سرشناسه : مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان ، 1390 -
عنوان و نام پديدآور : روز شمار تاریخ شمسي ، قمري ، ميلادي / مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان .
مشخصات نشر : اصفهان : مركز تحقيقات رايانه اي قائميه اصفهان ، 1390.
مشخصات ظاهری : 1 ج . : مصور، عکس ؛ 5/21×5/29 س م.
وضعیت فهرست نویسی : فاپا
يادداشت : روزشمار شمسي ، قمري ، ميلادي
یادداشت : نمایه.
موضوع : ایران -- تاریخ -- پهلوی، 1304 - 1357-- سالشمار
موضوع : ایران -- تاریخ -- انقلاب مشروطه، 1324 - 1327ق. -- سالشمار
رده بندی کنگره : DSR1476 /ع 18ر9 1384
رده بندی دیویی : 955/08202
شرح مناسبت:
در ايران تا سال 1268 ش (1889 م) که بانک شاهنشاهي توسط انگلستان تشکيل شد، پول رايج کشور، مسکوک نقره و طلا بود. در آن سال، به موجب يکي از بندهاي امتيازنامه بانک، نشر اسکناس در سراسر ايران منحصراً به بانک شاهنشاني ايران تعلق گرفت و يک سال بعد، اسکناس جديد با علامت شير و خورشيد و عکس ناصرالدين شاه قاجار و ذکر ارزش آن منتشر شد. مجموعاً بانک شاهنشاهي، چهل سال در ايران اسکناس منتشر کرد تا اينکه در 23 ارديبهشت 1309، حق انتشار اسکناس از آن بانک سلب و به بانک ملي ايران واگذار گرديد. در نهايت، دو سال بعد و همزمان با آغاز سال 1311ش، واحد پول کشور از قِران به ريال تبديل شد. از آن پس ريال جديد توسط بانک ملي ايران در سراسر کشور پخش گرديد و ملاک معاملات قرار گرفت. اسکناس هاي اوليه بانک ملي در قطعات 500 100 50 20 10 5 و 1000 ريالي، چاپ مي شد.
شرح مناسبت:
هجرت رسول گرامي اسلام حضرت محمد مصطفي(ص)، از مکه به مدينه که برابر با سال 622 م است، مبدأ سال قمري مي باشد. سال قمري تا سنه 1344 ق، مبناي تاريخ رسمي کشور ايران بود. در آن سال که بر حسب تاريخ، 1304 سالِ شمسي از هجرت پيامبر اسلام(ص) مي گذشت، تاريخ خورشيدي براي امور دولتي انتخاب شد و به موجب قانون، رسميت يافت. به موجب اين قانون که از تصويب مجلس شوراي ملي گذشت، ادارات دولتي، مؤسسات اداري، اقتصادي و … موظف شدند که از ماه هاي شمسي يا خورشيدي استفاده کنند. اما پس از گذشت ده
سال، در سال 1314، در راستاي سياست اسلام زدايي رضاشاه پهلوي، تاريخ رسمي کشور فقط بر ماه هاي شمسي تنظيم گرديد و استفاده از ماه هاي قمري، ممنوع اعلام شد.
شرح مناسبت:
در اول فروردين 1339 ش، مدرسه علميه منتظريه (حقاني) با تلاش و همت حضرات آيات سيد محمد حسيني بهشتي، مهدي حائري تهراني، علي مشکيني و حاج علي حقاني با هدف تحول در نظام آموزشي حوزه و کادرسازي براي آينده اسلام، در قم تأسيس شد. اين مدرسه اولين تشکيلات منظم حوزوي بود که طلاب در آن با رعايت نظم، دفتر حضور و غياب و نمره امتحان آشنا مي شدند. همچنين مواد درسي جديدي همچون محاوره زبان عربي، رياضيات و انگليسي در آن تدريس مي شد. اين مدرسه در جريان نهضت اسلامي، نقش مهمي در پرورش نيروهاي آگاه و پيرو خط امام ايفا کرد و طلاب فاضلي در آن تربيت شدند.
شرح مناسبت:
با شروع عمليات والفجر 8 در منطقه فاو در بيستم بهمن 1364، و پيشروي اعجاب برانگيز رزمندگان اسلام و عقب نشيني مزدوران بعثي، رژيم عراق بار ديگر به سلاح هاي شيميايي متوسل شد و آن را در سطحي وسيع به کار گرفت. جمهوري اسلامي ايران با اعلام موضوع به دبيرکل سازمان ملل متحد، درخواست اعزام هيئت کارشناسي به منطقه را مطرح کرد. با گسيل شدن هيئت کارشناسي به ايران و بازديد از مصدومين حادثه، گزارشي تهيه شد که از دامنه گسترده کاربرد سلاح هاي شيميايي به شدت اظهار نگراني شده و به کارگيري اين سلاح ها را تأييد کردند. شوراي امنيت پس از استماع گزارش هيئت کارشناسي اعزامي به منطقه، طي بيانيه 21 مارس 1986 برابر با اول فروردين 1365، از استفاده گسترده عراق از سلاح هاي شيميايي اظهار نگراني عميق کرده و اين عمل را قوياً محکوم کرد. در بخش هاي ديگر اين
بيانيه، با اشاره به بيانيه هاي قبلي، رعايت قوانين مربوط به جنگ خواسته شده و ادامه جنگ محکوم گرديده است. در اين بيانيه، براي نخستين بار، عراق با ذکر نام به عنوان به کار برنده سلاح هاي شيميايي مورد خطاب قرار گرفته و نيز ارتباط کاربرد سلاح هاي شيميايي با کل مساله جنگ، ضعيف تر و کم رنگ تر شده است.
شرح مناسبت:
استاد دکتر ابوالحسن شيخ در سال 1286 ش در تهران در خانداني مذهبي به دنيا آمد. پدرش مرحوم دکتر محمد شيخ معروف به احياءُ الملک از نوادگان علامه بزرگوار، شيخ حرّ عاملي صاحب کتاب گرانسنگ وسايل الشيعه متوفي 1104 ق بود. وي پس از اتمام دوره ابتدايي و متوسطه وارد مدرسه صنعتي ايران و آلمان شد و در رشته شيمي و داروسازي به تحصيل ادامه داد. سپس در 20 سالگي به همراه نخستين گروه دانش آموزان ايراني براي ادامه تحصيل عازم آلمان گرديد تا اين که پس از اقامتي هشت ساله موفق شد تا به عنوان اولين ايراني، دکتراي شيمي دريافت کند. دکتر ابوالحسن شيخ سپس به کشور بازگشت و به تدريس همت گماشت. او در مدت 32 سال تدريس، صدها نفر از دانشجويان را در اين رشته تربيت نمود و در سال 1322، نقش مهمي در تأسيس دانشکده علوم دانشگاه تهران ايفا کرد. دکتر شيخ در سال 1332 به نمايندگي از سوي آيت اللَّه کاشاني در کنفرانس اسلامي بيت المقدس شرکت کرد و در سال 1365 بازنشسته شد. وي همواره به مطالعه کتاب هاي ديني و عرفاني اشتغال داشت و در تربيت ديني خود و اطرافيان مي کوشيد و همچنين ساليان بسيار
از محضر عرفان و اخلاق بزرگان بهره مند گرديد. از اين دانشمند برجسته که به عنوان بنيانگذار و پدر علم نوين شيمي ايران ياد مي شود تأليفاتي به جاي مانده که تئوري هاي شيمي آلي در 2 جلد و عمليات شيمي آلي در 2 جلد و … از آن جمله اند. سرانجام اين دانشمند گرانمايه در ساعات آغازين سال 1377 ش در نود سالگي چشم از جهان فروبست.
شرح مناسبت:
عيد نوروز، ريشه در سنت هاي اقوام ايراني دارد که به گذشته بسيار دور منتهي مي گردد و به نوشته تاريخ نگاران، پس از اسلام با تصرفات و تغييراتي که در آن به عمل آمده تاکنون در ميان ايرانيان باقي مانده است. ايرانيان باستان معتقد بودند که در ايام نوروز، ارواح مردگان به خانه ها باز مي گردند. به اين جهت مردم بايد خانه هاي خود را در اين ايام، پاکيزه کنند، فرش هاي زيبا بگسترانند و غذاي خوب طبخ نمايند. در صدر اسلام، ايرانياني که در مرکز خلافت به سر مي بردند طبق سنت ملي خويش به اين عيد پايبند بودند. در خبر است که براي اميرالمومنين(ع) هديه نوروزي آوردند و نيز امام صادق(ع) فرمود: "در عيد نوروز حق تعالي در روز اَلَست، از ارواح بندگان پيمان گرفته است که او را به يگانگي بپرستند و براي او شريکي قرار ندهند. اين روز، اولين روز طلوع آفتاب، اولين روزِ وزيدن بادها و رويش گياهان مي باشد. در اين روز، جبرئيل بر حضرت رسول، وحي آورد و بعثت پيامبر از اين روز آغاز شد و پيامبر اسلام(ص)، در چنين روزي، بت هاي کافران را نابود کرد،
روزي است که پيامبر اکرم(ص) در غدير خم براي ولايت اميرالمومنين(ع) از مردم پيمان گرفت. روزي که آن حضرت بر خوارج نهروان پيروز شد و روزي است که قائم ما اهل بيت(ع) ظهور خواهد کرد." (بحار، ج 56، ص 119) سيدبن طاووس که از دانشمندان بزرگ شيعه است درباره نوروز مي نويسد: "و در چنين روزي مردم بايد همانند روز مبعث و غدير، با دعا و نماز و روزه به سپاسگزاري از افاضه نعمت بزرگ هستي بپردازند و با استعمال بهترين عطرها و پوشيدن تميزترين جامه ها به استقبال آن روند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: فَنَيرِزُوا إن قَدَرتُم کُلَّ يَومٍ يَعني تَهادَوا و تَواصَلُوا فِي اللَّهِ
ترجمه:
اگر مي توانيد هر روز را نوروز کنيد؛ يعني در راه خدا به يکديگر هديه بدهيد و با يکديگر پيوند داشته باشيد
آدرس:
دعائم الإسلام، ج 2، ص 326.
زير عنوان:
عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي
متن:
امام علي عليه السلام: کُلُّ يَومٍ لا يُعصَي اللَّهُ فيهِ فَهُوَ عِيدٌ
ترجمه:
هر روزي که در آن خداوند نافرماني نشود، عيد است
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 428.
زير عنوان:
عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي
متن:
امام صادق عليه السلام: نَيروزُنا کُلُّ يَومٍ
ترجمه:
هر روز ما نوروز است
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 300.
زير عنوان:
عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي
متن:
امام صادق عليه السلام: يَومُ النَّيروزِ هُوَ اليَومُ الَّذي يَظهَرُ فيهِ قائِمُنا أهلَ البَيتِ
ترجمه:
نوروز، روزي است که قائم ما اهل بيت در آن ظهور مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 52، ص 276.
زير عنوان:
عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي
متن:
امام صادق عليه السلام: إذا کانَ يَومُ النَّيروزِ فَاغْتَسِل وَ البَسْ أنظَفَ ثِيابِکَ
ترجمه:
هرگاه نوروز فرار رسيد، غسل
کن و پاکيزه ترين لباس هايت را بپوش
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 5، ص 288.
زير عنوان:
عيد نوروز و آغاز سال هجري شمسي
متن:
امام صادق عليه السلام: ما مِن يَومِ نَيروزٍ إلاّ و نَحنُ نَتَوقَّعُ فِيهِ الفَرَجَ لأِنَّهُ مِن أيّامِنا و أيّامِ شِيعَتِنا
ترجمه:
هيچ نوروزي نيست مگر آن که ما در آن روز منتظر فرج [ظهور قائم آل محمّدصلي الله عليه وآله] هستيم؛ چرا که نوروز از روزهاي ما و شيعيان ما است
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 6، ص 352.
-
شرح مناسبت:
رضاخان پس از به دست گرفتن قدرت، درصدد برآمد تا خود، پادشاهي پهلوي را تأسيس نمايد. از اين رو در ابتدا شعار جمهوري خواهي سر داد تا مقدمه اي براي انتقال از قاجار به پهلوي باشد. با اعلام اين خبر، عده زيادي از مردم و روحانيون در ميدان بهارستان، روبروي مجلس شوراي ملي اجتماع نموده و عليه جمهوري و رضاخان شعار مي دادند. در نتيجه بين مردم و نظاميان زد و خورد شديدي روي داد که به کشته و زخمي شدن تعدادي از مردم منجر شد. اين واقعه، رييس مجلس را به واکنش سريعي وا داشت و دستور داد تا مجلس، تکليف سردار سپه را معين کند. اين عکس العملِ تند، رضاخان را به ترس و عذرخواهي افکند و سرانجام با اوج گيري تظاهرات مردمي در شهرهاي مختلف عليه جمهوري ساختگي رضاخاني، سردار سپه انصراف خود را از جمهوريت اعلام نمود.
شرح مناسبت:
در شبِ اول فروردين سال 1306 ش، به هنگام تحويل سال، همسر بي شرم رضاخان به همراه عده اي از زنان درباري با وضعي زننده و دور از عفت، به آستانه حضرت معصومه(س) در قم رفته و در ايوان آينه جاي گرفتند. چون زنان درباري بدون حجاب، وارد حرم شده بودند، يکي از وعاظ به طرز حجاب آنان اعتراض کرد. در اين حال، عالم پرهيزگار و شجاع. شيخ محمدتقي بافقي بر آنان شوريد و مردم را نيز عليه آنان وادار به اعتراض نمود. وقتي که اين خبر را به رضاخان گزارش نمودند، وي در روز دوم فروردين با حالتي غضبناک به اتفاق عده اي از مسؤولان نظامي وارد قم شد و يکسره
به سمت حرم رفته، دستور ضرب و شتم روحانيان و آيت اللَّه بافقي را صادر کرد. رضاخان سپس دستور داد که آيت اللَّه بافقي را به شهر ري تبعيد نمايند. سرانجام چند سال بعد اين عالم مجاهد، پس از اخراج رضاخان از ايران به قم بازگشت. برخي از محققان، واکنش تند آيت اللَّه بافقي را نسبت به حضور زنان بي حجاب در حرم حضرت معصومه(س)، سببِ نزديک به هشت سال تأخير در اعلام رسمي کشف حجاب مي دانند. همچنين، شجاعت آيت اللَّه بافقي در رويارويي با رضاخان، تأثير شاياني در حوزه علميه قم بر جاي نهاد به طوري که امام خميني(ره) در درس اخلاقي که در دهه 1320-1310 در قم مي دادند، آيت اللَّه بافقي را نمونه اي ذکر مي کردند که بايد سرمشق قرار گيرد.
شرح مناسبت:
عصر روز دوم فروردين 1342 ش برابر با 25 شوال 1382 ق و مصادف با شهادت امام صادق(ع) بود. به همين مناسبت از طرف آيت اللَّه گلپايگاني، مجلس سوگواري در مدرسه فيضيه قم برپا گرديد. پس از شروع مراسم، ناگهان افرادي که خود را به شکل دهقانان و مردم عادي درآورده بودند، مجلس را به هم زدند. با واکنش مردم و طلاب نسبت به اين موضوع، نيروهاي پليس وارد عمل شده و به ضرب و جرح مردم و طلبه ها پرداختند. در اين واقعه، مزدوران پهلوي، تعدادي از طلبه ها را از طبقه دوم و پشت بام فيضيه به حياط پرت کردند. عده زيادي کشته و زخمي شدند. اين تهاجم وحشيانه، باعث خشم شديد امام، موضع گيري عليه رژيم و انزجار مردم از نظام طاغوتي گرديد. همزمان با
هجوم مأموران رژيم شاه به فيضيه، درگيري هاي مشابهي در مشهد و تبريز روي داد و علاوه بر ضرب و جرح مردم، تعدادي نيز دستگير شدند.
شرح مناسبت:
اين عمليات که با مراجعه به قرآن کريم، فتح المبين نامگذاري شده بود، در چهار مرحله، از دوم تا دهم فروردين 1361 صورت گرفت. رزمندگان اسلام در عمليات فتح المبين در جبهه جنوب و غرب دزفول و شوش با دشمن درگير شده و نتايج ذيل را به دست آوردند: تلفات نيروي انساني دشمن: 15 هزار نفر اسير و 25 هزار نفر کشته و زخمي؛ آزادسازي قريب به 2400 کيلومتر مربع از خاک جمهوري اسلامي شامل مراکزي چون سايت و رادار دزفول، جاده مهم دزفول - دهلران؛ رهايي يافتن از زير ديد و توپخانه دشمن در شهرهاي شوش، دزفول و انديمشک و پايگاه شکاري دزفول و … تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 360 دستگاه انهدامي و 320 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 18 فروند انهدامي، خودرو: 300 دستگاه انهدامي و 500 دستگاه اغتنامي، توپخانه: 50 قبضه انهدامي و 165 قبضه اغتنامي.
شرح مناسبت:
پس از لشکرکشي آغامحمدخان قاجار به قفقاز و تسلط بر آن نواحي، مخالفان وي همگي يا به اطاعت از خان قاجار گردن نهادند يا سرکوب شدند. در اين موقع، وي زمينه را براي اعلام مقصود اصلي اش مناسب ديد و در نوروز سال 1175 ش برابر با دوازدهم رمضان 1210 ق، در تهران، به نام پادشاه ايران و سرسلسله پادشاهي قاجار تاج گذاري کرد. از همان روز، شهر نوپاي تهران، که در حدود 25 الي سي هزار نفر جمعيت داشت و بيش از نيمي از آنان سربازان آغامحمدخان قاجار بودند، به عنوان مرکز کشور و پايتخت رسمي دودمان قاجار اعلام شد. آغامحمدخان، با آرزوهاي دور و دراز خود و جويندگي مقام خلافت اسلامي، تهران
را دارالخلافه ناميد. نزديک بودن به محل ايل قاجار در استرآباد مازندران، موقعيت جغرافيايي شهر به لحاظ قرار گرفتن در مرکز ايران و محدود شدن کوه در سه طرف، از جمله دلايل اصلي انتخاب تهران براي پايتختي قاجار بود. آغامحمدخان در طول ساليان فرمانروايي خود، قبل و بعد از تاج گذاري، جنايات متعددي مرتکب شد و انسان هاي بي شماري را به کام مرگ فرستاد. تا اين که دو سال بعد در يکي از لشکرکشي هايش به گرجستان توسط دو تن از خدمتکارانش کشته شد.
شرح مناسبت:
يک ماه پس از کودتاي سوم اسفند 1299ش و روي کار آمدن سيد ضياءالدين طباطبايي، وي با موافقت انگلستان، قرارداد 1919 را در سوم فروردين 1300ش، به طور يک جانبه لغو نمود. سفارت انگليس در تهران نيز با تصميم دولت موافقت کرد و در روز هفتم فروردين، اعلاميه اي از سوي سيدضياء پيرامون لغو قرارداد به ايالات و ولايات کشور مخابره شد. لغو اين قرارداد، که از آرزوهاي مردم ايران بود، هر چند در ظاهر به ضرر انگلستان بود، به تدبير انگليسي ها و با هدف تقويت وجهه ملي گرايانه سيد ضياءالدين صورت گرفت. قرارداد استعماري 1919 دو سال پيش از آن در هفدهم مرداد 1298 ش ميان وثوق الدوله صدراعظم احمدشاه قاجار و دولت انگلستان منعقد شده بود که بر اثر زيان هاي فوق العاده اي که براي کشور داشت، مخالفت هاي فراواني به بار آورد و هيچ گاه عملي نگرديد.
شرح مناسبت:
انديشه تأسيس حوزه علميه قم ريشه در روايات امامان معصوم به ويژه امام صادق(ع) داشت و در طول قرن ها، اين نويدِ امامان بزرگوار شيعه بود که همواره زبان به زبان نقل مي شد و در ذهن شيعيان جاي مي گرفت. تا اين که در فروردين 1301 ش در جلسه اي که علماي قم و آيت اللَّه حائري يزدي، در آن شرکت داشتند، گفتگو پيرامون تأسيس اين حوزه شکلي جدي به خود گرفت. پس از تفأل به قرآن، سرانجام با حمايت علما، کسبه و مردم، حوزه علميه قم به دست تواناي مرجع بزرگوار تقليد، حضرت آيت اللَّه العظمي حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي در سوم فروردين 1301 ش (1341 ق) تأسيس
شد. شکوه و عظمت حوزه علميه قم از آغاز تا به امروز، هر سال چشمگيرتر از گذشته در عرصه هاي مختلف نمود داشته است و پرتو آثار وجودش، افق هاي جديدي از دورترين نقاط اين عالم را در نورديده است. اين حوزه باشکوه، گذشته از اين که بزرگ ترين دانشگاه علوم اسلامي است، در رشته هاي فقه، اصول، حقوق، عرفان، فلسفه، اقتصاد، تفسير، کلام و … پاسخگوي نيازهاي اجتماعي، فرهنگي و فکري جامعه نيز بوده و هست. حوزه علميه قم در طول عمر با برکت خود، صدها عالم، فقيه، مفسّر، اصولي و محقق و مؤلف را در خود پرورش داده و همچون چشمه اي روحاني، تشنگان علم و حقيقت را سيراب مي سازد.
شرح مناسبت:
عصر روز سوم فروردين 1342 و پس از حمله مزدوران رژيم پهلوي به مدرسه فيضيه قم، منزل امام خميني، مرکز اجتماع مردم و روحانيان مبارز شد. امام پس از اطلاع از جريان تهاجم به مدرسه فيضيه با انتشار اعلاميه اي، رژيم را رسوا کرده و فتواي مهم خود را صادر نمودند. ايشان با شجاعت خاص خود به افرادي که مردم را با سلاح تقيه به سکوت فرا مي خواندند به فرياد و حضور در صحنه دعوت کرده و عنوان داشتند: "تقيه حرام است و اظهار حقايق واجب است ولو بَلَغ ما بَلَغ" (تا هرکجا که مشکل باشد يا هرچه بشود مهم نيست) در اين اعلاميه، شاه دوستي برابر با غارتگري، ضربه زدن به پيکر قرآن و اسلام و تجاوز به مراکز علم و دانش و … معرفي شده است.
شرح مناسبت:
استاد عبدالعظيم خان قريب گُرکاني در سال 1258 ش در روستاي گرکان تفرش از توابع اراک بدنيا آمد. وي مقدمات زبان فارسي و عربي را نزد پدر فراگرفت و براي ادامه تحصيل عازم تهران گرديد. استاد قريب پس از فراگيري هيئت، نجوم، اصول، منطق، حکمت و زبان فرانسه، در مدرسه علميه که تنها آموزشگاه وقت به شيوه نوين بود، به تدريس پرداخت و شاگردان فراواني پرورش داد. وي بعدها در دارالفنون، دانشسراي عالي و دانشکده ادبيات دانشگاه تهران به تدريس همت گماشت. ايشان نزديک به هفتاد سال به تدريس و تعليم و خدمت به فرهنگ ايران زمين اشتغال داشت. استاد قريب نخستين کسي بود که دستور زباني مدوّن و ساده براي زبان فارسي تنظيم کرد و در طي نيم قرن، دانش آموزان، قواعد و
دستور زبان فارسي را از آن فراگرفته اند. وي منتخباتي نيز به عنوان فوائدالأدب گرد آورد که مدتها در دبيرستان ها تدريس مي شد. استاد قريب تأليفات درسي بسياري نيز دارد و چندين متن از متقدمان مانند کليله و دمنه و گلستان و بوستان و غيره را تصحيح و تحشيه کرده است. اين اديب برجسته و استاد تواناي ادب فارسي سرانجام در سوم فروردين 1344 ش در 86 سالگي در تهران درگذشت و به سراي جاويد شتافت.
شرح مناسبت:
دکتر احمد ناظرزاده کرماني در سال 1292 ش در کرمان به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات ابتدايي، دروس متوسطه را در دارالفنون و تحت نظر استاداني همچون احمد بهمنيار کرماني، بديع الزمان فروزانفر و جلال الدين همايي به پايان بُرد. وي به موازات اخذ ليسانس علوم سياسي و نيز علوم تربيتي، فقه و عربي و فلسفه را آموخت و در سال 1331، دکتراي زبان و ادبيات فارسي را از دانشگاه تهران گرفت. سپس از طرف دانشگاه تهران راهي پاريس شد و پس از اخذ دکتراي جامعه شناسي اديان از دانشگاه سوربُن فرانسه، از سال 1335، به تدريس در دانشگاه تهران پرداخت. دکتر ناظرزاده علاوه بر آن به کارهاي سياسي و اداري همانند شهردار تهران، بازرسي استانداري کرمان، کفيل استانداري تهران، نمايندگي دوره هاي 15 و 16 مجلس شوراي ملي از سيرجان و شهردار کرمان بود که پس از کودتاي 28 مرداد 32 از وکالت عزل و تبعيد گرديد. وي همچنين مقالات سياسي متعددي را تأليف کرد و در کنار آن سلسله مقالاتي در ادبيات، عرفان و مسائل تحقيقي - تاريخي نگاشت. سبک و انشاء روان
و ذوق ادبي و تاريخي به نوشته هاي او شيريني خاصي مي داد. همچنين گاهي آثار او با طنز و مطايبه نيز همراه بود. ناظرزاده کرماني که کتبي همچون آوازهاي جواني، اختر، آفات قرن و ديوان اشعار مذهبي از خود به يادگار گذاشته است در اواخر عمر نابينا شد و سرانجام در سوم فروردين 1355 ش در 62 سالگي در تهران درگذشت و در مقبره ابن بابويه در شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
تلاش عراق به منظور گسترش درگيري و جنگ در خليج فارس و مقابله به مثل ايران، موجبات افزايش نگراني کشورهاي منطقه و قدرت هاي بزرگ را فراهم ساخت. پيدايش موقعيت جديد سبب گرديد تشديد فشار به ايران و تلاش براي ممانعت از پيروزي ايران بر عراق، با افزايش حمايت هاي سياسي، اقتصادي و نظامي از عراق، به عنوان منطق حاکم بر رفتار و عملکرد کشورهاي منطقه و قدرت هاي بزرگ، بيش از گذشته خودنمايي کند، به طوري که هر دو ابرقدرت، در برابر خطر بزرگي قرار گرفتند. در اين حال، موضع مشترک آمريکا و شوروي در حمايت از عراق و تأکيد بر پايان بخشيدن به جنگ سبب گرديد دو ابرقدرت براي نخستين بار، احتمال دستيابي به تفاهم را مورد تأکيد قرار دهند. به دنبال همين وضعيت، آمريکائيان يک هيئت بلندپايه را براي ارائه پيشنهاد به مسکو فرستادند و مذاکراتي صورت گرفت. بنابر گزارش هاي منتشره، روس ها ضمن موافقت با متوقف شدن جنگ و تعيين مجازات براي طرف مخالف اجراي آتش بس، اِعمال تحريم را در گرو حصول توافق بين تمامي اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل دانستند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ علي مرندي در سال 1287 ش (1326 ق) در شهرستان مرند به دنيا آمد و مقدمات علوم را در همان شهر به پايان برد. وي در سال 1314 براي فراگيري سطوح بالاي علمي راهي نجف اشرف گرديد و در محضر استوانه هاي علمي زمان همچون: شيخ الشريعه اصفهاني، آخوند ملامحمدکاظم خراساني و سيدمحمد کاظم يزدي به درجه رفيع اجتهاد دست يافت. آيت اللَّه مرندي پس از سالياني حضور در نجف، خود، يکي از
مردان علمي و فقهي آن حوزه گرديد و جمعي از فضلا و فرهيختگان در حلقه درس او حاضر مي شدند. او فردي پرهيزگار، عابد، متين، خوش اخلاق، متواضع، خوش قلب و پاک نفس بود و به مظاهر فريبنده زندگي دلبستگي نداشت. آيت اللَّه مرندي در طول حيات پربار علمي خويش آثار متعدد با ارزشي تاليف کرد که شرح تبصرة المتعلمين علامه حلي در يازده جلد، هداية المؤمنين، حاشيه بر مکاسب و تقريرات درس شيخ الشريعه اصفهاني از آن جمله اند. اين فقيه جليل در مرند از شأن و اعتبار و احترام فوق العاده اي برخوردار بود و برخي از مردم خطه آذربايجان در مسائل علمي به ايشان مراجعه مي نمودند. آيت اللَّه مرندي سرانجام در اوايل فروردين 1339 ش برابر با 14 جمادي الثاني 1379 ق در 53 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در قبرستان وادي السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعلي برقعي رضوي قمي در حدود سال 1260 ش (1398 ق) در خاندان سادات معروف برقعي و در خانواده اي عالم پرور در قم به دنيا آمد. وي در ابتدا مقدمات و سطوح حوزه را فرا گرفت و سپس به درس خارج حضرات آيات: محمد ارباب، شيخ ابوالقاسم کبير قمي و شيخ عبدالکريم حائري يزدي راه يافت. آيت اللَّه برقعي سپس براي تکميل تحصيلات خويش راهي نجف اشرف گرديدو در محضر عالماني همچون آيات عظام: سيد ابوالحسن اصفهاني و ميرزاي ناييني به سطوح والاي علمي دست يافت. ايشان پس از سالياني توقف در نجف، به تهران عزيمت نمود و به درس و بحث و تاليف و
ارشاد مردم همت گماشت و منشا کارهاي خير گرديد. از اين دانشور فرهيخته آثاري بر جاي مانده که الهي نامه، بطون خمسون، فلسفه شهادت و ديوان اشعار از آن جمله اند. آيت اللَّه برقعي سرانجام در اوايل فروردين 1353 ش برابر با بيست و هفتم صفر 1394 ق در 93 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و رخ در نقاب خاک کشيد.
شرح مناسبت:
استاد اميرحسين يزدگردي، ضمن تدريس در دانشکده الهيات دانشگاه تهران، در تصحيح بعضي مجلدات ديوان کبير، با استاد بديع الزمان فروزانفر، استادِ ادب فارسي، همکاري داشت. مهمترين کار استاد يزدگردي، تصحيح، تحقيق و حاشيه نويسي هاي محققانه و دقيق بر بعضي از کتب تاريخي است. وي همچنين پژوهش هاي نويني در زمينه هاي مختلف ادبي دارد که به چاپ رسيده اند. استاد يزدگردي به هنگام فوت، 57 سال داشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ علي اصغر احمدي شاهرودي در سال 1302 ش (1342 ق) در يکي از توابع شاهرود به دنيا آمد و تحصيلات مقدماتي را در زادگاهش سپري ساخت. وي سپس در 16 سالگي راهي حوزه علميه قم شد و پس از چندي از محضر استاداني همچون آيات عظام: سيدمحمد حجت کوه کمره اي و سيد محمد محقق داماد بهره برد. ايشان همچنين در دوره درس اصول امام خميني در قم نيز شرکت کرد. آيت اللَّه احمدي مدتي نيز در حلقه درس آيت اللَّه سيدحسين بروجردي در شهرستان بروجرد حاضر شد و از وجودشان استفاده نمود. اين فقيه فرزانه از آن پس در نجف اشرف اقامت گزيد و از استوانه هاي علمي حوزه علميه نجف از قبيل آيات عظام: آخوند ملامحمد کاظم خراساني، سيدمحسن حکيم و سيدابوالقاسم خويي مستفيض گرديد. ايشان سرانجام در تاريخ چهارم فروردين 1371 ش برابر با هفتم رمضان 1411 ق در زمان حکومت خفقان بار حزب بعث، هنگام تشرف به حرم مطهر امام علي(ع) مورد حمله ناجوانمردانه مزدوران بعث عراق قرار گرفت و در 69 سالگي به شهادت رسيد. جنازه ايشان سه روز در آنجا ماند تا اينکه برخي از
روحانيان با لباس مبدل توانستند جنازه وي را ربوده و به خاک بسپارند.
شرح مناسبت:
اميرخسرو دهلوي شاعر پرآوازه پارسي گوي هندي، در سال 651 ق در شمال غربي هند به دنيا آمد و از جواني، استعداد خود را در زمينه شعر نشان داد. اميرخسرو علاوه بر تسلط بر ادبيات و موسيقي ايراني و هندي، با زبان هاي عربي و ترکي نيز آشنا بود. اطلاعات وسيع و مهارت او باعث شد تا در زمره پرکارترين شاعران ادب فارسي به شمار آيد. از اميرخسرو دهلوي، آثار متعددي به يادگار مانده که هشت مثنوي و پنج دفتر شعر از آن جمله است. دهلوي در اين مثنوي ها، شديداً تحت تأثير نظامي، شاعر شهير ايراني بوده است. وي به حق، بزرگ ترين شاعر پارسي گوي هند و صاحب قريحه و اشعار بسيار است.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، ايران توسط متفقين اشغال شده و پس از اتمام جنگ، هنوز اين نيروها در کشور حضور داشتند. پس از مدتي، توافق شد که اين نيروها از ايران خارج شده و کشور را تخليه نمايند. اما شوروي علي رغم امضاي توافقنامه، مايل به خروج نبود. بنابراين دولت ايران شکايتي را تسليم سازمان ملل کرد و خواستار تخليه ايران از قواي متجاوز روس گرديد. سرانجام اين نيروها از اوايل سال 1325 ش، راهي کشور خود شده و ايران را تخليه نمودند.
شرح مناسبت:
پس از ملي شدن صنعت نفت در 29 اسفند 1329ش، شرکت نفت ايران و انگليس، مزايا و امتيازات کارگران را قطع کرد و وضعيت نامناسبي را براي کارگران فراهم نمود. از اين پس وضع عمومي خوزستان مخصوصاً شرکت نفت به هم خورد و کارگران اعتصاب خود را آغاز کردند. به دنبال اين اعتراضات، در خوزستان حکومت نظامي اعلام شد. در روزهاي بعد، بين کارگران اعتصابي و قواي نظامي، زد و خورد شديدي روي داد و به کشته و زخمي شدن تعدادي از دو طرف انجاميد.
شرح مناسبت:
با توجه به اهميت استراتژيک ايران و نياز مبرم اروپا و آمريکا به منابع عظيم انرژي طبيعي ايران همچون نفت و گاز، غرب درصدد برآمد که به هر طريق ممکن، ايران را از جمله متحدان خود سازد. از اين رو، پيمان نظامي بغداد در سال 1333ش ميان عراق، ترکيه و انگلستان منعقد شد. چند ماه بعد ايران و پاکستان نيز به اين پيمان پيوستند و نام آن به سازمان پيمان مرکزي يا سنتو تغيير يافت، ضمن آنکه آمريکا نيز به عنوان عضو ناظر در اين پيمان حضور داشت. هرچند امضاي اين پيمان با مخالفت هاي شديدي در ايران مواجه گرديد ولي دولت به اعتراضات مردمي توجهي نکرد و پيمان سنتو را به رسميت شناخت. پيمان سنتو حلقه مياني پيمان ناتو در اروپا و پيمان سيتو در شرق آسيا بود و همکاري هاي اقتصادي، سياسي، نظامي و اطلاعاتي را در برمي گرفت. اين زنجيره از پيمان هاي نظامي، در واقع بخشي از محاصره اتحاد جماهير شوروي و اقمار آن را تشکيل مي دادند که توسط آمريکا برنامه ريزي شده
بود. در اين ميان آمريکا به بهانه اجراي مفاد اين قرارداد، توانسته بود با گسيل نظاميان خود به داخل نيروهاي مسلح ايران،کشورمان را به پايگاه ديدباني در جهت اهداف خود تبديل کند. اما در پي کودتاي نظامي عبدالکريم قاسم در عراق در سال 1337ش، اين کشور از پيمان سنتو خارج شد. پاکستان نيز در اعتراض به عدم حمايت اعضاي سنتو از اين کشور در مقابل هند، اين پيمان را ترک کرد و سرانجام با سرنگوني رژيم شاه و خروج ايران از پيمان سنتو، اين پيمان عملاً از هم پاشيد. قبل از انحلال پيمان سنتو، در سال 1354، در پي سرنگوني رژيم ويتنام جنوبي، پيمان سيتو نيز منحل شده بود.
با اين وصف، حلقه محاصره آمريکا به دور شوروي در آسيا، عملاً در اواخر دهه 1350ش از بين رفت. پس از پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي و خروج جمهوري اسلامي ايران از اين پيمان استعماري، رشته هاي آن از هم گسيخت و به جاي آن، سازمان همکاري هاي اقتصادي "اکو" در راستاي منافع کشورهاي منطقه پا گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اسماعيل اديب خوانساري در سال 1280 ش در خوانسار به دنيا آمد. پس از فراگيري تحصيلات ابتدايي، از آنجا که صوت خوشي داشت به توصيه پدر، اکثراً مؤذني مسجد شهر را به عهده مي گرفت. از اين سال ها به بعد به شعر و موسيقي علاقه مند گرديد و به مطالعه آثار شعراي فارسي زبان پرداخت. سپس به اصفهان رفت و با مباني موسيقي آشنا گرديد. بعدها، ني، سه تار و پيانو را آموخت و با تأسيس راديو، خواننده ثابت آن شد. اديب خوانساري از 1319 هرهفته در راديو حاضر مي شد و اجراي برنامه مي کرد. او "جامعه باربُد" را نيز با هدف داشتن مکاني براي اجراي نمايشنامه و کنسرت بنيان گذاشت. اسماعيل اديب خوانساري در 81 سالگي در تهران بدرود حيات گفت و در بهشت زهرا مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
عمليات بيت المقدس 4 در تاريخ ششم فروردين 1367 با رمز مبارک يا اباعبداللَّه الحسين(ع) به منظور پاسخگويي به تجاوز و شرارت هاي خصم جنايتکار در حمله به مناطق مسکوني و نيز به دادخواهي شهداي مظلوم شهرها و روستاهاي کُردنشينِ عراق از جمله حلبچه و با هدف آزادسازي بخشي از ارتفاعات سليمانيه عراق در منطقه عملياتي دربنديخان انجام گرفت. در اين عمليات، رزمندگان اسلام، متشکل از نيروهاي زميني و دريايي سپاه پاسداران، با بهره گيري از آتش پر حجم توپخانه و با حمايت نيروي هوايي و هوا نيروز ارتش جمهوري اسلامي، نيروهاي مهندسي - رزمي جهاد و سپاه، حرکت خود را به سوي دشمن آغاز کردند و با يورش خود، شکست را به دشمن بعثي تحميل نمودند. نتايج عمليات بيت المقدس 4: آزادي
سازي ارتفاعات مهم شاخ شميران، شاخ سورسر، پشت قلعه و نيز چندين روستا. تجهيزات: تانک و نفربر، 20 دستگاه انهدامي، 15 دستگاه اغتنامي؛ خودرو سبک و سنگين، 50 دستگاه انهدامي و تعداد زيادي اغتنامي؛ انهدام دو تيپ، دو گردان تانک و يک گردان توپخانه دشمن، 1500 نفر کشته و زخمي و 400 نفر اسير.
شرح مناسبت:
با گذشت زمان و استفاده گسترده عراق از سلاح هاي شيميايي و عدم واکنش جّدي شوراي امنيت در سال هاي بعد، خاوْير پِرِزدکوئيار دبير کل وقت سازمان ملل به ابتکار خود، بيانيه اي صادر کرد و دولت عراق را به رغم سکوت بيانيه ها و قطعنامه هاي شوراي امنيت، محکوم نمود. يکي از اين بيانيه ها در هفتم فروردين 1367 برابر با 28 مارس 1988 صادر شد که دبير کل در آن ابراز مي کند که با تأسف، شواهد بسياري در خصوص کاربرد سلاح هاي شيميايي در روزهاي اخير از طرف نيروهاي عراقي در دست دارد که ضايعات فراواني، از جمله به شهروندان هر دو کشور ايران و عراق وارد شده است. در بخش ديگري از اين بيانيه افزوده شده دبير کل به طور صريح کاربرد سلاح هاي شيميايي را تحت هر بهانه اي محکوم اعلام کرده است. اعلام اين محکوميت از سوي دبير کل سازمان ملل متحد، به لحاظ جايگاه سياسي و معنوي وي، واجد اهميتي اساسي مي باشد که کمتر اتفاق افتاده است. اين جسارت دبير کل که در عين بي طرفي و ضمن انعکاس وقايع، روابط مستمر خود را با طرف هاي مخاصمه در طول هشت سال جنگ حفظ کرده، تاثيري اساسي در محدود کردن نقض قواعد
بشر دوستانه بين المللي در طول مخاصمات و پايان دادن به جنگ داشته است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به دنبال انتشار مقاله توهين آميز روزنامه اطلاعات عليه امام خميني(ره) در هفدهم دي ماهِ سال 1356 و قيام 19 دي، جرقه اعتراضي در شهر قم زده شد که سرانجام با تظاهرات مردمي ديگر شهرهاي ايران، شعله هاي انقلاب، سراسر کشور را فراگرفت. تظاهرات طلاب و مردم قم در حمايت از رهبر تبعيدي نهضت عظيم اسلامي و همچنين در اعتراض به اسائه ادبي که نسبت به مقام شامخ آن مرجع عالي قدر صورت گرفته بود، توسط عمّال رژيم منحوس پهلوي به خون کشيده شد که در پي آن عده اي شهيد و مجروح شدند. با نزديک شدن چهلم شهداي 19 دي قم، شهر مبارزخيزِ تبريز در 29 بهمن 56، مراسم باشکوهي را برگزار کرد. اين حرکتِ مردم تبريز با حمله مأموران مسلّح رژيم به مردم بي دفاع، فاجعه اي دردناک تر و هولناک تر از حادثه قم آفريد. پس از مدتي و با نزديک شدن چهلم شهداي تبريز، مردم در شهرهاي مختلف ايران، دست به تظاهرات زدند. مردم يزد نيز تظاهرات خود را از هشتم فروردين آغاز کردند. اين اعتراضات در روزهاي بعد ابعادي وسيع تر به خود گرفت. به دعوت آيت اللَّه صدوقي، بازار تعطيل شد و مردم در مسجد جامع يزد تجمع کردند. اين تجمع که با سخنراني يکي از انقلابيون همراه بود، با تظاهرات مردم در خيابان ها ادامه يافت و حمله رژيم به مردم، مجدداً چهره واقعي نظام پهلوي را آشکار ساخت. اربعين شهداي تبريز در شهرهاي ديگري همچون اهواز و جهرم نيز با به خاک و خون کشيدن مردم، همراه بود. بدين ترتيب،
انقلاب اسلامي ايران، حرکتي پرشتاب تر به خود گرفت تا اين که در 22 بهمن 1357 به پيروزي نهايي رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدجواد حسيني آل علي شاهرودي در سال 1308 ش (1348 ق) در نجف اشرف و در بيت علم و تقوا و فضيلت به دنيا آمد. وي مقدمات علوم ديني و سطوح را نزد پدر و ديگر استادان فراگرفت و پس از آن در درس هاي فقه و اصول حضرات آيات سيد محمود شاهرودي و سيد ابوالقاسم خويي شرکت نمود. آيت اللَّه آل علي شاهرودي از اعضاي هيئت استفتاء و مسؤول دفتر و بعثه حجِّ آيت اللَّه العظمي سيد محمود شاهرودي بود و به افتخار دامادي ايشان نائل شد. ايشان در سال 1354 ش به دليل فشار حکومت بعث به ايرانيان مقيم عراق به کويت مهاجرت نمود و به بزرگداشت شعائر ديني و تبليغ و تدريس و تأسيس مساجد و مدارس پرداخت. آيت اللَّه شاهرودي در سال 1370، ساکن تهران شد و بيمارستان مجهزي را تأسيس نمود. از آن عالم بزرگوار تأليفاتي به چاپ رسيده که برخي از آنها عبارتند از: المُحاضِرات في التاريخ و الحَديث در 2 جلد، الامام المَهدي و ظهوره، آدابُ الحَرَمين و … آن دانشمند بزرگ سرانجام در هشتم فروردين 1377 ش برابر با اول ذي حجّه 1418 ق در 69 سالگي چشم از جهان فروبست و در صحن مطهر حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از تشکيل ژاندارمري مخصوص خزانه داري کل ايران توسط مورگان شوستر آمريکايي، دولت روسيه که اين اقدام را مخالفت مطامع خود در ايران مي دانست، طي اولتيماتومي به دولت ايران، خواستار اخراج شوستر از ايران و نيز استخدام اتباع خارجي با اجازه دُوَل روس و انگليس شد. در پي ردّ
اين اولتيماتوم دخالت آميز توسط مجلس شوراي ملي، قواي روسي مستقر در تبريز وارد قزوين شدند. هم چنين يکي از دست نشاندگان دولت روس در مشهد به نام يوسف هراتي به تحريک روس ها، شورشي مصنوعي در مشهد به پا کرد. قواي روس نيز به بهانه ي اين که جانِ اتباع آن ها در خطر است به شهر مقدس مشهد وارد شدند و سپس براي تهديد دولت ايران و نيز بي احترامي به عقايد و احساسات مذهبي مردم، حرم مطهر امام رضا(ع) را در روز نهم فروردين 1291ش (نهم ربيع الثاني 1330ق برابر با 29 مارس 1912م) به توپ بستند و جنايتي ديگر آفريدند. در اثر شليک توپخانه، به سَردَرها و گلدسته هاي حرم رضوي، خسارات فراواني وارد آمد. هم چنين خزانه حضرتي را به بانک روس منتقل کرده و اشياي قيمتي حرم را به غارت بُردند. پس از آن، مقداري از اموال را برگردانده ولي متولي حرم را با تهديد به مرگ وادار کردند که تصديق کند که تمام خزانه را تحويل گرفته است. علاوه بر اين، عده ي بسياري از مردم مشهد در اين تهاجم وحشيانه کشته و مجروح شدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه علي اکبر مرندي در حدود سال 1314 (1275ق) در شهرستان مرند و در يک خاندان علمي به دنيا آمد. ايشان پس از طي تحصيلات مقدماتي در زادگاه خود و تبريز، راهي حوزه علميه نجف شد و در مدت پانزده سال، از درس حضرات آيات عظام شيخ محمدحسين غروي اصفهاني، ميرزاي ناييني، آقاضياءالدين عراقي و سيد ابوالحسن اصفهاني بهره برد. آيت اللَّه مرندي همچنين، به مدت ده سال، به همراه دوست
و هم حجره خود، علامه سيد محمد حسين طباطبايي در رشته سلوک و عرفان از حضور عرفاي نامي عصر، همچون حضرات آيات سيد حسين کوه کمره اي، سيد صدرا بادکوبه اي و به ويژه ميرزا علي قاضي تبريزي طباطبايي، شهد شيرين عرفان و سلوک را چشيد و به مرحله والايي از سير و سلوک الهي نائل شد. ايشان به احاديث، تفاسير و مسائل فقهي و عرفاني احاطه و تسلط کامل داشت و بيش از پنجاه سال در شهرستان مرند اقامت ورزيد. در اين ساليان، سيل مشتاقان و علاقه مندان و سالکان راه، براي کسب فيض و حل مشکلات روحي به مرند مي رفتند و از محضر پرفيض او مستفيض مي شدند. اين عالم رباني از جمله افراد نادري است که علامه طباطبايي آنان را به عنوان ستارگان درخشان آسمان عرفان نام برده است. آيت اللَّه مرندي سرانجام پس از نزديک به يکصد سال زندگي پر برکت در فروردين 1373 ش برابر با 1414 ق به لقاء اللَّه پيوست و به ديدار دوست شتافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عباس خالصي خراساني در سال 1289 ش (1328 ق) در بخش بيهود از توابع شهرستان قائن در خراسان فعلي به دنيا آمد و پس از طي دروس مقدمات و سطح راهي حوزه علميه مشهد گرديد. وي پس از مدتي به نجف رفت و پس از شرکت در درس خارج فقه و اصول حضرات آيات: آقاضياءالدين عراقي، شيخ محمدحسين غروي اصفهاني، سيدابوالحسن اصفهاني، سيدجمال الدين گلپايگاني و سيد محمود شاهرودي، به اخذ اجازات متعدد روايي و اجتهادي نائل گشت. آيت اللَّه خالصي در حدود سال 1320 ش به
ايران بازگشت و در زادگاهش و سپس در بخش سرايان، به خدمات ديني، علمي و اجتماعي خود ادامه داد. برخي از آثار ايشان عبارتند از: تاريخ ايران، ادبيات پارسي و تقريرات درس اصول آيت اللَّه شاهرودي. آيت اللَّه خالصي سرانجام پس از چند سال کسالت و ضعف عمومي، در نهم فروردين 1378 ش برابر با يازدهم ذي حجه 1419 ق پس از شصت سال خدمت در راه دين، در 89 سالگي دارفاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در قبرستان عمومي سرايان در استان خراسان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ميرزا محمد تقي کاشاني معروف به سپهر در حدود سال 1172 ش (1207 ق) در کاشان به دنيا آمد. وي پس از گذراندن تحصيلات مقدماتي در علوم قديمه و شعر، عروض و قافيه، در جواني به تهران رفت و به خدمت فتحعلي خان صباي کاشاني، ملک الشعراي فتحعلي شاه قاجار رسيد. محمد تقي تا زمان حيات صباي کاشاني در تهران ماندگار شد اما با مرگ او به زادگاهش بازگشت. با اين حال در زمان ناصرالدين شاه به تهران احضار شد و لقب لسان الملک گرفت. وي را يکي از بزرگترين دانشنمدان و مورخان ايران دانسته اند که تاريخ عالم را از آغاز پيدايش بشر تا زمان خودش نگاشت. اين کتاب با نام ناسخ التواريخ، به فارسي فصيح، نزديک به سبک متقدمين تأليف شده که تا يازده جلد را خود تأليف نمود و ادامه آن را پسرش، عباسقلي خان نوشته است. همچنين کتاب ديگر سپهر، آيينه جهان نما نام دارد که مشتمل بر پنجاه هزار اسم از حکما، عرفا، فقها، پادشاهان، اطبا، خوشنويسان،
شعرا و دانشمندان اديان مختلف مي باشد. محمدتقي خان لسان الملک سپهر سرانجام در دهم فروردين 1259ش برابر با هفدهم ربيع الثاني 1297 ق در 87 سالگي درگذشت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمدباقر قايني بيرجندي در سال 1238 ش (1276 ق) در يکي از روستاهاي اطراف بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد. وي تحصيلات اوليه خود را در زادگاهش آغاز کرد و سپس در مشهد از محضر استاداني همچون ميرزا رضا مدرس سبزواري، محمدتقي بجنوردي و سيدمرتضي يزدي قايني بهره برد. آيت اللَّه بيرجندي از آن پس راهي نجف اشرف گرديد و در حلقه درس استادان نامداري همچون ميرزا حبيب اللَّه رشتي، ميرزا حسين نوري، ميرزا حسين خليلي تهراني و ميرزاي بزرگ شيرازي قرار گرفت. وي پس از اخذ اجتهاد، راهي بيرجند گرديد و محل رجوع مردم شد. ايشان در بيرجند با علماي مذهب حنفي در مسأله امامت مباحثه مي کرد و اين جلسات سبب شهرت وي گرديد. از آيت اللَّه بيرجندي آثار متعددي بر جاي مانده که نورالمعرفه، زُهَرُالرِّياض و ديوان اشعار و … از آن جمله اند. اين عالم رباني سرانجام در دهم فروردين 1313 ش برابر با چهاردهم ذي حجه 1352 ق در 75 سالگي درگذشت و در بيرجند به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
حضرت آيت اللَّه العظمي سيدحسين طباطبايي بروجردي در حدود سال 1254 ش (1292 ق) در بروجرد به دنيا آمد و پس از فراگيري مقدمات در زادگاه خود راهي نجف اشرف گرديد. ايشان در نجف از استادان نامدار زمان از قبيل آخوند خراساني، شيخ الشريعه اصفهاني و سيدمحمدکاظم يزدي استفاده برد و به مدارج والاي علمي و فقهي دست يافت. آيت اللَّه بروجردي پس از اخذ اجازات متعدد اجتهاد، در بروجرد سکني گزيد و به امور علمي و مذهبي پرداخت. اما پس از مدتي، به اصرار فضلاي
حوزه علميه قم، در سال 1324 ش راهي آن حوزه مبارک گرديد و زعامت آن را به عهده گرفت. حضور ايشان بر مسند زعامت حوزه علميه مانع اجراي نقشه هاي خائنانه رژيم پهلوي بود و شاه تا زمان حيات معظم له از اجراي برنامه هاي ضد ديني خود به صورت آشکار اجتناب مي کرد. آيت اللَّه بروجردي سال هاي متمادي بر مسند تدريس تکيه زد و شاگردان فراواني را تربيت کرد که حضرات آيات: شهيد مرتضي مطهري، سيد محمد حسيني بهشتي، جعفر سبحاني، علي پناه اشتهاردي، حسين نوري همداني، ناصر مکارم شيرازي، مجتبي محمدي عراقي، سيد مصطفي صفايي خوانساري و ده ها عالم فاضل از آن جمله اند. همچنين آثار متعددي از اين فقيه فرزانه به يادگار مانده اند که برخي از آنها بدين قرارند: جامع احاديث شيعه، طبقات رجال و حاشيه برکفايه. سرانجام اين عالم رباني و مرجع عظيم در دهم فروردين سال 1340 ش برابر با 13 شوال 1380 ق در 86 سالگي درگذشت و پس از تشييعي باشکوه، در کنار مسجد اعظم قم که از آثار ماندگار ايشان است به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در حالي که از چندين ماه قبل، لانه جاسوسي آمريکا توسط دانشجويان مسلمان پيرو خط امام در تهران به تصرف درآمده و تهديدات دولت آمريکا بر ملت و دولت ايران تأثيري نگذاشته بود، جيمي کارتر، رييس جمهور وقت آمريکا با ارسال پيامي به جمهوري اسلامي ايران، به شکست سياست هاي دولتش اشاره کرد. اعتراف آشکار و صريح کارتر به حقانيت موضع گيري انقلاب اسلامي ايران و اشغال لانه جاسوسي آمريکا، مفهومي جز به بن بست رسيدن ديپلماسي در
آمريکا نيست. او اعتراف کرد که در رأس يک نظام سياسي قرار داشته و دست به کارهايي زده که بايد محکوم شوند. اين اعترافات درحالي صورت گرفت که شيطان بزرگ در روزهاي بعد با حمله نظامي به ايران، قصد آزادسازي گروگان ها را داشت. اما با عنايات الهي، در دام جهنم طبس گرفتار آمدند و شکست سنگين ديگري براي آنان رقم خورد.
شرح مناسبت:
در يازدهم فروردين 1304 ش، مجلس شوراي ملي، قانوني تصويب نمود که به موجب آن، در کشور ايران سال رسمي کشور، هجري شمسي، و اول سال، روز اول بهار، و مبدأ تقويم، هجرت رسول اکرم(ص) مي باشد. بر اين اساس تمام ادارات و مؤسسات دولتي، اقتصادي و مردم موظف شدند به جاي ماه هاي حَمَل، ثور، جوزا، سرطان، اَسَد، سُنبُله، ميزان، عَقرب، قوس، جُدَي، دَلوْ و حوت، ماه هاي جديد را به شرح: فروردين، ارديبهشت، خرداد، تير، مرداد، شهريور، مهر، آبان، آذر، دي، بهمن و اسفند به کار ببرند. شش ماه اول، سي و يک روز، پنج ماه دوم، سي روز و ماه آخر 29 روز و در سال هاي کبيسه 30 روز شد. اين تقويم تا سال 1354 ش در ايران به عنوان تقويم رسمي، جاري بود و بدان عمل مي شد. اما در اسفند 1354 ش، تاريخ ايران بر اساس جلوس کورش هخامنشي با نام تاريخ شاهنشاهي به جريان افتاد تا اين که اين تقويم مجعول و ضد ديني در پي گسترش موج انقلاب اسلامي، در شهريور 1357، مُلغي شد.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي و تشکيل دولت موقت از سوي امام، زمينه مهمترين همه پرسي در ايران، جهت تعيين نوع حکومت فراهم شد. در اين زمان بود که وسوسه هاي گوناگوني آغاز شد و درباره حکومت جمهوري اسلامي، نظرات متفاوتي مطرح گرديد. تا اينکه مردم در روزهاي دهم و يازدهم فروردين 1358ش، با حضوري آگاهانه در پاي صندوق هاي رأي، پيروزي نهايي انقلاب اسلامي را با آراي عظيم و باورنکردني خود تحقّق بخشيدند و نظام جمهوري اسلامي را مستقر
ساختند. در نهايت در روز دوازدهم فروردين 1358، ساختار جديد سياسي اجتماعي ايران بر مبناي آراي اکثريت مردم تثبيت شد و نظام جمهوري اسلامي رسماً به تاييد ملت مسلمان ايران رسيد. بدين ترتيب مبارزات مستمر و پيگير امت مسلمان ايران، در بر پايي حکومت اسلامي و سرنگوني رژيم 2500 ساله پادشاهي به ثمر نشست و عصر نويني در تاريخ ايران و اسلام آغاز شد.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي چشمگير رزمندگان سلحشور اسلام در عمليات حماسه آفرين خيبر، رژيم بعث عراق به دليل نگراني از نتايج عمليات، براي نخستين بار، از نوعي سلاح هاي شيميايي با نام گاز خردَل استفاده کرد. هرچند عراق پيش از اين در عمليات والفجر 2 در منطقه حاج عمران، به صورت محدود از سلاح هاي شيميايي استفاده کرده بود، ولي آنچه که در عمليات خيبر صورت گرفت، بسيار گسترده و فاجعه آميز بود. به کارگيري سلاح هاي شيميايي ازيک سو نشان دهنده ضعف دفاعي و نوميدي و درماندگي ارتش عراق بود و از سوي ديگر اين مسأله را روشن مي کرد که عراق با ايجاد زير ساخت هاي جديد در زمينه توليد سلاح هاي شيميايي با کمک برخي کشورهاي غربي و شرقي، استراتژي جديدي را براي مقابله با تهاجمات پي در پي و گسترده به ايران برگزيده است. در پي اين بمباران شيميايي، ايران به سازمان ملل متحد شکايت کرد و پس از بازديد هيئت اعزامي سازمان ملل از مصدومين حادثه، شوراي امنيت در واکنش به اين اقدام عراق، در تاريخ يازدهم فروردين 1363 برابر با 30 مارس 1982 م، با صدور بيانيه اي، استفاده از گازهاي سمي را محکوم کرد،
اما مسؤوليت استفاده از آن را به هيچ يک از طرفين نسبت نداد. صدور بيانيه به جاي قطعنامه، بنابر تحليل منابع ديپلماتيک، به دليل اجتناب از مباحث شديد و اشاره به هر يک از دو طرف جنگ بوده است. در هرصورت، اين نخستين اقدام سازمان ملل بود که گر چه به سود ايران نبود ولي به زيان ايران نيز تنظيم نشده بود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمد ابراهيم خوانساري، يکي از علماي بزرگ اصفهان، در سال 1232 ش برابر با نيمه ماه مبارک رمضان 1269 ق در اصفهان و در خانواده عالم پرور خوانساري ديده به جهان گشود. وي پس از طي مقدمات و سطوح علوم اسلامي، در حلقه درس عموي بزرگوارش، سيدمحمدباقر خوانساري، معروف به صاحب روضات شرکت جست و پس از سال ها شاگردي در حلقه درس عالمان نامدار عصر، به درجه عالي اجتهاد دست يافت. آيت اللَّه خوانساري پس از آن به تدريس علوم اسلامي فقه و اصول پرداخت و شاگردان زيادي تربيت نمود. ايشان همچنين مرجع تقليد جمع زيادي از شيعيان بود و تاليفات متعددي را به انجام رساند. ايشان مباحثات و مناظراتي با علماي مسيحي در اثبات نبوت پيامبر بزرگ اسلام، حضرت محمد(ص) داشته و چون دانشمندان مسيحي، استدلال او را نمي پذيرفتند، آنها را به مباهله دعوت مي نمود، ولي آنان حاضر به مباهله نمي شدند. اين فقيه وارسته و خدمتگزار دلباخته اسلام سرانجام در دوازدهم فروردين 1292 ش برابر با بيست و سوم ربيع الثاني 1331 ق در شصت سالگي وفات يافت و در کنار مزار عموي دانشمندش در اصفهان مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
رضا خان سردار سپه و هوادارانش قصد داشتند با تحويل سال 1303 ش، قاجاريه را خلع و نظام جمهوري را جايگزين رژيم سلطنت سازند و به همين سبب اکثريت نمايندگان مجلس که هوادار رضاخان بودند، سعي در تصويب سريع جمهوري رضاخاني داشتند. اما اجتماع موافقان رضاخان در 28 اسفند 1302 و نشست دوم فروردين 1303 در مجلس براي بررسي اين موضوع، با مقاومت و ايستادگي دليرانه شهيد سيد
حسن مدرس و همفکرانش خنثي شد و مخالفت هاي فراواني عليه جمهوري ابراز گرديد. با گسترده تر شدن اين اعتراضات، رضاخان که فهميد اينگونه نمي تواند زمام امور کشور را به دست گيرد، صبح روز سوم فروردين با حالتي قهرآميز به سعدآباد رفت و پس از دو روز توقف ناگهاني، براي ديدار با علما و بزرگان به قم شتافت. هنگامي که وي به دلايل مخالفت علماي قم آگاه شد، از تصميم قدرت طلبانه خويش منصرف گرديد و قول داد که از اعلان جمهوري جلوگيري کند. وي پس از مراجعت به تهران، در دوازدهم فروردين 1303 ش، با انتشار اعلاميه اي، پي گيري نظام جمهوري را متوقف ساخت. او هرچند از اعلام نظام ساختگي جمهوري اش دست برداشت، اما جاه طلبي خود را رها نکرد تا اينکه موفق به خلع قاجار و به دست گرفتن قدرت در ايران شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا ابوالفضل زاهدي، در حدود سال 1270ش (نيمه شعبان 1309 ق) در قم و در بيت علم و فقاهت به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات و سطوح حوزه، در محضر درس خارج حضرات آيات ميرزا ابوالقاسم کبير قمي، شيخ عبدالکريم حائري يزدي و درس فلسفه و حکمت استاد ميرزا علي اکبر مدرس يزدي، به مدارج بالاي علمي رسيد. اين عالم جليل از جمله افرادي بود که در مهاجرت آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي از اراک به قم و تشکيل حوزه علميه، نقش مؤثري ايفا کرد و باعث دلگرمي آيت اللَّه حائري مي گرديد. ايشان بارها از طرف آيت اللَّه حائري به عنوان جانشين در اقامه نماز جماعت ايشان و سخنگوي آن بزرگوار در رويدادهاي گوناگون، انتخاب شده و مورد اعتماد بود. آيت اللَّه زاهدي پس از ورود آيت اللَّه بروجردي به قم، در کنار آن مرجع عظيم قرار گرفته و علاوه بر شرکت در درس ايشان، از موقعيت ممتازي نزد آن بزگوار برخوردار بود. ايشان علاوه بر تبحر در بحث و ردّ و ايراد استدلالي در اديان، به تاريخ و جغرافياي اديان گوناگون آشنا بود، به طوري که از ايشان براي بحث علمي با صاحبان اديان استفاده مي شد. علماي بزرگ و مراجع تقليد براي نظريات ايشان از جمله نظرات فقهي اش احترام خاصي قائل بودند و حضرت امام خميني(ره)، ايشان را "شيخ الطائفه" مي خواند. همچنين رسالة الضَّرر، منطق الحسين و مقصد الحسين از جمله آثار اوست. آيت اللَّه زاهدي، در جريان نهضت اسلامي عليه رژيم شرکت داشت و عليه قانون ننگين
کاپيتولاسيون موضع گيري نمود.
اين فقيه جليل، سرانجام در دوازدهم فروردين 1357 ش در 87 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و پس از تشييع باشکوهي، در قبرستان شيخان قم به خاک سپرده شد. مراسم تشييع وي به صحنه مبارزه عليه رژيم تبديل شد و باعث گشودن دوباره مدرسه فيضيه که سالياني تعطيل بود، گرديد.
شرح مناسبت:
همه پرسي نظام حکومتي ايران، پس از پيروزي انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني(ره) و رأي مثبت اکثريت قاطع (98/2%) ملت به نظام جمهوري اسلامي، بزرگترين تحول کشور ايران پس از انقلاب افتخارآفرين 22 بهمن بود. اگرچه مردم مسلمان ايران در جريان انقلاب اسلامي نيز بارها خواستار برقراري جمهوري اسلامي در کشورشان شده بودند، اما حضرت امام، پس از پيروزي انقلاب، بر برگزاري يک همه پرسي از مردم، در مورد نوع نظام آينده ايران تأکيد کردند. نتيجه اين نظرخواهي نه تنها معدود مخالفان حکومت اسلامي را منزوي کرد بلکه به همه جهانيان نشان داد که مردم ايران خواهان نظامي مردمي بر اساس تعاليم و قوانين دين مبين اسلام هستند. تشکيل جمهوري اسلامي، نه تنها اراده ملت ايران بر تعيين سرنوشت خود را تثبيت کرد و براي آنان استقلال و آزادي به ارمغان آورد، بلکه اين بارقه اميد در دل محرومان و مستضعفان جهان درخشيد که بعد از قرن ها رنج و درد، جلوه اي از وعده خداوند تبارک و تعالي را شاهد باشند. بنيانگذار جمهوري اسلامي، حضرت امام خميني(ره) در پيامي به مناسبت يوم اللَّه 12 فروردين فرمودند: صبحگاه دوازدهم فروردين که روز نخستين حکومت اللَّه است، از بزرگترين اعياد ملي و مذهبي ماست و ملت ما بايد اين
روز بزرگ را عيد بگيرند و زنده نگهدارند. روزي که پايه هاي 2500 ساله حکومت طاغوتي در ايران فرو ريخت و سلطه شيطاني براي هميشه رخت بربَست و حکومت ديني مبتني بر خواست و اراده مردم جانشين آن گرديد.
شرح مناسبت:
حسين عمادزاده اصفهاني فرزند حجت الاسلام احمد عماد الواعظين در سال 1284 ش در اصفهان به دنيا آمد. او در حوزه اصفهان از علماي آن روز همچون آيات عظام سيدعلي نجف آبادي، محمود مفيد، علي واعظ شيرازي، سيدصدرالدين کوهپايه اي و محمدرضا کلباسي کسب فيض کرد و به مدارج والايي در علم دست يافت. عمادزاده همچنين داراي اجازه روايتي از علماي آن زمان همچون آيات عظام سيد ابوالحسن اصفهاني، شيخ آقابزرگ تهراني، سيدمحمد حجت کوه کمره اي و محمدرضا مظفر و … بود. حسين عمادزاده اصفهاني داراي آثار بسياري است که برخي از آنها عبارتند از جهان اسلام و اسلام در جهان، ترجمه و تفسير قرآن کريم، شرح خطبه غدير، تاريخ عاشورا، فاطمه زهرا(س) و مجموعه زندگاني چهارده معصوم و ده ها اثر ديگر. وي علاوه بر تحقيق و تأليف و نيز تدريس در دانشگاه، مقالاتي نيز براي روزنامه ها و مجله ها مي نوشت. استاد عمادزاده سرانجام در دوازدهم فروردين 1369 ش در 85 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
قانون ادغام نيروهاي انتظامي در ابتدا از طرف وزارت کشور و نمايندگان مجلس، به منظور برقراري هرچه بهتر امنيت در داخل کشور و مرزهاي جمهوري اسلامي و همچنين جلوگيري از تداخل وظايف، مسؤوليت ها و مأموريت هاي نيروهاي انتظامي کشور مطرح شد. تا اينکه اين قانون در 27 تيرماه 1369 ش از تصويب مجلس شوراي اسلامي گذشت و اين روز به عنوان روز نيروي انتظامي نام گذاري گرديد. طبق اين قانون که در دوم مرداد آن سال به تصويب و تنفيذ شوراي نگهبان رسيد، وزارت کشور موظف شد در اسرع وقت، نسبت به انجام
اين مهم اقدام نموده و نيروهاي شهرباني، ژاندارمري، کميته انقلاب اسلامي، پليس قضايي و حراست وزارتخانه ها را با هم ادغام کرده، نيروي واحدي تشکيل دهد. شش ماه پس از آن، اين امر آغاز شد وسرانجام نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران در دوازدهم فروردين 1370 با تأييد مقام معظم رهبري، شکل رسمي و قانوني گرفت. قانون نيروي انتظامي، اهداف اين نيرو را که به اختصار "ناجا" ناميده مي شود، استقرار نظم و امنيت، تأمين آسايش عمومي و فردي، نگهباني و پاسداري از دستاوردهاي انقلاب اسلامي در چارچوب قانون مصوّب در قلمرو کشور جمهوري اسلامي ايران تعيين نموده است.
شرح مناسبت:
کلنل محمدتقي خان پسيان پس از اقامت شش ساله در آلمان و مراجعت به ايران از جانب دولت مشيرالدوله به فرماندهي ژاندارمري خراسان منصوب شد. وي در دوره نخست وزيري سيدضياء الدين، اقدام به بازداشت قوام السلطنه والي خراسان کرده بود و اين امر، زمينه عداوت بين آن دو را فراهم نمود. پس از سقوط حکومت سيد ضياءالدين، قوام السلطنه به رياست الوزرايي دست يافت و کلنل پسيان را که از مدتي قبل به کفالت خراسان رسيده بود از اين مقام برکنار کرد. ولي پسيان کفيل جديد ايالت را از کار بر کنار نمود و خود شخصاً استانداري را بر عهده گرفت. در خلال اين احوال، فرمانده کل ژاندارمري ايران، مأمور رسيدگي به کار کلنل پسيان شد و به اتفاق عده اي از افسران، عازم مشهد گرديد. ولي کلنل دستور داد تمام آنها را در شاهرود بازداشت و به مرکز اعزام دارند. با اين اقدام، براي حکومت مرکزي مسلّم شد که او عليه دولت قيام کرده
است و حاضر به اجراي دستورات نيست. قوام السلطنه به رؤساي ايلات متوسل شد و درخواست کمک نمود تا کلنل را دستگير نمايند. قوايي از طرف ايلات جمع آوري و به سمت مشهد حرکت داده شد. کلنل براي دفع خطر، به استقبال آنها رفت و در نزديکي قوچان جنگ سختي بين طرفين درگرفت. پس از چندي زد و خورد و وارد آمدن تلفات سنگين به دو طرف، مهمّات قواي کلنل تمام شد و خود در دهم مهر 1300ش به قتل رسيد. هنگام شهادت، بيش از سي سال از عمرش نگذشته بود. خبر قتل او در مشهد با هيجان مردم و عزاي عمومي توأم بود و از جنازه وي با احساسات و نطق هاي پرشور مشايعت کردند.
شرح مناسبت:
در پي قيام مردم مسلمان عراق عليه رژيم خونخوار بعث اين کشور در اوايل اسفند 1369 ش و درگيري شديد بين دو طرف، مزدوران بعثي براي جريحه دار کردن احساسات پاک مسلمانان و به ويژه شيعيان، با يورش به زائران روزه دار امام علي(ع) و امام حسين(ع) در نجف اشرف و کربلاي معلّي، پس از شهيد و مجروح کردن تعدادي از آنان، به بارگاه ملکوتي اين دو امام بزرگوار اهانت نمودند. همچنين رژيم منفور بعث در روزهاي نوزدهم و بيستم ماه رمضان آن سال به مراسم عزاداري مردم شهرهاي نجف و کربلا و ديگر شهرها يورش برده و ضمن جلوگيري از مراسم، گروهي را دستگير کرده و اين شهرها را تحت کنترل شديد امنيتي قرار دادند. رژيم صدام، مردم عراق را به جرم اين که مي خواهند سرنوشت خود را به دست خود رقم بزنند، مرتکب اين جنايات
گرديد. اين اهانت به مقدسات اسلامي که در معيت و همراهي نيروهاي آمريکايي صورت مي گرفت، موجي از اعتراضات عليه رژيم بعث عراق را به وجود آورد و اين رژيم را بيش از پيش، منفور جهانيان نمود. ابعاد جنايات اين رژيم، بعد از سقوط در سال 1382، بر جهانيان آشکارتر گرديد و مردم جهان به عمق جنايات عمال رژيم آگاه تر شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز طبيعت
متن:
و أنزَلنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأنبَتنا فِيها مِن کُلِّ زَوجٍ کَريمٍ)
ترجمه:
و از آسمان آبي فرو فرستاديم و در آن (زمين) از هر نوع]گياه [نيکويي رويانديم
آدرس:
لقمان، آيه 10.
زير عنوان:
روز طبيعت
متن:
وَ أنزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأنبَتنا بِهِ حَدائِقَ ذاتَ بَهجَةٍ)
ترجمه:
و براي شما از آسمان آبي فرو آورديم و به وسيله آن باغ هاي سرورانگيز رويانديم
آدرس:
نمل، آيه 60.
زير عنوان:
روز طبيعت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: النَّظَرُ في ثَلاثَةِ أشياءٍ عِبادَةٌ: النَّظَرُ فِي وَجهِ الوالِدَينِ و فِي المُصحَفِ و فِي البَحرِ
ترجمه:
نگاه کردن به سه چيز عبادت است: به صورت پدر و مادر، به قرآن و به دريا
آدرس:
بحار الأنوار، ج 10، ص 368.
زير عنوان:
روز طبيعت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لاتُحرِقُوا النَّخلَ و لاتُغرِقوهُ بِالماءِ و لاتَقطَعُوا شَجَرَةً مُثمِرَةً و لاتُحرِقُوا زَرعاً لأِنَّکُم لاتَدرونَ لَعَلَّکُم تَحتاجُونَ إلَيهِ
ترجمه:
نخل را نسوزانيد و آن را در آب غرق نکنيد. درخت بارور را قطع نکنيد و زراعت را به آتش نکشيد؛ زيرا شما نمي دانيد، شايد در آينده به آن نيازمند شويد
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 29.
زير عنوان:
روز طبيعت
متن:
امام علي عليه السلام: النَّظَرُ إلَي الخُضرَةِ نُشرَةٌ
ترجمه:
نگاه کردن به سبزه موجب شادابي است
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 400.
زير عنوان:
روز طبيعت
متن:
امام صادق عليه السلام: لاتَطيبُ السُکني إلّا بِثَلاثٍ: الهَواءِ الطَّيِّبِ وَ
الماءِ الغَزيرِ العَذبِ و الأرضِ الخَوّارَةِ
ترجمه:
زندگي با سه چيز خوش مي شود: هواي پاک، آب فراوان گوارا و زمين نرم و سست [آماده زراعت]
آدرس:
تحف العقول، ص 320.
زير عنوان:
روز طبيعت
متن:
امام صادق عليه السلام: النَّشوَةُ في عَشَرَةِ أشياءَ: المَشي و الرُّکُوبِ و الاِرتمِاسِ فِي الماءِ و النَّظَرِ إلَي الخُضرَةِ
ترجمه:
شادابي در ده چيز است: پياده روي، [اسب] سواري، آب تني (شنا) و نگاه کردن به سبزه …
آدرس:
الخصال، ص 443.
زير عنوان:
روز طبيعت
متن:
امام کاظم عليه السلام: ثَلاثَةٌ يَجلينَ البَصَرَ: النَّظَرُ إلَي الخُضرَةِ و النَّظرُ إلَي الماءِ الجاري و النَّظَرُ إلَي الوَجهِ الحَسَنِ
ترجمه:
سه چيز ديده را روشني مي بخشد: نگاه به سبزه، نگاه به آب جاري و نگاه به صورت زيبا
آدرس:
الخصال، ص 92.
شرح مناسبت:
رضاقلي نظام مافي ملقب به سالار معظّم و نظام السلطنه و سردار مکرّم در سال 1246 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراگيري دروس و فنون نظامي به دستگاه عمومي خود که از رجال با نفوذ قاجار بود، وارد شد و به مقاماتي دست يافت. رضاقلي در بحبوبه جنگ بين المللي اول به همراه عده اي از رجال و روحانيون براي مبارزه با قواي روس و انگلستان، دولت موقتي به حمايت آلمان و عثماني تشکيل داد ولي اين عمل باعث واکنش دولت مرکزي شد و آنان تمام اموال و نشان هاي او را مصادره کردند. تا اين که با اهداي اشياء نفيسي به احمدشاه، توانست رضايت وي را براي ورود به ايران جلب کند. وقتي قيام کلنل محمدتقي خان پسيان در خراسان شکسته شد، وي از طرف قوام السلطنه، والي خراسان گرديد. تا سرانجام در فروردين 1303 ش در 57 سالگي درگذشت و در
امامزاده عبداللَّه تهران به خاک سپرده شد. نظام السلطنه از رجال مؤثر ايران بود و پس از مرگش املاک زيادي شامل قسمت اعظم زمين هاي غرب تهران، از او به ارث رسيد.
شرح مناسبت:
استاد عباس سحاب فرزند ابوالقاسم در سوم دي ماه سال 1300 ش در يکي از روستاهاي اطراف تفرش در استان مرکزي به دنيا آمد. وي فراگيري علم را از چهار سالگي آغاز کرد و در ده سالگي به همراه پدر راهي تهران گرديد. در تهران بود که براي نخستين بار، استعداد و علاقه او به جغرافيا نمايان شد و در او رشد کرد به طوري که در پانزده سالگي اولين نقشه تهران را تهيه نمود. اين نقشه و نقشه هاي بعد از تهران و شهرهاي ديگر، شالوده و اساس يک مؤسسه جغرافيايي را در سال 1324 ش به وجود آورد و عباس را به شهرت رساند. وي در اين مؤسسه، بعدها يکي از غني ترين کتابخانه هاي جغرافيايي ايران و خاورميانه را با 18 هزار کتاب، 15 هزار جلد مجلات جغرافيايي و صدها کره و اطلس بزرگ و کوچک به زبان هاي مختلف پديد آورد. استاد سحاب نخستين نمايشگاه نقشه خود را در سال 1339 ش در دانشسراي تهران بر پا کرد و از آن تاريخ به بعد، در نمايشگاه هاي داخلي و خارجي بسياري حضور داشت. همچنين مؤسسه وي در طول سال ها فعاليت، به چاپ کتب جغرافيايي و سفرنامه ها و نيز ترجمه و تکثير نُسخ منحصر به فرد آثار ادبي و جغرافيايي مي پرداخت. سرانجام استاد عباس سحاب به عنوان پدر علم کارتوگرافي يا نقشه کشي ايران، بنيانگذار چاپ
نقشه در بخش خصوصي کشور، نخستين توليدکننده کره جغرافيايي به زبان فارسي، مؤلف ده ها اطلس جغرافيايي، آخرين بازمانده نسل نقشه کشانِ صاحب سبک جهان و باني مؤسسه جغرافيايي و نقشه کشي سحاب، در چهاردهم فروردين 1379 ش در 79 سالگي درگذشت.
-
شرح مناسبت:
پس از آن که محمدعلي شاه قاجار در جريان مخالفت با نهضت مشروطه، مجلس شوراي ملي را به توپ بست و تعدادي از آزادي خواهان را قتل عام و سرکوب نمود، مردم تبريز در اعتراض به اين حوادث، عليه حکومت مرکزي قيام کردند. پيشرفت هاي مشروطه خواهان و عقب نشيني پياپي دولتيان، عين الدوله والي آذربايجان را به محاصره شهر تبريز وادار کرد. اين محاصره در حدود يازده ماه به طول انجاميد و چون راه رسيدن غله و آذوقه، توسط قواي دولتي مسدود شد، قحطي شديدي در شهر شايع گرديد. از اين روي مدافعين شهر در صدد يافتن راهي براي شکستن محاصره و دست يافتن به مواد غذايي بودند. اما قواي دولتي هوادار محمد علي شاه، شهر تبريز را به توپ بستند و تلفات و خسارات بسياري وارد آوردند. اين محاصره سرانجام در نهم ارديبهشت 1288 ش پايان يافت و شهر به دست روس ها افتاد.
شرح مناسبت:
پروين اعتصامي فرزند اعتصام الملک آشتياني در 25 اسفند 1285ش در تبريز به دنيا آمد و از 5 سالگي به همراه خانواده راهي تهران شد. وي دستور زبان فارسي و قواعد عربي را نزد پدر آموخت. استعداد شاعري وي از همان دوران کودکي هويدا بود. در جواني به تدريس ادبيات فارسي و انگليسي پرداخت و در 1313ش ازدواجي ناموفق داشت. پروين از آن پس کار ادبي جدي خود را شروع کرد و ديوان خود را در 1314ش به چاپ رساند. در ديوان اشعار پروين، خبري از مسائل عياشي و عاشقانه نيست و در به کارگيري قالب هاي شعري مناظره نيز اشعار متعددي دارد. او در اشعار خود،
مردم را به نوع دوستي و پاک قلبي فرامي خواند. شعر پروين از لحاظ فکر و معني بسيار پخته و متين است. وي از جمله کساني است که سروده اي براي ثبت بر روي سنگ قبر خود انشاء کرده است. سرانجام پروين در 35 سالگي بدرود حيات گفت و مقبره پروين در کنار پدر در يکي از حجره هاي صحن مطهر حضرت معصومه(س) در قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد احمد آرام، مترجم نامدار عصر حاضر، در اول فروردين 1283 ش در خانواده اي متدين در تهران زاده شد. پس از گذراندن دوران ابتدايي و متوسطه به مدرسه طب رفت ولي آن را ناتمام گذاشت. در اين زمان با تأليف کتاب هاي درسي فيزيک و شيمي با همکاري دو تن ديگر، شهرت زيادي به دست آورد. وي در کنار تدريس و تأليف به تحصيل منطق، فقه و معاني بيان همت گماشت و با همتي عالي، زبان هاي عربي، انگليسي و فرانسوي را به خوبي فرا گرفت. استاد احمد آرام از اعضاي قديمي فرهنگستان زبان و ادب فارسي بوده و به دين، اخلاق، قرائت و تدبر در قرآن و دوري از گناه و حرام اهتمام مي ورزيد. ايشان در امر ترجمه آثار از زبان هاي ديگر به فارسي چيره دست بوده و علاوه بر هفتاد اثر ترجمه اي داراي پنجاه اثر تأليفي نيز مي باشد. ترجمه کتب الحياة در 3 جلد، علم و تمدن در اسلام، سه حکيم مسلمان، روح ملت ها و نيز تأليف نقشه آسمان، هديه سال نو و 120 مسأله حساب از جمله آثار استاد آرام مي باشند. سرانجام اين محقق گرانمايه
در نيمه فروردين 1377ش در 94 سالگي دار فاني را وداع گفت و در قطعه فرهيختگان بهشت زهرا آرميد.
شرح مناسبت:
استاد احمد بيرشک، در چهارم بهمن 1285 ش در تهران زاده شد. پس از آن که مدتي نزد پدر فاضل خود تحصيل کرد، به مدت چهار سال در مشهد مشغول به تحصيل شد و از سال 1300 ش در تهران ادامه تحصيل داد. استاد بيرشک در اين زمان، زبان فرانسه را به خوبي فراگرفت و به ترجمه کتاب هاي فرانسوي همت گماشت. وي پس از اخذ ليسانس رياضيات، به مدت 19 سال در رشته معماري به تدريس روي آورد و سمت هاي متعددي از قبيل معاونت وزارت آموزش و پرورش و باني و معلم گروه فرهنگي هدف را بر عهده داشت. استاد بيرشک به شايستگي، لقب پدر رياضيات ايران را داشت و علاوه بر تقديري که وزارت علوم از وي به عمل آورد، در واپسين ماه هاي عمرش، جزو مفاخر فرهنگي و چهره هاي ماندگار، از سوي سازمان صدا و سيما معرفي شد. يکي از کارهاي ارزنده و ماندني استاد بيرشک، تدوين زندگي نامه علمي دانشوران و نيز گاهنامه تطبيقي سه هزار ساله است که تواريخ شمسي، قمري و ميلادي را با هم تطبيق نموده است. ايشان همچنين در زمينه داستان، تاريخ و زندگي نامه، رياضيات و هندسه و موضوعات ديگر داراي بيش از 60 اثر است که هندسه مسطّحه، فلسفه، رياضي، علم قديم و تمدن جديد و مجموعه خِرَد از آن جمله اند. استاد بيرشک سرانجام پس از عمري تحقيق و پژوهش در اواسط فروردين 1381ش در 96 سالگي درگذشت و جامعه علمي کشور
را به سوگ نشاند.
شرح مناسبت:
محمدعلي شاه قاجار در سال 1249 ش در تبريز به دنيا آمد و پس از فراگيري مقداري از تحصيلات، در 17 سالگي اولين شغل دولتي را به او سپردند. او پس از روي کارآمدن مظفرالدين شاه، به وليعهدي انتخاب شد و در اين زمان علاوه بر ولايت آذربايجان، به هنگام سفر پدرش به فرنگ، متکفل امور مملکت بود. وي هر چند پس از آن که پدرش فرمان مشروطه و قانون مشروطيت را امضا کرد، خود نيز آن را تأييد نمود ولي پس از به دست گرفتن قدرت از در مخالفت با مشروطه طلبان درآمد و مشکلات فراواني را براي مملکت به وجود آورد. عاقبت در تيرماه 1287 ش، مجلس شوراي ملي را به توپ بست و از اين زمان دوران استبداد صغير آغاز شد. اين عمل شاهِ قاجار با واکنش تند مشروطه خواهان در سراسر کشور مواجه شد تا اين که آنان تهران را به تصرف خود در آورده و او را از سلطنت خلع کردند. از اين رو وي به سفارت روس پناهنده شد و پس از چندي ايران را ترک کرد. محمدعلي ميرزا پس از خروج از ايران، مدتي در روسيه، عثماني و اروپا ساکن شد. تا اينکه پس از سال ها دوري از وطن و سرگرداني، در 16 فروردين سال 1303 ش، در 54 سالگي در اروپا درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا محمد علي مدرس خياباني در حدود سال 1257 ش (1296 ق) در تبريز به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن دروس مقدماتي، به درس خارج فقه و اصول حضرات آيات ميرزا ابوالحسن انگجي و ميرزا صادق مجتهد تبريزي،
راه يافت و از عالماني همچون سيدصدرالدين صدر و محمدعلي شاه آبادي، اجازه اجتهاد و از شيخ محمدحسين آل کاشف الغطاء و شيخ آقابزرگ تهراني اجازه روايت گرفت. مدرس خياباني در اواخر عمر به مدت دوازده سال در مدرسه سپهسالار تهران به بحث و تأليف و تحقيق پرداخت و آثاري بسيار ارزنده به وجود آورد. مهم ترين اثر اين محقق فرزانه، کتاب ريحانة الادب در 8 جلد است که به شرح حال بيش از پنج هزار تن از علما و فضلا مي پردازد. همچنين قاموس المعارف و نيز فرهنگ نوبهار حاوي 19 هزار لغت و واژه فارسي و همچنين فرهنگ بهارستان شامل 55 هزار لغت مفرد و مرکب، از ديگر آثار اوست. آيت اللَّه مدرس خياباني تبريزي سرانجام در شانزدهم فروردين سال 1333ش برابر با اول رجب 1373 ق در 76 سالگي درگذشت و در تبريز به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سرلشگر فضل اللَّه زاهدي از ابتداي کودتاي سوم اسفند 1299ش، با رضاخان ميرپنج همراه بود و در کنار او سمت هاي مختلف را کسب کرد. وي در دوران اول حکومت محمدرضا پهلوي نيز به مناصبي دست يافت که آخرين آنها پست وزارت کشور در کابينه دکتر مصدق بود. با اين حال وي به عنوان بهترين مهره و گزينه، مامور اجراي کودتا عليه مصدق در 28 مرداد 1332 شد. با سقوط مصدق و بازگشت محمدرضا پهلوي به کشور و تثبيت رژيم پهلوي، سرلشگر زاهدي به عنوان پاداش، سمتِ نخست وزيري را برعهده گرفت. ولي از آنجا که در اين جايگاه، براي خود مقام و پايگاه خاصي قائل شده بود، پس از حدود بيست ماه از
صدارت، به اصرار شاه و بر اساس توافق آمريکا، از رياست دولت کناره گرفت و همان روز به عنوان رياست نمايندگي دائم ايران در دفتر اروپايي سازمان ملل در ژنو منصوب گرديد و تا هنگام مرگ در سال 1348، عهده دار اين سمت بود.
شرح مناسبت:
سازمان اطلاعات و امنيت کشور معروف به ساواک، يک روز پس از انتخاب دکتر منوچهر اقبال به نخست وزيري، به دستور وي، دست به کار شد. رييس ساواک که از طرف شاه انتخاب مي شد، به عنوان معاون نخست وزير فعاليت مي کرد و داراي اختيارات وسيع امنيتي و اطلاعاتي بود. ساواک ظاهراً از بدنه اصلي ارتش و پليس جدا شد ولي بعدها به اندازه اي وسعت پيدا کرد که کنترل ارتش و پليس هم با آن بود. در تشکيل ساواک، آمريکا و رژيم صهيونيستي مداخله تام داشتند و بنيانگذار آن در حقيقت دولت آمريکا بود و تمام برنامه هاي آن با نظارت آمريکا انجام مي شد. ساواک در طول فعاليت خود با شدت و خشونت به سرکوبي مخالفان مي پرداخت تا جايي که تدريجاً اين سازمان بر تمام وزارت خانه ها و سازمان هاي دولتي مسلط شد و هرگونه استخدام و انتصابي بايد با موافقت آنجا صورت مي گرفت. ساواک در طي سال ها، معترضين به رژيم را به بدترين وجهي تحت شکنجه قرار مي داد و از هيچ کس جز شاه، اطاعت نمي کرد. اين سازمان مخوف سرانجام در اقدامي عوام فريبانه براي آرام ساختن مردم توسط بختيار در روزهاي پاياني عمر رژيم، منحل شد. همچنين پس از انقلاب، برخي رهبران اصلي آن از جمله ارتشبد نصيري، رييس
ساواک به حکم دادگاه انقلاب تيرباران شدند.
شرح مناسبت:
شيخ محمد خياباني از جواني به فراگيري علوم ديني روي آورد و به سرعت مدارج علمي را طي نمود. پس از نهضت مشروطه، زندگي او وارد مرحله جديدي شد. و با تشکيل جمعيتي مبارز، در راه پيروزي مشروطه، گام هاي مهمي در تبريز برداشت. وي در اين ميان روزنامه تجدد را منتشر کرد و خواهان اجراي قوانين مشروطه و احياي آن گرديد. خياباني سپس به رهبري فرقه دموکرات آذربايجان برگزيده شد و همگام با انتشار روزنامه تجدد، به کارهاي سازنده ديگري در جهت پيشبرد اهداف و تامين آسايش مردم دست زد. همچنين نقش وي پس از محاصره تبريز در دوره استبداد صغير بسيار حساس بود. پس از راه يابي شيخ محمد خياباني و پنج تن از دوستانش به مجلس شوراي ملي، وثوق الدوله صدر اعظم قاجار تصميم گرفت که شيخ را از سر راه خود بردارد. لذا عده اي از صاحب منصبان نظامي را با افراد تعليم ديده به تبريز فرستاد. با ورود متجاوزان به شهر تبريز، خياباني بر ضد دولت قيام کرد و در کمتر از دو روز تمام ادارات شهر را به تصرف درآورد. اين پيروزي و نهضتِ خياباني، بيش از پنج ماه ادامه داشت. شيخ در حياط ساختمان تجدد به ايراد نطق هايي مي پرداخت و مردم با اشتياق تمام، پاي صحبتش مي نشستند. اين سخنان به زبان آذري بود و ترجمه فارسي اش هر روز در روزنامه تجدد چاپ مي شد. در اين پنج ماه، خياباني و جنبش او با خطرهاي فراواني مواجه بودند، اما بر همه پيروز شدند و آتش توطئه ها
را خاموش کردند. شيخ محمد خياباني در نهضت خويش بر ارشاد افکار عمومي و ارتقاي ميزان آگاهي آنان به منظور نيل به اهداف خويش تأکيد داشت، به همين دليل، در صدد تجهيز قواي مسلح خويش براي دفاع از نهضت برنيامد.
وي همچنين در جريان جنگ جهاني اول، در برابر فشار روس ها مقاومت نمود و در عين حال از نفوذ کمونيسم نيز جلوگيري مي کرد. عاقبت با ورود مخبرالسلطنه، والي جديد تبريز و شکست محاصره اين مبارز انقلابي، در 21 شهريور 1299 ش برابر با 29 ذيحجه 1338 ق توسط نيروهاي دولتي بازداشت شد و به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه مهدي خالصي کاظمي از افاضل قرن چهاردهم هجري، از بزرگان علماي اسلام و فقهاي ديني است که در امر به معروف و نهي از منکر و قيام به وظايف سعي وافر داشت. وي در کاظمين، مدرسه بزرگي داير کرد و کتاب هاي بسياري وقف طلاب نمود. آيت اللَّه خالصي جهت ترويج احکام اسلامي چندين مرتبه با حکومت وقت بغداد مخالفت نمود و در اين راه متحمل سختي هاي فراوان گرديد. اواخر عمر معظم لَه در ايران به تأليف تصنيف و حل امور قضايي و ديگر وظايف ديني گذشت. تداخل اغسال، تلخيص رسايل شيخ مرتضي انصاري، شرح کفايه و قواعد فقهيه از جمله آثار اوست. آيت اللَّه خالصي سرانجام در 17 فروردين 1304 ش برابر با 12 رمضان 1343 ق در مشهد مقدس بدرود حيات گفت.
شرح مناسبت:
به دنبال تحقيق گسترده اي که وزارت بهداشت در سال 1363 ش براي آگاهي از وضعيت خدمات بهداشتي و درماني انجام داد، اين نتيجه به دست آمد که چهل درصد از مرگ و ميرهاي کشور در 5 سال اول زندگي کودکان اتفاق مي افتد و هشتاد درصد آن نيز در يک سال اول زندگي است. بنابراين مي توان با آموزش هاي عمدتاً ساده و اوليه از وقوع اين مرگ و ميرها جلوگيري کرد. اين نتايج سرآغاز تلاش در مسير راه اندازي شبکه هاي بهداشتي درماني به نام "خانه بهداشت" در روستاهاي کشور و تربيت نيروهاي اصيل و بومي به نام "بهورز" شد. واکسيناسيون کودکان و آموزش مادران در زمينه رعايت بهداشت، از مهم ترين وظايف بهورزان مي باشد. بهورزان در ارتباطي صميمي با مادران روستايي و
تلاشي گسترده توانسته اند ميزان مرگ و ميرِ مادران را به علت عوارض حاملگي و زايمان، از 140 درصد هزار تولد زنده در سال 1363 به 54 مورد در صدهزار تولد زنده در سال 1370 تقليل دهند و اين به معناي جلوگيري از مرگ 1720 مادر در سال است. اين آمار در سال هاي بعد نيز پيشرفت قابل ملاحظه اي داشته است. از اين رو و در راستاي تکريم و بزرگداشت بهورزان زحمتکش، روز هفدهم فروردين هر سال، با عنوان روز بهورز، نامگذاري شده است.
شرح مناسبت:
پس از دستگيري حضرت امام خميني(ره) و سرکوب قيام 15 خرداد 42، اوضاع در ظاهر رو به آرامش نهاد، اما خشم عمومي مردم مسلمان از دستگيري حضرت امام، به صورت هاي گوناگون جلوه گر شد. تشکيل گروه هاي زيرزميني اسلامي در قم، تهران و شهرستان ها، تحريم انتخابات فرمايشي مجلس بيست و يکم در مرداد 1342 و نيز اعلاميه تاريخي حوزه علميه قم با پانصد امضا از استادان و فضلا در حمايت از رهبر نهضت اسلامي ايران و محکوم کردن بازداشت غيرقانوني ايشان، از جمله واکنش هاي مردم و روحانيت در قبال عمل رژيم بود. در اين ميان رژيم پس از يک سلسله تمهيدات که به منظور جلوگيري از ابراز احساسات مردم و روحانيان در برابر آزادي رهبر نهضت اسلامي ايران انجام داد، سرانجام در اوايل سال 43، مذاکراتي با امام انجام داد و ايشان را به آرامش و مدارا با نظام فراخواند. سپس آن حضرت را در هفدهم فروردين 43 آزاد کرده و در مطبوعات عنوان کردند که امام با رژيم و انقلاب سفيد شاه به توافق رسيده
است. ولي حضرت امام پس از آن که در هجدهم فروردين وارد قم شدند، در اولين ديدار خود عنوان کردند: اگر خميني را دار بزنيد با [رژيم شاه] تفاهم نخواهد کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدابوالحسن آل رسول معروف به شمس آبادي در سال 1286 ش (1327 ق) در خانواده اي عالم و روحاني در اصفهان ديده به جهان گشود. وي پس از فراگيري تحصيلات مقدماتي علوم اسلامي در زادگاه خود، در 25 سالگي عازم نجف اشرف گرديد و از محضر درس خارج بزرگاني همچون سيدابوالحسن اصفهاني، آقاضياء الدين عراقي، سيدجمال الدين گلپايگاني، سيد عبدالهادي شيرازي و سيدمحسن حکيم کسب فيض نمود. سيدابوالحسن پس از دوازده سال اقامت در نجف و اخذ مدارج عالي علمي، راهي اصفهان شد و به تدريس و ارشاد مردم همت گماشت. آيت اللَّه شمس آبادي از روحانيوني بود که در سال 1342، وفاداري خود را به نهضت حضرت امام اعلام کرد. ايشان در تأسيس و گسترش انجمن مددکاري ويژه ايتام، سازمان ابابصير ويژه نابينايان و حسينيه اصفهاني ها در مشهد و کربلا نقش بسزايي داشت. همچنين شرح صحيفه سجاديه، اشعار در مراثي و مناقب اهل بيت (ع) و موعظه ابراهيم از آثار علمي اين عالم رباني مي باشند. آيت اللَّه شمس آبادي سرانجام يک روز پس از بازگشت از سفر حج در سپيده دم هجدهم فروردين 1355 ش درراهِ رفتن به مسجد جهت اقامه نماز جماعت، توسط باند جنايتکار مهدي هاشمي ربوده شد و به طرز فجيعي به قتل رسيد و جسدش را در اطراف اصفهان رها ساختند. جسد ايشان پس از کشف شدن، با تشييع باشکوه مردم، در تخت فولاد
اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
صدام، از همان ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي ايران، بغض و کينه خود را نسبت به ايران اسلامي آشکار مي ساخت و به طور آشکار و پنهان، در صدد تعرّض به انقلاب اسلامي برآمد. وي ابتدا ستون پنجم خود را براي اقدامات تخريبي به شهرهاي مختلف ايران به ويژه نقاط مرزي مانند خرمشهر، آبادان و اهواز اعزام کرد. همچنين از اوايل سال 1358، هزاران ايراني تبعه عراق را از جوار اماکن متبرکه نجف، سامرا، کربلا و کاظمين به طرز رقّت انگيزي اخراج و اموالشان را مصادره نمود. در همين راستا، در چنين روزي، رژيم بعثي عراق که خود را براي حمله وسيع و سراسري به ايران آماده مي کرد عده بي شماري از ايرانيان مقيم اين کشور را به وسيله کاميون تا مرز آورده و آنها را به همان وضع رها نمود. در اين حال، مقامات محلي ايران، از رانده شدگان به عنوان مهمان جمهوري اسلامي استقبال کردند و امکانات رفاهي براي آنان فراهم نمودند. اخراج ايرانيان و شيعيان در روزهاي بعد نيز ادامه يافت و صدها هزار نفر در اين جريان بي خانمان و آواره شدند. در همين حال، وزير امور خارجه عراق طي نامه اي به دبير کل سازمان ملل متحد با استناد به روحيه توسعه طلبي دولت ايران، خواستار خروج ايران از سه جزيره عربي ابوموسي و تنب کوچک و بزرگ شد. در روزها و ماه هاي بعد، تعرضات رژيم بعث با حمايت بيگانگان رو به افزايش نهاد تا اينکه در 31 شهريور 1359، جنگ هشت ساله اي را به ايران اسلامي تحميل نمود.
شرح مناسبت:
عمليات کربلاي 8 در تاريخ 18 فروردين
1366 ش با رمز مقدس يا صاحب الزمان(عج) به منظور پاسخگويي به شرارت هاي عراق در حمله به تأسيسات و منابع اقتصادي کشور و برهم زدن امنيت خليج فارس، انهدام ماشين جنگي حزب بعث و تحکيم مواضع به دست آمده در عمليات کربلاي 5، توسط نيروهاي سپاه پاسداران در شرق بصره آغاز شد. رزمندگان اسلام در اين عمليات، با عبور از موانع ايذايي مختلف از قبيل ميدان هاي مين، سيم هاي خاردار و با استفاده از اصل غافلگيري و تاکتيک هاي رزمي، خطوط دفاعي دشمن را درهم کوبيدند و تلفات و خسارات متعددي بر دشمن بعثي وارد آوردند. اين عمليات پس از انهدام يگان هاي دشمن، به اسارت درآمدن 200 نفر، کشته و زخمي شدن 5000 نفر از افراد دشمن و انهدام ده ها دستگاه تانک و نفربر و به دست آمدن غنائم ديگر، به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
همزمان با آغاز عمليات کربلاي 8 توسط رزمندگان جان برکف اسلام، دشمن به گونه اي بي سابقه عليه رزمندگان مستقر در خرمشهر، به بمباران و گلوله باران شيميايي با گلوله هاي توپ، خمپاره و حتي موشک هاي کاتيوشا اقدام نمود که به شهادت و مصدوم شدن شماري از خداجويان سپاه توحيد منجر گشت. اين بمباران وحشيانه با اعتراض شديد و شکايت جمهوري اسلامي ايران به سازمان ملل متحد مواجه گرديد و ايران خواهان اعزام گروه کارشناسي سازمان ملل متحد شد. به دليل پايداري و تاثير بيشتر عوامل به کار گرفته شده در سلاح هاي شيميايي، تيم کارشناس اعزامي از سازمان ملل، که ده روز پس از حمله، وارد منطقه شد، موفق گرديد نوع عوامل به کار گرفته
شده را تشخيص دهد. با اين حال همانند گذشته بي اعتنا از کنار اين حادثه و حوادث بعد از آن گذشتند؛ تا اين که ابعاد گسترده و پيچيده تر عواقب شوم کاربرد سلاح هاي شيميايي، دامنگير مردم مسلمان و بي گناه حلبچه، روستاهاي اطراف آن و مردم کردستان عراق شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبدالکريم کشميري در سال 1305 ش (1345ق) در نجف اشرف به دنيا آمد. وي پس از فراگيري دروس مقدمات در نجف، در حلقه درس خارج آيات عظام: سيد ابوالقاسم خويي، سيدعبدالاعلي سبزواري، سيد عبدالهادي شيرازي و شيخ محمدکاظم شيرازي قرار گرفت. آيت اللَّه کشميري به دليل هوش سرشار خويش توانست در کوتاه ترين زمان، درجه اجتهاد را از آيت اللَّه خويي دريافت دارد و آن گاه به تدريس سطوح عالي فلسفه در حوزه بپردازد. پشتکار آيت اللَّه کشميري در تدريس به گونه اي بود که روزانه 11 کرسي درس اعم از فقه، اصول، فلسفه و ادبيات عرب براي ايشان برپا مي شد. افزون بر تدريس، پژوهش و نگارش. در سير معنوي و تهذيب نفس نيز به مراتب عالي دست يافت و صاحب کرامت هايي گرديد. در پي سخت گيري هاي رژيم بعث عراق، به طور پنهاني همراه خانواده، راهي ايران شد و در مرز ايران و عراق، همه نگاشته هاي علمي ايشان به دست نيروهاي امنيتي عراق افتاد. آيت اللَّه کشميري از آن پس در شهر مقدس قم اقامت گزيد و به تهذيب نفس، پرورش شاگردان و انجام امور مذهبي و علمي همت گماشت. سرانجام اين عارف سترگ و عالم برجسته در 18 فروردين 1378 ش برابر با بيستم ذي حجه 1419
ق پس از طي يک دوره بيماري در 73 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و پس از اقامه نماز توسط آيت اللَّه بهجت، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمدباقر صدر در سال 1313 ش (1353 قمري) در کاظمين در خانواده اي فقير اما نابغه پرور به دنيا آمد. پدرش فقيه بزرگوار سيدحيدر و مادرش دختر شيخ عبدالحسين آل ياسين و بانويي باتقوا بود. آيت اللَّه صدر در کودکي پدر را از دست داد و تحت کفالت برادرش، سيد اسماعيل، قرار گرفت. وي پس از فراگرفتن مقدمات و اصول نزد استادان آن زمان و برادرش، راهي نجف اشرف شد و قبل از 20 سالگي به مرحله اجتهاد نائل آمد. اين عالم جوان در سن 22 سالگي نخستين اثر علمي - تحقيقي خود را به نام "غايةُ الفکرِ في علمِ الاصولِ الفقه" را به جهان علم ارايه نمود و کتاب هاي فَلسفَتنا و اقتصادُنا که پس از آن به رشته تحرير درآمدند سمبل قدرت نمايي ايدئولوژي اسلامي در برابر انديشه هاي وارداتي غرب بودند. آيت اللَّه صدر مسأله رهبري فکري را از مسأله رهبري سياسي جدا نمي دانست و همگام با فعاليت هاي فکري، به فعاليت هاي سياسي و رهبري سياسي جامعه نيز همت مي گماشت. از اين رو، وجودش خطري براي بعثيان به شمار مي آمد و همين امر باعث رنجش حاکمان بعثي عراق گرديد. آيت اللَّه صدر نقش ارزنده اي در حمايت از انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني(ره) داشت و اين امر براي رژيم خونخوار عراق ناخوشايند بود. سرانجام حزب بعث عراق پس از دستگيري
ايشان و نيز خواهر ارجمندش، سيده بنت الهُدي صدر، آنان را به طرزي فجيع به شهادت رساندند. شهادت اين مرد بزرگ و خواهر مکرمه اش پس از شکنجه هاي فراوان در زندان هاي رژيم بعثي عراق در روز 19 فروردين 1359 شمسي مصادف با 24 جمادي الاولي سال 1400 قمري در 47 سالگي واقع شد.
بدن خونين و شکنجه ديده اين شهيدان به طور مخفيانه تحويل يکي از افراد خانواده صدر گرديد و اجساد مطهرشان بدون حضور ديگران به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
علي رغم تهديدات و حملات موشکي و هوايي و جنگ رواني در طي جنگ، ملت ايران در کم نظيرترين انتخابات جهان، به پاي صندوق هاي اخذ رأي رفت و مجلس سوم را شکل داد. استقبال کم نظير مردم ايران از انتخابات سومين دوره مجلس شوراي اسلامي در سخت ترين شرايط جنگ شهرها، بار ديگر دشمنان جهاني اسلام را از شکست انقلاب اسلامي مأيوس کرد. مردم در اين دوره با حضور هفده ميليوني خود در حوزه هاي رأي گيري، نمايندگان مورد نظر خود را انتخاب کردند و مجلس سوم در هفتم خرداد آن سال با به حد نصاب رسيدن نمايندگان، آغاز به کار کرد.
شرح مناسبت:
اجلاس "ايران پس از انتخابات پارلماني، قوه اصلاح در جمهوري اسلامي ايران" در روز نوزدهم فروردين 1379 ش، در محل خانه فرهنگ هاي جهان با همکاري اين خانه و بنياد هاينريس بل در شهر برلين آلمان برگزار شد. در اين نشست تعدادي از عناصر داخلي شامل نمايندگان گروه هاي ملي مذهبي و مشخصاً گروهک نهضت آزادي، خيزش زن سالارانه با گرايش فمينيستي، نويسندگان و خبرنگاران روزنامه هاي زنجيره اي و … شرکت داشتند. از آنجا که اين جلسه بيشتر بازتابي سياسي داشت و علاوه بر به وقوع پيوستن صحنه هاي زشت و مستهجن در آن، سخنرانانِ ايراني به صورت هاي مختلف ارکان نظام اسلامي و اعتقادات ديني را زير سؤال برده بودند، به عنوان يک کنفرانس غير علمي، ضد ارزشي و در مغايرت با اهداف و آرمان هاي اسلامي و ملي قلمداد گرديد. اين اجلاس، همچنين به علت حضور گروه هاي چپ افراطي مخالف با برگزاري اين نشست ها، بسيار
متشنّج بود به گونه اي که سخنراني مهمانان اين همايش، با شعارهايي عليه جمهوري اسلامي ايران و مجموعه اي از شعارهاي کمونيستي قطع مي شد. پخش تلويزيوني بخش هايي از اين کنفرانس که در آن، سخنانِ سخنرانان ايراني و صحنه هاي مغاير با شئون اسلامي و انساني را به نمايش مي گذاشت، همگان را در جريان آنچه که رخ داده بود، قرار داد. هر چند اين نشست در روزهاي بعد، با منعِ ورود گروه هاي افراطي چپ با آرامش برگزار شد، اما حضور افرادي از جمهوري اسلامي و بيان اتهامات کذب و افشاي اين خبر، خشم ملت مسلمان ايران را برانگيخت و در راهپيمايي هاي متعددي که در کشور برگزار شد، اجلاس برلين به شدت محکوم گرديد.
-
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سلطه بلامنازع آمريکا در ايران از کودتاي 28 مرداد 32 به مدت بيش از 25 سال در ايران ادامه داشت و تصويب کاپيتولاسيون و مصونيت براي اتباع آن کشور، دست آنان را در انواع دخالت ها باز گذاشته بود. سرانجام پس از اشغال لانه جاسوسي و استعفاي دولت موقت، دولت آمريکا دست به اقداماتي عليه ايران زد و در اين روز، رابطه دو کشور با حمايت قاطع حضرت امام قطع شد.از آن زمان تاکنون، آمريکا، علاوه بر قطع روابط سياسي، توطئه هاي متعددي در عرصه هاي سياسي، اقتصادي، نظامي و فرهنگي عليه جمهوري اسلامي ايران طراحي و اجرا کرده و اين روند هم اکنون نيز ادامه دارد. اما اين اقدامات با شکست مواجه شده و بر عزم مردم ايران براي ايستادگي در برابر آمريکا و بر تلاش اين ملت براي خودکفايي، افزوده است.
شرح مناسبت:
عمليات والفجر يک در بيستم فروردين 1362 با هدف انهدام نيروهاي دشمن و آزادسازي بخشي از نوار مرزي به وسعت 150 کيلومتر مربع صورت گرفت. در اين عمليات که با رمز يا محمد(ص)، يا اميرالمؤمنين(ع)، يا فاطمةالزهرا(س) در منطقه عملياتي شمال غرب فکه آغاز شد، علاوه بر آزادسازي چندين روستا و منطقه مرزي، صدها دستگاه تانک، نفربر و سلاح هاي سنگين و نيمه سنگين منهدم گرديده و 6500 نفر کشته و زخمي و 250 نفر اسير شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شهيد سيدمرتضي آويني در سال 1326 ش در شهر ري متولد شد و پس از اخذ ديپلم، مدرک فوق ليسانس معماري را از دانشگاه تهران گرفت. وي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به فعاليت در جهاد سازندگي مشغول شد و عازم روستاها گرديد. از آن پس به سوي فيلم سازي براي جهاد کشانده شد و بعدها در اين گروه، مجموعه فيلم هاي "روايت فتح" را به انجام رسانيد. شهيد آويني از سال 1367 به فعاليت در حوزه هنري پرداخت و آثار متعددي را در اين زمينه از خود به يادگار گذاشت. شهيد از سال 1371 با تأکيد مقام معظم رهبري فعاليت دوباره اي را در جهت ساخت سري جديد روايت فتح آغاز کرد و همزمان با فعاليت گروه تفحص، تصاوير جديد روايت فتح را ضبط نمود. سيدمرتضي آويني سرانجام در بيستم فروردين 1372، در يکي از فيلمبرداري هايي که گروه روايت فتح در منطقه فکّه داشتند، بر اثر انفجار مين به خيل شهدا پيوست. پيکر پاک آن شهيد با حضور مقام معظم رهبري تشييع شد و از جانب معظم له، وي "سيد شهيدان اهل قلم" ناميده شد. در مراسم تشييع شهيد آويني، حضرت آيت اللَّه خامنه اي، خود را بزرگ ترين داغدار آن عزيز خواندند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدابوالمجد ضياءالدين مرتضي حسيني مرعشي نجفي، برادر آيت اللَّه سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، در سال 1286 ش (1325 ق) در بيت علم و تقوا در نجف به دنيا آمد. خاندان او يکي از پرافتخارترين و مشهورترين بيوتات علمي شيعه در جهان بوده اند که مقام علم و عمل و تقوا و سياست و رياست و
مرجعيت شيعه را در طول قرن ها برعهده داشته اند. وي پس از آن که در کودکي پدر و مادر را از دست داد به همراه دايي خود به تبريز رفت و پس از فراگيري مقدمات علوم اسلامي، در 21 سالگي راهي قم گرديد. در قم از محضر آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي و محمدتقي خوانساري بهره برد و سپس براي ادامه تحصيل رهسپار نجف اشرف شد. آيت اللَّه مرعشي در نجف به درس حضرات آيات سيد ابوالحسن اصفهاني، ميرزاي نائيني و سيد حسين بادکوبه اي حاضر شد و علاوه بر اخذ اجازات متعدد اجتهاد و روايت، به تدريس پرداخت. اين فقيه وارسته در سال 1320 ش در ايران اقامت گزيد و در تبريز به تدريس خارج فقه، تأليف و تصنيف، امامت جماعت و ارشاد مردم اشتغال ورزيد. رجال الحديث، حاشيه عُروة الوُثقي و روضَةُ العارفين، از جمله آثار ايشان مي باشند. سرانجام اين عالم جليل پس از عمري تلاش و کوشش در راه بزرگداشت شعائر ديني، در 20 فروردين 1375 ش برابر با 19 ذي قعده 1416 ق در 89 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
روز 20 فروردين سال 1372، يادآور عروج هنرمند فرزانه، راوي باصفاي روايت فتح، سردبير مجله ادبي و هنري سوره و مسؤول واحد تلويزيوني حوزه هنري، سيد مرتضي آويني است. از اين رو، بيستم فروردين روز شهادت اين هنرمند متعهد انقلاب اسلامي و دلسوخته جبهه هاي حق عليه باطل و بيانگر حقايق و رشادت ها و شجاعت هاي رزمندگان اسلام، بنا به پيشنهاد شاعران، نويسندگان و هنرندان حوزه
هنري سازمان تبليغات اسلامي به مقام معظم رهبري، روز هنر انقلاب اسلامي نامگذاري شد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
خوش نويسي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: عَلَيکُم بِحُسنِ الخَطِّ فَإنَّهُ مِن مَفاتِيحِ الرِّزقِ
ترجمه:
بر شما باد به زيبايي خط که از کليدهاي روزي است
آدرس:
الرواشح السماويّه، ص 202.
زير عنوان:
خوش نويسي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: الخَطُّ الحَسَنُ يَزيدُ الحَقَّ وَضَحاً
ترجمه:
خط زيبا حق را بيشتر آشکار مي کند
آدرس:
کنزالعمّال، ح 29304.
زير عنوان:
خوش نويسي
متن:
امام علي عليه السلام: الخَطُّ لِسانُ اليَدِ
ترجمه:
خط، زبانِ دست است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 706.
زير عنوان:
خوش نويسي
متن:
امام علي عليه السلام: اِفتَح بَريَةَ قَلمِکَ وَ اسْمِک شَحمَتَهُ و أَيمِنْ قِطَّتَکَ يَجُدْ خَطُّکَ
ترجمه:
تراشه قلمت را بشکاف و پره آن را ستبر کن و آن را به جانب راست بُرِش بزن تا خطّت زيبا شود
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 2465.
زير عنوان:
خوش نويسي
متن:
امام علي عليه السلام: أَلِقْ دَواتَکَ و أطِلْ جِلفَةَ قَلَمِکَ و فَرِّج بَينَ السُّطورِ و قَرمِطْ بَينَ الحُروفِ فَإنَّ ذلِکَ أجدَرُ بِصَباحَةِ الخَطِّ
ترجمه:
دوات خود را ليقه بگذار و نوک قلمت را دراز بتراش و ميان خطها فاصله بگذار و حرف ها را نزديک هم بنويس؛ اين کار باعث زيبايي خط مي شود
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 4729.
زير عنوان:
سخنوري
متن:
امام علي عليه السلام: أحسَنُ الکَلامِ ما زانَهُ حُسنُ النِّظامِ و فَهِمَهُ الخاصُّ وَ العامُّ
ترجمه:
بهترين گفتار آن است که ترتيب نيک، بدان آراستگي ببخشد و خاص و عام آن را بفهمند
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 3304.
زير عنوان:
سخنوري
متن:
امام علي عليه السلام: اِحذَر کَلامَ مَن لايَفهَمُ عَنکَ؛ فَإنَّهُ يُضجِرُکَ
ترجمه:
از سخن گفتن با کسي که گفتارت را نمي فهمد بپرهيز، که تو را به ستوه مي آورَد
آدرس:
شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 20، ص 282.
زير عنوان:
سخنوري
متن:
امام علي عليه السلام: لاتَتَکَلَّمَنَّ إذا لَم تَجِد لِلکَلامِ مَوقِعاً
ترجمه:
وقتي
براي گفتار، زمان مناسبي نمي بيني سخن مگو
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 10274
زير عنوان:
سخنوري
متن:
امام علي عليه السلام: خَيرُ الکَلامِ ما لا يُمِلُّ و لايَقِلُّ
ترجمه:
بهترين گفتار آن است که نه ملال آور باشد و نه نارسا
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 4969.
زير عنوان:
سخنوري
متن:
امام علي عليه السلام: جَودَةُ الکَلامِ فِي الاِختصارِ
ترجمه:
نيکويي گفتار در کوتاه بودن آن است
آدرس:
المواعظ العدديّه، ص 55.
زير عنوان:
سخنوري
متن:
امام علي عليه السلام: آفَةُ الکَلامِ الإطالَةَ
ترجمه:
آفت سخن، طولاني کردن آن است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 3966.
زير عنوان:
سخنوري
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّما سُمِّيَ البَليغُ؛ لأِنَّهُ يُبلِغُ حاجَتَهُ بِأهوَنِ سَعيِهِ
ترجمه:
بليغ از آن جهت بليغ ناميده شد که خواسته خود را با کم ترين تلاش به مخاطب مي رساند
آدرس:
تحف العقول، ص 359.
زير عنوان:
شعر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ مِنَ الشِّعرِ لَحِکمَةً
ترجمه:
برخي از شعرها حکمت است
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 379.
زير عنوان:
شعر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ مِنَ الشِّعرِ لَحِکَماً و إنَّ مِنَ البَيانِ لَسِحراً
ترجمه:
همانا پاره اي از شعرها حکمت، و برخي از بيان ها سحرآميز است
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 495.
زير عنوان:
شعر
متن:
قِيلَ يا رَسولَ اللَّهِ صلي الله عليه وآله ماذا تَقولُ فِي الشُّعَراءِ؟ قالَ: إنَّ المُؤمنَ مُجاهِدٌ بِسَيفِهِ و لِسانِهِ
ترجمه:
از پيامبر خداصلي الله عليه وآله سؤال شد: "درباره شاعران چه مي فرماييد؟" حضرت فرمودند: "مؤمن با شمشير و زبانش جهاد مي کند."
آدرس:
تفسير نورالثقلين، ج 4، ص 70.
زير عنوان:
شعر
متن:
امام علي عليه السلام: خَيرُ الشِّعرِ ما کانَ مَثَلاً
ترجمه:
بهترين شعر، آن است که مَثَل شود
آدرس:
شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 20، ص 336.
زير عنوان:
شعر
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن قالَ فِينا بَيتَ شِعرٍ بَنَي اللَّهُ تَعالي لَهُ بَيتاً فِي الجَنَّةِ
ترجمه:
هر کس درباره ما يک بيت شعر بگويد، خداي بزرگ براي او در بهشت خانه اي مي سازد
آدرس:
عيون أخبار
الرضاعليه السلام، ج 2، ص 15.
زير عنوان:
صداي خوش
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: حَسِّنُوا القُرآنَ بِأصواتِکُم فَإنَّ الصَّوتَ الحَسَنَ يَزيدُ القُرآنَ حُسناً
ترجمه:
قرآن را با صداي خوش بخوانيد که صداي زيبا، بر زيبايي قرآن مي افزايد
آدرس:
عيون أخبار الرّضاعليه السلام، ج 1، ص 74.
زير عنوان:
صداي خوش
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ حُسنَ الصَّوتِ زينَةٌ لِلقرآنِ
ترجمه:
صداي خوش، زيور قرآن است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 16507.
زير عنوان:
صداي خوش
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: نِعمَتِ النَّغمَةُ الصَّوتُ الحَسَنُ لِلمَرءِ المُسلِمِ
ترجمه:
چه نيک نغمه اي است آواز خوش براي مسلمان
آدرس:
جامع الأحاديث، ص 124.
زير عنوان:
صداي خوش
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ مِن أجمَلِ الجَمالِ … نَغمَةُ الصَّوتِ الحَسَنِ
ترجمه:
از زيباترين زيبايي ها نغمه آواز خوش است
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 615.
زير عنوان:
صداي خوش
متن:
امام صادق عليه السلام: ما بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً إلاّ حَسَنَ الصَّوتِ
ترجمه:
خداوند هيچ پيامبر را مبعوث نکرد مگر اين که خوش آواز بود
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 616.
زير عنوان:
صداي خوش
متن:
امام صادق صلي الله عليه وآله: کانَ عَليُّ بنُ الحُسَينِ عليهما السلام أحسَنَ النّاسِ صَوتاً بِالقُرآنِ … و کانَ أبوجَعفَرٍعليه السلام أحَسَنَ النّاسِ صَوتاً
ترجمه:
علي بن حسين عليهما السلام خوش صداترينِ مردم در قرائت قرآن بود و امام باقرعليه السلام نيز خوش صداترينِ مردم بود
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 16513.
شرح مناسبت:
حکيم ميرزا ابوالحسن بن محمد جلوه، عارف، فيلسوف و متکلم شيعي ايراني معروف به ميرزاي جلوه در حدود سال 1202ش (1238ق) در احمدآباد گُجُراتِ هند متولد گرديد. در 7 سالگي به اتفاق خانواده به زَواره اصفهان، زادگاه اجدادش بازگشت و در 14 سالگي پدرش را از دست داد. چون پدران و نياکان ميرزا ابوالحسن، اهل علم و فضل بودند، او نيز تحت تاثير فضاي موروثي خانواده واقع شد و تصميم گرفت کسب دانش را تا پاي
جان دنبال کند. پس در زمره طالبان علم درآمد و با وجود سختي هاي زندگي، مقدمات دانش هاي گوناگون ديني آن زمان مانند: زبان و ادبيات عرب، منطق، کلام، تفسير، حديث و فلسفه را فرا گرفت و به ويژه در حکمت الهي و طبيعي به مقامي در خور توجه رسيد. ايشان در اين ميان با شاعران بزرگ اصفهان هم دوستي داشت و به محافل ادبي رفت و آمد مي کرد، چندان که ذوق شاعري در او پديد آمد و با پژوهش و کار علمي و هنري بسياري که در اين زمينه کرد و تمرين هايي که بدان دست يازيد، سخنوري چيره دست و توانا گرديد و "جلوه" تخلص نمود. ميرزا ابوالحسن جلوه پس از سالياني توقف در اصفهان و کسب مدارج والاي علمي، در 35 سالگي به تهران عزيمت کرد و در مدرسه دارالشفاي تهران اقامت گزيد. وي به مدت، چهل سال در اين مدرسه به تدريس و تحقيق و تأليف روزگار گذراند و معيشت خود را از املاک اجدادي تأمين مي کرد. مجلس درس او ميعادگاه دانش پژوهان و بزرگان و دانشمنداني بود که از هر کران براي بهره گيري از درياي دانش او بدانجا مي شتافتند.
ناصرالدين شاه قاجار چندين بار به ديدار او رفت و در حجره محقر او نشست و درباره مسائل گوناگون علمي و فلسفي به گفتگو با او پرداخت و مشکلات خود را در ميان نهاد و پاسخ شايان شنيد. پادشاه او را بسي گرامي مي داشت اما ميرزاي جلوه هيچ بهره مادي از نزديکي به دربار و شاه برنگرفت و خواستار هيچ نعمتي غير از خداي منعم فياض نگشت.
ميرزاي جلوه از بزرگترين دانشمندان فلسفه و حکمت به شمار مي آمد. وي آثار متعددي همچون حواشي بر اسفار ملاصدرا و شفاي ابن سينا دارد و همچنين رساله هايي در وجود و اقسام آن، ترکيب و احکام آن و نيز بيان استجابت دعا و ديوان اشعار نغز و زيبايي از ايشان به جاي مانده است. اين حکيم بزرگ در طول بيش از ده ها سال تدريس، شخصيت هاي فرهيخته اي همچون: ميرزا طاهر تنکابني، سيدحسين بادکوبه اي، ميرزا حسن کرمانشاهي، ميرزا مهدي آشتياني، شيخ عبدالنبي نوري، ميرزا علي اکبر حکيم يزدي، ميرزا محمدعلي شاه آبادي، آخوند ملامحمد کاشاني و جهانگيرخان قشقايي و … تربيت نمود. ميرزا ابوالحسن جلوه سرانجام در 21 فروردين 1276ش برابر با 6 ذي قعده 1314ق در 74 سالگي بدرود حيات گفت و در جوار مقبره ابن بابويه در شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از سخنراني امام خميني(ره) در سيزدهم خرداد 1342ش و دستگيري ايشان توسط رژيم طاغوت و وقوع قيام پانزدهم خرداد، رژيم، آن حضرت را نزديک به ده ماه درحبس نگاه داشت و سپس در خانه اي تحت نظر گرفت. اما عکس العمل شديد مردم در مورد اين محاصره، بازهم رژيم را به عقب نشيني وادار کرد تا آن که امام خميني را در هجدهم فروردين 1343 آزاد کردند. پس از آزادي امام خميني(ره)، رژيم وانمود کرد که امام با نظام پهلوي به تفاهم رسيده است. روزنامه اطلاعات در اين باره نوشت: "چقدر جاي خوشوقتي است که جامعه روحانيت نيز اکنون با همه مردم، همگام در اجراي برنامه هاي انقلاب شاه و مردم شده است". اين خبر
با واکنش تند آن بزرگوار مواجه شد. از اين رو حضرت امام سه روز پس از آزادي، در بيست و يکم فروردين 1343، طي نطقي، طوفاني از خشم و نفرت عليه رژيم ستمشاهي به پا کردند و رژيم را وادار ساختند که دست به عقب نشيني فضاحت باري بزند. ايشان در اين نطق فرمودند: "در اين روزنامه، تحت عنوان اتحاد مقدس در سرمقاله نوشته بودند که با روحانيت تفاهم شده و روحانيان با انقلاب سفيد شاه و ملت موافق هستند. کدام انقلاب؟ کدام ملت؟]آيا[اين انقلاب مربوط به روحانيت و مردم است؟! آقايان که در دانشگاه هستيد، برسانيد به همه که روحانيت با اين انقلاب موافق نيست. خميني را اگر دار بزنند تفاهم نخواهد کرد." اين سخنراني باعث شد که رژيم با دست پاچگي نماينده اي به محضر امام بفرستد و رسماً عذرخواهي کند. در گام بعدي، رژيم، امام را از دخالت در سياست برحذر داشت و سياست را حيله و دروغ معرفي کرد.
ولي امام ضمن رسوا کردن چهره طاغوت، لزوم دخالت روحانيت در سياست را يادآور شده و سياست را از ديانت جدا ندانستند.
شرح مناسبت:
در ساعت 9 صبح 21 فروردين 1344، هنگامي که محمدرضا پهلوي عازم دفتر کار خود در کاخ مرمر بود، سرباز وظيفه رضا شمس آبادي او را به مسلسل بست، ولي گلوله ها به شاه اصابت نکرد و دو نفر از محافظين محمدرضا کشته و دو نفر نيز زخمي شدند. پس از اين تيراندازي بلافاصله شمس آبادي توسط گارد محافظ به شهادت رسيد. شاه براي نشان دادن سلامتي خود، در اتومبيلي رو باز به گردش پرداخت و روزنامه ها نوشتند: بين
چند نفر سرباز در کاخ مرمر نزاع در گرفت که به تيراندازي و کشته و مجروح شدن چند سرباز منجر گرديد. علي رغم سرکوب انقلاب مردم در 15 خرداد 42 و تبعيد رهبر اين نهضت، اين ترور نشان داد که مخالفان شاه حتي در کاخ وي نيز رسوخ کرده اند و حرکت انقلابي همچنان ادامه دارد.
شرح مناسبت:
قبل از پيروزي انقلاب، با تبعيض هاي فراواني که در جامعه وجود داشت قشر عظيمي از مستضعفان از داشتن خانه محروم بودند. با پيروزي انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني (ره)، در جهت احقاق حقوق محرومان، طي حکمي، اولين نهاد سازندگي براي رفع مشکل مسکن را تأسيس کردند. امام در اين فرمان، حساب 100 را در تمامي شعب بانک ملي افتتاح فرمودند و پايه و اساس بنياد مسکن انقلاب اسلامي را بنا نهادند. حضرت امام در پيام خود فرمودند: "هيچ کس در هيچ گوشه مملکت نبايد از داشتن خانه محروم باشد. بر دولت اسلامي است که براي اين مسأله مهم چاره اي بيانديشد و بر همه مردم است که در اين مورد همکاري کنند". بنياد مسکن انقلاب اسلامي، بنا به اقتضاي زمان، در اول انقلاب شروع به توزيع زمين در بين محرومان کرد. بعد از شهريور سال 1372 و تشکيل شوراي عالي اداري، کار اصلي بنياد که در آغاز در شهرها تمرکز يافته بود به روستاها منتقل شد و کار بازسازي مناطق آسيب ديده از حوادث به اين بنياد محول گرديد.
شرح مناسبت:
در ادامه جنايت هاي وحشيانه رژيم بعث، در چنين روزي در اثر بمباران شيميايي مريوان در غرب ايران و نيز منطقه فاو توسط رژيم عراق، تعداد زيادي از مردم غيرنظامي و نظامي، شهيد و مجروح شدند. رژيم عراق در آخرين سال تجاوز خود به خاک ايران، استفاده از سلاح هاي شيميايي را به شدت افزايش داد و صدها تن از نظاميان و غيرنظاميان ايراني را شهيد و هزاران تن را مجروح نمود. با اين حال نه تنها مجامع بين المللي و کشورهاي غربي
در قبال اين گونه اقدامات غيرانساني رژيم عراق سکوت کردند، بلکه برخي از دولت هاي غربي نيز براي تهيه سلاح هاي شيميايي، به رژيم خونخوار عراق کمک هاي قابل توجهي نمودند. در اواخر سال 1381، کشورهاي غربي که خود تأمين کننده مواد تشکيل دهنده سلاح هاي شيميايي رژيم بعثي بودند، به بهانه توليد سلاح هاي کشتار جمعي توسط عراق، به اين کشور حمله کرده و در فروردين 1382 حکومت آن را ساقط کردند.
شرح مناسبت:
اميرسپهبد علي صياد شيرازي در سال 1323ش در شهرستان درگز در استان خراسان به دنيا آمد و پس از تحصيلات دبيرستان، وارد دانشگاه افسري شد. وي در سال 1346 موفق به اخذ درجه کارشناسي از دانشگاه افسري گرديد و پس از طي دوره تخصصي توپخانه، به عنوان استاد در مرکز آموزش توپخانه اصفهان مشغول به تدريس شد. او از مخالفان رژيم شاه بود تا جايي که توسط عوامل آن رژيم دستگير و زنداني شد و در آستانه پيروزي انقلاب، در بهمن 57 آزاد گرديد. وي از اين زمان، خود را در اختيار انقلاب اسلامي قرار داد و در صحنه هاي سرنوشت ساز پيکار با دشمنان انقلاب، شرکتي فعالانه داشت، شهيد صياد شيرازي در بحبوحه غائله ضدانقلاب در کردستان در سال 1358، به فرماندهي عمليات شمال غرب کشور برگزيده شد و به همراه شهيد چمران و ديگر رزمندگان اسلام، نقش مهمي در پاکسازي منطقه از لوث عناصر ضد انقلاب ايفا کرد. اين امير ارتش اسلام، پس از خلع بني صدر، براي پايان دادن به ناهماهنگي ارتش و سپاه، قرارگاه مشترک عملياتي سپاه و ارتش را راه اندازي کرد و به عنوان فرمانده
ارتش در همانجا مشغول فعاليت گرديد. ايشان در 9 مهر 1360 به پيشنهاد شوراي عالي دفاع و با حکم حضرت امام خميني(ره)، به فرماندهي نيروي زميني ارتش منصوب شد که در سلسله عمليات پيروزمند ثامن الائمه، طريق القدس، فتح المبين، بيت المقدس، رمضان، مسلم بن عقيل، مطلع الفجر، محرم، والفجر 3 2 1، خيبر و بدر فرماندهي نيروهاي ارتش را بر عهده داشت. شهيد صياد شيرازي نقش حساسي در آزادسازي خرمشهر ايفا نمود و حضور او در هشت سال دفاع مقدس، پيروزي هاي متعددي را براي کشور اسلامي به همراه داشت.
وي در تيرماه 1365 به فرمان امام به عضويت شوراي عالي دفاع منصوب شد و در ارديبهشت 1366، به درجه سرتيپي ارتقاء يافت. امير شجاع اسلام، در سال 1368 به سمت معاونت بازرسي ستاد ارتش، در شهريور 1372 به سمت جانشين رييس ستاد کل ارتش و در فروردين 1378، از طرف مقام معظم رهبري به درجه سرلشکري نائل آمد که اين درجه با افتخار شهادت به سپهبدي ارتقاء يافت. سرانجام امير سپهبد صياد شيرازي، جانشين ستاد کل نيروهاي مسلح در بامداد بيست و يکم فروردين 1378 به دست عوامل گروهک منافقين در تهران به شهادت رسيد و در تشييعي باشکوه، با حضور رهبر معظم انقلاب اسلامي و انبوه مردم در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
بزرگ ترين طرح آبرساني کشور و خاورميانه از نظر فناوري نوين صنعت آب، با هدف تأمين حدود چهل درصد آب شرب شهروندان زاهدان، از چاه نيمه هاي زابل در خطوط لوله اي با 193 کيلومتر طول و 900 ميليمتر عرض افتتاح شد. از ويژگي هاي بارز اين طرح،
نصب تأسيسات ايستگاه هاي پمپاژ در نقاطي به ارتفاع 1510 متر است که در نوع خود بي نظير مي باشد. ميزان برداشت آب از اين خط در ابتدا نه ميليون متر مکعب است که تا سه برابر قابل افزايش مي باشد.
شرح مناسبت:
پس از گسترش روند مهاجرت يهوديان به فلسطين اشغالي، مشکلات مردم فلسطين رو به افزايش گذاشت. يهوديان که خواهان زمين بيشتر براي خانه سازي و کشاورزي بودند، درگيري هاي متعددي با صاحبان اصلي زمين ها که مردم فلسطين بودند، پيدا کردند. خشونت يهوديان همچنان ادامه يافت و چنين وضعي، سبب شد که اعتراض و مقاومت فلسطيني ها شدت يابد. در اغلب شهرهاي بزرگ و کوچک تشنج فزوني يافت و اين آغازي بر نهضت اسلامي فلسطين تلقي مي گردد. امروز و پس از گذشت ساليانِ دراز، تجربه در امر فعاليت هاي بي حاصلِ سياسي براي حل مسأله فلسطين، مي توان با فريادي رساتر و اعتراضي صريح تر از گذشته گفت که مسأله فلسطين يک راه حل دارد و آن نيز حرکت در مسير اسلام و مبارزه با توسل به ايدئولوژي انقلابي - اسلامي است. حرکت اسلامي انتفاضه که به قيام اسلامي ملت فلسطين اطلاق شده است با همين باور طي سال هاي اخير ادامه داشته است. اهميت نهضت اسلامي مردم فلسطين در اين است که تظاهرات و مبارزات آنان به دور از صلاحديد احزاب سياسي فلسطين و به دور از تشخيص و اقتضاي سياست آنان صورت گرفته است.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران به رهبري حضرت امام خميني، عناصر خود فروخته ضد انقلاب داخلي با هدايت و پشتيباني دشمنان نظام اسلامي، درصدد توطئه براي سرنگوني اين حکومت مقدس برآمدند. در اين ميان نيروهاي جان برکف جمهوري اسلامي جريان توطئه اي که قصد براندازي جمهوري اسلامي را داشت کشف نمود و با تهيه مدارک کافي از جمله نوار مکالمات سران توطئه و شناسايي کامل
شبکه کودتا، در فرصت مناسب، اعضاي اصلي و مؤثر اين عمليات را دستگير کردند. طراحان اين کودتا در نظر داشتند ابتدا مسؤولان طراز اول نظام را از ميان برداشته و سپس رياکارانه به عنوان خونخواهي آنان، با کمک نيروهاي بيگانه، ساير ارگان ها و نهادهاي انقلابي را مورد تصفيه خونين قرار داده و حکومت جمهوري اسلامي را تصاحب کنند.
شرح مناسبت:
عمليات بيت المقدس 5، با رمز مبارک يا اباعبداللَّه الحسين(ع) و با هدف وارد کردن ضربه به سازمان رزمي دشمن در منطقه عمومي پنجوين به مرحله اجرا گذاشته شد. در اين عمليات، خطوط مقدم دشمن توسط رزمندگان نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران درهم کوبيده شد و ادوات زرهي آنان مورد هدف قرار گرفت. ارتش اسلام که در شروع عمليات، با نفوذ به عمق مواضع دشمن، آنها را دچار سردرگمي شديد کرده بود، در بعد از ظهر همان روز با يورش به گردان هاي دشمن بعثي، تعداد زيادي از آنان را به هلاکت مي رسانند. در اين حمله، ارتفاعات حساس و مهم منطقه نيز از نيروهاي عراقي پاکسازي شدند. در اين ميان و با حمايت خلبانان شجاع نيروي هوايي ارتش، در حدود چهل کيلومتر مربع از منطقه عملياتي پنجوين آزاد شده و تحريکات بعدي دشمن خنثي گرديد. همچنين در جريان عمليات بيت المقدس 5، علاوه بر انهدام ده ها دستگاه خودرو نظامي، تانک و نفربر دشمن، تعداد 3500 نفر از نيروهاي دشمن کشته و زخمي و بيش از سيصد نفر به اسارت رزمندگان اسلام در آمدند.
شرح مناسبت:
يک روز پس از اعلام حکم يک دادگاه محلي آلمان عليه مقام هاي بلندپايه جمهوري اسلامي ايران، دولت هاي عضو اتحاديه اروپا سفيران خود را از تهران فراخواندند. قاضي اين دادگاه که در محافل خبري به دادگاه ميکونوس معروف شد، شديداً تحت تأثير صهيونيست ها بود و در يک محاکمه جنجالي و سياسي، ايران را متهم به دخالت در قتل يک مخالف اين کشور در آلمان کرد. در پاسخ به تصميم اتحاديه اروپا، ايران نيز ضمن رد
ادعاهاي بي اساس دادگاه آلماني، سفيران خود را از کشورهاي عضو اين اتحاديه فرا خواند. ادعايي که در دادگاه محلي برلن موسوم به ميکونوس عليه ايران طرح شد، در واقع بخشي از تهاجم سياسي مشترک آمريکا و رژيم صهيونيستي بر ضد جمهوري اسلامي ايران بود. به همين علت، دولت ايران، اين دادگاه را مردود دانست و پيش بيني کرد که سفراي اتحاديه اروپا، منفعلانه به ايران باز خواهند گشت. در عمل نيز چنين شد و در حدود ده ماه بعد از صدور حکم دادگاه ميکونوس، سفراي اتحاديه اروپا، يکي پس از ديگري به تهران بازگشتند. البته رهبر معظم انقلاب اسلامي طي فرماني اعلام داشتند که سفير آلمان بايد ديرتر از همه وارد تهران شود و در نهايت سفير آلمان نيز، بعد از تمام سفرا با فضاحت تمام به ايران بازگشت.
شرح مناسبت:
مدت کوتاهي پس از تهاجم وحشيانه مزدوران رژيم پهلوي به مدرسه فيضيه، موج خشم و نفرت ناشي از اين فاجعه، از مرزهاي کشور فراتر رفت و حوزه هاي علميه نجف و کربلا را نيز فرا گرفت. در اين ميان علاوه بر اعتراض مراجع، علما و طلاب عراق، علماي کربلا طي تلگراف و طومارهايي که براي رؤساي کشورهاي عربي و اسلامي فرستادند، پرده از جنايات رژيم شاه برداشته و اهداف نهضت امام خميني و مظلوميت روحانيت شيعه را به علما و مسلمانان کشورهاي ديگر رساندند. آيت اللَّه سيد محسن حکيم طي تلگرافي، علماي ايران را به صورت دسته جمعي به مهاجرت از ايران به نجف اشرف دعوت نمود. اين دعوت گرچه عملي نبود ولي در ايجاد نفرت نسبت به شاه و افشاي ماهيت ضداسلامي آن
تاثير بسزايي داشت. رهبر نهضت اسلامي ايران طي تلگرافي در پاسخ آيت اللَّه حکيم در تاريخ 23 فروردين 1342، خاطر نشان ساختند که وحدت کلمه علماي اسلام و مراجع وقت مي تواند حافظ استقلال کشور و موجب قطع دست اجانب و دفاع از حريم اسلام و قرآن گردد. ايشان همچنين هجرت مراجع و علماي اعلام را موجب در معرض سقوط قرار گرفتن مرکز بزرگ جهان تشيع دانسته، اين عمل را صلاح نديدند.
شرح مناسبت:
محسن صبا استاد و نويسنده معاصر ايراني، پس از طي دوران تحصيلات مقدماتي در مدرسه دارالفنون، راهي فرانسه شد. او پس از اخذ درجه دکتراي حقوق به ايران بازگشت و به تدريس پرداخت. دکتر محسن صبا، مؤسس گروه ملي کتابشناسي ايران و همچنين کميته بايگاني ملي وابسته به يونسکو بود. از مهمترين آثار و کتب تأليفي او مي توان به کتاب شناسي گل هاي حافظ، ترجمه سفرنامه هاي مختلف و اصول فن کتابداري، اشاره کرد.
شرح مناسبت:
دکتر يداللَّه سحابي از فعالان سياسي ايران طي پنجاه سال اخير، در سال 1284 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از دريافت ليسانس علوم طبيعي و زمين شناسي، جهت ادامه تحصيل به فرانسه رفت و در سال 1315 دکتراي زمين شناسي گرفت. دکتر سحابي که از علاقه مندان شهيد مدرّس طي سال هاي 1300 تا 1310 بود، پس از تشکيل جبهه ملي، جزو طرفداران آن جنبش و دکتر مصدق گرديد و در جريان ملي شدن صنعت نفت، با حکم دکتر مصدق، از پايه گذاران بخش اکتشاف و استخراج شرکت ملي نفت شد. از سال هاي 1322 به بعد مستقيماً وارد فعاليت هاي سياسي شد و در اين راه متحمل 4 سال زندان و 8 ماه تبعيد گرديد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، در دولت موقت، وزير مشاور در طرح هاي انقلاب شد و در انتخابات اولين دوره مجلس شوراي اسلامي راهي مجلس گرديد و اولين رييس سني مجلس بود. دکتر سحابي علاوه بر فعاليت هاي مستمر سياسي و مذهبي، آثار علمي متعددي دارد که: خلقت انسان، قرآن و تکامل و معرفة الارض از آن جمله اند.
دکتر سحابي سرانجام پس از تحمل مدتي بيماري در 23 فروردين 1381 ش در 97 سالگي دارفاني را وداع گفت و در امامزاده عبداللَّه شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به منظور گسترش و پيشرفت خدمات درماني و بهداشتي دهان و دندان در مناطق محروم کشور و روستاها، مجلس شوراي اسلامي در 23 فروردين 1360، قانون تربيت بهداشت کاران دهان و دندان را تصويب کرد. در اين قانون، مجلس، وزارت بهداشت و درمان را موظف نمود که داوطلباني را براي تربيت در اين دوره، جذب کند و پس از دادن آموزش هاي لازم، با مدرک فوق ديپلم، آنان را در مناطق محروم به خدمت گمارَد تا از اين طريق، ضمن ارائه خدمات اوليه، از شيوع بيماري هاي دهان و دندان جلوگيري نموده و اصل پيشگيري را مورد نظر قرار دهند. از آن پس و به پيشنهاد جامعه اسلامي دندان پزشکان، روز 23 فروردين به عنوان روز دندانپزشکي نامگذاري گرديد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز دندانپزشکي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: طَهِّروا أفواهَکُم
ترجمه:
دهان خويش را پاکيزه کنيد
آدرس:
مکارم الأخلاق، ص 51.
زير عنوان:
روز دندانپزشکي
متن:
امام رضاعليه السلام: شُربُ الماءِ البارِدِ عَقيبَ الشَّي ءِ الحارِّ أوِ الحَلاوةُ يَذهَبُ بِالأسنانِ
ترجمه:
نوشيدن آب سرد، پس از خوردن چيز گرم، يا [خوردن] شيريني دندان ها را از بين مي برد
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 16، ص 458.
زير عنوان:
مسواک زدن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لَولا أن أشُقَّ عَلي اُمَّتي لَأَمَرتُهُم بِالسِّواکِ مَعَ کُلِّ صَلاةٍ
ترجمه:
اگر بر امّت من دشوار نبود، هر آينه به آنها فرمان مي دادم که با هر نماز مسواک بزنند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9049.
زير عنوان:
مسواک زدن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: عَلَيکُم بِالسِّواک فَنِعمَ الشَّي ءُ السِّواک يَشُدُّ اللَّثَةَ و يَذهَبُ
بِالبَخرِ و يُصلِحُ المِعدَةَ و يَزيدُ في دَرَجاتِ الجَنَّةِ و يُسخِطُ الشَّيطانَ
ترجمه:
بر شما باد به مسواک کردن! مسواک کردن چه کار خوبي است؛ لثه را محکم مي کند، بوي ناخوشايند دهان را مي زدايد، معده را اصلاح مي کند، بر درجات بهشتي مي افزايد و شيطان را به خشم مي آورد
آدرس:
نهج الفصاحه، ح 1975.
زير عنوان:
مسواک زدن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اِستاکُوا عَرضَاً و لاتَستاکُوا طُولاً
ترجمه:
دندان هايتان را از عرض(عمودي) مسواک بزنيد نه از طول (افقي)
آدرس:
الدعوات، ص 161.
زير عنوان:
مسواک زدن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مالي أراکُم قَلِحاً، مالَکُم لاتَستاکونَ؟
ترجمه:
چرا شما را با دندان هاي زرد مي بينم؟ چرا مسواک نمي زنيد؟
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 496.
زير عنوان:
مسواک زدن
متن:
امام علي عليه السلام: السِّواکُ يَجلُو البَصَرَ
ترجمه:
مسواک کردن مايه روشنايي ديدگان است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 62، ص 145.
زير عنوان:
مسواک زدن
متن:
امام صادق،: مِن أخلاقِ الأنبِياءِ السِّواکُ
ترجمه:
مسواک کردن از اخلاق پيامبران است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9053.
زير عنوان:
خلال کردن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: تَخَلَّلُوا عَلي إثرِ الطَّعامِ فَإِنَّهُ مَصِحَّةٌ لِلفَمِ و النَّواجِذِ و يَجلُبُ الرِّزقَ عَلَي العَبدِ
ترجمه:
پس از خوردن غذا خلال کنيد که مايه سلامتي دهان و دندان هاي آسيا است و روزي را بر بنده فرو مي ريزد
آدرس:
مکارم الأخلاق، ص 153.
زير عنوان:
خلال کردن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: تَخَلَّلُوا عَلي إثرِ الطَّعامِ و تَمَضمَضُوا فَإنَّهُما مَصِحَّةُ النّابِ و النَّواجذِ
ترجمه:
پس از خوردن غذا دندان هايتان را خلال کنيد و آب در دهان بگردانيد که اين دو کار مايه سلامتي دندان هاي نيش و آسيا است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 62، ص 291.
زير عنوان:
خلال کردن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: تَخَلَّلُوا فَإنَّهُ مِنَ النّظافَةِ
ترجمه:
(دندان هايتان را) خلال کنيد که بخشي از پاکيزگي است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 62، ص 291.
زير عنوان:
خلال کردن
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ رَسولَ
اللَّهِ کانَ يَتَخَلَّلُ و هو يُطَيِّبُ الفَمَ
ترجمه:
رسول خدا دندان هايش را خلال مي کرد و خلال کردن، دهان را خوش بو مي کند
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 376.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دومين دوره مشروطه با افتتاح دومين مجلس شوراي ملي در تاريخ 24 فروردين 1288 ش برابر با دوم ذيقعده 1327 ق آغاز شد. اين دوره با محدودتر کردن مداخله شاه و لغو سيستم صنفي انتخابات به دليل ناهماهنگي در ترکيب اعضاي مجلس شوراي ملي و کارشکني عناصر وابسته به دربار و مداخلات کشورهاي خارجي و نابساماني هاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي، با مشکلات فراواني مواجه گرديد. مجلس دوم از يک سو با مقاومت در برابر تحميلات دولت روسيه و انگليس، رسالتي را که قيام دليرانه مردم مسلمان ايران برعهده اش گذارده بود عمل مي نمود و از سوي ديگر با استخدام مستشاران خارجي و واگذاري پست هاي مهم به آنان، حيات و نفوذ دوباره روشنفکران غرب گرا را جاني دوباره داد. اين امر زمينه دخالت بيشتر روس و انگليس را فراهم آورد و حوادث دردناکي را باعث گرديد. قيام شيخ محمد خياباني در تبريز، آغاز نهضت جنگل در گيلان و قيام تنگستاني ها در بوشهر از جمله وقايع مهم و مردمي اين دوره به شمار مي روند. دوره دوم مشروطه با قدرت گيري رضاخان و آغاز ديکتاتوري او رو به افول نهاد و دوره سوم مشروطه از 22 بهمن 1302 آغاز شد.
شرح مناسبت:
استاد سيد محمد فرزان بيرجندي، در سال 1273 ش در بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد. وي در خلال فراگرفتن کتب صرفي و نحوي که در مدارس طلاب تدريس مي شد، از مطالعه کتبي که در اين باره وجود داشت غفلت نداشت و به موازات آن، ادبيات عرب دوره جاهليت را به خوبي آموخت. او سپس سال هاي طولاني به
تدريس در مدارس استان هاي کشور و دانشکده الهيات و ادبيات دانشگاه تهران پرداخت. استاد فرزان بيرجندي، علاوه بر اطلاعات وسيع در ادبيات عرب، زبان فرانسه را نيز به خوبي مي دانست. وي درباره کليله و دمنه، مرزبان نامه و نيز قرآن کريم کتبي به نگارش درآورده است. اين اديب برجسته سرانجام در 24 فروردين 1349 ش در 76 سالگي در تهران درگذشت و در بقعه ابوالفتوح رازي در ري به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه مجتبي حاتمي لنکراني در سال 1290 ش (1331 ق) در اصفهان به دنيا آمد و در اوايل جواني براي ادامه تحصيلات حوزوي راهي حوزه علميه نجف اشرف گرديد. وي در نجف از محضر حضرات آيات: ميرزاي ناييني، آقاضياءالدين عراقي، محمدحسين غروي، سيدابوالحسن اصفهاني و علامه محمدجواد بلاغي و … استفاده برد و به مدارج والاي علمي دست يافت. ايشان سپس به تدريس در حوزه نجف پرداخت و شاگرداني را تربيت کرد. آيت اللَّه حاتمي لنکراني مدتي در سامرا اقامت داشت تا اين که در حدود سال 1350 ش به اجبار دولت عراق، مجبور به ترک آن کشور گرديد و به زادگاهش مراجعت نمود. ايشان تا پايان عمر در اصفهان به تدريس علوم مذهبي و ارشاد مردم مشغول بود تا اينکه در بيست و چهارم فروردين 1365 ش برابر با دوم شعبان 1406 ق در 75 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و به سوي دوست شتافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ مجتبي محمدي عراقي در سال 1294 ش (1333 ق) در يکي از روستاهاي اطراف اراک زاده شد و پس از تحصيلات ابتدايي به فراگيري علوم ديني روي آورد. وي پس از گذراندن دروس سطح به محفل درس خارج آيات عظام: شيخ عبدالکريم حائري يزدي، سيد محمد تقي خوانساري و سيدمحمد حجت کوه کمره اي حاضر شد و مباني علمي اش را استوار ساخت. آيت اللَّه محمدي عراقي در سال 1318 ش به دليل وفات پدرش که در کنگاور به تبليغ دين مشغول بود، راهي آن شهر گرديد و به مدت دوازده سال به اقامه شعائر ديني و هدايت مردم مسلمان پرداخت.
ايشان در سال 1330 ش به قم بازگشت و علاوه بر شرکت در درس هاي فقه و اصول آيت اللَّه بروجردي و جلسات استفتاي ايشان، به توليت مدرسه خان و مديريت کتابخانه مدرسه فيضيه منصوب شد و خدمات فراواني را به حوزه علميه قم ارائه کرد. آيت اللَّه محمدي عراقي پس از ارتحال آيت اللَّه بروجردي، به تأليف و تحقيق روي آورد و آثار بسياري به سامان رسانيد که: علماي گمنام، فهرست کتب کتابخانه مدرسه فيضيه در 2 جلد، و تصحيح مجمع الفائدة و البرهانِ محقق اردبيلي در 14 جلد و غوالي اللَّئالي ابن ابي جمهور در 4 جلد از آن جمله است. وي از بيشتر اساتيدش و مراجع نجف و قم، اجازه روايت، اجتهاد و امور حسبيه داشت و در جريان جنگ تحميلي، فرزندش را به کاروان شهيدان تقديم نمود. سرانجام اين عالم بزرگوار و محقق خدمتگزار در 24 فروردين 1380 ش برابر با 18 محرم 1422 ق در 86 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
-
شرح مناسبت:
اميراسداللَّه عَلَم در سال 1298 ش در بيرجند متولد شد. پدرش که از خوانين شهر قائن بود، از دوستان رضاخان به شمار مي رفت. در سال هاي بعد با حمايت سازمان جاسوسي انگلستان، رهبري عده اي از روزنامه نگاران و دانشجويان و فعالان سياسي جوان را به عهده داشت. عَلَم بعدها در کودتاي 28 مرداد 32 نقشي جدي ايفا کرد و پس از کودتا با دريافت مشاغل حساس، پاداشي در خور گرفت. پس از کودتا نيز، عَلَم به رابط مطمئن شاه با دولت هاي آمريکا و انگليس تبديل شد.
علم، طراح و مجري اصلي انقلاب سفيد در سال هاي 1342 - 1341 به درخواست آمريکا و از آغاز دهه 1340، بزرگترين بازيگر دربار پهلوي بود. سمت هاي نخست وزيري و مهمتر از آن، وزارت دربار شاهنشاهي، از عَلَم چهره اي مقتدر در نظام رهبري ايران ساخت. او از 1333 تا پايان عمر به مدت حدود 24 سال وزير دربار شاه و تصميم گيرنده اصلي در نظام حکومتي کشور پس از شاه بود. سرانجام، اسداللَّه عَلَم، اين مهره سرسپرده طاغوت، در 59 سالگي به بيماري سرطان در نيويورک درگذشت. از وي دفترچه خاطراتي به جاي مانده که حاوي اطلاعات ذيقيمتي از دربار فاسد شاه است که پس از مرگش منتشر گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات نامنظم فتح 5 با رمز مبارک يا صاحب الزمان(عج) در منطقه ماووت در استان سليمانيه عراق با هدف انهدام مراکز نظامي دشمن صورت گرفت. رزمندگان تحت فرمانده قرارگاه رمضان، متشکل از سپاه پاسداران و معارضين کُرد عراقي، با عبور از کوهستان هاي صعب العبور، خود را به اهداف از پيش تعيين شده رساندند و بعثيان را مورد تهاجم قرار دادند. در اين عمليات علاوه بر آزادي سازي چندين ارتفاع مهم منطقه و انهدام پايگاه هاي دشمن، حدود 1200 نفر از مزدوران بعث کشته و زخمي شدند و 300 تن ديگر به اسارت رزمندگان اسلام در آمدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در حالي که در طول جنگ هشت ساله، جمهوري اسلامي ايران بارها نسبت به استفاده عراق از سلاح هاي شيميايي عليه رزمندگان اسلام به مجامع بين المللي شکايت برده و گروه هايي براي بررسي و تحقيق اعزام شده بودند، با اين حال، عراق از تأييد و يا تکذيب استفاده از اين سلاح ها خودداري مي کرد. تا اين که در اين روز، در حالي که جنگ به شدت بين دو طرف ادامه داشت، عراق رسماً به استفاده از سلاح هاي شيميايي شامل گازهاي سمي و خطرناک خردَل و اعصاب عليه اهداف نظامي و غيرنظامي اعتراف نمود.
شرح مناسبت:
دکتر محمد جواد مشکور، در سال 1297 ش در تهران به دنيا آمد. پس از طي دروس مقدماتي، وارد دانشگاه تهران شد و پس از اخذ ليسانس ادبيات فارسي از تهران، در سال 1332 راهي فرانسه شد. وي در سال 1335 به اخذ درجه دکترا در تاريخ اسلام از دانشگاه سوربُن نائل گشت و پس از مراجعت به ايران، به تدريس در دانشگاه تبريز و سپس، دانشگاه تهران پرداخت. دکتر مشکور همچنين در سال 1353 به عنوان رايزن فرهنگي ايران به دمشق اعزام شد و ضمن تدريس در دانشگاه دمشق، دو کرسي زبان و ادبيات فارسي را در دانشگاه دمشق و حَلَب تأسيس کرد. وي با تسلط به زبان هاي عربي، فرانسه و انگليسي و نيز آشنايي با زبان هاي ترکي اسلامبولي، لاتين و آلماني و زبان هاي باستاني، کتب معتبري در زمينه فِرَق و مذاهب، اديان و عرفان، زبان هاي آريايي و سامي به نگارش در آورده است. استاد مشکور داراي 47 عنوان کتاب و بيش
از يکصد مقاله مي باشد که تاريخ ايران زمين، تاريخ اسلام و ايران و … از آن جمله اند. وي نامي جاويد در دفتر فرهنگ و ادب ايران زمين و تمدن اسلامي از خود يادگار گذاشت تا اينکه در 77 سالگي به علت عارضه مغزي به رحمت ايزدي پيوست.
شرح مناسبت:
شيخ فريدالدين محمد بن ابراهيم نيشابوري مشهور به عطار، شاعر و عارف نام آور ايراني در قرن ششم و آغاز قرن هفتم هجري است. وي در ابتدا شغل عطاري داشته و پس از تغيير حال، در سِلک صوفيان و عارفان درآمد. عاقبت پس از سفرهاي متعدد، در زادگاه خود رحل اقامت افکند. عطار به حق از شاعران بزرگ متصوفه است که کلام ساده و گيرنده او با عشق و شوقي سوزان همراه مي باشد. زبان نرم و گفتار دل انگيزش که از دلي سوخته و عاشق و شيدا بر مي آيد، حقايق عرفاني را به نحوي خاص در دل ها جايگزين مي سازد. غير از ديوان مفصّل عطار، مثنوي هاي متعدد او مانند اسرارنامه، الهي نامه، مصيبت نامه، خسرونامه، سي فصل و لسان الغيب و … مشهورند. معروفترين مثنوي هاي عطار، منطق الطير نام دارد و کتاب تذکرة الاولياء در بيان مقامات عرفا نيز از آثار مشهور منثور اوست.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمد تقي بافقي در حدود سال 1253 ش (1292 ق) در بافق يزد به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي در يزد، راهي نجف اشرف گرديد و از محضر درس آخوند خراساني، سيد محمد کاظم يزدي و سيد احمد کربلايي استفاده اي وافر برد. آيت اللَّه بافقي پس از اقامت 19 ساله در نجف، در قم اقامت گزيد و به درس و بحث پرداخت. او از افرادي بود که در تهيه مقدماتِ انتقال آيت اللَّه حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي به قم و تأسيس حوزه علميه قم، تلاش بسياري کرد و پس از تأسيس حوزه، معاونت آيت اللَّه حائري
را بر عهده گرفت. اين فقيه مبارز در جهت جلوگيري از منکرات از هيچ مصيبتي نمي هراسيد به طوري که بر اثر مخالفت علني با جريان کشف حجاب و ورود خانواده بي شرم و بي حجاب پهلوي به حرم حضرت معصومه(س)، در دوم فروردين 1306، توسط شخص رضاخان مورد ضرب و شتم قرار گرفت و سپس سال ها در شهر ري در تبعيد بود. آيت اللَّه بافقي پس از شنيدن واقعه خونين مسجد گوهرشاد مشهد توسط عمال پهلوي در تيرماه 1314، دچار سکته قلبي شد و برخي از اعضاي بدنش آسيب ديد. وي پس از فرار و اخراج پهلوي اول به قم بازگشت و سرانجام در 26 فروردين سال 1325 ش برابر با 12 جمادي الاول 1365 ق در 72 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ محمد شريف رازي، در سال 1300ش (1340ق) در خانداني متدين در شهر ري به دنيا آمد. در سيزده سالگي پدر را از دست داد و پس از آن به کار و کسب و تحصيل علوم جديد و مقدمات علوم ديني پرداخت. وي در هفده سالگي با صلاحديد آيت اللَّه شيخ محمدتقي بافقي که دوران تبعيدش را در شهر ري مي گذارند، به قم رفت و به تکميل سطوح عالي حوزه همت گماشت. حجت الاسلام شريف رازي پس از آن رهسپار حوزه علميه نجف اشرف گرديد و مدتي از درس سيد ابوالحسن اصفهاني و شيخ غلامحسين اردبيلي بهره برد. ايشان همچنين پس از چند ماهي که از دروس آيت اللَّه ميرزا مهدي اصفهاني در مشهد مقدس استفاده نمود، در قم رحل اقامت افکند و يکسره به درس فقه و اصول حضرات آيات: سيد محمد حجت کوه کمره اي و سيدحسين بروجردي حاضر شد و مباني علمي خويش را استوار ساخت. حجت الاسلام شريف رازي در سال 1333ش به شهر ري رفت و در مدت اقامت پنج ساله در آنجا، در تاسيس، مديريت و تدريسِ مدرسه بُرهانيه نقش مهمي ايفا نمود. از آن پس به قم بازگشت و به تاليف و تحقيق و تبليغ دين در داخل و خارج کشور اشتغال ورزيد. وي از بسياري از بزرگان شيعه اجازات امور حسبيه و روايتي دريافت داشت که از جمله آنها، اجازات روايي حضرات آيات: شيخ آقابزرگ تهراني، شيخ علي اکبر نهاوندي و سيدشهاب الدين مرعشي نجفي بود.
حجت الاسلام شريف رازي در ضبط تاريخ حوزه هاي
علميه و بزرگان شيعه اهتمامي خاص داشت و با تاليف و نگارش کتاب هاي آثارُالحُجَّه يا دايرةالمعارف حوزه علميه قم در 2 جلد و نيز گنجينه دانشمندان درباره شرح حال زندگي علماي معاصر شيعه در ايران و عراق، در 9 جلد، در احيا و بزرگداشت نام و ياد علماي شيعه قدمي بلند و گامي ارجمند برداشت. علاوه بر اين از شريف رازي آثار با ارزش ديگري بر جاي مانده که اختران فروزان ري و تهران، کرامات صالحين، چرا شيعه شدم، مشاهير دانشمند اسلام، تعليقه بر وسايل الشيعه در 5 جلد و تعليه بر بحارالانوار در 6 جلد و … از آن جمله اند. معظمٌ له سرانجام پس از عمري تحقيق و نگارش، در بيست و پنجم فروردين 1379ش برابر با هفتم محرم 1420ق در هفتاد و نه سالگي بدرود حيات گفت و در قبرستان شيخان قم مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد ابوالفضل موسوي تبريزي در سال 1314 ش (1354 ق) در تبريز به دنيا آمد و پس از طي دوران دبستان، در سيزده سالگي وارد حوزه علميه تبريز شد. وي پس از طي دوره مقدمات، در هفده سالگي راهي حوزه علميه قم گرديد و در محضر استاداني همچون آيت اللَّه علي مشکيني و حضرت امام خميني(ره) به مدارج بالاي علمي دست يافت. آيت اللَّه موسوي تبريزي در جريان نهضت اسلامي مردم بر ضد رژيم پهلوي به مبارزات سياسي پرداخت و در سال 1347 به عضويت جامعه مدرسين حوزه علميه قم درآمد. ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز، دو دوره به نمايندگي مجلس شوراي اسلامي و سه دوره نمايندگي مجلس خبرگان رهبري را برعهده
گرفت و در اين سنگرها خدمت نمود. آيت اللَّه موسوي تبريزي همچنين مدتي به عنوان دادستان کل کشور و رياست ديوان عدالت اداري، مشغول فعاليت بود و منشأ خدمات ارزنده اي گرديد. ايشان در سال هاي پاياني عمر خويش به عنوان مشاور عالي قوه قضاييه و عضو مجمع جهاني اهل بيت در خدمت نظام اسلامي حضوري فعال داشت تا اينکه در 26 فروردين 1382 ش برابر با سيزدهم صفر 1424 ق در 68 سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حجت الاسلام و المسلمين شيخ عباسعلي اسلامي در سال 1281 ش (1320 ق) در سبزوار به دنيا آمد. وي پس از تحصيل در سبزوار راهي مشهد و عتبات عاليات شد و از محضر حضرات آيات: آقا بزرگ تهراني، حاج آقا حسين طباطبايي قمي و سيدابوالحسن اصفهاني استفاده هاي فراواني بُرد. سپس به تهران بازگشت و به ترويج دين پرداخت. او براي نجات جوانان از انحرافات حاکم بر محيط مدارسِ آن روزگار، به فکر تشکيل مدارس اسلامي افتاد و با تلاشي وصف ناپذير براي رسيدن به مقاصد ديني خود تلاش و مبارزه کرد تا سرانجام موفق به تأسيس جامعه تعليمات اسلامي شد. حجت الاسلام اسلامي در زمينه خدمات اجتماعي در تهران و شهرستان ها آثار و ابنيه هاي ارزنده و فراواني پديد آورد که تاسيس حدود يکصد و هشتاد مدرسه و کتابخانه و 84 مسجد از آن جمله اند. اين روحاني مبارز، در جريان کشف حجاب و پس از آن به دليل اعتراض به اين اعمال رژيم، بارها توسط مزدوران پهلوي دستگير و به زندان افتاد و ممنوع المنبر شد. وي پس از انقلاب اسلامي نيز با اين که بيش از هشتاد سال داشت. بارها به جبهه رفت و به رزمندگان روحيه مي داد. رساله حجاب، عدم تشابه و تساوي حقوق زن و مرد و نيز خاطرات در 8 جلد از جمله آثار اوست. اين شخصيت برجسته سرانجام در 27 فروردين سال 1364 ش برابر با 25 رجب 1406 ق در 83 سالگي درگذشت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ علي جواهري از علماي بزرگ بروجرد،
در سال 1283 ش برابر با 1322 ق در بيت رفيع و با شکوه آيت اللَّه شيخ محمد حسن نجفي صاحب کتاب عظيم جواهرالکلام به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات علوم اسلامي از پدر و ديگر اساتيد، به درس حضرات آيات: ميرزاي ناييني، آقاضياءالدين عراقي و سيد ابوالحسن اصفهاني شتافت و همزمان علاوه بر تدريس، به تبليغ و ترويج شعائر ديني در شهرهاي خوزستان پرداخت. آيت اللَّه جواهري پس از سفري که به ايران داشت به دعوت آيت اللَّه بروجردي که در آن زمان ساکن بروجرد بود، به آن شهر رفته و ساليان متمادي در آن جا اقامت گزيد. ايشان شعر عربي را بسيار روان مي سرود و با خط بسيار زيبايش به استنساخ کتب مي پرداخت. از ويژگي هاي اين عالم برجسته، زهد و تقوي و تهجّد و مداومت بر ادعيه و نوافل و کثرت مطالعه و نوشتن بود. از تأليفات ايشان مي توان از ديوان اشعار، تقريرات درس فقه آيت اللَّه بروجردي و جواهرالعلوم در چهار جلد نام برد. او همچنين از حضرات آيات سيدحسين بروجردي، ميرزاي ناييني، سيد ابوالحسن اصفهاني، سيد عبدالهادي شيرازي، سيد ابوالقاسم خويي و سيد محسن حکيم داراي اجازه اجتهاد بود. آيت اللَّه علي جواهري سرانجام در 27 فروردين 1374 ش برابر با 16 ذي قعده 1415 ق در 91 سالگي در بروجرد به ديار باقي شتافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ بيوک خليل زاده مروج در سال 1309 ش (1349 ق) در اردبيل زاده شد و پس از پشت سرگذاشتن علوم ابتدايي، براي تحصيل سطوح عاليه، در 17
سالگي به حوزه علميه قم رفت. ايشان در درس خارج حضرات آيات سيد حسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد و اندکي هم درس امام خميني(ره) در قم و آيت اللَّه يونس اردبيلي در مشهد شرکت کرد و مباني علمي اش را استوار نمود. آيت اللَّه مروج از آن پس به زادگاهش بازگشت و به خدمات ديني و علمي و رسيدگي به امور مردم همت گماشت. ايشان همچنين در جريان نهضت اسلامي مردم از هيچ کوششي دريغ نورزيد و بر اثر اين فعاليت ها، در سال هاي دهه 1350 ش، ممنوع المنبر شد. وي به رغم همه مشکلات، در آستانه پيروزي انقلاب، از فرو افتادن جوانان در گرداب گروهک هاي منحرف جلوگيري مي کرد و اقدامات آگاهي بخش فراواني به انجام رساند. آيت اللَّه مروج پس از پيروزي انقلاب، از سوي امام خميني(ره) به عنوان امام جمعه اردبيل و از سوي مردم آن ديار به نمايندگي مجلس خبرگان رهبري در چند دوره انتخاب شد. وي در جريان جنگ تحميلي بارها به جبهه هاي نبرد شتافت و با کمک ها و سخنراني هاي خود، شور فراواني در رزمندگان اسلام ايجاد کرد. سرانجام آن عالم خدمتگزار در 27 فروردين 1380 ش برابر با 21 محرم 1422 ق در 71 سالگي چشم از جهان فروبست و پس از تشييع باشکوه، در گلزار شهداي اردبيل به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمد امين شيخ الاسلامي مکري، در سال 1300 ش در يکي از روستاهاي غرب ايران به دنيا آمد. در دوران تحصيل خود با استاد عبدالرحمن شَرَفْکَندي، دانشمند و شاعر کُرد آشنا شد و دوستي اين دو تا پايان عمر ادامه يافت. شيخ الاسلامي مکري در 21 سالگي به عضويت شوراي نويسندگان روزنامه نيشمتان درآمد. اين روزنامه به طور مخفيانه عليه رژيم شاه فعاليت مي کرد و انحرافات و خيانت هاي آن را افشا مي نمود. از آثار اين شاعر و نويسنده کُرد مي توان به نامه جدايي در قالب شعر و همه وادي خالي به نثر اشاره کرد. محمد امين مکري سرانجام در 28 فروردين 1365، در 65 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در فروردين 1367، در زماني که ايران در آستانه برگزاري انتخابات دوره سوم مجلس شوراي اسلامي و فرارسيدن ماه مبارک رمضان بود و نيروهاي خودي پس از انجام عمليات والفجر 10 در زمستان 1366، به شهرهاي خود بازگشته بودند، ارتش عراق در ساعت 5 بامداد روز 28 فروردين 1367، با اجراي آتش سنگين در سراسر خطوط و عقبه يگان هاي خودي در فاو و اجراي حمله شيميايي به صورت گسترده، تهاجم خود را به منطقه استراتژيک فاو آغاز کرد. عراق براي حمله به فاو، 26 ماه زيرسازي هاي لازم را به عمل آورده و ضمن انجام تلاش هاي گسترده، در انتظار فرصتي مناسب براي حمله به نقطه مهم بود. در جبهه خودي، با وجود آمادگي نيروها، سلاح ها و ادوات موجود در خط، بر اثر حجم گسترده آتش دشمن، منهدم و بر اثر حملات شيميايي نيز نيروهاي مسؤول و خدمه يگان هاي ادوات،
ضد زره و توپخانه، زخمي و شهيد شدند و امکان پشتيباني آتش از نيروهاي درگير در خط، در همان آغاز عمليات از ميان رفت. سرانجام علي رغم فداکاري و جانبازي فراوان رزمندگان اسلام، شهر مهم فاو در عرض 36 ساعت به دست نيروهاي عراقي افتاد و منطقه فاو پس از دو سال و سه ماه، به طور کامل از قواي ايراني تخليه شد. برتري کمّي فوق العاده عراق از نظر نيرو و تجهيزات، عدم حضور کافي نيروهاي خودي در منطقه، برنامه ريزي دقيق و دراز مدت دشمن براي بازپس گيري فاو و جمع آوري اطلاعات بسيار دقيق از مواضع استقرار نيروهاي ايران در فاو با کمک ماهواره هاي اطلاعاتي آمريکا و منافقين و … از جمله علل اصلي سقوط فاو به شمار مي روند.
شرح مناسبت:
علامه سيد ذي شأن حيدر جوادي، يکي از مشهورترين علماي شيعه در هندوستان، در سال 1317 ش (1357 ق) در روستايي از توابع اللَّه آباد هند به دنيا آمد و پس از طي دروس مقدماتي علوم، راهي نجف اشرف گرديد. وي پس از طي سطوح عاليه، در درس خارج فقه و اصول حضرات آيات: سيد محسن حکيم، سيد ابوالقاسم خويي و شهيد سيد محمدباقر صدر شرکت جست و پس از اقامت ده ساله و اخذ اجازات متعدد روايي و حسبيه از مراجع نجف، براي انجام خدمات ديني به زادگاهش بازگشت. علامه حيدر جوادي در اللَّه آباد هند به مقابله جدي با تفکر مادي گرايي و بدعت وهابيت و تأليف و تدريس و سخنراني پرداخت و با همکاري يکي از عالمان منطقه، به تأسيس سازمان ديني "تنظيم المکاتب" که سازماني بزرگ
و فعال در امور ديني است، دست زد. اين عالم مسلمان در سال 1356 ش به ابوظبي رفت و با بر عهده گرفتن سرپرستي شيعيان اردو زبان و ارشاد و تبليغ دين، ده ها نفر از اهل تسنن را به تشيع رهنمون ساخت. علامه حيدر جوادي علاوه بر آن، ده ها مسجد، مدرسه، حسينيه، کتابخانه و درمانگاه را در سراسر هندوستان پايه گذاري کرد و در سال 1376 ش، با حکم مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي به وکالت ايشان در هند منصوب گرديد. او همچنين علاوه بر تأليف و تصنيف کتب مفيد، موفق شد شبکه جهاني اسلامي را در تلويزيون بمبئي تأسيس نمايد و صداي اسلام را به اقصي نقاط هند برساند. از ايشان علاوه بر يکصد تأليف و پنجاه ترجمه، حدود پانزده هزار نوار صوتي و تصويري و هزاران مقاله بر جاي مانده است. وي به زبان هاي عربي، فارسي، اردو و انگليسي نيز مسلط بود.
آن مرد بزرگ سرانجام در 28 فروردين 1379 ش برابر با عاشوراي 1421 ق در 62 سالگي دارفاني را وداع گفت و در اللَّه آباد به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به دنبال تهديدات نظامي آمريکا در خليج فارس، ناوچه ايراني جوشن در روز 28 فروردين 1367 ش بندر بوشهر را به قصد دريا و حراست از مرزهاي آبي جمهوري اسلامي و صيانت از آب هاي خليج فارس ترک کرد. در روز 29 فروردين، کشتي هاي نظامي آمريکايي در تجاوزي آشکار به کيان جمهوري اسلامي ايران و در حمايت از رژيم بعث عراق در جنگ تحميلي به سکوهاي نفتي ايراني سلمان، نصر و مبارک حمله برده و
آنها را به آتش مي کشند. با حضور ناوچه ايراني در اطراف سکوهاي نفتي ايران، فرمانده ناوگان آمريکايي از نيروهاي ناوچه جوشن مي خواهد که هر چه سريع تر کشتي را ترک کنند و از محل دور شوند. فرمانده ناوچه جوشن در پاسخ رَجَزخواني هاي آمريکايي ها با قاطعيت تمام اعلام مي کند که هرگونه حرکت تجاوزکارانه آنها با واکنش کوبنده روبه رو خواهد شد. از اين رو، هلي کوپترها و هواپيماهاي آمريکا، ناوچه جوشن را در محاصره خود مي گيرند و پس از دقايقي، درگيري شديدي بين دو طرف واقع مي شود. سرانجام پس از اصابت چهار موشک ليزري هاريون و سيصد گلوله توپ به ناوچه جوشن، اين کشتي قهرمان غرق مي گردد. مقاومت اين ناو با يازده شهيد و سي و سه مجروح، برگ زرّين ديگري به پرونده حماسه هاي نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران مي افزايد و خاطره ناوچه حماسه آفرين جوشن را براي هميشه زنده نگاه مي دارد.
شرح مناسبت:
همزمان با به ثمر رسيدن انقلاب اسلامي، ارتش رژيم شاهنشاهي که پيکره اصلي آن را جوانان برومند خانواده هاي مسلمان و اغلب مستضعف ايراني تشکيل مي داد به نداي رهايي بخش رهبر کبير انقلاب اسلامي لبيک گفت و در نتيجه، هم صدا و همراه با امت بعد از براندازي نهايي رژيم ستم شاهي، به ستيز بي امان با دشمنان داخلي و خارجي انقلاب برخاست. ارتش به عنوان نخستين بازوي توانمند نظامي انقلاب در جهت تحقق اهداف جمهوري اسلامي ايران، تلاش هاي خستگي ناپذير و مستمري را با فداکاري و ايثار و در ابعاد مختلف آغاز کرد. امام خميني(ره) روز پيوستن ارتش
به مردم را با عبارت حکيمانه "لحظه شادي بندگان خدا و يأس ستمگران" نقطه عطف درخشان و افتخارآميز قلمداد فرمود. در اين حال و در شرايطي که عده اي از ناآگاهان و غرض ورزان در همان دوران خواهان انحلال ارتش بودند امام امت به عنوان بزرگ ترين حامي ارتش، پاي به ميدان نهاد و طي پيامي در 27 فروردين 1358 ضرورت حفظ ارتش را اعلام و در جهت انسجام و يکپارچگي ارتش، فرمان تاريخي و مهمي را صادر و روز 29 فروردين را روز ارتش نامگذاري کردند. ايشان در اين پيام فرمودند: "اکنون ارتش در خدمت اسلام است و ارتشِ اسلامي است و ملت شريف لازم است پشتيباني خود را از آنان اعلام نمايند. اکنون مخالفت با ارتش اسلامي که حافظ استقلال و نگهبان آن است جايز نيست. ما و شما و ارتش، برادرانه بايد براي حفظ و امنيت کشورمان کوشش کنيم و به شرارت اشرار و اخلال مفسدين خاتمه دهيم.
" پس از صدور اين پيام تاريخ ساز، ارتشيان نيز در عمل ثابت کردند که شايستگي حمايت و پشتيباني امام امت را داشته و دارند و در اين رهگذر، با خلق حماسه هاي عظيم و به ياد ماندني در سال هاي پيروزي انقلاب اسلامي و پس از آن، اوراق زريني بر دفتر تاريخ سراسر حماسه قيام ملت ايران افزودند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني
متن:
و أعِدُّوا لَهُم مَااستَطَعتُم مِن قُوَّةٍ
ترجمه:
هر چه در توان داريد قدرت خود را براي مقابله با آنها [دشمنان]آماده کنيد
آدرس:
انفال، آيه 60.
زير عنوان:
روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لَغَزوَةٌ في سَبيلِ اللَّهِ
أحَبُّ إلَي مِن أربَعينَ حَجَّةٍ
ترجمه:
يک بار پيکار در راه خدا، نزد من محبوب تر از به جا آوردن چهل حج است
آدرس:
کنزالعمّال، ح 10694.
زير عنوان:
روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: المُجاهِدونَ في سَبيلِ اللَّهِ قُوّادُ أهلِ الجَنَّةِ
ترجمه:
رزمندگان در راه خدا، راهبران اهل بهشت اند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 8، ص 199.
زير عنوان:
روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يُباهِي اللَّهُ تَعالي المَلائِکةَ بِالمُجاهِدينَ
ترجمه:
خداوند بزرگ با مجاهدان بر فرشتگان مي بالد
آدرس:
جامع الأخبار، ص 93.
زير عنوان:
روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أقرَبُ النّاسِ مِن دَرجَةِ النُّبوَّةِ أهلُ الجِهادِ و أهلُ العِلمِ
ترجمه:
نزديک ترين مردم به مقام نبوّت، اهل جهاد و دانش اند
آدرس:
کنزالعمّال، ح 10647.
زير عنوان:
روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني
متن:
امام علي عليه السلام: الجُنودُ عِزُّ الدِّينِ و حُصُونُ الوُلاةِ
ترجمه:
سربازان، مايه عزّت دين و دژهاي واليان اند
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 1953.
زير عنوان:
روز ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيروي زميني
متن:
امام علي عليه السلام: المُجاهِدونَ تُفتَحُ لَهُم أبوابُ السَّماءِ
ترجمه:
درهاي آسمان به روي مجاهدان گشوده مي شود
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 1347.
شرح مناسبت:
ميرزا حسين خان مشيرالدوله، صدراعظم ناصرالدين شاه قاجار، در نخستين سال صدارتش کوشيد براي آشنايي شاه با مظاهر تمدن اروپا و ايجاد زمينه هاي مناسب براي اجراي برنامه هاي مورد نظر خود در ايران زمينه هاي سفرِ شاه قاجار را به اروپا فراهم سازد. پس از انجام مذاکرات با رؤساي کشورهاي اروپايي، امپراتور اتريش و دولت هاي آلمان، فرانسه، بلژيک، سوئيس و ايتاليا آمادگي خود را براي پذيرايي از شاه ايران اعلام کردند. تا اينکه در اين روز موکب شاهانه از تهران به طرف گيلان حرکت کرد
و به سمت مسکو پايتخت روسيه به راه افتاد. اين سفر چندين ماهه، گر چه به اميد مشاهده ترقيات دولت هاي اروپايي و رغبت يافتن به اجراي اصول تمدن و نظام جديد زندگي در ايران بود، عملاً نتيجه خوبي نداد. زيرا شاه را مأيوس ساخت و فاصله ميان تمدن شرق و غرب را آن قدر زياد يافت که نه تنها اميد به رسيدن به پاي دولت هاي بزرگ را از او سلب کرد، بلکه او را آماده جلوگيري از تأسي به اروپاييان و حتي مسافرت به اروپا گرداند. در اين ميان، اصرار و تهديد روس ها و نفوذ درباريان بي اطلاع، سودجو و تطميع شده و بي حقيقتي انگليسي ها که به لباس دوستي در پي بسط نفوذ خود و تضعيف ايران بودند و سياست دول بزرگ که فقط نفع خود را مي خواستند، از عوامل تأييد نظر شاه بود. با اين همه، دو سفر ديگر شاه نيز، براي خوشگذراني بود نه يافتن راه ترقي. همچنين هزينه هاي سرسام آور و کمرشکن اين مسافرت هاي بيهوده، باعث عقب ماندگي هرچه بيشتر مملکت، فقر سراسري و وابستگي بيشتر به اجانب مي گرديد.
در اين ميان، دربار قاجار براي تهيه مخارج اين خوشگذراني ها، مجبور بود که به بيگانگان دست نياز دراز کند و امتيازهاي وطن فروشانه اي را به آنان واگذار کند که بيش از پيش، اقتصاد ايران را درهم مي کوبيد. امتيازاتي که برخي از آنها، تا بيش از شصت سال نيز ادامه داشت.
شرح مناسبت:
دکتر عباسقلي خواجه نوري در سال 1294 ش در تهران متولد شد و پس از اتمام تحصيلات مقدماتي و دانشگاهي، در
سال 1335 ش از دانشکده علوم دانشگاه پاريس به اخذ درجه دکترا در رشته آمار نائل گشت. وي در مشاغل پژوهشي، آموزشي و مشاوره در امور اجرايي وزارتخانه هاي مختلف، فعاليت گسترده اي داشت و در سال 1345، مؤسسه آموزش عالي آمار را در تهران تأسيس کرد. دکتر خواجه نوري بنيانگذار روش نمونه گيري مبتني بر نظريه احتمال و استنباط آماري در ايران و يکي از محققان برجسته علم آمار در کشور بود. از استاد خواجه نوري تأليفات متعددي برجاي مانده که روش هاي مقدماتي آمار، روش تحقيق و آمار پيشرفته از آن جمله است. اين استاد و پژوهشگر علم آمار سرانجام در 30 فروردين 1372 در هفتاد و هشت سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
سيد محمد حسن بن سيد محمد، معروف به آقانجفي قوچاني در حدود سال 1256 ش (1295 ق) در روستاي خسرويه از توابع قوچان در استان خراسان به دنيا آمد. تحصيلات مقدماتي را در قوچان، سبزوار و مشهد به پايان رساند و در بيست سالگي راهي اصفهان شد. آقانجفي قوچاني پس از اقامت چهار ساله در اصفهان و استفاده از محضر استادان آن ديار از قبيل آخوند کاشاني، ميرزاجهانگير خان قشقايي، شيخ عبدالکريم گزي و سيد محمد باقر درچه اي، به نجف رفت و نزد آخوند خراساني و شيخ الشريعه اصفهاني شاگردي کرد. وي در سي سالگي به درجه اجتهاد رسيد و پس از بيست سال توقف در نجف اشرف، به زادگاه خود بازگشت. آقانجفي، از آن پس متجاوز از بيست و پنج سال از عمر خود را در مقام فقاهت و حاکميت شرع در قوچان گذراند و به اداره حوزه
علوم ديني شهر پرداخت. از اين شخصيت دانشمند، آثار برجسته اي به جاي مانده که سياحت غرب در کيفيت عالم برزخ و سير ارواح پس از مرگ؛ سياحت شرق که مهم ترين اثر او و در شرح حال خود او از کودکي تا مقام اجتهاد است، اثبات رجعت و نيز شرح و ترجمه رساله تُفّاحيه ارسطو از آن جمله است. اين عالم رباني سرانجام در 31 فروردين 1323 ش (26 ربيع الثاني 1363ق) در 67 سالگي درگذشت و در حسينيه خود به خاک سپرده شد. آرامگاه او اکنون زيارتگاه مردم است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد محمدتقي شريعتي در سال 1286 ش در روستاي مزينان سبزوار به دنيا آمد. دروس مقدماتي را نزد پدر و عمويش فرا گرفت و در 1307 جهت ادامه تحصيل راهي مشهد شد. در مشهد از محضر استاداني همچون شيخ هاشم قزويني، اديب نيشابوري بزرگ، اديب نيشابوري ثاني، شيخ کاظم دامغاني و ميرزا احمد مدرس بهره گرفت. فعاليت اجتماعي وي از 1311 ش با ورود به وزارت فرهنگ و مسؤوليت در مدرسه ابن يمين و تدريس در آنجا آغاز شد. از 1320 ش به بعد، همزمان با اشغال ايران توسط متفقين و گسترش فعاليت حزب توده، به تنهايي در خراسان به مبارزه با انحرافات فکري و اسلام زدايي برخاست. وي با تشکيل کانون نشر حقايق اسلامي در مشهد و برگزاري جلسات هفتگي و سخنراني و تفسير، اذهان جوانان را روشن مي کرد. استاد محمدتقي شريعتي از سال 1323 ش حضوري فعال در عرصه سياست داشت و به خاطر مبارزات ضداستبدادي خود، 2 بار به زندان افتاد ولي هرگز از راهي که يافته بود عقب ننشست. ايشان بعدها در مسجد هدايت تهران به جاي آيت اللَّه طالقاني تفسير قرآن مي گفت. با تأسيس حسينيه ارشاد و بنا به دعوت استاد مطهري به مدت چهار سال در آنجا به تدريس و سخنراني مشغول بود. از اين شخصيت برجسته، آثار گرانقدري چون تفسير نوين، کتاب خلافت و ولايت، امامت در نهج البلاغه و علي(ع) شاهد رسالت، بر جاي مانده است. سرانجام اين استاد فرزانه در 31 فروردين 1366 ش برابر با 21 شعبان 1407 ق در هشتاد سالگي دار فاني را وداع
گفت و به سوي معبود شتافت.
شرح مناسبت:
پس از بي نتيجه ماندن مذاکرات سه جانبه در بهمن 1367 در نيويورک و بيانيه دبير کل، وزراي خارجه ايران و عراق براي مذاکرات سه جانبه در ژنو دعوت شدند و اين مذاکرات با عنوان دور پنجم مذاکرات در 31 فروردين 1368، شروع شد. بحث پيرامون تبادل اسرا و خروج نيروهاي نظامي عراق از خاک ايران از مباحث اصلي اين دور مذاکرات بود. در اين دور مذاکرات، دو طرف بر اجراي مفاد قطعنامه تأکيد داشتند ولي به تصميمي قاطع و صريح دست نيافتند. لذا قرار بر اين شد که مذاکرات بعدي در ماه هاي آينده صورت گيرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج سيدتقي حسيني نصيري متکازيني در سال 1289ش (1328ق) در يکي از روستاهاي توابع بهشهر در استان مازندان به دنيا آمد. وي پس از طي دوره مقدمات، راهي حوزه علميه کوهستان شد و زير نظر فقيه و عارف نامي، آيت اللَّه شيخ محمد کوهستاني به رشد علمي و اخلاقي نائل آمد. او سپس سطوح عاليه را در حوزه علميه مشهد پشت سر گذاشت و براي تکميل دروس فقه و اصول، عازم نجف اشرف شد. آيت اللَّه حسيني نصيري در نجف در حلقه درس ميرزا حسن يزدي و ميرزا هاشم آملي شرکت کرد و پس از اقامت هشت ساله و اخذ اجازه اجتهاد، به ميهن بازگشت. وي در ابتدا بنا به درخواست استادش، آيت اللَّه کوهستاني، سالياني در حوزه علميه کوهستان به کار تدريس و تربيت طلاب علوم ديني اشتغال ورزيد و از آن پس به مدت چهل سال، با شوقي وصف ناپذير، به اين کار مشغول بود. آيت اللَّه نصيري در تواضع، اخلاص، متانت،
گشاده رويي، احترام به مردم، کارسازي و گره گشايي، ساده زيستي، قناعت و تعهد در اداي وظايف زبانزد خاص و عام بود. ايشان خدمت به انقلاب را واجب عيني فرض مي کرد و به همين دليل به رغم کهولت سن، دعوت شوراي عالي قضايي را اجابت کرد و سال ها با خدمت در منصب قضا، بدون پيرايه به کار دعاوي رسيدگي مي کرد. اين فقيه بزرگوار سرانجام در سي ويکم فروردين 1373ش برابر با هشتم ذي قعده 1414ق در 84 سالگي دعوت حق را لبيک گفت و به ديدار معبود شتافت.
شرح مناسبت:
مجلس مؤسسان، مجلسي بود که قدرت طرح ريزي يا تغيير قانون اساسي را داشت. در تاريخ مشروطه ايران، اين مجلس در مقاطعي، کارهاي مهمي انجام داده که تدوين قانون اساسي و متمم آن در زمان مظفرالدين شاه و محمدعلي شاه، تصويب حکم انقراض سلسله قاجار و اصلاح اصول مربوط به سلطنت از آن جمله اند. زمينه اصلي تشکيل اين مجلس پس از ترور محمدرضا پهلوي در 15 بهمن 1327 دردانشگاه تهران پيش آمد که شاه، نمايندگان مجلس شوراي ملي را به تشکيل آن ملزم نمود. در اين مجلس، اصولي از قانون اساسي تغيير کرد و شاه اختيارات بيشتري به دست آورد که قدرت انحلال مجلس يکي از آنها بود.
شرح مناسبت:
استاد محمدتقي بهار پسر ملک الشعرا محمد کاظم صبوري در سال 1266 ش در مشهد به دنيا آمد. از هفت سالگي به سرودن شعر روي آورد و از مظفرالدين شاه در 18 سالگي لقب ملک الشعرايي گرفت. وي از محضر اديب نيشابوري استفاده برد و علي رغم منع پدر از سرودن شعر، به دليل علاقه و استعداد ذاتي، به اين هنر گراييد. محمدتقي بهار پس از مرگ پدرش دنبال تکميل تحصيلات علمي را به منظور تقويت بنيه هاي شاعري گرفت و به مرور سرآمد همه شاعران معاصر ايران گرديد، تا جايي که به عنوان آخرين استاد شعر کلاسيک فارسي شناخته شد و آوازه جهاني پيدا کرد. بهار بعدها به خدمت دولت درآمد و پس از مدتي اشتغال در مناصب دولتي، در سلک آزادي خواهان و مشروطه طلبان جاي گرفت. بهار فعاليت هاي سياسي خود را از آغاز نهضت مشروطه آغاز کرد و در اين
راه متحمل رنج زندان و تبعيد و آوارگي گرديد. در همه اين احوال از آن روزها و شب ها که ملک الشعرا بهار، عمر خود را در زدوخوردهاي سياسي و روزنامه نگاري و حبس و تبعيد و خدمت در مجلس شوراي ملي مي گذرانيد تا آن ساعت ها که با لحن دلچسب و سخنان دل انگيز و اشارات دلنشين خود در کلاس درس اشتغال داشت، حتي در ايام بيماري و آخرين روزهاي زندگي، ذهن خلاقش از آفرينش معاني و موضوعات جديد باز نايستاد و مجموعه هاي شعري پديد آورد. از لحاظ ادبي نيز اهميت شعر بهار بيشتر از آن جهت است که او زبان فصيحِ پيشينيان را به بهترين و دل انگيزترين صورت در سخن خود به کار برده است. بهار با اطلاع وافري که از زبان فارسي و ادبيات قبل از اسلام داشت، به خلق ترکيبات جديد و وارد کردن بسياري از لغات متروک لهجه هاي کهن درآثار خود توفيق يافت.
تصحيح و حاشيه تاريخ سيستان و مجملُ التواريخ و تأليف سبک شناسي نثر فارسي و ديوان اشعار و چند نوشتار سياسي از جمله آثار اوست. استاد محمدتقي بهار سرانجام در اول ارديبهشت 1330 ش در 64 سالگي به مرض سل درگذشت.
شرح مناسبت:
تهاجم وحشيانه مزدوران بعث رژيم پهلوي به مدرسه فيضيه در دوم فروردين 1342، عکس العمل شديد مراجع عظام، طلاب و فضلاي حوزه و مردم مسلمان را به دنبال آورد. با گسترش تظاهرات و حمايت هاي گسترده از طرف اقشار مختلف مردم و علما و مراجع داخل و خارج کشور، رژيم درمانده، دست به يک سلسله حرکت هاي ايذايي زده و جنگ رواني
حساب شده اي را از طريق رسانه هاي گروهي آغاز کرد. يکي از اين حرکت ها، طرح مسأله اعزام طلاب به سربازخانه ها بود که در تاريخ اول ارديبهشت 1342 به صورت وحشيانه اي انجام گرفت. مأموران حکومتي در کوچه و خيابان به دستگيري طلاب جوان پرداخته و ضمن ناديده انگاشتن معافيت تحصيلي آنان، اين افراد را به پادگان ها اعزام مي کردند. در واکنش به اين عمل، حضرت امام خميني(ره) به طلاب فرمودند: "شما هر کجا باشيد، سربازان امام زمان هستيد. رسالت سنگيني که بر عهده داريد روشن ساختن و آگاه کردن سربازان و درجه داران است. خود را از نظر روحي و جسمي قوي سازيد." اعزام روحانيان به سربازي نه تنها باعث هضم آنان در سربازخانه ها نشد، بلکه آنها در آن وضعيت نيز به مبارزات روشنگرانه خود ادامه دادند و اين گونه شد که در پادگان ها و در ميانه بدنه ارتش هم نهضت اسلامي و امام خميني(ره) ياراني پيدا کرد که در تداوم و پيروزي انقلاب، مثمر ثمر بود.
شرح مناسبت:
سهراب سپهري در نيمه مهر 1307ش در اطراف کاشان به دنيا آمد. بيشترين دوران زندگي را در تهران گذراند و از دانشکده هنرهاي زيبا فارغ التحصيل شد. وي سال هايي از عمر خود را در هند و ژاپن گذراند که اين دوره در شعرش تاثيرگذار گرديد. سهراب در هر دو رشته نقاشي و شعر هنرمندي موفق بود و نمايشگاه هاي متعددي از نقاشي هاي او برپا گرديده و کتب چندي از او عرضه شد. شعر سهراب از جهت زبان به عامه مردم نزديک تر است و او ديوار بين زبان شاعر
و زبان عوام را به توانايي خود شکسته است. شعر سپهري داراي تصويرهاي شاعرانه و مضامين و مفاهيم عرفاني و فلسفي و غنايي است. وي شاعري بود غوطه ور در دنياي شاعرانه و هنرمندانه خويش که به همه چيز رنگ شعر مي داد و همه اشياء براي او معنويت داشتند. او همواره در راه تکامل خويش، پيش رفته است. شعر سهراب با زبان ساده و نزديک به زبان محاوره، انسان ها را به نگريستن دقيق در طبيعت و نزديک شدن به آن دعوت مي کند و خواننده را به افق هاي تازه مي کشاند. او محيط خود و عصري را که در آن مي زيست نمي پسنديد و در جستجوي عالمي والاتر و برتر بود. آثار او پر از صور خيال و تعبيرات بديع است که با وجود زيبايي ظاهري و تصويرهاي تازه و بديع، در مجموع از جريان هاي زمان، دور است. اما سهراب در اشعارش به طور کلي و در بعدي وسيع، نگران انسان و سرنوشت اوست. مرگ رنگ، هشت کتاب و آواز آفتاب از کتب اوست. مرگ سهراب در اول ارديبهشت 1359 ش در 52 سالگي در تهران روي داد و در مشهد اردهال در نزديک کاشان به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج ميرزا علي غروي علياري تبريزي در سال 1280 ش (1319 ق) در بيت علم و تقوا در تبريز زاده شد. او که از نوادگان عالم بزرگ و فقيه جليل، آيت اللَّه حاج ملاعلي علياري بود، پس از پشت سر گذاشتن دروس مقدماتي، راهي نجف اشرف گرديد و ساليان بسيار در محضر حضرات آيات: سيد ابوالحسن اصفهاني، ضياء الدين عراقي، ميرزاي ناييني، سيد ابوتراب خوانساري و سيدعلي آقا قاضي، زانوي ادب زد. وي در اين دوران، مباني علمي خود را در اخلاق، فقه، اصول، کلام، رجال، عرفان، حکمت و فلسفه استوار ساخت و درجواني به دريافت اجازات متعدد روايي و اجتهادي از علماي بزرگ نجف نائل آمد. معظم له در 31 سالگي به درخواست جدّ عالي قدرش، آيت اللَّه محمد حسن علياري به تبريز بازگشت و به مدت 65 سال به تحقيق، تدريس، تاليف و پرورش شاگردان اشتغال ورزيد. از آن فقيه سترگ نوشتارهاي فراواني به جاي مانده که تقريرات درس خارج فقه حضرات آيات: عراقي، ناييني، سيدابوالحسن اصفهاني و نيز شرح عروة الوثقي در 15 جلد از آن جمله است. آيت اللَّه علياري سرانجام در چنين روزي برابر با 13 ذي حجّه 1417 ق در 96 سالگي درتبريز بدرود حيات گفت و پس از تشييعي با شکوه، در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شيخ مصلح الدين سعدي شيرازي در حدود سال 606 ق در ميان خانداني از عالمان دين در شيراز ولادت يافت. وي در اوان جواني براي تحصيل علوم ادبي و ديني راهي نظاميه بغداد شد و سپس به عراق و شام و حجاز سفرکرد. سعدي در
اواسط قرن هفتم به شيراز بازگشت و منظومه حِکمي بوستان را در سال 655 ق و گلستان را در مواعظ و حِکم به نثر مُسجّع و آميخته با قطعات اشعار دل انگيز در سال 656 ق، نگاشت. وي از آن پس، قسمت عمده عمر خود را در زادگاه خود گذراند تا اين که در سال 691 ق در 85 سالگي درگذشت و در خانقاه خود به خاک سپرده شد. در سخن سعدي، غزل عاشقانه آخرين حد لطافت و زيبايي را درک کرده و لطيف ترين معاني در ساده ترين، فصيح ترين و کامل ترين الفاظ آمده است. سعدي در حکمت و موعظه و ايراد حِکَم و امثال از هر شاعر پارسي گوي موفق تر است و نثر مزين و آراسته و شيرين و جذاب او در گلستان، بهترين نمونه نثرهاي فصيح فارسي مي باشد. در جمهوري اسلامي ايران، اول ارديبهشت به عنوان روز سعدي نامگذاري شده است که همه ساله در مراسم هاي ويژه، گرامي داشته مي شود.
شرح مناسبت:
ميرزا مصطفي افتخار العلماء آشتياني متخلص به صهبا در حدود سال 1245 ش برابر با 1282 ق در تهران، در بيت علم و فقاهت و جهاد به دنيا آمد. پدرش آيت اللَّه ميرزا محمد حسن آشتياني، رهبر نامدار نهضت تنباکو در تهران و مورد اعتماد ميرزاي بزرگ شيرازي در پايتخت بود. ميرزا مصطفي پس از اتمام تحصيلات نزد پدر و ديگر اساتيد، به اخذ اجتهاد نائل آمد و در جريان نهضت مشروطيت، به اين قيام مردمي پيوست. وي از رهبران مسلم انقلاب مشروطه و مجتهدي مبارز بود. ميرزا مصطفي تلاش مي نمود تا بتواند بين مشروطه
و مشروعه را جمع کند لذا از هر دو گروه کناره گرفت. سرانجام در جريان تحصن علما در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در ري که او نيز يکي از پيشتازان آن بود، توسط عده اي ناشناس، در نيمه شب دوم ارديبهشت 1288 ش، در چهل و سه سالگي به قتل رسيد و در جوار حضرت عبدالعظيم(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ميرزا مهدي آشتياني، حکيم، عارف و دانشمند شيعي در حدود سال 1266 ش (1306 ق) در تهران متولد گرديد. پدرش ميرزا جعفر ملقب به ميرزا کوچک از شاگردان آقا محمدرضا حکيم قمشه اي و مادرش دختر حاج ميرزا حسن آشتياني، مجتهد معروف تهران بود. ايشان پس از فراگيري مقدمات، خارج فقه و اصول را نزد شيخ فضل اللَّه نوري و آقا سيدعبدالکريم مدرس آموخت. وي از آن پس سال ها در تهران مُدَرس فلسفه و عرفان بود و عنوان مدرس رسمي مدرسه سپهسالار را داشت. در اين ميان شاگردان فرهيخته اي تربيت نمود که ميرزا ابوالحسن شعراني، دکتر عبدالجواد فلاطوري، دکتر محمدابراهيم آيتي، سيدجلال آشتياني، مهدي حائري يزدي و بديع الزمان فروزانفر و … از آن جمله اند. آيت اللَّه ميرزا مهدي آشتياني در سال 1325ش برابر با سال هاي 1366 - 1365 هجري قمري، به استدعاي فضلا و طلاب حوزه علميه قم چندي به قم مهاجرت کرد و به تدريس و افاضه پرداخت و استاد شهيد مرتضي مطهري در آن مدت قليل توفيق استفاده از محضر او را داشت. ميرزا مهدي آشتياني بي گمان يکي از متبحرترين شارحان و مدرسان فلسفه بود ولي ذوق عرفاني او بر مشرب عقلي اش غلبه داشت و اين
همه در آثار و شروح و حواشي او که البته از حد شرح و تفسير بسيار فراتر مي روند و خود، آثار مستقلي به شمار مي روند، به خوبي هويداست. از اين عالم برجسته و محقق توانا آثار متعددي بر جاي مانده که: حاشيه شرح منظومه منطق و حکمت، اساس التوحيد درباره قاعده "الواحد" در وحدت وجود از آن جمله است. ميرزا مهدي آشتياني سرانجام در دوم ارديبهشت 1332 ش برابر با نهم شعبان 1372 ق در 66 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
در نخستين روزهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1357، بنا به فرمان حضرت امام خميني(ره) به جوانان غيور و انقلابي ايران اسلامي، عده اي از دلسوختگان راستين و پيروان صديق ولايت فقيه گرد هم جمع شدند و نهاد مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را پي ريزي کردند. پس از مدتي حضرت امام خميني(ره) بنيانگذار جمهوري اسلامي در دوم ارديبهشت ماه 1358 طي فرماني به شوراي انقلاب، رسماً تأسيس نهاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را اعلام کردند و شوراي انقلاب نيز با تأسيس شوراي فرماندهي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، گامي اساسي در جهت سازماندهي اين نهاد انقلابي برداشت. در اولين اطلاعيه سپاه، وظايف کلي آن چنين عنوان شده است: کمک به اجراي امور انتظامي و امنيتي، مبارزه مسلحانه عليه جريان هاي ضدانقلاب، دفاع در برابر حملات داخلي و خارجي، همکاري و هماهنگي با نيروهاي مسلح نظام اسلامي، تربيت و آموزش اخلاقي و ايدئولوژيکي - سياسي و نظامي کادر سپاه و … اگرچه سپاه هويتي نظامي دارد اما نظامي گري در واقع يک بُعد از ابعاد اين
نهاد مکتبي است. سپاه نهادي نظامي در جهت اهداف و آرمان هاي والاي انقلاب اسلامي است که حفاظت و نگهباني از نظام و حکومت اسلامي مهم ترين رکن آن را تشکيل مي دهد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در افقي فرازمند، داراي آرمان هاي مکتبي، انساني و جهان شمول است که بايد هميشه حرکت خود را به آن سو جهت دهد.
شرح مناسبت:
سيدعبدالعلي علوي که در شعر به "پرتو" تخلص داشت در سال 1281 ش در تهران به دنيا آمد. پس از پايان تحصيلات به دانشسراي عالي رفت و در علوم عقلي کارشناسي گرفت. پرتو علوي در 1300 ش به عراق و از آن جا به مصر سفر کرد و مدت دو سال در دانشگاه الأزهر به تحصيل علوم نقلي پرداخت. او مدتي در اروپا نيز ساکن بود و سپس به ايران مراجعت نمود. پرتو چون با زبان هاي عربي، آلماني و انگليسي آشنايي داشت به عنوان مترجم رسمي وزارت دادگستري انجام وظيفه مي کرد. تأليفاتي از پرتو به يادگار مانده است که: زندگي علي بن ابي طالب، دستور زبان آلماني و بانگ جرس از جمله آنهاست. سيدعبدالعلي علوي در سال هاي ملي شدن صنعت نفت به مبارزه عليه شرکت هاي استعماري پيوست و در اين راه به زندان افتاد. او در شعر بيشتر به مسائل اجتماعي روزگار خود مي پرداخت. سيد عبدالعلي علوي سرانجام در دوم ارديبهشت سال 1359 در 79 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در 28 فروردين 1359، تعدادي از دانشجويان مسلمان کنترل دانشگاه تبريز را به دست گرفتند و فرداي آن روز، منافقين و گروهک ها، دانشگاه تربيت معلم را تصرف کردند. به دنبال اولتيماتوم سه روزه از طرف شوراي انقلاب به منافقين، مردم مسلمان، در دوم ارديبهشت 1359 موفق به شکست آنان شدند و اين حرکت مورد تأييد امام قرار گرفت. پس از آن، ضرورت ايجاب مي کرد تا دانشگاه ها براي مدتي تعطيل باشد تا تغيير و تحولي اساسي در تمام نظام آموزشي کشور انجام شود، از اين رو دانشگاه ها از
آن روز تعطيل شدند تا با مطالعه و دقت و فرصت کافي، تحولي بنيادين و اساسي در نظام دانشگاهي کشور پديد آيد. اين وظيفه به عهده ستاد انقلاب فرهنگي محوَّل گرديد تا اين که دانشگاه ها در 27 آذر 1361 در سالروز وحدت حوزه و دانشگاه، بازگشايي شدند. اين حرکت با هدف اسلامي کردن دانشگاه ها و خارج ساختن عوامل طاغوتي بود که به انقلاب فرهنگي موصوف گرديد.
شرح مناسبت:
سيدمحمود فرّخ خراساني متخلّص به فرّخ، در سال 1276 ش در مشهد به دنيا آمد. وي از نوجواني مقدمات فارسي و عربي را آموخت و در آنها مهارت يافت. سيدمحمد فرخ، سال ها تصدّي امور آستان قدس رضوي را بر عهده داشت و در دوره هاي دوازدهم و سيزدهم مجلس شوراي ملي، نماينده قوچان بود. در سال هاي آخر عمر، در مشهد انزوا گزيد و به تأسيس انجمن ادبي فرّخ اقدام کرد. در سال 1353، دانشگاه مشهد به محمود فرّخ مقام استادي افتخاري دانشکده ادبيات و علوم انساني آن دانشگاه را اعطا کرد. تاريخ مجمل فصيحي خوافي در سه جلد، سفينه نوح، ديوان اشعار، روضه خلد و … از جمله آثار اوست. استاد فرخ خراساني سرانجام در دوم ارديبهشت 1360 در 84 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شهيد سپهبد ولي اللَّه قَرَني در سال 1292 ش در اصفهان به دنيا آمد. از ابتداي ورود به ارتش، فعاليت عليه رژيم طاغوت را آغاز کرد و در سال 1337 ش در پي افشاي کودتا بر ضد رژيم به همراه دوستانش دستگير شد. به دنبال پيروزي انقلاب اسلامي، شهيد قرني نيز به سمت اولين رييس ستاد مشترک ارتش جمهوري اسلامي ايران منصوب شد. حضور ارزشمند وي مي توانست منشأ تحولات اسلامي فراواني در ارتش آن زمان قرار گيرد ولي پس از گذشت 72 روز از پيروزي انقلاب اسلامي، سپهبد قرني توسط چند تروريست گروهک ضاله فرقان به شهادت رسيد. اين توطئه و ديگر توطئه هاي مشابه نتوانست در پيشرفت انقلاب اسلامي و انسجام ارتش خللي ايجاد نمايد. چرا که با تدبيرهاي امام خميني(ره)، همه نقشه هاي شيطاني دشمنان ايران
و اسلام نقش بر آب شد و روز به روز بر اقتدار و محبوبيت ارتش جمهوري اسلامي افزوده گشت.
شرح مناسبت:
پس از گذشت نزديک به چهار سال از وقوع جنگ تحميلي عليه ايران، عراق با کمک قدرت هاي بزرگ درصدد فشار بيشتر به ايران و شکستن بن بست جنگ برآمد. از اين رو طي يک برنامه ريزي مشترک، قرار بر اين شد که مانع از صدور نفت ايران گردد و براي جايگزيني نفت ايران در بازارهاي بين المللي، توليد و صادرات نفت کشورهاي منطقه افزايش يابد، طوري که به موازات تشديد حملات عراق به پايانه هاي صدور نفت ايران و نفت کش ها، قيمت نفت به تدريج کاهش يافت. بدين ترتيب، عراقي ها با حمايت آمريکا و غرب، براي نخستين بار با استفاده از هواپيماهاي سوپراتاندارد فرانسوي، ضمن حمله به جزيره خارک، نفتکش هاي حامل نفت ايران را در سوم ارديبهشت 1363، مورد حمله قرار دادند. مقامات عراقي در مورد اين اقدام چنين استدلال کردند که اين حمله سبب پايان يافتن جنگ خواهد شد زيرا اگر ايران پول نفت را نداشته باشد، نمي تواند اسلحه مورد نياز خود را از بازارهاي سياه تهيه کند. اين در حالي بود که وقتي ايران سياست مقابله به مثل محدود را در پيش گرفت، منجر به اعتراض کشورهاي منطقه و صدور قطعنامه سازمان ملل عليه جمهوري اسلامي ايران گرديد.
شرح مناسبت:
در پي برگزاري کنفراس شرم آور برلين با موضوع ايران پس از انتخابات مجلس ششم، مردم انقلابي ايران در سراسر کشور با انجام يک راهپيمايي گسترده، حمايت خود را از سخنان مقام معظم رهبري از برگزاري اين کنفراس، ابراز داشته و خشم وانزجار خود را از شرکت کنندگان و برگزارکنندکان کنفراس ضد انقلابي برلين اعلام داشتند. راهپيمايان ضمن
تقبيح عمل شرکت کنندگان در اين کنفرانس، از وزارت امور خارجه خواستند مانع مداخله اجانب در امور ايران شده و نگذارند اين گونه، آرمان هاي يک ملت و کشور را به تحقير کشند. در طول برگزاري کنفرانس ننگين برلين، شعارهايي عليه نظام، اسلام و ارکان انقلاب اسلامي سرداده مي شد و افرادي که از ايران در اين کنفرانس شرکت کرده بودند هيچ عکس العملي از خود نشان ندادند. از برگزارکنندکان اصلي اين کنفرانس، بنياد هانريش بل آلماني است. اين بنياد از اجلاس برلين به عنوان رويارويي بسيار جذاب ياد مي کند و معتقد است براي اولين بار پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، گفتگويي در ايران ميان سکولارها و اصلاح گرايان ديني سازماندهي شده است. در اين ميان نقش سازمان صدا و سيما به عنوان افشاگر رويدادهاي اين کنفرانس، بسيار برجسته بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از آن که خبرگزاري رسمي ايران با نام آژانس پارس، فعاليت خود را تحت نظارت وزارت امور خارجه در سال 1313 ش آغاز کرد، به صورت دفترخبري فعاليت مي نمود. همزمان با تاسيس و آغاز به کار راديو در چهارم ارديبهشت ماه 1319 ش، اين آژانس به خبرگزاري پارس تغيير نام يافت و تحت نظر اداره کل انتشارات و در سطحي وسيع تر به انجام وظايف خبرگزاري ادامه داد. خبرگزاري پارس پس از پيروزي انقلاب اسلامي با نام خبرگزاري جمهوري اسلامي به پخش آخرين خبرهاي ايران و جهان و در حوزه اي وسيع اشتغال دارد.
شرح مناسبت:
در اين روز براي اولين بار در ايران، اداره راديو تأسيس و از فرستنده راديو تهران، گزارش فعاليت هاي داخلي کشور پخش شد. در ابتداي تأسيس راديو، اداره امور آن زير نظر وزارت فرهنگ بود و برنامه هاي آن از يک فرستنده، به مدت روزانه پنج ساعت پخش مي شد. پنج سال پس از افتتاح راديو تهران، کم کم بعضي از شهرستان هاي ايران هم با فرستنده هاي محلي به پخش برنامه هاي محدود پرداختند، تا اين که به تدريج بر قدرت فرستنده ها و مدت پخش برنامه ها افزوده شد. در اواخر سال 1319، اين سازمان، اداره کل انتشارات و تبليغات و در 1330 سازمان اداره کل انتشارات و راديو نام گرفت که در فراهم آوردن اطلاعات، تهيه فيلم ها و گرفتن آخرين خبرهاي مهم ايران و جهان فعاليت مي کرد. در حال حاضر، شبکه هاي سراسري راديو براي اقشار مختلف مردم ايران و شبکه هاي محلي در استان هاي مختلف کشور، برنامه هاي متنوع ارايه
مي کنند.
شرح مناسبت:
عمليات کربلاي 10 با رمز مبارک يا صاحب الزمان(عج) در منطقه اي به وسعت 350 کيلومتر مربع از چهارم ارديبهشت 1366 به مدت 10 روز با هدف تصرف و تامين ارتفاعات مسلط بر شهر ماووت عراق در استان سليمانيه، پاسخ به شرارت هاي دشمن در خليج فارس و عکس العمل در برابر بمباران شيميايي مناطق غرب به ويژه کردنشين، در سه مرحله صورت گرفت. نتايج عمليات کربلاي 10 عبارت بودند از: تلفات نيروي انساني دشمن: اسير 210 نفر، کشته و زخمي 2500 تا 3000 نفر، انهدام ده ها دستگاه تانک و نفربر و چندين تيپ و گردان دشمن و نيز تصرف 250 کيلومتر مربع از خاک دشمن. اين عمليات در حمايت از مردم مظلوم کردستان عراق که تحت شديدترين فشارهاي رژيم بعث عراق قرار داشتند و در پي شهيد و مجروح شدن هزاران تن از آنها در اثر بمباران هاي پياپي شيميايي رژيم بعث، به انجام رسيد.
شرح مناسبت:
با گذشت يک دهه از اجراي قانون اساسي مصوب سال 1358، علي رغم استحکام و نقاط قوت، مواردي در آن وجود داشت که عدم اصلاح آنها، اداره کشور را با مشکلات جدي در آينده روبرو مي ساخت. از اينرو، تعدادي از نمايندگان مجلس و شوراي عالي قضايي، از محضر امام خميني(ره) خواستار تعيين هيئت بررسي متمم قانون اساسي شدند. حضرت امام نيز طي نامه اي به رييس جمهور وقت، ضمن معرفي هيئتي 20 نفره به همراه 5 نفر از نمايندگان مجلس به انتخاب آن هيئت، آنان را مسؤول بررسي و تغيير تعدادي از مواد و اصول قانون اساسي کردند. برخي از موارد مطرح شده براي تغيير
عبارت بودند از: رهبري، تمرکز در مديريت قوه مجريه و قوه قضاييه، تعيين نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، روشن کردن راه بازنگري قانون اساسي، تعيين جايگاه مناسب براي مجمع تشخيص مصلحت نظام و … هرچند در اواسط کار، ارتحال حضرت امام روي داد و شورا به طور موقت تعطيل شد؛ ولي در 20 تير 1368 ش، کار شورا به اتمام رسيد و اصلاحات انجام شده جهت تأييد به حضور حضرت آيت اللَّه خامنه اي رهبر معظم انقلاب ارسال شد. موارد بازنگري شده به دستور مقام معظم رهبري در ششم مرداد همان سال به همه پرسي گذاشته شد و مورد تأييد 97/38 درصد شرکت کنندگان در انتخابات قرار گرفت.
شرح مناسبت:
آمريکا پس از سرخوردگي در جريان گروگان گيري جاسوسانش در سفارت اين کشور از سوي دانشجويان مسلمان پيرو خط امام و نااميدي از پيروزي در اين جريان به وسيله فشار سياسي و تحريم اقتصادي، درصدد حل اين قضيه از طريق نظامي برآمد. دولت کارتر بر اساس نقشه اي بسيار محرمانه جهت آزادي گروگان ها، در 5 ارديبهشت سال 1359 شمسي با تعدادي هواپيماي نظامي و 20 هلي کوپتر، حمله خويش را به ايرانِ تازه از بند رها شده، آغاز کرد. اين هواپيماها و هلي کوپترها که حامل موتورسيکلت، جيپ نظامي، توپ، مسلسل و مهمات لازم بودند، در صحراي طبس فرود آمدند تا از آن مکان، عمليات آزادسازي گروگان ها را آغاز نمايند. با وجود تجهيزات فراوان، کماندوهاي ماهر و آموزش ديده، برنامه ريزي دقيق حمله، عدم وجود مانع و غفلت نيروهاي اطلاعاتي ايران، اين بار دست غيبي امداد الهي از آستين شن هاي صحراي طبس بيرون آمد
و شکستي سخت و مفتضحانه را نصيب ابرهه صفتان آمريکايي کرد. ماجراي طبس يکي از رسواترين شکست هاي توطئه هاي امپرياليسم آمريکا عليه انقلاب اسلامي ايران است. بدون شک حادثه طبس و شکست مزدوران آمريکايي علي رغم مجهز بودن به پيشرفته ترين وسايل و تجهيزات روز، يکي از معجزات بزرگ قرن به شمار مي آيد. واقعه اين روز، نه تنها يک اتفاق ساده، زودگذر و فراموش شدني نبود، بلکه تمثيلي است ماندگار و هميشگي براي کساني که با چشم دل خويش، جز آنچه هست مي بينند و تذکري است براي اثبات قدرت تامه الهي و سستي کيد دشمنان خدا.
شرح مناسبت:
دو سال پس از پايان جنگ ايران و عراق، در حالي که فضاي بين المللي به شدت عليه عراق شکل مي گرفت و تهديدهاي موجود و طمع رژيم بعث عراق به کويت احتمال وقوع درگيري مجدد در منطقه را افزايش داده بود، در پنجم ارديبهشت 1369، نامه سربسته اي از رييس جمهور عراق و ياسر عرفات براي مقام معظم رهبري و رييس جمهور وقت، آيت اللَّه هاشمي رفسنجاني ارسال شد. به منظور بررسي مضامين نامه و همچنين تهيه جواب و برخورد مناسب با اين موضوع، در هشتم ارديبهشت 1369، جلسه اي با حضور مسؤولان عالي نظام تشکيل گرديد. در اين نامه از مسؤولان عالي رتبه جمهوري اسلامي ايران خواسته شده بود تا ديدار و مذاکره اي مستقيم داشته باشند. بي اعتبار ساختن قطعنامه 598 شوراي امنيت و حذف نقش دبير کل سازمان ملل متحد در جريان مذاکرات دو کشور و نيز چشمداشت عراق به کويت از انگيزه ها و اهداف اصلي ديکتاتور عراق از ارسال
اين نامه بود. از پنجم ارديبهشت 1369 تا 27 مرداد آن سال جمعاً، شش نامه از عراق و چهار نامه از ايران ارسال شد که در نهايت، اين روند با وقوع حادثه اشغال کويت توسط عراق پايان يافت.
شرح مناسبت:
دکتر محمدباقر از استادان برجسته زبان فارسي در کشور پاکستان، در سال 1290 ش در فيصل آباد پاکستان ديده به جهان گشود و در همان جا تحصيلات خود را در دانشکده هاي رسمي پاکستان در رشته علوم، فيزيک و شيمي به پايان رساند. وي سپس براي گذراندن دوره فوق ليسانس زبان و ادبيات فارسي، وارد دانشگاه پنجاب شد و در ادامه دکتراي زبان و ادبيات فارسي را از دانشگاه لندن گرفت. دکتر محمدباقر از بزرگ ترين مشوقان و معلمان زبان وادبيات فارسي در پاکستان به شمار مي رفت. چنان که در سال 1338 از دولت ايران نشان سپاس گرفت و پس از پيروزي انقلاب اسلامي، دوبار به خدمت حضرت امام خميني(ره) رسيد. استاد محمدباقر، به زبان هاي اردو، پنجابي، عربي، هندي و انگليسي تسلط داشت و بيش از نيم قرن از عمر خود را در راه تعليم و تعلم زبان فارسي صرف کرد. از اين شخصيت برجسته بالغ بر 120 مقاله و 56 کتاب به جاي مانده است که تاريخ ساسانيان، زبان فارسي امروز، مخزن الغرائب در 5 جلد و … از آن جمله اند. اين استاد توانا، با شعرا و نويسندگان بزرگ ايراني چون ملک الشعراي بهار، دکتر محمدمعين و استاد سعيد نفيسي، دوستي و مصاحبت نزديک داشت و بارها به ايران سفر کرده بود. اين استاد فارسي دوست، سرانجام در پنجم ارديبهشت 1372 در
82 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ايجاد بي سيم در ابتدا به عهده وزارت جنگ بود و نخستين بناي بي سيم ايران در سال 1303 ش پايان يافت. از نيمه سال 1304، نصب دستگاه فرستنده 20 کيلو واتي موج بلند و مرکز نيروي آن آغاز شد و قسمت گيرنده آن نيز در جوار پست فرستنده قرار گرفت. در فروردين 1305، نصب دستگاه فرستنده پايان پذيرفت و سرانجام پس از آزمايش هاي مقدماتي، دستگاه مزبور در ششم ارديبهشت 1305، افتتاح گرديد. نصب دستگاه هاي بي سيم شهرهاي تبريز، مشهد، شيراز، کرمان، خرمشهر و کرمانشاه نيز که از سال 1304 شروع شده بود، در نيمه سال 1305 خاتمه يافت. در نهايت در دي ماه 1305، کليه دستگاه هاي بي سيم تهران و شهرستان ها با کارمنداني که براي اداره آنها تربيت شده بودند در اختيار وزارت پست و تلگراف گذاشته شدند.
شرح مناسبت:
پس از شکست حمله نظامي آمريکا به ايران در طبس و به جا گذاشتن چند فروند هلي کوپتر، برادرِ پاسدار، محمد منتظر قائم فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي يزد، جهت بررسي اوضاع به ناحيه مورد نظر وارد شد تا اطلاعات موجود و فوق سري داخل صحنه را جمع آوري نمايد. از آن طرف، چون استکبار جهاني، نقشه هاي خود را نقش برآب مي ديد، تصميم گرفت تا باقي مانده هلي کوپترها منهدم گردند تا اسناد سري نيز از بين روند. بنابراين با هماهنگي بني صدر معزول و تني چند از مزدوران و خودفروختگاني که در نيروي هوايي نفوذ کرده بودند، اين منطقه بمباران شد و پاسدار محمدمنتظر قائم به فيض شهادت نائل آمد. از بين بردن اسناد ومدارک به جامانده
که به طور قطع حاوي اسناد و مدارک مربوط به ادامه طرح و برنامه هاي آمريکايي ها پس از انجام مرحله اول عمليات بود و همچنين شامل اسامي عوامل مزدور داخلي و جاسوساني مي شد که مي بايست طي اين عمليات با آمريکايي ها همکاري کنند، خود واقعه اي مهم و قابل بررسي است.
شرح مناسبت:
شهيد حجت الاسلام مهدي شاه آبادي در سال 1309 ش (1349 ق) در قم به دنيا آمد و در 4 سالگي به همراه خانواده به تهران رفت. پدر ايشان آيت اللَّه العظمي محمدعلي شاه آبادي از مراجع وقت و استاد عرفان حضرت امام خميني(ره) بود. مهدي شاه آبادي از نوجواني به تحصيل علوم روي آورد و پس از رحلت پدر بزرگوار خود در سال 1328 ش، راهي قم شد و به تحصيل علوم ديني ادامه داد. در 25 سالگي به درس خارج حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، سيدمحمد رضا گلپايگاني، محمد علي اراکي و حضرت امام خميني(ره) در قم راه يافت. وي پس از ارتحال آيت اللَّه بروجردي در تثبيت مرجعيت حضرت امام تلاش وافري از خود نشان داد و بعد از تبعيد امام، مبارزات ضد رژيم خود را وسعت بخشيد. شهيد شاه آبادي در اين راه بارها دستگير و زنداني شد و تحت شکنجه هاي ساواک قرار گرفت. اين مجاهد نستوه، پس از پيروزي انقلاب در مسؤوليت کميته هاي شمال تهران خدمت کرد و در 1359 از طرف مردم تهران به مجلس شوراي اسلامي راه يافت. اين چهره خستگي ناپذير، با آغاز جنگ، راهي عرصه هاي نبرد گرديد و بارها در صفوف ايثارگران اسلام جاي گرفت. شهيد شاه آبادي
سرانجام در جريان بازديد از جزيره مجنون، در ششم ارديبهشت 1363 بر اثر اصابت ترکش خمپاره جان به جان آفرين تسليم کرد و به ديدار معبود شتافت.
شرح مناسبت:
بي توجهي محافل بين المللي در مورد نقض قوانين منع استفاده از سلاح هاي شيميايي، به دليل تمايلات موجود براي حمايت از رژيم عراق با هدف غلبه اين کشور بر ايران، وضعيت غيرقابل تحملي را به وجود آورد. در واقع تلفات ناشي از به کارگيري اين سلاح ها و تأثيرات رواني آن، قدرت دفاعي ايران را تحت تأثير قرار داده بود. عراق با درکي که از اين مسأله داشت، در عمليات بدر، بيش از گذشته از سلاح هاي شيميايي استفاده کرد، به طوري که تنها در طول مدت 5 روز (از 22 تا 27 اسفند 63) بيش از سي مورد انواع سلاح هاي شيميايي را مورد استفاده قرار داد. ابعاد گسترده ناشي از استفاده عراق از سلاح هاي شيميايي، به تدريج توجه افکار عمومي را به خود معطوف کرد تا اين که دبير کل وقت سازمان ملل متحد نيز پس از ديدار با نمايندگان ايران و عراق، استفاده از سلاح هاي شيميايي را محکوم نمود. در وضعيت جديد، سرانجام شوراي امنيت، طي بيانيه اي و با اجتناب از صدور قطعنامه، در ششم ارديبهشت 1364 برابر با 25 آوريل 1985 کاربرد سلاح هاي شيميايي از سوي عراق را محکوم کرد.
شرح مناسبت:
دکتر مصدق به عنوان نماينده اي پرسابقه در مجلس شوراي ملي و در رأس جبهه ملي مطرح بود. او در دوره چهاردهم، درباره ملي شدن نفت، نطق هاي متعددي ايراد نمود و با تصويب پيشنهاد او، از دادن امتياز جديد نفت به شوروي، جلوگيري شد. مصدق که رياست کميسيون نفت را به عهده داشت و وجاهت ملي او هم در اوج مبارزات ملي شدن
نفت قابل توجه بود، با نزديکي به آيت اللَّه کاشاني وجهه مذهبي نيز به خود گرفت. بنابراين پيشنهاد قبول نخست وزيري او، استقبال نمايندگان را در برداشت و او بلافاصله مأمور تشکيل کابينه گرديد. در ابتداي صدارت دکتر مصدق، وي بيشتر درگير مساله ملي شدن صنعت نفت و تبعات آن بود تا اينکه به پيروزي دولت ايران بر شرکت نفت انگلستان منجر شد. با آغاز به کار مجلس پانزدهم، مصدق کابينه خود را ترميم کرد و در ضمن از محمدرضا پهلوي درخواست کرد که پست وزارت جنگ هم با او باشد. ولي چون اين امر با مخالفت شاه مواجه گرديد، مصدق بدون مشورت با کسي، از نخست وزيري استعفا داد و شاه نيز پس از تمايل مجلس، فرمان نخست وزيري احمد قوام را صادر کرد. در اين ميان، آيت اللَّه سيد ابوالقاسم کاشاني براي حفظ يکپارچگي بين نيروهاي ملي و مذهبي، از مصدق حمايت نمود و تهديد کرد در صورت کنار نرفتن احمد قوام و بازگشت مصدق، حکم جهاد صادر خواهد نمود. اين امر زمينه ساز قيام تاريخي سي ام تيرماه 1331 و بازگشت دکتر مصدق به قدرت گرديد. اما پس از مدتي، بر اثر مسائل گوناگون، شکاف بين دو جبهه بيشتر شد تا اينکه دولت مصدق با توطئه دست هاي استعماري بيگانگان و همکاري مهره هاي داخلي، در جريان کودتاي 28 مرداد 1332 سقوط کرد و نهضت مردمي به شکست انجاميد.
شرح مناسبت:
پس از تغيير اوضاع جنگ در نتيجه فتح خرمشهر و احتمال سقوط رژيم عراق، شوروي نيز همگام با ديگر کشورهاي غربي، با واگذاري تجهيزات مدرن جنگي به عراق، بر ميزان کمک هاي
خود به اين کشور افزود. در اين راستا، در فروردين 1363، يک هيئت بلند پايه از شوروي به بغداد اعزام شد و فروش چهار و نيم ميليارد دلار اسلحه شوروي به عراق را پيشنهاد کرد. اين بزرگ ترين پيشنهاد فروش سلاح بود که تا آن زمان، شوروي ها به عراق مي دادند. هيئت شوروي که از ميزان عصبانيت عراق به دليل از دست دادن جزاير مجنون در عمليات خيبر مطلع بود، به عراق اطلاع داد که حاضر است ميگ هاي 21 و 22، هلي کوپترهاي توپ دار و 350 موشک اسکاد در اختيار رژيم بعث قرار دهد. سرانجام اين قرارداد و قرارداد وام دو ميليارد دلاري اتحاد جماهير شوروي به رژيم بعث عراق در هفتم ارديبهشت 1363 ش برابر با 27 آوريل 1984 م بين طرفين در مسکو امضا شد و در جبهه هاي جنگ عليه رزمندگان اسلام به کار رفت. لازم به يادآوري است که بعد از سقوط صدام حسين، در سال 1382، مسأله بازپرداخت وام هاي اعطايي کشورهاي غربي و شرقي براي پيروزي در جنگ با ايران، به عنوان يکي از مهم ترين چالش هاي جدي منطقه و جهان مطرح شد.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام و المسلمين سيدرضا برقعي، در سال 1306ش (1346ق) از خاندان سادات مبرقع از نسل امام جواد(ع) در قم به دنيا آمد. وي پس از گذران تحصيلات مقدماتي، در سال 1320، براي ادامه دروس حوزوي وارد مدرسه فيضيه شد و از محضر حضرات آيات سيدحسين بروجردي و امام خميني(ره) استفاده فراوان برد. سيد رضا برقعي سپس به مدت پنج سال ساکن نجف اشرف گرديد و از دروس استادان زمان بهره
مند گشت. وي در دوره اي که اسلام زدايي از نوجوانان و جوانان اين مرز و بوم، برنامه اصلي رژيم طاغوت براي زدودن ريشه هاي اسلامي در جامعه بود، به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد و با تلاش بسيار به همراه شهيد دکتر محمدجواد باهنر، توانست در سازمان تدوين و تاليف کتب درسي، تاليف کتب تعليمات ديني دوره دبستان و دبيرستان را مطابق با روش هاي جديد تعليم و تربيت و همراه با محتوايي کاملاً اسلامي و اصيل به عهده بگيرد. در کنار اين خدمات، مرحوم برقعي با همياري تعدادي از همفکران خود، براي جبران کمبود کتب اسلامي به زبان ساده و براي استفاده عموم در آن دوران، در سال 1352 دفتر نشر فرهنگ اسلامي را تاسيس نمود و اين دفتر سهم مهمي در نشر فرهنگ اسلامي ايفا نمود. وي همچنين داراي تاليفات متعددي است که کتاب خودآموز قرآن مجيد، از روش هاي ابداعي ايشان، تاکنون در تيراژي در حدود پنج ميليون نسخه چاپ شده است. سرانجام اين دانشمند گرانمايه در شب هفتم ارديبهشت ماه 1375ش برابر با 6 ذي حجه 1416ق در 69 سالگي درگذشت و به جوار رحمت حق شتافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شهيد علي اکبر شيرودي از خلبانان ماهر و متعهد هوانيروز ارتش جمهوري اسلامي ايران بود. شهيد شيرودي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، با مزدوران بيگانه و منافقين در غرب ايران مقابله کرد و در پاک سازي اين منطقه از عناصر آشوب گر وابسته به بيگانگان، نقش بسزايي داشت. با شروع جنگ تحميلي عراق عليه ايران، سروان شيرودي به صف رزمندگان پيوست و بارها مواضع دشمن بعثي را در سخت ترين شرايط، هدف حملات هوايي قرار داد. شهيد شيرودي در يکي از اين عمليات ها، پس از انجام موفقيت آميز مأموريت خود، به آرزوي ديرينه اش يعني شهادت در راه خدا رسيد. او علاوه بر کارداني در زمينه هاي نظامي، فردي خود ساخته و با اخلاص بود.
شرح مناسبت:
پس از قتل عام زائران خانه خدا توسط رژيم آل سعود در نهم مرداد 1366 و وقوع حادثه جمعه خونين مکه، روابط ايران با اين کشور به پايين ترين حد خود رسيد و تعداد ديپلمات هاي ايراني در عربستان سعودي به حداقل رسيد در حالي که اعضاي سفارت سعودي در ايران نيز، از مدت ها قبل، تهران را ترک کرده بودند. تا اينکه سرانجام روابط سياسي دو طرف کاملاً قطع شد و حتي در اعزام زائران بيت اللَّه الحرام و حرم شريف نبوي نيز براي چندين سال، وقفه اي پديد آمد. اقدام دولت عربستان سعودي براي قطع رابطه با ايران، در راستاي همسويي سياست اين رژيم با اربابان آمريکايي خود و به منظور انحراف اذهان مسلمانان جهان از سياست مخالفت حضور حجاج ايراني خانه خدا در مراسم حج سال 1367 تفسير شد.
شرح مناسبت:
احسان طبري در سال 1295 ش در ساري به دنيا آمد. او دروس جديد و قديم را فرا گرفت و در خلال تحصيل در دانشکده حقوق، به فراگرفتن علوم ادبي و عربي پرداخت و با فلسفه و علوم عقلي آشنا شد. در سنين جواني به مارکسيسم گرويد و در سال 1316 همراه با 52 نفر به زندان رضاشاه افتاد و تا زمان تبعيد رضاخان، در زندان باقي ماند. طبري سپس در فعاليت هاي حزب توده مشارکت کرد و پس از ترور نافرجام شاه در 1327 و اعلام غيرقانوني بودن حزب توده، به اعدام محکوم شد. وي پس از اين واقعه ناگزير به مسکو رفت و پس از اتمام تحصيلات در آکادمي اين شهر، به مقام استادي دست يافت. احسان طبري پس
از نه سال اقامت در شوروي، به آلمان شرقي عزيمت کرد و دوره آکادميک علوم اجتماعي را گذراند و پس از اخذ مقام علمي، سال ها در آن کشور به تدريس پرداخت. او با زبان هاي عربي، پهلوي، روسي، آلماني، انگليسي، فرانسوي، ترکي آذري و ترکي اسلامبولي آشنايي داشت و تخصصش در زمينه تاريخ فلسفه و ادبيات بود. طبري در سال 1357، همزمان با اوج گيري قيام مردم و انقلاب اسلامي پس از سي سال دوري به ايران آمد و فعاليت هاي سياسي خود را با بازگشايي حزب توده از سر گرفت. در سال 1362 ش پس از کشف توطئه هاي متعدد اين حزب عليه نظام اسلامي، فعاليت آن، مغاير مصالح جمهوري اسلامي شناخته شد و احسان طبري به اتفاق کادر رهبري حزب، دستگير و زنداني گرديد. احسان طبري در زندان به اشتباهات خود و حزب اعتراف کرد و کتاب "کژ راهه" (چاپ 1366) را در اين زمينه نوشت. او همچنين مشغول نگارش کتاب "آورندگان انديشه خطا" حاوي کنکاشي در انديشه هاي احمد کسروي، صادق هدايت و سيدحسن تقي زاده بود که با مرگ وي ناتمام ماند.
شکنجه و اميد، فرهاد چهارم، ترانه خواب گونه و سفر جاده و … از ديگر آثار اوست. احسان طبري در هنگام مرگ در هشتم ارديبهشت 1368 ش، 73 سال داشت. وي از بزرگ ترين نظريه پردازان مارکسيسم در ايران و جهان به شمار مي رفت. احسان طبري از حافظه و استعداد شگرفي برخوردار بود و در زمينه شعر کلاسيک و نو و داستان و رمان و تحقيقات فلسفي و بررسي هاي لغوي و فرهنگ عاميانه و مسائل سياسي و
اجتماعي، اطلاعات عميقي داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جوان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الشّابَّ الَّذي يُفنِي شَبابَهُ في طاعَةِ اللَّهِ
ترجمه:
خداوند دوستدار جواني است که جواني اش را به اطاعت خداوند مي گذراند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9097.
زير عنوان:
روز جوان
متن:
امام علي عليه السلام: شَيئانِ لايَعرِفُ فَضلَهُما إلاّ مَن فَقَدَهُما: الشَّبابُ وَ العافِيَةُ
ترجمه:
دو نعمت است که ارزش آن ها را نمي داند، مگر کسي که آن ها را از دست داده باشد: جواني و تندرستي
آدرس:
غرر الحکم و درر الکلم، ح 5764.
زير عنوان:
روز جوان
متن:
امام علي عليه السلام: لاتَقْسِروا أولادَکُم عَلي آدابِکُم فَإنَّهُم مَخلوقُون َ لِزَمانٍ غَيرِ زَمانِکُم
ترجمه:
آداب ورسوم خويش را به فرزندانتان تحميل نکنيد؛ زيرا آنان در روزگاري، غير از روزگار شما مي زيند
آدرس:
شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 20، ص267.
زير عنوان:
روز جوان
متن:
امام باقرعليه السلام: لَو اُتِيتُ بِشابٍّ مِن شَبابِ الشِّيعَةِ لا يَتَفَقَّهُ[فِي الدِّينِ]لأَدَّبتُهُ
ترجمه:
اگر جوان شيعه اي را نزد من بياورند که علم[دين] نمي آموزد، او را تأديب مي کنم
آدرس:
المحاسن، ج 1، ص 357.
زير عنوان:
روز جوان
متن:
امام صادق عليه السلام: لَستُ اُحِبُّ أن أرَي الشّابَّ مِنکُم إلاّ غادِياً في حالَينِ: إمّا عالِماً أومُتَعَلِّماً
ترجمه:
دوست ندارم جواني از شما [شيعيان] را جز بر دو گونه ببينم: دانشمند يا دانشجو
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 304.
-
شرح مناسبت:
پس از واقعه به توپ بستن مجلس شوراي ملي با حمايت و هدايت روس ها و کشته و متواري شدن نمايندگان مجلس و جمعي از خطبا و روزنامه نگاران، محمدعلي شاه با اين خيال خام که پايه هاي دولت استبدادي او تثبيت شده، با تلگراف به شهرهاي مختلف و اعلام خبر پيروزي، همگان را به پيروي از حکومت دعوت کرد. ليکن با وجود فضاي رعب
و ترس فراگير در کشور، شهر تبريز مردانه ايستاد. مردم تبريز که به خوبي با خوي متکبرانه محمدعلي شاه در دوران وليعهدي و اقامت وي در تبريز آشنا بودند، به مقابله برخاسته و ميان نيروهاي مستبد دولتي و آزاي خواهان، درگيري پديد آمد و آزادي خواهان شهر را به تصرف خود درآورده و عين الدوله، حاکم شهر را به عقب راندند. در اين حال نيروهاي دولتي، تبريز را به محاصره درآوردند و مانع رسيدن آذوقه به شهر شدند. قحطي شديدي شهر را فرا گرفت به طوري که مردم شهر براي نجات از مرگ، از برگ درختان و علف هاي بيابان استفاده مي کردند و بسياري نيز بر اثر شدت گرسنگي جان دادند. با همه اينها، مقاومت مردم و مجاهدان آذربايجان به رهبري ستارخان و باقرخان، ماه ها ادامه يافت تا اينکه قرار بر اين شد تا نمايندگان دولت هاي روسيه و انگلستان، به ظاهر براي حفظ جان اتباع خود در تبريز وارد اين شهر شوند. از اين رو سپاهيان روس در نهم ارديبهشت 1288 ش وارد اين شهر شده و تا هنگام انقلاب کبير روسيه تا هشت سال بعد در تبريز باقي ماندند. البته نبايد از ذهن دور داشت که صدور فرمان مشروطيت با کوشش و از خودگذشتگي مردم و علماي تهران صورت گرفت، ولي تثبيت آن مرهون فداکاري و قيام دليرانه مردم تبريز و برجسته ترين رهبران آن، ستارخان و باقرخان بود.
شرح مناسبت:
مقبره جديد شيخ الرئيس ابوعلي سينا، مقارن جشن هزاره تولد آن دانشمند شهير مسلمان ساخته شد و با حضور انديشمندان، دانش دوستان و مستشرقين، در همدان و در زميني به مساحت
بيش از 3000 متر افتتاح گرديد. دوازده ستوني که بر فراز آرامگاه ابن سينا نصب شده است، به نشانه احاطه آن علامه دهر به دوازده رشته علمي از قبيل: طب، نجوم، رياضيات، فلسفه، منطق، ادبيات، متافيزيک، عرفان و … و ده ستون جلوي مزار به مثابه گذشت ده قرن از زمان حيات آن دانشمند فرزانه و مسلمان، به کار رفته است. همچنين در کنار قبر وي، موزه اي مربوط به آن شخصيت فرزانه علمي واقع شده است که همه روزه مورد بازديد علاقمندان و دوستداران علم و دانش قرار مي گيرد.
شرح مناسبت:
يکي از پايه هاي اصلي تحقق انقلاب اسلامي، حضور و مشارکت گسترده مردم بوده و بدون داشتن اين پشتوانه عظيم، مسلماً پيروزي محقَّق نمي شد. در همين راستا در نهم ارديبهشت سال 1358 ش، رهبر کبير انقلاب اسلامي، امام خميني(ره)، طي فرماني به شوراي انقلاب، توصيه کردند که آيين نامه تدوين شوراها را تنظيم کند تا اصلِ حضور و مشارکت مردم تامين شود. با پايان جنگ و به وجود آمدن ثبات و آرامش جهت تحقق آرمان هاي والاي حضرت امام و پياده شدن اين اصل قانون اساسي و مشارکت مردم در سرنوشت خود، انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا در تمام نقاط کشور باحضور گسترده مردم و با شرکت بيش از 24 ميليون نفر در هفتم اسفندماه سال 1377 برگزار شد. اين شوراها در سالروز صدور فرمان امام خميني(ره) به شوراي انقلاب، همزمان با بيستمين بهار انقلاب اسلامي، در نهم ارديبهشت سال 1378، با پيام مقام معظم رهبري، آغاز به کار نمودند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي
شهر و روستا
متن:
و شاوِرهُم فِي الأمرِ فَإذا عَزَمتَ فَتَوَکَّل عَلَي اللَّهِ)
ترجمه:
اي پيامبر! در کارها با ايشان مشورت کن، و آن گاه که تصميم گرفتي بر خدا توکّل کن
آدرس:
آل عمران، آيه 159.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: المُشاوَرَةُ حِصنٌ مِنَ النَّدامَةِ و أمنٌ مِنَ المَلامَةِ
ترجمه:
مشورت دژي در مقابل [هجوم] پشيماني و مايه ايمني از سرزنش است
آدرس:
نثرالدّر، ج 1، ص 183.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يا عَليُّ لاتُشاوِر جَباناً فَإنَّهُ يُضَيِّقُ عَلَيکَ المَخرَجَ و لاتُشاوِرِ البَخيلَ فَإنَّهُ يَقصُرُ بِکَ عَن غايَتِکَ ولاتُشاوِر حَريصاً فَإنَّهُ يُزَيِّنُ لَکَ شَرَهاً
ترجمه:
اي علي! با ترسو مشورت مکن؛ زيرا راه حلّ مشکل را بر تو تنگ مي کند، و با بخيل مشورت مکن؛ زيرا تو را از هدف باز مي دارد، و با حريص مشورت مکن؛ زيرا آزمندي را در نظرت زينت مي دهد
آدرس:
علل الشرائع، ص 559.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
امام علي عليه السلام: لا مُظاهَرَةَ أوثَقُ مِنَ المُشاوَرَةِ
ترجمه:
هيچ پشتيباني اطمينان بخش تر از مشورت نيست
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 10694.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
امام علي عليه السلام: اِستَشِر عَدُوَّکَ العاقِلَ وَاحْذَر رَأي صَديقِکَ الجاهِلِ
ترجمه:
با دشمن خردمندت مشورت کن، ولي از رأي دوست نادان خود بيمناک باش
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 2471.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
امام علي عليه السلام: خَيرُ مَن شاوَرتَ ذَوُوالنُّهي وَالعِلمِ و اُولُو التَّجارِبِ و الحَزمِ
ترجمه:
بهترين کسان براي مشورت، صاحبان خرد و دانش و افراد با تجربه و دورانديش اند
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم،
ح 4990.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
امام علي عليه السلام: شاوِر قَبلَ أن تَعزِمَ و فَکِّر قَبلَ أن تُقدِمَ
ترجمه:
پيش از تصميم گيري، مشورت کن و پيش از عمل بينديش
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 5754.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
امام علي عليه السلام: عَلَي المُشيرِ الاِجتِهادُ فِي الرَّأي و لَيسَ عَلَيهِ ضَمانُ النُّجحِ
ترجمه:
مشورت دهنده بايد در ارائه نظرش کوشا باشد، و ضمانت پيروزي بر عهده او نيست
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 6194.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
امام علي عليه السلام: أفضَلُ النّاسِ رَأياً مَن لايَستَغني عَن رَأي مُشيرٍ
ترجمه:
رأي و نظر کسي برتر است که خود را از رأي مشاور بي نياز نداند
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 3152.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
امام حسن عليه السلام: ما تَشاوَرَ قَومٌ إلاّ هُدُوا إلي رُشدِهِم
ترجمه:
هيچ قومي با يکديگر مشورت نکردند مگر آن که به راه پيشرفت خود رهنمون شدند
آدرس:
تحف العقول، ص 233.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
امام صادق عليه السلام: لاتَکُونَنَّ أوَّلَ مُشيرٍ و إيّاک و الرَّأي الفَطيرَ
ترجمه:
در مشورت نخستين کس مباش که نظر مي دهد و از اظهار نظر ناسخته بپرهيز
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9868.
زير عنوان:
روز شوراها و آغاز به کار شوراهاي اسلامي شهر و روستا
متن:
امام کاظم عليه السلام: مَنِ اسْتَشارَ لَم يَعدَم عِندَ الصَّوابِ مادِحَاً و عِندَ الخَطَإِ عاذِراً
ترجمه:
کسي که مشورت کند، اگر کارش را درست انجام دهد، مردم او را بستايند و اگر به خطا رود، معذورش دارند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9847.
شرح مناسبت:
دکتر ذبيح اللَّه صفا شهميرزادي در سال 1290
ش در شهميرزاد سمنان به دنيا آمد. تحصيلات ابتدايي متوسطه را در همان جا و بابل گذراند. سپس به تهران آمد و تحصيلات خود را تا درجه دکتراي ادبيات ادامه داد و به استادي دانشگاه رسيد. دکتر صفا در طول عمر فرهنگي خود سمت ها و پست هاي حساسي تصدي کرد و از اين راه خدمات فرهنگي و اجتماعي بسياري به يادگار گذاشت. برخي از اين خدمات از اين قرارند: دبير کل کميسيون ملي يونسکو در ايران، رييس دانشکده ادبيات دانشگاه تهران، عضو هيئت نمايندگي ايران در کنفرانس هاي عمومي سازمان يونسکو، عضو هيئت مديره شرکت مؤلفان و مترجمان ايران و نيز عضو پيوسته فرهنگستان ايران. وي همچنين از سال 1312، همکاري خويش را با بسياري از مجلات فرهنگي کشور آغاز کرد و حاصل اين همکاري، نگارش ده ها مقاله تحقيقي درموضوعات ادبي، تاريخي و فلسفي بوده است. استاد صفا از استاداني است که تحقيقات سودمندي در زمينه هاي تاريخ و فرهنگ و ادبيات فارسي انجام داده که تاريخ ادبيات ايران در 5 جلد، تاريخ علوم عقلي در تمدن اسلامي، حماسه سرايي در ايران، گنج سخن در 3 جلد و مذاهب تشيع در ايران از آن جمله اند. استاد صفا در سال 1354 ش در شهر لوبک آلمان ساکن شد و به تحقيق و نگارش خود ادامه داد. سرانجام اين اديب برجسته در سال 1378 ش در 88 سالگي در لوبک آلمان درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از تثبيت دولت کودتايي سيدضياءالدين طباطبايي و آسوده خاطر شدن دولت انگلستان از تامين منافع خود در ايران و با استقرار نيروهاي
ايراني در مناطق حساس، در دهم ارديبهشت 1300، قواي انگليسي متشکل از 2300 انگليسي و 9300 هندي، به منظور خروج از کشور، از قزوين به طرف همدان حرکت کردند. انگيزه اصلي انگلستان براي خروج نيروهايش از ايران، کاستن از مخارج سنگين اداره اين عده و برطرف شدن خطر بلشويک ها در روسيه بود.
شرح مناسبت:
پس از ملي شدن صنعت نفت، دولت ايران تصميم گرفت که دست انگليسي ها را از شرکت نفت ايران کوتاه کند بنابراين لايحه اي به مجلس برد که طي آن، از انگلستان در امور نفت ايران، خلع يد و سلب اختيار مي شد. با تصويب اين قانون، کارمندان انگليسي از شرکت نفت اخراج شدند و صنعت نفت به دست ايراني ها افتاد. انگلستان که منافع خود را از دست رفته مي ديد، به سازمان ملل و ديوان بين المللي دادگستري در شهر لاهه هلند شکايت برد ولي ديوان، حکم به نفع ايران داد، در نتيجه، روابط سياسي ايران و انگلستان قطع گرديد. انگليسي ها که مصدق را عامل اصلي اين واقعه مي دانستند، تصميم به برکناري مصدق و فشار به شاه گرفتندکه حوادث متعدد بعدي را به وجود آورد.
شرح مناسبت:
استاد اسماعيل آشتياني، نقاش شهير و شاعر متخلص به شعله در سال 1271 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از طي دوره ابتدايي در مدرسه عالي دارالفنون، نزد کمال الملک، نقاش و هنرمند شهير ايراني، هنر نقاشي را فرا گرفت. استاد آشتياني بزرگ ترين شاگرد کمال الملک بود چنان که در سال 1311 ش که کمال الملک از رياست مدرسه عالي صنايع مستظرفه کناره گيري کرد، او را به جانشيني خود انتخاب نمود. در سال هاي مديريت استاد آشتياني، علاوه بر تأسيس کتابخانه، آموزش دروس تازه اي چون تاريخ هنر و رياضيات در اين مدرسه آغاز شد. آشتياني در چهره پردازي، قوي دست بود و علاوه بر رنگ و روغن، در آبرنگ و سياه قلم نيز مهارت داشت. وي در سال 1324
ش، با کمک عده اي از هنرمندان، انجمن هنرمندان ايران را بنيان نهاد و پس از مدتي به رياست آن انتخاب شد. وي هنرمندي و تدين را با هم درآميخته بود و بعد از درگذشت کمال الملک، از هر جهت جانشين او گرديد. نامه نويس، روياي حافظ و پرنده هاي تيرخورده از برجسته ترين تابلوها و ديوان اشعار، سفرنامه اروپا و تاريخ حيات کمال الملک از آثار ادبي اوست. استاد آشتياني در سال 1325، به پاس خدمات بي دريغش در طول تدريس، به دريافت درجه دکتراي افتخاري نائل شد. سرانجام اين هنرمند بزرگ در 78 سالگي در تهران درگذشت و در صحن حضرت عبدالعظيم(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
محمد انور سادات رئيس جمهور مصر به خاطر خيانت به آرمان فلسطين و امّت اسلام و امضاي قرارداد ننگين صلح با رژيم اشغالگر قدس با فشار دولت استکباري ايالات متحده آمريکا، موسوم به پيمان کمپ ديويد، مورد انزواي کشورهاي اسلامي از جمله جمهوري اسلامي ايران قرار گرفت و با دستور امام خميني(ره) در چنين روزي، دولت جمهوري اسلامي با دولت مصر قطع رابطه کرد. امضاي قرارداد خائنانه بين مصر و اسرائيل که بدون توجه به خواسته هاي مشروع ملت فلسطين و مصالح امت اسلام انجام گرفت، به معناي صحّه گزاردن به تجاوزات صهيونيسم بين الملل و پايمال کردن حقوق مردم فلسطين که سرزمين آنها مورد تجاوز اسرائيل غاصب قرار گرفته است، مي باشد. اين قرارداد که تحت نظر آمريکا تنظيم شده بود، جز استقرار اسرائيل در سرزمين هاي اشغالي فلسطين و تثبيت آن به عنوان يک دژ استعماري در منطقه و ذلت و خفت و اسارت مردم مسلمان
نتيجه اي در برنداشت. انور سادات مدتي بعد، به جرم انعقاد اين قرارداد ننگين در حين برگزاري يک رژه نظامي، مورد هدف رگبار خالد اسلامبولي، افسر غيرتمند مصري، قرار گرفت و به کيفر اعمال خويش رسيد.
شرح مناسبت:
پنج روز پس از شکست حمله نظامي آمريکا به ايران براي آزادسازي گروگان هاي سفارت اين کشور از دست دانشجويان مسلمان پيرو خط امام و وقوع حادثه طبس، پنج مرد مسلح، سفارت ايران در لندن را به اشغال خود درآورده و تمام بيست کارمند ايراني شاغل در سفارت را به گروگان گرفتند. اين عده که خود را عرب ايراني معرفي کردند، خواهان آزادي زندانياني شدند که از چندي قبل در رابطه با حوادث انفجار در جنوب کشور در بازداشت به سر مي بردند. آنان همچنين عنوان کردند که به محض اينکه ايران گروگان هاي آمريکايي را از بند رها سازند، ديپلمات هاي گروگان گرفته شده را آزاد خواهند کرد. اين تروريست ها همچنين درخواست کردند تا يک هواپيماي اختصاصي در اختيار گروه قرار داده شود تا همراه گروگان ها از انگليس خارج شوند. دولت ايران با هيچ يک از درخواست هاي مهاجمين موافقت نکرد تا اينکه تروريست ها پس از نااميدي از دستيابي به خواسته هايشان، سفارت ايران را در لندن منفجر کردند و 2 نفر را به شهادت رساندند. اين اشغال و گروگان گيري، بازتاب وسيعي در جهان پيدا کرد. گفته مي شد اين توطئه در حقيقت به دنبال تباني پنهاني آمريکا و انگليس عليه انقلاب اسلامي ايران، صورت گرفته است، هرچند اقدامات خرابکارانه مزدوران رژيم بعث عراق نيز در اين ميان قابل توجه است.
شرح مناسبت:
بلافاصله بعد از پايان عمليات پيروزمندانه فتح المبين در فروردين 1361، کار آماده سازي نيروها با قدرت و سرعت خارق العاده اي انجام گرفت و لشکرهاي سپاه و ارتش به مناطق عملياتي اعزام شدند. با اعزام هاي
گسترده، مناطق عملياتي مملو از نيرو گرديد و دست فرماندهان اسلام براي انجام بزرگ ترين عمليات درون مرزي باز شد. پس از مشورت هاي فراوان، سرانجام عمليات به صورت گسترده غير کلاسيک پيش بيني گرديد و ابتکارات و تجارب و خلاقيت هاي رزمندگان اسلام، نقش واقعي خود را در اين عمليات باز يافتند. تا اينکه عمليات بزرگ بيت المقدس در تاريخ 61/2/10 با رمز يا علي ابن ابي طالب(ع) در جبهه هاي جنوب، جنوب اهواز و شمال خرمشهر در وسعتي در حدود 5400 کيلومتر مربع و در سه مرحله آغاز شد و تا 4 خرداد 61 به طول انجاميد که مهمترين هدف آن آزادسازي خرمشهر بود. با آغاز مرحله اول و آزاد شدن قسمتي از خاک ميهن اسلامي، آژانس هاي خبرپراکني به تکاپو افتادند تا با وارونه جلوه دادن حقيقت، پيروزي هاي ايران را خنثي و کم اثر جلوه دهند. در ادامه، با عبور بي نظير رزمندگان اسلام از محور کرخه و رسيدن به مرزهاي بين المللي از شمال منطقه درگيري و جهش بلند آنها از جاده اهواز - خرمشهر و استقرار در 17 کيلومتري نوار مرزي، شهر هويزه به محاصره سپاهيان اسلام درآمد. تلاش عراق براي حفظ هويزه ناکام ماند و پس از مقداري درگيري، نيروهاي پيروز اسلام وارد شهر هويزه گرديدند. در نهايت، خونين شهر پس از 578 روز اسارت در سوم خرداد 1361 آزاد شد و به آغوش ميهن اسلامي بازگشت.
برخي از نتايج عمليات بزرگ بيت المقدس عبارتند از: تلفات نيروي انساني دشمن: اسير 19000 نفر، کشته و زخمي 16500 نفر؛ آزاد شدن 5400 کيلومتر مربع از اراضي جمهوري اسلامي از جمله
مراکز مهمي چون شهر خرمشهر، هويزه و پادگان حميد و تأمين امنيت 180 کيلومتر از خط مرزي؛ تجهيزات و امکانات و دشمن نيز خسارات ذيل را متحمل شدند: تانک و نفربر: 250 دستگاه انهدامي و 105 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 40 فروند انهدامي، خودرو: 200 دستگاه انهدامي و 300 دستگاه اغتنامي، توپخانه: 30 قبضه انهدامي و 30 قبضه اغتنامي. عمليات فتح آفرين بيت المقدس سرانجام پس از 25 روز نبرد فراموش نشدني و با پاکسازي دشمن از قسمت اعظم خاک جنوب و در نهايت با فتح خرمشهر به پايان رسيد و برگي زرين از دلاوري ها و رشادت هاي غيور مردان لشکر توحيد به تاريخ حماسه سازان افزود.
شرح مناسبت:
شهيد محسن وزوايي در سال 1339 ش در محله نظام آباد تهران به دنيا آمد. وي پس از اخذ ديپلم متوسطه در سال 1355، در آزمون سراسري ورود به دانشگاه، رتبه اول شيمي را به دست آورد. او در دانشگاه به فعاليت هاي سياسي پرداخت و در تظاهرات ضد رژيم حضوري فعال داشت. شهيد وزوايي از اولين دانشجويان پيرو خط امام بود که در جريان راهپيمايي عليه سياست هاي مداخله گرانه آمريکا در ايران، به لانه جاسوسي آمريکا يورش بردند و اين گونه بود که او نيز از جمله علمداران گمنام انقلاب دوم گرديد. وي پس از اين ماجرا مسؤوليت سخنگويي دانشجويان مسلمان پيرو خط امام را در مصاحبه هاي گوناگون بر عهده گرفت. با آغاز جنگ تحميلي، شهيد وزوايي راهي جبهه هاي غرب شد و در متوقف کردن ماشين جنگي دشمن و آزادسازي مناطق اشغالي نقشي مهم ايفا کرد و خود نيز به شدت مجروح شد.
وي با اراده اي پولادين بار ديگر راهي جبهه هاي جنگ گرديد و در حالي که فرماندهي تيپ 10 سيدالشهدا را برعهده داشت، خود را براي عمليات آزادسازي خرمشهر آماده کرد. سرانجام اين سردار رشيد اسلام در نبردي بي امان با قواي بعثي در نزديکي خرمشهر به آرزوي ديرينه خود رسيد و شهادت را در آغوش کشيد. پيکر مطهر اين سردار رشيد اسلام، پس از تشييع توسط امت حزب اللَّه و شهيد پرور، در بهشت زهراي تهران به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
از اوايل ماه ذيقعده سال 1313 ق برابر با ارديبهشت 1275 ش، ناصرالدين شاه، خود را براي برگزاري جشن آغاز پنجاهمين سالِ پادشاهي خويش آماده مي کرد. قرار بود اين جشن ها در طول يک هفته برگزار گردد. بدين مناسبت، بامداد روز يازدهم ارديبهشت 1275 ش که يک روز به شروع جشن ها بود، ناصرالدين شاه عزمِ ري کرد تا به زيارت مزار حضرت عبدالعظيم رود. در حرم حضرت عبدالعظيم(ع)، ناگاه صداي تيرِ تپانچه اي، سکوت را شکست و سه گلوله ميرزا رضا کرماني از ياران سيد جمال الدين اسدآبادي، شاه قدرتمند قاجار را از پاي درآورد. او را در جوار بقعه حضرت عبدالعظيم(ع) به خاک سپردند. قتل اميرکبير صدراعظم کاردان و لايق ناصرالدين شاه، اعطاي امتياز تنباکو و لغو آن با حکم تحريم تنباکوي ميرزاي شيرازي، جدايي قطعي هرات، سرخس، نواحي اطراف رود جيحون و بخشي از سيستان و بلوچستان از ايران، اعطاي امتيازات مختلف به دولت انگليس و روسيه و افزايش نفوذ آنان در تمام امور کشور، انجام مسافرت هاي پرهزينه و خوشگذاراني هاي پر خرج و … از جمله حوادث
و رويدادهاي دوران سلطنت اين شاه قاجار مي باشد. به طور کلي در دوره پادشاهي او، نفوذ و مداخله بيگانگان در امور ايران، بيش از پيش افزايش يافت. با قتل ناصر الدين شاه، چهارمين شاه از سلسله قاجار، يک دوره تاريک پنجاه ساله از تاريخ ايران به پايان رسيد و زمينه براي انقلاب مشروطه هموار شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد حسن حسيني شيرازي در سال 1314 ش (1354 ق) در خاندان علم و فضيلت و تقوا در نجف اشرف به دنيا آمد. پدرش آيت اللَّه ميرزا مهدي شيرازي از علما و فقهاي حوزه علميه نجف و کربلا به شمار مي رفت. سيد حسن مقدمات و سطوح علوم حوزوي را در کربلا فراگرفت و در درس خارج پدرش و نيز آيت اللَّه سيد محمد هادي ميلاني حاضر شد و از محضر آيت اللَّه شيخ محمدرضا اصفهاني در فلسفه و علوم عقلي بهره گرفت. وي در اين هنگام بر ضد رژيم بعث عراق وارد فعاليت هاي سياسي شد و در اين مسير رنج هاي بي شماري را به جان خريد. اين روحاني مجاهد پس از مدتي به سبب فعاليت هاي وسيع سياسي و اجتماعي مجبور به ترک عراق و اقامت در سوريه و لبنان گرديد و در آن حال هم به فعاليت هاي خود ادامه داد. تأسيس حوزه علميه لبنان، تأسيس جمعيت جَماعةُ العُلما و حوزه علميه زينبيه در سوريه از جمله اقدامات وي در اين زمان بود. همچنين ايشان در جريان مناظره و گفتگو با بزرگان و دانشمندان سوري، موفق به هدايت آنان در مسير اهل بيت (ع) گرديد. فعاليت هاي روزافزون اين مجاهد نستوه، بيش
از پيش بر رژيم خونخوار بعث عراق گران آمد و زمينه از ميان برداشتن ايشان را فراهم نمود. تا اين که آيت اللَّه سيد حسن شيرازي در يازدهم ارديبهشت 1359 برابر با شانزدهم جمادي الثاني 1400 به هنگام عزيمت جهت شرکت در مجلس ختم آيت اللَّه سيد محمد باقر صدر، از سوي مزدوران استکبار جهاني در بيروت مورد هجوم وحشيانه قرار گرفت و به طرزي فجيع به شهادت رسيد.
پيکر خونين اين مبارز مسلمان پس از انتقال به قم و پس از تشييعي باشکوه و نمازِ آيت اللَّه سيد محمد رضا گلپايگاني در جوار حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه مرتضي مطهري در سال 1299 ش در خانواده اي روحاني در شهرستان فريمان از توابع استان خراسان ديده به جهان گشود. دروس ابتدايي را در مکتب و نزد پدر فرا گرفت و در 12 سالگي وارد حوزه علميه مشهد شد. وي همچنين در 15 سالگي در قيام مردمي مسجد گوهرشاد مشهد در تيرماه 1314 حضور داشت و اين حادثه، نقش عميقي در شکل گيري تفکرش عليه نظام طاغوتي پهلوي بر جاي گذاشت. استاد مطهري در سال 1315 براي ادامه تحصيلات حوزوي وارد حوزه علميه قم شد. وي در آنجا از محضر استادان بزرگواري چون آيات عظام سيد حسين بروجردي، سيدمحمدتقي خوانساري، امام خميني، علامه طباطبايي، سيد محمد حجت کوه کمره اي، سيد محمد محقق داماد، ميرزا مهدي آشتياني، شيخ مهدي مازندراني و ميرزا علي آقا شيرازي بهره هاي وافر برد و به مقام اجتهاد نائل آمد. ايشان پس از مدتي به تهران مهاجرت کرد و به تدريس در دانشگاه اشتغال ورزيد. استاد مطهري پلي ميان حوزه و دانشگاه برقرار کرد و جوانان دانشجو را از غلتيدن به دام هاي الحاد و التقاط آگاهي بخشيد. وي در قيام 15 خرداد سال 1342 نقشي مؤثر و روشنگري داشت و به همراه تعدادي از علما و روشنفکران دستگير و زنداني گرديد. شهيد مطهري پس از آزادي از زندان، نظر به قطع ارتباط مردم با امام خميني(ره) به خاطر تبعيد معظم له به ترکيه و عراق، مسؤوليت عظيم نمايندگي حضرت امام در ميان اقشار جامعه را برعهده گرفت و در اين راستا در رأس شورايي جهت نظارت بر حفظ خط
فکري "هيئت هاي مؤتلفه" از سوي امام خميني(ره) تعيين شد.
استاد مطهري چه پيش از پيروزي انقلاب و چه پس از آن، به عنوان يکي از چهره هاي برجسته علمي، مذهبي و سياسي در پيروزي انقلاب و استقرار حکومت اسلامي نقش بسزايي داشت و يکي از بنيان گذاران اصلي راه پيمايي هاي سراسري مردم عليه نظام طاغوتي پهلوي محسوب مي شد. شهيد مطهري در هنگام پيروزي انقلاب اسلامي، از سوي امام خميني(ره) به عضويت شوراي انقلاب اسلامي منصوب گرديد و يکي از تصميم گيرندگان و سياستگزاران اصلي کشور انقلابي ايران به شمار مي رفت. اين مجاهد سترگ سرانجام در پايان يکي از جلسات که به تنهايي راهي خانه اش بود، مورد سوءقصد يکي از اعضاي منحرف گروهک فرقان قرار گرفت و به لقاءاللَّه پيوست و پس از تشييع باشکوه در تهران و قم، در جوار حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد. از استاد شهيد مرتضي مطهري، قريب به 80 کتاب ارزنده برجاي مانده است که امام خميني(ره) همگان را به پاس داشتن آنها سفارش کرده است. ايشان فرمود: "من به دانشجويان و طبقه روشنفکران متعهد توصيه مي کنم که کتاب هاي اين استاد عزيز را نگذارند با دسيسه هاي غيراسلامي فراموش شود".
شرح مناسبت:
استاد مطهري پس از عمري مجاهدت در راه خدا و تلاش خستگي ناپذير در زمينه هاي فرهنگي، سياسي و مذهبي به دست جاهل ترين و جنايتکارترين دشمنان اسلام به ملکوت اعلي پيوست. او که معلم اخلاق، فلسفه، عرفان و مسائل اقتصادي بود در تمامي اين زمينه ها کارهاي تحقيقاتي و بنيادي شايسته اي انجام داده است. به همين مناسبت 12 ارديبهشت، سالروز شهادت
اين معلم نمونه و اسوه تقوا در نظام جمهوري اسلامي ايران، به عنوان روز معلم نامگذاري شده است تا همواره و همه ساله ضمن بزرگداشت خاطره آن رادمرد بزرگ و مجتهد و فيلسوف بلندآوازه، از زحمات بي شائبه و ايثارگرانه طبقه عظيم معلمان که وظيفه سنگين آموزش و پرورش کودکان، نوجوانان و جوانان اين مرز و بوم را برعهده دارند، قدرداني گردد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز معلم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّما بُعِثتُ مُعَلِّماً
ترجمه:
من معلّم برانگيخته شدم
آدرس:
کنزالعمّال، ح 28873.
زير عنوان:
روز معلم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أجوَدُکُم مِن بَعدِي رَجُلٌ عَلِمَ عِلماً فنَشَرَ عِلمَهُ
ترجمه:
بخشنده ترين شما پس از من، کسي است که دانشي بياموزد، آن گاه دانش خود را بپراکند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 13825.
زير عنوان:
روز معلم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن تَعَلَّمتَ مِنهُ حَرفاً صِرتَ لَهُ عَبداً
ترجمه:
از هر کس که حرفي آموختي، بنده او شده اي
آدرس:
عوالي اللآلي، ج1، ص 292.
زير عنوان:
روز معلم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اللّهُمَّ اغْفِر لِلمُعَلِّمينَ و أطِل أعمارَهُم و بارِک لَهُم في کَسبِهِم
ترجمه:
خدايا! آموزگاران را بيامرز؛ عمرشان را دراز و کسبشان را با برکت کن
آدرس:
تاريخ بغداد، ج 3، ص 64.
زير عنوان:
روز معلم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن طَلَبَ العِلمَ کانَ کفّارَةً لِما مَضي
ترجمه:
کسي که در پي تحصيل علم رود، اين عمل کفّاره گناهان گذشته او است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 17742.
زير عنوان:
روز معلم
متن:
امام علي عليه السلام: قُمْ عَن مَجلِسِکَ ِلأبيکَ و مُعَلِّمِکَ و إن کُنتَ أميراً
ترجمه:
به احترام پدر و معلّمت از جاي برخيز، گرچه فرمان روا باشي
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 2341.
زير عنوان:
روز معلم
متن:
امام سجّادعليه السلام: حَقُّ سائِسِکَ بِالعِلمِ، التَّعظيمُ لَهُ و التَّوقيرُ لِمَجلِسِهِ و حُسنُ الاِستِماعِ إلَيهِ
ترجمه:
حق استاد تو اين است که بزرگش داري و محضرش را محترم شماري و
با دقّت به سخنانش گوش بسپاري
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 2، ص 620.
زير عنوان:
روز معلم
متن:
امام باقرعليه السلام: زَکاةُ العِلمِ أن تُعَلِّمَهُ عِبادَاللَّهِ
ترجمه:
زکات دانش، آموختن آن به بندگان خدا است
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 41.
زير عنوان:
روز معلم
متن:
امام صادق عليه السلام: تَواضَعُوا لِمَن طَلَبتُم مِنهُ العِلمَ
ترجمه:
در پيشگاه کسي که از او دانش مي آموزيد، فروتن باشيد
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 36.
شرح مناسبت:
به دنبال حملات پي درپي قواي روسيه به مناطق شمالي ايران، دولت ايران براي دفع اين حملات، ابتدا از انگلستان تقاضاي کمک کرد. ليکن انگليسي ها به علت اتحاد با روسيه بر ضد فرانسه، حاضر به همکاري با ايران نشدند. ناچار دولت ايران به ناپلئون بناپارت امپراتور فرانسه توسل جست و ناپلئون نيز که براي مقابله با انگلستان به يک متحد در منطقه نياز داشت درخواست ايران را پذيرفت. از اين رو بين طرفين، عهدنامه اي به نام فين کن اشتاين منعقد شد. به موجب اين قرارداد، فرانسه تعهد کرد که با ارسال اسلحه و کارشناس نظامي، ايران را در باز پس گيري گرجستان و ديگر متصرفات روسيه در خاک ايران ياري کند. در برابر، ايران تعهد سپرد که تمامي روابط سياسي و تجاري خود را با انگلستان قطع و به اين کشور اعلان جنگ دهد و در جنگ فرانسه با انگليس و روس، متحد فرانسه باشد. همچنين اگر ناپلئون بخواهد از ايران به هند که مستعمره انگليس بود، لشکرکشي کند، ايران امکانات خود را براي عبور سپاهيان فرانسه در اختيار آنها قرار دهد. پس از انعقاد اين پيمان، گروهي از مستشاران نظامي به فرماندهي ژنرال گاردان به ايران آمدند تا لشکريان ايران را رسم جنگ هاي
اروپايي بياموزند. اين معاهده ديري نپاييد و ناپلئون بر خلاف قرار خود، پس از مدتي با روسيه طرح دوستي ريخت و مستشاران فرانسوي، ايران را ترک کردند.
شرح مناسبت:
ميرزا حبيب اللَّه قاآني شيرازي در سال 1186 ش (1222 ق) به دنيا آمد. وي براي کسب علم و دانش راهي مشهد شد و به سرودن شعر پرداخت. قاآني پس از ده سال توانست در علومي چون نحو، بيان، اصول هندسه، نجوم، حکمت، کلام، فلسفه و فنون ادب و شعر مهارت پيدا کند و پس از مدتي راهي دربار ناصرالدين شاه قاجار شود. وي از مداحان شاهان و شاهزادگان قاجاري بود و قسمت بزرگي از عمر خود را در تهران به مدح محمد شاه و ناصرالدين شاه گذراند. او نخستين شاعر ايراني بود که به زبان فرانسه آشنا شد. اختصاص او به ساختن قصايد طولاني، متضمن اوصاف خوشايند و آوردن الفاظ خوش آهنگ و تسلط بر ايراد کلمات و لغات مترادف، بسيار است و به همين سبب در گفتارش، لفظ بر معني به شدت برتري دارد، او از دانشمندان، ادبا و شعراي قرن خود به شمار مي رفت و حتي عده اي وي را برجسته ترين شاعر عصرش دانسته اند. قاآني در انواع شعر به ويژه مسمَّط و ترکيب بند داراي مهارتي بسزا بود و سبک مخصوصي داشت که پس از وي، سال ها مورد تقليد بعضي شاعران قرار گرفت. گذشته از ديوان شعر، از اين شاعر کتابي با نام پريشان بر جاي مانده که به سبک گلستان به نگارش درآمده است. قاآني سرانجام در 13 ارديبهشت 1233 ش برابر با 5 شعبان 1270 ق در 47
سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در شهر ري مدفون شد.
شرح مناسبت:
مهدي فلاحت پور، در سال 1343 به دنيا آمد و از سال 1366 وارد گروه تلويزيوني جهاد سازندگي شد. تصويربرداري چند قسمت از مجموعه روايت فتح، دسته ايمان و … از کارهاي مهم اوست. او که عضو گروه تصويربرداران مجموعه روايت فتح بود، در پي مأموريتي که از طرف شبکه دوم صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران به لبنان سفر کرده بود به هنگام تصويربرداري، در جريان تهاجم هواپيماهاي جنگنده اسرائيلي به آن منطقه به شهادت رسيد. شهيد مهدي فلاحت پور برنده ديپلم افتخار و جايزه بهترين فيلم برداري براي مجموعه فيلم روايت فتح در سال 1371 شده است.
شرح مناسبت:
در چهاردهم ارديبهشت ماه سال 1306 ش، قانوني از مجلس شوراي ملي گذشت که به موجب آن، دولت، مأمور تاسيس بانکي براي پيشرفت امور بازرگاني و کشاورزي و پيشه و هنر گرديد. سرمايه اين بانک طبق قانون، 150 ميليون ريال پيش بيني شده بود که قرار شد از محل فروش جواهرات سلطنتي تامين شود. چون از اين کار، سرمايه کافي به دست نيامد، به کمک دولت، مبلغ بيست ميليون ريال سرمايه مقدماتي به بانک داده شد. پس از تصويب اين تصميم در کميسيون دارايي مجلس، بانک ملي ايران در 17 شهريور ماه 1307 ش رسماً افتتاح شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ادامه اعتصاب فرهنگيان که از روزهاي قبل در اعتراض به کمي حقوق خود آغاز شده بود، باعث شد که در مجلس شوراي ملي، دو تن از نمايندگان، دولت جعفر شريف امامي را به علت عدم رسيدگي به کار فرهنگيان و قتل يکي از آنان در جريانات اخير استيضاح کرده و دولت را مسؤول حوادث پيش آمده بدانند. شريف امامي، نخست وزير نيز يکي از وکلاي مجلس که قبلاً وزير فرهنگ بوده را مورد حمله قرار داده و او را توبيخ کرد. ولي رييس مجلس از ادامه سخنان شريف امامي جلوگيري کرد و شريف امامي نيز با اعتراض جلسه مجلس را ترک نمود. شريف امامي که در حقيقت از مجلس اخراج شده بود، از مجلس به دربار رفت و استعفاي خود را به شاه تسليم نمود. وي کشور را با مشکلاتي که ظرف هشت ماه از نخست وزيري خود حل نکرده بود و شايد بر بار آن نيز افزوده بود تنها گذاشت و سکان کشتي را به دست ديگري سپرد و موقتاً از صحنه سياسي کنار رفت.
شرح مناسبت:
پس از پايان سفر رسمي بن يحيي وزير امور خارجه الجزاير به ايران، هنگامي که هواپيماي حامل وي در حال برگشت به اين کشور بود، مورد حمله هواپيماهاي جنگنده عراقي قرار گرفت و با سرنگوني آن، تمامي مسافران هواپيما کشته شدند. در پي اين حادثه نماينده ويژه رييس جمهور اسلامي ايران و چندين هيئت براي بررسي چگونگي حادثه به محل اعزام شدند. مسؤولان ايراني اعلام کردند که بر اساس اسناد به دست آمده، هواپيماهاي عراقي در تعقيب هواپيماي الجزايري بودند. به همين مناسبت از سوي دولت، سه
روز عزاي عمومي اعلام شد. چند روز بعد، پيکر کشته شدگان حادثه با حضور هيئت اعزامي از طرف رييس جمهور الجزاير، از مقابل مجلس شوراي اسلامي در تهران تشييع شد و سپس به آن کشور منتقل گرديدند. همچنين از سوي دولت جمهوري اسلامي ايران، وزير امور خارجه وقت، در رأس هيئتي براي شرکت در مراسم تشييعِ وزير امور خارجه الجزاير و ابلاغ پيام همدردي دولت و ملت ايران، راهي الجزاير شد. چند روز بعد، هيئتي از الجزاير براي بررسي حادثه سقوط هواپيما وارد تهران گرديد و پس از به نتيجه رسيدن تحقيقات مربوطه، رييس جمهور، رييس مجلس، نخست وزير و مسؤولان دفتر سياسي جبهه آزادي بخش الجزاير به صورت رسمي از جمهوري اسلامي ايران تشکر کردند. حمله هواپيماهاي عراقي به هواپيماي حامل وزير امور خارجه الجزاير، باعث لکه دار شدن چهره عراق نزد جهانيان، به ويژه دولت هاي عرب منطقه گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيداميرمحمد کاظمي قزويني در سال 1296ش (1335 ق) در کويت در بيت علم و تقوا به دنيا آمد. وي در هشت سالگي به همراه پدر دانشمندش به بصره کوچيد و به تحصيل علوم ادبي و متون فقهي پرداخت. در 18 سالگي، به شوق فراگيري دانش اهل بيت(ع) به شهر نجف روي آورد و پس از تکميل سطح، به فراگيري خارج فقه و اصول پرداخت. آيت اللَّه قزويني در اين مسير از محضر بزرگاني همچون آيات عظام: سيد ابوالحسن اصفهاني و شيخ محمدرضا آل ياسين و … بهره برد و پس از سالياني، از مراجع بزرگواري همچون سيد محسن حکيم، سيد عبدالهادي شيرازي، سيد محمود شاهرودي و شيخ محمدحسين کاشف الغطاء اجازه اجتهاد گرفت. ايشان پس از فوت پدر، به بصره بازگشت و به تبليغ مذهب اهل بيت(ع) از طريق تدريس، تاليف، امامت جماعت، وعظ و ارشاد مردم و مناظره با منحرفان پرداخت. آيت اللَّه قزويني در انجام رسالت ديني خويش از کسي نمي هراسيد و در اين راه آزار بدخواهان را به جان مي خريد. در نهايت، اثرات تبليغي اين فقيه بزرگوار به جايي رسيد که دشمنان و مخالفانش در حزب بعث عراق، قصد کشتن ايشان و به آتش زدن خانه اش را داشتند که او به ناچار در سال 1350ش به کويت هجرت کرد. از اين مجاهد سترگ بيش از چهل اثر ارزشمند برجاي مانده که بيشتر در زمينه هاي فقه، اصول، کلام و تاريخ بوده که نشانگر دانش سرشار وي و کوشش ارزنده ايشان در حمايت از دين و دفاع از مذهب و پاسخگويي
به مخالفان و حل مشکلات فکري مردم است. آيت اللَّه قزويني سرانجام در چهاردهم ارديبهشت 1373ش برابر با بيست و سوم ذي قعده 1414ق در 77 سالگي رحلت کرد و حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در حالي که تبليغات مسموم عليه اسلام و روحانيت و حوزه هاي علميه، سعي داشت در سطح وسيعي مردم را از اصول راستين اسلام دور نمايد، حضرت امام خميني(ره) در 15 ارديبهشت 1323 ش برابر با 11 جمادي الاول 1363 در سن چهل و دو سالگي، اولين بيانيه سياسي خود را صادر کردند. در اين بيانيه، حضرت امام ضمن بررسي و تحليل اوضاع گذشته، حال و آينده مردم، قيام براي خدا را تنها راه اصلاح جهان عنوان کرده که آن، فلسفه بعثت همه انبياي الهي بوده است. ايشان در ادامه، دلايل بدبختي مسلمانان و ملت ايران را تشريح مي کنند و در قسمت ديگري، مسؤوليت سنگين علما و روحانيان را برشمرده و عواقب زيان بار غفلت سياسي آنها را متذکر مي شوند. در ادامه، ايشان در اين بيانيه، صريحاً علماي اسلام و جامعه اسلامي را به قيام عمومي فراخواندند و نسبت به سکوت در برابر توطئه هاي ضد اسلام هشدار دادند. مقصود امام از انتشار اين بيانيه، به صدا در آوردن زنگ خطر و بيدار باشي براي طلاب جوان بود. اين اقدام، شخصيت و موضع سياسي ايشان را بيش از پيش آشکار کرد و به تدريج زمينه حضور عده اي از ياران همفکر را در جمع شاگردنشان ايشان فراهم آورد. اين اشخاص کساني بودند که هسته اصلي اقدامات انقلابي سال هاي بعد را تحت رهبري معظمٌ له،
تشکيل دادند.
شرح مناسبت:
حزب توده ايران در سال 1320 ش با مرام کمونيستي تشکيل شد. اما طولي نيز نکشيد که اين حزب به عامل و مزدور شوروي در ايران تبديل گشت و به همين دليل هيچ گاه مردم مسلمان ايران از آن استقبال نکردند. حزب توده به جريان ملي شدن صنعت نفت ايران خيانت کرد و در ازاي اعطاي امتياز نفت جنوب به انگليس، خواستار واگذاري نفت شمال ايران به شوروي شد تا به اصطلاح، توازن برقرار شود. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، فعاليت حزب توده که در زمان رژيم شاه ممنوع شده بود پس از سي سال، از سر گرفته شد. اما اعضاي اين حزب همچنان به تلاش براي تأمين منافع نامشروع شوروي در ايران ادامه دادند. به طوري که در اعترافات صريح رهبران حزب توده، همکاري اين حزب با شوروي تأييد و حتي مطرح شد که در واقع سفير شوروي در تهران، تصميمات کميته مرکزي حزب توده را تأييد نهايي مي کرده است. در پي اين اعترافات و اطلاعات به دست آمده توسط نيروهاي امنيتي در مورد نقش شوروي در توطئه عليه انقلاب اسلامي، دستور اخراج هجده تن از افراد سفارت شوروي در ايران صادر شد. پس از آن که شوروي از رسيدن به اهداف خود در ايران مأيوس شد، با همکاري عوامل داخلي خود در ارتش، در توطئه اي براي براندازي نظام جمهوري اسلامي شرکت کرد. اما با هوشياري عناصر مؤمن و انقلابي در ارتش و نيروهاي امنيتي، اين توطئه، خنثي شد. پس از افشاي نقش حزب توده ايران در طرح کودتاي شوروي عليه انقلاب اسلامي ايران در سال 1361، مسؤولان
نظام جمهوري اسلامي، ادامه فعاليت اين حزب را بر خلاف مصالح نظام تشخيص داده و پس از دستگيري سران آن، حزب توده را منحل اعلام کردند.
شرح مناسبت:
پس از آنکه دولت آمريکا، تحريم هاي اقتصادي خود در طول سال هاي جنگ تحميلي را کافي نديد، به فکر اين افتاد که دامنه اين تحريم ها را وسعت داده و جمهوري اسلامي ايران را در جهان منزوي سازد. از اين رو، بيل کلينتون، رييس جمهور وقت آمريکا در پانزدهم ارديبهشت ماه 1374 ش، با مستمسک قرار دادن اين که عملکرد ايران، باعث تهديد عليه صلح و امنيت کليه ملت هاست؛ ايران همچنان از تروريسم بين المللي حمايت مي کند؛ روند صلح خاورميانه را به مخاطره مي افکند و به دنبال دستيابي به سلاح هاي کشتار جمعي است تحريم هايي عليه جمهوري اسلامي ايران اعمال نمود. ممنوعيت صادرات کالا و تکنولوژي و خدمات به ايران، ممنوعيت هرگونه معامله با ايران، ممنوعيت سرمايه گذاري هاي جديد از طرف آمريکاييان با ايران، ممانعت شرکت هاي آمريکايي از فراهم آوردن تسهيلات براي شرکت هاي تحت کنترل آمريکا که با ايران معامله مي کنند، از جمله موارد اين تحريم بود. علي رغم گستردگي اين تحريم و تحريم هاي بعد، آمريکا هيچ گاه به هدف خود که همان به زانو درآوردن دولت و ملت انقلابي ايران و منزوي کردن جمهوري اسلامي است، نائل نشد و در طول ساليان بعد، ايران به عنوان يکي از کشورهاي در حال رشد و مطرح در عرصه هاي منطقه اي و بين المللي عنوان گرديده است.
شرح مناسبت:
استاد محمد علي مرداني، در سال 1301 ش در يکي از روستاهاي توابع شهرستان خمين در استان مرکزي به دنيا آمد. وي از کودکي به شعر علاقه مند شد. در ده سالگي به مرثيه و مديحه سرايي
پرداخت و در تکايا و مجالس سوگواري اباعبداللَّه الحسين(ع) مرثيه سرايي مي کرد. استاد مرداني در زمان رژيم پهلوي، در شهر خمين، به تشکيل مجمع مداحان همت گماشت ولي مورد غضب رژيم ستم شاهي قرار گرفت و خانه اش توسط مزدوران محلي به آتش کشيده شد. وي در سال 1331 ش ساکن تهران شد و از آن پس انجمن نغمه سرايان مذهبي شرق تهران را تاسيس کرد. مرداني پس از پيروزي انقلاب، فعاليت خود را شدت بخشيد و به عضويت شوراي شعر وزارت ارشاد اسلامي و واحد ادبيات حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي درآمد. وي همچنين در طول جنگ تحميلي، در جبهه ها حضور داشت و در اين راه دچار عوارض جسمي گرديد. مرداني شاعري اخلاص پيشه و عارفي وارسته بود و نسبت به چهارده معصوم(عليهم السلام) اخلاص کامل داشت. استاد مرداني در طول عمر خود توفيق تاليف و گردآوري حدود هفتاد مجموعه شعر را يافت که اغلب آنها به چاپ رسيده که مجموعه آفتاب، ادبيات عاشورا، همراه با کاروان، حريم عشق، راهيان عاشورا، فروغ ايمان و نواي رزمندگان از آن جمله است. استاد مرداني سرانجام پس از تحمل سال ها رنج بيماري در نيمه ارديبهشت 1378 ش برابر با 18 محرم 1420 ق در 77 سالگي بدرود حيات گفت و در قطعه فرهيختگانِ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد فرهيخته، حجت الاسلام و المسلمين شيخ محمد دشتي در سال 1330 ش (1370 ق) در مازندران به دنيا آمد و پس از فراگيري تحصيلات ابتدايي به آموختن علوم ديني روي آورد. وي پس از تلاش و پشتکار فراوان، در بيست سالگي به درس
خارج فقه و اصول حضرات آيات: ميرزا هاشم آملي، ناصر مکارم شيرازي، علي مشکيني اردبيلي و عبداللَّه جوادي آملي راه يافت و مباني حکمت و فلسفه را از استادان فن آموخت. حجت الاسلام دشتي پس از آن به تاليف و تدريس و تحقيق روي آورد تا اينکه در سال 1367، مؤسسه تحقيقاتي اميرالمومنين(ع) را بنيان نهاد و با کمک گروهي از محققان، کتاب هاي ذيل را فراهم نمود: فرهنگ سخنان معصومين در 15 جلد، تحليل تاريخي سياسي معصومين در 14 جلد و سيره امام علي(ع) در 15 جلد، ترجمه نهج البلاغه، فرهنگ واژه ها، موضوعات کلي و معارف نهج البلاغه در 4 جلد، اسناد و مدارک نهج البلاغه و ده ها اثر ديگر. ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي يکسره به تلاش و کوشش در راه احياي شعائر ديني مي پرداخت و هماره به تبليغ دين در شهرهاي مختلف کشور و تدريس در نهادهاي انقلابي و دانشگاه ها و سخنراني همت گماشت تا اين که در بازگشت از سفر تبليغي خويش از کاشان در 5 ارديبهشت 1380 دچار سانحه تصادف شد و پس از گذشت ده روز، در نيمه همان ماه برابر با 11 صفر 1422ق در پنجاه سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در پي اعلام خبر شهادت 182 تن از فضلا و علماي حوزه علميه نجف اشرف که تصور مي شد در زندان هاي رژيم بعثي عراق به سر مي برند، روز پانزدهم ارديبهشت 1382، عزاي عمومي اعلام شد و کليه حوزه هاي علميه جهان تشيع، تعطيل گرديدند. اعلام خبر شهادت اين افراد که
138 تن از آنان ايراني و مابقي از ديگر کشورها بوده اند، شخصيت ها، گروه ها و نهادهاي مختلف کشور اين جنايت رژيم سرنگون شده بعث را محکوم کردند. همچنين مجالس بزرگداشت متعددي در حوزه هاي علميه در شهرهاي گوناگون برگزار شد. در پيام مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي که در همين زمينه منتشر شد. ايشان مسؤوليت اين جنايت را تنها مختص رژيم سفاک عراق ندانستند و کساني را که با کمک ها و سياست هاي خود، آن رژيم را تقويت و تجهيز کرده اند نيز مسؤول اين حادثه در پيشگاه خدا و مردم عراق عنوان کردند. شهادت اين افراد تنها يکي از جنايات بي شمار در دوران سياه حاکميت رژيم بعث عراق است.
شرح مناسبت:
ابوجعفر محمد بن علي بن بابْوِيه معروف به شيخ صدوق در حدود سال 306ق در خاندان اهل علم و فقاهت و با بشارت حضرت صاحب الزمان(عج) در شهر مقدس قم به دنيا آمد. محمد در سنين کودکي فراگيري دانش ديني را آغاز کرد و در محضر پدر و ديگر استادان رشد يافت. وي پس از آنکه به مرتبه بالايي در علم رسيد، براي درک محضر اساتيد بزرگ و حديث شناسان آن دوران، سفرهاي علمي خود را آغاز کرد و از بيش از 200 تن از دانشمندان بزرگ عصر بهره برد. پس از سفر به بغداد، شهرت علمي او آن چنان دانشمندان آن ديار را تحت تاثير قرار داده بود که تمام آنها را مجذوب خود کرد و از شعاع وجودي خود بهره مند ساخت. در حلقه درسي اين فقيه سترگ، عالمان نامداري پرورش يافتند که شيخ مفيد،
حسن بن محمد قمي، علم الهدي سيد مرتضي، هارون بن موسي تلعکبري و حسين بن عبيداللَّه غضائري از آن جمله اند. همچنين کتاب عظيم "من لايحضر الفقيه" در 4 جلد به عنوان يکي از ارکان کتب اربعه شيعه، شامل شش هزار حديث و بر اساس موضوعات مختلف فقهي و نيز کتاب مدينه العلم در 10 جلد که مفقود شده، امالي، خِصال، عيون اخبار الرّضا(ع) و عِلَلُ الشرايع از جمله سيصد کتاب ارزشمند اين عالم کم نظير شيعه مي باشند. شيخ صدوق در اواخر عمر به درخواست شيعيان شهر ري، ساکن آن شهر شد تا اينکه در سال 381ق در 75 سالگي درگذشت و در مکاني که به نام او مشهور است به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به دنبال استعفاي دولت جعفر شريف امامي، با مقدماتي که از قبل تدارک ديده شده بود، شاه فرمان نخست وزيري را با اختيارات کامل به نام دکتر علي اميني صادر کرد و او با پشتيباني و حمايت آمريکا، زمام امور را در دست گرفت. مقدمات نخست وزيري علي اميني از بعد از کودتاي 1332 فراهم شد. او با سمت وزير دارايي در کابينه سپهبد زاهدي، رئيس هيئت نمايندگي ايران در مذاکرات نفت بود. از اين لحاظ علي اميني نزد خارجيان و به ويژه آمريکاييان، مقام و موقعيت ويژه اي پيدا کرد. او بعدها سفير ايران در آمريکا شد. وي با جلب حمايت دموکرات هاي آمريکا و پس از پيروزي آنان در انتخابات، توانست علي رغم ميل شاه به نخست وزيري دست يابد. در واقع او برگزيده حزب دموکرات آمريکا بود و شرط اصلي قبول اين سمت از جانب او
مبتني بر اين اصل بود که شاه چون طبق قانون اساسي از مسؤوليت مُبرا است و فقط حق سلطنت دارد، بنابراين بايد در امور کشور دخالت نکند. اميني سپس از شاه انحلال مجلس شوراي ملي و سنا را درخواست نمود و شاه در نوزدهم ارديبهشت به اين خواسته او تن داد. دوران نخست وزيري اميني سرانجام پس از چهارده ماه در 27 تيرماه 1341 به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه روح اللَّه کمالوند خرم آبادي در سال 1280 ش (1319 ق) در خانواده اي کشاورز در خرم آباد به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، راهي بروجرد شد و در آن شهر از فقيه بزرگ، آيت اللَّه سيدحسين بروجردي کسب فيض نمود. ايشان سپس در اراک به درس آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري حاضر شد و به مدارج بالاي علمي رسيد. از آن پس و به همراه استاد راهي قم گرديد و با حضور آيت اللَّه بروجردي در قم، بار ديگر در خدمت آن عالم فرزانه، زانوي ادب زد. از هم بحث هاي آيت اللَّه کمالوند مي توان به حضرت امام در فلسفه و آيت اللَّه سيد محمدرضا گلپايگاني در فقه اشاره کرد. آيت اللَّه کمالوند در سال 1330 ش، در 50 سالگي به خواهش مردم خرم آباد و به امر آيت اللَّه بروجردي، جهت احياي حوزه علميه خرم آباد و ارشاد و تبليغ، راهي اين شهر گرديد و تا پايان عمر خود در آن شهر ساکن شد. آيت اللَّه کمالوند در ميان مردم خرم آباد داراي محبوبيتي خاص بود و از نفوذ سياسي - اجتماعي يک مرجع بهره مي برد که اين
محبوبيت در سايه اخلاق و پرهيزگاري ايشان شکل گرفته بود. وي در کنار تدريس، از مبارزات سياسي نيز غافل نبود و در مواقع لزوم از قبيل طرح سربازگيري طلاب، رفراندوم شاه و ملت و … به دستگاه جور تذکر مي داد. سرانجام اين عالم وارسته پس از عمري مجاهدت و خدمت در شانزدهم ارديبهشت 1343 ش برابر با 23 ذي حجه 1382 ق در 63 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در مسجد بالا سر حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سازمان مجاهدين خلق ايران در سال 1344 ش توسط تعدادي از جوانان، براي مبارزه مسلحانه با رژيم شاه تأسيس شد. اما برخي از اعضاي سست ايمان اين سازمان، به تدريج تحت تأثير افکار مارکسيستي قرار گرفتند و جنگ قدرت براي به دست گرفتن رهبري سازمان مجاهدين خلق آغاز شد. از اواخر سال 1353 و اوايل 1354 ش سازمان منافقين در ديدگاه ها و مواضع ايدئولوژيکي خويش تجديد نظر نمود و به اين نتيجه رسيد که آن چه در گذشته به آن اعتقاد داشتند، نمي تواند مبناي يک حکومت قرار گيرد. سازمان تصور مي کرد که اسلام نمي تواند مسائل اقتصادي را حل و فصل کند و در قالب يک حکومت، اداره مملکت و کشور را عهده دار شود و ايدئولوژي اسلامي يک تفکر سازنده نيست. اين تغيير نگرش نسبت به مسائل گوناگون اسلامي و نيز گرايش به سمت تفکرات مارکسيسم - لنينيسم، باعث واکنش جدي اعضاي متديني گرديد که با هدف سرنگوني رژيم طاغوت و روي کار آمدن نظام اسلامي وارد سازمان شده بودند. از جمله
اين افراد مجيد شريف واقفي و مرتضي لباف نژاد بودند که پس از اين تغيير مواضع سازمان، دچار تصفيه درون گروهي شده و به طرزي فجيع به شهادت رسيدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد بديع الزمان فروزانفرِ خراساني در حدود سال 1279 ش (1318 ق) در بشرويه در استان خراسان به دنيا آمد. تحصيلاتِ خود را در صرف، نحو، معاني، بيان، منطق، حکمت و فلسفه در مشهد و تهران در خدمت استاداني مانند اديب نيشابوري، ميرزا طاهر تنکابني و سيدکاظم عصار و … به پايان رساند و پس از آن در مدرسه دارالمعلّمين عالي، سمت معلّمي ادبيات را برعهده گرفت. بديع الزمان از استعداد و هوشي بسزا برخوردار بود و حافظه اي فوق العاده داشت. وي سفرهاي علمي متعددي به خارج از کشور انجام داد و در دانشگاه هاي برخي کشورها، کرسي تدريس زبان و ادبيات فارسي را تاسيس کرد. استاد فروزانفر دانشمندي نکته سنج، استادي محقق و مدرسي بي نظير بود و علاوه بر داشتن اطلاعات بسيار در زمينه معارف اسلامي و ادبيات فارسي، شاگردان بسياري تربيت نمود که هريک از آنها در شمار استادان بزرگ به شمار مي آيند. از اين اديب گرانقد آثار فراواني بر جاي مانده که تاليف کتاب سخن و سخنوران در چهار جلد، تاريخ ادبيات ايران و نيز تصحيح کليات شمس تبريزي و نيز تصحيح فيه مافيهِ مولوي و … از آن جمله اند. استاد فروزانفر سرانجام در 17 ارديبهشت 1349 بر اثر سکته قلبي در هفتاد سالگي در تهران دار فاني را وداع گفت و جامعه ادبي ايران را سوگوار نمود.
شرح مناسبت:
پس از آشوب هاي منطقه اي در کردستان و اعزام نيروهاي نظامي براي آرام ساختن استان کردستان، گروهک منحله دمکرات، تعدادي از اين نيروهاي فداکار را اسير و زنداني مي سازد. گروهک دموکرات که از نگهداري، مواظبت و
تأمين اين زندان مخوف به تنگ آمده بود، دست به دامان رژيم بعثي شد و جنايتکاران آن رژيم نيز در اين روز با برنامه اي حساب شده به بمباران اين زندان پرداخته و عده اي از دلاوران ميهن اسلامي را که در اسارت حزب دموکرات بودند، به خاک و خون کشيدند.
شرح مناسبت:
محمدرضا رحماني مشهور به مهرداد اوستا - فرزند محمدصادق از شعراي نامي معاصر - در سال 1306 ش در بروجرد متولد شد و تحصيلات مقدماتي را در زادگاه خود به پايان برد. وي پس از اخذ ليسانس فلسفه به سمت دبيري، به تدريس پرداخت. استاد مهرداد اوستا، مبارزات سياسي خود را سال ها پيش از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران آغاز کرد. او در مجموعه اشعار خود و نيز در کتاب "تيرانا" با لحني تند از رژيم شاه انتقاد کرده است. اَوِستا اشعاري زيبا درباره انقلاب اسلامي و همچنين رثاي حضرت امام سروده است. او سال هاي بسياري از عمر خود را صرف تحقيق در اشعار شاعراني همچون حافظ، مولوي، خاقاني و ادبيات اساطيري جهان کرد. مهرداد اوستا در سرودن انواع شعر به ويژه قصيده مهارت و شهرت داشت. وي بعد از انقلاب اسلامي ايران، سمت مشاور فرهنگي رياست جمهوري را بر عهده داشت. همچنين در سال هاي پاياني عمر خود به عنوان رييس شوراي شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي فعاليت مي کرد. از اين شاعر گرانقدر آثار منظوم و منثور ارزشمندي چون امام، حماسه اي ديگر، و از کاروان رفته به يادگار مانده است. مهرداد اوستا سرانجام در 17 ارديبهشت 1370 در 63 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و
رخ در نقاب خاک کشيد.
شرح مناسبت:
در 17 ارديبهشت 1376 ش برابر با هفتم مي1997 م، بيل کلينتون، رييس جمهور وقت ايالات متحده آمريکا، دستورالعمل اجرايي مهمي را که متضمن تحريم و فشار جديد اقتصادي عليه جمهوري اسلامي ايران بود، امضا کرد. در اين دستورالعمل، ايران به حمايت و پشتيباني از تروريسم جهاني و اقدام براي دستيابي به سلاح هاي مخرب و ويران کننده و کشتار جمعي متهم شده بود. اين تحريم، فراتر از ممنوعيت تجاري است که از سال 1366 ش (1987 م) انجام گرفته است. به موجب اين دستورالعمل علاوه بر تمديد ممنوعيت صدور کالاهاي تجاري به ايران و خريد نفت از ايران، و نيز تجارت هر نوع کالا، روابط و خدمات مالي و سرمايه گذاري در ايران، شرکت هاي آمريکايي از تاييد يا تصويب و يا فراهم ساختن تسهيلات لازم جهت اجراي معاملات مربوط به ايران منع شدند و يک ماه فرصت داده شد که اين کمپانيها، قراردادهاي خود را تسويه نمايند. همچنين در صورت عدم رعايت اين دستور توسط شرکت هاي آمريکايي، مجازات سختي براي آنان در نظر گرفته شد. اين تحريم ها در نهايت با متضرر شدن کمپاني هاي آمريکايي مواجه گرديد در حالي که شرکت هاي ديگر کشورهاي جهان، ارتباطات اقتصادي خود را با جمهوري اسلامي ايران افزايش داده و به تحريم ها توجهي نکردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
غلامرضا رشيد ياسمي متخلص به رشيد در سال 1274 شمسي در کرمانشاه بدنيا آمد. پس از گذراندن تحصيلات ابتدائي در زادگاه خود و مدرسه سن لوئي تهران، بر اثر ذوق فطري و مؤانست با استادان فن خصوصاً ملک الشعراء بهار به سرودن شعر پرداخت و سپس به استادي دانشکده ادبيات و عضويت فرهنگستان ايران نائل آمد. او با همکاري ملک الشعراي بهار، اديب و شاعر آن زمان، مجله دانشکده را تأسيس کرد و آنگاه به عضويت انجمن ادبي ايران درآمد. رشيد ياسمي در اين مجله و در روزنامه هاي ديگر آن دوران همچون نوبهار، آينده و ارمغان آثار و نوشته هاي خود را منتشر مي کرد و به علت انتشار مقالات ادبي و انتقادي در روزنامه شفق سرخ، شهرت بسزايي يافت. وي با يادداشتن زبان هاي فرانسه، پهلوي، عربي و انگليسي کتب بسياري اعم از ترجمه و تأليف را به سرمايه فرهنگي کشور افزوده است که از بين آنها مي توان به کتب تاريخ ملل و نحل، آيين نگارش و تاريخ ادبيات معاصر اشاره نمود. اين استاد توانا همچنين کتبي نظير ايران در زمان ساسانيان، تاريخ ادبيات ايران و تاريخ عمومي را ترجمه کرد. رشيد ياسمي، در شاعري، سبک قدما را به کار بسته و شعر را در نهايت سلامت مي سرود. وي مدتي در وزارت فرهنگ و دارايي، در پست هاي حساس بود و سپس در دانشکده ادبيات دانشگاه تهران به تدريس تاريخ پرداخت. استاد رشيد ياسمي در اسفند ماه 1327 ش در حين سخنراني دچار سکته ناقص گرديد و مدتي در بيمارستان بستري بود، تا اينکه
در هجدهم ارديبهشت سال 1330ش، پس از يکسال بيماري، در 56 سالگي چشم از جهان فرو بست.
شرح مناسبت:
در حالي که مرحله دوم از عمليات بزرگ بيت المقدس در تاريخ 16 ارديبهشت 61، با رمز يا علي بن ابي اطالب آغاز شده بود، رزمندگان اسلام با هجومي گسترده، خود را به مواضع دشمن رسانده و موفق شدند کليه خطوط را در دست بگيرند. در اين حال نيروهاي از جان گذشته اسلام، با در هم کوبيدن قواي عراقي، لحظه به لحظه به تصرفات خود افزودند و دژهاي به ظاهر تسخيرناپذير دشمن را يکي پس از ديگري به تصرف خود درآوردند. در اين ميان، پادگان حميد که در مرحله اول عمليات، در يک قدمي آزادي قرار گرفته بود، پس از ماه ها اشغال، با فرار بعثيان به طور کامل به تصرف رزمندگان اسلام درآمد و پيروزي ديگري نصيب ايران نمود.
شرح مناسبت:
در جريان عمليات بزرگ بيت المقدس، رزمندگان اسلام با نزديک شدن به مرزهاي بين المللي و استقرار در 17 کيلومتري نوار مرزي، شهر هويزه را که از ماه هاي آغازين جنگ، در اشغال نيروهاي بعث بود، به محاصره خود درآوردند. علي رغم مقاومت فراوان دشمن، زماني که حلقه محاصره هويزه تنگ تر شد، نيروهاي عراقي خود را در مهلکه اي دشوار يافته، اقدام به فرار و عقب نشيني کردند. در اين حال رزمندگان سرافراز اسلام قدم به شهر ويران شده هويزه گذاشتند و به تعقيب دشمن بعثي پرداختند. با انتشار خبر فتح هويزه، سران بعث همچون دفعات قبل، فرار از هويزه را جزو پيروزي هاي خود به حساب آورده و آن را عقب نشيني تاکتيکي عنوان کردند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبدالحسين لاري در سال 1226ش (1264 ق) در لار به دنيا آمد. وي بعد از اتمام دوره مقدماتي و سطح، راهي نجف اشرف گرديد و در درس ميرزاي بزرگ شيرازي حاضر شد و اجازات متعدد اجتهاد دريافت نمود. آيت اللَّه لاري پس از مدتي به دستور ميرزاي شيرازي جهت هدايت و رهبري مردم خطه فارس به لارستان رفت. ايشان در اولين گام، حوزه علميه لار را تاسيس نمود و به نشر احکام اسلامي همت گماشت. حضور مجتهدي مانند آيت اللَّه لاري، باعث کم نفوذ شدن مبلغان مسيحي و انزواي آنان گرديد. ضبط و ثبت اموال حاکم دست نشانده، احداث کارخانه اسلحه سازي، آموزش نيروهاي نظامي و امتناع از پرداخت ماليات به دولت مرکزي، گام هاي مهمي بود که به رهبري ايشان جهت ايجاد ملت اسلام برداشته شد. همچنين قيام وي در حمايت از مشروطه
خواهان شيراز و رويارويي با نيروهاي دولتي و همکاري با دليران تنگستان در مقابله با متجاوزان انگليسي از جمله فعاليت هاي اين مجتهد جهادگر در راه استقلال مردم و اعاده شرافت اسلامي مي باشد. در کنار فعاليت هاي سياسي، از آيت اللَّه لاري حدود چهل اثر فقهي، کلامي، فقهي - سياسي، اصولي و … به يادگار مانده است. اين عالم مجاهد سرانجام در 19 ارديبهشت 1303 ش برابر با چهارم شوال 1342 ق در 86 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در شهرستان جَهرم در محلي که هم اکنون به "مقبره آقا" معروف است به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
مفهوم عام حقوقي کاپيتولاسيون، عبارت از نظام قضاوت کنسولي و برخي امتيازات و مصونيت هاي قضايي است که به موجب آن، اتباع يک کشور در صورت ارتکاب جرم در کشور مورد نظر از شمول قوانين جزايي و مدني در قلمرو کشور ميزبان مستثني مي شدند. حق کاپيتولاسيون در ايران، اولين بار در معاهده ترکمنچاي در سال 1206ش در زمان فتحعلي شاه قاجار به روسيه داده شد و بعدها بسياري از دولت هاي ديگر نيز صاحب اين امتياز شده و قضاوت کنسولي خود را بر دستگاه سياسي و قضايي ايران تحميل کردند. در سال 1297 ش، لايحه اي به تصويب رسيد که به موجب آن حق کاپيتولاسيون روس ها در ايران که تحت فشار زور و تهديد و تطميع و برخلاف مصالح ملت ايران بوده است با استناد به قانون اساسي لغو شد. پس از لغو قرارداد کاپيتولاسيون بين ايران و روسيه قراردادهاي مشابه با کشورهاي ديگر نيز ملغي گرديد. اما کشورهاي غربي همچنان به
اين امتياز پايبند بودند تا اين که مجلس شوراي ملي در چنين روزي در نوزدهم ارديبهشت 1306ش، الغاء کاپيتولاسيون را اعلام کرد و به همه دولت هايي که از حق کاپيتولاسيون استفاده مي کردند يک سال وقت داد که در قراردادهاي خود تجديد نظر و اين امتياز را لغو کنند. اين قانون ننگين، يک بار ديگر در سال 1343 ش مطرح شد و به تصويب رسيد که به سبب اعتراض امام خميني(ره) به آن، آن حضرت را به ترکيه تبعيد کردند. در نهايت کاپيتولاسيون پس از پيروزي انقلاب اسلامي براي هميشه لغو شد.
شرح مناسبت:
پس از پايان جنگ جهاني دوم، ايران به شوراي امنيت شکايت کرد که روسيه بر خلاف پيمان سه جانبه، ايران را تخليه نکرده است و در امور داخلي کشور دخالت مي نمايد. شوروي انتظار اين شکايت را نداشت و درخواست تاخير در رسيدگي را نمود. اما نمايندگان ايران، انگلستان و آمريکا با تعويق جلسه شوراي امنيت درباره تصميم در اين موضوع مخالف بودند. شوروي نمي خواست موضوع ايران جنجالي بين المللي عليه آن کشور باشد، بنابراين سفير شوروي در ايران کوشش زيادي براي توافق با مقامات ايراني انجام داد. در نهايت موافقت نامه اي در مورد تخليه ايران، نفت شمال و آذربايجان به امضاء طرفين رسيد، تا اين که سرانجام در روز نوزدهم ارديبهشت سال 1325 ش، تخليه کامل ايران انجام گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با شکايت ايران عليه عراق مبني بر بمباران شيميايي عراق عليه مردم بي گناه کشورمان، کارشناسان سازمان ملل پس از بازديد از مناطق دو طرف، گزارش خود را مبني بر استفاده از سلاح هاي شيميايي عليه نظاميان و غير نظاميان ايراني و همچنين نظاميان عراقي به دبير کل تسليم کرد. دبيرکل، اين گزارش را به ضميمه نامه اي، به شوراي امنيت تقديم نمود که در نتيجه، قطعنامه 612 صادر شد. در اين قطعنامه بدون آن که از کشوري خاص به عنوان استفاده کننده سلاح هاي شيميايي ياد شود، کاربرد اين سلاح ها محکوم گرديد. همچنين در اين قطعنامه از تمامي کشورها درخواست شد که با رعايت تعهدات بي طرفي، از صدور عوامل شيميايي به طرف هاي مخاصمه خودداري کنند.
شرح مناسبت:
به دنبال موافقت مجلس با استخدام مستشاران خارجي براي سامان دادن اوضاع اقتصادي کشور، دولت ايران در پي انجام قراردادي با ايالات متحده آمريکا، يک هيئت مستشار مالي براي اصلاح امور مالي به کشور دعوت کرد و در اين روز، هيئتي به رياست مورگان شوستر وارد ايران شد. مجلس شوراي ملي با اطمينان به حسن نيت شوستر و همراهانش، به آنان درباره هر نوع فعاليت براي اصلاح امور مالي ايران، اختيار تام داد، ولي اين عمل ايران، به دولت روس بسيار گران آمد و روس ها مصمم شدند کاري کنند که شوستر و معاونينش از کار برکنار شوند. از اين رو، به بهانه اي واهي به دولت ايران براي اخراج شوستر اولتيماتوم داد که با مخالفت مجلس مواجه گرديد. در اين حال قواي روس نيز به شهرهاي آذربايجان و به ويژه تبريز يورش بردند
و به قتل و غارت پرداختند. اين عمل، دولت ايران را به برکناري شوستر وادار کرد و فردي وابسته به روس ها را به جاي وي برگزيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمد کوهستاني بهشهري پس از تحصيل دروس مقدماتي در زادگاه خود، به نجف اشرف عزيمت کرد و در حلقه درس حضرات آيات: ميرزاي ناييني و سيد ابوالحسن اصفهاني جاي گرفت. ايشان پس از اخذ درجه اجتهاد به زادگاه خود، کوهستان، بازگشت و به دور از هياهوي شهر به تدريس و ارشاد مردم پرداخت. آيت اللَّه کوهستاني در همان محل کوچک، چندين مدرسه بنا کرد و به تربيت طلاب علوم ديني پرداخت که شهيد سيد عبدالکريم هاشمي نژاد از آن جمله اند. اين عالم رباني سرانجام در 20 ارديبهشت 1350 ش برابر با 14 ربيع الاول 1391 ق بر اثر بيماري، دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، قرار بر اين شد آرمي به عنوان نماد و نشان جمهوري اسلامي ايران معرفي شود که بيانگر روح دين خواهي و اسلام طلبي ملت مسلمان ايران باشد. از اين رو پس از فراخوان شوراي انقلاب براي تهيه اين آرم، طرح هاي متعددي به اين شورا رسيد که سرانجام از ميان آنها يک طرح مورد پذيرش قرار گرفت. در نهايت با ارايه اين آرم به رهبر کبير انقلاب اسلامي، طرح مزبور به تصويب رسيد. اين آرم به صورت چهار هلال و يک ستون مياني و نشانگر کلمه مقدس "اللَّه" مي باشد و در عين حال کلمه مبارک "لا اله الا اللَّه" را نيز تشکيل مي دهد. در توضيح محتواي اين شکل نمادين مي توان گفت که ستون مياني يا شمشير، نشانه اقتدار و قدرت؛ هلال نشان دهنده
رشد، پنج جز اصلي نمايشگر اصول پنج گانه دين (مذهب تشيع)، و ترکيب متقارن بيانگر تعادل و ميزان و عدالت مي باشد. اين آرم از آن پس در وسط رنگ سفيد پرچم مقدس جمهوري اسلامي ايران و بر بالاي عنوان تمام وزارتخانه هاي کشور قرار گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حجت الاسلام والمسلمين دکتر سيدجواد مصطفوي، نويسنده، محقق و استاد معاصر ايراني، در سال 1301 ش در خانواده اي روحاني و اهل علم در مشهد به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات ابتدايي و متوسطه و اخذ ديپلم، وارد حوزه علميه مشهد شد و از محضر استاداني چون اديب نيشابوري، شيخ هاشم قزويني، شيخ مجتبي قزويني و سيد احمد مدرس يزدي بهره گرفت. دکتر مصطفوي در 29 سالگي به تهران عزيمت نمود و ضمن حضور در درس خارج آيت اللَّه سيد احمد خوانساري، به تدريس پرداخت. ايشان همچنين وارد دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران شد و پس از گذراندن دوره ليسانس و فوق ليسانس، موفق به اخذ درجه دکترا در رشته منقول گرديد. اين محقق بزرگوار از سال 1348 تا پايان عمر يکسره به تدريس، تاليف و تحقيق مشغول بود و در طي اين سال ها، دانش آموختگان فراواني از محضر درسش استفاده بردند. دکتر سيدجواد مصطفوي، با تحصيل و مطالعه در رشته هاي مختلف علوم ديني، تبحري خاص در اين علوم يافت و آثار ارزشمندي به يادگار گذاشت که رابط نهج البلاغه با قرآن، کاشف الالفاظ نهج البلاغه و ترجمه و شرح اصول کافي در چهار جلد، از آن جمله اند. اين پژوهشگر و مدرس فرزانه و محقق گرانقدر که پس از پيروزي انقلاب اسلامي، رياست دانشگاه علوم اسلامي مشهد، را برعهده داشت سرانجام در بيستم ارديبهشت 1368 در 67 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در همان شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز وقف
متن:
وَالباقِياتُ الصّالِحاتُ خَيرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَواباً وخَيرٌ أمَلاً
ترجمه:
و نيکي هاي ماندگار از نظر پاداش نزد پروردگارت بهتر و اميدوار کننده تر است
آدرس:
کهف، آيه 46.
زير عنوان:
روز وقف
متن:
پيامبر صلي الله عليه وآله: إذا ماتَ الإنسانُ انقَطَعَ عَمَلُهُ إلّا مِن ثَلاثٍ: إلّا مِن صَدَقَةٍ جاريَةٍ أو عِلمٍ يُنتَفَعُ بِهِ أو وَلَدٍ صالِحٍ يَدعُو لَهُ
ترجمه:
با مرگ انسان، رشته عملش قطع مي شود، مگر از سه چيز: صدقه جاري (وماندگار)، دانشي که مردم از آن بهره مند شوند، و فرزند نيکوکاري که برايش دعا کند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 14287.
زير عنوان:
روز وقف
متن:
امام علي عليه السلام: الصَّدَقَةُ و الحَبسُ ذَخيرَتانِ فَدَعُوهُما لِيَومِهِما
ترجمه:
صدقه و وقف دو ذخيره اند، آنها را براي روز خودشان (قيامت) وانهيد
آدرس:
دعائم الإسلام، ج2، ص340.
زير عنوان:
روز وقف
متن:
امام صادق عليه السلام: تَصَدَّقَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله بِأموالٍ جَعَلَها وَقفاً
ترجمه:
پيامبر خدا اموالي را صدقه داد و آنها را وقف کرد
آدرس:
دعائم الإسلام، ج2، ص 341.
زير عنوان:
روز وقف
متن:
امام صادق عليه السلام: قَسَمَ رَسولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله الْفَي ءَ فَأصابَ عَلِيّاً أرضٌ فَاحتَفَرَ فِيها عَيناً فَخَرَجَ مِنها ماءٌ. فَقالَ: هِيَ صَدقَةٌ بَتّاً بَتْلاً في حَجيجِ بَيتِ اللَّهِ و عابِرِ سَبيلِهِ لاتُباعُ و لاتُوهَبُ و لاتُورَثُ
ترجمه:
پيامبر خدا غنايم را تقسيم کرد. قطعه زميني به علي رسيد. علي در آن زمين چشمه اي حفر کرد و چشمه به آب رسيد … حضرت فرمود: "اين صدقه (و وقفي) است که آن را به طور قطعي (از ملک خويش) جدا کردم و به حاجيان خانه خدا و در راه ماندگان حجّ، مخصوص گردانيدم؛ نه فروختني است، نه بخشيدني و نه
ارث بردني
آدرس:
تهذيب الأحکام، ج9، ح 148.
شرح مناسبت:
دکتر ابراهيم حشمت الاطباء، يکي از مردان آزاده، خدمتگزار و نيک نامي بود که در جنبش مشروطيت از مجاهدين صديق و در قيام جنگل از سران فداکار و نزديک به ميرزا کوچک خان جنگلي بود. وي در جريان نهضت جنگل، به واسطه خدمات پزشکي اش، محبوبيت زيادي در لاهيجان کسب کرده بود و در آنجا يک گروه چند صد نفري به نام نظام ملي گرد آورده بود. وي پس از مدت ها که به همراه نهضت جنگل مشغول مبارزه بود، از جانب مقامات نظامي دولت، به تسليم دعوت شد. مقامات نظامي براي دکتر امان نامه اي در پشت جلد قرآن نوشتند و براي او ارسال کردند. دکتر حشمت نيز که به مباني ديني ايمان داشت، سوگند مقامات نظامي را باور کرد و به همراه 270 نفر از مجاهدين تحت فرمانش، خود را به قزاقان تسليم نمود اما بدرفتاري فرماندهان نظامي، در همان لحظات اوليه، دکتر را متوجه اشتباهش نمود. پس از مدت کوتاهي جلسه محاکمه نظامي ترتيب داده شد و بدون اينکه حق دفاعي براي دکتر حشمت قائل شوند، حکمي را که از پيش انشا نموده، قرائت و دکتر را به اعدام محکوم ساختند. سرانجام دکتر حشمت در روز 21 ارديبهشت 1298 ش برابر با يازدهم شعبان 1337 ق در رشت به دار آويخته شد و در همان شهر مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
به دنبال واقعه فتح لانه جاسوسي آمريکا توسط دانشجويان پيرو خط امام در 13 آبان 1358 و پس از شکست طرح تحريم اقتصادي ايران از طريق سازمان ملل به دليل وِتوي يکي از اعضاي شوراي امنيت، برخي از کشورهاي اروپايي تصميم گرفتند
که از امضاي قراردادهاي جديد با جمهوري اسلامي خودداري نموده و ايران را تحت فشار قرار دهند. اين تصميم بازار مشترک اروپا از آنجايي که براي حمايت از آمريکا و محکوم کردن مسأله گروگان گيري انجام مي گرفت، حالتي سمبوليک و سياسي داشت و از بار اقتصادي غالبي برخوردار نبود. بدين ترتيب پس از پايان مهلت آزادسازي گروگان ها و لاينحل ماندن اين مسأله، جامعه اقتصادي اروپا به طور رسمي، تحريم اقتصادي ايران را اعلام نمودند. اين اقدام در حالي انجام مي گرفت که در اعلاميه مشترک کنفرانس 9 کشور اروپايي تنها هدف از اين اقدام، تسريع در آزادي گروگان ها عنوان شده بود. اما با گسترش اين تحريم از سوي کشورهاي غربي، اقتصاد داخلي آنان نيز دچار رکود و تورم شد. در طول هشت سال دفاع مقدس، آمريکا و کشورهاي بازار مشترک اروپا، ايران را در تنگنا قرار داده و از معامله مستقيم خودداري مي کردند. حتي در مواردي از فروش و ارسال داروهاي مورد نياز به ايران امتناع مي نمودند. اين در حالي بود که پيشرفته ترين تجهيزات نظامي و خطرناک ترين سموم شيميايي را در اختيار رژيم متجاوز عراق قرار مي دادند و اين رژيم را به ادامه جنگ ترغيب مي کردند. ليکن رفته رفته، کشورهاي اروپايي دريافتند که فشار آمريکا به ايران نه تنها به نفع آنها نيست بلکه منافع آنان را فداي مطامع آمريکا خواهد ساخت.
-
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در بيست و دوم ارديبهشت ماه سال 1349 شمسي شوراي امنيت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه شماره 278، نظرخواهي فرستاده سازمان ملل از مردم بحرين را تأييد کرد و به اين ترتيب، اين کشور جزيره اي، مستقل شد. فرستاده سازمان ملل به بحرين، در مدت دو هفته، از طريق گفتگو با سران قبايل و افراد صاحب نفوذ در اين کشور، به اين نتيجه رسيده بود که بحرين مستقل شود. جزيره بحرين در خليج فارس قبل از ظهور اسلام جزو قلمرو ايران بود و با تشکيل حکومت اسلامي، تحت کنترل خلفاي مسلمان درآمد. از اوايل قرن هفتم هجري، بار ديگر به ايران ضميمه شد تا اين که پس از چندين بار جابجايي قدرت در اين جزيره، بحرين در آستانه جنگ جهاني اول، تحت الحمايه انگلستان گرديد. با اين حال، ايران همواره بر حاکميت خود بر بحرين تأکيد داشت و به انگليس به خاطر اشغال بحرين اعتراض مي کرد. در اوايل دهه 1340 ش انگليس به دليل ناتواني در اداره مستعمراتش، تصميم به عقب نشيني از خليج فارس گرفت، لذا با توافق رژيم شاه، زمينه سازي براي يک نظرخواهي در بحرين، زير نظر سازمان ملل، براي تعيين تکليف اين جزيره فراهم شد که به استقلال آن انجاميد و حاکميت چند قرني ايران بر بحرين در 24 ارديبهشت 1349 پايان پذيرفت.
شرح مناسبت:
سيدابوالحسن حافظيان مشهدي از بزرگان عُرفا، استاد مسلم علوم غريب و صاحب مرتبه اي بلند در رياضات شرعي بود. وي نخست به تحصيل ادبيات، رياضي، طب، نجوم، هيئت، فقه و اخلاق پرداخت. سپس وارد رياضت و تزکيه نفس گشت و از مرحوم حاج شيخ
حسنعلي اصفهاني بهره برد. پس از چند سال به همراه شيخ مجتبي قزويني به قزوين رفت و به خدمت سيد موسي زرآبادي رسيد و مراتبي فوق العاده کسب کرد. حافظيان مشهدي از آن پس سالياني چند در حجره فوقاني در صحن عتيق رضوي به عبادات و رياضات اشتغال داشت. سپس به هند رفت و پس از ده سال به مشهد بازگشت و تا اواخر عمر نيمي از سال را در مشهد و نيمي در کراچي بود. شيعيان و اهل سنت آن ديار به حافظيان مشهدي ارادت داشتند و از او بهره مند مي گشتند. از آثار ايشان مي توان به "لوح محفوظ" و لوح "جنةالاسماء" که هر دو مايه حفظ و برکت است، اشاره کرد. همچنين ضريح مبارک پيشين حرم حضرت امام رضا(ع) از آثار ايشان است. حافظيان مشهدي از سال ها پيش به فکر تعويض ضريح فولادي که فرسوده شده بود، افتاد و پس از اتمام ساخت ضريح به وسيله هنرمندان اصفهاني و مشهدي و انتقال ضريح فولادي به موزه آستان قدس، ضريح مذکور نصب گرديد و در نيمه شعبان 1379ق (1339ق) از آن بهره برداري شد. سيدابوالحسن حافظيان مشهدي سرانجام در بيست و دوم ارديبهشت 1360 ش برابر با هفتم رجب 1401 ق در مشهد مقدس درگذشت و رخ در نقاب خاک کشيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در ادامه بمب گذاري توسط منافقين و گروهک هاي ضد انقلاب به منظور تضعيف نظام اسلامي و ناامن جلوه دادن جامعه، گروهگ منافقين اين بار در خيابان ناصرخسرو تهران که محلي پر تردد در مرکز شهر بود، اقدام به عمل جنايتکارانه بمب گذاري نمودند. اين بمب که از نوع زماني و با قدرت تخريبي پنجاه پوند تي.ان.تي بود، باعث ويراني و آتش سوزي يک ساختمان دو طبقه و يک کارگاه توليدي پوشاک گرديد. در اين حادثه 9 نفر از هموطنان بي گناه به شهادت رسيدند و 45 نفر ديگر مجروح شدند. همچنين 15 دستگاه اتومبيل در آتش سوخت و به 25 مغازه آسيب وارد آمد. اين عمليات جنايتکارانه، سرآغازي بر روند گسترش بمب گذاري ها در سال 1364 بود که با قصد ايجاد رعب در مردم و مسؤولان و ناامني جامعه صورت مي گرفت. گروهک منافقين علي رغم سردادن شعارهاي پوچ نجات خلق و آزادي بخشي به ملت ايران، مرتکب چنين جنايات هولناکي مي شدند و اين اعمال، دروغ بودن اهداف آنان را بيش از پيش به همگان اثبات نمود.
شرح مناسبت:
کشور فرانسه براي اولين بار پس از انقلاب کبير خود، پول کاغذي را رواج داد. در ايران تا سال 1268 ش که بانک شاهنشاهي تشکيل شد، پول رايج کشور، مسکوکِ طلا و نقره بود. در آن سال نشر اسکناس در سراسر ايران منحصراً به بانک شاهنشاهي وابسته به انگليس تعلق گرفت. دو سال بعد، اسکناس جديد بانک با سرلوحه فارسي و علامت شير و خورشيد و عکس ناصرالدين شاه قاجار و ذکر ارزش آن منتشر شد. مجموعاً بانک شاهنشاهي، چهل سال در ايران
اسکناس منتشر کرد تا اين که در 23 ارديبهشت 1309 ش، حق انتشار اسکناس از آن بانک سلب و در مقابل دويست هزار ليره انگليس، به بانک ملي ايران واگذار گرديد. اسکناس هاي بانک ملي در سال 1310 ش منتشر شد و تا سال ها، رايج بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کاپيتولاسيون عبارت است از وضع ناشي از قراردادهايي که دولت هاي زورمند و استعمارگر، خاصه در قرن نوزدهم به دول ضعيف تحميل مي کردند. به موجب آن قراردادها، اتباع دولت هاي استعماري، پس از ورود به قلمرو دولت ناتوان، تحت حاکميت دادگاه هاي دولت متبوع خود باقي مي ماندند و محاکم دولت ضعيف، حق محاکمه آنها را نداشتند. اين قانون خفَّت بار پس از امضاي عهدنامه ترکمنچاي بين ايران و روسيه در زمان فتحعلي شاه قاجار اجرا شد و پس از مدتي کشورهاي استعماري اسپانيا، فرانسه، آمريکا، انگلستان، آلمان، ايتاليا و چند کشور ديگر از جمله دولت عثماني از ايران حقِّ کاپيتولاسيون را به دست آوردند. کاپيتولاسيون موجب برتري و تقدم اتباع خارجي بر کشور مي شد و باعث مي گرديد که رجال مملکت را به بيگانگان و قدرت قضايي و سياسي آنان سوق دهد. در سايه اين قانون ننگين، بيگانگان هرچه مي خواستند به ايران وارد و يا از ايران خارج مي کردند. اين قانون، اصلِ حاکميت و استقلال کشور را متزلزل مي ساخت و به قوانين خارجي، اعتبارِ برون مرزي مي بخشيد. کاپيتولاسيون که در واقع از الحاق ماده واحده اي به قرارداد وين - مصونيت اتباع سياسي - به وجود مي آمد، به صورتي نيمه مخفي، ابتدا در مجلس سنا و سپس در 21 مهرماه 1343 شمسي در مجلس شوراي ملي به تصويب رسيد. امام خميني(ره) در برابر اين قانون ننگ آور و خفت بار، عکس العمل سختي نشان دادند و در تاريخ 4 آبان 1343 شمسي سخنراني مهمي ايراد نمودند. سخنان حضرت امام، طوفاني
عظيم در جامعه به پا کرد که رژيم انتظار آن را نداشت. لذا آن حضرت را در سيزدهم آبان همان سال دستگير و به ترکيه تبعيد کردند.
سرانجام در ادامه مبارزات امام امت و امت امام، سه ماه پس از پيروزي انقلاب، به پيشنهاد هيئت وزيران و تصويب شوراي انقلاب اسلامي، در بيست و سوم ارديبهشت ماه سال 1358 ش حق کاپيتولاسيون و امتيازات و ملحقات آن براي هميشه و به طور نهايي لغو شد.
شرح مناسبت:
پس از آن که فرستاده سازمان ملل متحد، پس از گفتگو با سران قبايل و افراد متنفذ بحرين، گزارش خود مبني بر تمايل مردم بحرين به استقلال را به مجمع عمومي و شوراي امنيت سازمان ملل عرضه کرد، شوراي امنيت نيز با صدور قطعنامه اي در 22 ارديبهشت 1349 استقلال بحرين را خواستار گرديد. در اين ميان نمايندگان مجلس شوراي ملي پس از استماع گزارش نمايندگان سازمان ملل، به جدا شدن بحرين از ايران راي دادند. بنابراين اين جزيره نفت خيز و مهم از ايران جدا گرديد و در اين روز حاکميت چند صد ساله ايران بر اين نقطه پايان پذيرفت. سرانجام در 23 مرداد 1350، شيخ نشين بحرين استقلال خود را اعلام نمود و ايران به سرعت اين استقلال را به رسميت شناخت.
شرح مناسبت:
دانشمند بزرگوار و فيلسوف و عارف و شاعر وارسته، استاد محيي الدين مهدي الهي قمشه اي فرزند ابوالحسن الهي، در حدود سال 1280 ش (1319 ق) در شهرضا (قمشه سابق) در استان اصفهان به دنيا آمد. وي در ابتداي جواني در اصفهان از محضر حضرات آيات حاج آقاحسين قمي، آقا بزرگ حکيم خراساني و ميرزا مهدي اصفهاني استفاده برد و خود در فقه، اصول، فلسفه و حکمت به مراتب والايي دست يافت. استاد الهي قمشه اي سپس به تدريس فلسفه و حکمت در مدرسه سپهسالار پرداخت و در کنار آن به تحقيق و تاليف روي آورد. پس از تاسيس دانشگاه در کشور، مدرسه سپهسالار که محفل ادبا و مجلس حکما بود، به دانشکده معقول و منقول تبديل گرديد. حکيم الهي قمشه اي، ضمن تدريس در منطق، حکمت و ادبيات
در آن مکان، به عنوان يکي از برجسته ترين استادان دانشگاه تهران شناخته شده و با نوشتن کتاب "توحيد هوشمندان" به اخذ درجه دکترا از دانشکده مزبور نائل آمد. ايشان ضمن تدريس، با جملاتي شيوا، شيرين و پرجاذبه، مفاهيم دشوار فلسفي را بيان مي کرد و در تاييد اظهارات علمي خود از اشعار شاعران بزرگ، شاهد مي آورد. در محفل علمي اين حکيم الهي، دانشوران فاضلي پرورش يافتند که حضرات آيات: سيدابوالحسن رفيعي قزويني، عبداللَّه جوادي آملي، حسن حسن زاده آملي، کاظم مدير شانه چي و سيدمحمدباقر حجتي و … از آن جمله اند. وي قلمي شيوا داشت و با همين شيوايي بود که قرآن مجيد را به فارسي ترجمه کرد. ترجمه او، از نخستين ترجمه هاي امروزي قرآن در زبان و ادبيات فارسي بود و درزمان خود، مورد توجه روشنفکران، دانشجويان و نسل جديد قرار گرفت.
همچنين ترجمه آزاد مفاتيح الجنان، صحيفه سجاديه و کليات ديوان الهي از ديگر آثار اوست. الهي قمشه اي يکي از مردان سير و سلوک معنوي و به معناي واقعي کلمه، اهل توکل بود و مناعت طبع ويژه اي داشت. سرانجام اين حکيم وارسته در شامگاه 24 ارديبهشت سال 1352 ش برابر با 12 ربيع الثاني 1393 ق در 72 سالگي درگذشت و در جوار حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
استاد حبيب يغمايي شاعر و نويسنده معاصر ايراني در سال 1280 ش در خور بيابانک در استان اصفهان به دنيا آمد و در پايان تحصيلاتش به مطالعه و تحقيق در زمينه ادبيات فارسي و معارف اسلامي پرداخت. حبيب يغمايي پس از آن که رياست اداره فرهنگ سمنان، دامغان و
کرمان را به عهده داشت به تهران آمد و در مدرسه دارالفنون به تدريس ادبيات فارسي پرداخت. سپس چندي نيز در اداره نگارش وزارت فرهنگ، تصدي و مديريت مجله آموزش و پرورش را برعهده گرفت. حبيب يغمايي از سال 1326 به مدت 31 سال، مجله يغما را منتشر کرد و از اين رهگذر خدمتي شايان به فرهنگ و ادب ايران انجام داد. وي همچنين از طبع شعر سرشاري بهره داشت. از جمله آثار ارزنده استاد حبيب يغمايي مي توان به تصحيح مجموعه آثار سعدي، دخمه ارغوان، رساله در علم قافيه و مناجات حضرت امير اشاره کرد. سرانجام اين نويسنده و شاعر ايراني چنين روزي در 83 سالگي در تهران درگذشت و در زادگاه خود به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
عالم محقق، سيدعلي نقي اصفهاني آل محمد معروف به فيض الاسلام، در سال 1284 ش در خميني شهر (سده سابق) اصفهان در خانداني فرهيخته به دنيا آمد. وي پس از گذران علوم مقدماتي، راهي نجف اشرف گرديد و پس از شرکت در دروس عالي حضرات آيات: سيدابوالحسن اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي و شيخ محمدکاظم شيرازي، به اجتهاد دست يافت. فيض الاسلام همچنين پس از طي سال ها تحقيق و تأمل در حديث، از دو محدث نامدار زمان آيت اللَّه شيخ عباس محدث قمي و شيخ علي اکبر نهاوندي، به اخذ اجازه روايت نائل آمد. مهم ترين اثر اين عالم ديني، ترجمه و شرح نهج البلاغه است که به نهج البلاغه فيض الاسلام شهرت يافته است. همچنين ترجمه و شرح صحيفه کامله سجاديه، اشارات الرَّضويه و نيز تفسير قرآن عظيم در 3 جلد، از ديگر تاليفات اين
محقق برجسته مي باشند. سرانجام اين عالم بزرگوار در 24 ارديبهشت 1364 ش، در هشتاد سالگي دارفاني را وداع گفت و در شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در روز 24 ارديبهشت 1375ش راه آهن سراسري مشهد - سرخس - تجن در بخشي از مسير جاده تاريخي ابريشم با حضور سران يازده کشور منطقه و مقامات عالي رتبه 45 کشور جهان، مورد بهره برداري قرار گرفت. با بهره برداري از اين شبکه راه آهن، کشورهاي آسياي مرکزي به اقتصادي ترين و مناسب ترين راه براي مبادلات اقتصادي خود با خارج دست يافتند. احداث اين راه آهن و احياي مجدد جاده ابريشم که با تدبير مسؤولين جمهوري اسلامي ايران تحقق يافت، زمينه رونق اقتصادي و سياسي اين منطقه را فراهم کرد. زيرا با احداث اين شبکه راه آهن، مسير حمل و نقل تجارت جهاني از 21 هزار کيلومتر راه آبي براي ارتباط بين شرق و غرب جهان به حدود 12 هزار کيلومتر راه زميني کاهش يافت. افتتاح اين شبکه بزرگ که خط آهن کشورهاي شرق دور همانند چين و کشورهاي آسياي مرکزي، ايران و اروپاي غربي را به يکديگر پيوند مي دهد به عنوان بزرگ ترين خط آهن بين المللي در سرخس، بازتاب جهاني گسترده اي داشت.
شرح مناسبت:
استادمعظم، حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ کاظم مدير شانه چي، يکي از عالمان بنام عرصه حديث و روايت، در حدود سال 1306 ش (1346 ق) در مشهد مقدس زاده شد و پس از فراگيري دوره دبستان و دبيرستان به تحصيل علوم ديني روي آورد. ايشان پس از طي مقدمات و سطوح در درس خارج فقه و اصول حضرات آيات، شيخ هاشم قزويني، شيخ مجتبي قزويني، سيد يونس اردبيلي، ميرزا احمد کفايي و سيد محمد هادي ميلاني شرکت جست و مباني علمي خود را استوار
ساخت. همچنين وي علوم عقلي را از استادان فن فراگرفت و به تدريس پرداخت و از سال 1337 ش در دانشکده الهيات مشهد مشغول تدريس گرديد. استاد مدير شانه چي علاوه بر تدريس تاريخ اسلام، تاريخ اديان، آيات الاحکام و ادوار فقه، مقالات فراواني نگاشته و در زمينه کتابشناسي و نسخه شناسي، چندين فهرست را منتشر ساخته است. وي در راستاي شناسايي کتب خطي و نسخه شناسي، سفرهاي متعدد به کشورهاي روسيه، آذربايجان، ازبکستان، مصر، ترکيه، سوريه، لبنان، مراکش، واتيکان و اسپانيا نمود و از نسخه هاي نفيس، عکس برداري و فيش برداري کرد. استاد شانه چي از فرزانگاني بود که علوم عقلي و نقلي را در وجود خويش گردآورد و علاوه بر آن به زيور وقار و اخلاق خوش و سيماي صالحان آراسته بود و همين ها باعث شد تا در سال 1380 ش به عنوان يکي از نام آوران عرصه علم و فرهنگ و يکي از چهره هاي ماندگار برگزيده شود و در مراسم با شکوهي در صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران از ايشان تجليل به عمل آيد. تاريخ حديث، دراية الحديث، علم الحديث، روش استنباط و سنن النبي در 9 جلد از جمله آثار اين عالم بزرگوار مي باشند.
سرانجام استاد مديرشانه چي در بيست و چهارم ارديبهشت 1381 ش برابر با اول ربيع الاول 1323 ق در 75 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از اين که ناصرالدين شاه قاجار در سفر به فرنگ، دچار کم پولي مي شود، امتياز کشت، توليد و فروش تنباکو به مدت بيش از نيم قرن
را به يکي از سرمايه داران انگليسي به نام تالبوت واگذار مي کند تا خرج عياشي هاي خود در غرب نمايد. وقتي خبر در کشور مي پيچد با مخالفت علما و مردم مواجه مي گردد و پس از مبارزات گسترده و گذشت هفده ماه از امضاي قرارداد تنباکو، ميرزاي بزرگ شيرازي در فتواي مشهور خود، استعمال تنباکو را در حکم محاربه با امام زمان(عج) اعلام مي کند و به شاه هشدار مي دهد که در صورت عدم لغو قرارداد، فرمان جهاد صادر خواهد کرد. سرانجام پايداري علما و حمايت مردم، ناصرالدين شاه را به پرداخت غرامت به تالبوت انگليسي و لغو قرارداد مجبور ساخت. فتواي تاريخي تحريم تنباکو، توطئه اي را که به دست ناصرالدين شاه قاجار با واگذاري امتياز دخانيات ايران به انگليسي ها در حال شکل گرفتن بود در نطفه نابود کرد.
شرح مناسبت:
به دنبال عمليات پي در پي قواي جمهوري اسلامي ايران در جبهه هاي غرب و جنوب در فروردين 1366 ش، عراق، بار ديگر سلاح هاي شيميايي را در مقياس وسيع به خدمت گرفت. در اين حال ايران از دبير کل سازمان ملل درخواست اعزام هيئت کارشناسي بررسي کاربرد سلاح هاي شيميايي را نمود. و عراق نيز براي آن که از ايران عقب نماند با ادعاي کاربرد سلاح هاي شيميايي از طرف ايران، درخواست مشابهي را عنوان کرد. هيئت کارشناسان از سوم تا چهاردهم ارديبهشت آن سال از دو کشور بازديد به عمل آورد و به کارگيري سلاح هاي شيميايي از جانب عراق را در سطحي گسترده، اعلام نمود. در نتيجه، دبير کل سازمان ملل، گزارش هيئت را تقديم شوراي امنيت
کرد و آن شورا در رسيدگي به گزارش هيئت و نامه دبير کل، در 25 ارديبهشت 1366 برابر با 14 مي 1987 بيانيه اي صادر و اعلام کرد که غيرنظاميان در ايران، بر اثر سلاح هاي شيميايي مجروح شده اند. شورا در آخر بيانيه، بدون ذکر نام از کشور عراق، کاربرد تسليحات شيميايي را به شدت محکوم نمود. اين بيانيه با آن که متناسب با اهميت فاجعه نبود، ليکن عکس العمل جهاني قوي و مناسبي را به نفع جمهوري اسلامي ايران برانگيخت و کشورها و سازمان هاي بسياري، عراق را به خاطر کاربرد مجدد سلاح هاي شيميايي محکوم کردند.
شرح مناسبت:
در ادامه حمايت هاي آمريکا از رژيم متجاوز بعث عراق در حمله به ايران، سازمان جاسوسي آمريکا، سيا، اطلاعات محرمانه ايران را که از طريق ماهواره هاي جاسوسي به دست آورده بود، در اختيار عراق قرار مي داد. مقامات جاسوسي آمريکا در ديدارهاي خود با مسؤولان عراقي، آنان را تحريک مي کردند که از برتري نيروي هوايي خود بيشتر استفاده نمايند و هدف هاي اقتصادي ايران را که عموماً شامل تاسيسات نفتي و برق مي شد، زيادتر و دقيق تر بمباران کرده و آنها را از بين ببرند، چرا که برآورد سيا نشان مي داد که تعداد هواپيماها، تانک ها و موشک هاي عراق، چهار برابر ايران است. درنهايت بر اثر تحريک آمريکا، حمله هواپيماهاي پيشرفته سوپراتاندارد فرانسوي عراق به جزيره مهم و نفتي خارک در 25 ارديبهشت 1367 موجب وارد آمدن خسارات سنگين گرديد و قدرت صدور نفت آن جزيره را از 90 درصد کل صادرات نفتي ايران به کمتر از 50 درصد تقليل
داد.
شرح مناسبت:
25 ارديبهشت ماه روز بزرگداشت حکيم ابوالقاسم فردوسي، بزرگ ترين حماسه سُراي ايران و يکي از حماسه سرايان بزرگ جهان است. وي در سال 319 يا 320 ش برابر با سال 329 ق در طوس متولد شد. شهرت جهاني فردوسي، به خاطر کتاب شاهنامه است که وي سرودن آن را از دوران جواني آغاز کرد، تا پايان عمر، بارها آن را بررسي و ويرايش کرد و بر غناي آن افزود. شاهنامه، گنجينه ميراث هزار ساله ملت و کشور ايران و دايرةالمعارف فرهنگ و تاريخ ايرانيان است. آن گونه که فردوسي مي گويد، سرودن شاهنامه، سي سال طول کشيد. اين اثر جاويدان فردوسي که در شمار بهترين آثار حماسي عالم است، در حدود پنجاه هزار بيت دارد و تاکنون به زبان هاي مختلف دنيا ترجمه شده است. شاهنامه فردوسي بر اثر نفوذ شديدي که در ميان طبقات مختلف ايرانيان يافت، در همه ادوار تاريخي بعد از قرن پنجم هجري مورد توجه بود چنانکه همه شاعران حماسه گوي ايراني تا عهد اخير تحت تاثير آن بوده و از آن پيروي کرده اند. فردوسي در حفظ جانب امانت هنگام نقل مطالب، به کار بردن نهايت مهارت در وصف مناظر طبيعي و ميدان هاي جنگ و قهرمانان منظومه خود و نيز ذکر حِکَم و مواعظ دلپذير، کمال توانايي را نشان داده است. فردوسي در بيان افکار و نقل معاني و رعايت سادگي زبان، صراحت و روشني سخن، انسجام، استحکام و متانت کلام در درجه اي از قدرت است که کلامش همواره در ميان استادان، نمونه اعلاي فصاحت و بلاغت شمرده شده و به منزله سخن سهل و
ممتنع تلقي گرديده است.
براي بزرگداشت مقام اين شاعر و سخن سراي نامي، روز 25 ارديبهشت هر سال به نام حکيم ابوالقاسم فردوسي نامگذاري شده است تا فرصتي فراهم آيد که علاوه بر شناساندن اين شخصيت بزرگ ادبي به اقشار مختلف مردم، زمينه حفظ اين گنجينه و ميراث غني در همگان افزون گردد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
انگلستان از سال 1839 م به طور رسمي از يهوديان ساکن در فلسطين، سوريه و شبه جزيره سينا حمايت کرد و اين حمايت را در سال هاي بعد افزايش داد و در روند مهاجرت يهوديان به اين سرزمين تلاش نمود. انگلستان در راه تثبيت اقتدار خود در فلسطين همت فراواني مبذول نمود ولي وقتي مقابله جامعه عرب را در برابر خود ديد، از اين خواسته خود چشم پوشيد. سرانجام همزمان با خروج کميسر عالي انگليس از فلسطين، يهوديان ساکن در آن سرزمين به رهبري ديويد بن گورين رسماً موجوديت خود را به نام اسرائيل اعلام کردند. چند ساعت بعد، آمريکا و شوروي نيز اين رژيم را به رسميت شناختند. به دنبال اين مسأله، غروب همان روز چهار کشور عربي مصر، سوريه، اردن و لبنان به دولت نوظهور اسرائيل اعلان جنگ دادند و اين اولين جنگ خونين اعراب و اسرائيل بود. در اعلاميه تشکيل اسرائيل، فلسطيني ها که مالک 97 درصد از اراضي اين کشور بودند با قيد عبارت "جوامعِ موجودِ غير يهود" ناديده گرفته شدند. اين اعلاميه باعث سرازير شدن غيرقانوني يهوديان سراسر جهان به فلسطين شد و اين امر مورد حمايت دولت آمريکا قرار گرفت. از آن زمان (26 ارديبهشت 1327 ش برابر با 16 مه 1948 م) تاکنون تجاوزات و غارتگري هاي اين رژيم غاصب بر ملت ستمديده فلسطين ادامه دارد و مردم فلسطين راه نجات خود را مقاومت و مقابله يافته اند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ احمد اهري در حدود سال 1267 ش (1305ق) در شهرستان اهر در آذربايجان شرقي به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دوران مقدماتي و
سطوح حوزه، مدتي در تبريز ماندگار شد و سپس براي ادامه تحصيل عازم نجف اشرف گرديد. آيت اللَّه اهري در نجف به مدت ده سال از محضر بزرگاني همچون شيخ الشريعه اصفهاني، ميرزا محمدحسن ناييني، ميرزا علي شيرازي، آقا ضياءالدين عراقي، محمدحسن غروي و سيدابوالحسن اصفهاني استفاده برد و سپس به مدت بيست سال در کنار کسب علوم مختلف به تدريس و تاليف پرداخت به طوري که به عنوان استاد حوزه علميه نجف مطرح شد. ايشان سپس در حدود سال 1330ش راهي زادگاه خود گرديد و پس از مدتي، سرپرستي حوزه علميه تبريز را بر عهده گرفت. آيت اللَّه اهري به دليل موقعيت خاص خود در آذربايجان و رهبري مذهبي مردم، در اکثر حوادث اجتماعي و سياسي به صورت مستقيم يا غيرمستقيم شرکت داشت و در جريان حمله مزدوران پهلوي به مدرسه فيضيه قم و نيز تصويب لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي، موضع گيري و اعلام مخالفت نمود. از اين عالم رباني آثاري بر جاي مانده که حاشيه بر مکاسب، حاشيه بر رسايل، رساله در اجتهاد و رساله اي در قاعده لاضرر از آن جمله اند. آيت اللَّه شيخ احمد اهري سرانجام در 26 ارديبهشت 1348 ش برابر با هجدهم صفر 1388 ق در 81 سالگي به رحمت ايزدي پيوست و پس از تشييعي با شکوه، در شهرستان قم به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دکتر مهدي درخشان، محقق، نويسنده و استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه تهران در سال 1297 ش متولد شد و تحصيلات خود را در رشته ادبيات فارسي به اتمام رساند. وي سپس در دانشکده ادبيات دانشگاه تهران و همچنين مدتي در دانشگاه آنکارا به تحقيق و تدريس مشغول بود. استاد درخشان تا پايان عمر به تحقيق و مطالعه در زمينه زبان و ادبيات فارسي و معارف اسلامي پرداخت و آثار ارزنده اي از خود به يادگار گذاشت که تصحيح ديوان اشعار کسايي مروزي، تفسير جزء سي ام قرآن مجيد، جواهر قرآن، تاثير قرآن و حديث در ادبيات فارسي و سبک نثر فارسي از قرن چهار تا چهارده از آن جمله اند. اين نويسنده و شاعر معاصر سرانجام در بيست و ششم ارديبهشت 1372 در 75 سالگي بدرود حيات گفت و رخ در نقاب خاک کشيد.
شرح مناسبت:
حضرت امام خميني(ره)، بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران، پس از پيروزي انقلاب اسلامي و آغاز به کار دولت موقت، در دهم اسفند 1357 از تهران عازم قم گرديده و تا زمان ابتلا به بيماري قلبي در دوم بهمن سال 1358 در اين شهر ماندگار شدند. حضرت امام، پس از 39 روز مداوا در بيمارستان قلب تهران، موقتاً در منزلي واقع در منطقه دربندِ تهران اقامت گزيدند و سپس در تاريخ 27 ارديبهشت 1359 بنا به تمايل معظم له، به منزلي محقر در محله جماران نقل مکان کرده، تا زمان رحلت در همين منزل ماندند.
شرح مناسبت:
پس از شکست هاي پي درپي نيروهاي عراق از رزمندگان اسلام در جريان جنگ تحميلي و از دست دادن مناطق استراتژيک جنگ، عراقي ها تصميم گرفتند که استراتژي موسوم به دفاع متحرک را در پيش گيرند. بر اساس اين استراتژي، موقعيت دفاعي فعلي دشمن به حالت تهاجمي تبديل شد و دشمن تلاش کرد با کسب پيروزي در عرصه جنگ، قدرت نظامي خود را بار ديگر به نمايش بگذارد. دشمن در اين راستا، به تهاجمات متعددي در نقاط مختلف جبهه دست زد و مناطقي را به تصرف خود درآورد. اما اين روند که از نيمه اسفند 1364 آغاز شده بود با شروع عمليات حماسه آفرين کربلاي يک، با شکست روبرو گرديد و استراتژي دفاع متحرک عراق نيز پس از هفتاد روز، با ناکامي کنار گذاشته شد.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ تحميلي عراق عليه ايران، هواپيماهاي جنگنده عراقي به ناو آمريکايي استارک در خليج فارس حمله کرده و 37 نظامي آمريکا را کشتند و تعدادي را مجروح نمودند. اين حادثه همزمان با آغاز افزايش حضور نيروهاي نظامي آمريکا در خليج فارس به بهانه حفظ امنيت نفتکش ها صورت گرفت. رژيم عراق بلافاصله پس از حمله به ناو استارک، ضمن غير عمدي خواندن اين حمله، از واشنگتن عذرخواهي نمود و آمادگي خود را براي پرداخت غرامت به اين دولت اعلام کرد. آمريکا نيز با آن که همواره حساسيت زيادي در مورد تهاجم به نظاميان و کشتي هاي جنگي خود نشان مي دهد، به راحتي از کنار اين حادثه گذشت، چرا که آمريکا، پشتيبان عراق در جنگ اين کشور عليه ايران بود. با اين حال برخي معتقدند، حمله
عراق به ناو استارک، سناريوي مشترک واشنگتن و بغداد براي ناامن جلوه دادن منطقه خليج فارس و حضور بيشتر ناوهاي آمريکايي در اين منطقه بوده است.
شرح مناسبت:
عمليات متوسط بيت المقدس 6، در جبهه شمال و منطقه عمومي ماووت در استان سليمانيه عراق از تاريخ 27 ارديبهشت 1367 و با رمز مبارک يا اميرالمؤمنين(ع)، در پاسخ به شرارت هاي دشمن در خليج فارس و روستاهاي مرزي کشور و با هدف خارج کردن نيروهاي خودي از تيررس دشمن در دو مرحله به اجرا گذاشته شد و به نتايج زير انجاميد: تلفات نيروي انساني دشمن: 400 نفر اسير، 2000 نفر کشته و زخمي؛ فتح ارتفاعات مهم شيخ محمد آسوس و استروگ در منطقه کردستان عراق توسط رزمندگان اسلام به همراه انهدام مقداري از تجهيزات دشمن. با اتمام مرحله دوم عمليات و به دست آمدن اهداف از پيش تعيين شده، دشمن در اوج استيصال، به سلاح هاي شيميايي متوسل شد که با عکس العمل پدافند شيميايي خنثي گرديد و رزمندگان اسلام به تثبيت مواضع جديد پرداختند.
شرح مناسبت:
ميرزا مهدي آيت اللَّه زاده خراساني فرزند عالم بزرگ، آخوند ملامحمدکاظم خراساني، در حدود سال 1254 ش (1292 ق) در نجف اشرف به دنيا آمد. وي پس از آموختن مقدمات و سطوح حوزوي، قصد ادامه تحصيل داشت اما بر اثر بيماري شديد چشم، از اين کار بازماند و وارد خدمات اجتماعي و سياسي شد. ميرزا مهدي در حدود سال 1280 ش سفري به ايران داشت و در جريان مشروطه، عصاي دست پدر و همکار سياسي آن مرجع بزرگ شمرده مي شد. وي براي استقرار مشروطيت، چه در زمان حيات پدرش و چه پس از آن، بسيار فعاليت کرد. خدمات سياسي ميرزا مهدي، نه تنها در مشروطيت ايران، بلکه در استقلال عراق نيز مشهود است. وي در جريان
جنگ جهاني اول که خاک ايران مورد تجاوز قواي روسيه قرار گرفت، از طرف علماي مذهبي، براي مبارزه با اشغالگران روس به رياست هيئتي انتخاب شد که ماموريت آن، رسيدگي به مسائل جهاد و تماس با دولت ايران به منظور اخراج روس ها از کشور بود. همچنين وي در جريان تبعيد علماي ايراني ساکن عراق به ايران، به همراه آنان تا قم آمد ولي سپس به بغداد بازگشت تا با استفاده از نفوذ خود، زمينه مراجعه محترمانه علما به عتبات را فراهم سازد که در اين کار نيز موفق شد. سرانجام ميرزا مهدي خراساني در 28 ارديبهشت 1324 ش برابر با سال 1364ق در هفتاد سالگي درگذشت و در جوار امام رضا(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
پس از عمليات والفجر 8 و 9 و انهدام وسيع ارتش عراق، نيروهاي حزب بعث عراق آتش سنگيني را براي تصرف شهر فکه تدارک ديدند که با عکس العمل شايسته نيروهاي هوايي و يگان هاي زميني ارتش اسلام دفع شد. در حالي که نبرد فکه به شدت ادامه داشت، در تاريخ 28 ارديبهشت 1365، ارتش عراق تهاجمي بسيار سنگين را به شهر مهران آغاز کرد و با شکستن خطوط دفاعي ايران، در نهايت اين شهر را با 200 کيلومتر مربع از اراضي اطراف آن، به تصرف خود درآورد. در بحبوحه نبرد مهران و فکه، جبهه جديدي در منطقه حاج عمران توسط دشمن گشوده شد و دشمن تلاش کرد تا پيروزي مهران را تکرار کند که اين حمله با مقاومت بي نظير رزمندگان اسلام مواجه شده و دشمن، شکست خورد.
شرح مناسبت:
28 ارديبهشت در جمهوري اسلامي ايران به عنوان روز بزرگداشت دانشمند شهير ايراني، حکيم عمر خيام نيشابوري نام گذاري شده است. ما نيز در اين مقال به شرح مختصري از زندگي اين حکيم و شاعر برجسته مي پردازيم. ابوالفتح عمر بن ابراهيم خيام نيشابوري، فيلسوف، رياضي دان، منجم، پزشک، شاعر و نويسنده بزرگ ايران، در اواخر قرن پنجم و اوايل قرن ششم هجري زندگي مي کرده است. ولادتش در حدود سال هاي 417 الي 440 قمري در نيشابور اتفاق افتاد. خيام از شخصيت هاي تاريخي است که در باب او داستان هاي مجعول بسياري ساخته اند و همين افسانه سازي سبب شده است که در باب احوال و اقوال او اتفاق نظري بين پژوهندگان وي نباشد. شهرت خيام در دوران زندگي او بيشتر در
حکمت، طب، نجوم و رياضيات بود، ليکن امروز او را در جهان بيشتر به سبب رباعيات فلسفي لطيفش مي شناسند. اين رباعي ها بسيار ساده و دور از تصنع و تکلف اند و با اين حال مقرون به کمال فصاحت و بلاغت و شامل معاني عالي در الفاظ موجز و استوار است. خيام در رياضيات چند اثر معروف دارد که کتاب جبر و مقابله از همه مشهورتر است. همچنين او مأمور اصلاح تقويم ايراني شد و نيز رصدخانه اي را تأسيس کرد. وفات خيام را در حدود سال 515 الي 525 ق گفته اند. آرامگاه حکيم عمر خيام نيشابوري در نيشابور در جوار امامزاده محمد محروق نيشابور، ميعادگاه ادب دوستان و علاقمندان زبان و ادبيات پارسي است.
شرح مناسبت:
يپرم خان ارمني، که فردي قسي القلب و بي رحم بود در حدود سال 1244 ش (1865 م) در توابع گنجه در ارمنستان به دنيا آمد. در 22 سالگي قصد عزيمت به عثماني را داشت اما دستگير و به سيبري تبعيد شد. سه سال بعد، از سيبري فرار کرد و به ارمنستان بازگشت. در 1280 ش به تبريز و سپس گيلان رفت و به همراه سپاهيان محمد ولي خان تنکابني، سپهدار اعظم، براي فتح تهران حرکت کرد. يپرم خان پس از فتح تهران به رياست شهرباني رسيد و در اين منصب و به نام آزادي خواهي، جنايت هاي متعددي را مرتکب گرديد. يپرم از جمله عوامل مؤثر در محاکمه و شهادت آيت اللَّه شيخ فضل اللَّه نوري بود و در اين راه تلاش زيادي نمود. او همچنين مخالفان خود را به زندان انداخته و يا اعدام مي
کرد. سرانجام يپرم خان ارمني در جريان نبرد با سالارالدوله، از شاهزادگان قاجار، که در غرب کشور ادعاي سلطنت کرده بود، کشته شد و زندگي ننگين او در 47 سالگي خاتمه يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در راستاي سرکوب هرگونه مقاومت عليه نظام ديکتاتوري بغداد، رژيم بعث عراق، 90 تن از اعضاي خاندان آيت اللَّه سيدمحسن حکيم را دستگير و چند روز بعد 6 تن از آنها را اعدام کرد. مدتي پس از آن نيز، 10 تن ديگر از اعضاي اين خانواده، اعدام شدند. آيت اللَّه العظمي حکيم از مراجع بزرگ تقليد در عراق بود که در سال 1348 ش وفات يافت. فرزندان و بسياري ديگر از اعضاي خانواده وي اهل علم و دانش هستند. به همين دليل، رژيم عراق که از نفوذ خاندان حکيم در ميان مردم اين کشور بيمناک بود، در راه مبارزه با دين، روحانيت و حوزه هاي علمي ديني، تعداد زيادي از اعضاي اين خانواده را از بين برد يا زنداني کرد.
شرح مناسبت:
علامه شيخ محمدتقي شوشتري (تستري) فرزند شيخ محمدکاظم در سال 1281 ش (1320 ق) در خانواده اي که سه قرن پرچمدار علم و فقه شيعه بوده اند در شهر نجف اشرف ديده به جهان گشود. وي در 7 سالگي به شوشتر رفت و پس از پشت سر گذاشتن مقدمات، در حوزه درس سيدعلي اصغر حکيم، سيدمهدي آل طيب و سيدمحمدتقي شيخ الاسلام به مقام والاي اجتهاد رسيد. علامه شوشتري پس از مدتي تاب تحمل حکومت جور رضاخان پهلوي را نياورده و در سال 1314 شمسي به عتبات عاليات مشرف شد و تا سقوط رضاخان پهلوي در آنجا به تأليف و تدريس مشغول بود. زندگي وي نشانه اي از زندگي علماي گذشته و زهد و تقوي و ورع او يادآور ايمان و تقواي صحابه امامان بود. قناعت بسيار و دل نبستن به زخارف دنيا،
عشق به ائمه اطهار(ع)، شوق به مطالعه و نگارش و تَقيد به نوافل يوميه و نماز شب، خلق خوش و زبان نرم و روحيه کريمانه و انجام ورزش بطور مستمر از خصوصيات علامه شوشتري بود. آثار و تأليفات ارزشمند اين عالم بزرگ، نشانگر عمق علم و ژرفاي انديشه اوست. پاره اي از آثار او چون کتاب گرانقدر "قاموس الرجال في تحقيق رواة الشّيعَه و مُحَدّيثِهم" در 14 جلد و کتاب "بَهج الصباغة في شرح نهج البلاغه" در 14 جلد که تأليف آن حدود 50 سال به طول انجاميد از ديگر تأليفات اين دانشمند شيعي مي باشد. هم چنين برخي از آثارشان عبارتند از: النَّجعَة في شرح اللمعه در 11 جلد، الاربعون حديثا، قضاء اميرالمومنين علي بن ابي طالب(ع) و البديع و … مي باشد. وفات علامه محمدتقي شوشتري در 29 ارديبهشت 1374 ش برابر با 19 ذي حجه سال 1415 ق در 93 سالگي اتفاق افتاد و پس از تشييعي با شکوه در شوشتر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از تشکيل دولت دکتر مصدق، حضور برخي چهره هاي بدنام گذشته در ترکيب هيئت دولت، باعث اختلاف در صفوف جبهه ملي گرديد و باعث شد بعضي از اعضاي مهم آن از قبيل آيت اللَّه کاشاني و دکتر مظفر بقايي از جبهه ملي کناره گيري کنند. در اين ميان، دکتر مظفر بقايي، پس از کناره گيري از جبهه ملي، حزب زحمتکشان را تشکيل داد و بسياري را به دور خودجمع کرد. اين حزب، معجوني از گروه هاي چماقدار و برخي روشنفکران بود که با تشويق جدي دولت ايالات متحده آمريکا اعلام موجوديت کرد. مقابله و رويارويي
با حزب توده و جلوگيري از نفوذ کمونيسم در ايران، هدف مهم تاسيس اين حزب و دليل اصلي پشتيباني آمريکا از آن بود. در ادامه، حزب زحمتکشان، شعب خود را در ساير نقاط کشور نيز داير کرد و در آستانه کودتاي آمريکايي 28 مرداد 1332، در راستاي تحقق سياست هاي مداخله جويانه و استيلا طلبانه آمريکا، جهت سرنگوني دولت دکتر مصدق، به کار گرفته شد. لازم به ذکر است که آيت اللَّه کاشاني هرچند از نظر عقيدتي و مذهبي با جبهه ملي و دکتر بقايي سنخيت کمي داشت ولي به دليل مصالح بالاتر مردم و کشور، حاضر شده بود تا با ديگر افراد ملي گرا، جبهه ملي را تاسيس کرده و از آن حمايت کند. از اين رو، همراهي آيت اللَّه کاشاني با اين جبهه، به معني تاييد عملکرد آنان نبود و مصالح والاي ملت مسلمان، مدنظر آن عالم مجاهد قرار داشت.
شرح مناسبت:
ايده تاسيس دانشگاه آزاد اسلامي ابتدا در جامعه اسلامي دانشگاهيان مطرح شد و به دنبال طرح آن توسط حجت الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني در شوراي اقتصاد، نظر مساعد شورا به دست آمد. مسأله تاسيس دانشگاه با حضرت امام خميني(ره) نيز مطرح شد و معظم له، ضمن استقبال از آن، مبلغي را به عنوان اولين کمک به اين دانشگاه اهدا کردند. سرانجام پس از تدوين اساسنامه مقدماتي، آقاي هاشمي رفسنجاني در آخرين نماز جمعه ارديبهشت سال 1361 ش، ضمن بر شمردن مشکلات آموزشي، لزوم تاسيس دانشگاهي که بار مالي براي دولت نداشته باشد و بتواند بسياري از مشکلات را حل نمايد و همچنين راه را براي دستيابي به اهداف انقلاب فرهنگي هموارتر
کند، موجوديت دانشگاه آزاد اسلامي را اعلام کرد. اين، در واقع اولين گام اساسي در جهت تاسيس دانشگاه آزاد اسلامي يعني مرحله عبور از طرح و نيل به عمل بود. دانشگاه آزاد اسلامي سرانجام در 27 خرداد سال 1361 ش به طور رسمي اعلام موجوديت کرد و پس از برگزاري اولين آزمون ورود به دانشگاه در اسفندماه همان سال، سه هزار نفر انتخاب و مشغول تحصيل شدند.
شرح مناسبت:
در زمان رژيم پهلوي، بسياري از اراضي حاصلخيز و مرغوب به طرق مختلف از صاحبان آنها ستانده مي شد و به دارايي هاي خاندان منحوس پهلوي ملحق مي گشت. پس از پيروزي انقلاب اسلامي و با فراهم شدن مقدمات اجراي برنامه اصلاحات زمين در استان ها، هيئت هاي هفت نفره واگذاري زمين در شهرستان ها تعيين شدند تا کار تقسيم اراضي را به موجب طرح اصلاحات ارضي اسلامي آغاز نمايند. در اين راستا با اصلاح لايحه واگذاري زمين، تقسيم اراضي بين کشاورزان آغاز شد که بر اساس آن، اراضي احيا شده که در دست افراد و شرکت هاي طاغوت بوده و نيز اراضي موات و مراتع، که در اختيار دولت اسلامي است با رعايت مصالح جامعه در اختيار افراد گذاشته مي شود. همچنين اراضي بايري که قبلاً آباد بوده و نيز اراضي آباد، با رعايت موازين شرعي و به مقتضاي حکم حاکم اسلامي، تصميم گيري شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات حضرت مهدي (عج) به منظور تصرف تپه اللَّه اکبر با همکاري مشترک ارتش و سپاه و با فرماندهي شهيد سرلشکر فلاحي و دکتر چمران انجام شد. در اين عمليات شش روزه علاوه بر کشته و زخمي و اسارت صدها نفر از نيروهاي دشمن بعثي، تعداد زيادي سلاح سبک و سنگين منهدم و نيز به غنيمت گرفته شدند. پس از اين عمليات، شهر سوسنگرد از تيررس سلاح هاي سنگين دشمن خارج شد. عمليات حضرت مهدي(عج) پس از گذشت تقريباً هشت ماه از آغاز جنگ، فتح بابي براي رزمندگان اسلام گرديد و سدّ دفاعي دشمن را که روز به روز مستحکم تر مي شد، شکست.
شرح مناسبت:
همزمان با انجام دو عمليات حضرت مهدي(عج) و امام علي(ع) در تاريخ 31 ارديبهشت 1360، سومين عمليات محدود و غيرکلاسيک در جبهه شوش توسط رزمندگان اسلام انجام که علاوه بر چند کيلومتر پيشروي، مجموعاً در سه عمليات ياد شده، اين نتايج حاصل شد. تلفات انساني دشمن شامل، 700 کشته و زخمي و نزديک به 850 اسير، همچنين انهدام بيش از 70 دستگاه تانک و نفربر و به غنيمت گرفتن 20 دستگاه تانک و نفربر ديگر. گرچه عملياتي از اين نوع، در جبهه هاي مختلف بنا به مقتضيات و امکانات نيروهاي هاي اسلام انجام مي شد و رعب و وحشت بر قلب دشمن انداخته و آرامش را از آنها سلب مي نمود، اما فرماندهان بعثي، اين نوع تحرکات را جدي نگرفته و ادعا مي کردند که ايران هرگز قادر نخواهد بود عملياتي قاطع و سرنوشت ساز در مقابل ارتش عراق انجام دهد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آشکار شدن علائم خونريزي در دستگاه گوارش امام خميني(ره) در بيست و هشتم ارديبهشت 1368، بيماري ايشان که به تازگي عود کرده بود، حادتر شد. در اين زمان فعاليت هاي شبانه روزي تيم پزشکي ويژه آغاز گرديد و معظم له در 31 ارديبهشت، جهت انجام عمل جراحي، به بيمارستان انتقال يافتند. پس از انجام عمل جراحي بر روي دستگاه گوارش ايشان مجالس نيايش در مساجد سراسر کشور براي شفاي ايشان برگزار شد و مردم براي سلامتي ايشان، دعا کردند. در نهايت، در حالي که پزشکان، تمام تلاش خود را براي بهبود وضعيت جسماني حضرت امام به کار بسته بودند، روح بلند و ملکوتي ايشان در شامگاه 13 خرداد 68 به ملکوت اعلي پيوست و عاشقانش را به سوگ نشاند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حسن حسن زاده آملي در سال 1307 ش در يکي از روستاهاي توابع آمل به دنيا آمد. پس از فراگيري دروس مقدماتي، راهي تهران شد و از استاداني همچون محمدتقي آملي، ميرزا ابوالحسن شعراني، ميرزا احمد آشتياني و سيد ابوالحسن رفيعي قزويني در علوم عقلي و نقلي بهره برد. سپس راهي قم گرديد و خوشه چين درس آيت اللَّه ميرزا هاشم آملي و ديگران شد و به درجه والايي در علم دست يافت. اين دانشمند نامدار بيش از يکصد و ده عنوان کتاب در موضوعات عرفان، فلسفه، کلام، روايت، رجال، فقه، رياضي، نجوم و ادبيات و … به رشته تحرير درآورده است. از جهت پاسداشت خدمات علمي و فرهنگي استاد حسن زاده آملي، دانشگاه تهران در پايان ارديبهشت 1374 ش، مجلس بزرگداشتي براي تجليل از اين استاد فرزانه برپا داشت.
شرح مناسبت:
پس از وقايع مربوط به لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي در سال 1341، دسته هاي گوناگون مردمي تشکيل گرديدند که در صدد مبارزه با رژيم شاه بودند. افراد و اعضاي اين گروه هاي مردمي، از مسلمانان ناب و خالص ولي اکثراً فاقد تجربه سياسي و سازماندهي و حتي معلومات کافي و عميق مذهبي و اجتماعي بوده و به کمک هاي فکري و تعليمات ديني و سياسي و سازماندهي نياز داشتند. اين گروه ها طي جلساتي با هم آشنا شده و با نظر و تصويب حضرت امام خميني(ره)، استاد شهيد مرتضي مطهري و چند تن ديگر از شخصيت هاي روحاني، متکفّل هدايت و تغذيه معنوي آنان که از آن پس، هيئت هاي مؤتلفه اسلامي خوانده مي شدند، گرديدند. همگامي مؤتلفه با
حوزه علميه قم و مبلّغان و ائمه جماعات، نيروي عظيم مردم مسلمان ايران را، پشت سَرِ امام و مراجعِ ديگر، وارد ميادين مبارزه کرد. مهم ترين اقدام اين هيئت ها، ترور و اعدام انقلابي حسنعلي منصور، نخست وزير سرسپرده رژيم پهلوي و عامل تصويب قانون ننگين کاپيتولاسيون و تبعيد حضرت امام به ترکيه بود. اغلب اعضاي جمعيت مؤتلفه، پس از پيروزي انقلاب، جذب حزب جمهوري اسلامي شدند. در ساليان بعد جمعيت موتلفه اسلامي موجوديت خود را حفظ کرده است.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، دولت آمريکا به دخالت هاي خود در امور داخلي ايران ادامه داد. در آبان 1358 که شاه ظاهراً براي درمان به آمريکا رفت، روابط جمهوري اسلامي با آمريکا بسيار بحراني شد. ملت ايران ضمن محکوم کردن اقدامات آمريکا به دليل حمايت از رژيم محمد رضا پهلوي، خواستار استرداد وي جهت محاکمه شدند، اما آمريکا اين درخواست را رد کرد. به دنبال رد اين خواسته و نيز در پي افزايش مداخلات آمريکا در امور داخلي ايران، سفارت آمريکا در 13 آبان 1358 به تصرف دانشجويان پيرو خط امام درآمد و کليه کارکنان آن به گروگان گرفته شدند. در پي تسخير لانه جاسوسي آمريکا در تهران، شيطان بزرگ که به ايران پس از انقلاب اسلامي، به چشم همان ايرانِ زمان رژيم ستم شاهي مي نگريست، و به دنبال شکست هاي سياسي، تبليغاتي و نظامي خويش براي رهايي گروگان ها، در اول خرداد 1359، به حربه تحريم اقتصادي توسل جست؛ اما از همان آغاز، شکست چنين توطئه اي روشن بود. از اينرو آمريکا به کمک بازار مشترک اروپا، داد و ستدهاي اقتصادي ايران
را تحريم کرده تا ايران را منزوي سازند. ولي گذشت زمان نه تنها ايران را گوشه گير نساخت، بلکه باعث شد تا ايران بيشتر از قبل روي پاي خود بايستد. همچنين شرکت هاي متعدد اروپايي و حتي آمريکايي که از تحريم ايران متضرّر شده بودند، خواهان ارتباط اقتصادي و همکاري هاي دوجانبه بوده اند. استقبال شرکت هاي خارجي براي همکاري با ايران به اندازه اي بودکه آنان به تحريم ايران توجهي نکردند و در نتيجه بُعد منفي اين تحريم گريبان غرب را گرفت.
شرح مناسبت:
صدرالدين محمد شيرازي مشهور به صدرالمُتِألّهين و ملاصدرا در نهم جمادي الاولي سال 980 ق در شيراز به دنيا آمد. سنگ بناي علمي و اخلاقي ملاصدرا در محضر درس شيخ بهايي، عالم کم نظير دوران صفوي بنانهاده شد و تکميل اين بناي معنوي در محضر دانشمند نامي و استاد بزرگ، ميرداماد، صورت گرفت. ملاصدرا، درايه، رجال، فقه و اصول را از شيخ بهايي؛ فلسفه، کلام، عرفان و علوم ذوقي را از ميرداماد و علوم طبيعي، رياضي، نجوم و هيئت را از محضر حکيم ابوالقاسم ميرفندرسکي از علماي نامدار زمان فراگرفت. وي سپس بر مسند تدريس تکيه زد و ضمن آشنايي با فلسفه اشراق و مکتب مَشّاء، به تدوين حکمت متعاليه پرداخت. ملاصدرا با ترکيب چهار مکتب مهم عرفاني، فلسفي و ديني شامل مشاء، اشراق، عرفان محيي الدين عربي و آموزه هاي ديني اسلام، حکمت متعاليه را بنيان نهاد و تأثيري شگرف و غيرقابل انکار بر فلسفه اسلامي گذاشت. وي در اين مکتب کوشيده است عرفان و فلسفه دين يا به سخن ديگر، تهذيب نفس و برهان عقلي و وحي را در
يک مجموعه هماهنگ، ترکيب و يگانه سازد. ملاصدرا تلاش کرد تا در پرتو معرفت عرفاني و فلسفه عقلاني، تفسيري ديگرگون از دين دست دهد. از اين حکيم الهي بيش از چهل عنوان کتاب به يادگار مانده که اسفار اربعه مهم ترينِ آنهاست. سرانجام اين عالم رباني و فيلسوف اسلامي، پس از عمري پربار، در سال 1050 ق در هفتاد سالگي در شهر بصره عراق دارفاني را وداع گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شهيد محمد بروجردي در سال 1333 ش در يکي از روستاهاي اطراف بروجرد به دنيا آمد. از هفت سالگي به همراه خانواده، ساکن تهران شد و در سال 1356، با هدف ضربه زدن به رژيم پهلوي، گروه توحيدي صف را تشکيل داد. او در همان سال راهي نجف گرديد و از طرف حضرت امام خميني(ره)، مأمور آگاه کردن مردم از جنايات رژيم شد و در اين سنگر به ايفاي وظيفه پرداخت. گروه صف به فرماندهي محمد بروجردي، به هنگام ورود حضرت امام به ميهن اسلامي و روزهاي پس از آن، مسؤوليت حفاظت از جان امام را بر عهده گرفت. با عزيمت امام به قم، بروجردي مسؤول زندان اوين شد. شهيد بروجردي نقش مهمي در تشکيل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي داشت و خود از فرماندهانِ اوليه آن به شمار مي رفت. وي در سال 1358 ش براي فرونشاندنِ آشوب ضد انقلاب در کردستان، راهي اين منقطه گرديد و با اقامت چهار ساله خود در آن ديار، وضعيت اين منطقه را سروسامان داد تا جايي که به مسيح کردستان شهرت يافت. شهيد بروجردي در سال 1361، به عنوان فرمانده سپاه
در غرب کشور، قرارگاه حمزه سيدالشهداء (ع) را تشکيل داد و عمليات هاي نظامي را از اين مکان، هدايت مي نمود. سرانجام اين پاسدار غيور و فداکار، طي يکي از مأموريت هاي خود در نزديکي شهرستان نقده بر اثر برخورد با مين، در 29 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و پس از تشييعي باشکوه، در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از آن که مردم مسلمان عراق از جنايات بي اندازه رژيم حاکم بر عراق به ستوه آمده و دست به قيام فراگير زدند، به دستور صدام حسين، ديکتاتور وقت عراق، علاوه بر کشتار وسيع و بي رحمانه مردم، اماکن مقدسه و عتبات عاليات در اين کشور مورد هتک حرمت قرار گرفتند. اين عمل رژيم بعث، احساسات مسلمانان و به ويژه شيعيان جهان را برانگيخت و طي راهپيمايي هاي متعدد اعتراض آميز، آن را به شدت محکوم کردند. اين بي حرمتي در حالي صورت گرفت که مردم عراق تا پيروزي فاصله چنداني نداشتند. در اين زمان، آمريکا و متحدانش به کمک صدام شتافته و براي کشتار و سرکوب مردم، انواع کمک ها را در اختيار رژيم بعث قرار دادند. با پناه گرفتن مردم در حرم ائمه معصومين، اين اماکن شريف توسط ارتش بعث مورد هجوم قرار گرفت و دشمن با احساس غرور دروغين، ژست پيروزي گرفت. در ايران به اين مناسبت، از طرف رهبر معظم انقلاب اسلامي، دوم خرداد 1370، عزاي عمومي اعلام گرديد. بعد از سرنگوني رژيم بعث در فروردين 1382، گورهاي جمعي فراواني از مردم عراق که به دست صداميان به شهادت رسيده بودند، کشف شد و ابعاد جنايات
صدام در اين واقعه بيش از پيش آشکار گشت.
شرح مناسبت:
هفتمين دوره انتخابات رياست جمهوري ايران در دوم خرداد سال 1376 در حالي برگزار گرديد که به عنوان يک رويداد سياسي و اجتماعي، نه تنها در داخل کشور، بلکه در سطح بين الملل نيز مورد توجه قرار گرفته، به صورت هاي متفاوتي مورد تفسير واقع شد. علت عمده توجه جهاني به اين انتخابات، در واقع، غيرمنتظره بودن حضور گسترده مردم و نتايج آن بود. در اين دوره، حجت الاسلام و المسلمين سيد محمد خاتمي با به دست آوردن رأي بيست ميليوني از ميان نزديک به سي ميليون رأي مأخوذه، به عنوان پنجمين رييس جمهوري اسلامي ايران برگزيده شد و رويداد مهمي در سطح کشور و جهان به وقوع پيوست. براي توجيه اين رويداد تاريخي، نظريه هاي مختلفي ارايه شده است که در کل، نشان از حضور گسترده مردم در انتخابات داشت که با لبيک به دعوت ولي فقيه در صحنه انتخابات شرکت کرده اند. ملت قهرمان ايران، در اين انتخابات در حقيقت، پيش از رأي دادن به نامزد مورد نظر خود، رأي چندباره خود را به نظام جمهوري اسلامي، در داخل صندوق هاي رأي ريختند.
شرح مناسبت:
گروهک فرقان، تشکيلاتي به ظاهر مذهبي بود که در اواخر دوره پهلوي با هدف مبارزه با رژيم طاغوت به سرکردگي فردي با نام اکبر گودرزي شکل گرفت. پيدايش خلأ فيزيکي متفکران اسلامي در سطح جامعه به دليل سياست سرکوب توسط رژيم و گرفتاري در زندان و تبعيد از يک سو و به وجود آمدن ديدگاه هاي افراطي و برداشت هاي نادرست از مکتب انسان ساز اسلام از سوي ديگر باعث شد تا مجموعه اي از جوانان غافل و
ناآگاه حول يک محور فکري گرد هم آمده و به اقداماتي خطرناک روي آورند. فعاليت گروهک منحرف فرقان، پس از پيروزي انقلاب اسلامي ابعاد گسترده اي به خود يافت و برنامه حذف فيزيکي چهره هاي بارز روحانيان و عوامل انقلابي مؤثر، به عنوان شاخص ترين رويکردهاي اين گروه قرار گرفت، در اين حال آنان با شعار "اسلام، منهاي روحانيت" دست به ترورهاي متعددي زدند که ترور استاد علامه، آيت اللَّه مرتضي مطهري، آيت اللَّه دکتر محمد مفتح و نيز ترور ناموفق حجت الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني، همچنين ترور و شهادت سپهبد ولي اللَّه قرني اولين رييس ستاد مشترک ارتش پس از پيروزي انقلاب و چندين جنايت ديگر، از جمله اقدامات عملي اين گروه منحرف و خونريز بود. اين گروه، همکاري با رژيم پهلوي، همکاري با رژيم ضد توحيدي جمهوري اسلامي، عضويت در شوراي انقلاب، همکاري غيرمستقيم در بازسازي ارتش و مواردي از اين قبيل را به عنوان اتهامات علما و روحانيان مطرح نموده و آنها را مصداق "مُفسد في الارض" مي دانستند. در نهايت در طي سال هاي 58 و 59، افراد گروهک فرقان دستگير شده و بر اساس دادگاه عدل اسلامي به سزاي اعمال خود رسيدند.
اکبر گودرزي، رهبر اين گروهک نيز سرانجام در سوم خرداد 1359 به جوخه اعدام سپرده شد و پرونده جنايات اين گروه گمراه، خاتمه يافت.
شرح مناسبت:
چهارمين مرحله عمليات پيروزمندانه بيت المقدس در اول خرداد 1361 به قصد آزادسازي خرمشهر آغاز گشت. اين عمليات که با رمز "يا محمدبن عبداللَّه(ص)" شروع شد در مراحل اوليه با تصرف پاسگاه مرزي کوشک همراه بود. همچنين ضربات هولناک و سختي بر تيپ
هاي گارد مرزي دشمن وارد آمد و تعداد کثيري از مزدوران بعثي به اسارت لشکريان جبهه توحيد درآمدند که در ميان آنها افسران عالي رتبه رژيم بعثي نيز به چشم مي خوردند. به دنبال اين پيروزي هاي بزرگ بود که خاکريزهاي دشمن يکي پس از ديگري به تصرف قواي اسلام درآمد و فرماندهان مزدور عراقي در اوج وحشت و هراس، پي در پي فرمان عقب نشيني صادر مي کردند. در ساعت 6 و 15 دقيقه بامداد روز يکشنبه دوم خرداد سال 1361 شمسي سپاهيان اسلام، خرمشهر را به محاصره خويش درآورند و دشمن زبون را که چاره اي جز فرار نداشت با بلندگو دعوت به تسليم کردند. تا ساعت 9 بامداد بيش از 5/000 نفر از قواي کفر به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند. روز سوم خرداد، مزدوران بعثي کفر به قصد باز پس گيري مناطق آزاد شده اقدام به پاتک نمودند که با هوشياري دلاوران اسلام اين پاتک دفع شد و تعداد زيادي از آنان کشته و زخمي و بيش از 3/000 نفر ديگر به اسارت درآمدند. الطاف و امدادهاي غيبي الهي ادامه داشت تا اين که خرمشهر پس از 578 روز اسارت در چنگال دشمن بعثي آزاد شد و به آغوش ميهن اسلامي ايران بازگشت.
نتايج نهايي عمليات بزرگ بيت المقدس عبارتند از: آزادسازي 5400 کيلومتر مربع از خاک ميهن اسلامي از جمله خرمشهر و تأمين 180 کيلومتر خط مرزي؛ 19 هزار اسير و 16 هزار کشته و زخمي از دشمن؛ انهدام 60 فروند هواپيما، 3 فروند هلي کوپتر، 418 دستگاه تانک و ده ها دستگاه خودرو؛ به غنيمت درآوردن يک فروند هلي کوپتر، 105
دستگاه تانک و نفربر، 95 هزار عدد انواع مين و هزاران قبضه سلاح انفرادي. سالروز آزادسازي خرمشهر، به عنوان يک روز ملي - مذهبي در کشور گرامي داشته مي شود و از رشادت ها و شجاعت هاي رزمندگان اسلام و شهيدان سرافراز، تجليل به عمل مي آيد. امام خميني(ره) در اين باره فرمودند: "خرمشهر را خدا آزاد کرد".
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان کودتاي سوم اسفند 1299، عامل نظامي کودتا رضاخان و عامل سياسي و کارگردان ظاهر و باطن، سيد ضياءالدين طباطبايي بود که با حمايت انگليس صورت گرفت. سيد ضياء در نخستين روزهاي ورود قواي قزاق به تهران، با احمدشاه ملاقات و فرمان رييس الوزرايي خود را با اختيارات کامل دريافت کرد. وي در اولين روز صدارت خويش دست به اقداماتي زد و نزديک به دويست تن از رجال کشور و روحانيان را باز داشت نمود و طي اعلاميه اي، علل و جهات صدارت خود را به حکّام و واليان در سراسر کشور ابلاغ کرد. نقطه زوال دولت سيدضياءالدين طباطبايي معروف به دولت سياه و کابينه صد روزه را بايد در اختلاف بين وي و سردار سپه جُست. رضاخان که با سيدضياء روابط خوبي نداشت، با نزديک شدن هر چه بيشتر به احمدشاه و اظهار اطاعت و انقياد، زمينه را براي برکناري سيدضياء فراهم ساخت. به ويژه که احمدشاه از زمان امضاي حکم رياست وزرايي سيدضياء، از او دلخوش نبود و اهانت ها و بي ادبي هاي سيد، شاه را به شدت خشمگين ساخته بود. همچنين منتقدين و وابستگان به دربار که عده زيادي از آنان در حبس رفته بودند، تلاش شبانه روزي خود را براي بر کناري او معمول مي داشتند. سرانجام در روز اول خرداد 1300، شاه به سيدضياء، تکليف استعفا نمود، اما سيدضياء اطاعت نکرد تا اين که احمد شاه وي را در چهارم خرداد بر کنار کرد و دولت 93 روزه اش سقوط کرد. پس از برکناري، در همان روز در حالي که از
خزانه دولت مبلغ بيست و پنج هزار تومان به او براي مخارج سفر داده بودند با تني چند از دوستان و نزديکان خود از طريق بغداد عازم اروپا شد و بيست و دو سال در اروپا اقامت گزيد.
شرح مناسبت:
در عصر روز جمعه چهارم خرداد 1358، هنگامي که حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني از اعضاي اصلي شوراي انقلاب و افراد مؤثر نظام، در منزل بود، دو نفر به قصد ملاقات ايشان و با ادعاي اين که حامل نامه اي از جانب يکي از مقامات مملکتي براي وي مي باشند، اجازه حضور خواسته و داخل منزل شدند. در آن روز بر حسب اتفاق، پاسدار محافظ آقاي هاشمي در منزل نبود و جوان ضارب با سوء استفاده از اين موقعيت، قصد ترور ايشان را داشت که بر اثر درگير شدن با آقاي هاشمي، موفق به انجام نقشه خائنانه اش نگرديد و گلوله به جاي حساسي از وي اصابت نکرد. در اين ميان با کمک خانواده آقاي هاشمي، ضارب کارش را ناتمام رها کرده و مي گريزد. در اثر اين سوء قصد، آقاي هاشمي از پشت هدف اصابت گلوله واقع شده که پس از آن براي مداوا به بيمارستان منتقل گرديد. حضرت امام در پيامي در اين باره فرمودند: "بدخواهان بدانند هاشمي زنده است چون نهضت زنده است. من به آقاي هاشمي، فرزند برومند اسلام، تبريک مي گويم که در راه هدف تا نزديک شهادت به پيش رفته و سلامت و ادامه خدمت ايشان را از خداي تعالي خواستارم".
شرح مناسبت:
فرايند سقوط فاو، با توجه به تأثيرات تعيين کننده آن بر تغيير توازن به سود عراق، بسيار حائز اهميت بود. عراقي ها، پس از حمله به فاو، در زماني کمتر از 48 ساعت، نقل و انتقال از منطقه فاو را با هدف آمادگي براي عمليات بعدي آغاز کرده و 38 روز پس از حمله به فاو،
سرانجام در بامداد روز چهارم خرداد سال 1367، به منطقه شلمچه حمله کردند، در نهايت پس از هشت ساعت درگيري، شلمچه در حالي سقوط کرد که بيش از هفتاد درصد از توان دشمن در جنوب متمرکز شده بود. نتايج برخاسته از سقوط شلمچه منجر به انجام اقداماتي از جانب جمهوري اسلامي ايران گرديد که: افزايش فعاليت هاي ديپلماتيک و پي گيري روند جابجايي در بندهاي قطعنامه 598، دعوت از مردم براي پشتيباني جبهه ها و نيز انتصاب حجت الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني به عنوان جانشين فرماندهي کل قوا از آن جمله مي باشد.
شرح مناسبت:
در پنجم خردادماه 1287 ش برابر با 26 مي1908 م در حالي که عمليات اکتشاف نفت به يأس تبديل شده بود، نخستين چاه نفت ايران در شهرستان مسجد سليمان از شهرهاي استان خوزستان در عمق 600 متري زمين به نفت رسيد و نفت تا ارتفاع 25 متر از سطح زمين فوران کرد. اين واقعه، باعث شد که امپراتوري انگليس، جهت حفظ منابع نفتي، اقدام به احداث و گسترش تأسيسات عظيمِ استخراج، تصفيه، صدور نفت و توليدات نفتي در جنوب ايران نمايد. يک سال بعد ساخت پالايشگاهي در اين منطقه آغاز شد و به بنا نهادن شهر آبادان منجر گرديد و پالايشگاه آبادان، براي مدت هاي طولاني بزرگ ترين پالايشگاه جهان به شمار مي رفت. شهر مسجد سليمان از نظر وجود معادن و تأسيسات نفتي از اهميت بسياري برخوردار است و تاکنون بيش از 250 حلقه چاه نفت در آن حفر شده است. يکي از نويسندگان انگليسي در اين باره نوشته است: "به اين ترتيب، صنعتي آغاز شد که در طي
دو جنگ جهاني، نيروي دريايي انگلستان را نجات داد ولي براي ايران زحمتي ايجاد کرد که از مجموع مزاحمت هاي دولت هاي ديگر، بيشتر بود".
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رژيم بعثي عراق، در طول هشت سال دفاع مقدسِ غيور مردان سپاه اسلام، همواره پس از شکست در جبهه هاي جنگ و از کف دادن بخشي از مواضع خود، از درماندگي، تنها راهِ چاره را در بمباران مناطق مسکوني و غيرنظامي مي ديد و به اين روش غيرانساني متوسل مي شد تا به زعم خود، شکستش را پنهان کند. با فرار بعثيان به عمق خاک عراق و خارج شدن شهرهاي زيادي از زير آتش توپخانه و موشک هاي بُردِ متوسطِ عراق، ابرقدرت ها، موشک هايي با بُرد بلند در اختيار رژيم بعث گذاشتند و بار ديگر، سياست بمباران مناطق مسکوني، از سر گرفته شد. در جريان اين بمباران ها، عده زيادي از مردم بي پناه در شهرهاي مختلف کشور به خاک و خون کشيده شدند و برگ ننگين ديگري به کارنامه سياهِ رژيم بعث و حاميانِ مزوّر آنان اضافه گشت. در اين ميان به منظور مقابله به مثل، خلبانان متهور ايراني نيز، بارها مناطق حساس و استراتژيک عراق را هدف حمله خود قرار دادند.
شرح مناسبت:
علي اکبر سياسي در سال 1273 ش در تهران به دنيا آمد. پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، در روزگار احمدشاه قاجار، در امتحانات اعزام دانشجو به خارج، شاگرد اول شد و بعدها در فرانسه دکتراي علوم تربيتي و روانشناسي گرفت. علي اکبر سياسي تحت تأثير جريان هاي فکري و اجتماعي ناشي از زندگي در اروپا، با چند تن از دوستانش که در فرنگ تحصيل کرده بودند، حزب ايران جوان را تأسيس کرد. او پس از بازگشت از اروپا به تدريس در مدرسه دارالفنون، نظام و علوم سياسي پرداخت و
با تأسيس دانشگاه تهران به استادي اين دانشگاه نائل آمد. وي بعدها که انجمن روانشناسي ايران تأسيس شد به رياست آن انجمن برگزيده شد و رياست مؤسسه روانشناسي دانشگاه تهران را برعهده گرفت. دکتر سياسي همچنين مدت دوازده سال رياست دانشگاه تهران را به عهده داشت. دکتر سياسي، وزير فرهنگ در دولت احمد قوام و علي سهيلي و نيز وزير مشاور در هيئت دولت مرتضي قلي بيات، وزير فرهنگ دولت ابراهيم حکيمي و وزير امور خارجه دولت ساعد بود. او در پايه گذاري يونسکو همکاري داشت و عضو فرهنگستان ايران و شوراي عالي فرهنگ بود. وي پس از کناره گيري از رياست دانشگاه، با استادي و تدريس در دانشکده ادبيات خدمت مي کرد و به مقام استادي ممتاز رسيد. دکتر سياسي، ده سال پاياني عمر را در اروپا و امريکا زندگي مي کرد و به کارهاي علمي مي پرداخت. از دکتر سياسي آثار متعددي بر جاي مانده که اصول روانشناسي، روانشناسي پرورشي، روانشناسي جديد، منطق و فلسفه، هوش و خرد و … از آن جمله اند. وي اصول روانشناسي جديد را در ايران بنياد نهاد، از اين روبه نام بنيانگذار و پدر روانشناسي جديد در ايران معروف مي باشد.
دکتر علي اکبر سياسي پس از سالياني که در اروپا زندگي مي کرد، در سال 1368 به ايران بازگشت و سرانجام در خرداد 1369 در 96 سالگي در تهران درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بر اثر رشادت ها و فداکاري هاي بي شمار فرزندان غيور اسلام در جنبش حزب اللَّه لبنان، جنوب اين کشور که از سال 1361 ش، در اشغال ارتش نژادپرست اسرائيل قرار داشت، از يوغ صهيونيست ها آزاد شد و مزدوران اسرائيلي، با ذلت اين منطق را رها کردند و اين نخستين باري بود که رژيم صهيونيستي چنين شکستي را از مسلمانان متحمل مي شد. پس از اين پيروزي مردم لبنان، فارغ از هر دين و مذهبي به جشن و سرور پرداختند و به رزمندگان حزب اللَّه به ديده قهرمانان ملي نگريستند. از نتايج اين پيروزي، انتفاضه مسجدالاقصي است که در آن مجاهدانِ فلسطيني به پيروي از حزب اللَّه لبنان به مقابله جدي با اشغال گران پرداخته اند. به اميد روزي که فلسطين و قدس شريف نيز از سلطه و اشغال صهيونيست ها رهايي يابد.
شرح مناسبت:
عبدالجواد اديب نيشابوري معروف به اديب اول در حدود سال 1242 ش (1281 ق) در يکي از روستاهاي اطراف نيشابوربه دنيا آمد. وي در چهارسالگي بر اثر بيماري آبله نابينا گرديد و پس از مداواي بسيار، اندکي از بينايي چشم چپ را به دست آورد. اديب داراي حافظه اي قوي بود و در اندک زماني خواندن و نوشتن فارسي و عربي را آموخت. او در 16 سالگي عازم مشهد شد و درس خود را ادامه داد. کم کم به تدريس روي آورد و هر سال حوزه درسش رونق مي يافت و شاگردان فاضلي در حلقه درسش پرورش يافتند. با اين که بر اثر کم بينا بودن، مطالعه برايش بسيار سخت بود ولي او معلومات فراواني را با مطالعه به
دست آورد. اديب علاوه بر فنون ادبي، در حکمت الهي و طبيعي، نجوم، حساب، جبر و هندسه و … مهارت داشت و از طب علمي، فقه، اصول، حديث و رجال نيز بهره اي وافي داشت. ديوان اشعار اديب به نام "لَئالي مکنون" و نيز رساله اي در جمع بين عروض فارسي و عربي و شرح مُعَلَّقات سبعه از جمله آثار اوست. سرانجام اين شاعر وارسته و مربي نمونه پس از چهل و سه سال تدريس، در ششم خرداد 1305 ش برابر با پانزدهم ذي قعده سال 1344ق در 64 سالگي دارفاني را وداع گفت و در حرم مطهر رضوي(ع) در مشهد مقدس مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمد بن عبدالوهاب قزويني در حدود 1255 ش (1294 ق) در تهران تولد يافت. وي تحصيلات علوم قديمه را در تهران به پايان رساند و پس از مدتي از محضر درس فقه آيت اللَّه شيخ فضل اللَّه نوري و کلام و حکمت قديمِ شيخ علي نوري بهره برد. محمد قزويني همچنين از استاداني همچون ميرزا حسن آشتياني، شيخ هادي نجم آبادي، سيد احمد اديب پيشاوري، محمد مهدي قزويني و ذکاءالملک فروغي استفاده نمود و زبان فرانسه را نيز فراگرفت. علامه قزويني در سايه استعداد شگفت آور خود، مراتب علمي را طي کرد و به کسب علوم و تحقيق در مباني هنر و فلسفه پرداخت. وي در سال 1283 ش به دعوت برادر خود ميرزا احمد خان به انگليس و فرانسه و بعد به آلمان رفت و با مستشرقان اروپايي از جمله "هانري ماسه"، "ادوارد براون" و "ولاديمير مينورسکي" آشنا شد و با آنان در مسائل فرهنگي ايران همکاري نمود. علامه قزويني در سال 1318 ش پس از حدود 35 سال اقامت در اروپا به ايران بازگشت و پيوسته به تعليم و تدريس و مطالعه پرداخت. وي از نوادر نوابغي بود که وسعت معلومات جديد و قديم را با غريزه کنجکاوي و دقت در هر چيز و داشتن روش انتقادي علمي و انصاف و بي طرفي را جمع داشت. بزرگ ترين فضل قزويني اين است که وي پس از آن که علوم قديم و اسلامي را فراگرفت، چون گذارش به اروپا افتاد، بر اثر عشق سوزاني که به فراگرفتن هر چيز داشت، تحقيقات انديشمندان آن سرزمين را نيز مورد
مطالعه دقيق قرار داد. دامنه آثار علامه قزويني کتب متعددي مي باشد که شامل تصحيح مرزبان نامه، چهار مقاله عروضي، تذکرة لباب الالباب، ترجمه لوايح جامي به فرانسه و تأليف رساله هاي گوناگون.
از شايسته ترين خدمات به جاي مانده از علامه قزويني در فرهنگ و ادب ايران، تهيه عکس و نسخه برداري از کتب خطي فارسي موجود در موزه هاي اروپا است. او ده سال آخر عمر را در ايران سپري کرد و سرانجام در جمعه 6 خرداد 1328 ش برابر با 28 رجب 1368 ق در 86 سالگي در تهران دار فاني را وداع گفت و در جوار حضرت عبدالعظيم در ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در هفتم خرداد 1335، به مناسبت هفتصدمين سالگرد وفات انديشمند و دانشور بزرگ جهان اسلام، خواجه نصيرالدين طوسي، کنگره بزرگداشتي در تهران برگزار شد و ابعاد گوناگون اين شخصيت عظيم علمي مورد بررسي قرار گرفت. ما نيز در اين مقال، به اين بهانه به گوشه هايي از زندگي ايشان مي پردازيم. ابوجعفر محمد بن محمد حسن طوسي معروف به نصيرالدين، استاد البَشَر، محقق طوسي و خواجه در روز يازدهم جمادي الاول 597 ق در طوس به دنيا آمد. ايام کودکي او در طوس سپري شد و او در اين زمان، مقدمات علوم را از پدر فاضلش فرا گرفت. در جواني راهي نيشابور شد و از محضر بزرگان آن ديار همچون فريدالدين داماد نيشابوري و عطار نيشابوري استفاده هاي فراوان برد. محقق طوسي در طي ساليان متمادي به کسب دانش پرداخت و به مدارج والاي علمي دست يافت. در زمان حضور او در عراق، واقعه هجوم سپاهيان مغول
به ايران روي داد و او به ايران بازگشت تا حضورش کمکي براي ديگران باشد. خواجه نصيرالدين از آن پس به دعوت يکي از حاکمان فرقه اسماعيليه به قهستان و سپس قلعه الموت در نزديک قزوين رفت و نزديک به 26 سال در اين قلعه ها به سر برد، اما در اين دوران، لحظه اي از تلاش علمي باز نايستاد و کتاب هاي متعددي به رشته تحرير درآورد. با هجوم مغولان و فروپاشي اسماعيليان، خواجه درصدد برآمد تا به هر نحو ممکن، از خونريزي و ويرانگري قوم مغولان جلوگيري نمايد. از اينرو با استفاده از موقعيت علمي خود، به هلاکوخان مغول نزديک شد و پس از مدتي از مقربان درگاه آنان گرديد. همچنين مقام علمي و ارزش فکري خواجه نصيرالدين موجب شد تا هلاکو او را در شمار بزرگان دانسته، نسبت به حفظ و حراست از جان وي کوشا باشد.
خواجه نصيرالدين در طول ساليان بعد، به شهرها و کشورهاي مختلفي مسافرت نمود و شاگردان فرهيخته اي را پرورش داد که علامه حلي، کمال الدين ميثم بن علي بحراني، سيد رکن الدين استرآبادي و مجدالدين طوسي از آن جمله اند. وي همچنين با نفوذ خود مانع از قتل عام مردم و دانشمندان مي گرديد و در حفاظت از ميراث عظيم اسلامي و علمي سعي زيادي نمود. خواجه نصيرالدين طوسي در علومي همچون رياضيات، فلسفه، کلام، اخلاق، ادبيات، هيئت و نجوم و … مهارتي بسزا داشت و آثار متعددي به وجود آورد که قواعدالعقايد، اخلاق ناصري، اوصاف الاشراف، اساس الاقتباس و زيج ايلخاني از آن جمله اند. وي سرانجام در 18 ذيعقده 673 ق در 76 سالگي
جان به جان آفرين تسليم کرد و در حرم حضرت امام موسي کاظم(ع) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هفتم خرداد، روز قانون و آغاز هفته مجلس، يادآور هفتم خرداد ماه 1359 ش مي باشد. در چنين روزي، اولين دوره مجلس شوراي اسلامي افتتاح شد و از آن پس نيز در سال هاي 79 75 71 67 63 و 83 دوره هاي دوم تا هفتم مجلس شوراي اسلامي آغاز شده است. افتتاح اولين دوره مجلس قانون گذاري در جمهوري اسلامي ايران، يک نقطه عطف به شمار مي رود. وظيفه اين مجلس، قانون گذاري و نظارت مستقيم بر عملکرد رييس جمهوري و هيئت دولت است. تعداد نمايندگان مجلس، 290 نفر است و با رأي مستقيم مردم انتخاب مي شوند. هر شهر به تناسب جمعيت، تعدادي از کرسي هاي مجلس را به خود اختصاص مي دهد. اقليت هاي ديني شناخته شده در ايران با وجود آنکه، اکثر آنان، از لحاظ جمعيت، حد نصاب لازم يعني 150 هزار نفر براي به دست آوردن يک کرسي را ندارند، اما در پارلمان داراي نماينده مي باشند. انتخابات اولين دوره مجلس شوراي اسلامي، در فاصله حدود يک سال پس از پيروزي انقلاب اسلامي در 24 اسفند 1358 برگزار شد. در اين انتخابات، ملت ايران با شرکت حدود يازده ميليون نفر در انتخابات به نمايندگان خود رأي دادند. و با برگزاري مرحله دوم، مجلس شوراي اسلامي، ترکيب خود را يافت و با احتساب انتخابات ميان دوره اي، مجموعاً 263 نماينده به مجلس راه يافتند که در اين ميان، تعداد 4 زن، 130 روحاني و 133 غيرروحاني مشاهده مي شد.
شرح مناسبت:
مجلس شوراي اسلامي در نگاه مردم ايران، محلي است جهت تهيه و تصويب قوانين اسلامي براي کليه نيازهاي جامعه در
زمينه هاي مختلف اجتماعي، اقتصادي، سياسي، تبليغي، نظامي، اخلاقي، قضايي و هر چيزي که به زندگي فردي و عمومي مربوط مي شود و به قانون نياز دارد. قوانين غني و قوي و پر مايه اي که بتواند پاسخگوي همه نيازها باشد و روزنه هاي بي قانوني را ببندد. از اين رو افتتاح مجلس شوراي اسلامي با اين هدف در هفتم خرداد 1359 صورت گرفت. گشايش مجلس يکي از مهم ترين دلايل احترام به قانون و اهميت دادن به رأي و نظر مردم در نظام جمهوري اسلامي است و وجود مجالس قانون گذاري در هر کشور، حکايت از وجود آزادي در نظام حکومتي آن مي کند. به همين منظور، هفتم خرداد ماه، سالروز افتتاح اولين دوره مجلس شوراي اسلامي، به عنوان روز قانون ناميده شده است.
شرح مناسبت:
اولين شماره نامه هفتگي صوراسرافيل چند ماه پس از پذيرش مشروطيت ايران در هشتم (يا يازدهم) خرداد 1286 از چاپ خارج شد و به دست مردم رسيد. اين روزنامه با پيشنهاد و کوشش ميرزاجهانگيرخان شيرازي معروف به صور اسرافيل و علي اکبر دهخدا اداره و منتشر مي شد. جهانگيرخان اين روزنامه را با هدف تکميل معني مشروطيت و حمايتِ مجلس شوراي ملي و کمک به روستائيان، ضعفا، فقرا و مظلومين انتشار مي داد. در آغاز، صوراسرافيل هفته اي يکبار منتشر مي شد. تا آن وقت، ادبيات و انشاء ايراني عموماً و روزنامه ها، خصوصاً به طرز نگارش قديم، سراسر الفاظ مسجَّع، پرتکلف و بي حقيقت و بدون معني و خالي از سود و اثر بود. اين روزنامه در تغيير نگارش تأثير فراواني داشت. روزنامه صوراسرافيل در طول انتشار خود
دچار مشکلاتي شد. چندين بار نويسنده آن را تکفير کردند و چند بار بساط روزنامه نويسي آن را در هم پيچيدند. اين روزنامه سرانجام پس از 32 شماره انتشار و در پي به توپ بستن مجلس توسط محمد علي شاه قاجار و پس از قتل ميرزا جهانگيرخان، مدتي تعطيل شد تا اين که دهخدا آن را چند شماره در اروپا منتشر کرد و پس از مدتي براي هميشه تعطيل شد.
شرح مناسبت:
به موجب قانون تأسيس دانشگاه، مصوَّب هشتم خرداد سال 1313 ش، در اين تاريخ، از مدارس عالي آن زمان از قبيل دارالمعلّمين عالي، مدرسه حقوق و علوم سياسي و مدرسه عالي طبّ، دانشگاه تهران تشکيل شد و اجزاء مختلف آن به سرعت ايجاد گرديد. تا قبل از آن، در نقاط مختلف کشور، مدارس قديمه اي وجود داشت که در آنها، علوم اسلامي و بسياري از مباحث مربوط به علوم عقلي و نقلي تدريس مي شد. مجموعه اين مدارس و ايجاد مدارس عالي ديگر نظير دارالفنون و دارالمعلّمين و همچنين لزوم وحدت و تمرکز در اداره اين مدرسه هاي عالي سبب شد که وزارت فرهنگ به روش جديد طرح دانشگاهي را تدوين نمايد. اين لايحه به مجلس شوراي ملي ارسال و در هشتم خرداد 1313 به تصويب رسيد. سرانجام در تاريخ پانزدهم بهمن 1313 ش، سنگ بناي دانشگاه تهران نيز گذاشته شد و پس از مدتي به پذيرش دانشجو اقدام نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه مير سيدعلي فاني اصفهاني در سال 1294 ش (1333 ق) در اصفهان به دنيا آمد. وي از نه سالگي به تحصيل مقدمات علوم اسلامي روي آورد و پس از طي مقدمات و سطوح، در محضر حضرات آيات: سيد محمد نجف آبادي و ميرسيدعلي نجف آبادي به درجات بالاي علمي دست يافت. آيت اللَّه فاني، پس از نيل به درجه اجتهاد، از اصفهان راهي نجف اشرف شد و در مدت اقامت سي ساله در آن شهر به تدريس فقه و اصول، تفسير، کلام و اخلاق و … مشغول شد. ايشان در سال 1352 ش به ايران مراجعت نمود و در قم به تدريس خارج فقه و اصول پرداخت. آثار باقي مانده از آيت اللَّه فاني اصفهاني، متجاوز از هشتاد جلد کتاب مي باشد که عموماً در علوم اسلامي همچون فقه، اصول، کلام، فلسفه و تفسير نگاشته شده است. دستور حج و عمره، فوايد رجاليه، اربعين حديث و تفسير سوره فاتحه و … از جمله آثار ايشان است. اين عالم امامي و فقيه اصولي سرانجام در هشتم خرداد 1368 در 74 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
همزمان با گسترش آتش جنگ جهاني اول به نواحي شرقي اروپا، انگلستان، در سال 1293 ش برابر با 1914 م به امپراتوري عثماني اعلان جنگ داد و پس از چند روز تصميم به اشغالِ شهر بصره در جنوب عراق گرفت. چون اهالي بصره از اين موضوع مطلع شدند، سخت به هراس افتادند و از علما کمک گرفتند. علماي آگاه به زمان نيز اين بار چون هميشه، استراتژي مناسبي اتخاذ کردند و به نداي مظلومانه مردم بصره پاسخ مثبت دادند. آنان
از يک سو فتوا بر وجوب دفاع دادند و از سوي ديگر، مردم را به مبارزه و پيکار عليه نيروهاي متجاوز انگليسي تحريک و تشويق کردند. خود نيز پيشاپيشِ مجاهدان و عشاير، به طرف ميادينِ نبرد حرکت کردند و رهبري امت را در صحنه هاي جنگ بر عهده گرفتند. اين جريان ها سرانجام به انقلاب مشهورِ سال 1920 م برابر با 1299 ش عراق عليه نيروهاي انگلستان، منجر شد. اين انقلاب هرچند به پيروزي کامل بر دشمن اشغالگر نيانجاميد ولي قدرت و نفوذ روحانيان شيعه در ميان اقشار مختلف مردم را به همگان نشان داد و بار ديگر پيروي ملت را از مراجع معظم تقليد آشکار ساخت.
شرح مناسبت:
ميرزا علي اکبر خان نفيسي ملقب به ناظم الاطباء کرماني در حدود سال 1336 ش (1263 ق) در کرمان به دنيا آمد. او پس از پايان تحصيلات مقدماتي، به فراگيري علومي چون حکمت الهي و فلسفه روي آورد و در مدرسه دارالفنون تهران، طب را آموخت. ناظم الاطباء پس از پايان تحصيلات، نخستين بيمارستان جديد در ايران را تأسيس کرد و در مجلسِ حِفظُ الصَّحه (حفظ تندرستي) متشکل از پزشکان معروف شهر حضور داشت. وي در سال 1261 ش (1298) دومين بيمارستان با سبک جديد را در مشهد بنيان نهاد و از 1271ش، از اطباي ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه قاجار شد. علي اکبر نفيسي علاوه بر طبابت به نگارش کتاب همت مي ورزيد و آثاري را نيز پديد آورد. آثار ناظم الاطباء در طب شامل مجموعه کتاب هاي سودمندي است که توسط او تأليف و يا از منابع خارجي ترجمه شده است. ناظم الاطباء در گردآوري
واژه هاي زبان فارسي نيز سعي بسيار مبذول داشت و آثار ارزشمندي به وجود آورد که مهمترين اثر او در اين زمينه، فرهنگ نفيسي در پنج جلد است که مدت 25 سال از عمر خود را صرف گردآوري و تحرير آن کرد. ناظم الاطبا کرماني سرانجام در 9 خرداد 1303ش در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج سيدمحمدباقر قاضي طباطبايي تبريزي در سال 1248 ش (1285 ق) در تبريز به دنيا آمد و مبادي فقه و اصول و کلام و معقول را از علماي زادگاهش فرا گرفت. وي سپس براي تکميل تحصيلاتش، در سال 1269 ش راهي عتبات عاليات گرديد و در محضر ميرزاي بزرگ شيرازي در سامرا حضور يافت. آيت اللَّه قاضي پس از آن رهسپار نجف شد و در درس خارج آيات عظام: ميرزا حبيب اللَّه رشتي، ملامحمد فاضل شرابياني، محمد باقر اصطهباناتي و ملااسماعيل قراباغي شرکت جست. وي همچنين در درس اخلاق آخوند ملاحسينقلي همداني حاضر شد و به مدارج والاي اخلاقي و علمي دست يافت. اين عالم رباني پس از مدتي که در تبريز اقامت گزيد، بار ديگر در حوزه علميه نجف حاضر شد و در درس آيات عظام: سيد محمدکاظم يزدي و شيخ الشريعه اصفهاني حضور يافت. آيت اللَّه قاضي سرانجام پس از سيزده سال اقامت در نجف و اخذ اجازه اجتهاد از علامه سيد محمدکاظم يزدي و فاضل شرابياني و اجازه روايت از سيدابوالحسن اصفهاني، به تبريز مراجعت نمود و از آن پس به مدت بيش از چهل سال به درس و بحث و تاليف و تدريس همت گماشت. از اين عالم رباني تاليفات متعددي بر جاي مانده
که مَخزَنُ الفوائد في حاشيةِ الفرائد، حاشيه بر فُصول الاصول و نيز تقريرات اساتديش: ميرزاي رشتي، علامه يزدي و شيخ الشريعه اصفهاني از آن جمله اند. اين فقيه و مجتهد امامي، سرانجام پس از عمري سرشار از علم و معنويت، در نهم خرداد 1326 ش برابر با دهم رجب 1366 ق چشم از جهان فرو بست و در تبريز به خاک سپرده شد. اين عالم بزرگوار، پدر اولين شهيد محراب آيت اللَّه سيدمحمدعلي قاضي طباطبايي مي باشد.
شرح مناسبت:
دکتر جلال صميمي، محقق و استاد دانشگاه صنعتي شريف تهران، پس از بيست سال تحقيق درباره کهکشان راه شيري و آزمايش در مورد تابش اشعه گاما، موفق به کشف پنج چشمه گاما در مرکز اين کهکشان شد. دکتر جلال صميمي متولد سال 1319 در شهرستان زابل و داراي مدرک دکترا در رشته فيزيک است. او پس از مطالعات و تحقيقات گسترده، آزمايش هاي مکرر خود را در زمينه امولوسيون هسته اي انجام داد و سرانجام موفق به اين کشف مهم شد.
شرح مناسبت:
در زمان سلطنت محمدشاه قاجار، والي بغداد به تحريک بازرگانان بصره که از رونق گرفتن بندر خرمشهر زيان ديده بودند، اين بندر را مورد تجاوز قرار داد و پس از کشته و زخمي کردن عده اي، اموال بازرگانان را به غارت برد. در پي آن، دولت ايران نماينده اي به عثماني فرستاد تا با آنان به مذاکره پرداخته، جبران خسارات وارده را خواستار شود. در اين اثنا، دولت عثماني مدعي شد که بندر خرمشهر جزء خاک عثماني است و اين حادثه را مساله اي داخلي مي داند. در پي اين ادعا، دولت ايران نيز تهديد کرد که به تلافي حمله به خرمشهر، شهر بغداد را هدف حملات خود قرار خواهد داد. اما دولت عثماني که پس از جنگ هاي خود با روسيه، تمايلي به جنگ با ايران نداشت، نماينده اش را به ايران فرستاد و بندر خرمشهر را تخليه کرد. پس از آن، مذاکرات دو طرف آغاز شد در اين اثنا بار ديگر کشتاري در کربلا روي داد و در آن ايرانيان مقيم کربلا قتل عام شدند. اين حادثه، دولت ايران را
به شدت عصباني کرد اما با تلاش هاي سياسي، مذاکرات صلح آغاز شد و پس از گذشت دو سال، قرارداد ارز روم در دهم خرداد 1226 ش برابر با 16 جمادي الثاني 1262 ق بين ايران و عثماني امضا گرديد. نماينده ايران در اين کنفرانس، ميرزا تقي خان فراهاني معروف به اميرکبير بود که تلاش و تدبير او، شگفتي و تحسين نمايندگان روس و انگليس را برانگيخت. به موجب اين پيمان دولت ايران از ادعاي خود نسبت به سليمانيه چشم پوشيد و در عوض دولت عثماني مالکيت ايران بر بندر خرمشهر و حق کشتي راني در رودخانه شطالعرب را به رسميت شناخت و مقرر شد که دولت عثماني از بدرفتاري با زائران و بازرگانان ايراني پرهيز کند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عزيز اللَّه خسروي زنجاني در سال 1287 ش (1326 ق) در يکي از روستاي توابع زنجان به دنيا آمد و پس از فراگيري علوم مقدماتي، وارد حوزه علميه زنجان شد. وي پس از ده سال، راهي قم گرديد و در مدت دوازده سال در دروس خارج فقه و اصول و فلسفه و حکمت متعاليه استادان نامداري همچون حضرات آيات: سيد صدرالدين صدر، محمد فيض قمي، سيد محمد حجت کوه کمره اي، سيد حسين بروجردي و حضرت امام خميني(ره) شرکت جست. اين عالم وارسته در سال 1334ش، به امر آيت اللَّه بروجردي، به منظور ترويج احکام قرآن و معارف اهل بيت (ع) به منطقه اي دور افتاده و محروم به نام تکاب در آذربايجان غربي عزيمت نمود و تا پايان عمر خود به مدت چهل سال تمام به تدريس، وعظ، خطابه، ارشاد مردم و
ايجاد وحدت پرداخت. حضور ايشان به رغم شرايط دشوار منطقه، نقش بسيار مؤثري در گسترش مکتب اهل بيت(ع) و تعميق ريشه هاي اعتقادات شيعي داشت. آيت اللَّه زنجاني در جريان نهضت اسلامي مردم به رهبري حضرت امام، به عنوان روحاني مخالفِ دستگاه حاکم، در منطقه شناخته مي شد و در هيچ دوره اي، کوچک ترين تمايل به سازش با رژيم پهلوي از خود بروز نداد. وي پس از قيام پانزده خرداد 42، به دليل گام برداشتن در جهت اهداف استاد و رهبر خود، حضرت امام خميني(ره)، در مجالس عمومي، بارها مورد تهديد و تطميع واقع گرديد ولي تا پايان، با اعتماد و اتکاء به خدا، ثابت و استوار ايستاد. سرانجام اين عالم مجاهد و پرهيزگار در دهم خرداد 1374 ش برابر با اول محرم 1416 ق در 87 سالگي دعوت حق را اجابت کرد و در گلزار شهداي تکاب به خاک سپرده شد.
-
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
براي حفظ و توسعه و ترقي زبان فارسي، اساسنامه تشکيل فرهنگستان زبان و ادب پارسي در يازدهم خرداد 1314ش در هيئت وزيران به تصويب رسيد و اولين جلسه آن با حضور 24 تن از اديبان کشور فرداي آن روز، در دوازدهم خرداد 1314 برگزار شد. اهمّ وظايف فرهنگستان عبارتند از: اختيار الفاظ و اصطلاحات در هر رشته از رشته هاي زندگاني با سعي در اين که حتي الامکان، فارسي باشند؛ پيراستن زبان فارسي از الفاظ نامناسب؛ تهيه دستور زبان و استخراج و تعيين قواعد براي وضع لغات فارسي و اخذ يا ردّ لغات بيگانه و خارجي؛ جمع آوري لغات، اصطلاحات، اشعار، امثال و نوادر محلي؛ تشويق شعرا و نويسندگان در ايجاد شاهکارهاي ادبي؛ تشويق دانشمندان به تأليف و ترجمه کتب سودمند به فارسي فصيح و مأنوس و مطالعه در اصلاح خط فارسي. فرهنگستان پس از شهريور 1320 به تدريج ضعيف و سپس تعطيل گرديد. پس از آن، کوشش هايي براي افتتاح مجدد آن به عمل آمد که ثمري نبخشيد تا اين که سرانجام، فرهنگستان زبان ايران، در آبان ماه 1349 ش بنيان نهاده شد.
شرح مناسبت:
سيدحسين ميرخاني برادر بزرگتر استاد سيدحسن ميرخاني در سال هاي پاياني عمر معروف به سِراجُ الکُتَّاب، در سال 1284 در تهران به دنيا آمد. تعليم خط را از پدر که از خوشنويسان و شاگردان ميرزا رضا کلهر بود فرا گرفت و طولي نکشيد که به جرگه خوشنويسان به ويژه در تحرير خط نستعليق درآمد. ميرخاني مدرس خط کلاس عمومي خوشنويسي اداره هنرهاي زيبا بود و مجال کمتري براي کتابت آثار مي يافت. از آثار مهم کتابت استاد ميرخاني، دو
مجلد قرآن کريم است که قرآن اول با ترجمه فارسي و قرآن دوم، بدون ترجمه به چاپ رسيدند. سيدحسن ميرخاني موفق به دريافت نشان درجه يک هنر و نشان درجه سه خدمت شد و تقديرنامه اي از دانشگاه الزهرا به مناسبت نوشتن اولين قرآن اخذ کرد. از خدمات مهم وي در جهت گسترش هنر خوشنويسي، پايه گذاري انجمن خوشنويسان ايران مي باشد که هم اکنون نيز اين انجمن در راستاي اين هنر فعاليت مي کند. اين استاد گرانمايه سرانجام در يازدهم خرداد 1361 ش در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
حزب جمهوري اسلامي يک هفته پس از پيروزي انقلاب از سوي حضرات آيات سيد محمد حسيني بهشتي، سيد علي خامنه اي، سيد عبدالکريم موسوي اردبيلي، اکبر هاشمي رفسنجاني و دکتر محمد جواد باهنر با هدف ايجاد تشکيلاتي نيرومند و سامان دادن به نيروهاي فعال و ايجاد انسجام و انضباط، اعلام موجوديت کرد و به عضوگيري پرداخت. اين حزب، در طول حيات خود، ضمن شرکت فعال تشکيلاتي در تمامي صحنه هاي سياسي و اجتماعي کشور، به لحاظ حضور رهبران حزب در سطوح بالاي تصميم گيري، نقش تعيين کننده اي در سمت گيري مسائل و موضع گيري هاي کشور ايفا نمود. فعاليت حزب جمهوري اسلامي تا سال 1363، همچون گذشته ادامه يافت ولي از آن سال به بعد، به تدريج دامنه و گستردگي آن کاهش يافت تا آن که در يازدهم خرداد 1366، به دنبال پيشنهاد آيت اللَّه خامنه اي و هاشمي رفسنجاني به امام خميني، مبني بر توقف فعاليت هاي حزب و موافقت ايشان، حزب جمهوري اسلامي، فعاليت هاي خود را متوقف نمود. در نامه رهبران حزب
در دلايل انحلال آن آمده بود: "احساس مي شود که وجود حزب، ديگر آن منافع و فوائد آغاز کار را نداشته و به عکس ممکن است تخرّب در شرايط کنوني، بهانه اي براي ايجاد اختلاف و دو دستگي و موجب خدشه در وحدت و انسجام ملت گردد. شوراي مرکزي حزب، با اکثريت قاطع به اين نتيجه رسيد که مصلحت کنوني انقلاب در آن است که حزب جمهوري اسلامي تعطيل و فعاليت هاي آن به کلي متوقف گردد".
شرح مناسبت:
استاد دکتر مهدي روشن ضمير در سال 1298 ش در تبريز به دنيا آمد و پس از طي دوران ابتدايي و متوسطه، براي ادامه تحصيل، در سال 1316 راهي تهران شد. وي از آن پس به تدريس و نيز ادامه تحصيل پرداخت و در سال 1336 دکتراي خود را از فرانسه اخذ کرد. استاد روشن ضمير از آن پس به مدت 27 سال در دانشگاه تبريز تدريس نمود و به تأليف و نگارش نيز پرداخت. مشکلات زبان فرانسه در 3 جلد، ديار خوبان، برگزيده هاي ادبي در 2 جلد و مجله هاي فرانسه و نيز ترجمه فردوسي و حماسه ملي و معتقدات و آداب ملي از جمله آثار وي مي باشند. استاد روشن ضمير سرانجام پس از عمري تلاش و خدمت در 80 سالگي در تهران درگذشت و در مقبرةُ الشعراي تبريز به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در دوازدهم خرداد سال 1313، رضاخان به همراه تني چند از وزرا و امراي ارتش به ترکيه آغاز گرديد که در طول سفر با مصطفي کمال آتاتورک ديدار کرد. در اين ديدار هر دو طرف توافق کردند تا گامي بلند در جهت زدودن دين از جامعه و حکومت خود برداشته، براي اجراي نقشه هاي ضدديني و مخالف اسلام به مذاکره بپردازند. کشف حجاب، لباس متحدالشکل، مبارزه با روحانيون و خلع لباس آنان از جمله اثرات اين سفر پس از بازگشت رضاخان از ترکيه بود. اگرچه اين اقدامات در ترکيه نيز تقريباً با موفقيت انجام شد، ولي رضاخان در اين راه به واسطه دين خواهي مردم با توفيقات کمتري روبه رو گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت آيت اللَّه العظمي سيدمحسن طباطبايي حکيم در سال 1267 ش (1306 ق) در نجف اشرف به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات و سطوح حوزه، در 20 سالگي به درس خارج آيات عظام آخوند خراساني، آقا ضياء عراقي و ميرزاي ناييني وارد شد و به اجتهاد رسيد. آيت اللَّه حکيم پس از رحلت آيت اللَّه بروجردي به عنوان يکي از مراجع مطرح و برجسته مطرح گرديد و بسياري از مردم عراق و شيعيان مناطق اطراف از ايشان تقليد مي کردند. ايشان با تمام جرياناتي که در جهت مخالفت با اسلام شکل مي گرفت به مبارزه بر مي خاست و از خود مسامحه اي نشان نمي داد. فتواي معروف ايشان درباره الحادي بودن کمونيسم، تحول بزرگي در عراق به وجود آورد. همچنين فتواي جهاد عليه اسرائيل و تقويت نيروهاي مبارز ضدرژيم صهيونيستي از ايشان صادر گرديد. ساخت و تأسيس کتابخانه ها،
مدارس، حسينيه ها و مکان هاي فرهنگي و تأليف کتبي از قبيل مُستمسِک عروةالوثقي، نهج الفقاهه و شرح تبصره و … از جمله خدمات اين مرجع بزرگ به حوزه نجف و عالم تشيع است. سرانجام اين عالم رباني در حالي که اهانت هاي فراوان و آزارهاي بسياري از رژيم بعث عراق متحمل شده بود، در دوازدهم خرداد 1349 برابر با 27 ربيع الاول 1390 ق در 92 سالگي دعوت حق را لبيک گفت و پس از تشييعي با شکوه، در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در اواخر جنگ و پس از سقوط شلمچه، جمهوري اسلامي ايران دست به اقداماتي زد که افزايش فعاليت هاي سياسي براي جابجايي در بندهاي قطعنامه 598 شوراي امنيت و اعزام نيروهاي بيشتر به جبهه هاي جنگ از آن جمله است. همچنين اقدام برجسته اي که ايران در اين زمان انجام داد، انتصاب آيت اللَّه هاشمي رفسنجاني به عنوان جانشين فرماندهي کل قوا در دوازدهم خرداد 1367 بود. زمينه هاي انتصاب آقاي هاشمي به مسؤوليت جديد، اساساً پس از سقوط فاو ايجاد شد و بدين ترتيب بود که سپاه، ايشان را براي اين عنوان به امام پيشنهاد کرد. از اينرو، امام پس از سقوط شلمچه، طي حکمي، آقاي هاشمي را به اين سمت تعيين نموده و در آن حکم، به ايجاد ستاد فرماندهي کل، هماهنگي کامل ارتش، سپاه، بسيج و نيروهاي انتظامي سعي در استفاده هر چه بهتر از امکانات و نيروها و بهره برداري صحيح از کمک هاي مردمي اشاره کردند.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام سيد علي اکبر ابوترابي، در سال 1318 ش در شهر قم به دنيا آمد و پس از اخذ دپيلم، با تشويق پدر، وارد حوزه علميه مشهد شد. با آغاز نهضت اسلامي مردم ايران به رهبري امام خميني، وارد عرصه مبارزات سياسي گرديد و در هجوم عوامل رژيم ستمشاهي به مدرسه فيضيه قم، مورد ضرب و شتم مأمورانِ شاه قرار گرفت. در پي تبعيد حضرت امام به نجف، حجت الاسلام ابوترابي به حضور امام شتافت و در درس خارج فقه و اصول آن حضرت حاضر گشت. وي پس از شش سال اقامت در نجف، هنگامي که قصد داشت اعلاميه هاي امام
را به ايران بياورد در مرز خسروي دستگير و پس از شکنجه هاي متعدد، به زندان منتقل شد. ايشان با افرادي همچون شهيد رجايي، آيت اللَّه خامنه اي، آيت اللَّه بهشتي، سيد علي اندرزگو و … فعاليت نزديک و همکاري زيادي داشت و در پيروزي انقلاب اسلامي تلاش فراواني از خود نشان داد. با آغاز جنگ تحميلي، به همراه شهيد دکتر چمران در ستاد جنگ هاي نامنظم به سازماندهي نيروهاي مردمي پرداخت تا اين که در 26 آذر 59 در يکي از مأموريت هاي شناسايي به اسارت دشمن بعثي در آمد و به مدت ده سال، اميدبخش اسيران در بند رژيم عراق بود. سرانجام حجت الاسلام سيدعلي اکبر ابوترابي، اين عالم نستوه، مجاهد دوران ستم شاهي و نماينده ولي فقيه در ستاد امور آزادگان و نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي در دوره چهارم و پنجم، در روز 12 خرداد 1379 ش برابر با 27 صفر 1421 ق در اثر سانحه رانندگي در راه زيارت امام رضا(ع) به همراه پدر ارجمندشان آيت اللَّه حاج سيدعباس ابوترابي به لقاءاللَّه پيوست. پيکر اين دو مرد متقي در روز شهادت امام رضا(ع) در صحن آزادي حرم مطهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در آغاز محرم سال 1383 ق برابر با خرداد 1342 ش، قم به صورت پايگاه ضد رژيم درآمده و شور خاصي در آن برپا بود. در عصر عاشوراي آن سال برابر با سيزدهم خرداد 1342 ش حضرت امام خميني(ره) با حضور در مدرسه فيضيه، طي سخنان کوبنده اي، ضمن انتقاد شديد از رژيم پهلوي و اربابان آمريکايي و اسرائيلي شاهِ ايران، پرده از جنايات طاغوت
برداشتند. حضور مردم در سخنراني به اندازه اي بود که تمام صحن فيضيه و دارالشفاء، صحن حرم حضرت معصومه، ميدان آستانه و اطراف، مملو از جمعيت بود. در پي سخنراني افشاگرانه حضرت امام، در سحرگاه پانزدهم خرداد سال 1342، دژخيمان رژيم ستمشاهي به خانه ساده و بي آلايش امام در قم يورش برده و امام را دستگير و دور از چشم مردم به زنداني در تهران منتقل کردند. هنوز چند ساعتي از اين حادثه نگذشته بود که فرياد مردم معترض و انقلابي، عليه حکومت ديکتاتوري شاه بلند شد و خواستار برقراري حکومت اسلامي و پايان دادن به رژيم ستمشاهي شدند. به همين جرم بود که گلوله هاي برخاسته از خشم و کينه حکومت ننگين شاه، قلب هزاران مسلمان انقلابي بپاخاسته را در اين روز نشانه رفت و با به خاک و خون کشيدن آنان، قيام خونبار و جاويد پانزدهم خرداد 42 شکل گرفت.
شرح مناسبت:
عمليات نصر 2 در نيمه شب 13 خرداد 1366 با رمز مبارک يا حسين مظلوم(ع) و با هدف آزادسازي ارتفاعات مشرف بر خطوط مواصلاتي دشمن، در منطقه عملياتي ميمک آغاز شد. نيروهاي ارتش جمهوري اسلامي ايران در اين عمليات با هجوم به گردان هايي از دشمن، نيروهاي کماندويي و زرهي بعثي را در ارتفاعات ميمک، درهم کوبيدند و بر برخي از اين ارتفاعات تسلط يافتند. در اين ميان، دشمن بعثي با احساس خطر از استقرار رزمندگان ارتش در مواضع و ارتفاعات جديد و نيز زيرديد و تير قرار گرفتن شهرهاي اطراف، اقدام به چند پاتک نمود که با مقاومت ارتشيان سلحشور مواجه گرديد و با از دست دادن ده ها تانک،
ده ها قبضه سلاح سبک و نيمه سنگين و تعدادي کشته و زخمي و اسير، مجبور به عقب نشيني گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ خزعل خان ملقب به مُعِزُّ السَّلطَنه و سردار اقدس در حدود سال 1240 ش به دنيا آمد. وي در 1280 ش به جاي برادرش که گويا به دست او از بين رفته بود، از طرف مظفرالدين شاه به حکمراني خرمشهر (مُحَمَّرِه) و نواحي اطراف تعيين گرديد. وي بر خلاف برادرش، مردي باهوش و سياستمدار بود و با ازدواج هاي متعددِ مصلحتي، توانست به صاحبان قدرت و مقامات درجه اول کشور در دربار نزديک شود. شيخ خزعل، کم کم نفوذ فراواني در منطقه خوزستان به دست آورد و مدت ها، فرمانروايي آن جا را به عهده داشت. او با برانداختن ساير رقيبان و مطيع ساختن آنها، چنان قدرت و امکاناتي به چنگ آورد که خود را اميرِ عربستان ناميد و پس از صدور فرمان مشروطه که اوضاع ايران آشفته بود، داعيه سلطنتِ خوزستان پيدا کرد. وي با برقراري روابط بسيار نزديک با انگليسي ها، موقعيت خود را در برابر دولت ايران تضمين شده مي ديد و در رديف شيوخ درجه اول خليج فارس به شمار مي رفت. اما با روي کار آمدن رضاخان ميرپنج و حمايت پنهاني انگليس از او، انگلستان از خزعل روي بر تافت و او را تنها گذاشت. خزعل که وضعيت جديد را ديد، خوزستان را بدون کمترين مقاومت به سردار سپه واگذار کرد و از رضاخان عذرخواهي نمود. او خود را ناتوان تر از آن مي ديد که بدون ياري انگليس از عهده رضاميرپنج برآيد، بنابراين پس از يکبار نافرماني، خود را تسليم نمود. در نهايت او و خاندان و سران قبيله او را
به تهران فرستادند تا اين که شيخ خزعل در چهاردهم خرداد 1315 ش در حدود 75 سالگي توسط عده اي ناشناس که ظاهراً از مأموران امنيتي بودند خفه شد و درگذشت.
شيخ خزعل مردي فوق العاده عياش و خوشگذران بود و تعداد همسرانش در حرمسرا از يکصد نفر تجاوز مي کرد. او در مکر و حيله نظير نداشت و در جاه طلبي از هيچ کاري فروگذار نمي کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد جعفر شاهرودي در سال 1294ش (1333ق) در خاندان فضل و دانش به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات، براي ادامه تحصيل راهي مشهد و قم شد و از محضر حضرات آيات ميرزا جواد ملکي تبريزي و شيخ عبدالکريم حائري يزدي و ديگر استادان بهره جست. ايشان همچنين در نجف در درس آيات عظام: ميرزاي نائيني، آقا ضياءالدين عراقي و سيدابوالحسن اصفهاني استفاده نمود و به مقام اجتهاد رسيد. وي در سال 1324 ش به ايران بازگشت و ابتدا در شهر ري و سپس در تهران رحل اقامت افکند و به اقامه جماعت و خدمات ديني و نشر معارف اسلامي پرداخت. اين عالم سترگ سرانجام در چهاردهم خرداد 1352ش برابر با دوم جمادي الاول 1393 ق در 58 سالگي دعوت حق را اجابت کرد و جنازه اش را با تجليل به قم حمل کرده و در قبرستان شيخان مدفون گرديد. آيت اللَّه سيدجعفر شاهرودي از جمله عالماني بود که به زيور علم و حلم آراسته و داراي معنويت و صفاي قلب و تزکيه نفس و بر کنار از هواهاي نفساني بود.
شرح مناسبت:
روابط ايران و عراق که از سال 1975 م (1354 ش) بر اساس مفاد قرارداد الجزاير متکي بود. پس از برپايي نظام جمهوري اسلامي ايران، بر اساس اصل وفاي به عهد ادامه يافت و دولت انقلابي ايران، مفاد آن را دقيقاً رعايت کرد. اما علي رغم اين پايبندي ايران، رژيم بعث عراق در چهاردهم خرداد 1358، روستاهاي مرزي ايران را توسط جنگنده هاي خود بمباران نمود. دولت ايران براي نشان دادن حُسن نيت خود، بدون اقدام متقابل و به
منظور کاهش تشنج، استاندار آذربايجان غربي را جهت مذاکره با استاندار سليمانيه به عراق اعزام کرد. اما عراق در هفته هاي آينده نيز به اين اعمال ادامه داد تا اين که جنگ خونين هشت ساله را در 31 شهريور 1359 به ايران تحميل نمود.
شرح مناسبت:
حضرت امام خميني(ره) در زادروز حضرت زهرا(س) در 20 جمادي الثاني 1320 ق برابر با اول مهر 1281 ش در خمين به دنيا آمدند. هنوز پنج ماه از تولد اين عزيز نگذشته بود که پدرشان، سيدمصطفي، از علماي آن ديار به دست خوانين منطقه به شهادت رسيد. آن حضرت تحت تکفُّل مادر، عمه و برادر بزرگ خود، پس از تحصيل مقدمات در خمين راهي اراک گرديد و از محضر حاج شيخ عبدالکريم حائري استفاده برد. با مهاجرت استاد به قم، حضرت امام نيز به قم رفتند و به تکميل تحصيلات خود پرداختند. پس از ارتحال آيت اللَّه بروجردي، زندگي سياسي امام، وارد مرحله جديدي شده و حوادث آينده، ايشان را به دشمن شماره يک رژيم پهلوي تبديل کرد. سخنراني هاي پرشور و افشاگري هاي کوبنده ايشان، رژيم را رسوا مي نمود تا اين که در اعتراض به تصويب لايحه کاپيتولاسيون، سخنراني شديداللحني عليه رژيم ايراد فرمود و چند روز بعد از آن در آبان 1343 به ترکيه و سپس عراق تبعيد شدند. اين تبعيد بيش از 14 سال به طول انجاميد. امام که از خارج از کشور حوادث ايران را تعقيب مي نمودند و انقلاب را هدايت مي کردند، بر اثر پايداري مردم، سرانجام در 12 بهمن سال 57 وارد ايران شده و پس از چند روز، به رهبري ايشان،
نظام شاهنشاهي ساقط شد. حوادث سال هاي پس از انقلاب اسلامي تا رحلت معظم له، فصل پرشوري در تاريخ حماسي جمهوري اسلامي ايران را تشکيل مي دهد.
سرانجام رهبر کبير انقلاب اسلامي و بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران، پس از سال ها مبارزه در راه حق و متجلي ساختن اسلام حقيقي در ميان جوامع اسلامي و بشري و ستيز دائم با کفر و استکبار جهاني، در شامگاه روز سيزدهم خرداد سال 1368ش به ملکوت اعلي پيوست و جهان اسلام در ماتم بزرگ ترين، شجاع ترين و آگاه ترين مرجع و رهبر اسلامي، به سوگ نشست. خبر رحلت اين قائد عظيم الشأن در بامداد روز 14 خردادماه 1368 اعلام شد و قلب مالامال از عشق مردم به آن حضرت را به ماتمي جانکاه فرو برد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: العُلَماءُ اُمَنَاءُ اللَّهِ عَلي خَلقِهِ
ترجمه:
عالمان، امينان خدا بر آفريده هاي اويند
آدرس:
ميزان الحکمه، ص 13921.
زير عنوان:
ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ مِدادَ العُلماءِ فِي المِيزانِ أثقَلُ مِن دَمِ الشُّهداءِ و أکثَرُ ثَواباً يَومَ القِيامَةِ
ترجمه:
در روز قيامت، مداد عالمان در ترازو از خون شهيدان سنگين تر، و پاداشش بيشتر است
آدرس:
الفردوس، ج 5، ص 486.
زير عنوان:
ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: النَّظَرُ في وَجهِ العالِمِ حُبًّا لَهُ عِبادَةٌ
ترجمه:
نگريستنِ به چهره عالم، از سَرِ مهر، عبادت است
آدرس:
النوادر، ص 110.
زير عنوان:
ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران
متن:
امام علي عليه السلام: العُلَماءُ أطهَرُ النّاسِ أخلاقاً و أقلُّهُم فِي المَطامِعِ أعراقاً
ترجمه:
دانشمندان پاک ترين مردم در خُلق
و خوي و کم طمع ترين آنان در خلقت و طبيعت اند
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 2108.
زير عنوان:
ارتحال جانسوز حضرت "امام خميني(ره)" بنيانگذار فقيد جمهوري اسلامي ايران
متن:
امام علي عليه السلام: إذا ماتَ العالِمُ ثُلِمَ فِي الإسلامِ ثُلمَةٌ لايَسُدُّها شَي ءٌ إلي يَومِ القِيامَةِ
ترجمه:
با مرگ هر دانشمند، چنان رخنه اي در اسلام پديد مي آيد که تا روز قيامت هيچ چيز آن را فرو نمي پوشد
آدرس:
المحاسن، ج 1، ص 364.
شرح مناسبت:
پس از ارتحال جانسوز رهبر کبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني(ره)، خبرگان ملت، طي اجلاس ويژه اي، تصميم تاريخي و تعيين کننده خود را درباره جانشيني حضرت امام و انتخاب رهبر جديد اتخاذ کردند و حضرت آيت اللَّه خامنه اي را به اين سمت خطير برگزيدند. بينش روشن درباره اسلام و علوم اسلامي، قدرت استنباط در فقه و حقوق اسلامي، آگاهي و شناخت وسيع در مورد مسائل زمان و مقتضيات عصر حاضر و نيز شجاعت، تدبير و مديريت قوي در حضرت آيت اللَّه خامنه اي، موجب اين انتخاب مجلس خبرگان بود. ايشان از مبارزان نخستين انقلاب از سال 42 و عضو شوراي انقلاب بوده و پس از پيروزي نهضت در شوراي عالي دفاع، حزب جمهوري اسلامي، امامت جمعه تهران، نمايندگي مجلس خبرگان و رياست جمهوري و … مسؤوليت داشتند. با اعلام خبر رهبري معظم له، دل هاي مسلمانان شاد و دشمنان اسلام و انقلاب مأيوس شدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدباقر کمره اي خميني در سال 1281 ش (1320 ق) در کمره خمين متولد گرديد. وي پس از خواندن مقدمات نزد پدر، راهي اراک شد و پس از تاسيس حوزه علميه قم وارد اين شهر گرديد. ايشان از پرورش يافتگان حوزه درس آيات عظام شيخ عبدالکريم حائري يزدي در قم و سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني، شيخ محمد حسين غروي اصفهاني، سيدعلي شهرستاني، شيخ مهدي خالصي و آقا ضياء عراقي در نجف بود و پس از سالياني، از استادان خود اجازه اجتهاد و روايت گرفت. آيت اللَّه محمدباقر کمره اي علاوه بر تدريس و تأليف و ترجمه، به راهنمايي مردم پرداخته و در زندگي، بسيار
زاهد و قانع بود و به نوافل يوميه، تهجد و شب زنده داري، رعايت مستحبات و بي اعتنايي به زخارف دنيا جديت مي نمود و دوبار پياده به زيارت خانه خدا شتافت. از ايشان بيش از پنجاه کتاب ارزشمند برجاي مانده است که: ترجمه جلد چهاردهم بحارالانوار در ده جلد، تقريرات فقه و اصول استادان خود، الدين في طَورِ الاجتماع، مرواريد حکمت، حکمت قرآن و … از آن جمله اند. سال هاي پاياني عمر آيت اللَّه کمره اي در شهر ري گذشت تا سرانجام اين عالم فرزانه در چهاردهم خرداد 1374 ش برابر با5 محرم الحرام 1416 ق در 93 سالگي بدرود حيات گفت و در صحن مطهر حضرت عبدالعظيم(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ صادق احسان بخش در سال 1309 ش (1349 ق) در يکي از روستاهاي توابع رشت به دنيا آمد. وي پس از فراگيري دروس مقدماتي، به تحصيل علوم حوزوي روي آورد و در سال 1327 راهي حوزه علميه قم گرديد. آيت اللَّه احسان بخش پس از پشت سر گذاشتن دروس سطح در درس فقه و اصول آيات عظام سيد حسين بروجردي، لنگرودي و امام خميني(ره) حاضر شد و همزمان، از دانشگاه تهران به اخذ سه ليسانسِ الهيات، حقوق و علوم سياسي نائل آمد. وي در سال 1340 با همکاري جمعي از دوستان به کارهاي فرهنگي روي آورد و بسياري از جوانان مسلمان را با فرهنگ اسلامي آشنا و تربيت نمود. آيت اللَّه احسان بخش در جريان نهضت اسلامي مردم ايران، به تبليغ مباني حضرت امام در مسجد و مدرسه خويش در رشت پرداخت و بر اثر فعاليت هاي
ضد رژيم او، بارها به ساواک احضار و ممنوع المنبر و ممنوع الخروج شد. او پس از پيروزي انقلاب، نقش اساسي در حفظ امنيت و اداره شهر و کمک رساني به مردم را بر عهده داشت و به نمايندگي امام در استان گيلان و امامت جمعه رشت و نيز نمايندگي مردم استان گيلان در مجلس خبرگان رهبري انتخاب شد. آيت اللَّه احسان بخش در سال 1361، مورد سوءقصد منافقين قرار گرفت و بر اثر جراحات سنگين آن، افتخار جانبازي هفتاد درصد را از آن خود کرد. او علاوه بر فعاليت هاي اجتماعي و انقلابي خويش به خدمات ديني همت گماشت و گروه بسياري از فضلا را پرورش داد. برخي از آثار چاپ شده ايشان عبارتند از: آثار الصادقين در حديث، خوارج و علل پيدايش آن در 3 جلد، نقش دين در خانواده در 2 جلد و تفسير سوره هاي مختلف قرآن.
سرانجام اين عالم مجاهد و نستوه در 14 خرداد 1380ش برابر با 11 ربيع الاول 1422 ق در 71 سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييع باشکوه، در مصلاي امام خميني(ره) رشت به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در پي طرح لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي در مجلس شوراي ملي در سال 1341 شمسي، امام خميني(ره) با دستگاه جبّار پهلوي به مبارزه پرداخت. اوج اين مرحله از نهضت، يورش ناجوانمردانه ايادي رژيم به مدرسه فيضيه و ضرب و شتم و کشتار طلاب و فضلاي حوزه علميه قم در دوم فروردين سال 1342 شمسي بود. در واکنش به اعمال ننگين رژيم پهلوي، حضرت امام در عاشوراي سال 42، سخنراني کوبنده اي عليه نظام شاهنشاهي ايراد
نموده و از شاه و اسرائيل به شدت انتقاد کردند. به دنبال اين سخنراني افشاگرانه، آن حضرت دستگير و زنداني گرديد. خبر دستگيري مرجع تقليد مردم، به سرعت در قم و سپس در تهران و ساير شهرها انتشار يافت. مردم قم به خيابان ها ريختند و با تقبيح عمل دولت در دستگيري امام به راهپيمايي اعتراض آميز پرداختند. شاه که در برابر قيام قهرآلود ملت، تاج و تخت خود و سلطه آمريکا را در حالِ زوال و سقوط مي ديد، با رگبار مسلسل به جنگ ملت آمد و توسط نيروهاي جهنمي و خون آشام خود تظاهرات کنندگان را با وضع فجيعي قتل عام کرد و تهران را در پانزده خرداد 1342، به کشتارگاه مخوف و حمام خون مبدل ساخت. همزمان با قتل عام مردم مبارز در تهران، کشتارهاي فجيعي در قم، شيراز، مشهد، تبريز و ديگر شهرستان ها توسط دژخيمان رژيم به وقوع پيوست. از تعداد مقتولين 15 خرداد آمار صحيحي در دست نيست ولي تعداد شهدا را بين 5 تا 15 هزار نفر تخمين زده اند. در اين ميان علي رغم سانسور شديد خبري، اخبار مربوط به دستگيري رهبر نهضت اسلامي ايران و قيام پانزدهم خرداد و کشتارهاي آن، در مدت کوتاهي در سراسر کشور پخش شد و موجي از نفرت و خشم عليه شاه به راه افتاد.
سرانجام حضرت امام پس از ده ماه بازداشت، در هجدهم فروردين 1343 از زندان آزاد شدند و پس از آزادي نيز همان مسير قبلي را ادامه دادند. قيام 15 خرداد، نقطه عطفي بود در تاريخ مبارزات ملت قهرمان ايران که حضرت امام، آفريننده و شکل دهنده آن
قيام الهي بود. روحانيان انقلابي در تداوم اين حرکت عظيم و پرخروش امت مسلمان ايران، طي يک دوره پانزده ساله، نقشي اساسي داشتند و در اين مدت، سالروز قيام 15 خرداد، هيچ گاه در سکوت و خاموشي سپري نشد؛ زيرا که 15 خرداد، براي امت قهرمان و شهيدپرور ايران از اهميت و اعتبار ويژه اي برخوردار بوده و همواره خواهد بود.
شرح مناسبت:
در چهاردهمين سالگرد قيام خونين پانزده خرداد 42، برابر با پانزدهم خردادماه 1356 و در اعتراض به جنايات مزدوران رژيم پهلوي، دانشجويان مسلمان در کوي دانشگاه تهران دست به تظاهرات زدند. اين اولين باري بود که دانشجويان به طور گسترده اين قيام را گرامي داشته و اعلام مي دارند. اين تظاهرات نشانگر گرايش دانشجويان به اسلام و روحانيت بود و تاثير مثبتي بر روند حرکت انقلاب نهاد.
شرح مناسبت:
استاد عبداللَّه باقري (فرزانه پور) در سال 1292 ش در تهران به دنيا آمد. در نوجواني به هنرستانِ صنايع قديمه وارد شد و در نقش قالي، کاشي و هنر تذهيب به تحصيل پرداخت. پس از پايان تحصيل به آموزش و تربيت شاگردان پرداخت و خود به تذهيب و تشعير همت گماشت. تعداد آثار تذهيبي او حدود بيست هزار اثر است که در موزه هاي مختلف وجود دارند. استاد باقري در هنر تذهيب، شيوه اي نو پديد آورد و اين هنر را که بيشتر براي زينت بخشيدن به کار يک خوشنويس يا شعر يک شاعر به کار مي رفت، شخصيتي مستقل بخشيد تا جايي که تذهيب بتواند، خود به عنوان تابلويي، قابل ارايه باشد. به طور کلي مي توان گفت که پس از دوران صفويه، به همت او و استاد نصراللَّه يوسفي بود که تذهيب در ايران اصالت ديرين خود را باز يافت. استاد عبداللَّه باقري سرانجام در چنين روزي در 76 سالگي درگذشت و به سراي جاويد شتافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ عبدالستار اسلامي در سال 1284 ش (1323 ق) به دنيا آمد. وي در 12 سالگي به همراه پدرش رهسپار نجف اشرف شد و از محضر حدود بيست تن از استادان آنجا کسب فيض کرد. آيت اللَّه اسلامي در طي ساليان تحصيل از بسياري از مراجع زمان از قبيل حضرات آيات سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، شيخ آقا بزرگ تهراني و شيخ علي اکبر نهاوندي اجازات علميه و حسبيه و اجازات روايتي دارد که در اين اجازات، به مقام علمي و وثاقت ايشان تصريح شده است. آيت اللَّه اسلامي پس از فوت پدرش
بنا به درخواست آيت اللَّه سيد ابوالحسن اصفهاني، براي تنظيم و اداره امور شرعي، راهي منطقه اي عشايرنشين در نزديکي آبادان گرديد ولي بر اثر ابتلا به بيماري هاي گوناگون، در آبادان ساکن شد و در آن جا به انجام امور ديني و اقامه جماعت مشغول گرديد. اين عالم خدمتگزار در طي ساليان حضور در خوزستان، منشأ آثار فراواني بوده و در تاسيس و تجهيز مساجد، حسينيه ها و اماکن مذهبي، جديت فراواني از خود نشان مي داد. از آيت اللَّه اسلامي کتب متعددي نيز برجاي مانده که اربعين حديث، کشکول اسلامي و نظرياتي بر کتب مطالعه شده از سني و شيعه از آن جمله اند. اين مجتهد بزرگوار سرانجام در پانزدهم خرداد 1378 ش برابر با بيستم محرم 1420ق در 94 سالگي چشم از جهان فرو بست و به ديار باقي شتافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدريحان اللَّه بروجردي کشفي در حدود سال 1229ش (1266ق) به دنيا آمد و علوم مقدماتي را در بروجرد فرا گرفت. وي براي تکميل تحصيلات خود به شهرهاي اصفهان و نجف رفت و پس از سال ها علم اندوزي، به مدارج بالايي دست يافت. سيد ريحان اللَّه بروجردي از آن پس ساکن تهران شد و مرجع خاص و عام گرديد. وي علاوه بر علوم فقه و اصول و حديث، در ادبيات و رجال و تراجم نيز احاطه کامل داشت و در حلقه درس ايشان، دانشوران فرهيخته اي پرورش يافتند. اين عالم رباني آثاري به رشته تحرير درآورد که ريحانُ القلوب در اخلاق، فواکِه الفُقها در فقه و شموسُ الطّالعَه در شرح زيارت جامعه از آن جمله اند. همچنين از ايشان
کتابخانه اي برجاي مانده که از نظر کميت و کيفيت، از بزرگ ترين کتابخانه هاي آن روز تهران به شمار مي رفت. سيد ريحان اللَّه بروجردي سرانجام در 16 خرداد 1289ش در شصت سالگي به لقاء اللَّه پيوست.
شرح مناسبت:
در جريان نهضت جنگل به رهبري ميرزا کوچک خان، نيروهاي ارتش سرخ روسيه به بندر انزلي وارد شدند و در آنجا اردو زدند. در اين ميان، جنگلي ها به دعوت ميرزا احمدخان اشتري، حاکم رشت، راهي اين شهر شدند. ميرزا احمدخان، خود نزد ميرزا کوچک رفت و وي را براي به دست گرفتن زمام امور، به رشت فراخواند. ميرزا نيز پذيرفت و در 14 خرداد 1299ش، وارد اين شهر شد. چند روز پس از ورود ميرزا به رشت، وي حکومت موقت انقلابي و شوراي نظامي انقلاب را در گيلان تشکيل داد و حکومت جمهوري را اعلام کرد. در اعلاميه اي که جمهوري را مطرح ساخت اصول انقلاب سرخ گيلان بيان شده بود: "جمعيت انقلاب سرخ ايران، اصول سلطنت را مُلغي کرده، جمهوري را رسماً اعلان مي نمايد؛ حکومت موقت جمهوري، حفاظت جان و مالِ عموم اهالي را به عهده مي گيرد؛ هر نوع معاهده و قراردادي که به ضرر ايران، قديماً و جديداً با هر دولتي شده، لغو و باطل مي شناسد؛ حکومت موقت جمهوري، همه اقوام بشر را يکي دانسته، تساوي حقوق درباره آنان قائل و حفظ شعائر اسلامي را از فرايض مي داند." اين جمهوري بر اثر درگيري هاي شديد و مداوم با حکومت مرکزي ديري نپاييد و با شهادت ميرزا در 11 آذر 1300، فروپاشيد.
شرح مناسبت:
نظام وظيفه يا خدمت اجباري افراد در ارتش از قديم وجود داشته و در يونان و روم معمول بوده است هر چند در تاريخ معاصر، براي اولين بار در انقلاب فرانسه، قانوني شد. در ايران در شانزدهم خرداد ماه سال 1304 ش قانون خدمت نظام
اجباري، مشتمل بر سي و شش ماده به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد. به موجب ماده اول اين قانون، کليه اتباعِ ذکور ايران اعم از ساکنان شهرها، روستاها، ايلات و عشاير و همچنين کساني که در خارج از کشور اقامت دارند، از آغاز سن بيست و يک سالگي مکلّف به خدمت سربازي مي باشند. اين قانون پس از تصويب در همان زمان اجرا نگرديد ولي در ساليان بعد، به مورد اجرا گذاشته شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از انتقال بدن پاک حضرت امام خميني(ره) به مصلاي تهران، انبوه جمعيت به سمت مصلي حرکت کردند و با رهبر عاليقدر خود وداع نمودند. سرانجام در يک همايش تاريخي و بي نظير از صبح شانزدهم خرداد 68، با حضور چند ميليوني امت عزادار، مراسم نماز بر پيکر حضرت امام، به امامت آيت اللَّه العظمي گلپايگاني برگزار شد. پس از آن، ملت مسلمان و عزادار ايران با غم و اندوه وصف ناشدني به دنبال پيکر مراد خويش تا بهشت زهرا حرکت کردند و آن را مشايعت نمودند. حضور گسترده مردم سوگوار به حدي بود که مراسم تدفين امام، چندين مرتبه به تعويق افتاد و سرانجام در ساعت 16/30 دقيقه روز شانزدهم خرداد 1368 در ميان ناله و اندوه عزاداران خميني، پيکر روح خدا در کنار شهيدان آرميد. امروزه، مرقد مطهر آن قائد کبير، در کنار تربت پاک شهدا، زيارت گاه عاشقان حضرت روح اللَّه و ميعادگاهي براي تجمع دوستداران ولايت و انقلاب اسلامي است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدباقر ملکي ميانِجي در سال 1285 ش (1324ق) در يکي از روستاهاي توابع ميانه در آذربايجان شرقي به دنيا آمد و پس از فراگيري دروس مقدماتي راهي مشهد شد. وي در مشهد از محضر درس استاداني همچون شيخ هاشم قزويني، شيخ مجتبي قزويني، ميرزا محمد آقازاده خراساني و ميرزا مهدي غروي اصفهاني، سطوح عالي، فلسفه، کلام، خارج فقه و اصول عقايد و معارف اسلامي را آموخت و از ميرزاي غروي درجه اجتهاد گرفت که آن اجازه نامه مورد تاييد آيت اللَّه سيد محمد حجت کوه کمره اي نيز قرار گرفت. ايشان سالياني در قم به درس
و بحث و تدريس خارج اصول و تعليم تفسير نيز اشتغال داشت و مورد توجه آيت اللَّه بروجردي واقع شد. از اين فقيه بزرگوار تاليفات متعددي بر جاي مانده که بدايع الکلام في تفسير آيات الاحکام، تفسير فاتحه الکتاب، تفسير قرآن کريم در 6 جلد، همگي در تفسير و نيز "الرّشاد" در توحيد و معاد و تقريرات درس ميرزا مهدي غروي از آن جمله اند. آيت اللَّه ملکي ميانِجي سرانجام در 16 خرداد 1377ش برابر با دهم صفر 1419ق به لقاءاللَّه پيوست.
شرح مناسبت:
در اوايل خرداد ماه سال 1346 ش، رژيم صهيونيستي اسرائيل به جنگي فراگير از زمين و هوا و دريا عليه کشورهاي همسايه فلسطين دست زد که به نام جنگ شش روز معروف شد. حضرت امام خميني، رهبر نهضت اسلامي ملت مسلمان ايران که همزمان با مبارزه با رژيم منحوس پهلوي و تبعيد در نجف اشرف، بر ضدّ موجوديت اسرائيل و رژيم صهيونيستي نيز فرياد مي کشيدند، با صدور بيانيه اي، امت اسلام را به اتحاد و نبرد سرنوشت ساز براي ريشه کن کردن صهيونيسم و آزادي فلسطين فرا خواندند. ايشان در اين بيانيه، ضمن اشاره به اينکه بارها دولت ها را از همکاري با اسرائيل بر حذر داشته اند، آمده است: "اين ماده فساد که در قلب ممالک اسلامي جايگزين شده است، بايد با همت و همکاري ممالک اسلامي ريشه کن گردد." حضرت امام در اين بيانيه تصريح کرده اند: "کمک به اسرائيل، چه فروش اسلحه و مواد منفجره و چه فروش نفت، حرام و مخالفت با اسلام است. رابطه با اسرائيل و عمّال آن، چه رابطه تجاري و چه رابطه سياسي،
حرام و مخالفت با اسلام است و بايد مسلمين از استعمال کالاها و اجناس اسرائيل خودداري کنند." بيانيه امام خميني(ره) به زبان فارسي و عربي از راديوي عراق پخش گرديد و مرهمي بر دردهاي دروني مسلمين نهاد.
شرح مناسبت:
پس از واقعه خونين پانزدهم خرداد 1342، هر سال روحانيون و اغلب مردم متدين، به ياد شهداي اين قيام و غم دوري رهبر و مراد خويش، حضرت امام خميني(ره)، (که در تبعيد به سر مي بردند) مراسم يادبودي برقرار مي کردند. مأموران شهرباني و نيروهاي اطلاعاتي و امنيتي قم هر ساله، برگزاري چنين يادبودي از طرف طلاب را پيش بيني مي کردند، لذا از عصر چهاردهم خرداد و شب پانزدهم خرداد، آهنگ آماده باش را در شهر قم، خصوصاً در اطراف حرم مطهر مي نواختند. در سال 1354 ش و در سالروز قيام پانزدهم خرداد، قبل از نماز مغرب و عشاء عده اي از طلاب قصد داشتند که شعارهايي در حمايت از امام و شهداي 15 خرداد 42 سر دهند و تظاهرات را به بيرون از فيضيه بکشانند، ولي اين مراسم با حمله مزدوران رژيم پهلوي به طلاب، به خروشي عليه نظام استبدادي تبديل گرديد. هرچند در اين روز، اين مراسم پايان يافت ولي در روز هفدهم خرداد آن سال، مأموران پهلوي با محاصره و هجوم به مدرسه، طلابِ بي پناه را به طرزي وحشيانه مورد ضرب و شتم قرار داده و نزديک به 350 تن را دستگير کردند. اين قيام نزديک بود که تمام شهر را فراگيرد ولي با خشونت نيروهاي دولتي، اين قيام سرکوب شد و مراسم خاتمه يافت. پس از دو الي سه هفته
بازجويي و شکنجه دستگيرشدگان، سالخوردگان و نوجوانان آزاد شده، جوانان را به سربازي فرستاده و عاملان اصلي مراسم را به حبس هاي طولاني محکوم کردند.
شرح مناسبت:
براي حفظ حقوق و سرمايه هاي ملي و به کارانداختن چرخ هاي توليدي کشور و تضمين سپرده ها و پس اندازهاي مردم در بانک ها، ضمن قبول اصل مالکيت مشروع و مشروط و با توجه به نحوه تحصيل درآمد بانک ها و جلوگيري از انتقال غير مشروع سرمايه ها به خارج؛ نقش اساسي بانک ها در اقتصاد کشور و ارتباط طبيعي اقتصاد مملکت يا مؤسسات بانکي؛ مديون بودن بانک ها به دولت و احتياج آنها به سرپرستي دولت، لزوم هماهنگي فعاليت هاي بانک ها با ساير سازمان هاي کشور و لزوم سوق دادن فعاليت بانک ها در جهت اداري و انتفاعي اسلامي، کليه بانک هاي ايران، ملي اعلام شد. ملي کردن بانک ها که توسط دولت موقت اعلام شد، در حقيقت اولين اقدام جمهوري اسلامي ايران در زمينه ملي کردن بخش هاي اقتصادي کشور به شمار مي رفت.
شرح مناسبت:
حاجيه خانم ربابه الهي در سال 1294 ش (1335ق) در شهر اصفهان و در خانواده اي متدين به دنيا آمد. وي از کودکي به فراگيري علوم اسلامي پرداخت و بيشتر تحصيلات مقدماتي خود را در محضر پدرش ميرزا محمد رضا الهي که از عالمان شهر بود، گذراند. خانم الهي مدارج بالاتر علمي را در نزد شيخ مرتضي اردکاني طي کرد و پس از آن، به مدت چندين سال از محضر پرفيض حاجيه خانم مجتهده امين بهره مند گرديد تا به مدارج بالاي علمي دست يافت. ايشان سپس محفل درسي خود را برپا کرد و طي ساليان متمادي، با رونق بخشي به حوزه علميه خواهران، زنان فاضلي پرورش داد. از حاجيه خانم الهي آثار متعددي بر
جاي ماند که الجَنّةُ و الرّضوان، چهل حديث لؤلؤ و مرجان و الدُّرِّ و الياقوت از آن جمله اند وي همچنين دوباره، قرآن کريم را تحرير کرد. حاجيه خانم ربابه الهي سرانجام پس از 65 سال عمر بابرکت در هفدهم خرداد 1359 برابر با 23 رجب 1400 ق به علت ابتلا به بيماري سرطان درگذشت و در جوار پدر در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در حالي که عمليات هاي مبارزان فلسطيني بر ضد مزدوران رژيم صهيونيستي شدت مي گرفت و در شرايطي که لبنان انتخابات رياست جمهوري را پيش رو داشت، دولت غاصب اسرائيل با دو هدف عمده نابود کردن ماشين جنگي مقاومت فلسطين و روي کار آوردن دولتي هم پيمان و تابع اسرائيل در لبنان، مقدمات حمله به جنوب لبنان را تدارک ديد. از اين رو در شانزدهم خرداد 6 (1361 ژوئن 1982) هواپيماهاي رژيم صهيونيستي به بمباران مواضع فلسطينيان پرداخته و ارتش اسرائيل نيز با عبور از مرز لبنان، وارد جنوب اين کشور گرديد. با اين حال گرچه خاک يک کشور اسلامي - عربي مورد تهاجم قرار گرفته بود، اما هيچ اقدام عملي نه قبل و نه بعد از آن از سوي دولت هاي به ظاهر مسلمان و حتي حاميان جامعه عربي به عمل نيامد. در اين حال و در شرايطي که ايران به تازگي خرمشهر را از چنگال مزدوران بعث عراق خارج ساخته بود و مناطق مسکوني ايران زير بمباران وحشيانه رژيم عراق قرار داشت، حضرت امام خميني(ره)، با صدور پيامي خطاب به ملت ايران، لبنان و مسلمانان جهان، در 17 خرداد 1361 ناراحتي و تاثر شديد خود
را از بي تفاوتي و سکوت دولت هاي اسلامي ابراز داشتند.
ايشان در اين پيام که آن را با آيه شريفه "انا للَّه و انا اليه راجعون" آغاز کرده بودند، فرمودند: "من کلمه مبارکه استرجاع (انا للَّه و انا اليه راجعون) را نه براي جنايات اسرائيل و آسيب مردم مسلمان جنوب لبنان، و نه براي آواره شدن هزاران فلسطيني و نه براي شهادت جمعي از هم وطنان در جريان بمباران رژيم بعث عراق مي گويم گرچه اين موارد استرجاع هم دارد، بلکه براي بي تفاوتي کشورهاي اسلامي يعني حکومت هاي آنها استرجاع مي کنم و اي کاش فقط بي تفاوتي بود. من و هر مسلماني در هر جا هست بايد استرجاع کنيم براي کمک هاي مادي و معنوي دولت هاي کشورهاي اسلامي به آمريکا رأس جنايتکاران و اسرائيل و بعث عفلقي عراق".
شرح مناسبت:
حجت الاسلام عباس شيرازي از فضلاي مبارز حوزه علميه قم بود که پس از پيروزي انقلاب اسلامي، در پست هاي تبليغي خدمات ارزنده اي انجام داد و از دو سال قبل، در سمت قائم مقام سازمان تبليغات اسلامي مشغول انجام وظيفه بود. وي همچنين از اعضاي شوراي عالي تبليغات به شمار مي رفت و سرانجام در سفري که به منظور بررسي مسائل تبليغي رزمندگان اسلام، به جبهه هاي جنوب داشت، بر اثر سانحه تصادف جان به جان آفرين تسليم کرد و در حرم مطهر حضرت معصومه (س) در قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از عمليات بدر در بهمن ماه 1363، جمهوري اسلامي ايران به عمليات گشتي رزمي محدود و نفوذي با استعداد يک گردان اقدام کرد. مهم ترين دليلي که باعث انتخاب اين منطقه عملياتي شد، فراهم آوردن زمينه مناسب براي انجام عمليات بزرگ والفجر 8 بود. رزمندگان اسلام در جهت ايجاد زمينه براي انجام عمليات سرنوشت ساز والفجر 8 و شناسايي راه کار دشمن، به اجراي چند عمليات تاکتيکي کوچک دست زدند. براي رسيدن به اين مهم، سلسله عمليات هاي کوچک قدس و عاشورا توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و سلسله عمليات ظفر توسط ارتش جمهوري اسلامي ايران به اجرا درآمدند. اهداف اين عمليات ها، آزادسازي مناطقي از خاک ميهن اسلامي، ايجاد تحرک در جبهه ها، قرار دادن دشمن در حالت ياس و نوميدي، مختل کردن ماهواره هاي اطلاعاتي، فريب و گمراه کردن نيروهاي دشمن و پراکندن يگان هاي آنان، جلوگيري از تمرکز دشمن در نقاط حساس، شناسايي مناطق عملياتي و نشان دادن عزم راسخ رزمندگان در تعقيب جنگ و مجازات
متجاوز بود. در اين راستا بود که عمليات ايذايي ظفر يک در شامگاه هفدهم خرداد 1364 در منطقه عملياتي جزيره مينو، توسط ارتش اسلام و با هدف انهدام بخشي از نيروهاي دشمن به اجرا درآمد. در اين حمله، تلفات و خساراتي بر دشمن وارد شد و تعدادي از سنگرهاي انفرادي و اجتماعي دشمن منهدم گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدميرزا علي آقا حسيني شيرازي فرزند عالم مجاهد و مرجع کبير ميرزا محمدحسن شيرازي معروف به ميرزاي بزرگ و صاحب فتواي تحريم تنباکو، در حدود سال 1248 ش (1287ق) به دنيا آمد. وي در کودکي به همراه پدر بزرگوارش راهي سامرا در عراق گرديد و پس از طي مقدمات و سطوح، در درس عالمان نامداري همچون سيدمحمدتقي شيرازي و سيدمحمد فشارکي و ديگران حاضر شد تا اينکه شايستگي حضور در حوزه درس خارج پدر عالمش را يافت و در بيست سالگي به درجه اجتهاد رسيد. اجتهاد ميرزاعلي آقا شيرازي از طرف دو استاد مذکور و نيز آخوند ملامحمدکاظم خراساني تاييد شد و ايشان از آن پس به تدريس پرداخت. در ساليان بعد، آوازه وي در سرزمين هاي شيعه منتشر گرديد و در شمار مراجع بزرگوار تقليد قرار گرفت و جمع زيادي از شيعيان از او تقليد کردند. ميرزا علي آقا نه تنها در فقه و اصول و علوم نقلي تبحر داشت بلکه در کلام، حکمت، طب، تاريخ و فنون ادبي نيز داراي مهارت و استادي بود. او را به زهد و تقوا و پرهيزگاري و اخلاق کريمه ستوده اند. اين عالم رباني سرانجام در هجدهم خرداد 1315ش برابر با هجدهم ربيع الاول 1355ق در 67 سالگي به
لقاي معبود شتافت و در نجف اشرف مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
استاد ذبيح اللَّه حکيم الهي رشتي مشهور به ذبيح اللَّه منصوري فرزند انتخاب الدوله از رجال رشت، در سال 1288 ش در اين شهر زاده شد. پس از گذراندن دوره ابتدايي براي ادامه تحصيل به همراه پدر راهي فرانسه شد و پس از بازگشت به ايران، به کار ترجمه پرداخت. استاد منصوري نويسنده و مترجم فعالي بود و بيش از صد و پنجاه کتاب و نزديک به هزار مقاله که اغلب در مجله خواندني ها چاپ مي شد، توسط او ترجمه شده اند. او در مدت شصت سال فعاليت قلمي خود، آثار فراواني از زبان هاي انگليسي و فرانسوي و عربي ترجمه کرد. بعضي از آثار منصوري، نه ترجمه مستقيم بلکه اقتباس و تحرير تازه و مفصل تري از متن اصلي بود. دامنه فعاليت استاد منصوري شامل زمينه هاي گوناگوني از جمله رمان پليسي، تاريخي، زندگي نامه و نيز همکاري با مجلاتي نظير کوشش، ايران ما، ترقي، تهران مصور و … بود. ذبيح اللَّه منصوري همچنين نخستين کسي بود که آثار موريس مترلينگ، نويسنده بلژيکي را به فارسي ترجمه کرد. وي سرانجام در 18 خرداد 1365ش در 77 سالگي بر اثر ناراحتي قلبي در گذشت.
شرح مناسبت:
شهيد حجت الاسلام شيخ علي مزاري از روحانيون مبارز منطقه سيستان و بلوچستان بود. وي پس از قيام گسترده مردم مسلمان اير ان در 15 خرداد 42، فعاليت هاي خود را در اين منطقه آغاز نمود و با ارشاد مردم و برپايي راهپيمايي، با رژيم شاه مخالفت مي کرد. وي با تاسيس کانون هاي فرهنگي در مساجد، اقدامات قابل توجهي را در جهت هدايت و ارشاد جوانان اين
منطقه به عمل آورد. شهيد مزاري با برخورداري از محبوبيت خاص در بين مردم منطقه، با همکاري مردم نيکوکار زاهدان در راستاي امر جهاد مدرسه سازي، اقدام به احداث چهارده مدرسه به نام چهارده معصوم کرد و به بهره برداري رساند. وي همچنين در امر کمک به محرومين منطقه، بازديد از خانواده هاي شهدا، رسيدگي به يتيمان و مستمندان، نقش فعالي داشت و در برپايي و تعظيم شعائر ديني، همتي عالي مصروف مي نمود. اين روحاني مبارز سرانجام در هجدهم خرداد 1369 ش، پس از اقامه نماز مغرب و عشاء، به هنگام مراجعت به منزل توسط دشمنان اسلام به شهادت رسيد و مردم سيستان و بلوچستان را به سوگ نشاند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ قوام الدين محمد وشنوي قمي در سال 1286 ش (1325 ق) در يکي از روستاهاي اطراف قم به دنيا آمد. ايشان پس از تحصيل مقدمات در قم، در 22 سالگي راهي نجف اشرف شد و مدارج علمي را طي کرد. آيت اللَّه وشنوي سپس به قم بازگشت و از درس حضرات آيات شيخ عبدالکريم حائري، سيد محمد حجت کوه کمره اي و سيدمحمدتقي خوانساري بهره برد. با ورود آيت اللَّه بروجردي به قم، يکسره به درس خارج فقه و اصول آن فقيه بزرگ حاضر شد و پس از ايشان، به مدت سي سال در حلقه درس آيت اللَّه مرعشي نجفي جاي گرفت. آيت اللَّه وشنوي که به قوامي نيز شهرت داشت، در علوم مختلف از جمله حديث، تاريخ، تراجم، رجال اهل سنت و فقه، داراي مهارت بود. از اين انديشمند فرهيخته آثاري برجاي مانده که حياةالنبي و سيرته، حديث ثقلين،
مکارم اخلاق و ده ها اثر ديگر از آن جمله است. اين عالم فرزانه سرانجام در 18 خرداد 76 برابر اول صفر 1418ق در 90 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در انتخابات هشتمين دوره رياست جمهوري، صلاحيت ده نفر جهت احراز اين مقام به تأييد شوراي نگهبان رسيد که از اين ميان حجت الاسلام و المسلمين سيدمحمدخاتمي براي بار دوم و با حدود 22 ميليون رأي براي اين پست مهم انتخاب گرديد.
شرح مناسبت:
در نوزدهم خرداد 1287 ش برابر با 9 جمادي الاول 1326 ق، انجمن ايالتي تبريز، تلگرافي به انجمن هاي ولايتي و علماي نجف ارسال داشت که مفاد آن يادآور سوء نيت شاه در ويران ساختن بنيان مشروطه و خيانت به ملت بود. دسيسه ها و نيرنگ هاي محمدعلي شاه، مردم تبريز را مطمئن ساخته بود که شاه قاجار، هدفي جز سرکوب آزادي خواهان ندارد. از اين روي، مردم اين شهر در قبال اقدامات شاه، واکنش شديدي از خود نشان دادند. قطع خطوط تلگراف از طرف دولت که تنها راه برقراري تبريز به تهران بود، بدگماني مردم را افزود. همچنين تلگراف محمدعلي شاه نيز که بار ديگر به دروغ او را پايبند مشروطه و هوادار مجلس معرفي مي کرد خشم مردم را بيشتر برانگيخت. از اين رو، شورش فراگير در شهر شکل گرفت که به محاصره اين شهر و وقايع متعددي انجاميد.
شرح مناسبت:
مدتي پس از کودتاي رضاخان در سوم اسفند 1299 دوره چهارم مجلس شوراي ملي افتتاح شد و در اين دوره نيز، شهيد حسن مدرس به نمايندگي مجلس انتخاب گرديد. او براي جلوگيري از قدرت يافتن سردار سپه، قصد داشت تا با استيضاح و برکناري مستوفي الممالک، صدراعظم احمد شاه قاجار، فردي ديگر را براي صدراعظمي روي کار بياورد. آيت اللَّه مدرس علاوه بر استيضاح مستوفي الممالک درباره رويه سياست خارجي، اين نخست وزير را داراي قدرت کافي براي مقابله و مبارزه و جلوگيري در برابر تندروي هاي سردار سپه ندانست و او را به شمشير مرصّع و تزئيني تشبيه کرد که تنها در مجالس بزم به کار مي رود در حالي که
براي ايستادگي در برابر رضاخان، شمشير برنده و تيز لازم است. پس از برکناري مستوفي الممالک، مردم که به وي حُسن ظن داشتند از مدرس به خاطر استيضاح انتقاد کردند. بعدها معلوم شد مخالفت مدرس و اکثريت مجلس، به دليل حفظ منافع ملت و جلوگيري از قدرتِ خطرناک رضاخان بوده است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمدحسن الهي طباطبايي برادر مفسر کبير قرآن، علامه سيد محمدحسين طباطبايي در سال 1287ش (1326ق)، در تبريز به دنيا آمد. وي در کودکي پدر و مادرش را از دست داد و به همراه برادرش تحت سرپرستي وصي پدر قرار گرفت. سيد محمد حسن در سنين کودکي مقدمات ادبيات فارسي و عربي و خوشنويسي را فرا گرفت و سپس سطوح عالي حوزوي را زيرنظر استادان خبره به کمال رساند. وي در 18 سالگي به همراه برادر راهي نجف اشرف شد و به مدت يازده سال از استادان بزرگي همچون حضرات آيات سيد علي قاضي طباطبايي، سيد حسن بادکوبه اي، محمدحسين غروي اصفهاني، ميرزاي ناييني و سيدابوالحسن اصفهاني، در علوم عرفان، فلسفه، رياضي، طب و فقه و اصول بهره جست. اين دو برادر در سال 1314ش به دليل مشکلات معيشتي به تبريز بازگشتند و سيدمحمد حسن در حوزه علميه شهر به تدريس فلسفه همت گماشت. وي دانشور پرهيزگاري بود که به منظور تهذيب نفس، تزکيه دروني و تصفيه قلب کوشش هاي عميق و مستمري را از خود بروز داد و افرادي علاقمند، در پرتو مواعظ و نصايح او به کمالاتي نائل آمدند. ايشان در اواخر عمر ساکن قم گرديد ولي بر اثر بيماري قلبي به تبريز مراجعت نمود تا اينکه مرغ جان
اين سالک الي اللَّه در شب بيستم خرداد 1347ش برابر با سيزدهم ربيع الاول 1388ق در شصت سالگي از قفس تن به درآمد و پس ازتشييعي با شکوه در قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم جنتي عطايي در سال 1296 ش در مشهد مقدس به دنيا آمد. پس از گذراندن تحصيلات مقدماتي در مشهد، از مدرسه تئاتر تهران فارغ التحصيل شد و از دانشگاه سوربن فرانسه دکتراي ادبيات تطبيقي گرفت. او که سال ها مدرس تئاتر در هنرستان موسيقي و تئاتر بود و کارگرداني چندين نمايشنامه را برعهده داشت، خدمت مطبوعاتي خود را از 1314 آغاز کرد. ابوالقاسم جنتي با بسياري از نشريات آن زمان از جمله اطلاعات ماهانه و بررسي هاي تاريخي همکاري مستمر داشت. در 1336 جايزه اول نمايشنامه نويسي وزارت فرهنگ و هنر نصيب او شد. همچنين يادگار اشک، چراغ، ستاره و رمضان، در راه وطن و … از جمله آثار اوست. ابوالقاسم جنتي عطايي سرانجام در نوزدهم خرداد 1372 در 76 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
طرح استان شدن قم، براي اولين بار توسط حضرت آيت اللَّه خامنه اي رهبر معظم انقلاب و در سفر معظم له به اين شهر در پائيز 1374 عنوان گرديد. ايشان متذکر شدند که اولين گام براي بهبود و پيشرفت اوضاع قم، استان شدن آن مي باشد. اين طرح سرانجام با پيگيري هاي مجلس شوراي اسلامي و وزارت کشور به انجام رسيد. استان قم تقريباً در مرکز ايران قرار دارد و با مساحتي نزديک به يازده هزار کيلومتر مربع، در بين استان هاي کشور داراي مرتبه بيست و هشتم مي باشد. وجود حرم مطهر حضرت معصومه(س) و شکل گيري حوزه علميه قم در جوار ايشان، استان قم را جايگاهي ويژه بخشيده است. امروزه قم به عنوان مرکز حوزه عظيم ديني و پايگاه نشر معارف اسلامي و شيعي در سراسر عالم تبديل
گرديده است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمدرضا سعيدي خراساني در سال 1301 ش (1341 ق) در مشهد مقدس ديده به جهان گشود. ايشان پس از خواندن دروس جديد و مقدمات و سطوح متوسطه به قم عزيمت نمود و از آيت اللَّه سيد حسين بروجردي و ديگر آيات عظام به ويژه امام خميني(ره) بهره مند شد. شهيد سعيدي در دوران سياه ستم شاهي، به مبارزات سياسي روي آورد و با ايستادگي وصف ناپذيري عليه استبداد رژيم شاهنشاهي قد علم کرد. شهيد سعيدي همچنين در تهران با تأسيس حوزه علميه، تشکيل کلاس براي بانوان، تشکيلات امر به معروف و نهي از منکر و تأسيس کتابخانه، فعاليت مي نمود. اما آن چيزي که بيش از هر فعاليت ديگري بعدها به ثمر نشست، دميدن روح حماسه فرياد در کالبد نوجوانان و جوانان بود. ساواک چندين بار به منزل وي حمله ور شده و او را دستگير و به زندان انداخت. به دنبال فعاليت هاي ضد رژيم ستمشاهي که از جانب اين عالم مجاهد صورت مي گرفت، ساواک ايشان را در يازدهم خرداد 1349ش بازداشت و زنداني کرد. مزدوران ساواک در زندان، اين سيدوالامقام را به شديدترين نحو شکنجه کردند ولي ايشان با روحيه اي بالا مقاومت مي نمود. آن شهيد بزرگوار درباره حضرت امام به شکنجه گران ساواک گفته بود: "به خدا سوگند اگر مرا بکُشيد و خونم را بر زمين بريزيد در هر قطره خونم، نام مقدس خميني را خواهيد يافت." سرانجام، ساواک که از به زانو درآوردن اين اسوه پايداري نااميد شده بود، طي نقشه مزوّرانه اي در زندان، ايشان را به شهادت رساند و برگ ننگين ديگري
بر جنايات رژيم پهلوي افزوده گشت. مزار اين شهيد بزرگوار در قبرستان وادي السلام قم مي باشد.
شرح مناسبت:
با انتخاب بني صدر به رياست جمهوري در بهمن 1358، مسأله انتخاب نخست وزير و تشکيل دولت مطرح گرديد که در اين مورد بين رييس جمهور و مجلس شوراي اسلامي اختلاف نظر پديد آمد. پس از کشمکش هايي سرانجام در شهريور 1359، شهيد محمد علي رجايي به عنوان نخست وزير به مجلس معرفي شد و موفق به کسب رأي اعتماد گرديد و دولت خود را تشکيل داد. با اين که مسأله مورد اختلاف، ظاهراً حل شده بود، اما کشمکش و اختلاف پنهاني و آشکار بين رييس جمهور و مخالفانش در مجلس و خارج از آن ادامه پيدا کرد. با آغاز جنگ، با اين که اين مسأله، تمام توان و فکر مسؤولان را به خود مشغول کرده بود، اما در عين حال، اختلاف ميان سطح بالاي کشور ادامه يافت. در عرصه جنگ نيز، بني صدر در مقام فرماندهي کل قوا، معتقد به جنگيدن به شيوه اشکانيان بود يعني نيروي دشمن به درون مرز کشيده شده، سپس محاصره و نابود گردد. اين سياست نظامي، باعث اشغال نقاط وسيعي از اراضي ايران اسلامي توسط ارتش متجاوز بعث شد و بر اثر عدم ارسال مهمات و نيرو به خط مقدم، نيروهاي اسلام علي رغم جانفشاني ها و حماسه آفريني هاي مثال زدني، مجبور به عقب نشيني شدند. در نحوه اداره کشور نيز، کوشش هاي امام که دو طرف را به رفع اختلاف و وحدت و تفاهم دعوت مي کرد بي ثمر ماند. در نتيجه حضرت امام خميني، در بيستم خرداد 1360،
پس از مشورت با مسؤولان متعهد کشور، طي حکم کوتاهي، ابوالحسن بني صدر را از فرماندهي کل قوا که به نيابت از ولي فقيه در اختيار داشت، عزل کرد و در پي آن، مجلس شوراي اسلامي، طرح عدم کفايت سياسي بني صدر را با اکثريت آرا در 31 خرداد آن سال، به تصويب رساند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از دستگيري امام خميني(ره) و وقوع قيام خونين 15 خرداد 1342، حوزه هاي علميه عراق و نيز مردم شهرهاي ايران حمايت خود را از امام و تنفر خويش را نسبت به اعمال وحشيانه رژيم شاه اعلام نمودند و خواستار آزادي فوري رهبر نهضت اسلامي ايران شدند. در ادامه اين اعتراضات، اعتصاب سراسري تهران در 21 خرداد 1342 به مناسبت هفتم فاجعه خونين 15 خرداد، ضربه اي بود که رژيم طاغوت را درمانده تر کرد. همچنين مهاجرت علما و مراجع قم و مشهد و علماي سرشناس شهرستان ها به تهران موجب شد که رژيم، تن به سياست آرام سازي و تشنج زدايي زند و با آزادنمايي رهبر نهضت اسلامي ايران، خشم ها را فرو نشاند.
شرح مناسبت:
دکتر محمد خزائلي دانشمند و محقق نابيناي معاصر، در سال 1293 ش در اراک تولد يافت. وي در چهار سالگي، به علت ابتلا به بيماري آبله، بينايي اش را از دست داد و با وجود نابينايي مطلق، از پنج سالگي در مدرسه مخصوص نابينايان به تحصيل پرداخت. او به کمک حافظه نيرومندش در امور درسي به سرعت پيشرفت کرد و موفق به اخذ دو درجه ليسانس و دکترا در رشته هاي حقوق و حکمت و فلسفه از دانشگاه تهران شد. دکتر خزائلي چندي آموزگار بود و زماني پيشه دبيري داشت تا سرانجام خود به تأسيس يک واحد بزرگ فرهنگي مبادرت نمود و کليه دروس متوسطه و دانشگاه توسط استادان نُخبه و دانشمندان در آن مؤسسه تدريس مي شد. اقدام خزائلي در تأسيس چنين مؤسسه فرهنگي عظيم و غني، خدمت با ارزشي به فرهنگ کشور نمود و هزاران نفر
از جوانان، تحصيلات خود را در آن مؤسسه به پايان بردند. وي همچنين مدتي به نمايندگي مجلس شوراي ملي رسيد ولي پس از آن از فعاليت هاي سياسي کناره گرفت و به امور فرهنگي پرداخت. خزائلي مردي محقق و دانشمند بود و گرچه از نابينايي رنج مي برد ولي حافظه و هوشِ سرشار او غوغا مي کرد به طوري که هر مطلب را که يک بار براي او مي خواندند، فرامي گرفت. در پيشرفت علمي وي، همسر وفادارش نقشي اساسي و شايسته ايفا نمود. اين دانشمند سخت کوش، با قدرت خارق العاده هوش و ذکاوت، نابينايي خود را جبران مي کرد. دکتر خزائلي به زبان هاي عربي، فرانسه و انگليسي تسلط کامل داشت و علاوه بر ترجمه چندين اثر، کتاب هاي متعددي را به رشته تحرير درآورد، که از جمله آنها، فلسفه اسلام، تحقيق در اعلام قرآن، شرح بوستان و گلستان سعدي و نهج الادب است.
دکتر محمد خزائلي در جهت رفاه نابينايان در سطح جهان نيز فعاليت هاي چشمگيري داشت و از اعضاي کميته اجرايي خاورميانه در شوراي ملي رفاه نابينايان و اتحاديه بين المللي نابينايان بود. وي سرانجام در 21 خرداد 1353 ش در شصت سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
عمليات فرمانده کل قوا، خميني روح خدا در حالي انجام گرفت که تا روز قبل، اسم دقيقي براي آن مشخص نشده بود و هنگامي که خبر عزل بني صدر از فرماندهي کل قوا توسط حضرت امام منتشر گرديد، اين عمليات به نام حضرت امام، نامگذاري شد. به دليل واکنش سريع رزمندگان اسلام در عمليات غير کلاسيک و چريکي، مناطق مختلفي از جبهه ها براي
اين منظور شناسايي و در نظر گرفته شدند. تا اينکه اين عمليات در قسمت شرق کارون در جنوب دارخوين به اجرا درآمد. در عمليات فرمانده کل قوا، خميني روح خدا، هماهنگي اصولي و کامل از ابتداي طرح ريزي تا پايان عمليات بين يگان سپاه پاسدارانِ عمل کننده رعايت گرديد. رزمندگان اسلام پاتک دشمن را خنثي کرده و مزدوران بعثي را در 21 خرداد 1360 به عقب راندند. در نهايت، رزمندگان اسلام پس از پيشروي و تصرف مواضع از پيش تعيين شده، به هدف نهايي عمليات که عقب راندن نيروهاي دشمن به غرب کارون بود دست يافتند.
شرح مناسبت:
ششمين دوره انتخابات رياست جمهوري در 21 خرداد 1372، با حضور شانزده ميليوني ملت مسلمان ايران برگزار شد که جناب حجت الاسلام و المسلمين اکبر هاشمي رفسنجاني با به دست آوردن 63 درصد آرا، براي بار دوم به رياست جمهوري اسلامي ايران انتخاب شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ علي مشکات سدهي اصفهاني در حدود سال 1280 ش (1319 ق) در قريه خوزان اصفهان به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات و سطوح در حوزه علميه اصفهان، به قم رفت و از محضر حضرات آيات شيخ عبدالکريم حائري يزدي، سيد محمد حجت کوه کمره اي و سيد محمد تقي خوانساري استفاده برد. آيت اللَّه مشکات سپس راهي نجف اشرف شد و پس از بهره گيري از دروس آيات عظام سيد ابوالحسن اصفهاني، آقاضياءالدين عراقي و شيخ محمد حسين غروي اصفهاني، خود عهده دار تدريس فقه و اصول گرديد. وي سپس به اصفهان بازگشت در مدرسه چهارباغ و صدر به تدريس سطوح عالي و اقامه جماعت پرداخت. حاشيه بر کفاية الاصول، تقريرات دروس حضرات آيات حائري يزدي، آقا ضياءالدين عراقي و سيد ابوالحسن اصفهاني، از جمله آثار علمي وي مي باشند. آيت اللَّه علي مشکات سرانجام در بيست و دوم خرداد ماه 1369ش برابر با سيزدهم ذي قعده 1415ق در 89 سالگي دار فاني را وداع گفت و به سراي جاويد شتافت.
شرح مناسبت:
برادر (مجيد) رسول منتظري، ديپلمات ايراني شاغل در سفارت ايران در زاگرب، پايتخت کرواسي، در حين انجام وظيفه به عنوان مسؤول کمک هاي ارسالي کشورمان به جمهوري بوسني و هرزگوين توسط شبه نظاميان کروات به شهادت رسيد. سفير کرواسي در تهران، پس از شهادت آقاي رسول منتظري، ضمن ابراز تأسف خود و دولت متبوعش از اين حادثه، آمادگي کشورش را براي مجازات عاملان اين جنايت و جلوگيري از تکرار اين وقايع اعلام کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج ميرزا کاظم دينوري در سال 1281 ش (1320 ق) در خانداني که همگي از علماي مبارز و مراجع تبريز و از علماي بزرگ آذربايجان بودند به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات علوم، به نجف اشرف رفت و از محضر آيات عظام سيد ابوالحسن اصفهاني، آقاضياءالدين عراقي، ميرزاي نائيني و محمد حسين غروي اصفهاني و ديگران استفاده نموده و به مدارج بالاي علمي دست يافت. آيت اللَّه دينوري سپس به وطن مراجعت کرد و به انجام وظائف ديني، اقامه جماعت و تدريس و ترويج دين پرداخت. از آثار ايشان مي توان به تقريرات درس فقه و اصولِ استادان خويش و نيز رساله توضيح المسائل اشاره کرد. سرانجام آن مرد بزرگ پس از عمري تلاش در راه اعلاي کلمه توحيد در 23 خرداد 1374 ش برابر با 14 محرم 1416 ق در 93 سالگي بدرود حيات گفت و در تبريز به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ مجدالدين محلاتي، در سال 1305 ش (1345 ق) در نجف اشرف به دنيا آمد. وي در کودکي به همراه پدر به شيراز رفت و پس از فراگيري ادبيات و سطوح اوليه نزد والدش و همزمان، تحصيل علوم جديد و اخذ ليسانس در رشته حقوق، در 1325 ش، وارد حوزه علميه قم شد. آيت اللَّه محلاتي در قم از محضر درس حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد، محمد علي اراکي، امام خميني(ره) و علامه طباطبايي و … استفاده کرد و در شمار فضلاي مشهور حوزه درآمد. وي در سال 1337 ش به همراه عده اي از افاضل حوزه، مجله ديني مکتب
اسلام را بنيان نهاد و مقالاتي در حقوق اسلامي و تطبيق آن با حقوق ملل، نگاشت. آيت اللَّه محلاتي در 35 سالگي به شيراز بازگشت و به تدريس، تعليم و تربيت جوانان، نقد مکاتب مادي و ترويج شعائر ديني و تأسيس مؤسسات خيريه همت گماشت. معظم له در جريان انقلاب اسلامي و قيام 15 خرداد، به همراه پدرش دستگير و چند ماه زنداني شد. وي پس از آزادي در کنار پدرش رهبري مبارزات مردم و علماي استان فارس را بر عهده داشت و در اين راستا در سال 1351 ش به شهرهاي ايرانشهر، زاهدان و يزد به مدت 14 ماه در تبعيد به سر برد. آيت اللَّه محلاتي بارها به کشورهاي اروپايي و آمريکا سفر کرد و با بيان شيوا و منطق زيبايش، مردم را با مباني اسلام آشنا ساخت و آثار خيري از خود به يادگار نهاد. سرانجام اين عالم مجاهد پس از 73 سال زندگي پربرکت، در روز 22 خرداد 1378 ش بدرود حيات گفت و پس از تشييعي باشکوه، در مدرسه ولي عصر(عج) که از يادگارهاي وي در شيراز بود، به خاک سپرده شد.
-
شرح مناسبت:
شيخ زين العابدين بن مسلم بارفروشي مازندراني، عالمي رباني، فقيه صمداني و از بزرگان علماي اماميه اوايل قرن چهاردهم هجري است. ايشان پس از مهاجرت به نجف اشرف از محضر شيخ حسن از شاگردان صاحب جواهر و سيد العلماي مازندراني بهره هاي وافر برد. وي به حسن تقرير و بيان بين هم دوره اي هاي خود ممتاز بود و از لحاظ علمي، استادي کامل به شمار مي رفت. شيخ زين العابدين همچنين مرجع تقليد جمع زيادي از
شيعيان هند و عراق و ايران نيز بوده است. از فرزندان وي شيخ علي (صاحب فهرست جواهر) و حاج شيخ محمد حسين مجتهد معروفند. اين عالم رباني در 16 ذي القعده سال 1309 ق وفات يافت. ذخيرةالمعاد (به فارسي که به سؤال و جواب معروف است و بارها چاپ و جمعي از بزرگان حواشي بسياري برآن نوشته اند) زينةالعباد، مناسک الحج و غير آن از جمله آثار ايشان است.
شرح مناسبت:
حضرت امام خميني(ره) به منظور ايجاد تحول در دانشگاه هاي ايران طي پيامي، فرمان تشکيل ستاد انقلاب فرهنگي را صادر کردند. ايشان در بخشي از پيام خود از اعضاي اين ستاد خواستند تا براي برنامه ريزي رشته هاي مختلف و خط مشي آينده دانشگاه ها، بر اساس فرهنگ و ارزش هاي اسلامي اقدام کنند. هدف اصلي از تشکيل ستاد انقلاب فرهنگي، بازسازي و دگرگون ساختن نظام آموزش عالي کشور و زدودن مظاهر فرهنگ غرب از چهره دانشگاه هاي ايران بود. اعضاي اين ستاد به دستور حضرت امام، از بين کارشناسان و استادان مسلمان در تخصص هاي مختلف برگزيده شدند. حيطه کار اين ستاد که به شوراي عالي انقلاب فرهنگي تغيير نام يافته است به تدريج گسترش يافت و ساماندهي امور فرهنگي جامعه را در زمينه هاي مختلف بر اساس فرهنگ غني اسلام بر عهده دارد.
شرح مناسبت:
حاجيه خانم سيده نصرت بيگم امين معروف به بانوي مجتهده اصفهاني درسال 1265 هجري شمسي در اصفهان متولد شد و از در 4 سالگي براي آموزش قرآن و فراگيري خواندن و نوشتن راهي مکتب گرديد. در سن 15 سالگي با پسر عموي خود ازدواج کرد و از 8 فرزند، 7 تن آنها به مرگ زودرس درگذشتند و فقط يک پسر براي او باقي ماند. بانو امين در 20 سالگي به تحصيل زبان عربي و علوم ديني (فقه و اصول) پرداخت و همزمان به فراگيري حکمت و فلسفه مبادرت ورزيد تا اينکه در سن 40 سالگي مرتبت و تسلط علمي ايشان مورد تأييد علما و مراجع تقليد وقت قرار گرفت و به دريافت درجه اجتهاد و روايت نائل شد.
بانو امين از 40 سالگي تا پايان عمر پربرکت خود به مدت بيش از 55 سال به تأليف کتب، تدريس، پاسخگويي به پرسش هاي ديني مردم و ارشاد مشغول بود. از اين بانوي مجتهده آثار متعددي بر جاي مانده که تفسير قرآن کريم در پانزده جلد، اربعين الهاشميه (عربي)، جامع الشتات (عربي)، معاد يا آخرين سير بشر، مخزن العرفان، روش خوشبختي و توصيه به خواهران ايماني و سير و سلوک در روش اولياء از آن جمله اند. سيده نصرت امين در سال 1344 با سرمايه خود مکتبي به نام فاطمه(س) و نيز دبيرستاني دخترانه تأسيس کرد و در آن به پرورش تعداد زيادي از دختران مسلمان با روش ديني همت گماشت. اين حکيم الهي که نسبت ايشان با سي واسطه به اميرالمؤمنين(ع) مي رسد، پس از يک عمر خدمت خالصانه در 23 خرداد 1362 ش برابر با آخر شعبان 1403 ق در 97 سالگي در اصفهان بدرود حيات گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات بيت المقدس 7 با رمز يااباعبداللَّه الحسين با هدف انهدام نيروهاي دشمن در جبهه جنوب واقع در شلمچه انجام گرفت و تا 25 خرداد 67 به طول انجاميد. اين عمليات در شرايطي صورت گرفت که از يک سو رژيم بغداد به ياري بنگاه هاي تبليغاتي وابسته به استکبار جهاني و با کمک هاي مستقيم آنان، حملات مذبوحانه اي را به چند نقطه از جبهه هاي جنگ به عمل آورد تا از اين طريق، اعتماد حاميان خود را بيشتر کند. از سوي ديگر، شوراي امنيت سازمان ملل نيز با استفاده از همين جوّ مسموم تبليغي، کينه و عناد هميشگي خود را با ايران اسلامي، عَلَني تر ساخت و از هر گونه اقدام مؤثر جهت بازداشتن رژيم بعث از ادامه جنايات جنگي، سَرباز زد. اين عمليات به منظور پاسخ دادن به يکه تازي ها و تعدّي هاي ددمنشانه ارتش عراق طرح ريزي شد و با ويژگي هايي که داشت در نوع خود، بي سابقه بود. نتايج عمليات بيت المقدس 2300: 7 نفر اسير و بيش از 11 هزار نفر کشته و زخمي؛ تانک و نفربر: 80 دستگاه انهدامي و 20 دستگاه اغتنامي، دستگاه مهندسي: 23 دستگاه اغتنامي، خودرو سبک: 200 دستگاه انهدامي و 15 دستگاه اغتنامي. عمليات انهدامي بيت المقدس 7، با سرعت عمل خيره کننده و گرفتن 2200 اسير در عرض يک روز، علاوه بر سردرگمي دشمن و ماهواره هاي جاسوسي استکبار جهاني، نشانگر توان رزمي ارتش اسلام بود که دوست و دشمن را به حيرت افکند.
شرح مناسبت:
در اوايل روز چهاردهم خرداد 1287ش، عده اي سرباز در خيابان ها به تهاجم و کتک
و غارت مردم پرداختند. اين وضعيت، مردم را چنان هراسان ساخت که هر کس به گوشه اي فرار کرد و پناهي جُست. به علت قطع سيم هاي تلگراف، اين خبر تا چند روز به شهرهاي ديگر نرسيد، اما هنگامي که مردم ديگر شهرها نيز آگاه شدند، شورش کردند و انجمن ايالتي و ولايتي آذربايجان، تلگرافي به انجمن هاي شيراز، خراسان، اصفهان و کرمان فرستاد که خواهان حرکت انقلابي مردم به منظور خلع محمد علي شاه از سلطنت است. در پي آن، از شهرهاي اصفهان، همدان، شيراز، رشت، کرمان، استرآباد، زنجان و ديگر شهرها، تلگراف هاي زيادي رسيد که گوياي حمايت مردم از اين آرمان بود.
شرح مناسبت:
با ورود مجاهدان گيلان از قزوين و مجاهدان بختياري از راه اصفهان و فتح شهر تهران در بيست و چهارم خرداد 1288ش، محمد علي شاه قاجار پس از يک دوره سلطنت کوتاه، ولي بسيار پرکشمکش، از اريکه قدرت سقوط کرد و دوران استبداد صغير پايان گرفت. وي که با اتکاء به قدرت روس ها در بابر خواست مردم کشور سخت مقاومت کرده بود، پس از آگاهي از ورود مجاهدان به پايتخت و نااميدي از حمايت واقعي روس ها، سراسيمه با کالسکه به سفارت روسيه پناهنده شد و بدين ترتيب، فصل نويني در تاريخ ايران آغاز شد. فاتحان تهران، سپس در جلسه اي محمدعلي شاه را از سلطنت عزل، و پسرش احمدشاه را به اين مقام نشاندند. فتح تهران و خلع محمدعلي شاه قاجار از سلطنت، پاياني بر استبداد صغير و آغازي بر شکل گيري دومين دوره مجلس شوراي ملي بود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ غلامحسين تبريزي، در حدود سال 1264 ش (1303 ق) در تبريز به دنيا آمد و در همان شهر مقدمات علوم ديني را فرا گرفت. وي سپس راهي نجف اشرف گرديد و در محضر علامه سيد محمدکاظم يزدي، مدارج ترقي را پيمود. آيت اللَّه عبد خدايي بعدها مجله مذهبي "تذکرات ديانتي" را در تبريز به هنگام حکومت استبدادي رضاخان منتشر کرد و به دليل مبارزات ضدرضاخاني ماه ها در اختفا به سر برد. وي از سال 1310 ش مقيم مشهد گرديد و از سال 1320 ش تا اواخر عمر در جوار مرقد امام هشتم(ع) اقامه نماز جماعت مي نمود. از آثار چاپ شده ايشان، دروس دينيه بر تفسير قرآن قابل ذکر
است. اين عالم مبارز سرانجام در 24 خرداد 1359 برابر با اول شعبان 1400 ق در سن 97 دار فاني را وداع گفت.
شرح مناسبت:
پس از آن که مقاومت مردمي عليه تهاجم قواي متجاوز بعث در جبهه هاي جنگ به علت عدم پشتيباني لازم از جانب بني صدر به عنوان فرماندهي کل قوا، به فرسايش گراييد و اختلافات داخلي بين رييس جمهور با مجلس شوراي اسلامي و قوه قضائيه و ديگر نهادهاي انقلابي به اوج رسيد، همچنين نصايح امام خميني(ره) نيز براي تفاهم و رفع اختلافات به جايي نرسيد، در جلسه 24 خرداد 1360، نامه يکصد و بيست تن از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي قرائت شد که در آن تقاضاي رسيدگي به صلاحيت سياسي بني صدر را داشته و خواستار طرح آن با قيدِ دو فوريت شدند. در اين ميان، هواداران بني صدر در مجلس، سعي مي کردند با مخالفت با اين طرح و نيز کارشکني در رسميت يافتن جلسات مجلس و خروج از صحن علني، بني صدر را همچنان در رأس قدرت نگاه دارند. اما نمايندگان انقلابي مجلس، با تصويب اين طرح در 31 خرداد 1360، عملاً اين عنصر خائن را به مرحله خلع قدرت رساندند. پس از تصويب عدم کفايت سياسي بني صدر در مجلس شوراي اسلامي، حضرت امام نيز بر همين مبنا، وي را از رياست جمهوري اسلامي ايران عزل نمودند. با عزل بني صدر، هر چند يکي از ريشه هاي اصلي کارشکني ها و اختلافات موجود از بن کنده شد، ولي از اين به بعد، دوران چند ماهه فعاليت هاي خرابکارانه ضد نظام و درگيري هاي مسلحانه و خونين روي داد
که به شهادت عالي ترين مسؤولان نظام تا مردم کوچه و بازار منجر شد. اما ملت مسلمان ايران تحت رهبري هاي پيامبر گونه حضرت امام و با عنايات حق تعالي و امام عصر(عج) از اين دوران پر اغتشاش گذشت و اهداف اسلامي و انقلابي خود را در پيش گرفت.
شرح مناسبت:
عمليات قدس 1 با رمز مبارک يا محمد رسول اللَّه(ص) اللَّه اکبر و با هدف انهدام نيروهاي دشمن در منطقه عملياتي هورالهويزه و شرق رودخانه دجله، توسط سپاه پاسداران و همزمان با روز قدس انجام گرفت. در اين عمليات، چندين پاسگاه و منطقه دشمن به دست قواي اسلام افتاد و يک فروند هواپيما، يک فروند هلي کوپتر، 15 فروند قايق از دشمن منهدم شد و 800 نفر از قواي بعث کشته و زخمي و 90 نفر اسير شدند.
شرح مناسبت:
پس از فتح تهران به دست مجاهدان و پناهنده شدن محمد علي شاه قاجار به سفارت روسيه، در روز بيست و پنجم خردادماه 1288ش برابر با بيست و هفتم جمادي الثاني 1327 ق، همه گروه هاي مردم تهران براي ديدار و عرض تبريک به سرداران فاتح تهران، به جانب آنان شتافتند. سپس اجتماعي باشکوه با حضور پانصد تن از نمايندگان مجلس، مجاهدان و شخصيت هاي برجسته تشکيل شد که نام "مجلس عالي" گرفت و در همان جا تصميمات مهمّي اتخاذ شد. براين اساس، محمد علي شاه از سلطنت خلع و فرزند خردسالش به نام احمد شاه در دوازده سالگي به سلطنت انتخاب شد. همچنين مقرر گرديد تا هنگام بلوغ وي، عليرضا خان عضدالمُلک به عنوان نيابتِ سلطنت، وظايف او را به عهده گيرد. در اين جلسه، چون هيئت وزيران تشکيل نشده بود، هيئتي به جاي آن مأمور رسيدگي به امور کشور گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمصطفي بن سيدحسين مجتهد کاشاني نجفي در حدود سال 1230ش (1267ق) در کاشان به دنيا آمد. وي پس از گذراندن مقدمات ابتدايي، در حوزه درس پدرش قرار گرفت و فقه و اصول و معقول و منقول و رياضيات را فرا گرفت. سيدمصطفي کاشاني سپس راهي اصفهان شد و از محضر عالم بزرگ، شيخ محمدتقي رازي تهراني اصفهاني معروف به صاحب حاشيه معالم بهره گرفت تا به درجه رفيع اجتهاد رسيد. وي در بيست و پنج سالگي در حالي که جامع علوم و ماهر در فقه، اصول، تفسير و حکمت و رياضي بود راهي تهران گرديد و پس از فوت پدر عالمش، چندين سال رياست علمي و مرجعيت مذهبي مردم
را برعهده گرفت. آيت اللَّه سيد مصطفي کاشاني در سال 1274ش، پس از سفر حج، ساکن نجف اشرف شد و با ايجاد حوزه درسي خويش، در شمار علماي بزرگ آن سامان قرار گرفت. اين عالم مجاهد در جريان اشغال عراق توسط انگلستان در بحبوحه جنگ جهاني اول، به همراه علماي بزرگ ديگر، قيام مردمي ضد استعمار انگليس را اداره و رهبري کرد و در اين راه، جانفشاني هاي فراواني از خود نشان داد. اين عالم سترگ از آن پس ساکن کاظمين گرديد و تا پايان عمر در آن شهر مسکن گزيد. آيت اللَّه سيد مصطفي کاشاني سرانجام پس از عمري سرشار از خدمت علمي و مجاهده، در 25 خرداد 1298ش برابر با اواسط رمضان 1337ق در 68 سالگي در کاظمين بدرود حيات گفت و در همان جا به خاک سپرده شد. لازم به ذکر است که عالم مجاهد و فقيه بزرگ آيت اللَّه سيد ابوالقاسم کاشاني، رهبر مذهبي نهضت ملي شدن صنعت نفت ايران و مبارز دوران ستم شاهي، فرزند ايشان مي باشد.
شرح مناسبت:
چند روز پس از اعلان جمهوري در گيلان، انقلابيون جنگل از نيروهاي قزاق رشت خواستند يا به نيروهاي انگليسي مستقر در ايران حمله کنند يا با تحويل سلاح خود، به شهرهاي خويش بازگردند. اما نيروهاي قزاق چون خود را تحت فرمان حکومت مرکزي مي دانستند اين امر را منوط به اجازه مرکز کردند. بنابراين چون مذاکرات انقلابيون و قزّاقان به بن بست رسيد، جنگلي ها تصميم به تسخير قزاق خانه رشت گرفتند. از اين رو از بامداد بيست و پنجم خرداد 1299 ش، نبرد سختي بين دو طرف درگرفت و تلفات
زيادي وارد آمد. در نهايت پس از به توپ بستن قزاق خانه توسط جنگلي ها، نيروهاي قزّاق تسليم شدند. ولي به دستور ميرزا کوچک خان جنگلي، اسيران، آزاد شد و به شهرهاي خود بازگشتند. فتح قزاق خانه، هر چند موقعيت جنگلي ها را در اين منطقه افزايش داد ولي دولت مرکزي از اين مسأله به راحتي نگذشت و تا سرکوبي کامل نهضت جنگل پيش رفت تا اين که به شهادت ميرزا کوچک خان جنگلي و پايان قيام جنگل انجاميد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اولين اجلاس بين المجالس کشورهاي اسلامي، به منظور تأسيس اتحاديه مجالس کشورهاي اسلامي با پيام مقام معظم رهبري حضرت آيت اللَّه خامنه اي و سخنان حجت الاسلام سيد محمد خاتمي، رييس جمهور، در محل سالن اجلاس سران کنفرانس اسلامي در تهران آغاز به کار کرد. در اين اجلاس سه روزه، رؤسا و هيئت هاي پارلماني بلندپايه حدود پنجاه کشور اسلامي به منظور تأسيس سازمان مجالس کشورهاي اسلامي گرد هم آمدند که از اين ميان، رؤساي مجالس 28 کشور به همراه نايب رئيسان و رؤساي کميته هاي خارجي، حضور داشتند. در اين اجلاس، ايران به رياست سازمان مجالس کشورهاي اسلامي انتخاب شد و يکي از مهم ترين کارهاي اين سازمان، ارتباط مجالس کشورهاي مسلمان با يکديگر عنوان گرديد. در اين اجلاس، اساسنامه اتحاديه تصويب شد و جمهوري اسلامي ايران به مدت 2 سال به رياست آن دست يافت. اين کنفرانس هر دو سال يکبار در يکي از کشورهاي عضو تشکيل جلسه خواهد داد. شوراي کنفرانس، کميته اجرايي و دبيرخانه، سه نهاد اين اتحاديه مي باشد که دبيرخانه آن در تهران واقع است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا مصطفي مجتهد تبريزي در سال 1258ش (1297ق) در خانداني عالم در تبريز به دنيا آمد. وي دروس مقدمات و فقه و اصول را در زادگاهش و در محضر پدر و استادان ديگر فرا گرفت و پس از آن رهسپار نجف گرديد. آيت اللَّه مجتهد تبريزي در نجف در محضر عالمان نامداري همچون آخوند ملامحمد کاظم خراساني، شيخ الشريعه اصفهاني، سيدمحمدکاظم يزدي، ميرزا ابوالقاسم اردوبادي و محقق نهاوندي و ديگران حاضر شد و پس از سالياني به عالمي برجسته و
فاضلي فرهيخته تبديل گرديد. وي با نشان دادن استعداد فوق العاده خويش، در بين بيش از هزار نفر از شاگردان فقه و اصول آخوند خراساني، نظرِ شريف استاد را به خود جلب کرد و مورد عنايت خاص آخوند قرار گرفت. او همچنين در اين مدت علاوه بر فقه و اصول، در نجوم، رياضيات و شعر و ادب به مدارج بالايي دست يافت. آيت اللَّه مجتهد پس از چندي راهي مکه منوره گرديد که در اثناي سفر به بيماري دچار گرديد و در اواخر عمر به بيماري فلج مبتلا شد. وي در طول حيات علمي خويش از تاليف نيز باز نماند و آثار گرانبهايي به يادگار نهاد که اُرجوزه در عروض و قافيه، حاشيه بر کفايةُالاصول و حاشيه بر لسانُ الخواص، از آن جمله اند. اين فقيه جليل سرانجام در بيست و ششم خرداد 1298ش برابر با نيمه رمضان 1337 ق در چهل سالگي در تبريز به لقاءاللَّه رسيد و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از حادثه فيضيه و قيام خونين 15 خرداد 1342، عده اي از متدينين و چهره هاي موجّه بازار تهران به اين نتيجه رسيدند که مبارزه سياسي با رژيم شاه بي فايده است و بايد فکري براي براندازي آن کرد و تنها راه آن نيز اقدام مسلحانه عليه رژيم و عناصر اصلي آن است. لذا تعدادي از اين افراد شامل حاج صادق اماني، حاج مهدي عراقي، حبيب اللَّه عسکر اولادي، عباس مدرسي فرد، احمد شهاب، صادق اسلامي و سيد اسداللَّه لاجوردي و … دست به ترکيب و تلفيق شش هيئت مذهبي مهم و داراي گرايش سياسي از ميان هيئت هاي عزاداري سنّتي تهران زدند که نتيجه آن، پديد آمدن سازمان يا گروه "هيئت هاي مؤتلفه اسلامي" با مشي مسلحانه بود. اکثر اعضاي اين هيئت ها از مقلدان حضرت امام خميني(ره) و وجه مشترک آنان، پذيرش اسلام به عنوان يک ايدلوژي سياسي و رهبري و مرجعيت امام خميني(ره) بود. پس از مدتي جمعيت مؤتلفه اسلامي، قصد آغاز مبارزه مسلحانه عليه رژيم پهلوي را داشتند که در ابتدا امام آن را نهي نمودند. تا اين که حضرت امام به ترکيه تبعيد شدند و ياران مؤتلفه، پس از کسب اجازه از آيت اللَّه مرتضي مطهري و اذن آيت اللَّه العظمي سيد محمد هادي ميلاني، تصميم به ترورِ انقلابي حسنعلي منصور نخست وزير سپرده شاه گرفتند. حسنعلي منصور کسي بود که براي تصويب و اجراي قانون ننگين کاپيتولاسيون تلاش زيادي از خود نشان داد و فرياد حق خواهي امام خميني(ره) در اعتراض به اين قانون را با تبعيد آن حضرت به ترکيه
پاسخ گفت. با اعدام انقلابي منصور در اول بهمن 1343، شهيد محمد بخارايي عاملِ اعدام منصور به دست مأموران ساواک افتاد و سپس ديگر يارانش نيز دستگير شدند.
پس از مدتي، رژيم پهلوي در يک دادگاه فرمايشي اعضاي اين گروه را به اعدام و زندان طولاني مدت محکوم کرد. به طوري که برخي از آنان تا پيروزي انقلاب اسلامي در زندان ماندند و در بين زندانيان سياسي به قَتَله (کشندگان) منصور معروف بودند. شهيد صادق اماني در دادگاه دلاورانه از خود و راهي که در پيش گرفته بود دفاع کرد و با اشاره به حوادث خونين 15 خرداد 42 گفت: ما با بررسي اوضاع به اين نتيجه رسيديم که پاسخ به اين مسأله از لوله تفنگ مي تواند خارج شود. سرانجام در سحرگاه 26 خرداد 1344 ش، حاج صادق اماني، محمد بخارايي، مرتضي نيک نژاد و رضا صفارهرندي اين چهار فرزند شجاع و برومند اسلام، در راه پاسداري از ارزش هاي متعالي اسلام و در مسير پربرکت نهضت امام خميني(ره) جهت برپايي حکومت اسلامي در ايران، عاشقانه شربت شهادت نوشيدند و به لقاءاللَّه نائل آمدند.
شرح مناسبت:
شهيد چمران به عنوان فرمانده ستاد جنگ هاي نامنظم که از رکود حاکم بر جبهه ها به سبب وجود پاره اي از خيانت ها و کارشکني هاي بني صدر و وابستگانش به شدت رنج مي بُرد، درصدد تحرک بخشيدن به جبهه ها و عملياتي کردن نيروها بود. وي پس از عزل بني صدر از رياست جمهوري، طرح حمله به ارتفاعات اللَّه اکبر و بستان را ريخت و تصميم گرفت تا ارتباط شمالي و جنوبي نيروهاي دشمن را قطع کند. چون
در اين حمله، امکان آزادي بستان فراهم نشد، لذا شهيد چمران، طرح آزادسازي دهلاويه را بررسي کرد. فتح دهلاويه در نوع خود عملي جسورانه، خطرناک و غرورآفرين بود. براي اين کار، نيروهاي مؤمن ستاد جنگ هاي نامنظم با نصب پل بر روي رودخانه کرخه و عبور از آن، به دشمن بعثي حمله برده و منطقه دهلاويه را آزاد کردند. اين عمليات، اولين پيروزي بعد از عزل بني صدر بود که طليعه پيروزي هاي ديگر به حساب آمد و باعث شادي مردم مسلمان ايران گرديد.
شرح مناسبت:
پس از سقوط دولت ابراهيم حکيمي، دربار کوشش مي کرد يکي ديگر از ايادي خود را که مورد توجه سياست انگليس نيز باشد به عنوان نخست وزير به ملت تحميل کند و عبدالحسين هژير، وزير دارايي احمد قوام براي اين سِمَت نامزد شد. اما مخالفت آيت اللَّه کاشاني به عنوان پيشواي مذهبي مردم، مانع اين امر گرديد. چرا که ايشان با افشاگري عليه دولت هاي پس از شهريور 1320، آنها را با شکست روبه رو کرده بود. در اين ميان، مأموران سعي داشتند با تهديد و ارعاب مردم را به سکوت بکشانند. روزي که قرار بود، هژير کابينه خود را به مجلس معرفي کند، جمع کثيري از مردم در منزل آيت اللَّه کاشاني اجتماع کردند و به طرف مجلس به حرکت درآمدند. اين تظاهرات به صورت يک راهپيمايي از منزل کاشاني به سوي مجلس شکل گرفت. هنگامي که آنان نزديک مجلس رسيدند ناگهان صداي گلوله ها بلند شد. زد و خورد مأموران با مردم آغاز گرديد و جمعي نيز مجروح و مقتول شدند. با اين شکل، هژير در مجلس حاضر
شد و رأي اعتماد گرفت. حادثه اين روز با عکس العمل شديد مردم مواجه گرديد و مبارزه عليه هژير را توده هاي مردم به رهبري کاشاني به دست گرفتند. نخست وزيري هژير و واقعه 27 خرداد 1327، پيکار ملت مسلمان ايران را در مقابله با نظام ديکتاتوري وابسته به استعمار انگلستان از حالت دفاعي و تبليغاتي به حالت تهاجمي متحول کرد و دولت هژير در برابر اين اعتراضات بيش از يکصد روز تابِ تحمل نياورد.
شرح مناسبت:
جهاد سازندگي در 27 خرداد 1358 با فرمان امام خميني(ره) تشکيل گرديد و از همان آغاز کار توانست خيل عظيم نيروهاي دلسوز، جوان و متخصصين متعهد و مسلمان در رشته هاي گوناگون را براي احيا و نوسازي روستاها در ابعاد اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي به خود جذب نمايد. امام امت به هنگام تشکيل جهاد سازندگي فرمود: "الان که مرحله سازندگي است، ما دستمان را پيش ملت دراز مي کنيم و از ملت مي خواهيم که همه در اين نهضت شرکت نمايند." به دنبال صدور اين فرمان، اقشار مختلف مردم جهت محروميت زدايي بسيج شدند. خدمات ارزنده جهاد سازندگي علاوه بر سازندگي و آباداني مناطق محروم کشور در طول هشت سال دفاع مقدس، از نقش مؤثر اين نهاد انقلابي در حفظ استقلال و تماميت ارضي ايران حکايت دارد. جهاد سازندگي در زمينه هاي صنايع روستايي، کشاورزي، دامداري، سدسازي، منابع طبيعي، آب خيزداري و ده ها مورد ديگر، فعاليت هاي گسترده اي در سطح ايران و برخي کشورهاي آفريقايي انجام داده است. جهاد سازندگي در سال 1362 تبديل به يک وزارتخانه شد و پس از آن که در سال 1379 در
وزارت کشاورزي ادغام گرديد، وزارتخانه جهاد کشاورزي به وجود آمد.
شرح مناسبت:
ايده تاسيس دانشگاه آزاد اسلامي ابتدا در جامعه اسلامي دانشگاهيان مطرح شد و به دنبال آن آقاي هاشمي رفسنجاني رييس وقت مجلس شوراي اسلامي با طرح اين مطلب در شوراي اقتصاد، نظر مساعد شورا را تامين نمود. اين مسأله با حضرت امام خميني(ره) نيز مطرح شد و معظم له از اين پيشنهاد استقبال نموده و مبلغي را بدين منظور اهدا کردند. پس از تدوين اساسنامه مقدماتي دانشگاه آزاد اسلامي، آقاي هاشمي رفسنجاني در آخرين جمعه ارديبهشت سال 1361 موجوديت اين دانشگاه را اعلام کرد. سرانجام دانشگاه آزاد اسلامي در 27 خرداد 1361 به طور رسمي تاسيس شد و پس از گذراندن مراحل مقدماتي، آماده پذيرش دانشجو در اواخر آن سال شد. بدين ترتيب که در اسفند ماه 1361، اولين آزمون دانشگاه آزاد اسلامي در 10 شهر کشور و با حضور 30 هزار شرکت کننده برگزار شد که از اين ميان، 3000 نفر انتخاب و مشغول تحصيل شدند. اساسنامه مصوب سال 1361 تا دي ماه 1364 به تنهايي مبناي کار و حرکت دانشگاه بود ولي بعدها اساسنامه جديدي با عنوان قانون تأييد رشته هاي دانشگاهي آزاد اسلامي در دهم تيرماه 1369 به تصويب هيئت وزيران رسيد که به موجب آن، نحوه همکاري استادان و محققان دانشگاه ها و پژوهشگاه هاي دولتي با اين دانشگاه و همچنين طرز استفاده دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي از آزمايشگاه ها، بيمارستان ها، کتابخانه ها و کارگاه ها و فضاي آموزشي مؤسسات آموزش عالي دولتي مشخص شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آغامحمدخان قاجار فرزند بزرگ محمدحسن خان قاجار قوانلو از اهالي استرآبادِ گرگان در مازندران بود. وي در کودکي پس از جنگي که بين قبيله اش با خانِ افشار روي داد مقطوع النسل گرديد و پس از دربدري فراوان با اکرام کريم خان زند، به مدت شانزده سال زندگي خوشي داشت. آغامحمدخان به محض اطلاع از بيماري شديد وکيل الرُّعايا زند، از شيراز گريخت و براي تشکيل حکومت و کسب قدرت، وارد عرصه جنگ و مبارزه شد. وي نيرومندترين رقيب خود يعني لطفعلي خان زند را به زحمت شکست داد و سرزمين هاي قلمرو ايران را که به علت ضعف حکومت مرکزي، توسط حاکمان محلي، اعلام استقلال کرده بودند به تصرف خود درآورد. وي در صدد ايجاد حکومتِ مرکزي مقتدر، از هيچ جنايتي فروگذار نکرد و حتي برادرانش را نيز به قتل رساند. آغامحمدخان قاجار در طول هفده سال، تمام مدعيان سياسي خود را از ميان برداشت و با قساوتي تمام، منظور خود را عملي ساخت. لشکرکشي هاي آغامحمدخان قاجار به مناطق گوناگون و قتل عام هاي کرمان، تفليس و ديگر نقاط، اوج سفاکي و بي رحمي او را به نمايش گذاشت. آغامحمدخان پس از گذشت سال ها از کسب قدرت، در سال 1174 ش به طور رسمي در تهران تاجگذاري کرد و با اعلام تاسيس سلسله پادشاهي قاجار خود را پادشاه ايران ناميد، ولي هنوز مدتي از سلطنت رسمي وي نگذشته بود که طي لشگرکشي جديدي که به قفقاز و گرجستان داشت توسط دو تن از خدمتکارانش به قتل رسيد و زندگي ننگين وي در 63 سالگي به
پايان رسيد. آغامحمدخان قاجار در طي سال هاي حکومت خود، قسمت اعظم خاک ايران را تحت انقياد و اطاعت خود درآورد.
وي مردي سنگدل، خشن و کينه توز بود و براي رسيدن به منظور خود از انجام هيچ جنايتي پرهيز نمي کرد.
شرح مناسبت:
پس از آن که محمدعلي شاه قاجار خود را براي وارد ساختن ضربه نهايي بر پيکر مشروطه آماده ساخت و براي حمله به مجلس تدارک ديد، با اولتيماتومي به مجلس شوراي ملي، خواستار دستگيري فوري هشت تن از رهبران و سخنوران مشروطه شد. ملک المتکلّمين که از خطباي مشهور بود و به هر مناسبتي در سخنان خود به سرزنش محمدعلي شاه و اقدامات وي مي پرداخت؛ ميرزا جهانگير خان شيرازي که با انتشار روزنامه صور اسرافيل با شاه در افتاده بود؛ سيد محمد رضامساوات که در روزنامه اش به محمد علي شاه به شدت انتقاد مي کرد، سيد جمال الدين واعظ نيز که سابقه طولاني در تهييج مردم و ايراد سخنان کوبنده و ضد استبدادي داشت و چند نفر ديگر، از جمله افرادي بودند که محمدعلي شاه خواهان دستگيري و تبعيد آنان شده بود. به هرحال، مجلس از پذيرفتن اخطار شاه سرباز زد و بدين ترتيب، شاه که بهانه لازم را براي انهدام کامل مجلس و مشروطه به دست آورده بود، دستور تهيه مقدمات انهدام ساختمان مجلس را که نماد آزادي و حکومت مشروطه بود صادر کرد و اين ماجرا پنج روز بعد، در دوم تير 1287 اتفاق افتاد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد احمد حسيني خسروشاهي در سال 1291 ش (1330 ق) در تبريز به دنيا آمد. پس از آن که دروس مقدماتي علوم اسلامي را در زادگاه خود فراگرفت، در سال 1314 ش، پدرش به علت مخالفت با ماجراي کشف حجاب و ديگر اقدامات ضد ديني رضاخان پهلوي، به اتفاق عده اي از روحانيون مبارز تبريز، به سمنان و سپس به مشهد تبعيد
شد. سيد احمد نيز به مشهد رفت و از محضر استاداني چون حضرات آيات: حاج آقا حسين قمي، ميرزا ابوالحسن انگجي و ميرزا محمد آيت اللَّه زاده خراساني استفاده کرد. سپس بعد از اقامتي دو ساله در تبريز، راهي قم شد و در درس شيخ عبدالکريم حائري يزدي و استادان ديگر حوزه حضور مستمر يافت وي پس از سالياني به مدارج عالي علم و کمال و فقاهت دست يافت و خود نيز سال ها به تدريس فقه و اصول و کلام و اخلاق پرداخت. آيت اللَّه خسروشاهي سپس به دعوت پدر به تبريز مراجعت نمود و تا آخر عمر، رسالت خود را در آن جا ادامه داد. اين فقيه بزرگوار در آغاز قيام امام خميني(ره) در سال 1342 ش، از جمله علماي مبارزي بود که در تبريز به طرفداري از جنبش اسلامي امام پرداخت و در اين راه، بارها توسط عمّال پهلوي در تبريز، دستگير، زنداني و تبعيد شد. آيت اللَّه سيد احمد خسروشاهي سرانجام در 28 خرداد 1356 ش برابر با 30 جمادي الثاني 1397 ق در 65 سالگي دارفاني را وداع گفت و برحسب وصيت در صحن مطهر امام رضا(ع) دفن گرديد. برخي از آثار علمي و قلمي ايشان بدين قرار است: رسالةُ في المواعظ، حاشيه بر کتاب تبصره علامه حلي و حاشيه برعروةُ الوثقي و …
-
شرح مناسبت:
پس از تصويب قانون ملي شدن صنعت نفت ايران در 29 اسفند 1329، هيئتي متشکل از کارشناسان ايراني، اداره امور اجرايي شرکت ملي نفت ايران را به عهده گرفت. با تشکيل اين هيئت، بنا به پيشنهاد آيت اللَّه کاشاني و دکتر مصدق و تصويب مجالس
شوراي ملي و سناي ايران، از شرکت نفت انگليس خلع يد شد. بدين ترتيب در 29 خرداد ماه 1330، اين روز، روز خلع يد از شرکت نفت انگليس نام گرفت. در اين روز، مردم مسلمان ايران پس از مبارزه و فداکاري بسيار به يک پيروزي درخشان دست يافتند و استعمار خارجي و استبداد داخلي را وادار به عقب نشيني کردند. در پي خلع يد از شرکت نفت انگليس، کارکنان خارجي اين شرکت که بيش از چهار هزار و پانصد نفر بودند، به طور دست جمعي از ايران خارج شدند. در پي آن، دولت انگليس، دست به اقدامات سياسي وسيعي زد و ايران را تهديد نظامي کرد.
شرح مناسبت:
دکتر علي شريعتي در سال 1312 شمسي در شهرستان مزينان در استان خراسان متولد شد. وي پس از اتمام تحصيلات ابتدايي و متوسطه، راهي پاريس شد و در آنجا موفق به اخذ دکتراي جامعه شناسي گرديد. او در ضمن تحصيل در فرانسه، جهت آزادي کشور مسلمان نشين الجزاير نيز کوشش هاي چشمگيري داشت. دکتر در سال 1343 به ايران بازگشت و بلافاصله به خاطر مبارزاتي که عليه رژيم ستم شاهي انجام داده بود دستگير و روانه زندان شد. پس از آزادي از زندان ضمن اشتغال به تدريس، به سخنراني هاي روشنگرانه همت گماشت. در اين زمان، شريعتي مبارزات خود را با برگزاري جلسات سخنراني و بحث، در حسينيه ارشاد تهران ادامه داد. او در کنار استادان و متفکراني نظير استاد شهيد مرتضي مطهري و باهنر، حسينيه ارشاد را به پايگاهي جهت تغذيه فکري نسل جوان تبديل نمودند. دکتر شريعتي به امام خميني(ره) علاقمند بود و محققي فعال به
شمار مي رفت، به طوري که در طول زندگي کوتاه خود، بيش از 200 اثر به صورت کتاب، جزوه و مجموعه نوار سخنراني از خود به جاي گذاشت. فعاليت هاي فرهنگي دکتر شريعتي، سبب دستگيري مجدد او گرديد و پس از آزادي، در تاريخ 16 ارديبهشت 1356 به لندن مسافرت کرد و در 29 خرداد همان سال در آن شهر به طرز مشکوکي درگذشت. بدنش را پس از چند روز به سوريه منتقل کرده و در زينبيه به خاک سپردند. برخي سخنان و نوشته هاي وي در عين داشتن نکات بديع و احساس برانگيز، در خور تأمل و نقد مي باشند.
شرح مناسبت:
منطقه استراتژيک مهران، يکي از جبهه هاي مهم ايران در استان ايلام بود که طي دوران جنگ، چندين بار از جانب دو طرف، دست به دست شد. عراق که در اواخر جنگ با پشتيباني بسيار غرب و به ويژه آمريکا، به پيشرفته ترين تسليحات نظامي مجهز شده بود، تصميم گرفت تا بار ديگر اين منطقه را اشغال نمايد. از اين رو، ارتش عراق در اقدامي مشترک با منافقين، در 29 خرداد 67 به مهران حمله کرد و اين شهر را به اشغال خود درآوردند. پس از آن نيروهاي منافقين با برخورداري از حمايت يگان هاي دشمن، وارد شهر مهران شدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا علي غروي تبريزي در سال 1309 ش (1349 ق) در تبريز به دنيا آمد. وي علي رغم از دست دادن پدر در طفوليت، در چهارده سالگي وارد حوزه علميه قم شد. آيت اللَّه غروي پس از پنج سال اقامت در قم، جهت اخذ دانش بيشتر و ارتباط با باب علم، رهسپار نجف گرديد و از استاداني همچون آيت اللَّه سيد ابوالقاسم خويي و ميرزا باقر زنجاني بهره برد. او در عين تحصيل، به تدريس نيز مي پرداخت و پس از چندي، حوزه مستقلي براي تدريس خارج تأسيس نمود. آيت اللَّه غروي داراي بياني روشن و قلمي گويا بود و سخت ترين و سنگين ترين مطالب فقهي را با روشن ترين عبارات تبيين مي کرد. از اين فقيه برجسته آثار متعددي بر جاي مانده است که التَّنْقيح در دوازده جلد شامل تقرير درس آيت اللَّه خويي، شرح استدلالي مکاسب، رساله اي در قاعده طهارت و رساله اي در قاعده قضا از
آن جمله است. سرانجام اين عالم بزرگوار در حالي که کمتر از دو ماه از شهادت آيت اللَّه شيخ مرتضي بروجردي توسط دژخيمان بعث عراق مي گذشت در 29 خرداد 1377 برابر با 24 صفر 1419 ق در حالي که از زيارت حرم امام حسين(ع) مراجعت مي نمود مورد هدف مزدوران خون آشام بعث قرار گرفت و به همراه جمعي از ياران، در 68 سالگي به فيض شهادت نائل آمد.
شرح مناسبت:
با گسترده تر شدن اختلاف نيروهاي انقلابي با عناصر ضدانقلاب به رهبري منافقين و بني صدر، طرح عدم کفايت سياسي بني صدر در مجلس عنوان گرديد و حضرت امام، طي حکمي در بيستم خرداد 1360، وي را از فرماندهي کل قوا عزل کردند. در اين ميان نيروهاي انقلابي خواستار سرعت عمل در عزل اين عنصر غرب زده توسط مجلس و تأييد حضرت امام بودند که در روز 30 خرداد 1360 در بيرون مجلس تجمع کردند. از آن سو، گروهک هاي ضدانقلاب و طرفدار بني صدر، که تدارک وسيعي براي ايجاد آشوب و جلوگيري از کار مجلس ديده بودند، اعلان مبارزه مسلحانه کردند. در بعد از ظهر اين روز اين گروهک ها به خيابان ها ريختند و به تخريب اموال عمومي و قتل و غارت و آشوب در تهران و بسياري از شهرستان ها پرداختند. کم کم نيروهاي مردمي، سپاه و کميته ها به مقابله با آشوبگران برخاستند که در اين ميان درگيري هاي متعددي روي داد. سرانجام با مقاومت شديد انقلابيون، آشوبگران شکست خورده و متفرق شدند.
شرح مناسبت:
در بعدازظهر سي ام خرداد 1372 ش برابر با عاشوراي سال 1415 ق، در حالي که مردم عزادار در اوج برگزاري مراسم بزرگداشتِ قيام تاريخي امام حسين(ع) بودند، توسط منافقين کوردل بمبي داخل حرم مطهر و در نزديکي ضريح منور امام رضا(ع) در مشهد منفجر شد. در پي اين انفجار، ده ها تن از زائران و علاقه مندان اهل بيت(ع) در حرم امام رضا(ع) شهيد يا مجروح شدند و خسارت زيادي به حرم رضوي وارد آمد. پس از اين اقدام ضد بشري، مقام معظم رهبري حضرت
آيت اللَّه خامنه اي طي پيامي فرمودند: "منافقين کوردل نشان دادند که براي حريم مقدس اهل بيت عصمت و طهارت(ع) نيز هيچ گونه حرمتي قائل نيستند. دشمنان منافق، معاند و سنگدل، با اين جنايت نشان دادند که به هيچ يک از موازين انساني پايبند نيستند و دشمني آنان با ملت غيور و مؤمن ايران، هيچ حد و مرزي را نمي شناسد".
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد علامه حجت الاسلام و الملسمين سيد سعيد اختر رضوي، يکي از مبلغين بزرگ اسلام و تشيع در قاره آفريقا، در سال 1305 ش (1345 ق) در يکي از روستاهاي منطقه بيهار در شرق هند در بيت علم و فضيلت زاده شد. وي پس از فراگيري تحصيلات مقدماتي نزد پدر دانشمندش، در 15 سالگي سطوح عالي و زبان هاي اردو، انگليسي و فارسي را آموخت و درجه فخرالاَفاضل دريافت کرد. او بعدها علاوه بر اين، زبان هاي عربي، هندي، گجراتي و سواحيلي را به خوبي فراگرفت و بر هفت زبان مسلط شد. سيد سعيد اختر پس از سالياني که در هند به تبليغ دين مي پرداخت، بر حسب احساس وظيفه، در 35 سالگي راهي تانزانيا در شرق آفريقا شد و با قدمي استوار به نشر معارف اهل بيت (ع) اقدام نمود در حالي که در ابتدا هيچ اسم و رسمي از شيعه در آن ديار وجود نداشت. وي توانست با همت فراوان و پس از نامه نگاري هاي بسيار با علماي شيعه در مناطق آفريقا، مؤسسه بلال را تأسيس نمايد و پس از مدتي در کشورهاي آفريقايي، شُعباتي را افتتاح کند. سيد سعيد در اين راستا توانست پنجاه هزار نفر را به مذهب حقه جعفري رهنمون سازد و حدود 200 کتاب از جمله تفسير الميزان و الغدير را به زبان هاي گوناگون منتشر ساخته، ده ها مسجد، مدرسه، کتابخانه، حوزه علميه و درمانگاه و … تأسيس نمايد. آن مرد بزرگ عمرش را يکسره به تحقيق و تأليف و تبليغ گذراند و بيش از چهل اثر به زبان هاي
انگليسي و سواحيلي از خود بر جاي نهاد که الحجاب، يوم القيامه، الاسلام، العدل الالهي و الامامه از آن جمله اند.
علامه رضوي سرانجام پس از 43 سال اقامت در تانزانيا در سي ام خرداد 1381 ش برابر با هشتم ربيع الثاني 1423 ق، در 76 سالگي در دارالسلام پايتخت اين کشور درگذشت و پس از تشييع باشکوه در قبرستان شيعيان اين شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا جوادآقا ملکي تبريزي در حدود اواخر نيمه اول قرن سيزدهم هجري شمسي در خانواده اي متدين در تبريز به دنيا آمد. وي پس از تحصيلات مقدمات و سطوح حوزه، براي تکميل تحصيلات خود راهي نجف اشرف گرديد و در محضر عالمان نامداري همچون آخوند خراساني و حاج آقارضا همداني، فقه و اصول را آموخت و در حلقه درس حديث محدث بزرگ، ميرزا حسين نوري حاضر شد. ميرزا جواد ملکي پس از چندي در محفل عارف سترگ، آخوند ملاحسينقلي همداني قرار گرفت و پاي در سير و سلوک و عرفان و تهذيب نفس نهاد. وي در حدود سال 1280ش راهي قم گرديد و درس فقه، اخلاق و عرفان خود را برپا کرد. تابناکي سال هاي حضور اين شخصيت علمي - عرفاني، زمينه ساز هجرت بسياري از علما و بزرگان به سوي اين خطه گرديد و فضلاي فراواني در حلقه درس ميرزا جواد جاي گرفتند که حضرات آيات عظام: حاج آقا حسين فاطمي قمي، آخوند ملا علي همداني، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، سيد ابوالقاسم خويي، سيد رضا بهاءالديني و حضرت امام خميني(ره)، از آن جمله اند. همچنين برخي از کتب اين سالک الي اللَّه بدين قرارند:
اسرار الصلاة، المراقبات و رساله لقاءاللَّه و … سرانجام مرغ جان آيت اللَّه ميرزاجواد ملکي تبريزي، اين عارف کامل و عالم عامل و سالک واصل در سي و يکم خرداد 1305 ش برابر با يازدهم ذي حجه 1344 ق از قفس تن رهايي يافت و پيکر مطهر وي پس از تشييعي با شکوه، در جوار حرم حضرت معصومه(س) در قبرستان شيخان قم، رخ در نقاب خاک کشيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از ماه ها درگيري بني صدر و هوادارانش با نيروهاي ارزشي و انقلابي، طرح عدم کفايت سياسي رييس جمهور در مجلس شوراي اسلامي مطرح شد. مهمترين دليل بر عدم کفايت سياسي بني صدر، موضع گيري وي عليه نظام جمهوري اسلامي و اتحاد نامقدس با کليه نيروهاي ضد انقلاب وابسته به شرق و غرب جهت نابودي نظام اسلامي و همچنين مخالفت مستمر وي با مجلس شوراي اسلامي از بدو تأسيس و حتي پيش از افتتاح آن، دخالت صريح در قوه قضاييه و عدم درک صحيح از بديهي ترين اصول قانون اساسي و نيز عدم اعتقاد به اصل تفکيک قوا عنوان گرديد. در نتيجه، اين طرح با 177 رأي موافق، 1 رأي مخالف و 12 رأي ممتنع به تصويب رسيد و يک روز پس از تصويب طرح عدم کفايت سياسي بني صدر، حضرت امام خميني(ره)، وي را از رياست جمهوري اسلامي ايران نيز عزل کردند. اين در حالي بود که حضرت امام، پيش از اين وي را در بيستم خرداد 1360، از فرماندهي کل قوا نيز عزل کرده بودند. پس از برکناري بني صدر از رياست جمهوري، فعاليت هاي خرابکارانه و براندازانه بر ضد حکومت و دولت آغاز شد که عمدتاً از طرف منافقين موسوم به سازمان مجاهدين خلق سازماندهي مي گرديد. از جمله در هفتم تيرماه 1360، دفتر حزب جمهوري اسلامي منفجر شد و طي آن، آيت اللَّه بهشتي و شماري از وزرا و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به شهادت رسيدند. همچنين در هشتم شهريور 1360، دفتر نخست وزيري منفجر شد و در آن، محمدعلي رجايي، رييس جمهور
و دکتر محمد جواد باهنر، نخست وزير و تعدادي از شخصيت ها شربت شهادت نوشيدند.
اين وقايع مي توانست به سادگي منجر به سقوط يک نظام سياسي شود، اما بازتاب آن در مردم، نتيجه معکوس داشت چرا که با سخنراني ها و پيام هاي امام خميني(ره) که به نحو هوشمندانه اي به مردم اميد مي دادند، آنان را انسجام مي بخشيدند و گروه هاي سياسي ضدِ نظام را بي اعتبار مي ساختند، اثري وصف ناشدني در ملت مسلمان براي مقاومت بيشتر ايجاد مي کرد. از اين جهت بود که نظام اسلامي از اين دوران پرخطر و پرآشوب با توکل بر خدا، رهبري هاي حضرت امام و مقاومت و پايدار مردم گذشت و به مسير خود ادامه داد.
شرح مناسبت:
دکتر مصطفي چمران در سال 1311 ش در تهران به دنيا آمد. پس از پشت سرگذاشتن تحصيلات ابتدايي و متوسطه، وارد دانشکده فني دانشگاه تهران گرديد و پس از احراز رتبه اول دانشگاه، بورس تحصيلي در آمريکا را اخذ کرد. در امريکا به تشکيل انجمن اسلامي دانشجويان ايراني و انتشار ماهنامه و فعاليت هاي متعدد ضدرژيم پهلوي پرداخت. دکتر چمران سپس راهي مصر گرديد و پس از گذراندن دوره نظامي چريکي، جهت ياري برادران لبناني به آن کشور رفت. وي به مدت هشت سال در آن ديار ماند و همگام با امام موسي صدر خدمات شاياني به ملت مظلوم آن سامان ارايه کرد. دکتر مصطفي چمران پس از پيروزي انقلاب اسلامي و پس از 22 سال دوري از وطن به کشور بازگشت و معاونت نخست وزيري را برعهده گرفت. وي بعدها نماينده امام در شوراي دفاع، وزير دفاع
و نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي گرديد و مشغول به خدمت شد. دکتر مصطفي چمران همچنين ستاد جنگ هاي نامنظم را در اهواز سازمان دهي کرد و ضربات متعددي بر پيکر ارتش متجاوز بعثي وارد نمود. حضور اين سردار رشيد اسلام در جبهه هاي نبرد و نيز فرو نشاندن غائله پاوه و سرکوب عناصر ضدانقلاب در کردستان از جمله صفحات درخشان زندگي اين شهيد والا مقام مي باشند. سرانجام اين عارف و فرمانده سلحشور در حالي که چند روز قبل، منطقه عملياتي دهلاويه را از لوث وجود دشمن بعثي پاک کرده بود، در آخر خرداد 1361 در اين منطقه به ديدار معبود شتافت و پيکر پاکش در گلزار شهداي بهشت زهرا، جاي گرفت.
شرح مناسبت:
عمليات نصر4 در تاريخ 66/3/31 با رمز مبارک يا امام جعفر صادق(ع)، با هدف آزادسازي شهر ماووت عراق و ارتفاعات منطقه آغاز شد. رزمندگان اسلام پس از شناسايي منطقه، به سمت هدف حرکت کرده و به شهر ماووت نزديک شدند. پس از ساعاتي درگيري، رزمندگان با تثبيت مواضع تصرف شده و به غنيمت گرفتن مهمات دشمن، مقدمات آزادي شهر ماووت رافراهم مي کنند و اين شهر در يک قدمي آزادي قرار گرفت. اين عمليات در روزهاي بعد نيز ادامه يافت و علي رغم مقاومت شديد نيروهاي بعث، رزمندگان اسلام با استفاده از شيوه هاي جنگ هاي کوهستاني و تنگ کردن حلقه محاصره، پيروزمندانه وارد ماووت عراق شدند. در اين حال دشمن براي باز پس گيري ماووت، پاتک هاي سنگيني تدارک ديد که همگي با شکست و عقب نشيني آنان مواجه گرديد. اين عمليات که در سه مرحله صورت گرفت
نتايج ذيل را به همراه داشت: تلفات نيروي انساني دشمن: 560 نفر اسير، 3000 نفر کشته و زخمي؛ ساير نتايج: آزاد شدن بخش ديگري از منطقه ماووت از جمله شهر و دشت ماووت و ارتفاعاتي نظير ژاژيله، شاخ قشنگ، بالوسه و در مجموع، منطقه اي به وسعت 50 کيلومتر مربع؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 8 دستگاه انهدامي و 10 دستگاه اغتنامي، خودرو: 10 دستگاه انهدامي و 20 دستگاه اغتنامي.
شرح مناسبت:
در نيمه شب سي ويکم خرداد ماه 1369، زلزله شديدي در گيلان و زنجان به وقوع پيوست که بيش از پنجاه هزار تن کشته و شصت هزار نفر مجروح و نيم ميليون آواره برجاي گذاشت. در اثر اين زمين لرزه، 32 هزار واحد مسکوني روستايي و هزاران خانه و مغازه در شهرهاي استان هاي گيلان و زنجان به طور کامل تخريب شد. همچنين نزديک به يک ميليون رأس انواع احشام نيز زير آوار ماندند. قدرت اين زلزله سهمگين 7/3 درجه در مقياس ريشتر و با مرکزيت شهر رودبار بود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمدباقر سلطاني طباطبايي بروجردي فرزند آيت اللَّه سيدعلي اصغر سلطان العلماء بروجردي از علما و بزرگان آن شهر، در سال 1291 ش (1333 ق) در بروجرد به دنيا آمد. وي پس از پشت سر گذاشتن مقدمات علوم در زادگاهش، راهي قم گرديد و از محضر استادان بزرگي همچون حضرات آيات سيد محمدتقي خوانساري، محمد فيض قمي و محمد علي اراکي استفاده کرد. آيت اللَّه سلطاني سپس عازم نجف اشرف شد و در حلقه درس آيات عظام سيد ابوالحسن اصفهاني و آقاضياءالدين عراقي شرکت نمود و به مدارج والاي علمي دست يافت. اين عالم رباني پس از آن مدتي در مشهد و در نهايت در قم سکني گزيد و به تدريس فقه و اصول مشغول شد. آيت اللَّه سلطاني در اين سال ها همزمان با تدريس، در دروس فقه و اصول آيت اللَّه بروجردي و درس معقولِ آيت اللَّه شاه آبادي شرکت مي جست و در اين علوم به مدارج بالايي دست يافت. آيت اللَّه سلطاني از آن پس يکسره به تدريس و
تاليف همت گماشت و شاگردان فاضلي در حوزه علميه قم پرورش داد. همچنين از اين عالم برجسته آثاري از جمله استصحاب، الفوائد الفاطميه و رساله اي در شرح منظومه ميرزا محمد تنکابني بر جاي مانده است. آيت اللَّه سلطاني، دوستي ديرينه اي با حضرت امام خميني(ره) داشته و حاج احمد خميني نيز داماد ايشان بود. معظم له در دوره اول مجلس خبرگان قانون اساسي نيز حضور داشت. سرانجام اين فقيه اصولي و مدرس برجسته حوزه علميه قم، در سي و يکم خرداد 1376 ش برابر با پانزدهم صفر 1418 ق در 85 سالگي بدرود حيات گفت و در جوار مرقد مطهر حضرت امام خميني(ره)، به خاک سپرده شد.
-
شرح مناسبت:
بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، نهاد شوراي عالي تبليغات اسلامي در اول تيرماه سال 1360، به صورت نهادي منسجم، مستقل و وابسته به ولايت فقيه با دستور امام خميني(ره) و به منظور پرداختن به امر تبليغات ديني و اشاعه معارف اسلامي به وجود آمد. اين نهاد انقلابي در سير تکاملي خود در 14 فروردين سال 1368 با نظر حضرت امام(ره) به سازمان تبليغات اسلامي تغيير نام يافت. سياست گذاري، برنامه ريزي، هدايت، سازمان دهي، پشتيباني و نظارت بر تبليغات ديني مردمي، تلاش در جهت احيا و اشاعه معارف و فرهنگ اسلامي، تاسيس مراکز اطلاع رساني تخصصي، تبليغي و ديني، سازمان دهي و اعزام مبلغ به داخل و خارج از کشور، نظارت بر چاپ و نشر قرآن کريم و انجام فعاليت هاي قرآني و … از جمله وظايف سازمان تبليغات اسلامي مي باشد.
شرح مناسبت:
پس از مدت ها اختلاف بين مسؤولان انقلابي نظام اسلامي و بني صدر، رييس جمهور خائن و طرفداران او، همچنين سوء مديريت در جنگ و نيز موضع گيري عليه اهداف نظام اسلامي، حضرت امام خميني(ره) در 20 خرداد 1360، پس از مشورت با مسؤولان عالي رتبه نظام، وي را از فرماندهي کل قوا، که به نيابت از ولي فقيه در اختيار او بود، بر کنار نمودند. اين عمل حضرت امام، واکنش منفي بني صدر را برانگيخت و به جاي آن که در صدد اصلاح خود و پايان دادن به کارشکني ها و مخالفت هاي خود باشد، به حکم امام بي اعتنايي نمود که اين امر بر نمايندگان انقلابي مجلس شوراي اسلامي گران آمد. از اين رو در 24 خرداد، درخواست طرح
عدم کفايت سياسي او را در مجلس عنوان نمودند. در اين ميان هر چند برخي نمايندگانِ هوادار بني صدر و طرفداران او در خارج از مجلس، بر عدم طرح اين مسأله در مجلس تلاش کردند ولي در نهايت، نمايندگان پيرو امام خميني و نظام اسلامي در مجلس شوراي اسلامي در 31 خرداد 1360 رأي به عدم کفايت سياسي بني صدر داده و اين حکم را به حضرت امام ارسال داشتند. فرداي آن روز در اول تيرماه، حضرت امام خميني(ره)، طي پيامي اين مهره دست نشانده اجانب را از رياست جمهوري عزل کردند. ايشان در آن پيام فرمودند: "پس از راي اکثريت قاطع نمايندگان مجلس به عدم کفايت سياسي بني صدر، ايشان را از رياست جمهوري عزل نمودم.
" بني صدر که از بازداشت و محاکمه خود هراسان بود، پس از پنج هفته اختفاء، با لباس و آرايش زنانه و با هماهنگي عوامل مزدور خويش و با ربودن يک هواپيماي متعلق به جمهوري اسلامي ايران، با کوله باري از خيانت به ملت، در 7 مرداد 1360 از ايران به فرانسه گريخت و در آنجا عمليات ضد نظام را با همکاري منافقين ادامه داد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد حسين طباطبايي بحرالعلوم در سال 1308 ش (1348 ق) در نجف اشرف در بيت علم و فقاهت به دنيا آمد و از کودکي به تحصيل علوم ديني روي آورد. وي پس از گذراندن مقدمات و سطوح حوزه، در 23 سالگي به درس خارج آيات عظام: سيد ابوالقاسم خويي، ميرزاحسن بجنوردي، سيد حسن حکيم و پدرش آيت اللَّه سيد محمدتقي بحرالعلوم راه يافت و به مدارج عالي علمي دست يافت. او
همزمان با تحصيل، به تدريس، تاليف و تاسيس مراکز عام المنفعه پرداخت و بنيادهايي براي تحقيق، چاپ و اهداي کتاب هاي شيعي پايه گذاري کرد. آيت اللَّه بحرالعوم پس از وفات آيت اللَّه خويي، با فشارهاي گوناگوني از جانب رژيم بعثي عراق مواجه شد تا به عنوان مرجعيت عربي وابسته به رژيم با حزب بعث همکاري کند، اما اين فقيه سترگ، هيچ گاه سر تسليم در مقابل آنان فرود نياورد. وي در نجف و ساير مناطق شيعه نشين عراق به عنوان يکي از مراجع تقليد مطرح بود و در مسجد شيخ طوسي به درس و بحث مشغول بود. در اين ميان تاليفات متعددي از ايشان به چاپ رسيد که تحقيق کتاب تلخيص الشافي شيخ طوسي در 4 جلد، الجهاد في الاسلام و تحقيق کتاب الفوائدُ الرِّجاليه در 4 جلد از آن جمله است. سرانجام آن فقيه خدمتگزار دين در اول تير ماه 1380 ش برابر با 29 ربيع الاول 1422 ق در 72 سالگي بر اثر مرگ مشکوکي در نجف اشرف درگذشت و رژيم عراق پيکرش را بي درنگ و بدون هرگونه تشييع و مجالس بزرگداشت، مظلومانه و غريبانه در مسجد محل درسش به خاک سپرد.
شرح مناسبت:
جهت ارج نهادن به مقام والاي قضاء و قضاوت و تکريم از مقام شهيد مظلوم، آيت اللَّه دکتر سيدمحمد حسيني بهشتي، اولين مسؤول دستگاه قضايي جمهوري اسلامي ايران، بنا به پيشنهاد قوه قضاييه، مبني بر نامگذاري هفته اول تيرماه، سالروز شهادت آن بزرگوار، به عنوان هفته قوه قضاييه، اين پيشنهاد در تاريخ 27 تير ماه 1373 در شوراي فرهنگ عمومي مطرح شد و به تصويب رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمدعلي شاه قاجار، از همان آغاز کار، مصمم به برانداختن مشروطيت بود، اما بهانه اي در دست نداشت. اما در جريان سوء قصدي که به وي شد، بهانه لازم را به دست آورد و آن را به گردن آزادي خواهان انداخت، تا اينکه سرانجام پس از ماه ها کشمکش ميان مجلس و دربار و عدم دسترسي به نتيجه مطلوب، در روز سه شنبه دوم تيرماه 1287 ش برابر با 23 جمادي اولِ 1326 ق، هنوز آفتاب طلوع نکرده بود که قشون محمدعلي شاه به سوي مجلس روان شدند و راه هايي را که به مجلس منتهي مي شد، بستند. مجاهدان که در ميدان بهارستان بودند در سنگرهاي خود به حال آماده باش درآمدند. چون خبر به گوش حضرات آيات بهبهاني و طباطبايي، از رهبران روحاني مشروطه، رسيد، با بي پروايي و دليري از خانه بيرون آمدند و خود را به مجلس رسانيدند تا شايد از وقوع حادثه جلوگيري نمايند. ناگهان مجلس شوراي ملي که هنوز مدت زيادي از بدو تشکيل آن نمي گذشت به دستور محمد علي شاه مستبد و توسط کلنل لياخوف، افسر روسي به توپ بسته شد. در پي اين حمله، نعش خونين آزادي خواهان، صحن بهارستان را پُر کرد و صداي ناله و فرياد از هرسو به گوش مي رسيد. مجاهدان نيز مردانه، تفنگ در دست گرفته و از خود و مجلس دفاع مي کردند. جنگ درحدود چهار ساعت به طول انجاميد و سرانجام به نفع شاه پايان يافت. در اين ماجرا، محمدعلي شاه که مورد حمايت دولت روس بود به اعدام و تبعيد و
زنداني کردن نمايندگان مجلس پرداخت. شاه دستور داد که آقا سيدعبداللَّه بهبهاني را به کرمانشاه تبعيد کرده، آيت اللَّه سيدمحمد طباطبايي را در شميران خانه نشين نمايند. عده اي از آزادي خواهان را، زنجير به گردن انداخته و کِشان کشان به باغشاه بردند.
از ميان اين جمع، تنها ملک المتکلمين و ميرزا جهانگيرخان صوراسرافيل از مشروطه طلبان مشهور و مخالف استبداد قاجاري را به حضور شاه آوردند. وي پس از اين که مدتي به آن دو دشنام داد، دستور قتل هر دوي آنها را صادر کرد. در اين واقعه بيش از سيصد تن از مجاهدان، آزادي خواهان و مشروطه طلبان کشته و پانصد تن ديگر زخمي و تعداد زيادي بازداشت شدند. هم چنين انجمن ها تعطيل، روزنامه ها توقيف و مشروطيت دو ساله ايران به پايان رسيد. بدين ترتيب مجلس، منحل شد و دوره استبداد صغير آغاز گشت.
شرح مناسبت:
رضاخان پهلوي پس از به دست گرفتن قدرت، دائماً در تلاش براي نابودي مظاهر ديني و سنتي مردم بود و قصد جايگزيني فرهنگ غرب در ايران را در سر مي پروراند. وي در اين راه، در هر مدت قانوني، را به مردم ابلاغ مي کرد که طرح اجباري شدن استفاده از کلاه شاپو يکي از آنان بود. اين قانون ابتدا در مورد وزرا، وکلا و رؤساي ادارات و مستخدمان دولت اجرا گرديد که بايد لباس متحدالشکل بپوشند و کلاه شاپو يا پهلوي برسرگذارند. سپس اين دستور براي مدارس اجباري گرديد و دانش آموزان موظف به پوشيدن لباس يک شکل شدند. دراين ميان، بازاريان از تغيير لباس ناراضي بوده و با تمام فشار و توصيه هاي کلانتري ها،
از آن روي گردان بودند. از آن طرف، چون قانون براي پوشيدن لباس کوتاه و کت و شلوار وجود نداشت و بسياري از طبقات مردم، مايل نبودند از لباس اجدادي خود دست بکشند و لباس جديد را در بر نمايند، بنابراين مشکلاتي به وجود آمد. از اين رو، براي اينکه اين عمل صورت قانوني پيدا کند با اشاره دربار به مجلس، نمايندگان با تصويب طرحي، در دوم تيرماه 1306 استفاده از کلاه شاپو را اجباري اعلام کردند. با تصويب اين طرح، ماموران دولت بر فشار خود بر مردم افزودند و آن را در سطح کشور رايج ساختند. در مقابل، اشخاص بسياري بودند که در مخالفت با اين طرح، ديگر به سر کسب و کار خود نرفتند و خانه نشين شدند.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي نهضت مشروطه و روشن شدن خطر انحراف آن، اقدامات شيخ فضل اللَّه نوري به عنوان يکي از عالمان بزرگ زمان، عليه مشروطه غيرمشروعه از اوايل سال 1286 ش آغاز شد. وي در روز سوم تير همان سال در رأس عده اي از روحانيون و طلاب و اصناف که بالغ بر پانصد نفر مي شدند در اعتراض به انحراف اين نهضت به جريان غيرديني، در حرم حضرت عبدالعظيم در شهر ري متحصن شدند. وعاظ حاضر در آن تحصُّن، همه روزه ضمن ايراد سخنراني، حکومت مشروطه را خلاف شرع دانسته و تقاضاي جدّي از شاه به عمل آورده که بايد مشروطه، مشروعه شود. در همان ايام شيخ فضل اللَّه نوري به تمام علماي ايران تلگراف زد و ضمن برشمردن اعمال ضداسلامي که در قالب مشروطيت انجام مي گرفت، از همه علما خواست عليه
اين جريان انحرافي به پا خيزند. شيخ فضل اللَّه نوري مي گفت: "انقلاب مشروطه از اصول اوليه خود منحرف شده و عناصر مخالف اسلام در زير لباس مشروطه خواهي، قصد دارند، تيشه به ريشه اسلام بزنند." اين تحصن يکي از بهانه هاي مهم فاتحان تهران براي اعدام شيخ فضل اللَّه نوري در 11 مرداد سال 1288ش برابر با 13 رجب 1327ق گرديد.
شرح مناسبت:
يک روز پس از به توپ بستن مجلس، محمدعلي شاه قاجار براي ايجاد رُعب در ميان مردم و تعطيلي اجتماعات و انجمن هاي ملي، حکومت نظامي را در تهران اعلام کرد. بر اساس اين فرمان، لياخوف روسي فرمانده نيروهاي قزاق مأمور شد تا با استفاده از نيروهاي گارد قزّاق، افراد مسلح را در شهر بازداشت کنند. طي اين فرمان، تجمع مردم در شهر ممنوع گرديد و به مأموران دستور داده شد تا با شليک گلوله مانع از اجتماع افراد شوند. همچنين براي جلوگيري از تحصُّن مردم در سفارت خانه ها يا حرم حضرت عبدالعظيم در ري، عفو عمومي اعلان نمودند. هدف از اين کار، فريفتن مشروطه خواهانِ متواري بود، چنان که بدين وسيله، عده بسياري دستگير شدند.
شرح مناسبت:
ميرزا جهانگير خان شيرازي در سال 1355ش (1292ق) در شيراز به دنيا آمد. در 18 سالگي در مدرسه دارالفنون در تهران به تحصيل علوم و فنون جديد پرداخت و يکي از دانشمندان زمان گرديد. در اين هنگام بود که نهضت آزادي خواهي آغاز شد. او با حضور در جلسات و مجامع مخفي اين نهضت، با بزرگان سياسي ايران آشنا گشت و خود يکي از ارکان عمده آزادي طلبان به شمار رفت. وي در اوايل سلطنت محمدعلي شاه قاجار، روزنامه صور اسرافيل را راه اندازي کرد و از مشروطه دفاع نمود. جهانگير خان سرانجام پس از اشغال مجلس توسط قواي روس، به دستور محمدعلي شاه دستگير و به باغشاه منتقل شد. در باغشاه او را به همراه ملک المتکلمين در سوم تيرماه 1287ش در 33 سالگي به طرزي فجيع به قتل رساندند.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا نصراللَّه مَلِکُ المُتِکَلِّمين در حدود سال 1240 ش (1277 ق) در اصفهان به دنيا آمد. در 22 سالگي به مکه رفت و در بازگشت، به هندوستان عزيمت نمود. در هندوستان کتابي به نام "مِنَ الخَلقِ اِلي الحَق" براي بيدار ساختن مسلمانان تصنيف کرد. پس از انتشار اين کتاب، انگليسي ها او را از هندوستان اخراج نمودند. از آن پس به ايران آمد و در بوشهر با سيدجمال الدين اسدآبادي ملاقات نمود. ملک المتکلمين از آن پس به اصفهان و تهران رفت و در جريان نهضت مشروطه با خطابه ها و سخنراني هاي خود به آگاهي بخشي مردم پرداخت. ملک المتکلمين که از خطبا و وعاظ مشهور دوره انقلاب مشروطيت به شمار مي رود، پس از آنکه مجلس شوراي ملي، به
فرمان محمدعلي شاه قاجار به توپ بسته شد، دستگير و به دستور شاه، در سوم تيرماه 1287ش در 47 سالگي به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
با به توپ بستن مجلس شوراي ملي و اعلام حکومت نظامي توسط محمدعلي شاه قاجار، مرحله اول مشروطيت که از سيزده مهر 1285ش همزمان با گشايش اولين دوره مجلس شوراي ملي آغاز شده بود، پايان يافت. با آغاز استبداد جديد که به دليل عمر کوتاه آن، استبداد صغير ناميده مي شود، بسياري از روشنفکرانِ غرب گرا، صحنه مبارازت را رها نموده و يکبار ديگر جنبش مردم ايران با الهام گرفتن از روح مذهب و رهبري روحانيت، در اندک مدتي به اوج خود رسيد. در اين حال، مردم، در تهران و شهرستان ها، دست به دفاع مسلحانه زده و در نهايت توانستند با محاصره پايتخت، آن را به تصرف خويش درآورند. انگيزه و محرک اصلي مردم در اين قيام، دستورالعمل هايي بود که از طرف علماي بزرگ، به ويژه از نجف اشرف به دست مردم مي رسيد. اين بيانيه ها و روشنگري ها بود که بر مبناي وظيفه شرعي، مردم را در سراسر ايران، به مقاومت در برابر استبداد برانگيخت و علي رغم حکومت نظامي، به دفاع مسلحانه واداشت تا اين که سرانجام، استبداد براي بار دوم سقوط کرد. در اين ميان، با برافراشته شدن دو پرچم روس و انگليس بر سر در عمارت سفارت روسيه که شاهِ فراري مستبد را پناه داده بود، براي چندمين بار ماهيت سياست هاي هماهنگ و مداخله جويانه روس و انگليس روشن گرديد. دوران استبداد صغير، يک سال و 22 روز به طول انجاميد و سرانجام
با خلع محمدعلي شاه و آغاز انتخابات دوره دوم مجلس شوراي ملي پايان يافت.
شرح مناسبت:
عمليات نصر 5 در نيمه شب تيرماه سال 1366 ش با رمز مقدس يا زهرا(س)، به منظور پاسخ گويي به شرارت هاي عراق در خليج فارس، بمباران مناطق کُردنشين عراق، تصرف و تامين بخشي از ارتفاعاتِ مسلطِ منطقه در جنوب غربي شهرستان سردشت در استان کردستان آغاز شد. طي اين عمليات، علاوه بر آزادسازي برخي روستاهاي ايران، رزمندگان اسلام بر ارتفاعات منطقه تسلط پيدا کرده، راه نفوذ عناصر ضدانقلاب به داخل مرزهاي ايران اسلامي در آن منطقه مسدود گرديد. در اين عمليات دشمن شکست خورده به طرف مرزهاي بين المللي عقب نشيني کرد و 20 کيلومتر از نوار مرزي تحت کنترل رزمندگان اسلام قرار گرفت.
شرح مناسبت:
استاد سيد مصلح الدين موسوي مهدوي اصفهاني در سال 1295 ش (1334 ق) در بيت علم و فضيلت در اصفهان زاده شد و در کودکي و نوجواني هم زمان با فراگيري علوم قديم، به تحصيل علوم جديد روي آورد. سيد مصلح الدين، در اصفهان از محضر حضرات آيات ميرزا محمدعلي حبيب آبادي، استاد سيد محمدکاظم عصار بهره ها برد و پس از اخذ ليسانس، به اصفهان بازگشت. وي در اصفهان به تدريس، تحقيق و تاليف روي آورد و در رشته هاي تاريخ، جغرافيا، حديث، تراجم و ادبيات اشتغال ورزيد. استاد مهدوي بر اثر تلاش وافر در علوم حديث از آيات عظام سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، محمدعلي اراکي، شيخ آقا بزرگ تهراني، سيد مصطفي صفايي خوانساري و ديگران اجازه روايت اخبار و احاديث اهل بيت (ع) را اخذ کرد. وي بيش از پنجاه سال از عمر خود را در کار تاليف و تحقيق و احياي عالمان دين و
شرح خدماتِ مفاخر روحانيت شيعه گذرانيد و از اين رهگذر، کتاب هاي بسياري را به عالَم علم و دانش ارزاني داشت که اين آثار نشانگر ژرفاي تحقيق و تتبع و دقت در نقل و عشق او به اهل بيت (ع) عصمت و طهارت و علاقه اش به روحانيت شيعه است. زندگي نامه علامه مجلسي در دو جلد، بيان المفاخر در دو جلد، دانشمندان و بزرگان اصفهان، تعليمات ديني براي دبيرستان در پنج جلد و ده ها اثر ديگر از جمله آثار اين محقق فرزانه است. سرانجام آن مرد بزرگ پس از يک دوره بيماري در شب چهارم تير ماه 1374ش برابر با 26 محرم 1416ق در 79 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
-
شرح مناسبت:
پس از انقلاب روسيه، انگليسي ها يکه تاز ميدان سياست ايران شدند و مي خواستند نهايت بهره برداري را از وضع موجود نمايند. لذا وقتي وثوق الدوله به نخست وزيري احمدشاه رسيد، سعي در نزديک ساختن خود به دولت ايران کردند. در نهايت پس از مذاکرات طولاني و محرمانه، قرارداد معروف به 1919 ميان دو طرف منعقد شد که پس از اطلاع مردم از آن، موجي از مخالفت و موافقت برخاست و جنگ مطبوعاتي آغاز شد. اين قرارداد ظاهراً با احترام مطلق به استقلال و تماميت ارضي ايران آغاز شده بود ولي سرانجام به آنجا منتهي گرديد که امور نظامي و اقتصادي ايران، بايد در دست مستشاران انگليسي قرار گيرد، قواي قزاق و ژاندارمري منحل و قشون متحدالشکل زيرنظر فرماندهي انگليسي تشکيل شود و در تعرفه گمرکي نيز تغييراتي صورت پذيرد. با
اوج گرفتن مخالفت ها، احمدشاه اين قرارداد را امضا نکرد و وثوق الدوله، پس از ناکامي از به انجام رساندن کار و پس از فشار فراوان مخالفان مجبور به کناره گيري گرديد تا اينکه اين قرارداد پس از چندي لغو شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
صنعت بيمه، يکي از اجزاي نظام اقتصادي هر جامعه را تشکيل مي دهد. امروزه، اين صنعت از رشد و اعتبار زيادي برخوردار است و همانند موتور محرکه اي، براي رشد و توسعه اقتصادي و اجتماعي عمل مي کند. متاسفانه در ايران، جامعه از نقش و اهميت اين صنعت در توسعه اقتصادي، حمايت از سرمايه هاي انساني، گسترش فرهنگ تعاون و تقويت روحيه اميدواري به کار و زندگي، آگاهي کامل ندارد و در مجموع، صنعت بيمه به طور فراگير مورد استفاده عموم قرار نگرفته است. در ايران دو نوع بيمه خصوصي وجود دارد: بيمه اجباري نظير بيمه خدمات درماني و بيمه تامين اجتماعي و … و بيمه اختياري، که در اختيار شرکت هاي بيمه قرار دارد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، شرکت هاي بيمه، ملي شدند که اين عمل اقدام شايسته اي براي حفظ سرمايه ملي بود. اين شرکت ها در ظاهر مستقل از هم هستند، اما تمام آن ها در زير چتر بيمه مرکزي جمهوري اسلامي ايران قرار دارند و داراي دستور العمل هاي واحدي مي باشند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ارسال پيشرفته ترين تسليحات نظامي از کشورهاي حامي حزب بعث به کشور عراق، در اواخر جنگ نمودي بسيار برجسته داشت به طوري که سيل اين کمک ها قطع نمي شد. در اين شرايط که نيروهاي جان بر کف ارتش، بسيج و سپاه اسلام، علي رغم محاصره اقتصادي - نظامي و عدم دسترسي به سلاح هاي جديد، به مقاومتي جانانه مشغول بودند، رژيم عراق از به کار بردن انواع بمب هاي ممنوعه و شيميايي ابايي نداشت. همچنين حمايت و سکوت مجامع بين المللي، اين رژيم را در انجام هر جنايتي جَري ساخته بود. در اين اوضاع و احوال، سقوط منطقه شلمچه و تداوم حملات دشمن در ساير مناطق و احتمال حمله به جزاير مجنون به عنوان آخرين منطقه اي که در جبهه هاي جنوبي همچنان در اختيار قواي نظامي ايران قرار داشت، جنگ را وارد مرحله اي حساس و حياتي نمود. با نزديک شدن روزهاي پاياني خرداد ماه 1367، عراق بر حجم تحرکات خود افزود و نيروهايش را در مناطق جزاير مجنون تقويت کرد. نکته قابل ملاحظه در تحرکات عراق، اجتناب از حفاظت و غافل گيري بود. به نظر مي رسيد دشمن قصد داشت تحرکات خود را نشان دهد تا با ايجاد رعب در نيروهاي ايراني، ضريب موفقتيش را افزايش دهد. تا اين که درچهارم تيرماه 1367، تهاجم نيروهاي عراق به جزاير مجنون آغاز شد که اين حمله، اوج اقتدار و قدرت ارتش عراق بود. در اين ميان بمباران شيميايي منطقه که دامنه آن تا حوالي هويزه گسترش يافته بود، باعث عقب نشيني نيروهاي خود مي گرديد، تا اين
که جزايز مجنون پس از جانفشاني هاي زياد قواي اسلام، به اشغال ارتش رژيم بعث درآمد.
عراق در اين حمله که به لحاظ تاکتيکي، پيشرفته بود، قصد گرفتن اسير داشت که توانست در ظرف مدت کوتاهي، هفده هزار اسير بگيرد. در اين وضعيت ايجاد شده و نيز سرنگون ساختن هواپيماي مسافربري ايران در دوازدهم تير آن سال توسط ناو آمريکايي مستقر در خليج فارس، بنا به ملاحظات جديد و همچنين تشديد فشارهاي بين المللي عليه جمهوري اسلامي ايران، حضرت امام خميني(ره) با يک تصميم مهم، اوضاع را به نفع ايران تغيير دادند و قطعنامه 598 شوراي امنيت را پذيرفتند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا احمد آشتياني، فقيه و فيلسوف شيعي، کوچک ترين فرزند ميرزا حسن مجتهد آشتياني، فقيه سرشناس روزگار ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه قاجار، در حدود سال 1261ش (1300ق) در تهران به دنيا آمد. وي پس از تحصيل علوم مقدماتي، چندي به درس فقه و اصول پدر خويش حاضر گشت و پس از رحلت او، در حوزه درس استادان ديگري چون شيخ مسيح طالقاني و سيد عبدالکريم لاهيجي حضور يافت. ايشان همچنين پس از مدتي حکمت مشاء، حکمت متعاليه، عرفان نظري، طب و رياضيات و نجوم را آموخت و به مقاطع بالاي علمي رسيد. آيت اللَّه آشتياني در چهل سالگي رهسپار نجف گشت و افزون بر کسب فيض از محضر استاداني چون ميرزاي ناييني و آقاضياءالدين عراقي، خود نيز مجلس درس فلسفه داير ساخت. ايشان پس از اقامت ده ساله در نجف، به ايران باز گشت و بقيه عمر را در تهران به تدريس فقه و اصول و علوم عقلي، تاليف کتاب و ارشاد مردم
گذراند. اين عالم رباني علاوه بر احاطه بر علوم عقلي و نقلي، در طبِّ قديم و دانش رياضي نيز دست داشت و خط را به نيکويي مي نوشت. وي عارفي خوش خلق، متواضع، سليم النَّفس، متعبّد و پارسا بود. از ميرزا احمد آشتياني آثار متعددي به جاي مانده است که نامه رهبران، لوامِعُ الحقايق، مقالات احمديه و کلمةُ الطيبَه و نيز بيش از سي حاشيه و شرح بر اکثر کتب مهم فقه و اصول و فلسفه و حکمت و عرفان، از آن جمله اند. سرانجام اين عالم رباني در 5 تير ماه 1354 ش برابر با 15 جمادي الثاني 1395 ق در نود و پنج سالگي در تهران درگذشت و در صحن حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در ري به خاک سپرده شد.
ميرزا احمد آشتياني به هنگام وفات، متصدي مدرسه علميه مروي، بزرگ ترين حوزه علميه تهران بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ رضا مدني کاشاني فرزند آيت اللَّه ملاعبدالرسول مدني مجتهد کاشاني، در حدود سال 1282ش (1321 ق) در کاشان به دنيا آمد. وي نخست علوم قديمه را فراگرفت و سپس به فراگيري علوم جديد پرداخت. آيت اللَّه مدني پس از ورود آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي به قم، به درس ايشان حاضر شد و مورد لطف و توجه ايشان قرار گرفت و از ايشان اجازه اجتهاد دريافت نمود. وي در اين دوران با عالماني همچون حضرات آيات سيد محمد تقي خوانساري، سيد احمد خوانساري، آخوند ملا علي همداني و حاج آقا روح اللَّه کمالوند هم مباحثه بود. سپس به امر پدر و خواست مردم به کاشان بازگشت و حوزه علميه کاشان را تأسيس کرد. آيت اللَّه مدني کاشاني همزمان به تدريس مدارج عالي فقه مشغول شد و مرجع امور ديني مردم گشت. براهينُ الحَجِّ للفقهاء و الحُجَج، القصاصُ لِلفقهاء و الخواص و الخلافه از جمله کتاب هاي ايشان است. سرانجام اين عالم رباني در پنجم تيرماه سال 1371 برابر با 24 ذي حجه سال 1412 ق در 89 سالگي دار فاني را وداع گفت و در کاشان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
محمدشاه قاجار چون به پادشاهي رسيد، وزارت خود را به پيشکارش ميرزاابوالقاسم فراهاني داد. او وزيري با تدبير و با نفوذ بود. اما چون محمدشاه مردِ ضعيف النفسي بود در اداره امور مملکت به رأي او کمتر توجه داشت. وي در مقام صدارت اعظمي، شاهزادگان خودسر قاجار را با خشونت و قساوت رام ساخت. قائم مقام با همه هوش و کفايت، کارداني، قدرت بر تقرير و تحرير، درايت در
امور اجتماعي و سياسي و احاطه عجيب بر ادب فارسي و عربي، مردي خودپسند و مغرور بود که در پيشبرد مقاصد خود از کشتن و کور کردن مخالفان و دروغ و نيرنگ خودداري نمي کرد و در اين راه، دوست و دشمن نمي شناخت. اين هيبت و صلابت و قدرت و برّندگي که خواه ناخواه با سنگدلي و حق ناشناسي و استبداد رأي و بلندپروازي و خودپسندي و دريدگي همراه بود موجب شد قائم مقام در بين طبقات مردم، محبوبيتي در خور نداشته بلکه همواره مورد حسد و بغض درباريان و بدگماني شاه قاجار باشد. حسودان و دشمنان قائم مقام، سرانجام محمدشاه را به اعدام او موافق کردند و با کمک حاج ميرزا آقاسي فرمان قتل قائم مقام را از شاه گرفتند. او را در شب آخر صفر 1251 ق برابر با ششم تيرماه 1214ش با دستمالي خفه کرده و جسدش را در حرم شاه عبدالعظيم دفن نمودند. قائم مقام فراهاني علاوه بر مقام سياسي، داراي تبحّر علمي در بسياري از فنون، مخصوصاً علوم و فنون ادبي و ساده نويسي بود و سبکي جديد در نثر فارسي به وجود آورد. از آثار مشهور اين سياست مدار و نويسنده ايراني مي توان به کتاب هاي منشات، جلاير نامه و ديوان اشعار او، اشاره کرد.
شرح مناسبت:
بي اعتنايي محمدعلي شاه قاجار به مشروطيت و مخالفت با مشروطه خواهان و سرکوبي آنان و نيز به توپ بستن مجلس شوراي ملي، مردم ايران را به شورش واداشت و در اين راه، مردم تبريز از ديگران پيشي گرفتند. در اين ميان دو تن از رادمردان تبريز به نام هاي ستارخان
(سردار ملي) و باقرخان (سالار ملي) به جمع مردم پيوستند و به رهبري قيام مردمي پرداختند. اين دو با همراهي مردم، در مقابل قشون عظيم محمدعلي شاه قاجار به مدت يازده ماه مقاومت کرده و از ورود نيروهاي دولتي به شهر ممانعت مي نمودند. در اواخر، چون کار اهالي تبريز به خاطر محاصره و نرسيدن آذوقه سخت شده بود، پس از مذاکره با نمايندگان روس و انگليس و تصويب آن دو دولت، قرار بر اين شد که عده اي از نيروهاي روس وارد تبريز شوند. با ورود نيروهاي روسيه به تبريز، محاصره اين شهر پايان يافت و قشون غارتگر محمدعلي شاه از اطراف تبريز متفرق شدند. در عين حال، چون به دليل حضور قواي روس در تبريز، موقعيت خطرناکي براي ستارخان و باقرخان ايجاد شده بود، اين دو به همراه تعداد ديگري از آزادي خواهان به سفارت عثماني در تبريز پناهنده شدند.
شرح مناسبت:
بعد از تشکيل نظام جمهوري اسلامي در ايران، توطئه هاي استکبار جهاني عليه حکومت نوپاي اسلامي فزوني گرفت و باتجهيز و تقويت گروهک ها و جريانات ضد انقلاب، درصدد نابودي نظام اسلامي برآمد. در همين راستا، عوامل ضد انقلاب که تا چندي قبل، با حيله و تزوير، خود را انقلابي معرفي مي کردند، نقاب از چهره برداشتند و با سوء استفاده از موقعيت به وجود آمده، به سلب آسايش و امنيت مردم مشغول شدند. يکي از اين گروه ها، سازمان منافقين خلق (مجاهدين خلق) بود که با ترور شخصيت هاي اسلامي و انقلابي، سعي داشت به اهداف پليد و شومِ خود دست يابد. مقام معظم رهبري که در آن وقت، نماينده امام
خميني(ره) در شوراي عالي دفاع و نيز امام جمعه تهران بودند، با روشنگري هاي خويش، مردم را نسبت به ماهيت پليد اين گروهک ها آشنا و نظرات آنان را در سخنراني ها مطرح مي ساختند. همين امر، موجب گرديد که گروهک منافقين، از ميان بردنِ معظمٌ له را در برنامه کار خود قرار دهد. در نهايت در ششم تيرماه 1360، حضرت آيت اللَّه خامنه اي که به منظور ايراد سخنراني در مسجد ابوذر واقع در ميدان ابوذر در شرق تهران حضور داشتند، در حين پاسخگويي به پرسش هاي حاضرين، بر اثر انفجار بمبي که توسط منافقين در يک دستگاه ضبط صوت کار گذاشته شده بود، از ناحيه کتف، گردن و دست به شدت زخمي شدند و به بيمارستان منتقل گرديدند. اما ايشان به طور معجزه آسايي زنده ماندند و اين از الطاف الهي بود که اين گنجينه گرانمايه و عزيز براي رهبري امت اسلام بعد از حضرت امام، حفظ شود تا سکاندار شايسته و لايقي جهت هدايت کشتي انقلاب اسلامي در اقيانوس متلاطم تحولات جهاني باشند.
کينه توزي هاي منافقين همچنان ادامه يافت و فرداي آن روز با منفجر کردن دفتر مرکزي حزب جمهوري اسلامي، جنايتي ديگر را ورق زدند.
شرح مناسبت:
يک روز پس از سوء قصد به جان حضرت آيت اللَّه خامنه اي در ششم تيرماه 1360، در ساعت 20 و 30 دقيقه شامگاه روز يکشنبه هفتم تيرماه 1360، جلسه اي در سالن اجتماعات دفتر مرکزي حزب جمهوري اسلامي واقع در سرچشمه تهران برگزار شد. بحث روز درباره تورم بود اما عده اي از اعضا خواستند که درباره انتخابات رياست جمهوري نيز صحبت شود. شهيد
بهشتي سخنانش را با اين جملات آغاز کرد: "ما بار ديگر نبايد اجازه دهيم استعمارگران براي ما مهره سازي کنند و سرنوشت مردم ما را به بازي بگيرند و … " اين آخرين کلمات آن بزرگوار بود که از لبانِ حقگوي ايشان بيرون تراويد. ناگهان انفجاري مهيب روي داد و در کمتر از ثانيه اي، از سالن اجتماعات حزب جمهوري اسلامي جز تلي از خاک، چيزي نماند. فاجعه انفجار دفتر مرکزي حزب جمهوري اسلامي در تهران و شهادت مظلومانه هفتاد و دو تن از برجستگان و نيروهاي لايق و کارآمد انقلاب و در رأس آنها شهيد مظلوم آيت اللَّه بهشتي از سوي سازمان جهنمي منافقين، عکس العمل استکبار جهاني و عوامل داخلي آنها در قِبال برکناري بني صدر خائن و حذف ضدانقلاب از صحنه سياسي کشور توسط مسؤولين نظام اسلامي بود. عوامل اين جنايت بزرگ معتقد بودند که در اثر کشتار مسؤولان عالي رتبه، اوضاع کشور بهم مي ريزد و انقلاب اسلامي از بين خواهد رفت ولي به کوري چشم دشمن، انقلاب ما پايدارتر شد و هيچگونه تزلزلي در ارکان نظام به وجود نيامد. در انفجار دفتر مرکزي حزب جمهوري اسلامي علاوه بر آيت اللَّه دکتر بهشتي، تعداد زيادي از وزراي کابينه و نيز نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به شهادت رسيدند.
حضرت امام خميني(ره) پس از اين حادثه فرمودند: "ملت ايران در اين واقعه، 72 نفر به عدد شهداي کربلا را از دست داد. بهشتي خار در چشم دشمنان اسلام بود".
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رژيم عراق که از پيروزي در جبهه هاي جنگ عليه ايران نااميد شده بود، تصور مي کرد با حملات شيميايي مي تواند خواسته هاي خود را بر ملت ايران تحميل نمايد. از اين رو در تاريخ 7 و 8 تيرماه 1366، هواپيماهاي بمب افکن عراقي با بمب هاي شيميايي به چهار نقطه پر ازدحام و متراکم جمعيتي شهر سردشت حمله کردند و زن و کودک و خُرد و کلانِ مردم بي گناه آن شهر و اطراف آن را آماج گازهاي کشنده و دهشتناک شيميايي قرار دادند. بمباران شيميايي شهر مرزي سردشت فجيع ترين و وحشتناک ترين تهاجم شيميايي بود که آثار و پي آمدهاي منفي زيادي به بار آورد. جمهوري اسلامي ايران، اين تهاجم را غير انساني اعلام کرد و شهر سردشت را نخستين شهر قرباني جنگ افزارهاي شيميايي در جهان بعد از بمباران هسته اي هيروشيما ناميد. حمله شيميايي هواپيماهاي متجاوز رژيم بعث عراق به شهر سردشت در غرب ايران، به شهادت 110 نفر و مجروح شدن پنج هزار تن انجاميد. با کمال تاسف، هنوز هم تعدادي از مردم مقاوم و شريف شهرستان سردشت با آثار و پي آمدهاي اين بمباران دست به گريبان هستند و در رنج و درد به سر مي برند. به رغم ارتکاب اين جنايت هولناک، مجامع جهاني هيچ اقدامي در جلوگيري از ادامه تجاوز به عمل نياوردند، حتي آن رژيم خونخوار را هم ملامت نکردند و چون گذشته بي اعتنا از کنار اين حادثه گذشتند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
همزمان با هفته وحدت، دوازدهمين کنفرانس وحدت اسلامي با عنوان اسلام و امت اسلامي در قرن آينده، در مرکز همايش هاي بين المللي صدا و سيما در تهران برگزار شد. در اين کنفرانس که به همت مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي برگزار گرديد، بيش از شصت نفر انديشمند خارجي از چهل کشور جهان و جمع کثيري از علما و انديشمندان حضور داشتند. شرکت کنندگان در اين کنفرانس به بحث و بررسي پيرامون موضوعات تحولات دنياي اسلام در يکصد سال اخير، مشکلات دنياي اسلام در عصر حاضر و وظايف و مسؤوليت هاي امت اسلامي در آستانه قرن 21 پرداختند. ايجاد روابط صميمانه و برادرانه بين اهل سنت و شيعيان، شناخت متقابل علما و شخصيت هاي مذاهب از يکديگر، تلاش در جهت نزديک ساختن ديدگاه ها در موضوعات اخلاقي و دفاع عالمانه و منطقي از اصول وارزش هاي اسلام در برابر تبليغات مسموم جهاني، بررسي مشکلات سياسي و اجتماعي عام دنياي اسلام و اعلام مواضع مشترک درباره آن، آشنايي ميهمانان با دستاوردهاي علمي و عملي انقلاب و افکار و انديشه هاي امام خميني(ره) و تلاش در جهت غنا بخشيدن به ابعاد فکري حرکت بيداري اسلام در سطح جهان از مهم ترين اهداف برگزاري اين کنفرانس بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز قوه قضاييه
متن:
فَاحْکُم بَينَهُم بِالِقسطِ إنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُقسِطينَ
ترجمه:
ميان آنها عادلانه داوري کن که خداوند دادگران را دوست مي دارد
آدرس:
مائده، آيه 42.
زير عنوان:
روز قوه قضاييه
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ مَعَ القاضِي مالَمْ يَحِف عَمداً
ترجمه:
خداوند با قاضي است تا آن گاه که، به عمد، ستم نکند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 16863.
زير عنوان:
روز قوه
قضاييه
متن:
امام علي عليه السلام: مَنِ ابتَلي بِالقَضاءِ فَليُواسِ بَينَهُم فِي الإشارَةِ و فِي النَّظَرِ و فِي المَجلِسِ
ترجمه:
آن که بر مسند قضاوت مي نشيند، بايد ميان مردم در اشاره و نگاه و نشستن برابري را مراعات کند
آدرس:
الکافي، ج 7، ص 413.
زير عنوان:
روز قوه قضاييه
متن:
امام علي عليه السلام: أفضَلُ الخَلقِ أقضاهُم بِالحَقِّ
ترجمه:
برترين مردم، داورترينِ آنها به حق است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 3323.
زير عنوان:
روز قوه قضاييه
متن:
امام علي عليه السلام: لا يُقيمُ أمرَ اللَّهِ سُبحانَهُ إلّا مَن لايُصانِعُ و لايُضارِعُ و لايَتَّبِعُ المَطامِعَ
ترجمه:
فرمان خداي سبحان را بر پا ندارد جز آن کس که [در حق] مدارا نکند و خود را خوار نسازد و در پي طمع نرود
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 110.
زير عنوان:
روز قوه قضاييه
متن:
امام علي عليه السلام به مالک اشتر فرمودند: ثُمَّ اخْتَر لِلحُکمِ بَينَ النّاسِ أفضَلَ رَعِيَّتِکَ في نَفسِکَ
ترجمه:
براي داوري ميان مردم، برترين فرد را از نظر خودت برگزين
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 53.
زير عنوان:
روز قوه قضاييه
متن:
امام صادق عليه السلام: القُضاةُ أربَعَةٌ: ثَلاثَةٌ فِي النّارِ و واحِدٌ فِي الجَنَّةِ: رَجُلٌ قَضي بِجَورٍ و هُوَ يَعَلَمُ فَهُوَ فِي النّارِ، و رَجُلٌ قَضي بِجَورٍ و هُوَ لايَعلَمُ فَهُوَ فِي النّارِ، و رَجُلٌ قَضي بِالحَقِّ و هُوَ لايَعلَمُ فَهُو فِي النّارِ و رَ جُلٌ قضي بِالحَقِّ و هُوَ يَعلَمُ فَهُوَ فِي الجَنَّةِ
ترجمه:
قاضيان چهار گروهند: سه گروه دوزخي اند و يک گروه بهشتي: مردي که، دانسته، حکم ناحق مي دهد، دوزخي است. مردي که ندانسته حکم ناحق دهد نيز دوزخي است مردي که ندانسته حکم حق دهد نيز دوزخي است، و مردي که دانسته حکم به حق دهد، بهشتي است
آدرس:
الکافي، ج 7، ص 407.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا ابراهيم آقا تبريزي در حدود سال 1254 ش
(1293 ق) در تبريز به دنيا آمد و تحصيلات خود را در زادگاهش آغاز کرد. وي ظرف مدت کوتاهي، ادبيات عرب، فقه، اصول، کلام و درايه را به خوبي فرا گرفت و پس از آن که از شانزده سالگي تدريس معاني و بيان و منطق را آغاز کرد، در شمار مدرسان تبريز واقع شد. ميرزا ابراهيم، ناطقي زبردست و آشنا به مقتضيات جديد بود و بر اثر ايراد سخنراني هايي با مطالب تازه، در بين مردم تبريز محبوبيت پيدا کرد. پس از صدور فرمان مشروطيت، اصناف تبريز او را به اتفاق آرا به نمايندگي خود برگزيدند. شيخ ابراهيم تبريزي در نخستين روزهاي ورود به مجلس شوراي ملي، چهره اي وطن خواه، مبارز، بي باک و طرفدار مشروطه از خود نشان داد و چندين نطق تند عليه محمدعلي شاه در مجلس ايراد کرد. وي در خارج از مجلس انجمن تندرويي با نام انجمن غيرت تشکيل داد و همه شب با سخنراني هاي تند عليه مظالم حکومت قيام مي نمود. او همچنين در مجلس براي تصويب متمم قانون اساسي، نطق هاي تندي ايراد کرد تا سرانجام آن را به تصويب رسانيد. ميرزا ابراهيم در روز بمباران مجلس توسط قزاقان، در مجلس بود تا اين که به همراه علما و وکلا به پارک امين الدوله پناه برد. نيروي قزاق وقتي از محل اختفا مشروطه خواهان و وکلاي مجلس مطلع شد، پارک امين الدوله را محاصره نمود و سپس براي دستگيري آنان وارد باغ گرديدند. شيخ ابراهيم در اين درگيري ها هدف چند گلوله قرار گرفت و چند روز بعد کشته شد. وي به هنگام مرگ، سي و سه
سال داشت.
شرح مناسبت:
شهيد محمد کچويي در سال 1329 ش در يک خانواده روستايي ديده به جهان گشود. او پس از طي سنين کودکي و جواني با نزديک شدن وقايع 15 خرداد وارد مبارزات سياسي - مذهبي شد. شهيد کچويي با عضويت در هيأت هاي مؤتلفه اسلامي به فعاليت ها و مبارزات خويش ادامه داد تا اينکه در سال 50 و 51 تحت تعقيب ساواک قرار گرفت. او پس از بازداشت، محکوم به زندان شد و پس از آزادي دوباره به علت مبارزات عليه رژيم مجدداً در سال 53 دستگير و به حبس ابد محکوم شد. شهيد کچويي در جريان اوج گيري انقلاب اسلامي، از زندان آزاد شد و بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، اداره زندان اوين را به عهده گرفت. سرانجام اين مبارز انقلابي در 8 تير 1360 توسط يکي از منافقين به شهادت رسيد و به لقاءاللَّه دست يافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ ابوالقاسم دانش آشتياني، در سال 1290 ش (1329 ق) در آشتيان در بيت علم و فضيلت زاده شد. وي که نواده آخوند ملااحمد آشتياني بود، پس از طي دوران کودکي، به فراگيري علوم ديني روي آورد و در پانزده سالگي راهي حوزه علميه قم گرديد. آيت اللَّه دانش آشتياني تحت سرپرستي عالم بزرگوار ميرزا محمد فيض قمي، دروس حوزوي را ادامه داد تا اينکه در درس خارج فقه و اصول ايشان و نيز شيخ عبدالکريم حائري، سيدمحمد حجت کوه کمره اي و سيد محمد تقي خوانساري حاضر شد و مباني علمي اش را استوار ساخت. وي پس از آن که سالياني براي تبليغ دين، به زادگاهش بازگشت، با ورود آيت اللَّه
بروجردي به قم، يکسره به درس فقه و اصول آن عالم بزرگ حاضر شد و مورد توجه ايشان قرار گرفت تا جايي که سرپرستي کتابخانه مسجد اعظم به او محول شد. آيت اللَّه دانش آشتياني در زمان تصدي اين کتابخانه، آن را در رديف کتابخانه هاي مشهور کشور در آورد و براي آن نشريه اي راه اندازي نمود. ايشان در جريان نهضت اسلامي مردم به رهبري حضرت امام خميني(ره)، در مسير مبارزات ضد رژيم قرار گرفت و نام وي در ذيل تمام اعلاميه هاي اعتراض آميز علما و مدرسين حوزه علميه قم ديده مي شد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از سوي حضرت امام خميني، به سِمت امام جمعه آشتيان برگزيده شد و تا پايان عمر، منشأ خدماتي به مردم آن سامان بود. برخي از تاليفات ايشان عبارتند از: تقريرات درس فقه آيت اللَّه بروجردي، مجموعه مقالات و ترجمه کتاب سقيفه، رمز نيکبختي و دو سرمايه نفيس.
آن عالم خدمتگزار سرانجام در هشتم تير ماه 1380 ش برابر با هفتم ربيع الثاني 1422 ق در 90 سالگي بدرود حيات گفت و در صحن حرم حضرت معصومه (س) مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با شروع جنگ جهاني اول، انگليس به بهانه جلوگيري از نفوذ آلمان، با نيروي نظامي خود از دهانه شطالعرب به عراق که جزو قلمرو عثماني بود، حمله کرد. مردم مسلمان عراق که در اين اشغال تحت سلطه اجانب قرار گرفته بودند، با رهبري علماي دين دست به جهاد عليه اشغال گران انگليس زدند. در اين حرکت علماي عراق نه تنها حکم جهاد صادر کردند، بلکه خود در جبهه هاي مختلف شرکت کرده، به مقابله با نيروهاي بيگانه پرداختند. از جمله اين رهبران ديني ميرزا محمدتقي شيرازي است که حکم جهادي وي نيروي مقاومت را در برابر مهاجمان تزريق کرد و همگان را وارد عرصه جهاد نمود. وي روح مبارزه با انگلستان را در کالبد مسلمانان دميد و خود شجاعانه براي به دست آوردن حقوق پايمال شده عراقيان قيام کرد. ايشان، فتواي تاريخي و حماسي خويش را که غيرت وطني و ديني مردم عراق را به جوش آورد، در نهم تيرماه 1299 صادر کرد و مردم عراق را براي جهاد مقدس در مقابل بريتانياي تجاوزگر مهيا ساخت. در پي صدور اين فتوا، انقلابي ملي و اسلامي معروف به انقلاب 1920 عراق تبلور يافت که سرانجام به رهايي عراق از تسلط انگلستان منجر شد.
شرح مناسبت:
سيد احمد اديب پيشاوري در سال 1223 ش (1260 ق) در پيشاور پاکستان چشم به جهان گشود. او از سلسله سادات معروف به اجاق بود که نَسَب آنان در سير و سلوک به سهرورديه مي رسيد. اديب مدتي در افغانستان و خراسان به تحصيل علوم معقول و منقول اشتغال داشت و در همه آنها سرآمد معاصران خود گشت. اديب در سبزوار
به مدت دو سال از محضر فيلسوف کبير حاج ملاهادي سبزواري و نيز آخوند ملامحمد، فرزند وي، و آخوند ملا اسماعيل استفاده کرد و سپس در مشهد ساکن شده، به اديب پيشاوري يا اديب هندي مشهور گشت. وي علاوه بر فنون ادبي و عربي و حفظ اشعار و نحو و لغت و حکمت و رياضيات، در حسن خط نيز استاد بود. اديب در چهل سالگي به تهران هجرت کرد و تا پايان عمر، در آنجا ماند. او در سخن، روش استادان قديم را با موفقيت تمام دنبال مي کرد و کثرت اطلاع او از فرهنگ اسلامي و علوم مختلف قديم و تبحرش در لغت پارسي و تازي، باعث شد که شعرش بيش از حد معمول با اطلاعات وسيعش آميخته شود و به همان نسبت از الطاف و حال و اشتغال بر عواطف رقيق شاعرانه دور افتد. اديب پيشاوري، تمامي عمر خود را وقف تحصيل فضايل و تزکيه نفس کرد و از زخارف دنيوي و علايق مادي آزاد بود و از مال دنيا، جز چند جلد کتاب نداشت. سيد احمد پيشاوري در طول ساليان متمادي تدريس، شاگردان متعددي را پرورش داد که بعدها هر کدام به مدارج علمي و ادبي دست يافتند. از اديب آثاري به جاي مانده که ديوان اشعار، تصحيح ديوان ناصرخسرو و تعليقات بر تاريخ بيهقي از آن جمله اند. اديب پيشاوري سرانجام در نهم تيرماه 1309 ش برابر با سوم صفر 1349 ق در 86 سالگي در تهران درگذشت و در امامزاده عبداللَّه تهران مدفون شد.
شرح مناسبت:
رژيم عراق پس از ناکامي در باز پس گيري فاو و براي جلوگيري از حملات
گسترده ايران، طي يک استراتژي جديد، اقدام به انجام چند حمله کرد که در اين ميان، شهر مهران را به تصرف درآوَرَد و با هياهو، آن را به رخ جهانيان کشيد. رزمندگان اسلام، در برابر ادعاهاي بيهوده رژيم بغداد، خود را آماده کردند تا جواب محکم و قاطعي به عراق بدهند. شش هفته پس از اشغال مهران توسط دشمن، زمينه مساعد مي شود تا اين شهر، باز پس گرفته شده و استراتژي جديد بعثيان دفع گردد. سرانجام عمليات بزرگ کربلاي يک در ساعات اوليه نهم تير 1365 با رمز يا اباالفضل العباس ادرکني در منطقه جبهه مياني در مهران و با هدف آزاد سازي اين شهر و ارتفاعات مهم منطقه در مساحتي به وسعت 320 کيلومتر مربع آغاز و تا 19 تير ماه ادامه يافت. نتايج عمليات بزرگ کربلاي 1: تلفات نيروي انساني دشمن: اسير 1400 نفر؛ کشته و زخمي بيش از 9000 نفر؛ آزاد شدن شهر مهران و ارتفاعات اطراف و خطوط مرزي آن؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 110 دستگاه انهدامي و 69 دستگاه اغتنامي؛ خودرو: صدها دستگاه انهدامي و 100 دستگاه اغتنامي، سلاح نيمه سنگين: مقدار زيادي انهدامي و 61 دستگاه اغتنامي، وسايل مهندسي: 10 دستگاه اغتنامي. عمليات موفق کربلاي يک، پاياني بود بر استراتژي دفاع متحرک عراق و نيز نقطه شروع اميدوار کننده اي براي نيروهاي خودي جهت انجام عمليات هاي محدود ايذايي. سرعت عمل، اعتقاد يگان ها، حفاظت عمليات، فريب دشمن، تناسب سازمان رزم با طرح مانور و انجام کارهاي مهندسي لازم، از جمله عوامل بارز و مؤثر در اين عمليات بود.
-
شرح مناسبت:
سلطان مسعود ميرزا، فرزند ارشد ناصرالدين
شاه قاجار در حدود سال 1228 ش به دنيا آمد. وي سه سال از مظفرالدين شاه بزرگ تر بود ولي چون مادرش از خاندان قاجاريه نبود، به ولايتعهدي منصوب نگشت. مسعود ميرزا در ابتدا با لقب يمين الدوله، حکومت مازندران و استرآباد و سپس فارس و اصفهان را به عهده گرفت تا اين که لقب ظلُّ السلطان يعني سايه پادشاه را اخذ کرد. در زمان حکومتش بر فارس، به خاطر ظلم فراوان، عزل شد ولي مدتي بعد به اصفهان رفت و تا 34 سال بعد با ستم حکمراني نمود. ظل السلطان قشون مجهز و منظمي پديد آورد و با باج گيري و اخذ ماليات هاي سنگين از رعيت، ثروتي افسانه اي گرد آورد که به اعتراف خودش، براي ده نسل پس از او کافي بود. وي، املاک مردم را با زور و قهر، غصب و تصرف مي کرد و شورش ها را با سنگدلي سرکوب مي نمود. در حدود سال 1259ش که به اوج قدرت رسيده بود، به پشتوانه ارتش محلي خود، اوامر حکومت مرکزي را ناديده مي انگاشت و در سال 1261 به ناصرالدين شاه پيشنهاد کرد که حاضر است در ازاي دريافت مقام ولايتعهدي، مبلغ هنگفتي پيشکش نمايد. وي اندکي بعد به فکر تصاحب سلطنت افتاد و تا پايان عمر در صدد يافتن آن بود. هرچند که هيچ گاه به اين آرزوي خويش نرسيد. ظل السلطان افزون بر بيست و يک هزار سرباز در اختيار داشت و اصرار مي کرد تا وزارت جنگ به او واگذار شود. وقتي که خبر مظالم او به گوش ناصرالدين رسيد، شاه قاجار درصدد سفر به اصفهان و
بررسي اوضاع آنجا برآمد. در اين هنگام ظل السلطان بيمناک به تهران آمد و به شاه و درباريان هداياي نفيس تقديم نمود.
با اين همه، شاه پس از مدت کوتاهي، با صدور فرماني، او را از سراسر قلمرو حکومتي غير از اصفهان برکنار نمود. او در تمام دوران سلطنت مظفرالدين شاه نيز حاکم اصفهان بود و با مشروطه خواهان به شدت برخورد مي کرد. از ديگر کارهاي جنون آميز او، تخريب آثار و ابنيه هاي با ارزش دوران صفوي در اصفهان بود تا شاه به اين شهر توجهي نداشته باشد و او مطلق العنانِ آن ديار گردد. مسعود ميرزا در اواخر عمر مدتي را در اروپا گذراند تا اين که پس از دچار شدن به اختلال حواس، در دهم تير ماه 1297ش برابر با 22 رمضان 1336 ق در حدود هفتاد سالگي به کام مرگ افتاد.
شرح مناسبت:
سيد العلما و المجتهدين آيت اللَّه ميرزا حسن موسوي بجنوردي معروف به سيدآقا بزرگ در سال 1274 ش (1315 ق) در يکي از روستاهاي توابع بجنورد در استان خراسان به دنيا آمد و همان جا نشو و نما يافت. وي سپس به مشهد رفت و علوم عقلي و نقلي را نزد استاداني همچون شيخ آقا بزرگ حکيم، ميرزا محمد آيت اللَّه زاده خراساني و اديب نيشابوري اول فرا گرفت. پس از آن در 27 سالگي براي استفاده از حوزه علمي نجف رهسپار عراق شد و در محضر عالمان بزرگي همچون سيد ابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقا ضياءالدين عراقي به تکميل تحصيلات خود پرداخت. سيد آقا بزرگ با حافظه شگرف و احاطه گسترده اي که بر ادبيات فارسي و
عربي، حکمت، کلام، تفسير، حديث، فقه و اصول و اغلب رشته هاي معارف اسلامي و فلسفه آن داشت، به زودي به عنوان يکي از برجسته ترين مدرسان و مجتهدان حوزه نجف، مشهور گشت، چنان که پس از درگذشت آيت اللَّه بروجردي در سال 1340 ش، مرجعيت عامه او براي شيعيان جهان مسلم شد؛ ولي چون فيلسوفي آزاد و فقيهي آزادانديش بود، خود را از مرجعيت کنار کشيد و با فروتني و آزادگي خاص خود، به تحقيق، تاليف و تدريس گراييد. آيت اللَّه بجنوردي براي آموزش اجتهاد، روش جديدي ايجاد کرد که بر پايه آن، يک قاعده فقهي را مطرح مي نمود و پس از شرح مستندات و تاريخچه شکل گيري آن قاعده، آن را با مصاديق خارجي تطبيق مي داد. اين روش در آموزش و پيشرفت فضلا بسيار موثر بوده است. ايشان اين روش را در کتاب القواعد الفقهيه در هفت جلد نگاشت که مهم ترين و مفصل ترين کتابي است که در قواعد فقهي شيعه نوشته شده است.
آيت اللَّه بجنوردي در نجف حوزه درسي پر رونقي داشت و با مراکز علمي جهان اسلام از قبيل جامع الازهر مصر نيز در ارتباط بود. از وي آثار ديگري بر جاي مانده که قَولُنافي الحکمة، يکي از بهترين شرح ها بر اسفار مُلاصدرا، مُنتَهي الاصول، حاشيه بر عروةُ الوثقي و ذَخيرَةُ المَعاد از آن جمله اند. سرانجام اين فقيه برجسته و عالم بزرگ در دهم تيرماه 1354ش برابر با بيستم جمادي الثاني 1395ق در هشتاد سالگي در نجف بدرود حيات گفت و در جوار آرامگاه استادش، سيد ابوالحسن اصفهاني به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح
نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز صنعت و معدن
متن:
و عَلَّمناهُ صَنعَةَ لَبوسٍ لَکُم لِتُحْصِنَکُم مِن بَأسِکُم
ترجمه:
و به [داوود] فنّ زره [سازي] آموختيم، تا شما را از[خطرات] جنگ حفظ کند
آدرس:
انبياء، آيه 80.
زير عنوان:
روز صنعت و معدن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: وَيلٌ لِصُنّاعِ اُمَّتي مِنَ اليَومِ وغَداً
ترجمه:
واي به حال صنعت گران امّت من، از اين که در کار مردم امروز و فردا کنند
آدرس:
وسائل الشيعه، ح 12، ص 310.
زير عنوان:
روز صنعت و معدن
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُحتَرِفَ الأمينَ
ترجمه:
به راستي که خداوند پيشه ور امانت دار را دوست دارد
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 113.
زير عنوان:
روز صنعت و معدن
متن:
امام علي عليه السلام: لاتَطلُب سُرعَةَ العَملِ وَ اطلُبْ تَجويدَهُ؛ فَإنَّ النّاسَ لايَسألونَ في "کَمْ فَرَغَ مِنَ العَمَلِ"؟ إنَّما يَسألونَ عَن جَودَةِ صَنعَتِهِ
ترجمه:
به دنبال سرعت در انجام دادن کار مباش، بلکه کيفيّت خوب را بجوي. مردم نمي پرسند: "در چند روز کار را به پايان برده است؟" بلکه در پي خوبي و نيکويي محصول کارند
آدرس:
شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 20، ص 267.
زير عنوان:
روز صنعت و معدن
متن:
امام صادق عليه السلام: کُلُّ ذِي صَناعَةٍ مُضطَرٌّ إلي ثَلاثِ خِصالٍ يَجتَلِبُ بِهَا المَکسَبَ و هُوَ أن يَکونَ حاذِقاً بِعَمَلِهِ مُؤَدِّياً لِلأمانَةِ فِيهِ مُستَميلاً لِمَن استَعمَلَهُ
ترجمه:
هر صنعت گر از سه خصلت گزير ندارد تا با آنها کسبش را رونق بخشد: در کارش زبردست باشد، امانت دار باشد و نظر کارفرماي خود را [تأمين و] به خود جلب کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 236.
شرح مناسبت:
آخوند ملا محمد کاشاني (کاشي)، عارف، فيلسوف، حکيم، فقيه و عالم شيعي در سال 1213ش (1250ق) در کاشان به دنيا آمد و مقدمات علوم را در
زادگاهش پشت سر گذاشت. وي پس از آن راهي اصفهان گرديد و حکمت و فلسفه را نزد ميرزا حسن نوري و محمدرضا صهباي قمشه اي آموخت تا بدانجا که در علوم عقلي به کمال رسيد. آخوند ملامحمد کاشاني از آن پس در مدرسه جده کوچک و مدرسه صدر اصفهان به تدريس علوم عقلي پرداخت و جاذبه درس ايشان که فلسفه را با عرفان مي آميخت، علاقمندان به فلسفه، به ويژه فلسفه ملاصدرا را از شهرهاي دور و نزديک و حتي از کشورهاي ديگر به اصفهان مي کشاند. آخوند کاشاني در طول ده ها سال تدريس، شاگردان فراوان و فاضلي پرورش داد که حضرات آيات: سيدحسين بروجردي، شيخ محمد حکيم خراساني، حاج آقا رحيم ارباب، سيد محمدرضا خراساني، آقا ضياءالدين عراقي، طَرَب اصفهاني، آقا نجفي قوچاني، شيخ هاشم قزويني و ميرزا ابوالقاسم محمد نصير شيرازي از آن جمله اند. آخوند علاوه بر فقه و اصول و حکمت، در ادبيات عربي و فارسي و رياضيات نيز تبحر داشت. اين فيلسوف و مدرس بزرگ فلسفه صدرالمتألّهين، سرانجام پس از عمري سرشار از تدريس و نشر فلسفه و عرفان در يازدهم تيرماه 1294ش برابر با بيستم شعبان 1333ق در هشتاد و يک سالگي در اصفهان وفات يافت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان که مدفن بزرگان بي شماري است، به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمد صدوقي در سال 1287 ش برابر با 1327 قمري در يزد ديده به جهان گشود. خانواده شهيد صدوقي از نواده هاي مرحوم شيخ صدوق مي باشند و پدر او يکي از روحانيون معروف يزد بود. آيت اللَّه صدوقي مقداري از تحصيلات خود را در يزد و اصفهان گذراند و سپس براي ادامه تحصيل به قم مهاجرت نمود. وي به مدت 21 سال در قم به فراگيري علوم اسلامي پرداخت و از محضر عالمان نامداري همچون شيخ عبدالکريم حائري يزدي، سيدصدرالدين صدر، سيدمحمدتقي خوانساري، سيدمحمد حجت کوه کَمره اي و حضرت امام خميني(ره) بهره برد. پس از درگذشت آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري، مؤسس و مدير حوزه علميه قم، اداره قسمتي از حوزه علميه به شهيد صدوقي واگذار شد. با رسيدن سال 1330 ش و فوت عالم بزرگ ديني يزد، با درخواست مردم و توصيه حضرت امام و بزرگان به آيت اللَّه صدوقي، ايشان به يزد بازگشت و به انجام وظايف ديني و انقلابي پرداخت. اين عالم رباني از آغاز مبارزات حضرت امام خميني(ره) چه پيش از قيام 15 خرداد و چه پس از آن، همواره از ياران و مروّجان افکار متعالي حضرت امام محسوب مي شد. اين شخصيت والامقام پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از طرف مردم يزد، براي تدوين قانون اساسي راهي مجلس خبرگان شد و در راه تثبيت اصل ولايت فقيه، تلاش فراواني از خود نشان داد. ايشان همچنين به عنوان نماينده امام و امام جمعه يزد برگزيده شد و به روشنگري و ارشاد مردم همت گماشت.
سرانجام آيت اللَّه محمد صدوقي در روز
11 تير 1361 مطابق با دهم ماه مبارک رمضان سال 1402 ق، پس از اداي نماز جمعه در حالي که جايگاه را ترک مي کرد، منافقي با به آغوش کشيدن آن بزرگوار و منفجر کردن نارنجکي که در دست داشت، ايشان را در خون خود غوطه ور ساخت. در اين ترور که در ادامه سياست و روش پليد منافقين کوردل جهت حذف فيزيکي چهره هاي فعال، مؤثر و شاخص انقلاب اسلامي صورت گرفت آن شهيد بزرگوار که به حق، شيخ الشهداء و چهارمين شهيد محراب ناميده شده است، به آرزوي ديرين خود رسيد و به معراج خود که شهادت بود، دست يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد محمدعلي زاويه از استادان هنر مينياتور (نگارگري) و تذهيب ايران در سال 1391 به دنيا آمد. وي در نوجواني به هنرستان کمال الملک رفت. او در رشته مينياتور و تذهيب تحصيل کرد و پس از چندي با درجه ممتاز در رشته مينياتور، فارغ التحصيل شد. استاد زاويه در مدت 60 سال کار، بيش از دو هزار اثر از خود به جاي گذاشت. اولين اثر استاد زاويه، جايزه بزرگ نمايشگاه نقاشي بروکسل را به خود اختصاص داد. ايشان يکي از سرآمدان تذهيب نگارِ کلام اللَّه مجيد است و چندين قرآن را تذهيب کرده است. استاد زاويه در تذهيب، شيوه اي خاص داشت و از رنگ هايي خاص استفاده مي کرد. از جمله آثار استاد زاويه، مي توان به چوگان بازي و خسرو و شيرين اشاره کرد که در موزه هنرهاي ملي سازمان ميراث فرهنگي ايران نگهداري مي شوند. استاد زاويه سرانجام به علت سکته مغزي در 78 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
محمدرضا کردستاني معروف به ميرزاده عشقي در سال 1272 ش درهمدان به دنيا آمد و در زادگاه خود به آموختن ادب و شعر پرداخت. ذوق و احساسات ادبي او آميخته با احساسات وطن پرستي، آزادي خواهي و اصلاح طلبي بود و در اين راه جسارت، از خود گذشتگي و بي باکي فراواني نشان داد. عشقي در دوران جنگ جهاني اول، به کشور عثماني رفت و در مدرسه دارالفنون آنجا تحصيل کرد. او هنگام رياست وزرايي وثوق الدوله، با قرارداد 1919 مخالفت کرد و مدتي زنداني شد. وي سپس درتهران، روزنامه قرن بيستم را که حاوي مقالات و اشعار تندِ ضد هيئت حاکمه
بود انتشار داد. عشقي در شماره اول اين روزنامه، کاريکاتورها، اشعار و مقالات تندي مبني بر هزل جمهوري و جمهوري خواهان اختصاص داد که بلافاصله از طرف شهرباني، شماره هاي آن، جمع و سانسور شد و خود ميرزاده هم ظاهراً به سبب همين مقالات، در 12 تير 1303 ش به دست دو ناشناس در 31 سالگي کشته شد و جسدش را در ابن بابويه در ري به خاک سپردند. ميرزاده عشقي با آنکه از جوانان آزادي خواه و طرفدار رژيم جمهوري واقعي بود، مع هذا با اين جمهوري مصنوعي که توسط رضاخان قلدر به ايرانيان تحميل مي شد، سخت مخالفت مي کرد.تابلوهاي ايده آل و کفن سياه از جمله آثار اوست که شامل انتقاد از اوضاع اجتماعي ايران مي باشد.
شرح مناسبت:
علامه شيخ عبدالحسين اميني در سال 1281ش (1320ق) در تبريز زاده شد. پس از فراگيري مقدمات علوم حوزوي در تبريز، راهي نجف اشرف شد و از محضر آيات عظام سيدابوتراب خوانساري و سيدمحمد فيروزآبادي فيض برد. ايشان در دوران جواني به کسب درجه اجتهاد نائل آمد و اين اجازه با تأييد و دستخط مراجع بزرگوار و آيات عظام سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني، حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي و شيخ محمدحسين کمپاني اصفهاني همراه بود. وي پس از تکميل تحصيلات، به تأليف کتاب روي آورد و در ابتدا کتاب شهداءالفضيله، شرح حالي از 130 تن از علماي دين را به رشته تحرير در آورد و پس از آن خود را براي نگارش کتاب عظيم الغدير مهيا ساخت. اين کتاب بزرگترين و ارزشمندترين اثر علامه اميني است. ايشان بيشتر اوقات خود را صرف تحقيق و نگارش
اين کتاب گرانسنگ نمود و خود آن بزرگوار در اين باره مي گويد: "هرگاه پشت ميز مي نشستم که الغدير را بنويسم مثل اينکه حضرت علي(ع) را در کنار ميز مي ديدم که مطالب را به من ديکته مي فرمود". علامه اميني براي يافتن مدارک معتبر درباره حديث غدير و ساير مطالب مربوط به اهل بيت(ع)، بارها به کشورهاي مختلف سفر کرد و ده هزار کتاب را مطالعه نمود. اين عالمِ محقق هم چنين کتابخانه اي با 42 هزار کتاب در نجف اشرف با نام کتابخانه اميرالمؤمنين(ع) تاسيس کرد و به همراه جمعي از ياران و با نسخه برداري از کتب ناياب و منحصر به فردِ اسلامي، گنجينه نفيسي از آثار مذهبي را جمع آوري نمود.
سرانجام علامه اميني، اين عالم رباني و رضواني در دوازدهم تيرماه 1349 ش برابر با 28 ربيع الثاني 1390 ق در هفتاد سالگي بدرود حيات گفت و در کتابخانه اش به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در دوازدهم تيرماه 1367 ش روز برابر با سوم ژوئيه 1988 م، هواپيماي مسافربري ايرباس ايران که از بندرعباس عازم دُبي بود، بر فراز آب هاي خليج فارس و در نزديکي جزيره هنگام مورد هجوم يگان هاي دريايي متجاوز آمريکايي مستقر در آب هاي خليج فارس قرار گرفت و سقوط کرد. اين هواپيما که با موشک ناو جنگي وينسنس مورد حمله عمدي نيروهاي تجاوزگر و جنايت پيشه شيطان بزرگ قرار گرفت حامل 298 مسافر و خدمه بود که تمامي آنها اعم از مرد و زن و کودک و نوجوان و کهنسال با وقوع اين جنايت فجيع به شهادت رسيدند. در ميان سرنشينان هواپيما، 66 کودک
زير 12 سال، 52 زن و 46 تن تبعه کشورهاي خارجي نيز بودند که کشته شدند. ساقط کردن هواپيماي مسافربري ايران از سوي جنايتکاران آمريکايي، در حقيقت يکي ديگر از مراحل رويارويي استکبار جهاني با جمهوري اسلامي ايران براي تقويت متجاوزان عراقي در جبهه هاي جنگ و به زانو در آوردن مسؤولان نظام جمهوري اسلامي ايران بود. پس از سقوط اين هواپيما، مقامات آمريکايي براي توجيه اين جنايت نابخشودني، دلايل ضد و نقيضي عنوان کردند و کوشيدند اين اقدام خصمانه را يک اشتباه قلمداد کنند. اما با توجه به مجهز بودن کشتي جنگي وينسنس به پيشرفته ترين سيستم هاي راداري و رايانه اي و هم چنين مشخص بودن نوع هواپيماي در حال پرواز، مسلَّم شد که احتمال اشتباه وجود نداشته و اين اقدام، کاملاً خصمانه بوده است. با اين حال مقام هاي آمريکايي پس از چندي، در توهيني آشکار به ملت ايران، مدال شجاعت بر گردن ناخداي اين ناو انداختند و بدين سان حمايت رسمي خود را از اين جنايت اعلام نمودند.
به هر تقدير، اين جنايت نيز در کنار جنايات بي شمار دولت آمريکا، در پرونده سياه استکبار جهاني ثبت شد و لکه ننگ ديگري بر تارک آن جنايت پيشگان نقش بست.
شرح مناسبت:
پس از پايان جنگ جهاني اول و تسلط انگلستان بر امور کشور عراق، علماي نجف طي فتواهايي، حضور آنان را محکوم کرده و عليه انتخابات فرمايشي عراق که تحت نظر انگليس بود، احکامي صادر کردند. اين عمل آنان با خشم مقامات انگليسي مواجه شد از اينرو با اصرار استعمارگران، حاکمان عراق دستور تبعيد علماي بين النهرين به ايران را صادر کردند. آيات
عظام سيد ابوالحسن اصفهاني، ميرزا حسين ناييني، و سي تن ديگر از بزرگان ديني، از جمله علماي تبعيد شده بودند. دولت ايران به محض اطلاع از اين موضوع، فوراً دست به اقدام زد و ساير ماموران دولتي موظف شدند ازعلما به وضع شايسته اي استقبال و تجليل نمايند و آنچه لازمه احترام و بزرگداشت است درباره آنان اجرا کنند. اين تبعيد، واکنش شديد علماي ايران را دربرداشت و تجمعات اعتراض آميزي در تهران و شهرستان ها بر پا گرديد. پس از مدتي علماي تبعيدي وارد قم شده و مورد استقبال گرم مردم و روحانيون قرار گرفتند. دولت ايران به اين هتک حرمت نسبت به فقها اعتراض کرد و از دولت عراق خواست به هر نحو ممکن، از آنان اعاده حيثيت شود. درنتيجه، حکومت عراق، نمايندگان ويژه اي را به تهران فرستاد تا درباره بازگشت آقايان مراجع مذاکره کنند وقرار شد هرکدام که مايل بودند بدون قيد و شرط به عراق برگردند. سرانجام اين بازگشت به وضع آبرومندي انجام گرفت.
شرح مناسبت:
اختلافات مرزي درباره اروندرود از سال ها قبل مورد منازعه دو کشور ايران و عراق بود. از اين رو در سال 1311 ش با سفر مقامات بلند پايه عراق به ايران، قرار بر رفع اين اختلافات گرديد ولي با کارشکني هاي پنهان استعمار بريتانيا اين مذاکرات به نتيجه مطلوب دست نيافت. در اين حال، عراق در سال 1313 ش رسماً به جامعه ملل شکايت کرد و ايران را به ناديده انگاشتن تعهدات مرزي متهم نمود. اين شکايت، اختلافات دو کشور را افزايش داد و اين مسأله براي نخستين بار به ارگان هاي بين المللي کشيده
شد. در همين اوضاع که جو تشنج بالا گرفته بود، وزير خارجه عراق در سال 1314 براي مذاکرات پيرامون حل اختلافات مرزي وارد تهران شد و اعلام کرد که آماده اند تا مرز رسمي دو کشور را به رسميت بشناسند. ايراني ها نيز که تحت فشار مستقيم و غير مستقيم دولتمردان انگليسي براي رفع اختلافات خود با عراق و تشکيل يک جبهه مشترک براي جلوگيري از نفوذ شوروي به خاورميانه قرار گرفته بودند به ناچار با اين درخواست موافقت کردند. در نتيجه، عراق شکايت خود را رسماً از جامعه ملل پس گرفت. سرانجام در تاريخ 13 تيرماه 1316 ش (4 ژوئيه 1937 م) عهدنامه اي ميان ايران و عراق زير فشار و نفوذ انگلستان به امضا رسيد که درجهت منافع انگلستان در منطقه بود. اين عهدنامه در اسفند آن سال در مجالس دو کشور تصويب و در سي ام خرداد سال 1317، اسناد آن در بغداد ميان وزراي خارجه دو کشور مبادله شد. مدتي پس از امضاي اين عهدنامه، باز هم اختلافات دو کشور ادامه يافت تا اينکه در حدود چهل سال بعد نيز قرارداد 1353 ش برابر با 1975 الجزاير بين دو طرف به امضا رسيد.
شرح مناسبت:
دکترمحمد معين در سال 1297 ش در شهر رشت و در خانواده اي روحاني به دنيا آمد. به هنگام طفوليتِ، نخست مادر و پس از 5 روز پدر را از دست داد و از آن پس، پدربزرگش به تربيت وي همت گماشت. وي پس از اخذ ديپلم، ليسانس ادبيات و فلسفه و علوم تربيتي را از دارالفنون گرفت و به وسيله آموزش مکاتبه اي، از آموزشگاه روانشناسي
بروکسل (بلژيک) خطشناسي، قيافه شناسي و مغزشناسي را فرا گرفت. اين اديب سرشناس اولين فرد داراي درجه دکتراي ادبيات فارسي در ايران است. در سال 1336 که سازمان لغتنامه دهخدا به دانشکده ادبيات دانشگاه تهران انتقال يافت، طبق اساسنامه شوراي دانشگاه، رياست آن سازمان به عهده دکتر معين محول گرديد. از اين استاد بزرگ ادب فارسي تاليفات متعددي بر جاي مانده که فرهنگ لغت و اعلام معين، مشهورترين آنهاست. وي علاوه بر اخذ نشان هاي متعدد علمي در داخل کشور، در پائيز 1340 ش نيز از طرف دولت فرانسه، نشان عالي هنر و ادب را دريافت کرد. دکتر معين در نهم آذر 1345 ش در دفتر گروه زبان و ادبيات فارسي دچار بي هوشي موقت شد و در بيمارستان بستري گرديد. بر اثر همين عارضه وي به حالت اغماء افتاد و در مرداد 1346 با همان حال جهت معالجه به کانادا اعزام شد. معالجات سودي نبخشيد و سرانجام پس از حدود 5 سال که در اغما بود در 13 تيرماه 1350 در 53 سالگي به رحمت ايزدي پيوست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ محمدتقي بن شيخ محمدتهراني رازي، معروف به آقا نجفي در حدود سال 1225 ش (1262 ق) در اصفهان چشم به جهان گشود. وي در زادگاه خود به تحصيل علوم ديني روي آورد و پس از حضور در درس بزرگان آن سامان به مقام عالي اجتهاد دست يافت. شيخ محمد تقي رازي، از بزرگان علماي اماميه اوايل سده چهاردهم هجري قمري بود که او را به عنوان جامع علوم معقول و منقول و حاوي فروع و اصول و قوت حافظه شناخته اند. آقا نجفي در جنبش تنباکو از آغازگران مبارزه و داراي نفوذ معنوي فراواني در منطقه بود. وي در دوران مرجعيت خود، در کمک به مردم و رفع ستم از ايشان اهتمام مي ورزيد و در جهت تامين وسايل آسايش آنان کوشش مي کرد. از اين عالم بزرگوار بيش از صد اثر باقي مانده است که آداب الصلاة، آداب العارفين، الاجتهادُ والتقليد، اسرارُ آلايات، اسرارُ الاَحْکام، اسرارُ الزيارات، اسرار الشريعه، اصول الدين و الافاضات المَکْنوُنَه و انوار العارفين از آن جمله است. اين فقيه وارسته سرانجام در چهاردهم تيرماه 1293 ش برابر با 11 شعبان 1331 يا 1332 ق در اصفهان وفات يافت و نزديک امامزاده احمد بن علي بن امام محمدباقر(ع) مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميرزا طاهر خوشنويس فرزند عبدالرحمان، خطاط برجسته معاصر، در سال 1267 ش در خانواده اي روحاني در تبريز به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را از هفت سالگي نزد پدر آغاز کرد و در محضر او به قرائت قرآن پرداخت. ميرزا طاهر سپس صرف و نحو و فقه را فرا گرفت و چون علاقه وافري به هنر خوشنويسي داشت در اثر پشتکار و تمرين بسيار توانست در اصول و قواعد هنر خط به استادي برسد. مرتبه ميرزا طاهر خوشنويس در هنر خوشنويسي به درجه اي است که استادان اين فن به مهارت او در خط نسخ معترفند. اين استاد گرانپايه در طول حيات خود کتب فراواني را خوشنويسي نمود که نهج البلاغه، صحيفه سجاديه، مفاتيح الجنان، منتهي الآمال و قرآن هاي متعدد از آن جمله اند. ميرزا طاهر خوشنويس سرانجام در هشتاد و هشت سالگي در سال 1355 شمسي درگذشت و به ديدار معبود شتافت.
شرح مناسبت:
در چهاردهم تيرماه 1361 ش، سه ديپلمات و خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران در بيروت، در چهل کيلومتري شمال اين شهر در حالي که عازم محل کار خود در سفارت ايران بودند، توسط نيروهاي حزب فالانژ لبنان ربوده شدند. در آن زمان، ارتش رژيم صهيونيستي به لبنان حمله کرده بود و حزب فالانژ، همکاري نزديکي با اين رژيم اشغالگر داشت. اگرچه ابتدا گفته مي شد که سيدمحسن موسوي کاردار جمهوري اسلامي ايران در بيروت و همراهانش کشته شده اند؛ اما شواهد و مدارک موجود، حاکي از آن است که آنها در اسارت رژيم صهيونيستي مي باشند. با وجود اقدامات متعدد جمهوري اسلامي، براي آزادسازي ديپلمات ها و اتباع
خود از چنگال رژيم صهيونيستي، اين رژيم هنوز تن به اين کار نداده است. برادر پاسدار حاج احمد متوسليان از فرماندهان سپاه نيز جزو ديپلمات ها بوده است.
شرح مناسبت:
کريم سنجابي در سال 1283 ش در کرمانشاه به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات، در ايران و اروپا به استادي دانشگاه رسيد و در سال 1325 به رياست دانشکده حقوق و علوم سياسي و اقتصادي دست يافت. سنجابي پس از موضوع ملي شدن صنعت نفت و شکل گيري جبهه ملي، وارد اين حزب شد و در دولت دکتر مصدق به وزارت فرهنگ رسيد. وي در طول يک سال وزارت فرهنگ، نه تنها قدمي براي اصلاح فرهنگ برنداشت، بلکه اوضاع آشفته آن وزارتخانه را آشفته تر کرد. دکتر سنجابي پس از کودتاي 28 مرداد 32، مدت ها به حالت اختفا زندگي مي کرد تا اينکه با وساطت يکي از متنفذين، بار ديگر کرسي استادي گرفت. او پس از پانزده خرداد 42، بار ديگر وارد مبارزات سياسي شد و چندين بار به زندان افتاد تا اينکه در سال 1357 رهبر جبهه ملي ايران شد و به طور علني عليه شاه و رژيم مبارزه کرد. کريم سنجابي در آبان 1357 به ديدار شاه رفت ولي به دليل شرايط زمان، پيشنهاد نخست وزيري محمدرضا پهلوي را نپذيرفت. وي پس از پيروزي انقلاب در کابينه مهندس بازرگان به وزارت امور خارجه منصوب شد و پس از چند ماه فعاليت، در اعتراض به اشغال لانه جاسوسي آمريکا به همراه ساير اعضاي کابينه استعفا داد. سرانجام دکتر سنجابي پس از سال ها اقامت در اروپا و آمريکا در سال 1374 ش
در 91 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سازمان تربيتي، علمي و فرهنگي ملل متحد، يونسکو، پس از پايان جنگ جهاني دوم در پاريس با حضور نمايندگان 43 کشور تاسيس شد. يونسکو علاوه بر توجه به امور علمي، تربيتي و فرهنگي کشورهاي عضو، به مرمت خسارات فرهنگي ناشي از جنگ و نيز کوشش در راستاي گسترش صلح و رفع سوء تفاهمات بين المللي مي پردازد. از اين رو، دولت ايران در 30 ارديبهشت ماه سال 1325 ش، قبول اساسنامه يونسکو را در هيئت وزيران به تصويب رساند. در نهايت قرارداد الحاق ايران به اين سازمان در نيمه تيرماه سال 1327 ش از تصويب مجلس شوراي ملي گذشت و کميسيون مزبور، فعاليت رسمي خود را شروع کرد. تاليف و چاپ کتاب ايران به زبان انگليسي، شناسايي و معرفي ارزش هاي فرهنگي ايران براي ديگر کشورها و حفظ ميراث فرهنگي کشور و ديگر فعاليت هاي فرهنگي، از جمله کارهاي اين کميسيون به شمار مي رفت.
شرح مناسبت:
شهيد علي انصاري در سال 1323 ش در شهرستان رودسر در استان گيلان به دنيا آمد. وي پس از قبولي در دانشگاه وارد دانشکده افسري شد ولي به خاطر فعاليت هاي سياسي و مذهبي از آن دانشکده اخراج شد و به آموزگاري روي آورد. شهيد انصاري پس از ده سال معلمي توانست همزمان دروس دانشگاهي را ادامه داده و فارغ التحصيل گردد. وي در سال 1354 ش براي ادامه تحصيل به آمريکا رفت و تاپايان دوره دکترا، تحصيلات خود را گذراند، اما به دليل پيروزي انقلاب اسلامي، دفاع از رساله دکتراي خود را ناتمام گذاشت و به ايران بازگشت. شهيد انصاري همچنين در سال 1355 ش، سفري به
لبنان داشت و با شهيد چمران و امام موسي صدر ديدار نمود. وي در سال 1358، عهده دار استانداري گيلان شد و در برخورد با گروه هاي سياسي مخالف نظام و منحرف، بسيار سخت گير و فعال بود. سرانجام اين انقلابي فداکار در بامداد پانزدهم تيرماه 1360 ش، بر اساس راهبرد ترور فيزيکي ياران انقلاب از سوي منافقينِ تروريست، مورد هجوم آنان واقع گرديد و در 37 سالگي شربت شهادت را نوشيد.
شرح مناسبت:
پس از بحث و بررسي جزئيات و ضوابط تقسيمات کشوري، نظام کلي تقسيمات با اين شرح تصويب شد. از لحاظ نظام اداري، دهستان تابع بخش، بخش تابع شهرستان، شهرستان تابع استان و استان تابع تشکيلات مرکزي است. هرگونه انتزاع، الحاق، تبديل، ايجاد، ادغام و نيز تعيين و تغيير مرکزيت و تغيير نام و نامگذاري واحدهاي تقسيمات کشوري به جز استان، بنا به پيشنهاد وزارت کشور و تصويب هيئت وزيران خواهد بود و رعايت محدوده کليه واحدهاي تقسيماتي براي تمامي واحدها و سازمان هاي اداري (اجرايي و قضايي) و نهادهاي انقلاب اسلامي کشور لازم است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدجواد حسيني خامنه اي، از علماي بزرگ، مجتهدان پرهيزگار و روحانيون زاهدِ روزگار، در حدود سال 1274ش (1313ق) در شهرستان خامنه در نزديکي تبريز در آذربايجان شرقي زاده شد و تحت تربيت پدري فقيه و عالم رشد کرد. وي در جواني سفري به عتبات عاليات و مشهد مقدس انجام داد و در همين سفر بود که معنويت و صفاي روحاني حوزه علميه مشهد او را مجذوب ساخت و رَحل اقامت دائمي در آن شهر افکند. سيد جواد در مشهد از حوزه درسي آيت اللَّه آقازاده خراساني و حاج آقا حسين قمي کسب فيض نمود و به مدارج عالي رسيد. ايشان در سال 1305ش براي ادامه تحصيل به نجف اشرف عزيمت نمود و در درس حضرات آيات: ميرزاي ناييني و سيدابوالحسن اصفهاني شرکت جست. آيت اللَّه سيد جواد خامنه اي در روزهاي سياه اختناق رژيم ستم شاهي، رنج و فشار روزافزون آن دستگاه جبار را بر خانواده و فرزندان خود تحمل کرد و در همه عمر، روي خوش
به دشمنان اسلام نشان نداد. از دامان اين عالم بزرگوار، فخر عالم اسلام و تشيع، مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه سيد علي خامنه اي برخاسته است. اين فقيه فرزانه سرانجام پس از سال ها تدريس و زندگي فقيرانه و در کمال زهد و قناعت در پانزدهم تير 1365 ش برابر با 27 شوال 1406ق در 91 سالگي وفات يافت و در جوار مرقد مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد. در هنگام فوت اين عالم بزرگوار، فرزند برومند ايشان، حضرت آيت اللَّه "خامنه اي" مدظله، دوران رياست جمهوري خود را مي گذراندند.
-
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ زين العابدين بن اسماعيل مرندي، در سال 1229ش (1266ق) در مرند در آذربايجان شرقي به دنيا آمد و مقدمات علوم و معارف اسلامي را در زادگاهش سپري نمود. وي پس از آن راهي نجف گرديد و از محضر عالمان نام آوري همچون ميرزاي بزرگ شيرازي و ميرزاحبيب اللَّه رشتي بهره مند شد. آيت اللَّه مرندي پس از سالياني حضور در درس مراجع بزرگوار تقليد، خود به تدريس پرداخت و شاگرداني پرورش داد. اين عالم رباني پس از مدتي در بخشي از آذربايجان به عنوان مرجع تقليد مطرح شد و رساله عمليه ايشان به نام مِنهاجُ العِباد منتشر گرديد. آيت اللَّه مرندي سرانجام در شانزدهم تيرماه 1301ش برابر با دوازدهم ذي قعده 1340ق در 72 سالگي به لقاءاللَّه شتافت و در وادي السلام نجف اشرف مدفون شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا ابوالهدي کرباسي (کلباسي) در اواخر قرن سيزدهم هجري قمري در خانداني عالم پرور در اصفهان به دنيا آمد و تحصيلات خود را در محضر پدر و عده اي ديگر از علما گذارند. وي سپس براي تکميل دروس خود در حدود سال 1281ش رهسپار نجف اشرف گرديد و در درس خارج اصول و فقه حضرات آيات آخوندملامحمدکاظم خراساني و سيدمحمدکاظم يزدي شرکت جست. آيت اللَّه کرباسي پس از سالياني توقف در نجف و رسيدن به مقامات عالي اجتهاد، به زادگاه خود بازگشت و حلقه درس خارج فقه، اصول و درايه و رجال خود را تشکيل داد. اين فقيه عالي مقام از عالماني همچون سيد حسن صدر، ميرزا هاشم خوانساري چهار سوقي و ملا علي محمد نجف آبادي اجازه روايت داشت و خود
نيز از مشايخ اجازه حضرات آيات: سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، سيد حسين خراساني و شيخ عبدالحسين گروسي بود. آيت اللَّه کرباسي همچنين کتب متعددي را به رشته تحرير درآورد که حاشيه بر کفايةُ الاصول، البَدرُالتّمام، زَلاّتُ الاَقدام و الفوائدُ الرّجاليه از آن جمله اند. اين فقيه جليل سرانجام در شانزدهم تيرماه 1316 ش برابر با بيست و هفتم ربيع الثاني 1356 ق درگذشت و در مقبره خانوادگي شان در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد سيدرضا حسيني مُلَقَّب به سعدي زمان در سال 1289 ش در آذربايجان به دنيا آمد و پس از تکميل تحصيلات مقدماتي و کسب علم در محضر استادان زمان، در شمار فضلاي سرشناس قرار گرفت. وي علاوه بر تبحر در ادبيات فارسي و ترکي و عربي، به تحصيل علوم متداول، توجه عميق نشان داد و توانست در کلام، منطق، تاريخ، حديث، فقه، تفسير قرآن و حقوق و عرفان، اطلاعات وسيعي به دست آورد. سيدرضا از ابتداي تحصيل، قريحه شاعريش شکوفا شد و از چهارده سالگي زبان به شعر گشود. هنوز جوان بود که نامش بر زبان ها افتاد و به جهت خلوص نيت و دلبستگي شديدي که به خاندان عصمت و طهارت داشت، قريحه و قلمش را در زمينه نشر فضايل و مناقب و مراثي آن بزرگواران به کارگرفت. وي در آن زمان با انتشار مجموعه شعري اش در اين زمينه، تحسين و تمجيد علما و استادان نامدار شعر و ادب را برانگيخت و شهرتش آذربايجان را فرا گرفت. استاد حسيني يکي از درخشان ترين چهره هاي ادبياتِ مرثيه ترکي آذري است و با ظهور وي
در اين عرصه، تحولي چشمگير در روند عادي نوحه سرايي و مديحه پردازي زبانِ اسلامي پديد آمد. استاد حسيني سرگذشت و مصائب خاندان بزرگوار رسالت و ولايت را از مآخذ معتبر اسلامي، اعم از شيعه و سنّي استخراج مي کرد و آنها را با زباني شاعرانه و آميزه اي از حماسه و عاطفه بيان مي نمود و اشعاري گيرا و دلنشين مي سرود. وي سعي داشت با استفاده از منابع معتبر، مرثيه هاي رسا و دور از آميختگي به تحريف و خرافات به وجود آوَرَد که تلاش او باعث ايجاد جرياني اصلاح گرا در عرصه ادبيات و شعر مذهبي آذربايجان گرديد.
از اين شاعر متعهد، آثار ادبي متعددي بر جاي مانده که لمعات حسيني، نجوم درخشان، بهار بي خزان و آثار الحسيني در 2 جلد از آن جمله اند. استاد سيد رضا حسيني به وارستگي زيست تا آن که در تيرماه 1365 ش در 76 سالگي درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظيم دفن شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ايران، قبل از جنگ جهاني دوم، تحت نفوذ سياست استعماري انگليس بود و قدرت متمرکز رضاخان، اداره مملکت را با استبداد تمام برعهده داشت. با روي کار آمدن آتاتورک در ترکيه، با تحريک انگلستان و براي اين که شوروي در حلقه محاصره قرار داشته باشد، در هفدهم تيرماه 1316 ش برابر با هشتم ژوئيه 1937 م، پيمان دوستي و عدم تجاوز بين ايران، ترکيه، افغانستان و عراق در کاخ سعدآباد تهران به امضا رسيد. به موجب اين پيمان، اين دولت ها متعهد شدند که سياست خارجي هماهنگي داشته باشند و در مقابله با خطر کمونيسم که هر يک از دولت هاي آنان را تهديد کند، همديگر را مورد حمايت قرار دهند. همچنين دولت هاي عضو ضمن اين که نبايد در امور داخلي هم دخالت کنند، بايد در کليه اختلافات بين المللي که با منافع آنان مربوط است، مشورت نمايند و عليه هم، عمليات تجاوزکارانه نداشته باشند. اما درعمل، اين پيمان، توخالي و پوچ بود و ايران خود همکاري وسيعي با آلمان که شريک شوروي بود، داشت و کارشناسان آلماني در مؤسسات بسياري در ايران خدمت مي کردند.
شرح مناسبت:
استاد احمد نجفي زنجاني مشهور به معصومي يا معصومي خوشنويس در سال 1287 ش در نجف اشرف به دنيا آمد. از آن جا که وي به آموختن فنون خط علاقه داشت، ضمن تحصيل، به فراگيري اين هنر پرداخت و در 25 سالگي در زمره خوشنويسان عصر درآمد و به کتيبه نويسي روي آورد. کتيبه هاي درب طلاي بارگاه امام علي(ع)، کتابخانه حضرت امير(ع)، درب نقره حرم سامرا، ضريح آرامگاه مسلم بن عقيل در کوفه، ضريح حضرت
عبدالعظيم(ع) در شهر ري، ضريح حضرت رقيه(س) در شام، ضريح امام رضا(ع) و کتيبه هاي مسجد اعظم و مسجد آيينه و موزه قم و ده ها اثر ارزشمند در داخل و خارج از کشور به دست توانا و هنرمند اين استاد گرانقدر نگاشته شده است. علاوه بر اين، به دستور وزارت فرهنگ، عموم اصلاحات کتيبه هاي تاريخي در سراسر کشور و شجره نامه هاي انساب سادات و استنساخ کتب قيمتي و تکميل قرآن هاي خطي و گرانبها توسط وي انجام گرفت. استاد معصومي از خوشنويساني است که در نوشتن انواع خط از قبيل نسخ، ثلث، رقاع، کوفي، نستعليق، شکسته، طغرا و … مهارت داشت. وي در انجمن خوشنويسان ايران به سمت استادي در امر تعليم خط ثلث مشغول و تا پايان عمر در اين خدمت بود. قرآن، مفاتيح الجنان، مناسک حج، رسم المشق و غيره از جمله کتابت هاي اوست. اين خوشنويس برجسته به هنگام فوت 74 سال داشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدمهدي رباني املشي در سال 1313 شمسي (نيمه شعبان 1353 ق) در خانواده روحاني در قم متولد شد. وي در خدمت پدرش مراتب علمي خويش را آغاز و پس از طي مراحل مقدماتي و سطح علوم حوزوي، از محضر بزرگاني چون آيت اللَّه بروجردي و امام خميني(ره) استفاده نمود. آيت اللَّه رباني از 17 سالگي در مسير امور سياسي قرار گرفت و در قيام 15 خرداد 1342 فعالانه در خدمت نهضت اسلامي بود. وي با انجام سفرهاي مختلف، به سخنراني هاي تندي عليه رژيم مي پرداخت و در اين راه متحمل شش سال زندان و شکنجه و شش سال تبعيد گرديد. آيت
اللَّه رباني املشي يکي از اعضاي فعال جامعه مدرسين حوزه علميه قم به شمار مي رفت و پس از پيروزي انقلاب مسئوليت هاي مختلفي را عهده دار بود که عضويت در شوراي عالي انقلاب فرهنگي، دادستاني کل کشور، عضويت شوراي عالي قضايي، عضويت در شوراي نگهبان و نمايندگي مجلس خبرگان از آن جمله اند. سرانجام اين عالم رباني و مجاهد نستوه، پس از سال ها فعاليت و مبارزه خالصانه در راه اسلام، در بامداد هفدهم تيرماه 1364 ش در اثر يک بيماري رنج آور که زمينه آن را دشمنان اسلام و انقلاب در او به وجود آورده بودند، در 51 سالگي به شهادت رسيد و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
محمدعلي ناصح، متخلص به ناصح در سال 1278 در تهران به دنيا آمد و علاوه بر فراگيري علوم جديد به آموختن علوم قديمه نيز پرداخت. ناصح از سال 1297 که انجمن ادبي ايران به همت وحيد دستگردي در تهران تأسيس شد از اعضاي آن بود. او بعدها رياست اين انجمن را تا پايان عمر به عهده گرفت. شرح بوستان سعدي، شرح حال خاقاني شرواني و نيز ديوان اشعار، از او به جاي مانده است. محمدعلي ناصح به هنگام فوت، 87 سال داشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمدحسين حسيني تهراني در سال 1305 ش (1345 ق) در تهران در بيت علم و فضل ديده به جهان گشود. وي در نوجواني وارد حوزه علميه قم شد و از محضر علماي بزرگي چون آيات عظام سيد حسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد و علامه طباطبايي بهره برد. سيد محمد حسين سپس در 25 سالگي به نجف رفت و از استاداني نظير حضرات آيات: سيد ابوالقاسم خويي و سيد محمود شاهرودي بهره ها برد. وي پس از هفت سال و طي مدارج عالي علمي به تهران بازگشت و به اشاعه مکتب تشيع و ابلاغ رسالت ديني همت گماشت. آيت اللَّه حسيني تهراني پس از پيروزي انقلاب اسلامي به مشهد عزيمت کرد و به تدريس و تربيت شاگردان و راهنمايي مؤمنين پرداخت. از اين عالم بزرگوار بيش از 40 عنوان کتاب در 75 جلد برجاي مانده است که از مطالعه آن ها، تبحّر فراوان مؤلف در علوم مختلف اسلامي همچون: کلام، فقه، اصول، تفسير، حديث، تاريخ، تراجم، حکمت، فلسفه، سياست، ادبيات، طب، عرفان و اخلاق نمودار است. از جمله آثار
اين عالم بزرگوار عبارتند از: امام شناسي در 18 جلد، معادشناسي در 10 جلد، مهر تابان، روح مجرد و نيز نور ملکوت قرآن در 4 جلد. اين عالم فرزانه سرانجام در 17 تير 1374 ش برابر با 9 صفر 1416 ق در 69 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه در صحن مطهر حضرت امام رضا(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ محمد اسماعيل صائني زنجاني، در سال 1311ش (1351ق) در بيت علم و تقوا و فضيلت در زنجان زاده شد و پس از طي مقدمات و سطوح حوزوي، در هجده سالگي عازم حوزه علميه قم گرديد. ايشان در قم از محضر پر فيض حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد و حضرت امام خميني(ره) بهره برد و همزمان، از علامه سيد محمد حسين طباطبايي، دوره کامل اسفار، اصول فلسفه و روش رئاليسم را فرا گرفت. آيت اللَّه صائني از آن پس، حلقه درس خود را تشکيل داد و به تدريس فلسفه و سطوح عالي حوزه همت گماشت. وي پس از 14 سال اقامت در قم، در سال 1343ش، به اصرار اهالي متدين زنجان به زادگاه خود بازگشت و تا پايان عمر خويش، به مدت حدود 35 سال به ترويج دين و تعظيم شعائر مذهبي مشغول گرديد. آيت اللَّه صائني زنجاني در اين زمان طولاني موفق شد فقه و اصول، فلسفه، کلام، تفسير قرآن و نهج البلاغه و مباحث اخلاقي را به شمار زيادي از فضلا و طلاب علوم ديني و نسل جوان آموزش دهد و منشا خدمات فراواني گردد. از اين حکيم گرانقدر آثاري بر جاي
مانده که تقريرات درس فقه و اصول آيت اللَّه محقق داماد از آن جمله است. اين عالم بزرگوار سرانجام پس از عمري خدمت به ساحت دين و ترويج مذهب، در هفدهم تيرماه 1377ش برابر با پانزدهم ربيع الاول 1419ق در شصت و شش سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در زنجان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه دکتر شيخ مهدي حائري يزدي درسال 1301ش (1341ق) در بيت علم و تقوا و فضيلت، از صُلب آيت اللَّه العظمي حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي، مؤسس عالي قدر حوزه علميه قم، به دنيا آمد. وي پس از گذراندن مقدمات و سطوح عاليه در اين شهر نزد برادر بزرگوارش، آيت اللَّه مرتضي حائري و آيت اللَّه سيد محمدرضا گلپايگاني، در محضر پر فيض حضرت امام خميني(ره)، به آموختن متون کلامي و فلسفي و نزد آيات عظام: سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سيدمحمدتقي خوانساري و سيد حسين بروجردي به فراگيري دروس خارج فقه و اصول پرداخت و مباني علمي خويش را استوار ساخت. آيت اللَّه مهدي حائري، در سال 1329 ش، با تصويب آيت اللَّه بروجردي، براي نظارت بر متون درسي ديني و فرهنگ کشور به تهران رفت و همزمان به تحصيل فقه در محضر آيت اللَّه سيد احمد خوانساري و فلسفه اسلامي نزد حکيم علامه، ميرزا مهدي آشتياني همت گماشت. او در سال 1339 ش، به نمايندگي آيت اللَّه بروجردي، رهسپار آمريکا شد و رسيدگي به امور شيعيان آنجا را برعهده گرفت. اين عالم بزرگوار، در آمريکا به تاليف، تدريس و انجام وظايف ديني و نيز تحصيل فلسفه غرب اشتغال ورزيد و
دوره دکتراي خود را در دانشگاه ميشيگان و تورنتو با درجه ممتاز گذرانيد. آيت اللَّه مهدي حائري در سال هاي اقامت در آمريکا ضمن تدريس فقه، فلسفه و ادبيات فارسي در دانشگاه هاي آمريکا، در ده ها سمينار و کنفرانس علمي و فلسفي شرکت جُست و با ايراد سخنراني هاي متعدد، استواري و عظمت فلسفه و کلام اسلامي را در محافل غرب به همگان نماياند. ايشان در سال 1358 به ايران بازگشت و به کارهاي علمي خود ادامه داد.
کاوش هاي عقل نظري، علوم قرآن، متافيزيک و حکمت و حکومت، برخي از آثار اين استاد فرهيخته به شمار مي روند. سرانجام آن فيلسوف بزرگ در 17 تيرماه 1378 برابر با 14 ربيع الاول 1420 ق در 77 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
يک ماه پس از اعلام حکومت جمهوري در گيلان توسط انقلابيون جنگلي، قزاقان حمله کننده به گيلان با آتش توپ هاي کشتي هاي جنگي ارتش سرخ روسيه متلاشي شدند. اما مدتي بعد، اعضاي حزب عدالت وابسته به روسيه، برخلاف توافق قبلي مبني بر خودداري از تبليغات کمونيستي، به ترويج مرام کمونيسم در شهر رشت پرداختند. اين موضوع، ميرزا کوچک خان راچنان ناراحت ساخت که در هجدهم تيرماه 1299 ش، به فومن رفت. پس از خروج اعتراض آميز ميرزا از رشت، در اين شهر کودتاي سرخ صورت گرفت و بلشويک ها اداره امور را به دست گرفته، جنايات بسياري انجام دادند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدکاظم اخوان مرعشي در سال 1298 ش (1327 ق)، توأم با برادرش آيت اللَّه سيدمهدي، در نجف اشرف و در بيت علم و تقوا زاده شد. وي در پنج سالگي پدر عالم خود را از دست داد ولي اين امر، خللي در اراده او ايجاد نکرد و به فراگيري علوم اسلامي همت ورزيد. از اين رو در سيزده سالگي راهي حوزه علميه قم شد و به تحصيل خود ادامه داد. آيت اللَّه اخوان مرعشي با پشت سر گذاشتن سطوح حوزه، در درس هاي خارج آيات عظام: سيد محمد حجت کوه کمره اي، سيد محمد تقي خوانساري، امام خميني و بيش از همه به درس هاي آيت اللَّه بروجردي حاضر شد و مباني علمي اش را استوار ساخت. ايشان در 32 سالگي و پس از اقامت هفده ساله در قم، به نجف رفت و علاوه بر تحصيل در محضر آيت اللَّه سيد عبدالهادي شيرازي، به تدريس سطوح عالي حوزه پرداخت. آيت اللَّه
اخوان مرعشي، پس از بيست و دو سال اقامت در نجف، در سال 1350 ش به ايران بازگشت و پس از اقامتي دو ساله در قم، به عزم مجاورت امام رضا(ع) در مشهد مقدس به تاليف، تدريس و افتا و اقامه جماعت مشغول شد. معظم له در اوج گيري نهضت اسلامي مردم مشهد عليه رژيم پهلوي نقش اساسي داشت، خانه اش کانون رايزني ها و تصميم گيري ها بود و در شکستن محاصره بيمارستان امام رضا(ع) مردانه اقدام نمود. وي پس از پيروزي انقلاب هم چند بار به جبهه هاي نبرد حق عليه باطل شتافت و در تقويت روحيه رزمندگان اسلام، تلاش فراواني از خود نشان داد. برخي از آثار آيت اللَّه اخوان مرعشي عبارتند از: مناسک حج، حاشيه بر عروة الوثقي، شرح عروة الوثقي و تقريرات درس فقه آيت اللَّه بروجردي.
آن فقيه بزرگوار سرانجام در هجدهم تيرماه 1381 ش برابر با 27 ربيع الثاني 1423 ق در 83 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در رواق دارالزّهد حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در 19 تير 1287 برابر با 10 ربيع الثاني 1326ق، يک کاپيتان روسي به بهانه اين که اسبش به خاک ايران فرار کرده، به همراه شش سرباز روسي وارد خاک ايران شدند و دو ايراني ساکن در آن منطقه را کشتند. اقوام کشته شدگان نيز به انتقام از اين رفتار وحشيانه، کاپيتان روسي و دو همراه او را کشتند. روس ها که خود در پي بهانه بودند، پس از آگاهي از اين ماجرا، به روستايي در بين مرز دو کشور حمله کردند
و پس از کشتن 37 تن از مردم بي گناه، 135 خانه را به آتش کشيدند و سپس به غارت روستا پرداختند. چهار روز بعد، روستاهاي ديگري را نيز غارت کرده و پس از کشتن چهل تن از مردم، 350 خانه ديگر را آتش زدند. ابعاد اين فاجعه و جنايت به حدي وسيع و دردناک بود که محمدعلي شاه دستور داد تا مراسم جشن تولد او را تعطيل کرده و هزينه هاي آن را صرف مردم خسارت ديده کنند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ محمدعلي زاهد قمشه اي معروف به ابوالمعارف در حدود سال 1250ش (1290ق) در شهرضا (قمشه) در استان اصفهان به دنيا آمد. وي پس از فرا گرفتن مقدمات در زادگاه خود، به اصفهان رفت و در محضر بزرگاني مانند جهانگير خان قشقايي، آخوند ملامحمد کاشاني و ديگر بزرگان به آموختن فقه، فلسفه، حکمت و عرفان پرداخت. شيخ محمدعلي سپس به سير و سلوک در آفاق و انفس روي آورد و حدود چهل سال در ممالک مختلف اسلامي از قبيل عربستان، کويت، بحرين و عراق به سير و سياحت مشغول شد. وي پس از اين سفر و مصاحبه با بزرگان اهل دانش و عرفان، خود، عالمي وارسته و عارفي فرزانه گشت و سپس به ديار خويش روي نهاد. او در آنجا به تدريس و تربيت همت گماشت که حکيم محيي الدين مهدي الهي قمشه اي از جمله شاگردان اوست. از خدمات ارزنده شيخ زاهد، تاسيس مدارس جديد و خدمات فرهنگي در شهرضا بود که به دليل تلاش وي در نشر معارف اسلامي به ابوالمعارف ملقب شد. اين حکيم الهي سرانجام در نوزدهم تيرماه 1332ش برابر با 28 شوال 1372ق در 82 سالگي در شهرضا وفات يافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
از اولين روزي که انقلاب اسلامي ايران، استوارترين سنگر غرب و آمريکا را در منطقه به هم ريخت و تحولات زيربنايي را در ايران آغاز کرد، استکبار جهاني که منافعش به خطر افتاده بود، تلاش هاي وسيعي را براي سرنگوني اين نظام مقدس آغاز کرد. آنان با حمايت از مزدوران ضدانقلاب درصدد کودتا و فتح تهران بودند، زيرا تصور مي
کردند که همانند کودتاي 28 مرداد 1332، قادر به تجديد قدرت خود خواهند بود. اين مزدوران وطن فروش در روز نوزدهم تيرماه 1359 قصد داشتند تا با کمک نفوذي هاي خود فروخته در پايگاه هوايي نوژه همدان، کودتايي را عليه نظام اسلامي انجام دهند. آنان با به کارگيري امکانات وسيع مالي، 12 تيم عملياتي و تعدادي راهنما و چندصد تن از عشاير ايل بختياري، جهت يورش به پايتخت آماده شدند. ولي هنگامي که خلبان مأمور حمله به بيت حضرت امام خميني(ره) اين موضوع را با مادر خويش مطرح مي کند، با عکس العمل شديد وي روبرو مي گردد. خلبان در انجام اين عمل دچار ترديد شده و شخصاً به حضور آيت اللّه خامنه اي مي رود و عمليات را افشا مي نمايد. به اين ترتيب و با پيگيري مسئولان بلندپايه نظام، کودتاي براندازي، خنثي و عوامل آن دستگير يا فراري و رسوا شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات قدس 3 با رمز يا امام جعفر صادق(ع)، با هدف ضربه زدن به دشمن، در منطقه عملياتي جنوب دهلران توسط نيروي زميني سپاه پاسداران انجام گرفت. در اين عمليات، 15 دستگاه خودرو سنگين، 4 دستگاه تانک، 15 قبضه خمپاره انداز، 10 انبار مهمات، از جمله تجهيزات منهدم شده دشمن مي باشند. علاوه بر آن، 400 نفر از مزدوران عراقي کشته، هزار نفر زخمي و هفتاد نفر نيز اسير شدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ مرتضي مظاهري نجفي در سال 1277 ش (1316 ق) در اصفهان در خاندان علم و تقوا به دنيا آمد. وي مقدمات و سطوح را در محضر علماي بنام اصفهان آموخت و در 23 سالگي براي ادامه تحصيل به نجف مهاجرت نمود. در آن جا از محضر حضرات آيات سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني، آقاضياءالدين عراقي، سيدابوتراب خوانساري و محمد جواد بلاغي استفاده نمود و به درجه اجتهاد دست يافت. شيخ مرتضي مظاهري سپس به اصفهان آمد و در مسجد شيخ لطف اللَّه، اقامه جماعت نمود. از اين عالم ديني آثاري بر جاي مانده که نَهايةُالمَؤمول در شرح کفايةالاصول، رساله استدلاليه در مسائل فقهيه، معارف رجالي و … از آن جمله است. اين فقيه رباني سرانجام در 19 تير 1368 ش، برابر با ششم ذي حجه 1409ق در 91 سالگي در اصفهان وفات يافت.
شرح مناسبت:
با مرگ مظفرالدين شاه و روي کار آمدن فرزندش، محمدعلي شاه، وي علي رغم امضاي فرمان مشروطه، از همان ابتداي امر با آن مخالفت مي ورزيد و به بهانه هاي مختلف درصدد از بين بردن آن بود. سرانجام وي به بهانه ترور ناموفق خود، مجلس شوراي ملي را در دوم تيرماه 1287 ش به توپ بست و مجاهدان و مشروطه خواهان را سرکوب نمود. اين عمل شورش هاي متعددي را در شهرهاي گوناگون کشور برانگيخت و سرانجام مجاهدان تصميم به فتح تهران و خلع محمد علي شاه از قدرت گرفتند. نخستين جنبشي که براي فتح تهران و برکناري محمدعلي شاه قاجار به عمل آمد از ناحيه محمد ولي خان تنکابني سپهدار اعظم و ياران او بود. سردار اسعد
بختياري و معروف به صمصام السلطنه نيز پس از چندي به او ملحق شده و پس از مقداري درگيري با قواي دولتي، وارد تهران شدند. در تهران نيز مقداري زد و خورد روي داد و محمدعلي شاه که خود را در برابر آزادي خواهان و مشروطه طلبان ناتوان مي ديد به سفارت روس پناهنده شد. در همان روز با حضور فاتحان و نمايندگان مجلس جلسه اي فوق العاده در بهارستان منعقد شد و پس از خلع محمدعلي شاه از سلطنت، احمد ميرزاي وليعهد را در 12 سالگي به شاهي برگزيدند.
شرح مناسبت:
حبيب سماعي در سال 1280 به دنيا آمد. از آن جا که پدرش موسيقي دان بود وي از کودکي با اين هنر آشنا شد و در نوجواني سنتور را با مهارت مي نواخت. حبيب سماعي مدتي در مدرسه موسيقي به تحصيل پرداخت و به توصيه استاد ابوالحسن صبا کلاس تدريس سنتور داير نمود و شاگردان زيادي تربيت کرد. استاد صبا به سبب همکاري نزديکي که با سماعي داشت، منتخب ابتکارات و اطلاعات سماعي را با تکنيک مخصوص او، حفظ و در کتابي منتشر ساخت. استاد حبيب سماعي سرانجام در بيستم تيرماه 1325 در 45 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ احمد کافي يزدي در سال 1307ش برابر با سال 1347 ق در مشهد مقدس به دنيا آمد. وي پس از پايان دروس مقدمات و ادبيات عرب، به دليل شوق و علاقه شديد به منبر، به وعظ و ارشاد مردم پرداخت. شيخ احمد کافي در حالي که بيش از پانزده سال از عمرش نمي گذشت، در شب هاي جمعه براي صدها نفر از زائران امام رضا(ع) با شور و حال خاصي دعاي کميل مي خواند و فضايي معنوي ايجاد مي کرد. وي در شانزده سالگي براي تکميل تحصيلات علوم اسلامي به نجف اشرف عزيمت کرد و از محضر آيت اللَّه خويي و آيت اللَّه سيد اسداللَّه مدني و … استفاده برد. از آن پس براي تبليغ به اکثر نقاط ايران مسافرت کرد و در همه جا مورد استقبال مردم قرار گرفت. حجت الاسلام کافي سرانجام در تهران رحل اقامت افکند و به خدمات ديني و انجام وظايف مذهبي همت گماشت. وي، واعظي
متدين و خطيبي غيور و در امور ديني، جدّي و بسيار مبارز و مجاهد و در مقابل انحرافات و منکرات و برخورد با تبليغات مسموم دشمنان دين، مقاوم و محکم بود. اين خطيب بزرگ، از به ميدان آمدن و مبارزه کردن با بي دينان هراسي نداشت و تقيه نمي کرد. وي در سفرهاي متعددي که به مکه و مدينه داشت، بارها، سخنان مهمي ايراد کرده و از حريم ولايت آل محمد، به ويژه امام علي(ع)، در مقابل خفّاشان حقيقت گريز وهابي، دفاع نموده است. در حالي که بردن نام حضرت امام خميني(ره)، در دوران حکومت رژيم پهلوي جرم محسوب مي شد، حجت الاسلام کافي در مجامع عمومي از حضرت امام به بزرگي و عظمت ياد مي کرد.
سرانجام اين محبِّ اهل بيت (ع) چند ماه قبل از پيروزي انقلاب اسلامي در بيستم تيرماه 1357 در 50 سالگي در سانحه اي مشکوک دار فاني را وداع گفت و به ديدار معبود شتافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد مرتضي حسيني فيروز آبادي در سال 1289ش (1329ق) در نجف اشرف و در خانواده اي اهل علم و فضيلت به دنيا آمد. آيت اللَّه فيروز آبادي پس از طي دروس مقدمات و سطوح، از محضر استادان بزرگي همچون سيدابوالحسن اصفهاني و غروي اصفهاني بهره وافر يافت و شخصيت عرفاني او در خدمت حاج سيدعلي قاضي شکل گرفت. ايشان ضمن تحصيل به تأليف و تدريس نيز اشتغال داشت و رنج هاي بسياري در تهيه مدارک کتاب ارزشمند خود "فضائل الخمسه" بر خود هموار نمود. علاوه بر آن، از اين عالم رباني آثار ارزشمندي بر جاي مانده است که السَّبَعةُ مِنَ السَّلَف، عِنايةُالاصول
و الفُروعِ المُهِمَّة في احکام الاُمَّة … از آن جمله اند. آيت اللَّه فيروز آبادي پس از کسالتي ممتد و شدائد فراواني که بعثيان بر وي وارد نموده بودند، سرانجام در بيستم تيرماه 1369 ش برابر با 18 ذي حجه 1410 ق در 81 سالگي دار فاني را وداع کرد و به سراي باقي شتافت.
شرح مناسبت:
پس از آن که زمزمه شوم نقشه ننگين رضاخاني جهت به تاراج دادن ارزش هاي ديني در قالب کشف حجاب به مردم رسيد اعتراضات سراسري، کشور را فرا گرفت. در اين ميان يکي از علماي مشهد در شوراي مجتهدان شهر، به عنوان نماينده معرفي شد تا با رضاخان مذاکره کند ولي به محض رسيدن به تهران، به دستور رضاخان بازداشت و در ري ممنوع الملاقات گرديد. مردم که در مسجد گوهرشاد مشهد به اين امر اعتراض داشتند، با سخنراني وعاظ، شوري چند برابر يافته و خواهان مراجعت آن عالم شدند. در ادامه اعتراضات، در روز شنبه 21 تيرماه 1314، در مسجد گوهرشاد، شعارهاي ضد سلطنت و ضد حجاب زدايي داده شد و مسجد، يکپارچه سرود مقاومت سر مي داد. قواي دولتي که مقاومت مردم را ديدند به دستور رضاخان به اجتماع آنان يورش برده و در کشتاري خونين و وحشيانه بين 2 تا 5 هزار نفر را کشتند. کاميون هاي بسياري، اجساد مبارزين را که جز سلاح ايمان و شهادت، سلاح ديگري نداشتند جابه جا کردند. به گفته شاهدان عيني، ماموران دولتي، شهدا و زخمي ها را به وسيله 56 کاميون منتقل کرده و در خندق هايي که در اطراف مشهد پيش بيني شده بود دفن نمودند. بدين ترتيب،
اين فاجعه هولناک پايان يافت ولي ياد حماسه خونين اين نهضت اسلامي و برخاسته از باورهاي ارزشي مردم، براي هميشه درتاريخ مبارزات اسلامي ملت ما باقي ماند. برخي، اين حادثه را در 31 مرداد ذکر کرده اند.
شرح مناسبت:
کار ساخت مسجد اعظم قم، در روز يازدهم ذي قعده سال 1374 ق مطابق با 21 تيرماه سال 1333 ش همزمان با سالروز ولادت حضرت امام رضا(ع) طي مراسم با شکوهي با حضور آيت اللَّه بروجردي آغاز شد. اين مسجد که در حدود يازده هزار متر مربع مساحت دارد، به سبک معماري اسلامي - ايراني، داراي دو شبستان بزرگ، گنبد عظيم، فضاي زيرگنبد و دو گلدسته بسيار مرتفع مي باشد. گنبدها، محراب ها و ايوان هاي مسجد با کاشي هاي بسيار ظريف و کتيبه هاي زيبايي تزيين شده و شکوه خاصي به آن ها بخشيده است. اين مکان، در جريان انقلاب بارها محفل مردم و روحانيت انقلابي بود و حضرت امام خميني در اين مسجد چندين سخنراني مهم و افشاگرانه عليه رژيم پهلوي ايراد کرده بودند. در حال حاضر از اين مسجد علاوه بر اقامه نماز جماعت و برگزاري مراسم دعا و اعتکاف و دروس مراجع بزرگوار حوزه علميه قم، در برپايي تجمعات مذهبي و انقلابي استفاده مي شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در پي اعمال مستبدانه محمدعلي شاه قاجار و سرکوب آزادي خواهان، تعدادي از مشروطه طلبان به فکر فتح تهران و سرنگوني شاه افتادند. از اين رو به سمت پايتخت به راه افتادند و وارد شهر شدند. پس از آن که نيروهاي محمدعلي شاه، در نبردهاي مختلف از قواي مشروطه شکست خوردند، سرانجام درگيري نهايي در تهران روي داد و مشروطه طلبان به راحتي تهران را تسخير کردند. با ورود مشروطه طلبان و آزادي خواهان به تهران، محمدعلي شاه قاجار که خود را در برابر آنان ناتوان ديد به سفارت روسيه پناهنده گرديد. پس از آن، لياخوف روسي فرمانده قزاقان نيز خود را به سپهدار اعظم، فاتح تهران تسليم کرد و شمشير خود را از کمر باز کرده، به عنوان تسليم در مقابل وي بر زمين نهاد. ساعت چهار بعدازظهر همان روز، جلسه مهمي شامل پانصد تن از نمايندگان مجلس، بزرگان پايتخت و آزادي خواهان معروف در بهارستان منعقد شد. اين مجلس تاريخي که تحت عنوان مجلس عالي فوق العاده انعقاد يافت، محمدعلي شاه را که به سفارت روس پناه برده بود، از سلطنت عزل کرد و پسر دوازده ساله او، احمد ميرزا وليعهد را به سمت شاهنشاهي ايران اعلام نمود.
شرح مناسبت:
هفتمين اجلاس سران کشورهاي غيرمتعهد قرار بود در بغداد تشکيل شود و اين کشور ميزبان سران اين جنبش در بغداد در اوايل دهه 1360 ش (1980 م) باشد. در اين ميان عراق به شدت مي کوشيد با آماده کردن تاسيسات و تهيه زودرس پيش نويس بيانيه اجلاس، کشورهاي عضو را در مقابل يک عمل انجام شده قرار داده، با يک وجهه بين المللي
موثر، عنوان متجاوز را از خود دور سازد. اما جمهوري اسلامي ايران با محل اجلاس مخالفت نمود و تلاش هاي وسيعي را جهت عدم برگزاري اجلاس در بغداد به انجام رساند زيرا شخصي همانند صدام حسين را که به اصول عدم تعهد پايبند نبود، شايستگي رياست جنبش را نداشت. در اين ميان امنيت بغداد به عنوان محل تشکيل اجلاس هفتم سران مورد بحث قرار گرفت تا اينکه با عمليات نظامي ايران عليه عراق موسوم به عمليات رمضان - کربلاي 4 در 22 تيرماه 1361 ش برابر با 13 ژوئيه 1982 م و بمبارانِ بغداد توسط تيزپروازان نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران، فشاهاري جديدي بر بغداد وارد آمد و اعضاي جنبش نسبت به امنيت پايتخت عراق مردد شدند. اين فشار سرانجام بدين جا انجاميد که سران عراق در مرداد آن سال، از ميزباني اجلاس سران انصراف داده و هند به عنوان ميزبان جديد کنفرانس معرفي شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمد وحيدي شبستري در سال 1295 ش (1335 ق) در شهرستان شبستر در استان آذربايجان شرقي و در بيت علم و تقوا زاده شد. وي پس از پشت سر گذاشتن دروس مقدماتي و دوره سطح، در 18 سالگي راهي قم شد و همزمان با فراگيري سطوح عاليه، دروس فلسفه، کلام و عرفان را از حضرات آيات شيخ مهدي مازندراني و ميرزا محمدعلي شاه آبادي فرا گرفت. آيت اللَّه وحيدي پس از فراغت از سطوح، يکسره به درس خارج فقه و اصول آيت اللَّه سيد محمدحجت کوه کمره اي حاضر شد و به مدت هشت سال از درس ايشان بهره هاي فراواني برد. وي سپس بنا
به دعوت مکرر مردم زادگاهش و دستور آيت اللَّه حجت به شبستر بازگشت و نزديک به ده سال در آن سامان به خدمات بزرگ علمي و ديني پرداخت. آيت اللَّه وحيدي در 37 سالگي به قم بازگشت و به تدريس خارج فقه و اصول و نيز شرکت در درس آيت اللَّه بروجردي مشغول شد. معظم له که از آيت اللَّه حجت و سيد ابوالحسن اصفهاني اجازه اجتهاد داشت، در نشر مذهب اهل بيت (ع) در استان هاي آذربايجان غربي و کردستان، کوششِ بسيار مي نمود و علاوه بر تاسيس مساجد و حسينيه هاي فراوان در اين دو استان، مبلغان بسياري به آن سامان مي فرستاد. آيت اللَّه وحيدي با آغاز نهضت اسلامي، همگام با ديگر مراجع تقليد به سخنراني و صدور اعلاميه و پيام هاي متعدد پرداخت و نقش مثبتي ايفا نمود. از اين فقيه فرزانه آثار متعددي بر جاي مانده که حاشيه بر عروةُ الوثقي، حاکميت پيرامون خاتميت و رفع شبهات، پنجاه مجلس و شرح وسيلةُ النجاة، از آن جمله اند.
سرانجام آن فقيه بزرگوار در 22 تيرماه 1379 ش برابر با دهم ربيع الثاني 1421 ق در 84 سالگي دار فاني را وداع گفت و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) مدفون شد.
شرح مناسبت:
پس از تصويب لايحه ملي شدن صنعت نفت ايران در 29 اسفند 1329 ش در مجلس سنا، دکتر مصدق به عنوان نخست وزير ايران درصدد اجراي اين قانون برآمد. دولت ايران در اين زمان، آمادگي داشت که خود مستقيماً نفت را صادر نمايد. از آن طرف با خلع يد از شرکت نفت انگلستان که از سال ها قبل بر چاه هاي
نفت ايران خيمه زده بود، دولت اين کشور را به عکس العمل واداشت و کشتي جنگي به خليج فارس اعزام نمود. در نتيجه صادرات نفت ايران نيز متوقف شد. در ادامه، شرکت نفت انگليس به ديوان بين المللي دادگستري شکايت برد ولي دولت ايران رسيدگي به اختلاف يک شرکت با يک دولت را در صلاحيت ديوان نمي دانست. چون کار اختلاف بالا گرفت، در بيست و سوم تير ماه 1330ش، اورل هريمن مشاور مخصوص هاري ترومن رييس جمهور وقت آمريکا براي ميانجيگري بين شرکت نفت انگليس و دولت ايران وارد تهران شد. به دعوت هريمن هيئتي از انگلستان به ايران آمد و مذاکراتي طولاني به مدت سه هفته بين دو طرف انجام گرفت. انگليسي ها در حقيقت خواهان سهمي برابر با ايران و به مدت 25 سال بودند که بيش از پيش نفت کشور را به قيمت ارزان به يغما برند. اما هيئت ايراني مذاکره کننده با انگليسي ها اين مساله را نپذيرفت و مذاکرات دو جانبه با ميانجيگري نماينده آمريکا بي نتيجه ماند. در نهايت اورل هريمن پس از شکست در ماموريتش، در اول شهريور آن سال بدون دستيابي به نتيجه اي به کشورش بازگشت. مداخله آمريکا در اين مسأله هر چند به عنوان نقش ميانجي صورت گرفت ولي زمينه اي براي حضور بيشتر آمريکائيان در ايران گرديد.
به طوري که پس از کودتاي 28 مرداد 1332 در دو سال بعد از آن، آمريکائيان بر تمامي منابع حياتي کشور دست يافتند و تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1357ش، به مدت 25 سال به چپاول ثروت هاي خدادادي اين مرز و بوم مشغول بودند.
شرح مناسبت:
پس از عمليات بيت المقدس و عقب راندن دشمن از قسمت وسيعي از خاک ايران و نيز آزاد سازي خرمشهر، مدتي در جبهه ها تحرکي جدي از ايران صورت نگرفت. اما به دلايلي قرار بر اين شد که عملياتي برون مرزي طرح ريزي و به اجرا درآيد. برخي ازاين دلايل عبارت بودند از: در هجوم به شهرهاي ايران، ادعاي دشمن مبني بر داشتن حسن نيت، دروغ از آب درآمد چرا که اين شهرها با خاک يکسان شده بود و اين جنايات قطعاً نبايدبدون پاسخ مي ماند؛ در حالي که صدام از سويي سخن از صلح و آتش بس مي کرد، از طرف ديگر به شدت سرگرم فعاليت و ايجاد مواضع و موانع از قبيل ميادين مين، کانال و سيم خاردار بود؛ هم چنين شهرهاي ايران در تيررس موشک ها و توپ خانه هاي دشمن قرار داشت که چاره اي جز عقب راندن دشمن و دور نگه داشتن شهرها از آتش آن نبود. از اين رو، تدارک عملياتي برون مرزي ديده شد تا اينکه عمليات بزرگ رمضان در تاريخ 23 تيرماه 1361 در منطقه اي به وسعت 1600 کيلومتر مربع در شرق بصره آغاز گرديد و تا هفتم مرداد ماه همان سال به مدت 15 روز و طي چهار مرحله ادامه يافت. در اين عمليات که با هدف دفاع از انقلاب اسلامي در مقابل توطئه هاي دشمن، دفع تجاوز و توطئه هاي امپرياليزم، دور کردن آتش دشمن از شهرهاي جنوبي کشور و انهدام ماشين جنگي دشمن صورت گرفت، رزمندگان اسلام متشکل از سپاه، بسيج و ارتش از سه محور هجوم خود را آغاز کردند و
علي رغم وجود استحکامات بسيار سنگين و پيشروي کم در يکي از محورها، در نهايت، قواي اسلام موفق شدند با عبور از ميادين وسيع مين و تله هاي انفجاري و ديگر موانع، مواضع دشمن را درهم کوبيده و راه پيشروي را باز نمايند.
نتايج عمليات بزرگ رمضان عبارتند: از 1315 نفر اسير، 7400 نفر کشته و زخمي، به تصرف درآمدن منطقه عمومي زيد در خاک عراق و انهدام ادواتِ سنگين دشمن؛ تانک و نفربر: 1097 دستگاه انهدامي و 100 دستگاه اغتنامي؛ خودروهاي نظامي و مهندسي: چندصد دستگاه انهدامي و ده ها دستگاه اغتنامي؛ هواپيما: 5 فروند انهدامي، انواع سلاح هاي سنگين و سبک: به مقدار زياد انهدامي و مقدار زياد ديگري، اغتنامي. در عمليات رمضان، براي اولين بار، جنگ به داخل عراق کشيده شد و انقلاب اسلامي، حضور و قدرت خود را در خاک عراق به نمايش گذاشت. در اين عمليات هم چنين، قدرت نفوذ رزمندگان اسلام به سخت ترين مواضع پدافندي دشمن، آشکار شد و با انهدام 1097 دستگاه تانک و نفربر، درخشان ترين کارنامه جنگ ضد زرهي را نصيب سربازان اسلام ساخت. عمليات رمضان، ضربه پذيري بعثيان را حتي در داخل خاک عراق نشان داد و ثابت کرد که ايجاد انگيزه کاذب ناسيوناليستي نمي تواند ديواري جدي مقابل رزمندگان ظلم ستيز اسلام ايجاد کند.
شرح مناسبت:
در جمهوري اسلامي ايران، رهبري، رکن اساسي و محور اصلي نظام است و اين جايگاه رفيع، در قانون اساسي به عنوانِ ضامن عدم انحرافِ سازمان هاي مختلف از وظايف اصيل اسلامي خود شناخته شده است. حوزه وسيع و سنگين مسؤوليت هاي رهبري و نقش بنيادين آن در سلامت نظام
سياسي ايجاب مي کند که شايسته ترين فرد، عهده دار آن شده و شخص رهبر، داراي بالاترين صلاحيت هاي علمي، اخلاقي، سياسي و از برترين توانايي ها برخوردار باشد. از اين رو، براي آن که انتخاب اين مقام بر طبق معيارهاي لازم صورت گيرد، انتخاب رهبر از سوي مردم، به وسيله نمايندگان خبره آنان صورت مي پذيرد. به اين ترتيب که خبرگان، منتخب مردم هستند و رهبر، منتخب خبرگان. رهبرِ منتخب خبرگان، ولايت امر و همه مسؤوليت هاي ناشي از آن را برعهده خواهد داشت. همچنين در صورتي که رهبري از انجام وظايف قانوني خود که در قانون اساسي مذکور است، ناتوان شود، از مقام خود برکنار خواهد شد که تشخيص اين امر نيز برعهده خبرگان رهبري است. بر اين اساس اولين مجلس خبرگان رهبري در شرايطي که کشور، در حال نبردي نابرابر با حکومت عراق و دنياي استکبار بود و متجاوزان عراقي براي شکست ملت قهرمان ايران، هر روز متوسل به شيوه اي جديد در جنگ مي شدند، تشکيل شد. اما حضور گسترده مردم در صحنه هاي گوناگون انقلاب، از قبيل انتخابات مجلس خبرگان چون هميشه ارمغاني از يأس و نااميدي را براي دشمنان فراهم آورد. در اين ميان انتخابات اولين دوره مجلس خبرگان رهبري، با شرکت هجده ميليوني مردم شجاع و مقاوم ايران در 19 آذر 1361 برگزار گرديد و 75 نفر از نمايندگان مجلس خبرگان تعيين شدند.
در نهايت اولين نشست مجلس خبرگان رهبري که در واقع نخستين مجلس خبرگان جامعه اسلامي پس از خبرگان قانون اساسي بود، در 23 تيرماه 1362 تشکيل گرديد و با پيام حضرت امام، افتتاح شد. مهم ترين
اقدام در کارنامه مجلسِ اول خبرگان رهبري، تلاشِ به موقعِ آن، پس از ارتحال حضرت امام خميني(ره) در تعيين رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيت اللَّه خامنه اي مي باشد. مدت هر دوره مجلس خبرگان، هشت سال و دوره سوم مجلس خبرگان از سال 1378 آغاز شد.
شرح مناسبت:
دکتر عبدالهادي حائري، نواده آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي، مؤسس حوزه علميه قم، يک و نيم سال پيش از رحلت جد بزرگوار خود، در سال 1314 ش در قم به دنيا آمد. وي فراگيري علم را از مکتب آغاز کرد و گرچه به دبستان و دبيرستان نرفت اما بعدها موفق شد طي چهار سال به صورت شبانه روزي اين دوره را پشت سر نهد و در سال 1336 وارد دانشگاه شود. دکتر حائري پس از اخذ ليسانس راهي کانادا شد و در آنجا به اخذ دکتراي تاريخ نائل آمد. تقابل انديشه اسلامي و ديني با فرهنگ و تمدن غرب، بيشترين مشغله ذهني دکتر عبدالهادي حائري را تشکيل مي داد و در اين زمينه مطالعات زيادي به انجام رساند. مدت ها نيز به تدريس رشته تاريخ در دانشگاه هاي کانادا و آمريکا پرداخت و کتاب ها و مقالات متعددي به زبان هاي گوناگون به رشته تحرير درآورد که تشيع و مشروطيت، ايران و جهان اسلام و آن چه گذشت و پس از نيم قرن تکاپو، از آن جمله اند. سرانجام اين نويسنده و مورخ بزرگ معاصر در تيرماه 1372ش در 58 سالگي در مشهد درگذشت.
شرح مناسبت:
در ادامه نهضت مشروطه، پس از آن که خواسته هاي علما و مردم در مورد تاسيس عدالت خانه و اجراي قوانين اسلام و … عملي نشد، علما تصميم گرفتند که به قم مهاجرت نموده و در حرم حضرت معصومه(س) تحصن کنند. درنهايت در 24 تير 1285 ش برابر با 23 جمادي الاول 1324، حضرات آيات سيد محمدطباطبايي و سيد عبداللَّه بهبهاني در رأس يک گروه هزار نفري به
سوي قم حرکت کردند و مهاجرت کبري را شروع نمودند. همچنين شيخ فضل اللَّه نوري، سه روز بعد با فراهم آوردن جمعيت بسيار زياد، از تهران به قم هجرت نمود. اين مهاجرت، موجي از يک قيام در سراسر کشور ايجاد کرد و علماي بزرگ زمان از قبيل آقانجفي اصفهاني و آخوند ملاقربانعلي زنجاني از روحانيون مشهور و متنفذ اصفهان و زنجان، به اين تحصن پيوسته و روحانيون ساير شهرها با تلگراف هاي متعدد، در انجام خواسته متحصنين قم پافشاري نمودند. در جايي که نهضت در اوج پيروزي قرار داشت و مظفرالدين شاه قاجار هم خواسته رهبران نهضت را پذيرفته بود، به واسطه دست هاي مرموزي که در جريان بود، اولين انحراف نهضت آشکار شد و عده اي از مردم، ناآگاهانه به سفارت انگليس پناهنده شدند و در حياط سفارت تحصن کردند. تحصُّن بيش از بيست هزار نفر از مردم در سفارت انگلستان، هرچند در ظاهر به بهانه حفظ جان مردم صورت مي گرفت ولي در واقع نوعي تعدّي از احکام اسلامي بود که استعمار پير به دنبال آن بود. اين انحراف بعدها تا آنجا کشيده شد که شيخ فضل اللَّه را که خود، از رهبران مشروطه به شمار مي رفت، به دليل مخالفت با مشروطه غيرمشروعه، به جوخه دار سپردند.
سرانجام بر اثر فشار متحصنين، مظفرالدين شاه تمامي خواسته هاي آنان را پذيرفت و در 14 مرداد 1285ش، طي فرماني، ضمن عزل عين الدوله، صدر اعظم مستبد خود، دستور برگزاري انتخابات و تشکيل مجلس شورا را صادر کرد. در نهايت علما و مردم متحصن در قم، ده روز بعد از امضاي فرمان مشروطه، با احترام به
تهران بازگشتند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبداللَّه بهبهاني در اوايل قرن سيزدهم هجري شمسي در شهر نجف اشرف به دنيا آمد و تحت توجّهات پدر فاضل و مجاهدش، سيد اسماعيل مجتهد بهبهاني، تحصيل علوم ديني را آغاز کرد. آقا سيدعبداللَّه، به زودي در حلقه درس عالم و فقيه بزرگ شيعه، حاج ميرزا محمدحسن شيرازي معروف به ميرزاي بزرگ جاي گرفت و به سرعت مدارج عالي علمي را پيمود. آيت اللَّه بهبهاني قبل از انقلاب مشروطيت نيز از روحانيان و علماي مشهور ايران به شمار مي رفت و در امور سياسي دخالت داشت. وي با آغاز نهضت مشروطه، به صف مبارزان پيوست و با ياري و همکاري آيت اللَّه سيدمحمد طباطبايي، رهبري مشروطه خواهان را به عهده گرفت. آيت اللَّه بهبهاني در رهبري نهضت مشروطه، نقش بسزايي داشت و در اين راه، زحمات فراواني را متحمل شد. وي پس از به توپ بستن مجلس و پس از ضرب و شتم و اهانت به ايشان، به دستور محمدعلي شاه قاجار به کرمانشاه تبعيد شد و پس از چند ماه راهي عتبات گرديد. آيت اللَّه بهبهاني پس از فتح تهران توسط مشروطه طلبان، به پايتخت بازگشت و از آن پس نفوذ فوق العاده اي در مجلس پيدا کرد. ميانه روها که اکثريت مجلس دوم را تشکيل مي دادند از بهبهاني پيروي مي کردند که اين امر خشمِ تندروان را برانگيخت و تصميم به قتل آيت اللَّه بهبهاني گرفتند. سرانجام با نقشه تندروها، در 24 تيرماه 1289 ش برابر با نهم رجب 1328 ق، مزدوران به خانه اين روحاني مجاهد رفته و با شليک سه گلوله، وي را به شهادت
رساندند. پس از شهادت ايشان، مجلس شوراي ملي و بازار تهران تعطيل و عزاي عمومي اعلام شد. بعدها پيکر آيت اللَّه بهبهاني به شهر نجف منتقل و مدفون گرديد.
گويند ترور اين عالم مجاهد به تحريک "سيدحسن تقي زاده" بوده است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدموسي زرآبادي در حدود سال 1256 ش (1294 ق) در قزوين به دنيا آمد. ايشان در قزوين و تهران از محضر حضرات آيات: ميرزا ابوالحسن جلوه، ميرزا حسن کرمانشاهي، شيخ فضل اللَّه نوري و … استفاده کرده و در علوم عقلي و نقلي به استادي رسيد. سيد موسي در علوم غريبه يکي از استادان مسلم ومتبحر بوده است و در مراحل تقوي و تهذيب نفس و سلوک شرعي نيز از نخبگان عصر خود بود، ليکن استادان و مربيان او در اين زمينه ها شناخته شده نيست. آيت اللَّه زرآبادي به همراه ميرزا مهدي اصفهاني و شيخ مجتبي قزويني خراساني، سه رکن عمده مکتب تفکيک را در سده چهاردهم هجري تشکيل مي دهند. بر اساس اين مکتب که ايشان از بزرگان آن است، ناب سازي و خالص ماندن شناخت هاي قرآني و فهميدن اين شناخت ها و معارف به دور از تاويل و مخلوط شدن با افکار و نيز بر کنار از تفسير به راي از اهداف آن به شمار مي رود. آيت اللَّه زرآبادي ساليان متمادي به تدريس پرداخت و شاگردان فرهيخته اي پرورش داد که دانشمندان نام آوري همچون شيخ مجتبي قزويني، شيخ علي اکبر اللّهيان تنکابني، شيخ علي اصغر شکرنابي و سيد ابوالحسن حافظيان مشهدي و شيخ هاشم قزويني خراساني و … در محضر او به درجات بالاي علمي دست
يافتند. هم چنين حاشيه برمنظومه سبزواري و حاشيه بر شرح اشارات از جمله تاليفات ايشان است. آيت اللَّه زرآبادي سرانجام در بيست و چهارم تير ماه 1313 ش برابر با دوم ربيع االثاني 1353 ق در 59 سالگي به سراي باقي شتافت و در صحن امامزاده حسين قزوين به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
علامه سيداسماعيل بلخي در سال 1295 ش (1336ق) در قريه بَلخاب از توابع بلخ در شمال افغانستان به دنيا آمد. وي از سنين کودکي به تحصيل علوم ديني پرداخت و براي اين منظور به ايران و عراق سفر کرد. او در قيام خونين مسجد گوهرشاد مشهد در تيرماه 1314 حضور داشت و آن روزگار شوم و خونين ملت ايران را درک کرد و خود سهم عمده اي در قيام داشت. در همين زمان بود که به همراه پدر، درس و بحث را رها نمود و راهي هرات گرديد. سيد اسماعيل در راه مبارزه با استبداد، آرام و قرار نداشت و مردم مسلمان افغانستان را به مبارزه با حکومت هاي فاسدِ افغانستان تشويق مي کرد. از اين رو پس از بازگشت به هرات، عليه بيداد و استبداد وقت افغانستان شوريد و با ايجاد اولين هسته مقاومت و تشکيل "مجتمع اسلام"، با حکومت جور در افتاد. سيد اسماعيل با سخنراني ها و خطابه هاي آتشين خود در هرات، دولت سلطنتي افغانستان را رسوا مي کرد و زنگ بيداري و آزادي خواهي را در هر کوي و برزن براي مردم مظلوم افغانستان مي نواخت. او که در طول دوران مبارزه، بر وحدت بين مسلمانان تاکيد داشت، هميشه از طرف دولت حاکم مورد اذيت و آزار
قرار مي گرفت و نزديک به پانزده سال از عمر خود را در زندان هاي ستم شاهي افغانستان گذراند. سيد اسماعيل بلخي پس از آزادي از زندان، در سال 1346ش راهي نجف اشرف گرديد و با بزرگاني همچون حضرات آيات سيد محسن حکيم، سيدابوالقاسم خويي و علامه اميني و به ويژه حضرت امام خميني ديدار و گفتگو نمود. وي در بازگشت به افغانستان از ايران عبور کرد و مورد استقبال حوزه هاي علميه قرار گرفت.
وي پس از ورود به افغانستان، به مبارزات خود ادامه داد اما اين فعاليت هاي ضد حکومت جور، بر حکام ستم پيشه افغانستان گران آمد لذا در صدد از ميان برداشتن اين مجاهد في سبيل اللَّه برآمدند. در نهايت اين عالم مسلمان و مبارز در 24 تيرماه 1347 ش برابر با 18 ربيع الثاني 1388 ق در سن 52 سالگي از طريق تزريق مواد زهرآلود به دستور ظاهرشاه، پادشاه افغانستان در کابل به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمد حسن آل طيب جزايري در سال 1291ش (1330ق) در شهرستان شوشتر در استان خوزستان و در بيت علم و تقوا و فضيلت ديده به جهان گشود. وي پس از طي مقدمات و سطوح نزد پدر عالم خود و ديگر استادان شهر، در 23 سالگي به حوزه علميه قم رفت و در محضر آيات عظام: حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي، سيد محمد حجت کوه کمره اي و سيد احمد خوانساري زانوي ادب به زمين زد و از دانش سرشار آنان در فقه واصول توشه ها گرفت. ايشان سپس به قصد شرکت در درس فيلسوف بزرگ زمان، آيت اللَّه علامه ميرزامهدي آشتياني و فراگيري
فلسفه و کلام، راهي تهران شد و مدت ها در درس ايشان شرکت جست. آيت اللَّه آل طيب پس از آن به شوشتر بازگشت و رياست حوزه علميه آنجا را برعهده گرفت و طي سال هاي متمادي به تدريس و تربيت طلاب علوم ديني، وعظ و ارشاد، امامت جماعت، تاليف و تصنيف و مبارزه با فساد و امر به معروف و نهي از منکر پرداخت. اين فقيه فرزانه از حضرات آيات: حائري يزدي، سيد ابوالحسن اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي، شيخ محمدکاظم شيرازي، سيدمحمدهادي ميلاني و شيخ آقابزرگ تهراني داراي اجازات متعدد اجتهاد و روايت بود و در علوم عقلي و نقلي چون فقه، اصول، حديث، نجوم، حساب و رياضيات و ادبيات عرب، مهارت فراوان داشت. از ايشان آثاري برجاي مانده که منظومه در حکمت، تحرير عروةالوثقي و الرّياضُ المرضيه از آن جمله است. آيت اللَّه آل طيب جزايري سرانجام پس از کسالتي طولاني، در شب بيست و پنجم تيرماه 1373ش برابر با 6 صفر 1415ق در 82 سالگي چشم از جهان فروبست و پس از تشييعي با شکوه به خاک سپرده شد.
-
شرح مناسبت:
محمدعلي شاه قاجار پس از به دست گرفتن قدرت، همواره از روس ها حمايت مي کرد و آنان نيز به او کمک مي کردند. در جريان به توپ بستن مجلس نيز، فرمانده قشون ايران را لياخوف روسي برعهده داشت. از اين رو، وقتي که آزادي خواهان تهران را فتح کردند، محمدعلي شاه خود را دربرابر آنان ناتوان يافت و براي در امان ماندن از دست مشروطه طلبان، به سفارت روس پناه برد. لياخوف روسي، فرمانده قزاقان که اين موضوع را شنيد، به
حضور فرماندهانِ فاتح تهران رسيد و شمشير خود را به عنوان تسليم، در مقابل آنان بر زمين نهاد. در ساعت چهار بعد از ظهر همان روزي که تهران فتح شد، جلسه مهمي با حضور پانصد تن از نمايندگان مجلس و بزرگان پايتخت و آزادي خواهان معروف در بهارستان منعقد گشت. اين مجلس تاريخي که تحت عنوان "مجلس عالي فوق العاده" انعقاد يافت، محمدعلي شاه را که به سفارت روس پناه برده بود، از سلطنت مستعفي شناخت و پسر او سلطان احمد ميرزا وليعهد را به سمت شاهنشاهي ايران اعلام کرد. بدين ترتيب دروه اسبتداد صغير که يک سال و بيست و دو روز به طول انجاميده بود به پايان رسيد. محمدعلي شاه، مدت 57 روز در سفارت روس پناهنده بود و سرانجام او را به خواري از ايران راندند و از آن پس در بندر اُدِسا در کنار درياي سياه در کشور روسيه مسکن گزيد.
شرح مناسبت:
دکتر محمد مصدق در روز 25 تير ماه 1331 ش، با شاه ملاقات کرد و ليست وزيران خود را تسليم محمدرضا پهلوي نمود. در اين ديدار، مصدق از شاه درخواست کرد تا پست وزارت جنگ هم با او باشد. زيرا مدعي بود که نظاميان به حرف او اهميت نمي دهند و در کارها، کارشکني مي کنند و با اين وضعيت، دولت نمي تواند به فعاليت خود ادامه دهد. شاه با واگذاري وزارت جنگ به مصدق موافقت نکرد و مصدق به خانه بازگشت و بدون مشورت با احدي، استعفاي خود را براي شاه فرستاد. در نتيجه، شاه، قوام السلطنه را به نخست وزيري برگزيد و او نيز در اولين روز
زمامداري خود با انتشار اعلاميه اي، برخورد قاطع دولت با مخالفانش را اعلام نمود. اقدامات قوام که مورد حمايت همه جانبه شاه بود، مردم و علما را به صحنه کشاند و سرانجام اين وقايع، زمينه ساز حضور گسترده مردم در قيام تاريخي 30 تير 1331 و بازگشت مصدق به قدرت گرديد.
شرح مناسبت:
در ماه هاي آخر جنگ، حمايت جهاني از عراق به اوج رسيد و آمريکايي ها، عملاً و به طور مستقيم وارد صحنه شدند. در اين حال، علاوه بر آن که سيل کمک هاي مالي و تسليحاتي از جانب فرانسه، روسيه، کويت، عربستان و ديگر هم پيمانان عراق، عليه ايران به کار گرفته مي شد، عراقي ها نيز به طور وسيع مناطق مسکوني و جبهه ها را بمباران شيميايي مي کردند و مجامع بين المللي با سکوت خود اين جنايات را تاييد مي نمودند. در اين ميان، حضرت امام خميني(ره)، از همه اين امور مطلع شدند و پس از کسب گزارش هاي مختلف، به اين نتيجه رسيدند که قطعنامه 598 را بپذيرند، هرچند که اين کار به تعبير امام(ره) به منزله نوشيدن جام زهر بود. در نهايت، در روز 25 تيرماه 1367، جلسه مهمي با حضور سران سه قوه و اعضاي مجلس خبرگان، شوراي نگهبان و شوراي عالي قضايي براي بررسي مسائل مهم کشور در نهاد رياست جمهوري تشکيل شد. در اين جلسه پيشنهادهايي از جمله وساطت الجزاير، سازمان کنفرانس اسلامي و پاکستان مطرح شد که مورد تصويب قرار نگرفت و در نهايت قرار بر اين شد که پذيرش قطعنامه 598 رسماً به شخص دبيرکل سازمان ملل و با امضاي رييس جمهور وقت، اعلام
شود. سرانجام در 26 تيرماه 1367، نامه رياست وقت جمهوري اسلامي ايران مبني بر پذيرش قطعنامه، توسط نماينده دايم ايران در سازمان ملل به دبيرکل سازمان در خانه او تسليم شد و فرداي آن روز به طور رسمي اعلام گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تا پيش از پيروزي انقلاب، تشکيلات متمرکزي براي ارايه خدمات بهزيستي وجود نداشت. پس از پيروزي انقلاب، سازمان بهزيستي کشور در 24 تير 1359 بر اساس مصوبه شوراي عالي انقلاب اسلامي تشکيل شد و با تلاش مستمر شهيد دکتر محمدعلي فياض بخش، به ارگاني دولتي و کارآمد براي خدمت به محرومان و مستضعفانِ کشور تبديل گرديد. اين سازمان، به منظور نيل به اهداف خود، با اتخاذ تدابير لازم و حمايت هاي گوناگون از کودکان نيازمند، زنان و کودکان بي سرپرست و نيز ارايه خدمات توانبخشي به معلولان جسمي وذهني، مبتلايان به بيماري هاي صعب العلاج، معتادان و ناسازگاران اجتماعي و همچنين پيشگيري از معلوليت ها و آسيب هاي اجتماعي و … با توجه به حفظ ارزش ها و کرامت والاي انساني و تکيه بر تعاون و همياري مردم نيکوکار و همکاري هاي نزديک روحانيون متعهد و ساير اقشار دلسوزِ کشور تلاش مي کند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمدعلي شاه پس از خلع از سلطنت و پناهندگي به سفارت روسيه در تهران، از ايران خارج شد و در شهر اُدسا در روسيه اقامت گزيد. وي پيوسته در پي بازگشت به ايران و تصرف تاج و تخت از دست رفته بود. بدين منظور در مسافرت هايي به شهرهاي اروپايي با هواداران ايراني و خارجي خود ملاقات و گفتگو مي کرد تا اينکه در 26 تير 1290 ش برابر با 31 رجب 1329 ق، با يارانش به همراه مقدار زيادي مهمات جنگي، از راه روسيه به دشت گرگان روي آورد. دولت نيز براي دفع وي نيرويي مجهز کرد و پس از اعلام حکومت نظامي، براي زنده و مرده شاه سابق، جايزه اي هنگفت معين نمودند که همين امر، بيم و هراسي سخت بر دل محمدعلي ميرزا و نيروهايش افکند. با وجود کمک هاي فراوان روس ها به محمدعلي ميرزا، سرانجام نيروهاي وي در برابر قواي دولتي شکست خورد و مجبور به فرار گرديد. پس از اين واقعه، دولت، حقوقِ ساليانه اي را که به او پرداخت مي شد، قطع کرد.
شرح مناسبت:
در حالي که در ماه هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، عناصر ضد انقلاب قصد اخلال گري و آشوب داشتند وملت را در برابر نظام اسلامي معرفي مي کردند، ميليون ها نفر از مردم شهرهاي مختلف ايران در راهپيمايي بزرگ و سراسري وحدت شرکت نمودند و بار ديگر پيوند مستحکم خويش را با رهبري انقلاب و با يکديگر به همگان نشان دادند. در تهران نيز بيش از دو ميليون نفر در اين راهپيمايي که به دعوت حضرت امام خميني(ره) و نيز حزب جمهوري
اسلامي صورت گرفت، شرکت کردند. در اين راهپيمايي که گروه هاي مختلف سياسي و مذهبي، دانشجويان، احزاب، اعضاي هيئت هاي دولتي و ديگر قشرهاي مردم برگزار شد، قطعنامه اي صادر شد که اهمّ بندهاي آن عبارتند از: قانون تنها زماني مي تواند قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران باشد که منطبق با اصول اسلام و متکي بر قرآن و سنت توحيدي باشد؛ تشکيل مجلس خبرگان و مراجعه به آراء مستقيم ملت، بهترين راه بررسي نهايي قانون اساسي است؛ لازم بودن دخالت مستقيم ارتش و نيروهاي انتظامي براي سرکوبي عوامل وابسته به بيگانه و منافق؛ محکوم کردن تجزيه طلبي و دفاع از يکپارچگي و تماميت ارضي و استقلال کشور؛ پشتيباني از طرح هاي انقلابي شوراي انقلاب اسلامي و ايستادگي در مقابل توطئه هاي دشمنان.
شرح مناسبت:
به موجب اصل نود و يکم قانون اساسي و به منظور پاسداري از احکام اسلام و قانون اساسي از نظر عدم مغايرتِ مصوبات مجلس شوراي اسلامي با آن ها، شورايي به نام شوراي نگهبان تشکيل مي شود. در اين شورا، شش فقيه عادل و آگاه به مقتضيات زمان و مسائل روز، منتخب از جانب رهبر انقلاب و شش حقوق دان مسلمان که به وسيله قوه قضاييه به مجلس معرفي شده و با راي مجلس انتخاب مي گردند، عضويت دارند. مهم ترين وظيفه شوراي نگهبان عبارتند از: تشخيص عدم مغايرت مصوبات مجلس شوراي اسلامي با احکام اسلامي و قانون اساسي، تفسير قانون اساسي و نظارت بر انتخابات بر اين اساس. اولين دوره شوراي نگهبان پس از انتخاب حقوقدانان اين شورا توسط مجلس شوراي اسلامي و تکميل اعضا، در بيست و ششم تيرماه 1359ش
شکل گرفت و کار خود را آغاز کرد.
شرح مناسبت:
دولت فرانسه از ابتداي شروع جنگ، حمايت وسيع و همه جانبه اي از عراق به عمل آورد و در طول جنگ، اين حمايت، ابعاد وسيع تري يافت. فرانسه با در اختيار گذاشتن تسليحات پيشرفته اي چون هواپيماهاي سوپر اتانداردْ و هلي کوپترهاي سوپرفرلون مجهز به موشک هاي اگزوسه به عراق، باعث برتري مسلم عراق براي حمله به کشتي هاي ايران گرديد. دولت عراق با استفاده از اين هواپيماها و هلي کوپترها، از سال 1363 جنگ نفتکش ها را با شدت و گسترش بيشتري از سر گرفت و طي سال هاي جنگ، صدها کشتي را با استفاده از همين تسليحات، مورد هدف قرار داد. در سال هاي 1364-65، فرانسه حدود پنج ميليارد دلار وام ديگر در اختيار بغداد گذاشت و به اين ترتيب به بزرگترين شريک اروپايي عراق تبديل شد. همزمان با اين اقدامات، پاريس همواره از پرداخت بدهي يک ميليارد دلاري خود به ايران طفره مي رفت. سياست هاي غير دوستانه فرانسه در دوران جنگ نسبت به جمهوري اسلامي ايران همچنان ادامه داشت تا سرانجام در 26 تير 1366 برابر با هفدهم ژوئيه 1987، به طور يک جانبه، روابط سياسي خود را با جمهوري اسلامي ايران قطع کرد.
شرح مناسبت:
محمدولي خان خلعتبري معروف به سپهدار تنکابني در حدود سال 1225 ش (1364 ق) در يکي از روستاهاي اطراف تنکابن به دنيا آمد و پس از فراگيري دروس ابتدايي، وارد کارهاي نظامي گرديد. وي مراحل ترقي را به سرعت پيمود و در زمان مظفرالدين شاه، با تقديم پيش کشي قابل ملاحظه اي، وزير گمرک شد. محمد ولي خان در طي ساليان متمادي پست هاي متعددي
از قبيل حکمراني گيلان، اردبيل و مشکين شهر را به عهده گرفت و از طرف مظفرالدين شاه، لقب سپهدار اعظم را دريافت کرد. وي همچنين مدتي حاکم تهران بود و بر آزادي خواهان خشونت زيادي روا داشت. سپهدار هنگام مشروطه از رجال مستبد و خودکامه به شمار مي رفت و با آزادي و مشروطيت دشمني داشت به طوري که با شنيدن نام مشروطه، حالش دگرگون مي شد. وي که براي سرکوبي شورش آذربايجان راهي اين خطه شده بود، وقتي که نتواسنت کاري از پيش ببرد، راهي گيلان گرديد و انجمن عدالت را تشکيل داد. سپهدار در حالي که در ابتدا از طرفداران محمدعلي شاه بود، پس از چندي قصد فتح تهران نمود و پس از فتح پايتخت و خلع پادشاه، شخص اول ايران شد. وي پس از مدتي صدر اعظم احمد شاه گرديد و همزمان وزارت جنگ و داخله را بر عهده داشت. سپهدار پس از سه بار نخست وزيري و در حالي که لقب سپهسالار اعظم را هم يدک مي کشيد، مدتي والي آذربايجان بود تا اينکه در کودتاي اسفند 1299 ش در زمره توقيف شدگان قرار گرفت و مدتي را در زندان گذراند. وي در سال هاي آخر عمر به عنوان يک رَجُل برجسته در مراسم ها حضور مي يافت تا اينکه بابت ماليات املاک وسيع خود، مبالغ هنگفتي بدهکار شد.
سپهدار که هرگز سختي نديده و عمري زير بار اين حرف ها نرفته و کسي از او مطالبه ماليات نکرده بود، چون عرصه را بر خود تنگ ديد در 27 تير 1305 ش در هشتاد سالگي با اسلحه کمري اش خودکشي کرد و
در امامزاده صالح تجريش به خاک سپرده شد. وي مردي بسيار متهوّر، تندخو، فاقد نظم و ترتيب، متعدي، مستبد، خودراي، جاه طلب، لجوج و کينه توز و حريص در جمع آوري اموال به خصوص املاک، بوده است. سپهسالار، بزرگ ترين ملاک زمان خود بود و بيش از هزار نفر نوکر و سوار و خدمه داشت که همه از او تامين مي شدند.
شرح مناسبت:
ميرزا محمدحسين سيفي قزويني، ملقب به "عِمادالکُتّاب"، از استادان خوش نويس خط نستعليق در سال 1240ش در قزوين متولد شد. وي ابتدا خوشنويسي را با نسخ نويسي آغاز کرد و سپس به خط نستعليق روي آورد و پيرو شيوه استاد ميرزا رضا کلهر شد، به طوري که او را به عنوان کامل کننده شيوه کلهر نام مي برند. عماد الکُتّاب نه تنها در خط نسخ و نستعليق استادي توانا بود، بلکه شکسته و ثلث را نيز در کمال زيبايي مي نوشت و با نقاشي قلم و آبرنگ نيز آشنايي داشت. وي مدتي جزو کاتبان وزارت انطباعات، منشي وزارت داخله و معلم خط سلطان احمد شاه قاجار نيز بود و بعدها در دربار، سمت خوشنويس مخصوص يافت. آثار خوشنويسي عماد الکتاب، قطعات مختلف سياه مشق است و همچنين يک دوره "رسم المشق" که براي نوآموزان اين فن تاليف و چاپ نمود. کتيبه سر در مدرسه عالي شهيد مطهري، لوحه اي بر آرامگاه فردوسي و يک نسخه شاهنامه فردوسي و … از جمله آثار هنري عماد الکتاب به شمار مي روند. اين استاد خط و نقاشي، سرانجام در 27 تير 1315 ش برابر با 27 ربيع الثاني 1355 ق در 75 سالگي در تهران
درگذشت و در امامزاده عبداللَّه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آمريکا که مي خواست با به اجرا گذاشتن برخي اصلاحات به اصطلاح مردمي، رفاه ملت ايران را به ظاهر تأمين کند، به دنبال مهره سرسپرده اي بود که اهداف آن ها را در ايران به اجرا درآورد. علي اميني گزينه مناسبي بود که توسط آمريکا به شاه تحميل شد. اميني در طول صدارت 14 ماهه اش، حلقه به گوشي خود را به آمريکا ثابت کرده و مي خواست نقشه هاي ارباب خود را در ايران به اجرا درآورد. شاه که يکه تازي اميني را در کشور بر نمي تافت در سفرِ غيرمتعارفِ 45 روزه اي که به آمريکا داشت، موافقت اربابان براي برکناري اميني و اجراي برنامه هاي آمريکا توسط خودش را خواستار شد. به اين ترتيب اميني در 27 تيرماه 1341 از نخست وزيري کنار رفت و از اين پس طرح لوايح شش گانه که آغازي براي انقلاب سفيد شاه بود، مطرح گرديد. پس از برکناري علي اميني، با موافقت آمريکا، مهره مطيع و سرسپرده ديگري به نام اسداللَّه علم به نخست وزيري رسيد.
شرح مناسبت:
يکي از دلايل واهي رژيم بعث عراق براي تجاوز به حريم نظام جمهوري اسلامي ايران، اختلاف بر سر مرزهايي است که در قرارداد 1975 الجزاير تعيين شده بود. پس از نزديک به هشت سال جنگ نابرابر که تمام موجوديت رژيم عراق در خطر قرار گرفت، آمريکا و ديگر متحدان و ياوران رژيم بعث عملاً وارد جنگ گرديدند و حضرت امام خميني(ره)، با در نظر گرفتن مصالح عالي نظام اسلامي و با درک توطئه گسترده آمريکا و غرب براي سرکوب انقلاب اسلامي و مردم مسلمان و انقلابي ايران، پس
از مشورت با فرماندهان عالي نظامي و مسؤولان مملکتي، قطعنامه 598 شوراي امنيت را پذيرفتند. شوراي امنيت در اين قطعنامه دو کشور ايران و عراق را به برقراري آتش بس و صلح دعوت کرده بود. جمهوري اسلامي ايران به دليل ويژگي هاي مثبت برخي از مفاد اين قطعنامه، به ويژه، بندهاي مربوط به معرفي متجاوز و پرداخت غرامت جنگي، موافقت خود را با پذيرش آن اعلام کرد. اما با وجود پذيرش قطعنامه 598 توسط جمهوري اسلامي ايران، رژيم عراق که خود نيز آن قطعنامه را پذيرفته بود، تا زمان برقراري آتش بس رسمي در مرداد ماه سال 1367 ش (اوت 1988 م) به تهاجمات خود عليه جمهوري اسلامي ايران ادامه داد و خوي تجاوزگري خود را بار ديگر آشکار ساخت. پس از پذيرش قطعنامه 598 از طرف ايران، آتش بس ميان طرفين از تاريخ 29 مرداد 1367 برقرار شد. شوراي امنيت در تاريخ 18 مرداد 67، قطعنامه 619 را تصويب کرد که به موجب آن گروه ناظران نظامي ايران و عراق و سازمان ملل که از حدود چهارصد نفر از 25 مليت مختلف تشکيل شده بود، در دو کشور مستقر شدند.
شرح مناسبت:
مسأله ادغام نيروهاي انتظامي از طرف وزارت کشور و نمايندگان مجلس به منظور برقراري هرچه بهتر امنيت در داخل کشور و مرزها، جلوگيري از صرف هزينه هاي اضافي و تداخلِ وظايف، مسؤوليت ها و ماموريت ها مشابه، مطرح و به طور جدي دنبال شد. سرانجام، قانون ادغام نيروهاي انتظامي شامل شهرباني، ژاندارمري، کميته انقلاب اسلامي و پليس قضايي در 27 تيرماه 1369 از تصويب مجلس شوراي اسلامي گذشت و در 2 مرداد 1369
به تصويب و تنفيذ شوراي نگهبان رسيد. پس از گذشت شش ماه، ادغام نيروهاي انتظامي سابق آغاز شد و نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران، در دوازدهم فروردين سال 1370، در پي تاييد مقام معظم رهبري فرمانده کل قوا، به منصه ظهور رسيد. نيروي انتظامي که به اختصار، ناجا ناميده مي شود، در طول سال هاي فعاليت خود، خدمات ارزنده اي در راه استقرار نظم و امنيت جامعه، مقابله و مبارزه قاطع و مستمر با هرگونه آشوب و خرابکاري، حراست از اماکن و شخصيت ها، مراقبت و کنترل مرزهاي جمهوري اسلامي و مبارزه با اوباش، اشرار و … از خود نشان داده و صدها شهيد و هزاران زخمي در اين راه، تقديم نموده است. از آن سال به بعد، روز 27 تيرماه هر سال به عنوان روز نيروي انتظامي و آغاز هفته نيروي انتظامي نامگذاري شده است. با نگاهي گذرا به رئوس فعاليت هاي اين نيرو از آغاز تاکنون، به ميزان تلاش، فداکاري و ايثار اين انسان هاي شريف در انجام وظايف محوله پي خواهيم برد و از اين رهگذر، به نقش سرنوشت ساز آنان در استقرار امنيت و آسايش عمومي و به طور کلي حاکميت نظام اسلامي، بيش از پيش آگاه مي گرديم.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدرضا بهاءالديني در 9 فروردين 1287 ش برابر با عيد غدير 1327 ق در قم به دنيا آمد. وي از 19 سالگي در حوزه درس آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي شرکت جست و مورد لطف استاد قرار گرفت. آيت اللَّه بهاءالديني پس از رحلت استاد، در درس حضرات آيات: سيدصدرالدين صدر، سيد محمد حجت کوه کمره اي، سيد
محمد تقي خوانساري و سيد حسين بروجردي حاضر شد و در 25 سالگي اجازه اجتهاد گرفت. ايشان همزمان با پشت سر گذاردن دروس سطح و ورود به درس خارج، خود تدريس سطوح را آغاز کرد و پس از کسب مدارج بالاتر، حلقه درس خارج خود را تشکيل داد. ايشان از آن پس به مدت بيش از پنجاه سال، به تدريس و تربيت طلاب در حوزه علميه قم مشغول شد و تنها در اواخر عمر به دليل کسالت و بيماري، از آن باز ماند. آيت اللَّه بهاءالديني، از نمونه هاي روحانيان زاهد و عامل بود؛ به نماز شب و رعايت جزئيات مسائل اخلاقي پايبندي بسيار داشت و از علاقمندان عالمان آزاده به شمار مي رفت. ايشان شيفته کساني همچون آيت اللَّه سيدحسن مدرس بود و حتي با حالت بيماري نيز زيارت قبر او در کاشمر را از ياد نمي برد. اين عارف سترگ، در تحمل مصائب و سختي ها صبور بود و به خواندن قرآن و ادعيه شوق فراوان داشت. به دفاع از حريم ايران اسلامي اهميت فوق العاده مي داد و به همين خاطر، علي رغم کهولت سن و رنج بيماري، چندين بار در زمان جنگ در جبهه ها حضور يافت و با نفس رحماني خود، روحيه بخش رزمندگان اسلام گرديد. همچنين کتاب هاي سلوک معنوي و نردبان آسمان از جمله آثار ايشان مي باشند.
در اواخر عمر معظم له، سميناري براي بزرگداشت شخصيت عرفاني، اخلاقي و علمي آيت اللَّه سيدرضا بهاءالديني برپا شد و در آن، از اين عالم بزرگ تجليل به عمل آمد. سرانجام اين فقيه عارف پس از 89 سال زندگي زاهدانه، در
بيست و هفتم تيرماه 1376ش برابر با دوازدهم ربيع الاول 1418ق در قم درگذشت و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
از سال 1378 با درخواست نيروي انتظامي و تصويب مقام معظم رهبري و فرمانده کل قوا، زمان برگزاري هفته نيروي انتظامي از تيرماه به مهرماه انتقال يافت. قبلاً 27 تير به مناسبت سالروز تصويب قانون ادغام نيروي انتظامي به نام روز نيروي انتظامي و سپس هفته آخر تيرماه به نام هفته نيروي انتظامي نامگذاري شده بود و در اين روز و هفته، مراسم ويژه اي براي بزرگداشت اين نهاد انتظامي برگزار مي گرديد. وليکن بعد از بررسي ها و جمع بندي نظرات و ديدگاه ها و پيشنهادهاي مختلف مقرر شد هفته نيروي انتظامي در مهر ماه، برگزار شود. از اين رو، روز سيزدهم مهر، به عنوان روز نيروي انتظامي و آغاز هفته بزرگداشت ناجا نامگذاري شد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
امنيّت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: نِعمَتانِ مَکفُورَتانِ: الأمنُ والعافِيَةُ
ترجمه:
دو نعمت است که شکر آنها گزارده نمي شود: امنيّت و سلامتي
آدرس:
الخصال، ص 34.
زير عنوان:
امنيّت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يا عليُّ! لاخَيرَ في … الوَطَنِ إلّا مَعَ الأَمنِ وَ السُّرورِ
ترجمه:
اي علي! خيري نيست در … وطن مگر با امنيّت و دل خوشي
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 369.
زير عنوان:
امنيّت
متن:
امام علي عليه السلام: شَرُّ الأوطانِ ما لَم يَأمَن فيهِ القُطّانُ
ترجمه:
بدترين وطن، وطني است که ساکنانش در آن ايمن نباشند
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 5712.
زير عنوان:
امنيّت
متن:
امام علي عليه السلام: الجُنُوُد بِإذنِ اللَّهِ حُصُونُ الرَّعيَّةِ وَ زَينُ الوُلاةِ وَ عِزُّالدِّينِ وَ سُبُلُ الأَمنِ وَ لَيسَ تَقُومُ الرَّعِيِّةُ إلّا بِهِم
ترجمه:
سربازان، به اذن خداوند، دژ مردم، زينت زمامداران، مايه عزّت
دين و امنيّت اند و کار شهروندان، جز به آنان استوار نمي شود
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 53.
زير عنوان:
امنيّت
متن:
امام علي عليه السلام: شَرُّ البِلادِ بَلَدٌ لا أمنَ فِيهِ
ترجمه:
بدترين شهرها، شهري است که در آن ايمني نباشد
آدرس:
عيون الحکم و المواعظ، ح 5253.
زير عنوان:
امنيّت
متن:
امام صادق عليه السلام: ثَلاثَةُ أشياءَ يَحتَاجُ النّاسُ إلَيها: الأمنُ وَ العَدلُ و الخِصبُ
ترجمه:
سه چيز است که مردم به آنها نيازدارند: امنيّت، عدالت و رفاه
آدرس:
تحف العقول، ص 320.
زير عنوان:
مبارزه با فساد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ المَعصِيَةَ إذا عَمِلَ بِهَا العَبدُ سِرّاً لَم تَضُرَّ إلّا عامِلَها و إذا عَمِلَ بِها عَلانِيَةً و لَم يُغَيَّر عَلَيهِ أضَرَّت بِالعامَّةِ
ترجمه:
هرگاه بنده، پنهاني گناه کند، تنها به خود زيان مي رساند، و هرگاه آشکارا گناه کند و بر اين کار غيرت نورزد، آن گناه به همه مردم آسيب خواهد رساند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 100، ص 74.
زير عنوان:
مبارزه با فساد
متن:
امام علي عليه السلام: أمَرَنا رَسوُلُ اللَّه صلي الله عليه وآله أن نُلقِي أهلَ المَعاصِيَ بِوُجُوهٍ مُکَفَّرَةٍ
ترجمه:
رسول خداصلي الله عليه وآله به ما فرمان داد که با اهل گناه با چهره اي درهم کشيده روبه رو شويم
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 95.
زير عنوان:
مبارزه با فساد
متن:
امام حسين عليه السلام: لايَحِلُّ لِعَينٍ مُؤمِنَةٍ تَرَي اللَّهَ يُعصي فَتَطرِفَ حَتّي تَغَيِّرَهُ
ترجمه:
بر هيچ چشم مؤمني روا نيست که ببيند خدا نافرماني مي شود و چشم خود را فرو بندد، مگر آن که آن وضع را تغيير دهد
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 55.
-
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمدحسين کاشف الغطاء در حدود سال 1255 ش (1294 ق) در خانواده اي اهل علم و فضيلت در نجف اشرف به دنيا آمد. در نوجواني، مقدمات علوم را فرا گرفت و سپس در محضر استادان بزرگي همچون
آخوند خراساني، سيدمحمدکاظم يزدي و ميرزا حسين نوري به شاگردي نشست. ايشان، مدارج علمي را به سرعت پيمود و پس از وفات علامه يزدي، مرجع تقليدِ عده زيادي از مردم گرديد. آيت اللَّه، کاشف الغطاء در طول عمر پربرکت خود، با تشکيل جلسات متعدد به تربيت طلاب علوم ديني مبادرت مي ورزيد. او همچنين به منظور نشر معارف اسلامي به برخي از کشورهاي اسلامي سفر کرد و در دانشگاه ها و مراکز علمي مصر، ايران و فلسطين به سخنراني پرداخت. اين عالم گرانقدر، شرکت در امور سياسي و توجه به مسائل مربوط به حکومت را از واجبات مي دانست. از اين رو در جنبش ملي عراق، نقش بسزايي داشت. او با آغاز جنگ جهاني اول، در جهاد آزادي بخشِ مردم عراق عليه نيروهاي اشغالگر انگليسي، فعالانه شرکت کرد. آيت اللَّه کاشف الغطاء با وجود مسؤوليت هاي متعدد و فعاليت هاي گسترده اجتماعي و سياسي، آثار علمي و ادبي بسياري از خود به يادگار گذاشته که از بين آنها مي توان به تحريرُ المجلّه در 5 جلد، المراجعات الريحانيه در 2 جلد، حواشي عين الحيات، السياسه الحُسَينيه و ديوان شعر اشاره نمود. اين مرجع آگاه و فقيه مبارز سرانجام در 28 تيرماه 1334 ش برابر با 18 ذي قعده 1373 ق در 77 سالگي در نزديکي کرمانشاه بدرود حيات گفت و پيکر مطهرش پس از تشييعي با شکوه، در نجف اشرف مدفون شد.
شرح مناسبت:
جلال الدين همايي متخلص به سنا فرزند ميرزا ابوالقاسم (متخلص به طَرَب) و نواده هماي شيرازي، از محققان و شاعران معاصر، در حدود سال 1278 ش در اصفهان متولد شد. وي علوم
مقدماتي را نزد عموي خود ميرزا محمد(سها) فرا گرفت و علوم معقول و منقول و ادبيات عرب و هيئت و نجوم را نزد استادان فن مانند آقا سيدمحمدباقر دُرچه اي، آخوند عبدالکريم گزي، آقا شيخ محمد خراساني، حکيم قمشه اي و حاج آقا رحيم ارباب و ديگران آموخت و به درجه اجتهاد رسيد. استاد همايي سپس به تدريس معارف اسلامي در مدارس اصفهان پرداخت و حوزه پر رونقي تشکيل داد. وي از سال 1307 به خدمت وزارت فرهنگ درآمد و چندي در دبيرستان هاي تهران مشغول به کار شد و در دارالفنون و بعد از آن در دانشکده ادبيات و حقوق دانشگاه تهران، استاد دوره فوق ليسانس و دکترا بود. استاد همايي در طول سال هاي تحصيل و پس از آن، شاگردان بسياري را از دانشِ خود بهره مند کرد. وي عالمي پرکار بود و علاوه بر آموزش، تاليفات بسياري از خود بر جاي گذاشت. از جمله کتاب هاي استاد جلال الدين همايي مي توان از تاريخ ادبيات ايران در 5 جلد، صناعات ادبي و مثنوي وَلَدنامه نام برد. وي همچنين کتاب هاي زيادي در زمينه ادبيات و معارف اسلامي براي تدريس در مدارس و دانشگاه هاي ايران به رشته تحرير درآورده است. استاد جلال الدين همايي سرانجام در سال 1359 ش در 81 سالگي در تهران درگذشت و در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد سيدمحمدتقي مدرس رضوي خراساني در سال 1274 ش در مشهد به دنيا آمد. وي پس از اتمام دوران ابتدايي، نزد ميرزا عبدالجواد اديب نيشابوري اول به آموختن علوم قديمه پرداخت و تا سطوح عالي حوزه را
از استادان زمان فرا گرفت. مدرس رضوي در سال 1298 ش به تهران رفت و از محضر آقا سيد محمد تنکانبي و ميرزا محمدطاهر تنکابني بهره برد و به تکميل تحصيلات قديم و جديد خود در مدرسه سپهسالار پرداخت. وي از سال 1310 به تدريس در مدارس تهران روي آورد و پس از تأسيس دانشگاه تهران به استادي دانشکده معقول و منقول و دانشکده ادبيات و علوم انساني انتخاب شد. تصحيح آثار علوي، احوال و آثار خواجه نصيرالدين طوسي، تاريخ بخارا، مُجمَلُ التواريخ و … از جمله آثار پژوهشي و تحقيقي اين دانشمند فرهيخته مي باشند. وي در 91 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جرج بوش پسر، رييس جمهور وقت آمريکا، پس از آنکه بارها ايران را ناقض حقوق بشر و يکي از کشورهاي محور شرارت عنوان کرد، در اقدامي دخالت جويانه، بيانيه اي درباره امور داخلي ايران منتشر ساخت. اين بيانيه خشم مردم انقلابي ايران را برانگيخت و مردم در راهپيمايي عظيمي عليه دولت آمريکا، انزجار خود را از دخالت هاي اين شيطان بزرگ ابراز کردند. اين در حالي است که موج انزجار عمومي از قدرت طلبي هاي آمريکا، در کشورهاي جهان رو به فزوني مي رود.
شرح مناسبت:
پس از آن که ناصرالدين شاه قاجار امتياز رويتر مبني بر تاسيس بانک شاهنشاهي و بهره برداري از بعضي معادن ايران را به انگليسي ها واگذار کرد، دولت روسيه نيز به هم چشمي انگلستان در صدد اخذ امتياز جديدي بود. سرانجام دولت روس با تحت فشار قرار دادن شاه، امتيازات متعددي از جمله امتياز شيلات شمال ايران و صيد ماهي و نيز امتياز تاسيس بانک استقراضي را به دست آورد. در اين ميان، استفان ليانازوف، از سرمايه داران روسي، امتياز شيلات شمال ايران را به دست آورد. پس از مرگ ليانازوف، امتياز شيلات شمال به ورثه او منتقل گرديد. پايان آخرين دوره امتياز ليانازوف، با انقلاب روسيه و از هم گسيختن امور ورثه مصادف شد. پس از آن از سال 1301 تا 1306 ش دولت شوروي با پرداخت مبلغي، از شيلات بهره برداري مي کرد. اين امتياز بعدها به صورت مشارکت بين ايران و انگلستان ادامه يافت تا اين که با ملي شدن شرکت شيلات ايران در سال 1331 ش، تمام امور مربوط به ماهي گيري، به دولت ايران
محول گرديد.
شرح مناسبت:
پس از عمليات والفجر مقدماتي و والفجر 1، دشمن با کمک استکبار جهاني، تبليغات وسيعي را به راه انداخت و ادعا کرد که ايران ديگر نخواهد توانست حمله اي مؤثر در جبهه ها انجام دهد. از سوي ديگر فرماندهان نظامي ايران براي به دست گرفتن ابتکارعمل و خنثي نمودن تبليغاتِ دشمنان، عملياتي را به نام والفجر 2 طراحي کردند که درتداوم عمليات والفجر 1، در منطقه حاج عمران واقع در غرب پيرانشهر به اجرا درآمد. براي انجام اين عمليات در ابتدا فعاليت هاي مهندسي شبانه روزي براي آماده سازي جهت عبور و حمله نيروها انجام گرفت و همزمان، عوامل شناسايي اطلاعات، پس از نفوذ به مواضع دشمن، از ميزان نفرات و استعداد زرهي و امکانات دشمن آگاه شدند. در نهايت عمليات والفجر 2 با رمز يااللَّه يا اللَّه يا اللَّه توسط سپاه و ارتش در منطقه اي به وسعت 200 کيلومتر مربع انجام گرفت و تا 13 مردادماه 62 به طول انجاميد. خارج کردن شهرهاي کردنشين ميهن اسلامي از زير آتش دشمن، آزادسازي ارتفاعات مهم منطقه، مسدود کردن راه ضد انقلاب و تصرف پادگان مهم حاج عمران از اهداف عمليات والفجر 2 به شمار مي روند که در نهايت به اين نتايج انجاميد: تلفات نيروي انساني: اسير 200 نفر، کشته و زخمي 4000 نفر؛ به تصرف درآوردن ارتفاعات مهمي چون: کينگ، رسول، بر زمين و پادگان حاج عمران و تنگه دربند و در مجموع 200 کيلومتر مربع از خاک عراق؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفر بر: 40 دستگاه انهدامي و 20 دستگاه اغتنامي، انواع توپ: چندين قبضه انهدامي و 12 قبضه
اغتنامي، هواپيما: 5 فروند انهدامي، هليکوپتر: 10 فروند انهدامي، خودرو: 45 دستگاه انهدامي و 50 دستگاه اغتنامي.
پيروزي و تثبيت مواضع تسخير شده در عمق خاک عراق در اين عمليات توسط نيروهاي ايراني، بار ديگر رژيم بعثي عراق را به لحاظ نظامي و سياسي دچار بحراني سخت و جبران ناپذير کرد. عمليات والفجر 2 با دستاوردهاي موفق و بارز، خواب راحت را از رژيم صدام ستاند. اين عمليات، قدرت و توان ايران را در جنگ کوهستاني و ضعف ارتش عراق را در اين قبيل عمليات ها آشکارا نشان داد. جمهوري اسلامي ايران با اين حمله، علاوه بر پاکسازي منطقه از عناصر ضدانقلاب داخلي، امنيت خطوط انتقال نفت عراق را به ترکيه تهديد کرد. اين عمليات هم چنين ثابت کرد که ايران در مقابل تاکتيک هاي جديد به کار گرفته شده توسط دشمن، مي تواند دست به ابتکار متقابل بزند و با حرکاتي غيرقابل پيش بيني، دشمن را همواره در خوف و هراس نگه دارد.
شرح مناسبت:
قطعنامه 598 شامل 10 ماده بود که به اتفاق آراي 15 عضو شوراي امنيت به تصويب رسيد. اين قطعنامه يکي از معدود موارد مورد اتفاق پنج عضو دايمي شوراي امنيت در تاريخ چهل ساله سازمان ملل تا آن روز به شمار مي رود. رژيم بعثي عراق بلافاصله موافقت بدون قيد و شرط خود را با مفاد آن، مشروط به متابعت ايران از آن اعلام نمود. از آنجا که در قطعنامه 598، برخلاف قطعنامه هاي قبلي اين سازمان، تا حدودي نسبت به حقوق ملت ايران توجه شده و نکات مثبت در آن آمده بود، دولت ايران آن را رد نکرد و تنها
شرط تحقق آن را تعيين متجاوز اعلام نمود. پا فشاري ايران براي شناسايي متجاوز، بار ديگر بر دشمنان ايران گران آمد و آنان را وارد ميدان کرد که در اين ميان آمريکا با حضور بيش از 43 رزمناو در خليج فارس و ديگر متحدان نيز با اهداي سلاح هاي گوناگون، اوج اتحاد خود را با رژيم عراق به نمايش گذاشتند. از آن پس، دشمن بعثي با حمايت همه جانبه و به کارگيري گسترده سلاح هاي شيميايي، غيرانساني ترين اعمال را در جنگ انجام داد و حتي از کشتار مردم کشور خود نيز که به رزمندگان اسلام پناه داده بودند، ابا نکرد. سرانجام با وقوع حوادث متعدد، رهبر کبير انقلاب اسلامي، با درک توطئه غرب و نيز در نظر گرفتن منافع و مصالح نظام، قطعنامه 598 شوراي امنيت را يک سال بعد در 27 تيرماه 1367 پذيرفتند.
شرح مناسبت:
وقتي که دکتر مصدق مي خواست علاوه بر نخست وزيري، وزارت جنگ را نيز برعهده بگيرد، با مخالفت شاه مواجه شد. بنابراين مصدق استعفا داد و شاه هم بلافاصله احمد قوام را مأمور تشکيل کابينه نمود. در اين ميان آيت اللَّه کاشاني که حضور دکتر مصدق را در نخست وزيري مفيد مي دانست با اتخاذ تصميمي قاطع، بازگشت مصدق به نخست وزيري را خواستار شد. آيت اللَّه کاشاني تهديد کرد، در صورتي که قوام کنار نرود اعلام جهاد کرده و کفن مي پوشد و پيشاپيش مردم حرکت خواهد کرد. احمد قوام که مردي وابسته به استعمار و در خدمت دستگاه استبدادي بود، بلافاصله پس از نخست وزيري، نغمه شوم جدايي دين از سياست را سر داد و لبه
تيز حملات خود را متوجه رهبري نهضت يعني آيت اللَّه کاشاني و نيروهاي مسلمان کرد. آيت اللَّه کاشاني با انتشار اعلاميه اي به صدور فرمان نخست وزيري قوام السلطنه به شدت اعتراض نمود. به اين ترتيب وقايع سي تير شکل گرفت و قيام عمومي مردم مسلمان، در شهرهاي مختلف ايران آغاز شد. هرچند اين تظاهرات به وسيله عوامل شاه به خاک و خون کشيده شد، اما در نهايت، شاه، عقب نشيني کرد و چون در رضايت و تطميع آيت اللَّه کاشاني توفيقي به دست نياورد، مجبور شد، قوام را برکنار کرده و بار ديگر مصدق را به نخست وزيري مأمور سازد و وزارت جنگ را نيز به او بسپارد. مصدق پس از به دست گيري مجدد قدرت، سرلشکر وثوق عامل کشتار مردم بي گناه در جريان قيام را به معاونت وزارت جنگ منصوب نمود و چون آيت اللَّه کاشاني به اين عمل اعتراض کرد، مصدق در نامه اي، از آن روحاني مجاهد خواست تا در امور سياسي مداخله ننمايد.
اين عمل، پشتيباني مردم را از مصدق برداشت و دولت مصدق که براي دومين بار در اثر مبارزات پيگير مردم روي کار آمده بود، بيشتر از سيزده ماه دوام نياورد و سرانجام با کودتاي آمريکايي 28 مرداد سال 1332 شمسي، سرنگون شد.
شرح مناسبت:
پس از آن که جبهه ملي اول در پي کودتاي 28 مرداد 32 از هم پاشيد، رژيم در سال 1338 و 39، به دليل فشارهاي خارجي و ضرورت هاي داخلي، فضاي باز سياسي را اعلام کرد. در اين ميان مبارزان سياسي قديم به تکاپو افتاده و رهبران جبهه ملي نيز در30 تيرماه 1339، تاسيس
جبهه ملي دوم را اعلام کردند. اين جبهه قرار بود در انتخابات دوره بيستم مجلس شرکت کند که با مخالفت رژيم مواجه شد. در اين جبهه نيز اختلافات متعددي نمايان گرديد و بر سر عضويت گروه ها و نيز چگونگي برخورد با حوادث و مسائل روز، چند دستگي روي داد. اما از همه مهم تر آن بود که رهبر قديمي جبهه ملي يعني دکتر مصدق که در حال تبعيد در احمدآباد به سر مي برد با سياست هاي جاري جبهه موافقت نداشت. اين اختلافات باعث شد جناح مذهبي شامل آيت اللَّه سيد محمود طالقاني و مهندس مهدي بازرگان از آن جدا شود. تا اينکه سرانجام در ارديبهشت 1343، جبهه ملي دوم انحلال خود را اعلام کرد.
شرح مناسبت:
پس از آن که علي اميني، نخست وزير رژيم پهلوي، بدون هماهنگي با شاه، روابط خود را با آمريکا توسعه داده و موجبات حسادت محمد رضا پهلوي را فراهم آورده بود، طي سفر شاه به آمريکا، قرار شد که شخص محمد رضا، خود، برنامه هاي آمريکا را در ايران عملي کند. پيوند مجدد شاه باکاخ سفيد موجب شد آمريکا دست از حمايت دکتر اميني بردارد، کمک هاي مالي خود را قطع کند و سرانجام او را در بن بستي قرار دهند که چاره اي جز کناره گيري نداشته باشد. به موجب اين پيوند، شاه ديگر نياز به نخست وزير نداشت، چون حکومت را نيز خود بايستي در دست مي گرفت. کسي را مي خواست که به ظاهر نخست وزير ولي در باطن، منشي او باشد. از اين رو نوبت به غلام خانه زاد، امير اسداللّه علم رسيد. برنامه
کابينه علم، همان بود که کاخ سفيد و مشاوران رييس جمهور آمريکا تدارک ديده بودند. تساوي حقوق زن و مرد، حمايت از کشاورز و کارگر و مهم تر از همه اجراي کامل اصلاحات ارضي برنامه هايي بودند که به دولت عَلَم ديکته شد. دوران حکومت علم و نخست وزيري او دو ويژگي بارز در تاريخ معاصر ايران دارد. نخست آن که اين دوران، آغازگر ديکتاتوري مطلق محمدرضا پهلوي بود. دوم اينکه مبارزات روحانيت و ساير طبقات با رژيم، شکل تازه اي گرفت و لبه تيز حملات متوجه شاه گرديد. تصويب لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي و اجراي رفراندوم به اصطلاح انقلاب سفيد، حمله به مدرسه فيضيه قم، قيام خونين پانزدهم خرداد 1342 و قيام عشاير جنوب ازمهم ترين حوادث دوران صدارت عَلَم بودند تا اين که پس از بيست ماه، وي جاي خود را به حسنعلي منصور، ديگر مهره شاه، سپرد.
-
شرح مناسبت:
پس از ملي شدن صنعت نفت ايران در آخر اسفند 1329، شرکت نفتي انگليس که طرف قرارداد شرکت نفت ايران بود، به اين دليل که متضرّر شده است خواهان ادامه همکاري با ايران گرديد. ولي چون نفت، ملي اعلام شده بود، شرکت انگليسي به ديوان بين المللي دادگستري شکايت برد و خواهان احقاق حقوق خود بود. ايران، ديوان را براي رسيدگي به اين پرونده داراي صلاحيت نمي دانست زيرا مسأله بر سر دولت ها نبود، بلکه دو شرکت با هم اختلاف داشتند. سرانجام رأي ديوان بر حقانيت ايران صادر شد و از انگلستان در امور نفتي ايران خلع يد شد.
شرح مناسبت:
احمد قوام، معروف به قوام السلطنه، از بزرگترين رجال و سياستمداران دوران معاصرايران در سال 1252 ش در تهران به دنيا آمد. وي از زمان سلطنت ناصرالدين شاه قاجار وارد امور ديواني شد و بعدها رئيس دفتر صدر اعظم گرديد. بعدها فرمانرواي خراسان و سيستان شد و پس از سيدضياءالدين طباطبائي دوبار به صدارت رسيد. قوام پس از دوره دوم نخست وزيري ظاهراً به جرم توطئه اي عليه رضاخان وزير جنگ تحت تعقيب قرار گرفت و پس از مدتي زنداني شدن، راهي اروپا شد. او پس از چند سال به ايران بازگشت و در لاهيجان به کشاورزي پرداخت. قوام السلطنه از آن پس در کارهاي سياسي دخالت نکرد تا اينکه رضاخان پهلوي سقوط کرد. در اين هنگام قوام بار ديگر به نخست وزيري رسيد و در سال هاي 1324 و 1331 نيز در اين مقام بود. وي در سال 1324 جهت حل مسأله حضور نيروهاي روسي در ايران راهي مسکو شد و مذاکراتي
انجام داد. در سال 1331 پس از اختلافي که بين مصدق و شاه بروز کرد، شاه براي اينکه حريف قَدَري در مقابل مصدق بتراشد، سراغ قوام السلطنه رفت. قوام السلطنه جاه طلب که در آن هنگام 80 سال از سنش مي گذشت با اکثريت ضعيفي از مجلس راي اعتماد گرفت. اما اين صدارت بيش از چهار روز دوام نياورد و با مقاومت و خروش ملت مسلمان ايران به رهبري آيت اللَّه کاشاني، قوام در سي تير 1331، مجبور به استعفا شد. قوام پس از استعفا، مدتي در حالت اختفا مي زيست و احساس خطر مي کرد. مجلس حکم به مصادره اموال او داد و او که بعد از اين جريان، کاملاً تاب و توان خود را از دست داده بود سرانجام در 31 تيرماه 1334 در 83 سالگي درگذشت.
احمد قوام، روي هم، پنج بار به نخست وزيري رسيد و بيش از بيست بار به وزارت دست يافت. قوام ذاتاً مردي مستبد و قانون شکن و جاه طلب بود و از جنجال و سر و صدا لذت مي برد. از تملق لذت مي برد به همين دليل، اطرافيان او را هميشه افراد چاپلوس تشکيل مي دادند. او هم چنين از علوم زمان بهره داشت و گاهي شعر هم مي سرود.
شرح مناسبت:
برگزاري جلسه مشترک شوراي فرماندهي انقلاب عراق به رياست صدام در 30 تيرماه 1367 نشان مي داد که دولت عراق درصدد اقدام مهمي است که نشانه هاي آن با آغاز پيشروي نيروهاي ارتش عراق به خاک ايران آشکار شد. هدف اين پيشبرد و تهاجم، آزاد کردن باقي مانده سرزمين هاي عراق، انهدام نيروهاي ايران و
به اسارت درآوردن تعداد بيشتري از نيروهاي ايراني براي ايجاد برابري با تعداد اسراي عراقي اعلام شد. بدين ترتيب، تنها سه روز پس از پذيرفتن قطعنامه 598 از سوي ايران، عراقي ها در روز 31 تيرماه 1367 در شرايطي که وزير خارجه وقت ايران در حال مذاکره با دبير کل سازمان ملل بود، تهاجم خود را از دو محور کوشک و شلمچه در منطقه جنوب آغاز کردند و در سي کيلومتري شمالي خرمشهر مستقر شدند. در اين ميان پيام امام به سپاه باعث گسيل نيروهاي بسيجي به جبهه ها گرديد که با کمترين امکانات در برابر يورش دشمن مقاومت کردندو طي چند روز درگيري با انهدام سنگيني که به قواي عراقي تحميل شد، آنان را مجبور به عقب نشيني نمودند. اين تهاجم وحشيانه رژيم بعث عراق در حالي صورت مي گرفت که با ادعاهاي دروغين صلح طلبي در طول جنگ، مظلوم نمايي مي کردند و ايران را متجاوز مي خوانند. اين حرکت عراق علاوه بر اينکه ناتواني آنان را در برابر قوت اعتقاد و باور سپاه اسلام نمايان کرد، باعث رسوايي آنان در ميان افکار عمومي گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در ايامي که جنگ تبليغاتي بين ايران و چند کشور، از جمله شوروي و چين به دليل نزديکي بيش از حد شاه به آمريکا و واگذاري امتيازات گوناگون به ايالات متحده، به اوج خود رسيده بود، دولت منوچهر اقبال، نخست وزير وقت، براي ايجاد رابطه با دولت صهيونيستي اسرائيل مشغول مذاکره بود سرانجام دولت ايران، اسرائيل را به صورت شناسايي محدود و غير رسمي (دوفاکتور) به رسميت شناخت. ظاهراً بين دو دولت، سفيرمبادله نگرديد ولي هميشه يکي از ماموران وزارت خارجه به عنوان کاردار در اسراييل اقامت داشت و نماينده دولت اسراييل در ايران به عنوان وابسته اقتصادي، وظايف نماينده سياسي را انجام مي داد. به دنبال برقراري رابطه بين ايران و رژيم صهيونيستي، جمال عبدالناصر رييس جمهور مصر، نطق تندي عليه شاه ايراد نمود و از اينکه ايران، اسراييل را به رسميت شناخته است، به شدت انتقاد کرد. اين نطق، در کشورهاي اسلامي مؤثر افتاد و دولت ايران با حملات سخت کشورهاي مسلمان روبرو گرديد، به طوري که شاه ناچار شد به عنوان شيخ شلتوت، رييس دانشگاه اسلامي الازهر در قاهره، تلگرافي مخابره کند و به وي توضيح دهد که دولت ايران، دولت اسراييل را در سال 1330 به صورت محدود به رسميت شناخته و اين روزها اقدام تازه اي صورت نگرفته است. پس از ارتباط ايران و رژيم اسراييل که در پي فشار دولت آمريکا به عمل آمده بود، دولت مصر با ايران قطع رابطه کرد و ديپلمات هاي ايران را از قاهره اخراج نمود.
شرح مناسبت:
عالم وارسته، شيخ الفقها و المجتهدين آيت اللَّه علي بن ابراهيم معصومي معروف به آخوند حاج
ملاعلي همداني از مراجع بزرگ و مدرسين مبرّز، حوزه علميه قم و از مراجع همدان در سال 1273 ش (1312ق) در يکي از روستاهاي همدان متولد شد. پدرگراميش که آثار نبوغ و استعداد را در او مشاهده کرده بود، آخوند را نزد يکي از علماي محترم محل برده و در آنجا، در مدت کوتاهي، قسمتي از فقه و اصول را فرا گرفت. وي در همدان به مدت چهار سال در رشته هاي کلام و فلسفه و فنون رياضي تحصيل نمود و سپس به تهران عزيمت کرد. آخوند همداني پس از کسب علم از استادان فن، در سال 1300 ش نزد آيت اللَّه حاج شيخ عبدالکريم حائري مؤسس حوزه علميه قم رفت و در مدت 10 سال در شمار شاگردان ممتاز ايشان قرار گرفت و سطوح عالي را به اتمام رساند. ايشان همچنين در محضر ميرزا جوادآقا ملکي تبريزي و شيخ احمد قمي، به تکميل درس و تهذيب نفس اشتغال يافت و همزمان به تدريس سطح پرداخت. آخوند ملاعلي همداني در سال 1310 ش به دنبال درخواست اهالي متدين همدان و حسب الامر استادش حاج شيخ عبدالکريم حائري، به همدان بازگشت و حدود پنجاه سال رياست ديني آن شهر را برعهده داشت. آخوند همداني از استوانه هاي بزرگ دين و زهد و تقوا در همدان و منطقه غرب کشور بود. ايشان حوزه علميه همدان را ساماني مجدد بخشيد و پناهگاهي براي روحانيت متعهد آن منطقه در فضاي فساد آلود آن روزگار به شمار مي آمد. چنان که به مرور زمان، کتابخانه بسيار با ارزشي را در همدان به وجود آورد که در آن منطقه کم نظير
بود. مجله پيک اسلام نيز توسط ايشان تاسيس شد و انتشار يافت.
از اين فقيه سترگ آثار متعددي بر جاي مانده که اربعين حديث، رساله اي در اجتهاد و تقليد، رساله در قاعده لاضرر و رساله اي در حبط و تکفير از آن جمله مي باشد. سرانجام اين عالم رباني و فقيه بزرگ در اول مرداد 1357 ش برابر با نيمه شعبان سال 1398 ق در 84 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در همدان به خاک سپرده شد. در مراسم تشييع ايشان، يکي از کم سابقه ترين اجتماعات مردمي پديد آمد که به تظاهرات سياسي و نمايش اعتراض مردم مسلمان در برابر رژيم حاکم تبديل شد. همچنين کنگره بزرگداشت بيستمين سالگرد ارتحال ايشان، در روزهاي سوم و چهارم مرداد 1377 ش با حضور نمايندگان مقام معظم رهبري و مراجع عظام و شخصيت هاي علمي و فرهنگي در همدان برگزار شد و از شخصيت فقهي، علمي و اجتماعي ايشان تجليل به عمل آمد.
شرح مناسبت:
عمليات قدس 4 با رمز مبارک يا محمد رسول اللَّه(ص)، اللَّه اکبر و با هدف تصرف درياچه ام النعاج و چندين روستا در منطقه عملياتي جنوب شرقي العماره در هورالهويزه توسط يگان هاي سپاه پاسداران انجام شد و چهار روز به طول انجاميد. در اين عمليات 160 کيلومتر مربع از هورالهويزه و درياچه ام النعاج و نيز 20 پاسگاه آبي آزاد شده، مقداري از ادوات نظامي دشمن منهدم و مقداري به غنيمت گرفته شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از دستگيري حضرت امام خميني(ره) و رويداد واقعه 15 خرداد 1342، تعدادي از علما و مراجع، از قم، مشهد و ديگر شهرها راهي تهران شده و ضمن تهيه نامه اي مبني بر تأييد مرجعيت ايشان خواستار آزادي حضرت امام گرديدند. تعدادي از مراجع عاليقدر و علماي اعلام که در اين حرکت شرکت داشتند عبارتند از: سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، مرتضي حائري يزدي، سيدمحمدهادي ميلاني، سيدعلي بهبهاني، خادمي، جزائري، خسروشاهي، روح اللَّه کمالوند، محمد صدوقي، سيدروح اللَّه خاتمي، سيدمرتضي پسنديده، اکبر هاشمي رفسنجاني، صدرالدين حائري شيرازي، ابراهيم اميني و … اين حرکت و نيز ادامه اعتراضات مردمي در پي دستگيري حضرت امام، رژيم را به در پيش گرفتن سياست آرام سازي و تشنج زدايي وادار کرد و با حرکتي نمايشي در صدد برآمد با آزاد نمايي رهبر نهضت اسلامي ايران، خشم ها را فرو نشاند. در نهايت حضرت امام در يازدهم مرداد 1342ش از طرف رژيم آزاد شدند و پس از مدت کوتاهي در منزلي در تهران در حالت حَصر قرار گرفتند.
شرح مناسبت:
در حالي که جمهوري اسلامي ايران درگير جنگي نابرابر بود و تمام توان و نيروي عناصر انقلابي در مسأله جنگ مصروف مي شد، اختلافات بين رييس جمهوري و مجلس، اوضاع داخلي را آشفته مي کرد. سرانجام کارشکني هاي بني صدر و اختلاف آفريني او کار را به جايي رسانيد که بنا به توصيه حضرت امام خميني(ره)، مجلس شوراي اسلامي مسأله عدم کفايت سياسي او را به بحث گذاشت و آن را تصويب کرد. پس از عزل بني صدر از مسند رياست جمهوري که قبل از آن، حضرت امام نيز منصب
فرماندهي کل قوا را که به او تفويض کرده بودند از وي باز ستاندند، کشور در حالي مهياي دومين انتخابات رياست جمهوري مي شد که اثر تلخ اين حادثه هنوز هم در کام ياران انقلاب وجود داشت. در اين انتخابات، زمينه اي فراهم شد تا لياقت کارداني و تعهد شهيد رجايي بيشتر از قبل آشکار شود. در نهايت در تاريخ دوم مرداد 1360 ش، انتخابات رياست جمهوري و مجلس شوراي اسلامي برگزار شد که از مجموع چهارده ميليون و هفتصد و بيست و دو هزار راي ماخوذه، برادر محمدعلي رجايي در حدود سيزده ميليون راي را به دست آورد و به عنوان دومين رييس جمهوري اسلامي ايران انتخاب شد. اين شهيد والامقام در حالي اين پست خطير را برعهده گرفت که به تازگي، بني صدر مخلوع از ايران فراري شده و ايران پس از حادثه هفتم تير 1360، دوراني ويژه را مي گذارند. حکم رياست جمهوري محمدعلي رجايي در تاريخ يازدهم مرداد 1360 توسط حضرت امام تنفيذ شد و ايشان تا زمان شهادت به مدت کمتر از يک ماه، در اين پست خدمت کرد.
شرح مناسبت:
در پي قبول قطعنامه 598 از جانب جمهوري اسلامي ايران، رژيم عراق به تصور ضربه زدن مجدد به نظام اسلامي، حملات گسترده اي را عليه ايران آغاز کرد. از اين رو عمليات غدير جهت دفع اين تجاوز، در منطقه شلمچه توسط رزمندگان اسلام به اجرا درآمد. ماموريت بغداد آن بود که تلاش کند خوزستان و منابع نفتي آن را طي چند روز به اشغال خود درآورد و شانس خود را در اين زمينه بيازمايد. تهاجم سنگين دشمن در سراسر خطوط
مرزي به خاطر آن بود که چنين هدفي را تعقيب کند و دقيقاً به همين دليل بود که رسانه هاي استکباري و حتي مزدوران منطقه اي استکبار به احياي طرح جداسازي خوزستان از ايران دامن مي زدند. اما پاسخ سريع و قاطع ملت و نيروهاي اسلام، بسيار تکان دهنده و هشيارانه بود و تلفات سنگيني را به نيروهاي متجاوز در منطقه وارد آوردند. در اين عمليات، صدها کيلومتر از سرزمين هاي ميهن اسلامي مان که به مدت 3 روز به اشغال متجاوزين در آمده بود، باز پس گرفته شد و رزمندگان موفق شدند بخش هايي از استان خوزستان در منطقه عمومي شلمچه، جاده خرمشهر، اهواز، پادگان حميد و جفير را آزاد ساخته و دشمن بعثي را در منطقه جنوب تا مرزهاي بين المللي عقب برانند. در اين عمليات علاوه بر کشته و زخمي شدن تعداد زيادي از قواي دشمن و چند درجه دار عالي رتبه، چندين تيپ و گردان زرهي و پياده و کماندويي بعث به ميزان 60 الي 100 درصد منهدم شد.
شرح مناسبت:
يکي از مشهورترين امتيازاتي که در زمان ناصرالدين شاه قاجار و با اصرار ميرزا حسين خان سپهسالار، صدر اعظم وقت به بيگانگان داده شد، امتياز رويتر بود. اين امتياز بين دولت ايران و يک فرد انگليسي به نام بارون جوليوس رويتر که يک يهودي بود در 24 ماده به امضا رسيد. به موجب اين قرارداد، امتياز انحصاري ايجاد راه آهن و استخراج معادن ايران از قبيل ذغال سنگ، آهن، مس، سرب، نفت و به طور کلي هر معدن ديگري را که قابل بهره برداري براي کمپاني باشد به مدت هفتاد سال
به رويتر انگليسي واگذار شد. در اين قرارداد خفت بار، رويتر حق داشت به هر اسم و با هر شرايطي که لازم بداند، يک يا چند شرکت جهت انجام امور امتياز نامه تشکيل دهد؛ اراضي مورد نياز خود را به طور رايگان دريافت دارد؛ مصالح مورد استفاده اش را به طور مجاني تحويل گيرد و از پرداخت تمام حقوق و عوارض گمرکي معاف باشد. اين قرارداد به علت تخلف در اجراي مفاد آن در زمان تعيين شده و همچنين دخالت روسيه، هرگز به مرحله اجرا نرسيد ولي بدنامي آن براي ميرزا حسين خان مشيرالدوله، معروف به سپهسالار، صدر اعظم ناصرالدين شاه ماند. البته دولت ايران بعدها، قرارداد ديگري به عنوان غرامت، با پسر رويتر منعقد کرد و از قِبَلِ آن، بانک شاهنشاهي و بانک صنايع و معادن ايران توسط وي تاسيس شد.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام سيد حسن بهشتي نژاد در سال 1332ش در اصفهان به دنيا آمد و پس از گذراندن تحصيلات مقدماتي براي فراگيري علوم اسلامي راهي قم شد. وي در قم از محضر استاداني همچون حضرات آيات: حسين نوري همداني، محمد فاضل لنکراني، يوسف صانعي و مرتضي حائري يزدي استفاده برد و سطوح عالي حوزه را طي کرد. اين شهيد گرانقدر، پس از پيروزي انقلاب اسلامي به تبليغ و تدريس در نهادهاي انقلابي همچون جهاد سازندگي و سپاه مشغول شد و در نهايت از طرف مردم اصفهان به نمايندگي مجلس شوراي اسلامي انتخاب گرديد. شهيد بهشتي نژاد سرانجام در سوم مرداد ماه سال 1360 ش برابر با روز شهادت امام علي(ع)، در 21 رمضان سال 1400 ق توسط تروريست هاي گروهک منافقين در
خانه اش ترور شد و به شهادت رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در حالي که چندين روز از قبول قطعنامه 598 شوراي امنيت توسط جمهوري اسلامي ايران مي گذشت، در بعدازظهر روز سوم مرداد 1367 ش، گروهک تروريستي منافقين به همراه ارتش بعث عراق، هجوم مشترک خود را از طريق سرپل ذهاب به طرف شهر کرند در استان کرمانشاه آغاز کرد. آنان که عمليات خود را با هدف براندازي نظام اسلامي آغاز کرده بودند، وضعيت نظامي ايران را از هم پاشيده ارزيابي نموده، اوضاع داخلي کشور را آسيب پذير مي دانستند. از اين رو، منافقين مي پنداشتند با يک ضربه و شوک نهايي، نظام جمهوري اسلامي فرو خواهد ريخت و اين تنها فرصت آنها است. اين مزدوران کوردل چنان به وعده هاي دشمنان قسم خورده انقلاب اطمينان پيدا کرده بودند که جمع بندي نهايي درباره نظام آتي ايران را به چند روز بعد در ميدانِ آزادي تهران موکول نمودند. اين عمليات که فروغ جاويدان نام گرفته بود، با مقاومت دلاورمردانه بسيجيان و نيروهاي مردمي، به حماسه غرورآفرين مرصاد تبديل شد و طومار ننگين منافقين را درهم پيچيد.
شرح مناسبت:
خانم دکتر عصمت ستارزاده در سال 1290 ش در تبريز زاده شد و در سال 1316 به عنوان معلم به وزارت فرهنگ پيوست. وي پس از مدتي، تحصيلات خود را ادامه داد تا اين که در سال 1344ش موفق به اخذ دکتراي زبان و ادبيات فارسي گرديد. دکتر ستارزاده از همان آغاز به سبب تسلطي که بر زبان ترکي اسلامبولي داشت، تلاش خويش را صرف ترجمه آثاري کرد که دوستداران فرهنگ پربار فارسي به زبان ترکي نگاشته بودند، تا بدين طريق بتواند ارتباط کهن اين دو سرزمين را
گسترش بخشد. ايشان در اين ميان کتب متعددي ترجمه نمود که ترجمه شرح سودي بر حافظ در چهار جلد، ترجمه شرح کبير اَنغَرَوي بر مثنوي معنوي در پانزده جلد و نيز تفسير سودي بر گلستان از آن جمله اند. سرانجام خانم دکتر ستارزاده اين محقق و مترجم معاصر در سوم مرداد ماه 1372 در 82 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
رضاخان ميرپنج سوادکوهي ملقب به سردار سپه در سال 1250 ش به دنيا آمد. وي در جواني وارد نظام شد و در قشون ايران، درجات نظامي را يکي پس از ديگري، احراز کرد. رضا خان در سوم اسفند 1299 ش، با همکاري انگلستان کودتايي به راه انداخت و پس از وقوع حوادث متعدد فرماندهي کل قوا را به دست آورد. وي راه قدرت طلبي را ادامه داد و با همدستي مجلس، سلسله قاجار را برانداخت و خود در آذرماه سال 1304 شمسي با نام رضاشاه بر تخت سلطنتي ايران تکيه زده، سلسله منحوس پهلوي را بنا نهاد. رضا خان پس از به دست گرفتن قدرت، همه مخالفان خود را سرکوب کرد و صداهاي اعتراض را در گلو، خفه نمود. وي هر چند در ابتداي کار، مي کوشيد خود را به علماي شيعه و حوزه هاي علميه نزديک ساخته و خود را فردي متدين و محب اهل بيت(ع) نشان دهد، ولي پس از به دست گرفتن قدرت، از هيچ برنامه دين براندازانه اي فروگذار نکرد و براي روحانيان و حوزه هاي علميه، فشارهاي زيادي روا داشت. رضاخان با هماهنگي غرب و به همراه افغانستان و ترکيه سياست کشف حجاب و متحد الشکل کردن لباس ها را
به اجرا درآورد و قيام اعتراض آميز مردم در مسجد گوهر شاد را به بدترين وجه، به خاک و خون کشيد. او در سال هاي سلطنت خود، کساني را در به قدرت رسيدن او سهيم بودند از ميان برداشت و مجاهد حق خواه، آيت اللَّه مدرس را به شهادت رساند. رضا خان از تبار شاهان نبود وليکن روستازاده اي بود که با فطانت و زيرکي شخصي خويش و کمک استعمار پير، انگليس، به مقام شاهي رسيد. رضاشاه که بازيچه دست استعمار بود، هنگامي که کشور ايران در بدترين شرايط جنگ جهاني دوم از طرف متفقين اشغال شده بود، مجبور به کناره گيري گرديد.
دوران ننگين حکومت رضاخان، سراسر ديکتاتوري، استبداد، دين زدايي و فقر بود. سرانجام اين سرسپرده استعمار، پس از سه سال تبعيد در 4 مرداد 1323ش در هفتاد و سه سالگي در ژوهانسبورگ آفريقاي جنوبي مرد. جنازه وي 6 سال بعد به ايران آورده شد و در شهر ري دفن گرديد.
شرح مناسبت:
دبيرکل سازمان ملل متحد به محض دريافت پذيرش رسمي قطعنامه 598 از سوي ايران، به تلاش وسيعي دست زد و پس از مشورت با اعضاي شوراي امنيت، رسماً از وزراي خارجه ايران و عراق دعوت کرد به منظور انجام مذاکرات مربوط به اجراي قطعنامه، بلافاصله به نيويورک سفر کنند تا از سوم مرداد 1367ش، ملاقات ها و مذاکرات لازم صورت گيرد. از اين رو هيئتي در رأس وزير وقتِ امور خارجه ايران در دوم مرداد راهي نيويورک گرديد و پس از ديدار و گفتگو با رييس شوراي امنيت، مذاکرات خود را با دبيرکل سازمان ملل متحد آغاز کرد. اين مذاکرات که جهت
تعيين روز و شرايط آتش بس به اجرا درمي آمد، در حالي صورت گرفت که روز قبل از آن، منافقين با حمايت ارتش عراق از مرز منطقه غرب گذشته و به اسلام آباد وارد شده بودند و به سمت کرمانشاه پيشروي مي کردند. سرانجام پس از ده جلسه ديدار و گفتگوي هيئت ايراني با دبير کل سازمان ملل در مورد زمان آتش بس و عقب نشيني دو طرف به مرزهاي بين المللي، اقدامات نهايي صورت گرفت. به اين ترتيب در 29 مرداد 1367ش برابر با 20 اوت 1988م آتش بس به طور رسمي برقرار شد.
شرح مناسبت:
غلامرضا سميعي متخلص به کيوان در سال 1292ش در کرمانشاه به دنيا آمد. وي در کنار دروس دبستان به فراگيري علوم عربي و قرآن پرداخت و تا مقاطع بالاتر ادامه داد. در نوزده سالگي براي ادامه تحصيل علوم ديني راهي قم و مشهد شد و از حضرات آيات شاه آبادي، حجت کوه کمره اي و اديب نيشابوري ثاني و … بهره برد. وي در تهران مباحث کلام و عرفان، معقول و منقول و رياضيات را فرا گرفت و سپس در زادگاه خود به امور اداري پرداخت. استاد کيوان سميعي در طول حيات خويش، تحقيقات عميقي درباره شعر، عرفان و ادب فارسي انجام داده و در کنار کار، به پژوهش و تحقيق پرداخته و آثاري را به وجود آورده است. از جمله اين آثار، اوراق پراکنده، مقدمه بر خاک نشينان عشق و رساله تاريخ فلسفه و … مي باشند. وي قبل از مرگ، کتابخانه شخصي خود را به دانشکده ادبيات دانشگاه رازي کرمانشاه اهدا کرد. استاد سميعي در پي سرطان
حنجره در 80 سالگي درگذشت و در قطعه مقبرةالشعراء بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در چهارم مرداد ماه 1376 بزرگ ترين پالايشگاه نفت سنگين جهان در بندرعباس که از مرحله طراحي تا ساخت و نصب تجهيزات آن، توسط متخصصان و کارشناسان داخلي صورت گرفته بود به بهره برداري رسيد. اين پالايشگاه از جمله طرح هاي مهم صنعت نفت کشور بوده و براي بالا بردن ظرفيت توليد فرآورده هاي نفتي در کشور و تامين مصارف داخلي و صدور بخشي از آن به خارج طرح ريزي شده است. ظرفيت اين پالايشگاه با اشتغال زايي 1200 نفر، بيش از 230 هزار بشکه در روز مي باشد. اجراي عمليات طرح عظيم آب رساني از دريا به پالايشگاه به طور جداگانه و همزمان با عمليات اجرايي پالايشگاه با استفاده از امکانات گسترده صنعت نفت از جمله ويژگي هاي احداث آن مي باشد که براي اولين بار در نوع خود صورت گرفته است.
شرح مناسبت:
روز جمعه پنجم مرداد سال 1358 برابر با سوم ماه مبارک رمضان سال 1399 ق، اولين نماز جمعه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي به امامت مرحوم آيت اللَّه سيدمحمود طالقاني در دانشگاه تهران برگزار شد. امام خميني)ره(، چند روز قبل از اين تاريخ، اين مهم را به ايشان سپردند و حکم برپايي و اقامه نماز جمعه را صادر فرمودند. واگذاري اين تکليف عظيم و سنگين توسط رهبر فرزانه انقلاب در حساس ترين بُرهه از زمان انقلاب اسلامي برعهده آيت اللَّه طالقاني که زبان گويايي براي بازگويي حقايق و رسوا نمودن دشمنان انقلاب داشت، امر خطيري بود. جمعيت انبوه و ميليوني که از نخستين ساعات بامداد اين روز از نقاط مختلف شهر تهران به دانشگاه و خيابان هاي اطراف هجوم آورده
بودند، با مشاهده امام جمعه، تکبيرگويان، حمايت خويش را از رهبري امام خميني)ره(و نهضت الهي ايشان اعلام داشتند. با آغاز اقامه نماز جمعه، گروهک هاي مغرور و منافق که براي فريفتن مردم و براي واژگون نشان دادن مسائل و به انحراف کشيدن انقلاب، دست به تبليغات بسيار عظيم و خطرناک و حساب شده زده بودند، ناگهان با يک معجزه بزرگ الهي و اسلامي روبرو شدند و نقشه هاي خود را نقش برآب ديدند. اتحاد و اجتماع صفوف نمازگزاران نماز جمعه، توطئه هاي حساب شده و ترتيب يافته منافقان را خنثي ساخت و حيله و تزوير آنان را در هم شکست. شياطين و منافقين در همه جا راه يافتند اما در صفوف به هم پيوسته نماز رسوخ پيدا نکردند. سرانجام از همين صفوف نماز جمعه بود که مشت هاي گره کرده به سوي منافقان و احزاب و گروهک هاي مغرور و مستکبر و از خدا بي خبر نشانه رفت و آنان را متواري و نابود ساخت.
نماز جمعه پس از پيروزي انقلاب، همواره محلي براي هوشياري و آگاهي بخشي به مردم و نيز مکاني براي تزکيه نفس و خشوع و خضوع در برابر ذات خداوندي بوده و هست.
شرح مناسبت:
محمدرضا پهلوي در چهارم آبان ماه 1298 ش در تهران به دنيا آمد. پس از تاسيس سلسله پهلوي توسط رضاخان ميرپنج، وي به عنوان وليعهد انتخاب شد و اين مقام را تا سال 1320 ش بر عهده داشت. با ورود متفقين به ايران و برکناري وتبعيد رضاخان به آفريقاي جنوبي، دولت هاي استکباري که محمدرضا را مهره اي آرام و مطيع ديدند، او را به سلطنت ايران نشاندند.
از اين پس، محمدرضا به عنوان پادشاه ايران، سلطنت خود را آغاز کرد. تا قبل از کودتاي 28 مرداد 1332، نفوذ انگلستان در کشور بيشتر بود، ولي پس از کودتا، آمريکا به عنوان قدرت اصلي در مملکت، شاه را به هرطرف که منافع آن دولت طلب مي کرد، مي کشاند. با آغاز حرکت انقلاب اسلامي در خرداد 1342، شاه، با قساوتي تمام، مردم را به خاک و خون کشيد و رهبر انقلاب اسلامي را در 13 آبان 1343 به تبعيدي ناخواسته فرستاد. پس از اين تبعيد، محمدرضا پهلوي يکه تاز ميدان حکومت ايران شد و به ديکتاتوري خود محور بَدل گشت. در طول اين ساليان، ساواک هرگونه مخالفتي را با شدت سرکوب مي کرد و مستشاران آمريکايي در تمام ارکان کشور نفوذ کرده بودند. شاه براي تثبيت بيشتر مقام خود، در سال 1350 جشن هاي 2500 ساله شاهنشاهي ايران را برگزار نمود و عده زيادي از سلاطين و رؤساي جمهور و نمايندگان کشورها در آن شرکت کردند. هزينه اين جشن ها در رسانه هاي غربي بازتاب بدي پيدا کرد و آنان ضمن نشان دادن فيلم هاي جشن، گوشه هايي از زندگاني رقت بار جنوب تهران را به نمايش گذاشتند. اقدامات اسلام ستيزانه محمدرضا پهلوي در سال هاي بعد شکل گسترده تري به خود گرفت و حتي تاريخ هجري شمسي را به تاريخ مجعول و موهوم شاهنشاهي بدل ساخت.
در اواخر سال 1356، و پس از درج مقاله اهانت آميز عليه امام خميني، امواج توفنده انقلاب، بار ديگر پايه هاي پوسيده نظام شاهنشاهي را در بر گرفت. در اين ميان شاه سعي کرد با اقدامات عوام فريبانه،
خشم مقدس ملت ايران را فرو نشاند. از اين رو با برکناري نخست وزير و دستگيري برخي از مهره هاي سرشناس پهلوي، درصدد بود تا تقصير را بر گردن آنها بيندازد. وقتي اين تلاش ها به جايي نرسيد، محمدرضا خود در صفحه تلويزيون ظاهر شد و نطقي استرحام آميز ايراد نمود و خطاب به مردم گفت که صداي انقلاب شما را شنيدم. او همچنين از مراجع تقليد ملتمسانه درخواست کرد که مردم را هدايت نمايند و قول همه گونه آزادي داد. ولي نه دولت نظامي و نه نطق شاه، بازدارنده روند انقلاب نبود. در اين حال محمدرضا شاه که براي خود چاره اي جز سرکوب و کشتار نمي ديد، دست به ارتکاب جنايات متعددي زد. اين کشتارها مانع از سقوط رژيم ستم شاهي نگرديد و پس از فرار مفتضحانه او سرانجام در 22 بهمن 1357 ش، طومار سلطنت ننگين پهلوي و 2500 سال حکومت شاهنشاهي در هم پيچيده شد. شاه که چند هفته قبل از پيروزي انقلاب، ماندن در ايران را صلاح نمي ديد، در 26 دي 1357، از کشور خارج شد و پس از ماه ها آوارگي، سرانجام در پنجم مردادماه 1359 ش در قاهره پايتخت مصر در ميان غُربَت و بيماري و کوله باري از جنايت و وحشي گري به اسلاف خود پيوست.
شرح مناسبت:
کمتر از يک ماه پس از فاجعه انفجار دفتر مرکزي حزب جمهوري اسلامي، عمليات محدود رمضان در تاريخ پنجم مرداد 1360 با همکاري سپاه و ارتش در محور حميديه - کرخه نور انجام گرفت. در اين عمليات نيروهاي اسلام چندين کيلومتر از خاک ميهن اسلامي را از اشغال دشمن
بعثي خارج ساختند. در طي عمليات محدود رمضان، تعداد دويست تن از نيروهاي دشمن، کشته و زخمي و نزديک به دويست تن ديگر از آنان به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند. همچنين چهل دستگاه تانک و نفربر نيز منهدم گرديد.
شرح مناسبت:
گروهک منافقين در پي حملات عراق به خاک ميهن اسلامي و عقب نشيني هاي موقت رزمندگان اسلام، با تصور اين که پذيرش قطعنامه 598 ناشي از جدايي ملت و دولت است، به خيال واهي، فرصت را غنيمت شمرده و سعي در رسيدن به اهداف پليد خود نمود. منافقين با جمع آوري ديگر ضد انقلابيون سرخورده، از کشورهاي مختلف اروپايي، نيرويي به استعداد تقريبي 15 هزار نفر فراهم کرده و با بهره گيري از جنگ افزارهاي اهدايي صدام و ديگر اربابان خود، حمله خود را از غرب کشور به خاک جمهوري اسلامي ايران آغاز کردند. نيروي هوايي عراق با حمايت مقدماتي، آنها را براي ورود به عمق خاک ايران و در نهايت، فتح تهران، ترغيب مي کند. با اين اتحاد شوم، قسمت هايي از اراضي ميهن اسلامي مورد تجاوز قرار مي گيرد. ملت سلحشور و مسلمان ايران، پس از اطلاع از تجاوز منافقين به ميهن اسلامي، به خروش آمده و به جبهه هاي جنگ اعزام مي شوند. سرانجام عمليات مرصاد در پنجم مرداد ماه 1367، با رمز مبارک يا علي(ع) و به منظور مقابله با منافقين در منطقه اسلام آباد و کرند غرب در استان کرمانشاه، آغاز گرديد. منافقين خلق، خوشحال از پيروزي هاي مقدماتي و در يک اقدام عجولانه، راهي باختران (کرمانشاه) شده و به خيال باطل خود، قصد حرکت به سمت تهران و سرنگوني
نظام جمهوري اسلامي ايران را نمودند. راديو منافقين، با ارسال پيام به مردم باختران، از آنها مي خواهد که زمينه را براي ورود ارتش به اصطلاح آزادي بخش مهيا سازند و آماده جذب در گردان ها و لشکرها باشند.
از آن طرف رزمندگان اسلام در 34 کيلومتري باختران، ناگهان راه را بر ستون هاي منافقين مي بندند و واحدهاي زرهي رزمندگان، در يک اقدام متهورانه، تعداد زيادي از ادوات سنگين زرهي منافقين را هدف قرار داده و به آتش مي کشند. جاده باختران - اسلام آباد در همان لحظات اوليه، انباشته از ادوات سوخته شده مي شود و عکس العمل سريع رزمندگان، منافقين را به فراري مفتضحانه وادار مي سازد. اين عمليات در روز بعد نيز با حمله هوانيروز ارتش جمهوري اسلامي ايران با سرکوبي شديد منافقان ادامه يافت و دشمن را دچار شکست سخت و سنگيني نمود. بدين ترتيب، منافقان شکست خورده، در اين تجاوز نابخردانه، متحمل تلفات و خسارات عظيمي شدند که بيش از 120 دستگاه تانک، 400 دستگاه نفربر، 90 قبضه خمپاره انداز 80 ميلي متري، 150 قبضه خمپاره انداز 60 ميلي متري و 30 قبضه توپ 106 ميلي متري منهدم شد. علاوه بر آن ده ها دستگاه تانک، نفربر، خودرو و نيز صدها قبضه سلاح سبک و نيز مقاديري تجهيزات پيشرفته الکترونيکي و مخابراتي به غنيمت نيروهاي اسلامي درآمد. در اين عمليات، 4800 نفر از منافقان نيز کشته و زخمي شدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدجواد حسني خرمشاهي از عالمان نامدار کرمانشاه، در خانداني که نسبشان به امام حسن مجتبي(ع) مي رسيد، در سال 1284 ش (1325 ق) به دنيا آمد. وي در
کودکي پدرو مادرش را از دست داد و تحت سرپرستي و کفالت آيت اللَّه آقا رحيم آل آقا، روحاني بزرگ شهر قرار گرفت. سيد جواد، تحصيلات خويش را در مکتبخانه آغاز کرد و پس از آن به فراگيري علوم ديني پرداخت. وي در کنار شاگردي در محضر بزرگان، به مطالعه مداوم احاديث و اخبار و تاريخ و تفسير همت گماشت و بر غناي معلومات خويش افزود. از آن پس، خدمات ديني خود را با تاليف، تبليغ دين، امامت جماعت و ارشاد مردم آغاز کرد و بيش از پنجاه سال بر اريکه منبر و در جايگاه وعظ، مردم مسلمان را از بيانات خويش بهره مند نمود. مسجد آيت اللَّه خرمشاهي در زمان جنگ تحميلي و هشت سال دفاع مقدس (با نام مسجد مير عبدالباقي) از بزرگ ترين مراکز کمک رساني به جبهه هاي نبرد بود و خود او نيز با وجود کهولت سن در جبهه ها حاضر مي شد و با حضور خويش، روحيه بيشتري به رزمندگان اسلام مي داد. از اين عالم وارسته تاليفاتي چند به يادگار مانده از جمله: مفاتيح آيات قرآن، کتاب انسابِ سادات، فرهنگ لغت قرآن و ديوان اشعار. آيت اللَّه خرمشاهي سرانجام پس از عمري نزديک به 92 سال در پنجم مرداد 1375 ش برابر با 9 ربيع الاول 1417 ق درگذشت و در کرمانشاه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به دنبال پيروزي انقلاب اسلامي و قطع دخالت و نفوذ بيگانگان به ويژه آمريکا در امور داخلي ايران، دولت ايالات متحده سعي مي کرد به هر نحو ممکن، منافع قبلي خود در زمان طاغوت را بار ديگر به دست آورد. همزمان
با گسترش اين اعمال فشار، حمايت از انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي، از سوي دانشجويان ايراني و غير ايراني در کشورهاي مختلف صورت عمل به خود مي گرفت. در اين ميان، دانشجويان عضو انجمن هاي اسلامي آمريکا و کانادا و جمعي ديگر از طرفداران حکومت اسلامي ايران در مقابل کاخ سفيد تجمع نمودند که مورد يورش پليس آمريکا واقع گرديد. در اين حال، ده ها نفر بازداشت شدند اما با اعتصاب غذاي آنها در بازداشتگاه، پليس آنان را آزاد کرد. در اين فاصله دانشجويان ايراني مقيم انگلستان نيز که در حمايت از دانشجويان توقيف شده در آمريکا تجمع نموده بودند مورد حمله پليس لندن قرار گرفته و در حدود 150 نفر بازداشت شدند. اين اعمال با اعتراض امام خميني(ره) مواجه گرديد. ايشان در جريان ديدار نماينده پاپ با معظم له، از ظلم و ستم آمريکا، شوروي و انگليس نسبت به ايران ياد کرده و ضمن اشاره به وضع دانشجويان فرمودند: شما مي دانيد با اين جوان هاي ما، الان امريکا چه مي کند و پليس آمريکا چه کرده است. آيا آقاي پاپ مي دانند جوان هاي ما در غل و زنجير، با دنده هاي، شکسته که بعضي در حال بي هوشي هستند، آيا ايشان توجه دارند؟
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از آن که حضرت امام خميني(ره) در چهارم ارديبهشت ماه 1368 ش، خواستار بررسي مجدد قانون اساسي شدند، شوراي بررسي قانون اساسي شکل يافت. اين شورا بر اساس خواست حضرت امام درباره: رهبري، تمرکز در مديريت قوه مجريه و قضاييه، تمرکز در مديريت صدا و سيما، تعداد نمايندگان مجلس، تشکيل مجمع تشخيص مصلحت نظام و تغيير نام مجلس شوراي ملي به مجلس شوراي اسلامي و … به بحث و تبادل نظر پرداختند. سپس شوراي بازنگري پس از تشکيل ده ها جلسه، در صدد رفع اشکالات قانون اساسي اوليه برآمد تا اينکه پس از وقفه اي که در اواسط کار با رحلت امام خميني(ره) ايجاد شد، کار شورا در بيست تير ماه 68 پايان يافت و پس از تاييد رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيت اللَّه خامنه اي، همه پرسي از ملت درباره قانون اساسي در ششم مرداد 1368 برگزار گرديد. در اين انتخابات بيش از شانزده ميليون نفر از واجدان شرايط راي گيري شرکت کردند و بيش از 97 درصد شرکت کنندگان در انتخابات به اين قانون، راي آري دادند.
شرح مناسبت:
همزمان با برگزاري انتخابات همه پرسي اصلاح قانون اساسي، انتخابات پنجمين دوره رياست جمهوري در ششم مرداد سال 1368 برگزار شد که در اين ميان آيت اللَّه هاشمي رفسنجاني با کسب بيش از پانزده ميليون و پانصد و سي و هفت هزار رأي از مجموع کل شانزده ميليون و چهارصد و سي و نه هزار رأي ماخوذه، به عنوان رييس جمهوري اسلامي ايران انتخاب شد. همزماني اين راي گيري با همه پرسي اصلاح قانون اساسي و همچنين به جهت اينکه اين انتخابات،
اولين دوره راي گيري پس از رحلت حضرت امام بود، از اهميت ويژه اي برخوردار گشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يکي از اقدامات دولت صمصام السلطنه صدر اعظم احمدشاه، لغو کاپيتولاسيوني بود که در نتيجه قراردادهاي بين ايران و روسيه تزاري پديد آمده بود. اين اقدام جسورانه، در پي انقلاب کبير روسيه و خلاص شدن ايران از شر دولت تزاري روس صورت گرفت. بايد متوجه بود که لغو قراردادهاي دو جانبه به خواست يک طرف صورت نمي بندد و اقدام يک جانبه صمصام السلطنه، بيشتر متکي بر تظاهر و مردم فريبي بود تا براساس حقوق بين الملل و منطق سياسي.
شرح مناسبت:
اقليت مجلس شوراي ملي به دليل سوء سياست داخلي و خارجي رضاخان و قيام بر ضد قانون اساسي و حکومت مشروطه و توهين به مجلس و … او را استيضاح کردند و قرار شد تا در 7 مرداد 1303ش، رضاخان به مجلس برود و توضيح دهد. او که از اين امر بسيار مي ترسيد تمام کوشش خود را به کار برد تا از استيضاح رهايي يابد. سرانجام با تهديد و تطميع نمايندگان، جلسه مجلس را برهم زد. بعضي نمايندگانِ مخالف را به حبس کشيد و بعضي ديگر را به وسيله مزدورانش مضروب ساخت. سرانجام در جلسه 17 مرداد، تيمورتاش عنوان کرد که مجلس از سردار سپه حمايت مي کند و در يک قيام و قعود، رضاخان، از مجلس راي اعتماد گرفت و استيضاح، کارگر نيافتاد.
شرح مناسبت:
پس از آن که مجلس شوراي اسلامي به دليل همسويي و همکاري بني صدر رييس جمهور وقت، با گروهک منافقين، دامن زدن به تشنجات و درگيري ها در کشور، کوتاهي در دفاع از مرزهاي ايران در دوران جنگ و عدم ممانعت از تجاوز ارتش بعث عراق به مرزهاي کشور، راي به عدم کفايت سياسي وي داد و حضرت امام خميني(ره) نيز، او را از رياست جمهوري عزل کردند، او به يک زندگي مخفي روي آورد و همواره توسط نامه و نوار، مردم را به شورش و آشوب دعوت مي کرد. اما زندگي مخفي او چندان به طول نيانجاميد و با مشت محکمي که مردم با شرکت در انتخابات رياست جمهوري و انتخاب شهيد رجايي به اين سمت، بر دهانش کوبيدند، با حالت سرخوردگي و ذلّت تمام، همراه با
مسعود رجوي سرکرده منافقين و با چهره و لباس زنانه از کشور فرار کرد. او با يک هواپيماي بويينگ 707 ربوده شده، به طور غير مجاز به سوي قبرس پرواز کرد و پيش از آن که هواپيماهاي شکاري نيروي هوايي جمهوري اسلامي ايران که در تعقيب هواپيماي ربوده شده بودند به اين هواپيما برسند، از مرز ايران خارج شد. همچنين پس از آن که وي در پاريس مستقر شد، مقامات فرانسه به تقاضاي ايران براي استرداد بني صدر ترتيب اثر ندادند و او در آن جا با همکاري رجوي، تشکيلاتي بانام "شوراي مقاومت" براي مبارزه با جمهوري اسلامي و سران آن تشکيل داد. عمر اين شورا چندان نپاييد و به زودي متلاشي گرديد.
شرح مناسبت:
دشمن بعث پس از شکست تلخ در خرمشهر، مهران را تخليه کرد و با موضع گيري در ارتفاعات حساس اطراف تسلط خود را بر مهران حفظ نمود. با اين اقدام، ارتش عراق قادر بود با کمترين نيرو به منطقه تسلط داشته باشد و تعدادي از نيروهايش را در جبهه هاي ديگر به کار گيرد. از اين رو، عمليات متوسط والفجر 3 در تاريخ 7 مرداد 1362 با رمز مبارک يا فاطمة الزَّهرا(س) در جبهه مياني مهران در منطقه اي به وسعت 100 کيلومتر مربع، با همکاري ارتش و سپاه در دو مرحله صورت گرفت و تا 20 مرداد ادامه يافت. اهداف اين عمليات، تصرف و تامين برخي از ارتفاعات منطقه، شکستن محاصره مهران و انهدام نيروهاي دشمن، ايجاد سهولت در برقراري ارتباط بين مهران و شهرهاي همجوار، ايجاد خط پدافندي جديد و راندن دشمن به پشت مهران بود. نتايج عمليات متوسط
والفجر 3: تلفات نيروي انساني: 500 نفر اسير، 8000 نفر کشته و زخمي؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 165 دستگاه انهدامي و 3 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 1 فروند انهدامي، هلي کوپتر: 3 فروند انهدامي، خمپاره انداز: 16 قبضه انهدامي و 31 قبضه اغتنامي، خودرو: 33 دستگاه انهدامي و 15 دستگاه اغتنامي، دستگاه مهندسي: ده ها دستگاه انهدامي و 5 دستگاه اغتنامي.
شرح مناسبت:
هادي اسلامي در سال 1318 در محله پامنار تهران به دنيا آمد و فعاليت هنري خود را از دوره دبيرستان شروع کرد. سپس در دانشکده تئاتر به تحصيل پرداخت و با مدرک فوق ديپلمِ اين رشته، در سال 1342 فارغ التحصيل شد. در همان سال با بازي در نمايشنامه روسري قرمز به جرگه هنرمندان حرفه اي تئاتر پيوست و در سال 1346 با اجراي نمايشنامه زير گذر لوطي صالح به عنوان نويسنده و کارگردان هم مطرح شد. او در سال هاي پس از انقلاب اسلامي به سينما پيوست و در فيلم هايي چون: دست شيطان، اتوبوس، آوار، سرب، مستأجر، طعمه و … به ايفاي نقش پرداخت. هادي اسلامي در طرح ارزشيابي هنرمندان به کسب درجه دکتراي تئاتر نائل گرديد. او در چهارمين جشنواره بين المللي فيلم فجر در سال 1364 در تهران، برنده جايزه بهترين بازيگر مرد براي فيلم اتوبوس شد. وي در هفتم مرداد ماه 1372 در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ شهاب الدين اشراقي، در سال 1302 ش (1342 ق) در شهرستان قم به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دروس مقدماتي و سطح نزد پدرش، به محفل درس خارج استادان نامداري همچون سيد محمد محقق داماد، سيدحسين طباطبايي بروجردي و حضرت امام خميني(ره) حاضر شد و به مقام والاي اجتهاد دست يافت. وي همچنين به زبان فرانسه تسلط داشت. آيت اللَّه اشراقي در طول حدود دوازده سال شاگردي در محضر حضرت امام خميني، مورد توجه خاص استاد قرار گرفت و به شرف دامادي ايشان نائل آمد. ايشان در سال هاي تبعيد حضرت امام در نجف و پاريس در کنار آن
قائد عظيم الشأن حضور داشت و ياور امام بود. همچنين پس از انقلاب، در مدت اقامت حضرت امام درقم، به صورت غيررسمي مسؤوليت دفتر امام و رسيدگي به امور مراجعين را برعهده داشت. برخي آثار اين فقيه جليل عبارتند از: تفسير قرآن در 20 جلد با نام سخن حق، چهره هاي درخشان و شرح بر عروةُ الوثقي. آيت اللَّه شهاب الدين اشراقي سرانجام در اول مرداد 1360 ش دچار سکته شد و يک هفته بعد در 58 سالگي درگذشت و درمسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عبداللَّه فرادي در سال 1306 ش در تهران به دنيا آمد و پس از گذراندن مدارج ابتدايي و متوسطه، معقول و منقول را به اتمام رساند. بعدها در حقوق و نيز زبان و ادبيات فرانسه، تحصيل کرد. وي از کودکي از محضر استادان خوشنويسي متعددي از قبيل غلامرضا پاک نهاد، عماد طاهري معروف به عماد الشريعه، علي اکبر کاوه و سيد حسن ميرخاني بهره برد و در هنر خوشنويسي به استادي دست يافت. از جمله آثار خوشنويسي به جاي مانده از استاد فرادي مي توان به مخزن الاسرار و مرآت العارفين اشاره نمود. ايشان به هنگام فوت، 69 سال داشت.
شرح مناسبت:
استاد دکتر سيد جلال الدين مجتبوي از استادان گرانقدر دانشگاه تهران و پژوهشگران برجسته علوم عقلي در سال 1307 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات ابتدايي و متوسطه، مقطع ليسانس و سپس دکترا را به پايان برد و در فلسفه فارغ التحصيل گرديد. از جمله استادان ايشان در اين رشته مي توان به آقايان شيخ محمد حسين فاضل توني، علامه سيدمحمد کاظم عصار، دکتر علي اکبر سياسي و استاد شهيد مرتضي مطهري اشاره کرد. استاد پس از اخذ دکترا، در گروه فلسفه دانشگاه تهران به تدريس اشتغال ورزيد و مدت 9 سال نيز رياست دانشکده ادبيات و علوم انساني و مديريت گروه فلسفه اين دانشکده را برعهده داشت. دکتر مجتبوي در طي سال هاي متمادي، آثار متعددي در حکمت و فلسفه تاليف و ترجمه نمود که کليات فلسفه، فلسفه يونان و روم و فلسفه يا پژوهش حقيقت از جمله ترجمه هاي ايشان مي باشد. همچنين ترجمه و توضيح
قرآن حکيم که به عقيده صاحبنظران از بهترين ترجمه هاي قرآن مجيد به شمار مي رود از اين استاد برجاي مانده است. استاد مجتبوي سرانجام پس از عمري تدريس و اشاعه فرهنگ اسلامي، سرانجام در 71 سالگي در تهران به رحمت ايزدي پيوست و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالفتوح يحيي بن حَبش ابن اميرَک سُهروردي، حکيم، متکلم، اديب و فيلسوف شهير، معروف به شيخ اشراق، در سال 549 ق در سهرورد در حوالي زنجان به دنيا آمد. وي پس از آن که حکمت و اصول فقه را فرا گرفت در علوم حکمت و فلسفه سرآمد همگان شد و بر اثر تيزهوشي، قوت حافظه و نيک انديشي، در بسياري از علوم زمان به استادي دست يافت. سهروري چون در بسياري از موارد، برخلاف راي قدما سخن گفته و از حکمت ايراني و اصطلاحات دين زردشتي استفاده کرده بود، متعصبان او را به الحاد و بي ديني متهم نموده و با نظر علماي حَلَب، فرمان به قتل او دادند. تا اينکه سرانجام وي را در سال 587 ق در 38 سالگي به قتل رساندند. سهروردي آثار متعددي به فارسي و عربي دارد که منطِقُ التّلويحات، المقاوِمات، حکمةُ الاِشراق به عربي و روزي با جماعت صوفيان، عقل سرخ و پرتونامه به فارسي از آن جمله اند. سهروردي، حکمت اشراق را احيا نمود و آن را به کمال رسانيد. در حکمت اشراق، سير و سلوک تنها زاده فکر نيست، بلکه بر اثر رياضت و راهنمايي ذوق حاصل شده است. ملاصدراي شيرازي و حاج ملا هادي سبزواري از عقايد سهروردي بهره بردند و از آن در
ارايه و تبيين حکمتِ متعاليه استفاده کردند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ملااحمد فاضل مراغي در اواسط قرن سيزدهم هجري قمري به دنيا آمد. وي در اصل از اهالي مراغه و ساکن تبريز بود. ايشان پس از طي تحصيلات مقدماتي علوم اسلامي، راهي حوزه علميه نجف اشرف گرديد و از محضر استاد اعظم، شيخ مرتضي انصاري و سيد حسين کوه کمره اي و ديگر بزرگان استفاده نمود. فاضل مراغي پس از سالياني که در حوزه نجف حضور داشت به مدارج بالاي علمي دست يافت به تبريز بازگشت و به تدريس فقه و اصول و کلام پرداخت. از ايشان آثاري بر جاي مانده که حاشيه بر نهج البلاغه، حاشيه بر صمديه، تفسير قرآن و نکات القرآن و بيان دقائقه از آن جمله است. سرانجام اين عالم امامي و فقيه اصولي و متکلم و اديب بزرگوار، در نهم مرداد 1271 ش برابر با پنجم محرم الحرام 1310ق در تبريز درگذشت و پيکرش را به نجف منتقل نموده و در وادي السلام به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از گذشت بيش از يک سال از شکل گيري و تثبيت نظام جمهوري اسلامي ايران، از طرف دولت وقت، مشخصات فني و ظاهري پرچم رسمي کشور اعلام شد. اين طرح که پيش از اين، در نيمه تيرماه 59 از تصويب شوراي انقلاب و رييس جمهور گذشته بود، پرچم کشور را در رنگ هاي سبز در بالا، سفيد در وسط و سرخ در پايين همراه با علامت مخصوص جمهوري اسلامي و شعار اللَّه اکبر مشخص کرده بود. در توضيح مشخصات فني و هندسي اين طرح آمده است: علامت مخصوص جمهوري اسلامي به رنگ سرخ در وسط پرچم قرار مي گيرد.
همچنين شعار اللَّه اکبر به رنگ سفيد و با خط کوفي بنّايي به نشانه روز پيروزي انقلاب، بيست و دو بار به صورت حاشيه در مرز رنگ سبز و سفيد و نيز مرز سرخ و سفيد تکرار مي گردد. اين طرح بيان کننده محتواي حکومت اسلامي به شمار مي رفت و نقش کلمه اللَّه در آن اشاره اي به مبدأ و منتهاي آفرينش داشت. در پرچم جمهوري اسلامي ايران، رنگ سبز به عنوان نشانه مذهب شيعه، رنگ سفيد به نشانه صلح دوستي و آرامش طلبي ملت ايران و رنگ قرمز به نشانه آمادگي ملت براي دفاع از استقلال و آزادي به قيمت ريخته شدن خون فرزندان اين مرز و بوم تفسير شده است.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام کامياب در سال 1329 ش در يکي از روستاهاي گناباد چشم به جهان گشود و از جواني به تحصيل علوم حوزوي پرداخت. ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي، تلاش هاي قابل توجهي از خود نشان داد. سرانجام يک هفته پس از انتخاب از سوي مردم مشهد به نمايندگي مجلس شوراي اسلامي در نهم مرداد 1360 در 31 سالگي، به دست مزدوران منافق به شهادت رسيد. پيکر مطهر ايشان پس از تشييعي مردمي، در يکي از رواق هاي حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در روز نهم مردادماه 1366 شمسي برابر با ششم ذيحجّه سال 1407 قمري، هزاران زائر ايراني و تعدادي از زائران ديگر کشورهاي اسلامي در مکه معظّمه و خانه خدا، در حال انجام فريضه الهي برائت از مشرکين بودند که به دست ماموران دولت وهابي عربستان سعودي مورد تهاجم وحشيانه قرار گرفته و به شهادت رسيدند. زائران خانه خدا، مراسم برائت را همه ساله با الهام از تعاليم اسلام و قرآن برگزار مي کنند و در آن، ضمن دعوت مسلمانان به اتحاد، بيزاري خود را از دشمنان اسلام به ويژه آمريکا و رژيم صهيونيستي اعلام مي دارند. بر اثر اين يورش بي رحمانه در خانه امن الهي، چهارصد نفر از حُجّاج ايراني به شهادت رسيده و بيش از هزار نفر نيز زخمي شدند. حمله به زائران خانه خدا نشان داد که سردمداران وهابي عربستان، نه تنها لياقت خدمت به حرمين شرفين در اين کشور را ندارند، بلکه براي اثبات سرسپردگي خويش حاضرند احکام مُحکم الهي را نيز زير پا بگذارند. برگزاري مراسم برائت از مشرکين در جريان
اجتماع بزرگ و پرشکوه حجّ، تاثير آن را دوچندان مي کند. با توجه به اين اهميت، رهبر کبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي، همه ساله بر انجام هرچه باشکوه تر مراسم برائت از مشرکين تاکيد داشته و دارند.
شرح مناسبت:
در تاريخ نهم مرداد 1375، مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي، از سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران بازديد کردند و ضمن آشنايي با فعاليت هاي گوناگون اين سازمان، رهنمودهايي براي ارتقاي کاري اين مجموعه بيان فرمودند. ايشان در اولين مرحله از بازديد، از نمايشگاه ويژه اي تحت عنوان صدا و سيما در يک نگاه ديدن کردند و سپس از چهار استوديوي راديويي نيز ديدار نمودند. همچنين حضرت آيت اللَّه خامنه اي، در اجتماع مديران و کارکنان سازمان صدا و سيما که در مسجد بلال اين سازمان برگزار شد، از فعاليت هاي انجام شده در اين سازمان، طي سال هاي اخير به عنوان تلاش جهادگرانه، قوي، منسجم، متکي به اصول و داراي اهداف خوب و روشن ياد کردند و تداوم اين تلاش ها را براي نيل به سطحي مطلوب و در حد انتظار از صدا و سيماي جمهوري اسلامي ضروري دانستند. همزمان با اين بازديد، ساختمان جديد مرکز صدا و سيما در اصفهان، مرکز توليد و پخش راديويي اراک و طرح توسعه مرکز يزد به بهره برداري رسيد و چهارده منطقه ديگر از کشور تحت پوشش شبکه چهار سيما قرار گرفتند.
شرح مناسبت:
براي گراميداشت نهم مرداد 1375، سالروز بازديد تاريخي رهبر معظم انقلاب اسلامي از سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، اين روز با عنوان روز صدا و سيما نامگذاري گرديد. حضرت آيت اللَّه خامنه اي، مقام معظم رهبري، در بازديد سيزده ساعته خود از اين سازمان، پس از آشنايي با واحدهاي گوناگون سازمان، بياناتي درباره فعاليت هاي سازمان ايراد فرمودند و از روند کلي فعاليت هاي آن، اظهار رضايت
نمودند.
شرح مناسبت:
در مرداد سال 1353 ش سازمان انتقال خون ايران با هدف سامان بخشيدن به وضع آشفته خون رساني و به منظور ترويج فرهنگ اهدا، تهيه و تأمين خون و فرآورده هاي سالم و مطمئن و رايگان براي رفع نياز بيماران نيازمند، به خصوص مبتلايان به تالاسمي، هموفيلي و لوسمي به وجود آمد. از آن تاريخ به بعد، سالروز تأسيس اين سازمان در نهم مرداد ماه، به عنوان روز اهداي خون نام گذاري شده است. جمع آوري خون از داوطلبانِ اهدا، و آماده سازي آن براي نجات بيماران و مصدومين، ايجاد پايگاه در بيمارستان ها و واحدهاي سيار و ثابت جهت تهيه خون، ثبت اطلاعات لازم به منظور دعوت براي اهداي خون به هنگام ضرورت و توزيع خون و فرآورده هاي آن به مراکز درماني و بيمارستان ها و … از جمله کارهاي سازمان انتقال خون ايران مي باشد. طبق گفته کارشناسان، هر فرد بالغ (بين 17 تا 65 سال) با وزن متوسط پنجاه کيلوگرم، حدود پنج و نيم تا شش ليتر خون دارد و با اهداي 250 سي سي تا 450 سي سي از خون خود، نه تنها سلامتي خود را به مخاطره نمي اندازد، بلکه ضمن کمک به سلامتي خود، نجات بخش زندگي ديگري نيز خواهد شد. اهداي خون همچنين مي تواند در کشف بيماري هاي نهفته در اهدا کنندگان کاملاً مؤثر باشد. هر فرد سالم مي تواند در هر سال تا چهار بار با فاصله هشت هفته (دو ماه) خون اهدا کند.
شرح مناسبت:
دولت عثماني در آغاز مشروطيت و زماني که دولت ايران درگير مسائل داخلي و مبارزه با آزادي خواهان و
مشروطه طلبان بود، با فرصت طلبي، چند منطقه از نواحي مرزي ايران را مورد تجاوز قرار داد و برخي مناطق را به اشغال خود درآورد. در اين ميان، بر اثر اعتراض شديد روسيه و انگلستان، عثماني مجبور به تخليه آن نواحي گرديد، اما با حملات ديگر، آن مناطق را دوباره تصرف کرد. اين بار نيز بر اثر اعتراض روسيه و انگلستان، نيروهاي عثماني عقب نشيني کردند. اعتراض اين دو دولت به خاطر ايران دوستي و يا رعايت حقوق بين الملل نبود بلکه آنان درصدد بودند تا ايران و منافع آن را خود به تنهايي به يغما ببرند و مزاحمي نداشته باشند. چنان که در اين مسير قراردادهاي استعماري فراواني عليه ايران امضا کردند. به طوري که ايران را به سه منطقه نفوذ روس و انگليس و بي طرف تقسيم کرده و به طور ثابت در کشور حضور نظامي داشتند.
شرح مناسبت:
عمليات نصر 6 در تاريخ دهم مرداد 1366 ش با رمز مبارک يا اباعبداللَّه الحسين(ع)، به منظور پاسخگويي به شرارت هاي آمريکا درخليج فارس و همسويي با آمادگي مدافعان خليج فارس و با هدف انهدام نيروهاي دشمن و بيرون راندن بقاياي آنها از منطقه عملياتي ميمک، توسط رزمندگان نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران اجرا شد. نيروي زميني، در مرحله پاياني پاکسازي غرب کشور از وجود نيروهاي بعثي، با عبور از ميدان هاي مين، تله هاي انفجاري و … ، ارتفاعات بسيار حساس ميمک رامورد تهاجم خود قرار داده و آن ارتفاعات را به تصرف خود درآوردند. در اين عمليات 2 فروند هواپيما، 17 دستگاه تانک و نفربر، 6 فروند هلي کوپتر و صدها دستگاه
خودرو دشمن منهدم و 2500 نفر کشته و 120 نفر از قواي بعث به اسارت گرفته شدند. در اين ميان موقعيت رزمندگان اسلام، پس از دفع پاتک هاي دشمن که چند روز به طول مي انجامد، با مقاومت تمام، حفظ و تثبيت مي شود و اين عمليات با دستاورد مطلوب خود، پاسخ مناسبي بر جنايت هاي استکبار و سرسپردگان آنها مي گردد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اولين خط کشتيراني ايران در درياي خزر با حضور وزراي راه و ترابري، اقتصاد و دارايي، جهاد سازندگي و برخي مسؤولان محلي در دهم مرداد ماه 1368 ش آغاز به کار کرد. با ايجاد اين خط کشتيراني در آب هاي خزر، قدرت صادرات و واردات کالا از طريق اين آبراه مهم افزايش چشمگيري يافت. با شروع به کار اين خط، جمهوري اسلامي ايران، مبادي ورودي خود را گسترش داد و با اين خط، مسير صادرات به اروپا در حدود چهارهزار کيلومتر کوتاه شد. همچنين فعال شدن اين خط، در ترانزيت کالا تأثير به سزايي بر جاي نهاد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج شيخ فضل اللَّه کجوري معروف به نوري فرزند ملاعباس در سوم دي ماه 1223 شمسي برابر با دوم ذيحجه 1259 قمري متولد گرديد. پس از تحصيلات مقدماتي، به عراق رفت و از محضر درس ميرزاي بزرگ شيرازي و ميرزا حبيب اللَّه رشتي استفاده کرد. شيخ فضل اللَّه در طي ساليان متمادي حضور در درس استادان زمان، به مجتهدي برجسته و فقيهي نامدار تبديل شد و پس از چندي در سال 1264 ق با اشاره ميرزاي شيرازي براي هدايت و پيشوايي جامعه ايران، راهي تهران گرديد. وي در تهران به اقامه جماعت و تاليف و تدريس علوم اسلامي و حوزوي پرداخت و بر اثر مهارت در فقه و اصول و ساير علوم اسلامي به زودي مورد استقبال طلاب و روحانيون قرار گرفت. در اين ميان فضلاي برجسته اي تربيت يافتند که حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي، حاج آقا حسين قمي، ميرزا ابوالقاسم کبير قمي، علامه محمد قزويني و … از آن جمله اند. او در کنار فعاليت هاي علمي، به فعاليت هاي سياسي هم مي پرداخت و به شدت با تز جدايي دين از سياست مخالفت ورزيد. شيخ در اوايل مشروطيت از پيشگامان و مجاهدان اين نهضت بود و دوشادوش سيدعبداللَّه بهبهاني و سيدمحمد طباطبايي به مبارزه پرداخت. شيخ فضل اللَّه نوري در جريان تدوين قانون اساسي پيشنهادهايي به مجلس داد. ذکر مذهب جعفري به عنوان مذهب رسمي کشور و اصل نظارت فقها بر قوانين مجلس شوراي ملي از جمله اين پيشنهادها بود گر چه مورد مخالفت نمايندگان قرار گرفت ولي از هوشياري و شمِّ سياسي او حکايت
داشت.
وليکن پس از چندي پي برد که دست هاي پليد و پنهاني به قصد پايمال کردن خون هاي ريخته شده در راه اين نهضت پيدا شدند و مشروطه را نه به معناي حکومتي که مشروط به رعايت حدود و قوانين الهي باشد، بلکه به معناي رژيمي که مردم در مقابل آن مشروط به سکوت باشند و قوانين غربي در آن به اجرا درآيد مي خواهند. لذا مخالفت خويش را از مشروطه غيرمشروعه اعلام کرد و به تمام بلاد و ولايات تلگراف زد و مشروطه را حرام دانست. سرانجام جناح مقابل در يک دادگاه به ظاهر ملي او را محکوم به اعدام کردند. ايشان در برابر دعوت سفارت روس براي پناهندگي هرگز زير بار اين ذلت نرفت و شهادت در راه خدا را پذيرا شد. سرانجام شيخ فضل اللَّه نوري را که خود از بنيانگذاران نهضت مشروطه در ايران بود، در 11 مرداد 1288 شمسي برابر با سيزدهم رجب 1327 ق، مصادف با سالروز ولادت امام علي(ع) به چوبه دار کشيده و در ميدان توپخانه تهران به شهادت رساندند. پيکر شيخ در ابتدا پس از اهانت هاي فراواني که به آن روا داشتند، توسط خانواده و دوستان در محل امني در تهران مدفون شد، اما پس از گذشت 18 ماه، جنازه شيخ را به طور مخفيانه و در حالي که هنوز سالم و تازه بود به قم منتقل کردند و در يکي از حجره هاي شمالي صحن حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
با دستگيري حضرت امام خميني(ره) و سرکوب قيام پانزده خرداد 1342، امام را در ابتدا به باشگاه افسران بردند اما ساعاتي
بعد به پادگان قصر و در چهارم تيرماه 42 به پادگان عشرت آباد منتقل نمودند. پس از مدتي و برقراري آرامش ظاهري، براي آنکه بهانه در زندان ماندن امام از مردم گرفته شود و خشم ها فروکش کند و نيز امکان حضور دائمي امام در جامعه سلب گردد، رژيم پهلوي تصميم گرفت با انتقال امام از زندان، ضمن در حصر گذاشتن ايشان در محلي تحت اختيار ساواک، آن حضرت را دور از دسترس مردم قرار دهد. بر اين اساس، رييس ساواک به ديدار آن حضرت رفت و ضمن اعلام خبر آزادي ايشان، از امام خواست تا در سياست دخالت نکنند. پاسخ امام کوتاه و گويا بود. ايشان فرمودند: "ما در سياستي که شما]به عنوان نيرنگ و دروغ و تزوير [معنا مي کنيد، از اول دخالت نداشته ايم." در هر حال، در يازدهم مرداد 1342، حضرت امام پس از حدود 57 روز زندان، به منزلي در داووديه تهران منتقل شدند. اگرچه قصد رژيم از انجام اين عمل، کنترل بيشتر بر روي امام در نقطه اي خارج از زندان بود، اما مردم بلافاصله پس از اطلاع، بدون ترس و واهمه از تعقيب و دستگيري ماموران ساواک، سيل آسا روانه منزل امام شدند. يک روز پس از انتقال امام به داووديه، روزنامه هاي کشور خبري را به دستور ساواک منتشر کردند تا در نظر مردم چنين وانمود کنند که انتقال امام از زندان به محل جديد، به دليل تفاهمي بوده که ميان ايشان و مقامات انتظامي به وجود آمده است. اما اين توطئه به زودي با انتشار اعلاميه هايي توسط مراجع و علما افشا گرديد و بطلان آن
آشکار شد.
حضرت امام خميني(ره) تا فروردين سال بعد به مدت هشت ماه در اين منزل سکونت داشتند و در 18 فروردين 1343 آزاد شدند. حوادث بعدي سرانجام به نحوي به وقوع پيوست که زمينه هاي اعتراض شديد آن حضرت به کاپيتولاسيون را در آبان 1343 به وجود آورد و در نهايت، رژيم براي اينکه امام به کلي از کشور به دور باشد، ايشان را در 13 آبان 1343 به ترکيه تبعيد کرد.
شرح مناسبت:
پس از عزل بني صدر از مسند رياست جمهوري که قبل از آن، حضرت امام، وي را از فرماندهي کل قوا برکنار کرده بودند، کشور در حالي مهياي دومين انتخابات رياست جمهوري گرديد که اثر تلخي اين حادثه که در نخستين سال هاي پيروزي براي نظام نوپاي اسلام روي داد در کام دوستان و ياران انقلاب و ملت شريف و انقلابي ايران باقي مانده بود. در اين ميان دومين انتخابات رياست جمهوري، زمينه اي فراهم آورد تا لياقت، کارداني و تعهد شهيد رجايي پس از آن دوران تلخِ حاکميت نفاق و ليبراليزم بر کشور، بيش از پيش آشکار گردد. با اصرار و تاکيد جناح هاي خط امام و معتقدان به ولايت، شهيد رجايي در اين انتخابات شرکت نمود و با راي قاطع و خيره کننده مردم شريف ايران که نشانه محبوبيت وي به رغم دوران محدودِ نخست وزيريش بود، دومين رييس جمهوري اسلامي ايران گرديد. شيريني خاطره مراسم تحليف و تنفيذ حکم او در حضور حضرت امام در يازدهم مرداد سال 1360 که به هنگام دريافت حکم رياست جمهوري، در برابر مرشد و مراد خود، زانو به زمين زد، هيچ گاه از
ذهن ملت شريف ايران محو نخواهد شد. شهيد رجايي در دوران کوتاه 29 روزه رياست جمهوري خود که شهيد باهنر را به عنوان نخست وزير به مجلس معرفي و پس از تصويب مجلس در کنار خود داشت، با تشکيل کابينه اي انقلابي و جوان، در صدد برآمد مشکلات ناشي از شرايط جنگي، بحران هاي اقتصادي، اشتغال، تورم و … که بيشتر آنها به دليل مصروف شدن وقت مسؤولان در اختلاف با بني صدر لاينحل مانده بود را مرتفع نمايند ولي شهادت او در هشتم شهريور همان سال، ملت ايران را از وجود اين شخصيت گرانقدر محروم ساخت و شهيد رجايي را به آرزوي ديرين خود رساند.
شرح مناسبت:
در يازدهم مرداد ماه 1369 ش برابر با دوم اوت 1990 م، عراق در يک يورش وسيع و ظرف چند ساعت، کشور کويت را به اشغال خود درآورد و پس از چندي اعلام کرد که کويت استان نوزدهم عراق است. به اين ترتيب، نطفه يکي از مهم ترين رخدادهاي تعيين کننده و تاثيرگذار در منطقه خاورميانه در چند دهه اخير بسته شد. پس از مدتي، با استمداد کويت از دولت ها و مجامع جهاني، گروه متحد غرب به رهبري آمريکا، عمليات وسيعي را در 26 دي ماه سال 1369 عليه رژيم عراق انجام داده و پس از خارج ساختن کويت از دست عراق، اين کشور را آماج حملات خود قرار داده و خسارات فراواني به ويژه به مردم محروم عراق وارد آوردند. از آن پس تحريم هاي همه جانبه از طرف مجامع جهاني و قدرت هاي بزرگ عليه عراق آغاز شد و برعقب ماندگي و فقر اين کشور
افزود. اين تحريم ها تا سقوط رژيم صدام در سال 1382 ادامه يافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج سيدعبدالرضا حسيني شهرستاني در سال 1299 ش (1339 ق) در شهر مقدس کربلا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي و سطوح حوزه، درس خارج خود را در محضر آيات عظام: سيد محمد هادي ميلاني، ميرزا مهدي شيرازي، سيدعبدالحسين حجت و شيخ مرتضي آشتياني سپري کرد و مدارج ترقي علمي را پيمود. آيت اللَّه شهرستاني علاوه بر تحصيل و تدريس، به اقامه جماعت در صحن حسيني(ع) و پاسخگويي به مسائل ديني مي پرداخت و راهنمايي و ارشاد مردم را سرلوحه فعاليت هاي خويش قرار مي داد. وي در برابر نفوذ و تبليغات فکري و سياسي و ايجاد شبهات ديني از سوي حزب کمونيست و چپ گرايان عراق، ايستادگي مي کرد و به منظور استحکام بنيان هاي فکري جوانان، با همکاري جمعي از انديشمندان شيعه مجله پاسخ به مسائل ديني را منتشر نمود. او در آن مجله با کمک ديگر انديشمندان، به صدها پرسش فکري و اعتقادي جامعه پاسخ مي داد و حوزه خوانندگان خود را به فراسوي مرزهاي عراق گسترانيد. دامنه نفوذ اين مجله، رژيم بعث را به واکنش واداشت. از اين رو پس از آزار فراوان و حبس فرزندش، او را از عراق بيرون کردند. از آن پس در سال 1350 ش به مشهد هجرت کرد و به امور ديني و مذهبي پرداخت. ايشان مؤسسات خيريه و عام المنفعه متعددي را تأسيس کرد و کتب گوناگوني را به رشته تحرير درآورد که المهدي الموعود، حاشيه بر قوانين، حاشيه بر معالم، نوروز در اسلام و …
از آن جمله است. سرانجام آن عالم بزرگوار و خادم دين در 11 مرداد 1376 ش برابر با 27 ربيع الاول 1418 ق 77 سالگي در مشهد رحلت کرد و در صحن آزادي حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
بعد از پيروزي انقلاب اسلامي و برگزاري اولين انتخاباتي که منجر به تعيين نوع حکومت و تشکيل جمهوري اسلامي در ايران گرديد، بحث درباره تعيين قانون اساسي نظام در محافل مختلف گسترش يافت. از اين رو پيش نويس قانون اساسي که از قبل به دستور امام خميني(ره) نگارش يافته و متن آن توسط شوراي انقلاب و هيئت دولت موقت مورد بحث و بررسي قرار گرفته بود جهت جلب آراء و نظرات مردم و انديشمندان در 24 خرداد 1358 در روزنامه هاي کثيرالانتشار در 12 فصل و 151 ماده منتشر گرديد. پس از آن و با تاکيد حضرت امام مبني بر تشکيل مجلس خبرگان بررسي نهايي قانون اساسي، لايحه قانون انتخابات جهت تشکيل مجلس خبرگان قانون اساسي به تصويب هيئت دولت و شوراي انقلاب رسيد. در نهايت بنا به تصويب دولت موقت، برگزاري انتخابات خبرگان قانونِ اساسي، در دوازدهم مرداد 1358 اعلام گرديد و اين انتخابات با شرکت گسترده مردم و انتخاب 75 نفر نماينده، برگزار شد. سرانجام اين مجلس در 28 مرداد سال 58 با پيام حضرت امام افتتاح شد و به تدوين قانون اساسي پرداخت.
شرح مناسبت:
جواد اناري که بعدها به بديع زاده مشهور شد در سال 1280 ش در تهران به دنيا آمد و به سبب صداي خوشي که داشت به خوانندگي روي آورد. بديع زاده اولين خواننده اي است که ترانه هايش را خودش ساخته است. وي از آغاز تأسيس راديو، شروع به فعاليت در آن نمود و با ارکسترهاي راديو همکاري داشت بديع زاده که عضو شوراي موسيقي بود، آثار بسياري از خود به يادگار گذاشت. او به رديف موسيقي
ايران، آشنايي داشت و نخستين صفحه صداي بديع زاده در سال 1304 ضبط شد. وي به هنگام فوت، 78 سال داشت.
شرح مناسبت:
برگزاري مناسبت ها، مراسم عمومي و راهپيمايي هاي سراسري کشور، علاوه بر تعظيم شعائر مذهبي، ملي و انقلابي، داراي اثرات بالقوه بالاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي است که با بازتاب هاي گسترده بين المللي، وجهه مردمي نظام مقدس جمهوري اسلامي را به نمايش مي گذارد. موضوع فعاليت مرکزي توانا و پويا براي تقبل مسؤوليت ياد شده و اداره صحيح و سازماندهي در جريان حرکت عمومي مردم، در قالب "شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي" رسميت يافت. شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي، به عنوان مرکز هماهنگي، مشارکت و هم فکري تشکيلات فرهنگي - تبليغي نهادهاي انقلابي در حرکت هاي عمومي و فراگير جامعه و اجراي طرح هاي تبليغي مشترک و عمومي، انقلاب اسلامي را ياري مي دهد. اين شورا با تأييد حضرت امام و سرپرستي شهيد حقاني تأسيس شد و در طول اين مدت، همراه با شور و شوق وصف ناپذير آحاد ملت به وظيفه پاسداري از حضور امت مسلمان ايران در صحنه انقلاب پرداخته است. در طول هشت سال دفاع مقدس و تا هم اکنون، اين شورا، اساسي ترين نقش را در تدارک و برگزاري راه پيمايي هاي عظيم و سرنوشت ساز و تقويت و تحکيم حضور مؤثر آحاد ملت در مراسم هاي عمومي، بزرگداشت ايام اللَّه و مناسبت هاي متعدد انقلاب اسلامي داشته است. اين شورا با استفاده از اين فرصت ها توانسته است به مقتضاي شرايط و ضروريات، در خدمت به انقلاب اسلامي و اعتلاي فرهنگ ملي، مستقل از جريانات و جناح هاي سياسي،
تنها در خط امام، رهبري و نظام حرکت کند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در دوازدهم مرداد 1376، مراسم تنفيذ حکم رياست جمهوري اسلامي ايران، حجت الاسلام و المسلمين خاتمي، از سوي مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي با حضور مقامات بلند پايه داخلي و خارجي در حسينيه امام خميني(ره) برگزار شد. مقام معظم رهبري در ضمن حکم تنفيذ فرمودند: امروز به برکت الطاف کريمانه پروردگار متعال و دعاي حضرت ولي عصر(عج) و شايستگي ملت بزرگ ايران، يک دوره ديگر از دوره هاي مسؤوليت اجرايي کشور آغاز مي شود. اينجانب ضمن تبريک به ملت عزيز و با معرفت به شايستگي دانشمند متفکر جناب حجت الاسلام آقاي سيد محمد خاتمي، راي ملت را تنفيذ و ايشان را به رياست جمهوري اسلامي ايران منصوب مي کنم.
شرح مناسبت:
با گسترش شعله هاي جنگ جهاني اول، دولت هاي روس و انگليس که نفوذ آلمان ها را در ايران بر خلاف منافع خود مي ديدند، در قراردادي محرمانه، منطقه بي طرف ايران را که در قرارداد 1907 م پيش بيني شده بود، ميان خود تقسيم و توافق کردند براي حفظ منافع خود در ايران، قشوني تشکيل دهند. از اين رو، روس ها نيروي قزاق را به استعداد يازده هزار نفر با فرماندهي خود ايجاد کردند و دولت انگلستان، قوايي درجنوب کشور به نام پليس جنوب تشکيل داد. افسران انگليسي در رأس پليس جنوب و افراد داوطلب هندي و ايراني، سربازان آن را تشکيل مي دادند. وظيفه اصلي اين پليس، تخليه جنوب ايران از آلمان ها و عوامل آنها بود. پس از اين قرارداد محرمانه، روس ها تا اصفهان پيش روي کردند و قلمرو نفوذ خود را از تهران به اصفهان گسترش
دادند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعلي اکبر برقعي قمي متخلص به کاشف، در سال 1278 ش (1317 ق) در قم به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات حوزوي، راهي نجف اشرف شد و از محضر حضرات آيات: ميرزاي ناييني و سيد ابوالحسن اصفهاني، فقه و اصول و از ميرزا علي اکبر حکمي يزدي، منطق، فلسفه و هيئت را فرا گرفت. آيت اللَّه برقعي همچنين از حضرات آيات ميرزا محمد ارباب، شيخ عباس قمي و آقا بزرگ تهراني اجازه روايت و حديث گرفت. آيت اللَّه شهرستاني از آن پس راهي قم شد و پس از ورود آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري به قم، ايشان به عنوان يکي از مشاوران آن بزرگوار، درباره مشکلات طلاب با مؤسس حوزه علميه، تبادل نظر مي کرد. آيت اللَّه برقعي در زمان جنگ جهاني دوم به تشکيل انجمن خيريه براي کمک به مردم همت گماشت و پس از جنگ در اجتماعات متعددي سخنراني کرد. اين عالم رباني به عنوان يک پيشواي روحاني در کنگره جهاني صلح در پاريس و وين به ايراد سخن پرداخت که پس از آن سخنراني و مراجعت از اروپا، از قم به شيراز و بعد به يزد تبعيد شد و اين تبعيد، چهارده سال به طول انجاميد. همچنين راهنماي دانشوران، مهر تابان، جلوه حق، دُرج گهر و سياست نامه حضرت علي(ع) و … از جمله آثار اوست. آيت اللَّه برقعي قمي سرانجام در سيزدهم مرداد 1366 ش برابر با هشتم ذي قعده 1407ق در هشتاد و هشت سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ حيدر علي محقق در سال 1287ش (1336ق) در اصفهان به دنيا آمد
و پس از فراگيري خواندن و نوشتن به تحصيل علوم ديني روي آورد. وي پس از اتمام مقدمات و سطوح حوزه، وارد درس خارج حضرات آيات محمدرضا اصفهاني، سيدعلي نجف آبادي و سيد محمد نجف آبادي حاضر شد و بهره هاي فراوان برد. سپس به حوزه علميه قم عزيمت نمود و سالياني چند از درس استادان شهيري همچون سيد صدرالدين صدر، سيد محمدحجت کوه کمره اي، سيد محمدتقي خوانساري و سيد حسين بروجردي استفاده کرد. آيت اللَّه محقق پس از آن براي بهره گيري از مراجع بزرگوار نجف راهي آن سامان گرديد و با حضور چهارده ساله در حوزه نجف در حلقه درسي آيات عظام: شيخ محمد کاظم شيرازي، سيدجمال الدين گلپايگاني و سيدمحمود شاهرودي، بنيه علمي خويش را استوار ساخت. اين عالم بزرگوار سپس به زادگاهش بازگشت و به تدريس، وعظ و ارشاد و اقامه جماعت پرداخت. وي در مدرسه نيم آورد اصفهان، در حجره اي ساده و بي پيرايه، ساليان فراوان به تدريس سطوح عالي حوزه اشتغال داشت و طلاب فاضلي پرورش داد. همچنين از آيت اللَّه محقق، آثاري همچون تقريرات درس فقه آيت اللَّه محمدرضا اصفهاني و تقريرات درس اصول آيت اللَّه سيد محمد نجف آبادي برجاي مانده است. اين عالم رباني سرانجام در اواسط مرداد ماه 1379ش برابر با جمادي الاول 1421ق در 92 سالگي بدرود حيات گفت و در جوار مرقد صاحب بن عباد(ره) در اصفهان در خاک خفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
علامه شيخ محمدباقر الفت اصفهاني در حدود سال 1261 ش (1301 ق) در خاندان علم و تقوا در اصفهان به دنيا آمد. وي فرزند شيخ محمدتقي نجفي معروف به آقا نجفي اصفهاني، روحاني معروف اصفهاني در عصر قاجار بود. وي در ابتدا در زادگاه خود به کسب علوم اسلامي همت گماشت و در جواني راهي حوزه علميه نجف گرديد. شيخ محمدباقر در نجف از محضر استادان ناموري همچون ميرزاي بزرگ شيرازي، آقا ضياء الدين عراقي، شيخ باقر اصطهباناتي، آخوند خراساني و شيخ الشريعه اصفهاني استفاده هاي شاياني برد و در انواع معارف اسلامي از قبيل فقه، اصول، فلسفه، حديث، عرفان و ادب استادي يافت. وي پس از دريافت اجتهاد، در علم تاريخ از سرآمدان عهد خويش گرديد و علاوه بر فراگيري رياضيات قديم و جديد، در فلسفه، علوم اجتماعي، رجال و فرقه شناسي و به ويژه فلسفه تاريخ مهارتي تام پيدا کرد. علامه الفت به زبان و ادب فرانسه تسلط کامل داشت و متون مشکل و کتاب هاي علمي آن زبان را به آساني به فارسي ترجمه مي کرد. علامه الفت اصفهاني در اوايل جنبش آزادي خواهي به جمع مشروطه خواهان پيوست ولي با بروز نشانه هاي انحراف و بي صداقتي متوليان امور، با استقرار مشروطه، خود را کنار کشيد. با اين حال بعدها از طرف اهالي اصفهان به نمايندگي مجلس شوراي ملي انتخاب شد. ايشان دو دوره در مجلس حضور داشت و پس از مدتي که عهده دار مستشاري ديوان عالي کشور بود، از امور دولتي کناره گيري کرد. الفت اصفهاني علي رغم دارا بودن مقام رفيع
علمي و استعداد و حافظه اي شگرف، مردي فروتن و وارسته بود و خانه او در اصفهان مجمع فضلاي شهر بوده است.
از اين دانشمند گرانمايه آثار متعددي بر جاي مانده که ابواب الرُّوضات، پرورش استقلال، سفرنامه در 2 جلد و مجمع الاجازات در 2 جلد از آن جمله اند. علامه الفت اصفهاني سرانجام در 14 مرداد 1343 ش برابر با 26 ربيع الاول 1384 ق در 82 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در بقعه پدرش در نزديکي امامزاده احمد بن علي اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به دنبال برکناري بني صدر از مقام رياست جمهوري و انتخاب شهيد رجايي به عنوان رييس جمهور، بنا به پيشنهاد شهيد رجايي، شهيد دکتر محمد جواد باهنر به عنوان نخست وزير به مجلس شوراي اسلامي معرفي گرديد. فرداي آن روز اين پيشنهاد در مجلس مطرح شد و روز 14 مرداد 1360، رأي گيري براي اين منظور صورت گرفت. به اين ترتيب شهيد حجت الاسلام باهنر با کسب 130 راي از مجموع 168 راي ماخوذه، از مجلس شوراي اسلامي راي اعتماد گرفت و پس از چند روز با معرفي اعضاي کابينه و تاييد مجلس کار خود را آغاز کرد. همراهي و هماهنگي و همفکري رييس جمهور وهيئت دولت و اکثريت مجلس شوراي اسلامي، اميد به برقراري آرامش و حل و فصل مشکلات و توفيق در مقابله با برنامه هاي استکبار جهاني را در دلها زنده کرد و پس از دوره اي يک و نيم ساله درگيري بين رييس جمهور سابق با عناصر انقلابي، چشم ها به دولت جديد و متحد شهيد باهنر دوخته شد. اما کينه
ورزي دشمنان اسلام و انقلاب اسلامي مانع از ادامه فعاليت اين دو يار انقلاب گرديد و در حالي که کمتر از دو هفته از آغاز به کار دولت شهيد با هنر نمي گذشت بر اثر انفجار بمب در دفتر رياست جمهوري، برادر محمد علي رجايي، رييس جمهوري و حجت الاسلام دکتر محمد جواد باهنر، نخست وزير به همراه تعدادي از مسؤولان ديگر دولت به فيض شهادت نائل آمدند.
شرح مناسبت:
شهيد دکتر حسن آيت در سال 1317 شمسي در نجف آباد اصفهان ديده به جهان گشود. وي پس از اخذ ديپلم، وارد دانشگاه شد و در رشته هاي ادبيات و روزنامه نگاري و حقوق، مدرک کارشناسي و در علوم اجتماعي مدرک کارشناسي ارشد و سپس دکتراي علوم انساني را دريافت نمود. دکتر آيت در آغاز نهضت اسلامي در ارتباط با چاپ و پخش اعلاميه هاي امام خميني(ره) دستگير و زنداني گرديد و پس از آزادي از زندان به تدريس در دانشگاه هاي کشور مشغول شد. وي پس از پيروزي انقلاب اسلامي از طرف مردم اصفهان به نمايندگي مجلس خبرگان قانون اساسي و از طرف مردم تهران به نمايندگي نخستين دوره مجلس شوراي اسلامي انتخاب شد و در شوراي مرکزي حزب جمهوري اسلامي نيز عضويت يافت. شهيد دکتر حسن آيت از جمله افرادي بود که در مجلس خبرگان قانون اساسي، براي به تصويب رساندن ماده مربوط به ولايت فقيه، تلاش هاي موثري انجام داد و بعدها عليه بني صدر، رييس جمهور خائن، افشاگري هاي زيادي نمود. اين شهيد والامقام سرانجام در 14 مرداد 1360 در تهران، جلوي درب منزل، از سوي منافقان کوردل به درجه شهادت نائل
آمد و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شهيد سيد حسين عارف حسيني در سال 1322 شمسي در دهکده اي در 20 کيلومتري "پاراچنار" در پيشاور پاکستان متولد گرديد. بعد از اتمام تحصيلات ابتدايي و متوسطه در موطن خويش، به نجف اشرف عزيمت نموده و تحصيلات علوم ديني خود را آغاز کرد. او از همان آغاز جواني، مبارزه با ستمگري هاي رژيم بعثي عراق را شروع نمود. سپس به حوزه علميه قم مهاجرت کرده، ضمن مبارزه با رژيم طاغوتي ايران، دروس حوزوي را دنبال کرد. او پس از 10 سال، در اثر فعاليت هاي سياسي از ايران اخراج و به موطن خود مهاجرت نمود و در آن جا به تعليم علوم ديني و الهيات پرداخت. سيد عارف حسيني در سال 1357 ش به رياست نهضت فقه جعفري پاکستان و بعد از مدتي به رهبري شيعيان پاکستان انتخاب گرديد. شهيد حسيني همچنين به چهار زبان اردو، عربي، پشتو و فارسي به خوبي تسلط داشت. اين روحاني مجاهد سرانجام در 14 مرداد 1367 شمسي برابر با بيست و يکم ذي حجه 1408 قمري به دست وهابيان متعصب پاکستان در چهل و پنج سالگي به شهادت رسيد و شيعيان پاکستان را در ماتم و عزا فرو برد. امام خميني(ره) در قسمتي از پيام خود در رابطه با شهادت سيد عارف حسين حسيني فرمودند: "بزرگترين فرق روحانيت و علماي متعهد با روحاني نماها در همين است که علماي مبارز اسلام، هميشه هدف تيرهاي زهرآگين جهان خواران بوده اند".
شرح مناسبت:
مصطفي مازح جوان انقلابي عضو حزب اللَّه لبنان، پس از صدور فرمان تاريخي حضرت امام(ره) مبني بر اعدام سلمان رشدي، نويسنده کتاب موهن آيات شيطاني، خود را
به محل اقامت اين نويسنده مرتد در لندن رساند و در حالي که با خود مقادير زيادي مواد منفجره حمل مي کرد در ساختمان وي جاي گرفت. هرچند در اين انفجار به سلمان رشدي آسيبي نرسيد و مصطفي به شهادت رسيد، ولي پيام رساي امام خميني(ره) در گوش جهانيان به صدا درآمد که پيروان حضرتش، سلمان رشدي را رها نخواهند کرد.
شرح مناسبت:
تا قبل از سال 1348، دانش آموزاني که دوره شش ساله تحصيلات متوسطه را پشت سر مي گذاشتند پس از موفقيت در آزمون ورود به دانشگاه ها، مي توانستند به تحصيل در دانشگاه اشتغال ورزند. با افزايش تعداد متقاضيان ورود به دوره هاي آموزش عالي، وزارت علوم تصميم گرفت طي آزموني که به کنکور موسوم شد، داوطلباني را که در اين آزمون موفقيت لازم را به دست آورند، براي ورود به دانشگاه، پذيرش نمايد. از اين رو اولين کنکور سراسري ورود به دانشگاه ها در پانزدهم مرداد 1348 با شرکت حدود پنجاه هزار داوطلب انجام گرفت. اين تعداد در سال هاي بعد رو به فزوني نهاد به طوري که در آزمون ورودي سال 92 1352 هزار نفر شرکت کردند و در سال 1355، تعداد شرکت کنندگان از مرز 220 هزار تن گذشت. کنکور پس از پيروزي انقلاب نيز همراه با تحولاتي ادامه يافت و به ميزان رشد جمعيت جوان کشور، تقاضاي ورود به دانشگاه نيز افزايش يافت. چنانکه در کنکور سال 1382، يک ميليون و پانصد هزار نفر در پنج رشته علوم رياضي، علوم تجربي، علوم انساني، هنر و زبان هاي خارجي به رقابت پرداختند که از لحاظ آماري در حدود 30 برابر
نسبت به ابتدا افزايش داشته است. به طور معمول در هر نوبت کنکور 10 الي 15 درصد شرکت کنندگان به دانشگاه راه مي يابند که در طي سال هاي اخير، حضور دانشجويان دختر از مرز پنجاه درصد کل داوطلبان فراتر رفته و بيش از شصت درصد قبولي هاي دانشگاه را خانم ها تشکيل مي دهند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سردار رشيد اسلام، سرلشکر خلبان، عباس بابايي، در سال 1329 ش در قزوين به دنيا آمد و در سال 1348 به دانشکده خلباني نيروي هوايي راه يافت. وي پس از گذراندن دوره آموزش مقدماتي، براي تکميل دوره به آمريکا رفت و دوره خود را در آمريکا با موفقيت سپري کرد. شهيد بابايي با دارا بودن تعهد و تخصص، در مرداد 1360 به فرماندهي پايگاه هشتم هوايي اصفهان رسيد. اين سردار رشيد اسلام، قسمت اعظم حضور خود را در پروازهاي عملياتي گذراند و سه هزار ساعت پرواز کرد. سرلشکر بابايي با روحيه شهادت طلبي به همراه شجاعت و ايثاري که در طول سال هاي دفاع مقدس به نمايش گذاشت، صفحات نوين و زريني بر تاريخ نيروي هوايي افزود و تنها در دو سال آخر عمر، بيش از شصت ماموريت جنگي را با موفقيت کامل به انجام رساند. اين خلبان غيور ارتش اسلام سرانجام در پانزدهم مرداد 1366 ش برابر با عيد قربان، در يک عمليات برون مرزي به شهادت رسيد و در تشييعي با شکوه در گلزار شهداي قزوين به خاک سپرده شد. وي در هنگام شهادت، معاون عملياتي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران بود.
شرح مناسبت:
يک روز پس از گذشت پذيرش قطعنامه 598 توسط ايران اسلامي، رژيم جنگ افروز عراق با بمباران نيروگاه اتمي بوشهر، خوي تجاوزگري خود را بار ديگر آشکار کرد. در ادامه، در 31 تيرماه، ناگهان حمله گسترده خود را به خاک جمهوري اسلامي ايران آغازنمود و قصد داشت تا بار ديگر خرمشهر را اشغال کند. اما رزمندگان جان برکف، جانانه در مقابل دشمن متجاوز ايستادگي کرده و بعثيون را
با دادن تلفات فراوان وادار به فرار کردند. سرانجام رژيم عراق با مشاهده قاطعيت مسؤولان جمهوري اسلامي ايران در دفاع از حقوق خود، چاره اي جز تن دادن به اجراي قطعنامه 598 نديد و آن را در 15 مرداد 1367 پذيرفت.
شرح مناسبت:
شاپور بختيار، آخرين نخست وزير رژيم محمد رضا پهلوي، در سال 1293 به دنيا آمد. تحصيلات متوسطه بختيار در مدرسه فرانسوي بيروت سپري شد و در سال 1316 براي ادامه تحصيل راهي پاريس گرديد. دوران 8 ساله اقامت بختيار در پاريس، تاثيري عميق بر خلق وخوي او گذاشت. تاثيري که توانست هويت فرانسوي را بر هويت ايراني او غلبه دهد، تا اين که در سال 1318 ش با يک دختر فرانسوي ازدواج کرد. بختيار پس از دريافت دکتراي حقوق از دانشگاه سوربن، در 1324 بدون همسر و سه فرزندش به تهران بازگشت و به حضور شاه جوان راه يافت. از آن پس مدارج ترقي را در ادارات دولتي پيمود و با جبهه هاي سياسي متمايل به غرب، همکاري کرد. پس از کودتاي 28 مرداد، به جرم همکاري با حزب توده دستگير و 2/5 سال محبوس شد. بختيار در سال هاي دهه 1340 به پاس خدماتش در جبهه ملي دوم، از مراحم خاص دربار برخوردار گرديد و مديريت تعدادي از شرکت هاي بنياد پهلوي را بر عهده گرفت. در حالي که روند رو به رشد مخالفت مردم مسلمان با حکومت رژيم پهلوي هر روز شدت مي يافت، بختيار به عنوان آخرين تير ترکش شاه، مقام نخست وزيري را عهده دار گرديد. اما او توانست اين سمت را تنها 37 روز حفظ کند. او در
طول اين مدت کوشيد تا به کمک امپرياليسم آمريکا، رژيم در حال مرگ پهلوي را نجات دهد. وي در اين دوران کوتاه به طراحي توطئه هايي نيز مبادرت ورزيد که طرح انفجار هواپيماي حامل حضرت امام خميني(ره) در مسير بازگشت به تهران از آن جمله بود. با سقوط رژيم پهلوي، شاپور بختيار، پس از يک دوره اختفا در تهران، با حمايت دست هاي مرموزي به خارج گريخت و عازم فرانسه شد.
بختيار در فرانسه مورد حمايت کامل سرويس هاي اطلاعاتي غرب قرار گرفت و با تغذيه کلانِ مالي محافل صهيونيستي، نخستين فعاليت هاي توطئه گرايانه را عليه نظام نوپاي جمهوري اسلامي آغاز کرد. از مهم ترين اين توطئه ها، کودتاي نافرجام نوژه در تيرماه 1359 و طرح تجزيه خوزستان بود که هر دو با شکست مواجه گرديد. شاپور بختيار نزديک به 12 سال به عمليات خيانت بار خود عليه آرمان هاي ملت و استقلال و تماميت ارضي جمهوري اسلامي ايران ادامه داد تا اينکه سرانجام در نيمه مرداد 1370 در 77 سالگي در ويلاي مسکونيش در حومه پاريس توسط افراد ناشناس به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدرضابن سيدهاشم فيروزآبادي در حدود سال 1251 ش در فيروزآباد از نواحي اطراف شهر ري در خانواده اي کشاورز به دنيا آمد. وي پس از گذراندن مقدمات علوم در تهران، راهي نجف اشرف شد و از محضر استاداني همچون آخوند خراساني و ميرزا حسين خليلي تهراني و در کربلا از درس آيت اللَّه سيد اسماعيل صدر بهره ها بُرد. آيت اللَّه فيروزآبادي سپس به ايران بازگشت و در زادگاهش به انجام وظايف ديني مشغول شد. وي از دوران کودکي
در انديشه خدمت به خلق خدا بود و حتي المقدور از آنان دستگيري مي کرد. ايشان در اوايل مشروطيت، چهار دوره، نماينده مجلس شوراي ملي بود. حضور وي در مجلس تنها براي دفاع از حقوق ملت را برعهده داشت، چنان که يک ريال از حقوق ماهيانه آنجا را تصرف نکرد و حقوق جمع شده چندين ساله را با اجازه مراجع تقليد به بناي بيمارستاني در شهر ري اختصاص داد. آيت اللَّه فيروزآبادي تا اواخر عمر از رسيدگي به وضع بيماران کوتاهي نمي کرد و حتي تا نيمه هاي شب به قسمت هاي مختلف بيمارستان سرکشي و از بيماران دردمند عيادت مي نمود. از آثار خيريه اين عالم نيکوکار مي توان به بيمارستان هزار تخت خوابي در ري، زايشگاه، پرورشگاه و دارالايتام، مسجد جامع و مدرسه اشاره کرد. آيت اللَّه فيروزآبادي سرانجام در شانزدهم مرداد 1344 ش در 93 سالگي به جوار رحمت حق شتافت و در ميان حزن و اندوه دوستداران، در مقبره اي که در کنار بيمارستان در ري براي خود بنا نموده بود، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از روي کار آمدن جيمي کارتر به رياست جمهوري آمريکا، شاه براي جلب رضايت صدرنشين جديد کاخ سفيد، حاضر به قرباني کردن نزديک ترين کسان خود، حتي هويدا، نخست وزير مطيع و وفادرش بود. از اين رو پس از دوازده سال و نيم نخست وزيري هويدا، او را از کار برکنار کرد تا خود را بيشتر از قبل با سياست هاي آمريکا موافق نشان دهد. شاه براي جانشيني هويدا به دنبال کسي مي گشت که ضمن فرمانبرداري از او، از اعتماد و توجه ويژه
آمريکا نيز برخوردار باشد. تا اين که جمشيد آموزگار را که به مدت بيست سال در صحنه سياسي ايران در جريان انواع کارها قرار گرفته بود، به اين سمت انتخاب کرد. فاجعه آتش سوزي سينما رکس آبادان، شهادت آيت اللَّه سيد مصطفي خميني، اعلام فضاي باز سياسي، چاپ مقاله اهانت آميز عليه امام در روزنامه اطلاعات، وقايع خونبار 19 دي قم و 29 بهمن 56 در تبريز از جمله وقايع دوران نخست وزيري آموزگار بود. سرانجام اين عنصر خود فروخته پس از يک سال صدارت، به علت عدم موفقيت در کنترل نهضت اسلامي به رهبري امام خميني(ره) و گسترش انقلاب به سراسر کشور در چهارم شهريور 1357 از مقام خود استعفا داد.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، فضاي جامعه از فرهنگ طاغوتي پاک نشده بود و مظاهر آن در همه جا به چشم مي خورد. همچنين عوامل فعال طاغوتي در دانشگاه ها مانع اشاعه فرهنگ اسلامي بودند. در نتيجه دانشجويان در برابر اين مسأله، به مقابله برخاستند و دانشگاه ها تعطيل شد. حضرت امام با تأييد اين حرکت، فرمان تشکيل نهاد انقلابي جهاد دانشگاهي را صادر کردند تا پس از تشکيل ستاد انقلاب فرهنگي، فرهنگ منحط غربي از مراکز علمي و فرهنگي کشور زدوده شود. اين مرکز فرهنگي در سال 1363، به عنوان ستاد اجرايي انقلاب فرهنگي تغيير نام داد تا اين که در سال 1364، پس از استقلالِ دانشگاه ها و جدا شدن وزارت فرهنگ و آموزش عالي، مجدداً به عنوان جهاد دانشگاهي مطرح گرديد. بر اساس اساسنامه اين نهاد جهاد دانشگاهي نهادي است عمومي و غير دولتي، زير نظر شوراي عالي انقلاب
فرهنگي، داراي شخصيت مستقل و از لحاظ استخدامي و مالي، تابع مقرراتي است که در چهارچوب اختيارات قانوني به تصويب هيئت امناي جهاد دانشگاهي مي رسد. از سال 1369، جهاد دانشگاهي به عنوان پلي ميان دانشگاه و بخش صنعتي و خدماتي کشور معرفي و محل استقرار آن، بيرون از دانشگاه تعيين شد. گسترش تحقيقات و شکوفايي روحيه پژوهش، گسترش طرح هاي کاربردي و نيمه صنعتي از طريق پيوند با مراکز علمي و تحقيقاتي به منظور به کارگيري وظايف و توسعه امور فرهنگي در سطح جامعه از طريق همکاري با حوزه و دانشگاه و ساير مراجع و نهادهاي فرهنگي به ويژه براي نسل جوان، از اهداف مهم جهاد دانشگاهي مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه العظمي سيد محمدهادي ميلاني در سال 1274 ش (1313 ق) در نجف اشرف متولد گرديد. ايشان پس از گذراندن مراحل مقدماتي علوم اسلامي، از محضر فقيهان نامداري چون ميرزاي نائيني، آقا ضياء عراقي، محمدحسين غروي اصفهاني و شيخ الشريعه اصفهاني بهره برد و پس از دريافت درجه اجتهاد، به تدريس روي آورد. جلسات درس ايشان در حوزه نجف، بسيار با شکوه بود و شاگردان فراواني در آن تربيت شدند. حضرات آيات: حسين وحيد خراساني، محمدتقي جعفري، سيدعباس صدر، مهدي نوقاني و کاظم مدير شانه چي و ده ها عالم فاضل، از محضر درس آيت اللَّه ميلاني، استفاده کردند. وي پس از سال ها اقامت در عتبات، در سال 1334 ش وارد شهر مقدس مشهد گرديد و به حوزه علميه مشهد، رونقي دوباره داد. ايشان در کنار تدريس، تاليف و نيز ارشاد مردم، از همراهي نهضت اسلامي به رهبري امام خميني(ره) غافل نبود و حضوري مؤثر داشت. سرانجام اين فقيه جليل و مرجع عالي قدر در 17 مرداد سال 1354 ش مطابق با آخرين روز از ماه رجب سال 1395ق در 82 سالگي در مشهد مقدس درگذشت و در حرم مطهر رضوي به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه العظمي سيدابوالقاسم خويي در سال 1278 ش (1317 ق) در شهرستان خوي به دنيا آمد. ايشان پس از تحصيل برخي مقدمات در زادگاه خود، راهي نجف اشرف گرديد و از محضر آيات عظام: شيخ الشريعه اصفهاني، ميرزاي ناييني، ضياءالدين عراقي، محمدحسين غروي اصفهاني، محمد جواد بلاغي و سيدمحمد حسين بادکوبه اي استفاده کرد. در حدود 30 سالگي آيت اللَّه خويي، بسياري از علماي زمان
به اجتهاد ايشان گواهي دادند و از اين زمان بود که حلقه درس خارج وي تشکيل شد و بيش از شصت سال ادامه يافت. در طول اين مدت طولاني هزاران شاگرد در محضر پرفيض اين عالم رباني پرورش يافتند که هر يک به عنوان مرجعي در سراسر سرزمين هاي اسلامي منتشر شده اند که حضرات آيات: حسين وحيد خراساني، ميرزا جواد تبريزي، سيد عباس خاتم يزدي، سيد محمدحسين فضل اللَّه، سيد عبدالاعلي سبزواري، سيدعلي حسيني سيستاني، سيد محمد باقر صدر و محمد تقي جعفري از آن جمله اند. همچنين از اين عالم رباني آثار فراواني به يادگار مانده است که مي توان به معجم رجال و الحديث در علم رجال در 23 جلد، مصباح الفقاهه و تکمله منهاج الصادقين اشاره کرد. آيت اللَّه خويي در اواخر عمر به علت رهبري مردم در مبارزه با رژيم خونخوار بعث عراق به کوفه تبعيد شد تا اينکه سرانجام در 17 مرداد 1371 ش برابر با 8 صفر 1413 ق در 94 سالگي درگذشت. پيکر پاک اين عالم بزرگ در مراسمي خَفَقان بار و بدون حضور مردم، در مسجد الخضراء، محل تدريس ايشان در نجف اشرف، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از درگيرهاي فراواني که بين دولت افغانستان و گروه طالبان در مناطق گوناگون اين کشور روي داد، سرانجام کابل پايتخت اين کشور به اشغال طالبان درآمد. از اين رو دفتر سفارت جمهوري اسلامي ايران در کابل به مزار شريف منتقل گرديد و امور مربوط به سفارت در آن شهر ادامه يافت. با حمله نيروهاي طالبان به سمت شمال افغانستان، شهر مزار شريف نيز به اشغال اين گروه
درآمد و آنان بدون توجه به مصونيت سياسي و قوانين بين المللي، نُه ديپلمات ايراني و خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي را به شهادت رساندند. تا يک ماه پس از اين فاجعه، گروه طالبان از اعلام خبر شهادت ايرانيان خودداري مي کرد تا اين که در نوزدهم شهريور سال 77، اين خبر را اعلام نمود. اين عمل ضد انساني با محکوميت شديد جمهوري اسلامي و دولت ها و مجامع مختلف روبرو گرديد.
شرح مناسبت:
استاد شيخ مرتضي مدرس گيلاني در سال 1295ش در نجف اشرف به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات، ادبيات و علوم مختلف را نزد استادان زمان فراگرفت و بر اثر ذکاوت و عشق به علوم و فنون ديگر به سرعت در آنها به استادي دست يافت. ايشان پس از مدتي در علم عروض و قافيه، رياضيات، حساب عالي، هيئت و نجوم، اخلاق و عرفان، طب قديم و علوم عقلي به مهارت رسيد و به تحقيق و پژوهش در اين زمينه پرداخت. وي با دانش و دانشمندان روابط نزديک و تنگاتنگي داشت و پس از درک محضرِ بسياري از فقها، اصوليين و زُهّاد عصر، به دريافت اجازات اجتهاد و روايت حديث نائل گرديد. استاد مدرس گيلاني از استادان نامي حوزه علميه نجف اشرف بود که علوم ادبي، حکمت و نجوم تدريس مي کرد. وي در حدود سال 1335 ش در تهران اقامت گزيد و به تاليف و پژوهش و نشر آثار قلمي خود و تدريس در مدرسه مروي پرداخت. از کارهاي برجسته اين پژوهشگر، استخراج و نشر تقويم نجومي بود که اين تقويم ساليان متمادي در ساير شهرهاي ايران منتشر مي گشت. از
استاد مدرس يزدي بيش از يکصد و چهل اثر قلمي بر جاي مانده که العروض و القافيه و البديع، لغتنامه هفت اورنگ، شرح جبرالخلاصه، اصول فقه و تصحيح اشارات ابن سينا از آن جمله اند. اين محقق نام آور سرانجام در 17 مرداد 1378 ش برابر با 25 ربيع الثاني 1420ق در 82 سالگي به ديار باقي شتافت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به مناسبت شهادت محمد صارمي، خبرنگار اعزامي خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران در مزار شريف افغانستان توسط گروه افراطي طالبان، روز هفدهم مرداد در جمهوري اسلامي ايران به عنوان روز خبرنگار نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
مسافرت شاهان به اروپا از زمان ناصرالدين شاه شروع شد. او و فرزندش مظفرالدين شاه هر کدام سه مسافرت پرهزينه و بي ثمر به اروپا داشتند ولي محمدعلي شاه به دليل اوضاع بعد از انقلاب مشروطه و مدت کوتاه سلطنت، اين فرصت را پيدا نکرد. احمد شاه، آخرين شاه قاجار، هم به دليل سنتي که ايجاد شده بود و هم به دليل جواني، آرزوي رفتن به اروپا را داشت و شايد اقامت در آنجا را بر سلطنت پر ماجرايي که در ايران داشت ترجيح مي داد. اين مسافرت هاي چند ماهه در حالي صورت مي گرفت که فقر و تبعيض در جامعه بيداد مي کرد. در نهايت در جريان سفرهاي بعدي احمدشاه، رضاخان توانست بر اوضاع تسلط يابد و شاه جوان را از کار برکنار کند.
شرح مناسبت:
وثوق الدوله، صدراعظم احمدشاه قاجار از نخستين روزهايي که زمام امور را در دست گرفت، به طور محرمانه مذاکراتي را براي انعقاد يک قرارداد با نمايندگان دولت انگليس آغاز کرد که اين مذاکرات، به صورت کاملاً سري، در حدود نه ماه به طول انجاميد. سرانجام در روز هجدهم مرداد سال 1298 ش يک روز پس از امضاي قرارداد 1919 م در حالي که شاه قاجار عازم اروپا بود، ناگهان و بدون زمينه قبلي، اعلاميه وثوق الدوله به ضميمه متن قرارداد در ايران منتشر شد و اعلام گرديد که اين قرارداد مورد تصويب هيئت وزيران قرار گرفته است. اين قرارداد شامل شش ماده و يک مقدمه و خلاصه آن عبارت بود از تعهدات انگلستان درباره احترام مطلق به استقلال و تماميت ايران، تامين مستشاران انگليسي براي ادارات ايران
و همکاري با ايران در زمينه احداث خطوط آهن و شبکه ارتباطي به همراه اعطاي وام از طرف انگلستان. همچنين به موجب اين قرارداد، انگليس، زمام امور مالي، اقتصادي و ارتش ايران را در دست مي گرفت و ارتش متحدالشکل زير نظر فرماندهان انگليسي تشکيل مي شد. تعرفه گمرکي نيز در ظاهر براي حفظ منافع ايران و در حقيقت به سود بريتانيا تغيير مي يافت. با انتشار اين بيانيه، موجي از مخالفت و موافقت در کشور برخاست و وثوق الدوله براي آرام کردن اوضاع، به مخالفان خود، مقادير زيادي رشوه داد. همچنين اين قرارداد در خارج از کشور، مورد مخالفت آمريکا و فرانسه که منافع خود را در خطر مي ديدند قرار گرفت و سرانجام اين معاهده، به علت فشار شديد افکار عمومي، عملي نشد و پس از برکناري وثوق الدوله، لغو گرديد.
شرح مناسبت:
استاد ابوالقاسم نجف آبادي معروف به پاينده در سال 1292 ش در نجف آباد به دنيا آمد. ابتدا به تحصيل علوم قديم روي آورد و در اصفهان به تکميل آن پرداخت. دشواري معيشت او را ناگزير به کار در چاپخانه نمود و اين شغل، نقشي بنيادي در گزينش راهي داشت که پس از آن، پاينده به آن روي آورد. پاينده در سال 1308 فعاليت مطبوعاتي خود را آغاز کرد و در 19 سالگي به تهران رفت و با روزنامه ها و مجلات گوناگون همکاري نمود. وي در 1321 مجله صبا را بنيان نهاد و آن را تا 9 سال انتشار داد. ابوالقاسم پاينده نزديک به چهل اثر از خود به جاي نهاد که بزرگ ترين آن، ترجمه قرآن مجيد است و
با اصلاحاتي که پس از چاپ نخست آن انجام داد، آن را از ترجمه هاي موفق قرآن گردانيد و به سبب آن در سال 1336 مورد تقدير قرار گرفت. استاد پاينده، داستان نويس توانايي بود و گام هاي بلند و استواري در نماياندن زندگي مردم پيرامون خود برداشت. داستان هاي وي سبکي واقع گرايانه دارند و به کنايه و طنز آميخته اند. در ميان آثار او، ترجمه مروج الذَّهب و از آن مهم تر و مفصل تر، ترجمه سراسر تاريخ طبري، حايز اهميت است و نثر شيوا و رواني دارد. وي سرانجام در 18 مرداد 1363 در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا محمد ثقفي در حدود سال 1273 ش (1313 ق) در تهران تولد يافت. ايشان پس از گذراندن مقدمات علوم اسلامي، براي ادامه تحصيل، راهي حوزه علميه قم شد و از محضر استادان نامداري همچون سيدابوالحسن رفيعي قزويني و حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي بهره برد و از آنان اجازه اجتهاد و روايت گرفت. آيت اللَّه ثقفي پس از آن به تهران بازگشت و تا پايان زندگي به تاليف کتاب، ارشاد مردم و انجام وظايف شرعي پرداخت. از اين عالم رباني که پدر همسر امام خميني(ره) مي باشد، تأليفات ارزنده اي به يادگار مانده است که تفسير روان جاويد، حاشيه بر تقريرات منظومه سيدابوالحسن رفيعي و ديوان اشعار از آن جمله اند. سرانجام اين عالم بزرگوار در هجدهم مرداد سال 1364 ش برابر با 1405 ق در 91 سالگي دار فاني را وداع گفت و در رواق ابوالفتوح رازي در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در ري مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمود جم ملقب به مديرالملک در سال 1258 ش در تبريز به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات، در 22 سالگي به دربار محمدعلي ميرزا وليعهد وارد شد و پس از استبداد صغير، منشي ايران در سفارت فرانسه گرديد. محمود جم در جريان کودتاي سوم اسفند 1299، آمادگي خود را براي همکاري با کودتاچيان و به ويژه رضاخان ميرپنج اعلام نمود و با توجه به در اختيار داشتن مقام خزانه داري کل کشور، تهيه پول براي کودتا کوشيد. وي پس از کودتا، چندين بار در پست هاي گوناگون مشغول به کار شد تا اينکه در آذرماه 1314 و پس از برکناري ذکاءالملک فروغي، مامور تشکيل هيئت وزيران گرديد. محمود جم از آن پس به مدت چهار سال نخست وزير و دو سال وزير دربار بود و به هنگام تبعيد رضا پهلوي، در خدمت رضاخان آخرين تلاش خود را به عمل آورد. از آن پس، کارهاي ديگر نيز به او رجوع شد و در نهايت به عنوان سناتور انتصابي به مجلس رفت. محمود جم کسي بود که از روز اول کودتاي 1299 تا روزي که رضاخان از ايران خارج شد، از همکاران نزديک او به شمار مي رفت. او به سلسله پهلوي بسيار نزديک بود و پنجاه سال تمام در رأس مقام هاي مهم و حساس سياسي قرار داشت. ده بار وزارت، دو بار استانداري، دو بار مسؤول سفارت، چهار بار سناتور مجلس، يک بار معاون نخست وزير و يک بار نخست وزيري، از جمله پست هاي حساس محمود جم، طي نيم قرن فعاليت هاي سياسي او محسوب
مي گردد. او از لحاظ سياسي، فردي محافظه کار، بازيگر و زيرک بود و هيچ گاه دست به عملي نزد که خصومت يا حتي مخالفت شديد گروه هاي سياسي را عليه خود برانگيزد. وي با سفارت انگليس نيز روابط بسيار حسنه اي داشت.
سرانجام محمود جم اين مهره سرسپرده پهلوي پس از سال ها خدمت به اين رژيم، در 19 مرداد 1348 در 90 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
مهدي سهيلي در سال 1303 ش در تهران به دنيا آمد. وي همزمان با تحصيلات جديد، علوم قديمه و صرف و نحو عربي را نيز آموخت. از 1322 ش به کار مطبوعاتي پرداخت و در برخي روزنامه هاي فکاهي تهران، شعر مي گفت. او که امتياز دو روزنامه فکاهي با نام هاي "متلک" و "نوشخند" را داشت، در جرايد مختلف روز از جمله، اطلاعات، روشنفکر، زن روز و توفيق، شعر و مطلب مي نوشت و از نام هاي مستعار نمکدون، بذله گو، شازده پسر، زهرخند، شيرين، بي خيال، بازاري و … استفاده مي کرد. وي شاعري شوخ طبع، خوش ذوق و حاضر جواب بود و در سرودن شعر فکاهي تسلط کامل داشت. سُهيلي نه تنها نويسنده مقالات طنز بود بلکه نمايشنامه هاي انتقادي نيز مي نگاشت و اشعار جدي نيز مي سرود. دو قطره اشک، خيام و سهيلي، کارواني از شعر در 10 جلد و گنجينه سهيلي در 3 جلد، بزم شاعران، يک آسمان ستاره، سرود قرن و … از آثار اوست. مهدي سهيلي در راديو، نويسنده و مجري برنامه هاي راديويي از جمله مشاعره، دريچه به جهان روشنايي و بزم شاعران بود. مهدي سهيلي بر اثر سکته مغزي
در 63 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از پذيرش قطعنامه 598 شوراي امنيت از طرف ايران، شوراي امنيت در تاريخ هجدهم مرداد سال 1367، قطعنامه 619 را تصويب کرد که به موجب آن، گروه ناظران نظامي ايران و عراق و سازمان ملل (موسوم به يونيماک) که از حدود 400 نفر از 25 مليت مختلف تشکيل شده بود، در مرزهاي دو کشور مستقر شدند.
شرح مناسبت:
ملا حسينقلي همداني، فقيه، عابد، عارف و از بزرگان عرفاي اهل طريقت و رسيدگان سير و سلوک در سال 1239 ق در يکي از روستاهاي اطراف همدان به دنيا آمد. کودکي را به شباني گذراند و سپس در تهران در حوزه شيخ عبدالحسين تهراني معروف به شيخ العراقين در رشته معقول درس خواند. او سپس در سبزوار و نجف از محضر عالمان نامداري همچون ملاهادي سبزواري و شيخ مرتضي انصاري حکمت و فلسفه و فقه و اصول را فرا گرفت و در محضر درس اخلاق و عرفان آقا سيد علي شوشتري حاضر شد. شيخ محمدبهاري، ميرزا جواد ملکي تبريزي، سيد حسن صدر و سيد جمال الدين اسدآبادي از جمله شاگردان اين شخصيت برجسته ديني مي باشند. همچنين نامه ها و مُنشَآت در آداب سلوک، مناجات ها و تقريرات شيخ انصاري، از جمله آثار ملاحسينقلي همداني هستند. سرانجام اين عالم بزرگوار و عارف باللَّه در سال 1272 ش برابر با 1311 ق در هفتاد و دو سالگي در کربلاي معلّي به ديدار معبود شتافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عبدالنبي نوري در اواسط قرن سيزدهم هجري شمسي در شهرستان نور از توابع استان مازندران به دنيا آمد. وي در جواني پس از مهاجرت به تهران، به تحصيل علوم ديني پرداخت و پس از طي دوره مقدمات و سطوح، راهي عتبات عاليات گرديد. حاج شيخ عبدالنبي نوري، در آنجا در محضر عالمان بزرگواري همچون ميرزا محمدحسن شيرازي حاضر شد و به مدارج بالاي علمي و فقهي دست يافت. وي يکي از مجتهدين نام آور عصر خود بود و
در فقه، اصول، معقول و منقول نبوغي خاص داشت. ايشان سپس به تهران بازگشت و در يکي از مدارس شهر به تدريس همت گماشت. حوزه درسي اين عالم رباني، محل تجمع فضلا و بزرگان بود که يکي از آن بزرگان، حضرت آيت اللَّه سيد شهاب الدين مرعشي نجفي مي باشد. آيت اللَّه شيخ عبدالنبي نوري مورد توجه و احترام فراوان ملت و دولت بود و علاوه بر تدريس و ترويج دين، به حل مشکلات مردم نيز مي پرداخت. سرانجام اين عالم فرزانه در بيستم مرداد 1304 ش برابر با بيستم محرم الحرام 1344 قمري به رحمت ايزدي پيوست و پس از تشييعي با شکوه، در حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) در ري مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
همزمان با برپايي راهپيمايي هاي پراکنده که به ويژه پس از فاجعه 19 دي 56 در سراسر کشور انجام مي شد و با آغاز ماه مبارک رمضان، تظاهرات قهرآميز مردم اصفهان که از مدت ها قبل ادامه داشت در اين روز به حادترين و انقلابي ترين چهره خود رسيد. مردم اصفهان با تظاهرات بزرگ و وسيع خود، تمام سينماها، مشروب فروشي ها، بانک ها، ادارات دولتي و ساختمان حزب رستاخيز را به آتش کشيدند. در درگيري شديد و همه جانبه مردم با پليس، عده اي کشته و زخمي شدند. مردم با قطع درختان در خيابان ها جهت جلوگيري از حرکت خودروهاي مأموران انتظامي، سدّ معبر نمودند. به دنبال اين حوادث، دولت در اصفهان حکومت نظامي اعلام کرد و سرلشکر ناجي به فرمانداري نظامي منصوب شد. با اين حال، اوج گيري نهضت اسلامي و حضور مردم مذهبي و متدين اصفهان در راهپيمايي
هاي گسترده، حکومت نظامي را بي ارزش نمود.
شرح مناسبت:
جشن هنر شيراز که نوعي فستيوال بين المللي هنري بود، از چند سال قبل از آن تاريخ در شيراز برگزار مي شد و با وجود مخارج سنگيني که در برداشت، هرگز مورد توجه و استقبال مردم قرار نمي گرفت بلکه اعتراض و انتقاد همگان را دامن مي زد. در اين جشن ها، صحنه هاي نامناسب و نامأنوس، نمايش هاي زننده و خلاف عفت عمومي به روي صحنه مي آمد که با اعتراض شديد مردم روبرو مي گرديد. در اين سال نيز قبل از شروع اين جشن صدها تن از مردم شيراز براي بيان مخالفت خود با جشن هنر، تظاهرات ضدرژيم برپا کردند. در نتيجه اين راهپيمايي، بين مردم و مأموران امنيتي و انتظامي زد و خورد شديدي به وجود آمد و اوضاع شهر به هم ريخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از انتخاب ابوالحسن بني صدر به رياست جمهوري، به دليل آن که مجلس شوراي اسلامي، نامزدهاي معرفي شده از طرف او براي احراز پست نخست وزيري را واجد صلاحيت هاي اسلامي و انقلابي نمي دانست کار اختلاف مجلس با بني صدر بالا گرفت. در نهايت قرار براين شد که از ميان هيئت پنج نفره اي از نمايندگان مجلس، فردي به عنوان نخست وزير معرفي گردد. از اين رو پس از بررسي هاي طولاني و پس از حذف دو نفر از آنان به دليل حزبي بودن،نظر هيئت سه نفره به اتفاق آرا بر اين قرار گرفت که شهيد رجايي شايستگي تصدي مسؤوليت خطير نخست وزيري را دارد. در جريان راي اعتماد مجلس که 153 راي موافق اخذ شد، شهيد رجايي با سه جمله خود را اينگونه معرفي کرد: من مقلد امام، فرزند مجلس و برادر رييس جمهورم. بني صدر ابتدا در برابر اين انتخاب بناي مخالفت گذاشت ولي وقتي احساس کرد در مقابل مجلس کاري از پيش نخواهد بُرد به ناچار با اين پيشنهاد موافقت نمود. اما در هر فرصت ممکن از تضعيف شخصيت شهيد رجايي در افکار عمومي با به کارگيري تعابير و القاب زشت و ناپسند خودداري نمي کرد. در برابر اين جسارت ها و توهين هاي بني صدر به عنوان رييس جمهور، شهيد رجايي با توجه به حساسيت جو موجود، تمامي اين تلخي ها و اهانت ها را در کمال صبر و بردباري و متانت تحمل و در مواقع لزوم با ارايه استدلال هاي محکم و منطقي به ايرادات مکرر بني صدر پاسخ مي داد.
سرانجام
کارشکني هاي بني صدر و اختلاف آفريني او کار را به جايي رسانيد که بنا به توصيه حضرت امام، مجلس شوراي اسلامي مسأله عدم کفايت سياسي او را با توجه به اخباري که دالّ بر مسلّح کردن منافقين توسط او بود به بحث گذاشت و با راي مثبت به آن، بني صدر از رياست جمهوري عزل گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميرزا رضا کرماني در کرمان به دنيا آمد. در جواني به تهران رفت و به دست فروشي و سمساري مشغول شد تا اينکه رفته رفته مورد اعتماد تجار تهران قرار گرفت. وي در سال 1268 ش پس از آشنايي با سيدجمال الدين اسدآبادي، سخت مجذوب انديشه ها و افکار او شد و از همان زمان، به فعاليت هاي سياسي پرداخت. در پي استبداد و جور زمان ناصرالدين شاه قاجار و اخراج سيدجمال الدين اسدآبادي از ايران، ميرزا رضا کرماني بارها به گونه کتبي و شفاهي به ناصرالدين شاه و درباريانش اخطار نمود که به جهت بي احترامي و ستمي که درباره سيدجمال الدين روا داشته اند، کشته خواهند شد. رژيم استبدادي قاجار، زبان تيز و حرکات اعتراض آميزِ او را تحمل نکرد و ميرزا رضا را به 7/5 ماه زندان محکوم کردند. ميرزا پس از آزادي، راهي اسلامبول ترکيه گرديد و با سيد ديدار نمود. ميرزا از اوضاع ايران بسيار ناليد و سيد او را به کندن ريشه فساد که همان ناصرالدين شاه بود، تشويق کرد. سرانجام شاه قاجار که در تدارک برگزاري جشن هاي پنجاهمين سال سلطنت خود بود، در 17 ذي القعده 1313ق برابر با 13 ارديبهشت 1275ش با 3 گلوله ميرزا رضا در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در ري کشته شد. ميرزا با بيان سخناني در دادگاه فرمايشي، حقايق را بازگو نمود و شاه را رسوا کرد. سرانجام ميرزا رضا کرماني در روز دوم ربيع الاول 1314 ق برابر با 21 مرداد 1276ش توسط دستگاه جبار قاجار به دار آويخته شد و به شهادت رسيد. آخرين
جمله ميرزا اين بود: "اين چوبه دار را به يادگار نگه داريد، من آخرين نفر نيستم".
شرح مناسبت:
کميته مجازات، گروهي سري بود که در سال 1295 ش در تهران تشکيل شد و بنيانگذاران آن، تني چند از طرفداران مشروطه بودند که پس از استقرار نظام جديد، مقاصد خود را دست نايافته ديدند و ناکامي مشروطيت را به سبب خيانت و بي کفايتي وزرا مي دانستند. از اين روي، تصميم گرفتند با تشکيل گروهي به نام "مجازات" به پندار خود به مقابله با عناصر خائن، وطن فروش و نالايق بپردازند. البته در اين پندار، اتکاي آنها بر قضاوت شخصي بود. عنصر اجرايي اين کميته شخصي با نام کريم دواتگر بود که ساليان قبل، مامور ترور شيخ فضل اللَّه نوري گرديد که به اين کار موفق نشد. پس از مدتي بين اعضاي شورا اختلافات روي داد و شورا از بيم افشاي اسرار کميته، کريم دواتگر را کشت. پس از اين حادثه، افراد ديگري به گروه راه يافتند و به سبب فراهم نبودن سياست واحد و مستقل، اختلافاتي بين اعضاي آن بروز کرد. از طرفي ضعف مالي نيز سبب شد که گروه به باج خواهي از ثروتمندان رو کند. هر چند اين گروه، هراسي بزرگ در دلِ دولتيان افکند، ديري نپاييد که در آستانه فروپاشي قرار گرفت. اين شورا در اواخر کار، به دليل تکروي در از ميان برداشتن مخالفان خود، دچار چنددستگي گرديد و يکي از اعضاي اصلي که پيش بيني مي کرد به سرنوشت کريم دواتگر دچار شود، از بيم جانِ خود، تشکيلات گروه را براي ژاندارمري افشا کرد. در نهايت، اعضاي کميته در 21 مرداد
1296 ش برابر با 23 شوال 1335 ق در دوران صدارت وثوق الدوله دستگير، برخي اعدام و بعضي تبعيد شدند.
فعاليت در چارچوبي غيراصولي و هدفدار نبودن معيارهاي تشکيلاتي، نفوذ افراد سست عنصر در گروه، ضعف مالي و وابستگي به ثروتمندان، نداشتن پايگاه مردمي به سبب برخي ترورها از جمله ترور ميرزا حسن از علماي طراز اول تهران، از عوامل سقوط و فروپاشي کميته مجازات بود.
شرح مناسبت:
تيمور بختيار در سال 1292 ش در شهرکرد به دنيا آمد و پس از پشت سر گذاشتن دروس ابتدايي وارد دانشکده نظام شد. وي طي ساليان بعد مدارج نظامي را طي کرد و پس از کودتاي 28 مرداد 32، به فرمانداري تهران رسيد. بختيار پس از روي کار آمدن منوچهر اقبال، به عنوان معاون نخست وزير و اولين رييس سازمان امنيت و اطلاعات کشور (ساواک) منصوب شد و داراي قدرت فراواني گرديد. در مهر ماه 1339 که به درجه سپهبدي دست يافت، در تلاش براي احراز مقام بالاتري بود. از اين رو با مقامات دولت آمريکا وارد مذاکره شد تا شايد با کمک آنان بتواند شخص اول ايران شود. وقتي شاه از اين موضوع مطلع شد، او را در اسفند 1339 از کار بر کنار نمود و بختيار پس از مدتي مجبور به خروج از ايران گرديد ولي پس از مدتي، او را در سال 1341 بازنشسته کردند. بنابراين از آن پس دست به مخالفت با محمدرضا پهلوي زد و عده اي را به دور خود جمع نمود. بختيار از هيچ اقدامي عليه شاه و حکومت او خودداري نمي کرد و براي رسيدن به جاه طلبي هاي خود، مبارزاتش
را علني نمود. در سال 1347، هيئتي از ايران براي بازداشت او راهي پاريس شدند ولي پاسخ شنيدند که بختيار به تابعيت دولت عراق درآمده و امکان تحويل وي ميسَّر نيست. از اين رو کليه اموالش در ايران توقيف شد و ميلياردها ريال دارايي او به خزانه دولت واريز گرديد. از آن پس بختيار براي واژگوني محمدرضا پهلوي و استقرار جمهوري درايران، اقدامات وسيعي پي ريزي کرد و با تمام مخالفان رژيم همکاري نزديک داشت، ولي سرانجام در شانزدهم مرداد ماه 1349 در يکي از شکارگاه هاي بغداد هدف گلوله يکي از ماموران مخفي ساواک قرار گرفت و در 21 مرداد مرد.
بختيار مردي مال دوست و عياش بود و براي رسيدن به مقاصد شوم خود از هيچ کاري ابا نداشت. در دوران رياست او بر ساواک، اين سازمان حتي در روابط خانوادگي اشخاص هم دخالت مي کرد و بيم و هراس فراواني در جامعه ايجاد نمود که اين رويه در سال هاي حيات ساواک ادامه داشت.
شرح مناسبت:
منافقين پس از آن که راه خود را از مسير انقلاب و نظام اسلامي جدا کردند، هميشه سعي مي کردند تا به روش هاي گوناگون، خللي در اين راه ايجاد کرده و نظام را با مشکل روبرو سازند. آنان براي اين منظور از ترور و آدمکشي در کوچه و بازار و قتل و کشتار انسان هاي بي گناه، ابايي نداشتند و دستان خود را به خون مردم بي گناه آلوده ساختند. اين کوردلان در اين نوبت براي گرفتن اطلاعات، سه تن از پاسداران کميته هاي انقلاب به نام هاي ميرحبيبي، طاهري و طهماسبي را ربودند و پس از
اعمال شکنجه هاي وحشتناک و وارد آوردن انواع صدمات جسمي، از اخذ اخبار و اطلاعات از آنها نااميد شدند. آنان وقتي به عزم آهنين حزب اللهيان عليه استکبار جهاني و ايادي مزدور داخلي شان پي بردند، بدن نيمه جان آنان را، دست و پا بسته در تاريکي شب در اطراف تهران زنده به گور نمودند و به همگان ثابت کردند که نه تنها از دين و مکتب و ميهن دوستي بهره اي ندارند بلکه براي تحقق اهداف پليد خويش، حاضرند وحشيانه ترين اعمال را درباره هم نوعان و انسان هاي بي گناه انجام دهند. اين قبيل کارها باعث شد که مردم قهرمان ايران، مقاوم تر از گذشته در برابر شعار دروغين وطن خواهي منافقان ايستادگي کنند و نفرت کوردلان از خدا بي خبر در دلشان افزون تر گردد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ احمد سبط الشيخ از نوادگان خاتم الفقهاء و المجتهدين، شيخ مرتضي انصاري عالم بزرگ قرن سيزدهم هجري، در سال 1309 ش در دزفول و در بيت علم و تقوا و فضيلت به دنيا آمد. او پس از فراگيري مقدمات علوم اسلامي، در 19 سالگي راهي قم، سپس دزفول و در نهايت نجف اشرف شد. آيت اللَّه سبط الشيخ در نجف از محضر استاداني همچون آيات عظام سيد ابوالقاسم خويي، سيد محسن حکيم، سيد محمود شاهرودي و سيد عبدالهادي شيرازي استفاده وافر برد و پس از سالياني چند به دزفول بازگشت. اين عالم رباني پس از مدتي در 43 سالگي ساکن قم گرديد و به تدريس و تاليف و تربيت شاگردان و شرکت در درس فقه آيت اللَّه سيد محمدرضا گلپايگاني پرداخت. ايشان همچنين
از حضرات آيات سيد محمود شاهرودي، شيخ آقا بزرگ تهراني و شيخ محمدصالح مازندراني اجازه اجتهاد و روايت داشت. خلاصةالقوانين، الدُّرَرُ النَّجفيه، شرح تحرير الوسيله و شرح تبصرةُ المتعلمين از جمله آثار اين دانشمند اسلامي است. سرانجام آيت اللَّه سبط الشيخ پس از عمري سرشار از توفيق و خدمات مذهبي در 21 مرداد 1374 برابر با 13 ربيع الاول 1416 ق در 65 سالگي بدرود حيات گفت و در صحن مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در حالي که مصدق سرگرم اقدامات لازم و ضروري براي بقاي خود بود، دولت هاي انگلستان و آمريکا با ايادي دربار پهلوي، دست به هم داده، نقشه سرنگوني حکومت را طراحي و آماده اجرا کرده بودند. در روز 22 مرداد 1332، محمدرضا پهلوي، به طور محرمانه دکتر محمد مصدق را از نخست وزيري عزل کرد و سرلشکر زاهدي را به نخست وزيري برگزيد. اين تصميم بر اساس توصيه دولت هاي آمريکا و انگليس انجام شد، زيرا دولت مصدق با حمايت مردم، نفتِ ايران را ملي کرده بود که عملي مخالف منافع استعماري به شمار مي رفت. هرچند در اين ميان، مصدق با درخواست اختيارات بيشتر از شاه و مجلس، موجبات نگراني و ترس پهلوي را فراهم کرده بود. از اين رو، شاه براي دوري از عواقبِ رويدادهاي ناشي از برکناري مصدق، به شمال ايران رفت. وقتي خبر عزل مصدق به او داده شد، وي اين حکم را نپذيرفت و اين حرکت را کودتايي عليه خود قلمداد کرد. در بامداد روز 25 مرداد، خبر کودتا به طور مشروح از رسانه هاي گروهي پخش شد. پس از آن که
طرح برکناري مصدق شکست خورد، محمدرضا پهلوي به عراق و ايتاليا گريخت. با اعلام خبر کودتاي نافرجام عليه دولت، مردم مجسمه هاي شاه و پدرش را به زير کشيدند و عکس هاي محمدرضا را از ادارات برداشتند. اما چند روز پس از فرار مفتضحانه شاه از کشور، کودتاي 28 مرداد توسط آمريکا و انگليس اجرا شد و شاه پس از سقوط دولت مصدق به ايران بازگشت و به حکومت مستبدانه خود ادامه داد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در پي گسترش مبارزات مردم مسلمان ايران عليه رژيم شاه، تظاهرات وسيعي در اصفهان به وقوع پيوست و مردم اين شهر به طور همه جانبه و گسترده، وارد عرصه مبارزه براي ساقط کردن رژيم شاه شدند. گستردگي و اهميت تظاهرات و مبارزات مردم اصفهان به حدي بود که رژيم شاه وحشت زده شد و در اصفهان حکومت نظامي برقرار کرد.
شرح مناسبت:
جزيره بحرين واقع در جنوب خليج فارس، در اوايل دوران قاجار تحت نظر ايران اداره مي شد ولي پس از چند سال، انگليسي ها به بهانه اينکه ايران فاقد نيروي دريايي است، طي قراردادي با قاجار، حفظ امنيت خليج فارس و بحرين برعهده نيروي دريايي بريتانيا گذاشته شد. اين حاکميت که بيش از يکصد و پنجاه سال به طول انجاميد، بعدها به طور مکرر مورد مخالفت دولت هاي وقت ايران واقع مي گرديد ولي هر بار به نحوي با شکست مواجه مي شد. در نهايت وقتي که ايران در سال 1336 ش در لايحه تقسيمات کشوري، بحرين را استان چهاردهم ايران اعلام کرد، موجي از مخالفت در کشورهاي عربي را برانگيخت. در اين ميان شاه که نمي خواست حمايت کشورهاي عربي را از دست بدهد و ضمناً براي اينکه بتواند حاکميت ايران نسبت جزاير ديگر خليج فارس از قبيل تنب کوچک و تنب بزرگ و ابوموسي را تثبيت کند، يکباره و به طور ناگهاني، تصميم خود را مبني بر چشم پوشي از ادعاهاي ديرينه ايران به بحرين اعلام نمود و پس از آن، دولت، ميانجي گري دبير کل سازمان ملل را در اين مسأله تقاضا کرد. بنابراين در 21 ارديبهشت 1349 ش برابر
11 مي1970 م شوراي امنيت براساس گزارش هيئت اعزامي به بحرين مبني بر تمايل اکثريت قاطع اهالي بحرين به استقلال، قطعنامه اي صادر کرد که مفاد آن قطعنامه مبني بر لزوم استقلال بحرين، در 24 ارديبهشت آن سال به تصويب مجلس شوراي ملي ايران رسيد. هنوز استقلال بحرين رسماً اعلام نشده بود که هيئت حسن نيت ايراني راهي بحرين شد و هيئتي نيز از آنجا به ايران آمد.
سرانجام اين جزيره مهم و استراتژيک و سرشار از منابع انرژي در 23 مرداد 1350 ش اعلام استقلال کرد و ايران نخستين کشوري بود که يک ساعت پس از اعلام استقلال، آن کشور را به رسميت شناخت.
شرح مناسبت:
عمليات عاشوراي 1 در تاريخ 23 مرداد 1364 در منطقه عملياتي تکاب و صائين دژ در شمال کردستان و با هدف سرکوبي عناصر ضد انقلابي و مزدوران رژيم بعثي عراق، توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي انجام شد. در اين عمليات، صدها تن از عوامل دشمن کشته و زخمي شده و تعدادي نيز به اسارت سپاه اسلام درآمدند. همچنين مقدار زيادي سلاح سبک نيز به غنيمت رزمندگان درآمد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ علي نجفي کاشاني در حدود سال 1300 ش (1338 ق) در کاشان به دنيا آمد و تحت نظر پدرش که از علماي کاشان بود، مقدمات علوم اسلامي را فرا گرفت. وي در بيست و دو سالگي براي ادامه تحصيل به نجف رفت و در مدت کمتر از ده سال تمام دوره سطح و خارج را گذراند و به اجتهاد دست يافت. استادان آيت اللَّه نجفي کاشاني در اين دوره، حضرات آيات سيدابوالقاسم خويي، سيدمحسن حکيم و سيدعبدالهادي شيرازي بودند. ايشان سپس راهي ايران شد و پس از سه سال اقامت در قم و شرکت در درس آيت اللَّه بروجردي، در نهايت در کاشان سکني گزيد. آيت اللَّه نجفي کاشاني در آنجا به تفسير قرآن روي آورد و در طي بيش از سي سال، دو مرتبه قرآن را از ابتدا تا انتها تفسير نمود که دور دوم هجده سال به طول انجاميد. ايشان نه تنها در فقه، اصول، رجال، درايه، کلام، ادبيات، معاني بيان، تجويد و تفسير قرآن تبحر داشت بلکه در علم هيئت و نجوم قديم هم تدريس مي نمود. صدق بزرگترين فضيلت، برداشتي از نماز، افسانه ها يا کرامات خيالي و چند
جلد تفسير قرآن و … از آثار ايشان است. اين عالم بزرگوار سرانجام در بيست و سوم مرداد 1365ش برابر با شب عرفه سال 1406 ق در 67 سالگي در کاشان درگذشت و به جوار رحمت حق شتافت.
شرح مناسبت:
پس از قبول قطعنامه 598 توسط ايران و شروع آتش بس، صدام حسين رييس جمهور منفور عراق پس از آن که کشور کويت را به اشغال خود درآورد و خود را در برابر تهديدات جديدي از سوي قدرت هاي غربي حس مي کرد، در تاريخ 23 مرداد 14 (1369 آوريل 1990)، ششمين نامه اش را براي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني رييس وقت جمهوري اسلامي ايران ارسال کرد و بر پذيرش کامل و بدون قيد و شرط مفاد قرارداد 1975 الجزاير تأکيد نمود. در اين نامه خطاب به رييس جمهور ايران آمده است: "با اين تصميمِ ما، ديگر همه چيز روشن شده و به اين ترتيب همه آنچه را که مي خواستيد و بر آن تکيه مي کرديد تحقق مي يابد و ديگر اقدامي جز مبادله اسرا باقي نمي ماند." اين عمل صدام حسين يک پيروزي بزرگ سياسي و نظامي براي ايران بود. پس از پنج روز، نيروهاي عراقي به مرزهاي بين المللي عقب نشيني کردند. به دنبال عقب نشيني نيروهاي عراق از اراضي ايران، هيئتي تحت عنوان "هيأت نظارت بر عقب نشيني و نصب علايم مرزي" تشکيل شد. وظيفه اين هيئت، نظارت بر عقب نشيني کامل نيروهاي عراقي، پاک سازي ميادين مين، تعيين محل و نصب ميله هاي مرزي جديد بر اساس عهدنامه 1975م بود. بدين ترتيب، پس از تماس ها و مذاکرات و تبادل ده
نامه بين رؤساي جمهوري دو طرف در طي چهار ماه، مقدمات و تسهيلات لازم جهت ورود به مرحله جديد، يعني عادي سازي روابط دو طرف، به نحو کاملاً مساعدي فراهم شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج ميرزا محمدحسين ناييني نجفي مشهور به ميرزاي نائيني ملقب به شيخ الاسلام، فقيه امامي، مرجع تقليد، اصولي، حکيم و اديب در سال 1239 ش (1276 ق) در نائين متولد شد. در اصفهان نزد ميرزا محمدباقرنجفي، حکيم جهانگيرخان قشقايي و ابوالمعالي کلباسي کسب علم نمود، سپس به عتبات رفت و در سامرا نزد ميرزاي بزرگ شيرازي و سيدمحمد فشارکي و سپس در کربلا نزد سيداسماعيل صدر و در نجف نزد آخوند خراساني سال ها تحصيل نمود. ميرزاي ناييني از آن پس خود در شمار مدرسان تراز اول حوزه علميه نجف درآمد و حلقه درس خود را تشکيل داد که در اين ميان حضرات آيات عظام: سيدمحسن حکيم، سيدمحمود حسيني شاهرودي، سيدجمال الدين گلپايگاني، سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سيدمحمدهادي ميلاني، شيخ محمدتقي آملي، سيدابوالقاسم خويي، علامه طباطبايي، ميرزا هاشم آملي و دهها فاضل و فقيه بزرگوار، خوشه چين معارف آن استاد بزرگ و زعيم حوزه علميه نجف اشرف بودند. در عصر ميرزا، انقلابي مردمي به منظور مهار استبداد و تحصيل استقلال و امنيت به رهبري عالمان ديني در ايران انجام شد که به نهضت مشروطه معروف گرديد. در اين ميان ميرزاي ناييني به همراه آخوند خراساني نقش مؤثري را در پيروزي آن ايفا کرد. ايشان در بحران انقلاب مشروطه، کتاب "تنبيه الاُمَّة" را نگاشت و در آن، حاکميت اسلام ناب را با دليل و برهان قاطع اثبات کرد. ميرزاي ناييني همچنين در پي استيلاي انگلستان بر عراق، انتخاب هر حاکم کافر بر کشور مسلمان عراق را حرام دانست و موجب شورش مردمي عليه استعمار گرديد. از اين رو،
استعمار پير زمينه تبعيد مراجعي همچون ميرزاي ناييني و سيد ابوالحسن اصفهاني و …
را به ايران تدارک ديد. اين امر در نهايت بر اثر فشار مردم و علما، با عذرخواهي پادشاه عراق و بازگرداندن محترمانه علما به عراق پايان يافت. سرانجام ميرزاي بزرگ ناييني، پس از عمري تلاش و مجاهده در 24 مرداد 1315 ش برابر با 26 جمادي الاول 1355 ق در حدود 80 سالگي به ديدار معبود شتافت و پس از تشييعي باشکوه، در جوار بارگاه مطهر امام علي(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با فرا رسيدن تابستان 1364، در حالي که تهديدات عراق براي حمله مجدد به شهرها و اماکن غيرنظامي ادامه داشت، وزير اطلاعات عراق تهديد کرد که عراق حملات خود عليه کشتيراني در خليج فارس را تشديد خواهد کرد، تا بدين وسيله ايران را وادار به نشستن بر سر ميز مذاکره کند. همچنين وزير نفت عراق نيز گفته بود، عراق به نفتکش هايي که به بنادر ايران نزديک شوند حمله خواهد کرد زيرا اين بنادر شاهرگ اقتصادي ايران که ماشين جنگي اين کشور را تغذيه مي کنند، مي باشد. به دنبال اين تهديدات، عراق سرانجام در 24 مرداد 1364، پايانه هاي نفتي ايران در جزيره خارک را مورد حمله قرار داد که اين اقدام عراق به منزله بنيان نهادن گسترش دامنه جنگ ارزيابي شد. همزمان با حمله عراق به پايانه هاي نفت ايران در جزيره خارک، حملات هوايي عراق عليه مردم غيرنظامي در شهرها ادامه يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يک هفته پس از پيروزي انقلاب اسلامي، توطئه و تهاجم دشمن با حمله احزاب چپ به ويژه حزب دموکرات به مهاباد در اول اسفند 57 آغاز شد و به قصد تشکيل کردستان بزرگ، تهاجم وحشيانه خود را آغاز کردند. آنان قصد داشتند قسمتي از قلمرو حاکميت ملي و اسلامي ايران را جدا ساخته و نقشه هاي شوم دشمنان نظام اسلامي مبني بر تجزيه کشور را به اجرا درآوردند. افراد مسلح حزب منحله دموکرات در ادامه تجاوزات خود، در روز 24 مرداد 58، همه راه هاي ورودي شهر پاوه در استان کردستان را به محاصره و کنترل خود درآورد و به گروهان ها و مراکز سپاه پاسداران يورش برد. آنان پس از به دست گرفتن تمام نقاط حساس شهر و ارتفاعات مهم منطقه، به جنايات متعددي دست زدند که در يک مورد، شهادت دلخراش 25 تن از برادران پاسدار بستري در بيمارستان شهر و چهل نفر ديگر از مردم بود. در پي اين جنايات فرمان حضرت امام خميني(ره) براي آزادسازي سريع شهر صادر گرديد و پس از جانفشاني هاي سردار چمران و سرلشکر فلاحي در طي نبردي سهمگين، اين شهر از لوث وجود ضدانقلاب پاک شد.
شرح مناسبت:
زمينه هاي کودتاي 28 مرداد 1332 که از ماه ها قبل ايجاد شده بود، باعث گرديد که شاه نگران حضور خود در ايران باشد و مي خواست هنگام کودتا عليه دکتر مصدق در کشور نباشد. در همين ايام توافق انگلستان و آمريکا براي ساقط کردن حکومت مصدق که قبلاً طرح ريزي شده بود به مرحله اجرا درآمد. شاه در 22 مرداد حکم عزل مصدق و نخست وزيري سرلشکر
زاهدي را صادر نمود و خود پس از صدور فرمان، به رامسر عزيمت کرد. در ساعت 2 بامداد فرمانده گارد شاهنشاهي فرمان را به مصدق ابلاغ کرد ولي وي هنگام خروج از منزل بازداشت شد و راديو تهران اين اقدام را کودتا خواند. دراين هنگام شاه و همسرش با يک هواپيما از طريق عراق از ايران خارج شده و به ايتاليا رفت. روزهاي 25 تا 27 مرداد، در سراسر ايران اجتماعات بزرگي تشکيل شد و از دولت لغو نظام سلطنتي درخواست گرديد. تمام اين حوادث به نفع دکتر مصدق پيش مي رفت تا اينکه طبق نقشه قبلي، اوضاع از بامداد 28 مرداد تغيير کرد و کودتا شکل گرفت. شاه نيز پس از دريافت خبر سقوط مصدق، در 31 مرداد همان سال به ايران بازگشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از شهادت شهيد رجايي و شهيد باهنر در 8 شهريور 1360، به پيشنهاد تعدادي از اعضاي مرکزي حزب جمهوري اسلامي و اجازه حضرت امام، آيت اللَّه خامنه اي از طرف روحانيت و ساير نهادهاي انقلابي نامزد رياست جمهوري گرديد و با راي عظيم و بي نظير مردم، به عنوان سومين رييس جمهوري اسلامي ايران انتخاب شدند. همچنين ايشان در 25 مرداد 1364 و براي دومين بار به دليل لياقت و کارداني، به دستور حضرت امام، کانديداي رياست جمهوري شد و با راي قاطع مردم به اين پست برگزيده شدند. مقام معظم رهبري در طول رياست جمهوري خويش به کشورهايي چون سوريه، ليبي، پاکستان، هند، چين، الجزاير، زيمبابوه، روماني، کره شمالي و آمريکا (براي ايراد نطق تاريخي خويش در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد) سفر کرده و پيام رسان انقلاب اسلامي بودند. در نهايت حضرت آيت اللَّه خامنه اي در سال آخر رياست جمهوري، پس از ارتحال حضرت امام خميني، از طرف مجلس خبرگان رهبري، به رهبري نظام اسلامي انتخاب شدند و تا امروز با عزت و قوت، هدايت جامعه اسلامي را برعهده دارند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبدالاعلي موسوي سبزواري در سال 1290 ش در سبزوار ديده به جهان گشود. وي پس از گذراندن دروس مقدماتي در زادگاهش، در چهارده سالگي راهي مشهد شد و سطوح عالي فقه و اصول را از استادان زمان آموخت. پس از مدتي، براي ادامه تحصيل راهي نجف اشرف شد. وي در آن شهر در محضر پرفيض حضرات آيات: سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني، آقاضياء الدين عراقي، شيخ محمدحسين غروي اصفهاني، شيخ محمدجواد بلاغي و سيد حسين حکيم بادکوبه اي، مباني فقه، اصول تفسير، علوم قرآني، کلام، حکمت و فلسفه خود را تکميل نمود. آيت اللَّه سبزواري در 36 سالگي در حالي که از بيشتر مراجع بزرگ عصر، اجازه هاي متعدد روايي و اجتهادي داشت، بر کرسي تدريس خارج فقه و اصول تکيه زد و در مدت قريب به نيم قرن، به عنوان يکي از برترين مدرسان حوزه بزرگ نجف، مطرح بود. جلسات تدريس ايشان در فقه، اصول، تفسير، حديث، رجال و درايه، دانشوراني را پروراند که بعدها از مدرسان حوزه هاي علميه قم و نجف به شمار مي رفتند. آيت اللَّه سبزواري از انقلاب اسلامي و رهبري آن، حضرت امام خميني، کمال حمايت و پشتيباني را مي نمود و به هنگام همه پرسي نظام جمهوري اسلامي، پيامي مبني بر حمايت از آن صادر نمود. برخي از تاليفات گرانقدر اين فقيه وارسته که بيش از هفتاد جلد مي باشند عبارتند از: مواهب الرحمن في تفسير القرآن در 20 جلد، مُهَذَّبُ الاحکام في بيان الحلال و الحرام در فقه استدلالي در 30 جلد، تهذيب الاصول در2 جلد، لباب المعارف در
علم کلام در 2 جلد و حاشيه بر اسفار و شرح منظومه.
سرانجام آن مرجع بزرگ، در حالي که از يک سال قبل، زعامت حوزه نجف را پس از آيت اللَّه سيدابوالقاسم خويي برعهده داشت در 25 مرداد 1372 ش در 82 سالگي بدرود حيات گفت و در نجف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ملاصالح خسروي از روحانيان مبارز اهل سنتي بود که از ساليان قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، عليه رژيم پهلوي و دفاع از اسلام و وحدت اسلامي به پا خاسته بود و در اين راه، حبس و شکنجه هاي فراواني در زندان هاي سنندج و تهران به جان خريد. وي پس از پيروزي انقلاب، به عنوان روحاني انقلابي، منادي وحدت و دفاع از انقلاب و امام بود و لحظه اي از افشاگري و رسوا نمودن عناصر ضدانقلاب و گروه هاي فريب خورده از پاي نمي نشست. ملاصالح خسروي در زمان حيات خويش، با زبان گويايش، همواره رسواگر امپرياليسم و بازيچه هاي پست داخليش همچون گروهک هاي خودفروخته دموکرات، کومله و منافقين بود تا اينکه به هنگام اذان مغرب در مسجد جامع سنندج مورد اصابت گلوله هاي کينه توزانه ضدانقلاب قرار گرفت و به همراه فرزندش به لقاء اللَّه رسيد.
شرح مناسبت:
روز 26 مرداد سال 1369، ميهن اسلامي شاهد حضور آزادگان سرافرازي بود که پس از سال ها اسارت در زندان ها و اسارتگاه هاي مخوفِ رژيم بعث عراق، قدم به خاک پاک ميهن اسلامي خود گذاشتند. در اين ميان ستاد رسيدگي به امور آزادگان که در 22 مرداد 69 تشکيل شده بود به تبادل انبوه اسرا پرداخت. اين ستاد با مساعدت و همراهي ديگر دستگاه ها، تبادل حدود چهل هزار آزاده را با همين تعداد اسير عراقي انجام داد. آزادگان، با ايمان راسخ خود در برابر همه فشارهاي جسمي و روحي دشمنان ايستادند و روابط اجتماعي جامعه کوچک اردوگاهي خود را بر پايه اخلاق حسنه بنا نهادند و از شکنجه هاي مزدوران بعث هراسي به
خود راه ندادند. آزادگان، صبورتر از سنگ صبور و راضي ترين کسان به قضاي الهي بودند. اينان سينه هايي فراخ تر از اقيانوس داشتند که از همه جا و همه کس بريده و به خدا پيوسته بودند. آزاده ناميده شدند چون از قيد نفس و نفسانيات رهايي يافته بودند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبدالمجيد ايرواني در سال 1313 شمسي در تبريز ديده به جهان گشود. تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در تبريز و سطوح عالي را در قم سپري کرد و از محضر فقيهاني چون آيات عظام: سيدحسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد و محمدعلي اراکي کسب فيض کرد. ايشان همچنين دروس فقه و اصول را نزد حضرت امام فرا گرفت و پس از تبعيد آن حضرت، به فعاليت هاي سياسي و مبارزه با نظام ستمشاهي روي آورد. آيت اللَّه ايرواني از سال 1350 ش به دستور امام راحل در يکي از بزرگ ترين مساجد تهران به اقامه نماز پرداخت و مهديه تهران را احياء کرد و در اين مسير چند بار دستگير و زنداني گرديد. ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي در تاسيس بسياري از نهادهاي انقلابي شرکت داشت و با تشکيل جامعه روحانيت مبارز تهران، فعاليت هاي خود را گسترش داد. وي همچنين به عنوان نماينده امام در بنياد مستضعفان در شکل گيري آن نقش بسزايي ايفا کرد. آيت اللَّه ايرواني در سال هاي پاياني عمر به تدريس فقه پرداخت تا اين که در پي يک بيماري طولاني، در 26 مرداد 1371، در 58 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
استاد دکتر سيد احمد فرديد در سال 1291 ش در يزد به دنيا آمد و دکتراي خود را در رشته فلسفه از دانشگاه سوربن فرانسه گرفت. او استاد فلسفه و حکمت معنوي دانشگاه تهران بود و پس از بازنشستگي نيز چندين سال به آموزش و تدريس اصول و مباني فلسفه در انجمن حکمت و فلسفه پرداخت. دکتر فرديد در واژه شناسي زبان هاي سانسکريت، لاتين، آلماني،
عبري و عربي استاد بود و از برخي از زبان هاي ديگر نيز تا اندازه اي اطلاع داشت. وي از لحاظ فلسفي تحت تأثير انديشه هاي فلسفي مارتين هايدگر قرار داشت و همچنين اصطلاح معروف "غربزدگي" از اوست. ترجمه روابط حکمت اشراق و فلسفه ايران باستان از آثار استاد فرديد مي باشد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمدعلي کاظميني بروجردي در سال 1303 ش (1343 ق) در بيت علم و تقوا در بروجرد زاده شد. وي پس از فراگيري تحصيلات مقدماتي در زادگاهش، نزد پدر خويش، به هنگام عزيمت آيت اللَّه بروجردي به قم، راهي اين شهر گرديد و به مدت چهارده سال نزد حضرات آيات عظام: سيد محمد حجت کوه کمره اي، سيد محمدتقي خوانساري، سيد صدرالدين صدر و شيخ عبدالنبي عراقي به کسب علم پرداخت. آيت اللَّه کاظميني در سال 1336 ش به امر آيت اللَّه بروجردي به تهران رفت و در مسجد نور اين شهر، به مدت نيم قرن به فعاليت هاي علمي، ديني، تدريس، تاليف و تبليغ دين همت گماشت. وي از غالب فقها و مراجع قم و نجف، اجازات متعدد داشت و مورد وثوق آنان بود. اين عالم رباني همچنين در راه احياء و بزرگداشت نام و ياد اهل بيت (ع) و حفظ حريم تشيع، از هيچ کوششي فروگذار نمي کرد. برخي از آثار ايشان عبارتند از: لسانُ المسلمين، نهايةُ الکلام، مراحلُ الآخره، مجموعه دانش و اسلام و ديگران. اين فقيه فرزانه سرانجام در شب بيست و هفتم مرداد 1381ش برابر با نهم جمادي الاول 1423 ش در 78 سالگي چشم از جهان فرو بست و در مسجد نور تهران به خاک
سپرده شد.
شرح مناسبت:
آخوند ملا عبدالکريم بن مهدي گزي در حدود سال 1223ش برابر با 1260ق در خانداني اهل علم در منطقه گز، يکي از توابع اصفهان به دنيا آمد و تحصيلات مقدماتي را در اصفهان سپري نمود. وي در نجف از محضر درس عالم مجاهد، حاج ميرزا حسين حاج ميرزا خليل استفاده علمي نمود و پس از طي مدارج عالي علمي و اخلاقي به اصفهان بازگشت. آخوند گزي از آن پس در مدرسه نيم آورد اصفهان سکني گزيد و در طي ساليان طولاني، دانش آموختگان فراواني از محفل درس او فيض بردند. وي مدت طولاني، مرجع قضاوت و حکومت شرعيه اصفهان بود و بدون هيچ سستي، همانند يک دادگستري سيار، به حل و فصل مرافعات و منازعات مردم مي پرداخت. از ايشان آثار متعددي بر جاي مانده که تذکرةالقبور در شرح حال افراد مدفون در اصفهان؛ رساله در اصل دين و رساله در صيغِ العقود از آن جمله اند. آخوند گزي علاوه بر مراتب علمي، گاهي شعر هم مي سرود و "مهدوي" تخلّص مي نمود. اين فقيه اصولي سرانجام در بيست و هفتم مرداد 1300ش برابر با سيزدهم ذي حجه 1339ق در هفتاد و هفت سالگي درگذشت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد محمد غفاري، مشهور به کمال الملک، بزرگترين نقاش دوران يکصد سال اخير، در حدود سال 1226 ش (1264 ق) در کاشان به دنيا آمد. خاندان غفاري که کمال الملک، يکي از اعضاي آن است، هنرمنداني بسيار به عالم هنر تقديم داشته است. کمال الملک پس از طي دوران ابتدايي، از 13 سالگي به تهران آمد و در
دارالفنون به تحصيل پرداخت. پس از ديداري که ناصرالدين شاه از مدرسه دارالفنون در سال 1259 ش به عمل آورد، تابلويي از کمال الملک توجه شاه قاجار را به خود جلب کرد و از آن پس او را به عنوان نقاش باشي مخصوصِ خود به دربار برد. ناصرالدين شاه در سال 1271 ش، محمد غفاري، نقاش بزرگ دربار خود را به کمال الملک ملقب و او را از ديگر نقاشانِ معاصرش متمايز ساخت. کمال الملک سپس براي تکميل تحصيلات خود راهي اروپا شد و سه سال بعد مظفرالدين شاه در جريان سفر دومش به اروپا، از کمال الملک خواست به ايران باز گردد. سفر کمال الملک به اروپا و تفحص و مطالعه او در نقاشي آن ديار، اثري ژرف و غني در او برجاي نهاد و تکنيک او را از نقاشان دوران او فراتر برد. کمال الملک در مراجعت به ايران با توطئه ها و حسادت هاي درباريان روبرو شد و به بهانه زيارت عتبات و در واقع به قصد فرار از محيط مسموم دربار، در سال 1280ش، بي تابانه به کربلا شتافت. وي پس از چند سال اقامت در کربلا به ايران بازگشت و پس از تاسيس مدرسه صنايع مستظرفه در سال 1290ش، به تربيت شاگردان هنرمند همت گماشت. از کمال الملک آثار هنرمندانه متعددي بر جاي مانده که علاوه بر تالار آينه که بزرگترين و پرکارترين اثر اوست، مي توان از فالگير بغدادي، عرب خفته و کيمياگران نام برد.
سرانجام، کمال الملک، نقاش شهيرِ ايراني در 27 مرداد سال 1319 ش در 93 سالگي در نيشابور درگذشت و در کنار قبر عطار نيشابوري به
خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
دکتر محمد مصدق، نخست وزير محمدرضا پهلوي، از ماه ها قبل از کودتاي 28 مرداد 1332، درصدد اجراي نقشه اي بود تا صحنه را با يک کودتاي ساختگي و با وجهه ملي خالي کند. تا به اين ترتيب به صورت يک قهرمان ملي، عنوان گردد. اين در حالي بود که عوامل استکبار با کمک ايادي داخلي، قصد کودتا عليه مصدق را نيز در سر مي پروراندند. آيت اللَّه کاشاني که خطر کودتايي با حمايت بيگانه را احساس کرده بود، تلاش زيادي به عمل آورد تا جلوي کودتا را بگيرد تا مصالح مملکت فداي منافع بيگانگان نشود. وي در اين راه متحمل سختي هاي فراواني شد و روحانيان و نزديکان آيت اللَّه، از طرف دولت دستگير و بازداشت شدند. عوامل داخلي و خارجي نيز که آيت اللَّه را مانعي براي تحقق اهداف شوم خود مي ديدند، آن چنان شخصيت اين مرد بزرگ و شريفِ روحاني را لکه دار کردند که شايد بتوان آن را در تاريخ ايران بي سابقه دانست و اين همان چيزي بود که استعمارگران آمريکا و انگليس مايل بودند از طريق مصدق و دوستانش عملي شود. همچنين با اينکه دکتر مصدق، به دست گيري قدرت در بار دوم نخست وزيري خود را مديون مجاهدت هاي مردمي به رهبري آيت اللَّه کاشاني بود، مع الوصف در پاسخ به نصايح دلسوزانه آن عالم نستوه، ايشان را از دخالت در امور سياسي منع کرد. با اين حال آيت اللَّه کاشاني به خاطر مصالح ملي و پرهيز از ايجاد دو دستگي از رودررويي با مصدق اجتناب مي ورزيد تا اين که يک روز
قبل از وقوع کودتا، ايشان طي نامه اي، مصدق را از وقوع کودتاي حتمي آگاه کرد.
اما دکتر مصدق که ملت را پشتيبان هميشگي خود مي دانست، تنها به فکر خود بود و به قول آيت اللَّه کاشاني، اين هدف را تعقيب مي نمود که قهرمانانه زنده بماند. مصدق در نهايت با گسستن از روحانيت و مردم، در اثر کودتاي 28 مرداد، نهضت خروشان مردمي در 30 تير 1331 را به شکست کشاند و از آن پس، کشور به مدت 25 سال، در اختيار اجانب، به ويژه آمريکا قرار گرفت.
شرح مناسبت:
پس از آن که هزاران نفر از عناصر حزب بعث عراق و گروهک هاي ضدانقلاب وابسته به بيگانگان، مانند: کومله، فداييان خلق و حزب دموکرات کردستان، در مرداد 1358ش به شهر پاوه در منطقه کردنشين استان کرمانشاه هجوم آوردند، اين شهر را تصرف کرده و دست به جنايت هاي شنيعي زدند. بيمارستان پاوه از جمله مراکزي بود که به اشغال مزدوران درآمده بود. آنان در اين بيمارستان 25 نفر از برادران سپاهي مجروح را روي تخت ها و پشت بام به طرز فجيعي به شهادت رساندند. اين فاجعه خونين با عکس العمل شديد امام خميني(ره) مواجه شد و با فرمان معظمٌ له در بيست و هفتم مرداد 1358ش، نيروهاي سپاهي، ارتشي و بسيجي به فرماندهي شهيد دکتر چمران به منطقه اعزام شدند. فرمان تاريخي امام براي آزادسازي پاوه چنان روحيه اي به پاسداران و سربازان ژاندارمري داد که بدون توجه به زخم هاي خود تمامي سنگرهاي ضدانقلاب را از اشغال آنان خارج ساختند. در اين ميان شهيدچمران پس از يک نبرد سخت و درگيري خونين،
همه شهرها، راه ها و مواضع استراتژيک منطقه را آزاد کرد و کردستان از اين مرحله به سلامتي گذر نمود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ بهاءالدين محلاتي در سال 1275ش (1313ق) در خانداني اهل علم در نجف اشرف به دنيا آمد. وي در هفت سالگي به همراه پدرش به شيراز رفت و پس از فراگيري مقدمات و ادبيات، در محضر پدرش و آيت اللَّه ميرزا محمدصادق مجتهد شيرازي، فقه و اصول را آموخت. ايشان همچنين مدتي حکمت الهي را از محضر سيدعلي حکيم کازروني فرا گرفت و از آن پس براي ادامه تحصيل، عزم نجف اشرف نمود. آيت اللَّه محلاتي در حوزه علميه نجف، به مدت ده سال از محضر عالمان نام آوري همچون آقا ضياءالدين عراقي، آخوند ملامحمدکاظم خراساني و ميرزاي ناييني استفاده کرد تا به درجه رفيع اجتهاد نائل آمد. ايشان در سال 1309 به شيراز بازگشت و از آن پس به مدت بيش از نيم قرن، عهده دار تدريس و مرجعيت امور مردم گرديد. آيت اللَّه محلاتي تا پايان عمر خويش در ايجاد مؤسسات خيريه کوشا بود و در اين مدت، اماکن عام المنفعه متعددي را ايجاد کرد. در کنار فعاليت هاي علمي و اجتماعي ايشان، از آيت اللَّه بهاءالدين محلاتي آثار تاليفي نيز بر جاي مانده که رهنماي حق، اصول العقايد، خطبات جانسوز و تاليفاتي در فقه و اصول از آن جمله اند. اين فقيه اصولي سرانجام در بيست و هفتم مرداد 1360 ش برابر با هفدهم شوال 1401 ق در 85 سالگي بدرود حيات گفت و در شيراز مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
استاد سيدمحمد طباطبايي متخلص به محيط و مشهور به محيط طباطبايي در سال 1281 ش در زواره اصفهان به دنيا آمد. دروس ابتدايي را در زادگاه خود و اصفهان سپري
کرد و در 1302 ش دوره ادبي را در مدرسه دارالفنون تهران به پايان رساند. وي سپس علم حقوق را فرا گرفت و سال ها در دبيرستان ها و دانشگاه هاي کشور به تدريس پرداخت. محيط طباطبايي، از سال 1300 ش وارد عرصه مطبوعات گرديد و مديريت برخي از مجلات را به عهده گرفت. استاد، با زبان هاي عربي، فرانسوي، انگليسي، پهلوي، خوارزمي، اَوِستايي و سرياني آشنايي داشت و تحقيقاتي در اين زمينه ها انجام داده است. از استاد محيط طباطبايي بيش از چهل کتاب و دو هزار مقاله و رساله و ششصد خطابه و سخنراني به جاي مانده است که دوران نادر، جغرافياي نو، شرح حال فردوسي و زندگي محمد بن زکرياي رازي از جمله کتب اوست. ايشان بارها از طرف محافل علمي مورد تقدير قرار گرفت و از دانشگاه شهيد بهشتي دکتراي افتخاري اخذ نمود. سرانجام استاد محيط طباطبايي در 27 مرداد 1371 ش به علت بيماري قلبي در نود سالگي در تهران بدرود حيات گفت و در شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ قدرت اللَّه وجداني فخر در سال 1311 ش (1351 ق) در يکي از روستاهاي شهر سراب به دنيا آمد و از چهارده سالگي به تحصيل علوم ديني روي آورد. وي در سال 1327 ش به حوزه عليمه قم مهاجرت کرد و پس از پشت سر گذاشتن سطوح عاليه حوزه، در دروس خارج حضرات آيات شيخ عبدالنبي عراقي، سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سيدحسين بروجردي، سيدمحمد محقق داماد، محمدعلي اراکي و امام خميني(ره) شرکت جست. معظم له در کنار آموختن، به آموزش معلومات خود به
ديگران برآمد و در مدتي نزديک به چهل سال، هزاران نفر از فرهيختگان و فضلاي حوزه را از سرچشمه زلال دانش خويش سيراب نمود. او در ايام تعطيل حوزه به تبليغ دين در داخل و خارج کشور مي پرداخت و از اين رهگذر، موفق به ارايه خدمات فکري، فرهنگي و اجتماعي بسيار گرديد. آيت اللَّه وجداني فخر، از آغاز مبارازت مردم مسلمان و روحانيت عليه رژيم پهلوي، به رهبري حضرت امام، نقشي فعال برعهده گرفت و نامش هماره در ذيل اعلاميه هاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم ديده مي شد. اين فقيه فرزانه که از اکثر مراجع تقليد، اجازات متعدد اجتهادي، روايي و امور حسبيه داشت داراي آثار متعددي بود که: آداب معاشرت در اسلام، اجتهاد در اسلام، الفخريه در فقه در 16 جلد و انوار منطقيه از آن جمله اند: سرانجام قلب حق باور آيت اللَّه وجداني فخر در سحرگاه 27 مرداد 1375 ش برابر با اول ربيع الثاني 1417 ق در 64 سالگي از تپش باز ايستاد و پس از تشييعي با شکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
-
شرح مناسبت:
نهضت ملي ايران با رهبري آيت اللَّه سيدابوالقاسم کاشاني و مبارزات قهرمانانه ملت مسلمان ايران در 30 تير 1331 به اوج خود رسيد و نزديک بود طومار استبداد و استعمار را براي هميشه درهم پيچد اما در اين ميان، اتفاقاتي رخ داد که نهضت مردمي را از مسير اصلي خارج ساخت و به شکست کشاند. پس از روي کار آمدن مجدد دکتر مصدق، او خواهان افزايش اختيارات بود و آيت اللَّه کاشاني که رياست مجلس هفدهم شوراي ملي را برعهده داشت، براي
ايجاد اتحاد و جلوگيري از تفرقه، به اين لايحه نخست وزير راي داد. با اين حال، مصدق در صدد منزوي کردن مجلس بود و اختيارات بيشتري مي خواست. اين در حالي بود که آيت اللَّه کاشاني معتقد بود که مجلس، کمال همکاري را با دولت دارد و نيازي به اختيارات بيشتر نيست. از همين زمان، اختلاف نظر در امور مختلف بين دکتر مصدق و آيت اللَّه کاشاني آغاز شد و اين اختلاف پس از درخواست تقاضاي تمديد اختيارات نخست وزير به مدت يک سال از جانب مصدق، شکلي جدي و گسترده به خود گرفت. مصدق مي خواست با اخذ اختيارات وسيع، نقش مجلس را در قانون گذاري کمرنگ سازد و خواسته هاي خود را به صورت قانون درآورد. اين اختلاف و شکاف در جبهه ملي و مذهبي، باعث شد که دشمنان با سوء استفاده از اين فرصت درصدد کودتا عليه دولت و حذف مصدق باشند. در اين ميان آيت اللَّه کاشاني، بارها در ضمن نامه ها و سخنراني هاي خود، مصدق را از خطر وقوع کودتا آگاه کرد ولي مصدق، مغرور به قدرت خود و پشتيباني مردم، نصايح دلسوزانه آيت اللَّه کاشاني را نشنيده گرفت.
سرانجام با خروج شاه از کشور و به وجود آمدن شرايط لازم براي کودتا عليه دکتر مصدق، در حالي که بيش از سيزده ماه از پيروزي هاي چشمگير مردم در قيام 30 تير 1331ش نگذشته بود، اين موفقيت ها با کودتاي آمريکايي 28 مرداد 1332 توسط ايادي سلطنت طلب به شکست انجاميد و مصدق سرنگون شد. از آن پس عامل کودتا، سپهبد فضل اللَّه زاهدي، که در دولت مصدق سمت وزارت
کشور را داشت به قدرت رسيد و پس از مدتي محمدرضا پهلوي به کشور انتخاب مجدد و بار ديگر بر تخت سلطنت تکيه زد. مقدمات کودتايي که در روز 28 مرداد 1332، به عمر حکومت مصدق خاتمه داد، از ده ماه قبل از آن، در پاييز 1331، فراهم آمده بود و طرح اوليه آن نيز پس از بازگشت چرچيل به مقام نخست وزيري انگلستان در مهرماه 1331، تهيه گرديد. اين کودتا با همکاري آمريکا و انگليس در ايران به وقوع پيوست و از آن پس، ايران به طور مستقيم تحت نفوذ رژيم استکباري آمريکا درآمد. پس از اين کودتا، اوضاع ايران آن چنان بر وفق مراد آمريکا گرديد که تا بيست و پنج سال، حکومت ايران مهم ترين دست نشانده براي دولت آمريکا بود و آن دولت استکباري بر تمامي جريان ها و امور کشور ايران خيمه زد.
شرح مناسبت:
در فاجعه آتش سوزي عمدي سينما رکس آبادان که از سوي ساواک و عوامل رژيم سفّاک پهلوي جهت بدنام کردن انقلاب اسلامي مردم ايران به وقوع پيوست، 377 نفر به طرزي فجيع کشته شدند. در جريان اين آتش سوزي، تماشاگران سينما که در آن روز، حدود 700 نفر بودند براي فرار از مهلکه به طرف درهاي خروجي روي آوردند، ولي درها را بسته يافتند. انتشار اين خبر و نمايش فيلم ها و عکس هاي اين فاجعه، افکار عمومي را به شدت جريحه دار ساخت. اما رژيم شاه با متهم کردن نيروهاي انقلابي در اين حادثه ضد انساني، قصد داشت تا انقلابيون مسلمان را افرادي متحجّر و مخالف با هُنر و ضد مردم نشان دهد که در
اين هدف خود ناکام ماند و مردم بيشتر حرف مخالفان را که رژيم را در اين فاجعه متهم مي کرد، مي پذيرفتند.
شرح مناسبت:
بعد از پيروزي انقلاب اسلامي و برگزاري اولين انتخابات که منجر به تعيين نوع حکومت و تشکيل جمهوري اسلامي در ايران گرديد، بحث درباره تعيين قانون اساسي نظام در محافل مختلف گسترش يافت. اين مرحله از استقرار نظام نيز با تيزبيني و آينده نگري حضرت امام خميني(ره) با موفقيت پشت سرگذاشته شد. از اين رو، پيش نويس قانون اساسي به دستور حضرت امام نگارش يافت و پس از بحث و بررسي پيرامون آن به اطلاع مردم رسيد. هرچند در مسير تصويب قانون اساسي کارشکني هايي صورت گرفت، ولي در دوازدهم مرداد سال 1358 انتخابات خبرگان قانون اساسي صورت گرفت و در 28 مرداد آن سال نيز اولين جلسه مجلس خبرگان قانون اساسي با پيام حضرت امام(ره)، آغاز گرديد. سرانجام مجلس خبرگان پس از سه ماه تلاش و فعاليت فوق العاده، کار پر مسؤوليت تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران را در بيست و چهارم آبان 1358در 12 فصل و 175 اصل و با يک مقدمه و مؤخّره تنظيم نمود و در دوازدهم آذر سال 1358 به تصويب نهايي ملت ايران رسيد.
شرح مناسبت:
به دنبال کودتاي آمريکايي 28 مرداد 1332 و متلاشي شدن نهضت ملي و حضور بلامنازع آمريکا در ايران، دوره پنجم مشروطه همراه با دوران سياه ديکتاتوري محمدرضا شاه و سلطه آمريکا در ايران آغاز شد. رژيم شاه و استعمار آمريکا در پي رسيدن به آرامش داخلي و امنيت مورد نظر در سطح منطقه، آخرين نفس هاي حق خواه و معترض آيت اللَّه کاشاني را با دستگيري ايشان بريدند و فدائيان اسلام را که با تفکر و خطمشي اسلامي، عليه اقدامات رژيم به
فعاليت مسلحانه دست زده بودند، اعدام و تشکيلات جوان آنان را متلاشي کردند. رژيم شاه براي حفظ موقعيت خود و سرکوب جنبش هاي مردمي و قيام ملت، با کمک مستشاران آمريکايي، دست به تشکيل سازمان مخوف و جهنمي ساواک زد و دست آن را در انجام هر جنايتي باز گذاشت. ازسال 1332، يک بار ديگر قدرت استبداد و سلطه استعمار، موجب شکل گيري ديکتاتوري پهلوي گرديد. اين دوره سياه که دومين دوره ديکتاتوري دودمان پهلوي است تا سال 1357 به مدت 25 سال ادامه يافت و در نهايت با فراگير شدن نهضت اسلامي ايران به رهبري امام خميني(ره)، متلاشي شد.
شرح مناسبت:
سازمان پيمان مرکزي موسوم به سنتو که با شرکت ايران، ترکيه، پاکستان و انگليس تشکيل شده بود، در اين روز، جايگزين پيمان بغداد گرديد. اگرچه آمريکا رسماً عضو پيمان سنتو نبود و به عنوان ناظر در جلساتِ آن شرکت مي کرد، اما عملاً در تمامي تصميماتِ اين پيمان دخالت و نقش مؤثر داشت. در واقع، پيمان سنتو، حلقه مرکزي سيستم نظامي غرب عليه شوروي سابق بود و پيمان هاي ناتو در غرب و سيتو در خاور دور را به يکديگر متصل مي کرد. اين پيمان پس از پيروزي انقلاب اسلامي و خروج ايران در سال 1357 ش به حالت تعليق درآمد و عملاً مُنحل شد.
شرح مناسبت:
پس از گذشت حدود 45 روز از سرنگوني هواپيماي مسافربري ايران توسط نظاميان متجاوز آمريکايي در خليج فارس و کشته شدن 298 نفر از سرنشينان آن، دولت آمريکا در حالي اين حمله را اشتباه خواند که پيش از آن به فرمانده ناو مهاجم آمريکايي مدال شجاعت و لياقت اعطا کرده بود.
شرح مناسبت:
رژيم عراق که تصور نمي کرد، جمهوري اسلامي ايران قطعنامه 598 شوراي امنيت را بپذيرد، در قبال پذيرش ايران، به فکر به راه انداختن جنگي دوباره بود. بنابراين با حمله گسترده به مناطق مرزي، قصد پيشروي به خاک ايران را داشت که با مقاومت نيروهاي ايراني، اين حملات خنثي گشت. از آن پس مذاکرات طولاني با سازمان ملل با مسؤولان سياسي ايران و عراق آغاز شد و سرانجام در نهمين جلسه ملاقات با دبيرکل وقت سازمان ملل متحد، خاوير پِرِز دِکوئيار، در شانزدهم مرداد 67، وزير خارجه ايران، پاسخ جمهوري اسلامي ايران را مبني بر قبول برقراري آتش بس اعلام کرد. پس از آن، دبير کل سازمان ملل متحد، تاريخ 29 مرداد 1367 برابر با 20 اوت 1988 م را براي برقراري آتش بس عنوان نمود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه مهدي مهدوي لاهيجاني در حدود سال 1274 ش در نجف اشرف به دنيا آمد. ايشان پس از طي مراحل مقدمات و سطح، در درس خارج حضرات آيات: ميرزاي ناييني، آقا ضياء عراقي، شيخ الشريعه اصفهاني، شيخ محمدجواد بلاغي و … شرکت کرد و فقه، اصول، کلام، حکمت، هيئت و رياضيات را فرا گرفت. آن گاه پس از اخذ اجازات متعدد از استادان خود، براي ترويج و بسط دانش به لاهيجان بازگشت و به ارشاد و تدريس همت گماشت. تأسيس حوزه علميه لاهيجان و بازسازي مدرسه ديني جامع آن شهر از جمله خدمات ايشان است. آيت اللَّه مهدوي به هنگام دستگيري و زنداني شدن حضرت امام خميني(ره)، به همراه علماي ديگر شهرستان ها به تهران عزيمت کرده و علي رغم کهولت سن در راهپيمايي هاي ضد
رژيم شرکت مي کرد. ايشان علاوه بر داشتن اجازات استادان خود، از حضرات آيات عظام: سيدحسين بروجردي، سيدمحسن حکيم، سيدمحمود شاهرودي، سيدجمال الدين گلپايگاني، سيدعبدالهادي شيرازي و … نيز اجازه اجتهاد داشت. اين فقيه فرزانه سرانجام پس از عمري تلاش در راه دين، در بيست و نهم مرداد 1371 ش برابر با بيستم صفر 1413ق، در 97 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و به سراي باقي شتافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در سي ام مرداد 1348ش، مسجدالاقصي، اولين قبله مسلمين و يکي از مقدس ترين معابد مورد احترام اديان آسماني، توسط اشغالگران صهيونيست به آتش کشيده شد. ستون هاي آتش و دود تا ارتفاع صدها متري به آسمان برخاست. در قسمت جنوب شرقي در حدود دويست متر مربع از سقف مسجد کاملاً منهدم گرديد و گنبد مسجد در پنج نقطه سوخت. همچنين يکي از آثار متبرک مسجد و يک منبر مخصوص که هشتصد سال سابقه داشت نيز کاملاً از بين رفت. اين جنايت دردناک، بازتاب تند و موج خروشاني در جهان اسلام به وجود آورد؛ آتش خشم مبارزان نهضت اسلامي ايران را برافروخته کرد و رژيم شاه را که هميار اسراييل بود، دچار بحران جدي نمود. تلاش روزنامه هاي ايران که دست ساواک را در پشت سر داشتند، به منظور فرو نشاندن خشم ملت مسلمان ايران بي نتيجه ماند. در نهايت محمدرضا پهلوي پس از اين حادثه ناگزير شد تا براي کاستن از خشم عمومي، مزوّرانه، بيانيه اي منتشر سازد و اظهار داغداري کند در حالي که وي پس از مدتي که در اجلاس سران کشورهاي اسلامي سخنراني مي کرد، از مسجدالاقصي نامي نبرد. حضرت امام خميني(ره)، آتش زدن مسجدالاقصي و کنفرانس اسلامي را به شدت محکوم کردند و کنفرانس را متهم نمودند که تلاش دارد جنايت صهيونيزم را در اين حادثه لوث کند.
شرح مناسبت:
علامه محمدباقر مجلسي در سال 1037 ق در اصفهان به دنيا آمد. پدرش مولا محمدتقي مجلسي از شاگردان بزرگ شيخ بهايي بود و در علوم اسلامي از سرآمدان روزگار خود به شمار مي رفت. علامه محمدباقر مجلسي درس و بحث
را از چهار سالگي نزد پدر آغاز کرد و نبوغ سرشار او به حدي بود که در چهارده سالگي از فيلسوف و دانشمند بزرگ اسلام، ملا صدراي شيرازي، اجازه روايت گرفت. از آن پس در حضور استاداني چون: علامه شوشتري، ميرزاي جزايري، ملا محسن فيض کاشاني، ملا صالح مازندراني و شيخ حرّ عاملي زانوي ادب زد و به مقامات عالي علمي رسيد. سپس به تدريس روي آورد و شاگردان بي شماري از مکتبش استفاده کردند. علامه مجلسي در اين حال با خود چنين انديشيد که بايد گوهرهاي گران بهاي اهل بيت را که جمع آوري کرده است در قالبي زيبا به نام بحارالانوار بگنجاند تا نه تنها طلاب، بلکه تمام علاقه مندان بتوانند به سوي قبله دل ها يعني کلام اهل بيت هدايت شوند. از اين روي دست به کاري عظيم زد و شروع به نگارش اين دايرةالمعارف بزرگ تشيع نمود. کتاب عظيم "بحارالانوار" حاوي احاديث ارزشمند اهل بيت(ع) در يکصد و ده جلد بزرگ ترين و ماندگارترين اثر اين محدث کبير شيعه به شمار مي رود. همچنين حقُّ اليقين، عين الحياة، مشکوةُ الانوار به فارسي و شرح اربعين، مِراةُ العُقول و رسالةٌ في الاوزان به عربي از ديگر آثار اين علامه سترگ مي باشند. سرانجام علامه محمدباقر مجلسي اين رادمرد علم و عمل در 27 رمضان سال 1111 ق در 74 سالگي درگذشت و در جوار پدر علامه اش در کنار مسجد جامع اصفهان، مدفون شد.
شرح مناسبت:
به پيشنهاد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي و با تصويب وزراي امور خارجه کشورهاي اسلامي در اجلاس تهران، هفته جهاني مسجد از سي ام مرداد ماه برابر
با 21 اوت همزمان با سالگرد آتش زدن مسجدالاقصي توسط رژيم صهيونيستي اسرائيل، برگزار مي شود. در اين اجلاس از کشورهاي عضو خواسته شد با هدف ارج نهادن به نقش مساجد و صيانت از آنها به عنوان اماکن مقدسه، در احياء و تجليل از اين روز تلاش کنند. ارايه الگوي مناسب براي بزرگداشت هفته مسجد، تبيين مطالبات و نيازهاي مساجد، بررسي وضعيت گذشته و حال مساجد، بررسي نقش مساجد در تعامل بين دين و دولت و معرفي و قدرداني از ائمه جماعات موفق از جمله موضوعاتي است که در اين هفته مطرح مي گردد. تبيين قداست و عظمت مسجد، تکريم نيروهاي فعال در مساجد، توجه به عمران و آباداني معنوي و فيزيکي مساجد، تلاش براي بهبود محتواي برنامه هاي فرهنگي مساجد و ايجاد هماهنگي بين متوليان اين اماکن شريف نيز بايد در اين هفته مورد توجه قرار گيرند.
شرح مناسبت:
در اوايل سلطنت شاه اسماعيل اول و تشکيل سلسله صفوي، او توانست کردستان و شهرهاي مقدس عراق را فتح کند و با تکيه بر تشيع اثني عشري، به زودي جمع کثيري از مردم شيعه ساکن در سرزمين هاي عثماني را به سوي خود جلب کند. اين اقدام جسورانه شاه اسماعيل، اگرچه خطرات فراواني را در پي داشت اما سبب تحکيم وحدت سياسي - مذهبي ايران گرديد و همين ويژگي از نظر سلاطين عثماني به مراتب خطرناک تر از احياي ساختار نظامي ايران بود. هنگامي که سلطان سليم اول، پادشاه نيرومند و مشهور عثماني به سلطنت رسيد، چهل هزار تن از شيعيان را به قتل رساند. او که خود را خليفه مسلمانان مي خواند، تصميم به توسعه
متصرفات خود گرفت و به قصد تصرف تبريز، پايتخت دولت نوبنياد صفوي حرکت کرد و جنگ سختي ميان او و سپاه شاه اسماعيل صفوي در منطقه چالدران در حوالي ماکو روي داد. در اين جنگ بر اثر کثرت سپاه عثماني و مجهز بودن به تفنگ و توپخانه، لشکر ايران عقب نشيني نمود و تعداد زيادي از دو طرف کشته شدند. شاه اسماعيل تا حدود همدان عقب نشست و سلطان سليم تبريز را اشغال کرد ولي به زودي بر اثر مقاومت ملي مجبور شد تبريز و آذربايجان را تخليه کند. پس از بازگشت سلطان سليم، شاه اسماعيل ديگر باره به آذربايجان و تبريز رفت و به تعمير خرابي هاي لشکريان عثماني پرداخت. گويند پس از اين واقعه، ديگر کسي شاه اسماعيل را خندان نديد.
شرح مناسبت:
دارالمعلمين عالي نام مدرسه اي عالي بود که در سال 1307 ش براي تربيت معلم مدارس متوسطه تاسيس شد و در سال 1312 ش به دانشسراي عالي تغيير نام يافت. اين دانشسرا داراي دو قسمت علمي شامل رشته هاي رياضيات، طبيعيات، فيزيک و شيمي و قسمت ادبي با رشته هاي ادبيات، فلسفه، تاريخ و جغرافي بود. دانشسراي عالي پس از تاسيس دانشگاه تهران، جزيي از آن شد تا اين که در سال 1334 ش، از دانشگاه تهران استقلال يافت. در تابستان 1342، دانشسراي عالي منحل گرديد و وزارت فرهنگ وقت، دانشگاه تربيت معلم را تاسيس نمود.
شرح مناسبت:
پس از وقوع جنايت هولناک آتش سوزي سينما رکس آبادان، حضرت امام خميني(ره) در پيامي از نجف اشرف خطاب به اهالي آبادان، ضمن اعلام خطر به اينکه ممکن است رژيم پهلوي، اعمال وحشيانه مشابهي در شهرهاي ايران انجام دهد، از گويندگان خواستند وظيفه آگاهي بخشي به مردم را دنبال کنند. در بخشي از پيام مهم امام به مناسبت اين فاجعه آمده بود: من گمان نمي کنم هيچ مسلماني، بلکه انساني، دست به چنين فاجعه وحشيانه اي بزند، جز آن که به نظاير آن عادت نموده است. گفتار شاه که تظاهرکنندگانِ مخالفِ من "وحشت بزرگ" را وعده مي دهند و تکرار آن پس از واقعه که اين همان وعده بوده است، شاهد ديگري بر توطئه است. اين مصيبت دلخراش براي شاه، شاهکار بزرگي است تا به تبليغات وسيع در داخل و خارج دست زند و به بوق ها و مطبوعات دست نشانده داخل و نفع طلب خارج دستور دهد که هرچه بيشتر براي اغفال مردم، اين جنايت را
منتشر و به ملت محروم و مظلوم ايران نسبت دهند تا در خارج، ملت حق طلب ايران را، مردمي که به هيچ ضابطه انساني و اسلامي معتقد نيستند معرفي نمايد.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام و المسلمين حاج ميرزا حسن غفاري تبريزي در سال 1305ش (1345ق) در تبريز به دنيا آمد و پس از تحصيلات جديد به فراگيري علوم ديني روي آورد. وي پس از پشت سر نهادن مقدمات و سطوح، در بيست سالگي راهي حوزه علميه قم شد و در درس خارج حضرات آيات سيد حسين بروجردي، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي و سيد محمد محقق داماد حضور يافت. ايشان پس از رحلت آيت اللَّه بروجردي، به آيت اللَّه مرعشي پيوست و ضمن شرکت مداوم در هيئت استفتاي آن مرجع بزرگ، خود به تدريس سطوح عالي حوزه مشغول گرديد. وي پس از پيروزي انقلاب اسلامي به تهران رفت و به تدريس، اقامه جماعت و ارشاد مردم پرداخت. از ايشان تاليفاتي بر جاي مانده که حديث از نظر شيعه، کاوش هاي علمي و تقريرات درس فقه آيت اللَّه بروجردي از آن جمله اند. اين عالم خدمتگزار سرانجام در آخر مرداد 1379ش برابر با بيستم جمادي الاول 1421ق بدرود حيات گفت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ علي شاهرودي در حدود سال 1250ش (1288ق) در شاهرود به دنيا آمد. وي در ابتدا براي فراگيري علوم اسلامي راهي تهران شد و در آنجا به مدت پنج سال به کسب علم مشغول بود. آيت اللَّه شاهرودي سپس براي ادامه تحصيلات خود عازم نجف اشرف گرديد و در حلقه درس آخوند ملامحمد کاظم خراساني جاي گرفت. ايشان در طي ساليان حضور در محفل درس آخوند خراساني، در زمره شاگردان برجسته آن بزرگوار به شمار مي آمد و در اين سال ها به مدارج والاي علمي
دست يافت. با رحلت آخوند، آيت اللَّه شاهرودي عازم کربلاي معلي گرديد و يکسره به درس و بحث پرداخت و در مدت اقامت پانزده ساله اش در آن شهر، شاگردان فراواني تربيت نمود. ايشان همچنين بر عروةالوثقي حاشيه اي نگاشت و رساله عمليه فارسي خود را به رشته تحرير درآورد. اين عالم جليل و فقيه زاهد در اواخر عمر بر اثر بيماري و براي معالجه راهي کاظمين گرديد تا اينکه در اول شهريور 1311ش برابر با بيستم ربيع الثاني 1351ق در شصت و يک سالگي بدرود حيات گفت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پرويز ناتل خانلري، يکي از چهره هاي برجسته ادب فارسي، در سال 1292ش ديده به جهان گشود و در سال 1322 پس از اخذ درجه دکترا در رشته ادبيات فارسي، به سمت استادي دانشکده ادبيات دانشگاه تهران منصوب گرديد. استاد خانلري علاوه بر تحقيق و تأليف و انتشار مجله علمي و ادبي "سخن" که خود راهگشاي فرهنگ و ادب اين مرز و بوم بود، اشعار نغز و دلنشيني سروده که قسمتي از آن اشعار در کتاب "ماه من در مرداب" جمع آوري و منتشر گرديده است. تأسيس بنياد فرهنگ، فرهنگستان ادب و هنر، فرهنگستان زبان، بنياد شاهنامه، انجمن فلسفه و حکمت و اسناد فرهنگي آسيا از جمله اقدامات خانلري بود که همه اين مؤسسات پس از پيروزي انقلاب اسلامي درهم ادغام شدند و به نام مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگي درآمد. علاوه بر اين، تاريخ زبان فارسي در 3 جلد، وزن شعر فارسي، زبان و زبان شناسي و دستور زبان فارسي از جمله آثار ناتل خانلري مي باشند.
پرويز ناتل خانلري سرانجام در 77 سالگي در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سيداسداللَّه لاجوردي در سال 1314 ش در تهران به دنيا آمد. وي در نوجواني دروس دبيرستان را نيمه کاره رها کرد و همراه پدر به کار و فعاليت پرداخت. بعدها به دروس حوزوي روي آورد و تا حد کفايه پيش رفت. با آغاز نهضت اسلامي مردم به رهبري امام خميني، شهيد لاجوردي نيز به اين جريان پيوست و در تاسيس و ايجاد جمعيت هاي مؤتلفه اسلامي در سال 1341ش نقش مهمي ايفا کرد. وي به همراه شهيدان بهشتي و مطهري تصميم به ائتلاف بر ضد رژيم گرفت و فعاليت زيادي در اين زمينه از خود نشان داد. اين مبارز انقلابي، اولين بار پس از اعدام انقلابي حسنعلي منصور، نخست وزير پهلوي، بازداشت شد و مبارزه عليه رژيم پهلوي و زندان هاي پياپي او تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي ادامه يافت. شهيد سيداسداللَّه لاجوردي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از طرف شهيد دکتر بهشتي به دادستاني انقلاب اسلامي منصوب گرديد و پس از آن رياست سازمان زندان هاي کشور را عهده دار شد. منافقين بارها کمر به قتل او بستند تا اينکه در اول شهريور 1377، در سن 63 سالگي در محل کار خود در بازار تهران، به دست منافقي مزدور به شهادت رسيد. پيکر آن مبارز نستوه و فداکار، پس از تشييعي باشکوه، در گلزار شهداي بهشت زهرا و در کنار شهيدان هفتم تير به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوعلي حسين بن عبداللَّه بن حسين بن علي بن سينا ملقَّب به حجة الحق، معروف به شيخ الرييس، از حکماي بزرگ و علماي نامدار جهان و پزشکان اسلام است. وي در سوم ماه صفر سال
370 ق در بلخ به دنيا آمد و از خردسالي به فراگيري علوم زمان پرداخت تا اين که در جواني، علامه دهر گرديد. او چنان در علم پيش رفت که استادان خود را استاد شد و عمرش به بيست نرسيده بود که به مطالعه علوم فلسفي همت گماشت. هرگاه مسأله اي از مسائل بر او مشکل مي شد، با وضو به مسجد شهر مي رفت و حلّ آن مسأله را از خداوند مي خواست. ابوعلي سينا به سبب معالجه بيماري امير نوح بن منصور ساماني، مقرب پادشاه گرديد. شيخ از اين فرصت استفاده کرد و به کتابخانه دربار راه يافت. در مدت عمر ابوعلي سينا، وقايع متعددي بر او گذشت که از وزارت تا زندان را در بر داشت. شيخ به زبان هاي فارسي و عربي، تاليفات فراوان دارد که اشارات، شفا، حکمت عرشيه، قضا و قَدَر و لغةالعَرَب و … از آن جمله اند. سرانجام اين دانشمند شهير و فيلسوف کبير در 58 سالگي در همدان درگذشت و در همان شهر مدفون گرديد. به پاسداشتِ اين پزشک نامدار مسلمان، روز اول شهريور در جمهوري اسلامي ايران، روز پزشک نامگذاري شده است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز پزشک
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: العِلمُ عِلمانِ: عِلمُ الأديانِ و عِلمُ الأبدانِ
ترجمه:
علم دو گونه است: علم دين و علم بدن (پزشکي)
آدرس:
کنزالفوائد، ج 1، ص 107.
زير عنوان:
روز پزشک
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَنْ تَطَبَّبَ فَهُوَ لايُعلَمُ مِنهُ طِبٌّ قَبلَ ذلِکَ فَهُوَ ضامِنٌ
ترجمه:
کسي که بدون پيشينه پزشکي طبابت کند، ضامن است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 11147.
زير عنوان:
روز پزشک
متن:
امام علي عليه السلام مَن تَطَبَّبَ فَلْيَتَّقِ اللَّهَ وَ لْيَنصَحْ وَليَجتَهِدْ
ترجمه:
هر که طبابت مي کند بايد از خدا
بترسد و خيرخواه باشد و سعي خود را به کاربرد
آدرس:
دعائم الاسلام، ج 2، ص 144.
زير عنوان:
روز پزشک
متن:
امام صادق عليه السلام: لايَستَغنِي أهلُ کُلِّ بَلَدٍ عَن … طَبيبٍ بَصيرٍ ثِقَةٍ
ترجمه:
مردم هيچ شهري از پزشکِ بصيرِ مورد اعتماد بي نياز نيستند
آدرس:
تحف العقول، ص 321.
شرح مناسبت:
در سال 1313 ش، وزارت خارجه ايران، خبرگزاري پارس را در جايگاه يک مرکز خبري ملي و رسمي تأسيس کرد. براي مدت شش سال، اين سازمان به انتشار اخبار ملي و بين المللي مي پرداخت و روزي دو بار بولتن خبري را به زبان هاي فارسي و فرانسه منتشر مي کرد که در ميان ادارات دولتي و خبرگزاري هاي بين المللي در تهران و مطبوعات محلي توزيع مي شد. در ارديبهشت 1319، اداره کل تبليغات تأسيس شد و سازمان خبري پارس به صورت بخشي وابسته به اين تشکيلات درآمد. به تدريج، خبرگزاري هاي کشورهاي خارجي، اخبار و گزارش هاي خود را براي سازمان خبري پارس ارسال کردند و پارس، بازار خبري خود را در سطح جهان گسترش داد. اين سازمان در سال هاي بعد تحت نظر بخش هاي مختلفي از قبيل وزارت فرهنگ و پست و تلگراف و تلفن، نخست وزيري و وزارت اطلاعات و جهانگردي ادامه کار داد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، در آذر 1360، بر اساس لايحه مصوبه مجلس، نام خبرگزاري پارس به خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران با نام مخفّف ايرنا مبدل شد. اقدامات حرفه اي ايرنا با هدف حفظ امنيت و منافع ملي کشور است. در حال حاضر، ايرنا با سرويس هاي خارجي و حوزه هاي بين المللي، هفت روزنامه و نشريه و شبکه اينترنت به سراسر جهان،
خبر ارسال مي کند.
شرح مناسبت:
شهيد سيدعلي اندرزگو در رمضان سال 1318 ش در تهران به دنيا آمد. سختي معيشت، او را از تحصيل بازداشت و به کار گمارد، ولي در همان حال به علوم ديني روي آورد و دروس فقه و اصول را طي کرد. شهيد اندرزگو در نوجواني با شهيد نواب صفوي آشنا شد و در ستم ستيزي، از او الهام گرفت. وي در قيام 15 خرداد، به عرصه مبارزه با رژيم گام نهاد و مورد تعقيب مزدوران ساواک قرار گرفت. شهيد اندرزگو پس از قيام 15 خرداد دستگير شد و در زير شکنجه هاي سخت، لب به سخن نگشود تا آزاد گرديد. از آن زمان، وارد شاخه نظامي هيئت مؤتلفه اسلامي شد و در اولين اقدام، در اعدام انقلابي حسنعلي منصور، سرسپرده آمريکا و عامل تصويب کاپيتولاسيون و تبعيد امام خميني(ره) همکاري نمود. در آن ترور، شهيد اندرزگو با اين که بيشتر از 19 سال نداشت، اما نقش مهمي ايفا کرد. از آن پس، رژيم، به شدت در تعقيب او بود و شهيد اندرزگو مجبور شد که دائماً جابجا شود. اين انقلابي نستوه براي اين که مورد شناسايي ساواک قرار نگيرد، با نام هاي مستعار و قيافه هاي متفاوت آشکار مي شد. اندرزگو، نقش مهمي در وارد کردن اسلحه به ايران براي مبارزه مسلحانه با رژيم داشت و براي اين منظور به کشورهاي ديگري سفر مي کرد. ساواک پس از سال ها تعقيب و گريز، سرانجام با کنترل مکالمات تلفني مناطق وسيعي از تهران، او را شناسايي نمود و دريافت که در 19 ماه مبارک رمضان مهمان يکي از دوستان خواهد بود.
محل، مورد محاصره قرار گرفت و شهيد که راه فرار نمي ديد، اسنادي را که در جيب داشت به دهان برد و خورد تا به دست ساواک نيافتند. دژخيمان رژيم پس از درگيري که با او پيدا کردند، او را مجروح ساختند.
با اين حال، از اين مي ترسيدند که اندرزگو، به خودش مواد منفجره بسته باشد. اين شهيد والامقام سرانجام، طي اين درگيري در دوم شهريور 1357 با زبان روزه در 39 سالگي شربت شهادت نوشيد و به آرزوي ديرينه اش دست يافت. شهيد اندرزگو قصد ترور شاه را داشت که شهادتش مانع انجام اين نقشه گرديد.
شرح مناسبت:
استاد محمد پروين گنابادي در سال 1282 ش به دنيا آمد و از کودکي فراگيري علم را آغاز کرد. وي پس از استفاده از محضر اديب نيشابوري در مشهد، به معلمي روي آورد و مدتي نيز به فعاليت هاي سياسي پرداخت. استاد گنابادي از سال 1328 از طرف وزارت فرهنگ، مأمور بررسي کتاب هاي درسي شد و همزمان، پس از آشنايي با علامه علي اکبر دهخدا به جرگه همکاران او در تهيه و تنظيم لغت نامه پيوست. از جمله آثار استاد گنابادي مي توان به ترجمه مقدمه ابن خلدون، تصحيح کشف الاسرار ميبُدي و تاريخ بلعمي و تأليف پرورش اراده، انديشه ها و فن مناظره اشاره کرد. وي سرانجام در دوم شهريور 1357 در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
به مناسبت انفجار دفتر نخست وزيري در هشتم شهريور سال 1360 و شهادت دو يار ديرين امام و انقلاب و دو اسوه علم و تقوا، شهيد محمدعلي رجايي، رييس جمهور و محمدجواد باهنر، نخست وزير که نمونه اي از دولتمردان مردمي بودند و نيز به منظور آشنايي مردم با فعاليت ها و بيان اهداف و برنامه هاي آينده دولت، هفته اي به نام هفته دولت نام گذاري شده است که از دوم تا هشتم شهريور مي باشد. علت نامگذاري چنين هفته اي اين است که دولت شهيد رجايي، نخستين دولت مکتبي بود که در آن دوره بحراني حداکثر تلاش و کوشش خود را براي خدمت به اهداف مقدس انقلاب، صادقانه اعمال کرد تا آن جا که جان خويش را بر سر آن نهادند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
سياست نيکو
متن:
امام علي عليه السلام: حُسنُ السِّياسَةِ يَستَدِيمُ الرِّئاسَةَ
ترجمه:
نيکويي سياست
موجب پايندگي رياست است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 8998.
زير عنوان:
سياست نيکو
متن:
امام علي عليه السلام: رَأسُ السِّياسَةِ استِعمالُ الرِّفقِ
ترجمه:
پايه سياست، مدارا است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9019.
زير عنوان:
عدالت
متن:
امام علي عليه السلام: مِلاکُ السِّياسَةِ العَدلُ
ترجمه:
بنيان سياست، عدالت است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9016.
زير عنوان:
عدالت
متن:
امام علي عليه السلام: ثَباتُ الدُّوَلِ بِإقامَةِ سُنَنِ العَدلِ
ترجمه:
پايداري دولت ها به برپاداشتن راه و رسم دادگري است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 4715.
زير عنوان:
خوش رفتاري با مردم
متن:
امام علي عليه السلام: مَنْ سَما إِلَي الرِّياسَةِ صَبَرَ عَلي مَضَضِ السِّياسَةِ
ترجمه:
هر کس بر مسند سياست نشيند، بايد بر رنج سياست صبر کند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9002.
زير عنوان:
خوش رفتاري با مردم
متن:
امام علي عليه السلام: مَن کَثُرَ جَميلُهُ أجمَعَ النّاسُ عَلي تَفضيلِهِ
ترجمه:
آن که رفتار نيکش فراون شود، مردم بر برتري اش اتّفاق کنند
آدرس:
عيون الحکم و المواعظ، ح 8218.
زير عنوان:
خوش رفتاري با مردم
متن:
امام علي عليه السلام: حُسنُ السّيرَةِ جَمال القُدرَةِ و حِصنُ الإمرَةِ
ترجمه:
رفتار نيکو، نشان زيبايي قدرت و پناهگاه زمام داري است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 4847.
زير عنوان:
بيداري
متن:
امام علي عليه السلام: مِن أماراتِ الدَّولَةِ اليَقظَةُ لِحِراسَةِ الاُمورِ
ترجمه:
از نشانه هاي [پايداري] دولت، هشياري در سامان دادن کارها است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 9360.
زير عنوان:
بيداري
متن:
امام علي عليه السلام: مِن دَلائِلِ الدَّولَةِ قِلَّةُ الغَفلَةِ
ترجمه:
از نشانه هاي [پايداري] دولت، کمي غفلت از کارها است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 9410.
زير عنوان:
ساده زيستي
متن:
امام علي عليه السلام: إيّاکَ والاِسِئثارَ بِما النّاسُ فيهِ اُسوةٌ
ترجمه:
بپرهيز از آن که چيزي را به خود مخصوص کني که مردم همه در آن يکسانند
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 53.
زير عنوان:
ساده زيستي
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّ اللَّهَ جَعَلَني إماماً لِخَلقِهِ فَفَرَضَ عَلَي التَّقديرَ في نَفسي و مَطعَمي و مَشرَبي و مَلبَسي کَضُعفاءِ النّاسِ
ترجمه:
خداوند مرا پيشواي خلقش کرده، و مرا واداشته که بر خود تنگ بگيرم، و در
خوردن و آشاميدن و لباس مانند مستمندان باشم
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 410.
زير عنوان:
دقّت در انتخاب کارگزاران
متن:
امام علي عليه السلام: اِجعَل لِرأسِ کُلِّ أمرٍ مِن أمورِک رأساً مِنهُم، لايَقهَرُهُ کَبيرُها و لايَتَشتَّتُ عَلَيه کَثيرُها
ترجمه:
براي سامان دادن به هر يک از کارهايت، سرپرستي از ميان آنان بگمار که بزرگي کار، او را مقهور خود نسازد و بسياري آن، آشفته اش نکند
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 53.
زير عنوان:
دقّت در انتخاب کارگزاران
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن وَلّي مِن أمرِ المُسلِمينَ شَيئاً فَوَلّي رَجُلاً و هُوَ يَجِدُ مَن هُوَ أصلَحُ لِلمُسلِمينَ مِنهُ فَقَد خانَ اللَّهَ و رَسُولَهُ
ترجمه:
کسي که عهده دار يکي از امور مسلمانان شود و فردي را سرپرست کاري کند، با اين که مي تواند کسي را که براي مسلمانان بهتر از او باشد بيابد، به خدا و رسولش خيانت کرده است
آدرس:
سنن بيهقي، ج 10، ص 11.
زير عنوان:
ارتباط مستقيم با مردم
متن:
امام علي عليه السلام: لايَکُنْ لَک إلَي النّاسِ سَفيرٌ إلّا لِسانَک و لاحاجِبٌ إلّا وَجهَک
ترجمه:
ميان تو و مردم رابطي جز زبانت و پرده اي جز چهره ات نباشد
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 67.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از اواخر سال 1309 ش رضاخان روابط نزديکي را با آلمان پايه گذاري کرد تا بتواند تهديدات انگلستان و روسيه را خنثي کند. اين روابط با شروع جنگ جهاني دوم گرم تر شد. رضاشاه صدها آلماني را دعوت کرد تا به عنوان مستشار و متخصص در سازمان هاي دولتي و به ويژه در ارتش خدمت کنند. در سال 1320 ش و در بحبوحه جنگ جهاني دوم هنگامي که رضاخان تقاضاي شوروي و انگلستان را براي اخراج آلماني ها از ايران رد کرد اين دولت ها با هماهنگي کامل، تصميم گرفتند سرزمين ايران را اشغال کنند. سرانجام در بامداد سوم شهريور 1320 ش، سفيران انگليس و شوروي به طور جداگانه يادداشت هايي تسليم دولت ايران نمودند. در اين يادداشت اعلام شده بود که چون دولت ايران در مقابل متفقين و درخواست هاي آنان مبني بر عدم همکاري با مستشاران آلماني و به خدمت گرفتن جاسوسان آن کشور، سياست مبهمي در پيش گرفته و در اخراج عُمّال آلمان، اقدامي نکرده است، ارتش هاي شوروي و انگليس وارد ايران شده و مشغول پيشروي هستند. شوروي، شمال، و انگليس، جنوب ايران را متصرف شد. مرز اين دو بخش، خطي فرضي بود که از ميان تهران مي گذشت و خود تهران هم در اشغال هر دو طرف بود. رضاخان در ابتدا تصميم به مقاومت گرفت اما چون فاقد پايگاه اجتماعي، سياسي و فرهنگي بود و مردم از عملکرد مستبدانه و سياست هاي او ناراضي بودند، نتوانست در برابر بيگانگان دوام بياورد. بنابراين حکومت ديکتاتوري شانزده ساله رضاشاه تحت فشار اشغال گران فرو ريخت
و او مجبور به استعفا و خروج از کشور شد. ورود نيروهاي متفق به ايران در حالي صورت گرفت که دولت ايران، پيش از آن، نسبت به جنگ جهاني دوم، اعلام بي طرفي کرده بود.
با اين حال، اشغالگران روسي و انگليسي، بدون توجه به اين امر، قسمت هاي وسيعي از خاک کشور را اشغال نمودند و مصائب بي شماري براي مردم به وجود آوردند. در چنين شرايطي به يکباره، زبان هاي بسته باز شد و گلوهاي گرفته، به نفس کشيدن افتاد. بازار انتقاد از اوضاع گذشته رواج يافت و پس از سال ها سکوت مرگبار، حملات به حکومت سراسر ديکتاتوري شانزده ساله رضاخاني آغاز شد. اشغال ايران که از سوم شهريور سال 1320، با تهاجم نيروهاي انگليس و شوروي از جنوب و شمال صورت گرفته بود، تا پايان جنگ در سال 1324، ادامه يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با خاموش شدن صداي توپ و تفنگ در جبهه ها و پايان جنگ تحميلي عراق عليه ايران، مبارزه در صحنه سياسي متوقف نگرديد، بلکه ابعاد وسيع تري گرفت و دور جديدي از تلاش هاي ديپلماتيک با هدف اجراي کامل قطعنامه 598 آغاز گرديد. در راستاي اين امر، در عصر روز سوم شهريور 24 (1367 اوت 1988 م) اولين جلسه مذاکره بين وزراي خارجه ايران و عراق و دبير کل سازمان ملل متحد در ژنو آغاز شد. اگر چه در اين دور از مذاکرات، صحبت ها به طور واضح و ملموس، روشن نبود و در اجراي بندهاي قطعنامه، پيشرفتي حاصل نشد، ليکن جمهوري اسلامي ايران توانست طي بيست روز مذاکره، به بهترين وضعيتِ مذاکراتي، سياسي و تبليغاتي دست يابد. هيئت جمهوري اسلامي ايران، اهرم هاي خود را با حوصله و تدريج مطرح ساخت و توانست جلوي کارشکني هاي عراق را بگيرد. دور دوم مذاکرات در سوم مهرماه 1367، درباره مسائل گوناگون جنگ و قطعنامه 598 در نيويورک ادامه يافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمد جواد نجفي، از نويسندگان و عالمان معاصر، در سال 1302 ش (1342 ق) در يکي از روستاهاي توابع خمين در استان مرکزي به دنيا آمد. وي پس از فراگيري علوم مقدماتي، در بيست سالگي جهت ادامه تحصيل به اراک و تهران رفت و در فقه، اصول، تفسير و علوم عقلي به تبحر رسيد. آيت اللَّه محمد جواد نجفي همچنين از حضرات آيات سيد محسن حکيم، سيد محمود شاهرودي، سيد ابوالقاسم خويي و سيد محمد هادي ميلاني، سمت نمايندگي و نيابت امور شرعيه داشت. ايشان سال هاي زيادي از عمر خويش را
به تاليف و تصنيف آثار ارزشمند گذراند و در اين راه، همت مي ورزيد. از اين استاد محقق، آثار متعددي بر جاي مانده که مصباح الشيعه، لطايف الصلوة، زندگاني حضرت عبدالعظيم حسني و نيز ترجمه کتب ديوان حضرت علي بن ابي طالب، کتاب المهدي و اثبات الوصيه از آن جمله اند. همچنين تفسير آسان که شانزده جلد از آن به چاپ رسيده است از آثار ايشان است. اين عالم رباني و محقق گرانقدر، سرانجام در 3 شهريور 1377 ش برابر با دوم جمادي الاول 1419 ق در 75 سالگي بدرود حيات گفت و به جوار رحمت حق شتافت.
شرح مناسبت:
اولين راه آهن ايران در حدود سال 1267 ش بين تهران و شهر ري به طول هشت کيلومتر توسط يک شرکت بلژيکي احداث شد. در ساليان بعد نيز در نقاطي از کشور خطوط آهن نصب گرديد. اما اين ميزان راه آهن پاسخ گوي نيازهاي کشور پهناوري همچون ايران نبود. تا اين که ساختمان راه آهن سراسري ايران در 23 مهر سال 1306 ش آغاز گرديد و در سوم شهريور سال 1317 به بهره برداري رسيد. طول راه آهن سراسري ايران در سال 1317 ش، 1392 کيلومتر بود که بندر امام خميني(ره) (شاهپور سابق) را در جنوب از طريق اهواز، دزفول، اراک، قم، تهران، گرمسار، فيروزکوه، قائم شهر و بهشهر به بندر ترکمن در شمال متصل مي کرد. طول خطوط آهن کشور در مرداد 1367 در حدود ده هزار کيلومتر بوده است.
شرح مناسبت:
محمد مهدي حاج ابراهيم عراقي در سال 1309 در تهران به دنيا آمد. وي از مسلمانان مبارز و متعهدي بود که در شهريور 1320 در کنار فداييان اسلام قرار گرفت و در همان سال ها به زندان افتاد و دو بار تبعيد شد. وي همچنين در جريان نهضت ملي شدن نفت به رهبري آيت اللَّه کاشاني نيز حضوري فعال داشت. او در سال 1344 به اتفاق فداييان اسلام در طرح اعدام انقلابي حسنعلي منصور نخست وزير پهلوي، شرکت جست و محکوم به حبس ابد گرديد. عراقي، در ماه هاي قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، پس از 13 سال از زندان آزاد شد و در خط انقلاب قرار گرفت. وي سپس راهي فرانسه گرديد و پس از ديدار با امام، به همراه پرواز
آن حضرت، به تهران آمد. از آن پس به رياست زندان قصر منصوب شد. سرانجام او که همچون سربازي فداکار در خدمت امام بود از کينه منافقان در امان نماند و در 49 سالگي به همراه فرزندش حسام توسط گروهک فرقان به شهادت رسيد و در جوار حضرت معصومه مدفون شد. امام خميني(ره) در پيام شهادت ايشان فرمودند: "عراقي بايد شهيد مي شد، مرگ در رختخواب براي او کوچک بود".
شرح مناسبت:
با بمباران شيميايي مناطق مسکوني و غيرنظامي ايران توسط رژيم عراق و شکايت ايران، هيئت کارشناسي سازمان ملل به منطقه اعزام شد و کاربرد اين سلاح ها توسط کارشناسان سازمان ملل مورد تأييد قرار گرفت. از اين رو، شوراي امنيت، بر اساس گزارش هاي هيئت هاي کارشناسي اعزامي، در تاريخ چهارم شهريور 1367 ش (26 اوت 1988 م)، قطعنامه 620 را صادر نمود. قطعنامه 620 جداي از نقايص اساسي، مهم ترين سندي است که شوراي امنيت در طي هشت سال استفاده مکرر عراق از سلاح هاي شيميايي عليه افراد غيرنظامي و نظامي ايران صادر کرده است. در اين قطعنامه، شورا براي اولين بار، کاربرد سلاح هاي شيميايي را به طور تلويحي، نتيجه عدم پيشرفت مذاکرات درباره خلع سلاح شيميايي دانست و مذاکرات جاري در کنفرانس خلع سلاح در مورد ممنوعيت کامل و مؤثر توسعه، توليد و انبارکردن سلاح شيميايي و نيز نابودي آنها را مدّ نظر قرار داد. همچنين در اين قطعنامه تأکيد شده است که وصول خبر در زمينه کاربرد سلاح شيميايي منجر به تحقيقات کارشناسي خواهد شد و اقدام مؤثر صورت خواهد گرفت.
شرح مناسبت:
مهدي اخوان ثالث که "م.اميد" تخلص مي نمود در سال 1307 در مشهد به دنيا آمد. از 16 سالگي به شاعري پرداخت و بر اثر تشويق استادش، شوق بيشتري به شعر پيدا کرد. نخستين شعر او درباره توحيد و يکتايي خدا بود که همان نيز باعث راهيابي او به انجمن ادبي مشهد گرديد. از 1327 ساکن تهران شد و به دبيري در مدارس پرداخت. او در سرودن شعر به سبک کلاسيک، در قصيده سرايي و غزل سرايي و
سبک نو، طبع آزمايي کرده است. مهدي اخوان ثالث در اواخر عمر خود به عنوان استاد زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه هاي تهران تدريس مي کرد. ارغنون، آخر شاهنامه، برگزيده شعرها و حريم سايه هاي سبز از جمله آثار اوست. مهدي اخوان ثالث از پيش کسوتان شعر امروز فارسي و به ويژه شعر حماسي و اجتماعي است. شعر اخوان ريشه در ادبيات گذشته ايران دارد که هم از نظر زبان و هم از نظر مضمون، قوي و پربار است. او در شعرش کلمات زبان محاوره را به راحتي در کنار کلمات ادبي فاخر مي نشاند و از اين حيث، زبانِ غني و خاص خود را داراست که در ميان شاعران معاصر، کاملاً مشخص است. در مجموع وي شاعري است داراي طبع و قريحه توانا که به واسطه بهره گيري از فرهنگ ايران و ادب فارسي و آفرينش ترکيبات تازه در شعر، اشعار زيبا و دلپذير فراواني خلق کرده است. مهدي اخوان ثالث سرانجام در 62 سالگي در تهران درگذشت و پيکرش در جوار آرامگاه حکيم ابوالقاسم فردوسي در طوس به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
وجدان کاري
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله إنَّ اللَّهَ يُحِبُّ إذا عَمِلَ أحدُ کُم عَمَلاً أن يُتقِنَهُ
ترجمه:
خداوند دوست دارد که هرگاه يکي از شما کاري انجام مي دهد آن را استوار و درست به سامان رساند
آدرس:
کنزالعمّال، ح 9128.
زير عنوان:
وجدان کاري
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ تَعالي يُحِبُّ مِنَ العامِلِ إذا عَمِلَ أن يُحسِنَ
ترجمه:
خداي تعالي دوست دارد وقتي کسي کاري مي کند آن را به خوبي انجام دهد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 14371.
زير عنوان:
حلّ مشکلات مردم
متن:
پيامبرصلي الله
عليه وآله: مَن قضي لأخيهِ المُؤمِنِ حاجَةً کانَ کَمَن عَبَدَاللَّهَ دَهرَهُ
ترجمه:
کسي که حاجت برادر مؤمن خود را برآورده سازد، مانند کسي است که عمر خود را به عبادت گذرانده باشد
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 481.
زير عنوان:
حلّ مشکلات مردم
متن:
امام علي عليه السلام أنصِفوا النّاسَ مِن أنفُسِکُم وَاصْبِرُوا لِحَوائجِهِم … ولاتُحشِّمُوا أحَداً عَن حاجَتِهِ ولاتَحبِسُوهُ عَن طَلِبَتِهِ
ترجمه:
داد مردم را از خود بستانيد و در برآوردن نيازهايشان شکيبا باشيد … کسي را براي نيازش شرمگين نسازيد و از خواسته اش باز مداريد
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 51.
زير عنوان:
خوش رويي با مردم
متن:
امام علي عليه السلام: عَلَيکَ بِالبَشاشَةِ فَإنَّها حِبالَةُ المَوَدَّةِ
ترجمه:
بر تو باد به گشاده رويي که گشاده رويي دام دوستي است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 6101.
زير عنوان:
نظم در کارها
متن:
امام علي عليه السلام: أمضِ لِکُلِّ يَومٍ عَمَلَهُ فَإنَّ لِکُلِّ يَومٍ ما فيهِ
ترجمه:
کار هر روز را در همان روز انجام ده؛ زيرا هر روزي را کاري است [ويژه آن روز]
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 53.
زير عنوان:
وفاي به عهد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله مَنْ کانَ يُؤمِنُ بِاللَّهِ و اليَومِ الآخِرِ فَلْيَفِ إذا وَعَدَ
ترجمه:
هر که به خدا و روز معاد ايمان دارد بايد به وعده خود عمل کند
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 364.
زير عنوان:
وفاي به عهد
متن:
امام علي عليه السلام: ما أيقَنَ بِاللَّهِ مَن لَم يَرعَ عُهُودَهُ و ذِمَّتَهُ
ترجمه:
به خدا يقين ندارد کسي که عهد و پيمان خود را فرو گذارد
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 9577.
شرح مناسبت:
محمد بن زکرياي رازي در سال 251 هجري قمري در شهر ري متولد شد. در اوان جواني به فراگيري علم کيميا و شيمي پرداخت و در اثر بخار و دود ناشي از زرگري، چشم هايش وَرَم کرد و براي معالجه، نزد طبيبي رفت. آن طبيب پانصد اشرفي
طلا به عنوان حق معالجه از او گرفت و به رازي گفت: کيميا همين است نه عمليات تو. محمد بن زکريا، از آن پس ترک کيمياگري کرد و در سن چهل سالگي به تحصيل طب پرداخت تا آن که مرجع تمامي اطباي زمان خود شد. شهرت او در ميان همگان به حدي رسيد که عَرَب ها او را طبيب المسلمين و به مناسبت اين که کتاب هاي او به زبان عربي است، جالينوس العَرَب، خوانده اند. رازي بعدها به سرپرستي بيمارستان هاي معروف عصر خود از قبيل بيمارستان بغداد و ري برگزيده شد. همچنين کشف الکل از جمله نتايج تحقيقات او در کيميا بوده است. براي محمد بن زکرياي رازي، 56 کتاب در طب، 33 کتاب در علوم طبيعي، 17 کتاب در فلسفه، 14 کتاب در الهيات، 22 کتاب در کيميا و ده ها اثر ديگر در علوم مختلف ذکر کرده اند که تا 184 عنوان بر شمرده شده است. سرانجام اين دانشمند بزرگ مسلمان در 60 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در ري مدفون گشت. سالروز تولد اين پزشک شهير مسلمان و ايراني، برابر با پنجم شهريور، در جمهوري اسلامي ايران به عنوان روز بزرگداشت اين شخصيت برجسته علمي نامگذاري شده است.
شرح مناسبت:
پس از ناکامي دولت جمشيد آموزگار در کنترل ناآرامي هاي مردمي عليه رژيم پهلوي، محمدرضا شاه، جعفر شريف امامي، عامل سرسپرده خود را براي تشکيل دولت، مأمور کرد. وي قصد داشت تا با عوام فريبي، اعتراضات گسترده اي را که در سراسر کشور رو به فزوني مي رفت، کنترل کند بنابراين درصدد برآمد تا با دادن وعده هاي
پوچ، مردم را آرام سازد. او در ابتدا دستور لغو تاريخ مجعول شاهنشاهي و جايگزيني تاريخ هجري را صادر کرد و سپس فرمان تعطيلي قمارخانه ها را داد. شريف امامي کابينه خود را دولتِ آشتي ملي عنوان نمود و قصد داشت با رياکاري خود را به علما نزديک سازد. اما اين کارها تأثيري بر انقلاب جوشان مردمي نداشت و برپايي اجتماع عظيم روز عيد فطر سال 1357 و روزهاي بعد، و نيز کشتار مردم تهران در جمعه خونين هفدهم شهريور، چهره واقعي او را آشکار ساخت. او که به دروغ، خود را دوستدار ملت مي خواند تنها دوازده روز پس از کسب قدرت، کشتار کم سابقه اي را در تهران به راه انداخت. وي سرانجام پس از قتل عام دانش آموزان و دانشجويان در سيزدهم آبان 57، با بر جاي گذاشتن پرونده اي سياه و ننگين و آغشته به خون ملت غيور و مسلمان ايران، مجبور به کناره گيري گرديد.
شرح مناسبت:
محمدرضا پهلوي که مي دانست اتکاي اصلي مخالفانِ رژيم، اسلام است، درصدد برآمده بود تا ريشه هاي اين مکتب را خشک کند. به همين جهت در شهريور سال 1354 ش در مراسم افتتاح مجلس دوره بيست و چهارم، در سخناني عنوان کرد که قصد دارد فرهنگ ايراني را از عوامل بيگانه اي که در اين فرهنگ راه يافته اند، نجات دهد. در اين راستا، مجلس سنا و مجلس شوراي ملي در يک اجلاس مشترک به رياست جعفر شريف امامي تصويب کردند که مبدأ تاريخ، از هجري شمسي به شاهنشاهي تغيير يابد و آغاز سلطنت در ايران و جلوس کوروش هخامنشي به عنوان مبدأ تاريخ
ايران عنوان گرديد. اين قانون ننگ آور با مخالفت و تحريم بسياري از مردم و علما مواجه گرديد و سرانجام با روي کار آمدن دولتِ عوام فريب شريف امامي و به منظور فريب افکار عمومي در شهريور 1357، ملغي شد. هرچند، کار رژيم از اين نمايش هاي ساختگي گذشته بود و چيزي نمي توانست، انقلاب توفنده مردم مسلمان را از حرکت باز دارد.
شرح مناسبت:
تا پيش از پيروزي انقلاب اسلامي، برخي از معادن کشور توسط بخش خصوصي اداره مي شد يا امتياز آن در انحصار بيگانگان قرار داشت. با پيروزي انقلاب و تدوين قانون اساسي، کليه معادن کشور ملي اعلام شده و مطرح گرديد که تحت هيچ عنوان به مالکيت بخش خصوصي تعلق نمي گيرند. به موجب اين قانون، حق اجازه بهره برداري از معادن تنها در صلاحيت دولت قرار دارد و از سوي دولت به برخي بخش هاي دولتي نظير استانداري ها واگذار مي گردد، هر چند بخش خصوصي مي تواند به عنوان مقاطعه کار در عمليات اکتشاف معادن شرکت نمايد و با دولت قرارداد منعقد کند.
شرح مناسبت:
به پاسداشت مقام علم و دانش و گراميداشت فرزانگان ايران زمين، پنجم شهريور سالروز ولادت ابوبکر محمد بن زکرياي رازي از مشاهير بزرگ جهان اسلام و علم طب و داروسازي، در جمهوري اسلامي ايران به عنوان روز داروسازي نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا محمدتقي گلشن حائري شيرازي در حدود سال 1232 ش (1270 ق) در شيراز و در خانداني صالح به دنيا آمد. او پس از طي دوران کودکي، به همراه پدر راهي کربلا شد و پس از اتمام مقدمات و سطوح، در درس ميرزاي بزرگ شيرازي در سامرا، شرکت کرد. آيت اللَّه شيرازي پس از چندي در شمار فاضل ترين شاگردان ميرزاي بزرگ قرار گرفت و خود نيز به تدريس پرداخت. پس از رحلت ميرزاي شيرازي، جمع زيادي از شاگردان وي، جذب حوزه درسي آيت اللَّه محمدتقي شيرازي گرديدند و در همين ايام بود که به ميرزاي دوم شهرت يافت. در اين ميان شاگردان فاضلي پرورش يافتند که حضرات آيات شيخ عبدالکريم حائري يزدي، شيخ آقابزرگ تهراني، سيدجمال الدين گلپايگاني، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، محمدعلي شاه آبادي و محمدجواد بلاغي نجفي از آن جمله اند. اواخر عمر ميرزاي دوم، با اشغال عراق توسط استعمارگران انگليسي مواجه گرديد. ايشان يکي از مشهورترين چهره هاي شناخته شده در علم و تقوي و غيرت و شهامت ديني، پرچمدار و رهبر انقلاب مسلمانان عليه اشغالگران انگليس بود. همزمان با تجاوز انگليسي ها به جنوب عراق، ميرزاي شيرازي با فتواي معروف خود، همگان را به قيام عليه نيروهاي انگليسي دعوت کرد و انقلاب معروف به 1920 در عراق شکل گرفت. پس از مدتي، انگليس
مي خواست فردي مسيحي را بر عراق حاکم سازد که اين امر با مخالفت ميرزاي شيرازي دوم و علماي ديگر قرار گرفت. ميرزا، به خوبي احساس مي کرد که هدف دولت انگليس از درخواست پذيرش نماينده دولت بريتانيا به عنوان رييس حکومت عراق تسلط بر کشورهاي اسلامي است.
صدور فتواي ميرزا بار ديگر لرزه بر ارکان حکومت استعمار پير افکند و دولت انگليس را به عقب نشيني از مواضع خود وادار نمود. حضور اين عالم مجاهد و فقيه آگاه براي انگليس بسيار خطرناک بود. از اين رو، تصميم گرفتند که او را به هر نحو ممکن از ميان بردارند. گويند که وي با دسيسه يکي از عمّال انگليسي ها مسموم شد و در ششم شهريور 1299 ش برابر با سيزدهم ذي حجه 1338 ق در 68 سالگي به لقاءاللَّه پيوست. پيکر اين عالم رباني پس از تشييعي با شکوه در صحن مطهر امام حسين(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
حسن مستوفي فرزند ميرزا يوسف در حدود سال 1250 ش (1291 ق) در تهران به دنيا آمد. پدرش صدر اعظم ناصرالدين شاه قاجار بود و چون درگذشت، به فرمان شاه، تمام مشاغل و امتيازات او به حسنِ دوازده ساله داده شد و مستوفي الممالک لقب گرفت. کارهاي وي را در اين دوران، نايبي انجام مي داد که از طرف شاه تعيين گرديده بود. مستوفي در 30 سالگي راهي اروپا شد و پس از چند سال به دعوت اتابک اعظم، نخست وزير محمد علي شاه به ايران بازگشت و در کارهاي دولت ترقي کرد. وي يکي از چهره هاي جالب و مهم عصر مشروطيت است که شش بار
به نخست وزيري رسيد و يازده کابينه تشکيل داد. پنج مرتبه وزير جنگ، چهار نوبت وزير کشور، يک دفعه وزير امور خارجه و يک بار وزير مشاور شد. وي همچنين در ادوار اول، سوم، چهارم و پنجم نماينده مجلس شوراي ملي بود، ولي به علت احراز مشاغل اجرايي، کمتر در مجلس کار کرد. اشغال ايران توسط متفقين در طي جنگ جهاني اول، خلع محمدعلي شاه قاجار و تخليه نيروهاي متّفق پس از جنگ و … از جمله مهم ترين حوادث دوران زمامداري مستوفي الممالک مي باشند. وي مردي به تمام معني اعيان و اشرافي بود و علي رغم داشتن فرزند زياد از همسران متعدد، هيچ کدام از فرزندانش رشد سياسي و علمي پيدا نکردند. ميرزا حسن خان مستوفي الممالک سرانجام در ششم شهريور 1311 ش برابر با 25 ربيع الثاني 1351 ق به دليل سکته قلبي در 61 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
در پي ارسال نامه اي از طرف جمعي از مبارزان فلسطيني به محضر حضرت امام خميني(ره) در نجف درباره جايز بودن استفاده از صدقات از قبيل زکات و غيره در جهت مسلح نمودن مسلمانان و تجهيز آنان عليه رژيم غاصب اسراييل، حضرت امام آن را جايز اعلام کردند. ايشان در پاسخ فرمودند: "چون احتمال خطر متوجهِ اساس اسلام است، بر دولت هاي اسلامي و ساير مسلمانان لازم است که اين منبع فساد را به هر نحو که امکان دارد دفع نمايند و از کمک به مدافعين کوتاهي نکنند." ايشان در ادامه آورده اند: "جايز است از محل زکات و ساير صدقات در اين مهم حياتي صرف نمايند". با توجه به جوّ حوزه نجف
و سابقه تاريخي آن، اين نخستين فتواي مهم يک عالم شيعي بود که پرداخت زکات و ديگر صدقات را به مسلمانِ غيرشيعه تجويز مي نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ملاسيدعلي خالدي در اواخر قرن سيزدهم هجري شمسي در قريه آلمانه از توابع مريوان به دنيا آمد. وي پس از پايان دروس عقلي و نقلي، شروع به تدريس کرد و بعدها بسياري از دانشمندان ديني در محضر او تا به حدّ اجتهاد رسيدند. ملاعلي خالدي از سال 1335 ش ساکن عراق شد، ولي به علت اغتشاشات عراق به ايران بازگشت. سپس در روستاي "ني" واقع بر ساحل درياچه زريبار مريوان رحل اقامت افکند و به تدريس و ارشاد مردم همت گماشت. او در کنار تدريس و وعظ به کار زراعت نيز مشغول بود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج سيدمحمدتقي خوانساري فرزند آقا اسداللَّه در سال 1267 ش (رمضان سال 1305 ق) در خوانسار و در خانواده اي که به علم و فضل و ادب اشتهار داشت پا به عرصه وجود نهاد. وي پس از تحصيلات ابتدايي، در سن 17 سالگي جهت فراگيري علوم اسلامي رهسپار نجف اشرف گرديد. آيت اللَّه خوانساري در اين حوزه، پس از طي مراحل سطوح، به محضر درس آخوند ملامحمدکاظم خراساني، سيدمحمدکاظم يزدي، ميرزاي ناييني و آقا ضياءالدين عراقي راه يافت و در حلقه شاگردان آن بزرگواران به مدارج والاي علمي و اخلاقي دست يافت. ايشان در جنگ جهاني اول همگام با ميرزا محمدتقي شيرازي و سيدابوالقاسم کاشاني در جنگ با استعمار بريتانيا شرکت نمود و همچون رزمنده اي کارآزموده و شجاع با دشمن جنگيد. آيت اللَّه خوانساري پس از سقوط عراق، دستگير و به هند و چين تبعيد گرديد و چهار سال در اسارت و تبعيد به سر برد. پس از بازگشت به وطن، بنا به پيشنهاد حاج شيخ عبدالکريم
حائري يزدي، مؤسس حوزه علميه قم، به شهر قم آمده و ايشان را ياري نمود. اين عالم رباني در طول عمر پرافتخار خويش دست به اقداماتي زد که معروفترين آنها اقامه نماز سياسي - عبادي جمعه بود که چندين سال برگزار مي گرديد. هم چنين اقامه نماز استسقاء در سال 1363 قمري به امامت ايشان و با حضور انبوه مردم قم برگزار شد و با بارش باران رحمت، مردم از بلاي خشکسالي نجات يافتند.
آيت اللَّه سيدمحمدتقي خوانساري، پس از ارتحال آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي، به همراه حضرات آيات، سيد صدرالدين صدر و سيد محمد حجت کوه کمره اي رياست مذهبي و مرجعيت و مديريت حوزه علميه قم را به عهده گرفته و نقش خود را به خوبي ايفاء نمود. از آيت اللَّه خوانساري در دوران خفقان بار پهلوي فتواهاي سرنوشت سازي صادر شده است که فتواي ضروري بودن حجاب پس از اعلام کشف حجاب توسط رضاخان، فتواي کمک به فلسطينيان و جنگ با صهيونيسم و نيز فتواي ملي شدن صنعت نفت از آن جمله اند. سرانجام اين عارف وارسته و فقيه پرهيزگار در هفتم شهريور 1331 ش برابر با هفتم ذي حجه 1371 ق در 64 سالگي در شهر همدان دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه در حرم مطهر حضرت معصومه(س) در کنار آيت اللَّه حائري يزدي به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدشهاب الدين بن سيد محمود بن سيدالحکماء تبريزي مرعشي نجفي، فقيه اصولي و محدث رجالي در سال 1276 ش (1315 ق) در شهر نجف در خاندان پرسابقه و اهل علم "مرعشي" به دنيا آمد.
تحصيلات ابتدايي و مقدمات علوم را نزد پدرش فرا گرفت و پس از طي سطوح، در درس خارج فقه و اصول حضرات آيات: آقاضياءالدين عراقي و شيخ احمد کاشف الغطاء و شماري از استادان و مدرسان برجسته حوزه نجف شرکت کرد. آيت اللَّه مرعشي در نجف، کربلا، کاظمين، سامرا، تهران و قم، نزد بيش از يکصد استاد زانوي ادب به زمين زد و در سايه پشتکار عالي و همت بلند به مدارج بالاي علمي و اخلاقي دست يافت. حافظه قوي، هوش سرشار و علاقه شديد به اهل بيت(ع)، از ايشان عالمي ساخت که نه تنها در علوم ديني از جمله فقه و اصول به مرحله اجتهاد رسيده بود، بلکه در بسياري از علوم مانند: کلام، اديان، انساب، حديث، رجال، درايه و علم حروف نيز مهارت بسيار داشت. آيت اللَّه مرعشي نجفي مجتهدي بنام بود، به طوري که بيش از 200 تن از علماي اسلامي اماميه و تعداد کثيري از شخصيت هاي اهل سنت بر اجازه اجتهادش، مهر تأييد زده بودند. وي از فِرَق شيعه نيز اجازه نقل روايت داشت. ايشان در سن 27 سالگي پس از بازگشت به ايران، در قم رحل اقامت افکند و تا پايان عمر در همانجا به تدريس و تأليف مشغول گرديد. حاصل عمر پربرکت ايشان در حدود يکصد و پنجاه اثر نفيس علمي در زمينه هاي مختلف علمي است.
در طول بيش از هفتاد سال تدريس اين عالم بزرگوار، شاگردان فاضلي پرورش يافتند که هر کدام از آنها، در شمار علما و مدرسين حوزه هاي علميه شيعه مي باشند که حضرات آيات: سيد مصطفي خميني، سيد محمود طالقاني، مرتضي مطهري، سيدمحمد
بهشتي، شهاب الدين اشراقي، محمد مفتح، امام موسي صدر، ميرزا جواد تبريزي، شيخ حسين نوري همداني، سيدرضا صدر، سيد مهدي روحاني و سيد مرتضي عسکري از آن جمله اند. از ديگر خدمات معظم له بناي کتابخانه، مسجد، مدارس، حسينيه ها و مراکز درماني مي باشد. آيت اللَّه مرعشي در طول نهضت اسلامي ايران به رهبري امام خميني(ره)، همواره حامي و پشتيبان نهضت و رهبري آن بود و بارها در حمايت از حضرت امام، اقدام نمود. پس از پيروزي انقلاب نيز، ايشان هماره از نظام اسلامي حمايت مي کرد و در مناسبت هاي مختلف، با ارسال پيام ها، به تقويت نظام مي پرداخت. سرانجام اين اسوه فضيلت و علم، در هفتم شهريور 1369 ش برابر هفتم صفر 1411 ق، در 96 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي باشکوه، بر حَسَب وصيت معظم له، در راهروي ورودي کتابخانه اش به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
محمد علي شاه قاجار، پس از آن که به تخت سلطنت نشست، با مشکلات متعددي روبرو گرديد. به اعتقاد او، تنها مرد با تجربه اي که مي توانست برمشکلات فايق آيد، صدراعظم پدر و پدر بزرگش، ميرزا علي اصغر خان امين السلطان معروف به اتابک اعظم بود. اتابک در آن زمان در اروپا به سر مي برد و پس از اين پيشنهاد راهي تهران شد و به زودي کابينه خود را معرفي نمود. اما او نيز با شورش ها و ناآرامي هايي در کشور مواجه گرديد و مجبور به سرکوبي آنان شد. در همين زمان بود که مشروطه خواهان به رهبري شيخ فضل اللَّه نوري در حرم حضرت عبدالعظيم
در ري تحصن کردند و تلگراف هايي در رد مشروطه غير مشروعه مخابره نمودند. اتابک در دوران حکومت خود، همواره مورد هجمه جرايد و انجمن ها بود و از طرف آنان شايع شد که او مخالف مشروطه است. او همچنين طرفدار شديد روسيه بود و از آن دولت دفاع مي کرد. او دشمن آزادي و آزادي خواهان بود و جز حفظ مقام خود، به چيزي نمي انديشيد و لذا منفور مردمان بود. اتابک در 24 سالگي وارث 24 منصب درباري (و به گفته ديگري 34 منصب درباري و دولتي بوده) و در 28 سالگي شخص دوم مملکت به شمار مي آمد. وي امضاکننده قرارداد امتياز تنباکو با انگلستان بود که به نهضت تنباکو و ضرر فراوان به اقتصاد ايران انجاميد. وي حدود ربع قرن در رأس هيئت حاکمه ايران قرار داشت و چون مخالف ترقي بود، لذا هيچ کار قابل توجهي براي مردم و کشور نکرد. با دسيسه هاي او بود که سيد جمال الدين اسدآبادي به دستور ناصرالدين شاه به طرزي اهانت آميز از ايران اخراج شد.
سرانجام، اتابک اعظم پس از چهار ماه صدارت، به هنگام خروج از مجلس شوراي ملي توسط يکي از مشروطه طلبان به نام عباس آقا تبريزي و به تحريک سيد حسن تقي زاده، به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
روسيه و انگلستان از سال ها قبل رقابت شديدي بر سر منافع خود در ايران داشتند. هر امتيازي که يکي از اين دو کشور به دست مي آورد، ديگري سعي مي کرد، مشابه آن را تحصيل کند. اگر دولتمردان ايران به سوي روسيه تمايل مي يافتند، انگلستان تلاش مي کرد که آنها
را از صحنه خارج سازد و اگر نفوذ انگليس در حکومت ايران گسترش مي يافت، روسيه به وسايلي متوسل مي شد تا آن وضع را تغيير دهد. علي رغم اين همه رقابت و اختلاف، پس از انقلاب مشروطه، ناگهان بين روسيه و انگليس توافقي حاصل مي شود که به موجب آن، ايران به مناطق نفوذ تقسيم مي شود. بر اساس قرارداد تقسيم ايران، منطقه مرکزي کشور، بي طرف اعلام شد. مناطق شمال و قسمتي از غرب ايران، تحت کنترل روسيه قرار گرفت و نواحي جنوبي نيز به منطقه نفوذ انگليس تبديل گرديد. اين قرارداد در حالي امضا شد که حکومت ايران به علت بي کفايتي شاهان قاجار، به قدري تضعيف شده بود که روسيه و انگليس براي انقعاد اين قرارداد، حتي با دولت ايران نيز مشورت نکردند. اين پيمان که به قرارداد 1907 مشهور شد خشم مردم ايران را برانگيخت و مجلس شوراي ملي نيز با آن مخالفت کرد. علي رغم امتناع مجلس از تصويب اين قرارداد، نيروهاي روس و انگليس، تا پس از انقلاب کمونيستي در شوروي، از ايران خارج نشدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ حسنعلي اصفهاني معروف به نخودکي در حدود سال 1240 ش (نيمه ذي قعده 1279 ق) در اصفهان ديده به جهان گشود و از کودکي تلاش و جدّيت وافر در تزکيه نفس، تهجّد و عبادت داشت. وي تحصيلات مقدماتي را در اصفهان فراگرفت و آن گاه رياضيات، حساب و فلسفه را از محضر آخوند ملامحمد کاشي و جهانگيرخان قشقايي آموخت. سپس به نجف اشرف عزيمت نمود و در محضر بزرگاني چون سيدمحمد فشارکي، سيد مرتضي کشميري و ملااسماعيل قره باغي
شاگردي نمود. آيت اللَّه نخودکي اصفهاني پس از مراجعت از نجف اشرف، در مشهد مقدس اقامت گزيد و از محضر فرزانگان اين ديار نيز بهره مند گشت. او علاوه برتدريس و تحقيق و عبادت بسيار، به مستمندان و نيازمندان توجه ويژه اي داشت. آيت اللَّه نخودکي اصفهاني، بيشتر ايام عمر را در رياضت هاي طاقت فرسا سپري کرد. وي داراي مقامات و کرامات بسيار بود که شرح جزئي از کرامات و کارهاي خارق العاده وي در کتابي تحت عنوان نشان از بي نشان ها توسط فرزندش گردآوري و منتشر گرديد. آيت اللَّه نخودکي سرانجام در هشتم شهريور 1321 ش برابر با 17 شعبان 1361 قمري وفات يافت و در جنب ايوان عباسي (مقابل صحن ايوان طلا) در حرم حضرت رضا(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
پس از عزل بني صدر از رياست جمهوري، دشمنان انقلاب، با از ميان بردن مسؤولين نظام قصد براندازي حکومت اسلامي را در سر مي پروراندند. در اين راستا، فاجعه هفتم تير سال 60 و شهادت آيت اللَّه بهشتي و 72 تن از ياران انقلاب، ثمره تصميم شيطاني استکبار جهاني و دشمنان جمهوري اسلامي بود. پس از آن، گرچه عکس العمل سريع، قاطع و انقلابي حضرت امام خميني(ره)، هرگونه ابتکار عمل را از دشمنان سلب نمود ولي کار به زعم دشمنان هنوز به اتمام نرسيده بود و طرح نابودي مسوولان طراز اول مملکت، در رأس فعاليت آنها قرار داشت. بدين ترتيب واقعه هشتم شهريور همان سال به وقوع پيوست و رييس جمهور محبوب، محمد علي رجايي و نخست وزير متفکر و دانشمندش، حجت الاسلام دکتر محمد جواد باهنر در انفجار دفتر نخست وزيري
به درجه رفيع شهادت نائل آمدند. شهيد رجايي پس از پيروزي انقلاب، مسؤوليت وزارت آموزش و پرورش را به عهده گرفت و به دنبال تمايل مجلس، در مردادماه 1359، به عنوان اولين نخست وزير جمهوري اسلامي ايران به مجلس معرفي و برگزيده شد. سرانجام به دنبال عزل بني صدر، شهيد رجايي به رياست جمهوري انتخاب شده بود. شهيد باهنر نيز با داشتن سابقه مبارزاتي در عرصه انقلاب، با فرمان حضرت امام، به عضويت شوراي انقلاب اسلامي درآمد. ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي به نمايندگي مردم کرمان در مجلس خبرگان قانون اساسي، نمايندگي مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي و وزارت آموزش و پرورش رسيد و پس از انتخاب شهيد رجايي به رياست جمهوري، به عنوان نخست وزير به مجلس معرفي شد و با رأي قاطع مجلس، کابينه خود را معرفي کرده بود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه جلال طاهرشمس گلپايگاني در سال 1306 شمسي در روستاي گوگد از توابع گلپايگان ديده به جهان گشود و در نوجواني در اراک به تحصيل علوم ديني پرداخت. وي در سال 1324 براي ادامه تحصيل، راهي قم گرديد و از محضر درس آيات عظام: سيد حسين بروجردي، سيد محمد حجت کوه کمره اي، محمدعلي اراکي، سيد محمدرضا گلپايگاني، علامه طباطبايي و امام خميني(ره) کسب فيض نمود و به درجه اجتهاد رسيد. آيت اللَّه طاهرشمس گلپايگاني همچنين به مدت دو سال در درس آيت اللَّه سيدابوالقاسم خويي در نجف حاضر شد و از آن پس به مدت بيش از سي سال، بارها سطوح عالي حوزه را در قم تدريس نمود. با شروع انقلاب اسلامي، او نيز همراه با ديگر مدرّسان حوزه
در تشکيل جامعه مدرسين حوزه علميه قم تلاش نمود و امضايش همواره در بحبوحه انقلاب، در ذيل پيام ها و اعلاميه هاي جامعه مدرسين، ديده مي شد. آيت اللَّه طاهر شمس گلپايگاني پس از پيروزي انقلاب، به عضويت در شوراي مديريت حوزه علميه قم و مجلس خبرگان رهبري از استان مرکزي درآمد و به خدمت در اين سنگرها پرداخت. آيت اللَّه طاهرشمس سرانجام در چنين روزي مطابق با سوم ربيع الثاني 1416 ق در 68 سالگي در سانحه تصادف به لقاءاللَّه رسيد و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمدجعفر بن مرتضي انصاري دزفولي معروف به شيخ آقابزرگ در سال 1274ش (1312 ق) در خاندان علم و فضيلت و از نوادگان شيخ مرتضي انصاري در دزفول به دنيا آمد. وي در سن 9 سالگي پدر را از دست داد و در دامن جدّش، نشو و نما داشت. آيت اللَّه انصاري پس از طي مقدمات و سطوح، به درس خارج استادان زمان راه يافت و پس از سالياني به درجه اجتهاد نائل آمد. ايشان داراي حافظه اي نيرومند بود و قرآن، تعقيبات نماز، دعاهاي ماه مبارک رمضان و بسياري از دعاهاي ديگر را از حفظ داشت. اين فقيه اصولي و متکلم رجالي و اديب برجسته، در سال هاي پاياني عمر خويش، به عنوان مرجع تقليد مردم منطقه، محل مراجعه خاص و عام بود و به همت ايشان، پانزده مسجد و مدرسه در اهواز و حومه ساخته شد. اين عالم رباني از لحاظ نيروي بيان و سخن و دقت نظر و شهامت و علاقه به درس و بحث و تاليف و تصنيف و اخلاق نيکو، بسيار مشهور بود. از آيت اللَّه انصاري، آثار متعدد علمي برجاي مانده که شرح بر کفايه سبزواري، حاشيه بر وسيلةُ النّجاة، الذّريعه في احکام الشَّريعه و شرح مبسوط الفيه از آن جمله اند. اين فقيه وارسته سرانجام در نهم شهريور 1330 ش برابر با بيست و هشتم ذي قعده 1370ق در 56 سالگي وفات يافت و پس از تشييعي با شکوه، در جوار مرقد مطهر علي بن مهزيار در اهواز به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
امام موسي صدر در سال 1307 ش (1343 ق) در شهر مقدس قم
ديده به جهان گشود. پس از تکميل دروس مقدماتي، از محضر علمي و معنوي آيات عظام سيدصدرالدين صدر (پدرش)، سيد محمد محقق داماد، سيد حسين بروجردي و امام خميني(ره) کسب فيض نمود. سپس عازم نجف اشرف شده و از محضر عالمان و فقيهان آن ديار نيز بهره مند گرديد و به درجه اجتهاد نائل آمد. امام موسي صدر پس از وفات آيت اللَّه سيدعبدالحسين شرف الدين، رهبري شيعيان لبنان را به عهده گرفت و آنان را از وضعيت ناهنجار فرهنگي، اجتماعي و سياسي رهايي بخشيد و در برابر دسيسه هاي دشمنان اسلام، آنان را در تشکيلات "حرکت المحرومين" متشکل ساخت. اين مجاهد نستوه و خستگي ناپذير با هدف ايجاد اتحاد بين اعراب و جلب حمايت کشورهاي عربي و متقاعد ساختن آنان به منزوي کردن اسراييلِ متجاوز و تحريم هرگونه رابطه با اشغالگران فلسطين و به منظور تقويت جنبش محرومين و تهيه سلاح، به کشورهاي مختلف سفر مي کرد. امام موسي صدر، به تدريج جزء بزرگترين شخصيت هاي سياسي جهان به شمار آمد و در پي دعوت رسمي دولت ليبي، به اين کشور سفر نمود، وليکن براثر توطئه دشمنان انقلاب اسلامي، در همان سفر ناپديد شد. گرچه اخبار ضد و نقيضي درباره زنداني بودن وي منتشر مي شود، با اين حال هنوز اطلاعات موثّقي از ايشان به دست نيامده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حضرت آيت اللَّه شيخ اسماعيل صالحي مازندراني در سال 1312 ش (1352 ق) در يکي از روستاهاي توابع قائم شهر در استان مازندران به دنيا آمد. وي مقدمات حوزوي را در بابل، تهران و قم آموخت و از سال 1333 ش دروس خارج را از محضر استادان مشهد مقدس فرا گرفت. آيت اللَّه صالحي از سال 1339 ش مقيم قم شد و از محضر درس حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد، سيد محمدرضا گلپايگاني، ميرزاهاشم آملي، علامه طباطبايي و امام خميني(ره) استفاده هاي شاياني برد. وي همزمان به تدريس سطوح فقه و اصول و کلام و فلسفه و تفسير اشتغال داشت و شاگردان فراوان پرورش داد. آيت اللَّه صالحي مازندراني در جريان انقلاب اسلامي، در مسير مبارزه عليه رژيم پهلوي از هيچ کوششي فروگذار نمي کرد و نامش هماره در ذيل اعلاميه هاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم ديده مي شد. در پي فعاليت هاي سياسي آيت اللَّه صالحي، ايشان در سال 1353 و 54، دستگير و زنداني شد. اين فقيه انقلابي همچنين در سال 1357، سخنراني هاي متعدد در استان يزد و کرمان عليه رژيم ايراد نمود. آيت اللَّه صالحي پس از پيروزي انقلاب اسلامي از خدمت به نظام باز نايستاد و عهده دار دو دوره نمايندگي مجلس خبرگان رهبري از استان مازندران بود. همچنين از اين فقيه جليل آثار ارزشمندي بر جاي مانده که مفتاح البصيره در فقه در 3 جلد، استفتائات در 2 جلد، احکام جوانان و بانوان، ولايت فقيه و دوره کامل اصول فقه از آن جمله اند.
اين عالم فقيه سرانجام
در بامداد روز نهم شهريور 1380 برابر با 11 جمادي الثاني 1422 در زادگاهش بدرود حيات گفت و پس از تشييعي کم سابقه در ساري و سپس قم، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) در قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
جنگ جهاني دوم، آتشي بود که شعله هاي آن قسمت هاي وسيعي از دنيا را به کام خود کشيد و هستي ميليون ها تن از مردم جهان را نابود کرد. اين جنگ با حمله آلمان به لهستان و کشورهاي همسايه آغاز شد و پس از مدتي به مناطق ديگر اروپا گسترش يافت. نيمه اول جنگ، با پيروزي آلمان و متحدانش همراه بود ولي دو سال آخر جنگ، دوره افول و سقوط آلمان بود. سرانجام با تسخير آلمان توسط قواي متفق و بمباران اتمي ژاپن، اين جنگ به پايان رسيد. بسياري از اثرات جنگ جهاني دوم چون افزايش قدرت دولت ها، تلفات سنگين و نيز پيشرفت تکنولوژي، مانند جنگ جهاني اول بود. اين جنگ سرانجام پس از نزديک به شش سال در اوت 1945 به پايان رسيد و در حدود چهل ميليون کشته بر جاي گذاشت. از نتايج پايدار پس از جنگ جهاني دوم مي توان به ايجاد سازمان ملل و شروع جنگ سرد اشاره کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در اين روز، زلزله اي شديد به قدرت 7/8 درجه در مقياس ريشتر، شرق استان خراسان را به مدّت چهار دقيقه تکان داد که بر اساس آمار منتشر شده، پانصد روستا ويران شده و بيش از ده هزار نفر، جان خود را از دست دادند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اساس بانکداري جهان امروز، بر ربا و بهره استوار است و در کشورهاي سرمايه داري و غير سرمايه داري، بانکداري، يکي از منابع سرشار حکومت ها و بخش خصوصي به شمار مي رود. بديهي است اين نظام، که در حقيقت شکل تکامل يافته و پرسودترِ نزول خواري است، با احکام عاليه اسلام در تضاد کامل قرار دارد و به همين سبب، فکر ايجاد نظام بانکي بر مبناي اسلام، پس از پيروزي انقلاب اسلامي، تبديل به عمل گرديد. در دي ماه سال 1358، با اعلام برقراري حداقل سود تضمين شده به جاي بهره سپرده ها، و کارمزد به جاي بهره وام ها و اعتبارات مورد مصرف بانک ها، عنوان شد که بانک ها اسلامي شده اند. ولي با عنايت به فقه پربار اسلام و احکام مربوط به معاملات اسلامي، اين تغييرات جزيي، نمي توانست به عنوان بانکداري اسلامي مورد قبول مردم باشد. سرانجام قانون مربوط به عمليات بانکي بدون ربا توسط متخصصان آگاه به مسائل شرعي تقديم مجلس شد و در دهم شهريور سال 1362 به تصويب رسيد. اين قانون و دستورالعمل هاي اجرايي مربوط به آن پس از تصويب هيئت وزيران و شوراي پول و اعتبار، به بانک هاي سراسر کشور ابلاغ شد و به اين ترتيب، نظام بانکداري بدون ربا، از اول فروردين 1363، توسط بانک هاي کشور به اجرا گذاشته شد. همچنين اين قانون، ضمن تاکيد بر حذف ربا حداقل سود تضمين شده و کار مزد ثابت، نظر به حذف بهره از سپرده هاي قرض الحسنه و جاري و اعطاي جوايز غيرثابت نقدي يا جنسي براي
اين گونه سپرده ها و همچنين مشارکت در سپرده هاي مدت دار، در اشکال مختلف مضاربه، اجاره به شرط تمليک، معاملات اقساطي، سرمايه گذاري مستقيم و جعاله و … دارد.
شرح مناسبت:
عمليات متوسط کربلاي 2 با رمز يا اباعبداللَّه الحسين(ع) در جبهه شمالي حاج عمران و در وسعت تقريبي 50 کيلومتر مربع با اهداف انهدام نيروهاي دشمن، تسلط بر ارتفاعات منطقه و کمک به تداوم مبارزه مسلمانان شمال عراق، صورت گرفت. در اين عمليات پس از درگيري سختي که بين نيروهاي دو طرف ايجاد مي شود، برخي از ارتفاعات از دست مزدوران خارج گرديد و دشمن که از تصرف مناطق حساس مايوس شده بود، در نهايت درماندگي، عليه رزمندگان اسلام، دست به حمله شيميايي زد. در نهايت، دشمن با از دست دادن ارتفاعات حساس منطقه و مواضع مهم، با به کارگيري نيروهاي پياده و آتش توپخانه، فشار سنگيني بر نيروي اسلام وارد آورد که با مقاومت جان برکفان اسلام مواجه گرديد. آتش نبرد کربلاي 2، پس از چند روز درگيري سخت به تدريج به خاموشي گراييد. در اين عمليات، شهيد کاوه، فرمانده دلاور لشکر ويژه شهدا، شهادت را در آغوش کشيد. در عمليات کربلاي 2، ضمن تصرف ارتفاعات منطقه توسط نيروهاي اسلام و انهدام تجهيزات دشمن، تعداد سه هزار نفر از نيروهاي بعثي، کشته و زخمي شده و دويست نفر ديگر به اسارت درآمدند.
شرح مناسبت:
مقارن ساعت يازده صبح روز يازدهم شهريور 1341، زلزله بسيار شديدي بخش وسيعي از ايران را لرزاند که مرکز اصلي آن در بويين زهرا از توابع قزوين بود. در اثر اين زلزله که در يک قرن اخير در نوع خود منحصر به فرد به شمار مي رفت، متجاوز از بيست و پنج هزار نفر کشته و ده ها هزار نفر ديگر نيز زخمي و بي خانمان شدند. در زلزله بويين
زهرا که در سرزميني به وسعت چهل هزار کيلومتر مربع روي داد، بيش از يکصد و ده روستا با خاک يکسان گرديد.
شرح مناسبت:
پس از انفجار دفتر نخست وزيري و شهادت رجايي و باهنر، شوراي رياست جمهوري وظيفه اداره کشور را به عهده گرفت. در اين ميان، حضرت امام خميني(ره) تأکيد کردند که جاي نيروهاي از دست رفته سريعاً پر شود و پست ها فاقد مسؤول نماند. لذا در همان ساعات اوليه پس از انفجار، مذاکره و مشاوره براي تعيين نخست وزير آغاز شد. سرانجام پس از صحبت هاي طولاني، شوراي موقت رياست جمهوري، آيت اللَّه محمدرضا مهدوي کني، وزير کشور دولت شهيد رجايي را به عنوان نخست وزير به مجلس شوراي اسلامي پيشنهاد داد و ايشان با کسب 148 رأي از 179 رأي به نخست وزيري رسيد. دوران نخست وزيري آيت اللَّه مهدوي کني تا انتخابات رياست جمهوري و انتخاب آيت اللَّه خامنه اي در مهرماه آن سال به طول انجاميد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هشتمين اجلاس سران کشورهاي عضو سازمان عدم تعهد در هراره پايتخت زيمبابوه برگزار شد و حضرت آيت اللَّه خامنه اي رييس وقت جمهوري اسلامي ايران در رأس هيئتي بلندپايه در اين اجلاس شرکت کردند. ايشان در سخنراني مهم خود در جمع سرانِ اين جنبش، ضعف اراده در رهبران، ترس از رويارويي صريح با استکبار، تکيه بر کمک قدرت ها، باور نداشتن قدرت مردم و تکيه نکردن به آنان را مايه هاي اصلي انفعال و ضعف کشورهاي جهان سوم و کمک اصلي به توسعه قدرت استکبار دانسته و نفس به وجود آمدن جنبش عدم تعهد را عصيان و طغيانِ کشورهاي مستقل جهان سوم عليه نظام سلطه عنوان کردند. همچنين معظمٌ له در اين سخنراني، عمدتاً به ضعف هاي جنبش و علل اين ضعف ها اشاره کرده و صريحاً اعلام نمودند که جنبش از وظيفه اصلي خود منحرف شده است. نطق تاريخي و پرمحتواي آيت اللَّه خامنه اي در اين اجلاس، در واقع نقطه اوج تلاش ايران براي تحقق اصول اوليه نهضت به شمار مي رفت. همچنين، اين نخستين بار بود که جمهوري اسلامي ايران در اين سطح در اجلاس سران عدم تعهد شرکت مي کرد و اولين بار بود که رييس جمهور کشوري مواضع يک انقلاب را در اين مقياس وسيع و به نحوي عملي، صريح، ملموس و قابل اجرا براي جنبش عدم تعهد تشريح مي نمود. حضور نيرومند ايرانِ اسلامي توانست در مقياسي وسيع، ابرهاي تيره ناشي از تبليغاتِ استکباري را از ميان بردارد و جو تبليغاتي دشمنان اسلام و انقلاب را تحت الشعاع قرار دهد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اسکله نفتي الاُميه در شمال غربي خليج فارس، در آغاز جنگ تحميلي، توسط تکاوران ارتش جمهوري اسلامي ايران منهدم شد ولي پس از بازسازي، به چشم و گوش عراق در خليج فارس بدل گرديد. بسياري از کشتي هاي بازرگاني و نفتکش ها در خليج فارس، توسط دستگاه هاي موجود در اين پايانه، رديابي و مورد حمله هوايي و يا موشکي قرار مي گرفتند. دشمن با انتخاب سياست تشنج آفريني در خليج فارس، تلاش مي کرد به هر قيمت اين پايانه رهگير را حفظ و با تداوم حملات خود، منطقه را ناامن نمايد. عراق در اين ميان با احساس خطر نسبت به حمله ايران به اين پايانه، با ايجاد موانع ايذايي و به کارگيري دستگاه هاي پيشرفته فوق حساس الکترونيکي، دژي نفوذناپذير ايجاد کرد و سربازان مجهز در آن مستقر نمود. از اين رو، عمليات کربلاي 3 در يازدهم شهريور ماه 1365 به منظور انجام عمليات ايذايي و محدود با رمز حَسبُنا اللَّه و نعم الوکيل جهت حمله به اسکله الاُمَيه در منطقه خليج فارس توسط نيروي دريايي سپاه آغاز گرديد. با توجه به اينکه اسکله نفتي الاُميه پس از شروع جنگ به مرکزي مهم جهت صدور نفت عراق و جاسوسي و هدايت هواپيماها و موشک هاي رژيم بعث در خليج فارس تبديل شده بود، حمله به اين اسکله به صورت يکي از اهداف اين عمليات به حساب مي آمد. در اين عمليات، با جانفشاني رزمندگان اسلام، اين اسکله، به دست نيروهاي خودي افتاد. اين اقدام باعث حملات شديد هوايي شد و اسکله تخريب گرديد. رزمندگان ايثارگر پس از
اين حمله و انجام عمليات خود، اسکله را ترک کردند و اسکله دوباره به دست دشمن افتاد. 440 نفر کشته و زخمي، 110 نفر اسير از دشمن از ديگر نتايج اين عمليات بود.
انهدام دو فروند هواپيماي دشمن و رادارهاي پايانه البکر و دستگاه هاي پيشرفته گوناگون همچنين دوازده قبضه توپ ضدهوايي، 2 دستگاه رادار هوايي، 2 قبضه موشک سهند، ده فروند قايق و يک دستگاه رادار دريايي و … از جمله غنايم به دست آمده در کربلاي 3 بود.
شرح مناسبت:
رييسعلي فرزند رييس محمد در سال 1261 ش در دهستاني از توابع بوشهر به دنيا آمد. او در عصر مشروطيت، جواني 24 ساله، بلند همت، شجاع، در صدق و صفا کم مانند و در حب وطن و توکل به خدا، ضرب المثل بود. اگرچه سواد و معلومات کافي نداشت، اما پاکي و سرشت و صفات حميده او زبانزد اطرافيان بود. رييسعلي بعد از اين که قواي اشغالگر انگليس بوشهر را به تصرف خود درآوردند، با شجاعتي وصف ناپذير به مقابله با تجاوزگران پرداخت و شکست هاي سنگيني بر آنان وارد کرد. پس از اشغال بوشهر در رمضان سال 1333 ق، نيروهاي انگليسي قصد تصرف دلوار را مي کنند. محلي که پيش از آن، چند بار سربازان انگليسي به آنجا يورش برده و هر بار طعم تلخ شکست را چشيده بودند. رييسعلي همراه با ياران خود، عليه اشغالگران وارد نبرد شده و نيروهاي متجاوز را که قريب به پنج هزار نفر بودند، تار و مار مي کند. قيام مردم تنگستان بر روي هم هفت سال به طول انجاميد و در اين مدت، دليران تنگستان، دو هدف
عمده را دنبال مي کردند: پاسداري از بوشهر، دشتستان و تنگستان به عنوان منطقه سکونت خود و جلوگيري از نفوذ قواي بيگانه به درون سرزمين ايران و دفاع از استقلال وطن. رييسعلي دلواري اين آزاده دلاور، سرانجام در حين مبارزه با دشمنان اسلام و ايران در دوازدهم شهريور 1294 ش برابر با 23 شوال 1333 ق در 33 سالگي، از پشت مورد هدف گلوله فرد خائني قرار گرفت و به شهادت رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج ملاعلي واعظ خياباني در حدود سال 1245ش (1282ق) در تبريز به دنيا آمد. وي مبادي و مقدمات علوم را در زادگاهش پشت سرگذاشت و پس از سالياني، مدارج علمي را طي کرد. ايشان از جواني به مطالعه کتاب و تاليف و تصنيف آثار مشغول بود و کتب متعددي شامل 27 جلد پديد آورد که وقايع الايام در 5 جلد، منتخب المقاصد و مُنتخب الفوائد در 9 جلد و علماي معاصرين از آن جمله اند. آيت اللَّه واعظ خياباني همچنين از محضر حضرات آيات عظام: سيدابوالحسن اصفهاني، سيد حسين قمي، سيدمحمد حجت کوه کمره اي و سيد حسين بروجردي اجازه روايت و از برخي ديگر اجازات امور حسبيه نيز دريافت نموده است. ايشان سرانجام در دوازدهم شهريور 1327ش برابر با بيست و هشتم شوال 1367ق در 82 سالگي بدرود حيات گفت و به ديدار معبود شتافت.
شرح مناسبت:
دکتر محمود حسابي در سال 1281 شمسي از پدر و مادر تفرشي، در تهران ديده به جهان گشود. پدرش از سادات و سفير کبير ايران در بغداد و سپس شامات بود که به همراه خانواده اش به بيروت نقل مکان کرد ولي پس از مدتي بدون خانواده اش به ايران بازگشت و از آن پس، استاد با فقر و تنگدستي، تحصيلات خود را ادامه داد. او از ابتدا تا پايان تحصيلات عالي، همواره حايز رتبه نخست در ميان همدرسان بود. دکتر حسابي همزمان با فراگيري دروس در مدرسه، فراگيري و خواندن گنجينه هاي معارف اسلامي و ايراني پرداخت. وي انديشمندي بود که تنها به يک رشته از علوم و فنون بسنده نکرد و از سن
17 سالگي موفق به اخذ مدارج عالي تحصيل گرديد. از جمله اين مدارک علمي مي توان به کارشناسي ادبيات، علوم، مهندسي راه و ساختمان، معدن، برق، زيست شناسي و دکتراي فيزيک اشاره کرد. او به زبان هاي رايج دنيا مانند عربي، انگليسي، آلماني و فرانسه، آشنايي کامل داشته و با زبان هاي سانسکريت، لاتين، يوناني، پهلوي، اَوِستا، ترکي و ايتاليايي و روسي نيز آشنا بود. دکتر حسابي تنها شاگرد ايراني آلبرت انيشتين بود و علاوه بر استاد با دانشمندان معروف دنيا مانند: برتراند راسل و آندره ژيد ارتباط علمي داشت. دکتر حسابي پايه گذار ده ها مرکز علمي، صنعتي، فرهنگي و خدماتي در کشور بود که عبارتند از: دانشسراي عالي، اولين ايستگاه هواشناسي، اولين بيمارستان خصوصي ايران، دانشکده فني و دانشکده علوم دانشگاه تهران، نخستين رصدخانه براي پيگيري اطلاعات ارسالي از ماهواره ها، مؤسسه ژئوفيزيک دانشگاه تهران، انجمن موسيقي ايران و فرهنگستان زبان ايراني و … .
ايشان همچنين مدير عامل شرکت ملي نفت ايران و نيز وزير فرهنگ در دولت دکتر محمد مصدق بود. معروف ترين تئوري علمي دکتر حسابي، نگره بي نهايت بودن ذرات است که بالاترين نشان کشور فرانسه را براي ايشان به ارمغان آورد. استاد حسابي انسان آزاده اي بود و همواره در صحنه تحقيق و تدريس و خدمت حضور داشت و به ترتيب هفت نسل دانشجو و استاد تا سن 90 سالگي پرداخت. نام هاي ايراني، ديدگاني فيزيک، فيزيک حالت جامد مجموعه معادل هاي فارسي اصطلاحات فيزيک، فرهنگ حسابي و رساله توانايي زبان فارسي بخشي از تأليفات اوست. در سال 1366 در کنگره شصت سال فيزيک ايران، از خدمات دکتر حسابي
به عنوان پدر فيزيک نوين ايران، قدرداني گرديد و در سال 1990 به عنوان مرد علمي سال جهان و مرد بين المللي 1991 انتخاب شد. پروفسور محمود حسابي سرانجام در دوازدهم شهريور 1371 ش در نود سالگي و هنگام معالجه بيماري قلب در بيمارستان دانشگاه ژنو بدرود حيات گفت. پيکر وي با حضور بسياري از شاگردان و دانش دوستان بر حَسَب وصيتش در تفرش به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
علي رغم اختناق ايجاد شده توسط رژيم پهلوي، پيگيري نهضت از طرف امام خميني(ره) و روحانيت معظمٌ، در روز عيد فطر سال 1357ش تجلي نمود و مردم در شهرهاي تهران، قم، خمين، کرج و ايلام و ديگر شهرها پس از برگزاري نماز عيد به حرکت در آمده و شعارهاي کوبنده بر ضد رژيم سردادند. در تهران، ده ها هزار نفر براي شرکت در نماز عيد فطر در منطقه قيطريه گرد آمدند و نماز عيد را به امامت آيت اللَّه مفتح به جاي آوردند. آن گاه حجت الاسلام باهنر سخنراني مبسوطي پيرامون اوضاع کشور ايراد نمود. از آن پس، راهپيمايي با شکوه مردم آغاز شد. راهپيمايان در تهران با ابراز محبت به سربازان ارتشي، خواستار پيوستن ارتش به ملت شدند. تظاهرات روز عيد فطر با حضور ميليوني مردم، اين نکته را عيان ساخت که رهبري نهضتي که آغاز شده و هر روز شعله هاي آن، زبانه بيشتري مي کشَد، در دست روحانيان و به زعامت امام خميني(ره) است. نکته قابل توجه در تظاهرات تهران و شهرستان ها، شرکت فعال و گسترده بانوان بود که پا به پاي مردان در اين راهپيمايي حضور داشتند. اين راهيپمايي عظيم و تظاهرات روزهاي بعد، زمينه را براي وقوع حادثه خونين هفدهم شهريور فراهم ساخت و دست رژيم را بار ديگر به خون مردم، رنگين نمود.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام شيخ علي اوسطي در سال 1310 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از مرگ پدرش در کودکي، صبح ها در معادن سنگ و آهک کار مي کرد و شب ها به تحصيل مي پرداخت. اوسطي بعدها راهي حوزه علميه
قم شد و به ادامه تحصيل در علوم اسلامي پرداخت. او پس از شروع مبارزه مجدد و جدي مردم با رژيم سلطنتي در سال 1356 ش، همراه ديگران به مبارزات خياباني پرداخت و با سنگ و فلاخن با کماندوهاي شاه مي جنگيد، از اين رو به "شيخ فلاخن انداز" معروف شده بود. وي در سال 1356، در مقابله با رژيم شاه به همراه مردم دست به راهپيمايي زد و همچنين مراسم چهلم شهداي 19 دي قم را به همراه ديگران اجرا کرد. در سال 57، بارها با سربازان شاه جنگيد و رشادت ها نشان داد تا اين که در 13 شهريور 1357 ش برابر با عيد سعيد فطر، بر اثر اصابت گلوله کماندوها، در قم به شهادت رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوريحان بيروني از برجسته ترين دانشمندان سراسر اعصار بشري و از بزرگ ترين دانشمندان ايراني عهد اسلامي، در سال 362 ق در شهر بيرون واقع در جمهوري ازبکستان امروزي به دنيا آمد. 25 سال نخست عمر خود را در خوارزم گذراند و علوم مختلف را آموخت. سپس به بخارا، پايتخت سامانيان رفت و در آنجا، از حمايت معنوي امير منصور بن نوح ساماني برخوردار گرديد. در اين دوره، ابوريحان با ابن سينا مکاتبات علمي داشته است. ابوريحان در زمان حکومت سلطان محمود غزنوي به دربار راه پيدا کرد و در سفرهاي جنگي محمود به هندوستان و مسافرت هاي ممتد او به آن ديار، همراه وي بود. او در ضمن اين سفرها بود که با دانشمندان آن سامان آشنا شد و علاوه بر فراگيري زبان سانسکريت، علوم و عقايد هندوان نيز آگاهي يافت و کتاب مالَلهِند را نگاشت. آثار ابوريحان بيروني، محدود به مرزهاي تخصصي رشته هاي دانش بشري در آن روزگار نگرديده، بلکه با انديشه وسيع خود، همه ابعاد معرفت را در برگرفته است. اگر دانش هاي نقلي را کنار بگذاريم، وي در معارف عقلي، خصوصاً در شعب علوم اثباتي و انساني، صاحب نظر و موثر است. بيروني نويسنده پرکاري بود که تا بيش از يکصد و شصت اثر از خود بر جاي گذاشت. اين کتب در فنون گوناگون از قبيل رياضي، نجوم، جغرافيا، فيزيک، مکانيک، طبيعي، گياه شناسي، طب، ادبيات، تاريخ، دين و فلسفه به رشته تحرير درآمده اند. وي سرانجام در 2 رجب سال 440ق در 78 سالگي در غزنين درگذشت. در جمهوري اسلامي ايران، 13شهريور،
به پاسداشت مقام علمي آن يگانه روزگار، به نام ابوريحان بيروني مزين شده است.
شرح مناسبت:
تعاون و همکاري مي تواند در جهت رشد و شکوفايي جامعه، نقش بسزايي داشته باشد. با گسترش فرهنگ تعاون، وحدت و يکدلي درجامعه، حاکم و ابتکارها و خلاقيت ها پديدار مي گردد و جامعه از آسيبِ دشمنان مصون مي ماند. در جهان امروز، براي کسب توفيق در کليه مسائل اقتصادي و فرهنگي بايد همکاري باشد تا بتوان به مقاصد عالي دست يافت. به منظور ايجاد اين همکاري، در اصل44 قانون اساسي، بخش تعاوني اقتصاد جمهوري اسلامي ايران، مطرح و شرح و تفصيل آن در 13 شهريور 1370، به تصويب مجلس رسيد. در اين راستا، وزارت تعاون به منظور اعمال نظارت دولت و حمايت و پشتيباني از بخش تعاوني در تاريخ 10 دي 1370 تشکيل گرديد. ايجاد و تأمين شرايط و امکانات کار براي همگان؛ پيشگيري از تمرکز ثروت در دست افراد و گروه هاي خاص؛ جلوگيري از کارفرماي مطلق شدنِ دولت؛ پيشگيري از انحصار، احتکار و تورم؛ توسعه و تحکيم مشارکت و تعاون عمومي بين همه مردم و قرار دادن وسايل کار در اختيار افراد کاري و بيکار، از اهداف بخش تعاون مي باشند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز تعاون
متن:
تَعاوَنُوا عَلَي البِرِّ و التَّقوي و ولا تَعاوَنُوا عَلَي الإثمِ و العُدوانِ
ترجمه:
در نيکوکاري و پرهيزکاري يکديگر را ياري کنيد و در گناه و تجاوز، به يکديگر ياري نرسانيد
آدرس:
مائده، آيه 2.
زير عنوان:
روز تعاون
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لايَزالُ النّاسُ بِخَيرٍ ما أمَرُوا بِالمَعرُوفِ و نَهَوا عَنِ المُنکَرِ و تَعاوَنُوا عَلَي البِرِّ وَالتَّقوي
ترجمه:
مردم هميشه در خير خواهند بود تا وقتي که امر به معروف و
نهي از منکر مي کنند، و در نيکي و پرهيزکاري يکديگر را ياري مي رسانند
آدرس:
تهذيب الأحکام، ج 6، ص 181.
زير عنوان:
روز تعاون
متن:
امام علي عليه السلام: طَلَبُ التَّعاوُنِ عَلي إقامَةِ الحَقِّ دِيانَةٌ و أمانَةٌ
ترجمه:
درخواست همکاري براي برپا کردن حق، نشانه ديانت و امانت [داري]است
آدرس:
عيون الحکم والمواعظ، ح 5563.
زير عنوان:
روز تعاون
متن:
امام علي عليه السلام: مِن واجِبِ حُقُوقِ اللَّهِ عَلَي العِبادِ النَّصيحَةُ بِمَبلَغِ جُهدِهِم وَ التَّعاوُنُ عَلي إقامَةِ الحَقِّ بَينَهُم
ترجمه:
از حقوق واجب خدا بر بندگان، خيرخواهي به اندازه توان، و ياري کردن يکديگر براي برپايي حق در ميان خود است
آدرس:
نهج البلاغه، خطبه 216.
زير عنوان:
روز تعاون
متن:
امام علي عليه السلام: ألا إنَّ الذُّلَّ فِي طاعَةِ اللَّهِ أقرَبُ إلَي العِزِّ مِنَ التَّعاوُنِ بِمَعصِيَةِ اللَّهِ
ترجمه:
آگاه باشيد که خواري در راه اطاعت خدا به عزّت نزديک تر است از ياري کردن يکديگر براي نافرماني خدا
آدرس:
تحف العقول، ص 217.
شرح مناسبت:
صدام حسين، ديکتاتور بعثي عراق، از همان ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي، بغض و کينه خود را نسبت به ايران آشکار نمود و به طور آشکار و پنهان، درصدد تعرض به انقلاب اسلامي برآمد. اعزام ستون پنجم عراق به خوزستان براي انجام اقدامات تخريبي، اخراج ده ها هزار ايراني تبعه عراق و اهداء هزاران قبضه اسلحه سبک به شيوخ منطقه نيز در اين راستا صورت گرفت. همچنين رژيم جنگ طلب عراق از اوايل پيروزي انقلاب اسلامي تا شروع جنگ تحميلي، 563 مورد تجاوز زميني، 221 مورد تجاوز هوايي و 24 مورد تجاوز دريايي به سرزمين اسلامي ايران صورت داد و تنها از ابتداي سال 1359 تا پايان شهريور همان سال، جنگ افروزان بعث عراق، حداقل روزي سه بار به حريم کشورمان تجاوز مي کردند. اين
تجاوزات سرانجام به آغاز جنگ تحميلي عراق عليه ايران و در 31 شهريور 1359 شروع هشت سال جنگ خونين انجاميد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ علي قدوسي در سال 1306 در نهاوند به دنيا آمد. در 15 سالگي به تشويق پدر که عالم معروف شهر بود، راهي قم شد و به تحصيلات حوزوي روي آورد. پس از اتمام سطح، از درس خارج آيت اللَّه بروجردي و حضرت امام بهره برد و فلسفه را از علامه طباطبايي فراگرفت. آيت اللَّه قدوسي در فراگيري رموز فلسفه از خود نبوغ فراواني بروز داد به گونه اي که مورد توجه خاص استاد قرار گرفت و علامه طباطبايي، ايشان را به دامادي خود پذيرفت. وي از سال 41 به جريان سياسي ضدرژيم پيوست و در اين راه متحمل سختي هاي فراوان و زندان گرديد. شهيد قدوسي از اعضاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم و مورد اعتماد قاطع زُعماي حوزه بود و در دوران انقلاب با پيروي از راه امام، همگام با مردم، نهايت تلاش خود را در پيروزي انقلاب اسلامي به کار بست. اين مجاهد نستوه پس از پيروزي نهضت اسلامي، از طرف حضرت امام(ره) به دادستاني کل انقلاب اسلامي، منصوب شد و در اين سنگر به خدمت پرداخت. سرانجام اين عالم رباني در اثر انفجاري توسط منافقين کوردل به فيض شهادت نائل آمد و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سرهنگ هوشنگ وحيد دستجردي در سال 1304 در اصفهان به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن دروس ابتدايي و متوسطه، در سال 1328 وارد آموزشگاه شهرباني شد و پس از 32 سال خدمت در پست هاي مختلف باز نشسته شد. اين شهيد بزرگوار که از طرفداران نهضت اسلامي به رهبري امام خميني(ره) به شمار مي رفت،
پس از پيروزي انقلاب، در اسفند 1357 به خدمت دعوت گرديد و در 24 اسفند 1359 به رياست شهرباني کل کشور منصوب شد. سرهنگ وحيد دستجردي سرانجام در واقعه انفجار دفتر نخست وزيري در 8 شهريور 1360 به شدت زخمي شد و شش روز بعد بر اثر جراحات وارده، به شهادت رسيد و در بهشت زهراي تهران به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در پي پشتيباني هاي مکرر سياسي و اقتصادي دولت کويت از رژيم بعث عراق جهت ادامه تجاوزات اين رژيم به خاک جمهوري اسلامي ايران، از دهم تا چهاردهم شهريور 66، سه فروند موشک "سرگردان" به خاک کويت اصابت کرد که آخرين آن، خسارت کلي به بار آورد. دولت کويت که جمهوري اسلامي را مسؤول اين حمله ها مي دانست، با ارسال شکايتي به سازمان ملل خواستار اقدامات بازدارنده اين سازمان عليه ايران گرديد و در پي آن، ارتباط خويش را با ايران به حداقل رساند.
شرح مناسبت:
دکتر سيد مرتضي آيت اللَّه زاده شيرازي از نوادگان ميرزاي بزرگ شيرازي، در سال 1307 ش در نجف اشرف به دنيا آمد. وي پس از آن که دروس حوزوي را در نجف و سپس تهران پشت سرگذاشت، در 23 سالگي به دانشکده معقول و منقولِ دانشگاه تهران راه يافت و پس از اخذ ليسانس، جهت گذراندن دوره هاي فوق ليسانس و دکتري، راهي دانشگاه قاهره گرديد. دکتر شيرازي در طول اقامت ده ساله خود در مصر و اخذ دکتراي زبان و ادبيات عرب، به مدت پنج سال در دانشگاه الازهر به تدريس زبان و ادبيات فارسي اشتغال داشت و سپس براي گذراندن دوره تخصصي زبان هاي سامي، وارد دانشگاه کمبريج انگلستان شد. وي در طول حيات علمي اش، به مدت 21 سال سردبير نشريه علمي و پژوهشي دانشکده ادبيات بود و به تأليف و ترجمه بيش از 25 اثر و نگارش حدود بيست مقاله در مجلات معتبر داخلي و خارجي توفيق يافت. برخي از آثار استاد شيرازي بدين قرارند: ترجمه کتاب الادب المقارِن با نام ادبيات تطبيقي، فرهنگ
اصطلاحات روز و فرهنگ چند زبانه مجمعُ اللُّغات. اين استاد فرزانه سرانجام پس از عمري تلاش خستگي ناپذير در چهاردهم شهريور 1379 ش در 72 سالگي بر اثر عارضه قلبي چشم از جهان فروبست و در قبرستان شيخان قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
عليرضا عضدالمُلک، برادرزاده مهد عليا مادر ناصرالدين شاه قاجار، در حدود سال 1200 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراگيري تحصيلات مقدماتي وارد دربار محمدشاه قاجار گرديد و پس از چند سال در زمان ناصرالدين شاه که پسر عمه اش بود، به وزارت عدليه منصوب شد. وي در وقايع تحريم تنباکو رابط بين شاه و عده اي از علما بود و تدريجاً جزو امناي دولت و رجال درجه اول محسوب مي شد تا اين که ايلخاني (بزرگ خاندان) قاجار گرديد. عضدالملک، سالياني در زمان سلطنت مظفرالدين شاه و محمد علي شاه، گوشه عزلت گزيده بود و غالباً در منازعات مملکتي به عنوان ريش سفيد مداخله مي کرد. او پس از خلع محمدعلي شاه، چون احمدميرزا سن قانوني نداشت، از طرف فاتحان تهران به عنوان نيابت سلطنت انتخاب شد و تا پايان عمر به مدت چهارده ماه در اين مقام بود. او با تندروي هاي مشروطه خواهان که در روزهاي نخستينِ فتح تهران انجام مي گرفت موافقت نداشت و اعدام شيخ فضل اللَّه نوري را به شدت مورد انتقاد قرار داد. از اين رو سپهدار اعظم، صدراعظم مشروطه را معزول نمود و مستوفي الممالک را به آن سمت منصوب کرد. هر چند وي را مردي زاهد و پاک طينت گفته اند ولي علي رغم اندوختن ثروت فوق العاده، در
نهايت خسّت و امساک زندگي مي کرد و اهل بخشش نبود. عليرضا عضدالملک سرانجام در نيمه شهريور 1289 ش برابر 17 رمضان 1328 ق در حدود نود سالگي درگذشت و در مقبره ناصرالدين شاه در حرم عبدالعظيم مدفون شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمود شاهرودي در حدود سال 1362 ق (1301 ش) در روستايي از توابع شاهرود ولادت يافت. در ابتدا تحت تربيت پدرش سيدعلي بود تا آنکه به خراسان رفت و سپس در 27 سالگي به نجف اشرف عزيمت نمود. آيت اللَّه شاهرودي در نجف از درس هاي خارج اصول آيات عظام آخوند خراساني، آقا ضياءالدين عراقي و سيدابوالحسن اصفهاني بهره برد و به مرتبه اجتهاد نائل آمد. اين فقيه بزرگوار سپس به تدريس روي آورد و در حدود 50 سال، خارج فقه و اصول را براي طلاب و فضلاي نجف اشرف تدريس نمود. پس از وفات آيت اللَّه ابوالحسن اصفهاني جمع کثيري از مردم، مقلد آيت اللَّه شاهرودي شدند. اما پس از رحلت حضرات آيات بروجردي و حکيم، ايشان يکي از بزرگترين مراجع تقليد شيعيان شد. ايشان در جريان حمله مزدوران پهلوي به مدرسه فيضيه قم، جنايات خونبار درباريان را محکوم کرد و در برابر آن موضع گيري نمود. از اين فقيه وارسته آثار متعددي بر جاي مانده که تقريرات بحث هاي آقا ضياءالدين عراقي و ميرزاي ناييني، حاشيه بر کتاب عروةالوثقي و ذخيرةالمؤمنين و … از آن جمله است. از شاگردان ايشان مي توان از آيات عظام: حاج سيدمحمد شاهرودي و شيخ جواد تبريزي، سيدمرتضي فيروزآبادي، سيدجعفر مروّج شوشتري، شيخ محمدرضا رضواني خميني و … نام برد. اين عالم بزرگوار سرانجام در 14
شهريور 1353 ش برابر با 18 شعبان 1395 ق در 91 سالگي در نجف وفات يافت و پس از تشييعي باشکوه، در کربلا مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
در حالي که جمهوري اسلامي ايران، در نبردي نابرابر مشغول دفاع از کيان اسلامي بود و براي عقب راندن دشمن بعث از خاک وطن، فرزندانش را تقديم اسلام مي کرد، دشمنان داخلي و فريب خورده داخلي و عناصر منافق سعي در ايجاد رعب و وحشت در ميان صفوف ملت قهرمان ايران داشتند. اين افراد جاهل و کوردل براي خوش خدمتي به اربابان خارجي خود از هيچ جنايتي فروگذار نمي کردند و جان ملتي را که برايش شعار آزادي خواهي مي دادند، به بازي مي گرفتند. در يکي از اين اعمال وحشيانه، عوامل خود فروخته آمريکا، در يک بمب گذاري در خيابان خيام تهران، بيش از صد نفر از مردم بي گناه کشته و زخمي شدند. در ساعت 19/20 دقيقه بعد از ظهر اين روز، هنگامي که خيابان خيام و اطراف آن مملو از جمعيتي بود که در ايستگاه هاي اتوبوس صف کشيده بودند، بمبي که در زير يک پل اين خيابان کار گذاشته شده بود، منفجر شد و ده ها نفر زنده زنده در آتش سوختند و ده ها نفر ديگر نيز به شدت زخمي شدند. شدت اين انفجار به حدي بود که شيشه هاي ادارات و منازل اطراف آن تا شعاع چند صدمتر شکست و صداي آن تقريباً در تمام تهران شنيده شد. در جريان اين انفجار، يک اتوبوس دو طبقه نيز که در حال حرکت و مملو از جمعيت بود به آتش کشيده شد و تمام مسافران
آن شهيد و مجروح شدند. در محل انفجار بمب، گودالي به عمق 1/5 متر و با وسعت 25 متر مربع ايجاد شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تظاهرات روز عيد فطر، در13 شهريور سال 57، زمينه را براي تظاهرات 16 شهريور فراهم آورد. در روز 16 شهريور 57، در پي دعوت جامعه روحانيت مبارز، حدود دو ميليون نفر از مردم قهرمان تهران به عنوان اعتراض به رژيم، در ميدان شهياد تجمع کردند. در اين روز، نام ميدان شهياد به ميدان آزادي تغيير يافت. در اين راهپيمايي، در حالي که آيت اللَّه طالقاني پيشاپيش جمعيت حرکت مي کرد، مورد هتک حرمت از سوي مزدوران رژيم طاغوت قرار گرفت. ولي انبوه مردم و توقف آنها در خيابان، مانع اقدام پليس گرديد. در ادامه در ميدان آزادي، قطعنامه اي که تهيه شده بود قرائت و مورد تأييد و تصويب مردم قرار گرفت. در اين قطعنامه، آزادي و استقلال، حکومت اسلامي با رهبري امام خميني، آزادي زندانيان سياسي، انحلال ساواک و برچيده شدن رژيم شاه مطرح شده بود. به دنبال تظاهرات مفصل و همه جانبه امروز در تهران و شهرستان ها، هيئت دولت تصويبنامه اي صادر و به موجب آن مقرر گرديد از بامداد روز هفدهم شهريور، در تهران و يازده شهر قم، تبريز، مشهد، اصفهان، شيراز، آبادان، اهواز، کرج، قزوين، کازرون و جهرم حکومت نظامي به مدت شش ماه برقرار گردد.
شرح مناسبت:
به دنبال تظاهرات ميليوني و خشم آلود چند روز اخير ملت انقلابي ايران عليه رژيم سفاک طاغوت، جعفر شريف امامي، نخست وزير رژيم پهلوي، روز شانزدهم شهريور 57، از دو مجلس شوراي ملي و سنا تقاضاي تشکيل جلسه فوق العاده کرد و بعد از ظهر همان روز، جلسه هيئت وزيران تشکيل شد. در اين جلسات، مدتي درباره تسلط يافتن به اوضاع و
راه هاي جلوگيري از آشوب ها و آتش سوزي ها تبادل افکار گرديد. سرانجام شريف امامي ضمن سخناني افزود که کشور به جريان يک توطئه ضد مردمي قرار گرفته است و محرکين اين توطئه نيز شناخته شده اند و چاره اي جز بازداشت آنان نيست. با قوانين فعلي نمي توان متعرض آنان شد و صلاح در اين است که براي تسلط به امور و مهار کردن تظاهرات، در تهران و چند شهرستان ناآرام، حکومت نظامي برقرار شود. شريف امامي قول داد که اعلام حکومت نظامي صرفاً به منظور دستگيري محرکين و عوامل خارجي است و به هيچ وجه براي مقابله با مردم نمي باشد. به اين ترتيب هيئت وزيران، برقراري حکومت نظامي را به تصويب رساند. همزمان با اولين روز از حکومت نظامي در هفدهم شهريور 57، هزاران تن از مردم انقلابي به خاک و خون کشيده شدند و اين حادثه زوال رژيم ستمشاهي را سرعت بخشيد.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا محمدباقر بن احمد آشتياني، در سال 1284ش (1323ق) در خانداني اهل علم و فضيلت در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراغت از سطوح اوليه، به نجف اشرف رفت و در محضر درس آيات عظام: سيد ابوالحسن اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي، سيدابوالحسن اصفهاني و ميرزاي ناييني، فقه و اصول را آموخت. آيت اللَّه آشتياني از آن پس در تهران اقامت گزيد و ساليان طولاني در مدرسه مروي به تدريس معقول و منقول همت گماشت. ايشان همچنين مدتي نمايندگي و وکالت مطلقه از طرف آيت اللَّه سيد ابوالقاسم خويي داشت و شهريه حوزه علميه قم را از طرف معظمٌ له مي پرداخت. از اين دانشمند
فرهيخته بيش ازسي اثر برجاي مانده که کتاب النکاح، کتاب الصّوم، کتاب القضا، تعليقاتي بر فرائد و رساله اي در لباس مشکوک از آن جمله اند. ميرزا محمدباقرآشتياني سرانجام در شب هفدهم شهريور 1363ش برابر با دوازدهم ذي حجه 1404ق در هفتاد و نه سالگي در تهران درگذشت و در شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد حسين بدلا در سال 1286ش (1326ق) در قم به دنيا آمد. وي در ابتدا به فراگيري علوم اسلامي روي آورد و از محضر استاداني همچون: شيخ ابوالقاسم کبير قمي، آخوند ملاعلي همداني و سيد محمدرضا گلپايگاني استفاده نمود. آيت اللَّه بدلا از آن پس در درس آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي حاضر شد و طي ساليان متمادي، به مدارج بالاي علمي و اخلاقي دست يافت. ايشان از آن پس، به تبليغ و ترويج معارف دين و احکام شرعي پرداخت و منشأ خدمات خير گرديد. همچنين حضور آيت اللَّه بدلا در حوزه در مقطع فشارهاي رضاخاني و تلاش هاي آيت اللَّه حائري يزدي جهت حفظ اين کانون نشر معارف ناب دين، دوستي عميق با آيت اللَّه سيدمحمود طالقاني، حضور مداوم و ارتباط با محافل ديني و ملي تهران، موجب گشته بود که در شناخت ماهيت جريان هاي فرهنگي و سياسي جامعه و حوزه، از نگاهي موشکافانه و عبرت جو برخوردار باشد. ذهن و ضمير او به مثابه گنجينه اي گرانسنگ و منحصر به فرد از گفتني هاي تاريخ معاصر ايران و خصال و مَلکات کرداري طيف گسترده اي از مراجع و عالمان حوزه، ميراث ارزنده اي براي طلاب جوان و پژوهشگر به شمار مي رفت
که در اين رهگذر، تعداد زيادي از وجود ايشان بهره بردند. ايشان با اکثر علما و بزرگان حوزه علميه قم در طي هشتاد سال اخير مراوده و رفاقت داشت و سال هاي سال، نماز جماعت يکي از مساجد بزرگ شهر قم را اقامه مي کرد. آيت اللَّه بدلا سرانجام در شب 16 شهريور 1382ش (9 رجب 1424ق) در 96 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه مدفون گرديد.
-
شرح مناسبت:
در 14 ارديبهشت 1306 قانوني از مجلس شوراي ملي گذشت که به موجب آن، دولت، مأمور تأسيس بانکي براي پيشرفت امور بازرگاني و کشاورزي و پيشه و هنر گرديد. سرمايه اين بانک، طبق قانون 150 ميليون ريال پيش بيني شده بود که پس از مدتي 20 ميليون ريال از طرف دولت به اين امر اختصاص يافت. پس از آن، بانک ملي ايران در 17 شهريور 1307 ش رسماً افتتاح شد. در خرداد 1309، دولت حق نشر اسکناس را از بانک شاهنشاهي متعلق به انگلستان باز خريد نمود. حق انحصار چاپ اسکناس در 23 اسفند 1310 به بانک ملي ايران واگذار گرديد. در نهايت از اول فروردين 1311، اسکناس هاي بانک ملي ايران منتشر شد.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني دوم، ايران بي طرفي خود را اعلام کرد و وارد جنگ نشد. اين عمل ايران با واکنش تند دولت هاي متفق مواجه گرديد و به سرنگوني رضاخان و تبعيد او انجاميد. پس از روي کار آمدن محمدرضا پهلوي، متفقين، ايران را تحت فشار قرار داده که عليه آلمان اعلان جنگ دهد. بنابراين، کشور اشغال شده ايران، طبق نظر و خواست متفقين بايد وارد جنگ مي شد و به دول متفق ملحق مي گشت. از اين رو در بامداد هفدهم شهريور 1322 ش (9 سپتامبر 1943 م) فرمان اعلام حالت مخاصمه بين دولت ايران و دولت آلمان صادر گرديد. با اعلان جنگ ايران عليه آلمان، دولت ايران به اعلاميه ملل متحد ملحق گرديد. براساس اين اعلاميه دولت هاي متحد متعهد شدند که با استفاده از همه وسايل و منابع اقتصادي و نظامي خود، جنگ را تا
پيروزي نهايي ادامه دهند. ايران تا پايان جنگ و مدتي پس از آن نيز در اشغال قواي روس و انگليس بود و در طول مدت حضور استعماري آنان در کشور، خسارات و صدمات فراواني به ايران وارد شد.
شرح مناسبت:
در اولين ساعات جمعه، 17 شهريور سال 1357، ارتشبد غلامعلي اويسي، فرماندار نظامي تهران، از راديوي تهران و حومه، حکومت نظامي را اعلام کرد. مردم که از حکومت نظامي اطلاع نداشتند، پيش از ساعت شش صبح براي چهارمين روز متوالي، از خانه ها بيرون آمده و سيل آسا، روي به خيابان ها آوردند. مرکز تجمع آنان، ميدان ژاله (شهداي کنوني) بود. همين که مردم به خيابان ها رسيدند، ناگهان با ديدن تانک ها و زره پوش هاي نظامي و مأموران مسلسل به دستِ حکومت نظامي غافلگير شدند. مأموران مسلح، پس از چند بار اخطار، از زمين و هوا، جمعيت را ناجوانمردانه هدف رگبار مسلسل قرار دادند. در اطراف ميدان، جنازه شهيداني بود که در صحنه نبرد نابرابر، همچنان باقي مانده و خون هايي که هر گوشه اي از ميدان را گلگون کرده بود. در آن روز مزدوران رژيم شاه حتي کساني را که به خانه هاي ديگران پناه مي بردند تعقيب کرده و به شهادت مي رساندند. رژيم پهلوي، تعداد کل شهداي اين روز را 58 نفر و اين تجمع را نقشه خارجي اعلام کرد. هر چند شمار دقيق قربانيان اين حادثه، هيچ گاه مشخص نگرديد ولي آن چه قطعي است، اين رقم از چهار هزار نفر افزون بود. از آن روز، هفدهم شهريور 1357، به جمعه خونين تهران معروف گرديد.
شرح مناسبت:
پس از آن که چندين موشک "کرم ابريشم" به کويت اصابت کرد و دولت کويت در 13 شهريور 1366 ايران را متهم به شليک آنها نمود، مقامات ايران مسؤوليت پرتاب موشک ها را تکذيب کردند. در اين ميان دولت بعث عراق که
پيوسته براي ضربه زدن بيشتر به ايران و وادار کردن آن به پذيرش آتش بس در انتظار بهانه بود، با تکيه بر برتري هوايي خود در آسمان ايران و به بهانه دفاع از خاک کويت، در 17 شهريور 1366 ش، بيش از دوازده هدف را که شامل شهرها، تأسيسات نفتي ايران و نفت کش ها در خليج فارس بود، بمباران کرد و آن را در اعلاميه خود، روز انتقام ناميد. به دنبال اين حمله ها، موشکي از طرف ايران به سوي کويت پرتاب شد و به کشتي کويتي که پرچم آمريکا روي آن نصب بود اصابت کرد و آسيب ديد.
شرح مناسبت:
مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(ره) به منظور جمع آوري، طبقه بندي، حفظ و نگهداري، تنظيم، ترجمه و نشر آثار و انديشه هاي حضرت امام خميني، بنيانگذار کبير جمهوري اسلامي ايران و همچنين فراهم آوردن امکانات لازم جهت ارايه خدمات تحقيقاتي و آموزشي پيرامون انقلاب اسلامي و سيره آن قائد عظيم الشأن تأسيس گرديد. در طي سال هاي پس از آغاز به کار، اين مؤسسه علاوه بر چاپ و نشر کليه آثار و کتب حضرت امام، به تهيه و توزيع کتب و منابع متعدد در مورد ابعاد شخصيتي امام راحل پرداخته و آنها را در تيراژهاي ميليوني منتشر کرده است. همچنين کليه دست خطها و دست نوشته هاي آن امام بزرگوار نيز در آن مؤسسه نگهداري مي شوند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز شهدا
متن:
ولاتَحسَبَنَّ الّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أمواتاً بَل أحياءٌ عِندَ رَبِّهِم يُرزَقُونَ
ترجمه:
هرگز کساني را که در راه خدا کشه شده اند مرده مپندار، بلکه زنده اند و نزد پروردگارشان روزي مي خورند
آدرس:
آل عمران، آيه 169.
زير عنوان:
روز شهدا
متن:
ولاتَقُولوا لِمَن يُقتَلُ في سَبيلِ اللَّهِ أمواتٌ بَل أحياءٌ و لکِن لاتَشعُرونَ
ترجمه:
به کساني که در راه خدا کشته مي شوند مرده نگوييد، بلکه آنان زنده اند، امّا شما در نمي يابيد
آدرس:
بقره، آيه 154.
زير عنوان:
روز شهدا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أوَّلُ مَن يَدخُلُ الجَنَّةَ شَهِيدٌ
ترجمه:
نخستين کسي که وارد بهشت مي شود شهيد است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 2635.
زير عنوان:
روز شهدا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أشرَفُ المَوتِ قَتلُ الشَّهادَةِ
ترجمه:
شرافت مندانه ترين مرگ، شهادت است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 100، ص 8.
زير عنوان:
روز شهدا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن سَألَ اللَّهَ الشَّهادَةَ بِصِدقٍ بَلَّغَهُ اللَّهُ مَنازِلَ الشُّهَداءِ و إن
ماتَ عَلي فِراشِهِ
ترجمه:
هر کس صادقانه از خداوند شهادت بخواهد، خداوند او را به مقام شهيدان مي رساند، هر چند در بستر بميرد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9788.
زير عنوان:
روز شهدا
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن قُتِلَ في سَبيلِ اللَّهِ لا يُعَرِّفُهُ اللَّهُ شَيئاً مِن سَيِّئاتِهِ
ترجمه:
هر که در راه خدا کشته شود، خداوند چيزي از گناهانش را به او نمي نماياند
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 15، ص 16.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جلال آل احمد 11 آذر در سال 1302 در تهران متولد شد. وي در سال 1322 رسماً عضو حزب توده شد و در کنار فعاليت هاي سياسي، در رشته ادبيات فارسي، موفق به اخذ دانشنامه ليسانس گرديد. در سال 1326 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد. جلال، نويسندگي را از 16 سالگي آغاز کرده بود و پس از اين که جذب حزب توده شد با آثار "کسروي" آشنا گرديد. در مبارزه حزبي آل احمد جز شکست و سرخوردگي چيزي وجود ندارد، اما نهضتي که عميق ترين تأثير را بر روحيه او گذارد قيام 15 خرداد 1342 مي باشد. جلال آل احمد در اين هنگام به اين حقيقت رسيد که هر چه مکتب غيرخودي هست، جز فريب و استثمار و استعمار، چيزي ندارند. وي به اين نتيجه رسيد که تنها اميد رهايي بسيج توده ها در دست روحانيت آگاه است نه روشنفکران غرب و شرق زده. بعد از اين که جلال نسبت به روحانيت و به ويژه امام خميني)ره(اظهار علاقه نمود، ساواک او را مورد تهديد قرار داد و سعي کرد که جلال را از روحانيت جدا کند. در سال 1347، جلال تهديد به مرگ شد. ساواک مي خواست که وي را بدون سر و صدا از ميان بردارد. سرانجام در يک صحنه ساختگي و مشکوک در اين روز، بدون هيچ گونه سابقه بيماري در 46 سالگي دارفاني را وداع گفت. پيکر جلال آل احمد در مسجد فيروزآبادي در ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
علي نقي وزيري در سال 1266 به دنيا آمد و از چهارده سالگي با موسيقي آشنا شد. وي در 31 سالگي
به مدت 5 سال در پاريس و برلين به تحصيل و تجربه در علوم متعارف موسيقي غرب پرداخت. وزيري در 1302 که به ايران بازگشت، مدرسه عالي موسيقي را تأسيس کرد و به چاپ کتاب هاي متعدد و کنسرت ها و ضبط صفحات گرامافون اقدام نمود. وزيري از سال 1314 که حاضر نشد ارکستر مدرسه را براي نوازندگي در يک ميهماني درباري شرکت دهد، از کار برکنار شد و به خانه نشيني روي آورد. با استفاده از اين فرصت، به تحقيق در زمينه موسيقي پرداخت و هيئت علمي دانشگاه تهران پس از مدتي وي را به عنوان استاد کرسي هنر و زيباشناسي به تدريس در دانشگاه مأمور کرد. وزيري پس از شهريور 1320 به رياست اداره موسيقي کشور و مجله موسيقي و اداره راديو مشغول شد، اما چون با کارشکني ها مواجه گرديد به دانشگاه برگشت و تا پايان زندگي به تدريس پرداخت. او اولين پايه گذار و پدر موسيقي جديد ايران پس از انقلاب مشروطه است و بايد او را پايه گذار موسيقي جديد ايران دانست. وزيري در ساختن و پرداختن نخستين سرود ملي جمهوري اسلامي ايران نيز فعاليت کرد و قطعاتي مانند اي وطن، خاک ايران و نيز مارشِ ظَفَر را ساخت. استاد وزيري همچنين اولين کتاب در رشته موسيقي ايراني به شيوه علمي را با نام "شيوه نامه" تار نگاشته است. استاد علي نقي وزيري سرانجام در 92 سالگي در گذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه مهدي مدرس يزدي در سال 1287 ش (1326 ق) در يزد به دنيا آمد و پس از گذراندن دروس مقدماتي، در سيزده سالگي وارد حوزه علميه قم شد. سپس راهي نجف گرديد و از محضر درس عالمان نامداري همچون سيد ابوالحسن اصفهاني و آقاضياء الدين عراقي به مدارج والاي علمي رسيد. وي همچنين از آيات عظام شيخ عبدالکريم حائري يزدي، سيد حسين بروجردي، سيد محمدتقي خوانساري، سيد ابوالحسن اصفهاني و آقا ضياء الدين عراقي گواهي اجتهاد دريافت کرد و مورد وثوق آنان قرار گرفت. اين فقيه جليل پس از مدتي به اصرار جمعي از مؤمنين تهران به اين شهر عزيمت نمود و به مدت بيش از پنجاه سال در محله امامزاده يحيي، به تدريس خارج فقه و اصول، ارشاد مردم و تأليف کتب پرداخت. همچنين حواشي بر کتب عروةُالوثقي، رسايل و مکاسب و نيز ديوان اشعار از جمله آثار اوست. آيت اللَّه مهدي مدرس يزدي سرانجام در 18 شهريور 1371 برابر با 11 ربيع الاول 1413 ق در 83 سالگي به جوار رحمت حق تعالي شتافت.
شرح مناسبت:
در روز 18 شهريور 1380، مصادف با ميلاد با سعادت حضرت زهرا(س) خبرگزاري زنان جمهوري اسلامي فعاليت خود را آغاز کرد. مهم ترين هدف از راه اين خبرگزاري، توجه همه جانبه به موضوعات مربوط به زنان است تا مشکلات و مسائل آنان را به صورت گسترده منعکس کند. نکته ديگر، بُعد بين المللي آن است، چرا که اخبار و گزارش هايي که از زنان ايراني در خارج از کشور منعکس مي شود، وضعيت زنان را به شکل واقعي بيان نمي کند. به اين ترتيب، اطلاع
رساني درست مي تواند زن را در بهترين جايگاه انساني و اجتماعي خود قرار دهد. حوزه هاي فعّاليت اين خبرگزاري در زمينه هاي علمي، فرهنگي، اجتماعي، هنري، ورزشي، سياسي و ادبي است.
شرح مناسبت:
نه ماه پيش از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلي شاه قاجار، روزنامه ادبي و فکاهي کوچکي به نام نسيم شمال در شهر رشت انتشار يافت که مدير آن سيداشرف الدين حسيني قزويني معروف به گيلاني بود. وي مندرجات نسيم شمال را که غالباً اشعار فکاهي و انتقادي بود، خود مي نگاشت و اشعار ديگران را در آن چاپ نمي کرد. اين روزنامه به قدري در ميان توده مردم محبوبيت داشت که مدير آن را نسيم شمال مي ناميدند و هرگاه که منتشر مي شد، ولوله اي در شهر به وجود مي آورد. آن چه در ايرانِ آن روز مي گذشت در شعر و روزنامه وي منعکس مي شد و از جور و تبعيض و بي عدالتي شکوه مي کرد. علاوه بر جوهر و درون مايه اجتماعي و انتقادي اشعار منتشر شده در نسيم شمال و سخن از دل برآمده سيد اشرف الدين، نکات ظريف ديگري شعر او را دلنشين کرده و بدان رواج و اشتهار بخشيده که در خور توجه است. نخست طرح مسائل جدي به صورت فکاهي همراه با طعن و طنز و کنايه به نوعي که هر کس از توده مردم درد خود را در سروده هاي او مي ديد. ديگر اينکه، پرورندان اين معاني به زبان ساده گفتار مردم کوچه و بازار، فارغ از هر نوع محافظه کاري ادبي. وي بعدها به عنوان محبوب ترين و معروف ترين
شاعر ملي عهد مشروطه شناخته شد و روزنامه اش در تهران انتشار يافت. اين روزنامه به مدت بيست سال، هر هفته توزيع مي گشت و پس از مرگش نيز، انتشار آن تا مدتي ادامه يافت.
شرح مناسبت:
پس از شکست قواي محمدعلي شاه قاجار از مشروطه طلبان و فتح تهران توسط آزادي خواهان، محمدعلي شاه قاجار به سفارت روس پناهنده شد. پس از مذاکرات مفصَّل بين محمدعلي شاه قاجار پادشاه مخلوع و هيئت مديره کميسيون عالي، متشکل از نمايندگان مجلس و … ، قرار بر اين شد که شاهِ قاجار به همراه خانواده خود و همراهان، سفارت روس را به مقصد اروپا ترک کنند. از 25 تيرماه 1288 که محمدعلي شاه به سفارت روس پناهنده شد تا اين روز در حدود پنجاه و هفت روز طول کشيد، سرانجام شاه قاجار به همراه 120 قزاق ايراني، به خواري از ايران رانده شد. او به روسيه رفت و در بندر اُدِسا در کنار درياي سياه، مسکن گزيد. طبق توافق و پيمان، قرار شد که دولت ايران، ساليانه، يکصد هزار تومان به محمدعلي ميرزا و خانواده وي پرداخت کند و در عوض او هم املاکش را به دولت واگذار کرده، جواهرات سلطنتي را پس بدهد. با عزل محمدعلي شاه قاجار، احمد ميرزا به پادشاهي قاجار رسيد، هرچند به دليل اين که دوازده ساله بود، تا سالياني، قدرت در دست نايب السلطنه قرار داشت و اوضاع مملکت روز به روز بدتر مي شد. دو سال پس از تبعيد محمدعلي شاه، وي در سر، سوداي سلطنت کرد و با تعدادي از هوادارانش وارد ايران شد. ولي اين عمل، تحقق نيافت و
از آن پس، مقرري او نيز قطع شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمود طالقاني در سال 1289 شمسي (1329ق) در طالقان ديده به جهان گشود. وي پس از فراگيري دروس مقدماتي در زادگاه خود، راهي قم گرديد و پس از شرکت در درس خارج حضرات آيات: سيد محمد حجت کوه کمره اي و سيد محمدتقي خوانساري، از آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي، اجازه اجتهاد گرفت. مبارزات ايشان از زمان ورود به حوزه علميه قم شروع شد. در سال 1318، براي اولين بار، خشم خويش به رژيم را با صدور يک اطلاعيه در رابطه با کشف حجاب ابراز کرد و در پي آن دستگير و زنداني شد. پس از شهريور 1320، مبارزه را به طور رسمي آغاز کرد و پس از وقفه اي در اين ميان، به جرم پنهان کردن شهيد نواب صفوي راهي زندان گرديد. وي در سال هاي 1330 و 1331 بنا به پيشنهاد آيت اللَّه بروجردي براي شرکت در تشريک مساعي بين مسلمين، به کشورهاي مصر و اردن سفر کرد. آيت اللَّه طالقاني با پيروي از امام خميني(ره) در سال 1342 وارد مبارزه با رژيم گرديد که در اين راه چندين بار محکوم به زندان شد. او در طول دوران زندان،مرارت هاي فراواني را تحمل کرد ولي در راه تحقق آرمان بلند خويش، لحظه اي از خود خستگي و تزلزل نشان نداد. آيت اللَّه طالقاني در طي بيش از يازده سال زندان، همواره به عنوان الگوي مقاومت و پايداري مطرح بود و پس از هر بار آزادي، راه گذشته خود را در مسير انقلاب اسلامي ادامه مي داد. اين عالم مجاهد، پس از
آزادي از زندان در سال 1357، نقش مهمي در برپايي راهپيمايي عظيم و پرشور تاسوعا و عاشوراي آن سال داشت.
آيت اللَّه طالقاني، پس از پيروزي انقلاب، به رياست شوراي انقلاب برگزيده شد و در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسي، به نمايندگي مردم تهران انتخاب گرديد. اين مبارز نستوه، در اوايل مرداد 1358، از سوي امام خميني، به امامت جمعه مردم تهران منصوب شد و آخرين نماز جمعه ايشان در سالگرد کشتار خونين 17 شهريور، در بهشت زهرا برگزار گرديد. آيت اللَّه طالقاني در کنار سال هاي متمادي مبارزه، از فعاليت هاي علمي غافل نگرديد و آثار متعددي را به وجود آورد که تفسير پرتوي از قرآن در 6 جلد، پرتوي از نهج البلاغه، آزادي و استبداد، درسي از قرآن و درس وحدت، از آن جمله اند. سرانجام اين عالم بزرگ و مبارز انقلابي در 19 شهريور 1358 در 69 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي باشکوه در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از استعفاي دولت موقت به رياست مهندس بازرگان به دليل تسخير لانه جاسوسي آمريکا توسط دانشجويان پيرو خط امام در تهران، اولين انتخابات رياست جمهوري برگزار گرديد و ابوالحسن بني صدر توانست با تزوير و عوام فريبي و نشان دادن خود به عنوان پيرو انقلاب و امام به اين مقام دست يابد. بر سر انتخاب نخست وزير و مسؤول انتخاب کابينه تا مدت ها بحث و اختلاف وجود داشت تا اين که با نظر مثبت حضرت امام و رأي اعتماد مجلس شوراي اسلامي، شهيد رجايي به نخست وزيري رسيد و مأمور تشکيل کابينه گرديد. وزراي کابينه
پس از اخذ رأي اعتماد از مجلس، به عنوان اولين دولت مکتبي، کار خود را در نظام اسلامي آغاز کردند. بني صدر در برابر اين انتخاب، در ابتدا بناي مخالفت گذاشت ولي وقتي احساس کرد در مقابل مجلس کاري از پيش نخواهد بُرد، به ناچار با اين انتخاب موافقت نمود. اما در هر فرصت ممکن، از تضعيف شخصيت شهيد رجايي در افکار عمومي خودداري نمي کرد. در برابر جسارت ها و اهانت هاي بني صدر به عنوان رئيس جمهور، شهيد رجايي با توجه به حساسيت جوّ موجود، تمامي اين تلخي ها و اهانت ها را در کمال صبر و بردباري و متانت تحمل نمود و در مواقع لزوم، با ارايه استدلال هاي محکم و منطقي، به ايرادات مکرر بني صدر پاسخ مي داد. در نهايت، کارشکني هاي بني صدر و اختلاف آفريني هاي او، کار را به جايي رسانيد که به بنابه توصيه امام، مجلس شوراي اسلامي مسأله عدم کفايت سياسي او را به بحث گذاشت و با رأي مثبت به آن، بني صدر از رياست جمهوري عزل گرديد. پس از آن، انتخابات دوره دوم رياست جمهوري برگزار شد که به انتخاب شهيد محمدعلي رجايي به اين مقام انجاميد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ ضياءالدين آملي در سال 1283ش (1323ق) در خانواده علم و فضيلت و تقوا در شهر تهران ديده به جهان گشود. خانواده ايشان از عالمان معتبر به شمار مي آمدند و پدر ايشان، آيت اللَّه محمدتقي آملي، از فقها و فلاسفه بزرگ زمان خود بود. آيت اللَّه ضياءالدين آملي از کودکي به همراه پدر راهي نجف اشرف شد و پس از طي
دروس مقدمات و سطح در محفل درس خارج حضرات آيات: ميرزامحمد حسين ناييني، سيدابوالحسن اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي، ميرزا ابوالحسن مشکيني و شيخ محمدکاظم شيرازي جاي گرفت. ايشان داراي استعداد وافري بود و تحصيلات خود را به نيکوترين وجه به پايان رساند به طوري که پيش از سي سالگي به درجه اجتهاد نائل آمد. آيت اللَّه آملي در اين هنگام به دامادي آيت اللَّه سيد حسين طباطبايي قمي، از علماي بزرگ زمان، درآمد و از آن پس حلقه درس خود را در تهران و آمل تشکيل داد. ايشان سال هاي دراز به نمايندگي از آيت اللَّه سيد محسن حکيم و آيت اللَّه سيد حسين بروجردي در کشور مصر به سر برد تا به نشر معارف اهل بيت و حمايت از حوزه تشيع پرداخت. وي در مصر رهبري و زعامت شيعيان آن سامان را برعهده داشت و کرسي تدريس فقه جعفري در دانشگاه الازهر مصر را تاسيس کرد. آيت اللَّه ضياءالدين آملي در سال هاي بعد به دليل دشمني حکومت وقت با شيعيان، به تهران بازگشت و به ادامه فعاليت هاي مذهبي و ديني خود پرداخت. اين عالم وارسته، زهد و بي توجهي به زخارف دنيوي را سرلوحه اعمال خود قرار داده بود و به قرآن و احاديث اهل بيت(ع) عشق مي ورزيد. به طوري که در پنجاه سالگي تصميم به حفظ قرآن گرفت و پس از مدتي، اين کتاب آسماني را از حفظ نمود.
آيت اللَّه ضياءالدين آملي سرانجام در نوزدهم شهريور 1361ش برابر با بيست و يکم ذي قعده 1402ق در 78 سالگي در تهران درگذشت و در جوار حرم مطهر امام رضا(ع) در مشهد
به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تسخير شهر کابل توسط قواي طالبان و عقب نشيني نيروهاي دولت اسلامي افغانستان، سفارت ايران از کابل به مزار شريف منتقل شده و کارمندان سفارت ايران در آن شهر به امور ديپلماتيک خود مشغول گرديدند. با حمله نيروهاي افراطي گروه طالبان و اشغال مزار شريف، سفارت ايران در اين شهر مورد هجوم وحشيانه اين گروه قرار گرفت و بدون توجه به مصونيت سياسي و قوانين بين المللي، نُه ديپلمات ايراني و خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي را به شهادت رساندند. با اين حال، گروه طالبان از پخش خبر شهادت اين افراد امتناع مي نمود تا اينکه پس از 33 روز، شهادت ديپلمات ها و خبرنگار ايراني را اعلام کردند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيداسداللَّه مدني در سال 1292 ش (1323ق) در روستايي در آذرشهر آذربايجان شرقي چشم به جهان گشود و در سنين جواني براي تحصيل علوم ديني به قم عزيمت نمود. وي پس از گذراندن دروس مقدماتي و سطح، در حدود چهار سال به تحصيل دروس فقه و اصول در محضر حضرت امام خميني(ره) مشغول شد. سپس راهي نجف اشرف گرديد و در جلسات درس حضرات آيات: سيدابوالحسن اصفهاني، سيد عبدالهادي شيرازي، سيد محسن حکيم و سيد ابوالقاسم خويي شرکت نمود. آيت اللَّه مدني، سال ها پيش از ورود به عرصه مبارزات سياسي، در مقابل افکار ضدديني کسروي مقابله کرده بود و با شهيد نواب صفوي همکاري داشت. با آغاز قيام مردمي ايران به رهبري حضرت امام خميني(ره) و تبعيد آن حضرت به نجف اشرف، آيت اللَّه مدني در کنار استاد و رهبر خود قرار گرفت و در ايام سفر به ايران، ضمن
نام بردن از حضرت امام، رسالت و وظايف مردم مسلمان را در برابر رژيم پهلوي بيان مي کرد. آيت اللَّه مدني در سال 1350 به فرمان امام جهت تدريس علوم ديني به خرم آباد رفت و در آنجا حوزه علميه تأسيس نمود. چندي بعد بر اثر فعاليت هايي که عليه رژيم ستم شاهي داشت به مدت بيش از سه سال به شهرهاي مختلف تبعيد شد و با اوج گيري انقلاب اسلامي، از تبعيد به قم بازگشت. اين روحاني مبارز، پس از پيروزي انقلاب به دعوت مردم همدان، راهي اين شهر گرديد و از طرف مردم اين استان به مجلس خبرگان قانون اساسي راه يافت.
آيت اللَّه مدني پس از شهادت آيت اللَّه قاضي طباطبايي، نخستين امام جمعه تبريز، از سوي امام خميني(ره) به عنوان نماينده ولي فقيه و امام جمعه تبريز انتخاب شد و در اين سنگر به پاسداري و حراست از آرمان هاي انقلاب اسلامي همت گماشت. اين مجاهد نستوه سرانجام در بيستم شهريور 1360 ش برابر دوازدهم ذي قعده 1401 ق در 68 سالگي در همين سنگر پس از اقامه نماز در محراب نماز جمعه تبريز توسط منافقين به شهادت رسيد. و پس از تشييعي با شکوه در تبريز و قم، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعباس خاتم يزدي در سال 1309 ش (1349 ق) در يزد متولد شد. وي پس از اتمام مقدمات و سطح در زادگاه خود، در سال 1334 ش راهي قم گرديد و در درس خارج آيات عظام: سيد محمد محقق داماد، سيد محمدرضا گلپايگاني، محمد علي اراکي و حضرت امام خميني(ره) شرکت نمود. آيت اللَّه خاتم در سال 1339 ش وارد حوزه نجف اشرف شد و در اقامت 18 ساله خود در آن شهر، از محضر درس حضرات آيات: سيد محسن حکيم، سيد محمود شاهرودي و حضرت امام و به ويژه از درس آيت اللَّه خويي بهره هاي وافري برد تا به مقام عالي اجتهاد دست يافت. ايشان همچنين در نجف به عضويت شوراي استفتاء امام خميني درآمد و به نمايندگي و وکالت معظمٌ له به حج مشرف شد. آيت اللَّه خاتم يزدي علاوه بر تدريس سطوح در نجف، پس از ورود به قم، مشغول تدريس درس خارج فقه و اصول گرديد و شاگردان فاضلي تربيت نمود. ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي عضو دفتر استفتاء امام، دبير شوراي سياست گذاري ائمه جمعه و نماينده مردم استان يزد در مجلس خبرگان از دوره اول بود. اين عالم رباني سرانجام در بيستم شهريور 1380 ش برابر با 22 جمادي الثاني 1422 ق در 71 سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييعي شکوهمند، در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در بامداد روز سه شنبه بيستم شهريور 1380 ش برابر با يازدهم سپتامبر 2001 ميلادي، چندين هواپيماي مسافربري خطوط هوايي آمريکا توسط چند تن از اعضاي گروهک هاي تروريستي ربوده شد. دقايقي
بعد در ساعت 8/45 دقيقه و 9 بامداد، 2 فروند از اين هواپيماها به ساختمان هاي عظيم تجارت جهاني در نيويورک کوبانده شدند. با اين حمله تروريستي، نخستين رويداد بزرگ هزاره سوم ميلادي رقم خورد و ساعاتي بعد، اين ساختمان ها، در فضايي دهشتناک فرو ريخت. همزمان با حمله به برج هاي دوقلو در نيويورک، هواپيماي ديگر ربوده شده، به ساختمان مرکزي وزارت دفاع آمريکا (پنتاگون) در واشنگتن برخورد کرد و خساراتي به بار آورد. همچنين هواپيماي چهارم در ايالت ويرجينيا سقوط کرد. در اين واقعه هزاران نفر جان خود را از دست داده و خسارات سنگيني به کشور آمريکا وارد آمد. واکنش هاي گوناگون جهاني درباره اين حادثه ابراز شد که دگرگوني رويکرد ايالات متحده آمريکا در عرصه سياست خارجي و جهاني آن کشور، يورش همه جانبه به پناهگاه هاي گروه القاعده در افغانستان و سرنگوني رژيم طالبان از آن جمله اند. هرچند دولت آمريکا، مسبّبان اصلي اين حادثه را گروه القاعده و طالبان مي دانست، با اين حال علي رغم بمباران متعدد افغانستان و حضور نيروهاي نظامي آمريکا در افغانستان، موفق به دستگيري رهبرانِ اصلي آن گروه نشدند.
شرح مناسبت:
روحاني مجاهد، شيخ محمد خياباني در سال 1259 ش (1297 ق) در خامنه در نزديکي تبريز متولد شد. وي پس از فراگيري علوم مقدماتي، از محضر حضرات آيات سيد ابوالحسن انگجي و ميرزا عبدالعلي، فقه و اصول و هيئت و نجوم را آموخت و پس از مدتي به تدريس پرداخت. زندگي شيخ محمد خياباني پس از پيروزي مشروطه در سال 1285 ش، با تأسيس انجمن ايالتي در تبريز، وارد مرحله تازه اي گرديد و
در جريان محاصره تبريز، در دفاع از شهر نقش مهمي ايفا کرد. در زمان خياباني اوضاع جهان اسلام و به ويژه ايران، به خاطر دخالت هاي بيگانگان از جمله روسيه، انگليس و آلمان، بسيار آشفته و تأسف انگيز بود. پس از خلع محمدعلي شاه از سلطنت، خياباني در سي سالگي به عنوان نماينده مردم تبريز راهي مجلس شوراي ملي گرديد. او با اولتيماتوم روسيه در مجلس دوم مخالفت کرد و همچنين با قرارداد استعماري وثوق الدوله با دولت انگلستان (قرارداد 1919) نيز به مبارزه برخاست. شيخ محمد خياباني، از آنجا که حکومت مرکزي را ضعيف و وابسته مي ديد، ايجاد يک تحول اساسي در سيستم حکومت ايران و احياي آزادي را گام نخست براي خانه تکاني ايران و بيرون راندن اشغالگران خارجي مي دانست. ولي برداشتن گام اول را از طريق مذاکره سياسي امکانپذير نمي شمرد و تنها راه را در قيام و مقاومت دليرانه در برابر استبداد و دخالت خارجي مي دانست. از اين رو، بعد از قبول قرارداد 1919 م از سوي دولت ايران، در تبريز دست به قيام زد. وي در جريان اين قيام که از 17 فروردين 1299 شمسي، آغاز شد، نهادهاي دولتي تبريز را به تصرف خود درآورد و شهر را از دست دولتيان خارج ساخت.
قيام پيروزمندانه مردم تبريز به رهبري شيخ محمد خياباني، بيش از پنج ماه ادامه داشت اما به دليل خيانت کساني که قول همکاري داده بودند، کم بودن نيروها و حضور قواي قزاقخانه در کنار شهر تبريز و همکاري آن ها با حکومت مرکزي، اين قيام به شکست منجر شد. سرانجام با ورود نيروهاي دولتي، قزاقان
به فرمان مُخبرالسلطنه فرستاده ويژه مشيرالدوله، صدراعظم وقت، شيخ محمد خياباني را در 21 شهريور 1299 برابر با 29 ذي حجه 1338ق در چهل سالگي به شهادت رساندند و او را در گورستان سيد حمزه تبريز به خاک سپردند. بعدها، آن گورستان به مدرسه تبديل شد و پس از ويراني مدرسه، مقبره خياباني هم از بين رفت.
شرح مناسبت:
اقبال يغمايي، روزنامه نگار، نويسنده، مترجم و مصحح در سال 1295 ش در يکي از روستاهاي خور و بيابانک در استان اصفهان به دنيا آمد. وي برادر حبيب يغمايي، صاحب مجله يغما بود. اقبال پس از اتمام تحصيلات مقدماتي به تهران آمد و وارد دارالفنون گرديد. او سپس وارد دانشسراي مقدماتي شد و بعدها در وزارت فرهنگ و هنر مشغول خدمت گرديد. اقبال در سال 1327 ش در دانشکده ادبيات دانشگاه تهران به مدت سه سال به تدريس پرداخت. وي مدتي سرپرست مجله آموزش و پرورش را بر عهده گرفت و پس از چندي، خود مستقلاً اقدام به نشر مجله دانش آموز نمود. طُرفه ها، داستان پيامبران و شهيد راه آزادي، تصحيح ابومسلم نامه و ترجمه تشبيهات شاعرانه از جمله آثار يغمايي مي باشند. حبيب يغمايي سرانجام در 21 شهريور 1376 در هشتاد و يک سالگي در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندانِ بهشت زهرا مدفون شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه علي احمدي ميانِجي در سال 1305 ش (1345ق) در يکي از روستاهاي شهرستان ميانه در آذربايجان شرقي و در خانواده اي اهل علم و ديانت به دنيا آمد. وي پس از پشت سر گذاشتن مقدمات و سطوح در زادگاهش و تبريز، راهي حوزه علميه قم شد و از محضر حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، سيدمحمد محقق داماد و سيد محمد رضا گلپايگاني استفاده نمود. آيت اللَّه ميانِجي همچنين با شرکت در درس فلسفه و تفسير علامه طباطبايي، بنيه علمي خويش را استوار ساخت. وي همزمان با تحصيل و نيز تدريس، جلسات بحث پيرامون مسائل فقهي، حديثي، کلامي، تفسيري و تاريخي تشکيل داد که اين
جلسات بيش از پنجاه سال به طول انجاميد. آيت اللَّه احمدي ميانِجي با آغاز نهضت اسلامي مردم به رهبري امام خميني(ره)، به کاروان انقلاب پيوسته و در اين راه متحمل سختي هاي متعددي شد. ايشان از جمله افراد مؤثري بود که به همراه ديگر استادان حوزه علميه، جامعه مدرسين حوزه علميه قم را تاسيس کرد و نامش در ذيل تمام اعلاميه هاي جامعه مدرسين عليه رژيم ستم شاهي به چشم مي خورد. ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز هماره در سنگر خدمت حضور داشت و سه مرتبه به عنوان نماينده مردم استان آذربايجان شرقي، به نمايندگي مجلس خبرگان رهبري برگزيده شد. آيت اللَّه احمدي ميانِجي سرانجام پس از عمري مجاهدت و تزکيه نفس و نيز فعاليت هاي مذهبي و سياسي در 21 شهريور 1379 ش برابر با 12 جمادي الثاني 1421ق در 74 سالگي در قم دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي باشکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج ميرزا ابراهيم بن حسين خويي معروف به علامه خويي در حدود سال 1210ش (1247ق) در شهر خوي به دنيا آمد. وي پس از طي مقدمات و سطوح، راهي حوزه علميه نجف اشرف شد و در محضر عالماني همچون شيخ مرتضي انصاري و سيدحسين کوه کمره اي، به مدارج والايي در علم دست يافت. علامه خويي همچنين از استادان نام آوري همچون شيخ محمدحسين کاظمي و شيخ مهدي نجفي کاشف الغطا، روايت مي کرد. او داراي جود و بخشش و علوّ طبع و مناعت نفس و انفاق في سبيل اللَّه بود و ثروت قابل توجهي که از پدرانش به او رسيده بود در راه خدا انفاق کرد. از اين عالم رباني آثار متعددي بر جاي مانده که حاشيه بر رسائل شيخ انصاري، شرح نهج البلاغه موسوم به الدُّرَّةُ النّجفيه و شرح چهل حديث از آن جمله است. علامه خويي در زمان خود، به عنوان مجتهد بزرگ شهر، مورد احترام فوق العاده مردم بود و افراد در مسائل گوناگون به ايشان رجوع مي کردند. حاج ميرزا ابراهيم خويي سرانجام در بيست و دوم شهريور 1286ش برابر با ششم شعبان 1325ق در جريان مربوط به حوادث مشروطه در هفتاد و شش سالگي در خوي به شهادت رسيد و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مهدي قلي هدايت معروف به مُخبر السَّلطنه در سال 1243 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از اتمام دورس خود در دارالفنون، به رياست گمرک و پست آذربايجان رسيد و پس از مدتي به عنوان مترجم آلماني در دربار مظفرالدين شاه مشغول به کار گرديد. مهديقلي پس از صدور فرمان مشروطه به وزارت علوم رسيد و پس از حضور در چند کابينه و سپس به توپ بستن مجلس، به اروپا گريخت. وي وقتي پس از عزل محمد علي شاه به ايران آمد به حکومت آذربايجان فرستاده شد ولي بر اثر مخالفت با ستارخان و باقرخان، بار ديگر به اروپا فراري شد. مهديقلي هنگامي که به ايران بازگشت پُست هاي متعددي را بر عهده گرفت که ولايت آذربايجان يکي از آن ها بود و شهادت شيخ محمد خياباني و چند قيام محلّي ديگر در آن زمان اتفاق افتاد. وي پس از کودتاي سيد ضياءالدين طباطبايي، بارها به وزارت هاي مختلف دست يافت و سپس به رياست ديوان عالي کشور رسيد. در خرداد 1306 که مستوفي الممالک از رياست دولت کناره گيري کرد، قرعه فال به نام مخبرالسلطنه هدايت افتاد و او به صدراعظمي دست يازيد. در دوران نزديک به شش سال و نيم نخست وزيري مخبرالسَّلطنه، پايه هاي ديکتاتوري رضاخان پهلوي استوار شد و پس از مدتي، وي همچون غلام حلقه به گوشي بود که فقط دستورات شاه را بدون چون و چرا اجرا مي کرد. سرانجام دوران او سپري شد و در شهريور 1312 از کار بر کنار گرديد. به اين ترتيب پرونده سياسي و اداري
حاج مهديقلي هدايت که در دوران پنج پادشاه، مصدر مشاغلي بود بسته شد و از آن پس کاري به وي ارجاع نگرديد. سرانجام وي در 22 شهريور 1334ش در 91 سالگي درگذشت.
مهديقلي هدايت نزديک به پنجاه سال در صحنه سياسي ايران بازيگري کرد و علاوه بر کسب صدارت عظمي، به چهارده بار وزارت، چهار بار استانداري، يک بار رياست ديوان عالي کشور و نيز نمايندگي مردم تهران در مجلس نيز دست يافت.
شرح مناسبت:
با اکتشاف نفت، عمليات کشف، استخراج، توزيع و فروش اين ماده مهم، در دست کمپاني هاي بزرگ غربي قرار گرفت و آنان بهاي نفت را به ميل خود تعيين کرده، منافع و مصالح توليدکنندگان را ناديده مي گرفتند. تا اين که در اواسط تابستان 1339 ش، خريداران نفت، قيمت اين ماده را کاهش دادند. يک ماه پس از اين کاهش يک جانبه، نمايندگان پنج کشور صادرکننده نفت شامل: ايران، عراق، عربستان، کويت و ونزوئلا در بغداد گرد هم آمدند و براي حفظ منافع خود در برابر اقدامات خودسرانه شرکت هاي نفتي، سازماني به نام "سازمان کشورهاي صادرکننده نفت" موسوم به اوپک، به وجود آوردند. هماهنگي و يکنواخت ساختن سياست کشورهاي عضو و تعيين بهترين روش به منظور حفظ منافع کشورهاي مزبور، تثبيت قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني با ايجاد راه ها و وسايل لازم و جلوگيري از تغييرات غيرمعقول و زيان آور قيمت ها و اداره سازمان بر اساس تساوي کشورهاي عضو و … از جمله اهداف تأسيس اوپک عنوان گرديد. اين سازمان در ابتدا در برابر شرکت هاي جهاني نفتي کاري از پيش نمي بُرد ولي با پيوستن تدريجي کشورهاي
صادرکننده ديگر نفت از قبيل الجزاير، ليبي، نيجريه، قطر، امارات متحده عربي، اندونزي، اکوادور و گابن به اوپک، اين سازمان به تدريج قدرت بيشتري يافت و ابتکار عمل را در دهه 1350 ش از دست کمپاني هاي غربي گرفت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ عبدالکريم زنجاني، در حدود سال 1264 ش (1303 ق) در يکي از روستاهاي اطراف زنجان، به دنيا آمد. وي فقه، اصول، علوم رياضي، فلسفه و الهيات را در زنجان آموخت و پس از آن در تهران به تکميل تحصيلات فلسفي پرداخت. آيت اللَّه زنجاني در 23 سالگي راهي نجف اشرف شد و در آن جا به تحصيلات عالي خود ادامه داد و سپس به تدريس و تأليف مشغول گرديد. اين عالم ديني در فلسفه، فقه، اصول، تفسير، کلام و ساير علوم اسلامي، متجاوز از هفتاد اثر تأليفي دارد که تعدادي از آن ها عبارتند از: ذخيرةُ الصّالحين، وسيلَةُ النجاة و الوحي و الالهام. آيت اللَّه زنجاني در اثر مسافرت هاي فراوان به ممالک اسلامي و ملاقات و گفتگو با علما داراي مقامي عالي و شامخ بود. اين عالم رباني سرانجام در 23 شهريور 1347 ش برابر با 20 جمادي الثاني 1388 ق، در 80 سالگي بدورد حيات گفت و به لقاء اللَّه رسيد.
شرح مناسبت:
به دعوت جامعه روحانيت مبارز تهران، مراسم شب هفت شهداي هفدهم شهريور، در بهشت زهرا و با حضور ده ها هزار نفر از مردم انقلابي برپا شد. رژيم که سعي داشت از حضور مردم در بهشت زهرا جلوگيري نمايد، موفق نشد و مردم، علي رغم برقراري حکومت نظامي در تهران و تلاش گسترده ماموران حکومتي، وارد بهشت زهرا شدند. مردم در اين مراسم چنين شعار مي دادند: ايران ميهن ماست، خميني رهبر ماست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد مرتضي راوندي در سال 1292 ش در تهران چشم به جهان گشود و پس از پايان تحصيلات، در رشته قضايي دانشگاه تهران فارغ التحصيل شد. وي پس از عهده دار شدن کارهاي گوناگون به دليل داشتن حسِّ ميهن دوستي و دلبستگي به تاريخ اين مرز و بوم و مشتاقي اش به سنت ها و آداب زندگي مردمان اين ديار، به پژوهش درباره تاريخ ايران و نقش سياسي و اجتماعي مردم پرداخت. از اين رو عمري طولاني بر سر پژوهش و تحقيق نهاد و آثار قلمي فراواني از خود به يادگار گذاشت که تاريخ اجتماعي ايران در 10 جلد، تفسير قانون اساسي، اقتصاد بشري و سير قانون و دادگستري در ايران از آن جمله اند. استاد راوندي اعتقاد راسخ به مذهب و آيين تشيع داشت و با معاني و مفاهيم قرآني انس و الفت زيادي از خود نشان مي داد و در مجلدات مختلف تاريخ اجتماعي ايران، برخي از اين مفاهيم را منعکس کرده است. سرانجام اين استاد توانا و پژوهشگر معاصر در 23 شهريور 1378 ش در 86 سالگي چشم از جهان فروبست و در قطعه فرهيختگان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
حکيم جهانگير خان قشقايي در سال 1208 ش (1243 ق) در يکي از روستاهاي اطراف شهرضا به دنيا آمد. وي در ابتدا مختصري درس خواند و علاوه بر در پيش گرفتن شاهنامه خواني، در نواختن تار استادي داشت. جهانگيرخان که در چهل سالگي براي تکميل هنر نوازندگي به اصفهان رفت، ناگهان شوق فراگيري دانش در او بيدار شد و از زندگي ايلي دست کشيده، در مدرسه صدر اصفهان به
فراگيري علوم ديني روي آورد. او در محضر استاداني همچون محمدرضا صهباي قمشه اي، ملاحسينعلي تويسرکاني، ملاعبدالجواد حکيم خراساني و شيخ محمد حسين نجفي و … به شاگردي نشست و ديري نگذشت که در حکمت، فلسفه، فقه، طب، رياضي و نجوم و … به استادي رسيد و در عرفان و اخلاق از سرآمدان روزگار خويش گرديد. حکيم جهانگيرخان از آن پس به تدريس مشغول شد و در طول چهل سال شاگردان بسياري از قبيل حضرات آيات: سيد حسين طباطبايي بروجردي، آقاضياءالدين عراقي، سيد ابوالحسن اصفهاني، محمد علي شاه آبادي، سيد حسن مدرس، حاج آقا رحيم ارباب، علامه محمد حسين فاضل توني، سيد محمد کاظم عصار و ده ها حکيم و عالم فرزانه ديگر از محضرش کسب فيض کردند. جهانگيرخان دانشمندي بود که هم از علم و هم از اخلاق برخوردار بود. سراسر زندگي خود را در تجرد و قناعت زيست و هرگز جامه ايلي را به جز در هنگام نماز از تن خويش بيرون نکرد. سرانجام اين حکيم وارسته و عارف و فيلسوف در بيست و چهارم شهريور 1289 ش برابر با سيزدهم رمضان 1328 ق در 83 سالگي رخ در نقاب خاک کشيد و در قبرستان تخت فولاد اصفهان مدفون شد.
شرح مناسبت:
حبيب اللَّه نجومي در سال 1287، در شيراز و در خانواده اي به دنيا آمد که از طرف پدر، بيشتر از مشاهير علم هيئت و نجوم بودند که تقريباً طي سه نسل به استخراج و چاپ تقويم همت گماشته اند. حبيب اللَّه نجومي، خود، از نه سالگي رموز نجوم را از پدر آموخت و در هجده سالگي به استخراج و محاسبه تقويم
پرداخت. پس از درگذشت پدر، نجومي اين کار را به تنهايي پي گرفت و در 1312 ش نخستين تقويم خود را انتشار داد. استاد حبيب اللَّه نجومي، ناشر سالنماي ايران، سرانجام در 24 شهريور 1366 در هفتاد و دو سالگي دار فاني را وداع گفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دکتر عبدالحسين زرين کوب، پژوهشگر برجسته ادبيات و تاريخ، در سال 1301 ش در بروجرد به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن تحصيلات ابتدايي و دبيرستان، به خدمت معارف و فرهنگ درآمد و در سال 1327 ش، با کسب عنوان رتبه اول موفق به دريافت ليسانس و سپس فوق ليسانس و دکترا گرديد. وي در اين دوران از محضر استاداني نظير محمدتقي بهار، عباس اقبال آشتياني، احمد بهمنيار و بديع الزّمان فروزان فر استفاده برد و در خارج از دانشگاه، مدتي چند در خدمت آيت اللَّه ابوالحسن شعراني با مباحث حکمت و فلسفه آشنايي کامل يافت. استاد زرين کوب در سال 1330 ش، در کنار عده اي از دانشمندان و استادان براي مشارکت در طرح ترجمه مقالات دايرة المعارف بزرگ اسلامي دعوت شد و همکاري شاياني نمود. وي ساليان متمادي در دانشگاه تهران تدريس نمود و مدتي مديريت گروه ادبيات فارسي اين دانشگاه را برعهده داشت. زمينه اصلي پژوهش استاد، مطالعه در تاريخ و فرهنگ اسلامي و نقد ادبي است. ايشان با تبحر در زبان فارسي و تسلط بر زبان و ادبيات عرب و آشنايي با چند زبان اروپايي و مشخصاً انگليسي و فرانسوي، آثار پرارزشي از خود به يادگار گذاشت که تأليف فلسفه شعر، نقد ادبي در 2 جلد، شعر بي دروغ، از کوچه رندان و نيز ترجمه ادبيات فرانسه در قرون وسطي، متافيزيک و فن شعر و … از آن جمله اند. مجموعه تأليفات و پژوهش هاي استاد زرين کوب که بيش از پنجاه اثر مي باشند نشان مي دهد که او زندگاني علمي خود
را در ميان تاريخ و ادبيات و فلسفه تقسيم کرده و در واقع پيوندي بين اين رشته ها برقرار ساخته است.
استاد زرين کوب که عضو شوراي مشاوران عالي کتابخانه ملي و عضو شوراي عالي علمي مرکز دايرة المعارف بزرگ اسلامي بود و ماه هاي آخر عمر خويش را در تدوين آثار درباره زندگي و انديشه هاي عطار و سعدي سپري مي کرد، سرانجام در 24 شهريور 1378 ش در 77 سالگي بدرود حيات گفت و در قطعه فرهيختگانِ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از صدور فرمان مشروطيت و تصميم گيري درباره تأسيس مجلس شوراي ملي، در روز 25 شهريور 1285ش، دوره نخست انتخابات مجلس در تهران و سراسر کشور برگزار شد. انتخاب چنين روزي که با 27 رجب 1324 ق، سالروز مبعث پيامبر اسلام(ص) همزمان بود، در جلسه روزهاي گذشته اشراف و اعيان به تصويب رسيده بود. نمايندگان دروه اول بر اساس ماده نخست نظامنامه تدوين شده، نه بر اساس رأي مردم، که با رأي اصناف، شاهزادگان، علما، تجار و ملاّکين انتخاب مي شدند. با اين تصور که هر صنف و طبقه، بهتر از سايرين، نسبت به مشکلات خود، آگاه است. همچنين از تهران سي و دو نفر و از ساير شهرستان ها، به ميزان جمعيت بين شش تا دوازده تن برگزيده شدند. حداکثر نمايندگان مجلس نيز برابر نظامنامه، دويست نفر بود.
شرح مناسبت:
پس از تهاجم ارتش سرخ شوروي از شمال و ارتش انگليس از غرب و جنوب به ايران و اشغال نظامي کشور در جريان جنگ جهاني دوم، رضاخان در 25 شهريور 1320، پس از شانزده سال ديکتاتوري و استبداد مجبور به استعفا گرديد و فرزندش محمدرضا پهلوي را به جانشيني خويش برگزيد. در اين حال، رضاخان ميرپنج، با دزديدن جواهرات سلطنتي متعلق به مردم ايران، با خانواده خود به اصفهان گريخته، از آنجا ابتدا تصميم داشت به هندوستان يا ژاپن و سپس به شيلي رود، ولي در طي سفر به او اطلاع دادند که دولت انگليس با رفتن او به هندوستان مخالف است. سرانجام رضاخان را با خفّت و خواري به جزيره "موريس" در اقيانوس هند و پس از مدتي به "ژوهانسبورگ" در آفريقاي
جنوبي تبعيد کردند. به گفته انگليسي ها مهره اي را که خود آورده بوديم، خود نيز برديم. پس از استعفاي اجباري او از سلطنت، جلسه فوق العاده مجلس شوراي ملي برگزار شد و محمدرضا به پادشاهي رسيد. اشغالگران نيز که او را فردي خام، کم تجربه، ترسو و مطيع ديدند، با اين تعهد که با متفقين همکاري کند، وي را تاييد کردند.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام مرتضي بن محمدحسين انصاري قمي، از نسل زکريابن آدم اشعري قمي، در سال 1284ش (1323ق) در قم به دنيا آمد و به فراگيري علوم اسلامي پرداخت. وي پس از آن از محضر آخوندملاعلي همداني، سيدمحمدتقي خوانساري و ميرزا محمد همداني استفاده برد و مباني علمي خويش را استوار ساخت. حجت الاسلام انصاري از آن پس به ترويج و نشر اسلام، مبارزه با فرقه هاي گمراه، اقامه جماعت و ترويج دين در قم و گرگان و نقاط ديگر ايران پرداخت و ده ها سال از عمر خود را در اين راه صرف کرد. وي خطيبي توانا و سخنوري فصيح و بليغ و از جمله وعاظ بود و به اهل بيت(ع) ارادت زيادي داشت. حجت الاسلام شيخ مرتضي انصاري، براي تبليغ به بسياري از نقاط ايران سفر کرد و با گروه هاي مخالف، مجادله و مباحثه مي نمود. اين خطيب و سخنور مسلمان سرانجام در بيست و پنجم شهريور 1353ش برابر با 28 جمادي الاخر 1394ق در 69 سالگي بدرود حيات گفت و در قبرستان شيخان قم نزديک قبر زکريا بن آدم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
مبارزه روحانيان مبارز با رژيم پهلوي که تقريباً از سال 1342ش به صورت جدي آغاز شده بود، در دوران حکومت آموزگار وارد مرحله جديد شد، حرکتي که سراسر ايران را فرا گرفت. در اين راستا، نخستين اعلاميه شديداللحن و کوبنده روحانيون مبارز ايران بر ضد رژيم پهلوي در 25 شهريور 1356 انتشار يافت. در اين اعلاميه آمده بود: "روحانيون مبارز ايران به منظور درهم شکستن پايه هاي رژيم ديکتاتوري و برقراري عدالت اجتماعي و آزادي، تاسرحد رسيدن
به جامعه توحيدي، همراه و همگام با ملت مسلمان ايران، به مبارزه پيگير و خستگي ناپذير خود ادامه خواهند داد".
شرح مناسبت:
در غروب روز 25 شهريور 1357، زلزله شديدي شهرستان هاي جنوب استان خراسان را به لرزه درآورد. اين زمين لرزه بيش از 20000 کشته و مجروح بر جاي گذاشت. همچنين غير از شهر طبس که با خاک يکسان شد، نزديک به يکصد روستاي بزرگ و کوچک به کلي از بين رفت و 90 درصد ساکنان آن مجروح يا کشته شدند.
شرح مناسبت:
استاد سيدابوالقاسم انجوي شيرازي در سال 1300 ش در شيراز به دنيا آمد. پس از پايان تحصيلات به فعاليت هاي سياسي روي آورد. بعدها با دولت مصدق همکاري داشت و پس از کودتاي 28 مرداد 32، همراه با رييس دولت زنداني شد. استاد انجوي شيرازي از سال 1327 به روزنامه نگاري روي آورد و بر اثر نگارش مقالات انتقادي دستگير و تبعيد گرديد. وي از چهل سالگي به گردآوري اسناد و ميراث فرهنگي مردم پرداخت و از آن پس وارد راديو شد و "فرهنگ مردم" را در برنامه هاي راديويي پي گيري کرد که حاصل اين برنامه ها، چاپ ده جلد از اين مجموعه است. همچنين تمثيل و مَثل، بازي هاي نمايشي و سفينه غزل از جمله آثار اوست. استاد انجوي شيرازي سرانجام در 25 شهريور 1372 در 72 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از سقوط رضاخان پهلوي در جريان جنگ جهاني دوم و ورود نيروهاي متفق به ايران، محمد رضا پهلوي با حمايت متفقين بر اريکه سلطنت تکيه زد. از اين زمان دوره سوم مشروطه که از ابتداي زمامداري خفقان بار و استبدادي رضاخان شکل گرفته بود پايان پذيرفت و دوره چهارم مشروطه آغاز شد. در اين ميان، سران متفقين در کنفرانس سه جانبه خود در آذرماه 1322 در تهران، براي تقسيم منافع استعماري خود در ايران به توافق رسيدند و کمک اقتصادي به ايران را براي چپاول بيشتر، تضمين نمودند. سال هاي بين 1320 تا 1327ش را بايد دوران رقابت استعمار کهن انگليس با استعمار جديد آمريکا در ايران دانست. اين رقابت در جريان کودتاي 28 مرداد 1332 به اوج خود رسيد و از آن پس دوران ديگر مشروطه با ديکتاتوري سياه شاه و سلطه کامل آمريکا آغاز گرديد. مهم ترين حادثه در اين دوران، ملي شدن صنعت نفت ايران در 29 اسفند 1329 ش بود که در نهايت با شکاف بين جبهه سياسي و مذهبي، قيام مردمي با شکست مواجه شد.
شرح مناسبت:
با سقوط محمدرضا شاه و پيروزي انقلاب اسلامي در ايران، ستون نظامي ساختار امنيتي متمايل به غرب در منطقه فروپاشيد، منطقه خليج فارس با بحران خلأ قدرت طرفدار غرب مواجه گرديد و موازنه قوا زير سؤال رفت. پيروزي انقلاب اسلامي ايران، آثار عميقي بر مناسبات کشورهاي منطقه و قدرت هاي بزرگ صاحب نفوذ در آن بر جاي گذاشت. در سطح بين المللي، انقلاب اسلامي، موازنه قوا به سود غرب در دهه هاي پس از جنگ دوم جهاني را براي اولين بار تغيير
داد و راه را براي ظهور و بروز نيروهاي جديد در منطقه هموار ساخت. در اين حال رقابت برسرِ کسب مقام ژاندارمي و جانشيني شاه را در بين کشورهاي منطقه شدت بخشيد و قدرت هاي جهان که منافع خود را در منطقه در خطر مي ديدند، تصميم به سرنگوني نظام نوپاي اسلامي گرفتند. از اين رو، با حمايت و تشويق رژيم بعث عراق، هدف خود را تعقيب مي کردند. در اين حال و در هنگامي که ايران درگير مشکلات داخلي پس از انقلاب و حل اين مسائل و نابساماني هاي برجاي مانده از رژيم گذشته بود، عراق از فرصت استفاده کرده، به طور مکرر، به تجاوز هوايي، زميني و دريايي عليه ايران اقدام مي نمود. گسترش اين حملات در دوره هاي زماني مختلف، اين نتيجه را مي رساند که عراق، برنامه ريزي دقيقي براي حمله به ايران داشته است. همچنين پس از چند ماه که از حملات پراکنده ارتش بعث عراق در مرزهاي ايران مي گذشت، در مجلس ملي عراق، جلسه اضطراري، تشکيل شد و صدام حسين ديکتاتور اين کشور، قرارداد 1975 الجزاير که مرزهاي بين المللي را معين کرده بود ملغي اعلام کرد.
وي الغاي اين موافقت نامه را مطابق با سيستم شوراي فرماندهي انقلاب عراق عنوان نمود و گستاخانه مسؤوليت قانوني اين الغا را بر دوش جمهوري اسلامي ايران انداخت. براساس تصميم شوراي فرماندهي عراق که صدام حسين آن را اعلام نمود، اروندرود به طور کامل به عراق و اعراب تعلق پيدا مي کرد. وي با الغاي يکطرفه قرارداد 1975م، در حقيقت آغاز تجاوز نظامي رژيم بعثي را اعلام کرد تا مگر بتواند مطامع
و خواسته هاي جاه طلبانه خود را از طريق جنگي ظالمانه و ناخواسته بر مردم ايران تحميل کند. او در حالي عنوان کرد که عراق هيچ گونه چشمداشتي به خاک ايران ندارد که در همان زمان چندين نقطه مرزي جمهوري اسلامي ايران را به تصرف درآورده بود. اعلام تصميم شوراي فرماندهي عراق منجر به جنگ تحميلي در 31 شهريور 1359 گرديد که نود و چهار ماه به طول انجاميد و حماسه اي جاودان از رشادت هاي ملت غيور ايران به نمايش گذاشت. در اين جنگ ده ها کشور بيگانه، سيل کمک هاي مالي، تسليحاتي و نيز نيروهاي نظامي و تبليغاتي خود را به عراق روانه کردند تا بتوانند ايرانِ اسلامي را به زانو درآورند. اما مقاومت سرسختانه ملت مسلمان ايران با رهبري حکيمانه حضرت امام خميني(ره)، دشمنان را ناکام ساخت و بدون آن که جنگ به نتيجه دلخواه آنان برسد، در مرداد 1367 به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
تا سال 1364، اغلب عمليات هاي جنگ با همکاري و حضور ارتش و سپاه به طور مشترک انجام مي شد. پس از مدتي، ضرورت جنگ ايجاب نمود تا سپاه به طور مستقل به اجراي عمليات بپردازد تا اين که حکم حضرت امام خميني(ره) در 26 شهريور سال 1364 مبني بر تشکيل سه نيروي زميني، هوايي و دريايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، موجبات آن را فراهم آورد. با ابلاغ اين فرمان، مسؤولين سپاه به گسترش سازمان رزمي و جذب 1500 گردان نيرو پرداختند. از آن زمان، پاسداران جان برکف سپاه، عمليات هاي مهم و موفقي در جنگ به انجام رساندند و ضمن وارد آوردن ضربات هولناک بر دشمن بعثي،
موفقيت هاي کم نظيري، نصيب جمهوري اسلامي ايران به ارمغان آوردند. در حال حاضر، تشکيلاتي منسجم و مقتدر از برادران سپاهي در زمين، هوا و دريا، در کران تا کران ميهن اسلامي حضوري فعال و پرثمر دارند.
شرح مناسبت:
پس از وقوع زلزله شديد طبس در 25 شهريور 1357، رژيم پهلوي در اقدامي رياکارانه، به اين مناسبت عزاي عمومي اعلام کرد. حضرت امام خميني(ره) پس از اين اقدام دستگاه، ضمن صدور پيامي از نجف و ارسال پيام تسليت و همدردي براي بازماندگان حادثه، نقشه دربار را افشا نمودند. ايشان در مورد پيام عزاي عمومي که از سوي رژيم پهلوي اعلام شده بود گفتند: آنهايي که هزاران نفر از بهترين فرزندان ما را]در روز 17 شهريور 1357]بي رحمانه، قتل عام کرده اند، امروز براي انحراف اذهان، به تعزيه سرايي پرداختند و اشک تمساح براي زلزله زدگان مي ريزند. حضرت امام همچنين در اين پيام از همه مسلمينِ غيرتمند خواستند که مستقيماً به کمک زلزله زدگان بشتابند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات ظفر 1 در تاريخ 27 شهريور 1366 در عمق دويست کيلومتري خاک عراق در استان دهوک و سليمانيه عراق با هدف انهدام مراکز نظامي رژيم بعثي عراق به اجرا درآمد. رزمندگان تحت امر قرارگاه رمضان، با حمله به شهرهاي اين منطقه، موفق به آزادسازي آن ها شده و نيروهاي دشمن را منهدم ساختند. رزمندگان در ادامه، 60 پايگاه دشمن را به آتش کشيدند و پس از آن، منطقه اي به وسعت 30 کيلومتر مربع را تحت کنترل خود درآوردند. رزمندگان اسلام در شب دوم عمليات، مرحله دوم حمله را با يورش به قرارگاه ها، پل ها و محل هاي استقرار دشمن در عمق 200 کيلومتري خاک عراق آغاز کردند و ضربات سنگيني به دشمن وارد نمودند. در اين حال نيروهاي بعثي براي بازپس گيري مناطق از کف داده، با پشتيباني تعداد زيادي تانک، هواپيما، هلي کوپتر و بهره گيري از نيروهاي ويژه وارد عمل شدند که با مقابله شديد رزمندگان اسلام، تعداد زيادي کشته و زخمي و اسير بر جاي گذاشتند. در اين عمليات علاوه بر انهدام ده ها دستگاه تانک و نفربر و تعدادي خورو و انواع سلاح سبک و نيمه سنگين و چندين انبار مهمات، تعداد هزار نفر از نيروهاي دشمن کشته و زخمي و پانصد تن ديگر به اسارت قواي اسلام درآمدند.
شرح مناسبت:
سيدمحمدحسين بهجت تبريزي متخلص به شهريار در سال 1285 ش در خانواده اي اهل ادب در تبريز به دنيا آمد. ايام کودکي او با جنبش آزادي خواهان مشروطه به رهبري ستارخان و باقرخان همراه بود. وي در کودکي با قرآن و ديوان حافظ آشنا شد و پس
از تحصيل مقدمات حوزوي، به تهران رفت و وارد مدرسه دارالفنون گرديد. شهريار سپس وارد مدرسه طب شد، ولي در پي يک جريان عاطفي و پس از 5 سال تحصيل، بدون اخذ مدرک دکتري، تهران و دانشکده را ترک گفت و در خراسان وارد خدمت دولتي گرديد. او در نيشابور به ديدار کمال الملک، نقاش مشهور رفت و شعري درباره وي سرود. شهريار از آن پس مدتي در تهران سکونت داشت و از سال 1319 ش در تبريز اقامت گزيد. وي همزمان با اوج گيري نهضت اسلامي، با زبان شعر، انقلاب اسلامي را همراهي کرد. شهريار، به عنوان يکي از مشهورترين غزل سرايان معاصر، معروفِ خاص و عام است. او غزل هاي دلنشينِ بسياري سروده که يادگار نخستين عشق آتشين اوست. عشق عرفاني نيز در اشعار شهريار مقام والايي دارد و بر بيشتر شعرهاي او سايه افکنده است. کليات اشعار شهريار متجاوز از پانزده هزار بيت از قصيده و غزل و مثنوي و قطعه است که در سه مجلد به چاپ رسيده است. بسياري از خاطرات تلخ و شيرين از دوره هاي گوناگون زندگي، در اشعار شهريار منعکس است و با خواندن آن ها مي توان گوشه هايي از زندگي شاعر را از نظر گذراند. شهريار بي گمان در شاعري، استعدادي درخشان دارد که در سراسر اشعار او، روحي حساس و شاعرانه، موج زنان بر بال تخيلي پوينده و آفريننده در پرواز است.
او به تجدد و نوآوري در شعر گرايش محسوسي داشت و اشعاري که براي نيما يوشيج و به ياد او سروده، حکايت از اين موضوع دارد. شهريار در سال 1367 در مراسم مجتمع
هنر و ادبيات دفاع مقدس به دريافت لوح دست خط زرين حضرت امام، ديپلم افتخار و سکه يادبود مجتمع به عنوان برگزيده شعر، نائل آمد. اين شاعر شهير سرانجام در بيست و هفتم شهريور 1367ش در سن 82 سالگي در تهران درگذشت و در مقبرةالشعراي تبريز به خاک سپرده شد. براي پاسداشت مقام ادبي استاد محمدحسين شهريار و نکوداشت اين شاعر پرآوازه، سالروز درگذشت وي برابر با بيست و هفتم شهريور، به عنوان روز شعر و ادب فارسي نامگذاري شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از کودتاي 28 مرداد 1332، محيطي که آمريکا و انگليس انتظار آن را داشتند فراهم شده بود. از آن طرف، سپهبد زاهدي، عامل کودتا و نخست وزير وقت نيز مهيا بود تا رسماً نظر غارتگران بين المللي را تأمين کند و حکومت خود و سلطنت شاه را مستحکم سازد. در اين حال زاهدي براي جلب کمک هاي مالي آمريکا، تسليم درخواست هاي ويرانگر کارتل هاي نفتي غرب شد و اصل ملي شدن صنعت نفت را زير پا گذاشت. در نهايت قرارداد نفت ايران و کُنسرسيوم بين المللي نفت شامل 51 ماده و دو ضميمه مربوط به غرامت شرکت نفت انگليسي و ماليات بردرآمد، توسط علي اميني و سهام السلطنه بيات به امضا رسيد که در نتيجه آن، کنسرسيوم از جانب شرکت ملي نفت ايران به انجام امور اکتشاف، استخراج و پالايش مي پرداخت. اين کنسرسيوم بدون در نظر گرفتن نفع ملي کشور، منابع نفتي را به حلقوم اجانب ريخت و سهم ناچيزي از آن را به مملکت بازگرداند. در اين ميان آمريکا به عنوان کشوري که در جريان جنگ جهاني دوم کمترين خسارت را ديده بود، به گسترش سيطره نفوذ و سلطه خود پرداخت و اين سهم را هم از مبارزات خونين ملت ايران در شعار ملي کردن صنايع نفت به دست آورد. اين قرارداد سرانجام در 29 مهر 1333 ش با 113 رأي، موافق از 120 رأي مأخوذه در مجلس دوره هجدهم تصويب شد و دوره سلطه کنسرسيوم بر نفت ايران آغاز شد. در اين ميان اعتراض و مخالفت مردم و بزرگاني همچون آيت اللَّه سيدابوالقاسم
کاشاني راه به جايي نبرد و بيگانگان، سال ها به چپاول منابع عظيم خدادادي اين مرز و بوم ادامه دادند.
شرح مناسبت:
در حالي که هنوز چند ساعت از اعلام خبر توافق مصر و اسراييل نمي گذشت، وزير خارجه مصر و نيز سفير اين کشور در آمريکا، به عنوان اعتراض به نتايج اين کنفرانس، استعفا دادند. شوروي نتايج کنفرانس کمپ ديويد را محکوم کرد و آن را توطئه اي واقعي عليه مردم خاورميانه و صلح دانست. فلسطينيان ميانه رو، با احتياط، از نتايج کنفرانس کمپ ديويد استقبال کردند. اما ساير فلسطيني ها، سادات را متهم کردند که به خاطر پس گرفتن اراضي مصري ها از اسراييل، بر سر منافع فلسطين، معامله کرده است. مردم فلسطين که از نتايج کنفرانس، به خشم آمده بودند، سوگند ياد کردند که نبرد عليه اسراييل را شدت خواهند بخشيد. مردم ليبي در خيابان هاي طرابلس به تظاهرات پرداختند و در شعارهاي خود، خواستار قتل سادات به اتهام معامله بر سرِ آرمان اعراب در کنفرانس کمپ ديويد شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمد ابراهيم اعرافي در سال 1289 ش (1328 ق) در اطراف ميبد در استان يزد در خانواده اي روحاني ديده به جهان گشود. وي پس از فراگيري مقدمات و سطح در زادگاه خود و مشهد، به شوق شاگردي در محضر آيت اللَّه حاج شيخ عبدالکريم حائري راهي قم شد و در درس ايشان شرکت جُست. آيت اللَّه اعرافي پس از طي مدارج بالاي علمي از عالمان نامداري همچون حضرات آيات: شيخ عبدالکريم حائري، سيد حسين بروجردي، سيد ابوالحسن اصفهاني، سيد عبدالهادي شيرازي، سيد محسن حکيم و امام خميني اجازه اجتهاد، روايت و امور حسبيه دريافت نمود. وي پس از رحلت آيت اللَّه حکيم، رسماً حضرت امام خميني را به عنوان تنها مرجع تقليد معرفي نمود و با شروع انقلاب اسلامي ايران، همراه با آيت اللَّه شيخ محمد صدوقي و سيد روح اللَّه خاتمي به رهبري مبارزات مردم استان يزد پرداخت. اين عالم مجاهد شخصاً در راهپيمايي هاي مردم شرکت مي کرد و هماره پناهگاه مبارزان بود. همچنين وي در مبارزه و طرد سلطه خان ها، مبارزه با نفوذ بهاييت، تأسيس حوزه عمليه ميبد، احداث مساجد و آب انبارها، حفر قنوات و تدريس و ارشاد مردم و رهبري فکري منطقه، فعاليت مثمرثمري به انجام رساند. سرانجام اين فقيه جليل در بيست و هشتم شهريور 1371 ش برابر با بيست و يکم ربيع الاول 1413 ق در 82 سالگي بدرود حيات گفت و به سراي جاويد شتافت.
شرح مناسبت:
پس از وقوع زلزله طبس کمک هاي مردمي و دولتي به اين منطقه سرازير شد. اما در بيست و نهم شهريور 1357ش، يک فروند هواپيماي
سي 130 نيروي هوايي که به منظور حمل وسايل و خواربار مورد نياز مردمِ زلزله زده طَبَس از پايگاه شيراز عازم تهران بود، در حدود ساعت هشت صبح، در فرودگاهِ دوشان تپه سقوط کرد و نه نفر ارتشي در آن کشته شدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج سيد محمد علي موحد ابطحي در سال 1309 ش (1349 ق) در اصفهان، در بيت علم و فضيلت زاده شد. وي در هشت سالگي به تحصيل علوم ديني روي آورد و پس از فراگيري علوم مقدماتي، در پانزده سالگي به حوزه علميه قم مهاجرت کرد. آيت اللَّه موحد ابطحي در قم در درس هاي خارج آيات عظام: سيد حسين بروجردي، سيد محمد حجت کوه کمره اي، سيد محمد محقق داماد، سيد احمد خوانساري، سيد محمدرضا گلپايگاني و علامه طباطبايي شرکت جست و در علوم عقلي و نقلي به مدارج بالايي دست يافت. آن فقيه بزرگوار سپس در سال 1333 ش به نجف اشرف کوچيد و در محضر حضرات آيات: سيد محسن حکيم، سيد محمود شاهرودي، سيد ابوالقاسم خويي و سيد عبدالهادي شيرازي به شاگردي پرداخت تا اين که به درجه والاي اجتهاد دست يافت. وي در سال 1353ش پس از بيست سال تحصيل و تدريس در نجف، به قم بازگشت و بساط تحقيق، تأليف و تدريس را در حوزه عمليه قم گسترانيد. آيت اللَّه ابطحي از وقت خويش، به بهترين نحو استفاده مي کرد و در هر فرصت به خواندن و نوشتن مي پرداخت. از او بيش از يکصد و ده عنوان کتاب در علوم تفسير و فقه، اصول و رجال، حديث، تاريخ، کلام و فلسفه و ساير مسائل
اسلامي بر جاي مانده است که تهذيب المقال في شرح الرّجال در 5 جلد، اصول الفقه در 4 جلد، اخبار الرُّواة در 10 جلد، المعراج در 2 جلد و حياةُ الرَّسول از آن جمله اند. سرانجام شمع وجود آن فقيه بزرگ و پرکار پس از 72 سال زندگي، در قم به خاموشي گراييد و در بيست و نهم شهريور 1381 ش برابر با شب سيزدهم رجب 1433 ق بدرود حيات گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
-
شرح مناسبت:
با ورود نيروهاي نظامي آمريکا به خليج فارس، آنان قصد داشتند که ضمن معرفي کردن ايران به عنوان کشور جنگ طلب، قطعنامه شديداللحني را به تصويب برسانند که شامل مجازات عليه کشور متخاصمي بشود که از اجراي مفاد قطعنامه 598 شوراي امنيت خودداري کند. در مقابل، ايران نيز، ضمن اقدامات تلافي جويانه در برابر عراق، تلاش هاي ديپلماتيک خود را براي تغيير و جابجايي بندهاي قطعنامه 598 انجام مي داد. بنابراين تشديد حملات عراق نيز در چهارچوب سياست هاي اين کشور و آمريکا معنا و مفهوم داشت. از اين رو، دولت آمريکا به دنبال بهانه اي بود تا بتواند ايران را کشوري جنگ طلب به دنيا معرفي کند. بنابراين پس از چندين روز کنترل و شناسايي، اقدام به حمله به کشتي ايران اجر نمود. در 30 شهريور 1364، کشتي تدارکاتي و لجستيکي ايران، موسم به "ايران اجر" متعلق به نيروي دريايي ارتش جمهوي اسلامي ايران که از بندرعباس به سوي بندر بوشهر در آب هاي بين المللي در حرکت بود، از سوي دو فروند هلي کوپتر آمريکايي به اتهام مين گذاري، بدون هيچ هشداري مورد
حمله قرار گرفت که طي آن، 4 تن از خدمه کشتي شهيد و چهارتن نيز مجروح شدند، همچنين ده ملوان ديگر اين کشتي را به ناو فرماندهي آمريکا در منطقه منتقل کردند. پس از اين حادثه، سفير آمريکا در سازمان ملل اعلام کرد که چون اين کشتي در حال مين گذاري بوده است، بر اساس قوانين متعارف، مستلزم برخورد بود. چند روز بعد، مجلس سناي آمريکا با حمايت از اقدام نظامي نيروي دريايي آمريکا، قانوني تصويب کرد که به موجب آن، نيروي دريايي آمريکا، حق داشت هر کشتي ايراني را که سعي کند مانع از عبور کشتي هاي آمريکا شود، غرق نمايد.
تمامي اين کارها، براي فشار به ايران براي قبول قطعنامه 598 توسط ايران و منزوي ساختن آن بود که به شکست منجر گرديد.
شرح مناسبت:
در سال 1994 م (1373 ش) کشور فرانسه، علي رغم ادعاي داشتن آزادي هاي فردي و اجتماعي و نيز دموکراسي، قانوني وضع کرد که دانش آموزان مسلمان در فرانسه، جهت ادامه تحصيل نبايد از حجاب اسلامي استفاده کنند. اين قانون بعدها گسترده تر شد و دانشگاه ها و مراکز ديگر اين کشور را در بر گرفت. ممنوعيت حجاب در حالي در اين کشور صورت مي گيرد که هرکس در پذيرش و انجام عقايد ديني خود، تا آن جا که آسيبي به ديگران وارد نسازد، آزاد است و فرانسه با آن همه ادعاي خود، اين اصل مهم را نقض کرده بود.
شرح مناسبت:
در همايش سران کشورهاي اسلامي، موضوع آتش گرفتن مسجد الاقصي بررسي شد. نخستين سخنران جلسه، شاه ايران بود که به پيشنهاد او، حسن پادشاه مراکش، به رياست همايش انتخاب گرديد. در اين همايش، طرفداران مبارزه سياسي بر ضد اسراييل، توانستند کشورهايي مانند مصر به رهبري عبدالناصر و سوريه به رهبري حافظ اسد را که به اقدامات عملي بر ضد رژيم صهيونيستي معتقد بودند، منزوي سازند. هرچند پس از آتش سوزي مسجدالاقصي در مرداد ماه 1348 اعتراضات شديدي در سطح جهان روي داد، ولي سران کشورهاي اسلامي، هيچ گاه نتوانستند براي رهايي قدس و نجات مردم مظلوم فلسطين، اقدام مؤثري انجام دهند.
شرح مناسبت:
در بعد از ظهر 31 شهريور 1359 رژيم بعثي عراق پس از بيست ماه مقدمه چيني، مرزهاي ايران اسلامي را مورد تجاوز قرار داد. در اين روز، سه فروند ميگ 23 عراق، فرودگاه بين المللي مهرآباد تهران را مورد حمله قرار دادند و بدين ترتيب، جنگ و تجاوز عراق عليه ايران به اشاره و حمايت آمريکا و دولت هاي غربي آغاز شد. هرچند عراق تا قبل از 31 شهريور، با 736 مورد تجاوز به حريم جمهوري اسلامي ايران، خوي توسعه طلبانه خود را آشکار کرده بود. هم زمان با تهران، فرودگاه هاي نظامي و بين المللي تبريز، شيراز، همدان، دزفول و اصفهان نيز مورد حمله هواپيماهاي دشمن قرار گرفت. در آن زمان، طه ياسين رمضان در مجله "الثوره" ارگان حزب بعث عراق اعتراف نمود که: "هدف از جنگ، مسأله چند صد کيلومتر زمين نيست، بلکه هدف، سرنگوني و انهدام جمهوري اسلامي ايران است". جنگ تجاوزگرانه رژيم بعثي عراق عليه ايران نزديک به
هشت سال ادامه يافت و سرانجام در روز 29 مرداد 1367 شمسي بدون آن که رژيم عراق به اهدافش رسيده باشد، آتش بس رسمي بين ايران و عراق برقرار گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت آيت اللَّه خامنه اي رييس وقت جمهوري اسلامي ايران با شرکت در چهل و دومين اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد نطق تاريخي خود را بيان کردند. ايشان در سخنراني خود، ديدگاه هاي جمهوري اسلامي ايران را درباره مسائل مختلف بيان و از عملکرد خيانت آميز دولت آمريکا در قبال ملت مسلمان ايران در نيم قرن گذشته، به ويژه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، شديداً انتقاد نمودند. همچنين ايشان به تشريح علل و اهداف رژيم عراق براي آغاز جنگ و جنايات بي شمار اين رژيم و نظاميان آن بر ضد مردم مسلمان، مظلوم و بي دفاع ايران پرداختند. اين سخنان در حالي صورت مي گرفت که مدتي قبل از آن، قطعنامه 598 شوراي امنيت به تصويب رسيده و عراق نيز در نهايت ضعف و درماندگي، آن را پذيرفته بود. از اين رو، نطق تاريخي آيت اللَّه خامنه اي در سازمان ملل، نقش مهمي در خنثي کردن تبليغات سوء دشمنان عليه جمهوري اسلامي و روشن ساختن افکار عمومي جهان داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
31 شهريور سالروز شروع جنگ تحميلي از سوي رژيم بعث عراق عليه جمهوري اسلامي ايران، به عنوان آغاز هفته دفاع مقدس نامگذاري شده است. دوران هشت سال دفاع مشروع امت سلحشور ايران در حفظ و اعتلاي نظام مقدس اسلامي و حراست از مرزهاي عزّت و شرف اين مرز و بوم، به مثابه يکي از حساس ترين و بارزترين برهه هاي حيات راستين اين ملت، همچون نگيني تابناک، تا هميشه زمان، بر تارَکِ تاريخ حماسه و ايثار و پايداري آزادگان جهان مي درخشد. دفاع امت اسلامي ايران در برابر تجاوز همه جانبه دشمنان اسلام، در تاريخ افتخارآفريني مبارزات حق طلبانه يک ملت سترگ، فروزان خواهد بود. پايداري ايران اسلامي که برخاسته از روح وحدت و ايمان بود، در سايه هدايت هاي رهبر انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني(ره) شکل گرفت و باعث احياي يک مکتب سازنده و نهضت هاي آرمانگرا و ايدئولوژي جهانگير شد. دفاع مقدس ما در زمينه هاي مختلف سياسي، نظامي، اجتماعي، فرهنگي و … توانست معادلات جهاني معمول را بر هم زَنَد و تحليل هاي مادي دنياپرستان را نقش بر آب سازد. اين حادثه عظيم، بي شک در ياد ملت بزرگ ايران خواهد ماند و غرور و سرافرازي و حماسه آفريني را در نسل هاي بعد بر جاي خواهد گذاشت. جنگ تحميلي عراق عليه ايران 2887 روز به طول انجاميد که طي آن هزار روز نبرد فعال صورت گرفت که 793 روز حمله از سوي رزمندگان اسلام بود و 207 روز از سوي ارتش متجاوز بعثي. در طول جنگ شمار 381 هزار و 680 نفر از نيروهاي
دشمن کشته و يا زخمي شدند و 72 هزار نفر به اسارت نيروهاي اسلام درآمدند. در اين هشت سال 371 فروند هواپيما و 82 فروند بالگرد دشمن منهدم شد.
1700 دستگاه تانک و نفربر، 480 قبضه توپ و سه هزار و 363 دستگاه خودرو نظامي به غنيمت ايران درآمد و پنج هزار و 758 دستگاه تانک و نفربر، 532 قبضه توپ و پنج هزار و 152 دستگاه خودرو نظامي دشمن منهدم گرديد. مقاومت رزمندگان اسلام سبب شد تا ذخاير ارزي عراق که در ابتداي جنگ، حدود سي ميليارد دلار بود، پس از شکست در عمليات بيت المقدس و فتح خرمشهر به صفر برسد و پس از پايان جنگ، اين کشور بيش از هفتاد ميليارد دلار بدهي داشته باشد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
هفته دفاع مقدس
متن:
و لَولا دَفعُ اللَّهِ النّاسَ بَعضَهُم بِبَعضٍ لََهُدِّمَت صَوامِعُ و بِيَعٌ و صَلَواتٌ و مَساجِدُ يُذکَرُ فيهَا اسمُ اللَّهِ کَثيراً
ترجمه:
اگر خدا بعضي از مردم را با بعض ديگر دفع نمي کرد، صومعه ها و کليساها و کنيسه ها و مساجدي که نام خدا در آنها بسيار برده مي شود، سخت ويران مي شد
آدرس:
حجّ، آيه 40.
زير عنوان:
هفته دفاع مقدس
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ يُبغِضُ رجُلاً يُدخَلُ عَلَيهِ في بَيتِهِ و لايُقاتِلُ
ترجمه:
خداوند دشمن مي دارد مردي را که در خانه اش بر او حمله کنند و او نجنگد
آدرس:
عيون أخبارالرّضاعليه السلام، ج 2، ص 28.
زير عنوان:
هفته دفاع مقدس
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن قُتِلَ دُونَ مالِهِ فَهُوَ شَهيدٌ
ترجمه:
هر که در راه [حفظ] مالش کشته شود، شهيد است
آدرس:
دعائم الاسلام، ج 1، ص 398.
زير عنوان:
هفته دفاع مقدس
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّ الجِهادَ بابٌ مِن أبوابِ الجَنَّةِ فَتَحَهُ اللَّهُ
لِخاصَّةِ أوليائِهِ
ترجمه:
جهاد دري از درهاي بهشت است که خداوند آن را بر روي اولياي خاص خود گشوده است
آدرس:
نهج البلاغه، خطبه 27.
زير عنوان:
هفته دفاع مقدس
متن:
امام علي عليه السلام: در وصيت به حسنين عليهما السلام فرمود: وَاللَّهَ اللَّهَ فِي الجِهادِ بِأموالِکُم و أنفُسِکُم و ألسِنَتِکُم في سَبيلِ اللَّهِ
ترجمه:
خدا را خدا را در باره جهاد با مال و جان و زبان تان در راه خدا
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 47.
زير عنوان:
هفته دفاع مقدس
متن:
معصوم عليه السلام: لِيُقاتِل کُلُّ امرِي ءٍ عَن نَفسِهِ و مالِهِ و أهلِهِ
ترجمه:
هر مردي بايد براي [حفظ] خود و مال و خانواده اش بجنگد
آدرس:
تفسير القمي، ج 1، ص 258.
شرح مناسبت:
حضرت آيت اللَّه العظمي سيدروح اللَّه موسوي خميني در اول مهر سال 1281 ش برابر با بيستم جمادي الثاني 1320ق، همزمان با زادروز حضرت زهرا(س) در شهرستان خمين به دنيا آمدند. در دوران طفوليت، پدرشان که از عالمان آن ديار بود به شهادت رسيد و سيد روح اللَّه از آن پس تحت سرپرستي مادر و عمه خود قرار گرفت. ايشان پس از پشت سر گذاشتن دروس مقدماتي و سطح، در محضر آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي به فراگيري دروس خارج همت گماشتند و مورد توجه خاص استاد واقع شدند. ايشان همزمان با تاسيس حوزه علميه قم، به آن شهر عزيمت نموده و با استفاده از محضر پرفيض حضرات آيات شيخ علي اکبر يزدي و محمدعلي شاه آبادي، در علم هيئت، عرفان، حکمت و فلسفه، به درجه والايي دست يافتند. حضرت امام سپس حلقه درسي خود را تشکيل دادند. در محضر ايشان شاگردان فراواني پرورش يافتند که در جريان نهضت نيز، ياور آن حضرت بودند. حضرت امام از
جمله کساني بودند که نقش مهمي در دعوت از آيت اللَّه بروجردي به قم ايفا کرده و از ايشان حمايت نمودند. پس از ارتحال آيت اللَّه بروجردي و آغاز گسترده نقشه هاي ضد اسلامي دستگاه پهلوي، حضرت امام عليه دستگاه جور به پا خاستند و نهضت اسلامي ايران را به جريان انداختند. حوادث متعدد اين دوران به ويژه اعتراض و خروش آن حضرت نسبت به کاپيتولاسيون به تبعيد ايشان به ترکيه، عراق و هجرت به پاريس انجاميد. امام خميني(ره) در نهايت پس از حدود 15 سال دوري از وطن، در بهمن ماه 1357 به کشور اسلامي بازگشته و نظام جمهوري اسلامي را بنيان نهادند.
حضرت امام در طول رهبري ده ساله خويش، انقلاب را در حوادث سهمگين پس از انقلاب و دوران جنگ هدايت کرده و در مقابل استکبار، نداي حق خواهي و عدالت طلبي را فرياد کردند. سرانجام اين رادمرد جهاد و اسوه علم و عمل در چهاردهم خرداد 1368 در 88 سالگي جان به جان آفرين تسليم کردند و پس از تشييعي بي نظير در جهان، در بهشت زهراي تهران به خاک سپرده شدند.
شرح مناسبت:
در شهريور 1295 ش، تصويب نامه اي مشتمل بر 41 ماده درباره آمار و ثبت احوال به تصويب هيئت وزيران رسيد ولي تا سال 1297 ش به اجرا در نيامد. در اين سال، ثبت احوال در وزارت داخله در تهران تأسيس شد و به تدريج در نقاط ديگر کشور توسعه يافت. در سال 1303ش، آيين نامه اي مفصل درباره سرشماري و جمع آوري آمارهاي گوناگون به تصويب هيئت وزيران رسيد. اداره ثبت احوال در آغاز "سِجِلِّ احوال" ناميده مي
شد و گاهي تحت نظر شهرداري و گاهي، يکي از اداراتِ وزارت کشور محسوب مي گرديد. اين اداره در سال 1307، به نام اداره احصائيه و سِجلِّ احوال کل مملکتي ناميده شد و در سال 1316 به "اداره آمار و ثبت احوال" تغيير نام يافت. در خرداد 1318، قانون سرشماري به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد و از آن تاريخ تا شهريور 1320، در 35 شهر، سرشماري به عمل آمد. در سال 1337، وظايف ادارات آمار و ثبت احوال از يکديگر تفکيک گرديد و تشکيلاتي با نام اداره کل ثبت احوال و نيز سازمان ثبت اسناد کشور تأسيس شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تعرض هواپيماهاي عراق به حريم هوايي ايران و بمباران مناطق حساس کشور، در کمتر از بيست ساعت، يکصد و چهل فروند جنگنده ايراني در حريم هوايي بغداد ظاهر شده و طي عملياتي برق آسا، چندين پايگاه نظامي و ديگر مراکز مهم و حساس را در بغداد و ساير شهرهاي عراق بمباران کردند. در اين حملات، تعداد زيادي از هواپيماهاي عراقي که روي باند مستقر شده بودند، منهدم شدند. اين عمليات و نفوذ در خاک عراق تا مناطقي نزديک مرز سوريه و اردن حيرت کارشناسان نظامي خارجي را نيز برانگيخت که خلبانان ايراني چگونه توانسته اند از ديوار توپ هاي ضد هوايي و موشک هاي زمين به هواي عراق عبور کنند. اين حمله، توان و قابليت رزمي نيروي هوايي را به منصه ظهور رساند و به طرز باشکوهي به نمايش گذاشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آغاز سال تحصيلي در اول مهر، همه ساله ميليون ها دانش آموز، به شوق آموختن دانش، روانه مدارس مي شوند. اين تکاپو جلوه زيبايي را به جامعه مي بخشد، گويي که خوني تازه به رگ هاي حيات کشور اسلامي عزيزمان وارد شده است و اين چنين، تجسم پرمعنايي از نسل آينده به اذهان خطور مي کند. براي سازندگي، هيچ راهي مناسب تر از توجه عميق به امر مهم تعليم و تربيت نمي باشد. سرمايه گذاري بر روي انسان، به معناي سرمايه گذاري بر روي مولّد فن آوري است و امر آموزش و پرورش، يک سرمايه گذاري افزوده است، يعني هزينه اي که صرف يک دانش آموز مي شود، سودي چند برابر خواهد داشت. آموزش و پرورش به طور مستقيم در تحول و پيشرفت ساير نهادهاي اجتماعي نيز نقش بنيادي و زمينه ساز دارد و ضعف و قوت اين نهاد، در نهايت به ضعف يا پيشرفت ساير نهادهاي اجتماعي منجر مي شود.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز بازگشايي مدارس
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن کانَ في طَلَبِ العِلمِ کانَتِ الجَنَّةُ في طَلَبِهِ
ترجمه:
هر کس در پي آموختن دانش باشد، بهشت در پي او است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 13784.
زير عنوان:
روز بازگشايي مدارس
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: طالِبُ العِلمِ، مَحفُوفٌ بِعِنايَةِ اللَّهِ
ترجمه:
جوينده دانش، در پناه عنايت خداوند است
آدرس:
عوالي اللآلي، ج 1، ص 292.
زير عنوان:
روز بازگشايي مدارس
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَنِ انتَقَلَ لِيَتَعَلَّمَ عِلماً غُفِرَ لَهُ قَبلَ أن يَخطُوَ
ترجمه:
آن که در پي آموختن دانش به راه افتد، پيش از آن که گام بردارد، آمرزيده مي شود
آدرس:
الجامع الصغير، ج 2، ص 582.
زير عنوان:
روز بازگشايي مدارس
متن:
امام علي عليه
السلام: لِطالِبِ العِلمِ عِزُّ الدُّنيا و فَوزُ الآخِرَةِ
ترجمه:
جوينده دانش را، عزّت دنيا و رستگاري آخرت است
آدرس:
غرر الحکم و درر العلم، ح 7349.
زير عنوان:
روز بازگشايي مدارس
متن:
امام باقرعليه السلام: إنَّ جَميِعَ دَوابِّ الأرضِ لَتُصَلِّي عَلي طالِبِ العِلمِ حَتَّي الحِيتانِ في البَحرِ
ترجمه:
همه جنبندگان زمين، حتّي ماهيان دريا، بر جوينده دانش درود مي فرستند
آدرس:
بصائر الدّرجات، ج 4، ص 24.
زير عنوان:
روز بازگشايي مدارس
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ المَلائکَةَ لَتَضَعُ أجنِحَتَها لِطالِبِ العِلمِ رِضيً بِهِ
ترجمه:
فرشتگان، با خشنودي، بال هايشان را براي جوينده علم مي گسترند
آدرس:
ثواب الأعمال، ص 131.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با روي کار آمدن دولت عوام فريب جعفر شريف امامي در بحبوحه انقلاب اسلامي مردم ايران، او قصد داشت با انجام اقداماتي، اعتراضات گسترده مردمي را آرام سازد. وي در روز اول نخست وزيري خود اعلام کرد که عضويت هيچ حزبي را ندارد و با اين ترتيب، خود را از تنها حزب دولتي کنار کشيد. اين در حالي بود که اغلب نمايندگان مجلس و سناتورها و مقامات دولتي، اجباراً عضو حزب رستاخيز بودند. سرانجام در دوم مهرماه 1357، حزب دولتي رستاخيز پس از 43 ماه فعاليت، رسماً انحلال خود را اعلام کرد و اعلام شد که ديگر حزبي به نام رستاخيز در صحنه مبارزات سياسي وجود نخواهد داشت. آماده سازي و افتتاح آخرين دوره مجلس شوراي ملي و تغيير تاريخ هجري به تاريخ شاهنشاهي از دستاوردهاي شوم اين حزب بود.
شرح مناسبت:
نيروهاي امنيتي دولت بعثي عراق به منظور همکاري با رژيم شاه و پيشگيري از پيروزي انقلاب اسلامي ملت ايران، بيت رهبر کبير انقلاب، حضرت امام خميني را در نجف محاصره کردند. دولت عراق بر اساس روابط حسنه اي که با رژيم فاسد شاه داشت، از پيشواي نهضت اسلامي مي خواست از مصاحبه با خبرنگاران، صادر کردن اعلاميه و ايراد نطق و خطابه سياسي خودداري کند. امام در پاسخ فرمودند: "من هرکجا که باشم به وظيفه شرعي خود عمل مي کنم." اندکي پس از آن، رژيم بعث عراق، رهبر بزرگ انقلاب اسلامي را وادار به ترک عراق کرد و بدين ترتيب مقدمات هجرت تاريخي معظم له به پاريس و زمينه هاي اوج گيري و پيروزي نهضت اسلامي و رهايي بخش مردم مسلمان ايران فراهم
شد.
شرح مناسبت:
اعتصاب کارگران و کارکنان بعضي از واحدهاي توليدي کشور، همزمان با روي کار آمدن کابينه شريف امامي آغاز گرديد و تدريجاً واحدهاي ديگري به آن اضافه شد. در اين ميان، با اعتصاب کارگران و کارکنان شرکت نفت، مردم از نظر سوخت دچار مشکل شدند. همچنين قيمت بنزين در بازار آزاد تا پنجاه برابر افزايش يافت و باعث رکود اقتصادي کشور گرديد. اين اعتصاب، يکي از عوامل مهم شکست دولت شريف امامي در کنترل ناآرامي ها بود که تا پيروزي انقلاب اسلامي ادامه يافت.
شرح مناسبت:
استاد علي اکبر خوشدل تهراني در سال 1293 در تهران به دنيا آمد. او پس از اتمام تحصيلات متوسطه، به فراگيري علوم قديمه پرداخت و صرف، نحو، فقه، اصول، معاني، بيان، بديع، حکمت و منطق را آموخت. خوشدل سپس به سير و سياحت روي آورد و به مدت سي سالِ تمام، ايران، عراق، مصر، ترکيه، حجاز، افغانستان، پاکستان و هندوستان را به پاي شوق طي نمود و چهار بار به زيارت خانه خدا رفت. وي از آن پس در تهران ماندگار شد و به شعر و شاعري پرداخت. علي اکبر خوشدل، در غزل و قصيده و قطعه و مثنوي، شعر مي سرود و در غزل به شيوه صائب معتقد بود. خوشدل بيشتر به عنوان يک شاعر مذهبي و مديحه سرا شناخته شده است. چنان که مدايح و مراثي فراواني که در حق اهل بيت(ع) سروده، معروف است و در محافل و مجالس مذهبي خوانده مي شوند. خوشدل سعي بر آن داشت که در زمينه مديحه سرايي و مرثيه گويي، نوآوري هايي داشته باشد و نوحه را تبديل به سرود مذهبي
نمايد. در اين ميان مرثيه معروف فلسفه بزرگ نهضت حسين از معروف ترين آثار اوست. همچنين علاوه بر ديوان کامل وي که چند روز قبل از فوتش منتشر شد؛ گلشن خوشدل، عمدةالاسرار و ديوان غزليات از جمله آثار اوست. وي سرانجام در دوم مهرماه 1365 ش در 72 سالگي درگذشت و در آستانه شيخ صدوق در ري مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد علي کريمي در سال 1292 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دوران ابتدايي و متوسطه راهي مدرسه کمال الملک شد و سپس رشته مينياتور و نگارگري را در مدت شش سال در هنرستان هنرهاي زيبا فراگرفت. استاد کريمي بعد از اخذ مدرک فوق ليسانس، در همان هنرستان با سمَت استادي به کار پرداخت و سپس به عنوان رييس هنرستانِ پسران برگزيده شد. وي سبک و تکنيک جديدي در هنر مينياتور به وجود آورد و موضوع تابلوها را که تا آن زمان به سبک عهد صفويه محدود مي شد به عصر جديد و دوران معاصر کشاند و به آفرينش آثاري در اين زمينه پرداخت. آثار اين استاد برجسته در نمايشگاه هاي انفرادي و گروهي متعددي در کشورهاي مختلف آسيا، اروپا و آمريکا به نمايش گذاشته شده است. استاد علي کريمي در دوران تدريس خود، شاگردان زيادي تربيت کرد که امروزه از استادان چيره دست نقاشي و مينياتور به شمار مي روند. وي به هنگام وفات 84 سال داشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ ابوالقاسم کبير قمي در سال 1262 ش (1280 ق) متولد گرديد و پس از طي مقدمات و سطوح در قم، از وجود آيات عظام: ميرزا خليل تهراني نجفي، آخوند ملامحمد کاظم خراساني و سيدمحمد کاظم يزدي در نجف و ميرزا محمد حسن آشتياني در تهران بهره هاي وافر يافت. آيت اللَّه قمي پس از آن، از نظر علمي در مرتبه اي قرار گرفت که برخي وي را بر آيت اللَّه العظمي حائري يزدي، مؤسس حوزه علميه قم ترجيح مي دادند. با اين حال ايشان فداکاري عجيبي نسبت به
آيت اللَّه حائري از خود نشان مي داد، به گونه اي که مي فرمود: نظر به منزل ايشان ثواب دارد. شخصيت هاي برجسته اي همچون آيات عظام: امام خميني، سيدمحمدرضا گلپايگاني، آخوند ملا علي همداني، سيدمصطفي صفايي خوانساري و ده ها عالم فاضل ديگر از جمله شاگردان ايشان مي باشند. آيت اللَّه کبير قمي سرانجام در سوم مهر 1313 ش برابر با پانزدهم جمادي الثاني 1353 ق در 73 سالگي به رحمت ايزدي پيوست و در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
محمد يوسف زاده معروف به غَمام همداني در سال 1253 ش در نجف اشرف به دنيا آمد و تحصيلات مقدماتي را تا سيزده سالگي در آن شهر گذرانيد. وي سپس به ايران آمد و در همدان، ادبيات فارسي و عربي و فقه را از استادان آن ديار فراگرفت. غمام همداني در منطق، فلسفه اسلامي و ادبيات به ويژه شعر فارسي و نيز سرودن غزل، از دانش و مهارتي بسيار برخوردار بود. وي علاوه بر کار ادبي از مبارزان پرشور نهضت مشروطه نيز بود و در آن دوران به تأسيس انجمن اتحاد و انتشار روزنامه هاي اتحاد و الفت همت گماشت. اما هنگامي که انقلاب مشروطه بر اثر نفوذ غربزدگان و حضور عوامل استبداد به انحراف کشيده شد، از سياست کناره گرفت و به نشر تعاليم اجتماعي و فعاليت ادبي پرداخت. تنها اثر باقي مانده از غَمام همداني، ديوان اشعار اوست که کمتر از يک سوم سروده هاي وي را در بر مي گيرد. اين روزنامه نگار و شاعر ايراني سرانجام در چنين روزي در سال 1321 ش در 68 سالگي در
تهران درگذشت و در همدان به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با انتخاب شهيد رجايي به نخست وزيري و معرفي کابينه به مجلس در مرداد 1359، برخي از وزارت خانه ها از جمله وزارت نفت بدون وزير باقي ماند. در دوم مهر آن سال از سوي شهيد رجايي، مهندس محمد جواد تندگويان براي وزارت نفت معرفي شد. نخست وزير در معرفي ايشان به مجلس، از فعاليت هاي تخصصي وي در صنعت نفت ياد کرد و از مهار گاز يکي از چاه ها که در مطبوعات خارجي نيز انعکاس يافت به عنوان بخشي از توانايي هاي ايشان نام برد. پس از سخنان موافق و مخالف، مهندس تندگويان با اکثريت قاطع آرا به عنوان وزير نفت دولت شهيد رجايي از مجلس رأي اعتماد گرفت. سرانجام چهل روز بعد در 12 آبان 1359 در جريان بازديد از مناطق نفتي خوزستان به همراه جمعي ديگر به اسارت نيروهاي متجاوز عراقي درآمد تا اين که پس از تحمل شکنجه هاي بسيار و شهادت ايشان، جنازه شهيد تندگويان در سال 1370 به ايران منتقل شد و در بهشت زهرا مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
به درخواست دبير کل سازمان ملل متحد و به منظور ادامه مذاکرات در نيويورک، هيئت بلندپايه جمهوري اسلامي ايران به سرپرستي وزير وقت امور خارجه، در تاريخ سوم مهر 1367 عازم مقر سازمان ملل شد. اين هيئت به مدت دو هفته، علاوه بر شرکت در مذاکرات سه جانبه وزاري خارجه ايران، عراق و دبير کل، از فرصت حضور وزراي خارجه ساير کشورهاي جهان به مناسبت برگزاري مجمع عمومي سازمان ملل استفاده نمود و در ملاقات هاي متعدد، مواضع جمهوري اسلامي ايران به ويژه در خصوص مذاکرات مربوط به اجراي
قطعنامه 598 و کارشکني هاي عراق، مذاکرات قبلي نيويورک و ژنو و پيش شرطهاي عراق و معاهده 1975 الجزاير را تشريح کرد. در نهايت، اولين دور مذاکرات سه جانبه از تاريخ نهم مهرماه آن سال آغاز شد و در بيستم آبان 67 پس از هفت دور ملاقات و مذاکره زير نظر دبير کل و يا نماينده ويژه وي، پايان پذيرفت. اين دور از مذاکرات نتيجه اي در بر نداشت و اين امر موجب نگراني دبير کل شد که در گزارش وي منعکس گرديد. دبير کل و هيئت ايراني در عدم رضايت از برخورد عراق با مذاکرات شريک بودند، زيرا در عمل ثابت شد که اين عراق است که فاقد علاقه و انگيزه براي اجراي قطعنامه 598 است. در حالي که فشار عراق بر آزادسازي اسرا بود، ايران بر عقب نشيني نيروها تأکيد داشت. پيشرفت حاصل در تبادل اسرا اندک بود و صرفاً دو طرف با آزادي تعدادي از اسراي معلول و بيمار موافقت کردند.
شرح مناسبت:
در اواخر تابستان 1304، به علت کمبود گندم و آرد، ميزان دريافت آرد نانوايي هاي تهران از سهميه معين شده کمتر شد و تهيه نان در شهر با سختي روبرو گرديد. ادامه اين مشکل، موجب نارضايتي مردم از دولت شد. همزمان با گسترش دايره نارضايتي مردم، مأموران نظميه نيز با تحريک احساسات مردم و ايجاد ناامني کوشيدند که مانع از بازگشت احمدشاه به کشور شوند. احمد شاه نيز که در اروپا به سرمي برد با مشاهده اين اوضاع، از بازگشت به ايران منصرف شد. در روزهاي آغازين مهرماه، جمعيت زيادي از زنان و مردان معترض به منازل علما رفتند و
در روز چهارم مهر جمعيتي در حدود بيست هزار نفر به سمت مجلس حرکت کردند و در مقابل مجلس به نمايندگان اهانت نمودند. در اين حال، رضاخان سردار سپه، دستور تيراندازي داد و تعدادي کشته و مجروح شدند و حکومت نظامي اعلام شد. در اين فرصت حکومت نظامي، رضاخان مخالفان خود را به بهانه بازداشت عاملان بلواي نان دستگير نمود و آرامش را به تهران بازگرداند. در واقع سردار سپه با آشوب آفريني نسبت به تأمين نان، هم مجلس را مرعوب نمود، هم قدرت خود را نشان داد و هم موجبات تنفر و بدبيني مردم را نسبت به نمايندگان فراهم ساخت. اين جنبش ها در اواخر مهرماه به نهضتي بر ضد قاجار تبديل شد و رضاخان که خود را فعّال مايشاء و همه کاره ايران مي دانست در تصميم خود بر انقراض قاجار و ايجاد سلسله پهلوي راسخ تر شد. تا اين که يک ماه بعد در نهم آبان 1304 به آرزوي ديرينه خود يعني کسب قدرت مطلق رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سازمان کنفرانس اسلامي از نخستين روزهاي جنگ ايران و عراق وارد صحنه شد. وزراي خارجه کشورهاي عضو سازمان که براي شرکت در اجلاس سالانه مجمع عمومي در نيويورک بودند در تاريخ چهارم مهر 1359، به منظور بررسي جنگ ايران و عراق تشکيل جلسه دادند. برگزاري اين جلسه به پيشنهاد نمايندگان اندونزي و ليبي بود که در اجلاس تصميم گرفته شد تا کميته اي به نام کميته حُسن نيت به منظور پايان دادن به جنگ تشکيل دهد. اين کميته در طول کار خود، نُه بار نشست و چند بار سفر به تهران و بغداد داشت اما کار آن، در حالي که جنگ همچنان ادامه مي يافت و شرايط جبهه ها به نفع جمهوري اسلامي ايران در حال تغيير بود، به جايي نرسيد.
شرح مناسبت:
استاد رضا مافي در سال 1322 ش در مشهد به دنيا آمد. از کودکي به هنر گرايش داشت. اولين استاد وي در زمينه هنر خطاطي، استاد اعتضادي بود که در آن زمان، کتب خطي موزه آستان قدس رضوي را مرمت مي کرد. بعدها نزد استاد حسين ميرخاني در تهران شاگردي نمود و از شيوه ميرزا غلامرضا اصفهاني هنرمند قرن سيزدهم تأثير مي پذيرفت. او سپس به خط نقاشي روي آورد و نستعليق را وارد خط نقاشي کرد. استاد مافي نخستين هنرمند خطاطي بود که خط و نقاشي را به صورت تابلو عرضه کرد و خط نستعليق را به شکل نقاشي - خطاطي ترسيم نمود. اين هنرمند خطاط، بيش از هشتصد تابلو خلق کرد و تعدادي نمايشگاه از آثار خود، در داخل و خارج از ايران، برپا نمود. پس از پيروزي انقلاب اسلامي
در سال 1358 نمايشگاهي با عنوان شهيدان راه آزادي شامل آخرين کارهايش را برپا کرد و درآمد اين نمايشگاه را براي نوشتن سنگ نبشته اي براي شهداي انقلاب اسلامي در نظر گرفت. رضا مافي در 39 سالگي بر اثر سانحه اي درگذشت و در حرم عبدالعظيم دفن شد.
شرح مناسبت:
جزيره کيش در زمان حکومت ستمشاهي به عنوان مرکزي توريستي و تفريحي مورد استفاده قرار مي گرفت. پس از پيروزي انقلاب، تأسيسات سياحتي - اقتصادي اين منطقه براي عموم گشايش يافت، تا اين که طرح ايجاد بندر آزاد در اين جزيره که قبلاً توسط دولت به تصويب رسيده بود، از طريق رسانه هاي گروهي اعلام گرديد. هدف از اين طرح، تبديل کيش به يک بازار مناسب براي صادرات و واردات کالا منطبق بر موازين اسلامي و نيز کمک به ساکنان جزيره و توليد اشتغال براي آنها و ارائه خدمات به ساير جزاير اعلام شد. طبق اين طرح، افراد مي توانند هر مقدار کالا وارد اين جزيره کنند تا از آن جا به کشورهاي منطقه صادر شود. همچنين ورود کالا از طريق بازاري که در اين جزيره ايجاد مي شود صورت مي گيرد.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا عبدالکريم روشن تهراني عارف و استاد برجسته معاصر، در سال 1282 ش در تهران به دنيا آمد. اشتياق تفحّص در مباني عرفان و فلسفه، او را به سوي فراگيري علوم اسلامي کشاند. وي در اين زمينه از استادان بنام عصر خود، دانش آموخت و پس از چندي، خود، در رديف استادان برجسته عرفان قرار گرفت. حاج ميرزا عبدالکريم روشن تهراني، مدتي در دانشکده الهيات دانشگاه تهران تدريس کرد که شاگردان بسياري از محضر درسش بهره گرفتند. وي در 89 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در نخستين روز مهرماه سال 1359، نيروي زميني عراق، با تعداد زيادي نيرو و ادوات جنگي، اقدام به پيشروي در خاک جمهوري اسلامي ايران نمود و قسمت اعظم نوار مرزي به ويژه در جبهه هاي مياني را به تصرف خود درآورد. در ادامه، قصر شيرين در محاصره تانک هاي دشمن قرار گرفت. نيروهاي بعثي پس از دور زدن شهر و قطع ارتباط آن و کوبيدن شهر با گلوله هاي مستقيم تانک، وارد قصر شيرين شده و آن را نيز به اشغال خود درآوردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به فرمان امام خميني(ره)، رزمندگان دلير اسلام، در عملياتي سريع و هماهنگ عليه مواضع ارتش اشغالگر عراق، موفق به شکستن حلقه محاصره شهر آبادان شدند. اين شهر از ابتداي جنگ تحميلي به مدت حدود يک سال، در محاصره نيروهاي نظامي عراق بود و به خاطر وجود استحکامات متعدد دشمن، شکست محاصره آن بسيار دشوار به نظر مي رسيد. اما رزمندگان اسلام در عمليات ثامن الائمه با رشادت، اين محاصره را شکستند و اولين پيروزي بزرگ خود را در جنگ به ثبت رساندند. عمليات بزرگ ثامن الائمه با رمز نوراني "نصرُ من اللَّه و فتحٌ قريب" در جبهه جنوب و شمال آبادان در شرق رود کارون در وسعت 150 کيلومتر مربع از 5 مهر 1360، با هدف شکست حصر آبادان و با همکاري ارتش و سپاه انجام شد. بدين ترتيب، اولين همکاري سپاه و ارتش در اين عمليات و در مقياس وسيع به منصه ظهور رسيد و تحقق يافت. نتايج عمليات بزرگ ثامن الائمه: تلفات نيروي انساني دشمن: 1800 نفر اسير، 1500 تا 2000 نفر کشته و زخمي؛ ساير نتايج: آزادسازي 150 کيلومتر مربع از خاک ميهن اسلامي شامل دو جاده استراتژيک اهواز - آبادان و ماهشهر - آبادان و خروج شهر آبادان از محاصره؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 90 دستگاه انهدامي و 160 دستگاه اغتنامي، خودرو: 100 دستگاه انهدامي و 150 دستگاه اغتنامي و …
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبداللَّه شيرازي در سال 1270 ش (1309 ق) در بيت علم و فضيلت در شيراز به دنيا آمد. ايشان در 21 سالگي به همراه پدر بزرگوار خود به دليل مبارزات ضد استعماري انگليس به
مدت شش ماه از شيراز تبعيد شد و پس از بازگشت، به تحصيل و تدريس ادامه داد. آيت اللَّه شيرازي سپس براي تکميل تحصيلات خود، در سال 1294 ش به نجف اشرف رفت و در حلقه درس حضرات آيات: آقا ضياءالدين عراقي، سيدابوالحسن اصفهاني و ميرزاي نائيني شاگردي نمود. اين عالم رباني پس از اقامت سيزده ساله در نجف اشرف و اخذ درجه اجتهاد، به زادگاه خود، شيراز، بازگشت و به احياي حوزه علميه شيراز همّت گماشت. ايشان مبارزات سياسي خود را پس از بازگشت از نجف ادامه داده و مخالفت رسمي و علني خويش را با حکومت رضاشاه پهلوي اعلام کرد. آيت اللَّه شيرازي در اين راه متحمل سختي هاي فراواني شده، ضمن بي حرمتي به ايشان، اين عالمِ نستوه را به زندان کشاندند. پس از ماجراي کشف حجاب و کشتار خونين مسجد گوهرشاد به دستور رضاخان، آيت اللَّه شيرازي به طور مخفيانه راهي نجف اشرف شده و اين اقامت، چهل سال به طول انجاميد. ده سال پاياني عمر معظمٌ له در مشهد گذشت و حضور ايشان، حوزه اين شهر را رونقي دوباره بخشيد. آيت اللَّه شيرازي همچنين در نهضت اسلامي مردم ايران به رهبري امام خميني نيز، همواره پشتيباني خود را اعلام داشته و در آگاه سازي افکار مردم مشهد، نقش مهي ايفا نمود. از آيت اللَّه شيرازي آثار و بناهاي فراواني به جاي مانده که تاسيس مدارس، کتابخانه ها، مساجد و … در شهرهاي مختلف از آن جمله اند.
هم چنين عُمدَةُالوسايل، الامامَةُ و الشيعَه و ذخيرةُ الصّالحين از جمله کتب اين عالم آگاه مي باشند. آيت اللَّه سيدعبداللَّه شيرازي سرانجام در پنجم
مهرماه 1363 ش برابر با اول محرم 1405 ق در 93 سالگي به سوي معبود شتافت و پس از تشييعي با شکوه، در جوار حرم منوَّر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
جهانگردي در دنياي امروز، يکي از بهترين ابزارهاي تبادل و تعامل فرهنگي است و سياحت يا گشت و گذار در سرزمين هاي مختلف، از روش هاي موفق و گذران سالم اوقات فراغت مي باشد. جهانگردي در واقع مجموعه اي از سيرو سفرها و سياحت هاي داخلي و خارجي است که با اهداف و نيت هاي مختلف انجام مي گيرد. جهانگرد کسي است که به منظور تفريح، بازديد از نقاط ديدني، معالجه، تجارت، ورزش و زيارت به کشور ديگر سفر کند، مشروط بر اين که مدت اقامت از بيست و چهار ساعت کمتر و از شش ماه بيشتر نباشد و در فاصله اي کمتر از هفتاد کيلومتر انجام نگيرد. در ايران، مسأله جهانگردي با نگرش جديد از سال 1317 ش مورد توجه قرار گرفت و براي اولين بار در وزارت کشور، اداره اي تحت عنوان امور جهانگردي، سازمان يافت. در سال 1320، اين اداره به شوراي عالي جهانگردي تغيير نام داد و در سال 1342، سازمان جلب سياحان، تصويب و کار خود را شروع کرد. در حال حاضر سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، زير نظر رئيس جمهور متولي اين امر مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در تاريخ سوم مهر 1359 ش، چهار روز پس از آغاز جنگ تحميلي، دبير کل سازمان ملل به شوراي امنيت اطلاع داد که به رغم کوشش هاي به عمل آمده براي توقف حملات، جنگ ميان ايران و عراق در زمين، دريا و هوا ادامه يافته و خسارات جاني و مالي به بار مي آورد. از اين رو وي پيشنهاد کرد شوراي امنيت، مسأله را با فوريت رسيدگي کند. سرانجام اين جلسه در روزهاي چهارم تا ششم مهرماه آن سال تشکيل شد و طرح صدور قطعنامه اي در اين زمينه به اتفاق آرا تصويب شد، تا اين که قطعنامه 479 به عنوان اولين قطعنامه شوراي امنيت درباره جنگ عراق با ايران صادر گرديد. در اين قطعنامه، ضمن اظهار نگراني عميق درباره وضعيت رو به گسترش جنگ ميان دو طرف، از ايران و عراق خواسته شده بود که مناقشه خود را از راه هاي مسالمت آميز و طبق اصول عدالت و حقوق بين الملل حل نمايند. در اين ميان، جمهوري اسلامي ايران در اظهار نظر راجع به اين قطعنامه، با اعلام نقض مکرّر عهدنامه 1975 الجزاير توسط عراق و قصد و نيت عراق به تشديد اقدامات خصمانه در مقابل خويشتنداري ايران، تصريح کرد که عراق با برپا کردن يک جنگ تجاوزکارانه در داخل سرزمين ايران و حمله به مراکز حساس کشور براي جمهوري اسلامي، راهي جز دفاع از خود براي حفظ حاکميت جمهوري اسلامي باقي نگذارده است. جمهوري اسلامي ايران همچنين اعلام کرد مادام که عراق، تماميت ارضي و حاکميت ما را زير پا گذاشته و مأموران عراق در داخل
مرزهاي ما به اقدامات تجاوزکارانه و خرابکارانه مبادرت مي ورزند، قطعنامه نمي تواند مورد قبول ايران واقع شود و هيچ فايده اي در مذاکره مستقيم يا غير مستقيم در مورد منازعه بين دو کشور نمي بينيم.
قطعنامه 479 به دليل آن که هيچ اشاره اي به متجاوز و آغازگر جنگ نداشته و دو طرف را به يک اندازه مورد خطاب قرار داده، به عنوان ظالمانه ترين و غيرعادلانه ترين قطعنامه شورا در مورد جنگ عراق عليه ايران به شمار مي رود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در ادامه تجاوز ارتش رژيم بعث عراق به خاک ميهن اسلامي، لشکرهاي دشمن به قصد تسخير سر پل ذهاب و گيلانغرب به سوي اين شهرها حرکت کردند که با مقاومت نيروهاي مردمي مواجه شده و زمين گير شدند. دشمن پس از اين ناکامي، نيروهاي خود را براي تصرف نواحي خوزستان راهي جبهه هاي جنوب نمود.
شرح مناسبت:
در پي ورود آريل شارون، رهبر حزب تندروي ليکود و عامل کشتار بي رحمانه فلسطيني ها در اردوگاه صبرا و شتيلا به مسجدالاقصي و هتک حرمت اين مکان مقدس، فلسطيني هاي خشمگين در اعتراض به اين اقدام، تظاهرات کردند و قيام اسلامي خود را آغاز نمودند. به همين مناسبت، اين قيام، انتفاضه مسجدالاقصي نام گرفت. اين قيام زماني آغاز شد که مذاکرات سازش بين صهيونيست هاي نژادپرست و دولت به اصطلاح خودگردان فلسطين با شکست روبرو شده بود و مردم فلسطين دريافتند که از راه گفتگو و سازش با صهيونيست ها نمي توانند بر حقوق انساني و اسلامي خود دست يابند. رژيم صهيونيستي در مقابل خروش انساني فلسطينيان، براي سرکوب انتفاضه، از انجام خشن ترين و وحشيانه ترين شيوه هاي ضدانساني خودداري نکرده و از قساوت بارترين روش هاي ترور و کشتار استفاده نموده است. انتفاضه مسجدالاقصي و انقلاب سنگ به همگان اين پيام را فهماند که ريشه صهيونيسم و نژادپرستي در سرزمين اسلامي فلسطين، خواهد خشکيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شهيد حجت الاسلام و المسلمين سيد عبدالکيم هاشمي نژاد در سال 1311 شمسي (1351 ق) در خانواده اي متدين در "بهشهر" مازندران ديده به جهان گشود و از 14 سالگي در محضر آيت اللَّه کوهستاني و سپس در قم به مدت چهارده سال نزد آيات عظام: سيد حسين بروجردي و امام خميني(ره) به تحصيل علوم ديني پرداخت. وي در دوران مبارزات اسلامي ملت ايران به رهبري امام خميني(ره) با خطبه ها و سخنراني هاي حماسي و آتشين خويش، در نشر افکار انقلابي اسلام و افشاي ماهيت رژيم پهلوي، تمامي توان خود را به کار برد و در اين راه متحمّل سختي ها و شکنجه هاي ايادي رژيم گرديد. وي از ابتداي مبارزه تا پيروزي انقلاب اسلامي، چندين بار دستگير و به زندان هاي طولاني مدت محکوم گرديد. اين مجاهد انقلابي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به عنوان نماينده استان مازندران در مجلس خبرگان قانون اساسي انتخاب شد، در تدوين قانون اساسي و به خصوص در جهت تثبيت اصل ولايت فقيه، زحمات بسياري کشيد. حجت الاسلام هاشمي نژاد پس از پايان دوره مجلس خبرگان و تدوين قانون اساسي، مقام دبيري حزب جمهوري اسلامي مشهد را به عهده گرفت و از اين پايگاه، حملات مداوم خود را متوجه نفاق حاکم بر بعضي مکان هاي دولتي و ارتجاع کرد و با ضد انقلاب به مبارزه سختي پرداخت. وي با شروع جنگ تحميلي، در جبهه هاي غرب و جنوب حضور يافت و با سخنراني هاي پرشور خود، در بالابردن روحيه رزمندگان، نقش بسزايي ايفا کرد.
آن شهيد بزرگوار، پشتوانه محکمي براي انقلاب بود،
از اين رو نقشه ترور وي طرح شد و در سالروز شهادت امام جواد(ع) در هفتم مهر 1360 در چهل ونه سالگي به دست يکي از منافقين کوردل، بر اثر انفجار نارنجک به شهادت رسيد. بدن پاره پاره اين شهيد عالي مقام پس از تشييع باشکوه مردم، در جوار مرقد منور امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمد حسن صافي اصفهاني در سال 1298ش (1338ق) در اصفهان زاده شد وي پس از پشت سر گذاشتن تحصيلات جديد، به فراگيري دانش هاي ديني روي آورد و پس از مدتي اقامت در اصفهان و قم، به نجف اشرف عزيمت نمود. آيت اللَّه صافي در نجف در محضر استادان نامداري همچون شيخ محمد علي کاظميني، سيد عبدالهادي شيرازي، سيد محسن حکيم و سيد ابوالقاسم خويي استفاده هاي وافر بُرد و در مدت اقامت 27 ساله در نجف، مباني فقهي، فلسفي و اخلاقي خود را استوار ساخت. ايشان در 50 سالگي به اصفهان بازگشت و به تدريس، امامت جماعت، پرورش شاگردان و ارشاد مردم پرداخت. آيت اللَّه صافي بعدها رياست حوزه علميه اصفهان را به عهده گرفت و منشأ خدماتي گرديد. اين فقيه بزرگوار تأليفات متعددي به نگارش درآورد که تطبيق بين اقتصاد اسلامي و اقتصاد سوسياليسم و کاپيتاليسم و نيز تقريرات دروس فقه و اصول از آن جمله اند. ايشان همچنين بر فقه، اصول، کلام، تاريخ، تفسير، فلسفه و اقتصاد چيرگي تام داشت. اين عالم رباني سرانجام در هفتم مهر 1374 برابر با سوم جمادي الاول 1416 ق در هفتاد و شش سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييعي باشکوه، در کنار مرقد علامه
مجلسي به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز آتش نشاني و ايمني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن رَدَّ عَن قَومٍ مِنَ المُسلِمينَ عادِيَةَ ماءٍ أونارٍ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ
ترجمه:
کسي که دسته اي از مسلمانان را از خطر سيل يا آتش سوزي نجات دهد، بهشت بر او واجب مي شود
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 55.
زير عنوان:
روز آتش نشاني و ايمني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أمِطِ الأذي عَنِ طَريقِ المُسلِمينَ فَهُوَ لَکَ صَدَقَةٌ
ترجمه:
آنچه را که موجب آزار مي شود از سر راه مسلمانان دور کن، که اين کار براي تو صدقه است
آدرس:
مسند أحمد، ج 4، ص 423.
زير عنوان:
روز آتش نشاني و ايمني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: دَخَلَ عَبدٌ الجَنَّةَ بِغُصنِ شَوکٍ کانَ عَلي طَريقِ المُسلِمينَ فَأماطَهُ عَنهُ
ترجمه:
بنده اي به سبب برداشتن شاخه خاري از سرراه مسلمانان به بهشت رفت
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 12676.
زير عنوان:
روز آتش نشاني و ايمني
متن:
امام باقرعليه السلام در تفسير آيه: (و مَن أحياها فَکَأنَّما أحيَا النّاسَ جَميعاً)
ترجمه:
يعني: هر که کسي را زنده کند گويي همه مردم را زنده کرده است. فرمودند: مِن حَرَقٍ أو غَرَقٍ
آدرس:
مائده، آيه 32.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از پايان موفقيت آميز عمليات ثامن الائمه، پنج تن از فرماندهان رده بالاي ارتش و سپاه، جهت تقديم گزارش به حضرت امام خميني(ره) فرماندهي معظم کل قوا، عازم تهران مي شوند. به اين منظور، يک فروند هواپيماي سي 130 با چهل نفر سرنشين و 27 مجروح و 32 تن از شهداي عمليات ثامن الائمه از فرودگاه اهواز به مقصد تهران به پرواز در آمد. اما اين هواپيما در 30 کيلومتري فرودگاه مهرآباد در جنوب غربي کهريزک دچار سانحه گرديد. خلبان سعي نمود هواپيما را در همان منطقه به زمين بنشاند که پس از طي مسافت 270 متري، بال چپ هواپيما به زمين اصابت مي کند. هواپيما متلاشي شده و آتش مي گيرد که در نتيجه 49 نفر از سرنشينان هواپيما از جمله اين پنج فرمانده به شهادت رسيدند که عبارتند از: سرلشکر ولي اللَّه فلاحي، جانشين ستاد مشترک ارتش، سرتيپ موسي نامجو، وزير دفاع و نماينده امام در شوراي عالي دفاع و فرمانده دانشکده افسري، سرتيپ جواد فکوري، فرمانده نيروي هوايي و وزير دفاع و مشاور در ستاد مشترک ارتش، يوسف کلاهدوز، قائم مقام سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و برادر محمدعلي جهان آرا، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي خرمشهر.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمد صادق لواساني در حدود سال 1285 ش (1324 ق) در خانداني عالم در نجف اشرف به دنيا آمد. وي در نوجواني به همراه پدر به همدان رفت و پس از مدتي براي ادامه دروس حوزوي راهي اراک شد. آيت اللَّه لواساني در هفده سالگي پس از تأسيس حوزه علميه قم به اين شهر هجرت کرد و پس از مدتي
با حضرت امام خميني، هم حجره و هم بحث شد. ايشان در قم از محضر استادان بزرگواري همچون حاج شيخ عبدالکريم حائري، سيد محمد تقي خوانساري، سيد محمد حجت، محمدعلي شاه آبادي و ميرزاجواد آقا ملکي تبريزي دروس خارج فقه و اصول، عرفان، سير و سلوک و حکمت و فلسفه را فراگرفت و سپس در نجف در پاي درس بزرگاني چون آقاضياءالدين عراقي و ميرزا ابوالحسن مشکيني به شاگردي نشست. آيت اللَّه لواساني در سال 1314ش از طرف مراجع بزرگ قم به توليت مدارس فيضيه و دارالشفا منصوب شد و اين دو حوزه علميه را به مدت شش سال به بهترين وجه اداره کرد. اين عالم مجاهد پس از آغاز نهضت اسلامي به رهبري امام خميني، بارها حمايت قاطع خود را از امام عنوان کرده و پس از تبعيد ايشان به ترکيه، به نمايندگي تام الاختيار آن حضرت در تهران منصوب گرديد. فعاليت هاي آيت اللَّه لواساني پس از مدتي براي رژيم گران آمد و ايشان را به مدت سه سال به منطقه هشت پر در تالش تبعيد کردند. وي بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، بي هيچ نام و عنواني در کنار امام قرار گرفت و تا آخرين لحظه پشتيبان آن حضرت بود. اين مرد الهي سرانجام در 8 مهر 1369 ش برابر با نهم ربيع الاول 1411 ق در 84 سالگي دارفاني را وداع گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جلال الدين محمد بن بهاء الدين محمد، معروف به مولانا، مولوي، ملاي روم و جلال الدين رومي، در سال 604ق در بلخ به دنيا آمد. در کودکي با پدرش بهاءالدين محمد معروف به بهاء ولد، مقارن حمله مغول به آسياي صغير (ترکيه امروزي) رفت و با خاندانش در قونيه مستقر شد. مولوي پس از فراگيري علوم از پدر و ديگر استادان قونيه و شام به تدريس پرداخت. وي بعدها با عارفي واصل و بزرگ به نام شمس الدين محمد تبريزي در قونيه ملاقات کرد و از نَفَسِ گرم او چنان به تاب و تب افتاد که ديگر تا دم واپسين، سردي نيافت و هيچ گاه از ارشاد سالکان و افاضه حقايق الهيه باز نايستاد. از اين دوره پرشور که سي سال از پايان حيات مولوي را شامل مي شود، آثار بي نظيري از اين استاد بزرگ به وجود آمد. در مثنوي معنوي که آن را به حق بايد يکي از بهترين نتايج انديشه و ذوق فرزندانِ آدم و چراغ فروزانِ راه عرفان دانست، مولوي، مسائل مهم عرفاني، ديني و اخلاقي را مطرح کرده و هنگام توضيح، به بيان آيات و احاديث و امثال مبادرت مي جويد. غير از مثنوي، غزل هاي مولوي به منزله درياي جوشاني از عواطفِ حاد و انديشه هاي بلند شاعر است که با نشيب و فراز همراه است. همچنين کتبِ فيه ما فيه، مکاتيب و مجالس سبعه از جمله آثار منثور مولانا است. مولانا جلال الدين رومي، سرانجام در سال 672 ق در 68 سالگي به وصال معبود شتافت و پس از تشييع و
نمازي با شکوه، در قونيه به خاک سپرده شد. مزار او در ترکيه، زيارتگاه دوستداران ادب پارسي و عرفان اسلامي است.
-
شرح مناسبت:
عبدالحسين تيمور تاش ملقب به مُعَزِّزُ المُلک و سردار معظم خراساني در حدود سال 1260 ش در بجنورد در استان خراسان به دنيا آمد. وي پس از انجام تحصيلات، به همراه پدرش به روسيه رفت و به مدت شش سال در مدرسه نظام تحصيل کرد. از آن پس به ايران بازگشت و پس از آن که مدتي در سمت مترجم فعاليت نمود، در امور دولتي به پيشرفت هايي نائل آمد. وي بعدها به وکالت مجلس و ولايت خراسان رسيد و چندين بار در مناصب گوناگون جابجا شد. تيمور تاش پس از کودتاي رضاخان، از طرفداران او گرديد و در تمام بازي هاي سياسي که براي خلع احمدشاه صورت گرفت، دخالت داشت. سردار معظم، پس از سلطنت رضاخان پهلوي به وزارت دربار رسيد و داراي نفوذ فراواني در ارکان قدرت شد. تيمور تاش به عنوان دست راست رضاخان، اين اختيار را داشت که هر که را مي خواهد به نخست وزيري معرفي کند، نخست وزيري که در واقع رييس دفترِ وزير دربار بود. در اين سال ها تيمورتاش به عنوان شخص دوم مملکت، همه کاره و فعّال مايشاء بود. تيمور تاش بسيار تلاش کرد که شغل وزارت دربار را از يک مقام تشريفاتي به بالاترين مرجع تصميم گيري کشور ارتقا دهد و همه نظراتش را در سياست داخلي و خارجي ايران اعمال نمايد. در سال 1310 و پس از شکست مذاکرات نفت ايران و انگليس، روزنامه هاي لندن درصدد نابودي او برآمدند. بنابراين با
حيله گري وانمود کردند که چون شاه پير است و وليعهد کودک، بنابراين تيمور تاش جانشين رضاخان خواهد شد. اين موضوع به رضاخان، بسيار گران آمد و پس از مدتي او را از وزارت دربار کنار نهاد و پس از مدتي محاکمه و زندان، او را در 9 مهر 1312 ش با ذلت به قتل رساند.
وي از نظر اخلاقي، سياستمداري فاسد، هوسران و عياش بود و تمام تلاش او، در رسيدن به قدرت بيشتر و جلب نظر رضا پهلوي خلاصه مي شد. سرانجام او با همان شمشيري نابود شد که به وسيله آن زيسته بود و مرگ ديگران را با آن تدارک مي ديد.
شرح مناسبت:
همزمان با وقوع اعتصابات متعدد در سطح مملکت و بازگشايي مدارس در مهرماه 1357، دانش آموزان نيز از حضور در سر کلاس خودداري نموده، به صف مخالفين رژيم پيوستند و با راهپيمايي هاي گسترده، خواستار بازگشت حضرت امام به کشور شدند. پس از اعتصاب دانش آموزان، معلمان کشور نيز طي اعلاميه اي، اعتصاب خود را آغاز کردند. از آن پس به طور کلي مدارس ايران تعطيل گرديد و شاگرد و معلم، عملاً به صحنه مبارزه در خيابان ها وارد شدند. دانشجويان دانشگاه هاي کشور نيز به صورت متشکل به نهضت پيوستند و کلاس هاي درس را تحريم نمودند. اعتصاب دانشجويان، فرهنگيان و دانش آموزان به تظاهرات تهران وشهرستان ها جان تازه اي بخشيد و نيروي عظيم جنبش مردمي را رونق بيشتري داد.
شرح مناسبت:
پس از آغاز هجوم وحشيانه دشمن بعثي به خاک جمهوري اسلامي ايران، لشکرهاي دشمن در صدد رسيدن به شهر اهواز و تصرف آن بودند. هر چند مقاومت هايي در شهر بستان و ساير محورها صورت گرفت، ليکن به دليل سنگيني تهاجم دشمن، نيروهاي خودي براي استقرار در مواضع مناسب تر، عقب نشيني کردند. در نتيجه دشمن با يک خيز بلند، خود را به دروازه حميديه رساند و شهر اهواز را در معرض تهديد قرار داد. در اين وضعيت، 28 تن از برادران پاسدار و بسيجي به فرماندهي شهيد غيور اصلي، در حالي که فقط چند قبضه آرپي جي هفت در اختيار داشتند، شبانه آماده يورش به دشمن شده، پس از خروج از شهر، در چند کيلومتري آن، در کنار جاده حميديه - اهواز، به کمين دشمن نشستند. اين نيروها در بامداد
نهم مهرماه 1359، شليک هماهنگ به سوي تانک هاي عراقي را آغاز کردند و باعث وحشت و نگراني دشمن گرديدند. پس از اين عمليات که به گل نشستن و انفجار چندين دستگاه تانک دشمن انجاميد، دشمن چند بار اقدام به پيش روي در اين محور نمود تا اين که سرانجام در حوالي غرب سوسنگرد، زمين گير شد.
شرح مناسبت:
عمليات مسلم بن عقيل در تاريخ 9 مهر 1361ش با رمز يا ابوالفضل العباس(ع) در جبهه مياني و در غرب سومار و ارتفاعات مسلط بر شهر مندلي عراق در وسعتي برابر با 150 کيلومتر مربع و با هدف آزادسازي چندين ارتفاع مرزي و انهدام نيروهاي دشمن و تصرف ارتفاعات مشرف بر شهرمندلي طي دو مرحله به فرماندهي قرارگاه عملياتي نجف اشرف انجام شد. اين منطقه از جبهه هاي مهم محسوب مي شد و به علت نزديک بودن به بغداد، از استحکامات زيادي برخوردار بود. رزمندگان اسلام متشکل از ارتش و سپاه با شنيدن رمز مبارک عمليات، هجمه خود را آغاز کرده و پس از عبور از موانع متعدد مين و تله هاي انفجاري، به سربازان عراقي يورش بردند. در نخستين ساعات حمله، برخي ارتفاعات منطقه به دست تواناي رزمندگان اسلام آزاد شد و از لوث وجود بعثيان پاکسازي گرديد. در اين حال دشمن شکست خورده علي رغم انجام پاتک، با دريافت ضربات کوبنده توسط قواي اسلام، با برجاي گذاشتن تلفات بسيار، مجبور به عقب نشيني شد. نتايج عمليات متوسط مسلم بن عقيل: تلفات نيروي انساني دشمن: 275 نفر اسير و 4000 نفر کشته و زخمي؛ ساير نتايج: آزادي ارتفاعات مشرف به شهر مندلي و پاسگاه هاي مرزي
ايران از جمله قلعه چوق، سومار، ميان تنگ و کاني شيخ؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 79 دستگاه انهدامي، هواپيما: 7 فروند انهدامي، خودرو: ده ها دستگاه انهدامي، لودر و بولدوزر: 3 دستگاه انهدامي و 3 دستگاه اغتنامي، کاتيوشا و توپ: 3 قبضه انهدامي و 3 قبضه اغتنامي.
شرح مناسبت:
سراج منير، محقق و مؤلف بزرگ پاکستاني، در سال 1331 ش (1952 م) به دنيا آمد. وي به دليل علاقه فراوان به فرهنگ، زبان و ادبيات پارسي، در راه نشر اين زبان در پاکستان و معرفي شخصيت هاي معروف ادبي، فرهنگي و فلسفي ايران، خدمات ارزنده اي انجام داد. از جمله اقدامات مؤثر سراج منير، چاپ کتاب ارزشمند سخنوران ايران توسط مؤسسه مطالعات فرهنگ اسلامي پاکستان بود. او که از بنيانگذاران انجمن فارسي در پاکستان به شمار مي رفت، براي تقويت اين انجمن، با نمايندگان فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در لاهور همکاري وسيعي داشت. سرانجام اين انديشمند و محقق سرشناس پاکستاني در 38 سالگي بر اثر سکته قلبي، در اسلام آباد دارفاني را وداع گفت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمد حسيني همداني معروف به آقانجفي همداني از اعاظم حُکما و عرفاي معاصر، در سال 1283 ش (1322 ق) در بيت علم و تقوا در نجف اشرف به دنيا آمد. وي در کودکي به همراه پدر به همدان رفت و در 21 سالگي براي ادامه دروس، رهسپار حوزه علميه نجف شد. آيت اللَّه همداني در نجف از محضر عالمان نام آوري همچون ميرزاي ناييني، محمد حسين غروي اصفهاني، سيد حسين بادکوبه اي، ميرزا علي آقا قاضي طباطبايي و ميرزا عبدالغفار مازندراني، فقه، اصول، کلام و فلسفه را فراگرفت و در اين درس ها با آيات عظام: سيد ابوالقاسم خويي، سيد محمدهادي ميلاني و علامه سيدمحمدحسين طباطبايي و … مباحثه مي کرد. اين عالم رباني به قدري از لحاظ علمي و فقهي مورد توجه ميرزاي ناييني واقع شد که به ايشان گواهي اجتهاد داد و آقانجفي
نيز به شرف دامادي آن مرجع بزرگ نائل شد. آيت اللَّه همداني پس از اخذ اجازات متعدد اجتهاد از علماي بزرگ نجف، قصد وطن نمود و پس از اقامت 22 ساله در نجف راهي همدان گرديد. از آن پس به تدريس و تأليف و ارشاد مردم پرداخت و در همدان ماندگار شد. آقا نجفي همداني پايبندي خاصي به انجام مستحبات و پرهيز از مکروهات داشت و از آوازه گري و شهرت و رياست، به شدت احتياط مي کرد. ايشان با توجه به اينکه، علاوه بر فقه و اصول، فلسفه نيز خوانده بود، انديشه استدلالي و علمي داشت و به شبهات و مشکلات فکري روز توجه مي نمود. از آيت اللَّه همداني آثار متعددي به يادگار مانده است که انوار درخشان در تفسير قرآن در 18 جلد، درخشان پرتوي از اصول کافي در 6 جلد و معاد جسماني و روحاني از آن جمله اند.
سرانجام آن فقيه بزرگ در سحرگاه نهم مهر 1375 ش برابر با پانزدهم جمادي الاول 1417 ق در نودوسه سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييع باشکوهي در همدان و مشهد، در جوار مرقد شيخ بهايي در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
کلنل محمدتقي خان پسيان، در سال 1271 ش به دنيا آمد. وي پس از آن که وارد نظام شد، به دليل ابراز رشادت، به سرعت ارتقاء يافت و در سال 1299 ش رياست ژاندارمري خراسان را بر عهده گرفت. او به خاطر داشتن افکار آزادي خواهانه در ميان مردم از نفوذ و اعتبار فراواني برخوردار بود. پس از کودتاي رضاخان در سال 1299 ش، کلنل پسيان،
علاوه بر فرماندهي ژاندارمري، حکومت خراسان را که تا آن زمان تحت کنترل قوام السلطنه بود در دست گرفت. اما پس از قدرت يافتن قوام السلطنه، پسيان با وي اختلاف پيدا کرد و کار اين اختلاف پس از مدتي بالا گرفت. از اين رو، کلنل پسيان با توجه به نفوذ بيگانگان در ايران و نابساماني اوضاع کشور، براي خارج شدن ايران از زير نفوذ انگليس و نيز بهبود وضع مردم، مبارزه با حکومت مرکزي را آغاز کرد و بدين ترتيب، قيام افسران در استان خراسان به وقوع پيوست. در اين قيام، کلنل پسيان امور استان را کاملاً در دست گرفت و قواي تحت فرمانش با نيروهاي طرفدار دولت مرکزي جنگيدند. سرانجام در يکي از اين درگيري ها، محمدتقي خان پسيان، اين مبارز خستگي ناپذير در 31 سالگي کشته شد. با کشته شدن او، قيام افسران خراسان عليه ظلم و جور دولت مرکزي نيز فروکش کرد و قوام، نفسي به راحتي کشيد. سرگذشت اين سردار آزادي خواه و صدها تن ديگر مانند وي، بيانگر با سابقه بودن دخالت هاي آشکار و نهان استعمارگران از جمله انگلستان به عنوان استعمارگر پير در ايران است و گراميداشت او، خاطره رشادت ها و پايمردي هاي قهرمانان اين مرز و بوم را در مقابل بيگانگان، در يادها زنده نگاه مي دارد.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ و پيشروي دشمن به سمت شهرهاي خوزستان، خرمشهر نيز در آستانه جنگي خونين قرار گرفت. جمع بندي نيروهاي مهاجم و مواجه شدنشان با مقاومت اندک نيروهاي خودي در مرز خرمشهر، اين تصور را براي آنان به وجود آورده بود که دست يابي به شهر، آسان
خواهد بود و مقاومتي از جانب مردم صورت نخواهد گرفت. بدين ترتيب، نيروهاي عراقي، حمله خود را به بندر خرمشهر آغاز کردند. عدم حضور مدافعين خرمشهر در بندر، موجب سهولت پيشروي نيروهاي دشمن در ابتداي حمله در اين محور گرديد. مدافعين خرمشهر نيز بلافاصله پس از اطلاع از ابعاد و گسترش تحرکات جديد دشمن، بخشي از نيروهاي خود را به داخل بندر اعزام و به حمله و مقاومت در برابر دشمن مبادرت کردند. با اين حال نيروهاي تقويت شده دشمن، پيشروي خود را به داخل شهر ادامه دادند. روز دهم مهر براي مدافعين خرمشهر، علي رغم سختي و دشواري فراوان، روز موفقي محسوب مي شد. در اين روز جنگ تانک و نفرات در آستانه خرمشهر در گرفت. مدافعين شهر، بر تانک هاي دشمن حمله کرده و با پرتاب نارنجک و کوکتل مولوتف، آنها را يکي پس از ديگري منهدم کردند. در اين حال دشمن که با تقويت نيروهايش، در نظر داشت، شهر را تصرف نمايد، علي رغم تصرف قسمتي از شهر، مجدداً متحمل شکست شد و اقدام به عقب نشيني نمود. هرچند شهامت رزمندگان اسلام در تمام دوران مقاومت در خرمشهر، ستودني و غيرقابل وصف بود، اما روز دهم مهر 59، جلوه ديگري داشت و با شکست ناگوار دشمن، در جمع رزمندگان، جشن و سرور معنوي حاکم شد.
شرح مناسبت:
در پي تهاجم ارتش مزدور بعث عراق براي مقابله با انقلاب اسلامي در 31 شهريور 1359 و ورود نيروهاي نظامي به همراه ادوات سنگين و سبک دشمن در جنوب و غرب کشور، مناطق وسيعي از ميهن اسلامي به اشغال آنان درآمد. در اين ميان، يک لشکر
زرهي عراق متشکل از 200 الي 250 تانک، پس از تصرف جاده سوسنگرد - حميديه به اهواز، از مرز بستان عبور کرده و سوسنگرد را به تصرف خود درآوردند. پس از اين تجاوز، رزمندگان اسلام در تاريخ هشتم مهر 1359، در عملياتي، به دشمن حمله برده و علي رغم عدم تجهيز قوا و کمي نيروها، در برابر نيروهاي عراقي مقابله کردند. در ادامه حمله به نيروهاي دشمن، تلفات بسياري بر دشمن وارد آمد به طوري که پس از آن مجبور به عقب نشيني شدند. در اين حمله، نيروهاي اسلام متشکل از مردم بومي و بسيج، به دشمن امان نداده و در 10 مهر 1359، سوسنگرد را از لوث دشمنان پاک کردند. در اين حملات، بيش از هفتاد تانک و خودروي دشمن در کمتر از نصف روز منهدم گرديد و تعدادي از نفرات آنان به اسارت درآمدند.
شرح مناسبت:
مردم مسلمان ايران سي و سه روز پس از اقدام جنايتکارانه منافقين در انفجار ساختمان نخست وزيري و شهادت رجايي و باهنر، به پاي صندوق هاي رأي رفته و با حضور شانزده ميليوني خود و با نود و نه درصد آرا، حضرت آيت اللَّه سيدعلي خامنه اي را به رياست جمهوري اسلامي ايران انتخاب کردند. با اين انتخابات، يکي ديگر از فرازهاي انقلاب اسلامي با پيروزي درخشان امت هميشه در صحنه طي شد و يکي از ياران وفادار انقلاب اسلامي و پيروان روح اللَّه به رياست جمهوري اسلامي ايران رسيد. ملت ايران با رأي قاطع در اين انتخابات، بار ديگر نشان دادند هرگز ميدان مبارزه را خالي نخواهند کرد.
شرح مناسبت:
با راه اندازي و بهره برداري از نخستين فرستنده تلويزيوني ايران در يازدهم مهرماه 1337 ش، تلويزيون ايران، پخش برنامه هاي خود را آغاز کرد. تلويزيون ايران در ابتدا به صورت يک بخش کاملاً خصوصي اداره مي شد که ابتدا در هر روز چهار ساعت برنامه پخش مي کرد. اين تلويزيون براي گسترش مناطق تحت پوشش خود، در سال 1340 ش فرستنده ديگري در آبادان و يک فرستنده تقويتي در اهواز تأسيس کرد. در اواخر سال 1342ش، تلويزيون ايران از ساختار يک شرکت خصوصي به شرکت سهامي تلويزيون ايران تغيير شکل داد تا اين که تلويزيون ملي ايران با امکانات يک استوديو، سه دوربين و دو دستگاه ضبط مغناطيسي در آبان ماه 1345ش، به صورت تلويزيون دولتي و به طور آزمايشي آغاز به کار کرد. در نهايت، سازمان تلويزيون ملي ايران در 29 اسفند 1345ش رسماً افتتاح شد و کار خود را وسعت بخشيد.
با پيروزي انقلاب اسلامي ايران، سازمان راديو تلويزيون ملي ايران به صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران تغيير نام يافت و با گذشت زمان، فعاليت هاي اين سازمان به صورت افزايش فرستنده و شبکه هاي راديويي و تلويزيوني در تهران و شهرستان ها رو به گسترش نهاد. چنانکه تا به امروز (1382 ش) اين سازمان داراي 30 مرکز در استان و شهرستان هاي مختلف ايران، نزديک به بيست شبکه سراسري راديويي و تلويزيوني و بيش از پانزده دفتر منطقه اي در کشورهاي مختلف جهان و ده ها شبکه راديويي و تلويزيوني در تهران و شهرستان ها مي باشد. همچنين طي سال هاي اخير شبکه جهاني جام جم، بخش وسيعي از دنيا شامل قاره آسيا و اقيانوسيه، قاره اروپا و شمال آفريقا و قاره آمريکا را تحت پوشش قرار داده و شبکه جهاني سحر نيز به چندين زبان برنامه پخش مي کند.
همچنين شبکه خبري و بين المللي العالم از ابتداي سال 1382 فعاليت خود را آغاز کرد که در سراسر جهان قابل دريافت مي باشد.
شرح مناسبت:
چند روز پس از تجاوز دشمن بعث به جمهوري اسلامي ايران، ارتش عراق با پيشروي در جبهه هاي جنوب، قصد تصرف شهرهاي دزفول، شوش، خرمشهر، آبادان و اهواز را نمود ولي مقاومت هاي شديد مردمي، مانع اين امر گرديد. دشمن پس از چند روز پيشروي در جبهه هاي جنوب، از اشغال اين شهرها مأيوس شده و ناجوانمردانه اين منطقه را زير آتش سنگين توپخانه و حملات موشکي خود قرار داد که به شهيد و زخمي شدن تعدادي از مردم مظلوم و بي پناه جنوب منجر شد. رژيم عراق در ادامه
اين تجاوزات، تمام تلاش خود را براي تصرف پايگاه هوايي دزفول به کار گرفت ولي از اشغال آن به خاطر مقاومت هاي مردمي بازماند و وحشيانه، شهر دزفول را زير ضربات سهمگين موشک هاي دور برد خود قرار داد. شهر شوش هم گرچه هرگز به تصرف دشمن درنيامد، اماهمواره با توپخانه دشمن مورد حمله قرار گرفت که در اين حملات به مقبره حضرت دانيال نبي(ع) خساراتي وارد گرديد.
شرح مناسبت:
روابط سياسي ايران و عراق که پس از امضاي قرارداد 1353 ش (1975 م) الجزاير، رو به بهبودي مي رفت با وقوع انقلاب اسلامي به سردي گراييد و در فاصله يک سال و نيم بعد از پيروزي انقلاب، وقوع حوادث متعدد و درگيري هاي پراکنده، باعث ايجاد تنش در روابط دو کشور شد. شروع جنگ تحميلي و حمله سراسري ارتش بعث عراق، از نقاط عطف روابط بين دو کشور به شمار مي آيد و از ديدگاه روابط بين الملل، منشاء اثر در ارتباطات ديپلماتيک محسوب مي گردد. حمله عراق به جمهوري اسلامي ايران در 31 شهريور 1359، اگر چه نقطه اوج اين تنش ها به حساب مي آمد، اما روابط رسمي ديپلماتيک همچنان برقرار بود و ديپلمات هاي دو کشور، در طول سال هاي جنگ، در سفارت دو طرف باقي ماندند، هر چند اين حضور در پايين ترين رده ها بود. با اين حال در پايان هفتمين سال از جنگ هشت ساله، دو کشور، روابط سياسي و ديپلماتيک خود را قطع کردند و ديپلمات هاي ايران و عراق، عازم کشورهاي خود شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تبعيد امام خميني(ره) به نجف، ايشان باز هم فريادهاي حق طلبانه و ظلم ستيز خود را عليه رژيم، از طريق سخنراني، ارسال پيام هاي کتبي و شفاهي به گوش ملت ايران مي رساندند و بدين وسيله ماهيت بيدادگري و فساد و وابستگي رژيم را افشا و آشکار مي ساختند. امام در حوزه علميه نجف به تدريس فلسفه سياسي حکومت اسلامي، تحت عنوان ولايت فقيه، همراه با دروس فقه و اصول پرداختند و شاگرداني برجسته و هم فکر تربيت کردند. ثمره مجموعه اين فعاليت ها، باعث آگاهي و رشد سياسي روزافزون همه اقشار، اعم از تحصيل کرده ها، روحانيان، بازاري ها، شهري ها، روستايي ها و … گرديد. از اين رو، رژيم طاغوتي ايران، با اعزام هيئتي به بغداد و مذاکره با مقامات عراقي، خواهان ايجاد محدوديت براي امام بود. تا آنجا که منزل ايشان در نجف، در دوم مهر 1357 ش توسط نيروهاي امنيتي عراق محاصره شد و رفت و آمدها، محدود و کنترل گرديد. پس از اين که دولت بعثي عراق، رهبر کبير انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني را از فعاليت هاي سياسي و مذهبي بر ضد رژيم شاه در کشور عراق منع کرد، ايشان نجف را به قصد اقامت در کشور کويت ترک نمود. اما دولت کويت براي حفظ روابط خود با رژيم شاه از ورود امام به اين کشور جلوگيري کرد. بنابراين امام پس از توقفي کوتاه در مرز بصره، به بغداد رفته و روز ديگر عازم پاريس شدند.
شرح مناسبت:
عمليات ظفر 2، در تاريخ دوازدهم مهر 1366ش، با رمز مبارک لبيک يا حسين(ع)، در منطقه عملياتي شهر کِفري
در استان کرکوک عراق، به منظور پاسخگويي به شرارت هاي رژيم بعث عراق در بمباران شيميايي و ويران ساختن روستاهاي کردنشين استان هاي شمالي عراق و نيز با هدف انهدام تأسيسات نظامي و اقتصادي عراق آغاز گرديد. رزمندگان تحت امر قرارگاه رمضان، متشکل از نيروي زميني سپاه و لشکر 9 بدر مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق در نخستين ساعات عمليات، ارتفاعات مهم منطقه را به تصرف خود درآوردند و نيروهاي دشمن را متلاشي نمودند. رزمندگان لشکر 9 بدر با يک مانور پرتحرک، پس از وارد آوردن تلفات و خسارات سنگين، قرارگاه هاي دشمن را تصرف کرده و جاده هاي مهم منطقه را به کنترل خود درآوردند. همچنين در اين عمليات ضمن کشته و زخمي کردن بيش از پانصد تن از قواي بعث، ده ها دستگاه تانک و نفربر و سلاح هاي نيمه سنگين منهدم گرديد.
شرح مناسبت:
استاد مرتضي خلج اسعدي در سال 1331 ش در تهران به دنيا آمد و پس از اخذ مدرک کارشناسي ارشد رشته مطالعات بين المللي از دانشگاه تهران، به کار تحقيق و ترجمه پرداخت. او همراه با کميته تأليف و ترجمه ستاد انقلاب فرهنگي، به تأليف و تدوين دايرةالمعارفي در معرفي کشورهاي مسلمان پرداخت. استاد خَلج اسعدي علاوه بر فعاليت در تدوين دايرةالمعارف جهان اسلام، در بسياري از زمينه هاي ديگر همچون مقاله نويسي و ويرايش فعاليت مي کرد. مرتضي خلج اسعدي پس از پايان دوره دکتراي تاريخ و تمدن ملل مسلمان، به تدريس در دانشگاه تهران پرداخت. انجمن آثار و مفاخر فرهنگي در مرداد 1375ش در مراسمي از فعاليت هاي فرهنگي استاد خلج اسعدي قدرداني کرد. نگارش بيش از
يکصد مقاله براي دايرةالمعارف تشيع و دانشنامه جهان اسلام و مجلات نشردانش، معارف حکمت، کيهان فرهنگي و آينه پژوهش، از ديگر خدمات علمي اين محقق و مترجم معاصر مي باشد. همچنين کتب بيت المقدس، جنگ هاي صليبي، ايران، اسلام و تجدد و … از جمله آثار اوست. مرتضي خلج اسعدي در 44 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
وضع بحراني و در حال انفجار کشور که از ادامه تبعيد رهبر نهضت اسلامي ايران ناشي مي شد از يک سو، و عدم تمايل دولت ترکيه به ادامه زندانباني خود از سوي ديگر، رژيم پهلوي را بر آن داشت که تبعيدگاه امام را تغيير دهد. از اين رو، طي مذاکره سرّي با دولت عراق در قبال اين تعهد که دولت ايران دخالتي در سرنوشت، آزادي و مدت اقامت امام در عراق نداشته باشد، عراقي ها با انتقال امام به عراق موافقت نمودند. ورود امام در 13 مهر 1344ش به عراق پس از يازده ماه اقامت در ترکيه، که ابتدا به صورت ناشناس انجام گرفت، استقبال گرم و پرشور و بي سابقه اي را به دنبال آورد. حضرت امام پس از يک توقف کوتاه در کاظمين، براي زيارت مرقد مطهر امام هادي(ع) و امام عسگري(ع) رهسپار سامرا شدند و با استقبال باشکوه مردم و حوزه علميه سامرا مواجه گرديدند. روز بعد کربلا يکپارچه براي استقبال ازامام آماده شد و ايشان يک هفته بعد با استقبال بي سابقه مردم و حوزه علميه نجف وارد اين شهر شدند. هدف رژيم شاه از تغيير محل تبعيد امام آن بود که با توجه به شرايط خاص و سنّتي حوزه علميه نجف که هر تازه واردي
در آن هضم مي شد، آوازه امام را از اين طريق به خاموشي بکشانند. اما حضرت امام با ادامه مبارزات خود، رهبري نهضت اسلامي را به شکلي ديگر پيگيري کرده به طوري که رژيم بغداد مجبور به ايجاد فشار عليه ايشان و فراهم آوردن زمينه هاي خروج امام از اين کشور گرديد.
شرح مناسبت:
سيزده سال پس از ورود حضرت امام خميني(ره) به عراق و اقامت در نجف اشرف، به دنبال فشارهاي دولت بعثي اين کشور براي محدود کردن فعاليت هاي سياسي ايشان، حضرت امام خميني(ره)، با چند تن از نزديکان، صبح روز 12 مهر 1357ش به سوي کشور کويت مهاجرت کرد. ولي دولت اين کشور از ورود ايشان، با وجود داشتن ويزا، جلوگيري نمود. از اين رو، ساعاتي را در مرز ماندند. در ساعات پاياني اين روز، مأموران مرزي عراق به امام اطلاع دادند که بازگشتشان به نجف بلامانع است. اما امام از بازگشت به نجف خودداري کردند و شب را در بصره گذرانده، تصميم گرفتند به پاريس بروند. عراقي ها نيز موافقت خود را اعلام کردند. عصر روز سيزدهم مهر 57، امام و همراهان به بغداد منتقل شده و روز بعد، اين مهاجر بزرگ با کاروان کوچک همراهش، براي خدا، به سوي خدا و در راه خدا، هجرتي تاريخي و سرنوشت ساز را آغاز نمود و معظم له در محله "نوفل لوشاتو" در حومه پاريس اقامت گزيد. در مدت اقامت چهارماهه امام در پاريس، نوفل لوشاتو، به مهم ترين مرکز خبري جهان تبديل شده بود. حضرت امام تا چند روز پيش از پيروزي انقلاب اسلامي ايران در همين مکان به سر برده و ملت
مسلمان ايران را در سرنگوني رژيم شاهنشاهي، رهبري مي نمودند.
شرح مناسبت:
با شکست متجاوزان بعث در نبرد با مدافعان خرمشهر در دهم مهر 1359، نيروهاي دشمن ضمن سازمان دهي و استقرار در مواضع جديد، تلاش اصلي خود را جهت ممانعت از توقف به هر شکل ممکن متمرکز نمودند. بدين منظور، دشمن مصمم بود پيشروي را هرچند در قالب خيزهاي کوتاه، ادامه دهد. لذا بر اساس طرح ريزي جديد، در سپيده دم 13 مهر 59، تهاجم سنگيني را آغاز کرد و پس از تلاش فراوان، تنها موفق به پنجاه متر پيشروي در داخل بندر خرمشهر گرديد و ضمن تحمل ضايعات فراوان و يورش رزمندگان اسلام به قرارگاه دشمن، دشمن را از پيشروي باز داشت. دشمن براي تصرف خرمشهر چند مشکل عمده داشت که عبارتند از: عدم شناخت دقيق از اوضاع داخل شهر، حضور رزمندگان اسلام در داخل شهر و مشکلات ناشي از مقاومت آنان و نيز هراس دشمن از جنگ شهري و خالي شدن پشتِ سر يگان ها، در صورت ورود به داخل شهر و امکان دور خوردن و محاصره نيروها در داخل شهر و نيز احتمال تفرقه و جدا شدن يگان ها از يکديگر. و در نهايت با تهاجم بي رحمانه مزدوران بعثي به شهر خرمشهر، اين شهر قهرمان در چهارم آبان 1359 پس از سي و پنج روز مقاومت، به اشغال متجاوزين عراقي درآمد.
شرح مناسبت:
از سال 1378 با درخواست نيروي انتظامي و تصويب مقام معظم رهبري و فرمانده کل قوا زمان برگزاري هفته نيروي انتظامي از تيرماه به مهرماه هر سال انتقال يافت. قبلاً 27 تير به مناسبت سالروز تصويب قانون ادغام نيروي انتظامي به نام روز نيروي انتظامي و سپس هفته آخر
تيرماه به نام هفته نيروي انتظامي نامگذاري شده بود و در اين روز و هفته، مراسم ويژه اي براي بزرگداشت اين نهاد انتظامي برگزار مي گرديد. وليکن بعد از بررسي ها و جمع بندي نظرات و ديدگاه ها و پيشنهادهاي مختلف مقرر شد هفته نيروي انتظامي در مهر ماه، برگزار شود. از جمله عللي که براي اين امر ذکر شد تعطيلي مدارس و دانشگاه ها و آموزشگاه ها بود، که طيف عظيم جوانان و نوجوانان کشور را تشکيل مي دهند و نيروي انتظامي اصلي ترين برنامه هاي خود را در ارتباط با اين قشر تهيه و تدارک مي بيند و با تعطيلات تابستاني امکان ارتباط مناسب و برنامه ريزي مطلوب براي آنها وجود نداشت، ديگر اينکه با توجه به درجه حرارت بالا در فصل تابستان امکان اجراي برنامه هاي مختلف براي همه اقشار مردم و در همه مناطق کمتر امکان پذير بود.
شرح مناسبت:
به دنبال فراگير شدن نهضت مشروطه ايران و صدور فرمان مشروطيت توسط مظفرالدين شاه قاجار، انتخابات مجلس شوراي ملي انجام گرفت و جمعاً 200 نفر به مدت دو سال به اين سمت انتخاب شدند. از نکات قابل توجه در فرمان هاي مظفرالدين شاه که بر اثر فشار مردم و اوج گيري نهضت، مجبور به آن گرديد، اين است که در دستخط اول، وعده تشکيل مجلس شوراي ملي داده شده بود ولي در دستخط دوم، به دليل خواست مردم، مجبور به دستور تشکيل مجلس شوراي اسلامي گرديد. اين مي تواند نشانگر تاکيد مردم و نمايندگان نهضت و صفوف اول مبارزه بر خواسته هاي اسلامي باشد که با کارشکني هاي عوامل دربار و فرنگ
رفته ها، سرانجام در عمل دچار تحريف گرديد. اين انتخابات بر طبق نظامنامه، صنفي بود و طبقات شاهزادگان، اعيان و اشراف، مالکين، بازرگانان، اصناف و علما و طلاب، براي خود در مجلس نماينده برگزيدند. سرانجام اولين جلسه مجلس شوراي ملي، با حضور نمايندگان مجلس، علماي اعلام، شاهزادگان، سفراي کبري و وزراي مختار، ساير بزرگان پايتخت و مقامات حکومتي و اداري در چهاردهم مهر 1285 ش برابر با 18 شعبان 1324 ق در کاخ گلستان تشکيل گرديد. در اين مراسم، شاه عليل و مريض را با زحمت آوردند و بر کرسي نشاندند. وي که روزهاي آخر عمر را مي گذراند، با صداي ضعيف و لرزان گفت: "ده سال است آرزوي اين روز را داشتم، الحمداللَّه که به مقصود خود رسيدم." پس از آن، انتخابات داخلي مجلس انجام گرفت و کار آن آغاز شد. در اولين دوره مجلس شوراي ملي، هيئتي مأمور تدوين قانون اساسي گرديد و قانون مزبور به اسم نظامنامه سياسي در 51 اصل، تهيه و تنظيم و پس از تصويب نمايندگان به تأييد شاه رسيد.
مجلس اول در واقع يک مجلس انقلابي بود و در استقرار اصول عدالت و قطع نفوذ متنفذين و مستبدين اهتمام بسيار نمود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمد فيروز آبادي يزدي نجفي در حدود سال 1237 ش (1275 ق) در فيروز آباد يزد به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي راهي نجف اشرف شد و از محضر حضرات آيات آخوند خراساني و سيد محمد کاظم يزدي استفاده هاي وافر بُرد. وي از آن پس به تدريس و تأليف روي آورد و در نجف ماندگار گرديد. برخي از تأليفات ايشان
از اين قرارند: حاشيه بر عروةالوثقي، مجموعةُ الاحاديث الاخلاقيه و المواعظ و نيز کتاب الطهارة و الصلوة. سرانجام اين عالم رباني در سال 1305 ش برابر با آخر ربيع الاول 1345 ق در 68 سالگي در سامرا درگذشت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
از زمان وقوع انقلاب مشروطه در ايران تا پيروزي انقلاب اسلامي، مجلس شوراي ملي 24 دوره از عمر خود را سپري نمود. در مراسم افتتاحيه هر دوره شاه ايران به عنوان فرد اول مملکت به نطق افتتاحيه مي پرداخت و در آن ضمن ترسيم سياست هاي آينده کشور جهت بهبود رفاه اقتصادي و گسترش آزادي هاي سياسي وعده هايي مي داد با اين حال همه ملت و حتي مسئولان مملکتي مي دانستند که هم مجلس شورا و مجلس سنا جنبه سمبليک و صوري دارد و هيچ گونه کارايي و توانايي براي رسيدگي به اوضاع مملکت را ندارند و همه سخنان شاه چيزي جز سخنراني نيست. با اين حال، مجلس در آغاز دوره بيست و چهارم همانند ساير دوره ها شاهد سخنراني افتتاحيه محمدرضا پهلوي بود و اين همزمان با روند رو به رشد تظاهرات و راهپيمايي ها عليه شاه و حکومت شاهنشاهي در سراسر ايران بود. در آخرين اجلاسيه مجلسين که بر خلاف هميشه هيچ کدام از اعضاي خاندان سلطنتي حضور نداشتند شاه در نطق خود ضمن اشاره به اجراي سياست توسعه آزادي هاي دموکراتيک و ايجاد فضاي بازتر سياسي به وقوع اشتباهات و سوء استفاده هايي که باعث ايجاد نارضايتي ها شده بود، اعتراف نمود. با اين حال 4 ماه بعد با درهم پيچيده شدن طومار حکومت
پهلوي، نهادهاي صوري مشروطه نيز به تاريخ پيوست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ تحميلي عراق عليه ايران، شاه حسين پادشان وقت اردن، طي سفري 24 ساعته به عراق، حمايت کامل خود را از صدام حسين اعلام نمود. وي در اين سفر اظهار داشت: کشورهاي عربي يکي هستند و يک سرنوشت دارند و بنابراين بايد در حمايت از عراق متحد باشند. در پي اين سفر، نخست وزير اردن نيز دستور داد کليه وسايل نقليه اين کشور جهت حمل غذا و لوازم نظامي و غيرنظامي به عراق بسيج شوند. با آغاز رسمي جنگ عراق عليه ايران در 31 شهريور 1359 ش و ناامني در منطقه اروندرود، دولت اردن، بندر عقبه اين کشور در درياي سرخ را در اختيار عراق قرار داد تا کمک هاي نظامي خارجي از اين بندر به عراق منتقل شوند. از سوي ديگر همزمان با آغاز جنگ، شاه حسين طي فرماني، دستور استقرار چهل هزار نيروي نظامي اين کشور در مرز عراق را صادر کرد تا در صورت لزوم به کمک عراق بشتابند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با اوج گيري نهضت مشروطيت ايران و مبارزات همه جانبه مردم و روحانيت، مظفرالدين شاه قاجار مجبور شد تا با خواست مردم موافقت کرده و در چهاردهم مرداد 1285 ش ضمن صدور فرمان مشروطه، دستور تشکيل مجلس شوراي ملي را صادر نمايد. از آن پس، متن قانون اساسي مشتمل بر 51 اصل با نام نظامنامه سياسي، تنظيم شد و در 8 دي 1285 به امضاي شاه رسيد. صرف نظر از ماهيت و محتواي اين قانون اساسي که مبتني بر خواسته هاي واقعي مردم نبود، اصولاً بدون وقت کافي و با عجله و عمدتاً در جهت مسائل مجلس شوراي ملي تدوين شده بود و بسياري از مسائل مهم و اساسي، و ديگر حقوقي را که در قانون اساسي مطرح مي شود، دارا نبود. اين قانون بيشتر به آيين نامه مجلس شباهت داشت و تامين کننده نياز فوري ملت در زمينه به دست گرفتن اختيارات و حقوق سياسي از طريق تشکيل مجلس شوراي ملي بود. از سوي ديگر، روشنگري روحانيت که در صف مقدم نهضت و مبارزات مشروطيت بود، علي رغم کارشکني هاي مداوم درباريان و غرب زده هاي فريب خورده، شرايط و جوّي را به وجود آورد که پس از مرگ مظفرالدين شاه، در همان آغاز سلطنت محمد علي ميرزا کميسيوني به منظور تهيه متمم قانون اساسي در مجلس شوراي ملي تشکيل شد. اين کميسيون که مرکب از پنج نفر بود، متني را بر اساس قانون اساسي بلژيک و فرانسه و بالکان تهيه کرد که قابل قبولِ همه نمايندگان مجلس نبود.
مي توان گفت اگر مقاومت آيت اللَّه شيخ فضل
اللَّه نوري در پافشاري بر افزودن ماده اي در متمم قانون اساسي مبني بر نظارت پنج تن از علماي طراز اول هر عصر براي جلوگيري از تصويب قوانين مخالف اسلام در مجلس نبود و اين ماده به تصويب نمي رسيد، متمم قانون اساسي بيش از آن چه که بود، رنگ غربي به خود مي گرفت. پس از پايان کار، متمم قانون اساسي در 107 اصل براي امضا تقديم شاه گرديد. محمدعلي شاه، ابتدا در امضاي اين قانون وقت کشي مي کرد اما با درخواست هاي مکرر مردم از نمايندگان و تلگراف هاي علماي نجف مبني بر امضاي متمم، سرانجام شاه ناگزير شد که آن را در پانزدهم مهرماه 1286 ش برابر با 29 شعبان 1325 ق امضا نمايد.
شرح مناسبت:
دِرَفْشْ، بيرَق، عَلَم، لَواء يا رايت به معني پرچم از ديرباز مورد استفاده بوده و از آن به عنوان علامت معين شاه، حکمران، فرمانده نيرو و لشکريان استفاده مي شده است. اندازه و رنگ بيرق ها از دوران کهن تفاوت هاي متعددي داشته ولي گزينش رنگ هاي سه گانه سبز، سفيد و قرمز را مربوط به دوران ناصرالدين شاه قاجار دانسته اند. در نهايت در جريان انقلاب مشروطيت اين سه رنگ تثبيت شد و از اين پرچم براي ساختمان هاي دولتي و يادمان هاي سلطنتي، قلعه ها و بنادر و هر آن چه به دولت و سلطنت مربوط بود استفاده مي کردند. با تدوين قانون اساسي مشروطه، رنگ پرچم ايران معين گرديد که بر اساس اصل پنجم متمم اين قانون، رنگ سبز در پرچم ايران به عنوان نشانه دين اسلام و مذهب شيعه و نيز خرّمي
کشور و صفاي روح و باطن؛ رنگ سفيد نشان صلح خواهي، دوستي و آرامش طلبي ملت ايران؛ و قرمز نشان مشروطيت ايران و آمادگي ملت براي دفاع از استقلال و آزادي به قيمت ريخته شدن خون فرزندان خود، به کار رفته است. ابعاد و شکل دقيق پرچم ايران در سال 1336 ش دوباره تعيين شد و تا انقلاب اسلامي ايران بدون تغيير با همان شير و خورشيد و گاهي تاج پهلوي، باقي ماند. پس از انقلاب، نشانِ پرچم جاي خود را به طرحي شبيه به واژه "اللَّه" داد که مانند لاله سرخي است که از خونِ شهيدان انقلاب سربرآورده و چهار قسمت آن شبيه هلال و جزء قائم مياني، يادآور شمشير به نشانه قدرت و ايستادگي ملت مسلمان ايران است و مجموعاً کلمه توحيد (لااله الا اللَّه) را تشکيل مي دهد.
همچنين عبارت "اللَّه اکبر" 22 بار در حاشيه پائين نوارِ سبز و حاشيه بالاي نوار قرمز که نشانه و نماد 22 بهمن 1357، روز پيروزي انقلاب اسلامي ايران است، تکرار شده است.
شرح مناسبت:
در واپسين سال هاي سلطنت سلسله قاجاريه، رضاخان به عنوان وزير جنگ، خود را والاترين مقام نظامي مي دانست و مخالفت احدي را بر نمي تافت. او مدت ها در صدد ادغام نظميه در قزّاق خانه بود ولي با مخالفت دولت هاي وقت مواجه مي شد. در اين ايام درگيري هايي در چند منطقه تهران روي داد که به مرگ چند تن انجاميد. نمايندگان مجلس که به اقدامات رضاخان سردار سپه بدگمان بودند او را عامل پنهاني اين توطئه مي شناختند. از اين رو برخي نمايندگان مجلس، در گفتارهاي خود، سخت بر
سردار سپه تاختند. اين موضوع براي سردار سپه بسيار گران آمد. به همين علت براي قدرت نمايي به مخالفان نقشه اي طرح کرد و در نيمه مهر 1301ش، در سخنراني مفصل خود در وزارت جنگ، کناره گيري خود را اعلام نمود. پس از اين اقدام، از سوي قواي نظامي شورش هايي در تهران و شهرستان ها صورت گرفت. اين آشوب ها به دستور رضاخان و به منظور تفهيم اين امر به مردم و رهبرانشان بود که قواي نظامي بايد فقط با فرماندهي رضاخان اداره شوند و هر مخالفتي با سردار سپه، مخالفت با تمام تشکيلات نظامي تلقي مي شود و بايد با خشونت سرکوب گردد. در همين روز، چندين واحد نظامي به رژه در مقابل مجلس و مناطق حساس تهران پرداختند و خواستار بازگشت رضاخان به وزارت جنگ شدند. اين حادثه که ماهيت حقيقي رضاخان و نيات خطرناک او را بر سياستمداران آگاه روشن مي ساخت، سرانجام با بازگشت دوباره به وزارت جنگ و در نهايت اخذ فرمان رياست کابينه، به ميل رضاخان در سوم آبان 1302ش، ادامه يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با طولاني شدن جنگ و گسترش دامنه پيروزي هاي نظامي ايران به ويژه پس از فتح فاو در بهمن 1364، از سوي آمريکا و حاميان منطقه اي آن، درباره نيات و اهداف جمهوري اسلامي ايران شايعاتي منتشر گرديد که بر اساس آن، ايران به گسترش دامنه جغرافيايي جنگ، تلاش براي اشغال کشورهاي همسايه، دخالت در امور داخلي کشورها و کمک به گروه هاي مخالف دولت مرکزي کشورهاي منطقه متهم گرديده است. در پاسخ به اين اتهامات، دولت جمهوري اسلامي ايران از سازمان ملل متحد خواست تا طرح قرارداد امنيتي ايران را منتشر نمايد. بر اساس اين طرح که در سي ام ارديبهشت 1365ش، طي يادداشت محرمانه اي به دبير کل سازمان ملل متحد ارائه شده بود، ايران براي همکاري با دبير کل در جهت انعقاد يک قرارداد امنيتي منطقه اي با کشورهاي خليج فارس بر مبناي اصول استقلال، حاکميت ملي، تماميت ارضي، عدم مداخله در امور ديگران و … اعلام آمادگي کرده بود. در اين طرح که در چنين روزي در سال 1365ش منتشر شد، از تلاش هاي ايران جهت جلوگيري از حمله به هر کشور ديگر ياد شده و سياست اعلام شده جمهوري اسلامي ايران، مبني بر اجتناب از گسترش جنگ و تأمين صلح براي منطقه مورد تأکيد قرار گرفته بود. همچنين در اين طرح، از اقدامات و ابتکارات دبير کل وقت سازمان ملل در جهت ابقاي صلح باثبات در منطقه بر پايه رعايت احترام به استقلال و تماميت ارضي و عدم مداخله در امور داخلي ديگر کشورها استقبال شده بود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حسين محمدي لائيني در سال 1303 ش (1343 ق)
در روستايي از توابع بهشهر به دنيا آمد. وي در کودکي پدر را از دست داد و تحت تکفل مادر قرار گرفت. ايشان پس از تحصيلات مقدماتي، راهي نجف اشرف شد و در مدت دوازده سال از محضر درس آيات عظام، سيد محمود شاهرودي و ميرزاهاشم آملي و … بهره مند گرديد. ايشان پس از اخذ اجازات متعدد اجتهاد از مراجع نجف به زادگاه خود بازگشت و به تدريس پرداخت. آيت اللَّه لائيني همچنين در مبارزات مردمي عليه رژيم ستم شاهي شرکت داشت و پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از سوي مردم مازندران به مجلس خبرگان اول و دوم راه يافت. از خصوصيات اين عالم فرزانه، تواضع و فروتني، تهجد و شب زنده داري و عشق به ساحَت مقدس اهل بيت(ع) بود. آيت اللَّه محمدي لائيني سرانجام در 15 مهر 1372 ش برابر با 21 ربيع الثاني 1414 ق در هفتاد سالگي درگذشت و پس از تشييع در نکا و قم، در صحن حرم حضرت معصومه(س)، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ مجتبي حاج آخوند در سال 1308 ش (1348 ق) در بيت علم و فضيلت در کرمانشاه به دنيا آمد. وي از چهارده سالگي وارد حوزه علميه شهر شد و طي ده سال و نزد استاداني همچون پدرش، شيخ حسن حاج آخوند به فراگيري مقدمات و سطوح پرداخت. سپس به حوزه قم رفت و پس از مدتي در درس خارج حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، امام خميني و سيدشهاب الدين مرعشي نجفي و درس تفسير علامه طباطبايي حاضر شد. آيت اللَّه حاج آخوند در 1345 ش به زادگاهش بازگشت و ضمن
تبليغ دين، به مبارزه بي امان عليه رژيم طاغوت پرداخت. وي در اين راستا و هماهنگ با ساير علماي شهر، در اين مسير قدم نهاد و رنج زندان را به جان خريد. حاج آخوند پس از پيروزي انقلاب اسلامي، دو دوره به نمايندگي مجلس خبرگان رهبري از سوي مردم کرمانشاه و از طرف امام به سرپرستي مدارس علميه استان برگزيده شد. او براي خدمت به اسلام و مسلمين از هيچ کوششي فروگذار نمي کرد و درِ خانه اش از بام تا شام، به روي مردم باز بود. همچنين از آثار وي، تقريرات درس فقه آيت اللَّه بروجردي و تقريرات درس اصول امام خميني را مي توان نام برد. سرانجام شمع پرفروغ وجودش در شامگاه نيمه مهرماه 1380 ش برابر با نوزدهم رجب 1422 ق در 72 سالگي خاموش شد و پيکر پاکش پس از تشييعي باشکوه در کرمانشاه و قم، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
در پي مخالفت هاي مکرر آيت اللَّه مدرس با ديکتاتوري رضاخان پهلوي، به دستور رضاخان، رييس شهرباني تهران به همراه تعدادي از نيروهاي نظامي به منزل آيت اللَّه مدرس هجوم بردند. پس از ضرب و شتم، ايشان را بدون عمامه، عبا و کفش، از خانه بيرون برده و به مأموران شهرباني مشهد تحويل دادند. آيت اللَّه مدرس، پس از آن به شهر خواف تبعيد شد، تا آنکه پس از نه سال تبعيد، در دهم آذر 1316، توسط دژخيمان رضاخاني به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
به موجب لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي که در 16 مهر 1341ش به تصويب هيئت دولت رسيد. شرط اسلام و سوگند به قرآن از شرايط انتخاب شوندگان حذف شده بود و به زنان حق رأي داده مي شد. هدف از تصويب اين لايحه آزادي زنان نبود بلکه توطئه آمريکا و اسراييل براي از بين بردن عفت عمومي و ترويج فساد و فحشا در ميان زنان بود. با آگاه شدن علما از اين مصوبه، مخالفت هاي صريحي از جانب آنان به ويژه حضرت امام خميني(ره) اعلام شد و خواهان الغاي سريع اين مصوبه شدند. رژيم در ابتدا قصد مقاومت در برابر جريان هاي مخالف داشت امّا زماني که رژيم، استواري روحانيت و مردم را ديد و علائم قيام عمومي را مشاهده کرد، در دهم آذر همان سال، با تصويب هيأت دولت اعلام کرد که تصويب نامه 1341/7/16 قابل اجرا نيست.
شرح مناسبت:
در هشتمين روز از ماه رمضان 1393 ق برابر با 14 مهر 1352 ش، ارتش هاي مصر و سوريه با هماهنگي يکديگر به نيروهاي اسرائيلي مستقر در کانال سوئز و ارتفاعات جولان حمله کردند و اين دو منطقه اشغال شده توسط صهيونيست ها را باز پس گرفتند. در اين جنگ که به نام "جنگ رمضان" موسوم شد شکستن خط بارلو در صحراي سينا به عنوان يکي از افتخارات ارتش مصر ثبت گرديد. دولت عراق با درخواست ايجاد رابطه با ايران، مسأله باز کردن جبهه جديدي عليه اسرائيل را مطرح نمود. دولت ايران در اولين عکس العمل خود از درگيري اعراب و اسرائيل صرفاً اعلام نگراني کرد. در اين موقعيت، امام خميني در اعلاميه
اي به دول و ملل اسلامي، از همگان و خصوصاً دول عربي خواستند که با توکل به خداي متعال و تکيه بر قدرت لايزال، همه قوا و نيروي خويش را بسيج سازند و در اين جهاد مقدس شرکت کنند. امام خميني(ره) همچنين در اين پيام از دولت هاي نفت خيز اسلامي خواستند که از نفت و ديگر امکاناتي که در اختيار دارند به عنوان حربه عليه اسرائيل و استعمارگران استفاده کنند. از ديدگاه حضرت امام، ملت اسلام به حکم وظيفه انساني و اخوت و طبق موازين عقلي و اسلامي، موظف بودند همه نوع همکاري و فداکاري را در اين راه مبذول دارند.
شرح مناسبت:
با شکايت مکرر ايران مبني بر کاربرد سلاح شيميايي عراق در جنگ و اعزام کارشناسان سازمان ملل، گزارشي از اين بمباران به دبير کل رسيد که ناگزير رييس شوراي امنيت، بيانيه قاطعي در محکوميت کاربرد اين سلاح ها توسط عراق صادر کرد، هر چند که در اين بيانيه، "ادامه منازعه" نيز محکوم شده بود. شورا در 8 مهر 1365، بحث خود را در مورد جنگ آغاز کرد و دبير کل، گزارش مفصّلي به شورا ارائه نمود. اين بحث منجر به صدور قطعنامه 588 در تاريخ 16 مهر 1365 ش (8 اکتبر 1986 م) به اتفاق آراء شد. اين قعطنامه، با احساس خطر عميق نسبت به طولاني شدن و تشديد منازعه و با يادآوري تعهدات دول در خودداري از کاربرد زور و حل صلح آميز اختلافات، ايران و عراق را به اجراي کامل و بدون درنگ قطعنامه قبلي شورا مبني بر آتش بس بين طرفين فرا مي خواند. علت اصلي صدور اين قطعنامه،
بيشتر به خاطر تهديد ايران به انجام حمله سرنوشت ساز به عراق است و مي توان ارزيابي کرد که اين قطعنامه، آخرين اتمام حجت به طرفين و به ويژه ايران براي پذيرش توصيه هاي شوراست. اما ايران اين قطعنامه را در حالي که ارتش بعث، تهاجم بي امان خود را به خاک ميهن اسلامي ادامه مي داد، نپذيرفت.
شرح مناسبت:
نيروهاي ايراني که در حال گشت زني عادي در منطقه شمالي خليج فارس در اطراف جزيره فارسي بودند با تهاجم وحشيانه هلي کوپترهاي آمريکايي روبرو شدند. در جريان حمله به اين قايق ها، 3 قايق به شدت آسيب ديده و قايق چهارم موفق به ترک محل درگيري شد. همچنين دو تن از رزمندگان سپاهي شهيد، يک تن به شدت زخمي و شش تن ديگر ربوده شدند. در جريان اين درگيري، يک هلي کوپتر آمريکايي هدف موشک استينگر شليک شده از قايق هاي ايراني قرار گرفت و سرنگون شد. وزير جنگ آمريکا اين عمل نيروهاي آمريکايي را دفاع از خود ناميد ولي در واقع آمريکا با اين عمل خود، رسماً اعلام جنگ نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حکيم محمدرضا قمشه اي اصفهاني متخلص به صهبا در حدود سال 1202 ش (1241 ق) در قمشه اصفهان به دنيا آمد و مقدمات علوم را در همان جا فراگرفت. سپس براي تکميل معلومات به اصفهان رفت و در محضر بزرگاني همچون حاج ملامحمد جعفر لاهيجي، ميرزا حسن نوري، آقاسيد رضي لاهيجي به مدارج والايي در عرفان، فلسفه و حکمت دست يافت. حکيم قمشه اي پس از آن در اصفهان به تدريس کتب عرفاني پرداخت و در اواخر عمر در مدرسه صدر تهران مشغول تدريس بود. او در تدريس شرح فصوصِ الحکَم، شرح اشارات و اسفار ملاصدرا، يگانه روزگار بود و شاگردان فاضلي در محضرش پرورش يافتند که حکمايي همچون ميرزا ابوالفضل کلانتري، ميرزاجهانگيز خان قشقايي، ميرزا عبداللَّه رياضي، ميرزا هاشم اشکوري، شيخ علي نوري، شيخ محمد بروجردي، ميرشهاب الدين تبريزي، ملاعلي سمناني و ميرزا علي محمد اصفهاني از زمره آنانند که همگي بر شاگردي اين عارف وارسته و حکيم برجسته افتخار مي کردند. اين حکيم بزرگوار که معاصر ملاهادي سبزواري فيلسوف شهير آن دوران بود، سرانجام در هفدهم مهرماه 1267ش برابر با اول صفر 1306 ق در حدود 65 سالگي در تهران درگذشت و در قبرستان ابن بابويه در ري مدفون شد. الاسفارُ الاربِعَه و تحقيقها، حاشيه اسفار ملاصدرا و حايشه بر شرحِ تمهيدُ القواعد از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
دکتر محمد ابراهيم آيتي بيرجندي در سال 1293 ش در گازار از توابع بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد. وي از کودکي به فراگيري علم روي آورد و در گازار، بيرجند و مشهد، علوم قديم را آموخت. ايشان در مشهد از محضر استاداني
همچون اديب نيشابوري، شيخ هاشم قزويني و شيخ مجتبي قزويني بهره برد و در طول دهه 1320 در بيرجند به وعظ و تدريس اشتغال داشت. دکتر آيتي سپس راهي تهران شد و از دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران در رشته فلسفه اسلامي درجه دکترا گرفت. پس از آن در همين دانشکده به تدريس روي آورد و سالياني به اين کار مشغول بود. او يکي از روحانيان آگاه به زمان خود و از جمله همفکران حضرات آيات سيد محمود طالقاني و استاد شهيد مرتضي مطهري بود و در انتشار نشريه گفتار ماه، نقش موثري ايفا کرد. از اين محقق برجسته آثار متعددي برجاي مانده که تأليف سرمايه سخن، گفتار عاشورا، تاريخ پيامبر اسلام، تصحيح تفسير شريف لاهيجي، ترجمه افکار جاويد محمد(ص) و آيينه اسلام از آن گروهند. دکتر محمد ابراهيم آيتي سرانجام در 17 مهر 1343 ش بر اثر سانحه اتومبيل در پنجاه سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سيد محمد شيرازي فرزند اشرف الواعظين حاج علي اکبر (معروف به اکبرشاه) در حدود سال 1275 ش (1314 ق) در تهران متولد شد و مقدمات را در تهران فرا گرفت. وي در 12 سالگي به همراه پدرش به عراق رفت و مدت دو سال در کربلا، سطوح متوسطه را خواند. سپس در خدمت پدر به کرمانشاه عزيمت نمود و به تبليغ شريعت پرداخت. سيد محمد سپس براي تکميل علم و کمال خويش به کشورهاي عراق، سوريه، فلسطين، اردن، مصر و هندوستان مسافرت نمود و با گروه هاي بسياري از يهوديان، مسيحيان، برهمائيان و مسلمانان اهل سنّت و … مناظرات ديني و مذهبي داشته است. مناظره سلطان الواعظين شيرازي با دو عالم بزرگ اهل سنت در پيشاور به مدت 10 شب و هر شب به مدت بيش از 8 ساعت در حضور گاندي، رهبر هند، بسيار معروف است. جريان مناظره هاي وي، در تمام جرايد آن زمان هند درج گرديد و مطالب اين مناظره در کتابي با نام شب هاي پيشاور در بيش از هزار صفحه به چاپ رسيد. علاوه بر آن، آثار گران بهايي از وي به جاي مانده که صد مقاله سلطاني در ردّ بر يهود و نصارا و نيز گروه رستگاران يا فرقه ناجيه در دو جلد از آن جمله اند. سيدمحمد سلطان الواعظين شيرازي سرانجام در هجدهم مهر 1350 ش برابر با بيستم شعبان 1391 ق در 75 سالگي در تهران درگذشت و با تشييع باشکوهي در مقبره ابوحسين به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شهر موسيان در شش کيلومتري مرز ايران و عراق در استان خوزستان و از شهرهاي عرب زبان
ايران است که کمتر از بيست روز پس از آغاز جنگ، به همراه روستاهاي اطراف آن به تصرف ارتش عراق درآمد. کل جمعيت اين شهر که در زمان حمله نيروهاي عراقي شامل پانصد و هشتاد خانواده بودند به اسارت قواي متجاوز درآمدند. همچنين پس از اشغال منطقه، ارتش جنايتکار بعث طبق روش هميشگي خود، اين شهر و سي و سه روستاي اطراف آن را به وسيله مواد منفجره و بلدوزر ويران نمود و به تلي از خاک تبديل کرد. شهر مرزي موسيان به همراه بخش هاي ديگري از سرزمين ايران، بعد از حدود هفتاد ماه اشغال، در اولين روزهاي عمليات غرور آفرين فتح المبين، در فروردين 1361ش از دست قواي بعثي آزاد شد و به آغوش ميهن اسلامي بازگشت.
شرح مناسبت:
استاد سيدکريم اميري فيروزکوهي متخلّص به امير، در سال 1288 ش در دهکده فرح آباد فيروزکوه به دنيا آمد. وي علاوه بر تحصيلات کلاسيک، به فراگيري زبان عربي، ادبيات، منطق، کلام، حکمت و فقه و اصول همت گماشت و توانست به عربي هم شعر بگويد. آثار قلمي او حاشيه و تعليقه بر کتب فلسفي، کلامي، رجالي و ادبي فراوان مي باشد. همچنين در اغلب قالب هاي شعري از قبيل قصيده، غزل، مثنوي و … به استواري شعر گفته است. زمينه اصلي کار او غزل و قصيده و از حاميان و پيروان سبک هندي بود. غزليات امير در عين حال که داراي استحکام آثار استادان کهن است، لطافت شعر دوره صفوي و سبک هندي و مضامين بکر و خاص انديشه اين استاد را به همراه دارد. از جمله آثار اميري فيروزکوهي مي توان به تصحيح ديوان
صائب و مقدمه اي بر آن و نيز ترجمه اي از نفس المهموم شيخ عباس قمي و ترجمه مکاتيب نهج البلاغه اشاره کرد. استاد اميري فيروزکوهي در مهرماه 1363 ش در 75 سالگي در تهران دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت عبدالعظيم حسني در ري مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
دکتر مصطفي مقرّبي در سال 1293 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن دوران ابتدايي، وارد دانشسراي عالي شد و در 1315 ش ليسانس زبان و ادب فارسي گرفت. ايشان سپس همگام با تدريس به ادامه تحصيل پرداخت و موفق به اخذ دکتراي زبان فارسي شد. دکتر مقربي از آن پس علاوه بر همکاري با سازمان کتاب هاي درسي، در تأليف و تدوين دايرة المعارف فارسي فعاليت داشت و به عنوان عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي برگزيده شد. از اين اديب معاصر آثار قلمي فراواني بر جاي مانده که ترجمه تاريخ جهان براي خردسالان، سقوط قسطنطنيه و تأليف هجده گفتار از آن جمله اند. همچنين مقالات زيادي از رشحات قلم و فکر استاد مقربي در مطبوعات کشور به جاي مانده که مي توان به مقالاتي که در زمينه هاي دستور زبان فارسي، زبانشناسي و حافظ پژوهشي و … اشاره نمود. سرانجام اين اديب فرزانه پس از سال ها پژوهش و تحقيق در مهرماه 1377 در 86 سالگي در تهران درگذشت و در قطعه فرهيختگان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از پيشروي دشمن به سمت خرمشهر، عراقي ها تا 19 مهر، همچنان در مدخل شهر و حوالي آن درگير بودند. همچنين عقبه نيروهاي خودي با استفاده از پل خرمشهر باز بود و تردد در آن صورت مي گرفت. در اين حال گر چه مقاومت در داخل خرمشهر، نيروهاي عراقي را با تلفات زياد و کندي در پيشروي روبرو ساخت، ولي در عين حال، عدم تقويت نيروهاي خودي و نبودن آتش پشتيباني و … موجب گرديد که دشمن بدون برخورد با مقاومت جدي، شهر را در اين روز به محاصره کامل خود درآوَرَد. از اين پس درگيري مدافعان شهر با متجاوزان عراقي شدت يافت تا اين که پس از خلق حماسه اي جاودان، خرمشهر در چهارم آبان 35 1359 روز پس از آغاز جنگ، سقوط کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا خليل کمره اي در سال 1276ش (1317 ق) در کمره از توابع خمين به دنيا آمد و پس از طي مقدمات و سطوح در خوانساري، راهي اراک گرديد. او جزو اولين شاگردان آيت اللَّه حائري يزدي در اراک بود و به همراه استاد، راهي قم شد. آيت اللَّه کمره اي همچنين دروس فلسفه و خارج فقه را با حضرت امام خميني(ره) مباحثه مي کرد. وي در قم در درس آيات عظام: ميرزا جواد ملکي تبريزي، حاج شيخ عباس محدث قمي و سيد محمد حجت کوه کمره اي شرکت کرد و پس از سالياني، به اجتهاد دست يافت. آيت اللَّه کمره اي در زمان رضاخان، به سبب مخالفت با کشف حجاب، به دستور شاه، دستگير و زنداني شد و به تهران تبعيد گرديد. ايشان بعدها
به عنوان نماينده آيت اللَّه بروجردي به مصر رفت و از شيخ شلتوت، رييس دانشگاه الازهر به خاطر به رسميت شناختن مذهب تشيع تشکر نمود. آيت اللَّه کمره اي در چندين نوبت به رياست کنفرانس عالَم اسلام انتخاب شد و به سخنراني پرداخت. ايشان همگام با مبارزات سياسي به همراه آيت اللَّه طالقاني در دوره دکتراي دانشکده الهيات دانشگاه تهران نيز تدريس مي کرد. تفسير سوره نور، اسرار حج، فلسفه غيبت امام زمان، قبله اسلام، افق اعلي و افق وحي و ده ها اثر ديگر از اين عالم رباني به جاي مانده است. آيت اللَّه خليل کمره اي سرانجام در نوزدهم مهر 1363 ش برابر با پانزدهم محرم 1405 ق در 87 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
همزمان با اجراي عمليات پي در پي برون مرزي و وارد کردن ضربات متعدد به ماشين جنگي عراق، عمليات جديدي با همکاري رزمندگان اسلام و نيروهاي اتحاديه ميهني کردستان عراق در داخل خاک دشمن، با نام فتح برنامه ريزي گرديد که اولين هدف آن، شهر اقتصادي و نفتي کرکوک بود. رزمندگان اسلام با نفوذ تا عمق 150 کليومتري خاک عراق، به انتظار اعلام عمليات از طريق قرارگاه رمضان بودند تا اين که عمليات متوسط و پارتيزاني فتح 1 از تاريخ 19 مهر 1365 ش در منطقه عمومي کرکوکِ عراق با هدف پاسخ به شرارت هاي دشمن در حمله به تأسيسات ايران، ضربه زدن به ضد انقلاب خود فروخته در عراق و اختلال در صادرات و جلوگيري از افزايش توليد نفت عراق آغاز شد. در اين عمليات نتايج زير به دست آمد: 600 نفر کشته و زخمي؛ انجام عمليات
در عمق خاک عراق و تعرضاتي محدود به نيروهاي دشمن و اجراي آتش ادوات با حجم زياد روي تأسيسات کرکوک؛ انهدام تأسيسات پالايشگاه کرکوک، انهدام نيروگاه حرارتي برق کرکوک، انهدام سه پايگاه موشکي زمين به هوا، انهدام مقر منافقين و ضدانقلابيون؛ انهدام تأسيسات تفکيک نفت و گاز منطقه. اين عمليات، آغازي بر ديگر عمليات هاي نامنظم رزمندگان اسلام عليه ارتش بعث عراق بود که ضربات متعددي را بر دشمن وارد آورد.
شرح مناسبت:
مجمع تقريب بين مذاهب اسلامي، پيش از اين در زمان آيت اللَّه بروجردي وجود داشت و براي بهره مندي از اشتراکات مذاهب اسلامي، هيئت هايي از طرف ايشان به قاهره در مصر سفر کرده و با عالمان برجسته اهل سنت مذاکره مي نمود. اين سفرها و گفتگوها به نتايجي مطلوب و سازنده انجاميد تا آنجا که در زمان رياست شيخ محمود شلتوت بر جامع الازهر، علماي اهل تسنن دانشگاه الازهر مذهب شيعه را به رسميت شناختند. در دوره جديد نيز مجمع تقريب مذاهب، در راستاي اتحاد امّت اسلامي و وحدت مسلمانان، به دستور مقام معظم رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي، در نوزدهم مهرماه 1369 ش تأسيس شد. اين مجمع به دنبال آن است که زمينه هاي تقريب را در جنبه هاي اعتقادي، فکري، کلامي، فقهي، اصولي و علمي فراهم آورد. اما هدف اصلي آن حرکت به سمت حاکميت اسلام و دوري از تفرقه ها مي باشد که اين هدف و غايت نهايي، بايد در انديشه متفکران اسلامي جلوه گر شود. از اين رو، مجمع، رايزني هاي فراواني با صاحب نظران مسلمان انجام داده است. همچنين مجمع تقريب مذاهب اسلامي تلاش گسترده اي
را در چارچوب فعاليت هاي خود انجام داده و در اين راستا کنفرانس هاي بين المللي متعددي را برگزار کرده و آثار فراواني به چاپ رسانده است.
شرح مناسبت:
حکيم ابوالقاسم فردوسي در سال 313 شمسي مصادف با 329 هجري قمري برابر با 940 ميلادي در روستاي "باژ" از ناحيه طائران طوس متولد شد. وي در خانواده اي مرفه و ممتاز رشد و نمو کرد و در دوران جواني به تحصيل علوم پرداخت. وي همچنين به ادبيات فارسي و تاريخ و ساير علوم رايج زمان خود آشنايي کافي داشت. آنچه که از متون مختلف مشخص مي شود، او مسلمان و شيعه بوده است و به پيامبر(ص) و اهل بيت(ع) عشق و علاقه وافر داشت. اثر جاويدان فردوسي، شاهنامه نام دارد و در شمار بهترين آثار حماسي عالم است. شاهنامه بر اثر نفوذ شديدي که در ميان طبقات مختلف ايرانيان يافت، در همه ادوار تاريخي بعد از قرن پنجم هجري مورد توجه بود و همه شاعران حماسه گوي ايراني تا قرن اخير تحت تأثير آن بوده اند. فردوسي در حفظ جانب امانت به هنگام نقل مطالب، به کار بردن نهايت مهارت در وصف مناظر طبيعي و ميدان هاي جنگ و قهرمانان منظومه خود و نظاير اين ها و نيز ذکر مواعظ دلپذير کمال توانايي را نشان داده است. حکيم ابوالقاسم فردوسي سرانجام در سال 411 هجري قمري برابر با سال 1020 ميلادي در هشتاد سالگي درگذشت و در طوس به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با امضاي قراردادي بين حاکم گرجستان و امپراتور روسيه، گرجستان تحت نفوذ روسيه قرار گرفت. چون بسياري از ساکنان اين منطقه مسلمان بودند و تبعيت از يک حکومت غيرمسلمان را ننگ مي دانستند به ايران کوچ کردند. افزون براين، برادر حاکم گرجستان که از اين قرارداد ناراضي بود به دربار
فتحعلي شاه آمد و دولت ايران را به جنگ با روس ها دعوت کرد. در پي اين حوادث قواي روس با يورش به شهرهاي گنجه، شوش و ايروان، آن مناطق را مورد تعرض قرار دادند. پس از اين حملات بسياري از علما، مردم را به مبارزه با کفار روس دعوت کردند. بدين ترتيب بود که دوره اول جنگ هاي ايران و روس آغاز شد و پس از گذشت ده سال از شعله ور شدن آتش جنگ، قواي هر دو دولت چنان ضعيف شد که طرفين آمادگي خود را براي پايان جنگ اعلام کردند. بر همين اساس و با دخالت دولت انگلستان، عهدنامه گلستان ميان دو کشور ايران و روسيه به امضاء رسيد. به موجب اين قرارداد، تمامي شهرهايي که تا آن تاريخ به تصرف روسيه در آمده بود، جزو خاک روسيه باقي ماند و مالکيت روسيه بر شهرهاي قره باغ، باکو، دربند، لنکران و بخشي از تالش نيز پذيرفته شد. ايران نيز پذيرفت از همه دعاوي خود در مورد مناطق داغستان، گرجستان و ارمنستان چشم بپوشد. همچنين حق کشتيراني در درياي خزر از ايران سلب گرديد و در عوض، دولت روسيه تعهد سپرد که تنها نيابت سلطنت عباس ميرزا وليعهد را پذيرفته و به قدرت رسيدن او را تضمين کند. در اين قرارداد، مرزهاي دو کشور دقيقاً معين نشد و همين نامعلوم بودن مرزهاي دو کشور و مقررات عهدنامه گلستان موجب شد که دولت ايران از اين عهدنامه سربتابد و روسيه را به نيرنگ متهم سازد.
اين عوامل باعث شد که جنگ دوم ايران و روسيه در سال هاي بعد شکل گيرد و عهدنامه سياه ديگري
با نام ترکمان چاي به ايران تحميل شود.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، با پشتوانه عظيم مردم، در نهم ارديبهشت ماه 1358 ش رهبر کبير انقلاب اسلامي، طي فرماني به شوراي انقلاب توصيه کردند که آيين نامه تدوينِ شوراهاي اسلامي را تنظيم کرده تا اصل حضور و مشارکت مردم در عرصه هاي تصميم گيري تأمين گردد. از اين رو مردم مسلمان ايران در 20 مهر 1358ش، با حضور در حوزه هاي رأي گيري، نمايندگان خود را براي عضويت در شوراي شهر انتخاب کردند تا اداره شهرها را به مردم بسپارند. اين انتخابات در حالي برگزار شد که تنها هشت ماه از پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي ايران گذشته بود. اما به علت نقص در قوانين، اين شوراها، فعالانه به کار خود ادامه ندادند. ولي سرانجام پس از نوزده سال، در هفتم اسفند 1377، بار ديگر انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا به صورت قانونمند و فراگير برگزار شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمود رياضي در سال 1312 ش در شهرستان دره گز به دنيا آمد. وي همزمان با وقايع ملي شدن صنعت نفت براي ادامه تحصيل راهي مشهد گرديد و از اين زمان وارد مبارزات سياسي شد. محمود رياضي پس از کودتاي 28 مرداد 1332ش مدتي به دانشکده افسري رفت و سپس وارد دانشکده فني شد. در 1341ش فارغ التحصيل گرديد و مطالعات خود را در صنعت برق ادامه داد. محمود رياضي در اواخر عمر، ترجمه داستان تمدن جهان از آغاز تا سال 1990 م را شروع کرده بود که اجل مهلتش نداد. ترجمه آثاري همچون ظهور و سقوط قدرت هاي بزرگ، روسيه، غرب و چين، بحران انرژي و نيز تأليف تحليلي کوتاه از امپرياليسم از اوست. استاد رياضي در مهرماه 1372ش بر اثر سانحه هوايي در شصت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
خواجه شمس الدين محمد حافظ شيرازي در حدود سال 726 ق در شيراز به دنيا آمد. وي پس از فراگرفتن دانش هاي متداول عصر خود، ديوان شعراي گذشته و معاصر خود را به دقت مطالعه کرد و نخست معنا را از لفظ جدا نمود و لفظ را به دور افکند. آن گاه معنا را در کوره ذهن فروزنده خود ريخت و از آن زيوري گوهر آگين ساخت. کمال هنر حافظ در اين است که از همان عناصر در دسترس همگان، معجوني شفابخش و مفرّح تهيه کرده و استادانه و سِحرآفرينانه، آنها را به خدمتِ ابلاغ پيام خود در آورده است. او تفسير قرآن، حکمت و ادبيات عرب را به خوبي مي دانست و چون قرآن را با چند روايت و قرائت حفظ کرده بود، به
حافظ شهرت يافت. حافظ با الهام گرفتن از آموزه هاي اسلامي و مفاهيم قرآني و بکارگيري استعارات و کنايات منحصر به فرد، توانست ناب ترين غزل هاي تاريخ ادبيات ايران را بسرايد. اهميت حافظ در آن است که توانست مضامين عرفاني و عشقي را به نحوي در هم آميزد که از دو شيوه غزل عارفانه و عاشقانه، سبک واحد و جديدي به وجود آيد. اين شاعر استاد، افکار خود را با الفاظ بسيار زيبا و با توجه به صنايع لفظي بيان کرده و بر اثر قدرت فراوان خود در سخنوري، غالباً مضامين عالي و معاني بسيار در ابيات کوتاه گنجانيده است. ترکيباتي که حافظ در اشعار خود آورده، غالباً تازه، بديع و بي سابقه است و حافظ در ساختن اين ترکيبات، نهايت قدرت و کمال ذوق و لطافتِ طبع خود را نشان داده که کمتر شاعري از اين حيث با او قابل مقايسه است. شعر حافظ در فضاي اسلامي غوطه ور است و ديوان حافظ مملو از الفاظ و تعابير قرآني مي باشد. علاوه بر اين، در اشعار او، اصطلاحات مربوط به تصوف، عرفان، فلسفه، کلام، تفسير، حديث و فقه و …
به مقدار فراوان به چشم مي خورَد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد محمدتقي شوريده شيرازي فرزند عباس، در سال 1236 ش در شيراز زاده شد و در هفت سالگي بر اثر آبله، از نعمت بينايي محروم گرديد. وي پس از مرگ پدر در نه سالگي، تحت سرپرستي دايي قرار گرفت و از آنجا که داراي هوش سرشاري بود، در مدتي کوتاه به وسيله اشعارش بلندآوازه گرديد و شعرش بر زبان ها افتاد. محمدتقي پس از آن راهي تهران شد و مورد توجه ناصرالدين شاه قاجار قرار گرفت و لقب فصيح الملک دريافت کرد. محمدتقي شوريده آن گاه به شيراز عزيمت نمود و تا پايان عمر در آنجا بود. شوريده شيرازي در اواخر عمر، توليت افتخاري مقبره سعدي را پذيرفت و در تعمير آن کوشش فراواني کرد. سرانجام اين شاعر شيرازي، در شصت و نه سالگي وفات يافت و در جوار مزار شيخ اجل سعدي شيرازي مدفون گرديد. شوريده شيرازي، در قصيده سرايي، غزل، طنز و مطايبه نبوغي بسزا داشت. او به ويژه در سرودن اشعاري که متضمن کلمات عاميانه و اصطلاحات اهالي فارس است، مهارت فراواني از خود نشان داده است. از شوريده شيرازي آثاري برجاي مانده است که ديوان غزليات، آذر، کشف المواد و نامه روشندلان از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
پس از آن که کابينه اسداللَّه عَلَم، به دستور شاه، پيشنهاد آمريکا مبني بر اعطاي مصونيت قضايي به اتباع آمريکايي را به صورت يک لايحه قانوني در دولت تصويب کرد، اين لايحه در نهايت در يک جلسه پر سر و صداي مجلس شوراي ملي با نطق موافقين و مخالفين علي رغم رأي بالاي مخالفان، به تصويب رسيد. با تصويب اين قانون، مستشاران نظامي
آمريکا در ايران از مصونيت ها و معافيت هاي قضايي بهره مند شدند. اين مصوبه که به صورت قانوني، سند اسارت ملت و دولت ايران را به دست آمريکا امضا مي نمود، در حقيقت، روح و جان انقلاب شاه و آمريکا بود که اينک برملا مي گرديد. تصويب اين لايحه در مطبوعات اعلام نشد ولي پس از مدتي که از تصويب آن گذشت، حضرت امام خميني(ره) از آن مطلع شدند. با آگاهي امام از مفاد اين مصوبه، ايشان با درايت و دورانديشي خاص خود، در سخنراني رسواگرانه اي، عواقب شوم اين لايحه را مطرح ساخته و از دولت خواستند که آن را ملغي نمايد. رهبر نهضت در اين سخنراني طوفان زا، نفوذ آمريکا را به همه اعلام خطر کردند و فرمودند: "امروز تمام گرفتاري ما از آمريکا و اسراييل است" به دنبال اين سخنراني، اعلاميه امام نيز در تيراژ بسيار زياد و در سطح گسترده اي با شيوه اي ابتکاري در يک زمان پخش گرديد. امام در اين اعلاميه، تصويب کاپيتولاسيون را اقرار به مستعمره بودن ايران ناميدند و راي ننگين مجلسين را مخالف اسلام و قرآن شمردند. اين سخنراني امام در چهارم آبان 1343 و نيز صدور اعلاميه توسط آن حضرت، به رژيم بسيارگران آمد و پس از چند روز در زمان دولت حسنعلي منصور، حضرت امام را در سيزدهم آبان 1343 به ترکيه تبعيد کردند.
اين قانون خفت بار و ننگين سرانجام با پيروزي انقلاب اسلامي براي هميشه لغو شد.
شرح مناسبت:
استاد حسين بهزاد در سال 1273 ش در اصفهان به دنيا آمد. او در اوايل کودکي به سبب علاقه بسيار به نقاشي و
بي توجهي به درس، از مدرسه اخراج شد. پدرش او را به استاد نقاشي سپرد و او به نقاشي پرداخت. بهزاد با ارائه آثار هنري خود، به تدريج مشهور گرديد و سرانجام به عنوان بزرگترين و پرآوازه ترين مينياتوريست معاصر ايران شناخته شد. او با ابداعاتي در هنر مينياتور، اين هنر اصيل و ارزشمند ايراني و اسلامي را بهبود بخشيد. استاد بهزاد در به کارگيري رنگ ها از شيوه هاي بديع استفاده مي کرد و با رنگ، شادي مي آفريد يا غم و اندوه را به بيننده القا مي کرد. شاهنامه فردوسي، ايوان مدائن و فتح بابل از جمله آثار ارزشمند ايشان است. وي در اواخر عمر، از هنرکده هنرهاي تزئيني، دکتراي افتخاري دريافت کرد و به استادي آن درآمد. استاد بهزاد، مردي متواضع و در عين حال عاطفي و حساس بود و به اهل بيت عصمت و طهارت(ع) عشق مي ورزيد. ايشان سرانجام در 21 مهر 1347 ش در 74 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
استاد دکتر رجبعلي مظلومي در سال 1306 ش در نيشابور به دنيا آمد. تحصيلات مقدماتي را در زادگاهش و در مشهد مقدس به پايان برد و سپس تحصيلات عالي را در زمينه روانشناسي و ادبيات ادامه داد. مطالعات متنوع و گسترده ايشان در زمينه هاي قرآن شناسي، حديث شناسي، حکمت و عرفان، تاريخ و هنر اسلامي و به ويژه امور تربيتي، منجر به نگارش بيش از نود جلد کتاب و پانصد مقاله در طول نزديک به نيم قرن تلاش و پژوهش توسط اين محقق برجسته گرديد. استاد مظلومي ساليان طولاني در دانشگاه هنر، دانشکده هنرهاي زيبا و دانشکده هنرِ تربيت مدرس
اشتغال داشت و ضمن اين که دو مرکز تحقيقاتي تأسيس کرد، توسط شوراي علمي کشور به عنوان پژوهشگر نمونه برگزيده شد. برخي از آثار قلمي ايشان بدين قرارند: راه و رسم سخن گفتن، جوان و دين، علي(ع) معيار کمال، زنان با فضيلت، سرگذشت قرآن و فهم قرآن در دو جلد. استاد مظلومي در سال 1374 ش پس از ايراد يک سخنراني در اثر عارضه سکته مغزي در منزل بستري شد و سرانجام در 21 مهر 1377 در 71 سالگي درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ هادي روحاني در سال 1302 ش (1342 ق) در يکي از روستاهاي توابع بابلسر به دنيا آمد و در ابتدا به دليل درگذشت پدرش به کشاورزي پرداخت. وي پس از سقوط رضاخان پهلوي و رونق دوباره حوزه هاي علميه، به تحصيل علوم ديني روي آورد. آيت اللَّه روحاني پس از چندي راهي حوزه علميه قم و مشهد شد و پس از طي سطوح عاليه، در درس خارج و فلسفه حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، امام خميني، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي و علامه طباطبايي حاضر گرديد. وي در سال 1343، به زادگاهش بازگشت و به تأليف و تدريس سطوح عاليه و اقامه جماعت اشتغال جست و همزمان به مبارزه عليه رژيم ستمشاهي و هدايت افکار مردم و پشتيباني از نهضت امام خميني(ره) پرداخت. فعاليت هاي ضدطاغوتي آيت اللَّه روحاني باعث شد که در سال 1357 توسط ساواک دستگير و به تهران منتقل شود ولي با تحصن و اعتراض علما و مردم بابل، به زودي آزاد گرديد. آيت اللَّه روحاني پس از پيروزي انقلاب
اسلامي به نمايندگي امام خميني و امامت جمعه بابل منصوب و براي سه دوره پياپي، به نمايندگي مجلس خبرگان رهبري از سوي مردم استان مازندران برگزيده شد. آيت اللَّه روحاني پس از ارتحال امام خميني نيز به نمايندگي ولي فقيه در استان مازندران و امامت جمعه بابل برگزيده شد و در اين سنگر، منشأ خدمات فراواني گرديد. اين عالم مجاهد در سال هاي سخت جنگ تحميلي، بارها به جبهه ها رفت و مدت هاي بسيار درکنار رزمندگان اسلام به سر برد و بازسازي شهر سوسنگرد را بر عهده گرفت. اين فقيه فرزانه در کنار فعاليت هاي سياسي و اجتماعي، از امور علمي غافل نماند و آثار متعددي به يادگار گذاشت.
برخي از آثار وي عبارتند از: نگاهي به مسأله ولايت، قطره در تفسير سوره حمد و معاد در اسلام. وي سرانجام پس از عمري خدمت به اسلام و انقلاب اسلامي در 21 مهر 1378 ش برابر با سوم رجب 1420 ق در 76 سالگي بدرود حيات گفت و در بابل در مدرسه خاتم الانبياء که خود از نو، بنياد نهاده بود، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ ابوالفضل خوانساري در سال 1295 ش (1334ق) در اصفهان به دنيا آمد. پدرش از شاگردان با سابقه آخوند خراساني و شيخ حسن ممقاني بود. آيت اللَّه خوانساري پس از فراگيري مقدمات در زادگاهش، در 20 سالگي به دليل آزار و اذيت حکومت پهلوي، براي تحصيلِ سطوح بالاتر، راهي نجف اشرف گرديد. ايشان در نجف از محضر درس آيات عظام: سيدابوالقاسم خويي، سيدمحسن حکيم، محمدحسين غروي اصفهاني و ميرزا باقر زنجاني بهره مند گرديد و پس از 16
سال اقامت، در 36 سالگي به علت بيماري ريوي به ايران مراجعت نمود. آيت اللَّه خوانساري سپس در محضر آيت اللَّه بروجردي به شاگردي نشست و به مدارج بالايي در علم دست يافت. اين عالم بزرگوار با آغاز دوران مبارزه امام خميني(ره) عليه طاغوت، به پشتيباني از نهضت اسلامي پرداخت و نقش مؤثري در سال هاي تبعيد حضرت امام ايفا نمود. آيت اللَّه خوانساري پس از پيروزي انقلاب اسلامي به عنوان نماينده امام و امام جمعه اراک، راهي آن شهر گرديد و به مدت سيزده سال در اين سنگر خدمت کرد. اين عالم فرزانه سرانجام در 21 مهر 1380 برابر با 25 رجب 1422 ق در 85 سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) دفن گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمدباقر محسني ملايري، يکي از چهره هاي بنام حوزه علميه قم، در سال 1285 ش (1324 ق) در نجف اشرف و در بيت علم و فضيلت به دنيا آمد. وي در کودکي به همراه پدر به ملاير رفت و پس از فراگيري مقدمات، راهي حوزه علميه مشهد شد. آيت اللَّه محسني همزمان با تأسيس حوزه علميه قم، به اين شهر هجرت کرد و در محضر آيات عظام شيخ عبدالکريم حائري يزدي و سپس سيد حسين بروجردي، زانوي ادب زد و به مدارج والاي علمي دست يافت. ايشان پس از سالياني چند به ملاير بازگشت و در احداث حوزه علميه، حسينيه و کتابخانه و مسجد و نيز تدريس، تأليف و ارشاد مردم آن سامان همت گماشت. آيت اللَّه ملايري عالمي عابد و شب زنده دار، آگاه بر علوم مختلف و اهل توسل و زيارت بود. سرانجام اين عالم خدمتگزار دين پس از يک دوره بيماري، بر اثر سکته قلبي در 22 مهر 1374 برابر با 19 جمادي الاول 1416 ق در 89 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.
شرح مناسبت:
استاد سيد محمد علي صفير در سال 1294 ش (1333 ق) در کرمانشاه و در خانداني اهل علم به دنيا آمد. وي در ابتدا مقداري از علوم حوزوي را فراگرفت و سپس از دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران فارغ التحصيل شد. استاد صفير از آن پس به تدريس پرداخت و در کنار آن به دفاع از حريم تشيع و پاسخ به شبهات همت گماشت. از جمله فعاليت هاي صفير مي توان به تأسيس مراکز فرهنگي و ديني از قبيل انجمن
تعليمات اسلامي ايران و همکاري در تأسيس بناي حسينيه ارشاد تهران اشاره نمود. استاد صفير داراي طبعي بلند، همتي زياد و مجاهدت و استقامت در راه حق و حقيقت بود و علاوه بر هُنر استادي در انواع شعر، در کارهاي هنري نيز دست داشت. در بسياري از مساجد ايران، آثار طبع هنري او روي کاشي کاري، ثبت و حک شده است. استاد صفير با توجه به علوّ طبع و منش عارفانه خويش، هماره محبوب قلوب خاص و عام بوده و در محافل ادبي براي او و آثارش، ارزش ويژه اي قائل مي باشند. خردنامه، ديوان اشعار، درس دين و تصحيح ديوان اشعار امام علي(ع) به فارسي از جمله آثار اوست. استاد صفير سرانجام در 22 مهر 1377 ش در 77 سالگي در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان و فرهيختگانِ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ارتش عراق از همان روزهاي نخست تجاوز، سعي در تصرف پايگاه مهم وحدتي (پايگاه هوايي) دزفول داشت که با مقابله نيروهاي مردمي، آرزوهايش به ياس مبدل شد و براي تلافي شکست هاي خود در جبهه هاي دزفول، اين شهر را زير آتش توپخانه خود گرفت. از اين رو، براي دور کردن آتش دشمن از شهر و در امان ماندن پايگاه نيروي هوايي، طرح حمله اي به صورت کلاسيک توسط نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران ريخته شد که اين حمله در روز 23 مهر 1359، در غرب دزفول انجام شد. اين عمليات علي رغم فداکاري و جانبازي نيروهاي اسلام، به دليل عدم پشتيباني و شناسايي دقيق منطقه، به عقب نشيني قواي خودي منجر گشت ولي سربازان اسلام را به فکر عمليات هاي بعدي انداخت تا دشمن متجاوز را از خاک ميهن اسلامي عقب برانند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه عطاءاللَّه اشرفي اصفهاني در سال 1283ش در خميني شهر (سده) اصفهان به دنيا آمد و پس از تحصيل مقدمات در زادگاهش و اصفهان به قم عزيمت نمود. وي در آنجا از محضر استاداني چون حضرات آيات عبدالکريم حائري يزدي، سيد محمد حجت کوه کمره اي، سيد صدرالدين صدر، سيد محمد تقي خوانساري و امام خميني(ره) بهره مند گرديد و به اجتهاد رسيد. اين عالم رباني در سال 1335 حسب الامر آيت اللَّه بروجردي به کرمانشاه مهاجرت کرد و در حوزه جديدالتأسيس آن به تدريس معارف اسلامي پرداخت. آيت اللَّه اشرفي پس از قيام مردمي 15 خرداد 1342 و به تبعيت از امام خميني(ره)، مبارزات خود را در منطقه غرب کشور آغاز کرد و با نشر اعلاميه و نوار سخنراني، زمينه گسترش قيام را فراهم آورد. اين عالم مجاهد در هدايت مردم و روشنگري عليه رژيم طاغوت نقش مهمي ايفا کرد و رهبري نهضت را در منطقه غرب ايران برعهده گرفت. وي پس از پيروزي انقلاب به نمايندگي امام(ره) و امامت جمعه کرمانشاه منصوب شد و به امور شرعي، اجتماعي و فرهنگي مردم همت گماشت. ايشان همچنين با آغاز جنگ تحميلي، علي رغم کهولت سن، مسافت طولاني و راه هاي صعب العبور را به عشق ديدار دلاورمردان جبهه توحيد مي پيمود و حضور ايشان، سبب دلگرمي رزمندگان مي گرديد. آيت اللَّه اشرفي در طول دوران نمايندگي حضرت امام در استان کرمانشاه، دو بار مورد سوء قصد قرار گرفت و سرانجام در روز جمعه 23 مهر 1361 شمسي پس از هشتاد سال جهاد، تقوا، پرهيزگاري و خدمت، در
محراب عبادت نماز جمعه به دست منافقين کوردل به شهادت رسيد.
پيکر مطهر اين عالم مجاهد پس از تشييع باشکوه در کرمانشاه و خميني شهر، در گلزار شهداي تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمصطفي صفايي خوانساري در سال 1281 ش (1321 ق) در خوانسار به دنيا آمد و مقدمات و سطوح و مقداري از فلسفه و حکمت را نزد دايي و پدرش فرا گرفت. ايشان سپس براي ادامه تحصيل، در درس آيت اللَّه حائري يزدي در قم حضور يافت و از ايشان اجازه اجتهاد گرفت. آيت اللَّه صفايي خوانساري همچنين از نوزده تن از مراجع عظام زمان از جمله سيد ابوالحسن اصفهاني، سيد حسين بروجردي، آقاضياء عراقي، سيد محمد حجت، سيدمحمدتقي خوانساري، محمد فيض و مرعشي نجفي، اجازه اجتهاد و روايت دريافت کرده است. اين فقيه بزرگوار با ورود آيت اللَّه بروجردي به قم، از اصحاب استفتاء و خواص حواريون ايشان گشت و به تدريس فقه و اصول و تاليف کتاب اشتغال يافت. حاشيه بر وسيلةالنجاة، حاشيه بر دُرَرُالاصول و رسائل کفايه و … از جمله تأليفات ايشان مي باشند. آيت اللَّه صفايي خوانساري سرانجام در صبح روز جمعه 23 مهر 1371 برابر با 18 ربيع الثاني 1413 ق در 90 سالگي چشم از جهان فرو بست و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در روز 24 مهر 1357 ش حدود 20 هزار نفر از مردم مسلمان کرمان به منظور بزرگداشت اربعين شهداي 17 شهريور تهران و اولين سالگرد شهادت آيت اللَّه مصطفي خميني، کليه مغازه ها را تعطيل کرده و در مسجد جامع کرمان اجتماع کردند. ناگهان حدود 300 نفر از عوامل رژيم در لباس زاغه نشينان معروف به کولي با در دست داشتن چوب و ميله آهني و با شعار جاويد شاه به مسجد حمله کردند و با ميله و
چوب به جان مردم افتاده و پس از ضرب و شتم، قسمتي از وسايل مسجد و ساختمان از جمله قرآن ها را سوزاندند. علاوه بر آن مغازه هايي را که تصوير امام را نصب کرده بودند، غارت نموده و آسيب فراواني زدند. هدف رژيم از ايجاد اين بلوا، برهم زدن اجتماع بزرگ مردم مسلمان و ايجاد رعب و وحشت آن هم به اسم مردم بود. اين حادثه موجب نفرت شديد مردم شد و امام خميني(ره) در پيامي، اين اعمال را نتيجه حمله هاي جنون آميز دانستند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد غلامحسين مصاحب در سال 1289 ش در شهرستان نايين در استان اصفهان به دنيا آمد. وي در سال 1306 ش به خدمت وزارت معارف درآمد و تحصيلات خود را در فرانسه و انگلستان به پايان برد. غلامحسين مصاحب، در سال 1327 دکتراي رياضي خود را از دانشگاه کمبريج گرفت و به عضويت انجمن رياضي دانان لندن و انجمن فلسفي کمبريج درآمد. وي پس از پايان تحصيلات عالي، ضمن دارا بودن مشاغل اداري، از تأليف و تدريس نيز غافل نماند. استاد مصاحب در سال 1345، مؤسسه رياضيات را در دانشگاه تربيت معلم تأسيس کرد و تا آخرين روزهاي حيات خود به سمت استادي در آن مؤسسه اشتغال داشت. غلامحسين مصاحب در زمينه لغت و پهنه وسيع آن تلاش مي کرد و مخصوصاً در مورد وضع واژه هاي جديد در قبال لغت ها و اصطلاح هاي خارجي فعاليت مي نمود که از آن جمله مي توان به فرهنگ اصطلاحات جغرافيايي اشاره کرد که با همکاري تعدادي از محققان و کارشناسان در 1328 به چاپ رسيد. وي به زبان هاي عربي، فرانسوي و انگليسي تسلط و با زبان آلماني، آشنايي کامل داشت. استاد مصاحب همچنين در علوم عربي و معقول و منقول، داراي تبحر و تحصيلات عميق بود به طوري که به دريافت درجه اجتهاد نيز مفتخر گرديد. يکي از کارهاي اساسي مصاحب، اقدام به تهيه دايرة المعارف فارسي با همکاري عده بسياري از دانشمندان در رشته هاي گوناگون بود که در 1334، سرپرستي آن را بر عهده گرفت. آناليز رياضي، منطق رياضي و تئوري اعداد حقيقي از جمله آثار
ديگر اين استاد محقق مي باشند. دکتر مصاحب سرانجام در مهرماه 1358 در 69 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مرتضي حنانه (فرزند مهندس محمد حنّانه مؤسس دبيرستان ايرانشهر) پس از طي دوران ابتدايي و ورود به هنرستان موسيقي، از طرف هنرستان به چکسلواکي رفت تا آموزش هاي لازم را طي کند. با شروع جنگ جهاني دوم، اين هنرستان تعطيل شد؛ ولي مرتضي حنانه با تلاش خود و دوستانش، پايه ارکستر سمفونيک تهران را بنا گذاشت. او بعدها براي تکميل تحصيلات خود در موسيقي به ايتاليا رفت و پس از بازگشت به ايران به تدريس موسيقي پرداخت. حنانه پس از مدتي ارکستر سمفونيک راديو ايران را با نام فارابي تأسيس کرد و پس از افتتاح تلويزيون ايران، در سمت مشاور سرپرستي، کلاس هاي آموزش فني خوانندگان را تشکيل داد. استاد حنانه که در سال 1350 ش موفق به اخذ نشانِ بهترين آهنگساز براي يک فيلم شده بود، اولين کسي است که در ايران به ساخت موسيقي فيلم اقدام کرده است. گام هاي گمشده، دروازه هاي متروک و مَقاصِدُ الاَلحان و … از جمله آثار استاد مرتضي حنانه مي باشد.
شرح مناسبت:
خانه و مدرسه زماني مي توانند رسالت آموزشي و تربيتي خاص خود را به نحو مطلوب انجام دهند که هر يک شناخت تربيتي کافي داشته باشند و نقش تربيتي خاص خود را با بصيرت انجام دهند. در اين راستا انجمن اوليا و مربيان، هيأتي منتخب از پدران و مادران، دانش آموزان و مربيان مدرسه است که با هدف همکاري در جهت پيشبرد امور آموزش و پرورش دانش آموزان تشکيل مي شود. اين انجمن، پيشنهادها و طرح هاي مفيد را به مدير و مسؤولان مدرسه عرضه مي کند و در اداره بهتر امور، يار و
ياور صميمي مديران محسوب مي گردد. انجمن اوليا و مربيان، مظهر همکاري خانه و مدرسه در امر تعليم و تربيت کودکان و نوجوانان است. در هفته پيوند اوليا و مربيان که از تاريخ 24 تا 30 مهرماه هر سال برگزار مي گردد، پدران و مادران به مدارس دعوت شده و درباره مسائل تربيتي بحث و تبادل نظر نموده و نمايندگان خود را در انجمن براي يک سال برمي گزينند. مشاوره و برنامه ريزي به منظور تحقق اهداف انجمن؛ همکاري و همفکري با مدير و مربيان مدرسه در مورد برنامه هاي اوقات فراغت دانش آموزان و دعوت از اولياي علاقمند به منظور بهره مندي از خدمات و ياري هاي آنان براي تهيه و تدارک و تکميل امکانات آموزشي - پرورشي مدرسه از جمله مهم ترين وظايف انجمن اوليا و مربيان مي باشند.
شرح مناسبت:
ميرزا محمد فرخي يزدي در سال 1267 ش در يزد به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات متداول، در جواني فضل و سوادي پيدا کرد. استعداد شاعري فرخي از همان پشت نيمکت مدرسه آغاز گرديد. پانزده ساله بود که به علت سرودن اشعاري انتقادي از مدرسه اخراج شد و چندي به کارگري پرداخت تا اين که در اوان مشروطه به گروه آزادي خواهان پيوست. فرخي در نوروز 1289 ش در شعري خطاب به حاکم يزد، او را مورد انتقاد قرار داد و در پي آن به دستور حکمران، لبان وي را با نخ و سوزن دوختند و به زندانش افکندند. يکي دو ماه بعد به تهران گريخت و به صف مبارزان ملي پيوست. وي در سال 1300 ش روزنامه طوفان را منتشر
ساخت و نسبت به اوضاع با انتقاد برخورد مي کرد. در اين روزنامه، رباعي هايي که او هر روز درباره مسائل جاري کشور در چهار بيت مي سرود، فوق العاده مورد توجه قرار گرفت و روزنامه اش بين توده مردم، طرفداران زيادي يافت به طوري که مقام اجتماعي فرّخي به عنوان يک شاعر ملي و روشنفکر شهرت يافت. وي در دوره هفتم از طرف مردم يزد به وکالت مجلس شوراي ملي انتخاب شد و مبارزاتش را ادامه داد ولي بعدها به دليل فقدان امنيت جاني به مسکو و از آن جا به آلمان گريخت. فرخي بعدها به ايران بازگشت ولي به زودي دستگير و زنداني شد و در 25 مهر 1318 ش در 51 سالگي به قتل رسيد. وي روزنامه نگار و شاعري توانا، ملي و سياسي بود که خود را عاشق آزادي مي ناميد و در تمام اشعار خود از اين عشق مقدس دفاع و حمايت مي کرد.
شرح مناسبت:
بانک اقتصادي ايران به صورت بانکي صددرصد ايراني و بدون حضور سهامداران بيگانه، در بيست و پنجم مهرماه 1338 ش با يکصد ميليون ريال سرمايه تأسيس گرديد. اين بانک به طور رسمي، بانک مجاز براي معاملات ارزي شناخته شده و هر نوع معاملات بانکي اعم از ارزي و ريالي را انجام مي داد. عمر اين بانک دوام چنداني نيافت و در حالي که در اکثر کشورهاي اروپايي، آمريکايي و آسيايي کارگزاراني داشت، در سال 1341 ش منحل شد.
شرح مناسبت:
عمليات متوسط عاشورا، در تاريخ 25 مهر 1363 ش با رمز يا اباعبداللَّه الحسين(ع) در منطقه عملياتي جبهه مياني و ارتفاعات مرزي ميمک در وسعت تقريبي 50 کيلومتر مربع به طور مشترک و به فرماندهي سپاه پاسداران آغاز شد. از ابتداي جنگ تحميلي، اين ارتفاعات، يکي از مناطق فعال بود که طرفين جنگ براي تسلط بر آن، همواره درگير بودند. اين عمليات با اهداف آزادسازي ارتفاعات مرزي، انهدام نيروهاي دشمن، تحميل خط پدافندي جديد و راندن دشمن به دشت، با شليک بي امان آتشبارهاي سپاهيان اسلام، از سه محور صورت گرفت. اين عمليات پس از پنج روز نبرد سنگين، در 30 مهر به پايان رسيد و رزمندگان اسلام، پيروزمندانه در مواضع جديد استقرار يافتند. نتايج عمليات متوسط عاشورا: تلفات نيروي انساني دشمن: 190 نفر اسير، ساير نتايج: آزادسازي منطقه اي به وسعت 50 کيلومتر مربع از جمله ارتفاعات کرکني، فيصل، کوه گچي و کاسه کاف؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 75 دستگاه انهدامي و 9 دستگاه اغتنامي، خمپاره انداز: 29 قبضه اغتنامي، ضدهوايي: 7 قبضه اغتنامي، توپ 106م م: 6 قبضه اغتنامي، خودرو: 4
دستگاه اغتنامي و 20 دستگاه اغتنامي، سقوط 3 فروند هواپيما و 2 فروند هلي کوپتر.
شرح مناسبت:
استاد سيدحسين خديوجم در سال 1306 در مشهد مقدس به دنيا آمد. پس از اخذ ليسانس در رشته زبان و ادبيات فارسي از دانشگاه مشهد، دکتراي خود را از دانشگاه سن ژوزف بيروت در رشته ادبيات عرب دريافت نمود. او پس از سال ها تدريس در دبيرستان هاي مشهد، به عنوان محقق در کتابخانه ملي و بنياد فرهنگ مشغول شد و مدتي رايزن فرهنگي ايران در افغانستان بود. از استاد خديوجم بيش از 30 جلد کتاب در حوزه هاي تحقيق، تصحيح و ترجمه به جا مانده که تصحيح و ترجمه احياء علوم الدين غزالي در هشت جلد، مهمترين اثر اوست. همچنين تصحيح کيمياي سعادت در 2 جلد، جواهر القرآن، وجد و سماع و … به همت وي صورت پذيرفت. خديوجم، خدمت مطبوعاتي را از 1340 آغاز کرد و با نشريه هاي سخن، نگين و راهنماي کتاب همکاري داشت. حسين خديوجم سرانجام در مهرماه 1365 ش در 59 سالگي در مشهد درگذشت و پيکرش در کنار بقعه اي که مشهور به گور غزالي است، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
روز اول مهر 1349، دانش آموزان سال ششم دبيرستان هاي تهران به عنوان اعتراض به آيين نامه امتحانات نهايي سال ششم متوسطه، تصميم به اعتصاب دسته جمعي گرفتند و بيست و ششم مهر را روز اعتصاب محصّلين ناميدند. دانشجويان دانشگاه هاي تهران نيز به حمايت از دانش آموزان معترض که در روز موعود به سمت دانشگاه تهران دست به راهپيمايي زده بودند، به جمع آنان پيوستند. در اين حال، حمله وحشيانه دژخيمان رژيم به دانش آموزان، مردم حاضر در صحنه و دانشجويان را بر آن داشت
که با مهاجمان به زد و خورد پرداخته و دانش آموزان را از چنگال مأموران نجات دهند. ولي ناگهان مهاجمان مسلح به روي مردم آتش گشودند و ده ها نفر را زخمي و صدها تن را دستگير نمودند.
شرح مناسبت:
در اين روز شهيد محمدعلي رجايي، نخست وزير وقتِ جمهوري اسلامي ايران، در شوراي امنيت سازمان ملل متحد حضور يافت و درباره جنگ تحميلي عراق عليه ايران، سخناني مبسوط، ايراد کرد. وي با بيان جنايات وحشيانه متجاوزان بعثي در مناطق اشغالي و کشتار مردم بي دفاع شهرها و روستاها بر اثر بمباران و موشک باران هاي ارتش عراق، عزم راسخ ملت مسلمان ايران را در دفاع از استقلال، آزادي، انقلاب اسلامي و تماميت ارضي خود، اعلام کرد و مسؤوليت مهم و تاريخي سازمان ملل متحد و شوراي امنيت اين سازمان را در دفاع از مظلومان و اقدام مؤثر بر ضد متجاوزان، يادآور شد. ايشان، حمله سازماندهي شده عراق به خاک جمهوري اسلامي ايران، نقض حقوق انساني، و کمک هاي غرب به دولت عراق را تشريح کرد و افزود که زير چکمه ها و رگبارهاي دشمن، نمي توان و نبايد با آتش بس موافقت کرد. شهيد رجايي همچنين درباره مسائل مهم جهان به ويژه اشغال فلسطين به دست صهيونيست هاي نژادپرست و تجاوز ارتش سرخ شوروي به افغانستان و توطئه هاي استعمارگران و مستکبران در سراسر جهان، نکاتي مهم را بيان کرد. پس از اين سخنراني، نمايندگاني از سوي دولت آمريکا، خواستار ديدار و مذاکره با نخست وزير ايران شدند، اما شهيدرجايي به علت سياست هاي سلطه جويانه امريکا و جناياتش در جهان، با اين درخواست موافقت
نکرد.
شرح مناسبت:
هفته تربيت بدني همه ساله از 26 مهر تا دوم آبان به منظور آشنايي جامعه با اهميت و اثرات کاربرد ورزش در زندگي فردي و اجتماعي، اشاعه و توسعه و ترويج ورزش در خانه و خانواده و هدايت و ارشاد جامعه به ورزش هاي همگاني برگزار مي شود. ورزش و فعاليت فيزيکي در سلامت روان نيز مؤثر است. مطالعات نشان مي دهد که موارد افسردگي، اضطراب و … در اثر فعاليت فيزيکي بهبود يافته و ورزش به عنوان يک عامل حمايتي در درمان بيماري رواني پذيرفته شده است. ورزش و فعاليت جسماني به همراه رژيم غذايي مناسب، عدم استعمال مشروبات الکلي و دخانيات و انجام مراقبت هاي دوره اي، در پيشگيري از بيماري ها و رسيدن به بالاترين سطح سلامتي و بازدهي اقتصادي و اجتماعي نقش دارند. ورزش هاي سبک مانند پياده روي، باعث مصرف انرژي شده و سهم بسيار مهمي در کنترل وزن و کاهش چربي در بدن دارد. همچنين فعاليت فيزيکي سبک و منظم از طريق تقويت کارکردهاي ايمني، باعث افزايش سطح فعاليت سيستم ايمني در بدن شده و در پيشگيري از سرطان مؤثر مي باشد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
هفته تربيت بدني و ورزش
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: المُؤمِنُ القَوِيُّ خَيرٌ و أحَبُّ إلَي اللَّهِ مِنَ المُؤمِنِ الضَّعيفِ
ترجمه:
مؤمنِ نيرومند نزد خداوند بهتر و محبوب تر است از مؤمن ضعيف
آدرس:
صحيح مسلم، ج 8، ص 56.
زير عنوان:
تيراندازي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: عَلِّمُوا بَنيکُم الرَّمي فَإنَّهُ نِکايَةُ العَدُوِّ
ترجمه:
تيراندازي را به پسرانتان بياموزيد، که موجب شکست دشمن است
آدرس:
کنزالعمّال، ح 45341.
زير عنوان:
تيراندازي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: عَلَيکُم بِالرَّمي فَإنَّهُ مِن خَيرِ لَهوِکُم
ترجمه:
به تير اندازي روي آوريد، که يکي از
بهترين سرگرمي هاي شما است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 7465.
زير عنوان:
تيراندازي
متن:
وسائل الشيعة: أنَّهُ [الإمامَ الصّادِقَ عليه السلام] کانَ يَحضُرُ الرَّمي و الرِّهانَ
ترجمه:
امام صادق عليه السلام در تيراندازي و مسابقه اسب دواني حضور مي يافت
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 19، ص 252.
زير عنوان:
کُشتي
متن:
امام صادق عليه السلام: دَخَلَ النَّبِيُّ ذاتَ لَيلَةٍ بَيتَ فاطِمةَ و مَعَهُ الحَسنُ و الحُسَينُ عليهم السلام فَقالَ لَهُما النَّبِيّ صلي الله عليه وآله: قُوما فَاصطَرِعا، فَقاما لِيَصطَرِعا …
ترجمه:
پيامبر شبي به خانه فاطمه رفت و حسن و حسين با او بودند. پيامبر به آن دو فرمود: "برخيزيد و کشتي بگيريد". آن دو بزرگوار برخاستند و کشتي گرفتند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 103، ص 189.
زير عنوان:
اسب سواري
متن:
و الخَيلَ و البِغالَ و الحَميرَ لِتَرکَبُوها
ترجمه:
و اسبان و استران و خران را [آفريد] تا بر آنها سوار شويد
آدرس:
نحل، آيه 8.
زير عنوان:
اسب سواري
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: کُلُّ لَهوِ المُؤمِنِ باطِلٌ إلّا في ثَلاثٍ: في تأديبِهِ الفَرَسَ …
ترجمه:
همه سرگرمي هاي مؤمن جز در سه چيز باطل است: يکي آموزش دادن اسب …
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 15، ص 140.
زير عنوان:
اسب سواري
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اَحَبُّ اللَّهوِ إلَي اللَّهِ إجراءُ الخَيلِ و الرَّميُ
ترجمه:
بهترين سرگرمي در نزد خدا، اسب دواني و تيراندازي است
آدرس:
کنزالعمّال، ح 10812.
زير عنوان:
اسب سواري
متن:
امام باقرعليه السلام: إنَّ رَسولَ اللَّهِ سابَقَ بَينَ الخَيلِ و أعطَي السَّوابِقَ مِن عندِهِ
ترجمه:
رسول خدا مسابقه اسب دواني ترتيب داد و جوايز را از مال خويش پرداخت
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 19، ص 225.
زير عنوان:
شنا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: عَلِّمُوا أولادَکُم السِّباحَةَ و الرِّمايَةَ
ترجمه:
به فرزندانتان شنا کردن و تيراندازي بياموزيد
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 7.
زير عنوان:
شنا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: خَيرُ لَهوِ المُؤمِنِ السِّباحَةُ
ترجمه:
بهترين سرگرمي مؤمن شنا است
آدرس:
کنزالعمّال، ح 40611.
زير عنوان:
شنا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: حَقُّ الوَلَدِ عَلي والِدِهِ …
أن يُعَلِّمَهُ السِّباحَةَ
ترجمه:
حقّ فرزند بر پدرش اين است که … به او شنا کردن بياموزد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 2434.
زير عنوان:
پياده روي
متن:
امام صادق عليه السلام: النُشرَةُ في عَشَرَةِ أشياءَ: المَشيِ و الرُّکوبِ و …
ترجمه:
شادابي در ده چيز است: پياده روي، سوارکاري و …
آدرس:
الخصال، ص 443.
شرح مناسبت:
پس از ورود متفقين به ايران و استعفاي اجباري رضاخان از سلطنت، وي در 25 شهريور 1320 ش به ناچار ايران را ترک کرد و به امر انگليس به جزيره موريس و سپس ژوهانسبورگ در آفريقاي جنوبي تبعيد شد تا اينکه در همان جا درگذشت. اگر رضاخان از ابتداي امر، به وسيله اجانب و به ويژه انگلستان روي کار نيامده بود و پايه هاي حکومت خود را بر روي افکار عمومي، عدالت و آزادي استوار مي ساخت، متفقين هرگز نمي توانستند به اين سهولت او را برکنار و از ايران تبعيد نمايند. او خوب مي دانست که با تمام مخالفتي که روس ها و انگليس ها با وي دارند، اما اگر قوايشان وارد تهران شود، به او و خانواده اش صدمه اي نخواهند زد و حداکثر شدت عمل آنها، برکناري از سلطنت و تبعيد وي خواهد بود. آنچه او را بيش از هرچيز نگران ساخته بود، بيم انتقام مردمي بود که شانزده سال در زير فشار حکومت زور و استبداد قرار گرفته بودند. و اين نگراني سبب شد که از سلطنت کناره بگيرد و از ايران خارج شود.
شرح مناسبت:
جعفر شريف امامي، مهره وابسته دربار پهلوي براي دوره اول نخست وزيري خود پس از رأي اعتماد از مجلس فرمايشي سنا، مأمور برگزاري انتخابات دوره بيستم مجلس شوراي ملي شد. او در آغاز کار خود اعلام کرد، از اين پس اختناق وجود نخواهد داشت و آزادي انتخابات تضمين و به خلافکاري هاي گذشته رسيدگي مي شود. در اين زمان، گروه هاي سياسي، تحرک پيدا کردند و انتخابات نيز با تشنج، اعتصاب و مشکلاتي بسيار همراه
شد. همچنين نمايندگاني به مجلس راه يافتند که طرفدار شاه بودند. سرانجام دولت شريف امامي که با ناکامي هاي بسيار روبرو شده بود، پس از هفت ماه سقوط کرد و علي اميني، مهره سرسپرده آمريکا، مأمور تشکيل کابينه شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات بزرگ والفجر 4 در تاريخ 27 مهر 1362 با رمز مقدس يا اللَّه، يا اللَّه، يا اللَّه در منطقه عملياتي غرب و درّه شيلَر در شمال مريوان و پنجوين در وسعتي در حدود 600 کيلومتر مربع انجام گرفت. هدف اين عمليات، قطع ارتباط نيروهاي ضدانقلاب با رژيم بعث عراق، آزادسازي بخشي از ميهن اسلامي و ارتفاعات مهم منطقه، خارج کردن شهر مريوان از زير ديد و تير دشمن، فراهم سازي مقدمات عمليات در استان سليمانيه عراق و وارد کردن ضربات اساسي بر ماشين جنگي دشمن و … بود. اين عمليات، در سه مرحله صورت گرفت و تا اواسط آبان ماه 1362 به طول انجاميد. در اين عمليات، رزمندگان اسلام متشکل از نيروهاي ارتش و سپاه از دو محور بانه و مريوان بر نيروهاي دشمن هجوم بردند و با عبور از ميدان هاي مين و موانع ايذايي و کوه هاي صعب العبور، به سرعت دشمن را محاصره کردند. بر اثر اجراي آتش قواي اسلام، منطقه مملو از جنازه بعثيان و ادوات منهدم شده آنها گرديد و دود پرحجمي، آسمان منطقه عملياتي را فرا گرفت. در نتيجه عمليات والفجر 4، ارتفاعات مهمي همچون هيتمال، لک لک، رستم آلان و … آزاد شده و حدود 700 کليومتر مربع از خاک عراق آزاد گرديد. در اين عمليات 10 فروند هواپيما، 27 دستگاه تانک و نفربر، 200 دستگاه خودرو و … از دشمن منهدم گرديد. همچنين 200 دستگاه خودرو، 20 دستگاه جيپ 106 و مقدار زيادي مهمات سبک و سنگين و وسايل مخابراتي به غنيمت سپاه اسلام درآمد. علاوه بر آن، هجده
هزار نفر از نيروهاي دشمن کشته و زخمي و 1000 نفر اسير شدند. در اين عمليات، همچنين 200 نفر از رزمندگان اسلام از اسارت عناصر ضد انقلاب آزاد شدند.
شرح مناسبت:
پس از آن که دولت کويت، جمهوري اسلامي ايران را به حملات موشکي متهم کرد و عراق با اين بهانه در 17 شهريور 66، به تأسيسات ايران حمله برد، ايران نيز يک موشک به نفتکش کويتي پرتاب کرد و خساراتي وارد آورد. دولت آمريکا به اين بهانه که پرچم آمريکا روي نفتکش بود تصميم به اقدام تلافي جويانه گرفت و در 27 مهر 1366، چهار ناوشکن آمريکايي به جزيره رستم که پايانه نفتي رشادت در آن بود، اعزام شدند. در اين حمله، تنها بيست دقيقه مهلت داده شد که آنجا را تخليه کنند. آنگاه با توپ هاي سنگين، هزار گلوله به آن شليک کردند و چون هنوز بخشي از تأسيسات نفتي پابرجا بود، گروه انفجاري را به جزيره اعزام داشتند که آن را نيز ويران سازد. سپس يک گروه از کماندوهاي آمريکايي به ميدان نفتي رسالت در شمال جزيره رستم که مدعي بودند در آن ميدان نفتي، تأسيسات رادار و مخابرات وجود دارد حمله نموده، تأسيسات مستقر در جزيره را نابود کردند. اين در حالي است که هيچ گونه تأسيسات نظامي و راداري روي سکوهاي نفتي مذکور وجود نداشت. تجاوز مسلحانه آمريکا به تماميت ارضي ايران، نقض منشور ملل متحد و حقوق بين الملل و نقض مجدد ادعاهاي ظاهري آنان در رعايت بي طرفي و نقض کليه بندهاي قطعنامه هاي شوراي امنيت بود. اين حلمه تجاوزکارانه آمريکا به سکوهاي نفتي ايران در خليج فارس، واکنش
هاي متعددي در کشورهاي مختلف به دنبال داشت و برخي کشورها اين اقدام تجاوزکارانه را محکوم کردند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ جعفر نزاري نقدي در سال 1265ش (1303ق) به دنيا آمد و از خردسالي، شوق فطري طبيعي به علم و ادب و تحصيل کمالات داشت. از اين رو در ابتدا اصول قرائت و خط عربي و فارسي را فرا گرفت و در چهارده سالگي براي ادامه تحصيل عازم حوزه علميه نجف اشرف گرديد. پس از تکميل مقدمات و سطوح، در درس خارج حضرات آيات عظام: آخوند ملامحمد کاظم خراساني، سيد محمد کاظم يزدي و شيخ احمد کاشف الغطا و ديگر استادان عصر حاضر شد و مراتب عالي علمي را پيمود. در اينحال با اصرار جمعي از مؤمنان يکي از مناطق شيعه نشين جنوب عراق و به دستور استادش، علامه يزدي، جهت تبليغ دين و نشر علوم اسلامي و حل دعاوي شرعي راهي منطقه العماره گرديد. آيت اللَّه نزاري پس از حدود ده سال اقامت در العماره، به عضويت دادگاه شرعي بغداد منصوب شد اما پس از مدت کوتاهي از اين مقام کناره گيري کرد و در نجف اشرف به تاليف و تدريس و ارشاد مردم همت گماشت. از اين فقيه اصولي آثار متنوعي به جاي مانده که الانوارُالعلويه و الاسرارُ المُرتَضَويه، القوانينُ المَنطقيه و نيز حواشي بر شرايع و معالم و شرح شمسيه از آن جمله اند. آيت اللَّه جعفر نزاري نقدي سرانجام در بيست و هشتم مهر 1329ش برابر با هفتم محرم الحرام 1370ق در 64 سالگي در نجف اشرف درگذشت و در تاسوعاي حسيني در آن شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در حالي که موج اعتصاب عمومي، بسياري از نقاط کشور را فراگرفته بود، کارمندان وزارت دارايي نيز به
اعتصاب کنندگان پيوستند و دست از کار کشيدند. آنان ضمن ادامه اعتصاب، اعلاميه اي منتشر کرده و اخراج کامل مستشاران خارجي و تحريم مبادلات بازرگاني بين ايران و رژيم صهيونيستي را خواستار شدند. در اين تاريخ، دامنه اعتصاب، به حدي رسيده بود که مي توان گفت سراسر کشور را به صورت يکپارچه و به گونه اي بي سابقه و کم نظير فراگرفته بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در پي دستگيري بيست نفر از جمله شانزده يهودي در ماه هاي بهمن و اسفند 1377 و محاکمه آنان به اتهام جاسوسي براي آمريکا و اسرائيل در دادگاه ايران، آلبرايت، وزير خارجه وقت آمريکا، در يک موضع گيري مداخله جويانه در امور داخلي کشورمان، محاکمه جاسوسان يهودي دستگير شده را غيرقابل قبول خواند. وي همچنين گفت: تهران بايد از حمايت تروريسم بين المللي، مخالفت با روند سازش خاورميانه و تلاش براي دستيابي به سلاح هاي کشتار جمعي دست بردارد. در پي اين اتهامات آمريکا عليه ايران، وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران، اين اظهارات را مردود خواند و با تقبيح اين گونه ادعاهاي بي اساس، اين امر را نمونه بارز ديگري از دخالت آمريکا در امور داخلي ايران خواند و اضافه کرد: اينگونه ادعاهاي بي اساسِ مسؤولان آمريکايي، ناشي از نگراني دولت آمريکا از موفقيت سياست هاي تنش زدايي و اعتمادسازي جمهوري اسلامي ايران در منطقه است تا آن کشور نتواند با سوء استفاده از اختلافات و تشتت کشورهاي منطقه از منافع تجارت تسليحاتي منتفع گردد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيداسماعيل بن احمد نوري طبرسي مازندراني، عالم ديني، فقيه، اصولي، محدث، متکلم، مدرس و زاهد در اوايل قرن سيزدهم هجري شمسي (اواسط قرن سيزدهم هجري) در يکي از توابع شهرستان نور در استان مازندران به دنيا آمد. وي پس از فراغت از دروس مقدمات و سطوح حوزوي، براي ادامه تحصيلات راهي نجف اشرف شد. ايشان در نجف در محضر عالمان نامداري همچون شيخ مرتضي انصاري، ميرزا حبيب اللَّه رشتي و ميرزا محمدحسن شيرازي، معروف به ميرزاي بزرگ به فراگيري دروس خارج فقه و اصول پرداخت و
در حديث و کلام نيز به استادي دست يافت. آيت اللَّه نوري طبرسي پس از رسيدن به مقامات علمي، به بحث و تدريس فقه و اصول پرداخت و شاگردان متعددي پرورش داد. اين عالم سترگ در طي اين سال ها، علاوه بر تدريس، به تاليف کتب گران بها دست زد که کفايةُالموّحدين در سه مجلد به فارسي که يک جلد آن تحت نام عِصمةُالولايه در مبحث امامت است، و نيز وسيلَةُ المَعاد في شرح نجاة العباد و اصول الفقه، از آن جمله اند. آيت اللَّه سيد اسماعيل نوري طبرسي سرانجام پس از عمري سرشار از خدمات علمي در بيست و نهم مهرماه 1282 ش برابر با اول شعبان 1321 ق در کاظمين به لقاءاللَّه پيوست و در صحن شريف علوي به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
چند ماه پس از کودتاي 28 مرداد 1332، سپهبد زاهدي، نخست وزير وقت براي جلب کمک هاي غرب، از آنان براي سرمايه گذاري در صنعت نفت ايران دعوت نمود. پس از چند دور مذاکره در نهايت قراداد ايران و کنسرسيوم در 28 شهريور 1333 ش بين نمايندگان دو طرف امضا شد و در 29 مهر همان سال در مجلس شوراي ملي به تصويب رسيد. مدت اين قرارداد 25 سال و قابل تمديد به سه دوره پنج ساله يعني چهل سال بود. اين قرارداد که تقريباً چهار سال پس از تصويب قانون ملي شدن صنعت نفت ايران و خلع يد اجانب امضا شد، به هيچ وجه جوابگوي خواسته هاي ملت ايران نبود. پرداخت غرامت سنگين به شرکت سابق انگليسي، با توجه به واگذاري چهل درصدي سهام کنسرسيوم به آن به منزله
حد اعلاي امتيازي بود که دولت انگلستان به دست آورد. همچنين دولت آمريکا نيز خود را وارد معرکه نمود و در غارت نفت ايرن شريک و سهيم شد. پس از تصويب اين قرارداد، مخالفت ها از طرف مردم و روحانيون از جمله آيت اللَّه کاشاني که خود سهم مهمي در ملي شدن صنعت نفت داشت، ابراز گرديد و دکتر مصدق نيز از زندان، با آن به مخالفت برخاست. در نهايت، غارتگران بين المللي، ظاهراً در چهارچوب قانون ملي شدن صنعت نفت و در اصل براي استثمار ايران و حفظ منافع خود، بار ديگر سلطه خود را بر نفت ايران برقرار کردند و بيست و پنج سال به چپاول گري هاي خود ادامه دادند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در ادامه مبارزات اسلامي مردم مسلمان ايران بر ضد رژيم استبدادي شاه، کارگران و کارکنان صنعت نفت ايران، اعتصابات سراسري خود را آغاز کردند. بر اثر اين اعتصاب، صدور نفت ايران به خارج قطع شد و اين به معناي محروم شدن رژيم شاه از مهمترين منبع درآمدش بود که موجب شد فشاري شديد بر رژيم خودکامه پهلوي وارد گردد. علاوه بر اين، قطع صادرات نفت ايران به جهان، سبب افزايش شديد قيمت نفت شد. اين اعتصاب با تهديد و ارعاب رژيم پايان نيافت و تا سرنگوني رژيم وابسته شاه، به طول انجاميد. مردم انقلابي ايران نيز با وجود مشکلات ناشي از کمبود نفت، از اين اعتصاب حمايت کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در زمان صدارت مستوفي الممالک که دولت درصدد اعاده امنيت و ايجاد رفاه براي مردم بود، دولت انگليس با تباني دولت روسيه اخطاريه شديدي براي دولت ايران فرستاد و با اشاره به ناامني ها و دستبردها به قافله ها و اموال بازرگانان انگليسي و هندي متذکر شد که با اين روند، دولت انگلستان خود را ناگزير مي بيند تا در جنوب ايران و فارس، قواي نظامي تشکيل دهد و سازماني شبيه قزّاقخانه که روس ها در شمالِ کشور اداره مي کند، در جنوب سازماندهي کنند. در اين اخطاريه آمده بود که هزينه نگهداري اين قشون را دولت ايران بايد از محل سود گمرک جنوب و ماليات فارس تأمين کند. هر چند مجلس در برابر اين خواست نامشروع، انگليسي ها مقاومت کرد ولي با شروع جنگ جهاني اول، استعمارگر پير، خود را به ايران تحميل نمود و پس از مدتي، پليس جنوب را در اين منطقه تشکيل داد.
شرح مناسبت:
در روز سي مهر 1331، قطع رابطه سياسي ايران و بريتانيا پس از تصويب هيئت وزيران تسليم کاردار سفارت انگلستان در تهران شد و دکتر سيد حسين فاطمي وزير امور خارجه وقت دولت مصدق، آن را اعلام کرد. علت قطع رابطه ايران با انگلستان، بي اعتنايي لندن به خواست هاي ملت ايران در احقاق حقوق خود به ويژه در ملي کردن صنعت نفت عنوان گرديد. پس از ده ها سال نفوذ بي حد و حصر استعمارگران انگليسي در حکومت ايران از دوران قاجار تا پهلوي، اين نخستين بار بود که به حضور انگلستان در ايران، اگرچه به شکل ظاهري، پايان داده شد. هرچند انگلستان، پس از
کودتاي 28 مرداد 32 بار ديگر در کنار آمريکا، سياست هاي قبلي خود را در پيش گرفت.
شرح مناسبت:
بنا به تقاضاي عراق، موضوع جنگ براي اولين بار با عنوان تبعات طولاني شدن منازعه مسلحانه بين ايران و عراق، در دستور کار سي و هفتمين اجلاس عمومي سازمان ملل متحد قرار گرفت. مجمع عمومي در 30 مهر 22 (1361 اکتبر 1982 م) با 119 رأي موافق، 1 رأي مخالف (جمهوري اسلامي ايران)، 15 رأي ممتنع و 20 غايب، قطعنامه 37/3 را تصويب کرد که مهم ترين اقدام مجمع در قبال جنگ ايران و عراق به حساب مي آيد. عنوان اين قعطنامه خود حاکي از آن بود که آنچه مجمع را وادار به صدور قطعنامه کرد ادامه منازعه است و نه شروع جنگ و تجاوز. همچنين تا زماني که عراق در داخل خاک ايران پيشروي کرده بود، مجمع، سکوت و انفعال اختيار کرده بود ولي با آزادسازي خرمشهر و عقب نشيني و شکست سهمگين رژيم بعث، مجمع به فکر صدور قطعنامه افتاد. وجود تنها يک رأي مخالف به قطعنامه مجمع، جمهوري اسلامي ايران را به کلي از مجمع، در خصوص جنگ عراق با ايران، نااميد کرد.
شرح مناسبت:
عمليات عاشوراي 4 با هدف انهدام نيروهاي دشمن در منطقه عملياتي غرب درياچه ام النعاج واقع در هورالهويزه توسط سپاه پاسداران و در وسعتي در حدود 110 کيلومتر مربع صورت گرفت. در اين عمليات 64 پايگاه و 7 آبراه در غرب درياچه ام النعاج آزاد و بيش از صد فروند قايق بزرگ و کوچک و انواع سلاح هاي سنگين و نيمه سنگين و چندين انبار مهمات و … از دشمن منهدم شد. به غنيمت گرفتن 27 فروند قايق، 4 قبضه خمپاره انداز، 2 قبضه توپ ضدهوايي و
تعداد زيادي سلاح دوشکا و آرپي جي هفت از ديگر نتايج اين عمليات بود. در اين عمليات، دشمن بيش از سيصد نفر کشته و زخمي به جاي نهاد، 25 پاسگاه منهدم شد، يک فروند هواپيماي دشمن سقوط کرد و 110 کليومتر مربع از زمين هاي منطقه آزاد شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 18 مهر 1328ش، نوزده تن از رجال سياسي از جمله دکتر محمد مصدق، به عنوان اعتراض به انتخابات دوره شانزدهم مجلس شوراي ملي به دربار رفته و در آنجا متحصن شدند. همان افراد در روز اول آبان در منزل دکتر مصدق گرد آمده و جبهه ملي ايران را به رهبري وي تشکيل دادند. در نتيجه تلاش هاي اين جبهه، انتخابات تهران و حومه، باطل اعلام شد. از آنجا که جبهه ملي يک حزب نبود، رهبرانِ گروه ها و احزاب مختلف در آن عضويت يافتند. از اين رو، اين جبهه از گرايش ها و افراد مختلف العقيده و ماهيتاً متفاوت و حتي متعارض تشکيل شده بود. وقتي که جبهه ملي به مجلس راه يافت، رهبري ضد استعماري ملت ايران را با حمايت علما و مردم بر عهده گرفت و کوشيد از رقابت آمريکا و انگليس، به نفع مبارزه استفاده کند. مهمترين کاري که در آن مقطع به پيشگامي جبهه صورت گرفت، ملي شدن صنعت نفت ايران و خلع يد از شرکت نفت ايران و انگليس بود. اين جبهه پس از قيام 30 تير 1331، دچار اختلاف دروني شد و گروهي از اعضاي آن به ويژه بخشي از جناح مذهبي به رهبري آيت اللَّه کاشاني که رهبري با نفوذ در نهضت بود، از دکتر مصدق فاصله گرفت و همين امر، جبهه ملي را دچار سستي نمود. پيامدهاي اين اختلاف در جبهه ملي و نهضت، وقوع کودتاي 28 مرداد 1332 عليه دولت مصدق بود. پس از آن، با دستگيري و زنداني شدن رهبر و سرکوب اعضا، جبهه ملي عملاً از
هم پاشيد و در سال هاي بعد جبهه ملي دوم و سوم و چهارم به وجود آمدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج سيدمصطفي خميني در آذرماه 1309 ش در قم به دنيا آمد و پس از گذراندن دوران ابتدايي، در 16 سالگي به تحصيل علوم اسلامي روي آورد. وي از سال 1330 در درس خارج پدر فرزانه خويش و آيت اللَّه بروجردي حاضر شد و از محضر آيات عظام علامه طباطبايي، سيدمحمد محقق داماد، شيخ مرتضي حائري و سيد محمد باقر سلطاني طباطبايي بهره برد. ايشان از سال 1341 همراه با امام به مبارزه با رژيم پرداخت و در پيشبرد نهضت اسلامي نقش بسزايي ايفا کرد. وي پس از تبعيد حضرت امام به ترکيه، با سيل خروشان مردم خشمگين به خيابان ها آمد و به بيوت مراجع رفت. پس از اين حرکت ضدرژيم، عوامل طاغوت او را دستگير و پس از آزادي چند روزه، به ترکيه تبعيد کردند. حاج آقا مصطفي پس از چند ماه حضور در ترکيه، در مهر 1344 ش به همراه پدر به نجف رفته و به درس و بحث پرداخت. ايشان از همان جا نيز شيوه هاي نوين مبارزه با شاه را دنبال مي کرد و مشاوري برجسته و متعهد براي امام بود. در نجف، مدتي به دليل کوشش هايي که عليه رژيم ضداسلامي عراق انجام داد دستگير شد و او را به شدت از فعاليت هاي سياسي منع کردند. سرانجام آيت اللَّه مصطفي خميني در اول آبان 1356 ش برابر با 9 ذي قعده 1397 ق در 47 سالگي به شکل مرموزانه اي به شهادت رسيد. حضرت امام، رحلت حاج سيدمصطفي
را از الطاف خفيه الهي خواندند و در مورد فرزند دلبندشان فرمودند: "مصطفي اميد آينده اسلام و ايران بود". بازتاب خبر ارتحال ايشان، ابعاد بسيار وسيعي به خود گرفت و در حرکت توفنده مردم انقلابي مؤثر بود.بدن مطهر آن شهيد با آب فرات غسل داده شد و در کنار مقبره علامه حلي در صحن امام علي(ع) مدفون گرديد.
ازآيت اللَّه حاج سيد مصطفي خميني آثار متعددي بر جاي مانده است که مکاسب محرمه در 2 جلد، تفيسر قرآن در 3 جلد و کتاب الاصول از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
با فرار محمدرضا پهلوي از ايران و پيروزي انقلاب اسلامي، وي به عنوان يک مزاحم براي اکثر کشورها تلقي مي شد چرا که ورود شاه به هر کشور، منافع داخلي و خارجي آن کشور را در معرض خطر قرار مي داد. از سوي ديگر آمريکا که هنوز به داشتن روابط با ايران بعد از پيروزي انقلاب اسلامي اميدوار بود، نمي خواست با پذيرش شاه، به اعتبار و جايگاه خود لطمه بزند. با اين حال، در اواخر مهرماه 1358 که سفر محمدرضا به آمريکا اعلام شد و مسأله مداواي پزشکي و نياز به استراحت عنوان گرديد، جيمي کارتر رييس جمهور وقت آمريکا با فرستادن يک پروانه اقامت در آمريکا براي وي و همراهانش تلاش نمود حضور شاه در اين کشور را به مشکلات جسمي و بيماري وي ارتباط دهد نه مسائل سياسي. اين عمل در موقعيتي صورت گرفت که مسؤولان نظام اسلامي، براي محاکمه شاه، تقاضاي استرداد وي را از دولت ها داشتند. حضور شاه در آمريکا يکي از دلايل به وقوع پيوستن اشغال لانه جاسوسي آمريکا در
تهران توسط دانشجويان پيرو خط امام در 13 آبان آن سال به شمار مي رود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز آمار و برنامه ريزي
متن:
امام علي عليه السلام: قِوامُ العَيشِ حُسنُ التَّقدِيرِ و مِلاکُهُ حُسنُ التَّدبيرِ
ترجمه:
پايداري زندگي به برنامه ريزي درست و وسيله رسيدن به آن، مديريّت صحيح است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 6807.
زير عنوان:
روز آمار و برنامه ريزي
متن:
امام علي عليه السلام: التَّدبيرُ قَبلَ العَمَلِ يُؤمِنُکَ مِنَ النَّدَمِ
ترجمه:
عاقبت انديشي پيش از عمل، تو را از پشيماني در امان مي دارد
آدرس:
عيون أخبار الرّضاعليه السلام، ج 2، ص 54.
زير عنوان:
روز آمار و برنامه ريزي
متن:
امام علي عليه السلام: أدَلُّ شَي ءٍ عَلي غَزارَةِ العَقلِ حُسنُ التَّدبيرِ
ترجمه:
بزرگ ترين دليل بر خردمندي، نيکْ عاقبت نگري است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 3151.
زير عنوان:
روز آمار و برنامه ريزي
متن:
امام علي عليه السلام: ماضِي يَومِکَ فائِتٌ و آتيهِ مُتَّهَمٌ و وَقتُکَ مُغتَنَمٌ فَبادِر فيهِ فُرصَةَ الإمکانِ
ترجمه:
ديروزت از دست رفت و به فردايت يقين نيست و امروزت غنيمت است؛ پس اين فرصت به دست آمده را درياب
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 9840.
زير عنوان:
روز آمار و برنامه ريزي
متن:
امام باقرعليه السلام: الکَمالُ کُلُّ الکَمالِ التَّفقُّهُ فِي الدِّينِ و الصَّبرُ عَلَي النّائِبَةِ و تَقديرُ المَعيشَةِ
ترجمه:
همه کمال در شناخت عميق دين و شکيبايي در پيشامدهاي ناگوار و اندازه نگاه داشتن در زندگي است
آدرس:
تحف العقول، ص 213.
زير عنوان:
روز آمار و برنامه ريزي
متن:
امام باقرعليه السلام: إيّاکَ و التَّفريطَ عِندَ إمکانِ الفُرصَةِ فَإنَّهُ مَيَدانٌ يَجري لأِهلِهِ الخُسرانُ
ترجمه:
مبادا فرصت هاي به دست آمده را از دست بدهي که در اين ميدان آن که وقت را ضايع کند، زيان مي بيند
آدرس:
تحف العقول، ص 286.
زير عنوان:
روز آمار و برنامه ريزي
متن:
امام صادق عليه السلام: التَّقدِيرُ نِصفُ العَيشِ
ترجمه:
برنامه ريزي نيمي از زندگي است
آدرس:
تحف العقول، ص
221.
زير عنوان:
روز آمار و برنامه ريزي
متن:
امام رضاعليه السلام: إجتَهِدوا أن يَکونَ زَمانُکُم أربَعَ ساعاتٍ: ساعَةً مِنهُ لِمُناجاةِ اللَّهِ و ساعَةً لِأمر المَعاشِ و ساعةً لِمُعاشَرَةِ الإخوانِ و الثِّقاتِ و الَّذينَ يُعَرِّفُونَ عُيُوبَکُم و يَخلِصونَ لَکُم فِي الباطِنِ و ساعَةً تَخلُونَ فِيها لِلَذّاتِکُم و بِهذِهِ السّاعَةِ تَقدِروُن عَلَي الثَّلاثِ ساعاتٍ
ترجمه:
بکوشيد که زمانتان را به چهار بخش تقسيم کنيد: زماني براي مناجات با خدا؛ زماني براي تأمين معاش؛ زماني براي معاشرت با برادران و معتمداني که عيب هايتان را به شما مي شناسانند و در دل شما را دوست دارند، و ساعتي براي کسب لذّت هاي حلال با بخش چهارم توانايي انجام دادن سه بخش ديگر را به دست مي آوريد
آدرس:
فقه الرّضاعليه السلام، ص 337.
شرح مناسبت:
مشيرالدوله، صدراعظم ناصرالدين شاه، در روزهاي پاياني اولين سال صدارتش، لايحه اي به ناصرالدين شاه تسليم و در آن، اصول تشکيلات جديد دولت ايران را پيشنهاد نمود. در مقدمه اين لايحه، به منظور اينکه شاه گمان نکند که قصد محدود ساختن اختياراتش در بين است، نام يکايک تشکيلات دولت ايران را دربار اعظم خواند و با اين مقدمه، تشکيلات دولت را که داراي نه وزير و يک صدراعظم بود، با حدود اختيارات صدراعظم و هر يک از وزيران به تفصيل ذکر کرد. وزارت خانه هاي نه گانه عبارت بودند از: وزارت داخله، خارجه، جنگ، ماليه، عدليه، علوم، فوايد عامه، تجارت و زراعت و دربار. وي با تعيين يک وزير براي بررسي امور دربار سلطنت، امور دربار نيز را زيرنظر صدراعظم قرار داد. در اين هيئت دولت، صدراعظم، برجسته ترين فرد بود. نکته مهم ديگر مسئووليت وزيران در مقابل صدراعظم و قطع
ارتباط مستقيم آنها باشاه است. ناصرالدين شاه، لايحه سپهسالار را پسنديد و با امضاي آن، بدان اعتبار قانوني بخشيد.
شرح مناسبت:
در بحبوحه جنگ جهاني دوم، سران سه کشور آمريکا، شوروي و انگلستان در مسکو گردهم آمده و طرح تشکيل سازماني جهاني براي حفظ صلح و امنيت دنيا را به تصويب رساندند. پس از پايان جنگ، منشور ملل متحد در چهارم تير 1324، به وسيله نمايندگان 50 کشور امضا شد. سپس اين منشور را به کليه کشورها فرستادند تا مانند هر عهدنامه بين المللي ديگر به تصويب مجالس قانون گذاري و امضاي رييس کشورها برسد. سرانجام در دوم آبان 1324 ش برابر با 24 اکتبر 1945 م منشور ملل متحد به تصويب بسياري از کشورها رسيد و سازمان ملل متحد تحقق يافت و اين روز در سراسر جهان، روز ملل متحد ناميده شد. مجمع عمومي، شوراي امنيت، دبيرخانه، ديوان بين المللي دادگستري، شوراي اقتصادي و اجتماعي و شوراي قيموميت، ارکان اصلي سازمان ملل متحد را تشکيل مي دهند. در حال حاضر در حدود 190 کشور جهان، عضو اين سازمان مي باشند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با گسترش نهضت اسلامي عليه رژيم شاه، شهرهاي گرگان، تهران، قم، تبريز، کرمانشاه و همدان به عرصه تظاهرات گسترده و اعتصابات مردمي و دولتي تبديل شدند. در تهران، مدارس تعطيل شد و گروه زيادي از دانش آموزان که در دانشگاه تهران اجتماع کرده بودند به دست نظاميان رژيم شاه، مجروح و دستگير شدند. در شهر گرگان، عظيم ترين تظاهرات مردمي از آغاز نهضت اسلامي تا آن روز برگزار شد و مردم به اداره ساواک شهر حمله بردند. کارگران پالايشگاه تبريز، کارکنان شرکت برق کرمانشاه و کارکنان تلويزيون ايران اعتصاب نموده و استادان و طلاب حوزه علميه قم، جلسات درس خود را تعطيل کردند. اين تعطيلي فرصتي را فراهم ساخت تا استادان و طلاب انقلابي با حضور بيشتر در بين مردم، به روشنگري و هدايت حرکت اسلامي به سمت پيروزي نهايي انقلاب بپردازند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيداحمدميرخاني در سال 1296 ش (1335ق) در تهران به دنيا آمد. پس از طي تحصيلات مقدماتي، به شوق فراگيري علوم ديني راهي حوزه علميه قم شد و از محضر حضرات آيات مرعشي نجفي، سيدمحمد حجت کوه کمره اي و سيد محمد تقي خوانساري بهره هاي وافر برد. وي پس از ورود آيت اللَّه بروجردي به قم، در جلسه درس ايشان حاضر شد و تا پايان عمر آن عالم بزرگ از بحث هاي فقهي و اصولي ايشان استفاده کرد. وي پس از آن به تهران بازگشت و به اقامه جماعت، اعزام مبلغ به اطراف تهران، تاليف و نشر کتب ديني، تاسيس مسجد و حوزه علميه و ارشاد جوانان اشتغال ورزيد. از آثار قلمي ايشان، آيات الاحکام در 2 جلد و
سير حديث در اسلام را مي توان نام برد. سرانجام اين فقيه فرزانه پس از 76سال زندگي پربار در 2 آبان 1372 برابر با 9 جمادي الاول 1414 ق چشم از جهان فروبست و به اجداد طاهرينش پيوست.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمد جيلاني معروف به شيخ محمد واصف لاهيجي اسطوره تقوا و معرفت و از مدافعين حقيقي اسلام و مذهب شيعه جعفري بود که در خطيرترين ايام هجوم دشمنان اسلام، با قلم وبيان از اسلام ناب دفاع مي نمود. او در اکثر علوم اسلامي از قبيل فقه، اصول، فلسفه، منطق، کلام، درايه، رياضي و فيزيک استاد بود و اکثر اين علوم را به نظم کشيد. علامه لاهيجي در سرودن اشعار علمي به زبان عربي بي نظير بود و در نظم کشيدن مباحث علمي به زبان عربي، مهارت فوق العاده اي داشت. ديوان اشعار، بيت الاحزان عاشقان، رسالةُ الانسان، طبُّ النبي و تاريخ الائمه از جمله هفتصد اثر اين عالم پر تلاش و نويسنده تواناست که از اين ميان، بالغ بر 200 اثر از آنها به چاپ رسيده اند. سرانجام اين عالم عامل و سالک الي اللَّه، پس از عمري خدمت و تلاش در راه اعلاي کلمه حق، در دوم آبان 1375 به لقاء اللَّه رسيد و به دوست پيوست.
شرح مناسبت:
هنگامي که مشيرالدوله از سوي احمدشاه قاجار به نخست وزيري منصوب گرديد، رضاخان با سمت وزارت جنگ در هيئت دولت حضور يافت. پس از چندي، رضاخان که در پي فرصتي براي قدرت بيشتر و جولان در کشور بود، نخست وزير را تهديد کرد و موجبات ترس و سپس استعفاي او را پديد آورد. از آن سو، طرفداران سردار سپه نيز با غوغا سالاري در مطبوعات، رضاخان را بهترين گزينه براي رياست دولت معرفي کردند به طوري که به خود احمد شاه نيز فهمانده شد که فعلاً مرد ميدان ايران، فقط سردار سپه است.
مشيرالدوله نيز مي دانست اگر شاه به اروپا برود، او قادر به کنار آمدن با سردار سپه و طرفداران او نخواهد بود. لذا در اواخر مهرماه نزد احمد شاه رفت و به هر ترتيب که بود، او را راضي ساخت تا استعفايش را بپذيرد. شاه ناگزير تن بدين کار داد و با وجود مخالفت آيت اللَّه سيدحسن مدرس و ياران او، در تاريخ سوم آبان 1302 ش سردار سپه را به عنوان رييس الوزرا معرفي و منصوب کرد و پس از يک هفته، خود، راهي اروپا شد و رضاخان را يکه تاز ميدان نمود.با خروج احمد شاه از ايران، رضاخان همه کاره کشور شد و از آن پس، مقدمات تغيير نظام حکومتي را در سر پروراند. احمدشاه در حالي که کشور را ترک مي گفت که نمي دانست بازگشتي برايش متصور نيست و در اين سفر، تاج و تختش را از دست خواهد داد و رضا مير پنج حکومتي ديگر بنيان خواهد نهاد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا جواد آقا تهراني در سال 1283ش (1322ق) در تهران در خانواده اي مذهبي به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي در تهران و قم، راهي نجف اشرف گشت و از محضر حاج شيخ مرتضي طالقاني و محمدتقي آملي کسب فيض نمود. ميرزاي تهراني پس از دو سال توقف در نجف به تهران بازگشت و پس از مدتي در مشهد از درس بزرگاني همچون ميرزاي اصفهاني و شيخ مجتبي قزويني بهره برد تا به مقامات والا در علم و اخلاق دست يافت. آيت اللَّه تهراني علاوه بر مهارت در فلسفه و تفسير، در فقه و اصول تبحر داشت و معتقد بود که حقيقت را بايد از سرچشمه پاک و زلال کلام وحي و بيان معصوم گرفت. بُعد اخلاقي اين عالم رباني، نسبت به همه خصوصيات برجسته و ممتازي که داشت، بيشتر نمود پيدا کرده بود، چرا که در نهايت خضوع و تواضع و اخلاص مي زيست و آداب تربيتي اسلام، حقوق اسلامي خانواده و حق کودک را دقيقاً مراعات مي کرد. وي در مسائل اجتماعي و گره گشايي و حل و فصل کارهاي مردم نيز بسيار کوشا بود و در اين راه تلاش وافري از خود نشان مي داد. آيت اللَّه تهراني در دوران دفاع مقدس، با وجود کهولت سن، بارها در جبهه هاي نبرد شرکت نمود و با پوشيدن لباس بسيجي و رفتن به خطوط مقدم جبهه، روحيه اي بسيار قوي و نشاطبخش در رزمندگان ايجاد مي کرد. از اين استاد اخلاق آثاري برجاي مانده که فلسفه بشري و اسلامي، ميزان المطالب در
2 جلد و آيين زندگي و درس هاي اخلاقي از آن جمله اند. سرانجام اين عالم عامل در سوم آبان 1368ش برابر با بيست وسوم ربيع الاول 1410ق در هشتاد و پنج سالگي در مشهد مقدس جان به جان آفرين تسليم کرد و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم عبداللَّه فرد متخلّص به حالت، در سال 1293ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از اتمام دوران دبيرستان به شاعري روي آورد و وارد انجمن ادبي ايران گرديد. ايشان از سال 1317 در هفته نامه فکاهي "توفيق" سردبيري را به عهده گرفت و تا 1330 به سرودن اشعار و نوشتن مقالات فکاهي پرداخت. ابوالقاسم حالت علاوه بر آن که با برخي جرايد و هفته نامه ها همکاري مي کرد، در اشعار غير فکاهي نيز موفق بود. فعاليت هاي او بسيار گسترده و شامل سرودن شعر و ترانه، نويسندگي و ترجمه و … مي شد. شعر فارسي در دوران معاصر، شايد کمتر کسي چون استاد حالت را به خود ديده باشد. وي در اشعار طنز و فکاهي، سرآمد طنز سرايان متأخر بود و بحر طويل را او ابداع کرد. حالت، شاعري قدرتمند و توانا و دانشمندي محقق و مترجمي زبردست و ماهر بود که به زبان هاي انگليسي، فرانسه و عربي تسلط و آشنايي کامل داشت. او در سرودن انواع شعر از قصيده و غزل و مثنوي و قطعه، هنر خود را نشان داده و او را بايد يکي از شعراي برجسته و نامور تاريخ ادبيات معاصر ايران به شمار آورد. استاد حالت، سراينده نخستين سرود ملي جمهوري اسلامي ايران بود که بيش
از سيزده سال به گوش مردم ايران و جهان رسيد. ديوان حالت، تذکره شاهان شاعر، فکاهيات حالت و ديوان ابوالعينک و … از جمله آثار متعدد اين اديب ايراني مي باشد. استاد ابوالقاسم حالت سرانجام در سوم آبان 1372 ش در هفتادوهشت سالگي بر اثر سکته قلبي دارفاني را وداع گفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تصويب قانون ننگين کاپيتولاسيون توسط دولت و مجلس در مهرماه 1342، اين قانون در مطبوعات افشا و اعلام نشد. چندي بعد، نشريه داخلي مجلس، حاوي متن کامل سخنراني ها و گفتگوهاي نمايندگان و رييس دولت در اين زمينه به دست امام خميني(ره) رسيد. ايشان تصميم گرفتند حقايق را به مردم گفته و آنها را از فاجعه بزرگي که به دست رژيم به وقوع پيوسته بود با خبر سازند. در اين حال حضرت امام که چند ماه قبل از آن، از زندان رژيم شاه آزاد شده بودند، با ايراد سخنراني تاريخي خود، به تصويب قانون کاپيتولاسيون يا اعطاي مصونيت قضايي به اتباع امريکا در ايران، شديداً اعتراض کرد. اين نطق مهم که در اجتماع بزرگ روحانيان و مردم قم و ديگر شهرها بيان شد، در حقيقت محاکمه هيئت حاکمه آمريکا به علت دخالت هاي غيرقانوني آنان در امور داخلي ايران و نيز افشاي خيانت هاي شاه به اسلام و ملت ايران بود. حضرت امام همچنين رژيم صهيونيستي و پشتيباني آمريکا را از اين رژيم محکوم کرد. امام همچنين در اعلاميه اي که در سطحي گسترده توزيع شد، تصويب کاپيتولاسيون را مخالف اسلام و قرآن شمردند و اين امر را همانند اقرار به مستعمره بودن ايران ناميدند. بازتاب سخنراني و اعلاميه شديد اللحن امام به قدري عميق و وسيع بود که رژيم را يکبار ديگر در برابر طوفاني از خشم و نفرت و اعتراض قرار داد. طوفاني که رژيم، هرگز انتظار آن را نداشت و مي رفت که به يک واکنش عمومي انفجارآميز منتهي گردد.
سخنان صريح امام بر
ضد قانون کاپيتولاسيون و رژيم پهلوي باعث روشنگري مردم و خشم شديد رژيم وابسته شاه گرديد به گونه اي که رژيم، محدوديت هاي تازه اي را براي امام به وجود آورد و چند روز بعد در سيزدهم آبان همان سال، ايشان را بازداشت و به ترکيه تبعيد کرد. اين مرحله را بايد نقطه عطفي در تاريخ نهضت اسلامي ايران دانست زيرا ابعاد گسترده مبارزه با استبداد، اينک همراه با مبارزه اي آشتي ناپذير با استکبار جهاني، همسو و در مسير يک آرمان پيش مي رفت و ماهيت نهضت، غني تر و آرمان هاي آن کامل تر مي گشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در سوم آبان 1359، دشمن بعثي با سازماندهي و تجهيز لشکرهاي مستقر در جبهه خرمشهر و همچنين فراخواني نيروهاي تازه نفس به اين جبهه، هجومي وسيع و گسترده را به شهر آغاز کرد و پس از جنگي نابرابر، وارد خيابان هاي خونين شهر گرديد. رزمندگان و مردم شهر با جهادي عظيم، در مقابل دشمن ايستادگي کردند و در اطراف پل بزرگ خرمشهر، حماسه ها آفريدند. اما سرانجام در غروب غم گرفته چهارم آبان، غرب خرمشهر به دست دشمن افتاد و تراژدي تلخ خونين شهر اوج گرفت. باقيمانده نيروهاي مدافع، به سمت شرق شهر عقب نشستند و سرانجام با تمام پايداري ها و جان فشاني ها، خرمشهر، به اشغال کامل دشمن متجاوز درآمد. هر چند در اين روز، خرمشهر سقوط کرد، اما مقاومت، ايثار و جانفشاني مدافعان خونين شهر، حديثي حماسي و انقلابي و در عين حال غم انگيز و مظلومانه را رقم زد و تاريخي پرافتخار و درخشان از خود برجاي نهادند. با سقوط خرمشهر، دشمن در اوج غرور و نخوَت به غارت خانه ها و بندر و گمرک شهر پرداخت و تعداد زيادي از مردم غير نظامي شهر به اسارت برده شدند. دشمن بعثي، در ادامه تجاوزات خود، علاوه بر غارت کامل شهر، منازل خرمشهر را با 300 تن تي.ان.تي به طور کلي تخريب نمود.
شرح مناسبت:
دکتر فتحي شقاقي دبير کل جنبش جهاد اسلامي فلسطين در سال 1330 ش (1951 م) در اردوگاه آوارگان فلسطيني در شهر غزه به دنيا آمد. ابتدا به شغل معلمي روي آورد. سپس به دانشکده پزشکي وارد شد و پس از اتمام تحصيلات، در بيمارستاني در بيت المقدس
مشغول کار گرديد. وي در سال 1968 به جنبش جهاد اسلامي پيوست و پس از مبارزات طولاني بر ضد رژيم صهيونيستي، به سمت دبيرکل جنبش جهاد اسلامي انتخاب شد. فتحي شقاقي، روز جهاني قدس را که به فرمان امام خميني(ره) اعلام شده است را روز احياي اسلام در فلسطين و احياي جهاد ضدصهيونيستي مي دانست. سرانجام رژيم صهيونيستي در اقدامي تروريستي، دکتر فتحي شقاقي را در والتا پايتخت کشور اروپايي مالت به شهادت رساند. اين ترور، واکنش تند مسلمانان و مخالفان صهيونيسم را برانگيخت و بار ديگر ماهيت تروريستي اين رژيم غاصب را به همگان نشان داد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيداحمد زنجاني در حدود سال 1269ش (1308ق) در شهرستان زنجان به دنيا آمد و دوره مقدماتي و سطوح را در زادگاه خود به پايان برد. سپس براي ادامه تحصيل و تکميل مباني علمي خويش راهي حوزه علميه قم شد و نزديک به ده سال از محضر پر فيض آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي، مؤسس حوزه علميه قم، بهره ها برد تا به مقام والاي اجتهاد دست يافت. وي پس از رحلت آيت اللَّه حائري به آيت اللَّه سيدمحمدحجت کوه کمره اي پيوست و به دليل کسالت آيت اللَّه حجت، ايشان امور مربوط به استفتائات دفتر آن مرجع بزرگ و اقامه نماز باشکوه جماعت در مدرسه فيضيه را انجام مي داد. پس از رحلت آيت اللَّه حجت، اقامه نماز جماعت مدرسه فيضيه، رسماً بر عهده آيت اللَّه زنجاني قرار گرفت. آيت اللَّه زنجاني از دهه 1320 با حضرت امام خميني(ره) آشنا شد و جلسات بحث علمي متعددي با حضور آن دو بزرگوار تشکيل مي شد. اين عالم سترگ در طول حيات پر بار علمي خويش علاوه بر سال ها تدريس، به تاليف کتب ارزشمندي نائل شد که برخي از آنها بدين قرارند: اربعين، اَفواهُ الرِّجال، فروقُ الاحکام و بيست کتاب ديگر. آيت اللَّه سيد احمد زنجاني سرانجام پس از سال ها کوشش در راه دين و نشر فقه جعفري در پنجم آبان 1352 ش برابر با 29 رمضان 1339 ق در 83 سالگي ديده از جهان فروبست و پس از تشييعي باشکوه، در جوار حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد سيدجلال الدين محدث محدّث ارموي، مدرس، محقق، مصحّح و اديب
معاصر، در آذرماه 1283 ش در شهر اروميه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي در زادگاه خود و فراگيري ادبيات فارسي، به مشهد رفت و فقه، اصول، ادب، تاريخ و حديث و رجال را در محضر علماي مشهد فرا گرفت. اين استاد گرانقدر به علت شوق بسيار به مطالعه و نيز تحقيق در زمينه علوم حديث، در جواني از طرف آيت اللَّه سيدحسين عرب باغي، از علماي اروميه، - با اين که سيدجلال الدين در صنف روحانيت نبود - لقب محدث گرفت. استاد محدث ارموي پس از پايان تحصيلات به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و براي تدريس، راهي تبريز شد. وي در سال 1320 ش به هنگام ورود روس ها به آذربايجان، به تهران رفت و رياست بخش کتب خطي کتابخانه ملي ايران را به عهده گرفت. استاد محدّث ارموي همچنين دکتراي الهيات در رشته علوم منقول را اخذ کرد و در دانشکده معقول و منقول تدريس مي نمود. علاوه بر آن اين مدرس بزرگ، از علما و مراجع، اجازات بسياري کسب نمود که اجازه روايت از آقا بزرگ تهراني و شيخ محمدعلي معزّي دزفولي از آن جمله است. علامه ارموي بعد از بازنشستگي در 1347، تا پايان عمر به تأليف کتاب مشغول بود. محدث ارموي داراي کتابخانه اي با کتاب هاي خطي نفيس فراوان بود و لذا در شناختن نسخه هاي قديمي و خطي بسيار ماهر بود. او يکي از پرکارترين محققين علوم حديثي و ادبي عصر اخير بود و همتي عالي و پشتکار عجيبي داشت. وي در راه تحقيق، خستگي و مشقت را نمي شناخت به طوري که در بعضي
موارد، حاشيه و تعليق او بر يک کتاب، از اصل متن بيشتر بود. کتاب هايي که وي تصحيح و تحقيق و چاپ نموده است بالغ بر 45 جلد مي باشد.
کتب عشق و محبت، ايمان و رجعت در 4 جلد و تشريحُ الزَلازل باَحاديثِ الاَفاضل و نيز کشفِ الکُربة در شرح دعاي ندبه که حاصل شصت سال کار اوست، از جمله آثار اين استادِ محقق مي باشند. استاد سيدجلال الدين محدث ارموي سرانجام در پنجم آبان 1358 ش برابر با پنجم ذي حجه 1399 ق در 75 سالگي بر اثر سکته قلبي در تهران در گذشت و در جوار آرامگاه شيخ ابوالفتوح رازي واقع در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدروح اللَّه خاتمي در سال 1258 ش (1324 ق) در اردکان يزد به دنيا آمد. پس از آن که مقدمات علوم را در زادگاهش فراگرفت، راهي اصفهان شد و در آنجا از محضر استاداني همچون ميرزا علي آقا شيرازي، سيدمحمد و سيدعلي نجف آبادي و حاج آقا رحيم ارباب استفاده برد. آيت اللَّه خاتمي همچنين سالياني در حوزه علميه قم در دروس آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي شرکت کرد و به مدارج والاي علمي و اخلاقي دست يافت. وي از آن پس ساکن اردکان شد و به تدريس و ارشاد مردم همت گماشت. آيت اللَّه خاتمي به عنوان روحاني شاخص منطقه، نقش مهمي در حرکت انقلابي مردم بر ضدرژيم پهلوي داشت و مورد توجه خاص حضرت امام خميني واقع بود. اين عالم ديني پس از شهادت آيت اللَّه صدوقي، سومين شهيد محراب، از طرف حضرت امام، به
نمايندگي آن حضرت وامامت جمعه يزد منصوب شد و تا پايان عمر شريف خود، در اين سنگر خدمت نمود. سرانجام آيت اللَّه سيدروح اللَّه خاتمي، در 5 آبان 1367 ش برابر با 15 ربيع الاول 1409 ق در 82 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در زادگاهش مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در ادامه مبارزات ملت مسلمان ايران بر ضد رژيم فاسد و استبدادي پهلوي و در راستاي حرکت انقلاب اسلامي ايران، هفته همبستگي بين دانشجويان و استادان دانشگاه ها در ايران آغاز شد. مقامات رژيم شاه نيز همزمان با آغاز اين هفته و براي پيشگيري از اقدامات انقلابي دانشجويان و استادان دانشگاه ها، دانشگاه هاي تهران و شهيد بهشتي (ملي سابق) را تعطيل کردند. همچنين در اين روز به علت حضور گسترده معلمان و دانش آموزان در تظاهرات بر ضد رژيم شاه، مدارس سراسر کشور به حال نيمه تعطيل در آمد. در حالي که تظاهرات گسترده مردم در شهرهاي مختلف ايران ادامه داشت، زندانيان سياسي و عادي شهر همدان، در اعتراض به جنايات رژيم شاه و شکنجه هاي مأموران زندان، اعتصاب غذا کردند.
شرح مناسبت:
بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران و پس از امضاي قرار داد کمپ ديويد بين دولت مصر و رژيم غاصب اسرائيل با ميانجي گري آمريکا، رژيم هاي خود فروخته منطقه هر کدام به نوعي راه رژيم حاکم بر مصر را در پيش گرفتند. در اين ميان فهد بن عبدالعزيز، وليعهد وقت عربستان سعودي، در 18 مرداد 1360 طرحي را پيشنهاد نمود که چند نکته را در برمي گرفت. اول: عقب نشيني اسرائيل از تمامي سرزمين هاي اشغالي و از جمله بيت المقدس؛ دوم: تضمين حقوق فلسطينياني که مايل به بازگشت نيستند از طريق جبران خسارت هاي وارده به آنها؛ و سوم: تضمين حق همه کشورهاي منطقه دائر بر زندگي صلح آميز با يکديگر. بند سوم اين طرح به طرز زيرکانه اي رسميت شناختن اسرائيل را در پي داشت و باعث ايجاد
مخالفت هايي در جهان اسلام گرديد. حضرت امام خميني(ره) در واکنش به اين طرح در ششم آبان 1360طي سخناني عنوان فرمودند: "بر ما و هر مسلماني واجب است طرح هايي از قبيل طرح سادات و فهد را رد کند. بر ما واجب است که اين گونه طرح ها را که به نفع مستضعفين نيست محکوم نماييم. امروز از خطرناک ترين امور، طرح کمپ ديويد و طرح فهد است که اسرائيل و جنايات او را تحکيم مي کند. اين طرح ها موجب اختلاف شد و راه را براي اسرائيل باز کرد." مخالفت صريح امام و حمايت سراسري مسلمانان جهان از موضع حضرت امام باعث شد تا طرح فهد از سوي بسياري از دولت ها نيز رد گردد. زمان در سال هاي بعد نشان داد که رژيم صهيونيستي به هيچ وجه حاضر نيست طرحي که اين دولت اشغالگر را به تعهدي درباره فلسطينيان وادارد بپذيرد و از ادعاهاي بي اساس خود عقب نشيني کند.
اين وقاحت به حدي رسيد که در پيمان ها و اجلاس هاي مشترک صلح بين اعراب و اسرائيل، رژيم صهيونيستي تنها راه حل مشکل فلسطينيان را از بين بردن آنان عنوان کرده و تصميم جدي اتخاذ نمود که از ورود آوارگان فلسطيني به سرزمين هاي اشغالي، به شدت جلوگيري کند.
شرح مناسبت:
پس از آنکه رضاخان پهلوي به قدرت دست يافت، درصدد برآمد تا از آيت اللَّه سيدحسن مدرس انتقام بگيرد و او را از سر راه خويش بردارد. به همين منظور ده نفر از مأموران شهرباني را مأمور ترور وي نمود. در هفتم آبان ماه 1305 شمسي هنگامي که آيت اللَّه مدرس از کوچه
اي در تهران عبور مي کرد از اطراف، مورد سوء قصد و شليک گلوله ها قرار گرفت. وليکن بدون اينکه به خود تزلزلي راه دهد با چابکي از مهلکه نجات يافت و تنها از ناحيه کتف و ساعد زخمي گشت و به بيمارستان منتقل گرديد. ايشان از بيمارستان پيام فرستاد: به رضاخان بگوييد که به کوري چشم بدخواهان، من هنوز زنده ام. با اين حال، رضاخان وجود او را تحمل نکرد و پس از چندي ايشان را به خواف در استان خراسان تبعيد کرد و پس از سالياني تبعيد، به شهادت رساند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حجت الاسلام حسينعلي راشد فرزند عالم بزرگوار ملاعباس تربتي در سال 1284 ش در تربت حيدريه در استان خراسان به دنيا آمد. در شانزده سالگي براي فراگيري علوم اسلامي راهي مشهد شد و طي ده سال از محضر اديب نيشابوري وديگران بهره برد. او همچنين از علماي نجف، اصفهان وتهران نيز استفاده فراوان برد و سپس به وعظ و ارشاد پرداخت. راشد مدتي در اصفهان منبر رفت ولي توسط رژيم شاهي به زندان افتاد. وي از سال 1320 ش در راديو ايران به ايراد سخنراني هاي اخلاقي و مذهبي پرداخت و در مدرسه سپهسالار (مدرسه شهيد مطهري) و دانشگاه تهران به امر تدريس مشغول شد. حسينعلي راشد سرانجام در سال هفتم آبان 1359 در 75 سالگي در گذشت. فضيلت هاي راشد، دو فيلسوف شرق و غرب و مجموعه سخنراني هاي راشد، از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
کتاب از ديرباز حافظ و احيا کننده تفکر و انديشه هاي والا و منبع عظيمي بوده است که طالبان علم و انديشه و حقيقت را سيراب کرده است. ارزيابي شرايط و امکانات موجود فرهنگي، مبين اين است که امروز نيز کتاب به عنوان يک وسيله مطمئن و کارآمد در بسترسازي موجود فرهنگ مي تواند مورد استفاده قرار گيرد. شک نيست که ترويج فرهنگ کتاب و کتابخواني در جامعه، اولاً به توجه بيشتر مسؤولان فرهنگي و آموزشي کشور نياز دارد و ثانياً محتاج تلاشي همه جانبه، فراگير و ملي است. از اين رو، به همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و همکاري نهادهاي فرهنگي و در اجراي فرامين مقام معظم رهبري در مورد توسعه نمايشگاه هاي کتاب در سطح
کشور و تشويق مردم به کتاب خواني، نخستين هفته کتاب جمهوري اسلامي ايران در روزهاي چهارم تا دهم دي ماه سال 1372 با پيام رهبر فرزانه انقلاب اسلامي برگزار شد. برگزاري اين هفته، همه ساله بر اساس آيين نامه اي است که به تصويب شوراي فرهنگ عمومي رسيده و از هفتم تا سيزدهم آبان، به عنوان هفته کتاب نام گذاري شده است. دبير ستاد هفته کتاب، معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مي باشد. سازمان ها و وزارتخانه هايي که در هفته کتاب و کتاب خواني عضو و نقش فعالي دارند عبارتند از: صدا و سيما، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، کانون پرورش فکري کودکان ونوجوانان، سازمان تبليغات اسلامي و ديگر سازمان هاي فرهنگي کشور.
تقويت بنيه فرهنگي کشور، تشويق و ترغيب مردم به کتاب و کتابخواني، تقويت روحيه نشاط در ميان پديدآورندگان آثار مکتوب، کمک به حل مشکلات توليد و توزيع کتاب و تجهيز و گسترش کتاب خانه هاي عمومي و کانون هاي فرهنگي مساجد، از جمله اهداف برگزاري هفته کتاب مي باشند.
شرح مناسبت:
با سرنگوني نظام شاهنشاهي و به دنبال آن، انجام تغييرات وسيع در ساختارهاي دولتي و نيز تلاش در محو جميع آثار باقي مانده از رژيم منحط ستمشاهي، مسأله تغيير شکل ظاهري سکه هاي رايج نيز عملي گرديد و در اين روز، سکه هاي جديد يک، دو، پنج و بيست ريالي که از سوي بانک مرکزي ايران ضرب گرديده بود در جريان پول کشور قرار گرفتند. بر روي اين سکه ها مبلغ سکه به عدد و سال ضرب آن و در طرف ديگر سکه ها، دوازده عدد
گل لاله در اطراف، و در قسمت بالاي آن کلمه جمهوري اسلامي ايران و در قسمت پايين، مبلغ سکه به حروف حک شده بود.
شرح مناسبت:
شهيد محمدحسين فهميده در ارديبهشت 1346 ش در شهر مقدس قم به دنيا آمد. وي در دوران تحصيلات راهنمايي دچار تحولات عظيمي گرديد و تأثير فراواني از انقلاب گرفت. محمدحسين، پس از پيروزي انقلاب و در پي حوادث کردستان، در سال 58 در دوازده سالگي عازم آن سامان شد ولي برادران کميته او را به علت کوچکي سن باز گرداندند. وي در همان روزهاي نخست جنگ تحميلي تصميم گرفت که به جبهه برود و با متجاوزان بعثي بجنگد. سرانجام محمدحسين علي رغم مخالفت هاي فراوان، خود را به جبهه جنوب رسانده و پس از تحمل سختي هاي بسيار به خرمشهر رفت. وقتي خرمشهر در محاصره نيروهاي دشمن قرار گرفت، او مشاهده کرد که تانک هاي عراقي به طرف رزمندگان اسلام هجوم آورده اند. محمدحسين در حالي که تعدادي نارنجک به کمرش بسته بود به طرف تانک ها حرکت کرد. او علي رغم اصابت گلوله به پايش، همچنان به پيش رفت و با کمک نارنجک ها، تانک اوّل را منفجر ساخت و خود، تکه تکه شد. انفجار تانک باعث وحشت قواي بعث گرديد. پس از مدتي نيروهاي اسلام سر رسيده و آن قسمت را از محاصره خارج مي سازند و اين چنين بود که نوجواني شيردل، حماسه اي جاودان خلق کرد و الگويي براي همگان شد. حضرت امام خميني(ره) درباره شهيد محمدحسين فهميده فرموده اند: "رهبر ما آن طفل دوازده ساله اي است که با قلب کوچک خود که ارزشش از
صدها زبان و قلم بزرگتراست، با نارنجک خود را زير تانک دشمن انداخت و آن را منهدم کرد و خود نيز شربت شهادت را نوشيد". به اين ترتيب، حسين و فداکاري و شجاعت او ماندگار گرديد و بقاي پيکر وي در جايگاه ابدي شهيدان، در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از آنجا که دانش آموز شهيد و رزمنده بسيجي، محمدحسين فهميده، با ايمان و بينش عميق واستوار در جنگ با دشمن، پيش قدم شد و با نيل به شهادت، درس شجاعت، فداکاري و مقاومت را به همه بسيجيان و امت حزب اللَّه آموخت، امام بزرگوار از اين نوجوان دوازده ساله، به عنوان رهبر ياد فرمودند. بدين گونه، نام و ياد او، منشأ حماسه هاي بزرگ شده و تحول عظيمي در شيوه هاي دفاع مقدس و نبرد رزمندگان اسلام ايجاد کرد و راه پيروزي و سرافرازي را يکي پس از ديگري هموار ساخت. امروزه، شهيد فهميده، بحق الگوي شايسته اي براي دانش آموزان بسيجي و جوانان و نوجوانان کشور مي باشد و يادآوري اين حماسه مي تواند، يادآور دوران دفاع مقدس و ارزش هاي والاي آن زمان باشد. رهبر معظم انقلاب در اين زمينه فرموده اند: "زنده نگهداشتن ياد حادثه شهادت دانش آموز بسيجي، شهيد فهميده، از اصالت هاي دفاع مقدس مي باشد." از اين رو، هشتم آبان، سالروز شهادت اين فرزند انقلاب، به عنوان روز نوجوان وجوان و بسيج دانش آموزي نام گرفته است تا ضمن يادآوري حماسه اين قهرمان کوچک، به عنوان سرمشقي مناسب به همسالانش مطرح شود و راهش ادامه يابد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز نوجوان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ اَحَبَّ الخَلائِقِ إلَي اللَّهِ شابٌّ حَدَثُ السِّنِّ في صُورَةٍ حَسَنَةٍ جَعَلَ شَبابَهُ و جَمالَهُ لِلّهِ و فِي طاعَتِهِ ذلِکَ الَّذي يُباهِي بهِ الرَّحمنُ مَلائکتَهَ يَقولُ: هذا عَبدِي حَقّاً
ترجمه:
محبوب ترين خلايق نزد خدا نوجوان خوش سيمايي است که جواني و زيبايي خود را براي خدا و در
راه طاعت او بگذارد. خداوند رحمان به وجود چنين نوجواني برفرشتگان مي بالد و مي فرمايد: "اين است بنده راستين من!"
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9096.
زير عنوان:
روز نوجوان
متن:
امام علي عليه السلام: أولَي الأشياءِ أن يَتَعَلَّمَهَا الأحداثُ الأشياءَ الّتي إذا صارُوا رِجالاً إحتاجُوا إلَيهَا
ترجمه:
بهترين چيزي که نوجوانان بايد فراگيرند، چيزهايي است که در بزرگ سالي خود به آنها نياز خواهند داشت
آدرس:
شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 2، ص 333.
زير عنوان:
روز نوجوان
متن:
امام علي عليه السلام: إذا عاتَبتَ الحَدَثَ فَاترُک لَهُ مَوضِعاً مِن ذَنبِهِ لِئلّا يَحمِلَهُ الإخراجُ عَنِ المُکابَرَةِ
ترجمه:
هرگاه نوجواني را سرزنش مي کني، جايي براي عذرخواهي از گناهش براي او باقي بگذار تا نيافتن راهي براي عذرخواهي، او را به ستيزه جويي نکشاند
آدرس:
شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 20، ص 333.
زير عنوان:
روز نوجوان
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّما قَلبُ الحَدَثِ کَالأرضِ الخالِيَةِ، ما اُلقِي فِيها مِن شَي ءٍ قَبِلَتهُ
ترجمه:
قلب نوجوان، همچون زمين ناکِشته است که هر چه در آن افکنده شود مي پذيرد
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 31.
زير عنوان:
روز نوجوان
متن:
امام صادق عليه السلام: عَلَيکَ بِالأْحداثِ فَإنَّهُم أسرَعُ إلي کُلِّ خَيرٍ
ترجمه:
نوجوانان را در ياب، که اين گروه در پذيرش هر خوبي، بيشتر شتاب مي کنند
آدرس:
الکافي، ج 8، ص 93.
زير عنوان:
روز نوجوان
متن:
امام صادق عليه السلام: بادِرُو أحداثَکُم بِالحَديثِ قَبلَ أن تَسبِقَکُم إلَيهِمُ المُرجِئَةُ
ترجمه:
نوجوانان را قبل از اين که دشمنانِ اعتقادي به سراغ آنان بروند، حديث بياموزيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22752.
شرح مناسبت:
يکي از امتيازاتي که در زمان ناصرالدين شاه قاجار به انگليسي ها واگذار شد، آزادي کشتيراني در رودخانه کارون در استان خوزستان بود. چرا که سياستمداران اين کشور از سال ها قبل به اهميت رود کارون از جهات تجاري و اقتصادي و
سياسي پي برده بودند و امتيازي در اين مورد مي خواستند. اين مجوّز که انگليسي ها، نيم قرن براي به دست آوردن آن تلاش کردند، علاوه بر توسعه نفوذ سياسي و نظارت بر نواحي جنوبي ايران، از نظر منافع تجاري، استفاده از اين راه طبيعي براي حمل و نقل اجناس انگليسي و هندي به شهرهاي مرکزي از راه عادي بوشهر - شيراز - اصفهان بود. علت مخالفت ابتدايي دولت ايران با اعطاي اين امتياز، هراس از روس ها بود، ليکن پس از اعطاي امتياز شيلات شمال به روس، امتياز کشتيراني در روخانه کارون به انگليس واگذار شد.
شرح مناسبت:
به دنبال تاخت و تاز نيروهاي بيگانه در کشور در جريان جنگ جهاني اول و به خطر افتادن استقلال ايران، و همچنين ضعف قواي غير منظم و محدود ژاندارمري موجب شده بود که در مقابل يکّه تازي بيگانگان، هيچ اقدامي از سوي دولت انجام نگيرد و فقط در برخي مناطق، افراد محلي از سر غيرت ملي در مقابل بيگانه مقاومتي کنند، که آن هم به سبب نابرابري تعليمات و تجهيزات چاره ساز نبود. از اين رو، مجلس، بهترين راه را جمع آوري سرباز از ولايات و روستاها پيش بيني کرد و قانون سربازگيري را به تصويب رساند. به موجب اين قانون، هر روستا، براي تدارک عده اي سرباز براي حکومت، تعهد مي نمود و در مقابل، دولت، خرج سرباز و کمک مالي به خانواده او را عهده دار مي شد.
شرح مناسبت:
تغيير حکومت قاجار و جايگزيني پهلوي، از سال هاي قبل مد نظر رضاخان ميرپنج بود تا اينکه مسافرت طولاني احمدشاه به اروپا، بهترين فرصت را براي او مهيا نمود. در اين هنگام با حمايت هواداران رضاخان در مجلس، احمدشاه از فرماندهي کل قوا عزل گرديد و اين مقام به رضاخان سردار سپه واگذار شد. پس از مدتي با فشار نظاميان بر مجلس شوراي ملي، در جلسه نهم آبان 1304، ماده واحده مبني بر خلع قدرت و انقراض سلسله قاجار به تصويب رسيد. در پي اين جلسه، خاندان کهنسال قاجاريه پس از يکصد و پنجاه سال سلطنت، با يک قيام و قعود ساده، به سرعت منقرض گرديد و حکومت ننگينِ 53 ساله پهلوي آغاز شد. تصميم مجلس در نهم آبان، بازتاب گسترده اي در
مطبوعات جهان به دنبال داشت و تمام خبرگزاري ها، تغييرات ايران را با آب و تاب تمام در صفحات اول روزنامه هاي خود انتشار مي دادند. در همان هنگام که دولت فروغي در تهران سرگرم برگزاري جشن تاجگذاري بود، احمد شاه قاجار در پاريس طي يک مصاحبه مطبوعاتي و صدور اعلاميه، عزل خود را از سلطنت، غيرقانوني خواند و آن را به زور اسلحه و قشون دانست. رضاخان سرانجام در 22 آذرماه 1304به سلطنت دائمي دست يافت و در چهارم ارديبهشت سال بعد تاجگذاري رضاخان نمود. پس از آن، محمدحسن ميرزا وليعهد با خواري راهي مرز گرديد و رضاخان پهلوي که از آن پس والاحضرت اقدس خوانده مي شد به رياست حکومت موقت معين گرديد. تصويب انقراض حکومت قاجار توسط مجلس شوراي ملي ايران، با توطئه هاي پنهان و آشکار رضاخان پهلوي و وابستگان انگليسي صورت گرفت. حدود يک ماه و نيم پس از آن، رضاخان، خود را شاه ايران خواند و سلسله پهلوي را تأسيس کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به دنبال حمله نيروي هوايي ارتش بعث عراق به کشتي هاي تجاري در خليج فارس از سال 1360، و نيز مختل کردن امنيت اين منطقه در ادامه آن، قطعنامه شماره 540 شوراي امنيت سازمان ملل در آخر اکتبر 1983 م برابر با نهم آبان 1362 ش صادر شد و حق کشتي راني و بازرگاني آزاد در آب هاي بين المللي رامورد تاکيد قرار داد و از همه کشورها خواست که آن را رعايت کنند. در اين قطعنامه از دو طرف متخاصم خواسته شد که درگيري هاي خود را در خليج فارس پايان داده و به تماميت ارضي کشورهاي ساحلي احترام بگذارند. در اين قطعنامه همچنين از دو طرف خواسته بود که از هر اقدامي که صلح و امنيت بين المللي و همچنين حيات دريايي در منطقه خليج فارس را در معرض مخاطره قرار مي دهد خودداري ورزند.اين قطعنامه در حالي صادر شد که عراق حملات خود را به پايانه و کشتي هاي نفتي ايران شدت بخشيده و بي توجه به منع سازمان ملل، به ناامني منطقه مي افزود. در قطعنامه 540 عناصر مثبتي وجود دارد از جمله: لزوم بررسي واقع بينانه جنگ، عدم اشاره به قطعنامه هاي قبلي شورا، عدم اشاره به آتش بس يا خروج نيروها، اشاره به گزارش هيئت بازرسي، حمله به مناطق مسکوني و تلاش دبيرکل براي رسيدن به راه حلي کامل، عادلانه و شرافتمندانه و قابل قبول براي هر دو طرف. اين، اولين قطعنامه اي بود که به اتفاق آرا به تصويب نرسيد و داراي سه راي ممتنع بود.
هرچند اين گمان مي رود که
صدور اين قطعنامه، ناشي از گزارش هيئت اعزامي دبيرکل به منطقه باشد، ولي در واقع بيشتر از هر چيز، متأثر از عمليات والفجر 4 بود که اواخر مهرماه آن سال به اجرا درآمد و طي آن هفتصد کيلومتر مربع از منطقه عملياتي به دست نيروهاي اسلام افتاد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از حوادث مهم در دوره زمامداري کابينه ميرزا حسن خان مستوفي الممالک صدر اعظم احمد شاه قاجار، آغاز جنگ جهاني اول بود. گسترش جنگ بر وضع داخلي همه کشورهاي جهان، به ويژه ايران که از موقعيت استراتژيک و سياسي خاصي برخوردار بود تاثيرنهاد. از اين رو، دولت مستوفي الممالک که هجده روز پس از شروع جنگ جهاني اول، تشکيل شده بود پس از تصويب مجلس شوراي ملي، براي صيانت مملکت از هر گونه حادثه اي، بي طرفي ايران در جنگ جهاني اول را در دهم آبان 1293 ش برابر با 12 ذي حجه 1332 ق مطابق با اول نوامبر 1914م اعلام کرد. وي طي بخشنامه اي از تمام ماموران دولت خواست که فرمان را به مورد اجرا گذارند و کاري خلاف بي طرفي انجام ندهند، لازمه حفظ بي طرفي ايران اين بود که وضع يکساني نسبت به متفقين و متحدين وجود داشته باشد و نمايندگان کشورهاي در حال جنگ، در ايران اقدامي عليه هم صورت ندهند، اما چنين نشد. در اين ميان ضعف سياسي حاکمان، اوضاع آشفته داخلي ايران و جنگ افروزي و توسعه طلبي کشورهاي درگير جنگ موجب گرديد تا بي طرفي ايران نقض شود. به همين سبب، نيروهاي انگلستان، روسيه و عثماني با لشکرکشي به ايران، سرزمين هاي وسيعي را اشغال و خسارت هاي بسياري به کشور و مردم مسلمان ايران وارد کردند. در اين اوضاع، ايران عملاً به يکي از جبهه هاي جنگ جهاني تبديل گشت. قسمتي از مملکت را روس ها اشغال کرده، قسمتي ديگر تحت سلطه عثماني قرار داشت و بخشي ديگر نيز
به تصرف انگليس درآمده بود. همچنين چندي بعد نيز قواي آلمان وارد ايران شدند.
دولت ايران کوشش داشت روسيه را قانع سازد تا قواي خود را از شمال ايران خارج سازد و بي طرفي ايران حفظ شود، اما نه روسيه و نه متحدين، توجهي به اين امر نداشتند و پيوسته اهداف خود را به قيمت نابودي استقلال ايران دنبال مي کردند. حاصل اين تجاوزات، قحطي و قتل و غارت مردم ايران بود که آثار زيان باري بر کشور نهاد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سلطان عبدالمجيد ميرزا عين الدوله، نوه فتحعلي شاه قاجار، در سال 1224ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دروس مقدماتي و اتمام تحصيلات خود در دارالفنون، به اشاره ناصرالدين شاه، در دستگاه وليعهد در آذربايجان مشغول کارشد و پس از سالياني، علاوه بر دامادي مظفر الدين ميرزا وليعهد، مدارج دولتي را پيمود و به عنوان دست راست وليعهد شناخته شد. عين الدوله پس از سلطنت مظفرالدين شاه، انتظار داشت تا به صدارت عظمي برسد ولي وقتي اين انتظار فراهم نگرديد، راهي عتبات شد؛ ولي پس از مدتي بار ديگر به حکمراني خوزستان و مناطق اطراف و سپس به ولايت تهران دست يافت. عين الدوله سپس به صدارت عظمي منصوب شد و شخص دوم مملکت گرديد. اما اين ايام دوامي نداشت و پس از آنکه وي جنبش هاي آزادي خواهي مردم را به شدت سرکوب نمود، بر اثر فشار مردم، از کار برکنار شد و دو سال به خارج از تهران تبعيد گرديد. وي بعد از فتح تهران، با کمک هاي مالي خود به فاتحان پايتخت، جان خود را خريد و در کابينه هاي علاءالسلطنه و مستوفي الممالک، وزير داخله بود. عين الدوله بار ديگر در زمان احمد شاه به صدراعظمي انتخاب شد و در نوبت سوم، قوي ترين کابينه را در طول تاريخ مشروطيت تشکيل داد و تمام داعيه داران را به دور خود جمع نمود، ولي هيچ توفيقي نصيب آنها نشد و کابينه بدون هيچ اقدامي، پس از سه ماه ساقط گرديد. وي پس از کودتاي اسفند 1299، به عنوان صدر اعظم استبداد و
رييس الوزراء مشروطه در رأس رجال بازداشتي قرار گرفت و نزديک به يکصد روز در زندان کودتا به سر برد.
عين الدوله پس از آزادي از زندان گوشه گيري اختيار کرد در حالي که بيماري و فشار طلبکاران نيز، او را از هر فعاليتي باز مي داشت. وي سرانجام در دهم آبان 1306ش در 82 سالگي درگذشت. عين الدوله در عصر استبداد در مشاغل ديواني مخصوصاً صدر اعظمي، مظهر شقاوت و بي رحمي بود در حالي که در حکومت مشروطه براي حفظ قانون و احترام به دموکراسي، هيچ کس به پاي او نمي رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمدعلي قاضي طباطبايي در سال 1292ش (1331 ق) در تبريز ديده به جهان گشود.تحصيلات مقدماتي علوم ديني را در زادگاهش فراگرفت و در 25 سالگي راهي حوزه علميه قم شد. آيت اللَّه قاضي در قم از محضر حضرات آيات عظام سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني، سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سيد صدر الدين صدر، سيد حسين بروجردي و حضرت امام خميني(ره) کسب فيض کرد و به مدارج والايي در علم رسيد. وي همچنين پس از مدتي راهي نجف اشرف گرديد و از درس آيات عظام سيد محسن حکيم، عبدالحسين رشتي و علامه محمدحسن کاشف الغطاء استفاده هاي شاياني برد. آيت اللَّه قاضي در سال 1331 ش به تبريز رفت و نمايندگي حضرت امام را عهده دار گرديد. با شروع نهضت اسلامي در سال 1341 ش، مبارزات ايشان عليه رژيم پهلوي اوج گرفت و در اين راه سختي هاي زندان، شکنجه و تبعيد را به جان خريد. به ابتکار اين مجاهد نستوه و ديگر ياران انقلاب بود که مراسم چهلم شهداي
قيام 19 دي 1356 قم، در 29 بهمن آن سال در تبريز برگزار شد که در آن حماسه اي جاودان در تاريخ انقلاب اسلامي به ثبت رسيد. آيت اللَّه قاضي طباطبايي پس از پيروزي انقلاب اسلامي از سوي امام خميني(ره) به عنوان نماينده تمام الاختيار و امام جمعه تبريز منصوب و در آن خطّه مشغول به خدمت شد. اين مجاهد سترگ علاوه بر فعاليت هاي سياسي و اجتماعي به امور علمي نيز اهتمام ويژه اي داشت و در طول ساليان عمر پر برکت خويش بيش از چهل اثر ارزنده از خود به يادگار گذاشت که الاجتهاد و التقليد، تاريخ قضا در اسلام، حديقةُالصّالحين، علم امام، رساله در نماز جمعه و الفوائد از آن جمله اند.
آيت اللَّه سيد محمدعلي قاضي طباطبايي در دهم آبان 1358، مصادف با عيد سعيد قربان، نماز عيد را اقامه کرده و در خطبه نماز گفت: "مرا تهديد به قتل مي کنند. من از شهادت نمي ترسم و آماده ام و از خدا مي خواهم." سرانجام در همان روز بعد از نماز مغرب و عشاء و در راه مراجعت به منزل، توسط منافقي از گروهک ضالّه فرقان به شهادت رسيد و در 65 سالگي به لقاي معبود شتافت.
شرح مناسبت:
بعد از عمليات رمضان در 23 تيرماه 1361، دشمن بعثي پي برده بود که ايران تلاش دارد که هر چه بيشتر خود را به شهر بصره نزديک کند تا در موقع لزوم، گلوگاه عراق را از اين نقطه بفشارد. بدين منظور، صدام تمامي امکانات اقتصادي و نظامي خود را به کار گرفت تا از اين نقطه حساس دفاع کند. زماني که ايران علي
رغم نفوذ موفق به خاک عراق و بنا به مصلحت، اقدام به تثبيت مواضع نمود، عراق و حاميان آن ها با راه انداختن تبليغات وسيع اعلام کردند که ايران ديگر قادر نيست حمله اي صورت دهد. به دنبال آن از ايران خواسته شد که از حمله به عراق صرف نظر کرده و با پذيرفتن حالت نه جنگ و نه صلح، جنگ را از طريق مجامع بين المللي حل کند که در جواب به اين موهومات، تصميم به اجراي عمليات محرم گرفته شد. با فرا رسيدن ماه پيروزي خون بر شمشير، شوري در جبهه ها در گرفت و نيروهاي عراقي از وحشت حمله رزمندگان در ماه محرم، در آمادگي کامل به سر مي بردند. عراق براي جلوگيري از عمليات احتمالي، طي پيامي از ايران خواست به خاطر ماه حرام، از جنگ خودداري شود، غافل از اين که خودش در ماه ذي حجه که از ماه هاي حرام محسوب مي گردد حمله سراسريش را آغاز کرده بود. سرانجام لحظه موعود فرا رسيد و عمليات محرم با رمز يا زينب(س) از تاريخ دهم آبان 61 در منطقه دهلران و عين خوش به وسعت 300 کيلومتر مربع، توسط نيروهاي مشترک ارتش و سپاه با هدف آزاد سازي ارتفاعات جنوب دهلران، خارج کردن شهرهاي موسيان و دهلران از زير آتش توپخانه و تهديد و دسترسي به امکانات داخل خاک عراق آغاز شد و تا 20 آبان طي سه مرحله ادامه يافت.
دليل انتخاب منطقه مورد نظر از آن جهت بود که دشمن براي جنگيدن در آن قسمت از خود علاقه اي نشان نداده و تلاش مي کرد با بهره گيري از
موضع برتر و حضور در ارتفاعات، براي هميشه آن را از آنِ خود نگاه دارد. نتايج عمليات محرم: تلفات نيروي انساني دشمن: 3400 نفر اسير و 7000 نفر کشته و زخمي؛ ساير نتايج: آزادسازي سلسله جبال حرين و منابع نفتي موسيان و بيات، همچنين حوضچه هاي نفتي زبيدات، تلمبه خانه و هفتاد حلقه چاه نفتي؛ خارج کردن جاده دهلران - عين خوش به طول 100 کيلومتر از زير ديد و تير دشمن و تامين امنيت شهرهاي موسيان، دهلران، پادگان عين خوش و دهکده هاي اطراف آن. تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 260 دستگاه انهدامي، 150 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 10 فروند انهدامي، خودرو: 230 دستگاه انهدامي، 250 دستگاه اغتنامي و توپ 106 م م: 51 قبضه اغتنامي و مقادير زيادي سلاح هاي سبک.
شرح مناسبت:
در دهم آبان 1366 و در گرماگرم نبرد، وزير وقت امور خارجه ايتاليا که رياست شوراي امنيت سازمان ملل را بر عهده داشت، طي يک ميزگرد سياسي تلويزيوني، عراق را آغازگر جنگ معرفي نمود و کوتاهي شوراي امنيت را در برخورد با عراق برشمرد. وي در اين ميزگرد گفت: ايراني ها حاضرند يک کميسيون بين المللي، آغازگر جنگ را معرفي کند و هيچ ترديدي نيست که اولين حمله از سوي عراقي ها انجام شده است. اين واقعيت که تحولات جنگ، تنها زماني که صدور نفت به مخاطره افتاد، مورد توجه افکار عمومي قرار گرفت براي دنياي متمدن امروز، يک ننگ است.
شرح مناسبت:
رضاخان پهلوي پس از مدت ها تلاش در راه کسب قدرت بيشتر و موفقيت در خلع قاجار، دو روز پس از راي مجلس شوراي ملي در اعلام انقراض قاجار و آغاز رياست وي، براي تثبيت موقعيت سياسي و سلطنت دائمي خود، با انتشار اعلاميه اي، ضمن بر شمردن خدمات به اصطلاح بزرگ و درخشان خويش، اهداف آينده اش را اجراي عملي احکام شرع مبين اسلام وتامين رفاه عموم اعلام کرد. علاوه بر آن دستور داد تا قيمت نان کاهش يافته، مشروب فروشي ها تعطيل شوند. تاکيد سردار سپه بر اجراي احکام اسلام و تعطيل شدن مشروب فروشي ها، صرفاً نوعي تظاهر براي مردم فريبي بود. چرا که او در سال هاي بعد، پرچمدار اسلام زدايي و نابودي مظاهر دين در کشور شد و خدمات زيادي به غربيان نمود.
شرح مناسبت:
شهيد حاج اسماعيل رضايي و شهيد طيب حاج رضايي، از بارفروشان ميدان بار تهران بودند که در برپايي قيام 15 خرداد 1342 نقش مؤثري داشتند. پس از واقعه 15 خرداد، طيب حاج رضايي به عنوان يکي از محرکين اصلي تحت تعقيب قرار گرفت به طوري که فرمانداري نظامي تهران طي گزارشي ويژه، به شاه اعلام کرد شخص طيب حاج رضايي مسئوول اصلي اين اقدامات است. از آن پس، طيب حاج رضايي و اسماعيل رضايي دستگير شدند و به مدت 5 ماه در زندان رژيم منفور پهلوي زير شکنجه ها مقاومت کردند. پايمردي آنان به حدي بود که شهادت را بر عفو شاه خائن ترجيح دادند. شهيد طيب که از کوثر وجود خميني بت شکن سيراب شده و زنده دست روح خدا بود، دربرابر همه شکنجه
ها و سختي هاي زندان مقاومت کرد و مردانه ايستاد. او حاضر نشد از راه جديدي که انتخاب کرده بود جدا شود و عليه نهضت اسلامي موضعي بگيرد. به همين دليل نيز وي به همراه اسماعيل رضايي، در دادگاه نظامي به اعدام محکوم و در يازدهم آبان 1342 تيرباران شدند. شهيد حاج اسماعيل رضايي در ذيل ورقه دادگاه چنين نوشت: اگر صد سال زندگي کنم، مرگ به اين سعادتمندي نخواهم داشت چرا تقاضاي عفو کنم و از اين سعادت درگذرم؟" رژيم با معرفي، محاکمه و اعدام طيب حاج رضايي و برادرش اسماعيل رضايي که در بين مردم داراي نفوذ و محبوبيت بودند، قصد داشت تا قيام بزرگ مردمي و برخاسته از اعتقادات مذهبي مردم در 15 خرداد 42 را که در راه دفاع و حمايت از يک مرجع ديني ابراز شده بود، يک جنجال وابسته به بيگانه و ايادي وابسته آنان در داخل تلقي کرده و عاملان آن را مشتي فرصت طلب و قلدر معرفي نمايد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدرضا صدر در سال 1299ش (1339ق) در بيت علم و تقوا و مرجعيت در مشهد مقدس به دنيا آمد. پدر ايشان، آيت العظمي سيدصدرالدين صدر، از علما و مراجع بزرگ زمان بود و پس از رحلت حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي، اداره حوزه علميه قم را به همراه دو تن از مراجع عصر بر عهده گرفت. ايشان همچنين برادر بزرگ امام موسي صدر، مرجع و رهبر بزرگ لبنان است. سيدرضا مقدمات و سطح را در مشهد فرا گرفت و در 25 سالگي به همراه پدر بزرگوارش به حوزه قم عزيمت کرد. ايشان در قم از محضر
آيات عظام سيدشهاب الدين مرعشي نجفي، سيدمحمد محقق داماد، سيدحسن صدر، سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سيدحسين بروجردي و حضرت امام خميني(ره) استفاده برد و از چهل سالگي به تدريس دروس خارج پرداخت. اين عالم بزرگوار بر علوم معقول و منقول مانند تفسير، حديث، فقه، اصول، کلام، تاريخ، ادبيات عرب و عجم، حکمت و فلسفه و اخلاق و عرفان مسلط بود و با زبان هاي فرانسه و انگليسي نيز آشنايي داشت. قدرت ضبط و حافظه اش شگرف و از ويژگي هايش، زهد، تعبّد، تهجُّد، تواضع، صراحت لهجه، قلم زيبا و جذاب بود. همچنين اجتهاد و تقليد، تفسير سوره حجرات، قرآن شناسي، بانوي کربلا و ده ها کتاب ديگر از آثار ارزشمند آن عالم رباني مي باشند. آيت اللَّه سيدرضا صدر سرانجام در يازدهم آبان سال 1373 ش برابر با 26 جمادي الاول 1415 ق در هفتاد و سه سالگي در تهران بدرود حيات گفت و پس از تشييعي با شکوه، در صحن مطهر حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
-
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزاحسين حسيني معروف به ميرزا حسينِ ميرزا خليل، در حدود سال 1194 ش (1230 ق) در نجف اشرف به دنيا آمد. اين عالم برجسته پس از فراگيري مقدمات و سطوح نزد پدر و برادرش از محضر فقهاي نامداري همچون شيخ محمدحسن نجفي صاحب جواهر و شيخ مرتضي انصاري بهره برد و تا مقام رفيع مرجعيت شيعه پيش رفت. مرجعيت اين فقيه جليل پس از رحلت ميرزاي بزرگ شيرازي فراگير شد و شيعيان ايران، عراق، لبنان، هند و ديگر سرزمين هاي اسلامي به وي رجوع نمودند به طوري که از ايشان به عنوان
زعيم حوزه علميه نجف اشراف ياد مي گردد. آيت اللَّه ميرزا خليل تمام مدت تدريس خود را در حوزه فقه سپري نمود و ده ها شاگرد فاضل به عالم تشيع عرضه کرد. وي در جريان نهضت مردمي مشروطه به همراه عالمان بزرگواري همچون آخوندملا محمدکاظم خراساني و ميرزا عبداللَّه مازندراني، يکي از سه رکن رهبري نهضت مشروطه از حوزه نجف بود و از اين جنبش تا زماني که به انحراف کشيده نشده بود، حمايت مي کرد. همچنين از وي آثار ارزشمندي برجاي مانده که کتابٌ في الاِجازَه، کتابٌ في الغَصْب و شرح نجاةُ العباد از آن جمله اند. سرانجام اين فقيه مجاهد پس از عمري تلاش در راه اعتلاي اسلام در دوازدهم آبان 1287ش برابر با دهم شوال 1326 ق در 93 سالگي به ديدار حق تعالي شتافت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
دکتر احمد بهمنيار کرماني در سال 1262ش در خانداني فرهيخته در کرمان به دنيا آمد و در همان شهر، نزد پدر و برادر خود، ادبيات فارسي و عربي، فقه، اصول، فلسفه و رياضيات را آموخت. او ضمن تحصيل، زبان ترکي اسلامبولي و انگليسي را فراگرفت و در اين دو زبان، دست به تحقيقات و تاليفاتي زد. بهمنيار در آغاز مشروطيت به مبارزات سياسي روي آورد و در سال 1289 ش روزنامه دهقان را براي اشاعه انديشه هاي ملي خويش منتشر کرد که منجر به تبعيد و زنداني شدنش به شيراز شد. بهمنيار مدتي به رياست دارالمعلمين تبريز و نيز استادي دانشسراي عالي دانشگاه تهران رسيد و در سال 1321، به عضويت پيوسته فرهنگستان ايران درآمد. استاد بهمنيار پس
از اخذ دکترا از دانشگاه تهران به تدريس عربي پرداخت و به تاليف و ترجمه آثار همت گماشت. تصحيح کتبي از قبيل تاريخ بيهق، الابنية عن حقايقِ الدويه و تاليف تحفه احمديه و داستان نامه بهمنياري از جمله آثار اين محقق برجسته مي باشند. وي در املاي فارسي صاحب نظر بود و بسياري از شيوه هاي درست که در املاي فارسي متداول شده مرهون زحمات اوست. استاد احمد بهمنيار سرانجام در دوازهم آبان 1334 ش در 72 سالگي در گذشت و طبق وصيت، در عتبات عاليات مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
علامه حاج ميرزا ابوالحسن شعراني (تهراني) در سال 1281ش (1320 ق) در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات، به کسب معاني بيان، فقه، اصول، منطق، کلام و حکمت و رياضيات و طب پرداخت و از اساتيدي همچون ميرزا محمود قمي، محمدرضا صهباي قمشه اي، ميرزا طاهر تنکابني و ميرزا علي اکبر يزدي استفاده برد. آيت اللَّه شعراني در 26 سالگي به نجف اشرف مهاجرت کرد و رجال و حديث را از محدثِ رجالي، سيدابوتراب خوانساري فرا گرفت. وي سپس به وطن بازگشت و در منزل خويش به تدريس علوم و فنون و ترجمه و تاليف پرداخت. حضرات آيات: ميرزا هاشم آملي، عبداللَّه جوادي آملي، حسن حسن زاده آملي، محمد حسن احمدي فقيه يزدي و سيد جلال الدين محدث ارموي از جمله شاگردان و تعليقات بر تفسير ابوالفتوح رازي، و تفسير مجمع البيان طبرسي، راه سعادت در اثبات خدا و بحث نبوت و ولايت و معاد از جمله آثار اين عالم رباني مي باشند. ايشان به زبان عربي، فرانسه و عبري تسلط و احاطه
کامل داشت و در هيئت و نجوم و زيج ماهر بود. سرانجام اين فقيه و مدرس بزرگوار در دوازدهم آبان 1352 ش برابر با هشتم شوال 1393 قمري در اثر کسالت قلبي در 71 سالگي در بيمارستاني در آلمان بدرود حيات گفت و سپس با تشييع باشکوهي در جوار حرم عبدالعظيم(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
محمدجواد تندگويان در سال 1329 در تهران به دنيا آمد. پس از پايان تحصيلات وارد مبارزات سياسي شد و با پيروزي انقلاب نيز در خط نظام قرار گرفت تا اينکه در دولت شهيد رجايي به وزارت نفت انتخاب شد. کمتر از دو ماه بعد، وي در يکي از بازديدهايي که از صنعت نفت در جنوب داشت به اتفاق چند نفر ازمسئولان وزارت نفت به اسارت نيروهاي متجاوز بعثي عراق درآمد. شهيد تندگويان در طول مدت اسارت تحت سخت ترين شکنجه هاي بعثيان قرار گرفت تا اينکه به فيض شهادت نائل آمد. سرانجام بعد از گذشت 11 سال، پيکر مطهر اين آزاده مجاهد در اواخر آذرماه 1370 به ايران انتقال يافت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدابوالحسن موسوي اصفهاني در اصل از سادات موسوي بهبهان بود که در سال 1247ش (1284 ق) در لنجان اصفهان به دنيا آمد. وي پس از تحصيلات مقدماتي در اصفهان، عازم حوزه علميه نجف شد و از محضر ميرزا حبيب اللَّه رشتي و آخوند خراساني بهره مند شد. آيت اللَّه اصفهاني در دور دوم مجلس شوراي ملي به عنوان يکي از پنج عالم طراز اول به مجلس رفت اما پس از مدتي به دليل مشاغل و مسافت زياد استعفا کرد. ايشان پس از آخوند خراساني و ميرزا محمد تقي شيرازي، به همراه ميرزاي ناييني عهده دار مرجعيت شيعه شد و مرجع خاص و عام گرديد. اين عالم بزرگوار در حمله وهابي هاي سعودي به عراق، به همراه بسياري از علما، در مقابل تجاوز آنان مقاومت کرده و همچنين انتخابات فرمايشي عراق را تحريم نمود. ايشان در جريان مبارزه مردم عراق عليه انگليسي ها نقش سياسي بارزي ايفا کرد و در اين رابطه مي توان به فتواي ايشان در خصوص حفظ سرزمين عراق و اماکن متبرکه و ترغيب مردم در جهاد اشاره نمود. با ارتحال ميرزا محمدحسين ناييني و حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي در سال 1315ش، مرجعيت شيعه به صورت تمام به وي محول شد و تنها مرجع مسلم شيعيان گرديد. از آن پس، ايشان به مدت ده سال بر مسند رياست حوزه علميه نجف تکيه زد. اين تمرکز مرجعيت و قبول شيعيان عالم در وجود هيچ مرجعي قبل آيت اللَّه اصفهاني ديده نشده بود.
تبحر او در علوم شرعي و معارف اسلامي و ملکات و مکارم اخلاقي
و حلم و جود و بزرگواري و موقع شناسي و روابط دوستانه اي که با دولت هاي اسلامي به ويژه بلاد شيعه برقرار کرده بود و اطميناني که دولت هاي بزرگ به نظر او داشتند سبب شد که نه تنها سفر طلاب از شرق و غرب عالم به نجف بلامانع شود، بلکه مشکلي نيز در انتقال وجوه شرعي از کشورهاي ديگر به محضر ايشان پيش نيامد. ايشان در طول ساليان دراز، شاگردان فرهيخته اي پرورش داد. همچنين وسيلةُ النجاة، ذريعَةُ الحياة و ذخيرةُ الصالحين از جمله آثار ايشان است. سرانجام اين مرجع اعلاي شيعه در سيزدهم آبان 1325 ش برابر با نهم ذي حجه 1365 ق در هشتادوهشت سالگي در کاظمين به جوار رحمت حق شتافت و در جوار استادش، آخوند خراساني، در نجف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در جريان انتخابات دوره شانزدهم مجلس شوراي ملي، جمعيت فدائيان اسلام با حمايت آيت اللَّه کاشاني، ليست افراد مورد نظر خود را براي شرکت در انتخابات ارائه دادند، اما هيچ کدام ازآنان در ميان افراد انتخاب شده براي مجلس قرار نگرفتند. در اين ميان، انگشت اتهام به سوي عبدالحسين هژير، وزير دربار شاهنشاهي نشانه رفت. هژير کسي بود که پس از شهريور 1320ش به عنوان وزير مقتدر دربار کاملاً به اوضاع مسلط بود و مورد اعتماد شاه قرارداشت. با اين ديدگاه، سيدحسين امامي، از اعضاي مرکزي فدائيان اسلام، مامور شد تا در نخستين موقعيت مناسب، هژير را ترور کند. از اين رو، فدائيان اسلام که هژير را ابزار دست رژيم پهلوي مي دانستند براي از ميان برداشتن وي برنامه ريزي کردند و او را در سيزدهم
آبان 1328 ش در مسجد سپهسالار اعدام انقلابي کردند. در اين حال، امامي دستگير شده و فوراً مورد بازجويي قرار گرفت. در نهايت دادگاه نظامي تهران، دو روز پس از اين ترور، سيدحسين امامي را به اعدام محکوم کرد. اين حکم در بامداد هيجدهم آبان آن سال به اجرا درآمد و با اين اعدام، نخستين شهيد جمعيت فدائيان اسلام تقديم دين مبين گرديد.
شرح مناسبت:
کابينه اسداللَّه علم در مهرماه 1342 به دستور شاه، پيشنهاد آمريکا مبني بر اعطاي مصونيت قضايي به اتباع آمريکا را به صورت يک لايحه قانوني در هيئت دولت تصويب کرد و در اوايل 1343ش از تصويب مجلس شوراي ملي و سنا نيز گذشت. وقتي اين خبر محرمانه به امام رسيد، ايشان تصميم گرفتند حقايق را به مردم گفته و آنها را از فاجعه بزرگي که به دست رژيم به وقوع پيوسته بود باخبر کنند. بنابراين پس از تبادل نظر با علماي بزرگ حوزه، در چهارم آبان 1343، با ايراد نطقي تاريخي، رژيم را رسوا کرده و مفاسد کاپيتولاسيون را مطرح نمودند. به دنبال اعتراض شديد و گسترده امام خميني عليه تصويب لايحه اعطاي حق کاپيتولاسيون به اتباع آمريکايي مقيم ايران، ماموران مسلح شاه، نيمه شب سيزدهم آبان 1343، خانه امام را در قم محاصره کرده و از بالاي ديوار، وارد منزل شدند. آنان امام را دستگير و با اتومبيل به تهران منتقل کردند و از آنجا مستقيماً به ترکيه تبعيد نمودند. اين تبعيد با واکنش شديد اقشار مردم مواجه شد و تظاهرات بسياري در شهرها به راه افتاد.
شرح مناسبت:
در 13 آبان 1357، صدها دانش آموز و دانشجو در چهاردهمين سالگرد تبعيد حضرت امام خميني(ره) به ترکيه، در دانشگاه تهران گرد آمدند تا بار ديگر پيوندشان را با رهبر بت شکن خويش به جهان اعلام نمايند. در ابتدا چند گلوله حاوي گاز اشک آور به سمت آنان پرتاب گرديد و با رساتر شدن شعارهاي تجمع کنندگان، تيراندازي نيز آغاز شد. اين درگيري ها صبح و بعدازظهر ادامه يافت و دشمنان اسلام را بيش از
پيش به رسوايي و شکست کشاند. در اين فاجعه، 56 تن شهيد و صدها نفر مجروح شدند. حضرت امام از پاريس در پيامي به اين مناسبت فرمودند: "عزيزان من صبور باشيد که پيروزي نهايي نزديک است. من از اين راه دور چشم اميد به شما دوخته ام و صداي آزادي خواهي و استقلال طلبي شما را به گوش جهانيان مي رسانم." از آن تاريخ به بعد، سيزدهم آبان ماه با عنوان روز دانش آموز، به عنوان حماسه خونين لاله هاي انقلاب در جريان نهضت اسلامي، گرامي داشته مي شود.
شرح مناسبت:
با پيروزي انقلاب اسلامي، باران توطئه ها باريدن گرفت و شيطان بزرگ، آمريکا، با دخالت هاي آشکار و پنهان، سعي در ايجاد جريان هاي انحرافي در نهضت مردمي داشت. همچنين در سراسر کشور به ويژه در دانشگاه ها حرکت هايي صورت مي گرفت تا جوّ سياسي جامعه را پيچيده کرده و به نفع آمريکا به پيش ببرند. در چنين شرايطي دانشجويان مسلمان پيرو خط امام، با درک فرمايش امام مبني بر اين که همه گرفتاري هاي ما از آمريکاست، به عنوان لبيک به بيانات امام و وادار کردن آمريکا به استرداد شاه و اموال ملت ايران، سفارت آمريکا در تهران را به تصرف خود درآورند. فرداي آن روز، امام، حرکت دانشجويان را تاييد کردند و آن را انقلابي بزرگ تر از انقلاب اول خواندند. با فتح لانه جاسوسي، علاوه بر افشاي ماهيت چهره هاي سازشکار داخلي ودميده شدن روحيه بيداري، هوشياري، وحدت و همبستگي در امت مسلمان، ابهت پوشالي آمريکا در جهان شکسته شد و هيئت حاکمه آمريکا را به خفت کشاند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مسأله تربيت، مسأله حيات و ممات ملت هاست و بناي آن در خانواده آغاز و در محيط آموزش و اجتماع تکميل مي گردد. تربيت به معناي باروري و شکوفايي بذرهاي نهفته و کشف گنجينه هاي پنهان در وجود انسان است. همچنين مربي، رسول آگاهي، رشد، خويشتن شناسي و دگرسازي است. از اين رو به علت اهميت فوق العاده امر تربيت در به کمال رساندن انسان، دولت جمهوري اسلامي ايران، در سال 1359 ش از سيزدهم تا نوزدهم آبان ماه هر سال را هفته تربيت نام نهاد که نخستين روز آن، روز دانش آموز نام گرفته است.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني اول و تاثيرگذاري بر همه کشورهاي جهان، به ويژه ايران، به لحاظ قرار گرفتن در کنار دولت هاي روس و امپراتوري عثماني که از طرف هاي درگير جنگ بود، اوضاع داخلي به هم ريخت. در اين ميان، ايران که بي طرفي خود را اعلام کرده بود از شمال مورد تهاجم روس ها واقع گرديد و عثماني نيز از شمال غربي به خاک ايران تجاوز کرد و اين دو بر سر تصرف آذربايجان در خاک ايران به جنگ پرداختند. همچنين دولت انگلستان با چند فروند کشتي، جنوب ايران را مورد تجاوز قرار داد و کشمکش زيادي روي داد. سفارت آلمان هم براي حفظ منافع اتباع خود در ايران، قوه مقاومتي تشکيل داد و عده اي از مردم را به طرفداري از خود بسيج نمود. چندي بعد هم قواي آلمان وارد ايران شدند و به جان مردم افتادند. اين اوضاع و تجاوزات مکرر، جز قحطي و قتل و غارت مردم ايران، ارمغاني نياورد و خسارات
فراواني برجاي نهاد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از کشتار بي رحمانه 17 شهريور 1357 در ميدان شهداي تهران که به کشته و زخمي شدن هزاران نفر انجاميد، اوضاع کشور رو به وخامت گذاشت و به تشنج بيشتر کشيده شد. همچنين در سيزدهم آبان 57 سالروز تبعيد حضرت امام، دانش آموزان و دانشجويان با تجمع در دانشگاه تهران قصد رفتن به بيت آيت اللَّه طالقاني را داشتند که با هجوم پليس و نيروهاي نظامي، صدها نفر کشته و زخمي شدند. اين دو کشتار خونين در هفتاد روز صدارتِ دولتِ به اصطلاح آشتي ملي شريف امامي، باعث خشم مردم تهران گرديد که در تظاهرات خود، 400 شعبه از بانک ها را به آتش کشيدند. در اين اوضاع بحراني، شاه، جعفر شريف امامي را از صدارت برکنار کرد و دولت نظامي ارتشبد ازهاري را تشکيل داد. راهپيمايي هاي بزرگ از جمله در روز عيد فطر 1357، گسترش اعتراضات و اعتصاب عمومي در سراسر کشور، مهاجرت امام از نجف به پاريس، حوادث خونبار 17 شهريور و 13 آبان 57 در کنار اقدامات تسکيني بي اثر دولت نظير تغيير عوام فريبانه تاريخ کشور از شاهنشاهي به شمسي و انحلال حزب ستمشاهي رستاخيز، برخي از رويدادهاي مهم دوران صدارت شريف امامي بود.
شرح مناسبت:
اولين نمايشگاه بين المللي کتاب تهران در روز چهاردهم آبان 1366 ش با حضور آيت اللَّه خامنه اي رييس جمهور وقت جمهور اسلامي ايران و جمعي از شخصيت هاي مملکتي و ادبي کشور افتتاح شد و تا بيست و سوم آبان ادامه يافت. در اولين نمايشگاه کتاب تهران، 196 مؤسسه و ناشر خارجي از 32 کشورمختلف شرکت داشته و در حدود شانزده هزار
عنوان کتاب عرضه شده بود. همچنين بيش از هشت هزار عنوان کتاب، مربوط به 215 ناشر داخلي بود که در معرض ديد پانصد هزار بازديد کننده از اين نمايشگاه قرار گرفت. نمايشگاه بين المللي کتاب تهران از آن پس همه ساله برگزار مي گردد و هجدهمين دوره آن در تهران در ارديبهشت 1384 برپاشد. در اين دوره بيش از 1900 ناشر داخلي و خارجي، پنجاه هزار عنوان از کتاب هاي خود را به نمايش گذاشتند. همچنين در کنار نمايشگاه کتاب، نمايشگاه سالانه مطبوعات کشور و نمايشگاه آثار معلمان مؤلف نيز برپا بود.
شرح مناسبت:
دکتر فرامرز آشوري با درجه فوق دکترا در رشته داروسازي و بيوشيمي، پس از چهارده سال تحقيق مستمر موفق شد خاصيت ضدپرتو را در برخي از مواد طبيعي کشف کند و دارويي تازه تهيه نمايد. اين دارو براي درمان ضايعات ناشي از پرتوهاي يون ساز از جمله ضايعات عمومي، عروق، مسموميت کبدي، بيماري قند و ضايعات بينايي استفاده مي شود و بدن انسان را در برابر پرتوهاي آسيب رسان، مقاوم مي سازد.
شرح مناسبت:
در پي تصويب لوايح ضد اسلامي انجمن هاي ايالتي و ولايتي در نيمه مهرماه 1341، حضرت امام خميني(ره) که از ديرباز در انديشه فرصتي مناسب براي شکستن قدرت نامشروع شاه و ابهَّت پوشالي سلطه جهانخواران بودند، در چنين شرايطي، آن فرصت مطلوب را يافته و با فريادي رسا و درهم کوبنده، پرچم مبارزه با استبداد داخلي و سلطه خارجي را به دست گرفتند و نهضت ريشه دار و پر صلابت خويش را آغاز نمودند. ايشان به دنبال اعلام تصويب اين لايحه در روزنامه ها، بي درنگ علماي طراز اول قم را به نشست وگفتگو پيرامون تصويب نامه دعوت نمودند و در اين جلسه تصميم گرفته شد مخالفت علماي قم با مفاد تصويبنامه به اطلاع عموم برسد. در ادامه اين اعتراض، حضرت امام در تاريخ پانزدهم آبان 1341، تصويبنامه کذايي را خائنانه، غلط، نقشه شوم دشمنان اسلام و ملت ايران، جسارت به ساحت قرآن، گناه نابخشودني و مستوجب توبه و استغفار دولت شمرده و در تلگراف ديگري به اسداللَّه علم، نخست وزير وقت، به وي هشدار دادند. هنوز چند روزي از آغاز نهضت نگذشته بود که امام، مبارزه با رژيم حاکم و
سلطه بيگانه را به مرحله نوين سياسي - مذهبي وارد نمودند و براي اولين بار در تاريخ مرجعيت شيعه، پاي همه ملت را به مبارزه کشانيدند. بر اثر پايداري مردم و رهبري علما در مخالفت با اين لايحه که شرط اسلام براي انتخاب نمايندگان مجلس و سوگند به قرآن حذف شده بود، لغو اين تصويبنامه در 10 آذر 1341 پس از عقب نشيني آشکار و شکست افتضاح آميز رژيم اعلام گرديد.
شرح مناسبت:
پس از سقوط دولت عوام فريب جعفر شريف امامي که بر اثر اشتباهات پي در پي خود، از حل مشکلات عاجز مانده بود، محمدرضا پهلوي، ارتشبد غلامرضا ازهاري رييس ستاد مشترک ارتش را مامور تشکيل دولت نمود. انتخاب ازهاري به عنوان رييس دولت نظامي، مشکلات تازه اي ايجاد کرد و موجبات تظاهرات و اعتصابات جديدي را فراهم نمود. در اين ميان و در اعتراض به اين دولت، روزنامه هاي معروف کشور، کارکنان راديو و تلويزيون، کارمندان بانک ملي و بانک مرکزي دست از کار کشيدند و التهابي دوباره کشور را فراگرفت. بازداشت دولتمردان از جمله اقدامات عوام فريبانه اي بود که ازهاري براي تسکين افکار عمومي و راضي کردن مردم انقلابي انجام داد که با شکست مواجه گرديد و پس از مدتي، ازهاري جاي خود را به شاپور بختيار داد.
شرح مناسبت:
رژيم شاه در طول ساليان حکومتش، به اشاره اربابان آمريکايي خود، روابطي دوستانه با رژيم صهيونيستي داشت و به همين دليل، افراد بسياري از مأموران اطلاعاتي، مستشاران نظامي و بازرگانان رژيم اسرائيل در ايران به سر مي بردند. سرانجام در پانزدهم آبان 1357 و با اوج گيري مبارزات اسلامي ملت ايران و نزديکي زمان پيروزي انقلاب اسلامي، دويست تن از خانواده هاي اسرائيلي شاغل در ايران، با يک پرواز فوق العاده به تل آويو پايتخت رژيم صهيونيستي بازگشتند.
شرح مناسبت:
اوج گيري نهضت اسلامي و به وقوع پيوستن حوادث خونيني همچون 17 شهريور و 13 آبان 1357 باعث شد تا محمدرضا پهلوي به حربه ديگري متوسل گردد. از اين رو، برپايي کابينه نظامي به رياست ارتشبد غلامرضا ازهاري، به عنوان تلاشي اساسي در راه سرکوبي نهضت و حفاظت از نظام پوسيده شاهنشاهي در دستور کار شاه قرار گرفت. شاه در يک نطق تلويزيوني، انتصاب ازهاري را اعلام کرد و دولت ازهاري در اولين اقدام خود، مراکز خبري و جرايد را به اشغال نيروهاي نظامي خويش درآورد. اولين واکنش نسبت به اين مسأله، اعتصابي فراگير و همگاني در مطبوعات بزرگ و سابقه دار ايران بود. مطبوعات اعلام کردند: "از لحظاتي که قلم اسير سرنيزه شد، سوگند ياد کرديم و شرافت قلم را وثيقه قرار داديم که در حکومت نظاميان به اين دليل که آزادي انسان ها پايمال است، دست از کار بکشيم و چنين کرديم." با پايان دوره حاکميت دولت نظامي و آغاز به کار دولت بختيار، امام خميني(ره) در پيامي خطاب به مطبوعات فرمودند: "از متصديان مطبوعات محترم که زير بار سانسور ديکتاتوري نرفتند تشکر
مي کنم" ايشان در ادامه ضمن اشاره به ادعاي دولت جديد مبني بر رفع سانسور فرمودند: "آقايان به کار ادامه دهند و از اعتصاب بيرون آيند تا تکليف ملت با دولت غيرقانوني معلوم شود." بر اين اساس، جرايد پايتخت پس از اعتصابي دو ماهه، از روز 16 دي ماه 57 با محتوايي دگرگون شده در راستاي اطلاع رساني به ملت و پخش اخبار انقلاب منتشر گرديدند.
شرح مناسبت:
پس از تسخير سفارت آمريکا در تهران به دست دانشجويان پيرو خط امام و تأييد اين حرکت دانشجويي توسط حضرت امام خميني(ره)، دولت موقت در صدد آزاد ساختن گروگان ها و حل مشکل به وسيله مذاکرات سياسي بود که با مخالفت دانشجويان مواجه شد. به دنبال اوج اين مخالفت، دولت موقت به طور دسته جمعي استعفا کرد که با موافقت حضرت امام روبرو گرديد. استعفاي بازرگان در پي اعتراض و حملات شديد حوزه علميه قم، دانشجويان مسلمان پيرو خط امام و گروه هاي اسلامي ديگر به مذاکره وي با مقام هاي آمريکايي در الجزاير صورت گرفت. پس از اين استعفا، بلافاصله امام امت، امور اجرايي کشور را به شوراي انقلاب واگذار کردند تا زمينه را جهت انجام انتخابات رياست جمهوري فراهم کنند. طول عمر دولت موقت از نيمه بهمن 57 تا نيمه آبان 58 تنها نُه ماه به طول انجاميد. ماموريت شوراي انقلاب، تا شکل گيري دولت شهيد رجايي در مرداد 1359 ادامه يافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ مهدي نوغاني در سال 1305 ش (1345ق) در مشهد به دنيا آمد. وي پس از تحصيل دوره ابتدايي، به حوزه علميه خراسان پيوست و از اساتيدي همچون اديب نيشابوري اول و دوم، احمد مدرس، ميرزا هاشم قزويني، ميرزا مهدي اصفهاني و آيت اللَّه محمدهادي ميلاني کسب فيض نمود. ايشان به مدت چهارده سال در درس خارج آيت اللَّه سيدمحمد هادي ميلاني مرجع بزرگ زمان شرکت جست و مورد تأييد آن فقيه کبير قرار گرفت. آيت اللَّه نوغاني سپس به تدريس، اقامه جماعت، ارشاد و راهنمايي مردم، تبليغ مباني مذهب و سرپرستي مؤسسات خيريه پرداخت. وي
با شروع حرکت مردم مسلمان و آغاز انقلاب اسلامي، در مشهد، پيشاپيش مردم با دستگاه استبداد به مبارزه برخاست و هماره نامش در ذيل اعلاميه هاي روحانيت مبارز مشهد ديده مي شد. اين عالم رباني سرانجام در نيمه آبان 1371 برابر با 10 جمادي الاول 1413ق در 66 سالگي به ديدار معبود شتافت و رخ در نقاب خاک کشيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمدعلي مدرس طباطبايي يزدي در سال 1318 ش (1358 ق) در نجف اشرف و در بيت علم و تقوا و فضيلت به دنيا آمد. وي در دامان پدر بزرگوارش مقدمات را فراگرفت و پس از اتمام سطوح، در محضر آيات عظام سيدمحمود شاهرودي، ميرزا حسن بجنوردي، ميرزا باقر زنجاني و سيدمحسن حکيم به مدارج والاي علمي دست يافت. آيت اللَّه مدرسي همزمان، به تدريس سطوح عاليه و سپس خارج فقه پرداخت تا اينکه در سال 1361 ش از نجف به حوزه علميه قم آمد و به تدريس خارج فقه و اصول مشغول گرديد. اين فقيه جليل در دوران جنگ تحميلي، بارها به جبهه هاي حق و ياري رزمندگان اسلام شتافت و در تقويت بيشتر روحيه آنان مي کوشيد. از آيت اللَّه مدرسي آثاري برجاي مانده که حاشيه بر عروة الوثقي، المضاربةُ في الاسلام، الشّرکةُ في الاسلام و مناسک حج از آن جمله اند. سرانجام آن عالم بزرگوار بر اثر سکته مغزي در نيمه آبان 1380 ش برابر با بيستم شعبان 1422 ق در 62 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
دولت نظامي ازهاري ظاهراً براي تسکين افکار عمومي و راضي کردن مردم انقلابي و در واقع براي عوام فريبي، تعدادي از شخصيت هاي سياسي پيشين کشور را دستگير و زنداني نمود.بازداشت اين بلندپايگان به هيچ وجه ارتباطي باتصميم رييس دولت نداشت و اين فکر مربوط به شخص شاه بود که بعضي از مشاورينش به او القا کرده بودند. شاه با دستگيري اين افراد، در اقدامي فريبکارانه کوشيد خود را
تبرئه کرده، مقامات پيشين دولتي را مسؤول ستم ها، جنايت ها و فسادهاي اقتصادي و اخلاقي رژيم خود معرفي نمايد. اين بازداشت ها از نظر افکار عمومي نه تنها کوچک ترين اثر تسکيني نداشت، بلکه رسوايي رژيم را بيشتر کرد و سوژه مناسبي براي بحث و انتقاد درباره فساد رژيم در گذشته، به دست مطبوعات داد. بازداشت اميرعباس هويدا، کسي که سيزده سال نخست وزير بوده يا توقيف ارتشبد نصيري رييس ساواک که سيزده سال رياست اين سازمان مخوف را بر عهده داشت و نيز زنداني کردن افرادي که عالي ترين نشان درباري را از شاه گرفته بودند جز دليل قاطع بر محکوميت رژيم شاه، علت ديگري نمي توانست داشته باشد. در پي اين بازداشت ها، امام اين اقدامات را فريب کاري دانسته و کار رژيم را تمام شده عنوان کردند.
شرح مناسبت:
حضرت امام خميني(ره)به مناسبت کشتار دانش آموزان و دانشجويان مسلمان در سيزدهم آبان ماه 1357 طي پيامي فرمودند: "من از جناياتي که اخيراً در دانشگاه ها با فرزندان اسلام نموده اند در سوگم. من از دانشجويان عزيز که در راه اسلام و کشور، فدايي داده اند و در مقابل شاه با مشتي گره کرده ايستاده و او را محکوم کرده اند، تشکر مي کنم".
شرح مناسبت:
در اعتراض به روي کار آمدن دولت نظامي ارتشبد ازهاري، راهپيمايي هاي گسترده اي در تهران و شهرستان ها صورت گرفت و بازار تهران، قم، مشهد، شيراز، اصفهان، سنندج، ساري و قزوين به حالت تعطيل درآمد. همچنين به دنبال اعتصاب آموزگاران و دبيران، کليه شاگردان مدارس تهران نيز به اعتصاب کنندگان پيوستند و شهر تهران و ساير شهرها يک پارچه هيجان و شور انقلابي گرديد. زد و خورد مسلحانه مردم با ماموران انتظامي آغاز شد و در چند شهرستان ماموران ساواک و فرماندار نظامي به دست مردم کشته شدند. مردم مسلمان و مبارز ايران در اين اعتراضات، قاطعانه اعلام کردند که تغييرات ظاهري و جابجايي عوامل دست نشانده رژيم شاه و امريکا نمي تواند مانع مبارزه آنان براي پيروزي انقلاب اسلامي شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد علي اکبر مالک در سال 1290ش (1329ق) در تهران پا به عرصه وجود نهاد. وي پس از طي دوران دبستان، وارد دارالفنون شد و از محضر اساتيدي همچون جلال الدين همايي، عباس اقبال آشتياني، نصراللَّه فلسفي و علامه محمدحسين فاضل توني بهره برد. ايشان سپس به دانشسراي عالي رفت و به تحقيق در متون نظم و نثر فارسي پرداخت. استاد مالک آنگاه وارد مدرسه حقوق شد و پس از مدتي با زبان هاي انگليسي، فرانسوي و آلماني آشنا گرديد و اين زبان ها را تدريس نمود. ايشان در طي اين سال ها، همواره در انجمن هاي ادبي حضوري فعال داشت و با ارائه آثار هنري - مذهبي خود، شيفتگان خاندان عصمت و طهارت را سيراب مي ساخت و دوستداران شعر و ادب را به فيض مي رساند. از استاد مالک بيش از پانزده اثر منظوم و منثور برجاي مانده که وادي عشق، ترانه دل، سفرنامه حج و سلطان عشق به شعر، و کشور مقتدر اسلامي و خاطرات اجتماعي و سياسي در 2 جلد به نثر، از آن جمله اند. استاد مالک تا واپسين روزهاي زندگي خويش، جلسات تفسير قرآن کريم و آموزش اصول بديع و قافيه را تشکيل مي داد و از کار دست نکشيد. اين سخنور خستگي ناپذير سرانجام در اواسط آبان 1377ش برابر با رجب 1419ق در 87 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
يک روز پس از کودتاي 28 مرداد 1332ش دکتر محمدمصدق، نخست وزيرِ برکنار شده، خود را به دولت کودتا معرفي کرد و به همراه عده زيادي از همکارانش در دولت و مجلس راهي زندان شد. پس از چند
جلسه بازجويي، محاکمه او در دادگاه نظامي در تاريخ هفدهم آبان 1332ش آغاز گرديد. اتهام او، سوء قصد به منظور برهم زدن اساس حکومت و تاج و تخت سلطنت وتحريک مردم به مسلح شدن بر ضد قدرت سلطنت بود. بهانه اين اتهام در اينجا بود که مصدق در روز 25 مرداد 1332، در مقام نخست وزير، فرمان عزل خود از نخست وزيري را که از طرف شاه صادر شده بود، مورد قبول قرار نداده و به اجرا نگذاشته بود. در جريان 35 جلسه محاکمه، از طرف دادستان به مصدق اهانت شد و مصدق هم بسياري از حرف هاي ناگفتني را گفت. در نهايت دادگاه او را به سه سال حبس محکوم نمود ولي پس از 26 جلسه دادگاه تجديد نظر و فرجام خواهي مصدق، راي دادگاه تغيير نيافت و او پس از پشت سرگذاشتن دوران محکوميت، به مدت ده سال به زادگاه خود، احمد آباد تبعيد شد. سرانجام دکتر مصدق در بهمن 1345 ش در 84 سالگي پس از تحمل مرارت هاي زندان و تبعيد و به دنبال يک عمر دراز و پرحادثه سياسي درگذشت و درهمان جا مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد کريم کشاورز در سال 1279 ش در شهرستان رشت به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، به عنوان يک نويسنده، محقق و پژوهشگر، در وادي قلم گام برداشت و تاليفات و مقالات متعددي از خود به جاي نهاد. استاد کشاورز علاوه بر زبان هاي ترکي، روسي و فرانسه، با زبان هاي انگليسي و عربي نيز آشنا بود. کشاورز سالياني به تدريس زبان فارسي پرداخت و انجمن فرهنگي رشت را تاسيس نمود. وي پس از چندي به تهران آمد و در کنگره نويسندگان، با بزرگان و اديباني همچون علي اکبر دهخدا، نيما يوشيج و محمدتقي بهار آشنا شد. استاد کشاورز همچنين علاوه بر نويسندگي، به کار ترجمه نيز مي پرداخت و در طول هفتاد سال فعاليت در عرصه تاليف و ترجمه، آثار بسياري را از روسي و فرانسوي به فارسي ترجمه کرد که اسلام در ايران، کشاورزي، مناسبات ارضي ايران در عهد مغول، گيلان و هزار سال نثر پارسي در پنج جلد، را مي توان نام برد. اين محقق معاصر سرانجام در هفدهم آبان 1365ش در 86 سالگي در تهران بدرود حيات گفت.
شرح مناسبت:
سيدمحمدعلي جمالزاده در سال 1270 ش در اصفهان و در خانواده اي بزرگ و عالم به دنيا آمد. پدرش سيدجمال الدين واعظ اصفهاني همداني از پرنفوذترين مبلغان مذهبي دوران مشروطه بود و نقش مهمي در آن نهضت داشت. در سال هاي جواني محمدعلي، وي همگام با پدر و پس از آن از فعالان برجسته حرکت اصلاح طلبانه مشروطيت به شمار مي رفت که يکي از دلايل اين حضور ضد استبدادي، دستگيري و قتل پدرش در جريان مشروطيت به
دست عمّال محمدعلي شاه قاجار بود. سيدمحمدعلي جمالزاده پس از اتمام تحصيلات ابتدايي، راهي بيروت و سپس پاريس شد و در فرانسه در رشته حقوق فارغ التحصيل گرديد. وي در 22 سالگي در حالي که بسياري از مناطق ايران بي طرف در جريان جنگ جهاني اول به اشغال دولت هاي روس و انگليس و عثماني درآمده بود به کرمانشاه رفت و ارتش کوچکي از کردها براي جنگ با متفقين به وجود آورد. اما خيلي زود اين کار را رها کرد و راهي برلين در آلمان شد. جمالزاده سپس به مدت بيست و پنج سال در دفتر بين المللي کار در ژنو شروع به فعاليت نمود و در کنار آن به مطالعات وسيعي دست زد. با فرا رسيدن شهريور 1320 ش، حيات ادبي جمالزاده شروع شد و چند داستان از او در تهران به چاپ رسيد. وي تحت تأثير آشنايي با روشنفکران ايراني به اين نيتجه رسيد که يکي ازدلايل بي سوادي وسيع مردم ايران در آن زمان اين است که نخبگان تحصيل کرده، تنها براي خوش آمد يکديگر مي نويسند، حال آنکه در غرب، حتي متفکران بزرگ هم در نويسندگي از نهايت سادگي بهره مي گيرند. نتيجه اين انديشه، نوشتن و انتشار تعدادي داستان هاي کوتاهِ ابتکاري بود که بعدها اساس نخستين کتاب وي با نام "يکي بود، يکي نبود" گرديد.
اين کتاب ولوله اي در ميان خوانندگان فارسي زبان انداخت، چرا که او برخلاف عادت معمول نويسندگان معاصرش، در داستان خود از لغات و اصطلاحات روزمره مردم استفاده کرد و از دشوارنويسي پرهيز نمود، که اين، ويژگي خاص نوشته هاي اوست. گنج شايگان، صحراي محشر،
خاک و آدم و دشمن ملت و … از جمله کتاب هاي جمالزاده است که در نتيجه آن ها، از او به عنوان پدر داستان نويسي ايران ياد کرده اند. سرانجام محمدعلي جمالزاده در حالي که در حدود نود سال در اروپا مي زيست ولي هميشه قلبش براي وطن مي تپيد، در هفدهم آبان 1376 برابر با 8 نوامبر 1977 م پس از عمري طولاني در 106 سالگي درگذشت و در ژنو به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از برگزاري انتخابات فرمايشي مجلس مؤسسان، شاه دستور برگزاري انتخابات دوره شانزدهم مجلس شوراي ملي را صادر کرد. اما دربار در اين انتخابات دست برد و از مخالفان کسي به مجلس راه نيافت. جمعيت فدائيان اسلام که بنا به درخواست آيت اللَّه کاشاني از ملّيون حمايت مي کردند، اين عمل را دسيسه عبدالحسين هژير، وزير دربار پهلوي مي دانستند. بنابراين سيدحسين امامي، از اعضاي فعال جمعيت فدائيان اسلام مامور اعدام انقلابي هژير شد و امامي، هژير را در 13 آبان ماه 1328 ترور نمود. امامي در جريان ترور بازداشت شد و از آن پس شکنجه هاي شبانه روزي او آغاز گرديد. بي پروايي امامي در اعتراف به قتل هژير سبب شد که دادگاه، دو روز پس از ترور تشکيل جلسه دهد و حکم اعدام امامي را صادر کند. سرانجام رژيم از ترس اقدام فدائيان اسلام براي آزاد ساختن امامي، وي را در ساعت 2 بامداد روز 18 آبان، پنج روز پس از ترور هژير، اعدام کرد و بدين ترتيب، فدائيان اسلام، اولين شهيد خود را در راه آرمان بلند اسلامي خويش تقديم نمود.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام شيخ نصرت اللَّه انصاري در بوئين زهرا به دنيا آمد. وي همزمان با تحصيل علوم حوزوي به مبارزات سياسي روي آورد و فعاليت هاي ضد رژيم انجام مي داد. وي همچنين به همراه گروهي از همفکرانش به تشکيل صندوق قرض الحسنه تعاون اسلامي در قم همت گماشت که اکنون يکي از مؤسسات و مراکز پولي بزرگ کشور است. حجت الاسلام انصاري سرانجام در سال 1354، به دست ساواک که به فعاليت هاي مخفي او پي برده بود
دستگير شد و پس از تحمل شش ماه شکنجه وحشتناک به شهادت رسيد و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در اين روز مردم نجف آباد، تظاهراتي گسترده بر ضد رژيم شاه برگزار کردند که مانند روز قبل، پاسخ اعتراضات خود را با گلوله هاي مأموران رژيم شاه دريافت نمودند. تظاهرات مردم کرمانشاه، اصفهان و بابل نيز چندين شهيد و مجروح برجاي گذاشت. همچنين ده ها هزار نفر از مردم تهران بر مزار شهداي سيزدهم آبان 1357 در بهشت زهرا گردآمدند و با شهداي مظلوم دانش آموز و دانشجو پيمان بستند که راه سرخشان را تا پيروزي نهايي و استقرار نظام اسلامي در ايران، ادامه دهند.
شرح مناسبت:
با گذشت کمتر از سه ماه از پايان جنگ تحميلي عراق عليه ايران و آغاز مذاکرات صلح دو طرف، ايران و عراق براي اولين بار به نشانه پيشرفت مذاکرات صلحِ به بن بست رسيده خود، ظاهراً بر سر تبادل گروهي از اسراي جنگي به توافق رسيدند. وزير امور خارجه عراق در اين مذاکرات به پيشنهاد ايران مبني بر آزادي اسراي معلول و مجروح پاسخ مثبت داد واعلام کرد که کشورش آماده است تمامي اسراي مريض و مجروح را آزاد و به کشورشان بازگرداند. در نهايت پس از اعلام اسامي اسراي مجروح و معلول دو طرف توسط کميته بين الملل صليب سرخ، مبادله اين اسرا از روز اول آذر 1367 آغاز شد و ظرف سه هفته اين کار صورت گرفت.
شرح مناسبت:
با پايان جنگ، اجلاس فوق العاده شوراي وزيران منطقه خليج فارس با حضور ايران، عربستان سعودي، امارات عربي متحده، عراق و بحرين در روزهاي نهم تا يازدهم آبان 1367 در کويت برگزار شد. در اين اجلاس، به بررسي مسائل آلودگي آب هاي خليج فارس و علل اين آلودگي در زمان جنگ پرداخته شد. در ابتدا قرار بر اين گرديد تا به کمک کارشناسان خارجي، خليج فارس از اين آلودگي ها پاک شود. اما به پيشنهاد جمهوري اسلامي ايران و با توجه به توان کارشناسي و عمليات اعضا براي پاکسازي منطقه دريايي خليج فارس با همکاري کشورهاي منطقه بدون کمک کشورهاي خارجي، توافق شد که اين امر با همکاري چهار کشور ايران، کويت،بحرين و عراق صورت پذيرفت.
شرح مناسبت:
عالم بزرگوار، آيت اللَّه شيخ محمدحسين کلباسي اصفهاني در سال 1284 ش (1323 ق) در بيت علم و فضيلت در اصفهان به دنيا آمد.معظمٌ له پس از پشت سر گذاشتن مقدمات در اصفهان، در هفده سالگي راهي نجف شد و پس از فراگيري سطح، از درس خارج اساتيدي همچون آيات عظام: سيد ابوالحسن اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي، ميرزا علي آقا شيرازي و شيخ محمد کاظم شيرازي و … استفاده هايي شايان برد. آيت اللَّه کلباسي پس از سالياني، به اصفهان بازگشت و پس از مدتي بار ديگر ساکن نجف شد و در محضر آيات عظام: سيدعبدالهادي شيرازي، شيخ حسين حلي و سيد جمال الدين گلپايگاني شاگردي نمود. اين عالم بزرگ در حدود سال 1335 ش پس از اقامتي فراتر از سي سال در نجف، به حوزه علميه قم آمد و به تدريس فقه و اصول پرداخت. آيت
اللَّه کلباسي داراي تاليفات متعددي بود که برخي از آنها از اين قرارند: فضايل اهل بيت، شرح باب حادي عَشَر و غرائب و قِصارُ الکَلِم. اين عالم بزرگ سرانجام در هجدهم آبان 1376 ش برابر با نهم رجب 1418 ق در 92 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در صحن مطهر حضرت معصومه مدفون شد.
شرح مناسبت:
دکتر سيدحسين فاطمي در سال 1296 ش در نايين به دنيا آمد. در سال 1315 به همراه برادرش وارد کارهاي مطبوعاتي شد و تا سال 1324 در روزنامه باختر فعاليت نمود. وي سپس براي تحصيل در فن روزنامه نگاري عازم اروپا گرديد و دربازگشت در سال 1328، روزنامه باختر امروز را تاسيس کرد. دکتر فاطمي پس از مدتي به همراه دکتر محمد مصدق رهبري جبهه ملي را بر عهده گرفت و توسط روزنامه خود، افکار و عقايد جبهه ملي را انتشار مي داد. او پس از نخست وزيري دکتر مصدق، در ابتدا به معاونت سياسي و پارلماني دولت و نمايندگي مجلس شوراي ملي رسيد و سپس در مهر 1331 عهده دار وزارت امور خارجه گرديد. از جمله کارهاي اساسي او در وزارت امور خارجه، قطع رابطه سياسي با انگلستان، بستن سفارت انگليس در تهران و کنسولگري هاي آن دولت استعمارگر در شهرستان ها بود. دکتر فاطمي به عنوان وزير امور خارجه دولت دکتر مصدق و مدير روزنامه "باختر امروز" و از مخالفان سياست هاي استعماري انگلستان، پس از کودتاي امريکايي 28 مرداد 32 و برکناري دولت دکتر مصدق، تحت تعقيب مأموران رژيم شاه قرار گرفت. وي سرانجام پس از هفت ماه اختفا، در اسفند 1332 دستگير و
در حالي که بر اثر ضربات وارد شده به او، توان تکان خوردن نداشت در دادگاه حاضر شد. دکتر فاطمي در نهايت به اعدام محکوم گرديد و اين حکم در 19 آبان 1332 ش به مرحله اجرا درآمد. وي از همان سال هاي نخستين روزنامه نگاري، با رضا خان و خانواده پهلوي مبارزه مي کرد و از آنان انتقاد مي نمود. از اين رو هميشه مغضوب دربار بود تا اين که پس از کودتاي 28 مرداد، فرصت تصفيه به دست دربار افتاد و او را از سر راه برداشتند.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي حزب دموکرات آمريکا به رهبري جيمي کارتر، از آنجا که او تز حمايت از حقوق بشر را اعلام کرده بود، تصميم گرفت تا اين نمايش تبليغاتي را به صورت عيني در کشورهاي وابسته اي مثل ايران به آزمايش بگذارد. به اين ترتيب با اعلام فضاي باز سياسي و حقوق بشر، صحنه سياسي - اجتماعي و اقتصادي ايران، يکباره از سمت شاهنشاهي ناب که اصالت ملّيت ايراني آن روز را نشان مي داد به سوي کارتر گرايي خالص که نشانگر وابستگي صد در صد بود، چرخش يافت و بار ديگر ايران، قرباني شيوه هاي تبليغاتي آمريکا و حل مشکلات داخلي سردمداران اين کشور امپرياليستي گرديد. کارتر نيز همچون کِنِدي رييس جمهور قبلي، به اين نتيجه رسيده بود که ادامه سياست سلطه جويانه آمريکا در کشورهايي که زير فشار استبداد داخلي و سلطه اختناق آور آمريکا به نقطه انفجار رسيده است، امکان پذير نيست و آمارها نشان مي داد که عصيان اين ملت ها چون آتش زير خاکستر، با هر بهانه اي مي تواند
شعله ور گردد. اعلان فضاي باز سياسي در حقيقت پاسخ مثبت محمدرضا پهلوي به کارتر بود که تحولاتي در وضع زندان ها و زندانيان سياسي به وجود آورد. همچنين، تغييراتي ظاهري در اين زمينه ها براي نمايش به نمايندگان صليب سرخ جهاني و عفو بين المللي ايجاد گرديد و بخشي از محدوديت ها و فشارها عليه پخش اعلاميه ها، نوارها و رساله هاي عمليه حضرت امام خميني(ره) برداشته شد. سياست فضاي باز سياسي، نه تنها رژيم شاه را به اهداف سياسي خود نائل نکرده وتشنج و خشم ملت را نزدوده بود، بلکه مشکلات جديدي نيز بر انبوه مشکلات حل نشده قبل افزود، تا اين که زمينه اي حياتي براي پيروزي نهضت اسلامي و سقوط رژيم پهلوي، در بهمن 1357 پديد آورد.
شرح مناسبت:
با قطعنامه مهمي که سازمان ملل متحد تصويب کرد، مردم فلسطين به عنوان يک ملت بايد حقوق، اراضي و اموال خود را به دست آورند و سازمان آزاديبخش فلسطين با حقوق مساوي در هر کنفرانس صلح خاورميانه شرکت کند. در اين قطعنامه، صهيونيسم، يک نوع تبعيض نژادي قلمداد شده است. ايران به قطعنامه فلسطين رأي موافق داد و نماينده اسرائيل، قطعنامه سازمان ملل را پاره پاره کرد. نماينده آمريکا اخطار کرد که کنگره آمريکا از سازمان ملل انتقام خواهد گرفت و مجلس سناي امريکا خواستار تجديد نظر در روابط آمريکا و سازمان ملل شد.
شرح مناسبت:
دولت فرانسه از ابتداي شروع جنگ، حمايت وسيع و همه جانبه اي از عراق به عمل مي آورد و در طول جنگ، اين حمايت ابعاد وسيع تري يافت. در اين ميان، فرانسه از اعطاي هر گونه کمک و وام براي خريدهاي تسليحاتي عراق فروگذار نمي کرد به طوري که طي سال هاي بعد، دولت فرانسه حدود پنج ميليارد دلار وام ديگر در اختيار بغداد گذاشت و به اين ترتيب به بزرگترين شريک اروپايي عراق تبديل شد. اين اقدامات در حالي بود که پاريس همواره از پرداخت بدهي يک ميليارد دلاري خود به جمهوري اسلامي ايران طفره مي رفت.
شرح مناسبت:
عالم بزرگوار ملااحمد بن مصطفي خوييني قزويني معروف به ملاآقا در حدود سال 1210ش (1247ق) در خويين در استان زنجان به دنيا آمد. وي پس از تحصيل علوم اوليه راهي قزوين شد و پس از چندي براي ادامه تحصيل به اصفهان عزيمت نمود. ملاآقا پس از آنکه از درس مشايخ اصفهان بهره برد، به قصد فراگيري مدارج بالاتر علوم، راهي عتبات عاليات گرديد و سالياني در آنجا اقامت گزيد. ملااحمد خوييني پس از آن در قزوين رحل اقامت افکند. و به امر تدريس و فتوي اشتغال يافت. از اين فقيه و محدث امامي آثاري برجاي مانده که معراجُ الوصول الي علم الاصول در 2 جلد، اللَّوامع در فقه در 3 جلد و مِرآةُ المراد در علم رجال از آن جمله اند. اين عالم بزرگوار سرانجام در بيستم آبان 1268ش برابر با هفدهم ربيع الاول 1307 ق در 68 سالگي دار فاني را وداع گفت و به لقاي معبود شتافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمد بهبهاني، در سال 1250ش در بيت علم و تقوا و مجاهدت در تهران به دنيا آمد. پدرش، سيدعبداللَّه بهبهاني، يکي از دو زعيم روحاني انقلاب مشروطيت بود. وي پس از انجام تحصيلات مقدماتي و سطح به نجف اشرف عزيمت نمود و دوره عالي فقه و اصول را به پايان رساند و اجازه اجتهاد گرفت. سيد محمد پس از بازگشت به ايران و اشتغال به تدريس در حوزه علميه تهران، در کنار پدرش براي حکومت قانون و تشکيل مجلس، فعاليت زيادي نمود به طوري که در زمره آزادي خواهان تندرو قرار گرفت. پس از شهادت پدرش، سيدمحمد رياست حوزه علميه تهران را
عهده دار شد و از آن پس، ساليان طولاني اين وظيفه را انجام داد. وي در دوره دوم از طرف مردم نماينده مجلس شوراي ملي شد و جزء پنج نفر از علماي طراز اول مجلس دوم قرار گرفت ولي در دوره هاي بعد وارد مجلس نگرديد. آيت اللَّه محمد بهبهاني به تدريج در تهران به مقام مرجعيت رسيد و نزديک به چهل سال از اعاظم روحانيون و مجتهدين تهران به شمار مي رفت. سيد محمد بهبهاني در جريان همه پرسي اصول ششگانه شاه و انقلاب سفيد، مخالفت خود را با اين برنامه اعلام کرد و به مقابله با دربار پرداخت. وي در اين راه متحمل سختي هايي گرديد و مورد غضب دربار واقع شد. ايشان از علماي با نفوذ تهران بود که با دربار و رجال سياسي روز مراوده داشت و در بسياري از موارد، نقش رابط بين حکومت هاي وقت و علماي بزرگ مانند آيت اللَّه بروجردي و ديگران را ايفا مي کرد. آيت اللَّه سيدمحمد بهبهاني سرانجام در بيستم آبان 1342ش در 92 سالگي در تهران در گذشت و پس از تشييعي باشکوه، در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد ابوالفضل خسروشاهي در سال 1281 ش (1320 ق) در خانداني عالم پرور و از پدري فقيه به دنيا آمد. وي پس از سال ها تحصيل در تبريز و نجف، به مقام عالي اجتهاد و فقاهت دست يافت و در دوران اختناق رضاخاني در تبريز و درکنار پدر به تبليغ احکام و تعليم و تربيت و ارشاد مردم پرداخت. آيت اللَّه خسروشاهي در جريان حاکميت دموکرات ها در آذربايجان در سال 1324 ش، عليه حاکمان وابسته به شوروي در تبريز مبارزه کرد به طوري که طرح ترور ايشان و برادر مجتهدش، سيد احمد نيز ريخته شد. اما قبل از اجراي ترور، حکومت دمکرات ها متلاشي گرديد و ايشان دوباره به وظايف ديني خود ادامه داد. آيت اللَّه خسروشاهي در راه ابلاغ احکام الهي و نشر انديشه هاي ديني، بارها از طرف عمّال حکومت پهلوي در تبريز مورد آزاد و اذيت قرار گرفت، اما همواره بر سر ايمان و اعتقادش استوار ماند تا اين که در بيستم آبان 1365ش در هشتاد و چهار سالگي وفات يافت و در تبريز به خاک سپرده شد. از آيت اللَّه خسروشاهي کتابي تحت عنوان نهج البيان به يادگار مانده است.
شرح مناسبت:
کار بررسي لايحه برنامه سوم توسعه که در مجلس شوراي اسلامي مطرح شده بود پس از بحث مخالفين و موافقين و توضيحات مُخبر کميسيون اصل رسيدگي به لايحه مذکور و همچنين توضيحات رييس سازمان برنامه و بودجه نسبت به کليات آن، به مورد راي گيري گذاشته شد و با اکثريت قاطع نمايندگان، در بيستم آبان 1378به تصويب رسيد. موافقان لايحه برنامه سوم توسعه، لحاظ شدن سياست
هاي رهبري در تمام زمينه ها، اصلاح ساختار اداري کشور، ادامه برنامه هاي حمايتي و رسيدگي به اقشار کم درآمد و آسيب پذير جامعه، روان سازي قوانين بازرگاني براي جهش صادرات، حذف انحصارات در بخش خدمات و توليدات و اصلاح نظام ارزي را از جمله نقاط قوت برنامه ذکر کردند. همچنين مخالفان لايحه برنامه سوم توسعه، افزايش قيمت فرآورده هاي انرژي و اثرات تورّمي آن در جامعه، ابهام در مسأله خصوصي سازي، مشخص نبودن مکانيزم ايجاد اشتغال، مشخص نشدن راهکار اصلاح ساختار اداري، عدم توجه لازم به مشکلات جوانان، تورم زا بودن و بي توجّهي به طرح هاي جديد و کاهش خريد مردم را از نقاط ضعف برنامه معرفي کردند.
شرح مناسبت:
علي اسفندياري متخلص به نيما يوشيج در دهکده يوش در مازندران به دنيا آمد. در 12 سالگي به همراه خانواده به تهران رفت و پس از مدتي زبان فرانسه و عربي را فرا گرفت. او به تشويق استادش نظام وفا سرودن شعر را آغاز کرد و بر اثر آشنايي با زبان و ادبيات فرانسه، راهي تازه در برابرش آشکار شد. مطالعات و تحقيقات او در اين زمينه به ثمر نشست و او سبکي تازه را در شعر در پيش گرفت. رويدادهاي اجتماعي سال هاي 1300 و 1301ش، نيما را به کناره گيري از مردم و زندگي در ميان جنگل ها دامان طبيعت و هواي آزاد کشاند و آنجا بود که منظومه افسانه را سرود. اين منظومه، به عنوان مهم ترين اثر نيما، حد فاصلي است بين دنياي شعر قديم و دنيايي که نيما بعدها در شعر به وجود آورد؛ و مي توان آن را
نقطه عطف و مقدمه و آغازي براي شعر فارسي معاصر دانست. در شعر نيما وزن و قافيه در همه جا به تناسب به کار گرفته شده است. شعر آزاد نيمايي، تفاوت هاي آشکاري با شعر سنّتي داشته، از لحاظ عاطفي، بيشتر جنبه اجتماعي و انساني دارد. او از لحاظ زبان، هر کلمه اي را در شعر نو به کار مي بُرد با اين شرط که با کلمات مجاور، مهجور، بيگانه و ناسازگار نباشد. از نيما يوشيج به غير از مجموعه اشعار، آثار ديگري نيز به چاپ رسيده که داستان ها، اشعار و قصه براي کودکان، يادداشت ها و نامه ها و آثار تحقيقي از آن جمله اند. اما مهم ترين اثر اين شاعر نوپرداز ايراني، افسانه نام دارد. نيما سرانجام در سال 1338 ش در 64 سالگي در تهران درگذشت و در امامزاده عبداللَّه تهران دفن شد. سي وچهار سال بعد در دي ماه 1372، با تلاش مردم نور و يوش، پيکر نيما از محل دفن به زادگاهش در يوش منتقل گرديد.
شرح مناسبت:
پس از گسترش جنگ جهاني اول در شرق اروپا و قلمرو امپراتوري عثماني، انگلستان که در صدد تجزيه اين امپراتوري بود، به دست اندازي در کشور عراق که جزو دولت عثماني بود، پرداخت. مجتهدان بزرگ شيعه مقيم عراق، هر چند از سياست هاي عثماني نسبت به شيعيان ناخشنود بودند، در مقابل تجاوز بيگانه به پاخاستند. آخوند ملا محمدکاظم خراساني که در حوادث لشکرکشي روسيه به ايران، حکومت وقت روسيه را تهديد به اعلام جهاد نموده بود، نقش مهمي در مبارزات شيعي بر ضد بيگانگان ايفا کرد. پس از وي بزرگاني نظير شيخ
مهدي خالصي، سيدمهدي حيدري، سيدمصطفي کاشاني و شيخ محمدتقي شيرازي، رهبري مذهبي را بر عهده گرفتند و در اين ايام که انگلستان تهاجم گسترده اي به عراق آغاز کرده بود، فتاواي کوبنده اي در لزوم جنگ و جهاد با کفّار صادر نمودند. هر چند در نهايت، اين قيام ها منجر به پيروزي و دفع مهاجمان نگرديد، اما جايگاه ممتاز مرجعيت شيعه را در بسيج مردم و مقابله با نفوذ بيگانگان نشان داد.
شرح مناسبت:
استاد رضا روزبه در سال 1300 شمسي در زنجان به دنيا آمد و تحت تعليمات عاليه پدر وعمو که هر دو عالم و زاهد بودند قرار گرفت. با پايان تحصيلات دبيرستاني به کار تعليم و تربيت در دبستان پرداخت و استعداد عالي و روش کار بي نظيرش، او را در اين امر بسيار موفق ساخت. استاد روزبه سپس وارد دانشگاه شد و پس از اخذ ليسانس در رشته فيزيک، اين درس را ادامه داد تا به عنوان محقق اين رشته شناخته شد. با وجود پيشنهادات مکرر براي احراز کرسي تدريس دانشگاه و نيز عضويت در مجامع تحقيقي غرب به همراه مزاياي کلان مادي، وي پايه گذاري دبيرستان علوي تهران و تدريس در آن را ترجيح داد و تمام عمرش را صرف انسان سازي کرد. استاد روزبه در کنار تحقيقات گسترده در زمينه فيزيک، بر معارف اسلامي و فقه و اصول تسلط کافي داشت. وي مکاسب و رسائل (از دروس حوزوي) را به خوبي مي دانست و با ادبيات عرب و زبان فرانسه کاملاً آشنا بود. او نمونه تهذيب و اخلاق اسلامي و پايه گذار اولين مسابقات قرائت قرآن به شمار مي رود.
علاوه بر پاکي و صفا و زهد بي رياي او، وي داراي تاليفات متعددي بود و حتي در آخرين شب حيات خود، به تجديد نظر در اين تاليفات اشتغال داشت که خداشناسي و عربي آسان و رسايل بسياري در علوم و فقه از آن جمله اند. اين استاد اخلاق سرانجام در بيست و يکم آبان 1352 ش در 52 سالگي به بيماري سرطان درگذشت و در قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با توجه به نيازهاي گسترده پژوهشي در قلمرو فرهنگ و تمدن اسلامي، مرکز علمي - تحقيقاتي بنياد پژوهش هاي اسلامي آستان قدس رضوي در بيست و يکم آبان 1363 در مشهد مقدس آغاز به کار کرد. محور اصلي فعاليت هاي بنياد بر طبق اساس نامه عبارت است از: توسعه فرهنگ اسلامي در جهت عمق بخشيدن به باورهاي ديني و گسترش معارف شيعي؛ نشر علوم اسلامي و معارف حقّه جعفري در پرتو پژوهش هاي بنيادي؛ احيا و نشر ذخاير و نفايس علمي - اسلامي؛ ارتقاي سطح علمي نيروهاي پژوهشي در حوزه علوم اسلامي. در اين بنياد فعاليت هاي پژوهشي در گروه هاي قرآن، حديث، فقه، کلام و فلسفه، تاريخ اسلام، تصحيح متون اسلامي، جغرافياي ممالک اسلامي، هيئت، نجوم، تراجم و انساب و … صورت مي گيرد.
شرح مناسبت:
در گيرودار نهضت مشروطه خواهي، در بيست و دوم آبان 1287 ش به دستور شيخ فضل اللَّه نوري، اجتماع بزرگي در باغ شاه، مقر محمدعلي شاه قاجار، با شرکت روحانيون، رجال، معاريف، بازرگانان، اصناف و مالکين تشکيل شد و مذاکراتي پيرامون نوع حکومت در ايران آغاز گرديد. شيخ فضل اللَّه فرياد برآورد، مشروطه با شريعت سازگار نيست و تلگراف هايي را که از طرف بعضي از روحانيون شهرها و مردم در مخالفت با مشروطه غير مشروعه رسيده بود قرائت کرد. سرانجام نامه اي به شاه نوشته و از شاه خواستند از مشروطه صرف نظر نمايد.عده زيادي اين نامه را امضا کردند که امضاء اول مربوط به شيخ فضل اللَّه نوري بود. در پي اين درخواست علما ومردم، محمدعلي شاه هم آن را تاييد نمود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ عبداللَّه مازندراني در حدود سال 1219 شمسي (1256 ق) در بار فروش مازندران به دنيا آمد و مقدمات را در زادگاهش فراگرفت. سپس به عراق مهاجرت کرد و در کربلا از محضر عالم بزرگ، شيخ زين العابدين مازندراني استفاده کرد. وي از آن جا راهي نجف اشرف شد و نزد اساتيد نامداري همچون شيخ مهدي کاشف الغطاء و ملامحمد فاضل ايرواني و به ويژه ميرزا حبيب اللَّه رشتي به مدارج والاي علمي دست يافت به طوري که در زمان حيات اساتيدش، در زمره مدرسان مطرح و برجسته حوزه نجف به شمار مي رفت. شيخ عبداللَّه مازندراني پس از فوت ميرزا حبيب اللَّه رشتي به عنوان يکي از مراجع تقليد، مورد توجه شيعيان به ويژه اهالي گيلان و مازندران قرار گرفت و عده زيادي، از ايشان تقليد
مي کردند. اين عالم مجاهد در جريان نهضت مشروطه به همراه آخوندملامحمدکاظم خراساني و ميرزا خليل، در حوزه نجف، به عنوان يکي از سه رهبر ديني و فکري اين جنبش مردمي عمل مي کرد و با صدور اعلاميه هاي متعدد و رهنمودهاي سازنده، به هدايت مردم مي پرداخت. از شيخ عبداللَّه مازندراني آثار متعددي بر جاي مانده که رساله الوقف، شرح شرايع، کتاب التجاره و کتاب الرَّهن و … از آن جمله اند. اين فقيه سترگ سرانجام در روز بيست و دوم آبان 1291ش برابر با چهارم ذي حجّه 1330ق در هفتاد و دو سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در صحن شريف علوي در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
حضرت امام خميني(ره) قبل از تبعيد به نجف، در منزلي در مقابل مدرسه حجتيه قم، محلي به عنوان کتابخانه و محل درس و بحث طلاب تاسيس کرده بودند که مورد مراجعه فراوان طلاب واقع گرديد. ساواک که از فعاليت اين مکان در جهت معرفي حضرت امام هراسناک شده بود، در چنين روزي در سال 1346، به آنجا و نيز بيت آن حضرت در قم يورش برد و کليه کتاب ها و نشريات و جزوات موجود که بالغ بر ده هزار جلد بود، به همراه اوراق و اسناد تاريخي به يغما برد. از آن پس دَرِ کتابخانه بسته شد و رفت و آمد به آنجا، ممنوع اعلام گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمرتضي پسنديده، برادر بزرگ حضرت امام خميني، در سال 1274 ش (1313 ق) در خمين به دنيا آمد. سيد مرتضي پس از شهادت پدر، به همراه مادر و عمه خود، به سرپرستي حضرت امام مشغول بود و از ايشان نگهداري مي کرد و حضرت امام مدتي از محضر برادر، دروس حوزوي را آموختند. سيد مرتضي، علوم مقدمات و سطوح را نزد علماي اصفهان آموخت و سپس در درس خارج استادان زمان شرکت کرد. پس از آن به خمين مراجعت نمودو به تدريس فقه، اصول، کلام و منطق همت گماشت. آيت اللَّه پسنديده در دوران سلطنت رضاخان بر اثر مخالفت با رژيم پهلوي و ايستادگي در برابر سرسپردگان حکومت جور، مدتي تبعيد شد و زماني نيز به دليل مخالفت با طرح کشف حجاب محاکمه گرديد. ايشان از محضر آيت اللَّه شهيد سيدحسن مدرس نيز فيض برده بود و در مبارزات ملي شدن نفت با آيت
اللَّه کاشاني ديدار و مشارکت داشت. وي در جريان نهضت اسلامي ملت ايران، بر اثر حمايت از انقلاب و امام، بارها به دادگاه نظامي احضار شد و تحت محاکمه قرار گرفت. ايشان بارها حکم تبعيد غيرقانوني خود را نقض مي کرد و بدون ترس از دولت ستمشاهي به قم بازمي گشت. آيت اللَّه پسنديده پس از پيروزي انقلاب اسلامي، علي رغم موقعيت ويژه اي که از مراتب علم و تجربه و مبارزات مستمر خويش داشت، همچون گذشته افتخار وکالت حضرت امام در امور شرعي مردم را بر هر عنوان و سمتي و هرگونه امتيازي ترجيح داد و در طول سال هاي پس از پيروزي انقلاب، با بزرگواري و بي هيچ ادعا و توقعي و بدون کمترين تغييري در مواضع و مشي و شيوه زندگي خويش، همان سير و روش گذشته راتعقيب کرد.
حضرت امام نيز در تمام ادوار زندگي خويش، همواره با معلم و برادر بزرگ خود با تکريم و تجليل و نهايت احترام و تواضع برخورد مي نمودند و نسبت به ايشان اظهار خضوع مي کردند. سرانجام اين عالم رباني و فقيه سترگ پس از 101 سال مجاهده، در بيست و دوم آبان سال 1375 ش برابر با 30 جمادي الثاني 1417 ق بدرود حيات گفت و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در پي تسخير لانه جاسوسي آمريکا در تهران توسط دانشجويان مسلمان پيرو خط امام در سيزدهم آبان 1358، مقامات آمريکايي، ايران را به عکس العمل هاي شديد سياسي، اقتصادي و نظامي از جانب خود تهديد نمودند. در اين حال مسؤولان جمهوري اسلامي، در دومين روز اشغال سفارت آمريکا،
ابتدا مسأله تحريم صادرات نفتي ايران به آمريکا را مطرح کردند و از پانزدهم آبان 1358، صدور نفت ايران به ايالات متحده قطع شد. در ادامه، وزارت بازرگاني، فروش کالاهاي آمريکايي را ممنوع اعلام نمود و سپس جامعه داروسازان ايران، از جامعه پزشکان خواست از تجويز داروهاي آمريکايي خودداري نمايد. از آن سو، کارتر، رييس جمهور وقت آمريکا نيز دستور قطع خريد نفت از ايران را صادر کرد. با افزايش تنش ميان ايران و آمريکا و حل نشدن مسأله گروگان ها، در بيست چهارم آبان 1358 دارايي هاي ايران در آمريکا مسدود و بلوکه شد تا اينکه روابط سياسي دو کشور در فروردين 1359 ش به صورت رسمي قطع گرديد. دولت آمريکا از آن پس همه گونه تهديد، تحريم، تجاوز و دخالت در امور جمهوري اسلامي ايران را سرلوحه اعمال زورگويانه خود قرار داد و قصد داشت تا ايران را در جهان منزوي سازد. اين تلاش ها هر چند جمهوري اسلامي را در برهه هايي تحت فشار قرار داد ولي در هر حال، ايران اسلامي، سرافرازانه در برابر آمريکا ايستاده و آرمان هاي ارزشي خود را دنبال مي کند.
شرح مناسبت:
مهرداد بهار فرزند ملک الشعرا محمدتقي بهار در سال 1308 ش به دنيا آمد. از 1326 وارد عرصه سياست شد و به حزب توده پيوست. در سال هاي بعد به عنوان يکي از دانشجويان فعّال دانشکده ادبيات دانشگاه تهران، مسؤول بخش تشکيلات سازمان دانشجويان شد. مهرداد بهار در سال 1330 به اتفاق دوستانش، بر اعضاي شوراي عالي دانشگاه شوريد که به اخراج او از دانشگاه انجاميد. پس از اخراج از دانشگاه و مرگ پدرش، راهي
زندان گرديد و پس از آزادي بار ديگر به فعاليت سياسي پرداخت و 2 بار دستگير و زنداني شد. مهرداد بهار در سال 1338 به انگلستان رفت و در دانشگاه لندن، نخستين فدراسيون دانشجويان مبارز عليه پهلوي را بنيان نهاد و به رهبري آن رسيد. در آن هنگام، حزب توده بر آن بود که چپ ها را از جبهه ملي جدا کند. بهار و برخي از اعضاي رهبري کنفدراسيون، از دستور رهبري حزب توده سرباز زدند که باعث اخراج او از حزب توده شد. وي از سال 1344 به کلي دست از سياست کشيد و به ايران مراجعت کرد و به پژوهش فرهنگ ايران باستان پرداخت. مهرداد بهار سال ها در دانشکده ادبيات دانشگاه تهران و چند دانشکده ديگر به تدريس پرداخت. اساطير ايران، رستم و سهراب، سخني چند درباره شاهنامه، ادبيات مانوي و تخت جمشيد و … از جمله آثار اوست. مهرداد بهار سرانجام در بيست و دوم آبان 1373 در 65 سالگي درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدابراهيم احمدي موسوي زنجاني در سال 1303ش (1343ق) در يکي از روستاهاي ابهر در استان زنجان به دنيا آمد و پس از طي دوران کودکي و نوجواني، به تحصيل علوم ديني روي آورد. وي در 18 سالگي به قم مهاجرت کرد و طي پنج سال برخي مقدمات و سطوح را فرا گرفت. آيت اللَّه احمدي پس از آن به نجف اشرف کوچيد و پس از فراگيري سطوح عاليه، در درس خارج حضرات آيات: ميرزا باقر زنجاني، سيد عبدالهادي شيرازي، سيد محسن حکيم، شيخ حسين حلي و سيد عبدالاعلي سبزواري
حاضر شد. وي در طي اين سال ها از آيات عظام: آقابزرگ تهراني، شيخ محمدحسين کاشف الغطاء، شيخ عبدالکريم زنجاني، سيد محمود شاهرودي، شيخ محمدکاظم شيرازي و شيخ عبدالحسين رشتي و اساتيد خود، اجازات متعدد روايي، اجتهاد و حسبيه دريافت کرد و به مدارج والاي علمي و اخلاقي دست يافت. آيت اللَّه احمدي زنجاني همچنين سفرهاي متعددي براي تبليغ دين به کويت، اردن، سوريه، لبنان، عراق و ترکيه نمود. وي سراسر عمر خود را به تحصيل، تدريس، تاليف و تبليغ دين گذراند و آثار فراواني از خود به يادگار گذاشت که تاريخ زنجان، فقه الشيعةُ الاماميه، فضائل اهل بيت و آثار المعاصي از آن جمله اند. اين عالم بزرگوار سرانجام در 22 آبان 1378ش برابر با 5 شعبان 1420 ق در 75 سالگي بدرود حيات گفت و در يکي از روستاهاي اطراف تاکستان، در جوار مزار پدرش به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با شروع جنگ جهاني اول، دولت هاي استعمارگر روسيه و انگلستان مي کوشيدند ايران را در جنگ بر ضد آلمان وارد کنند. از اين رو ارتش خود را به سوي ايران حرکت دادند. روس در شمال و انگليس در جنوب، نيروهاي خود را پياده کرد. پس از حرکت نيروهاي روسيه به طرف تهران، شماري از نمايندگان مجلس به نشانه اعتراض به تجاوز قواي بيگانه به کشور و ناديده گرفتن استقلال و تماميت ارضي ايران، به سمت قم حرکت کردند و عملاً مجلس سوم به پايان رسيد. با اين حال، به مدت چهار سال، مجلس تعطيل و مطبوعات توقيف شد. اين عده، بعداً کميته دفاع ملي را تأسيس کردند که آنان نيز کاري از
پيش نبردند. در اين ميان، احمد شاه نيز تصميم به تغيير پايتخت گرفت و طي تلگرافي به دولتين روس و انگليس اطلاع داد. خبر تصميم گيري احمدشاه براي خروج از تهران، سفراي روس وانگليس را به تکاپو واداشت تا شاه را از اين تصميم بازدارند. در نهايت احمدشاه را تهديد کردند که اگر از تهران خارج شود، پدرش را به جاي وي به سلطنت خواهند نشاند. احمدشاه که اوضاع را چنين ديد، به شرط انصراف روس ها از ورود به تهران، از رفتن به اصفهان خودداري کرد. در اين زمان حاکميت ايران نيز به علت بي لياقتي سران کشور، شديداً ضعيف شده بود.
شرح مناسبت:
حکيم ميرزا مهدي بن اسماعيل غروي اصفهاني در حدود سال 1264 ش (1303 ق) در اصفهان به دنيا آمد. وي پس از تحصيل در خدمت پدر، سيدمحمدباقر درچه اي، آخوند ملامحمد کاشاني و جهانگيرخان قشقايي، در دوازده سالگي به عتبات رفت و از محضر عالمان نامداري همچون حضرات آيات: سيداسماعيل صدر، آخوند خراساني، سيدمحمدکاظم يزدي و ميرزاي ناييني استفاده برد تا به مقام رفيع اجتهاد دست يافت. حکيم غروي اصفهاني همچنين هم دوره اي عارفان و عالماني همچون سيداحمد کربلايي، سيدعلي قاضي طباطبايي، شيخ محمد بهاري و سيدجمال الدين گلپايگاني بود و پس از سال ها مراقبت و سير و سلوک به درجه والايي در اخلاق و عرفان رسيد. وي با چند تن از علماي معاصر خود، اولين دوره درس ميرزاي ناييني را طي جلساتي طولاني مورد بحث و بررسي قرار دادند. در اين نشست ها، کليه مباني شيخ انصاري مورد پژوهش قرار گرفت. وي پس از مدتي اعتکاف در مسجد
سهله و مکاشفه اي که به او دست داد، جزوه هايي را که در حين اشتغال به فلسفه و عرفان نوشته بود در رود کوفه انداخت و مکتبي جديد در معارف ربوبي مبتني بر قرآن و احاديث پديد آورد که مکتب تفکيک نام گرفت و توسط چند تن از شاگردانش به کمال رسيد. او در اين مکتب معتقد بود که فلسفه اسلام را بايد از متن قرآن و سنت معصوم استخراج کرد. حکيم غروي اصفهاني در سال 1305 ش به مشهد رفت و تا پايان عمر به مدت بيست سال به تدريس و تاليف همت گماشت. وي در طول نزديک به سي سال، سه دوره به تدريس اصول پرداخت. نخست: مفصّل مطابق معمول بين فقها و اصوليين؛ دوم: بيان مباني و افکار خود؛ سوم: بيان قواعد مهم اصولي که براي استدلال احکام فقهي به آن احتياج مي شود.
دانشمنداني همچون سيدصدرالدين صدر، ميرزا هاشم قزويني، محمدکاظم دامغاني، ميرزامجتبي قزويني، محمدتقي شريعتي، شيخ حسنعلي مرواريد، حسنعلي راشد و ده ها عالم فرزانه ديگر از جمله شاگردان ايشان بودند. همچنين ابواب الهُدي، اعجاز قرآن و معارف قرآن از تأليفات اوست. ميرزامهدي اصفهاني سرانجام در 23 آبان 1325 ش برابر با نوزدهم ذي حجه 1365 ق در شصت و يک سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از پيروزي انقلاب اسلامي و برگزاري اولين انتخابات که منجر به تعيين نوع حکومت و تشکيل جمهوري اسلامي در ايران گرديد، بحث راجع به تعيين قانون اساسي نظام در محافل مختلف گسترش يافت. در اين مرحله با تيزبيني حضرت امام خميني(ره)، پيش نويس قانون اساسي که پايه نظام جمهوري اسلامي ايران را بر آموزه ها و ارزش هاي حيات بخش اسلام به ويژه عدالت اجتماعي و جامعه توحيدي قرار داده، نگارش يافت و با تاکيد آن حضرت، انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسي در 12 مرداد 1358 برگزار گرديد. اين مجلس در 28 مرداد 1358 فعاليت خود را آغاز کرد تا اين که پس از سه ماه تلاش و کوشش فوق العاده و کار پُر مسئووليت، تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران را به انجام رساند. اين قانون اساسي، در نهايت در دوازده فصل و يکصد و هفتاد و پنج اصل توسط خبرگان قانون اساسي مورد تصويب قرار گرفت. اين قانون سپس در يک همه پرسي در 12 آذر 1358 به تأييد مردم مسلمان ايران رسيد و بدين گونه، قانون اساسي تازه اي بر مبناي حقوق انساني و اصول اسلامي تدوين و فصلي تازه در برابر قوانين اساسي کشورهاي جهان گشوده شد. در سال 1368 بخش هايي از قانون اساسي پس از بازنگري در شوراي بازنگري قانون اساسي و برگزاري همه پرسي، به اجرا درآمد.
شرح مناسبت:
چند روز پس از تصرف سفارت آمريکا در تهران که به محلي براي جاسوسي تبديل شده بود و به دنبال تصميم دولت ايران براي خارج کردن ذخائر ارزي اش از بانک هاي آمريکايي، دولت ايالات متحده آمريکا در
واکنشي شديد بر ضد اين اقدام انقلابي دانشجويان مسلمان پيرو خط امام، ذخاير ارزي ايران را در همه بانک هاي خود در سراسر جهان مسدود کرد. با بسته شدن حساب هاي بانکي ايران، فشارهاي اقتصادي دولت آمريکا بر جمهوري اسلامي ايران، افزايش يافت. چند روز قبل از اين اقدام آمريکا، ايران نيز صادرات نفت خود را به آمريکا به دليل اقدامات خصمانه اين کشور، متوقف کرده بود. مسؤولان دولت ايران، مبلغ سپرده ها را در حدود 12 ميليارد دلار اعلام کرده و از آن زمان بارها با شکايت به مجامع بين المللي خواستار استرداد اين مبلغ شده اند ولي مطبوعات آمريکا اين مبلغ را پنج ميليارد دلار گزارش داده اند. با اين حال، آمريکا هميشه و در طول سال هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از باز پرداخت اين ثروت ملي ايران به صاحب آن طفره مي رود.
شرح مناسبت:
علامه سيدمحمدحسين طباطبايي در سال 1281 ش برابر با 1321 قمري در تبريز متولد گرديد و در 5 سالگي مادر و در 9 سالگي پدرش را از دست داد. در همان زمان علاوه بر فراگيري قرآن مجيد و کتاب هاي متداول روز و خوش نويسي، به تحصيل مقدمات عربي روي آورد و در 23 سالگي عازم نجف اشرف گرديد. علامه، طي يازده سال اقامت در نجف از محضر عالمان نامداري همچون ميرزاي ناييني، سيدابوالحسن اصفهاني، محمدحسين غروي اصفهاني و ميرزاعلي آقا قاضي طباطبايي استفاده هاي فراوان برد و مدارج علمي و کمالات اخلاقي را پيمود. وي پس از آن به مدت ده سال در تبريز اقامت گزيد و سپس در سال 1325 ش راهي شهر قم
شد. علامه از آن پس با درک نياز حوزه به تفسير وفلسفه، به تدريس اين دو پرداخت و در اين دو رشته مقام شامخي به دست آورد. علامه طباطبايي همزمان با تدريس، از تاليف آثار گرانبها و سودمند غفلت نورزيد و کتب متعددي را به رشته تحرير درآورد که اصول فلسفه و روش رئاليسم در 5 جلد، بدايةُ الحکمه، نهايةُ الحکمه، وحي يا شعور مرموز، علي(ع) و فلسفه الهي و حاشيه بر اسفار صدرالدين شيرازي و … از آن جمله اند. اما مهم ترين اثر علامه، تفسيرالميزان نام دارد، اين کتاب شريف که اصل آن به زبان عربي و در بيست جلد تاليف گرديده بارها از سوي ناشران داخلي و خارجي به زبان هاي عربي و فارسي چاپ و منتشر شده است. استاد شهيدمرتضي مطهري در مورد اين تفسير مي گويد: "کتاب تفسير الميزان، يکي از بهترين تفاسيري است که براي قرآن مجيد نوشته شده است و مي توان ادعا کرد بهترين تفسيري است که در ميان شيعه و سني از صدر اسلام تا امروز نوشته شده است.
" علاوه بر تاليفات متعددي که از علامه طباطبايي به يادگار مانده است، شاگردان فاضلي در حلقه درس ايشان مراتب کمال علمي را پيموده و منشاء خدمات فراواني شده اند. حضرات آيات و دانشمندان فرهيخته اي از قبيل شهيد مرتضي مطهري، شهيد سيد محمدحسيني بهشتي، امام موسي صدر، ناصر مکارم شيرازي، شهيد دکترمحمد مفتح، شهيد علي قدوسي، يحيي انصاري شيرازي، شهيد سيدمحمدعلي قاضي طباطبايي، سيدعبدالکريم موسوي اردبيلي، محمدتقي مصباح يزدي، ابراهيم اميني، حسين نوري همداني، حسن حسن زاده آملي، عبداللَّه جوادي آملي، سيدمهدي روحاني و ده ها عالم
فرزانه در طي سال ها حضور در محضر پرفيض استاد، خوشه چين خرمن معرفت علامه بوده اند. علامه سيدمحمدحسين طباطبايي سرانجام در صبح يکشنبه 24 آبان 1360 ش برابر با هجدهم محرم 1402 ق پس از يک هفته بيماري، دارفاني را در هشتاد سالگي وداع نموده و به ديار باقي شتافت. مزارش در کنار حرم حضرت معصومه(س) زيارتگاه عاشقان و شيفتگانش مي باشد. همزمان با يکصدمين سال تولد ايشان، همايش ملي ميزان حکمت در دي ماه 1381 در محل سالن همايش هاي بين المللي صدا و سيما برگزار شد و شخصيت علمي اين مفسر فرزانه، گرامي داشته شد.
شرح مناسبت:
عمليات چريکي ونامنظم فتح 3 در منطقه زاخو و دهوک در عمق 300 کيلومتري شمال عراق و با هدف انهدام مراکز اقتصادي و نظامي دشمن توسط نيروهاي سپاهي و مبارزان کُرد عراقي انجام گرفت. در اين عمليات که در دو مرحله صورت گرفت علاوه بر انهدام مقر لشکر 38 عراق و انهدام مراکز دولتي، سوخت، جايگاه هاي بنزين و انهدام تعدادي تانک و خودرو نظامي، بيش از 500 نفر از نيروهاي دشمن کشته و زخمي شدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا حسين هِبَةُاللهي مراغي در سال 1286 شمسي (1325ق) در مراغه در آذربايجان شرقي به دنيا آمد و پس از سپري ساختن طفوليت، در محضر والد دانشمندش به تحصيل مقدمات علوم ديني پرداخت. وي علاوه بر فراگيري سطوح متوسطه و عالي، برخي کتاب هاي رياضيات و نجوم را از محضر آيت اللَّه ميرزا حسين آقا مجتهد مراغي آموخت و چون علاقه شديد نسبت به تحصيل معارف در خود احساس مي نمود، تمام متون سطح را با دقت بسيار به پايان برد. آيت اللَّه هبةاللهي مراغي سپس در سال 1310 ش براي تکميل تحصيلات عاليه فقه و اصول، عازم حوزه علميه قم گشت و در دروس خارج آيات عظام: شيخ عبدالکريم حائري يزدي و سيد محمد حجت کوه کمره اي حاضر شد تا اين که با جديت و پشتکار بسيار و همت عالي، به مرتبه والاي اجتهاد دست يافت. ايشان در آن ايام به تشويق شهيد آيت اللَّه سيد محمدعلي قاضي طباطبايي در بحث فلسفه و حکمت امام خميني(ره) نيز حاضر شد و مباحث مهمي از حکمت الهي را از آن حکيم رباني فرا گرفت. آيت
اللَّه مراغي در اين مدت با بزرگاني همچون: شهيدان محمد صدوقي، سيد اسداللَّه مدني و سيدمحمدعلي قاضي طباطبايي (هر سه شهيد محراب) مباحثه مي کرد. ايشان پس از اقامت هشت ساله در قم و به دنبال ارتحال والد معظمش، در 33 سالگي به مراغه بازگشت و بيش از چهل سال از عمر خود را به امر تبليغ و ارشاد مردم، احياي شعائر الهي، تدريس و تربيت طلاب علوم اسلامي و تاليف کتب سودمند همت گماشت. آيت اللَّه هبة اللهي مراغي در تدريس و اداره امور علمي مدرسه محل تدريس، جديت و نشاط خاصي داشت و مقاطع مختلف را در طول روز، تدريس مي کرد.
وي علاوه بر علوم رسمي، در شعر و ادب نيز داراي ذوق و قريحه خاصي بود و در اشعارش، به هِبَتي تَخَلّص مي کرد. ايشان به دقت نظر، حافظه سرشار، همت والا، عفت نفس و مناعت طبع نيز معروف بود. از ايشان آثار متعددي بر جاي مانده که تفسير سوره حمد به زبان عربي، تلخيص مثنوي معنوي، ديوان اشعار و تقريرات درس آيت اللَّه حجت از آن جمله اند. اين عالم جليل سرانجام پس از يک دوره بيماري شانزده ساله و خانه نشيني، در 24 آبان 1376 ش برابر با 14 رجب 1418 ق در 90 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و پس از تشييعي با شکوه، در مراغه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
کتاب محصول تجربه هاي بشري و خلاقيت هاي ذهني و آموخته هاي دراز مدت انسان است. سهم کتاب در انتقال دانش ها، گاهي به مراتب بيشتر و فراتر از ديگر ابزار آموزشي است. پديد آوردن آثار
علمي و فرهنگ مکتوب از توصيه هاي مهم اولياي دين است و با کمک به گسترش دانش، به عنوان يک ميراث فرهنگي براي نسل هاي آينده، ماندگار مي شود. وقتي کتاب، حاصل انديشه ها و تجربه هاي اهل انديشه و معرفت باشد، کتابخانه نيز کانون همايش صاحب نظران وموزه پرطراوت و شاداب دانشمندان و صاحبان معارف خواهد بود. يکي از مشکلات و کاستي هاي جامعه ما، گريز از کتاب و پايين بودن سطح فرهنگ مطالعه است. از آن سو، دامنه علوم و موضوعات و کتاب ها گسترش يافته است و بايد فرصت و نيروي کتاب خوانان، به خواندن بهترين ها و لازم ترين ها اختصاص دهند. از اين رو، با نام گذاري امروز به نام روز کتاب و کتابخواني، اهميت اين موضوع بيشتر از قبل مطرح مي گردد تا به عنوان يک فرهنگ در جامعه نهادينه شود.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز کتاب و کتابخواني
متن:
امام علي عليه السلام: الکُتبُ بَساتينُ العُلَماءِ
ترجمه:
کتاب ها بوستان هاي دانشمندان اند
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 991.
زير عنوان:
روز کتاب و کتابخواني
متن:
امام علي عليه السلام: نِعمَ المُحَدِّثُ الکِتابُ
ترجمه:
چه سخن گوي خوبي است کتاب!
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 991.
زير عنوان:
روز کتاب و کتابخواني
متن:
امام علي عليه السلام: مَن تَسَلّي بِالکُتبُ لَم تَفُتهُ سَلوَةٌ
ترجمه:
کسي که با کتاب آرامش يابد، هيچ آرامشي را از دست نداده است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 8126.
زير عنوان:
روز کتاب و کتابخواني
متن:
امام صادق عليه السلام: يأتي عَلَي النّاسِ زَمانُ هَرجٍ لا يأنِسونَ فِيهِ إلاّ بِکُتُبِهِم
ترجمه:
روزگار پر آشوبي فرا مي رسد که در آن روز مردم جز با کتاب هاي خود انس نمي گيرند
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 52.
شرح مناسبت:
ستارخان معروف به سردار ملي در حدود سال
1245ش در قره باغ آذربايجان به دنيا آمد. ستارخان در ابتدا به صورت جواني عيارمنش زندگي مي کرد اما پس از آغاز نهضت مشروطه، در صف مجاهدان قرار گرفت و رشادت هاي فراواني از خود نشان داد. قتل برادر و ظلم و ستم ماموران حکومتي به او و خانواده اش از يک سو و بستر اجتماعي، سياسي و اقتصادي تبريزِ آن دوران از سوي ديگر سبب شد تا با آشکار شدن فعاليت هاي مشروطه خواهي، روحيه سرکش و معترض ستارخان به مشروطه خواهي تمايل پيدا کند. پس از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلي شاه قاجار، مجاهدان تبريز با اين عمل به شدت مخالفت کرده و در برابر دولت مرکزي قد علم کردند. در اين ميان، داستان هاي بسياري از رشادت ها و مجاهدت هاي ستارخان در اين دوران ذکر کرده اند. سرانجام قواي دولتي، تبريز را به محاصره درآورده و نبرد سختي روي داد. مرحله دوم درگيري، نبرد مشروطه خواهان و نيروهاي روس بود که به کمک قواي دولتي آمده بودند. در نهايت، پس از ماه ها محاصره، نيروهاي مهاجم، تبريز را تسخير کرده و از آن پس، مشروطه طلبان راهي تهران شده و آن جا را فتح کردند. با ورود ستارخان و مجاهدان تبريزي به تهران و استقرار دوباره مشروطه، مخالفان سردار ملي سعي مي کردند به هر نحو ممکن او را از گردونه خارج سازند. از اين رو، قصد خلع سلاح مجاهدان را داشتند که تبعيض دولت در خلع سلاح بختياري ها، باعث شد که اين امر صورت نگيرد. در اين ميان، تلاش ستارخان براي جلوگيري از وقوع تشنج بي نتيجه ماند
و سرانجام نيروهاي دولتي، مجاهدان را در پارک اتابک محاصره کردند.
جنگي ناخواسته درگرفت که کوشش سران مجاهدان براي ختم آن ناکام ماند و شمار بسياري از مجاهدان در جريان آن به خاک و خون کشيده شدند. بالاخره سردار هم تن به مقابله داد و هدف گلوله قرار گرفت و از ناحيه پا به شدت مجروح شد. پس از اين درگيري، ستارخان مدت ها خانه نشين شد و دولت مشروطه حتي با درخواست وي براي بازگشت به تبريز مخالفت کرد. سردار ملي سرانجام پس از دوره طولاني بيماري در بيست و پنجم آبان 1293 ش در چهل و هشت سالگي چشم از جهان فرو بست و در جوار حرم حضرت عبدالعظيم در ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در سال 1334، حسين علاء نخست وزير وقت پهلوي، تصميم گرفت تا ايران را به پيمان استعماري سنتو ملحق سازد. اين عمل بامخالفت فدائيان اسلام مواجه گرديد و آنان نيز ترور علاء را پي ريزي مي کنند. در 25 آبان به مناسبت درگذشت سيدمصطفي کاشاني، فرزند آيت اللَّه سيدابوالقاسم کاشاني رهبر مذهبي ملي شدن صنعت نفت، مراسمي در مسجد شاه تهران برگزار گرديد و در ساعت چهار بعداز ظهر، حسين علاء نخست وزير پهلوي وارد مسجد گرديد. در شبستان مسجد، به طرف او شليک شد ولي گلوله در لوله گير کرد و خارج نشد. در نتيجه، ضارب با اسلحه به شدت به سر علاء کوبيد که اين عمل، خونريزي مختصري در سر او ايجاد کرد. پس از دستگيري ضارب، معلوم شد که وي عضو جمعيت فدائيان اسلام مي باشد و مظفرعلي ذوالقدر نام دارد. او به دستور سيدمجتبي
نواب صفوي رهبر فدائيان اسلام به ترور نخست وزير مبادرت کرده بود. با اين حال، علاء زنده ماند و دو روز بعد جهت شرکت در افتتاحيه پيمان، راهي بغداد شد. اين ترور باعث شد که رژيم به فکر دستگيري اعضاي اين جمعيت افتاده و پس از محاکمه اعدام نمايد. با اعدام سران فدائيان اسلام در 27 دي 1334، پرونده ده سال فعاليت سياسي واجتماعي اين جنبش ديني نيز بسته شد.
شرح مناسبت:
محمدحسين بيوک رهي معيري در سال 1288 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات وارد خدمات دولتي شد و مشاغل متعددي يافت. او از اعضاي مؤثر و فعال انجمن ادبي حکيم نظامي، انجمن ادبي فرهنگستان و انجمن موسيقي ايران بود. او در ساخت تصنيفات خود از هنر شاعري و موسيقي بهره برده و آثار پرارزشي را در اين زمينه پديد آورده است. در مجموع، رهي، در شعر، طبعي توانا و ذوقي لطيف و پرورده داشت و از اين طريق، ترانه سرايي را در ايران اعتلاي بسيار بخشيد. رهي معيري يکي از مشهورترين غزل سرايان معاصر است که از شيوه سنتي شعر پيروي مي کرد و از جهات مختلف، تحت تاثير شاعراني همچون سعدي، حافظ، مولوي و صائب تبريزي بود. رهي در قطعات و مثنوي هايش، ابتکار و بدعت گذاري را در آفرينش مضمون، آشکار مي سازد و شايد از اين حيث، ارزش آنها از غزل هايش بيشتر باشد. همچنين تشبيهات نو و تعبيرات تازه در اشعار رهي فراوان است. گرايش طبع رهي، بيشتر به شعر عاشقانه است. در عين حال، وصف مظاهر جهان، شعر او را تسخير کرده است. اُنس
رهي با گل و انعکاس آن در اشعارش نشان از طبع زيباپسند او دارد. همچنين تنوع و رنگارنگي شعر او حاکي از ذوق لطيف و آفريننده اوست. مجموعه غزل هاي او به نام سايه عمر و تصنيفاتش با نام آزاده، منتشر شده است. رهي معيري سرانجام در بيست و پنجم آبان 1347ش در پنجاه و نه سالگي در گذشت و در مقبره ظهيرالاسلام در تهران به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
عمليات دفاعي رزمندگان اسلام در برابر نيروهاي متجاوز عراقي در حراست از شهر سوسنگرد، تنها به مدد دويست نفر از پاسداران، بسيجيان و شماري از اهالي شهر، با سلاح هاي سبک صورت گرفت. در اين عمليات، رزمندگان دلير ايراني، به فرماندهي شهيد دکتر مصطفي چمران، سرسختانه و شجاعانه در برابر هجوم تانک هاي دشمن و در زير گلوله باران توپخانه آنان مقاومت کردند، تا اين که شهر را از محاصره بعثي ها خارج نمودند. اين موفقيت بزرگ و تاريخي در حالي به دست آمد که مدافعان مسلمان شهر سوسنگرد، بسياري از ياران خود را از دست داده و سه روز متوالي بدون آب و غذا و مهمّات جنگي، مانده بودند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
علامه محمدتقي جعفري در سال 1304 ش (1344ق) در تبريز به دنيا آمد و پس از گذراندن دوران ابتدايي، براي ادامه تحصيل راهي تهران گرديد. ايشان سپس به نجف رفت و در مدت هفده سال اقامت در حوزه علميه نجف اشرف از محضر فقيهان، فيلسوفان و استادان نامداري همچون سيدابوالقاسم خويي، سيدمحسن حکيم، سيدعبدالهادي شيرازي، سيدمحمدهادي ميلاني، سيدمحمود شاهرودي و سيدجمال گلپايگاني کسب فيض کرد. علامه جعفري پس از مدتي به مقامات عالي علمي و معنوي نائل شد و از آن پس به تدريس علوم ديني و تأليف کتب پرداخت. ايشان در سال 1337 ش به ايران بازگشت و ضمن تدريس و تحقيق در حوزه هاي علميه مشهد و تهران، با دانشگاهيان ارتباط برقرار کرد و در دانشگاه ها به ايراد سخنراني و تبيين معارف اسلامي پرداخت. علامه جعفري ضمن شرکت در کنگره ها، همايش ها و کنفرانس هاي متعدد بين المللي، با بسياري از شخصيت هاي برجسته علمي جهان مکاتبه، مصاحبه و ارتباط علمي داشت. از ويژگي هاي مهم استاد جعفري اتصال ميان حوزه و دانشگاه و علوم جديد و قديم بود. وي از ضرورت هاي زمان و نيازهاي فکري و فرهنگي دنياي معاصر به خوبي آگاهي داشت و با توجه به همين نياز، آثاري از خود به جاي گذاشت که بسيار ارزشمند و گران بهاست. علامه جعفري با اشراف به فقه، فلسفه، هنر و زيبايي شناسي در اسلام و نيم قرن فعاليت علمي و پژوهشي، بيش از يکصد جلد کتاب و رساله تحرير نمود که شرح و تفسير نهج البلاغه در 27 جلد، کشف الابيات مثنوي
معنوي در 4 جلد و تفسير و نقد و تحليل مثنوي در 15 جلد و … از جمله آثار اين علامه بزرگوار است.
استاد محمدتقي جعفري، همچنين هفتاد جلسه بحث و گفتگو با شخصيت هاي متفکر بين المللي همچون برنارد آرتور، برتراند راسل، پروفسور عبدالسلام، روژه گارودي و پروفسور رُزِنتال داشته است. ايشان با التفات و علاقه ويژه اش نسبت به هنر و ادبيات، بيش از يکصد هزار بيت شعر فارسي و عربي و نيز بخش هايي از ادبيات غرب را در سينه محفوظ داشت. سخنراني ها، مقالات و کتاب هاي متعدد اين محقق فرزانه در زمينه زيبايي و هنر، هنوز يکي از مهم ترين منابع درباره هنر از ديدگاه فلسفه و حکمت اسلامي است. علامه محمدتقي جعفري سرانجام در 25 آبان 1377 ش برابر با شب مبعث سال 1419 ق در يکي از بيمارستان هاي لندن دار فاني را وداع گفت و بنا به وصيت معظم له، در مشهد مقدس به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد دکتر محمدهادي اميني نجفي فرزند عالم سترگ، علامه عبدالحسين اميني نجفي صاحب کتاب عظيم الغدير، در سال 1314 ش (1355ق) در شهر نجف اشرف، در بيت علم و تقوا و فضيلت به دنيا آمد. وي پس از تربيت در مکتب علمي و تحقيقي پدر بزرگوارش و فراگيري ادبيات و سطوح، به تاليف و تحقيق و پژوهش روي آورد و ده ها اثر مفيد را به سامان رسانيد. استاد اميني همزمان با تحصيل علوم ديني، به اخذ درجه دکترا از دانشگاه الازهر مصر در رشته ادبيات عرب نائل آمد و سپس به تدريس همت گماشت. ايشان در حدود سال 1350
ش در اثر فشار رژيم بعث حاکم بر عراق، مجبور به خروج از اين کشور و سکونت در تهران گرديد و تا پايان عمر در اين شهر اقامت گزيد. استاد اميني همچنين در مسير انقلاب اسلامي، فرزندش را نيز تقديم اسلام نمود. تاليفات اين محقق بزرگوار در حدود بيست اثر مي باشند که الشريف الرضِي، مُعجَم رجالِ الفِکر و الاَدَبِ في النجف در 3 جلد، اعلام نهج البلاغه و عترت در قرآن، از آن جمله اند. سرانجام اين پژوهشگر فرزانه، پس از 65 سال زندگي، در 25 آبان 1379 ش برابر با هجدهم شعبان 1421 ق چشم از جهان فرو بست و در بقعة العلماي باغ بهشت قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد ابراهيم پورداود در سال 1264 ش در شهرستان رشت به دنيا آمد. وي پس از آموختن دروس ابتدايي به تهران رفت و پس از فراگيري حکمت و طب قديم، براي ادامه تحصيل عازم بيروت و سپس فرانسه شد. استاد پور داود پس از اقامت کوتاهي که در ايران داشت، در آلمان مطالعات عميق خود را درباره آيين، زبان و فرهنگ ايران باستان آغاز کرد و کتاب اَوِستا را محور اصلي پژوهش خود قرار داد. وي همچنين براي تکميل مطالعات و پژوهش هاي ايران شناسي خود به هندوستان رفت و به تدريس در دانشگاه پرداخت. اين محقق برجسته در سال 1315 جهت تدريس در دانشکده ادبيات و حقوق دانشگاه تهران دعوت شد. از آن پس در ايران ماندگار گرديد. وي در سال 1317 به عضويت پيوسته فرهنگستان جهاني هنر و دانش درآمد و در سال 1346 به پاس خدمات انسان دوستانه اش،
از دربار واتيکان نشان علمي دريافت کرد. وي در نهايت پس از 27 سال تدريس مداوم، در سال 1342، با عنوان استاد ممتاز از دانشگاه بازنشسته شد. استاد پور داود سرانجام در سال 1347 در هشتاد و سه سالگي در گذشت. پورداود يکي از شايسته ترين و ارجمندترين فرزندان ايران زمين و نمونه کامل يک استاد در سطح جهاني بود که در شيرازه بندي کارنامه باستاني ايران رنج فراوان برد و آثاري عرضه کرد که فرهنگ ايران باستان، آناهيتا و هرمزنامه از آن جمله اند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هدف تشکيل مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، نجات مردم اين کشور از اختناق و استبداد رژيم بعثي عراق و تأسيس حکومتي بر اساس رأي و مشارکت همه مردم اعلام شده است. مجاهدان عراقي وابسته به مجلس اعلا در زمان جنگ همراه با نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران ضرباتي بر رژيم ديکتاتوري بعث وارد کردند و اين مجلس پس از جنگ نيز بزرگترين گروه اسلامي مخالف رژيم بغداد در عرصه هاي سياسي، فرهنگي و نظامي بوده است. راهبرد اصلي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، استفاده از نيروي مردم مسلمان و بدنه ارتش اين کشور براي قيام نهايي بر ضد نظام فاسد و استبدادي حاکم بر عراق بود. اين مجلس پس از فروپاشي رژيم صدام در فروردين 1382، فعاليت هاي خود را در داخل کشور عراق متمرکز نمود. و علي رغم شهادت آيت اللَّه سيدمحمد باقر حکيم، رهبر اين مجلس، اهداف اسلامي خود را دنبال مي کند.
شرح مناسبت:
سردار رشيد اسلام، شهيد مهدي زين الدين در سال 1338 ش در خرم آباد لرستان و در يک خانواده مذهبي به دنيا آمد. دوران تحصيلات متوسطه را که مصادف با تبعيد شهيد آيت اللَّه سيداسداللَّه مدني به خرم آباد بود در جوار پرفيض ايشان پشت سر گذاشت. علاقه متقابل آيت اللَّه مدني به مهدي زين الدين موجب شد که او بيشتر اوقات را در کنار آن عالم فرزانه سپري کند. مهدي در سال 1356 رتبه چهارم شرکت کنندگان کنکور سراسري از دانشگاه شيراز را اخذ نمود. خانواده شهيد زين الدين در اوايل انقلاب اسلامي به شهرستان قم مهاجرت کردند. شهيد زين الدين پس از انقلاب اسلامي فعاليت هاي
خود را از جهاد سازندگي شروع کرد و سپس به عضويت رسمي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي درآمد. وي در آزادسازي کردستان از سيطره ضدانقلاب، فعاليت هاي فراواني به عمل آورد و پس از شروع جنگ تحميلي مسؤوليت هاي مختلفي به عهده گرفته و تا زمان شهادتش، در عمليات هاي متعددي شرکت نمود، تا اينکه به سبب لياقت توصيف ناپذيرش مفتخر به فرماندهي لشکر 17 علي بن ابيطالب(ع) قم گرديد. سرانجام سردار مهدي زين الدين به همراه برادرش مجيد، در يکي از مناطق کردستان از سوي ضدانقلاب شربت شهادت نوشيدند و پس از تشييعي با شکوه در گلزار شهداي قم در کنار هم به خاک سپرده شدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ مرتضي آشتياني متخلص به شعله، فرزند ميرزا محمدحسن مجتهد آشتياني در سال 1243ش (1281ق) در بيت رفيع مرجعيت و اجتهاد، در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراگرفتن مقدمات و سطوح، و نيز پس از استفاده از محضر والد بزرگوارش، راهي نجف اشرف شد و از درس خارج استاداني همچون ميرزا حبيب اللَّه رشتي و آخوند ملامحمد کاظم خراساني بهره مند گرديد تا به مدارج عاليه اجتهاد و فقاهت رسيد. آيت اللَّه مرتضي آشتياني سپس به ايران مراجعت نمود و در تهران به تدريس و اقامه جماعت مشغول شد. او در نهضت تحريم تنباکو، در کنار پدرش براي پيشبرد اهداف نهضت فعاليت کرد و بعد از پدرش، در تهران مرجعيت روحاني يافت. آيت اللَّه مرتضي آشتياني در جريان انقلاب مشروطه نيز يکي از رهبران روحاني در تهران بود که به همين خاطر، عين الدوله، از رجال قاجار، او را از توليت مدرسه مروي بر
کنار نمود. ايشان همراه با ساير علماي تهران براي پيشبرد امر مشروطه به حرم حضرت عبدالعظيم مهاجرت کرد و تحصن گزيد. وي تا آخر کار، مشروطه خواه باقي ماند ولي پس از فتح تهران توسط مشروطه طلبان و قبل از کودتاي رضاخان در 1299ش، به مشهد کوچيد و وظايف ديني خود را دنبال کرد. آيت اللَّه آشتياني در جريان کشف حجاب، به همراه ديگر بزرگان شهر نامه اعتراض خود را به رضاخان پهلوي فرستادکه متعاقب آن، دستگيري علماي مشهد و قيام خونين مسجد گوهرشاد شکل گرفت. ايشان در کنار امور سياسي و اجتماعي، به لحاظ اخلاص به اهل بيت، زبانزد خاص و عام بود به طوري که تمام مواليد و وفيات اهل بيت را برپا نموده و با وجود کهولت سن از مردم پذيرايي و گاه خود مديحه خواني مي نمود.
ايشان داراي مکاشفات و رؤياهاي صادقه نيز بوده است. آيت اللَّه مرتضي آشتياني سرانجام در 27 آبان 1325ش برابر با 23 ذي حجه 1365ق در 82 سالگي دارفاني را وداع گفت و در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد. ميرزا محمود آشتياني، حکيم و فقيه معاصر و اسماعيل آشتياني، نقاش بزرگ، از فرزندان اويند.
شرح مناسبت:
استاد عباس فرات يزدي در سال 1273 ش در يزد به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي را در زادگاه خود فراگرفت. سپس براي آموختن فقه و اصول به اصفهان، خراسان و تهران رفت و تحصيلات خود را در مدرسه دارالفنون به پايان برد. فرات در سال 1298 ش که انجمن ادبي ايران تاسيس شد، سمت منشي انجمن را داشت. سپس در انجمن ادبي فرهنگستان عضو گرديد و چندي به
تدريس مشغول شد. فرات يزدي در سال 1325 به نشر قسمت هايي از اشعار خود همت گماشت. وي غزل سراي ماهري بود که اشعار فکاهي نيز مي سرود. ثمرات، نعمات، قطرات و ديوان شعر از جمله آثار اوست. استاد عباس فرات سرانجام در آبان 1347 ش در 74 سالگي درگذشت و در تهران به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
دو هفته پس از تسخير لانه جاسوسي آمريکا در تهران توسط دانشجويان پيرو خط امام، به امر امام خميني، گروگان هاي زن و سياه پوست آمريکايي، در 27 آبان 1358 آزاد شدند. حضرت امام خميني(ره) با اين اعتقاد که زنان و سياهپوستان آمريکايي، در اصل در رديف مستضعفان جامعه آمريکايي هستند و ناخواسته به چنين مأموريت هايي اعزام مي شوند، دستور آزادي آنان را صادر فرمودند. حضرت امام در پيام خود مورخ 26 آبان 1358، از دانشجويان خواستند اين افراد که جاسوسي آنان ثبت نشده باشد به وزارت امور خارجه تحويل دهند و فوراً از ايران خارج نمايند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ غلامحسين جعفري همداني از علماي شهير تهران، در سال 1285 ش (1324 ق) در يکي از روستاهاي توابع همدان به دنيا آمد. در سيزده سالگي براي يادگيري علوم ديني به همدان و پس از پنج سال به قم کوچيد و در 21 سالگي براي تکميل تحصيلات خود عازم نجف شد. آيت اللَّه جعفري در نجف در محضر آيات عظام: سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني، آقا ضياءالدين عراقي، شيخ محمدحسين اصفهاني و ميرزا ابوالحسن مشکيني زانوي ادب زد و از سرچشمه علم آنان، توشه ها برگرفت. وي همزمان به فراگيري فلسفه و حکمت پرداخت و بعدها به تدريس همت گماشت. آيت اللَّه جعفري همداني، در سال 1328 ش پس از اقامتي 22 ساله در نجف، به تهران آمد و به امامت جماعت، تدريس، وعظ و ارشاد مردم و دستگيري از نيازمندان مشغول شد. اين عالم مجاهد، در پيشبرد نهضت اسلامي، شرکتي فعال داشت و بارها به دليل سخنراني هاي ضد طاغوت، رنج زندان
و تبعيد را به جان خريد و از مبارزات خويش دمي نياسود. آيت اللَّه جعفري علاوه بر داشتن اجازه اجتهاد ازاستادانش نظير سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقاضياءالدين عراقي، تقريرات دروس آن بزرگواران را نيز به نگارش درآورده است که به يادگار مانده اند. سرانجام آن خدمتگذار راستين دين، پس از پشت سرگذاشتن يک بيماري طولاني در 27 آبان 1374 ش برابر با 23 جمادي الثاني 1416 ق در حدود 90 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در قبرستان شيخان قم، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با مرگ محمدشاه قاجار، ميرزا محمدتقي خان فراهاني معروف به اميرکبير، تلاش زيادي براي به سلطنت رساندن ناصرالدين شاه به عمل آورد ودر نهايت با تدبير او، کار سلطنت، سامان يافت. از آن پس و همزمان با آغاز پادشاهي ناصرالدين شاه، اميرکبير نيز به صدارت عظمي دست يافت و به رتق و فتق امور همت ورزيد. استقلال نظر و خدمات عمومي و به طور کلي، سياست داخلي و خارجي اميرکبير که در جهت منافع و مصالح کشور بود، در محيط دربار و اجتماع رجال و شاهزادگان و وابستگان و حقوق بگيران بيگانه، قابل قبول و مورد پسند نبود. اين افرادِ بانفوذ و قدرتمند که از اقدامات اميرکبير رنجيده بودند، براي متوقف کردن اميرکبير دست به هر کاري زدند ولي چون او را مستقيم و مستقل يافتند، اتهامات زيادي را به صورت شايعه به او وارد ساختند. ناصرالدين شاه در ابتدا به اين بدگويي ها توجهي نمي کرد. اما توطئه، گسترده بود و اصرار در ترساندن شاه، ادامه يافت. کم کم ناصرالدين شاه که
هنوز بيست سال هم نداشت به امير سوءظن پيدا نمود و او را در 28 آبان 20 (1230 محرم 1268ق، 19 نوامبر 1851 م) از صدارت عزل نمود. اما در اين ميان بدگويي ديگران تا آنجا ادامه يافت که شاه وحشت زده، با عزل امير از تمامي مقام ها، او را به کاشان تبعيد نمود. پس از مدتي فرمان قتل اميرکبير نيز صادر شد و سرانجام امير را در بيستم دي ماه 1230 ش (18 ربيع الاول 1268 ق، 10 ژانويه 1852 م) در حمام فين کاشان به قتل رساندند. اميرکبير مردي کاردان، باهوش، وطن دوست و باکفايت بود. در زمان صدارت خود خدمات شايسته و درخور تحسيني به ايران و ايرانيان نمود.
وي منافع ملت را برهمه چيز مقدم مي داشت و هيچ گاه در مقابل اجانب سر فرود نمي آورد. مهم ترين اقدامات فرهنگي وي را مي توان تأسيس دارالفنون تهران نام برد. نکته تأسف بار اين است که دارالفنون 13 روز پس از قتل اميرکبير افتتاح شد.
شرح مناسبت:
در سال 1356 ش که محمدرضا پهلوي، به اشاره آمريکا، فضاي باز سياسي جديد خود را اعلام کرد، جبهه ملي چهارم با پيشگامي شاپور بختيار در 28 آبان 1356، با عنوان اتحاد نيروهاي جبهه ملي ايران و همکاري سه حزب ايران، حزب ملت ايران و جبهه سوسياليست هاي نهضت ملي ظاهر شد. بختيار، سرکرده اين جبهه در اواخر عمر رژيم پهلوي براي نگهداشتن نظام طاغوت، به نخست وزيري دست يافت ولي با پيروزي انقلاب اسلامي و سرنگوني رژيم پهلوي، عمر اين جبهه نيز چندان دوام نياورد و مدتي بعد، از هم پاشيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استادعلامه حاج شيخ محمدجواد شرّي در حدود سال 1291 ش (1330 ق) در شهر صور در لبنان به دنيا آمد. پس از پشت سر گذاشتن دوران کودکي و نوجواني، به حوزه علميه نجف شتافت و درمحضر بزرگاني همچون حضرات آيات: سيدابوالحسن اصفهاني، محمدحسين غروي اصفهاني، ميرزاي ناييني، آقاضياءالدين عراقي وابوالحسن مشکيني، به مدارج بالاي علمي دست يافت. سپس به لبنان بازگشت و مورد علاقه علامه کبير، سيدشرف الدين عاملي قرار گرفت. محمدجواد شرّي پس از چندي براي نشر و گسترش معارف اسلام و ترويج مذهب اهل بيت (ع) راهي آمريکا شد و در شهر ديترويت در ايالت شيکاگو به سرپرستي و هدايت شيعيان و تاليف و تصنيف و خدمات مذهبي و سخنراني پرداخت واين کار بيش از چهل سال به طول انجاميد. او نخستين کسي بود که نداي تشيع را در آمريکا به گوش همگان رسانيد و عزاداري امام حسين را در آن کشور رايج ساخت. علامه شرّي در حمايت از انقلاب اسلامي ايران در آمريکا نقش بسزايي داشت و سخنان وي در جريان تسخير لانه جاسوسي خطاب به کارتر در حمايت از ايران بسيار مشهور است. اين دانشمند فرزانه همچنين سالها به برنامه هفتگي اسلامي راديو آمريکا؛ ايجاد وحدت و روح همياري مشترک در ميان اعراب، آفريقايي ها و لبناني هاي ساکن غرب؛ تلاش در جهت لغو تعصبات مذهبي و تاسيس بيمارستان کودکان همت گماشت و خدمات درخوري را به انجام رساند. وي همچنين در سخنراني ها و تاليفات خود به زبان انگليسي، سبب ترويج دين و گرايش بسياري از مسيحيان به اسلام در آن ناحيه گرديد.
از
تاليفات او که به زبان هاي عربي، فارسي و انگليسي منتشر شده اند مي توان اين موارد را نام برد: اميرالمؤمنين(ع) اسوه وحدت، شيعه و تهمت هاي ناروا، الخلافة في الدستور الاسلامي (انگليسي) و … سرانجام آن دانشمند خدمتگزار و مروّج صديق مذهب جعفري پس از عمري نزديک به 82 سال، در اواخر آبان 1373 سر به تيره تراب سپرد و به ديار باقي شتافت.
شرح مناسبت:
سيدجمال الدين واعظ همداني معروف به سيدجمال اصفهاني در حدود سال 1242 ش (1279 ق) در همدان به دنيا آمد. در بيست سالگي براي تحصيل رهسپار اصفهان شد ولي پس از مدتي که در خود علاقه به منبر و وعظ يافت به اين مسير گام نهاد و به سرعت ترقي نمود. سيد جمال سالياني در اصفهان حضور داشت و سپس ساکن تهران گرديد. وي در جريان نهضت مشروطه از اطرافيان سيدعبداللَّه بهبهاني و سيدمحمد طباطبايي به شمار مي رفت و در انتقاد از دستگاه جور و ستم ورزي هاي حاکمان، داد سخن مي کرد. سيدجمال، يکي از رهبران مشروطه ايران محسوب مي شود که نزديک به بيست سال، در شهرهاي اصفهان، مشهد، شيراز و تهران وعظ مي نمود و در روشنگري مردم مي کوشيد. به اين دليل محمدعلي شاه دستور بازداشت او را صادر کرد. وي پس از به توپ بستن مجلس قصد عزيمت به عتبات عاليات داشت که در راه شناسايي و دستگير شد و پس از چند ماه زندان رفتن، در بيست و نهم آبان 1287 ش برابر با 25 شوال 1326ق در 45 سالگي در زندان بروجرد به قتل رسيد. سيد در فن خطابه بسيار توانا
و حاذق بود به طوري که او را از نظر فصاحت و نفوذ کلام و قدرت بيان، يکي از بزرگترين خطباي مشروطه ايران دانسته اند. موعظه او، سياسي و ساده و همه فهم بود و از بيان مطالب خود ابايي نداشت. مقبره وي در کنار شهر بروجرد واقع است و مردم به زيارت آن مي روند. سيدمحمدعلي جمالزاده، نويسنده شهير معاصر ايراني مقيم اروپا، فرزند ارشد اوست.
شرح مناسبت:
حسن پيرنيا در سال 1251 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از آنکه تحصيلات خود را در فرانسه و روسيه به اتمام رساند، در سفر اول مظفرالدين شاه به اروپا، مترجم روسي شاه بود. وي در سال 1281 ش به سمت وزير مختار ايران در روسيه منصوب شد و در هنگام مشروطيت، مامور تدوين نظامنامه مجلس گرديد. پيرنيا پس از قتل اتابک اعظم، در کابينه مشيرالسلطنه به وزارت عدليه رسيد و پس از مدتي لقب مشيرالدوله گرفت. پس از فتح تهران و تشکيل دولت جديد، وي به وزارت عدليه دست يافت و از آن به بعد در کابينه هاي متوالي، وزارات متعدد گرفت. پيرنيا در 1293 به نخست وزيري رسيد و اتفاقاتي نظير قيام شيخ محمد خياباني و غائله آذربايجان، آغاز نهضت جنگل و آغاز گردنکشي هاي رضاخان پهلوي براي به دست گيري قدرت، از جمله رويدادهاي نوبت هاي ديگر نخست وزيري اوست. حسن پيرنيا علاوه بر اينکه در ادوار دوم،سوم، چهارم، پنجم وششم نماينده مردم تهران در مجلس شوراي ملي بود، همچنين چهار مرتبه نخست وزير و بيست و چهار بار وزير بوده است. وي در ده سال آخر عمر خود، غالباً به کارهاي
فرهنگي و علمي اشتغال داشت و آثاري همچون ايران باستان، نگاشت. مشيرالدوله در زمينه امور قضايي کشور پس از مشروطه نقش مهمي داشت و بيشتر قوانيني که پس از مشروطه ملاک کار قرار گرفت توسط او تهيه شد. همچنين وي سازمان دادگستري را پي ريزي کرد و علاوه بر تشکيل ديوان کشور و دادسراها، قانون محاکمات حقوقي و جزايي را به تصويب رساند. مشيرالدوله سرانجام در 29 آبان 1314 در 63 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کنفرانس کشورهاي عضو پيمان بغداد با شرکت نخست وزيران ايران، ترکيه، عراق، پاکستان و انگلستان و با حضور وزير امورخارجه آمريکا در بغداد به رياست نوري سعيد، نخست وزير عراق برگزار شد. در اين کنفرانس، پيمان سنتو منعقد شد که اين پيمان در اصل به منظور جلوگيري از نشر کمونيسم به کشورهاي مجاور شوروي بود. چند روز قبل از اين که حسين علاء نخست وزير ايران براي شرکت در نخستين اجلاس پيمان بغداد عازم عراق شود، مورد سوء قصد يکي از اعضاي سازمان فدائيان اسلام با نام مظفر ذوالقدر قرار گرفته و از ناحيه سر مجروح شده بود. اما به رغم اين سوء قصد، علاء مسافرت خود را انجام داد و در کنفرانس بغداد شرکت نمود. اين سوء قصد، نارضايتي افکار عمومي ايران را از شرکت در اين دسته بندي نظامي به نفع غرب، نشان مي داد. سرانجام پس از پيروزي انقلاب اسلامي، ايران از عضويت اين پيمان استعماري خارج شد و سنتو عملاً منحل گرديد.
شرح مناسبت:
عمليات متوسط نصر 8 با رمز يا محمدبن عبداللَّه(ص) از تاريخ 29 آبان 1366 در منطقه عمومي ماووت، با هدف تصرف و تامين ارتفاعات مهم منطقه، در وسعت تقريبي 25 کيلومتر مربع آغاز شد و تا 5 آذر به طول انجاميد. نتايج عمليات متوسط نصر 8: تلفات نيروي انساني دشمن: 200 نفر اسير، 2000 نفر کشته و زخمي. ساير نتايج: فتح بخشي ديگر از منطقه عمومي ماووت از جمله ارتفاع مهم و استراتژيک گرده رش. تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 13 دستگاه انهدامي و 5 دستگاه اغتنامي، خودرو نظامي: 20 دستگاه انهدامي، 20 دستگاه اغتنامي، مهندسي:
5 دستگاه انهدامي، 1 دستگاه اغتنامي.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دولت، درزمان صدارت احمد قوام السلطنه لايحه اي تنظيم کرد که بر اساس آن، امتياز استفاده از نفت شمال ايران به شرکت معروف آمريکايي با نام "استاندارد اويل" واگذار مي شد. بر اساس توافق بين دولت و مجلس، اين لايحه به طور محرمانه به تصويب رسيد تا شوروي و انگليس در آن مداخله نکنند. علت واگذاري امتياز نفت شمال گذشته از منافع مالي، براي ايجاد توازن در سياست خارجي بود و دولت ايران ميل داشت کشور سومي نيز در ايران دست به فعاليت هاي اقتصادي بزند. دو روز پس از تصويب اين لايحه، سر و صداي دولت شوروي بلند شد و طي يادداشت هايي به وزرات خارجه ايران، اعتراض شديداللَّحن خود را که در حقيقت، حکم اولتيماتوم داشت، تسليم کرد. متعاقب اعتراض دولت شوروي، دولت انگلستان نيز يادداشتي تسليم دولت ايران نموده و به اين امر اعتراض کرد. شوروي ضمن اعتراض خود، خواهان اجراي معاهده سابق نفت خود با ايران شد ولي از آنجا که اين امر، خلاف قانون اساسي صورت گرفته بود، نمايندگان مجلس شوراي ملي در برابر اعتراض شوروي و انگليس ايستادند و به اولتيماتوم آنها توجهي نکردند.
شرح مناسبت:
عبدالحسين فرمانفرما ملقب به نصرت الدوله، سالار لشکر و فرمانفرما، برادرزاده محمدشاه قاجار و پسرعموي ناصرالدين در حدود سال 1232ش (1273ق) در تهران به دنيا آمد و پس از پايان دروس دارالفنون به خدمت نظام درآمد. وي در مقام نظامي ترقي نمود به طوري که در سفر ناصرالدين شاه به اروپا، رياست گارد حفاظت از شاه را بر عهده گرفت و پس از بازگشت از اروپا، با لقب فرمانفرما، به حکمراني کرمان و
بلوچستان منصوب شد. فرمانفرما از آن پس بارها در مقام هاي گوناگون جابجا شد تا اينکه در دولتي کوتاه، صدارت يافت، ولي پس از کودتاي اسفند 1299، در زمره رجالي بود که به بند و زنجير گرفتار آمد و در تمام دوران حکومت سه ماهه سيدضياءالدين طباطبايي، در زندان به سر برد. پس از کنار رفتن سيدضياء و آزادي فرمانفرما، کاري به وي واگذار نشد و فقط در مراسم و جشن هاي دربار شرکت مي کرد. فرمانفرما، علي رغم نزديکي زيادي که به رضاخان داشت، در زمان حکومت او، داراي پست دولتي نگرديد و به عنوان رجل سياسي که چهل سال در اين عرصه فعاليت داشت، مطرح بود. فرمانفرما جمعاً ده بار استاندار و حاکم ولايت هاي گوناگون، نه بار وزير و دو بار رييس دولت شد. وي مردي پرکار و مستبد بود، درکارها، بيشتر حيله را به کار مي بست و در هنگام ضرورت، چاپلوسي مي نمود. در سياست خارجي معتقد به همکاري با انگليس ها بود و مطامع آنان را دنبال مي کرد. زندگاني فرمانفرماي شبيه يک وزارتخانه کوچک بود. به علت املاک وسيعي که در تهران و شهرستان ها تدارک ديده بود، مباشريني از طرف وي، آنها را اداره مي کردند و او در سال هاي آخر عمر، به اين کارها مشغول بود.
او براي نگاه داشتن ثروت هنگفت خود، با توجه به تغييرات زمان، منعطف مي شد چنانکه پس از تغيير رژيم استبداد به مشروطه و بعد از تزلزل قاجار و استقرار پهلوي، به اين خوي انعطاف پذير، متوسل مي گرديد. فرمانفرما سرانجام در سي ام آبان 1318 ش در 86 سالگي
در گذشت و در شهر ري مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
محمدحسين جليلي کرمانشاهي، متخلص به بيدار، فرزند آيت اللَّه هادي کرمانشاهي، رئيس حوزه علميه کرمانشاه، در سال 1298ش در آن شهر به دنيا آمد. ابتدا چند سالي به تحصيل علوم جديد اشتغال داشت و سپس نزد پدر و علامه حيدر قلي سردار کابلي و آزاد همداني به تحصيل علوم مذهبي - اسلامي پرداخت و اديبات عرب، حديث، فلسفه و فقه را فرا گرفت. او براي تکميل مطالعات خود در 1318 به تهران آمد و ليسانس معقول و منقول گرفت. جليلي کرمانشاهي سپس به زادگاه خود بازگشت و به تدريس ادبيات در دبيرستان ها اشتغال ورزيد. جليلي از شاعران توانا و پرمايه بود و در شعر، سبک اساتيد کهن را پيروي مي کرد. وي غزل را به خوبي مي سرود و شعرش دلنشين و از لطف خاصي برخوردار است. از وي آثاري بر جاي مانده اند که کرمانشاهان باستان، تاريخ سلسله سلجوقي و ابکارالافکار و … از آن جمله اند. محمدحسين جليلي کرمانشاهي سرانجام در اواخر آبان 1358 در 60 سالگي بدرود حيات گفت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پليس جنوب در ابتدا براي تامين منافع انگلستان در جنوب ايران به وجود آمده بود. اما با روي کار آمدن رضاخان به وزارت جنگ و تقويت نيروهاي نظامي ايران، دولت انگليس ديگر نيازي به اين تشکيلات پرهزينه نمي ديد. از اين رو در اوايل شهريور 1300ش، بخشي از نيروهاي پليس جنوب مستقر در اصفهان با 1500 نيرو منحل شد و پس از مدتي، نيروي متحدالشکل قزاق ها به وجود آمد. انحلال پليس جنوب فوايدي براي انگلستان داشت. نخست آن که مانع بهانه
جويي روس ها بود که به تازگي شمال ايران را تخليه کرده بودند و نسبت به حضور انگلستان در ايران حساسيت نشان مي دادند. دوم اين که مخالفت هاي داخلي که از حضور نيروهاي بيگانه در کشور ايجاد مي شد، از ميان مي رفت و در هر صورت انگلستان از تحمل مخارج آن رهايي مي يافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا حبيب اللَّه عسکري اشتهاردي در حدود سال 1271 ش (1310 ق) در اشتهارد به دنيا آمد و دروس مقدمات را در زادگاه خود سپري کرد. وي سپس براي ادامه تحصيل راهي نجف شد و پس از اتمام سطوح، از درس خارج دو استاد بزرگ حوزه نجف: سيد ابوالحسن اصفهاني و شيخ الشريعه اصفهاني بهره اي وافر برد. آيت اللَّه اشتهاردي در سي سالگي، پس از اخذ اجازات اجتهاد، بنا به خواست آيت اللَّه سيد ابوالحسن اصفهاني، راهي حوزه سامرا گرديد و به تدريس سطوح عالي و درس خارج مشغول شد به طوري که در سامرا به عنوان يکي از مدرسان عالي مقام حوزه شهرت يافت. وي بيش از سي سال در اين حوزه به درس و بحث اشتغال داشت و شاگردان برجسته اي نظير حضرات آيات: سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، سيد علي شاهرودي، سيد عبدالرضا شهرستاني و علامه سيد مرتضي عسکري و … پرورش داد. اين عالم وارسته، علي رغم داشتن مقام علمي والا و امکان جهت عزيمت به نجف و به دست گرفتن موقعيت مرجعيت، در سامرا باقي ماند و به اين حوزه، رونق بخشيد. آيت اللَّه اشتهاردي در سال هاي آخر حيات تصميم گرفت تا ساکن قم شود، هرچند که در اين
ميان به اشتهارد نيز مسافرت مي کرد. سرانجام اين عالم بزرگوار پس از مدتي سکونت در قم و پس از مدتي بيماري، در اول آذر 1332 ش برابر با 24 ربيع الثاني 1373 ق در 62 سالگي دار فاني را وداع گفت وپس از تشييع با شکوه و حضور علمايي نظير آيات عظام: سيدحسين بروجردي و سيدمحمدرضا گلپايگاني و امام خميني(ره) و اقامه نماز توسط آيت اللَّه بروجردي، در قبرستان شيخان قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در آستانه ماه قيام، ماه شهادت و ماه حماسه خون بر شمشير، رهبر انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني(ره)، ضربه نهايي را بر پيکر در حال فرو ريختن رژيم وارد آوردند. امام، حلول ماه محرم را که به نسل ها در طول تاريخ، راه پيروزي بر سر نيزه آموخته است، سرآغاز پيروزي بر جنود ابليس و محو کلمه باطل شمردند و عموم ملت ايران را به قيام يکپارچه و با تمام قدرت براي ادامه و گسترش مخالفت با شاه و به زير کشيدن او از سلطه خطرناکش دعوت نمود. امام دراين خطاب به علما و وعاظ فرمودند از شمشير الهي محرم حداکثر استفاده را نمايند تا باقي مانده اين درخت ستمکاري و خيانت را قطع کنند. در اين پيام، هدف مقدس انقلاب اسلامي، صريحاً اعلام گرديد و امام خميني(ره) خطاب به همه اقشار ملت ايران فرمود: "همه به سوي برچيده شدن سلسله ستمگر پهلوي و برقراري جمهوري اسلامي مبتني بر احکام مترقي اسلام به پيش، که پيروزي از آنِ ملتِ بپا خاسته است" حضرت امام در اين پيام متذکر شدند که: "با حلول ماه محرم، ماه حماسه و شجاعت
و فداکاري آغاز شد. ماهي که خون بر شمشير پيروز شد. خطباي محترم و گويندگان عزيز، بيش از پيش به تکليف الهي خود که افشاگري جرايم رژيم است عمل فرمايند. آواي انقلاب بزرگ ايران در کشورهاي اسلامي و ديگر کشورها، طنين انداز و افتخارساز است" پيام مهم و کوبنده امام خميني(ره) که در حقيقت دستورالعمل اقدام بعدي مردم بود به سرعت در تمام ايران منتشر شد و به اطلاع مردم رسيد. اين پيام، نتايج مهمي به وجود آورد و در نتيجه، پيکر محتضر رژيم را خاموش ساخت.
شرح مناسبت:
عمليات نصر 9 در اول آذر سال 1366 با رمز مبارک يا مولاي متقيان در منطقه عملياتي حاج عمران توسط رزمندگان نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران با هدف آزادسازي دامنه جنوبي ارتفاعاتِ معروف به تپه شهدا به اجرا درآمد. دشمن به خاطر کوهستاني بودن منطقه نتوانست از امکانات زرهي خود استفاده کند و ناچار با به جاي گذاشتن بيش از چهار هزار کشته و زخمي و يکصد اسير، به عقب رانده شد. پس از اين عمليات، موقعيت رزمندگان با دفع پاتک هاي دشمن تثبيت گرديد و با حضور بر ارتفاعات منطقه، بر قسمت وسيعي از خاک عراق مسلط گشتند. در ادامه اين عمليات، با سرکوب تحرکات بعدي دشمن و تحميل ضربات مجدد به آن ها، تعداد ديگري از نيروهاي دشمن به اسارت درآمدند و قدرت پاتک از دشمن سلب گرديد. بدين ترتيب، تپه شهدا نيز از وجود دشمن بعث پاکسازي شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
انتشار عکس موسيونوژ بلژيکي مدير کل گمرک ايران با لباس روحانيت شيعه در مجلس لهو و لعب، خشم مردم متدين و علما را برانگيخت. در اين ميان، کوبنده ترين و مؤثرترين اعتراض از جانب سيد عبداللَّه بهبهاني، عالم بزرگ تهران، مشاهده شد. مظفرالدين شاه در پي اعتراضات سهمناک بهبهاني، نامه اي به او نوشت و به برآوردن خواسته هاي وي تعهد سپرد. اما با آرام شدن مردم و فروکش کردن هيجان هاي نخستين، اقدامي از سوي شاه قاجار در اين باره صورت نگرفت و اين بار، بهبهاني مصمم شد تا به همراهي ديگر علما، نهضت را شوري تازه ببخشد. براين اساس، مقصود خود را با علماي نامدار و بزرگ تهران در ميان گذاشت که در اين ميان تنها سيد محمد طباطبايي اظهار داشت که به خاطر مشروطه، حاضر است بهبهاني را همراهي کند. آيت اللَّه بهبهاني نيز همکاري طباطبايي را مغتنم شمرد و دوم آذر 1284ش به منزل طباطبايي رفت و پس از مذاکره، هم پيمان و متّفق شدند که در مبارزه عليه استبداد و ظلم حکومت تا رسيدن به هدف اصلي يعني مشروطه، از ياري يکديگر باز نايستند. اين نشست که به پيمان "سيدين سندَين" معروف شد، در تاريخ مشروطيت اهميتي بس بزرگ يافت تا جايي که رشد نهضت مشروطه خواهي را به آن دو بزرگوار دانسته اند. بهبهاني شخصيتي بي باک، شجاع و سرسخت بود و طباطبايي، عالمي متقي، پاک دامن، آگاه به علوم زمان و اوضاع سياسي جهان. در واقع، دو ويژگي ممتازي که هر رهبر براي پيروزي نهضت بدان نيازمند است، يعني سازش ناپذيري
و درايت، به وسيله اتحاد بهبهاني و طباطبايي حاصل شد و پيروزي هاي بعدي را ممکن ساخت تا به مشروطه دست يافت.
شرح مناسبت:
پس از تجاوز ارتش روس به ايران در جريان جنگ جهاني اول و پيشروي تا نواحي اطراف تهران و انحلال مجلس شوراي ملي، طبق هماهنگي به عمل آمده با احمد شاه قاجار، قرار بر اين شد که شاه به طرف اصفهان حرکت کند و پايتخت به آن شهر منتقل شود. اما پس از مذاکرات بسيار با نمايندگان روس و انگليس نظر احمدشاه تغيير کرد و به اطلاع دربار رسيد که قواي روس به پايتخت حمله نخواهند کرد. در اين حال، عده اي از نمايندگان مجلس، روحانيان بلند پايه و تجار تهران، پايتخت را به قصد قم ترک کردند و در قم، کميته دفاع ملي را تاسيس نمودند. در اين حال فرمان جهاد عليه روس از طرف علما صادر شد و هيئتي مامور تدارک اسلحه گرديد. در همين ايام، قواي جنگي روسيه، شهر ساوه را تصرف کرده، به سمت قم پيشروي کردند. اعضاي کميته دفاع ملي که قواي مهاجم را در پيش روي خود ديدند، به سرعت رهسپار اصفهان شدند و پس از چند روز توقف، به سمت کرمانشاه حرکت کردند. قواي روسيه نيز پس ازتصرف ساوه، شهرهاي قم و کاشان را اشغال کردند و براي مقابله با کميته راهي کرمانشاه شدند. اين کميته در کرمانشاه، دولت موقتي تشکيل داد و به جنگ روس ها رفت. پس از چندين درگيري بين قواي روس و انگليس با کميته دفاع ملي، اين کميته مجبور شد جاي خود را تغيير دهد و مدتي در قصر شيرين
و موصل در عراق اقامت نموده، سرانجام به استانبول رفتند. اين کميته و دولت موقت در ارديبهشت سال بعد با نامي ديگر اعلام موجوديت کرد، اما سرانجام پس از پايان جنگ منحل شد.
شرح مناسبت:
غلامحسين درويش معروف به درويش خان، در سال 1251 ش در تهران به دنيا آمد. وي در يازده سالگي به دسته موزيک مدرسه دارالفنون وارد شد و جزء نوازندگان دسته مخصوص گرديد. درويش خان چند مسافرت به انگلستان و روسيه براي پر کردن صفحه گرامافون انجام داد. او داراي طبعي لطيف و ذوقي سرشار بود. درويش، به سبب آشنايي با موزيک نظامي، در نوازندگي، تکنيکي خاص و بديع داشت و با ابتکارات خود، موسيقي ايراني را تا حدي از حالت يکنواختي خارج ساخت. او همچنين تصنيف ها و کنسرت هايي نيز براي کمک به مستمندان و آسيب ديدگان ترتيب مي داد. درويش خان در موسيقي سنتي ايران تحولي ايجاد نمود. ضمن اينکه پيش درآمد را از نوآوري هاي وي در موسيقي مي دانند. درويش خان سرانجام در 2 آذر سال 1305ش در حالي که عازم منزلش بود، بر اثر تصادف با اتومبيل در 54 سالگي درگذشت و در تهران مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
روز دوم آذر 1357، در مشهد تظاهرات آرامي از طرف مردم به وقوع پيوست و تظاهرکنندگان وارد صحن حرم امام رضا(ع) شدند. ناگهان نظاميان رژيم، مردم را به گلوله بستند و عده اي از مردم مبارز جان خود را از دست دادند. گلوله باران بارگاه مقدس حضرت ثامن الحجج(ع) خشم مردم را چندين برابر کرد و عکس العمل علما را به بار آورد. حضرت امام خميني(ره) طي پيامي متذکر شدند: دولت ياغي نظامي، به امر شاه، تر و خشک را به آتش کشيده و يکي از بزرگ ترين ضربه هاي اين جنايتکار به اسلام، به مسلسل بستن بارگاه قدس علي بن موسي
الرضا صلوات اللَّه عليه است. پس از آن، امام، روز پنجم آذر را عزاي عمومي اعلام نمودند. متعاقب پيام امام، ساير آيات عظام و مراجع تقليد نيز پيام هايي در محکوم کردن عمليات نظاميان در مشهد فرستادند و روز عزاي ملي را تاييد و بر آن تأکيد نمودند.
شرح مناسبت:
در حالي که کمتر از چهار ماه از وقوع جمعه خونبار مکه در نهم مرداد 1366 ش (6 ذي حجه 1407ق) مي گذشت، کنگره جهاني بررسي قداست و امنيت حرم امن الهي با حضور بيش از دويست تن از علما و متفکران اسلامي از سي و شش کشور جهان و تعدادي از شخصيت هاي علمي و سياسي کشورمان درتهران برگزار شد. در اين کنگره، موضوعاتي از قبيل قداست و امنيت حرم از ديدگاه قرآن و فقه اسلامي و قوانين و عرف بين المللي؛ رابطه متقابل حج و حرمتِ حرم، انقلاب اسلامي و حج در سال هاي گذشته و وظيفه امت اسلامي در حفظ و تقدس حرمت حرم، مورد بحث و بررسي قرار گرفت. همچنين در اين کنگره، علاوه براعضاي شرکت کننده، تعدادي از سازمان ها و احزاب اسلامي خارج از کشور نيز با ارسال تلگراف و پيام هايي، ضمن محکوم کردن کشتار زايران بيت اللَّه الحرام، از برگزاري اين کنگره حمايت و استقبال نمودند.
شرح مناسبت:
استاد مهدي خالدي، موسيقي دان با سابقه و معاصر ايراني، در سال 1298 ش در تهران به دنيا آمد. وي از کودکي به نواختن ويولن علاقمند بود، از اين رو موسيقي را نزد استادان برجسته اين هنر در تهران آموخت و از بدو تاسيس راديو، همکاري خود را با آن آغاز کرد. هوش و استعداد استاد خالدي در يادگيري اين هنر آن چنان زياد بود که در مدتي کوتاه، نواختن تمام رديف هاي موسيقي را فرا گرفت. وي يکي از مبتکران و آهنگسازان دوره جديد در موسيقي ايران بود و شيوه هاي نويي را در نواختن ويولون ابداع کرد
که اکنون توسط نوازندگان و اهل فن، اجرا مي شود. استاد خالقي سرانجام در دوم آذر 1369 در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
استاد دکتر محمدحسن لطفي تبريزي، مترجم آثار فلسفي و محقق بنام آثار افلاطون، در سال 1298 ش در تبريز به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دروس ابتدايي و متوسطه راهي تهران شد و پس از اخذ ليسانسِ حقوق از دانشگاه تهران، مدرک دکتراي خود را از آلمان گرفت و از سال 1329 تا پيروزي انقلاب اسلامي به وکالت پرداخت. دکتر لطفي تبريزي پس از آن، عمر خود را وقف خواندن و نوشتن و ترجمه آثار فلسفي نمود و با تسلطي که به زبان هاي آلماني، انگليسي و فرانسوي داشت، در زمره بهترين مترجمان آثار فلسفي قرار گرفت. وي در طي مدت نزديک به چهل سال ترجمه آثار کلاسيک و متون اصلي فلسفه، آثار متعددي به وجود آورد که زندگي و آثار افلاطون، دوره آثار افلاطون، فرهنگ رنسانس و خاطرات سقراط از آن جمله اند. سرانجام استاد لطفي تبريزي در حالي که عمري را به خدمات ارزشمند علمي سپري کرده بود در دوم آذر 1378 ش در هشتاد سالگي بدرود حيات گفت و دربهشت زهرا آرميد.
شرح مناسبت:
پس از صدور فرمان مشروطيت و تشکيل مجلس شوراي ملي و ازدياد قدرت روحانيت، از طرف مظفرالدين شاه قاجار، فرماني مبني بر تاسيس و انتشار روزنامه اي به نام مجلس صادر شد. در اين ميان صريحاً امر داده شده بود که دولت حق سانسور مندرجات روزنامه را ندارد. اين روزنامه يکي از روزنامه هاي معتبر و پرمطلب دوران مشروطيت به شمار مي رود. روزنامه مجلس که به صورت خبري، سياسي و اجتماعي، در هشت صفحه با چاپ سربي، هفته اي چهار شماره منتشر مي شد، علاوه بر
درج اخبار داخلي و خارجي، کليه مذاکرات مجلس شوراي ملي ايران را منعکس مي کرد. سردبيري اين روزنامه برعهده اديب الممالک فراهاني از ادبا، شعرا و نويسندگان مشهور آن زمان بود.
شرح مناسبت:
در زماني که سالياني از تبعيد حضرت امام خميني(ره) به نجف اشرف مي گذشت و اختناق حاکم بر کشور اجازه فعاليتي عليه رژيم پهلوي را به کسي نمي داد، آيت اللَّه دکتر محمد مفتح از روحانيان شاخص و مبارز پيرو امام، علاوه بر فعاليت هاي پراکنده در مجامع مذهبي و علمي، امامت مسجد جاويد تهران را برعهده گرفت. وي اين مکان را به صورت محلي براي تجمع و تشکُّل نيروهاي مسلمان و مبارز تبديل کرد و آن را به سنگري ديگر در راه دفاع از ارزش هاي اسلامي و انقلابي قرار داد. دراين زمان، شهيد مفتح يک هسته مقاومت را متشکل نمود و مبارزان سرشناسي از قبيل آيت اللَّه شهيد مرتضي مطهري و دکتر باهنر و … را براي سخنراني به مسجد جاويد دعوت مي کرد. در اين مسجد، جوانان مذهبي و نسل تحصيلکرده دانشگاهي، علاوه بر استفاده از محضر سخنرانان، از کتابخانه مجهز و پر بار آن و نيز کلاس هاي گوناگون که در رشته هاي تفسير قرآن، نهج البلاغه، اصول عقايد، اقتصاد اسلامي، تاريخ اديان و جامعه شناسي و … بهره مي بردند. حضور شورانگيز و پرنشاط نسل جوان، سخنراني هاي روشنگرانه انقلابيون، فعاليت هاي وسيع ضد رژيم و انتشار اعلاميه هاي گوناگون از اين مکان، بر رژيم طاغوت گران آمد و باعث شد تا سرانجام در سوم آذر 1353 ش، پس از سخنراني آيت اللَّه خامنه اي در آن، مسجد
جاويد با هجوم مزدوران ساواک تعطيل گردد و امام جماعت آن، آيت اللَّه شهيد مفتح، دستگير و زنداني شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد مهدي روحاني در سال 1303ش (1343ق) در بيت علم و تقوا و فضيلت در شهر مقدس قم به دنيا آمد. ايشان پس از دوران کودکي و نوجواني، در اوج استبداد رضا شاهي که کيان حوزه هاي علميه در خطر بود و کمتر کسي به علوم ديني رغبت مي کرد، به فراگيري دانش ديني روي آورد و در محضر پدر دانشمندش، مقدمات را فرا گرفت. آيت اللَّه روحاني در 19 سالگي جهت ادامه تحصيل علوم ديني راهي نجف گرديد و در طي حدود هشت سال، بخش عمده سطوح عاليه را فرا گرفت. ايشان سپس در قم به درس حضرات آيات عظام: سيدحسين بروجردي، سيدمحمد محقق داماد، سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سيد محمدتقي خوانساري و علامه طباطبايي حضور يافت و مدارج علمي را پيمود. آيت اللَّه روحاني از آن پس به تدريس سطوح عاليه و خارج فقه و اصول همت گماشت و بيش از پنجاه سال به مباحثه فقه و حديث و تفسير با ديگر استادان، مشغول بود. معظمٌ له، در کنار مطالعات رايج حوزه هاي علميه، به تحقيق در تفسير، حديث، تاريخ، کلام و مذاهب اسلامي پرداخت و يکي از صاحبنظران برجسته علوم اسلامي در حوزه علميه قم به شمار مي رفت. وي سالياني قبل از آغاز نهضت اسلامي به رهبري امام خميني(ره)، به همراه دوستان قديمي و هم فکر خويش، شالوده تأسيس جامعه مدرسين حوزه علميه قم را فراهم آورد و بعدها در تشکيلات ضدرژيم پهلوي به فعاليت پرداخت. در طول ساليان نهضت اسلامي ضد رژيم، ايشان نقش حساس و بنيادين خود را در
اين راستا ايفا کرد و در گسترش پيام مرجعيت و روحانيت در گوشه و کنار کشور شرکت مستقيم داشت که نام روحاني در تمام اعلاميه هاي ضدرژيم و از جمله اعلاميه تاريخي خلع شاه از سلطنت ديده مي شود.
ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي در جهت تقويت و حمايت از نظام، از هيچ کوششي فروگذار نکرد و سه بار به عنوان نماينده مردم قم و اراک در مجلس خبرگان حضور داشت. همچنين از اين فقيه وارسته آثاري بر جاي مانده که تاريخ فِرق و مذاهب اسلامي در 2 جلد، تفسير سوره فجر و احاديث اهل البيت عن طريق اهل السنة از آن جمله اند. سرانجام اين يار وفادار امام و انقلاب در سوم آذر 1379ش برابر با 26 شعبان 1421 ق در 76 سالگي به ديدار معبود شتافت و در کنار دوست ديرين خويش، آيت اللَّه احمدي ميانِجي در حرم حضرت معصومه(س)، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به دنبال تاسيس بانک شاهنشاهي ايران توسط انگليسي ها، روس ها نيز کوشيدند امتياز تاسيس بانک را به دست آورند. آنان پس از کسب امتياز تاسيس بانک استقراضي درصدد برآمدند ساختماني براي انجام امور بانکي بنا کنند. از اين رو، زمين موقوفه و متروکه اي جنب يک امامزاده و مدرسه را که گورستاني نيز در آن قرار داشت و به تازگي، دولت از دفن مردگان در آن جلوگيري مي کرد، براي اين کار مناسب ديدند. روس ها در اثناي کار، استخوان ها و اجساد تازه مردگان را کشف کردند ولي با بي اعتنايي آنها را در چاهي ريختند. به دنبال آن، يکي از روحانيان در حين سخنراني در
ماه مبارک رمضان، مردم را به بازداشتن کار ساخت بانک تحريک کرد تا اين که در ادامه اين شورش، کارکنان امامزاده و طلاب علوم ديني به همراه مردم به ساختمان يورش برده و بناي نيمه ساز آن را با خاک يکسان نمودند. حادثه انهدام بانک روس، پس از واقعه مربوط به موسيو نوژ بلژيکي و اهانت او به روحانيان شيعه و نيز تنبيه تجار تهران به دست حاکم شهر، از تحولات مهمي بود که سرانجام به رويداد مشروطيت در ايران انجاميد.
شرح مناسبت:
حکيم و فيلسوف عالي قدر، شيخ محمدهادي فرزانه معروف به حکيم فرزانه، در سال 1263ش (1302ق) در شهرضاي اصفهان به دنيا آمد. وي مقدمات علوم اسلامي و معارف ديني را در زادگاه خود سپري کرد و سپس براي تکميل تحصيلات خويش، راهي اصفهان گرديد. حکيم فرزانه در اصفهان در محضر استادان بزرگي همچون حضرات آيات: سيد محمدباقر دُرچه اي، ملاعبدالکريم گزي و ميرزا نصراللَّه حکيم و … حاضر شد و پس از سالياني در شمار حکما و علماي زمان قرار گرفت. ايشان از ميان رشته هاي گوناگون علمي، بيشتر به حکمت و فلسفه تمايل داشت و در راه کسب معلومات در اين زمينه، زحمات فراواني را بر خود هموار نمود به طوري که در اواخر عمر، او را در زمره حکماي بزرگ قلمداد مي کردند. حکيم فرزانه از آن پس در زادگاه خود، شهرضا، به تدريس حکمت و فلسفه پرداخت و شاگردان فرهيخته اي تربيت نمود. زندگي ايشان در کمال سادگي و قناعت بود و زر و زيور دنيا، او را نفريفت. مرغ جان اين فيلسوف فاضل سرانجام در چهارم آذر 1344ش برابر
با اول شعبان 1385ق در 81 سالگي از قفس تن رهايي يافت و پيکرش، رخ در نقاب خاک پوشيد.
شرح مناسبت:
جبار باغچه بان در سال 1264 ش در قفقاز به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات، در يک مدرسه در ايروان به تدريس مشغول شد. تدريس او، باعث شکفتن استعدادهاي نهفته اش گرديد و پس از مدتي با تجارب فراوان و برنامه هاي خوب به ايران آمد و در سال 1303 شمسي اولين کودکستان ايراني را به نام "باغچه اطفال" در تبريز تأسيس کرد. در همان سال سه کودک ناشنوا نيز در اين مدرسه ثبت نام کردند و اين آغازي بود براي تلاش باغچه بان تا بتواند سخن گفتن را به اين کودکان بياموزد. او براي تعليم خواندن و نوشتن براي کودکان و نوسوادان، روش تعليم الفبا را که امروزه در سراسر کشور رايج است به وجود آورد. او همچنين اولين مدرسه کودکان ناشنوا را در سال 1312 در تهران تأسيس کرد. جبار باغچه بان براي هموار کردن راه زبان آموزي کودکان ناشنوا راهي را انتخاب کرد که در سراسر جهان با نام الفباي گوياي باغچه بان به عنوان مترقي ترين روش شناخته شده است. باتلاش اين مبتکر پرتلاش بود که ناشنوايان کشور نيز توانستند با دنياي اطراف خود و انسان هاي ديگر تماس برقرار کنند. همچنين اختراع تلفني براي استفاده کر و لال ها و تاسيس مکتب نسوان براي آموزش دختران نيز از ديگر ابتکارات اوست.وي همچنين در سال 1322 جمعيت حمايت از کودکان کرولال را تأسيس کرد و کتاب هايي از قبيل اسرار تعليم و تربيت، الفباي آسان، برنامه کار آموزگار، زندگاني
کودکان و رباعيات باغچه بان را به نگارش درآورد. سرانجام وي در 4 آذر سال 1345ش در 81 سالگي در تهران دار فاني را وداع گفت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمدغروي کاشاني در سال 1274ش (1313ق) در کاشان به دنيا آمد و دروس مقدماتي را در زادگاهش سپري کرد. وي سپس راهي اصفهان شد و از محضر استاداني همچون حکيم جهانگير خان قشقايي و آخوند ملامحمد کاشاني بهره برد. آيت اللَّه غروي سپس براي تکميل تحصيلات خود به شهر نجف اشرف رفت و در آن حوزه بزرگ علمي، نزد استادان نامداري همچون ميرزاي ناييني، سيدابوالحسن اصفهاني و آقاضياءالدين عراقي به مدارج بالاي علمي و اجتهاد دست يافت. اين عالم مجاهد در جريان مبارزات ملي شدن نفت درکنار آيت اللَّه کاشاني قرار گرفت و فعاليت هاي مفيد و موثري به انجام رساند. آيت اللَّه غروي همچنين علاوه بر تدريس و تربيت شاگردان، در نهضت اسلامي بر ضدطاغوت نيز حضور يافت و براي نابودي رژيم فاسد و استبدادي شاه و استقرار نظام اسلامي، مبارزه نمود. اين فقيه جليل سرانجام در پنجم آذر 1357ش در 83 سالگي در تهران درگذشت. مراسم تشييع جنازه وي، صحنه درگيري مردم با نيروهاي نظامي شاهنشاهي گرديد که در اثر آن، سه نفر به شهادت رسيده و چند نفر ديگر مجروح شدند. در نهايت پيکر پاک اين عالم رباني پس از تشييع در تهران و کاشان در مقبره فيض کاشاني در کاشان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا احمد سرايي در سال 1290ش (1329ق) در قريه سراي تبريز در خانواده اي متدين به دنيا آمد و مقدمات علوم را از 14 سالگي از علماي تبريز فرا گرفت. سپس به قم رفت و در حلقه درس حضرات آيات سيد شهاب الدين مرعشي نجفي و ميرزا جوادآقا ملکي تبريزي، به
تقويت بنيه علمي خويش همت گماشت. ميرزا احمد سرايي از آن پس راهي نجف گرديد و از محضر عالمان نامداري همچون سيد عبدالهادي شيرازي، سيد محسن حکيم، سيدمحمود شاهرودي و ميرزا باقر زنجاني بهره ها برد تا به مدارج عاليه علمي و اجتهاد دست يافت. اين فقيه بزرگوار از آن پس به وطن بازگشت و به تدريس و ترويج دين و تبليغ احکام پرداخت. ايشان علاوه بر اهتمام در ساخت بناهاي عام المنفعه، به بحث، مناظره و مجادله حسنه با منحرفين اعتقادي، مسافرت به ممالک مختلف اسلامي براي تبليغ و ارشاد و تربيت مبلغ و طلاب علوم ديني مشغول بود. اين عالم رباني سرانجام در چهارم آذر 1360ش برابر با 27 محرم 1402ق در هفتاد سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيداحمد فقيه امامي اصفهاني در سال 1312ش در اصفهان به دنيا آمد. وي پس از اتمام مقدمات در زادگاه خود راهي قم شد و از حضرات آيات سيد محمد باقر سلطاني طباطبايي، سيد حسين بروجردي، امام خميني(ره) و علامه طباطبايي بهره جست. آيت اللَّه امامي سپس در اصفهان به تدريس روي آورد و سالياني طولاني به پرورش طلاب علوم ديني همت گماشت. از جمله خدمات ايشان تأسيس کتابخانه عظيم الزهرا(س) در اصفهان با بيش از 60 هزار جلد کتاب مي باشد. همچنين آيات معجزه آساي قرآن، بشر و رسالت او، چرا جمهوري اسلامي و روش رهبران انقلابي ما، از جمله تاليفات ايشان است. اين عالم رباني سرانجام در 4 آذر 1372ش در 60 سالگي دارفاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
محمدعلي فروغي در سال 1254 شمسي به دنيا آمد و پس از مرگ پدر به "ذکاءالملک" ملقب گرديد. جد اعلاي اين خانواده از يهوديان بغداد بود که براي تجارت به ايران آمد و در اصفهان سکني گرفت و مسلمان شد. پدر فروغي از معاريف فرهنگي زمان خود به شمار مي رفت که تحت تأثير ميرزا ملکم خان از پيشکسوتان ترويج فرهنگ غربي و فراماسونري در ايران به شمار مي رود. محمدعلي فروغي مشوّق احمدشاه قاجار براي استعفا بود و در به قدرت رسيدن رضاخان و تأسيس سلسله پهلوي، نقشي اساسي ايفا کرد. او نخستين رييس الوزراي رضاخان بود که شانزده سال بعد نيز براي اولين بار تاج پادشاهي را بر سر محمدرضا پهلوي نهاد. فروغي معتمدترين شخصيت سياسي ايران از نظر
دربار لندن جهت پيشبرد سياست هاي استعماري بريتانيا در ايران محسوب مي شد. او در تمام مراحل سياست هاي ضداسلامي خود و رضاخان، مورد حمايت مستقيم انگليس قرار داشت. فروغي همچنين در چندين دوره مجلس شوراي ملي به نمايندگي برگزيده شد و يک بار به رياست آن رسيد. پس از فرار رضاخان، ذکاءُالملک، عامل مهمي در کنترل اوضاع داخلي و روي کار آوردن و تثبيت محمدرضا بود و توانست با وعده هاي توخالي، مردم را فريب دهد. فروغي پنج بار وزير امور خارجه، چهاربار وزير دارايي، سه بار وزير دادگستري، چهار بار وزير جنگ، يک بار وزير اقتصاد، يک بار کفيل نخست وزير، يک بار رييس مجلس شوراي ملي و سه بار نخست وزير شد. محمدعلي فروغي سرانجام در 5 آذر 1321 ش، در 67 سالگي، هنگامي که وزير دربار محمدرضا پهلوي بود، بر اثر سکته قلبي درگذشت. فروغي داراي دو چهره متضاد است. يکي سياستمدار و ديگر دانشمند، اديب و فيلسوف.
وي علاوه بر اينکه آثار متعددي را پديد آورده است ولي در بعد سياسي، از افراد ذي نفوذ و مؤثر در تثبيت سلطنت استبداي پهلوي اول و دوم به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
به دنبال پيروزي انقلاب، دست غارتگران استعمارگر از ايران قطع شد و منافع آنان به خطر افتاد. آنان از آن پس براي حفظ منافع خود به فکر مقابله با انقلاب افتاده و عليه آن توطئه کردند. يکي از خطراتي که انقلاب نوپاي اسلامي را تهديد مي کرد، حمله نظامي بود. بنابراين حضرت امام خميني(ره) در پنجم آذرماه سال 1358 فرمان تشکيل بسيج مستضعفين را صادر کردند و همگان را به تشکيل
ارتش بيست ميليوني فرا خواندند. اين نهاد مردمي با داشتن نيروهاي با ايمان، فداکار و پرتلاش که از متن جامعه برخاسته اند، در تمام صحنه هاي انقلاب اسلامي به ويژه در طول 8 سال دفاع مقدس ملت ايران، نقشي تعيين کننده داشته است. در طول هشت سال دفاع مقدس، بسيج آن چنان درخشيد که دشمنان اعتراف کردند قدرتي که در بسيج نهفته است، توان مقابله با ارتش هاي کلاسيک جهان را دارد. بسيج، وظيفه جذب، آموزش و سازمان دهي نيروهاي مردمي و اعزام آنها به جبهه هاي نبرد را برعهده داشت و توانست با سامان دادن به نيروهاي مؤمن و ارزشي، ارتشي مردمي را پي ريزي کند. بسيج، اکنون نيز در عرصه هاي اجتماعي، فرهنگي و نظامي ايران اسلامي، با همان شور و نشاط اوليه، حضوري فعال دارد.
شرح مناسبت:
استاد سيدحسن ميرخاني معروف به سراج الکُتّاب فرزند سيد مرتضي حسيني برغائي در سال 1291 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي، هنر خطاطي را نزد پدر و استادان برجسته خطاطي ايران فرا گرفت. او در مدتي بسيار کوتاه، در خوشنويسي به درجه استادي رسيد و سپس به تدريس پرداخت. استاد ميرخاني در نوشتن تمام انواع خط از قبيل نسخ، ثلث، تعليق و شکسته و به ويژه خط نستعليق، مهارتي بسيار داشت و در سرودن شعر نيز توانا بود. اين استاد بزرگ خوشنويسي، بيش از شصت جلد کتاب با خط خوش نوشت که خوشنويسي کليات سعدي و ديوان حافظ و نيز ديوان اشعارش از آن جمله است. ايشان هم چنين در تأسيس انجمن خوشنويسي ايران نقش مهمي ايفا کرد. استاد سيد
حسن ميرخاني سرانجام در پنجم آذر 1369ش در 78 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
در ششم آذر 1322ش، کنفرانس سران سه کشور متفق در جنگ جهاني دوم، در حالي در تهران آغاز به کار کردکه ايران به اشغال نظامي اين سه کشور درآمده بود. کنفرانس تهران، پس از ورود آمريکا به جنگ جهاني دوم و گشوده شدن جبهه هاي جديد عليه ارتش آلمان، برپا شد. در اين کنفرانس، روزولت رييس جمهور آمريکا، چرچيل نخست وزير انگلستان و استالين رهبر شوروي، درباره شيوه هاي مبارزه با ارتش آلمان و کمک به جبهه هاي جنگ با اين کشور، با يکديگر تبادل نظر کردند. در پايان کنفرانس تهران که چهار روز به طول انجاميد، اعلاميه مشترکي توسط سه کشور صادر شد که در آن به انهدام نيروهاي نظامي آلمان و چگونگي انجام عمليات در جبهه هاي جنگ اشاره شده بود. همچنين توافق شد که پس از پايان جنگ جهاني دوم، نيروهاي متفقين، خاک ايران را ترک کنند.
شرح مناسبت:
در اعتراض به تصميم دولت بعث عراق مبني بر اعدام پنج نفر از روحانيون مبارز شيعه، حوزه هاي علميه قم و مشهد تعطيل شد. همچنين در اين روز، حضرات آيات: سيدشهاب الدين مرعشي نجفي، سيدمحمدرضاگلپايگاني و ديگر مراجع تقليد قم و آيت اللَّه ميلاني در مشهد، درس هاي خود را تعطيل کردند. مدتي قبل، رژيم بعثي عراق به رياست حسن البکر، يکصد و پنجاه نفر از روحانيون مبارز و طلاب علوم اسلامي عراق را دستگير و پس از آن پنج نفر از آنان را به اعدام محکوم کرد.
شرح مناسبت:
استاد محمدصديق مفتي زاده متخلص به محزون فرزند ملاعبداللَّه دشه اي، مفتي کردستان در سال 1300 ش در قريه دشه از توابع اورامان کردستان به دنيا آمد و در کودکي پدر و مادرش را از دست داد. او در کودکي به فراگيري علوم اسلامي پرداخت و سرانجام از برادرش اجازه نامه خود را اخذ کرد. اين اجازه پس از امتحان او توسط هيئت علمي و ديني اوقاف سليمانيه عراق و شوراي عالي وزارت آموزش و پرورش تهران مورد تأييد قرار گرفت. مفتي زاده سپس وارد دانشگاه تهران شد و موفق به اخذ دکتراي الهيات و معارف اسلامي گرديد. او علاوه بر تدريس زبان کُردي در دانشگاه تهران، سردبيري روزنامه کردستان و نويسندگي برنامه راديو کردي تهران، به تحقيق و پژوهش نيز مشغول بود. چگونه بخوانيم و بنويسيم، در اجتماع چگونه زندگي کنيم، راه خداشناسي، هفت بند و … از آثار اوست. محمدصديق مفتي زاده به لهجه اورامي و سوراني شعر مي گفت و مقداري هم به فارسي شعر گفته است. درگذشت وي به سبب ابتلا
به سرطان ريه در ششم آذر 1363 ش، در 63 سالگي در تهران روي داد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دکتر سيد صادق گوهرين در سال 1293 ش به دنيا آمد. در اوان نوجواني در مدرسه هاي علميه، به روش سنتي به تحصيل صرف و نحو عربي پرداخت. سپس وارد دوره هاي ابتدايي و متوسطه گرديد و در رشته هاي ادبيات فارسي و فلسفه از دانشسراي عالي ليسانس گرفت. وي از آن پس، ضمن تدريس در دبيرستان ها، در دوره دکتراي ادبيات فارسي به ادامه تحصيل پرداخت و در مقطع دکترا، کتاب "فرهنگ لغات و تعبيرات مثنوي" در 9 جلد را به عنوان پايان نامه به نگارش درآورد. استاد گوهرين در اين رساله که شايد مهم ترين و مفصل ترين اثر او به حساب آيد، به ترتيب الفبا، لغات، اصطلاحات، تعبيرات عرفاني، مَجازات، اصطلاحات نجومي، طبي، قرآني و حديثي و … را که در مثنوي معنوي مولوي آمده اند شرح کرده و هر ترکيب را در محل دقيق آن بيان داشته است. وي بيشتر ايام عمر خود را صرف تدريس دروس ادبي و عرفان و نيز تربيت دانشجويان اين دو مقوله معرفتي کرد و شاگردان فراواني پرورش داد. برخي ديگر آثار او از اين قرارند: پير جنگي، داستان بهرام گور، شرح اصطلاحات تصوف و شيخ صنعان. سرانجام مرغ جان اين وارسته مرد عرصه عرفان وادب، پس از عمري تکاپو در 6 آذر 1374ش در 81 سالگي از قفس تن به درآمد و به سوي هستي مطلق پرواز کرد.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام محمدعلي شرقي در سال 1303ش (1343ق) در يکي از روستاهاي اطراف مراغه به دنيا آمد. وي پس از طي دروس مقدمات در تبريز، راهي قم شد و با تکميل سطوح، به درس خارج
حضرات آيات: سيدمحمد حجت کوه کمره اي و سيدحسين بروجردي راه يافت و بهره هاي فراوانِ فقهي و اصولي برد. ايشان پس از رحلت آيت اللَّه بروجردي به اروميه رفت و به خدمات ديني اشتغال ورزيد. با پيروزي انقلاب اسلامي، حجت الاسلام شرقي به امامت جمعه شهرستان مراغه انتخاب شد و مدت 17 سال در اين سنگر مشغول خدمت بود. ايشان در خرداد 1377 به امامت جمعه مامقان برگزيده شد و تا زمان وفات در اين سمت فعاليت کرد. حجت الاسلام شرقي در طول اين ساليان علاوه بر تدريس، به تاليف کتب نيز اهتمام ورزيد که قاموس نهج البلاغه در 4 جلد، قيام حق در 7 جلد و اصول وافي در 2 جلد از آن جمله اند. اين عالم بزرگوار سرانجام در ششم آذر 1377ش برابر با هشتم شعبان 1419ق در 74 سالگي بدرود حيات گفت و در گلشن زهراي مراغه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه عبدالکريم خوييني زنجاني در سال 1253 ش (1291 ق) در خويين از توابع زنجان به دنيا آمد و از سنين کودکي پا به مکتب گذاشت. سپس براي تکميل تحصيلات خود به قزوين و نجف رفت و در محضر استادان نامداري همچون علامه سيد محمد کاظم يزدي، شيخ الشريعه اصفهاني، آخوند ملامحمدکاظم خراساني و ميرزا محمدتقي شيرازي به مدارج والاي علمي دست يافت. وي پس از سالياني اقامت در نجف، در سال 1287 ش به زنجان عزيمت کرد و به ترويج دين و رسيدگي به امور مسلمانان و تربيت شاگردان علوم ديني مشغول شد. اين عالم وارسته در اواخر عمر و پس از حدود چهل سال اقامت در
زنجان، در سال 1326 ش به قم هجرت کرد و به تدريس درس خارج پرداخت. از آيت اللَّه خوييني تاليفاتي بر جاي مانده که حاشيه عروةُ الوثقي و شرح کفايه در 2 جلد و کتاب فوايد، از آن جمله اند. سرانجام آن عالم پرهيزگار در هفتم آذر 1330 ش برابر با 28 صفر 1371 ق در 77 سالگي به رحمت ايزدي پيوست و در قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در روز 6 آذر 1359ش نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران با همکاري نيروي هوايي ارتش، به پايانه هاي البکر و الاُميه که از بزرگترين مراکز صدور نفت خليج فارس و شاهرگ حيات اقتصادي عراق به حساب مي آمدند، حمله برد و دو سوم آنها را منهدم ساخت. دشمن بعثي براي جبران اين شکست، در 7 آذر 59 با اعزام تعدادي نيرو، سعي در بازپس گيري پايانه ها کرد و نبرد سختي درگرفت. سرانجام پس از ساعت ها جنگ نابرابر و بي امان، در حالي که دلاورمردان نيروي دريايي، آخرين گلوله هاي خود را به سوي دشمن نشانه مي رفتند، ناوچه پيکان پس از غرق کردن چندين فروند ناوچه دشمن مورد اصابت چند موشک قرار گرفت و با پرسنل شجاع خود در شمال خليج فارس در دل آب هاي گرم و نيلگون آن جاي گرفت.
شرح مناسبت:
جهانگير سرتيپ پور در سال 1282 ش در رشت به دنيا آمد. در جواني به نهضت جنگل پيوست. او هنگام اشغال آذربايجان به وسيله فرقه دموکرات آذربايجان، نهضت مقاومت گيلان را تشکيل داد و در برابر دمکرات ها ايستادگي کرد. سرتيپ پور در هنگام طرح لايحه کاپيتولاسيون توسط دولت حسنعلي منصور به مخالفت با آن پرداخت و در مجلس شوراي ملي عليه آن سخن گفت. جهانگير سرتيپ پور سرانجام در 89 سالگي در تهران درگذشت و پيکر وي را در جوار مرقد ميرزاکوچک خان جنگلي در رشت به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
در پي پيوستن کشورهاي ترکمنستان، قرقيزستان، ازبکستان، قزّاقستان، تاجيکستان، افغانستان و جمهوري آذربايجان به سازمان همکاري هاي اقتصادي "اکو"، تعداد اعضاي اين سازمان به ده کشور رسيد و اين روز به عنوان روز اکو، نام گذاري شد. سازمان اکو در سال 1363 براي افزايش همکاري هاي اقتصادي ميان سه کشور پاکستان، ايران و ترکيه تأسيس گرديد. اين سازمان به دنبال رکود فعاليت سازمان همکاري عمران منطقه اي آر.سي.دي به وجود آمد که در سال 1343 تأسيس شده بود. سازمان اکو، تلاش مي کند تا همکاري هاي اقتصادي ميان ده کشور غرب آسيا را افزايش دهد. اين سازمان، همچنين توافق نامه هاي همکاري متقابل با برخي از سازمان هاي بين المللي امضا کرده است. اکو از نظر وسعت جغرافيايي و جمعيت کشورهاي عضو، دومين سازمان همکاري منطقه اي جهان است و جمعيتي افزون بر 400 ميليون نفر را در برمي گيرد. نمودار سازماني اکو، شامل اجلاس سران، شوراي وزيران، شوراي برنامه ريزي منطقه اي، شوراي نمايندگان دائم دبيرخانه و سازمان هاي تخصصي و مؤسسات
منطقه اي است که در اين تشکيلات، شوراي وزيران، عالي ترين رکن تصميم گيري در سازمان به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
به مناسبت رشادت ها و دلاور مردي هاي نيروي دريايي ارتش در دفاع از جزاير، بنادر، سواحل و شهرهاي جنوبي به ويژه دفاع از آبادان و خرمشهر و آب هاي نيلگون خليج فارس در دوران جنگ تحميلي و انهدام نيروي دريايي دشمن بعثي، در همان آغاز جنگ، با تاييد حضرت امام خميني(ره)، هفتم آذر، سالروز حماسه آفريني ناوچه موشک انداز پيکان، به عنوان روز نيروي درياي ارتش نام گرفت تا همه ساله، حماسه با شکوه دريادلان نيروي دريايي و ياد شهداي عزيز و گرانقدر اين نيرو گرامي داشته شود. هفتم آذر، تبلور ايثارو جان فشاني هاي پرسنل قهرمان و جان بر کف نيروي دريايي مهين اسلامي ايران در برقراري ثبات وامنيت در آب هاي نيلگون خليج فارس و درياي عمان مي باشد. اين نيرو با يگان هاي شناور دريايي، تفنگداران و تکاوران، اسکادران هاي هواناو و هوادريا، واحدهاي پروازي نيرو و با غواصان ورزيده و … هر نوع فعاليتي از سوي دشمن را در محدوده قانوني خود خنثي خواهد کرد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: شَهيدُ البَحرِ يُغفَرُ لَهُ کُلُّ ذَنبٍ وَالدَّينُ والأمانَةُ
ترجمه:
همه گناهان شهيد دريا آمرزيده مي شود، حتّي بدهي و امانتش
آدرس:
جامع الصغير، ج 2، ص 80.
زير عنوان:
روز نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: غَزوَةٌ فِي البَحرِ مِثلُ عَشرِ غَزَواتٍ فِي البَرِّ
ترجمه:
يک بار جنگيدن در دريا مانند ده بار جنگيدن در خشکي است
آدرس:
سنن ابن ماجه، ج 2، ص 928.
زير عنوان:
روز نيروي دريايي
ارتش جمهوري اسلامي ايران
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: شَهيدُ البَحرِ مِثلُ شَهيدَيِ البَرِّ
ترجمه:
[يک] شهيد در دريا مانند دو شهيد در خشکي است
آدرس:
سنن ابن ماجه، ج 2، ص 928.
شرح مناسبت:
در حالي که اوضاع مالي ايران پس از روي کار آمدن احمد شاه به شدت مختل بود، مجلس شوراي ملي تصميم گرفت تا از آمريکا، کارشناس امور اقتصادي و مالي استخدام نمايد. در نتيجه، علي رغم مخالفت روس ها، مورگان شوستر به عنوان خزانه دار کل کشور استخدام شد. اين امر به مذاق روس ها که گمرک را در اختيار داشتند خوش نيامد از اين رو، براي اخراج شوستر و توجه به نظر روس ها، به مجلس شوراي ملي اولتيماتوم دادند. پس از اين اولتيماتوم، قواي روسيه به سمت تهران به راه افتادند. در اولتيماتوم دولت روس خواسته شده بود که دولت ايران موارد سه گانه زير را بپذيرد: 1 - اخراج مورگان شوستر آمريکايي، کارشناس مالي ايران 2 - عدم استخدام هيچ فرد خارجي بدون اجازه دولت روس و انگليس در ايران 3 - پرداخت خسارت لشکرکشي روس به ايران از سوي دولت ايران. دولت ايران که خود را در برابر لشکريان روس ناتوان ديد، به ناچار در برابر خشونت آنان تسليم شد و به خدمت مستشاران آمريکايي پايان داد.
شرح مناسبت:
سيد عبدالحسين واحدي از پيشگامان تاسيس جمعيت فدائيان اسلام بود و از آغاز مبارزه اين جمعيت با دستگاه جور تا زمان شهادت به عنوان مرد شماره 2 اين تشکُّل شناخته مي شد. او به همراه ديگر ياران فدائيان اسلام، مسير تاريخ را در جهت منافع ملت مسلمان ايران تغيير داد. آنان پس از اعدام انقلابي سپهبد رزم آرا نخست وزير رژيم پهلوي که قصد داشت جلوي تصويب ملي شدن صنعت نفت ايران را بگيرد، درصدد اعدام حسين علا که مي خواست ايران
را به عضويت پيمان استعماري سنتو در آورد، بودند. اما چون اين عمليات ناکام ماند، سيد عبدالحسين واحدي به همراه يکي ديگر از اعضاي جمعيت، قصد داشتند تا در اولين فرصت، حسين علا را به مکافات عمل خود برسانند؛ ولي شناسايي شده و پس از درگيري لفظي با تيمور بختيار رييس کل شهرباني کشور، توسط بختيار به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
در اين روز هيئت وزيران در يک نشست طولاني، تصويب نامه انجمن هاي ايالتي و ولايتي مورخ 16 مهر 1341 را لغو کرد. اين اقدام دولت در اثر فشاري بود که از طرف جامعه روحانيت و پي گيري حضرت امام خميني(ره) وارد شد و دولت در مقابل حمله و فشار علما، ناچار سرتسليم فرود آورد. هرچند دولت اين نتيجه را اعلام کرد ولي حضرت امام خواهان اعلان رسمي در روزنامه ها شدند و اين امر در دهم آذر آن سال عملي گرديد.
شرح مناسبت:
عمليات بزرگ طريق القدس از تاريخ هشتم آذر 1360 با رمز يا حسين در منطقه بستان به وسعت 350 کيلومتر مربع، با هدف آزادسازي شهر بُستان، قطع ارتباط دشمن از شمال به جنوب، انهدام نيروهاي دشمن و رسيدن به مرزهاي بين المللي آغاز شد و تا 15 آذر به طول انجاميد. نتايج عمليات بزرگ طريق القدس: تلفات نيروي انساني دشمن: 546 نفر اسير، 3500 نفر کشته و زخمي؛ ساير نتايج: آزاد شدن 650 کيلومتر مربع از جمله شهر بستان؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 180 دستگاه انهدامي و 170 دستگاه اغتنامي، خودرو: 200 دستگاه انهدامي و 250 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 12 فروند انهدامي، هليکوپتر: 4 فروند انهدامي، دستگاه مهندسي: 150 دستگاه اغتنامي، توپ: 9 قبضه اغتنامي.
شرح مناسبت:
شيخ الفقهاء و المجتهدين حضرت آيت اللَّه العظمي شيخ محمدعلي مصلحي اراکي در سال 1273ش (1312 ق) در اراک به دنيا آمد. ايشان از يازده سالگي به طور جدي و به شوق فراگيري علوم اسلامي، نزد استادان برجسته عصر خود حاضر شد. اين عالم برجسته از محضر علماي بزرگي همچون آيات عظام؛ سيدعبدالکريم حائري يزدي و محمدتقي خوانساري کسب فيض کرد و سپس خود به تدريس پرداخت. آيت اللَّه اراکي در طي 35 سال تدريس، پيچيده ترين مباحث علمي را با گفتاري شيوا و بياني رسا مطرح و آنها را به آساني تفهيم مي کرد. حضرات آيات محمدتقي ستوده، علي پناه اشتهاردي، جلال طاهرشمس گلپايگاني، محسن حرم پناهي، محمدعلي علوي گرگاني، سيد محسن خرازي، علي کريمي جهرمي، رضا استادي، مرتضي مقتدايي، محمدتقي مصباح يزدي و ده ها عالم فرزانه ديگر از جمله تربيت يافتگان محفل درس
آيت اللَّه اراکي بودند. آيت اللَّه اراکي همچنين در مراحل مختلف، از انقلاب اسلامي، حمايت و پشتيباني مي نمود و علاقه اي ويژه به حضرت امام خميني داشت. از اين عالم و فقيه برجسته، آثار بسياري برجاي مانده است که رساله في الاجتهاد و التقليد و حاشيه بر عروةالوثقي از آن جمله اند. سرانجام اين فقيه سترگ در هشتم آذر 1373ش برابر با 25 جمادي الثاني 1415 ق در يکصد سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي بسيار با شکوه، پيکر ايشان در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) در جوار اساتيدش به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از استقرار مشروطيت، موضوع وام گيري ايران از روسيه وانگليس باعث به هيجان آمدن احساسات عمومي و مخالفت قاطع نمايندگان مجلس اول با آن شد. از اين رو طرح پيشنهاد تاسيس يک بانک ايراني با سرمايه ايرانيان عنوان گرديد و در تاريخ پنجم آذر 1285 ش نمايندگان مجلس، تاسيس يک بانک ملي را از دولت خواستار شدند تا بدين وسيله به دولت وام دهند. سپس طي چند جلسه بحث و بررسي درباره آن، تاسيس بانک ملي براي بي نياز شدن از دريافت وام خارجي در نهم آذر آن سال از تصويب نمايندگان گذشت، اين تصويب در بيستم آذر ماه به اطلاع عموم رسيد و به بانک ملي اجازه داده شد که به معاملات زراعتي، رهن املاک، خريد و فروش برات هاي تجاري داخلي و خارجي و قرض و استقراض مبادرت ورزَد. همچنين قرار بر اين شد که سرمايه اي معادل يکصد و پنجاه ميليون ريال به عنوان سرمايه اوليه به بانک ملي تعلق گيرد و حساب هاي دولتي که تا آن وقت در بانک شاهنشاهي وابسته به دولت انگليس تمرکز داشت به بانک ملي انتقال يابد. کوشش هايي که براي تاسيس بانک ملي صورت گرفت و استقبال بي نظيري که مردم براي ايجاد اين بانک کردند با مخالفت هاي بيگانگان مواجه گشت و تغيير ناگهاني وضع سياسي ايران و انعقاد تقسيم ايران بين دولت هاي روس و انگليس، طي قراردادي معروف به قرارداد 1907 همه اين تلاش ها را ناکام گذاشت و بانک ملي در آن زمان به وجود نيامد. تاسيس بانک ملي هرچند با کارشکني هاي
بانک هاي خارجي و اقدامات محمدعلي شاه راه به جايي نبرد، اما جايگاه و اعتبار مجلس را در داخل و خارج براي همگان روشن ساخت. بانک ملي ايران در نهايت، 22 سال بعد، در هفدهم شهريور 1307 ش رسماً افتتاح شد و شروع به کار نمود.
شرح مناسبت:
يکي از وقايع مهم و با اهميت دوران جنگ جهاني دوم در زمان نخست وزيري علي سهيلي، تشکيل کنفرانس عالي سران سه کشور متفق در تهران است که بي شک در سرنوشت جنگ جهاني دوم و سرنوشت سياسي ايران بسيار مهم بود. در اين کنفرانس که از روز ششم آذر 1322 ش با حضور استالين، چرچيل و روزولت، رهبران اتحاد جماهير شوروي، انگلستان و آمريکا برگزار گرديد، پيرامون پيروزي جنگ و کوتاه ساختن مدت جنگ تبادل نظر به وجود آمد و تصميماتي اتخاذ گرديد و در روز نهم آذر اعلاميه مشترکي درباره ايران منتشر کردند. در اين اعلاميه، ضمن احترام به استقلال ارضي ايران، موافقت شد که هر نوع مسائل اقتصادي که در پايان جنگ، گريبانگير ايران شود، از طرف کنفرانس ها يا مجامع بين المللي مورد توجه قرار گرفته و حل شود. ولي علي رغم اين که طي اين کنفرانس موافقت شد تا نيروهاي متفق بلافاصله پس از پايان جنگ، خاک ايران را تخليه کنند، با اين حال، اين نيروها به ويژه قواي روس، تا مدت ها پس از جنگ، از تخليه ايران امتناع مي کردند تا اين که پس از شکايت ايران به مجامع جهاني، نيروهاي خود را از ايران خارج ساختند.
شرح مناسبت:
جزاير ابوموسي، تنب بزرگ و تنب کوچک تا سال 1283 ش (1904 م) که براي نخستين بار ناوهاي جنگي انگلستان در ساحل آنها پهلو گرفته بود، جزيي از خاک ايران و تحت اداره بندرلنگه از توابع استان فارس بودند. در اين سال، انگلستان اين جزاير را به اشغال خود درآورد و ضمن پايين کشيدن پرچم ايران، مأمورين گمرک ايران
را از آنجا اخراج نمود که اين عمل شديداً مورد اعتراض دولت وقت ايران قرار گرفت. يک سال بعد، دولت انگلستان به علت ضعف حکومت مرکزي، با يک اقدام موذيانه، پرچم اميرنشين شارجه را بر فراز جزاير مزبور به اهتزاز درآورد. در طول اشغال شصت و چهار ساله اين جزاير از سال 1283 تا 1347 ش دولت ايران حتي در بدترين شرايط سياسي از اعتراض به اشغال آنها خودداري نکرد. پس از جنگ جهاني دوم که قدرت انگليسي ها در خليج فارس کاهش يافت، دولت انگلستان مراقبت از سه جزيره مزبور، را به شيخ نشين شارجه واگذار کردند و ساکنان جزاير، تابعيت شارجه گرفتند. در سال 1350 ش دولت ايران به دنبال واگذاري بحرين و به رسميت شناختن استقلال آن و صرف نظر کردن از حاکميت خود در آن جزيره نفت خيز، درصدد برآمد به نحوي، حيثيت از دست رفته خود را جبران کند. از اين رو، نيروي دريايي ايران، به يکباره در جزاير ابوموسي، تنب بزرگ و تنب کوچک که از قديم الايام متعلق به ايران بود مستقر شدند و با سر و صدا، آن را توفيق بزرگ جنگي قلمداد نمودند. اين عمل با اعتراض شيخ نشين هاي امارت متحده عربي مواجه گرديد و آنان مدعي مالکيت جزاير شدند. هم چنين به دنبال اين ماجرا، دولت وقت عراق روابط خود را با ايران قطع نمود و پارلمان کويت، قطع رابطه با ايران را مورد بررسي قرار داد.
در بسياري از کشورها عليه ايران تظاهراتي صورت گرفت و عراق به اخراج و آزار ايرانيان مقيم در آن کشور شدت بخشيد. سرانجام بابت مالکيت يا تصرف غيرقانوني
شيخ نشين شارجه، دولت ايران مبلغ قابل ملاحظه اي به شيوخ پرداخت نمود و اوضاع تا حدودي به آرامش گراييد.
شرح مناسبت:
شهادت مشکوک فرزند بزرگ امام، حاج آقا سيدمصطفي خميني در اول آبان 1356ش در نجف اشرف، موجي از تاثر توام با خشم را در ميان اقشار مختلف ملت ايران به وجود آورد و بيشتر مردم، رژيم را متهم به توطئه در اين فاجعه نمودند. اين شهادت، نهضت اسلامي پانزده ساله ايران را جان تازه اي بخشيد به گونه اي که يکباره فراگيرشده و به شکل انقلابي طوفان زا و کاخ برانداز درآمد. در اين حادثه که در تعبير امام خميني(ره) به عنوان لطف خفي الهي آمده بود، گرچه در آن زمان، ضربه جانگدازي بر پيکر نهضت اسلامي بود ولي نخستين جرقه اي محسوب مي شد که شعله هاي انقلاب اسلامي را روشن کرد و راه را براي افشاي هرچه بيشتر ماهيت ضداسلامي و ضد مردمي رژيم و حاميش، آمريکا، باز نمود. در پي شهادت سيدمصطفي خميني، در گوشه و کنار کشور مجالس بزرگداشتي براي ايشان برپا گرديد و مجلسي که در مسجد اعظم قم به همين مناسبت برگزار شد، به نوبه خود در شکست سد استبداد و اختناق و بسيج خشم مردم و بهره گيري بيشتر از جوّ آزادي هاي نسبي، نقش بسيار موثري داشت و از آن زمان، زبان ها بازتر و لحن ها تندتر و مبارزات تشديد گرديد. رژيم شاه به تصور اينکه فقدان اين شخصيت بزرگ که اميد آينده انقلاب اسلامي بود، رهبر انقلاب اسلامي را دچار شکست روحي و نهايتاً آسيب پذير مي سازد. ناگهان در برابر صلابت امام که
در کمال آرامش، بدون آنکه خم به ابرو بياورد از کنار آن گذشت، دچار سرگيجه شد و با درماندگي دچار اشتباه بزرگ ديگري شد که سرآغاز انقلاب اسلامي در 19 دي 1356 محسوب مي گردد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد عبدالباسط محمد عبدالصمد از استادان برجسته قرائت و ترتيل قرآن مجيد در سال 1308 ش (1348 ق) در روستاي ارمنت در هفتصد کيلومتري جنوب قاهره به دنيا آمد. وي از کودکي به فراگيري قرآن روي آورد و با اشتياق تمام، کل قرآن را از حفظ نمود. استاد عبدالباسط از 19 سالگي به قرائت در پايتخت مصر، راديو دولتي اين کشور و مناطق ديگر پرداخت و به کشورهاي زيادي سفر کرد. استاد عبدالباسط همچنين رتبه هاي مهمي در مسابقات بين المللي قرآن مجيد در کشورهاي اسلامي کسب نموده است. از اين استاد برجسته قرآن، تلاوت هاي زيبا و دلنشين زيادي از قرآن بر جاي مانده است. استاد عبدالباسط محمد عبدالصمد سرانجام در نهم آذر 1367ش در 69 سالگي دار فاني را وداع گفت.
شرح مناسبت:
تاريخ شيعه، سرشار از افتخارات بسيار و تحولات چشمگير است؛ تحولاتي که به دست عالمان متعهد و فرزانگان انديشمند پديد آمده است. در اين ميان به سده چهارم هجري برمي خوريم که فتح الفتوح تاريخ شيعي است. روزگاري که مردي بزرگ و انديشمندي سترگ "دايرةالمعارفي جامع" از معارف اسلامي تدوين کرد که نزديک به پنجاه سال، پرچمدار عرصه هاي علمي، فکري و فرهنگي مسلمين گرديد. سرانجام کار به جايي رسيد که دوست و دشمن زبان به تمجيد او گشودند و قلم به تعريف او برگرفتند و او را "مفيد" لقب دادند. محمدبن محمد بن نعمان معروف به شيخ مفيد در يازدهم ذيقعده سال 336 ق در بغداد به دنيا آمد. از آنجا که پدر محمد شخصي پارسا و مذهبي بود و به تعليم و تربيت اشتغال داشت، شيخ مفيد در
ابتدا به ابن المعلّم ملقَّب گرديد. او از کودکي به فراگيري علوم اسلامي روي آورد و هوش و استعداد سرشاري از خود نشان داد به طوري که قبل از دوازده سالگي از برخي محدّثان، روايت اخذ کرده و از استاد خويش، شيخ صدوق، در قبل از بيست سالگي حديث شنيده است. شيخ مفيد همچنين از محضر درس استادان بزرگ عصر از جمله: علي بن عيسي رمّاني، جعفر بن محمد بن قولِوِيه و محمد بن عمران مرزباني بهره برد و به مقام والايي در فقه، کلام و ادب دست يافت. جاذبه فوق العاده و پشتکار فراوان شيخ مفيد، موجب گرايش فاضلان بسياري به حوزه درس وي گرديد و باعث تاليف آثار گران بها و ارزشمند شد. شيخ مفيد از يک سو، گروه بي شماري از دانشمندان مذاهب مختلف را تربيت نمود و مشعل هاي فروزاني چون سيد مرتضي، سيد رضي، شيخ طوسي و نجاشي و ده ها نفر را تحويل حوزه هاي علمي وديني داد و از سوي ديگر قلم به دست گرفت و با اين سلاح برق آسا و ژرف، تحولي بهنگام، ايجاد کرد.
تاليفات شيخ مفيد را تا دويست کتاب گفته اند که شرح عقايد صدوق، المُقَنَّعَه، الاعلام، امالي، ارشاد و ده ها اثر گرانبها از آن جمله اند. شيخ مفيد از جمله کساني است که مورد اعتماد خاص حضرت ولي عصر(عج) بوده و نامه هايي از جانب امام مهدي(عج) براي شيخ ارسال شده است. بينش افروزي و دانش آفريني وي به همراه آگاهي از اوضاع دشمنان و اطلاع از جهان اطراف باعث شد که او را سلسله جنبان نهضت فکري و علمي در قرن
چهارم هجري کرد تا جايي که در صحيفه هاي سبز مهدوي(عج) از جانب حضرت ولي عصر، برادر گرامي و استوار خوانده شد. سرانجام، شيخ مفيد اين رادمرد علم و عمل و اسوه تقوا و فضيلت در سوم ماه رمضان سال 413 ق در 77 سالگي به ديدار معبود شتافت و پس از اقامه نماز توسط سيدمرتضي، در حرم امام موسي کاظم(ع) در کاظمين به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در سال 1280 ش (1901 م) ويليام دارسي، سرمايه دار انگليسي، موفق به کسب امتياز بهره برداري و لوله کشي نفت و قير در سراسر ايران، به غير از شمال و شرق کشور، به مدت شصت سال گرديد. صاحب امتياز، در تمام مدت قرارداد، از پرداخت ماليات، عوارض و حقوق گمرکي براي کليه اراضي، ماشين آلات و وسايل و مواد لازمي که وارد کشور مي کرد معاف شده بود. فعاليت هاي دارسي سرانجام پس از هفت سال منجر به دسترسي به چاه نفت عظيم مسجد سليمان گرديد و سود فراواني نصيب صاحب امتياز شد. پس از گذشت بيش از سي سال از انعقاد قرارداد، دولت ايران که مکرّراً اين امتياز هنگفت را به ضرر مصالح منافع ايران اعلام کرده بود، آن را لغو کرد و خشم شرکت دارسي را برانگيخت. پس از لغو قرارداد دارسي، انگلستان شکايتي عليه ايران به جامعه ملل ارسال کرد و پس از منازعات بسيار، سرانجام قرارداد 1933 به جاي دارسي به امضا رسيد. اين قرارداد هرچند به وسعت دارسي نبود ولي به نظر اکثر کارشناسان، داراي معايبي به مراتب بيش از محاسن بود. معايب قرارداد 1933، اختلافاتي را بين ايران و شرکت
نفت انگليس به وجود آورد که در نهايت منجر به تنظيم قرارداد الحاقي گس - گلشائيان گرديد. انگلستان تا سال ها بعد نيز بر نفت ايران خيمه زده بود تا اين که با تصويب ملي شدن صنعت نفت، در 29 اسفند 1329، دست اين استعمار پير از اين منبع خدادادي کوتاه شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدحسن مدرس در حدود سال 1249 ش در قريه "سرابه کچو" از توابع زواره اردستان در استان اصفهان ديده به جهان گشود. سيدحسن در 14 سالگي به اصفهان عزيمت کرد و ده سال تمام در آنجا به بحث و تحقيق پرداخت. وي در سال 1272ش به نجف اشرف هجرت نمود و به مدت هفت سال از محضر حضرات آيات علامه سيدمحمدکاظم يزدي، آخوند خراساني و نيز ميرزاي بزرگ شيرازي استفاده نمود و به درجات بالاي علمي دست يافت. سيد حسن پس از اخذ اجازه اجتهاد، به اصفهان باز گشت و به تدريس فقه و اصول مشغول گرديد. وي همزمان با اوج گيري نهضت مشروطه در ايران، وارد صحنه سياست شد و از طرف علما و مراجع شيعه به عنوان مجتهد طراز اول کشور براي نظارت بر قوانين مجلس شوراي ملي انتخاب گرديد. مدرس در سال 1290 ش، امور رسيدگي به مدرسه عالي سپهسالار (شهيد مطهري) را به عهده گرفت و مشغول تدريس در اين مدرسه گرديد. در دوره هاي بعد، مبارزات مدرس، شکل ديگري به خود گرفت و او بارها با در نظر گرفتن منافع ملت با صاحبان قدرت، مخالفت ورزيد که تحصن درحرم حضرت عبدالعظيم(ع) در اعتراض به دولت صمصام السلطنه بختياري، مخالفت با قرارداد استعماري 1919م وثوق الدوله،
اعتراض به کودتاي انگليسي رضاخان و نيز جمهوريت رضاخاني از آن جمله اند. با به قدرت رسيدن رضاخان، سيدحسن مدرس به عنوان دشمن شماره يک وي در مجلس، نسبت به زورمداري ها و قدرت ورزي هاي رضاخان مطرح شد و بر اثر سوء تدبير سردار سپه، طرح استيضاح رضاخان را به تصويب رساند. در اين ميان رضاخان مترصد فرصتي بود که بتواند اين روحاني آگاه و عالم را از سر راه خود بردارد.
رضاخان پس از به دست گرفتن سلطنت و پس از آن که نقشه ترور مدرس را ناکام ديد، او را در شانزدهم مهر 1307 دستگير و به خواف و پس از مدتي به کاشمر از توابع خراسان تبعيد نمود و پس از ده سال تبعيد، ماموران شاه، وي را مسموم و سپس در دهم آذر 1316ش در 67 سالگي، در حال نماز خفه کردند. قيام مدرس، نخستين جرقه نهضت ضداستبدادي و آخرينِ آن نبود. مدرس، مظهر مقاومت ملت و آن عده از نمايندگان مردم بود که به رمز توطئه و عمق فاجعه پي برده و معتقد به چاره کار قبل از وقوع حادثه بودند. قيام و مقاومت نستوه و حماسه آفرين مدرس در آن شرايط و جو اختناق و ارعاب، گرچه در لابلاي حوادث مشروطيت به عنوان يک جريان فرعي مطرح شده است، ولي در مطالعه تاريخ نهضت هاي اسلامي، عنوان و جايگاه مستقل و درخشاني دارد. انديشه هاي سياسي مدرس را نه به عنوان يک اعتراض تاريخي بر يک جريان انحرافي، بلکه به صورت يک جريان و نهضت در ارائه تفکر درست و مايه دار سياسي و انقلابي اسلام، و تجديد حيات
سياسي، بايد تلقي نمود.
شرح مناسبت:
با اعلام تصويب لايحه انجمن ايالتي و ولايتي، علما و مراجع که پي به ماهيت اصلي اين طرح برده بودند، دست به افشاي آن زدند. حضرت امام خميني(ره) نيز با تعطيل درس هاي خود، خواستار لغو اين مصوبه شدند. سرانجام علما تهديد کردند که اگر دولت، تصويب نامه جديد را لغو نکند، مردم اقدامات شديدتري خواهند کرد. به دنبال اين تهديد، هيئت دولت در يک نشست طولاني، تصويب نامه مورخ 16 مهرماه 1341، مبني بر حذف قسم به قرآن براي نمايندگان، حذف قيد اسلام براي انتخاب شوندگان و حق راي براي بانوان در انجمن هاي ايالتي و ولايتي را لغو کرد. پس از جلسه دولت، نتيجه آن در هشتم آذرماه به اطلاع علما رسيد. اين اقدام که در اثر فشار علما به دولت بود، موجي از خوشحالي را در ميان مردم به وجود آورد، اما حضرت امام، اطلاع رساني خصوصي را کافي ندانسته، خواستار اعلام همگاني آن توسط رسانه هاي گروهي شدند. سرانجام با فشار پي گير روحانيت، دولت، تسليم شد و لغو اين مصوبه را در 10 آذرماه 1341ش در روزنامه ها اعلام کرد. اين حرکت توانست اولين پيروزي نهضت نوپاي اسلامي را به دنبال آوَرَد و جامعه را به سمت طاغوت ستيزي سوق دهد. دستاورد نخستين گام قيام و مبارزه امام با رژيم شاه را مي توان در چند مورد مطرح کرد.
گسترش بيداري و آگاهي در ميان قشرهاي وسيعي از مردم مسلمان در زمينه مسائل سياسي کشور؛ افشاگري و نماياندن ماهيت رژيم ضداسلامي شاه؛ توجه دادن مردم به خطرهاي ناشي از وابستگي رژيم به قدرت هاي جهانخوار؛ هشدار
در زمينه خطر پنهاني صهيونيسم؛ ايجاد اميد به پيروزي و شکستن افسانه قدرت شاه و ساواک؛ کشانيدن مردم به صحنه سياسي کشور و حضور توأم با هشياري مردم در مسائل جاري و از بين بردن حالت بي تفاوتي نسبت به مسائل سرنوشت ساز؛ و ايجاد وحدت کلمه در بين مردم.
شرح مناسبت:
به مناسبت فرا رسيدن چهلمين روز شهادت آيت اللَّه سيد مصطفي خميني فرزند بزرگوار حضرت امام، تظاهراتي از طرف دانشجويان در داخل و خارج از کشور در اعتراض به رژيم برپا شد. در پي اين وقايع، از سوي حوزه علميه قم اعلاميه اي منتشر گرديد که در آن ضمن تصريح حمايت حرکت هاي دانشجويي از نهضت اسلامي مردم به رهبري امام خميني(ره)، از وحشي گري دستگاه حاکم به شدت انتقاد شده بود. در بخشي از اين اعلاميه آمده بود: "تظاهرات اخير و چشمگير دانشجويان در آمريکا و اروپا و همزمان با آن، تظاهرات دانشجويان دانشگاه ها و عموم ملت ايران در سراسر کشور و به ويژه بزرگ ترين رفراندوم ضدحکومت با شرکت روحانيون، دانشجويان و عموم طبقات مختلف مردم در روز شهادت عالم مجاهد، حضرت آيت اللَّه مصطفي خميني، نمودار جنبش عظيم ملت و بيداري عموم و تنفر مردم نسبت به دستگاه خيانتکار و جبار حکومت ايران است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا جواد سلطان القُرّائي تبريزي در سال 1280 ش (1319 ق) در خانداني با پيشينه چهار صد ساله در علم و فقاهت در تبريز به دنيا آمد. وي پس از فراگيري دروس مقدماتي و سطوح، در محضر درس خارج آيات عظام ميرزا صادق آقا تبريزي و سيد ابوالحسن انگجي حاضر شد و به دليل هوش سرشار و حافظه قوي و پشتکار فراوان، در حدود 25 سالگي به اجتهاد دست يافت. آيت اللَّه سلطان القرائي در ادامه تحقيق، تتبع و مطالعات خويش، رهسپار عتبات عاليات، مکه، مدينه، بيروت، دمشق و استانبول شد و علاوه بر استنساخ کتاب هاي خطي و چاپي، مجموعه هاي فراواني را نگاشت. ايشان علاوه بر آگاهي کامل از علوم فقه، اصول، ادب فارسي و عربي، حديث و رجال، در تاريخ، جغرافيا، هيئت و نجوم و رياضي نيز متبحر بود. ايشان همچنين به مدت بيش از نيم قرن، نماز جمعه را در يکي ازمساجد تبريز اقامه مي کرد. حاشيه بر عروة الوثقي، کتاب الطهاره و ديوان اشعار از جمله آثار ايشان مي باشند. آن فقيه والامقام سرانجام پس از عمري کوشش در جهت اعلاي کلمه توحيد و تعظيم شعائر الهي در دهم آذر 1376 ش برابر با آخر رجب 1418 ق در 96 سالگي چشم از جهان فرو بست و به مواليان طاهرينش پيوست.
شرح مناسبت:
بر اساس مصوبه مجلس شوراي اسلامي در سال 1372 ش، دهم آذرماه، سالروز شهادت مجاهد نستوه و اسوه بزرگ حق مداري و ظلم ستيزي، آيت اللَّه سيد حسن مدرس، به عنوان روز مجلس نام گذاري شده است. انگيزه هاي اصلي اين نامگذاري، حضور و مبارزات
خستگي ناپذير شهيد مدرس در سنگر مجلس شوراي ملي، عليه استبداد و استعمار و نقش خاص و ويژه مجلس شوراي اسلامي در پاسداري و صيانت از راه پاک آن شهيد والامقام و همه شهداي راه خدا مي باشد. اگر انديشه ها و شيوه انقلابي مدرس از شرايط و مقتضيات زمانش جدا شود، مي تواند براي انقلاب اسلامي در هر زمان و شرايطي، دست مايه اي غني و رهنمودي راهگشا باشد. به همين دليل است که با وجود طرح افکار سياسي نو در نهضت و انقلاب اسلامي به رهبري حضرت امام خميني(ره) و عمق مباني اسلامي اهداف و اصولِ اين انقلاب، هنوز تازگي، اصالت و صلابت انديشه هاي مدرس به چشم مي خورد و با نمود چشمگير شخصيت رهبري انقلاب اسلامي، همچنان شخصيت مدرس، چشم ها و دل هاي شيفتگانِ انديشه هاي انقلابي اسلام را پر کرده است.
شرح مناسبت:
ميرزا يونس معروف به ميرزاکوچک خان در سال 1259 ش برابر با 1298 ق در شهر رشت چشم به جهان گشود و بيشتر تحصيلات خود را در شهرهاي رشت و تهران گذراند. ميرزا در 1286 ش در گيلان به صفوف آزادي خواهان پيوست و براي سرکوبي محمدعلي شاه قاجار، روانه تهران شد. ميرزا کوچک خان بعدها نهضت جنگل را پايه گذاري نمود و در اواخر سال 1294 ش، همزمان با جنگ جهاني اول، چون اوضاع ايران را پريشان و آن را در اشغال بيگانگان مي ديد، با گرايش به انديشه اتحاد جوامع اسلامي، کميته اي به نام "اتحاد اسلام" را در حوالي تالش تشکيل داد. در سال 1919 م قراردادي ميان ايران و انگليس امضا شد که
در صورت اجرا، نفوذ بيشتر انگليسي ها را در ايران به دنبال داشت. انعقاد اين قرارداد، زمينه حرکت هاي مخالف دخالت بيگانگان در ايران، از جمله نهضت جنگل را فراهم ساخت. در نهايت قيام مسلحانه ميرزا کوچک خان با تعداد اندک ياران با وفايش که مجذوب انديشه هاي انقلابي و معنوي وي شده بودند در گيلان آغاز گرديد و در اندک مدت، از حمايت بي دريغ مردم آن سامان برخوردار شد. در اين حال، قزاق هاي روسي و نيروهاي انگليسي و قواي دولتي، هر کدام جداگانه و يا متفقاً براي سرکوبي اين حرکت، با گروه هاي چريکي جنگل درگير شدند و اين نشان مي داد که افکار و آرمان هاي سردار جنگل با منافع و مقاصد هيچ کدام وفق نمي داد. اگرچه ميرزا در ابتدا پيروزي هاي چشمگيري به دست آورد، اما پس از چند درگيري با قواي دولتي، بر اثر توطئه هاي روسيه و انگليس و بروز تفرقه ميان اعضاي اصلي نهضت، نيروهاي ميرزا پراکنده شدند.
ميرزا هم که به منظور گردآوري نيرو از زادگاهش خارج شده بود، در اثر برف و سرماي شديد در جنگل هاي شمال ايران توان خود را از دست داد. مزدوران رضاخان که در تعقيب او بودند، وي را نيمه جان يافتند و در نهايت يکي از ياران خائن جنگلي، سر ميرزا را به نشانه پايان قيام جنگل براي رضاخان به ارمغان بُرد. ميرزا کوچک خان جنگلي، سخت به اتحاد جهان اسلام عشق مي ورزيد و در راه آن تلاش مي کرد. او بارها در برابر مردم گيلان، هدف از نهضت خود را احياي قوانين اسلام معرفي نمود و متذکر
شد که ميرزا کوچک هرگز اسلحه را از خود دور نخواهد کرد مگر وقتي که مطمئن باشد افراد ايراني از تطاول متجاوزان بيگانه و ستمکاران داخلي، در امان بوده و از رفاه برخوردار شوند. تاخت و تازهاي خارجي در صحنه سياست و اقتصاد کشور و سياست بازي عناصر منافق، وضع آشفته کشور و بي کفايتي دولتمردان، انگيزه هايي بود که اين روحاني جوان و دلسوخته را به ميدان سياست و سپس صحنه کارزار کشاند تا اين که در اين راه به شهادت رسيد. پس از شهادت ميرزا، تلاش هاي چند تنِ ديگر از يارانش براي زنده نگه داشتن نهضت جنگل راه به جايي نبرد و اين جنبش پايان پذيرفت.
شرح مناسبت:
در حالي که با آغاز محرم، مبارزه مردم عليه دستگاه جور پهلوي، به اوج خود نزديک مي شد و رژيم در حال فروپاشي طاغوت، براي نگاه داشتن خود، دست به هر کاري مي زد، حضرت امام خميني(ره) با صدور پيامي عنوان کردند: "اخبار طاقت فرساي ايران عزيز تا اين ساعت که يک روز از محرم نگذشته است، روح و جان اينجانب را معذب نموده است. من، آنان را که با سکوت و احياناً با اعمال خود از شاهِ خيانتکار پشتيباني مي کنند نصيحت مي کنم که به ملت مظلوم که براي اسلام خون مي دهند و فداکاري مي کنند، بپيوندند. من از سربازان سراسر کشور خواستارم که از سربازخانه ها فرار کنند. اين وظيفه اي است شرعي که در خدمت ستمکار نبايد بود. اعتصاب بزرگ خود را هرچه بيشتر ادامه دهيد و دستگاهِ اين خائنينِ ياغي را فلج کنيد". اين پيام امام با استقبال وسيع
سربازان و نيروهاي مسلح قرار گرفت و نيروهاي متدين ارتش و قواي انتظامي که حاضر به رويارويي با مردم نبودند، از پادگان ها فرار کردند. اين عمل باعث پيوستن نيروهاي مذهبي ارتش به مردم شد و حرکت انقلاب را شتاب بيشتري داد.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به منظور اجراي احکام و قوانين الهي، طي انتخاباتي، مجلس خبرگان قانون اساسي تشکيل و به تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران پرداخت. اين قانون در 24 آبان 58 به تصويب اکثريت نمايندگان مجلس خبرگان رسيد و سرانجام در همه پرسي که طي روزهاي دهم و يازدهم آذر ماه 1358 انجام گرفت، مردم مسلمان ايران با 99/5 درصد، راي قاطع و موافق خود را درباره قانون اساسي دادند. حضرت امام خميني(ره) پس از تنفيذ قانون اساسي فرمودند: قانون اساسي، يکي از ثمرات عظيم، بلکه بزرگ ترين ثمره جمهوري اسلامي است.
شرح مناسبت:
پس از ارتحال حضرت آيت اللَّه العظمي اراکي، به علت عدم وجود مرجع جامع الشرايط علي الاطلاق، جامعه مدرسين حوزه علميه قم در جلسه خود، تعداد هفت نفر از علماي جايزالتقليد و مرجع علي التعيين را معرفي نمودند که عبارتند از حضرات آيات عظام: سيدعلي حسيني خامنه اي (مقام معظم رهبري)، محمد فاضل لنکراني، محمدتقي بهجت فومني، حسين وحيد خراساني، ناصر مکارم شيرازي، ميرزا جواد تبريزي و سيدموسي شبيري زنجاني. (حَفَظَهُمُ اللَّه تعالي اَجمَعين).
شرح مناسبت:
پس از استقرار نظام جمهوري اسلامي ايران، به منظور فراهم آمدن زمينه هاي عَمَلي مناسب براي حاکميت اسلام در تمامي شئون مملکت، لازم بود قانون اساسي، که مبين بنيادهاي فرهنگي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي جامعه ايران باشد، بر اساس اصول اسلامي، به وجود آيد. اين مجلس با عضويت تعداد زيادي از اسلام شناسان و فقهاي بزرگ و با کوشش هاي مستمر و شبانه روزي شهيدان گرانقدري همچون آيت اللَّه بهشتي و شهداي محراب و تاکيد امام خميني(ره) مبني بر اينکه قوانين مصوبه در آن مجلس "بايد صددرصد اسلامي باشد" در مدتي کمتر از چهار ماه توانست قانون اساسي را تنظيم نمايد. پس از آن، قانون اساسي، جهت همه پرسي به ملت ارايه شد و طي روزهاي دهم و يازدهم آذر 1358، انتخابات صورت گرفت. ملت مسلمان ايران با دادن 99/5 درصد رأي موافق خود، قانون اساسي جمهوري اسلامي را مورد تصويب نهايي قرار دادند و پس از آن، حضرت امام، حاشيه قانون اساسي را جهت اجرا، تنفيذ کردند. قانون اساسي که جهت گيري اصلي نظام جمهوري اسلامي ايران را بر مبناي تعاليم و ارزش هاي اسلام، عدالت اجتماعي و
رعايت حقوق انسان ها تعيين کرده است، داراي 12 فصل و 175 اصل بود که پس از بازنگري آن در سال 1368 به 14 فصل و 177 اصل افزايش يافت.
شرح مناسبت:
در اين روز، در حالي که بيش از شش سال از آغاز جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران مي گذشت، ده ها هزار بسيجي داوطلب از سراسر کشور در قالب بيش از دويست گردان با نام سپاه يکصد هزار نفري محمد(ص) عازم جبهه هاي نور عليه ظلمت شدند. حضور اين خيل عظيم مشتاقان جهاد و شهادت در صحنه هاي نبرد، بار ديگر قدرت الهي ملت ايران را به نمايش گذاشت و اين حرکت حماسي بي سابقه، وحشتي متزلزل کننده در دل دشمنان اسلام انداخت. با اعزام بزرگ يکصد هزار نفري سپاه حضرت محمد(ص)، و نيز گروه کثيري از نيروهاي آموزش ديده و اعزام مجدد در گردان هاي منظم، جهت حضور در جبهه ها، شور و شوقي مقدس ايران اسلامي را فراگرفت.
شرح مناسبت:
در حالي که جمهوري اسلامي ايران در جنگي نابرابر با ابرقدرت هاي دنيا، در حال دفاع از کيان اسلامي بود و دامنه تحريم ها عليه ايران رو به افزايش مي گذاشت، يکي از انواع موشک هاي زمين به زمين بالستيک، مراحل آزمايشي خود را با موفقيت به پايان رساند و نخستين توليدات آن در جنگ تحميلي مورد استفاده قرار گرفت. ايران اسلامي با موفقيت در اين آزمايش، در واقع به مرحله جديدي از توان رزمي براي حفظ کشور قدم گذاشت که در سال هاي پس از جنگ با کمک کارشناسان توانمند داخلي به سرعت رشد و ارتقا يافت. کوشش در خودکفايي ايران در اين مرحله، تلاشي موفق براي تضمين مرزهاي جغرافيايي کشور بود که از طريق ايجاد رعب در قلب دشمنان اسلام و به عنوان يک تهديد بالقوه و بازدارنده براي
هر متجاوزي که حتي فکر زورآزمايي با نظام اسلامي را در سر داشته باشد، عمل مي کند. تلاش گسترده جمهوري اسلامي ايران در صنايع تسليحاتي در ساخت برخي انواع هواپيماها، موشک ها و گلوله ها و حتي زيردريايي، به نتايج درخشان و عظيمي رسيده است. البته تمام تلاش جمهوري اسلامي ايران در صنايع نظامي، زمينه اي دفاعي و بازدارندگي دارد و بارها بر تدافعي بودن تلاش هاي خود تصريح کرده است.
شرح مناسبت:
مجلس شوراي ملي در سال 1289 ش تصويب کرد که ايران براي اصلاح امور اقتصادي خود، مستشار مالي از آمريکا استخدام کند. در پي آن مورگان شوستر آمريکايي به مدت سه سال به عنوان خزانه داري کل کشور منصوب شد. اين عمل با مخالفت شديد روسيه تزار مواجه گرديد و پس از بهانه هاي بسيار، به ايران هشدار داد که اگر شوستر ازايران اخراج نشود، به ايران لشکرکشي خواهد کرد. هنگامي که مجلس در برابر اين اولتيماتوم مقاومت کرد، دولت روس، شمال ايران را اشغال کرد و تا قزوين پيش رفت. زماني که روحانيون ايراني مقيم عتبات عاليات مقدسه عراق از جريان اولتيماتوم روسيه به ايران با خبر شدند، براي نجات ايران از ذلت و مبارزه با روس ها تصميم گرفتند تحت رهبري آيت اللَّه آخوند خراساني و شيخ عبداللَّه مازندراني به ايران باز گردند. ولي آيت اللَّه آخوند خراساني که قصد عزيمت به ايران را داشت، به طور کاملاً مشکوکي بر اثر يک بيماري ناگهاني وفات نمود و اين حرکت، باز ماند. دولت ايران سرانجام به ناچار در برابر خشونت دولت روسيه تزاري تسليم شد و به خدمت مستشاران آمريکايي پايان داد.
شرح مناسبت:
در اين روز اولين کنفرانس اسلامي فلسطين با محور همبستگي جهاني با قيام انتفاضه و مقابله با ادامه مهاجرت يهوديان به فلسطين، کار خود را در تهران آغاز کرد. در اين کنفرانس، مبارزان و انديشمندان مسلمان فلسطين، ايران و برخي ديگر از کشورها حضور داشتند. مباحث اصلي مورد بررسي در اين کنفرانس، شامل ابعاد و علل قيام انتفاضه مردم فلسطين، انقلاب اسلامي فلسطين و تأثير تحولات منطقه بر فلسطين بود.
شرح مناسبت:
استاد محمدحسين مشايخ فريدني در سال 1291 ش در تهران به دنيا آمد. وي در محضر پدر، مقدمات علوم ديني را فرا گرفت و در کنار آن به تحصيل علوم جديد نيز پرداخت. سپس وارد مدرسه دارالفنون گرديد و نزد استاداني همچون حبيب يغمايي، جلال الدين همايي، احمد بهمنيار کرماني و علي اکبر سياسي شاگردي کرد. وي در سال 1312 وارد دانشکده معقول و منقول شد و همزمان با دروس دانشگاهي، رشته ادبيات را دنبال نمود. استادان وي در دوره دکتراي ادبيات افرادي همچون ملک الشعراء بهار، بديع الزمان فروزانفر و فاضل توني بودند. دکتر فريدني بعدها در پاکستان، کرسي زبان فارسي در دانشگاه کراچي را تأسيس کرد و در دانشگاه هاي پنجاب، پيشاور، حيدرآباد و … تدريس نمود. وي همچنين از دانشگاه لاهور، دکتراي افتخاري و مقام استادي را در رشته حقوق اخذ کرد. دبيري دبيرستان هاي تهران، سرپرستي اوقاف در قم، کاشان، ساوه، رايزني فرهنگي ايران در پاکستان، هند، عراق و عربستان و استادي دانشکده حقوق و علوم سياسي، بخشي از خدمات فرهنگي استاد مشايخ فريدني است. نواي شاعر فردا، گزيده اغاني و رساله اي در شرح نظرات سياسي امام علي(ع)
از جمله آثار اوست. وي همچنين در سال هاي آخر عمر با دايرةالمعارف تشيع و دانشنامه جهان اسلام همکاري داشت و عضو آکادمي عرب نيز بود. دکتر مشايخ فريدني در حالي در 78 سالگي بر اثر سکته قلبي درگذشت که يک هيئت علمي بين المللي را در يک کشتي مطالعاتي براي بررسي راه آبي جاده ابريشم در نزديکي بندر بمبئي، همراهي مي کرد. پيکر استاد در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمرتضي موحد ابطحي در سال 1284 ش (1323 ق) در اصفهان به دنيا آمد. وي در نوجواني در محضر استاداني همچون جلال الدين همايي، ميرزا احمد شهيدي و سيدمحمد درچه اي به آموختن دروس سطح پرداخت و سپس در درس خارج آيات عظام سيدمحمد و سيدعلي نجف آبادي و محمد رضا مسجدشاهي حاضر شد. از آن پس در مدرسه صدر اصفهان به تدريس پرداخت. آيت اللَّه ابطحي از حضرات آيات شيخ آقا بزرگ تهراني، محدّث قمي و سيد شهاب الدين مرعشي نجفي اجازه اجتهاد داشت و از آيات عظام ديگر، اجازه امور حسبيه دريافت کرده بود. از آثارايشان مي توان به ديوان اشعار، رساله هاي گوناگون در حديث، تاريخ، کلام و … اشاره کرد. سرانجام اين عالم رباني در نود سالگي درگذشت و به اجداد طاهرينش پيوست.
شرح مناسبت:
بيمه از لحاظ حقوقي به معناي قرارداري ميان بيمه گر (شرکت بيمه) و بيمه گذار (بيمه شونده) است که بيمه گر تعهد مي کند تا در قبال دريافت مبلغي به نام حق بيمه، در صورت وارد شدن خسارات احتمالي معين به بيمه گذار، مبلغ مشخصي را به وي بپردازد. اما از نظر اجتماعي، بيمه يک پديده اجتماعي است که به وحدت معنوي افراد يک يا چند جامعه کمک شاياني مي کند. بنابراين هرگاه فردي دچار صدمه يا حادثه اي شود که تحملش از عهده وي خارج باشد، اعضاي ديگر جامعه هر يک به اندازه سهم و توان، خود را در جبران زيان هاي وارد شده به آن فرد، سهيم مي سازند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمدباقر بن مرتضي درچه اي در حدود سال 1226ش (1264ق) در اصفهان به دنيا آمد و مقدمات و سطوح را در زادگاه خود سپري کرد. وي از آن پس براي تکميل تحصيلات خود راهي حوزه علميه نجف شد و با شرکت در درس بزرگان نامداري همچون آيات عظام: ميرزامحمد حسن شيرازي معروف به ميرزاي بزرگ شيرازي، شيخ محمدحسن نجفي صاحب جواهر و ميرزا حبيب اللَّه رشتي به مدارج علمي دست يافت. آيت اللَّه درچه اي از آن پس در اصفهان به تدريس اشتغال يافت و شاگردان برجسته اي پرورش داد که آيت اللَّه سيدحسين بروجردي و استاد جلال الدين همايي از آن جمله اند. استعداد فطري و پشتکار عالي و استفاده از استادان بزرگ، آيت اللَّه درچه اي را در فقه و اصول از استادان مسلم و مجتهد بزرگ گردانيد. مجلس درس ايشان در اصفهان، نظير و رقيب نداشت و
معظمٌ له علاوه بر اين درجه در علم، در زهد نيز مثال زدني بود. اين عالم رباني سرانجام در چهاردهم آذر 1302ش برابر با 28 ربيع الثاني 1342ق در 76 سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييعي کم سابقه، در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ميرزا طاهر تنکابني فرزند ميرزا فرج اللَّه در حدود سال 1242 ش (1280 ق) در کلاردشت مازندران به دنياآمد. در شانزده سالگي براي تکميل تحصيلات خود راهي تهران شد و در مدرسه سپهسالار به فراگيري علوم پرداخت. ميرزا طاهر در درس ميرزا محمد رضا صهباي قمشه اي، ميرزا ابوالحسن جلوه و آقا علي حکيم، حکمت و نزد ميرزا عبداللَّه، نجوم و هيئت آموخت. پس از مدتي، ميرزاطاهر تنکابني به واسطه ذکاوت و هوش سرشارش از هم دوره اي هاي خود پيشي گرفت و مورد توجه خاص ميرزاي جلوه واقع شد. ميرزا محمد طاهر، علاوه بر احاطه به فلسفه و حکمت، در فقه، اصول، نجوم، ادبيات و رياضيات نيز تخصّص داشت و ساليان طولاني در مدرسه سپهسالار و مدرسه علوم سياسي تدريس مي کرد. با آغاز نهضت مشروطه، وي به صف آزادي خواهان پيوست و پس از صدور فرمان مشروطيت و تشکيل مجلس شوراي ملي، از طرف طبقه طلاب به نمايندگي در مجلس برگزيده شد و در دوره سوم نيز از طرف مردم تهران به مجلس راه يافت. ميرزا طاهر به هنگام کودتاي سيدضياءالدين طباطبايي، دستگير و زنداني شد و بار ديگر در دوران رضاشاه، به زندان افتاد. ميرزا طاهر تنکابني از مشاهير دانشمندان اسلام در سده چهاردهم هجري به شمار مي رود. وي فقيهي فيلسوف
و حکيمي عارف بود تا بدانجا که او را "خاتم الحکماء" ناميده اند. بر صراحت گفتار و دليري، مشهور بود و بي آنکه از کسي بيمي به دل راه دهد، آنچه را که در دل داشت به زبان مي آورد. وي کتابخانه اي با چهار هزار جلد کتاب داشت که مجموعه اي از نفيس ترين و بهترين کتاب ها را در آن گرد آورده بود و برخي از آن ها، نسخه هاي خطي ناياب بودند.
ميرزا طاهر از نوادر روزگار بود و در مراتب سير و سلوک او، حکايت هاي زيادي نقل شده است. از مناعت طبع و علوّ نفس او، همان بس که وقتي تمام املاکش در شمال را مصادره کردند، لب به شکوه و شکايت نگشود. سرانجام اين حکيم فرزانه پس از يک دوره بيماري و در پي يک عمل جراحي در چهاردهم آذر 1320ش برابر با شانزدهم ذي قعده 1360ق در 78 سالگي وفات يافت و برحسب وصيت خود، در جوار مزار مرحوم ميرزا ابوالحسن جلوه واقع در ابن بابويه در ري مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد غلامحسين يوسفي در سال 1306 ش در مشهد به دنيا آمد. پس از اتمام دوران متوسطه، وارد دانشگاه شد و در 1330 دکتراي ادبيات فارسي و نيز ليسانس حقوق قضايي و علوم سياسي گرفت. دکتر يوسفي پس از دبيري دبيرستان هاي مشهد و استادي ادبيات فارسي دانشگاه مشهد به مطالعه و تحقيق در کشورهاي فرانسه و انگلستان و تحقيق و تدريس در آمريکا پرداخت. ابومسلم سردار خراسان، ديداري با اهل قلم، کاغذ زر، تحقيق درباره سعدي و شيوه هاي نقد ادبي از جمله آثار تصنيفي و ترجمه اي دکتر يوسفي است. سرانجام استاد غلامحسين يوسفي، محقق، مدرس و اديب معاصر، در چهاردهم آذر 1369 در شصت و سه سالگي دار فاني را وداع گفت و در جوار حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دکتر عيسي صديق معروف به اعلم، يکي از نامداران فرهنگي سده اخير تاريخ فرهنگ ايران، در سال 1273ش در تهران به دنيا آمد و پس از گذراندن علوم مقدماتي و اتمام دوره دارالفنون، در 17 سالگي به فرانسه رفت و موفق به دريافت دانشنامه ليسانس در رشته رياضي گرديد. دکتر صديق سپس چند سالي در ايران در وزارت فرهنگ مشغول به خدمت شد و در سال 1309 جهت ادامه تحصيل عازم آمريکا گرديد. وي پس از اخذ دکتراي فلسفه به ايران مراجعت نمود و از طرف دولت ايران، مامور تهيه طرح تاسيس دانشگاه تهران شد. صديق اعلم پس از اين کار، مامور راه اندازي اين دانشگاه گرديد. وي پس از تاسيس دانشگاه، تا سال 1319، رياست و استادي دانشسراي عالي، دانشکده ادبيات و دانشکده علوم را برعهده گرفت. وي تا سال 1340، شش بار به وزارت فرهنگ انتخاب شد و تا سال 1353، در مقام استادي دانشگاه، انجام وظيفه کرد. علاوه بر تهيه طرح و قانون تاسيس دانشگاه تهران و ايجاد هسته مرکزي آن، دکتر صديق منشأ خدمات برجسته فرهنگي ديگري گرديد که تاسيس نخستين مدارس جديد گيلان، پيشنهاد اعزام محصل به اروپا و تهيه قانون آن، تجديد سازمان و برنامه هاي مدارس کشور، وارد کردن روش هاي جديد آموزشي در دانشسراي عالي و تربيت هزاران دبير، تاسيس دانشگاه تبريز و تاسيس نزديک به دو هزار مدرسه در طول فعاليت فرهنگي خود، از آن جمله اند. وي سرانجام در 15 آذر 1357ش در 84 سالگي در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در بحبوحه انقلاب و در حالي که
بسياري از ادارات در اعتصاب به سر مي بردند، کارکنان بانک مرکزي، در پانزدهم آذرماه 57، صورت کساني که طي دو ماه شهريور و مهر 1357 ارز از مملکت خارج کرده بودند، انتشار داد. در اين ليست نام 178 نفر از مقامات دولتي و مقاطعه کاران و بازرگانان سرشناس گنجانيده شده بود. جمع مبلغ حواله شده بالغ بر 13 ميليارد دلار ارز (350 ميليارد ريال) اعلام گرديد. اين افراد چون وضعيت انقلاب و امکان سقوط نظام شاهنشاهي را ديدند اقدام به خارج کردن اموال خود از کشور کردند. به دنبال انتشار اين فهرست، ليست هاي ديگري همچون دارايي بنياد پهلوي و دارايي هاي شاه نيز انتشار يافت. انتشار اين ليست ها در بين مردم و مبارزان تأثير زيادي داشت و در تخريب پايه هاي لرزان سلطنت بسيار مؤثر گرديد.
شرح مناسبت:
شهيد احمد کشوري در تيرماه 1332ش در شمال به دنيا آمد. وي در سال 1351 وارد هوانيروز شد و دوره هاي آموزش خلباني با هلي کوپتر را با موفقيت به پايان رساند. او از سال هاي قبل از انقلاب فعاليت هاي ضدرژيم خود را آغاز کرده بود و در دوران نخست وزيري بختيار با همراهي دوستان خود، قصد انجام کودتا و ساقط کردن حکومت پهلوي را داشت که با پيروزي انقلاب اسلامي، اين نقشه عملي نشد. شهيد کشوري پس از پيروزي انقلاب فعاليت هاي مختلفي در پاکسازي کردستان از لوث عناصر ضدانقلاب انجام داد. وي پس از آغاز جنگ، فرماندهي هوانيروز منطقه ايلام را به عهده گرفت و با دل و جان به انجام وظيفه پرداخت. اين شهيد بزرگوار سرانجام در 15 آذر سال 1359
در حالي که از يک مأموريت بسيار مشکل، اما پيروز بازمي گشت، در منطقه ميمک در ايلام، مورد حمله مزدوران بعثي قرار گرفت. در اين ميان، در حالي که هلي کوپترش در اثر اصابت راکت هواپيما، به شدت مي سوخت، آن را تا موضع خودي هدايت کرد و آنگاه در خاک وطن سقوط کرد و به آرزوي ديرينه اش دست يافت و شربت شهادت را مردانه سرکشيد. پيکر پاک او را به تهران انتقال داده و در بهشت زهرا به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
پس از آن که دولت هاي غربي، جمهوري اسلامي ايران را به مين گذاري در خليج فارس متهم کردند، نيروهاي نظامي پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو، وارد خليج فارس شدند تا به اصطلاح به پاکسازي خليج اقدام نمايند. اما مين روب هاي غربي پس از يک ماه تجسس در آب هاي خليج فارس، تنها چهار مين را کشف کردند و عدم موفقيت آنان باعث شد که خليج فارس را ترک کنند. مجموعه حرکت هاي شتاب زده غرب در طول جنگ تحميلي و به ويژه ماه هاي آخر جنگ، براي خروج از بن بست هايي که خود به وجود آورده بودند به حدي آشکار شده بود که از ديد مطبوعات معتبر خودشان نيز پنهان نماند و به افشاگري عليه هم پرداختند؛ به طوري که غرب را در مقابله با ايران شکست خورده معرفي کردند.
شرح مناسبت:
علي حاتمي در سال 1333 در تهران به دنيا آمد و پس از فارغ التحصيلي از دانشکده هنرهاي دراماتيک به همکاري با تلويزيون پرداخت و به نوشتن فيلم نامه مشغول شد. فيلم هاي علي حاتمي، همگي نشان دهنده علاقه او به فرهنگ ايراني است. ستارخان، سوته دلان، کمال الملک و مادر به همراه مجموعه هاي تلويزيوني هزاردستان و سلطان صاحبقران از آن جمله است. حاتمي در حال ساختن مجموعه تلويزيوني جهان پهلوان تختي بود که عمرش کفاف اتمام آن را نداد و در حالي که از بيماري سختي رنج مي برد، سرانجام در آذر ماه 1375 درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
بعد از کودتاي 28 مرداد 1332، رژيم شاه که توانسته بود با کمک اربابان بر اريکه قدرت بازگردد، درصدد برآمد تا پايه هاي حکومت خود را تثبيت کند، اما غافل از اين که مردم در اولين فرصت، خشم و انزجار خويش را نشان خواهند داد. سه ماه و نيم بعد، نيکسون، معاون رييس جمهور آمريکا، راهي ايران گرديد تا نتيجه سرمايه گذاري 21 ميليون دلاري سازمان جاسوسي سيا را که در راه کودتا و سرنگوني دولت مصدق هزينه کرده بود، از نزديک مشاهده کند. در اعتراض به اين سفر، دانشجويان دانشگاه هاي تهران، تظاهرات پرشوري عليه رژيمِ کودتا برپا کردند که اين اعتراضات در روز پانزدهم آذر، به خارج از دانشگاه کشيده شد. صبح روز 16 آذر 1332، گارد شاهنشاهي براي اولين بار وارد صحن دانشگاه شد تا فرياد مخالفان را در گلو خفه کند. به دنبال آن، تعدادي از مأموران نيروي ويژه گارد شاهنشاهي رژيم پهلوي، سه
نفر از دانشجويان معترض به نام هاي: مصطفي بزرگ نيا، احمد قندچي و مهدي شريعت رضوي را به شهادت رساندند. رژيم، در روز بعد بدون توجه به اين جنايت خود، دکتراي افتخاري حقوق را در اين دانشگاه به نيکسون اعطا کرد. از آن تاريخ، به ويژه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، اين روز به عنوان روز دانشجو نام گرفته است.
شرح مناسبت:
استاد جواد معروفي، موسيقي دان معاصر در سال 1297 ش در تهران به دنيا آمد. وي يکي از معروف ترين و بهترين شاگردان درويش خان و علينقي وزيري و از موسيقي دانان زمان، بود. جواد معروفي از 14 سالگي به مدرسه موسيقي رفت و پس از فراگيري تار و ويولون به پيانو روي آورد و تحولي در شيوه نواختن پيانو در ايران به وجود آورد. او در نواختن پيانو، شيوه اي ويژه و يکتا داشت که تکنيک، در آن آشکار بود. معروفي از سال 1319 ش، همزمان با گشايش راديو به اين مؤسسه پيوست و سال ها تک نواز پيانو بود. جواد معروفي سال ها عضو شوراي عالي موسيقي راديو بود و موفق به اخذ گواهي نامه عالي از هنرستان عالي موسيقي شد. وي سرانجام در 78 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
همزمان با سالگرد روز دانشجو، خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در روز شانزدهم آذر 1378، کار خود را آغاز کرد. اين خبرگزاري با حمايت جهاد دانشگاهي به فعاليت پرداخت و امروز يکي از خبرگزاري هاي موفق در کشور محسوب مي شود. در حقيقت بيش از هشتاد درصد خبرهاي ايسنا، اخبار دانشگاه ها يا امور مربوط به دانشگاهيان است. از ابتداي سال 1379، دو سرويس فرهنگي - هنري و فرهنگي - اجتماعي به وجود آمد که اين دو، پانزده تا هجده درصد اخبار خبرگزاري را تأمين مي کنند. دانشجويان، بدنه اصلي ايسنا محسوب مي شوند که در گروه هاي سياسي، اجتماعي، فرهنگي، هنري، اقتصادي، بين الملل و ورزش و … فعاليت دارند. ايسنا در خارج از کشور دفتر ندارد ولي دانشجويان خارج از کشور
اخباري را براي اين خبرگزاري ارسال مي کنند.
شرح مناسبت:
از مهم ترين حرکت هاي سياسي، اعتراض دانشجويان در 16 آذر 1332 به ورود معاون رييس جمهور آمريکا بود و نقطه اوج آن را مي توان در اشغال لانه جاسوسي آمريکا در 13 آبان 1358 مشاهده کرد. جنبش دانشجويي را مي توان در سه مرحله چنين تبيين کرد. در مرحله اول، جنبش دانشجويي با جريان روشنفکري پيوند خورده و از اين منبع برخاسته و به آن وابسته است. هرچند، حرکت دانشجويي در عين حال، به دليل اقتضائات جواني، داراي روحي پاک و به دور از خدعه ها و فريب هاي سياسي کاران بود. در مرحله دوم و با اوج گيري انقلاب اسلامي در سال 1356 و 57، جنبش روشنفکري و دانشجويي که خود را پيشتاز جنبش سياسي مي پنداشت، ناگهان خود را عقب مانده يافت. حرکت عظيم مردم در اعتراض عليه رژيم، خرده احزاب و گروه هاي سياسي و نيز جريان روشنفکري و جنبش دانشجويي را به تعجب واداشت و آنان را به اعلان موضع فراخواند. در اين شرايط و احوال، جريان روشنفکري، عمدتاً کلاف سردرگمي بود که چندان به عمق، گستره و ماندگاري قيام باور نداشت و به گونه هاي مختلف سعي مي کرد که آن را حرکتي کور تعبير کند. در مرحله سوم، اهميت و حرمت حرکت سياسي دانشجويي در آن بود که خود را از بند روشنفکري گسست و از همراهي با مردم، احساس شرم و آزرم نکرد و پابه پاي مردم پيش آمد و براي خود افتخاري عظيم در تاريخ سياسي ايران کسب کرد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز دانشجو
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله:
مَن خَرَجَ في طَلَبِ الِعلمِ کانَ في سَبيلِ اللَّهِ حتّي يَرجِعَ
ترجمه:
آن که در جست و جوي دانش بيرون رود، در راه خدا است، تا آن گاه که بازگردد
آدرس:
المحجّة البيضاء، ج 1، ص 19.
زير عنوان:
روز دانشجو
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: طالِبُ العِلمِ لايَموتُ أويُمَتَّعَ جِدَّهُ بِقَدرِ کَدِّهِ
ترجمه:
جوينده دانش نمي ميرد تا آن گاه، که به اندازه زحمتش، از خوش بختي بهره برد
آدرس:
عوالي اللآلي، ج1، ص 292.
زير عنوان:
روز دانشجو
متن:
امام علي عليه السلام: تَعَلَّمِ العِلمَ وَ اعمَل بِهِ وَانشُرهُ في أهِلهِ
ترجمه:
دانش بياموز و آن را به کار بند و در ميان اهلش بپراکن
آدرس:
أعلام الدّين، ص 254.
زير عنوان:
روز دانشجو
متن:
امام علي عليه السلام: اِعلَمُوا أنَّ کَمالَ الدّينِ طَلَبُ الِعلمِ و العَمَلُ بِهِ
ترجمه:
بدانيد که کمال دين در طلب دانش و به کار بستن آن است
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 30.
زير عنوان:
روز دانشجو
متن:
امام علي عليه السلام: مَجلِسُ العِلمِ رَوضَةُ الجَنَّةِ
ترجمه:
مجلس دانش، باغ بهشت است
آدرس:
الدرّة الباهره، ح 35.
شرح مناسبت:
با آغاز سلسله قاجاريه، تهران به عنوان پايتخت کشور، معرفي شد و پادشاهان در آن، اقامت داشتند. اين روال بيش از هفتاد سال ادامه يافت تا اين که در بيست و يکمين سال سلطنت ناصرالدين شاه قاجار، بر اثر فزوني جمعيت، وي تصميم گرفت که شهر را وسعت داده و شهري با نام خود در کنار تهران قديم يا عتيق بنا کند. از اين رو، در اين روز برابر با يازدهم شعبان 1284ق کلنگ توسعه تهران و احداث شهر جديد با نام دارالخلافه ناصري را به زمين زد و از اين پس، تهران به اين نام خوانده مي شد. بدين ترتيب، شهر تهران از اطراف توسعه يافت و خندق هايي در جهات مختلف ايجاد گرديد. همچنين
در هر طرف شهر، سه دروازه با شکل هاي زيباي مشرق زميني و کاشي کاري و مناره کوچک ساخته شد و شهر، وسعت يافت.
شرح مناسبت:
پس از روي کار آمدن قوام به نخست وزيري، با وجود تشکيل وزارت خواروبار و تخصيص اعتبار براي خريد گندم و آرد، وضع نان نه تنها بهبود نيافت بلکه روز به روز بدتر و نانِ نامرغوب تري تحويل مردم مي شد. از بامداد روز هفدهم آذر 1321 ش، به علت فشار زندگي، نبودن مايحتاج اوليه و پايين بودن دستمزدها، عده زيادي از دانش آموزان و دانشجويان به طرف ميدان بهارستان حرکت کردند. در همان حال که فرياد "نان مي خواهيم" آنها در طول مسير طنين انداز بود، عده زيادتري از مردم و دانش آموزان در ميدان بهارستان اجتماع نموده و ناگهان به مجلس هجوم بردند. پس از ضرب و شتم نمايندگان، ميز و صندلي و تابلوهاي مجلس را شکسته و عده اي از مهاجمان، اموال مجلس را غارت کردند. به دنبال آن بازار تهران تعطيل شد و برخي از مردم به چپاول مغازه هاي خيابان ها پرداختند. فرماندار نظامي تهران برکنار گرديد و سپهبد اميراحمدي با اختيارات کامل منصوب گرديد و به دستور او به روي مردم آتش گشوده شد و عده زيادي کشته و زخمي شدند. در همين روز، خانه نخست وزير به آتش کشيده شد و احمد قوام دستور توقيف کليه روزنامه ها و مجلات را صادر کرد. اين آشوب، تهران را از حالت عادي خارج نمود. حوادثي که در بلواي نان در تهران اتفاق افتاد نشان مي دهد که بسياري از حرکات، سازمان يافته و از قبل
طراحي شده بوده است و نمي توان تمام آن را خودانگيخته دانست. در اين حوادث، دست پنهانِ عده اي خاص و حتي شاه و دربار براي تحت فشار قرار دادن قوام ديده مي شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حسين مکي در سال 1290ش به دنيا آمد. وي پس از گذراندن تحصيلات مقدماتي، به تهران رفت و به خدمات دولتي پرداخت. مکي بعد از شهريور 1320 و ايجاد فضاي باز سياسي، فعاليت هاي رسمي خود را در مطبوعات آغاز کرد و نوشته هاي تاريخي، تحقيقي و ادبي او، بخش مهمي از مندرجات روزنامه هاي درجه اول تهران بود. او در اين زمان نخستين جلدهاي کتاب تاريخ بيست ساله ايران را به نگارش درآورد و به شهرت رسيد. مکي در سال هاي بعد به عضويت حزب ايران و حزب دموکرات ايران درآمد و اين، سرآغاز براي فعاليت هاي سياسي او در مجلس پانزدهم و شانزدهم و هفدهم گرديد. او از طرفداران سرسخت دکتر مصدق به شمار مي رفت و در مبارزات ملي کردن صنعت نفت، تلاش زيادي از خود نشان داد. مکي عضو هيئت خلع يد از کمپاني جنوب بود و به علت خدماتش، به سرباز فداکار ملقب گرديد. وي پس از کودتاي 28 مرداد 32، به حاشيه رانده شد و هنگامي که در سال 1339، به فعاليت هاي سياسي روي آورد، رژيم مانع فعاليت مکي شد. حسين مکي از آن پس به کارهاي علمي و ادبي روي آورد و آثار متنوعي را به نگارش درآورد. تاريخ بيست ساله ايران در هشت جلد، کتاب سياه در هشت جلد، خاطرات سياسي در دو جلد، زندگاني سيد حسن مدرس در دو جلد، وقايع سي تير و تصحيح ديوان مشتاق و فرخي يزدي از جمله آثار اوست. حسين مکي، به عنوان آخرين فرد از رجال و اطرافيان دکتر محمد مصدق در
جريان ملي شدن صنعت نفت، سرانجام در اواسط آذر سال 1378ش در 88 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از آن که سال ها از پايان هشت سال دفاع مقدس گذشته و سازمان ملل، عراق را به عنوان آغازگر جنگ معرفي کرده بود، مقامات بلند پايه عراقي با اعتراف به استفاده بغداد از سلاح هاي شيمايي در جريان جنگ هشت ساله با ايران ادعا کردند که عراق مجبور به استفاده و به کارگيري اين نوع تسليحات شده است. اين در حالي است که ايران در طي جنگ بارها از حملات شيميايي عراق به مردم ايران و رزمندگان اسلام خبر داده و خواستار رسيدگي به آن بود ولي با سکوت مجامع بين المللي مواجه مي گرديد. رژيم بعث عراق در حالي دست به بمباران هاي شيميايي وسيع در جنگ مي زد که مجامع جهاني و معاهدات ژنو، استفاده از تسليحات کشتار جمعي از جمله شيميايي در جريان جنگ ها را منع کرده اند.
شرح مناسبت:
يازده سال پس از آغاز جنگ هشت ساله تحميلي رژيم بعث عراق عليه ايران و سه سال پس از صدور قطعنامه 598 شوراي امنيت و اتمام جنگ و با تلاش هاي پي گير سياسي مسؤولان نظام جمهوري اسلامي، حقانيت ايران در دفاع مشروع به اثبات جامعه جهاني رسيد. خاوير پرز دکوئيار، دبير کل وقت سازمان ملل متحد در 18 آذر 1370 طي يک گزارش رسمي به شوراي امنيت اعلام کرد که عراق در 31 شهريور 1359 به ايران حمله کرده و متجاوز است. اعلام اينکه در جنگ تحميلي، عراق آغازگر و مسؤول جنگ بوده است، يک پيروزي بزرگ سياسي است. اين دفاع و نبرد، در حالي ادامه و پايان يافت که جهانيان، باني جنگ را مي شناختند و حتي
به کمک او شتافته بودند. آنان زماني به خود آمدند که سلاح هاي ارسالي به عراق، عليه خودشان به کار گرفته شد و عراق، منطقه خليج فارس را درگير جنگي مهيب و عظيم کرد. متجاوز بودن عراق، گرچه بسيار دير اعلام شد، اما از پيروزي هاي مهمي است که در تاريخ کشورمان به عنوان واقعه اي بزرگ ثبت شده است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه العظمي سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني در سال 1277 ش (1316ق) در منطقه گوگد گلپايگان به دنيا آمد. وي پس از طي دروس مقدمات در زادگاه خود، راهي اراک گرديد و در 21 سالگي وارد درس خارج فقه و اصول آيت اللَّه حائري يزدي شد. ايشان پس از هجرت به قم، در حلقه اصحاب خاص استاد قرار گرفت و پس از تاسيس حوزه علميه قم و رحلت آيت اللَّه حائري يزدي تدريس خارج فقه و اصولِ خود را آغاز کرد. حاصل تدريس هفتاد ساله ايشان پرورش ده ها شاگرد مجتهد و عالم مي باشد که هر کدام استوانه مهمي در حوزه علميه محسوب مي شوند. حضرات آيات: مرتضي حائري يزدي، شهيد مرتضي مطهري، شهيد محمدعلي قاضي طباطبايي، شهيد سيداسداللَّه مدني، شهيد دکتر محمد مفتح، شهيد دکتر سيدمحمدحسيني بهشتي، علي مشکيني، ناصر مکارم شيرازي، جعفر سبحاني، لطف اللَّه گلپايگاني، حسن حسن زاده آملي، احمد جنّتي، علي پناه اشتهاردي، رضا استادي و علي احمدي ميانِجي و ده ها عالم فاضل از جمله شاگردان آن مرجع بزرگ ديني مي باشند. آيت اللَّه گلپايگاني داراي نگاشته ها و تقريرات فراواني مي باشد و در دوران سي و دو ساله مرجعيت، يکي از ارکان فقاهت بوده و به
ضرورت، در تمام ابواب فقه، فتوا داده است. کتاب الحج، کتاب القضاء و حاشيه بر عروة الوثقي و … از جمله تاليفات آن فقيه بزرگوار به شمار مي روند. ايشان همچنين در جريان انقلاب اسلامي و پس از آن، همواره حمايت خود را از قيام و رهبري آن اعلام مي کرد.
آيت اللَّه گلپايگاني سرانجام پس از عمري خدمت و تدريس و تأليف، در هجدهم آذرماه 1372 ش برابر با 24 جمادي الثاني 1414 ق در سن 95 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در مسجد بالاسرِ حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
هشتمين اجلاس سران کشورهاي اسلامي در تهران با شرکت قريب به اتفاق سران کشورهاي اسلامي و مقامات عالي رتبه پنجاه و پنج کشور مسلمان در هجدهم آذرماه 1376 و با سخنان مهم مقام معظم رهبري آغاز شد. حضرت آيت اللَّه خامنه اي در اين سخنان با تکيه بر سه محور عمده اسلام، امت اسلامي و سازمان کنفرانس اسلامي و با اشاره به وضعيت موجود ملل مسلمان و کشورهاي اسلامي در دنياي امروز و تصوير و دورنماي آن، بر ضرورت شناسايي و شناساندن اسلام، پيشينه و دورنماي امت اسلامي و ظرفيت، قدرت و وظايف سازمان کنفرانس اسلامي تاکيد کردند. ايشان همچنين پيشنهادهاي تشکيل بازار مشترک اسلامي، تشکيل پارلمان مشترک اسلامي، تشکيل ديوان داوري اسلامي و تلاش براي عضويت دايم دنياي اسلام در شوراي امنيت سازمان ملل تا زماني که حق وتو به قوت خود باقي است را به سران کشورهاي اسلامي ارايه نمودند. هشتمين اجلاس سران کشورهاي اسلامي در حالي در تهران برگزار شد که جهان
اسلام با مشکلات عديده اي از قبيل: فرايند به اصطلاح صلح خاورميانه و حمايت بي چون و چراي آمريکا از رژيم صهيونيستي، ادامه برادرکشي و جنگ در افغانستان و نيز بحران جامو و کشمير، بوسني و هرزه گوين و … روبرو بود. در پايان اجلاس سه روزه کنفرانس اسلامي در بيستم آذر 1376، اعضاي سازمان متعهد شدند که با تروريسم مقابله کنند و براي بازپس گيري قدس و مسجدالاقصي و حق ملي مردم فلسطين و بازگشتن به سرزمينشان و ايجاد کشور مستقل فلسطين با حاکميت قدس شريف به عنوان پايتخت، تلاش کنند. از ديگر نتايج اين اجلاس مي توان به اتحاد رهبران جهان اسلام عليه رژيم صهيونيستي و محکوم کردن جنايات آنان اشاره کرد.
اجلاس تهران از موفق ترين نشست سران کشورهاي اسلامي بود که بازتاب گسترده اي در رسانه هاي کشورهاي غربي و آمريکا داشت. در اين اجلاس، جمهوري اسلامي ايران، رياست کنفرانس اسلامي را تا سه سال برعهده گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، هنگامي که منشور ملل متحد در دست تدوين بود، احترام به حقوق بشر و آزادي هاي سياسي مورد توجه نمايندگان کشورهاي مختلف جهان واقع شد. پس از جنگ، سازمان ملل تصميم گرفت که اين حقوق و آزادي را به وسيله يک سند بين المللي تثبيت کند تا براي همه ملت ها قابل اجرا باشد. بنابراين، کميسيون حقوق بشر سازمان ملل، لايحه حقوق بشر را تدوين و به مجمع عمومي تقديم کرد. اين لايحه در 19 آذر 1327 برابر با 10 دسامبر 1948 به تصويب رسيد و اين روز به عنوان روز جهاني حقوق بشر نام گذاري شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
همزمان با تاسوعاي حسيني سال 1357 ش، مردم مسلمان و انقلابي ايران با حضور گسترده خود، مراسم عزاداري سالار شهيدان، حضرت اباعبداللَّه الحسين(ع) و ديگر شهداي کربلا را به تظاهراتي بزرگ و تاريخي بر ضد رژيم فاسد و استبدادي شاه، تبديل کردند. در تهران، حدود چهارميليون نفر از مردان، زنان و کودکان، در راهپيمايي تاريخي اين روز شرکت کرده و ضمن عزاداري، با سردادن شعارهايي بر ضد رژيم شاه، نفرت و انزجار خود را از اين رژيم اعلام کردند. همزمان با تهران، اين راهپيمايي در شهرستان ها نيز صورت گرفت. اين اقدام، پايه هاي حکومت پوشالي و وابسته رژيم شاه به بيگانگان را بيش از پيش متزلزل و سقوط آن را قطعي کرد.
شرح مناسبت:
در بحبوحه انقلاب اسلامي و در حالي که نهضت اسلامي مردم ايران به رهبري امام خميني(ره) رژيم پهلوي را در کام خود فرو مي برد، اربابان آمريکايي شاه درصدد بودند تا به هر نحو ممکن، از سقوط محمدرضا پهلوي، اين مهره مطيع خود جلوگيري کنند. از اين رو، در نوزدهم آذر 1357ش، وزارت امور خارجه ايالات متحده آمريکا که مشغول بررسي تشکيل شوراي سلطنت در ايران بود، با ارسال تلگرافي به سفارت آمريکا در تهران با نمايندگان خود در ايران درباره اين موضوع مشورت کرد. اين کار از يک سو نشان دهنده نااميدي مقامات دولت آمريکا از باقي ماندن شاه در رأس قدرت و از سوي ديگر، دخالت آشکار و ظالمانه آمريکاييان در امور داخلي ايران بود. دولت آمريکا، همه توان خود را به کار گرفته بود تا به هر صورت ممکن، پايگاه سياسي و نظامي خود را در ايران
حفظ کند اما امواج توفنده انقلاب، آنان را از رسيدن به اين هدف شوم باز داشت و اين شورا پس از آن که در 23 دي 57 کار خود را آغاز کرد، پس از يک هفته با ناکامي، منحل شد.
شرح مناسبت:
انتخابات نخستين دوره مجلس خبرگان رهبري که بر اساس اصل 107 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، مهم ترين وظيفه آن تعيين رهبر نظام اسلامي است در شرايطي صورت گرفت که کشور در حال نبردي نابرابر با حکومت عراق و دنياي استکبار بود. با اين حال، اين انتخابات با شرکت مردم شجاع و مقاوم ايران در 19 آذر 1361 برگزار گرديد و نزديک به هجده ميليون نفر در اين انتخابات شرکت نمودند. در اين دوره 75 نفر از نمايندگان مجلس خبرگان رهبري تعيين شدند. در نهايت اولين مجلس خبرگان رهبري که در واقع دومين مجلس خبرگان جامعه اسلامي بود در تيرماه 1362 با پيام امام خميني(ره)، افتتاح شد. با رحلت امام خميني(ره) بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران، مجلس خبرگان رهبري، حضرت آيت اللَّه خامنه اي را به رهبري نظام اسلامي برگزيد و اين وظيفه را به نحو احسن به انجام رساند.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، گروهک هاي مختلف، دانشگاه ها و مدارس کشور را عرصه تاخت و تاز خود ساخته و روند تحصيل و تدريس را مختل کرده بودند. بسياري از استادان منحرف، به کار مشغول بودند و هيچ تغيير بنيادي در برنامه و شيوه تدريس و تربيت و اهداف آنها رخ نداده بود. در نتيجه، دانشگاه هاي سراسر کشور براي مدتي تعطيل شد. پس از تعطيلي دانشگاه ها، به منظور ساماندهي به امور فرهنگي مدارس و دانشگاه ها، به فرمان امام خميني(ره)، اولين ترکيب شوراي انقلاب فرهنگي تحت عنوان ستاد انقلاب فرهنگي شکل گرفت. با تشکيل اين ستاد، علي رغم کارشکني هاي برخي اشخاص و گروه هاي سياسي، حضرت امام در سال 1360،
از ستاد خواستند که در باز شدن دانشگاه ها تسريع نمايد. با بازگشايي دانشگاه ها، ضرورت توسعه و تعميق کار اين ستاد ايجاب کرد که در نوزدهم آذر 1364، امام، رؤساي سه قوه و تعداد ديگري از انديشمندان فرهنگي کشور را به اعضاي آن بيفزايند. گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامي در شئون جامعه، تزکيه محيطهاي علمي و فرهنگي از افکار مادي، تحول دانشگاه ها و مدارس و مراکز فرهنگي و هنري بر اساس فرهنگ صحيح اسلامي، حفظ و احياء و معرفي آثار و مآثر اسلامي و ملي از جمله اهداف اين شورا و نيز تدوين اصول سياست فرهنگي نظام جمهوي اسلامي و تعيين اهداف و جهت گيري برنامه هاي فرهنگي، آموزشي و علمي، تعيين مراجع براي طرح و تدوين برنامه هاي فرهنگي و علمي، تدوين ضوابط براي گزينش استادان و معلمان دانشگاه ها و نظارت بر امور کتاب هاي درسي و … از جمله وظايف شوراي عالي انقلاب فرهنگي مي باشند.
-
شرح مناسبت:
همزمان با اوج تظاهرات مردمي ضد رژيم و درگيري هاي شديد مردم با مزدوران پهلوي در عاشوراي 1357 ش، يک افسر، دو درجه دار و چهار سرباز مسلح، به ناهارخوري افسران ارشد پادگان لويزان در شرق تهران حمله کردند و با رگبار مسلسل، بيش از هفتاد نفر از افسران ارشد و درجه داران رژيم را کشتند. حمله کنندگان به جز يک سروان، بقيه کشته شدند. اين اقدام متهوّرانه در بين نظاميان اثر زيادي بخشيد و همه از جان خود هراسان شدند. دولت نظامي ارتشبد ازهاري پس از وقوع اين حادثه که در کنار گوش خود، در تهران، آن هم در يک محيط نظامي
اتفاق افتاده بود، سعي کرد حقيقت اين خبر در پادگان ها منتشر نشود ولي در همان دقايق اوليه، خبر به اطلاع همه رسيد. در اين اوضاع، شاه، بيش از هر کسي در وحشت فرو رفت و نسبت به جان خود بيمناک شد. از اين زمان بود که رييس دولت احساس کرد که به هيچ وجه قادر به مهار کردن تظاهرات نيست و به زودي دولت او سقوط خواهد کرد.
شرح مناسبت:
تظاهرات ميليوني مردم در تهران و تمام نقاط کشور، همزمان با بزرگداشت شهادت سرور شهيدان، حضرت اباعبداللَّه الحسين(ع) در عاشوراي حسيني، بي نظيرتر از تاسوعا (ديروز) برپا گرديد. اين گروه هاي عظيم که در طول مسير خود به سر دادن شعارهاي سياسي مي پرداختند، در ميدان آزادي تهران اجتماع کردند. پس از راهپيمايي روز عيد فطر و تاسوعا، اين تظاهرات، عظيم ترين اجتماع ضد دولتي مردم تهران به شمار مي رفت. در پايان راهپيمايي، قطعنامه اي هفده ماده اي قرائت شد که در آن، بر سقوط و برچيده شدن بساط شاه، برقراري حکومت عدل اسلامي، رهبري حضرت امام خميني(ره)، آزادي واقعي، اجراي عدالت اجتماعي و تامين حقوق مردم و جلوگيري از هرگونه سلطه گري تاکيده شده بود که به تصويب ميليون ها نفر از مردم انقلابي رسيد. اخبار اين راهپيمايي که در صدر اخبار مهم جهان قرار داشت، جهانيان را متوجه اين مطلب کرد که مردم ايران، رژيم سلطنتي را نمي خواهند و خواهان حکومتي اسلامي مي باشند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبدالحسين دستغيب در سال 1292 شمسي (عاشوراي 1332 ق) در شيراز در خانواده اي که 800 سال سابقه علم و فضيلت دارند متولد گرديد. وي پس از سپري کردن مقدمات علوم اسلامي، در 22 سالگي به نجف اشرف مهاجرت نمود و در آنجا از محضر استاداني چون سيدابوالحسن اصفهاني، شيخ محمد کاظم شيرازي و سيد ميرزا آقا اصطهباناتي استفاده نمود و پس از سالياني اقامت در نجف، از بزرگان حوزه علميه آن سامان، اجازه اجتهاد گرفت. در نجف روح جستجوگر آن شهيد در پي يافتن صاحبدلي بود که او را به وداي ايمَن برساند، تا آنکه سرانجام در محضر پرفيضِ استاد اخلاق، ميرزا محمد علي قاضي تبريزي، آرامش يافت و از خواص استاد شد. آيت اللَّه دستغيب همراه با قيام امام خميني(ره) در سال 1341، مبارزات خويش را آغاز نمود و در 15 خرداد 1342 بازداشت و به تهران تبعيد گرديد. از آن پس چندين بار در مدت حکومت طاغوت بازداشت و تبعيد شد. در طي اين مقطع از مبارزات بود که ايشان به همراه چهار تن ديگر از علما، اعلاميه اي صادر و شاه را از سلطنت خلع نمودند. آيت اللَّه دستغيب پس از پيروزي انقلاب اسلامي وظايف ارزشمندي را در نظام جمهوري اسلامي از جمله: نمايندگي مردم شيراز در مجلس خبرگان، امامت جمعه شيراز و نمايندگي امام خميني(ره) در استان فارس به عهده گرفت. آيت اللَّه دستغيب علاوه بر خدمات متعددي که صرف ساخت، تاسيس و بازسازي بناها و آثار خيريه نمود داراي تاليفات متعددي است که آدابي از قرآن، معراج، ايمان، گناهان کبيره،
قلب سليم، داستان هاي شگفت و … از آن جمله اند.
اين عالم وارسته و معلم اخلاق سرانجام در بيستم آذر 1360 ش برابر با چهاردهم صفر 1402ق هنگامي که براي اداي نماز جمعه عازم محل برگزاري آن بود از سوي منافقين ضدانقلاب در 68 سالگي به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
عمليات متوسط مطلع الفجر از 20 آذر 1360 در منطقه گيلانغرب در وسعت 35 کيلومتر مربع با رمز يا مهدي(عج) ادرکني آغاز شد و تا پنجم دي ماه به طول انجاميد. در اين عمليات رزمندگان اسلام، متشکل از سپاه، بسيج و تعدادي از مردم مسلمان بومي منطقه، ضمن هماهنگي با نيروهاي ارتش و هوانيروز، از سه محور به دشمن يورش بردند. نيروهاي اسلام بدون توجه به سرماي شديد و شرايط سخت منطقه، ضمن عبور از سيم هاي خاردار و ميادين مين، به جبهه دشمن نفوذ کرده و با آنان درگير شدند. در عمليات مطلع الفجر، نيروهاي اسلام علاوه بر کشته و زخمي کردن دو هزار تن و به اسارت درآوردن دويست تن ديگر از افراد دشمن، قواي بعث را تا نزديک مرز بين المللي به عقب مي رانند. در اين ميان پاتک دشمن براي عقب راندن سپاه اسلام ناکام ماند و مناطق حساسي به دست نيروهاي خودي افتاد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عبدالحسين چهرگاني غروي در سال 1289 ش (1328ق) در خانداني که سابقه سه قرن روحانيت و مرجعيت در منطقه آذربايجان داشتند در نجف اشرف به دنيا آمد. وي پس از طي دوران ابتدايي به فراگيري علوم حوزوي روي آورد و از استادان نامداري همچون حضرات آيات: حاج ميرزا باقر زنجاني، شيخ حسين اهري و شيخ ابوالحسن مشکيني بهره بُرد. آيت اللَّه غروي در 22 سالگي راهي آذربايجان شد و به مدت سه سال از درس آيت اللَّه انگجي استفاده نمود. از آن پس در درس آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي و سيد محمد حجت کوه کمره اي در قم شرکت
جست و به مدارج والاي علمي دست يافت. آيت اللَّه غروي پس از آن، در تبريز به تدريس و تعليم و ارشاد مردم و توجه به مباحث اخلاقي اشتغال پيدا کرد و جوانان را به اسلام اصيل رهنمون مي ساخت. اين عالم مجاهد در زماني که انديشه هاي ضد ديني و الحادي از جانب بي دينان در جامعه مطرح شده بود، با دلايل قاطع به دفاع از حريم دين پرداخت که بعدها با نام اسلام و شيعه به چاپ رسيد. ايشان همچنين در مبارزات مردم تبريز به همراه عالمان آن ديار از قبيل حضرات آيات: شهيد قاضي طباطبايي، سيد محمدعلي انگجي و ميرزا عبداللَّه مجتهدي شرکت فعال داشت و نام وي، همواره در ذيل اعلاميه هاي عالمان تبريز به چشم مي خورد. آيت اللَّه غروي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از سوي مردم آذربايجان شرقي به عضويت مجلس خبرگان برگزيده شد و تا پايان عمر در اين سنگر مشغول خدمت بود. سرانجام آن فقيه وارسته پس از عمري سرشار از خدمات ديني، در بيستم آذر 1373ش در 84 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و پس از تشييعي با شکوه در تبريز و قم، در قم به خاک سپرده شد.
در روز فوت ايشان، سه روز در آذربايجان شرقي عزاي عمومي اعلام گرديد و مجالس ختم باشکوهي تشکيل شد.
شرح مناسبت:
فقيه اصولي، محدث رجالي و جامع معقول و منقول، آيت اللَّه ميرزا کاظم تبريزي از علماي مشهور حوزه هاي علميه نجف و قم، در حدود سال 1299 ش (1340ق) در تبريز به دنيا آمد و در نوجواني به تحصيل علوم ديني روي آورد. وي پس
از گذراندن دروس مقدمات و سطح در 21 سالگي به نجف کوچيد و از حضرات آيات: شيخ موسي خوانساري، شيخ محمدرضا آل ياسين، سيد ابوالحسن اصفهاني، شيخ محمدکاظم شيرازي، سيدمحسن حکيم و سيد محمود شاهرودي بهره هايي وافر برد. آيت اللَّه تبريزي همچنين به مدت بيست سال از محضر درس فقه، اصول، رجال و تفسير آيت اللَّه سيد ابوالقاسم خويي استفاده کرد و از برترين تلامذه اش محسوب مي شد. فرزانه تبريز، همزمان با تحصيل، به تدريس سطوح عاليه و پس از چندي به تدريس خارج فقه و اصول پرداخت تا اين که در سال 1349 ش به قم آمد و يکي از پر بارترين مجالس درسي حوزه را تشکيل داد. آيت اللَّه تبريزي بر علوم مختلف همچون: فقه، اصول، حديث، رجال، تفسير، تاريخ، ادبيات، رياضيات، هيئت، هندسه، کلام، فلسفه و منطق تسلط فراوان داشت و با زبان هاي انگليسي و فرانسه نيز آشنا بود. برخي از تاليفات فراوان او که سر به ده ها مجلد مي زند عبارتند از: شرح عروةُالوثقي در 150 جلد، القواعد الفقهيه در 50 جلد، تطبيقاتُ الوسايل در 20 جلد، الاصول الجديده در 10 جلد، الفقه المُيسَّر و شرح اسفار. اين عالم بزرگ سرانجام در 20 آذر 1374 برابر با 18 رجب 1416 ق در 75 سالگي درگذشت و در قم به خاک سپرده شد.
-
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از واقعه فلک شدن تجار تهران به دست حاکم شهر در بيستم آذر 1284 ش، قرار بر اين شد که مردم در روز بعد براي حل مشکل در مسجد بازار تهران جمع شوند. حضرات آيات: سيد عبداللَّه بهبهاني و سيدمحمد طباطبايي و عده بسياري از افراد سرشناس و مردم درمسجد شاه اجتماع کردند. سيد جمال الدين واعظ، که خطيبي متبحر و سخنوري نامدار بود به منظور آگاه ساختن مردم از واقعه روز قبل برفراز منبر رفت و هنوز لحظاتي از سخنراني او نگذشته بود که امام جمعه، داماد شاه با بهانه کردن قسمتي از سخنان وي، سر به فرياد گذاشت و به اشاره او، تعدادي از گماشتگان با پايين کشيدن سيد جمال از منبر، با چوب و چماق بر سر مردم ريختند و جلسه را بر هم زدند. حادثه مسجد بازار، تاثيري شگرف در حرکات انقلابي مردم در آينده گذارد و پس از ناکامي عين الدوله، صدر اعظم براي نزديکي به بهبهاني و طباطبايي، مهاجرت صغري و هجرت به ري در فرداي آن روز روي داد و مسير نهضت را به نقطه اي حساس رساند.
شرح مناسبت:
در گير و دار حضور نيروهاي بيگانه در ايران در جريان جنگ جهاني دوم و در زمان نخست وزيري محسن صدر معروف به صدرالاشراف، در نقاط مختلف کشور اغتشاشاتي بروز کرد که غائله آذربايجان از مهم ترين آنها بود. اين غائله اين گونه آغاز شد که سيد جعفر پيشه وري نماينده اول تبريز پس از رد شدن اعتبارنامه اش در مجلس، به آذربايجان رفت و بيانيه اي صادر کرد که در آن، خود مختاري آذربايجان و زبان
ترکي جزو اصول مسلَّم مرام وي در آذربايجان قيد شده بود. وي سپس درتبريز فرقه دموکرات را تاسيس کرد و به رياست آن برگزيده شد و در همان روز حزب توده آذربايجان، الحاق خود را به فرقه دموکرات اعلام کرد و اين دو با هم اعلان خود مختاري نمودند. سرانجام حزب دموکرات آذربايجان، پس از يک سال درگيري با دولت، در آذرماه 1325ش، پس از شکست از قواي دولتي، منحل گرديد.
شرح مناسبت:
به مناسبت راهپيمايي هاي بزرگ تاسوعا و عاشوراي سال 1399 ق که در روزهاي 19 و 20 آذر ماه 1357ش صورت گرفت، امام خميني، رهبر کبير انقلاب اسلامي، پيامي بسيار مهم صادر کردند و در آن پيام، راهپيمايي هاي اخير را همه پرسي بزرگ ملت ايران بر ضد رژيم شاه ناميدند. ايشان در بخشي از پيام خود فرمودند: "به عموم ملت شجاع ايران صميمانه درود مي فرستم. شما مردم عظيم الشأن با اراده آهنين خود و با شعارهاي زنده و تعيين کننده به جهانيان ثابت کرديد که شاه را نمي خواهيد. من همزمان با راهپيمايي بزرگ شما در پيامي به تهران، به دولت ها]ي دنيا [اعلام نمودم که رفراندوم اين دو روز براي هيچ کس ابهامي باقي نگذاشت که ملت، شاه را نمي خواهد و عدم رسميت او را با اکثريت قاطع قريب به اتفاق اعلام کرد. اين تظاهرات، راه عذر را از همه کس و همه دولت ها سلب کرد و آنها ديگر نمي توانند ادعا کنند که شاه، قانوني است".
شرح مناسبت:
دکتر علي اصغر سروش در سال 1287 ش به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات، به کار تحقيق و ترجمه پرداخت. سروش علاوه بر ترجمه کتب از زبان فرانسه به فارسي، به زبان هاي انگليسي و عربي نيز تسلط کامل داشت. از آثار اين مترجم گرانقدر مي توان به فرهنگ متشابهات زبان فرانسه، امپراتوري روم و آغاز مسيحيت و نيز تمدن هاي باستاني خاور نزديک اشاره کرد. اين نويسنده و مترجم معاصر به هنگام فوت، 74 سال داشت.
شرح مناسبت:
غلامرضا ميرزاجاني متخلص به قدسي - که بعدها نام خود را به قدسي نژاد تغيير داد - مشهور به غلامرضا قدسي مشهدي، در سال 1304ش در مشهد به دنيا آمد. او در دروس ادبي اديب نيشابوري ثاني شرکت جست و فقه و اصول را نزد سيدهاشم قزويني فرا گرفت. از شانزده سالگي به سرودن شعر پرداخت و پس از مدتي با همکاري دوستانش به تأسيس انجمن ادبي فردوسي مشهد اقدام نمود. قدسي مشهدي دلبسته غزل به سبک هندي بود و شيوه هاي ديگر را نيازمود. فعاليت سياسي قدسي از زمان حکومت دکتر مصدق آغاز شد و با زبان شعر از نهضت ملي ايران حمايت نمود. قدسي پس از کودتاي 28 مرداد 32 به مبارزه با رژيم پهلوي پرداخت و در دو نوبت دستگير و بيش از چهار سال در زندان بود. او پس از رهايي از زندان به ترجمه و تصحيح کتب اشتغال ورزيد. استاد قدسي نژاد پس از پيروزي انقلاب به تدريس در دانشکده ادبيات دانشگاه مشهد مشغول بود. ياران پيامبر، شعر امروز و غزل معاصر خراسان از آثار اوست. غلامرضا قدسي سرانجام
در 21 آذر 1368ش در 64 سالگي درگذشت و در يکي از غرفه هاي حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
مرجع عاليقدر تشيع، ميرزا حبيب اللَّه رشتي در سال 1198ش (1234ق) در املش گيلان به دنيا آمد. وي پس از يک درگيري که با خان منطقه پيدا کرد، راهي قزوين شد و نزد شيخ عبدالکريم ايرواني شاگردي نمود تا اين که در 25 سالگي به اجتهاد دست يافت. ايشان سپس براي استفاده از معارف ديني، راهي نجف اشرف شده و از محضر فقيه بزرگ، شيخ محمدحسن نجفي، صاحب جواهر و شيخ مرتضي انصاري فيض برد. ميرزا حبيب اللَّه رشتي پس از ارتحال شيخ انصاري از جمله ارکان مرجعيت بود ولي هيچ گاه خود را براي رياست حوزه معرفي نکرد و وجوه شرعي را قبول ننمود. در حلقه درس ميرزاي رشتي شاگردان فاضل بسياري شرکت مي کردند که حضرات آيات عظام: علامه سيدمحمدکاظم يزدي، آقا ضياءالدين عراقي، ميرزا حسين ناييني، شيخ عبداللَّه مازندراني، شيخ فضل اللَّه نوري و سيدابوالحسن اصفهاني و … از آن جمله اند. همچنين آثار متعددي از اين فقيه وارسته و مرجع جليل بر جاي مانده که بدايعُ الافکار، الالتقاط، الامامه و الاجتماعُ الامرِ و النهي و … از کتب ارزشمند ايشان مي باشد. سرانجام ميرزا حبيب اللَّه رشتي در 22 آذر 1273ش برابر با 14 جمادي الثاني 1312 ق در 75 سالگي در نجف اشرف رخ در نقاب خاک کشيد و در يکي از حجره هاي صحن مطهر علوي به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در اثر فراگير شدن ظلم و فساد و فقر و قحطي، در اواخر سلطنت مظفرالدين شاه قاجار، علما که از وضع موجود به شدت رنج مي بردند، جهت اصلاح اوضاع و فشار به دولت، تصميم به مهاجرت
از تهران به حرم حضرت عبدالعظيم در شهر ري گرفتند. اين سفر که در 22 آذر ماه 1284 ش برابر با 16 شوال 1323 صورت گرفت به مهاجرت صغري شهرت يافت و در ابتدا شامل دو هزار نفر بود. پس از چند روز، به تعداد متحصّنين افزوده گشت و از ده هزار تن فراتر رفت. وعاظ و خطبا دائماً بر منبر رفته و از استبداد حکومت عين الدوله، صدر اعظمِ وقت، سخن مي گفتند و خواستار تشکيل عدالت خانه مي شدند. مظفرالدين شاه با مشاهده وخامت اوضاع، درصدد حل قضيه برآمد و سرانجام با خواسته آنان که تاسيس عدالتخانه در کليه شهرهاي ايران، اجراي قوانين اسلام در سراسر کشور، عزل موسيونوژ رييس بلژيکي گمرک ايران و نيز عزل علاءالدوله حاکم ظالم تهران، موافقت نمود. اين تحصن سرانجام در 22 دي 1284 ش به پايان رسيد و با ادامه مبارزه توسط علما و مردم، مظفرالدين شاه مجبور شد فرمان مشروطه را در چهاردهم مرداد ماه 1285 ش امضا کند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از مدت ها تلاش براي قدرت طلبي و تغيير حکومت توسط رضاخان، سرانجام در نهم آبان 1304 ش مجلس مؤسسان که براي انتقال سلطنت از سلسله قاجار به خاندان پهلوي تشکيل شده بود، مأموريت خود را با تغيير اصولي از قانون اساسي انجام داد. به اين ترتيب 153 سال حاکميت شاهان قاجار بر ايران خاتمه يافت و حکومت 53 ساله رژيم پهلوي به طور رسمي از اين روز آغاز شد. ويژگي هاي مشترک سلاطين قاجار به ويژه در سال هاي آخر آن و نيز پهلوي، استبداد داخلي، بي کفايتي و فرمان برداري آنان از دولت هاي بيگانه بود. رضاخان ميرپنج که يک درجه دار ارتش بوده و با توطئه و کمک انگليس، در سال 1299 ش دست به کودتا زده بود، زمام امور را به دست گرفته و در اين روز، رسماً شاه ايران شد. او در 15 ارديبهشت سال بعد، پس از مراسم تاج گذاري، تاسيس سلسله پهلوي را اعلام کرد. رژيم ديکتاتوري پهلوي نيز به دليل وابستگي به قدرت هاي بيگانه و نيز روا داشتن ظلم و ستم فراوان بر مردم ايران، در بهمن 1357 در پي پيروزي انقلاب اسلامي، سرنگون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد سيد غلامرضا سعيدي، نويسنده، مترجم و محقق متعهد ايراني، در سال 1274 ش در يکي از روستاهاي توابع شهرستان بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد و در زادگاه خود و سپس در بيرجند به آموختن دانش پرداخت. وي در 21 سالگي پس از فراگيري علوم طبيعي، رياضي و نجوم و زبان هاي عربي، فرانسوي و انگليسي، به تدريس مشغول شد و سال ها بعد در تهران مجله فروغ علم را با همکاري دوستان منتشر کرد. استاد سعيدي طي سفرهاي بسياري که به پاکستان و هندوستان نمود تحت تأثير افکار و انديشه هاي علامه اقبال لاهوري قرار گرفت و همين موضوع موجب شد تا پس از فراگيري زبان اردو، تعدادي از آثار اين انديشمند اسلامي را به فارسي ترجمه کند. از استاد سعيدي در حدود شصت اثر در زمينه هاي تاليف و ترجمه به جاي مانده که زندگاني عمارياسر، فرد و اجتماع، برنامه هاي انقلاب اسلامي و ترجمه اقبال شناسي از آن جمله اند. اين محقق فرزانه سرانجام در آذرماه سال 1367ش در 91 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تهران به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه عبداللَّه بن محمد حسن مامقاني از بزرگان علماي شيعه در قرن چهاردهم هجري، فقيه اصولي، رجالي، محدث، اديب و مرجع تقليد زمان خود بوده است. وي در سال 1252ش (1290ق) در نجف به دنيا آمد و در پنج سالگي به آموختن قرآن و سپس مقدمات متداول شروع کرد. آيت اللَّه مامقاني از 18 سالگي در حوزه درس اصول و سال بعد در درس فقه پدر بزرگوار خود شرکت کرد و از همان سال
به تأليف نيز روي آورد. وي داراي تأليفات بسياري مي باشد که بيش از صد جلد را تشکيل مي دهد. مهم ترين اثر مامقاني تَنقيحُ المَقال في اَحوال الرِّجال است. همچنين کتب مِقياسُ الهِدايه في عِلم الدّرايه و نيز مُنتَهي المَقاصِد از اوست. آيت اللَّه مامقاني سرانجام در 23 آذر 1311ش در 61 سالگي در نجف اشرف بدرود حيات گفت و در مقبره والد خود مدفون گشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با فرا رسيدن محرم سال 1357ش و اوج گيري نهضت اسلامي و در زماني که راهپيمايي هاي ميليوني و سراسري مردم، تمام کشور را فراگرفته بود، طرفداران رژيم شاهنشاهي با حمايت چماقداران و عوامل مزدور ساواک در بسياري از شهرها به مقابله با مردم پرداختند. اين حرکات به ويژه بعد از تظاهرات ميليوني تاسوعا و عاشوراي حسيني آن سال نمودِ بيشتري پيدا کرد. در 23 آذر 1357، عوامل ساواک با حمايت نيروهاي نظامي، وارد بيمارستان امام رضا(ع) در شهر مشهد مقدس شدند. آنان در ابتدا با سرنيزه و چماق، به اتومبيل هاي پزشکان بيمارستان آسيب وارد کرده، سپس با تيراندازي وارد بخش اصلي بيمارستان شدند. آنها بدون توجه به بيماران بستري، هرچه را در سر راه خود ديدند شکستند که در جريان اين حمله تعدادي از بيماران نيز از ترس دچار حمله قلبي شدند. همچنين در اين حمله دو کودک از شدت جراحات جان سپردند و هجده نوزاد نيز زخمي شدند. با انتشار اين خبر، مردم مشهد خود را به بيمارستان رساندند و زد و خورد بين مردم و نيروهاي ساواکي آغاز شد. پس از اين حمله، اعضاي نظام پزشکي در محکوميت اين تهاجم، ضمن انتشار اعلاميه اي، تعطيلي کليه بيمارستان هاي شخصي و مطب را اعلام نموده و در محل بيمارستان تحصّن کردند.
شرح مناسبت:
در پي کشتارهاي رژيم پهلوي در شهرهاي مختلف ايران، به ويژه اصفهان و نجف آباد، حضرت امام پيامي از پاريس براي ملت انقلابي ايران فرستادند و ضمن اعلام عزاي عمومي فرمودند: "جناياتي که در اصفهان و نجف آباد و بعضي از شهرستان ها شده است، به قدري با شرافت
انساني منافي است که وجدان هر انساني را سخت رنج مي دهد. از قرار اطلاع، مأمورين شاه با مسلسل به داخل منازل مردم محروم و بي دفاع حمله کردند، مساجد را به آتش کشيدند، به زنان محترم اهانت کردند، هرکس را ديدند که جاويد شاه نمي گويد بي دريغ کشتند و آزادي به منطق کارتر را خيلي سريع اجرا کردند. اکنون با در نظر گرفتن رفراندوم تاسوعا و عاشورا که غيررسمي بودن شاه و دولت را به جهانيان ثابت نمود، بر ملت است که به حکم اسلام و قانون، از اطاعت شاه و دولت سرپيچي کنند، ماليات نپردازند و به کليه اعتصابات تا رفتن شاه ادامه دهند." اين پيام، روحيه اي مضاعف به مردم انقلابي ايران داد و آنان با پيروي از اين دستور، مبارزات خود را تا سرنگوني کامل رژيم طاغوت دنبال کردند.
شرح مناسبت:
شيخ محمود شلتوت، عالم بزرگ ديني مصر، در سال 1271 ش (1892 م) در مصر به دنيا آمد. در 14 سالگي در مرکز ديني علمي اسکندريه به تحصيل پرداخت و در 18 سالگي، گواهينامه تحصيلي دانشگاهي گرفت. وي سپس در اسکندريه به سمَتِ مدرس ديني برگزيده شد و در سال 1306 ش (1927 م) به قسمت عالي دانشگاه الازهر منتقل گرديد. شيخ شلتوت، چندي بعد عضو هيأت فتوا شد و در دانشکده شريعت، مقام بزرگي يافت. او در سال 1327 ش (1958 م) به رياست دانشگاه بزرگ اسلامي الازهر مصر برگزيده شد و خدمات فراواني انجام داد. از جمله اقدامات مهم شيخ شلتوت در زمان رياست در الازهر اين بود که پس از مکاتبه هاي متعدد با آيت اللَّه العظمي
بروجردي، مرجع بزرگ تقليد شيعيان، مذهب شيعه اِثني عَشَري را به رسميت شناخت. او عمل به موازين مذهب شيعه را همانند يکي از مذاهب اربعه، جايز دانسته و به مذهب شيعه به عنوان يکي از مذاهب بزرگ اسلامي، در دانشگاه الازهر، کرسي تدريس اختصاص داد. شيخ شلتوت علاوه بر رياست الازهر و تدريس، داراي مقام اِفتا بود و همچنين کتب متعددي به رشته تحرير درآورد. الاسلامُ عَقيدةٌ و شريعَه، دَعوةُ المُحمديه، القتال في الاسلامِ، فِقه القُرآن و المُقارِنَةِ بين المذاهِب از جمله تاليفات ايشان است. سرانجام شيخ محمود شلتوت، در سال 1342 ش (1963 م) در 72 سالگي درگذشت و به سراي باقي شتافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در روز بيست و چهارم آذرماه 1361ش، بيانيه 8 ماده اي حضرت امام خميني(ره) بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران خطاب به قوه قضاييه و ارگان هاي اجرايي کشور صادر شد. ايشان در اين پيام، درباره لزوم اسلامي نمودن تمام سازمان هاي دولتي به ويژه دستگاه هاي قضايي و جانشين نمودن احکام الهي در نظام جمهوري اسلامي به جاي احکام طاغوتي رژيم سابق، تذکراتي به همه متصديان امور دادند. مهم ترين بخش هاي فرمان هشت ماده اي حضرت امام شامل اين موارد بود: تهيه قوانين شرعي و تصويب و ابلاغ آنها با دقت و سرعتِ لازم، رسيدگي به صلاحيت قضات و دادستان ها و دادگاه ها، صدور احکام اسلام در دادگاه ها با قدرت و استقلال و بدون مسامحه و تعويق، عدم احضار يا توقيف افراد بدون حکم قاضي طبق موازين شرع، عدم ورود به محل زندگي يا کار مردم و تجسُّس در امور آنان به هر نحو ممکن، برخورد قاطع در رابطه با توطئه ها و گروهک هاي مخالف اسلام و نظام جمهوري اسلامي، عدم تصرف در اموال مردم مگر به حکم حاکم شرع پس از بررسي دقيق، پي گيري دقيق موارد فوق و برخورد با ماموران اجرايي متخلّف.
شرح مناسبت:
استاد احمد احمدي بيرجندي در سال 1301 ش در بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد. وي پس از پشت سر گذاشتن دوره هاي ابتدايي و متوسطه تحصيل، از دانشسراي مقدماتي بيرجند فارغ التحصيل شد و به تدريس پرداخت. استاد بيرجندي در 23 سالگي وارد دانشسراي عالي تهران شد و ازاين مکان، ليسانس زبان و ادبيات فرانسه گرفت. وي از آن پس در پست هاي
مختلفي از قبيل مديريت دانشسراي بيرجند، تدريس زبان فرانسه در دانشکده الهيات و معارف و تربيت معلم مشهد، مديريت کتابخانه مسجد گوهرشاد مشهد و همکاري با بنياد پژوهش هاي اسلامي آستان قدس رضوي خدمت کرد. وي هماره از اوقاتش بهره مي برد، مي خواند و مي نوشت، ترجمه و تاليف مي کرد و بر کتاب هايي که مي خواند، حاشيه مي نگاشت. به اهل بيت عصمت و طهارت(ع) علاقه اي وافر داشت و از همين رو به گردآوري و گزينش اشعار درباره آنان پرداخت و پانزده مجموعه از آنها را به چاپ رسانيد. از اين اديب سخت کوش 35 کتاب و 200 مقاله بر جاي مانده که: اسلام راه روشن، امامت و رهبري، پرتوي از سيماي تابناک علي(ع)، خدا را بشناسيم و نامه هاي ادبي از آن جمله اند. استاد احمد احمدي بيرجندي سرانجام در 24 آذر 1377 ش در 76 سالگي پس از پشت سرگذاشتن يک دوره بيماري بر اثر سکته مغزي بدرود حيات گفت و جامعه علم وادب را سوگوار ساخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از گسترش جنگ تحميلي عراق عليه ايران و به موازات افزايش پيشروي نيروهاي اسلام در مواضع دشمن بعث، اقدامات آمريکا عليه ايران با هدف جلوگيري از پيروزي جمهوري اسلامي و شکست عراق تشديد شده و وسيع تر مي گشت، زيرا پيروزي ايران بر عراق براي آمريکا غيرقابل قبول بود. از اين رو، علاوه بر ارسال تسليحات پيشرفته نظامي به عراق، کمک هاي اطلاعاتي آمريکا به عراق از سال 1359 ش آغاز شد و در سال هاي پاياني جنگ نيز بيش از هر چيز ديگر مورد نياز و درخواست حزب بعث بود. در اين زمان، عراق از سازمان سيا اطلاعات فوق العاده محرمانه اي از مراکز استراتژيک ايران دريافت نمود. همچنين سازمان جاسوسي آمريکا، سيا، بارها عراق را در حمله به تاسيسات اقتصادي و حياتي ايران تشويق کرد و در حمله هواپيماهاي عراقي به تاسيسات و مناطق مهم کشور، با آنان هماهنگي نمود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج سيدمحمدحسن بن ميرسيدعلي ميرجهاني طباطبايي اصفهاني، در سال 1280 ش برابر با 1319 ق در يکي از روستاهاي اطراف اصفهان ديده به جهان گشود. وي پس از فراگيري علوم پايه، به نجف اشرف عزيمت نمود و از محضر آيات عظام: آقا ضياءالدين عراقي، سيدابوالحسن اصفهاني، شيخ عبداللَّه مامقاني و ميرزاي ناييني بهره جست و به مدارج عالي علمي رسيد. آيت اللَّه ميرجهاني پس از آن به خواست پدر به اصفهان بازگشت و به انجام امور ديني پرداخت. اين عالم بزرگوار پس از درگذشت پدر و مدتي اقامت در مشهد مقدس، در تهران ساکن گرديد و به تبليغ، هدايت، ارشاد مردم و تأليف و تصنيف پرداخت. آيت اللَّه
ميرجهاني در علوم غريبه اطلاعاتي عميق داشت. هم چنين طبع روانش او را قادر ساخته بود تا در مدح معصومين(ع) به عربي و فارسي به نيکويي شعر بسرايد. آثار چندي از اين عالم رباني به جاي مانده است که مِصباح البلاغه، کُنوزُالحِکَم و فُنون الکَلِم و ديوان اشعار از آن جمله اند. اين محدث و خطيب بزرگوار سرانجام در بيست و پنجم آذر 1371 ش برابر با بيست ويکم جمادي الثاني 1402ق در نودويک سالگي در اصفهان رخت از جهان فرو بست و در جوار مقبره علامه مجلسي در کنار مسجد جامع اين شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز پژوهش
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقولُ: تَذاکُرُ العِلمِ بَينَ عِبادِي مِمّا تَحيي عَلَيهِ القُلُوبُ المَيِّتَةُ، إذا هُمُ انتَهَوا فيهِ إلي أمري
ترجمه:
خداوند مي فرمايد: بحث علمي ميان بندگانم، چون به من بينجامد، دل هاي مرده با آن زنده مي شود
آدرس:
عوالي اللآلي، ج 4، ص 78.
زير عنوان:
روز پژوهش
متن:
امام علي عليه السلام: اُنظُر إلي ما قالَ و لاتَنظُر إلي مَن قالَ
ترجمه:
به گفته بنگر نه به گوينده آن
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح5048.
زير عنوان:
روز پژوهش
متن:
امام علي عليه السلام: مَن أکثَرَ مُدارَسَةَ العِلمِ لَم يَنسَ ما عَلِمَ و استَفادَ ما لَم يَعلَم
ترجمه:
هر که بحث علمي بسيار کند، آموخته هايش را از ياد نمي برد و آنچه را که نمي داند، فرا مي گيرد
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 8916.
زير عنوان:
روز پژوهش
متن:
امام علي عليه السلام: لافِقهَ لِمَن لايُديمُ الدَّرسَ
ترجمه:
آن که آموختن را استمرار نمي بخشد، از درک دانش بي نصيب است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 10552.
زير عنوان:
روز پژوهش
متن:
امام علي عليه السلام: لاعَمَلَ کَالتَّحقيقِ
ترجمه:
هيچ کرداري مانند پژوهش
نيست
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 10483.
زير عنوان:
روز پژوهش
متن:
امام علي عليه السلام: فَضلُ فِکرٍ و تَفَهُّمٍ أنجَعُ مِن فَضلِ تَکرارٍ و دِراسَةٍ
ترجمه:
بسيار انديشيدن و فهميدن، سودمندتر است از تکرار بسيار و درس گرفتن
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 6564.
زير عنوان:
روز پژوهش
متن:
امام علي عليه السلام: عَلَيکُم بِالدِّراياتِ لابِالرِّواياتِ
ترجمه:
بر شما باد به فهميدن، نه نقل کردن
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 3355.
زير عنوان:
روز پژوهش
متن:
امام علي عليه السلام: کُلُّ وِعاءٍ يَضيقُ بِما جُعِلَ فيهِ إلاّ وِعاءَ العِلمِ فَإنَّهُ يَتَّسِعُ
ترجمه:
گنجايش هر ظرفي با آنچه در آن نهند، تنگ مي شود، جز ظرف دانش که [هر چه در آن نهند] گسترش مي يابد
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 205.
زير عنوان:
روز پژوهش
متن:
امام باقرعليه السلام: تَذاکُرُ العِلمِ دِراسَةٌ و الدِّراسَةُ صَلاةٌ حَسَنَةٌ:
ترجمه:
گفت وگوي علمي درس است، و درس نمازي نيکو است
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 41.
شرح مناسبت:
در زمان صدارت وثوق الدوله، دولت جديد التأسيس بلشويکي روسيه که مي خواست قواي خود را از نواحي شمالي ايران خارج سازد، با ارسال نامه اي براي دولت ايران اعلام داشت تمام معاهداتي که دولت روسيه تزاري به ايران تحميل کرده بود از درجه اعتبار ساقط است. طبق مواد اين اعلاميه که به امضاي تروتسکي، همکار لنين و از رهبران انقلاب بلشويکي روسيه، رسيده بود، عهدنامه اي که روسيه تزاري و دولت استعماري انگليس در سال 1907 م براي تقسيم ايران بسته بودند، لغو شد و مبناي اعتبار ساير معاهداتي که ميان ايران و روسيه وجود داشت، رضايت طرفين اعلام گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عالم رباني، آيت اللَّه سيد اسماعيل اصفيايي شِندآبادي در سال 1289 ش در روستاي شندآباد از توابع شهرستان شبستر در آذربايجان شرقي ديده به جهان گشود. وي پس از طي دروس مقدمات و سطح، وارد حوزه علميه تبريز شد و در درس استادان نامدار آن حوزه همچون: سيد مرتضي خسروشاهي و ميرزا ابوالحسن انگجي بهره اي وافر برد تا آن که خود يکي از مدرسان ماهر حوزه تبريز گشت. آيت اللَّه اصفيايي از آن پس به درس و بحث و ارشاد مردم همت گماشت و با تلاش عالي خود، مسجد و مدرسه تاريخي سيد حمزه تبريز را که به ويرانه اي تبديل شده بود احيا کرد و آن را به محلي براي ترويج دين و اسکان طلاب تبديل نمود. ايشان پس از عمري تلاش و فعاليت هاي مذهبي و اجتماعي در تبريز و خدمت به مردم آن شهر، راهي شهرستان قم شد تا با استفاده از انفاس قدسي عارفانِ آن تربت پاک، تزکيه نفسِ خويش را به اکمال برساند. با اين حال از تدريس، تأليف و تفسير غافل نماند و از بدو ورود به قم، با عشقي سرشار به فقه آل محمد(ص)، تلاش خود را در اين زمينه ها دو چندان کرد. اين عالم رباني و فقيه صمداني سرانجام پس از سال ها کوشش در جهت ترويج و تبليغ دين و تزکيه و تهذيب نفس در تاريخ 26 آذر 1368 برابر با 18 جمادي الاول 1410 ق در 79 سالگي دارفاني را وداع گفت و پيکر پاکش پس از تشييعي باشکوه، در مقبرة العُلماء باغِ بهشت قم به
خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ هادي تالُّهي در سال 1280 شمسي (1319 ق) در همدان ديده به جهان گشود و سال ها در محضر پدرش، آيت اللَّه شيخ مرتضي تألّهي به فراگيري علوم ديني پرداخت. از آن پس مدرسه زنگنه همدان، پايگاه تحقيق و تدريس او گرديد. آيت اللَّه تألّهي همچنين از محضر عالمان ديگري همچون ميرزا علي آقا خلخالي، شيخ محمدبهاري و سيدعلي نجفي کسب فيض نمود و به مقام والايي در علم و تقوا دست يافت. از وي آثار چندي نيز به جاي مانده است. سرانجام اين عالم رباني در 26 آذر 1375 ش برابر با ششم شعبان 1417 ق در 95 سالگي دار فاني را وداع گفت و در باغ بهشت همدان مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
در جهان امروز، بخش حمل و نقل از جمله بخش هاي زيربنايي اقتصاد هر جامعه است که علاوه بر تحت تأثير قراردادن فرايند توسعه اقتصادي، خود نيز در جريان توسعه دچار تغيير و تحول مي شود. حمل و نقل، با ايفاي نقش رابط ميان بازار توليد و بازار مصرف، به مثابه پايه هاي پلي است که بخش هاي مختلف جوامع با عبور از روي آن، به سمت توسعه پايدار حرکت مي کنند. صنعت نوپاي حمل و نقل در جمهوري اسلامي ايران، دوراني پرفراز و نشيب را پشت سرگذاشته که ويژگي اصلي آن تلاش براي دستيابي به جايگاهي والاتر و فردايي بهتر است. در تاريخ تحولات اين صنعت در کشورمان، روزها و ايام سرنوشت سازي بوده اند که نقش تعيين کننده اي در شکل گيري و انسجام شبکه حمل و نقل کشور داشته اند. 26 آذر سال 1362 يادآور
چنين ايامي است که در آن حضرت امام خميني(ره) فرماني در زمينه اعزام کاميون ها به بنادر جنوبي براي تخليه کالاهاي وارداتي و مايحتاج مردم صادر کردند. در پي اين فرمان کاميون داران سراسر کشور، آمادگي خود را براي تخليه بنادر و حمل و نقل مواد ضروري مورد نياز مردم اعلام کردند. 14 سال پس از زمان صدور فرمان امام راحل(ره)، در سال 1376 به پيشنهاد وزارت راه و ترابري و براي آگاه سازي هر چه بيشتر جامعه با نقش و جايگاه بخش حمل و نقل، روز 26 آذر ماه از سوي شوراي فرهنگ عمومي به عنوان روز حمل و نقل شناخته شد. روز حمل و نقل، روز قدرداني از خدمات ارزشمند رانندگان و ساير دست اندرکاران و شاغلان بخش حمل و نقل کشور و فرصتي مناسب براي بازنگري نيازها و مشکلات اين بخش است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز حمل و نقل
متن:
هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُکُم فِي البَرِّ و البَحرِ
ترجمه:
او کسي است که شما را در خشکي و دريا سير مي دهد
آدرس:
يونس، آيه 22.
زير عنوان:
روز حمل و نقل
متن:
و تَحمِل أثقالَکُم إلي بَلَدٍ لَم تَکُونوا بالِغيهِ إلاّ بِشِقِّ الأنفُسِ
ترجمه:
بارهاي شما را به شهري مي برند که جز با مشقّت بدن ها نمي توانستيد به آن برسيد
آدرس:
نحل، آيه 7.
زير عنوان:
روز حمل و نقل
متن:
الَّذي جَعَلَ لَکُمُ الأرضَ مَهداً و سَلَکَ لَکُم فِيها سُبُلاً
ترجمه:
همان خدايي که زمين را گاهواره شما قرار داد و راه هايي براي شما در آن پديد آورد
آدرس:
طه، آيه 53.
زير عنوان:
روز حمل و نقل
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: صاحِبُ النّاقَةِ أحَقُّ بِالجادَّةِ مِنَ الرّاجِلِ
ترجمه:
سواره به راه سزاوارتر است تا پياده
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 17، ص 121.
زير عنوان:
روز حمل و نقل
متن:
امام
صادق عليه السلام: مَن أضَرَّ بِشَي ءٍ مِن طَريقِ المُسلِمينَ فَهُوَ لَهُ ضامِنٌ
ترجمه:
هر کس بخشي از راه عبور مسلمانان را تباه کند، ضامن آن است
آدرس:
الکافي، ج 7، ص 350.
شرح مناسبت:
حکيم بزرگوار آيت اللَّه شيخ محمد تقي آملي در حدود سال 1265 ش برابر با 1304 ق در تهران متولد شد. وي قسمتي از دروس معقول و منقول را نزد پدرش آقا شيخ محمد آملي و ميرزا حسن کرمانشاهي خواند و اين دروس را نزد حاج شيخ عبدالنبي مجتهد نوري تکميل نمود. آيت اللَّه آملي از آن پس به نجف رفت و در محضر درس ميرزاي ناييني، ميرزا ابوتراب خوانساري، شيخ محمدحسين غروي اصفهاني، ميرزا محمود قمي، سيدابوالحسن اصفهاني و آقاضياءالدين عراقي به تکميل فقه و اصول پرداخت تا به مقامات عالي علم و اجتهاد رسيد. اين عالم رباني، در اخلاق نيز از محضر عارف کامل حاج ميرزا علي آقا قاضي طباطبايي فيض گرفت و به مدارج بالاي اخلاق و عرفان دست يافت. آيت اللَّه آملي از آن پس در تهران اقامت گزيد و به تدريس منقول و معقول اشتغال ورزيد. اين حکيم فرزانه، فقيهي گوشه نشين بود و از شهرت و مسؤوليتِ رياست ابا داشت به طوري که تا پايان زندگي، علي رغم داشتن صلاحيت علمي، حتي از نوشتن و چاپ رساله عَمَليه خود نيز خودداري نمود. آيت اللَّه محمدتقي آملي نزديک به چهل سال در رأس آيات و مراجع بزرگ تهران به تدريس و ترويج دين اشتغال داشت. در محضر درس ايشان، شاگردان فاضلي پرورش يافتند که حضرات آيات: عبداللَّه جوادي آملي، حسن حسن زاده آملي و علامه محمدحسين تهراني از آن جمله
اند. حاشيه بر مکاسب شيخ انصاري در 2 جلد، کتاب الصلاة در 3 جلد، حاشيه بر شرح منظومه سبزواري در 2 جلد و شرح استدلالي بر عروةالوثقي از مهم ترين آثار آيت اللَّه آملي هستند.
سرانجام اين حکيم وارسته و عارف الهي در 27 آذر 1350 ش برابر با 30 شوال 1391 ق در 85 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تهران به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه دکتر محمد مفتّح در سال 1307 ش در همدان ديده به جهان گشود. وي در آنجا به تحصيل دوره دبستان و مقدمات علوم اسلامي روي آورد و سپس به حوزه علميه قم مهاجرت نمود. دکتر مفتح در قم از محضر بزرگاني همچون حضرات آيات: سيد محمد حجت کوه کمره اي، سيدحسين بروجردي، سيدمحمد محقق داماد، علامه طباطبايي و امام خميني(ره) استفاده نمود و خود مدرسي بزرگ در حوزه گرديد. شهيد مفتح در اين حال که در حوزه علميه قم به درجه اجتهاد رسيده بود، در دانشگاه نيز موفق به اخذ درجه دکتري گرديد. وي در حوزه علميه قم علاوه بر تدريس علوم حوزوي به تدريس در دبيرستان نيز همّت گماشت. ايشان در ايام مبارزات روحانيت و مردم انقلابي ايران به رهبري امام خميني از آموزش و پرورش قم اخراج و به منطقه دورافتاده اي تبعيد شد، در نتيجه مجبور به اقامت در تهران گرديد. با اقامت ايشان در تهران فصلي نوين از مبارزات سياسي و عقيدتي شهيد مفتّح آغاز شد. نقش شهيد مفتّح در صحنه هاي مهم مبارزات انقلابي از جمله اقامه نماز دشمن شکن عيد فطر 1357 بسيار حساس بود. ايشان در خطبه هاي
نماز، براي اولين بار نام امام خيمني(ره) را آشکارا بر زبان جاري کرد و رهبري امام را مورد تاکيد قرار داد و مردم را براي راهپيمايي در روزهاي بعد دعوت نمود. شهيد مفتح، با تشکيل شوراي انقلاب، از طرف امام به عضويت اين شورا درآمد و در اين سنگر منشا خدمات شاياني گرديد. ايشان همچنين پس از پيروزي انقلاب اسلامي، فعاليت هاي ارزشمندي به ويژه در زمينه تدريس در دانشگاه ها و نيز نزديک ساختن دو قشر روحاني و دانشجو به عمل آورد.
او که توطئه استعمار را در جدا نگاه داشتن اين دو قشر، با تمام وجودش حس کرده بود، ايجاد وحدت و انسجام ميان اين دو قشر را وجهه همت خود ساخت. آيت اللَّه مفتّح سرانجام در 27 آذر 1358 ش به همراه دو تن از پاسداران جان بر کف خود در مقابل دانشکده الهيات دانشگاه تهران از سوي گروهک منافق فرقان به شهادت رسيد و پس از تشييعي با شکوه، در صحن حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا حسن انصاري محلاتي در سال 1289 ش (1330 ق) در شهرستان محلات به دنيا آمد. وي پس از طي دروس مقدماتي و سطح، راهي حوزه علميه قم شد و از محضر استادان نامداري همچون، حضرات آيات: حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي، سيد محمدتقي خوانساري، سيدمحمد حجّت کوه کمره اي، سيد حسين بروجردي و حضرت امام خميني(ره) بهره برد و پس از سالياني به مدارج بالاي فقهي و فلسفي دست يافت. اين عالم وارسته و حافظ قرآن کريم در طول ساليان عمر، خود را از تمام قيود و تعلقّات دنيوي به دور نگاه داشته بود و راه زهد و تقوا در پيش داشت. ميرزا حسن انصاري همواره از انقلاب اسلامي و رهبري عظيم الشأن آن حمايت نموده و از آن به عنوان "نعمت الهي" ياد مي کرد. اين فقيه فرزانه و حکيم وارسته سرانجام در 27 آذر 1375ش برابر با ششم شعبان 1417ق در 86 سالگي وفات يافت و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حجت الاسلام و المسلمين محمدتقي فلسفي در سال 1286ش (1326ق) در خانواده اي عالم به دنيا آمد. وي پس از فراگيري ادبيات و سطوح، به آموختن فلسفه و معقول از استاداني همچون ميرزا طاهر تنکابني، ميرزا محمود قمي، سيدمحمد کاظم عصار و ميرزا مهدي آشتياني پرداخت و بنيه علمي خود را استوار ساخت. وي پس از آن به وعظ و خطابه روي آورد و در پانزده سالگي اولين جلسه منبرش را در محضر پدر و گروه بسياري از مردم برپا کرد که تشويق همگان را برانگيخت. از آن پس، نام فلسفي بر سرزبان ها افتاد و در نوزده سالگي براي منبر به مجلس شوراي ملي دعوت شد. وي پس از اعتراض به کشتار مسجد گوهرشاد، ممنوع المنبر و خلع لباس شد تا اينکه پس از سه سال و با کوشش آيت اللَّه کاشاني، منبرش رسماً آزاد گرديد. حجت الاسلام فلسفي در منبر و خطبه، روش نويني را پايه گذاري کرد و تحول عميقي در فن سخنوري به وجود آورد. او با تتبُّع در اخبار و احاديث و مطالعه پيگيرِ کتاب هاي روانشناسي، جامعه شناسي، اخلاق و تعليم و تربيت و به کارگيري تجربيات و ابتکارات خويش، به يکي از مشهورترين خطيبان پايتخت مبدل شد و در مجالس مهم تهران، اداره منبر را برعهده گرفت. اين روحاني مبارز، در طول ده ها سال، بارها در منبرهاي پرشور خود، رژيم پهلوي را مورد انتقاد قرار داده و در زمان هاي گوناگون به تبعيت از علما به ويژه حضرت امام خميني(ره)، به مخالفت با رژيم برخاست. وي در اين دوران، چندين
بار بازداشت شد و بارها ممنوع المنبر گرديد.
در سال 1350، در مجلس بسيار مهمي، به ياوه گويي هاي دو نفر از سناتورها عليه امام خميني(ره) پاسخ داد و آشکارا نام امام را برفراز منبر تکرار نمود و از مقام شامخ ايشان تجليل به عمل آورد. اين سخنراني باعث شد که تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي ممنوع المنبر شود ولي اين وضعيت باعث عقب نشيني وي از مواضعش نگرديد. علاوه بر اين، حجت الاسلام فلسفي، هماره با فرقه بهائيت و کمونيسم و حزب توده مبارزه مي کرد و در اين راه، ترسي به خود راه نمي داد. او پس از پيروزي انقلاب اسلامي و پس ازهفت سال ممنوعيت منبر و اندکي پس از ورود امام به ايران، در حضور معظمٌ له و هزاران نفر ديگر، سخنراني کرد و بار ديگر مورد تاييد و تفقد امام قرار گرفت. با پيروزي انقلاب اسلامي، حجت الاسلام فلسفي به رغم کهولت سن، تا پايان عمر خود به فعاليت هاي مختلف و منبرهاي روشنگر خويش ادامه داد و لحظه اي نياسود تا اين که در 27 آذر 1377 ش برابر با 28 شعبان 1419 ق در 91 سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت عبدالعظيم در ري به خاک سپرده شد. عمده آثار وي با نام گفتار فلسفي انتشار يافته که کودک از نظر وراثت و تربيت، جوان از نظر عقل و احساسات و بزرگسال و جوان از نظر افکار و تمايلات و الحديث در 5 جلد از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
بيست و هفتم آذرماه، يادآور عروج سرخ مجاهدي خستگي ناپذير و عالمي رباني، آيت اللَّه دکتر
محمدمفتح است که از پيشروان انديشه وحدت حوزه و دانشگاه بود. اين شهيد والامقام در راه تحقق اين انديشه و آرمان بلند که از انديشه نوراني امام راحل برخاسته بود، تلاش هاي بي وقفه اي انجام داد و سختي هاي فراواني را به جان خريد. به پاس خدمات چشمگير شهيد مفتح در راه ايجاد وحدت حوزه و دانشگاه و لزوم ارتباط، همکاري و هم فکري اين دو قشر انديشمند و فرهيخته، روز 27 آذر، همزمان با سالروز شهادت اين عالم سترگ، با نام روز وحدت حوزه و دانشگاه نام گذاري شده است. وحدت حوزه و دانشگاه به عنوان دو پايگاه مهم فکري - فرهنگي جامعه، براي حفظ فرهنگي اصيل در مقابل هجوم ارزش هاي غربي و وارداتي، امري ضروري و اجتناب ناپذير است. وحدت و همکاري ميان اين دو نهاد، نه يک وحدت فيزيکي و شکلي، بلکه تقارب و يکي شدن در مباني معرفت شناختي، ارزش هاي فرهنگي و دغدغه ها و حساسيت هاي سياسي - اجتماعي است و همين حالت است که هر يک از اين دو قشر را در جايگاه واقعي خود قرار داده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رژيم خونخوار عراق، با هر بار ناکامي در جبهه هاي جنگ و رويارويي با رزمندگان جان برکف اسلام، براي تحت فشار قرار دادن جمهوري اسلامي ايران، به بمباران مناطق مسکوني ايران اقدام مي نمود و در همان حال، خود را صلح طلب عنوان مي کرد. در ادامه اين حملات وحشيانه، در روز بيست و هشتم آذر 1361، شهر دزفول هدف يورش بي رحمانه رژيم بعث عراق قرار گرفت. در جريان اين حمله موشکي رژيم بعث عراق به شهر قهرمان پرور دزفول، 60 غيرنظامي شهيد و 287 نفر زخمي شدند. اگرچه قبل از اين جنايت نيز، هواپيماهاي عراقي بارها شهرهاي ايران را بمباران کرده و ساکنان غيرنظامي آنها را به خاک و خون کشيده بودند، اما حمله به دزفول، اولين حمله گسترده عراق به مناطق مسکوني به وسيله موشک هاي زمين به زمين مي باشد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدرضا مروّج طبسي در سال 1285ش در مشهد مقدس به دنيا آمد. وي سطوح اوليه را در مشهد گذراند و سپس راهي قم گرديد. آيت اللَّه طبسي در قم از محضر آيات عظام: سيدمحمدتقي خوانساري، سيد علي يثربي کاشاني، ميرزا علي اکبر حکيم يزدي و محمدعلي شاه آبادي استفاده برد و به مدت هفت سال نيز در درس خارج آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي شرکت جست. آيت اللَّه مروّج طبسي سپس راهي نجف اشرف شد و در حلقه درس حضرات آيات محمد جواد بلاغي، سيدابوالحسن اصفهاني، آقاضياءالدين عراقي و ميرزاي ناييني شرکت کرد. ايشان همچنين از اعضاي رييسه مجلس استفتاء آيت اللَّه سيدابوالحسن اصفهاني بود. وي در طي سال هاي حضور در نجف اشرف، به
وظايف ديني و اسلامي اشتغال داشت تا اينکه در سال 1352 ش به سبب فشارهاي دولت عراق به همراه ده ها هزار نفر ايراني مقيم عراق، از آن کشور رانده شد و در قم ساکن گرديد و به تدريس و تأليف پرداخت. از اين عالم رباني و مجتهد بزرگ که مراتب اجتهاد و مقامات علمي وي مورد گواهي و تصديق علماي بزرگ قم و نجف اشرف بود آثار متعددي بر جاي مانده که اِثباتُ الرّجعَه، حاشيه وسيلةُ النجاة و عقد الفرايد في اصول العقايد و ذخيرةُ الصالحين در 8 جلد از آن جمله است. سرانجام اين فقيه و مدرس بزرگوار در 28 آذر 1363ش برابر با 25 ربيع الاول 1405ق در 78 سالگي در قم رحلت نمود و در يکي از حجره هاي صحن بزرگ حرم حضرت معصومه(س)، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد عباس يميني شريف، متخلّص به يميني در سال 1298 ش در تهران به دنيا آمد. وي در سال 1319 به دانشسراي عالي راه يافت و از اين زمان علاقه به شعر گفتن و داستان نويسي براي کودکان در او بيشتر شد. در سال هاي بعد، شعرهاي يميني در مجله هاي مختلف چاپ شد و به سردبيري مجله بازي کودکان انتخاب گرديد. از 1324 ش برخي اشعار وي وارد کتب درسي دبستان شدند و از سال 1335 به عنوان مدير مجله تازه تأسيس کيهان بچه ها فعاليت نمود و تا سال 1358 با آن همکاري مي نمود. استاد يميني در 1336 باشگاه بچه ها را تأسيس کرد و در 1341 با همکاري عده اي از فرهنگيان باسابقه به تأسيس مؤسسه فرهنگي و
غيرانتفاعي شوراي کتاب کودک همت گماشت که هدف از آن، راهنمايي و مشورت با نويسندگان، شاعران، تصويرگران و مترجمان علاقمند به آثار کودکان و نوجوانان بود. در سال 1350 به همت وي جايزه نقدي يميني شريف تأسيس شد و از آن تاريخ به بعد، هرساله، اين جايزه به بهترين اثر چاپ شده در حوزه ادبيات کودکان، تعلق مي گرفت. استاد يميني در 1357 نيز انجمن پژوهش هاي آموزشي را بنيان نهاد. يميني شريف در زمينه ادبيات کودکان، صاحب آثار گوناگوني است که از اين ميان مي توان به کتاب هاي: قصه هاي شيرين، داستان عروسک، سيامک و سفيدک و پلنگ يکه تاز اشاره کرد. عباس يميني شريف پيش از اين در سال 1346 ش به دريافت جايزه بين المللي يونسکو به مناسبت تأليف بهترين کتاب سال در ايران نائل شده بود. استاد يميني سرانجام در 28 آذر 1368 در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
صادق گنجي مسؤول خانه فرهنگ جمهوري اسلامي ايران در لاهور پاکستان نزديک به چهار سال، مأموريت فرهنگي خويش را در راه معرفي ارزش هاي والاي اسلام و گسترش روابط فرهنگي ميان مردم ايران و پاکستان سپري کرده بود. وي در آستانه بازگشت به ايران اسلامي و پس از مراسم توديع که از سوي فرهنگيان و شخصيت هاي علمي و ادبي لاهور برايش برگزار شده بود، توسط عوامل فرقه گراي همسو با استکبار جهاني، مورد حمله مسلحانه قرار گرفت و به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
اولين همايش نگارش قرآن کريم در يک روز با حضور يکصد و هشتاد خوشنويس و 60 تصنيف کار و تذهيب کار برجسته کشور در سالن اجلاس کنفرانس اسلامي برگزار شد و در يک روز، تمام قرآن کريم به طرزي بديع و زيبا به نگارش درآمد. علاوه بر اين که بسياري از مسؤولان به بازديد اين همايش آمدند، در پايان نيز اين کار مورد بازديد و تقدير مقام معظم رهبري حضرت آيت اللَّه خامنه اي قرار گرفت.
شرح مناسبت:
پس از اولتياتوم روسيه به دولت ايران براي اخراج مورگان شوستر، کارشناس اقتصادي آمريکايي در ايران، دولت ايران اين اولتيماتوم را در 28 آذر 1290 ش پذيرفت. اما پذيرش ذلت بار اولتيماتوم روس ها که به اميد پايان يافتن زياده خواهي ها و بهانه گيري هاي دولت روسيه انجام گرفت، نه تنها مشکلي را حل نکرد، بلکه دامنه تجاوزات آنها را گسترش داد. در اين ميان، شهر تبريز که به علت مقاومت دليرانه در برابرعناصر وابسته به روس ها از جمله محمدعلي شاه، بيش از ديگر شهرها مورد خشم روس ها بود، در سحرگاه اين روز برابر با 29 ذي حجه 1329 ق، آماج حملات قزاق هاي روس قرار گرفت. روس ها به بهانه بي احترامي پاسبان نظميه تبريز به مامور روسي، کشتار مردمِ شهر را آغاز نمودند و نقاط حساس شهر را به تصرف خود درآوردند. سپس به تاراج اموال مردم و قتل آنان پرداخته و هرگونه مقاومتي را با تفنگ پاسخ دادند. روس ها در روزهاي بعد اين جنايات خود را ادامه داده و در دهم دي ماه آن سال برابر با عاشوراي 1330 ق،
ثقه الاسلام تبريزي، عالم بزرگ شهر را به دار زدند. همزمان با تبريز، روس ها به گيلان نيز يورش بردند و جنايات مشابهي را رقم زدند. آنان به هر کس که مشکوک مي شدند، مي کشتند و از ارتکاب هرنوع ظلم و خشونت، دريغ نکردند. در اين حال مردم رشت بنابر فتواي مراجع، از خريد کالاهاي روسي و انگليسي خودداري مي کردند و از مقاومت در برابر نيروهاي روس، غافل نبودند. اما روس ها اين استقامت عمومي را با قتل مردم به طرق مختلف پاسخ دادند.
شرح مناسبت:
استاد ابوالحسن صبا، در سال 1281 ش در تهران به دنيا آمد. وي از نوادگان فتحعلي خان صباي کاشاني، ملک الشعراي دربار فتحعلي شاه قاجار بود. پدر ابوالحسن نيز با نام کمال السلطنه، طبيبي هنرمند و هنردوست بود و منزلش محفل ارباب ذوق و موسيقي محسوب مي شد. ابوالحسن صبا موسيقي را از کودکي نزد پدر و ديگر استادان اين هنر فراگرفت و به تکميل معلومات خود در اين زمينه پرداخت. هنر استاد صبا، تنها در نوازندگي خلاصه نمي شد، بلکه علاوه بر نواختن، به نقاشي، ادبيات و پرورش گل نيز علاقه بسيار داشت. وي در طول سال هاي تحصيل در محضر استاداني همچون ميرزا عبداللَّه، درويش خان، علي اکبر شاهي و علينقي وزيري، در نواختن سه تار، کمانچه، ويولن و ضرب و … به استادي دست يافت. صبا در 1308ش از طرف وزيري، به مديريت مدرسه صنايع ظرفيه رشت منصوب شد و تعداد زيادي از آهنگ هاي محلي را جمع آوري کرد. او سال ها در ارکستر موسيقي ملي، ارکستر نوين راديو، ارکستر شماره يک و گل
هاي راديو نوازندگي کرد و هنر خود را به نمايش گذاشت. صبا صاحب روش خاصي در نواختن ويولن بود و مکتب ويژه اي براي اين ساز بنياد نهاد. همچنين از محضر درس او شاگردان بسياري استفاده کردند که علي تجويدي، مهدي خالدي، روح اللَّه خالقي و حبيب اللَّه بديعي از آن جمله اند. او با کاوش و تفحص در ابعاد و زواياي موسيقي سنتي ايران، طرح هايي نو به وجود آورد. همچنين تدوين و تأليف رديف هاي موسيقي سنتي ملي، يکي ديگر از تلاش هاي استاد بود.
علاوه بر اين ها، استاد ابوالحسن صبا کتاب هايي تحقيقي درباره شناسايي سازهاي ايراني و تاريخچه آنها به نگارش درآورده است که سه دستور ويولن، سنتور و سه تار و قطعات ضربي از آن جمله اند. استاد ابوالحسن صبا سرانجام در 29 آذر 1336 در پنجاه و پنج سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
محمدجواد تندگويان در سال 1329 ش در تهران به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات متوسطه و ورود به دانشکده نفت آبادان با درجه مهندسي نفت، فارغ التحصيل شد. وي در دوران تحصيل، مبارزات خود را عليه رژيم پهلوي با شرکت در انجمن اسلامي دانشکده ادامه داد و در سال 52 توسط ساواک دستگير و پس از شکنجه هاي فراوان به يازده ماه حبس محکوم شد. تندگويان پس از پيروزي انقلاب اسلامي به مديريت يک کارخانه در رشت رسيد. او پس از مدتي به وزارت نفت دعوت شد و به عنوان مدير مناطق نفت خيز جنوب مشغول به کار گرديد. پس از آن، از سوي شهيد رجايي، وزير نفت شد تا اينکه در دوازدهم آبان 1359، در
يکي از بازديدهايي که از صنعتِ نفت در جنوب داشت، در نزديکي آبادان، توسط نيروهاي اشغالگر بعثي به اسارت درآمد. شهيد تندگويان در اسارت،تحت شديدترين شکنجه ها قرار گرفت و مردانه مقاومت کرد تا اينکه توسط دژخيمان بعث به شهادت رسيد. پيکر اين شهيد بزرگوار پس از 11 سال اسارت، در 26 آذر 1370 ش به خاک جمهوري اسلامي ايران منتقل گرديد و در آخر آذر 1370 در جوار شهداي هفتم تير در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به دنبال شکست يزدگرد سوم آخرين پادشاه سلسله ساساني از سپاه اسلام در نهاوند، اين سلسله پس از 416 سال حکومت، منقرض شد و مسلمانان، ايران را فتح کردند. سپاه اسلام با آن که نفرات و تجهيزات بسيار کمتري از ارتش ايران داشت، اما به خاطر روحيه بالا و ايمان محکم، در نبردهاي پياپي که چند سال طول کشيد، ارتش ساساني را شکست داد که آخرين آنها، جنگ نهاوند بود. با سقوط سلسله ساسانيان، ايرانيان که از ظلم و فساد پادشاهان ناراضي بودند، به خاطر ارزش ها و اصول متعالي اسلام همچون يگانه پرستي، عدالت و برابري، به اين دين گراييدند و به تدريج، خود، در گسترش آن کوشيدند.
شرح مناسبت:
مدرسه دارالفنون به عنوان اولين مدرسه عالي پلي تکنيک در ايران، در پي تلاش هاي اميرکبير، صدر اعظم با کفايت وقت ايران در زمان ناصرالدين شاه قاجار داير شد. دارالفنون اولين تجربه ايرانيان در تأسيس مدارس به سبک جديد و در قالبي منظم بود. اين مدرسه کار خود را در ابتدا با شش استاد در رشته هاي مهندسي معدن شناسي، دارو سازي و … آغاز کرد. بسياري از فارغ التحصيلان مدرسه دارالفنون بعدها به مقام هاي بالاي مملکتي دست يافتند. اين مدرسه در حالي تاسيس شد که باني اصلي آن، امير کبير، دوران تبعيد خود را در کاشان سپري مي کرد.
شرح مناسبت:
مهم ترين اقدام کابينه محمد علي فروغي پس از روي کار آمدن محمدرضا پهلوي و درگير و دار جنگ جهاني دوم و حضور متفقين در ايران، امضاي پيمان بين دولت ايران و دولت هاي اتحاد جماهير شوروي و انگلستان بود که متن آن طي ماده واحده اي در 30 آذر 1320 تقديم مجلس شد. در اين پيمان احترام به حاکميت ايران از طرف دولت هاي روس و انگليس، قراردادن تسهيلات لازم در اختيار شوروي و بريتانيا در دوران جنگ از طرف ايران و نگاهداري نيروهاي نظامي متفقين در ايراني تا هر زمان و … عنوان شده بود. اين پيمان هر چند به ظاهر ضرري به حال ايران نداشت ولي حضور طولاني مدت اين نيروها در ايران و نيز ضربات ناشي از جنگ و تحميل هزينه هاي طاقت فرسا، بر مردم کشور بسيار گران آمد و فقر و فلاکت بيشتري نصيب مردم محروم نمود. بعد از جنگ، نيروهاي شوروي علي رغم تعهد جهت
خروج فوري، در اين کار، بسيار تعلُّل کردند که پس از شکايت دولت ايران به سازمان هاي بين المللي، اين نيروها، حاضر به تخليه ايران شدند.
شرح مناسبت:
گسترش مناسبات همه جانبه عراق و شوروي سابق در جريان جنگ تحميلي، اين امکان را فراهم ساخت تا روس ها اهداف جديد سياست خارجي خود را در منطقه و در برابر ايران پي گيري کرده و در مقابل، عراقي ها نيز با برخورداري از حمايت سياسي - نظامي شوروي، تجهيزات نظامي و کمک هاي مستشاري دريافت کنند. بر اين اساس بود که روس ها علاوه بر ارسال سلاح به عراق، با ارزيابي از ضعف هاي ساختاري ارتش آن کشور در وضعيت دفاع و حمله، در توسعه نيروهاي مسلح عراق و طرح ريزي استراتژي تهاجمي عراق نيز نقش فعال و محوري داشتند. کمک هاي شوروي سابق به عراق در اين مرحله در مقايسه با کمک ساير کشورها بسيار برجسته تر و نمايان تر بود و تا اندازه اي، تاثيرات سرنوشت سازي بر روند تحولات جنگ داشت. اين کمک ها تا اندازه اي بود که شوروي در حدود شصت درصد از تجهيزات نظامي عراق را تامين مي کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از آن که دولت روسيه به خاطر استخدام مورگان شوستر آمريکايي به عنوان خزانه دار کل کشور در ايران، به دولت صمصام السلطنه اولتيماتوم داد، مجلس شوراي ملي اين اولتيماتوم را نپذيرفت. در نهايت با فشار و تهديد روس ها مبني بر تصرف تهران، دولت ايران ناچار شد که اولتيماتوم را قبول کرده، مورگان شوستر را معزول نمايد. در آن هنگام که بين مجلس و دولت، درباره رد يا قبول اولتيماتوم، مذاکره و گفتگو جريان داشت، قواي نظامي روسيه به اقدامات وحشيانه اي در چند شهرستان دست زدند. در تبريز بين ماموران نظميه و سربازان روس، زد و خورد روي داد و به کشته و زخمي شدن تعدادي از دو طرف انجاميد. شهر تبريز در نهايت در پنجم دي ماه آن سال به اشغال کامل نيروهاي روسيه درآمد و سربازان روسي در تبريز در سطحي وسيع دست به کشتار مردم زدند. روس ها به وضع دلخراشي عده اي را با نفت و بنزين آتش زدند، دسته اي را در تنورِ آتش، سوزاندند و چند روز بعد، ثقة الاسلام تبريزي، عالم بزرگ آن شهر نيز به همراه عده اي ديگر از مشروطه خواهان، توسط روس ها به دار آويخته شدند.
شرح مناسبت:
بانک ملي ايران تا سال 1339 ش که قانون بانکي و پولي کشور به تصويب رسيد، داراي حق انحصار نشر اسکناس بود و علاوه بر عمليات يک بانک تجارتي، وظايف بانک مرکزي کشور را نيز بر عهده داشت. سرانجام به موجب قانون هفتم خرداد ماه سال 1339 ش، عمليات بانک ملي به دو قسمت تقسيم شد و آن قسمت که مربوط به حفظ
ارزش پول و تنظيم اعتبارات و حق انحصار انتشار اسکناس و پول فلزي مي باشد به بانک مرکزي ايران واگذار گرديد. همچنين قسمت عمليات تجاري و اداره کردن صندوق پس انداز و … مانند سابق به عهده بانک ملي ايران باقي ماند. اين قانون از اول دي ماه 1339 ش به طور رسمي به اجرا درآمد.
شرح مناسبت:
در اول دي ماه 1350 ش، واحد مرکزي خبر با عنوان خبرگزاري راديو و تلويزيون ملي ايران در چارچوب واحد اطلاعات و اخبار، کار خود را آغاز کرد. وظيفه اين واحد، کسب خبر، تهيه عکس ها و تصاوير خبري از خبرگزاري هاي خارجي و دريافت خبر از سوي خبرنگاران داخلي در تهران و شهرستان ها و انتشار آن از طريق راديو، تلويزيون و مطبوعات بود. اين واحد از بخش هاي مختلفي از قبيل اخبار داخلي، اخبار شهرستان ها، اخبار خارجي و … تشکيل شده بود. اخبار دريافتي از داخل کشور و سراسر جهان، پس از ترجمه، تنظيم و بازبيني، براي کاربران داخل و خارج ارسال مي شد. خبرگزاري راديو و تلويزيون ايران که بعدها به واحد مرکزي خبر تغيير نام داد به ويژه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از خبرگزاري هاي مهم خاورميانه و حتي قاره آسيا محسوب شده و هم اکنون در کشورهاي فرانسه، انگلستان، آلمان، روسيه، مالزي، ژاپن، پاکستان، هند، تاجيکستان، آذربايجان، ترکمنستان، بوسني، سوريه، لبنان و ترکيه و … داراي نمايندگي مي باشد. هزينه هاي اين خبرگزاري را دولت تهيه مي کند اما واحد مرکزي خبر در اجراي وظايف، استقلال نسبي دارد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ تحميلي، بسياري از مناطق مرزي جمهوري اسلامي ايران اشغال شد و يا در تيررس مستقيم آتش دشمن بعثي قرار گرفت. در اين ميان، شهر مقاوم آبادان که از همان اوان جنگ از سه طرف محاصره شده بود، همچنان به صورت پراکنده مقاومت مي نمود. در اين شرايط، هواپيماهاي عراقي، به طور مرتب اين شهر و ساير شهرهاي مرزي را بمباران مي کردند. در اولين روز زمستان 1359، سه فروند هواپيماي توپولوف و ميگ عراقي به آسمان آبادان تجاوز کرده و مناطق مسکوني اين شهر را هدف قرار دادند. خانه هاي مسکوني بسياري ويران شد و گروهي از مردم بي گناه به شهادت رسيده و يا مجروح شدند. با اين حال دو فروند از هواپيماهاي عراقي، در بازگشت توسط جنگنده هاي ايراني مورد هدف قرار گرفته و متلاشي شدند.
شرح مناسبت:
شهيد مجتبي استَکي، در سال 1334 ش در شهرکرد به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دروس دبيرستان وارد دانشگاه شد و از انيستيتو تکنولوژي اهواز فارغ التحصيل گرديد. شهيد استکي، پيش از انقلاب با تشکيل جلسات مذهبي به ارشاد مردم مي پرداخت و به سازماندهي نيروهاي انقلابي در جريان تظاهرات ضد رژيم اهتمام مي ورزيد. اين شهيد گرانقدر پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به عضويت کميته انقلاب اسلامي و دادگاه انقلاب اسلامي درآمد و در مبارزه با طاغوت و فساد فعاليت نمود. شهيد استکي که در ابتدا معلم دوره راهنمايي بود بعدها مسؤول آموزش و پرورش شهرستان فارسان در استان چهارمحال و بختياري شد. اين شهيد گرانقدر انقلاب اسلامي سرانجام در حالي که از طرف مردم شهرکُرد به نمايندگي مجلس شوراي
اسلامي انتخاب شده بود در اول دي ماه 1360 در 26 سالگي توسط عوامل مزدور و منافق، در مشهد مقدس به شهادت رسيد و در شهرکرد به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز کشاورزي
متن:
أفَرَأيتُم ما تَحرُثونَ ءَأنتُم تَزرَعُونَهُ أمْ نَحنُ الزّارِعونَ
ترجمه:
آيا درباره آنچه مي کاريد انديشيده ايد؟ آيا شما آن را مي رويانيد يا ما؟
آدرس:
واقعه، آيه 64.
زير عنوان:
روز کشاورزي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: ما مِن مُسلِمٍ يَغرِسُ غَرسَاً أويزَرَعُ زَرعَاً، فَيأکُلُ مِنهُ إنسانٌ أوطَيرٌ أوبَهيمَةٌ إلاّ کانَت لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ
ترجمه:
هر مسلماني درختي بنشاند يا کِشته اي بکارد و انسان يا پرنده يا چارپايي از آن بخورد، براي او صدقه محسوب مي شود
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 13، ص 460.
زير عنوان:
روز کشاورزي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اُطلُبوا الرِّزقَ في خَبايا الأرضِ
ترجمه:
روزي را از آنچه در زمين پنهان است، بجوييد
آدرس:
کنزالعمّال، ح 9302.
زير عنوان:
روز کشاورزي
متن:
امام باقرعليه السلام: خَيرُ الأعمالِ الحَرثُ
ترجمه:
بهترين کارها کشاورزي است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 7545.
زير عنوان:
روز کشاورزي
متن:
امام صادق عليه السلام: الکِيمياءُ الأکبَرُ الزِّراعَةُ
ترجمه:
بزرگ ترين کيميا، ثروت، کشاورزي است
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 261.
زير عنوان:
روز کشاورزي
متن:
امام صادق عليه السلام: ما فِي الأعمالِ شَي ءٌ أحَبُّ إلَي اللَّهِ تَعالي مِنَ الزِّراعَةِ
ترجمه:
در ميان کارها، کاري محبوب تر از کشاورزي، در نزد خداي متعال نيست
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 13، ص 461.
زير عنوان:
روز کشاورزي
متن:
امام صادق عليه السلام: الزّارِعُونَ کُنوزُ الأنامِ
ترجمه:
کشاورزان گنج هاي مردمان اند
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 261.
شرح مناسبت:
پس از اولتيماتوم دولت روس مبني بر اخراج مستشار اقتصادي بيگانه از ايران و نپذيرفتن مجلس، قواي روس به آذربايجانِ ايران يورش برده و دست به قتل عام و کشتار مردم زدند. در اين ميان و در حالي که روسيه تهديد به حمله به پايتخت نموده بود، در روز دوم دي ماه 1290 ش، يک مجلس عالي و فوق العاده مشتمل بر نمايندگان مجلس شوراي ملي، وزرا، رجال، اعيان و اشراف و
مقامات مملکتي در دربار تشکيل شد و جريانات اخير را که بين دولت ايران و روسيه پيش آمده بود بررسي کردند. در اين جلسه، وثوق الدوله وزير خارجه، از رويه مجلس نسبت به ردّ اولتيماتوم روسيه سخت انتقاد کرد و خواهان نرمش در برابر تهديدات روسيه گرديد. پس از اين سخنراني تصميم به انحلال مجلس گرفته شد ولي نمايندگان سعي کردند در برابر ديکتاتوري ناصرالملک، نايب السلطنه و لجام گسيختگي صمصمام السلطنه نخست وزير مقاومت کنند که کاري از پيش نبردند. در اين ميان با آن که دولت ايران، اولتيماتوم را پذيرفت و شوستر آمريکايي را از خزانه داري کل کشور معزول گردانْد، باز، روس ها دست از شرارت و آدم کشي و قتل و غارت برنداشتند و پس از آن که تبريز را در اول دي ماه اشغال کردند، اقدام به اعدام ثقة الاسلام تبريزي از علماي بزرگ تبريز و ديگران نمودند و حکومت آذربايجان را به طور کلي در اختيار گرفتند. دولت هراسناک صمصام السلطنه، با پذيرش تهديدات روسيه، هم راه را براي دخالت بيشتر روس ها بازگذاشت و هم اقتدار ملي را فداي مصالح گروهي نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در دوم دي ماه 1357 ش، ده ها تن از استادان دانشگاه ها در اعتراض به دخالت نظاميان رژيم شاه در امور دانشگاه ها و تعطيل شدن کلاس هاي درس به دستور حکومت نظامي، ساختمان وزارت علوم را تصرف کرده و در آن تحصّن کردند. در اين تحصن، استادان دانشگاه ها خواستار از سرگرفته شدن تدريس و بيرون رفتن نظاميان از دانشگاه ها شدند. اين اعتراض، با شهادت استاد نجات اللهي در پنجم دي ماه، بُعد ديگري يافت و گستره انقلاب را وسعت بخشيد.
شرح مناسبت:
رضا حامدي خراساني مشهور به منوچهر حامدي در سال 1318 در تهران به دنيا آمد. وي فعاليت تئاتري خود را در سال 1337 آغاز کرد و در همان سال ها از کلاس هاي هنرپيشگي تئاتر نصر فارغ التحصيل شد. او همچنين به بازي در نمايش هاي تلويزيوني که به شکل زنده پخش مي شد، پرداخت. حامدي کارهاي هنري خود را پس از پيروزي انقلاب ادامه داد و در جشنواره يازدهم و سيزدهم فيلم فجر در سال 1371 و 1373، نامزد دريافت جايزه بهترين بازيگر نقش دوم مرد شد. شب گرد، بوي گندم، کمال الملک، طائل، مشت، ترن، آواي فاخته و … از جمله آثاري است که منوچهر حامدي در آنها به ايفاي نقش پرداخته است. منوچهر حامدي سرانجام پس از پايان تصويربرداري فيلم نخل محبت در عباس آباد تنکابن، هنگام عبور از عرض جاده، بر اثر برخورد با يک خودروي سواري در 56 سالگي جان سپرد. پيکر او را در بهشت زهرا به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
استاد حبيب اللَّه ذوالفنون تهراني عراقي در سال 1239 ش (1278 ق) در سلطان آباد اراک به دنيا آمد. او به مدت بيست سال، بدون آن که استاد معيني داشته باشد به تحصيل علوم مختلف پرداخت. ذوالفنون سپس به نجف رفت و مدت ده سال به فراگيري زبان عربي و علوم ديني به ويژه تفسير قرآن، همت گماشت. استاد ذوالفنون درنجف به مجلس درس استاداني همچون ميرزا حبيب اللَّه رشتي، محمد فاضل شرابياني، حاج ميرزا حسين ميرزا خليل و سيد مرتضي کشميري پيوست. وي سپس به ايران بازگشت و يک چند در بوشهر و شيراز و اصفهان گذراند
تا اينکه در اصفهان از حوزه درس بزرگاني چون ميرزا جهانگير خان قشقايي، آقا ميرزا حسن کرمانشاهي و آخوند ملافتحعلي اراکي بهره مند گرديد. استاد ذوالفنون سپس به تهران کوچيد و تا پايان عمر در اين شهر به سر برد. وي چندي در دارُالمعلّمين مرکزي و مدرسه عالي سپهسالار، علوم رياضي را تدريس کرد و آثاري را نيز از خود به يادگار گذاشت که حرکت قَمَر و ديوان اشعار از آن جمله اند. ذوالفنون عراقي مُنجّمي فاضل و مُستخرج تقويم بود و تقويم استخراجي ذوالفنون تا چندين سال در سالنامه پارس، چاپ و منتشر مي شد. وي در حکمت الهي، فقه، ادب، تفسير، رياضيات و هيئت و نجوم، استاد بود و آن ها را تدريس مي کرد. او همچنين به دو زبان فارسي و عربي شعر مي سرود. استاد ذوالفنون عراقي سرانجام در سوم دي ماه 1326 ش برابر يازدهم صفر 1367 ق در 87 سالگي درگذشت و در جوار امامزاده عبداللَّه در شهر ري به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سيدمحمدصادق فرزند سيدمحمد طباطبايي يکي از دو رهبر مشروطيت، در سال 1262 ش (1300 ق) در تهران متولد شد و تحصيلات خود را در نجف اشرف ادامه داد. او در اوايل سلطنت مظفرالدين شاه قاجار به تهران آمد و مدرسه الاسلام را تأسيس کرد. سيدصادق در کنار پدر و ساير مراجع فعاليت زيادي براي نهضت مشروطه نمود. او در دوره استبداد صغير به مشهد و سپس به اروپا تبعيد شد و بعدها در سه دور به مجلس راه يافت. سيدصادق طباطبايي در سال 1303 ش سفير کبير ايران در ترکيه گرديد ولي از سال 1306 تا 1320 ش انزوا و گوشه گيري اختيار کرد. او در دوره چهاردهم مجلس نيز به وکالت رسيد و با اکثريت ضعيفي رييس مجلس گرديد. سيد محمدصادق در مجلس در مقابل سيد حسن مدرس فعاليت مي کرد و از دوستان نزديک رضاخان به شمار مي آمد. وي نقش مؤثري در روي کار آمدن رضا خان به نخست وزيري داشت و پس از آن که به سفارت ايران در ترکيه رفت، عبا و عمامه را به کت و شلوار و کروات تبديل نمود. او در طول فعاليت هاي سياسي خود، پست هاي متعددي اشغال کرد و در دوران سلطنت رضاخان، روابط حسنه اي با او داشت. طباطبايي در سال 1332 ش سناتور انتخابي تهران شد و سرانجام در سوم دي ماه 1340 ش در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
عمليات بزرگ کربلاي 4 با رمز محمدرسول اللَّه(ص) از سوم دي ماه سال 65 در جبهه جنوب خرمشهر در وسعت تقريبي 120 کيلومتر مربع آغاز شد و تا 5 دي ماه به
طول انجاميد. اين عمليات در حالي صورت گرفت که دشمن بعثي، مناطق مسکوني و صنعتي، کارگري کشور را مورد تهاجم قرار داده بود. در اين عمليات رزمندگان اسلام، پس از دو روز نبرد سخت و وارد کردن ضربه به 6 تيپ عراق، انهدام مقدار قابل توجهي ادوات زرهي و خودرو و نيز به اسارت درآوردن تعدادي از نيروهاي دشمن، طي دستوري به مواضع اوليه خود بازگشتند. نتايج عمليات کربلاي 4: تلفات نيروي انساني دشمن: 7000 نفر کشته و زخمي. ساير نتايج: عدم تثبيت مواضع جديد و بازگشت به مواضع قبلي. تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: دهها دستگاه انهدامي، هواپيما: 3 فروند انهدامي، خودرو سبک و سنگين: 100 دستگاه انهدامي. رژيم عراق در پايان نبرد کربلاي 4 در يک نمايش تبليغاتي مدعي شد که اين حمله بسيار گسترده بوده و از فاو تا بصره امتداد داشته است لذا ايران با شکست مواجه شده و به اهداف خود دست نيافته است. اين رژيم تلاش کرد با ارائه آمارهاي نجومي، بر ادعاهاي خود صحّه بگذارد و براي تزريق روحيه به نيروهاي خود، آمار تلفات ايران را تا نود هزار نفر عنوان نمود در حالي که کلّ نيروهاي عمل کننده ايران در اين حمله، از شش هزار نفر تجاوز نمي کرد. عبور رزمندگان اسلام از موانع و ديوارهاي دفاعي مستحکم دشمن در اطراف جزيره امُّ الرّصاص و عبور آن ها از اروند رود، از نظر نظامي يک عمليات تحسين برانگيز بود زيرا دشمن هرگز تصور نمي کرد که رزمندگان اسلام با اين سرعت و قدرت بتوانند خطوط آن ها را در اين منطقه بشکنند و به مواضع آن
ها نفوذ کنند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه مهدي معروف به آقانوراللَّه نجفي اصفهاني از روحانيون مجاهد، مهاجر، مصلح، متفکر در سال 1240 ش (1278 ق) در اصفهان به دنيا آمد. پدرش شيخ محمدتقي اصفهاني صاحب هدايةُ المُستَرشِدين و مادرش دختر آيت اللَّه العظمي سيدصدرالدين عاملي از مراجع بزرگ شيعه مي باشد. وي در ابتدا در محضر پدر ارجمندش به دانش اندوزي مشغول شد و پس از چندي براي ادامه تحصيلات، عازم عتبات عاليات گرديد. آقا نوراللَّه در آنجا از محضر استادان نامداري همچون ميرزا محمد حسن شيرازي، سيدمحمدکاظم يزدي و ميرزا حبيب اللَّه رشتي بهره ها برد و به مقام رفيع اجتهاد دست يافت. اين عالم مبارز در نهضت تحريم تنباکو در سطح اصفهان فعاليت داشت. از ديگر اقدامات وي فعاليت عليه مبلغين مسيحي با تأسيس انجمن صناخانه و انتشار روزنامه الاسلام مي باشد. آيت اللَّه نجفي اصفهاني با ظل السلطان فرزند خون خوار ناصرالدين شاه که 30 سال حاکم اصفهان بود مبارزه کرد و وي را از اصفهان اخراج نمود. او در جريان نهضت مشروطه، از ارکان نهضت عدالت خانه و مهاجرت کبراي قم نيز به شمار مي رود. آيت اللَّه اصفهاني انجمن مقدس ملي اصفهان را تأسيس و بعد از اخراج ظل السلطان دست به اصلاحاتي مانند تأسيس بيمارستان و مدرسه زد. اين عالم مجاهد سرانجام از سوي رضاخان (که مبارزات زيادي با او کرده بود) مسموم، و در 4 دي ماه 1306 ش برابر بااول رجب 1346 ق در 66 سالگي به لقاءاللَّه پيوست. پيکر اين عالم رباني به نجف منتقل شد و در مقبره جد مادري خود آيت اللَّه
العظمي شيخ جعفر کاشف الغطاء دفن گرديد.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم قراگوزلو معروف به ناصرالملک، پس از تحصيلات مقدماتي، راهي انگلستان گرديد و در زمان ناصرالدين شاه، از نزديکان وي شد. او در زمان مظفرالدين شاه به وزارت ماليه دست يافت ولي کار مثبتي انجام نداد. وي مدتي نيز از طرف محمدعلي شاه به صدراعظمي رسيد ولي از آمدن به ايران خودداري نمود تا اين که بر اثر معرفي اعضاي کابينه به صورت تلگرافي، اين دولت نيز با تشنّجاتي مواجه شد و شکست خورد. با روي کار آمدن احمد شاه قاجار،ناصرالملک پس از مرگ عضدالملک نايب السلطنه، به نيابت سلطنت انتخاب شد و همچنان با ارسال تلگراف، از اروپا دستورات خود را صادر مي کرد و به اداره امور کشور مي پرداخت. اين طرز حکومت، کشور را با مشکلات متعددي روبرو ساخت تا اين که ناصرالملک را مجبور به سفر به ايران نمود. وي حکومت قانون و مشروطه را براي ايران زود مي دانست و از اين رو با مشروطه خواهان هماهنگي نکرد. با وجودي که سال ها در انگلستان و فرانسه اقامت داشت، معذلک، روح ديکتاتوري در او به شدت ريشه دوانده بود. هنگامي که به نيابت سلطنت رسيد، از انجام انتخابات طفره رفت و در مدت سه سال و نيم نيابت سلطنت او، ايران مجلس نداشت و مطبوعات به شدت در فشار و مضيقه بودند. او بعدها نيز بار ديگر براي گردش و تفريح راهي اروپا شد و امور سلطنت را با مکاتبه و تلگراف انجام مي داد. در اين هنگام تصميم به برکناري او گرفته شد ولي نه استعفا داد و نه به ايران
آمد و تا روز آخر نيز حقوق خود را کامل وصول نمود.
ناصرالملک علي رغم دارا بودن ثروت فراوان و نفوذ بسيار در ايران و انگلستان، هيچ گاه از نفوذش به نفع مملکتش استفاده نکرد و در دوران نيابت سلطنت و قبل از آن، کوچکترين آثار خيري از وي باقي نماند. سرانجام اين سياستمدار عياش در چهارم دي ماه 1306، پس از آن که مدتي قبل به دعوت رضاخان پهلوي به ايران آمده بود، در تهران درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد حسن پورصناعي کار هنري را از پنج سالگي در محضر پدرش مرحوم مشهدي عبدالخالق آغاز کرد و در زماني کوتاه، در زمره يکي از بهترين طراحان و نقشه پردازان درآمد. پرده ها، کتيبه ها، خيمه ها، سجاده ها و مجالس بسياري از استاد پورصناعي به جاي مانده است. آثار وي همواره، زينت بخش حسينيه ها، تکايا و اماکن مذهبي شهرهاي ايران بوده است. پس از پيروزي انقلاب اسلامي از وي دعوت شد تا در دانشگاه به تدريس عملي هنرش بپردازد. استاد پورصناعي به هنگام فوت 85 سال داشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعلي حسيني مرعشي معروف به سيد الاطبّاء در حدود سال 1176 ش (1212 ق) در تبريز به دنيا آمد. وي پس از طي مقدمات و سطوح حوزوي، راهي نجف اشرف شد و در محضر استاداني همچون شيخ مرتضي انصاري و شيخ محمد حسن نجفي صاحب جواهر به مدارج والاي علمي دست يافت. ايشان پس از سال ها اقامت در نجف و اخذ اجازه اجتهاد به تبريز مراجعت نمود و پس از مدتي براي تحصيل علم طب، رهسپار اصفهان گرديد. وي به مدت پانزده سال در اصفهان به تکميل مباحث علمي و عملي طب همت گماشت و در اين رشته نيز تبحر پيدا کرد. آيت اللَّه مرعشي مدتي نيز در حلقه درس فيلسوف اعظم، حاج ملاهادي سبزواري حضور پيدا کرد و طبيعيات، الهيات و ديگر فنون فلسفه را تکميل نمود. ايشان از آن پس به تبريز بازگشت و به معالجه و طبابت مشغول گرديد. از اين مجتهد و طبيب بزرگوار آثار متعددي بر جاي مانده که تاريخ تبريز، تعيين قبله، حاشيه جواهر الکلام،
حاشيه شرح منظومه سبزواري و شرح دعاي سمات از آن جمله اند. اين عالم رباني سرانجام پس از عمري طولاني در پنجم دي ماه 1277 ش برابر با دوازدهم شعبان 1316 ق در يکصد و يک سالگي دارفاني را وداع گفت و پس از انتقال جنازه به نجف اشرف، در مقبره خانوادگي در وادي السلام به خاک سپرده شد. لازم به ذکر است که عالم بزرگوار، فقيه اصولي و رجالي کبير، آيت اللَّه العظمي سيدشهاب الدين مرعشي نجفي، نواده آيت اللَّه سيدعلي مرعشي مي باشد.
شرح مناسبت:
همزمان با اوج گيري نهضت اسلامي مردم ايران عليه رژيم پهلوي در دوم دي ماه 1357، نزديک به هفتاد تن از استادان و مدرسين دانشگاه ها در اعتراض به رفتار خشونت آميز مأموران نظامي رژيم شاه و سرکوب مبارزات حق طلبانه مردم مبارز و مسلمان ايران و نيز تعطيلي دانشگاه ها از طرف رژيم، در ساختمان مرکزي وزارت علوم در مرکز تهران اجتماع و تحصّن کردند. اين تحصُّن، رژيم را به خشم آورد، زيرا ديگر قشرها هم از استادانِ متحصِّن حمايت مي کردند. در پي اين تحصّن، عوامل رژيم پهلوي براي درهم شکستن اعتصاب استادان به آنها حمله کردند. در اين تهاجم، استاد کامران نجات اللهي از استادان جوان دانشگاه پلي تکنيک تهران در 27 سالگي به شهادت رسيد. فرداي آن روز در ششم دي ماه 1357، با حضور ده ها هزار نفر که در پيشاپيش آنها، آيت اللَّه سيد محمود طالقاني حرکت مي کرد، پيکر شهيد نجات اللهي تشييع شد. مراسم تشييع جنازه استاد نجات اللهي، يکي از صحنه هاي خونين دوران انقلاب را رقم زد که با
يورش مزدوران پهلوي به شهادت بيش از 250 نفر از مردم مسلمان در ميدان انقلاب تهران منجر شد. سرانجام پيکر مطهر شهيد نجات اللهي در بهشت زهرا دفن شد و اين چنين بود که فرزند برومند دانشگاه، پروانه وار، خود را به آتش گلوله جلادان خونخوار زد و با سرخ رويي به لقاء پروردگار خويش شتافت.
شرح مناسبت:
حضرت امام خميني به مناسب شهادت شماري از مردم مشهد در روز دوم دي ماه که در اثر درگيري با ارتش در اطراف بيت آيت اللَّه سيدعبداللَّه شيرازي به شهادت رسيده بودند، امروز را در اين شهر، عزاي عمومي اعلام کردند. در پي آن، حدود دويست و پنجاه هزار نفر از زنان و مردان مسلمان و انقلابي مشهد در خيابان هاي اين شهر، براي گراميداشت مقام شهداي دوم دي ماه و در اعتراض به جنايات رژيم سفاک و خون آشام پهلوي، تظاهرات باشکوهي برگزار کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد صدرالدين صدر عاملي فرزند سيداسماعيل در سال 1260 ش (1299 ق) در خانواده اي اصيل و مشهور به فضل، ادب و تقوا در کاظمين به دنيا آمد و بعد از عزيمت به کربلا، دروس مقدمات و سطح را فراگرفت. آيت اللَّه صدر در نوزده سالگي راهي نجف اشرف گرديد و از محضر آيات عظام: آخوند خراساني، سيد محمد کاظم يزدي و ميرزاحسين ناييني بهره مند شد تا به اخذ اجازات اجتهاد از آن بزرگواران نائل شد. آيت اللَّه صدر در سال 1299 ش به ايران سفر نمود و حدود شش سال در مجاورت حرم مطهر حضرت رضا(ع) به تدريس و ارشاد پرداخت. ايشان بعد از يک سفر به عراق دوباره به مشهد برگشته و به تدريس و اقامه نماز در مسجد گوهرشاد پرداخت. آيت اللَّه صدر در نهايت با پيشنهاد آيت اللَّه حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي مؤسس حوزه علميه قم، به شهر قم آمد و به عنوان جانشين مؤسس حوزه علميه قم به فعاليت پرداخت. آيت اللَّه صدر پس از فوت حاج شيخ عبدالکريم، به ياري آيت اللَّه سيدمحمدتقي خوانساري و آيت اللَّه سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سرپرستي آن حوزه شريف را به عهده گرفت و تا زمان ورود آيت اللَّه العظمي بروجردي به قم در سال 1323، به مدت هشت سال به حفظ و توسعه اين حوزه پرداختند. ايشان در حوزه علميه قم، خدمات علمي، مذهبي، اجتماعي و درماني و بهداشتي شايان توجهي از خود به يادگار گذاشت.
همچنين محفل درسي آيت اللَّه صدر به عنوان يکي از مراجع و مدرسان بزرگ حوزه
علميه قم پذيراي صدها فاضل فرهيخته بود و عالمان متعددي در آن پرورش يافتند که برخي از آنان شامل حضرات آيات: سيد محمد باقر سلطاني طباطبايي، سيد موسي شبيري زنجاني، علي مشکيني، محمد صدوقي، امام موسي صدر و سيد رضا صدر و … مي باشد. هم چنين اصول دين، حاشيه بر کفايةُ الاصول و خُلاصةُ الفُصول از جمله تأليفات اين مرجع بزرگ ديني است. آيت اللَّه سيد صدرالدين صدر، پدر بزرگوار امام موسي صدر، رهبر مفقود شيعيان لبنان نيز مي باشد. سرانجام اين عالم رباني در ششم دي ماه 1332 ش برابر با نوزدهم ربيع الاول 1373 ق در 74 سالگي بدرود حيات گفت و در مسجد بالاسرِ روضه منوره حضرت معصومه(س) در کنار آيت اللَّه حائري يزدي، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا احمد کفايي فرزند استاد بزرگ، آخوند ملا محمد کاظم خراساني، در نجف اشرف ديده به جهان گشود و پس از تحصيل مقدمات و سطوح عاليه، از محضر پدر ارجمندش، آخوند خراساني و ديگر بزرگان حوزه علميه نجف بهره مند گرديد. وي پس از فوت پدرش به مشهد مقدس عزيمت نمود و در مسجد گوهرشاد به تدريس خارج فقه و اصول اشتغال ورزيد. اين عالم رباني سرانجام در ششم دي ماه 1350 برابر با هشتم ذي قعده 1391 قمري بدرود حيات گفت و در آستان مقدس رضوي مدفون گرديد. حاشيه بر کفايةُالاصول از آثار وي مي باشد.
شرح مناسبت:
مهمترين شاخص هاي بحران انقلابي در ايران در واپسين ماه هاي عمر رژيم پوسيده پهلوي، اعتصاب کارخانجات، ادارات و بخش هاي آموزشي کشور بود. در اين ميان کشتار مردم توسط عوامل مزدور رژيم، به جاي اين که انقلاب را متوقف نمايد به آن شتاب بيشتري بخشيد و باعث گسترش اعتصابات شد. در اين ميان کارکنان صنعت نفت کشور در نوزدهم شهريور 1357 اولين اعتصاب خود را از پالايشگاه تهران آغاز کردند و اين اعتصاب به تدريج مناطق نفتي جنوب و آبادان را نيز در برگرفت. در پي اعتصاب گسترده شرکت هاي نفتي در ايران، سرانجام در روز ششم دي ماه 1357، صادرات نفت کشور به خارج به کلي متوقف شد و سوخت تنها در حد نيازهاي داخلي عرضه گرديد. با قطع کامل صادرات نفت به عنوان اهرم براندازي شاه، محمدرضا پهلوي از اصلي ترين منبع درآمد خود محروم گرديد و مراحل سقوط او تشديد و تسريع گرديد. به اين ترتيب اعتصاب به همراه راهپيمايي،
مبدل به مؤثرترين ابزار براندازي انقلابي شد و اعتصاب صنعت نفت، محوري ترينِ آنها بود که هم به طور رواني موجبِ فلجِ ذهني شاه گرديد و هم به طور واقعي، قلب اقتصاد و قدرت مالي نظام را از کار انداخت. اين عمل، مورد حمايت و پشتيباني حضرت امام خميني نيز قرار گرفت.
شرح مناسبت:
پس از گسترده شدن اعتصاب کارکنان شرکت نفت ايران و قطع صدور نفت، حضرت امام خميني(ره) در ششم دي ماه 1357، طي پيامي از پاريس، ضمن محکوم کردن اعمال وحشيانه دولت نظامي و غيرقانوني ازهاري در کشتار مردم، از اين اعتصاب پشتيباني کرد و از شرکت کنندگان در آن تشکر نمودند. ايشان همچنين در اين پيام، مردم را به حمايت از کارکنان شرکت نفت فراخوانده و سفارش کردند که بايد جلوي صدور نفت به دولت غاصب اسراييل گرفته شود. در پي صدور اين پيام، کارکنان شرکت نفت نيز از اين روز کليه صادرات نفتي کشور به خارج را قطع کرده و به مقدار مصارف داخلي، نفت و سوخت عرضه کردند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ حسين غفاري در سال 1295 ش برابر با 1335 ق در آذرشهر تبريز متولد گرديد. وي در ابتدا در کنار تحصيل، کار مي کرد و زندگي فقيرانه اي داشت. ايشان پس از مدتي تصميم گرفت براي بهره گيري از استادان حوزه علميه قم راهي اين شهر گردد. از اين رو، وارد حوزه علميه قم شد و از محضر استاداني چون محمدفيض قمي، سيدمحمدتقي خوانساري، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، علامه طباطبايي، سيد احمد خوانساري، سيد حسين بروجردي و امام خميني(ره) بهره هاي وافر يافت و به درجات بالاي علمي رسيد. اين روحاني والامقام که در کمال سادگي و قناعت زندگي مي کرد، به خاطر ظلم و ستم رژيم وابسته پهلوي، با انتشار مجله و تأليف کتب متعدد، به مبارزه با رژيم شاه پرداخت. وي در کنار عالمان مجاهدي همچون عبدالرحيم رباني شيرازي، سيد محمود طالقاني، سيد محمدعلي قاضي طباطبايي، سيد
اسداللَّه مدني، علي قدوسي و مرتضي مطهري و … مبارزات خود را ادامه داد و تهديدات رژيم، هراسي به دل او نيافکند. ايشان همچنين با سخنراني هاي متعدد، مظالم و مفاسد رژيم شاه را افشا کرد. آيت اللَّه غفاري در جريان نهضت مقدس امام خميني(ره) بارها به زندان افتاد و شکنجه هاي سختي را متحمل شد. مزدوران پهلوي براي در هم شکستن اراده اين عالم مجاهد، فرزندان، برادر و همسرش را نيز دستگير کردند اما آيت اللَّه غفاري، چونان کوه استوار و پرصلابت ايستادگي مي کرد و اين رنج و درد را در راه هدف والا و مقدمش، به جان خريد. به طور کلي حبس هاي ايشان از سال 1340 آغاز و تا پايان عمر به مدت سيزده سال ادامه يافت.
آيت اللَّه غفاري در طول سال هاي سياه زندان در برابر انواع شکنجه هاي روحي و جسمي مقاومت مي نمود و وقتي در زندان، نظر ايشان را درباره امام خميني(ره) سوال کردند گفت: من فکر مي کنم تنها کسي که مي تواند ايران را نجات دهد، آيت اللَّه خميني است. و نيز جمله شجاعانه و قهرمانانه او که فرمود: "دشمن خميني کافر است" کمر استبداد شاهي را شکست. در نهايت، رژيم که از به زانو درآوردن اين اسوه پايداري نااميد شده بود تصميم به شهادت ايشان گرفت. سرانجام اين مجاهد سخت کوش و روحاني مبارز، پس از تحمل شکنجه هاي وحشتناک عوامل مزدور پهلوي، در هفتم دي ماه 1353 ش 58 سالگي به شهادت رسيد و در قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
اوجگيري نهضت اسلامي و انجام تظاهرات سراسري در تمامي شهرهاي ايران به
ويژه در چند ماهه آخر حاکميت رژيم شاهنشاني باعث شد تا در بسياري از شهرها، اين راهپيمايي ها، با دخالت مأموران حکومت نظامي و کشتار مردم بي گناه، به خاک و خون کشيده شود. در قزوين نيز اين وضعيت ادامه داشت و مردم خشمگين، علاوه بر راهپيمايي، به تشييع جنازه شهدا مي پرداختند و در طي آن، مراتب انزجار خود را از جنايات رژيم پهلوي اعلام مي کردند. در اين ميان در روز هفتم دي ماه 1357، مأموران انتظامي به سوي مردم شليک کردند و در حدود بيست نفر را به شهادت رساندند. از اين رو، تشييع جنازه شهداي حوادث هفتم دي، در فرداي آن روز باحضور هزاران نفر از مردم معترضِ قزوين انجام گرفت که اين مراسم نيز با هجوم مأموران به خاک و خون کشيده شد. قتل عام مردم در شهرهاي مختلف کشور در نهايت باعث اتحاد بيشتر آحاد ملت براي سرنگوني رژيم پوسيده شاهنشاهي گرديد و در کمتر از يک ماه و نيم بعد، بهار آزادي را براي ايران به ارمغان آورد.
شرح مناسبت:
در هفتم دي ماه 1358، حضرت امام، فرمان بسيج عمومي براي مبارزه با بي سوادي در کشور و تشکيل نهضت سوادآموزي را صادر کردند. در اين فرمان، به همه مردم ايران، توصيه شده بود که در اين نهضت مردمي شرکت کنند و در باسواد کردن افراد بي سواد، بکوشند. براساس آخرين گزارش هاي منتشره، ميزان با سوادي در ايران به طور چشمگيري افزايش يافته و ايران اسلامي از چهارچوب کشورهاي بي سواد جهان خارج و در رديفِ کشورهاي باسواد قرار گرفته است. در سال 1355 تنها 47 درصد جمعيت
شش سال به بالا با سواد بوده اند که اين رقم در آغاز دهه سوم انقلاب اسلامي، هشتاد درصد مي باشد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمدباقر موسوي همداني در سال 1304ش (1344ق) در همدان به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي را در بيجار پشت سر گذاشت. وي در 16 سالگي به قصد تحصيل علوم ديني راهي قم و تهران شد و از استادان آن بهره گرفت. با ورود آيت اللَّه بروجردي به قم، آيت اللَّه موسوي به درس ايشان حاضر شد و همزمان از درس اصول امام خميني و درس تفسير علامه طباطبايي بهره جست. پس از مدتي به درخواست و تشويق علامه طباطبايي، آيت اللَّه موسوي همداني براي اولين باره ترجمه دقيق و کاملي از تفسير شريف الميزان را به فارسي به انجام رساند و در چهل جلد منتشر نمود. از ديگر تاليفات اين فقيه بزرگوار، ترجمه تحرير الوسيله در 3 جلد، پاسخ به پرسش ها در 2 جلد و حاشيه بر جواهر در 22 جلد مي باشند. آيت اللَّه موسوي همداني سرانجام در هفتم دي 1379ش برابر با اول شوال 1421ق در 75 سالگي درگذشت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز سوادآموزي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن لَم يَصبِر عَلي ذُلِّ التَّعَلُّمِ ساعَةً بَقِيَ في ذُلِّ الجَهلِ أبَداً
ترجمه:
آن که ساعتي، خواري فراگرفتن علم را تحمّل نکند، براي هميشه در خواري ناداني خواهد ماند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 1، ص 77.
زير عنوان:
روز سوادآموزي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مِن حَقِّ الوَلَدِ عَلي والِدِهِ … أنْ يُعَلِّمَهُ الکِتابَةَ
ترجمه:
از حقوق فرزند بر پدرش اين است که او را نوشتن بياموزد
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 15، ص 169.
زير عنوان:
روز سوادآموزي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: قَيِّدُوا العِلمَ بِالکِتاب
ترجمه:
علم را با نوشتن در بند
کشيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 17324.
زير عنوان:
روز سوادآموزي
متن:
امام باقرعليه السلام: سارِعُوا في طَلَبِ العِلمِ
ترجمه:
در جست وجوي دانش شتاب کنيد
آدرس:
المحاسن، ج 1، ص 356.
زير عنوان:
روز سوادآموزي
متن:
امام صادق عليه السلام: مَنَّ اللَّهُ عَلَي النّاسِ بَرِّهِم و فاجِرِهِم بِالکِتابِ و الحِسابِ و لَولا ذلِکَ لَتَغالَطُوا
ترجمه:
خداوند با نعمت نوشتن و حساب کردن، بر مردم، از نيک و بد، منّت نهاد و اگر اين دو کار نبود آنان گرفتار اشتباه مي شدند
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 155.
زير عنوان:
روز سوادآموزي
متن:
مسند احمد: کانَ ناسٌ مِنَ الأسري يَومَ بَدرٍ لم يَکُن لَهُم فِداءٌ فَجَعَلَ رَسولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله فِداءَهُم أن يُعَلِّمُوا أولادَ الأنصارِ الکِتابَةَ
ترجمه:
جمعي از اسيران جنگ بدر چيزي براي فديه دادن نداشتند؛ پيامبر خداصلي الله عليه وآله فديه آنان را اين قرار داد که به کودکان انصار نوشتن بياموزند
آدرس:
مسند أحمد، ج 1، ص 247.
شرح مناسبت:
نخستين قانون اساسي مشروطه با نام نظامنامه سياسي که توسط اولين مجلس شوراي ملي ايران در 51 ماده تهيه و تدوين شده بود، در هشتم دي ماه 1285 ش به امضاي پادشاه وقت ايران، مظفرالدين شاه قاجار، رسيد و مظفرالدين شاه، خود پس از ده روز درگذشت. قانون اساسي امضا شده توسط شاه، در برگيرنده خواست واقعي مردم و علما نبود و اصولاً بدون وقت کافي و با عجله به طور عمده در جهت مسائل مجلس شوراي ملي تدوين شده بود. اين قانون همچنين از بسياري مسائل مهم و اساسي ديگرِ حقوقي که مي بايد در آن مطرح مي شد، بي بهره بود. از سوي ديگر، روشنگري هاي روحانيت که در صف مقدم نهضت و مبارزات مشروطيت حضور داشتند، علي رغم کارشکني هاي مداوم درباريان، شرايطي را به
وجود آورد که پس از مرگ مظفرالدين شاه، در همان آغاز سلطنت محمدعلي شاه، کميسيوني در مجلس شوراي ملي به منظور تهيه متمم قانون اساسي تشکيل شد. متمم قانون اساسي سرانجام در 107 ماده تصويب و در 15 مهر 1286 ش به امضاي محمدعلي شاه قاجار رسيد. قانون اساسي مشروطه در طول سال هاي متمادي، به ويژه در دوره رژيم ديکتاتوري پهلوي، دستخوشِ تغيير و تحول بسيار شد، به طوري که در زمان محمدرضا پهلوي، چندين بار، اصول آن تغيير يافت و يا مواردي به آن اضافه شد. حذف و اضافه اين اصول، معمولاً به ضرر حاکميت مردم و اسلام بر کشور و در جهت تثبيت سلطه استبدادي پهلوي بود. دگرگوني اصول مهم قانون اساسي اوليه، از عوامل انحراف نهضت مشروطيت بود. در نهايت با طلوع آفتاب پرشکوه انقلاب اسلامي، قانون اساسي کشور نيز مورد بازنگري کلي قرار گرفت و قانون اساسي فعلي جايگزين آن شد.
شرح مناسبت:
پس ازآن که از اول تيرماه سال 1329 ش، مجلس شوراي ملي براي رسيدگي به مسأله نفت، کميسيون خاصي را تعيين نمود، بحث بر سر ملي کردن نفت بر سر زبان ها افتاد و اين مسأله پس از مدتي به طور جدي مطرح شد. در اين ميان، سپهبد رزم آرا، نخست وزير رژيم پهلوي، به شدت با ملي شدن نفت مخالفت ورزيد و ايران را ناتوان از استخراج و توليد نفت معرفي کرد. به دنبال نطق نخست وزير و نيز وزيردارايي وقت در مجلس مبني بر عدم توانايي مردم ايران در استخراج و فروش نفت، در روز هشتم دي ماه 1329 ش، آيت اللَّه سيد ابوالقاسم کاشاني، رهبر
مذهبي و پيشواي بزرگ مردم، طبق دعوت عام از همگان خواست تا درباره تصميم گيري در مسأله نفت در ميدان بهارستان تهران اجتماع نمايند. در اين اجتماع عظيم، ناطقين با رهنمودهاي آيت اللَّه کاشاني، نطق هاي آتشيني ايراد نموده و دولت و شرکت نفت را مورد انتقاد قرار داده، تنها راه نجات ملت ايران را ملي کردن صنعت نفت دانستند. مطبوعات نيز به تبعيت از پيشواي روحاني خود، مقالات اساسي خود را به ملي کردن نفت اختصاص دادند. اين تجمعات در روزهاي ششم بهمن و دوازدهم بهمن آن سال نيز تکرار شد ولي باز هم نخست وزير با آن مخالفت نمود. سرانجام با اعدام انقلابي رزم آرا توسط جمعيت فداييان اسلام در 16 اسفند آن سال، مجلس رأي به ملي شدن صنعت نفت ايران داد و دست اجانب به ويژه انگلستان از اين نعمت خدادادي کوتاه شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خبرگزاري يا آژانس خبري پارس به عنوان خبرگزاري رسمي ايران، در سال 1313 ش به عنوان يکي از واحدهاي تحت نظر وزارت امور خارجه تأسيس شد. آژانس پارس در سال 1319 ش که اداره کل انتشارات و راديو به وجود آمد، از آن وزارت به اين اداره منتقل گرديد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، نام خبرگزاري پارس به خبرگزاري جمهوري اسلامي تغيير يافت و کار خود را وسعت بيشتري بخشيد. اين خبرگزاري در آغاز دفتري بيش نبود ولي در حال حاضر دستگاهي مجهز است که آخرين خبرهاي ايران و جهان را اعلام مي نمايد.
شرح مناسبت:
شيخ فضل اللَّه نوري از جمله عالمان بزرگي بود که در رهبري مشروطه مشروعه نقش مهمي ايفا نمود و زمينه هاي تحصن مردم عليه استبداد زمان را در حرم حضرت عبدالعظيم فراهم آورد. شيخِ شهيد، از جمله رادمرداني بود که در برابر بيگانه سر تسليم فرود نياورد از اين رو طرح ترور شيخ، در سفارت انگليس تهيه شد و توسط عوامل سفارت به دست جوان ماجراجويي به نام کريم دواتگر داده شد تا به هنگام بازگشت شيخ به منزل به مورد اجرا درآيد. در اثر اين ترور، شيخ و تعدادي از همراهان زخمي شدند. هر چند پس از دستگيري کريم، شيخ او را بخشيد ولي در بازجويي از وي، اسامي افرادي به ميان آمد که با سفارت انگليس در ارتباط بودند. نکته عبرت انگيز اين که کريم دواتگر، درست هشت سال پس از شهادت شيخ فضل اللَّه نوري، به دست دوستانش به جرم قتل و اخاذّي به قتل رسيد. وي عضو گروهي بود که به کميته مجازات شهرت يافتند
و هدف از ايجاد اين تشکل را از بين بردن افراد خائن به مشروطه و مضر به حال مردم عنوان نمودند. بعدها با لو رفتن اعضاي اين کميته، برخي از اعضاي آن دستگير و اعدام و برخي ديگر فراري شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از ارتحال آيت اللَّه حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي مؤسس حوزه علميه قم در سال 1315ش، مسؤوليت اداره حوزه بر عهده سه تن از مراجع بزرگ عصر به نام حضرات آيات: سيد محمدتقي خوانساري، سيد محمد حجت کوه کمره اي و سيد صدرالدين صدر قرار گرفت و اين مراجع سه گانه به مدت هشت سال، حوزه عظيم قم را به نحو احسن اداره کردند. در سال 1323 ش به دنبال بيماري آيت اللَّه سيد حسين بروجردي و بستري شدن ايشان در يکي از بيمارستان هاي شهر ري، دانشوران ساکن قم براي دعوت ايشان به قم و اقامت در آن شهر، اصرار زيادي ورزيدند و آن عالم بزرگ پس از بهبودي و تفأل به قرآن، هجرت به قم را برگزيدند. در نهايت معظم له با حمايت ياراني مجتهد و راستين در 9 دي 1323 ش برابر با 14 محرم 1364 ق وارد قم شد و زعامت شيعيان را به عهده گرفت. آيت اللَّه بروجردي تا پايان عمر به مدت نزديک به هفده سال در قم ماند و حوزه علمي اين شهر را با رونقي روز افزون قرين ساخت. در طي دوران حضور اين عالم برجسته و مرجع کل، عالمان نامداري در محضرش پرورش يافتند و خدمات و آثار و برکات فراواني ارايه گرديد.
شرح مناسبت:
شاه پس از تعيين ارتشبد غلامرضا ازهاري به رياست دولت نظامي، با ايراد نطق معروف خود به اشتباهات خويش اعتراف نمود که اين امر به تزلزل کابينه کمک زيادي کرد. در آن تاريخ براي شاه مسلَّم و يقين شده بود که دوران پادشاهي او پايان يافته است و خيلي زود
بايد خاک ايران را ترک کند. او همچنين اعتقادي به جانشيني وليعهدِ خود نيز بر تخت سلطنت نداشت. تنها، انگيزه اش اين بود که حکومت را به دست ديگري بسپارد و خود از ايران خارج شود. از اين رو از همان روزهاي نخستين حکومت ازهاري، يک دسته از نظاميان براي کنترل اوضاع بر سر کار آمدند. در دوران رياست ازهاري بر دولت، تظاهرات وسيع مردمي به ويژه در تاسوعا و عاشوراي 1357، مشروعيت رژيم پهلوي را زير سؤال برد و ازهاري براي آرام کردن مردم، به بازداشت ظاهري دولتمردان سابق دست زد. اما، اين عوام فريبي ها نيز راه به جايي نبرد. در پي ناکامي دولت ارتشبد ازهاري در سرکوب قيام مردم مسلمان ايران، محمدرضا شاه، شاپور بختيار را در 9 دي 57 به نخست وزيري برگزيد و او نيز کابينه اش را در شانزدهم دي ماه معرفي کرد. شاه و آمريکا، اميدوار بودندبختيار بتواند با شعارهاي ملي گرايانه و سياست هاي به ظاهر اصلاح طلبانه، مردم ايران را از ادامه انقلاب باز دارد. اما مردم ايران که از نيرنگ آمريکا و رژيم شاه آگاه بودند، به مخالفت با بختيار پرداختند و او را سرسپرده دستگاه استبدادي داخلي و بيگانگان خواندند. حضرت امام نيز در اعلاميه اي که از پاريس منتشر نمودند، دولت بختيار را فاقد مشروعيت اعلام کرده و مردم را به مقابله با آن فرا خواندند.
بختيار تا پيروزي انقلاب اسلامي در اين مقام باقي ماند ولي با برچيده شدن نظام طاغوت، از کشور گريخت.
شرح مناسبت:
ميرزا علي آقا تبريزي معروف به ثقةالاسلام، در سال 1239 ش (رجب 1277 ق) در تبريز به دنيا
آمد. وي در 23 سالگي راهي عتبات عاليات گرديد و در محضر شيخ محمد حسين فاضل اردکاني، ميرزا حبيب اللَّه رشتي و شيخ زين العابدين مازندراني در تکميل معارف اسلامي خود کوشيد تا به مقام اجتهاد نائل آمد. ثقةالاسلام تبريزي پس از هشت سال به تبريز مراجعت کرد و با نطق و موعظه، در هدايت افکار مردم مي کوشيد. پس از استقرار نظام مشروطه و پايان يافتن دوره استبداد صغير در ايران، روسيه که حامي استبداد بود، در صدد اعاده استبداد در کشور برآمد و به دنبال بهانه بود. استخدام مورگان شوستر آمريکايي توسط مجلس شوراي ملي براي خزانه داري کل کشور، بهانه را به دست آنها داد. روس ها از اين عمل برآشفته شدند و طي اولتيماتوم شديدي، خواهان اخراج شوستر شدند. در اين زمان بين مجلس و دولت بر سر اين اولتيماتوم، بحث هاي زيادي درگرفت که در اين حال، نيروهاي روسيه نيز بخشي از مناطق غرب و شمال ايران را به اشغال خود درآوردند. با ورود سپاهيان روس به تبريز، بسياري از مردم به دست آنان قتل عام شدند و ثقة الاسلام تبريزي نيز سعي مي کرد باگفتگو مانع از کشتار مردم گردد. در نهايت، روس ها ثقة الاسلام را در روز نهم محرم 1330 ق برابر با نهم دي ماه 1290 ش دستگير کردند. آن ها از ثقة الاسلام خواستند که براي حفظ جان و مقام خود، مجاهدان تبريزي را آغازگر جنگ و کشتار معرفي کند ولي وي اين تقاضا را به شدت رد کرد. بنابراين قواي جنايت پيشه روس، اين عالم مجاهد را پس از اهانت و هتک حرمت، به
دار کشيده و در دهم دي ماه 1330 ش برابر با عاشوراي سال 1330 ق به شهادت رساندند.
ميرزا علي آقا ثقةالاسلام مردي فاضل، قانع، فروتن و بردبار و در عين حال جسور و بي باک بود. به ايران و ايراني عشق مي ورزيد و از بيگانگان نفرت داشت. در روزهايي که تبريز عرصه کشاکش اختلافات داخلي بود، وي سعي مي کرد تا آن ها را به هم نزديک کند و نيروهايشان را در مبارزه با اشغالگران روس و انگليس به کار گيرد. ثقة الاسلام درعرصه ادب نيز دستي توانا داشت و به هر دو زبان فارسي و عربي مسلط بود. مِرآةُ الکُتُب و مقتل سيد الشُّهدا از جمله آثار اين مجاهد انقلابي مي باشند.
شرح مناسبت:
در روز دهم دي ماه 1357، مردم مشهد در حين تظاهرات ضد رژيم، به چند کلانتري، انجمن ايران و آمريکا و نيز به منزل چند مستشار آمريکايي حمله کردند. به دستور فرماندار نظامي مشهد، با تانک به مردم حمله شد و در نتيجه، طبق آماري که روزنامه ها منتشر کردند، دويست نفرشهيد و دو هزار نفرزخمي بر جاي ماند. در همان روز، در کرمانشاه، در زد و خورد مردم و مأموران انتظامي، يکصد نفر کشته و چهار صد تن ديگر زخمي شدند. در شهرهاي ملاير، همدان، لنگرود، اردبيل، رشت، شيراز، گرگان، لار، خرم آباد، قم، بروجرد، ورامين، بابل و پل دختر نيز تظاهرات قهرآميز مردم، صدها شهيد و کشته داد. همچنين در تهران مانند روزهاي گذشته، بين مردم و مأموران درگيري روي داد و چندين ساختمان دولتي به آتش کشيده شد.
شرح مناسبت:
مجمع جهاني اهل بيت(ع) در دهم دي ماه 1369، با هدف تجمّع شيعه، ايجاد رابطه بين جهان تشيع، رونق بخشيدن به حوزه هاي علميه شيعه، حل مشکلات شيعيان با ساير فِرَق اسلامي و استفاده از امکانات حقيقي و حقوقي اهل تشيع به وجود آمد. شکل گيري اين مجمع پس از حکم حضرت آيت اللَّه خامنه اي رهبر معظم انقلاب اسلامي در چهارم دي ماه آن سال، با هدف آشنا نمودن شيعيان سراسر جهان به مباني انقلابي و تفکر حاکم بر نظام اسلامي ايران انجام شد. ايشان تأکيد کردند که اولاً سياست، سر لوحه اقدامات قرار نگيرد و ثانياً بر اساس مصلحت، اگر نياز نبود، در کارها تصريح به نام ايران نشود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از شروع جنگ جهاني اول، دولت ايران براي بر کنار ماندن از آسيب هاي جنگ، اعلام بي طرفي کرد، اما اين اقدام ايران از طرف متخاصمين رعايت نگرديد و هر کدام به نحوي به خاک ايران يورش آوردند. سپاه عثماني با کمک کُردها شروع به تجاوز به خاک ايران نمود و شهرهاي بي دفاع تبريز و اروميه را به تصرف خود درآورده، به سمت شمال کشور پيشروي کرد. پس از تجاوز عثماني، دولت روسيه نيز قواي خود را وارد ايران نمود و بر سر تصرف آذربايجان، جنگ شديدي بين نيروهاي روسيه و عثماني درگرفت. در اين نبرد سهمگين، عده زيادي از مردم آذربايجان مقتول و مجروح شده، اموال آنان به غارت رفت و سرانجام قواي روس بر سپاه عثماني پيروز گشت. در نهايت عثماني ها عقب نشيني کردند و روس ها منطقه آذربايجان را به تصرف درآوردند. در اين حال، با ورود انگليسي ها به خاک ايران، خاک اين مرز و بوم عملاً به يکي از جبهه هاي جنگ جهاني تبديل شد که حاصلي جز قحطي و قتل و غارت مردم ايران در پي نداشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عبدالرحمن حيدري ايلامي در سال 1304ش (1344ق) در شهر ايلام ديده به جهان گشود. وي پس از پشت سر گذاشتن تحصيلات، به معلمي روي آورد، اما پس از رؤيايي صادق، به فراگيري علوم اهل بيت(ع) روي آورد و به عتبات عاليات هجرت کرد. آيت اللَّه حيدري، سالياني در کربلا، سامرا و سپس نجف اشرف مدارج علمي را پيمود و سرانجام با حضور در درس خارج فقه و اصول حضرات آيات: سيد محسن حکيم، سيد ابوالقاسم خويي، حاج محمود شاهرودي و شيخ حسين حلّي به درجه اجتهاد دست يافت. با تبعيد حضرت امام خميني(ره) به نجف اشرف، آيت اللَّه حيدري ضمن شرکت در درس خارج اصول و فقه آن بزرگوار، در بحث ولايتِ فقيه امام نيز حاضر شد. اين عالم مجاهد از سال 1350 ش براي ارشاد و تبليغ راهي بغداد گرديد که فعاليت ديني او بر دستگاه امنيتي عراق گران آمد و او را از کشور اخراج نمودند. ايشان پس از دو سال اقامت در قم، در سال 1354 به شهر ايلام وارد شد و روحانيت مبارز ايلام را متشکل ساخت. خنثي کردن تبليغات بهائيت در استان، تأسيس مدارس علميه، تأسيس بيش از هشتاد حسينيه و مسجد در سطح استان و ارشاد مردم و تبليغ دين، برخي از فعاليت هاي اين عالم بزرگوار در اين دوران بود. آيت اللَّه حيدري پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز با رأي قاطع مردم ايلام، به نمايندگي مجلس خبرگان راه يافت و در تصويب و تثبيت اصل ولايت مطلقه فقيه تلاش وافري از خود نشان داد. ايشان پس
از آغاز جنگ، بارها در جمع رزمندگان حضور يافت و باعث روحيه بخشي بيشتري به دلاورمردان اسلام مي گرديد.
سرانجام اين عالم مبارز و نستوه در يازدهم دي ماه 1365 ش برابر با بيست و نهم ربيع الثاني 1407ق در 61 سالي دارفاني را وداع گفت و پس از تشييعي باشکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پروفسور عبدالجواد فلاطوري در سال 1304ش در اصفهان ديده به جهان گشود و تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در اين شهر به پايان رسانيد. وي سپس براي تحصيل علوم ديني، راهي حوزه علميه مشهد شد و از محضر: ميرزا هاشم قزويني و ميرزا محمدتقي اديب نيشابوري و … بهره برد. عبدالجواد فلاطوري پس از آن به تهران آمد و به ادامه تحصيل علوم ديني نزد استادان نام آوري همچون: علامه محمد تقي آملي، ميرزا مهدي آشتياني، محمد علي شاه آبادي و سيد احمد خوانساري پرداخت. دکتر فلاطوري در همان زمان در رشته فلسفه اسلامي از دانشگاه فارغ التحصيل شد و از آيت اللَّه شيخ محمدرضا کلباسي به اخذ اجازه اجتهاد نائل آمد. وي در سال 1333 براي آگاهي از علوم انساني و فلسفه غرب عازم آلمان گرديد و در رشته فلسفه و دين شناسي تطبيقي و روانشناسي تحصيل نمود. ايشان در سال 1341 موفق به اخذ درجه دکتري در فلسفه شد و در دانشگاه کُلنِ آلمان تدريس در کرسي هاي فلسفه تطبيقي، حقوق، تاريخ ايران، اسلام معاصر، کلام و علوم اسلامي را بر عهده گرفت و دمي از تدريس، تحقيق و تأليف باز نايستاد. دکتر فلاطوري در راه بسط و توسعه تفکر اسلامي در اروپا،
فعاليت هاي چشمگيري داشت و براي نيل به اين هدف دانشکده علوم اسلامي هامبورگ آلمان را تاسيس کرد. اين انديشمند مسلمان، در آلمان به عنوان يک مرجع اسلامي و دانشمند فلسفه و علوم اسلامي مطرح بود. هر زمان که محافل علمي اروپا در تجزيه و تحليل و بيان مسائل اسلامي و تفاهم و همفکري و گفت وگوي بين پيروان اديان اسلام و مسيحيت و يهوديت، دچار مشکل مي شدند، به وي مراجعه مي کردند.
وي در طول بيش از چهل سال اقامت در آلمان، مقالات متعدد در نشريات معتبر آلماني در جهت دفاع از اسلام نگاشت. استاد فلاطوري براي ايجاد مباحثه، هم فکري و همکاري بين پيروان اديان مختلف تلاش مي کرد. از جمله آثار وي ترجمه تاريخ ايران در قرون نخستين اسلامي، تأليف اخلاق عملي کانت و دگرگوني بنيادي فلسفه يوناني در اثر طرز انديشه اسلامي، مي باشد. دکتر فلاطوري سرانجام در 11 دي 1375ش بر اثر سکته قلبي در 71 سالگي درگذشت و به سراي باقي شتافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ملامحمدباقر فشارکي در حدود سال 1207ش (1244ق) در اصفهان به دنيا آمد. وي پس از طي دروس حوزوي، به مدارج بالاي علمي دست يافت و به وعظ و ارشاد و تدريس و تاليف همت گماشت. شهرت آيت اللَّه فشارکي به غير ازمراتب علمي، از دو جنبه بوده است: اول به وسيله منبر و ارشاد مردم با بيانات جذاب و رسا که آداب زندگي و اخلاق را مطرح مي کرد. دوم احيا و شب زنده داري شب هاي جمعه و خواندن دعاي کميل در مسجد مصلاي تخت فولاد اصفهان به هنگام سحر مي باشد به
طوري که اين سنت پس از سال ها از درگذشت او، توسط ديگران ادامه يافت. همچنين وي داراي محفل درسي پر رونقي بوده که شاگردان وي را بالغ بر يکصد نفر ذکر کرده اند. از اين عالم رباني کتب متعددي بر جاي مانده که آدابُ الشريعه، ذخيرةُالمعاد و حاشيه بر شرح لمعه از آن جمله است. ملامحمدباقر فشارکي سرانجام در دوازدهم دي ماه 1275ش برابر با بيست و ششم رجب 1314ق در 68 سالگي بدرود حيات گفت و در اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني اول و حمله آلمان به روسيه و دولت عثمان از آلمان و يورش نيروهاي انگليس و ژاپن به نيروهاي آلماني، جنگ، جنبه جهاني پيدا کرد. در اين حال، دولت ايران اعلام بي طرفي کرد، ولي اين اقدام ايران از طرف متخاصمين رعايت نگرديد. تا اين که سپاه امپراتوري عثماني با کمک کردها، تجاوز به خاک ايران را آغاز کرد و شهرهاي اروميه و تبريز بي دفاع را به تصرف خود در آورد و به سمت شمال ايران پيشروي نمود. پس از تجاوز عثماني، دولت روسيه نيز قواي خود را وارد ايران نمود و براي تصرف شهرهاي آذربايجان، جنگ شديدي بين قواي روسيه و سپاه عثماني درگرفت. در اين جنگ دهشتناک که عده زيادي از مردم آذربايجان کشته و زخمي شده و اموالشان به غارت رفت، سرانجام روس ها پيروز شدند و بر آذربايجان استيلا يافتند. روس ها تا مدت ها در آن منطقه ماندند تا اين که پس از تغيير نظام حکومتي آنان، آنجا را ترک کردند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه فياض مدرس زنجاني در سال 1247ش (1285ق) در يکي از روستاهاي اطراف زنجان به دنيا آمد. وي در ابتدا از محضر پدر مجتهدش آخوند ملامحمد استفاده برد. سپس در تهران در حلقه درس بزرگاني همچون ميرزا ابوالحسن جلوه و ميرزا محمدحسن آشتياني، دروس حکمت، فقه، اصول، کلام، منطق و تفسير را آموخت و در علوم عقلي و نقلي مهارت يافت. آيت اللَّه زنجاني چند سال نيز در عتبات از کرسي درس علامه شيخ هادي تهراني و استادان ديگر بهره جست و خود فقيهي محقق و متبحّر گشت. ايشان از سال
1287ش (1326ق) تا پايان عمر به مدت بيش از سي سال در زنجان اقامت گزيد و مرجع تقليد آن ديار شد. وي در طي اين سال ها يکي از مروّجين و مدرسين بزرگ مکتب تشيع و از نظر اجتماعي، ملجأ و پناهگاه مردم عصر خويش به شمار مي رفت. از اين فقيه جليل آثاري همچون ذخائرُ الاُمَّة و رسالاتي در خمس، زکات و ماهيت وجود به جاي مانده است. آيت اللَّه فياض زنجاني سرانجام در دوازدهم دي ماه 1320ش برابر با چهاردهم ذي حجه 1360ق بدرود حيات گفت و در زنجان به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات متوسط محمدرسول اللَّه(ص) در تاريخ دوازدهم دي ماه 1360 با رمز مقدس "لااله الااللَّه، محمد رسول اللَّه (ص)" با هدف انهدام نيروهاي دشمن و نشان دادن قدرت نفوذي و تهاجمي ايران در منطقه غرب نوسود در کردستان صورت گرفت و تا سيزدهم دي ماه به طول انجاميد. در اين عمليات، نيروهاي سپاه، ضمن عبور از مناطق کوهستاني و تله هاي انفجاري، به مصاف دشمن بعث رفتند. با عبور شجاعانه رزمندگان از مرزهاي بين المللي، پايگاه هاي بعثيان و ضد انقلاب در اين منطقه درهم کوبيده شده و مقر فرماندهي يکي از تيپ هاي دشمن منهدم گرديد. رزمندگان اسلام، پس از پيشروي به داخل شهرهاي عراق، ضربات سختي به پايگاه هاي دشمن وارد آوردند. در نهايت از آن جا که اين عمليات به صورت انهدامي، پيش بيني شده بود، تثبيت موضع صورت نگرفت و رزمندگان پس از پايان ماموريت، پيروزمندانه به پايگاه هاي خود در داخل خاک وطن بازگشتند. نتايج اين عمليات: تلفات نيروي انساني دشمن: 100 نفر اسير، 700 نفر کشته و زخمي. تجهيزات و امکانات: تانک: 4 دستگاه انهدامي، هليکوپتر: 2 فروند انهدامي، هواپيماي ميگ: 1 فروند انهدامي. اين عمليات، آرامش دشمن را در غرب کشور بر هم زد و به رژيم بعث نشان داد که از اين پس، نيروهاي متجاوز عراق در هيچ منطقه از خاک ايران، از حملات نيروهاي جمهوري اسلامي ايران، مصون نيستند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تبعيد حضرت امام خميني(ره) در سيزدهم آبان 1343 ش به ترکيه، رژيم پهلوي در عصر همان روز، فرزند ارشد ايشان، حاج سيد مصطفي را نيز دستگير و روانه زندان قزل قلعه در تهران نمود. انعکاس اين دو خبر، شهرهاي قم، مشهد و تهران را به حالت تعطيل درآورد و در بسياري از شهرها تظاهرات به راه افتاد. در نهايت فشار افکار عمومي و بحران سياسي و طوفان نشأت گرفته از تبعيد امام، چنان رژيم را درمانده کرد که سعي نمود به طوري، آن را آرام سازد. از اين رو حاج سيد مصطفي خميني را پس از 57 روز حبس، در هشتم دي ماه 1343 از حبس، آزاد کردند و از او خواستند که بدون سروصدا به قم برگردد. اما ورود ايشان به قم، مورد استقبال پرشور مردم قرار گرفته و ملت انقلابي، ايشان را تا خانه همراهي کردند. ولي چون رژيم از اين عمل سودي به دست نياورد، پس از پنج روز به گونه اي وحشيانه سيدمصطفي را از خانه مسکوني دستگير و در 13 دي ماه به ترکيه تبعيد کرد.
شرح مناسبت:
در مقطعي که سراسر ايران، در تظاهرات و راهپيمايي عليه رژيم پهلوي بود و هر لحظه ضعف و انحطاط آن، بيشتر نمايان مي شد، سران چهار قدرت بزرگ غرب به پيشنهاد فرانسه، در جزاير گوادلوپ در شرق درياي کاراييب در آمريکاي مرکزي گرد هم آمدند و به بررسي رويدادهاي ايران و آينده آن پرداختند. در اين کنفرانس، جيمي کارتر رييس جمهور وقت آمريکا، هلموت اشميت، صدراعظم اسبق آلمان غربي، جيمز کالاهان، نخست وزير انگلستان و ژيسکار دستن، رييس جمهور وقت
فرانسه، با هدف حفظ منافع خود در ايران، به تبادل نظر پرداختند. کارتر معتقد بود، به علت وضعيت حاکم بر ايران، ديگر امکان حمايت از شاه وجود ندارد. وي توانست، سران سه کشور ديگر حاضر در گوادلوپ را با خود همراه سازد و براي ارتباط با دولت بعد از رژيم پهلوي، به برنامه ريزي بپردازند. ضمن آن که ژيسکار دِستن اميدوار بود با توجه به حضور امام خميني(ره) در فرانسه، بتواند نقش واسطه با نيروهاي مخالف رژيم شاهنشاهي را ايفا نمايد. با شکل گيري اين کنفرانس و سپس نتايج آن، محمدرضا پهلوي که تصميم به خروج از ايران داشت، کار خود را به کلي تمام شده ديد و متوجه شد که ديگر حمايت هاي پيشين غرب براي او و رژيم شاهنشاهي وجود ندارد.
شرح مناسبت:
نخستين گردهمايي جنبش هاي آزادي بخش جهان در تهران گشايش يافت و نمايندگان نهضت هاي آزادي بخش در آن حضور يافتند. شناساندن ابعاد عميق و گسترده انقلاب اسلامي به جهانيان، معرفي نهضت هاي آزادي بخش جهان و فراهم آوردن زمينه هاي مساعد براي وحدت هرچه بيشتر اين نهضت ها در برابر ظلم و جور امپرياليسم جهاني، از اهداف اصلي اين گردهمايي بود.
شرح مناسبت:
به قدرت رسيدن ميخاييل گورباچف در اتحاد جماهير شوروي، موجب تحوّلات عظيمي در جهان کمونيسم گرديد. حضرت امام خميني(ره) بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران که ناظر جريانات مهم سياسي بين المللي بود، از اين فرصت به نحو احسن استفاده کرده و با دعوت جهان کمونيسم به اسلام، در صدد برآمدند تا خلاء به وجود آمده از فروپاشي ماترياليسم را با جايگزيني اسلام ناب محمدي(ص) پُر نمايند. به همين جهت هيأتي را به سرپرستي حضرت آيت اللَّه جوادي آملي به مسکو اعزام داشته تا پيام کتبي معظم له را به گورباچف در دعوت به اسلام ارايه دهند. امام خميني(ره) در اين پيام با بينشي برخاسته از مکتب وحي و فراتر از وقايع روزمره و اتفاقات سياسي، به ترسيم اين رويداد مهم پرداختند. استفاده دقيق و بهنگام از اين فرصت تاريخي در جهت ابلاغ نداي فطرت و پيام توحيد، بيان غناي دين مبين اسلام و آمادگي حوزه هاي علميه تشيع جهت پاسخگويي به نيازهاي فکري و اعتقادي نسل معاصر، برقراري رابطه معنوي و ابراز همدردي و حمايت از مسلمانان شوروي و ديگر کشورهاي بلوک شرق، ايستادگي نظام جمهوري اسلامي ايران بر اصل خدشه ناپذير نه شرقي نه غربي و مبارزه با شکل هاي استکبار
در چهره هاي مختلف آن، پيش بيني شکست قطعي مارکسيسم در ميدان عمل و فروپاشي نظام الحادي کمونيسم، هشدار جدي نسبت به فروغلتيدن در دام قطب ديگر استکبار جهاني و نظام سرمايه داري غرب، تحقق وعده هاي الهي و بازگشت نهايي جامعه انساني به فطرت خداجوي خويش، از جمله ويژگي ها و نکات برجسته اين پيام است.
امام خميني(ره) در بخشي از اين پيام فرمود: "براي همه روشن است که از اين پس کمونيسم را بايد در موزه هاي تاريخ سياسي جهان جستجو کرد، چرا که مارکسيسم جوابگوي هيچ نيازي از نيازهاي واقعي انسان نيست … از شما مي خواهم درباره اسلام به صورت جدي تحقيق و تفحّص کنيد و اين نه به خاطر نياز اسلام و مسلمين به شما، که به جهت ارزش هاي والا و جهان شمول اسلام است."
شرح مناسبت:
در پي اجراي يک برنامه پرواز نمايشي در آسمان تهران توسط خلباني لهستاني با يک هواپيماي دوباله سبک در زمان احمدشاه قاجار، اولين هواپيما به ايران وارد شد. در ازاي اين برنامه، دست اندرکاران اين هواپيما با فروش مبلغ گزاف بليط، نمايش مختصري داده بودند. تا سال ها بعد، پروازها غالباً نمايشي بود و هواپيماها براي اين منظور به ايران مي آمدند. همچنين تا نيمه سال 1301ش در تهران زمين مشخصي براي فرود و برخاستن هواپيما وجود نداشت تا آن که در پي درخواست دولت انگلستان براي فرود هواپيما، دولت ايران زميني در جنوب تهران براي اين کار اختصاص داد. پس از مدتي خطوط هوايي ايجاد شد و پس از انجام مذاکراتي با شرکت هاي اروپايي، اولين سرويس هوايي در آذرماه 1303 ش داير
گرديد.
شرح مناسبت:
غلامرضا ازهاري و غلامعلي اويسي دو تن از ارتشبدهاي عالي رتبه ارتش رژيم پهلوي بودند که در روزهاي پاياني عمر رژيم ستم شاهي احساس کردند که اين رژيم نابودشدني است و حضور آنان در ايران ممکن است به قيمت جان آنان تمام شود. از اين رو پس از انتقال اموال بي شمارِ خود به خارج از کشور، به اروپا گريختند. ازهاري تا پيش از آن، نخست وزيرِ دولت نظامي بود که در اواخر کار به علت عدم توانايي در کنترل اوضاع کشور، از اين سمت استعفا داده بود. اويسي نيز به عنوان فرماندار نظامي تهران، در هفدهم شهريور 1357، دستور قتل عام وسيع مردم را صادر کرده و پس از روي کار آمدن ازهاري، سرپرست وزارت کار گرديد که آن هم دوام نياورد.
شرح مناسبت:
ژنرال رابرت هايزر، معاون وقت فرمانده نيروي هوايي آمريکا در اروپا بود و براي مأموريتي ويژه به تهران آمد تا دولت آمريکا را در تصميم گيري هاي بعدي و اطلاع از اوضاع ايران در زمان انقلاب بزرگ ملت مسلمان ايران، ياري کند. هايزر در مدت اقامت سي و چند روزه خود در ايران تنها يک بار با شاه ملاقات کرد و در اين جلسه، روز و ساعت خروج محمدرضا پهلوي از ايران تعيين شد. هرچند سفر هايزر به ايران به صورت محرمانه صورت گرفت ولي خبر ورود وي در دو روز بعد يعني شانزدهم دي ماه فاش شد. هايزر در کتاب خاطراتش مي نويسد: "من براي بررسي اين مسأله، مخفيانه به تهران آمدم که کودتا چگونه ميسر است و آيا اصلاً به مصلحت هست يا نه؟ پس از بررسي هاي
بسيار، از واشنگتن دستور رسيد که دولتي قوي به رهبري شاپور بختيار تشکيل شود. در صورتي که اين کار شکست بخورد کودتاي نظامي انجام خواهد شد." به طور کلي، از مطالعه و بررسي مجموع اخبار و اسناد، چنين استنباط مي شود که مأموريت ژنرال هايزر در ايران بر اساس چهار مسأله دور مي زد: نخست آن که از عمليات خودسرانه و حساب نشده ارتش پس از فرار شاه از ايران، جلوگيري شود. دوم آن که ارتش را موظف سازند از دولت بختيار پشتيباني نمايد و در صورت لزوم مبادرت به کودتاي نظامي شود. سوم آن که تکليف قراردادهاي فروش سلاح هاي پيشرفته آمريکا در ايران روشن گردد. چهارم آن که وسايل و سلاح هاي مدرن آمريکا در ايستگاه هاي رادار در ايران به تصرف شوروي درنيايد. با اين حال نهضت اسلامي ملت ايران به حدي گسترش يافت که کاري از دست ژنرال هايزر و کاخ سفيد برنيامد و او چند روز قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، از تهران گريخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمد لاکاني رشتي در سال 1290 ش برابر با 1331ق در نجف اشرف و در بيت آيت اللَّه شيخ مهدي لاکاني از علماي دوران، به دنيا آمد. وي در ده سالگي، به همراه پدر راهي رشت گرديد و پس از پشت سر گذاردن مقداري از تحصيلات جديد، به فراگيري علوم ديني پرداخت. آيت اللَّه لاکاني در سال 1310ش جهت ادامه تحصيلات خود، وارد حوزه علميه قم شد و از محضر درس آيات عظام: سيد احمد خوانساري، سيد صدرالدين صدر، سيدمحمد حجت کوه کمره اي و پدر خويش استفاده نمود. وي پس از چند سال، به عتبات رفت و پس از موفقيت در امتحان، از حضرات آيات: سيد ابوالحسن اصفهاني و آقاضياءالدين عراقي اجازه اجتهاد دريافت کرد. ايشان پس از مراجعت به قم، به مدت هفت سال از درس خارج فقه و اصول آيت اللَّه بروجردي بهره برد و همزمان به تدريس دوره سطح و فلسفه پرداخت. آيت اللَّه لاکاني بعدها به دليل ارتحال پدر و نيز بيماري، راهي رشت گرديد و مقيم آنجا شد. وي در مدت نيم قرن اقامت در رشت شاگردان بسياري را پرورش داد و به تأليف و تدريس اهتمام ورزيد. از اين فقيه جليل آثار متعددي بر جاي مانده که شرح مکاسب شيخ انصاري و کفايةالاصول و نيز رسالاتي در علم اخلاق، علم درايه، نفس و قواعد فقهيه و اصوليه از آن جمله اند. اين عالم رباني سرانجام در تاريخ 14 دي 1379 ش برابر با 8 شوال 1421 ق در 89 سالگي دعوت حق را لبيک گفت و در مسجد
کاسه فروشان رشت به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در پي اولتيماتوم دولت روسيه به دولت ايران مبني بر عزل "مورگان شوستر" آمريکايي از سمت خزانه داري کل کشور و اخراج وي از ايران، دولت ايران در حالي که قواي روس در شهرهاي آذربايجان ايران به قتل و غارت و کشتار مردم مشغول بودند به ناچار در برابر خشونت دولت تزاري تسليم شد و به خدمت مستشاران آمريکايي پايان داد. دولت روس که هنوز هم به اين موفقيت قانع نبود، به زودي دولت را مجبور ساخت که مجلس را منحل و اکثر مطبوعات را توقيف نمايد و رييس بلژيکي کل گمرک را که دست نشانده ايشان بود، به جاي شوستر آمريکايي، خزانه دار کل ايران کند. سرانجام ناصرالملک که در اين زمان، نايب السلطنه کشور بود "موسيو مرنارد" بلژيکي را به اين سمت برگزيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرسيدمحمد بن سيد محمد حسين مدرس نجف آبادي در حدود سال 1256ش (1294ق) در نجف آباد به دنيا آمد و مقدمات علوم را در زادگاه خود فرا خواند. وي سپس براي ادامه تحصيلات خود راهي نجف اشرف گرديد و در حلقه درس حضرات آيات: علامه سيدمحمدکاظم يزدي، آخوند ملامحمدکاظم خراساني، شيخ الشريعه اصفهاني، سيداسماعيل صدر و حاج آقا رضا همداني جاي گرفت. وي پس از چند سال اقامت در نجف و طي مدارج عالي علمي، به اصفهان برگشت و تا آخر عمر به مدت بيش از سي سال به تدريس و افتاء و اقامه جماعت پرداخت. حوزه درس ايشان مجمع فضلا و دانشمندان بود. و جمعي از علماي بزرگ معاصر اصفهان از شاگردان معظمٌ له بودند. همچنين حاشيه بر کفايةُالاصول در 2 جلد از جمله آثار
ايشان است. ميرسيدمحمد مدرس نجف آبادي سرانجام در نيمه دي ماه 1318ش برابر با 25 ذي قعده 1358ق در 62 سالگي به ديار باقي شتافت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
دانشجويان مسلمان در اعتراض به سفر جيمي کارتر رييس جمهور وقت آمريکا به تهران، به مدت سه روز بر سر کلاس ها حاضر نشدند و دانشگاه را به تعطيلي کشاندند. دانشجويان انقلابي با درکي درست از اوضاع ايران و جهان و دخالت هاي نارواي ابرقدرت ها به ويژه آمريکا در امور ايران، اين بار با تعطيل کردن دانشگاه ها، صداي اعتراض خود را به گوش جهانيان رساندند.
شرح مناسبت:
در حالي که بيش از سه ماه از تجاوز ارتش عراق به ميهن اسلامي ايران مي گذشت، دشمن با خوي تجاوزگري و توحش، فجايعي در مناطق اشغالي مرتکب گرديد که روي ستمگران تاريخ را سفيد کرده است. در پاسخ به اين همه جنايت و ددمنشي دشمن، عملياتي به صورت کلاسيک طرح ريزي شد. در اين عمليات، تعدادي از رزمندگان شهادت طلب با اصرار زياد، خود را در صف نيروهاي عمل کننده قرار داده و با هماهنگي با زره پوشان ارتش جمهوري اسلامي ايران، عمليات را آغاز کردند. دشمن پس از پيروزي در عمليات قبلي در دزفول، هرگز تصور نمي کرد که ايران بتواند حمله اي ديگر را تدارک ببيند. در ساعات اوليه اين حمله، در ميان ناباوري نيروهاي خودي و دشمن، تمامي خاکريزهاي مقدم دشمن تسخير شد و قواي اسلام به سمت جلو پيشروي کردند. سرانجام اين عمليات نيز، علي رغم پيروزي ها و پيشروي هاي اوليه، به علت عدم پشتيباني و کمبود مهمات و نيز آمادگي دشمن، به نتايج مطلوب نرسيد و دشمن در شانزدهم آذرماه تمامي شهر هويزه را به اشغال خود درآورد. اين شهر قهرمان، سرانجام در جريان عمليات بزرگ بيت المقدس و
آزادسازي خرمشهر، از دست دژخيمان رژيم عفلقي آزاد شد و از لوث و جور دشمن پاک گرديد.
شرح مناسبت:
امير سرتيپ منصور ستاري در سال 1327 ش در قرچکِ ورامين به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات متوسطه، وارد دانشکده افسري گرديد. وي پس از طي مدارج علمي از جمله رادار کنترلي دوره کنترلر شکاري رادار در آمريکا و اخذ ليسانس برق و الکترونيک از دانشگاه تهران به خدمت ارتش درآمد و در شمار افسران خوش فکر و مدير نيروي هوايي قرار گرفت. شهيد ستاري پس از پيروزي انقلاب اسلامي و در طول هشت سال دفاع مقدس، با قبول مسؤوليت هاي مهم فرماندهي، معاون عملياتي، فرماندهي پدافند هوايي و معاون طرح و برنامه، خدمات شاياني به نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران ارايه داد. وي در بهمن 1365، به دليل شايستگي و لياقت، به سمت فرماندهي نيروي هوايي ارتش منصوب شد و در طي هشت سال مسؤوليت فرماندهي اين نيرو، با اجراي ده ها برنامه و طرح مختلف، توان رزمي نيروي هوايي ارتش را افزايش داد. تيمسار ستاري سرانجام در نيمه دي ماه 1373 به همراه چند تن از مسؤولان نيروي هوايي، در مسير برگشت از کيش به تهران، در راه، تصميم به شرکت در مراسم فارغ التحصيلي گروهي از دانشجويان دوره خلباني در پايگاه هوايي شهيد بابايي اصفهان گرفتند. تا اين که پس از اقامت دو ساعته در اصفهان در و راه بازگشت، هواپيما، دچار سانحه شده پس از آتش گرفتن سقوط کرد. در اين حادثه، شش سردار نيروي هوايي ارتش به همراه تيمسار ستاري و شش تن از خدمه پروازي به درجه رفيع شهادت
نائل شدند.
شرح مناسبت:
علي اسفندياري معروف به نيما يوشيج در سال 1276ش در روستاي يوش در استان مازندران به دنيا آمد. او در مدرسه چندان موفق نبود و به تحصيلات آکادميک اهميتي نمي داد. انقلاب هاي اجتماعي سال هاي 1300 و 1301، نيما را به کناره گيري از مردم و زندگي در ميان جنگل ها و دامان طبيعت و هواي آزاد کشاند و در آن جا اشعار بيشتري سرود. نيما از 1311 ساکن تهران شد و تا اواخر عمر در آن جا ماند. نيما با حرکتي که در طول زندگي خود داشت، نشان داد که از شعر و هنر، ادراکي عميق و تازه دارد و شايستگي اين را داراست که در عرصه سرشار و پربار ادب فارسي، بنيانگذار شيوه اي نوين باشد. بنابراين نيما، شعري را وارد صحنه ادب فارسي نمود که در عين دارا نبودن قافيه و رديف، داراي وزن و هجا بود. اين سبک شعر به شعر نو و شعر نيمايي مشهور است و افراد فراواني به پيروي از سبک او، هنر آزمايي کرده اند. شعر آزاد نيمايي تفاوت هاي آشکاري با شعر سنتي داشته، از لحاظ عاطفي بيشتر جنبه اجتماعي و انساني دارد و تخيل و صور خيال هر شاعر از تجربه شخص او سرچشمه مي گيرد. او از لحاظ زبان، هر کلمه اي را در شعر نو به کار مي برد با اين شرط که با کلمات همجوار، بيگانه و ناساز نباشد. به نظر او وزن بايد تابع احساسات و عواطف شاعر باشد. نيمايوشيج را به حق، پدر شعرِ نو فارسي مي خوانند. از نيما يوشيج به غير از مجموعه اشعار،
آثار ديگري به چاپ رسيده است از جمله: داستان ها، اشعار، آثار تحقيقي، يادداشت و نامه ها. نيما يوشيج سرانجام در شانزده دي ماه 1338ش در هفتاد سالگي در تهران بدرود حيات گفت و در امامزاده عبداللَّه تهران به خاک سپرده شد.
سي و چهار سال بعد، در دي ماه 1372، به همت مردم نور و يوش، پيکر نيما يوشيج از امامزاده عبداللَّه تهران به زادگاهش، يوش منتقل شد و در آن جا مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
پس از آن که شاپور بختيار به عنوان نخست وزير رژيم پهلوي معرفي شد، وي در شانزدهم دي ماه 1357، با معرفي اعضاي کابينه خود، قدرت را به طور رسمي در دست گرفت. کابينه بختيار در حالي روي کار آمد که نهضت اسلامي، سراسر کشور را فراگرفته بود و هيچ قدرتي در رژيم، توان رويارويي، مقابله و سرکوب نهضت را در خود نمي ديد. بختيار به عنوان آخرين نخست وزير دوران ننگين پهلوي سعي کرد با اعطاي امتيازات گوناگون به مردم، سيل اعتراضات را کاهش دهد. وي پس از معرفي وزيران خود، رئوس برنامه هاي دولت را به اطلاع نمايندگان مجلس و مردم رساند که اهمّ آن ها عبارت بودند از: انحلال ساواک، محاکمه سريع غارتگران، رسيدگي به کارهاي خلاف گذشته، آزادي کليه زندانيان سياسي، لغو تدريجي حکومت نظامي، ايجاد همکاري نزديک بين دولت و حوزه هاي علميه و روحانيان و بالاخره ايجاد امنيت اجتماعي در پناه قانون. ولي تمام تلاش او با شکست مواجه گرديد و علي رغم سعي وافر او در نگاهداشتن دولت خود و سلسله پهلوي، کابينه بختيار سرانجام پس از پنج هفته پرماجرا، سقوط کرد. با
سرنگوني دولت بختيار، عمر رژيم پهلوي و دوران 2500 ساله ستم شاهي پايان يافت و حکومت اللَّه بر کشور حاکم گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت امام خميني(ره) پس از روي کار آمدن دولت بختيار طي پيامي به ملت ايران فرمودند: "من به عموم ملت دلير ايران اعلام مي کنم که رژيم سلطنتي، غيرقانوني و مجلسين، غيرملي و غيرقانوني و حکومت غاصب، غيرقانوني و ياغي است. اينک چند مطلب را لازم مي دانم تذکر دهم: کارمندان وزارتخانه ها، وُزراي فاسد غيرقانوني را نپذيرند و از آنان اطاعت نکنند و در صورت قدرت، به وزارتخانه ها راه ندهند. ملت از دادن ماليات مطلقاً و از دادن پول آب و برق و تلفن خودداري کنند و از آن چه اعانت به دولت است احتراز کنند. در اجراي دستور رهبري نهضت اسلامي، حضرت امام خميني(ره)، بعضي از وزارتخانه ها، وزراي جديد را به وزارتخانه راه ندادند و تظاهرات ها نيز ادامه يافت.
شرح مناسبت:
در آذر 1359 ش پس از شکست بيش از دو گردان از نيروهاي عراقي در جنوب سوسنگرد به وسيله سربازان اسلام، يک گروهان از برادران سپاه اهواز جهت محافظت از هويزه به آن شهر اعزام شدند. در آن حال بني صدر، دستور تخليه هويزه از نيروهاي سپاهي را صادر و محافظت از آن شهر را به ارتش محوّل کرد که با مخالفت و پيگيري محمدحسين علم الهدي فرمانده گروهان سپاه هويزه، اين دستور لغو گرديد. سرانجام هفته بعد، قرارِ عمليات مشترک ارتش و سپاه گذاشته شد که با پيشروي هايي همراه بود. اما به دليل نرسيدن مهمات و پاتک دشمن، نيروهاي خودي مجبور به عقب نشيني شدند. در اين ميان بيش از يکصدتن از برادران پاسدار، جهاد سازندگي و دانشجويان پيرو خط امام از جمله سيدمحمد حسين علم الهدي
تا آخرين قطره خون به دفاع از ايران اسلامي پرداخته و به ديدار پروردگار خود نائل آمدند. اين رشادت ها بود که حماسه هويزه را آفريد. به مناسبت حماسه غرورآفرين رزمندگان اسلام در حراست از اين شهر و به دليل حضور دانشجويانِ رزمنده در اين نبرد، اين روز با عنوان روز شهداي دانشجو نامگذاري شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در پي توطئه استعمار در مبارزه با فرهنگ غني اسلام، عاملان استعمار در کشورهاي اسلامي، همزمان اقدام به اعمال مشابهي نمودند. "امان اللَّه خان" در افغانستان، "مصطفي کمال آتاتورک" در ترکيه و "رضاخان پهلوي" در ايران مأموريت يافتند با مظاهر اسلام مخالفت و مبارزه کنند. استعمارگران دريافته بودند که مستقيماً نمي توانند مسأله کشف حجاب را مطرح کنند لذا بهتر ديدند ابتدا از تغيير لباس مردان شروع کنند زيرا اين کار دو نتيجه داشت. اول اين که ذهن و روح جامعه را نسبت به تغييرات عمده که جزء آداب و رسوم اجتماعي به شمار مي رفت آماده سازد، و دوم اين که، نحوه عکس العمل اقشار مختلف مردم را بسنجد. در اين راستا رضاشاه با مطرح کردن تغيير لباس و کلاه اروپايي (شاپو) و متحدالشکل کردن لباس مردان، اقدام به تغيير لباس اسلامي و کشف حجاب بانوان نمود. وي اين عمل شنيع را از خانواده خويش آغاز کرد و سپس به کل جامعه سرايت داد. نخستين گروهي که به اين کاروان ضداسلامي پيوست، خانواده وزيران و دست اندرکاران نظام استبدادي بودند. در نهايت علي رغم مخالفت هاي فراوان مردم مسلمان وعلما و نيز وقوع حادثه خونين مسجد گوهرشاد مشهد در اعتراض به کشف حجاب، رضاخان در هفدهم دي ماه 1314ش، در جشن فارغ التحصيلي دانشسراي مقدماتي دختران در تهران، قانون کشف حجاب زنان را به طور آشکار آغاز نمود و خود به اتفاق همسر و دخترانش که بدون حجاب بودند در اين جشن شرکت کرد.
مأموران رضاخان در راستاي اجراي اين قانون، شب و روز در کوچه ها و
خيابان ها گشت مي زدند و هر جا زنِ باحجابي را مي يافتند با خشونت با او برخورد نموده، چادرش را برمي داشتند و مردان را مجبور مي کردند تا زن هايشان را سر برهنه به خيابان ها و مجالس ببرند. با اين همه، عده زيادي از زنان مسلمان، با به جان خريدن همه خطرات و تحقيرها، تا پايان حکومت رضاخان و پس از آن حاضر به ترک حجاب خود نشدند و با مقاومت، افتخار نسل هاي آينده شدند.
شرح مناسبت:
عالم رباني و عارف بزرگوار، آيت اللَّه ميرزا علي آقا شيرازي در حدود سال 1255 ش (1294 ق) در نجف اشرف به دنيا آمد. او پس از درگذشت پدر، در 22 سالگي راهي اصفهان شد و از محضر درس استادان نامداري همچون سيد محمد باقر درچه اي در فقه و آخوند ملامحمد کاشاني و جهانگير خان قشقايي در علوم حکمت و فلسفه استفاده هاي وافر بُرد. ميرزا علي آقا همچنين به دليل علاقه به طب، به فراگيري اين علم روي آورد و در آن تبحر يافت. ايشان سپس به شوق علم اندوزي بيشتر به نجف اشرف شتافت و از درس عالماني همچون شيخ الشريعه اصفهاني، علامه محمد کاظم يزدي و ملامحمد کاظم آخوند خراساني استفاده هاي شاياني برد. ميرزا علي آقا شيرازي از آن پس به اصفهان بازگشت و مدتي به امور بازرگاني پرداخت تا اينکه با همفکري شهيد سيد حسن مدرس، به تدريس نهج البلاغه روي آورد و جان شيفتگان را با دُرهاي تابناک اين کتاب مقدس سيراب مي ساخت. افکار ميرزا در علوم متداول آن زمان تحول آفريد. وي مبناي درس اخلاق و
جلسات وعظ خويش را بر محور نهج البلاغه قرار داد و گروه کثيري از شهرهاي مختلف در محضرش گرد آمدند. در اين مسير شاگرداني پرورش يافتند که: شهيد مرتضي مطهري، حاج آقا رحيم ارباب، سيد جلال الدين همايي، احمد فياض، علي مشکوة، سيد روح اللَّه خاتمي، شيخ عبدالکريم ملکان، شيخ جواد جبل عاملي و حسين عمادزاده و علي شيخ الاسلام و … از آن جمله اند. ميرزا علي آقا شيرازي به موازات تدريس، از کاوش در منابع قرآني، رِوايي و نيز آثار گذشتگان غافل نبود و به احيا و چاپ کتبي همچون تفسير تبيان شيخ طوسي، زادُالمعاد علامه مجلسي و من لايحضُرُهُ الطَّبيب زکرياي رازي اهتمام ورزيد.
سرانجام اين استاد فرهيخته در 17 دي ماه 1334ش در 79 سالگي رحلت کرد و در قبرستان شيخانِ قم دفن شد.
شرح مناسبت:
به دنبال شکست مفتضحانه دولت در جريان لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي در آذر 1341، رژيم يک بار ديگر قدرت خود را در مصاف با روحانيت آزمود و با استفاده از مناسبت 17 دي 1341، مي خواست از زنان بي حجاب براي رژه خياباني و تظاهرات که به صورت غيرمستقيم عليه اسلام و روحانيت تمام مي شد، بهره برداري نمايد. حضرت امام خميني(ره) که با هوشياري کامل مراقب اوضاع بودند، پس از اطلاع از ماجرا بي درنگ طي پيامي به دولت هشدار داد که در صورت وقوع چنين حادثه اي، علماي اسلام متقابلاً همان روز را به مناسبت فاجعه مسجد گوهرشاد، عزاي ملي اعلام نمايند. ايشان همچنين در اين پيام عنوان کردند از عموم ملت خواهند خواست که دست به تظاهرات بزنند و نسبت به عاملين
آن ابراز تنفر و انزجار کنند. تهديد رهبر نهضت که عقب نشيني رژيم را به دنبال داشت، يکبار ديگر موج وسيعي از اميد و پيروزي و معرفت به رهبر را در دل هاي مردمِ به ستوه آمده به وجود آورد و نهضت را به پيروزي دوم خود رساند.
شرح مناسبت:
جهان پهلوان غلامرضا تختي در شهريور 1309 ش در يکي از محلات جنوبي تهران و در خانواده اي متوسط به دنيا آمد. وي از کودکي به ورزش روي آورد و ورزش را فقط براي سلامتي و تندرستي بدن مي خواست. او در عين حال به نجاري مشغول بود تا اين که در بيست سالگي در اولين مسابقات قهرماني کشتي کشوري شرکت کرد. از آن پس شهره عام و خاص گرديد و در ميدان هاي جهاني مدال آور شد. تختي سرشار از پاکي و صداقت بود و دلي بي باک و جسور داشت. او داراي قلبي رئوف و مالامال از عشق مردم بود و در زندگي خود، بيش از قهرماني به انسان زيستن و از خودگذشتگي مي انديشيد. تختي با وجود قهرماني در ميادين بين المللي کشتي، هيچ گاه فروتني و تواضع خود را در برابر مردم از دست نداد. وي در دوران قهرماني خود، 9 مدال طلا و نقره جهاني و بازي هاي المپيک را کسب کرد و از جمله ورزشکاران ايراني است که بيشترين مدال هاي طلا و نقره را در بازي هاي مهم بين المللي، به ارمغان آورده اند. جهان پهلوان تختي از مريدان آيت اللَّه سيدمحمود طالقاني به شمار مي رفت و در ملي شدن صنعت نفت حضوري فعال داشت. وي هم چنين
در جمع آوري کمک هاي مردمي به زلزله زدگان بويين زهرا در شهريور 1341، نقش مهمي ايفا کرد به طوري که حساسيت رژيم را دربرداشت. رژيم که کمابيش از فعاليت هاي سياسي تختي آگاهي پيدا کرده بود، براي به سلطه کشيدن او، رياست فدراسيون کشتي کشور را به او پيشنهاد نمود؛ ولي او اين پيشنهاد و حتي پيشنهاد براي به دست گرفتن شهرداري تهران يا نمايندگي مجلس را نيز رد کرد.
در نهايت، رژيم سفاک پهلوي چون هيچ راهي براي نفوذ به تختي نيافته بود و هم چنين محبوبيت روزافزون تختي در ميان مردم و مخالفت وي با رژيم وابسته شاه، طاغوتيان را خشمگين کرده بود، سرانجام باعث شد تا عوامل رژيم پهلوي در توطئه اي مشکوک، وي را در هفدهم دي ماه 1346 در 37 سالگي به قتل برسانند. هرچند که در آن زمان، مرگ تختي را، خودکشي عنوان کردند، ولي اين توطئه رژيم با آگاهي يافتن مردم از اصل ماجرا، نقش بر آب گرديد. پيکر جهان پهلوان تختي با حضور خيل دوستداران و مشتاقان، در شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
رژيم پهلوي که با ترفندهاي گوناگون از قبيل زندان و تبعيد نتوانسته بود از نفوذ امام خميني(ره) رهبر روحاني انقلاب مردمي ايران جلوگيري کند، با اقدامي ناپسند و ضد ديني، در هفدهم دي ماه 1356 مقاله اي توهين آميز عليه حضرت امام با نام جعلي رشيدي مطلق درج نمود. نويسنده اجير ساواک در اين مقاله با وقاحت کامل سعي کرده بود با اهانت به امام، به زعم خود شخصيت رهبر نهضت را بشکند و امام را به طرفداري از مالکين و شهرت
طلبي و عامل استعمار بودن متهم نمايد. چاپ اين مقاله که در آن، حضرت امام را سرسپرده شوروي و کمونيست معرفي کرده بود، با عکس العمل شديد مردم و قيام خونين 19 دي مردم قم مواجه گرديد. انتشار اين مقاله، در سراسر ايران با عکس العمل تند و خشم و نفرت عمومي مواجه گرديد و بلافاصله، درس ها و جماعت ها در حوزه علميه قم به عنوان اعتراض تعطيل شد. به تعبيري ديگر واکنش مردم نسبت به اين عمل ساواک به منزله آغاز قيام اصلي مردمي در براندازي رژيم پوسيده پهلوي بود.
شرح مناسبت:
سليمان خاطر در 14 مهر 1364 شمسي با فرياد "اللَّه اکبر" هفت صهيونيست را در صحراي سينا به هلاکت رساند. رژيم حُسني مبارک اين سرباز قهرمان را در دادگاه نمايشي محاکمه و به خاطر زيرپا گذاشتن پيمان ننگين "کمپ ديويد" و به هلاکت رساندن صهيونيست ها، به حبس ابد با اعمال شاقه محکوم کرد. در 12 دي ماه همان سال، يک عکاس صهيونيست در جريان تهيه گزارش و فيلم، با دوربين خود، سليمان خاطر را مورد حمله قرار داد و ضربه مغزي بر او وارد آورد و سرانجام اين سرباز سرافراز در 17 دي ماه برابر با 7 ژانويه 1986 م در زندان رژيم حسني مبارک در مصر به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ احمدعلي احمدي شاهرودي در سال 1305ش (1346ق) در اطراف شاهرود به دنيا آمد. وي در ابتدا براي تحصيل راهي مشهد مقدس شد و از محضر اساتيدي همچون اديب نيشابوري دوم، شيخ هاشم قزويني، شيخ مجتبي قزويني، ميرزاکاظم محقق دامغاني و ميرزا احمد مدرسي يزدي بهره مند گرديد. آيت اللَّه احمدي شاهرودي سپس به حوزه علميه قم عزيمت نمود و در آن جا نيز در حلقه درس حضرات آيات: سيدحسين بروجردي، سيد محمدتقي خوانساري، سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سيدصدرالدين صدر و حضرت امام خميني(ره) جاي گرفت. ايشان در اين ميان مدتي از طرف آيت اللَّه بروجردي، براي تبليغ دين و مبارزه با فرقه ضاله بهائيت راهي شهرهايي در استان اصفهان، فارس و چهارمحال و بختياري گرديد و در اين راه خدمت نمود. آيت اللَّه احمدي شاهرودي از آن پس براي طي مدارج عالي علمي رهسپار حوزه علميه نجف اشرف
گرديد و از محضر آيات عظام: سيد عبدالهادي شيرازي، سيدمحسن حکيم و سيدابوالقاسم خويي بهره ها برد. ايشان پس از اخذ اجتهاد، مقيم حوزه علميه قم گرديد و به تدريس و تاليف پرداخت. اين عالم رباني در طول جنگ تحميلي، علي رغم کهولت سن، ماه ها در جبهه هاي جهاد دفاعي با رزمندگان اسلام همراه بود و حضوري روحيه بخش داشت. از اين پژوهشگر معارف اسلامي آثار متعددي بر جاي مانده که تقليد الاَعلَم، سيري در عقايد، به سوي خدا برويد و جنگ خيبر از آن جمله اند. آيت اللَّه احمدي شاهرودي سرانجام در هفدهم دي ماه 1375ش برابر با 25 شعبان 1417ق در هفتاد سالگي در مکه و در جوار بيت اللَّه الحرام درگذشت و به مواليان طاهرينش پيوست.
-
شرح مناسبت:
ميرزا تقي خان اميرکبير در حدود سال 1187 ش در روستاي هزاوه در اراک به دنيا آمد. وي پس از طي مراحل پيشرفت و ترقّي علمي و سياسي به صدر اعظمي حکومت ناصرالدين شاه قاجار برگزيده شد و در طول چهار سال صدراعظمي خويش خدمات شايسته و فراواني به ملت و حکومت نمود. اصلاح امور مالي، سر و سامان دادن به وضع ارتش، تلاش در رواج خودکفايي ملي، گسترش فعاليت هاي علمي و تأسيس مؤسسات آموزشي (مانند دارالفنون تهران) مبارزه با عقايد و انحرافات مذهبي، بي اعتنايي به خواسته ها و تهديدات قدرت هاي خارجي و قطع ايادي و جاسوسان استعماري، از جمله فعاليت ها و تلاش هاي پيگير او در اين ايام بود. در اين حال، درباريان به ويژه مادر ناصرالدين شاه که منافع خود را در خطر مي ديدند شاه را تحريک
کرده که اميرکبير را از صدر اعظمي خلع نمايد. سرانجام با جوّسازي و شايعه پراکني دولت هاي استعماري و ايادي داخلي آنان عليه اميرکبير، ناصرالدين شاه وي را از صدارت خلع کرده و فقط عنوان فرمانده کل قشون را براي او باقي گذاشت. چند روز بعد او را به حکومت کاشان منصوب کرد و اميرکبير را به طرف کاشان حرکت دادند که در حقيقت او را تبعيد نمودند. آنگاه تمام عناصر مخالف داخلي و خارجي که در زمان صدارت اميرکبير در کمين نشسته بودند، از ترس تغيير نظر شاه و عفو اميرکبير، دست به دست هم دادند و حکم قتل او را از شاه گرفتند. سرانجام اين صدراعظم لايق و با کفايت، در روز جمعه 18 دي ماه 1230 ش برابر با 18 ربيع الاول 1268 ق در 43 سالگي به قتل رسيد و بدنش را در کربلا به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
مظفرالدين شاه، پنجمين پادشاه سلسله قاجاريه بود که پس از چهل سال وليعهدي در 44 سالگي به سلطنت رسيد. دوران حکومت او برابر با آغاز قيام مشروطه به رهبري روحانيت در اثر ظلم و فساد دربار و فقر و فساد در جامعه بود که در نهايت به پيروزي اين نهضت منجر شد و شاه قاجار، فرمان مشروطيت را صادر کرد. از آن پس مقدمات تشکيل مجلس شوراي ملي و تدوين قانون اساسي انجام گرفت. ولي اجل به شاه مهلت نداد و وي ده روز پس از امضاي قانون اساسي مشروطه، در 18 دي 1285 ش برابر با 24 ذي قعده 1324ق در 54 سالگي درگذشت. مظفرالدين شاه در حالي که مردم ايران نيازهاي
اوليه خود را به سختي تهيه مي کردند، چندين بار به سفرهاي دراز مدت اروپايي رفت و قرض ها و وام هاي زيادي گرفت تا هزينه خوشگذراني هاي خود را تامين نمايد. از اين رو، کشور بيش از پيش مقروض خارجيان گرديد و حقوق مردم بيشتر از قبل پايمال شد. وي در دوران پادشاهي خود، امتيازات زيادي به بيگانگان اعطا کرد و در مقابل مبلغ ناچيزي، منابع زيرزميني ايران را براي مدت شصت سال به فرانسويان داد. پس از مظفرالدين شاه، فرزند بزرگش، محمدعلي ميرزا، که نواده دختري اميرکبير بود به پادشاهي رسيد و دور تازه اي از استبداد و ديکتاتوري آغاز گشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمد بن صادق طباطبايي در سال 1220ش (1258 ق) در کربلا به دنيا آمد. تحصيلات مقدماتي و مبادي علوم را نزد پدر فرا خواند و سپس در تهران از محضر فيلسوف بزرگ زمان، ميرزا ابوالحسن جلوه استفاده کرد. از آن پس راهي عتبات گرديد تابه مقام اجتهاد نائل آمد و جزو خواص يارانِ ميرزاي شيرازي شده، در امور سياسي، طرف مشورت او قرار گرفت. سيد محمد پس از واقعه تحريم تنباکو، از طرف ميرزاي شيرازي به تهران رفت و به ارشاد و هدايت مردم مشغول شد. پس از چندي، وي دعوت آيت اللَّه عبداللَّه بهبهاني را براي مبارزه با دولت پذيرفت و در اعتراض به اعمال دولت، به همراه مردم در حرم حضرت عبدالعظيم تحصُّن کرد. فعاليت آيت اللَّه طباطبايي به مرور وسعت يافت تا جايي که به يکي از رهبران اصلي مشروطيت در ايران تبديل شد. با روي کار آمدن محمدعلي شاه و به توپ بستن مجلس،
مدتي به مشهد رفت و پس از فتح تهران به تهران مراجعت کرد. سيد محمد طباطبايي با ورود نيروهاي روس و انگليس به ايران، در جريان جنگ جهاني اول به ترکيه رفت و پس از شش ماه به ايران بازگشت. از آن پس در امور سياسي دخالت نکرد تا اين که در 18 دي ماه 1299 ش برابر با 28 ربيع الثاني 1339 ق در 79 سالگي وفات يافت و در حرم عبدالعظيم به خاک سپرده شد. طباطبايي، انديشه اي آزاد و تفکري اصلاح طلبانه داشت و آشنايي وي با سيد جمال الدين اسدآبادي، تأثيري شگرف در شکل گيري تفکرات او داشت.
شرح مناسبت:
پس ازمحاصره هويزه توسط دشمن بعث، تعدادي از بسيجيان به فرماندهي سيد محمد حسين علم الهدي به دفاع برخاسته و به نبردي سخت پرداختند. اما اين مقاومت به شهادت اين پاسداران جان برکف منتهي شد. در پي اين حادثه، نيروهاي دشمن در 18 دي 1359 ش وارد هويزه شده و آن را اشغال کردند. پس از آن، فرمانده نيروهاي عراقي دستور داد تعدادي از مردم بي گناه را دست بسته در يک گودال قرار داده و به شهادت برسانند. سپس عراقي ها تمام شهر را با ديناميت و بلدوزر نابود کرده و هويزه را به تلي خاک تبديل نمودند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حجت الاسلام والمسلمين استاد سيدکاظم حسيني لواساني معروف به "عصّار" دانشمند و حکيم برجسته مسلمان در حدود سال 1263ش (1302ق) در خانداني فرهيخته در کاظمين به دنيا آمد. در حالي که يک سال داشت، پدرش او را به تهران آورد و سيد کاظم از آن پس به تحصيل علم پرداخت. وي داراي هوشي سرشار و استعدادي خدادادي بود به طوري که در سه سالگي به قرائت قرآن و فراگيري ادبيات فارسي و تعليم خط پرداخت و در پنج سالگي تمام قرآن را از حفظ نمود. استاد عصار سپس راهي اصفهان شد و در آنجا به تحصيل فلسفه مشغول شد. وي پس از مدتي به تهران بازگشت و نزد استادان اين شهر، فلسفه، عرفان و فقه آموخت و به مدارج والاي علمي دست يافت. استاد سيد کاظم لواساني در سال 1290ش به عتبات رفت و پس از بهره گيري از عالمان آن ديار همچون شيخ الشريعه اصفهاني، آقاضياءالدين عراقي و ميرزا محمدتقي شيرازي موفق به اخذ اجتهاد گرديد. ايشان پس از اقامت ده ساله در عراق، مجدداً به تهران مراجعت نمود و در مدرسه سپهسالار، به تدريس فلسفه مشغول شد. وي همچنين مدتي در اروپا به سر برد و به زبان فرانسه تسلط پيدا کرد. از اين عالم و مدرس بزرگوار آثاري بر جاي مانده که تفسير سوره حمد و کتاب علم الحديث از آن جمله اند. استاد سيد کاظم عصار سرانجام در نوزدهم دي ماه 1353ش برابر با 26 ذي حجه 1394ق در نود سالگي بدرود حيات گفت و در حرم عبدالعظيم(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
نخستين تظاهرات گسترده و شکوهمند مردم مسلمان
ايران بر ضد رژيم پهلوي، پس از قيام 15 خرداد 42، در 19 دي 1357 ش در شهر مقدس قم برگزار شد و بدين گونه، پس از چهارده سال، مردم انقلابي ايران، بار ديگر با روحيه اي انقلابي و عزمي استوار، فرياد درود بر خميني سر دادند. واقعه 19 دي 1356، سرآغاز مرحله نوين انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني(ره) عليه نظام استبدادي و استکباري پهلوي بود. اين تظاهرات بدين علت روي داد که رژيم منفور شاه در 17 دي ماه (سالروز کشف حجاب) با درج مقاله اي در روزنامه اطلاعات، امام خميني(ره) را که در آن زمان در نجف اشرف در حال تبعيد بودند، مورد توهين قرار داد و همين امر موجب اظهار نگراني و اعتراض دسته جمعي فضلا و طلاب حوزه علميه قم گرديد. آنان با تعطيل نمودن درس ها به منازل مراجع تقليد و مجتهدان نامدار رفته و با آنها اعلام همدردي نمودند. روز بعد، بازار قم نيز تعطيل شد و افراد کثيري از دانش آموزان، دانشجويان و بازاريان و متدينان شهر با روحانيت همراه شده و به حرکت اعتراضي خويش ادامه دادند. ايادي رژيم که تحمّل اعتراضات مردمي را نداشتند، صداي آنان را با گلوله پاسخ گفتند. در نتيجه، از سوي مزدوران رژيم پهلوي، تيراندازي به مردم از چهار راه فاطمي (شهداء کنوني) آغاز گشته و تعداد زيادي شهيد و زخمي شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات بزرگ کربلاي 5 با رمز يا زهرا(س) از جبهه جنوب شلمچه و شرق بصره در منطقه اي به وسعت 150 کيلومتر مربع، با هدف آزادسازي شلمچه، جزاير و مناطق شرق بصره، انهدام ماشين جنگي عراق، پاسخ دندان شکن به شرارت هاي دشمن در بمباران مناطق مسکوني، در سه مرحله، از نوزده دي سال 1365 با 22 لشکر از سه قرارگاه آغاز شد و تا 8 اسفند آن سال به مدت پنجاه روز به طول انجاميد. عمليات کربلاي 5، در شرايطي انجام گرفت که رژيم صدام قصد داشت با تبليغات گسترده در ميان حاميانش، نسبت به قدرتِ مقاومت ارتش عراق در برابر تهاجمات برق آساي رزمندگان اسلام، اميدي کاذب ايجاد کند. در اين علميات، قوي ترين پدافند دشمن که با کمک مستشاران خارجي ايجاد شده بود تا عمق 9 کيلومتري خاک عراق در هم شکسته شد و دشمن براي مقابله با تهاجم برق آساي رزمندگان اسلام، 140 تيپ را به اين منطقه اعزام کرده بود که از اين ميان 81 تيپ و گردان به طور کامل و 34 تيپ ديگر به ميزان 50 درصد آسيب ديدند. در اين عمليات ده درصد از نيروهاي هوايي عراق منهدم و سنگين ترين تلفات انساني به ارتش دشمن وارد گرديد. نتايج عمليات بزرگ کربلاي 5: تلفات نيروي انساني دشمن: 2700 اسير و چهل هزار نفر کشته و زخمي. ساير نتايج: به تصرف درآمدن 150 کيلومتر مربع از جمله پاسگاه هاي بوبيان، شلمچه، کوت سواري و خين و همچنين جزاير بوارين و ام الطويل، کانال پرورش ماهي و چندين روستا در نتيجه استقرار
نيروهاي اسلام در 10 کيلومتري بصره.
تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 700 دستگاه انهدامي، 220 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 80 فروند انهدامي، توپ صحرايي: 250 قبضه انهدامي، 85 قبضه اغتنامي و 400 دستگاه ساير ادوات جنگي، انهدامي، خودرو: 1500 دستگاه انهدامي، 500 دستگاه اغتنامي، وسايل مهندسي: 100 دستگاه اغتنامي، توپ ضدهوايي: 120 قبضه انهدامي، 100 قبضه اغتنامي.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميرزا محمدهاشم خوانساري چهارسوقي در حدود سال 1199ش (1235ق) در خوانسار و در خانواده اي اهل علم و تقوا و فضيلت به دنيا آمد. تحصيلات ابتدايي را در خوانسار فرا گرفت و سپس از محضر پدر نامدارش، ميرزا زين العابدين خوانساري بهره مند گرديد. وي سپس راهي اصفهان شد و از دروس پرفيض حضرات آيات: شهيد سيدحسن مدرس، سيد صدرالدين عاملي و حاجي کرباسي استفاده نمود. آيت اللَّه چهارسوقي پس از اين سال ها، از آيت اللَّه مدرس، در 26 سالگي اجازه روايت و اجتهاد گرفت. سپس براي تکميل معلومات و اندوخته هاي علمي به عراق مهاجرت کرد و با حضور در درس فقيه کامل، شيخ مرتضي انصاري، مفتخر به دريافت اجازه اجتهاد از دست آن بزرگوار گرديد. ميرزا هاشم چهارسوقي از آن پس به اصفهان مراجعت نمود و علاوه بر تشکيل حوزه درسي عظيم، صاحب فتوي و مرجع خاص و عام گرديد و در اصفهان رياست تام يافت. در حلقه درس اين استاد کبير، دانشمندان فرهيخته اي حضور داشتند که بعدها هر يک مدرسي سترگ و فقيهي صاحب نام شدند. در ميان اين شاگردان، حضرات آيات عظام: علامه سيدمحمد کاظم يزدي، شيخ الشريعه اصفهاني، حاج آقا رضا همداني، شيخ هادي تهراني، ميرزا حسن نوري، شيخ محمدباقر اصطهباناتي، سيد حسن صدر و سيد ابوتراب خوانساري از بقيه مشهورترند. همچنين کتب ارزشمندي همچون الاستصحاب، منظومه اي در اصول فقه، مباني الاصول، جواهرالعلوم و احکام الايمان و ده ها اثر ديگر از اوست. ميرزا محمدهاشم چهارسوقي سرانجام در بيستم دي ماه 1279ش، در هشتاد سالگي بدرود حيات گفت و در
وادي السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد ابوالحسن انگجي تبريزي در حدود سال 1243 ش (1282ق) در اَنگج، يکي از محلات تبريز به دنيا آمد. وي ادبيات فارسي و عربي، نجوم، حساب و فقه و اصول را در تبريز خواند و سپس در 22 سالگي براي ادامه تحصيلات عازم نجف اشرف شد. آيت اللَّه انگجي در آنجا از حوزه درس استدلالي فقهي و اصولي آيات عظام شيخ محمدحسن مامقاني، ملامحمد فاضل ايرواني و ميرزا حبيب اللَّه رشتي بهره جست و به درجه اجتهاد نائل آمد. ايشان سپس به تبريز بازگشت و به تحقيق، تأليف، تدريس و ارشاد مردم همت گماشت. آيت اللَّه انگجي تبريزي از همان هنگام که فرمانده قواي رضاخان پهلوي در تبريز شئون اسلامي را زير پا نهاد با مردم تبريز هم صدا شد و نسبت به آنان اعتراض کرد. همچنين ايشان در جريان کشف حجاب و تغيير لباس، عليه رضاخان موضع گيري کرد که منجر به دستگيري و تبعيد او به سمنان شد. وي پس از بازگشت از تبعيد، به حوزه درس خود پرداخت و کتاب هايي نيز در زمينه فقه و اصول تأليف کرد که برخي از آنها بدين قرارند: رساله سؤال و جواب، حاشيه وسايل شيخ انصاري، حاشيه بر مکاسب و کتاب ارث. اين عالم رباني سرانجام در 20 دي 1317ش برابر با 18 ذي قعده 1357ق در 74 سالگي رحلت کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در پي قيام خونين 19 دي 1356 قم، حوزه علميه قم در محکوميت اين جنايت، اعلاميه اي صادر کرد. در بخشي از اين اعلاميه آمده بود: "هيئت حاکمه جبار، براي هَدم اسلام و مسلمين و کوبيدن حوزه هاي علميه، هر روز به نقشي دست مي زند و به ايجاد محيط وحشت و خفقان قناعت نکرده و مستقيماً دست به کشتار مردم و طلاب بي پناه حوزه علميه قم زده است." در بخش ديگري از اين اعلاميه خطاب به مردم ايران تاکيد شده بود: "ملت مسلمان ايران ببينند که دستگاه جبار با اين جوان ها که عمر خود را وقف اسلام و مسلمين کرده اند و با چشم پوشي از لذايذ دنيا، خود را براي فداکاري در راه اسلام آماده کرده اند، چه مي کند … عجب اينکه شاه جنايتکار باز هم دم از اسلام مي زند. او تصور مي کند چون موفق به تثبيت نوکري خود در برابر آمريکا شده است، موفق به هر جنايتي است. ولي بايد بداند، مقابل قيام و انقلاب ملت، شکست خواهد خورد."
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با پيروزي انقلاب اسلامي و آغاز توطئه هاي داخلي براي حذف شخصيت هاي مؤثر انقلابي از عرصه فعاليت کشور، گروهک هاي معارض نظام درصدد بودند تا در هر فرصت، اين شخصيت ها را از ميان بردارند. سال 1360 از جمله سال هايي است که شخصيت هاي بزرگي در آن ترور شده يا به فيض عظماي شهادت نائل آمدند. در يکي از اين ترورهاي منافقين، حجت الاسلام والمسلمين سيد محمد خامنه اي، اخوي مقام معظم رهبري، به عنوان نماينده مردم مشهد در مجلس شوراي اسلامي، قصد عزيمت به مجلس را داشت که مورد حمله تروريستي منافقين کوردل قرار گرفت. در اين حادثه، وي بر اثر تيراندازي مهاجمان از ناحيه دست جراحاتي برداشت اما دو محافظ ايشان به شهادت رسيدند. به دنبال شهادت دو پاسدار همراه حجت الاسلام خامنه اي، وي از اتومبيل پياده شد و به سوي مهاجمين آتش گشود که تروريست ها با اتومبيلي که از قبل تهيه کرده بودند، متواري شدند. در پي اين سوء قصد، حجت الاسلام خامنه اي در بيمارستان بستري شد.
شرح مناسبت:
استاد ابوالقاسم سحاب در سال 1266ش (1304ق) در تفرش به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايي را در مکتب خانه هاي همان شهر گذراندو از محضر علماي آن ديار کسب فيض کرد. استاد سحاب در دوران نوجواني، موفق به آموختن علوم عقلي و نقلي و همچنين فقه، اصول، کلام، حکمت، تفسير و تاريخ اسلام گرديد و چنان در علوم اسلامي مسلط شد که مورد مشورت اهل علم و دانش قرار مي گرفت. ايشان در دوران جواني به تهران مهاجرت کرد و در محضر علماي طراز اول تهران از جمله
شيخ علي نوري و سيد عبدالرحيم سنگلجي و دانشمندان ديگر به تکميل معلومات خود پرداخت. سحاب در کنار آن، زبان فرانسه و انگليسي را نيز آموخت و به آن ها تسلط يافت. وي همچنين مدتي به مديريت داخلي مجله تعليم و تربيت اشتغال داشت و سپس به معاونت کتابخانه ملي برگزيده شد. استادسحاب در تمام زندگي خود شغل شريف معلمي را انتخاب کرد و در اواخر عمر، در دانشسراي تهران به خدمات فرهنگي خود ادامه داد. وي در دوران پربار عمر خويش تاليفات زيادي از خود برجاي نهاد که: شرح زندگاني حسين بن علي در 2 جلد، آداب نماز جمعه، فرهنگ خاورشناسان و نيز مجموعه زندگي امام رضا(ع)، امام جواد(ع)، امام موسي، امام هادي و امام عسکري (عليهم السلام) در 4 جلد از آن جمله است. استاد ابوالقاسم سحاب سرانجام در 21 دي ماه 1335، پس ازعمري تلاش فرهنگي در 69 سالگي درگذشت و به لقاي معبود رسيد. دکتر عباس سحاب پدر نقشه کشي و کارتوگرافي ايران، فرزند استاد ابوالقاسم سحاب مي باشد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ حسن سعيد تهراني در حدود سال 1296 ش در تهران در خانداني عالم به دنيا آمد. وي نواده آيت اللَّه العظمي حاج ميرزا مسيح مجتهد تهراني، از مراجع دوره قاجار و فتوا دهنده قتل گريبايدوف، سفير کبير روسيه در تهران بود. وي علوم مقدماتي را در قم و تهران و نزد پدر خود آموخت و سپس به دانشگاه رفت و ليسانس معقول و منقول گرفت. وي در جواني راهي نجف اشرف گرديد و در دروس حضرات آيات سيد محسن حکيم و سيد ابوالقاسم خويي و به ويژه شيخ
حسين حلي شرکت کرد تا اين که پس از 15 سال اقامت در نجف، به تهران عزيمت نمود. آيت اللَّه سعيد تهراني در اين زمان ضمن امامت مسجد جامع چهلستونِ تهران، به تدريس فقه و اصول و تفسير، وعظ و ارشاد، تأليف، چاپ و نشر کتاب هاي ديني و تأسيس بناي کتابخانه و مدرسه چهلستون و گنجينه قرآن پرداخت. اين کتابخانه با بيش از 40 هزار نسخه خطي و چاپي، يکي از ذخاير گران بهاي کتب اسلامي به شمار مي رود. اصول دين، خدا و مهدي، ولايت فقيه، ره آورد غدير و ده ها اثر ديگر، از آثار اين عالم فرزانه، است. اين عالم رباني سرانجام در 21 دي 1374 برابر با 19 شعبان 1417 ق در 78 سالگي در تهران رحلت کرد و پس از تشييعي باشکوه، در قبرستان شيخان قم دفن شد.
شرح مناسبت:
متفکر و انديشمند بزرگ مسلمان، آيت اللَّه شيخ محمد مهدي شمس الدين، در نيمه شعبان سال 1353 ق برابر با 1312ش در نجف اشرف به دنيا آمد. وي پس از دوران کودکي، مقدمات علوم ديني را فراگرفت و پس از پشت سرگذاشتن سطوح عاليه، در درس خارج حضرات آيات: سيد محسن حکيم و سيد ابوالقاسم خويي به مقامات بالاي علمي دست يافت. شيخ محمد مهدي شمس الدين همزمان با تحصيل به تدريس و تأليف نيز مي پرداخت و با قلم شيوايش، در بسياري از مجلات علمي و ادبي نجف مقالاتي نگاشت. او همچنين در تأسيس مؤسسه مُنتدي النّشر در راستاي گسترش فرهنگ اسلامي شرکت داشت و در دانشکده فقهِ نجف نيز به تدريس مشغول بود. شيخ محمد مهدي شمس الدين
در 36 سالگي براي ياري مردم لبنان راهي اين کشور شد و با کمک امام موسي صدر، بنيادها و مؤسسات خيريه و علمي متعددي پايه گذاري کرد. ايشان بعدها به عنوان نايب رييس و سپس رييس مجلس اعلاي شيعيان لبنان برگزيده شد و منشأ خدمات مفيدي براي مردم گرديد. آيت اللَّه شيخ محمد مهدي شمس الدين، يکي از مردان نادري بود که علم و فقاهت را با جهاد و استقامت درهم آميخته بود. وي ضمن آگاهي از علوم ديني، در عرصه پيکار با زورگويان و غاصبان صهيونيستي پيشگام بود و در عين حال از انقلاب اسلامي ايران به رهبري خميني کبير حمايت مي کرد. از اين متفکر مسلمان آثار متعددي بر جاي مانده که ثورة الحسين، انصار الحسين، شرح عهد الاشتر و الغدير و … از آن جمله اند. آن مرد بزرگ سرانجام در 21 دي ماه 1379 ش برابر با نيمه شوال 1421 ق در 67 سالگي بدرود حيات گفت و در مسجد امام صادق(ع) که توسط معظم له در بيروت تأسيس شده بود به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پافشاري و مبارزات مردم مسلمان ايران به رهبري روحانيت، براي به دست آوردن حق تصميم گيري در امور خويش و برقراري حکومت مشروطه، سرانجام استبدادگران را منزوي و شاه قاجار را به پذيرش درخواست ايشان ناچار ساخت. بست نشينان در حرم حضرت عبدالعظيم، با واسطه قرار دادن سفير عثماني، خواسته هاي خويش از جمله تأسيس عدالت خانه در سراسر کشور را به دولت اطلاع دادند. مظفرالدين شاه نيز که شور و هيجان مردم را در اين امر ديده بود، بدون هيچ درنگي حکم تأسيس عدالت
خانه را صادر نمود. بدين ترتيب نخستين کوشش هاي مردم آزادمنش ايران و رهبرانشان به خصوص آيت اللَّه سيد محمد طباطبايي که اولين بار، تأسيس عدالت خانه توسط وي مطرح شد به ثمر نشست و راه براي تحقق خواسته هاي مهم تر که همان پذيرش مشروطيت بود، هموار گشت. به دنبال صدور اين فرمان، آيت اللَّه سيد عبداللَّه بهبهاني و سيد محمد طباطبايي به همراه ساير علما پس از يک ماه تحصُّن باشکوه و احترام فراوان و با استقبال مردم، وارد شهر شدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد ابوالقاسم دهکردي اصفهاني در حدود سال 1234 ش (1272 ق) از پدر و مادري فرهيخته در دهکُرد از توابع شهرکرد به دنيا آمد. وي در ابتدا در اصفهان از محضر بزرگواراني همچون ميرزا ابوالمعالي کلباسي و محمدباقر مسجد شاهي و … استفاده برد و سپس در نجف نزد حضرات آيات: ميرزاي بزرگ شيرازي، ميرزا حبيب اللَّه رشتي، شيخ زين العابدين مازندراني و ميرزا حسين نوري کسب فيض نمود. آيت اللَّه دهکردي سپس به اصفهان بازگشت و به تدريس، تأليف و تبليغ مشغول گشت و متجاوز از سيصد تن از فضلا در مجلس درس او در مدرسه صدر حاضر مي شدند. وي علاوه بر مراتب علم و دانش، خطيبي توانا بود و مردم بسياري از خواص و عوام از مجالس وعظ او استفاده مي کردند. برخي از آثار اين عالم بزرگ از اين قرارند: شرح بر شرايع در دو جلد، جَنَّةُ الماوي در اخلاق، حاشيه بر تفسير صافي و وسيلة النجاة. سرانجام آيت اللَّه دهکردي اصفهاني در 22 دي ماه 1312 ش برابر با ششم شوال 1353 ق در
79 سالگي بدرود حيات گفت و جنازه اين مرجع بزرگ پس از تشييعي باشکوه در جوار مقبره حضرت زينب بنت موسي بن جعفر(ع) در اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در پي قيام خونين نوزدهم دي ماه 1356 در قم و تبليغات کاذب و انحرافي رسانه هاي رژيم شاه و پشتيبانان خارجي آن بر ضد اين قيام، حضرت آيت اللَّه گلپايگاني در نامه اي به آيت اللَّه سيد احمد خوانساري در تهران، خواستار کمک ايشان در مقابله با اين تبليغات شد. همچنين حضرات آيات مرعشي نجفي، ميرزا هاشم آملي و شيخ مرتضي حائري يزدي با انتشار اعلاميه هايي، چاپ مقاله توهين آميز در روزنامه اطلاعات بر ضد امام خميني و فاجعه 19 دي ماه قم به دست عوامل رژيم پهلوي را شديداً محکوم کردند.
شرح مناسبت:
با اوج گيري نهضت اسلامي در سال 1357، انديشه طرح تشکلي به نام شوراي انقلاب در ميان روحانيون معتمد حضرت امام(ره) پديد آمد که در سفر شهيد مطهري به پاريس، اين طرح با امام در ميان گذارده شد. با موافقت معظمٌ له، اين شورا تشکيل گرديد و اعضاي آن انتخاب شدند. پس از آن امام خميني(ره) طي اطلاعيه اي، اعضاي شوراي انقلاب اسلامي را تعيين و وظايف آن را براي مردم تشريح نمودند. معظم له در بخشي از اطلاعيه خويش فرمودند: به موجب حق شرعي و بر اساس رأي اعتماد اکثريت قاطع مردم ايران که نسبت به اين جانب ابراز شده است، در جهت تحقق اهداف اسلامي ملت، شورايي به نام شوراي انقلاب اسلامي، مرکب از افراد با صلاحيت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق، موقتاً تعيين شده و شروع به کار خواهند کرد. اعضاي اين شورا عبارت بودند از: حضرات آيات سيد علي خامنه اي، سيد محمود طالقاني، سيد محمد بهشتي، مرتضي مطهري، اکبر هاشمي رفسنجاني، سيد
عبدالکريم موسي اردبيلي، محمدرضا مهدوي کني و آقايان يداللَّه سحابي، مهدي بازرگان و عباس شيباني و … در آستانه پيروزي انقلاب، اعضاي اين شورا، مهندس بازرگان را به عنوان نخست وزير دولت موقت پيشنهاد کردند که حضرت امام با اين پيشنهاد موافقت نمودند. پس از پيروزي انقلاب، اين شورا با مشروعيت حاصله از حمايت هاي مردمي، زمام امور را به دست گرفت.
از جمله اقدامات شوراي انقلاب، مي توان به تصويب اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، ملي شدن بانک ها، سامان بخشيدن به دادگاه هاي انقلاب، برگزاري همه پرسي در رابطه با نظام جمهوري اسلامي، بررسي پيش نويس قانون اساسي، تصويب آيين نامه هاي مجلس خبرگان و برگزاري انتخابات رياست جمهوري و مجلس شوراي اسلامي و … اشاره کرد. مسؤوليت شوراي انقلاب تا زمان تشکيل مجلس شوراي اسلامي به طول انجاميد و از تاريخ 7 خرداد 1359 وظايف اين شورا به مجلس و شوراي نگهبان واگذار گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از کشتار خونين 13 آبان 57 تهران، محمدرضا پهلوي رسماً شنيدن صداي انقلاب ملت ايران را اعتراف کرد. در اين حال بود که در حقيقت شمارش معکوس سقوط رژيم پهلوي آغاز شد. شاه ايران که توان مقاومت در مقابل امواج خروشان انقلاب اسلامي را نداشت، تني چند از مهره هاي سياسي مورد اعتماد خود را مأمور تشکيل شوراي سلطنت کرد تا به تصوّر خود، امواج اعتراض هاي مردمي را فرو بنشاند. اين شورا قرار بود مقدمات انتقال قدرت را از شاه به فرزندش فراهم کند و بدين ترتيب، ملت مسلمان و مبارز ايران را به ادامه حيات رژيم ستمشاهي، متقاعد سازد. هر چند هدف اصلي محمدرضا از تشکيل اين شورا، خروج از ايران و در نتيجه جان سالم به در بردن بود. اما مردم آگاه ايران، با تجمع در خيابان ها، ضمن مخالفت با اين اقدام، حمايت خود را از حضرت امام خميني اعلام کردند. حضرت امام در همين روز در پاريس اعلام نمودند که به زودي يک دولت جديد انقلابي تشکيل خواهند داد. پس از انتشار اين خبر، سيد جلال الدين تهراني، براي ديدار با امام، راهي فرانسه شد. امام دو شرط براي پذيرفتن وي معين کردند: استعفاي او از رياست شوراي سلطنت و اعلامِ غيرقانوني بودن اين شورا از جانب او. سرانجام رييس شوراي سلطنت در اول بهمن از سمت خود استعفا داد و شوراي سلطنت بدون هيچ اقدامي در راستاي اهداف شاه پس از فعاليتي يک هفته اي، عملاً منحل شد.
شرح مناسبت:
در جريان برگزاري تظاهرات و راهپيمايي در چندين شهر ايران، درگيري شديدي ميان مأموران رژيم پهلوي و مردم
درگرفت و عده اي از مردم مبارز، شهيد يا مجروح شدند. همچنين در همين روز، دانشجويان و مردم تهران که در گردهمايي بزرگ خود در دانشگاه تهران اجتماع کرده بودند، مخالفت خود را با رژيم شاه اعلام کردند و مُصرّانه، خواستار بازگشت حضرت امام خميني(ره) از پاريس به ايران شدند. اين حرکت دانشجويان در حالي صورت گرفت که محدوده دانشگاه، توسط سربازان مسلح و نيروهاي نظامي محاصره شده بود. پس از اين تظاهرات گسترده، حضرت امام، در پيامي، ضمن فرا خواندن مردم به هوشياري، ملت ايران را از وقوع توطئه ها و شايعات تفرقه افکنانه از سوي ايادي رژيم، آگاه کردند.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران در 31 شهريور 1359ش، رژيم بعث بارها با استفاده از سلاح هاي ميکربي، شيميايي و کشتار جمعي، قوانين و مقررات بين المللي را نقض نمود. ناکامي ارتشِ تا دندان مسلح عراق در تأمين اهداف سردمداران رژيم بعثي، فرماندهان اين ارتش را بر آن داشت تا پس از مشورت با کارشناسان عالي رتبه دولت هاي استکباري به خصوص کارشناسان شيميايي شوروي سابق، استفاده از سلاح هاي شيميايي را نيز در کنار ديگر سلاح هاي جنگي و مرگبار خويش مورد توجه قرار دهند. سابقه اولين حمله ثبت شده شيميايي عراق به 23 دي ماه 1359 ش باز مي گردد که نيروهاي ايراني را در پنجاه کيلومتري غرب ايلام، با گلوله شيميايي، مورد حمله قرار داد و شماري را مصدوم کرد. از آن پس، عراق به استفاده از اين سلاح ادامه داد. با ادامه اين روند، ايران طي نامه هاي متعدد رسمي به دبير کل سازمان ملل،
با اعلام کاربرد سلاح هاي شيميايي توسط عراق، تقاضاي اعزام گروه کارشناسي براي بررسي موضوع نمود. هرچند دبير کل اين موضوع را به شوراي امنيت ارجاع داد و گروه کارشناسي پس از سفر به ايران اين حملات را تأييد کرده و عراق را محکوم نمودند، با اين حال، اولاً شوراي امنيت عکس العمل مناسب و کافي در برابر اين نقض مقررات بين المللي نشان نداد و بدين وسيله، راه را بر تکرار اين جنايت بازگذاشت. در ثاني، از کشورِ به کارگيرنده سلاح هاي شيميايي نامي نبرد و موضوع را با کل مسأله جنگ مرتبط ساخت.
در نتيجه عدم اقدام فوري و جهاني سازمان ملل متحد، رژيم عراق از آن پس، بارها نيروهاي ايراني را مورد حمله شيميايي قرار داد که به شهيد و مجروح شدن ده ها هزار نفر انجاميد و با گذشت سال ها از پايان جنگ، اثرات اين سلاح هاي کشنده، هنوز قرباني مي گيرند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات کربلاي 6، در تاريخ 22 دي ماه 1365، با رمز مبارک يا فاطمة الزّهرا(س) در غرب و شمال سومار و با اهداف آزادسازي ارتفاعات منطقه، پاسخ به شرارت هاي دشمن در بمباران مناطق مسکوني، انهدام ماشين جنگي دشمن و متفرق کردن نيروهاي عراق آغاز شد. رزمندگان اسلام با عبور از موانع گوناگون از جمله ميدان هاي وسيع مين، سيم هاي خاردار و تله هاي انفجاري، به دشمن بعثي يورش بردند و پس از شکستن خطوط و مواضع دشمن، بيش از شصت کيلومتر از خاک ميهن اسلامي را آزاد کردند. در اين عمليات علاوه بر آزادي ارتفاعات منطقه، تعداد يازده فروند هواپيما، دو فروند هلي کوپتر، بيست دستگاه تانک، تعداد زيادي خودرو و چندين انبار مهمات منهدم و علاوه بر انهدام پنج گردان و پنج تيپ دشمن، تعداد سه هزار نفر از مزدوران بعثي کشته و زخمي شده و تعدادي تانک و نفربر و انواع سلاح هاي سبک و سنگين به غنيمت سربازان اسلام درآمد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ابوالحسن رفيعي قزويني در سال 1270ش (1310ق) در قزوين به دنيا آمد و دروس حوزوي را در قزوين و تهران گذراند. وي در تهران از محضر عالمان نامداري همچون: ميرزا عبدالنبي نوري، ميرزا حسن کرمانشاهي و محمدعلي شاه آبادي استفاده کرد و در علوم معقول و منقول به مدارج والايي دست يافت. پس از ورود آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي به قم، ايشان نيز به اين شهر عزيمت کرد و به تدريس و تاليف پرداخت. ميرزاي قزويني پس از سالياني راهي قزوين گرديد و حوزه آن ديار را رونقي دوباره بخشيد. در حلقه درس اين
حکيم الهي، شاگردان برجسته اي پرورش يافتند که حضرات آيات: حسن زاده آملي، محمد امامي کاشاني و امام خميني از آن جمله اند. آيت اللَّه رفيعي از افراد نادري است که علوم عقلي و نقلي را به خوبي فرا گرفته و مدارج عالي کمال را پيمود. از سيدابوالحسن رفيعي قزويني آثار متعددي بر جاي مانده که مسأله رجعت، کتاب حج و خمس استدلالي از آن جمله اند. وي سرانجام در 24 دي ماه 1353ش برابر با اول محرم 1395ق در 83 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد علي خامنه اي رييس جمهور وقت اسلامي ايران در اولين مرحله از سفر دوره اي خود به چند کشور آسيايي و آفريقايي وارد پاکستان شد و مورد استقبال وسيع و گسترده مردم مسلمانِ اين کشور همسايه قرار گرفتند. استقبال پرشور مردم از رييس جمهور ايران که به عنوان مهمان رسمي دولتِ پاکستان وارد اين کشور شده بودند نشان دهنده علاقه مردم مسلمان پاکستان به انقلاب و نظام اسلامي حاکم بر آن به شمار مي رود. در اين سفر سه روزه، رؤساي جمهور دو کشور خواستار گسترش روابط دو جانبه تجاري، صنعتي، کشاورزي، فرهنگي و نفتي شدند.
شرح مناسبت:
عبدالوهاب وصال شيرازي متخلّص به نوراني از نوادگان شاعر معروف دوره قاجار، وصال شيرازي، در سال 1302 ش در شيراز به دنيا آمد. وي پس از طي دوران تحصيلات مقدماتي در شيراز، به تهران رفت و دکتراي زبان و ادبيات فارسي گرفت. نوراني از آن پس در بخش زبان و ادبيات فارسي دانشگاه شيراز به تدريس پرداخت و از همين مرکز علمي با درجه استادي بازنشسته شد. از جمله کارهاي ادبي وصال، تصحيح و تحشيه بر متون کلاسيک است که تصحيح مصيبت نامه عطار، هزار مزار و نوايدُ السُّلوک از آن جمله است. وصال شيرازي، بيش از سي سال عضو پيوسته انجمن ادب فارسي بود و در جلسات کانون دانش پارس شرکت مستمر داشت. وي سرانجام در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
استاد احمد تفضّلي در سال 1316 ش در اصفهان به دنيا آمد. وي در رشته زبان و ادبيات فارسي از دانشگاه تهران فارغ التحصيل شد و سپس در رشته فرهنگ و زبان هاي باستاني ايران در دانشگاه لندن به تحصيل پرداخت و مدرک کارشناسي ارشد و دکتراي خود را در همين رشته کسب نمود. او استاد برجسته دانشگاه تهران، عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي و در حوزه زبان هاي باستاني، داراي شهرت جهاني بود. وي به پاس ترجمه کتاب نخستين انسان و نخستين شهريار در تاريخ افسانه اي ايران، به دريافت جايزه کتاب سال 1369 جمهوري اسلامي ايران نائل شد. دکتر تفضُّلي همچنين به پاس تصحيح انتقادي گزيده هاي زادِسْپِرمْ و ترجمه آن به فرانسه به اخذ جايزه بين المللي کتاب در سال 1374 نائل آمد. ايشان همچنين به جهت خدمات
به ادبيات فارسي به عنوان زبان علمي جهاني، به عنوان نخستين استاد از قاره آسيا، موفق به دريافت دکتراي افتخاري از شوراي علمي دانشگاه دولتي سن پترزبورگ فدراسيون روسيه شد. سرانجام اين دانشمند برجسته ايراني در 24 دي ماه 1375 ش در 59 سالگي دار فاني را وداع گفت و رخ در نقاب خاک کشيد.
شرح مناسبت:
استاد محمد امامي قاضي که بعدها به محمد قاضي تخفيف شهرت داد، در مردادماه 1292ش در مهاباد به دنيا آمد. وي پس از اخذ ليسانس به کارهاي متنوع اداري و دولتي روي آورد و به دليل تسلط به زبان فرانسه، به ترجمه آثار برجسته ادبي و تاريخي جهان پرداخت که بي شک آشنايي نسل کنوني با حجم عظيمي از رمان هاي مشهور غرب، مرهون تلاش و ذوق ورزي هاي محمد قاضي است. نثر ترجمه هاي او چنان شيوا و رسا و بدون تعقيد و گره است که آثارش را به واقع سرمشقي براي ديگر مترجمان ساخته است. قاضي به جز ترجمه آثاري از قبيل: دُن کيشوت، سپيد دندان، جزيره پنگوئن ها، تاريک ترين زندان و مهاتما گاندي و … که جزو برترين آثار ادبي جهان محسوب مي شوند، چند داستان و نيز کتابي درباره سرگذشتِ ترجمه هايش و کتابي با عنوان خاطرات يک مترجم دارد که در آن با بياني بسيار جذاب از دوران کودکي و زندگي خود سخن گفته است. محمد قاضي گرچه بيش از سي سال از آخر عمر خود را تنها با عينک مي ديد و با سمعک مي شنيد و با صوتک سخن مي گفت، اما تا واپسين روزهاي عمر، از کار و خلاقيت باز
نايستاد و بر گنجينه نفيس آفرينش هاي ادبي خويش گوهري ديگر مي افزود. اين استاد مترجم، سرانجام پس از تحمل سال ها بيماري، در 24 دي ماه 1376 ش در 84 سالگي دارفاني را وداع گفت و پيکرش بنا بر وصيت او در زادگاهش مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
پايه لغت نامه دهخدا ظاهراً در دوران جنگ جهاني اول پي ريزي گرديد. تهيه مواد اين لغت نامه در مدت چهل سال، عظيم ترين کاري بود که علامه دهخدا آن را به انجام رسانيد. با اين حال نخستين گام براي چاپ اين اثر کم نظير، با پيشنهاد وزير دارايي وقت برداشته شد. چند سال بعد در بهمن 1314، قراردادي بين وزارت معارف و دهخدا به امضا رسيد که براساس آن قرار بر اين شد که اين لغت نامه در نه جلد هفتصد صفحه اي طي پنج سال به چاپ برسد. در ادامه اقدامات عملي براي چاپ و نشر اين اثر، در دي ماه 1324 طرحي از طرف حدود 25 نفر از نمايندگان مجلس شوراي ملي با قيد دو فوريت تقديم شد که در آن ضمن اشاره به تحمل زحمات فوق العاده و بذل عمر گرانمايه علي اکبر دهخدا در تاليف اين دايرةالمعارف فارسي، از هيئت رئيسه مجلس خواسته شده بود اقدام لازم را به عمل آوَرَد تا چاپخانه مجلس شوراي ملي، به سرعت اقدام به چاپ دايرةالمعارف دهخدا بکند. در تبصره اين ماده واحده آمده بود: "وزارت فرهنگ مکلف است افراد لازم در اختيار آقاي دهخدا براي جمع آوري دايرةالمعارف ايشان بگذارد." دو فوريت فوق در جلسه 25 دي ماه 1324 ش به تصويب رسيد. ده سال بعد
و در اواخر عمر دهخدا، کليه فيش ها، کتاب ها و لوازم کار به ساختمان بهارستان منتقل شد و دو سال پس از آن، لغت نامه و متعلقات آن به دانشگاه تهران واگذار گرديد. لغت نامه دهخدا در چاپ جديد خود داراي 23911 صفحه و 71733 ستون در پانزده جلد متن و يک جلد مقدمه، دريايي از اطلاعات در چارچوب ادبيات فارسي را به اهل علم و خرد ارايه مي دهد.
شرح مناسبت:
پس از راهپيمايي هاي مکرّر مردم عليه رژيم ديکتاتوري شاه، درگيري هاي وسيعي بين نظاميان و مردم به وقوع پيوست. در اين حال، برخي از نظاميان که به حقانيت مبارزات مردم پي برده بودند، در پي فرمان امام خميني(ره) پادگان ها را ترک کرده، به مردم پيوستند. پيوستن نظاميان به نيروهاي مردمي، نويدبخش تحولات اساسي در روحيه و ساختار بدنه ارتش رژيم بود. در اين راستا، حضرت امام نيز طي پيام هاي متعدد، ارتش را به پيوستن به مردم ترغيب و به آنها توصيه کردند که براي دفاع از اسلام و حفظ احکام رهايي بخش آن، به مردم بپيوندند و ميهن خود را از دست اجانب نجات دهند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات بيت المقدس 2 از تاريخ 25 دي ماه 1366 با رمز يا زهرا(س) با هدف آزادسازي ارتفاعات غرب ماووت عراق، در سه مرحله، در جبهه شمالي و منطقه عمومي ماووت، در وسعت تقريبي 130 کيلومتر مربع آغاز شد و تا دوم اسفند به طول انجاميد. نتايج عمليات بيت المقدس 2: تلفات نيروي انساني دشمن: 900 نفر اسير، 5000 نفر کشته و زخمي. ساير نتايج: فتح شدن مناطق ماووت شامل ارتفاعات قميش، ويلان، تنگه گوجار. تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: ده ها دستگاه انهدامي و 15 دستگاه اغتنامي، خمپاره انداز: 76 قبضه اغتنامي، موشک سهند: 9 قبضه اغتنامي، دستگاه مهندسي: 1 دستگاه اغتنامي، خودرو: تعداد زياد انهدامي و 75 دستگاه اغتنامي.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ محمدعلي حقّي سرابي در حدود سال 1307 ش (1348 ق) در بيت علم و تقوا در شهرستان سراب در آذربايجان شرقي به دنيا آمد. وي مقدمات علوم اسلامي و سطوح عاليه را در تبريز و قم فراگرفت و سپس در نجف در درس آيات عظام سيد محمود شاهرودي، سيد محسن حکيم و سيد ابوالقاسم خويي شرکت جست. آيت اللَّه حقي پس از مدتي توقف در سراب، راهي قم گرديد و در دروس خارج فقه و اصول حضرات آيات سيد حسين بروجردي و امام خميني حاضر شد و بهره هاي فراوان علمي کسب نمود. ايشان که از استاداني همچون سيد محسن حکيم، سيد محمود شاهرودي، سيد ابوالقاسم خويي و سيد محمد حجت کوه کمره اي اجازه اجتهاد داشت، در قم به تدريس و تأليف پرداخت و از آن پس، در يکي از مساجد معروف تهران، به فعاليت هاي
ديني خود ادامه داد. آيت اللَّه حقي که در جوار مسجد جامع امام حسين(ع) تهران، حوزه علميه را بنياد نهاده بود، در سال هاي قبل از پيروزي انقلاب، خود و مسجدش را يکسره وقف پيشبرد اهداف نهضت اسلامي کرد و بسياري از حرکت هاي ضد رژيم را رهبري مي نمود. وي پس از پيروزي انقلاب به رياست يکي از شعبه هاي ديوان عالي کشور، نمايندگي مجلس شوراي اسلامي از سراب و خبرگان رهبري از آذربايجان شرقي برگزيده شد و در خدمت نظام اسلامي بود. برخي از آثار اين روحاني مجاهد شامل رسالةٌ في العدالة، رسالةٌ في اِعجازِ القُرآن، شرح دعاي افتتاح و تفسير برخي سوره هاي قرآن در 4 جلد، مي باشند. اين عالم رباني سرانجام در شب بيست وپنجم دي ماه 1377 ش برابر با 27 رمضان 1419 ق در هفتاد سالگي در قم به جوار دوست شتافت و در قبرستان شيخان اين شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه علي محدث زاده قمي فرزند محدث بزرگ، حاج شيخ عباس قمي، در سال 1298ش (1338ق) در خاندان علم و تقوا در قم به دنيا آمد و در مشهد نشو و نما يافت. وي پس از آنکه مقدمات و ادبيات را در مشهد آموخت به همراه پدر رهسپار نجف اشرف گرديد و پس از چند سال، در نوزده سالگي از شيخ آقا بزرگ تهراني و يک سال بعد از پدرش اجازه روايت گرفت. آيت اللَّه محدث زاده در سال 1320ش راهي قم شد و از محضر حضرات آيات شيخ ابوالحسن مشکيني و سيد صدرالدين جزايري بهره برد، اما بيشتر همت خود را بنا بر
توصيه پدرش، مصروف اخبار و احاديث نمود. ايشان پس از هفت سال، به تهران رفت و به شيوه پدرش، رشته وعظ و خطابه و تصحيح و تاليف کتب را برگزيد. اين محدث گرانقدر، همچنين تعداد زيادي از کتاب هاي چاپ نشده پدر را تصحيح، تحشيه، مقابله و منتشر کرد. آيت اللَّه محدث زاده پس از واقعه خونين 15 خرداد 42، در حمايت از امام خميني(ره) عليه رژيم اعتراض نمود که به همراه پنجاه عالم و روحاني ديگر بازداشت شد و به زندان افتاد. از اين نويسنده و عالم ديني آثار متعددي بر جاي مانده که امام صادق(ع) در 4 جلد از آن جمله است. آيت اللَّه محدث زاده قمي سرانجام در 26 دي ماه 1354ش برابر با 12 محرم 1396ق در 56 سالگي در تهران درگذشت و پس از تشييعي با شکوه در تهران و قم، در قبرستان شيخان قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با فراگير شدن جرقه هاي اوليه انقلاب و فشار نيروهاي مخالف رژيم و هماهنگي قيام هاي مردمي به رهبري حضرت امام خميني(ره) و پس از وقايع خونين کشتار 17 شهريور و 13 آبان 57 و برگزاري مراسم چهلم هاي مختلف در شهرهاي کشور و نيز اعتصاب کارگران شرکت نفت و از همه مهمتر چاپ اعلاميه توهين آميز روزنامه اطلاعات، کنترل امنيت کشور از دست نيروهاي رژيم و حتي حکومت نظامي خارج شد و موجب گرديد که در مدت زمان کوتاهي، پايه هاي اقتدار رژيم 2500 ساله شاهنشاهي سست شده و منجر به فرار شخص اول مملکت گردد. در آن تاريخ، همه ناظران سياسي معتقد بودند که حل بحران با ادامه
حضور شاه امکان پذير نيست و رهبر انقلاب اسلامي، به هيچ عنوان حضور شاه و رژيم سلطنتي را تحمل نخواهد کرد. شاه نيز به اين موضوع واقف بود. در اين زمان، وي، تنها خروج از کشور را به نفع خود مي دانست. سرانجام محمدرضا پهلوي سه روز پس از تشکيل شوراي سلطنت به همراه همسر و خانواده خويش در حالي ايران را براي هميشه ترک نمود که به شدت مي گريست. آنها سوار بر هواپيماي اختصاصي (شهباز) شده و در حالي که يک جت بوئينگ 707 و ده ها هليکوپتر آن را همراهي مي کردند از کشور خارج شدند. پس از رفتن شاه از کشور، جشن و شادماني، سراسر ميهن را فرا گرفت، مجسمه هاي شاه پايين کشيده شد و ارکان رژيم شاهنشاهي متزلزل تر گرديد.
شرح مناسبت:
همزمان با فرار محمدرضا پهلوي از ايران، امام خميني(ره) پيامي در 9 ماده براي ملت ايران فرستادند که اهمّ آن عبارت بود از: "به کساني که در شوراي سلطنتي غيرقانوني به عنوان عضويت داخل شده اند اخطار مي کنم که بي درنگ از اين شورا کناره گيري کنند و در صورت تَخلّف، مسؤول پيش آمدها هستند؛ به وکلاي غيرقانوني مجلسين اخطار مي شود که از رفتن به مجلس احتراز کنند و در صورت تخلف، مورد مؤاخذه ملت شريف قرار خواهند گرفت." در همين پيام آمده بود: "کشاورزان نسبت به کشت گندم ديم اقدام نمايند؛ بانک ها از پرداخت سپرده هاي وابستگان رژيم و دزدان و غارتگران اموال بيت المال خودداري نمايند؛ دانشگاهيان بايد به مبارزه خود عليه دولت غاصب و شاه و شوراي غيرقانوني سلطنت ادامه دهند و
استاداني را که با دستگاه ظلم رابطه دارند، نپذيرند." همچنين امام در اين پيام، برپايي راهپيمايي روز اربعين را به مردم توصيه کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در يازدهم مرداد 1369 ش با حمله نظامي عراق به کويت با اين بهانه که کويت متعلق به عراق است، اين کشور کوچک ظرف چند ساعت به اشغال نيروهاي مهاجم درآمد. به دنبال اين تجاوز آشکار، دولت هاي غربي به خصوص آمريکا تلاش وسيعي را براي محکوميت عراق و بيرون راندن آن ها از خاک کويت آغاز کردند. با تلاش کشورهاي غربي به رهبري آمريکا، فعاليت هاي سياسي جهت تصويب قطعنامه شوراي امنيت عليه عراق، با هدف همسويي کشورهاي غربي براي حمله به رژيم بعث شدت گرفت. در نهايت پس از اولتيماتوم آمريکا براي خروج عراق از کويت و عدم توجه عراق به اين تهديد، نيروهاي چند مليتي از بامداد بيست و ششم دي ماه 1369 حمله گسترده خود را با عنوان "طوفان صحرا" آغاز کردند که پس از چند روز، با شکست و عقب نشيني نيروهاي عراقي، قواي متحد در منطقه مستقر شدند. اين جنگ باعث حضور دايمي نيروهاي چند مليتي به ويژه آمريکا گرديد تا اين که پس از بهانه جويي هاي زياد مبني بر وجود داشتن سلاح هاي کشتار جمعي در عراق و پس از وقايع شهريور 1380 و حمله به برج هاي دو قلوي نيويورک، نيروهاي آمريکا و انگليس با حمله مشترکي به عراق، اين کشور را به تصرف خود درآورده و نظام صدام را سرنگون ساختند. از آن پس خود در اين کشور حاکم شده و منابع نفتي آن را غارت کردند.
شرح مناسبت:
شهيد سيدمجتبي نواب صفوي در سال 1303ش در خاني آباد تهران به دنيا آمد و پس از اتمام دروس ابتدايي، به آبادان سفر کرد. سيد مجتبي
سپس براي ادامه تحصيل به نجف اشرف مهاجرت نمود و در آن جا از محضر مدرسين حوزه علميه نجف اشرف بهره مند گرديد. وي پس از چهار سال اقامت در نجف به دستور آيت اللَّه سيدابوالحسن اصفهاني جهت مبارزه با کجروي هاي کسروي به ايران آمد و با تشکيل "جمعيت فداييان اسلام" به مبارزه با بدخواهان و بدانديشان پرداخت. ترور وابستگان استعماري مانند احمد کسروي، عبدالحسين هژير، علي رزم آرا و حسين علاء از جمله فعاليت هاي سياسي اين جمعيت مي باشد. شهيد نواب صفوي همچنين با حکومت دکتر مصدق به خاطر عدم عمل به احکام اسلامي به مخالفت برخاست و به همين جهت در ايام نخست وزيري مصدّق، دستگير و به زندان افتاد و تا سقوط حکومت مصدق در زندان بود. سرانجام اين مجاهد خستگي ناپذير به همراه سه تن از همرزمانش به نام هاي خليل طهماسبي، مظفر علي ذوالقدر و سيدمحمد واحدي در بيدادگاه رژيم پهلوي محکوم و در صبحگاه 27 دي 1334 شمسي تيرباران شده و به خيل شهدا پيوستند. بدين ترتيب پرونده ده سال فعاليت سياسي و اجتماعي جمعيت فداييان اسلام بسته شد و جنايت ديگري در پرونده سياه خاندان پهلوي ثبت گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت امام خميني(ره) به مناسبت فرار شاه از کشور در پيامي خطاب به ملت ايران فرمودند: "فرار محمدرضا پهلوي را که طليعه پيروزي ملت و سرلوحه سعادت و دست يافتن به آزادي و استقلال است به شما ملت فداکار تبريک عرض مي کنم" امام در ادامه اين پيام، علاوه بر درخواست از ملت ايران به ادامه دادن تظاهرات پرشور خود بر ضد رژيم سلطنتي و دولت غاصب
بختيار، بار ديگر از قواي نظامي و انتظامي خواستند که به ملت بپيوندند. از سوي ديگر با فرار شاه از ايران، مردم، مجسمه هاي شاه فراري را در شهرهاي مختلف پايين کشيدند. در شهرهاي آمل، نهاوند، اليگودرز و ايلام نيز، مأموران رژيم شاه، به مردم حمله و شماري از آنان را شهيد و مجروح کردند.
شرح مناسبت:
فرانسوي ها در مقايسه با ساير کشورهاي غربي، بيشترين تسليحات مورد نياز عراق را به اين کشور واگذار کردند. ميراژ اف يک و 2000، موشک هاي هوا به هواي ماژيک 1، موشک هاي اگزوسه 39 - آ. ام و پس از آن، هواپيماهاي سوپراتاندارد از جمله تسليحاتي بودند که از جانب فرانسه، به رژيم بعثي ارسال گرديد. در اوايل جنگ عراق با ايران، فروش تسليحات نظامي فرانسه به عراق از مرز ده ميليارد دلار گذشت که هفت ميليارد دلار از اين معاملات به صورت وام و اعتبارات بود. افزون بر اين، فرانسه در ساخت راکتورهاي اتمي و فراهم کردن زمينه دست يابي عراق به سلاح اتمي نيز نقش برجسته اي داشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمهدي حکيم فرزند آيت اللَّه سيدمحسن حکيم و عضو برجسته مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق در سال 1313 ش در خاندان اهل علم و تقوا در نجف اشرف به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دروس مقدمات و سطح به درس خارج آيت اللَّه شهيد سيدمحمد باقر صدر حاضر شد و به جرگه مخالفان سرسخت رژيم صدام رييس جمهور بعث عراق پيوست. از جمله فعاليت هاي اجتماعي و فرهنگي وي مي توان به ايجاد جماعت علماي بغداد و کاظمين و نيز تأسيس مراکز علمي و آموزشي براي طلاب علوم ديني اشاره کرد. ايشان در سال 1348 ش (1969 م) از طرف حکومت جور به تلاش براي سرنگوني رژيم بعث متهم شد و در همان سال مخفيانه از عراق مهاجرت کرد. شهيد آيت اللَّه حکيم از آن پس به کشورهاي پاکستان، امارات، سوريه و لبنان سفر نمود و سرانجام در لندن
استقرار يافت. وي در آن جا سرپرستي انجمن اهل البيت را بر عهده گرفت و به فعاليت هاي ضد رژيم بعث ادامه داد. او که از پيشگامان انقلاب اسلامي عراق و از چهره هاي فعال آن به شمار مي رفت چندين بار به جمهوري اسلامي ايران مسافرت کرده و با حضرت امام خميني ديدار داشته است. اين عالم مجاهد همچنين در کنفرانس بررسي جنايات صدام و کنفرانس نيروهاي مبارز عراقي و کنفرانس همياري ملت عراق شرکت نمود و نقش فعالي در سازمان دهي مبارزات مجاهدين مسلمان عليه رژيم صدام داشت. اين فعاليت ها بر رژيم خونخوار عراق گران آمد تا اين که اين مبارز والا مقام در چنين روزي توسط دو تن از مزدوران بعثي در شهر خارطوم پايتخت سودان ترور شد و شربت شهادت نوشيد. اين ترور با محکوميت هاي گسترده اي همراه بود و رسوايي رژيم بعث را بيشتر از قبل آشکار ساخت.
پيکر پاک آيت اللَّه سيد مهدي حکيم پس از تشييعي باشکوه در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
حزب ملل اسلامي متشکل از عده اي از جوانان مذهبي بود که در سال 1343 ش با هدف زمينه سازي براي برانگيختن مردم بر ضد سلطنت محمدرضا پهلوي تشکيل شد. قرار بود که خط مشي حزب در ابتدا تنها فکري و ايدئولوژيکي باشد و در مراحل بعد، عمليات نظامي صورت گيرد. اين حزب با آرمان بلند و طبقه بندي مراحل و زمانبندي در سه مرحله رشد و توسعه و پيروزي، در آغازِ کارِ سازماندهي بود که کشف شد و از هم پاشيد. آن چه در اين ميان حايز
اهميت است اين که جو اختناق و سرکوب در نيمه اول سال 1344 همچنان ادامه داشت که ناگهان کشف، تعقيب و دستگيري اعضاي حزب پنجاه و پنج نفره مللِ اسلامي که در تاريخ بيست و چهارم مهرماه انجام و خبر آن در 28 دي ماهِ آن سال رسماً در جرايد اعلام شد، پرده از پوشالي بودن ادعاهاي رژيم مبني بر تسلّط داشتن بر اوضاع، و اين که ايران در ميان گرداب منطقه، جزيره ثبات است، برداشته شد و جنبش مسلّحانه در نهضت اسلامي ايران، يکبار ديگر خواب راحت را از چشمان سردمداران رژيم پهلوي ربود.
شرح مناسبت:
شاپور بختيار نخست وزير رژيم پهلوي در نامه اي به امام خميني پيشنهاد کرد تا براي تغيير حکومت به يک رژيم جمهوري، شوراي سلطنت وقت به شوراي حکومت ملي تغيير نام دهد و سپس اين شورا، اختيارات خود را به شوراي اسلامي منتخب امام، منتقل نمايد. اما به سبب اين که پذيرش طرح بختيار موجب به رسميت شناختن شوراي سلطنت بود، امام خميني آن را نپذيرفت. همچنين حضرت امام در پيامي خطاب به ملت انقلابي ايران، درباره توطئه دشمنان براي ايجاد نفاق و تفرقه در بين مردم، هشدار دادند.
شرح مناسبت:
استاد مهدي برکشلي در سال 1291 ش در تهران به دنيا آمد و پس از اخذ ليسانس فيزيک و شيمي به تدريس پرداخت. در آن سال ها، فرصتي پيش آمد که به همراه معلميني که براي آشنايي با روش هاي جديد تعليم و تربيت به خارج از کشور اعزام مي شدند، به فرانسه برود. در پاريس علاوه بر مطالعات تعليم و تربيت، موفق به دريافت درجه دکتراي علوم شده و سپس دکتراي تخصصي را اخذ نمود. او همچنين تحت نظر استاداني همچون علي نقي وزيري و ابوالحسن صبا، موفق به اخذ ديپلم عالي مدرسه عالي موسيقي در رشته موسيقي گرديد. به سبب ارتباط مستقيم رشته موسيقي و فيزيک، دکتر برکشلي براي شناخت خصوصيات موسيقي سنتي ايران و تاريخ آن، تحقيقاتي را در اين زمينه انجام داد که در مجله هاي داخلي و خارجي و نيز به صورت کتاب، چاپ شد. دکتر برکشلي بعدها در دانشکده علوم دانشگاه تهران مشغول تدريس شد و همچنين گروه موسيقي و تئاتر دانشکده هنرهاي زيبا، مؤسسه تحقيقاتي موسيقي شناسي
در فرهنگستان ادب و هنر و کميته ملي موسيقي يونسکو را تأسيس کرد. بحث و اثبات اينکه، فارابي، دانشمند شهير و مسلمان ايران، کاشف گام دوازده نيم پرده مساوي بوده است که پايه و اساس موسيقي بين المللي است، نه باخ، از نوآوري هاي اين موسيقي دان معاصر ايران مي باشد. گام ها و دستگاه هاي موسيقي ايران و موسيقي دوره ساساني و نيز موسيقي فارابي و … از آثار اوست. دکتر برکشلي همچنين در تدوين کتاب هاي درس فيزيک و شيمي دوره دبيرستان و دانشگاه نيز فعاليت داشته است. استاد مهدي برکشلي سرانجام در شب 29 دي ماه 1366ش در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شيخ اسماعيل روحاني مشهور به بابامردوخ متخلص به شيوا در سال 1299 ش در قريه کاشتر سنندج به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيل علوم قديم به خدمت آموزش و پرورش در آمد و به تعليم و تدريس در دبيرستان هاي سنندج پرداخت. او همچنين از دانشکده الهيات دانشگاه تهران ليسانس گرفت. بابا مردوخ در ادبيات فارسي و عربي تبحّر داشت و در هر دو زبان، در شعر، داراي طبعي روان بود. از وي آثاري در زمينه هاي فقه، تفسير، رياضي، منطق، عروض، قافيه تاريخ مشاهير کُرد و شيوه مسلماني به جاي مانده است. شيخ اسماعيل روحاني، همچنين دوره کامل تعليمات ديني مخصوص اهل تسنّن را براي تمام کلاس هاي دبستان و دبيرستان با نثري ساده تأليف و تحرير نموده است که سال هاست در مناطق سني نشين ايران تدريس مي شود. استاد بابا مردوخ سال هاي آخر عمر را در تهران گذرانيد و سرانجام به علت ابتلا به
سرطان در بيست وهشتم دي ماه 1367 ش در 68 سالگي در تهران درگذشت و در سنندج به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در روز 28 دي ماه 1371 ش، مجتمع عظيم پتروشيمي اصفهان افتتاح شد. با راه اندازي اين طرح، سيزده هزار نفر به طور مستقيم و غيرمستقيم مشغول به کار شدند. با راه اندازي اين مجتمع که از سال 1368 ش زير نظر وزارت نفت احداث و تجهيز شد، کلّ واردات روغن موتور کشور قطع گرديده و ايران از اين پس از واردات اين محصول بي نياز خواهد شد. مجتمع پتروشيمي اصفهان که از واحدهاي زيربنايي کشور محسوب مي شود، قادر است سالانه در ظرفيت کامل، 75 هزار تن بنزين و 86 هزار تن مشتقّات آن را توليد نمايد.
شرح مناسبت:
غائله آذربايجان يکي از مسائل ي بودکه با پايان جنگ جهاني دوم در ايران صورت عمل به خود گرفت اما بازتاب بين المللي يافت. شکل گيري فرقه دموکرات به رهبري جعفر پيشه وري و حمايت دولت شوروي از خودمختاري آذربايجان، باعث عکس العمل ارتش ايران شد. در اين حال نيروهاي نظامي ايران قصد ورود به منطقه را داشتند اما سربازان شوروي که از زمان جنگ جهاني دوم در منطقه مستقر بودند از ورود آنان به منطقه جلوگيري کردند. در شهريور 1324ش، دولت ايران از دولت هاي نيروهاي مستقر در کشور درخواست کرد افراد خود را از ايران خارج کنند که آمريکا و انگلستان در راستاي مقابله با شوروي اين امر را عملي کردند. اما ارتش شوروي، برخلاف قراردادهاي قبلي از اين اقدام سر باز زد. از اين رو، در روز 29 دي 1324ش نماينده ايران در سازمان ملل از اين سازمان درخواست رسيدگي نمود که پس از صدور قطعنامه و پيگيري امر، قرار شد که
نيروهاي شوروي تا خرداد 1325 ايران را ترک کنند. شش ماه پس از خروج ارتش سرخ، نيروهاي نظامي ايران با ورود به آذربايجان، به غائله حزب دموکرات پايان بخشيدند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمد حجّت کوه کمره اي در سال 1271ش (1310 ق) در تبريز به دنيا آمد. پدر ايشان آيت اللَّه سيدعلي از مراجع معروف و معاصر شيخ مرتضي انصاري بود. ايشان پس از تحصيل مقدمات در تبريز راهي نجف اشرف گرديد و از محضر آيات عظام سيد محمدکاظم يزدي، ميرزا حبيب اللَّه رشتي، شيخ الشريعه اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقاضياءالدين عراقي استفاده نمود. ايشان سپس راهي قم گرديد و از درس آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي بهره برد و مورد توجه و لطف استاد قرار گرفت، به طوري که وي را به عنوان يکي از دو وصي شرعي خود انتخاب نمود. آيت اللَّه حجت در فن رجال و درايه تخصص فراواني داشت و از علماي بزرگ، اجازه روايت اخذ کرده بود. ايشان پس از درگذشت آيت اللَّه حائري، زعامت اجرايي و علمي حوزه را با همکاري دو تن از بزرگان معاصرش به دوش کشيد و به تأليف و تدريس خود ادامه داد. سرانجام اين عالم رباني در 29 دي 1331ش (3 جمادي الاولي 1372ق) در 60 سالگي رحلت کرد و در مدرسه حجتيه قم مدفون گشت.
شرح مناسبت:
به دعوت امام خميني(ره) مردم ايران، با اتحاد، در يک راهپيمايي، عليه آخرين بازمانده رژيم شاه شرکت کردند. در اين تظاهرات که از بزرگ ترين اجتماعات دوران انقلاب بود و همزمان با روز اربعين سال 1399ق برگزار شد، شرکت کنندگان خواستار اعلام غيرقانوني بودن سلطنت و خلع رژيم شاه و تأسيس جمهوري اسلامي شدند. غير از تهران، در غالب شهرها راهپيمايي انجام گرفت وليکن در نجف آباد، کرمانشاه، نهاوند، اروميه و مسجد سليمان به شديدترين
وضع به خاک و خون کشيده شد و صدها تن از مردم، کشته و زخمي شدند. در همين روز حضرت امام، در پيامي خطاب به ملت ايران فرمودند: "اينجانب ان شاءاللَّه به زودي به شما مي پيوندم تا در خدمت شما باشم و با همت شجاعانه شما به رفع مشکلات بپردازيم و با هم صدا و هم قدم شدنِ همه ملت، در راه استقلال و آزادي ايران بکوشيم".
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد احمد موسوي خوانساري در سال 1269ش (1309 ق) در خوانسار به دنيا آمد. وي در کودکي پدر را از دست داد و از آن پس تحت سرپرستي برادر بزرگش قرار گرفت. ايشان پس از طي مقدمات در زادگاه خود، راهي اصفهان و نجف اشرف گرديد و از محضر استادان نامداري همچون: آخوند خراساني، سيد محمدکاظم يزدي، ميرزاي ناييني و آقاضياء عراقي استفاده کرد. ايشان همچنين در اراک نيز از آيت اللَّه حائري يزدي کسب فيض نمود. آيت اللَّه خوانساري از آن پس به تدريس همت گماشت و مدتي بعد درس خارج فقه و اصول خود را داير ساخت. وي در سال 1329ش، به درخواست مردم تهران به آن شهر عزيمت نمود و در مسجد حاج سيد عزيزاللَّه بازار تهران، به اقامه نماز جماعت مشغول گرديد. آيت اللَّه خوانساري از عالماني است که همزمان با خروش مقدس امام خميني عليه رژيم طاغوت، همواره از آن حضرت پشتيباني مي کرد و از هر اقدامي براي پيشبرد اهداف انقلاب کوتاهي نمي کرد. حضور ايشان در پايتخت علاوه بر روحيه دادن به انقلابيون، باعث برخورد محتاطانه تر رژيم با مردم مي گرديد. در محضر درس اين فقيه
نستوه، عالمان نامداري چون حضرات آيات: شهيد مرتضي مطهري، امام موسي صدر، سيد رضا صدر و جلال طاهر شمس پرورش يافتند. آيت اللَّه خوانساري در طول عمر با برکت خود، آثار فراوان عمراني و علمي از خود برجاي گذاشت که بخش عمده اي از آن، شامل آثار علمي و تاليفات آن فقيه بزرگوار مي باشد. شرح مختصر نافع، حاشيه بر عروة الوثقي و العقايد حقه و … از آن جمله اند. ايشان از صدقات جاريه به ساخت مساجد و مدارس و حسينيه ها و درمانگاه ها همت گماشت و منشأ خدمات خير گرديد.
آيت اللَّه خوانساري سرانجام در 29 دي 27 (1363 ربيع الثاني 1405ق) در 94 سالگي رحلت کرد و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
نظام وفا کاشاني در حدود سال 1266 ش (1305 ق) از پدر و مادري شاعر و اهل ادب در بيدگل کاشان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در علوم ادبي، عربي، فارسي و فلسفه را در زادگاه خود و قم و سپس نجف سپري کرد و در تهران زبان فرانسه را آموخت. نظام وفا در جريان نهضت مشروطه وارد فعاليت هاي سياسي شد و پس از تحمل زندان، به کار تدريس و تعليم و تربيت در مدرسه سن لويي تهران پرداخت. اين نويسنده و شاعر معاصر در سال 1302 ش ماهنامه وفا را با همکاري دوستانش منتشر کرد و آثاري از جمله حديث دل، گذشته ها و ديوان در نظم، ستاره و فروغ و فروز و فرزانه در نثر، از خود به يادگار گذاشت. نظام وفا سرانجام در هفتاد و هفت سالگي بر اثر سکته
مغزي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
انتشار خبر بازگشت حضرت امام خميني به ميهن اسلامي، شادي و شعف فراواني در ميان مردم ايران به وجود آورد. گفتگو درباره مراجعت امام و کيفيت استقبال از ايشان، در ميان مردم و اجتماعات کوچک و بزرگ، شور و هيجان غيرقابل وصفي ايجاد کرد. از طرف ديگر، اعلام تصميم قطعي امام براي بازگشت به ايران، عوامل رژيم شاه را دچار بحران و اضطراب شديدي کرد. آنها با تلاش بي وقفه سعي داشتند راهي براي نجات خود بيابند و بسياري ناچار به استعفا و فرار از ايران شدند. بعضي از نظاميان وابسته رژيم نيز با حمله به مردم بي دفاع، آخرين تلاش هاي خود را براي حفظ نظام طاغوت به کار بستند. اما اين اقدامات نه تنها نتوانست خللي در اراده آهنين مردم ايران وارد کند، بلکه آنها را در ادامه راهشان تا حصول پيروزي نهايي، مصمم تر کرد.
شرح مناسبت:
مهندس مهدي بازرگان در سال 1286 ش در تهران به دنيا آمد و تحصيلاتش را در رشته دکتراي مهندسي ماشين در فرانسه به پايان رساند. وي در ابتدا در مدارس و سپس از 1320 در دانشگاه تهران به تدريس پرداخت. مهندس بازرگان در جريان ملي شدن صنعت نفت وارد مبارزات سياسي گرديد و پس از کودتاي 28 مرداد 32 دستگير و تبعيد شد. بازرگان، پس از آزادي از زندان،جمعيت نهضت آزادي را به اتفاق آيت اللَّه طالقاني و دکتر يداللَّه سحابي بنيان نهاد که در واقع جناح مذهبي جبهه ملي به شمار مي رفت. رهبران نهضت آزادي در سال 1334 به بعد، به دليل فعاليت عليه رژيم شاه، توسط اين رژيم دستگير شدند و بازرگان
نيز به زندان محکوم گرديد. مهدي بازرگان کمي قبل از انقلاب اسلامي به عضويت شوراي انقلاب درآمد و با پيشنهاد اين شورا، مأمور تشکيل دولت موقت گرديد. هرچند در حکم نخست وزيري مهندس بازرگان، حضرت امام خميني وي را از گرايش هاي حزبي و انتخاب وزراي ملي گرا منع کرده بودند، ولي وي اکثريت کابينه را از اعضاي نهضت آزادي و جبهه ملي برگزيد. عمر اين دولت بيش از 9 ماه نپاييد. دولت مهندس بازرگان پس از تسخير لانه جاسوسي آمريکا در تهران در آبان ماه 1358 دست به استعفاي دسته جمعي زد که با پذيرش امام مواجه گرديد و از آن پس دوران افول سياسي مهندس بازرگان و هم حزبي هايش فرا رسيد. بازرگان در اواخر عمر از ايران خارج شد و سرانجام در آخر دي ماه 1373 بر اثر ابتلا به بيماري قلبي در 87 سالگي در سوييس درگذشت.
شرح مناسبت:
کتابخانه علامه اقبال لاهوري و مرکز فرهنگي ايران، به دنبال بي تفاوتي پليس پاکستان در حراست از آن، از سوي گروهک صحابه، عوامل مزدور وهابيون در پاکستان، به آتش کشيده شد و حدود دوازده هزار جلد کتاب شامل قرآن، کتابهاي مذهبي و آثار نفيس و ارزشمند علمي، وسايل آموزش قرآن و زبان و رايانه ها در آتش حقد و کينه ضد فرهنگيان سوخت. کتابخانه علامه اقبال لاهوري به عنوان بزرگ ترين کتابخانه و مرکز فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در لاهور پاکستان، داراي سابقه اي چهل ساله و روزانه پذيراي خيل عظيمي از مسلمانان تشنه علم و فرهنگ و مشتاقان زبان، فرهنگ و ادبيات فارسي بود. اقدام عوامل تروريست در آتش زدن اين مرکز
فرهنگي نشان داد که آمريکا و اسرائيل در اين حرکت ضد اسلامي و ضد فرهنگي دست داشته اند و مي خواستند با دامن زدن به فرقه گرايي، مراسم روز جهاني قدسِ آن سال را تحت الشعاع اين حادثه قرار دهند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عباس قمي در سال 1256 ش (1294 ق) در شهر قم به دنيا آمد. در ابتدا از محضر آيت اللَّه محمد ارباب قمي فيض برد و سپس در 21 سالگي راهي نجف اشرف گرديد. وي در نجف از محضر فقيهان بزرگي همچون: علامه سيد محمد کاظم يزدي، ميرزا محمد تقي شيرازي، شيخ الشريعه اصفهاني و سيد حسن صدرکاظمي بهره برد و اجازات متعدد اجتهاد دريافت کرد. شيخ عباس قمي به علت علاقه بسيار به احاديث و اخبار، ملازم خاتمُ المحدثين، علامه ميرزا حسين نوري گشت و بيشتر اوقات خود را در اين مسير صرف نمود و اجازه روايت نيز گرفت. وي به کمک حافظه قوي، تلاش پيگير و علاقه وافري که به شناخت راويان و محدثان راستگو و نقل اخبار اهل بيت (ع) داشت به جمع آوري حديث همت گماشت به طوري که در طي ساليان اقامت در نجف، از شاگردان طراز اول استاد خود بود. ايشان در حدود سال 1392 ش (1331 ق) ساکن مشهد شد و در آن جا به مدت بيست و دو سال، به تصنيف و تأليف و تدريس پرداخت. درس هاي اخلاق شيخ عباس قمي با استقبال کم نظير طلاب و علماي شهر مواجه شد و نزديک به هزار نفر در آن شرکت مي کردند. ايشان پس از تاسيس حوزه علميه قم، به دعوت آيت
اللَّه شيخ عبدالکريم حائري راهي اين شهر شد و مدتي در آنجا اقامت نمود. در محضر پرفيض او، عالمان فرهيخته اي پرورش يافتند که حضرات آيات: سيد حسين قمي، سيد صدرالدين صدر، سيد عبداللَّه شيرازي، حيدرقلي سردار کابلي، سيد محمد هادي ميلاني، محمد علي اراکي، سيد محمدرضا گلپايگاني، سيد محمود طالقاني و حضرت امام خميني از آن جمله اند.
محدث قمي گذشته از تبحر و استادي در علوم مختلف اسلامي، در ادبيات عربي و فارسي نيز عالمي چيره دست بود و به شعر و شاعري علاقه بسيار داشت و گاه خود نيز شعر مي سرود. مجموعه آثار او متجاوز از هشتاد اثر است که در علوم مختلف به نگارش درآمده اند. آثار و نگاشته هاي شيخ عباس قمي در اين علوم نشان از روح تلاشگر و عظمت علمي وي دارد. کلمات لطيفه، علم اليقين، نَفسُ المَهموم، منازل الاخره و … از جمله سي کتاب تأليف شده ايشان مي باشد. همچنين مفاتيحُ الجنان مهم ترين و معروفترين اثر آن عالم رباني است. سرانجام وي در اواخر عمر راهي نجف شد تا اينکه در 1 بهمن 1319ش (23 ذي حجه 1359ق) در 63 سالگي رحلت کرد و در نجف اشرف در جوار قبر استاد خود، ميرزاي نوري مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
اول بهمن 1348 ش، سرآغاز سلسله درس هاي زيربنايي "ولايت فقيه" يا "حکومت اسلامي" بود که حضرت امام خميني(ره) همزمان با رهبري حرکت سرنوشت ساز بسيج نيروهاي جوان و دانشگاهي و تشويق آنان به مطالعه و بررسي قوانين همه جانبه اسلام، در حالي که چند سالي از تبعيدشان در نجف اشرف مي گذشت، در طي دوازده جلسه در
مسجد شيخ انصاري ارائه نمودند. اين بحث علمي نه تنها حوزه هاي علميه و محافل علمي روحانيت را با بياني مستدل و فقهي به اصل تفکيک ناپذيري دين و سياست متوجه مي نمود، بلکه محيطهاي دانشگاهي را نيز با نظام سياسي اسلام به عنوان يک تئوري کامل و الهي براي حکومت اسلامي آشنا مي کرد و روح خودکم بيني و خودباختگي را از اين محافل آشنا با فرهنگ غرب مي زدود. سخنان حضرت امام خميني در اين جلسات پس از مدتي تبديل به کتابي با همين عنوان گرديد و علي رغم ممنوعيت و تدابير شديد ساواک ايران، به طرق گوناگون و مخفيانه به دست مبارزان داخل کشور مي رسيد. هر چند اين کتاب در ابتدا جز در ميان پيروان امام خميني بازتاب گسترده و مهمي نيافت اما پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از اهميت ويژه اي برخوردار شد.
شرح مناسبت:
اولين اقدامي که پس از روي کارآمدن علي اميني به نخست وزيري، صورت گرفت، اعلام طرح اصلاحات ارضي و محدود کردن مالکيت بود. وي سعي داشت تا با انجام يک سلسله نمايش ها و فريب کاري ها، ايران را مدتي از انفجار دور داشته و خود را به عنوان دلسوز مردم و علاقه مند به روحانيت مطرح سازد. اميني خود را خدمت گزار ملت مسلمان و همگام با روحانيت نشان مي داد؛ براي جلب افکار عمومي به ديدن علما و مراجع قم رفت. وي در اول دي ماه 1340 ش (13 رجب 1381 ق) توانست به بيت امام خميني(ره) نيز راه پيدا کند ولي با شنيدن مطالبي که امام در زمينه ديکتاتوري و دودمان پهلوي و
سلطه آمريکا بيان نمود، از فريب روحانيت نااميد شد. از آن طرف، تصميم دولت بر اجراي اصلاحات ارضي و تحديد مالکيت، در بين بعضي از طبقات از جمله مالکين، مورد حُسن ظن آنها واقع نشد و تدريجاً در اطراف آن سرو صدا بلند شد و با اتحاد برخي گروه ها عليه دولت، اميني از هر طرف مورد حمله قرار گرفت. در روز اول بهمن 1340، از طرف دانش آموزان، تظاهراتي صورت گرفت.دانشجويان دانشگاه نيز به حمايت از دانش آموزان، دست به تظاهرات زده و در نتيجه بين آنها و پليس زد و خورد شديدي در گرفت. در اين حادثه در حدود 200 نفر پليس و دانشجو زخمي شدند و به تأسيسات و آزمايش گاه هاي دانشگاه تهران صدمات زيادي وارد آمد. پس از اين حادثه، به دستور دولت، دانشگاه تا اطلاع ثانوي که 74 روز طول کشيد، تعطيل شد.
شرح مناسبت:
حسنعلي منصور فرزند علي منصور در سال 1302 در تهران به دنيا آمد و پس از فارغ التحصيلي از دانشگاه، به استخدام وزارت امور خارجه درآمد. وي طي سال هاي دهه 1320، مدارج ترقي را پيمود تا اين که پس از ورود به مجلس شوراي ملي و سنا در شهريور 1342 و تاسيس حزب ايران نوين، راه براي صدارت او باز شد. حسنعلي منصور از اسفند 42 تا بهمن 43 به مدت کمتر از يک سال نخست وزير بود. تصويب کاپيتولاسيون، افزايش قيمت بنزين و تبعيد حضرت امام خميني(ره) به عنوان نخستين گام اجراي روش او در اداره کشور محسوب مي شد. در ساعت 10 صبح روز اول بهمن 1343 هنگامي که حسنعلي منصور با
غرور تمام قصد پياده شدن از اتومبيل در جلوي درب ورودي مجلس شوراي ملي را داشت، هدف گلوله شهيد محمد بخارايي از اعضاء شاخه اجرايي هيئت مؤتلفه اسلامي قرار گرفت و چند روز بعد به هلاکت رسيد. فتواي قتل منصور از جانب آيت اللَّه سيد محمد هادي ميلاني در مشهد صادر شده بود. مي گويند وقتي در دادگاه از محمد بخارايي سؤال مي کنند که با دو گلوله اول منصور زنده نمي ماند ولي چرا سومين گلوله را به گلوي او شليک کردي؟ آن جوان رشيد در پاسخ گفت: حنجره اي که از آن به روحانيت اهانت شده، بايد دريده شود.
شرح مناسبت:
سيد جلال الدين تهراني رييس شوراي سلطنت، دو روز پس از خروج شاه از ايران به توصيه اعضاي شوراي سلطنت به ويژه شاپور بختيار، براي ملاقات و مذاکره با امام خميني عازم پاريس شد. ولي پيام امام مبني بر غيرقانوني بودن شوراي سلطنت، اين ملاقات را غيرممکن ساخت. همچنين امام، شرط ملاقات را استعفاي کتبي با اعلام اين نکته که شوراي سلطنت غيرقانوني است، عنوان نمود. سيدجلال الدين تهراني در اين شرايط، در روز اول بهمن ماه 1357 استعفاي خود را از رياست و عضويت اين شورا اعلام کرد و آن را غيرقانوني خواند. با استعفاي تهراني، عمر يک هفته اي اين شورا به پايان رسيد و به دنبال آن جمع کثيري از نمايندگان مجلس نيز استعفا نمودند.
شرح مناسبت:
استاد ابراهيم بوذري در سال 1274 ش در طالقان به دنيا آمد. وي پس از فراگرفتن علوم مرسوم زمان مانند ادبيات فارسي و عربي و فقه و اصول به مطالعه رشته قضا پرداخت و از محضر حضرات آيات ميرزا خليل کمره اي، سيد ابوالقاسم کاشاني و علي شوشتري استفاده کرد. ايشان هم چنين از آيت اللَّه شوشتري اجازه در امور حسبيه گرفت. استاد بوذري پس از مدتي وارد عرصه خوشنويسي گرديد و مدتي بعد از استاد عماد طاهري استفاده برد و در محضر استاد عبدالحميد ملک کلامي مشهور به اميرالکتاب به شاگردي پرداخت. استاد بوذري علاوه بر سال ها تدريس خوشنويسي، جزء نخستين کساني بود که بنياد کلاس هاي آزاد و رايگان خوشنويسي را به وجود آورد و به کمک ديگر استادان، انجمن خوشنويسي ايران را پايه گذاري کرد. از استاد بوذري که داراي شيوه
خاص خطي خود بود آثار کتابت گوناگوني به جاي مانده که منتخب ديوان سعد سلمان، ديوان حافظ، ملخّص مثنوي و کتيبه هاي آرامگاه شيخ سعدي و کتيبه دروازه قرآن شيراز از آن جمله اند. اين هنرمند فرهيخته سرانجام در 91 سالگي بدرود حيات گفت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ مهدي فرزند شيخ عباس حائري تهراني در سال 1304 ش (1344 ق) در بيت علم و فقاهت در کربلا به دنيا آمد. وي در کودکي به همراه پدر راهي تهران شد و علي رغم رحلت پدر، در فراگيري علم و دانش، کوشش و تلاش فراواني از خود نشان داد به طوري که به همراه علوم حوزوي، تحصيلات دانشگاهي را نيز ادامه داد. آيت اللَّه حائري در 23 سالگي به حوزه علميه قم رفت و پس از گذراندن سطوح عاليه، دروس خارج فقه و اصول و فلسفه را در محضر حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، علامه طباطبايي، محمدعلي اراکي و حضرت امام خميني فراگرفت تا به مدارج والاي علمي دست يافت. ايشان همچنين پس از هفت سال اقامت در قم، راهي حوزه نجف شد و در شمار شاگردان استادان نامداري همچون: سيد جمال الدين گلپايگاني، سيد عبدالهادي شيرازي و سيد ابوالقاسم خويي قرار گرفت. آيت اللَّه حائري تهراني پس از اخذ اجازه اجتهاد از حضرات آيات سيد عبدالهادي شيرازي و سيد جمال الدين گلپايگاني و اجازه روايت از شيخ آقابزرگ تهراني به قم بازگشت و به خدمات فراوان علمي و ديني پرداخت. وي در قم و سپس در تهران به ايجاد کتابخانه ها، مدارس، نوسازي اماکن مذهبي و عام المنفعه قديمي و فراهم نمودن امکانات آموزشي و رفاهي
براي طلاب همت ورزيد و همزمان دروس دانشگاهي خويش را تا اخذ درجه دکتري در دانشکده الهيات دانشگاه تهران پيگيري کرد. از آيت اللَّه حائري تهراني آثار متعددي برجاي مانده که تقريرات درس فلسفه علامه طباطبايي، سير قرآن و تفسير، روش تبليغات اسلامي و پندهاي معصومين از آن جمله اند.
سرانجام آن عالم خدمتگزار پس از 75 سال زندگي پربرکت در اول بهمن ماه 1379 ش برابر با 24 شوال 1422 ق در تهران چشم از جهان فروبست و در قبرستان شيخان قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم قزويني مشهور به عارف در حدود سال 1262 ش، (1300 ق) در قزوين به دنيا آمد و تحصيلات قديمه را در زادگاه خود فرا گرفت. وي به دو هنر خط و موسيقي اهتمام بيشتري ورزيد و در اين هنرها به شهرت دست يافت. وي همچنين به سرودن اشعار پرداخت و آثاري را پديد آورد. با آنکه شعر عارف قزويني از لحاظ ادبي و فنون شعري داراي نقايصي بود، اما آنچه او را به شهرت و محبوبيت رساند، به کار بردن زبان مردم در شعر خود، در راه مردم گام برداشتن و در خدمت صاحبان زر و زور نرفتن بود. سرودن اشعار وطني و هنر تصنيف سازي در نهضت مشروطه، ويژگي شعر عارف قزويني بود و از اين رهگذر، شوري در آزادي خواهان و مشروطه طلبان افکند. از اين رو شهرت و حيثيت ملي وي براي تصنيف هاي وطني اوست که در مواقع حساس سروده و با ملت ايران همدلي کرده است. کار بزرگ عارف، تحول عظيمي بود که در ترانه سرايي پديد آورد. ديگر از امتيازهاي بزرگ
تصنيف هايش آن است که خود، هم شاعر و موسيقي دان و هم آوازه خوان بود و تصنيف را با مهارت و استادي فوق العاده اي براي بيان مقاصد و مضامين ملي به کار مي برد. زندگي عارف قزويني، همواره با فقر و تنگدستي سپري گرديد تا آن که در پنجاه سالگي درگذشت و در همدان در کنار مقبره ابن سينا مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از اعلام لوايح شش گانه شاه به عنوان انقلاب سفيد و تعيين روز ششم بهمن 1341 جهت برگزاري رفراندوم عمومي، حضرت امام خميني، در پاسخ به استفتاء گروهي از مردم مسلمان ايران، با انجام اين همه پرسي مخالفت و آن را خلاف شرع اسلام و قانون اساسي ايران اعلام کردند. شاه در روز نوزدهم دي ماه 41، لوايحي را براي اصلاحات ارضي، ملي کردن جنگل ها، فروش سهام کارخانجات دولتي، سهيم کردن کارگران در منافع کارگاه هاي توليدي و صنعتي، اصلاح قانون انتخابات و ايجاد سپاه دانش اعلام کرده و خواستار برگزاري همه پرسي در اين زمينه شده بود. اما حضرت امام باتوجه به پيش بيني نشدن همه پرسي در قانون اساسي، مبهم بودن لوايح و بي اطلاعي مردم از محتواي آنها و نيز نبودن آزادي و توسل مأموران رژيم به تهديد و تطميع مردم، همه پرسي درباره لوايح شش گانه شاه را خلاف شرع و قانون اساسي، اعلام نمودند. در دوم بهمن 41، پس از انتشار اعلاميه امام درباره تحريم همه پرسي شاه، مردم تهران با تعطيل کردن بازار، در خيابان ها به تظاهرات پرداختند. در اوج تظاهرات، سخنان تند انتقادآميزي عليه دولت توسط حجت الاسلام شيخ محمدتقي فلسفي ايراد گرديد که به حضور پليس و درگيري با مردم انجاميد. در قم نيز بازار تعطيل شد و روحانيان و مردم مسلمان اين شهر، بر ضد لوايح شش گانه شاه به تظاهرات پرداختند.
شرح مناسبت:
در 26 فروردين 1348 ش، معاون وزارت خارجه عراق با احضار سفير ايران در بغداد به او اطلاع داد که دولت عراق، اروندرود را بخشي از خاک خود مي
شمارد و تمام کشتي هاي ايراني که در اين آبراه تردّد مي کنند، بايد پرچم ايران را به صورت نيمه افراشته به اهتزاز درآورند و دولت عراق، حضور افراد نيروي دريايي ايران بر روي کشتي هاي ياد شده را نقض حاکميت خود تلقي خواهد کرد. اين ادعاي عراق، واکنش رسمي ايران را به دنبال داشت و قائم مقام وزارت خارجه ايران در سي ام فروردين 1348 عنوان نمود که به دليل اخذ يک جانبه عوارض توسط دولت عراق و صرف آن براي اهدافي غير از نگهداري مشترک تسهيلات رودخانه نظير لايروبي، ايران ديگر معاهده صلح 1316 ش را معتبر نمي شمارد. اين درگيري ها به شکايت طرفين از هم به رييس شوراي امنيت، و بسته شدن کنسولگري ها در دو کشور منجر شد تا اين که تشديد تنش سياسي ايران و عراق، سرانجام طرفين را به انعقاد قرارداد 1353 (1975 ش) الجزاير سوق داد. با اين حال دولت بعث عراق به اين قرارداد نيز احترام نگذاشت و چند سال بعد با دلايلي واهي به خاک جمهوري اسلامي ايران تجاوز کرد.
شرح مناسبت:
در حالي که دو هفته از سرکوب قيام نوزدهم دي ماه 1356 در قم گذشته بود و رژيم پهلوي قصد داشت با ايجاد اختناق، از گسترش نهضت جلوگيري نمايد، جمعي از روحانيون مبارز، نامه اي به کميسيون حقوق بشر سازمان ملل متحد ارسال کردند و از اوضاع حاکم برکشور، به شدت انتقاد نمودند. در بخشي از اين نامه با اشاره به شرايط جاري در ايران و ديدار کارتر، رئيس جمهور وقت آمريکا با شاه آمده است: "درشرايطي که ملل مستضعف جهان، يکي پس از
ديگري، آزادي و استقلال خويش را باز مي يابند و بندها و زنجيرهاي اسارت و بردگي را يکي پس از ديگري پاره مي کنند، حقوق ملت شريف ايران، پايمالِ اغراضِ شوم دودمان ننگين پهلوي شده و هر روز، زنجير اسارت و بردگي را بر دست و پاي ملت ما محکم تر ساخته اند. با کمال تأسف و تأثّر، کارتر، رئيس جمهور آمريکا، که خود را مرد صلح مي داند و از انسان دوستي سخن مي گويد، 35 ميليون جمعيت با شرف و مسلمان را فداي شاه خائن و مزدور و نوکر بي قيد و شرط خود مي کند." در اين نامه، سپس به دستگيري روحانيون مبارز توسط رژيم اشاره شد و ضمن گلايه از اسارت آنان در زندان، عنوان گرديد: "]همچنين[رهبر عالي قدر مسلمانان، آيت اللَّه العظمي خميني، متجاوز از چهارده سال است که به جرم اعتراض به احياي کاپيتولاسيون در ايران و دفاع از حقوق ملت و قوانين حَقّه اسلامي، دور از وطن و در تبعيد به سر مي برند و کميسيون حقوق بشر، کوچک ترين اقدامي در اين زمينه نکرده است.]همچنين[اخيراً عده اي از روحانيون مبارز از جمله آيت اللَّه عبدالرحيم رباني شيرازي وسيد علي خامنه اي و …
را به جرم پشتيباني از قائد بزرگ اسلام و دفاع از حقوق ملت، به نقاط بد آب و هوا تبعيد کرده اند. آيا کميسيون حقوق بشر از آن چه در ايران مي گذرد، آگاه است؟ و آيا در برابر همه آدم کُشي ها و بيدادگري ها، عکس العملي نشان داده است." روحانيان مبارز در پايان نامه خود، خواست هاي ملت ايران را در چهارده بند
بيان کردند، از جمله: بازگشت سريع امام خميني، قائد بزرگ اسلام؛ آزادي دانشجوياني که در جريان هاي مختلف تهران و شهرستان ها دستگير شده اند؛ آزادي زندانيان سياسي؛ بازگشت کليه تبعيدشدگان و آزادي اجتماعات و بيان قلم و رفع منع از منابر وعاظ محترم.
شرح مناسبت:
مردم مسلمان ايران که بي صبرانه منتظر ورود حضرت امام خميني به ايران بودند، تدارکات لازم را جهت بزرگترين استقبال تاريخ از رهبر انقلاب اسلامي فراهم آوردند. به همين مناسبت ستادي مرکب از روحانيون و نمايندگان اقشار مختلف مردم تهران تشکيل شد تا مراسم استقبال را هرچه باشکوه تر برگزار کند. در اين ستاد پنجاه هزار جوانِ عاشق امام مسؤوليت حفاظت از جان امام و انتظامات مراسم را به عهده گرفتند. بسياري از مردم نيز از شهرها و روستاهاي مختلف ايران به تهران سرازير شدند تا در مراسم استقبال شرکت جويند. از سوي ديگر، پس از تظاهرات گسترده مردم، چهارهزار افسر نيروي هوايي نيز به پشتيباني از مردم مبارز ايران، دست به اعتصاب غذا زدند و خواستار اخراج مستشاران آمريکايي از ايران شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حضرت امام پس از پيروزي انقلاب اسلامي، بنا به وعده اي که داده بودند، در اسفند 1357 ش راهي قم شده و در آن جا اقامت گزيدند. اما در اثر ابتلا به بيماري قلبي، در سوم بهمن 1358، مجدداً به تهران مراجعت کرده و پس از 39 روز مداوا در بيمارستان قلب تهران، ابتدا در منطقه دربند تهران و پس از آن در 27 ارديبهشت 1359، در خانه کوچکي در جماران مستقر شدند.
شرح مناسبت:
هنوز مدتي از تاجگذاري احمدشاه قاجار نگذشته بود که جنگ جهاني اول آغاز شد. در اين جنگ، دولت هاي روسيه، انگلستان و فرانسه با دولت هاي آلمان، اتريش، مجارستان و ايتاليا به نبرد برخاستند و پس از مدتي حکومت عثماني نيز اتّحاد خويش را با آلمان اعلام کرد و عملاً وارد جنگ گرديد. طرفين جنگ تلاش زيادي به عمل آوردند تا در دولت ايران نفوذ کرده و آن را به نفع خويش وارد کارزار نمايند و از منطقه سوق الجيشي ايران، ضربه سهمگيني به دشمن خود وارد کنند. در اين زمان، مستوفي الممالک، رياست دولت را در اختيار داشت. وي گرچه بي طرفي ايران را در جنگ اعلام نمود، اما هيچ کدام از طرفين جنگ، اعتنايي به اين امر نکرده و وارد خاک ايران شدند. انگلستان از جنوب و روسيه از شمال کشور متجاوزانه وارد ايران شدند و منطقه وسيعي را در اشغال خويش قرار دادند. روسيه پس از هجوم به ايران، به جنگ با نيروهاي عثماني که در آذربايجان به خاک ايران تجاوز کرده بودند پرداخت و هر دو اشغالگر به جان هم افتادند تا اين که نيروهاي امپراتوري
عثماني شکست خوردند. حاکميت ايران در اين زمان به ضعيف ترين درجه رسيد و اوضاع سياسي و اقتصادي کشور به شدت پريشان و بحران زده بود. اشغال قسمت شمالي ايران از سوي دولت تزار روس به مدت سه سال طول کشيد. در نهايت در سال 1296 شمسي (1917 ميلادي) انقلاب کمونيستي روسيه به وقوع پيوست و نيروهاي روسي به دليل اوضاع پريشان داخلي روسيه، شمال ايران را تخليه کردند.
شرح مناسبت:
پس از ارتحال آيت اللَّه بروجردي، محمدرضا پهلوي درصدد انجام برنامه هاي به اصطلاح اصلاحات برآمد. يکي از اين برنامه ها اصول ششگانه شاه و ملت بود که با تبليغات و سر و صداي فراواني عنوان گرديد و قرار شد در ششم بهمن 1341 ش به رفراندوم گذاشته شوند. از اين رو شاه ظاهراً براي تقسيم املاک قم و باطناً براي قدرت نمايي، تصميم به مسافرت به اين شهر گرفت. بامداد روز سوم بهمن، شهر قم به يک پايگاه نظامي و امنيتي تبديل گرديد و عده اي از شهر تهران براي استقبال ظاهري از شاه، به قم آمده بودند. محمدرضا شاه که مي خواست تکليف خود را با روحانيون روشن سازد و به اصطلاح، نفوذ و قدرت خود را در شهر مذهبي قم به رخ حوزه علميه بکشد، در چهارم بهمن سال 1341 به قم رفت، ولي چون حضور در مراسم استقبال از شاه توسط علما تحريم شده بود، به جز عده اي که از تهران آمده بودند و تعداد اندکي از مردم قم، کسي در سخنراني شاه حاضر نشد. شاه از شدت خشم حتي وارد حَرَم نشد و در سخنان خود روحانيت را ارتجاع
سياه خواند و آنان را خائن تر از حزب توده و کمونيست ها شمرد. او به زعم خود مي خواست به جامعه روحانيت پاسخ دهد و آنان را تهديد و ارعاب نمايد. اين سخنان، صفوف مخالفان رژيم را فشرده تر کرد و اختلاف شاه و روحانيون را آشتي ناپذير گردانيد.
شرح مناسبت:
وقتي که خبر بازگشت حضرت امام خميني(ره) به کشور قوت گرفت، دولت بختيار، براي جلوگيري از ورود امام، به کليه شرکت هاي هواپيمايي بين المللي اعلام کرد که به تهران پرواز نکنند. علاوه بر اين به دستور بختيار، تعداد زيادي تانک و زره پوش در فرودگاه مهرآباد تهران مستقر شدند تا از ورود امام به ميهن اسلامي جلوگيري نمايند. همچنين کليه فرودگاه هاي کشور براي سه روز بسته اعلام شد و در نتيجه، نزديکان امام اعلام کردند، به مناسبت بسته بودن فرودگاه ها، سفر امام به تهران، دو روز به تعويق افتاد. عکس العمل مردم در برابر اين عمل بختيار به حدي شديد بود که دستور بختيار در ظرف چند روز لغو شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد حسن هَريسي در سال 1282 ش در تبريز به دنيا آمد. از دوازده سالگي به مدرسه طالبيه آن شهر رفت و پس از فراگيري قرآن، گلستان سعدي، صرف، نحو، منطق و فقه و اصول، به خوشنويسي روي آورد و خط نستعليق و نسخ را در محضر استادان شهر آموخت. استاد هريسي از 25 سالگي خدمات فرهنگي خود را به عنوان معلم خوشنويسي در مدارس تبريز آغاز کرد و از 1347 در خانه فرهنگ تبريز به آموزش خوشنويسي پرداخت. علاوه بر کتابچه ها و جزوات رسم الخط، از استاد هريسي کتابت سه نسخه قرآن، سه نسخه مفاتيح الجنان، مُنتهي الامال، معراجُ السّعاده، صحيفه سجاديه و ده جلد نهج البلاغه به يادگار مانده است. وي علاوه بر خوشنويسي، طراحي سرفصل کتاب ها را نيز انجام مي داد که صفحات اول کتابت قرآن، از آن نمونه است. استاد هريسي سرانجام در هشتاد سالگي براثر سکته مغزي در تبريز در گذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزاجمال الدين کرباسي (کلباسي) فرزند آيت اللَّه ميرزا ابوالمعالي کلباسي در خاندان علم و تقوا در اصفهان به دنيا آمد. وي در ابتدا مقدمات و سطح را نزد پدر فاضلش به اتمام رساند و سپس براي ادامه تحصيل عازم نجف اشرف گرديد. ميرزا جمال الدين در نجف از محضر عالمان نامداري همچون آخوند خراساني بهره برد و پس از ساليان دراز اقامت در آن حوزه و کسب مدارج عالي علمي، به اصفهان بازگشت. ايشان سپس حلقه درس خود را تشکيل داد و محضرش، مرکز اجتماع فضلا و ارباب فضل و دانش گرديد. زندگي آيت اللَّه کرباسي در کمال قناعت و سادگي و زهد سپري شد و به تعلقات دنيوي اسير نگرديد. از ايشان آثاري بر جاي مانده که تلخيصُ الهيئه در علم نجوم و کتابي در اصول فقه از آن جمله است. ميرزا جمال الدين کلباسي سرانجام در پنجم بهمن 1310 ش برابر با 17 رمضان 1350 ق در اصفهان وفات يافت و در تخت فولاد مدفون شد.
شرح مناسبت:
با وجود اين که عوامل رژيم شاه، اجتماع بيش از دو نفر را در اکثر شهرهاي ايران منع کرده بودند، قشرهاي مختلف مردم، بدون اعتنا به هشدارهاي حکومت نظامي، به راه پيمايي و تظاهرات عليه رژيم ادامه دادند و مزدوران شاه، علي رغم توسل به شديدترين شيوه هاي سرکوب، موفق به کنترل مردم نشدند. در اين ميان برخوردهاي خشونت آميز مأموران حکومتي با مردم، منجر به شهادت تعداد زيادي از مردم در شهرهاي مختلف کشور شد.
شرح مناسبت:
به دنبال استعفاي دولت موقت به دليل تسخير لانه جاسوسي آمريکا در تهران توسط دانشجويان پيرو خط امام، شوراي انقلاب به دستور حضرت امام خميني(ره)، مديريت اجرايي کشور را برعهده گرفت و پس از چندي اولين انتخابات رياست جمهوري در پنجم بهمن 1358 ش برگزار گرديد. در اين انتخابات ابوالحسن بني صدر که پس از اقامت پانزده ساله در فرانسه به ايران بازگشته و با تظاهر به وفاداري به انقلاب، نظام، مردم و رهبري توانسته بود به پست هاي حساسي دست يابد با کسب 76 درصد آرا به رياست جمهوري برگزيده شد. عناوين اولين رييس جمهور ايران و فرمانده کل نيروهاي مسلح و … سبب شد که به زودي هويت اصلي خود را نشان داده و با تکيه بر قدرتي که از مردم براي خدمت به آنان به دست آورده بود، خود را محور نظام ناميده و به سرکوبي و وارد آوردن اتهام به مخالفانش مشغول گردد. اين روند، مخالفت نيروهاي انقلابي و ارزشي نظام را برانگيخت و پس از مدتي و علي رغم آغاز جنگ تحميلي، اين کشمکش ها حتي با وساطت حضرت امام نيز پايان
نيافت. طرفداران بني صدر در اين مدت بارها جوّ اغتشاش و نا امني را در کشور به راه انداخته و سعي در خارج کردن مخالفان از صحنه و کسب قدرت بيشتر بودند. همسويي و همکاري بني صدر با گروه منافقين موسوم به سازمان مجاهدين خلق، دامن زدن به تشنجات و درگيري ها در کشور، کوتاهي در دفاع از مرزهاي ايران و عدم ممانعت از تجاوز رژيم بعث عراق در جريان جنگ تحميلي، در نهايت باعث شد تا طرح عدم کفايت سياسي بني صدر در مجلس شوراي اسلامي مورد بحث قرار گرفته و به تصويب رسد.
اين در حالي بود که حضرت امام، در بيستم خرداد 1360، وي را از فرماندهي کل قوا که از جانب ولي فقيه به رييس جمهور تفويض شده بود، خلع نمودند. سرانجام و با رأي عدم کفايت سياسي بني صدر در مجلس، حضرت امام، اين عنصر توطئه گر و فريب کار را در اول تيرماه 1360 از رياست جمهوري عزل کردند. از اين زمان اتحاد بيشتر بني صدر و گروه منافقين باعث به شهادت رساندن تعداد زيادي از مسؤولان عالي رتبه نظام گرديد، تا اين که وي به همراه سرکرده مجاهدين خلق در هفتم مرداد 1360 با چهره اي مبدل و زنانه از کشور گريخت و مقيم فرانسه شد. پس از فرار مفتضحانه بني صدر، مردم انقلابي و مسلمان ايران با حضور در پاي صندوق هاي رأي، برادر محمد علي رجايي را با آراء قاطع خود به رياست جمهوري انتخاب کرده و بر حضور خود فروختگان و خودباختگان در مسؤوليت هاي بالاي نظام خاتمه دادند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ملاعبداللَّه مدرس گُرجي در
سال 1274 ش در کردستان به دنيا آمد. پس از اتمام مقدمات در زادگاه خود از محضر ملاعبدالعظيم مجتهد و چند تن از علماي کردستان استفاده کرد و اجازه اجتهاد گرفت. او تا پايان عمر مرتباً به تدريس و تحشيه، تأليف، مطالعه و يادداشت نکات علمي و ادبي و نيز ارشاد و امامت مردم سنندج مشغول بود. ملاعبداللَّه مدرس در تمام رشته هاي علمي و ادبي و ديني از قبيل صرف، نحو، منطق، کلام، تفسير و حديث متبحّر بود و آن ها را تدريس مي کرد. کشف الغوايه، حساب و جبر، تَحقيقُ النَّسخ و … از تأليفات ايشان است. اين عالم رباني سرانجام در 89 سالگي در سنندج درگذشت.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني اول و علي رغم اعلام بي طرفي ايران در اين جنگ، سپاه عثماني در اوايل دي ماه 1293 ش به آذربايجان ايران يورش برد و آن را به تصرف خود درآورد. پس از تجاوز عثماني، دولت روسيه نيز قواي خود را وارد ايران نمود و بر سر تصرف شهرهاي ايران، نبرد سختي بين دو طرف در خاک ايران صورت گرفت. اين جنگ با شکست عثماني در هشتم دي 1293 به پايان رسيد و تا چند سال، سپاه روسيه در شمال و غرب ايران به انواع جنايت و غارتگري ادامه مي داد. در اين زمان، دولت ايران نهايت ضعف خود را مي گذراند و کمترين مقاومتي در برابر متجاوزان که شمال و جنوب کشور را به اشغال خود در آورده بودند، از خود نشان نمي داد.
شرح مناسبت:
از آغاز اکتشاف و استخراج نفت در ايران، شرکت هاي نفتي بيگانه، همواره دست اندرکار امور نفت بوده و ثروت هنگفتي از اين راه به جيب مي زدند، ولي در اين ميان سود اندکي عايد ايران مي گرديد. از اين رو کميسيون نفت مجلس شوراي ملي در نظر گرفت تا قراردادهاي خارجي را لغو و نفت را ملي اعلام نمايد. اما در اين مسير، سپهبد رزم آرا، نخست وزير پهلوي، با حمايت انگلستان درصدد انعقاد قراردادهايي به نفع انگليس و به ضرر کشور بود. در اين ميان اختلاف مجلس و مردم با نخست وزير شدت گرفت تا اين که آيت اللَّه کاشاني رهبر مذهبي و روحاني سرشناس وقت، براي آگاهي مردم و نيز در خواست جهت ملي شدن نفت، اجتماع بزرگي را در ششم
بهمن 1329 در مدرسه شاه برگزار کرد. در نهايت، رزم آرا که تصميم جدي براي تصويب لايحه الحاقي نفت داشت، توسط خليل طهماسبي، از ياران فداييان اسلام ترور شد و در پايان اسفند 1329، مجلس، ملي شدن صنعت نفت را به تصويب رساند.
شرح مناسبت:
پس از اعلام اصول ششگانه شاه و ملت، دولتِ اسداللَّه عَلَم تصميم گرفت تا اين اصول را به رفراندوم بگذارد. همزمان با اقدامات دولت جهت برگزاري مراسم رفراندوم، حوزه علميه قم و ساير روحانيون و علماي بزرگ، ضمن مخالفت با جنبه هاي خلاف شرعِ قانون اصلاحات ارضي و حضور زنان و مخالفت با تقسيم و اجاره دادن املاک موقوفه، دست به مبارزه زدند و از طريق ايراد سخنراني و تلگراف و غيره، دولت را تحت فشار قرار دادند. در نهايت علي رغم تحريم رفراندوم توسط علما و مراجع و ناکامي شاه در سفر به قم و جلب نظر حوزه و نيز با وجود تمام مخالفت ها، اعتصابات و تظاهراتي که در شهرهاي مختلف به ويژه در مراکز مذهبي صورت گرفت، رفراندوم شاه انجام شد. در اين ميان بلندگوهاي وابستگان دستگاه پهلوي، با شعار جاويد شاه، سعي داشتند به مردم از جمله کارگران، کارمندان و مستخدمان شرکت ها فشار وارد آورند تا رأي مثبت بدهند. با اين وجود، محل رأي گيري صندوق ها خلوت بود. ولي سرانجام دستگاه تبليغاتي رژيم اعلام داشت که اصول پيشنهادي شاهنشاه، با استقبال پرشور و بي نظير مردم روبرو گرديد و اکثريت مردم به انقلاب سفيد شاه، آري گفته اند.
شرح مناسبت:
پس از اعدام انقلابي حسنعلي منصور نخست وزير رژيم پهلوي توسط محمد بخارايي از اعضاي هيئت مؤتلفه اسلامي، دست اندرکاران دستگاه طاغوت، تا چند روز حال وي را رضايت بخش اعلام مي کردند. ولي در اين روز، اين تلاش ناکام ماند و مرگ نخست وزير سرسپرده را اعلام نمودند. پس از منصور، اميرعباس هويدا که در کابينه منصور، وزير
دارايي بود، مأمور تشکيل کابينه گرديد. هويدا تا سال 1356، در حدود 13 سال در اين پست باقي ماند. دوران صدارت طولاني هويدا که با طول وزارت بيست وپنج نخست وزير برابر بود، دوران آرامش و ثبات سلطنت محمدرضا پهلوي به شمار مي رود. کابينه هويدا، مطلوب شاه بود و همه چيز و همه کس، بر وفق و نيت شاه در سنگر خود جاي گرفته بودند. هويدا پس از اتمام دوران صدارت، به مشاغلي ديگر گمارده شد تا اين که در آبان 1357 در اقدامي عوام فريبانه توسط دولت نظامي ازهاري بازداشت شد. اما اين بازداشت با پيروزي انقلاب اسلامي همزمان شد و سرانجام چند روز پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به حکم دادگاه انقلاب، تيرباران شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ضد انقلابيون مسلح در قالب اتحاديه کمونيست ها با جمع آوري تمام امکانات و نيروهاي خود، در شب ششم بهمن 1360، به شهر هزارسنگر "آمل" حمله آورده تا به تصور خويش آن را مرکز حمله هاي بعدي در خطه شمال ايران قرار بدهند. ولي نيروهاي رزمنده و مردم انقلابي اين شهر، در اندک زماني تهاجم ضد انقلاب را دفع نمودند. گرچه تعدادي از اهالي اين شهر در اين هجوم وحشيانه ضدانقلابيون به شهادت رسيدند ولي تعداد بسياري از مهاجمان به هلاکت رسيده، تعدادي اسير شده و مابقي در جنگل هاي اطراف پراکنده گشتند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمدباقر بارفروشي معروف به حجَّتي در حدود سال 1248 ش در توابع بابل در استان مازندران در حالي که پدرش قبل از تولد وي از دنيا رفته بود، چشم به جهان گشود. وي پس از کسب علوم مقدمات و سطح، راهي نجف اشرف گرديد و از محفل درس استادان نامداري همچون آخوند ملامحمدکاظم خراساني، علامه سيدمحمدکاظم يزدي و ملاعبداللَّه مازندراني استفاده برد تا به اجتهاد نائل آمد. آيت اللَّه حجتي سپس به زادگاه خود بازگشت و به تاليف، تحقيق، تدريس و ارشاد مردم و مبارزه عليه انحرافات مذهبي همت گماشت. ايشان از عالمان برجسته مازندران در عصر خود بود و در مسائل اجتماعي و سياسي زمان خود فعاليت داشت. آيت اللَّه حجتي به ويژه در مبارزه با بابي ها و بهايي ها زبانزد مردم بود و به همين دليل شايع است که در نهايت يک پزشک بهايي با تزريق آمپول ايشان را در هفتم بهمن 1311 ش در 63 سالگي از بين برده است. برخي از آثار
اين عالم بزرگوار عبارتند از: تقريرات درس اصول آخوند خراساني، تقريرات درس فقه علامه يزدي در 2 جلد و حاشيه بر عروةُ الوثقي.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد مجتبي مينَوي در سال 1282 ش در تهران به دنيا آمد و در کودکي به همراه پدر به سامرا رفت. تحصيلات ابتدايي را در سامرا و سپس در تهران، و تحصيلات عالي را در دارالفنون، دارالمعلّمين مرکزي تهران، کالج سلطنتي و مدرسه مطالعات آسيايي و آفريقايي لندن گذراند. او در حدود سال 1305 ش، در مجلس شوراي ملي، سمت تندنويسي داشت و از آن پس به رياست کتابخانه ملي رسيد. مينوي پس از مدتي راهي پاريس شد و همراه با سيدحسن تقي زاده، سياست مدار دوران مشروطه، به لندن رفت. او در انگلستان به کار تأليف، تدريس و تعليم پرداخت و به مدت ده سال، براي شبکه بي بي سي، گفتار فرهنگي تهيه مي کرد. مينوي پس از بازگشت به ايران در دانشکده ادبيات و الهيات دانشگاه تهران تدريس مي کرد و پس از مدتي بر اثر پافشاري براي عکس برداري از کتاب هاي کتابخانه هاي ترکيه، به عنوان رايزن فرهنگي ايران در ترکيه منصوب شد. استاد مينوي، بيشتر عمر خود را به تحقيق در متون قديمِ ادبي و تاريخي زبان فارسي گذراند و در اواخر عمر، سرپرستي بنياد شاهنامه را بر عهده داشت. از اين استاد برجسته زبان و ادب فارسي، نزديک به چهل کتاب از تأليف و ترجمه و تصحيح و حدود يکصد و شصت مقاله ادبي و انتقادي در مجلات ايراني و خارجي منتشر شده است. پانزده گفتار، شير و خورشيد، داستان هزار دستان و شاهنشاهي ساسانيان از جمله تأليفات و ترجمه هاي استاد مينوي مي باشند. استاد مجتبي مينوي در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبدالعزيز طباطبايي يزدي
در سال 1308 ش (1348 ق(در نجف اشرف در خاندان علامه محمد کاظم يزدي صاحب کتاب عروة الوثقي به دنيا آمد. در اوان جواني پدر عالم خود را از دست داد، اما به طلب علم روي آورد و نزد اساتيد آن شهر به تحصيل دانش پرداخت. از جمله اساتيد وي حضرات آيات سيد عبدالاعلي موسوي سبزواري، شيخ صدرا بادکوبه اي، سيد عبدالهادي شيرازي و سيدابوالقاسم خويي بودند. آيت اللَّه طباطبايي همچنين در خدمت شيخ آقابزرگ تهراني، صاحب الذّريعه و علامه اميني مؤلف الغدير شاگردي کرد و اجازه روايت گرفت. وي در سال 1354ش نجف را به قصد ايران ترک کرد و در قم به تأليف و تحقيق ادامه داد. ايشان يکي از خبرگان سرشناس شيعه در کتابشناسي، نسخه شناسي، تاريخ، تراجم، حديث و رجال بود و در تهيه فهرست هاي گوناگون براي کتابخانه آستان قدس رضوي، فهرست نويسي کتاب هاي خطي کتابخانه اميرالمومنين)ع(در نجف و نيز همکاري در تأليف کتاب عظيم الذَّريعه اثر شيخ آقابزرگ تهراني همکاري مؤثري داشت. ايشان در کنار اين فعاليت ها، خود به ايجاد آثار ارزشمند همت گماشت که اضواءٌ علي الذَّريعه، المَهدي في السُّنّةِ النَّبويه، تَعليقاتٌ علي طبقات اعلام الشيعه و ده ها اثر ديگر از آن جمله اند. آيت اللَّه طباطبايي سرانجام پس از 66 سال عمر با برکت در هفتم بهمن سال 1374 ش برابر با 7 رمضان 1416ق به سبب مشکل قلبي و ريوي دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت معصومه، دفن شد.
شرح مناسبت:
پس از شروع جنگ جهاني اول و تجاوز نيروهاي عثماني به آذربايجان ايران، دولت روسيه نيز قواي خود را وارد
ايران نمود و براي تصرف شهرهاي آذربايجان، بين قواي روس و عثماني جنگ شديدي درگرفت. در اين نبرد سهمگين عده زيادي از مردم آذربايجان کشته و زخمي شدند و اموال آنان به غارت رفت تا اين که قواي روس بر سپاه عثماني پيروز گشت و عثماني ها عقب نشيني کردند. قواي قزّاق روس در حالي به ايران هجوم آورده و در شهرها به تجاوزگري مشغول بودند، که ايران از همان آغاز بي طرفي خود را اعلام کرده بود. روس ها در اين ميان، شهرهاي آذربايجان را آتش زده و مغازه ها را غارت کردند. اين واقعه در حالي صورت مي گرفت که دولت تزاري روسيه از سوي لنين سرنگون شده و دولت جديدي با مرام کمونيستي قدرت را در دست گرفته بود. البته قواي قزاق روس که اين زمان در ايران بودند، ارتباطي با دولت جديد نداشته و هنوز به دولت تزار وفادار بودند.
شرح مناسبت:
سيدحسن تقي زاده در شهريور 1256 ش در تبريز به دنيا آمد. پس از پايان تحصيل در دارالفنون تهران، با عضويت در تشکيلات فراماسونري و با توجه به نفوذ گسترده آن در بين روشنفکران ايراني به ويژه مشروطه خواهان، در جنبش مشروطه شرکت فعالي داشت و پس از به توپ بستن مجلس توسط محمد علي شاه قاجار، به سفارت انگليس پناهنده شد. تقي زاده پس از فتح تهران توسط مشروطه خواهان در از بين بردن مخالفان خود تلاش زيادي به کار برد به طوري که او از عوامل مؤثر در دستگيري، محاکمه و شهادت شيخ فضل اللَّه نوري و نيز باني اصلي در ترور و شهادت آيت اللَّه سيد عبداللَّه
بهبهاني به شمار مي رود. او که در اکثر دوره هاي اوليه مجلس شوراي ملي به نمايندگي انتخاب شده بود، پس از انقراض قاجار نيز به سمت هاي گوناگوني نيز دست يافت. تقي زاده در 1310 ش وزير دارايي گرديد و در اين سمت با امضاي معاهده تمديد قرارداد دارسي در خرداد 1312، سلطه بريتانيا را بر منابع نفتي و سرمايه هاي ايران استمرار بخشيد. در دوران محمدرضا نيز به عنوان سفير، راهي لندن شد و در 1328 به رياست مجلس سنا رسيد. سيدحسن تقي زاده از بانيان اوليه و اصلي وابستگي ايران به سياست هاي انگليس طي نهضت مشروطه ايران و يک قرن بعد از آن بود. او همچنين از عوامل توفيق نقشه هاي سياسي بريتانيا و نفوذ آن کشور در ايران به شمار مي رفت. تقي زاده در اواخر عمر به دليل افشا شدن اسامي و اسرار فراماسون هاي ايراني توسط ساواک که براي تضعيف نفوذ انگلستان و تقويت نفوذ آمريکا صورت گرفت، به بهانه کهولت سن، فعاليت سياسي را کنار نهاد و خانه نشين شد.
از پرويز يا چنگيز، تاريخ انقلاب ايران، ماني و دين او و بيست مقاله از جمله آثار اوست. سيدحسن تقي زاده سرانجام در هشتم بهمن 1348 ش پس از هفتاد سال فعاليت سياسي و به عنوان آخرين فرد از رجال سياسي دوران مشروطه در 92 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در اعتراض به جلوگيري دولت بختيار از ورود امام خميني(ره) به کشور، حدود چهل نفر از روحانيون مبارز و انقلابي، در مسجد دانشگاه تهران تحصن کردند و شرط پايان اين تحصن را بازگشت حضرت امام عنوان نمودند. حضرات آيات سيد
محمد حسيني بهشتي، مرتضي مطهري، عطاءاللَّه اشرفي اصفهاني، سيد محمود طالقاني، محمدجواد باهنر، سيد علي خامنه اي، اکبر هاشمي رفسنجاني، محمد امامي کاشاني، محمد يزدي، علي مشکيني، محمد صدوقي و … از جمله متحصنين بودند. اين تحصّن مورد حمايت و استقبال شديد مردم و مراجع تقليد واقع شد و در نهايت شرايطي را به وجود آورد که بالاخره دولت بختيار را مجبور ساخت به بستن فرودگاه ها پايان بخشد و اجباراً قدمي ديگر به عقب رود.
شرح مناسبت:
در اين روز، در تظاهرات و برخوردهاي خونين در سراسر کشور، ده ها تن شهيد يا مجروح شدند. مردم تهران نيز در حالي که براي پيوستن به روحانيون متحصن در مسجد دانشگاه تهران به سمت دانشگاه در حرکت بودند، از طبقات بالاي ساختمان ژاندارمري مورد هجوم نيروهاي انتظامي قرار گرفته و چهره شهر تهران به صورت يک شهر جنگ زده درآمد. اين حرکت، انعکاس جهاني يافت و برخي از خبرگزاري ها، آن را مشابه کشتار هفدهم شهريور دانستند. نکته قابل توجه در اين روز، همياري مردم بود چرا که تنها يک ساعت پس از آغاز کشتار، راهروهاي بيمارستان ها، مملو از لوازم بيمارستاني اهدايي از سوي مردم گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تجاوز نيروهاي شوروي و انگلستان به ايران در شهريور 1320 و نقض بي طرفي ايران در جنگ جهاني دوم، پيماني سه جانبه بين ايران، انگلستان و شوروي به امضا رسيد. بر اساس اين پيمان تحميلي، دولت وقت ايران به نخست وزيري محمدعلي فروغي به ناچار پذيرفت که راه ها و وسايل ارتباط زميني، هوايي و دريايي خود را در اختيار متفقين قرار دهد تا آنان با ارسال تجهيزات از طريق ايران، جبهه شوروي را در برابر آلمان نازي تقويت کنند. در برابر، دولت هاي شوروي و انگلستان، تماميت ارضي ايران را به رسميت شناختند و متعهد شدند که حداکثر شش ماه پس از پايان جنگ، خاک ايران را ترک کنند. انگلستان و شوروي با اشغال ايران، نه تنها خساراتي جبران ناپذير به کشور وارد کردند، بلکه پس از پايان جنگ نيز بر خلاف پيمان نهم بهمن 1320، ارتش شوروي حاضر به ترک ايران نبود. حتي اتحاد جماهير شوروي تلاش کرد با تأسيس دولتي دست نشانده در شمال غربي ايران، زمينه هاي تجزيه اين بخش از خاک ايران را فراهم کند. اما اين توطئه با مقاومت مردم مسلمان ايران، به ويژه مبارزان و آزادي خواهان آذربايجان شکست خورد و ارتش شوروي در نهايت، مجبور به ترک خاک ايران شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد علي قاضي طباطبايي در سال 1248 ش (13 ذيحجه 1285 ق) در تبريز و در خانواده اي اهل علم و ادب و تقوي زاده شد. وي در تبريز از برخي فضلا و نيز پدر، استفاده هاي علمي برد و در جواني براي ادامه تحصيلات راهي نجف اشرف گرديد. آيت اللَّه
قاضي در نجف از محضر درس استادان نامداري همچون محمد فاضل شربياني، محمد حسن مامقاني، شيخ الشريعه اصفهاني، آخوند خراساني و ميرزا حسين خليلي تهراني بهره هاي فراوان برگرفت و در درس عارف کامل، سيد احمد کربلايي و نيز شيخ محمد بهاري شرکت کرد. اين شخصيت والامقام پس از سالياني توقف در نجف، در فقه، اصول، حديث و تفسير متخصص و ماهر شد و از رجال اخلاق و عرفان گرديد. آيت اللَّه قاضي از آن پس علاوه بر تهذيب نفس به تربيت شاگردان همت گماشت که حضرات آيات: علامه طباطبايي، سيد محمد حسن الهي (برادر علامه)، سيد رضا بهاءالديني، محمدتقي بهجت فومني و … از جمله دست پروردگان مکتب اخلاق و عرفان آيت اللَّه قاضي طباطبايي مي باشند. سرانجام اين عارف کامل در نهم بهمن 1325 ش برابر با 6 ربيع الاول 1366 ق در 77 سالگي به ديار قدس پر کشيد و در وادي السلام نجف اشرف نزديک مقام حضرت مهدي(عج) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
روز نهم بهمن 1357، تهران يک بار ديگر، شاهد يک جنگ خونين شش ساعته بود و طي اين درگيري ها در نقاط مختلف شهر، صدها نفر شهيد و زخمي شدند. در اين حال، صداي رگبار مسلسل ها از بالاي بام ستاد ژاندارمري و ميادين تهران، ساعت ها به گوش مي رسيد و مردم در تهران و شهرستان ها، با همبستگي کم نظيري، دست به تشکيل گروه هاي امداد زده و خيابان ها را سنگربندي کرده بودند. همچنين در اين روز، آيت اللَّه سيد محمود طالقاني به جمع متحصّنين روحانيان مبارز و انقلابي در مسجد دانشگاه تهران پيوست و
استادان و طلاب حوزه علميه قم نيز در مسجد اعظم اين شهر متحصّن شدند. طبق اظهارات مطبوعات روز، دو ميليون شهرستاني براي استقبال از حضرت امام خميني در تهران بست نشستند و از طرف اهالي تهران، در مساجد و خانه هاي شخصي مورد پذيرايي قرار گرفتند. در اين شرايط، خبرگزاري ها با تفسير و گزارش از تشکيلات عظيم روحانيان و چگونگي تشکيل اداره راهپيمايي ها و جنبش اسلامي مردم سخن مي گفتند و کميته برگزاري مراسم استقبال در مدرسه رفاه تهران با تعيين مقررات استقبال، مردم را براي نمايش قدرت بي سابقه ملي بسيج مي نمودند.
شرح مناسبت:
با گسترده تر شدن مخالفت ها و اعتراضات مردمي و پس از تحصن روحانيون در مسجد دانشگاه تهران، فرهنگيان و ديگر اقشار جامعه نيز با اعلام همبستگي، به جمع آنان پيوستند. در حالي که تعداد متحصنين هر لحظه بيشتر مي شد و فشار افکار عمومي در اعتراض به بسته بودن فرودگاه ها جهت جلوگيري از ورود حضرت امام به کشور شدت مي گرفت، دولت به ناچار در نهم بهمن 57، دستور بازگشايي فرودگاه ها را صادر کرد و اعلام شد که به مناسبت فرود هواپيماي حامل حضرت امام خميني(ره)، فرودگاه براي ساير پروازها بسته است. پس از آن، کميته استقبال از امام، اعلام کرد که معظم له، ساعت 9 صبح روز دوازدهم بهمن ماه، وارد تهران خواهند شد. اين کميته همچنين از مردم خواست تا در مسير حرکت امام خميني براي استقبال از ايشان آماده باشند. از طرف ديگر، با باز شدن فرودگاه مهرآباد تهران، هواپيماهاي نظامي آمريکا، شروع به خارج کردن آمريکايي ها از ايران کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آمريکا در طول جنگ، بارها با حمايت تبليغاتي و تسليحاتي خود از عراق، سعي در روحيه بخشي به رژيم بعث بود. اقدامات آمريکا عليه جمهوري اسلامي ايران، به موازات افزايش پيش روي نيروي ايران در مواضع عراقي ها با هدف جلوگيري از پيروزي ايران و شکست عراق تشديد شده و گسترش مي يافت. آمريکا در طول جنگ بارها اطلاعات فوق العاده محرمانه اي را که از مراکز استراتژيک ايران توسط ابزارهاي جاسوسي به دست مي آورد در اختيار عراق قرار مي داد و رژيم بعث را به حمله به تأسيسات اقتصادي و حياتي ايران تشويق مي نمود. آمريکا طي سال هاي 1361 تا 1366، معادل يک و نيم ميليارد دلار تجهيزات الکترونيکي، انواع ماشين آلات، دستگاه هاي حساس و رايانه هاي فوق العاده قوي در زمينه توليد سلاح هاي شيميايي، موشکي و هسته اي را به دولت عراق فروخت. در طول جنگ، شرکت هاي آمريکا به طور قانوني و غيرقانوني، نوعي فن آوري را در اختيار دولت عراق قرار داده بودند که اين کشور را قادر مي ساخت تا برنامه هاي ساخت پيشرفته ترين جنگ افزارهاي نظامي را ادامه دهد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدضياءالدين علامه فاني اصفهاني در حدود سال 1290 ش (1330 ق) در اصفهان و در خانداني عالم به دنيا آمد. وي در نوجواني بر اثر عشق وافر به تحصيل به فراگيري علوم اسلامي پرداخت و پس از آن به فعاليت هاي سياسي و اجتماعي دست زد. فعاليت هاي ايشان از قبيل: انتشار هفته نامه نداي دين در اصفهان در دوران دکتر مصدق، مبارزه با بهائيان، پيوستن به جرگه فداييان اسلام و
نيز سخنراني هاي آتشين عليه دستگاه حاکم و انتقاد از اوضاع زمان از جمله فعاليت هاي آيت اللَّه علامه فاني در اين دوران بود. اين فعاليت ها عکس العمل رژيم را به دنبال آورد و با فشارهايي که به ايشان وارد گرديد وي در 37 سالگي مجبور به مهاجرت به عتبات عاليات شد. علامه فاني در نجف از دروس خارج آيات عظام: سيد عبدالهادي شيرازي، سيد محسن حکيم، سيد محمود شاهرودي و سيد ابوالقاسم خويي و ديگران استفاده برد واز آنان اجازه اجتهاد و روايت گرفت. وي در نجف بر اثر ملازمت و تماس دائم با محقق فرزانه، آقابزرگ تهراني و استفاده از محضر او، در فنون کتابشناسي و رجال موفق به نوشتن آثار ارزشمندي گرديد. استاد علامه، پس از ده سال توقف در نجف به اصفهان بازگشت و به انجام امور ديني و حل مشکلات مردم همت گماشت. از آيت اللَّه علامه فاني اصفهاني آثار متعددي بر جاي مانده که برخي از آن ها از اين قرارند: تفسير ضياء، تحقيق کتاب الوافي در شانزده جلد و تحقيق مجمع الرجال در هفت جلد. استاد علامه فاني اصفهاني سرانجام در دهم بهمن 1377 ش برابر با 14 شوال 1419 ق بر اثر شدت بيماري در 87 سالگي چشم از جهان فروبست و پس از تشييعي باشکوه، در جوار مزار علامه مجلسي به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از آن که جرج بوشِ پسر، رييس جمهور وقت آمريکا پس از بارها اظهارات مداخله جويانه، طي سخنان رسمي، تصويري ستيزه گر و نظامي گرا از رفتار آتي اين کشور در عرصه فعاليت هاي بين المللي ترسيم کرد، به
طور گستاخانه اي جمهوري اسلامي ايران را تهديد نمود. وي جمهوري اسلامي را در زمره کشورهاي محور شرارت توصيف نمود و ايران، عراق و کره شمالي را به حمله نظامي تهديد کرد. بوش اضافه کرد که اين کشورها، يک محور شرارت را تشکيل داده اند که صلح جهاني را تهديد مي کند. بوش و مقامات کاخ سفيد با ادعاهاي گوناگون تلاش مي کردند تا نقش جمهوري اسلامي ايران را در تحولات افغانستان مخرب جلوه داده و از اين طريق، زمينه و ذهنيت منفي را در شرايط حساس منطقه براي جهانيان به وجود آورند. اين ادعاهاي پوچ رييس جمهور آمريکا، با واکنش شديد مسؤولان عالي رتبه نظام اسلامي مواجه گرديد و با رد سخنان بوش، اظهارات او را بي اساس خواندند.
شرح مناسبت:
به دنبال بروز حوادث ضد آمريکايي و ترس از احتمال بروز آشوب به هنگام ورود امام خميني به ايران، دولت آمريکا به کليه مقامات دولتي اين کشور که حضورشان در ايران ضرورت نداشت دستور خروج داد و از ساير آمريکاييان نيز خواست کشور را ترک کنند. همچنين علاوه بر ناامني، کمبود سوخت منازل، بد شدن شرايط زندگي و متوقف شدن تقريباً همه فعاليت هاي تجاري، از جمله علل ترک ايران توسط آمريکاييان به شمار مي رفت. اکثر خارج شدگان را اتباع کشورهاي آمريکايي و اروپايي تشکيل مي دادند که در اين روز در حدود ده هزار آمريکايي با چندين هواپيماي نظامي، ايران را ترک کردند. در ادامه اين روند، تا روز چهاردهم بهمن، سي و پنج هزار نفر از آمريکاييان مقيم ايران به کشورشان بازگشتند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آخرين رژه نمايشي نيروهاي مسلح رژيم شاه، به منظور مرعوب کردن مردم مسلمان ايران، در خيابان هاي تهران انجام شد. در جريان اين رژه، بسياري از نظاميان بدنه ارتش با ملت مسلمان و انقلابي ايران، دست اتحاد و همبستگي دادند و به جريان مبارزه با رژيم رو به زوال شاه پيوستند. از سوي ديگر خبرگزاري ها اعلام کردند که حضرت امام خميني(ره)، ساعت 3/30 دقيقه بامداد به وقت تهران از پاريس به سوي ايران پرواز خواهد کرد و در ساعت 9/30 دقيقه صبح دوازدهم بهمن به تهران خواهد رسيد. با اعلام اين خبر، مردم مسلمان ايران براي استقبال از رهبر محبوب خود به خيابان ها ريختند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
غلامحسين افشردي معروف به حسن باقري در 25 اسفند 1334 ش در تهران به دنيا آمد. اين شهيد گرانقدر در نوجواني در کلاس هاي مذهبي که زير نظر آيت اللَّه دکتر بهشتي برگزار مي شد شرکت مي کرد و شديداً تحت تأثير وي قرار گرفت. ايشان پس از گذراندن دروس ابتدايي و دبيرستان وارد دانشگاه اروميه شد ولي به دليل فعاليت هاي سياسي، پس از دو سال از دانشگاه اخراج گرديد. از آن پس به سربازي رفت و در لبيک به فرمان امام خميني(ره)، از پادگان گريخت. شهيد افشردي در جريان انقلاب، در تصرف يک کلانتري و نيز پادگان عشرت آباد تهران مشارکت نمود و با پيروزي انقلاب به کميته انقلاب اسلامي پيوست. وي همچنين مدتي به روزنامه نگاري پرداخت و در سال 58 در رشته حقوق قضايي دانشگاه تهران پذيرفته شد. او با شروع جنگ تحميلي، به سوي جبهه هاي جنوب شتافت و به سرعت، استعدادهايش شکفته شد و در مناصب فرماندهي نظامي سپاه و بسيج رشد کرد تا جايي که فرماندهي چندين عمليات نظامي و موفق از جمله ثامنُ الحُجَج، طريق القُدس، فتح المبين، بيت المقدَّس، رمضان و محرَّم را در برخي محورهاي مهم بر عهده گرفت. شهيد افشردي همچنين در آزادسازي شلمچه و خرمشهر نقش مهمي داشت. وي سرانجام در حالي که به عنون جانشين فرماندهي نيروي زميني سپاه، در حين يک عمليات اکتشافي و اطلاعاتي در جبهه فکه حضور داشت، بر اثر اصابت گلوله توپ دشمن، در 27 سالگي شربت شهادت نوشيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه احمد بيگدلي آذري قمي در سال 1304 ش (1344 ق) در قم به دنيا آمد
و از نوجواني به تحصيل علوم حوزوي روي آورد. وي سپس در محضر درس خارج علماي قم و نجف نظير حضرات آيات ميرزا هاشم آملي، سيد ابوالقاسم خويي، سيد حسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد، علامه طباطبايي و امام خميني حاضر شد و به اجتهاد دست يافت. آيت اللَّه آذري قمي در سال 1337 ش با همکاري عده اي از دوستان فاضل خود، نهادي را در حوزه قم پي ريزي کردند که به عنوان جامعه مدرسين حوزه علميه قم مشهور شد. وي در ادامه مبارزات ضد شاهنشاهي خود بارها به زندان افتاد و رنج تبعيد و شکنجه را به جان خريد. اين روحاني مجاهد پس از پيروزي انقلاب اسلامي در مشاغل مختلفي به خدمت پرداخت که دادستاني انقلاب اسلامي، نمايندگي دوره دوم مجلس شوراي اسلامي از قم، نمايندگي دو دوره مجلس خبرگان رهبري از تهران و دبيري جامعه مدرسين و … از آن جمله اند. همچنين مالکيت در اسلام؛ خط امام و رهبري؛ جنگ و صلح، ولايت فقيه از ديدگاه قرآن و سيماي زن در نظام اسلامي از آثار اوست. آيت اللَّه آذري همچنين با زبان هاي عربي، فرانسوي و انگليسي آشنايي کامل داشته و مدت ها درس خارج فقه و اصول ارايه مي داد. ايشان سرانجام در 11 بهمن 1377 ش برابر با 13 شوال 1419ق در 73 سالگي به ديدار معبود شتافت و در صحن مطهر حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
تا قبل از سال 1272 ش، صيادان محلي سواحلِ درياي خزر، در مقابل پرداختِ مبلغي به عنوان ماليات، اجازه صيد ماهي مي گرفتند. در اين سال امتياز صيد از
طرف دولت ايران به يکي از سرمايه داران روسي به نام ليانازوف واگذار شد و اين امتياز تا زمان انقلاب روسيه ادامه يافت. از آن پس، دولت شوروي با پرداخت مبلغ پانصد هزار ريال در سال به دولت ايران، از شيلات بهره برداري مي کرد. پس از چند سال، اداره شيلاتِ درياي خزر به شرکتي مختلط که دو دولت در سرمايه گذاري و اداره آن سهيم بودند به مدت بيست و پنج سال واگذار گرديد. با پايان يافتن مدت قرارداد، همه اموال منقول و غيرمنقول شرکت مختلط بين دو طرف تقسيم شد و شرکت مزبور در دوازدهم بهمن سال 1331 ش ملي گرديد. ازآن پس، امور ماهي گيري و بهره برداري در کرانه هاي شمالي ايران به دولت ايران واگذار و سازماني به نام شرکت سهامي شيلات ايران، مامور صيد و بهره برداري ماهي شد. در حال حاضر، شيلات داراي دو بخش با سازمان جداگانه است. يکي شيلات شمال که مربوط به درياي خزر است و ديگر شيلات جنوب که خليج فارس و درياي عمان را در اداره خود دارد.
شرح مناسبت:
در 12 بهمن 1357 حضرت امام خميني پس از نزديک به 15 سال دوري و تبعيد از وطن، در ميان استقبال پرشور مردم قدم به خاک ايران اسلامي گذاشت و بزرگ ترين استقبال تاريخ در تهران شکل گرفت. استقبال گسترده مردم آگاه و بيدار ايران از امام، چنان بي نظير بود که مي توان گفت در هيچ دوره اي از تاريخ معاصر، مردم، از يک شخصيت محبوب خود، اين چنين استقبال نکرده اند. امام، پس از يک سخنراني کوتاه تشکرآميز در فرودگاه، براي اداي
احترام به شهيدان انقلاب اسلامي به مرقد آنها در بهشت زهرا رفتند. در مسير بهشت زهرا، دريايي از انسان ها موج مي زد و اتومبيل با کندي مي توانست حرکت کند. ساعت ها طول کشيد تا اين فاصله طي شد. اتومبيل حامل امام را ده ها موتور سوار حفاظت مي کرد. برسقف اتومبيل حاملِ حضرت امام، جوانان عضو کميته استقبال قرار داشتند و از مردم درخواست مي کردند که راه را باز نمايند. صدها خبرنگار و عکاس، از اين مراسم عکس مي گرفتند تا هر چه زودتر، اين حادثه تاريخي را مخابره نمايند. جمعيت استقبال کننده در طول 33 کيلومتر از فرودگاه مهرآباد تا بهشت زهرا را بين 5 تا 8 ميليون نفر يعني بيش از جمعيت آن روز تهران تخمين زدند. صدها هزار نفر از شهرهاي مختلف کشور به تهران آمده بودند تا در اين مراسم باشکوه شرکت نمايند. ورود اتومبيل حامل امام، با آن جمعيت انبوه امکان پذير نبود لذا از هلي کوپتر استفاده شد. امام در بهشت زهرا، در جايي که هزاران شهيد گلگون کفن انقلاب آرميده بودند و در ميان انبوه جمعيت سخنان مهمي ايراد فرمودند.
ايشان در اين سخنراني که يکي از پرجمعيت ترين اجتماعات تاريخ بود، غيرقانوني بودن رژيم سلطنت پهلوي را با استدلال مطرح و خطوط آينده انقلاب و دولت اسلامي را ترسيم نمودند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
دهه فجر
متن:
جاءَ الحَقُّ وَ زَهَقَ الباطِلُ إنَّ الباطِلَ کانَ زَهُوقاً
ترجمه:
حقّ آمد و باطل نابود شد. يقيناً باطل نابود شدني است
آدرس:
اسراء، آيه 81.
زير عنوان:
دهه فجر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يَخرُجُ ناسٌ مِنَ المَشرِقِ فَيُوَطِّئونَ لِلمَهدِيِّ سُلطانَهُ
ترجمه:
مردمي از مشرق قيام مي کنند و زمينه حکومت
مهدي را فراهم مي آورند
آدرس:
کنزالعمّال، ح 38657.
زير عنوان:
دهه فجر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لَوکانَ الدِّينُ مُعَلَّقاً بِالثُّرَيّا لَتَناوَلَهُ اُناسٌ مِن أبناء فارِسَ
ترجمه:
اگر دين به ستاره ثريّا آويزان باشد، مردماني از ايرانيان آن را به زير خواهند کشيد
آدرس:
کنزالعمّال، ح 34130.
زير عنوان:
دهه فجر
متن:
امام صادق عليه السلام: سَيَأتي زَمانٌ تَکونُ بَلدَةُ قُمَّ و أهلُها حُجَّةً عَلَي الخَلائِقِ و ذلِکَ في زَمانِ غَيبَةِ قائِمِنا إلي ظُهُورِهِ
ترجمه:
روزگاري خواهد آمد که شهر قم و مردمان آن حجّت بر ديگر مردمان باشند؛ آن روزگار در زمان غيبت قائم ما است تا آن گاه که ظهور کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 60، ص 213.
زير عنوان:
دهه فجر
متن:
امام کاظم عليه السلام: رَجُلٌ مِن أهلِ قُم يَدعُو النّاسَ إلَي الحَقِّ يَجتَمِعُ مَعَهُ قَومٌ کَزُبَرِ الحَديِدِ
ترجمه:
مردي از قم مردم را به حق فرا مي خواند و گروهي استوار، چون پاره هاي آهن، پيرامون او گرد مي آيند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 60، ص 216.
شرح مناسبت:
در آستانه چهارمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي و همزمان با آغاز دهه فجر انقلاب در سال 1361، نخستين جشنواره بين المللي فجر و نخستين فستيوال سراسري تئاتر فجر در تهران برگزار شد. در اين جشنواره که مهمانان خارجي و جمعي از هنرمندان، کارگردانان سينما و تلويزيون حضور داشتند، برخي از آخرين ساخته هاي فيلم سازان ايراني و خارجي به نمايش درآمد. در اين جشنواره، تبلور مجدد شعارهاي مردم در قالب نمايش فيلم و آثار هنري و طرح مسائل مُبرم و حياتي مسلمانان و مستضعفين جهان طرح شد که مي تواند در حرکت هنر و هنرمند در راستاي مکتب و عقيده اسلامي، مؤثر باشد. همچنين در اين جشنواره به ايجاد امکانات و اتخاذ شيوه اي که به رشد
خلاقيت هاي هنري در ميان اقشار مختلف به ويژه جوانان بيانجامد، تأکيد گرديد.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام عبداللَّه ميثمي در اصفهان ديده به جهان گشود. وي در نوجواني جلسات تعليم مسائل مذهبي و ديني براي کودکان تشکيل مي داد و جوانان را به ورود به حوزه علميه قم تشويق و ترغيب مي کرد. وي خود نيز پس از ورود به حوزه، در مدرسه حقاني ادامه تحصيل داد. تبعيت شهيد ميثمي از احکام اسلام از بارزترين صفات او بود. شهيد ميثمي داراي اخلاق نيکويي بود و در اعطاي وام قرض الحسنه براي نيازمندان و دستگيري از مستمندان تلاش مي کرد. اين شهيد بزرگوار در طول جنگ رژيم بعثي عليه نظام جمهوري اسلامي بيشتر وقت خود را در جبهه سپري نمود و به عنوان نماينده حضرت امام در قرارگاه خاتم الانبياء فعاليت مي کرد. حجت الاسلام عبداللَّه ميثمي سرانجام در عمليات کربلاي 5 به خيل شهيدان انقلاب اسلامي پيوست و به لقاءاللَّه رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج ميرزا جواد بن احمد مجتهد تبريزي در اواسط قرن سيزدهم هجري قمري در تبريز به دنيا آمد. وي پس از طي دروس مقدماتي و سطوح، در محضر درس عالماني همچون: سيد حسين کوه کمره اي و ملامحمد فاضل ايرواني حاضر شد و به مدارج عالي علمي و فقهي دست يافت. ميرزا جواد مجتهد تبريزي از آن پس به امور ديني و وظايف مذهبي مشغول گرديد و پس از سالياني رياست مطلقه علميه را که توام با نفوذ و اقتدار فراوان بوده، به دست گرفت. وي ساليان دراز با نفوذ تمام، رياست تامه را بر عهده داشت و کارهاي مهم بسياري را با کمال شهامت و موفقيت به انجام رساند. ايشان در ميان مردم و امرا و حکام وقت نيز داراي وجهه اي کم نظير بوده به طوري که حاکمان زمان، اوامر و احکام او را قبول و اجرا مي کردند. در جريان نهضت تحريم تنباکو، وقتي که دربار قصد مقاومت در برابر اين فتوا را داشت، ميراز جواد مجتهد خود به ناصرالدين شاه تلگراف زد که اگر امر ميرزاي شيرازي در مورد دخانيات اجرا نشود، ما خودمان اقدام خواهيم کرد. ايشان در کنار فعاليت هاي سياسي و اجتماعي، به عنوان يکي از برجستگان حوزه علميه تبريز به شمار مي رفت. حوزه اي که ده ها مجتهد مسلّم و تعداد زيادي صاحب رساله را در خود جاي داده بود. ميرزا جواد مجتهد تبريزي سرانجام در 13 بهمن 1274ش درگذشت و در نجف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ميرزا محمدحسين فاضل توني، دانشمند و عالم بزرگ مسلمان در سال 1257 ش در شهرستان فردوس در
استان خراسان متولد شد. او در دوران تحصيل از محضر عالمان برجسته اي همچون اديب نيشابوري کسب فيض کرد و به مدارج عالي علمي و معنوي دست يافت. فاضل توني در فقه، اصول فقه، حکمت، عرفان، رياضي، نجوم و ادبيات عرب از معلومات وسيعي برخوردار بود. بعدها به سمت استادي در دانشکده ادبيات دانشگاه تهران برگزيده شد و تدريس زبان و ادبيات عرب و فلسفه قديم به او واگذار شد. فاضل توني با اينکه در سال 1339 به علت کهولت سن باز نشسته شد از تدريس نياسود و به کار خود ادامه داد. از ميرزا فاضل توني کتب ارزشمندي چون حکمت قديم، الهيات و حواشي بر اسفار به يادگار مانده است. اين استاد بزرگوار سرانجام در سيزدهم بهمن 1339 در 82 سالگي در تهران درگذشت و به جوار رحمت حق تعالي شتافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
وزارت امور خارجه دولت آمريکا که از حاميان اصلي رژيم شاه بود، پس از سخنان پرشور امام خميني در روز 12 بهمن 57 در بهشت زهرا و مواضع صريح معظّمٌ لَه در مقابل سياست مداخله جويانه آمريکا در ايران، اين سخنان را ضدآمريکايي خواند. رژيم صهيونيستي نيز از بازگشت حضرت امام به ايران ابراز نگراني کرد، زيرا به خوبي مي دانست که امام و مردم انقلابي ايران از مخالفان سرسخت اين رژيم غاصب و اشغالگر هستند. تاس، خبرگزاري رسمي دولت شوروي نيز در واکنش به بازگشت امام به کشور اعلام کرد که بازگشت آيت اللَّه خميني به ايران، سير مبارزات را در آن کشور وارد مرحله سرنوشت سازي کرده است. از طرف ديگر، در اين روز مردم مشتاق ديدار امام، عازم اقامتگاه ايشان در مدرسه علوي تهران شدند. ايشان طي سخناني براي مردم، رژيم را مخالف عقل و حقوق بشر خواندند و تأکيد کردند که هر ملتي حق دارد، سرنوشت خود را شخصاً تعيين کند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمجدالدين قاضي در سال 1279 ش (1318 ق) در يک خانواده روحاني در دزفول متولد شد. وي پس از کسب معارف ديني از محضر علماي بزرگ، ضمن پرداختن به تربيت طلاب و هدايت مردم، مبارزه با طاغوت را نيز پيوسته پي گيري مي کرد و در نهضت اسلامي به رهبري امام خميني(ره) يکي از روحانيون پيشتاز و پيشاهنگ محسوب مي شد. آيت اللَّه قاضي همچنين در راه کسب پيروزي سپاهيان اسلام و نبرد با کفار بعثي عراق تلاش هاي بليغي به عمل آورد. ايشان پس از انقلاب به عنوان امام جمعه موقت دزفول برگزيده شد و
تا پايان عمر در اين سنگر مشغول به خدمت بود. آيت اللَّه قاضي سرانجام در سيزدهم بهمن 1364 ش برابر با 21 جمادي الاول 1406 ق در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ محمد روحاني کرماني در سال 1304 ش (1344 ق) در کرمان به دنيا آمد. علي رغم داشتن مشکلات مالي، شوق و علاقه وافر ايشان به تحصيل دانش، باعث گرايش به کسب معارف اسلامي و طي مدارج علمي در وي گرديد. پس از طي مقدمات و سطوح در کرمان، مدتي در درس خارج مراجع عظام شرکت کرده و سپس در مدت هفت سال اقامت در نجف اشرف از محضر آيات عظام سيد محسن حکيم، سيد محمود شاهرودي و سيد ابوالقاسم خويي مراحل بالاي فقه و اصول را طي نمود و به درجه اجتهاد رسيد. آيت اللَّه روحاني همچنين در درس حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، علامه طباطبايي و امام خميني در قم بهره جست و در سال 1343ش در حوزه علميه کرمان به تدريس پرداخت. همچنين ايشان سال ها امامت مسجد طباطبايي و خواجه خضر(ع) کرمان را عهده دار بود. سرانجام اين عالم رباني در 13 بهمن 1373ش در 69 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
محيطي که پس از سرکوبي مخالفان دولت محمد ساعد نخست وزير محمد رضا پهلوي در کشور فراهم شده بود، به نظر عوامل انگليس، براي حل مسأله نفت و تحکيم نيروي استعماري آن دولت مناسب بود، زيرا اکثريت مجلس از نظر دولت وقت حمايت مي کردند، بسياري از مخالفين مرعوب شده بودند و رهبر روحاني مردم، آيت اللَّه کاشاني، در تبعيد بود. بنابراين، مجلس پانزدهم درصدد بود که خدمت خود را در جهت تثبيت غارتگري انگليس انجام دهد. به همين مناسبت، هيئت نمايندگي شرکت نفت انگليس و ايران به رياست گس وارد تهران شد و قرارداد الحاقي گس -
گلشاييان با مذاکراتي تنظيم گرديد که ادامه حضور انگلستان را توجيه مي کرد. اين لايحه با شتابزدگي تمام در حالي که بيش از چند روز از عمر مجلس پانزدهم باقي نمانده بود، به اميد اين که هيچ نيروي مخالفي وجود نخواهد داشت با قيد دوفوريت تقديم مجلس گرديد. اما با وجود اصرار دربار و دولت، اقليت مجلس با پشتيباني افکار عمومي و با نطق هاي مفصّل، وقت مجلس را گرفتند و مانع تصويب آن شدند. اين قرارداد در جريان دولت هاي بعد، محل اختلاف بود تا اين که در جريان ملي شدن صنعت نفت ايران در 29 اسفند 1329 ش، ملغي گرديد.
شرح مناسبت:
در حالي که جشن و سرور مردم به مناسبت ورود حضرت امام خميني(ره) به ايران، همچنان در سراسر کشور ادامه داشت، آن حضرت در يک مصاحبه مطبوعاتي که نزديک به سيصد خبرنگار ايراني و خارجي از کشورهاي آمريکاي لاتين، آفريقا، اروپا و کشورهاي عربي و آسيا حضور داشتند، به تشريح مواضع آينده نظام اسلامي ايران پرداختند و اعلام کردند که به زودي دولت موقت انقلاب را تشکيل خواهند داد. ايشان اظهار داشتند که دولت موقت موظف است مقدمات همه پرسي را فراهم کند تا پس از تدوين قانون اساسي، آن را به همه پرسي بگذارد. امام خميني همچنين به دولت بختيار، نخست وزير دست نشانده شاه، هشدار دادند که در صورت ادامه سرکوب مردم، ايشان حکم جهاد خواهند داد. امام همچنين از ارتش خواست تا به مردم بپيوندند. از طرف ديگر اعلام شد که تا آن زمان، 35 هزار آمريکايي، خاک ايران را ترک کرده اند و ده هزار نفر ديگر نيز
به زودي از ايران خارج مي شوند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد دکتر سيدحسن سادات ناصري يکي از چهره هاي نامدار زبان و ادبيات پارسي است که عمر خود را وقف تدريس و تعليم زبان و ادب فارسي کرد و تأليفات ارزنده اي در زمينه هاي فرهنگي، ادبي و ديني از خود به يادگار گذاشت که از آن جمله مي توان به کتاب سرآمدان فرهنگ و هنر ايران و تصحيح ديوان صائب تبريزي اشاره کرد. دکتر سادات ناصري، استاد برجسته زبان و ادب فارسي ايران، در جريان يک مأموريت علمي در افغانستان درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ عبدالرسول قائمي در سال 1275 ش (1316 ق) در يکي از روستاهاي توابع اصفهان ديده به جهان گشود. پس از پشت سر گذاشتن دوران کودکي و نوجواني، به عشق تحصيل علوم ديني، به حوزه علميه اصفهان شتافت و پس از سالياني راهي حوزه نجف شد. آيت اللَّه قائمي در نجف از محضر آيت اللَّه سيد ابوالحسن اصفهاني استفاده برد و پس از چند سال به حکم ايشان براي مقابله با تبليغات ضد کمونيستي و بهايي ها به آبادان رفت. وي در اين راه تا پايان زندگي خويش از هيچ کوششي دريغ ننمود و به تأسيس حوزه علميه آبادان، پرورشگاه ايتام، بناي چند مسجد و نيز کانون فرهنگي ديني دختران همت گماشت. ايشان قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، نقطه اتکاي مبارزان و مجاهدان بود و بسياري از کساني که تحت تعقيب رژيم ستمشاهي بودند، توسط وي از کشور خارج مي شدند. آيت اللَّه قائمي که از ناحيه مراجع بزرگي همچون سيد ابوالحسن اصفهاني، سيد حسين بروجردي، سيد محسن حکيم، سيد ابوالقاسم خويي، سيد محمدرضا گلپايگاني و حضرت امام خميني
داراي نمايندگي تام الاختيار بود، در سال 1360 ش به اصفهان کوچيد و به ارشاد و هدايت مردم پرداخت. اين عالم بزرگوار سرانجام پس از عمري سرشار از توفيق و خدمات بزرگ ديني در 14 بهمن 1372 برابر با 21 شعبان 1414 ق در 97 سالگي چشم از جهان فروبست و در صحن مطهر حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
طرح تأسيس دانشگاه تهران در سال 1313 شمسي به صورت لايحه قانوني به مجلس شوراي ملي ارائه شد و پس از تصويب به مرحله اجرا در آمد. دانشگاه تهران از مدارس عالي آن زمان مانند مدرسه عالي طب و مدرسه حقوق و علوم تشکيل مي شد. اين دانشگاه در بدو تأسيس شامل شش دانشکده به نام هاي: علوم طبي، انساني، تربيتي، سياسي، اقتصادي و فني بود و رياست آن را از سال تأسيس تا سال 1317 شمسي دکتر عيسي صديق با همکاري دکتر علي اصغر حکمت به عهده داشتند. استقلال دانشگاه تهران از نظر اداري و فني در زمان وزارت دکتر علي اکبر سياسي در 1321 ش عملي شد و نخستين بار بر طبق مقررات قانون استقلال دانشگاه، رئيسان دانشکده ها از ميان استادان و با موافقت نظر و رأي آنان برگزيده شدند. همچنين رييس دانشگاه نيز از ميان رييس دانشکده ها به رأي شوراي دانشگاه انتخاب گرديد.
شرح مناسبت:
در روز پانزدهم بهمن 1327 ش، طبق معمول سال هاي گذشته، محمدرضا پهلوي در مراسم جشن سالگرد تأسيس دانشگاه تهران شرکت کرد که با سوء قصد يکي از عکاسان مواجه گرديد ولي آسيبي به وي وارد نشد. پس از اين حادثه، حکومت نظامي در شهر اعلام گرديد و تحقيقات درباره ضارب آغاز شد و نتيجه تحقيقات به اين منجر گرديد که ضارب از اعضاي حزب توده ايران بوده است. از اين رو حزب توده نيز غيرقانوني اعلام شد و فعّالان آن به زندان افتادند. اين ترور، زمينه تأسيس مجلس مؤسسان را براي افزايش اختيارات شاه پديد آورد که در آن، شاه حق انحلال مجلس شوراي
ملي را به دست آورد. اين مجلس در نهايت دو ماه و نيم بعد در اول ارديبهشت 1328 ش گشايش يافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه آخوند ملامحمد جواد صافي گلپايگاني در سال 1294 ش (1287 ق) در بيت علم و تقوا در گلپايگان به دنيا آمد. وي به اقتضاي شوق فطري و سيره خانوادگي، از همان آغاز نوجواني، به تحصيل علوم ديني روي آورد و پس از اتمام مقدمات و سطح، در محضر حضرات آيات: سيد محمد باقردرچه اي، ميرزا جهانگير خان قشقايي، حاج آقا نوراللَّه اصفهاني، آقا محمدتقي نجفي اصفهاني، ميرزا هاشم چهارسوقي خوانساري و شيخ محمدعلي ثقة الاسلام به مدراج بالا علمي دست يافت. آيت اللَّه صافي که از همدرسان حضرات آيات سيد حسين بروجردي، حاج آقا رحيم ارباب و سيد ابوالحسن اصفهاني بود، از آن پس به تدريس روي آورد و همزمان به درس آيت اللَّه شيخ فضل اللَّه نوري در تهران حاضر شد. ايشان پس از آن ساکن گلپايگان گرديد و ضمن تدريس و تأليف به ارشاد مردم پرداخت ضمن اين که از فعاليت هاي سياسي نيز غافل نبود. از جمله اقدامات ايشان، مي توان مبارزه بي امان با انحرافات و مفاسد ديني مانند بهائيت و تصوف دروغين، مخالفت با خان ها و فئودال ها، رويارويي با کشف حجاب و مفاسد دوران پهلوي و احياء شعائر ديني و بزرگداشت هاي مذهبي نام برد. همچنين از آيت اللَّه صافي تأليفات گوناگون بر جاي مانده که رساله هاي متعدد فقهي، مصباح الفلاح در 2 جلد در اخلاق، گنجينه گهر در حديث و ديوان اشعار از آن جمله است. سرانجام آن بزرگوار در شب پانزدهم
بهمن 1337 ش برابر با 25 رجب 1378 ق در هشتاد و هشت سالگي در گلپايگان بدرود حيات گفت و پس از تشييع باشکوه در زادگاهش و نيز قم و نماز آيت اللَّه بروجردي، در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در حالي که پس از ورود امام به ايران، مبارزات مردم با رژيم شاه با سرعت بيشتري به هدف خود نزديک مي شد، شاپور بختيار، آخرين نخست وزير اين رژيم در مصاحبه اي تلاش کرد تا مردم را آرام کند. وي که با تظاهر به دموکراسي و آزادي خواهي مي کوشيد مردم را از ادامه انقلاب منصرف کند، در اين مصاحبه اعلام کرد که به امام خميني اجازه نمي دهد دولت موقت تشکيل دهد. اين در حالي بود که به خاطر تشديد تظاهرات و اعتصاب هاي مردم در شهرهاي مختلف، تمرّد و فرار نظاميان از پادگان ها و همچنين استعفاي پي درپي مقامات دولتي و نمايندگان مجلس، کنترل کشور عملاً از دست حکومت خارج شده بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مهم ترين واقعه پس از ورود امام خميني(ره) به ايران، انتخاب مهندس مهدي بازرگان به عنوان رييس دولت موقت بود. در پي جلسه اعضاي شوراي انقلاب، به پيشنهاد اعضا و موافقت حضرت امام، مهندس مهدي بازرگان، رهبر ملي گرايان و نهضت آزادي، به رياست دولت موقت انقلاب اسلامي انتخاب شد و مأمور تشکيل کابينه گرديد. امام در حکم انتصاب مهندس بازرگان، تصريح نمودند که اعضاي دولت موقت بدون در نظر گرفتن وابستگي حزبي و بر اساس صلاحيت و کفايت و توانايي براي اداره امور انقلاب انتخاب شوند. ولي بازرگان برخلاف تأکيد امام، همه وزراي کابينه را از ميان ليبرال ها و ملي گرايان برگزيد و جملگي از اعضاي نهضت آزادي ايران و جبهه ملي بودند. سياست هيئت دولت موقت در طول نه ماه کار خود، در چندين مسأله از قبيل: تأکيد بر کلمه جمهوري اسلامي، مجلس خبرگان قانون اساسي، پاک سازي عناصر فاسد و طاغوتي و جايگزيني افراد صالح و نيز برخورد با ضد انقلاب، سلطنت طلب و تجزيه طلب ها و برخي موارد سياست خارجي، با رهنمودهاي حضرت امام خميني منافات داشت. تا اين که دولت موقت در پانزدهم آبان 1358، پس از تسخير لانه جاسوسي آمريکا در تهران، به صورت دسته جمعي استعفا دادند و زمينه براي انتخابات رياست جمهوري مهيا گرديد. حضرت امام مدت ها پس از استعفاي بازرگان چندين بار در سخنراني هاي خود گفتند: انتخاب بازرگان اشتباه بود و من قلباً راضي به اين امر نبودم.
شرح مناسبت:
مسؤولين سازمان سيا اعتراف کردند: اين سازمان در رابطه با پيش بيني مسائل ايران ناکام بوده است. چيزي که ما پيش بيني
نمي کرديم اين بود که يک پيرمرد 78 ساله پس از 14 سال تبعيد، مردم ايران را به اين شکل به هم پيوند بزند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از استعفاي جمعي کابينه مهندس بازرگان به علت تسخير لانه جاسوسي آمريکا به دست دانشجويان مسلمان، ابوالحسن بني صدر، با عوام فريبي و جادادن خود در مسير انقلاب و خط رهبري و ايراد سخنراني هاي پرشور توانست تمايل مردم را به خود جلب کند و به عنوان اولين رييس جمهوري اسلامي ايران انتخاب شود. ولي به خاطر همکاري او با منافقين و دامن زدن به تشنّجات و درگيري ها در کشور و کوتاهي او در دفاع از مرزهاي ايران و عدم ممانعت از تجاوز بعثي هاي عراق به درون مرزهاي ايران، عدم کفايت سياسي او در خرداد 1360 در مجلس شوراي اسلامي مورد بحث قرار گرفت و تصويب شد. در نتيجه پس عزل از فرماندهي کل قوا و رياست جمهوري، مخفي شد تا اين که در هفتم مرداد 1360 با چهره مبدل به پاريس گريخت.
شرح مناسبت:
استاد علي اکبر کسمايي در دي ماه 1299 ش در تهران متولد شد و پس از اخذ ليسانس در رشته معقول و منقول، براي ادامه تحصيل در روزنامه نگاري به مصر رفت. اين سفر فرصتي بود تا هم با استادان نامدار مصري مثل طه حسين، توفيق الحکيم و عباس عقاد آشنا شود و هم در زبان و ادبِ عرب، تبحّر و مهارت يابد. کسمايي پس از بازگشت به ايران در زمينه هاي روزنامه نگاري و روابط عمومي به کار پرداخت و مدتي سردبير برخي مجلات شد. او به همکاري با روزنامه اطلاعات پرداخت و پنجاه سال با اين روزنامه همکاري کرد. کسمايي به زبان هاي فرانسوي، انگليسي و عربي تسلط داشت و علاوه بر کتاب هايي که
تأليف کرده است، چند کتاب از اين زبان ها به فارسي ترجمه کرده است که تأليف عشق بزرگان، علل شکست آلمان و جاسوس انگليسي، ترجمه گل هاي وحشي و احوال و آثار فرانکلين از آن جمله اند. وي سرانجام در 16 بهمن 1372ش در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام حاج شيخ جليل هنرور خويي در سال 1305 ش (1345 ق) در شهرستان خوي در آذربايجان غربي به دنيا آمد و در نوجواني به فراگيري علوم ديني اشتغال ورزيد. وي در مدت چهارده سال، ادبيات و سطوح عالي فقه و اصول را به خوبي آموخت و از سال 1337 ش، مديريت يکي از مدارس علميه شهر را به مدت بيست سال بر عهده گرفت. وي در اين مدت و تا پايان عمر، به تدريس علوم ديني پرداخت و ده ها نفر از فضلا و طلاب را تربيت نمود. وي از بام تا شام را يکسره به تدريس معارف اهل بيت، گره گشايي از کار مردمان، پاسخگويي به مشکلات ديني مردم و اداره مساجد و مدارس مي گذراند و اوقات بيکاري را مصروف مطالعه کتاب هاي مختلف مي نمود. از اين رهگذر، بر تفسير، تاريخ، حديث و ادبيات عرب و عجم تسلطي فراوان داشت و همه مطالب را به حافظه خود سپرده بود. از حجت الاسلام هنرور خويي که از برخي علماي قم و نجف اجازات متعدد داشت، کتاب توضيح الاسماء در بيان وجه تسميه پيامبران و امامان و علماي شيعه و سنّي و نيز شرح حال يکي از علماي بزرگ برجاي مانده است. وي سرانجام در 16 بهمن 1376ش برابر با 7 شوال 1418ق در
71 سالگي رحلت کرد و در خوي به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج آقا حسين طباطبايي قمي در سال 1243ش (28 رجب سال 1282 ق) در شهر قم ديده به جهان گشود. ايشان تحصيلات ابتدايي خود را در يکي از مکتب خانه هاي قم شروع کرد و پس از آن، درس هاي مقدماتي از قبيل صرف و نحو و منطق را فراگرفت. حاج آقا حسين قمي پس از آن براي ادامه تحصيل راهي تهران شد و از استاداني همچون ميرزا ابوالحسن جلوه، شيخ فضل اللَّه نوري، ميرزا محمد حسن آشتياني، شيخ علي مدرس يزدي و ميرزا محمود قمي بهره برد. آيت اللَّه قمي سپس طي دو بار سفر به عتبات عاليات از محضر عالمان نامداري همچون: ميرزا محمد حسن شيرازي، ميرزا حبيب اللَّه رشتي، آخوند خراساني و علامه سيد محمدکاظم يزدي و آخوند ملاعلي نهاوندي استفاده کرد. وي همچنين تهذيبِ اخلاق را در محضر علامه سيد مرتضي کشميري و علم حديث را در محضر علامه ميرزا حسين نوري فراگرفت. ايشان ضمناً به حوزه درس ميرزا محمد تقي شيرازي رفت و عمده شاگردي خود را نزد وي به انجام رساند به طوري که مورد توجه خاص استاد واقع شد و ميرزا، براي مرجعيت و تقليدِ بعد از خود، او را معين کرد. آيت اللَّه قمي پس از نزديک به بيست سال اقامت در نجف به مشهد بازگشت و حوزه درس خود را تشکيل داد و مرجعيت مردم را نيز عهده دار شد. وي در واقعه قيام خونين مسجد گوهرشاد مشهد در اعتراض به کشف حجاب اعتراض خود را مطرح ساخت که به تبعيد ايشان
به عراق انجاميد.
ايشان از مراجع وارسته اي بود که در مقاطع مختلف به خصوص در دوران خفقان رضاخاني به پا خاست و شجاعانه به ستيز با دشمن پرداخت و دخالت عملي در سياست را با حضور در صحنه هاي مختلف سياسي بخوبي نشان داد که به حق مي توان او را "قامت قيام" ناميد. آيت اللَّه قمي از مشايخ حديث و اجتهادِ زمان خود بود که بعد از شيخ الشريعه اصفهاني، رياست و زعامت شيعه به او منتهي شد. از ايشان آثار متعددي بر جاي مانده که حاشيه بر عروةُالوثقي، حاشيه بر رساله ارث و نَفقات، مختصَرُ الاحکام، طريقُ النجاة، مناسک حج و … از آن جمله اند. اين فقيه عالي مقام و عالم نستوه سرانجام در هفدهم بهمن 1325 ش برابر با چهاردهم ربيع الاول 1366ق در هشتاد و دو سالگي رحلت کرد و پس از تشييعي باشکوه در صحن امام علي(ع) دفن گرديد.
شرح مناسبت:
ژنرال هايزر فرستاده ويژه آمريکا، در چهاردهم دي ماه 1357 به منظور کمک به بقاي رژيم پهلوي و اعلام حمايت آمريکا از فرماندهان ارتش شاه و زمينه سازي کودتا عليه انقلاب اسلامي به تهران آمده بود. وي در سفرش به ايران، ارتش را به تحت کنترل گرفتن ايران تشويق نمود و از ارتش خواست تا از دولت بختيار حمايت کرده، نظم را مستقر کند. هايزر معتقد بود که ارتش قدرت مهار تشنّجات را دارد اما در صورتي که نيروهاي مذهبي طرفدار امام خميني قصد سرنگوني دولت را داشتند او کودتا را به اجرا مي گذاشت. اما ژنرال هايزر پس از يک ماه تلاش بيهوده و شکست در مأموريت خود
به کشورش بازگشت.
شرح مناسبت:
در پي اعلام تشکيل دولت موقت انقلابي، راهپيمايي هاي وسيعي از سوي ميليون ها نفر از مردم مسلمان و انقلابي ايران براي پشتيباني و تأييد اين تصميم حضرت امام در شهرهاي مختلف برپا شد. در اين روز مردم مسلمان ايران با اجتماع در خيابان ها، همه، يک صدا خواستار برکناري دولت سرسپرده بختيار شدند. در اين راهپيمايي، تمام طبقات از جمله روحانيان، اصناف، کارگران، دانشجويان و زنان مشارکت داشتند و شعارهايي در تأييد اقدام امام داده شد. در پايان، طي قطعنامه اي به دولت غيرقانوني بختيار هشدار داده شد که هر چه زودتر از رودررويي ملت کنار بروند.
شرح مناسبت:
پس از تشکيل مجلس شوراي اسلامي و شوراي نگهبان، مواردي به وجود آمد که اين دو نهاد با هم اختلاف نظر پيدا مي کردند و در هر بار نظر حضرت امام را اعمال مي نمودند. سرانجام در اواسط بهمن 1366 از سوي رييس جمهور، رييس مجلس، رييس ديوان عالي کشور، نخست وزير و حاج احمد خميني نامه اي خطاب به امام نگاشته و از ايشان درخواست شد که براي حل عملي مسائل، مرجعي را تعيين کرده که باعث حل اختلاف مجلس با شوراي نگهبان گردد. حضرت امام نيز در 17 بهمن آن سال، فرمان تشکيل مجمع تشخيص مصلحت نظام مرکب از اعضاي شوراي نگهبان، رؤساي سه قوه و … را صادر کردند. مشروعيت و قانوني بودن تصميمات مجمع تشخيص مصلحت نظام، تا قبل از بازنگري قانون اساسي در سال 1368، با توجه به اختيارات ولايت مطلقه فقيه که قانون اساسي آن را به رسميت شناخته، قابل توجيه بود. ولي پس از بازنگري قانون اساسي، اين
مجمع براي تشخيص در مواردي که مصوبات مجلس توسط شوراي نگهبان بر خلاف موازين شرع و يا قانون اساسي تشخيص داده شود و از آن سو مجلس با درنظر گرفتن مصلحت نظام، نظر شوراي نگهبان را تأمين نکند؛ و همچنين مشاوره در اموري که رهبري به آنان ارجاع مي دهد و ساير وظايفي که در قانون ذکر شده است، به دستور مقام معظم رهبري تشکيل مي شود. اعضاي ثابت و متغير اين مجمع را مقام معظم رهبري تعيين مي نمايند.
شرح مناسبت:
استاد ابراهيم ميرفخرايي در شهرستان رشت به دنيا آمد. وي در شانزده سالگي براي ادامه تحصيل به تهران رفت و در اوج نهضت جنگل عليه استعمار خارجي و استبداد داخلي به زادگاهش بازگشت. او با ميرزا کوچک خان جنگلي آشنا شد و تصدّي تحريرات ميرزاکوچک خان را به عهده گرفت. ميرفخرايي در جريان نهضت جنگل، همراه و يار ميرزا کوچک خان بود. کتب تاريخ ايران، سردار جنگل و گيلان در جنبش مشروطيت از جمله آثار اين محقق معاصر ايراني است.
شرح مناسبت:
دولت ريگان به دنبال رسوايي ايران گيت، به منظور باز يافتن اعتبار خود در ميان کشورهاي عرب، با درخواست حکّام منطقه جهت اعزام نيرو به خليج فارس به بهانه حفاظت از کشتيراني آزاد موافقت نمود. اين اقدام همچنين به خيال تحريک و تحت فشار قرار دادن ايران و منحرف ساختن تمرکز و توجه ايران بر ادامه جنگ تا پيروزي نهايي طرح ريزي گرديد. علي رغم مخالفت هاي وسيع اغلب اعضاي کنگره و ساير محافل سياسي آمريکا با اقدام جنگ طلبانه اين کشور در خليج فارس، دولت ريگان با سماجت و تلاش هاي گسترده سياسي - تبليغاتي و برخورداري از حمايت و همکاري صهيونيست ها و عواملشان در آمريکا، پس از مدتي توانست تا حدود زيادي منتقدان را خاموش سازد. رسانه هاي آمريکايي نيز تا مدتي اغلب، حملات به کشتيراني منطقه را ناديده گرفته و بيشتر به موفقيت عمليات اسکورت آمريکا و عدم وقوع حمله عليه کشتي هاي آمريکايي پرداختند. اين رسانه ها غالباً آن چه را که حملات قايق هاي توپ دار ايران به تانکرهاي متعلق به عربستان و کويت و تانکرهايي که
عازم اين منطقه هستند مي خوانند با آب و تاب خاص و با هدف معرفي ايران به عنوان يک نيروي تندرو و تهديدکننده جريان آزاد کشتيراني در خليج فارس منعکس مي کرد و به ندرت از حملات وسيع عراق عليه تانکرهاي نفتي بين المللي ياد مي کردند. نيروهاي نظامي آمريکا مانعي بر افزايش حملات به نفت کش ها نشد به طوري که رسانه هاي آمريکا نيز به آن اعتراف کردند. در نهايت وحشت نيروهاي آمريکا از حملات انتحاري ايرانيان و مخارج سنگين حضور آنان در خليج فارس باعث عقب نشيني مفتضحانه آن ها در اين روز گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سيدمحمدبن حسين، ملقب به هِبةُالدين معروف به حائري حسيني شهرستاني، در سال 1262 ش در سامرا متولد گرديد. وي پس از تحصيل علوم مقدماتي حوزه، از محضر استاداني چون آخوند خراساني، سيدکاظم يزدي و شيخ الشريعه اصفهاني کسب فيض نمود و به درجه اجتهاد نائل آمد. آيت اللَّه شهرستاني پس از استقلال عراق از سلطه انگليس، به وزارت معارف منصوب شد و به اصلاحات امور ديني و مذهبي و مراقبت در حفظ ديانت محصلين پرداخت و مدتي نيز رياست ديوان عالي آن کشور را به عهده داشت. ايشان مدتي عضو مجلس شوراي ملي عراق بود و پس از آن، تمامي اوقات خود را در تأليف کتاب و دفاع از اسلام در مقابل حملات قَلَمي معاندين مصروف داشت. آيت اللَّه شهرستاني جهت بيداري مسلمانان، با انديشمندان جهان اسلام ارتباط برقرار مي کرد و در پرورش روح اتحاد و بيداري مسلمين کوشش فراواني از خود نشان مي داد. از ايشان آثار ارزنده اي بر جاي مانده است که فيض الباري، الشَّريعَةُ الطبيعَه و الدّلايل و المسائل از آن جمله اند. آيت اللَّه حائري شهرستاني سرانجام در 18 بهمن 1345 ش برابر با 26 شوال 1386 ق در 83 سالگي وفات يافت و در حرم مطهر کاظمين(ع) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات والفجر مقدماتي با هدف دستيابي به شهر العماره عراق، از 18 بهمن سال 1361 آغاز شد و به مدت چهارماه به طول انجاميد. عمليات والفجر مقدماتي را بايد جنگ موانع ناميد. زيرا دشمن بعثي پس از دريافت ضربات متعدد در عمليات گذشته و وحشت از حملات گسترده ايران، به ايجاد بيش از پانزده نوع مانع در مقابل مواضع خود پرداخت. دشمن در اين منطقه نيز با اطلاع از موقعيت عمليات، نزديک به يک سال براي مستحکم کردن منطقه، فعاليت نمود. با اين حال، به رغم دژهاي دفاعي بسيار سنگين دشمن، رزمندگان اسلام موفق شدند تعداد زيادي از جنگ افزارهاي بعثيان را منهدم و چند پاسگاه عراقي و ايراني را آزاد سازند. اين علميات نشان داد که دشمن از عمليات گذشته رزمندگان، تجربه ها کسب کرده و به تحکيم مواضع خود از راه ايجاد موانع مختلف پرداخته است. نتايج عمليات بزرگ والفجر مقدماتي عبارت بودند از: 120 نفر اسير، 4500 نفر کشته و زخمي؛ تامين بخشي از مرز جمهوري اسلامي ايران در شمال چزابه؛ و انهدام 80 دستگاه تانک و نفربر، 5 فروند هواپيما و 120 دستگاه خودرو.
شرح مناسبت:
حسين حزين بروجردي در سال 1287 ش در بروجرد به دنيا آمد. وي به دفعات با پاي پياده به زيارت آستان اميرالمومنين(ع) و حضرت اباعبداللَّه الحسين رفت. استاد حزين، بارها اشعارش را که در مدح ائمه اطهار سروده بود، در محضر آيت اللَّه العظمي بروجردي قرائت کرد و مورد تشويق معظم له قرار گرفت. از مهم ترين اقداماتي که حزين در فن تاريخ نويسي در طول حيات خويش انجام داد، جمع آوري زندگي بسياري از
بزرگان و شعراي بروجرد بود. سوز و گداز، ديوان غزليات، ساقي نامه يا آيينه عبرت و … از آثار اين شاعر مسلمان است. استاد حزين بروجردي به هنگام فوت، 87 سال داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به دنبال آغاز به کار دولت موقت، امام خميني از مردم خواست از طريق تظاهرات آرام، نظر خود را درباره دولت موقت اعلام نمايند. پس از اين درخواست، جامعه روحانيت مبارز تهران، مردم را به يک راهپيمايي بزرگ و همگاني در روز 19 بهمن ماه دعوت نمود. در اعلاميه اي که به همين منظور صادر شد خاطر نشان گرديد "پس از 75 سال، اين نخستين بار است که ملت ايران، تشکيل دولتي را به راستي جشن مي گيرند." در اين حال و در شرايطي که آمريکا همچنان از بختيار پشتيباني مي کرد و زمينه هاي کودتا را در ايران فراهم مي نمود و مردم توسط بازمانده هاي رژيم به آتش سوزي و قتل تهديد مي شدند، اين راهپيمايي خط بطلاني بر تمامي پندارهاي سلطنت طلبان کشيد و خواب هاي پريشان آنان را بي تعبير گذاشت. در اين زمان امام خميني ادامه نهضت را به عنوان يک تکليف الهي اعلام نمود و راهپيمايي ميليوني مردم به عنوان پشتيباني از دولتِ موقتِ منصوب شده از طرف رهبر انقلاب اسلامي ايران، تهران و شهرستان ها را غرق در تظاهرات نمود. در پايان اين راهپيمايي عظيم، قطعنامه هفت ماده اي قرائت شد و نخست وزيري بازرگان مورد تاييد قرار گرفت.
شرح مناسبت:
شريف امامي در دوران دوم نخست وزيري خود، براي آرام کردن اوضاع، دست به يک سلسله کارهاي نمايشي و غيرعادي از نظر رژيم زد. اولين کار او اين بود که گفت با حزب رستاخيز، تنها حزب سياسي کشور که پارلمان را در اختيار داشت، کاري ندارد و به اين ترتيب عملاً موجبات انحلال اين حزب را فراهم
ساخت. وي همچنين تاريخ موهوم و مجعول شاهنشاهي را لغو کرد و مجدداً تاريخ هجري شمسي را برقرار نمود. او همچنين قمارخانه ها و مراکز فساد را بست ولي هيچ کدام از اين اقدامات عوام فريبانه و تسکيني، محبوبيت و موقعيتي براي او نزد مردم به وجود نياورد. اقدامات شريف امامي و آزادي عملي که به مخالفان داده شد، بر دامنه تظاهرات و اغتشاشاتِ ضد رژيم افزود به طوري که در چندين شهر بزرگ کشور، حکومت نظامي اعلام شد و فجايع خونيني از قبيل جمعه سياه تهران در 17 شهريور 1357 و کشتار دانش آموزان تهران در 13 آبان 1357 به وجود آمد. جعفر شريف امامي، نخست وزير سرسپرده محمد رضا پهلوي، پس از آن که نتوانست، اوضاع دگرگون مملکت را به نفع رژيم تغيير دهد، پس از 57 روز نخست وزيري، از اين سمت استعفا داد و به جمع و جور کردن ثروت خود در ايران پرداخت. وي به سرعت اموال خود را به خارج منتقل کرد و در نهايت سه روز قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، در نوزدهم بهمن 1357، بدون کوچکترين مانع، راه آمريکا را پيش گرفت و دور از غوغا و سروصدا به زندگي ننگين خود ادامه داد.
شرح مناسبت:
از شکننده ترين ضربات بر پيکر رژيم شاهنشاهي، حرکت شجاعانه پرسنل نيروي هوايي در نوزدهم بهمن ماه 1357 ش بود که به حق مي توان آن روز را از ايام اللَّه خواند. در اين روز و به دنبال گسترش انقلاب اسلامي در تمام نقاط کشور و دعوت حضرت امام خميني(ره) از نظاميان براي پيوستن به ملت، جمع کثيري از هُمافَران و پرسنل
نيروي هوايي ارتش، به محل اقامت امام رفته و پس از رژه در مقابل آن حضرت و ديدار تاريخي خود با امام، همبستگي خود را با انقلاب اسلامي ملت ايران به رهبري امام خميني اعلام کردند. از آن پس، روز نوزدهم بهمن ماه هر سال به عنوان روز نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران، گرامي داشته مي شود.
شرح مناسبت:
در روز نوزدهم بهمن 1357، نظاميان متعهد نيروي هوايي با حضور در اقامتگاه رهبر بزرگ انقلاب اسلامي در مدرسه رفاه و بيعت با آن حضرت، سندي از افتخار، حماسه، رشادت و ايمان را در برگ هاي زرين تاريخ انقلاب اسلامي به ثبت رسانيدند. نقش ارزنده همبستگي باشکوه ارتش و خصوصاً نيروي هوايي در اضمحلال و شکست رژيم، نشان دهنده شعور ايماني و انقلابي اين عزيزان فداکار و عشق ورزيدن به آرمان هاي مقدس و آزادي خواهانه ملت در اين سرزمين بود که موجب شد تا علي رغم فشارها و اختناق شديد آن روز، اين عزيزان، گام در ميدان مبارزه با ظلم و جور نظام پهلوي برداشته و يک صدا با ملت دلاور در 19 بهمن 1357، حماسه پرشکوه اين بيعت را در صفحات تاريخ انقلاب اسلامي ثبت نمايند. عظمت رويداد باشکوه 19 بهمن نه تنها در خاطره نسل انقلاب، بلکه در اذهان نسل هاي آتي اين کشور نيز، هميشه به عنوان يک حماسه جاويدان، متجلّي و منور خواهد ماند. همچنين نيروي هوايي، پس از پيروزي انقلاب و در طول دوران جنگ، با همان روحيه والا ظاهر شد و به عنوان نيرويي پيشتاز در تمامي صحنه ها، از دستاوردهاي انقلاب اسلامي پاسداري نموده است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد مصطفي خميني پدر بزرگوار امام خميني(ره) در حدود سال 1238 ش (1277 ق) در خمين به دنيا آمد. ايشان پس از پشت سر گذاشتن دروس مقدماتي، براي تحصيل مدارج عالي راهي نجف اشرف گرديد و پس از اخذ اجتهاد، در خمين اقامت گزيد. اين عالم رباني در دوران اقامت در خمين در قطعه زميني متعلق به خود
کشاورزي مي نمود و در عين حال به هدايت و ارشاد مردم اشتغال داشت و ملجأ و پناهگاه آنان بود. از اين رو در مقابل زورگويي خوانينِ دست نشانده حکومت وقت، به مقاومت بر مي خاست. سرانجام، طاغوتيان نداي حق طلبي او را با گلوله پاسخ دادند و در مسير خمين به اراک وي را در 42 سالگي به شهادت رساندند. به هنگام شهادت ايشان، بيش از پنج ماه از تولد حضرت امام نگذشته بود و از آن پس تحت تکفل مادر و عمه خويش قرار گرفتند.
شرح مناسبت:
دولت انگلستان که به راه هاي ارتباطي مطمئن و امن در جنوب ايران نياز ضروري داشت تا به وسيله آن، تجارت بازرگانان انگليسي و منافع حياتي آن کشور را تضمين و حفظ کند در اين تاريخ موفق به اخذ امتياز احداث راه آهن مُحَمَّرَه (خرمشهر) - خرم آباد و بروجرد شد. اين امتياز سه روز پس از امتياز مشابهي بود که از جانب دولت ايران، به روسيه واگذار گرديده بود.
شرح مناسبت:
در پي اعلام همبستگي گروهي از همافران و پرسنل نيروي هوايي با انقلاب اسلامي ايران و بيعت با حضرت امام، مزدوران گارد شاهنشاهي در شامگاه 20 بهمن به يکي از پادگان هاي نيروي هوايي در تهران حمله ور شدند. به محض انتشار اين خبر، مردم مسلمان از همه نقاط تهران براي ياري رساندن به پرسنل نيروي هوايي که در حال مقاومت بودند، به طرف پادگان نيروي هوايي شتافتند. مردم انقلابي که سلاح هاي ابتدايي و ناچيزي در اختيار داشتند با رشادت هاي خود، حمله مزدوران رژيم شاه را با شکست مواجه کردند و به اين ترتيب، مرحله نهايي مبارزه مردم براي براندازي رژيم شاهنشاهي در ايران آغاز شد.
شرح مناسبت:
عمليات بزرگ والفجر 8 با رمز يا زهرا(س) در جبهه جنوب در منطقه فاو و در وسعت 800 کيلومتر مربع از بيستم بهمن ماه 1364 آغاز شد. در اين عمليات هزاران تن از نيروهاي ايراني از رودخانه خروشان اروندرود گذشتند و در اولين روز عمليات، شهر مهم فاو را در جنوب شرقي عراق فتح کردند. اين عمليات به قدري غيرمنتظره و از لحاظ نظامي پيچيده و موفقيت آميز بود که باعث اعجاب کارشناسان نظامي و سياسي جهان و غافلگيري رژيم عراق شد. اين عمليات با هدف فشار بر رژيم صدام براي پايان دادن به اشغال خاک ايران و تن دادن به جبران خسارت هاي وارد شده بر ايران انجام شد و برتري نظامي ايران بر عراق را در دفع تجاوز نظامي اين کشور ثابت کرد. نتايج اين عمليات عبارتند از: تلفات نيروي انساني دشمن 3000 نفر اسير، قريب به 50/000 نفر کشته و زخمي؛ ساير
نتايج: آزادسازي حدود 800 کيلومتر مربع و تصرف شهر و تأسيسات نفتي فاو و کارخانه نمک؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 600 دستگاه انهدامي، 120 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 45 فروند انهدامي، هليکوپتر: 10 فروند انهدامي، خودرو: 500 دستگاه انهدامي، 250 دستگاه اغتنامي، توپ: 150 قبضه انهدامي، 20 قبضه اغتنامي و دستگاه مهندسي: 34 دستگاه اغتنامي. نبرد سرنوشت ساز فاو، به عنوان برجسته ترين و پيچيده ترين عمليات جنگي جمهوري اسلامي ايران، سرانجام پس از هفتاد و پنج شبانه روز درگيري، که در طول جنگ بي سابقه بود، با پيروزي کامل رزمندگان اسلام پايان يافت.
از نظر سياسي، تبعات ناشي از فتح فاو به منزله تغيير در ماهيت سياسي جنگ بود، به اين معنا که اتخاذ استراتژي دفاع متحرک از سوي عراق، پس از فتح خرمشهر، با اين هدف بود که جنگ در روند فرسايشي، سرانجام منتهي به پذيرش صلح از سوي ايران شود. اما فتح فاو و ارتقاي موقعيت سياسي و نظامي ايران در شمال خليج فارس عملاً منجر به پيدايش شرايط جديدي شد که هيچ گونه مطابقتي با مشخصه هاي جنگ فرسايشي نداشت.
شرح مناسبت:
استاد ابوالفتوح عرب زاده مشهور به رسام در سال 1293 در تبريز به دنيا آمد. سيد ابوالفتوح عرب زاده که به او لقب پدر فرش نو ايران را داده اند از کودکي با طرح ها و رنگ ها آشنا شد و اين هنر را از پدر فراگرفت. وي در تبريز، نقاشي و طراحي روي فرش و در تهران نقاشي و طراحي بر روي کاشي را دنبال کرد. او علاوه بر اين، به هنرهاي ديگري چون موسيقي، نمايشنامه، مجسمه سازي، خطاطي،
نقاشي رنگ و روغن و … علاقه داشت. رسام عرب زاده در 1373 با اهداي 66 قطعه فرش نفيس از مجموعه دست بافته هاي خود، پايه هاي اوليه تشکيل نهادي تحت عنوان بنياد فرهنگي و هنري فرش رسام عرب زاده را با همکاري شهرداري تهران ايجاد کرد. قفس رنگ ها، خم معرفت، ساحل خيال و فتح سومنات از آثار طراحي فرش اوست. وي در آخرين روز از ماه رمضان، بر اثر ايست قلبي درگذشت و در بهشت زهرا مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
در آخرين ساعات عمر رژيم پهلوي ژنرال هاي رژيم شاه براي به کنترل درآوردن اوضاع، تصميم گرفتند تا مدت حکومت نظامي را در تهران افزايش دهند. آنها با اين اقدام قصد داشتند ضمن جلوگيري از اجتماع مردم، در صورت امکان، حضرت امام خميني و جمعي از افراد مؤثر در انقلاب را دستگير نمايند و يا به قتل برسانند. اما رهبر کبير انقلاب اسلامي، با تيزبيني و موقع شناسي از مردم خواستند که مقررات حکومت نظامي را ناديده بگيرند. مردم انقلابي نيز با آگاه شدن از فرمان حضرت امام به خيابان ها ريختند و دامنه درگيري ها گسترده تر شد و به ساير مراکز نظامي رژيم پوسيده شاه در تهران و ديگر شهرها تعميم يافت. اين در حالي بود که اغلب نظاميان نيز حاضر به رودررويي با مردم نبودند و بسياري از آنها به انقلاب پيوستند.
شرح مناسبت:
در واپسين روزهاي عمر رژيم پهلوي، بختيار آخرين تلاش هاي خود را براي بقاي رژيم و دولت غيرقانوني خود انجام داد و در 4 بهمن 57 با ارايه لايحه هايي به مجلس سنا براي انحلال سازمان امنيتي مخوف شاه به نام ساواک و محاکمه وزيران غارتگر بيت المال، تلويحاً به وجود حکومت ترس و وحشت و فساد گسترده در رژيم شاه، اعتراف کرد. هدف بختيار از طرح و ارايه اين لايحه، کاستن از خشم مردم نسبت به رژيم در اين زمان و عوام فريبي بود که ناکام ماند. اين لايحه سرانجام در 21 بهمن به تصويب رسيد و به عمر سياه ساواک در ساعات پاياني حيات رژيم پهلوي پايان داد. اين سازمان مخوف در طول حدود 22 سال
فعاليت خود، هزاران زنداني سياسي را تحت شکنجه هاي وحشتناک قرار داد و ده ها هزار نفر را روانه بازداشت گاه ها و تبعيدگاه ها نمود. ساواک به عنوان بازوي امنيتي رژيم پهلوي، نقش مهمي در گسترش جوّ اختناق حاکم بر جامعه داشت و کوچک ترين حرکت ضد رژيم را سرکوب مي کرد.
شرح مناسبت:
در ساعات پاياني عمر حکومت پهلوي، سپهبد رحيمي فرماندار نظامي تهران، طي دستورالعملي به يگان هاي تابعه خود، از آنها خواست تا کليه رهبران نهضت اسلامي را دستگير و با هواپيما به يکي از جزاير منتقل نمايند. به همراه اين دستورالعمل، اسامي 300 الي 400 نفر که بايد بازداشت يا ترور شوند آمده بود که نام حضرت امام خميني، آيت اللَّه طالقاني و مهندس مهدي بازرگان در رأس آن به چشم مي خورد. همچنين تصرف برخي پادگان هاي مستقر در تهران نيز در اين دستورالعمل عنوان گرديد. اما سنگربندي خيابان ها توسط مردم انقلابي، حرکت تانک ها را ناممکن ساخت و اين کودتا با شکست مواجه گرديد. بعدها فاش شد که در اين توطئه، سران ارتش شاه با همکاري بختيار، قصد داشتند تهران را به توپ ببندند و چهار ميليون نفر را قتل عام نمايند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات تحريرالقدس در 21 بهمن ماه 1362 با رمز لبيک يا خميني در جنوب غربي مريوان و مناطق کوهستاني دربنديخان عراق و به منظور انهدام ماشين جنگي ارتش عراق، پاسخ قاطع به حملات موشکي دشمن به شهر مظلوم و بي دفاع دزفول، گمراه کردن عراقي ها از عمليات خيبر و آزادسازي ارتفاعات مهم منطقه شاخ شميران به اجرا درآمد. نبرد تحريرُالقدس در حالي انجام شد که دشمن، جنگ شهرها را شدت بخشيده بود. اين نبرد براي اولين بار به عنوان عمليات مقابله به مثل از سوي جمهوري اسلامي ايران، جواب کوبنده اي تلقي شد که با انجام آن، اوضاع جديدي بر مناطق علمياتي، حاکم گرديد. در اين عمليات علاوه برتسلط رزمندگان اسلام به ارتفاعات منطقه، حدود 110 کيلومترمربع از خاک عراق به تصرف ايران درآمد و مقادير زيادي سلاح سبک و وسايل مخابراتي به غنيمت سپاه اسلام افتاد.
شرح مناسبت:
پس از شکست ايران در دوره دوم جنگ با روس، معاهده ترکمنچاي به امضا رسيد که همانند معاهده گلستان، بر ضرر ايران بود. پس از مدتي گريبايدوف به عنوان سفير کبير روسيه، براي نظارت بر اجراي مفاد آن به ايران آمد. او مي خواست با زور و خشونت، مردم مسلمان ايران را به قبول و اجراي اين قرارداد خفت بار وادار کند. يکي از مواد قرارداد ترکمانچاي، بازگشت مردم سرزمين هاي جدا شده از ايران، به آن مناطق بود. در همين حال، شماري از زنان گرجي که در ايران مسلمان شده و ازدواج کرده بودند، حاضر به رها کردن خانواده هاي خود و بازگشت به گرجستان نبودند. گريبايدوف نيز قصد داشت به زور، آنان را
به سفارت روسيه برده و به گرجستان منتقل نمايد. اما ميرزا مسيح مجتهد از روحانيون برجسته تهران، مردم را به اجتماع، مقاومت و دفاع از نواميس مسلمانان فرا خواند. مردم مسلمان تهران نيز با تظاهراتي اعتراض آميز به نزديکي سفارت روسيه رفتند. با تيراندازي مأموران سفارت و کشته شدن سه نفر از مردم بي دفاع، خشم و انزجار عمومي برانگيخته شد و مردم به سفارت روسيه حمله کردند. در اين حمله، گريبايدوف و شماري از همراهان او به قتل رسيدند. اين حادثه، واکنش طبيعي مردم مسلمان ايران، در برابر ستمگري، تجاوزگري و افزون خواهي دولت روسيه تزاري و بي کفايتي حکومت فتحعلي شاه قاجار بود. اما فتحعلي شاه از اين حادثه بسيار ترسيد و براي جلوگيري از بروز جنگي ديگر، هيئتي را براي عذرخواهي به روسيه فرستاد. در آن زمان چون روسيه در حال جنگ با عثماني بود، عذر فتحعلي شاه را پذيرفت و دولت ايران هم ميرزا مسيح مجتهد را به عتبات عاليات در عراق تبعيد نمود.
شرح مناسبت:
در حالي که رضاخان با به دست گرفتن نخست وزيري، قدرت بدون عناني در کشور به دست آورده بود، انتخابات زود هنگام مجلس پنجم در شرايط تبليغات توأم با زد و بند و اتهامات و اعمال فشار و اختناق آغاز شد و اين انتخابات در بيشتر مراکز به دست امراي لشکر و دست نشانده هاي وزارت جنگ و گروه هاي متنفّذ انجام گرفت. با افتتاح مجلس پنجم در تايخ 22 بهمن 1302، اکثريت نمايندگان مجلس که مرعوب قدرت رضاخان شده بودند، نمي توانستند کاري از پيش ببرند، در چنين جوّي آيت اللَّه سيد حسن مدرس، رهبري
اقليت مجلس را بر عهده گرفت و در برابر اکثريت مجلس که از طرح عوامفريبانه و منافقانه نهضت جمهوري خواهي سردار سپه حمايت مي کردند، ايستاد. به اين ترتيب دوره سوم مشروطه با توطئه اي حساب شده آغاز گرديد و در حقيقت تنها نشانه مشروطه که وجود مجلس شوراي ملي بود، بدين وسيله از ميان رفت و ديکتاتوري، جاي همه انديشه هاي آزادي خواهان و مشروطه طلبان و آرمان هاي اسلامي که روزي در مشروطيت متجلّي شده بود، گرفت. اين دوره شوم و سياهِ مشروطه تا سال 1320 ش - که رضاخان به دست همان قدرت هاي بيگانه اي که بر اريکه سلطنت رسيده بود، با خواري از کشور بيرون رفت - به مدت بيش از شانزده سال ادامه يافت. در اين مدت، با توجه به اختناق و بريده شدن نَفَس ها و حکومت رعب و وحشت ناشي از قتل ها و شکنجه هاي رضاخاني، عمر مجلس هاي شوراي ملي تا دوره دوازدهم به آرامش مرگباري گذشت وسياست اسلام زدايي، عمده ترين خط مشي سياسي اي بود که اسلام ستيزان در کشور به اجراي آن همت گماشتند.
شرح مناسبت:
تاريخ نويسان براي مطبوعات ايران، هشت دوره را بر شمرده اند که دوره نخست آن، از ابتداي چاپ روزنامه تا زمان مشروطه را در برمي گيرد و اين دوره ها ادامه يافته و دوره هشتم، از استقرار نظام جمهوري اسلامي به بعد را شامل مي شود. بر اين اساس از سقوط رضاخان در شهريور 1320 تا پايان سال 1326 که آغاز نهضت ملي صنعت نفت قلمداد مي شود، دوره چهارم مطبوعات به حساب مي آيد. در اين
دوره، ملت ايران پس از رهايي از استبداد رضاخاني و نيز هرج و مرج ناشي از جنگ جهاني دوم، از آزادي عمل نسبي برخودار شدند به طوري که بيش از پانصد روزنامه و مجله منتشر مي شد. در اين ميان روزنامه ها و مجلاتي انتشار يافت که به عنوان جرايد رسمي محسوب مي گرديدند. روزنامه رسمي کشور، عنوان جريده اي بود که از طرف مجلس شوراي ملي چاپ مي شد و مجموعه مذاکرات مجلس و قوانين مصوبه مجلس را منتشر مي کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ حسين نجفي اهري در سال 1244 ش (1282 ق) در شهرستان اهر به دنيا آمد و پس از فراگيري قرآن و مقدمات علوم حوزوي، راهي تبريز شد. وي پس از اقامت نه ساله در تبريز، رهسپار نجف اشرف گرديد و مدت 35 سال، از محضر آيات عظام: سيد محمدکاظم يزدي و … به کسب علم مشغول بود. ايشان در جريان نهضت اسلامي ايران و پس از دستگيري امام خميني(ره) پس از وقايع 15 خرداد 1342، به همراه ديگر علماي تهران و شهرستان ها راهي شهر ري گرديد و خواهان آزادي آن حضرت شد. از اين فقيه بزرگوار کتب متعددي بر جاي مانده که شرح رسائل، شرح مکاسب، شجره طوبي و کتابي در ردّ بهائي گري از آن جمله اند. همچنين ايشان در سال هاي اقامت در نجف اشرف کتاب حديقَةُالاحباب را به نگارش درآورد که مورد تاييد مرجع تقليد وقت، آيت اللَّه سيد ابوالحسن اصفهاني قرار گرفت. آيت اللَّه نجفي اهري سرانجام در 22 بهمن 1345 ش برابر با اول ذي قعده 1386 ق در صد و يک سالگي
بدرود حيات گفت و پس از انتقال پيکرش به قم، در اين شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
از هفدهم تا 22 بهمن 57، ايران يکي از دوران هاي استثنايي تاريخ سياسي جهان را گذرانيد. در اين ايام، دو دولت در يک مرکز و بدون هيچ گونه مرزبندي مواجه بودند. دولتي که پشتوانه و عامل مشروعيت خود را از دست داده و از قدرت نظامي محروم گشته و با انقلابي عظيم روبرو بود. و دولتي ديگر متکي به رهبري انقلاب توده هاي ميليوني مردم که به جاي قدرت نظامي، تنها به ارتش مردم وابستگي داشت. با وسعت يافتن دامنه هاي انقلاب، قرار بر اين شد که سران ارتش رژيم پهلوي، دست به کودتا زده و با به دست گرفتن قدرت، انقلاب مردمي را سرکوب سازند. از اين رو از ساعت چهار بعدازظهر روز 21 بهمن 57، حکومت نظامي اعلام شد. پس از اعلان حکومت نظامي، حضرت امام خميني(ره) اعلام کرد که مردم به حکومت نظامي اعتنايي نکنند. مردم نيز همچنان به يورش خود به مراکز دولتي و نظامي و انتظامي ادامه دادند و تقريباً تمام اين مراکز با اندک درگيري و مقاومت، تسخير شد و به دست مردم افتاد. اين درگيري ها در روز بعد نيز به شدت ادامه يافت و در اين روز هزاران زن و مرد و پير و جوان، هريک به اندازه توان خود براي سرنگوني نهايي رژيم ظلم و جور، کوشش کردند. آنها با سنگربندي در خيابان ها، سينه سپرکردن در برابر تانک ها و با فداکاري و جانفشاني، انقلاب را به پيروزي رساندند. نه فقط در تهران، بلکه در تمامي
شهرهاي ايران، درگيري مردم با بقاياي رژيم شاه جريان داشت. هنگامي که خبر حرکت نيروهاي نظامي از شهرهاي مختلف ايران به سمت تهران براي سرکوب قيام مردم پخش شد، مردم شهرهاي مسير به درگيري با نيروهاي نظامي پرداختند و با بستن راه، مانع حرکت آنها به سمت تهران شدند.
برخي از فرماندهان رده بالاي ارتش در اين درگيري ها به دست مردم کشته شدند تا سرانجام، ارتش، بي طرفي خود را اعلام کرد. سرانجام روز سرنوشت فرارسيد و در 22 بهمن 1357، نظام پوسيده ستمشاهي فروريخت و ريشه هاي فاسد دودمان سياه پهلوي از اين کشور اسلامي، کنده شد. مبارزه پانزده ساله ملت مسلمان ايران به رهبري امام خميني(ره) به ثمر رسيد و با سرنگوني نظام 2500 شاهنشاهي، انقلاب شکوهمند اسلامي ايران پيروز گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مرحله اول عمليات پارتيزاني فتح 4 در بامداد بيست و دوم بهمن 1365 با رمز مبارک "يااللَّه" آغاز شد. در اين عمليات نيروهاي ويژه سپاه پاسداران به همراه تعدادي از کردهاي مخالف رژيم بعث، پس از ده ها کيلومتر پياده روي و عبور از کوهستان هاي صعب العبور، خود را به منطقه عملياتي اربيل عراق رسانده و تاسيسات اقتصادي و نظامي عراق را در اين منطقه کوبيدند. رزمندگان اسلام در ادامه اين عمليات علاوه بر انهدام تاسيسات چند شهر اطراف و يک گردان دشمن، موفق شدند خود را به پادگان رواندوز رسانده و آن را با تمام امکانات موجودش به آتش بکشند. در مرحله دوم عمليات فتح 4، نيروهاي اسلام پس از عبور از کوهستان هاي مرتفع در عمق 70 کيلومتري خاک عراق، با شليک بي امان موشک هاي آرپي جي، تعداد زيادي از تانک ها و نفربرهاي دشمن را به آتش کشيدند. در نهايت، اين عمليات با انهدام چندين واحد نظامي، اقتصادي، دولتي، امنيتي و موتوري دشمن و کشته و زخمي شدن بيش از 1100 نفر از نيروهاي بعث پايان يافت.
شرح مناسبت:
آخوند ملا محمد حسين بن محمد جعفر فشارکي در سال 1228 ش (1266 ق) در اصفهان به دنيا آمد و مقدمات علوم را در آن شهر پشت سرگذاشت. وي سپس براي تکميل تحصيلات خود عازم نجف اشرف گرديد و در محضر استادان نامداري همچون: ميرزا حبيب اللَّه رشتي، شيخ زين العابدين مازندراني و ميرزا محمد حسن شيرازي زانوي ادب زد. آخوند ملامحمد حسين فشارکي پس از کسب مدارج عالي و اجتهاد، به اصفهان بازگشت و به تدريس و تاليف و ارشاد
مردم پرداخت. اين عالم رباني در فقه و اصول تبحر داشت و محضرش، مرکز فضلا و اهل دانش بود. همچنين تقوا و زهد ايشان شهره خاص و عام بود و مردم اصفهان، مسائل خودرا از ايشان استفتاء مي نمودند تا اين که در اواخر عمر به مرجعيت تامه دست يافت. از ايشان تاليفاتي بر جاي مانده که حاشيه رسائل و حاشيه طهارت شيخ انصاري از آن جمله اند. آخوند فشارکي سرانجام در 23 بهمن 1313 ش برابر با 8 ذي قعده 1353 ق در 85 سالگي درگذشت و در تخت فولاد اصفهان مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با وجود سقوط رژيم شاه و پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي، نيروهاي مردمي، همچنان درگير نبرد براي درهم شکستن مقاومت آخرين بقاياي اين رژيم وابسته بودند. همچنين گروهي ديگر از مردم، پاسداري و حفاظت از مراکز مهم و حساس را در شهرها به عهده گرفتند. از اين رو وجود سازماني منظم و متشکل براي به عهده گرفتن اين مسؤوليت و نيز مبارزه با عناصر وابسته به رژيم شاه، ضروري به نظر مي رسيد. به همين جهت يک روز پس از پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي، به فرمان حضرت امام خميني(ره)، کميته انقلاب اسلامي براي کنترل اوضاع و برقراري نظم و امنيت، تشکيل شد. از آن پس، اين نهاد انقلابي به اداره و انتظام امور و حراست از انقلاب اسلامي و حفاظت از جان و مال و ناموس مردم کمر بست. همچنين به فرمان حضرت امام، سلاح هايي که در دست مردم بود توسط اين نهاد جمع آوري شد. از اَهَمّ وظايف کميته انقلاب اسلامي مي توان به: مقابله با توطئه هاي بيگانگان؛ دستگيري وابستگان رژيم پهلوي؛ جلوگيري از قاچاق اسلحه، توقيف اموال مفسدان و فراريان رژيم پهلوي، انتظامات و حفظ امنيت شهرها، روستاها و مرزها؛ مبارزه با فساد و بي بند وباري؛ حراست از اماکن مهم؛ مقابله با منافقان و خرابکاران و … اشاره کرد. سرانجام در سال 1369، بنا به ضرورت هاي تشخيص داده شده و با تصويب مجلس شوراي اسلامي، اين نهاد انقلابي با شهرباني و ژاندارمري ادغام شد ونيروي انتظامي واحدي با نام نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران شکل گرفت.
شرح مناسبت:
پالايشگاه گاز خانگيران خراسان به عنوان يکي از کم نظيرترين پالايشگاه هاي
گاز، در نوع خود از بزرگ ترين و مدرن ترين پالايشگاه هاي مشابه در جهان است که در آستانه ششمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي با حضور رييس جمهور وقت، آيت اللَّه سيد علي خامنه اي و تعدادي از مسؤولان افتتاح شد. اين پالايشگاه با نام شهيد هاشمي نژاد، با ظرفيت پانزده ميليون مترمکعب گاز مي تواند به مدت هشتاد سال گاز مورد نياز ناحيه خراسان و شمال کشور را تأمين کند. تأسيسات عمده پالايشگاه گاز خانگيران که در 35 کيلومتري غرب شهر مرزي سرخس و تحت مديريت و نظارت مستقيم مسؤولان ايراني شرکت ملي گاز ايران انجام گرفته است شامل واحدهاي تصفيه گاز، بازيافت گوگرد، واحد برق، بخار، واحد آب و … مي باشد. اين مجتمع به صورت يکي از مراکز عمده و قطب فعال صنعتي کشور به شمار مي آيد.
شرح مناسبت:
باگذشت نزديک به چهل ماه از آغاز جنگ تحميلي و در حالي که مردم و مسؤولان کشور، خود را براي برپايي مراسم سالگرد يوم اللَّه 22 بهمن آماده مي کردند، رژيم بعث عراق، با بهانه تراشي، زمينه را براي بمباران و موشکباران شهرهاي ايران فراهم کرد و براي اين مقصود ادعا نمود به خاطر گلوله باران شهرهاي مرزي عراق از سوي ايران، هفت شهر ايران مورد حمله موشکي و هوايي قرار خواهند گرفت. با حملات موشکي عراق به شهرهاي ايران دولت جمهوري اسلامي ايران طي پيامي به مردم شهرهاي بصره، خانقين و مندلي اعلام داشت که ايران در صدد مقابله به مثل است و اهالي اين مناطق، هرچه زودتر آن جا را تخليه کنند. سرانجام در 23 بهمن 1362، اولين حمله تلافي جويانه
جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به 118 حمله موشکي و هوايي به شهرهاي ايران، با گشوده شدن آتش توپخانه هاي ايران به روي شهرهاي ياد شده انجام گرفت.
شرح مناسبت:
در 23 بهمن 1380، هواپيماي مسافربري توپولوف 154 که از تهران عازم خرم آباد بود، با ارتفاعات سفيدکوه در نزديکي خرم آباد برخورد کرده و تمام 119 سرنشين آن کشته شدند. اجساد قربانيان اين حادثه در روزهاي بعد، از شيارها و حفره هاي کوه جمع آوري شد.
شرح مناسبت:
عباس اقبال آشتياني يکي از استادان بزرگ و چهره هاي علمي دانشگاه تهران بود که در سال 1277 شمسي در آشتيان بدنيا آمد. پس از تحصيل علوم ابتدايي به تهران آمد و دروس جديد را در دارالفنون آموخت و به مقام استادي رسيد. اقبال، چون تحت نظر استادش، محمدعلي فروغي بود، به معلمي در دارالمعلمين انتخاب شد. وي همچنين به دعوت وزارت فرهنگ، در تأليف کتاب هاي درسي تاريخ و جغرافياي اقتصادي ايران براي دبيرستان ها و رشته هاي علوم انساني مدارس عالي شرکت کرد و بعدها به تدريس در دانشکده ادبيات دانشگاه تهران پرداخت. از مهمترين کارهاي اين نويسنده ايراني مي توان به انتشار مجله يادگار و درج مقالاتي انتقادي در مورد اوضاع نابسامان مردم ايران در دوره رژيم شاه اشاره نمود. همچنين تصحيح مجمع التواريخ و تصحيح بيان الاديان و تاريخ کامل ايران نيز از جمله فعاليت هاي علمي ايشان به شمار مي رود. عباس اقبال آشتياني سال ها کرسي تدريس دانشگاه تهران را در اختيار داشت و شاگرداني بزرگ در علوم مختلف به ويژه ادبيات و تاريخ تربيت نمود. اين استاد برجسته سرانجام در 24 بهمن 1334ش در 57 سالگي درگذشت و در شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ سلمان خاقاني در سال 1293ش (1332ق) در يکي از شهرهاي جنوب عراق به دنيا آمد. پس از طي دوران کودکي، در 13 سالگي جهت تحصيل به نجف اشرف هجرت نمود و از محضر آيات عظام: محمدجواد بلاغي، محمدعلي کاظميني، ميرزا باقر زنجاني و سيدابوالقاسم خويي استفاده کرد. ايشان در همان حال از شرکت در فعاليت هاي جنبي غافل
نماند و در انجمن هاي اجتماعي، سياسي و ادبي شرکت مي جست. آيت اللَّه خاقاني در 43 سالگي پس از درگذشت پدرش که از علماي خرمشهر بود در اين شهر سکونت گزيد و در طي سه دهه اقامت در خرمشهر، منشأ هدايت مردم و خدمات ارزنده اي واقع شد. پس از شروع جنگ تحميلي، خانه ايشان پناهگاه آوارگان بود تا اين که منزل وي، مورد اصابت توپ و خمپاره قرار گرفت و مجبور به ترک ديار گرديد. در جريان جنگ، خانه و مسجد و کتابخانه نفيس آيت اللَّه خاقاني تخريب و غارت شد و او به قم هجرت کرد. سرانجام اين اسوه مقاومت و الگوي پارسايي در بيست و چهارم بهمن 1366ش برابر با بيست و چهارم صفر 1408ق در هفتاد و شش سالگي در قم جان به جان آفرين تسليم کرد و در يکي از حجره هاي حرم حضرت معصومه(س) آرميد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا عبدالرحيم سامت در سال 1381 ش (1321 ق) در بيت علم و تقوا در قزوين به دنيا آمد. وي پس از فراگيري دروس مقدماتي در قزوين وارد اصفهان و سپس حوزه علميه قم گرديد و از استادان آن جابهره برد. از آن پس به نجف رفت و خوشه چين معارف اسلامي آيات عظام شيخ محمد کاظم شيرازي، شيخ موسي خوانساري، ميرزا ابوالحسن مشکيني، شيخ محمد حسين غروي اصفهاني، سيدابوالحسن اصفهاني، آقاضياء عراقي و ميرزاي ناييني شد. پس از اقامت ده ساله در نجف اشرف و اخذ اجازه اجتهاد و روايت، به زادگاه خود بازگشت و بيش از نيم قرن به تدريس، تبليغ دين و اقامه نماز جماعت پرداخت. آيت
اللَّه سامت قزويني در جريان مبارزات اسلامي مردم به رهبري امام خميني حضوري فعال داشت. وي در تمام راهپيمايي ها در صف مقدم و همراه با ديگر علماي شهر شرکت مي کرد و نامش هماره در ذيل اعلاميه هاي عليه رژيم ديده مي شد. زندگي ايشان در طول ساليان متمادي، ساده و طبعش بلند و اخلاقش، خوش و زبانش نرم بود. در تيرماه 1378ش، همايش بزرگداشت ايشان در دانشگاه علوم پزشکي قزوين برگزار شد و کتابي با نام رهپوي هدايت، در تجليل از مقام علمي اش منتشر گرديد. از اين فقيه فرزانه تاليفاتي برجاي مانده که تقريرات درس فقه آيات عظام: سيد ابوالحسن اصفهاني، آقاضيا عراقي، ميرزاي ناييني و ميرزا ابوالحسن مشکيني و … از آن جمله اند. سرانجام اين عالم خدمتگزار دين در 25 بهمن 1378ش برابر با هشتم ذي قعده 1420ق در سن 97 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در صحن امامزاده حسين قزوين به خاک سپرده شد.
-
شرح مناسبت:
رضاخان سردار سپه پس از گسترش قدرت و نفوذ خود در سراسر کشور، تنها از يک چيز بيم داشت و آن برکناري وي از سوي احمدشاه بود، همان طور که پيشتر در حادثه جمهوري چنين شد. به همين علت کوشيد تا فرماندهي کل قوا را که به موجب قانون اساسي در اختيار شاه بود، از آنِ خود سازد. اما مخالفت مدرس و اقليت هوادار او، مانعي جدّي در نيل به اين هدف بود. از اين رو سردار سپه به مدرس چنين وانمود کرد که تسليم او شده و از اين پس هرچه مدرس بگويد پذيرفته مي شود.
در اواسط بهمن ماه، سردار سپه به منزل مدرس رفت و در اين ملاقات و ملاقات هاي بعدي، از توطئه هاي دربار بر ضد خود گله کرد و خواستار اعطاي فرماندهي کلّ قوا گرديد. مدرس نيز که قصد داشت با حمايت از رضاخان، مانع از انجام کارهاي غيرقانوني وي شود، همکاري با او را پذيرفت. به همين علت فراکسيون هاي مختلف مجلس با مشورت يکديگر، طرحي براي اين منظور تهيه کردند که در 25 بهمن 1303 به تصويب نمايندگان رسيد. بدين ترتيب، رضاخان به فرماندهي کلّ قواي ايران دست يافت و احمدشاه قاجار با از دست دادن مهم ترين اهرم قدرت سلطنت خويش، قدرت خود را از کف داد و زمينه براي برانداختن قاجار، بيش از پيش فراهم شد. در حقيقت بايد از اين تاريخ، سلطان احمدشاه را پادشاه مخلوع ايران دانست و رضاخان پهلوي را پادشاه جديد ايران خواند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عناصر ضدانقلاب و ساواکي ها که در نقاط مختلف شهر تبريز موضع گرفته بودند، با تيراندازي هاي گسترده، عده زيادي از مردم شهر را به خاک و خون کشيدند. نيروهاي وفادار به انقلاب در صدد دفع تهاجمات دشمنان برآمدند و با کشتن تعدادي و دستگيري 150 تن و فرار ساير مزدوران، اين واقعه به پايان رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شکراللَّه صنيع زاده در سال 1285 ش در اصفهان متولد شد. پس از گذراندن دوران ابتدايي، نزد پدر بزرگ مادري اش، عبدالحسين صنيع همايون، نقاش و مينياتور ساز دوره قاجار، شروع به آموختن ميناسازي و مينياتور نمود. وي همچنين در فنون تذهيب، تشعير، مينياتور، نقاشي طبيعت، صورت سازي و بوته پردازي، آشنايي و تبحر يافت. استاد صنيع زاده بعدها نگارستاني در اصفهان داير کرد که به عنوان نمايشگاه و فروشگاه دايمي کارهاي استاد صنيع زاده بود. وي در نمايشگاه بين المللي بروکسل شرکت کرد و ديپلم افتخار و مدال برنز را به ارمغان آورد. استاد صنيع زاده همچنين تقديرنامه اي از حضرت آيت اللَّه سيدمحسن حکيم دريافت کرده است. از اين استاد، آثار گوناگوني نيز باقي مانده که در قالب تابلوهاي بزرگ و برجسته مينايي، تقويم، ساعت گلدان، جعبه قرآن و تمثال مبارک امام علي(ع) مي باشد. يکي از برجسته ترين آثار وي، تمثالي از کودکي حضرت عيسي(ع) در آغوش حضرت مريم است که از نظر نوع نقاشي و کيفيت ميناسازي از بي نظيرترين آثار مينايي جهان محسوب مي شود. استاد صنيع زاده در 82 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سلمان رشدي نويسنده مرتد هندي الاصلِ انگليسي در رمان خود با نام آيات شيطاني، به اسلام، قرآن و پيامبر اکرم (ص) و بسياري ديگر از مقدسات مسلمانان به روشي جاهلانه و نابخردانه اهانت کرده است. تأليف و انتشار کتاب آيات شيطاني در سطح گسترده که با نظر مثبت و مساعد دولت هاي غربي انجام شد، حاکي از توطئه فرهنگي جديد غرب عليه مسلمانان، تحت پوشش آزادي بود. اما فتواي صريح امام خميني عليه نويسنده اين کتاب،
باعث بيداري مردم جهان به ويژه مسلمانان شد و در واقع از تکرار چنين اهانت هايي به اسلام جلوگيري کرد. پس از صدور اين فتوا، اکثريت علماي جهان اسلام و بسياري از آزادانديشان از آن حمايت کردند. اين در حالي بود که دولت هاي غربي به بهانه دفاع از آزادي قلم به حمايت شديد تبليغاتي و سياسي از سلمان رشدي پرداختند. حضرت امام با صدور حکم شرعي ارتداد نويسنده کتاب آيات شيطاني، نيروي عظيم نيروهاي مسلمان را آشکار ساخت و موجي توفنده از توده هاي ميلياردي مسلمانان در مصاف با کفر پديد آورد. رشدي مرتد نيز از لحظه صدور حکم، مخفي شد و پليس اسکاتلند يارد، حفاظت از وي را با صرف هزينه هاي کلان بر عهده گرفت. رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت اللَّه العظمي خامنه اي در اين باره فرمود: حکمي را که امام امت بيان فرموده اند، حکمي است که هر يک از فقهاي اسلامي اگر بخواهند بر طبق حکم اسلامي عمل کنند، همين حکم را بايد بدهند و اين فتوا قطعي است. هزينه حفاظت از سلمان رشدي براي دولت انگلستان در حدود يک ميليون پوند در سال است.
-
شرح مناسبت:
سيد علي نصر فرزند سيد احمد نصر الاطّباء، در سال 1270 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات و فراگيري زبان فرانسه، به تدريس زبان فرانسوي و رياضيات پرداخت. سيد علي نصر بعدها وارد کارهاي دولتي گرديد. و وزير پست و تلگراف، سفير کبير ايران در چين و هند و نيز نماينده ايران در سازمان ملل متحد شد. وي در آغاز مشروطيت به کار نمايش و تئاتر روي آورد
و اقدام به تأسيس تئاتر ملي کرد. نصر براي آموختن فن تئاتر به اروپا رفت و پس از بازگشت، کمدي ايران را به سبک تئاتر اروپايي تأسيس نمود. او در راستاي گسترش اين فن، هنرستان هنرپيشگي را بنا نهاد و خود به تدريس تاريخ هنر پرداخت. سيد علي نصر را به سبب تلاش هاي فراواني که در عرصه تئاتر و نمايش به انجام رسانده است به عنوان پدر تئاتر ايران مي دانند. علم الاشياء در شش جلد، تاريخ ايران و دنيا، تاريخ عمومي و تاريخ مختصر ايران از جمله تأليفات، سيروس و اشتباه لُپّي از نمايشنامه ها و تاريخ يونان و انقلاب فرانسه از جمله ترجمه هاي اوست. سيد علي نصر سرانجام در هفتاد سالگي در تهران درگذشت و در امامزاده عبداللَّه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد عباس مُهري در سال 1294 ش (1333ق) در شهر مُهر واقع در استان فارس به دنيا آمد و پس از طي دروس مقدمات در زادگاهش، راهي نجف اشرف شد. وي در نجف از محضر عالماني همچون سيد محمود شاهرودي، سيد محمدباقرمحلاتي و سيد محمدتقي بحرالعلوم استفاده کرد و بنا به اصرار جمعي از مؤمنان، براي تبليغ دين و ارشاد مردم به کويت رفت. آيت اللَّه مهري در طول ساليان اقامت در کويت و در جريان نهضت اسلامي مردم به رهبري امام خميني، با برپايي مجالس سخنراني به مناسبت هاي گوناگون و با ارسال نامه و تلگراف به محضر علما و مراجع و با پخش اعلاميه، پيام و نوار سخنان حضرت امام و ديگر بزرگان، لحظه اي از قيام و فعاليت باز نايستاد و عليه جور
شوريد. در اين ميان، سفارت ايران در کويت، فعاليت گسترده اي عليه ايشان شروع کرد و مردم را با تهديد و تطميع و با پخش شايعه هاي گوناگون، وادار به دوري جستن از او و مسجد و مجلسش مي نمود؛ اين در حالي بود که بارها ايشان را تهديد به ترور مي کردند. آيت اللَّه مهري اولين مؤيد امام از علماي خارج از کشور بود که پس از قيام 15 خرداد 42، تلگراف تند و آتشيني به محمدرضا پهلوي فرستاد که با اين عمل، وي تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي، ممنوع الورود به ايران شد. منزل او در کويت علاوه بر اين که به عنوان کانون تبادل نظر درباره شيوه هاي مبارزه با رژيم ستمشاهي بود، به عنوان واسطه اي بين امام در نجف اشرف و پيروان ايشان در ايران، اروپا و ساير نقاط عمل مي کرد. وي از زمان آشنايي با امام تا واپسين دم حيات، دم از امام و راه او برنداشت و پيرو ايشان بود.
حتي وقتي که امام قصد داشتند نجف را به مقصد کويت ترک نمايند، قرار بود که در منزل آيت اللَّه مهري اقامت کنند که با ممانعت دولت کويت مواجه گرديد و اين امر، عملي نشد. پس از پيروزي انقلاب، حضرت امام، آيت اللَّه مهري، را به امامت جمعه کويت منصوب کردند که با تبعيد آيت اللَّه مهري، نماز جمعه برگزار نگرديد. اين عالم بزرگوار سرانجام پس از عمري مجاهده در راه اسلام، در 26 بهمن 1366 ش برابر با 26 جمادي الثاني 1408 ق در 72 سالگي درگذشت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) مدفون شد.
شرح مناسبت:
بانو
سرور اعظم باکوچي مشهور به سپيده کاشاني، در سال 1315 ش در کاشان و در خانواده اي که به مباني اسلامي و مذهبي، سخت پايبند بود به دنيا آمد. در شانزده سالگي به تهران مهاجرت کرد و در مسير ادبيات و سرودن شعر فعاليت نمود. پروانه هاي شب، اولين مجموعه شعر سپيده بود که در سال 1352 به چاپ رسيد. وي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، فعاليت هاي ادبي خود را وسعت بخشيد و با مطبوعات و راديو و تلويزيون همکاري نزديک داشت و سروده هاي انقلابي زيادي فراهم ساخت به طوري که در سال هاي جنگ تحميلي عراق عليه ايران، مرتب از صدا و سيما پخش مي شد. وي همچنين از سال 1360، عضو رسمي شوراي شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، مدتي مسؤول صفحات ادبي مجله زن روز، عضو حوزه انديشه و هنر اسلامي سازمان تبليغات اسلامي و عضو شوراي عالي شعر و ادب صدا و سيما بود. خانم سپيده کاشاني، شاعري خوش قريحه و نيکوپرداز بود و شعرش از لطافت و ظرافت خاصي برخوردار است و به سبک کلاسيک و نو، شعر، سروده است. سپيده کاشاني از يک بيماري کبدي رنج مي برد و سرانجام هنگامي که براي مداوا در يکي از بيمارستان هاي لندن بستري شده بود، در 56 سالگي به سراي جاويد شتافت و سپس در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. سخن آشنا و هزار دامن گل سرخ، دو مجموعه شعري از اوست که بعد از فوتش به چاپ رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ عبدالحسين بن عيسي رشتي در سال 1253ش (1292ق) در کربلا به دنيا آمد. وي در کودکي به همراه پدر به رشت رفت و مقدمات و سطوح را در اين شهر خواند. شيخ عبدالحسين رشتي در بيست سالگي راهي تهران گرديد و از محضر عالم بزرگ، شيخ محمد حسن آشتياني، در اصول و فقه بهره برد. وي همچنين حکمت و کلام را نزد شيخ علي نوري، سيدشهاب الدين تبريزي شيرازي و ميرزا ابوالحسن جلوه فرا گرفت. ايشان همزمان در مدرسه صدر تهران به تدريس ادبيات و سطوح ادبي نيز اشتغال داشت. آيت اللَّه رشتي پس از اقامت ده ساله در تهران، رهسپار نجف اشرف گرديد و در حلقه درس فقيهان زمان همچون حضرات آيات: آخوند ملامحمد کاظم خراساني، شيخ الشريعه اصفهاني و سيد محمدکاظم يزدي، فقه، اصول، حديث، رجال، فلسفه و اخلاق را به نهايت رسانيد تا اينکه به دريافت اجازه اجتهاد از استادان خود مفتخر شد. وي از آن پس، حلقه درس خارج خود را تشکيل داد و بسياري از افاضل را از محضر خويش بهره مند ساخت. ايشان همچنين آثار گوناگوني به رشته تحرير درآورد که شرح کفايةُالاصول، الثّمرات، حاشيه الاسفار و حاشيه بر جواهر الکلام و مکاسب ازآن جمله اند. اين عالم ديني و فقيه و فيلسوف عالي مقام سرانجام در بيست و هفتم بهمن 1332ش برابر با دوازدهم جمادي الثاني 1373ق در هفتاد و نه سالگي بدرود حيات گفت و در وادي السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در آغازين روزهاي پيروزي انقلاب اسلامي، دادگاه فوق العاده انقلابي تشکيل جلسه داد و گروهي از سردمداران رژيم
پهلوي را به محاکمه کشاند. اينان از جنايتکاران نظام طاغوتي بودند که در سرکوبي مردم انقلابي ايران نقش بسزايي داشتند و دستشان به خون انسان هاي بي گناهِ بي شماري آلوده بود. در جريان محاکمه، اين تعداد به جرم شکنجه و کشتار مردم و خيانت به کشور و به عنوان مفسد في الارض شناخته شده و تيرباران شدند. برخي از اين افراد عبارت بودند از: ارتشبد نعمت اللَّه نصيري، (رييس ساواک) سرلشکر رضا ناجي، (اولين فرماندار نظامي در جريان مبارزات مردم) سرلشکر منوچهر خسروداد، (فرمانده هوانيروز) و سپهبد مهدي رحيمي (فرماندار نظامي تهران و عامل کشتار مردم بي دفاع تهران پس از فرار شاه).
شرح مناسبت:
ارتشبد نعمت اللَّه نصيري در مرداد 1289ش در سمنان به دنيا آمد. پس از گذراندن دوره دانشکده افسري، در 1313 به درجه افسري نائل شد و از آن پس مدارج نظامي را طي کرد. بعدها به فرماندهي گارد شاهنشاهي رسيد و در 1337 به درجه سرلشکري نائل آمد. نصيري در 1339 به رياست شهرباني کل کشور منصوب شد و در مرداد 1341 درجه سپهبدي گرفت. وي در جريان قيام خونين 15 خرداد 42 که رييس کل شهرباني بود، فرمانداري نظامي تهران نيز به او محول شد و در نهايت شدت و خشونت با روحانيان و اصناف عمل کرد. نصيري سرانجام در بهمن 1343 در دولت جديدالتأسيس هويدا به سمت معاونت نخست وزيري و رييس سازمان اطلاعات و امنيت کشور دست يافت و اين سمت را تا نزديکي پيروزي انقلاب اسلامي به مدت بيش از 13 سال حفظ کرد. با اوج گيري انقلاب اسلامي، نعمت اللَّه نصيري به علت نفرت شديد
مردم از وي در اقدامي عوام فريبانه، توسط محمدرضا پهلوي در تيرماه 1357 از رياست ساواک برکنار و به عنوان سفير به پاکستان اعزام گرديد. رژيم پهلوي در عقب نشيني گام به گام خود در برابر انقلاب، نصيري را به تهران فراخواند و در شانزدهم آبان 1357 او را محترمانه بازداشت کرد. نعمت اللَّه نصيري، اين جنايتکار سفاک رژيم پهلوي، سرانجام همزمان با پيروزي انقلاب اسلامي، در 22 بهمن 1357 توسط مردم اسير شد و پنج روز بعد به حکم دادگاه انقلاب اسلامي، تيرباران گرديد.
شرح مناسبت:
عمليات والفجر 5 با رمز مقدس يا زهرا در منطقه عملياتي چنگوله حد فاصل مهران و دهلران با هدف آزادسازي ارتفاعات منطقه و پاسخ به حملات دشمن به مناطق مسکوني آغاز شد. اين عمليات که در دو مرحله صورت گرفت به نتايج ذيل دست يافت: آزادسازي برخي مناطق مرزي به وسعت 110 کيلومتر مربع؛ انهدام و غنيمت گرفتن ده ها دستگاه تانک، نفربر، خودرو نظامي و نيز 3600 کشته و زخمي و 170 نفر اسير.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا علي اکبر فرزند موسي نوقاني در سال 1261ش (1300ق) در محله نوقان مشهد به دنيا آمد. وي پس از گذراندن تحصيلات مقدماتي، ادبيات را در محضر استاد ميرزا عبدالجواد اديب نيشابوري معروف به اديب نيشابوري اول و فقه و اصول را نزد شيخ حسنعلي تهراني و آيت اللَّه سيد عباس شاهرودي فرا گرفت. آيت اللَّه نوقاني در 26 سالگي براي تکميل تحصيلات خود رهسپار حوزه علميه نجف اشرف گرديد و از محضر استادان بزرگي چون آخوند ملامحمد کاظم خراساني، سيد محمدکاظم يزدي و شيخ الشريعه اصفهاني استفاده نمود. وي پس از رحلت آخوند خراساني، از عالم بزرگ ميرزا عبداللَّه مازندراني و آيت اللَّه ميرزا محمدتقي شيرازي به دريافت اجازه اجتهاد نائل آمد و به مدارج بالاي علمي دست يافت. آيت اللَّه نوقاني در سال 1291ش به مشهد مقدس بازگشت و به تدريس و انجام امور ديني پرداخت. وي از جانب آيت اللَّه حاج آقاحسين طباطبايي قمي، عهده دار توليت مدرسه نواب، از مدارس مهم مشهد گرديد. او داراي ذوق شعري نيز بود و در شعر، به "فقير" تخلص مي نمود. ايشان همچنين در خطوط نسخ
و نستعليق، تبحر داشت. کتبي از قبيل تعليقاتي بر شرح نهج البلاغه و سه مقاله نوقاني و دو مقاله نوقاني در اصول عقايد و ردّ عقايد ماديون، از آثار ايشان است. آيت اللَّه نوقاني سرانجام در 28 بهمن 1329ش (10 جمادي الاول 1370ق) در 68 سالگي درگذشت و در حرم رضوي(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در شرايطي که مذاکراتِ پس از جنگ در شهريور و آبان 1367، نتيجه ملموسي به دست نداده بود و حتي امکان شکست مذاکرات نيز وجود داشت، جمهوري اسلامي ايران حُسن نيت خود را به جامعه جهاني و سازمان ملل متحد و به ويژه شخص دبير کل ثابت کرده و از اعتمادي که به دبير کل ابراز داشته بود، نتيجه مثبت و مطلوبي گرفت که حاصل ديگر اين امر، تغيير جوّ بين المللي به نفع جمهوري اسلامي ايران بود. با توجه به توقف پيش آمده در مذاکرات، دبير کل مشورت هايي با شوراي امنيت داشت و از شورا درخواست کرد براي خروج مذاکرات از بن بست، اختيارات بيشتري به وي داده شود که شوراي امنيت با اين درخواست موافقت کرد. در اين راستا در 28 بهمن 67، مذاکرات سه جانبه مقامات ايران و عراق با حضور دبير کل سازمان ملل در نيويورک صورت گرفت. در اين مذاکرات که به خاطر اکراه عراقي ها براي ادامه مذاکرات در نيويورک، به رغم پيشنهاد صريح دبير کل و تأکيد او، اين بار نيز مذاکرات بسيار دقيق و کوتاه مدت صورت گرفت و نتيجه مطلوب اخذ شد. بن بست در جريان مذاکرات بين ايران و عراق، تحت نظارت دبير کل سازمان ملل و پس
از استقرار آتش بس بين دو کشور، نشان دهنده تعلُّل عراق در اجراي مفاد قطعنامه 598، به رغم فشارهاي بين المللي بود.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام سيدعباس موسوي دبيرکل جنبش انقلابي حزب اللَّه لبنان و عضو شوراي عالي مجمع جهاني اهل بيت، در بازگشت از مراسم سالگرد شهادت شيخ راغب حرب، از روحانيون مبارز جنوب لبنان، در جريان حمله هوايي رژيم اشغالگر قدس در جنوب لبنان به شهادت رسيد. در اين عمليات تروريستي، تعدادي از همراهان سيدعباس موسوي از جمله همسر، فرزند و سه تن از يارانش نيز شهيد شدند. اين اقدام جنايتکارانه، موجي از خشم و نفرت عليه رژيم صهيونيستي در ميان مسلمانان جهان به وجود آورد. اما مدعيان غربي حقوق بشر نه تنها اين ترور را محکوم نکردند، بلکه با تبليغات دروغين، سعي داشتند اين عمل وحشيانه اسراييل را توجيه کنند. اگرچه تل آويو با ترور دبيرکل حزب اللَّه لبنان، قصد اختلال در مبارزه اين مجاهدان را داشت اما با انتخاب سيدحسن نصراللَّه به جانشيني شهيد سيدعباس موسوي، مبارزه با اشغالگران صهيونيستي با شدت بيشتري ادامه يافت تا آنکه در خرداد سال 1378، نظاميان اين رژيم را با خواري از جنوب لبنان بيرون راندند.
شرح مناسبت:
استاد محمد ديهيم تبريزي، در سال 1286ش (1325ق) در تبريز به دنيا آمد. وي بر اثر راهنمايي هاي پدر، به تحصيل روي آورد و رشته هاي ادبي و رياضي را به خوبي فرا گرفت. استاد ديهيم پس از آن ضمن فعاليت هاي فرهنگي به روزنامه نگاري اشتغال پيدا کرد و از سال 1311ش، خدمات مطبوعاتي خود را آغاز نمود. وي علاوه بر مسؤوليت مطبوعاتي، در صحنه هاي مهم سياسي روز نيز حضور داشت و در سال 1325ش در بيرون راندن فرقه دموکرات از آذربايجان، کوشش زيادي مبذول نمود. ديهيم سرانجام تهران
را براي فعاليت هاي سياسي و فرهنگي خود برگزيد و در سال 1335ش به آن سامان رهسپار شد. از اقدامات فرهنگي ماندگار ديهيم مي توان به تاسيس انجمن هاي ادبي مولوي، صائب و آذربادگان اشاره کرد، ضمن اينکه در کار سازماندهي بيش از پانزده انجمن ادبي ديگر در تهران نيز نقش فعالي ايفا کرد. از وي آثار متعددي بر جاي مانده که جبر، شرعيات، هندسه، دستور زبان فارسي، تعليمات مدني و حساب نو هر کدام در دو جلد و نيز تاريخ در 3 جلد و تذکره شعراي آذربايجان در 5 جلد از آن جمله است. استاد محمد ديهيم تبريزي سرانجام در اواخر بهمن 1378ش برابر با اوايل ذي قعده 1420ق در 92 سالگي در تهران درگذشت و به سراي جاويد شتافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مردم مسلمان تبريز به منظور بزرگداشت ياد شهداي 19 دي ماه مردم قم، به دعوت آيت اللَّه قاضي طباطبايي و ديگر علماي تبريز، در يکي از مساجد بزرگ شهر اجتماع کردند. اجتماع مردم بر اثر رفتار خشونت بار مأموران رژيم شاه به شورشي عمومي در سراسر شهر تبديل شد. پس از آن، هنگامي که قيام بزرگ مردم مسلمان تبريز به اوج خود رسيده بود، نيروهاي نظامي، با تانک ها و نفربرهاي نظامي به مردم بي دفاع يورش برده و به سرکوب و کشتار مردم پرداختند. تبريز در اين روز به صورت شهر جنگ زده درآمد. خيابان ها از خون جوانان، بازاريان، دانشجويان و مردان و زنان رنگين شد و بدين ترتيب، پس از فاجعه خونين نوزدهم دي ماهِ قم، جنايت ديگري بر جنايات رژيم پهلوي افزوده شد. در اين حرکت مردمي حداقل 13 تن شهيد، بيش از 125 نفر زخمي و بيش از 550 نفر دستگير شدند. در اين قيام، مردم نيز 3 تانک، 2 سينما، 22 مغازه، 1 هتل، 37 اتومبيل و چندين مرکز فساد از جمله حزب رستاخيز و کاخ جوانان را مورد حمله قرار داده و به آتش کشيدند. کشتار مردم تبريز، شاه را غافلگير کرد، چون او که به نظرِ خود، توانسته بود پرده اي ضخيم بر روي فاجعه قم بکشد، حتي اقدام دبير کل سازمان ملل را به سود خود تمام کند و افکار خارجيان را از درک واقعيت فاجعه قم منحرف سازد، در قيام مردم تبريز، به کلي دست و پاي خود را گم کرد. گستردگي قيام مردم تبريز به حدي بود
که رژيم شاه به دروغ متوسل شده و مردم انقلابي تبريز را عوامل بيگانگان معرفي کردند.
اين قيام ها، سراسر ايران را در ماتم فرو برد و مردم به تبعيت از رهبري نهضت، عيد را عزاي عمومي اعلام نمودند و اجتماعات را به بزرگداشت شهداي قم و تبريز اختصاص دادند.
شرح مناسبت:
يک هفته پس از پيروزي انقلاب اسلامي، در 29 بهمن 1357 ش، شماري از برجسته ترين شخصيت هاي علمي، مذهبي و سياسي ايران که در پيروزي انقلاب اسلامي نقش مهمي داشتند و از ياران نزديک حضرت امام خميني محسوب مي شدند حزب جمهوري اسلامي را تأسيس کردند. پس از اعلام تأسيس، پرسشنامه و برگه درخواست عضويت به همراه طرح اساسنامه و مرامنامه حزب درسطح وسيع و از طرق گوناگون پخش شد و حزب شروع به عضوگيري کرد. به گفته رهبران حزب، در روز اول ثبت نام، بيش از هشتاد هزار نفر براي عضويت، به مراکز حزب در سراسر کشور مراجعه کردند. دکتر باهنر، صد روز پس از تأسيس حزب، مواضع آن را در مسائل سياسي، اعتقادي، اقتصادي و فرهنگي بيان داشت و تعداد اعضاي حزب را تا آن روز، دو ميليون نفر ذکر کرد. هدف اين حزب، ايجاد يکپارچگي و همکاري هرچه بيشتر نيروهاي وفادار به انقلاب اسلامي، سامان بخشيدن به حکومت اسلامي و پايه گذاري دولت جمهوري اسلامي طبق قانون اساسي بود. در بين نخستين مُؤسِّسان حزب جمهوري اسلامي، حضرات آيات: شهيد سيد محمد حسيني بهشتي، سيد علي خامنه اي، اکبر هاشمي رفسنجاني، سيدعبدالکريم موسوي اردبيلي و محمدجواد باهنر حضور داشتند. آنان با همفکري و همکاري شماري ديگر از نيروهاي انقلابي توانستند در دوره
اي حساس و سرنوشت ساز از تاريخ انقلاب اسلامي، در تدوين قانون اساسي و تشکيل ارکان نظام اسلامي، دفاع از مباني فکري جمهوري اسلامي و تبيين انديشه ها و برنامه هاي مترقي اسلام براي رشد و کمال جامعه اسلامي و نظام مردم سالاري ديني در برابر انديشه هاي مارکسيستي، ليبرالي و ملي گرايي، نقشي مهم ايفا کنند.
از همين رو، احزاب و گروه هاي منحرف و وابسته به بيگانگان و پشتيبانان خارجي آنان، با حزب جمهوري اسلامي و رهبران آن به مخالفت پرداخته و در دفعات متعدد، افراد مهم و مؤثر حزب و انقلاب را به شهادت رساندند. اين حزب در 11 خرداد سال 1366 ش به درخواست اعضاي شوراي مرکزي آن و موافقت امام خميني(ره)، فعاليت هاي خود را رسماً تعطيل کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عالم مجاهد آيت اللَّه ميرسيد علي آيت نجف آبادي در سال 1247ش (1287ق) در نجف آباد اصفهان به دنيا آمد. ايشان بعد از سن بيست سالگي در اثر حادثه اي، به علم و دانش علاقه مند شد و وارد حوزه علميه اصفهان گرديد. وي در اصفهان از محضر استاداني همچون: سيد محمد فشارکي، سيد ابوالحسن جلوه و سيد مهدي نحوي استفاده برد و پس از آن رهسپار نجف اشرف گرديد. آيت اللَّه نجف آبادي در نجف از محضر استادان بزرگي همچون: سيد اسماعيل صدر، ميرزا محمد تقي شيرازي، حاج آقا رضا همداني، آخوند ملا محمد کاظم خراساني و سيد محمد کاظم يزدي کسب فيض کرد و در مدت کوتاهي با طي مراحل رشد، در فقه، اصول، فلسفه و عرفان و اخلاق به مقام تبحّر و استادي رسيد. وي از آن پس عازم اصفهان گرديد و حلقه درس خود را تشکيل داد. آيت اللَّه نجف آبادي يکي از مشهورترين استادان حوزه اصفهان در دوره سرکوب اين پايگاه ديني توسط رضاخان بوده است. ايشان به فريضه امر به معروف و نهي از منکر اهميت خاصي مي داد و با حاکمان مستبد محلي و خوانين زورگو مبارزه مي کرد. همچنين در مقطعي که ايران توسط بيگانگان اشغال شد، آيت اللَّه نجف آبادي با خودکامگي روس ها مجاهده و مبارزه زيادي کرد؛ در نتيجه خانه اش توسط اوباشِ تحريک شده و مزدوران و مأمورانشان غارت شد و خودش نيز در کنسولگري شوروي در اصفهان زنداني گرديد.
در آن ايام که در اثر حضور متفقين در ايران، قحطي و گراني بيداد مي کرد، ايشان
و عالم ديگر اصفهان، ميرسيد حسن چهارسوقي، ابتکاري به خرج داده و مشترکاً طي اعلاميه اي از مردم مسلمان و بازاريان متمکن خواستند در نقاط مختلف شهر، انجمن هاي خيريه تشکيل داده و از بينوايان، بيکاران و گرسنگان، حمايتِ برنامه ريزي شده کنند. اين برنامه در بين مردم بسيار مؤثر واقع شد؛ به گونه اي که اغلب انجمن هاي خيريه فعلي اصفهان نيز از بقاياي همان انجمن ها هستند. در کنار فعاليت هاي سياسي و اجتماعي، حلقه درس آيت اللَّه نجف آبادي، محفل فضلا و فرهيختگان بود و شاگردان نامداري در آن پرورش يافتند که حضرات آيات ابوالقاسم رفيعي مهرآبادي، شيخ احمد فياض، حيدرعلي صلواتي، سيد روح اللَّه خاتمي، سيد علي علامه فاني و سيد مرتضي پسنديده از آن جمله اند. ايشان مسائل فقه و اصول را به خوبي تجزيه و تحليل مي کرد و در کلام نيز تبحّر وافي داشت. آيت اللَّه ميرسيد علي آيت نجف آبادي سرانجام در 30 بهمن 1321 ش برابر سيزدهم صفر 1362 ق در 74 سالگي در اصفهان وفات يافت و پس از تشييعي باشکوه، در قبرستان تخت فولاد مدفون گشت. اين عالم مجاهد و فقيه سترگ، جدّ مادري شهيد دکتر حسن آيت، نماينده مجلس شوراي اسلامي در دوره اول و عضو حزب جمهوري اسلامي است که در چهاردهم مرداد 1360 ش توسط منافقين کوردل به شهادت رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ حسن کافي خراساني، در سال 1307ش (1347ق) به دنيا آمد. وي پس از طي دوران کودکي، ادبيات و سطوح عاليه را از محضر استادان مشهد همچون: شيخ هاشم قزويني و محمدتقي اديب نيشابوري آموخت. ايشان پس از چندي، رهسپار حوزه علميه نجف اشرف شد و دروس عالي فقه و اصول را از عالمان آن ديار فرا گرفت. حجت الاسلام کافي سپس به مشهد بازگشت و به تبليغ دين پرداخت. وي در جريان ملي شدن صنعت نفت و مبارزات ضد استعماري مردم ايران، به نمايندگي از آيت اللَّه سيد ابوالقاسم کاشاني، به افشاي حقايق و روشنگري مردم اشتغال داشت. او در سال هاي 1340ش به بعد، در مشهد بر سخنراني هاي روشنگرانه خود افزود و چون به دليل فشار ساواک، امکان حضور در مشهد را نداشت به تهران مهاجرت کرد و به کار تاليف و تبليغ و امامت جماعت يکي از مساجد شهر پرداخت. حجت الاسلام کافي در تهران، به حمايت همه جانبه از حرکت امام خميني(ره) و مبارزه عليه رژيم ستمشاهي پرداخت و با سخنراني هاي مؤثر خويش، نقش ارزشمندي در به ثمر رسيدن انقلاب اسلامي ايفا نمود. وي در اين راستا، چندين بار دستگير شد و به زندان رفت و شکنجه هاي ساواک را در راه آرمان اسلامي خويش تحمل نمود. ايشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به دليل پشتيباني دائمي از نظام اسلامي، مورد کينه منافقين کوردل قرار گرفت و توسط آنان ترور شد که از اين سوءقصد جان سالم به در برد و مجروح گرديد. از اين خطيب مبارز
آثاري نيز بر جاي مانده که تعاليم امام حسن(ع) مجتبي، تعاليم امام هفتم در دعا و حديث، امام رضا(ع) اسوه صراط مستقيم و تعاليم پيامبر اکرم حضرت محمد(ص) از آن جمله اند.
آن عالم خدمتگزار سرانجام در سي ام بهمن 1379ش برابر با بسيت و چهارم ذي قعده 1421ق در هفتاد و دو سالگي درگذشت و به لقاي معبود رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در زمان فتحعلي شاه، دو دوره جنگ بين ايران و روسيه درگرفت که هر دو جنگ باشکست ايران به پايان رسيد. پس از شکست دوم، اول اسفند 1206 ش (5 شعبان 1243 ق، 21 فوريه 1828 م) عهدنامه اي بين ايران و روس در قريه ترکمانچاي به امضا رسيد که به مراتب از قرارداد گلستان شوم تر بود. به موجب اين معاهده، ولايات ايروان و نخجوان به روسيه واگذار شد و مرزها معين گرديد. علاوه بر غرامتي که ايران پرداخت کرد، حق کشتيراني در درياي خزر مجدداً براي روس ها تأييد شد. به علاوه، اتباع روسيه در ايران از حقوق کاپيتولاسيون و مصونيت قضايي برخوردار شدند. اين امر، حقِّ اجراي مجازات نسبت به اتباع روس را هم که در ايران مرتکب جرم مي شدند از دولت ايران گرفت و بعدها کم کم به جايي رسيد که تقريباً اختيار محاکمه از دست دولت ايران سلب شد و استقلال قضايي کشور محدود گرديد. دولت روسيه در برابر آن همه منافع، تنها وليعهدي عباس ميرزا و رساندن او را به تخت سلطنت تأييد کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
وظيفه اصلي شوراي نگهبان، بررسي عدم مغايرت مصوبات مجلس با احکام اسلام و قانون اساسي است. اعضاي اين شورا مرکب از دو گروه شش نفري از فقها و حقوقدانان مي باشد. فقها را رهبر انقلاب تعيين مي کند و حقوقدان ها توسط رييس قوه قضاييه به مجلس معرفي و سپس با آراي نمايندگان، انتخاب مي شوند. همچنين بر اساس قانون اساسي، نظارت بر انتخابات مختلف همچون انتخابات خبرگان رهبري، رياست جمهوري، مجلس شوراي اسلامي و هرگونه همه پرسي بر عهده شوراي نگهبان است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حجت الاسلام شيخ فضل اللَّه محلاتي در سال 1309ش در محلات به دنيا آمد. پس از تحصيلات مقدماتي، از محضر استاداني همچون آيات عظام: محمدتقي خوانساري، علامه طباطبايي و امام خميني کسب فيض کرد. حجت الاسلام محلاتي از سال 1326 فعاليت هاي سياسي و مبارزاتي خود را بر ضد رژيم شاه آغاز کرد و پس از کودتاي 28 مرداد 1332 دستگير و تبعيد شد. وي با آغاز نهضت اسلامي، فعاليت هاي خود را افزايش داد و تا پيروزي انقلاب در اين مسير ثابت قدم بود. پس از پيروزي انقلاب به نمايندگي از مردم محلات و دليجان به اولين دوره مجلس شوراي اسلامي راه يافت و در همان زمان به عنوان نماينده امام در سپاه پاسداران منصوب گرديد. وي سرانجام در اول اسفند 1364، در حالي که به همراه جمعي از فرماندهان نظامي جنگ، مسؤولان کشوري و نيز تعدادي از نمايندگان مجلس از تهران عازم اهواز بود، هواپيماي حامل آنها مورد تهاجم دو جنگنده عراقي قرارگرفت و در نزديکي اهواز سقوط کرد. پيکر پاک شهيد محلاتي پس از تشييعي با شکوه در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
استاد زماني نوري در سال 1313ش در نجف آباد اصفهان متولد شد و در خانواده اي اهل فضل و تقوي، پرورش يافت. وي در 17 سالگي در زادگاه خود دروس ابتدايي را همراه با کسب و کار آموخت و پس از آن، براي ادامه تحصيل راهي قم گرديد. وي پس از طي سطوح عالي حوزوي، در درس خارج فقه و اصول آيت اللَّه بروجردي و امام خميني و فلسفه و تفسير علامه طباطبايي شرکت کرد
و خود را براي مبارزه اي علمي و عملي آماده ساخت و با سلاح قلم دست به فعاليت فرهنگي زد. وي پس از چندي با همکاري تعدادي از فضلاي حوزه، فعاليت هاي خود را پيرامون هدايت فرهنگي و سياسي نسل جوان قرار داد. استاد زماني در طي سال هاي مبارزه فرهنگي خويش، براي ترويج انديشه هاي بلند حضرت امام، تلاش مي کرد که در اين راه متحمل يک سال حبس نيز شد. ايشان با احساس مسئوليت بالايي که نسبت به جوانان احساس مي کرد توانست کتب بسياري را به ويژه براي نسل جوان منتشر کند و ارتباطات مکاتبه اي و حضوري زيادي با جوانان برقرار نمايد. آثار اين نويسنده سترگ در شش بخش داستان هاي اسلامي و معارف دين، امام علي(ع) و نهج البلاغه، جهان اسلام، مسائل نوجوانان و جوانان، مسائل زناشويي و ازدواج و کتب علمي قرار مي گيرند که در حدود نود جلد را تشکيل مي دهند. اين عالم رباني سرانجام در اول اسفند 1369ش (5 شعبان 1411ق) در 58 سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در اول اسفند 1364، حجت الاسلام محلاتي نماينده امام در سپاه، به همراه 8 تن از نمايندگان مجلس و مسؤولين ديگر عازم جبهه هاي جنگ بودند که هواپيماي حامل آنها مورد حمله دو فروند جنگنده عراقي قرار گرفت و در نزديکي اهواز سقوط کرد و کليه سرنشينان آن که نزديک به 50 نفر بودند به شهادت رسيدند. از آنجا که اين گروه عازم جبهه هاي نبرد حق عليه باطل بودند و در جمع آنان، تعداد زيادي از
علما و روحانيان مبارز به درجه رفيع شهادت نائل آمدند، اين روز به روز روحانيت و دفاع مقدس نامگذاري گرديد تا همه ساله از مجاهدت اين پاسداران اسلام و انقلاب، قدرداني شود.
شرح مناسبت:
ميرزا حبيب اللَّه شريف کاشاني در حدود سال 1225ش (1262ق) در کاشان به دنيا آمد. در کودکي پدر را از دست داد و زير نظر آيت اللَّه سيدحسين کاشاني به تحصيل علوم حوزوي همت گماشت. در پرتو اين تلاش پيگير، در 16سالگي گواهي نقل روايت و در 18سالگي گواهي اجتهاد دريافت نمود. ميرزا حبيب اللَّه در سال هاي بعد به تهران رفت و در محضر درس شيخ محمد اصفهاني، ملاهادي مدرس تهراني، ملاعبدالهادي تهراني و حاج ميرزا ابوالقاسم تهراني کلانتر استفاده وافر برد. در 19سالگي جهت حضور در درس شيخ مرتضي انصاري راهي عراق شد، اما ورود او به کربلا با رحلت آن استاد يگانه همزمان گرديد. پس از چند سال توقف در عتبات، به کاشان بازگشت و به تاليف، تدوين و تکميل تحقيقات خود پرداخت. او از اغلب استادان خويش صاحب اجازه بود و در علوم روز تبحر داشت. ميرزاي کاشاني در کنار مرجعيت، به ارشاد و هدايت مردم مشغول بود. از ويژگي هاي برجسته ميرزاي کاشاني، تنوع تاليفات و فزوني آنهاست. آثار وي را تا سيصد جلد کتاب و رساله نوشته اند، که حدود 200جلدِ آنها شناخته شده است. مُنْتَقِدُ المَنافِع في شرحِ المُختَصَر النّافع به عنوان دايرةُالمعارف فقه شيعه، منظومةٌ في الفقه و ده ها اثر ديگر از اوست. وي سرانجام در 2 اسفند 1300ش (23 جمادي الثاني 1340ق) در 78 سالگي رحلت نمود و در کاشان به خاک
سپرده شد.
شرح مناسبت:
عمليات والفجر 6 در دوم اسفند1362 با رمز مقدس يا زهرا در منطقه عملياتي چزّابه با هدف انهدام نيروهاي دشمن و گمراه کردن آنها از عمليات آتي، انجام گرفت. قواي اسلام با عبور از رودخانه چيلات و دهلران، دو ارتفاع مهم مشرف به مناطق مسکوني عراق را آزاد کرده و بزرگراه العماره - بغداد را در تيررس خود گرفتند. در اين حال، دشمن بعثي براي باز پس گيري مناطق از کف داده، اقدام به پاتک نمود که با چند ضد پاتک از سوي قواي اسلام مواجه گرديد و در اقدام خود ناکام ماند. در اين عمليات، دشمن با به جاي گذاشتن صدها کشته وزخمي مجبور به عقب نشيني گرديد. عمليات والفجر 6، در نهايت با شروع عمليات خيبر در 3اسفند1362، پايان پذيرفت.
شرح مناسبت:
مَجدالعُلي بوستان در سال 1278 ش در مشهد به دنيا آمد و تحصيلات خود را در رشته هاي زبان و ادبيات فارسي، عربي و فرانسوي آغاز کرد. در 1303 به تهران رفت و در محضر آيت اللَّه ميرزا مهدي آشتياني و شيخ ضياءالدين درّي اصفهاني به فراگيري علوم اسلامي پرداخت. وي مدتي به کار معلمي پرداخت و سپس در دادگستري مشغول شد و مستشار ديوان عالي کشور گرديد. وي در موضوعات مختلف اجتماعي و ادبي در روزنامه هاي گوناگون مقاله مي نوشت. بوستان، از 1307ش در انجمن ادبي ايران و انجمن ادبي حکيم نظامي حضور يافت. مجدالعلي بوستان در خراسان از هواداران کلنل محمدتقي خان پسيان بود و زماني که رييس دادگستري سمنان بود به سبب همکاري با تبعيدشدگان مخالف حکومت رضاشاه تحت تعقيب قرارگرفت و زنداني شد. دستور شرق، رساله
خرافات و پندنامه منظوم از جمله آثار اوست. مجدالعُلي بوستان سرانجام در 2اسفند1263ش در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
عبدالرحمن شَرَفکندي مشهور و متخلص به "هژار" در سال 1300 ش در روستاي شَرَفْکَند در نزديکي مهاباد به دنيا آمد. پدر وي از علماي دوره خود بود و عبدالرحمن در خدمت پدر به تحصيل علوم ديني پرداخت. در 17 سالگي پدر خود را از دست داد و مجبور شد تا براي امرار معاش خانواده به کشاورزي روي آورد. وي بعدها وارد عرصه مطبوعات گرديد و مقالات او در برخي جرايد تهران نيز چاپ شد و در 24 سالگي به لقب شاعر ملي کُرد مفتخر گرديد. وي پس از تسلط قواي حکومت وقت بر منطقه مهاباد، آواره شد و سختي بسيار ديد. بعدها به بغداد رفت و به عکاسي و روزنامه نگاري پرداخت. شرفکندي سفرهاي متعددي به سوريه، لبنان، روسيه و عراق داشت و مبارزاتي با رژيم بعث عراق به انجام رساند. بعدها به ايران آمد و در کرج سکني گزيد و مرکز نشر فرهنگ و ادب کُرد را تأسيس نمود. از عبدالرحمن شرفکندي آثار متعددي به جا مانده که ترجمه مجموعه قانون در طب ابوعلي (7 جلد)، پنج انگشت، يک مشت است، ديوان اشعار و فرهنگ فارسي به کردي، از آن جمله اند. سرانجام در 69 سالگي رحلت کرد و در مهاباد به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از آن که در آذرماه 1369 صادق گنجي مسؤول خانه فرهنگ ايران در لاهور پاکستان به دست گروهک تروريستي سپاه صحابه پاکستان به شهادت رسيد، سيدمحمدعلي رحيمي از اوايل سال 1374، به اين سمت منصوب و مشغول فعاليت شد. وي قبل از مأموريت خود در پاکستان، به مدت ده سال در دهلي نو به فعاليت هاي
فرهنگي و تبليغي اشتغال داشت. تا اينکه در اين روز، آدم کشان عضو گروه صحابه با حمله به سيد محمدعلي رحيمي، وي را به شهادت رساندند، در پي شهادت مسؤول خانه فرهنگ ايران در لاهور، دولت ايران ضمن اعتراض به دولت پاکستان، خواستار مجازات عاملان اين جنايت شد. پيکر شهيد رحيمي پس از تشييعي مردمي، در بهشت زهراي تهران مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميرزا محمدصادق حکيم ملقب به اديب الممالک فراهاني در سال 1239ش (1277ق) در تهران به دنيا آمد. وي علوم ادبي زمان را نزد استادان فن فرا گرفت و پس از چندي در شاعري از اکثر سخنوران عصر خويش پيش افتاد. وي سرودن شعر را با مديحه گويي آغاز کرد و لقب اديب الممالک از طرف مظفرالدين شاه قاجار به وي اعطا شد. او در سرودن انواع شعر به ويژه قصيده تبحّر داشت و از سبک استادان قديم پيروي مي کرد. بيشتر سروده هاي اين شاعر برجسته، بيان کننده اوضاع زندگي اجتماعي و مبارزات سياسي دوران اوست. اديب الممالک با انتشار روزنامه ادب، در بيداري افکار عمومي ملت ايران و افشاي ظلم و فساد حاکمان قاجار نقشي سازنده ايفا کرد. وي پس از صدور فرمان مشروطه، به سردبيري روزنامه مجلس برگزيده شد و از اين راه، خدماتي به ملک و ملت نمود. او با شروع استبداد صغير از تهران بيرون رفت و سپس با مجاهدان نهضت مشروطه به پايتخت بازگشت. اديب الممالک فراهاني را مي توان يکي از بنيانگذاران و يا دست کم پيشروان شعر متعهد سياسي در ادبيات فارسي معاصر ناميد که در اشعار خود، مشکلات کشور و مردم را منعکس ساخته است. وي همچنين علاوه بر تبحر در ادبيات فارسي و عربي، در حوزه حکمت و فلسفه و رياضي و نجوم و … تخصص داشت و با زبان هاي روسي، ترکي، پهلوي و فرانسوي و انگليسي آشنايي داشت. از اديب الممالک فراهاني ديوان اشعاري شامل قصايد، غزليات، رباعيات و … به جاي مانده است. اديب الممالک فراهاني
سرانجام در سوم اسفند 1296ش (1336ق) در 57 سالگي درگذشت و در حرم عبدالعظيم مدفون شد.
شرح مناسبت:
انگليسي ها پس از جنگ جهاني اول به اين نتيجه رسيدند که جهت دستيابي بيشتر به منابع ايران، به ناچار بايد کودتايي در ايران انجام دهند تا حکومت سرسپرده اي را بر سر کار آورند. در اين راستا آنان دو مهره وابسته سياسي و نظامي نياز داشتند که از اين ميان سيدضياءالدين طباطبايي را به عنوان چهره سياسي، و رضاخان پهلوي را به عنوان چهره نظامي برگزيدند. قبل از کودتا، رضاخان توافق کرد که پس از فتح تهران توسط نيروهاي قزاق، مقام نخست وزيري به سيدضياءالدين سپرده شود. سرانجام در اوايل اسفند 1299ش، قواي قزاق به فرماندهي رضا خان از قزوين به سوي تهران حرکت کردند و بدون هيچگونه مشکل جدي، در سوم اسفند، تهران را تصرف نمودند. احمدشاه قاجار از روي ترس و ناچاري، بدون هيچ واکنش جدي، رضاخان را به عنوان فرمانده کل قوا و همدست وي، سيدضياءالدين طباطبايي را به سمت نخست وزيري منصوب کرد. در اين ميان رضاخان به دليل فرمانبرداري از دولت انگليس و نيز سرکوب جنبش هاي آزادي خواهانه مردم ايران، به عنوان عاملي جهت تمرکز قدرت در کشور و حفظ منافع نامشروع انگليس، مورد حمايت شديد اين کشور بود. چهار سال بعد، رضاخان به پادشاهي ايران رسيد و تا سال 1320 ش، مستبدانه از منافع انگليس در ايران حمايت و حراست کرد. اما در جريان جنگ جهاني دوم، به دليل گرايش رضاخان به آلمان، انگليس وي را از پادشاهي خلع و تبعيد کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات بزرگ خيبر با رمز يا رسول اللَّه در جبهه جنوب، هورالهويزه و شمال بصره در وسعت تقريبي 200 کيلومتر مربع با هدف تصرف و تامين جزاير مجنون و بخشي از هورالهويزه از سوم اسفند 62 آغاز شد و تا بيست و دوم اسفند به طول انجاميد. در اين عمليات، رزمندگان اسلام در ابتدا با ورود به جزاير مجنون، از اصل غافل گيري و سرعت بهره گرفته و تعدادي از يگان هاي مستقر در جزيره را به هلاکت رساندند. در ادامه با فشار بي امان سپاه توحيد، دشمن بعثي کيلومترها به عقب رانده شد و نيروهاي اسلام با يک حرکت حماسي و باور نکردني براي دشمن، رودخانه دجله را پشت سر گذاشتند. در روزهاي بعد، رزمندگان اسلام در حالي که دشمن به شدت از گلوله شيميايي استفاده مي کرد، با وارد ساختن ضربات سنگين، موفق به پيشروي شده و بعثيان را به عقب راندند. با گذشت دو هفته از شروع عمليات، رزمندگان اسلام موفق شدند تا موقعيت مناطق آزاد شده، از جمله جزاير مجنون را تثبيت کنند و ابتکار عمل را به دست گيرند. اين عمليات سرانجام پس از 19 روز نبرد سنگين با نتايج زير پايان يافت: تلفات نيروي انساني دشمن: 1140 نفر اسير و 15000 نفر کشته و زخمي؛ ساير نتايج: به تصرف درآمدن منطقه اي به وسعت بيش از 1180 کيلومتر مربع، از جمله جزاير مجنون؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 330 دستگاه انهدامي، 42 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 6 فروند انهدامي، دستگاه مهندسي: 60 دستگاه اغتنامي، خودرو: 200 دستگاه انهدامي. عمليات بزرگ خيبر با
دستاوردهاي ارزشمند، از جمله عمليات هاي موفق رزمندگان اسلام محسوب مي شود، به نحوي که عراق را مجبور به استفاده گسترده از سلاح هاي ممنوعه شيميايي کرد.
با تصرف جزيره مجنون، يکي از حوزه هاي مهم نفتي در اختيار رزمندگان اسلام قرار گرفت و دشمن را در باز پس گيري آن ناکام گذاشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمهدي بن سيد مرتضي درچه اي، در حدود سال 1232ش (1270ق) در اصفهان به دنيا آمد. وي برادر کوچک تر سيدمحمد باقر درچه اي، از علماي مشهور اصفهان بود. سيد مهدي، تحصيلات خود را در اصفهان و سپس در نجف اشرف به سامان رساند و پس از طي مدارج بالاي علمي، در اصفهان به تدريس پرداخت. وي فقيهي بزرگ به شمار مي رفت و در علم اصول، استاد بود. آيت اللَّه سيدمهدي درچه اي در زمان خود، مورد وثوق و اطمينان تمام طبقات اصفهان و اطراف بود و مردم در مسائل فقهي به ايشان رجوع مي کردند. محفل درسي او، مشحون از بزرگان علم بود و خود نيز ساليان طولاني به امر تدريس اشتغال داشت. وي در اواخر عمر مجتهد اعلم و جامع الشرايط اصفهان بود و با اين حال، زندگي را در کمال زهد و قناعت سپري کرد. اين عالم رباني سرانجام در چهارم اسفند 1323ش برابر با دهم ربيع الاول 1364ق در 91 سالگي در اصفهان رخت از دنيا بربَست و پس از تشييعي با شکوه، در قبرستان تخت فولاد، در کنار برادر بزرگوارش به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالحسن اقبال آذر ملقب به اقبال السلطان در سال 1250ش در اطراف قزوين به دنيا آمد. وي در ابتدا به کسب دانش پرداخت اما به خاطر عشق و علاقه وافري که به موسيقي داشت، چون از صداي خوبي برخوردار بود، مدرسه را به کنار نهاد و به تحصيل موسيقي و آواز همت گماشت. اقبال آذر در جواني به تبريز رفت و در اندک زماني در هنر تعزيه خواني به شهرت رسيد
و به دربار محمدعلي ميرزا، وليعهد قاجار راه يافت. با مرگ مظفرالدين شاه، اقبال آذر نيز به همراه شاه جديد به تهران رفت و در تکيه دولت به کار تعزيه پرداخت. وي بعدها مدتي در تبريز و سپس در تهران اقامت داشت و به تعزيه خواني مشغول بود. روش اقبال در خواندن آواز از سبک تعزيه بهره داشت، يعني بلند و با تحرير مي خواند و مانند تعزيه خوان ها، توجه زيادي به کيفيت اداي شعر نداشت. وي سرانجام در اوايل اسفند 1349 در حدود 100 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
به دنبال تصويب قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و تشکيل مجلس شوراي اسلامي، طي حکمي از جانب حضرت امام خميني، آيت اللَّه دکتر سيد محمد حسيني بهشتي به عنوان اولين رييس ديوان عالي کشور، بالاترين مقام قضايي پس از پيروزي انقلاب اسلامي برگزيده شد تا براي اين تشکيلات حياتي که نقش مهم و تعيين کننده اي در جامعه دارد، با درک و درايت والاي ايشان زمينه اجراي قوانين اسلام فراهم شود و عدل و قسط در جامعه رواج يابد. ايشان نيز در طول مدت عهده داري اين مسؤوليت خطير و شريف، منشأ خير و خدمت فراواني گشت، امور قضايي کشور را سامان بخشيد و با به کارگيري قضات عادل و عالم، نظام قضايي را دگرگون ساخت. همچنين در اين روز، آيت اللَّه سيدعبدالکريم موسوي اردبيلي نيز به دادستاني کل کشور تعيين شد. اين انتخاب، همزمان با تثبيت نظام جمهوري اسلامي به منظور تشکيل و سامان دهي قوه قضاييه، متناسب با اهداف و ارکان نظام اسلامي انجام گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدجواد عارفي بيرجندي، در حدود سال 1272 ش (1311 ق) در بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد. وي مقدمات و سطوح را در بيرجند و مشهد به اتمام رساند. سپس در 25 سالگي به حوزه علميه قم مهاجرت کرد و با شرکت در دروس خارج فقه و اصول آيات عظام: حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي، شيخ مهدي حکمي قمي، شيخ ابوالقاسم کبير قمي و سيد محمد حجّت کوه کمره اي به مدارج بالاي علمي دست يافت. اين فقيه جليل يکي از شاگردان کوشا و سختگوش آيت اللَّه عبدالکريم حائري بود که حدود ده سال از بحث هاي معظمٌ له استفاده شايان برد و مباني علمي اش را استوار ساخت. آيت اللَّه عارفي در زمان استبداد رضاخاني، در اراک به علت سخنراني عليه بي حجابي و تاکيد بر شعائر اسلامي تحت تعقيب قرار گرفت و در بيرجند مدت ها به زندگي مخفيانه روي آورد تا سرانجام دستگير و زنداني شد. وي پس از آزادي از زندان، در زادگاهش اقامت گزيد و بيش از نيم قرن به بزرگداشت، تبليغ و ترويج شعائر ديني و تدريس و پرورش شاگردان و اقامه جماعت پرداخت و با کوشش بسيار، حوزه علميه آن شهر را سامان بخشيد. اين عالم وارسته در طول حيات خويش از وجوهات مصرف نمي کرد و از هر گونه تجملات و تشريفات به دور بود. سرانجام آن فقيه بزرگوار درچهارم اسفند 1380 ش برابر با نيمه شب عيد سعيد قربان 1422 ق در يکصد و هشت سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييعي با شکوه،
در مدرسه معصوميه بيرجند به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در حالي که عمليات بزرگ و پيروزمند والفجر 8 در شبه جزيره فاو ادامه داشت، عمليات والفجر 9 در تاريخ پنجم اسفندماه 1364 ش با رمز يااللَّه در جبهه شمالي چوارتا در منطقه اي به وسعت 200 کيلومتر مربع در استان سليمانيه عراق آغاز شد و تا نهم اسفند به طول انجاميد. هدف اين عمليات آزادسازي ارتفاعات مهم اين منطقه و پراکنده کردن نيروهاي عراقي از جبهه هاي جنوبي بود. نيروهاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در سرماي شديد ارتفاعات منطقه، اين عمليات دشوار نظامي را با موفقيت به انجام رساندند. نتايج عمليات متوسط والفجر 9: تلفات نيروي انساني دشمن: 250 نفر اسير و 2500 نفر کشته و زخمي، ساير نتايج: انهدام نيروي دشمن و تصرف بخشي از خاک دشمن و ارتفاعات مهم منطقه. جمهوري اسلامي ايران با اجراي عمليات والفجر 9، علاوه بر آزادسازي ارتفاعات مهم منطقه و تجزيه و پراکنده کردن نيروهاي عراقي، آمادگي خود را براي ادامه مقاومت در برابر دشمن متجاوز به تمام دنيا اعلام نمود و قدرت خود را بار ديگر تثبيت کرد.
شرح مناسبت:
دو روز پس از تصرف منطقه استراتژيک فاو در جريان عمليات بزرگ والفجر 8 به درخواست عراق و هفت کشور اتحاديه عرب، جلسه شوراي امنيت تشکيل شد و شورا در جلسه پنجم اسفند 1364، قطعنامه 582 را تصويب کرد. در اين قطعنامه با يادآوري شش سال درگيري شورا با مسأله و با ابراز نگراني نسبت به طولاني شدن درگيري و تعهد اعضاي سازمان ملل به حل و فصل صلح آميز اختلافات و يادآوري تعهّد اعضا به خودداري از کاربرد گازهاي خفه کننده و مسموم در جنگ
ها و تاکيد بر غيرقابل قبول بودن کسب اراضي از راه زور، از اقدامات اوليه اي که سبب بروز و ادامه منازعه شده، ابراز تاسف گرديده است. در اين قطعنامه همچنين از تشديد حملات به مناطق غيرنظامي، حمله به کشتي هاي بي طرف و استفاده از سلاح هاي شيميايي اظهار تاسف شده و خواهان آتش بس گرديده است. واضح است که صدور قطعنامه 582 تنها در نتيجه تصرف فاو بوده و بررسي علل جنگ و معرفي متجاوز، به صورت مبهم و سربسته مطرح گرديد. جمهوري اسلامي ايران در پي صدور اين قطعنامه اعلام داشت آن قسمت از قطعنامه که به کلّ جنگ و خاتمه خصومت ها مربوط مي شود، ناقص، بي اعتبار و غيرقابل اجراست و عراق نيز اعلام کرد اگر ايران اين قطعنامه را رسماً و بدون شرط بپذيرد، عراق نيز آن را اجرا خواهد کرد. به اين ترتيب اين قطعنامه نيز به سرنوشت مشابه قطعنامه هاي قبلي دچار شد.
شرح مناسبت:
عمليات ظفر 6، در 5 اسفند 1366 در استان کرکوک عراق، با هدف آزادسازي ارتفاعات منطقه، در سه محور انجام گرفت. قواي اسلام در اين عمليات با تسلط بر جاده هاي منطقه، ضمن عکس العمل به موقع و شايسته در برابر پاتک دشمن، شکست سنگيني را به مزدوران بعثي تحميل کردند. در اين عمليات علاوه بر آزادسازي برخي ارتفاعات منطقه و انهدام پايگاه هاي دشمن، تعدادي ادوات زرهي دشمن منهدم شده، تعداد ديگري به غنيمت سپاه اسلام درآمد.
شرح مناسبت:
ابوجعفر محمدبن محمد معروف به خواجه نصيرالدين طوسي و ملقب به استاد البشر و محقق طوسي در سال 597 ق در طوس به دنيا آمد. وي در ابتدا علوم عقلي و نقلي و حکمت مشاء را آموخت و در سال هاي بعد رياضيات، فقه، فلسفه، نجوم و ادبيات را خواند به طوري که در علوم روز به تبحر و استادي تمام رسيد. وي چند سال پس از واقعه حمله سپاهيان چنگيزخان مغول، به قلعه اسماعيليه پناه برد و در آن جا نيز از تاليف و نگارش باز نايستاد. با غلبه سپاه مغول بر اسماعيليان، خواجه نصيرالدين به خدمت هلاکوخان مغول پيوست و با استفاده از نفوذ خود، از کشتار مردم و دانشمندان و تخريب آثار فرهنگي و علمي و غارت شهرها و روستاها جلوگيري نمود. پس از فتح بغداد و سقوط عباسيان، خواجه نصير ماموريت يافت تا رصدخانه مراغه را ترتيب دهد. او جماعتي از رياضي دانان بزرگ گردآورد و کار احداث رصدخانه را در سال 657 ق آغاز کرد. خواجه، با اين کار، عالمان بزرگ زمان را که پراکنده بودند در يک مکان، جمع
کرد و همچنين کتابخانه اي عظيم در محل رصدخانه مراغه احداث نمود. اين عالم سترگ براي تهيه کتاب هاي مورد نظر، کتبي از بغداد، شام و شمال آفريقا و اطراف و اکناف ايران فراهم نمود و کتابخانه اي با بيش از چهارصد هزار جلد کتاب، ايجاد کرد. عمر خواجه از اين پس در خدمات علمي گذشت. خواجه نصيرالدين، يکي از بزرگ ترين بنيانگذاران کلام شيعه و پيشاهنگ بزرگ فلسفه مشّاء بود و ضمن تاييد حکمت ابن سينا، به شرح مشکلات اشارات پرداخت.
وي همچنين آثار متعددي را در علوم مختلف به نگارش درآورد که اخلاق ناصري، تجريد العقايد، ذيج ايلخاني، اوصاف الاشراف، اساسُ الاقتباس و تذکره نصيريه و بيش از شصت اثر ديگر در اصول دين، اخلاق، منطق، هندسه، هيئت، نجوم و عروض و شعر از آن جمله اند. خواجه نصيرالدين سرانجام در سال 672 در 75 سالگي، شانزده سال پس از تاسيس رصدخانه درگذشت و در کاظمين به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدضياءالدين ميرمحمد حسين بن مير محمدعلي شهرستاني حائري، در حدود سال 1218ش (1256ق) در خاندان اهل علم و از سادات مرعشي مازندراني منتسب به امام سجاد(ع) در کرمانشاه به دنيا آمد. وي پس از طي مقدمات و سطوح عالي حوزوي، در حلقه درس شيخ محمد حسين اردکاني، فقه و اصول را فرا گرفت و پس از سالياني از استاد به دريافت اجازه اجتهاد نائل آمد. آيت اللَّه شهرستاني همچنين هيئت و نجوم را از ميرزا باقر يزدي و حساب و هندسه و عروض را از ميرزا عَلاّم هروي حائري آموخت و در اين علوم به تبحر رسيد. ايشان در پنجاه سالگي به زيارت مشهد رضوي رفت و چون به تهران آمد، مورد استقبال مردم واقع شد و تدريس در يکي از مدارس تهران به او واگذار شد. اما ايشان به کربلا بازگشت و علاوه بر تدريس و تاليف، مرجعيت جمعي از شيعيان را برعهده گرفت. اين محقق، اديب و شاعر امامي، از دوازده سالگي شروع به تاليف نمود و در طول حيات علمي خويش، در حدود هشتاد اثر ارزنده از خود به يادگار گذاشت که برخي از آثار ايشان شامل کتب: الاستصحاب، اصل الاصول، تحقيقُ الاَدِلّة، تَذکِرَةُ النَّفس و لُبابُ الاجتهاد و … مي باشند. آيت اللَّه ميرمحمدحسين شهرستاني حائري سرانجام در ششم اسفند 1275ش (3 شوال 1315ق) در پنجاه و هفت سالگي بدرود حيات گفت و در رواق حسيني، نزديک ديوار شهدا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به موجب قانون احداث راه آهن جنوب ايران که در ششم اسفند ماه سال 1305 ق به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد، مخارج ساختمان
راه آهن ايران از محل عوارض قند و شکر و چاي تامين گرديد و قرار شد تا خط آهن از خورموسي به خرمشهر و از آنجا به تهران متصل شود. در نهايت نخستين کلنگ احداث راه آهن ايران در 23 مهر سال 1306ش در تهران به زمين زده شد و همزمان عمليات ساختماني راه آهن از مرکز و شمال و جنوب آغاز گرديد. سرانجام عمليات ساخت راه آهن ايران در سوم شهريور سال 1317 ش خاتمه يافت و کار حمل و نقل مسافر و بار آغاز شد. طول راه آهن سراسري ايران در آن سال در حدود 1400 کيلومتر بود که ازبندر امام خميني (شاهپور سابق) در جنوب به بندر ترکمن در شمال متصل مي شد. طول خطوط آهن در مرداد 1376 به حدود ده هزار کيلومتر رسيد و در برخي مسيرهاي پر رفت و آمد، راه آهن دو خطه شده است.
شرح مناسبت:
پس از آنکه مراسم بزرگداشت چهلمين روز شهادت مردم قم در حادثه 19 دي اين شهر، در تبريز به خشونت گراييد، قيام بزرگ 29 بهمن 1356 در تبريز شکل گرفت و عده زيادي از مردم بي گناه به خاک و خون کشيده شدند. در هفتمين روز شهداي 29 بهمن تبريز، اعلاميه اي با امضاي روحانيون مبارز خراساني انتشار يافت و رژيم را در مورد اين واقعه، مورد انتقاد قرارد داد. در بخشي از اين اعلاميه آمده بود: "بار ديگر رژيم فاسد شاه تلاش مذبوحانه خود را شروع کرد و مردان مجاهدي را که براي از بين بردن برنامه هاي ضدديني دستگاه استبدادي و سلطنت غاصبانه پهلوي قيام کردند، با گلوله جواب گفت؛
ولي ما نيز بار ديگر به اين جنايتکاران روزگار و روسياهان جامعه هشدار مي دهيم که ما از هدف مقدس خود دست نکشيده و براي رسيدن به آن هدف عالي و قرآني و انساني، تا آخرين نفس، در مقابل اعمال وحشيانه شاهانه ايستادگي خواهيم کرد".
شرح مناسبت:
همزمان با پيروزي هاي رزمندگان اسلام در عمليات غرورآفرين خيبر و شکست ارتش عراق در منطقه جزاير مجنون، رژيم بعثي عراق مبادرت به موشک باران و بمباران مناطق مسکوني شهرهاي مختلف ايران نمود. در اين ميان شهرهاي خرم آباد و بروجرد هدف اصابت چهار موشک قرار گرفت و شهرهاي کوهدشت، سقّز، پل دختر و مهاباد نيز توسط هواپيماهاي عراقي بمباران شد. در اثر اين بمباران وحشيانه اين شهرها، حدود پنجاه نفر از هموطنان به شهادت رسيده و بيش از چهار صد نفر ديگر زخمي شدند.
شرح مناسبت:
در حالي که مقامات حکومت خودگران عرفات در حال گفت وگو براي سازش با رژيم غاصب اسراييل بودند، يک صهيونيست نژادپرست به سوي نمازگزاران روزه دار در حرم حضرت ابراهيم (ع) در شهر الخليل فلسطين تيراندازي کرد و بيست و نه نفر را شهيد و شمار بيشتري را زخمي نمود. اين ترور وحشيانه که بار ديگر دشمني صهيونيست ها با مسلمانان را نشان داد با واکنش تند و خشم آلود جهان اسلام روبرو شد، به گونه اي که حتي دولت هاي عَرَبي مجبور شدند براي مدتي، مذاکرات سازش با مقامات رژيم صهيونيستي را به حال تعليق درآورند، ولي دولت هاي غربي تنها به ابراز تأسف اکتفا کردند. اين حمله تروريستي باعث وقوع ناآرامي هاي چندماهه در سرزمين هاي اشغالي و قيام مردم مسلمان اين مناطق گرديد و در عوض رژيم صهيونيستي فرد تروريست را پس از محاکمه به بهانه اين که بيماري رواني دارد، از مجازات رهايي داد.
شرح مناسبت:
علي اکبر دهخدا در 5 اسفند 1258ش در تهران ديده به جهان گشود. وي علوم ابتدايي و سطوح عالي را در ايران سپري کرد. سپس براي تکميل علوم جديد به اروپا سفر نمود و مدت پنج سال به تحقيق و تفحّص پرداخت. بازگشت دهخدا به ايران مصادف با نخستين طليعه افکار آزادي خواهانه و شروع مبارزات جنبش مشروطيت در ايران بود. دهخدا که با استبداد و مظالم آن زمان شديداً مخالف بود، به صف مبارزان پيوست و به نگارش مقالات تند و طنزآميز پرداخت. او که از همکاران روزنامه صوراسرافيل بود، پس از توقيف و تعطيلي روزنامه به اروپا تبعيد شد. دهخدا پس از استقرار
مشروطيت به ايران بازگشت و در روزنامه هاي مختلف نويسندگي کرد. او در ايام جنگ جهاني اول و مهاجرت آزادي خواهان، در يکي از ايلات بختياري منزوي گرديد و در آنجا مقدمات تدوين لغت نامه بزرگ خود را پي ريزي نمود. اين اثر مهم علمي و ادبي دهخدا، آن چنان گسترده، دقيق و غني است که مي توان آن را يکي از شاهکارهاي بزرگ زبان فارسي در قرن اخير دانست. کارهاي ادبي و انتقادي دهخدا از نظر سبک و سليقه کم نظير است و نوآوري او در طنزنويسي، مکتبي نوين در زبان و ادبيات فارسي به وجود آورد. در زمينه شعر نيز، دهخدا آثاري برجسته دارد که با بياني ساده و دلنشين سروده شده است. دهخدا همچنين با گردآوري کتاب امثال و حکم که مجموعه اي از بيست و چهار هزار ضرب المثل فارسي است، نخستين فرهنگ نامه عرفي و عاميانه را در زبان فارسي تدوين کرد. وي سرانجام در هفتم اسفند 1334ش در 76 سالگي در تهران درگذشت و در قبرستان ابن بابويه در ري مدفون شد.
شرح مناسبت:
حضرت آيت اللَّه ميرزا هاشم آملي، فقيه و عالم بزرگ معاصر، در حدود سال 1283 ش برابر با 1322 ق، در روستايي نزديک لاريجان از توابع آمل در مازندران به دنيا آمد. ايشان پس از پشت سرگذاشتن تحصيلات مقدماتي، راهي تهران شد و در مدرسه سپهسالار اين شهر اقامت گزيد. او در آن مدرسه مورد توجه شهيد آيت اللَّه سيد حسن مدرس قرار گرفت و از استاداني همچون ميرزا طاهر تنکابني، ميرزا ابوالحسن شعراني و محمدعلي شاه آبادي بهره برد. ميرزا هاشم آملي سپس در قم
در محضر درس حضرات آيات شيخ عبدالکريم حائري يزدي و سيد محمدحجت کوه کمره اي حاضر شد و پس از چندي به درجه رفيع اجتهاد نائل آمد. اين فقيه سترگ از آن پس براي بهره مندي از محفل پر رونق نجف، عازم آن ديار گرديد. ايشان در نجف، در درس حضرات آيات سيدابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقا ضياءالدين عراقي حاضر شد و به مقام والايي در علم دست يافت. ميرزا هاشم آملي از آن پس حلقه درس خود را در نجف و قم تشکيل داد و فضلاي بسياري در محضر معظم له پرورش يافته و به درجات بالاي علمي دست يافتند که حضرات آيات: ميرزا جواد تبريزي، ناصر مکارم شيرازي، عبداللَّه جوادي آملي، حسن حسن زاده آملي، سيد جعفر کريمي، سيد مصطفي و سيدعلي محقق داماد، محمد محمدي گيلاني و اسماعيل صالحي مازندراني و ده ها عالم فاضل از آن جمله اند.
آيت اللَّه ميرزا هاشم آملي، به عنوان يکي از شيوخ فقها و مراجع تقليد قم به شمار مي رفت و در جريان انقلاب اسلامي ايران، از آغاز اولين نهضت روحانيان و مردم در قضيه انجمن هاي ايالتي و ولايتي گرفته تا قيام 15 خرداد 1342 و بعد از آن، تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي ايران، آن بزرگوار به عنوان يکي از مراجع تقليد در کنار رهبر انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني(ره) قرار داشت و علاوه بر شرکت در جلسات علما، در مواقع ضروري ديدگاه هاي خود را با صدور اعلاميه به آگاهي همگان مي رساند. اين فقيه جليل تمام عمر را با کمال زهد، تقوا و صدق و صفا و در نهايت عزت
نفس گذرانيد و به هيچ يک از تجملات دنيوي، اعتنايي نداشت. از جمله آثار چاپي ايشان، کتاب الطهاره، الصلاة و الصوم مي باشند. اين عالم رباني سرانجام در هفتم اسفند 1371 ش برابر با چهارم رمضان 1413ق در 88 سالگي به لقاءاللَّه پيوست و در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
در هفتم اسفند 1377، يکي از بزرگ ترين آرمان هاي ديرين ملت مسلمان ايران تحقق يافت و با برگزاري انتخاباتي پرشور، نهاد و پايگاه مردمي شوراهاي اسلامي شهر و روستا، در عرصه حکومتي، جلوه عملي پيدا کرد. تشکيل بيش از 33 هزار شوراي شهري و روستايي در سراسر ايران اسلامي، گامي در جهت ورود و همکاري علني تمام مردم در عرصه تصميم گيري هاي کشوري بود که به لحاظ کثرت جمعيت منتخبان انتخاباتي و نيز خاستگاه اجتماعي و فرهنگي شوراها، اين عرصه را از ديگر عرصه ها متمايز و برجسته ساخته است. تمرکززدايي، منطقه گرايي، توزيع قدرت، کاهش تصدي دولت در امور مملکتي، نهادينه کردن مشارکت مردم در عرصه تصميم گيري ها، تقويت نهادهاي مدني، استفاده هرچه بيشتر از استعدادها و قابليت هاي توده مردم و بالاخره اجراي کامل اصل هفتم قانون اساسي، مبني بر تشکيل شوراهاي شهر و روستا و … براي تصميم گيري در امور کشور، از جمله اهداف و مطالبات مردمي بود که با تشکيل شوراهاي اسلامي شهر و روستا، بنياني محکم يافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ملاعبداللَّه بن عبدالباقي بروجردي در سال 1218ش (1256ق) در بروجرد به دنيا آمد. وي مقدمات علوم اسلامي را از علماي بروجرد فرا گرفت و پس از مدتي در حلقه درس شيخ ملا اسداللَّه بروجردي به فراگيري فقه و اصول پرداخت. ملاعبداللَّه بروجردي پس از آن راهي حوزه علميه اصفهان گرديد و از محضر درس شيخ محمدباقر اصفهاني و ديگران کسب فيض کرد و پس از سالياني، به مدارج بالاي علمي دست يافت. ايشان از آن پس به زادگاه خود بازگشت و به تدريس و فتوي
و امامت جماعت در بروجرد پرداخت. در حلقه درس وي، فاضلان فرهيخته اي پرورش يافتند که مرجع تقليد شيعيان، حضرت آيت اللَّه سيد حسين بروجردي، از همه مشهورتر است. ايشان به عنوان يکي از مشاهير بروجرد، در کنار تدريس به تاليف نيز مشغول بود و آثاري را به رشته تحرير درآورد که کتاب الصلاة و رساله اي در اجتماع امر و نهي از آن جمله است. ملاعبداللَّه بروجردي سرانجام در 8 اسفند 1289ش برابر با 28صفر 1329ق در 71 سالگي بدرود حيات گفت و در مقبره اي که در جوار مسجدش براي خود بنا کرده بود، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعلي بن سيد علي نقي کوه کمره اي در تبريز به دنيا آمد. وي مقدمات و سطوح حوزوي را در زادگاه خود فرا گرفت و سپس براي ادامه تحصيل، عازم حوزه علميه نجف اشرف گرديد. ايشان در نجف در محضر عالمان بزرگي همچون ميرزا حبيب اللَّه رشتي، ملامحمد فاضل ايرواني و ملامحمد فاضل شرابياني شرکت جست و پس از سالياني به مدارج والاي علمي دست يافت. آيت اللَّه کوه کمره اي از آن پس به زادگاه خود بازگشت و به انجام وظايف ديني و خدمات مذهبي مشغول شد. ايشان سرانجام در هشتم اسفند 1319ش برابر با بيست و نهم محرم 1360ق وفات يافت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد. آيت اللَّه سيدعلي کوه کمره اي، والد معظم فقيه و مرجع سترگ، آيت اللَّه سيد محمد حجت کوه کمره اي مي باشد.
شرح مناسبت:
صدرالدين محلاتي متخلص به صدر، فرزند آيت اللَّه ميرزا ابوالفضل محلاتي در سال 1283ش (1323ق) در شيراز به دنيا آمد. وي پس از تحصيل مقدمات به عتبات عاليات رفت و در شهرهاي اصفهان و قم نيز به ادامه تحصيل پرداخت تا اين که موفق به اخذ درجه اجتهاد گرديد. صدرالدين محلاتي از بدو تأسيس دانشکده ادبيات دانشگاه شيراز به تدريس زبان و ادبيات عرب اشتغال ورزيد و تا آخر عمر، استاد آن دانشکده بود. او علاوه بر تحقيق و نويسندگي، شعر مي گفت و چون اهل عرفان بود، اشعارش مضامين عرفاني داشت. استاد صدرالدين محلاتي همچنين در شيراز حوزه درس خود را بنيان نهاد و حلقه تفسير قرآني ترتيب داد. او انجمن ادبي را در منزل
خود تشکيل مي داد و از مؤسسان کانون دانش پارس بود. از اين محقق بزرگوار، آثاري بر جاي مانده که تفسير سوره والعصر، شأن نزول آيات قرآن، اسرار حج مکتب عرفان سعدي و … از آن جمله اند. استاد صدرالدين محلاتي سرانجام در اسفند 1359ش در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
رژيم بعث عراق در طول هشت سال دفاع مقدس، هرگاه که شکست سختي از رزمندگان اسلام متحمل مي شد، علاوه بر موشک باران و بمباران مناطق مسکوني و غير نظامي، برخلاف تمام موازين بين المللي،به طور وسيعي از بمب هاي شيميايي در جبهه ها استفاده مي کرد که منجر به سوختگي، مسموميت و ضايعات چشمي و ريوي در رزمندگان اسلام در جبهه و اهالي روستاها مي گرديد. در اين راستا، در تاريخ هشتم اسفند 1362 ش، پس از شناسايي منطقه عملياتي خيبر در هورالهويزه و جزاير مجنون، اين محور مورد حمله شيميايي مزدوران بعثي عراق واقع شد و آثار آلودگي بر روي تجهيزات و وسايل نمايان گرديد. اين حملات شيميايي وسيع، علاوه بر اثراتِ سوء بر انسان، عواقب مخرب وسيعي در محيط زيست نيز بر جاي گذاشت.
شرح مناسبت:
استاد غلامحسين بنان در سال 1290 ش به دنيا آمد و استعداد او در موسيقي از جواني آشکار شد و تحت تعليم پدرش قرار گرفت. در 1321 خوانندگي را در راديو ايران آغاز کرد و پس از تأسيس انجمن موسيقي ملي، در سال 1323 ش در اين انجمن نيز به تدريس و تعليم هنرجويان مشغول شد. بنان نه تنها در موسيقي و آواز سنتي و کلاسيک ايران استاد بود، بلکه بر نغمات جديد و موسيقي مدرن ايران نيز تسلط کامل داشت. حاصل همکاري مرحوم بنان با راديو ايران حدود 450 ترانه است که همچون ديگر آثار ارزنده و گرانبهاي او در عرصه موسيقي ايران به يادگار مانده است. او در سال 1336 به دنبال سانحه رانندگي، بينايي چشم راست خود را از دست داد و در
سال 1340 به عنوان اعتراض به هرج و مرج در موسيقي، خواندن را کنار گذاشت. سرانجام استاد بنان که در سال هاي آخر عمر خود دچار بيماري گوارشي بود، در 74 سالگي در تهران جان سپرد و در امامزاده طاهر کرج مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
سردار رشيد سپاه اسلام شهيد حسين خرازي در سال 1336 ش در اصفهان به دنيا آمد. وي پس از اتمام دوران دبيرستان، در سال 1355ش به خدمت سربازي اعزام شد و با فرمان امام خميني مبني بر فرار سربازان از پادگان ها، به سيل خروشان مردم پيوست. شهيد خرازي درابتداي پيروزي انقلاب، با عضويت در کميته دفاع شهري اصفهان به حراست از جاده هاي حساس شهر مشغول بود. سپس يک سال پس از انقلاب، همزمان با توطئه گروهک هاي ضد انقلاب در گنبد و ترکمن صحرا، به آن منطقه اعزام شد و به فرماندهي نيروها در يکي ازمحورهاي منطقه پرداخت و سپس چندين ماه در منطقه کردستان در راه دفاع از کيان اسلامي جانفشاني نمود. شهيد حسين خرازي،همزمان با آغاز جنگ و سقوط خرمشهر، به خوزستان اعزام شد و در منطقه خط شير، فرماندهي نيروهاي بسيج در مقابله با قواي متجاوز بعث را برعهده گرفت. عمليات هاي فرمانده کل قوا، ثامن الائمه، فتح المبين، بيت المقدس، خيبر، بدر، والفجر8 و کربلاي 4 و 5، صحنه هاي فراواني از رشادت ها، ابتکار، خلاقيت و حسن فرماندهي اين سردار رشيد اسلام بود، ضمن آنکه وي در عمليات خيبر در اسفند 1362 نيز، دستِ راست خود را در راه خدا تقديم کرد. سرانجام شهيد حسين خرازي اين سردار رشيد سپاه اسلام در جريان عمليات
بزرگ و غرورآفرين کربلاي 5 در حالي که فرماندهي لشکر 14 امام حسين(ع) را برعهده داشت، در 8 اسفند 1365 به فيض عظماي شهادت نائل آمد و اين عمليات، آخرين وداع با جهان مادي و آغاز حيات ابدي او را رقم زد. پيکر مطهر اين شهيد والا مقام پس از تشييعي با شکوه، در گلستان شهداي اصفهان (تخت فولاد) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
نوجوانان و جوانان، نقش مهم و تعيين کننده اي در ساختن جامعه دارند. استمرار و بقاي هر جامعه نيز مستلزم انتقال مجموعه باورها، ارزش ها، رفتارها، گرايش ها، دانش ها و مهارت ها به نسل هاي جديد به وسيله آموزش و پرورش است. همچنين مدرسه، علاوه بر ايفاي نقش انتقال دانش و مهارت فني، به اجتماعي کردن افراد و نيز تطبيق دادن دانش آموزان با هنجارها و نگرش هاي اجتماعي مطلوب و مناسب توجه خاص دارد. بر همين اساس و از آن جا که مدرسه، نقش مهمي در آموزش و انتقال ارزش ها به نسل بعدي جامعه دارد، در دوره نخست وزيري شهيد رجايي و در دوران تصدي شهيد باهنر در وزارت آموزش و پرورش، در 8 اسفند 1359، اقدام به تأسيس ستادهاي امور تربيتي در مدارس کردند تا فرهنگ اسلامي را گسترش دهند و دانش آموزان را به احترام و عمل به ارزش هاي اسلامي ترغيب نمايند و به اخلاق پسنديده شخصيتي، آراسته گردانند. هر ستاد امورتربيتي در مدرسه، از سه عضو تشکيل مي شود. مدير مدرسه يا يکي از معاونين، مربي تربيتي مدرسه و يکي از معلمان يا دبيران مومن که ضمن موفقيت در انجام وظايف آموزشي، به مباني
و روش هاي تربيتي اسلام آشنا باشد. پاسداري از ارزش هاي اسلامي و دستاوردهاي انقلاب، برنامه ريزي و ايجاد هماهنگي بين عملکرد عوامل تربيتي، توجه جدي به اهميت نقش معلمان در فعاليت هاي تربيتي و توجه به نقش دانش آموزان در فعاليت هاي تربيتي از جمله اهداف حاکم بر ستادهاي امور تربيتي است.
همچنين تلاش در جهت اشاعه فرهنگ اسلامي در بين دانش آموزان، نظارت بر فعاليت هاي آموزشي و پرورشي، نظارت بر برنامه هاي انضباطي و اخلاقي مدرسه و برنامه ريزي به منظور استفاده بهينه از انجمن اوليا و مربيان به منظور تقويت و توسعه فعاليت هاي پرورشي مدرسه از جمله وظايف ستادهاي امور تربيتي مي باشند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز امور تربيتي و تربيت اسلامي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أکرِمُوا أولادَکُم و أحسِنُوا آدابَهُم
ترجمه:
به فرزندان خود احترام بگذاريد و آنها را نيکو تربيت کنيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22747.
زير عنوان:
روز امور تربيتي و تربيت اسلامي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أدِّبُوا أولادَکُم عَلي ثَلاثَ خِصالٍ: حُبِّ نَبِيِّکُم، حُبِّ أهلِ بَيتِهِ و قِراءَةِ القُرآنِ
ترجمه:
فرزندان خود را بر سه ويژگي تربيت کنيد: دوست داشتن پيامبرتان، دوست داشتن اهل بيت او، و خواندن قرآن
آدرس:
کنزالعمّال، ح 45409.
زير عنوان:
روز امور تربيتي و تربيت اسلامي
متن:
امام علي عليه السلام: أفضَلُ الأدَبِ ما بَدَأتَ بِهِ نَفسَکَ
ترجمه:
بهترين ادب آن است که از خود آغاز کني
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 369.
زير عنوان:
روز امور تربيتي و تربيت اسلامي
متن:
امام علي عليه السلام: کَفاک أدَباً لِنَفسِک اِجتنابُ ما تَکرَهُهُ مِن غَيرِک
ترجمه:
براي تربيت کردن خود همين بس که از آنچه در ديگران نمي پسندي دوري کني
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 412.
زير عنوان:
روز امور تربيتي و تربيت اسلامي
متن:
امام علي عليه السلام: أفضَلُ الأَدَبِ أنْ يَقِفَ الإنسانُ عِندَ حَدِّهِ
ولا يَتَعدّي قَدرَهُ
ترجمه:
بهترين ادب آن است که انسان در حدّ و مرز خود بماند و از اندازه خويش فراتر نرود
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 3241.
زير عنوان:
روز امور تربيتي و تربيت اسلامي
متن:
امام علي عليه السلام: عَلِّمُوا أنفُسَکُم و أهليکُم الخَيرَ و أدِّبُوهُم
ترجمه:
به خود و خانواده خود خوبي بياموزيد و آنان را تربيت کنيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 400.
شرح مناسبت:
احمدشاه قاجار پسر محمدعلي شاه قاجار در سال 1274ش (1314ق) در تبريز به دنيا آمد. وي در خردسالي به ولايتعهدي پدر دست يافت و در دوازده سالگي پس از فتح تهران توسط مشروطه طلبان و خلع محمد علي شاه، به مقام سلطنت رسيد. اما فاتحان تهران به علت صغر سن او، عضدالملک را به سمت نيابت سلطنت احمدشاه انتخاب کردند و سپس ابوالقاسم خان ناصرالملک،عهده دار اين سمت شد. وقتي احمد ميرزا به سن قانوني رسيد، طي مراسم پرهزينه اي، تاج گذاري کرد و رسماً قدرت را در دست گرفت. در دوران سلطنت وي، حوادث مهمي در عرصه بين المللي و داخلي اتفاق افتاد که شهادت شيخ فضل اللَّه نوري، اولتيماتوم روسيه تزاري به ايران و اشغال برخي نقاط کشور توسط قواي روس، آغاز جنگ جهاني اول و تجاوز متفقين به ايران، انعقاد قرارداد ننگين ايران و انگليس معروف به قرارداد 1919 وثوق الدوله و وقوع نهضت جنگل و قيام شيخ محمد خياباني و نيز کودتاي اسفند 1299ش از آن جمله اند. پس از کودتاي سوم اسفند 1299، احمدشاه به گمان اينکه رضاخان سردار سپه، سلطنت او را حفظ خواهد کرد، از او حمايت نمود و او را تاييد کرد. رضاخان هم در ظاهر، مطيع اوامر احمدشاه بود ولي پس
از کودتا، به طور مخفيانه و سپس علني، موجبات برکناري شاه قاجار از فرماندهي کل قوا و سلطنت او را فراهم آورد. سلطان احمدشاه مدتي پس از آن که از سفر دوم خود به اروپا که ده ماه به طول انجاميده بود بازگشت، فرمان رياست وزرايي سردار سپه را صادر نمود و چند روز بعد، عازم اروپا گرديد، سفري که ديگر بازگشت نداشت.
غيبت طولاني احمدشاه، زمينه را براي هرگونه فعاليت رضاخان به دست او داد و رضاخان پس از شکست طرح جمهوري، خواستار براندازي و انقراض قاجار گرديد که در نهايت به آن کار موفق شد. پس از آن، تلاش احمد شاه براي باز پس گيري قدرت به جايي نرسيد و سرانجام در نهم اسفند 1308 ش در 34 سالگي درگذشت و در عتبات عاليات به خاک سپرده شد. احمدشاه بر خلاف پدرش، فردي گوشه گير و منزوي بود و علاقه اي به سلطنت و قدرت نداشت. احمد شاه در حالي به سفرهاي متعدد و طولاني اروپا مي رفت که مردم ايران دوران قحطي و فقر هولناکي را طي مي کردند و بيش از هر زمان به امنيت و رفاه نيازمند بودند. ولي او بدون توجه به اين مسائل، بارها به بهانه معالجه و درواقع براي خوشگذراني به اروپا سفر کرد و بارِ مالي فراواني بردوش ملت نهاد.
شرح مناسبت:
بنياد مستضعفان انقلاب اسلامي، يک مجموعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي است که در نهم اسفند 1357ش با دستور حضرت امام خميني(ره) خطاب به شوراي انقلاب، تاسيس شد. امام خميني(ره) در قسمتي از فرمان خويش فرمود: "شوراي انقلاب اسلامي به موجب اين مکتوب مأموريت دارد که تمام
اموال منقول و غيرمنقول سلسله پهلوي و شاخه ها و عُمّال و مربوطين به اين سلسله را که در طول مدت سلسله غيرقانوني از بيت المال مسلمين اختلاس نموده اند به نفع مستضعفان و کارگران و کارمندانِ ضعيف، مصادره و منقولات آن در بانک ها در شماره اي به اسم انقلاب به اينجانب سپرده شود و غيرمنقول از قبيل مستغلات و اراضي، ثبت و ضبط شود تا به نفع مستمندان صرف گردد." به دنبال صدور اين فرمان از سوي امام خميني(ره) تشکيلاتي به نام بنياد مستضعفان جهت حفظ و حراست از اموال عمومي مصادره شده، توسط شوراي انقلاب تشکيل گرديد و اولين اساسنامه بنياد، مشتمل بر 25 ماده در هفتم تير 1358، تصويب و به تاييد شوراي انقلاب رسيد. حساسيت و ضرورت نظارت دقيق تر بر اين مجموعه عظيم و هماهنگي بيشتر با برنامه هاي دولت، موجب شد که حضرت امام در 26 شهريور 1359ش، شهيد محمدعلي رجايي، نخست وزير وقت را براي اداره بنياد منصوب نمايند.
شرح مناسبت:
دومين دوره انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا در روز نهم اسفند ماه 1381 برگزار شد. در اين دوره از انتخابات شوراها، در حدود 220 هزار نفر از ايرانيان سراسر کشور براي حضور در عرصه دومين دوره شوراها اعلام آمادگي کرده بودند. با برگزاري اين دوره از انتخابات شوراها، 905 شورا در شهرها، 34 هزار و 205 شوراي روستايي و 17 شورا در شهرک هاي جمهوري اسلامي ايران استقرار يافت. اين در حالي است که در دروه اول، فقط 742 شهر داراي شوراي شهر بودند. آمارهاي موجود از دو دوره اول و دوم انتخابات شوراهاي اسلامي کشور
حاکي از رشد 20 درصدي تعداد داوطلبان زن در اين انتخابات به نسبت دور اول در سال 1377 است. اين در حالي است که بيش از 41 درصد از کل داوطلبان انتخابات شوراها را جوانان سنين 25 تا 35 ساله تشکيل مي دهند. جمع کل شرکت کنندگان در اين دوره بيش از بيست ميليون نفر و در حدود 51 درصد کل واجدين شرايط اخذ راي بود که به انتخاب 180 هزار نفر براي عضويت در 35 هزار شوراي شهر و روستا انجاميد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
امام خميني(ره) پس از بازگشت پيروزمندانه به ميهن اسلامي ايران، در تهران اقامت نمودند تا پايه هاي حکومت اسلامي استقرار يابد. معظمٌ له پس از تشکيل دولت موقت و سامان يابي نسبي اوضاع کشور، بنا به وعده اي که داده بودند هجده روز پس از پيروزي انقلاب در تاريخ دهم اسفند 1357ش، به کانون انقلاب اسلامي، يعني قم عزيمت نمودند. اما آن حضرت، 11 ماه بعد در اثر ابتلا به بيماري قلبي، در دوم بهمن 1358ش، مجدداً به تهران بازگشتند و از آن پس، به علت ضرورت رهبري نظام اسلامي از نزديک و لزوم حضور ايشان در مرکز کشور، تا پايان عمر پر بار خويش در تهران اقامت گزيدند.
شرح مناسبت:
براساس پيشنهاد وزراي امور خارجه سازمان کنفرانس اسلامي و موافقت اجلاس سران، کميته حسن نيت با هدف پايان دادن به جنگ عراق و ايران از طرق صلح آميز به وجود آمد. اين کميته که بعدها نام خود را به کميته صلح تغيير داد و از رؤساي جمهوري برخي کشورهاي اسلامي تشکيل شده بود، با انجام سفرهايي به تهران و بغداد، آخرين نظريات دو کشور متخاصم را دريافت مي کرد و پس از جمع بندي اين نظريات، نشست هايي را ترتيب مي داد. در نهايت تصميمات اين کميته درچارچوب قطعنامه و يا بيانيه صادر و اعلام مي شد. اولين سفر کميته حسن نيت به تهران و بغداد در تاريخ 10 اسفند 1359 صورت گرفت و پس از پايان اين سفر، اولين طرح خود را ارايه نمود که در آن به احترام کامل به تماميت ارضي، عدم تصرف اراضي با اعمال زور، همچنين آتش بس ميان
ايران و عراق و نيز عقب نشيني و چگونگي استفاده طرفين از آبراه شطّ العرب اشاره شده بود. در اين طرح، همچنين پيش بيني شده بود که ناظران نظامي سازمان کنفرانس اسلامي بر آتش بس و عقب نشيني نظارت کنند. در اين ميان، جمهوري اسلامي ايران، پيش شرط هرگونه آتش بس را عقب نشيني مزدوران بعث عراق به مرزهاي بين المللي و معرفي آغازگر جنگ عنوان نمود که با مخالفت عراق، اين طرح و طرح هاي بعدي کميته صلح، راه به جايي نبردند، سرانجام کار کميته صلح پس از نه سفر و ارايه شش طرح صلح، و در حالي که وضعيت جبهه ها به نفع ايران بود، در بيستم آبان 1365ش در جدّه عربستان بدون دسترسي به نتيجه مطلوب پايان پذيرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمدرضاه پهلوي مي خواست در داخل کشور، مرکز همه قدرت ها باشد و تصور مي کرد از اين طريق مي تواند در رديف سران کشورهاي بزرگ درآيد، از اين رو در يازدهم اسفند 1353، طي سخناني، آغاز عصر رستاخيز را اعلام کرد و نويد تشکيل يک حزب واحد و سراسري را داد. به اين ترتيب احزاب موجود برچيده شدند و حزب رستاخيز ملت به عنوان تنها حزب قانوني مطرح شد. در ايران، براي نخستين بار بود که نظام تک حزبي استقرار مي يافت که البته آن هم همچون نظام هاي چند حزبي قبلي، بيشتر جنبه صوري و ظاهري داشت و عمدتاً به عنوان يکي از ابزارهاي حکومتي به کار گرفته شد. شاه با ايجاد اين حزب، رکن چهارمي به سه رکن بوروکراسي، ارتش و دربار افزود؛ در حاليکه اين رکن در مقايسه با ديگر ارکان حکومتي رژيم، از قدرت و نفوذ و تاثيرگذاري کمتري برخوردار بود. نخستين ثمره شوم حزب رستاخيز، دوره بيست و چهارم به عنوان آخرين دوره مجلس شوراي ملي بود که توسط اين حزب آماده و در شهريور 1354، افتتاح گرديد. دومين دستاورد اين حزب، تغيير تاريخ هجري به تاريخ شاهنشاهي بود که خود نشانه اوج فرعونيت طاغوت به شمار مي رفت. شاه تهديد کرد که هر کس نمي خواهد به عضويت حزب درآيد بايد کشور را ترک کند. اما تشکيل اين حزب با واکنش تند امام خميني مواجه گرديد و ايشان اين حزب را تحريم کردند. رسوايي ادامه حيات اين حزب پس از سه سال و نيم به حدي رسيد که با روي کار
آمدن دولت جعفر شريف امامي، وي براي فرو نشاندن خشم مردم، در اقدامي عوام فريبانه، اين حزب را مهر 1357 منحل اعلام کرد. ولي ديگر کار از کار گذشته بود و انقلاب ملت مسلمان ايران تومار سلطنت را در بهمن 57 درهم پيچيد.
شرح مناسبت:
همزمان با آغاز جنگ تحميلي عراق عليه ايران، انواع کمک ها از طرف بسياري از کشورها به عراق سرازير شد تا برضد جمهوري اسلامي ايران به کار گرفته شود. در اين ميان، ملک حسين اردني پادشاه اردن نيز با حمايت کامل از اين جنگ، خواستار پشتيباني کليه کشورهاي عربي از عراق گرديد. در اين راستا بندر عقبه اين کشور در ساحل درياي سرخ براي ارسال کمک هاي تسليحاتي غرب به عراق به اين منظور اختصاص يافت و سيل کمک ها روانه عراق گرديد. همچنين تعداد چهل هزار سرباز مسلح اردني به دستور ملک حسين در مرز اردن با عراق مستقر شدند که در اين روز به جبهه هاي جنگ عليه ايران عزيمت کردند. با تمام اين کمک ها و همکاري ده ها کشور با عراق براي جنگ با نهال نوپاي انقلاب اسلامي ايران، ارتش، بسيج و سپاه اسلام، در برابر اين دشمن متحد و پيشرفته و مسلح مقاومت کرده و آنان را از خاک ميهن اسلامي بيرون راندند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا حسن نوري همداني در سال 1302 ش در يکي از روستاهاي اطراف همدان به دنيا آمد و پس از آن که دوره مقدماتي علوم را نزد پدر فرا گرفت، سطوح عاليه را در محضر آخوند ملاعلي همداني آموخت. وي سپس در بيست سالگي براي فراگيري مدارج عالي علوم اسلامي، در حلقه درس خارج استادان نامداري همچون آيات عظام: سيد حسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد، امام خميني و علامه طباطبايي قرار گرفت و علم اصول،فقه، تهذيب نفس و فلسفه را آموخت. آيت اللَّه نوري همداني در سال 1337، در حالي که سلطه
ننگين استبداد پهلوي بر جامعه اسلامي ايران حکمفرما بود و مبارزه همه جانبه اسلام خواهان روز به روز گسترش مي يافت، اقدام به تاسيس انجمن هاي اسلامي قم، با نام مکتب ولي عصر(عج) نمود و تشکّلي ارزشمند از جوانان مسلمان، براي آشنا ساختن آنان با مباني دين به وجود آورد. در واقع، آن مجموعه، کانون مبارزه عليه التقاط، کفر و محل تحقيق و تبيين مفاهيم ديني بود. پس از مدتي آيت اللَّه نوري از طرف ساواک باز داشت شد و اين مرکز پس از هجده سال فعاليت، در سال 1355 توسط رژيم تعطيل شد. اين روحاني مجاهد، پس از انقلاب از طرف امام خميني براي تبليغ و هدايت نيروهاي مسلمان ساکن انگلستان به آنجا اعزام شد و به وظايف ديني و انقلابي خود عمل نمود. آيت اللَّه نوري علاوه بر توانايي در فن خطابه و هنر شعر و خوشنويسي، آثاري را به رشته تحرير درآورد که: پيروزي در سايه شکست، توضيح المسائل و مجموعه آثار از آن جمله اند.
سرانجام اين يار وفادار امام و انقلاب در يازدهم اسفند 1369 ش به هنگام سفر تبليغي به سيرجان، بر اثر تصادف، در شصت و هفت سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در جوار حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با فرا رسيدن فصل زمستان و احتمال اجراي عمليات جمهوري اسلامي، که در منطقه جنوب در موقعيت مناسب فصلي انجام مي گرفت، زمزمه هاي تازه اي مبني بر احتمال گسترش حملات عراق به نفتکش ها و حمله به شهرها و اماکن غيرنظامي آغاز شد. عراق در آبان 1363 به طور رسمي اعلام کرد
که اماکن غيرنظامي ايران را هدف حمله قرار خواهد داد. اين تهديد که بعدها تحقق يافت در عين حال که به منزله تشديد فشار به ايران و در نتيجه، گسترش دامنه جنگ بود، نشان دهنده ناکامي استراتژي عراق در مراحل پيشين نيز بود. بنابراين اگر قصد عراق از ايجاد زيرساخت توليد گازهاي شيميايي، مقابله با حضور گسترده نيروهاي داوطلب بود و حمله به نفتکش ها براي محروم کردن ايران از درآمد ارزي صورت مي گرفت، حمله به اماکن غيرنظامي، با ايجاد زيرساخت موشکي و افزايش حملات هوايي، با هدف فشار رواني - اجتماعي مستقيم بر روي مردم و غيرمستقيم بر مسؤولين و تصميم گيرندگان براي فراهم سازي زمينه هاي پايان جنگ بود. متعاقب انفجار اولين راکت هواپيماهاي عراقي درتهران که کاملاً غيرقابل انتظار بود و نگراني هاي بسياري را به وجود آورد، برخي از تحليل گران، هدف عراق را از اين اقدام، وادار ساختن ايران براي دست زدن به يک حمله زميني زودرس ذکر کردند. در جريان جنگ شهرها، خسارات فراواني به اماکن غيرنظامي وارد آمد و تعداد زيادي به شهادت رسيدند.
شرح مناسبت:
در حالي که ايران اسلامي خود را آماده مي کرد تا با اجراي عمليات کربلاي 7، ضربه اي ديگر به دشمن وارد آورد، بر اثر شرارت هاي رژيم بعث عراق، جبهه جنوب بار ديگر به شدت فعال شد و رزمندگان مستقر درمنطقه عملياتي کربلاي 5، منطقه شلمچه را به قتلگاه بعثيان تبديل کردند. در چنين شرايطي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران، عمليات کربلاي 7 را در 12 اسفند 65 با رمز مبارک يا مولاي متقيان در عمق خاک عراق واقع در
منطقه حاج عمران با اهداف آزاد سازي ارتفاعات مهم منطقه، انهدام ماشين جنگي دشمن، تسلط بر منطقه حاج عمران و ايجاد تسهيلات لازم براي ادامه نبرد در منطقه آغاز نمود. در اين عمليات علاوه بر آزادسازي چند ارتفاع و انهدام چندين تيپ و گردان دشمن، مقدار زيادي ادوات، سلاح هاي سبک، نيمه سنگين و انواع خودرو منهدم و مقداري نيز به غنيمت گرفته شد. تعداد کشته و زخمي دشمن نيز بيش از 2300 نفر و 185 اسير بود.
شرح مناسبت:
بانو کوکب پوررنجبر در سال 1282 ش در شيراز به دنيا آمد و از 16 سالگي به جمع آوري مستندات در روش هاي تدريس علوم اسلامي پرداخت. وي پس از اتمام تحصيلات خود به شغل معلمي تعليمات ديني روي آورد و در اثناي تدريس در مدارس، اعراب گذاري و تصحيح نسخ قرآن چاپ پاکستان، هندوستان و ديگر کشورهاي اسلامي را آغاز کرد. بانو پوررنجبر با تغيير روش هاي تدريس قرآن و زيباسازي صفحات اين کتاب آسماني از سويي و ويراستاري و صفحه آرايي متن آموزشي و درک بصري راحت لغات از سوي ديگر تلاش نمود، تا آموزش قرآن را براي نونهالان و نوآموزان علوم ديني، ساده و آسان تر سازد. استاد پوررنجبر در 27 سالگي نابينا شد ولي با ديدن حضرت زهرا(س) در خواب، شفا يافت و عمر خود را وقف قرآن و علوم ديني کرد. ره آورد چهل و شش سال خدمت در مراکز دولتي و ملي ايشان، تأسيس مرکز آموزش کوکبيه است. ايشان از سال هاي 1338 تا 1363 به منظور تدريس قرآن مجيد، ساده ترين روش ممکن خودآموزي در شش جلد تحت عنوان
خودآموز و روش تدريس قرائت مجيد را تأليف نمود. خودآموز گفت وگوي حسين و حسن، ديگر اثر اين بانوي قرآني است. خانم پوررنجبر به هنگام فوت، 88 سال داشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ محمدرضا محقق تهراني در سال 1291 ش (1332 ق) در تهران به دنيا آمد و پس از پشت سرگذاشتن دروس مقدمات و سطح در قم، راهي مشهد شد. وي در مشهد از دروس آيات عظام: ميرزا هاشم قزويني و حاج آقا حسين طباطبايي قمي و در تهران از محضر درس اخلاق و عرفان آيت اللَّه محمدعلي شاه آبادي استفاده برد. آيت اللَّه محقق تهراني پس از چندي در قم در درس حضرات آيات: سيدصدرالدين صدر، سيدمحمدتقي خوانساري و سيدمحمد حجت کوه کمره اي شرکت جُست و براندوخته هاي علمي خويش افزود. با ورود آيت اللَّه بروجردي به قم در سال 1323، به مدت نه سال در درس فقه و اصول ايشان حاضر شد و به مدارج بالاي علمي دست يافت. اين عالم فرزانه سپس سالياني در مشهد و تهران به تدريس، تاليف، تصنيف و ارشاد مردم پرداخت و منشأ خدماتي گرديد. از ايشان آثار متعددي بر جاي مانده که حقائقُ الفقه في شرح شرايع الاسلام شامل يک دوره کامل فقه استدلالي در هفتاد جلد يکي از آثار گرانبهاي اوست. آيت اللَّه محقق تهراني سرانجام در 12 اسفند 1373ش برابر با دوم شوال 1415 ق در هشتاد و دو سالگي، بدرود حيات گفت و به جوار رحمت حق شتافت.
شرح مناسبت:
پس از تصرف هرات در افغانستان توسط قواي ناصرالدين شاه قاجار، دولت انگلستان که از اين امر ناراضي بود، به ايران اعلان جنگ داد و جزيره خارک و بوشهر را به اشغال خود درآورد. در اين حال درگيري هايي بين نيروهاي ايراني و انگليسي روي داد که به شکست سربازان ايراني
انجاميد. از اين رو مذاکراتي براي صلح آغاز شد که به عقد معاهده پاريس در فرانسه بين ايران و انگليس انجاميد. به موجب اين معاهده ننگين، دولت ايران تعهد سپرد که هرات و تمام خاک افغانستان را تخليه نمايد و از هر ادعايي نسبت به حکومت خود در هرات و تمامي افغانستان دست بردارد. انگليسي ها نيز پذيرفتند که قواي خود را از ايران خارج کنند و اسراي جنگي ايران را آزاد سازند. اين معاهده، دست ايران را به کلي از دخالت در افغانستان کوتاه کرد و باعث نفوذ انگلستان در دربار ايران گرديد. بنابراين، هرات به کلي از ايران جدا شد و افغانستان نيز با عنوان استقلال يابي، از ايران استقلال يافت. عهدنامه پاريس، ضربه شديد ديگري بود که بر پيکر استقلال سياسي و اقتصادي ايران وارد آمد و بر اثر آن، که کمتر از معاهدات گلستان و ترکمنچاي بين ايران و روسيه نبود،قلمرو حکومتي ايران به کمترين حد خود رسيد.
شرح مناسبت:
ميرزا محمدفيض قمي از نوادگان ملا محسن فيض کاشاني، در سال 1254ش (1293ق) در بيت علم و تقوا در شهر قم به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات و سطوح حوزه در قم و تهران، براي تکميل تحصيلات خود راهي تهران شد. فقه و اصول و حکمت و عرفان را از استاداني همچون آيت اللَّه ميرزا حسن آشتياني و ميرزا محمود قمي و شيخ علي رشتي فرا گرفت. وي در 24 سالگي براي ادامه تحصيل رهسپار عتبات عاليات گرديد و از محضر علامه سيد محمدکاظم يزدي طباطبايي، آخوندملا کاظم خراساني و شيخ اصفهاني بهره برد. آيت اللَّه ميرزا محمد فيض پس
از اخذ اجازه اجتهاد از علماي نجف، براي درک افکار و تحقيقات علمي و فقهي آيت اللَّه ميرزا محمدتقي شيرازي به سامرا هجرت کرد و در درس آن بزرگوار شرکت نمود. طولي نکشيد که وي در رديف شاگردان بزرگ استاد قرار گرفت و به مقامات عالي علمي رسيد به طوري که ميرزا شيرازي، در احتياطات خود، برخي از مقلدانش را به تقليد از فيض قمي ارجاع مي داد. آيت اللَّه فيض بعدها وارد قم شد و با همتي عالي، مدرسه فيضيه را به صورت مخروبه درآمده بود بازسازي احيا کرد. ميرزا محمدفيض قمي از جمله عالماني است که در دعوت از آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي از اراک به قم و تاسيس حوزه علميه قم، نقش مهمي ايفا کرد و پس از تاسيس حوزه، در کنار آيت اللَّه حائري، قرار گرفت. ايشان پس از رحلت آيت اللَّه حائري و زعامت مراجع ثلاث و سپس ورود آيت اللَّه بروجردي، علي رغم داشتن صلاحيت علمي و فقهي، از آن بزرگواران تبعيت مي نمود و تحکيم آنان را، تحکيم و حفظ حوزه علميه و براي خدا مي دانست.
کتاب الفيض، حاشيه بر عروة الوثقي، مناسک حج، حاشيه وسيلة النجاة، شرحي بر منظومه مرحوم سيدبحرالعلوم در فقه، ذخيرةالعباد و چند اثر ديگر از آن جمله اند.اين عالم رباني سرانجام در سيزدهم اسفند 1329ش برابر با بيست و پنجم جمادي الاول 1370ق در هفتاد و پنج سالگي در حين انجام فريضه نماز در حالت قنوت که دعاي "الهي عامِلْنا بفضلک" مي خواند روحش به ملکوت اعلي پر گشود و در ايوان طلا در جوار حضرت معصومه(س) مدفون شد.
مناسبت مذکور
داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دکتر محمد مصدق، در سال 1261ش در روستاي احمدآباد در اطراف تهران به دنيا آمد. وي در سال 1299ش به سمت هاي وزير دارايي، وزير خارجه و سپس نمايندگي مردم تهران در مجلس شوراي ملي برگزيده شد، اما پس از آن، براي مدتي، از سياست کناره گرفت. مصدق در سال 1322ش بار ديگر به صحنه سياست بازگشت و در دوره هاي چهاردهم و شانزدهم مجلس شوراي ملي، براي ملي کردن صنعت نفت ايران تلاش کرد. دکتر محمد مصدق در 29 اسفند 1329ش، موفق شد تا قانون ملي شدن صنعت نفت ايران را با حمايت جريان هاي اسلامي به رهبري آيت اللَّه کاشاني و گروه هاي ملي در مجلس به تصويب مجلس شوراي ملي و سنا برساند. در همين راستا، مصدق در ارديبهشت 1330 براي اجراي اين قانون و خلع يد از شرکت نفت انگليس، نخست وزير ايران شد. مصدق يک سال بعد به دليل درخواست به دست گرفتن وزارت جنگ و عدم پذيرش آن توسط محمدرضا پهلوي، بدون مشورت با کسي از مقام خود استعفا داد. شاه نيز بلافاصله احمد قوام را به اين سمت برگزيد. اين واقعه باعث تحريک نيروهاي مردمي به رهبري آيت اللَّه سيد ابوالقاسم کاشاني گرديد و در نهايت با اولتيماتوم آيت اللَّه کاشاني به احمد قوام براي کنار رفتن از قدرت، قيام مردمي 30 تير 1331ش شکل گرفت. دکتر مصدق پس از 30 تير 1331 و روي کار آمدن مجدد، تصور مي کرد که مردم تا هميشه از او حمايت خواهند کرد. در نهايت کار بدانجا رسيد که حتي آيت اللَّه کاشاني را از دخالت
در امور دولت و سياست برحذر داشت و به هشدار آن عالم مجاهد در مورد احتمال کودتا عليه دولت توجهي نکرد.
از آن سو، چون مصدق موجبات ناراحتي شاه و اروپاييان غربي او را فراهم آورده بود، تدارک کودتايي بر ضد مصدق ديده شد تا آنکه در جريان کودتاي 28 مرداد 1332ش، دولت مصدق به آساني سقوط کرد و او با عده اي از يارانش دستگير و زنداني و پس از محاکمه، به سه سال زندان محکوم شد. مصدق پس از طي دوران محکوميت به روستاي احمدآباد در غرب تهران تبعيد گرديد و پس از چند سال تبعيد در 14 اسفند 1345 و در 84 سالگي در آنجا در گذشت و در زادگاه خود به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سابقه فعاليت هاي کميته امداد امام خميني به سال هاي قبل از پيروزي انقلاب و در حدود سال 1342 باز مي گردد که تعدادي از انقلابيون که در زمره ياران امام بودند، مأموريت پيدا کردند به خانواده زندانيان، نيازمندان و مبارزان رسيدگي کنند. اين کمک ها تا زمان پيروزي انقلاب ادامه يافت و سه هفته پس از پيروزي انقلاب، اين نهاد به دستور امام براي دستگيري از محرومان و مستضعفان و ياري آسيب ديدگان تشکيل يافت. کميته امداد تاکنون خدمات قابل توجهي در جهت اهداف خيرخواهانه و انسان دوستانه انجام داده و توانسته است کمک هاي فراواني در سراسر کشور به محرومان و آسيب ديدگان بنمايد. همچنين کميته امداد در مواقع ضروري، کمک هاي مردمي را به برخي کشورهاي اسلامي ارسال مي کند. کميته امداد امام خميني هم اکنون خدمات گسترده اي را ارايه مي دهد که
پرداخت وام قرض الحسنه، تهيه جهيزيه براي نوعروسان خانواده هاي تحت پوشش، کمک به بيماران هموفيلي، کليوي و تالاسمي، خدمات درماني و بهداشتي و اجراي بيمه درماني خانواده هاي تحت پوشش، ارايه خدمات فرهنگي و آموزشي به دانش آموزان، دانش جويان و طلاب تحت پوشش و نظارت بر فعاليت هاي خودکفايي خانواده هاي تحت پوشش و … از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
پس از انتخاب بني صدر به رياست جمهوري، وي درصدد حذف نيروهاي انقلابي اي بود که پس از اشغال لانه جاسوسي آمريکا، به عنوان نيروهاي خط امام متشکل شده بودند. ولي تحولات جنگ، موقعيت را براي بني صدر و تحقق اهداف سياسي او دشوار کرد. او مي خواست با خاتمه دادن جنگ مورد حمايت غرب قرارگيرد و همچنين با بهره گيري از اهرم هاي مختلف، حمايت مردم را به خود جلب نمايد. غلي رغم تلاش هاي بني صدر در سازمان دهي ارتش و اجراي عمليات نظامي به منظور کسب پيروزي سياسي - نظامي، اين اقدامات با شکست و ناکامي همراه شد. ليکن اين ناکامي وي، برنامه هاي ديگري را پيش روي نيروهاي شناخته شده مخالف نظام قرار داد. در اين روند، حادثه 14 اسفند در دانشگاه تهران، نشانه سرفصل جديدي از تلاش ضد انقلاب در داخل کشور محسوب مي شد. در اين روز و در ادامه دشمني هاي بني صدر و گروهک ضدانقلاب منافقين با ياران اصيل امام خميني(ره) و نظام جمهوري اسلامي، در مراسمي که به مناسبت سالروز درگذشت دکتر محمدمصدق در دانشگاه تهران برگزار شده بود، بني صدر در سخنراني خود، به شخصيت هاي انقلاب و نهادهاي انقلابي توهين نمود و
در راستاي اهداف استکبار جهاني سخن راند که با اعتراض امت حزب اللَّه مواجه گرديد. پس از آن گارد شخصي بني صدر و منافقان مسلح طي يک برنامه از پيش تنظيم شده، به دستور بني صدر، به مردم انقلابي حمله کرده و گروه بي شماري را زخمي و دستگير نمودند. اين حادثه منجر به وقوع حوادث و رخدادهايي شد که سرانجام منتهي به درگيري مسلحانه در داخل کشور و در نهايت شکست ضد انقلاب و حذف آنها از صحنه سياسي شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
إنَّ اللَّهَ يأمُرُ بِالعَدلِ و الإحسانِ
ترجمه:
خداوند به عدل و احسان فرمان مي دهد
آدرس:
نحل، آيه 90.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
و يُطعِموُنَ الطَّعامَ عَلي حُبِّهِ مِسکيناً و يَتيماً و أسيراً، إنَّما نُطعِمُکُم لِوَجهِ اللَّهِ لا نريدُ مِنکُم جَزاءً و لاشُکُوراً
ترجمه:
و به [پاس] دوستي [خدا] بينوا و يتيم و اسير را خوراک مي دهند. "ما براي خشنودي خدا است که به شما مي خورانيم و پاداش و سپاسي از شما نمي خواهيم
آدرس:
انسان، آيه 9 - 8.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: وَاللَّهُ يُحِبُّ إغاثَةَ اللَّهفانِ
ترجمه:
خداوند کمک به اندوهگين و ياري خواه را دوست دارد
آدرس:
الکافي، ج 4،ص 27.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن عالَ يَتيماً حَتّي يَستَغنِيَ أوجَبَ اللَّهُ لَهُ بِذلکَ الجَنَّةَ
ترجمه:
هر کس يتيمي را سرپرستي کند تا بي نياز شود، خداوند، در برابر، بهشت را بر او واجب مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 42،ص 248.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
امام علي عليه السلام: طوبي لِمَن أحسَنَ إلَي الِعبادِ و تَزَوَّدَ لِلمَعادِ
ترجمه:
خوشا به حال آن که به بندگان خدا نيکي کند و براي
آخرت خود زاد و توشه برگيرد
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 5955.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
امام علي عليه السلام: کَما تُعينُ تُعانُ
ترجمه:
آن گونه که ياري مي کني، ياري مي شوي
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 7209.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّ أحَبَّ المُؤمنِينَ إلَي اللَّهِ مَن أعانَ المُؤمِنَ الفَقيرَ مِنَ الفَقرِ في دُنياهُ و مَعاشِهِ
ترجمه:
محبوب ترين مؤمن نزد خداوند، کسي است که مؤمن فقيري را، در تنگدستي دنيا و گذران زندگي، ياري رساند
آدرس:
تحف العقول، ص 376.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
امام صادق عليه السلام: اللَّهُ في عَونِ المُؤمِنِ، مادامَ المُؤمِنُ في عَونِ أخيهِ
ترجمه:
خداوند در پي ياري مؤمن است، تا وقتي که مؤمن در پي ياري برادر خويش است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 322.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
امام صادق عليه السلام: تَواصَلوا و تَبارُّوا و تَراحَموا و کُونُوا إخوَةً بَرَرَةً کَما أمَرَ کُمُ اللَّهُ
ترجمه:
با يکديگر پيوند داشته باشيد و به هم نيکي کنيد، و با يکديگر مهربان باشيد و همچنان که خداوند به شما دستور داده است، برادراني نيکوکار باشيد
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 175.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
امام صادق عليه السلام: اَيُّما مُؤمِنٍ نَفَّسَ عَن مُؤمِنٍ کُربَةً، نَفَّسَ اللَّهُ عَنهُ سَبعينَ کُربَةً مِن کُرَبِ الدُّنيا و کُرَبِ يَومِ القيامَةِ
ترجمه:
هر مؤمني که گرفتاري مؤمني را بر طرف کند، خداوند هفتاد گرفتاري دنيا و آخرت را از وي دور مي سازد
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 12، ص 413.
زير عنوان:
روز احسان و نيکوکاري
متن:
امام کاظم عليه السلام: إنَّ لِلّهِ عِباداً فِي الأرضِ يَسعَونَ في حَوائجِ النّاسِ هُمُ الآمِنونَ يَومَ القِيامَةِ
ترجمه:
خداوند در زمين بندگاني دارد که براي برآوردن نيازهاي مردم مي کوشند؛ اينان ايمني يافتگان روز قيامت اند
آدرس:
الکافي، ج 2،ص 197.
-
شرح مناسبت:
در فرصت تشکيل
اجلاس سران دول صادرکننده نفت که از تاريخ 13 تا 15 اسفند 1353 ش برابر با 4 تا 6 مارس 1975 م در الجزيره پايتخت الجزاير تشکيل گرديد، در اين روز، ايران و عراق طي اعلاميه مشترکي اعلام کردند که درمورد رفع اختلافات دو کشور به توافق رسيده اند و امنيت و اعتماد متقابل را در امتداد مرزهاي مشترک خويش برقرار خواهند ساخت. طرفين تصميم گرفتند روابط حُسن همجواري و دوستانه خود را به ويژه درراه حذف و از بين بردن کليه عوامل منفي و ايجاد همکاري متقابل برقرار سازند و منطقه بايد از هرگونه دخالت خارجي مصون بماند. به منظور اجراي تصميمات اتخاذ شده در الجزيره، وزيران امور خارجه ايران، عراق و الجزاير، جهت تنظيم و امضاي سند حاوي اعلاميه الجزاير، چندين بار با يکديگر ملاقات کردند که در نهايت در 23 خرداد 1354 به امضاي دو طرف رسيد. پس از توافق الجزيره، سطح روابط دو کشور به حد اعلاي خود رسيد و طرفين ضمن اعلام تصميم قاطع خود براي اجراي کامل مفاد اين قرارداد، از اقدامات جدي دو طرف در اجراي مفاد قرارداد الجزيره، به منظور پايان بخشيدن به کليه اختلافات معوقه بين دو کشور و حفظ مناسبات ديني و تاريخي و روابط حسن همجواري، ابراز خشنودي کردند. اما اين موافقت نامه که به قرارداد 1975 الجزاير معروف گرديد. بيش از پنج سال دوام نيافت و در شهريور 1359ش با نقض آشکار آن توسط صدام حسين، مرزهاي جمهوري اسلامي ايران مورد هجوم رژيم عفلقي قرار گرفت و جنگ هشت ساله اي به دولت و ملت ايران تحميل شد. در پايان جنگ و در
شکستي مفتضحانه، صدام حسين حاکم ديکتاتور دولت عراق، دوباره اين قرارداد را به رسميت شناخت.
شرح مناسبت:
استاد ذبيح اللَّه محلاتي در سال 1271ش (1310ق) در محلات به دنيا آمد و مقدمات علوم را در زادگاه خود فرا گرفت. سپس به حوزه علميه نجف رفت و از محضر عالمان و محدثان بزرگي از جمله آيات عظام: عبدالحسين رشتي، سيدحسن صدر، سيد محمد فيروزآبادي، شيخ محمدجواد بلاغي، ميرزاي ناييني و سيدابوالحسن اصفهاني کسب فيض نمود. علامه محلاتي پس از 11 سال اقامت در حوزه علميه نجف و اخذ اجازات اجتهاد و روايت به سامرا رفت و در محضر شيخ آقا بزرگ تهراني به تکميل تحصيلات خود پرداخت. او پس از مدتي حلقه درس خود را در اين شهر تشکيل داد و کتبي را تاليف کرد. علامه محلاتي پس از 25 سال اقامت در سامرا، در سال 1327 ش به تهران رفت و تحقيقات و تأليفات خود را ادامه داد. دايرةالمعارف رياحين الشريعه در 6 جلد در بيان شرح حال زنان صاحب کمال و برجسته مسلمان، وقايعُ الايام در 8 جلد، کشفُ الغرور در مفاسد بي حجابي و تاريخ سامرا در 12 جلد و … از جمله آثار اوست. اين شخصيت علمي سرانجام در نيمه اسفند 1364ش در 93 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
فتح فاو و درهم شکسته شدن ديواره دفاعي و صدمات قابل توجهي که بر ارتش عراق وارد آمد و نيز تغيير موازنه به نفع جمهوري اسلامي، باعث احساس خطر غربيان گرديد. در اين ميان، آنان به منظور ممانعت از استمرار وضعيت يادشده و گسترش احتمالي پيروزي هاي ايران، با اتخاذ تدابير جديدي، عملاً فشار تازه اي را در دو ميدان جنگ و اقتصاد با هدف به استيصال کشانيدن جمهوري اسلامي در
دستور کار خود و رژيم عراق قرار دادند. در اين ميان آنچه براي دشمن حايز اهميت بود و ارزش حياتي داشت، باز پس گرفتن فاو و يا سرپوش نهادن بر روي شکست هاي حاصل از عمليات بزرگ والفجر 8 بود. از اين رو، عراقي ها پس از نااميدي از باز پس گيري فاو، به دليل تشديد آسيب پذيري مواضع دفاعي و استحکامات خود و آشکار شدن ميزان قدرت دفاعي اين کشور، استراتژي موسوم به دفاع متحرک را آغاز کردند که انتقال از موقعيت دفاعي به تهاجمي بود. در واقع عراقي ها در نظر داشتند با کسب پيروزي نظامي، قدرت نظامي خود را مجدداً به نمايش بگذارند. از اين رو در اين چارچوب، مبادرت به تعرضاتي در نقاط مختلف جبهه کردند و برخي مناطق را به اشغال خود درآوردند. اما سرانجام پس از گذشت ده هفته از دفاع متحرک عراق، در حالي که ارتش صدام، موقعيت خود را تثبيت شده و غيرقابل نفوذ مي پنداشت، جشن و پايکوبي آنان با آغاز عمليات کربلاي 1 تبديل به کابوسي وحشتناک شد و برخي از مناطق اشغالي، بار ديگر به دست رزمندگان اسلام آزاد شد. بدين ترتيب استراتژي هفتاد روزه عراق با آزادسازي شهر مهران به دست سلحشوران اسلام به بن بست رسيد و در 27 ارديبهشت 1365 به شکست مطلق انجاميد.
شرح مناسبت:
در جمهوري اسلامي ايران، از 15 تا 22 اسفندماه، به عنوان هفته منابع طبيعي تجديد شونده نامگذاري شده است که نخستين روز اين هفته، روز درختکاري مي باشد. در اين هفته، نهالِ انواع درختان، متناسب با شرايط جوي ايران، بين مردم توزيع مي گردد و شيوه
هاي کاشت درخت آموزش داده مي شود. اگر به صورت علمي از درختان استفاده شود و در ضمن، گونه هاي آنها تکثير گردد، نه تنها ميزان منابع چوب جنگلي کاهش نمي يابد، بلکه بر شمار درختان افزوده مي شود.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز درختکاري
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن نَصَبَ شَجَرَةً و صَبَرَ عَلي حِفظِها والِقيامِ عَلَيها حَتّي تُثمِرَ کانَ لَهُ في کُلِّ شَي ءٍ يُصابُ مِن ثَمَرِها صَدَقَةٌ عِندَاللَّهِ
ترجمه:
هر کس درختي بکارد و در نگهداري آن بکوشد تا ميوه دهد، در برابر هرچه از آن ميوه به دست آيد، پاداشي نزد خدا خواهد داشت
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9143.
زير عنوان:
روز درختکاري
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إن قامَتِ السَّاعَةُ و فِي يَدِ أحَدِکُم فَسيلَةٌ، فإنِ استَطاعَ أنْ لايَقومَ حَتّي يَغرِسَها، فَليَغرِسْها
ترجمه:
اگر قيامت فرا رسد و در دست يکي از شما نهالي باشد، چنانچه بتواند برنخيزد تا آن را بکارد، بايد آن را بکارد
آدرس:
کنزالعمّال، ح 9056.
زير عنوان:
روز درختکاري
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: ما مِن رَجُلٍ يَغرِسُ غَرساً إلاّ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِنَ الأجرِ قَدرَ ما يَخرُجُ مِن ثَمَرِ ذلِکَ الغَرسِ
ترجمه:
هر که نهالي بکارد، خداوند به مقدار ميوه اي که از آن درخت به دست مي آيد، در نامه اعمال او پاداش مي نويسد
آدرس:
کنزالعمّال، ح 9057.
زير عنوان:
روز درختکاري
متن:
امام صادق عليه السلام: لاتَقطَعُوا الثِّمارَ فَيَبعَثَ اللَّهُ عَلَيکُم العَذابَ صَبًّا
ترجمه:
درختان ميوه را قطع نکنيد که خداوند بر شما عذاب فرو مي ريزد
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 294.
زير عنوان:
روز درختکاري
متن:
امام صادق عليه السلام: اِزرَعُوا و اغرِسُوا وَاللَّهِ ما عَمِلَ النّاسُ عَمَلاً اَجَلَّ و لاأطيَبَ مِنهُ
ترجمه:
کشت کنيد و درخت بنشانيد؛ به خدا قسم آدميان کاري برتر و پاک تر از اين نکرده اند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 103، ص
68.
شرح مناسبت:
آخوند ملاحسينقلي همداني در حدود سال 1202 ش (1239 ق) در يکي از روستاهاي اطراف همدان به دنيا آمد. وي روزگار کودکي را به اقتضاي محل سکونت به شباني گذراند. آن گاه به تهران رفت و پس از فراگيري مقدمات، وارد حوزه درس شيخ عبدالحسين تهراني معروف به شيخ العراقين شد و دروس معقول را پشت سر گذاشت. آخوند همداني سپس عازم سبزوار گرديد و نزد حاج ملاهادي سبزواري، حکمت و فلسفه را فرا گرفت. وي پس از مدتي به نجف اشرف رفت و ضمن حضور در محضر درس فقه و اصول شيخ مرتضي انصاري، بسياري از تقريرات استاد را به رشته تحرير درآورد. آخوند ملاحسينقلي همداني همچنين در محضر آقا سيد علي شوشتري به سير و سلوک پرداخت و نزد وي مقام و مرتبتي عظيم يافت. آخوند، به اخلاق و تهذيب نفس توجه تام داشت و علوم ظاهري را برخلاف اکثر عرفا و متصوفه، حجاب نمي دانست. اين عارف بزرگ، از اينکه به عنوان قطب و مرشد مطرح گردد پرهيز مي کرد و تنها خود را بنده اي از بندگان خدا مي دانست. در محضر درس عرفان او شاگردان فاضلي پرورش يافتند که شيخ محمد بهاري، سيد احمد تهراني، ميرزا جواد ملکي تبريزي، سيدجمال الدين اسدآبادي، سيد مرتضي کشميري، سيد محسن امين عاملي و … از بقيه مشهورترند. همچنين از آخوند ملاحسينقلي همداني آثاري برجاي مانده که نامه ها و مُنشآت، تذکرةُ المتّقين، تقريرات در اخلاق و مناجات ها از آن جمله اند. اين عارف باللَّه سرانجام در 16 اسفند 1272ش (28 شعبان 1311ق) در هفتاد سالگي جان از قفس تن به
در بُرد و در کربلاي معلي به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به دليل وقوع جنگ جهاني اول و هجوم ارتش هاي بيگانه به ايران و از سوي ديگر در نتيجه بي تدبيري و عدم کفايت سران حکومت ايران قحطي هولناکي کشور را فرا گرفت. در آن تاريخ، کشور در نهايت فقر و تشنج به سر مي برد و قسمت اعظم کشور در اشغال نيروهاي متجاوز بود. در اين روزگار، کمبود مواد غذايي به حدي بود که روزانه گروهي از مردم از گرسنگي تلف مي شدند.
شرح مناسبت:
سپهبد علي رزم آرا در سال 1280ش به دنيا آمد و در هفده سالگي وارد مدرسه نظام شد. وي پس از احراز درجه افسري، به اقتضاي زمان، در چند زد و خورد داخلي شرکت کرد و به همين دليل ارتقاء درجه يافت. رزم آرا در سال هاي بعد مدارج ترقي را پيمود تا اينکه پس از تبعيد رضاخان به رياست ستاد ارتش رسيد. در زمان صدارت قوام، شاه براي از بين بردن نخست وزير، و سقوط دولت وي، به هر کسي متوسل مي شد و به همه وعده صدارت مي داد. رزم آرا در زمره افرادي بود که شاه به او وعده نخست وزيري داده بود. رزم آرا با اتکا به قول شاه و با پشت پا زدن به عنايات قوام نسبت به خود، درصدد تضعيف دولت برآمد. وي از آن پس تصميم به احراز صدارت گرديد تا اينکه در پنجم تيرماه 1329، فرمان نخست وزيري گرفت. سپهبد علي رزم آرا، به عنوان ژنرال ارتش رژيم شاه و عنصر سرشناس دولت استعماري انگليس هنگامي که به نخست وزيري کشور رسيد با ملي شدن صنعت نفت ايران به شدت مخالفت
مي کرد و قصد داشت با سرکوب نهضت مردم، تا جايي که ممکن است به اربابان خود خدمت کند. خيانت ها و انحرافات علني رزم آرا در سياست و امور مملکتي سبب شد تا روحانيون و مردم به مخالفت جدي و صريح با او بپردازند. لذا فداييان اسلام به اين تشخيص رسيدند که اگر اين عنصر وابسته از ميان برداشته نشود، در نهضت مردم اختلال حاصل مي گردد. به همين جهت شهيد خليل طهماسبي از سوي جمعيت فداييان اسلام مأمور ترور رزم آرا گرديد و سرانجام وي را در شانزدهم اسفند 1329ش به هلاکت رساند.
اعدام انقلابي وي در واقع هشداري به برخي نمايندگان مجلس شانزدهم بود که به دليل وابستگي به انگليس، مانع از ملي شدن صنعت نفت در ايران مي شدند. به همين جهت، به فاصله کوتاهي پس از حرکت انقلابي اعدام رزم آرا، طرح ملي شدن صنعت نفت در کميسيون نفت مجلس، مورد تأييد و تصويب قرار گرفت.
شرح مناسبت:
چهار روز پس از صدور حکم تاريخي حضرت امام خميني(ره) مبني بر ارتداد و قتل سلمان رشدي، نويسنده کتاب ضالّه آيات شيطاني، وي از اين که کتابش باعث نارضايتي مسلمانان شده است، اظهار تاسف و پوزش کرد. در حقيقت عذرخواهي سلمان رشدي، براي ختم اين غائله کافي نبود. از اين رو، مجلس شوراي اسلامي، در نهم اسفند 1367، طي جلسه فوق العاده اي، با اعلام ضرب الاجلِ يک هفته اي براي انگليس، هرگونه رابطه سياسي با لندن را منوط به عذرخواهي مقامات انگليسي و تجديدنظر در مواضع غيراصولي نسبت به جهان اسلام و کتاب آيات شيطاني نمود. وزير امور خارجه انگليس ضمن ابراز تاسف
از انتشار کتاب رشدي، خود و دولت متبوعش را جدا از مسؤوليت انتشار اين کتاب دانست. اما اين اظهارات و موضع گيري ها چون فاقد عذرخواهي رسمي و علني بود، دولت جمهوري اسلامي ايران، در شانزده اسفند 1367، در پايان مهلت يک هفته اي روابط سياسي خود را با انگلستان به طور رسمي قطع کرد.
شرح مناسبت:
در زمان شيخ محمد خياباني، اوضاع جهان اسلام و بالاخص ايران به خاطر دخالت هاي بيگانگان از جمله روسيه، انگليس و آلمان بسيار آشفته و تأسف انگيز بود. در اين حال، شيخ محمد خياباني، روحاني دلاور و آذربايجاني براي قطع ايادي استعمار و مبارزه با بيگانگان و ستمکاران داخلي، در هفدهم اسفند 1295ش برابر با 14 جمادي الاول 1335ق حزب دموکرات تبريز را به وجود آورد. خياباني، سازمان سياسي خود را دموکرات ملي، و آذربايجان را آزادستان ناميد. با وجود اينکه قيام خياباني، شوروي ها را به وسوسه انداخته بود، ولي طولي نکشيد که دريافتند رهبر نهضت نه تنها روي خوش به آن ها نشان نمي دهد بلکه نسبت به پياده شدن قواي شوروي در بندر انزلي سخت معترض است. شيخ محمد خياباني در حالي دست به اين اقدام زد که مردم به خاطر فروپاشي حکومت تزاري روس، غرق شادي بودند و خروج نظاميان روسيه از تبريز را آرزو مي کردند. خياباني در اين هنگام دوستان آزادي خواه و مبارز خود را که اغلب دموکرات ناميده مي شدند گرد آورد و کميته اي تشکيل داد و درباره وضع پيش آمده، به تصميم گيري و سياست گذاري پرداخت. شيخ محمد خياباني، نمايندگان فرقه دموکرات و ديگر آزادي خواهان را از
سراسر آذربايجان به تبريز دعوت کرد و تشکيلات فرقه دموکرات که از پنج سال قبل تعطيل شده بود، دوباره تاسيس شد.
شرح مناسبت:
امير اسداللَّه علم که پس از توافق آمريکا و شاه ايران در 28 تيرماه 1341 به نخست وزيري رسيده بود، سرانجام پس از بيست ماه صدارت به اراده شاه و بدون اعتنا به قوه مقننه استعفا کرد و جاي خود را به حسنعلي منصور داد. اين استعفا و سپس انتصاب منصور، از نظر سرعت عمل در مشروطيت ايران بي سابقه بوده است زيرا در همان روز که علم از کار بر کنار شد، منصور به اين مقام انتخاب گرديد و او که از ماه ها قبل مهياي اين منصب بود، در همان روز، وزراي خود را معرفي کرد. از نظر ملت ايران دوران حکومت اسداللَّه علم، يکي از تاريک ترين ايام در روزگار سياه سلطنت محمدرضا پهلوي است. برگزاري رفراندوم فرمايشي شاه و ملت، حمله به مدرسه فيضيه و بالاخره قيام خونين پانزدهم خرداد 42، از جمله وقايع مهم اين دوران مي باشند. پس از علم، منصور که مورد حمايت انگليس و آمريکا بود، بر سر کار آمد و شاه بار ديگر خوش خدمتي خود را به اربابانش نشان داد. منصور نيز طي دوران صدارتش، زمينه هاي قانون ننگين کاپيتولاسيون را فراهم آورد و پس از اعتراض امام خميني(ره) به اين مصوبه، آن حضرت را به ترکيه تبعيد نمود. سرانجام حسنعلي منصور در بهمن سال بعد، توسط جوانان مؤمن هيئت مؤتلفه اسلامي اعدام انقلابي شد و بر کارنامه ننگين او، مهر ابطال خورد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عبدالرحيم رباني شيرازي در سال 1301 شمسي در شيراز ديده به جهان گشود و از سال 1318 به تحصيلات علوم ديني مشغول گرديد. وي فعاليت هاي
ديني خود را از سال 1320 با مبارزات سخت عليه فرقه هاي صوفيه، بابيه و بهاييه شروع کرد و در اثر تبليغات ايشان، عده بسياري از بهاييان به دين اسلام مشرف شدند. آيت اللَّه شيرازي از سال 1327 در محضر آيت اللَّه بروجردي، در حوزه علميه قم به شاگردي مشغول بود و پس از فوت آيت اللَّه بروجردي مبارزات سياسي خويش را عليه رژيم پهلوي آغاز کرد و نخستين فردي بود که مرجعيت امام خميني(ره) را مطرح نمود. آيت اللَّه رباني از سال 1349ش با مطرح شدن حکومت اسلامي از ناحيه امام خميني(ره)، درصدد برآمد تا با سازماندهي روحانيون انقلابي و فرستادن آن ها به نقاط مختلف کشور، به پرورش کادرهاي لازم براي شرکت در يک قيام همگاني و به دست گرفتن پست هاي کليدي در حکومت آينده بپردازد. طولي نکشيد که ثمره اين فعاليت هاي فرهنگي - سياسي، به صورت هيئت ها، جمعيت ها و انجمن هاي مختلف اسلامي در سراسر کشور ظاهر شد و ايشان در رابطه با هدايت اين گروه ها به حبس برده شد. ايشان از سال 1342 تا 1357 بيش از 15 بار به زندان افتاد و شکنجه هاي فراواني را متحمل شد و حدود 10 سال از عمرش را در زندان هاي رژيم طاغوت سپري کرد. آيت اللَّه شيرازي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، نماينده امام خميني در استان فارس و نماينده مردم استان فارس در مجلس خبرگان شد. سپس از سوي امام خميني(ره) به عضويت فقهاي شوراي نگهبان درآمد.
اين مبارز نستوه در نهم فروردين سال 1360 به دست گروهک فرقان ترور شد ولي اين ترور به مجروحيت ايشان
انجاميد و پس از مدتي در بيمارستان بهبود يافت. اين عالم رباني و مجاهد في سبيل اللَّه سرانجام در 17 اسفند 1360 در حالي که براي شرکت در جلسه شوراي نگهبان عازم تهران بود، بين راه اصفهان و قم در سانحه اي مشکوک به لقاءاللَّه پيوست و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.
شرح مناسبت:
پيروزي هاي متوالي نيروهاي اسلام در جبهه هاي جنگ در طي عمليات هاي والفجر 5 و 6 و عمليات خيبر، باعث شد تا به دستور شيطان بزرگ، آمريکا و همکاري دولت هاي اروپايي همچون انگلستان و آلمان، نظاميانِ شکست خورده رژيم بعث عراق، آخرين اميد خود را که سلاح شيميايي بود به کار گيرند و با فرو ريختن بمب هاي شيميايي و سمي در ميدان هاي نبرد حق عليه باطل، بخت خود را بيازمايند. رژيم بعث عراق و هم پيمانان خارجي آنان، هميشه استفاده از سلاح هاي شيميايي را انکار مي کردند اما به دنبال اعزام مجروحان بمباران هاي اخير شيميايي به کشورهاي اتريش و سوئد براي معالجه و تاييد پزشکانِ اين کشورها مبني بر استفاده عراق از اين سلاح ها و نيز ديدار سفرا و کارداران کشورهاي جهان در ايران با مجروحين اين بمباران ها، مقامات سياسي و رسانه هاي گروهي جهان، علي رغم سانسور زياد، مجبور به اعتراف به استفاده رژيم عراق از سلاح هاي شيميايي در جنگ با ايران اسلامي شدند. همچنين آنان تاکيد کردند که هيچ گونه توجيهي براي استفاده از اين سلاح ها در طول جنگ تحميلي پذيرفتني نيست. در حالي که اين سلاح ها، فوق العاده خطرناک و در سطح بين المللي ممنوع مي باشند،
با اين حال، رژيم بعث عراق، بارها آن را در طول جنگ عليه رزمندگان اسلام به کار برده است، اما هرگز نتوانستند اراده ملت مسلمان ايران را در راه جهاد عليه کفر و ظلم، تضعيف نمايند.
شرح مناسبت:
استاد حسين قوامي معروف به فاخته، از استادان نامدار موسيقي اصيل ايراني، در سال 1286ش در تهران به دنيا آمد. او آواز را نزد استادان مشهور آموخت و طي چند سال، رديف ها و دستگاه هاي موسيقي را به خوبي فرا گرفت. استاد قوامي پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز، هنر و دانش خود را در اختيار علاقه مندان موسيقي سنتي ايران قرار داد. از وي آثاري به همراه پيانوي محجوبي و ديگر نوازندگان در دست است. وي در سال 1367 ش، موفق به دريافت نشان درجه يک هنري از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي شد. استاد قوامي سرانجام در 17 اسفند 1368 در هشتاد سالگي درتهران درگذشت و در امامزاده طاهر کرج مدفون شد.
شرح مناسبت:
استاد احمد عبادي، هنرمند و استاد برجسته سه تار و موسيقي اصيل ايراني، در سال 1283ش در تهران به دنيا آمد. وي در کودکي پدر را از دست داد و تحت تکفل برادرش قرار گرفت. احمد عبادي از نوجواني به فراگيري موسيقي ايران پرداخت و پس از سال ها نواختن سه تار، شيوه جديدي را در نواختن اين ساز ارايه و اين شيوه را متداول کرد. استاد عبادي در تعليم موسيقي به ديگران بسيار کوشا بود و از طريق آموزش پيگير و تشويق شاگردانش به تمرين و ممارست، موسيقي اصيل ايراني را رشد و توسعه داد. احمد عبادي معلمي دلسوز و مهربان بود و با سخاوت فراوان، آنچه را در سينه داشت براي هنرجو در کف قرار مي داد. او رديف هاي موسيقي ايران را گردآوري کرد و آنها را به شاگردانش آموخت. از استاد عبادي، آثار بسياري
در موسيقي به جاي مانده که براي دوستداران موسيقي سنتي ايران، گنجينه اي گران بهاست. از جمله اين آثار، اجراي کوک هاي مختلف سه تار است که حاصل هشتاد سال تجربه اوست. استاد احمد عبادي سرانجام در هفدهم اسفند 1371ش در 88 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
فقيه بزرگوار و عالم مجاهد، آيت اللَّه شهيد سيد محمد صدر در حدود سال 1321 ش (1362 ق) در بيت علم و تقوا و مرجعيت و فقاهت در نجف اشرف به دنيا آمد. وي از دوران کودکي به فراگيري علوم اسلامي پرداخت و در يازده سالگي به لباس روحانيت درآمد. آيت اللَّه صدر در 17 سالگي وارد دانشکده فقه شد و همزمان دروس انگليسي، زبان شناسي، تاريخ و جامعه شناسي را فراگرفت. ايشان پس از مدتي در درس خارج حضرات آيات سيد ابوالقاسم خويي، سيد محمد باقر صدر، سيد محسن حکيم و حضرت امام خميني در نجف شرکت کرد تا اين که از حضرات آيات شيخ آقا بزرگ تهراني، شيخ مرتضي آل ياسين، سيد عبدالاعلي سبزواري و حاج آقاحسين خادمي اجازه نقل روايت گرفت. وي از آن پس به تدريس سطوح و سپس از سال 1369ش به تدريس خارج فقه و اصول و تفسير دست يازيد و شاگردان بسياري را تربيت کرد. تواضع و فروتني در حياتش مشهود بود و به مردم عشق مي ورزيد. آن مرد بزرگ نخستين کسي بود که در زمان ديکتاتوري خفقان بار حزب بعث عراق، در مسجد بزرگ کوفه، نماز جمعه را اقامه کرد و در خطبه هايش، به انتقاد از رژيم بعثي پرداخت. وي به توصيه دولتيان عراق مبني بر دعا و حمايت از
حکومت صدام وقعي ننهاد و در برابر تهديدات مزدوران بعث، عباي سياه خويش را به عباي سفيد، به نشانه کفن پوشيدن و آماده شهادت بودن، مبدل ساخت. وي از سوي رژيم بعث 9 بار به زندان افکنده شد که يک بار آن چهار سال به طول انجاميد. آيت اللَّه صدر در طول دوران مبارزه، نمايندگانش را به سراسر عراق فرستاد و با اقامه نماز جمعه و جماعت، جان و اميد تازه اي در کالبد و دل هاي مردم به وجود آورد.
اين اقدامات ضد بعثي او بر حکومت عفلقي گران آمد و سرانجام اين فقيه بزرگ را در هفدهم اسفند 1377 برابر با دهم ذي قعده 1419 ق در 56 سالگي پس از بازگشت از نماز مغرب و عشاء همراه با دو فرزندش به شهادت رساندند. با انتشار خبر شهادت ايشان، موجي از خشم، مردم مظلوم عراق را فرا گرفت و در بسياري از شهرهاي عراق، تظاهرات و قيام هاي مردمي برپا شد که با خشونت بي سابقه رژيم سرکوب گرديد. آيت اللَّه سيدمحمد صدر پس از حضرات آيات ميرزا علي غروي تبريزي و شيخ مرتضي بروجردي، سومين شخصيت بزرگ علمي بود که طي يک و نيم سال به دست دژخيمان حزب بعث به شهادت رسيده اند.
شرح مناسبت:
يک سال پس از کودتاي سوم اسفند 1299 ش، در ابلاغيه وزارت جنگ، رضاخان خود را به صراحت، مسبب اصلي کودتا معرفي کرد. در پي آن، جرايد آزادي خواه، به شدت به سردار سپه و حکومت نظامي اعتراض کردند. بارديگر در هفدهم اسفند، اعلاميه شديدي از سوي وزارت جنگ صادر شد که مديران جرايد را به توقيف و
تنبيه تهديد مي نمود. اين عوامل، مديران جرايد را به واکنش و اعتراض واداشت. در روز هجدهم اسفند، يکي از روزنامه ها، در مقاله بسيار اعتراض آميزي، به سردار سپه تاخت و اقدامات او را به شدت به باد انتقاد گرفت. به محض انتشار روزنامه، چند قزاق مامور توقيف مدير آن روزنامه شدند که او به محض اطلاع، به سفارت روس پناه برد. برخي ديگر از مديران جرايد نيز از بيم حکومت نظامي به حرم حضرت عبدالعظيم رفتند اما هنگامي که امنيت خود را در خطر ديدند به سفارت روس پناهنده شدند. سرانجام کوشش تحصن کنندگان و سفير روسيه، سردار سپه را به پذيرش لغو حکومت نظامي وادار کرد، هرچند که وي به اين تعهد خود عمل نکرد.
شرح مناسبت:
با شروع جنگ جهاني دوم و اشغال کشور توسط نيروهاي متفقين، قرار بر اين شد که با پايان جنگ، نيروهاي اشغالگر خاک ايران را ترک کنند. در اين ميان انگلستان و آمريکا براي وادار ساختن شوروي به خروج از ايران، نيروهاي خود را از کشور تخليه کرده و شوروي را در برابر مجامع جهاني و فشار افکار عمومي قرار دادند. در اين حال دولت شوروي علي رغم تعهدات قبلي، به حضور در ايران ادامه داد و علاوه بر دخالت در امور داخلي کشور، از خودمختاري آذربايجان و حزب دموکرات به رهبري سيد جعفر پيشه وري نيز حمايت مي کرد. اين وقايع به شکايت ايران از شوروي در سازمان منجر گرديد. با شکايت ايران، سازمان ملل از دو کشور خواست تا براي حل و فصل کار، از طريق مذاکره عمل نمايند. از اين رو، قوام السلطنه در
آخر بهمن 1324 به شوروي سفر کرد. در جريان اين مذاکرات، دولت کرملين پيشنهادي 6 ماده اي ارائه نمود که به رسميت شناختن خودمختاري آذربايجان از سوي ايران و امتياز تاسيس شرکت مختلط نفت ايران و شوروي براي استخراج نفت شمال، مهم ترين مواد آن بود. درخواست هاي استعمارگونه شوروي باعث شد تا قوام السلطنه ضمن تسليم اعتراض نامه به دولت شوروي، در پايان سفر بيست روزه خود به ايران باز گردد. پس از آن، مسأله حضور نيروهاي روس در ايران در شوراي امنيت سازمان ملل مطرح گرديد و در نهايت با وساطت مجامع جهاني، نيروهاي اشتغالگر در خرداد سال بعد، ايران را ترک کردند. با خروج اين افراد، دولت ايران نيز غائله خودمختاري آذربايجان را نيز سرکوب کرد.
شرح مناسبت:
در هجدهم اسفند 1363ش، خبر تکان دهنده کشتار ده تن از علماي بزرگوار حوزه علميه نجف اشرف منتشر گرديد. اين افراد، عموماً از منسوبين بيت شريف مرجع بزرگوار، آيت اللَّه سيد محسن حکيم بودند. در پي اعلام شهادت اين عده که مدت ها در حبس و بازداشت به سر برده بودند، امام خميني(ره) با صدور اعلاميه اي، ضمن اظهار تاسف و تاثر از اين اقدام جنايتکارانه، تصريح کردند "از جنايتکاري که با اعمال خود، روي مغول را سفيده نموده و از خونخواري که دستش تا مرفق در خون بي گناهان ايران و عراق فرو رفته، توقع و انتظاري، جز اين نيست." ايشان در ادامه ضمن انتقاد از سکوت مجامع بين المللي فرمودند: اين گونه اعمال، خوي شيطان صفتان و درندگان منحرف است. تعجب از مدّعيان دروغين طرفداران حقوق بشر است که اين جنايت پيشگان را
در اطراف جهان براي اين اعمال تشويق مي کنند و به آنان کمک هاي تسليحاتي و تبليغاتي مي کنند. تعجب از سازمان هاي عريض و طويل بين المللي است که گاه با گفتار و گاه با سکوت خود، از اينان پشتيباني مي کنند." حضرت امام در بخش ديگري از اين پيام متذکر شده اند که: "اين ملت هاي مستضعف هستند که بايد در مقابل ظالمان و جنايتکاران قيام کنند و با اتکا به خداي تعالي، از هيچ قدرتي نهراسند و دست ستمکاران را قطع نمايند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
روحاني مجاهد، سيدجمال الدين اسدآبادي در سال 1217ش (1254ق) در اسدآباد همدان در خانواده اي روحاني چشم به جهان گشود. پس از فراگيري مقدمات در زادگاه خود، براي ادامه تحصيل به قزوين، تهران و نجف اشرف رفته و از محضر شيخ انصاري و ملاحسينقلي همداني استفاده برد. در سال 1232 ش به دستور شيخ انصاري عازم هند شد تا مردم آن ديار به ويژه مسلمانان را عليه استعمار انگلستان بسيج کند. او در اين راه متحمل رنج فراوان گرديد و در راستاي اين هدف به کشورهاي عثماني، مصر، فرانسه، افغانستان، انگلستان، عراق و ايران سفر نمود. از آنجا که سيد، خود بنيانگذار اتحاد ملل اسلامي و وحدت شيعه و سني بود، تعمداً مليت خود را مخفي نگه مي داشت. وي با مسافرت هاي متعدد خود و با ايراد خطابه هاي پرشور، از مسلمانان مي خواست با اتحاد و همبستگي، در برابر مفاسد و حاکميت دست نشانده و استعماري اروپاييان ايستادگي کنند. در نتيجه، وي توسط دولت هاي سرسپرده به هند، پاريس و لندن تبعيد شد. همچنين سيد در ايران به خواسته ناصرالدين شاه قاجار به دربار رفت ولي وقتي ناصرالدين شاه، سيدجمال را براي حکومت خود خطرناک ديد، او را به مرز عثماني تبعيد کرد. سيد در آنجا بود که نامه بسيار مهم و آتشين خود را خطاب به مرجع تقليد وقت، ميرزا محمد حسن شيرازي نوشت و ضمن افشاي فساد دربار ناصرالدين شاه، مقدمات نهضت تحريم تنباکو را فراهم آورد. در اواخر عمر به خواسته سلطان عبدالحميد عثماني به استانبول رفت و پس از مدتي مورد سوءظن
سلطان قرار گرفت. پس از قتل ناصرالدين شاه توسط ميرزا رضا کرماني که از مريدان سيدجمال الدين بود، فشار بر روي سيد افزايش يافت و به زندان افتاد.
سرانجام سيدجمال الدين به دستور سلطان عثماني مسموم گشت و 19 اسفند 1275ش برابر با 5 شوال 1314 در 58 سالگي بدرود حيات گفت. جنازه سيد را در حالي که به جز چند نفر، کسي جرأت شرکت در تشييع را نداشت در قبرستاني در استانبول به خاک سپردند. در سال 1324 ش سفير وقت دولت افغانستان در ترکيه، دولت لاييک ترکيه را متقاعد کرد که قبر سيد را نبش کند و سپس بقاياي جسد او را در تابوتي قرار داده و به کابل بردند. تشخيص دردهاي اصلي و خمير مايه هاي عقب ماندگي جوامع اسلامي و تاکيد بر ضرورت درد زدايي و جهل ستيزي از طريق درمان صحيح و ارايه برنامه هاي اصلاحي و انقلابي، عمده ترين بخش هاي تفکر سياسي و نهضت سريع الانتشار سيد را تشکيل مي داد. سيد بر اساس يک تحليل کلي از اوضاع جهان اسلام و به منظور ريشه کن نمودن دردهاي اصلي جامعه اسلامي، معتقد بود بايد با شجاعت و شهامت به پا خواست و حرکت يکپارچه و آگاهانه اي را آغاز نمود. در هر حال، او با نهضت عظيم خود، بيداري مشرق زمين را پايه گذاري کرد. نهضت استقلال هند و انقلاب مشروطه ايران را مي توان از آثار جنبش و انديشه او دانست.
شرح مناسبت:
ميرزا محمد مهدي خوانساري در حدود سال 1214ش (1251ق) در خاندان علم و فضيلت و دانش، در اصفهان به دنيا آمد. پدر وي، ميرزا محمدباقر خوانساري،
صاحب کتاب گرانسنگ "روضات الجنّات" و از فضلا و علماي شيعه زمان و فقيهي اصولي، محدثي توانا، عالمي فاضل، مجتهدي کامل و مفسري زاهد بود. ميرزا محمد مهدي، تحصيلات خود را نزد پدر دانشمند و عمويش، سيد محمد هاشم چهار سوقي و ديگر بزرگان حوزه علميه اصفهان پشت سر نهاد و از استادان خود به دريافت اجازه اجتهاد نائل آمد. وي از آن پس به تدريس و تاليف روي آورد و آثاري نگاشت که فرائضُ اليوميه، حاشيه بر قوانين و تعليقه بر لمعه از آن جمله اند. ميرزا مهدي خوانساري سرانجام در نوزدهم اسفند 1284ش برابر با سيزدهم ذي حجه 1324ق در هفتاد سالگي درگذشت و در جوار پدر، در اصفهان مدفون شد.
شرح مناسبت:
شهيد محمد ابراهيم همت در دوازدهم فروردين سال 1333ش در شهر قمشه (شهرضا) در استان اصفهان به دنيا آمد. وي پس از اخذ ديپلم، به دانشسراي تربيت معلم اصفهان وارد شد و با اتمام تحصيل و خدمت سربازي، تدريس در مدارس شهرضا را آغاز کرد. محمد ابراهيم پس از پيروزي انقلاب اسلامي و تشکيل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، به عضويت اين نهاد انقلابي درآمد و در اوايل سال 1359 براي دفع ناآرامي هاي پاوه راهي اين شهر گرديد. حاج همت، حدود دو سال در کردستان بود و در اين مدت، بيش از بيست عمليات کوچک و بزرگ را فرماندهي کرد. وي از آن پس راهي جبهه هاي جنوب گرديد و به فرماندهي تيپ محمد رسول اللَّه (ص) رسيد. حضور در عمليات بزرگ بيت المقدس و آزادسازي خرمشهر و فرماندهي عمليات هاي رمضان و مسلم بن عقيل نيز در اين دوران روي
داد. سرانجام سردار نامدار لشکر 27 محمد رسول اللَّه(ص) در جريان عمليات بزرگ خيبر، در حالي که کمتر از سي سال داشت به معشوق حقيقي رسيد و به لقاءاللَّه پيوست. پيکر پاک اين رادمرد بزرگ جبهه هاي حق عليه باطل پس از تشييعي با شکوه، در گلزار شهداي شهرستان شهرضا به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
عمليات بزرگ بدر با رمز يا فاطمةالزهرا(س) از روز نوزدهم اسفند سال 1363 در جبهه جنوب واقع در هورالهويزه در وسعت تقريبي 1100 کيلومتر مربع با اهداف انهدام وسيع نيروهاي دشمن و تصرف و تأمين هورالهويزه و کنترل جاده بصره - العماره و پاسخ به حملات دشمن به مناطق مسکوني ايران انجام گرفت و تا 26 اسفند به طول انجاميد. نتايج عمليات بزرگ بدر: تلفات نيروي انساني: 3200 نفر اسير، حدود 15000 نفر کشته و زخمي؛ ساير نتايج: انهدام هفت لشکر دشمن و آزادسازي بخش ديگري از منطقه هورالهويزه به وسعت 800 کيلومتر مربع؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 250 دستگاه انهدامي، هواپيما: 6 فروند انهدامي، هليکوپتر: 4 فروند انهدامي، انواع توپ: 40 قبضه انهدامي، 5 قبضه اغتنامي، خودرو: 200 دستگاه انهدامي، رادار رازيت: 4 دستگاه اغتنامي. عمليات بدر علاوه بر آن که جايگاهي ويژه در ارتقاء و رشد ابعاد فکري و عملي سازمان رزم جمهوري اسلامي در برداشت، دورنمايي را ترسيم کرد که بعدها، فتح فاو، بخشي از حاصل و ثمره آن بود. اما آن چه در عمليات بدر برجستگي داشت عمدتاً عبارت بود از: تصميم و عزم راسخ جمهوري اسلامي جهت تهاجم به دشمن و ادامه نبرد تحت هر شرايطي مبتني بر رهنمودهاي فرماندهي کل قوا و
توانايي و جسارت در بهره گيري از تدابير و راه کارهاي جديد و درهم شکستن خطوط دفاعي دشمن در خط و عمق.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دکتر عباس رياضي کرماني، منجّم و رياضي دان معروف ايراني در سال 1286 ش در کرمان به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات دانشگاهي، عازم فرانسه شد. وي در پاريس موفق به اخذ درجه دکتراي نجوم از دانشگاه سوربن شد. دکتر رياضي پس از بازگشت به ايران، به تدريس در دانشگاه تهران و ساير مؤسسات آموزش عالي مشغول شد و به مقام استادي نجوم دست يافت. وي در 1325 ش اقدام به تهيه تقويم رسمي ايران نمود و تا سال هاي آخر عمر خود، روزشمار ايران را محاسبه مي کرد. از تأليفات اين رياضي دان و منجّم پرتلاش ايراني مي توان به کتاب هاي هيئت و نجوم، مقدمه اي بر نجوم عالي و مثلثات کروي، اشاره کرد. دکتر عباس رياضي کرماني سرانجام در سال 1367 ش در 81 سالگي در تهران بدرود حيات گفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در اواخر سال 1304 ش، چند فروند هواپيماي فرانسوي و روسي خريداري شد که با نام پرندگاني از قبيل عقاب، سيمرغ، کرکس، تيهو و … خوانده مي شدند. محل استقرار اين هواپيماها، آبادي قلعه مرغي در جنوب غربي تهران انتخاب شد که وسعت کافي جهت نشستن هواپيما داشت. پس از آن، عده اي دانشجو جهت گذراندن دوره هاي آموزشي خلباني به کشورهاي روسيه و فرانسه اعزام شدند. تا اين که در همان سال، نيروي هوايي ايران تشکيل گرديد. پس از مدتي، با تاسيس آموزشگاه ها و دانشکده هاي خلباني و فني و ديده باني، تربيت و آموزش نيروها نيز در داخل کشور انجام گرفت.
شرح مناسبت:
سيد احمد کسروي يکي از نويسندگاني بود که علي رغم اين که در ابتدا خود در سلک روحانيت قرار داشت، ولي پس از مدتي، در اثر انحرافات فکري، به هتاکي عليه مقدسات ديني اسلام دست زد. آراي او در نقد مذهب تشيع، مسائلي بود که پيش از وي بر قلم برخي از نويسندگان اهل سنت جاري شده بود و علماي شيعه نيز پاسخ آن ها را داده بودند، اما او با زباني که از بي نزاکتي و هتاکي خالي نبود، همان انتقادها را رواج داد. کسروي ضمن اينکه مرتباً بر ضد علما و روحانيت شيعه هرزه گويي مي کرد، وقتي که معارض و مبارزي در اين مسير براي خود نديد، پا را فراتر نهاده و شروع به هتاکي به ساحت مقدس امام جعفرصادق(ع) نمود و درصدد بود که با اين بي شرمي و دريدگي، آخرين ميزان غيرت و سرمايه هاي نهفته مکتبي شيعيان را ارزيابي کند. وقتي کار کسروي
به اين مرحله رسيد، در تمام محافل ديني به ويژه در حوزه علميه نجف اشرف، شور و غوغايي برپا شد. در اين حال هنگامي که کتابي از او در اهانت به ساحت مقدس امام صادق(ع) به دست سيد مجتبي نواب صفوي رسيد، وي کتاب را نزد علماي نجف برد و حکم ارتداد کسروي را از آيت اللَّه العظمي حاج آقاحسين قمي، از مراجع بزرگ نجف، گرفت. از اين رو راهي ايران گرديد و پس از چند بار مناظره، وقتي که کسروي را غيرقابل اصلاح ديد، درصدد از ميان بردن اين مهره منحرف برآمد. اما در زمان حمله به کسروي، گلوله در تفنگ نواب گير کرد و تنها توانست او را زخمي کند. با اين حال، پس از مدتي که از زنداني شدن نواب مي گذشت، بر اثر فشار مردم و علما از حبس آزاد شد و توانست عليه کسروي شکايت کند.
پرونده اي براي کسروي تشکيل گرديد که سرانجام هنگامي که او به دادگستري مراجعه نمود توسط ياران فداييان اسلام اعدام انقلابي شد. برادران امامي که عامل اصلي اين ترور بودند نيز پس از مدتي بر اثر درخواست هاي مکرر مردم و دفاع قاطع علما، از زندان آزاد شدند. بدين ترتيب، نخستين اقدام انقلابي فداييان اسلام به بار نشست و کسروي و انديشه هاي پليدش به گورستان تاريخ پيوست.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حسين خادمي اصفهاني در سال 1280ش (1317ق) در اصفهان به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات و سطح، به نجف اشرف رفت و از محضر استاداني چون ميرزاي نائيني، سيدابوالحسن اصفهاني و شيخ محمد جواد بلاغي بهره مند شد. آيت اللَّه خادمي در
26 سالگي به مقام رفيع اجتهاد نائل گشت و پس از بازگشت به اصفهان، حلقه درس فقه و اصول خود را تشکيل داد و شاگردان فراواني تربيت نمود. ايشان در جريان کشف حجاب، با سخنراني هاي آتشين خود به مبارزه با رژيم رضاخان برخاست و در ملي شدن صنعت نفت نيز در کنار آيت اللَّه کاشاني و شهيد نواب صفوي فعاليت زيادي نمود. آيت اللَّه خادمي از آغاز نهضت امام خميني، در تشويق و ترغيب مردم در برپايي جنبش اسلامي ضد سلطنتي و بيان اهداف امام، در اصفهان نقش ارزشمندي ايفا نمود. از آيت اللَّه سيدحسين خادمي تاليفات متعددي برجاي مانده که کتاب رهبر سعادت در زمينه اثبات دين اسلام با دلايل علمي، فلسفي، تاريخي و با تحليل هاي منطقي، شهرت دارد. اين عالم بزرگوار در 20 اسفند 1363 ش در 86 سالگي در اصفهان بدرود حيات گفت و در شهر مشهد مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
دکتر عبدالحميد عرفاني شاعر معاصر پاکستاني، در احياي فرهنگ اسلامي و مقابله با تهاجم فرهنگي غرب، سهم بسزايي داشت و از شاگردان برجسته محمد اقبال لاهوري، فيلسوف و شاعر معروف پاکستاني بود. دکتر عرفاني بيش از چهل کتاب در زمينه هاي مختلف ادبي تأليف کرد که تعدادي از آنها در ايران به چاپ رسيده است. وي قبل از تأسيس کشور پاکستان، به عنوان استاد زبان انگليسي به ايران مي آمد و پس از تشکيل کشور مستقل پاکستان، رايزن فرهنگي و مطبوعاتي سفارت پاکستان در تهران شد. دکتر عرفاني در سال هاي آخر عمر، در دانشگاه پنجاب هند به تدريس مشغول بود تا اين که در هشتاد سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمد صالح حائري مازندراني در حدود سال 1260 ش (1298 ق) در شهر مقدس کربلا به دنيا آمد. وي در ابتدا ادبيات عرب را فرا گرفت و دروس ديگر سطح و فلسفه و منطق را از محضر پدر و برادرش استفاده نمود. هنوز 15 سال از عمر محمد صالح نمي گذشت که "رساله غَسّاله" را تأليف کرد و به مرحوم آخوند خراساني عرضه نمود. آخوند با مشاهده اين رساله و پي بردن به نبوغ و استعداد بي نظير اين نوجوان، وي را با خود به نجف اشرف برد، و پس از سالياني در شمار شاگردان بزرگ آخوند گرديد. ايشان همچنين از محضر بزرگاني همچون ميرزا حسين خليلي و ملااسماعيل بروجردي فقه و اصول و حکمت آموخت و به مدارج والاي علمي رسيد. تلاش علمي و ذوق سرشار شيخ محمدصالح، توجه همه صاحب نظران را به خود جلب کرد، چرا که کتاب ها و رسايل زيادي را به تأليف درآورده بود و حتي در شانزده سالگي به درجه اجتهاد نائل آمد. آيت اللَّه مازندراني در 26 سالگي راهي بابل گرديد و در آنجا به اقامه شعائر ديني و خدمات مذهبي مشغول شد و بعدها مرجع ديني بسياري از مؤمنين قرار گرفت. شيخ محمدصالح در زمان رضاخان پهلوي، سخنان قاطعي در مسجد جامع بابل ايراد کرد و از حکومت و شخص شاه انتقاد نمود که به حبس وي در تهران انجاميد. بر اثر اين حرکت، قرار بر اعدام ايشان شد که به دليل اعتراض شديد مراجع وقت، به آزادي و تبعيد وي به سمنان منجر گرديد و
اين عالم سترگ تا پايان عمر در سمنان اقامت گزيد. از اين عالم رباني در حدود سيصد تأليف و رساله بر جاي مانده که حکمت بوعلي در 5 جلد، سيماي ايمان، ديوانُ الادب و تاريخ معارف اماميه از آن جمله اند.
اين فقيه مجاهد سرانجام پس از عمري خدمت و تلاش و زندگي پربار، در 21 اسفند 1349ش برابر با سال 1391 ق در سن 89 سالگي در سمنان به لقاءاللَّه پيوست و پس از تشييعي باشکوه، در جوار حرم حضرت ثامن الحجج(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از تشکيل حزب شاهنشاهي رستاخيز در 11 اسفند 1353 و دعوت رژيم از مردم براي عضويت در آن و تهديد دستگاه جور به خروج از کشور براي کساني که عضو حزب نشوند، حضرت امام خميني که در آن زمان در نجف اشرف به سر مي بردند، طي پيامي شرکت در اين حزب دين ستيز را حرام و کمک به استيصال مسلمين عنوان کردند. ايشان در اين پيام فرمودند: "نظر به مخالفت اين حزب با اسلام و مصالح ملت مسلمان ايران، شرکت در آن بر عموم ملت حرام و کمک به استيصال مسلمين است و مخالفت با آن از روشن ترين موارد نهي از منکر است و چون اين نغمه تازه که به دستور کارشناسان يغماگر براي اغفال ملت از مسائل اساسي از حلقوم شاه برخاسته تا کشور را بيش از پيش، خفقان زده کند و راه را براي مسائلي که در نظر دارند، باز نمايند، لذا لازم است حسب وظيفه تذکراتي بر همه باشد که ملت مسلمان، تا فرصت از دست نرفته، با مقاومت بيش از پيش
و همه جانبه، جلو اين نقشه هاي خطرناک را بگيرند. درباره اين حزب به اصطلاح رستاخيز ملي ايران بايد گفت اين عمل با اين شکل تحميلي، مخالف قانون اساسي و موازين بين المللي است و درهيچ يک از کشورهاي عالم نظير ندارد."
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ محمود انصاري قمي در حدود سال 1300 ش (1340 ق) در خانواده تقوا و فضليت در قم به دنيا آمد. او در ده سالگي پدر را از دست داد و تحت سرپرستي برادرانش، دروس اوليه را فرا گرفت. آيت اللَّه انصاري در جواني براي ادامه تحصيلات خود راهي حوزه نجف شد و از محضر آيات عظام: سيد عبدالهادي شيرازي، سيد محسن حکيم و سيد ابوالقاسم خويي کسب فيض نمود. وي بعدها از اين بزرگواران و عالماني نظير حضرات آيات: سيدمحمدرضا گلپايگاني، سيد احمد خوانساري و حضرت امام خميني(ره) اجازه اجتهاد و از شيخ آقا بزرگ تهراني و سيد شهاب الدين مرعشي نجفي اجازه روايت گرفت. او با آغاز نهضت اسلامي مردم ايران و دستگيري امام خميني(ره) در سال 1342، در ترغيب و تشجيع علماي نجف به حمايت از امام راحل، نقش مهمي ايفا کرد و فعاليت زيادي نمود. ايشان در حدود سال 1343 ش به تهران آمد و به فعاليت هاي ديني و اجتماعي و امور خيريه پرداخت. آيت اللَّه انصاري در کنار تاسيس دو مسجد و دو بيمارستان، در راه برطرف کردن مشکلات مردم تلاش فراواني از خود نشان مي داد و در اين راه از هيچ کوششي فروگذار نمي کرد. آيت اللَّه انصاري مورد وثوق و اعتماد بسياري از مراجع تقليد بود و تعدادي از آنان،
امر غُسل و تدفين خويش را به ايشان محوَّل کرده بودند. از اين عالم خدمتگزار، تاليفات چندي بر جاي مانده که برخي از آثار ايشان عبارتند از: تقريرات درس فقه آيت اللَّه سيد محسن حکيم و تقريرات دروس فقه، اصول و تفسير آيت اللَّه خويي.
سرانجام آن خدمتگزار صادق دين در سحرگاه 21 اسفند 1363 ش برابر با 23 ذي قعده 1419 ق در هفتاد و هفت سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييع باشکوه، در قبرستان شيخان قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا هدايت اللَّه فرزند ملامحمد جواد وحيد گلپايگاني در سال 1269ش (1308ق) در قريه گوگد گلپايگان به دنيا آمد. وي مقدمات و سطوح را در زادگاهش نزد پدر فرا گرفت. آن گاه راهي اراک شد و از محضر آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي و ديگر استادان بهره برد. آيت اللَّه وحيد گلپايگاني همزمان با ورود آيت اللَّه حائري يزدي به قم و تاسيس حوزه علميه، به همراه استاد راهي اين شهر شد و به مدت ده سال ديگر، از مباحث فقه و اصول ايشان بهره مند گرديد. او به هنگام تبعيد جمعي از علماي نجف به ايران نيز، مقداري از دروس خارج را نزد آيت اللَّه سيدابوالحسن اصفهاني آموخت. پس از درگذشت پدر، آيت اللَّه وحيد گلپايگاني به امر و تشويق آيت اللَّه حائري راهي گلپايگان شد و پس از تاسيس حوزه علميه گلپايگان، خود به تدريس در آنجا همت گماشت. ايشان پس از سالياني، همزمان با ورود آيت اللَّه بروجردي، به قم در سال 1323ش، رهسپار آنجا شد و در حلقه درس ايشان حاضر گشت. آنگاه به
تهران رفت و تا پايان عمر به مدت نزديک به سي سال به انجام وظايف ديني و تدريس در مدرسه عالي سپهسالار پرداخت. آيت اللَّه وحيد بهبهاني سرانجام در بيست و دوم اسفند 1352ش برابر با هفدهم صفر 1394ق در تهران درگذشت و در قبرستان شيخان در قم مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
هدف از تشکيل نهاد انقلابي بنياد شهيد، رسيدگي و صيانت از خانواده هاي شهداي گرانقدر انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي است. البته اين مسأله در تاريخ معاصر ايران، سابقه دارد. زيرا پس از قيام 15 خرداد 1342، گروهي از روحانيان مبارز و افراد نيکوکار به دستور حضرت امام، در جهت رسيدگي به خانواده هاي معظم شهدا عمل مي کردند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي به فرمان امام خميني(ره) براي رسيدگي به مسائل رفاهي، مادي، معنوي و فرهنگي خانواده معظم شهيدان، اين بنياد تشکيل يافت که با آغاز جنگ تحميلي و بيشتر شدن تعداد شهدا، وظيفه و تکليف بنياد شهيد سنگين تر شد. احيا، حفظ و ترويج فرهنگ ايثار و شهادت طلبي، زنده نگه داشتن ياد شهيدان و حفظ آثار آنان، تجليل و تکريم از خانواده هاي معظم شهيدان، جديت در امور فرهنگي خانواده هاي شاهد، خوداتکايي و قانونمند کردن ارايه خدمات به آنان و بسيج امکانات نظام به منظور پراکندن عطر ملکوتي شهادت در جامعه، محور فعاليت هاي اين نهاد مقدس است. در سال 1382 بنياد شهيد انقلاب اسلامي با ستاد رسيدگي به امور آزادگان ادغام شده و سازماني به نام بنياد شهيد و امور ايثارگران زير نظر رئيس جمهور ايجاد شد.
شرح مناسبت:
حسين گل گلاب فرزند ميرزا مهدي خان مصور الملک، نقاش و عکاس دوره قاجار، در سال 1274 ش در تهران به دنيا آمد. وي از سال 1298 تا 1307 ش تدريس علوم طبيعي در مدرسه دارالفنون را عهده دار شد و دوازده جلد کتاب در رشته علوم طبيعي تأليف نمود. گل گلاب بعدها به معاونت دانشکده علوم و ادبيات منصوب گرديد
و به دريافت درجه دکترا در رشته علوم نائل شد. وي از 1314 به هنگام تشکيل فرهنگستان ادب فارسي به سبب تخصص در معادل يابي در رشته هاي علمي به عضويت پيوسته اين مؤسسه برگزيده شد و در 1315 به سردبيري فرهنگستان رسيد. دکتر گل گلاب همچنين به کار ترجمه و موسيقي علاقمند بود و چندين اثر از او در اين زمينه به جاي مانده است. وي موسيقي مي دانست و سرود هم مي ساخت. او با انجمن موسيقي ملي در زمينه تصنيف و سرود همکاري داشت و از جمله سرودهاي ساخته شده توسط اين استاد مي توان به "اي ايران اي مرز پرگهر" و "آذربايجان" اشاره کرد. از اين نويسنده و هنرمند آثار متعددي به جاي مانده که تاريخ طبيعي، جغرافيا و گياه شناسي از آن جمله اند. استاد گل گلاب به هنگام فوت 89 سال داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کلمه ساواک مخفّف سازمان اطلاعات و امنيت کشور است که طرح تشکيل آن در 23 اسفند 1335 توسط مجلس شوراي ملي تصويب رسيد. اين سازمان مخوف از ابتداي سال 1336، همزمان با آغاز به کار دولت منوچهر اقبال، با رياست سپهبد تيمور بختيار عملاً تاسيس شد. فلسفه وجودي ساواک برقراري سيستم سرکوب به منظور مقابله با حرکت هاي سياسي مخالف رژيم و نيز از بين بردن مبارزه و مقاومت ملت مبارز ايران بود.از انجا که حکومت نظامي براي سرکوب مخالفين و در وضعيت ويژه، خواه ناخواه حالتي موقتي داشت، سيستم ساواک به صورت دائمي با همان اهداف، جايگزين حکومت نظامي گرديد. ساواک که از يک سو با سازمان جاسوسي آمريکا، سيا، و از سوي ديگر با سازمان اطلاعاتي رژيم صهيونيستي، موساد، در ارتباط بود، به تدريج به يک سازمان مخوف و جهنمي مبدل شد. ساواک در طول حيات سياه خويش، شرم آورترين فجايع و رقت بارترين تراژدي ها و ننگين ترين جنايت ها را عيه ملت ايران و به ويژه در مورد مبارزان نهضت اسلامي ايران آفريد. ساواک داراي تيم هاي تعقيب ومراقبت بود که با تجهيزات پيشرفته، هر کس را که به هر اتهامي دستگير مي نمود، نخست براي به دست آوردن اطلاعات مورد نظر به شکنجه گاه ها روانه مي کرد و سپس تسليم دادگاهاي فرمايشي نموده، آنگاه به زندان هاي مخوف گسيل مي نمود. قساوت و بي رحمي ساواک در شکار متهمان و شکنجه دادن و زنداني کردن در سياه چال ها تا به آنجا رسيد که دبير کل سازمان عفو بين الملل، در سال
1353 ش اعلام کرد کارنامه هيچ کشوري در جهان، سياه تر از کارنامه ايران در زمينه حقوق بشر نيست.
اعمال ساواک از تعقيب، دستگيري، شکنجه و محاکمه گرفته، تا زنداني کردن، برخلاف قانون و کاملاً خودکامه بود و تنها با فرمان شخص محمدرضا شاه انجام مي شد. اين روش به مدت حدود بيست و دو سال در کشور جاري بود تا آنکه در روزهاي پاياني عمر ننگين رژيم پهلوي، شاپور بختيار براي فرو نشاندن خشم مردم، لايحه انحلال ساواک را به مجلس برد و در حالي که انقلاب تمام کشور را دربرگرفته بود و عملاً قدرت از دست رژيم خارج شده بود، لايحه انحلال ساواک در اقدامي عوام فريبانه و بسيار دير يک روز قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدابوالقاسم فرزند سيد مصطفي حسيني کاشاني در سال 1261 ش (1300 ق) در تهران متولد شد. وي در 16 سالگي در خدمت والد بزرگوارش به قصد حج بيت اللَّه الحرام راهي مکه شد و پس از آن در نجف اقامت گزيد. سيد ابوالقاسم، علوم مختلف را در محضر والد معظم خود و بزرگاني نظير آخوند ملامحمد کاظم خراساني و ميرزاحسين خليلي تهراني و ساير علماء شاگردي نمود و در 25 سالگي به درجه رفيع اجتهاد نائل آمد. وي در جريان جنگ جهاني اول، زماني که انگليسي ها با نيروي عظيمي به قصد تسلط بر عراق، به مناطق شرقي حمله ور گرديدند به همراه جمعي از علما وارد جنگ با آنان گرديد و باعث شکست انگليسي ها شد. از اين رو وقتي که آيت اللَّه کاشاني وارد تهران شد،
انگليسي ها به دليل شکستي که خورده بودند با ايشان دشمني داشتند و در زمان دولت قوام السلطنه به دستور آنها چند بار او را تبعيد کردند؛ به طوري که 18 ماه در حبس و زندان متفقين به سر برد. وي پس از رهايي از زندان، عليه سه جناح ضداسلامي، يعني استعمارگران، استبداد حکومتي و احزاب ضدديني به مبارزه برخاست. يکي از خط مشي هاي اصولي آيت اللَّه کاشاني، حفظ وحدت و يکپارچگي ملت در برابر دشمن خارجي بود و بارها در پيام ها و اعلاميه هاي خود، مردم را به هوشياري در برابر توطئه هاي آنان، فرا مي خواند. آيت اللَّه کاشاني ترجيح مي داد به عنوان يک رهبر اسلامي در پشت صحنه سياست کشور، نيروهاي سياسي و توده هاي وسيع مسلمان را در صحنه نگهداشته و از يک دولت ملي و مردمي حمايت کند.
از اين رو با روي کار آمدن دولت دکتر مصدق، زمينه هاي اين حمايت، باعث قدرت دولت و مجلس در تصويب لايحه ملي کردن صنعت نفت شد، هرچند در نهايت با ايجاد اختلاف بين نيروهاي ملي و مذهبي، کار به کودتاي آمريکايي 28 مرداد 1332 و انزواي آيت اللَّه کاشاني انجاميد. سال هاي پاياني عمر اين مجاهد في سبيل اللَّه در خانه نشيني و بيماري سپري شد تا اين که سرانجام در 23 اسفند 1340 ش برابر با 7 شوال 1381 ق در هشتاد سالگي دعوت حق را لبيک گفت و به سوي حق تعالي شتافت. در آن روز تهران در مرگ پيشواي خود تعطيل عمومي بود و تشييعي بسيار با شکوه برگزار گرديد تا اينکه پيکر اين عالم مجاهد
در جوار حضرت عبدالعظيم در ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سردار رشيد اسلام، برادر حاج عباس کريمي در سال 1336 ش در يکي از روستاهاي اطراف کاشان به دنيا آمد و پس از طي دوران تحصيل و اخذ ديپلم، به عنوان درجه دار وارد ارتش شد. وي در دوران سربازي، اعلاميه هاي امام خميني را مخفيانه تهيه مي کرد و بين سربازان پخش مي نمود. همزمان با تشکيل کميته استقبال از امام، عباس کريمي نيز به اين کميته پيوست و جزو نيروهاي انتظامي مراسم بود. پس از پيروزي انقلاب، شهيد کريمي اولين کسي بود که براي تشکيل سپاه پاسداران در کاشان اقدام کرد و به عضويت رسمي آن درآمد. او در جريان غائله کردستان و فتنه عناصر ضدانقلاب راهي مريوان شد و در ريشه کني اين تحريکات نقشي فعال ايفا کرد. اين شهيد گرانقدر با آغاز جنگ تحميلي به جبهه هاي نور عليه ظلمت شتافت و در عمليات هاي گوناگون سپاه، فرماندهي برخي از نيروهاي جان برکف سپاه را به عهده گرفت. سردار عباس کريمي، پس از چندي به فرماندهي تيپ سوم سلمان از لشکر 27 محمد رسول اللَّه منصوب گرديد و تا عمليات بزرگ و غرورآفرين خيبر در اين مسؤوليت انجام وظيفه کرد. با شهادت سردار رشيد سپاه اسلام، شهيد محمد ابراهيم همت در عمليات خيبر، حاج عباس کريمي فرماندهي اين لشکر را بر دوش کشيد تا اينکه پس از جانفشاني هاي بسيار، در تاريخ 23 اسفند 1363 ش در عمليات غرورآفرين بدر در منطقه شرق رود دجله، عاشقانه به آرزوي ديرين خود رسيد و شربت شهادت نوشيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمليات والفجر 10 از بامداد 23 اسفند 1366 با رمز مقدس يا رسول اللَّه(ص) توسط دليرمردان سپاه اسلام و در منطقه حلبچه، با هدف آزادسازي بخش وسيعي از استان سليمانيه و انهدام ماشين جنگي دشمن در پنج مرحله به اجرا گذاشته شد. اين عمليات زماني صورت گرفت که شهرهاي مختلف ايران، به شدت از سوي دشمن بمباران مي شد و عمليات مقابله به مثل نيز با قاطعيت از طرف جمهوري اسلامي انجام مي شد. نتايج اين عمليات عبارتند از: تلفات نيروي انساني دشمن: 6000 نفر اسير، 11000 نفر کشته و زخمي؛ ساير نتايج: به تصرف درآمدن 120 کيلومتر مربع شامل بخشي از استان سليمانيه عراق موسوم به دشت زور شامل شهرهاي حلبچه، دوحيله و خورمال؛ تجهيزات و امکانات: تانک و نفربر: 450 دستگاه انهدامي، 90 دستگاه اغتنامي، توپخانه صحرايي: 60 قبضه انهدامي، 100 قبضه اغتنامي، دستگاه مهندسي: 13 دستگاه انهدامي، 15 دستگاه اغتنامي، خودرو: 230 دستگاه انهدامي، 800 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 10 فروند انهدامي؛ هليکوپتر: 1 فروند انهدامي. واکنش رسانه هاي خبري و کارشناسان و تحليل گران محافل سياسي - نظامي نسبت به عمليات والفجر 10 در فضاي ناشي از حملات موشکي عراق به تهران انجام گرفت. ابعاد و تبعات موشک باران تهران که براي نخستين بار انجام مي گرفت، قبل از عمليات والفجر 10 در کانون توجهات قرار داشت ولي نتايج درخشان اين عمليات، اعجاب و تحسين رسانه هاي خبري دنيا را برانگيخت. البته اين عمليات بيشتر بدان جهت مورد توجه قرار گرفت که شهر کردنشين حلبچه، دو روز بعد، در 25 اسفند 1366 هدف سلاح هاي
مرگبار شيميايي قرار گرفت و هزاران نفر از کردهاي ساکن آن را به کام مرگ فرستاد.
شرح مناسبت:
عمليات بيت المقدس 3 با رمز مقدس يا موسي بن جعفر(ع) در منطقه عمومي استان سليمانيه عراق توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و با هدف آزادسازي ارتفاعات شمال سليمانيه و پاسخ به شرارت هاي عراق در بمباران مناطق مسکوني صورت گرفت. در اين عمليات که در دو مرحله انجام شد، علاوه بر انهدام مقدار قابل توجهي ادوات سنگين و نيمه سنگين دشمن، تعداد 1100 تن از نفرات دشمن کشته و زخمي و تعداد هشتاد تن از آنها به اسارت نيروهاي اسلام درآمدند. همچنين علاوه بر ساقط کردن يک فروند هواپيما و انهدام يک تيپ پياده دشمن، ارتفاعات و مناطق مورد نظر به دست رزمندگان اسلام افتاد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تصويب ملي شدن نفت ايران مرهون تلاش هاي پي گير برخي از اشخاص مذهبي و سياسي کشور، از جمله آيت اللَّه کاشاني و جمعيت فداييان اسلام و قيام ملت مسلمان ايران است. اعدام انقلابي رزم آرا، نخست وزير که با ملي شدن نفت به شدت مخالفت مي نمود، به اين حرکت مردمي شتاب فزاينده اي بخشيد. تا اينکه مجلس شوراي ملي در 24 اسفند و مجلس سنا در 29 اسفند 1329ش ماده واحده ملي شدن صنعت نفت ايران را به تصويب رساندند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با برگزاري انتخابات اولين دوره مجلس شوراي اسلامي، يکي ديگر از اهداف انقلاب اسلامي تحقق يافت و مردم ايران در انتخاباتي آزاد، نمايندگان خود را برگزيدند. اين انتخابات در شرايطي برگزار شد که دشمنان اسلام با توطئه هاي مختلف خود، در صدد تضعيف نظام نوپاي جمهوري اسلامي و جلوگيري از شکل گيري ارکان آن بودند. اما مردم ايران، تحت رهبري امام خميني، تمامي توطئه ها را خنثي کردند و مجلس، با قدرت، کار خود را آغاز کرد.
شرح مناسبت:
عمليات امّ الحسنين با رمز مبارک يا زهرا(س) بنت رسول اللَّه اشفعي در بامداد 24 اسفند 1360 توسط سپاه به منظور انهدام نيروهاي دشمن و جلوگيري از ايجاد جبهه جديد از سوي دشمن، آغاز شد. دشمن که تمامي تلاش خود را معطوف حمله بزرگ ايران، فتح المبين، نموده بود تا بداند کجا و در چه تاريخي انجام خواهد شد، ناگهان خود را در محاصره رزمندگان ايراني ديد و با وجود انجام پاتک نتيجه اي نگرفت. در اين عمليات چندين دستگاه تانک و نفربر و خودروي دشمن منهدم شده و هفتصد نفر از قواي بعث کشته و زخمي و يکصد و پنجاه تن ديگر اسير شدند.
شرح مناسبت:
در زماني که رژيم بعث، مردم را از رفتن به نماز جمعه بر حذر مي داشت و به بمباران و موشک باران نماز جمعه تهديد مي کرد، منافقان نيز بيکار ننشسته و با يک طرح از قبل تعيين شده و هماهنگ با رژيم عراق، نماز جمعه تهران را در 24 اسفند 63 به خاک و خون کشيدند. در اين جنايت 14 نفر شهيد و 88 نفر مجروح شدند. مقام معظم رهبري حضرت آيت اللَّه خامنه اي که در آن زمان در مقام رياست جمهوري و امامت جمعه تهران در حال ايراد خطبه هاي نماز بودند، پس از انفجار بمب، با صلابت و بدون هيچ گونه تزلزلي به خطبه هايش ادامه دادند و اين امر موجب تقويت روحيه ضداستکباري نمازگزاران و امت شهيد پرور ايران گرديد.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام عبدالعلي مزاري در نزديکي مزار شريف افغانستان به دنيا آمد. پس از فراگرفتن مقدمات علوم اسلامي، به حوزه علميه قم رفت و چندين سال به تکميل تحصيلات خود پرداخت. وي در سال هاي قبل از پيروزي انقلاب در مبارزات اسلامي ايران به رهبري امام خميني بر ضد رژيم شاه شرکت کرد و يک بار نيز به دست عوامل ساواک دستگير و زنداني شد. او پس از کودتاي کمونيستي سال 57 در افغانستان و اشغال اين کشور توسط ارتش سرخ شوروي، فعالانه در جهاد اسلامي مردم افغانستان شرکت کرد. هنگامي که از ادغام تمام گروه ها و سازمان هاي سياسي - نظامي شيعيان افغانستان در سال 1368، حزب وحدت اسلامي افغانستان تأسيس گرديد. شهيد مزاري به سبب شايستگي هايش به عنوان نخستين دبيرکل اين حزب که بر
بخش هاي وسيعي از مناطق مرکزي افغانستان تسلط داشت، برگزيده شد. ايشان همچنين در پيروزي مجاهدين افغان بر دولت کمونيستي محمد نجيب اللَّه و اخراج ارتش سرخ شوروي در ارديبهشت 1371 نقش اساسي ايفا کرد. شهيد مزاري سرانجام در آخرين روزهاي سال 1373ش به دنبال هجوم نيروهاي جنايتکار طالبان به مناطق جنوب و غرب کابل، با شماري از يارانش اسير شد و پس از چند روز تحمل شکنجه هاي شديد طالبان، به دست آنان به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ عبدالرحمن محمدي هيدجي در سال 1304 ش (1344 ق) در هيدج از توابع زنجان درخانواده اي اهل علم و تقوا به دنيا آمد. وي مقدمات و ادبيات را در زادگاهش فرا گرفت و سطوح عاليه را در حوزه علميه قم گذراند. آيت اللَّه محمدي هيدجي سپس در محضر درس خارج حضرات آيات سيد حسين بروجردي و سيد محمد حجت کوه کمره اي حاضر شد و مباني علمي اش را استوار ساخت. وي در حدود سال 1337 ش، بنا به درخواست مردم، به زادگاهش بازگشت و همزمان با تدريس علوم ديني و تاسيس کتابخانه و اقامه نماز جماعت، اداره مدرسه علميه آنجا را برعهده گرفت. آيت اللَّه هيدجي پس از اقامتي 23 ساله در زادگاهش، همزمان با پيروزي انقلاب اسلامي به قم بازگشت و به تدريس و تاليف پرداخت. از اين عالم وارسته که در فقه، حديث، تاريخ و شعر و ادب مهارتي بسزا داشت آثار متعددي برجا مانده که عهد پدري، عوامل صلاح و فساد، انتقادات اخلاقي و چهل حديث مستند در آخرُّالزمان و … از آن جمله اند. آيت اللَّه هيدجي سرانجام در
24 اسفند 1379ش در 75 سالگي نداي حق را لبيک گفت و در قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
محمدرضا پهلوي در جريان افتتاح مجلس دوره بيست وچهارم، يکباره کينه توزي خود را نسبت به اسلام و ملت مسلمان ايران بر زبان آورد و خواهان از ميان بردن آثار و مظاهر ناپسند دوران هاي انحطاط اجتماعي و اخلاقي گرديد. به اين ترتيب، شاه، تلويحاً کليه ضعف ها و عقب ماندگي ها و فساد و زبوني هاي گذشته را به آثار و مظاهر بازمانده از غلبه فرهنگي و معنوي مهاجمين و بيگانگان اشغالگر نسبت داد. بي شک منظور وي از اشغالگران بيگانه، اربابانش انگليس و آمريکا نبود. او اسلام را هدف قرار داده بود و مي خواست اسلام زدايي را تنها راه رسيدن به ترقي و تمدن قلمداد نمايد و مظاهر فرهنگ اسلامي را ناسازگار با فرهنگ شاهنشاهي معرفي کند. از اين رو، در پايان سال 1354 ش دو مجلس شوراي ملي و سنا در يک اجلاس مشترک تصويب کردند که مبدأ تاريخ ايران از هجري شمسي به شاهنشاهي تغيير يابد و مردم و سازمان هاي دولتي، موظف شدند تا تاريخ جديد را به کار برند و تاريخ هجري که تاريخي اسلامي و بر اساس هجرت پيامبر اسلام به مدينه است، مورد استفاده قرار نگيرد. از اين پس مقرر شد که تاج گذاري کوروش هخامنشي در سال 599 قبل از ميلاد، مبدأ سال خورشيدي و سرآغاز تاريخ سياسي و اجتماعي ايران قرار گيرد. به همين مناسبت، اول سال 1355 هجري خورشيدي، آغاز سال 2535 شاهنشاهي، سال رسمي کشور شاهنشاهي ايران اعلام شد. اين عمل با مخالفت
علما و تحريم حضرت امام خميني(ره) مواجه شد. در نهايت مبدأ تاريخ شاهنشاهي دوام چنداني نيافت و سرانجام در سال 1357 ش به دستور دولت جعفر شريف امامي برچيده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شهيد مهدي باکري در سال 1333 ش در شهرستان مياندوآب در استان آذربايجان غربي به دنيا آمد. با ورود به دانشگاه، مرحله جديدي از زندگي علمي و سياسي او آغاز شد و وارد عرصه مبارزات سياسي و انقلابي گرديد. شهيد باکري و دوستانش، نقش مهمي در برپايي تظاهرات شهر تبريز در 15 خرداد 1354 و 1355 داشتند. وي در دوران سربازي که در بحبوحه انقلاب سپري مي شد به فرمان امام خميني از پادگان گريخت و از اين زمان زندگي مخفي او و تلاش براي سازماندهي نيروهاي جوان و تربيت آنها براي ياري انقلاب آغاز شد. با پيروزي انقلاب اسلامي، باکري، نقش فعالي در سازماندهي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي منطقه ايفا کرد و پس از مدتي، مسؤوليت شهرداري اروميه را برعهده گرفت. با آغاز جنگ تحميلي، مهدي باکري در جبهه هاي غرب و جنوب حضوري دائمي داشت و در راه پاسداري از آرمان هاي انقلاب اسلامي، چندين بارمجروح شد. با تشکيل لشکر 31 عاشورا، شهيد باکري به فرماندهي آن برگزيده شد و در چندين عمليات شرکت جُست. سرانجام اين فرمانده غيور و دلاور که در جريان عمليات بدر زخمي شده بود، در راه انتقال به درمانگاه توسط قايق، بر اثر برخورد گلوله توپ به درجه رفيع شهادت نائل آمد و پيکر مطهرش به دريا پيوست.
شرح مناسبت:
با پيروزي رزمندگان اسلام در عمليات والفجر 10 و آزادسازي بسياري از مناطق کردنشين از جمله شهر استراتژيک حلبچه، و استقبال مردم شهرها و روستاها از طليعه سپاهيان نور و آزادي، رژيم بعثي عراق در يک اقدام غيرانساني، به قصد انتقام گيري از اين شکست فاحش و دشمني
با مردم، شهر حلبچه و اطراف آن را هدف بمب هاي شيميايي قرارداد. آن رژيم با ارتکاب به اين عمل ضد بشري، هيروشيماي ديگري آفريد و برگ سياه ديگري بر پرونده سراسر ننگ خود افزود. در اين فاجعه بزرگ، حدود پنج هزار کرد عراقي به شهادت رسيده و هفت هزار تن ديگر مصدوم شدند. فاجعه حلبچه علاوه بر جنبه هاي انساني و اخلاقي، زيان هايي در روابط خارجي رژيم بعثي عراق در پي داشت و حتي بسياري از حاميان آن را برآشفته کرد. انعکاس صحنه هاي دلخراش قربانيان گازهاي سمّي حلبچه در سراسر جهان، موقعيت بين المللي رژيم عراق و حاميان وي را بسيار تضعيف نمود. اعزام خبرنگاران خارجي به ايران و بازديد از منطقه، تدريجاً ابعاد اين جنايت دهشتناک را افشا کرد و واکنش هاي متعددي را برانگيخت. به کارگيري سلاح هاي شيميايي از سوي عراق در حالي صورت مي گرفت که اين کشور جزو 120 کشور امضا کننده پروتکل ژنو راجع به منع استفاده از سلاح هاي سمي و خفه کننده قرار داشت. تا حدود پس از يک ماه از بمباران حلبچه، بازتاب آن در رسانه هاي خبري خارجي مشاهده مي شد. ليکن با اتمام حملات عراق به شهرهاي ايران و نيز اعزام نمايندگان ايران وعراق به سازمان ملل و مذاکره با دبيرکل سازمان ملل، تدريجاً از جنايات عراق در حلبچه همه چيز به فراموشي سپرده شد.
شرح مناسبت:
حسين (هوشنگ) اميرفضلي بازيگر راديو، تئاتر، تلويزيون و سينما از نوجواني به کارهاي نمايشي علاقمند شد و بازيگري تئاتر را به طور رسمي در سال 1322 ش آغاز کرد. او از ابتداي تأسيس راديو جزو
بازيگران نمايش هاي زنده راديويي بود و خودش نيز نمايش هاي فراواني را کارگرداني نمود. حاصل فعاليت اميرفضلي در مقام بازيگر، نزديک به چهل فيلم سينمايي و شش مجموعه تلويزيوني بود. هوشنگ اميرفضلي فعاليت تلويزيوني را تا پايان عمر، ادامه داد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از چندين بار شکست عمليات هاي رزمندگان اسلام، سرانجام عمليات امام مهدي(عج) در منطقه غرب سوسنگرد آغاز شد. دشمن که تصور نمي کرد در روز روشن مورد حمله واقع شود، غافلگيرانه به وحشت افتاد و پس از ساعاتي درگيري، راهي جز فرار براي آنان باقي نماند. در اين تهاجم صدنفر از نيروهاي دشمن کشته و مجروح شده و علاوه بر اسارت ده ها نفر، يک گردان تانک و يک گردان مکانيزه دشمن به طور صددرصد منهدم شد. پس از دو روز، به علت نبود نيروهاي جايگزين و پشتيباني، نيروهاي عراق اقدام به پاتک نموده و منطقه را باز پس گرفتند. گرچه منطقه تصرف شده، مجدداً از دست رفت ولي نتايج درخشان و مثبت عمليات، قابليت و توانايي نيروهاي فداکار و شهادت طلب اسلام را به اثبات رساند.
شرح مناسبت:
حجت الاسلام و المسلمين حاج سيداحمد خميني در 24 اسفند سال 1324 شمسي در بيت علم و عرفان و فضيلت و مجاهدت، در شهر مقدس قم ديده به جهان گشود. پس از پايان دوره دبيرستان و به هنگام تبعيد والد معظمش حضرت امام خميني(ره) به نجف اشرف، به تحصيل علوم اسلامي پرداخت و مدارج علمي را پيمود. حاج سيد احمد پس از شهادت برادر بزرگوارش آيت اللَّه سيدمصطفي خميني، مسؤوليت اصلي ارتباط امام امت با ياران انقلاب را به عهده گرفت و تا پيروزي انقلاب اسلامي و پس از استقرار نظام اسلامي، اين ارتباط را کاملاً حفظ نمود و در تمامي لحظات در کنار حضرت امام بود. ايشان در پاريس، علاوه بر مقابله با جريان هاي سياسي منحرف از خط امام و برنامه ريزي دقيق
براي تنظيم امور بيت و دفتر امام در نوفل لوشاتو، رسالتي مهم بر عهده داشت که تجربه کافي آن را قبلاً طي سال هاي مبارزه در ايران آموخته بود. اين رسالت مهم، برقراري ارتباطهاي گسترده و لازم بين اقشار مختلف جامعه انقلابي ايران و رهبري انقلاب در خارج از کشور بود. ايشان پس از ورود به کشور و پيروزي انقلاب اسلامي، همانند گذشته، زمينه هاي لازم را براي هدايت امور انقلاب و تنظيم بيت و دفتر امام و تامين شرايط براي ارتباطهاي گسترده امام با مردم و مسؤولان که روزانه در نوبت هاي متوالي به ديدار امام مي شتافتند، فراهم مي نمود. وي به عنوان رييس دفتر امام، بخشي از مسؤوليت هاي خطير ايشان را برعهده گرفت و در خلال اين مدت، با قوت و به خوبي، از ايفاي وظايف محوله برآمد.
همچنين با شروع جنگ، کسب اطلاعات دقيق روزمره از آخرين وضعيت جنگ و آخرين اخبار از شرايط سياسي و اجتماعي جامعه و موضع گيري افراد و گروه ها در قبال جنگ، تنظيم و جمع بندي اطلاعات و رساندن به موقع اين اخبار به حضرت امام، مسؤوليتي بود که مرحوم حاج احمد خميني آن را با مديريت عالي خود انجام مي داد. ايشان پس از رحلت جانگداز حضرت امام خميني(ره)، به عضويت مجلس خبرگان رهبري و نمايندگي مقام معظم رهبري در شوراي عالي امنيت ملي کشور برگزيده شد و توليت مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني را برعهده گرفت و بسياري از کتاب ها و نوشتارهاي امام را به زيبايي منتشر نمود. ارتباط حاج سيداحمد با مقام معظم رهبري بسيار گرم و زبانزد همگان
بود و از ياران صدّيق رهبر انقلاب و مورد احترام همه ملت ايران بود. اين روحاني مجاهد سرانجام پس از چند روز بيماري حاد، در 26 اسفند 73 در 49 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از اقامه نماز ميت توسط حضرت آيت اللَّه خامنه اي، طي مراسم باشکوهي در جوار مزار پدر ارجمندش مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه احمد پاياني اردبيلي استاد برجسته و معروف حوزه علميه قم و چهره شهير علم و فضل و تقوا، در سال 1306 ش (1346 ق) در اردبيل به دنيا آمد. پس از تحصيل مقدمات در زادگاه خويش، در 20 سالگي راهي قم شد و از محضر آيات عظام سيدمحمد باقر سلطاني، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، سيدمحمد حجت، سيد حسين بروجردي و سيد محمد محقق داماد بهره برد. آيت اللَّه پاياني همزمان با تحصيل، به تدريس مي پرداخت و علي رغم تنگدستي، لحظه اي از تحصيل و تدريس باز نماند. ايشان طي پنجاه سال تدريس سطوح، شاگردان فراواني را پرورش داده و طي سال هاي آخر عمر، جلسات آموزشي ايشان، از پررونق ترين جلسات حوزه به شمار مي رفت. آيت اللَّه پاياني از ابتداي شروع مبارزات ضدرژيم به رهبري حضرت امام خميني)ره(، به پيکار با دستگاه پهلوي پرداخت. ايشان همگام با ديگر مدرسين حوزه، جامعه مدرسين حوزه علميه قم را پي افکند و نامش هماره در ذيل اعلاميه هاي جامعه مدرسين ديده مي شد. ايشان پس از پيروزي انقلاب نيز از مدافعان انقلاب بود و از تاييد و پشتيباني مواضع امام دريغ نمي کرد. از اين عالم بزرگوار تاليفات متعددي بر جاي مانده که حاشيه
کفايةُالاصول، تقريرات آيت اللَّه بروجردي و حجت کوه کمره اي و شرح مکاسب و … از آن جمله اند. سرانجام اين عالم وارسته در 26 اسفند 1375ش برابر با 6 ذيقعده 1417 ق در 69 سالگي دارفاني را وداع گفت و در کنار استاد خود، محقق داماد در حرم حضرت معصومه(س) آرميد.
شرح مناسبت:
روزنامه وقايع اتفاقيه در شماره 372 خود در اين روز، رويداد سيم کشي تلگراف در مدرسه دارالفنون و موفقيت آميز بودن آن را خبر داد. پس از آن قرار شد که از کاخ سلطنتي تا باغ لاله زار، سيم تلگراف متصل شود و پس از آن، نقاط ديگر نيز داراي تلگراف شدند. نکته در خور توجه اين بود که برقراري تلگراف در ايران، در مرحله اول انگليسي ها را بهره مند کرد تا ايرانيان را، چرا که آنان با اتصال خطوط مخابراتي هند و اروپا، نه تنها با مستعمره خود، هندوستان، ارتباط برقرار کردند و آن را سرعت بخشيدند، بلکه با ساختن تلگراف خانه هايي در ايران و فرستادن مامور به کشور، نفوذ خود را روز به روز در ايران، توسعه دادند.
شرح مناسبت:
در روزهايي که بحث جايگزيني جمهوري به جاي مشروطه سلطنتي، بسيار اوج گرفته بود و روز تصميم گيري براي اعلان جمهوري نزديک مي شد، عالم مجاهد آيت اللَّه سيد حسن مدرس در برابر اين عمل ايستادگي کرد و سعي داشت از تصويب آن جلوگيري نمايد. در اين ميان مشاجره اي بين سيد محمد تدين، رييس مجلس شوراي ملّي با سيد حسن مدرس روي داد که پس از هتاکي تدين، او به همراه طرفدارانش از مجلس خارج شد و مجلس از رسميت افتاد. پس از آن، مدرس از جلسه خارج شد و در سرسرا که نمايندگان جمع بودند به ايراد سخن پرداخت. در اين هنگام دکتر حسين بهرامي به تحريک تدين به مدرس نزديک شد و سيلي محکمي به صورت مدرس نواخت به طوري که عمامه او از سرش افتاد. اين حادثه
چنان زشت و دور از انتظار بود که برخي نمايندگان آن را محکوم کرده و از جرگه هواداران جمهوري و سردار سپه خارج شدند. در آن زمان، اين سيلي را، سيلي به جمهوري تعبير کردند که در نهايت به شکست آن طرح انجاميد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ابوالقاسم رحماني خليلي مازندراني در سال 1302ش (1342ق) در خليل محله بهشهر به دنيا آمد. او از کودکي کسب علم و دانش را آغاز نمود و به تحصيل علوم حوزوي پرداخت. ايشان سپس براي تکميل مدارج علمي خود، در سال 1325ش راهي نجف اشرف شد و از محضر حضرات آيات: سيد محسن حکيم، سيدمحمود شاهرودي، سيد ابوالقاسم خويي و ميرزا هاشم آملي بهره هاي فراوان برد و در همان جا به تدريس پرداخت. آيت اللَّه رحماني پس از چهارده سال اقامت در حوزه نجف به زادگاه خود بازگشت و يک هفته پس از آن، توسط آيت اللَّه کوهستاني، عالم منطقه و استاد اوليه خود، به عنوان فقيه، عالم و ملا معرفي گرديد. ايشان در زادگاه خود، حوزه علميه، مسجد و حسينيه تأسيس کرد و به تدريس و ارشاد همت گماشت. مدتي بعد به تهران رفت و پس از اقامتي 14 ساله، در سال 1364 راهي شهر قم گرديد. ايشان عاشق تدريس بود و در تهران هر روز تا ده درس مي داد. از اين عالم بزرگوار تاليفاتي بر جاي مانده که: شرحي بر عروةالوثقي، رساله در مشتق، رساله در طلب و اراده و … از آن جمله اند. اين فقيه فرزانه سرانجام ايشان در 27 اسفند 1374 ش برابر با 27 شوال 1416 ق در 72 سالگي پس از
نماز صبح بدرود حيات گفت و پس از تشييعي با شکوه در مدرسه اي که خود در زادگاهش بنيان نهاده بود، مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ محمد مظفري قزويني در سال 1304 ش (1344 ق) در قزوين به دنيا آمد و تحصيلات اوليه را در زادگاه خويش به پايان برد. در 26 سالگي به قم رفت و در درس هاي آيت اللَّه بروجردي و سيد شهاب الدين مرعشي نجفي حاضر شد. سپس در سال 1332 ش به نجف اشرف کوچيد و ساليان فراوان با حضور در مجلس درس آيات عظام: سيد محسن حکيم و سيد محمود شاهرودي وحضرت امام خميني، در زمره يکي از فضلاي نجف درآمد. ايشان همچنين به مدت بيست سال از محضر آيت اللَّه سيد ابوالقاسم خويي بهره مند شد و مباني علمي خويش را استوار ساخت. آيت اللَّه مظفري در 1352 ش پس از کسب اجازات متعدد از اساتيدش و علماي ديگر، به قزوين بازگشت و به تاليف، تدريس و اقامه جماعت، بيان مسائل و ترويج شرع مبين، اشتغال ورزيد. معظم له يکي از علماي بزرگ قزوين بود که تدريس منظم فقه واصول و تاليف کتاب هاي فراوان را وجهه همت خويش ساخت و از اين رهگذر، شاگردان بسيار و کتاب هاي پرفايده علمي از خود به يادگار نهاد. ايضاحُ الحُجّة في شرح العُروَة در هشت جلد، پرسش ها و پاسخ ها در دو جلد و اسلام و فلسفه احکام و طبقات رجال در شانزده جلد از جمله آثار اوست. سرانجام اين فقيه بزرگ در 27 اسفند 1380 ش برابر با سوم محرم الحرام 1423 ق در 76 سالگي
چشم از جهان فرو بست و پس از تشييع با شکوه، در حرم شاهزاده حسين قزوين به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از سفر احمدشاه قاجار به اروپا و به دست گرفتن قدرت توسط رضاخان، کم کم زمزمه هاي جمهوري توسط طرفداران وي بلند شد و آنان با تبليغات خود مردم را به حمايت از جمهوري تشويق مي کردند. در اين حال رضاخان سردار سپه، براي تسهيل کار و رسيدن به مقام رياست جمهوري درصدد برآمد از وليعهد استعفا بگيرد و در اين گير و دار، در مجلس درگيري هايي نيز روي داد. در اثر اين القائات، روز 28 اسفند 1302، عده اي از مردم تهران به جانبداري از رضاخان برخاسته و خواستار جمهوري شدند. اين اجتماع در حالي بود که مردم طرفدار سيد حسن مدرس به دليل اهانتي که روز قبل به وي شده بود در مسجد شاه تهران تجمع کردند و عليه جمهوري دست به تظاهرات زدند. در مقابل فشارهاي جمهوري خواهان، مدرس به تنهايي در مقابل توطئه گران ايستاد و براي جلوگيري از رسميت يافتن مجلس جهت طرح جمهوري، عده اي از نمايندگان اقليت را به قم فرستاد تا مجلس در نبود ايشان به حد نصاب نرسد و توطئه جمهوري خنثي شود. اما پس از حلول سال جديد ورق برگشت و شهيد سيد حسن مدرس، سخت به تلاش و فعاليت افتاد تا اينکه عده زيادي را عليه جمهوريت بسيج نمود. چرا که قرار بود مجلس شوراي ملي در دوم فروردين 1303 نسبت به جايگزيني جمهوريت به جاي پادشاهي قاجاريه تصميم گيري نمايد. در اين ميان بر اثر برخوردي که بين مردم و
سردار سپه روي داد، به دستور رضاخان عده اي از مردم توسط قواي قزاق به گلوله بسته شدند و اوضاع دگرگون شد. اين عمل رضاخان عکس العمل شديد برخي نمايندگان مجلس و مردم را برانگيخت و در نهايت سردار سپه از جمهوري ساختگي اش، صرف نظر کرد.
شرح مناسبت:
ملامحمد هاشم خراساني معروف به ثقةالاسلامي در سال (1242 ش) (1280 ق) در مشهد به دنيا آمد. پس از فرا گرفتن مقدمات علوم، رهسپار نجف اشرف گرديد و در مدت دوازده سال از محضر عالماني همچون آخوند خراساني و سيد اسماعيل صدر بهره مند شد. ملاهاشم خراساني پس از بازگشت از نجف، راهي مشهد گرديد و در حوزه درس آيت اللَّه سيدعلي حائري يزدي شرکت جُست و از آن پس به تحقيق و تاليف همت گمارد. آثار متعددي از ملامحمدهاشم خراساني به جاي مانده که مهم ترين آنها عبارتند از: مُنتَخَبُ التواريخ به فارسي در تاريخ معصومان و برخي از امامزادگانِ مدفون در ايران و نيز علمايي که در مشهد، هرات، اصفهان و شيراز به خاک سپرده شده اند؛ حُسنُ العاقبةُ في سَعادَةِ الخاتَمه و نيز غايةُ الآمال في حُسنِ خواتيم الاعمال. اين عالم و مورخ گرانقدر سرانجام در بيست و هشتم اسفند 1312ش برابر با سوم ذي حجه 1352ق در هفتاد سالگي در مشهد به لقاءاللَّه پيوست و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سيداشرف الدين حسيني گيلاني در حدود سال 1249 ش (1287 ق) در قزوين به دنيا آمد. او در کودکي يتيم شد و در جواني به عتبات رفت. وي پس از پنج سال راهي تبريز شد و پس از آموزش علوم متداول، ساکن رشت گرديد. اشرف الدين پس از مدتي به سبب داشتن روحيه وطن خواهي و نيز استعداد و قريحه شاعري، تصميم به چاپ و نشر روزنامه اي به نام نسيم شمال گرفت و آن را از شهريورماه 1286ش، نه ماه قبل از به توپ بستن مجلس
منتشر کرد. سيد اشرف الدين حسيني پس از مدتي به معروف ترين، مشهورترين و محبوب ترين شاعر و سراينده اشعار طنزآميز و انتقادي دوران مشروطه تبديل شد و روزنامه اش به شهرت فراواني رسيد. اين روزنامه به اندازه اي در ميان توده مردم محبوبيت يافته بود که مدير آن را نسيم شمال مي خواندند و همه اين ها حکايت از اخلاق و صدق عقيده سيد در دفاع از وطن و مردم بي پشت و پناه و حمايت به تمام معني از طبقات زحمتکش مردم دارد. او مسائل جدي را در غالب فکاهي همراه با طعن و طنز و کنايه به نوعي که هر کس از توده مردم آن را مي فهميد و احساس مي کرد، مطرح مي نمود. اين روزنامه که نزديک به بيست سال منتشر مي شد، پس از مرگ سيداشرف الدين نيز مدتي انتشار يافت. سرانجام در سال 1306 ش شايع شد که به بيماري جنون مبتلا شده است. به اين بهانه او را به تيمارستان بردند و چند سالي در حال بيماري و تنگدستي زنده بود تا اين که در روز بيست و نهم اسفند ماه 1313 ش برابر با ذي حجه 1352ق در 64 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
از سال هاي اوليه حفر چاه نفت ايران، چشم طمع بيگانگان به دنبال استثمار منابع زيرزميني کشور بوده و آنان در هر فرصتي به گرفتن امتيازهاي گوناگون نفتي اقدام مي کردند. پس از لغو امتياز نفتي دارسي بين ايران و انگلستان، قرارداد الحاقي گس - گلشاييان به منظور کشف و استخراج نفت توسط شرکت هاي نفتي انگليسي منعقد گرديد. اين قرارداد را جهت تصويب
به مجلس بردند که با مخالفت عده اي از نمايندگان مجلس و علماء به ويژه آيت اللَّه کاشاني و مردم روبرو شد. پافشاري هاي سپهبد رزم آرا نخست وزير پهلوي، اين لايحه را بار ديگر به مجلس برد و او که تصويب آن را مشکل يافت، قصد کودتا نمود. اما يک روز قبل از اجراي کودتا، توسط خليل طهماسبي از گروه فداييان اسلام ترور شد. به دستور آيت اللَّه کاشاني مردم به اين قرارداد اعتراض کرده و خواهان ملي شدن نفت ايران شدند. سرانجام با به وجود آمدن آن وضعيت، مجلس به ملي شدن صنعت نفت ايران، رأي مثبت داد و در 29 اسفند 1329 مقرر شد که کليه عمليات اکتشاف، استخراج و بهره برداري نفت در دست دولت قرار گيرد.
شرح مناسبت:
پس از برگزاري رفراندوم قلابي شاه در ششم بهمن 1341 و در شرايطي که رسانه ها داخلي و خارجي يکصدا شاه و انقلاب سفيد او را مي ستودند، نغمه هاي مخالفت با اين همه پرسي از گوشه و کنار و در رأس آنها از جانب امام خميني بلند شد. حضرت امام طي نشست هفتگي با مراجع و علماي قم، خواهان در پيش گرفتن سياست مشترک عليه رژيم شده و پيشنهاد دادند که در اعتراض به اعمال رژيم، نوروز 1342 عزاي عموي اعلام شود. اين پيشنهاد با استقبال وسيع شخصيت هاي حوزوي مواجه گرديد و آنان نيز ضمن حمايت از امام، عيد نوروز را عزاي ملي اعلام کردند. پس از اين حرکت، شاه در اقدامي وقيحانه با روحانيت اعلام جنگ نمود و مخالفان را به مرگ تهديدکرد. اين عمل محمدرضا پهلوي عکس العمل شديد
حضرت امام را به دنبال آورد و ايشان طي سخناني در 29 اسفند 1341 در جمع روحانيان، طلاب و مردم قم به افشاگري عليه رژيم پرداخته و بر موضع خود مبني بر اعلام عزاي عمومي در نوروز 42 پافشاري نمودند. به دنبال تحريم نوروز، در برخي ازمساجد و حسينيه ها و منازل علما و در رأس آن بيت حضرت امام، مجالس عزا برپا شد. اين عمل باعث زير سؤال بردن برنامه هاي شاه شد و خشم حکومت را برانگيخت. از اين رو رژيم به اين نتيجه رسيد که بايد با حرکتي قهرآميز، زهر چشمي به نيروهاي مذهبي نشان دهد تا به خيال خود آنان را سر جايشان بنشاند. اين فرصت در دوم فروردين 1342 نصيب مزدوران شاه گرديد و آنان طي يورش به مدرسه فيضيه، درصدد به اصطلاح سرکوب حوزه علميه قم و روحانيان برآمدند.
اين عمل، وقايع مهمي را در پي داشت که مهم ترين آنها، عکس العمل شديد امام طي سخنراني عاشوراي 1342 ش، دستگيري ايشان و وقوع قيام خونين پانزدهم خرداد 42 مي باشد.
شرح مناسبت:
پس از آن که نخستين فرستنده تلويزيون ايران در يازدهم مهرماه سال 1337 پخش برنامه هاي خود را آغاز کرد، اين روز با عنوان آغاز کار تلويزيون ايران نام گرفت. تلويزيون ايران در ابتدا به صورت يک بخش خصوصي اداره مي شد که در هر روز چهار ساعت برنامه پخش مي کرد. با بهره برداري از فرستنده هاي ديگر در سطح کشور و تغيير ساختار آن، تلويزيون ملي ايران در آبان 1345 به صورت تلويزيون دولتي، به طور آزمايشي آغاز به کار کرد. اما افتتاح رسمي سازمان تلويزيون
ملي ايران در 29 اسفند 1345 صورت گرفت. در سال 1350 و به دنبال ادغام راديو و تلويزيون، سازمان واحدي به نام سازمان راديو - تلويزيون ملي ايران مشغول به کار گرديد. با پيروزي انقلاب اسلامي ايران، اين سازمان به نام صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران تغيير نام يافت و با گذشت زمان، فعاليت آن به شکل افزايش فرستنده و شبکه هاي راديويي و تلويزيوني در تهران و شهرستان ها رو به گسترش نهاد؛ چنان که در حال حاضر (1382) اين سازمان داراي 30 مرکز در استان و شهرستان هاي مختلف ايران، بيش از پانزده دفتر منطقه اي در کشورهاي مختلف جهان، چندين شبکه بين المللي و خبري، بيش از 18 شبکه راديويي و تلويزيوني سراسري و شبکه هاي متعدد مختلف صدا و سيما در تهران و شهرستان ها مي باشد.
شرح مناسبت:
سيدمحمدعلي رياضي يزدي، متخلّص به رياضي در سال 1290 ش در يزد به دنيا آمد. پس از تحصيلات ابتدايي و علوم ديني در 17 سالگي به اصفهان رفت و پس از اتمام تحصيلات وارد دانشکده معقول و منقول شد و ليسانس گرفت. سيدمحمدعلي رياضي يزدي، شاعري توانا و خوش قريحه و دانشمندي فاضل بود و در سرودن انواع شعر از قصيده و غزل، استاد بوده است. وي از شاعراني بود که به پيامبر اسلام(ص) و اهل بيت پيغمبر اخلاص زيادي داشت و در مدايح و مراثي ائمه اطهار، اشعار بسياري نظم کرد که نمونه اشعار وي در نگين سخن آمده است. رياضي يزدي سرانجام در 29 اسفند 1362ش در هفتاد و دو سالگي در تهران در گذشت و در ابن بابويه در
ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شرح مناسبت:
بعد از يک سال رَجَز خواني آمريکا درباره عراق و تهديد به حمله به اين کشور به بهانه توليد و انباشت سلاح هاي کشتار جمعي و علي رغم اعتراضات سراسري مردم جهان، شيطان بزرگ آمريکا به همراه استعمار پير انگلستان در روز بيست و نهم اسفندماه 1381 ش برابر با بيستم ماه مارس 2003 م به مردم بي دفاع عراق حمله کرده و جنگ تمام عياري را آغاز کرد. در پي اين جنگ خونين، بيش از هزار موشک کروز، هزاران بمب و ده ها هزار گلوله توپ و بمب هاي خوشه اي بر روي مردم عراق ريخته شد و هزاران نفر از زنان، مردان و کودکان عراقي به خاک و خون غلطيدند. کشتار دوازده هزار نفر از مردم، همچنين تخريب خانه هاي مسکوني بي شمار، بيمارستان ها، تاسيسات اقتصادي، فرهنگي، مساجد، مجروح و معلول شدن ده ها هزار نفر و بر جاي ماندن آثار زيان بار و خطرناک استفاده از سلاح هاي الکترومغناطيسي، شيميايي و ساير سلاح هاي ممنوعه، از ديگر اثرات اين حمله دهشتناک بود. سرانجام پس از سه هفته کشتار و تخريب و آواره کردن تعداد زيادي از ملت عراق توسط ارتش هاي متجاوز آمريکا و انگليس، بر اساس يک توافق ميان آمريکايي ها و صدام، ارتش عراق در برابر نيروهاي اشغالگر تسليم شد و اين کشور در بيستم فروردين 1382 به اشغال کامل نظاميان مهاجم درآمد. اولين اقدام آمريکا پس از تسخير کامل عراق، سرقت نفت اين کشور بود و به فاصله يک هفته پس از فروپاشي رژيم صدام، وزارت جنگ آمريکا (پنتاگون) به عنوان قيم عراق به انعقاد
قراردادهاي کلان تحت عنوان بازسازي اين کشور به شرکت هاي وابسته به دولتمردان آمريکا اقدام کرده و مزدوران خود را براي رهبري عراق در نظر گرفتند.
همچنين پس از سقوط رژيم صدام و ورود مهاجمان به پايتخت، غارت وسيع اموال دولتي و نيز موزه ملي و بزرگ عراق و هزاران قطعه ارزشمند آن با هماهنگي نيروهاي اشغالگر صورت گرفت و لطمات جبران ناپذيري به فرهنگ و تمدن گذشته اين کشور وارد آمد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا عبدالکريم امام جمعه تبريزي در نيمه دوم قرن سيزدهم هجري قمري در خانداني عالم پرور که ساليان طولاني عهده دار وظايف شرعي و مذهبي بودند، در شهر تبريز به دنيا آمد. ميرزا عبدالکريم از نوجواني به فراگيري علوم مقدماتي و سطح پراخت و پس از سالياني به مدارج والاي علمي دست يافت. وي بعدها رياست مذهبي بزرگي در تبريز به دست آورد و دستوراتش نزد مردم اجرا مي شد. علاوه بر مردم، فرمانداران و مقامات دولتي هم از او حساب مي بردند. اين نفوذ و اقتدار از آن جهت نصيب امام جمعه تبريزي شده بود که خود وي، رفتاري نرم و ملاطفت آميز و سيرتي پسنديده و علمي وافر و زهدي متعالي داشت. وي در رفع نيازهاي همه اصناف خلق تلاش مي کرد و تا مي توانست، در رفع گرفتاري هاي مردم مي کوشيد. وي عابدي غيرتمند و پاسدار مقدسات اسلام بود و بيش از هر چيز، غربزدگي را دشمن مي دانست و از آن تنفّر داشت. امام جمعه تبريزي، اولين کسي بود که در ترويج شعائر ديني و دسته هاي عزاداري امام حسين(ع)، همه ساله در ايام محرم، اقامه عزا مي نمود و بر همه طبقات مردم، اطعام و احسان مي نمود. وي
همچنين از جريان هاي سياسي غافل نبود و در مواقع لزوم، در اين امور دخالت مي کرد. پس از اعلان مشروطيت، او نيز همانند ديگر علماي عصر، طرفدار مشروطه شد ولي با دخالت بي حد و حصر انجمن ايالتي تبريز در شئون زندگي مردم، وي و جمعي از روحانيان از مشروطه دلتنگ شدند. با وقوع قحطي در تبريز، مخالفان، او را به احتکار متهم ساختند و در نهايت با کمک چند تن از مهاجرين قفقازي، امام جمعه تبريزي و پسرش را در آخرين ساعات سال 1296ش برابر با هشتم جمادي الثاني 1336ق در خيابان و در حضور مردم به گلوله بستند و به شهادت رساندند. اين قتل افکار عمومي را برانگيخت و وجهه دموکرات هاي تبريزي را نزد مردم از ميان برد. پس از اين حادثه، چنان ياس و ناراحتي و اندوه شديد براي تمامي مردم به ويژه علما رخ نمود که ضمن اعلام عزا، ديگر در عيد آن سال، ديد و بازديد به عمل نياوردند و بر آن پدر و پسر مي گريستند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيت اللَّه شيخ حسين امامي کاشاني در سال 1305 ش (1345 ق) در بيت علم و فضليت در کاشان به دنيا آمد و در زادگاهش مقدمات و سطوح را آموخت. آيت اللَّه حسين امامي کاشاني پس از آن به قم آمد و در درس هاي آيت اللَّه سيدحسين بروجردي شرکت جست و با صحبت هايي که در اثناي درس مي کرد مورد توجه استاد قرار گرفت. وي پس از سالياني به نجف اشرف مهاجرت نمود و در درس هاي فقه و اصول آيات عظام سيد محسن حکيم و سيد ابوالقاسم خويي حاضر شد و مباني علمي اش را استوار ساخت. آيت اللَّه امامي کاشاني سپس به زادگاهش بازگشت و به تدريس و تاليف و اقامه جماعت و راهنمايي مردم پرداخت. از اين شخصيت برجسته ديني و مذهبي که بسياري از مردم کاشان از ايشان تقليد مي کردند آثاري بر جاي مانده که فقه الاماميه در 3 جلد اصول الاماميه، رساله در شناخت اَعلَم، و دراسات الاصول از آن جمله اند. معظم له سرانجام در آخرين ساعاتِ سال 1380 ش برابر با 6 محرم الحرام 1423 ق در هفتادوپنج سالگي چشم از جهان فرو بست و پس از تشييع با شکوه در کاشان و قم، در جوار حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
اين فايل توسط نرم افزار روزشمار تاريخ - نگارش يک (کاري از مرکز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما) توليد شده است
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
المُؤمِنونَ و المُؤمِناتُ بَعضُهُم أولياءُ بَعضٍ يَأمُرونَ بِالمَعروفِ و يَنهَونَ عَنِ المُنکَرِ
ترجمه:
مردان و زنان مؤمن دوستان يکديگرند؛ به نيکي فرمان مي دهند و از اعمال زشت باز مي دارند
آدرس:
توبه، آيه 71.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
وَلتَکُن مِنکُم أُمَّةٌ يَدعُونَ إلَي الخَيرِ و يَأمُرونَ بِالمَعروفِ و يَنهَونَ عَنِ المُنکَرِ و أولئِکَ هُمُ المُفلِحونَ
ترجمه:
بايد در ميان شما گروهي باشند تا مردم را به خير دعوت نمايند و امر به معروف و نهي از منکر کنند؛ ايشان همان رستگارانند
آدرس:
آل عمران، آيه 104.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أمَرَ بِمَعروفٍ أو نَهي عَن مُنکَرٍ أودَلَّ عَلي خَيرٍ أو أشارَ بِهِ فَهُوَ شَريکٌ و مَن أمَرَ بِسوءٍ أودَلَّ عَلَيهِ أو أشارَ بِهِ فَهُوَ شَريکٌ
ترجمه:
هر کسي که به کاري نيک امر کند يا از کاري زشت باز دارد، يا به کاري خير راهنمايي کند يا حتّي به آن اشاره کند، [در ثواب آن عمل] شريک است. هر کس به بدي امر کند يا به آن دلالت يا اشاره کند، او نيز [در گناه عمل]شريک است
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 16، ص 124.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: نَصرُ المَظلومِ وَ الأمرُ بِالمَعرُوفِ والنَّهيُ عَنِ المُنکَرِ جِهادٌ
ترجمه:
ياري رساندن به ستم ديده و امر به معروف و نهي از منکر جهاد در راه خدا است
آدرس:
جامع الأحاديث، ص 125.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أمَرَ بِالمَعروفِ
و نَهي عَنِ المُنکَرِ هُوَ خَليفَةُ اللَّهِ في الأرضِ
ترجمه:
هر کس امر به معروف و نهي از منکر کند، جانشين خدا در زمين است
آدرس:
کنزالعمّال، ح 5564.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
امام علي عليه السلام: قِوامُ الشَّريعَةِ الأمرُ بِالمَعرُوفِ والنَّهيُ عَنِ المُنکَرِ و إقامَةُ الحُدودِ
ترجمه:
استواري شريعت، به امر به معروف و نهي از منکر و برپاداشتن حدود است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 12688.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
امام علي عليه السلام: غايَةُ الدِّينِ الأمرُ بِالمَعرُوفِ والنَّهيُ عَنِ المُنکَرِ و إقامَةُ الحُدودِ
ترجمه:
غايت دين، امر به معروف و نهي از منکر و برپاداشتن حدود است
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 6373.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
امام علي عليه السلام: مَن تَرَکَ إنکارَ المُنکَرِ بِقَلبِهِ و يَدِهِ و لِسانِهِ فَهُوَ مَيِّتٌ بَينَ الأحياءِ
ترجمه:
آن که منکَر را با قلب و دست و زبانش انکار نکند، مرده اي است ميان زندگان
آدرس:
تهذيب الأحکام، ج 6، ص 181.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
امام علي عليه السلام: ما أعمالُ البِرِّ کُلُّها و الجِهادُ في سَبيلِ اللَّهِ عِندَ الأمرِ بِالمعَروفِ و النَّهي عَنِ المُنکَرِ إلّا کَنَفثَةٍ في بَحرٍ لُجِّيٍّ
ترجمه:
تمام کارهاي نيک، حتّي جهاد در راه خداوند، در برابر امر به معروف و نهي از منکر، چون دميدني است به دريايي موّاج
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 374.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: فَرَضَ اللَّهُ … الأمرَ بِالمَعُروفِ مَصلَحَةً لِلعامَّةِ
ترجمه:
خداوند امر به معروف را براي اصلاح مردم قرار داد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 6، ص 107.
زير عنوان:
هفته احياي امر به معروف و نهي از منکر
متن:
امام صادق عليه السلام: وَيلٌ لِمَن يأمُرُ بِالمُنکَرِ و
يَنهي عَنِ المَعروفِ
ترجمه:
واي بر آن که به منکر امر کند و از معروف نهي کند!
آدرس:
بحار الأنوار، ج 100، ص 87.
شرح مناسبت:
ابوهادي جعفر بن سيدمهدي بن حسن حسيني، از علماي اماميه ي خاندان آل قزويني و شاعري ماهر و اديبي لغوي است که در "حِلِّه" در عراق سکونت داشته و داراي رياست مذهبي بوده است. اين عالم گرانقدر نزد پدر خود و شيخ انصاري و فاضل ايرواني به مدارج عالي علمي دست يافت و سپس به تدريس و تاليف مشغول شد. کتاب اشراقات در منطق و تلويحات در اصول فقه از تاليفات ميرزاجعفر قزويني مي باشند. ميرزاجعفر قزويني در حله وفات يافت و در نجف اشرف دفن گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا ابوالحسن رفيعي قزويني در سال 1310 ق در قزوين به دنيا آمد و دروس حوزوي را در قزوين و سپس در تهران گذراند. پس از ورود آيت اللَّه حائري يزدي به قم، به اين شهر عزيمت کرد و به تدريس و تاليف پرداخت. ميرزاي قزويني پس از اخذ درجه ي اجتهاد راهي قزوين گرديد و حوزه ي آن ديار را احياء کرد. وي از افراد نادري بود که علوم عقلي و نقلي را به خوبي فرا گرفته و مدارج عالي کمال را پيمود. علامه سيدابوالحسن قزويني سرانجام پس از سال ها مجاهدت، در 85 سالگي به لقاءاللَّه پيوست و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبداللَّه شيرازي در سال 1309 ق در بيت علم و فضيلت در شيراز به دنيا آمد. ايشان در 21 سالگي به همراه پدر بزرگوار خود به دليل مبارزات ضد استعماري انگليس به مدت شش ماه از شيراز تبعيد شد و پس از بازگشت، به تحصيل و تدريس ادامه داد. وي سپس به مدت سيزده سال در نجف اقامت گزيد و پس از اخذ اجتهاد به شيراز بازگشت. آيت اللّه شيرازي در مسير مخالفت با حکومت رضاخان متحمل سختي هاي فراواني گرديد. از اين رو مخفيانه راهي نجف شد و اين اقامت، چهل سال به طول انجاميد. ده سال پاياني عمر معظمٌ له در مشهد گذشت و حضور ايشان، حوزه ي اين شهر را رونقي دوباره بخشيد. آيت اللَّه شيرازي همچنين در نهضت اسلامي مردم ايران به رهبري امام خميني همواره پشتيباني خود را اعلام داشته و در آگاه سازي افکار مردم
مشهد، نقش مهي ايفا نمود. از آيت اللَّه شيرازي آثار و بناهاي فراواني به جاي مانده که تاسيس مدارس، کتابخانه ها، مساجد و … در شهرهاي مختلف از آن جمله اند. هم چنين عُمدَةُالوسايل، الامامَةُ و الشيعَه و ذخيرةُ الصّالحين از جمله کتب اين عالم آگاه مي باشند.
شرح مناسبت:
پس از آن که والي مدينه، امام حسين(ع) را براي بيعت با يزيد تحت فشار قرار داد، آن حضرت به مکه رفت و پس از مدتي، در روز ترويه يعني هشتم ذي حجّه ي سال 60 قمري از مکه ي معظمه به سوي عراق مهاجرت فرمود. در اوايل ماه محرم سال 61 قمري، لشکريان عبيداللَّه بن زياد به فرماندهي حُرّ بن يزيد رياحي با آن حضرت مواجه شده و مانع پيش روي آن حضرت به سوي کوفه شدند. گرچه حرّ بن يزيد، مأموريت داشت با امام حسين(ع) برخورد شديد نمايد وليکن رفتار وي با امام بر رِفق و مدارا بود. از اين رو حرّ و لشکريانش در نماز جماعت امام حسين(ع) شرکت مي کردند و به خطبه هاي دلنشين وي گوش جان مي سپردند و اين دو سپاه چند روز بدون هيچ گونه مشکلي در کنار هم بودند. امّا عبيداللَّه بن زياد که در جنگ با اباعبداللَّه الحسين(ع) اصرار فراوان داشت، نامه اي به حرّ بن يزيد نوشت و وي را مأمور سخت گيري بر امام حسين(ع) نمود. حرّ بن يزيد نيز طبق فرمان، راه را بر امام حسين(ع) و يارانش مسدود نمود و آنان را به سوي منطقه ي خشک و بي حاصلي به نام کربلا هدايت کرد و در آن جا آنان را در
محاصره ي خويش قرار داد. قافله ي امام حسين(ع) چون به سرزمين کربلا رسيدند، آن حضرت پرسيد: اين زمين چه نام دارد؟ عرض کردند: کربلا. آن حضرت تا نام کربلا را شنيد، فرمود: اَللّهمَّ اِنّي اَعوُذُ بِکَ مِنَ الْکَرْبِ وَ الْبَلاءِ. و سپس فرمود: اين، موضع کَرْب و بَلا و محلّ محنت و عِنا است. فرود آييد که اين جا منزل و محل خيمه هاي ما است و اين زمين، جاي ريختن خون ما است و در اين مکان قبرهاي ما واقع خواهد شد. جدّم رسول خدا (ص) مرا به اين امور خبر داد. به ناچار، آن حضرت و ياران و اصحابش در روز پنج شنبه دوم محرم الحرام سال 61 قمري در آن سرزمين فرود آمدند و حرّ بن يزيد نيز با سپاهيانش در مقابل آن حضرت، خيمه زدند.
شرح مناسبت:
ابوالحسين مسعود بن عيسي معروف به شيخ وَرّام بن ابي فِراس المالکي الاَشتري، از اولادِ مالک بن حَرَثِ اشترِ نخعي - از اصحاب اميرالمؤمنين امام علي(ع) - مي باشد. ايشان، جدِّ مادري عالم بزرگ اسلام، سيد بن طاووس و ابن ادريس حِلّي است. امام فخر رازي، از شاگردان او به شمار مي رود و کتاب الف: مساله في المواسعه و المضايقه و تنبيهُ الخاطر و نَزْهَةُ النّاظِر در اخلاق معروف به مجموعه ي وَرّام نيز از اين فقيه بزرگوار شيعي است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تثبيت اسلام در مدينه و نواحي اطراف آن، پيامبر اکرم (ص) به حکم صدور جهاني اسلام به نقاط ديگر دنيا، با ارسال نامه به پادشاهان و امپراتوران زمان، رسماً دعوت به اسلام را آغاز کرد. مورّخين، تعداد نامه هايي را که رسول گرامي اسلام (ص) در اين زمان ارسال فرمود، بين 12 تا 26 نامه ذکر کرده اند. مخاطبين نامه ها نيز پادشاهان و فرمانروايان روم، ايران، حبشه، بحرين، يمن و برخي ديگر از سرزمين هاي بزرگ آن عصر بودند و هر کدام از آن ها به گونه اي نسبت به دعوت حضرت رسول، واکنش نشان دادند. چند سال پس از اين دعوت، دين اسلام، گسترش چشمگيري يافت.
شرح مناسبت:
پس از آن که حرّ بن يزيد، امام حسين(ع) و يارانش را در سرزمين کربلا در محاصره ي خويش قرار داد و مانع حرکت آنان گرديد، عبيداللَّه بن زياد عامل يزيد در کوفه، فرماندهي سپاه يزيد را بر عهده ي عمر بن سعد گذاشت. عمر بن سعد در روز جمعه سوم محرم الحرام سال 61 قمري به همراه چهار هزار نيروي جنگي وارد کربلا شد و فرماندهي آنان را بر عهده گرفت. عمر بن سعد پيش از واقعه ي کربلا، منصب حکومت "ري" را از عبيداللَّه گرفته بود وليکن با مخالفت اباعبداللَّه الحسين(ع) با يزيد و امتناع از بيعت و حرکت آن حضرت به سوي کوفه، عبيداللَّه، حکومت "ري" را مشروط به خاتمه بخشيدن به قضيه ي امام حسين(ع) نمود. عمر بن سعد به خاطر دست يابي به حکومتِ منطقه ي وسيعِ ايالت "ري" - که هرگز به آن نايل نيامد - فرماندهي
سپاه يزيد را پذيرفت و مرتکب جنايت بزرگ غيرانساني شد. از روزي که عمر بن سعد وارد سرزمين کربلا شد، پيوسته لشکرياني از سوي عبيداللَّه بن زياد براي وي فرستاده مي شد. بنابر روايتي تا ششم محرم، متجاوز از 20000 نفر در سپاه عمر بن سعد گرد آمدند.
شرح مناسبت:
شهاب الدين احمد بن ابي القاسم محمد خلوف معروف به ابن خَلوف در کودکي عازم سفر مکه و سپس بيت المقدّس شد و در جواني به قاهره رفت. هدف وي از اين سفرها، تحصيل علم و دانش بود به طوري که در 26 سالگي در جوامع علمي قاهره، دانشمندي برجسته محسوب مي شد. ابن خلوف شعر نيز مي سرود و قصيده هاي زيبايي درمدح پيامبراکرم در ديوان اشعار او به چشم مي خورد. ديوان الاسلام، نظمُ التَلخيص و نظم المغني از آثار قلمي ابن خَلوف است. وي در سال 899 در 70 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
به دنبال درخواست روسيه مبني بر اخراج مورگان شوستر، مستشار اقتصادي آمريکا از ايران، غوغايي در کشور به راه افتاد که به تحريم کالاهاي روس و انگليس از طرفِ پيشوايان روحاني منجر گشت. مجلس در برابر اين اولتيماتوم روسيه مقاومت کرد ولي چون دولت وقت تحت فشار روس و انگليس بود، نتوانست مقاومت کند و در سوم محرم 1330 ق، مجلس را تعطيل کرد. در نتيجه، مواد اولتيماتوم قبول شد و مورگان شوسترِ آمريکايي ايران را ترک نمود. از آن پس دست نشاندگان بلژيکي بر خزانه داري کل کشور به جاي شوستر مسلط شدند.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم عبداللَّه بن محمد بن حسن بن ناقيا بغدادي مشهور به ابن ناقيا، شاعر، کاتب و اديب معروفِ اهل بغداد بود. او به خاطر طبع رواني که داشت، شاعري چيره دست شد و صاحب نظران، شعر او را به زيبايي و شيوايي ستوده اند. ابن ناقيا در ديوان شعرِ خود به نام "مقامات"، مفاسد اجتماعي را در قالب حکايت و طنز بيان کرده است. ديوان رسائل، مختصَر اغاني و مِلحُ المَمالِح از ديگر آثار اوست. ابن ناقيا به هنگام مرگ 75 سال داشت و در مقبره ي بابُ الشام در بغداد مدفون گشت.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد عمراوي فاسي معروف به ابن ادريس، کاتب و شاعر مسلمان مراکشي، تحصيلاتش را با حفظ قرآن آغاز کرد و سپس به آموختن نحو و ادب پرداخت. ابن ادريس پس از آن شغل مکتب داري پيشه کرد و به نسخه نويسي از کتاب ها همّت گماشت. او در حين اين فعاليت ها بر اطلاعات تاريخي خود افزود و به تدريج کاتب مشهوري شد. ابن ادريس به مناسبت تجاوز فرانسويان به خاک الجزاير، قصيده اي سرود و طي آن، مسلمانان را به جهاد دعوت کرد. پس از مدتي در اثر توطئه هاي مخالفانش توسط سلطان مراکش به زندان افتاد و تحت شکنجه قرار گرفت. ابن ادريس پس از آزادي از زندان، انزوا گُزيد و به سرودن شعر پرداخت. او به بديهه سرايي شهرت داشت و بيشتر اشعارش را در مدح پيامبر و وصف طبيعت سروده است.
شرح مناسبت:
دولت روس که از زمان پطر کبير در صدد اتصال به درياي آزاد از طريق جنوب بود، با هر بهانه اي متصرفات خود را افزايش مي داد. در سال 1218 ق مردم قره باغ و گنجه شورش کردند که با عکس العمل خشن دولت روس سرکوب شدند. مردم آن نواحي به ايران متوسل شدند و اين امر باعث آغاز جنگ اول ايران و روسيه گرديد. در ابتدا عباس ميرزا وليعهد و فرزند ارشد فتحعلي شاه قاجار بر سيسيانوف فرمانده ي روسي غلبه کرد و نيروهاي روسيه عقب نشيني کردند. بعدها سيسيانوف در اين جنگ کشته شد و زمينه ي جنگ اصلاندوز و امضاي معاهده ي ننگين گلستان فراهم آمد.
شرح مناسبت:
ملا احمد بن علي اکبر مراغي معروف به فاضل مراغه اي از علماي برجسته ي آذربايجان، پس از سال ها تحصيل در حوزه ي علميه ي نجف و بهره گيري از محضر اساتيد مشهوري چون شيخ مرتضي انصاري و حاج سيد حسين کوه کمره اي، فقيهي متبحّر در علم فقه، اصول فقه و ديگر علومِ ديني شد. وي پس از بازگشت به ايران به تدريس پرداخت و شاگردان برجسته اي را تربيت کرد. فاضل مراغه اي همچنين کتب متعددي را در زمينه هاي مختلف علوم ديني به رشته ي تحرير درآورد. از اين دانشمند گرانقدر، تفسيري بر بخشي از قرآن و همچنين حاشيه هايي بر متون قديمي اسلامي به جاي مانده است. فاضل مراغي در وادي السلام نجف اشرف مدفون است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ محمدباقر کمره اي خميني در سال 1320 قمري در کَمَره (در اطراف خمين) ديده به جهان گشود. از آثار فراواني که از ايشان باقي مانده است، مهارت آن عالم فرزانه در فقه، اصول، تفسير، کلام و عقايد، تاريخ، تراجم، ادبيات عرب و عجم، لغت، حديث، ملل و مذاهب اسلامي، معاني و بيان و غيره مشهود است. از جمله کتاب هايش که متجاوز از پنجاه عنوان است، عبارتند از: خداشناسي، الدين في طَور الاجتماع (5 جلد)، ستون دين، روحانيت در اسلام (2 جلد)، خودآموز علم بلاغت، مرواريد حکمت و … آيت اللَّه محمدباقر کمره اي از تمام اساتيد خويش اجازه ي اجتهاد و روايت داشته و اجازه ي اجتهادش از آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي بسيار قابل توجه است. سرانجام اين عالم فرزانه پس از عمري سرشار از
خدمات ديني، اجتماعي و علمي در 95 سالگي در تاريخ 5 محرم الحرام 1416 قمري، برابر با 14 خرداد 1374 شمسي بدرود حيات گفت و در صحن حرم مطهر حضرت عبدالعظيم حسني(ع) در ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
محمد بن حسين، معروف به سيدرضي در سال 359 قمري ديده به جهان گشود. پدرش ابواحمد حسين بن موسي نام دارد که نَسَبَش با چهار واسطه به امام موسي بن جعفر(ع) مي رسد. سيدرضي از بزرگان شيعه و داراي مقام و منزلت در دولت بني عباس و دولت آل بويه بود و برادرش، سيد مرتضي، از بزرگان علما و فقهاي شيعه در قرن پنجم هجري قمري و صاحب تأليفات فقهي و اصولي است. سيدرضي از همان اوايل کودکي با اشتياق فراوان به محضر درسِ شيخ مفيد حاضر شد و به همراه برادر، مراتب ترقي و کمال را پيمود. وي علاوه بر جدّيت و پشتکار زياد، از نبوغي ذاتي و خدادادي برخوردار بود که پيشرفت هاي علمي و ادبي او را سرعت مي بخشيد. سيدرضي از بزرگ ترين صاحبان فصاحت و بلاغت بود که از درکي صحيح و ذوقي سليم بهره داشت. او در 9 سالگي چنان مهارتي در شعر از خود نشان داد که باعث شگفتي همگان گرديد. وي در 30 سالگي، کل قرآن را در مدت کوتاهي حفظ نمود. سيد، همه ي خلفاي بني عباس را غاصبان خلافت و ولايت و حکومت اسلامي مي دانست و با اشعار خود، سعي در بيان حقايق و طرح عقايد انقلابي خود داشت. او در کنار فعاليت هاي سياسي، به تدريس و تاليف همت گماشت و شاگرداني فاضل و
آثاري ماندگار از خود به جاي گذاشته است. شيخ طوسي، مفيد نيشابوري، مهيار ديلمي و ابوالحسن هاشمي و … از شاگردان سيدرضي هستند. معاني القرآن، تَلخيصُ البَيان عن مجازاتِ القرآن از جمله تاليفات اوست. شريف رضي در اقدامي بي نظير، کلمات، خطابه ها، نامه ها و مواعظ امام علي(ع) را گردآوري کرد و با نام "نهج البلاغه" به جامعه ي بشري اهدا نمود. سيدرضي اولين کسي است که مکاني براي تحصيل طلاب علوم ديني تهيه کرد و آن را دارالعلم ناميد. سيدرضي از جمله علماي جامع شيعه است که در زمينه هاي مختلف علمي و اسلامي، مجتهد مسلّم و صاحب نظر بود و در شعر و ادبيات عربي، هماورد نداشت. سرانجام، سيدرضي اين عالم شهير اسلامي در محرم سال 406 قمري در 47 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد. بدن پاک سيد را پس از تشييعي با شکوه در منزلش به امانت به خاک سپرده و بعدها به حرم امام حسين(ع) در کربلا منتقل کردند.
شرح مناسبت:
پس از آن که عبيداللَّه بن زياد، لشکريان فراواني براي نبرد با اباعبداللَّه الحسين (ع) به کربلا گسيل داشت و آن حضرت را کاملاً در محاصره ي لشکريان خود قرار داد، نامه اي به عمر بن سعد فرمانده سپاه کربلا نوشت و به او دستور داد: به محض رسيدن نامه، از حسين براي يزيد بيعت بگيرد و چنان چه اين پيشنهاد را پذيرفت، بعد تصميم خود را خواهيم گرفت. در نامه ي ديگري که به عمر بن سعد نوشت تأکيد کرد؛ ميان حسين و آب فرات را فاصله بياندازيد و اجازه ندهيد وي از آن آب استفاده کند،
همان طوري که آن ها عثمان بن عفان را ازآب منع نمودند. ابن سعد بلافاصله عمروبن حجاج زبيدي را با پانصد سوار، مأموريت داد تا مانع استفاده ي امام حسين(ع) و يارانش از آب فرات گردند. اين واقعه ي ناجوانمردانه، سه روز پيش از شهادت امام حسين(ع) بود. البته حضرت اباالفضل العباس(ع) از سياهي شب استفاده مي کرد و براي خيمه ها آب مي آورد و حضرت علي اکبر با پنجاه نفردر شب عاشورا براي خميه ها آب کافي آوردند. وليکن از بامداد تا شامگاه روز عاشورا هيچ گونه آبي براي امام حسين(ع) و ياران و کودکانش مهيّا نشد و آنان در شدت گرما و عطش، متحمّل مصائب اين روز عظيم شدند.
شرح مناسبت:
ابوالفتح يوسف بن يعقوب شيباني دمشقي ملقب به ابن مجاور، مورخ و جغرافي دان مسلمان در دمشق به دنيا آمد. دوران کودکي و نوجواني خود را در بغداد سپري کرد و از اساتيد اين شهر بهره برد. سپس به هند رفت و پس از مدتي به سير و سفر در شبه جزيره ي عربستان پرداخت. مهم ترين اثر وي به نام تاريخ المُستَبصر، به شرح دقيق وضعيت سياسي، جغرافيايي و اجتماعي اين منطقه اختصاص دارد. ابن مجاور در سال 690 در سن 89 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه العظمي سيد محمد هادي ميلاني در هفتم محرم سال 1313ق. در نجف اشرف به دنيا آمد. او از سنين کودکي، تحصيلات ديني خود را با فراگيري قرآن آغاز کرد و سپس نزد اساتيد حوزه ي علميه نجف به تکميل تحصيلات ديني خود پرداخت، تا آنجا که علاوه بر تسلط بر علوم ديني، در ادبيات فارسي و عربي نيز مهارت بسيار يافت. پس از چندي به کار تاليف و تدريس پرداخت. حوزه ي درس ايشان، بسيار پرجمعيت بود و در آن شاگرداني محقّق و متفکر تربيت شدند و عده ي کثيري از آن ها، به مراحل بالاي علمي، دست يافتند. آيت اللَّه ميلاني، راه رسيدن به فضيلت را معرفت خدا، تقوا و کسب مکارم اخلاقي دانسته و روي آن تاکيد مي کرد. محاضرات في فقه الاماميه در ده جلد از آثار ايشان است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ جعفر بن حاج محمد نزاري، معروف به نقدي از افاضل علماي اماميه ي قرن چهاردهم هجري عراق مي باشد. او فقيه اصولي، محدّث رجالي، مفسر، مورخ، اديب و شاعر ماهري بود. وي پس از فراگيري اصول قرائت و خط عربي و فارسي در موطن خويش شهر "العماره" در نزد پدرش حاج محمدبن عبداللَّه نزاري، جهت تکميل تحصيلات راهي نجف اشرف شد و از محضر آخوند خراساني، سيدمحمدکاظم يزدي و شيخ احمد کاشف الغطا بهره گرفت. شيخ جعفر نقدي، مدتي به نشر علوم ديني و رياست منصب جعفريين و قضاوت فريقين و رياست مَحکمه ي سنّي و شيعه ي شهر "العماره" را بر عهده گرفت. از وي آثاري چون ارشادالطّلاب الي علم الاعراب، الاسلام و المرأة، الاَنوار
العَلَويَّة و الاسرار المرتضويه، بر جاي مانده است. اين عالم رباني سرانجام در هفتم محرم الحرام سال 1370 قمري در 67 سالگي ديده از جهان فرو بست.
شرح مناسبت:
ابوسهل کوهي رياضي دان و منجم ايراني، بيشتر روزهاي عمرش را در مراکز علمي شهر بغداد که در آن عصر از رونق علمي برخوردار بود، به مطالعه و تحقيق، سپري کرد و نزديک به سي سال به رَصَد ستارگان و مسايل مربوط به آن ها پرداخت. ابوسهل کوهي در نتيجه ي تحقيقات خود، موفق به ساخت رصدخانه اي شد که مورد استفاده ي دانشمندان پس از او قرار گرفت. از کتاب هاي متعدد او، صنعت اُسطُرلاب و دواير حماسه قابل اشاره اند.
شرح مناسبت:
ملاعلي زنجاني از علما و فقهاي قرن سيزدهم هجري قمري و از پرورش يافتگان حوزه ي درس شيخ محمدتقي، صاحب "هدايةُالمسترشدين" و از معاصران شيخ مرتضي انصاري بوده و برخي از بزرگان چون ميرزا حبيب اللَّه رشتي از شاگردان وي مي باشند. او در کنار تدريس، به رفع نيازهاي ديني و دنيوي مردم نيز اهتمام مي ورزيد. برخي از آثار به جاي مانده ي وي عبارتند از: تفسير قرآن، جوامع الاصول، السؤال و الجواب، الصّيد و الذِّباحة، معدَنُ الاسرار، نواميسُ الاُصول و وسيلةُالنّجاة و …
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شمر بن ذي الجوشن در عصر روز نهم محرم، چون ديد که عمربن سعد مهيّاي نبرد با امام حسين(ع) است، به نزديک خيام حسيني آمد و بانگ زد که: فرزندان خواهرم کجايند؟ منظورش حضرت عباس و سه برادرش به نام هاي عبداللَّه، جعفر و عثمان بود که از فرزندان فاطمه ي ام البنين(س) بودند. آن مجلّله از قبيله ي بني کلات و شِمر هم از همين قبيله بود. امام حسين(ع) که صداي شمر را شنيد به برادرانش دستور داد که جواب شمر را بدهيد، اگرچه او فاسق است وليکن با شما قرابت و خويشي دارد. حضرت عباس(ع) به همراه سه برادرش به نزد شمر رفتند. شمر براي آنان، امان نامه اي آورده بود، مشروط بر اين که از ياري حسين(ع) دست بردارند و سپاهش راترک گويند. حضرت عباس(ع) فرمود: بريده باد دست هاي تو و لعنت باد بر اماني که براي ما آورده اي. اي دشمن خدا! ما را امر مي کني که دست از برادر و مولاي خويش برداريم و سر در طاعت ملعونان برآوريم. آيا ما را امان مي دهي ولي براي پسر رسول خدا(ص) اماني نيست؟ شمر از شنيدن اين پاسخ دندان شکن، خشمناک شد و به لشکرگاه خويش برگشت. در اين شب، امام حسين(ع) برادر خود حضرت اباالفضل را به اردوگاه دشمن فرستاد که آن شب را مهلت بخواهد، براي اين که امام و يارانش به نماز و راز و نياز با خداوند بپردازند.
شرح مناسبت:
امام حسين(ع) پس از حرکت به سوي کوفه، با پيمان شکني مردم آن سامان مواجه گرديد. سپاهيان يزيد که به دستور عبيداللَّه بن زياد و
به فرماندهي عمر بن سعد وارد صحراي کربلا شده بودند، مانع از رفتن امام از آن مکان گرديدند. سرانجام در دهم محرم سال 61 هجري دستان خود را به خون پاک فرزند رسول(ص) آغشته ساخته و يارانش را به شهادت رساندند. امام حسين(ع) در هنگام شهادت 57 سال داشتند و يازده سال از امامت ايشان گذشته بود. امام حسين(ع) از روز نخست از مدينه با شعار امر به معروف و نهي از منکر حرکت کرد. از اين ديدگاه، منطق امام حسين(ع) منطق اعتراض و تهاجم بر حکومت ضد اسلامي بود، منطق او اين بود که چون جهان اسلام را منکرات و فساد و آلودگي فراگرفته و حکومت وقت به صورت سرچشمه ي فساد درآمده است، او به حکم مسؤوليت شرعي و وظيفه ي الهي خود، بايد قيام کند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت امام حسين عليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ لِقَتلِ الحُسَينِ حَرارَةً في قُلوبِ المُؤمِنينَ لاتَبرُدُ أبَداً
ترجمه:
مرگ حسين عليه السلام آتشي در دل مؤمنان درانداخته است که هرگز سرد نخواهد شد
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 318.
زير عنوان:
شهادت امام حسين عليه السلام
متن:
امام حسن عليه السلام: إنَّ الَّذي يُؤتي إلَي، سَمٌّ يُدَسُّ إلَي فَاُقتَلُ بِهِ ولکِن لايَومَ کَيَومِکَ يا أباعَبدِاللَّهِ
ترجمه:
آنچه به من مي رسد، زهري است که با دسيسه به کامم ريخته مي شود، امّا اي ابا عبد اللَّه هيچ روزي مانند روز [مصيبت] تو نيست
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 177.
زير عنوان:
شهادت امام حسين عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ يَومَ الحُسَينِ أعظَمُ مُصيبَةً مِن جَميعِ سائِرِ الأيّامِ
ترجمه:
روز شهادت امام حسين عليه السلام سوگناک ترين روزها است
آدرس:
علل الشرائع، ص 225.
زير عنوان:
شهادت امام حسين عليه السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: إنَّ
يَومَ الحُسَينِ أقرَحَ جُفُونَنا و أسبَلَ دُمُوعَنا و أذَلَّ عَزيزَنا
ترجمه:
روز شهادت حسين عليه السلام ديدگان ما را مجروح، اشک هاي ما را روان و عزيز ما را خوار کرد
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 190.
زير عنوان:
عاشورا
متن:
امام صادق عليه السلام: أمّا يَومُ عاشُوراءَ فَيَومٌ اُصِيبَ فيهِ الحُسَينُ صَريعاً بَينَ أصحابِهِ
ترجمه:
عاشورا روزي است که حسين ميان يارانش کشته بر زمين افتاد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 45، ص 95.
زير عنوان:
عاشورا
متن:
امام رضاعليه السلام: مَن کانَ يَومُ عاشوراءَ يَومَ مُصيبَتِهِ و حُزنِهِ وبُکائِهِ، يَجعَلُ اللَّهُ يَومَ القيامَةِ يَومَ فرحِهِ و سُرورِهِ
ترجمه:
هر که عاشورا روز مصيبت و اندوه و گريه اش باشد، خداوند روز قيامت را روز شادي و سرورش مي گرداند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 13011.
زير عنوان:
عاشورا
متن:
امام رضاعليه السلام: مَن تَرکَ السَّعيَ في حَوائجِهِ يَومَ عاشُوراءَ قَضَي اللَّهُ لَهُ حَوائجَ الدُّنيا و الآخِرَةِ
ترجمه:
هر که در روز عاشورا کار و کسب خود را فرو گذارد، خداوند حاجت هاي دنيا و آخرت او را بر آورده سازد
آدرس:
علل الشرائع، ص 227.
زير عنوان:
عاشورا
متن:
امام رضاعليه السلام: فَإذا کانَ اليَومُ العاشِرُ کانَ ذلِکَ اليَومُ يَومَ مُصيبَتِهِ و حُزنِهِ و بُکائِهِ و يَقُولُ: هُوَ اليَومُ الَّذي قُتِلَ فيهِ الحُسَينُ
ترجمه:
روز عاشورا، روز مصيبت و حزن و گريه [امام کاظم عليه السلام] بود و مي فرمود: "در چنين روزي بود که حسين عليه السلام کشته شد
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 128.
زير عنوان:
گريه بر امام حسين عليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يا فاطِمَةُ! کُلُّ عَينٍ باکِيَةٌ يَومَ القِيامَةِ إلّا عَينٌ بَکَت عَلي مُصابِ الحُسَينِ
ترجمه:
اي فاطمه! همه چشم ها در روز قيامت گريان است جز چشمي که بر مصيبت هاي حسين بگريد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 44، ص 293.
زير عنوان:
گريه بر امام حسين عليه السلام
متن:
امام حسين عليه السلام: أنَا قَتيلُ العَبَرَةِ لايَذکُرُني
مُؤمِنٌ إلّا استَعبَرَ
ترجمه:
من کشته اشکم؛ هر مؤمني مرا ياد کند، اشکش روان شود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 44، ص 284.
زير عنوان:
گريه بر امام حسين عليه السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام: أنَا ابنُ مَنَ بَکَت عَلَيهِ مَلائِکَةُ السَّماءِ أنَا ابنُ مَن ناحَتْ عَلَيهِ الجِنُّ فِي الأرضِ و الطِّيرُ فِي الهَواءِ
ترجمه:
من پسر کسي هستم که فرشتگان آسمان بر او گريستند. من پسر کسي هستم که جنّيان در زمين و پرندگان در هوا بر او نوحه سرايي کردند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 45، ص 174.
زير عنوان:
گريه بر امام حسين عليه السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: إن بَکَيتَ عَلَي الحُسَينِ حَتّي تَصيرَ دُموعُکَ عَلي خدَّيکَ غَفَرَاللَّهُ لَکَ کُلَّ ذَنبٍ أذنَبتَهُ
ترجمه:
اگر بر حسين بگريي، چندان که اشک هايت بر گونه ات جاري شود، خداوند تمام گناهانت را مي آمرزد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 44، ص 286.
زير عنوان:
گريه بر امام حسين عليه السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: کانَ أبي إذا دَخَلَ شَهرُ المُحَرَّمِ لايُري ضاحِکاً … فَإذا کانَ يَومُ العاشِرِ کانَ ذلِکَ اليَومُ يَومَ مُصيبَتِهِ و حُزنِهِ و بُکائِهِ
ترجمه:
چون ماه محرّم مي رسيد، کسي پدرم را خندان نمي ديد … چون روز دهم فرا مي رسيد آن روز، روز سوگواري و اندوه و گريه او بود
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 10، ص 505.
زير عنوان:
گريه بر امام حسين عليه السلام
متن:
امام مهدي عليه السلام در زيارت ناحيه مقدّسه: لأَندُبَنَّکَ صَباحاً و مَساءً و لأَبکِيَنَّ عَلَيکَ بَدَلَ الدُّمُوعِ دَماً
ترجمه:
هر صبح و شام بر تو گريه و شيون مي کنم و در مصيبت تو به جاي اشک، خون مي گريم
آدرس:
بحار الأنوار، ج 101، ص 238.
زير عنوان:
زيارت امام حسين عليه السلام
متن:
امام باقرعليه السلام: لَو يَعلَمُ النّاسُ ما في زِيارَةِ قَبرِ الحُسَينِ مِنَ الفَضلِ لَماتُوا شَوقاً
ترجمه:
اگر مردم مي دانستند در زيارت
مزار امام حسين عليه السلام چه فضيلتي است از شوق آن مي مردند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 101، ص 18.
زير عنوان:
زيارت امام حسين عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن سَرَّهُ أنَ يَکونَ عَلي مَوائِدِ النُّورِ يَومَ القِيامَةِ فَلْيَکُنْ مِن زُوّارِ الحُسَينِ بنِ عَليّ عليه السلام
ترجمه:
هر کس دوست دارد روز قيامت، بر سر سفره هاي نور بنشيند، بايد از زايران امام حسين عليه السلام باشد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 98، ص 72.
زير عنوان:
زيارت امام حسين عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: لاتَدَعْ زيارَةَ الحُسَينِ بنِ عَلِيّ عليه السلام يَمُدُّ اللَّهُ في عُمرِکَ و يَزيدُ في رِزقِکَ و يُحييکَ اللَّهُ سَعيداً ولاتَموتُ إلّاشَهيداً
ترجمه:
زيارت امام حسين عليه السلام را فرو نگذار که خدا عمرت را طولاني و روزي را زياد مي کند و زندگي با سعادت و مرگ با شهادت به تو خواهد بخشيد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 14، ص 431.
زير عنوان:
زيارت امام حسين عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: زِيارَةُ قَبرِ الحُسَينِ بِن عَليّ عليه السلام مِن أفضَلِ ما يَکونُ مِنَ الأعمالِ
ترجمه:
زيارت قبر امام حسين عليه السلام از برترين اعمال است
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 311.
زير عنوان:
زيارت امام حسين عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن أرادَ اللَّهُ بِهِ الخَيرَ قَذَفَ في قَلبِهِ حُبَّ الحُسَينِ عليه السلام و حُبَّ زيارَتِهِ
ترجمه:
کسي که خدا خيرخواه او باشد، محبّت حسين و شوق زيارتش را در دل او مي اندازد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 98، ص 76.
زير عنوان:
زيارت امام حسين عليه السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: إنَّ لِکُلِّ إمامٍ عَهداً في عُنُقِ أولِيائِهِ و شيعَتِهِ و إنَّ مِن تَمامِ الوَفاءِ بِالعَهدِ و حُسنِ الأداءِ زيارَةَ قُبورِهِم
ترجمه:
دوست داران و شيعيان هر امامي را با او عهدي است، و تمامت وفاي به عهد و نيکويي انجام
دادن آن، زيارت قبر ايشان است
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 14، ص 322.
زير عنوان:
تربت حسيني
متن:
پيامبرعليه السلام: ألا و إنَّ الإجابَةَ تَحتَ قُبَّتِهِ والشِّفاءَ في تُربَتِهِ
ترجمه:
بدانيد که اجابت دعا در زير گنبد حرم او و شفا در تربت او است
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 10، ص 335.
زير عنوان:
تربت حسيني
متن:
امام صادق عليه السلام: حَنِّکُوا أولادَکُم بِتُربَةِ الحُسَينِ عليه السلام فَإنَّها أمانٌ
ترجمه:
کام کودکانتان را با تربت حسين برداريد؛ زيرا موجب امنيّت کودکان است
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 14، ص 524.
زير عنوان:
تربت حسيني
متن:
امام صادق عليه السلام: في طِينِ قَبرِ الحُسَينِ الشِّفاءُ مِن کُلِّ داءٍ و هُوَ الدَّواءُ الأکبَرُ
ترجمه:
شفاي هر دردي در تربت مزار حسين است، و آن بزرگ ترين درمان است
آدرس:
کامل الزيارات، ص 462.
زير عنوان:
تربت حسيني
متن:
امام صادق عليه السلام: السُّجُودُ عَلي تُربَةِ الحُسَينِ عليه السلام يَخرُقُ الحُجُبَ السَّبعَ
ترجمه:
سجده بر تربت امام حسين حجاب هاي هفت گانه را مي درد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 98، ص 135.
زير عنوان:
تربت حسيني
متن:
امام کاظم عليه السلام: لاتَستَغنِي شِيعَتُنا عَن أربَعٍ: … و سُبحَةٌ مِن طِينِ قَبرِ أبي عَبدِاللَّهِ عليه السلام
ترجمه:
پيروان ما به چهار چيز نيازمندند: … و تسبيحي از تربت مزار امام حسين عليه السلام
آدرس:
تهذيب الأحکام، ج 6، ص 75.
زير عنوان:
تربت حسيني
متن:
امام رضاعليه السلام: کُلُّ طِينٍ حَرامٌ [أکلُهُ] کَالمَيتَةِ و الدَّمِ … ما خَلاطِينَ قَبرِ الحُسَينِ عليه السلام فَإنَّهُ شِفاءٌ مِن کلِّ داءٍ
ترجمه:
[خوردن] هر خاکي، مانند مردار و خون … ، حرام است، غير از تربت مزار امام حسين عليه السلام که دواي هر دردي است
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 319.
شرح مناسبت:
در روز عاشوراي سال 67 قمري، شش سال پس از واقعه ي کربلا، درست همان روزي که سپاهيان يزيد به فرمان عبيداللَّه بن زياد فاجعه ي خونين کربلا را به وجود آورده
و امام حسين(ع) و يارانش را مظلومانه به شهادت رسانده بودند، لشکريان عبدالملک بن مروان به فرماندهي عبيداللَّه بن زياد و لشکريان مختار بن ابي عبيده ثقفي به فرماندهي ابراهيم بن مالک اشتر در ساحل "نهر خاذر" در چهارفرسخي شهر "موصل" با هم به نبرد پرداختند و از طرفين تعداد بي شماري کشته شدند. سرانجام لشکريان شام با از دست دادن هفتاد هزارتن، رو به هزيمت نهاد و طعم تلخ شکست را پذيرا شدند. مهم ترين حادثه ي اين نبرد، کشته شدن عبيداللَّه بن زياد (فرمانده لشکريان شام) به دست ابراهيم بن مالک اشتر بود که با يک ضربت شمشير، از کمر به دو نيم شد و به هلاکت رسيد. در اين جنگ همچنين شمربن ذي الجوشن نيز کشته شد.
شرح مناسبت:
ميرزا علي ثقةالاسلام تبريزي فرزند ميرزا موسي، در سال 1377 قمري در خانواده ي علم و ديانت ديده به جهان گشود. در ايران و عتبات عاليات و در حوزه ي درس اساتيد بزرگي چون فاضل اردکاني، شيخ زين العابدين مازندراني و شيخ علي يزدي کسب فيض نمود. در سال 1308 قمري به تبريز مراجعت نموده و به تدريس علوم اسلامي و رسيدگي به امور مذهبي و اجتماعي مردم همت گماشت. وي در قيام و حکومت ملي مردم آذربايجان، به ويژه شهر قهرمان پرور تبريز فعاليت چشمگيري داشت. قزّاق هاي روسيه ي تزاري که به پشتيباني حکومت استبدادي محمدعلي شاه قاجار، تبريز را به اشغال نظامي خود در آورده بودند، با قيام مردمي اين شهر به رهبري ثقةالاسلام تبريزي مواجه شده و پس از درگيري سنگين، مفتضحانه شهر را ترک نموده و تن به صلح
دادند. اما مرتکب خيانت شده و يک روز پس از امضاي صلح نامه و خلع سلاح مجاهدين، توپخانه هايشان، آتش بار سنگيني را بر شهر تبريز آغاز کرده و زمينه ي ورود پياده نظام را فراهم نمودند. شهر، به اشغال قزاق ها درآمد و از سوي اشغال گران، کشتار بي رحمانه اي در خيابان ها و کوچه ها به راه افتاد. مردم به ناچار شهر را ترک گفته و به اطراف پناهنده شدند وليکن مجاهدين، سنگر خويش را ترک نکرده و از شهر خارج نشدند. بسياري از آنان که در شهر مانده بودند، دستگير شده و برخي از آنان به دار کشيده شدند. از جمله شهيد ثقةالاسلام تبريزي پس از تحمل شکنجه هاي فراوان، به چوبه ي دار اشغالگران آويخته شد و در عصر عاشوراي 1330 ق برابر با 10 دي 1290 شمسي، روحش به لقاءاللَّه پيوست.
شرح مناسبت:
در بعداز ظهر عاشوراي سال 1415 ق برابر با 30 خرداد1373 ش، در حالي که مردم عزادار، در اوج برگزاري مراسم بزرگداشت قيام تاريخي امام حسين(ع) بودند، بمبي در داخل حرم مطهر و نزديک مرقد منور حضرت ثامن الحجج امام رضا(ع) منفجر شد و عاشوراي حرم رضوي در مشهد مقدس رقم خورد. در پي اين انفجار، ده ها تن از زائران و علاقمندان اهل بيت در حرم امام رضا(ع) شهيد يا مجروح شدند و خسارت زيادي به حرم مطهر وارد آمد.
شرح مناسبت:
با پايان يافتن روز دهم محرم سال 61 قمري و شهادت امام حسين(ع) و ياران با وفايش، يزيديان به غارت کاروان حسيني پرداختند. آنان خيمه هاي امام را سوزانده و از به يغما بُردن جزئي ترين وسايل دريغ نکردند. سرانجام کاروان امام حسين(ع) اين بار به رهبري امام سجاد(ع) و حضرت زينب کبري(س) در شامگاه روز يازدهم محرم به طرف کوفه حرکت داده شدند و نهضت حسيني، به شکلي ديگر ادامه يافت. هرچند، دشمن توانسته بود نيروهاي امام را در ظاهر شکست دهد ولي رسوايي هاي حکومت جور بني اميه و افشاگري هاي امام سجاد(ع) و حضرت زينب(س) روي امويان را در تاريخ سياه کرد و قيام امام حسين(ع) و راه پاک او را جاودانه ساخت.
شرح مناسبت:
محمد بن عيسي مشهور به ابوعيسي ترمذي، حافظ قرآن و محدث مشهور مسلمان بود. او جهت کسب علوم ديني و فراگيري حديث، سال هاي متمادي به سرزمين هاي مختلف اسلامي سفر کرد و از بسياري مشايخ زمان خود، حديث شنيد و آن هارا گردآوري کرد. معروف ترين اثر به جاي مانده از اين محدث مسلمان، کتابي تحت عنوان جامع ترمذي است که از کتب مرجع و اصلي اهل سنت به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
در روز دوازدهم محرم سال 61 قمري، کاروان اسيران کربلا که شامل زنان و کودکان شهيدان قيام کربلا بود، وارد شهرکوفه شد. سرپرستي اين کاروان را امام سجاد(ع) فرزند امام حسين(ع) و حضرت زينب(س) خواهر آن امام، بر عهده داشتند. اين دو بزرگوار، با وجود سختي ها و ناملايمات فراوان که از سپاهيان يزيد ديده بودند، در کوفه باشجاعت و صراحت، ستم ها و جنايات حکومت اموي را افشاء و مردم اين شهر را به خاطر ياري نکردن امام حسين(ع) و مقابله با ايشان سرزنش کردند. امام سجاد(ع) و حضرت زينب در مدت اقامت در کوفه، وظيفه و رسالت خود را مبني بر ابلاغ و نشر پيام امام حسين(ع) در جامعه، به شايستگي انجام دادند.
شرح مناسبت:
در روز 12 محرم سال 61 قمري، هنگامي که نيروهاي يزيد، کربلا را ترک کردند، مردم قبيله ي بني اسد از روستاي غاضريه که نزديک کربلا بودند اجساد شهداء را دفن کردند. پيکرهاي مطهر ياران وفادار امام حسين(ع) در کنار بدن پاک آن سرور به خاک سپرده شدند.
شرح مناسبت:
شهادت امام سجاد(ع) در برخي نقل ها سال 92 ق و در نقلي ديگر سال 94 و در منابعي ديگر سال 95 ذکر شده است. همچنين در روز شهادت آن حضرت اختلاف وجود دارد. در برخي منابع، شهادت ايشان را در روز 22 18 و 25 ماه محرم نيز ذکر کرده اند. زمان حضرت امام سجاد(ع) پُر از اختناق و تقيّه بود و کسي در برابر جاسوسان بني اميه، مجال نفس کشيدن نداشت؛ با اين حال، امام سجاد(ع) از ارشاد و نشر احکام اسلام فروگذاري نکرد. ايشان به هر نحوِ ممکن، مسائل اسلامي را بيان مي نمود و در هدايت مردم مي کوشيد. از جمله آثار امام سجاد(ع) صحيفه ي سجاديه است که مشتمل بر 54 دعا از دعاهاي آن حضرت مي باشد. مدت عمر آن امام، 57 سال و زمان امامت آن بزرگوار 34 سال بود. آن امام همام، سرانجام به دستِ هشام بن عبدالمَلِک در زمان خلافت وليد بن عبدالملک مسموم شد و به شهادت رسيد. پيکر مطهر امام سجاد(ع) در قبرستان بقيع و در کنار مرقد مطهر عموي گراميش حضرت امام حسن مجتبي(ع) واقع است.
شرح مناسبت:
ابوالفتح شمس الدين سيد اسحاق بن سيد امين الدين جبرييلِ موسوي اردبيلي، معروف به صفي الدين اردبيلي (شيخ صفي)، موصوف به بُرهانُ الاَصفياء، قُطبُ الاَقطاب و شَيخُ العارفين، از عرفا و مشايخ صوفيه و پيران طريقت در قرن هشتم هجري است. نسب شيخ صفي با نوزده واسطه به جناب حمزة بن موسي بن جعفر(ع) مي رسد و با اين که از سادات بود ولي به شيخ شهرت داشت. شيخ صفي الدين در سن بيست سالگي
به جستجوي مرشدي در ميان زُهّاد اردبيل برخاست اما هيچ يک از آنان قادر به برآوردن نياز روحي وي نشدند. بنابراين صفي الدين به گيلان رفت و شيخ محمد گيلاني، معروف به زاهد را به عنوان مرشد خود انتخاب نمود. شيخ زاهد نيز صفي الدين را به رياست طريقت زاهديه برگزيد و هنگامي که صلاحيت صفي الدين را مشاهده کرد به وي اجازه ي تدريس داد. قدرت معنوي صفي الدين نفوذ فراواني در ميان مردم داشت به طوري که بعدها، چون نوادگانش ادعاي سلطنت کردند مورد حمايت مردمي واقع شدند و سلسله ي صفويه را ياري دادند.
شرح مناسبت:
نخستين اعتراض آشکار نسبت به جنايت عبيدالله بن زياد در شهادت امام حسين(ع)، از سوي يکي از شيعيان کوفه، به نام عبدالله بن عفيف اَزدي برخاست. عبيدالله بن زياد، پس از آن که اسيران واقعه ي کربلا را در مجلس خود با کلمات درشت و خشن، مورد اذيت و آزار قرار داد و آنان را سرزنش کرد، عبدالله بن عفيف که از شيعيان دلير امير مؤمنان و از زاهدان و عبادت پيشه گان کوفه بود، همين که نعره هاي نفرت انگيز عبيدالله را شنيد، به خشم آمد و پاسخ عبيدالله را داد. عبيدالله بن زياد که انتظار چنين پيش آمدي را نداشت و خيال مي کرد که ديگر نفس در سينه هاي دوستان اهل بيت(ع) حبس شده است، با تکبر و خودخواهي تمام دستور داد او را دستگير کرده و به نزدش ببرند. تلاش مأموران حکومتي براي دستگيري وي به خاطر حمايت افراد قبيله عبدالله ناکام ماند اما ماموران عبيدالله شبانگاه به سوي خانه عبدالله بن عفيف
هجوم آورده و او را از خانه اش به بيرون کشيده و با ضربات شمشير به شهادت رسانيدند. جنايات کاران حکومتي، سرش را از بدن جدا کرده و بدن او را به دار آويختند. بدين گونه نخستين جرقه اي که که مي رفت کوفه را بار ديگر به حرکت درآورد و جنبش عظيمي را پي افکند، به دست مزدوران پليد اموي به خاموشي گراييد. ولي شش سال بعد، شيعيان کوفه و دوستداران اهل بيت(ع) انتقام خويش را از عاملان جنايت کربلا گرفتند و آنان را به دست مختاربن ابي عبيده ثقفي به اشد مجازات رسانيدند.
شرح مناسبت:
ابوالحسن عمر صوفي رازي، منجم و رياضي دانِ ايراني و از منجمين دربار عضدالدوله ديلمي از پادشاهان آل بويه به شمار مي رفت. اثر پرارزش و نفيس او صورالکواکب نام دارد. همچنين "اشکال متوازي الاضلاع" در علم رياضيات، به زبان عربي نيز از اين دانشمند است.
شرح مناسبت:
ملاعبداللَّه شوشتري، سال ها در حوزه ي علميه ي نجف تحصيل کرد و از محضر اساتيد برجسته ي اين مرکز ديني بهره برد. او سپس به ايران مراجعت نمود و به تدريس و تربيت شاگردان پرداخت. ملاعبداللَّه شوشتري در زهد و تقوا شهرت فراواني داشت و در ساده زيستي زبانزد خاص و عام بود. او بر کتاب هاي مختلف حاشيه نوشت و آن هارا تشريح کرد. شوشتري، گذشته از آن که در علم و عمل به احکام دين از پيشتازان محسوب مي شد، در توجه به مردم و رفع مشکلات و همدلي در مصائب آن ها نيز مشهور بود و در نزد مردم محبوبيت ويژه اي داشت.
شرح مناسبت:
ملامحمد صالح بن احمد سروي مازندراني ملقب به حسام الدين، داماد علامه محمدتقي مجلسي بود. همسر وي آمنه بيگم، بانوي بسيار فاضل، عالم و پرهيزکار بوده و ملاصالح را در حل مسايل علمي ياري مي کرد. وي در نزد استادان بزرگواري مانند محمدتقي مجلسي، شيخ بهايي و ملاعبداللَّه شوشتري کسب علم کرد. وفات اين عالم رباني و محقق بزرگ در اصفهان روي داد و در کنار علامه مجلسي در جوار مسجد جامع اصفهان به خاک سپرده شد. حاشيه ي شرح لمعه، شرح روضه ي کافي و شرح زُبدةُالاصول شيخ بهايي از تأليفات ملا محمد صالح مازندراني به شمار مي روند.
شرح مناسبت:
حسين بن احمد بن حجّاج کاتب بغدادي معروف به ابن الحجّاج و از معاصران سيد مرتضي و سيدرضي بود. او در عهد ديالمه زندگي مي کرد و از شعراي بزرگ دوستدار اهل بيت رسالت(ع) به شمار مي رفت. اشعار ابن حجاج، طبيعي و خالي از تکلّف بود، به طوري که مورخان مشهور مسلمان، مانند ابن خلکان، او را در اين فن، معلم ثاني خوانده اند. اشعار ابن حجاج بغدادي، از زيبايي خاصي برخوردار است و استفاده ي مناسب و بجاي او از مضامين و الفاظ دلچسب، از او شاعري ممتاز ساخته است. بيشتر اشعارش، ستايش پيامبر اکرم(ص) و خاندان پاک او و برضد ستمگران زمان آنان مي باشد. سيدرضي دانشمند و فقيه معاصر وي، گزيده ي اشعارش را در کتابي گردآوري کرده است.
شرح مناسبت:
سيدمحمد صدرالدين عاملي فرزند سيد صالح از فقهاي بزرگ و علماي قرن سيزدهم هجري قمري است. وي علاوه بر فقه، اصول، حديث و رجال، در ادبيات و شعر، توانا بود و اشعار زيبايي سروده است. سيد صدرالدين از حوزه ي درس سيد جواد عاملي، سيد بحرالعلوم و پدر زن خويش شيخ جعفر کاشف الغطاء استفاده نموده و در سنين جواني به مقام بالاي اجتهاد رسيد. از وي آثار ارزشمند و گران بهايي چون اُسرةُ العِترة، حاشيه ي مُنتهي المَقال و نَقدُالرِّجال و مَنظومه ي رضاعِية و … بر جاي مانده است.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم بن حسين بن نقي رضوي تقوي لاهوري، فقيه و مفسّري بود که در کشمير متولد شد. وي از مشاهير علماي هند و عالمي فقيه، فاضل، مفسر متبحّر و داراي تاليفات متعددي است. او در لاهور مدفون مي باشد. آثار ابوالقاسم لاهوري عبارتند از: برهانِ شَقُّ القَمَر و رَدُّالنير الاکبر، الصراطُ المستقيم و …
شرح مناسبت:
از هنگامي که پيامبر اسلام (ص) دين اسلام را در مکه ي معظمه آشکار ساخت و تا سالي که در مدينه ي منوّره رحلت نمود، به مدت بيست سال مردم را به دين جديد فرا خواند و آنان را از شرک، کفر و بت پرستي بازداشت. در اين مدت بسياري از اهالي شبه جزيره ي عربستان با ميل و رغبت باطني خويش، دين اسلام را پذيرا شده و خود را از گمراهي رهايي بخشيدند. بنا به روايت تاريخ نگاران، آخرين هيئت و گروهي که بر پيامبر(ص) وارد شده و اسلام اختيار نمودند، طايفه ي "نَخَع" بود. از اين طايفه، حدود دويست تن در نيمه ي محرم سال 11 قمري وارد مدينه شده و به محضر رسول خدا (ص) رسيده و با آن حضرت بيعت و اظهار اعتقاد و ايمان به دين مبين اسلام نمودند. اين هيئت، آخرين گروهي بودند که بر رسول خدا (ص) وارد شدند و اين واقعه، پس از بازگشت آن حضرت از حجةالوداع بود و چهل و سه روز بعد، آن حضرت دار فاني را وداع گفت و روح بلندش به ملکوت اعلي پيوست. لازم به يادآوري است که "مالک بن حارث اشتر نَخَعي" فرمانده سلحشور و يار فداکار امير مؤمنان(ع) از همين طايفه است و
از مردان اين طايفه، فداکاران فراواني براي حضرت علي(ع) و اهل بيت عصمت(ع) تربيت نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابن سکن، دانشمند و محدث مشهور قرن چهارم هجري قمري در سال 294 ق در بغداد به دنيا آمد و براي کسب علم و دانش به سرزمين هاي بسياري سفرکرد. او در شهرهاي مختلف ماوراءالنهر، خراسان، عراق، شام و مصر، استماع حديث کرد و سرانجام در مصر اقامت گزيد. از ميان آثار اين دانشمند مسلمان، کتاب الحروف في الصحابه در شرح حال ياران پيامبر اکرم، قابل اشاره است.
شرح مناسبت:
علي بن موسي بن جعفر معروف به سيدبن طاووس، نوه ي دختري شيخ طوسي، از اعاظم شيعه ي اماميه و عالمي فقيه و جليل القدر، اديب، شاعر، خطيب، عابد، زاهد و جامع کمالات عاليه ي اخلاقي مي باشد. وي در نزد اساتيد بزرگ زمان تحصيل کرد و به مدارج بالاي علمي دست يافت. وي شاگردان فراوان و تاليفات متعددي دارد. علامه ي حلي و پدرش و نيز دو فرزند وي از جمله شاگردان بارز او و اللهوف، المزار، فرج المهموم و … از کتب آن عالم فرزانه مي باشند.
شرح مناسبت:
درويش عبدالمجيد از مشاهير خطاطان و خوشنويسان ايراني است که درخط شکسته بي نظير و کسي به پايه ي او نرسيده است. وي در اصل اهل طالقان بود. مدتي در اصفهان اقامت گزيد و با لباس درويشانه روزگار مي گذراند. عبدالمجيد طالقاني، ابتدا به خط نستعليق و سپس خط شکسته پرداخت. از آثار ارزنده ي اين خوشنويس ايراني، به جز نسخه اي از کليات سعدي و چند اثر خطي پراکنده، چيزي به جاي نمانده است. او داراي ذوق سرشار شاعري بود و "ديوان خوش" از اوست. وفات استاد عبدالمجيد طالقاني در اصفهان روي داده و در تخت فولاد اصفهان مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
در عصر خليفه ي دوم برخي از استانداران و برخي از دورانديشان مدينه لزوم انتخاب تاريخي ويژه براي مسلمانان را به اطلاع خليفه رسانيدند. عمر بن خطاب که دو سال و نيم از خلافت اش مي گذشت، تصميم گرفت براي مسلمانان تاريخ ويژه اي ترتيب دهد. به همين جهت تعدادي از صاحب نظران مهاجر و انصار را گردآورد و با آنان درباره ي تدوين تاريخ اسلامي مشورت و گفت وگو کرد. امير مؤمنان علي بن ابي طالب(ع) نيز که در آن جمع حضور داشت، پيشنهاد کرد: به خاطر اهميت هجرت پيامبر اسلام (ص) از مکه به مدينه ي منوّره، هجرت آن حضرت را مبدأ تاريخ قرار بدهند. غير از آن حضرت، برخي از حاضران، تولد پيامبر(ص)، برخي سال بعثت آن حضرت و برخي سال رحلت آن حضرت را پيشنهاد کرده بودند. هم چنين بعضي ها تاريخ رومي (ميلادي) و عده اي هم تاريخ فارس (فرس قديم) را پيشنهاد نمودند. ولي عمر بن
خطاب پيشنهاد امير مؤمنان علي بن ابي طالب(ع) را اصلح دانست و همان را تأييد کرد و بنا گذاشت که هجرت پيامبر(ص) مبدأ تاريخ اسلامي باشد. پس از آن درباره ي ابتداي سال قمري که از چه ماهي آغاز گردد، گفت وگو شد. در اين باره هم نظرهاي گوناگوني ارائه گرديد. برخي به خاطر اهميت ماه رمضان، ابتداي رمضان را و برخي به خاطر اهميت حج، اوّل ذي حجه را و برخي ماه رجب را که در عصر جاهليت اهميت ويژه اي در نزد عرب ها داشت و عثمان بن عفان، ماه محرم را به خاطر اين که نخستين ماه حرام است، پيشنهاد نمودند. عمر بن خطاب پيشنهاد عثمان را پذيرفت و دستور داد که نخستين ماه سال قمري را از محرم آغاز کنند.
شرح مناسبت:
اميرعبدالقادر الجزايري پس از 15 سال مبارزه ي پي گير عليه استعمارگران فرانسوي، سرانجام دستگير شد. از جمله عوامل شکست امير عبدالقادر، اين بود که در داخل الجزاير پايگاهي براي استقرار و مبارزه نداشت، زيرا سراسر کشور تحت اشغال فرانسويان بود در نتيجه عبدالقادر ناچار گرديد، درمناطق مرزي الجزاير و مراکش با فرانسويان مبارزه کند. ولي حاکم مراکش نيز که تحت سلطه ي فرانسويان بود، پس از چندي به امير عبدالقادر، اجازه ي استفاده از مناطق مرزي مراکش را نداد و او را از خاک اين کشور بيرون راند. اين موضوع باعث شد که فرانسويان بتوانند امير عبدالقادر را که در انديشه ي ايجاد حکومتي يکپارچه و مستقل در سراسر شمال آفريقا و بيرون راندن استعمارگران از الجزاير بود شکست دهند. عبدالقادر 9 سال در زندان فرانسه بود و سپس
وي را به شرط آن که به کشورش باز نگردد، آزاد کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عبدالرحمن بن احمد بن محمد جامي، صوفي، اديب نحوي و شاعر ماهر در سال 817 قمري در شهر جام خراسان به دنيا آمد. وي در فنون طريقت، از مريدان نقشبنديه بود و ارتباط فراواني با پير طريقت داشت. جامي را شيعه دانسته اند و اشعار پرشوري را در مناقب اهل بيت(ع) از او نقل مي نمايند. ولي گويا وي مذهب خود را پنهان مي ساخته و تقيّه مي کرده است. اَشِعَّةُ اللَّمَعات، بهارستان، چهل حديث، ديوان اشعار، سلامان و آبسال از جمله تصنيفات وي مي باشند. غزليات جامي بسيار شيرين و گاهي تلفيقي از عربي و فارسي هستند. وي را خاتم شعراي بزرگ پارسي گوي خوانده اند. در اشعار جامي، افکار صوفيانه، داستان ها، حکمت، اندرز، تصورات خيالي و غنايي، به وفور ديده مي شود. او در مثنوي هاي خود، روش نظامي را تقليد مي کرد و در غزل از سعدي و حافظ پيروي مي نمود. با اين حال، نبايد جامي را از ابتکار مضامين تازه و قدرت بيان و لطف معاني در اشعارش بي بهره دانست. جامي با آن که کمتر به مرتبه و جايگاه استادانِ بزرگ پيش از خود مي رسد، ولي از آن جهت که خاتم شعراي بزرگ پارسي زبان است، داراي اهميت و مقام خاصي است. جامي در سال 898 ق در 81 سالگي در هرات چشم از جهان فرو بست.
شرح مناسبت:
شيخ بهاءالدين محمد عاملي معروف به شيخ بهايي از شاگردان شهيد ثاني و يکي از علماي بزرگ شيعه و از افتخارات جهان اسلام مي باشد. وي در سال 953 قمري در بعلبک لبنان به دنيا آمد و در
طول حيات پربار خويش، مسافرت هاي زيادي به نقاط مختلف جهان داشت و از محضراساتيدي برجسته در رشته هاي گوناگون استفاده نمود. شيخ بهايي در بسياري از علوم مانند هيئت، نجوم، رياضيات، تفسير قرآن، فقه، اصول، علم حديث، ادبيات فارسي و عربي، طب و مهندسي متبحّر بود و در تمامي آن ها کتبي را به رشته ي تحرير در آورد. وي اولين کسي است که يک دوره فقه غير استدلالي به زبان فارسي نوشت. از صفات بارز شيخ بهايي بي اعتنايي به دنيا و دوري از رياکاري است که با وجود داشتن مقامات بالاي علمي و مناصبي چون شيخ الاسلامي، به سوي علايق مادي گرايش پيدا نکرد. از شاگردان او مي توان به ملاصدرا، ملامحمد تقي مجلسي و محقق سبزواري اشاره نمود. شيخ بهايي ده ها اثر ارزنده از خود به جاي گذاشته است که: کشکول، اسرارُالبلاغه، اِثني عَشَريّات خَمْس، اَربعين حديثاً، جامع عباسي، عينُ الحيوة، بحرالحساب و … از آن جمله اند. آثار علمي و مهندسي شيخ بهايي را مي توان در جاي جاي اصفهان مشاهده نمود. شيخ بهايي در 12 شوال 1030 قمري پس از يک بيماري چند روزه به سراي باقي شتافت و در مشهد مقدس به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نادر شاه افشار، عثماني ها را در قفقاز و داغستان به سختي شکست داد و دولت عثماني ناچار شد، صلح را بپذيرد. به اين ترتيب در سال 1148 ق، صلح بين ايران و عثماني جاري شد و ايروان و ولايات غربي و شمال غربي به ايران باز گردانده شد.
شرح مناسبت:
ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعيل ثعالبي، اديب و لغوي مشهور قرن چهارم و پنجم هجري در نيشابور به دنيا آمد. تاليفات ثعالبي در نزد اهل فن مشهور و به دقت نظر و کثرت فائده، معروف است و به "امام المُصَنِّفين و رَأسُ المؤلِّفين" خوانده مي شود. مکارِمُ الاَخلاق و الامثال از کتب اوست. ابومنصور ثعالبي در سال 429 ق در 79 سالگي بدرود حيات گفت.
شرح مناسبت:
حيدرقلي فرزند محمدخان سردار کابلي از مفاخر علماي اماميه، در کابل متولد شد. وي از محضر اساتيدي مانند ميرزا حسين نوري و سيدصفيُّ الدين حسن بن هادي کاظمي استفاده کرد و از آيات عظام: سيدحسن صدر، حاج شيخ عباس قمي، سيد يحيي خراساني، شيخ آقا بزرگ تهراني و … مفتخر به دريافت اجازه و نقل روايت شد. سردار کابلي، همزمان با فراگيري علوم معقول و منقول، به يادگيري زبان هاي زنده ي دنيا از قبيل عربي، انگليسي، عبري و اردو همت گماشت و آن ها را آموخت. ايشان در سال 1310 ق راهي کرمانشاه شد و در آن منطقه ي محروم به ارشاد مردم، تبليغ دين و تدريس و تاليف پرداخت. کتاب "ترجمه ي انجيل برنابا" و "الاربعون حديثاً في فضايل اميرالمؤمنين" از جمله آثار او مي باشد. سردار کابلي در سال 1372 قمري در 79 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و پس از تشييعي با شکوه در کرمانشاه، در نجف اشرف مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيداحمد خوانساري در 1309 ق در خوانسار به دنيا آمد. در 20 سالگي عازم نجف اشرف گرديد و از محضر اساتيد بزرگي همچون محقق خراساني، سيد محمدکاظم يزدي، شريعت اصفهاني، محقق ناييني و آقا ضياءالدين عراقي کسب فيض نمود. آيت اللَّه خوانساري هم زمان با تأسيس حوزه ي علميه ي اراک، وارد ايران شد و به تدريس پرداخت. وي سال ها در اراک و قم با مرحوم آيت اللَّه شيح عبدالکريم حائري همکاري و تشريک مساعي داشت و پس از تأسيس حوزه ي علميه ي قم به سرپرستي آيت اللَّه حائري يزدي، امام جماعت مدرسه
ي فيضيه را به عهده گرفت. آيت اللَّه خوانساري در سال 1370 قمري پس از درگذشت عالم وارسته حاج سيد يحيي سجادي به دستور آيت اللَّه بروجردي به تهران عزيمت نمود. ايشان در آنجا به امامت جماعت مسجد معروف "سيد عزيزاللَّه" مشغول شد و به تدريس علوم ديني و ارشاد مردم همت گمارد. آيت اللَّه خوانساري تا پايان عمر در تهران اقامت داشت و پس از فوت، در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمد حسن مامقاني فرزند ملاعبداللَّه، از مُتَبَحِّرين علماي اماميه عصر خويش بود و حوزه ي درس اين فقيه صمداني و عابد زاهد، محل تجمع و استفاده ي علماء و فضلاي بسياري محسوب مي گرديد. او به مال دنيا بي رغبت بود و از ظالمان، چيزي را قبول نمي کرد. آيت اللَّه مامقاني شاگرد برجسته ي شيخ مرتضي انصاري و سيد حسين کوه کمره اي مي باشد. از اين عالم بزرگ تأليف هاي گران بهايي چون بُشرَي الاصولِ الي اسرارِ علمِ الاصول، ذرايعُ الاحکام في شرحِ شَرايع الاسلام و غايةُالآمال به جاي مانده است. آيت اللَّه مامقاني در سال 1323 قمري در نجف اشرف وفات يافت و در مقبره ي خصوصي خود دفن شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حسن بن بويه ملقب به رکن الدوله ديلمي از امراي آل بويه بود. وي بر جنوب و غرب ايران حکومت مي کرد. آل بويه از مشهورترين خاندان هاي مسلمان ايران بودند که از سال 320 ق بر بخش وسيعي از سرزمين ايران و عراق تا مرزهاي شمالي شام حکومت مي کردند. آل بويه اولين حکومت شيعي در ايران است. برخي از امراي اين سلسله، خدمات قابل توجهي به علم و فرهنگ اسلامي کرده اند. آنان از اديبان و فضلاي زمان خود تجليل کرده و وزراي خود را از ميان دانشمندان برمي گزيدند. بيمارستان عضدي بغداد وده ها بيمارستان و مدرسه ديگر از آثار اين سلسله است.
شرح مناسبت:
هلاکوخان مغول در اوايل ذي حجه ي سال 655 ق از راه کرمانشاهان عازم بغداد شد و پس از شکست طلايه داران لشکر خليفه ي عباسي از دجله گذشت و بغداد را به محاصره ي خود درآورد. لشکريان خليفه در ابتدا از ظاهر بي اهميت مغولان که هيچ سلاح سنگيني بر تن نداشتند و سوار اسب هاي کوچک بودند خوشحال شدند. اما همين که جنگ درگرفت، دريافتند که حريفان آنان بيش از آن چه تصور مي رفت نيرومند مي باشند. با يک حمله ي سپاه مغول، قواي خليفه از هم پاشيد و شهر به تسخير مغولان درآمد.
شرح مناسبت:
اميرکبير که پس از ورود ناصر الدين شاه به تهران، به عنوان صدراعظم برگزيده شده بود، در ابتدا بکارگيري القاب و تعارفات بي معنا را در نامه هاي اداري حذف کرد. اخذ رشوه را ممنوع نمود و جلوي اختيارات بي حد و حساب و نامشروع درباريان را گرفت. براي متعادل کردن دخل و خرج مملکت، بر بيشتر وظايف و مستمري هايي که اشخاص با نفوذ مانند شاهزادگان و اُمراي لشکر، بدون استحقاق از خزانه ي دولت دريافت مي کردند، خط بطلان کشيد. اخذ ماليات ها را بر اساس صحيحي قرار داد چنان که در اندک مدتي، خزانه ي خالي مملکت از درآمد ماليات پُر شد. بر گسترش کشاورزي همت ورزيد و مدرسه ي عالي دارالفنون را تاسيس کرد. اميرکبير هم چنين دست سفيران روس و انگليس را از دخالت در امور داخلي ايران کوتاه ساخت و بَست نشستن در محل سفارت آنان را ممنوع اعلام نمود. لياقت و تدبير و طهارت اخلاق اميرکبير موجب وحشت درباريان
ناپاک و حسودان شد و شاه بي تجربه را با دسيسه ها و تحريکات فراوان به عزل وي تشويق کردند. سرانجام بر اثر دسيسه هاي فراوان اطرافيان به ويژه مهد عُليا مادر ناصرالدين شاه، اميرکبير از صدارت عزل شد و ميرزا آقاخان نوري به جاي وي به صدارت عُظمي رسيد.
شرح مناسبت:
احمد بن عبداللَّه بن احمد بن اسحاق معروف به ابونعيم اصفهاني از محدثيني به شمار مي آيد که فقه و تصوف را با حديث توأم ساخت. برخي او را اهل تسنن دانسته اند. اما به نظر شيخ بهايي و ميرمحمدحسين خاتون آبادي، نه تنها او شيعي مذهب بلکه از خُلّصين شيعه بود و از شدت تقيه، تشيع خود را از مخالفين شيعه کتمان نموده است. شاهد اين مطلب تأليفات او مي باشد. "تاريخ اصفهان" و "دلائل النبوة" ازجمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
حسن بن يوسف بن علي بن مطهر معروف به علامه حلي در 29 رمضان 648 ق در شهر حلّه در عراق به دنيا آمد. سال هاي آغازين حيات وي مقارن با حملات وحشيانه ي مغولان به سرزمين هاي اسلامي بود که با تدبير چند تن از علما از جمله پدرش، حله ازطوفان حملات مغول در امان ماند و در همان جا به رشد و نمو و تحصيلات خود ادامه داد. وي از محضر شيخ مفيد، محقق حلي، خواجه نصيرالدين طوسي، سيدبن طاووس و اساتيد بزرگ ديگر استفاده کرد و در علم به درخششي عظيم دست يافت و عنوان "آيت اللَّه" گرفت. علامه حلي با ارايه ي تصويري صحيح از تشيع، اُلجايتو، حاکم مغوليِ ايران، معروف به سلطان محمد خدابنده را به اين مذهب مجذوب کرد و باعث نشر مذهب اهل بيت(ع) در سراسر ايران گرديد. شاگردان و آثار قلمي علامه بسيار زياد و گسترده مي باشند. فرزند نابغه اش معروف به فخرُالمُحققين، قطب الدين رازي، علي بن احمد حلي و ابن مُعَيَّه از جمله شاگردان و مُنتهي المطلب في تحقيقِ المَذهب و تَبصِرَةُ
المُتعلّمين در فقه، نهاية الوصول الي عِلم الاصول در اصول، نهايَةُ المَرام در کلام، جامِعُ الاخبار در حديث، کَشفُ المَقال في مَعرفةِ الرِّجال در رجال، القول الوَجيز في تفسير الکتابِ العزيز در تفسير و شرح حکمة الاشراق در فلسفه و عرفان و ده ها اثر ديگر از زمره ي آثار اين عالم خستگي ناپذير مي باشند. سرانجام علامه حلي در 78 سالگي وفات يافت و در حرم مطهر امام علي(ع) مدفون گشت.
شرح مناسبت:
ابوعلي حسن بن حسن بن هيثم ابن هيثَم در سال 354 قمري به دنيا آمد. وي فيزيکدان بود و توصيفات او درباره ي چشم انسان، مخاط خارجي، قرنيه، شبکيّه و عنبيّه قابل توجه است. ابن هثيم تأليفاتي درباره ي هيأت، هندسه ي کائنات جَو، منطق، حساب، طبّ و تشريح دارد. اختراع ذره بين نيز از اوست. وي در دوره ي خليفه ي فاطمي مصر به نام الحاکم باللَّه زندگي مي کرد که از ترس اين خليفه، خود را به ديوانگي زد و پس از مرگ الحاکم، اظهار عقل نمود. ابن هيثم در دوران شکوفايي علوم در تمدن اسلامي مي زيست و از ميراث علمي عظيمي که به دست دانشمندان برجسته ي مسلمان شرح و بسط داده شده بود، بهره هاي بسياري برد. مهم ترين کتاب ابن هيثم "المَناظر" نام دارد که اين اثر مورد استفاده کُپلر ستاره شناس آلماني نيز قرار گرفته است. ابن هيثم در سال 430 ق در 76 سالگي در قاهره درگذشت.
شرح مناسبت:
شيخ ابوجعفر محمد بن الحسن طوسي معروف به شيخُ الطّائفه از ستارگان درخشان جهان اسلام در سال 385 قمري در خراسان به دنيا آمد. در سال 408 قمري يعني 23 سالگي به بغداد که مرکز بزرگ علوم و فرهنگ اسلاميِ آن زمان بود مهاجرت نمود و تا پايان عمر در عراق ماند. وي مدت پنج سال ازمحضر درس شيخ مفيد مستفيض شد و 23 سال هم از خدمت سيدمرتضي شاگرد ارزشمند شيخ مفيد بهره مند گشت. شيخ طوسي پس از استادش سيد مرتضي، رياست علمي و فتوايي شيعه را بر عهده گرفت و به علت يک سلسله آشوب
هاي به وجود آمده از سوي مخالفان، خانه و کتابخانه اش به تاراج رفت. شيخ که خانه، کتاب ها و دست نوشته هاي خود را در بغداد از دست داده بود، به نجف اشرف مهاجرت کرد. او حوزه ي علمي جديدي را در آنجا به وجود آورد و پايه هاي استوار اين مرکز بزرگ را بنا گذاشت به طوري که پس از گذشت هزار سال از آن تاريخ، هنوز اصالت علمي خود را حفظ کرده و ديگر مراکز اسلامي را تغذيه ي فرهنگي مي کند. شيخ طوسي فقه را با نگارش کتاب "المَبسوُط" وارد مرحله اي جديد نمود، ولي دو اثر بسيار مهم ايشان با نام "تَهذيب" و "اِستِبصار" در کنار کتاب "کافي از کليني" و "من لايَحضُرُه الفَقيه از شيخ صدوق" کتب چهارگانه ي حديث شيعه را تشکيل مي دهند. شمار آثار شيخ طوسي به بيش از 50 جلد مي رسد که التِبْيان في تفسير القرآن در 10 جلد، تَلْخيصُ الشّافي، کتابُ الابْواب و … از آن جمله اند. گذشته از آثار گرانبها و ارزشمند علمي، دانشوران بزرگي در حوزه ي درسي شيخ طوسي پرورش يافتند که شمار آنان را افزون از سيصد دانشمند مجتهد نوشته اند. شيخ طوسي سرانجام در محرم سال 460 قمري در 76 سالگي رخ در نقاب خاک کشيد و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
مسعود بن عمر بن عبداللَّه خراساني هروي ملقب به سعدالدين، و معروف به ملاسعد تفتازاني در دهه ي دوم قرن هشتم هجري در خراسان به دنيا آمد. وي در فقه، اصول، تفسير، کلام، منطق و تمامي فنون ادبي و اکثر علوم متداول
استاد کل بود و بر علوم زمان احاطه داشت. اِرشاد الحادي، اربعين، تَهذيب، المنطق و الکلام و شرح نهج البلاغه و نيز مختصر و مُطَوَّل از آثار اوست. برخي از کتب تفتازاني، هنوز هم در حوزه هاي علمي، تدريس مي شوند و مورد استفاده قرار مي گيرند.
شرح مناسبت:
پس از روي کار آمدن سلطان سليم اول به پادشاهي عثماني در 918 ق، وي اقدام به قتل عام بيش از چهل هزار تن از شيعيان نمود. در سال 920 ق جنگ سختي در چالدران روي داد که به شکست شاه اسماعيل صفوي انجاميد و تبريز به دست عثماني افتاد. هرچند بر اثر مقاومت مردمي شاه عثماني مجبور به تخليه ي آذربايجان شد ولي اثر اين شکست تا آخر عمرِ شاهِ صفوي، او را مي آزُرد.
شرح مناسبت:
ابوسليمان محمد بن بهرام منطقي سجستاني، درمنطق و حکمت و فلسفه مقامي عالي داشت و در سلک حکماي قرن چهارم محسوب مي شود. او نزد عضدالدوله، دومين سلطان آل بويه (372 - 338 ه. ق) بسيار محترم و مشمول مراحم وي بود و او نيز شرح هايي به کتب ارسطو را به نام عضدالدوله نمود. ابوسليمان، استاد ابوحيان توحيدي (معتزلي الاصول و شافعي الفروع (است. از آثار او: رساله في مراتب قُوَي الانسان، رسائل الي عضد الدوله، شرح کتب ارسطاطاليس قابل ذکر مي باشند. (جالب اين که ابوسليمان منطقي، نزديک به 800 سال پيش از نيوتن، قانون جاذبه ي خورشيد را کشف کرده است).
شرح مناسبت:
شيخ ابواسحاق احمد فرزند محمد نيشابوري معروف به ثَعلبي يا ثَعالَبي است. وي در نيشابور زاده شد و بعدها به يکي از فُقها و مفسّرين برجسته بَدَل گشت. ثعلبي کرسي استادي را در نيشابور به خود اختصاص داد و جمع بسياري از مشاهير علماي سني و شيعي در حوزه ي وي تربيت يافتند. مشهورترين اثر وي "الکشف و البيان في تفسير القرآن" است که معروف به تفسير ثعلبي است. هم چنين کتاب مشهور تاجُ العَروس نيز از اين دانشمند بزرگ ايراني مي باشد.
شرح مناسبت:
حاج ملامحمد نراقي ملقب به عبدالصاحب معروف به حجت الاسلام فرزند ملا احمد نراقي از علماي بزرگ شيعه بوده است که در علم کلام و فقه و اصول صاحب تأليف است وفات ايشان در سال 1297 ق در کاشان در حدود هشتاد سالگي واقع شد و نزد مدفن پدر بزرگوار خود به خاک سپرده شد. کتب انوارُالتوحيد در کلام، المَراصِد در اصول و مَشارقُ الاحکام در فقه از جمله آثار اين حکيم جليل مي باشند.
شرح مناسبت:
ملامحمد تقي بن محمد اسماعيل از مشاهير علماي شيعه است. وي از محمدتقي بن محمد رحيم تهراني اصفهاني معروف به صاحب هدايةُالمُسْتَرشِدين اجازه ي اجتهاد گرفت و به مدت چهارده سال در محضر علماي نجف و کربلا تلمذ کرد. ملامحمدتقي استرآبادي در سال 1271 ق که در مرزهاي استرآباد اغتشاشاتي بروز کرد، براي گزارش شرح واقعه به ناصرالدين شاه به تهران آمد اما پيش از بازگشت در همان جا درگذشت.
شرح مناسبت:
آغامحمد شاه متخلص به حشر کشميري، شاعر و نمايشنامه نويس اردوزبان مسلمان در سال 1296 ق در شهر بنارس هند متولد شد. تحصيلاتش را با قرائت و حفظ قرآن آغاز کرد و سپس زبان هاي عربي و فارسي را نزد اساتيد مشهور شهر بنارس فرا گرفت. کشميري پس از مدتي به سرودن شعر و نمايشنامه نويسي روي آورد و اولين نمايشنامه ي خود به نام آفتاب محبت رابه رشته ي تحرير درآورد. از حشر کشميري، 36 نمايشنامه به جاي مانده و بهترين اثر او "تبعيد سينا به جنگل" نام دارد که به زبان هندي است. شيوه ي نگارش او در آثارش بسيار ساده و روان است. نوشته هاي کشميري خالي از طنز نيست و در آن ها مشکلات و حقايق زندگي به نحوي تاثيرگذار و تمثيل گونه مطرح شده است. وي در زمينه ي شعر نيز داراي طبعي روان بود. حشر کشميري به هنگام مرگ 58 سال داشت.
شرح مناسبت:
محمدرضا اصفهاني نوه ي دختري سيد صدرالدين عاملي در نه سالگي به اصفهان رفت و مقدمات علوم را فرا گرفت. وي علم حديث و رجال را از ميرزا حسين نوري و سيدمرتضي کشميري فرا گرفت تا در علوم کامل گشت. از آثار وي "الامجديه" درباره ي اعمال ماه رمضان و "الايراد و الاصدار" درباره ي حل برخي مشکلات علمي را مي توان نام برد.
شرح مناسبت:
تاريخ دقيق شهادت امام سجاد(ع) مشخص نيست ولي روايت 25 محرمِ سال 94 هجري سندّيت بيشتري دارد. مدت عمر آن حضرت پنجاه و هفت سال و طول امامت آن بزرگوار سي و چهار سال و اندي مي باشد. آن حضرت به دست هِشام بن عبدُالمَلِک در زمان خلافت وليدبن عبدالملک مسموم گرديدند و در کنار مرقد مطهر عموي بزرگوارش، حضرت امام حسن مجتبي(ع) در قبرستان بقيع به خاک سپرده شدند. حضرت امام زين العابدين(ع) پس از واقعه ي پرشور کربلا، به همراه ديگر افراد خاندان اهل بيت(ع) به کوفه و شام برده مي شوند. ايشان به همراه عمّه ي بزرگوار خود، حضرت زينب کبري(س) رسالت حسيني را با افشاي ماهيت دستگاه فاسد اموي و معرفي راه پاک ثاراللَّه به عنوان مسير صحيح به سوي نجات، کامل مي کنند. آن امام بزرگوار پس از رسوا ساختن حکام جور در مجلس عبيداللَّه بن زياد و يزيد بن معاويه، به مدينه باز مي گردند و لحظه اي از زنده نگاه داشتن واقعه ي عاشورا باز نايستادند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت امام سجّادعليه السلام
متن:
امام باقرعليه السلام: کانَ أثَرُ السُّجُودِ فِي جَميعِ مَواضِعِ سُجُودِهِ فَسُمِّي السَجّادُ لِذلِکَ
ترجمه:
اثر سجده در تمام مواضع هفت گانه سجده
او نمايان بود؛ از اين جهت "سجّاد" ناميده شد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 46، ص 6.
زير عنوان:
شهادت امام سجّادعليه السلام
متن:
امام باقرعليه السلام: کانَ يُصَلّي صَلاةَ مُوَدِّعٍ يَري أنَّهُ لايُصَلِّي بَعدَها أبَدَاً
ترجمه:
امام سجّادعليه السلام مانند کسي که آخرين نماز خود را به جاي مي آورد، نماز مي گزارد. او چنين مي ديد که پس از آن هيچ گاه نماز نمي گزارد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 46، ص 79.
زير عنوان:
شهادت امام سجّادعليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: يُنادِي مُنادٍ يَومَ القيامَةِ أينَ زَينُ العابِدينَ؟ فَکَأنّي أنظُرُ إلي عَلِيِّ بنِ الحُسَينِ عليه السلام يَخطُرُ بَينَ الصُّفُوفِ
ترجمه:
روز قيامت منادي ندا مي دهد: "زيور عبادت کنندگان کجاست؟" گويا علي بن حسين عليه السلام را مي بينم که ميان صف ها با ابّهت گام بر مي داد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 1131.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: ألا و إنَّ أبغَضَ النّاسِ إلَي اللَّهِ مَن يَقتَدي بِسُنَّةِ إمامٍ و لا يَقتَدِي بِأعمالِهِ
ترجمه:
هشدار که منفورترين مردم نزد خداوند کسي است که سيره امامي را برگزيند ولي از کارهاي او پيروي نکند
آدرس:
الکافي، ج 8، ص 234.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: کَفُّ الأذي، مِنْ کَمالِ العَقلِ وفيهِ راحَةٌ لِلبَدَنِ عاجِلاً و آجِلاً
ترجمه:
خودداري از آزار رساندن، نشانه کمال خرد و مايه آسايش دو گيتي است
آدرس:
تحف العقول، ص 283.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: إنَّها [الصَّدَقَةَ] تَقَعُ فِي يَدِاللَّهِ قَبلَ أن تَقَعَ فِي يَدِ السّائِلِ
ترجمه:
صدقه، قبل از اين که به دست نيازمند برسد، در دست خداوند قرار مي گيرد
آدرس:
عدّة الدّاعي، ص 59.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: إذا صَلَّيتَ فَصَلِّ صَلاةَ مُوَدِّعٍ
ترجمه:
هرگاه نماز مي گزاري، [چنان باش که گويي]نماز آخرين را به جاي مي آوري
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 160.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: المُؤمِنُ يَصمُتُ
لِيَسلَمَ و يَنطِقُ لِيَغنَمَ
ترجمه:
مؤمن سکوت مي کند تا سالم ماند و سخن مي گويد تا سود برد
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 231.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: خَفِ اللَّهَ لِقُدرَتِهِ عَلَيکَ واستَحي مِنهُ لِقُربِهِ مِنکَ
ترجمه:
از قدرت خداوند بر خويش بترس و از نزديکي اش به خود شرمگين باش!
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 160.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: قَدِّمُوا أمرَ اللَّهِ و طاعَتَهُ و طاعَةَ مَن أوجَبَ اللَّهُ طاعَتَهُ بَينَ يَدَيِ الاُمورِ
ترجمه:
فرمان خدا و طاعت او و طاعت کسي را که طاعتش را واجب کرده است، بر همه چيز مقدّم بداريد
آدرس:
تحف العقول، ص 254.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: المُؤمِنُ مِن دُعائِهِ عَلي ثَلاثٍ: إمّا أن يُدَّخَرَ لَهُ و إمّا أن يُعَجَّلَ لَهُ و إمّا أن يُدفَعَ عَنهُ بَلاءٌ يُريدُ أن يُصيبَهُ
ترجمه:
مؤمن از دعاي خود يکي از سه نتيجه را مي گيرد: يا برايش ذخيره مي شود، يا در دنيا برآورده مي شود و يا بلايي که مي خواست به او برسد از او برگردانده مي شود
آدرس:
تحف العقول، ص 280.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: إنّي لَاُحِبُّ أن أدومَ عَلَي العَمَلِ و إن قَلَّ
ترجمه:
من دوست دارم که در کار پيوسته باشم، اگر چه اندک باشد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 4، ص 92.
شرح مناسبت:
هارون در زمان حيات خود، پسر خويش محمد، ملقب به امين را که مادرش زبيده بود، جانشين خود قرار داد و پسر ديگرش عبداللَّه مامون را که بزرگتر از امين و از مادري کنيز و ايراني بود وليعهد امين قرار داد. پس از مرگ هارون، امين به خلافت رسيد و پنج سال خلافت کرد و برادرش را از ولايتعهدي خلع نمود. مأمون که درخراسان امارت داشت به کمک ايرانيان
عليه برادرش قيام کرد و سرانجام طاهربن حسين ذواليمينين را به بغداد فرستاد و طاهر، امين را کشت و سرش را به مرو منتقل کرد. از آن زمان خلافت عباسي به مامون منتقل شد.
شرح مناسبت:
نخستين روزنامه ي ايران توسط ميرزا صالح شيرازي در 25 محرم سال 1253 ق به نام کاغذ اخبار يا اخبار وقايعِ دارُالخِلافه انتشار يافت و بر خلاف اسمش، ماهنامه بود. اداره ي اين روزنامه را خودِ ميرزا صالح شيرازي بر عهده داشت. اين روزنامه در دو برگ بزرگ با چاپ سنگي منتشر مي شد و در آن مطالبي درباره ي شهر تهران وديگر شهرهاي ايران، سرزمين هاي عربي و کشور ترکيه به چاپ مي رسيد. تنها نسخه ي موجود از روزنامه ي کاغذ اخبار، در موزه ي بريتانيا نگهداري مي شود.
شرح مناسبت:
لياقت و تدبير و طهارت اخلاقي امير کبير، موجب وحشتِ درباريان ناپاک و حسودانِ جاه طلب گشت. سرانجام شاه جوان 18 ساله و بي تجربه بر اثر دسيسه ها و تحريکات درباريان و مادر خود، مهد عُليا، در بيستم محرم 1268 ق، اميرکبير را از صدرات برکنار کرد ولي مقام اميرنظامي را همچنان در عهده ي او گذاشت. اما اين مقام نيز پنج روز بعد از او گرفته شد. پس از عزل اميرنظام، مَهد عُليا، همچنان از ماندن او در تهران نگران بود و براي اين که شاه، ديگرباره با وي بر سَرِ مِهر نيايد، در کار او مکر و حيله مي کرد. سرانجام شاه را بيش از پيش به اميرکبير بدبين ساختند تا اين که ناصرالدين شاه، دستور تبعيد او به فينِ کاشان و قتل اين اميرِ لايق را صادر کرد.
شرح مناسبت:
يزيدبن معاويه پس از شهادت اباعبداللّه الحسين(ع) و يارانش در کربلا و اسير نمودن اهل بيت و بازماندگان آنان، خود را در نزد مسلمانان، بي مقدار و بي اعتبار کرد. از سوي ديگر، افشاگري هاي خاندان عصمت و طهارت و طرفداران اهل بيت(ع)، مردم را بر ضد حکومت يزيد وادار به قيام نمود. به همين جهت در سال 63 ق شورش ها و جنبش هايي بر ضد يزيد در حجاز به وجود آمد. سرانجام اهالي مکه و مدينه اقدام به مخالفت هاي علني و درگيري مسلحانه با سپاهيان و عاملان يزيد نمودند. در مکه، عبدالله بن زبير با پرداختن به عبادت و مخالفت با يزيدبن معاويه، مردم را به گرد خود جمع کرد وبه تدريج قوت يافته بود و توانست شهر
مکه را از دست عامل يزيد بيرون آورد و خود بر آن استيلا يابد. سپاهيان شام به مکه هجوم آورده و آن را در محاصره خويش قرار دادند و بر اهالي آن بسيار سخت گرفتند. آنان بر بلندي هاي اطراف مکه، منجنيق ها و سنگ اندازهاي بزرگي نصب کرده و به وسيله ي آنها شهر را سنگ باران کردند. عبدالله بن زبير و بسياري از مردم به مسجدالحرام پناه آورده تا از شدت سنگ باران دشمن در امان باشند، ولي حصين بن نمير دستور داد که مسجدالحرام و کعبه را نيز نشانه گرفته و زير ضربات خويش قرار دهند.سپاهيان يزيد با اين اعمال ننگين خودکاري از پيش نبرده و متقابلاً موجب تقويت عبدالله بن زبير و قيام او گرديدند. سرانجام يزيد در 14 ربيع الاول همان سال به هلاکت رسيد و نيروهاي شامي به شام بازگشت نمودند و عبدالله بن زبير، زمام امور حجاز را به دست گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ملا عبداللَّه بن حسين تُستَري از علماء، فقها و محدثين نامي اماميه و از پرورش يافتگان حوزه ي درس مقدس اردبيلي مي باشد. وي بسيار عابد و زاهد بود؛ نمازهاي نافله ي شبِ وي هرگز ترک نمي شد و بيشتر ايام را به روزه داري صرف مي نمود. در خوراک و پوشاک بسيار قانع بود و از لذايذ دنيوي دوري مي کرد. مجلسي اول که از شاگردان وي مي باشد درباره مولي مي گويد: "او نسبت به من و تمامي مؤمنين به منزله ي پدري مهربان بود و از ايشان کرامات بسياري مشاهده گشته است." مولي بر خلاف ساير علما فقط به تدريس اشتغال داشت و شاگردان برجسته اي را به جامعه ي شيعه عرضه نمود. از جمله ي اين شاگردان: علامه مجلسي اول، شيخ بهايي و ميرزا محمد ناييني مي باشند. کتاب التَتْميم لشرحِ الشّيخ نورالدين عَلي قواعد الحلي در هفت جلد و کتاب خَواص القرآن و نيز جامع الفوايد از آثار اوست. مولي در 26 محرم سال 1021 يا 1023 قمري وفات يافت و ميرداماد بر جنازه اش نماز خواند و در کربلا مدفون شد.
شرح مناسبت:
ميرزا محمد حسين اديب آزاد، شاعر ايراني در شهر تبريز به دنيا آمد. وي پس از آموختن علوم رسمي عصر خود به فراگيري زبان و ادبيات عرب پرداخت و پس از چندي به سرودن شعر روي آورد. ديوان اشعار اديب آزاد، شامل اشعار و غزلياتي است که از او بر جاي مانده است. همچنين اثر ديگر او گنجينه ي ادب نام دارد که شامل منتخب اشعار شاعران قبل و معاصر او مي باشد.
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي بن اسماعيل بن سيده اندلسي، از علماي مسلمان اندلس و لغت شناسي بزرگ به شمار مي رفت. وي قوه ي حافظه اي قوي داشت و همانند پدرش از نعمت بينايي محروم بود.
شرح مناسبت:
نادرقلي افشار که بر اثر رشادت هاي خود در يکي از مناطق خراسان به قدرت رسيده بود، پس از حمله ي افغان ها به اصفهان، به ياري شاه طهماسب صفوي رفت و افغان ها را شکست داد. سپس سفيري به دولت عثماني فرستاد و تخليه ي نواحي اشغالي آذربايجان را خواستار شد. عثمانيان اهميتي به سفيرِ نادر نداده و در اشغال آذربايجان اصرار داشتند. بنابراين نادر به کمک قبيله ي خود در 27 محرم 1143 ق وارد تبريز گرديد و آن جا را به تصرف خود درآورد.
شرح مناسبت:
پس از محاصره ي بغدادتوسط سپاهيان مغول به فرماندهي هلاکوخان، مغولان شکافي در ديوار بغداد ايجاد کردند و به شهر ريختند. لشکريان خليفه ي عباسي که فکر نمي کردند سپاه مغول تا اين حد نيرومند باشد، از هم متلاشي گرديد و افراد آن به سرداب هاي اطراف شهر پناه بردند. سپاه مغول بدون مقاومت لشکر خليفه، بغداد را تصرف نمود و دست به کشتار مردم زد.
شرح مناسبت:
ميرزا طاهر بن فرج اللَّه تنکابني در سال 1280 ق در کلاردشت به دنيا آمد. پس از تحصيل مقدمات به تهران رفت و فقه و اصول و حکمت را در نزد مدرس زنوزي، محمدرضا قمشه اي و ميرزا ابوالحسن جلوه شاگردي نمود. سپس به تدريس روي آورد و در مدرسه سپه سالار درس مي گفت. بعدها وارد سياست گرديد و در دوره ي اول و چهارم مجلس شوراي ملي وارد مجلس شد. سرانجام ميرزا طاهر تنکابني در سال 1360 ق در 80 سالگي وفات يافت و در جوار استادش مرحوم جلوه در مزار شيخ صدوق(ره) مدفون گرديد. درباره ي علم و دانش و تبحر او در حکمت و فلسفه گفته اند که با مرگ او، حکمت و فلسفه ي قديم نيز در تهران، مُرد.
شرح مناسبت:
محمد هروي در خانداني مشهور در شهر بلخ درشمال افغانستان متولد شد، اما بيشتر عمر خود را در هرات گذراند. هروي به سبب مراتب علمي اش، مورد توجه اميرعليشير نوايي، وزير دانشمند سلسله ي گورکانيان که به علماء احترام فراوان مي گذاشت، قرار گرفت. مهم ترين اثر هروي، تاريخ رُوضَةُالصَّفا است که تاريخ عمومي جهان را از ابتداي خلقت تا زمان خودش به نگارش در آورده است. وفات محمد هروي در هرات روي داد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد علي حجت کوه کمره اي از علما و دانشمندان بزرگ و از شاگردان مرحوم آيت اللَّه حاج ميرزا حبيب اللَّه رشتي، فاضل ايرواني و فاضل شربياني بود. وي پس از آن که در نجف اشرف فارغ التحصيل شد، عازم ايران گرديد و مورد تجليل فوق العاده ي استاد خود، فاضل شريباني قرار گرفت؛ به طوري که از طرف جمعي از طلاب و بزرگان علماء نجف تا کوفه مشايعت شد و جمعي بي شمار به او اقتداء کرده، پشت سرش نماز خواندند. پس از ورود به تبريز مورد استقبال و اقبال عموم مردم آن مکان واقع شده و مشغول همه گونه وظايف لازم و خدمات ديني گرديد. او بسيار بزرگوارانه زندگي نمود و در عظمت و شخصيت وي، گذشته از مقامات شامخ و فضايل عظيم، داشتن فرزندي چون آيت اللَّه سيدمحمد حجت کوه کمره اي (يکي از مراجع سه گانه پس از ارتحال آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي) است. سرانجام آيت اللَّه سيدعلي حجت در 29 محرم الحرام 1360 ق در تبريز وفات نمود. جنازه اش را با تجليل فراوان از تبريز به قم منتقل کرده
و پس از تشييعي با شکوه در راهرو صحن عتيق حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
برمکيان که از اواخر قرن اول هجري به دربار خلفاي اموي راه يافته بودند، داراي نفوذ فراواني در قلمرو حکومت گرديدند. اين نفوذ در دوران عباسيان نيز ادامه يافت و در زمان وزارت يحيي برمکي در عصر هارون الرشيد، وي فرمانرواي يگانه به شمار مي رفت و خليفه، جز نامي بيش نبود. پس از يحيي، فرزندان وي، فضل و جعفر، به بالاترين درجه در دربار عباسي رسيدند و اين قدرت مفرط، با حسد و بدگويي اطرافيان خليفه مواجه گرديد. هارون الرشيد نيز از قدرت روزافزون برامکه به تنگ آمده بود و مي ديد که با وجود آن ها، اختياري در امور مملکت ندارد، بنابراين تصميم به نابودي آن ها گرفت. سرپيچي جعفر از يک دستور خليفه، بهانه را به دست هارون الرشيد داد و او نيز که از نفوذ فوق العاده ي برمکيان ناراحت بود دستور قتل عام آنان را صادر کرد و آنان را از مصدر قدرت به زير کشيد. تعداد افراد خاندان برمکيان را که به دستور هارون، در ظرف مدت کوتاهي به قتل رسيدند تا يکصد و بيست هزار نفر نوشته اند. بدين ترتيب دوران شوکت و اقتدار اين خاندان به پايان رسيد و پس از مدتي، حتي نام بردن از اين خانواده نيز به دستور هارون، ممنوع شد.
شرح مناسبت:
پس از پايان يافتن فتنه ي جنگ جمل، امام علي(ع) خود را براي سرکوبي فرمانرواي سرکش شام، معاوية بن ابي سفيان آماده نمود. بين دو سپاه در محلي به نام صفين در جنوب شهر رُقه برکنار رود فرات، جنگي درگرفت. هنگامي که شکست بر سپاهيان معاويه آشکار گرديد، با حيله ي
عمروعاص، لشکريان امام علي(ع) دست از جنگ کشيدند و کار به حکميّت کشيد.
شرح مناسبت:
پس از واقعه ي کربلا، خاندان پيامبر اکرم(ص) که به اسارت يزيديان درآمده بودند، وارد شام مرکز حکومت يزيد شدند. در شام، حضرت زينب(س) و امام سجاد(ع) در مقاطع مختلف، از جمله در دربار يزيد و مسجد شام به افشاگري عليه يزيد پرداختند و پيام خون شهيدان کربلا را به بهترين نحو به مردم رساندند، به طوري که مردم شام از واقعيت جنايات سپاه يزيد در کربلا آگاه و نسبت به وي و مزدوران او خشمگين شدند. اين موضوع باعث شد که يزيد به کلي صدور فرمان قتل امام حسين(ع) و يارانش را تکذيب کند و گناه آن را به گردن عبيداللَّه بن زياد والي کوفه، بيندازد. همچنين به دليل فشار افکار عمومي، يزيد مجبور شد پس از چندي، کاروان اهل بيت پيامبر(ص) را به مدينه، باز گرداند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در زمان خلافت هشام بن عبدالملک و امامت حضرت امام صادق(ع)، زيد بن علي بن الحسين که پسر امام زين العابدين(ع) بود، با انگيزه ي خون خواهي امام حسين(ع)، در کوفه با جماعتي از شيعيان، عليه دولت اموي قيام کرد. هشام، خليفه ي اموي، يوسف بن عمر ثقفي را با لشکري به جنگ او فرستاد و زيد در اين جنگ به شهادت رسيد. سرِ او را به دمشق نزد خليفه فرستادند و بدنش را در کنار کوفه بر دار کرده و بعد از چند سال، استخوان هاي وي را سوزاندند.
شرح مناسبت:
قيام بردگان و غلامان در قرن سوم يکي از بزرگ ترين نهضت هاي اجتماعي محرومان در سال هاي حکومت پر جور و فساد عباسيان بود که مدت زماني خواب خوش خليفه ي عباسي و ديگر ستمگران را آشفته کرد. رهبري اين قيام را مردي به نام علي بن محمد به عهده داشت که خود را علوي مي دانست و نَسَب خود را از امام علي(ع) مي دانست. او مردي شجاع، فاضل، بليغ و شاعري توانا بود. وي که بعدها به "صاحب الزنج" و امير زنگيان ملقب شد در مدت کوتاهي بردگان فراواني را به دور خود جمع کرد و پس از تشکيل جلسه اي در روز 27 رمضان سال 255 قمري قيام را آغاز نمود. خليفه، معتمد عباسي، سرداران متعددي را براي جنگ با زنگيان فرستاد. اين قيام به مدت 15 سال به طول انجاميد تا اين که خليفه، برادر خود ابواحمد موفق را به جنگ آن ها فرستاد و او، در دوم صفر سال 270 قمري موفق به شکست زنگيان گرديد.
شرح مناسبت:
اثيرالدين محمد بن يوسف اندلسي معروف به ابوحَيّان غَرناطي، محدث، مفسّر، اديب، نحوي، لغوي، شاعر و رجاليِ مشهور عرب، در سال 654 ق در غرناطه (واقع در اسپانيا) به دنيا آمد. علوم مقدماتي را در زادگاه خود فرا گرفت و مابقي را در آفريقا، حجاز و شامات آموخت. اساتيد وي را تا چهارصد و پنجاه نفر نوشته اند. همچنين شاگردان بسيار فاضل تربيت نموده است. او در علوم مختلف متبحّر بود و تمامي اوقاتش در تعليم و تعلّم و تاليفات متنوع صرف شد. ابوحيان در صرف و نحو و حديث استاد
کل به شمار مي رفت و به شِيخُ النُّحاة(استاد نحوييّن) و شيخُ المحدّثين مشهور گشت. وفات ابوحيان در مصر اتفاق افتاد.
شرح مناسبت:
ابن دُرَيهِمْ با کوشش و پشتکار به تحصيل علم و دانش همت گماشت. او قرائت قرآن کريم، فقه و رياضيات را نزد اساتيد عصر خود فرا گرفت. در مصر به استماع حديث مشغول شد و به مقامات علمي دست يافت. سپس به شام رفت و در جامع اموي در دمشق به عنوان مدرس مشغول تدريس شد. ابن دُرَيهِم به علومي همچون قرائت، حديث، فقه و اصول آن، کلام، تفسير و ادبيات عرب تسلط کامل داشت. قصيده اي در مدح پيامبر، از آثار به جا مانده از ابن دُرَيهم است.
شرح مناسبت:
احمد امين در سال 1320 قمري در خاندان علم و فضيلت در شهر مقدس کاظمين متولد گرديد. وي يکي از چهره هاي درخشان علم و فضيلت، فيلسوفي بزرگ، فقيهي اصولي، مفسر و از مفاخر عالم تشيع بود. احمد امين علاوه بر علوم جديد و اخذ درجه ي دکتري در فلسفه و رياضيات، از حوزه ي درس اساتيدي چون شيخ نعمت اللَّه دامغاني و بلاغي، علوم فقه، اصول و تفسير را فرا گرفت و به مقام عالي اجتهاد رسيد. از ايشان تأليفات ارزشمندي بر جاي مانده است که "التَفْسيرُ الکبير" در 30 جلد و "التَّکامُل في الاسلام" در 14 جلد از آن جمله اند. اين استاد بزرگ، سرانجام در صبح روز دوم صفر 1390 قمري در هفتاد سالگي بر اثر سکته مغزي دار فاني را وداع گفت و درنجف اشرف مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت امام محمد باقر(ع) امام پنجم شيعيان در مدينه به دنيا آمد. مادرش، فاطمه معروف به ام عبداللَّه، دختر امام حسن(ع) مي باشد و اين امام از پدر و مادر علوي و هاشمي است. ابوجعفر کنيه ي ايشان و باقر و باقرالعلوم نيز از القاب آن حضرت مي باشند. وليد بن عبدالملک، سليمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزيز و هشام ابن عبدالملک در زمان حيات آن امام همام حکومت مي کردند. اولاد آن حضرت را پنج پسر و دو دختر نقل کرده اند. در زمان امام باقر(ع) علي رغم هرج و مرج موجود به جهت تغيير حاکميت اموي به عباسي، زمينه اي براي قيام عليه دستگاه جور فراهم نبود. با اين حال در اين ميان، قيام عِلمي، ممکن بود. اين حرکت علمي
امام در حالي صورت گرفت که مُلاّهاي درباري که متکي به زر و زور سلاطين بودند، هر يک مذهبي از خود تراشيده، سبب انحراف شده بودند. امام باقر(ع) در آن دوران، مطالب علمي و اسلامي را بازگو مي کرد و چنان در بسط علوم متبحّر بود که به باقرالعلوم يعني شکافنده ي دانش ها، معروف گرديد. اين تلاش مقدس به حدي بود که شيخ مفيد آن را منحصر به فرد مي داند و ميزان ظهور علوم دين، آثار و سنت و علوم قرآن، تاريخ و فنون آداب را در اين زمان، بي نظير توصيف مي کند. اگر به روايات شيعه رجوع کنيم، خواهيم ديد که بيشترِ آنها از امام باقر و امام صادق عليهماالسلام است، زيرا امامانِ ديگر، مانند آن دو بزرگوار، براي نشر حقايق مجال نيافته اند.
شرح مناسبت:
سيده نفيسه، دختر حسن بن زيد بن حسن بن علي بن ابي طالب همسر اسحاق مُؤْتَمَن و از زنان محدّثه مي باشد. او در سال 145 ق درمکه متولد شد و در مصر اقامت گزيد. پس از وفات شافعي، عالم بزرگ مسلمان، جنازه اش را به خانه ي آن بانوي مجلّله برده و در آن جا نماز خواندند. سيده نفيسه در مصر دار فاني را وداع گفت و مقبره اش زيارتگاه گرديد.
شرح مناسبت:
فيلسوف و پزشک نابغه ي مسلمان ايراني ابوعلي سينا ملقب به شيخ الرئيس، حجة الحق و استاد استادان در بلخ به دنيا آمد. وي با کمک هوش سرشار خود، به سرعت، تعليمات مقدماتي را آموخت و در ده سالگي کل قرآن را حفظ نمود. ابن سينا پس از فراگيري منطق، هندسه و نجوم، به فلسفه روي آورد و در علوم زمان خود، سرآمد عصر خود گرديد. ابوعلي سينابه خاطر درمان نوح بن منصور،پادشاه سلسله ي ساماني، توانست به کتابخانه ي دربار او راه يابد واز آن بهره ببرد. ابن سينا مدتي را نيز به مشاغل ديواني از جمله وزارت گذراند. با اين حال، مطالعه و تاليف کتاب از هر کاري براي ابن سينا مطلوب تر بود. او نگارش کتاب را از 21 سالگي شروع کرد و در مدت 58 سال زندگي خود، آثار پر ارزشي بر جاي گذارد که هنوز مورد استفاده ي مجامع علمي واقع مي شود. از جمله کتاب هاي ابن سينا، قانون و شفا و اشارات است. اين دانشمند در سال 428 ق وفات يافت و در همدان مدفون گشت.
شرح مناسبت:
محمد بن عبداللَّه مشهور به حاکم نيشابوري از بزرگان محدثين و فقها و مورخين اسلام است. معروف است که وي با دو هزارتن از مشايخ در بلاد مختلف ديدار و مباحثه کرده و از آنان حديث شنيده است. ابوعبداللَّه در سال 359 ق قاضي نيشابور شد و در نزد شاهان آل بويه و ساماني حرمت و تقرب داشت. کتاب معروف او در حديث "المُسْتَدْرَکُ بَيْنَ الصحيحين" است. کتاب تاريخ نيشابور يا تاريخ علماي نيشابور از تأليفات ديگر اوست.
شرح مناسبت:
پس از حمله ي سپاهيان مغول و تسخير شهر بغداد، پايتخت خلافت عباسيان، در چهارم صفر سال 656 ق، خليفه ي عباسي، المستعصم باللَّه، با سه پسر خود و سه هزار تن از سادات، بزرگان، قضات و اعيان بغداد از شهر خارج شد و به خدمت هلاکو رسيد و تسليم وي گرديد. هلاکو امر کرد که مردم بغداد را به بهانه ي سرشماري به خارج از شهر کوچ دهند. سپس دستور قتل همگي آنان را صادر کرد و خود در نهم صفر وارد بغداد شد و آن شهر تاريخي را به يغما بُرد.
شرح مناسبت:
آقا ميرزا محمد علي شاه آبادي فرزند شيخ محمدجواد اصفهاني در سال 1292 قمري در اصفهان متولد گرديد و مقدمات علوم را از محضر پدر بزرگورارش که خود از فقها و شاگردان صاحب جواهر بود، فرا گرفت. سپس از محضر برادرش آقا شيخ احمد بيدآبادي و ميرزا محمدهاشم خوانساري بهره مند شد. سپس در تهران، فقه و اصول را از محضر ميرزا حسن آشتياني و عرفان را از محضر ميرزاهاشم گيلاني و فلسفه را از ميرزا ابوالحسن جلوه فرا گرفت و براي تکميل مراتب علمي به دارالعلم نجف اشرف رهسپار گرديد. آيت اللَّه شاه آبادي سپس به سامرا رفته و در درس آيت اللَّه ميرزا محمد تقي شيرازي شرکت جست و از افادات آن بزرگوار بهره ها برد. ايشان بنا به اصرار والده ي محترم خود به ايران بازگشت و در تهران سکونت جست و در مسجد سراج الملک (شاه آباد سابق) به اقامه ي نماز و ترويج و تبيين معارف اسلام پرداخت. آيت اللَّه شاه آبادي آن گاه در
سال 1347 قمري به حوزه ي علميه ي قم رفت و به تربيت طلاب علوم ديني پرداخت و شخصيت هاي بزرگواري چون حضرات آيات عظام: امام خميني(ره)، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، ميرزا هاشم آملي، محمدرضا مروج طبسي و … را به جهان تشيع عرضه نمود. بعد از 7 سال مجدداً به تهران بازگشت و در مسجد امين الدوله ي بازار، امامت جماعت را به عهده گرفت. از اين استاد فرزانه ي عرفان، کتاب هاي فراواني بر جاي مانده که منازِلُ السّالِکين، رساله ي عقل و جهل، حاشيه ي کفايةُ الاصول و … از آن جمله اند. در موقعيتي که رضاخان پهلوي، تمام مساجد و منابر را تعطيل نموده بود، آيت اللَّه شاه آبادي، هيچ گاه نماز و سخنراني اش قطع نشد. زماني هم که رضاخان، پوشيدنِ لباس روحانيت را ممنوع کرده بود، او فرزندانش را به روحاني شدن و پوشيدن لباسِ مقدس روحانيت تشويق کرد و به برکت همين تلاش مُخلصانه، هفت تن از فرزندانِ ايشان، روحاني شدند. وفات اين عارف بزرگ برابر با 3 آذر 1328 ش در 77 سالگي روي داد و پس از تشييعي باشکوه در رواق ابوالفتوح رازي در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) مدفون گرديد. حضرت امام خميني(ره) درباره استاد مي فرمود: "من در طول عمرم، روحي به لطافت روح آيت اللَّه شاه آبادي نديدم."
شرح مناسبت:
رقيّه خاتون يا فاطمه بنت الحسين(ع) معروف به فاطمه ي صغيره، دختر آخر امام حسين(ع) از مادري به نام ام اسحاق بنت طلحه يا شاه زنان بود. سن مبارک او را 5 4 3 يا 7 سال دانسته اند. امام حسين(ع) بسيار به او مهر
مي ورزيد و وي نيز به پدر، علاقه ي فراواني داشت. رقيّه به همراه پدر، برادران، عموها و ديگر خاندان نبوي راهي سرزمين کربلا شد. پس از شهادت امام و يارانش به اسارت کوفيان درآمده و سپس راهي شام شدند. رقيّه خاتون در شام، شب و روز در فراق پدر مي گريست و پدر را طلب مي کرد. معروف است که در خرابه ي شام، پس از ديدن سَرِ بريده ي پدر و گفتگوي سوزناک با وي، لب بر لب هاي پدر نهاده و آن چنان گريسته که بيهوش شد. وقتي که او را حرکت دادند، دريافتند که از دنيا رفته است. آستانه ي حضرت رقيه(س) يکي از زيارتگاه هاي شيعيان در شهر دمشق پايتخت سوريه، در 300 متري شمال شرقي مسجد مشهور اُموي واقع است.
شرح مناسبت:
کمال الدين ابوعمران مشهور به ابن يونس، فقيه، طبيب، و رياضي دان مسلمان در موصل در شمال عراق متولد شد. او پس از پايان تحصيلاتِ مقدماتيِ معارف ديني، به فراگيري رياضيات، فقه و ادبيات پرداخت و پس از کسب مهارت در اين علوم، به تدريس روي آورد. ابن يونس از جمله دانشمندان برجسته ي عصر خود به شمار مي رفت و در زمينه ي فقه مذاهبِ مختلف اسلامي و ساير اديان الهي چيره دست بود تا آنجا که حتي يهوديان و مسيحيان نيز براي تفسير تورات و انجيل به او مراجعه مي کردند. اين فقيه و رياضي دان مسلمان در ادبيات نيز از استعداد خاصي بهره مند بود و شعر مي سرود. اَسرارُالسُّلطانية در نجوم و شرحُ الاَعمالُ الهِنْدِسيّة در رياضي از آثار ابن يونس مي باشند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمدعلي معصومي، عالم و فقيه مسلمان در سال 1288 ق به دنيا آمد و از نوجواني، فراگيري علوم ديني را آغازکرد. وي پس از ساليان متمادي تحصيل در حوزه ي علميه ي نجف، به درجات بالاي علمي دست يافت. آيت اللَّه معصومي همچنين از مبارزين عصر خود به شمار مي رفت و در دفاع از آرمان اسلام و مسلمين کوشا بود.حاشيه بر جواهر و شرح لمعه از جمله آثار اوست. وفات اين عالم رباني در بهبهان از شهرهاي جنوبي ايران در 84 سالگي روي داد.
شرح مناسبت:
قطب الدين محمود شيرازي، فيلسوف، منجم و پزشک مشهور ايراني، در شيراز زاده شد. وي ابتدا به تحصيل طب پرداخت و بعد از مرگ پدر به جاي وي در يکي از بيمارستان هاي شيراز به طبابت مشغول شد. قطب الدين شيرازي پس از تاسيس رصدخانه ي مراغه، ساليان زيادي در محضر خواجه نصيرالدين طوسي به سر بُرد و از دانش آن استاد برجسته، بهره مند گرديد و علم نجوم را آموخت. قطب الدين در مدت عمر خود سفرهاي بسيار کرد و در شهرها و کشورهاي مختلف با علماي متعدد و برجسته اي مباحثه نمود و برتجربيات و اندوخته هاي علمي خود افزود. از جمله آثار قطب الدين شيرازي مي توان به کتاب هاي جامِعُ الاصول و نهايَةُالاِدراک اشاره کرد. وي در 710 ق درگذشت.
شرح مناسبت:
ميرزا عبدالحسين خان معروف به ميرزا آقاخان کرماني فرزند ميرزا عبدالرحيم بردسيري در سال 1270 ق در کرمان متولد شد. در ابتدا علوم رياضي و طبيعي و حکمت الهي را فرا گرفت سپس از کرمان به اصفهان رفت و پس از مدتي راهي تهران شد. از آنجا به استانبول عزيمت کرد و در روزنامه ي اختر به خدمت مشغول شد. ميرزا در آن جا با سيدجمال الدين اسدآبادي همکاري مي کرد. او به جرم شرکت داشتن در شورش ارامنه مجبور به ترک استانبول شد و در سال 1314 به امر محمد علي ميرزا به قتل رسيد. از تاليفات او: خطابه ها و منشأت که به صورت رمان و اشعار مي باشد، تاريخ نثري موسوم به آينه ي سِکَندري و تاريخ نظمي موسوم به نامه ي باستان. ميرزا آقاخان کرماني
اعتقاد به اتحاد دول اسلامي داشت و اجراي قانون اسلامي را خواهان بود. وي عقيده داشت که فقط به وسيله ي قوانين اسلامي مي توان ريشه ي استبداد را از بيخ و بن درآورد و در زايل کردن رسوم ظالمانه ي شاهنشاهي به پيش رفت.
شرح مناسبت:
حضرت امام موسي کاظم(ع) امام هفتم شيعيان در منزل "اَبْواء" در بين مکه و مدينه و محل دفن حضرت آمنه(س) از مادري به نام حميده زاده شد. ابوالحسن، ابوابراهيم و ابوعلي، کنيه هاي حضرت و کاظم و عبدصالح از القاب آن امام مي باشند. آن امام در زمان حکومت منصور، مهدي، هادي و هارون عباسي زندگي مي کرده است. شيخ مفيد براي امام موسي(ع) نوزده پسر و هجده دختر ذکر کرده است. در زمان حيات امام کاظم (ع) شرايطِ مبارزه ي منفي و قيام علمي و ارشاد مردم، آماده بود. به اين جهت، امام، فعاليت خود را در دو جبهه آغاز فرمود: مبارزه ي منفي و عدم تسليم در برابر طاغوت و ديگري متنفر کردن مردم از دستگاه ظلم و جورِ عباسي. ايشان دنباله ي کار پدر بزرگوار خود را گرفت و حوزه ي علمي تشکيل داد و به تربيت شاگردان بزرگ و رجالِ علم و فضيلت پرداخت. آن امام همام نه تنها از نظر علمي، تمام دانشمندان و رجال عِلمي آن روز را تحت الشعاع قرار داده بود، بلکه از نظر فضايل اخلاقي و صفات برجسته ي انساني نيز زبانزد خاص و عام بود به طوري که تمام دانشمنداني که با زندگي پرافتخار آن حضرت آشنايي دارند در برابر عظمت شخصيّت اخلاقي وي، سرتعظيم فرود آورده اند.
آيات و
احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام کاظم عليه السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: کانَ [الامام الکاظم عليه السلام]عَقلُهُ لاتُوازي بِهِ العُقُولُ و رُبَّما شاوَرَ الأسوَدَ مِن سُودانِهِ
ترجمه:
هيچ انديشه اي با انديشه او برابري نمي کرد و [با اين حال] چه بسا با يکي از خادمان سياه خود مشورت مي کرد
آدرس:
مکارم الأخلاق، ج 2، ص 99.
زير عنوان:
ولادت امام کاظم عليه السلام
متن:
روايت شده است: و کانَ اَوصَلَ النّاسِ لأِهلِهِ و رَحِمِهِ و کانَ يَتَفَقَّدُ فُقَراءَ المَدينَةِ فِي اللَّيلِ
ترجمه:
[امام موسي بن جعفرعليه السلام] بيشترين پيوند را با خانواده و خويشان خود داشت و شب ها از فقيران مدينه دستگيري مي کرد
آدرس:
الإرشاد، ج 2، ص 223.
زير عنوان:
ولادت امام کاظم عليه السلام
متن:
ابن أثير: کانَ يُلقَّبُ بِالکاظِمِ لِأنَّهُ کانَ يُحسِنُ إلي مَن يُسي ءُ إلَيهِ، کانَ هذا عادَتَهُ
ترجمه:
امام کاظم عليه السلام] از آن روي "کاظم" ناميده شد که همواره با کسي که به او بدي مي کرد، به نيکي رفتار مي کرد؛ اين خوي او بود
آدرس:
الکامل، ج 6، ص 164.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: المَغبونُ مَن غُبِنَ عُمرُهُ ساعَةً
ترجمه:
زيان کار کسي است که ساعتي از عمرش را زيان کرده باشد
آدرس:
نزهة الناظر و تنبيه الخاطر، ص 123.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: مَن وَلَهَهُ الفَقرُ أبطَرَهُ الغِني
ترجمه:
آن که ناداري حيرانش کند، توانگري سرمستش سازد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 198.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: ما تَسابَّ اثنانِ إلّا انْحَطَّ الأعلي إلي مَرتَبَةِ الأسفَلِ
ترجمه:
هيچ گاه دو تن به هم دشنام ندادند جز آن که بالاتر به مرتبه فروتر سقوط کرد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 333.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: جِهادُ المَرأةِ حُسنُ التَّبَعُّلِ
ترجمه:
جهاد زن خوب شوهر داري کردن است
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 507.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام
کاظم عليه السلام: قُلِ الحَقَّ و إن کانَ فيهِ هَلاکُکَ، فَإنَّ فِيهِ نَجاتُکَ
ترجمه:
حق را بگو، اگرچه نابودي تو در آن باشد؛ زيرا نجات تو در همان است
آدرس:
تحف العقول، ص 408.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: إنَّ العاقِلَ لايَکذِبُ و إن کانَ فيهِ هَواهُ
ترجمه:
خردمند دروغ نمي گويد، اگرچه ميل او در آن باشد
آدرس:
تحف العقول، ص 391.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: التَّوَدُّدُ إلَي النّاسِ نِصفُ العَقلِ
ترجمه:
مهرورزي با مردم نيمي از عقل است
آدرس:
تحف العقول، ص 403.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: مَن استَوي يَوماهُ فَهُوَ مَغبونٌ و مَن کانَ آخِرُ يَومَيهِ شَرَّهُما فَهُوَ مَلعونٌ و مَن لَم يَعرِفِ الزِّيادَةَ في نَفسِهِ فَهُوَ في نُقصانٍ و مَن کانَ إلَي النُّقصانِ فَالمَوتُ خَيرٌ لَهُ مِنَ الحَياةِ
ترجمه:
کسي که دو روزش با هم برابر باشد، زيان کار است. کسي که امروزش بدتر از ديروزش باشد، از رحمت خدا به دور است. کسي که رشد و بالندگي در خود نيابد، به سوي کاستي ها مي رود و آن که در راه کاستي و نقصان گام بر مي دارد مرگ برايش بهتر از زندگي است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 327.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: إنَّ الحَرامَ لايُنمي و إن نُمِي لايُبارَکُ فيهِ
ترجمه:
مال حرام افزون نمي گردد و اگر هم افزون گردد برکت نمي يابد
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 125.
شرح مناسبت:
ميرزا محمدعلي حبيب آبادي متخلص به معلّم، شاعر و مؤلف بزرگ ايراني در حومه ي شهر اصفهان متولد شد. وي علاوه بر تحصيل در زمينه ي ادبيات به فراگيري علوم رياضي، جبر، هيئت و نجوم نيز همت گماشت. حبيب آبادي بيش از هر چيز به شعر علاقه داشت و از اين رو از
دوران جواني به سرودن شعر پرداخت و تخلص او ابتدا آزاد و سپس معلم، بود. ميرزا معلم حبيب آبادي همچنين در زمينه ي احوال علما و فضلا تاليفات بسياري دارد که از آن جمله مي توان به مَکارِمُ الآثار و مَقاماتِ معنوي اشاره کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدشهاب الدين مرعشي نجفي در سال 1315 ق در نجف اشرف به دنيا آمد. پس از طي مراحل مقدماتي و دروس سطح نزد والدشان، در 20 سالگي به اجتهاد نايل شد و در درس خارج فقه و اصول آيات عظام: عراقي، بهبهاني، کاشف الغطاء و … شرکت کرد. آيت اللَّه مرعشي علاوه بر اين، در ساير علوم اسلامي و غيراسلامي از قبيل حديث، رجال، درايه، تراجم، انساب، تفسير، حروف و اوقاف، کلام، عقايد و اديان، طب، تجويد و قرائت قرآن، ادبيات و علوم آلي، حساب، هندسه و ساير علوم رياضي و … نيز تبحر داشت. ايشان در سال 1342 ق از نجف قصد زيارت مرقد امام هشتم(ع) مي کند و از آن پس در ايران ماندگار مي شود. از اين سال به بعد به امر آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري در قم مقيم مي گردد. در درس خارج آيت اللَّه مرعشي نجفي صدها فقيه و عالم پرورش يافتند و ايشان در اين دوره، ده ها اثر علمي و فقهي نگاشت. اين عالم بزرگ علاقه ي وافري به جمع آوري کتب قديمي و نگهداري و حراست از آن ها داشت و در اين راه، سختي هاي فراواني تحمل کرد. ايشان در سال 1353 شمسي کتابخانه اي در قم تأسيس نمود. آيت اللَّه مرعشي بيش از دويست اجازه ي روايتي
از علماي بزرگ شيعه و اهل سنت و زيديه دريافت کرده است. اين روحاني مجاهد، همچنين از آغاز نهضت انقلابي مردم ايران، همواره حمايت خود را از حضرت امام خميني عنوان داشته و پشتيبان اين حرکت اسلامي بوده است. سرانجام اين عالم رباني در 7 صفر 1411 ق برابر با 7 شهريور 1369 ش در سن 96 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و پس از تشييعي با شکوه، طبق وصيت ايشان، در قسمت ورودي کتابخانه ي عمومي معظم له، در شهر مقدس قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
روزبه معروف به سلمان فارسي از اهالي منطقه ي جِي در اصفهان بود که در ابتدا آيين زرتشتي و آتش پرستي داشت. وي بر اثر برخورد با دين مسيح به آن گرايش پيدا کرد و در راه عزيمت براي يافتن کيش برتر، راهي شام و سپس حجاز گرديد. او را در اين زمان به عنوان برده اي خريد و فروش کردند و سال ها قبل از هجرت پيامبر اکرم(ص)، در مدينه به کارگري براي يک يهودي مشغول بود. ساليان اوليه ي حضور پيامبر در مدينه نيز با اين ايام همراه بود و او توفيق حضور در جنگ هاي پيامبر(ص) را نيافت. سلمان فارسي سرانجام به دين اسلام مشرف شد و پس از آن که پيامبر(ص) او را سلمان نام نهاد از نزديک ترين ياران رسول خدا گرديد. سلمان فارسي از صحابه ي بسيار نزديک پيامبر بزرگ اسلام(ص) و داراي علم ظاهر و باطن و بسيار فاضل و پرهيزکار بوده است. از کثرت تَقرُّبي که نسبت به آن حضرت و خانواده ي عصمت و طهارت داشته،
پيامبر(ص) درباره ي او فرموده است: "السَّلمانُ مِنّا اهل البيت" سلمان از ما اهل بيت است. طرح حفر خندق در جنگ احزاب از جانب اين صحابي بزرگ پيامبر اکرم(ص) بود. پس از رحلت پيامبر اکرم(ص) در زمان خليفه ي دوم به حکومت مداين برگزيده شد و تا پايان عمر به مدت 19 سال در اين منصب بود. مرقد شريف اين صحابي بزرگ پيامبر اسلام در مدائن، در پنج فرسخي بغداد، نزديک طاق کسري قرار دارد.
شرح مناسبت:
محمد بن عبدالملک زِيات در دوره ي خلافت معتصم و واثق عباسي، وزارت را بر عهده داشت. وي تنوري ساخته بود که در آن ميخ هاي آهني وجود داشت و او مخالفين را در آن تنور شکنجه مي داد. پس از واثق، متوکل عباسي به خلافت رسيد. او پس از مدتي ابن زيات را از وزارت برکنار کرد و او را در داخل همان تنور حبس نمود. ابن زيات به مدت 40 روز در داخل تنور محبوس ماند تا اين که جان سپرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه العظمي سيدابوالقاسم خويي فرزند حاج سيدعلي اکبر در شب پانزدهم ماه رجب سال 1317 ق در خانواده اي اهل علم و دانش و تقوي در شهرستان خوي ديده به جهان گشود و در 13 سالگي براي تحصيل علوم اسلامي عازم نجف شد. ايشان از کودکي و نوجواني به هوش و ذکاوت و استعداد معروف بود. آيت اللَّه خويي در 21 سالگي به درس خارج مشغول شد و از بزرگاني همچون آيات عظام: کمپاني، عراقي، بلاغي، شيخ الشريعه ي اصفهاني و آقا سيدابوالحسن اصفهاني اجازه ي اجتهاد دريافت نمود. ايشان از جواني به تدريس همت مي ورزيد و پس از اخذ اجتهاد، درس خارج خود را آغاز کرد. محفل درس آيت اللَّه خويي پرجمعيت ترين درس حوزه ي نجف بود و فُضلاي بسياري در حلقه ي درس اين استاد بزرگوار حوزه پرورش يافتند. حضرات آيات عظام: ابوالفضل نجفي خوانساري، ميرزا جواد تبريزي، حسين وحيد خراساني، سيدعباس خاتم يزدي، سيدعبدالکريم موسوي اردبيلي، شهيد سيد محمدباقر صدر، سيدمحمود هاشمي شاهرودي، سيد محمدحسين فضل اللَّه و ده ها عالم بزرگ از جمله شاگردان اين مرجع بزرگ شيعه در طول بيش از 60 سال تدريس مي باشند. ايشان در تدريس بسيار چيره دست بود و با توانايي شگرفي آموزش مي داد. هنگام تدريس، شمرده، فصيح، منظم و مرتب سخن مي گفت و با پرهيز از زياده گويي و حاشيه پردازي، درس را فشرده و سنجيده ارايه مي کرد. از آيت اللَّه خويي بيش از 25 دوره کتاب در موضوعات مختلف بر جاي مانده است که مُعجَم رجالُ الحَديث و تَفصيل الطَّبقات
الرُّواة در 23 جلد در علم رجال، نَفَحاتُ الاعجاز في رَدِّ حُسنِ الايجاز در علوم قرآني و تکمله ي منهاجُ الصّالحين و … از آن جمله اند. معظمٌ له هم چنين موسسات خيريه اي در شهرهاي مختلف دنيا داير کرده است که شامل بناهاي مسکوني، مسجد، حسينه، کتابخانه، مدرسه و درمانگاه مي باشد. آيت اللَّه خويي سرانجام در سن 96 سالگي در حالي که از يک سال پيش از طرف حزب بعث خونخوار عراق در کوفه تبعيد بود، در 8 صفر 1413ق برابر با 17 مرداد 1371 ش دار فاني را وداع گفت و در مسجدالخضراء محل تدريس خود در نجف اشرف مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
رساترين سخن درباره ي شخصيت معنوي او حديث رسول خدا است که فرمود: "عمار، از سر تا پايش آکنده از ايمان است و ايمان با گوشت و خون او عجين گرديده است". هم چنين، پيامبر به او فرموده بود: "تو را گروه ستمگري خواهد کشت در حالي که تو آنان را به سوي حق و حقيقت دعوت مي نمايي". اين خبر غيبي که يکي از دلايل نبوت و راستگويي پيامبر(ص) بود آنچنان که فرموده بود نيز اتفاق افتاد و سرانجام عمار در نود سالگي در جنگ صفين در رکاب امام علي به دست هواداران معاويه کشته شد. عمار ياسر از مسلمانان راستين بود که در راه اسلام سختي هاي فراواني را تحمل کرد و پدر و مادر او اولين شهداي راه اسلام بودند.
شرح مناسبت:
پس از پايان جنگ صفين ميان امام علي(ع) و معاويه بن ابي سفيان و تحميل حَکَميَّت بر امام، کوفيان که خود را بازنده ي اين ماجرا مي دانستند، امام را براي جنگ دوباره با معاويه، تحريک کردند که با مخالفت آن حضرت مواجه گرديدند. از آن پس عَلَم ناسازگاري با امام را برداشته و پس از ماجراهاي فراوان، در مقابل آن حضرت صف آرايي کردند. امام با نصيحت و هشدار، تعداد زيادي از آنان را از جنگ با آن حضرت منصرف ساخته و به بقيه مادامي که دست به سلاح نبرده بودند، اجازه ي حضور در شهر را مي داد. ولي از آن زمان که به جنايت و قتل دست زدند، امام به جنگ آنان شتافت و در جنگ نهروان، جز 9 نفر از سپاه چهار هزار نفري آنان، کسي
زنده نماند. اين افراد را که از دين برگشته و به امام اهانت کردند، خوارج يا خارجي مي گويند.
شرح مناسبت:
احمد بن محمد بن يعقوب مَسکويه از فلاسفه، حکما و مشاهير اطبّاي اسلامي اوايل قرن پنجم هجري است که با ابوريحان بيروني و ابوعلي سينا، معاصر بود. وي همچنين در لغت، منطق، ادبيات و فنون شعر و کتابت، رياضيات و انواع فلسفه و حکمت متبحر و صاحب نظر بوده است. تَجارِبُ الاُمَمْ، اَقْسامُ الحِکْمَةِ و الرّياضي و نيز تَهذيبُ الاخلاق از جمله تاليفات اوست. ابن مسکويه در اصفهان وفات يافت و در تخت فولاد اصفهان مدفون گشت.
شرح مناسبت:
ابوالوَليد محمد بن احمد بن رشد معروف به ابن رشد از بزرگ ترين فلاسفه و حکماي اسلامي قرن ششم هجري مي باشد که در فلسفه و حکمت، يگانه ي روزگار خود بود و در فقه، حديث، ادبيات، منطق و ديگر علوم متداول نيز تبحّر داشت. وي که در اندلس مي زيست، نزد ملوک آن سامان مقرب گرديد و قاضي يکي از مناطق آن شد. بيشتر از صد کتاب به او نسبت داده شده است که التحصيل، بِدايَةُ المجتهد، فلسفه ي ابن رشد و الکليات و … از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
ميرزا عبدالرحيم بن نصر اللَّه انصاري جابري کليبري، از علماي اماميه و از فقهاي اصولي و ادبا و فُصَحا بوده است. وي از شاگردان آخوند خراساني و ميرزا حبيب اللَّه رشتي و مامقاني بود و سپس سال ها در تبريز به تدريس فقه و اصول پرداخت. الاجتهاد و التقليد و قاعده ي لاضرر از جمله تأليفات اوست.
شرح مناسبت:
ابوعُمَر مغازلي بوزجاني نيشابوري، حاسب و منجّم و مهندس بود. او هندسه را از يحيي الماوَرْدي و ابوالعلاء ابن کَرنيب فرا گرفت. هم چنين ابوالوفاء بوزجاني (که تانژانت را از بررسي مسجد پيامبر اکرم(ص) اختراع کرد) برادرزاده ي اوست که کسب فنون رياضي را از او آموخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج ملاجعفر بن ملاسيف الدين استرآبادي معروف به شريعتمدار تهراني از فقها و مجتهدين اماميه ي قرن سيزدهم هجري، صاحب تحقيقات و تاليفات متعدد، بسيار متقي و محتاط و پرهيزکار بود. بيشتر ايام جواني را به تحصيل علم و دانش سپري کرد و از محضر اساتيد برجسته ي زمان بهره برد. ملاجعفر شريعتمدار تهراني علاوه بر منصب قضاوت، در ادبيات عرب و سرودن شعر نيز مهارتي بسيار داشت اما شهرت او بيشتر به خاطر تاليفات متعدد وي در زمينه هاي فقه، اصول فقه، حکمت، کلام و اخلاق است. مهم ترين آثار به جا مانده از وي، کتب مصابيح در اصول فقه، الشَّارِعُ الکبير، سفينةُ النجاة و البراهينُ القاطِعَه در حکمت و کلام مي باشد. ملاجعفر شريعتمدار در 66 سالگي وفات يافت و بدن وي را در نجف اشرف، در کنار مزار علامه ي حلي به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبدالهادي شيرازي در کودکي پدر را از دست داد و تحت سرپرستي ميرزاي شيرازي که از نزديکانش بود از همان ابتدا با مباني دين مبين اسلام آشنا شد. آيت اللَّه شيرازي پس از چندي درحوزه ي علميه ي نجف از محضر درس اساتيد برجسته اي همچون آخوند خراساني و علامه سيد محمدکاظم يزدي بهره جست و به مدارج عالي علمي و معنوي دست يافت. آيت اللَّه سيدعبدالهادي شيرازي مدت زيادي در راس اساتيد حوزه ي علميه ي نجف قرار داشت. از اين عالم والامقام مسلمان، علاوه بر چندين رساله در فروع و عبادات اسلامي، کتابي تحت عنوان دارالسَّلام به جاي مانده است.
شرح مناسبت:
جعفربن حسين بن احمد مشهور به سراج در سال 419 ق متولد شد. وي درعلوم فقه، حديث، قرائت، نحو و لغت مهارت يافت و براي کسب اين علوم به سرزمين هاي بسياري چون مصر و شام سفر کرد. وي همچنين اشعاري چند از خود به يادگار گذاشته است. از جمله آثار سراج مي توان به نِظامُ المَناسِکْ اشاره نمود. سراج در 82 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ محمدعلي اردوبادي فرزند ميرزا ابوالقاسم، از علما و مراجع تقليد شيعه در تبريز به دنيا آمد و پس از تکميل مقدمات و سطوحِ دروس حوزه، به کربلا هجرت نمود. فقه و اصول را از محضر استاداني چون فاضل اردکاني و شيخ زين العابدين مازندراني و حکمت و فلسفه را از محضر ميرزا علامه برغاني فرا گرفت. آن گاه نجف اشرف را مسکن خويش قرار داد و مدارج عالي اجتهاد را پيمود. شيخ محمدعلي اردوبادي اطلاعات بسياري در شرح حال رجال داشت و در روايات و اخبار و شعر و ادبيات استاد بود. پس از فوت حضرات آيات مامقاني و شربياني، شيعيان آذربايجان و قفقاز و تمامي روسيه در امر تقليد به وي رجوع کردند. تأليفات آيت اللَّه اردوبادي را بالغ بر 52 کتاب نام برده اند. از آن جمله: اَلْقَبَساتُ في اصولِ الدّين، مَناهيجُ اليقين، الشهاب المبين، الشُّهُبِ الثَّاقِبَةُ، رجوم الشياطين و …
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خواجه جمال الدين سلمان بن علاءالدين محمد ساوجي معروف به سلمان ساوجي از بزرگ ترين شاعران قصيده سرا و از غزل گويان نيکو سخن قرن هشتم هجري مي باشد. زندگي سلمان بيشتر در دربار امراي آل جلاير (ايلکانيان) و در بغداد که پايتخت آنان بود، سپري شده است. سلمان را مي توان آخرين قصيده سراي بزرگ ايران بعد از مغول دانست و او از همه ي معاصران خود، بهتر از عهده ي تتبع قصايد شاعران قصيده سراي قرن پنجم و ششم هجري برآمده است. او در علوم و فنون متداول زمان خود به درجه اي از کمال رسيد که توانست به مدد ذوق خدادادي در سخن سرايي و شاعري، از نامداران عصر خود شود. مجموع اشعار سلمان در حدود يازده هزار بيت است. وي در همه ي زمينه ها و قالب هاي شعري، ذوق آزمايي کرده و به اعتقاد محققين، در زمينه ي شعر، استاد مسلّم بوده است. مهارت و استادي او در شاعري تا بدان پايه بوده که حافظ شيرازي او را ستوده است. در اشعار سلمان، گرايش هاي عارفانه موجود است و اعتقادات او در اين زمينه به خوبي در اشعارش جلوه گر است. در ديوان اشعار سلمان، قصايد ديني در توصيف خداوند متعال و رسول گرامي اسلام نيز وجود دارد که برخي از آن ها از نظر قدرت تشبيه و شيوايي زبان، بسيار زيبا هستند. از سلمان ساوجي، دو داستان منظوم با نام هاي فراق نامه و جمشيد و خورشيد نيز باقي مانده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوعبدالرحمن احمد بن شعيب نسايي محدث مشهور مسلمان معروف به شيخ الاسلام در سال 220 ق در يکي از روستاهاي خراسان متولد شد. در سنين جواني به مصر رفت و در اين کشور اقامت گزيد. وي در مصر در علوم فقه و حديث به استادي رسيد. شيخ الاسلام در سفري به دمشق از فضايل اهل بيت پيامبر اسلام بسيار سخن گفت، از اين رو، مخالفين، چندين بار او را مضروب کردند تا اين که بر اثر همان آزارها بدرود حيات گفت. درباره ي تاريخ وفات، محل وفات و دفن او اتفاقي در ميان تاريخ نگاران نيست، اما برخي گفته اند که سرانجام به مکه رفت و در آن جا ساکن شد. از آثار او مي توان به کتاب خصايص اميرالمومنين(ع) اشاره کرد. شيخ الاسلام همچنين صاحب کتاب سُنَن نسايي است که يکي از کتاب هاي مهم اسلامي در سيره ي نبوي به شمار مي رود. شيخ الاسلام به هنگام وفات، 83 سال داشت.
شرح مناسبت:
ابومنصور محمد بن احمد بن ازهر، معروف به ازهري هِرَوي فقيه، محدث، اديب، نحوي، لغوي و شافعي است که فضل و درايت وي مسلّم و داراي تاليفات متعددي مي باشد. اَلْاَدَوات، التقريب في التفسير، شرح شعر اَبي تمام و … از جمله آثار او مي باشند. ازهري هروي به جهت فراگيري لغات متفرقه به سياحت پرداخت. در اين اثنا به دست باديه نشينان اسير شد و در آن جا، کلمات، گفت وگوها و مخاطبات ايشان را جمع کرد و درکتابي گردآورد. زيرا اين قوم به زبان اصلي و بدون غلط، تکلم مي کردند. محمد ازهري هروي سرانجام در هشتاد و
پنج سالگي وفات يافت.
شرح مناسبت:
کريم خان زند، موسس خاندان پادشاهي زند، در 1119 ق در نزديکي ملاير به دنيا آمد. نادرشاه افشار براي تضعيف خاندان زند و قبايل آن ها، ايشان را به دره ي گَز کوچ داد و برخي از آن ها از جمله کريم خان را به خدمت سپاه خود درآورد. کريم خان رشادت فراواني در جنگ ها از خود نشان داد و در جنگ هند، مورد توجه نادر قرارگرفت. کار کريم خان کم کم بالا گرفت و قصد برگرداندن خاندان افشاريه را داشت. اين کار مدتي به طول نيانجاميد و جنگ هاي متعددي روي داد که با پيروزي کريم به پايان رسيد. وي در 1163 ق به تخت قدرت تکيه زد و خود را وکيل الرعايا ناميد. کريم خان به سادگي زندگي مي کرد و به امنيت مردم و علم و دانش اهميت مي داد. وي سرانجام در 74 سالگي درگذشت و در شيراز به خاک سپرده شد. مسجد، بازار و حمام وکيل از جمله آثار دوره ي اوست.
شرح مناسبت:
محمد بن ابي بکر ابن ابي قَحافه، يکي از ياران وفادار امام علي(ع) بود که مادرش، اسماء دختر عُمِيس پس از ابوبکر با امام علي(ع) ازدواج کرد. او از کودکي در دامان علي(ع) تربيت شد و به شايستگي، مهر علي در دلش جاي گرفت. از اين رو، وي از حواريّون و اصحاب خاصِّ آن حضرت شد و مورد عنايت ويژه ي امام قرار داشت. محمد در جنگ جمل در رکاب اميرالمؤمنين بود که از جانب امام به حکومت مصر انتخاب شد. امّا مردم مصر از دَرِ نيرنگ با او وارد شده و در اين هنگام،
سپاه معاويه به فرماندهي عمروعاص بر مصر تاخت در حالي که مردم مصر، عليه او شورش کردند. جنگ شديدي روي داد تا اين که لشکر محمد بن ابي بکر رو به ضعف نهاد. سرانجام، محمد دستگير و به فجيع ترين وجهي به شهادت رسيد. او علاوه بر شجاعت و شهامتِ زايدالوصفي که داشت، از علم و درايت و فهم و فراست و زهد و عبادتِ فوق العاده اي برخوردار بود. اميرالمؤمنين علي(ع)، چون خبر شهادت محمد بن ابي بکر را شنيد، سخت بي تابي نمود و چندين بار در خطبه هاي خويش، وي را به اين صفات مي ستود.
شرح مناسبت:
ابوالمحاسن بهاءالدين مشهور به ابن شدّاد در سال 539 ق در موصل به دنيا آمد و در دوران کودکي قرآن را حفظ کرد. سپس علومي چون حديث، تفسير و قرائت قرآن را فراگرفت و در اين رشته ها مهارت بسيار يافت. ابن شداد بعد از طي اين مراحل، در مدرسه ي نظاميه ي بغداد، به تدريس پرداخت و در همين دوران بود که ابن خلکان، مورخ مشهور مسلمان، از محضر درس وي بهره هاي بسيار بُرد. ابن شداد پس از چندي، براي کسب دانش بيشتر به سرزمين هاي مختلف اسلامي سفر کرد و هنگامي که به شام رسيد، کتابي را که درباره ي جهاد و آداب و احکام آن نوشته بود به صلاح الدين ايوّبي هديه کرد. دوستي بين ابن شدّاد و صلاح الدين ايوبي همچنان ادامه يافت و او همچون مشاور و مورخ، در تمام سفرها به خصوص در جنگ هاي معروف صليبي، همراه صلاح الدين بود. اين دوستي موجب شد که ابن شداد
بتواند شرح مستند وقايع دوران صلاح الدين ايوبي را بنويسد. يکي از همين نوشته ها - که بي شک اهميت بسياري در زمينه ي تاريخ نگاري دارد - کتاب النّوادِرُ السُّلطانيه نام دارد. همچنين دَلايِلُ الاحکام در احاديث فقهي در چهار جلد و العَصا درباره ي حضرت موسي(ع) از ديگر آثار اوست. ابن شداد در 93 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ملامحمدمحسن بن شاه مرتضي کاشاني، حکيم، محدث، مفسر، متکلم، عارف و شاعر در کاشان متولد شد. او پس از فراگيري دوره ي مقدمات، از محضر دو استاد بزرگ عهد خود در شيراز به نام سيد ماجد صادقي بحراني و ملاصدراي شيرازي بهره گرفت. ملامحسن کاشاني پس از مدتي به تَشرَّف دامادي ملاصدرا رسيد و عنوان فيض را برگزيد. تأليفات او را تا 200 اثر ذکر کرده اند که از مهم ترين آن ها مي توان به تفسير صافي، نوادِرُالاخبار، الوافي، الانوار و الاسرار و کتاب علمُ اليقين اشاره کرد. هم چنين ملامحمد باقر مجلسي (صاحب بحارالانوار)، سيد نعمت اللَّه جزايري، قاضي سعيد قمي، ملامحمد صادق و … و ده ها عالم فاضل، از جلمه شاگردان فيض کاشاني مي باشند. ملامحسن در 1091 ق در 84 سالگي در کاشان بدرود حيات گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ محمدتقي بجنوردي، عالمي شهير و فقيهي باتقوا بود. او از حاکمان و دنياداران دوري مي گزيد و در ميان مردم جايگاهي بس رفيع داشت. گفته اند، نمازها را با تأنّي بسيار مي خواند و در آن ها سوره هاي بزرگ را قرائت مي نمود. آيت اللَّه بجنوردي مجالس با شکوهي در منزل خود براي بزرگداشت و تجليل از حضرت امام حسين(ع) و اقامه ي مراسم عاشورا برپا مي کرد، که هم چنان بيش از يک قرن است که ادامه دارد و هر ساله برپا مي شود. اين عالم عامل، که آثار و برکاتي از ايشان ديده شده است، پس از فوت، در حرم مطهر رضوي(ع)، در نزديک درگاه ورودي به مسجد گوهرشاد مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
مروان بن محمد بن مروان، عامل خليفه در منطقه ي ارمنستان، پس از شنيدن خبر مرگ يزيد و جانشيني برادرش ابراهيم بن وليد، با سپاهي منظم و توانمند از ارمنستان به سوي شام عازم گرديد، تا قدرت را در دست گرفته و به خلافت امويان، استحکام بيشتري بخشد. وي که به دليري و رزمندگي در ميدان مبارزه، مشهور بود و ابهت نام و حرکت او، خليفه ي وقت را به تزلزل مي آورد، شهرهاي ميان ارمنستان و شام را يکي پس از ديگري گشود و با سپاه سليمان بن هشام بن عبدالملک که از سوي ابراهيم بن وليد به نبرد او آمده بود، در مکاني به نام "عين الجرّ" که ميان بعلبک و دمشق، در منطقه بقاع واقع است، درگير شد و سپاه خليفه را وادار به پذيرش شکست و عقب نشيني نمود. سپس به
سوي دمشق، تهاجم نمود و از مردم اين شهر براي خويش بيعت گرفت. ابراهيم بن وليد که در مقابل عمل انجام شده قرار گرفته بود، چاره اي جز تسليم و پذيرش خلافت مروان نداشت. بدين جهت، خود را از خلافت، خلع و با مروان حمار بيعت کرد. آغاز خلافت مروان حمار پس از خلع ابراهيم، در روز پانزدهم صفر سال 127 ق واقع گرديد. مروان از سال 127 تا سال 132 ق در منصب خلافت قرار داشت و به حکومت امويان، قدرت و استحکام نسبي بخشيد، ولي در برابر جنبش سراسري عباسيان تاب مقاومت نياورد و سرانجام به دست آنان کشته گرديد. با کشته شدن وي، خلافت امويان که از سال 41 ق، پس از صلح امام حسن مجتبي(ع)، آغاز گرديده بود، در سال 132 ق به پايان نکبت بار خويش رسيد و با سرافکندگي و شکست نظامي، سياسي، اجتماعي و عقيدتي در جامعه اسلامي مواجه گرديد.
شرح مناسبت:
ابوالفضل بلعمي، دانشمند مشهور ايراني، اهل بخارا در ازبکستان اِمروزي بود و چون يکي از اجدادش در بلعم در آسياي صغير مي زيست به بلعمي مشهور شد. او وزير خردمند، فاضل، کاردان و دانشمندِ امير نصر ساماني بود که تاليفات ارزشمندي از خود به جاي گذاشته است. بلعمي مورد ستايش شاعر بزرگ عصر، رودکي بود. بلعمي به اشاره ي امير نصر ساماني، کليله و دمنه را از عربي به فارسي برگرداند و رودکي به خواست بلعمي، آن را به نظم فارسي درآورد. تاريخ بلعمي از ديگر آثار اوست که داراي نثر روان و ساده است و نمونه اي تاريخي و روشن از شيوه ي نويسندگي و نگارش
در قرن چهارم هجري است. اين کتاب يکي از قديمي ترين آثار به جاي مانده از متون فارسي اين عصر مي باشد.
شرح مناسبت:
شاه طهماسب صفوي از يازده سالگي به پادشاهي ايران رسيده بود. او پس از تحمل چند سال بيماري و بعد از 54 سال سلطنت در 65 سالگي وفات يافت. شاه طهماسب، اگر چه از جهت کفايت و مملکت داري و فتوحات، قابل قياس با شاه اسماعيل و يا شاه عباس، نيست ليکن به هر حال در عصر او از خاک ايران چيزي کاسته نشده و از تعرضات دشمنان خارجي جلوگيري کرده است. شاه طهماسب در ابتداي سلطنت خود به عيش و عشرت مي پرداخت ولي در اواسط عمر از عياشي و لهو و لعب توبه کرد و به عبادت مشغول گشت و فرمان هايي مبني بر حفظ شعائر اسلام صادر نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج ميرزا مصطفي مجتهد تبريزي از افاضل علماي تبريز است که بسيار کريم النفس و خوش خلق و داراي ذکاوت و هوش سرشار بود. ميرزاي مجتهد تبريزي در خانداني فاضل و عالم پرور به دنيا آمد. وي در فقه، اصول، نجوم، رياضيات، شعر و ادب تبحر داشت و کمال او بر همگان آشکار بود. در ابتدا به تحصيل مقدمات پرداخت و سپس در نجف اشرف از درس آخوند خراساني، شيخ الشريعه ي اصفهاني، سيدمحمدکاظم يزدي و ديگر بزرگان استفاده کرد. العَروض، حاشيه ي کفايةالاصول و اللباس المشکوک از جمله تاليفات ايشان است.
شرح مناسبت:
محمد مصطفي عمادي مشهور به ابوالسعود، فقيه و مفسّر مسلمان در روستاي مدرس واقع در نزديکي استامبول در ترکيه متولد شد. ابوالسعود پس از پايان تحصيلات به تدريس مشغول گرديد. همزمان با تدريس، منصب قضاوت در استامبول را نيز به عهده گرفت و تا پايان عمر در اين مقام باقي ماند. او به مسايل اجتماعي و عرفي جامعه ي خود توجه داشت و تلاش مي کرد قوانين اداري عثماني را بر اساس شريعت اسلامي تنظيم و اصول ديواني را اصلاح کند. ابوالسعود علاوه بر زبان ترکي به زبان هاي فارسي و عربي، تسلط کامل داشت و به اين دو زبان، شعر نيز مي سرود. ارشاد العقل السليم، دعا نامه و قانون نامه از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
با حمله ي سپاهيان روس به دربند، جنگ در نواحي قفقاز، بادکوبه و گنجه نيز آغاز شد. در اين جنگ شهرهاي رشت و انزلي و اطراف آن نيز مورد تهديد قرار گرفت ولي بامرگ "کاترين" ملکه ي روسيه، اين جنگ متوقف شد و "آغامحمدخان" پادشاه قاجار توانست تا اندازه اي اين شکست را جبران نمايد.
شرح مناسبت:
شيخ عبدالرحيم بن ابوالقاسم تبريزي معروف به سلطان القُرّا يا شاه قرآن خوانان در 1255 ق در تبريز به دنيا آمد. وي در علم تجويد در عصر خود استاد بود و شاگردان فاضلي در اين زمينه تربيت نمود. از تاليفات وي رساله اي است در علم تجويد به نام "دُرُّ المنثور" و رسايل ديگر. سلطان القرّاء پس از فراگيري اين علم نزد پدر، با شيخ شاميل داغستاني آشنا شد و هنگامي که شيخ شاميل ارتشي فراهم آورده بود تا عليه روس ها قيام کند، وي براي همراهي با اين نهضت با شيخ شاميل به سوي داغستان عزيمت کرد. سپس به تبريز بازگشت و حوزه ي درسي جهت قرائت قرآن تشکيل داد و از آن زمان به برترين قاري قرآن کريم لقب يافت. سلطان القراء در سال 1336 ق در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اويس بن عامر تميمي از پارسايان نامدار صدر اسلام، ملقب به سيّدالتابعين و از اصحاب و حواريون حضرت علي(ع) بود. وي در "قَرَن" از نواحي يمن ديده به جهان گشود و زماني که خبر رسالت پيامبر اکرم(ص) به او رسيد، ايمان آورد. اويس به خاطر پرستاري از مادرش نتوانست پيامبر اسلام(ص) را از نزديک زيارت کند. پيامبر او را "نَفَسُ الرَّحمان" ناميد و فرمود: "من از سوي يمن، بوي خدا مي شنوم". اويس قرني يک بار براي ديدن پيامبر(ص) به مدينه آمد، اما چون مادرش اجازه توقف بيش از نيم روز در مدينه را به وي نداده بود، براي حفظ حرمت کلام مادرش، بدون اين که موفق به زيارت پيامبر اکرم(ص) گردد به يمن بازگشت. سرانجام در جنگ صفين به ياري
حضرت علي(ع) شتافت و در نبردي سخت با سپاهيان معاويةبن ابي سفيان، به درجه ي رفيع شهادت نايل آمد.
شرح مناسبت:
ابوسعيد عبدالملک بن قريب بن عبدالملک بصري بغدادي معروف به اصمعي، از بزرگان ادباي عرب است که در شعر، متون ادب، نحو، لغت و اخبار، گوي سبقت را از هم عصران خود گرفته بود. شيوايي کلام او شهره است و هارون الرشيد وي را شيطان الشعر مي ناميد. اصمعي مدتي از نزديکان خليفه ي عباسي و مورد علاقه ي هارون ومأمون بود. وي ده ها کتاب در لغت و … تاليف کرد که النِحَل، لغاتُ القرآن و المصادر از آن جمله است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميرحامد حسين، از علماي بزرگ شيعه و از بزرگان فقهي اثني عشريه و جامع علوم عقلي و نقلي مي باشد. وي علاوه بر فقاهت، در ديگر علوم ديني مانند حديث و اخبار، آثار، معرفت، احوال رجال فريقين و علم کلام، به ويژه در مبحث امامت داراي مقام عالي بود. بيشتر عمر ميرحامد حسين به تحرير و کتابت ونشر آثار ديني مصروف گشت تا آن جا که دست راستش از کار بازماند و از آن پس به ناچار با دست چپ نويسندگي مي نمود. اثر معروف وي، "عَبَقاتُ الانوار" نام دارد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ باقر کاظميني از علماي شهير عراق در سال 1258 ق در کاظمين به دنيا آمد. تحصيلات خود را در کاظمين و سپس نجف اشرف دنبال کرد و از محضر علماي بزرگي همچون شيخ انصاري بهره برد. سرانجام در رديف فقهاي برجسته ي نجف اشرف قرار گرفت و به تدريس و تأليف پرداخت. ميزانُ الحق و رسائلي در بيع از کتب اوست. آيت اللَّه کاظميني در 68 سالگي دار فاني را وداع گفت.
شرح مناسبت:
ابومعشر بلخي به خاطر علاقه به ستاره شناسي به بغداد رفت و به تحصيل در اين رشته پرداخت. وي از منابع مختلفي که به زبان هاي عربي، هندي، يوناني و سرياني نوشته شده بود، استفاده کردتا آن که مشهورترين منجم عصر خود شد. آثار علمي ابومعشر بلخي تا قرن ها پس از مرگش در جهان اسلام و غرب، معتبر بود. بر اساس ديدگاه ابومعشر، همه ي معارف، منشاء الهي دارد و نشانه هاي وحي خداوندي در هر علمي، به چشم مي خورد. آثار ابومعشر به دليل برداشتن بخش هايي از متون کهني که اصل آن ها از بين رفته، قابل توجه است. از مهم ترين آثار به جاي مانده از اين منجم مسلمان، مي توان به کتاب هاي اَلْمَدْخَلُ الکَبير و اَلْمَواليدُ الصَّغيرَةُ اشاره کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج سيدمرتضي لنگرودي در سال 1306 ق در حومه ي لنگرود در شمال ايران به دنيا آمد و در جواني براي ادامه ي تحصيل به قزوين رفت. او سپس در تهران از محضر آيت اللَّه تنکابني علوم ديني و فقه را آموخت. ايشان در سال 1338 به نجف سفر کرد و سال ها از حوزه ي درس ميرزاي ناييني بهره مند شد، تا اين که به درجه ي اجتهاد نايل آمد و در زمره ي مدرسين حوزه ي علميه ي نجف قرار گرفت. آيت اللَّه لنگرودي، مدت ها در حوزه ي قم به تدريس اشتغال داشت و کتاب هايي را نيز به رشته ي تحرير درآورد. ايشان در 77 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
اربعين حسيني
متن:
امام صادق عليه السلام: بَکَتِ السَّماءُ عَلَي الحُسَين أربَعينَ يَوماً بالدَّم
ترجمه:
آسمان چهل روز بر حسين عليه السلام، خون گريه کرد
آدرس:
مناقب آل أبي طالب، ج 3، ص 212.
زير عنوان:
اربعين حسيني
متن:
امام عسکري عليه السلام: عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ … و زِيارَةُ الأربَعينَ …
ترجمه:
مؤمن پنج نشانه دارد … و يکي از آنها زيارت روز اربعين است …
آدرس:
تهذيب الأحکام، ج 6، ص 52.
زير عنوان:
اربعين حسيني
متن:
بحار الأنوار به نقل از سيد بن طاووس لَمّا رَجَعَت نِساءُ الحُسَينِ عليه السلام و عِيالُهُ مِنَ الشّامِ و بَلَغوا إلَي العِراقِ قالُوا لِلدَّليلِ: مُرَّ بِنا عَلي طَريقِ کَربَلاءَ فَوَصَلُوا إلي مَوضِعِ المَصرَعِ … وَ اجتَمَعَت إلَيهِم نِساءُ ذلِکَ السَّوادِ و أقامُوا عَلي ذلِکَ أيّاماً
ترجمه:
چون همسران و اهل بيت امام حسين عليه السلام از شام بازگشتند و به عراق رسيدند، به راهنما گفتند: "ما را از راه کربلا ببر". به قتلگاه شهيدان
رسيدند … در اين هنگام زنان اهل آن وادي گرد ايشان جمع شدند و چند روز عزداري کردند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 45، ص 146.
زير عنوان:
اربعين حسيني
متن:
عطيّة العُوفي: … فَخَرَّ [جابِرٌ] عَلَي القَبرِ مَغشِيّاً عَلَيهِ فَرَشَشتُ عَلَيهِ شَيئاً مِنَ الماءِ فَأفاقَ ثُمَّ قالَ يا حُسَينُ - ثَلاثاً - ثُمَّ قالَ: أحَبيبٌ لايُجيِبُ حَبيبَهُ ثُمَّ قالَ أنّي لَکَ بِالجَوابِ … و فُرِّقَ بَينَ بَدَنِکَ و رَأسِکَ
ترجمه:
… جابر به حالت غش روي مزار [امام حسين عليه السلام] افتاد؛ به صورتش آب پاشيدم؛ به هوش آمد. آن گاه سه بار گفت: "يا حسين!" سپس گفت: "آيا دوست جواب دوستش را نمي دهد؟" آن گاه گفت: "چگونه مي تواني جواب دهي در حالي که بين بدن و سرت فاصله افتاد است؟
آدرس:
بحار الأنوار، ج 68، ص 130.
شرح مناسبت:
بنا بر روايتي مقارن چهلمين روز شهادت امام حسين(ع) کاروان اهل بيت پيامبر(ص)، پس از افشاي ماهيت ضد اسلامي يزيد و حقانيت امام حسين(ع)، به سرزمين کربلا بازگشتند. بنابر همين روايت، خاندان امام حسين(ع) در آنجا با صحابي بزرگ پيامبر، جابر بن عبداللَّه انصاري و عده اي ديگر از ياران امام(ع) مواجه شدند که براي زيارت قبر امام حسين(ع) آمده بودند. آنان با سوگواري و سوز و گدازي حسرت بار، ياد آن امام شهيد و مظلوم را گرامي داشتند و پس از مدتي راهي مدينه شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ جعفر بن حسين بن علي شوشتري ازمحققين و علماي بزرگ اسلام و فقيهان عالي مقام و مجتهدين اماميه بود. اوقات او در امور ديني و ارشاد مردم و موعظه سپري گرديد. وي از شاگردان محمدحسن نجفي، صاحب جواهر، شيخ مرتضي انصاري و شريف العلماي مازندراني و ديگر بزرگان بود. وي اولين کسي است که درمسجد سپهسالار تهران اقامه ي جماعت نمود. وي در حوالي کرمانشاه بدرود حيات گفت و جنازه اش به نجف منتقل و مدفون شد. از شيخ جعفر شوشتري تاليفات ارزشمند و متعددي به جاي مانده که هر يک از آن ها، نشان دهنده ي وسعت فکر و دقت نظر اوست. اصول الدين، الخصائص الحسينيه و مجالسُ البُکا از آن جمله اند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوالثناء محمدبن ابي بکر بن احمد، معروف به سراج الدين ارمَوي (منسوب به اروميه) از علماي بزرگ معقول مي باشد و در منطق و کلام بسيار متبحر بود. وي در اين رشته ها، بي نظير و محل توجه صاحبان فن و فضلاء قرار داشت و کتب متعددي تدوين کرد که البَيان، اللُّباب، مُختَصرُ الاربعين و مَصالحُ الانوار از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
محمد بن عبدالغني بن ابي بکر معروف به ابن نقطه از کودکي به حديث علاقه داشت و براي استماع حديث سفرهاي بسيار کرد. وي بدين منظور به خراسان، شام و مصر عزيمت نمود و ضمن گردآوري حديث، شاگردان زيادي نيز تربيت کرد که آنان از استاد خود، احاديث فراواني روايت کرده اند. از ميان شاگردان ابن نقطه مي توان ابن عساکر را نام برد. الاستدراک کتاب معروف ابن نقطه مي باشد.
شرح مناسبت:
ميرزا محمدباقر بن ميرزا زين العابدين خوانساري از علماي بزرگ قرن سيزده و چهارده هجري، در 1226 ق در خوانسار به دنيا آمد. وي فقيه اصولي، محدث رجالي، اديب و محقق برجسته بود و رياست علمي مذهبي در اصفهان را به عهده داشت. حوزه ي درس او محل استفاده ي افاضل بسياري از جمله شيخ الشريعه ي اصفهاني، سيدابوتراب خوانساري و سيدمحمدکاظم يزدي و ديگران بوده است. احسنُ العطيه، حاشيه ي شرح لمعه، قرةالعين، روضات الجنات في احوال العلماء و السادات و … از تاليفات اين عالم برجسته مي باشند.
شرح مناسبت:
شيخ محمدباقر آقانجفي اصفهاني در سال 1234 ق متولد شد و پس از تحصيل در رشته هاي مختلف علوم ديني در اصفهان براي تکميل تحصيلات به نجف رفت. آقا نجفي پس از بازگشت از نجف، در اصفهان ساکن شد و به تعليم و تربيت شاگردان و نگارش کتاب پرداخت. وي داراي نفوذ فراوان اجتماعي بود. به امر به معروف و نهي از منکر و اجراي حدود الهي اهميّت زيادي مي داد و با منحرفان مقابله مي کرد. به همين دليل، آقانجفي در ميان مردم از محبوبيت بسيار برخوردار بود. لَبُّ الفقه و لُبُّ الاصول از کتاب هاي ايشان است.
شرح مناسبت:
کميته ي دفاع ملي در قم از سران دموکرات مانند سليمان ميرزا، ميرزا سليمان خان ميکده، ميرزا محمدعلي خان کلوپ، وحيد الملک و عده ي ديگري تشکيل شد که با مأمور دولت آلمان به نام شونمان همکاري مي کرد. اعضاي اين کميته با حمله ي قواي روس به قم، از آنجا بيرون رفته و عده ي زيادي از مجاهدين نيز با آنان همراه شدند. اين گروه که افرادي مانند سيدحسن مدرس و علي اکبر دهخدا نيز در آن شرکت داشتند به اصفهان و سپس به سوي کرمانشاه رفتند. در آن شهر نظام السلطنه ي مافي نيز به آنان پيوست و يک دولت ملي به رياست نظام السلطنه تشکيل شد و مدرس نيز وزير عدليه ي اين دولت گرديد. سرانجام نيروهاي روسيه ي تزاري در خانقين عراق، نيروهاي دولت ملي را شکست دادند.
شرح مناسبت:
ابومحمد، عبداللَّه بن جعفر بن محمد ابن دُرستويه، نحوي بزرگ، لغوي و اديب، متولدِ سال 258 ق در بغداد مي باشد. وي در علم حديث نيز دست داشت و در نحو از علي بن عيسي رماني و مُبرّد و ابن جِنّي پيروي مي کرد. از آثار وي مي توان کتاب الارشاد، الکتّاب، اخبارالنحويين و معاني شعر را نام برد. وفات ابن درستويه در 88 سالگي در بغداد واقع شد.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم اسماعيل بن عُبّاد فرزند عباس معروف به صاحب بن عُبّاد در سال 326 ق در اصفهان به دنيا آمد. پدر و اجداد صاحب از بزرگان و سرشناسان اصفهان بوده و مرتبه ي وزارت داشتند. پس از فراگيري مقدمات در اصفهان، راهي ري گرديد و در محضر ابن عميد، وزير دانشمند و شَهير آل بويه حاضر شد. وقتي که ابن عميد توانايي اسماعيل را در انشاي متون ادبي ديد، او را به دبيري و نويسندگيِ حاکم اصفهان انتخاب کرد و پس از 13 سال به وزارت رسيد. او شيعي مذهب بود و در ترويج تشيع تلاش کرد. صاحب، تا آخرين لحظات عمر از علم اندوزي غافل نگرديد و دانش گستري را سرلوحه ي خويش قرار داد. همچنين آثار و تاليفات فراواني از وي به جا مانده است که بيان گر احاطه ي او بر علوم زمان مي باشد. صاحب در فن نويسندگي و کتابت نيز مهارتي عجيب داشت و در اين زمينه داراي سبک و روش بود. وي در اواخر عمر علي رغم بيماري، از امور کشور مطلع مي گشت. سرانجام مشتاقانه به لقاي پروردگار رسيد و در 59 سالگي جان به جان آفرين
تسليم کرد. پيکر آن عالم فرزانه در ميان حزن و اندوه دوستداران در اصفهان به خاک سپرده شد. معروف ترين اثر صاحب بن عباد، المُحيط نام دارد که در باب لغت و در 7 جلد گردآوري شده است. همچنين کتب امامت، الانوار و الاعياد از اوست.
شرح مناسبت:
پس از تسخير بغداد، پايتختِ حکومت عباسيان توسط مغولان و کشتار مردم و تسليم شدن خليفه وبزرگان شهر و نيز غارت و ويران کردن آن، هلاکوخان مغول در 24 صفر 656 ق المستعصم باللَّه، خليفه ي وقت را به حضور طلبيد و او را به همراه پسر بزرگش به قتل رسانيد. به اين ترتيب دولت پانصد و چند ساله ي بني عباس سرنگون گرديد. دولت بني عباس با قيام ابومسلم خراساني عليه بني اميه و با روي کار آمدن عبداللَّه سَفّاح در سال 132 ق، آغاز شده بود و پس از به قدرت رسيدن 38 تن از اين خاندان در مدت 524 سال، سرانجام در سال 656 ق با قتل مستعصم، به زوال رفت. بني عباس در ابتداي کار همانند بني اميه، از وجود امامان معصوم در هراس بودند و هر کدام را به طريقي از سر راه خود برداشتند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاکم کابل و قندهار فردي به نام دوست محمدخان بود که با همکاري انگليس عازم استيلا بر هرات شد. حسام السلطنه نيز هرات را در محاصره گرفت. هرات از رمضان سال 1272 درمحاصره ي ايران بود و در اين مدت با وجود تهديدات انگليس ودوست محمدخان، حسام السلطنه از آن جا دست برنداشت. عاقبت در 25 صفر 1273 حصار مستحکم آنجا را به وسيله ي يک مهندس فرانسوي گشودو هرات تحت تصرف ايران درآمد.
شرح مناسبت:
ثابت بن قره حراني رياضي دان و منجم عراقي در سال 211 ق متولد شد. او از دانشمندان بزرگ زمان خود به شمار مي رفت و در ترجمه ي متون علمي از زبان هاي سرياني و يوناني به عربي مهارت زيادي داشت. بسياري از آثار يونانيان توسط ثابت و يا تحت سرپرستي او به زبان عربي برگردانده شده است و او از اين نظر سهم مهمي در پيشرفت علوم دارد. برخي از مورخان، تعداد آثار ترجمه شده توسط اين دانشمند را متجاوز از 130 کتاب و رساله ذکر کرده اند. ثابت بن قره، علاوه بر ترجمه ي بسياري از کتب، تاليفات ارزنده اي نيز از خود به يادگار گذاشته است که از آن ميان، کتاب مسايل الهندسه و اعداد قابل ذکر مي باشد. وفات ثابت در 77 سالگي روي داد.
شرح مناسبت:
در سال 986 ق، سلطان مراد عثماني لشکري متجاوز از صد هزار تن، از جمله نيروي بزرگي از تاتارهاي کِريمه را براي تسخير آذربايجان فرستاد. با اين اقدام، دوره ي طولاني صلح ايران و عثماني به پايان رسيد. در اين جنگ نيروهاي صفويه متحمل شکست هاي پي در پي شدندو بخش هاي بزرگي از گرجستان به اشغال عثماني درآمد.
شرح مناسبت:
پيامبر اکرم(ص) پس از بازگشت از حجةالوداع، در آخرين روزهاي عمر شريف خود جهت نبرد با روميان که از شمال غربي شبه جزيره ي عربستان در صدد لشکرکشي به سرزمين هاي مسلمانان بودند، سپاهي منظم از مهاجران و انصار مدينه ترتيب داد وبه همگان فرمان داد تا در آن شرکت جسته و با روميان متجاوز به جهاد برخيزند. پيامبر(ص)، فرماندهي اين سپاه بزرگ و پرمخاطره را به جواني نورس به نام اُسامه فرزند زيدبن حارثه که پدرش پيش از اين در جنگ تبوک به دست روميان کشته شده بود، سپرد. اسامه در آن زمان بيش از هفده يا هجده سال نداشت. مسلمانان واجد شرايط رزم از انصار و مهاجر، به فرماندهي اسامه در خارج از شهر مدينه اردو زدند. برخي از آنان که از ماجراي غدير خم و نصب اميرمؤمنان(ع) به امامت و رهبري مسلمانان از سوي رسول خدا(ص) دل خوشي نداشته و خروج اين سپاه بزرگ از مدينه را مطابق با اهداف و اميال خود نمي ديدند، بر آن حضرت خورده گرفته که چرا وي، جواني کم سن و سال و کم تجربه را بر آ نان مقام اميري داده است. در صورتي که بزرگان و متنفذان فراواني در ميان ياران و صحابه
ي وي وجود دارند که پيشينه ي رزم و جهاد آنان در راه خدا بر همگان روشن است و در اين راه داراي تجربياتي فراوان هستند. سرانجام در حالي که توطئه هاي بسياري در مسير حرکت سپاه اسلام روي داد، اين سپاه به سوي روم به حرکت درآمد. ولي هنوز از مدينه چندان فا صله نگرفته بود که از رحلت رسول خدا(ص) باخبر گرديد. همين امر موجب اندوه سپاهيان اسلام و دست مايه ي برخي از فرصت طلبان و بازگشت آنان به مدينه گرديد. به همين جهت اين سپاه بزرگ براي مدّتي موقّت از هم پاشيد و شيرازه ي آن با پراکنده شدن مسلمانان سوگوار در هم ريخت. تا اين که با خلافت ابوبکر بن أبي قحافه، سپاه اسلام به رهبري اسامه به سوي مرزهاي روم عازم شد.
شرح مناسبت:
ابن ماجه محدث و عالم بزرگ مسلمان در قزوين به دنيا آمد. او پس از گذراندن دروس مقدماتي ديني در زادگاه خويش به نقاط مختلف سرزمين پهناور اسلامي آن روز سفر کرد و از علماي بزرگي حديث شنيد. او مجموعه ي اين احاديث را در کتابي که سنن ابن ماجه خوانده مي شود، گردآوري کرد. اين اثر، يکي از کتب معتبر حديث اهل سنت تلقي مي شود. از اين دانشمند اسلامي، تفسيري بر قرآن کريم و کتاب ديگري تحت عنوان التاريخ به جاي مانده است. ابن ماجه در 273 ق در 64 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمد بن حاج محمد ابراهيم کلباسي، از بزرگان علماي اماميه ي اوايل قرن چهاردهم هجري است. وي از نظر علمي، مراتب بلندي داشته و داراي تأليفات بسياري است. از جمله آثار او مي توان به کتب: شرح کفايه ي سبزواري، شرح خطبه ي الدمشقيه و الجبر و التَفويض اشاره کرد. وي همچنين درباره ي محدثان بزرگ و طبقات ديگر، کتب مستقلي تأليف کرده است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج سيدعبدالاعلي فرزند سيدعلي رضا موسوي سبزواري از علماي نجف اشرف در صفر سال 1328 ق در سبزوار تولد يافت و پس از تحصيل مقدمات و سطوح در سبزوار و خراسان به نجف اشرف مهاجرت نمود. وي در نجف از محضر درس آيات عظام: ميرزاي نائيني، آقا ضياء الدين عراقي، سيد ابوالحسن اصفهاني و شيخ محمدحسين غروي اصفهاني، فقه و اصول را آموخت و به درجه ي اجتهاد نايل گرديد. آيت اللَّه سبزواري فلسفه و حکمت را نزد آيت اللَّه بادکوبه اي و تفسير و اخلاق را نزد مرحوم بلاغي آموخت و سپس به تدريس خارج فقه و اصول و تفسير پرداخت و بسياري از فضلاي نجف از درس او استفاده نمودند. از جمله آثار اين عالم بزرگ عبارتند از: لُبابُ المعارف، حاشيه بر بحارالانوار، حاشيه بر تفسير صافي، عدالت، حاشيه بر جواهر، حاشيه بر عروةالوثقي و حاشيه بر وسيله. آيت اللَّه سبزواري پس از ارتحال آيت اللَّه العظمي خويي زعامت حوزه ي علميه ي نجف را به عهده گرفت. سرانجام آن عالم فرزانه در 25 مرداد 1372 ش در 86 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در نجف اشرف مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
پيامبر عظيم الشأن اسلام حضرت محمد(ص) در سن شصت و سه سالگي پس از 23 سال رسالت و نبوت به لقاي معبود شتافت. دين اسلام در مکه به کندي پيش مي رفت و آزار مشرکان مانع رشد اسلام بود اما درمدينه، تحول بزرگي در نشر اسلام حاصل شد و اسلام، تمام جزيرةالعرب را فرا گرفت. هرچندرسول خدا(ص) تلاش فراواني در حفظ نظم و انضباط ديني مردم انجام
دادندولي پس از رحلت آن بزرگوار، مردم به بزرگترين وصيت حضرتش که پيروي از اميرالمؤمنين(ع) بود، عمل نکردند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
رحلت پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
و إنَّکَ لَعَلي خُلُقٍ عَظيمٍ
ترجمه:
وتو داراي خويي والا هستي
آدرس:
قلم، آيه 4.
زير عنوان:
رحلت پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
امام علي عليه السلام: أدّي أميناً و مَضي رَشيداً و خَلَّفَ فِينا رايَةَ الحَقِّ
ترجمه:
آن بزرگ، رسالت خويش را با امانت به انجام رساند و دنيا را ترک کرد، در حالي که راهنماي ما بود و پرچم حق را در ميان ما باقي گذاشت
آدرس:
نهج البلاغه، خطبه 100.
زير عنوان:
رحلت پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
امام سجّادعليه السلام: کانَ إذا أوي إلي مَنزِلِهِ جَزَّءَ دُخولَهُ ثَلاثَةَ أجزاءٍ: جُزءاً لِلّهِ و جُزءاً لِأهلِهِ و جُزءاً لِنَفسِهِ
ترجمه:
پيامبر وقتي به خانه خويش مي رفت، اوقاتش را سه قسمت مي کرد: بخشي براي خدا، بخشي براي خانواده و بخشي براي خود
آدرس:
مکارم الأخلاق، ج 1، ص 44.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ أحَبَّ النّاسِ إلَي اللَّهِ يَومَ القِيامَةِ أطوَعُهُم لَهُ
ترجمه:
محبوب ترين آدميان نزد خداوند در روز قيامت فرمان بردارترينِ آنها از او است
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 340.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أعظَمُ النّاسِ قَدراً مَن تَرَکَ مالا يَعنيهِ
ترجمه:
ارجمندترين مردم کسي است که آنچه را که برايش سودي ندارد رها کند
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 73.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أتقَي النّاسِ مَن قالَ الحَقَّ فيما لَهُ و عَلَيهِ
ترجمه:
پرهيزگارترين مردم کسي است که حق بگويد، چه به سودش باشد چه به زيانش
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22483.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لا يَقبَلُ اللَّهُ صَلاةَ عَبدٍ لايَحضُرُ قَلبُهُ مَعَ بَدنِهِ
ترجمه:
خداوند نماز بنده اي را که [در نماز] دلش با بدنش همراه نيست نمي پذيرد
آدرس:
المحاسن، ج 1،
ص 406.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أفضَلُ الجِهادِ مَن أصبَحَ لايَهُمُّ بِظُلمِ أحَدٍ
ترجمه:
برترين جهاد آن است که آدمي صبح کند و در انديشه ستم به کسي نباشد
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 353.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن عَرَضَ لأِخيهِ المُسلِمِ المُتَکَلِّمِ في حَديثِهِ فَکَأنَّما خَدَشَ وَجهَهُ
ترجمه:
هر که در ميان سخن برادر مسلمانش بدود، چنان است که چهره او را بخراشد
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 660.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ شِيعَتَنا مَن شَيَّعَنا وَاتَّبَعَ آثارَنا وَ اقتَدي بِأعمالِنا
ترجمه:
شيعه ما کسي است که از ما پيروي کند و پا جاي پاي ما بگذارد و به کردار ما اقتدا کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 68، ص 154.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إفشاءُ سِرِّ أخيکَ خِيانَةٌ فَاجتَنِبْ ذلِکَ
ترجمه:
فاش کردن راز برادرت خيانت است؛ پس از اين کار دوري کن
آدرس:
بحار الأنوار، ج 77، ص 91.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لاتَعمَل شَيئاً مِنَ الخَيرِ رِياءً و لاتَدَعْهُ حَياءً
ترجمه:
هيچ کار خيري را رياکارانه انجام نده و آن را از روي حيا ترک مکن
آدرس:
بحار الأنوار، ج 77، ص 163.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لِيَکُن لَکَ في کُلِّ شَي ءٍ نِيَّةٌ صالِحَةٌ حَتَّي النَّومِ و الأکلِ
ترجمه:
در هر چيز بايد نيّتي نيک داشته باشي، حتّي در خوردن و خواب
آدرس:
مکارم الأخلاق، ج 2، ص 370.
شرح مناسبت:
معاويه که وجود امام حسن(ع) را براي بيعت گرفتن يزيد مانع مي ديد، به جَعده دختر اشعث خوارجي و همسر امام نوشت: اگر شوهرت را مسموم کني، تو را به عقد پسرم يزيد در خواهم آورد و صد هزار درهم نيز به همراه نامه براي جعده فرستاد. اين وعده کار خودش را کرد و
اين زن به هواي ازدواج با يزيد، پسر رسول خدا(ص) را مسموم نمود. هرچند هيچ گاه به آرزوي پليد خود نرسيد. سن شريف امام حسن مجتبي(ع) به هنگام شهادت 47 سال و مدت امامت آن حضرت 10 سال بوده است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت امام حسن عليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أتاکَ زائِراً بَعدَ مَوتِکَ فَلَهُ الجَنَّةُ
ترجمه:
پاداش کسي که پس از مرگت به زيارت تو آيد، بهشت است
آدرس:
تهذيب الأحکام، ج 6، ص 20.
زير عنوان:
شهادت امام حسن عليه السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام: إنَّ الحَسَنَ بنَ عَليّ عليه السلام کانَ أعبَدَ النّاسِ في زَمانِهِ و أزهَدَهُم و أفضَلَهُم
ترجمه:
امام حسن (ع) در زمان خود عابدترين، زاهدترين و برترين مردم بود
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 224.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: لاتُعاجِلِ الذَّنبَ بِالعُقُوبَةِ واجْعَلْ بَينَهُما لِلاِعتِذارِ طَريقاً
ترجمه:
در مجازات خطا کار شتاب مکن و ميان خطا ومجازات، راهي براي عذرخواهي قرار ده
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 113.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: صاحِبِ النّاسَ مِثلَ ما تُحِبُّ أن يُصاحِبوکَ بِهِ
ترجمه:
با مردم به گونه اي رفتار کن که دوست داري با تو آن گونه رفتار کنند
آدرس:
أعلام الدّين، ص 297.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: إنَّ أَحسَنَ الحَسَنِ الخُلُقُ الحَسَنِ
ترجمه:
نيکوترين نيکو، خُلق نيکو است
آدرس:
الخصال، ص 29.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: مَن عَبَدَ اللَّهَ عَبَّدَ اللَّهُ لَهُ کُلَّ شَي ءٍ
ترجمه:
هر کس خدا را بندگي کند، خداوند همه چيز را بنده او گرداند
آدرس:
تنبيه الخواطر، ج 2، ص 108.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: اللُّؤمُ أن لاتَشکُرَ النِّعمَةَ
ترجمه:
پستي آن است که نعمت را سپاس نگويي
آدرس:
تحف العقول، ص 233.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: کَفاکَ مِن لِسانِکَ أوضَحَ لَکَ سَبيلَ رُشدِکَ مِن غَيِّکَ
ترجمه:
همين مقدار بهره برداري
از زبانت برايت بس که راه هدايت را از گمراهي برايت آشکار مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 114.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: ولَعَمري إنّا لأَعلامُ الهُدي و مَنارُ التُّقي
ترجمه:
به جانم قسم که ما پرچم هاي هدايت و نشانه هاي روشن پرهيزگاري هستيم
آدرس:
تحف العقول، ص 233.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: مَن تَذَکَّرَ بُعدَ السَّفَرِ اعتَدَّ
ترجمه:
هر که دوري [راه] سفر را به ياد آورد، آماده خواهد شد
آدرس:
تحف العقول، ص 236.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: المِزاحُ يَأکُلُ الهَيبَةَ
ترجمه:
شوخي هيبت را مي بَرد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 113.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج شيخ محمدتقي ستوده در سال 1340 ق در روستايي از توابع اراک به دنيا آمد. پس از تحصيلات ابتدايي به اراک رفت و سپس راهي حوزه ي علميه ي قم شد. از جمله اساتيد ايشان حضرات آيات خوانساري، اراکي، گلپايگاني و علامه طباطبايي بودند. ايشان سال ها بر کرسي تدريس نشسته و شاگردان فراواني را تربيت نمود. از جمله ي اين شاگردان حضرات آيات مؤمن، طاهري خرم آبادي، شهيد شاه آبادي، نورمفيدي، علوي گرگاني، کروبي، يوسف صانعي، حسن صانعي، موسوي لاري، هاشمي رفسنجاني و … مي باشند. مرکز مديريت حوزه علميه قم در سال 1419 ق از ايشان به عنوان استاد نمونه تجليل کرده بود. آيت اللَّه ستوده سرانجام در هشتاد سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابو عبداللَّه محمد بن جابر بن سنان بتاني از مشاهير و اکابر حکماي اسلام و منجم، اختر شناس و رياضي دان بود و در هندسه و رياضيات و هيئت سرآمد روزگار خود به شمار مي رفت. وي در مصر به دنيا آمد و بيش از چهل سال به رَصَد افلاک و نجوم اشتغال داشت. او زمان دقيق سال خورشيدي را معين نمود و کتب متعددي را نگاشت. تعديل الکواکب، زيج صابي، مقدار الاتصالات و … از جمله کتب وي مي باشند.
شرح مناسبت:
ملاحسينعلي تويسرکاني دانشمندي آگاه و اهل تحقيق و مطالعه بود و در علومي چون فقه و اصول فقه، اطلاعات و دانش بسياري داشت. تويسرکاني سال هاي بسياري را به تدريس پرداخت و دانش خود را در اختيار دانش پژوهان قرار داد. از مهم ترين کتاب هاي ملاحسينعلي تويسرکاني مي توان به کشف الاسرار در فقه در 11 مجلد و نيز اصول عقايد و مکارم الاخلاق اشاره کرد.
شرح مناسبت:
مسأله ي هجرت پيامبر از مکه به مدينه، در جريان بيعت دوم عقبه تثبيت و تعيين شد. کفار قريش با آگاهي از اين امر در صدد کشتن پيامبر برآمدند. براي اين کار پيشنهاد ابوجهل مورد موافقت سران قريش قرار گرفت که براساس آن از هر تيره ي قريش، جوان دليري برگزيده شود تا همه با هم شبانه به پيامبر حمله ور شوند و او را به قتل برسانند. خداوند، پيامبر را از توطئه ي قريش آگاه کرد و فرمان هجرت ايشان را در همان شب صادر فرمود. پيامبر(ص) براي گمراه کردن کفار، علي(ع) را در بستر خود قرار داد. اين شب معروف به ليلةالمبيت شد و هجرت رسول اکرم(ص) مبدأ تاريخ مسلمانان واقع گرديد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
هجرت پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
وَاصْبِرْ عَلي ما يَقُولُونَ واهجُرهُم هَجراً جَميلاً
ترجمه:
و بر آنچه مي گويند شکيبا باش و از آنان با دوري گزيدني خوش، فاصله بگير
آدرس:
مزمّل، آيه 10.
زير عنوان:
هجرت پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أيُّهَا النّاسُ، هاجِرُوا و تَمَسَّکُوا بِالإسلامِ؛ فَإنَّ الهِجرَةَ لاتَنقَطِعُ مادامَ الجِهادُ
ترجمه:
اي مردم! مهاجرت کنيد و به اسلام چنگ زنيد؛ زيرا تا آن گاه که جهاد باشد، هجرت فروگذارده نمي شود
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 21052.
زير
عنوان:
هجرت پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أفضَلُ الهِجرَةِ أنْ تَهجُرَ ما کَرِهَ اللَّهُ
ترجمه:
برترين هجرت، هجرت از چيزي است که خدا آن را خوش ندارد
آدرس:
کنزالعّمال، ح 46263.
زير عنوان:
هجرت پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: الهِجرَةُ هِجرَتانِ: إحداهُما أن تَهجُرَ السَّيِّئاتِ و الأخري أن تُهاجِرَ إلَي اللَّهِ و رَسولِهِ و لاتَنقَطِعُ الهِجرَةُ ما تُقُبِّلَتِ التَّوبَةُ
ترجمه:
هجرت دوگونه است: هجرت و دوري کردن از گناهان، وديگري آن است که به سوي خدا و رسول او هجرت کني،و تا زماني که توبه پذيرفته مي شود، هجرت قطع نمي شود
آدرس:
کنزالعّمال، ح 46262.
زير عنوان:
هجرت پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن فَرَّ بِدينِهِ مِن أرضٍ إلي أرضٍ و إن کانَ شِبراً مِنَ الأرضِ، إستَوجَبَ الجَنَّةَ
ترجمه:
هر کس با دين داري از سرزميني به سرزمين ديگر، اگر چه به اندازه يک وجب، هجرت کند، سزاوار بهشت است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 19، ص 31.
شرح مناسبت:
زينب بنت خزيمه پس از آن که شوهر اولش در اُحد به شهادت رسيد، به شرف ازدواج با حضرت محمد(ص) نايل شد و چند ماه پس از آن بدرود حيات گفت. اين بانوي بزرگوار از کثرت رَحْم و اطعام و صدقه برمساکين و فقرا به "امُّ المساکين" شهرت دارد.
شرح مناسبت:
مُسَوَّر بن مَخْزَمَة بن نوفل زهري از اصحاب رسول اکرم(ص) و امام علي(ع) و از فقهاي عصر و اهل علم و ديانت زمان خود بود. وي بعد از معاويه با يزيد بيعت نکرد و در مکه اقامت گزيد. مسور به هنگام خواندن نمازدر حجراسماعيل، در حمله ي سپاه يزيد به مکه بر اثر برخورد سنگ منجنيق کشته شد.
شرح مناسبت:
گروهي از مردم کوفه که از شهادت امام حسين(ع) سخت اندوهگين شده و از اين که امام را ياري نکردند، پشيمان شدند، توبه نموده و خود را توّابين ناميدند. اينان پس از اين که بر مزار سيدالشهداء به عزاداري پرداختند، به رهبري سليمان بن صُرَد خزاعي از اصحاب رسول خدا و شانزده هزار نفر، راهي کوفه شدند تا انتقام خون امام حسين(ع) رابگيرند. در نتيجه، جنگي با لشکر شام روي داد که سليمان کشته شد و سپاه منهزم گرديد.
شرح مناسبت:
احمد بن محمد بن منصور مشهور به ابن منير از علما و ادباي قرن هفتم هجري بود. وي فقيه اصولي، مفسر، اديب، نحوي، بياني و از اساتيد ابوحيان معروف مي باشد. وي در مصر تدريس مي کرد و قاضي آن ديار بود. تفسير قرآن، مناسبات تراجم البخاري و الانتصاف من صاحب الکَشّاف از تاليفات او هستند. وي در 63 سالگي بر اثر مسموميت درگذشت.
شرح مناسبت:
ابوالحسن، علي بن ابي الکرم محمد بن عبدالکريم بن عبداللَّه شيباني، معروف به ابن اثير جزري از مورخان نيمه ي دوم قرن ششم و اوايل قرن هفتم هجري است. او در حفظ حديث و مبادي و متعلقات آن، پيشواي محدّثين به شمار مي رود و در تاريخ، انساب، سيره و وقايع و جنگ هاي عرب، متبحربود. شهرت ابن اثير به دليل دو کتاب بزرگ او به نام "الکامل في التاريخ" و "اُسْدُالغابَه في معرفة الصحابه" است. از کتب ديگر وي مي توان "اللُّباب في تهذيب الانساب" و "الباهر" را نام برد. الباهر درباره ي خاندان زنگيان موصل نوشته شده است.
شرح مناسبت:
سيدمحمد باقر بن محمد تقي شفتي مشهور به "حجةالاسلام"، رشتي الاصل و از بزرگان علماي اماميه، فقيه، اصولي، اديب، نحوي، رجالي و رياضي دان بوده است. او هم چنين در درايه، هيئت و علوم ادبي و فنون عربي از مشاهير روزگار و در مراحل اخلاقي بي هماورد بوده است. او به حال فقرا و طلاب علوم ديني کمک بسيار مي نمود و در عبادت و مناجات و سخاوت و نيز اجراي حدود الهي بسيار کوشا بود. حجت السلام شفتي از محضر درس حضرات آيات بهبهاني، سيد مهدي بحرالعلوم، شيخ جعفر کاشف الغطاء، ملامهدي نراقي و ميرزاي قمي استفاده برد و داراي تاليفات بسياري است. آداب نماز شب، الاجازات، اصحاب الاجماع و … از آن جمله اند. همچنين رساله هاي فراواني را در تحقيق حال هر يک از رجال حديث امامي، به رشته ي تحرير درآورده است. سرانجام اين عالم سترگ در 85 سالگي در اصفهان وفات يافت و در مسجدي که خود بنا
نهاده بود و به مسجد سيد معروف شد، دفن گرديد.
شرح مناسبت:
يزيد بن معاويه سه سال و اندي خلافت کرد. در سال اول نواده ي عزيز رسول اللَّه و سلاله ي پاک زهرا(س) و علي(ع)، حضرت امام حسين(ع) را به شهادت رساند و مرتکب جناياتي شنيع گرديد. در سال دوم جنبشي را که در مدينه آغاز شده بود به قتل عام تبديل کرد و مدينه ي معظمه را به خاک و خون کشيد و در اواخر خلافت نکبت بار خود براي سرکوبي عبداللَّه بن زبير، يکي از فرماندهانِ سپاه خود به نام حَصين بن نُمير را به مکّه ي منوّره فرستاد. در اين حمله، حرم امن الهي را محاصره کرده و بيت اللَّه الحرام را به منجنيق بست. اين محاصره تا زماني که خبر مرگ آن پليد به گوش حصين رسيد، ادامه داشت.
شرح مناسبت:
احمد بن عبداللَّه بن سليمان مُعِرِّي تَنوخي، از ادبا، شعرا، نحويين، لُغَويين بسيار متبحّر و حاذق مي باشد. وي داراي حافظه اي عالي و عجيب بود که خارج از حيطه ي بيان و قدرت زبان مي باشد، به طوري که هر چيزي را به يک بار خواندن حفظ مي نمود. ابوالعلاء در کودکي بر اثر بيماري آبله نابينا شد و تا آخر عمر کور بود. در ده يازده سالگي قريحه ي شعري بسيار عالي در خود مشاهده کرد و از آن پس به سرودن اشعار ناب پرداخت. وي مدتي در مجلس سيدمرتضي عالم و دانشمند بزرگ شيعه حضور داشته و در سلک شعراي درس و مجلس او بوده است. هرچند پس از مدتي به سبب بيان عقايدي باطل، از مجلسِ درس سيد مرتضي بيرون رانده شد. عقيده ي مذهبي ابوالعلاء در
بين رجال نويسان محل اختلاف و نظر مي باشد. بيشتر بزرگانِ اين فن، او را به کفر و الحاد محکوم کرده و کافرش مي دانند. همچنين با بعضي از سوره هاي قرآن معارضه و مخالفت کرده است. ابوالعلاء، توليد نسل را روا نديده و آن را جنايت مي دانست که والدين، فرزند را به اين دنيا مي آورند. با اين همه، عده اي مي گويند که ابوالعلاء در اوايل حال، طريقتي باطل داشت ولي در اواخر عمر توبه کرده است. الامالي، الحقير النافع، الرسايل و … از جمله تأليفات وي مي باشند.
شرح مناسبت:
آقامحمدقمي فرزند آقا حسين قمي معروف به کبير در سال 1288 ق در قم به دنيا آمد. مقدمات و سطوح را در قم و تهران خواند. از جمله اساتيد وي در اين دوره، ميرزا حسن آشتياني، آقامحمود قمي و شيخ فضل اللَّه نوري مي باشند. در 1319 ق به نجف رفته و از درس آخوند خراساني و ديگر علما بهره مي گيرد و در 1330 به قم مراجعت مي نمايد. وي سال ها به ارايه ي خدمات ديني مشغول بود و در يکي از مساجد اصلي شهر، اقامه ي جماعت مي نمود. از ايشان آثار و تاليفاتي بر جاي مانده است. آرامگاه ايشان در شيخان قم در مقبره اي که به نام وي است، مي باشد. آيت اللَّه کبير به هنگام رحلت 81 سال داشت.
شرح مناسبت:
پيامبر اکرم(ص) پس از سه شبانه روز مخفي بودن درغار ثور، در روز چهارم ربيع الاول سال اول هجرت به سوي مدينه حرکت نمود. آن حضرت را درغار ثور، ابوبکر بن ابي قحافه همراهي مي کرد. حضرت علي(ع) و برخي از نزديکان پيامبر(ص)، شبانه به اين غار رفت و آمد مي کردند. پس از هجرت پيامبر اکرم(ص) از مکه، حضرت علي(ع) سفارش ها و خواسته هاي آن حضرت در مکه را برآورده نمود و خانواده پيامبر اکرم(ص) را به سوي مدينه به حرکت درآورد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در دوره ي سلطنت شاه سلطان حسين پسر شاه سليمان صفوي دامنه ي طغيان و شورش در بسياري از مناطق ايران از جمله قندهار و هرات وسعت يافت. در اين ميان ملک محمود سيستاني نيز که خود را از بازماندگان صفاريان مي دانست به مشهد حمله کرد و در خراسان حکومت مستقلي تشکيل داد.
شرح مناسبت:
شيخ يوسف بحراني، فقيه، محدث، محقق و نويسنده ي معروف قرن دوازده هجري قمري بود. او شرح حال خود را در مقدمه ي کتابي به نام لوءلوء البحرين آورده است بر اساس نوشته هاي اين کتاب، بحراني نزد پدرش خواندن و نوشتن و مقدمات علوم ديني را آموخت. سپس براي تکميل تحصيلات خود رهسپار بحرين و مکه شد. پس از حج به ايران آمد و از آنجا که محيط ايران رامحيطي مناسب براي سکونت خويش يافت، در شهر فسا در استان فارس اقامت نمود و به کار تدريس، تحقيق و تاليف مشغول شد. در همين زمان، او نگارش مشهورترين کتاب فقهي خود به نام الحدايق الناظره را آغاز کرد و بعدها به نام همين کتاب، به صاحب حدايق شهرت يافت. بحراني در مجموع، 32 اثرتاليفي دارد که از بين آن ها مي توان به کتاب هاي انيس المسافر و جليس الخواطر اشاره کرد. شيخ يوسف بحراني از اساتيد آيت اللَّه سيدمحمد مهدي بحرالعلوم مي باشد. وفات اين عالم شهير در کربلا روي داد و در حرم مطهر امام حسين(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت سکينه بنت الحسين(ع) از زنان بزرگ اسلام و نواده ي امام علي(ع)، در حدود سال 42 هجري قمري در مدينه به دنيا آمد. آن حضرت داراي اخلاقي فاضله، صفاتي حميده، بلاغت، فصاحت و جود و کَرَم بود. آستان بيانش، مرجع ادبا و فضلا و شعراء و ارباب کمال بود و در شعر و ادب مهارت داشت. او همسر عبداللَّه بن حسن(ع) پسر عموي خود بود و از مادري با نام رباب به دنيا آمد. آن حضرت به همراه پدر، عموها و
ديگر اعضاي خانواده از مدينه راهي کربلا شد و در نوزده سالگي پدر و بستگان را از دست داد و رنج اسارت کشيد. از آن پس راهي مدينه شد تا سرانجام در 75 سالگي در مدينه وفات يافت.
شرح مناسبت:
دارالفنون اولين دانشگاه ايراني به سبک نوين بود که در زمان پادشاهي ناصرالدين شاه قاجار و به همّت و پشتکار ميرزا تقي خان اميرکبير صدراعظمِ بادرايتِ وي داير شد. هدف از ايجاد اين مدرسه، دستيابي به صنايع و علوم جديد در آن عصر بود. فعاليت علمي مدرسه ي دارالفنون، در آغاز در رشته هاي پياده نظام، سواره نظام و ساير رشته هاي نظامي، طبّ و جراحي، معدن شناسي و داروسازي بود. مدرسه ي دارالفنون در ابتدا با هفت نفر معلم اتريشي و عده اي مترجم، کار خود را آغاز کرد. اميرکبير تأکيد زيادي بر عدم به کارگيري اساتيد از روسيه و انگلستان داشت. امّا متأسفانه چنين نشد. شاگرداني که در آن پذيرفته مي شدند از خانواده هاي اعيان و اشراف بودند و چهارده تا شانزده سال داشتند. اين مدرسه طي فعاليت خود، 12 دوره فارغ التحصيل داشت که بسياري از آنان به مقام هاي بالايي در کشور دست يافتند. دارالفنون با معلمين اروپاييِ آن، عامل بسيار مؤثري در شناساندنِ تمدن اروپا و فرهنگ جديد مغرب زمين بود. فارغ التحصيلان آن که ظرف چهل سال از 1100 نفر تجاوز کردند و اغلب از خانواده هاي مهم و متنفّذ بودند، در نشر اين فرهنگ کوشيدند و مطالبي که در آن مدرسه فرا گرفته بودند، در جامعه ي خود انتشار دادند. بعدها با تفکيک رشته هاي نظامي و طب
در دارالفنون و تجديد نظر در نظام آموزشي ايران، اين مرکز علمي از قالب يک دانشگاه خارج و به مدرسه مبدل شد. تاسيس اين مدرسه، نقطه ي عطفي در تاريخ آموزش در ايران به شمار مي رود. اين مدرسه در حالي افتتاح مي شد که باني اصلي آن يعني اميرکبير دوران تبعيد در کاشان را سپري مي کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جلال الدين محمد بن بهاءالدين محمد در بلخ به دنيا آمد. مقارن حمله ي مغولان، به آسياي صغير واقع در ترکيه ي امروزي رفت و در قونيه ساکن شد. وي در نزد پدردانشمند خود تلمذ نمود و چندي نيز در شام کسب دانش کرد. در بازگشت به قونيه به تعليم علوم ديني اشتغال يافت تا با عارفي واصل و بزرگ به نام شمس الدين محمد بن علي تبريزي در قونيه ملاقات کرد واز نَفس گرم او چنان به تاب و تب افتاد که ديگر تا دم واپسين، سردي نيافت. او هيچ گاه از ارشاد سالکان و افاضه ي حقايق الهيه باز نايستاد. از اين دوره ي پرشور که سي سال از پايان حيات مولوي را دربرمي گرفت، آثار بي نظير ملاّي روم باقي مانده است. مثنوي عظيم معنوي در 26 هزار بيت، ديوان غزليات شمس، رباعيات معروف او و مجالس سبعه و فيه ما فيه، از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
پس از مرگ تگودار احمد، ارغون خان پسر اباقاخانِ مغول در هشترود آذربايجان به پادشاهي رسيد و پسر خود غازان را به فرمانروايي خراسان منصوب کرد. او در ابتدا، خواجه شمس الدين جويني را به علل دشمني هاي سابق، بخشيد ولي پس از مدتي به دليل بدگويي هاي اطرافيان دستور قتل او را صادر نمود. پس از چندي ارغون خان، سعدالدوله ي يهودي را که پزشک دربار او بود به وزارت برگزيد و ديري نپاييد که سعدالدوله، تمام مشاغل حساس را به خويشان يهودي خود سپرد. اين روند باعث نارضايتي مغولان شدند و از او بدگويي کردند. از اين جهت، هنگامي که ارغون خان
در بستر مرگ بود، دشمنان او بر سَرِ سعدالدوله و اطرافيان او ريخته و همه ي آن ها را از دَمِ تيغ گذراندند. شش روز پس از اين واقعه، ارغون خان مغول در ششم ربيع الاول سال 690 ق درگذشت.
شرح مناسبت:
با عزل مشيرالدوله از صدارت، محمدعلي شاه قاجار، امين السلطان را از فرنگ دعوت کرد و او را به مقام صدارت منصوب نمود. امين السلطان در قدم اول در صدد برآمد تا با همکاري نمايندگان معتدل مجلس، از روسيه قرض جديدي بگيرد. ليکن وُکَلاي تندرو مخصوصاً نمايندگان آذربايجان نه تنها مانع انجام طرح او شدند بلکه به مخالفت با او پرداختند. به دنبال اين اختلافات، طولي نکشيد که امين السلطان در رجب سال 1325 به دست يکي از فداييان مشروطه خواه به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
علي بن محمد تنوخي عالم، اديب و شاعر مشهور قرن چهارم هجري در شهر انطاکيه در شرق ترکيه ي امروزي به دنيا آمد. در دوران جواني به بغداد رفت و در آنجا مسکن گزيد. تنوخي در علوم نحو، لغت، هندسه و ادبيات، از مشاهير عصر خود به شمار مي رفت. وي پس از بغداد به بصره رفت و به کار قضاوت مشغول شد و از اين رو به قاضي تنوخي شهرت يافت. او علاوه بر کسب مراتب علمي، از بياني شيوا نيز برخوردار بود و به همين جهت در ميان بزرگان عراق به عنوان سخنوري برتر شهرت پيدا کرد. تنوخي علاوه بر ديوان شعري که از خود به يادگار گذاشته، داراي تأليفات ديگري نيز هم چون کتاب العروض است. درگذشت تنوخي در شهر بصره در عراق روي داد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدرضا آل ياسين در هفتم ربيع الاول سال 1397 ق در کاظمين به دنيا آمد. حضور در خانواده اي اهل علم، از ايشان در يازده سالگي فردي صاحب کمال و استاد در اکثر علوم مقدماتي ساخته بود. ايشان پس از گذراندن دوره ي مقدمات، عازم کربلاي معلي شد و در سن 20 سالگي به درجه ي اجتهاد نايل آمد. پس از وفات آيت اللَّه العظمي سيدابوالحسن اصفهاني(ره) مرجعيت جمعي از شيعيان به ايشان واگذار گرديد. چيزي که آيت اللّه آل ياسين را شايسته اين مقام کرد، درخشندگي خاص فقهي ايشان و برخورداري از تقوا و دوري از زرق و برق دنيا بود. شرح منظومه ي سيّد بحرالعلوم شرح بر عروةالوُثقي و حاشيه بر وسيلةُ النَّجاة و … از جمله آثار اين عالم
رباني مي باشند. آيت اللّه شيخ محمدرضا آل ياسين سرانجام در 28 رجب سال 1370 ق پس از گذراندن يک دوره بيماري در 73 سالگي در کوفه به سراي باقي شتافت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
حضرت امام حسن عسکري(ع) پس از بيست و هشت سال زندگي و شش سال امامت در هشتم ربيع الاول سال 260 هجري در شهر سامرا و به دست معتمد عباسي به شهادت رسيد و در کنار مرقد مطهر پدر بزرگوار خويش مدفون گرديد. آن حضرت، همواره تحت نظر و در زندان هاي طاغوت هاي عصر خود بود و سرانجام با زهر جفا، شهيد شد. امام حسن عسکري(ع) با همه ي اختناق و محدوديت هاي زمان توانست به بهترين وجه و در حد امکان، فشردگي مبارزه درمقابل ستمگران و حکام جور را حفظ کرده و اين نهضت نهفته را هدايت نمايد. آن حضرت، قطب دايره ي مبارزه بود و ديگران بر اطراف او دور مي زدند. دوست ودشمن مي دانستند که امام و پيروانِ او، خلافت ناحقِّ عباسي را قبول ندارند و طرفدار حکومت واقعي و نجات دهنده ي اسلامند. امام حسن عسکري، با وجود همه ي فشارهاي دستگاهِ جور عباسي و کنترل ها و مراقبت هاي بي وقفه ي دولت مرکزي، يک سلسله فعاليت هاي سياسي و اجتماعي و علمي در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افکار ضداسلامي انجام داد که بدين گونه قابل ذکرند: کوشش هاي علمي در دفاع از آيين اسلام و ردّ اشکال ها و شُبهاتِ مخالفان و نيز تبيينِ انديشه ي صحيح اسلامي؛ ايجاد شبکه ي ارتباطي با شيعيانِ مناطق
مختلف از طريق تعيين نمايندگان و اعزام پيک ها و ارسال پيام ها؛ فعاليت هاي سِرّي سياسي به رغم کنترل هاي حکومت عباسي؛ حمايت و پشتيباني مالي از شيعيان، به ويژه يارانِ خاصِّ خود؛ تقويت و توجيه سياسيِ رجال و عناصرِ مهمّ شيعه در برابر مشکلات؛ استفاده ي گسترده از آگاهي غيبي براي جلب منکران امامت و دلگرم کردن شيعيان؛ آماده سازي شيعيان براي دوران غيبت فرزند خود، امام مهدي (عج).
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت امام حسن عسکري عليه السلام
متن:
ابن أثير: أمّا الحَسَنُ بنُ عَليٍّ العَسکَرِيّ عليه السلام فَقَد کانَت أخلاقُهُ کَأخلاقِ رَسولِ اللَّهِ صلي الله عليه وآله
ترجمه:
خلق و خوي امام حسن عسکري عليه السلام همچون خلق و خوي رسول خدا بود
آدرس:
الخرائج و الجرائح، ج 2، ص 901.
زير عنوان:
شهادت امام حسن عسکري عليه السلام
متن:
امام مهدي عليه السلام: کان [الإمامُ العَسکَري عليه السلام] نُوراً ساطِعاً و قَمَراً زاهِراً اختارَ اللَّهُ لَهُ ما عِندَهُ فَمَضي عَلي مِنهاجِ آبائِهِ حَذوَ النَّعلِ بِالنَّعلِ
ترجمه:
او نوري فروزان و ماهي درخشان بود که خداوند آنچه را نزد خود بود براي او برگزيد. او راه و روش پدران بزرگوار خود را گام به گام دنبال کرد تا رحلت فرمود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 53، ص 191.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: خَصلَتانِ لَيسَ فَوقَهُما شَي ءٌ: الإيمانُ بِاللَّهِ و نَفعُ الإخوانِ
ترجمه:
دو خصلت است که بالاتر از آنها چيزي نيست: ايمان به خدا و سود رساندن به برادران
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 374.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: جُعِلَتِ الخَبائِثُ في بَيتٍ و جُعِلَ مِفتاحُهُ الکِذبَ
ترجمه:
همه پليدي ها را در خانه اي نهادند و کليد آن دروغ است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 17410.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام:
إتَّقُوا اللَّهَ و کُونوا لَنا زَيناً و لاتَکوُنوا عَلَينا شَيناً
ترجمه:
تقواي الهي پيشه کنيد و مايه زينت ما باشيد، نه مايه سرشکستگي ما
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 372.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: خَيرُ إخوانِکَ مَن نَسِي ذَنبَکَ و ذَکَرَ إحسانَکَ إلَيهِ
ترجمه:
بهترين برادر تو کسي است که خطايت را فراموش کند و احسان تو را به خود، به ياد آورد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 379.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: مَن وَعَظَ أخاهُ سِرّاً فَقَد زانَهُ و مَن وَعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَد شانَهُ
ترجمه:
هر که برادرش را در خلوت پند دهد، او را آراسته است، و هر کس برادرش را در جمع پند دهد، او را سرشکسته کرده است
آدرس:
تحف العقول، ص 489.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: لَيسَ مِنَ الأدَبِ إظهارُ الفَرَحِ عِندَ المَحزونِ
ترجمه:
شادماني کردن در نزد غمديده، بي ادبي است
آدرس:
تحف العقول، ص 489.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: بِئسَ العَبدُ عَبداً يَکونُ ذا وَجهَينِ و ذا لِسانَينِ
ترجمه:
چه بد بنده اي است آن که دورو و دو زبان باشد
آدرس:
تحف العقول، ص 488.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: مَن کانَ الوَرَعُ سَجِيَّتَهُ و الکَرَمُ طَبيعَتَهُ و الحِلمُ خُلَّتَهُ، کَثُرَ صَديقُهُ
ترجمه:
کسي که پارسايي خوي او، بخشندگي طبيعت او و بردباري خصلت او باشد، دوستانش زياد شوند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 379.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عزالدين حسين فرزند عبدالصمد جَبَلي عاملي پدر شيخ بهايي و از نوادگان حارث بن اعور همداني و از شاگردان شهيد ثاني و حسن بن جعفر کَرَکي بود و از آنان اجازه ي اجتهاد داشت. عزالدين پس از اتمام تحصيلات راهي بحرين شد و براي هميشه اقامت در آن ديار را برگزيد. وي در آنجابه ترويج مذهب شيعه و احياي علوم ديني پرداخت و بالاخره در هشتم ربيع الاول سال 984 ق درگذشت. تحفه ي اهل ايمان و ديوان اشعار از آثار اوست.
شرح مناسبت:
پس از شهادت يازدهمين اختر تابناک آسمان امامت، و ولايت، حضرت امام حسن عسکري(ع) در هشتم ربيع الاول سال 260 قمري، حضرت بقيه اللَّه الاعظم امام مهدي(عج) سکاندار امت مسلمان گرديد و به امر خداوند متعال از ديده ها پنهان گشت. نهم ربيع الاول سال 260 ه. ق، برابر با آغاز امامت آن امام بزرگ و اميد مستضعفان جهان مي باشد. او خواهد آمد و جهان را از عدل و داد پر خواهد کرد همان گونه که از ظلم و جور، پُر شده است. شيعيان، اين روز را به عنوان عيد، جشن مي گيرند و در آن، به شادماني و عبادت مي پردازند.
شرح مناسبت:
مسجد گوهرشاد در صحن جنوبي مرقد مطهر حضرت امام رضا(ع) واقع شده است. باني آن، گوهرشاد بيگُم، همسر سلطان شاهرخ ميرزا و جانشين امير تيمور گورکاني، يکي از زنان نيکوکار و نامدار بوده است. اين مسجد يکي از بناهاي بسيار عالي است که کاشي هاي مُعَرَّق و غيرمُعرّق آن، با چيني هاي بسيار ممتاز برابري مي کند. اين مسجد در ابتدا چهار در داشت و داراي چندين ايوان بود از جمله: ايوان مَقصوره با گنبدي بسيار عالي و دو گلدسته ي بلند کاشي که ارتفاع آن 27 متر و گنبدي با حدود 50 متر ارتفاع. همچنين ايوان دارُ السَّعاده که سمت مرقد مطهر واقع شده و نيز ايوان غربي، جزئي از ساختمان مسجد گوهرشاد مشهد مي باشند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوحارث عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف، بزرگ قبيله ي قريش در زمان جاهليت و از بزرگانِ عرب بود. وي مردي عظيمُ الشّان، رفيع منزِلَت، متَّصف به اوصاف پسنديده و مشهور به افعال حميده بود. عبدالمطّلب جد پدري حضرت محمد(ص) و امام علي(ع) است. قوم قريش رياست او را قبول داشته و به وجودش افتخار و مباهات مي نمودند. از جمله آثار عبدالمطلب، حفرِ چاه زمزم است. او نذر کرد که هرگاه، خدايِ متعال، به او ده فرزند پسر کرامت کند، يکي از آن جمله را به سُنَّت جدش، ابراهيم(ع)، قرباني کند. خداي، حاجتش برآورد و او را ده پسر عنايت فرمود. عبدالمطلب بر آن شد که نذرش را ادا کند. قرعه به نام عبداللَّه، پدر حضرت محمد(ص) افتاد. چون خواست او را قربان کند، خويشانِ مادري، او را ممانعت کردند. سرانجام با راهنمايي يکي از بزرگان، قرار بر اين شد که ديه ي يک نفر را به جاي عبداللَّه قرباني کنند که صد شتر معيَّن گرديد. عبدالمطلب همواره، محمد(ص) را نوازش مي کرد، او را مي بوسيد و درباره ي او سفارش مي نمود و مي گفت: اين چهره را چهره ي سروَري و زعامت مي بينم. چون عبدالمطلب را مرضِ موت رسيد، ابوطالب را بخواند و او را گفت: محمد(ص) را از دل و جان مواظب باش که اين کودک، رايحه ي پدر را استشمام ننموده و مهر مادر نديده. اين کودک را آينده اي پس شگفت در پيش است. تو مسؤولي در دوران کودکي، مراقب و مواظب او باشي، مبادا آسيبي به وي رسد. پيامبر بزرگ
اسلام، در زمان رحلت جدّ خود، هشت سال داشت.
شرح مناسبت:
پيامبر اکرم(ص) در 25 سالگي با مشورت و ياري عمويش ابوطالب(ع) با بانوي صاحب نام قريش، خديجه بنت خُويْلَد ازدواج نمود. خديجه ي کبري(س) در تمام 25 سال زندگي مشترک با پيامبر اکرم(ص) يار و غمخوار آن حضرت بود. او نخستين کسي بود که به دين اسلام ايمان آورد و با ايمان خويش مايه ي آرامش خاطري براي نبي مکرم اسلام شد. آن بانوي مکرّمه، ثروت هنگفت خود را در راه رشد و تبليغ دين اسلام به پيامبر واگذار کرد و نقش مهمي در پيشرفت اين دين آسماني ايفا نمود. ثمره ي شيرين ازدواج خديجه با پيامبر اسلام دو پسر و چهار دختر به نام هاي قاسم، عبداللَّه، رقيه، زينب، ام کلثوم و حضرت فاطمه ي زهرا(س) بود.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ازدواج پيامبرصلي الله عليه وآله و حضرت خديجه عليها السلام
متن:
و من آياتِهِ أنْ خَلَقَ لَکُم مِن أنفُسِکُم أزواجاً لِتَسکُنُوا إلَيها و جَعَلَ بَينَکُم مَوَدَّةً و رَحمَةً
ترجمه:
و از نشانه هاي قدرت او آن است که برايتان از جنس خودتان همسراني آفريد تابه ايشان آرامش يابيد و ميان شما دوستي و مهرباني نهاد
آدرس:
روم، آيه 21.
زير عنوان:
ازدواج پيامبرصلي الله عليه وآله و حضرت خديجه عليها السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: ما بُنِي فِي الإسلامِ بِناءٌ أحَبُّ إلَي اللَّهِ و أعَزُّ مِنَ التَّزويجِ
ترجمه:
در اسلام هيچ بنايي نزد خدا محبوب تر و ارجمندتر از ازدواج نيست
آدرس:
بحار الأنوار، ج 103، ص 222.
زير عنوان:
ازدواج پيامبرصلي الله عليه وآله و حضرت خديجه عليها السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اِتَّخِذُوا الأهلَ فَإنَّهُ أرزَقُ لَکُم
ترجمه:
اهل و عيال اختيار کنيد، که اين کار بر روزي شما مي
افزايد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 103، ص222.
زير عنوان:
ازدواج پيامبرصلي الله عليه وآله و حضرت خديجه عليها السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إذا تَزَوَّجَ العبَدُ فَقَدِ اسْتَکمَلَ نِصفَ الدِّينِ فَلْيَتَّقِ اللَّهَ فِي النِّصفِ الباقي
ترجمه:
هر گاه کسي ازدواج کند، نيمي از دين خود را کامل کرده است و براي [حفظ] نيم ديگر بايد تقواي الهي پيشه کند
آدرس:
کنزالعمّال، ح 44403.
زير عنوان:
ازدواج پيامبرصلي الله عليه وآله و حضرت خديجه عليها السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: رَکعَتانِ يُصَلِّيهِما مُتَزوِّجٌ أفضَلُ مِن سَبعينَ رَکَعةٍ يُصَلِّيها غَيرُ مُتَزَوِّجٍ
ترجمه:
دو رکعت نمازي که فرد همسر دار مي خواند، برتر از هفتاد رکعت نمازي است که فرد بي همسر مي خواند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 103، ص 219.
شرح مناسبت:
شيخ ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسي بن قُولَوِيْه قمي معروف به ابن قولويه، از مشاهير فقهاي اماميه و بزرگان حديث قرن چهارم هجري است که در کلمات علماي رجال، از او به عظمت ياد شده است. تاريخُ الشهورِ و الحَوادِث، الشَّهادات، کامِلُ الزّيارات و … از تاليفات او هستند. وي در کاظمين وفات يافت و در پايين پاي حضرت امام جواد و در کنار شيخ مفيد، مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
در سال 912 ق يک ناوگان پرتغالي به فرماندهي درياسالار آلفونس آلبوکرک به جزيره ي هرمز در خليج فارس رسيد. نماينده ي پادشاه پرتغال فوراً به اهميت فوق العاده راهبردي و تجاري محل که مسلط بر مدخل ورودي خليج فارس بود پي برد. زيرا از آن محل، ارتباطات پرتغالي ها با هند محافظت مي شد. پرتغالي ها جزيره را تصرف کردند و حاکم هرمز، تابع پادشاه پرتغال گرديد و با پرداخت خراج سالانه موافقت کرد. اين امر به بروز برخورد با شاه اسماعيل اول صفوي انجاميد. آلبوکرک مجبور شد در سال 913 ق از هرمز حرکت کند، اماکاملاً مصمم بود تا دراولين فرصتي که پيش آيد آن را باز پس گيرد. آلبوکرک در سال 920 ق به هرمز بازگشت و معاهده اي با شاه اسماعيل منعقد کرد که پيروي حاکم هرمز را از پرتغال تصديق مي کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ محمدحسن رازي مشهور به شيخ آقابزرگ تهراني، فقيهي محقق، مدقّق، اصولي، رجالي و جامع علوم متنوع و از شاگردان آخوند خراساني، شيخ الشريعه ي اصفهاني، سيدمحمدکاظم يزدي و ميرزا محمدتقي شيرازي است. علامه تهراني، اهميت بسياري به روايت و نقل حديث مي داد و در کسب اجازه براي نقل احاديث مي کوشيد. علما و فُقهاي بسياري براي او اجازه نامه ي روايي نوشته يا از او اجازه گرفته اند، تا آنجا که پس از محدّث نوري از او به عنوان سرشناس ترين شيخِ روايت ياد مي شود. آيت اللَّه تهراني از محدثان بزرگي همچون محدّث نوري، شيخ علي خاقاني، سيد ابوتراب خوانساري، شيخ محمد طه نجف، آخوند خراساني، شيخ الشريعه ي اصفهاني، حاج شيخ عباس قمي و … اجازه ي نقل حديث گرفت. همچنين علماي بزرگي از شيخ آقابزرگ تهراني اجازه ي نقل روايت گرفته اند که حضرات آيات عظام: سيدحسين بروجردي، علامه اميني، سيدعبدالحسين شرف الدين، سيد عبدالهادي شيرازي، سيدمحمد هادي ميلاني، شيخ مرتضي حائري يزدي، محمدرضا حکيمي، علامه طباطبايي، سيدشهاب الدين مرعشي نجفي و ده ها عالم فاضلِ ديگر از آن جمله اند. آثار قلمي و کتاب هاي شيخ آقابزرگ تهراني را تا هشتاد جلد مي توان شمرد که الذّريعَة الي تَصانيفِ الشّيعهَ در 29 جلد در بيان آثار قلمي و هنري عالمان شيعه و نيز طَبَقاتُ اعلامُ الشّيعه در 20 جلد حاوي زندگي دانشمندان شيعه، مهم ترين آثار اين رجالي و محدث بزرگ مي باشند. شيخ آقابزرگ تهراني در سيزدهم ذيحجه ي سال 1389 ق برابر با 12 اسفند 1348 ش در نجف وفات
يافت و در آن شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدحسن فرزند سيد هادي، معروف به صدر که نَسَب شريفش با سي واسطه به حضرت امام موسي کاظم(ع) مي رسد، از شخصيت هاي برجسته و علماي شيعه مي باشد. وي پس از تکميل دروس مقدمات و سطح، در 18 سالگي به نجف اشرف مشرف شد و در آن جا از محضر اساتيدي چون ميرزاي شيرازي بهره هاي وافر يافت و در اکثر علوم به تبحر رسيد. آيت اللَّه صدر تمام اوقات خود را صرف فراگيري علوم مختلف مي نمود و تأليفات ارزنده اي از خود برجاي گذاشته است.: احياء النفوس، شيعه و فُنون الاسلام (که تقدم علماي شيعه در وضع علوم مختلف را بيان کرده است) و نَهايةُالدّرايه از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
علامه مهدي مدرس يزدي درسال 1330 قمري در يزد و در يک خانواده ي روحاني متولد شد و در حوزه ي علميه ي قم و نجف اشرف به تحصيل علوم اسلامي پرداخت. ايشان از مراجع عظام وقت همچون: سيدابوالحسن اصفهاني، سيدضياءالدين عراقي، حاج آقاحسين بروجردي و … گواهي اجتهاد دريافت کرد. علامه مدرس يزدي پس از نجف اشرف مجدداً به قم مراجعت نمود و از آن جا به تهران هجرت کرده و تا پايان عمر در اين شهر به اقامه ي نماز جماعت و تدريس مشغول بود. ايشان به هنگام وفات 83 سال داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
احمد بن حنبل بن هلال در ربيع الاول سال 164 ه. ق در بغداد متولد شد. وي از اصحاب امام شافعي بود و هزاران حديث مي دانست. عده اي از جمله محمد بن اسماعيل بخاري و مسلم بن حجاج نيشابوري از وي اخذ حديث کردند. از جمله آثار احمد بن حنبل مي توان کتاب العلل، کتاب التفسير، کتاب الزهد و کتاب الايمان را نام برد. وي بنيان گذار مذهب حنبليه از مذاهب چهارگانه ي اهل سنت است. احمد بن حنبل در صبح روز جمعه 12 ربيع الاول سال 241 ق در 77 سالگي در بغداد درگذشت. گويند: اُبُهت تشييع جنازه ي وي چنان بود که در آن روز، 20 هزار تن از نصاري، يهود و مجوس به دين اسلام گرويدند.
شرح مناسبت:
ملافتح اللَّه بن محمدجواد اصفهاني، معروف به شيخ الشريعه ي اصفهاني فقيه، اصولي، رجالي، جامع معقول و منقول، حکيم و متکلم بود. او در ابتدا در حوزه ي علميه ي اصفهان به تحصيل مشغول شد و پس از مدتي اقامت در حوزه ي مشهد، در سال 1295 ق، راهي حوزه ي عظيم نجف اشرف گرديد و در درس حضرات آيات عظام: نصراللَّه مدرس، ملااحمد سبزواري، شيخ محمدتقي هِرَوي، شيخ محمد حسين کاظميني و ميرزا حبيب اللَّه رشتي شرکت جُست. از آن پس حلقه ي درس خود را تشکيل داد و صدها نفر از طلاب علوم ديني در جلسات درس ايشان شرکت مي کردند که بعدها هر کدام، پشتوانه اي عظيم براي فرهنگ اسلامي و شيعي شدند. شيخ الشريعه ي اصفهاني از اساتيدِ آيات عظام: صدر، سيدمحمدتقي خوانساري، سيدابوالقاسم خويي، شيخ عبدالکريم حائري، سيدمحمدحسين
بروجردي، آقا ضياءالدين عراقي، سيدشهاب الدين مرعشي نجفي، سيدمحسن طباطبايي حکيم، محمدعلي شاه آبادي، سيدمحمد حجت کوه کمره اي و سيدعبدالهادي شيرازي و بسياري ديگر از علماء و نيز همرزم ميرزاي شيرازي بود. شيخ الشريعه ي اصفهاني داراي آثار متعددي مي باشد که اِصالةُ الصِّحَه و قاعده ي لاضَرَر از آن جمله است.
شرح مناسبت:
آيت اللّه سيد مهدي بن سيدحسن قزويني در محضر شيخ مرتضي انصاري و ميرزاي شيرازي به فراگيري علوم ديني پرداخت و در 20 سالگي به اجتهاد رسيد. سيدمهدي علاوه بر تبحُّري که در فقه، اصول، کلام، تفسير و حديث داشت در کمالات نفساني نيز کم نظير بود. اين عالم بزرگوار علاوه بر تدريس و تأليف، مردمان بسياري از اهالي حِلّه را به مذهب شيعه دعوت کرد و به هدايت و ارشاد آنان همت گماشت. همچنين کُتبِ آياتُ المُتِوَسِّمين و المُهَذَّب از جمله آثار اوست. سيد مهدي قزويني پس از فوت، در نجف اشرف مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
هفته وحدت
متن:
وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ اللَّهِ جَمِيعاً و لاتَفَرَّقُوا
ترجمه:
همگي به ريسمان الهي چنگ زنيد و پراکنده نشويد
آدرس:
آل عمران، آيه 103.
زير عنوان:
هفته وحدت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أيُّهَا النّاسُ! عَلَيکُم بِالجَماعَةِ و إيّاکُم و الفُرقَةَ
ترجمه:
اي مردم! بر شما باد به جماعت و بپرهيزيد از جدايي
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 2434.
زير عنوان:
هفته وحدت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: الجَماعَةُ رَحمَةٌ و الفُرقَةُ عَذابٌ
ترجمه:
وحدت مايه رحمت، و تفرقه موجب عذاب است
آدرس:
کنزالعمّال، ح 20242.
زير عنوان:
هفته وحدت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يَدُاللَّهِ عَلَي الجَماعَةِ و الشَّيطانُ مَعَ مَن خالَفَ الجَماعَةَ يَرکُضُ
ترجمه:
دست خدا بر سر جماعت است و شيطان با کسي همراه است که با جماعت ناسازگاري کند
آدرس:
کنزالعمّال، ح 1031.
زير عنوان:
هفته وحدت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: عَلَيکَ بِالجَماعَةِ؛ فَإنَّما يأکُلُ الذِّئبُ القاصِيَةَ
ترجمه:
با جماعت همراه شو؛ زيرا گرگ، گوسفند دورمانده را مي خورد
آدرس:
مسند أحمد، ج 6، ص 446.
زير عنوان:
هفته وحدت
متن:
امام علي عليه السلام: لَوسَکَتَ الجاهِلُ مَااختَلَفَ النّاسُ
ترجمه:
اگر نادان خاموشي مي گزيد، مردم دچار اختلاف نمي شدند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 81.
زير عنوان:
هفته وحدت
متن:
امام علي عليه السلام:
عَلَيکُم بِالتَّواصُلِ وَالتَّباذُلِ و إيّاکُم و التَّدابُرَ والتَّقاطُعَ
ترجمه:
بر شما باد به ارتباط و بخشش به يکديگر و دوري گزيدن از جدايي و پشت کردن به يکديگر
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 47.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از کشتار و قتل عام فراوان براي کسب قدرت توسط عباسيان، بيعت ابوالعباس عبداللَّه بن محمد بن علي بن عبداللَّه بن عباس بن عبدالمطلب معروف به سَفّاح در سيزدهم ماه ربيع الاول سال 132 ق انجام گرفت. بدين ترتيب حکومت طولاني خاندان عباسي آغاز شد. ابوالعباس سفاح اولين خليفه ي عباسي، تا سال 136 ق خلافت کرد. وي در طول اين مدت به قتل عام بسياري از خاندان بني اميه و نيز دوستداران اهل بيت(ع) دست زد و بدين جهت به او لقب خونريز دادند. وي مردي سخت عقوبت و بزرگ انتقام بود. بقاياي خاندان اموي را کشت، به دار زد و سوزاند. سفاح نخستين کسي است که وزارت را در اسلام به وجود آورد و پيش از آن، اُمَويان، مرداني را جهت مشورت برمي گزيدند. مرگ سفاح در سال 136 ق در 32 سالگي واقع شد.
شرح مناسبت:
علي بن عبدالعزيز بن حسن بن علي بن اسماعيل، مکنّي به ابوالحسن جُرجاني، فقيه شافعي بود. وي در عين حال شاعري ماهر و نويسنده اي زبردست به شمار مي رفت. جرجاني براي تحصيل علوم و معارف، به بيشتر بلاد اسلامي سفر کرد. از آثار وي، ديوان شعر، رسائل، تفسير القرآن و تهذيب التاريخ را مي توان نام برد. وفات او را به اختلاف در سال هاي 366 362 و 392 ذکر کرده اند. قاضي جرجاني در گرگان مدفون است.
شرح مناسبت:
استاد محمدتقي بهار يکي از بزرگ ترين گويندگان پارسي در چند قرن اخير ازتاريخ ادبيات ايران است. فعاليت هاي ممتد ادبي او نزديک به نيم قرن ادامه داشت و در کنار آن وارد کارهاي سياسي نيز گرديد. اهميت شعر بهار در آن است که زبان فصيح پيشينيان را به بهترين صورت درسخن خود به کار برد و از حدود فشرده و تنگ موضوعات قديم در شعر بيرون آمد. تاليف سبک شناسي و نيز تصحيح تاريخ سيستان و مُجمَلُ التَّواريخِ و القِصَص ازفعاليت هاي ادبي وي به شمار مي روند.
شرح مناسبت:
سيدرضا فرزند سيدصفي الدين بهاءالديني در سال 1327 قمري در شهر مقدس قم به دنيا آمد. هوش سرشار وي در اوان کودکي، او را در دروس مکتب خانه موفق ساخت و در دوازده سالگي براي امتحان نزد حاج شيخ عبدالکريم حائري موسس حوزه ي علميه ي قم اعلام آمادگي نمود. پس از موفقيت در آن آزمون، با جديت به تحصيل ادامه داد و در ادامه، به تدريس سطوح حوزه پرداخت. سال هاي آينده با درس خارج وي همراه بود و فضلاي فراواني خوشه چين معارف الهي وي گرديدند. آيت اللَّه بهاءالديني از زمره ي عارفان و واصلان درگاه قُرب ربوبي است که آرامش نَفس او شهره مي باشد. معظمٌ له سرانجام در تاريخ 27 تير 1376 شمسي در 91 سالگي دار فاني را وداع گفت و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) در کنار آيت اللَّه اراکي مدفون شد.
شرح مناسبت:
کعْب بن اشرف يهودي با سرودن اشعار بي ادبانه عليه پيامبر اسلام(ص) و مسلمانان، به ويژه زنان مسلمان، مشرکان مکه را عليه مسلمين تحريک مي کرد. کعب از سوي پيامبر اکرم(ص)، مفسد في الارض شناخته شد و دستور به قتل او داد.براي اين کار محمد بن مِسْلَمَه داوطلب شد و او را در يک عمليات غافلگيرانه به قتل رساند. پس از قتل کعب بن اشرف، يهوديان مجبور به نوشتن قرارداد صلح با مسلمين شدند.
شرح مناسبت:
در سال اول حکومت جور يزيد بن معاويه، به دستور او، حضرت امام حسين(ع) و يارانش در واقعه ي کربلا به شهادت رسيدند. در سال دوم خلافت وي، مردم مدينه قتل عام شدند و در سال پاياني دولت يزيد، مکه به محاصره درآمد و خانه خدا تخريب شد. در اين ميان خبر مرگ او، سپاهيانش را از ادامه ي محاصره ي مکه باز داشت. يزيد بن معاوية بن ابي سفيان بيش از حکومت داري، در انديشه ي راحت طلبي و خوشگذراني هاي گناه آلود بود و به اصول و تعاليم اسلام، پايبندي نداشت. يزيد به سبب ظلم و ستم فراوان در حق خاندان پاک پيامبر اسلام و دوستداران اهل بيت و نيز جنايات متعدد او، در نزد همگان فردي منفور و ظالم به شمار مي آيد.
شرح مناسبت:
احمد بن فارس بن زکرياي رازي، اديب و نحوي و شاعر لغوي بود و در ادبيات و بسياري از علوم متداوله تبحر داشت. صاحب بن عباد دانشمند شهير از شاگردان وي محسوب مي شود. الاِتباع و المُزاوجه، اَخلاقُ النبي وسيرةُالنَّبي از جمله تاليفات وي مي باشند. ابن فارس در سال 395 ق در شهر ري درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج آقا حسين طباطبايي قمي در 28 رجب 1282 ق در قم به دنيا آمد و دروس ابتدايي را در همان جا آغاز کرد. پس از گذراندن دروس سطح در تهران، در مدت 2 سال در محضر درس آيت اللَّه محمدحسن شيرازي در سامرا شرکت نمود. بعدها بار ديگر راهي نجف اشرف گرديد و از درس عالمان بزرگ آن سامان استفاده کرد. بنا به پيشنهاد اهالي مشهد، آيت اللَّه محمدتقي شيرازي، ايشان را به مشهد مقدس فرستاد تا راهنماي ديني مردم باشد. وي زعامت حوزه ي علميه ي خراسان را عهده دار گرديد و به تدريس و تاليف پرداخت. همچنين نقش ايشان در رهبري مردم عليه کشف حجاب در زمان رضاخان پهلوي، مهم و حساس است. سرانجام اين عالم رباني در 14 ربيع الاول 1366 ق در 84 سالگي دار فاني را وداع گفت و به سوي دوست شتافت. پيکر مطهرِ ايشان پس از تشييع با شکوه در بغداد، کربلا و نجف، در مقبره شيخ الشريعه ي اصفهاني به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمد کوهستاني بهشهري پس از تحصيل دروس مقدماتي در زادگاه خود، به نجف اشرف عزيمت کرد و در حلقه ي درس حضرات آيات: ميرزاي ناييني و سيد ابوالحسن اصفهاني جاي گرفت. ايشان پس از اخذ درجه ي اجتهاد به زادگاه خود، کوهستان، بازگشت و به دور از هياهوي شهر به تدريس و ارشاد مردم پرداخت. آيت اللَّه کوهستاني در همان محل کوچک، چندين مدرسه بنا کرد و به تربيت طلاب علوم ديني پرداخت که شهيد سيد عبدالکريم هاشمي نژاد از آن جمله اند. اين عالم رباني
سرانجام بر اثر بيماري، دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ساخت مسجد
متن:
إنَّما يَعمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَن آمنَ بِاللَّهِ وَ اليَومِ الآخِرِ و أقامَ الصَّلوةَ و آتَي الزَّکوةَ و لَم يَخشَ إلَّا اللَّهَ فَعَسي اُولئِکَ أن يَکُونُوا مِنَ المُهتَدينَ
ترجمه:
جز اين نيست که مساجد خدا را آن کس آباد مي کند که به خدا و روز واپسين ايمان داشته باشد و نماز بگذارد و زکات بپردازد و جز از خدا نترسد. اميد است که اينان از رهيافتگان باشند
آدرس:
توبه، آيه 18.
زير عنوان:
ساخت مسجد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن بَني مَسجِداً و لَو کَمَفحَصِ قَطاةٍ بَنَي اللَّهُ لَهُ بَيتاً فِي الجَنَّةِ
ترجمه:
هر که مسجدي، هر چند به اندازه لانه يک پرنده، بنا کند، خداوند براي او در بهشت خانه اي بسازد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 65، ص 46.
زير عنوان:
ساخت مسجد
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن بَني مَسجِداً بَنَي اللَّهُ لَهُ بَيتاً فِي الجَنَّةِ
ترجمه:
هر کس مسجدي بسازد، خداوند براي او در بهشت خانه اي بسازد
آدرس:
الکافي، ج 3، ص 368.
زير عنوان:
ساخت مسجد
متن:
امام صادق عليه السلام: کانَ عَلِيّ عليه السلام قد جَعَلَ بَيتاً في دارِهِ لَيسَ بِالصَّغيرِ و لابِالکَبيرِ لِصَلاتِهِ
ترجمه:
امام علي عليه السلام در منزل خود اتاقي را، که نه کوچک بود و نه بزرگ، به اقامه نماز مخصوص کرده بود
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 8297.
زير عنوان:
نشستن در مسجد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: الجُلوسُ فِي المَسجِدِ لِانْتِظارِ الصَّلوةِ عِبادَةٌ
ترجمه:
نشستن در مسجد به انتظار نماز، عبادت است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 8304.
زير عنوان:
نشستن در مسجد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: کُلُّ جُلوسٍ فِي المَسجِدِ لَغوٌ إلّا ثَلاثَةً: قِراءَةُ مُصَلٍّ أو ذِکرُ اللَّهِ
أوسائلٌ عَن عِلمٍ
ترجمه:
هر نشستني در مسجد بيهوده است مگر نشستن سه کس: نمازگزاري که [قرآن]قرائت کند کسي که ذکر خدا بگويد و کسي که به جست وجوي دانش باشد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 77، ص 88.
زير عنوان:
نماز جماعت در مسجد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن رَأيتُمُوهُ يُصَلِّي فِي المَسجِدِ جَماعَةً فَظَنُّوا بِهِ کُلَّ خَيرٍ
ترجمه:
هر گاه ديديد کسي در مسجد نماز به جماعت مي گزارد، در هر کار خيري به او خوش گمان باشيد
آدرس:
عوالي اللآلي، ج 1، ص 341.
زير عنوان:
نماز جماعت در مسجد
متن:
امام صادق عليه السلام: عَلَيکُم بِإتيانِ المَساجِدِ فَإنَّها بُيوتُ اللَّهِ فِي الأرضِ
ترجمه:
بر شما باد به رفتن به مساجد، که مساجد، خانه هاي خدا در روي زمين اند
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 44.
زير عنوان:
نماز جماعت در مسجد
متن:
امام صادق عليه السلام: عَلَيکُم بِالصَّلاةِ فِي المَساجِدِ
ترجمه:
بر شما باد به نماز گزاردن در مساجد
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 635.
زير عنوان:
نماز جماعت در مسجد
متن:
امام صادق عليه السلام: صَلاةُ الرَّجُلِ جَماعَةً فِي المَسجدِ تَعدِلُ ثَمانِيَ و أرَبعينَ صَلاةً مُضاعَفَةً فِي المَسجِدِ
ترجمه:
نماز خواندن مرد به جماعت در مسجد، برابر با چهل و هشت نماز، [با پاداش]دو چندان، در مسجد است
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 696.
زير عنوان:
بهداشت مسجد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن کَنَسَ المَسجِدَ يَومَ الخَميسِ لَيلَةِ الجُمُعَةِ فَأخرَجَ مِنهُ التُّرابَ غَفَرَاللَّهُ لَهُ
ترجمه:
هر کس در روز پنج شنبه براي شب جمعه، مسجد را جاروب کند و خاک آن را بيرون برد، خداوند او را مي آمرزد
آدرس:
ثواب الأعمال، ص 51.
زير عنوان:
بهداشت مسجد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أکَلَ هذِهِ البَقلَةَ المُنتِنةَ [الثَّومَ] فَلا يَقرَبْ مَسجِدَنا
ترجمه:
هر که اين گياه بدبو [سير] را خورده است، به مسجد ما نزديک نشود
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 8312.
زير عنوان:
بهداشت مسجد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: تَعاهَدُوا نِعالَکُم عِندَ أبوابِ المَسجِدِ
ترجمه:
پيش در
مسجد، کفش هايتان را بررسي کنيد[تا آلودگي در آن نباشد]
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 5، ص 230.
زير عنوان:
بهداشت مسجد
متن:
امام کاظم عليه السلام: إنَّ الجَنَّةَ و الحُورَ لَتَشتاقُ إلي مَن يَکسَحُ المَساجِدَ و يَأخُذُ مِنهُ القِذي
ترجمه:
بهشت و حورالعين مشتاق ديدار کسي هستند که مسجد را جاروب، و آن را گردگيري مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 83، ص 282.
شرح مناسبت:
دُومةُالجَندل منطقه اي در حاشيه ي شرقي شام است که داراي زمامداري مسيحي و فرمانبردار امپراتور روم بود. حاکم اين منطقه، مسافران و رهگذران را مورد اذيت و آزار قرار مي داد و تصميم گرفته بود تا به مدينه حمله نمايد. هنگامي که خبر گستاخي و ستمگري وي به مسلمانان رسيد، بلافاصله عازم منطقه گرديدند وليکن اهالي آن تسليم شدند و جنگي ميان مسلمانان و آنان روي نداد. غزوه ي دومة الجندل نخستين برخورد مسلمانان با روميان به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
ابومحمد سليمان بن مَهران اسدي کوفي معروف به "اَعمش" در کوفه به دنيا آمد. اصلش از ري بود. وي از فقها و محدثين کوفه محسوب مي شد که در حدود 1300 حديث از تابعين روايت کرده است. همچنين برخي از افراد مانند: سفيان ثوري و حفص بن غياث از اعمش روايت کرده اند. پدرش از حاضرين جنگ در کربلا و شهادت امام حسين(ع) بود. خودش هم در همين روز به دنيا آمد. ابن طولون شامي کتابي در نوادر اَعمش نوشته است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد روح اللَّه خاتمي در سال 1324 ق در اردکان يزد به دنيا آمد. در اصفهان از محضر اساتيدي چون آيات عظام علي آقا شيرازي، سيد محمد و سيد علي نجف آبادي و … استفاده نمود. وي پس از شهادت آيت اللَّه صدوقي، از طرف حضرت امام خميني(ره) به عنوان نماينده ي ولي فقيه و امام جمعه ي يزد انتخاب گرديد. وفات ايشان در سال 1409 ق برابر با 5 آبان 1367 ش در 85 سالگي روي داد.
شرح مناسبت:
بنابر برخي روايات، نخستين نماز جمعه، توسط پيامبر گرامي اسلام(ص)، پس از هجرت ايشان از مکه اقامه گرديد. حضرت محمد(ص) هنگام ظهر جمعه وقتي که به نزديکي مدينه رسيد، در محل قبيله ي بني سالم بن عوف که قُبا نام داشت، خطبه خواند و نماز جمعه را برپا کرد. به نقل راويان تاريخ، اين نخستين نماز جمعه اي بود که در تاريخ اسلام خوانده شد. اين موضوع حاکي از اهميت فريضه ي سياسي - عبادي نماز جمعه است که پيامبر اسلام در اولين فرصت، آن را برگزار کرد. بعدها در محل برپايي اولين نماز جمعه ي پيامبر، مسجدي ساخته شد که هم اکنون نيز موجود است.
شرح مناسبت:
ابوالعباس محمد بن مرزبان دميري، معروف به ابن مرزبان، اديب، مورّخ، لغت شناس، و استاد بلاغت بود. او از جمله ي مشاهير مترجمين مي باشد که بيشتر از پنجاه کتاب فارسي را به عربي ترجمه کرده است. الحاوي في العلومِ القُرآني و الحَماسَه، از مُصَنِّفات ابن مرزبان مي باشند.
شرح مناسبت:
ملاعبداللَّه بن محمدبن توني بُشرَوي معروف به فاضل توني، فقيهي اصولي و عابد و زاهد و پيروِ مقدس اردبيلي بوده است. وي در ابتدا در اصفهان و مشهد ساکن بود و سپس راهي عتبات عاليات شد و در اين مسير در سال 1071 ق در کرمانشاه جان به جان آفرين تسليم کرد. آثار وي عبارتند از: حاشيه ي مدارک، حاشيه ي معالم، شرح ارشاد علامه، فهرست و تهذيب شيخ طوسي و وافِيه.
شرح مناسبت:
مشيرالدوله صدراعظم احمدشاه در روز 14 ربيع الاول سال 1342 ق استعفاي خود را به احمد شاه قاجار تقديم کرد و مجلس پنجم با اکثريتي که هواخواه زمامداري سردار سپه بود تشکيل گرديد. احمد شاه قاجار که تحت تاثير القائات اطرافيان و تزوير رضا ميرپنج بود، سرانجام به صدارت او رضايت داد و او را مامور تشکيل کابينه نمود. بدين ترتيب رضاخان ميرپنج(سردار سپه) اولين دولت خود را تشکيل داد و اعضاي کابينه را به حضور احمد شاه معرفي کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ولادت حضرت محمد(ص) به اتّفاق نظر شيعيان در 17 ربيع الاول در سال عام الفيل مي باشد، ولي برخي از مسلمانان، اين واقعه را در روز دوازدهم اين ماه دانسته اند. کنيه ي آن حضرت، ابوالقاسم و القاب ايشان، رسول اللَّه، نبي اللَّه، خاتم الانبيا، سَيِّدُالبَشَر و … مي باشد. پدر ايشان عبداللَّه بن عبدالمطلب و نيز مادر آن حضرت آمنه بنت وَهَب است. رقيه، ام کلثوم، زينب، قاسم، عبداللَّه، ابراهيم و حضرت فاطمه ي زهرا(س) فرزندان پيامبر اسلام مي باشند که به جز فاطمه(س) همگي در دوران حيات پيامبر، از دنيا رفتند. دوران زندگي پيامبر اکرم(ص) در دو شهر مکه و مدينه سپري شد. ايشان پس از آن که در چهل سالگي براي پيامبري برگزيده شدند، در ابتدا دين الهي را به طور مخفيانه تبليغ مي کردند و پس از سه سال، به دعوت آشکار دست زدند. رنج ها و سختي هاي فراواني که پس از درگذشت ابوطالب، عمو و حضرت خديجه(س) همسر آن حضرت بر ايشان گذشت و همچنين اعلام آمادگي مردم يثرب براي پذيرفتن آن پيامبر عظيم الشأن، زمينه ساز هجرت بزرگ ايشان به مدينه گرديد. ده سال آخر عمر و رسالت حضرت محمد(ص) در مدينه، همراه با جنگ ها، فتوحات و انتشار آيين آسماني اسلام همراه بود.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ميلاد پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
لَقَد کانَ لَکُم في رَسولِ اللَّهِ اُسوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن يَرجُو اللَّهَ و اليَومَ الآخِرَ
ترجمه:
قطعاً براي شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقي نيکو است، براي آن کس که به خدا و روز باز پسين اميد دارد
آدرس:
احزاب، آيه 21.
زير عنوان:
ميلاد پيامبرصلي
الله عليه وآله
متن:
امام علي عليه السلام: ما بَرَأَ اللَّهُ نَسَمَةً خَيرَاً مِن مُحَمَّدٍصلي الله عليه وآله
ترجمه:
خداوند آفريده اي بهتر از محمّد نيافريده است
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 440.
زير عنوان:
ميلاد پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
امام علي عليه السلام: کانَ رَسولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله دائِمَ البِشرِ، سَهلَ الخُلقِ، لَيِّنَ الجانِبِ
ترجمه:
پيامبر خدا، همواره خوش رو، خوش خو و نرم خو بود
آدرس:
معاني الأخبار، ص 83.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أغفَلُ النّاسِ مَن لَم يَتَّعِظ بِتَغَيُّرِ الدُّنيا مِن حالٍ إلي حالٍ
ترجمه:
غافل ترين مردم کسي است که از دگرگوني دنيا از حالي به حال ديگر پند نگيرد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 77، ص 114.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّکُم لَنْ تَسَعُوا النّاسَ بِأموالِکُم فَسَعُوهُم بِأخلاقِکُم
ترجمه:
با دارايي خود نمي توانيد دل مردم را به دست آوريد، پس دلشان را با اخلاق [نيک]به دست آوريد
آدرس:
نثر الدرّ، ج 1، ص 123.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: خَيرُ النّاسِ مَنِ انتَفَعَ بِهِ النّاسُ
ترجمه:
بهترين مردم کسي است که مردم از او بهره مند شوند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 23.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن صاحَبَ النّاسَ بِالَّذي يُحِبُّ أن يُصاحِبُوهُ کانَ عَدلاً
ترجمه:
هر که با مردم چنان رفتار کند که دوست دارد آنها با او آن گونه رفتار کنند، عادل است
آدرس:
کنزالفوائد، ج 1، ص 162.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: البادِي ءُ بِالسَّلامِ بَري ءٌ مِنَ الکِبرِ
ترجمه:
آغاز کننده سلام از تکبّر برکنار است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 8848.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لاإيمانَ لِمَن لا أمانَةَ لَهُ
ترجمه:
آن که امانت دار نيست، ايمان ندارد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 72، ص 198.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: تَمامُ البِرِّ أن تَعمَلَ فِي السِّرِّ عَمَلَ العَلانِيَةِ
ترجمه:
نيکوکاري کامل آن است که در نهان
همان کني که در آشکارا مي کني
آدرس:
کنزالعمّال، ح 5265.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: الجَليسُ الصّالِحُ خَيرٌ مِنَ الوَحدَةِ و الوَحدَةُ خَيرٌ مِن جَليسِ السُّوءِ
ترجمه:
همنشين خوب بهتر از تنهايي است و تنهايي بهتر از همنشين بد
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 536.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: تَهادَوا فَإنَّها تَذهَبُ بِالضَّغائِنِ
ترجمه:
به يکديگر هديه بدهيد که کينه ها را از بين مي برد
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 144.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أتي غَنِيّاً فَتَضَعضَعَ لَهُ ذَهَبَ ثُلُثا دِينِهِ
ترجمه:
هر که نزد ثروتمندي برود و (به خاطر ثروتش) براي او فروتني کند، دو سوم دينش بر باد رفته است
آدرس:
تحف العقول، ص 8.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أَحسِن مُجاوَرَةَ مَن جاوَرَکَ تَکُن مُؤمِناً
ترجمه:
حق همسايگي همسايه ات را خوب به جاي آور، تا مؤمن باشي
آدرس:
بحار الأنوار، ج 69، ص 368.
شرح مناسبت:
حضرت امام جعفر صادق(ع) فرزند امام محمد باقر(ع) و از مادري به نام اُمّ فَروَه دختر قاسم بن محمد بن ابي بکر است. ابوعبداللَّه، ابواسماعيل، ابوموسي از کنيه هاي آن حضرت و صادق، فاضل، طاهر، صابر و … از القاب آن جناب مي باشند. حضرتش در سال هشتاد و سوم هجري در مدينه به دنيا آمده است. فرزندان آن حضرت را ده تن ذکر کرده اند. در ميان امامان، عصر امام صادق(ع) منحصر به فرد بوده و شرايط اجتماعي و فرهنگي عصر آن بزرگوار، در زمان هيچ يک از امامان وجود نداشته است. زيرا آن دوره از نظر سياسي، دوره ي ضعف و تزلزلِ حکومت بني اميه و فزوني قدرت بني عباس بود و اين دو گروه، مدتي در حال کشمکش و مبارزه با يکديگر براي کسب حکومت بودند.
از اين رو اين دوران، دوران آرامش و آزادي نسبيِ امام صادق(ع) و شيعيان و فرصت بسيار خوبي براي فعاليت علمي و فرهنگي آنان به شمار مي رفت. از نظر فکري و فرهنگي نيز عصر امام صادق(ع) عصر جنبش فکري و فرهنگي بود. در آن زمان، شور و شوق علمي بي سابقه اي در جامعه ي اسلامي حاصل شده و علوم مختلفي اعم از علوم اسلامي يا علوم بشري پديد آمده بود. امام صادق(ع) با توجه به فرصت مناسب سياسي به دست آمده و با ملاحظه ي نياز شديد جامعه و آمادگي زمينه ي اجتماعي، دنباله ي نهضت علمي و فرهنگي پدر بزرگوار خود، امام محمدباقر(ع) را گرفت، حوزه ي وسيع علمي و دانشگاه بزرگي به وجود آورد و در رشته هاي مختلف علوم عقلي و نقليِ آن روز، هزاران شاگردِ فاضل را پرورش داد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام صادق عليه السلام
متن:
الازدي: و کانَ ما کانَ يُوصِينا بِهِ أبوعَبدِاللَّهِ البِرُّ و الصِّلَةُ
ترجمه:
امام صادق عليه السلام بيش از هر چيز ما را به نيکوکاري و پيوند با خويشاوندان توصيه مي فرمود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 71، ص 390.
زير عنوان:
ولادت امام صادق عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: إنّي وَاللَّهِ ما آمُرُکُم إلّا بِما نَأمُرُ بِهِ أنفُسَنَا فَعَلَيکُم بِالجِدِّ و الاِجتِهادِ
ترجمه:
به خدا سوگند من شما را به چيزي فرمان نمي دهم مگر آن که خود را نيز بدان فرمان مي دهم؛ پس بر شما باد که تلاش و کوشش کنيد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 5، ص 79.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: اَحَبُّ إخواني إلَي مَن أهدي إلَي عُيوُبي
ترجمه:
محبوب ترين برادرم کسي است که عيب هايم را به من هديه کند
آدرس:
تحف
العقول، ص 366.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: ثَلاثَةٌ تُورِثُ المَحَبَّةَ: الدِّينُ و التِّواضُعُ و البَذلُ
ترجمه:
سه چيز محبّت مي آورد: دين داري، تواضع و بخشش
آدرس:
تحف العقول، ص 315.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: الأُنسُ في ثَلاثٍ: فِي الزَّوجَةِ المُوافِقَةِ و الوَلَدِ البارِّ و الصَّديقِ المُصافِي
ترجمه:
انس در سه چيز است: زن سازگار، فرزند نيکوکار و دوست يکرنگ
آدرس:
تحف العقول، ص 318.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: صَلاحُ حالِ التَّعايُشِ و التَّعاشُرِ مِل ءُ مِکيالٍ ثُلُثاهُ فِطنَةٌ و ثُلُثُهُ تَغافُلٌ
ترجمه:
سامان يافتن همزيستي و معاشرت، به پيمانه اي پُر مي ماند که دو سومش هوشمندي و يک سومش ناديده گرفتن [خطاي ديگران]است
آدرس:
تحف العقول، ص 359.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: لايَصيرُ العَبدُ عَبداً خالِصاً لِلّهِ حَتّي يَصيرَ المَدحُ و الذَّمُّ عِنَدهُ سَواءٌ
ترجمه:
آدمي بنده خالص خدا نمي شود تا آن گاه که ستايش و نکوهش نزد او يکسان شود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 73، ص 294.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن رَأي أخاهُ عَلي أمرٍ يَکرَهُهُ، فَلَم يَرُدَّهُ عَنهُ - و هُو يَقدِرُ عَلَيهِ - فَقَد خانَهُ
ترجمه:
هر که برادرش را در کاري ناپسند ببيند و بتواند او را از آن باز دارد و چنين نکند، به او خيانت کرده است
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 343.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: لايَنبَغي لِلمُؤمِنِ أن يَجلِسَ مَجلِساً يُعصَي اللَّهُ فيهِ و لايَقدِرُ عَلي تَغييرِهِ
ترجمه:
شايسته نيست مؤمن در مجلسي بنشيند که در آن گناه مي شود و او توانايي تغيير دادن آن را ندارد
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 374.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن سَرَّهُ أن يُستَجابَ دُعاؤُهُ فَليُطَيِّب کَسبَهُ
ترجمه:
هر که خوش دارد دعايش مستجاب شود، بايد کسب خود را حلال کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 93، ص
373.
شرح مناسبت:
ملک اشرف خليل در چهارم ربيع الاول سال 690 ق با سپاهي عظيم به عکا رسيد و آن شهر را محاصره کرد. سپاهيان قبرس به کمک صليبي ها آمدند، اما شکست خود را قطعي ديده و از طريق دريا گريختند. مسلمانان به عکا حمله برده و جنگ شديدي در روز هفدهم ربيع الاول سال 690 ق روي داد. در اين نبرد، مسلمين پيروز شده و صليبي ها شکست خوردند. عکا از سال 496 ق تا سال 690 ق در دست صليبي ها بود. ملک اشرف خليل پس از بازپس گرفتن عکا، شهرهاي صور و صيدا را نيز از دست صليبي ها بيرون کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از ورود حضرت محمد(ص) به مدينه، ايشان دستور ساخت مسجد را صادر کرده با کمک مهاجرين و انصار، شروع به بناي آن نمودند. ديوار مسجد از سنگ و آجر و سقف آن از چوب درخت بود و در کنار مسجد اتاق هاي پيامبر(ص) و برخي از اصحاب وي قرار داشت. رسول گرامي اسلام از مسجد نه تنها براي انجام عبادت، بلکه جهت برگزاري امور قضاوت، مجالس مشورتي، آموزش هاي فني و حل و فصل ديگر امور مسلمانان استفاده مي کردند به همين دليل اين مسجد اهميت فوق العاده اي براي مسلمانان داشت.
شرح مناسبت:
سيدمحمد بن علي بن حسين موسوي عاملي، ملقب به شمس الدين، دخترزاده ي شهيد ثاني، عالمي فقيه، محدثي فاضل و محقق بود. وي نزد پدر و مقدس اردبيلي و ديگران درس آموخت. حاشيه ي استبصار، مدارکُ الاحکام و حاشيه ي روضَةُ البَهيَّه از جمله تصنيفات او مي باشند. وفات اين سيد بزرگوار در جبل عامل روي داد.
شرح مناسبت:
ميرزا تقي خان فراهاني فرزند کربلايي قربان، آشپز ميرزا ابوالقاسم قائم مقام، در اصل از هزاوه و خانواده اي فقير بود. وي در دستگاه قائم مقام پرورش يافت و دبيري کارآمد و منشي لايقي شد. وي سمت هاي متعددي در زمان فتحعلي شاه و محمدشاه قاجار داشت و در خدمت ناصرالدين ميرزاي وليعهد، فعاليت مي کرد. ميرزاتقي خان پس از مرگ محمدشاه قاجار تلاش فراواني در به سلطنت رساندن ناصرالدين شاه نمود و لقب اتابک اعظم گرفت. نزديکي وي به شاه به حدي بود که ناصرالدين شاه قاجار تنها خواهر خود را به عقد ميرزاتقي درآورد، هرچند مهد عليا مادر شاه، از اين امر راضي نبود. پس از صدر اعظمي و فرونشاندن ناآرامي ها و به جريان انداختن امور کشور، به اميرکبير ملقب گرديد و بيشتر از قبل مورد حسادت درباريان واقع شد. سرانجام با بدگويي هاي فراواني که نزد شاه از او گفتند به دستور شاه قاجار از صدارت عزل گرديد و بدخواهان از ترس تغيير نظر شاه، حکم قتل وي را نيز از سلطان گرفتند. وي را در حمام فين کاشان با گشادن شريان بازويش به قتل رسانده و سپس جسدش را به عراق برده و در کربلا به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
در عهد مغول، شعبه اي از اين خاندان در ايران داراي يک سلسله ي پادشاهي شد که آن را سلسله ي ايلخانان يعني خان هاي محلّي مي گويند. مؤسس اين سلسله، هلاکوخان مغول، برادر منگوقاآن است. هلاکو در آغاز ورود به ايران، قصد براندازي فرقه ي اسماعيليه را کرد و پس از تصرف قلعه هاي اين گروه، رکن الدين خُوَرشاه،
آخرين شاه اسماعيلي را در 655 ق کُشت. سپس با هدف تسخير بغداد پايتخت خلافت عباسي، راهي اين شهر شد و پس از قتل عام بسيار و کشتار هزاران نفر از مردم و غارت پايتخت عباسيان، خليفه ي عباسي را به قتل رساند. با قتل المستعصم باللَّه، در ماه صفر 656 ق، دولت پانصد ساله ي بني عباس نيز منقرض گشت. از آن پس، شام را تصرف نمود و ولايات آن را غارت کرد. در نهايت، در حالي که هلاکو قصد داشت بر مصر بتازد و شکست سردار خود را در اين کشور جبران کند، در آذربايجان به ديار نيستي رفت و در 48 سالگي پس از عمري جنايت و کشتارهاي وحشتناک، مُرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا حسن علياري مجتهد عالي قدر و راوي بزرگ مسلمان، در يکي از روستاهاي توابع تبريز به دنيا آمد. در جواني علوم معقول و منقول، رياضيات و ديگر مقدمات دروس ديني را نزد پدرش فرا گرفت. آيت اللَّه علياري براي ادامه ي تحصيلات ديني به حوزه ي علميه ي نجف اشرف رفت و در محضر درس اساتيد برجسته ي آن حوزه هم چون آيات عظام ميرزا ابوالقاسم حائري و فاضل شربياني شرکت کرد و بهره هاي فراوان علمي برد. ايشان که از بزرگان علم و ادب و از فقهاي اسلام به شمار مي رود داراي آثار متعددي است که از جمله ي آن ها مي توان به کتاب صراطُ النَّجاة و جامِعُ السَّعادَه در دو جلد، اشاره کرد.
شرح مناسبت:
محمد بن علي هروي نحوي ولغوي شهير، معروف به مؤذن، از ادباي قرن پنجم هجري قمري بوده است. وي داراي آثار قلمي از جمله اَسماءُ الاَسَد، اَسماءُ السَّيف و التَّلويحُ في شرحِ الفَصيح مي باشد. وفات وي در قاهره روي داد.
شرح مناسبت:
ابوطيب طبري، فقيه و اديب مسلمان در سال 348 ق در آمل متولد شد و براي کسب دانش به نقاط مختلف سفر کرد. ابوطيب بالاخره در بغداد سکني گزيد و به درس و بحث پرداخت و در زمره ي علماي بزرگ زمان خود درآمد. وي تا پايان عمر طولاني خود، مسند قضا و افتاء را در بغداد برعهده داشت. ابوطيب طبري با ادبيات و شعر آشنا بود و اشعاري نيز سروده است. از جمله آثار ابوطيب مي توان به جواب في السّماع و الغِناء و التَّعليقةِ الکبري في الفروع در ده جلد، اشاره کرد.
شرح مناسبت:
از محمد بن احمد بن عثمان مشهور به ابيوردي، شاعر و اديب مشهور، به عنوان شاعري خوش قريحه و لغت شناسي اديب ياد شده است که درعلم لغت، حديث، تاريخ و برخي از علوم ديگر استاد بود. وي در فن کتابت، مهارتي بسزا داشت و کُتُبش هنوز هم از جمله منابع مهم لغت به شمار مي رود. اشعار ابيوردي از زيبايي خاصي برخوردار بوده و بيان وي، شيرين و روان مي باشد. وي در اشعارش برخي معاني تازه را به نظم کشيده است. تاريخ ابيورد و طبقاتُ العُلوم از اوست. وفات ابيوردي در اصفهان روي داد.
شرح مناسبت:
اواخر دوران حکومت سلسله سامانيان به هرج و مرج و آشفتگي گذشت. خبر اوضاع نابسامان حکومت، ايلَک خان ترک از سرداران سلطان محمد غزنوي را به بخارا کشاند و او، شاه ساماني و شاهزداگان را دستگير کرده و به فرمانروايي آن سلسله پايان داد. آخرين شاهزاده ي اين خاندان، ابوابراهيم ملقب به منتصر بود که چندبار با ايلک خان و ديگر مدعيان نبرد کرد ولي سرانجام شکست خورد و در مرو به دست يکي از روساي قبايل عرب کشته شد. با قتل منتصر، سلسله ي سامانيان پس از روي کار آمدن نُه پادشاه و حکومتي 110 ساله پايان پذيرفت و زمينه ي تشکيل سلسله "زَيّاريان" فراهم آمد.
شرح مناسبت:
در جريان دومين جنگ ايران و روسيه در زمان فتحعلي شاه قاجار، عباس ميرزاي وليعهد، در ابتدا پيروزي هايي به دست آورد ولي بر اثر خيانت برخي از نيروهايش، قلعه ي استراتژيک عباس آباد در ايروان که دژي محکم بود، به دست روس ها افتاد. پس از مدتي جنگ، عباس ميرزا شکست خورد و تبريز و اردبيل به دست قواي روسيه سقوط کرد. اين حادثه زمينه ي عقد قرارداد ننگين ترکمانچاي گرديد و مناطق پهناوري از ايران را به خاک روسيه ي تزاري ملحق کرد.
شرح مناسبت:
پس از واقعه ي غزوه ي احد و شکست سپاه اسلام در برابر بت پرستان و مشرکان قريش، فرصتي براي يهوديان مقيم مدينه به دست آمد تا عليه پيامبر اسلام(ص) و مسلمانان مدينه توطئه و دسيسه نمايند. از جمله اين که آنان با ترفندهايي قصد کشاندن پيامبر(ص) به داخل قلعه ي بني نضير را نموده تا در آن جا به وي آسيبي رسانند. مسلمانان جهت تاديب آنان و خفه کردن نطفه ي نفاق، به قلعه ي آنان هجوم آورده و پس از 6 روز محاصره، يهوديان بني نضير را وادار به تسليم نمودند. آنان با پيامبر(ص) مصالحه نمودند که جلاي وطن کرده و سرزمين و خانه هاي خود را در اختيار مسلمانان قرار دهند.
شرح مناسبت:
محي الدين مغربي رياضي دان و منجم آندلسي در زادگاهش فقه را آموخت اما چون گرايش بيشتري به رياضي و نجوم داشت به مطالعه در اين علوم روي آورد و دانش بسيار اندوخت. محي الدين مدتي به عنوان دستيار خواجه نصيرالدين طوسي در رصد خانه ي مراغه به کار اشتغال داشت و در اين مدت، تجارب بسيار با ارزشي کسب کرد. وي داراي تاليفاتي از قبيل شکل القطاع و نيز تحرير اصول اقليدس مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يک سال پس از سفر تبعيد گونه ي امام رضا(ع) به شهر مرو، حضرت معصومه، خواهر آن امام، به همراه عده اي از برادران خود براي ديدار برادر و تجديد عهد با امام زمان خويش راهي ديار غربت شد. در مسير راه به شهر ساوه رسيدند ولي در آنجا عده اي از مخالفين اهل بيت با مأموران حکومتي همراهي نموده و با همراهان حضرت به نبرد و جنگ پرداختند که عده اي از همراهان حضرت در اين حادثه غم انگيز به شهادت رسيدند. حضرت در حالي که از غم و حُزن اين واقعه، بسيار مريض بود با احساس ناامني در شهر ساوه فرمود: مرا به شهر قم ببريد، زيرا از پدرم شنيدم که فرمود، شهر قم، مرکز شيعيان ما مي باشد. سپس به طرف قم حرکت نمود. بزرگان قم وقتي از اين خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند و حضرت معصومه(س) در حالي وارد شهر گرديد که شور و احساسات مردم قم، پذيراي وجود شريف آن عزيز بود. آن بزرگوار هفده روز در شهر ولايت و امامت به سر برد و سپس جان به جان آفرين تسليم کرد.
شرح مناسبت:
ميرزا حسين خان دانش، مردي فاضل و شاعري با ذوق بود. اين شاعر ايراني بخشي از عمر خويش را در استانبول و آنکارا سپري کرد و تمام اين مدت را به تحقيق و تاليف در ادب پارسي گذراند. از آثار دانش مي توان به دستور زبان فارسي، سرآمدان سخن، درباره ي احوال پانزده نفر از مشاهير شعر ايران از رودکي تا حافظ و ترجمه ي رباعيات حکيم عمر خيام که همگي
به زبان ترکي هستند اشاره کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا جواد آقاتهراني در حوالي سال 1322 ق (1283 ش) در خانواده اي اصيل و مذهبي در تهران به دنيا آمد. پس از تحصيل دوره ي ابتدايي، براي فراگيري علوم ديني، راهي قم شد و پس از مدتي رهسپار نجف گرديد. ميرزاي تهراني در نجف از محضر اساتيدي همچون شيخ محمدتقي آملي و شيخ مرتضي طالقاني بهره هاي فراوان برد و به مقام بالاي علمي دست يافت. وي پس از مراجعت به ايران، در مشهد رحل اقامت افکند و با حضور در درس حضرات آيات شيخ هاشم قزويني و ميرزا مهدي اصفهاني به تکامل بيشتري رسيد. ميرزا علي رغم موقعيت خود، از مال دنيا چيزي نيندوخت و در خانه ي استيجاري زندگي مي کرد. او خود را از خاکساران اهل بيت(ع) مي دانست و در روز عاشورا به سقّايي مي پرداخت. فلسفه ي بشري و اسلامي، ميزان المطالب، آيين زندگي و … از جمله تاليفاتِ اين عالم رباني مي باشند. اين عارف زاهد سرانجام در سحرگاه دوم آبان 1368 ش در 88 سالگي به سراي جاويد شتافت و به ديدار دوست رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
علي بن هلال کاتب بغدادي مکني به ابوالحسن، ملقب به علاءالدين و معروف به ابن بوّاب، از ادبا، فضلا و مشاهير قرّا و خطاطين و خوشنويسان اوايل قرن پنجم هجري مي باشد. وي در حُسن خط و فن کتابتِ نسخ و ثلث بسيار شهره بود و کمتر کسي چون او در اين هنر سرآمد است. وفات ابن بوّاب در سال 413 يا 423 قمري در بغداد واقع شد و در جوار احمد بن حنبل دفن گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سيدمرتضي عَلَم الهدي که نَسب وي با پنج واسطه به امام هفتم(ع) مي رسد، در رجب سال 355 ق در بغداد به دنيا آمد. وي که با رؤياي صادقه ي شيخ مفيد، به مکتب درس آن شيخ بزرگوار راه يافته بود، به همراه برادرش سيدرضي، خوشه چين معرفت استاد گرديد. از جمله استادان وي مي توان از ابومحمد تلعکبري، شيخِ صدوق، حسين بن علي بن بابويه برادر شيخ صدوق و … نام برد. همچنين شيخ طوسي، ابوالصلاح حلبي، قاضي ابن بَرّاج طرابلسي، سيد تقي رازي و شيخ مفيد ثاني و … از شاگردان وي مي باشند. از جمله ويژگي هاي حوزه ي درسي وي اين که، همه گونه افراد با هر عقيده اي مي توانستند در محضر او حضور يابند و از علوم مختلفي که وي تدريس مي کرد استفاده نمايند. همچنين او اولين کسي است که خانه اش را دارالعلم قرار داد و براي مباحثه و مناظره آماده کرد و کتابخانه ي وي داراي هشتاد هزار جلد کتاب بوده است. تاليفات فراوان سيد مرتضي را بيش از 85 اثر شمرده اند و بر اثر کوشش فراوان در نشر احکام و علوم اسلامي، وي را مجدّد مکتب و احياگر دين و رونق بخش معارف الهي در قرن چهارم هجري دانسته اند. سيد مرتضي سرانجام پس از عمري پربار و انجام کارهايي بزرگ و ارزنده در روز يکشنبه 25 ربيع الاول 436 ق در سن هشتاد سالگي به جوار حق شتافت و از بغداد به کربلا منتقل گرديد و در حرم حضرت سيدالشهداء مدفون شد.
شرح مناسبت:
پس از شهادت امام علي(ع) شيعيان کوفه با امام
حسن مجتبي(ع) پسر ارشد آن حضرت بيعت کرده و او را به خلافت برگزيدند. امام، لشگري دوازده هزار نفري به رهبري قيس بن سعد به جنگ معاويه فرستاد و خود روانه ي مداين شد. هنوز بين سپاه امام و معاويه جنگي روي نداده بود که شايعه ي کشته شدن قيس بن سعد، شيرازه ي سپاه حضرت را از هم گسيخت. در اين ميان، جمعي حتي سراپرده ي امام را نيز غارت کرده و يکي از آنان خنجري بر ران حضرت وارد نمود. با اين وضع، مسلّم شد که با چنين مردمي به جنگ معاويه و لشکر منظم او رفتن صلاح نيست. بدين ترتيب، امام حسن با معاويه وارد مکاتبه و مذاکره گرديد و قرار بر اين شد که امام از خلافت کناره گيري کند به شرط اين که معاويه پس از خود، فرزندانش را به خلافت معين نکند، از امام علي(ع) به زشتي ياد ننمايد و … امام حسن(ع) علي رغم ميل باطني، اين صلح را پذيرفت و پس از پنج ماه و نيم، از خلافت کناره گرفت و با اهل بيت خود عازم مدينه گرديد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
صلح امام حسن عليه السلام با معاويه
متن:
و إنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَح لَها و تَوَکَّلْ عَلَي اللَّهِ إنَّهُ هُوَ السَّميعُ العَليمُ
ترجمه:
اگر به صلح مايل شدند تو نيز از در صلح وارد شو و بر خدا توکّل کن که او شنواي دانا است
آدرس:
أنفال، آيه 61.
زير عنوان:
صلح امام حسن عليه السلام با معاويه
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: الحَسَنُ و الحُسَينُ إمامانِ قاما أو قَعَدا
ترجمه:
حسن و حسين دو امامند؛ چه قيام کنند، و چه قيام نکنند
آدرس:
مناقب آل أبي طالب، ج 2،
ص 138.
زير عنوان:
صلح امام حسن عليه السلام با معاويه
متن:
امام علي عليه السلام: و لاتَدفَعَنَّ صُلحاً دَعاکَ إلَيهِ عَدُوُّکَ و لِلّهِ فيهِ رِضي؛ فَإنَّ فِي الصُّلحِ دَعَةً لِجُنودِکَ و راحَةً من هُمومِکَ و أمناً لِبِلادِکَ
ترجمه:
اگر دشمن، تو را به صلح فراخواند و خشنودي خدا در آن بود، آن را ردّ مکن؛ زيرا صلح مايه آسايش سپاهيان تو و راحتي خودت از اندوه ها و ايمني سرزمين تو است
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 53.
زير عنوان:
صلح امام حسن عليه السلام با معاويه
متن:
امام علي عليه السلام: … فَإن أرَدتَ مُجاهَدَةَ عَدُوِّکَ فَلَن يَصلُحَ لَکَ مِن شيعَتِکَ مَن لَم يَصلُحْ لأِبيکَ لَأَنَّهُم قَومٌ لاوَفاءَ لَهُم، يُورِدُونَکَ ثُمَّ لايُصدِرُونَکَ
ترجمه:
.. و اگر بخواهي با دشمنت بجنگي [بدان که] کساني که شمشيرشان سودي براي پدرت نداشت هرگز براي تو نيز سودي نخواهند داشت؛ زيرا آنان قومي بي وفا هستند که تو را وارد معرکه کارزار مي کنند آن گاه براي بيرون آمدن از آن ياري ات نمي کنند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 10513.
زير عنوان:
صلح امام حسن عليه السلام با معاويه
متن:
امام علي عليه السلام: وَجَدتُ المُسالَمَةَ مالَم يَکُنْ وَهنٌ لِلإسلامِ أنجَعَ مِنَ القِتالِ
ترجمه:
من صلح را، تا آن گاه که مايه وهن اسلام نباشد، کارسازتر از جنگ يافته ام
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 10138.
زير عنوان:
صلح امام حسن عليه السلام با معاويه
متن:
امام حسن عليه السلام: إنَّ مُعاوِيَةَ نازَعَني حَقّاً هُوَ لي فَتَرَکتُهُ لِصَلاحِ الاُمَّةِ و حَقنِ دِمائِهِم
ترجمه:
معاويه در حقي که از آنِ من بود با من ستيز کرد و من براي صلاح امّت و جلوگيري از ريختن خونشان آن را واگذاردم
آدرس:
بحار الأنوار، ج 44، ص 30.
زير عنوان:
صلح امام حسن عليه السلام با معاويه
متن:
امام حسن عليه السلام: ما أنَا بِمُذِلِّ المُؤمِنينَ ولکِنّي
مُعِزُّ المُؤمِنينَ، إنّي لَمّا رَأَيتُکُم لَيسَ بِکُم عَلَيهِم قُوَّةٌ سَلَّمتُ الأمرَ لأِبقي أنا و أنتُم بَينَ أظهُرِهِم، کَما عابَ العالِمُ السَّفينَةَ لِتَبقي لأِصحابِها و کَذلِکَ نَفسِي و أنتُم لِنَبقي بَينَهُم
ترجمه:
من نه خوارکننده مؤمنان، بلکه عزّت بخش آنانم. وقتي ديدم شما در برابر دشمن قدرتي نداريد، کار را به او واگذاشتم تا من و شما در ميان آنان باشيم. همچنان که آن فرزانه [خضر]کشتي را سوراخ کرد تا براي صاحبانش باقي بماند، و اين چنين است حکايت من و شما تا در ميان آنها باقي بمانيم
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 1051.
شرح مناسبت:
از تاريخ و محل تولد و جزئيات زندگي ابن سماک اطلاع دقيقي در دست نيست. همين قدر معلوم است که او در بغداد مي زيسته و از محضر مشايخ بسياري کسب فيض کرده است. وي همچنين علماي بزرگي را در مکتب درس خود پرورش داده که از آن ميان مي توان حاکم نيشابوري را نام بُرد. از بين آثار ابن سماک کتاب الامالي و نيز تاليفاتي در فضايل اهل بيت پيامبر گرامي اسلام(ص) به جاي مانده است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ابوالمکارم زنجاني در سال 1255 ق در زنجان متولد شد و پس از تحصيلات مقدماتي، براي تکميل آموخته هايش به حوزه ي نجف رفت و از محضر علمايي چون شيخ مرتضي انصاري بهره هاي فراوان برد. آيت اللَّه ابوالمکارم زنجاني پس از فوت پدرش، مرجعيت امور ديني و شرعي مردم در زادگاه خود را بر عهده گرفت. اين عالم گرانقدر در دوران انقلاب مشروطه، همچون ديگر علماي آگاه و مبارز، عليه استبداد حاکم به مبارزه پرداخت. مَخارجُ الرِّضْوان و مِفتاحُ الظَّفَر از جمله آثار اين عالم برجسته ي ايراني است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جنگ تاريخي مجمع المُروج ميان نيروهاي غازان ايل خان و مَلِک ناصر در سوريه ي کنوني به دليل منافع و مصالح سياسي ميان دو طرف درگرفت. مماليک مصر پس از بيرون آوردن شام و سواحل مديترانه از دست صليبيون درصدد تصرف بغداد و بيرون آوردن آن از دست مغول برآمدند. غازان براي دفاع از متصرفات ايلخانان وارد اين نبرد شد و در محل مجمع المروج مسلمين را شکست داد و بر شام و فلسطين مستولي شد.
شرح مناسبت:
جزيره ي (تنگه) هرمز از ده ها سال قبل تحت تصرف پرتغالي ها قرار داشت و آنان خواستار ادامه ي تصرف بحرين نيز بودند. اما چون اسپانيا که تحت تسلط پرتغال بود به قولِ خود در اتحاد جنگي با ايران بر ضدعثماني وفا نکرده بود، به دستور شاه، يکي از فرماندهان لشکر صفوي با نمايندگان شرکت هند شرقي انگليس براي گرفتن کشتي هاي جنگي از ايشان وارد مذاکره شد. سرانجام قرار بر اين گرديد که ايراني ها از خشکي و انگليسي ها از دريا به جزيره ي قشم و هرمز حمله کنند و به تسلط پرتغالي ها بر خليج فارس خاتمه دهند. قواي متحد ايراني و انگليسي در 27 ربيع الاوَّل سال 1031 ق به محاصره ي قلعه ي هرمز پرداختند و آن قلعه را در دهم جمادي الثاني همان سال، فتح کردند. پايگاه هاي پرتغالي ها، پس از 130 سال يعني از زمان شاه اسماعيل صفوي، با فتح قشم و هرمز از دست رفت و آنان به ناچار در سال 1034 ق با شاه عباس، صلح کرده و از جميع متصرفاتِ خود، چشم پوشيدند. شاه عباس
براي اين که دوستي آن ها را به کلي از دست نداده باشد، فقط به آن ها اجازه داد که در بحرين به صيد مرواريد بپردازند و در بندر لنگه براي خود قلعه و تجارت خانه بنا نمايند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحسن حکيم در سال 1306 قمري در کشور عراق ديده به جهان گشود. او در تحصيل مدارج عالي علمي از محضر بزرگاني همچون آيات عظام: آخوند خراساني، ميرزاي ناييني و آقا ضياء عراقي کسب فيض کرد. آيت اللَّه حکيم نسبت به مسايل سياسي و اجتماعي مسلمانان توجه ويژه اي اعمال مي نمود و با زمامداران نالايق عراق سر ستيز داشت. ايشان علاوه بر مبارزه با استعمارگران غربي و حضور فعالانه در قيام اسلامي مردم عراق در سال 1920 ميلادي، از انقلاب اسلامي ايران به رهبري امام خميني(ره) در طول سال هاي اوليه ي دهه ي 1340 شمسي پشتياني مي نمود. آيت اللَّه حکيم با روي کار آمدن حزب بعث در عراق، به مخالفت با آنان پرداخت و از اين روي، حُکّام جور، انواع آزار و اذيت و اهانت را به ساحت اين مرجع بزرگوار روا داشتند. سال هاي پاياني عمر آن عالم سترگ به بيماري و تبعيد گذشت و منزل وي در نجف مورد هجوم عواملِ چماقدار حزب بعث قرار گرفت و انواع بي حرمتي ها را به ايشان نمودند. سرانجام اين مرجع صبور و رهبر آگاه پس از تحمل رنج و مصيبت بسيار، ناشي از ظلم و ستم حکّام بعث، پس از دوره اي بيماري، سرانجام در 84 سالگي به لقاي معبود شتافت و در تشييعي با شکوه، در کنار کتابخانه اش در
نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
يزدگرد سوم پادشاه ساساني در سال 31 هجري قمري به مرو آمد تا در آنجا به جمع سپاه مشغول شود و از خاقان ترک و امراي کاشغر و بلاد ديگر حدود چين شرقي کمک بگيرد. اما ماهويه، مرزبان شهر مرو که به تفريط در اموال ديوان متهم شده بود، چند نفر را به مقرّ يزدگرد فرستاد. يزدگرد سوم، آخرين پادشاه ساساني توسط اين افراد کشته شد و سلسله ي ساساني انقراض يافت. در اين زمان بود که سپاهيان اسلام براي نشر اين آيين الهي به ايران وارد شده و دستگاه شاهنشاهي ساساني را درهم کوبيدند. عدم ثبات اوضاع داخلي ايران، تعصُّب شديد موبدان، بي عدالتي و ظلم بي حدّ بزرگان و دولتيان بر مردم، شيوع بيماري هاي خانمان برانداز مثل وبا و طاعون، اختلاف شديد طبقاتي و مسايل ديگري از اين قبيل و نيز ويژگي هاي ممتاز اسلام، سقوط پادشاهي ساسانيان را سرعت بخشيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آخرين جنگ هاي شاه عباس صفوي با عثماني بين سال هاي 1032 و 1034 ق بر سر تسخير بغداد روي داد. در اين جنگ ها بغداد نيز به تصرف ايران درآمد و شاه عباس به زيارت عتبات عاليات رفت و به تعمير و بازسازي قبور مطهر ائمه در عراق پرداخت.
شرح مناسبت:
پس از مرگ (کريم خان زند) بين امراي او اختلاف افتاد تا اين که در سال 1203 ق، پادشاهي، به لطفعلي خان زند رسيد. در 1204 آقا محمد خان قاجار قصد تسخير شيراز، پايتخت زنديه را نمود. در اين ميان لطفعلي خان فرار کرد و بعدها بار ديگر به آن شهر بازگشت. در 1206 آقامحمدخان خود، به دفع لطفعلي خان آمد که وي به کرمان گريخت. پس از سقوط شهر توسط آقامحمدخان، خانِ زند به بم رفت و بر اثر خيانت يکي از هوادارنش، به دست آقامحمدخان قاجار گرفتار شد. دو چشم خان زند توسط دستان خان قاجار از حدقه بيرون آورده شد و پس از شکنجه هاي وحشتناک، او را در 1209 ق در تهران به قتل رساندند. قبر وي در امامزاده زيدِ تهران واقع است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سيد محمد يزدي فيروزآبادي نجفي، عالم و عابد، فاضل و فقيه، مجتهد امامي و از شاگردان آخوند خراساني و سيد محمد کاظم يزدي به شمار مي رود. وي مرجع تقليد جمعي از شيعيان بود. سرانجام اين عالم رباني در شب آخر ربيع الاول سال 1345 ق در سامرا وفات يافت و جنازه ي شريفش به نجف اشرف منتقل شد. جامع الکَلِم في حُکمِ اللِّباسِ المشکوک از اوست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمد بن عبدالرحمن خراساني ملقب به تاج الدين، از فضلاي اهل حديث و لغت و از ادبا و فقهاي شافعيه و بزرگان صوفيه بوده است. وي در سن شصت و دو سالگي در دمشق وفات يافت و در دامنه ي کوه قاسيون مدفون شد. تاج الدين، شرح مفصّلي بر کتاب 5 جلدي مقامات حريري نوشته است که از ارزنده ترين آثار اين اديب فقيه محسوب مي شود.
شرح مناسبت:
ملاعلي بن ملافتح اللَّه نهاوندي نجفي، فقيه اصولي، رجالي، اديب نحوي لغوي، از علماي بزرگ اماميه در قرن چهاردهم هجري و از شاگردان شيخ مرتضي انصاري و ميرزا ابوالقاسم کلانتري مي باشد. تشريح الاصول الصغير و مقدمةالواجب از تاليفات اوست. وفات وي به علت وباي شديد در نجف اشرف واقع شد و در وادي السلام مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
اثيرالدين مفضل بن عمر معروف به ابهري حکيم و منجم مشهور مسلمان درموصل به دنيا آمد. اثيرالدين که در رصدخانه مراغه با خواجه نصيرالدين طوسي همکاري داشت، داراي چندين اثر ارزشمند است که از آن ميان دوکتاب ايساغوجي و هدايت الحکمه مشهورترند. هم چنين از وي سه رساله در هيئت و نجوم باقي مانده است. ابهري در سال 663 ق در 61 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميرزا عبداللَّه رياضي، افزون بر رياضيات، در نجوم، طب قديم و الهيات نيز صاحب نظر بود. ميرزا عبداللَّه هم چنين در هنر خطاطي، استادي چيره دست بود و خط نستعليق را به زيبايي تحرير مي کرد. از جمله آثار خطاطي او مي توان به تحرير کتاب مفاتيح الحساب اثر غياث الدين جمشيد کاشاني اشاره کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدموسي زرآبادي در سال 1294 ق به دنيا آمد. ايشان در قزوين و تهران از محضر حضرات آيات: ميرزا ابوالحسن جلوه، ميرزا حسن کرمانشاهي، شيخ فضل اللَّه نوري و … استفاده کرده و درعلوم عقلي و نقلي به استادي رسيد. اين عالم رباني همچنين در سلوک شرعي و رعايت تقوا و مراقبات، مرتبه اي والا داشت و به مکاشفاتي عميق نائل شد. در محضر درس آيت اللَّه زرآبادي دانشمندان نام آوري همچون شيخ مجتبي قزويني، شيخ علي اکبر تنکابني و شيخ علي اصغر شکرنابي به درجات بالاي علمي دست يافتند و به مراتب عالي رسيدند. حاشيه برمنظومه ي سبزواري، و حاشيه بر شرح اشارات از جمله تاليفات ايشان است. آيت اللَّه زرآبادي سرانجام در 59 سالگي به سراي باقي شتافت و در قزوين به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميرزا ابوالقاسم بن حاج محمدعلي بن حاج هادي در تهران به دنيا آمد. وي نوري الاصل و از علماي قرن سيزدهم هجري است. شهرت وي به کلانتري به جهت انتساب به دايي خود محمودخان کلانتر بوده است. ايشان پس از شاگردي نزد سيدابراهيم و شيخ مرتضي انصاري به تهران بازگشت و با اجازه ي اجتهاد شيخ انصاري، به مدت هفت سال در مدرسه ي فخريه ي تهران به تدريس فقه و اصول مشغول شد. وي درباره ي موضوعات مختلفي از جمله: اجتهاد و تقليد، اجاره، حُسن و قُبح شرعي و عقلي، رَهن، زکات و … تأليفاتي دارد. آيت اللَّه کلانتري پس از وفات، در جوار حضرت عبدالعظيم حسني در ري به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يکي از چهره هاي شاخص اصحاب ائمه، حضرت عبدالعظيم حسني است که در شمار اصحاب امام رضا، جواد و هادي عليهم السلام بوده و مورد تمجيد فراوان قرار گرفته است. حضرت عبدالعظيم از نوادگان امام حسن مجتبي(ع) بود که در شهر مدينه به دنيا آمد. آن حضرت فردي پرهيزگار و انديشمند بود و از ائمه ي بزرگوار و هم عصر خويش به طور مستقيم، نقل حديث کرده است. ايشان در زمان امامت امام هادي(ع) به پيشنهاد آن حضرت براي هدايت مردم به ايران مهاجرت کرد و در شهر ري در نزديکي تهران کنوني مسکن گزيد. آمدن حضرت عبدالعظيم به ري، هم نشانه ي وجود تشيع در اين شهر بوده و هم خود زمينه اي براي رشد دعوت شيعي شده است. حضرت عبدالعظيم احتمالاً در حدود سال 250 هجري به درجه ي رفيع شهادت نايل شد.
شرح مناسبت:
ابوبکر محمد انباري فقيه، محدّث، نحوي و لغت شناس بغدادي از نوجواني به آموختن علوم ديني پرداخت و فراگيري نحو و لغت رانزد پدرش آغازکرد. ابن انباري پس از فراگيري ديگر علوم و دانش ها بر کرسي تدريس نشست و شاگردان زيادي در محضر او کسب علم کردند. وي فقيهي برجسته بود و به ويژه درنحو استادي زبردست و کم نظير به شمار مي رفت. او هم چنين در اين مقام ازکلامي گرم وجذاب بهره مند بود. منشور الفوايد از جمله تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
ابوعمربن علي شافعي ملقب به نجم الدين و معروف به کاتبي قزويني از علماي رصد و رياضيات بود. وي از اساتيد علامه حلي و قطب الدين شيرازي و از شاگردان خواجه نصير طوسي است. وي به همراه ديگر عالمان، به فرمان هلاکو خان براي شرکت در عمل رصدخانه ي مراغه، احضار شده بود. کاتبي قزويني به تشيع رغبتي وافر داشت و در حوزه ي درس قزوين تدريس مي کرد. برخي از کتب وي عبارت است از: بحرالفوائد، جامع الدقايق در منطق و …
شرح مناسبت:
سيدعلي محمد بن سلطان العلماء، مشهور به تاج العلماء ازمشاهير علماي هند بود. او فقيهي عالم، حکيمي متکلم و محدثي آگاه محسوب مي شد. وي هم چنين از اديان گوناگون آگاهي و اطلاع وسيعي داشت به طوري که با صاحب نظران و بزرگان هر دين به مباحثه مي نشست. از تاج العلما تاليفات بي شماري بر جاي مانده که از ميان آن ها مي توان به احسن القصص در تفسير سوره ي يوسف و گوهرشب چراغ در فضيلت نماز اشاره کرد.
شرح مناسبت:
قرار بود که گروه اقليت مجلس ششم، رضاخان را به خاطر سوء سياست داخلي و خارجي، قيام و اقدام عليه قانون اساسي و حکومت مشروطه و توهين به مجلس شوراي ملي و نيز تحويل ندادن اموال توقيف شده از محکومان به خزانه ي دولت استيضاح کند. در صبح روز استيضاح، شهيد سيد حسن مدرس و اعضاي اقليّت مجلس، بيرون از ساختمان مجلس، مورد ضرب و شتم اوباش طرفدار سردار سپه قرار گرفتند. استيضاح کنندگان در اعتراض به اين اقدام، در جلسه ي بعد از ظهر که طرح استيضاح بررسي شد، شرکت نکردند و در نتيجه، دولت سردار سپه، رأي اعتماد گرفت. از طرفي سردار سپه نيز براي همسو نگاه داشتن گروه هاي درون مجلس، با سران هر يک به طور محرمانه زد و بند کرده و براي اجراي برنامه ي آنان، قول مساعد داده بود. مدرس که اين جريان را مشاهده مي کرد، قصد داشت، رابطه ي ننگين مجلسيان و سردار سپه را به هم بزند و رضاخان را از اکثريت بياندازد. بنابراين در روز دهم آبان 1303 ش نطق مفصَّل و
تاريخي خود را بيان مي کند. مدرس در اين نطق، از وضع ناگوار کشور صبحت مي کند. از حکومت مشروطه و استفاده اي که ملت بايد از آن ببرد سخن مي گويد. از حکومت سردار سپه و فشارهاي غيرقانوني او مي نالد و به نمايندگان تذکّر مي دهد که اگر بيش از اين بخواهند از چنين حکومتي طرفداري و دفاع نمايند، نه تنها به کشور صدماتي وارد مي شود، بلکه خودِ آن ها، زودتر در معرض خطر قرار خواهند گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نخستين روزنامه ي فارسي زبان ايران در ابتدا "اخبار دارُ الخلافه" نام داشت و از شماره ي دوم به وقايعِ اتّفاقيّه تغيير نام يافت. انتشار اين روزنامه در سومين سال سلطنت ناصرالدين شاه قاجار و به دستور ميرزاتقي خان اميرکبير، صدر اعظم با کفايت آن دوره آغازشد. مديريت و سردبيري اين روزنامه بر عهده ي حاج ميرزا تذکره چي بود و اخبار آن هم تحت نظارت اميرکبير گردآوري مي شد. مطالبي که در اين روزنامه چاپ مي شد اخباري از دولت ايران، جهان و ترجمه ي مقالات علمي از مطبوعات اروپا و نيز آگهي بود. چهل و يک شماره ازاين روزنامه در عصر صدارت اميرکبير منتشر شد و چهل و نهمين شماره ي آن حاوي خبر قتل اين شخصيت کاردان و ميهن دوست بود. وقايع اتفاقيه تا 472 شماره منتشر شد و بعدها تحت نام هاي ديگري از جمله روزنامه ي دولت عِليّه ي ايران منتشر گرديد.
شرح مناسبت:
سيدعلي بن محمد بن علي حسيني معروف به ميرسيد شريف جرجاني استرآبادي الاصل در گرگان به دنيا آمد. وي از بزرگان علما و متکلمين حکماي اهل سنت و داراي فهم عميق و فکر دقيق است. وي از شاگردان قطب الدين رازي و از معاصرين ملاسعد تفتازاني و داراي تاليفات گوناگوني مي باشد که الاصول المنطقيه، الترجمان في لغات القرآن و تعريفات و نيز صرف مير از آن جمله اند. سيد شريف بعدها از آن همه علوم ظاهري رسمي که داشته، منصرف شد و قدم به دايره ي سير و سلوک گذاشت و در حلقه ي درس و تذهيب خواجه علاءالدين نقشبند و ديگر مشايخ آن طريقت
جاي گرفت. وفات وي در شيراز روي داد.
شرح مناسبت:
محمد بن احمد بن اياس معروف به ابن اياس مکني به ابوالبرکات است. او براي نقل اخبار، آن ها را با نثر ساده و بدان شکل که در زبان محاوره نقل مي شد به رشته ي تحرير درمي آوَرد و قواعد دستور زبان را در آن ها رعايت نمي کرد. اين شيوه، آثار ابن اياس را از لحاظ زبان شناسي و مطالعه ي تحول زبان عربي حائز اهميت ساخته است. مهم ترين اثر تاريخي او کتاب بدايع الزهور في وقايع الدهور درباره ي تاريخ سرزمين مصر از روزگار کهن تا حدود سال هاي درگذشت مؤلف است. همچنين از شرح احوال سلاطين مصر، تاسيس و افتتاح بناها و بروز بيماري هاي مهلک در اين کتاب، مطالب ارزشمندي به چشم مي خورد.
شرح مناسبت:
قطب الدين محمود بن ضياءالدين مسعود کازروني معروف به ملاقطب در کازرون از شهرهاي استان کنوني فارس به دنيا آمد. قطب الدين محمود، در طول حيات خود سفرهاي بسياري کرد. وي به هنگام تاسيس رصدخانه ي مراغه به جمع دانشمندان مراغه پيوست و مدتي باخواجه نصيرالدين طوسي در اين رصدخانه همکاري نمود. ملاقطب پس از سفرهايي به قونيه، مصر و شام در سال 696 ق به تبريز بازگشت. قطب الدين محمود آثار متعددي از خود به جاي گذاشته که از ميان آن ها مي توان به نهايةُ الادراک، شرح قانون ابن سينا و شرح حکمةُ الاشراق سهروردي اشاره کرد.
شرح مناسبت:
دومين شورش صربستان عليه امپراتوري عثماني که از حمايت روسيه برخوردار بود، ابتدا در منطقه ي تاکاويه به رهبري ميلوش اوبرنويچ شکل گرفت و سپس به سراسر صربستان گسترش يافت. پس از درگيري هاي متعددي که بين صرب ها و نيروهاي عثماني روي داد، سرانجام پيمان صلحي ميان طرفين منعقد شد. به موجب اين پيمان، صربستان به عنوان يک امارتِ تابع عثماني به رسميت شناخته شد و اجازه ي تاسيس مجمعي از نمايندگان صرب ها را يافت. امپراتوري روسيه همواره به شورش ملل تابع امپراتوري عثماي در بالکان دامن مي زد و سعي مي کرد امپراتوري عثماني را تضعيف کند.
شرح مناسبت:
ابوالفيض حمدون بن عبدالرحمن معروف به "ابن حاجّ" مفسر، اديب و فقيه مسلمان در سال 1174 ق در شهر فاس در مراکش امروزي متولد شد و در همان جا پرورش يافت. او آموزش علوم ادبي و ديني را نزد اساتيد معروف آن عصر فرا گرفت و در جريان سفر حج با عالماني چون شيخ مرتضي انصاري ملاقات و از محضر آن ها کسب علم کرد. از ابن حاج تاليفات متعددي در فقه، کلام، تفسير، منطق و ساير علوم به جاي مانده که غالباً به صورت چاپي است.
شرح مناسبت:
دوران امامت امام حسن عسکري(ع) دوراني حساس و متفاوت بود. امام از جواني تحت نظر خلفاي جورِ عباسي قرار داشت تا جايي که از پانزده سالگي و در زمان حيات پدر بزرگوار خويش نيز به زندان برده شد. آن امام همام، به مقتضاي زمان، رسالت خويش را به انجام مي رساند و کار امامت را به پيش مي برد. همچنين وظيفه ي سنگينِ آماده ساختن شيعيان براي امامت و غيبَت امام زمان، نيز بر عهده ي آن حضرت بود. يکي از مهم ترين کارهاي امام حسن عسکري، همانند پدر و اجداد طاهرينَش، تربيت شاگرد و حفظ فقه تشيُّع و انديشه ي ناب اسلام در برابر دشمنان و مخالفان بود تا آن جا که بيش از 260 نفر را از شاگردان آن امام نام برده اند. امام حسن عسکري(ع) در کنار کارهاي علمي، مجموعه اي از تفسير، روايات، معارف اسلامي و عقايد را نيز تأليف نمود که تفسير و مواعظِ قصار از آن جمله اند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام حسن عسکري عليه السلام
متن:
ابن شهرآشوب: [الإمامَ العسکري
عليه السلام] بَري مِنَ العَيبِ، أمينٌ عَلَي الغَيبِ، کَثيرُ الحِباءِ، کَريمُ الوَفاءِ
ترجمه:
امام عسکري(ع) از هرگونه عيب به دور و بر غيبْ امين، بسيار بخشنده و نيکووفاکننده بود
آدرس:
مناقب آل أبي طالب، ج 3، ص 523.
زير عنوان:
ولادت امام حسن عسکري عليه السلام
متن:
زندان بان هاي امام عسکري عليه السلام در جواب صالح بن وصيف: ما نَقولُ في رَجُلٍ يَصومُ نَهارَهُ و يَقُومُ لَيلَهُ کُلَّهُ، لا يَتَکلَّمُ و لايَتَشاغَلُ بِغَيرِ العِبادَةِ
ترجمه:
چه بگوييم در باره کسي که روزها را روزه مي گيرد و تمام شب را به عبادت به سر مي آورد و جز به عبادت سخني نمي گويد و به کاري نمي پردازد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 50، ص 308.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: ما أقبَحَ بِالمُؤمِنِ أن تَکونَ لَهُ رَغبَةٌ تُذِلُّهُ
ترجمه:
چه زشت است براي مؤمن که خواسته اي داشته باشد که او را به خواري کشاند
آدرس:
تحف العقول، ص 489.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: مَن لَم يَتَّقِ وُجُوهَ النّاسِ لَم يَتَّقِ اللَّهَ
ترجمه:
آن که از مردم پروا نکند، از خدا نيز پروا نمي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 71، ص 336.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: إيّاکَ و الإذاعَةَ و طَلَبَ الرِّئاسَةِ، فَإنَّهُما يَدعُوانِ إلَي الهَلَکَةِ
ترجمه:
از افشاي اسرار و رياست طلبي بپرهيز که اين دو [آدمي را] به هلاکت مي کشانند
آدرس:
تحف العقول، ص 487.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: إنَّ الوصولَ إلَي اللَّهِ سَفَرٌ لايُدرَکُ إلاّ بِامتِطاءِ اللَّيلِ
ترجمه:
وصال خداوند سفري است که جز با مرکب شب زنده داري به دست نمي آيد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 379.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: التَّواضُعُ نِعمَةٌ لايُحسَدُ عَلَيها
ترجمه:
فروتني نعمتي است که بر آن حسد نبرند
آدرس:
تحف العقول، ص 489.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: مَن
رَکِبَ ظَهَر الباطِلِ نَزَلَ بِهِ دارَ النَّدامَةِ
ترجمه:
هر که بر مرکب باطل نشيند، در سراي پشيماني فرودش آورد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 379.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: إذا نَشِطَتِ القُلوبُ فأودِعُوها وإذا نَفَرَت فَوَدِّعوها
ترجمه:
دل چون در نشاط است (معرفت) را به آن واسپاريد، و چون در گريز است آن را واگذاريد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 377.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام عسکري عليه السلام: مَن تعدّي في طَهورِهِ کانَ کَناقِضِهِ
ترجمه:
هر که در مصرف آب (وضو و غسل) زياده روي کند، مانند کسي است که وضو و غسل خود را باطل کند
آدرس:
تحف العقول، ص 363.
شرح مناسبت:
چون شاه عباس صفوي خود را از نظر قواي نظامي نيرومند يافت به فکر بازپس گيري شهرهايي افتاد که در شمال غربي ايران به عثماني ها واگذاشته بود. نخست به تبريز حمله برد و از آن جا به ايروان تاخت و از آن به بعد شهرهاي غربي ايران را از دست عثماني ها خارج ساخت و به ايران ملحق گردانيد.
شرح مناسبت:
سيدمرتضي کشميري نزد دايي و والد بزرگوارش به کسب علوم ديني پرداخت و در سنين نوجواني به درجات علمي نايل گرديد. در سال 1284 قمري همراه دايي خويش به عتبات عاليات عزيمت نمود. وي در آنجا از حوزه ي درس علامه سيدمحمد عباس تستري، آخوند ملامحمد اردکاني، ميرزا حبيب اللَّه رشتي و ميرزا محمد حسن شيرازي بهره برد و به مقام عالي علمي رسيد. سيد داراي شخصيت عرفاني و داراي کرامات عجيبي بوده است.
شرح مناسبت:
پس از به قدرت رسيدن محمدعلي شاه و بي اعتنايي او به مشروطه، مردم تبريز دست به قيام زده و با رهبري باقرخان و ستارخان نداي مشروطه سر دادند. پس از آن تبريز توسط قواي دولتي ماه ها به محاصره درآمد ولي توفيقي جهت تصرف شهر، براي شاه به دست نيامد. مقاومت سرسختانه ي مردم تبريز ده ماه به طول انجاميد و سرانجام در ربيع الثاني 1327 ق هنگامي که سربازان روس به بهانه ي حمايت از خارجيان وارد اين شهر شدند، اين محاصره پايان يافت.
شرح مناسبت:
ملافتح اللَّه اصفهاني معروف به شيخ الشريعه در دوازدهم ربيع الاول سال 1266 ق در اصفهان به دنيا آمد. پس از فراگيري مقدمات در اصفهان و مشهد، در سال 1295 ق راهي نجف اشرف گرديد و از محضر عالمانِ گرانقدري همچون ملااحمد سبزواري، محمد حسين کاظميني و ميرزا حبيب اللَّه رشتي استفاده برد. از شاگردان او مي توان آيات عظام: محمد تقي خوانساري، عبدالکريم حائري يزدي، محمدحسين بروجردي، سيد ابوالقاسم خويي، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، سيد محسن حکيم و محمد علي شاه آبادي را نام برد. شيخ الشريعه با توجه به اقتضائات زمان وارد ميدان عمل مي شد و در امور سياسي متعددي دخالت مستقيم داشت. ايشان يکي از رهبران اصلي نهضت اسلامي مردم عراق عليه استعمار انگلستان در سال 1920 م بود. شيخ الشريعه، براي ارتقاء سطح علمي طلاب، کتابخانه ي مهمي ايجاد کرد که دانش پژوهان از آن استفاده مي کردند. اين عالم رباني در 73 سالگي بدرود حيات گفت و در حرم امام علي(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوحامد نجيب الدين علي بن عمر سمرقندي، پزشک و داروشناس مسلمان، در طبّ بسيار حاذق بود و تحقيقات جامعي در زمينه ي داروها انجام داد. هم چنين کتب و رسالات متعددي درباره ي داروهاي مختلف به رشته ي تحرير درآورد. يکي از مهم ترين تاليفات اين پزشک برجسته، الاسبابُ و العَلامات نام دارد که در باب علت ها و علائم بيماري هاست. از ديگر آثار ارزنده ي سمرقندي مي توان به کتاب الالباب در علم طبّ اشاره کرد. اين طبيب خراساني سرانجام در حمله ي مغول ها به هرات، کشته شد.
شرح مناسبت:
ابوالبقاء، عبداللَّه بن حسين بن عبداللَّه عُکَبَّري بغدادي، عالم در ادبيات، فقه و تفسير و اصول بود. وي علوم عربي را نزد ابن خشاب و يحيي بن نجاح و حديث را نزد ابويَعلي فراء آموخت. وي در کودکي به علت بيماري آبله نابينا گشت. گوينده کتب را بر او مي خواندند و او مطالب را در ذهنِ خويش فراهم مي آورد و سپس به کاتب، املا مي کرد. ابوالبقاء داراي حافظه اي نيرومند بود و کتاب هاي متعددي به همين روش نگاشت. شرح مُفَصَّل زمخشري، اعراب القرآن موسوم به تفسير التبيان، اعراب الحديث و … از جمله آثار اوست. وي در بغداد مدفون گشت.
شرح مناسبت:
ابوالحسن سيدحيدر بن سليمان بن داود حلي حسيني، نه تنها نخستين شاعر عصر خود، بلکه امام شعراي عراق به شمار مي رود. فصاحت بيان و قوت ايمان داشت و به جهت کثرت اشعاري که در مناقب و مراثي اهل بيت(ع) سروده است به شاعر اهل بيت شهرت دارد. الدُّرُّ اليَتيم و العَقدُ المُفَصَّل از آثار اوست. وي در پنجاه و هشت سالگي وفات يافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا عبدالرحيم نهاوندي از علماي اماميه و از شاگردان صاحب جواهر و شيخ مرتضي انصاري و در فقه، اصول، شعر و ادبيات و فنون آن بسيار ماهر بود. ايشان در نجف به تدريس اشتغال داشت و در ادامه به اصرار برخي از بزرگان، در تهران اقامت گزيد و در مدرسه ي مروي درس گفت. کتاب حاشيه ي رسايل شيخ انصاري توسط اين عالم رباني به رشته ي تحرير درآمده است. ايشان در حرم مطهر حضرت معصومه(س) مدفون مي باشد.
شرح مناسبت:
حضرت فاطمه ي معصومه(س)، خواهر گرامي امام رضا(ع) در سال 173 ق در مدينه به دنيا آمد. ايشان بانويي سخنور، معلمي توانا و در زهد و تقوا برجسته بود. حضرت معصومه(س) يک سال پس از ورود برادرش به خراسان به قصد ديدار وي از مدينه به سمت خراسان حرکت کرد، اما پس از حوادثي که در شهر ساوه براي آن حضرت پيش آمد، بيمار شد. چون حضرت معصومه در شرافت و فضيلت شهر قم احاديثي را از پدران خود شنيده بود، عزم اين شهر کرد و پس از هفده روز توقف در قم، به ملکوت اعلي پيوست. آن حضرت در قم مدفون است و آرامگاه با شکوه دختر امام موسي کاظم(ع) در قم، محفل و زيارتگاه مردم ودانشمندان با فضيلت است. همچنين حوزه ي مهم علمي و ديني قم در کنار حرم ايشان شکل گرفته است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
وفات حضرت معصومه عليها السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ لَنا حَرَماً و هُوَ بَلَدَةُ قُمَّ و سَتُدفَنُ فيهَا امْرَأةٌ مِن أولادِي تُسَمّي فاطِمَةَ، فَمَن زارَها وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ
ترجمه:
ما را حرمي است و آن
"قم" است، و به زودي بانويي از فرزندان من به نام فاطمه در آن دفن خواهد شد. هر کس او را زيارت کند، بهشت بر او واجب شود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 60، ص 216.
زير عنوان:
وفات حضرت معصومه عليها السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: و تَدخُلُ بِشَفاعَتِها شِيعَتي الجَنَّةَ بِأجمَعِهِم
ترجمه:
همه شيعيان من با شفاعت او (فاطمه معصومه عليها السلام) وارد بهشت خواهند شد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 60، ص 228.
زير عنوان:
وفات حضرت معصومه عليها السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: مَن زارَها بِقُمَّ کَمَن زارَني
ترجمه:
هر کس (حضرت معصومه عليها السلام) را در قم زيارت کند، چنان است که مرا زيارت کرده است
آدرس:
کامل الزيارات، ص 536.
زير عنوان:
وفات حضرت معصومه عليها السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: مَن زارَها عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ الجَنَّةُ
ترجمه:
هر کس او را با شناخت زيارت کند، بهشت پاداش او خواهد بود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 102، ص 266.
زير عنوان:
وفات حضرت معصومه عليها السلام
متن:
امام جوادعليه السلام: مَن زارَ قَبرَ عَمَّتي بِقُمَّ، فَلَهُ الجَنَّةُ
ترجمه:
هر کس قبر عمّه ام (حضرت معصومه عليها السلام) را در قم زيارت کند، بهشت پاداش او است
آدرس:
کامل الزيارات، ص 536.
شرح مناسبت:
ابوجعفر محمد بن جعفر معروف به نَرشَخي از مورخانِ قرن چهارم هجري قمري به شمار مي رود. وي کتاب تاريخ بخارا را به زبان عربي به نام امير نوح بن نصر ساماني تأليف کرد. نَرشخي در سال 347 ق در شصت و دو سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
رضاقلي خان پسر محمد هادي نور تهران از ادبا و مورخين و شعراي نامي اواخر قرن سيزدهم هجري مي باشد. وي از ابتداي جواني طبعي موزون داشت و بعدها به "هدايت" تخلُّص کرد. وي از طرف فتحعلي شاه قاجار به خان و اميرالشعراء ملقب شد و در زمان ناصرالدين شاه به سفارت خوارزم تعيين گرديد. وي سپس به رياست مدرسه ي دارالفنون رسيد و به تحقيق و تاليف مشغول گشت. اَجمَل التواريخ، روضةُ الصَّفاي ناصري، و رِياضُ العارفين از جمله تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
پس از تشکيل ژاندرمري مخصوص خزانه داري کل ايران توسط مورگان شوستر آمريکايي، دولت روسيه که اين اقدام را مخالفت مطامع خود در ايران مي دانست، طي اولتيماتومي به دولت ايران، خواستار اخراج شوستر از ايران و نيز استخدام اتباع خارجي با اجازه ي دُوَل روس و انگليس شد. در پي ردّ اين اولتيماتوم دخالت آميز توسط مجلس شوراي ملي، قواي روسي مستقر در تبريز وارد قزوين شدند. هم چنين يکي از دست نشاندگان دولت روس در مشهد به نام يوسف هراتي به تحريک روس ها، شورشي مصنوعي در مشهد به پا کرد. قواي روس نيز به بهانه ي اين که جانِ اتباع آن ها در خطر است به شهر مقدس مشهد وارد شدند و سپس براي تهديد دولت ايران و نيز بي احترامي به عقايد و احساسات مذهبي مردم، حرم مطهر امام رضا(ع) را به توپ بستند و جنايتي ديگر آفريدند. در اثر شليک توپخانه، به سَردَرها و گلدسته هاي حرم رضوي، خسارات فراواني وارد آمد. هم چنين خزانه ي حضرتي را به بانک روس منتقل کرده و اشياي قيمتي
حرم را به غارت بُردند. پس از آن، مقداري از اموال را برگردانده ولي متولي حرم را با تهديد به مرگ وادار کردند که تصديق کند که تمام خزانه را تحويل گرفته است. علاوه بر اين، عده ي بسياري از مردم مشهد در اين تهاجم وحشيانه کشته و مجروح شدند.
شرح مناسبت:
ابوعلي خياط، منجم و رياضي دان مسلمان، نزد متخصصين در علوم رياضي و نجوم از مقام والايي برخوردار بود و نامش در کتاب دانشمندان طراز اول و مشهور جهان، آورده شده است. ابوعلي خياط تاليفات متعددي دارد که کتاب المَواليد و نيز سِيَرُالاعمال از آن جمله اند. تعدادي از کتاب هاي اين دانشمند برجسته ي مسلمان به زبان لاتين ترجمه شده است.
شرح مناسبت:
احمد بن محمد بن ابراهيم بن ابي بکر بن خلکان، ملقب به شمس الدين و مشهور به ابن خلکان از مشاهير مورخين و قضات و علماي نامي قرن هفتم هجري، از معاصرين خواجه نصيرالدين طوسي، محقق حلّي و علامه ي حلّي مي باشد. وي در نواحي اطراف موصل در عراق زاده شد. در ابتدا از پدر و ديگر بزرگان وقت، فقه و ادبيات را آموخت و سپس به مصر و شام مسافرت کرد و به تعليم وتعلم پرداخت. ابن خَلکان در مصر قضاوت نمود و بعدها قاضي القضات دمشق گرديد. وفيات الاعيان و تاريخ ابن خلکان از جمله تاليفات اوست. ابن خلکان در رجب سال 681 هجري در 73 سالگي درگذشت و در دمشق مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
عباسيان با همکاري ابومسلم خراساني و سپاه او، مروان دوم، آخرين حاکم اموي را به قتل رسانده و حکومت امويان را سرنگون کردند. اما بني عباس نيز مانند امويان، سال ها با ستمگري بر جان و مال مردم کشورهاي اسلامي سلطه يافتند و تا سال 656 ق به مدت بيش از پانصد سال حکومت کردند. در اين روز ابوالعباس عبداللَّه بن محمد معروف به سفاح به معني خون ريز، اولين خليفه ي عباسي بر مسند خلافت نشست.
شرح مناسبت:
اميرتيمور، مالي را از اصفهان طلب کرد که علماي اصفهان از تيمور امان خواستند و تعهد کردند که آن مال را تسليم تيمور کنند. تيمور براي اين کار، عده اي از امراي خود را به اصفهان فرستاد. اين افراد در گرفتن اموال از مردم به ناموس مردم نيز تعدي کردند. اين عمل آن ها، مردم اصفهان را به شورش واداشت. بنابراين گماشتگان تيموري به بدترين وضعي توسط مردم کشته شدند. تيمور نيز به اصفهان حمله کرد و دستور قتل عام مردم آنجا را صادر نمود.
شرح مناسبت:
ميرزا مهدي الهي قمشه اي در سال 1319 ق در قمشه(شهرضا) به دنيا آمد. پس از فراگيري مقدمات در زادگاه خود، راهي اصفهان گرديد. وي از شاگردان آيت اللَّه شهيد سيد حسن مدرس بود و استفاده اي وافر از ايشان نمود. همچنين آقابزرگ حکيم، حاج آقا حسين قمي، شيخ اسداللَّه يزدي، حاج ميرزا حسين فقيه سبزواري و … از ديگر اساتيد وي بودند. ايشان در تهران در مدرسه ي سپهسالار(شهيد مطهري فعلي) به تدريس پرداخت و همزمان در درس استاد ابوالحسن جلوه شرکت مي کرد. ترجمه ي تفسير گونه ي ايشان از قرآن از جمله مشهورترين آثار حکيم الهي مي باشد. سرانجام در حالي که به اصلاح خلاصة التفاسير خود مشغول بود، در دوازدهم ربيع الثاني 1393 ق دعوت حق را لبيک گفت و در جوار بارگاه حضرت معصومه آرميد.
شرح مناسبت:
ابومحمد عبدالملک بن هِشام معروف به ابن هِشام، مورّخ نامي عرب در بصره در جنوب عراق به دنيا آمد و بيشتر ايام عمر خود را به مطالعه درباره ي زندگي پيامبر بزرگ اسلام حضرت محمد(ص) سپري کرد. او در علم نحو نيز عالمي برجسته بود و با شعر و ادب آشنايي داشت. اما شهرت اصلي ابن هشام به جهت تاليف کتاب السيرَةُ النَّبويّه است که به نام وي سيره ي ابن هِشام خوانده مي شود. اين کتاب از منابع مهم درباره ي زندگي حضرت محمد(ص) به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
ابوالحسن احمد بن بويه، معروف به مُعزُّالدوله ديلمي يکي از سه برادر آل بويه بود که در سال 334 ق بغداد را فتح کرد و "المُستَکفي" خليفه ي عباسي را به اطاعت خود درآورد. مردم در دوره ي اين خليفه، وضع ناگواري داشتند و از طرف دستگاهِ حکومت، مورد تعدي و ستم قرار مي گرفتند. ولي در زمان فرمانروايي بيست و دو ساله ي معزالدوله، اين وضعيت بهبود يافت، زيرا او به امور فرهنگي و ادبي اهتمام داشت و زمينه را براي پرورش دانشمندان فراهم مي ساخت. علاوه بر اين، معارف و علوم اهل بيت پيامبر - عليهم السلام - در عصر معزالدوله، رواج يافت.
شرح مناسبت:
ابوسعيد بهادرخان فرزند و جانشين اُلجايتو و آخرين فرمانرواي ايلخانان مغول در ايران بود. ابوسعيد در نوجواني حکومت خراسان را به عهده گرفت و با کمک فرماندهان و يارانش، نواحي مازندران و بلخ را به قلمرو حکومت ايلخانان مغول افزود. او سرانجام در سال 716 ق در پي مرگ پدرش اُلجايتو، در سلطانيه واقع در شمال غرب ايران بر تخت سلطنت نشست و غياث الدين محمد را که در اداره ي امور از تدبير و شايستگي برخوردار بود به وزارت منصوب کرد. ابوسعيد بهادرخان به اسلام علاقه نشان مي داد و به علماي دين احترام مي گذاشت. وي شاعران و نويسندگان را نيز گرامي مي داشت و خود در سرودن شعر از ذوق قابل توجهي برخوردار بود. از اين رو اين دوران را مي توان از دوره هاي رونق فرهنگ و ادب اسلام در ايران دانست. ابوسعيد در اواخر سال 735 جهت جنگي به آذربايجان رفت که به
علت بيماري، در آن منطقه جان سپرد. با مرگ ابوسعيد بهادُرخان، دوره ي سلسله ي ايلخانانِ بزرگ مغول به پايان رسيد. از آن پس، تخت ايلخاني، بازيچه ي دست اميراني گرديد که با يکديگر در به دست آوردن قدرت، رقابت مي کردند و هر کدام از ايشان، يکي از شاهزادگانِ مغول را براي اجراي مقاصد خويش، آلت دست خود کرده بود.
شرح مناسبت:
پس از شهادت امام حسين(ع) و قيام توابين، نفرتي عميق از بني اميه در ميان مسلمين ايجاد شد. با شکست قيام توابين، باقي مانده ي آن ها به گرد مختار بن ابوعبيده ثقفي جمع شدند. مختار به داعيه ي خون خواهي امام حسين و دعوت به محمد حنفيه برادر آن حضرت، در کوفه قيام کرد و آن شهر را تصرف نمود. مختار قاتلان و کساني را که در شهادت امام حسين(ع) نقش داشتند به قتل رساند و انتقام اهل بيت را از اشقياي زمان گرفت. مختار ثقفي حدود يک سال بر کوفه حکومت کرد امّا از سپاهيان مصعب بن زبير شکست خورد و کشته شد.
شرح مناسبت:
اللَّه ورديخان از سرداران دوره ي صفويه، از اهالي گرجستان بود. در جواني به غلامي فروخته شد و سرانجام به خدمت شاه طهماسب صفوي درآمد. اللَّه ورديخان در سال 1004 ق به سبب لياقت و کفايتي که از خود در دربار صفوي نشان داد، به فرمان شاه عباس به امير الامرايي حکومت فارس برگزيده شد. او در مدت زمان کوتاهي به سرداري سپاه قزلباش منصوب شد و خدمات زيادي به دولت صفويه کرد. او که فرماندهي کل سپاه ايران در زمان شاه عباس را بر عهده داشت در جنگ هاي متعددي از قبيل لار، بحرين، بغداد و غرب ايران، رشادت هاي فراواني از خود نشان داد. اللَّه ورديخان اقدامات اجتماعي و رفاهي ارزنده اي انجام داده است که از آن ميان مي توان به بناي پُل اللَّه ورديخان يا سي و سه پُل بر روي رودخانه ي زاينده رود در اصفهان اشاره کرد که هنوز پس از گذشت
قرن ها، يکي از زيباترين و مستحکم ترين آثار باستاني جهان است.
شرح مناسبت:
محمدعلي ميرزا درتبريز به دنيا آمد. پدرش مظفرالدين شاه و مادرش ام الخاقان دختر ميرزا تقي خان اميرکبير بود. وي از سال 1313 ق وليعهد ايران و فرمانروايي کل آذربايجان را بر عهده داشت.
شرح مناسبت:
محمدرضا بن ابوالقاسم قمشه اي متخلص به صهبا، حکيم، عارف، مدرس و شاعر متولد در قمشه، ساکن و متوفي در تهران بود و حکمت و عرفان تدريس مي کرد. از جمله اساتيد او ملامحمدجعفر لاهيجي و آقاسيدرضي مازندراني را مي توان نام برد. الاسفار الاربعة، الخلافة الکبري، و ديوان اشعار از اوست.
شرح مناسبت:
ابوعلي محمدبن مظفر مشهور به حاتمي يا بغدادي، علوم ادبي و لغت شناسي را نزد ابن دُرَيد و ابوعمر فرا گرفت و پس از اندوختن دانش بسيار در اين زمينه ها، تدريس اين دروس را در بغداد آغاز کرد. حوزه ي درس حاتمي بسيار پرمحتوا بود به طوري که قاضي تنوخي و ديگر علماي بزرگ آن دوران در حوزه ي درس وي شرکت مي جُستند. از تاليفات حاتمي مي توان به کتاب حاتميّه در عيوب و نواقص سروده ها و اشعار شاعران معاصرش، اشاره کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عبدالکريم بن هوازن بن عبدالملک از قبيله ي قُشيري و ملقب به زين الاسلام يا شيخ الاسلام، مُکنّي به ابوالقاسم، از بزرگان علماي قرن پنجم هجري مي باشد. وي فقيه، محدث، مفسر، عارف، اديب، اصولي، کاتب، شاعر و در علوم عقلي و نقلي متبحّر بود. التَّيسير في التَّفسير، الرِّسالَة القُشَيريّه و مُختَصَرُ المُحَصَّل ازتاليفات اوست. وي هشتاد و نه سال عمر کرد و در نيشابور وفات يافت و در نزد قبر شيخ طريقتِ خود، ابوعلي دقاق، مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
عبدالقادر بَدَواني در دربار اکبر شاه تيموري، منصب قضاوت داشت، اما اوضاع نامناسب دربار را تحمل نکرد و از کار دست کشيد. قادري، بعدها مامور ترجمه ي کتاب هاي زبان سانسکريت و جمع آوري آن ها بود، اما کارش ناتمام ماند و مورخان ديگر، آن را به پايان رساندند. عبدالقادر از انديشمندان پرکار زمان خويش به شمار مي رفت و ترجمه ها و تاليفات زيادي از او بر جاي مانده است. از مهم ترين آثار اوکتاب مُنتَخَبُ التَّواريخ معروف به تاريخ بَدَواني مي باشد.
شرح مناسبت:
مجله ي هفتگي صور اسرافيل که به مديريت ميرزا جهانگير خان شيرازي و با همکاري ميرزا قاسم خان تبريزي و علي اکبر دهخدا منتشر مي شد يکي از برجسته ترين نشريه هاي دوران مشروطه بود. در دوره ي انتشار روزنامه ي صور اسرافيل، اين روزنامه به مشکلاتي دچار شد. از جمله آن که چندين بار نويسنده ي او را تکفير کردند و بساط روزنامه را فروپيچيدند. ميرزا جهانگيرخان شيرازي، اين روزنامه را در تکميل معني مشروطيت و حمايت از مجلسِ شوراي ملي و ياري روستائيان، ضُعفا، فقرا و مظلومين، انتشار مي داد. اين روزنامه سرانجام پس از کشته شدن ميرزا جهانگيرخان صور اسرافيل به دستور محمدعلي شاه قاجار تعطيل شد. پس از آن در سال 1337ق، مجدّداً سه شماره به همت علامه دهخدا در سوئيس انتشار يافت و سپس براي هميشه تعطيل گرديد. تا آن وقت، ادبيات و انشاء ايراني عموماً و روزنامه ها خصوصاً، به طرز نگارش قديم، حاوي الفاظ مُسَجَّع، بي حقيقت و بدون معني و خالي از سود و اثر بود، اما روزنامه ي صور اسرافيل
به زبان مردمِ همان زمان نوشته مي شد و حتي از آوردن اصطلاحات و لغات عاميانه ابا نداشت. از اين رو در سبک نثر فارسيِ معاصر تأثير بسزا کرد. مهم ترين مقالات اين روزنامه، مقالات علي اکبر دهخدا بود که تحت عنوان "چرند و پرند" منتشر مي شد.
شرح مناسبت:
ملاقربانعلي زنجاني معروف به "حجت الاسلام" از شاگردان شيخ انصاري بود که پس از تحصيل در نجف اشرف به زنجان بازگشت. او ضمن احراز مقام مرجعيت، با سخت کوشيِ تمام به اجراي احکام اسلام، از جمله اقامه ي حدود و اجراي تعزيرات مي پرداخت. ملاقربانعلي از چنان نفوذ و موقعيتي در منطقه برخوردار بود که عدم همراهي وي با جريان مشروطه ي غير مشروعه، باعث گرديد تا نهضت در آن منطقه تاثير چنداني نداشته باشد. او هيچ گاه به ملاقات حاکمي نرفت و هيچ حاکمي را نيز به حضور نمي پذيرفت.
شرح مناسبت:
ملامحمد علي نخجواني، فقيه، اصولي، محدث، رجالي و عالم شيعيِ زمان خود بود. وي از شاگردان حاج ميرزا حبيب اللَّه رشتي، فاضل ايرواني و فاضل شرابياني بود که بعد از وفات شرابياني، مرجع تقليد قفقازيان و جمع فراواني از ديگر بلاد شيعه گرديد. آيت اللَّه نخجواني در 66 سالگي در کربلاي معلي وفات يافت و در صحن مقدس امام علي(ع) دفن شد. حاشيه بر رسائل و حاشيه بر مکاسب شيخ انصاري، از آثار اوست.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد مصطفي صفايي خوانساري در سال 1321 ق (1281 ش) در خوانسار به دنيا آمد. پس از فراگيري دروس مقدماتي حوزه، در محضر اساتيد بزرگي همچون: شيخ عبدالکريم حائري يزدي، سيد ابوالحسن رفيعي قزويني و ميرزا محمدعلي شاه آبادي حاضر شد و در نجف در حلقه ي درس حضرات آيات سيدابوالحسن اصفهاني و ميرزاي ناييني شرکت جُست. آيت اللَّه صفايي خوانساري اجازات متعدد اجتهاد و روايي را از حضرات آيات حائري، بروجردي و اصفهاني دريافت کرد. سرانجام اين عالم رباني در 92 سالگي در تاريخ 23 مهر 1371 ش چشم از جهان فروبست و پيکر پاک ايشان در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شيخ جعفر بن شيخ حسن حلي معروف به محقق حلي در سال 602 هجري در حله واقع در عراق به دنيا آمد. وي از ابتدا داراي هوشي سرشار و استعدادي شگرف بود. در محضر پدر، ابن زهره ي حلي، تاج الدين حسن بن علي دربي و ديگران تحصيلات خود را ادامه داد و خود بر مسند تدريس نشست. نام آوراني مانند علامه ي حلي، ابن داود حلي، سيد بن طاووس و ابن سعيد هَذْلي حلي از جمله دست پروردگان مکتب درس محقق حلي اند. وي مورد احترام خاص خواجه نصيرالدين طوسي بود و خواجه، به او ارج فراوان مي نهاد. شرايع الاسلام، المُختصر النافع في فقهِ الاماميه و آثار ديگر وي چون نگيني در ميان کتب اسلامي مي درخشند. محقق حلي در سال 676 ق، در هفتاد و چهار سالگي رحلت نمود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا علي شيرازي، فقه و علوم اسلامي را نزد اساتيدي همچون آيات عظام فشارکي اصفهاني و ميرزا محمدتقي شيرازي فرا گرفت و در 22 سالگي به درجه ي اجتهاد نائل آمد. آيت اللَّه ميرزا علي شيرازي علاوه بر تبحّر در فقه و اصول، در کلام، حکمت، طب، تاريخ و ادبيات نيز از مهارتي درخور تحسين برخوردار بود. ايشان مدتي نيز مرجعيت تقليد جمعي از مسلمانان را بر عهده داشت.
شرح مناسبت:
علي بن خَلَف قيرواني قابسي، دانشمند، محدث و فقيه مسلمان، در سال 324 ق در قيروان در تونس متولد شد. قابسي در جواني نابينا گرديد، اما با وجود اين، احاديث بي شماري را همراه با اسناد مربوط به آن ها از حفظ داشت. قابسي همچنين در فقه و اصول از دانشي بسيار بهره داشت. و تاليفاتي در اين زمينه از خود به يادگار گذاشته است. از آثار قابسي مي توان به کتاب "المَهد" در موضوع فقه اشاره کرد.
شرح مناسبت:
اثيرالدين ابهري فيلسوف، منجم و رياضي دان برجسته ي ايراني از مشاهير حکماي اسلام و از شاگردان امام فخر رازي و کمال الدين بن يونس بود. ابهري بيشتر اوقات عمر خود را به تدريس و تاليف کتاب پرداخت و آثار او باتوجه به صاحبنظر بودن وي در منطق، حکمت، رياضي و نجوم، از ارزش بسياري برخوردار است. از اين منجم و رياضي دان ايراني آثار بسياري بر جاي مانده که از ميان آنها مي توان به کتاب اصلاح اصول اُقليدُس و هدايت الحِکمَه اشاره کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج محمد ابراهيم خراساني معروف به کرباسي از علماي فاضل اصفهان بود. علوم مقدماتي را در زادگاهش آغازکرد و در حوزه ي علميه ي نجف به تکميل تحصيلات خود پرداخت. آيت اللَّه کرباسي پس از بازگشت به زادگاهش به تعليم و تدريس مشغول شد و به تاليف آثار متعدد پرداخت. اين عالم فاضل که در زهد و تقوا نيز معروف بود، کتب و رساله هاي ارزنده اي از خود به يادگار گذاشته است که از آن جمله مي توان به اِشاراتُ الاصول و مناسک حج اشاره کرد. آيت اللَّه کرباسي در سال 1262 ق در 82 سالگي در اصفهان دار فاني را وداع گفت.
شرح مناسبت:
چون در زمان فتحعلي شاه فتح هرات نيمه کاره رها شده بود و محمدشاه نيز مي خواست در فتوحات نظامي شهرتي به دست آورد، لذا چون توان رويارويي با روس ها در بازپس گيري ولايات از دست رفته ي قفقاز را در خود نمي ديد، قصد تصرف هرات را در سر مي پروراند. از اين رو در ربيع الثاني 1253 ق به هرات لشکرکشي کرد و آن جا را به محاصره ي خود درآورد. اين محاصره با حمايت روس ها صورت گرفت و انگليس که مستعمره ي بزرگ خود يعني هند را در خطر مي ديد، دست به تهديد محمدشاه از طريق نظامي زد. تهديدات پياپي انگلستان و نيز طولاني شدن زمان محاصره ي هرات، توان ادامه ي اين کار را از اردوي محمد شاه گرفت. سرانجام محمدشاه باسرشکستگي و بدون هيچ نتيجه اي در 18 جمادي الثاني 1254 ق به تهران بازگشت و اين عمل موجب
سلب حيثيّت ايران گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد صدرالدين صدر عاملي فرزند سيداسماعيل در سال 1299 ق در خانواده اي اصيل و مشهور به فضل، ادب و تقوا در کاظمين به دنيا آمد. ايشان بعد از عزيمت به کربلا، دروس سطح را در خدمت اساتيدي همچون شيخ حسن کربلايي فرا گرفت. آيت اللَّه صدر در سال 1328 ق راهي نجف اشرف گرديد و از محضر آيات عظام: آخوند خراساني، سيد محمد کاظم يزدي و ميرزاحسين ناييني بهره مند شد. در سال 1339 به ايران سفر نمود و حدود شش سال در مجاورت حرم مطهر حضرت رضا(ع) به تدريس و ارشاد پرداخت. ايشان بعد از يک سفر به عراق دوباره به مشهد برگشته و به تدريس و اقامه ي نماز در مسجد گوهرشاد پرداخت. آيت اللَّه صدر با پيشنهاد آيت اللَّه العظمي حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي مؤسس حوزه ي علميه ي قم، به شهر قم آمده و پس از فوت حاج شيخ، به ياري آيت اللَّه سيدمحمدتقي خوانساري و آيت اللَّه سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سرپرستي حوزه را به عهده گرفته و به حفظ و توسعه ي آن پرداختند. اصول دين، حاشيه بر کفايةُ الاصول و خُلاصةُ الفُصول از جمله تأليفات اين مرجع بزرگ ديني است. آيت اللَّه سيد صدرالدين صدر، پدر بزرگوار امام موسي صدر، رهبر شيعيان لبنان مي باشد. سرانجام اين عالم رباني در 74 سالگي بدرود حيات گفت و در مسجد بالاسرِ روضه ي منوره ي حضرت معصومه(س) در کنار آيت اللَّه حائري يزدي، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
لطفعلي بيگ آذربيگدلي از شاعران معروف ايران در قرن دوازدهم هجري است. وي با هاتف و
مشتاق اصفهاني و استادان ديگري که دوره ي بازگشت ادبي را آغاز کردند، معاصر بود. چندي در خراسان و اصفهان و شيراز گذراند و مدتي مداح جانشينان نادرشاه و سپس ستايش گر کريم خان زند بود تا اين که در سال 1195 ق درگذشت. وي در قصيده، غزل و ترانه به روش شاعران قديم پارسي گوي مي سروده و در اين کار موفق بوده است. منظومه ي يوسف و زليخا و نيز تذکره ي آتشکده از آثار مهم اوست. هم چنين لطفعلي آذر در سخن سرايي، شعرشناسي و اطلاع بر احوال و اشعار شعرا تبحّري بسزا داشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ هاشم قزويني، عالمي رباني و متفکري عميق و زاهدي وارسته بود. مقدمات را در قزوين فرا گرفت و براي تکميل تحصيلات به اصفهان رفت و در سي سالگي در مشهد از محضر اساتيدي چون آقا حسين قمي و حاج ميرزا محمد آقازاده ي خراساني استفاده کرد. ايشان با مقام علمي بالا همه ساله ايام ماه مبارک رمضان به تربيت و تعليم ديني روستاييان مي پرداخت. آيت اللَّه قزويني که از مدرسان برجسته ي حوزه ي علميه ي مشهد به شمار مي رفت، از عالماني است که به قيام مسلحانه عليه رژيم پهلوي معتقد بود و در قيام مسجد گوهرشاد مشهد شرکت داشت.
شرح مناسبت:
حاج ملامحمدباقر واعظ تهراني در سال 1255 ق به دنيا آمد و بيشتر عمر خود را صرف آموختن علوم مختلف کرد. از حاج ملامحمدباقر واعظ تهراني آثار بسياري به جاي مانده که از ميان آن ها مي توان به جَنَّةُالنَّعيم در باب احوال حضرت عبدالعظيم از نوادگان پيامبر اکرم(ص) اشاره کرد.
شرح مناسبت:
آيت الله محمد نهاوندي، فرزند عالم رباني و کبير آيت اللَّه ميرزا عبدالرحيم نهاوندي در نجف اشرف به دنيا آمد. او همانند پدرش در مراتب علمي و عَمَلي و اخلاق فاضله، از بزرگان علماي قرن چهاردهم به شمار مي رود. تفسير مبسوط عربي و تفسير مبسوط فارسي و مجموعه اين دو کتاب در 4 جلد که به نام نفحات الرحمن موسوم است، از آثار ايشان مي باشد. وفات وي در تهران روي داد.
شرح مناسبت:
محمد بن شاه مرتضي، ملقب به محسن معروف به ملامحسن فيض کاشاني، در چهاردهم صفر سال 1007 هجري قمري در کاشان به دنيا آمد. وي مقدمات را در زادگاه خود فرا گرفت و در جواني راهي اصفهان گرديد. ملامحسن در محضر علماي نامور زمان از قبيل علامه محمدتقي مجلسي، شيخ بهايي، ميرداماد، ميرفندرسکي و ملاصدراي شيرازي زانوي ادب زد و به کسب علم پرداخت. آن هنگام که ملاصدرا در روستاي کَهَک قم ساکن بود، ملامحسن، مونس وي گرديد و ملاصدرا دخترش را به وي تزويج نمود و به او لقب فيض داد. وي پس از سالياني، راهي کاشان شد و به تدريس و تاليف همت گماشت. علم الهدي و معين الدين،(فرزندان فيض) محمد مومن(برادرش) ضياءالدين محمد و ده ها فاضل ديگر از جمله شاگردان مکتب درسي او بودند. ملامحسن هم چنين در طول 65 سال تحقيق و مطالعه، نزديک به دويست کتاب و رساله ي نفيس در علوم و متون مختلف نگاشت. تفسير صافي، تفسير اصفي و تفسير مُصفّي در تفسير، الوافي، الشافي و المَحجَةُ البيَضاء و ده ها اثر گران سنگ ايشان درکلام، عرفان، اخلاق، ادب و موضوعات ديگر،
نشانگر روح پر تلاش و احاطه ي ايشان بر معارف اسلامي و علوم روز مي باشد. سرانجام اين فقيه وارسته و اين عالم کامل در 84 سالگي دار فاني را وداع گفت و در زميني که بعدها به قبرستان فيض معروف شد، مدفون گرديد. برطبق وصيت ملامحسن فيض کاشاني، بر روي قبر وي سقف و سايباني ساخته نشده است.
شرح مناسبت:
شيخ محمدتقي بن شيخ محمد باقر تهراني رازي معروف به آقانجفي از علماي بزرگ شيعه در قرن سيزدهم و اوايل قرن چهاردهم هجري مي باشد. وي مرجع خاص و عام و جامع معقول و منقول و حاوي فروع و اصول و تاليفات فراوان بوده است. آداب الصلوة، آداب العارفين، اسرارالاحکام و انيس الزائرين از جمله آنها مي باشد. آقانجفي در شعبان 1331 ق در 69 سالگي در اصفهان بدرود حيات گفت و در بقعه اي نزديک امام زاده احمد بن علي بن امام محمد باقر(ع) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سلطان محمود غزنوي، سومين شاه سلسله ي غزنويان از سال 387 ق پس از شکست دادن برادرش اسماعيل، حکومت را به دست گرفت و با غلبه بر اميران صفاري، ساماني، آل بويه، آل زيار و خوارزمشاهيان بر شمال و شرق ايرانِ آن روز استيلا يافت. سلطان محمود غزنوي به تدريج سرزمين هاي بيشتري را ضميمه ي قلمرو خود نمود. او دوازده بار به سرزمين هندوستان لشکرکشي کرد اما سرانجام قبل از رفتن به ري پس از 34 سال سلطنت، به دليل ابتلا به بيماري سل در غزنين درگذشت. سلطان محمود غزنوي، اولين پادشاه مستقل و بزرگ ترين فرد خاندان غزنوي است که به دليري و بي باکي و کثرت فتوحات و شکوه دربار در تاريخ اسلام، بسيار مشهور شده است. غزوات وي در هند و غنائمي که از آن جا آورده، اجتماع علما و شعرا در دستگاه او و اشعار و کتبي که به نام او ترتيب يافته بود، نام سلطان محمود غزنوي را در اطراف عالم، معروف کرده است. افرادي همانند عُنصري بلخي، فَرُّخي سيستاني، عَسجَدي مَروَزي، کسايي مروَزي و غضايري رازي و نيز فردوسي طوسي از شاعران دربار او بودند. هم چنين از علماي دستگاه محمودي، هيچ کس جليل القدرتر از ابوريحان بيروني نيست.
شرح مناسبت:
عبدالرحمن بن اسماعيل بن ابراهيم ملقب به شهاب الدين و معروف به ابوشامه از مشاهير علماي قرن هفتم هجري است که در فقه، حديث، تاريخ، نحو، ادبيات و قرائات متنوعه ي قرآني، يگانه ي دوران خود بود. وي در ابتدا در دمشق درسن شانزده سالگي قرآن را با تمامي قرائت هاي متداول فرا گرفت و در اسکندريه
به تکميل آن پرداخت. ابوشامه داراي تاليفاتي مي باشد از قبيل: الاصول في الاصول، مختصر تاريخ دمشق و مُفردات القُرّاء. بنابه قول برخي از مورّخين، بيشتر آثار ابوشامه در يک واقعه ي آتش سوزي به همراه کتابخانه ي عظيمِ او سوخت و از بين رفت. ابوشامه به سال 665 هجري در 66 سالگي در دمشق بدرود حيات گفت و در آن شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
حاج ملااحمد بن ملامهدي نراقي، از بزرگان علماي دين و مجتهدان عالي قدر شيعه مي باشد. وي فقيه اصولي، محدث رجالي و شاعر حاذق و زاهد متقي بوده است. ملااحمد پس از کسب مدارج بالاي علمي نزد پدر دانشمندش، حاج ملامهدي نراقي، مشغول تدريس و تاليف شد و شاگرداني همچون شيخ مرتضي انصاري و سيد محمد شفيع جابلقي و بسياري ديگر را پرورش داد. اين عالم بزرگ همچنين در حديث مهارت داشته و با سه واسطه از علامه محمدباقر مجلسي روايت حديث کرده است. مُستند الشّيعه، معراجُ السَّعاده، اسرارُ الحَجّ، مفتاح الاحکام و مثنوي طاقديس از جمله آثار اوست. ايشان اشعار عرفاني فراواني سروده است و در شعر، "صفايي" تخلّص مي کرد. وفات ملااحمد در نراق اتفاق افتاد و بدن مطهر وي را در صحن علوي در نجف اشرف دفن کردند.
شرح مناسبت:
سيدقاسم الانوار از شعراي معروف عهد تيموريان اهل تبريز بود و از بزرگان علم و دانش کسب فيض کرد. وي بعد از مدتي در هرات در افغانستان اقامت گزيد و تدريس را آغاز کرد. سيدقاسم به تدريج به شهرت رسيد به طوري که شاگردان و مريدان وي از نواحي و شهرهاي مختلف به حضورش مي شتافتند. اين ايام، مقارن با سلطنت تيمور و فرزندش شاهرخ بود. سيدقاسم پس از اين که مورد سوءظن شاهرخ قرار گرفت به ناچار هرات را ترک گفت و به سمرقند در ازبکستان امروزي رفت. آثار ادبي سيدقاسم الانوار شامل يک ديوان غزل و چندين مثنوي است که نُسَخ خطي آن ها موجود است. هم چنين رساله هاي انيس العارفين و انيس العاشقين از جمله آثار اين شاعر
ايراني است.
شرح مناسبت:
منصور دوانيقي دومين خليفه ي عباسي، باني شهر بغداد است. اين خليفه، آن جا را دارالخلافه ي عباسي قرار داد. نام اول اين شهر مدينه المنصور بود. اما نام بغداد رواج بيشتري يافت و به همين اسم ناميده شد. اين شهر قبلاً دهکده اي به نام بغداد بوده است.
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي بن اسماعيل، معروف به ابن سيده، از دانشمندان و ادباي قرن پنجم در اندلس مي باشد. وي داراي حافظه اي فوق العاده بود. الانيق، المخصَّص و الوافي في علم القوافي از جمله تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
ابوالمعالي عبدالملک بن عبداللَّه بن يوسف جُويني، ملقب به ضياءالدين، جامع اصول و فروع، کلام و تمامي فنون علمي و استاد امام محمد غزالي است. وي مدتي در مکه و مدينه مجاور بوده و تدريس مي کرد و به همين جهت به "امام الحرمين" مشهور گرديد. تمامي مسايل فقهي را موافق هر کدام از مذاهب چهارگانه که سوال مي کردند، فتوا مي داد وي در زمان سلطنت الب ارسلان سلجوقي، رييس مدرسه ي نظاميه ي نيشابور شد و رياست علمي به او منتهي مي گرديد. امام الحرمين تا سي سال با کمال استقلال، تمامي امور محراب، منبر، تدريس، خطابه و مناظرات مذهبي و مذاکرات ديني را بر عهده داشت و تاليفات متعددي نگاشته است. الارشاد في اصول الدين، مدارک العقول و غنية المسترشدين از جمله آثار اوست. وفات او در نيشابور اتفاق افتاد. گويند که بعدها جسدش را به کربلا منتقل نموده و در جوار پدرش دفن کردند.
شرح مناسبت:
عين الزمان قطانِ مروَزي متولد شهر مَرو از شهرهاي قديم خراسان واقع در ترکمنستان فعلي است. او در رياضيات، فلسفه، ادبيات، طب و علوم ديني مهارت داشت اما بيشتر به طب علاقمند بود. قطان مروزي که در مَرو به طبابت مشغول بود، کتب متعددي به رشته ي تحرير درآورد که از جمله ي آنها، کتاب "کيهان شناخت" در علم رياضي است. قطان مروَزي در سال 548 ق در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
حَسن صبّاح پس از قبول مذهب اسماعيلي در سال 464 ق، مدتي در مصر بود و سپس به ايران بازگشت. او در ابتدا در خوزستان، اصفهان، يزد، کرمان و دامغان، سرگرم دعوت بود و در همان حال، داعياني به اطراف فرستاد و بسياري از مردم را به مذهب خود درآورد. حسن صبّاح توانست در ششم رجب سال 483 ق به قلعه ي مستحکم و طبيعي الموت در نزديکي قزوين دست يابد و به گسترش دايره ي دعوت خود بپردازد. کار صباح و دعوت اسماعيليان با مرگ مَلِک شاه سلجوقي و به ويژه قتل نظام الملک، وزير مقتدر سلجوقي، فرصت را بيش از قبل در اختيار اين فرقه نهاد و شهرت آنان را عالمگير کرد. حسن، فدايياني تربيت کرده بود که حاضر بودند به اشاره ي او، هر کاري انجام دهند. قتل هاي متعدد بزرگاني که مخالف فعاليت اسماعيليان بودند توسط اين فداييان صورت مي گرفت و باعث ايجاد رُعبي عظيم در دل مخالفان گرديد. حسن، حتي سلطان سنجر سلجوقي را تهديد به مرگ کرد و پادشاه، از ترس جان، با او آشتي نمود. ازآن پس قدرت صَبّاحيان بيشتر از قبل فزوني يافت
تا اين که، حسن صباح در 26 ربيع الثاني 518 ق درگذشت. حَسن مردي معتقد و خشک بود و دو پسر خود را به سبب تخلّفات مذهبي کشت. او با سلطنت ارثي مخالف بود و پس از خود يکي از سردارانش را به جاي خويش برگزيد.
شرح مناسبت:
سيدمحمد حسن معروف به آقا نجفي قوچاني در سال 1295 ق در روستاي خُسرويّه در حوالي شهر قوچان به دنيا آمد. در کودکي به فراگيري قرآن نزد پدر پرداخت و سپس به تشويق والد خود براي تحصيل علوم ديني، راهي قوچان شد. از آن پس وارد مشهد گرديد و تحصيلات خود را ادامه داد. سيدمحمدحسن در نوزده سالگي همراه يکي از دوستانش، با پاي پياده از راه طبس به يزد و از آنجا به اصفهان رفته و در اقامت چهار ساله ي خود در آن شهر، از اساتيد فن، مستفيض گرديد. آقانجفي قوچاني بار ديگر با پاي پياده عزم نجف اشرف کرد. در مدت بيست سال سکونت در آن ديار مقدس، از محضر علماي نامدارِ زمان از جمله آخوند خراساني بهره مند شد و به اجتهاد نايل آمد. او با شنيدن خبر درگذشت پدر به زادگاه خود مراجعت نمود و به درخواست اهالي قوچان، در آن شهر رحل اقامت افکند. آقا نجفي قوچاني، علاوه بر اداره ي حوزه ي علوم دينيِ آن ديار، حاکميت شرع شهر قوچان را نيز عهده دار بود. آقا نجفي قوچاني در جنبش مشروطيت ايران، همگام با ديگر روحانيونِ مبارز، مشارکت فعال داشت. از وي آثار گرانسنگي به جا مانده است که کتب سياحت شرق و سياحت غرب از جمله ي آنها مي باشد.
سرانجام اين عارف زاهد در شصت و هشت سالگي در شهر قوچان دار فاني را وداع گفت و در منزل خود در آن شهر مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
محمدعلي شاه قاجار پس از مخالفت هاي سرسختانه، در حالي با انقلاب مشروطه موافقت کرد که قدرت مشروطه خواهان هر روز افزايش مي يافت. بدين ترتيب، محمدعلي شاه که قبلاً با مردم مبارز و مشروطه خواهِ ايران، مقابله کرده بود، تسليم آنان شد و بر خلاف ميل باطني خود، دست خطي مبني بر لازم الاجرا بودنِ قانون اساسي را به مجلس شوراي ملي ارسال کرد. بدين ترتيب، دوران يک ساله ي استبداد صغير به پايان رسيد، هرچند محمدعلي شاه به تعهدات خود عمل نکرد.
شرح مناسبت:
حضرت آيت اللَّه العظمي سيداحمد خوانساري در سال 1309 ق در خوانسار به دنيا آمد. در 3 سالگي پدر را از دست داد و سرپرستي او بر عهده ي برادرش قرار گرفت. سيد احمد پس از فراگيري مقدمات در زادگاه خود، براي ادامه ي تحصيل، عازم اصفهان گرديد و از آن جا عزم نجف اشرف نمود. ايشان در حوزه ي علميه ي نجف خوشه چين خرمن معارف آيات عظام: آخوند خراساني، سيدمحمدکاظم يزدي، ميرزاي ناييني و آقاضياءالدين عراقي بود و پس از سالياني، بر قله ي رفيع اجتهاد دست يافت. آيت اللَّه خوانساري در سال 1335 ق به ايران بازگشت و در درس آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي در اراک شرکت کرد. با تاسيس حوزه ي علميه ي قم، به تدريس و پرورش شاگردان همت گماشت ولي از جانب آيت اللَّه بروجردي عازم تهران گرديد و در مسجد سيدعزيزاللَّه به اقامه ي نماز جماعت، تدريس خارج فقه، رفع گرفتاري هاي مردم و فعاليت هاي سياسي پرداخت. ايشان در زهد و پرهيزگاري و مبارزه با هواي نفس کم نظير
و زبانزد همگان بود و حضور ايشان در کنار حضرت امام، نهضت اسلامي ايران را تقويت مي کرد. سرانجام اين عالم رباني در 29 دي 1363 در 96 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و به سراي باقي شتافت. پيکر آن مرجع بزرگوار تقليد پس از تشييع در تهران به قم منتقل گرديد و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) مدفون شد. العقائدُ الحَقّه، مناسک حج و جامعُ المدارک از جمله آثار ايشان مي باشد.
شرح مناسبت:
ابوعبداللّه محيي الدين محمدبن علي العربي معروف به ابن عربي در 27 رمضان سال 560 ق در اندلس به دنيا آمد. وي از آغاز جواني، داراي دلي تپنده در جستجوي فراسوي جهان مادي بود و روحي تشنه ي حقايق غيبي و عواطفي پرهيجان و انديشه اي عرفان جو داشت. چنان که در اين رهگذر، جوانه هاي بينش عرفاني در درونش ايجاد شده و مکاشفاتي برايش دست مي داد. او دانشمندي پرکار بود که آثارش را بيش از پانصد رساله و کتاب ذکر کرده اند. يکي از آن ها، تفسير کبير است که به تنهايي شامل چندين مجلد است و کتاب معروف فصوصِ الحِکَمِ او، فشرده اي از ديدگاه ها و انديشه هاي عرفاني اوست. ابن عربي در 78 سالگي در شام درگذشت و در دامنه ي کوه قاسيون در دمشق مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
ميرزا شرف جهان قزويني در شيراز نزد امير غياث الدين، دانشمند نام آورِ آن زمان، علوم متداول را فرا گرفت و علاوه بر علوم عقلي و نقلي، در ادب، شعر، نگارش، کتابت و موسيقي نيز تبحّر يافت. ميرزا شرف جهان، شاعري توانا به شمار مي رفت و از او نسخه ي خطي ديوان اشعارش بر جاي مانده است.
شرح مناسبت:
محمدصادق اديب الممالک فراهاني متخلصّ به "اميري" نويسنده و شاعر معروف ايراني، علوم ادبي زمان را نزد اساتيد فن فرا گرفت و در شاعري بر اکثر سخنوران عصر خويش، غالب گرديد. وي در فنون سخنوري، مقتدر و در رواني طبع، قوّت حافظه، تسلط بر تاريخ عرب و عجم و احاطه بر لغات و مضامين فارسي و عربي، مشهور بوده است. اديب الممالک مسؤوليت انتشار روزنامه هاي ادب، مجلس و آفتاب را برعهده داشت و در انقلاب مشروطه، به ياري مجاهدانِ و آزادي خواهان شتافت. اميري در سرودن انواع قالب هاي شعري، توانايي ويژه اي داشت و سبک قديمِ را به خوبي رعايت مي کرد. وي از جمله شاعراني بود که براي نخستين بار، مضامين و مفاهيمِ اجتماعي و سياسي به ويژه ميهن دوستي را در اشعارش به کار گرفت.
شرح مناسبت:
سيدمحمد باقر دُرچه اي از علما و فقهاي برجسته ي شيعه، در دُرچه يکي از روستاهاي اصفهان به دنيا آمد. وي پس از تحصيل در اصفهان راهي نجف اشرف شد و از بزرگاني چون ميرزا محمد حسن شيرازي، ميرزا حبيب اللَّه رشتي و حاج حسن کوه کمره اي استفاده کرد و به مقام اجتهاد رسيد. پس از مراجعت به اصفهان به تدريس فقه و اصول پرداخت. از آثار ايشان دوره ي فقه و اصول در 16 جلد است و آيت اللَّه بروجردي و استاد جلال الدين همايي از شاگردان اويند. اين عالم بزرگ در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شده است.
شرح مناسبت:
علامه شيخ عبدالحسين اميني در سال 1320 ق در تبريز به دنيا آمد. وي علوم ابتدايي و متوسطه را نزد پدر تحصيل کرد. سپس جهت ادامه ي دروس خود راهي نجف اشرف گرديد و در درس آيات عظام فيروزآبادي و سيدابوتراب خوانساري شرکت کرد. علامه اميني در اولين تاليف خويش، کتاب شهداء الفضيله را نگاشت و مورد توجه و تاييد علماي بزرگ قرار گرفت. اين عالم بزرگوار سپس کتاب عظيم "الغدير" را تاليف کرد و آن را به جهان بشري تقديم نمود. علامه اميني با تأليف کتاب الغدير خاطرات عصر نبوي را تجديد کرد و با اين اثر که با سختي هاي فراوان و خون دل نگاشت، درصدد احياء سيره ي نبوي و علوي بود. سرانجام اين رادمرد علم و عمل در هفتاد سالگي به ديدار محبوب شتافت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شمس الدين، محمدبن احمد ذهبي محدث و مورخ مشهور، علاقه ي زيادي به گردآوري حديث داشت و براي تکميل اين علم، سفرهاي بسيار کرد. او در اين سفرها از بسياري از بزرگان و علما حديث شنيد و آن ها را ضبط نمود. ذهبي وقايع تاريخ اسلام و مشاهير اين دوران را از زمان ظهور آيين اسلام تا سال 704 ق دنبال کرده و اخبار و وقايع محدثين آن دوره را نيز به رشته ي تحرير درآورده است. وي اين مجموعه را تحت عنوان تاريخ اسلام به صورت کتابي تنظيم کرده است. آثار ذهبي بسيار مورد استفاده ي اهل علم قرار گرفت و در اکثر مواقع، دانش پژوهان براي شنيدن احاديث به محضرش مي شتافتند. الکاشف، طبقات القُرّاء،
المُعجم الکبير و المعجم الصغير از آثار اوست. ذهبي در سال 748 ق در 75 سالگي در دمشق وفات يافت.
شرح مناسبت:
محمد بن عبداللَّه بن محمد بن عبيداللَّه بن بهلول، معروف به شيباني، کوفي الاصل، از مشاهير محدثان اماميه مي باشد که براي استماع حديث، مسافرت ها کرده و تأليفاتي دارد. او در ابتدا به نقل احاديث معتبر همت مي گماشت ولي در ادامه از روايت احاديث غريب نيز خودداري نکرد و باعث شد که ديگران نقل روايت هاي او را معتبر نشمارند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يکي از امتيازات ننگيني که در زمان قاجار نتايج نامطلوبي را به بار آورد امتياز انحصار تنباکو معروف به امتياز رِژي بود. به موجب اين امتياز که در زمان ناصرالدين شاه قاجار با تالبوت انگليسي منعقد شد، شرکت رِژي به مدت 55 سال صاحب حق انحصاري تجارت تنباکوي ايران و حتي نظارت در زراعت آن شناخته مي شد. وقتي مردم، اين قرارداد را با قرارداد مشابهي که با دولت عثماني منعقد شده بود مقايسه کردند، از بابت اين که منفعت بسيار کمتري نصيب کشور شده است دست به اعتراض زدند. با گسترده شدن اعتراضات مردمي و پيگيري علماي بزرگ تهران از جمله حاج ميرزا حسن آشتياني، اين اعتراضات شکلي وسيع به خود گرفت و سرانجام حکم تحريم استعمال تنباکو توسط ميرزاي بزرگ شيرازي، تکليف مردم و شاه را يکسره کرد. پس از صدور اين فتوا که استعمال تنباکو به هر نحو را در حکم محاربه با امام زمان(عج) عنوان کرده بود، مردم قليان ها را شکستند و انبارهاي توتون را به آتش کشيدند. تاثير اين فتوا به حدي بود که در درون دربار قاجار نيز کسي از تنباکو استفاده نمي کرد. سرانجام ناصرالدين شاه قاجار مجبور شد که اين قرارداد را فسخ نموده و مقداري غرامت به شرکت رژي پرداخت کند.
شرح مناسبت:
ابوالحسن مجدالدين کسايي مَروَزي شاعر قرن چهارم هجري قمري در سال 341 هجري در مرو ولادت يافت و در دوران سلطنت سلطان محمود غزنوي، وي را مدح گفته است. پايان عمر اين شاعر در ندامت از مدح سلاطين و اشتغال به شعر زاهدانه و پند و اندرز گذشت. از اشعار موجود او
معلوم است که در ابداع مضامين و بيان معاني نو و توصيفات بديع و تشبيهات لطيفِ طبيعي، مهارت بسيار و قدرت فراواني داشت. کسايي مروزي در مدح اهل بيت، اشعاري سروده است و از اين اشعار، شيعه بودن وي آشکار مي گردد.
شرح مناسبت:
علي اکبر بن ملا محمد حسين نهاوندي، در اصل از اهالي نهاوند بود، اما خود در مشهد به دنيا آمد. وي در تهران نزد حاج ميرزا حسن آشتياني و در نجف نزد حاج ميرزا حبيب اللَّه رشتي و شريعت اصفهاني تلمذ کرد. نهاوندي در 1328 ق راهي مشهد مقدس گرديد و ساکن آن ديار شد. البَيانُ الرَّفيع في احوال خواجِه ربيع، گلزار اکبري و لاله زار از آثار اوست. سرانجام اين عالم رباني در نودسالگي دار فاني را وداع گفت و در مشهد مقدس به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ميرزا ابوالقاسم موسوي زنجاني فرزند ميرزا کاظم، يکي از علماي شيعه ي قرن سيزدهم هجري قمري و از شاگردان سيدمحمدباقر، حجت الاسلام رشتي و حاج محمدابراهيم کلباسي بوده است. وي براي تکميل تحصيلات خود به عتبات عاليات رفت و پس از اتمام دروس به زنجان بازگشت. ميرزاي زنجاني پس از ورود به زادگاهش، رياست مذهبي آن شهر را به عهده گرفت و نفوذ بسياري در ميان مردم يافت. از وي بيش از ده دوره اثر ارزشمند بر جاي مانده است که ايضاحُ الدَّلائل في حساب عِقد الاَنامِل، تخريبُ الاسباب و مَقاليدُ الابواب و … از آن جمله اند. وفات اين عالم بزرگوار در سوم جمادي الاول 1293 قمري در زنجان اتفاق افتاد.
شرح مناسبت:
حاج سيداسماعيل بن سيد صدرالدين صدر از بزرگ ترين علما و مراجع تقليد و طراز اول قرن چهاردهم هجري مي باشد. مراتب علمي و کمالات نفساني او مشهور و مسلم بوده و مورد تاييد است. در شش سالگي و بعد از فوت پدر، در 1262 ق تحت تعليم برادر بزرگ خود معروف به آقامجتهد قرار گرفت. سپس راهي عتبات گرديد و از محضر ميرزا محمدحسن شيرازي و ديگر بزرگان استفاده کرد و به حَسَب تکليف شرعي، در کربلا اقامت گزيد. در آن جا بناي تدريس گذاشت و از مراجع وقتِ آن ديار شد. ميرزا حسين ناييني، سيدشرف الدين عاملي و سيدحسين فشارکي از جمله شاگردان اويند. فتواي مشهور سيداسماعيل صدر در خصوص تاييد حرکت هاي استقلال طلبانه و رَدِّ سلطه ي بيگانگان، از عشق او به جهان اسلام حکايت دارد و با اين همه، ساده زيستي، دوري از تعارفات و تشريفات،
رسانيدن وجوه شرعي به مستحقّان و تحمل شرايط دشوار زمانه، از خصوصيات و صفات برجسته ي اين عالم رباني است. سرانجام اين فقيه بزرگوار در سامرا چشم از جهان فرو بست و در حرم امام موسي کاظم(ع) مدفون گشت.
شرح مناسبت:
ابوجعفر احمد بن ابراهيم بن ابي خالد، معروف به ابن جَزار، از مشاهير اطباي اسلامي قرن چهارم هجري مي باشد. وي پس از آن که هر دو نوع عِلمي و عَمَلي طبّ را آموخت به تدريس و معالجه پرداخت. ابن جَزار در تشخيص بيماري و مداواي بيماران داراي يد بيضا و نَفَس مسيح گونه بود. اِبدال الادويه، نصايحُ الابرار و زادُالمسافر از جمله تاليفات اوست. در گذشت ابن جزار را سال چهار صد هجري قمري نيز گفته اند.
شرح مناسبت:
علامه حيدر قلي فرزند سردار نورمحمدخان در 18 محرم 1293 ق در کابل به دنيا آمد. در آغاز کودکي که استعمار انگلستان بر افغانستان چيره شده بود، به همراه پدر که از سرداران ارتش بود به لاهور تبعيد شد. حيدرقلي در آن سامان به تحصيل روي آورد و در اندک زماني پيشرفت کرد. آزار حُکّام لاهور، نورمحمد خان را وادار به مهاجرت به عراق کرد و علامه تلاش بي وقفه اي را در راه کسب علم آغاز کرد. اين حکيم وارسته پس از کسب مدارج علمي و رسيدن به درجه ي اجتهاد و فتوا، از رجال نامي و استوانه هاي بزرگ حوزه همچون حضرات آيات عظام: سيدحسن صدر، حاج شيخ عباس قمي، سيديحيي خراساني و شيخ آقابزرگ تهراني، مفتخر به دريافت اجازه و نقل روايات گرديد. سردار کابلي همراه با فراگيري علوم معقول و منقول، به يادگيري چندين زبانِ زنده ي دنيا همت گماشت و در اين امر نيز موفق بود. وي پس از مدتي راهي کرمانشاه در غرب ايران گرديد و به نشر احکام ديني و ارشاد مردم همت گماشت. دُرُّالنثير، رساله در معرفت
و شرح دعاي صباح از جمله تاليفات اوست. سرانجام، حکيم فرزانه، دانشمند برجسته و ستاره ي خاور، پس از بيش از نيم قرن تلاش، بررسي و نشر معارف اسلامي در حال راز و نياز با خداوند و در سَرِ سجاده ي نماز، در 79 سالگي در کرمانشاه در گذشت و طبق وصيتش در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
زينب در لغت به معناي درخت نيکو منظر آمده و گاهي به معناي زينت پدر مي باشد. حضرت علي(ع) دو يا سه دختر به نام زينب داشته و دختر بزرگ آن حضرت، زينب کبري است و اوست که در واقعه ي عاشوراي سال 61 هجري به همراه امام حسين(ع) بوده است. حضرت زينب(س) از زنان فاضله، عالمه و شجاع تاريخ است و فضايل آن بانو و جلالت شأنش بسيار والاست. آن حضرت، همسر پسرعمويش عبداللَّه بن جعفر بن ابي طالب بود و پنج فرزند داشت. حضرت زينب به هنگام عزيمت امام حسين(ع) به عراق، برادر را همراهي کرد و در واقعه ي کربلا دو پسرِ آن بانو به نام هاي محمد و عَون به شهادت رسيدند. ايشان از سوي حضرت امام حسين(ع) سرپرستي اهل بيتِ آن حضرت و حفظ و نگهداريِ مقام ولايت کبري، امام سجاد(ع)، را در هنگام بيماري برعهده داشت. شيرزن کربلا با روحيه اي قوي و شهامت زايد الوصف خود توانست آن امانت بزرگ را در آن شرايط سخت و سنگين اسارت به درستي و شايستگي به منزل رساند. خطبه هاي مردانه و رسواکننده ي حضرت زينب(س) در مجلسِ ستم عُبيداللَّه بن زياد در کوفه و يزيد بن معاويه در شام که
کاخ ظلم و جورِ فرعون زمان را به لرزه در آورد، شهره ي تاريخ است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به پاس زحمات شبانه روزي پرستاران و بهورزاني که در مراکز بهداري، وظيفه ي نگهداري، مراقبت و درمان بيماران را برعهده دارند و با تأسي به بانوي بزرگوار اسلام، حضرت زينب کبري(س) که از بيمار کربلا، حضرت امام سجاد(ع) و کودکان، مراقبت مي کرد، پنجم جمادي الاول برابر با زاد روز آن اسوه ي صبر و شکيبايي به عنوان روز پرستار و بهورز در نظام جمهوري اسلامي ايران نامگذاري شده است. اين روز، ضمن يادآوري رشادت هاي دختر بزرگوار اميرالمؤمنين(ع) در صحنه هاي خطر و رويارويي با سختي هاي زمان، زمينه اي براي سپاسگزاري و ارج نهادن به مقام پرستاران و تقدير از بهورزانِ اين مرز و بوم است که خاطره ي شيرزن کربلا را فراموش نخواهند کرد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز پرستار
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن قامَ عَلي مَريضٍ يَوماً و لَيلَةً بَعَثَهُ اللَّهُ مَعَ ابراهيمَ الخَليلِ
ترجمه:
هر کس يک شبانه روز از بيماري پرستاري کند، خداوند او را با ابراهيم خليل محشور مي کند
آدرس:
ثواب الأعمال، ص 341.
زير عنوان:
روز پرستار
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أطعَمَ مَريضاً شَهوَتَهُ أَطعَمَهُ اللَّهُ من ثِمارِ الجَنَّةِ
ترجمه:
هر کس غذاي بيمار را به او بخوراند، خداوند از ميوه هاي بهشتي به او بخوراند
آدرس:
الدعوات، ص 230.
زير عنوان:
روز پرستار
متن:
امام صادق عليه السلام: يَکِرُّ مَعَ القائِمِ عليه السلام ثَلاثَ عَشرَةَ امرَأةً … يُداوِينَ الجَرحي ويَقُمنَ المَرضي
ترجمه:
سيزده زن در رکاب امام مهدي عليه السلام حضور خواهند داشت … زخميان را درمان و از بيماران پرستاري مي کنند
آدرس:
دلائل الإمامه، ص 484.
زير عنوان:
روز پرستار
متن:
سماعة: إنَّ رَسولَ اللَّهِ صلي الله عليه وآله خَرَجَ بِالنِّساءِ فِي الحَربِ حَتّي يُداوينَ الجَرحي
ترجمه:
پيامبر خداصلي الله
عليه وآله زنان را با خود به جنگ برد تا مجروحان را مداوا کنند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 19، ص 184.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از ارغون خان مغول، برادرش گيخاتو که در زمان او، فرمانرواي آسياي صغير بود به پادشاهي رسيد. گيخاتو به سبب آن که از مرض شفا يافته بود، فرمان آزاد کردن زندانيان را داد و از خزانه ي مملکت، آنچه را که دستش رسيد در بين تهي دستان و درباريان تقسيم کرد. اين حاتم بخشي هاي او، کشور را به کمبود درآمد و فقر اقتصادي دچار ساخت و در نتيجه، خزانه ي سلطنتي تهي گشت. وزير گيخاتو که مي دانست چيني ها از پول کاغذي استفاده مي کنند، براي جبران کمبود مالي، چاپخانه اي تاسيس کرد و به رواج نوعي اسکناس که "چاو" خوانده مي شد، اقدام نمود. هدف از چاپ پول کاغذي اين بود که اسکناس در ميان مردم رايج شود و طلا و نقره به خزانه باز گردد. اما مردم از قبول اين اسکناسِ بدون پشتوانه خودداري کردند تا اين که گيخاتو، چاو را ملغي کرد. ديري نگذشت که در جمادي الاولي سال 694 ق، اميران مغول طغيان کرده، گيخاتو را بکشتند و پسر عموي او، بايدو، را به پادشاهي نشاندند.
شرح مناسبت:
ظهير الدين محمد بن ميرزا عمر از نوادگان اميرتيمور گورکاني در سال 899 ق، پس از فوت پدر در 11 سالگي وارث حکومت فرغانه در ماوراءُ النَّهر گرديد. وي در ابتدا، يازده سال با ملوک ازبک و تاتار جنگيد و چون ضعف خود را احساس کرد، رو به کابل و قندهار آورد و پس از تصرف افغانستان، 22 سال در آن نواحي، فرمانروايي نمود. در سال 932 ق براي تسخير هند راهي اين کشور شد و با پيروزي وارد دهلي
گرديد. ظهيرالدين بابر از اين زمان، سلسله ي گورکانيان هند معروف به دولت مغول را درهندوستان تاسيس کرد. اين دولت تا سال 1264 ق به مدت 332 سال در هندوستان و اطراف فرمانروايي داشت. بابر در هندوستان و افغانستان، راه ها و کاروان سراهاي فراواني ايجاد نمود و به عمران و آباداني کشور همت گماشت. مسجد معروف "بابري" در هند از بناهاي دوران حکومت ظهيرالدين محمد بابر محسوب مي شود. وي تا سال 937 ق به مدت پنج سال نيز در دهلي حکمراني نمود و سرانجام در 49 سالگي درگذشت. ظهيرالدين بابر را حاکمي عالم و اديب گفته اند و او کتابي درباره ي فتوحات و جهانداري و شرح حال خود نگاشته است. بابر در ابتدا در شهر جَمنه به خاک سپرده شد اما در ساليان بعد، استخوان هاي او را به کابل منتقل ساخته و آرامگاهي مُجَلّل در خارج از شهر براي او بنا کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج ابراهيم بن محمد حسن خراساني کاخي معروف به حاجي کرباسي در سال 1180 ق در اصفهان به دنيا آمد و پس از فراگيري دروس مقدماتي، براي تکميل تحصيلات به نجف اشرف رفت. فقه و اصول و ديگر علوم ديني را از علامه بَحرُالعُلوم و شيخ جعفر کاشِفُ الغطاء و ديگر بزرگان فرا گرفت. وي بسيار محتاط بود و تنها به اصرار ميرزاي قمي، رساله نوشت. اشاراتُ الاصول، شَوارَعُ، الهِدايه و مِنهاجُ الهِدايه از تاليفات او مي باشند. حاجي کرباسي در سال 1262 ق در 82 سالگي در اصفهان وفات يافت و در مسجدي که در آن درس مي گفت و به مسجد حکيم معروف است، به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ميرزا محمد باقر خوانساري از علماي بزرگ قرن چهاردهم هجري، فقيه، اصولي، محدث، رجالي، اديب و محقق بوده است. وي رياست علمي و مذهبي اصفهان را داشته و داراي تأليفات متعددي مي باشد. روضاتُ الجنّات، اُرجوزَه و قُرةُالعين و … از جمله ي آن هاست.
شرح مناسبت:
شيخ محمد بن عبده بن حسن خيراللَّه مصري، مفتي ديار مصر، معروف به عبده در اواسط قرن سيزدهم به دنيا آمد. وي که داراي هوشي سرشار بود، پس از تحصيل علوم اوليه، در دانشگاه الازهر، به شاگردي سيدجمال الدين اسدآبادي نشست و منطق و کلام و فلسفه را از او آموخت. شيخ محمد عبده، گوي سبقت را از ديگر شاگردان ربود و مورد توجه خاص سيدجمال الدين واقع گرديد. بعدها به علت شرکت در جريانات سياسي به سوريه تبعيد شد و از آن جا به پاريس رفته و با سيدجمال الدين ملاقات نمود. از آن پس راهي مصر گرديد و مفتي آن ديار شد. شيخ محمد عبده به همراه سيدجمال الدين اسدآبادي، عالم اسلام را محتاج پاره اي اصلاحات مي دانست و در قطع دست استکبار انگلستان مي کوشيد. عبده مانند سيد جمال در پي آن بود که ثابت کند اسلام توانايي دارد که به صورت يک مکتب و يک ايدئولوژي، راهنما و تکيه گاه انديشه ي جامعه ي اسلامي قرار گيرد و آن ها را به عزت دنيايي و سعادت اخروي برساند. از اينرو، سعي داشت، فلسفه هاي احکام دنيايي و اجتماعي اسلام از قبيل نماز، روزه، حج، زکات و انفاق تبيين و استحکام اصول اخلاقي اسلام را روشن نمايد. عبده با سيد جمال در دو جهت
اختلاف نظر داشت: يکي اين که سيد جمال، انقلابي فکر مي کرد و عَبدُه، طرفدار اصلاح تدريجي بود. ديگر اين که سيد، مبارزه با استبداد و استعمار را در رأس برنامه هاي خود قرار داده بود و معتقد بود اول بايد ريشه ي اين اُمُ الفساد را کَند و دور انداخت ولي عبده، آموزش و تربيت ديني جامعه را مقدم بر آموزش و پرورش سياسي مي دانست. از اين انديشمند و مبارز مسلمان مصري آثاري به جاي مانده است که اصلاحُ المَحاکمِ الشَّرعية و تفسير القرآن، از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه شمس الدين محمد بن حامد بن احمد مَکّي عاملي، معروف به "شهيد اول"، در سال 734 ق در يکي از روستاهاي جبل عامل در لبنان به دنيا آمد. اجداد شمس الدين تا چندين پشت از علما و فقها بوده و فرزندان اين خاندان از دانشمندان و اهل کمال و معرفت مي باشند. شمس الدين در محضر عالمان بزرگواري همچون فخرالمحققين، سيدعميد الدين و سيد ضياءالدين به مدارج بالاي علمي دست يافت و از آن پس به تدريس و تأليف مشغول شد. شهيد اول از افراد زيادي اجازه ي روايت گرفته و خود نيز شاگردان متعددي را پرورش داده است. اختصارُ الجَعفر، الباقياتُ الصّالحات، اللُّمْعَةُ الدَّمشقيَّه و المَزار و … از جمله تاليفات وي مي باشند. سرانجام اين عالم رباني و نويسنده ي نامدار شيعه در 9 جمادي الاول 786 ق بر اثر پرونده سازي حسودان و پس از تحمل يک سال حبس به دار آويخته شد و به بدن مبارکش اهانت نموده و آن را سنگسار کردند.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن احمد بن محمد بن محمد بن علي بن غازي عثماني، معروف به ابن غازي، فقيهِ مالکي، مورخ، اديب و رياضي دان مسلمان قرن دهم هجري در سال 858 ق در شهر فاس واقع در مراکش امروزي به دنيا آمد. او در حديث، علم رجال، شرح حال نگاري و گزارش جنگ ها نيز تسلط داشت و در علم قرائت، تفسير، ادب، عروض و حساب، استاد بود. بسياري از جويندگان دانش، از مناطق دور در مجلس درسش حاضر مي شدند و از وي دانش مي آموختند. ابن غازي داراي منطقي قوي، بياني شيرين و
روان، خُلقي نيکو و محضري پربار بود. وي نزد خواص و عوام، عزت و احترام داشت و سخنورترين فرد زمان خود به شمار مي رفت. الفِهرَسَةُ المبارکه، کليّات فقهيّه و … از تاليفات ابن غازي است.
شرح مناسبت:
صدرالدين شيرازي مشهور به ملاصدرا و صدرالمتألهين در نهم جمادي الاول سال 980 ق در شيراز به دنيا آمد. سنگ بناي علمي و اخلاقي ملاصدرا در محضر درس شيخ بهايي بنا نهاده شد و سپس در جرگه ي درس حکيمِ الهي، ميرداماد، کسب فيض کرد. وي پس از رسيدن به مقام والاي علمي، بر مسندتدريس تکيه زد و به تدوين حکمت متعاليه پرداخت. ملاصدرا با ترکيب فلسفه ي مشّاء و اشراق، حکمت متعاليه را بنيان نهاد و تاثيري شگرف بر فلسفه ي اسلامي گذاشت به طوري که اين تاثير، بسيار وسيع و غيرقابل انکار است. صدرالمتألهين به عنوان بزرگ ترين فيلسوف اسلامي در حالي که در يک دست، قلمِ تفسير سوره ي بقره و در دست ديگرش برگه هاي شرح کتاب الحُجّه ي اصول کافي بود، در سال 1050 ق در 70 سالگي در بصره دار فاني را وداع گفت و در همان شهر مدفون گشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سيدابوتراب خوانساري در سال 1271 ق در خوانسار به دنيا آمد. تحصيلاتش را در اصفهان آغاز کرد و در نزد آيت اللَّه سيدحسين کوه کمره اي و ميرزا محمدهاشم خوانساري و … کسب علم نمود. پس از فوت آيت اللَّه کوه کمره اي، سيدابوتراب به تدريس پرداخت و مرجع احکام و فتاوي شد. در محضر اين عالم بزرگ شخصيت هاي بزرگواري همچون آيات عظام: سيد محسن حکيم، سيد محمد حجت کوه کمره اي، آقابزرگ تهراني، ميرزا ابوالحسن شعراني و سيد علي قاضي طباطبايي پرورش يافتند. از اين عالم رباني نزديک به پنجاه کتاب و رساله بر جاي مانده که سَبيلُ الرَّشاد في شرح نِجاةُالعباد، البَيان في تفسير القرآن، اَصالةُالعَدَم و احکامُ الوَضعيّه از آن جمله اند. اين فقيه بزرگوار، سرانجام در 75 سالگي در نجف اشرف وفات يافت و پس از تشييعي باشکوه، بر حَسَب وصيتش در وادي السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
خسرو پرويز از سلاطين ساساني است که در مدائن مي زيست و از سال 590 ميلادي - بيست سالگي حضرت محمد(ص) - به مدت 38 سال بر ايران حکومت کرد. وي در عصر پيامبر اسلام(ص) مي زيسته و حضرت طي نامه اي، او را به اسلام دعوت نمود. اين پادشاه مغرور نامه ي پيامبر اکرم(ص) را پاره کرد و به نماينده ي خود در يمن، دستور دستگيري پيامبر را داد. هنگامي که فيروز، نماينده خسرو پرويز به حضور پيامبر رسيد گفت: خداوندگارم، خسرو، مرا فرموده که تو را به نزد او ببرم. حضرت فرمود: خداي من، مرا خبر داد که ديشب خداي تو به قتل رسيده است. پس
از چندي خبر قتل خسرو پرويز و جانشيني پسرش، شيرويه، به مدينه رسيد و فيروز و همه ي همراهانش به اسلام گرويدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوبکر فخرالزَّمان احمد بن حسن، معروف به امام بيهقي از مشاهير محدثين، حافظ، زاهد و در علوم گوناگون داراي دستي توانا بود. به جهت تحصيل احاديث و سنن نبويّه به بلاد بسياري سفر کرد. او را بر امام شافعيان به واسطه ي تأليفات خود حقّي روشن است. بيهقي در 458 قمري در نيشابور وفات يافت و جنازه اش را براي دفن به بيهق(نزديک نيشابور) انتقال دادند. الاربعين، الاسماء و الصفات، الاعتقاد، البعث و النشور، از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا علي نوقاني فقيه، متکلم و شاعر، متخلّص به فقير، در سال 1300 ق در محله ي نوقان مشهد ديده به جهان گشود و تا 27 سالگي در محضر اساتيدي چون اديب نيشابوري اول، حاج شيخ حسنعلي تهراني و حاج سيد عباس شاهرودي در حوزه ي علميه ي مشهد به تحصيل علوم اسلامي پرداخت. سپس به نجف اشرف رفته و از محضر آخوند خراساني، سيدمحمدکاظم يزدي و شريعت اصفهاني بهره جست و پس از اخذ اجازه اجتهاد به مشهد بازگشت. او خطيبي توانا و در مناظره، استادي زبردست بود و طبع شعر موزون داشت. ميرزا علي اکبر نوقاني همچنين خطوط نسخ و نستعليق را به خوبي مي نوشت و در اين فن، استاد بود. نوقاني سرانجام در اثر سکته ي قلبي در هفتاد سالگي در مشهد درگذشت و در حرم امام رضا(ع) دفن شد. سه مقاله ي نوقاني و تعليقي بر شرح نهج البلاغه ي ابن ابي الحديد، از جمله آثار اين عالم ديني مي باشند.
شرح مناسبت:
در زمان آل بويه، بغداد، در دست غلامان ترک بود و آشفتگي اوضاع آن شهر به آل بويه فرصت داد که به بغداد حمله کند. بنابراين معزالدوله در سال 334 ق بغداد را محاصره کرد و به زودي بر آن شهر دست يافت و المستکفي باللَّه خليفه ي عباسي را بر کنار کرد و پس از کور کردن وي، المطيع للَّه را به خلافت نشاند. از اين پس احمد معزالدوله از طرف خليفه به لقب اميرالامراء ملقب گرديد.
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي بن عيسي بن علي رماني، فقيه، اديب، نحوي، معتزلي، در اصل از سامراء و متولد بغداد، نزد ابن اخشيد، زجاج، ابوبکربن دريد و ابوبکر بن سراج تلمّذ نمود. ابوالقاسم تنوخي و ابومحمد جوهري از شاگردان وي به حساب مي آيند. حدود صد تأليف براي او شمرده اند. مي توان وي را در رديف ابوسعيد سيرافي و ابوعلي فارسي دانست. از آثار اوست: اکوان المعلوم و المجهول، شرح سيبويه، الاشتقاق الصغير.
شرح مناسبت:
محمد ابوجعفر مشهور به خواجه نصيرالدين طوسي معروف به محقق طوسي و استاد البشر در طوس زاده شد. پس از آن که عطش علمي وي در زادگاهش برطرف نگرديد راهي نيشابور گرديد و از اساتيد آن سامان بهره گرفت. بعدها به ري، اصفهان و قم و سرانجام به عراق عزيمت نمود و خوشه چين معارف آنان گرديد. محقق طوسي پس از حمله ي وحشيانه ي مغول به ايران، به دعوت يکي از حکام فرقه ي اسماعيليه راهي قُهِستان شد و در مدت 26 سالي که در اين قلعه ها به سر برد، کتاب هاي متعددي را به رشته ي تحرير درآورد. پس از حمله ي مغول، هلاکوخان وي را در شمار بزرگان خود قرار داد و خواجه با استفاده از اين موقعيت از قتل عام مردم، علما و نيز ويران ساختن اماکن علمي و فرهنگي جلوگيري مي نمود. خدمات گسترده ي خواجه بسيار وسيع و در سطوح مختلف انجام گرفته است. سرانجام اين عالم نستوه در 18 ذي قعده 673 ق در بغداد وفات يافت و در جوار مرقد مطهر حضرت امام موسي کاظم(ع) در خاک آرميد.
شرح مناسبت:
حسن بن محمد بن ابوبکر بن ابوالقاسم دمشقي همداني معروف به سکاکيني، از اکابر علماي اماميه در قرن هشتم هجري مي باشد. سکاکيني در چندين علم متبحّر و استاد بود. موافق آنچه از رياض العلماء نقل شده است. به واسطه تهمت و مفتريات مشهودي که به وي نسبت دادند، قاضي شرف الدين مالکي، به واجب القتل بودن او حکم داد. سرانجام وي را در سوق الخيل دمشق به شهادت رساندند.
شرح مناسبت:
عزّالدين ابومحمد عبدالعزيز بن عبدالسلام معروف به شيخُ الاسلام و سلطانُ العلماء، از بزرگان علماي شافعي درقرن هفتم هجري است. فقه را از ابن عساکر و اصول را از سيف الدين آمِدي و … فرا گرفت و در اندک زماني از علماي برجسته ي عصر خود شد. ابن عبدالسلام، بسياري از سال هاي عمر خود را در دوران پرآشوب درگيري هاي داخلي ايّوبيان با يکديگر و نيز رويارويي آنان با سپاهيان صليبي سپري کرد. در چنين شرايطي، مداخله ي او در امور سياسي و ترغيب زمامداران به ايستادگي در مقابل سپاهيان روم، موجب شهرت او گرديد. ابن عبدالسلام در دمشق به تدريس اشتغال داشت. وي چندي بعد در مصر به کار قضاوت مشغول شد و تدريس را در آنجا نيز ادامه داد. ابن عبدالسلام بيش از بيست سال، مقام تدريس، فتوا، امامت و خطابتِ قاهره را برعهده داشت. در نشر علم و انجام وظايف امر به معروف و نهي از منکر اهتمام تمام به کار مي برد و نفوذ زيادي داشت. الفَتاوي، الاشارَةُ الي الايجاز و … از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
ابن طولون دمشقي در سال 880 قمري در دمشق به دنيا آمد و در سراسر عمرش، بي وقفه به تحقيق، تدريس و تأليف پرداخت. وي در پايان تحصيلاتِ متداولِ عصر خويش به آموختن علم حديث روي آورد. ابن طولون از معدود رجال اسلامي است که زندگي نامه ي خويش را به رشته ي تحرير درآورده است. او در کنار اشتغالات علمي، مدتي به کارهاي اداري نيز پرداخت و از اين راه، مدتي به قناعت روزگار مي گذرانيد. نوع کارهايي را که ابن
طولون مي پذيرفت، اموري بود که با کارهاي علمي سنخيّت داشته است. وي در سال هاي پاياني عمر بيمار شد و به سبب دردمندي، نتوانست پيشنهاد منصب اِفتاءِ مذهبِ حنفي را که چند سِمتِ علمي و اداري ديگر نيز به همراه داشت، بپذيرد. شمار آثار اين فقيه و اديبِ دمشقي در تاريخ اسلام، کم نظير و شگفت آور است. وي در زندگي نامه ي خويش 728 اثر را به ترتيب حروف الفبا بر شمرده است و به سبب تسلط بر بسياري از علوم زمان در زمينه هاي تفسير، علوم قرآني، حديث، فقه، رجال، نحو، طب و عرفان و … تاليفاتي دارد. التَّمَتُّع بالاَقران، الدُّرَرُ الفاخِرَه و السَّفينةُ الطولونيّه، از جمله آثار ابن طولونِ دمشقي است.
شرح مناسبت:
ميرزامحمد تقي بن ملامحمد مامقاني مشهور به حجت الاسلام از علما و دانشمندان اوايل قرن چهاردهم هجري در آذربايجان است. در 22 سالگي براي تکميل تحصيلات خود به نجف اشرف رفت و سپس به تبريز بازگشت. وي شاگرداني تربيت کرد و کتاب هايي نگاشت. آتشکده، الفيّه، مَفاتيحُ الغَيب و … از جمله آثار اوست. حجت الاسلام تبريزي در نجف اشرف مدفون است.
شرح مناسبت:
روز شهادت حضرت فاطمه ي زهرا(س) مورد اختلاف مورخين است و يکي از اين موارد، سيزدهم جمادي الثاني مي باشد. فاطمه(س) پس از پدر بزرگوار خود، روز به روز بدنش رو به ضعف و سستي مي گراييد. پيوسته سوخته دل و اشک ريزان بود و در فراق پدر مي گريست. پس از به خلافت نشستن ابوبکر، خواستند تا از امام علي(ع) براي ابوبکر بيعت بگيرند که در اين مسير حضرت زهرا(س) مخالفت کرده و به آتش کشيده شدن در خانه ي آن حضرت و وقايع بعدي انجاميد. حضرت زهرا(س) پس از رحلت رسول خدا(ص) از مردم آزار بسيار ديد. به خانه اش هجوم برده و کودکش را سقط کردند. در اثر ضرباتي که به آن حضرت وارد شد، حضرت زهرا(س) اين نور چشم پيامبر و پاره ي تن رسول خدا، پس از تحمل روزها بيماري، به پدر بزرگوار خود، ملحق گشت. به وصيت آن حضرت، محل دفن وي مخفي مي باشد. گرچه اقوالي در اين باره است، از جمله اين که شيخ صدوق مرقد مُنوّر آن بانو را خانه ي آن حضرت مي داند که اکنون جزء مسجد مي باشد. اين قول را ديگران نيز تاييد کرده اند.
شرح مناسبت:
ابراهيم فرزند مالک اشتر نَخَعي، هنگام قيام مختار بن ابوعبيده ي ثقَفي براي خونخواهي امام حسين(ع) با او بود و در سال 67 ق به سرداري لشکر منصوب گرديد. ابراهيم از طرف مختار، مأمور تصرف موصل شد و سپاه شام را که از طرف خليفه ي اموي آمده بودند شکست داد. او عبيداللَّه بن زياد، حاکم کوفه در زمان واقعه ي کربلا را به قتل
رساند و تعدادي از کُشَندگان امام حسين(ع) و ياران او را از دَمِ تيغ گذراند. ابراهيم بن مالک با دستگيري و قتل مختار توسط مُصعَب بن زُبَير، به مُصعَب پيوست و به دولت ابن زُبَير خدمت کرد. سرانجام، هنگامي که عبدالملک بن مروان، خليفه ي اموي، لشکري براي نبرد با سپاه ابن زبير به عراق فرستاد، ابراهيم بن مالک در اين جنگ کشته شد.
شرح مناسبت:
ميرزا فضل علي ايرواني، تفسير، کلام و رياضيات را در تبريز فرا گرفت و سپس به حوزه ي علميه ي نجف اشرف رفت. او پس از طي مراحل عالي در نجف به درجه ي اجتهاد نايل آمد. صفا، در زمان انقلاب مشروطه در ايران، به آزادي خواهان پيوست و در اين راه، مورد آزار و شکنجه ي حُکّام وقت قرار گرفت. ايرواني، علاوه بر دارا بودن مراتب علمي، در سرودن شعر نيز ذوق و قريحه اي کم نظير داشت و اشعاري از وي به دو زبان فارسي و عربي، موجود است. کتب حَدائِقُ العارفين، سَفرنامه ي اروپا، کليد دانش و مِصباحُ الهُدي از آثار ميرزا فضل علي ايرواني به شمار مي روند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج ملااسماعيل سبزواري، فراگيري حکمت و فلسفه را نزد حاج ملاهادي سبزواري، فيلسوف مشهور شرق آموخت. او براي تکميل تحصيلاتِ علوم ديني به حوزه ي علميه ي نجف رفت و پس از کسب درجه ي اجتهاد به تهران بازگشت. ملااسماعيل مردي بسيار مُتَتِبِّع بود و حافظه اي نيرومند داشت. وي در رشته ي موعظه استادي مُسلَّم به شمار مي رفت و داراي تأليفاتي مي باشد. مجمعُ النّورَين و نوادِرُ الاثار از جمله تاليفات اين محقق گرانقدر به شمار مي روند.
شرح مناسبت:
ميرزا عبدالغفار تهراني ملقب به نجم الدوله، از همان ابتداي تحصيل، استعداد و علاقه اي عميق به رياضيات داشت. او اين علم را در مدارس مشهور آن زمان همچون دارالفنون فرا گرفت و به تحقيق و مطالعه در زمينه ي رياضيات پرداخت. نَجمُ الدوله، سال ها معلم رياضي در مدرسه ي دارالفنونِ تهران بود. از اين رياضي دانِ ايراني، تاليفاتي هم چون بدايةُ الحساب و اصول هندسه به يادگار مانده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بنا به قولي، امام چهارم حضرت علي بن الحسين، ملقب به زين العابدين(ع) از اهل بيت رسول خدا(ص) در شهر مدينه، قدم به عرصه ي گيتي نهاد. آن حضرت، فرزند سروَرِ شهيدان، حضرت حسين بن علي(ع) و بي بي شهربانو بود و در علم، تواضع، مهرباني و مردم داري، از سرآمدان روزگار خود به شمار مي رفت. از ويژگي هاي امام زين العابدين(ع)، عبادت و شب زنده داري بسيار بود. آن حضرت به خاطر سجده هاي طولاني به درگاه خداوند، به سجّاد يعني بسيار سجده کننده و نيز زين العابدين يعني زينت عبادت کنندگان لقب يافت.
شرح مناسبت:
ابومحمد، محمد حسن بن محمود بن اسماعيل حسيني شيرازي معروف به ميرزاي مجدد، معزّالدين و ميرزاي بزرگ شيرازي، مرجع تقليد شيعيان زمان خود و فقيه امامي بود که در 15 جمادي الاولي سال 1230 ق در شيراز متولد گرديد. وي قبل از 20 سالگي، صاحب اجازه از سيدمحقق ميرسيد حسن بيدآبادي شد و در اصفهان به تحصيل پرداخت. از جمله استادان وي صاحب جواهر و صاحب انوارُ الفِقاهَه، محمد ابراهيم کلباسي، محمدتقي اصفهاني و علي تُستَري بودند. ميرزاي شيرازي پس از شيخ مرتضي انصاري، مرجع عالم اسلام گرديد و در حدود سي سال اين سمت را به عهده داشت. شاگردان زيادي در مکتب ميرزا کسب علم کرده اند که از آن ميان حضرات آيات عظام: علامه سيدمحمد کاظم يزدي، آخوند خراساني، شيخ فضل اللّه نوري، ميرزا حسين نوري، سيدحسين صدر، ابراهيم دامغاني، سيد اسماعيل شيرازي و شريف جواهري را مي توان نام برد. از کارهاي بزرگ ميرزاي شيرازي، صدور فتواي تاريخي تحريم تنباکو در زمان ناصرالدين شاه
قاجار به عنوان اولين مقاومت منفي مردمي در ايران عليه بيگانگان بود که باموفقيت انجام شده است. از آثار اين مرجع بزرگ: کتابٌ في الطَّهارَه، نِجاةُ العِباد، رسالةٌ في الرَّضاع و رسالَةٌ في المُشْتَق مي باشد. ميرزا در سال 1312 ق در 82 سالگي در سامرا فوت نمود و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سيدجمال الدين اسدآبادي، روحاني مبارز و دانشمند بزرگ مسلمان به منظور تحقق آرمان خود، مبني بر اتحاد ملل اسلامي، انجمني به نام "عروةالوثقي" داير کرد و پس از مدتي، روزنامه اي نيز به همين نام در پاريس منتشر ساخت. سيدجمال الدين با همکاري شيخ محمد عبده، با درج مقالات اسلامي و نيز مصاحبه با دانشمندان و سياست مداران، نظر مسلمانان را به انديشه هاي خود و شعار اتحاد ملل اسلامي جلب کرد. سرانجام اين روزنامه، در اثر فشارهاي سياسيِ برخي از دولت هاي آن زمان، در ماه ذيحجه ي همان سال(1301) پس از چند ماه انتشار در اروپا، هند، مصر، ايران و چندين کشور عربي توقيف شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوحنيفه، احمد بن داود دينوري از فلاسفه و حکما و رياضي دانان قديمي مسلمان مي باشد که در نحو، لغت، منطق، نجوم، هيئت، حساب، هندسه، تاريخ و … يگانه ي زمان بود. علاوه بر اين، وي از علوم ديني و فلسفي نيز آگاهي زيادي داشت و در بلاغت کم نظير بود. ابوحنيفه دينوري رصدخانه اي در اصفهان تاسيس کرد و زيجي نيز تاليف نمود الاَخبارُ الطِّوال، الفَصاحَه، الشّعرُ و الشُّعَراء و البُلدان از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
علي بن بويه ديلمي ملَقَّب به عمادالدوله، به همراه دو برادر کوچک تر خود، رکن الدين حَسن و مُعزُّالدوله احمد، در ابتداي قيامِ داعيان علوي در گيلان و طبرستان به خدمت ماکان ديلمي و سپس مرداويچ بن زيار پيوستند. علي از طرف مرداويچ فرماندار کرج شد ولي در ساليان بعد با مرداويچ اختلافاتي پيدا کرد که منجر به جنگ بين دو طرف شد. با مرگ مرداويچ در سال 323، عمادالدوله کرمان را فتح کرد و بدين ترتيب با تسخير فارس و کرمان و نواحي اطراف، دولت عباسي، کليّه ي متصرفات خود را در ايران از دست داد. در سال 329، عمادالدوله در حين قلع و قمع مخالفان خود، تا طبرستان پيش رفت و بعدها موفق به تسخير خوزستان نيز شد. علي عمادالدوله در سال 337 به سختي مريض شد و کارها را به برادر زاده اش فناخسرو ملقّب به عضدالدوله واگذاشت و خود در سال 338 ق درگذشت. عمادالدوله در تمام مدت امارت خود با مردم با مهرباني رفتار کرد و بساط عدل و انصاف را در سراسر قلمرو خويش گستراند.
شرح مناسبت:
ابوالعباس احمد بن يحيي معروف به ثَعلَب، نحوي و لغوي، اديبي پرهيزکار و از مشاهير اهل لغت مي باشد. وي در پايان تحصيلات متداولِ عصرِ خود، با جديّت بسيار به تحصيل ادبيات عرب اهتمام ورزيد و پس از سال ها مطالعه ي پي گير، در اين رشته، به مقامي شامخ دست يافت. اَخْفَشِ اَصغر، مُطَرَّز و ابنُ الحائِک از شاگردان برجسته ي ثَعلَب مي باشند. او داراي حافظه اي قوي و معلومات بسيار بوده است. ثعلب داراي تاليفات فراواني از جمله: الفَصيح،
اِعرابُ القرآن، اَمالي و الْاَلفاظ مي باشد.
شرح مناسبت:
ابوحامد امام محمد غزالي، در سال 450 هجري قمري در طوس به دنيا آمد. در مدت کمي بر اثر ذکاوت فطري، مقدمات را فرا گرفت و سپس عازم نيشابور شد و در حوزه ي درس امام الحَرَمين جُوِيني مراتب کمال را پيمود. ابوحامد در سال 480 ق و در 30 سالگي به مدرسه ي نظاميه ي بغداد که از پر اهميت ترين حوزه هاي درسي آن زمان بود، رفت و به صدها تن از افاضل درس گفت. پس از مدتي که آوازه اش همه جا را فرا گرفته بود، بر اثر تحول عظيم روحي درس و بحث و مقام را رها کرد و عُزلت گزيد و پس از مدتي از بغداد هجرت کرد. امام محمد غَزّالي سپس راهي حجاز، شام و بيت المقدس گرديد و ديگر به بغداد نرفت. وي سرانجام به طوس رفت و در آن جا به تدريس پرداخت و طريقت صوفيه را برگزيد. امام محمد غزالي داراي تاليفات فراواني مي باشد از جمله: احياءُ علوم الدين، کيمياي سعادت، تفسيرُ القرآن، الاقتِصاد و المُسْتَصْغي. غزالي سرانجام در سال 505 ق در 55 سالگي در طوس درگذشت.
شرح مناسبت:
سيدمحمدعلي شاه عبدالعظيمي معروف به هدايت حسيني براي تحصيل به نجف رفت و در پي سال ها تحقيق و مطالعه در محضرِ شيخ مرتضي انصاري، به مقام والاي علمي و اجتهاد دست يافت. هدايت حسيني که در علوم حديث و رجال از دانش بسياري بهره مند بود، تاليفاتي دارد که از آن ميان مي توان به کتاب "وسيلة الرضوان" اشاره کرد. شاه عبدالعظيمي در سال 1343 ق در 85 سالگي در نجف اشرف، بدرود حيات
گفت.
شرح مناسبت:
احمد بن محمد بن عَبد رَبِّه اَندلُسي قُرطُبي، از مشاهير علما و ادبا و محدثين و شعراي زمان خود بود. وي قصص و حکايات بسياري را به نظم درآورد. اثر مشهور اين شاعر و نويسنده ي عرب، عَقدُالفَريد نام دارد که درباره ي تاريخ، شعر، عروض و لغت نگاشته شده است. از ابن عبد ربِّه، اشعار بسيار نغز و شيوايي نيز باقي مانده که وي در آن ها، روح شرقي خود را به خوبي آشکار کرده است. وي در هشتاد و دو سالگي به علت فلج چندين ساله، در اندلس وفات يافت.
شرح مناسبت:
ابوالعباس احمد بن علي بن احمد معروف به ابنِ الکوفي، نجاشي و شيخ نجاشي در سال 372 ق در کوفه به دنيا آمد. وي از شاگردان معروف سيد مرتضي علم الهدي بود که از شيخ مفيد، تَلعَکْبَري و ديگر بزرگان نقل روايت نموده است. نجاشي در علم رجال يگانه ي زمان و در علم حديث کم نظير بود. به جهت تخصّص ابن الکوفي در اين علوم و کثرت احاطه ي وي در علم تاريخ و انساب و سِيَر، مورد اعتماد علماي بزرگ ديگر مي باشد. رِجال نجاشي، اخبار بني سُنَن و فَضل الکوفه از کتب اين عالم بزرگ مسلمان هستند.
شرح مناسبت:
حاج سيد محمد مولانا از علماي تبريز، در ابتدا، مقدمات و ادبيات متداول را در تبريز خواند و در 19 سالگي راهي عتبات گرديد. در نجف به درس شيخ الشريعه ي اصفهاني، فاضل شربياني و ديگر بزرگان راه يافت و به درجه ي اجتهاد رسيد. در 1321 ق به تبريز برگشت و به تدريس و تاليف پرداخت. مِصباحُ الوَسايل في شرحِ الرَّسايِل و حاشيه ي فُصول از کتب اوست.
شرح مناسبت:
(اُلغ بيگ) دانشمند و منجم ايراني در دربار جدش "امير تيمور گورکاني" تربيت شد و از سال 812 قمري فرمانرواي ماورالنهر گرديد. اُلغ بيگ بر خلاف پدربزرگش، تيمور، علاقه اي به کشور گشايي نداشت و بيشتر به سبب علاقه به علوم به ويژه علم نجوم شهرت يافت. در سال 842 قمري در سمرقند مدرسه اي بنا کرد که مهم ترين موضوع درسي آن نجوم بود. اقدام مهم ديگر وي ايجاد رصدخانه ي 3 طبقه اي در سال 828 قمري بود. از ابزارهاي اصلي اين بنا "ثلث فخري" بود که براي رصد کردن خورشيد، ماه و سيارات ساخته شده بود. الغ بيگ با استفاده از اين وسيله، حرکات سالانه ي 5 سياره ي زحل، مشتري، مريخ، زُهره و عطارد را بيان کرد که با نتايج امروزي فقط حدود 2 تا 5 ثانيه اختلاف دارد. او نتايج فعاليت هاي علمي خود را در کتابي به نام "زيج الغ بيگي" يا "زيج گورکاني" جمع آوري کرده است که در اصل به زبان فارسي نوشته شده و شامل بخش نظري و بخشي درباره ي جداول محاسبه ي تقويم، جداول مثلثاتي و اوضاع ستارگان است. اين پادشاه، ايام حيات
را به مطالعه و خدمت به علوم و فنون به سر برد. محضَرَش هميشه مجمَع اُدَبا و محفِل علما و دانشمندان عصر بود و او بعضي افرادِ مُستعِد را براي تحقيقات فني، تا چين نيز اعزام نمود. اُلغ بيگ سرانجام در رمضان سال 853 قمري در 57 سالگي در نزديکي سمرقند در جنگ با پسر خود که داعيه ي حکومت داشت، کشته شد.
شرح مناسبت:
عبدالرحمان بن ابي بکر بن محمد، معروف به سيوطي در 849 ق در قاهره به دنيا آمد. در 8 سالگي قرآن را حفظ کرد و در درس ابوالعباس شَمَني و محيي الدين کافيجي و ديگر بزرگان حاضر شد. وي در تمام فنون رايج به ويژه فقه، هيئت، حديث، تفسير، معاني، بيان، بديع، نحو و لغت متبحر بوده و بر همه ي هم دوره هاي خود، برتري يافت. تاليفات سيوطي را تا سيصد و حتي پانصد کتاب ذکر کرده اند که تعداد زيادي از آن ها جزوه مي باشند. آدابُ السّلوک، اُصول النحو، شرح الفيه ي ابن مالک و و نيز شرح ابن عقيل از کتب اوست. وي در هر يک از زمينه هاي ادبيات، تاريخ، رجال، تراجمِ احوال و علوم ديگر، تاليفات جامع و نافع دارد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدقاسم اردوبادي، پس از اتمام تحصيلات متوسطه، به نجف رفت و نزد علماي مشهور زمان، دانش آموخت. اين عالم بزرگ پس از اخذ درجه ي اجتهاد، به زادگاهش تبريز بازگشت و در اين شهر، علاوه بر تدريس، کتب متعددي را نيز به رشته ي تحرير درآورد. آيت اللَّه اردوبادي در سال 1333 ق در 59 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
محمد بن حسن بن يوسف معروف به فخرالمحققين فرزند علامه ي حلي، ملقب به فخر الاسلام، فخرالدين و رأس المدقّقين از اعاظم و بزرگان شيعه و داراي جلالت علمي بسياري بود. وي در نوجواني به اجتهاد دست يافت. فخر المحققين مورد تاييد و توجه خاص پدر بزرگوار خود علامه ي حلي بود تا آن جا که علامه، اتمام مصنفات خود را پس از مرگ به فخر سپرد. ايضاحُ الفَوائد، تَحصيل النّجاة و مَنبَع الاسرار از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
ابن حاج، در ابتدا در نزد علماي فاس در مراکش امروزي دانش آموخت. آن گاه به قاهره رفت و تاپايان عمر در اين شهر اقامت گزيد. ابن حاج سپس به تعليم و تربيت دانش پژوهان پرداخت و افراد زيادي ازمحضر او بهره مند شدند. از ابن حاج آثار بسياري به جاي مانده است که مهم ترين آن ها، المَدخل نام دارد. او در اين کتاب، مسايل اخلاقي، فقهي، اجتماعي و اقتصادي را مورد بررسي قرار داده است.
شرح مناسبت:
سيدابراهيم بن سيدمحمد تقي نقوي نصيرآبادي از علما و فقهاي اماميه ي قرن چهاردهم هجري، معروف به سيدالعلما و از شاگردان ميرزاي شيرازي، شيخ محمد طه نجف، ميرزا محمد حسين شهرستاني، ميرزا حبيب اللَّه رشتي و شيخ زين العابدين بوده است. وي در سن جواني به مقام استنباط احکام شرعيه و مرجعيت شيعيان هندوستان نائل گرديد. سيد العُلماء با کمال شهامت در مقابل علماي درباري به جهت الغاي شهادتِ ولايت در اذان ايستاد و از تهديد مرگ نيز نهراسيد. از آثار اين عالم برجسته ي شيعي مي توان به کتاب هاي تکلِمه ي يَنابيعُ الانوار و الشَّمعَةُ في احکامِ الجُمعَه اشاره کرد. سيدالعُلماء در سال 1307 ق در سن 48 سالگي دار فاني را وداع گفت و به اجداد طاهرينش پيوست.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا بهاءالدين معروف به فاضل نوري از بزرگان و علماي اصفهان بود. وي در اخلاق فاضله مقام والايي داشت و تمامي اوقات شريف او در تصفيه ي باطن و تهذيب اخلاق صرف شد. در فنون شعر نيز ماهر بود و به "فاضل" تخلّص مي نمود. اشعار وي توسط يکي از فرزندانش به نام نصيرالدين نوري معروف به خواجَوي، مدون و آماده ي چاپ گرديد. پدر فاضل نوري، "ميرزا جواد نوري" نيز در عصر خود رياست مذهبي اصفهان را به عهده داشت و صاحب کرامت بود. جد وي ملامحمدعلي نوري هم چنين از بزرگان علم و جامع معقول و منقول به شمار مي رفت. فاضل نوري در بيستم جمادي الاولي 1343 ق در اصفهان وفات يافت و در تکيه ي بابارکن الدين در قبرستان تخت فولاد اصفهان، در جوار مزار پدر بزرگوار
خود به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
احمد بن ابراهيم بن ابي خالد، معروف به ابن جزار از مشاهير اطباي اسلامي قرن چهارم هجري مي باشد. وي براي رعايت شرافت مقام علم، به خانه ي کسي از ملوک و حکام نمي رفت و بيماران را تنها در خانه ي خود معاينه مي نمود. ابن جَزّار بيش از هشتاد سال به قناعت و گوشه گيري زندگي کرد و بر خلاف ديگر پزشکان مغرب، از نزديک شدن به سلاطين خودداري مي کرد. مشهورترين کتاب وي، زادُالمُسافر در طب است که به چند زبان نيز ترجمه شده است. همچنين کتب الاعتماد، طِبُّ الفقرا و نيز کتاب اخبارُ الدّولَه در ظهور حضرت مهدي(عج) به مغرب از آثار ابن جزّار مي باشند. مرگ اين طبيب مسلمان، در اوايل قرن پنجم هجري روي داد.
شرح مناسبت:
عبداللَّه بن علي بن عبداللَّه بن خَلَف لَخمي معروف به رشاطي در سال 465ق در اندلس واقع در اسپانياي امروزي به دنيا آمد. وي در علم حديث و تاريخِ استاد بود و داراي تأليفاتي مي باشد. الاَعلامُ بِما في المؤتَلِفِ و المُختَلِفِ الدّلر قُطني مِن الابهام از جحمله آثار اوست. عبداللَّه رشاطي در سال 542 ق در 77 سالگي درگذشت. بعضي، مرگ او را به دست دشمنانش نوشته اند.
شرح مناسبت:
دوره ي حکومت شاه عباس، پادشاه معروفِ صفويه، به دليل وجود دانشمندان، علما و هنرمندان برجسته، از اهميت ويژه اي برخوردار است. بناي مسجد امام و ميدان نقش جهان، ايجاد تونِلي در کوهرنگِ اصفهان براي انتقال آب کارون به زاينده رود، تأسيس مرکز تجارت ابريشم، احداث راه کاروان هاي تجارت ابريشم از طريق اصفهان و نيز ساخت کاروانسراهاي فراوان و ايجاد واحد پول جديد در سراسر کشور از جمله اقدامات شاه عباس صفوي به شمار مي روند. با وجود همه ي اين کارها، او پادشاهي قسّي القلب و سنگدل بود و کشتارهاي فراواني کرد. شاه عباس صفوي سرانجام پس از 42 سال سلطنت، در 59 سالگي درگذشت و در قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
محمد علي شاه از آغاز، مصمم به برانداختن مشروطيت بود. وي سوء قصد عليه خود را بهانه اي براي حمله به آزادي خواهان قرار داد و به دستور او، نيروهاي دولتي به سوي مجلس روان شده و راه هايي که به مجلس منتهي مي شد، بستند. آزادي خواهان در سنگرهاي خود آماده باش بودند. چون خبر به آيت اللَّه بهبهاني و طباطبايي رسيد، به سرعت خود را به مجلس رسانيدند تا شايد از وقوع حادثه جلوگيري کنند. ناگهان کُلُنل لياخوف روسي، فرمانده قشون محمدعلي شاه، فرمان داد توپ ها از هر سو به سمت مجلس به شليک بپردازند. جنگ سختي در گرفت و عده ي زيادي کشته شدند. پس از آن، شاه، دستور تبعيد آيت اللَّه بهبهاني و حصرِ آيت اللَّه طباطبايي و نيز قتل عده اي از آزادي خواهان را صادر کرد. بدين ترتيب، مشروطه ي اول ايران
پس از دو سال از ميان رفت و دوره ي استبداد صغير آغاز گشت.
شرح مناسبت:
ميرزا جهانگير خان شيرازي در سال 1292 ق در شيراز به دنيا آمد. در 1311 ق در مدرسه ي دارالفنون در تهران به تحصيل علوم و فنون جديد پرداخت و يکي از دانشمندان زمان گرديد. در اين هنگام بود که نهضت آزادي خواهي آغاز شده و او با حضور در جلسات و مجامع مخفيِ اين نهضت، با بزرگان سياسي ايران آشنا گشت. وي در اوايل سلطنت محمدعلي شاه قاجار، روزنامه ي صور اسرافيل را راه اندازي کرد و از مشروطه دفاع نمود. سرانجام پس از اشغال مجلس توسط قواي روس، به دستور محمدعلي شاه، جهانگير خان به وسيله ي قزاقان دستگير و به باغشاه منتقل شد. در باغشاه او را به همراه ملک المتکلمين به طرزي فجيع به قتل رساندند.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا نصراللَّه مَلِکُ المُتِکَلِّمين در رجب سال 1277 ق در اصفهان به دنيا آمد. در 22 سالگي به مکه رفت و در بازگشت، به هندوستان عزيمت نمود. در هندوستان کتابي به نام "مِنَ الخَلقِ اِلي الحَق" براي بيدار ساختن مسلمانان تصنيف کرد. پس از انتشار اين کتاب، انگليسي ها او را از هندوستان اخراج نمودند. از آن پس به ايران آمد و در نهضت مشروطه با خطابه هاي خود به آگاهي بخشي مردم پرداخت. ملک المتکلمين که از خطبا و وعاظ مشهور دوره ي انقلاب مشروطيت به شمار مي رود، در همان روزي که مجلس شوراي ملي، به فرمان محمدعلي شاه قاجار به توپ بسته شد، دستگير و به دستور شاه، به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمد حجت کوه کمره اي در سال 1310 ق درتبريز به دنيا آمد. پس از فراگيري دروس مقدماتي در زادگاه خود، رهسپار نجف اشرف گرديد و از محضر حضرات آيات: سيدمحمد کاظم يزدي، سيد ابوتراب خوانساري، شريعت اصفهاني، ميرزاي ناييني، سيدمحمد فيروزآبادي و آقا ضياءعراقي بهره جست و در اندک مدتي به درجه ي عالي اجتهاد نايل گرديد. ايشان درسال 1349 ق رسماً در قم رحل اقامت افکند و ضمن حضور در درس آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري، خود به تدريس فقه و اصول پرداخت. پس از درگذشت آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري، آيت اللَّه حجت کوه کمره اي به همراه حضراتِ آياتِ عظام: سيدمحمدتقي خوانساري و سيد صدرالدين صدر به رياست امور حوزه ي ديني دست يافت و هر سه بزرگوار، به عنوان مراجع ثلاث يا سه گانه شهرت يافتند. مدرسه ي مشهور حجتيه از
آثار ماندگار اين عالم رباني است. سرانجام، آيت اللَّه حجت کوه کمره اي، در 62 سالگي رحلت نمود و بنا به وصيت ايشان، در مدرسه حجتيه ي قم مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمدباقر صدر در 25 ذيقعده ي سال 1353 ق در شهر کاظمين در خانواده اي عالم پرور به دنيا آمد. وي در کودکي پدر را از دست داد و از آن پس تحت تکفّل برادر بزرگش، سيد اسماعيل، قرار گرفت. شهيد صدر در 12 سالگي راهي نجف اشرف گرديد و پس از چند سال، دوره ي عالي فقه و اصول را در نزد حضرات آيات سيد ابوالقاسم خويي و دايي خود شيخ محمدرضا آل ياسين گذراند. اين عالم بزرگوار در جواني به اجتهاد دست يافت و از 25 سالگي تدريس خارج اصول و سپس خارج فقه را آغاز کرد. آيت اللَّه صدر در طول نزديک به 30 سال تدريس، شاگردان مستعدّي تربيت کرد که حضرات آيات سيدمحمد باقر حکيم، سيدمحمود هاشمي شاهرودي، سيدکاظم حسيني حائري، شيخ مهدي آصفي و … از آن جمله اند. همچنين کتاب هاي فراواني از شهيد صدر به يادگار مانده اند که کتب فَلسَفَتُنا(فلسفه ي ما) و اقتصادُنا،(اقتصاد ما) سمبل قدرت نمايي ايدئولوژي اسلامي در برابر انديشه هاي وارداتي شرق و غرب بود. ايشان تفکيک مسأله ي رهبري فکري را از مسأله ي رهبري سياسي امکان پذير نمي دانست و همراهِ فعاليت هاي فکري، به فعاليت هاي سياسيِ جامعه نيز همت مي گماشت. اين مبارزات پرشور به ويژه پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران و حمايت امام خميني از ايشان، خطري جدي براي بعثيان به شمار مي آمد و بدين سبب حاکمان عراق، حضور اين رادمرد صحنه ي دين و سياست را تحمل نکردند. سرانجام مزدوران حزب بعث عراق آيت اللَّه صدر
را پس از چند روز بازداشت و اِعمال وحشيانه ترين شکنجه ها، به همراه خواهر فداکارش بنت الهدي، در روز 19 فروردين 1359 شمسي برابر با 24 جمادي الاولي 1400 ق در 47 سالگي به شهادت رساند. پيکر پاک اين دو عزيز در فضايي غم بار و بدون حضور مردم در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سيده بنت الهدي صدر در سال 1357 ق در خانواده ي علم و تقوا در کاظمين به دنيا آمد. بنت الهدي دوران کودکي خود را در کنار پدري دانشمند، مادري متقي و برادراني عالم گذراند. وي بدون آن که به مدارس نامناسبِ دخترانه ي آن روزِ عراق پاي گذارد، نزد برادرانش سيدمحمدباقر و گاه سيداسماعيل، قرآن، ادبيات، تاريخ، فقه و اصول را تا بالاترين سطوح پشت سرگذاشت و پس ازمدتي به تدريس علوم اسلامي پرداخت. اين بانوي عالمه توانست رهبري زنان مسلمان عراق را به عهده گيرد و مدارس اسلامي وابسته به جمعيّت خيريه ي اسلامي در بغداد را سرپرستي کند. ايشان در مدارس تحت نظر خود در نجف و کاظمين نيز خواهراني آگاه و مبارز را پرورش داد و در نشر علوم اسلامي فعاليت موثري به انجام رساند. پس از دستگيري برادرش آيت اللَّه سيد محمد باقر صدر، بنت الهدي با ايراد خطابه هاي پرشور در حرم امام علي(ع(مردم را به فريادخواهي خواند و عليه نظام بعث به قيام دعوت کرد. سرانجام، بنت الهدي صدر به همراه برادر بزرگوارش پس از تحمل شکنجه هاي طاقت فرساي مزدوران بعثي عراق در 43 سالگي به شهادت رسيد و در کنار برادر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالبقا يعيش بن علي بن يعيش معروف به ابن يعيش، اديب نحوي و از بزرگان نحو و فنون عربي است. او در شهرهاي حَلَب، موصل و دمشق، نحو و حديث آموخت و پس از تکميل مراحل تحصيلي به تدريس مشغول شد. شهرت ابن يعيش بيشتر در علم نحو بود و شاگردان بسياري از محضر درس اين عالم بزرگ، کسب
فيض کردند و هر يک در رديف علماي عصر خود، قرار گرفتند که از بين آن ها مي توان از "ابن خلکان" اديب و مورخ شهير قرن هفتم هجري نام برد. حاشيه ي شرح ابن جني و شرح مفصل زمخشري از جمله آثار ابن يعيش مي باشند. ابن يعيش سرانجام در 88 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم نورالدين علي بن عبدالعالي عاملي ميسي معروف به ابن مفلح از بزرگان و متبحرين علماي شيعه قرن دهم هجري است که با محقق کرَکي معاصر و از اساتيد شهيد ثاني مي باشد. وي عالمي محقق و زاهد و عابد و به عَلاّمةُ العُلَما معروف بود. شرح جعفريه ي محقق کَرَکي و شرح صِيَغُ العُقود و الايقاعات از اوست.
شرح مناسبت:
ميرزا محمدفيض قمي از نوادگان ملا محسن فيض کاشاني در سال 1293 ق در شهر قم به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات و سطوح حوزه در قم و تهران، براي تکميل تحصيلات خود راهي عتبات عاليات گرديد و از محضر علامه سيد محمدکاظم يزدي طباطبايي، آخوندملا کاظم خراساني، آقا شيخ فتح اللَّه اصفهاني و سيد محمدتقي شيرازي بهره برد. سپس به قم مراجعت کرد و حوزه ي درسي تشکيل داد و به تعمير اساسي مدرسه فيضيه پرداخت. ميرزا محمدفيض قمي از جمله عالماني است که در دعوت از آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي از اراک به قم و تاسيس حوزه ي علميه ي قم، نقش مهمي ايفا کرد و پس از تاسيس حوزه، در کنار آيت اللَّه حائري، قرار گرفت. اين عالم رباني سرانجام در 13 اسفند 1329 ش در 77 سالگي در حين انجام فريضه ي نماز در حالت قنوت که دعاي "الهي عامِلْنا بفضلک" مي خواند روحش به ملکوت اعلي پر گشود و در ايوان طلا در جوار حضرت معصومه(س) مدفون شد. تأليفات ميرزا محمد فيض قمي عبارت اند از: کتاب الفيض، حاشيه بر عروة الوثقي، مناسک حج، حاشيه ي وسيلة النجاة، شرحي بر منظومه ي مرحوم سيدبحرالعلوم در
فقه، ذخيرةالعباد و چند اثر ديگر.
شرح مناسبت:
ابوالفضل احمدبن ابي طاهر طيفور بغدادي معروف به ابن طيفور اديب و کاتب عرب و ايراني الاصل و اهل خراسان، در سال 204 ق در بغداد زاده شد. پس از گذراندن مقدماتِ تحصيل، در بغداد به کتابت اشتغال يافت و در اين شهر با بسياري از مشاهير علم و ادبِ آن زمان آشنا شد. از آن جا که ابن طيفور، اهل ذوق و فهم بود، در سايه ي دانش گسترده و طبع لطيف خود، شعر نيز مي سرود و از اين جهت، شهرت بسيار يافت. اين طيفور در زمينه ي نويسندگي و شاعري، آثاري از خود به يادگار گذاشته که: القابُ الشُّعراء، تاريخ بغداد، الفُصُول المُختارَه و ديوان اشعار از آن جمله است. ابن طيفور سرانجام در 76 سالگي در بغداد وفات يافت و در مقبره ي باب الشامِ آن شهر مدفون گشت.
شرح مناسبت:
تگودار پس از به سلطنت رسيدن در سال 681 ق، بر اثر معاشرت با مسلمانان، به دين اسلام درآمد و خود را سلطان احمد خواند. تگودار چون متدين به دين اسلام بود، با پادشاه مصر صلح کرد، اما ارغون و ديگر شاهزادگانِ مغول، اين امر را بهانه ساخته، توطئه اي عليه تگودار به راه انداختند و سر به طغيان برداشتند. اين توطئه با شکست ارغون پايان يافت ولي چون تگودار هنوز از ارغون بيم داشت وي را به خدمت خواست و نوازش کرده و به حکومت خراسان باز گردانيد. ارغون از پاي ننشست و به کمک اُمراي مغول، در شبي که سلطان مست بود به اردوي او ريختند و قصد جانِ او کردند. در اين ماجرا تگودار احمد از مهلکه
جانِ سالم به در بُرد و به آذربايجان گريخت. او در حين فرار دستگير شد و به امر ارغون خان در 26 جمادي الاولي سال 683ق، ستون فقرات او را شکسته و بدين ترتيب او را به قتل رساندند، زيرا طبق رسوم مغول، شاهزادگان را مي بايست بدون اين که خونشان ريخته شود اعدام نمايند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا محمدحسين ناييني در سال 1277 ق در شهر نايين به دنيا آمد. تحصيلات ابتدايي حوزوي خود را در زادگاه خويش گذراند و در هفده سالگي به شهر اصفهان هجرت کرد و سپس در سال 1303 ق به عراق رفت. ميرزاي ناييني در آغاز ورود به عتبات، پس از زيارت بارگاه ملکوتي امام علي(ع) راهي سامرا شد و در محضر درس مرجع کبير و فقيه جليل، ميرزا محمدحسن شيرازي حاضر گرديد. او همچنين در درس آيات عظام سيدمحمد طباطبايي فشارکي و سيداسماعيل صدر حضور يافت و در نجف به حلقه ي درس ملاحسينقلي همداني پيوست. پس از مدتي، ميرزاي ناييني در کنار تدريس، در جلسه ي علمي آخوند خراساني حاضر شد و از محرمان اسرار وي گرديد. ميرزا با مقام والاي علمي، سياسي و معنوي خود، شاگردان فاضل و آگاهي را به عالم اسلام عرضه کرد که از آن جمله حضرات آيات: سيدمحسن طباطبايي حکيم، سيدجمال الدين گلپايگاني، سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سيدمحمدهادي ميلاني، شيخ محمدتقي آملي، سيدابوالقاسم خويي، علامه ي طباطبايي، ميرزا هاشم آملي و ده ها تن ديگر، از پرورش يافتگان درس مکتب اين عالم برجسته مي باشند. ايشان همچنين با حضور خود، نهضت مردمي مشروطه در ايران را تاييدکرد. آيت اللَّه ناييني کتاب
"تَنبيهُ الاُمّه" را در بحران انقلاب مشروطه در سال 1327 ق به زبان فارسي نوشت و از سوي آيت اللَّه مازندراني و آيت اللَّه آخوند خراساني مورد تاييد قرار گرفت. اين کتاب درباره ي انواع استبداد و حکومت هاي خودکامه ي شاهان مستبد و همچنين وظايف علما و فقها در قبال دين و اوضاع ايران در دوران قاجاريه نگاشته شده است. سرانجام ميرزا محمدحسين ناييني پس از عمري تلاش و خدمت، در 26 جمادي الاولي سال 1355 ق در 78 سالگي به جوار رحمت ايزدي پيوست و پس از تشييعي باشکوه و اقامه ي نماز توسط آيت اللَّه سيدابوالحسن اصفهاني، در کنار حرم مطهر حضرت علي(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شاه طهماسب صفوي يازده پسر داشت که بزرگ ترين آن ها، موسوم به محمد خدابنده بود. وي در هنگام مرگ پدر 45 سال داشت و هر چند يکسال بعد به تخت سلطنت نشست، اما در هنگام مرگ پدر به جهت ضعفي که در چشم داشت، از پادشاهي استعفا کرد. اما اسماعيل ميرزا که مورد خشم پدر بود و در زندان به سر مي برد توسط هواخواهانش رهايي يافت و بر تخت قدرت تکيه زد. وي تمام برادران خود را يکي پس از ديگري به قتل رساند و هر که را گمان مي کرد، در فکر پادشاهي باشد، از سرِ راه برداشت. شاه اسماعيل دوم مردي عياش و خونخوار و سفيه بود و چون در جواني در هرات به دست معلّمي سني مذهب تربيت يافته بود، بر آن شد که چون به شاهي برسد، مذهب شيعه را که توسط پدرانش ترويج شده بود، براندازد. او
همين کار را هم کرد و خطبه و سکّه را به نام خلفاي راشدين جاري ساخت.
شرح مناسبت:
عبدالکريم ابن احمد حَلَبي از مشهورترين محدثان عصر خود در شهر حَلَب - واقع در سوريه ي امروزي - بود. حَلَبي، فقه، اصول فقه، تفسير، حديث وديگر علوم متداول زمانش را نزد پدر و ديگر بزرگان آن عصر فرا گرفت. او پس از چندي نابينا شد، اما اميد و روحيه ي خود را از دست نداد و بيش از پيش به علم حديث، اشتغال يافت. از حَلَبي آثار و تاليفات متعددي بر جاي مانده است که از بين آن ها مي توان به کتاب "ادعيةُ السَّفَر" اشاره کرد.
شرح مناسبت:
پس از لغوِ امتياز فوق العاده ي بارون رويتر مبني بر انحصار ساختمان راه آهن، استخراج معادن و تاسيس بانک ملي به يک تبعه ي انگليسي توسط دولت ايران، به زودي هردو طرف به علّت عظمت امتياز، دريافتند که اين کار بدون مطالعه صورت گرفته شده است، بنابراين در سال 1306 ق دولت ايران به بارون دو رويتر پسر بارون جوليوس دو رويتر مذکور، به عنوان غرامتِ لغو امتياز پدرش، امتياز محدودتري اعطا کرد که به موجب آن مي توانست بانکي تاسيس نموده و از بعضي معادن ايران بهره برداري کند. اين امتياز سرانجام به تاسيس بانک شاهي و بانک صنايع و معادن ايران منتهي گشت.
شرح مناسبت:
علي بن عباس بن جُريَح بغدادي، مُکَنَّي به ابوالحسن و معروف به ابن رومي و ابن جُرَيح از مشاهير شعراي اواخر قرن سوم هجري مي باشد که با فصاحت و بلاغت شعر مي سرود. ابن رومي در جواني علوم متداول زمان خود را آموخت و در سرودن شعر نيز مهارتي بسيار يافت. از آن جا که ابن رومي با ديدي انتقادي با مسايل اجتماعي برخورد مي کرد، اشعار او نشان دهنده ي واقعيات ملموس جامعه ي آن روز است. وي هرچند که در اشعار خود از الفاظ فصيح و زيبا استفاده مي کرد ولي داراي نوعي بددلي و بدفالي در زندگي بود؛ به طوري که هرچه را که به نظرش نامبارک مي آمد، ترک مي نمود. هرچند آن چيز، خجسته نيز باشد. ابن رومي در زمان معتضدباللَّه، شانزدهمين خليفه ي عباسي، توسط وزير خليفه مسموم گرديد و درگذشت. گويند که وزير از ترس هَجو ابن رومي وي
را مسموم گردانيد.
شرح مناسبت:
حاج ملاعلي ميرزا خليلي پس از طي تحصيلات مقدماتي، دروس عالي خود را نزد عالماني هم چون شريف العلماء، ملاکريم کرماني و ملا اسماعيل بروجردي گذراند. وي در فقه، اصول فقه و رياضي، مهارت کافي داشت و در مدت زماني کوتاه، فقيهي دانا و رياضي داني برجسته شد. اين عالم رباني تا واپسين لحظات عمر، به تحقيق، مطالعه و تاليف اشتغال داشت. از ميرزا خليلي، کتب متعددي به يادگار مانده است که از آن جمله مي توان به کتاب خَزائنُ الاَحکام اشاره کرد. اين فقيه وارسته سرانجام در سال 1297 در 71 سالگي در نجف اشرف جان به جان آفرين تسليم نمود و به لقاي معبود شتافت.
شرح مناسبت:
ميرزا محمدحسن آشتياني ازعلماي برجسته ي عالم تشيع و از شاگردان ويژه ي شيخ مرتضي انصاري بود. وي پس از درگذشت شيخ انصاري به تهران آمد و به نشر انديشه هاي شيخ پرداخت. ميرزاي آشتياني به همراه علماي معتبر ديگر به مخالفت با امتياز انحصار خريد و فروش توتون و تنباکو به يک شرکت انگليسي از سوي دولت ناصرالدين شاه پرداخت. تا اين که با انتشار فتواي ميرزاي شيرازي در تحريم تنباکو، اين امتياز تحميلي ملغي گرديد. کُتبِ الْوَقف، احکامُ الاَواني و نيز بَحرُالفوائد و … از جمله تاليفات ايشان است. اين عالم رباني و فقيه بزرگ سرانجام در سال 1319 ق در تهران وفات يافت. جنازه ي او را به نجف انتقال داده و در مقبره ي شيخ جعفر شوشتري دفن کردند.
شرح مناسبت:
ملامحمد تقي بن محمد معروف به شهيد ثالث در سال 1184 در برغان متولد شد و در قزوين، قم و اصفهان به تحصيل علوم اسلامي پرداخت. سپس درعتبات عاليات از محضر شيخ جعفر کاشف الغطاء، صاحب رياض و سيد مجاهد بهره گرفت. وي بيشتر اوقات خود را صرف ترويج احکام دين مي کرد. اثرهاي ارزنده اي چون کتاب "عيون الاصول" در اصول فقه، "مجالس المؤمنين" در مواعظ و "منهج الاجتهاد" درشرح شرايع الاسلام از تأليفات او مي باشند. شهيد ثالث در سال 1264 قمري که اوايل ظهور فتنه ي بابيه و سال اول جلوس ناصرالدين شاه بود در اثر مجاهدت ها و مدافعات ديني عليه فتنه ي ظهور "بابيّت" به دستور برادرزاده اش قرةالعين در حالي که به نماز شب مشغول بود، از سوي چندتن از افراد فرقه مذکور مضروب
گشت و پس از دو روز به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
ابن عسکر، پس از طي مراحل مقدماتي تحصيل، طبّ ابن سينا را نيز فرا گرفت و به تحقيقات و مطالعاتش در زمينه ي علوم اسلامي ادامه داد. از ابن عسکر، رساله اي برجاي مانده که شامل گزارشي از احوال برخي بزرگان مراکش در قرن دهم هجري قمري است و اين اثر در مراکش از اهميت زيادي برخوردار است. بعدها اين کتاب مورد استفاده ي مورخين مراکشي قرار گرفت و بسياري از آنان به هنگام تاليف برخي از آثارشان به آن استناد کرده اند. ديوان الشُّرَفا از ديگر آثار ابن عسکر به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
مؤيدالدين محمد بن احمد بن علقمي بغدادي، وزير شيعي مذهب و روشن ضمير مستعصم باللَّه، آخرين خليفه ي عباسي، عالم و فاضل و آگاه در امور سياسي و داراي کفايت و فطانت و حسن تدبير بود. وي به اهل تقوي و علم ارج نهاد و احترام مي کرد. ابن علقمي پس از حمله ي مغول و تسخير بغداد وانقراض سلسله ي عباسي در حفظ ميراث اسلامي تلاش نمود ودر همان سال درگذشت.
شرح مناسبت:
حضرت زهرا(س) از کودکي تحت راهنمايي هاي پدرش، پيامبر اکرم(ص) با معارف عالي الهي آشنا شد. ايشان از جمله خواص درگاهِ خداوند بود که از سرچشمه ي علوم الهي بهره ي فراواني داشت. حضرت زهرا(س) دختر رسالت، همسر ولايت و مادر امامت مي باشد و او حلقه ي اتصال نبوَّت و امامت است. فاطمه ي زهرا(س) در سراسر زندگي خود، سخاوت، ايثار، گذشت، صبر، قناعت، عبادت پروردگار و کمک به زيردستان را به زيباترين شکل ممکن جلوه گر ساخت وانسان هاي بزرگ و تاريخ سازي همچون امام حسن(ع) و امام حسين(ع) در دامانِ او پرورش يافتند. سوم جمادي الثاني به روايتي سالروز شهادت حضرت صديقه ي طاهره، فاطمه ي زهرا(س) مي باشد. آن بانو، پس از پدر بزرگوار خويش، اولين شخص از خاندان بني هاشم است که به آن حضرت ملحق شده است. حضرت زهرا(س) در هنگام شهادت هجده سال سن و چهار فرزند به نام هاي امام حسن(ع)، امام حسين(ع) و حضرت زينب(س) و ام کلثوم(س) داشت.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت حضرت زهراعليها السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ يَغضَبُ لِغَضَبِ فاطِمَةَ و يَرضي لِرِضاها
ترجمه:
به يقين خداوند با خشم فاطمه
به خشم مي آيد و با خشنودي او خشنود مي شود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 43، ص 320.
زير عنوان:
شهادت حضرت زهراعليها السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ فاطِمةَ بَضعَةٌ مِنّي و هِي نورُ عَيني و ثَمَرَةُ فُؤادي؛ يَسوؤُني ما ساءَها و يَسُرُّني ما سَرَّها و إنَّها أوَّلُ مَن يَلحَقُني مِن أهلِ بَيتي
ترجمه:
فاطمه پاره تن من و روشني ديده و ميوه دل من است. آنچه او را ناراحت کند مرا ناراحت مي کند و آنچه شادش کند، مرا شاد مي کند؛ او نخستين کس از اهل بيت من است که به من مي پيوندد
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 575.
زير عنوان:
شهادت حضرت زهراعليها السلام
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّ فاطِمَةَعليها السلام لَم تَزَل مَظلُومَةً، مِن حَقِّها مَمنوعَةٌ و عَن مِيراثِها مَدفوعَةٌ
ترجمه:
فاطمه همواره مظلوم و از حق و ميراث خود محروم بود
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 155.
زير عنوان:
شهادت حضرت زهراعليها السلام
متن:
امام مهدي عليه السلام: إنَّ لِي في إبنَةِ رَسولِ اللَّهِ اُسوَةٌ حَسَنةٌ
ترجمه:
دختر رسول خدا (فاطمه) براي من سرمشقي نيکو است
آدرس:
الغيبه، طوسي، ص 286.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: إلزَم رِجلَها؛ فَإنَّ الجَنَّةَ تَحتَ أقدامِها
ترجمه:
در خدمت مادر باش؛ زيرا بهشت زير قدم هاي مادران است
آدرس:
کنزالعمّال، ح 45443.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: إذا حُشِرتُ يَومَ القِيامَةِ أشفَعُ عُصاةَ اُمَّةِ النَّبِيّ صلي الله عليه وآله
ترجمه:
آن گاه که در روز قيامت برانگيخته شوم، گناهکاران امّت پيامبر اسلام را شفاعت خواهم کرد
آدرس:
إحقاق الحقّ، ج 19، ص 129.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: إنْ کُنتَ تَعمَلُ بِما أمَرناکَ و تَنتَهي عَمّا زَجَرناکَ عَنهُ فَأنتَ مِن شيعَتِنا و إلّا فَلا
ترجمه:
اگر به آنچه تو را به آن فرمان مي دهيم عمل کني و از آنچه برحذر مي داريم دوري کني، از شيعيان مايي
و الّا هرگز
آدرس:
بحار الأنوار، ج 68، ص 155.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: حُبِّبَ إلَي من دُنياکُم ثَلاثٌ: تِلاوَةُ کِتابِ اللَّهِ و النَّظَرُ في وَجهِ رَسولِ اللَّهِ و الإنفاقُ في سَبيلِ اللَّهِ
ترجمه:
از دنياي شما محبّت سه چيز در دل من نهاده شد: تلاوت قرآن، نگاه به چهره پيامبر خدا و انفاق در راه خدا
آدرس:
نهج الحياة، ح 164.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: يا أباالحَسَنِ! إنّي لأَستَحيي مِن إلهي أن اُکَلِّفَ نَفسَکَ مالاتَقدِرُ عَلَيهِ
ترجمه:
اي علي! من از پروردگارم شرم دارم که چيزي از تو درخواست کنم که توان برآوردن آن را نداشته باشي
آدرس:
بحار الأنوار، ج 43، ص 59.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: بِشرٌ في وَجهِ المُؤمِنِ يُوجِبُ لِصاحِبِهِ الجَنَّةَ
ترجمه:
خوش رويي هنگام روبه رو شدن با مؤمن، بهشت را بر فرد خوش رو واجب مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 401.
شرح مناسبت:
سيدحسن بن علي بن اميراسماعيل واعظ حسيني اصفهاني، معروف به مدرس، از بزرگان علماي اماميه ي قرن سيزدهم هجري، در سال 1210 ق در اصفهان به دنيا آمد. پس از آموختن مقدمات علوم ديني و فقه و اصول فقه، از محضر اساتيد برجسته ي عصر خويش از قبيل شريف العلماي مازندراني و شيخ محمدحسن نجفي صاحب جواهر در نجف اشرف بهره برد. ميرحسن مدرس، پس از فراغت از تحصيل، تدريس را در زادگاه خود آغاز کرد و به درجه اي از مقام علمي رسيد که علما و دانش پژوهانِ علوم ديني، براي شرکت در کلاس درس او، به اصفهان مي آمدند. ايشان حاوي فروع و اصول و جامع منقول و معقول بود. کُتب اِصالَةُ البَرائه، جَوامعُ الکَلِم و قاعده ي لاضَرر از آثار اوست.
ايشان در جوار مسجدي که خود در اصفهان بنا کرده بود، مدفون مي باشد.
شرح مناسبت:
محمدبن سعد بن منيع زهري بصري معروف به ابن سعد واقدي از بزرگان علما و محدثين عامه در قرن سوم هجري است که به کاتب واقدي شهرت دارد. وي پس از فراگيري روايات تاريخي و علم حديث به کلاس درس محمد بن عمرِ واقدي، مورخ مشهور آن عصر راه يافت و از شاگردان ممتاز او شد. اگرچه ابن سعد، در تدوين آثار خود از نوشته هاي استاد خويش بهره گرفته است، اما آن چه نام او را تاکنون زنده نگه داشته و موجب شهرت وي شده است مشهورترين اثر وي، "طَبقاتُ الکُبري" است که آن را يکي از بزرگ ترين نوشته ها در طبقات رُوات دانسته اند. اين کتاب، آگاهي هاي جامع و گسترده اي درباره ي زندگاني پيامبر اسلام و سه هزار نفر از صحابه و تابعين و عالمان، تا زمان خود، ارائه داده است. مطالب طبقات الکبري بسيار قابل توجه و در مواردي منحصر به فرد است. ابن نديم طبقات وي را برگرفته از آثار واقدي، کلبي، هِيثَم بن عَدي و مدايني دانسته است. نگاهي به اسناد موجود در کتاب نشان مي دهد که واقدي سهم عمده اي در آن داراست. ابن سعد مقيَّد است تا سند نقل ها را ذکر کند. وي در آغاز ساکن مدينه منوّره بوده امّا بعداً به ديگر شهرها و از جمله بغداد رفته است. کتاب ديگري نيز با عنوان طبقاتُ الصَّغير از وي باقي مانده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مهيار ديلمي، توسط سيدرضي از آيين زرتشت به دين مقدس اسلام روي آورد و مدتي نيز نزد سيدرضي به تحصيل علم و ادب مشغول بود. وي اشعار بسياري درباره ي مناقب اهل بيت سروده و گفته مي شود که از تمامي شعراي عصر خود مقدم بوده است. ديوان اشعار مهيار ديلمي چهار جلد مي باشد.
شرح مناسبت:
ابن داود حلي از بزرگان علماي شيعه، فقيه، اديب، رجالي و معاصر خواجه نصير الدين طوسي و علامه ي حَلّي بود. ابن داود درفقه واصول دين، منطق، نحو، عروض، رجال و علوم عرب، تاليفات و آثار قلميِ نثري و نظمي دارد. او اولين کسي است که براي هر يک از کتبِ رجاليه و ائمه ي معصومين، رمز مخصوصِ رجالي وضع کرده و نيز اسامي خودِ رِجال و آباء و اجداد ايشان را به ترتيب حروف هجا مرتب نموده است. احکامُ القضيَّه، تَحصيل المنافع و کتابِ رجال از جمله آثارِ اوست.
شرح مناسبت:
عزالدين ابوحامد عبدالحميد بن هبةُ اللَّه معروف به ابن ابي الحديد، اديب، متکلم، فقيه، شاعر و نويسنده ي بزرگ مسلمان در سال 586 ق در مدائن به دنيا آمد و از حدود پانزده سالگي در محضر عالمان مشهور بغداد حضور يافت. عزّالدين در بغداد به قرائت کتب و اندوختن دانش پرداخت و در محافل ادبي و علمي شرکت جست به طوري که در زمره ي عالمان روزگار درآمد. ابن ابي الحديد در شعر طبعي رسا داشت و در انواع مضامين، شعر مي گفت ولي مناجات و اشعار او در عرفان مشهورتر است. در حمله ي مغولان به بغداد اسير شد اما با وساطت برخي از بزرگان اين شهر آزاد گرديد و از مرگ نجات يافت. مهم ترين اثر ابن ابي الحديد، شرح نهج البلاغه است که مجموعه اي گردآوري شده از سخنان امام علي(ع) است. ابن ابي الحديد دراين کتاب، عظمت نهج البلاغه را به لحاظ ادبي، تاريخي و کلامي آشکار و عرضه کرده است. با اين که گرايش به تشيع در شرح
نهج البلاغه زياد است، مطالبي نيز در آن يافت مي شود که با عقايد عمومي شيعه درباره ي مسايل امامت و مسايل تاريخي مربوط به آن، سازگار نيست. هر چند ابن ابي الحديد در حمله ي هلاکوخان مغول به بغداد به واسطه ي شفاعت خواجه نصيرالدين طوسي و علماي بغداد از مرگ رهايي يافت ولي روزگاري نپاييد و اندکي بعد در هفتاد سالگي در همان شهر درگذشت.
شرح مناسبت:
جلال الدين رومي در سال 604 ق در بلخ متولد شد. شهرتش به روم به سبب طول اقامت او در قونيه واقع در ترکيه ي امروزي است که در آن زمان جزو قلمرو امپراتوري روم بوده است هرچند مولوي، خود را از مردم خراسان مي شمرد. پدرش بهاءالدين ولد، مدرس و واعظي خوش بيان و عرفان گرا بوده است. زندگاني مولانا بعد از سفرهاي مختلف، با آشنايي با شمس تبريزي صورتي ديگر گرفت. او پس از 16 سال همدمي با شمس، از او جدا شد و در آتش فراغ او سوخت. مولانا پس از آگاهي از اقامت شمس در دمشق فرزند خود را با جمعي از ياران در جست وجوي شمس فرستاد. عاقبت شمس دعوت وي را اجابت کرد و به قونيه آمد. اما نوبت اقامت شمس در اين دفعه کوتاه بود و پس از مدتي با رنجش خاطر از فتنه انگيزي حسودان، از قونيه برفت. از اين رو مولانا غزليات سوزناک تري سرود. مولوي سرانجام در 68 سالگي در قونيه بدرود حيات گفت و همه ي مردم و اهالي قونيه، حتي مسيحيان و يهوديان نيز در سوگ مولانا نشستند و زاري کردند. بارگاه او در قونيه
به عنوان مزار يک روحاني و عابد و عالم رباني، مورد نذر و نياز است و مردم آن سامان ودوستداران وي، از اين ديدگاه، از خاک پاکش همت و مدد مي جويند. در ميان بزرگان ادب فارسي، مولوي پرکارترين شاعر است و آثار فراواني دارد از جمله: مثنوي معنوي، غزليات شمس تبريزي، رباعيات، فيه مافيه، مکاتيب و محاسن شيعه. وي در نظر ايرانيان و بيشتر صاحب نظران جهان به نام عارفي بزرگ، شاعري نامدار، فيلسوفي تيزبين و انساني کامل شناخته شده است. پايگاه او در جهان شعر و شاعري چنان والاست که گروهي او را بزرگ ترين شاعر جهان و دسته اي، مولوي را بزرگ ترين شاعر ايران و جمعي او را يکي از چهار پنج شاعر بزرگ ايران مي شمارند.
شرح مناسبت:
محمدبن علي بن عَطيّه عَجمي در اصل ايراني بود، ولي به دليل اقامتش در مکه، به ابوطالب مَکّي شهرت يافته است. وي، زمان طولاني ترک طعام کرد و تنها از گياهان تغذيه نمود. در اثر همين کار مشاعرش را از دست داد و پوست بدنش سبز شد. ابن عطيه ي عجمي در علم حديث و طريقت به خدمت بسياري از مشايخ رسيده بود، ليکن به دليل روي گرداندن از طعام و رياضت کشيدن، قواي عقلي خود را از دست داد به طوري که در منابر بغداد و بصره، سخنان خلاف شرع به زبان مي آورد. از آثار وي مي توان کتاب: قُوَّتُ القُلُوب في مُعامِلَةِ المَحبوب رانام برد.
شرح مناسبت:
حکيم ناصر خسرو قبادياني تا حدود چهل سالگي به خدمات دولتي مشغول بود ولي بر اثر تحول روحي که در وي پديد آمد، از اين شغل کناره گيري کرد و خود را براي سير و سياحت مُهيّا نمود. وي در اين سفر از سرزمين هايي چون حجاز، مصر، بين النهرين و روم ديدن کرد. حاصل اين جهانگردي، کتاب مهم سفرنامه است که ناصرخسرو، نگارش آن را از سال 444 ق آغاز نمود. سفرنامه ي ناصرخسرو از جهات مختلف داراي اهميت است، زيرا گذشته از آن که اين کتاب يکي از آثار مهم ادبي به شمار مي رود، از لحاظ تاريخي و جغرافيايي نيز اهميت دارد. چرا که وي در اين اثر، مختصات جغرافيايي مناطق را که به آن ها سفر کرده، به طرز جالبي ثبت نموده و از زندگي، اخلاق، دين و آداب و رسوم مردم آن دوره سخن گفته است.
شرح مناسبت:
عبداللَّه بن محمدبن علي ميانجي همداني ملقب به عَينُ القضات از بزرگان مشايخ صوفيه، فقيه، اديب، فاضل و شاعر اوايل قرن ششم هجري در سال 492 ق در همدان متولد شد. عين القضات شاگرد احمد غزالي و شيخ برکه ي همداني و پيرو مذهب شافعي بود. عينُ القضات هيچ گاه در بيان عقايد خويش، هراسي به خود راه نمي داد و سرانجام با سعايت و بدگويي مخالفان، متهم به کُفر و دعويِ اُلُوهيت شد و سپس در شب 7 جمادي الاخر سال 525 به دار کشيده شد. از آثار اوست: يزدان شناخت در مسائل حکمت الهي و علوم طبيعي؛ تمهيدات، در تمهيد ده اصل تصوُّف؛ زُبدةُالحَقايق، رساله اي مختصر راجع به علم
ذات و صفات خداوندي و مکاتبي که شامل نامه هاي اوست. نوشته هاي فارسي عَين القُضات مشحون از تعبيرات نَغزِ صوفيانه است. کلام او پرسوز و گداز است و تصنُّع و تکلُّف در آثار وي مشاهده نمي شود. وي رباعيّاتي عرفاني نيز به زبان فارسي سروده است.
شرح مناسبت:
بهاءالدين ابوالعباس همچون پدرش قاضي فاضل به کار قضاوت در قاهره مشغول بود. وي از هوش سرشاري بهره داشت و در نوشته هايش از سبک پدر خود پيروي مي کرد. قاضي اشرف به استماع حديث از بزرگان آن دوره و هم چنين گردآوري احاديث معتبر علاقه ي خاصي داشت. از ميان آثار قاضي اشرف، تنها مجموعه اي از احاديث جمع آوري شده توسط او به صورت نسخه ي خطي باقي مانده است.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا ابوعبداللَّه بن ميرزا نصراللَّه معروف به شيخ الاسلام زنجاني از علماي قرن چهاردهم هجري قمري است وي پس از تحصيل ادبيات، فلسفه و کلام نزد ميرزا ابراهيم ملکي زنجاني به تهران عزيمت نمود و در آن جا به تکميل مراتب علمي و اسلامي پرداخت و در سال 1330 قمري به نجف اشرف عزيمت نمود. ايشان سفرهايي به فلسطين، قاهره و سوريه نمود و با اساتيد و فضلاي آن ديار ملاقات هايي داشت. در سفر دوم خود به مصر مورد تجليل ادبا و فضلاي دانشگاه الازهر قرار گرفت. شيخ الاسلام زنجاني پس از مراجعت به ايران به تدريس تفسير و فلسفه اشتغال ورزيد و سرانجام در 12 تير 1320 ش در زنجان ديده از جهان فرو بست. از آثار وي مي توان به: اصول القرآن الاجتماعيه، الافکار، تاريخ القرآن و زندگاني محمد(ص) اشاره نمود.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم قاسم بن فيرة بن ابي القاسم شاطبي شافعي، معروف به امام القُرّاء(پيشواي قاريان) و از اساتيد ادب و علوم قرآني در قرن ششم هجري بود. او علاوه بر اصول قرائت و تجويد، در تفسير، حديث، نحو، لغت و علوم عربي يگانه ي روزگار و استاد زمانِ خود به شمار مي رفت. شاطبي علي رغم اين که از نعمت بينايي محروم بود ولي از کثرت ذکاوت و زيرکي، تمامي حرکات، سخنان و افعال و رفتار خود را طوري مي نمود که حاضرين مجلس، اصلاً متوجه ي نابينايي او نمي شدند. شاطبي علاوه بر مراتب علمي، بسيار زاهد، صالح، متقي و داراي اخلاق پسنديده بود. بدون ضرورت حرف نمي زد، از مرض هاي بسيار سخت، اصلاً شکايت نمي کرد،
بدون وضو قرآن نمي خواند و در مجلس قرائت، با کمال وقار و متانت مي نشست. از آثار مهم او علاوه بر حِرزُالاماني، دو قصيده ي لاميّه و رائيّه در علم قرائت است که شهرت دارد و در قرون بعد، شرح هايي بر آن ها نوشته شده است. ابوالقاسم شاطبي در 28 جمادي الثاني سال 590 ق در 52 سالگي درگذشت و در قاهره مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
امير محمود بن امير يمين الدين طغرايي فريومدي خراساني معروف به ابن يمين، اديبي فاضل، شاعري قانع و زاهدي عارف بود که در سال 685 ق در فريومد در خراسان به دنيا آمد. او همراه با قيام سربداران بر ظلم و جور زمانه شوريد و در اين اثنا، ديوان شعرش گم شد. ابن يمين شاعري قصيده سرا و مداح بود ولي هنر وي بيشتر در سرودن قطعات اجتماعي و اخلاقيِ سودمندِ وي است که شهرت بسيار دارد، چنان که بايد او را بعد از انوري، بزرگ ترين شاعر قطعه سرايِ پارسي دانست. اشعار وي مشتمل بر اخلاق و نصايح، عزت نفس، دوري و مذمت چاپلوسي و مدح ناکسان بوده است. ابن يمين به هنگام مرگ 84 سال داشت.
شرح مناسبت:
شيخ محمدتقي بهلول، خطيب و واعظ شهير اهل خراسان، در گناباد به دنيا آمد. پس از تحصيلات مقدماتي نزد پدر دانشمندش، به سبزوار رفت و به ادامه ي تحصيل پرداخت. همزمان به وعظ و خطابه روي آورد و در اندک زماني در اين فن به مهارت دست يافت. پس از واقعه ي کشف حجاب توسط رضاخان، در اجتماع عظيم مردم مشهد در مسجدگوهرشاد عليه رژيم پهلوي سخنان تندي بيان کرد که به عکس العمل رژيم و کشتار تعداد زيادي از زائران حرم رضوي انجاميد. از آن پس از مشهد متواري گرديد و راهي افغانستان شد. از آن جا که سياست افغانستانِ آن روز، در راستاي سياست ايران بود، حکام افغان براي اين که روابط دو طرف به تيرگي نگرايد، بهلول را زنداني کرده و بيش از 30 سال در زندان نگاه مي دارند. بهلول پس
از آزادي، به ايران، مصر، عراق و ديگر کشورهاي عربي رفته و پس از پيروزي انقلاب اسلامي، وارد جمهوري اسلامي ايران مي شود.
شرح مناسبت:
سيدعبدالحسين شرف الدين عاملي در سال 1290 ق در کاظمين ديده به جهان گشود. سال هاي ابتدايي حيات خويش را در کنار پدر به فراگيري ادبيات عرب، صرف، نحو، لغت، معاني و … گذراند. آيات عظام شيخ الشريعه ي اصفهاني، آخوند خراساني، سيدمحمدکاظم يزدي از جمله اساتيد ايشان بودند و مورد تاييد آن ها قرار گرفت. شرف الدين در سال 1322 ق راهي جبل عامل لبنان گرديد و به ارشاد مردم و تدريس همت گماشت. وي در سال 1330 ق علما و رهبران جبل عامل را به قيام عليه فرانسويان فراخواند و فتواي جهاد صادر کرد. اين مبارزه، مشکلات فراواني براي او به وجودآورد که ايشان در راه آرمان خويش، تحمل نمود. سرانجام روح قدسي سيدعبدالحسين شرف الدين در در 88 سالگي از حجاب تن رهايي يافت و به ملکوت اعلي پرواز کرد. بدن پاک ايشان با تجليل فراوان در کنار استادش، سيدمحمدکاظم يزدي، در صحن مطهر اميرالمؤمنين(ع) دفن گرديد. مهم ترين کتاب شرف الدين "المُراجعات" در کلام و عقايد نام دارد.
شرح مناسبت:
شهاب الدين ابوالعباس احمد بن فَرَح بن احمد لَخمي اِشبيلي در سال 625 ق در اِشبليّه در اندلس قديم واقع در اسپانياي امروز به دنيا آمد. وي به هنگام حمله ي ارتش اسپانيا به اين شهر، در سال 646 ق به اسارتِ سربازانِ اسپانيايي افتاد، اما پس از مدتي گريخت و به کشور مصر رفت. ابن فَرَح در مصر از محضر درس علماي مشهور قاهره کسب فيض کرد و بعد ازمدتي عازم دمشق شد و در آن جا تحصيلات خود را ادامه داد. ابن فرح اشبيلي سپس در دمشق به عنوان
عالمي آگاه در علم حديث به تدريس پرداخت و شاگردان بسياري از دانشِ او بهره مند شدند. از اين محدّث برجسته، منظومه هاي معروفي در شرح احاديث به جاي مانده است که از لحاظ اصول شعري نيز قابل توجه مي باشد.
شرح مناسبت:
شيخ فريدالدين محمد بن ابراهيم عطار نيشابوري از بزرگان عُرفا و مشاهير مشايخ صوفيه و شعرا، در سال 513 هجري قمري در نيشابور به دنيا آمد. وي در ابتدا شغل عطاري داشت و صاحب ثروت شده بود. بعدها بر اثر حادثه اي، قدم به دايره ي سير و سلوک گذاشت و تا آخر عمر در اين وادي پَر گشود. عطار، به حقّ، از شاعران بزرگ مُتِصّوفه بود که کلام ساده و گيرنده ي او با عشق و شوقي سوزان همراه است. زبان نرم و گفتار دل انگيزش که از دلي سوخته و عاشق و شيدا برمي آيد، حقايق عرفاني رابه نَحوي خاص در دلها جايگزين مي سازد. عطار از تمثيلات گوناگون و بيان حکايت هاي مختلف در هنگام طرح يک موضوع عرفاني استفاده مي کند تا مقاصد مُعتکِفان خانقاه ها و نکات عرفاني را براي مردم عادي، بيشتر و بهتر روشن و آشکار سازد. عطار به داشتن آثار متعدد در ميان شاعران متصوف ممتاز است. در آثار نظمي و نثري عطار، نکات دقيقي درباره ي توحيد و معارف الهي يافت مي شود. تاليفات او را تا يکصد و چهارده و بيشتر وده ها هزار بيت شعر، گفته اند. اِخوانُ الصَّفا، اسرار نامه، الهي نامه، بلبل نامه، پند نامه، ديوان اشعار، مَنطِقُ الطّير، تَذکرةُالاولياء و جواهر نامه از آن جمله اند. عطار به سال
627 يا 628 هجري در فتنه ي مغول در سن 114 سالگي وفات يافت و بعضي او را مقتول مي دانند. آرامگاه عطار نيشابوري درنزديکي شهر نيشابور در استان خراسان واقع است و محفلِ دوستداران زبان و ادب فارسي مي باشد.
شرح مناسبت:
احمدبن حسين بن يحيي بن سعيدبن بشر همداني از اکابر ادباي اسلام و شيعه است. کلمات او در نهايت فصاحت و بلاغت است و در قوه ي حافظه و بديهه گويي بسيار کم نظير و عجيب بود. همداني در نظم و نثر عربي بسيار ماهر و از مصاحبان صاحب بن عبّاد، عالم بزرگ اسلامي است. کتاب مقامات او که معروف به مقامات بديع الزمان است مشهور مي باشد. وي داراي ديوان شعري هم بود و رسائل و مکاتيب او نيز در رسائل بديع الزمان جمع شده است. کتاب امالي را هم به او نسبت دادند. در روز جمعه يازده جمادي الاخر سال 378 يا 398 وفات يافته است. مي گويند بديع الزمان همداني در قبر به هوش آمد و صداي وي به گوش اهالي رسيد. بعد از نبش قبر ديدند دست بر ريش دارد و از هول قبر جان داده است.
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي بن ابي الکرم شيباني معروف به ابن اثير در موصل به دنيا آمد. در خدمت پدر و ديگر بزرگان، علوم مختلف را تحصيل کرد و در حفظ حديث و فروع آن به استادي دست يافت. کامل التواريخ و الجامع الکبير في علم البيان از تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
ابن شعار در موصل در عراق به دنيا آمد و بعد از اتمام تحصيلات، به مقام ديواني دست يافت. اين اديب گرانقدر براي گردآوري شرح حال ادبا و شعراي معاصرش، پنجاه سال از عمر خود را در سفر گذراند که حاصل اين تلاش، نگارش کتاب "عقود الجمان" بود.
شرح مناسبت:
هرچند نادر ثروت فراواني از طريق جنگ هاي پياپي نصيب ايران کرده بود ولي حرصِ جمع آوري مال باعث شد که ماموران مالياتي وي بر مردم سخت گيري کنند. همچنين چون نادرشاه در پي محو نام و نشان خاندان صفوي و برانداختن مذهب تشيع و ترويج تسنن بود، مردم دل خوشي از او نداشتند. در اوايل 1160 ق که مردم سيستان عليه نادر شورش کردند، برادرزاده ي خود عليقلي خان راجهت دفع شورش به سيستان فرستاد، ولي عليقلي با شورشيان همدست شد. نادر که در آن زمان درمشهد به سر مي برد قصد عزيمت به سيستان را داشت ولي چون نسبت به سرداران ايراني و قزلباش خود بدگمان شده بود، مي خواست تا با کمک سرداران افغاني، آنان را از سر راه بردارد. سرداران قزلباش پس از اطلاع از اين نقشه به تحريک عليقلي به سراپرده ي نادر حمله کردند و او را در شصت سالگي در نزديکي قوچان به قتل رساندند.
شرح مناسبت:
تا زمان عبدالملک بن مروان، خليفه ي اموي، مسکوکات اسلامي همان سکه هاي رومي و ايراني بود. عبدالملک، سکه هاي مزبور را تغييرداد و آن ها را به مسکوکات عربي تبديل کرد. نخستين سکه ي اسلامي در سال 74 هجري در دمشق ضرب شد.
شرح مناسبت:
علي بن محمد بن عبدالصمد همداني مصري معروف به سخاوي از مشاهير ادبا و نحويين و قرّاء، فقها، لغويين، اصوليين و مفسرين و درشمار پيشوايان نحو، تفسير، لغت وقرائت قرار دارد و به شيخ القرّاء معروف است. تحصيلات وي ابتدا در شام ودر ادامه در مصر بود. سپس در شام بر کرسي تدريس تکيه زد و به تدريس و تاليف پرداخت. تفسير القرآن، شرح مفصل زمخشري و فتح الوصيد از اوست.
شرح مناسبت:
اميرعلي شير بن آلوس ملقب به نظام الدين از مشاهير درباريان و وزراي سلطان حسين گورکاني، در سال 844 ق به دنيا آمد. وي به زبان فارسي و ترکي شعر مي سرود و به "ذواللسانين" معروف بود. اميرعلي شير با آن که وزير سلطان بود ولي هيچ گاه از تأليف ومطالعه ي علمي غافل نمي گشت. سرانجام از وزارت کناره گيري کرد و با شاعر هم عصر خود، عبدالرحمن جامي مصاحبت گزيد. اربعين منظوم، ديوان اشعار، محبوب القلوب و ده ها اثر ديگر از تاليفات اوست. او به ساخت و تعمير بناهاي اسلامي فراواني از جمله ايوان حرم امام رضا و مقبره ي شيخ عطار همت گماشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حضرت امام علي(ع) سالياني پس از حضرت زهرا(س)، به سفارش برادر خود عقيل که از علماي نَسَب شناس بود و خاندان هاي عرب را به خوبي مي شناخت، با فاطمه ي کلابيه ازدواج کرد. اين بانوي بزرگوار از امام علي(ع) چهار پسر به نام هاي عباس، جعفر، عبداللَّه و عثمان آورد و به اُمّ البنين يعني مادر پسران معروف گرديد. هر چهار پسر ام البنين در واقعه ي خونين کربلا به رسيدند و او در برابر اين مصيبت صبر نمود. وي پس از اطلاع از حادثه ي عاشورا، عبيداللَّه، فرزند پسرش عباس را همراه خود به قبرستان بقيع مي بُردْ و اشعاري در رثاي فرزندانش مي سرود. مردم مدينه نيز جهت شنيدن ندبه ي اين بانوي بزرگوار در آن محل جمع مي شدند و مي گريستند. ام البين سه سال پس از عاشوراي سال 61 ق در مدينه درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوعلي محمد بن حسن بصري معروف به ابن هيثم از حکما و اطبّاي نامي اسلامي است که علاوه بر تبحّر علمي در طب، بسياري از کتب ارسطو و جالينوس را شرح و تلخيص کرده و به تاليفات بسياري در زمينه ي نجوم، هندسه، منطق، حساب و تشريح پرداخته است. ابن هيثم به هنگام مطالعه درباره ي انعکاس نور، بي آنکه به طور مستقيم به موضوع انکسار و شکست نور اشاره کند نتيجه گرفت که ميان زاويه ي تابش نور و زاويه ي بازتاب آن، يک رابطه برقرار است. از ديگر اقدامات ابن هيثم، ابداع روش هاي جديدي در علم رياضيات مي باشد. همچنين شرح اصول تاريکخانه
و اختراع ذرّه بين از ديگر کارهاي برجسته ي اين دانشمند مسلمان است. اين اختراعات در کشفيات کِپلر و گاليله، ستاره شناسان مشهور اروپا در قرن هاي آينده، تاثير زيادي داشت و در صنعت سينما نيز مورد استفاده قرار مي گيرد. ابن هيثم در زمان حاکم بامراللَّه ششمين خليفه ي فاطمي در مصر، متصدي بعضي امور سياسي بود، اما وي به خاطر اين که در ستم و ظلم هاي او مساعدت نکرده باشد، خود را به ديوانگي زد ولي بعد از مرگ خليفه ي فاطمي اظهار عقل نمود و به تدريس در دانشگاه جامع الازهر پرداخت. يکي از مهم ترين آثار ابن هيثم، کتاب المَناظِر است که به زبان انگليسي ترجمه شده و از جمله منابع اصلي مطالعات کپلر در زمينه ي نجوم بوده است.
شرح مناسبت:
جعفر بن حسن مشهور به محقق حلي در سال 602 ق در شهر حله در عراق به دنيا آمد. پس از کسب مقدمات، در حلقه ي درس اساتيد زمان حاضر شدو پس از سالياني، عالمي بزرگ و استادي توانا گشت. علامه حلي، ابن داود حلي، سيدبن طاووس و … از زمره ي شاگردان وي مي باشند. پس از حمله ي مغول، حوزه ي بزرگ بغداد ويران گشت و تلاش محقق حلي در رونق حوزه ي حله بسيار موثر و چشمگير بود. محقق حلي در نوشتن آثار علمي يد طولايي داشت و کتب جاودانه اي را تقديم حوزه ي دين و علم نموده است. از جمله ي اين آثار، کتاب ارزشمند شَرايعُ الاسلام مي باشدکه يکي از کتب مهم فقهِ استدلالي است. محقق حلي سرانجام پس از عمري پربار، 74
سالگي در حله به سوي معبود شتافت و در همان جا به خاک سپرده شد. آرامگاه وي زيارتگاه حق جويان و دوستداران علم و حقيقت است.
شرح مناسبت:
گروه سربداران، امين الدين عبدالرزاق را در تاريخ 12 شعبان سال 737 به سرداري خود انتخاب کردند. آنها به دليل کمي تعداد و ضعف قدرت، قيام خود را به شکل دستبرد به قافله ها شروع کردند. پس از به دست آوردن اموال و اسباب لازم،عبدالرزاق بر خواجه علاءالدين محمد، وزير خراسان غلبه کرده و پس از کشتن وي شهر سبزوار را به تصرف خود درآورد. از آن پس، شهر سبزوار را که از روزگار قديم، مردم آن به تشيع اشتهار داشتند مرکز خود ساختند و با درويشان و مرداني که به دوستي آل علي مشهور بودند، رابطه برقرار کردند.
شرح مناسبت:
ابوحامد محمد غزالي در سال 450 قمري در روستاي "طابران" طوس ديده به جهان گشود. وي پس از تحصيل مقدّمات، براي تکميل تحصيلات و بهره وري از محضر استادان ديگر رهسپار جرجان(گرگان) شد. در بيست و سه سالگي از طوس به نيشابور عزيمت و از محضر استادش امام الحرمين جويني کسب فيض نمود. در سي و چهار سالگي چنان اوج گرفت که بر کرسي تدريس نظاميه بغداد، بزرگ ترين دانشگاه دورانش تکيه زد. در مدرسه ي نظاميه ي بغداد، سيصد تن از افاضل وقت از درس او استفاده مي کردند. و در اندک زماني، علاوه بر آن مقام علمي بزرگ، در امور سياسي نيز، نفوذ فوق العاده اي کسب نمود. غزالي پس از آگاهي از آراي فرقه هاي گوناگون دورانِ خود، طريقه ي صوفيه را برگزيد. به تمام علايق دنيوي پشت پا زد و رهسپار ديار عشق و حقيقت و انزوا شد. امام محمد غزالي در سال 488 قمري به سبب بحران روحي و
فکري شديد، تدريس را رها کرد و بغداد را به قصد حج ترک نمود. از آن پس عزلت را بر آن همه عزّت ظاهري ترجيح داد و قدم به دايره ي زهد و انقطاع از دنيا و تصوف گذاشت. وي پس از بازگشت از حج در بيت المقدس مسکن گزيد و در همين ايام کتاب "احياءالعلوم الدين" را به رشته تحرير در آورد. از کتاب هاي ديگر ايشان مي توان کيمياي سعادت، نصيحه الملوک، معيارالعلم و ياقوت التاويل في تفسير التنزيل در 40 جلد را نام برد. هرچند تعداد تاليفات غزالي بيش از 60 عنوان مي باشد. سرانجام اين عارف و حکيم بزرگ در 55 سالگي در زادگاهش وفات يافت و در همان جا مدفون گشت.
شرح مناسبت:
ميرزا حبيب اللَّه رشتي فرزند ميرزا محمدعلي خان در سال 1234 قمري در يکي از روستاهاي گيلان در شمال ايران به دنيا آمد. وي مقدمات علوم را در زادگاه خودنزد اساتيد خصوصي فراگرفت. در 18 سالگي براي تکميل معلومات خود به قزوين عزيمت کرد و در 25 سالگي اجازه اجتهاد گرفت و سپس رهسپار نجف اشرف گرديد و از محضر صاحب جواهر و شيخ انصاري بهره هاي فراوان گرفت. پس از درگذشت شيخ انصاري، بهترين درس حوزه علميه، درس ايشان بود و بنا به گفته شيخ آقابزرگ تهراني، او در نهايت ورع و تقوا بود و بعد از سيدحسين کوه کمره اي تدريس و بحث در نجف به او منتهي گشت. آثارش عبارتند از: بدايعُ الاصول، الاجارَه، مساله ي غَصب، الامامَه، تقليدِ اَعلم، بدايعُ الافکار در اصول فقه و … ميرزاي رشتي سرانجام در 22 آذر 1273 ش
در 78 سالگي در نجف اشرف رحلت کرد و در آن شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با اعتراضات گسترده ي مردم به رهبري علما و روحانيون سرانجام مظفرالدين شاه، عين الدوله صدراعظم مستبد خود را عزل کرد و مشيرالدوله را به جاي او برگزيد. پس از آن تقاضاي مردم را که تاسيس عدالت خانه و بازگشت علما از قم و … را پذيرفت و دستور تشکيل مجلس شوراي ملي را صادر کرد. اين دستور را فرمان مشروطيت مي خوانند و گام مهم در تحول تاريخي زمان خود به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا احمد آشتياني در سال 1300 ق در تهران به دنيا آمد و در اوان عمر به فراگيري علوم اسلامي پرداخت. در 40 سالگي به نجف اشرف رفت و پس از ده سال به تهران بازگشت و به ارشاد و راهنمايي مردم همت ورزيد. حاصل جد و جهد ميرزا احمد آشتياني در کسب علم، تبحر در رشته هاي علمي بسياري از قبيل فقه، ادبيات، هيئت، رياضيات، طبّ، فلسفه و اصول بود که تاليفاتي نيز در اين زمينه ها نگاشت. تاکيد وي بر دعا و خضوع و خشوع در آن، نشانگر روح لطيف و الهي اوست. نقش ميرزا احمد آشتياني در مقابله با اشاعه ي فرهنگ غربي و لائيک در اوج قدرت رضاخان، قابل توجه است. سرانجام اين عالم رباني در 95 سالگي بدرود حيات گفت و در صحن حرم حضرت شاه عبدالعظيم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
مدت کوتاهي پس از به خلافت رسيدن امام علي(ع) و بيعت مردم با آن حضرت، طَلحه و زبير از ياران قديمي پيامبر اسلام(ص) که در به دست آوردن سهمي از حکومت ناکام مانده بودند، بيعت خود را شکستند و به سوي مکه رهسپار شدند. آنان در مکه با عايشه همسر رسول خدا(ص) ملاقات کرده و با همدستي يکديگر، مردم را به خونخواهي عثمان، عليه امام علي(ع) فرا خواندند. از آن طرف، چون امام از ماجرا آگاه شد، تجهيز قوا فرمود و در صدد دفع فتنه ي ناکثين برآمد. چون پيروان طلحه و زبير شهر بصره را تصرف کرده و عليه امام شوريدند، سپاهِ حضرت نيز در مقابل آنان قرار گرفت. اميرالمؤمنين قبل از آغاز جنگ
به ميان هر دو صف لشکر آمد و به نصيحت عايشه و طلحه و زبير پرداخت و عايشه را به خاطر بيرون آمدن از حريمِ حَرَم و طلحه و زبير را بر شکستن بيعت ملامت فرمود. امام چون ديد که صلح امکان پذير نيست، با آنان اتمام حجت کرد و از آن پس، آتش جنگ شعله ور گشت. سرانجام با کشته شدن طلحه و زبير و شانزده هزار نفر از ناکثين و شهادت بيش از هزار ياور علي(ع)، اين جنگ با پيروزي امام پايان پذيرفت. اين جنگ به دليل سوار بودن عايشه بر شتر، به جَمَل شهرت يافت.
شرح مناسبت:
پس از شهادت امام حسين(ع) عبداللَّه بن زبير که در اين هنگام کارش در مکه بالا گرفته بود و ادعاي خلافت داشت، توسط سپاهيان يزيد تحت محاصره واقع شد. ولي با مرگ يزيد، اين محاصره از هم گسست و عبداللَّه بن زبير در سال 68 ق کوفه را نيز تسخير نمود. هنگامي که عبدالملک بن مروان به خلافت اُموي رسيد جنگ با عبداللَّه را آغاز کرد و در 71 کوفه را از دست ابن زبير خارج ساخت. در سال 72، عبدالملک بن مروان، حَجّاج بن يوسف ثَقَفي، يکي از سرداران سفاک و ستمگر خود را که نمونه ي کاملي از بي رحمي و آدم کشي بود براي دفع عبداللَّه روانه ي مکه نمود. حجاج، مکه را محاصره کرد و خانه ي کعبه را به ضرب سنگ هايي که ازمنجنيق پرتاب مي شد ويران ساخت. حجاج در اين حمله، سرانجام عبداللَّه بن زبير را به دام انداخت و کشت.
شرح مناسبت:
فخرالمحققين محمد بن حسن حلي در سال 682ق در شهر حله ي عراق به دنيا آمد. علوم متداول عصر از قبيل فلسفه، کلام، منطق، فقه، اصول و حديث و … را نزد پدرش، علامه ي حلي، فرا گرفت و پيش از آنکه به سن بلوغ برسد، در انواع علوم ورزيده شد به طوري که مي گويند در شانزده سالگي مجتهد مُسلَّم بوده است. فخرالمحققين، تمام رشته هاي علوم و فنون را در خدمت پدر علامه اش تکميل نمود و جز وي استادي نديده است. شهيد اول، شيخ احمد بحراني و سيدتاج الدين ابن مَعيه و شيخ ظهيرالدين(فرزندش) از شاگردان مشهور او بوده اند. تاليفات فخرالمحققين،
مانند "شرح مبادُي الاصول"، "شرح تهذيبُ الاصول" و "المسايلُ الحيدريه"، از بهترين کتب شيعه محسوب مي شود. اين عالم رباني سرانجام در 89 سالگي به ديدار محبوب شتافت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شيخ ابوالقاسم کبير قمي در سال 1280 قمري متولد گرديد و در قم از محضر شيخ محمدحسن نادي و ملامحمدجواد قمي استفاده کرد. ايشان در نجف اشرف از آيات عظام: ميرزا خليل تهراني نجفي، حاج آقا رضا همداني، آخوند ملامحمد کاظم خراساني و سيدمحمد کاظم يزدي و در تهران از محضر ميرزا محمد حسن آشتياني بهره هاي وافر يافت. آيت اللَّه قمي از نظر علمي در مرتبه اي قرار داشت که برخي وي را بر آيت اللَّه العظمي حائري يزدي، مؤسس حوزه ي علميه ي قم ترجيح مي دادند. با اين حال نقل شده است که ايشان فداکاري عجيبي نسبت به آيت اللَّه حائري از خود نشان مي داد، به گونه اي که مي فرمود: نظر به منزل ايشان ثواب دارد. شخصيت هاي برجسته اي همچون آيات عظام: امام خميني، سيدمحمدرضا گلپايگاني، آخون ملا علي همداني، سيدمصطفي صفايي خوانساري و ده ها عالم فاضل ديگر از محضر ايشان بهره گرفتند. آيت اللَّه کبير قمي در 73 سالگي درگذشت و در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
ابن هُمام در سال 258 قمري ديده به جهان گشود ودر دوران تحصيل از محضر اساتيدي همچون احمد بن ادريس قمي، عبداللَّه بن جعفر حميدي و پدرش بهره برد. وي در عصر خود از بزرگ ترين مورخان شهر بغداد به شمار مي رفت. از آثار وي مي توان به "الانوار في التاريخ الائمة(ع)" اشاره کرد. اين عالم بزرگ در بغداد وفات يافت و در مقابر قريش به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوعمر احمد بن محمد بن عاص مشهور به ابن دَرّاج از بزرگ ترين شاعران اندلس بوده و نماينده ي اصلي اعتلاي اين سرزمين در پايان قرن چهارم و ابتداي قرن پنجم محسوب مي شد. وي سبک نويني در قالب هاي شعر قديم عربي پديد آورد و اشعارش علاوه بر آثار ادبي، منبع موثقي از اتفاقات آن دوران است.
شرح مناسبت:
(ابن سرّاج) اديب، شاعر و فقيه مالکي در خانواده اي اهل دانش و فضل در عصر ملوک الطوائف اندلس متولد شد. دانش اندوزي خود را نزد جد و پدرش که بزرگ اندلس به شمار مي رفتند، آغاز کرد. در پي فوت پدر، ابن سرّاج که به استادي در علم نحو شهرت داشت، به تدريس پرداخت.
شرح مناسبت:
سلجوقيان که نَسَب ايشان به سلجوق بن دَقّاق مي رسد، طايفه اي از ترکمانان غَز بودند که در روزگار سامانيان، در دشت هاي خوارزم و سواحل درياي خزر سکونت داشتند. در حدود سال 416 ق، ترکمانان سلجوقي در ماوراءالنهر سر به عصيان برداشتند ولي از محمود غزنوي شکست خورده، تار و مار شدند. پس از مرگ سلطان محمود غزنوي، در سال 426 ق، قريب ده هزار تن از جنگاوران سلجوقي به سرکردگي طغرل بيک وديگران از ماوراءالنهر به حدود خراسان آمدند و با سلطان مسعود غزنوي درگير شدند. اين جنگ و جنگ هاي بعدي به ضعف و شکست مسعود غزنوي انجاميد. سرانجام طغرل بيک در سال 429 ق به نيشابور آمد و بر تخت سلطنت نشست.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه، حسين بن محمد بن عبدالوهاب معروف به بارع بغدادي، اديبِ مشهور، نحوي، لغوي، قاري و فاضل شهير عرب در سال 443 ق در بغداد به دنيا آمد. او در علم نحو و لغت از علماي برجسته ي دوران به شمار مي رفت و تنها اثر به جاي مانده از او، ديوان اشعار اوست. بارع در آخر عمرِ 81 ساله ي خود، نابينا شد.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ هاي صليبي بين مسلمانان و جنگجويان مسيحي، قراداد سياسي "عَکّا" براي تسليم شهر "عَکّا"به مسيحيان و استرداد سه هزار اسير مسلمان، بين مسلمانان و مسيحيان به امضا رسيد. ولي مسيحيان، اسيرانِ مسلمان را کشته و دوباره جنگ هاي صليبي آغاز شد که با شکست مسيحيان پايان يافت. شهر عَکّا در سال پانزدهم هجري توسط مسلمانان فتح شده بود اما در سال 497 ق به تسخير فرنگي ها درآمد. اين شهر در سال 583 ق توسط صلاح الدين ايوبي از صليبيون باز پس گرفته شد ولي در سال 587 ق باز هم به چنگ فرنگي ها افتاد و تاکنون در دست آنان باقي مانده است.
شرح مناسبت:
ميرزا حسين بن محمد تقي بن محمد علي نوري مازندراني معروف به ميرزا حسين نوري در سال 1254 ق در شهرستان نور در مازندران به دنيا آمد. ميرزاي نوري، فقيه امامي، محدث، مفسر و شاعر، نزد شيخ العراقين عبدالحسين تهراني، شيخ مرتضي انصاري، حاج ملاعلي کَني، ميرزا محمدحسن شيرازي و سيدمهدي قزويني تلمذ نمود. ميرزا حسين نوري همچنين از استادان شيخ آقابزرگ تهراني، حاج شيخ عباس قمي، محمد حسين کاشف الغطاء و سيد شرف الدين عاملي در حديث نيز بوده است. ميرزاي نوري در ترويج اصول مذهب جعفري و نشر آثار ائمه ي اطهار(ع)، کوشش بسيار کرد. همچنين اين عالم فاضل در عبادت، پرهيزگاري، تقوي و کمالات نفساني، انساني نمونه بود. از آثار وي: مُستَدرک الوسايل در فقه(در 3 جلد) است که به جهت تأليف اين کتاب به ايشان "صاحب مُستَدرَکُ الوَسايل" مي گويند. مَعالِمُ الصَّبر، جَنَّةُالمأوي و نَفَسُ الرَّحمن في فضائلِ سَلمان، نيز از اوست.
ميرزاي نوري داراي کتابخانه ي جامع و معتبري بود که در ايران و عراقِ عرب نظير آن در کميَّت و کيفيَّت يافت نمي شد ولي اين کتابخانه پس از وفات ميرزا، به کلي متفرق شد. ايشان پدر همسر شهيد شيخ فضل اللَّه نوري، عالم مبارز و آگاه دوران مشروطه بود و بسياري از کتب نفيس ميرزا حسين، نزد فرزندانِ شيخ فضل اللَّه نوري، ماند. بعدها مقداري از اين کتاب ها، توسط آيت اللَّه بروجردي خريداري و به کتابخانه ي معظم له در نجف اشرف منتقل شد. ميرزا حسين نوري سرانجام در 17 يا 27 جمادي الثاني سال 1320 ق در 66 سالگي بدرود حيات گفت و در نجف اشرف مدفون گشت.
شرح مناسبت:
قاضي نوراللَّه بن سيد شرف الدين شوشتري، رجالي، فقيه، اصولي، محدث، شاعر و عالم بزرگ عهد صفوي، بود. در سال 956 ق در شوشتر به دنيا آمد. دروس آغازين را نزد پدر دانشمندش فرا گرفت و در سال 979 راهي مشهد مقدس شد. سيدنوراللَّه در مشهد به درس اساتيد بزرگ راه يافت و از بزرگان شهر اجازه ي روايت گرفت. او در سال 993 روانه ي هند شد و پس از سالياني،منصب قضاوت را عهده دار گشت. اين انديشمند مسلمان در هند مذهبِ خود را اظهار نمي داشت و تقيه مي کرد تا اين که علماي دربار هند از نفوذ او هراسان شده و در صدد فتنه و برانگيختن شاه، عليه قاضي برآمدند. سرانجام با توطئه چيني، به کتاب مجالسُ المؤمنينِ وي دست يافته و او را به جرم شيعه بودن، مستحق اجراي حَد دانستند. قاضي نوراللَّه شوشتري، سرانجام در سال 1019 ق
در حالي که حدود 65 سال عمر داشت در زير شلاق حسودان به شهادت رسيد. تصنيفات اين بزرگ مرد عرصه ي سياست و نگارش را تا 140 کتاب ذکر کرده اند که: اِحقاقُ الحَقّ، مَجالِسُ المؤمنين، تَفسير القرآن، تحفَةُ العقول و ده ها اثر ديگر از اوست. مزار قاضي شوشتري در آگره ي هندوستان، زيارتگاه مسلمانان بسياري در دلِ شبه قاره ي هند است.
شرح مناسبت:
شيخ مرتضي انصاري شوشتري دزفولي، يکي از نامورترين و پرآوازه ترين مراجع عالي قدر تقليد در سده هاي اخير و يکي از محقق ترين چهره هاي علمي و فقهي قرون متأخّر به شمار مي رود. شيخ مرتضي انصاري در روز عيد غدير 1214 ق در دزفول و از سلاله ي جابربن عبداللَّه انصاري به دنيا آمد. وي در 18 سالگي راهي کربلا شد و به تحصيل علوم ديني پرداخت. سپس به نجف اشرف رفت واز محضر درس شيخ موسي کاشف الغطاء استفاده برد. ايشان همچنين درکاشان به حلقه ي درس ملااحمد نراقي راه يافت و زانوي ادب زد. شيخ انصاري در 35 سالگي بار ديگر عازم نجف گرديدو به تدريس و تاليف پرداخت. صدها شاگرد مجتهد از جمله ميرزاي شيرازي، شيخ جعفر شوشتري، ميرزاي رشتي، سيدحسين کوه کمره اي، آخوند خراساني و … در محضر او پرورش يافته و کتاب مکاسب و فرائد الاصول از جمله آثار مشهور اين استاد اعظم مي باشند. سرانجام اين مرد علم و فضيلت در 67 سالگي به لقاي معبود شتافت و در جوارمرقد مطهر امام علي(ع) آرميد.
شرح مناسبت:
در نيمه ي دوم دوران سلطنت ناصرالدين شاه قاجار، عده اي از خارجيان تقاضاي امتياز بهره برداري از معادن و ساير منابع کشور را نمودند. نخستين و مهم ترينِ آن ها، امتيازي بود که به موجب آن، انحصار ساختمان راه آهن، استخراج معادن و تاسيس بانک ملي به "بارون جوليوس دو رويتر" سرمايه دار انگليسي اعطا شد. اين امتياز به قدري وسيع بود که اجراي آن براي رويتر نيز مشکل مي نمود و دو طرف معاهده به زودي فهميدند که
اين کار بدون مطالعه ي دقيق انجام يافته است. بنابراين، اين امتياز بر اثر تاخير رويتر لغو شد. ولي در سال 1306 ق دولت ايران به پسر رويتر، امتياز تاسيس بانک را اعطا کرد و وي توانست از بعضي معادن بهره برداري کند. اين امتياز در نهايت به تاسيس بانک شاهنشاهي و بانک صنايع و معادن در ايران منتهي گشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حسين خادمي اصفهاني در حدود سال 1317ق در اصفهان به دنيا آمد. پس از فراگيري مقدمات و سطح، به نجف اشرف رفته و از محضر اساتيدي چون ميرزاي نائيني، سيدابوالحسن اصفهاني، خوانساري و شيخ محمد جواد بلاغي بهره مند شد. آيت اللَّه خادمي در 26 سالگي به مقام رفيع اجتهاد نائل گشت و سپس به اصفهان مراجعت نمود. ايشان در جريان کشف حجاب، با سخنراني هاي آتشين خود به مبارزه با رژيم رضاخان برخاست و در ملي شدن صنعت نفت نيز در کنار آيت اللَّه کاشاني و شهيد نواب صفوي فعاليت زيادي داشت. آيت اللَّه خادمي از آغاز نهضت امام خميني، در تشويق و ترغيب مردم در برپايي جنبش اسلاميِ ضد سلطنتي و بيان اهداف امام، در اصفهان نقش ارزشمندي ايفا نمود. اين عالم بزرگوار در 20 اسفند 1363 ش در 86 سالگي در اصفهان بدرود حيات گفت و در آن شهر مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
فتحعلي شاه قاجار که مدتي در اواخر عمر خود به بيماري دچار شده بود در 19 جمادي الثاني 1250 ق پس از حدود 38 سال سلطنت در 68 سالگي در اصفهان درگذشت. جسد او را به قم برده و در آستانه ي حضرت معصومه به خاک سپردند. فتحعلي شاه در دوران پادشاهي طولاني خود، همواره سرگرم کشمکش باقواي داخلي و خارجي بود و به کمک فرزندان خود بود که توانست بر مشکلات داخلي توفيق يابد.در زمان او جنگ هاي اول ودوم ايران و روسيه روي داد و باعث انعقاد قراردادهاي ننگين گلستان و ترکمانچاي و جدا شدن سرزمين هاي پهناوري از کشور ايران و الحاق به روسيه
گرديد. فتحعلي شاه در موقع مرگ از ده ها زنِ خود بيش از 105 دختر و پسر و در حدود 600 نوه به يادگار گذارد. کثرت اولاد او در زمان حيات و پس از خودش، اوضاع اداريِ مملکت را مشوَّش کرد و چون هر کدام از اين شاهزادگان، داراي دستگاه و روابط بسياري بودند، از انجام هر ظلمي به مردم، اِبا نمي کردند. از طرفي مردم که مورد ستميقرار مي گرفتند، چون تجاوزکننده، فرزند شاه بود، براي شکايت از مظالم ايشان، چاره اي جز تحمل نداشتند. فتحعلي شاه از اصلاحات خبري نداشت و شايد، هرگز به فکر اين کار هم نيافتاده بود.
شرح مناسبت:
سيد ناصر حسين فرزند ميرحامد حسين عالمي متبحر، فقيهي اصولي، محدث رجالي و صاحب تأليفات فراوان، در سال 1284 ق در هندوستان به دنيا آمد. ايشان در تمامي فضايل و کمالات نفساني وارث صالح پدر دانشمند خود بود. ديوانُ الخطب، المواعظ و … از جمله تأليفات سيد ناصر هندي است. اين شخصيت گرانقدر در سال 1361 ق در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عبداللَّه بن محمدنصير گيلاني مازندراني نجفي، عالم امامي و از مراجع تقليد بود. وي در طالش متولد شد و در نجف وفات يافت. در محضر درس ميرزا حسين خليلي و در نجف در محضر شيخ مرتضي انصاري، سيدحسيني کوه کمري و ميرزا حبيب اللَّه رشتي کسب علم نمود. شيخ عبداللَّه مازندراني در نهضت ملي ايران و تبديل اوضاع سلطنت استبدادي به مشروطه نقش مؤثري داشت و از ارکان اين نهضت به شمار مي رفت. هِبَةُ العباد في يِوم المَعاد و کتاب طلاق از اوست.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج ميرزا حسن بن سيدآقا بزرگ موسوي بجنوردي متولد 1316 ق، فقيهي بزرگ و از مراجع و اساتيد و مدرسين حوزه ي علميه ي نجف بود. القَواعِدُ الفِقهيّه، ذخيرةُالمَعاد، حاشيه بر وسيلةُ النجاة و رساله در اجتماع امر و نهي، از آثار اين فقيه بزرگوار مي باشند.
شرح مناسبت:
حضرت فاطمه ي زهرا، دختر نبي مکرّم اسلام در سال پنجم بعثت، هشت سال قبل از هجرت، در مکه به دنيا آمد. ام ابيها،ام الحَسَنين، اُمُّ السِّبطَين وامُّ الائمَه از کُنيه هاي آن بانو و صديقه، کبري، بتول، سيّده ي نساءالعالمين، مطهّره، راضيه، مرضيه، طاهره و محدثه و … از القاب آن حضرت است. مادرش، خديجه بنت خويلد مي باشد. فاطمه ي زهرا، فرزند رسول اللَّه، همسر وليُّ اللَّه و مادر اوصياء اللَّه است که خداوند در آيه ي تطهير، به پاکي او شهادت مي دهد. او بهترين زنان از گذشتگان و آيندگان تا روز قيامت مي باشد و سيده ي همه زنان عالم است. صديقه ي طاهره، در مقام تقوا و عصمت و طهارت به جايي رسيد که رسول خدا(ص) غضب و خشنودي آن بانو را غضب و خشنودي خداوند معرفي مي کند. يکي از يادگارهاي حضرت زهراي مرضيّه(س) تسبيحِ آن بزرگوار در تعقيب نمازها است که در روايات امامان(ع) به نام تسبيح حضرت زهرا، آمده است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت حضرت زهراعليها السلام
متن:
إنّا أعطَيناکَ الکَوثَرَ فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَر
ترجمه:
همانا ما کوثر را به تو عطا کرديم پس براي پروردگارت نماز بخوان و قرباني کن
آدرس:
کوثر، آيه 2 - 1.
زير عنوان:
ولادت حضرت زهراعليها السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: فاطِمَةُ أَعَزُّ النّاسِ عَلَيَّ
ترجمه:
فاطمه عزيزترين مردم نزد من
است
آدرس:
بشارة المصطفي، ص 70.
زير عنوان:
ولادت حضرت زهراعليها السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أَحَبَّ فاطِمَةَ ابنَتي فَهُوَ فِي الجَنَّةِ مَعي
ترجمه:
هر کس دخترم فاطمه را دوست داشته باشد، در بهشت با من همراه خواهد بود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 27، ص 116.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: مَن أصعَدَ إلَي اللَّهِ خالِصَ عِبادَتِهِ أهبَطَ اللَّهُ إلَيهِ أفضَلَ مَصلَحَتِهِ
ترجمه:
هر که خداوند را بي پيرايه عبادت کند، خداوند برترين مصلحتش را نثار او مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 70، ص 249.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: فَرَضَ اللَّهُ الصَّلاةَ تَنزِيهاً مِنَ الکِبرِ
ترجمه:
خداوند نماز را براي دوري از کبر واجب کرد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 82، ص 209.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: نَحنُ وَسيلَتُهُ في خَلقِهِ و نَحنُ خاصَّتُهُ و مَحَلُّ قُدسِهِ
ترجمه:
ما [اهل بيت] دست آويز الهي مردمان، بر گزيده خدا و منزلگاه قدس [و پاکي]اوييم
آدرس:
شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 16، ص 211.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: فَجَعَلَ اللَّهُ … إطاعَتَنا نِظاماً لِلمِلَّةِ و إمامَتَنا أماناً لِلفُرقَةِ
ترجمه:
خدا اطاعت از ما را رشته سامان ملّت، و امامت ما را مايه ايمني از تفرقه قرار داده است
آدرس:
الإحتجاج، ج 1، ص 134.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: در جواب امام حسن عليه السلام که پرسيده بود: چرا براي همسايگان و ديگران دعا مي کني و براي خود دعا نمي کني؟ فرمود: الجارُ ثُمَّ الدّارُ
ترجمه:
اوّل همسايه، سپس خانه خود
آدرس:
علل الشرائع، ج 1، ص 183.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: خِيارِکُم أليَنُکُم مَناکِبَهُ و أکرَمُهُم لِنِسائِهِم
ترجمه:
بهترين شما کساني اند که با مردم نرم ترند و زنان خويش را بيشتر گرامي مي دارند
آدرس:
دلائل الإمامه، ص 76.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: خَيرٌ لِلنِّساءِ أن لايَرَينَ الرِّجالَ و
لايَراهُنَّ الرِّجالُ
ترجمه:
براي زنان بهتر است که [بدون ضرورت] مردان نامحرم را نبينند و نامحرمان نيز آنان را نبينند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 104، ص 36.
شرح مناسبت:
محمد بن عبدالصّمد بغدادي در راه فراگيري علوم مختلف به ويژه علم حديث، کوشش بسيار کرد. وي مجموعه اي از احاديث معتبر را که هر يک با چند واسطه از حضرت محمد(ص) و امام علي(ع) نقل شده گردآوري نمود که از منابع معتبر نزد عالمان حديث به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
حضرت آيت اللَّه العظمي سيد روح اللَّه موسوي معروف به امام خميني(ره) در 20 جمادي الثاني سال 1320 قمري برابر با اول مهر سال 1281 شمسي و مصادف با ميلاد با سعادت حضرت فاطمه ي زهرا(س) از پدري به نام "سيدمصطفي موسوي" و مادري به نام "هاجر احمدي" متولد گرديد. در کودکي پدر را از دست داد چرا که سيد مصطفي پدر ارجمند امام خميني(ره) که از روحانيون مبارز و داراي نفوذ کلمه بود، از سوي جعفرقلي خان و رضاقلي سلطان خميني(از اشرار منطقه) مورد سوءقصد قرار گرفت و به شهادت رسيد. پس از مدتي حضرت امام(ره) دروس ابتدايي خود را در زادگاه خود گذراند. سپس در محضر آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري در اراک حاضر شد و سال ها از معظم له بهره بُرد. پس از تأسيس حوزه ي علميه ي قم به همراه استاد، راهي آن شهر گرديد. با ارتحال آيت اللَّه العظمي بروجردي فعاليت هاي سياسي خود را آغاز نمود و پس از چندي به عنوان دشمن سرسخت رژيم پهلوي در برابر شاه ايستاد. رژيم نيز ايشان را به ترکيه تبعيد نموده و سرانجام پس از نزديک 15 سال دوري از وطن در حالي که کشور، مشتاق حضور معظم له بود، وارد تهران گرديد و رهبري انقلاب اسلامي ايران را
به عهده گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز مادر
متن:
و وصَّينَا الإنسانَ بِوالِدَيهِ إحساناً حَمَلَتهُ أُمُّهُ کُرهاً و وَضَعَتهُ کُرهاً)
ترجمه:
ما به انسان سفارش کرديم که به پدر و مادرش نيکي کند؛ مادرش او را با رنج حمل کرد و با رنج بر زمين نهاد
آدرس:
احقاف، آيه 15.
زير عنوان:
روز مادر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: الجَنَّةُ تَحتَ أقدامِ الاُمَّهاتِ
ترجمه:
بهشت زير قدم هاي مادران است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22691.
زير عنوان:
روز مادر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن سَرَّهُ أن يُمَدَّ لَهُ فِي عُمرِهِ و يُزادَ في رِزقِهِ فَليَبَرَّ والِدَيهِ
ترجمه:
هرکه خوش دارد عمرش دراز و روزي اش بسيار شود، به پدر ومادرش نيکي کند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22671.
زير عنوان:
روز مادر
متن:
امام علي عليه السلام: بِرُّ الوالِدَينِ أکبَرُ فَريضَةٍ
ترجمه:
نيکي به پدر و مادر بزرگ ترين فريضه است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22673.
زير عنوان:
روز مادر
متن:
امام سجّادعليه السلام: وَ أمّا حَقُّ اُمِّکَ فَأنْ تَعلَمَ أنَّها حَمَلَتکَ حَيثُ لايَحتَمِلُ أَحَدٌ أَحَداً و أعطَتْکَ مِن ثَمَرَةِ قَلبِها مالا يُعطِي أحَدٌ أحَداً
ترجمه:
حقّ مادرت بر تو اين است که بداني او تو را در جايي حمل کرده است که هيچ کس ديگري را حمل نمي کند و از ميوه دلش آن به تو داد که هيچ کس به ديگري نمي دهد
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص453.
زير عنوان:
روز مادر
متن:
امام رضاعليه السلام: إنَّ اللَّهَ أمَرَ بِالشُّکرِ لَهُ و لِلوالِدَينِ، فَمَن لَم يَشکُر والِدَيهِ لَم يَشکُرِ اللَّهَ
ترجمه:
خداوند به سپاس گزاري از خود و پدر و مادر فرمان داده است؛ پس هر که از پدر و مادرش سپاس گزاري نکند، خداوند را سپاس نگفته است
آدرس:
الخصال، ص 156.
زير عنوان:
روز زن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَنِ اتَّخَذَ زَوجَةً فَليُکرِمها
ترجمه:
هر کس همسري اختيار کند، بايد او را گرامي بدارد
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 1،
ص 412.
زير عنوان:
روز زن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إذا صَلَّتِ المَرأةُ خَمسَها و صامَت شَهرَها و أحصَنَت فَرجَها و أطاعَت بَعلَها فَلَتَدخُلُ الجَنَّةَ مِن أيِّ أبوابٍ شاءَت
ترجمه:
هرگاه زني نمازهاي پنج گانه اش را به جاي آورد، و ماه رمضان را روزه بگيرد، و دامنش را پاک نگه دارد، و از شوهرش فرمان ببرد، از هر دري که بخواهد وارد بهشت مي شود
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 441.
زير عنوان:
روز زن
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّ المَرأَةَ رَيحانَةٌ و لَيسَت بِقَهرَماَنةٍ
ترجمه:
زن گل است و لطيف، نه دلير
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 31.
زير عنوان:
روز زن
متن:
امام صادق عليه السلام: أکثَرُ الخَيرِ فِي النِّساءِ
ترجمه:
بيشتر خوبي ها در زنان است
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 385.
زير عنوان:
روز زن
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ اللَّهَ جَعَلَ لِلمَرأةِ أن تَصبِرَ صَبرَ عَشرَةِ رِجالٍ
ترجمه:
خداوند صبر و تحمّلِ ده مرد را به زن عطا کرده است
آدرس:
الکافي، ج 50، ص 339.
زير عنوان:
روز زن
متن:
امام صادق عليه السلام: لَيسَ لِامرَأةٍ خَطَرٌ لا لِصالِحَتِهِنَّ ولالِطالِحَتِهِنَّ
ترجمه:
براي زن بهايي نمي توان تعيين کرد، نه براي خوب آنها و نه براي بدشان
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 7847.
شرح مناسبت:
محسن بن علي تنوخي اديب و مورخ مسلمان در شعر و ادب، استعداد سرشاري داشت و اشعار بسياري از خود بر جاي گذاشت. تنوخي در مدتي کوتاه، مراتب علمي و ديني متداولِ زمانِ خود را طي کرد و سپس به شغل قضاوت پرداخت. کتاب الفَرَجُ بَعد الشِّدَّة، شامل مجموعه اي از وقايع تاريخي و اجتماعي آن دوران است که وي آن را با دقت و ظرافت خاصي تاليف کرده است. هم چنين کتاب ديگر تنوخي، المساجد نام دارد که حاوي حکايات و فرازهاي اخلاقي است.
شرح مناسبت:
حاج سيد محمد حسن ميرجهاني طباطبايي اصفهاني فرزند ميرسيد علي در ذيقعده ي سال 1319 ق در يکي از روستاهاي اصفهان و بيت دانش و تقوا چشم به جهان گشود. ايشان پس از فراگيري علوم مقدماتي در اصفهان، به حوزه ي علميه ي نجف اشرف هجرت کرد و پس از بهره گيري از درس حضرات آيات: آقا ضياءالدين عراقي، سيد ابوالحسن اصفهاني و شيخ عبداللَّه مامقاني، به مدارج بالاي علمي دست يافت. آيت اللَّه ميرجهاني سپس راهي مشهد مقدس گرديد و به هدايت و ارشاد مردم و تأليف و تصنيف پرداخت. از آثار اين عالم فرزانه مي توان به کتاب هاي مصباحُ البلاغه در 2 جلد، نوائبُ الدُّهور در 4 جلد، ولايت کلّيه در 2 جلد و چندين اثر ديگر اشاره کرد. از ويژگي هاي آيت اللَّه ميرجهاني، عشق به آستان اهل بيت(ع) زهد و قناعت، تقوا و تَهجُّد و کوشش در تأليف کتب اسلامي تبلور بيشتري دارند. اين عالم رباني در 94 سالگي بدرود حيات گفت و در جوار مقبره ي علامه مجلسي در اصفهان به خاک
سپرده شد.
شرح مناسبت:
هنوز جسد مطهر پيامبر اکرم(ص) رابه خاک نسپرده بودند که بر سر جانشيني او بين اصحاب اختلاف افتاد. ايشان در محلي به نام "سقيفه ي بني ساعده" گرد آمده و درباره ي جانشيني رسول خدا به گفت وگو پرداختند. سرانجام آن افراد، علي رغم آن همه تأکيد و سفارشي که پيامبر اسلام(ص) درباره ي وصايت و جانشيني امام علي(ع) بيان کرده بود، با ابوبکر بن ابي قحافه که از ياران قديمي پيامبر(ص) و پدر همسر رسول خدا بود، بيعت کردند. از آن پس او را به خلافت انتخاب کرده و به وي، لقب خليفه ي رسول اللَّه يعني جانشين رسول خدا دادند. پس از به خلافت رسيدن ابوبکر، وي به فکر گسترش اسلام و لشکرکشي به خارج از سرزمين اسلامي افتاد. در جنگ هاي اين دوره، سربازان اسلام بر نيروهاي روم و ايران غلبه کرده و مناطق زيادي را به تصرف خود درآوردند. ابوبکر بن ابي قحافه سرانجام پس از حدود 2 سال و 4 ماه خلافت و پس از پانزده روز بيماري، در سن 63 سالگي درگذشت و عمر بن الخطاب را به خلافت پس از خود تعيين نمود. به ابوبکر و عمر و عثمان و امام علي(ع) که پس از پيامبر به خلافت رسيدند، خلفاي راشدين يعني جانشينان پيغمبر مي گويند.
شرح مناسبت:
طاهر بن حسين ذواليمينين از سرداران نامي هارون و مامون عباسي است. وي از طرف مأمون، به مقابله ي علي بن عيسي، فرمانده امين عباسي رفت و او را شکست داد و بغداد را فتح نمود. از آن پس جزو خواص مامون به شمار مي رفت و از هنگام رفتن
مامون به بغداد، حکمران خراسان گرديد. در اواخر خلافت مأمون، طاهر دعوي استقلال کرد و يک روز در خطبه ي نماز جمعه نام خليفه را حذف کرد. از آن جايي که مامون مي دانست روزي طاهر دست به اين کار خواهد زد، از مدت ها قبل غلامي را به او هديه داد که در واقع جاسوس مامون بود و ماموريت داشت به محض آن که طاهر نام خليفه را از خطبه ي نماز جمعه حذف کَرد، طاهر را به قتل برساند. پس از قتل طاهر، طلحه پسر طاهر حاکم خراسان شد.
شرح مناسبت:
ميرزا حبيب اللَّه شريف کاشاني در سال 1262 ق در کاشان به دنيا آمد. در کودکي پدر را از دست داد و زير نظر آيت اللَّه سيدحسين کاشاني به تحصيل علوم حوزوي همت گماشت. در پرتو اين تلاش پيگير، در شانزده سالگي گواهي نقل روايت و در هجده سالگي گواهي اجتهاد دريافت نمود. ميرزا حبيب اللَّه در سال هاي بعد به تهران رفت و در محضر درس شيخ محمد اصفهاني، ملاهادي مدرس تهراني، ملاعبدالهادي تهراني و حاج ميرزا ابوالقاسم تهراني کلانتر استفاده ي وافر برد. در 1281 ق جهت حضور در درس شيخ مرتضي انصاري راهي عراق شد، اما ورود او به کربلا با رحلت آن استاد يگانه همزمان گرديد. پس از چند سال توقف در عتبات، به زادگاه خود، کاشان، بازگشت و به تاليف، تدوين و تکميل تحقيقات خود پرداخت. ميرزاي کاشاني همزمان در مسند عظيم مرجعيت، به انجام وظايف شرعي خويش اشتغال داشت و به ارشاد و هدايت مردم مشغول بود. از ويژگي هاي برجسته ي ميرزاي کاشاني، تنوع تاليفات و
فزوني آن هاست. آثار وي را تا سيصد جلد کتاب و رساله نوشته اند، اما تنها حدود دويست جلدِ آن ها شناخته شده است. مُنْتَقِدُ المَنافِع في شرحِ المُختَصَر النّافع به عنوان دائرةُالمعارف فقه شيعه، منظومةٌ في الفقه و ده ها اثر ديگر از اوست. سرانجام اين عالم کبير و محقق دقيق در 78 سالگي در کاشان دارفاني را وداع گفت و در آن شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوزکريا، يحيي بن قاسم ثَعْلَبي، فقيه، قاري، مفسّر، نحوي، لغوي، عروضي و شاعر ماهر بود. او سال ها در مدرسه ي نظاميه ي بغداد به تدريس اشتغال داشت و شاگردان زيادي پرورش داد. از ابوزکريا که در ميان اعراب بيشتر به عنوان اديب و شاعر مطرح مي باشد، ديوان شعري به جاي مانده است. سرانجام ابوزکريا در سال 616 ق در 95 سالگي بدرود حيات گفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ مرتضي فرزند ارشد آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي موسس حوزه ي علميه ي قم در 1334 ق در اراک به دنيا آمد. وي پس از اتمام دروس مقدماتي، به محضر درس اساتيد بزرگ حوزه از جمله آيات عظام: گلپايگاني، سيدمحمدتقي خوانساري، محقق داماد، حجت کوه کمره اي، بروجردي و امام خميني راه يافت و نيز از درس والد خود، خوشه ها چيد. ايشان بيش از چهل سال در حوزه ي علميه ي قم به تدريس پرداخت و شاگردان زيادي تربيت نمود. در زمان حکومت طاغوت، با قوانين ضد خدايي شاه مخالفت مي ورزيد و با آن مبارزه مي کرد. اين عالم رباني سرانجام در 25 اسفند 1364 ش درسن 72 سالگي به لقاي معبود شتافت و در پايين پاي پدر بزرگوار خود آرميد.
شرح مناسبت:
سيدمحمدرضا فرزند سيدمحمدباقر موسوي گلپايگاني در سال 1316 قمري در "گوگد" گلپايگان ديده به جان گشود. پس از چندي جهت فراگيري علوم اسلامي به اراک عزيمت نمود و از محضر آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري بهره جست. پس از تأسيس حوزه ي علميه ي قم، به اين شهر مهاجرت نمود و بعد از درگذشت آيت اللَّه حائري، به تدريس خارج فقه و اصول پرداخت. معظم له از آغاز نهضت 15 خرداد 1342 تا پيروزي انقلاب اسلامي همراه امام خميني(ره) بوده و از پشتيبانان آن امام محسوب مي شد. پس از رحلت امام خميني(ره)، از بزرگ ترين مراجع تقليد شيعيان به حساب مي آمد. آيت اللَّه گلپايگاني بيش از هفتاد و پنج سال بر مسند تدريس تکيه زد و شاگردان بي شماري را به جامعه ي اسلامي عرضه نمود.
حضرات آيات مرتضي حائري يزدي، عبدالرحيم رباني شيرازي، مرتضي مطهري، محمدعلي قاضي طباطبايي، سيداسداللَّه مدني، محمد مفتح، سيدمحمد بهشتي، علي مشکيني، ناصر مکارم شيرازي، جعفر سبحاني، لطف اللَّه صافي گلپايگاني، احمد جنتي و ده ها نفر از علما و فضلاي حوزه، از جمله شاگردان اين مرجع بزرگوار تقليد مي باشند. آيت اللَّه گلپايگاني داراي تاليفات و تقريرات متعددي نيز مي باشند که کتاب الحج، کتاب القضا و الطهاره و … از آن جمله اند. اولين مدرسه ي علوم ديني به سبک جديد، اولين موسسه ي بزرگ قرآني در قم، اولين فهرست بزرگ فقهي و حديثي بااستفاده از دانش و اختراعات جديد بشري و تاسيس و ساخت صدها مدرسه، مسجد، موسسه ي ديني در کشور و خارج ازکشور از جمله خدمات اين عالم رباني مي باشند. سرانجام اين فقيه جليل و مرجع کبير در 18 آذر 1372 ش در 96 سالگي بدرود حيات گفت و در کنار اساتيد بزرگ خود در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از درگذشت شيخ مرتضي انصاري، شاگردان و بزرگان روحانيت شيعه، ميرزاي شيرازي را به عنوان مرجع تقليد شيعيان معرفي نمودند. يکي از بزرگ ترين قسمت هاي زندگاني وي، مبارزه با استعمار انگليس و واگذاري تنباکو است. ميرزاي شيرازي با ارسال پيام براي ناصرالدين شاه قاجار، وي را از مفاسد امتياز انحصار تنباکو، برحذر نمود. ولي تذکرات ناصحانه ي وي تأثيري در شاه نداشت. سرانجام ميرزاي بزرگ براي نجات اسلام و مسلمانان و حفظ مملکت ايران از شرّ دشمنان، فتواي تاريخي خود را در تحريم تنباکو به شرح ذيل صادر نمود: "اليوم، استعمال تنباکو و توتون بأيّ نحو کان در حکم محاربه با امام زمان(عج) است." مردم مسلمان پس از اطلاع از اين فتوا، مغازه هاي توتون فروشي را بستند و تمام قليان ها را جمع کردند. حکومت وقت با اين حکم شرعي به مبارزه برخاست و سرانجام، همگام با نهضت عمومي مردم، ناصرالدين شاه به ناچار تسليم شد و قرارداد امتياز تنباکو را لغو کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمد علي اراکي در سال 1312 قمري در "اراک" ديده به جهان گشود. پدرش از علما و اوتاد عصرخويش و مادرش از سلاله ي پاک رسول خدا(ص) بود. وي از سن 20 سالگي و همزمان با تأسيس حوزه ي علميه ي اراک به مدت 8 سال از محضر آيت اللَّه العظمي حائري کسب فيض نمودو سپس با تأسيس حوزه ي علميه ي قم از سوي آيت اللَّه العظمي حائري، به قم هجرت کرده و از اصحاب خاص او به شمار آمد. آيت اللَّه اراکي به مدت 35 سال در حوزه ي علميه ي قم به
امر تدريس اشتغال داشت و بسياري از بزرگان حوزه، از محضر درس ايشان مستفيض شدند. وي پس از وفات آيت اللَّه خوانساري در حدود 30 سال، نماز جماعت را در مدرسه ي فيضيه اقامه نمود و پس از رحلت آيت اللَّه گلپايگاني(ره) به مرجعيت عاليه ي شيعيان نائل آمد. سرانجام اين عالم سترگ و فقيه فرزانه پس از عمري پر بار و پُربرکت در سن 103 سالگي در تاريخ 8 آذر 1373 ش بدرود حيات گفت و پس از تشييعي با شکوه، در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س)، دفن شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه شرف الدين مقداد بن عبداللَّه بن محمد حلي سَيوري معروف به فاضل مقداد و فاضل سيوري، فقيه، متکلم، محقق، جامع معقول و منقول و از علماي بزرگ شيعه مي باشد. فاضل مقداد پس از اتمام تحصيلات مقدماتي براي فراگيري فقه، اصول و حديث در محضر درس "شهيد اول" حضور يافت تا آن گاه که خود در اين علوم استاد گشت. وي از اکابر علماي اماميه در عصر خويش بوده و آثار متعددي از خود به جاي گذاشت که: آداب الحج، آيات الاحکام، شرح اَلفيّه ي شهيد اول، شرح مبادي الاصول علامه و کَنزُالعرفان في فقه القرآن از آن جمله اند. وفات فاضل سيوَري در نجف اشرف واقع شد و مقبره ي او را در نزديکي بغداد در مسير زائران عتبات عاليات مي دانند.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه حسين بن احمد بن حجاج، معروف به ابن حجّاج اديبي فاضل و ماهر بود که با سيدمرتضي و سيدرضي از دانشمندان قرن چهارم هجري در يک عصر زندگي مي کرد. او از شعراي دوستدار اهل بيت رسالت و دشمن سرسخت دشمنان دين بود و در هر مورد اشعار فراواني سروده است. مشهور است که در خوابِ سيدرضي، ابن حجاج از جانب اهل بيت به عنوان شاعر اهل بيت مطرح گرديده است. از آثار ابن حجاج، مي توان به ديوان ده جلدي او اشاره کرد که در موزه هاي مختلف جهان نگهداري مي شود. وي در مکاني بين بغداد و کوفه وفات يافت و طبق وصيت ابن حجاج، بدنش را در سمت پايين پاي امام موسي کاظم(ع) دفن کردند.
شرح مناسبت:
ميرزا ابوالحسن مشکيني، عالم ديني، فقيه اصولي و مدرس برجسته ي حوزه ي علميه ي نجف اشرف در سال 1305 ق در اطراف اردبيل به دنيا آمد. وي از نوجواني در محضر درس علماي برجسته ي عصر خويش حضور يافت و در نهايت، عالمي توانا شد. ميرزاي مشکيني در 23 سالگي راهي نجف شد و از محضر درس حضرات آيات آخوند خراساني، شيخ الشريعه ي اصفهاني و سيد محمد کاظم يزدي بهره مند گرديد. بعدها به کربلا رفت و در درس ميرزا محمدتقي شيرازي شرکت جُست. ميرزا ابوالحسن مشکيني در فقه، اصول فقه و تفسير از دانش در خورِ توجهي برخوردار بود. از ميرزا ابوالحسن مشکيني آثار بسياري بر جاي مانده است که از بين آن ها مي توان به حاشيه بر مکاسب شيخ انصاري، الفوائدُ الرّجاليه و المناسک اشاره کرد. ميرزاي مشکيني سرانجام
در 53 سالگي در کاظمين وفات يافت و پيکرش را پس از انتقال به نجف، در صحن شريف علوي به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
با گسترده تر شدن آتش انقلاب در نقاط مختلف کشور، نهضتي براي فتح تهران توسط مشروطه خواهان ايجاد گرديد و پيروزي آنان را به دنبال آورد. در نبردي که بين قواي محمدعلي شاه قاجار و آزادي خواهان در نزديکي تهران روي داد، قواي دولتي شکست خورده و طرف پيروز در 24 جمادي الثاني 1327 رو به تهران نهاد. اين درگيري ها در تهران ادامه يافت و سرانجام تهران به تصرف مشروطه طلبان درآمد. در اين هنگام، محمد علي شاه که خود را در برابر آزادي خواهان ناتوان ديد در روز 27 جمادي الثاني به سفارت روسيه پناهنده شد و لياخوف روسي نيز خود را به فاتحان تهران تسليم کرد. بعد از ظهر همان روز، در جلسه اي فوق العاده، محمدعلي شاه، از سلطنت کنار گذاشته شد و فرزند يازده ساله ي وي، احمد ميرزا را به عنوان پادشاه معرفي کردند. چون احمد شاه کودک بود، نيابت سلطنت او را به عضدالملک، رييس سالخورده ي ايل قاجار سپردند و بدين ترتيب دوره ي استبداد صغير که در حدود سيزده ماه به طول انجاميده بود به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم قاسم بن فيرة بن ابي القاسم شاطبي در سال 538 ق به دنيا آمد. وي علاوه بر قرائت، در تجويد و تفسير قرآن، حديث، نحو، لغت و ساير علوم ديني متداول عصر خود از دانشِ خوبي برخوردار بود. او که از مشاهير قاريان قرآن به شمار مي رفت، به امام القراء، شهرت يافت. شاطبي با وجود آن که نابينا بود، از هوش و استعداد سرشاري بهره داشت و بسياري از احاديث را در حافظه ثبت کرده
بود. از ابوالقاسم شاطبي آثاري به جاي مانده که از آن ميان مي توان به قصيده ي شاطبيه، تتمة الحرز و قصيده ي داليه اشاره کرد.
شرح مناسبت:
ميرزا محمد بن سليمان تنکابني، علاوه بر تبحر در فقه، اديبي فرزانه و شاعري توانا در عصر خود بود. از تنکابني آثاري به جاي مانده که از ميانِ آن ها مي توان به قصص العلماء اشاره کرد. نويسنده در اين کتاب به شرح حال و آثار حدود 200 تن از علما و بزرگان قبل از خود پرداخته است. اين کتاب بارها در ايران به چاپ رسيده است. از ديگر آثار تنکابني مي توان از کتاب الفوايد في اصول الدين ياد کرد که منظومه ي شعري در اصول دين مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بنا به روايتي حضرت امام محمدباقر(ع) در اول رجب سال 57 ق در مدينه به دنيا آمد. آن حضرت را باقر لقب دادند که به معناي شکافنده ي علوم است، زيرا آن بزرگوار مشکلات و پيچيدگي هاي علميِ عصرِ خود را با دقت و ظرافتِ خاصي تجزيه و تحليل مي کرد. در دوران امامت آن حضرت، از سال 96 ق که مقارن با سال هاي پاياني حکومت جور بني اميه و ضعف آن بود، فرصتي فراهم شد تا آن بزرگوار به تقويت بنيان هاي فکري و فرهنگي مسلمانان بپردازد. در اين زمان و همچنين در دوران امامت فرزندش امام جعفر صادق(ع) بسياري از علوم شکوفا شد و شاگردان آن دو بزرگوار، برخي از علوم را گسترش داده، علوم جديدي را نيز ابداع کردند. امام محمدباقر(ع) بر اثر سلطه ي حکومتِ طاغوت، از نظر سياسي مُنزوي بود و اعتراضات او به صورت يک نهضت سياسي همه جانبه به سرنگوني رژيم بني اميه نيانجاميد. ايشان که دريافته بود فرهنگ تشيع در انزوا قرار گرفته و زير چکمه ي جلاّدان اُموي، بي رَمَق مانده است، دست به يک انقلاب وسيع فرهنگي زد و با تشکيل حوزه ي علميه و تربيت شاگردان برجسته، فقه آل محمد(ص) و خط فکري تشيُّع را آشکار ساخت. پس از آن حضرت(ع) فرزند برومندشان، حضرت امام جعفر صادق(ع)، با تشکيل حوزه ي علميه با چهار هزار نفر شاگرد، آن حرکت و نهضت فرهنگي را غناي بيشتري بخشيد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام باقرعليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يا جابِرُ! فَإذا لَقَيتَهُ [الإمامَ الباقِرَعليه السلام]فَاقرَئهُ مِنّي السَّلامَ
ترجمه:
اي جابر!
هر گاه او [امام باقرعليه السلام] را ديدار کردي، سلام مرا به او برسان
آدرس:
بحار الأنوار، ج 46، ص 223.
زير عنوان:
ولادت امام باقرعليه السلام
متن:
امام باقرعليه السلام: وَاللَّهِ يا جابِرُ! لَقَد أعطاني اللَّهُ عِلمَ ما کانَ و ما هُوَ کائِنٌ إلي يَومِ القِيامَةِ
ترجمه:
اي جابر! به خدا سوگند، خداوند علم گذشته و آينده تا روز قيامت را به من عطا کرده است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 46، ص 296.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: الکَمالُ کُلُّ الکَمالِ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ و الصَّبرُ عَلَي النّائِبَةِ و تَقدِيرُ المَعيشَةِ
ترجمه:
همه کمال در شناخت عميق دين و شکيبايي در پيشامدها و اندازه نگه داشتن در زندگي است
آدرس:
تحف العقول، ص 292.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: تَبَسُّمُ الرَّجُلِ في وَجهِ أخيهِ المُؤمِنِ حَسَنَةٌ
ترجمه:
لبخند آدمي به روي برادر ديني اش حسنه است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 288.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: خُذُوا الکَلِمَةَ الطَّيِّبَةَ مِمَّن قالَها و إن لَم يَعمَل بِها
ترجمه:
سخن نيک را از گوينده آن برگيريد، اگر چه به آن عمل نکند
آدرس:
تحف العقول، ص 291.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: مَن تَوَکَّلَ عَلَي اللَّهِ لايُغلَبُ و مَنِ اعتَصَمَ بِاللَّهِ لايُهزَمُ
ترجمه:
آن که به خدا توکّل کند، مغلوب نشود و آن که به خدا توسّل جويد، شکست نخورد
آدرس:
جامع الأخبار، ص 322.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: ما ضُرِبَ عَبدٌ بِعُقُوبَةٍ أعظَمَ مِن قَسوَةِ القَلبِ
ترجمه:
هيچ بنده اي به کيفري بزرگ تر از سختْ دلي کيفر نشد
آدرس:
تحف العقول، ص 296.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: عَلَيکُم بِالصَّدَقَةِ فَبَکِّرُوا بِالصَّدَقَةِ فَإنَّها تُسَوِّدُ وَجهَ إبليسَ
ترجمه:
بر شما باد به صدقه دادن! صبح زود صدقه بدهيد که روي ابليس را سياه مي کند
آدرس:
تحف العقول، ص 298.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: ما مِن نَکبَةٍ تُصِيبُ العَبدَ إلّا بِذَنبٍ
ترجمه:
هيچ گرفتاري
يي به بنده نمي رسد مگر به سبب گناه
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 269.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: ما حَسَنَةُ الدُّنيا إلّا صِلَةَ الإخوانِ و المَعارِفِ
ترجمه:
خوبي دنيا جز در پيوند با برادران و آشنايان نيست
آدرس:
بحار الأنوار، ج 46، ص 291.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: ما عُبِدَاللَّهُ بِشَي ءٍ أفضَلَ مِن عِفَّةِ بَطنٍ و فَرجٍ
ترجمه:
خداوند با چيزي برتر از پاکي شکم و دامن عبادت نشده است
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 79.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: ايّاکَ و الکَسَلَ و الضَّجَرَ فَإنَّهُما مِفتاحُ کُلِّ شَرٍّ
ترجمه:
از تنبلي و بي حوصلگي بپرهيز که اين دو کليد هر بدي اند
آدرس:
تحف العقول، ص 295.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: قُولُوا لِلنّاسِ أحسَنَ ماتُحِبّونَ أن يُقالَ لَکُم
ترجمه:
با مردم نيکوتر از آنچه دوست داريد با شما سخن بگويند، سخن بگوييد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 68، ص 152.
شرح مناسبت:
ابوحنيفه نُعمان بن محمد بن منصور از علما و فقهاي مشهور آفريقاست که در شعر، لغت، تاريخ، فقه، تفسير و علوم قرآني، بسيار متبحر بود. وي در ابتدا مذهب مالکي داشت و سپس هدايت يافته، امامي مذهب گرديد، به همين جهت به ابوحنيفه ي شيعه شهرت دارد. ابوحنيفه مدتي در دستگاه خلفاي فاطمي مصر به قضاوت در آن ديار نشست و به قاضي نُعمان مصري نيز معروف شد. دَعائمُ الاسلام، اختلاف اصول المذاهب و مُختَصرُ الاثار از اوست. وفات نعمان بن محمد در مصر واقع گشت.
شرح مناسبت:
رشيد الدين ابومنصور بن علي صوري، گياه شناس و طبيب مشهور، در سال 573ق، در صور واقع در لبنان کنوني و در خانداني اصيل به دنيا آمد و در جواني براي کسب علم به سرزمين هاي متعدد سفر کرد. آن چه در روش علمي ابن صوري جلب نظر مي کند، توجه دقيق او به مطالعه ي گياهان دارويي است و همين ويژگي، از او يک محقق برجسته ساخته است به طوري که برخي از محققان، رشيد الدين صوري را بنيانگذار گياه شناسي نوين دانسته اند. مهم ترين اثر ابن صوري، کتابي درباره ي گياهان، همراه با تصاوير آن ها است. از اين کتاب به عنوان دايرةالمعارف مُصوَّر علم گياه شناسي ياد مي شود.
شرح مناسبت:
آقا حسين بن جمال الدين محمد خوانساري، معروف به محقق خوانساري عالمي عامل، فقيهي کامل، محدثي فاضل، اصولي، رجالي، حکيم و متکلم قرن يازده است. اين شخصيت برجسته ي جهان اسلام جامع معقول و منقول بود و به علامه، فَريدُ الدَّهر، استادُ الحُکماءِ و المُتِکلِّمين و مربي الفُقها و المحدثين مشهور است. ايشان در هر يک از دروس معقول و منقول تدريس ميکرد، به همين جهت به استاد الکُلِّ في الکُلّ معروف بود. محقق خوانساري در نوجواني جهت تحصيل به اصفهان عزيمت نمود و در حلقه ي درس اساتيد زمان همچون: ميرفندرسکي، علامه محمدتقي مجلسي اول و محقق سبزواري قرار گرفت. وي در اندک زماني به مقام بالاي علمي دست يافت و علمش بر همگان مسلّم گرديد. از آن پس به تدريس پرداخت وشاگردان کم نظيري همانند سيد نعمت اللَّه جزايري، شيخ جعفر قاضي، ملاميرزا شيرواني و آقاجمال خوانساري (فرزندش)
راپرورش داد. همچنين ترجمه ي صحيفه ي سجاديه، الجبر و الاختيار، حاشيه ي الهيّات شفا و … از آثار اين عالم فرهيخته مي باشند. محقق خوانساري سرانجام در هشتاد و دو سالگي در اصفهان به ديدار معبود شتافت و درقبرستان تخت فولاد به خاک سپرده شد. به دستور شاه سليمانِ صفوي، قُبّه اي عالي بر مرقد او بنا کردند که زيارتگاه دوستداران مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
علي بن عباس بغدادي معروف به ابن رومي از کودکي تحصيل علم را نزد پدرش آغاز کرد و سپس نزد اساتيد برجسته ي آن زمان تحصيلات خود را ادامه داد. ابن رومي در جواني در علوم رايج زمان به ويژه در ادبيات و سرودن شعر مهارت خوبي پيدا کرد. وي را شاعر خاص امام حسن عسکري(ع) مي دانند، زيرا اشعار بسياري در مدح آن حضرت سروده است. از ابن رومي اشعار زيبايي برجاي مانده که تسلط او بر شعر و وسعت اطلاعاتش را نشان مي دهد. ابن رومي در 28 جمادي الاولي 283 در 62 سالگي وفات يافت و به قولي کشته شد.
شرح مناسبت:
محمد بن احمد بن ريحان هروي خوارزمي بيروني معروف به ابوريحان بيروني، از مشاهير حکماي نامي و اکابر فلاسفه ي اسلامي ايران زمين مي باشد که در فنون رياضي، طب، نجوم و ساير علوم زمان خود، متبحر بوده است. وي نزديک به چهل سال در هند اقامت گزيد و علاوه بر تسلط کامل به زبان آن ها، افکار حکماي هند و فلاسفه ي يونان را ضميمه ي معارف اسلامي نمود و علوم و معارف اسلامي را در بلاد هندوستان رواج کلي داد. هم چنين در رياضيات، هيئت و جغرافيا فعاليت هاي علمي زيادي داشته و کتب گوناگوني نگاشته است. وي معاصر حکيم ابوعلي مسکويه، ابوسهل مسيحي و ابوعلي سينا، بوده است. اين فيلسوف و حکيم بزرگ مسلمان، قرن ها قبل از دانشمندان غربي، کروي بودن زمين را کشف کرد و بر اساس محاسبات خود به اين نتيجه رسيد که زمين هر روز يک بار به دور خود و هر سال
يک بار به دور خورشيد مي چرخد. ابوريحان بيروني به زبان هاي عربي، يوناني و سانسکريت تسلط داشت و با تکيه بر دانش گسترده ي خويش، کتاب هاي متعددي را ترجمه کرد. علاوه بر آن حدود نيمي از آثار با ارزش اين دانشمند نامي مسلمان در علم رياضيات و نجوم مي باشد. الارشادُ في احکامِ النجوم، زيج مسعودي و مالَلهِند از جمله تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
يکي از کارهاي مهم امام هادي(ع) که امامانِ قبل از ايشان نيز، اهميت بسيار به آن مي دادند، حفظ خطّ فکري و فرهنگي تشيُّع و جلوگيري از القائات مخالفان بود. اين کار، نياز به تربيت شاگردان برجسته و تشکيل حوزه ي علميه و تدريس فقه و عقايد اصول اسلامي داشت که در عصر امام علي النقي(ع) نيز ادامه يافت. آن حضرت شاگردان برجسته اي همچون حضرت عبدالعظيم حسني، ابن سِکيّت اهوازي، اسماعيل بن مهران، ابوهاشم جعفري، جعفر بن سهيل و … تربيت کرد و حوزه ي علمي فعال و پرتلاشي به وجود آورد. آن امام بزرگوار، در تحکيم و استواري فقه، عقايد و فرهنگ تشيُّع، همت جدي و وسيعي نمود و کتبي نيز در اين زمينه نگاشت از قبيل: رساله اي در ردّ جَبر و تفويض، رساله اي در اثبات عدل و المنزلةُبين المنزِلتَين، رساله اي در احکام دين و … همچنين حضرت امام علي النقي(ع) براي معرفي سيماي تابناک اسلامِ راستين، جلسات متعددي را براي بحث پيرامون مسايل مختلف عقيدتي، فکري و اجتماعي برگزار کرد و در اين جلسات به سؤالات و شبهاتِ مطرح شده پاسخ مي داد. جمع زيادي از بزرگان علم و ادب نزد ايشان گرد مي
آمدند و از درياي بيکران دانش آن حضرت بهره مي بُردند. امام هادي(ع) همواره، پناهگاه نيازمندان و گرفتاران بود و هيچ گاه آنان را نااميد از خانه ي خويش نمي راند. سرانجام حضرت امام علي النقي الهادي(ع) پس از حدود چهل و دو سال زندگي و سي و سه سال امامت، در سوم رجب سال 254 هجري قمري بر اثر زهري که با دسيسه ي مُعتز(سيزدهمين خليفه ي عباسي) توسط معتمد عباسي به آن حضرت خوراندند، به شهادت رسيد و آن امام بزرگوار را در شهر سامرا، به خاک سپردند. دوران امامت امام هادي(ع) در سخت ترين شرايط، در زمان خلافت پانزده ساله ي ديکتاتوري متوکل و سپس خلفاي بعدي سپري گرديد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت امام هادي عليه السلام
متن:
عَبيد اللَّهِ بن يَحيي الخاقان: لَو رَأيتَ أباهُ رَأيتَ رَجُلاً جَزلاً نَبيلاً فاضِلاً
ترجمه:
اگر پدر امام عسکري عليه السلام (امام هادي عليه السلام) را مي ديدي، او را بسيار کريم و بخشنده، با نجابت و صاحب فضل مي يافتي
آدرس:
الإرشاد، ص 339.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: مَن أطاعَ اللَّهَ يُطاعُ
ترجمه:
هر کس از خدا فرمان ببرد، از او فرمان برند
آدرس:
تحف العقول، ص 482.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: العُقوقُ يُعقِبُ القِلَّةَ و يُؤدِّي إلَي الذِّلَّةِ
ترجمه:
عاقّ [والدين]، ناداري در پي دارد و به خواري مي کشاند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 84.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: الغَضَبُ عَلي مَن لاتَملِکُ عَجزٌ و عَلي مَن تَملِکُ لَومٌ
ترجمه:
خشم بر کسي که اختيارش به دست تو نيست، نشانه ناتواني و بر آن که اختيارش به دست تو است، مايه سرزنش است
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 12، ص 11.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: مَن
يَزرَع خَيراً يَحصُد غِبطَةً و مَن يَزرَع شَرّاً يَحصُد نَدامَةً
ترجمه:
هر که بذر خوبي بکارد، شادماني بدرود و هر که تخم بدي بيفشاند، پشيماني مي درود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 373.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: مَن رَضِيَ عَن نَفسِهِ کَثُرَ السّاخِطونَ عَلَيهِ
ترجمه:
آن که از خودش راضي شود، ناراضيان از او فراوان شوند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 72، ص 316.
شرح مناسبت:
ابوالوفا محمد بن محمد بن يحيي بوزجاني در سال 328 ق در نزديکي نيشابور به دنيا آمد. او تحصيلات رياضي خود را در نيشابور فرا گرفت و در جواني به عراق رفت. بوزجاني از آن پس در بغداد سکونت گزيد و تا پايان عمر به تحقيق، تاليف و ترجمه پرداخت. او از مترجمان مشهور کتب رياضي از يوناني به عربي نيز به شمار مي رفت. ابوالوفا را از مشهورترين رياضي دانان و منجمان زمان خود دانسته اند. او در فعاليت هاي علمي اش با ابوريحان بيروني، دانشمند نامي هم عصرش مکاتبه و تبادل نظر داشته است. اهميت آثار رياضي بوزجاني، به دليل تحقيقات عميق او در علم مثلثات مي باشد. از بوزجاني آثار متعددي بر جاي مانده است. اعمال الهندسه، اثري بديع و جالب درباره ي هندسه ي علمي و نيز کتابِ علم حساب و کتاب الکامل، از ديگر آثار بوزجاني هستند.
شرح مناسبت:
ابوالحسن طاهر بن احمد بابشاد مصري در ابتدا پيشه ي بازرگاني داشت ولي بعداً به تحصيل علم علاقه پيدا کرد و در عراق به تحصيل مشغول شد. وي پس از اتمام تحصيلات به مصر بازگشت و درمجامع فرهنگي و اجتماعي مصر مشغول کار گرديد. بابشاد مصري پس ازمدتي در انزوا درگذشت.
شرح مناسبت:
ابوالغنائم محمد بن علي بن فارس واسطي مشهور به ابن المُعَلِّم در سال 501 ق در عراق به دنيا آمد و تا آخر عمر در همان جا باقي ماند. او در اشعارش مضامين اخلاقي و اجتماعي را با الفاظي ساده و روان مطرح کرده است. هم چنين اشعاري در مدح و نيز موضوعات عرفاني دارد. ابن معلم هرگز از قالب هاي کهن عرب دست برنداشت امّا گه گاه کوشيد مضامين آنها را با الفاظ جديد، عرضه کند. تنها اثر به جاي مانده از ابن معلم ديوان اشعار اوست.
شرح مناسبت:
ابوالفتح يحيي بن حَبَش سُهرِوَردي ملقب به شهاب الدين، از بزرگان فلاسفه و حکماي اسلامي است که در فقه، حديث و ديگر علوم متداول زمان، مهارت داشت. وي حکمت و اصول فقه را از مجدالدين جبلي آموخت و از اساتيد ديگر نيز بهره برد. شيخ شهاب الدين سالک مسلک اشراق بود که مبتني بر ذوق و کشف و شهود و اشراقات انوار قلبي است. او اين مباني را مطرح و منتشر ساخت و به سير و سلوک پرداخت. در طريقه ي اشراق، عقل و استدلال براي رسيدن به حقايق کافي نيست، بلکه سير و سلوک عرفاني نيز براي رسيدن به معرفت ضروري به شمار مي رود. اين عارف مسلمان سرانجام به حَلَب رفت و از لحاظ علمي بر علماي آن سامان برتري جست و مورد لطف حاکم منطقه قرار گرفت. اما ديدگاه هاي فلسفي و عرفاني سهروردي باعث خشم مخالفان وي شد. پس از مدتي، بدگوييِ علماي حَلب از شيخ، حاکم را به قتل سهروردي مصمم ساخت و سرانجام وي را در سي و شش
يا چهل سالگي به قتل رساندند. البته شکل قتل وي به صُوَر مختلف نقل شده است. حاکم پس از مرگ شيخ پشيمان شد و مسبّبان اين عمل را مجازات نمود. سهروردي با وجود عمر کوتاه خويش کتاب هاي متعددي به فارسي و عربي نوشته است که از آن ميان مي توان به حکمةُ الاشراق، المبدأ و المعاد به عربي و آواز پر جبرييل و عقل سرخ به زبان فارسي اشاره کرد.
شرح مناسبت:
علي بن عبداللَّه بن محمد علياري قراجه داغي تبريزي، در سال 1236 ق در روستاي سَردْرود در نزديکي تبريز، به دنيا آمد. وي ابتدا در قريه ي عَليار و سپس در نجف اشرف ساکن شد. ملاعلي علياري عالم، فقيه، محدث، حکيم، اديب و شاعري بود که در نجف اشرف به کسب علوم پرداخته و از شيخ مرتضي انصاري، ميرزاي بزرگ شيرازي و سيدحسين کوه کمره اي اجازه روايت و اجتهاد کسب کرده بود. از آثار وي: المَقاصد، حاشيه ي قوانين، مِشکوةُالوُصولِ الي عِلمِ الاصول مي باشند. آيت اللَّه علياري طبع شعر خوبي داشت و در علم نجوم و رياضي نيز داراي مهارت بود. سرانجام اين عالم رباني در 91 سالگي بدرود حيات گفت و به ديدار معبود شتافت.
شرح مناسبت:
سيدمحسن جَبَل عاملي، ملقب به "امين"، از علماي شيعه، در 1284 ق در جبل عامل زاده شد و پس از تحصيل مقدمات در زادگاه خود، راهي نجف گرديد. وي در آن جا در حوزه ي درس آيات عظام آخوند خراساني، شريعت اصفهاني، شيخ محمدطه نجف و ديگر بزرگان جاي گرفت و دانش فراوان اندوخت. سيدمحسن در 1319 ق به دمشق رفت و حامل لواي شريعت و عهده دار حل و عقد امور مذهبي و تدريس و تاليف گرديد. کتاب نفيس اعيانُ الشيعه اثر نفيس ايشان و از مهم ترين مصادر اسلامي در رجال شيعه مي باشد. او بيش از پنجاه سال در تاليف اين کتاب رنج برد و با اين کار مي خواست جامع ترين دايرةُالمعارف را در شرح احوال رجال شيعه به رشته ي تحرير درآوَرد. البَحرُ الزّاخر و ضياءُالعُقول نيز از آثار اين
عالم رباني است. سيد محسن امين عاملي، خاتم مجتهدان شام و رهبر و مرجع شيعيان و مورَّخ و شاعر بزرگي بود که مقام مرجعيّت اعلا را با حُسن تقرير و شيوايي بيان و فصاحت نظم و نثر و کثرت تاليف و شهامت و شجاعت ادبي و سياسي در خود جمع داشت. امين عاملي سعي فراواني در زدودن ريشه هاي خرافي کرد و علاوه بر مقام علمي و ديني، پيشاهنگ استقلال طلبان سوريه بود. سرانجام اين عالم رباني و رجالي بزرگوار شيعه، در 87 سالگي دار فاني را وداع گفت و پيکر پاک ايشان پس از تشييع با شکوه در جبل عامل و دمشق، در جوار حرم حضرت زينب(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابويوسف يعقوب بن اسحاق خوزي معروف به ابن سکّيت اهوازي، عالم، شاعر، لغوي، راوي و اديب مشهور ايراني و شيعي مذهب، در سال 186 ق در قريه اي در خوزستان به دنيا آمد. وي هيچ گاه از دانش اندوزي باز نايستاد و در رشته هاي مختلف علوم تدريس مي کرد. ابن سکّيت از خواص اصحاب امام جواد و حضرت امام هادي(عليهما السَّلام) بود. وي عشق و علاقه ي وافري به آل علي(ع) داشت و در اظهار عقايدش بي پروا بود. ابن سکّيت، معلّم فرزندان متوکل، خليفه ي ستمکار عباسي بود و در ابراز شيعي گري خود، زباني بي باک داشت، چندان که جانِ خود را نيز به خاطر آن از دست داد. روزي متوکل که با اهل بيت(ع)، دشمنيِ سرسختي داشت از او پرسيد که آيا فرزندان من بهترند يا پسران امام علي(ع)؟ ابن سکّيت در جواب گفت: من، تو و فرزندان
تو را با قنبر، خادم علي(ع) برابر ندارم. متوکل برآشفت و فرمان داد زبانِ وي را از قَفا بيرون کشند. غلامان او را به بدترين صورت شکنجه کرده و کشتند. ابن سکّيت متخصص لغت و شعرِ عرب بود و بيش از بيست اثر ازخود بر جاي گذاشته است که اصلاحُ المنطق و الالفاظ و الاضداد از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
ابوعلي عبداللَّه بن بَنّاء، دانشمند علوم قرآني، محدث و فقيه مسلمان، از محققان در زمينه هاي تاريخ، اخلاق، حديث، کلام و لغت بود و تاليفات متعددي از خود به جاي گذارد. تعداد تاليفات ابن بنّاء را تا 150 جلد ذکر کرده اند که البته تنها سه اثر او به صورت نسخه ي خطي در کتابخانه هاي بزرگ دمشق نگهداري مي شود. وفات ابن بناء در 85 سالگي واقع شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعلي يثربي کاشاني در سال 1311 ق در عتبات عاليات متولد شد. ابتدا نزد پدر بزرگوارش آيت اللَّه سيد محمدرضا پُشت مشهدي و ديگر اساتيد، مقدمات و سطوح را به پايان رساند. سپس در سال 1331 به حوزه ي درس آيات عظام علامه محمدکاظم يزدي(صاحب عُروَةُالوُثقي)، شريعت اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي و ميرزاي ناييني حاضر و از آنان بهره مند گرديد. آيت اللَّه يثربي در سال 1339 ق به درخواست پدرش به کاشان رفت، در حالي که در وقت حرکت، استادش آقاضياءالدين عراقي، او را با اشک بدرقه نمود. پس از ورود به کاشان، از طرف آيت اللَّه حائري يزدي موسس حوزه ي علميه ي قم از آيت اللَّه يثربي خواسته شد تا به قم آمده و به تدريس بپردازد. آيت اللَّه يثربي در سال 1341 ق راهي قم گرديد و حلقه ي درس خود را تشکيل داد. حضرات آيات عظام سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، سيدمحمدباقر محقق داماد، حضرت امام خميني و ميرزاهاشم آملي از شاگردانِ برجسته ي اين فقيه بزرگوار مي باشند. وي در سال 1347 که پدر گراميش فوت نمود، به کاشان مراجعت کرد. اين عالم رباني در 68
سالگي وفات يافت و با تشييع بي نظيري در کاشان در جوار قبر پدرش درصحن امامزاده حبيب بن موسي(ع) مدفون گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حسن صباح که در ابتدا در خدمت سلطان مَلِکشاه سلجوقي بود بعدها به شام و مصر مسافرت کرد و به سلک اسماعيليان - که به امامت اسماعيل فرزند امام جعفر صادق(ع) معتقد بودند و هفت امامي به شمار مي روند - درآمد. وي از اواخر سال 473 ق به دعوت مردم ايران به مذهب اسماعيلي پرداخت و عده ي زيادي را به دور خود جمع کرد. حسن صبّاح در رجب 483 ق بر قلعه ي الموت در قزوين استيلا يافت و آن جا را مرکز دعوت و تربيت سرّي خود قرار داد. پس ازتصرف اَلَموت، حَسن، دايره ي دعوت خود را توسعه داد. هرچند حسن، تا آن هنگام، بسياري از مردم را درنواحي مختلف به مذهب خويش درآورده بود، ولي اهميّت واقعي کار او در حقيقت پس از تصرّف قلعه ي اَلَموت آغاز شد. پس از مدتي، کار حسن صباح چنان بالا گرفت که سپاهيان سلجوقي از رويارويي با او و قلعه ي مستحکم اَلَموت، ناکام باز مي گشتند. او ياراني در اين منطقه و مناطق گوناگون شمال و شرق کشور فرستاد و پناهگاه هايي بسيار در دست گرفت. حسن صباح ياران فداکاري را تربيت کرد که مردم از کار آن ها در وحشت و دِهشت مي افتادند و هرکار پرخطري به دست ايشان انجام مي شد. از جمله کارهاي اين فدائيان، قتل مخالفان اين فرقه بود که قتل نظام المُلک، وزير کهنه کار سلجوقي و دو پسر او و بسياري از ديگر افراد مي باشد. سلطان سنجر سلجوقي نيز بر اثر تهديدي که از جانب حَسن ديده
بود، از تعقيب او باز ايستاد. گويند، حسن، يکي از فداييان را مامور کرد تا شب هنگام، کاردي نزديک وي در زمين فرو کند. او سپس به شاه پيغام داد که "آن کس که کارد به زمينِ دُرشت فرو مي کند، در سينه ي نرم سلطان هم توانَد نشانَد" سلطان ترسيد و با صبّاحيان آشتي کرد و قدرت ايشان، بيش از قبل فزوني گرفت.
شرح مناسبت:
ابومحمد قاسم بن علي بصري معروف به ابن حريري، اديب و نويسنده ي ايراني و صاحب کتابي به نام مقامات است که در نوع خود بي نظير مي باشد. ابن حريري در اين کتاب، رموز و لطايف زبان عربي را در قالب حکايت هاي پندآموز و ساده بيان کرده است. از اين رو از ديرباز تاکنون اديبان و ادب آموزان براي آشنايي با ادبيات عرب از اين کتاب استفاده کرده اند.
شرح مناسبت:
وقتي که فتحعلي شاه قاجار در اصفهان درگذشت، محمد ميرزا نوه ي او و فرزند عباس ميرزاي وليعهد، فرمانرواي آذربايجان بود. او مي دانست که به زودي با مخالفت عموهاي فراوانِ خود مواجه خواهد شد. بنابراين به دستياري پيشکارِ باتدبير و فاضل خود، ميرزاابوالقاسم فراهاني ملقب به قائم مقام به تخت پادشاهي نشست و در تبريز تاج گذاري نمود. دوران سلطنت محمدشاه مقارن با آشکار شدن نتايج شوم عهدنامه هاي گلستان و ترکمانچاي و عوارض جنگ هاي ايران و روس بود. در همين دوره، رقابت هاي گسترده ي دول استعماري براي نفوذ در ايران گسترش يافت. از جمله اقدامات اين شاه قاجار، لشکرکشي به هرات بود که بدون نتيجه پايان يافت. هم چنين محمدشاه پس از مدتي دستور قتل قائم مقام فراهاني، صدراعظم دانشمند و با کفايت را صادر کرد.
شرح مناسبت:
ابوالفتح معافي بن زکريابن يحيي معروف به ابن طَرّار از بزرگان و اساتيد علماي شافعي بود و در فقه، ادب، حديث، نحو و لغت تبحّر داشت. اين دانشمند مسلمان، تأليفات متعددي در فقه داشت اما هيچ يک از آن ها به جاي نمانده است. از آثار ابن طَرّار که در زمينه ي ادب از محتواي در خور توجهي برخوردار است مي توان به کتاب الجَليسُ الصالحِ الکافي و الانيسُ النّاصح الشَّافي اشاره کرد. اين کتاب که معروف به الجليس و الانيس است شامل يکصد جلد مي باشد که برخي از آن ها با ذکر يک حديث نبوي آغاز شده است و سپس مؤلف به شرح حديث پرداخته و حکايت ها و قطعه هاي منظوم مناسب، نقل کرده است. ابن طرار در سال 390
ق در هشتاد وپنج سالگي در بغداد بدرود حيات گفت.
شرح مناسبت:
هرات از ديرباز متعلق به سرزمين ايران بود ولي در زمان محمدشاه قاجار از دست ايران خارج شد. ناصرالدين شاه براي الحاق دوباره ي آن به هرات لشکرکشي کرد و در صفر 1273 ق اين شهر را تسخير نمود. اين عمل که به مذاق انگلستان خوش نيامد باعث عکس العمل آنان گرديد و جزيره ي خارک، بوشهر و برخي نواحي خوزستان را اشغال کردند. پس از اين تيرگي روابط، ايران نماينده اي جهت برطرف نمودن کدورت ها به پاريس فرستاد و در آن جا پيمان پاريس امضا شد که به موجب آن، ايران حق مداخله در افغانستان را ندارد و بايد از ادعاهاي خود درباره ي هرات چشم پوشي کند. اين معاهده باعث نفوذ هرچه بيشتر انگليس در ايران گرديد و به وجهه ي دولت لطمه زد.
شرح مناسبت:
محمد بن علي بن عُمر سمرقندي ملقب به جمال الدين از مشاهير اطباي اواخر قرن ششم و اوايل قرن هفتم مي باشد. اِبدالُ الاَدويه، الاسباب و العَلامات و اغذية المَرضي از اوست. جمال الدين در سال 619 ق هنگامي که مغولان، هرات را تسخير کرده و مردم را قتل عام نمودند، به دست آنان به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
محمد بن حسن عاملي معروف به شيخ حرّ عاملي در روستاي مَشغَره از توابع جبل عامل لبنان متولد گرديد. شيخ حسن ظهير، شهيد ثاني، پدر، عمو و دايي وي از اساتيد شيخ حُرّ عاملي بودند. او تا چهل سالگي در کشور سوريه و منطقه ي جَبَل عامل، نزد استادان شيعي تعليم يافت و بعدها به عراق و خراسان عزيمت نمود. شيخ حُرِّ عاملي در مشهد به منصَب شيخ الاسلامي و قاضيُ القضاتي اين شهر منصوب شد و در اصفهان نيز مورد احترام علامه محمد باقر مجلسي و شاهِ صفوي قرار گرفت. از ايشان بيش از 20 کتاب و رساله بر جاي مانده است. اما معروف ترين اثر شيخ حرُّ عاملي، کتاب عظيم وسايل الشيعه در 30 جلد مي باشد که کار تاليف آن، هجده سال به درازا انجاميد. وي در اين کتاب، همه ي روايات و اخباري را که در قرن چهارم هجري در کتب ششگانه ي روايي شيعه(شامل اصول کافي، مَن لايحضُرُهُ الفقيه، تهذيب و استِبصار، محاسن برقي و قُربُ الاستاد) گرد آمده بود، يک جا جمع آوري کرد و رواياتي بسيار بر آن ها افزود. هم چنين کتب: صحيفه ي ثاني، الفُصولُ المُهمَّه، الفَوايدُ الطوسيَّه و تواترُ القرآن از جمله آثار اين عالم بزرگ
مسلمان مي باشند. اين عالم برجسته در 21 رمضان 1104 قمري در مشهد مقدس وفات نمود و در صحن شريف امام رضا(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد عبداللَّه فرزند سيد اسماعيل مجتهد بهبهاني در حدود سال 1260 قمري به دنيا آمد. وي پس از تحصيلِ مقدمات علوم شرعي، راهي نجف اشرف گرديد و در حوزه ي درس آيات عظام شيخ مرتضي انصاري، ميرزا محمد حسن شيرازي و سيد حسين کوه کمري شرکت جُست. سيد عبداللَّه پس از اخذ اجتهاد، در سال 1295 ق به تهران مراجعت کرد و پس از فوت پدر، مقام مذهبي او را احراز کرد. سيد با کمک هوش فطري و صراحت بيان، در حوزه ي علمي تهران به مرور به شهرت دست يافت و در شمار علماي بزرگ پايتخت درآمد. آيت اللَّه بهبهاني در جريان مشروطه، به همراه آيت اللَّه سيدمحمد طباطبايي، رهبري اصلي مشروطيت را برعهده داشت و در راه تحقق آرمان انقلابي خويش، صدمات فراواني ديد و مدتي به عتبات تبعيد گشت. وي در واقعه ي به توپ بستن مجلس توسط محمدعلي شاه قاجار، به اسارت قزّاقان درآمد و بعد از شکنجه هاي بسيار، با سر برهنه و چهره ي خون آلود و جامه ي پاره به باغشاه برده شد. آيت اللَّه بهبهاني، پس از اعلان مشروطيت، فعالانه در برگزاري انتخابات و تشکيل مجلس ملي شرکت جُست. اگرچه خود هيچ مقام دولتي را نپذيرفت ولي در همه ي کارها نظارتِ کامل داشت. در مجلس دوم که نمايندگان به دو گروه تندرو و ميانه رو تقسيم شده بودند به حمايت از ميانه روها برخاست. در اين حال تندروان کمر
به قتل او بستند. سرانجام آيت اللَّه بهبهاني، اين روحاني آگاه و مجتهد مبارز و مقتدر در هشتم رجب سال 1328 ق برابر با 24 تيرماه 1289 ش در 68 سالگي توسط اشخاص نقابداري که به منزلِ او هجوم آورده بودند، به ضرب سه گلوله به شهادت رسيد. از اين عالم برجسته، 25 رساله در فقه به جاي مانده است.
شرح مناسبت:
زين العابدين عبدي بيک شيرازي ملقب به نويدي در شيراز به دنيا آمد. او از کاتبان و نويسندگان ديوان شاه طهماسب صفوي بود و به ادب فارسي علاقه داشت. بزرگ ترين اثر اين مورخ ايراني، کتابي درباره ي حکومت سلسله ي صفويه در ايران مي باشد. او در اين کتاب، اخبار صفويان را از آغاز تا 978 ق نگاشته است. از ديگر آثار نويدي، جام جمشيد به صورت منظوم مي باشد. عبدي بيک با پيروي از خمسه ي نظامي گنجوي، پنج مثنوي سروده است.
شرح مناسبت:
عزالدين سيدحسين از عالمان قرن دهم هجري در سال 906 ق در يکي از روستاهاي جبل عامل لبنان متولد شد. او به تحصيل علوم متداول عصر خويش پرداخت و به مقامات عالي علمي و عرفاني دست يافت. سرانجام، بدخواهان کينه توز که تحمل شخصيت برجسته ي معنوي و ديني او را نداشتند وي را در شهر صيداي لبنان مسموم کرده، به شهادت رساندند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدحسن آل ياسين کاظمي در سال 1220 ق در کاظمين ديده به جهان گشود. تحصيلات ابتدايي را در زادگاه خود گذراند و پس از سفري به ايران، راهي کربلا گرديد و نزد شيخ محمدحسين صاحب فصول و در نجف از محضر شيخ محمدحسن نجفي صاحب جواهر و شيخ جواد ملا کتاب، استفاده برد. آيت اللَّه آل ياسين پس از طي مدارج عالي علمي، بنا به درخواست مردم کاظمين و امر استادش صاحب جواهر، براي سرپرستي حوزه ي کاظمين عازم اين ديار گرديد و تا پايان عمر در آنجا بود. وي با وجود تبحُّر در علم رجال و حديث، عمده ي نگارش هاي خود را در زمينه ي فقه و اصول ارايه داده است که کُتبِ اسرارُ الفِقاهه، حاشيه بر فصول، تعليقه بر فوائدُ الاصول و … از آن جمله اند. اين عالم رباني سرانجام در نهم رجب سال 1308 ق در حالي که پس از فوت شيخ مرتضي مرجعيت داشت، در 88 سالگي به ديدار معبود شتافت و پس از تشييعي با شکوه در آرامگاه خانوادگي آل ياسين، در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عبداللَّه رضيع(شيرخواره) يا علي اصغر، فرزند سيد الشهداء امام حسين(ع) است که در روز عاشورا در آغوش پدر با تير حرمله يا عَقبةِ بن بِشر به شهادت رسيد. مادرش، رباب، دختر امرءُالقيس بود. وقتي امام براي آخرين وداع، مقابل خيمه ها آمد، زينب(س)، علي اصغر را آورد. وي در آغوش امام بود که تيري بر گلوي او اصابت نمود و به شهادت رسيد. آن گاه امام(ع) جسد آن کودک را در کنار خيمه ها در گودالي که حفر کرد، به خاک سپرد.
شرح مناسبت:
حضرت امام محمدتقي(ع) امام نهم، در مدينه ي منوره به دنيا آمد. روز تولد آن حضرت را پانزده و نوزده رمضان نيز گفته اند. ابوجعفر، کنيه و جواد، تقي، قانع، مرتضي و نجيب از القاب آن امام مي باشند. نام مادر امام را سَبيکِه گفته اند. آن حضرت در 8 سالگي و در زمان مأمون به امامت رسيد و در عصر معتصم عباسي در 25 سالگي شهيد شد. فرزندان امام جواد(ع) را چهار تن ذکر کرده اند. آن امام بزرگوار، از محبوبيت فوق العاده اي در ميان مردم برخوردار بود. آن حضرت به واسطه ي بخشندگي زيادي که داشت به جواد به معناي بخشنده مشهور شد. خانه ي امام جواد(ع) پناهگاه نيازمنداني بودکه از هر سو نااميد شده و به مساعدت امام چشم دوخته بودند. در دوران امام جواد(ع) حوزه ي نفوذ اسلام، پهنه ي گسترده اي را شامل مي شد.اين امر زمينه را براي انتقال و نشر آراء مختلف فراهم آورد و باب مباحثه و گفت وگو بين انديشمندان مسلمان و غيرمسلمان را باز کرد. در اين ميان، آن امام
به عنوان يادگار پيامبر اسلام(ص)، از هر فرصتي بهره مي برد تا مردم را با علوم و معارف والاي اسلامي آشنا سازد و از نفوذ انديشه هاي غيرالهي جلوگيري کند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام جوادعليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: و يَخرُجُ مِن صُلبِ عَلِيٍّ (الرِّضاعليه السلام) ابنُهُ مُحَمَّدٌ المَحمُودُ أطهَرُ النّاسِ خَلقاً و أحسَنُهُم خُلقاً
ترجمه:
از نسل امام رضاعليه السلام فرزندش محمّد پديد مي آيد که فرزندي است پسنديده، و در آفرينش از همه مردم پاک تر و در اخلاق از همه نيکوتر است
آدرس:
کفاية الأثر، ص 84.
زير عنوان:
ولادت امام جوادعليه السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: هذا [الامام الجوادعليه السلام] المَولُودُ الّذي لَم يُولَد مَولُودٌ أعظَمُ بَرَکَةً عَلي شيعَتِنا مِنهُ
ترجمه:
اين مولودي است که پر برکت تر از او براي شيعه ما به دنيا نيامده است
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 321.
زير عنوان:
ولادت امام جوادعليه السلام
متن:
امام جوادعليه السلام: أنَا أعلَمُ بِسَرِائرِکُم و ظَواهِرِکُم و ما أنتُم صائِرونَ إلَيهِ
ترجمه:
من از نهان و آشکار شما و فرجامي که به سوي آن مي رويد، آگاه ترم
آدرس:
بحار الأنوار، ج 50، ص 108.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: إعلَم أنَّکَ لَن تَخلُوَ مِن عَينِ اللَّهِ فَانظُر کَيفَ تَکُونُ
ترجمه:
بدان که از ديد خداوند پنهان نيستي، پس بنگر چگونه اي
آدرس:
تحف العقول، ص 455.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: مَنِ استَحسَنَ قَبيحاً کانَ شَريکاً فيهِ
ترجمه:
هر که کار زشتي را نيک بشمارد، در آن کار شريک است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 82.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: مَنِ انقَطَعَ إلي غَيرِ اللَّهِ وَ کَلَهُ اللَّهُ إلَيهِ
ترجمه:
آن که به غير خداوند روي آورد، خداوند به همو واگذارش کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 68، ص 155.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: مَن أطاعَ هَواهُ أعطي عَدُوَّهُ مُناهُ
ترجمه:
آن که
از هواي نفس خود پيروي کند، آرزوي دشمنش را برآورده است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 67، ص 78.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: إتَّئِد تُصِب أو تَکَد
ترجمه:
شتاب مکن تا برسي يا نزديک شوي
آدرس:
نزهة النّاظر، ص 135.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: لاتَکُن وَلِيّاً لِلّهِ فِي العَلانِيَةِ، عَدُوّاً لَهُ فِي السِّرِّ
ترجمه:
در ظاهر، دوست خدا و در باطن، دشمن خدا مباش
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 365.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: تَأخيرُ التَّوبَةِ إغتِرارٌ
ترجمه:
تأخير در توبه کردن فريب خوردن است
آدرس:
تحف العقول، ص 456.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: مَن هَجَرَ المُداراةَ قارَبَهُ المَکرُوهُ
ترجمه:
آن که سازش و مدارا را ترک کند، ناگواري به او روي آورد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 68، ص 341.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: مَن لَم يَعرِفِ المَوارِدَ أعيَتْهُ المَصادِرُ
ترجمه:
کسي که راه ورود به کاري را نشناسد، راه برون شدن از آن درمانده اش مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 364.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: مَن رَضِيَ بِدونِ الشَّرَفِ مِنَ المَجلِسِ لَم يَزَلِ اللَّهُ و مَلائِکَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيهِ حَتّي يَقومَ
ترجمه:
هر که از نشستن در پايين مجلس خرسند باشد، خدا و فرشتگانش پيوسته بر او درود مي فرستند تا آن گاه که برخيزد
آدرس:
تحف العقول، ص 486.
شرح مناسبت:
ميرزا باقر قاضي تبريزي فرزند ميرزا محمدعلي در سال 1285 قمري در تبريز متولد گرديد. وي از محضر اساتيدي چون ميرزا حبيب اللَّه رشتي، ملاحسينقلي همداني، فاضل شربياني، آخوند خراساني، علامه محمد کاظم يزدي، شريعت اصفهاني و شيخ حسن مامقاني بهره ها گرفت. اين عالم رباني پس از کسب اجازات متعدد از اساتيد معظم خويش، به تبريز مراجعت کرد و به تدريس و رفع حوايج مردم پرداخت. از ميرزا باقر قاضي آثار گران بهايي چون حاشيه ي
رسائل شيخ مرتضي انصاري، حاشيه ي رياضُ المسائل، حاشيه ي فُصول الاصول و الدُّرَرُ الغَرَويَّه في الفوائِدُ العلميه و … باقي مانده است. ميرزا باقر، اخلاق حسنه اي داشت؛ انساني حليم، متواضع و به دور از مسايل دنيوي بود و تا آخرين لحظه ي زندگي، از وجوهات شرعي استفاده ي شخصي نکرد. اين عالم بزرگ سرانجام در دهم رجب 1366 قمري در 81 سالگي در تبريز وفات يافت و پيکر مطهرش با شکوهي تمام، تشييع و تدفين شد.
شرح مناسبت:
ابوبکر محمد، معروف به ابن انباري، اديب، لغت شناس و مفسر علوم قرآني در بغداد به دنيا آمد و پس از فراگيري علم لغت و علوم قرآني به آموختن حديث روي آورد. او داراي حافظه اي نيرومند بود و در کار تدريس، در برابر شاگردانش، بسيار فروتني نشان مي داد. ابن انباري به دانش بسيار و تاليفات بي شمار و حافظه ي شگفت و فضايل اخلاقيِ فراوان نام آور بود. وي در عين دانشمندي، سخت پارسا بود و به گناهي و حرامي آلوده نشد. ابن انباري علاوه بر تدريس و تربيت شاگردان، کتاب هايي از قبيل اَدَبُ الکاتِب و ضمائِرُ القرآن تاليف کرد. وفات ابن انباري در روز عيد قربان سال 328 ق در 57 سالگي روي داد.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم علي بن حسن دمشقي معروف به ابن عساکر نزد عالمان و فقيهان عالي مقام دمشق، علوم قرآن، حديث، فقه و اصول را با اشتياق فراوان فرا گرفت. او براي تکميل دانش خود درعلوم اسلامي، سفري طولاني را آغاز کرد. ابن عساکر در مراکز و حوزه هاي علمي شهرهاي بغداد، کوفه، موصل، نيشابور، مرو، اصفهان و همدان حضور يافت و از محضر دانشمندان رشته هاي گوناگون، علوم و معارف ديني را آموخت. ابن عساکر به سبب حفظ و روايت احاديث بسيار، کثرت سفرهاي علمي و استفاده ي علمي و استفاده از مشايخ بزرگ در شهرهاي اسلامي و تاليف کتب مهم، در شمار يکي از بزرگ ترين حافظان حديث و نويسندگان تاريخ در روزگار خويش درآمد. از ابن عساکر بيش از صدو سي اثر ممتاز علمي و تاريخي به جاي مانده که تاريخ دمشق يا تاريخ
کبير در هشتاد جلد، مناقِبُ الشَّباب و الاَمالي في الحديث از آن جمله اند. اين شخصيت برجسته ي علمي سرانجام در رجب سال 571 ق در 72 سالگي در دمشق درگذشت و پس از تشييعي با شکوه، در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
عباس ابن عبدالمطلب، عموي پيامبر(ص) و يکي از بزرگان قريش بود. مورخان معتقدند که وي قبل از هجرت پيامبر به مدينه، پنهاني مسلمان شد. عباس پس از هجرت نيز در مکه ماند و اخبار فعاليت هاي مشرکان بر ضد مسلمانان را به پيامبر اطلاع مي داد. وي در جنگ حنين در سال هشتم هجري به مسلمانان پيوست و شجاعانه جنگيد. عباس پس از فتح مکه از جانب رسول خدا عهده دار تامين آب براي زائران خانه ي خدا گرديد. پيامبر در وصف عموي خود عباس، چنين فرموده اند: "او بخشنده ترين مرد قريش بود. با خويشاوندان خود، خوش رفتار بود و در عقل و ذکاوت شهرت داشت. با بردگي و برده داري مخالفت مي کرد و شمار زيادي از بردگان را آزاد ساخت". عباس ابن عبدالمطلب در زمان خلافت عثمان، خليفه ي سوم درگذشت و در بقيع مدفون گشت.
شرح مناسبت:
اميرالمؤمنين امام علي(ع) پس از پيروزي در جنگ جمل به همراه لشکريان و گروهي از مردم بصره به شهر کوفه وارد شد و آن جا را به عنوان مرکز حکومت اسلامي خود انتخاب کرد. کوفه از آن جهت که در مرز شام بود، اين امکان را به امام مي داد که در مقابل فتنه هاي معاويه، ايستادگي نمايد. ايشان پس از ورود به کوفه به مسجد رفت و پس از نماز، خطبه اي ايراد نمود. از آن پس به تنظيم امور حکومت پرداخت و استانداران را براي خدمت به سوي محل ماموريتشان فرستاد.
شرح مناسبت:
ابوحُذيفه مدتي را در شهرهاي مکه و مدينه به سر بُرد و به فراگيري حديث مشغول شد. وي راوي احاديثي معتبر بود که از پيامبر نقل مي گرديد. يکي از تاليفات مهم ابوحذيفه، المُبتداء، نام دارد که درباره ي خلقت انسان و داستان هاي پيامبران است. هم چنين شرح روايتي از امام جعفر صادق(ع) درباره ي معراج رسول اکرم(ص) از ديگر آثار با ارزش او به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
لطفعلي خان زند، پسر جعفرخان بن صادق خان، يعني نواده ي برادري کريم خان زند و هشتمين و آخرين خانِ سلسله ي زنديه از سال 1203 تا 1209 ق، فرمان رانده است. با وجود سنِّ کم، به فتوحات مهمي نايل آمد و تا زنده بود، آقامحمدخان قاجار از او بر جان و دولت خويش، بيم داشت. با به قدرت رسيدن خانِ قاجار، جنگ بين آن دو درگرفت و لطفعلي خان زند شکست خورد. لطفعلي خان زند پس از شکست از سپاه آقامحمدخان قاجار در کرمان، به بم گريخت. در آن جا به دست يکي از يارانش که به او خيانت کرد، گرفتار شد و به دست دشمن خونخوار خود آقامحمدخان افتاد. پادشاه قاجار با انگشتان خود دو چشم لطفعلي خان را از حدقه بيرون آورد و پس از شکنجه هاي فراوان و اعمال وحشيانه، او را در تهران به قتل رساند. قبر او در امامزاده زيد تهران واقع است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد مصطفي خميني در 12 رجب 1349 قمري در شهرستان قم ديده به جهان گشود. پس از اتمام دروس ابتدايي، به فراگيري دروس اسلامي پرداخت، دوره سطح را در محضر اساتيدي چون حائري، صدوقي، سلطاني و شيخ محمد جواد اصفهاني گذارند. در 21 سالگي مشغول دروس خارج گشته و از محضر آيت اللَّه بروجردي، پدر بزرگوارش امام خميني(ره) و محقق داماد استفاده کرد. حاج سيدمصطفي خميني در علم رجال و تاريخ، اطلاعات گسترده اي داشت. معظم له علاوه بر مقام و درجه اي که در فقه و اصول داشت، در علوم معقول، فلسفه و کلام نيز متبحّر بود. هم چنين آثاري از
ايشان به يادگار مانده است که مکاسب محرّمه، تفسير قرآن، القواعد الحکميه و کتاب البيع از آن جمله اند. آيت اللَّه مصطفي خميني همراه و همگام با پدر بزرگوارش عليه استبداد مبارزه کرد و سرانجام از سوي عُمّال شاه، مسموم شد و در نجف اشرف به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
امام علي(ع) امام اول شيعيان و خليفه ي چهارم، در سيزدهم رجب سال 30 عام الفيل در دورن خانه ي کعبه به دنيا آمد. پدرش ابوطالب(عبدمناف) پسر عبدالمطلب و مادرش فاطمه دختر اسد بن هاشم است. ابوالحسن، ابوتراب، ابوالحسين، ابوالرَّيحانَتَين از جمله کنيه هاي آن امام و اميرالمؤمنين، ولي اللَّه، اسداللَّه، مرتضي، وصي، يعسوب الدين، حيدر، کرار و … از القاب آن سرور مي باشد. حضرت علي(ع) از دوران کودکي، تحت تعليم و تربيت حضرت محمد(ص) قرار گرفت و اولين مردي بود که اسلام آورد. آن امام همام به جز غزوه ي تبوک، در تمامي غزوات و جنگ هاي پيامبر اکرم(ص) حضور داشت و همواره در رنج ها و سختي ها، ياور و حامي پيامبر بزرگ اسلام بود. امام علي(ع) در هجدهم ذي حجّه ي سال يازدهم هجري، در محلي به نام غدير خُم، به امر خدا و از طرف پيامبر به رهبري امت اسلامي پس از رسول اکرم(ص) برگزيده شد و پس از بيعت مردم، اميرالمؤمنين لقب گرفت. اماپس از رحلت پيامبر(ص) اين امر مُهم اجرا نگرديد و خلافت به دست ابوبکر افتاد. سي وسه سال از عمر مبارک امام علي در کنار رسول خدا(ص)، بيست و پنج سال پس از رحلت آن حضرت در خانه نشيني و در حدود پنج سال نيز در خلافت
سپري شد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام علي عليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ السَّعيدَ کُلَّ السَّعيدِ حَقَّ السَّعيدِ مَن اَحَبَّ عَلِيّاً في حَياتِهِ و بَعدَ مَوتِهِ
ترجمه:
سعادتمند حقيقي کسي است که علي را در حيات او و پس از رحلتش دوست بدارد
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 249.
زير عنوان:
ولادت امام علي عليه السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام إنَّ فاطِمَةَ بِنتَ أسَدٍ ضَرَبَهَا الطَّلقُ و هِيَ فِي الطَّوافِ فَدَ خَلَتِ الکَعبَةَ فَوَلَدَتْ أميرَالمُؤمِنينَ فِيها
ترجمه:
فاطمه، دختر اسد، در حال طواف بود که درد زايمان او را فرا گرفت؛ پس وارد کعبه شد و اميرمؤمنان را در کعبه بزاد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 35، ص 23.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: لا تَبتَهِجَنَّ بِخَطَإِ غَيرِکَ فَإنَّکَ لَن تَملِکَ الإصابَةَ أبَداً
ترجمه:
به خطاي ديگران شاد مشو که هميشه از تو درست کاري سر نزند
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 10294.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: عَظِّمُوا أقدارَکُم بِالتَّغافُلِ عَنِ الدَّنِيِّ مِنَ الأُمورِ
ترجمه:
با بي توجّهي به امور پست، بر ارزش خود بيفزاييد
آدرس:
تحف العقول، ص 224.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: مَن لَم يَقهَر حَسَدَهُ کانَ جَسَدُهُ قَبراً لِنَفسِهِ
ترجمه:
هر که بر حسدش غالب نشود، بدنش گورجانش خواهد شد
آدرس:
شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 20، ص 258.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّ أهَنأَ النّاسِ عَيشاً مَن کانَ بِما قَسَمَ اللَّهُ لَهُ راضِياً
ترجمه:
گواراترين زندگي را کسي دارد که از آنچه خداوند نصيب او کرده است خرسند باشد
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 3397.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: أفضَلُ العَمَلِ ما اُريدَ بِهِ وَجهُ اللَّهِ
ترجمه:
برترين کارها، کاري است که براي خدا باشد
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 2958.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: لاتَقُل مالا تُحِبُّ أن يُقالَ لَکَ
ترجمه:
آنچه دوست نداري درباره ات گفته شود،
درباره ديگران مگوي
آدرس:
بحار الأنوار، ج 77، ص 132.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: ما عالَ مَنِ اقتَصَدَ
ترجمه:
هر که ميانه روي پيشه سازد، گرفتار فقر نشود
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 140.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: مَن ضَنَّ بِعِرضِهِ فَلْيَدَعِ المِراءَ
ترجمه:
هر که مي خواهد آب روي خود را نگاه دارد، بايد از جدال بپرهيزد
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 362.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: امضِ لِکُلِّ يَومٍ عَمَلَهُ، فَإنَّ لِکُلِّ يَومٍ ما فيهِ
ترجمه:
در هر روز کار همان روز را انجام ده، که هر روز را کاري [ويژه] است
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 53.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: البِشرُ إسداءُ الصَّنيعَةِ بِغَيرِ مَؤونَةٍ
ترجمه:
خوش رويي احساني است بي هزينه
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 1503.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: نُصحُکَ بَينَ المَلإَِ تَقريعٌ
ترجمه:
نصيحت کردنت در حضور جمع، سرکوفت است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22171.
شرح مناسبت:
از روز سيزدهم رجب، ايّام البيض يا ايام تَشريقْ آغاز مي شود و سه روز به طول مي انجامد. مؤمنانِ علاقمند در اين مدت، با خلوت گزيدن در مساجد جامع شهرها، به راز و نياز با آفريدگار مهربان مي پردازند که به اين عمل، اعتکاف مي گويند. مُعتَکِفين، با روزه و عبادت در اين سه روز، تلاش مي کنند با گسستن از قيد و بندهاي زندگيِ دنيوي، خود را به پروردگارِ عالم نزديک تر کنند. اعتکاف از سنت هاي مورد توجه پيامبراکرم(ص)، امامان معصوم(ع) و پيشوايان وبزرگان ديني بوده است. آن ها، مسلمانان را به خاطر تاثيرات عميق و معنوي اعتکاف، به انجام اين عبادت بويژه در اين سه روز، تشويق کرده اند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
اعتکاف
متن:
أنْ طَهِّرا بَيتِيَ لِلطّآئِفينَ وَ العاکِفينَ و الرُّکَّعِ السُّجُودِ
ترجمه:
خانه مرا براي طواف کنندگان و معتکفان
و رکوع و سجده کنندگان پاکيزه کنيد
آدرس:
بقره، آيه 125.
زير عنوان:
اعتکاف
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَنِ اعتَکَفَ إيماناً وَ احتِساباً غُفِرَ لَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ
ترجمه:
همه گناهان گذشته کسي که از روي ايمان و براي رسيدن به ثواب الهي معتکف شود، آمرزيده مي شود
آدرس:
کنزالعمّال، ح 24007.
زير عنوان:
اعتکاف
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: المُعتَکِفُ يَعکُفُ الذُّنوبَ ويُجري لَهُ مِنَ الأجرِ کَأجرِ عامِلِ الحَسَناتِ کُلِّها
ترجمه:
معتکف همه گناهان را در بند مي کند و مانند کسي که همه خوبي ها را انجام داده است، به او پاداش داده مي شود
آدرس:
کنزالعمّال، ح 24012.
زير عنوان:
اعتکاف
متن:
امام صادق عليه السلام: لا اعتِکافَ إلّا في مَسجدِ جَماعَةٍ قَد صَلّي فيهِ امامُ عَدلٍ بصَلاةِ جَماعةٍ
ترجمه:
اعتکاف تنها در مسجد جامعي است که امام عادل در آن نماز جماعت گزارده باشد
آدرس:
الکافي، ج 4، ص 176.
شرح مناسبت:
محمد بن عيسي معروف به ابوعيسي تَرمَذي از مشاهير حُفّاظ، مُحدثين و در شمار پيشوايان راوي حديث قرار دارد. وي در قوه ي حافظه بي نظير و از شاگردان خاص امام بخاري بود. کتاب صحيح ترمذي از منابع درجه ي اول اهل سنت، از آثار ترمذي مي باشد. وي در هفتاد سالگي وفات يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ فضل اللَّه نوري در سال 1259 ق در تهران متولد شد. در جواني به همراه دايي و پدر زن خود حاج ميرزا حسين نوري، جهت تحصيل به نجف اشرف مهاجرت کرد. وي از شاگردان برجسته ي ميرزاي شيرازي بود. شيخ فضل اللَّه براي مقابله با استبداد، به همراه آيات عظام طباطبايي و بهبهاني در دوران مشروطيت، اين جنبش را رهبري مي کرد. وي در مهاجرت کُبري شرکت داشت و در تهيه، تنظيم و تدوين قانون اساسي و متمم آن سهيم بود، به طوري که اصل دوم متمم به ابتکار او تهيه شد. يکي از اصول پيشنهادي شيخ فضل اللَّه، حضور پنج عالم مجتهد در مجلس بود تا قوانين ضد اسلامي به تصويب نمايندگان نرسد. او در جمادي الاولي سال 1325 تصميم گرفت يک کانون تبليغاتي عليه مشروطه ي غير مشروعه ايجاد کند. اقدامات تبليغي شيخ با مخالفت مجلسيان مواجه شد و شيخ فضل اللَّه در حضرت عبدالعظيم تحصن اختيار کرد. شيخ فضل اللَّه سرانجام در 12 رجب سال 1327 از جانب فاتحين دستگير و عصر 13 رجب پس از يک محاکمه ي کوتاه به مجازات مرگ محکوم شد. شيخ فضل اللَّه نوري سرانجام در سيزدهم رجب همان سال در ميدان توپخانه ي تهران و در حضور هزاران نفر از مردم به دار آويخته شد. اکثريت کساني که آن روز در پايين دارِ شيخِ شهيد جهت قتلِ او خوشحالي مي کردند، همان هايي بودند که در ماه هاي قبل در استقبالِ آن عالمِ مجاهد در بازگشت از تَحصُّن، حضور داشتند. شيخ فضل اللَّه نوري که خود
در ابتدا از حاميان اصلي مشروطه بود، به محض اين که خطر انحراف اين نهضت را تشخيص داد، خواهان مشروطه ي مشروعه شد و اين چنين مرگبار پاسخ خود را دريافت کرد. مقبره ي ايشان در صحن حرم مطهر حضرت معصومه(س) واقع شده است.
شرح مناسبت:
اولين درگيري مسلمانان پس از استقرار در مدينه، به فرماندهي عبداللَّه بن جحش اسدي با کاروان قريش به سرگردگي عمر بن الحضرمي بود که در اين نبرد، عمر بن الحضرمي کشته شد. اين جنگ در تاريخ اسلام به "سَريه ي عبداللَّه بن جحش" معروف گشته است.
شرح مناسبت:
در پي فشار طاقت فرساي مشرکان قريش بر مسلمانان، پيامبر اکرم(ص) به تعدادي از پيروانِ خود دستور داد تا براي در امان ماندن از اذيت و آزار مشرکين، به سرزمين حبشه مهاجرت کنند. جمعي از مسلمانان که 11 مرد و 4 زن بودند به سرپرستي "عُثمان بنَ مظعون" به حبشه مهاجرت کردند و زمينه ساز مهاجرت بعدي مسلمانان به سرپرستي "جعفر بن ابيطالب(ع)" شدند. اين مهاجرت ها، طي ساليان متمادي، سبب نفوذ و گسترش دين اسلام در قاره ي آفريقا شد.
شرح مناسبت:
پس از دستور واجب شدن نماز بر مسلمانان، پيروان اين آيين الهي، به طرف بيت المقدس، محلي که مورد احترام اديان ديگر از قبيل يهوديت و مسيحيت بود، نماز مي خواندند. ولي پس از هجرت پيامبر اسلام به مدينه، يهوديان اين شهر، پيامبر اسلام(ص) را مورد طعنه قرار داده و از اين که مسلمانان از قبله ي يهوديان براي نماز استفاده مي کنند، آنان را استهزاء مي کردند. سرانجام در حالي که 17 ماه از ورود پيامبر اسلام(ص) به مدينه مي گذشت، به دستور خدا، کعبه، قبله ي مسلمانان گرديد. اين دستور در حالي که پيامبر اکرم(ص) نماز ظهر را در مسجد بني سَلَمه اقامه مي کرد از جانب خداوند صادر شد. پيامبر اسلام(ص) در حالِ نماز، روي به مسجدالحرام کرد و دو رکعت پاياني نماز ظهر را به سوي کعبه خواند و به همين دليل اين مسجد در تاريخ اسلام به "ذوالقبلَتَين" معروف شده است.
شرح مناسبت:
حضرت زينب(س) پس از بازگشت از شام و رجعت به مدينه، همواره در مجالس خود از راه امام حسين(ع) و مصايب عاشورا سخن مي راند و مردم را عليه حکومت جور تحريک مي کرد. کم کم کار به جايي رسيد که اقامت آن حضرت در مدينه با مخالفت والي شهر روبرو گرديد و ايشان عازم شام شد. سرانجام آن حضرت در سن 56 سالگي به سراي باقي شتافت. محل دفن آن بانوي مجلله مورد اختلاف است و برخي شام، مدينه وعده اي مدفن ايشان را در سرزمين مصر مي دانند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
رحلت حضرت زينب عليها السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن بَکي عَلي مُصابِ هذِهِ البِنتِ
(زَينَبَ بَنتِ عَلِيّ عليها السلام) کانَ کَمَن بَکي عَلي أخَوَيهَا الحَسَنِ و الحُسَينِ عليهما السلام
ترجمه:
هر کس بر مصيبت هاي اين دختر (زينب عليها السلام) بگريد، همانند کسي است که بر برادرانش، حسن و حسين عليهما السلام، گريسته باشد
آدرس:
وفيات الأئمه، ص 431.
زير عنوان:
رحلت حضرت زينب عليها السلام
متن:
امام حسين عليه السلام: يا أُختاه لاتَنسيني في نافِلَةِ اللَّيلِ
ترجمه:
اي خواهرم! مرا در نماز شب فراموش نکن
آدرس:
وفيات الأئمه، ص 441.
زير عنوان:
رحلت حضرت زينب عليها السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام: إنَّ عَمَّتي زَينَبَ مَعَ تِلکَ المَصائبَ و المِحَنِ النّازِلَةِ بِها في طَرِيقِنا إلَي الشّامِ ما تَرَکَتْ [تَهَجُّدَها] لِلَيلَةٍ
ترجمه:
عمّه ام، زينب، با وجود همه مصيبت ها و رنج هايي که در مسيرمان به سوي شام به او روي آورد، حتّي يک شب اقامه نماز شب را فرو نگذاشت
آدرس:
وفيات الأئمه، ص 441.
زير عنوان:
رحلت حضرت زينب عليها السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام: أنتِ بِحَمدِ اللَّهِ عالِمَةٌ غَيرُ مُعَلَّمَةٍ، فَهِمَةٌ غَيرُ مُفهَّمَةٍ
ترجمه:
[اي زينب!] تو، بحمداللَّه، عالمي هستي که نزد کسي تعليم نديدي و دانايي هستي که نزد کسي نياموختي
آدرس:
بحار الأنوار، ج 45، ص 164.
زير عنوان:
رحلت حضرت زينب عليها السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام: إنَّها مَا ادَّخَرَت شَيئاً مَن يَومِها لِغَدِها أبَداً
ترجمه:
او هيچ گاه چيزي از امروز براي فرداي خود نيندوخت
آدرس:
وفيات الأئمه، ص 441.
شرح مناسبت:
تا سال 1006 ق، قزوين پايتخت حکومت صفويه بود ولي در اين روز شاه عباس صفوي، اصفهان را مرکز حکومت خود قرار داد و تلاش فراواني در آباد سازي اين شهر صورت داد. اصفهان تا پايان حکومت صفوي جزو آبادترين شهرهاي ايران بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابومنصور محمد بن عبدالملک بن حسن بن ابراهيم عطار، معروف به ابن خيرون، محدث و استاد علم قرائت در خانداني که همه از رجال حديث و قرائت بوده اند، در سال 454 ق در بغداد به دنيا آمد. وي علم قرائت را از مشايخ معروف زادگاه خود مانند ابوالبَرکات و عبدُالسّيّد فرا گرفت. از جمله آثار او المِفتاح و المُوَضّح در باره ي قرائات دهگانه است که نسخه اي از آنها در دسترس نيست. ابن خيرون در حديث نيز دستي داشته و مورد وثوق بزرگان حديث مي باشد. سرانجام ابن خيرون در شانزدهم رجب سال 539 ق در 85 سالگي در بغداد درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از روي کار آمدن سلطان سليم اول، رابطه ي ايران و عثماني رو به تيرگي بيشتر نهاد. او به سمت نواحي غربي ايران لشکرکشي کرد و در سال 920 ق جنگ سختي در چالدران از نواحي ماکو بين شاه اسماعيل صفوي و سلطان سليم عثماني روي داد. شاه اسماعيل که قسمت اعظم قشونش در آسياي مرکزي مشغول جنگ با ازبکان بودند، تصميم به جنگ تدافعي گرفت، زيرا نيروهاي عثماني دو برابر قواي ايران بود. در ابتداي جنگ، پيروزي با سپاه ايران بود، ولي به علت کثرت نيروهاي عثماني، شکست بر ايران، مستولي شد و با کشته شدن سرداران ايراني و اسارت حرم شاه، اسماعيل صفوي مجبور به عقب نشيني گرديد. در اين جنگ سه هزار عثماني و دو هزار ايراني کشته شدند ولي علت اصلي در شکست شاه اسماعيل، وجود توپخانه ي عثماني بود که جنگ را به نفع ترک ها
به پايان رساند. پس از عقب نشستن سپاهيان صفوي، سلطان سليم تبريز را اشغال کرد، ولي به زودي بر اثر مقاومت ملي، مجبور شد تبريز و آذربايجان را تخليه کند. گويند پس از اين واقعه،کسي شاه اسماعيل راخندان نديد.
شرح مناسبت:
شيخ ابوالحسن سليمان بن عبداللَّه بن علي بن حسن بحراني ماحوزي، معروف به محقق بَحراني از بزرگان علماي اماميه ي اوائل قرن 12 هجري در نيمه ي رمضان 1076 ق به دنيا آمد. او در علم حديث، رجال، تاريخ و سيره تبحُّر داشت. شيخ عبداللَّه سماهَيجي و سيدهاشم بحراني صاحب تفسير برهان و شيخ احمدبحراني از تلامذه ي او بودند. از آثار قلمي او: الاشارات في الکلام، الشفاء في الحکمة النظريه و المعراج قابل ذکرند. اين فقيه و عالم بزرگ سرانجام در 17 رجب 1121 در 46 سالگي دار فاني را وداع گفت و به ديدار دوست شتافت.
شرح مناسبت:
سيد ابوتراب بن سيدابوالقاسم خوانساري از عالمان بزرگ شيعه، فقيه، محدث، رجالي و جامع معقول و منقول و زاهد و عابد است. وي از شاگردان سيدحسين کوه کمري و ميرزا محمد هاشم خوانساري و از اساتيد حضرات آيات سيد محسن حکيم، سيدمحمد حجت، آقابزرگ تهراني، ميرزا ابوالحسن شعراني و … بود. اين فقيه بزرگ و مرجع عالي مقام شيعيان، همچنين آثار علمي فراوان در علوم مختلف از خود به جاي گذارده است. لُبُّ الالباب في تفسير احکام الکتاب، الفوائد الرجاليه و مصباح الصالحين از تاليفات ايشان مي باشند. آيت اللَّه حاج سيدابوتراب خوانساري سرانجام در سال 1346 ق در هفتاد و پنج سالگي وفات يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج ملامحمد معروف به حجت الاسلام اشرفي براي تکميل تحصيلات خود به حوزه ي نجف در عراق رفت و از محضر استادان بنام آن ديار کسب فيض نمود. وي پس از چندي درعلوم حديث، تفسير قرآن و کلام، مهارت بسيار يافت و استادي برجسته شد. از وي مؤلفاتي سودمند بر جاي مانده است که از آن جمله اسرار الشهاده مي باشد. حجت الاسلام اشرفي سرانجام پس از 95 سال مجاهدت علمي و عملي در سال 1315 ق رحلت کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آقا سيد علي مجتهد کازروني شيرازي، فرزند مرحوم حاج سيد عباس مجتهد کازروني در سال 1278 ق متولد شد. در 1291 از کازرون به شيراز آمد و تا سال 1304 در شيراز به تحصيل معقول و منقول پرداخت. معقول را نزد شيخ احمد شيرازي نجفي - که شاگرد حکيم عباس دارابي بوده - و شيخ محمد حسين شانه ساز تحصيل کرد. احتمالاً اواخر دوره ي تدريس حکيم عباس (متوفي 1300) را نيز درک نموده است. از سال 1304 تا 1315 در نجف اقامت کرد و از حوزه ي درس آخوند ملامحمدکاظم خراساني بهره مند شد و به مقامات عالي نائل آمد. از سال 1319 تا پايان عمر در شيراز به تدريس، خصوصاً تدريس فلسفه و عرفان اشتغال داشت. بسياري از مدرسين و فضلاي شيرازي در معقول و منقول شاگردان او بوده اند. مرحوم آقا سيدعلي نمونه اي از سلف صالح بوده است. شاگردان او و ساير مردم شيراز داستان ها از صفاي نفس و تقواي او دارند. اين فيلسوف و عارف الهي سرانجام در 65 سالگي بدرود حيات گفت.
شرح مناسبت:
غزوه ي تبوک از آخرين غزوات پيامبر اسلام(ص) به شمار مي رود. سبب وقوع غزوه ي تبوک آن بود که کاروان تجاري شام به پيامبر اسلام خبر داد که سلطان روم لشگري مجهز کرده و عازم مدينه است. از اينرو رسول خدا فرمان داد مسلمانان از دور و نزديک آماده ي جنگ شوند. علي رغم دوري راه، فصل گرما، دوره ي برداشت محصول و سختي مسير، اکثر مسلمانان، خود را جهت جنگ آماده کردند. در اين ميان گروهي از منافقين مدينه به بهانه هايي
در اين غزوه شرکت نکردند و ديگران را نيز از رفتن منع مي نمودند. لذا چون پيامبر از نيّت سوء آنان آگاه شد، علي(ع) را به جاي خويش در مدينه گماشت و رهسپار تبوک گشت. سرانجام لشگر سي هزار نفري اسلام به محل جنگ رسيدند ولي از سپاه روم اثري نيافتند. در اين غزوه هرچند جنگي رخ نداد ولي شوکت اسلام، فداکاري مسلمين و آمادگي آنها در برابر کفر به نمايش درآمد. همچنين به اين جنگ، غزوي "فاضِحِه" (به معني رسوا کننده) نيز گفته مي شود زيرا جمعي منافقِ مسلمان نما در اين سفر رسوا شدند.
شرح مناسبت:
ابوالوليد سليمان بن خلف مالکي حافظ و مفسر قرآن، اديب و شاعري چيره دست بود و از دانشمندان برجسته ي آندلس به شمار مي رفت. وي در ابتدا در آندلسِ اسپانيا و سپس در مکه و بغداد به تدريس فقه و نشر احاديث پيامبر اکرم پرداخت. تفسير القرآن، الناسخ و المنسوخ و الاشاره از جمله آثار ابوالوليد است.
شرح مناسبت:
شاه اسماعيل صفوي در رجب سال 930 ق هنگامي که عازم قفقاز بود بيمار شد و در نوزدهم اين ماه در نزديکي سراب جان سپرد. در آن زمان او 38 ساله بود و 24 سال از پادشاهي وي مي گذشت. جسد اسماعيل اوّل را به اردبيل آورده و در آرامگاه شيخ صفي الدين اردبيلي به خاک سپردند. او محبوب مردم ايران بود. شاه اسماعيل به محض آنکه بر تخت سلطنت نشست، مذهب تشيع را در کشور، کيشِ رسمي قرار داد و دولتي نيرومند به وجود آورد. پس از مرگ شاه اسماعيل، پسرش طهماسب اول که يازده سال داشت بر اريکه ي قدرت تکيه زد.
شرح مناسبت:
سيد دلدار علي بن سيدمحمد معين نقوي هندي نصيرآبادي در سال 1166 ق در خانواده اي عالم در نصيرآباد هند به دنيا آمد. نَسَب شريفش با 22 واسطه به امام دهم، حضرت علي النقي(ع) مي رسد. وي از علماي بزرگ هند و نخستين شخصيتي است که توانست شريعت جعفري را در کشور هندوستان استوار سازد. سيد دلدار علي نقوي از شاگردان برجسته ي آيات عظام: سيدمهدي بحرالعلوم، بهبهاني و ميرزا مهدي شهرستاني بوده و آثار گرانقدري از او بر جاي مانده است. اِحياء السُّنَّه و امانَةُ البدعَة، اساسُ الاصول و عمادُ الاسلام از جمله تاليفات اين عالم رباني به شمار مي روند. سيد دلدار رياست مذهبي هندوستان را برعهده داشت و در تعريف و شناساييِ مقامات علمي او همين بس که شيخ محمدحسن نجفي صاحب جواهر و مرجع بزرگ تقليد، او را با عناوين علامه ي فائق و خاتَمُ المُجتَهد مي ستايد. اين عالم بزرگوار سرانجام در 69 سالگي
در لکهنو در هندوستان رحلت کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمد خالصي معروف به خالصي زاده در سال 1308 ق در کاظمين به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات به اجتهاد دست يافت. ايشان در قيام سال 1920 ميلادي مردم عراق عليه استعمار انگلستان، دوشادوش پدرش به صفوف مجاهدان پيوست تا اين که او را به ايران تبعيد کردند. پس از درگذشت پدر، در مشهد مقدس بر کرسي تدريس نشست و همزمان بر ضد مفاسد و ستمگري هاي رژيم طاغوت، مبارزه مي کرد. رژيم نيز ايشان را به شهرهاي مختلف از جمله قزوين تبعيد نمود. سرانجام به زادگاه خود بازگشت و به تدريس و تاليف پرداخت. احياء الشريعه، مظالم انگليس در بين النهرين و هُدي و شفا از جمله آثار اوست. آيت اللَّه خالصي زاده سرانجام در سال 1383 در 75 سالگي درگذشت و به ديدار معبود شتافت.
شرح مناسبت:
در اين جنگ، روميان سپاه عظيمي را فراهم کرده و در مقابل مسلمانان قرار داده بودند. سرانجام با جان فشاني سربازان اسلام، اين جنگ به سود مسلمانان خاتمه يافت و بيش از ده هزار نفر از روميان به هلاکت رسيدند و حدود سه هزار نفر از مسلمانان شهيد شدند. نقل مي کنند ابوسفيان در اين جنگ شرکت کرده بود و وقتي که روميان غلبه مي کردند مي گفت آفرين بر "بني الاصفر" يعني روميان.
شرح مناسبت:
در زمان مظفرالدين شاه قاجار که نهضت اصلاح طلبي و تجديد روش سياسي و ايجاد مشروطيت پا گرفت، دولت ضعيف شاه، مقروض روس و انگليس شد. اين استقراض هاي پي درپي، باعث حضور هرچه بيشتر بيگانگان و دخالت آنان در امور مملکت گرديد. پس از مدتي، دولت هاي روسيه و انگلستان در راستاي سياست هاي استعمارگرانه ي خويش، در زمان سلطنت محمدعلي شاه قاجار، با خود پيماني منعقد کردند که بر اساس آن، ايران، تجزيه و به سه قسمت شمالي، جنوبي، و بي طرف تقسيم گرديد. بر اين اساس نيمه ي شمالي را روس ها و نيمه ي جنوبي را انگليسي ها به تملک خود درآوردند. در ادامه ي اين روند بود که در 21 رجب سال 1325 قمري برابر با 1907 ميلادي، قرارداد روس و انگليس مبني بر تقسيم ايران به سه منطقه ي حوزه ي نفوذ روس در شمال و مرکز، منطقه ي نفوذ انگليس در جنوب شرقي کشور و منطقه ي بي طرف در جنوب غربي ايران، منعقد گرديد. خط منقطه ي روس ها از قصر شيرين آغاز شده، پس از عبور از اصفهان و يزد
و خواف، در منطقه اي که مرز ايران و افغانستان و روسيه، يکديگر را قطع مي کنند خاتمه مي يافت. خط منطقه ي انگليسي ها از مرز افغانستان آغاز شده و پس از عبور از بيرجند و کرمان به بندرعباس منتهي مي شد. با اين قرارداد، انگليس ها و روس ها مي خواستند به رقابت هاي خود در ايران و افغانستان و تبّت خاتمه دهند. همين که خبرِ انعقاد قرارداد به مردم رسيد، وحشت و خشم عمومي را در آنان برانگيخت.
شرح مناسبت:
شيخ جعفر کاشف الغطاء در سال 1154 ق در نجف اشرف به دنيا آمد و از همان اوان کودکي به تحصيل علوم ديني پرداخت. در آغاز، مقدمات را نزد پدر آموخت و سپس از محضر بزرگاني نظير شيخ محمدمهدي فتوني، محمدباقر وحيد بهبهاني و سيدمهدي بحرالعلوم کسب دانش کرد. شيخ جعفر سپس به تاليف و تدريس پرداخت و شاگردان فراواني تربيت نمود و کتب متعددي نگاشت. يکي از کارهاي مهم وي، مقابله با اخباري گري بودو تلاش مؤثري در از بين بردن اين فتنه انجام داد. سرانجام اين عالم سترگ پس از هفتاد و چهار سال عمر با برکت، دار فاني را وداع گفت و زندگي جاودان خود را آغازکرد.
شرح مناسبت:
ملاعلي بن جمشيد معروف به آخوند نوري از محضر اساتيد بزرگي چون محمد بيدآبادي کسب فيض نمود. سپس به تدريس مشغول شد و حوزه بزرگي در فلسفه تاسيس کرد که از نظر کمّي بي نظير بود. آخوند نوري علاوه بر تحصيل و تدريس به مقام شامخي نيز در حکمت متعاليه نايل گشت تا بدان پايه که برخي از دانشمندان فلسفه، پايگاه او را از اين جهت به مقام و موقعيت "صدرالمتألهين" نزديک دانسته اند. از آثار متعددي که به وي نسبت مي دهند حواشي اسفار و رساله اي در وحدت وجود است. مدفن اين عالم طراز اول قرن 13، کفشکن حرم حضرت علي(ع) در نجف اشرف مي باشد که به وصيت او بوده است.
شرح مناسبت:
علي عمادالدوله که پسر بزرگ بويه و مورد احترام برادرانش بود، چون پسري نداشت وصيت کرد برادرزاده اش پناه خسرو پسر حسن رکن الدوله که سيزده ساله بود، پس از وي به جاي او بنشيند. پس از مرگ عمادالدوله، پناه خسرو با لقب عضدالدوله ديلمي حاکم فارس شد. او از بزرگ ترين پادشاهان آل بويه است و بيش از 34 سال در اين مقام فرمانروايي کرد. عضدالدوله چون مانند ديگر پادشاهان آل بويه، شيعه مذهب بود، خود به زيارت قبر امام علي(ع) در نجف رفت و به دستور او بر مزار اميرالمؤمنين و امام حسين (عليهما السلام) بقعه اي بنا کردند.
شرح مناسبت:
عالم بزرگ آيت اللَّه سيد حسين کوه کمره اي از بزرگان علماي شيعه است که نَسَب شريفش با 24 واسطه به امام حسين(ع) مي رسيد. وي پس از فراگيري مقدمات راهي نجف اشرف گرديد و سال ها در عتبات عاليات از محضر شيخ کاشف الغطاء، شيخ محمدحسن صاحب جواهر و شيخ انصاري بهره مند گرديد. آيت اللَّه کوه کمره اي در فقه و اصول استاد بود و پس از مرحوم شيخ انصاري از زعماي حوزه ي عراق به شمار مي رفت و قسمتي از بلاد جهان تشيع از ايشان تقليد مي کردند. گويند بيش از 800 نفر از فُضلاي بزرگ در محضر درس او حضور مي يافتند. حضرات آيات ميرزا موسي تبريزي و شيخ حسن مامقاني از جمله شاگردان اين فقيه فرزانه بودند. آيت اللَّه کوه کمره اي هم چنين رساله هايي در باب عبادات، فروع دين و احکام حلال و حرام به رشته ي تحرير در آورده است. وفات اين عالم
رباني در نجف اشرف واقع شد و در مقبره اي که به نام خودش و در مقابل مقبره ي استادش، محمدحسن نجفي صاحب جواهر، قرارداشت به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
خيبَر، سرزمين حاصلخيزي در 32 فرسخي شمال مدينه، داراي هفت قلعه و بالغ بر بيست هزار سَکنه ي يهودي بود. يهوديان خيبر، همچون پايگاه دشمن در نقطه اي حساس در حکومت اسلامي، برضد اسلام عمل مي کردند. يهوديان فرصت طلب، علي رغم پيماني که با مسلمانان داشتند، خيبر را کانون مبارزه با اسلام قرار داده و تا مي توانستند، مشرکان را بر ضد اسلام مي شوراندند و کمک مي کردند. پيامبر اسلام(ص) تصميم گرفت اين آخرين کانون ضداسلامي دشمن در مدينه را نيز نابود کند و ريشه ي فتنه را درآوَرَد. پيامبر اکرم(ص) با هزار و ششصد نفر، با روش غافلگيرانه، خود را به قلعه هاي خيبَر رساندند. يهوديان به قلعه هاي خود پناه برده و قلعه ها را به روي خود بستند. مسلمانان قلعه ها را يکي پس از ديگري گشودند ولي فتح دو قلعه ي آخر ده روز به طول انجاميد. حضرت رسول اکرم(ص) پس از اين که عده اي از اطرافيانش موفق به فتح آن دو قلعه نشدند، فرمود: فردا پرچم جنگ را به مردي مي دهم که جنگجويي است که فرار نمي کند، خدا و رسول خدا(ص) را دوست دارد، خدا و رسولش نيز او را دوست دارند و خداي تعالي خيبر را به دست او فتح مي کند. فردا حضرت علي(ع) حاضر گشت و حضرت رسول(ص) پرچم را به دست او سپرد. حضرت علي(ع) به سوي خيبر شتافت و پس
از آن که پهلوانان يهود را به هلاکت رساند قلعه ي خيبر را به دست مبارک خويش فتح کرد.
شرح مناسبت:
عمر بن عبدالعزيز را نيکوکار بني اميه مي دانند. وي چون به خلافت رسيد، سنت زشتي را که معاويه در دشنام و لعن علي(ع) رايج کرده بود، پس از 60 سال منسوخ کرد. عمر بن عبدالعزيز لشکريان اسلام را از چپاول ممالک اطراف بازداشت و باغ فدک را به اولاد علي(ع) باز گردانيد. مرگ او را بر اثر زهر مروانيان گفته اند.
شرح مناسبت:
محمد بن طرخان، حکيم و فيلسوف شهير، معروف به ابونصر فارابي، در سال 260 ق در روستايي نزديک فاراب در خراسان قديم به دنيا آمد. فارابي از بزرگ ترين دانشمندان اسلامي قرن چهارم هجري بوده و به معلم ثاني، استاد الفلاسفه و مَلِکُ الحُکَما خوانده مي شود. وي پس از تحصيل مقدمات در فاراب، به بغداد رفته و زبان عربي، رياضيات و فنون حکمت را آموخت. فارابي با هوش سرشاري که داشت، در تحصيل، دقتِ بسيار مي ورزيد و با وجود عدم بضاعت مالي، به سرعت در علوم پيشرفت کرد. وي همچنين در طب، منطق، موسيقي و زبانشناسي استاد کامل بود. فارابي در اثر تسلط بر زبان هاي متعدد، کتب يونان قديم را به عربي ترجمه کرد. آراءُ اهلِ المدينةِ الفاضِله، اِحصاءُالعلوم، القياس و ده ها اثر ديگر از تاليفات اوست. وي در 79 سالگي در دمشق وفات يافت ودر آن شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سيّدمحمدمهدي فرزند سيد مرتضي طباطبايي بروجردي از نسل امام حسن مجتبي(ع) در سال 1155 ق در کربلا به دنيا آمد. پس از گذراندن دروس مقدمات و سطح، به درس خارج پدرش راه يافت و پس از پنج سال و در حالي که جواني بيش نبود به اجتهاد رسيد. وي همچنين از اساتيد نجف و کربلا همچون وحيد بهبهاني، شيخ يوسف بحراني، ميرزا ابوالقاسم مدرس و … بهره جست و سرآمد روزگار گرديد. سيّد بحرالعلوم هفت سال در مشهد و دو سال در حجاز اقامت گزيد و در آن جا منشأ خدمات ارزنده اي گرديد و حتي باعث شيعه شدن امام جمعه ي مکه در سن هشتاد سالگي
شد. در محضر اين عالم بزرگوار، عالمانِ فراواني پرورش يافتند که شيخ جعفر کاشف الغطاء، ملااحمد نراقي، محمدباقر شفتي، سيدمحمدجواد عاملي و … از آن جمله مي باشند. همچنين الفوائدُ الرّجاليه، اُرجوزَةُ في الامامَه، لُؤلُؤالبحرين و … از جمله کتب ارزشمند اين فقيه بزرگ مي باشند. سيدبحرالعلوم که به علت بيماري در منزل به مطالعه و تاليف مي پرداخت، سرانجام در 24 رجب (يا 24 ذيحجه) سال 1212 ق در 57 سالگي از دنيا رفت و در کنار مرقد شيخ طوسي در نجف اشرف مدفون شد.
شرح مناسبت:
در زمان امامت امام موسي کاظم(ع) شرايط براي مبارزه ي منفي و قيام علمي و ارشاد مردم، آماده بود. با توجه به اين وضعيت، آن امام بزرگوار، فعاليت خويش را در دو جبهه آغاز فرمود. يکي مبارزه ي منفي و عدم تسليم در برابر طاغوت و متنفّر کردن مردم از دستگاه ظلم و جور و ديگري در جهت ارشاد و هدايت مردم و نشر احکام و تربيت شاگردان. امام کاظم(ع) در اين راه سختي هاي فراواني را متحمل شده و ساليان طولاني در زندان هارون، خليفه ي ستمکار عباسي محبوس گرديد. سرانجام حضرت امام موسي کاظم(ع) پس از پنجاه و پنج سال زندگي و سي و پنج سال امامت در حالي که سال هاي زيادي از دوران امامت را در زندان ستم هارون الرشيد عباسي گذرانده بود به دستور خليفه و توسط زندانبان قَسيُّ القلبي به نام سِندي بن شاهِک مسموم شده و به شهادت رسيد. شهادت آن امام بزرگوار در زندان بغداد صورت گرفت و بدن مطهرش را در نزديکي بغداد و در محلّي که امروزه به
کاظمين مشهور است به خاک سپردند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت امام کاظم عليه السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: زيارَةُ قَبرِ أبي مِثلُ زِيارَةِ قَبِر الحُسَينِ
ترجمه:
زيارت قبر پدرم، موسي بن جعفرعليه السلام، مانند زيارت قبر حسين عليه السلام است
آدرس:
کامل الزيارات، ص 499.
زير عنوان:
شهادت امام کاظم عليه السلام
متن:
روايت شده است: أنّهُ [الکاظِمَ عليه السلام] کانَ يَبِکي مِن خَشيَةِ اللَّهِ حَتّي تَخضَلَّ لِحيَتُهُ بِالدُّمُوعِ
ترجمه:
امام کاظم همواره از بيم خدا مي گريست، چندان که محاسنش از اشک تر مي شد
آدرس:
الإرشاد، ج 2، ص 231.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: ثَلاثٌ مُوبِقاتٌ: نَکثُ الصَّفَقَةِ و تَرکُ السُّنَّةِ و فِراقُ الجَماعَةِ
ترجمه:
سه چيز تباهي مي آورد: پيمان شکني، رها کردن سنّت و جدا شدن از جماعت
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 21250.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: عَونُکَ لِلضَّعيفِ أفضَلُ الصَّدَقَةِ
ترجمه:
کمک کردن تو به ناتوان، بهترين صدقه است
آدرس:
تحف العقول، ص 414.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: لَو کانَ فِيکُم عِدَّةُ أهلِ بَدرٍ لَقامَ قائمُنا
ترجمه:
اگر به تعداد اهل بدر [مؤمن کامل] در ميان شما بود، قائم ما قيام مي کرد
آدرس:
مشکاة الأنوار، ص 128.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: لَيسَ مِنّا مَن لَم يُحاسِب نَفسَهُ في کُلِّ يَومٍ
ترجمه:
کسي که هر روز خود را ارزيابي نکند، از ما نيست
آدرس:
الاختصاص، ص 26.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: ما مِن شَي ءٍ تَراهُ عَيناکَ إلّا و فيهِ مَوعِظَةٌ
ترجمه:
در هر چيزي که چشمانت مي بيند، موعظه اي است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 319.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: مَن کَفَّ غَضَبَهُ عَنِ النّاسِ کَف َّ اللَّهُ عَنهُ عَذابَ يَومِ القِيامَة
ترجمه:
هر کس خشم خود را از مردم باز دارد، خداوند عذاب خود را در روز قيامت از او باز مي دارد
آدرس:
الکافي، ج 2، ص
305.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: إذا کانَ ثَلاثَةٌ في بَيتٍ فَلا يَتَناجي إثنانِ دونَ صاحِبِهِما فَإنَّ ذلِکَ مِمّايَغُمُّهُ
ترجمه:
هر گاه سه نفر در خانه اي بودند، دو نفرشان با هم نجوا نکنند؛ زيرا نجوا کردن، نفر سوم را ناراحت مي کند
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 660.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: إيّاکَ أن تَمنَعَ في طاعَةِ اللَّهِ فَتُنفِقُ مِثلَيهِ في مَعصِيَةِ اللَّهِ
ترجمه:
مبادا از خرج کردن در راه طاعت خدا خودداري کني، و آن گاه دو برابرش را در معصيت خدا خرج کني
آدرس:
تحف العقول، ص 408.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: لاتُذهِبِ الحِشمَةَ بَينَکَ و بَينَ أخيکَ وَأبْقِ مِنها فَإنَّ ذَهابَها ذَهابُ الحَياءِ
ترجمه:
مبادا حريم ميان خود و برادرت را [يکسره] از ميان ببري؛ چيزي از آن باقي بگذار؛ زيرا از ميان رفتن آن، از ميان رفتن شرم و حيا است
آدرس:
تحف العقول، ص 307.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: أبلِغ خَيراً و قُل خَيراً ولا تَکُن أمُّعَةً
ترجمه:
خير برسان و سخن نيک بگو و سست رأي و فرمان برِ هر کس مباش
آدرس:
الاختصاص، ص 343.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: المُصيبَةُ لِلصّابِرِ واحِدَةٌ و لِلجازِعِ اثنَتانِ
ترجمه:
مصيبت براي شکيبا يکي است و براي ناشکيبا دوتا
آدرس:
تحف العقول، ص 414.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام کاظم عليه السلام: الصَّبرُ عَلَي العافِيَةِ أعظَمُ مِنَ الصَّبرِ عَلَي البَلاءِ
ترجمه:
شکيبايي در عافيت بزرگ تر است از شکيبايي در بلا
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 11 ص 261.
شرح مناسبت:
نورالدين شاه نعمت اللَّه بن سيدعبداللَّه کرماني معروف به شاه نعمت اللَّه ولي، از بزرگان عرفاي نامدار شيعه ي قرن نهم هجري، در حدود سال 730 ق در کرمان به دنيا آمد. وي از معاشران سيدشريف جرجاني و حافظ شيرازي بود و در حرمين شريفين
(مکه و مدينه) در خدمت عبداللَّه يافعي تن به رياضات شاقه و مجاهدات جان فرسا داد و از او اجازه ي ارشاد گرفت. طريقه ي شاه نمت اللَّه ولي را از افراط و تفريط و عقايد فاسد، مبرّا دانسته اند. همچنين او را پيرو افکار و شارح آثار ابن عربي گفته اند. شاه نعمت اللَّه ولي، سلطان دراويش بود و بزرگانِ اطراف، هدايايي به درگاهش مي فرستادند. شهرت شاه نعمت اللَّه ولي بيشتر از جنبه ي تصوُّف است نه شعر و شاعري. ديوان اشعار وي مشتمل بر چهارده هزار بيت غزليات، مثنويات و نيز مقداري رباعيات مي باشد. غزليات او بيشتر بر وحدت وجود و عشق عرفاني است. امانت، شرح گلشن راز، نصيحةُ الملوک و … از جمله آثار اوست. وفات شاه نعمت اللَّه ولي بين 830 ق الي 843 ق واقع شده و در تاريخ آن محل اختلاف مي باشد. هرچند، با توجه به اشعار وي، بر مي آيد که بيش از صد سال عمر کرده است. شاه نعمت اللَّه ولي در ماهانِ کرمان درگذشت و تربتش زيارتگاه صوفيان، مريدان و معتقدانش مي باشد. هم اکنون مزار او در ماهان، با شکوه و صفا پابرجاست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ ابوالفضل خوانساري در سال 1334 ق (1295 ش) در اصفهان به دنيا آمد. پدرش از شاگردان با سابقه ي آخوند خراساني و شيخ حسن مامقاني بود. پس از فراگيري مقدمات در زادگاهش، در 20 سالگي به دليل آزار و اذيت حکومت پهلوي، براي تحصيلِ سطوح بالاتر، راهي نجف اشرف گرديد. آيت اللَّه خوانساري در نجف از محضر درس آيات عظام: سيدابوالقاسم خويي، سيدمحسن حکيم، محمدحسين غروي اصفهاني و ميرزا باقر زنجاني بهره مند گرديد و پس از 16 سال اقامت، در 36 سالگي به علت بيماري ريوي به ايران مراجعت نمود و در محضر آيت اللَّه بروجردي به تلمذ نشست. اين عالم بزرگوار با آغاز دوران مبارزه ي امام خميني، به پشتيباني از نهضت اسلامي پرداخت و نقش مؤثري در سال هاي تبعيد حضرت امام ايفا نمود. آيت اللَّه خوانساري پس از پيروزي انقلاب اسلامي به عنوان نماينده ي امام و امام جمعه ي اراک، راهي آن شهر گرديد و به مدت سيزده سال در اين سنگر خدمت کرد. اين عالم فرزانه سرانجام در 21 مهر 1380 در 85 سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) دفن گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت ابوطالب بن عبدالمطب مانند بيشتر رُؤَساي قريش مردي تاجر بود و پس از درگذشت پدرش، عبدالمطلب، سرپرستي پيامبر اسلام(ص) را از هشت سالگي بر عهده گرفت. در سفري که حضرت محمد(ص) را براي تجارت با خود به شام برد، بشارت پيامبري آن حضرت را از راهبي به نام بُحيرا شنيد و در حراست از پيامبر تلاش بيشتري از خود نشان داد. پس از بعثت نيز، ابوطالب،
ياور و پشتيبان هميشگي پيامبر بود و در حمايت از ايشان دريغ نمي کرد. ابوطالب در حالي که با ديگر مسلمانان در شِعْب ابوطالب در محاصره ي مشرکان مکه بود، در گذشت. در همان سال حضرت خديجه(س) همسر با وفاي پيامبر نيز وفات کرد و رسول خدا(ص) بر اثر شدت غم و اندوه، آن سال را "عامُ الحزن" يعني سال حزن و اندوه ناميدند.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن ابي المعالي معروف به ابن دوبَيتي، مورخ، محدث و فقيه مسلمان در عراق به دنيا آمد و علوم و معارف اسلامي را نزد عالمان و فقيهان زمان فرا گرفت. ابن دوبيتي پس از کسب مهارت کافي در علوم به تدريس و تاليف و تربيت شاگردان روي آورد. او از حافظه اي نيرومند برخوردار بود و مجلس درس پرباري داشت. کتاب هاي بسياري را به او نسبت داده اند که تاريخ واسط و تاريخ بغداد از آن جمله اند. وفات ابن دوبيتي در 637 ق روي داد.
شرح مناسبت:
ابوالعباس شمس الدين احمد بن ابراهيم بن ابي بکر بن خلکان معروف به ابن خلکان در سال 608 هجري در اطراف موصل در عراق در خانداني که از علما و فُقها بودند، به دنيا آمد. پس از تحصيل مقدمات در زادگاه خود، راهي شام و مصر گرديد و به تعليم و تعلم و تأليف پرداخت. ابن خلکان سالياني قاضي القضاة مصر و دمشق گرديد و به سرودن شعر نيز اشتغال داشت. وي با توجه به اين که در منصب قضا، فقيهي دانشمند و داوري عادل به شمار مي رفت و نزد فقيهانِ بزرگ روزگارِ خود، دانش آموخته بود اهتمامي خاص به فقه و اصول نشان مي داد، اما در تاريخ و نحو و ادبِ عرب نيز مهارت داشت. بسياري از نويسندگان، ابن خلکان را از نظر اخلاقي ستوده اند و او را مردي نيک نَفْس، خوش خوي، سخاوتمند و پاکدامن دانسته اند. کتاب نفيس او موسوم به وَفَياتُ الاَعيان و اَبناءُ الزَّمان يکي از بزرگ ترين و سودمندترين کتاب هاي فن رجال است که
در سال 654 ق در قاهره آن را آغاز کرده و هجده سال به نوشتن آن مشغول بود. اين کتاب که به تاريخ ابن خلکان معروف مي باشد، شرح حال هشتصد و شصت نفر از مشاهير علماي اسلامي در علوم مختلف را بيان نموده است. سرانجام ابن خلکان در سال 681 ق در 73 سالگي در دمشق وفات يافت و پيکرش را در دامنه ي کوه قاسيون که مدفن بسياري از دانشمندان بود به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
ميرزا محمد باقر فشارکي فرزند ملامحمد جعفر از علماي بزرگ و فقها و مدرسين برجسته ي اصفهان و از پرورش يافتگان حوزه ي درس شيخ محمدباقر(صاحب حاشيه ي معالم) بوده است. وي بنيان گذار احياي شب جمعه در اصفهان بوده و آثار گران بهايي را از خود به جاي گذاشته است که آدابُ الشَّريعه، ذخيرةُالعباد، اصول دين و تعداد زيادي حواشي بر کتب بزرگان از جمله آثار اوست. مدفن اين عالم بزرگ، در تکيه ي محقق خوانساري در اصفهان مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حضرت محمد(ص) قبل از بعثت، در بعضي از اوقات براي تفکر و عبادت به غار حرا در کوهي واقع در شمال مکه پناه مي برد تا اين که در اين روز، فرشته ي وحي، جبرئيل امين، بر آن حضرت نازل شد و به آن حضرت بشارت نبوت و رسالت داد. اين واقعه به طور مشهور، در روز 27 رجب، سيزده سال قبل از هجرت و در سال چهلم عام الفيل برابر با سال 610 ميلادي روي داد. اولين آياتي که بر حضرت نازل شد در ابتدا آيات نخستين سوره ي علق و سپس مُدَّثر بود. آغاز اسلام و شروع بعثت با نام خدا، خواندن، قَلَم، قيام، هشدار، پاکي و اخلاص و بزرگداشت خدا شروع شد. بعثت که به معني رستاخيز معنوي و انقلاب در همه ي امور است با انقلاب فرهنگي آغاز گرديد. چرا که پايه و اساس تحوّل فرهنگي به خواندن، نوشتن و پاک سازي و بهسازي فرهنگي بستگي دارد. در آن زمان محيط مکه و اطراف آن، چنان در لجن زار بت پرستي و خرافات و فساد غرق بود که دعوت علني بر خلاف آن وضع، ممکن نبود. بلکه نياز به هسته ي مرکزي و دفاعي و اجتماع ياران وفادار و فداکار داشت. از اين رو، پيامبر بزرگ اسلام(ص) سه سال به طور محرمانه با افراد تماس مي گرفت و آن ها را به اسلام دعوت مي نمود. پيامبر گرامي اسلام، پس از بعثت، نستوه و خستگي ناپذير با جهل، کفر و ستم مبارزه کرد و پس از سه سال تبليغ مخفي و ده سال دعوت
علني مردم به توحيد و ترويج آشکار دين اسلام در شهر مکه، به مدينه هجرت کرد و تا پايان عمر خويش در آن ديار ماند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
مبعث پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
يا أيُّهَا النَّبِي إنّا أرسَلناکَ شاهِداً و مُبَشِّراً و نَذيراً و داعِياً إلَي اللَّهِ بِإذنِهِ و سِراجاً مُنيراً
ترجمه:
اي پيامبر! ما تو را گواه و نويد دهنده و هشدار دهنده فرستاديم که به فرمان خدا به سوي او دعوت کني و چراغي روشني بخش باشي
آدرس:
احزاب، آيه 46 - 45.
زير عنوان:
مبعث پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
پيامبر صلي الله عليه وآله: إنَّما بُعِثتُ لاُِتَمِّمَ مَکارِمَ الأخلاقِ
ترجمه:
من مبعوث شدم تا بزرگواري هاي اخلاقي را کامل کنم
آدرس:
بحار الأنوار، ج 16، ص 210.
زير عنوان:
مبعث پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
پيامبر صلي الله عليه وآله: بُعِثتُ بِمَکارِمِ الأخلاقِ و مَحاسِنِها
ترجمه:
من براي [احياي] مکارم و نيکي هاي اخلاقي مبعوث شدم
آدرس:
بحار الأنوار، ج 16، ص 287.
زير عنوان:
مبعث پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
امام علي عليه السلام: أرسَلَهُ عَلي حِينِ فَترَةٍ مِنَ الرُّسُلِ و طُولِ هَجعَةٍ مِنَ الاُمَمِ و اعتِزامٍ مِنَ الفِتَنِ وَانتِشارٍ مِنَ الاُمُورِ و تَلَظٍّ مِنَ الحُرُوبِ و الدُّنيا کاسِفَةُ النُّورِ، ظاهِرَةُ الغُرورِ عَلي حِينِ اصفِرارٍ مِن وَرَقِها و إياسٍ مِن ثَمَرِها
ترجمه:
خداوند او را در زماني فرستاد که روزگاري بود پيامبري برانگيخته نشده بود، و مردم در خوابي طولاني به سر مي بردند، و فتنه ها بالا گرفته و کارها پريشان شده بود، و آتش جنگ ها شعله مي کشيد، و دنيا بي فروغ و پر از مکر و فريب گشته، برگ هاي درخت زندگي به زردي گراييده و از به بار نشستن آن قطع اميد شده بود
آدرس:
نهج البلاغه، خطبه 89.
زير عنوان:
مبعث پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
امام
علي عليه السلام: أرسَلَهُ بِالضِّياءِ و قَدَّمَهُ فِي الاِصطِفاءِ فَرَتَقَ بِهِ المَفاتِقَ و ساوَرَ بِهِ المُغالِبَ و ذَلَّلَ بِهِ الصُّعُوبَةَ و سَهَّلَ بِهِ الحُزُونَةَ حَتّي سَرَّحَ الظَّلالَ عَن يَمينٍ و شِمالٍ
ترجمه:
او را با نور فرستاد و در گزينش مقدّم داشت. به واسطه او گسستگي ها را به هم آورد و چيره جو را شکست داد و مشکلات را آسان و ناهمواري ها را هموار کرد تا جايي که گمراهي را از راست و چپ دور کرد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 19841.
زير عنوان:
مبعث پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
امام علي عليه السلام: … إلي أن بَعَثَ اللَّهُ سُبحانَهُ مُحَمَّداً رَسولَ اللَّهِ لإِنجازِ عِدَتِهِ و إتمامِ نُبُوَّتِهِ
ترجمه:
… تا اين که خداوند سبحان محمّد پيامبر خود را فرستاد تا وعده خويش را به انجام رساند و سلسله نبوتش را کامل کند
آدرس:
نهج البلاغه، خطبه 1.
زير عنوان:
مبعث پيامبرصلي الله عليه وآله
متن:
امام مهدي عليه السلام: إنَّ اللَّهَ بَعَثَ مُحَمَّداً رَحمَةً لِلعالَمينَ و تَمَّمَ بِهِ نِعمَتَهُ
ترجمه:
خداوند محمّد را برانگيخت تا رحمتي براي جهانيان باشد و نعمت خود را تمام کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 53، ص 194.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم محمود بن محمد بن احمد خوارزمي در زَمَخشر به دنيا آمد. وي از بزرگترين علماي اهل سنت بوده و در فقه، حديث، تفسير، لغت، بيان، بلاغت و ادبيات عرب، استاد کل و مرجع افاضل بود. او را فخر خوارزم مي خواندند و به علت توقف در کنار مسجد الحرام در مکه به جارُاللَّه (همسايه ي خدا) معروف گرديد. ده ها اثر از زَمخشري به جا مانده است از جمله: اساسُ البَلاغَه، رُؤوس المَسايل، المُستَقصي، المِنهاج و نوابغُ الکَلِم. مهم ترين اثر زمخشري، الکشّاف في تفسير القرآن نام دارد. گويند
که او در ابتدا، طريقت معتزله داشت و در آخر عمر به مذهب تشيُّع گرايش پيدا کرده است. جارُ اللَّه زمخشري سرانجام در سال 538 ق در 71 سالگي در خوارزم درگذشت.
شرح مناسبت:
ميرزا احمد بن لطفعلي خان آذربايجاني مغاني تبريزي، از علماي بزرگ امامي اواسط قرن سيزدهم هجري مي باشد. وي براي تحصيل علوم اسلامي، راهي کربلاي مُعلّي گرديد و به مقام عالي اجتهاد دست يافت. ميرزاي تبريزي سپس به تبريز بازگشت و در ارشاد و راهنمايي مردم و رفع حوايج آنان اهتمام ورزيد. از ايشان تاليفاتي به جاي مانده که مُنهَجُ الرَّشاد في شرحِ الارشاد از اوست. ميرزاي تبريزي در تبريز وفات يافت و پس از انتقال جَسد، در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
به دنبال ترور و شهادت آيت اللَّه سيدعبداللَّه بهبهاني از رهبران روحاني مشروطه در هشتم رجب سال 1328ق، دولت و مجلس تصميم گرفتند که اسلحه را از دست مجاهدان بگيرند. اما همين که قانون جمع آوري اسلحه از مردم غيرنظامي، از تصويب مجلس گذشت، ستارخان و باقرخان و برخي ديگر از رهبران مجاهدان، حاضر به تسليم اسلحه نشدند. قيمت اسلحه ها بهانه ي ظاهري ستارخان بود ولي مطلب اصلي، رقابت با بختياري هايي بود که اسلحه را در دست داشتند و قسمت عمده اي از کشور ايران را در حيطه ي حکومت خود گرفته بودند. از اين رو، ستارخان و يارانش تصميم به مقاومت گرفته و در پارک اتابک تجمع کردند. سرانجام جنگي بين مجاهدان و نيروهاي دولتي رخ داد که به شکست مجاهدان انجاميد. عاقبت با تسليم مجاهدان، سلاح ها از آنان گرفته شد و ستارخان نيز مجروح گرديد.
شرح مناسبت:
پس از مرگ معاويةبن ابوسفيان اولين خليفه و مؤسس سلسله ي ستم پيشه ي بني اُميّه در 15 رجب سال 60 قمري، يزيد بن معاويه به حکومت رسيد و بلافاصله به والي مدينه نامه نوشت تا از امام حسين(ع) و چند نفر ديگر از بزرگان مدينه براي او بيعت بگيرد. ولي امام حسين(ع) از بيعت با يزيد امتناع کرد و در جواب درخواست کنندگان گفت: فردي مثل من با مثل يزيدِ فاسقِ فاجر بيعت نمي کند. ولي والي مدينه در اين امر، اصرار و تأکيد نمود. امام حسين(ع) به ناچار از مدينه به سوي مکه حرکت کرد تا اين که با قيام خويش، حکومت فاسد يزيد بن معاويه را رسوا سازد. نهايت اين
سفر، وقوع حادثه ي خونبار و جاودانه ي عاشورا در کربلا بود.
شرح مناسبت:
بر اساس قرارداد تنباکو بين ايران و انگليس، شرکت رژيِ انگليسي، صاحب حق انحصاري تجارت تنباکوي ايران و حتي نظارت در زراعتِ آن به مدت 55 سال شناخته شد. اين قرارداد بعدها با قيام مردمي به رهبري روحانيت و صدور فتواي مشهور تحريم تنباکو توسط ميرزاي شيرازي، لغو گرديد و دولت ايران مجبور شد، غرامتِ شرکت مزبور را بپردازد.
شرح مناسبت:
ميرزاعلي اکبر طاهرزاده متخلّص به صابر، از مشاهير شعراي قفقاز، در سال 1278 ق در شروان به دنيا آمد. صابر به مدحِ دروغِ بزرگان اهميتي نمي داد ولي در بيان مناقب راستين، فعال بود. او هم چنين نسبت به اوضاع بد زمانه و طرفداري از مردم ستمديده، به انتقادات ادبي روي آورد. اين شاعر تواناي قفقاز در مدح پيامبر اکرم(ص) و اهل بيت آن حضرت اشعاري سروده و در اشعار خود با طنزي شيرين مشکلات اجتماعي مردم عصر خويش را بيان کرده است.
شرح مناسبت:
علامه سيدمحمد کاظم يزدي در سال 1248 ق در يزد به دنيا آمد و پس از فراگيري علوم مقدماتي، راهي نجف گرديد. در نجف اشرف از محضر استاداني برجسته نظير ميرزاي شيرازي و شيخ مهدي آل کاشف الغطاء بهره برد و به اجتهاد دست يافت. آيت اللَّه يزدي که بر مباحث فقهي. تسلط کامل داشت، مسايل مشکل و پيچيده ي فقه را با بياني روان و ساده و با استدلال قوي به طلاب عرضه مي کرد. ايشان هم چنين در مدتي کوتاه، علوم رياضي و نجوم را آموخت و در زمره ي استادان برجسته ي اين دانش ها درآمد. علامه يزدي پس از ارتحال ميرزاي بزرگ شيرازي و آخوند خراساني، زعيم عاليقدر جهان تشيع گرديد و در راه حفظ کيان اسلامي، به صحنه آمد. ايشان علاوه بر نشر احکام الهي و مبارزه براي عزت و آزادي مسلمانان، بناهاي خيريه، مراکز عام المنفعه و نيز مساجد و مدارسي را تاسيس کرد. از اين عالم الهي، آثار فراواني به جاي مانده است که کتب حاشيه بر مکاسب، الصَّحيفةُ الکاظميه و … از
آن جمله اند. کتاب شهير عُروَةُالوثقي اثر اين مرجع بزرگ ديني است که در آن، ابواب فقه را به روشي بديع شرح داده است. در مکتب علامه يزدي فرزانگان بي شماري پرورش يافتند که هر يک بعدها، استوانه هاي علمي سرزمين اسلامي بودند و به عنوان مرجع ديني، پاسخگوي مسايل گوناگون مردمي شدند. از جمله ي اين بزرگواران، حضرات آيات عظام: شيخ محمد حسين کاشف الغطا، شهيد سيدحسن مدرس، سيدمحمدتقي خوانساري، سيدمحمد فيروزآبادي، سيدعبدالحسين شرف الدين عاملي و ده ها عالم فاضل، خوشه چين دروس معرفت اين علامه ي بزرگ بوده اند. علامه محمدکاظم يزدي سرانجام در 89 سالگي به لقاي معبود شتافت و در حرم مطهر امام علي(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدرضا آل ياسين در سال 1297 ق در خانواده اي عالم پرور در کاظمين به دنيا آمد. پس از فراگيري دروس مقدماتي و سطح در زادگاه خود راهي کربلا گرديد و در بيست سالگي به اجتهاد دست يافت. از آن پس به تدريس همت گماشت و پس از ارتحال آيت اللَّه سيدابوالحسن اصفهاني، مرجعيت جمعي از شيعيان را به عهده گرفت. شرح بر عروةُالوثقي و حاشيه بر وسيلةُالنجاة از جمله آثار آيت اللَّه آل ياسين مي باشند. درگذشت اين فقيه جليل در 73 سالگي ايشان روي داد.
شرح مناسبت:
حضرت خديجه(س) پس از 25 سال زندگي مشترک با پيامبر اکرم(ص) در سن 65 سالگي، وفات يافت و در منطقه ي حَجون مکه دفن گرديد. وي در سن 40 سالگي با رسول خدا(ص) ازدواج نمود و ثمره ي ازدواج آن ها، دو پسر و چهار دختر به نام هاي قاسم، عبداللَّه، زينب، رقيه، ام کلثوم و حضرت فاطمه ي زهرا(س) بود. آن حضرت نخستين زني بود که به دين اسلام گرويد و تمام اموال خود را در راه ترويج اسلام در اختيار پيامبر اکرم(ص) گذاشت. يکي از روزهايي که در آن احتمال رحلت آن حضرت نقل شده، 29 رجب است.
شرح مناسبت:
عبداللَّه بن مسلم دينوري معروف به ابن قُتَيبه، قرآن پژوه، محدث، شاعر و اديب مسلمان در سال 213 ق در کوفه به دنيا آمد. پس از تحصيل به قضاوت در دينور(در غرب ايران) پرداخت و سپس در بغداد، نوزده سال به تدريس، تاليف و تکميل آثار علمي خود همت گماشت. ابن قُتيبه به يُمن کتاب هايش مورد توجه عالمان و دانش پژوهان قرار گرفت، هرچند وي از جنجال هاي زمان دوري گزيد و در کارهاي سياسي دخالت نمي کرد. تاويلُ مشکلِ القرآن، تفسير غَريبِ القُرآن، و معاني الشِّعر از جمله تأليفات اوست.
شرح مناسبت:
حضرت آيت اللَّه سيد محمد هادي ميلاني در محرم سال 1313 ق در نجف، در خانواده اي اهلِ علم و معنويت به دنيا آمد. اجداد او همه از ساداتِ حسينيِ شهر مدينه ي منوره و از فرزندانِ امام چهارم حضرت علي بن الحسين(ع) بودند. پس از اتمام دروس مقدماتي، به درس حضرات آيات: ابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقاضياءالدين عراقي حاضر شد و در طول 23 سال حضور در دروس و محافل علمي اين بزرگان، توانسته بود بر آراء و نظرات قوي ترين اساتيد مسلط شود. آيت اللَّه ميلاني علاوه بر مهارت در فقه، در علومي همچون فلسفه، تفسير و علوم قرآني نيز تبحّر داشت و اين دروس را تدريس مي نمود. جلسات درس ايشان در حوزه ي بزرگ نجف بسيار با شکوه بود و شاگردان فراواني از جمله آيات عظام: حسين وحيد خراساني، سيد عباس صدر، محمدتقي جعفري، سيدمحمدباقر طباطبايي و … در محضر درس او به مدارج بالاي علمي دست يافتند. هم چنين آثار فراوان علمي آيت اللَّه ميلاني
در کتب گوناگون معظمٌ له متبلور شده است. محاضراتٌ في الفِقهِ الاماميَّه در ده جلد، قادَتُنا کيفَ نَعرِفهُم در نُه جلد و … از جمله تأليفات اين مرجع بزرگ تقليد به شمار مي روند. اين عالم بزرگ در سال 1373 ق وارد شهر مشهد شده و با حضور خود، حوزه ي علميه ي مشهد را رونقي دوباره بخشيد. سرانجام اين عالم رباني که در اواخر عمرِ خود، از همراهي با نهضت اسلامي مردم عليه رژيم پهلوي غافل نبود در سال 1395 ق برابر با 1354 شمسي در 82 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شکوه، در جوار مرقد مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد. گفته مي شود که تاييد شرعي براي اعدام حسنعلي منصور، نخست وزير خائن رژيم منحوس پهلوي، از جانب آيت اللَّه ميلاني به اعضاي هيئت مؤتلفه ي اسلامي، صادر شده بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوعبدالّه محمد بن ادريس بن عباس که به جهت انتساب به جد بزرگش، شافع، به شافعي معروف گشت. وي در سال 150 هجري به دنيا آمد. از کودکي به همنشيني با علما رغبت داشت. وي در مکه و مدينه به ادامه ي تحصيل پرداخت و در سيزده سالگي نزد امام مالک بن اَنَس حاضر شد و مورد تشويق او قرار گرفت. شافعي در فقه، علوم قرآني، فنون شعر و لغت متبحر بود و دستي تمام داشت. او را اولين کسي مي دانند که در آيات احکام و اختلاف اخبار و حديث و اصول فقه تکلم کرده و کتاب نوشته است. احکام القرآن، ختلاف الحديث، ادب القاضي، اصول الفقه و السُّنَن از تاليفات اوست. وي در 54 سالگي در مصر درگذشت.
شرح مناسبت:
ميرمحمد بن حسن حسني قزويني از مشاهير خطاطين و سادات معروف به سيفي، در قزوين به دنيا آمد و در آن سامان به تحصيل خط پرداخت. او استعدادي فطري در اين راه از خود نشان داد و به سرعت مسير ترقي را پيمود و حتي از استاد خود نيز پيشي گرفت. در سال 1008 هجري به اصفهان که پايتخت صفويه و مهد علما و فضلا و ادبا بود، عزيمت کرد و در اندک زماني شهره ي عام گرديد. وي به سرعت مورد لطف شاه عباس صفوي واقع شد ولي حسودان، از او نزد شاه بدگويي کرده و سرانجام مطرود شاه گرديد. وي در سال 1024 هجري در 63 سالگي به دست تعدادي از اوباش به قتل رسيد و در مسجد مقصود بيگ مدفون گشت. قتل او را نيز به درخواست شاه عباس نسبت
داده اند.
شرح مناسبت:
غياث الدين ابومظفر عبدالکريم ابن احمد معروف به ابن طاووس در سال 648 از خاندان معروف بني طاووس که از نوادگان شيخ طوسي بوده اند، به دنيا آمد. در يازده سالگي حافظ قرآن شد و سپس از محضر پدرش و استاداني همچون محقق حلي، ابن سعيد حلي، سيد ابن طاووس و خواجه نصيرالدين طوسي به فراگيري علوم ديني و ادبي پرداخت. وي سپس به تدريس و تربيت شاگردان روي آورد و کتاب هايي تاليف نمود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمد حسن فرزند شيخ محمدباقر نجفي در سال 1200 ق در نجف اشرف ديده به جهان گشود. پس از طي مقدمات، در نوجواني به درس خارج فقه و اصول راه يافت و خوشه چين حلقه ي درس آيات عظام شيخ جعفرکاشف الغطاء، سيدمهدي بحرالعلوم، سيدجواد عاملي و شيخ موسي کاشف الغطاء گرديد. در 25 سالگي به درجه ي اجتهاد رسيد و از همان سال نگارش کتاب گرانقدر "جواهر الکلام" را آغاز کرد. جواهر الکلام، اين دائرة المعارف فقه شيعه، ثمره ي 32 سال تلاش شبانه روزي او، اينک، معتبرترين متنِ درسي عالي ترين سطح دروس حوزه هاي علميه ي شيعه، يعني درس خارجِ فقه است. وي که در حوزه ي نجف، کرسي تدريس داشت شاگردان فراواني تربيت نمود که حضرات آيات سيدحسين کوه کمري، شيخ جعفر شوشتري و ملاعلي کني از آن جمله اند. صاحب جواهر تا آخرين لحظات عمر به تأليف مشغول بود. در اواخر عمر تصميم به شرح کتابي ديگر گرفت، امّا پيمانه ي عمرش به سرآمد. سرانجام اين عالم کم نظير در 66 سالگي در نجف اشرف وفات يافت و پس از
تشييعي باشکوه، بدن مطهر او را در مقبره اي که خود جنب مسجدش در نجف آماده کرده بود، به خاک سپردند. شيخ محمد حسن نجفي در پايان عمر زمام امور ديني را پس از خود به شاگرد فقيه و فرزانه اش شيخ مرتضي انصاري سپرد و جان به جان آفرين تسليم نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خواجه عبداللَّه انصاري هروي بن ابي منصور که نَسَبَش با شش واسطه به ابوايوب انصاري، صحابي پيامبر(ص) مي رسد، از عرفا و بزرگان صوفيه مي باشد.وي که به شيخ الاسلام معروف است در اواخر قرن چهارم در هرات به دنيا آمد. خواجه از نه سالگي شعر مي گفت و سپس براي خدمت به اسلام، مسافرت نمود. او شعر پارسي و عربي را نيکو مي سرود و در جواني در علوم ديني و حفظ اشعارِ عرب، مشهور بود. همچنين وي در حديث و فقه مهارت داشت و در تصوف داراي مقامي عالي است. محل اقامتش، بيشتر در هرات بود و در آنجا، تا پايان عمر به تعليم و ارشاد اشتغال داشت. وي داراي حافظه اي قوي و استعدادي بالا بوده است. بيشتر شهرت خواجه عبداللَّه انصاري به جهت رسالات و کُتب مشهوري است که آن ها را نگاشته که تفسير قرآن، کنزُالسّالکين، رساله ي دل و جان، اُنسُ المُريد، انوارُ التَّحقيق، شَمس المجالس، منازل السائرين و مناجات فارسي از آن جمله اند. خواجه عبداللَّه انصاري در سال 481 ق در 85 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سيداشرف الدين حسيني قزويني از شاعران و روزنامه نويسان دوره ي نهضت مشروطه بود که روزنامه ي نسيم شمال را تاسيس و منتشر کرد. روزنامه ي نسيم شمال که پس از پيروزي مشروطه خواهان، در تهران منتشر مي شد، حاوي مقالات و اشعار فکاهي و طنز بود و اين مطالب در نکوهش اعمال ظالمانه و بي عدالتي هاي محمدعلي شاه قاجار و عوامل دست نشانده ي وي منتشر مي گشت. نسيم شمال مقبوليت عام يافت و خودِ سيد اشرف الدين حسيني قزويني نيز به مناسبت روزنامه اش، به نسيم شمال معروف شد.
شرح مناسبت:
سيد جوانان اهل بهشت، ريحانه ي باغ رسالت، يکي از دو گوشواره ي عرش خدا، خامس آل عبا، سرور آزادگان جهان، حضرت امام حسين(ع) در سوم شعبانِ سال چهارم هجري در مدينه ي منوره به دنيا آمد. ابوعبداللَّه، کنيه و سيد شباب اهل الجنه، سبط النبي، مبارک و سيدالشهدا از القاب آن حضرت مي باشند. اخبار و احاديث گوناگون در فضايل و مناقب آن بزرگوار از شيعه و سني فوق تواتر است. نام آن حضرت، زينت بخشِ تاريخ انسانيت و قيام او سرخط و الگوي قيام ها و نهضت هاي جهان است. آموزشگاه فداکاري را او يگانه آموزگار است و دانشگاه شهامت و شهادت را او يکتا استاد. پيامبر اکرم درباره ي نواده ي گرامي خويش فرموده است: حسين را در دل هاي مؤمنان، محبتي ژرف و پنهان است و او دري از درهاي بهشت مي باشد. سوگند به آن که جانم به دست اوست که حسين در آسمان ها، بيش از روي زمين به عظمت ياد مي شود و او
زيور آسمان و زمين است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام حسين عليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أحَبَّ اللَّهُ مَن اَحَبَّ حُسَيناً
ترجمه:
هر که حسين را دوست بدارد، خداوند دوستدار او است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 43، ص 261.
زير عنوان:
ولادت امام حسين عليه السلام
متن:
حذيفة بن يمان: پيامبرصلي الله عليه وآله را ديدم که دست حسين بن علي عليه السلام را گرفته بود و مي گفت: يا أيُّهَا النّاسُ هذا الحُسَينُ بنُ عَلِي فَاعِرفُوهُ فَوَ الَّذي نَفسِي بِيَدِهِ إِنَّهُ لَفي الجَنَّةِ و مُحِبِّهِ فِي الجَنَّةِ و مُحِبِّي مُحِبِّيهِ في الجَنَّةِ
ترجمه:
اي مردم! اين حسين، فرزند علي است. او را بشناسيد. سوگند به آن که جانم در دست اوست، او و دوستدارانش و دوستداران دوستدارانش در بهشت اند
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 355.
زير عنوان:
ولادت امام حسين عليه السلام
متن:
سلمان فارسي: حسين بن علي عليه السلام روي زانوي پيامبرصلي الله عليه وآله نشسته بود و پيامبر او را مي بوسيد و مي گفت: أنتَ الإمامُ ابنُ الإمامِ أبُو الأئمَةِ، تِسعَةٌ مِن صُلبِکَ و تاسِعُهُم قائمُهُم
ترجمه:
تو امام، فرزند امام و پدر امامان هستي که نُه تن از ايشان از نسل تو هستند و نهمين آنان قيام کننده آنها است
آدرس:
مناقب آل أبي طالب، ج 2، ص 195.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسين عليه السلام: مَن عَبَدَ اللَّهَ حَقَّ عِبادَتِهِ آتاهُ اللَّهُ فَوقَ أمانِيِّهِ و کِفايَتِهِ
ترجمه:
هر که خدا را، آن گونه که سزاوار او است، بندگي کند، خداوند بيش از آرزوها و کفايتش به او عطا کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 71، ص 183.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسين عليه السلام: لاتَقولُوا بِألسِنَتِکُم ما يَنقُصُ عَن قَدرِ کُم
ترجمه:
چيزي را بر زبان نياوريد که از ارزش شما بکاهد
آدرس:
جلاءالعيون، ج 2، ص 205.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسين عليه
السلام: إنَّ حَوائِجَ النّاسِ اِلَيکُم مِن نِعَمِ اللَّهِ عَلَيکُم فَلاتَمَلُّوا النِّعَمَ
ترجمه:
نياز مردم به شما از نعمت هاي خدا بر شما است؛ از اين نعمت افسرده و بيزار نباشيد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 205.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسين عليه السلام: مَن سَرَّهُ أن يُنسَأَ في أَجَلِهِ و يُزادَ في رِزقِهِ فَليَصِلْ رَحِمَهُ
ترجمه:
هر که خوش دارد مرگش به تأخير افتد و روزي اش افزون شود. با خويشانش پيوند برقرار کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 91.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسين عليه السلام: مِن عَلاماتِ أسبابِ الجَهلِ المُماراةُ لِغَيرِ أهلِ الفِکرِ
ترجمه:
از نشانه هاي ناداني، جدل با بي فکران است
آدرس:
تحف العقول، ص 248.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسين عليه السلام: مَن طَلَبَ رِضَي النّاسِ بِسَخَطِ اللَّهِ وَکَلَهُ اللَّهُ إلَي النّاسِ
ترجمه:
هرکه با خشم خدا، خواهان خشنودي مردم باشد، خداوند او را به مردم وامي گذارد
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 268.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسين عليه السلام: مَن أحجَمَ عَنِ الرَّأي و عَيِيَت بِهِ الحِيَلُ، کانَ الرِّفقُ مِفتاحُهُ
ترجمه:
هر که از اظهار نظر درماند و راه چاره درمانده اش کند، نرمي و مدارا کليد او باشد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 6869.
شرح مناسبت:
در جمهوري اسلامي ايران، سوّم شعبان، سالروز ولادت باسعادت امام حسين(ع)، به عنوان روز پاسدار، نام گذاري شده است. پاسداران انقلاب اسلامي در ايران با تأسّي به شجاعت، مردانگي، استواري، ايمان و فضايل اخلاقي امام حسين(ع)، در راه حفظ آرمان هاي والاي اسلام و انقلاب اسلامي و نيز حراست از تماميّت ارضي جمهوري اسلامي، صحنه هايي فراموش نشدني و حماسه هايي با شکوه آفريدند و خود، سرمشق جوانانِ مؤمن و آزادي خواه جهان شدند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز پاسدار
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: رِباطُ يَومٍ في سَبيلِ اللَّهِ خَيرٌ مِن قِيامِ
شَهرٍ و صِيامِهِ
ترجمه:
يک روز مرزباني در راه خدا از يک ماه شب زنده داري و روزه داري بهتر است
آدرس:
عوالي اللآلي، ج 1، ص 87.
زير عنوان:
روز پاسدار
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: عَينانِ لاتَمَسُّهُمَا النّارُ: عَينٌ بَکَت مِن خَشيَةِ اللَّهِ و عَينٌ باتَ تَحرُسُ في سَبيلِ اللَّهِ
ترجمه:
دو چشمند که آتش به آنها نمي رسد: چشمي که از ترس خدا بگريد و چشمي که شب ها در راه خدا نگهباني دهد
آدرس:
سنن الترمذي، ج 3، ص 96.
زير عنوان:
روز پاسدار
متن:
امام علي عليه السلام: خَيرُ النّاسِ رَجُلٌ حَبَسَ نَفسَهُ فِي سَبيلِ اللَّهِ يُجاهِدُ أعداءَهُ يَلتَمِسُ المَوتَ أوِ القَتلَ في مَصافِّهِ
ترجمه:
بهترين مردم کسي است که در راه خدا خويشتن داري مي کند و با دشمنان او به نبرد برمي خيزد، و مرگ يا کشته شدن در ميدان نبرد را آرزو مي کند
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 11، ص 17.
شرح مناسبت:
چون معاويه در نيمه ي رجب سال شصت هجري از دنيا رفت، برخلاف مفاد قرارداد صلح با امام حسن(ع)، يزيد را به جاي خويش نصب کرد و اُمراي يزيد در سرزمين هاي اسلامي از مردم براي او بيعت مي گرفتند. يزيد به والي خود در مدينه دستور داد تا از بزرگان اين شهر به ويژه امام حسين(ع) بيعت بگيرد و گرنه آنان را به قتل برساند. امام حسين(ع) پس از آگاهي از موضوع، به اتفاق افراد خانواده، برادران و برادرزادگان خود از مدينه خارج شد و به سوي مکه حرکت کرد. آن حضرت در اواخر ماه رجب سال شصت از مدينه بيرون آمد و در سوم شعبان وارد مکه گرديد. اين اقامت تا ماه ذيحجه ادامه يافت و امام در آن تاريخ، راهي عراق گرديد.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا محمد حسن بن محمد باقر اصفهاني معروف به صفي علي شاه از اکابر عرفاي قرن سيزدهم، متولد اصفهان بود. وي در خردسالي به يزد رفت و تحصيلات اوليه را در آن شهر به پايان رسانيد، سپس از راه هندوستان عازم مکه شد. در اين مسافرت ها اصول و قواعد فقه و سير و سلوک را که اخذ آن ها منجر به خدمت مشايخ طريقت و قبول ارادت است به دست آورد و در پايان عمر خويش، در تهران اقامت گزيد. از وي چندين اثر علمي باقي مانده است که زُبدَةُ الاَسرار، بَحرُ الحَقايق و تفسير قرآن به نظم و … از آن جمله اند. صفي علي شاه در 24 ذي قعده ي 1316 ق در 65 سالگي در تهران درگذشت و در خانقاهِ خود به خاک
سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حسين خادمي پس از طي دروس مقدماتي در اصفهان، براي ادامه ي تحصيلات خود راهي حوزه ي علميه ي نجف اشرف گرديد و با بهره گيري از اساتيد بزرگ نجف، به درجه ي اجتهاد نايل آمد. آيت اللَّه خادمي سپس به اصفهان بازگشت و علاوه بر تدريس و تاليف، در عرصه ي سياست نيز حضوري فعال داشت. ايشان از مخالفان سياست هاي ضد ديني رضاخان بود و در مبارزات ملي شدن صنعت نفت شرکت کرد. با اوج گيري و گسترش مبارزات حضرت امام خميني، براي تحقق نظام اسلامي در ايران، بر فعاليت هاي سياسي و انقلابي خود افزود و در اين راه، تلاشي فراوان از خود نشان داد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، به نمايندگي از مردم استان اصفهان به مجلس خبرگان رهبري راه يافت و چند سالي نيز رياست حوزه ي علميه ي اصفهان را بر عهده گرفت. رهبر سعادت يا دين محمد(ص) از آثار ايشان است. وفات اين روحاني مجاهد برابر با بيستم اسفند ماه 1363 ش در 86 سالگي در اصفهان واقع شد.
شرح مناسبت:
حضرت اباالفضل العباس(ع) فرزند برومند امام علي(ع) از مادري مشهور به ام البنين متولّد شد. حضرت اباالفضل(ع) از محضر پدري چون اميرالمؤمنين و برادراني همچون امام حسن(ع) و امام حسين(ع)، فيوضات علمي، معنوي و اخلاقي برگرفت و در کمالات گوناگون به جايگاه رفيعي دست يافت. حضرتش پس از شهادت پدر از همراهي و ياري برادرانش فروگذار نکرد و سرانجام به همراه امام و پيشواي خود، حضرت امام حسين(ع) در صحراي کربلا به شهادت رسيد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت حضرت ابوالفضل عليه السلام
متن:
امام حسين عليه
السلام: يا عَبّاسُ إرکَبْ، بِنَفسي أنتَ يا أخي
ترجمه:
اي عبّاس، بر اسب سوار شو؛ جانم فدايت اي برادرم!
آدرس:
الإرشاد، ج 2، ص 90.
زير عنوان:
ولادت حضرت ابوالفضل عليه السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام: رَحِمَ اللَّهُ العَبّاسَ فَلَقَد آثَرَ و أبلي و فَدي أخاهُ بِنَفسِهِ
ترجمه:
رحمت خدا بر عبّاس! ايثار کرد و کوشيد و جان فداي برادرش کرد
آدرس:
الخصال، ج 1، ص 68.
زير عنوان:
ولادت حضرت ابوالفضل عليه السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام: أنَّ لِلعَبّاسِ عِندَاللَّهِ مَنزِلَةٌ يَغبِطُهُ بِها جَميعُ الشُّهداءِ يَومَ القيامَةِ
ترجمه:
عبّاس را نزد خداوند منزلتي است که در روز قيامت همه شهيدان بر آن رشک مي برند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 22، ص 274.
زير عنوان:
ولادت حضرت ابوالفضل عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: کانَ عَمُّنَا العَبّاسُ بنُ عَلِيٍّ نافِذَ البَصيرَةِ صُلبَ الإيمانِ جاهَدَ مَعَ أبي عَبدِاللَّهِ و أبلي بَلاءً حَسَناً و مَضي شَهيدَاً
ترجمه:
عموي ما، عبّاس، داراي بينشي ژرف و ايماني راسخ بود؛ همراه با امام حسين عليه السلام جهاد کرد و نيک آزمايش داد و به شهادت رسيد
آدرس:
عمدة الطّالب، ص 356.
شرح مناسبت:
چهارم شعبان سالروز ولادت با سعادت حضرت اباالفضل(ع) در جمهوري اسلامي ايران روز جانباز ناميده شده است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جانباز
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن جُرِحَ في سَبيلِ اللَّهِ جاءَ يَومَ القِيامَةِ ريحُهُ کَرِيحِ المِسکِ … عَلَيهِ طابَعُ الشُّهَداءِ
ترجمه:
هر کس در راه خداوند مجروح شود، در حالي وارد قيامت مي شود که بويش چون بوي مشک است … و نشان شهيدان را دارد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9814.
شرح مناسبت:
ابوسعيد فضل بن ابي الخير از اکابر و مشايخ عرفا و صوفيِ نامي قرن پنجم هجري در اواسط قرن چهارم هجري به دنيا آمد. وي از کودکي رياضات سخت کشيد و به خدمت جمعي از بزرگان صوفيه رسيد. ابوسعيد ابوالخير پس از تَحمّل رنج فراوان در اين راه، از دست بعضي از بزرگان، خرقه ي خلافت گرفت و در خانقاه خود در ميهنه و نيشابور به ارشاد سالکان و وعظ و هدايت مردم پرداخت. وي از اولين کساني است که نظريه ي وحدت وجود را در خراسان پراکند و قول و سماع را در ميان خانقاهيان متداول ساخت و از اين حيث در تاريخ تصوف، مقامي خاص دارد. ابوسعيد در هشتاد و سه سالگي در ميهنه وفات يافت. اسرار التوحيد في مقامات الشيخ ابوسعيد، شرح مفصلي از احوال اوست که توسط محمدبن منور يکي از نوادگان ابوسعيد تاليف شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
امام چهارم شيعيان حضرت امام سجاد(ع) در پنجم شعبان سال سي و هشت هجري در مدينه به دنيا آمد. در سال و ماه ولادت حضرت، اختلاف است ولي اين تاريخ معتبرتر مي باشد. ابومحمد و ابوالحسن از کنيه هاي ايشان و مشهورترين القابش، زين العابدين، سيدالعابدين و سجاد است. مادر وي شهربانو (شاه زنان) دختر يزدگرد سوم مي باشد. آن حضرت در بقيه ي حکومت يزيد و حکومت معاويه بن يزيد، مروان بن حکم، عبدالملک مروان و وليد بن عبدالملک زندگي مي کرده است. براي آن حضرت يازده پسر و چهار دختر ذکر کرده اند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام سجّادعليه السلام
متن:
امام باقرعليه السلام: إنَّ عَلِيَّ بنَ الحُسَينِ عليه السلام قاسَمَ اللَّهَ مالَهُ مَرَّتَينِ
ترجمه:
امام علي بن حسين عليه السلام دارايي خود را دوبار در راه خدا تقسيم کرد
آدرس:
مناقب آل أبي طالب، ج 3، ص 294.
زير عنوان:
ولادت امام سجّادعليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: کانَ عَليُّ بنُ الحُسَينِ عليه السلام إذا قامَ فِي الصَّلوةِ کَأَنَّهُ ساقُ شَجَرَةٍ لايَتَحرَّکُ مِنهُ شَي ءٌ إلّا ما حَرَّکَهُ الرِّيحُ مِنهُ
ترجمه:
امام سجّادعليه السلام هرگاه به نماز مي ايستاد چنان تنه درختي بود که چيزي از آن نمي جنبيد مگر آنچه را که باد مي جنباند
آدرس:
الکافي، ج 3، ص 300.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: مَن رَمَي النّاسَ بِما فيهِم رَمَوهُ بِمالَيسَ فيهِ
ترجمه:
هر کس مردم را به دليل چيزي که در آنان هست، وانهد، او را به دليل چيزي که در او نيست، وا مي نهند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 261.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: نَظَرُ المُؤمِنِ في وَجهِ أخيهِ المُؤمِنِ لِلمَوَّدَةِ و المَحَبَّةِ لَهُ عِبادَةٌ
ترجمه:
نگاه مؤمن
به چهره برادر مؤمن خود از روي دوستي ومحبّت به او عبادت است
آدرس:
تحف العقول، ص 282.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: کانَ آخِرُ ما أوصي بِهِ الخِضرُ مُوسي بنَ عِمران عليهما السلام أن قالَ لاتُعَيِّرَ نَّ أحَداً بِذَنبٍ
ترجمه:
آخرين سفارش حضرت خضر به حضرت موسي اين بود که: هرگز کسي را به سبب گناهش خوار نکن
آدرس:
الخصال، ص 111.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: کَفي بِنَصرِاللَّهِ لَکَ أن تَري عَدُوَّکَ يَعمَلُ بِمَعاصِي اللَّهِ فِيکَ
ترجمه:
تو را ياري خدا همين بس که مي بيني دشمنت به قصد تو خدا را نافرماني مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 136.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: رأيتُ الخَيرَ کُلَّهُ قَدِ اجتَمَعَ في قَطعِ الطَّمَعِ عَمّا في أيدي النّاسِ
ترجمه:
همه خوبي ها را در بريدن طمع از آنچه در دست مردم است، ديدم
آدرس:
بحار الأنوار، ج 73، ص 171.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: وَيلٌ لِمَن غَلَبَت آحادُهُ أعشارَهُ
ترجمه:
واي به حال کسي که يکانش (گناهان) بر ده گانش (نيکي ها) چيره شود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 71، ص 243.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: مُجالَسَةُ الصّالِحينَ داعِيَةٌ إلَي الصَّلاحِ
ترجمه:
همنشيني با صالحان، به سوي صلاح رهنمون مي شود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 304.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام سجّادعليه السلام: أمّا حَقُّ ذِي المَعروفِ عَلَيکَ فَأن تَشکُرَهُ و تَذکُرَ مَعروفَهُ و تُکسِبَهُ المَقالَة الحَسَنَةَ و تُخلِصَ لَهُ الدُّعاءَ فيما بَينَکَ و بَينَ اللَّهِ
ترجمه:
حق کسي که بر تو نيکي مي کند، اين است که او را سپاس بگويي و نيکي اش را به زبان آوري و از وي به خوبي ياد کني و ميان خود و خداوند برايش خالصانه دعا کني
آدرس:
الخصال، ص 568.
شرح مناسبت:
محمد بن زکرياي رازي در سال 251 ق در شهر ري به دنيا
آمد. ابتدا به کيمياگري پرداخت و در نهايت به شيمي روي آورد. سپس درعلوم طب، هندسه، منطق و فلسفه نيز مهارت يافت. رازي سال هاي بسياري ازعمر خويش را در تجزيه و ترکيب عناصر و مواد طبيعي صرف کرد و موفق به کشف الکل و تهيه ي اسيد سولفوريک شد. محمد بن زکريا علاوه بر تحقيقات علمي و طبابت، به تدريس و تربيت شاگردان نيز مي پرداخت. تاليفات وي را تا حدود 250 اثر در رشته هاي مختلف علمي ذکر کرده اند که در زمينه هاي طب، طبيعيات، منطق، رياضي و نجوم، تفسير، فلسفه، مابعدالطبيعه، الهيات و … نگاشته است. از مهم ترين کتاب هاي محمد بن زکريا، الحاوي و المنصوري است.
شرح مناسبت:
به موجب معاهده ي ترکمانچاي که پس از شکست ايران در دومين دوره ي جنگ با روسيه در زمان سلطنت فتحعلي شاه قاجار منعقد گرديد، ولايات وسيع ايروان و نخجوان به روسيه واگذار شد. همچنين ايران سي ميليون روبل معادل پنج ميليون تومان به روسيه غرامت داد. حق کشتي راني براي کشتي هاي روسي تاييد شد و اتباع روسيه در ايران نيز امتياز قضاوت کنسولي يا کاپيتولاسيون را به دست آوردند. دولت روسيه در برابر اين همه امتياز، تنها وليعهدي عباس ميرزا از شاهزادگان قاجار را به رسميّت شناخت.
شرح مناسبت:
ميرزا ابوالقاسم مجتهد اردوبادي در جمادي الثاني 1274 قمري در اردوباد آذربايجان به دنيا آمد. در هفده سالگي جهت تحصيل علوم ديني وارد حوزه ي علميه ي تبريز گرديد و پس از چندي عازم نجف شد. در نجف از ميرزاي بزرگ اجازه ي اجتهاد گرفت. پس از وفات آقايان فاضل شرابياني و ميرزا حسن مامقاني به موطن خود برگشت و مرجعيت اهالي آذربايجان و قفقاز را عهده دار گرديد. از مجتهد اردوبادي، شصت عنوان کتاب و رساله درفقه و اصول به جاي مانده است.
شرح مناسبت:
حاج آقا حسين اثني عشري، مفسر عالي قدر قرآن در سال 1318 ق در شهر ري ولادت يافت و پس از فراگيري مقدمات و ادبيات در تهران، در سال 1349 ق به قم سفر کرد. پس از آموختن سطوح، در درس خارج آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري شرکت جست و سپس از درس آيت اللَّه سيدمحمد حجّت و آيت اللَّه سيدمحمدتقي خوانساري استفاده نمود. در سال 1362 به شهر ري بازگشت و در آستانه ي مقدس حضرت عبدالعظيم به اقامه ي جماعت و تبليغ و تفسير قرآن پرداخت. حاج آقا اثني عشري در امر به معروف، فوق العاده جدّي بود. سرانجام اين عالم عامل درسال 1384 در 66 سالگي بر روي منبر دچار سکته ي قلبي گرديد و بدرود حيات گفت. مهم ترين تفسير وي، تفسير اثني عشري نام دارد و علاوه بر آن داراي تأليفات ديگري نيز مي باشد.
شرح مناسبت:
علامه ابراهيم خويي در سال 1247 ق در خوي متولد شد و پس از فراگيري مقدمات علوم، راهي نجف اشرف گرديد. وي در محضر استاداني هم چون شيخ مرتضي انصاري و شيخ حسين کوه کمره اي کسب فيض کرد و به اجتهاد دست يافت. پس از آن به ايران بازگشت و در زادگاه خود به ارشاد مردم، تدريس علوم و معارف اسلامي و تأليف کتاب پرداخت. علامه خويي در فقه، اصول فقه، حديث، کلام، فلسفه، عرفان و رجال استادي برجسته بود. مورخان او را به داشتن فضل بسيار و گشاده دستي مي ستايند. الدُّرَّةُ النجفيه، اثري منظوم در شرح نهج البلاغه مشتمل بر چهار هزار بيت و نيز کتاب شرح چهل حديث از
اوست. اين عالم بزرگ در راه ايجاد حکومت مشروطه و ظلم ستيزي و آزادي خواهي تلاش بسيار کرد و سرانجام در 78 سالگي به دست عوامل محمدعلي شاه قاجار، در منزل خود به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
ميرزا لطفعلي بن محمدکاظم تبريزي نصيري ملقب به صَدرُالافاضل، عالم و فاضل از مشاهير صاحب کمال قرن چهاردهم هجري، در رمضان 1268ق در شيراز به دنيا آمد. در کودکي همراه پدر به تهران رفت. در ابتدا به اصول خط و ادبيات روي آورد و سپس به فراگيري اصول و فقه و حديث و تفسير و نيز منطق و رياضيات و الهيات پرداخت. از صدر الافاضل تاليفات متعددي به جاي مانده است از قبيل: اساطير، دستور البلاغه، کَلِم و حِکَم و قصايد گوناگون. وي در شعر به "فاني" تخلص مي کرد. وفات ميرزا لطفعلي در سال 1350 ق در 82 سالگي واقع شد و در جوار مزار شيخ صدوق (ابن بابويه) در ري مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
ابوالعباس احمدبن محمد اِشبيلي معروف به ابن روميّه محدث، گياه شناس و داروشناس مسلمان در شهر اشبيليه، پايتخت مسلمانان در اندلس به دنيا آمد. پس از تحصيلات مقدماتي، از دانشمندان و محدثان بزرگ عصر خود، حديث فراگرفت و همزمان با تحصيل علوم ديني، به پژوهش در علم گياه شناسي نيز همّت گماشت. ابن روميّه علاوه بر مطالعه و شناخت ويژگي هاي گياهان و انجام سفرهاي تحقيقاتي در اين زمينه، کتاب هايي نيز تأليف کرد که مقاله في ترکيبِ الادويه و تفسير اسماءِ الادويةِ المفرده از آن جمله اند. وفات ابن روميّه در سال 637 ق در 76 سالگي واقع شد.
شرح مناسبت:
شيخ سعدالدين ابوالقاسم، عبدالعزيز بن نحرير بن عبدالعزيز بن برّاج طرابلسي معروف به قاضي در حدود سال 400 ق در مصر به دنيا آمد. تحصيلات خود را در زادگاه و سپس در بغداد ادامه داد تا اين که يکي از فقهاي نامدار و معتبر شيعه در عصر خويش شد. ابن بَرّاج از علم وسيع و اطلاعات شايسته در زمينه ي فقه و علوم اسلامي برخوردار بوده و تاليفات فراواني در اين باره دارد. او از شاگردان خاص سيد مرتضي و شيخ طوسي بود و مورد توجه آنان قرارگرفت. شيخ ابوالقاسم بن بَرّاج بعدها نماينده ي شيخ طوسي در شام گرديد و يکي از مردان فقه و فقاهتِ معروف آن ديار شد. ابن برّاج در حدود سي سال در طرابلس منصب قضاوت داشته و به "قاضي" مشهور گشت. ابن برّاج از دانشمندان پرآوازه و معتبر شيعي است که آراي او پيوسته مورد توجه ي فقيهان بزرگ بوده و غالباً به نظريات او، اشاره و
استناد شده است. بسياري از فقيهان و محدّثانِ سده هاي بعد، در اجازه هايي که به برخي از شاگردان خود داده اند، به شخصيت و آثار او اشاره کرده اند. قاضي، از نويسندگاني است که نوشته هايي در فقه و کلام از خود به يادگار گذاشته است. نوشته هاي به جاي مانده از او، شامل مجموعه اي از فتواهاي فقهي است که در آن جا، استدلال هاي فقهي و نقد نظرهاي ديگر فقيهان، بسيار کم به چشم مي خورد. جواهر الفقه، عِمادُ المُحتاج في مناسک الحاجّ و … از تاليفات اوست. سرانجام اين عالم رباني در حدود هشتادسالگي در طرابلس در لبنان بدرود حيات گفت.
شرح مناسبت:
ابوالبرکات، کمال الدين عبدالرحمن ابن محمد، مشهور به ابن انباري، تحصيلات خود را در مدرسه ي نظاميه ي بغداد به پايان رساند و به علّت کسب مدارج عالي در علوم فقهي و ادبي، در همان مدرسه به تدريس مشغول شد. ابن انباري پس از طي مراتب علمي، به استادي دست يافت و شيخ زمانه گرديد. آنگاه آثارش شهرت يافت و طلاب علم از هرسو به محضرش شتافتند. ابوالبرکات در مقام استادي، نَفَسي گرم و مبارک داشت، چنان که هر کس نزد وي شاگردي کرد، از مشاهير شد. ابن انباري مردي ديندار و پارسا و زاهدي مخلص و بي پيرايه بود. او از هياهوي نظاميه روي برتافت و در گوشه ي عُزلَت نشست. بيشتر اوقات ابن انباري صرف تأليف در علم نحو شده است. وي مي کوشيد قواعد و اصول فقهي و نحوي را به هم پيوند دهد. از همين رو، شيوه ي او در برداشت هاي نحوي، بيشتر به
شيوه ي فقيهان شبيه است. از ابن انباري کتب و رساله هاي بسيار بر جاي مانده است که کتاب اسرارُ العربيَّه شهرتي بيشتر دارد.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه عبدُالباقي در شهر بغداد زندگي مي کرد. او علاوه بر کسب فيض از محضر اديبان بزرگ، در درس عالمان برجسته ي اين شهر نيز شرکت مي کرد و به کسبِ علوم گوناگون به ويژه علم حديث مي پرداخت. عبدالباقي در سرودن شعر، طبعي روان داشت و از او اشعار بسياري بر جاي مانده است.
شرح مناسبت:
مجدالدين ابوالفوارس در عراق به دنيا آمد و پس از گذراندن تحصيلات مقدماتي نزد عالمان برجسته ي زمان، به تکميل دانش خود همت گماشت تا اين که خود، استادي زبردست شد. ابوالفوارس در فقه، اصول فقه، حديث، کلام، تفسير قرآن و ادبيات عرب از دانش و مهارتي بسيار بهره مند بود. از اين دانشمند بزرگ مسلمان آثار ارزشمندي بر جاي مانده که کنزالفوايد از آن جمله است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوالمجد مجدود بن آدم سنايي غزنوي، موصوف به حکيم، از بزرگان، حکما و شعراي ايران، در اواسط قرن پنجم هجري در طوس به دنيا آمد. او آن هنگام که به شاعري روي آورد، مداح و شاعر سلطان ابراهيم غزنوي بود و پس از حادثه اي از اين کار توبه کرد و به عرفان روي آوَرد. اشعار سنايي براخلاق، مواعظ، حقايق توحيد، عرفان، حکمت و نکات لطيف بسياري تکيه دارد و آدمي را به تزکيه ي دروني و توجه به شناخت خود و بازگشت به اللَّه سوق مي دهد. سنايي، کلام خود را به اشاراتِ مختلف از احاديث و آيات و قصص و تمثيلات و استدلالات عقلي و نتيجه گيري از آنها براي اثباتِ مقاصد خود و نيز اصطلاحاتِ فراواني علمي آراسته است و به همين سبب، بسياري از ابيات او، دشوار و محتاجِ شرح و تفسير شده اند. آثار فراواني از سنايي به جا مانده است که: حديقةُ الحقيقه و شريعةُ الطَّريقه، زادُالسالِکين، سيرُالعباد الي المعاد و کارنامه ي بلخ از آن جمله اند. وفات وي را سال 555 ق نيز گفته اند.
شرح مناسبت:
علامه محمد تقي مجلسي در سال 1003 ق در اصفهان به دنيا آمد. مقدمات علوم را نزد پدرش مولاعلي مجلسي فراگرفت و سپس به حلقه ي درس علامه عبداللَّه شوشتري راه يافت. وي سال ها از محضر اين عالم بزرگ، فقه، حديث،اصول فقه، کلام و تفسير را آموخت. علاوه بر آن از درس عالم کم نظيري همچون "شيخ بهايي" بهره برد و روح تشنه ي خودرا از درياي علم استاد، سيراب ساخت. علامه مجلسي همچنين از محضر اساتيد ديگر زمان
از جمله مير فندرسکي، قاضي ابوالسُّرور و امير اسحاق استرآبادي نيز استفاده کرد. ايشان پس از سفري به نجف، به حيطه ي شرح احاديث روي آورد و به تاليف و تدريس پرداخت. علامه محمدباقر مجلسي صاحب بحارالانوار(فرزندش)، محقق خوانساري، سيدنعمت اللَّه جزايري، ملامحمدصالح مازندراني و ملامحمدصادق کرباسي از جمله شاگردان و رَوضةُ المتقين، اربعين و شرح زيارت هاي مختلف از تاليفات اوست. علامه مجلسي در 67 سالگي در اصفهان وفات يافت و در کنار مسجد جامع اين شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ملااسماعيل بن محمدحسين (مازندراني الاصل) در منطقه ي خواجويي از محلات اصفهان ساکن بود. وي عالمي جامع، حکيم و از بزرگان فقها و متکلمين شيعه ي عهد افشاريه به شمار مي رفت و به دليل قناعت و عدم توجه به دنيا، مورد توجه نادرشاه قرار گرفت. احياي حوزه ي علميه ي اصفهان پس از جنگ هاي محمود و اشرف افغان از کارهاي او و تحرير کتب بشارةُ الشيعه و الجبر و التفويض از تأليفات ايشان است. اين عالم بزرگوار در تخت فولاد اصفهان مدفون است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدتقي اصفهاني معروف به آقانجفي اصفهاني در 22 ربيع الثاني 1262 ق در اصفهان به دنيا آمد و در آنجا به تحصيل پرداخت تا به مقام اجتهاد رسيد. او را به عنوان جامع علومِ معقول و منقول شناخته و به قوَّت حافظه، حضور ذهن، سخاوت و شجاعت ستوده اند. آقانجفي اصفهاني صاحب نفوذ و قدرت معنوي فراواني بود و از آغازگران مبارزه در جنبش تنباکو به شمار مي رود. اين فقيه وارسته در دوران مرجعيت خود، در کمک به مردم و رفع ستم از ايشان اهتمام مي ورزيد و در جهت تامين وسايل آسايش آنان کوشش مي کرد. بيش از يکصد اثر از آيت اللَّه شيخ محمدتقي رازي باقي است که الاجتهاد و التقليد، اسرارُ الآيات، اسرارُ الاحکام و اسرارُالشَّريعه از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
پس از يکصد و بيست سال استيلاي قوم تاتار و مغول بر ايران و بسياري از مناطق آسيا، قيامي مردمي در باشتين و سبزوارِ خراسان عليه ظلم و تعدّي حاکمان مغول و عاملان مزدور آنان به وقوع پيوست. اين نهضت که به قيام "سربداران" شهرت يافته است، از لحاظ وسعت، بزرگ ترين، از نظر تاريخي مهم ترين جنبش آزادي بخش خاورميانه در قرن هشتم هجري بود. تلاش پيگير رهبران آزاده و متديّن اين قيام، منجر به تشکيل حکومت مستقل ملي و شيعه مذهب ايراني در خراسان شد. مهم ترين ويژگي هاي اين حکومت عبارت بود از: تنفّر و انزجار از عنصر مغولي و تثبيت ايدئولوژي تشيّع امامي. نخستين حاکم سلسله ي سربداران، "عبدالرزاق باشتيني" بود که به مدت دو سال و چهار ماه حکومت کرد. پس
از وي، "برادرش وجيه الدين امير مسعود" به حکومت رسيد. امير مسعود با اين که در مردم داري و مبارزه با حاکمان مغول و تثبيت حکومت سربداران، داراي موفقيت هاي بالايي بود، ليکن به خاطر اختلاف با شيخ حسن جوري(رهبر روحاني نهضت سربداران) و توطئه در قتل او، پايگاه مردمي خويش را از دست داد و حکومتش به تدريج رو به ضعف نهاد. به همين جهت سپاهش در نبرد با امراي مازندران متحمل شکست گرديد و خود وي کشته شد. پس از مرگ امير مسعود، 10 تن ديگر از اين سلسله به حکومت رسيدند که معروف ترين آن ها عبارتند از: شمس الدين علي، خواجه يحيي کرابي و خواجه علي مؤيّد. فقيه نامور شيعه شهيد اول، معاصر با خواجه علي مؤيّد بود که در پي دعوت خواجه از وي، کتاب شريف "اَللُّمْعَةُ الدَّمِشقيّه" را در فقه امامي تدوين و به همراه نماينده اي به سوي خواجه علي مؤيّد در سبزوار فرستاد. سرانجام در پي هجوم "امير ولي" به سبزوار و محاصره ي چهار ماهه ي اين شهر در سال 783 قمري، خواجه علي مؤيّد، دست نياز به سوي "تيمور لنگ گورکاني" دراز کرد، و از او ياري خواست. با تسليم شدن خواجه علي مؤيّد به تيمور لنگ، پرونده ي حکومت سربداران نيز براي هميشه بسته شد و منطقه ي خراسان پس از 46 سال رهايي از يوغ استعمارِ مغولان، مجدداً مقهور و مغلوب آنان گرديد.
شرح مناسبت:
سيدعلي شرف الدين بن حاج سيدمحمد منجم، تاجر تبريزي حسيني مرعشي، معروف به سيدالعلماء و سيدالاطباء، از علماي بزرگ آذربايجان و از شاگردان صاحب جواهر و صاحب ضوابط و
شيخ مرتضي انصاري است. وي بعد از اجتهاد به تبريز آمد، سپس به تحصيل طب پرداخت. مدت پانزده سال در اصفهان و شهرهاي ديگر دروس طب خواند و مدتي در سبزوار، در درس ملاهادي سبزواري حضور پيدا کرد. سيّد الاطباء در زمينه اختراعات نيز استعداد داشت. کتب تاريخ تبريز و کليات قانون ابوعلي سينا از تأليفات اوست.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ حسين حلّي فرزند شيخ علي در سال 1300 قمري در نجف اشرف ديده به جهان گشود و مقدمات و سطوح عالي را در محضر اساتيد اين حوزه فرا گرفت. وي براي تکميل مراتب علمي، ساليان دراز از محضر آيات عظام، محقق ناييني، آقاضياء عراقي و سيدابوالحسن اصفهاني استفاده برد. شيخ حسين حِلّي در عين پارسايي و فروتني، خدمات ارزنده اي به جامعه ي علمي شيعه نمود و فضلا و اساتيد عاليقدري تربيت نمود.
شرح مناسبت:
ابوالحسن فروغي فرزند محمدحسين اصفهاني (معروف به ذکاءُ الملک اول) در سال 1301 قمري در تهران به دنيا آمد. تحصيلات خود را در زادگاهش تهران در علوم جديد و معارف اسلامي به پايان رسانيد و به تدريس تاريخ و جغرافيا روي آورد. فروغي مدتي رياست مدرسه ي علوم سياسي را برعهده گرفت و مجله ي تربيت را نيز منتشر ساخت. او سفرهاي متعددي به اروپا کرد و در کنگره هاي علمي و ادبي شرکت نمود. اين شخصيت علمي، مدتي نمايندگي ايران را در سوئيس و در جامعه ي ملل به عهده داشت و فعاليت سياسي مي کرد. ابوالحسن فروغي در سال 1316 ش، به استادي دانشگاه تهران در دانشکده ي معقول و منقول رسيد و به عضويت فرهنگستانِ ايران درآمد. وي داراي مؤلفاتي ارزنده است که تاريخ ادبيات ايران، اوراق مَشوَّش، سرمايه ي سعادت و کتابي با نام تمدن و ترکيب به زبان فرانسه از آن جمله اند. ابوالحسن فروغي در سال 1338 ش در 79 سالگي بدرود حيات گفت.
شرح مناسبت:
ابوالفتح کمال الدين موسي بن يونس معروف به ابن منعه، فقيهِ شافعي، طبيب، منجم و رياضي دان مسلمان در سال 551 ق در موصِل عراق به دنيا آمد. پس از فراگيري علوم مقدماتي در زادگاه خود، راهي بغداد گرديد و در مدرسه ي نظاميه ي آن شهر به تکميل تحصيلات خود پرداخت. ابن يونس در عصري که دوره ي شکوفايي علمي در تمدن اسلامي به شمار مي رفت، در علوم و فنون گوناگون، صاحبِ دانش و مهارت بود به طوري که حَنَفيان نزد او فقه حنفي مي آموختند و يهوديان و مسيحيان در
تفسير تورات و انجيل به او رجوع مي کردند. اين دانشمند مسلمان پس از اتمام تحصيلات خود، در قاهره به تدريس پرداخت و آثار فراواني را تأليف نمود. اسرار السلطانيه، عيون المنطق و مفردات الفاظ القانون از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن احمد بن محمد، معروف به ابن مرزوق حفيد، در ربيع الاول سال 766 ق در مغرب به دنيا آمد. او در روزگار جواني در طي سفرهايي که به مکه، قسطنطنيه، اسکندريه، قاهره و … داشت، نزد مشايخ و بزرگان علم و ادب آن سرزمين ها نظير سراج الدين بَلقيني، زين الدين عراقي، ابن خلدون، ابوحيّان نحوي و ابن هِشام انصاري دانش آموخت. برخي ديگر از خاندان ابن مرزوق نيز از بزرگان فقه و ادب و سياست بوده اند. ابن مرزوق حفيد در زمينه ي فرهنگ اسلامي عصر خويش، تأثيري بسزا برجاي نهاده است. آن چه در مورد حفيد حائز اهميت مي نمايد، وجود نام وي در بسيار از طُرُق اجازات، به ويژه اجازات حجاز و مغرب است. او صاحب تاليفات متعدد بوده که برخي از آن ها به صورت خطّي در کتابخانه هاي جهان نگهداري مي شوند. رَوضةالاعلام در حديث، المفتاتيحُ المَرزوقيَّه و نيز منظومه اي در حديث از جمله آثار ابن مرزوق حفيد است. اين محدث و دانشمند مسلمان در سال 842 ق در 78 سالگي در مصر يا مغرب درگذشت.
شرح مناسبت:
ميرزا مرتضي خان متخلص به فرهنگ با تلاش و پشتکار بسيار به تحصيل دانش هاي متداول زمان خود پرداخت. ميرزا مرتضي فرهنگ با آغاز نهضت مشروطيت به صف مبارزانِ مشروطه خواه پيوست و هم زمان با فعاليت هاي سياسي بر ضد استبداد قاجاريه، به کار روزنامه نگاري نيز اشتغال ورزيد. او روزنامه هايي را با نام هاي فرهنگ، خاورستان و پايتخت منتشر کرد. ميرزا مرتضي خان فرهنگ مدتي را در شهرهاي استامبول، ويَن و پاريس گذرانيد و در
اين مدت، ضمن تکميل تحصيلات علمي خود، به نشر علوم و معارف اسلامي نيز همت گماشت. فرهنگ در سرودن شعر، داراي طبعي روان و در نويسندگي نيز چيره دست بود. اشعار او بيشتر در روزنامه هاي ايران، فرانسه و ترکيه به چاپ رسيده است.
شرح مناسبت:
تغيير قبله از بيت المقدس به مسجدالحرام در رکوع رکعت دوم نماز ظهر روز سه شنبه نيمه ي شعبان روي داد. اين واقعه سيزده روز پس از واجب شدن روزه ي ماه رمضان بود. ابن هشام مؤلف سيرةالنبي معتقد است که تغيير قبله در نيمه ي ماه رجب، هفده ماه پس از ورود پيامبر به مدينه اتفاق افتاده است.
شرح مناسبت:
معصوم چهاردهم، حجت دوازدهم، ولي اللَّه المنتظر، بقيةاللَّه الاعظم، حضرت امام زمان، مهدي موعود(عج) در نيمه ي شعبان سال 255 هجري قمري در سامرا به دنيا آمد. پدرش امام حسن عسگري(ع) و مادر آن حضرت،نرجس خاتون مي باشد. آن امام، هم نام و هم کنيه ي پيامبر اسلام(ص) و داراي القاب قائم، منتظر، حجت، مهدي، خلف صالح، صاحب الزمان، بقيةاللَّه و … مي باشد. رهبري پيشوايان الهي به منظور هدايت مردم به سر منزل کمالِ مطلوب است و اين امر در صورتي ميسَّر است که آنها آمادگي بهره برداري از اين هدايت الهي را داشته باشند. اگرچنين زمينه ي مساعدي در مردم وجود نداشته باشد، حضور پيشوايان آسماني در بين مردم ثمري نخواهد داشت. فشارها و تضييقاتي که از جانب خلفاي جور بني عباس، به ويژه از زمان امام جواد(ع) به بعد، بر امامان معصوم وارد شد و محدوديت هاي فوق العاده اي که از طرف دستگاه حاکم برقرار گرديد، فعاليت هاي امامان را به حداقل رسانيد. وجود اين وضعيت خاص در زمان امامت حضرت مهدي(عج) و همچنين احتمال به شهادت رساندن آن حضرت در آن شرايط حساس، نشان داد که زمينه ي مساعدي جهت بهره مندي از هدايت ها و راهبري هاي امامان
در جامعه وجود ندارد. از اينرو حکمت الهي اقتضا کرد که حضرت مهدي(عج) به اذن خداوند متعال غيبت اختيار کند تا موقعي که آمادگي لازم در جامعه به وجود آيد. او روزي خواهد آمد و زمين را که از ظلم و جور پر شده است، از عدل و داد پُر خواهد کرد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شخصيّت امام مهدي عليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: المَهديُّ رَجُلٌ مِن وُلدِي وَجهُهُ کَالکَوکَبِ الدُّرِّيِّ
ترجمه:
مهدي مردي است از فرزندان من که چهره اش چون اختر تابناک است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 1164.
زير عنوان:
شخصيّت امام مهدي عليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: المَهدِيُّ طاوُوسُ أهلِ الجَنَّةِ
ترجمه:
مهدي طاووس بهشتيان است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 51، ص 91.
زير عنوان:
شخصيّت امام مهدي عليه السلام
متن:
امام علي عليه السلام: و بِمَهديِّنا تَنقَطِعُ الحُجَجُ فَهُوَ خاتِمُ الأئمَّةِ و مُنقِذُ الاُمَّةِ و مُنتَهَي النُّورِ و غامِضُ السِّرِّ
ترجمه:
با مهدي ما حجّت ها گسسته مي شود. او پايان بخش سلسله امامان، نجات بخش امّت و اوج نور و راز نهان است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 77، ص 300.
زير عنوان:
شخصيّت امام مهدي عليه السلام
متن:
امام علي عليه السلام: المَهديُّ رَجُلٌ مِنّا مِن وُلدِ فاطِمَةَ
ترجمه:
مهدي مردي است از ما، از نسل فاطمه
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 1165.
زير عنوان:
شخصيّت امام مهدي عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: لَو أدرَکتُهُ لَخَدَمتُهُ أيّامَ حَياتي
ترجمه:
اگر او [امام زمان عليه السلام] را در يابم، تمام عمر به او خدمت مي کنم
آدرس:
الغيبه، نعماني، ص 245.
زير عنوان:
شخصيّت امام مهدي عليه السلام
متن:
امام مهدي عليه السلام: إنّي أمانٌ لأِهلِ الأرضِ کَما أنَّ النُّجُومَ أمانٌ لأِهلِ السَّماءِ
ترجمه:
من مايه امان اهل زمينم؛ چنان که ستارگان مايه امان اهل آسمان اند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 380.
زير عنوان:
شخصيّت امام مهدي عليه السلام
متن:
امام مهدي عليه السلام: أنَا
بَقِيَّةُ اللَّهِ في أرضِهِ و خَليفَتُهُ و حُجَّتُهُ عَلَيکُم
ترجمه:
من يادگار خدا در زمين و جانشين و حجّت او بر شما هستم
آدرس:
کمال الدّين، ص 331.
زير عنوان:
غيبت امام مهدي عليه السلام
متن:
امام باقرعليه السلام: إنَّ لِلقائِمِ غَيبَتَينِ يُقالُ لَهُ في إحداهُما هَلَکَ ولايُدري في أيِّ وادٍ سَلَکَ
ترجمه:
قائم را دو غيبت است: در يکي از آنها (از بس طولاني است) درباره اش گفته مي شود: "او مُرد و معلوم نيست به کدام وادي رفته است!
آدرس:
الغيبة، نعماني، ص 173.
زير عنوان:
غيبت امام مهدي عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: لِلقائِمِ غَيبَتانِ: إحداهُما طَويلَةٌ و الاُخري قَصيرَةٌ؛ فَالاُ ولي يَعلَمُ بِمَکانِهِ فيها خاصَّةٌ مِن شيعَتِهِ والاُخري لايَعلَمُ بِمَکانِهِ فِيها إلاّ خاصَّةُ مَواليهِ فِي دِينِهِ
ترجمه:
قائم را دو غيبت است: يکي طولاني و ديگري کوتاه. در غيبت نخستين جايگاه آن حضرت را شيعيان خاص او مي دانند، و در غيبت دوم از جايگاه او کسي جز خدمتکارانش، که بر دين اويند، آگاه نيست
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 1178.
زير عنوان:
غيبت امام مهدي عليه السلام
متن:
امام مهدي عليه السلام: أمّا وَجهُ الاِنتفاعِ بِي في غَيبَتي فَکَالاِنتِفاعِ بِالشَّمسِ إذا غَيَّبَها عَنِ الأبصارِ السَّحابُ
ترجمه:
چگونگي بهره مندي از وجود من در دوران غيبتم، همچون بهره اي است که از خورشيد مي برند، آن گاه که ابر آن را از ديدگان نهان مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 52، ص 92.
زير عنوان:
انتظار فرج
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أفضَلُ أعمالِ اُمَّتي إنتظارُ الفَرَجِ
ترجمه:
برترين اعمال امّت من انتظار فرج است
آدرس:
کمال الدّين، ص 644.
زير عنوان:
انتظار فرج
متن:
امام علي عليه السلام: إنتَظِرُوا الفَرَجَ و لاتَيأَسوا مِن رَوحِ اللَّهِ
ترجمه:
در انتظار فرج باشيد و از رحمت خدا نوميد نشويد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 52، ص 123.
زير عنوان:
انتظار فرج
متن:
امام علي عليه السلام: المُنتَظِرُ لأِمرِنا کَالمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ في
سَبيلِ اللَّهِ
ترجمه:
آن که منتظر فرج ما است، همچون کسي است که در راه خدا در خون خود تپيده باشد
آدرس:
کمال الدّين، ص 645.
زير عنوان:
انتظار فرج
متن:
امام سجّادعليه السلام: المُنتَظِرونَ لِظُهُورِهِ أفضَلُ أهلِ کُلِّ زَمانٍ
ترجمه:
منتظران ظهور امام مهدي عليه السلام برترين اهل هر زمان اند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 52، ص 122.
زير عنوان:
انتظار فرج
متن:
امام صادق عليه السلام: تَوَقَّع أمرَ صاحِبِکَ لَيلَکَ و نَهارَکَ
ترجمه:
در شب و روزت منتظر فرج مولايت باش
آدرس:
بحار الأنوار، ج 98، ص 159.
زير عنوان:
انتظار فرج
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن آمَنَ بِنا و صَدَّقَ حَدِيثَنا وَانتَظَرَ أمرَنا کانَ کَمَن قُتِلَ تَحتَ رايَةِ القائِمِ
ترجمه:
آن که به ما ايمان آورَد و سخن ما را تصديق کند و منتظر امر [فرج] ما باشد، همچون کسي است که زير پرچم قائم به شهادت برسد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 27، ص 138.
زير عنوان:
انتظار فرج
متن:
امام صادق عليه السلام: المُنتَظِرُ لِلثّاني عَشَرَ کَالشّاهِرِ سَيفَهُ بَينَ يَدَي رَسولِ اللَّهِ يَذُبُّ عَنهُ
ترجمه:
منتظر ظهور امام دوازدهم مانند کسي است که در رکاب پيامبر خدا شمشير کشيده است و از ايشان دفاع مي کند
آدرس:
کمال الدّين، ص 647.
زير عنوان:
ياران امام مهدي عليه السلام
متن:
امام علي عليه السلام: أصحابُ المَهدِيِّ شَبابٌ لاکُهُولَ فيهِم
ترجمه:
ياران مهدي جوان اند و ميان سالي در ميان آنان نيست
آدرس:
الغيبة، طوسي، ص 476.
زير عنوان:
ياران امام مهدي عليه السلام
متن:
امام باقرعليه السلام: يَظهَرُ في ثَلاثِمِأةِ و ثَلاثَةَ عَشَرَ رَجُلاً … رُهبانٌ بِاللَّيلِ اُسدٌ بِالنَّهارِ
ترجمه:
[امام زمان] با همراهي سيصد و سيزده مرد، که راهبان شب و شيران روزند، ظهور مي کند
آدرس:
الفتن، ابن حمّاد، ج 1، ص 345.
زير عنوان:
ياران امام مهدي عليه السلام
متن:
امام باقرعليه السلام: کَأنّي بِأصحابِ القائمِ و قَد أحاطُوا بِما بَينَ الخافِقَينِ فَلَيسَ مِن شَي ءٍ إلاّ و هُوَ مُطيعٌ لَهُم
ترجمه:
گويا ياران قائم را
مي بينم که بر شرق و غرب عالم مسلّط شده اند و هيچ چيزي نيست مگر آن که از آنها فرمان مي برد
آدرس:
کمال الدّين، ص 673.
زير عنوان:
ياران امام مهدي عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن سَرَّهُ أنْ يَکونَ مِن أصحابِ القائِمِ فَليَنتَظِر وَ لْيَعَمل بِالوَرَعِ
ترجمه:
هر کس خوش دارد از ياران امام مهدي عليه السلام باشد، بايد منتظر باشد و پارسايي پيشه کند
آدرس:
الغيبة، نعماني، ص 200.
زير عنوان:
ياران امام مهدي عليه السلام
متن:
امام کاظم عليه السلام: لَو کانَ فِيکُم عِدَّةُ أهلِ بَدرٍ لَقامَ قائِمُنا
ترجمه:
اگر به تعداد اهل بدر [مؤمن کامل] در ميان شما بود، قائم ما قيام مي کرد
آدرس:
مشکاة الأنوار، ص 128.
زير عنوان:
ظهور امام مهدي عليه السلام
متن:
امام علي عليه السلام: إذا نادي مُنادٍ مِنَ السَّماءِ: "إنَّ الحَقَّ في آلِ مُحَمّدٍ" فَعِندَ ذلِکَ يَظهَرُ المَهدِيُّ عَلي أفواهِ النّاسِ و يَشرَبونَ حُبَّهُ فلايَکونُ لَهُم ذِکرٌ غَيرُهُ
ترجمه:
هرگاه آواز دهنده اي از آسمان آواز داد که. "همانا حق در ميان خاندان محمّد است"، در آن هنگام نام مهدي بر سر زبان هاي مردم مي افتد و از جام محبّت او مي نوشند و جز نام او بر زبان ندارند
آدرس:
کنزالعمّال، ح 39665.
زير عنوان:
ظهور امام مهدي عليه السلام
متن:
امام حسين عليه السلام: يَظهَرُ اللَّهُ قائِمَنا فَيَنتَقِمُ مِنَ الظّالِمينَ
ترجمه:
خداوند قائم ما را از پس پرده غيبت بيرون مي آورد و آن گاه او از ستم گران انتقام مي گيرد
آدرس:
إثباة الهداه، ج 7، ص 138.
زير عنوان:
ظهور امام مهدي عليه السلام
متن:
امام حسين عليه السلام: إذا قامَ قائِمُ العَدلِ وَسِعَ عَدلُهُ البِرَّ و الفاجِرَ
ترجمه:
آن گاه که برپا دارنده عدالت (امام مهدي عليه السلام) قيام کند، عدالتش نيکوکار و بدکار را فرا گيرد
آدرس:
المحاسن، ج 1، ص 134.
زير عنوان:
ظهور امام مهدي
عليه السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام: إذا قامَ قائِمُنا أذهَبَ اللَّهُ عَن شيعَتِنَا العاهَةَ و جَعَلَ قُلوبَهُم کزُبَرِ الحَديدِ
ترجمه:
آن گاه که قائم ما قيام کند، خدا آفت را از شيعيان ما بزدايد و دل هايشان را چون پاره هاي آهن [استوار] سازد
آدرس:
الخصال، ج 2، ص 541.
زير عنوان:
ظهور امام مهدي عليه السلام
متن:
امام مهدي عليه السلام: أنَا الَّذي أملأَُها عَدلاً کَما مُلِئَت جَوراً
ترجمه:
منم که زمين را از عدالت لبريز مي کنم، چنان که از ستم آکنده است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 52، ص 2.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام مهدي عليه السلام: إنَّ الأرضَ لا تَخلُو مِن حُجَّةٍ إمّا ظاهِراً و إمّا مَغمُوراً
ترجمه:
زمين از حجّتي آشکار يا نهان خالي نيست
آدرس:
کمال الدّين، ج 2، ص 511.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام مهدي عليه السلام: لِيَعمَل کُلُّ امْرِءٍ علَي ما يُقَرَّبُ مِن مَحَبَّتِنا
ترجمه:
هر يک از شما بايد کاري کند که با آن به محبّت ما نزديک شود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 53، ص 176.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام مهدي عليه السلام: ما اُرغِمَ أنفُ الشَّيطانِ بِشَي ءٍ مِثلِ الصَّلاةِ
ترجمه:
هيچ چيز مانند نماز، بيني شيطان را به خاک نمي مالد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 53، ص 182.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام مهدي عليه السلام: إجعَلوا قَصدَکُم إلَينا بِالمَوَدَّةِ عَلَي السُّنَّةِ الواضِحَةِ
ترجمه:
گرايش خود را به ما، با دوست داشتن سنّت روشن همراه کنيد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 53، ص 179.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام مهدي عليه السلام: إنَّ اللَّهَ مَعَنا، فَلا فاقَةَ بِنا إلي غَيرِهِ و الحَقُّ مَعَنا فَلَن يُوحِشَنا مَن قَعَدَ عَنّا
ترجمه:
خدا با ما است و نيازمند ديگري نيستيم. حق با ما است و باکي نيست که کسي از ما روي بگرداند
آدرس:
الغيبة، طوسي، ص 285.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام مهدي عليه السلام: أنا خاتِمُ الأوصِياءِ، بي يُدفَعُ البَلاءُ مِن أهلي و شيعَتي
ترجمه:
من وصي آخرين
ام؛ به وسيله من بلا از خانواده و شيعيانم دفع مي شود
آدرس:
الغيبة، طوسي، ص 285.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام مهدي عليه السلام: إنّا يُحيطُ عِلمُنا بأنبائِکُم و لايعَزُبُ عَنّا شَي ءٌ مِن أخبارِکُم
ترجمه:
ما از همه خبرهاي شما آگاهيم و چيزي از خبرهاي شما از ما پنهان نيست
آدرس:
بحار الأنوار، ج 53، ص 175.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام مهدي عليه السلام: أکثِروا الدُّعاءَ بِتَعجيلِ الفَرَجِ فَإنَّ ذلِکَ فَرَجُکُم
ترجمه:
براي تعجيل در فرج بسيار دعا کنيد، که فرج من فرج شما نيز هست
آدرس:
کمال الدّين، ص 485.
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي بن محمد سَمَري چهارمين و آخرين سفير و نايب خاص حضرت صاحب الزمان(عج) است که به امر آن حضرت در سال 326 ق به سفارت آن امام برگزيده شد. سَمَري به مدت سه سال نيابت خاص امام عصر را برعهده داشت و چند روز قبل از وفات، نامه اي از جانب امام به او رسيد که وي را آخرين نايب حضرت معرفي نمود. با وفات او، باب وکالت و سفارت و نيابت خاصه مسدود شد و با به انتها رسيدن غيبت صغري، غيبت کبري آغاز گرديد.
شرح مناسبت:
بغداد از ساليان قبل توسط اُمراي آل بويه اداره مي شد تا اين که طغرل سلجوقي، نيشابور، گرگان و طبرستان و … را فتح کرد. طغرل، در سال 447 ق بغداد را از مَلِک رحيم ديلمي، آخرين حاکم آل بويه گرفت و اين سلسله را برانداخت و خاندان سلجوقي را بنيان نهاد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوبکر، مبارک بن ابي طالب بن مبارک بن سعيد ملقب به وجيه واسطي و مشهور به ابن دَهان، اديب و شاعر نابيناي مسلمان در جمادي الثاني 532 يا 534 ق در شهر واسط در عراق به دنيا آمد. او پس از مدتي به همراه پدر رهسپار بغداد شد و از محضر دانشمندان نام آوري همچون ابن خَشّاب و ابوالبرکات ابن الانباري استفاده برد و از عالماني نظير يحيي بن ثابت و احمد بن مبارک نيز حديث شنيد. او در همه ي علوم متدوال زمان خود از جمله فقه، تفسير قرآن، طب و نجوم از مهارتي بسيار برخوردار بود و اشعاري دلنشين مي سرود و به زبان هاي فارسي، ترکي، رومي، هندي و ارمني تسلط داشت. ابن دَهّان را در هوش، دانش، فروتني و بردباري و چيره دستي در علوم متداول زمان ستوده اند. گفته اند که هيچ گاه خشمگين نشد و حتي آن گاه که به عمد مي خواستند وي را به خشم آورند موفق نگرديدند. اگرچه از آثار ابن دهّان جز چند قصيده، اثري ديگر باقي نمانده است، اما برخي از مورخان معتقدند که او در علم نحو نيز داراي تأليفاتي است. ابن دَهّان سرانجام در هشتاد سالگي در بغداد درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سيدجمال الدين اسدآبادي در شعبان سال 1254 ق در اسدآباد همدان به دنيا آمد. وي در ده سالگي همراه پدر به قزوين رفت و در مدت دو سال، در حوزه ي علميه ي آن شهر،به فراگيري علوم اسلامي پرداخت. سيدجمال الدين سپس عازم تهران شد و در درس آقا سيدمحمدصادق طباطبايي همداني حاضر
گرديد و توسط ايشان ملبس به لباس روحانيت شد. او در سال 1266 ق راهي نجف اشرف گرديد و در محضر شيخ انصاري به کسب علوم تفسيري، حديث، فقه، اصول، کلام، منطق، فلسفه، رياضي، طب، هيئت و نجوم همت گماشت. سيد در 1270 ق راهي هندوستان شد. وي در آنجا به سلطه ي استکباري انگليس بر هند پي برد و به مقابله عليه آن پرداخت. او جهت شناسايي دنياي اسلام و راه هاي مقابله با استعمار، مسافرت هاي متعددي را به نقاط مختلف جهان انجام داد و فعاليت هاي گسترده اي را آغاز کرد. سيدجمال الدين اسدآبادي اتحاد دنياي اسلام با تمسک به قرآن و نيز بيرون راندن استعمار انگلستان ازسرزمين هاي اسلامي را مي خواست و در اين راه از هيچ تلاشي فروگذار نمي کرد. سيد جمال الدين در سال 1308 ق از طرف ناصرالدين شاه به خارج از کشور تبعيد شد. وي در 1310 وارد مرکز خلافت عثماني در اسلامبول گرديد، ولي بعدها سلطانِ عثماني عليه او کارشکني کرد و در سال 1314 وي را مسموم کرد و به شهادت رسانيد. سيدجمال الدين در اسلامبول مدفون است.
شرح مناسبت:
تيمور گورکاني در سال 736 ق در نزديک سمرقند به دنيا آمد. در ابتدا، به خدمت يکي از امراي ماوراءالنهر درآمد و درجات ترقي را پيمود. او پس از چندين بار لشکرکشي به خوارزم، آن شهر را تصرف کرد و به تعدي به سرزمين هاي مجاور پرداخت. تيمور در دوران حکومت چهل ساله ي خود بارها به شهرها و مناطق گوناگون حمله برد و صدها هزار نفر را از دم تيغ گذراند. يورش هاي سه،پنج
و هفت ساله ي او باعث ويراني قسمت عمده ي شهرهاي آن دوران گرديد. وي در آخرين مرحله قصد تصرف چين را در سر مي پروراند که اجل، مهلت کشتار دوباره به او نداد و جانش را گرفت. کشور او از ديوار چين تا درياي مديترانه امتداد داشت ولي جانشينان تيمور اين اراضي را بين خود تقسيم کردند و امپراطوري او، متلاشي شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ حسنعلي اصفهاني معروف به نخودکي فرزند ملاعلي اکبر در نيمه ي ذي قعده سال 1279 قمري در اصفهان ديده به جهان گشود و از کودکي تلاش و جدّيت وافر در تزکيه نفس، تهجّد و عبادت داشت. وي با مراقبت حاج محمدصادق فولادي تحصيلات مقدماتي را در اصفهان فرا گرفت. آن گاه ازمحضر آخوند ملامحمد کاشي، جهانگيرخان و حاج سيد سينا بهره ها گرفت. سپس به نجف اشرف عزيمت نمود و از محضر بزرگاني چون سيدمحمد فشارکي، سيد مرتضي کشميري و ملااسماعيل قره باغي تلمذ نمود. آيت اللَّه نخودکي اصفهاني پس از مراجعت از نجف اشرف در مشهد مقدس اقامت گزيد و از محضر فرزانگان اين ديار نيز بهره مند گشت. او علاوه برتدريس و تحقيق و عبادت بسيار، به مستمندان و نيازمندان توجه ويژه اي داشت. آيت اللَّه نخودکي سرانجام در 17 شعبان 1361 قمري وفات يافت و در جنب ايوان عباسي (مقابل صحن ايوان طلا) در حرم حضرت رضا(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
آخوند ملاعلي همداني، در سال 1313 ق در يکي از روستاهاي همدان به دنيا آمد. مقداري از دروس خود را در همدان خواند و سپس چند سالي در تهران ادامه ي تحصيل داد. وي در سال 1340 ق به قم رفت و از درس ميرزا جواد ملکي تبريزي و آيت اللَّه حائري استفاده برد. آخوند ملاعلي همداني در سال 1350 ق حسب امر آيت اللَّه حائري يزدي در همدان مقيم شد و حوزه ي علميه ي همدان را تاسيس کرد. از وي تاليفات متعددي به جا مانده است. اين عالم رباني سرانجام در 85 سالگي در همدان دار
فاني را وداع گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سومين سفير و نايب و وکيل امام زمان، عالم جليل القدر و شيخ بزرگوار حسين بن روح نوبختي است. وي پس از محمد بن عثمان، نايب دوم حضرت ولي عصر(عج) به نيابت حضرت حجت دست يافت و در مدت 21 سال، واسطه اي بين مردم با ذات مقدس امام زمان بود. وفات اين دانشمند امامي در سال 326 ق روي داد و در بازار عطّاران بغداد به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوبکر محمد بن حسن اَزْدي معروف به ابن دُرَيد در سال 223 ق در بصره به دنيا آمد و نزد استاداني چون ابوحاتم سِجستاني، لغت و ادبيات عرب را آموخت. او بعدها به عمان رفت و دوازده سال بعد، به فارس آمد و مدتي وزارت و صاحب ديواني امارت بني ميکال در فارس را برعهده گرفت. ابن دُرَيد فردي هوشمند، خوش خو، بخشنده و داراي حافظه اي نيرومند بود. بيشتر عمر ابن دُرَيد در مطالعه، تدريس و تاليف گذشت و شاگردان عالي مقامي چون ابوالفرج اصفهاني، مرزباني و سيرافي از محضر او استفاده کردند. بيشتر شهرت ابن دُرَيد به سبب نقشي است که در تاريخ لغت نويسيِ عرب به عهده داشته است. هم چنين او در علم لغت و شعرشناسي و نقد شعر، استاد مسلَّم زبان بود و در شاعري و نازک خيالي و نوآوري، از همگِنان، گوي سبقت ربود. ابن دُرَيد را اَعلَمِ شُعرا و اَشعَر(شاعرترين) عُلما لقب داده اند. ابن دُرَيد پس از عمري طولاني در 98 سالگي درگذشت و در مقابر عبّاسيه در بغداد مدفون شد. الجَمهَره، الانوار و تقويمُ اللّسان از آثار اوست.
شرح مناسبت:
ملامحمد مهدي نراقي در سال 1128 ق در نراقِ کاشان به دنيا آمد. شوق تحصيل معارف ديني، او را به کاشان سوق داد و پس از مدتي راهي اصفهان شد. او در اصفهان در محضر درس حکيم پارسا، مولي اسماعيل خواجويي استفاده ي فراوان برد و توقف سي ساله ي ملاي نراق در اصفهان، از او دانشمندي توانا و استادي بزرگ ساخت. پس از مراجعت به کاشان، پرچم هدايت را به دوش گرفت و در حوزه
ي علميه ي کاشان، کرسي درس و بحث برپا نمود. علاقه به ادامه ي راه، وي را به کربلا کشاند و از استادان آن ديار بهره برد و از آنان اجازه نامه هاي متعدد گرفت. از اين عالم توانمند تاليفات گران بهايي در رشته هاي گوناگون به يادگارمانده است که هر کدام از اهميت ويژه اي برخوردارند. لوامِعُ الاحکام، مُعتمَدُ الشّيعه و … در فقه؛ تجريدُ الاصول، جامِعةُالاصول و … در اصول؛ لَمَعاتُ العَرشيَّه، انيسُ الحُکماء و … در فلسفه و حکمت، جامِعُ السَّعادات و جامعُ المَواعِظ در اخلاق و بسياري کتب ديگر از ايشان به يادگار مانده است. اين عالم خدمتگزار پس از سال ها فداکاري و خدمت در روز شنبه 18 شعبان سال 1209 ق در هشتاد و يک سالگي در کاشان چشم از جهان فرو بست و پس از مراسمي با شکوه به نجف اشرف منتقل گرديد و در حرم علوي مدفون گشت.
شرح مناسبت:
اولين دوره ي مجلس شوراي ملي، حاصل فداکاري ها و مبارزات طولاني ملت مسلمان ايران در نهضت مشروطه بود. انتخابات اولين دوره ي مجلس به صورت صنفي برگزار شد و بازرگانان، کشاورزان و پيشه وران، جداگانه به نامزدهاي خود رأي مي دادند. از اعضاي برجسته ي اين مجلس، آيات عظام سيدمحمد طباطبايي و سيد عبداللَّه بهبهاني دو نفر از رهبران ديني و سياسي مردم ايران بودند. مدتي پس از افتتاح مجلس شوراي ملي، قانون اساسي ايران نيز تدوين شد و به امضاي پادشاه وقت ايران "مظفر الدين شاه قاجار" رسيد. مورخان، اين مجلس را از فعال ترين مجالس دوره ي مشروطيت ايران توصيف کرده اند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بني مُصْطَلَقْ تيره اي از قبيله ي خُزاعه مي باشند که با قريش هم جوار بودند. آنان قصد داشتند با تهيه ي سلاح و نيرو، مدينه را به محاصره درآورند. پيامبر اسلام(ص) همچون مواقع ديگر، براي خاموش کردن نطفه ي فتنه، با ياران خود به سوي قبيله بني مصطلق حرکت کرد و در کنار چاه "مريسيع" با آنان روبرو گرديد و پس از نبردي، سپاه دشمن را پس از دادن 10 کشته متفرق کرد.
شرح مناسبت:
از زندگاني ابوالفرج محمدبن اسحاق بغدادي معروف به ابن نديم، اطلاعات چنداني در دست نيست. او همانند پدرش شغل وَرّاقي داشت و کارش نسخه نويسي از کتب و فروش آنها بود. آشنايي او با کتاب هاي گوناگون، انگيزه اي براي نوشتن کتاب "الفهرست" را در او ايجاد کرد. ابن نديم در کتابش همه ي علوم رايجِ عصر خود را که موجب شکوفايي تمدن اسلامي گرديده معرفي کرده و سپس به شرح زندگاني دانشمندان مشهور در آن علوم پرداخته است. ابن نديم در اين کتاب همچنين اخبار کتاب و رسالاتي را که دانشمندان درباره ي اين علوم نگاشته اند برشمرده و شرح حال کاملي درباره ي نويسندگان آنها، آورده است. اين مجموعه شامل شرح حال همه ي عالمان، فقيهان، اديبان و ديگر دانشمندان اسلامي از گذشته تا روزگار ابن نديم مي باشد. او همچنين از تحقيق درباره ي اديان و مذاهب معروف زمان خود نيز غافل نبود و در اين زمينه هم، مطالبي گردآوري کرده است.
شرح مناسبت:
شيخ محمدرضا نجفي مشهور به حاج آقا رضا مسجدشاهي و صاحب وِقايه، در شهر مقدس نجف به دنيا آمد. پس از رسيدن به مقام عالي علم و اجتهاد و تبحر در فنون شعر و ادب و کسب اجازه هاي روايي و اجتهاد به اصفهان مهاجرت کرد و به ترويج دين و تدريس و اقامه ي جماعت و ارشاد پرداخت و تدريس را حتي در دوره ي اختناق رضاخاني، دور از چشم ماموران، در خانه اش ادامه داد. در سال 1344 قمري بنا به دعوت آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري جهت تقويت حوزه ي علميه ي قم و تدريس
در آن حوزه، به قم عزيمت کرد و شاگردان بزرگي تربيت نمود. از اين عالم بزرگ 34 کتاب و رساله در فقه و اصول بر جاي مانده است.
شرح مناسبت:
آخوند ملامحمد کاشي در سال 1249 قمري به دنيا آمد. از مهم ترين استادان وي مي توان به دانشمندان نامداري همچون: علامه ي نامدار، حکيم آقامحمدرضا قمشه اي و ميرزا حسين نوري اشاره نمود. ملامحمد کاشي هميشه قبل از درس دقايقي براي طلاب و شاگردانش، موعظه و نصيحت مي کرد. از شاگردان اين شخصيت عارف مي توان به مرجع عالي مقام آيت اللَّه العظمي حاج آقا حسين بروجردي، حاج آقا رحيم ارباب اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي، سيد حسن مدرس و ميرزا حسين ناييني اشاره کرد. اين بزرگوار در طول حيات با برکتش چنان به رابطه با خدايش مشغول بود که فاني در ذات مقدس معبود گرديد و از تمامي لذائد دنيوي قطع علاقه کرد. ملامحمد کاشي تا پايان عمر، تمام توانش را در راه اُنس با پروردگارش مصروف داشت که از حالات معنوي و عرفاني اين شخصيت برجسته، حکايات فراواني نقل شده است. معظمٌ له پس از هشتاد و چهار سال عمر پربرکت همراه با سير و سلوک الي اللَّه دار فاني را وداع گفت و به ملکوت اعلي پيوست.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمد شيرازي معروف به سلطان الواعظين فرزند حاج سيدعلي اکبر اشرفُ الواعظين در ذيقعده ي سال 1314 ق در تهران متولد گرديد. وي پس از فراگيري تحصيلات متوسطه، در خدمت پدر به کرمانشاه رفت و از طريق وعظ و خطابه، به نشر حقايق اسلام و مکتب جعفري پرداخت. سلطان الواعظين براي تکميل علم و کمال خويش، مسافرت هاي بسياري به سرزمين هاي اسلاميِ عراق، سوريه، فلسطين، اردن، مصر و هندوستان داشته و با طوايف بسياري از يهود، مسيحيت، اهل سُنّت و
بَرَهْمنيان و … مناظره داشته است. مناظره ي معروف سلطان الواعظين شيرازي با دو عالم بزرگ اهل سنت در پيشاور پاکستان به مدت ده شب و هر شب متجاوز از هشت ساعت، توجه ي همگان را به خود معطوف داشت. از آثار گرانبهاي اين عالم و انديشمند مسلمان مي توان به کتب شب هاي پيشاور، صد مقاله ي سلطاني و گروه رستگاران اشاره کرد. سلطان الواعظين در شعبان سال 1391 ق برابر با مهر 1350 ش در 77 سالگي در تهران وفات يافت و پس از تشييعي با شکوه، در مقبره ي ابوحسين در شهر قم به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استاد محمدتقي شريعتي مزيناني در سال 1325 ق برابر با سال 1286 شمسي در روستاي مزينان سبزوار چشم به جهان گشود. مقدمات را نزد پدر و عمويش در همان جا فرا گرفت. در 21 سالگي جهت ادامه ي تحصيل راهي مشهد شد و از محضر استاداني چون شيخ هاشم قزويني، اديب نيشابوري بزرگ، اديب نيشابوري ثاني، شيخ کاظم دامغاني و حاج ميرزا احمد مدرس بهره گرفت. فعاليت هاي اجتماعي استاد از سال 1350 ق با ورود به وزارت فرهنگ و تدريس در مدرسه ي ابن يمين آغاز شد. از سال 1360 ق (320 ش) به بعد همزمان با اشغال ايران و گسترش فعاليت حزب توده و … يک تنه در خراسان به مبارزه با انحرافات فکري و اسلام زدايي برخاست و با تشکيل کانون نشر حقايق اسلامي در مشهد و برگزاري جلسات هفتگي و سخنراني و تفسير، اذهان جوانان را روشن نمود. استاد در سال هاي پس از آن نيز در صحنه ي سياسي حضور فعال داشت. وي به خاطر مبارزات ضد استبداديش 2 بار به زندان افتاد ولي هرگز از راهي که يافته بود عقب ننشست. علاوه بر آن، ايشان درمسجد هدايت تهران به جاي آيت اللَّه طالقاني تفسير قرآن مي گفت. با تاسيس حسينيه ي ارشاد بنا به دعوت استاد مطهري، چهار سال در آن جا به تدريس و سخنراني مشغول بود. از اين شخصيت برجسته آثار گران قدري چون تفسير نوين، کتاب ارزشمند خلافت و ولايت، فايده و لزوم دين، امامت در نهج البلاغه، مهدي موعود، در امم، علي شاهد رسالت و … به جاي
مانده است. سرانجام اين استاد فرزانه در 21 شعبان 1407 ق برابر با 31 فروردين 1366 ش در 80 سالگي چشم از جهان فرو بست.
شرح مناسبت:
محمد بن علي بن شهرآشوب مازندراني معروف به "ابن شهرآشوب" ملقب به "زين الدين و رشيدالدين" متکلم، واعظ، اديب و قاضي معروف شيعي مذهب، در مازندران متولد شد. بنا به دلايل مذهبي ناچار به ترک ايران در دوره سلجوقيان شد و به حلب رفت. او از دانشمندترين عالمان زمان خود و مورد قبول و احترام پيروان اهل تسنن نيز بود. ابن شهر آشوب از عالماني چون زمخشري، امام محمد غزالي و خطيب خوارزمي اجازه نقل حديث داشت. پاره اي از آثار مهم او عبارتند از: مَعالِم العُلَماء، مناقِب آل ابي طالب، مُتَشابِهِ القرآن و الاربعين. مقبره ي او در "جبل الجوشن" در نزديکي مشهد حسيني قرار دارد.
شرح مناسبت:
ابوالثناء شهاب الدين محمود بن سليمان بن فهد حلبي دمشقي معروف به شهاب محمود، شاعر و کاتب مشهور، نزد ابن النجار فقه و از ابن مالک فنون ادبيه آموخت. او در حُسن نظم وکتابت از معاصران خود پيشي گرفت و در معرفت احوال بزرگان، آگاه بوده و داراي آثار قلمي متعددي است. اَهنَي المنائح في اَسفي المدائح و حُسنُ التوسل الي صناعة الترَّسُّل از آن جمله اند. شهاب محمود در 81 سالگي وفات يافت و در دامنه ي کوه قاسيون دمشق مدفون گشت.
شرح مناسبت:
ابن حَجر عسقلاني، فقيه، محدث، مورخ و شاعر مسلمان مصري در قاهره به دنيا آمد. در ده سالگي حافظ قرآن شد و از آن پس طي سفرهاي فراوان، دانش زيادي فرا گرفت. ابن حجر عسقلاني چنان در علم حديث مهارت يافت که از او به نام حافظ بزرگ حديث ياد کرده اند. او از مؤلفان پر کار جهان اسلام به شمار مي رود به گونه اي که تعداد آثار او بيش از يکصد و پنجاه جلد مي باشد. از تاليفات ابن حجر که بيشتر در علم حديث و تاريخ است مي توان به لِسان الميزان و نيز فَتحُ الباري اشاره کرد. وي در سال 852 ق در 79 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شاه شجاع در نه سالگي قرآن را حفظ کرد. وي مردي شجاع و ديندار و پادشاهي فاضل، شاعر دوست و اديب پرور بود. خواجه حافظ شيرازي و عماد فقيه کرماني از شعراي عصر اين پادشاه هستند. شاه شجاع در شيراز مدفون است.
شرح مناسبت:
علامه محمد جواد بلاغي فرزند شيخ حسن در سال 1282 ق در نجف اشرف متولد شد. وي در محضر استاداني چون حاج آقارضا همداني، علامه سيدمحمد هندي، شيخ محمد طه نجف، ميرزا محمد تقي شيرازي و ملامحمد کاظم خراساني تلمذ نمود. علامه بلاغي همراه ميرزاي شيرازي در نهضت استقلال طلبي علماء عراق شرکت داشت. اين شخصيت برجسته ي علمي هم چنين پايه گذار علم کلام نوين در حوزه ي علميه ي نجف بود. برخي از آثار علامّه بلاغي عبارتند از: الُهدي الي دين المصطفي، آلاءِ الرَّحمن في تَفسيرِ القرآن، التوحيد و التَّثليث، انوارالهدي و الرحله المدرسيه. اين عالم رباني در هفتاد سالگي در نجف اشرف درگذشت.
شرح مناسبت:
حسن بن علي بن حسن از نوادگان امام سجاد(ع)، مَکَنّي به ابومحمد، ملقب به ناصرالحق، ناصرالدين و ناصر کبير و موصوف به اطرواش ازفضلا و زُهّاد زمان خود بوده است. وي جد مادري سيد مرتضي و سيدرضي است. گويندکه مدتي بر طبرستان حکومت داشت ولي در پايان عمر، از آن کناره گيري کرد و به تدريس و تاليف و عبادت پرداخت. اصول الدين، اَمالي، تَفسير القُرآن، ايمان و النُّذور از جمله کتب اوست. روز وفات ايشان را، 25 شعبان نيز گفته اند. ناصر کبير در طبرستان مدفون است.
شرح مناسبت:
حسين بن عبداللَّه طيّبي ملقب به شرف الدين، در ادبيات عرب به ويژه در علوم معاني و بيان از بزرگان عصر خود به شمار مي رفت. وي به تدريس تفسير قرآن و روايت حديث اهتمام داشت و تفسير قرآن و شرح مشکات را در اين باره تأليف کرد. شرف الدين مردي فروتن و نيکوکار بود و با بدعت گزاران به شدت مخالفت مي ورزيد. او در تعليم و تربيت جويندگان دانش و فضيلت، بسيار سخت کوش و در دستگيري بينوايان و نيازمندان، سخاوتمند بود.
شرح مناسبت:
نورالدين عبدالرحمن بن احمد جامي در خراسان به دنيا آمد. تحصيلات او در هرات و سمرقند در علوم ادبي و ديني و عرفاني، با سير و سلوک در مراحل تصوف صورت گرفت تا به مرتبه ي ارشاد رسيد. بعدها در سلک رؤساي طريقه ي نقشبنديه درآمد و بعد از وفات سعدالدين کاشغري، خلافت نقشبنديان به او تعلق گرفت. جامي مشهورترين شاعرآخر عهد تيموري است که بايد او را بزرگ ترين شاعر آن عهد و گوينده ي نامدار ايران بعد از حافظ شمرد. جامي را خاتم شعراي بزرگ ايران گفته اند. او شاعر، عارف، اديب و محقق بزرگ زمان خود و صاحب کتب نظم و نثر پارسي و عربيِ فراواني است. در اشعار جامي، افکار صوفيانه، داستان ها، حکمت، اندرز و تصورات غزلي به وفور ديده مي شود. او هم چنين در ابتکار مضامينِ تازه و قدرت و بيان و لطفِ معاني در اشعارش، استاد بود. هفت اورنگ، سلامان و آبسال، يوسف و زليخا و ديوان جامي از جمله مصنفات اوست. وفات جامي در سال 898 ق در هشتاد و
يک سالگي روي داد.
شرح مناسبت:
ضعف آخرين شاهان صفوي و اضمحلال امپراتوري آنان منجر به روي کار آمدن افغان ها گرديد. محمود افغان بسياري از دودمان سلطنتي سلسله ي صفويه را به قتل رساند. اما پس از 2 سال، محمود نيز طي کودتايي به نفع پسر عمويش اشرف سرنگون شد و اشرف در 23 شعبان سال 1137 ق خود را شاه خواند. اشرف پسر عموي محمود که پدرش ميرعبداللَّه به دست او کشته شده بود از تنفر مردم نسبت به محمود استفاده کرده، او را به انتقام پدرِ خود بکشت و به جاي وي پادشاه ايران شد. محمود به هنگام مرگ، 27 سال داشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا محمدحسن شيرازي در نيمه ي جمادي الاولي سال 1230 ق در شيراز به دنيا آمد. از چهار سالگي شروع به تحصيل نمود و در 8 سالگي مقدمات را به پايان برد. وي در پانزده سالگي شرح لمعه را تدريس کرد و سپس عازم اصفهان گرديد. ميرزاي شيرازي در 29 سالگي وارد کربلا شد و پس از آن به نجف رفت و در درس شيخ اعظم، انصاري، شرکت جست و از خواص شاگردان او شد. پس از فوت شيخ مرتضي انصاري در 1281 ق زعامت شيعه به ميرزاي بزرگ شيرازي محول گرديد و نزديک به 30 سال در اين مقام به رفع مشکلات مردم و اداره ي حوزه هاي علميه مشغول بود. مهم ترين حادثه اي که در ايام زعامتِ آن پيشواي بزرگ شيعه رُخ داد، قضيّه ي جنبش تنباکو بود. فتواي تاريخي ايشان در معاهده ي انحصار تنباکو در زمان ناصرالدين شاه، چنان مردم را به صحنه کشاند که شاه قاجار،
مجبور به فسخ قرارداد تنباکو گرديد. ميرزاي شيرازي همزمان با رهبري جامعه ي اسلامي، شاگردان بسياري را به جامعه ي اسلامي تقديم نمود و کتب متعددي را تاليف کرد. حضرات آيات عظام سيدمحمدکاظم يزدي، آخوندملامحمد کاظم خراساني، ميرزا محمدتقي شيرازي معروف به ميرزاي دوم، شيخ فضل اللَّه نوري، حاج ميرزا حسين نوري، ميرزا اسماعيل شيرازي و ده ها عالم بزرگوار از جمله شاگردان اين فقيه بزرگوار مي باشند. سرانجام، ميرزاي بزرگ در 82 سالگي در سامرا چشم از جهان فرو بست. جسد مطهرش را از سامرا تا نجف با پاي پياده تشييع کردند و در آخر شعبان در جوارمرقد منور اميرالمؤمنين(ع) به خاک سپردند. از آن پس مجالس فاتحه در تمام شهرها برگزار گرديد. همه ي بازارها در اين ايام تعطيل بود و اين عزاداري تا نزديک به يک سال ادامه داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عباسيان که از نوادگان عباس عموي پيامبر(ص) بودند، براي از هم پاشيدن حکومت بني اميه و دست يابي به حکومت مسلمين، به بهانه ي طرفداري از اهل بيت(ع)، با پشتيباني مردم قيام کردند. مسئوليت دعوت از مردم خراسان به "ابن يسار" مُلَقَّب به "ابومسلم" سپرده شد. ابومسلم که سپاه خويش را سياه پوش نموده و نام سياه جامگان را بر آن نهاده بود، ابتدا در خراسان و سپس در عراق به پيروزي رسيد و با تلاش و همت او بود که خلافت عباسي روي کار آمد. با اين حال، پس از مدتي "منصور" دومين خليفه ي عباسي که از موقعيت "ابومسلم" در هراس افتاده بود، با ترفندي او را به سوي مداين کشانده و در 25 شعبان سال 137 ق او را به قتل رساند. پس از قتل ابومسلم، گروهي از يارانش به خونخواهي او برخاستند و کشمکش هاي ناشي از اين خونخواهي تا مدت ها ادامه داشت.
شرح مناسبت:
سربداران گروهي بودند که از ظلم و تعدي مغولان که در آن زمان ايران را تحت سلطه ي خود داشتند به ستوه آمده بودند. آنان تحت رهبري روحانيون مبارزي چون شيخ خليفه، شيخ حسن جوري و عبدالرزاق، با مغولان و عوامل دست نشانده ي آن ها مبارزه کردند. شعار قيام کنندگان اين بود که يا ظالم و ستمکار را نابود مي کنيم و يا بالاي دار مي رويم ولي ننگ را نمي پذيريم که به همين دليل آن ها را سربداران ناميدند. سربداران حدود نيم قرن بر مناطقي از شمال شرق ايران حکومت کردند و سرانجام، تيمور گورکاني در سال 788 ق، حکومت آنان را
منقرض کرد.
شرح مناسبت:
يزيد بن عبدالملک بن مروان پس از عمربن عبدالعزيز در سال 101 هجري به خلافت رسيد. يزيد بن عبدالملک شخصي عياش و باده گسار بود و به امور کشور اسلامي توجهي نداشت. چون از بستگان حجاج ثقفي بود، از اين خاندان خونخوار، بر سر کارها گمارد. وي در اواخر عمر مي خواست ثابت کند که عيش و نوش بدون نيش و تلخي وجود دارد. ولي باگذشت چند روز، معشوقه اش مُرد و آن زندگي مستانه تبديل به سوگ گشت و خليفه، چند روزي بعد از او زنده نماند.
شرح مناسبت:
ابوطالب احمد بن علي بن احمد همداني، ملقب به فخر الدين و معروف به ابن الفصيح از بزرگان علماي حنفيه و جامع علوم عقلي و نقلي است. وي در زمان خود رييس مذهب بوده و در مقبره ي ابوحنيفه تدريس مي کرد. نَظمُ السّراجيّه، نظم الکَنز، نَظمُ المنار و نظم النّافع ازآثار قلمي اوست. ابن فصيح در هفتاد و پنج سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد مهدي روحاني در سال 1343 ق (1 303 ش) در شهر مقدس قم و درخانواده اي فرهيخته و عالم به دنيا آمد. در دوران نوجواني به فراگيري علوم ديني روي آورد و پس از چند سال در 20 سالگي عازم نجف اشرف گرديد. با ورود آيت اللَّه بروجرودي به قم، آيت اللَّه روحاني در درس خارج فقه و اصول ايشان شرکت کرد و پس از مدتي به تدريس سطوح عاليه و خارج فقه و اصول پرداخت. او همچنين با تطبيق کتابهاي آسماني از قبيل تورات و انجيل با قرآن، ويژگي هاي مشترک و تفاوت آن هارا با قرآن روشن ساخت. آيت اللَّه روحاني از نخستين کساني بود که در حوزه ي علميه ي قم، جلسه هاي بررسي مارکسيسم و اصول ديالکتيک را تشکيل داد. با آغاز نهضت اسلامي مردم به رهبري امام خميني، در اين مسيرگام نهاد و از هر فرصتي براي تعميق و گسترش باورهاي اسلامي، بهره مي بُرد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز در سه دوره به عنوان نماينده ي مردم استان هاي مرکزي و قم در مجلس خبرگان برگزيده شد. سرانجام آن فقيه پارسا و متکلم زاهد پس از يک دوره بيماري در 26
شعبان 1421 ق برابر با 3 آذر 1379 ش در 76 سالگي چشم از جهان فرو بست و پس از تشييعي با شکوه در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي بن زيد بيهقي معروف به ابن فندق عالمي جامع و از شاگردان حکيم عُمر خيام است که جمله در فقه، اصول، طب، اخترشناسي، تفسير، حساب و حکمت، متبحر بود و تاليفات متعددي دارد. اعجاز القرآن، ايضاحُ البراهين، تاريخ بيهق، کنزُ الحج و نهجُ الرَّشاد از جمله آثار اوست. تاريخ بيهق، مهمترين کتاب فارسي ابن فندق است و او در اين کتاب به ذکرِ اوضاع جغرافيايي و تاريخي و شرح حال رجال و خاندان هاي معروف بيهق پرداخته است. اين کتاب از جمله منابع مهم تاريخ در قرن ششم هجري و از نمونه هاي خوب نثر فارسي مي باشد. وفات ابن فندق را در 565 ق گفته اند.
شرح مناسبت:
ابن عراقي در سال 762 ق به دنيا آمد و از کودکي در محضر پدرش که عالمي مشهور در علم حديث بود، اين علم را فراگرفت. ابن عراقي سپس با بهره گيري از اساتيد برجسته،به تکميل معلوماتش پرداخت. وي پس از چندي در رديف علماي مشهور عصر خود قرارگرفت. ابن عراقي به تدريس فقه و حديث اشتغال داشت و تاليفاتي به زبان عربي از او به جاي مانده است.
شرح مناسبت:
پس از درگذشت حاج سيدکاظم رشتي جانشين شيخ احمد احسايي که فرقه ي شيخيه را پايه ريزي کرده بود، بين دو تن از شاگردان او بر سر رياست اين فرقه رقابت در گرفت. در 1259 ق سيدعلي محمد شيرازي که شاگرد معروف سيدکاظم بود، پس از سفر به مکه به بندر بوشهر رفت و در آن جا خود را به جاي "رکن باب" يعني نايب امام زمان خواند و پيروانش به بابيه معروف شدند. چيزي نگذشت که سيدعلي محمد از مقام بابيت بالاتر رفت و ادعاکرد که او نقطه ي اعلي يا نقطه ي بيان است و سپس مدعي شدکه خود، قائم آل محمد(ص) مي باشد و کتاب البيان رانگاشت. از اين پس او دعوت خود را آشکار کرد و طرفداران فراواني يافت که چندين بار با قشون دولتي جنگيدند و حتي پيروزهايي به دست آوردند. سرانجام سيدعلي محمد محبوس گرديد و پس از درگيري هاي فراوان، علماي تبريز حکم به اعدام وي دادند. بالاخره در شعبان 1266 ق ميرزاعلي محمد شيرازي را به تبريز برده و به دستور اميرکبير تيرباران کردند.
شرح مناسبت:
ابن حاجب در سال 593 ق در دمشق به دنيا آمد و براي بهره گيري از دانش محدثان عصر خود، به شهرها و نقاط مختلف سفر کرد. ابن حاجب در علم حديث، سرآمد علماي عصر خود بود، که تاليفاتي از وي به جاي مانده است.
شرح مناسبت:
آخوند ملاحسينقلي همداني عارف والاقدر، فقيه و حکيم فرزانه و از بزرگ ترين استادان عرفان و اخلاق، در سال 1239 قمري در روستاي "شوند" در "جزين" همدان متولد گرديد. از استادان وي مي توان به شيخ عبدالحسين تهراني (شيخ العراقين)، شيخ مرتضي انصاري و آقاسيدعلي شوشتري و از شاگردان دانشمند او مي توان به شيخ محمد بهاري، سيد احمد کربلايي، شيخ موسي شراره، سيدمهدي حکيم، ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي و سيد جمال الدين اسدآبادي اشاره نمود. به گفته ي استاد شهيد مطهري، حوزه ي تعليم و تربيت آخوند همداني، بيشتر حوزه ي تربيت بود تا تعليم.مدفن اين سالک راه حق در کربلا واقع گرديده است.
شرح مناسبت:
پس از محمد علي شاه قاجار، پسرش احمدشاه در 27 جمادي الثاني 1327 ق در دوازده سالگي به پادشاهي برگزيده شد. چون احمدشاه کودکي بيش نبود، کارها به دست هيئت مديره اي افتاد که زمام امور را تا تشکيل مجلس تازه، در کف خود گرفت. در اين ميان ابوالقاسم خان ملقب به ناصرالملک، نيابت سلطنت يافت و تا شعبان 1332 ق در اين مقام بود و از آن پس، چون احمدشاه به سن قانوني رسيده بود، به طور رسمي، پادشاه ايران گرديد.
شرح مناسبت:
فضل بن دوکين معروف به ابن نعيم محدث، فقيه و راوي اخبار تاريخي در سال 130 ق در عراق به دنيا آمد. او از راويان بسيار معتبر حديث به شمار مي رود و مورد احترام و اعتماد علماي اسلام است کتاب الصلاة از اوست. همچنين دوکتاب المناسک والمسايل الفقه را به او نسبت داده اند.
شرح مناسبت:
ابن مُنذر فقه و حديث را از دانشمندان برجسته آموخت و پس از آن عازم شهر مکه شد. او ضمن استماع حديث و دانش اندوزي، تا پايان عمر در اين شهر مقدس سُکني گزيد و به تاليف کتب متعدد همت گماشت. الاجماع در فقه و الاشراف در حديث در زمره ي آثار ابن مُنذر مي باشند.
شرح مناسبت:
چون 51 فصلي که به نام قانون اساسي در دوران مظفرالدين شاه تنظيم شد، وافي به مقصود نبود و در اين قانون از وظايف مردم نسبت به دولت و بالعکس سخني نرفته بود، بنابراين براي نوشتن متمم قانون اساسي، کميسيوني تشکيل گرديد و آن قانون در 107 اصل تنظيم شد و براي امضا تقديم شاه گرديد.
شرح مناسبت:
شيخ محمدباقر بن محمد جعفر بهاري همداني از علماي قرن چهاردهم هجري در سال 1277 ق در شهرستان بهار از توابع همدان به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات مقدماتي، راهي نجف اشرف شد و در نزد ملا حسينقلي همداني به سطوح بالاي علمي دست يافت. شيخ محمدباقر همداني پس از بيست سال توقف در نجف، به همدان بازگشت و تا پايان عمر در آن شهر زيست. از اين عالم برجسته بيش از چهل اثر به جاي مانده است که البَيان في حقيقةِ الايمان، نثارُاللُّباب و حاشيه بر قوانين الاصول و ايضاحُ الخطا از آن جمله اند. شيخ محمد بهاري سرانجام در پنجاه و شش سالگي دارفاني را وداع گفت و در همدان مدفون گشت.
شرح مناسبت:
نيروي ارتش سرخ شوروي در 29 شعبان سال 1338 قمري با شليک چند گلوله ي توپ در بندر انزلي پياده شدند؛ در حالي که انگليسي ها در غازيان استحکامات داشتند و به اعتقاد محافل نظامي، اگر مقابله مي کردند مي توانستند مانع ورود شوروي شوند. منظور انگليس، کشاندن نيروي ارتش سرخ به داخل کشور و به دنبال آن برپا کردن هياهو و رعب و وحشت بود تا مردم ايران قرارداد 1919 را بپذيرند. نيروي ارتش سرخ پانصد پياده و دويست سواره بود و با جمعي که تدريجاً اضافه شدند به دو هزار نفر مي رسيدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حسين ابن عبداللَّه بن سينا ملقب به شَرفُ المُلک و معروف به شيخ الرئيس، ابن سينا و حَجَّةُالحَق،از بزرگ ترين اطباي نامي و اعاظم فلاسفه و حکماي اسلاميِ اوايل قرن پنجم هجري است. وي در سوم صفر سال 370 ق در بلخ به دنيا آمد. قبل از ده سالگي قرآن را حفظ کرد و در اندک زماني، ادبيات، علوم ديني، حساب، هندسه، منطق، جبر، هيئت و علوم عقلي و نقلي را فرا گرفت و قبل از 20 سالگي بر تمام معلّمين و اساتيد خود برتري يافت. مهارت فوق العاده ي ابن سينا در طب و معالجات شگفت آوري که از وي ذکر شده، بسيار تعجب برانگيز است. ابن سينا، علي رغم زندگاني ناآرام و پرحادثه ي خود، انديشمند و نويسنده اي پرکار بوده است. آن چه از نوشته هاي خُرد و کلانِ وي بر جاي مانده است، نماينده ي ذهني فعال و پوياست که گويي در هر شرايطي، حتي در سخت ترين و توان فرساترينِ آن ها، از فعاليت و خلاقيت باز نمي ايستاده است. از ابن سينا بيش از يکصد و سي اثر علمي در موضوعات مختلف از قبيل فلسفه، عرفان، الهيات، منطق، طب، ادبيات و … بر جاي مانده است که اشارات، قانون، الحاصِلُ و المَحصول، شِفا، عُيونُ الحِکمه، و ده ها کتاب ديگر از آن جمله است. ابن سينا در اواخر عمر به سبب اختلافي که با سلطان وقت پيدا کرد، مدتي فراري بود، هرچند قبل از آن روزگاري به وزارت نيز رسيده بود. وفات وي در سال 428 قمري به بيماري قولنج که خود
در معالجه ي آن مهارت فراوان داشته، در 58 سالگي، روي داد. مقبره ي ابن سينا در همدان در ميداني به همين نام واقع است.
شرح مناسبت:
ابوزيد عبدالرحمن بن محمد بن خَلدون از انديشمندان بلند پايه ي دنياي اسلام است که به دليل نگارش کتاب معروف "مقدمه" به عنوان بنيانگذار جامعه شناسي علمي شناخته شده است. وي در 16 سالگي به سبب پايگاه اجتماعي خانواده اش و آمادگي علمي خود، توانست از دانشمندان برجسته ي دربار سلطانِ مغرب بهره گيرد. ابن خلدون در 21 سالگي به خدمت دولت درآمد و به کارهاي سياسي پرداخت، اما در سال 765 به کلي از سياست و امور حکومتي روي گردان شد و پس از آن به کارهاي علمي روي آورد. به طور کلي زندگي ابن خلدون را مي توان به سه بخش تقسيم کرد که بخش اول آن صرف آموختن علوم مختلف شد. در دومين بخش، بيشتر به فعاليت هاي سياسي پرداخت و مسؤوليت هاي متعددي رابه عهده گرفت، اما با سعايت و بدگويي ديگران به زندان افتاد و پس از رهايي، گوشه گيري اختيار کرد. از اين زمان بود که دوره ي سوم زندگاني ابن خلدون آغاز شد که دوره ي روي آوردن به فعاليت هاي تحقيقي و تاليفي است. در اين دوره بود که انديشه ي نگارش تاريخ در ابن خلدون ايجاد شد. کتاب "العِبَر و ديوان المُبتَدا و الخَبَر في تاريخِ العَرَبِ وَ العَجَم و البَربَر" اثر ابن خلدون است که بخش اول اين کتاب "مقدمه" نام دارد که به نام مقدمه ي ابن خلدون معروف شده است. ابن خلدون در زمان خود به تاريخ
نگاري و تاريخ انديشي شهره بود اما با همه ي تاثيري که در افزايش توجه به تاريخ در مصر در سده هاي هشتم و نهم هجري قمري داشت، انديشه هايش در روزگار خود او بازتاب کافي نيافت و هيچ يک از شاگردان او، راهش را در اين زمينه ادامه ندادند. ليکن انديشه هاي بديع و عميق او در زمان و مکاني ديگر جلب نظر کرد و از قرن سيزدهم هجري، نام، آثار و افکار او، سخت مطرح شد و پژوهش هاي بسياري را به خود اختصاص داد. اين مورخ مشهور مسلمان در سال 808 ق در 76 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
برخي از مورخان، وقوع غزوه ي الفتح و فتح مکه به دست پيامبر(ص) و اصحاب و ياران آن حضرت را دوم و برخي ديگر سيزدهم و نيز بيستم رمضان دانسته اند. ممکن است در دوم رمضان آماده براي جنگ شده و در روز سيزدهم مکه را فتح کرده باشند. منشأ فتح مکه و درگيري مسلمين با کفار قريش، نقض شرايط صلح حديبيه از سوي کفار قريش بود که فردي از بني بکر که از طرفداران قريش بودند شعري در هجو پيامبر(ص) خواند و غلامي از بني خزاعه ي طرفدار پيامبر(ص) اين شعر را شنيد و منع کرد ولي فايده اي نداشت. در نتيجه، بين آنان زد و خورد درگرفت و درگيري طرفين به قوم و قبيله آنان نيز کشيده شد. اين خبر به پيامبر(ص) رسيد آن حضرت فرمود: نصرت داده نشوم، اگر خزاعه را نصرت نکنم. پس در طلب لشکر برآمد و پيکي را به سوي دشمن فرستاد و پيام داد: هر که ايمان به
خدا دارد، در اول رمضان در مدينه حاضر شود. هر مسلماني که در مدينه بود آماده ي تجهيز جنگي شد. بالاخره زمان موعود فرا رسيد و اين شهر مقدس به دست مسلمانان فتح گرديد. از آن پس کار اسلام پا برجا شد و شالوده ي دين پي ريزي گرديد.
شرح مناسبت:
عبدالرحمن بن اسحاق زجاجي نهاوندي،اديب، لغت شناس و فقيه سرشناس قرن چهارم هجري، در اواخر قرن سوم هجري در نهاوند به دنيا آمد. وي در نوجواني راهي بغداد شد و نزد اساتيد برجسته ي زمان خود، همچون ابن دُرَيد، ابراهيم بن محمد زجاج، اخفَش صغير و محمد يزيدي به تحصيل فقه و لغت پرداخت تا اين که خود در اين علوم استاد شد. از تاليفات اين عالم فاضل مي توان به کتاب الايضاحُ الکافي، الاَمالي و شرحُ الاَلِف و اللام لالمازني اشاره کرد.
شرح مناسبت:
غازان خان معروف به محمود، پادشاه مغول در ايران، دوبار به سرزمين هاي شام و مصر لشکر کشيد که در بار اول به سال 699 ق، پيروزي از آن وي بود. ولي در حمله ي دوم غازان به شام که در سال 702 ق روي داد، ملک ناصر محمد پسر سيف الدين قلاوون پادشاه مصر، امراي غازان را در محل مَرج الصُّفْر در نزديکي دمشق در دوم رمضان سال 702 ق شکست داد. غازان خان چنان از اين شکست اندوهگين شد که حدود يک سال بعد در يازدهم شوال سال 703 ق در سي و سه سالگي در قزوين مرد و جسد او را در بيرون شهر قزوين به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
مروان بن حکم بن ابي العاص، در سال دوم هجري متولد شد. پدرش لعن شده ي پيامبر اسلام بود که او را از مدينه اخراج کرد. در زمان عثمان به دربار راه يافت و به خليفه بسيار نزديک گرديد. او پس از مرگ معاويه ي دوم به خلافت رسيد و دولت اموي در خاندان آل مروان جريان يافت. مروان، آدمي منافق، مزوَّر، مکار و خبيث بود. مدت خلافت وي در حدود 10 ماه به طول انجاميد. مروان همسر يزيد را به زني گرفت و به دست او هم کشته شد، زيرا به يزيد توهين کرده بود. مروان يکي از دشمنان سرسخت اهل بيت عصمت و طهارت(ع) به شمار مي رود که ظلم فراواني به اين خاندان روا داشت.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه، محمد بن محمد بن نُعمان معروف به شيخ مفيد، عالم نامي، از مراجع شيعه، فقيه، متکلم، متوفي و مدفون در بغداد، در يازده ذيقعده ي سال 336 ق در روستايي در ده فرسنگي شمالِ بغداد به دنيا آمد. وي در آن جا رشد و نمو کرد و تحصيلات مقدماتي را در زادگاه خود فرا گرفت؛ سپس براي تکميل معلومات خود به بغداد رفت. شيخ مفيد در مکتب ابن قولِوِيه و شيخ صدوق و ابوغالب رازي و ابن جنيد کسب علم نمود و به درجه ي اجتهاد رسيد. از جمله شاگردان وي، سيدرضي و سيدمرتضي، شيخ طوسي، ابوالفتح کَراجَکي و نجاشي بوده اند. در آن زمان بغداد مرکز علوم اسلامي بود و در فقهِ مذاهب اربعه، مکتب شيخ مفيد رونق داشت. شيخ مفيد در جهت تقويت تشيع زحمت بسيار کشيد. او از پايه گذاران علم
کلام و اصول فقه استدلالي و منطقي به شمار مي رود. تلاش علمي اين عالم رباني تا آن اندازه وسيع و گسترده بود که دانشمندان اهل تسنن به او لقب مفيد دادند. آثار وي عبارتند از: الارشاد، الاختِصاص، امامَت اميرالمؤمنين و کشفُ السَّرائر و کتب ديگر. در احوال او نوشته اند که شب ها مختصر مي خوابيد، باقي را به نماز يا مطالعه يا تدريس و يا تلاوت قرآن مجيد مي گذراند. شيخ مفيد از جمله کساني است که توقيعات و نامه هاي مختلفي از ناحيه ي مقدسه ي صاحب الامر(ع) با عباراتي چون: السلام عليک ايها الوَليُّ المَولي المخلصُ في الدين، المخلص فينا … به او ارسال مي شد. او را در پايين پاي امام هفتم(ع) درکنار استادش ابن قولِوِيه به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
ابومحمد عبداللَّه بن احمد معروف به ابن خَشّاب در سال 492 ق در عراق به دنيا آمد واز کودکي به فراگيري علوم رايج زمان خود پرداخت. ابن خَشّاب به تدريج در رشته هاي منطق، حديث، ادب، نحو و لغت مهارت يافت و به تاليف کتب متعدد همت گماشت. شخصيت علمي ابن خشاب از اعتباري کم نظير برخوردار است و به اين سبب او را علامه، حُجَّتِ عَرَب و حجتُ الاسلام خوانده اند. ابن خشاب در قرائت قرآن و فهميدن قرآن مجيد، سرآمد قاريان عصر خود محسوب مي شد و قرآن را با قرائت هاي گوناگون از حفظ داشت. ابن خشاب با مردم فرو دست بسيار فروتنانه رفتار مي کرد اما در برابر فرمانروايان و اشراف، تکبُّر نشان مي داد. افزون بر استادي در زبان عرب، نحو، لغت، تفسير، حديث، نسب
شناسي و … در ادب، شعر، منطق، حساب، هندسه و … نيز مهارت داشت. از او تاليفات ارزشمندي بر جاي مانده است که تواريخ ميلادُ الائِمة و وَفَياتِهِم، مسائلٌ في النَّحو و القصيدَةُ البديعيّة و … از آن جمله اند. ابن خشاب ثروت خود را که مجموعه اي از کتب نفيس بوده، وقف طالبان علم کرد اما اکثر آن ها به تاراج رفت.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم هبةاللَّه بن جعفر ملقب به قاضي سعيد ابن سناء الملک در سال 545 ق در قاهره به دنيا آمد. او قرآن، نحو و برخي علوم ديگر را فرا گرفت و با سرودن قصايدي در مدح صلاح الدين ايوبي و نيز قاضي فاضل، نبوغ خود را آشکار نمود. پس از اين که وي در فنون بلاغت و نويسندگي تبحّر و تجربه اي کسب کرد، قاضي فاضل او را در امور ولايت مصر به کار گماشت ولي آن چه بيشتر باعث شهرت و بلندي آوازه ي ابن سناءالملک شد، تدوينِ اصول و قواعد مُوَشّحات است. ديوان شعر او در موضوعات گوناگون از جمله توصيف روز عاشورا و شهادت امام حسين(ع) و … سروده شده است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ حسنعلي تهراني فرزند حاج محمود تاجر تبريزي در تهران ديده به جان گشود. پس از فراگيري مقدمات، عازم نجف اشرف گرديد و از محضر بزرگاني چون ميرزاي بزرگ شيرازي بهره جست. ايشان صاحب کرامات بوده و به توصيه ي استادش، پيش از درس، نهج البلاغه مي گفت و روح شاگردان را با کلام اميرالمؤمنين(ع) صفا مي بخشيد. اين عالم رباني از صالحين بوده و از کثرت احتياط، از حقوق شرعي استفاده نمي کرد و به نماز و مراقبت بر اعمال، دقت زيادي داشت. آيت اللَّه تهراني پس از فوت در جوار حضرت امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا هاشم آملي در سال 1322 قمري در روستاي "پردمِهِ لاريجان" آمل ديده به جهان گشود. پس از آموختن قرآن و گذراندن تحصيلات ابتدايي، علاقه ي سرشار او به علوم ديني، وي را به آمل و از آن جا به تهران کشاند. در مدرسه ي علميه ي سپهسالار تهران که در آن زمان زير نظر آيت اللَّه سيد حسن مدرس اداره مي شد اقامت نمود. وي به علت هوش و ذکاوت زيادش در تهران از محضر اساتيدي چون سيدمحمد تنکابني و ميرزا ابوالحسن شعراني استفاده نمود. پس از مدتي به قم عزيمت نمود و از محضر اساتيدي چون آيت اللَّه حائري، حجت کوه کمره اي و شاه آبادي استفاده شاياني برد. پس از اخذ اجازه ي اجتهاد، به نجف اشرف مشرف شد و از دروس فقه و اصول ميرزاي نائيني، سيدابوالحسن اصفهاني و آقاضياء عراقي کسب فيض نمود. اين عالم رباني و فقيه بزرگوار علاوه بر تحصيل به تدريس نيز
پرداخت و بعدها حلقه ي درس خارجِ خود را تشکيل داد. حضرات آيات ميرزا جواد تبريزي، ناصر مکارم شيرازي، عبداللَّه جوادي آملي، احمد آذري قمي، سيد جعفر کريمي، هادي معرفت، اسماعيل صالحي مازندراني، سيد علي محقق داماد، محمد محمدي گيلاني و ده ها عالم فاضل از جمله شاگردان اين بزرگوار مي باشند. ميرزا هاشم آملي همچنين در امور سياسي و مبارزه عليه رژيم ستم شاهي بسيار فعال بود و نقش مثبتي در حمايت از امام راحل(ره) و انقلاب اسلامي داشته است. آثاري چون بدايعُ الافکار، حاشيه بر عُروةُ الوُثقي، کتاب الصلاة و تقريرات دروس آيت اللَّه حائري از وي به جاي مانده است. سرانجام اين عالم رباني در چهارم رمضان سال 1413 ق برابر با هفتم اسفند 1371 ش در 91 سالگي دار فاني راوداع گفت و در مسجد بالاسرِ حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه افضل الدين طبيب خونجي از حکيمان نامدار قرن هفتم هجري در سال 590 ق در خونج از نواحي خلخال متولد شد و در آن جا، تحصيل خود را آغاز کرد.وي از مشاهير پزشکان و فيلسوفان شيعي است که در حکمت و طب، يگانه ي عصر و علامه ي زمان خود بود و در حديث و فقه نيز دستي داشته است. اين حکيم فرزانه داراي تاليفات بسيار است که از بين آن ها مي توان به کتاب کشف الاسرار عن غوامض الافکار في المنطق و موجز اشاره کرد. خونجي در اواخر عمر، قاضي القضاة مصر بوده و سرانجام در 56 سالگي در همان ديار درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج ملاعلي علياري تبريزي از علماي برجسته ي ايراني در تبريز به دنيا آمد. وي در فقه، حديث، شعر و ادب، مهارت بسيار داشت و در حکمت،رياضي و نجوم نيز استادي توانا به شمار مي رفت. ملاعلي علياري پس از عزيمت به حوزه ي علميه ي نجف از محضر عالماني همچون: شيخ انصاري و ميرزاي شيرازي بهره برد و در فقه و اصول فقه، متبحّر گرديد. ملاعلي علياري پس از بازگشت به ايران به تدريس و تربيت پرداخت و شاگردان برجسته اي را تعليم داد. ايشان همچنين رياضيات و نجوم را نيز تدريس مي کرد. علياري در اين ايام، کتب بسياري را در زمينه هاي مختلف فقهي و مسايل اسلامي تاليف کرد. از ميانِ آثار او مي توان به کتاب دلايلُ الاَحْکام في شرحِ شرايِعِ الاسلام اشاره کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابويعلي محمد بن حسن شريف جعفري، از نوادگان جعفر طيار بود که از متکلمان شيعه در بغداد به شمار مي رفت. وي پس از تکميل مقدمات نزد علماي خاندان خويش، به حوزه ي درس شيخ مفيد ملحق گرديد و از حواريين و اصحاب خاص استاد شد. جعفري پس از رحلت شيخ مفيد، کرسي تدريس و فتوي و رهبري شيعيان را در بغداد به دست گرفت. از اين عالم رباني آثار بسياري بر جاي مانده که نَزهةُ النّاظر و تنبيهُ الخاطر، اخبار المُختار و ايمان آباءُالنّبي(ص) و … از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
ابويعلي حمزة بن عبدالعزيز ديلمي طبرستاني معروف به "سَلاَّر"، فقيه بزرگ شيعه و از شاگردان شيخ مفيد و سيد مرتضي علم الهدي است. شيخ ابوعلي طوسي فرزند شيخ الطائفه، ابوالمکرّم مبارک بن فاخرِ نحوي، ابوالصلاح حَلَبي و ابوالفتح کراجکي و دانشمندان ديگر، از جمله شاگردان اين عالم بزرگ به شمار مي آيند. او از طرف سيدمرتضي، منصب حکومت شرعيه و فصل خصومات و مرافعات ديني در حَلَب داشت. الابواب و الفصول، التَّقريب، المَراسِمُ العَلَويّه و الاحکامُ النَّبويَّه از اوست. مدفن سلاّر ديلمي در نزديکي تبريز واقع است.
شرح مناسبت:
پس از وفات عبدالمطلب جد بزرگوار پيامبر اکرم(ص) ابوطالب سرپرستي آن حضرت را به عهده گرفت و در تمام مراحل، همراه برادرزاده ي خود بود. ابوطالب پس از بعثت پيامبر نيز از ياري حضرت محمد(ص) دست برنداشت و در مقابل مشرکان قريش مي ايستاد. با رحلت ابوطالب، مشرکان، آزار و اذيت بيشتري به پيامبر اسلام وارد کرده و آن حضرت را تحت فشار زيادتري قرار دادند. مسأله ي ايمان و اسلام ابوطالب از دير زمان ميان شيعه و اهل سنت مورد اختلاف بوده است. اين مسأله کم کم به صورت حادي در آمده، صورت کلامي، عقيدتي و سياسي به خود گرفت. علماي شيعه با تکيه به روايات امامان و نيز اشعاري که از ابوطالب به جاي مانده، حکم به مسلمان بودن او داده اند و در اين باره رساله ها نگاشته اند که يکي از آن ها، کتابِ ايمان ابيطالب اثر شيخ مفيد مي باشد.
شرح مناسبت:
دشمني خاندان اُمَوي و عباسي با اهل بيت از ديرباز وجود داشت. هر کدام از اين خاندان جور به نوبه ي خود آزار و اذيت فراواني به اهل بيت و آل علي(ع) روا داشتند و حتي از به شهادت رساندن امام معصوم ابا نمي کردند. وقتي مامون بر مسند قدرت نشست، از نفوذ امام رضا(ع) در ميان مردم آگاه بود و چون مي خواست هم امام را تحت نظر داشته باشد و هم خود را فردي دوستدار اهل بيت نشان دهد تا اقبال عمومي را به خود جلب کند، دستور داد تا امام رضا(ع) را از مدينه به خراسان آوردند و با اصرار فراوان ولايتعهدي خود را به
امام، واگذار کرد. سرانجام روز دوشنبه هفتم ماه رمضان سال 201 ق، منشور ولايتعهدي به خط مأمون نگاشته شد و در پشت همان ورقه، حضرت علي ابن موسي الرضا(ع) نيز با ذکر مقدمه اي پر از اشاره و ايماء، قبولي خود را اعلام فرمود؛ ولي يادآوري کرد که اين امر به انجام نمي رسد. آن گاه در کنار همان مکتوب، بزرگان و فرماندهان کشوري و لشکري، اين عهدنامه را گواهي نمودند. از اين پس به امام، الرضا من آل محمد(ص) مي گفتند يعني کسي که از آل محمد به وي (مامون) راضي شده است. مامون دختر خود، ام حبيب را به ازدواج آن حضرت درآورد و شعار عباسيان راکه لباس سياه بود، تبديل به شعار علويان و لباس سبز نمود. بررسي اوضاع و شرايط سياسي زمان مأمون نشان مي دهد که وي با يک سلسله دشواري ها و مشکلات سياسي روبرو شده بود و براي رهايي از اين بن بست ها تلاش مي کرد. او سرانجام به منظور حل اين مشکلات، يک سياست چند بعدي در پيش گرفت که همان طرح وليعهدي امام رضا(ع) بود.
شرح مناسبت:
عِزُّالدين ابوالمکارم حمزة بن علي بن زُهرة الحسيني الحَلَبي معروف به ابن زهره، فقيه و متکلم و از دانشمندان مشهور مسلمان، در حلب از شهرهاي سوريه به دنيا آمد. او پس از تکميل تحصيلاتش در حلب و نجف، به مراتب عالي علمي دست يافت. ابن زهره در فقه، اصول، کلام و ادبيات عرب، مهارت و دانش بسيار اندوخت و دانشمندان مشهوري تربيت کرد. نزديک به بيست کتاب، رساله و نامه به او نسبَت داده اند. تنوع موضوعات اين آثار،
نشان دهنده ي وُسعَتِ دامنه ي دانشِ اوست. مسألةٌ في نَفيِ الرُّؤيَة، نقضِ شُبهَةُ الفلاسَفه و نيز قَبَسُ الانوار از جمله ي تاليفات اين عالم بزرگ مسلمان است. ابن زهره در سال 585 ق در 74 سالگي چشم از جهان فرو بست.
شرح مناسبت:
سيدنظام الدين محمد معصوم صفايي ترمذي متخلص به نامي، مورخ و شاعر، در هندوستان به دنيا آمد. اجداد وي از مسلمانان ترمذ بودندو در قندهار افغانستان مي زيستند، اما چون پدرش به هند مهاجرت کرد، وي نيز پس از اتمام تحصيلاتش در قندهار، به گجرات هند رفت و به مناصب ديواني پرداخت. "نامي" از دانشمندان پرکارِ زمان خود بود و آثار ارزشمندي چون طِبِّ نامي را به رشته ي تحرير درآورد. وي در 1019 ق در 75 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
طغرل، سلطان قدرتمند سلجوقيان با براندازي حکومت غزنويان، ايران را در استيلاي خويش قرار داد. او با هجوم به عراق و تصرف بغداد، حکومت شيعي مذهب "آل بويه" را برانداخت و به حمايت خليفه ي عباسي پرداخت. طغرل تمام حرکت هايي را که از سوي مخالفان خلافت در سراسر حکومت اسلامي برخاسته بود، دفع نمود. وي در اواخر عُمر، بغداد را که به تصرف خليفه ي فاطمي درآمده بود، آزاد ساخت و القائم بامراللَّه، خليفه ي عباسي را به قدرت باز گرداند. چون زنِ طغرل در 452 ق درگذشته بود، طغرل دختر خليفه رابه زني خواست. هرچند خليفه از اين امر امتناع کرد ولي سرانجام به اين ازدواج رضايت داد و قرار شد دختر خليفه ي عباسي در ذيقعده ي سال 455 به عقد طغرل درآيد. ولي اين عقد به عروسي منجر نشد و داماد پير در هفتاد سالگي درگذشت. طغرل در اواخر عمر از بغداد راهي ري بود و در بين راه به بيماري رُعاف (خون دماغ) مبتلا گشت و در هشتم رمضان 455 ق در نزديکي ري درگذشت. جسد وي را به ري برده و در مقبره اي که امروز به برج طغرل معروف است به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
نجم الدين علي دبيران، معروف به کاتبي از حکيمان و منجمان برجسته ي ايراني است. ازنخستين سال هاي زندگي او اطلاع چنداني در دست نيست، اما از احوال او معلوم است که خواجه نصير الدين طوسي از کاتبي درخواست کرد که او را در کار رصدخانه ي مراغه که از رصدخانه هاي مشهور آن زمان بود، ياري کند و اين دانشمند مسلمان، مدت
ها در آن رصدخانه به فعاليت علمي پرداخت. از کاتبي آثار متعددي در علم حکمت و منطق برجاي مانده است که از آن جمله مي توان به جامِعُ الدقايق و حکمةُ العين اشاره کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آلغ بيگ، دانشمند برجسته در علم نجوم، در سال 796 ق در سلطانيه ي زنجان به دنيا آمد و در دربار جدش، تيمور، مؤسس سلسله ي تيموريان پرورش يافت. در شانزده سالگي به فرمانروايي ماوراءالنهر منصوب شد. آلغ بيگ بر خلاف تيمور، علاقه اي به کشورگشايي نداشت و بيشتر به مطالعه و تحقيق مي پرداخت. او براي گسترش علوم، مدرسه اي بنا کرد که در رأس مواد درسي آن، علم نجوم قرار داشت. از اقدامات مهم ديگر او، ايجاد رصدخانه اي در سه طبقه در سمرقند در سال 828 ق بود.از نتايج مهم فعاليت هاي علمي آلغ بيگ جداولي است که به زيج آلغ بيگ معروف است. اين جدول ها، مربوط به محاسبه ي تقويم، جدول هاي مثلثاتي و اوضاع ستارگان است. نتايج حاصله از تحقيقات آلغ بيگ درباره ي برخي از سيارات منظومه ي شمسي، با داده هاي امروز اختلاف چنداني ندارد. الغ بيگ سرانجام در جنگي که با پسر ياغيِ خود در حدود سمرقند روي داد، شکست خورد و به دستور فرزند، پدر را در 57 سالگي کشتند. اما پسرِ ناسپاس، پس از الغ بيگ بيش از شش ماه سلطنت نکرد و در ربيع الاول سال 854 به دست يکي از طرفداران پدرش کشته شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ محمد بهاري همداني از عالمان بزرگ و عارفان مشهور قرن سيزده و چهاردهم هجري قمري در ايران است که به وارستگي، پارسايي، کمال علم و عمل و تاثير نفس در تربيت شاگردان برجسته شهرت داشت. وي در سال 1265 ق در شهرستانِ بهار در اطراف همدان ديده به جهان گشود. آيت اللَّه
بهاري همداني پس از طي تحصيلات مقدماتي، براي ادامه ي تحصيل، به حوزه ي علميه ي نجف رفت و پس از اخذ درجه ي اجتهاد به تدريس پرداخت. او که از جواني، اهل عبادت و تهجُّد و رياضات شرعي بود، در نجف به حلقه ي مريدان ملاحسينقُلي همداني درآمد و پس از فوت استاد، بسياري از افراد، از وي کسب دستور سلوک مي کردند. تعليم و تدريس شيخ محمد به طور عمده، شفاهي بود و يک مجموعه به نام تذکرةُالمتّقين از آثار وي گردآوري شده است. اين عالم رباني و زاهد عارف، سرانجام در هفتاد سالگي دار فاني را وداع گفت و در بهارِ همدان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شيخ علي بن علي رضا خويي از علماي اماميه ي قرن چهاردهم هجري، در سال 1292 ق در شهرستان خوي به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي را در زادگاه خود به پايان رساند. آنگاه عازم حوزه ي علميه ي نجف گرديد و از محضر آخوند خراساني و شيخ هادي تهراني بهره برد. شيخ علي خويي پس از مدتي، به آذربايجان مراجعت کرد و در اروميه سکني گزيد و مصدر خدمات فرهنگي گرديد تا اين که در سال 1350 ق در 58 سالگي در بندر شرفخانه رخ در نقاب خاک کشيد. تشريح الصدور در 6 جلد، تعادل و ترجيح، عقد نکاح و عِقدالفريد في شرح القصايد از آثار اوست.
شرح مناسبت:
حضرت خديجه ي کبري(س) که از زنان نامدار و ثروتمند قريش بود پانزده سال قبل از بعثت با پيامبر اسلام(ص) ازدواج کرد. اين بانوي بزرگوار اولين فردي بود که به رسالت پيامبر ايمان آورد و با تمام توان و ثروت خود به ياري دين اسلام برخاست. وجود حضرت خديجه براي پيامبر اسلام به قدري اهميت داشت که پيامبر اکرم(ص) رحلت اين بانوي بزرگ را مصيبتي عظيم خواند و سال رحلت حضرت خديجه و حامي بزرگ ديگر خود يعني حضرت ابوطالب را عام الحزن يعني سال اندوه ناميد، زيرا ابوطالب عموي پيامبر نيز در همان سال وفات يافته بود. پيامبر اکرم(ص)، حتي سال ها پس از رحلت آن بانوي بزرگوار، از ايشان به خوبي و نيکي ياد مي کرد و او را ستايش مي نمود. آن حضرت در جواب کسي که به پيغمبر گفت: خداوند، بهتر از خديجه را به تو عوض داده است، فرمود: "سوگند
به خدا که خداوند، مرا بهتر از او عوض نداده است. او به من ايمان آورد، هنگامي که مردم کفر ورزيدند و مرا تصديق کرد، آنگاه که مردم مرا تکذيب کردند و با مال خود مرا ياري نمود، آنگاه که مردم، مرا محروم ساختند و پروردگار، مرا تنها از ميان زنان، از او به ولادت فرزند روزي داد." ام المؤمنين خديجه(س) به هنگام وفات 65 سال داشت.
شرح مناسبت:
امام حسين(ع) پس از ترک اعتراض آميز مدينه و ورود به مکه، به افشاي ماهيّت ضد اسلامي دستگاه يزيد پرداخت. در اين حال، مردم کوفه که خاطره ي حکومت علي(ع) را از بيست سال پيش در خاطر داشتند، از امام حسين(ع) جهت رهبري خود دعوت کردند. از آن پس، سران شيعيان کوفه، نامه هايي به حضور امام نوشتند که اولين نامه در دهم رمضان سال شصت هجري به دست آن حضرت رسيد. ارسال نامه ها از طرف شخصيت ها و گروه هاي متعدد کوفي همچنان ادامه يافت به طوري که تنها در يک روز، ششصد نامه به دست امام رسيد و مجموع نامه هايي که به تدريج مي رسيد، بالغ بر دوازده هزار نامه گرديد. دعوت کوفيان، بُعد تازه اي به وضعيت داد و وظيفه ي تازه اي براي امام ايجاد کرد. بنابراين و با در نظر گرفتن شرايط موجود بود که امام حسين(ع) تصميم به عزيمت به عراق گرفته، راهي آن ديار شد.
شرح مناسبت:
پس از تفويض و در حقيقت تحميلِ ولايتعهدي مامون به امام رضا(ع) در هفتم رمضان سال 201 ق، تشريفات بيعت، طي مراسمي شکوهمند در روز پنجشنبه دهم ماه رمضان همان سال به عمل آمد و حضرت بر مسندِ ولايتعهدي جلوس فرمودند. اولين کسي که به دستور خليفه، دست بيعت به امام داد، عباس فرزند مامون بود. پس از او، فضل به سهل، وزير اعظم؛ يحيي بن اَکثَم، مُفتي دربار؛ و سپس امراي لشکر و عموم اشراف و رجالِ بني عباس که حاضر بودند، با آن حضرت بيت کردند. موضوع ولايتعهدي امام رضا(ع)، طبعاً براي دوستان و شيعيان آن حضرت
موجب سرور و شادماني شد، زيرا آنان خلافت را حق مسلّمِ اهل بيت(ع) مي دانستند. وليِ خود آن حضرت از اين امر اندوهگين و متأثر بود و در مقابل اظهار خوشحالي يکي از اطرافيان فرمود: دل به اين کار مَبَند و به آن خشنود مباش که دوامي ندارد.
شرح مناسبت:
خواجه نظام الملک در اصل از دهقان زادگان بيهق بود، اما در طوس تربيت يافت. او پس از تحصيل ادب و فقه، وارد دستگاه حکومتي آلب ارسلان شد. خواجه نظام الملک، مشهورترين وزير ايراني است که نزديک به 30 سال وزارت سلجوقيان را بر عهده داشت. از جمله اقدامات مهم وي تأسيس مدارسي به نام "نظاميّه" در طوس، هرات، نيشابور و بغداد است. در اواخر دوران وزارت نظام الملک، رابطه ي او با ملکشاه سلجوقي رو به تيرگي نهاد ولي شاه سلجوقي وي را عزل نکرد زيرا از طرفداران بي شمار وي هراس داشت. سرانجام در سال 485 ق در سفري که نظام الملک به همراه ملک شاه عازم بغداد بود، در نزديکي کرمانشاه جواني در لباس صوفيه به نزد خواجه آمد و او را با ضربت دشنه اي مجروح ساخت و خواجه با آن جراحت درگذشت. بعدها چنين شهرت يافت که کُشَنده ي وي، از فداييان اسماعيلي است. نفوذ نظام الملک در دستگاه سلاجِقِه با قتل او از ميان نرفت، زيرا فرزندان او در دوران سلجوقيان، مکرّر به وزارت و مشاغل عمده ي ديواني دست يافتند.
شرح مناسبت:
ابراهيم کَرَکي، مورخ، اديب و محدث مسلمان پس از آموختن قرآن و مقدمات علوم ديني، جهت تکميل تحصيلات و کسب دانش بيشتر به مراکز مختلف علمي و ديني رفت تا اين که در علومي چون فقه و ادبيات، مهارت کافي يافت و آثار متعددي را در اين زمينه ها پديد آورد. از ميان آن ها مي توان به کتاب "اعرابُ المُفَصَّل" در زمينه ي علوم قرآني اشاره کرد. ابراهيم کرکي، دانشمند مسلمان در قاهره، پايتخت مصر
درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از آن که امتياز تاسيس بانک شاهنشاهي و بانک صنايع و معادن ايران از طرف ناصرالدين شاه قاجار به رويتر انگليسي واگذار شد، دولت روسيه نيز به همچشمي انگليس در گرفتن امتياز کوتاهي نکرد. از جمله ي اين امتيازها، شيلات و صيد ماهي در شمال و نيز امتياز تاسيس بانک استقراضي روس بود که توسط يولياکوف روسي اخذ شد. اين امتيازها که به خاطر سفرهاي پرهزينه ي شاهان قاجار به فرنگ به بيگانگان اعطا مي شد، بار سنگيني بر دوش مردم محروم و ستمديده بود. هر کدام از اين امتيازات گاه چنان وسيع و ناعادلانه بود که به قيمت تاراج منابع و ثروت هاي مملکت تمام مي شد. هم چنين برخي از اين امتيازها با حضور مردم در صحنه و رهبري روحانيت، همانند امتياز انحصار تنباکو لغو گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه محمدمهدي خالصي در سال 1276 ق در روستايي از توابع کاظمين به دنيا آمد. وي در نجف و کاظمين به تلمذ و فراگيري دروس حوزوي پرداخت و از عالمان بزرگ و فضلاي سرآمد روزگار شد. از جمله مهم ترين اساتيد آيت اللَّه خالصي، حضرات آيات عظام: ميرزا حبيب اللَّه رشتي، آخوند خراساني و ميرزاي شيرازي مي باشند. آيت اللَّه خالصي مرد ميدان سياست بود و مداخله در آن را جزيي از دين به حساب مي آورد و از اين رو سال هاي زيادي را صرف مبارزه با استعمارگران، خصوصاً استعمار انگلستان سپري کرد. اين عالم مبارز نقش مهمي در انقلاب سال 1920 م عراق در کنار آيت اللَّه شيرازي ايفا نمود و تلاش زيادي در راه استقلال اين کشور از خود نشان
داد. از آيت اللَّه خالصي کتاب هايي به جا مانده اند از قبيل: حاشيه ي اَلفيّه، حاشيه ي کفايةُ الاصول، القواعِدُ الفقهيه و … سرانجام اين عالم کم نظير و مصلح بزرگ و مجاهد نستوه و خستگي ناپذير در شامگاه يازدهمين روز ماه مبارک رمضان 1343 ق بر اثر سکته ي قلبي، در 67 سالگي به لقاي معبود رسيد.
شرح مناسبت:
انجيل، کلمه اي يوناني به معني مژده است و مسيحيان از اين جهت آن را مژده مي دانند که به اعتقاد آن ها، حضرت عيسي(ع) خود را فداي مردم کرد تا همه ي مردم را از آتش دوزخ بخرد و اين کتبِ اناجيلِ آن ها، مژده ي بهشت است. نام اين کتاب دوازده بار در قرآن مجيد ذکر شده است. قرآن، انجيل را کتاب خدا مي داند ولي آن انجيلي را کتاب آسماني مي خواند که مشتمل بر احکام و تکاليف بشر باشد؛ زندگي او را تنظيم کند و سر و سامان بخشد، چنان که شأن اديان الهي است. گويند: انجيل هاي کنوني نزد مسيحيان چهار است: انجيل مَرقُس که از همه ي اناجيل، قديم تر است و به احتمال قوي در شهر انطاکيه در حدود سال هاي 70 - 65 ميلادي به تحرير درآمده است. انجيلِ متي و لوقا پس از مَرقُس و انجيلِ يوحَنّا، شصت سال پس از مسيح يعني سال 93 ميلادي نوشته شده است. لازم به ذکر است که مسيحيان در کنار اين چهار انجيل، به مجموعه اي ديگر از مکتوبات و رسالات اعتقاد دارند که به مجموعه ي آن ها عهد جديد اطلاق مي نمايند. به هر تقدير آن چه
که براي هدايت آدميان توسط حضرت عيسي(ع) آورده شده، از دسترس ما خارج است و آن چه که به نام اناجيل در کتاب مقدس ديده مي شود، محصول تلاشِ مسيحيان و رسولان دوره ي اول مسيحيت مي باشد.
شرح مناسبت:
وقتي آيه ي "اِنّما المؤمنونَ اِخوَةٌ"(حجرات، 10) نازل شد، پيامبر(ص) بين ياران خود از مهاجر و انصار عقد اخوت برقرار کرد و هر يک از مهاجران را با يکي از انصار برادر ساخت. آن حضرت همچنين در پايان، حضرت علي(ع) را به برادري خويش انتخاب نمود. حضرت علي(ع) هرگاه بر روي منبر مي نشست مي فرمود: من بنده ي خدا و برادر رسول خدا(ص) مي باشم و هر که غير از من، چنين ادعايي کند دروغگو مي باشد.
شرح مناسبت:
ابوالفرج جمال الدين عبدالرحمن بن علي بن جوزي بغدادي معروف به ابن جوزي، فقيه، مفسّر، محدّث و واعظ است که در طب، تاريخ، عرفان و اکثر فنون متداول نيز، متبحّر بوده است. در مجلس وعظ وي ازدحام جمعيت ايجاد مي شد و او را بسيار بديهه گو و حاضر جواب گفته اند. از کارهاي بي سابقه ي ابن جوزي، بيان يک دوره تفسير قرآن بر روي منبر است. همچنين ابن جوزي در مجالسي که خليفه حاضر بود به موعظه ي وي مي پرداخت و هراسي به خود راه نمي داد. تدريس، بخش مهمي از زندگي اجتماعي ابن جوزي را دربرمي گرفت. وي استادي بزرگ و توانا بود و چنان که خود مي گويد، در پنج مدرسه تدريس مي کرده است. ابن جوزي از سيزده سالگي به تاليف پرداخت و از آن جا که تا پايان عمر از نوشتن باز نايستاد شمار آثارش را تا بيش از 380 کتاب و رساله ذکر کرده اند. اسبابُ النُّزول، روحُ الارواح، مولدُالنَّبي و النُطقُ المَفهوم و … از آن جمله اند. وفات ابن جوزي در 86 سالگي در بغداد
واقع شد و در مقبره ي بابُ الحَرْب مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
ميرزا محمدتقي بن ملامحمد مامقاني تبريزي متخلص به نيّر و معروف به حجت الاسلام، از علما و دانشمندان آذربايجان و داراي قريحه ي شعري لطيفي بود. وي در 1247 ق در تبريز به دنيا آمد و در 22 سالگي براي تحصيل علوم ديني راهي نجف گرديد. پس از استفاده از محضر اساتيد بزرگ آن شهر به تبريز بازگشت و به تأليف و تدريس همت گماشت. آتشکده در مراثي، ديوان غزليات، عِلمُ السّاعه و نُصرَةُالحَق از جمله تاليفات وي مي باشند. حجت الاسلام نيّر تبريزي در 57 سالگي در تبريز دار فاني را وداع گفت و بنا به وصيتش، در وادي السلام نجف اشرف مدفون گشت.
شرح مناسبت:
حجاج بن يوسف ثقفي از ستم کاران تاريخ به شمار مي آيد و طي مدت بيست سال حکومت خويش، تلاش وافري در تحکيم و تثبيت حکومت مروانيان به عمل آورد. وي پس از کشتن عبداللَّه بن زبير و به منجنيق بستن خانه ي خدا و پايان دادن به حکومت آل زبير، علاوه بر حجاز، حکومت عراق و شرق عالم اسلام(تا مرزهاي هند و مغولستان) را نيز به دست آورد. غير از افرادي که در جنگ ها به دست اين حکمران خونخوار کشته شدند، وي حکم قتل حدود صد و بيست هزار نفر را نيز در دوران حکومتش صادر کرد. حجاج بن يوسف، تلاش وافري در کشتن طرفداران امام علي(ع) و براندازي نام و نشان اهل بيت از خود نشان داد و در اين راه، از هيچ ظلم و تعدي فروگذار نکرد. حجاج سرانجام در حالي که به دليل جناياتش دچار اختلال رواني و کابوس شده بود در 55
سالگي از دنيا رفت و جسد وي را مخفيانه در محلي که مردم خشمگين متوجه ي آن نشوند، دفن کردند. در آن هنگام بيش از 50 هزار مرد و 30 هزار زن در زندان او به سر مي بردند که بسياري از آنان برهنه بودند.
شرح مناسبت:
شاه اسماعيل دوم مردي عياش و خونخوار و سفيه بود و چون در جواني در هرات به دست معلمي سني مذهب تربيت يافته بود، بر آن شد که چون به شاهي برسد، مذهب شيعه را براندازد و همين کار را کرد. وي پس از به دست گرفتن قدرت، تمام برادران خود را يکي پس از ديگري به قتل رسانيد و سپس به کشتار شاهزادگاني که در اطراف پايتخت بودند، پرداخت. با اين حال، حکومت پرجور او، بيش از يک سال به طول نيانجاميد و بر اثر افراط در مصرف شراب و مسکرات و مواد افيون دار مُرد. مردم از مرگ اين پادشاه، بسيار شادمان شدند.
شرح مناسبت:
ميرزا جهانگير خان قشقايي از دانشمندان بزرگ ايراني در اواسط قرن سيزدهم هجري، در ميان ايلات قشقايي به دنيا آمد. پس ازمدتي به فراگيري علوم اسلامي همت گماشت و به عالمي توانا تبديل شد. از آن پس، عمر خود را به تدريس علوم ديني صرف کرد و بسياري از بزرگان، از محضر او استفاده کردند. در طول حدود پنجاه سال که در مدرسه ي صدر اصفهان و … به تدريس مي پرداخت شاگرداني از قبيل آيت اللَّه شهيد سيدحسن مدرس، آيت اللَّه بروجردي، فاضل توني و وحيد دستگردي در حلقه ي درس او آموزش ديدند. ميرزا جهانگيرخان قشقايي با اين که دروس حوزوي را تدريس مي کرد ولي به لباس محلي و سنتي خود مقيد بود و همواره از آن استفاده مي کرد. اين دانشمند بزرگ ايراني سرانجام در حدود 85 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعلي سيستاني پس از اتمام تحصيلات ديني در نجف، در سال 1318 ق به ايران آمد و در مسجد گوهرشاد مشهد، به ارشاد مردم، تدريس فقه، اصول فقه و اقامه ي نماز جمعه پرداخت. آيت اللَّه سيستاني، فقيه، مجتهد و عالم بزرگ اسلامي در زمان نهضت مشروطه به دليل مبارزات ضد استبدادي، مدتي به زندان افتاد و سرانجام در سيزدهم رمضان 1340 ق دار فاني را وداع گفت.
شرح مناسبت:
مختار بن ابوعبيده ثقفي پس از هلاکت معاوية بن ابي سفيان، از جمله رهبران انقلابي کوفه بود که از امام حسين(ع) و نماينده اش حضرت مسلم بن عقيل(ع) حمايت نمود و در نتيجه، از سوي عبيداللَّه بن زياد عامل يزيد در کوفه، دستگير و زنداني شد. مختار در ايام قيام امام حسين(ع) هم چنان در زندان عبيداللَّه بن زياد به سر مي برد تا اين که به وساطت شوهر خواهرش، عبداللَّه بن عمر در نزد يزيد بن معاويه، از زندان آزاد گرديد. پس از مرگ يزيد، جهت خون خواهي امام حسين(ع) در کوفه قيام نمود و جمع کثيري به او پيوسته و تمام قاتلان امام حسين(ع) و عناصر اصلي ضد امام حسين(ع) و اهل بيت را دستگير و به مکافات اعمالشان رساند. مختار ثقفي پس از 18 ماه حکومت در کوفه و نواحي آن، در چهاردهم رمضان سال 67 قمري در برابر لشکريان عبداللَّه بن زبير به فرماندهي مصعب بن زبير، متحمل شکست گشته و در اين نبرد به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
ابن مغازلي در سال 457 ق متولد شد و دوران تحصيلش در عراق، در محضر علما و مشايخ آن ديار سپري گرديد. ابن مغازلي در ميان علوم و معارف اسلامي، علاقه ي بسياري به حديث داشت. وي بخش عمده ي زندگي خود را در شهرهاي واسط و بغداد به نقل حديث گذراند و آثاري از پيشينيان خود را روايت کرد که از آن جمله مي توان از مناقب نام بُرد. از اين محدث و فقيه مسلمان، رساله اي در حديث به جا مانده است که به صورت خطي در کتابخانه ي دمشق
نگهداري مي شود.
شرح مناسبت:
شمس الدين بهبهاني از حکما و دانشمندان مشهور ايراني در قرن سيزدهم هجري قمري، در سنين جواني از محضر عالم برجسته اي چون، محقق بهبهاني بهره جست. وي فقيهي عالم و عارفي زاهد بود و بيشتر ايام عمر را به تحقيق و تاليف سپري کرد. شمس الدين بهبهاني شرح مفصلي بر معالم الاصول نگاشته و رساله هايي نيز در زمينه ي حکمت و اصول دين به رشته ي تحرير درآورده است.
شرح مناسبت:
سيدمحمدتقي بن حسين دلدار علي، معروف به "ممتاز العلماء" از بزرگ ترين علماي اماميه ي قرن سيزدهم هجري در هند است. کتابخانه ي او از بزرگ ترين و مهم ترين کتابخانه هاي هند به شمار مي رفت. از ايشان آثار ارزشمندي به جاي مانده است که برخي از آن ها عبارتند از: ارشاد المؤمنين، حَديقَةُ الواعظين و ظهيرُ الشّيعه في احکام الشريعة. وي در 78 سالگي در شهر لکهنوي هند وفات يافت و در حسينيه ي خويش مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
در اين روز، يک صهيونيست افراطي، نمازگزاران روزه دار فلسطيني را در حرم مطهر حضرت ابراهيم(ع) در شهر الخليل واقع در کرانه ي غربي رود اردن به رگبار مسلسل بست و 29 تن را شهيد و تعداد زيادي را مجروح کرد. اين ترور که بار ديگر خصومت صهيونيست ها با مسلمانان را به اثبات رساند، واکنش تند جهان اسلام را به دنبال داشت به طوري که مذاکرات سازش اعراب و اسراييل را براي مدتي به حال تعليق درآورد. اين حمله ي وحشيانه باعث گسترش ناآرامي در سرزمين هاي اشغالي گرديد و مقابله با رژيم صهيونيستي را شدت بخشيد. با توجه به اين واکنش ها، تل آويو، فرد تروريست را دستگير و محاکمه کرد، اما با ادعاي اين که او ديوانه است و جنون دارد از مجازاتش سرباز زد.
شرح مناسبت:
سيد جوانان اهل بهشت، سبط اکبر، ريحانة الرسول حضرت امام حسن مجتبي(ع) در 15 رمضان سال سوم (و به روايتي سال دوم) هجري قمري در مدينه ي منوره به دنيا آمد. کنيه ي آن حضرت، ابومحمد و القاب ايشان، تقي، زکي و السبط مي باشد. امام حسن مجتبي(ع) پس از شهادت پدر بزرگوار خويش، مدتي امور خلافت مسلمانان را عهده دار گرديد و مهياي جنگ با معاوية بن ابي سفيان شد. اما آن حضرت در پي خيانت گروه زيادي از ياران و لشکريانِ خود، تن به صلح با معاويه داد و از آن پس خلافت را رها کرد. امام حسن مجتبي(ع) پس از مدتي از کوفه به مدينه بازگشت و به ارشاد، هدايت و امامت جامعه ي اسلامي پرداخت.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام حسن
عليه السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: حَسَنٌ مِنّي و أنَا مِنهُ أحَبَّ اللَّهُ مَن أحَبَّهُ
ترجمه:
حسن از من است و من از اويم؛ هر که دوستش بدارد، خداوند دوستدار او است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 43، ص 306.
زير عنوان:
ولادت امام حسن عليه السلام
متن:
امام سجّادعليه السلام: إنَّ الحَسَنَ عليه السلام لَم يُرَ فِي شَي ءٍ مِن أحوالِهِ إلّا ذاکِراً لِلّهِ سُبحانَهُ
ترجمه:
امام حسن عليه السلام در همه حال خداي سبحان را ياد مي کرد
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 224.
زير عنوان:
ولادت امام حسن عليه السلام
متن:
امام باقرعليه السلام: کانَ الحَسَنُ کَثيرَ الاِجتِهادِ فِي العِبادَةِ و التَّصَدُّقِ
ترجمه:
امام حسن عليه السلام در عبادت و صدقه دادن سخت کوش بود
آدرس:
نظم دررالسمطين، ص 196.
زير عنوان:
ولادت امام حسن عليه السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: کانَ الحَسَنُ أشبَهَ النّاسِ بِرَسولِ اللَّهِ خَلقاً و سُؤدُداً و هَدياً
ترجمه:
امام حسن عليه السلام در خلقت و سيرت و شرافت شبيه ترين مردم به رسول خدا بود
آدرس:
الإرشاد، ج 2، ص 5.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: أحسِن جِوارَ مَن جاوَرَکَ تَکُن مُسلِماً
ترجمه:
با همسايه ات به نيکي همسايگي کن تا مسلمان باشي
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 112.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: القَريبُ مَن قَرَّبَتهُ المَوَدَّةُ وان بَعُدَ نَسَبُهُ
ترجمه:
خويشاوند کسي است که دوستي سبب خويشاوندي او است، اگرچه نسبش دور باشد
آدرس:
تحف العقول، ص 168.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: مَنِ اتَّکَلَ عَلي حُسنِ الاِختيارِ مِنَ اللَّهِ لَهُ لَم يَتَمَنَّ أنَّهُ في غَيرِ الحالِ الَّتِي اخْتارَهَا اللَّهُ
ترجمه:
هر که به حُسن اختيار خدا براي او اعتماد کند، آرزو نمي کند که در حالتي جز آنچه خدا برايش اختيار کرده است، باشد
آدرس:
تحف العقول، ص 169.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: لايَغُشُّ العاقِلُ مَنِ استَنصَحَهُ
ترجمه:
خردمند به کسي که از او نصيحت مي
خواهد، خيانت نمي کند
آدرس:
تحف العقول، ص 120.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: عَلَيکم بِالفِکرِ، فَإنَّهُ حَياةُ قَلبِ البَصيرِ ومَفاتيحُ أبوابِ الحِکمَةِ
ترجمه:
بر شما باد به تفکّر، که تفکّر مايه حيات قلب شخص بصير و کليد درِ حکمت است
آدرس:
إعلام الدين، ص 297.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: لامُرُوَّةَ لِمَن لاهِمَّةَ لَهُ
ترجمه:
بي همّت را مردانگي نباشد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 417.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: تَمامُ الصَّنِيَعةِ خَيرٌ مِن ابتِدائِها
ترجمه:
تمام کردن احسان از آغاز کردن آن بهتر است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 111.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: ما تَشاوَرَ قَومٌ إلّا هُدُوا إلي رُشدِهِم
ترجمه:
هيچ گروهي با هم مشورت نکردند، مگر آن که به راه پيشرفت خود رهنمون شدند
آدرس:
تحف العقول، ص 233.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: اَلإخاءُ الوَفاءُ فِي الشِّدَّةِ وَ الرَّخاءِ
ترجمه:
نشانه برادري، وفاداري در سختي و آسايش است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 114.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: مَن عَدَّدَ نِعَمَهُ، مَحَقَ کَرَمَهُ
ترجمه:
هر کس احسان هاي خود را برشمرد، بخشندگي خود را تباه کرده است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 417.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: اَلمَعروفُ مالَم يَتَقَدَّمهُ مَطَلٌ و لَم يَتبَعهُ مَنٌّ
ترجمه:
احسان آن است که تأخيري در پيش و منّتي در پس نداشته باشد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 115.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام حسن عليه السلام: إذا سَمِعتَ أحَداً يَتَناوَلُ أعراضَ النّاسِ فَاجتَهِد أن لايَعرِفَکَ
ترجمه:
هر گاه شنيدي شخصي آبروي مردم را مي ريزد، بکوش تا تو را نشناسد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 198.
شرح مناسبت:
اعزام حضرت مسلم(ع) از سوي امام حسين(ع) به جانب کوفه پس از نامه هاي پي در پي و دسته جمعي کوفيان به امام حسين(ع) و دعوت از آن حضرت جهت برپا نمودن
حکومت اسلامي و مبارزه با يزيد بن معاويه بود. مردم کوفه گرچه در ابتدا استقبال شاياني از مسلم بن عقيل(ع) به عمل آوردند وليکن با تطميع و تهديد حکومت عبيداللَّه بن زياد، سرانجام نماينده ي امام را تنها گذاشته و پس از مدتي حضرت مسلم بن عقيل به دست ابن زياد به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
محمدبن حسن طوسي معروف به شيخ طوسي در 23 سالگي براي کسب علوم روز راهي بغداد گرديد و در حوزه ي درس شيخ مفيد و سيد مرتضي جاي گرفت. پس از رحلت سيد مرتضي در سال 436 ق، شيخ طوسي پيشواي مذهب تشيُّع گرديد و دوازده سال بعد از سيد مرتضي، در بغداد زعامت شيعيان را برعهده گرفت. حلقه ي درسي شيخ طوسي پذيراي صدها عالم فاضل شيعه و سني بود و دانشوران بزرگي در حلقه ي درس او پرورش يافتند. آثار مکتوب شيخ طوسي، جزو مهم ترين و معتبرترين کتب شيعه مي باشند که کتب "تهذيب" و "استبصارِ" ايشان از ارکان حديث شيعه هستند. شيخ طوسي را تدوين کننده ي اساسنامه ي مکتب تشيع در فرهنگ و تمدن اسلامي مي شناسند. شيخ طوسي در اواسط قرن پنجم هجري، حوزه ي عظيم نجف اشرف را بنيان نهاد و اولين دانشگاه شيعه را تاسيس کرد. سرانجام اين عالم نامدار پس از عمري تلاش و خدمت، در محرم سال 460 ق در 76 سالگي به لقاي معبود شتافت و در منزل مسکوني اش در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
زين الدين بن علي بن احمد معروف به شهيد ثاني در سال 911 قمري ديده به جهان گشود. او پس از مدتي علاوه بر فقه شيعه، نسبت به فقه ساير مذاهب اسلامي نيز تبحر يافت. شهيد ثاني به شهرهاي مختلفي در شام، فلسطين، لبنان، مصر و آسياي صغير سفر کرد و تشنگان علم و معرفت را مستفيض نمود. معاندين که تحمل اين عالم فرزانه را نداشتند، طرح قتلش را ريخته و ناجوانمردانه او را در
54 سالگي به شهادت رساندند. از شهيد ثاني آثار فراوان و متنوعي بر جاي مانده است که "شرح لُمْعِه"، "غايةُالمُراد"، "مسالِکُ الافهام" و "روضُ الجنان" از جمله ي آن هاست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در ادامه ي جنگ هاي صدر اسلام، خليفه ي دوم، سعد بن ابي وقاص را مأمور فتح ايران کرد و از جانب يزدگرد سوم پادشاه ساسانيان، رستم پسر فرخ زاد به فرماندهي قواي ايران تعيين شد. پس از مذاکرات اوليه و پيشنهاد قبول جزيه يا اسلام آوردن، سپاه ايران جنگ را برگزيد و اسلام را نپذيرفت. سرانجام جنگ بين دو طرف در ناحيه ي قادسيه در عراق درگرفت و پس از چندين شبانه روز، سستي بر سپاه ايران چيره گشت و نيروهاي ساساني شکست خوردند. فتح قادسيه و رسيدن اعراب به ساحل غربي دجله مقابل ايوان مداين، سقوط پايتخت و انقراض دولت با عظمت ساساني را قطعي نمود.
شرح مناسبت:
ابوالمعالي کمال الدين محمد بن علي بن عبدالواحد انصاري معروف به ابن زَمْلَکاني در سال 667 ق در حوالي دمشق به دنيا آمد. وي علم و دانش را نزد اساتيد و علما آموخت و به يادگيري علوم ديني و حديث همت گماشت و بيست و چند ساله بود که اجازه ي صدور فتوا يافت. ابن زَمْلَکاني در کنار مشاغلي چون قضاوت، به تعليم و تعلّم نيز ادامه داد و در بسياري از مدارس دمشق به تدريس مشغول شد. گويند، وي فردي خيال پرداز بود و مباني فکري خود را بر تخيّلات استوار مي ساخت و حتي بر اساس آن ها عمل مي کرد. از اينرو در رنج و ناراحتي به سر مي برد، زيرا برخي با او دشمني مي کردند و حسادت مي ورزيدند. از جمله آثار اين فقيه، محدث و اديب مشهور دمشقي مي توان به کتاب البُرهان الکاشِف عن اعجازِ القرآن، مولدُ النَّبي
و … اشاره کرد. ابن زَمْلَکاني در اواخر عمر قرار بود تا از طرف سلطان مصر به قاضي القضاتي دمشق منصوب شود که در راه بيمار شد و در شصت سالگي بدرود حيات گفت. جنازه ي وي را به قاهره برده و در نزديکي قبر شافعي به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
ابوالعباس احمد بن علي بن عبدالقادر بعلبکي مصري ملقب به تقي الدين و مشهور به مِقريزي از مشاهير مورخين عرب در سال 766 ق در قاهره به دنيا آمد. او در آغاز حنفي مذهب بود و در آخر به شافعي گراييد. مِقريزي چندي قضاوت در قاهره را به عهده داشت و پس از اقامتي ده ساله در دمشق به قاهره بازگشت و انزوا گزيد. وي عزت را در عُزلت مي ديد و بدون ضرورت با کسي تردد و مراوده نمي کرد. آوازه ي مقريزي، عالم گير و ضرب المثل بود. مِقريزي آثار بسياري دارد که به دويست مجلد مي رسد. تاريخ مصر، مشاهير مصر، دُرَرُالعُقودُ الفريده و المواعظ از آن جمله اند. مقريزي در 79 سالگي در مصر وفات يافت و در قاهره مدفون شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدرضا مظفر در شعبان 1322 ق در نجف زاده شد. پس از فراگيري مقدمات و سطوح، در حلقه ي درس ميرزاي ناييني، آقاضياء عراقي، سيدعلي قاضي طباطبايي و … حاضر گشت و پس از سالياني به اجتهاد دست يافت. برنامه ها و فعاليت هاي اصلاحي آيت اللَّه مظفر، نام او را در زمره ي يکي از احياگران عصر حاضر در تاريخ کهن حوزه ي نجف جاودان ساخت. تأسيس جمعيت مُنَتدي النَّشر، دانشکده ي مُنتَدي، مدارس مُنتَدي و تدوين کتاب هاي درسي از جمله ي اين فعاليت ها مي باشد. هم چنين آيت اللَّه مظفر، استادي متبحر و نويسنده اي توانا بود که ده ها اثر علمي از خود به يادگار گذاشته است. اين عالم بزرگوار سرانجام پس از 62 سال زندگي پر برکت دعوت حق
را لبيک گفت و در مقبره ي خانوادگي واقع در جاده ي کوفه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
بنا به روايتي، پيامبر گرامي اسلام، در شب هفدهم ماه رمضان سال دوازدهم بعثت به امر خداوند از مکه به بيت المقدس سير کرد و به آسمان ها عروج نمود. در اولين آيه از سوره ي اسراء، اين معجزه ي بزرگ، توصيف شده است. با توجه به اين آيه و سخنان حضرت محمد(ص)، ايشان در معراج با بسياري از اسرار الهي، رموز جهان آفرينش و سرنوشت انسان ها در جهان ديگر آشنا شد. مرکب پيامبر در اين سفر آسماني بُراق نام داشت و جبرييل، فرشته ي بزرگ خداوند، با آن حضرت همسفر بود و ديدني هاي عالم بالا و ملکوت و فرشتگان آسمان و بهشت و جهنم را به پيامبر نشان داد. اين حادثه از معجزات بزرگ پيامبر گرامي اسلام به شمار مي رود و حاکي از جايگاه رفيع ايشان است.
شرح مناسبت:
بدر، نام چاهي است که در اطراف آن، نبرد ميان مسلمانان و مشرکان شعله ور گرديد و پس از پايان نبرد، کشته هاي مشرکين در آن افکنده شدند. دراين غزوه که نخستين مقابله ي سپاه اسلام با کفر و نبرد اهل توحيد با اهل شرک بود، مشرکان و کفار در آن، از جنبه ي ساز و برگ نظامي و اسلحه و مهمات بر مسلمانان برتري داشتند و نفرات آنان سه برابر سپاه اسلام بود. سرداراني چون اميرالمؤمنين علي(ع)، حمزة بن عبدالمطلب و عبيدة بن الحارث بن عبدالمطلب(ع) در اين جنگ حضور يافته و هفت نفر از سران لشکر کفر مانند: ابوجهل، وليد، شَيبَه و عُتَبه را به همراه ده ها تن ديگر از مشرکان به هلاکت رساندند. مسلمانان همچنين، هفتاد نفر از
کفار قريش را به اسارت درآوردند. اصحاب رسول خدا(ص)، 317 نفر به تعداد اصحاب طالوت بودند وليکن معروف است که تعداد اصحاب آن حضرت، 313 نفر بوده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميرزامحمدهاشم خوانساري، از بزرگان علماي اماميه ي اوايل قرن چهاردهم هجري مي باشد. وي از محضر والد خود ميرزا زين العابدين خوانساري و شيخ مرتضي انصاري استفاده کرد. اين عالم بزرگ همچنين از اساتيدِ آيات عظام سيدمحمدکاظم يزدي و شيخ الشريعه ي اصفهاني به شمار مي رود. الاستِصْحاب، اصول آل الرَّسول، اصول الدّين و الحَجّ از آثار اوست. ميرزا محمد هاشم خوانساري در نجف اشرف وفات يافت و در وادي السلامِ آن شهر مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شب قدر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أحيي لَيلَةَ القَدرِ حُوِّلَ عَنهُ العَذابُ إلَي السَّنَةِ القابِلَةِ
ترجمه:
هر کس شب قدر را احيا بدارد، تا سال آينده عذاب از او بر داشته مي شود
آدرس:
اقبال الأعمال، ج 1، ص 345.
زير عنوان:
شب قدر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن قامَ لَيلَةَ القَدرِ إيماناً وَ احتِساباً، غُفِرلَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ
ترجمه:
هر که از روي ايمان و براي رسيدن به ثواب الهي، شب قدر را به عبادت بگذراند، گناهان گذشته اش آمرزيده مي شود
آدرس:
فضائل الأشهر الثلاثه، ص 136.
زير عنوان:
شب قدر
متن:
امام صادق عليه السلام: قَلبُ شَهرِ رَمَضانَ لَيلَةُ القَدرِ
ترجمه:
قلب ماه رمضان، شب قدر است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 58، ص 376.
زير عنوان:
شب قدر
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن عَرَفَ فاطِمَةَ حَقَّ مَعرِفَتِها فَقَد أدرَکَ لَيلَةَ القَدرِ
ترجمه:
هر که فاطمه را، آن گونه که سزاوار است، بشناسد، بي ترديد شب قدر را درک کرده است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 43، ص 65.
زير عنوان:
شب قدر
متن:
امام صادق عليه السلام: التَّقديرُ في لَيلَةِ تِسعَ عَشرَةَ و الإبرامُ في لَيلَةِ إحدي و عِشرينَ و الإمضاءُ في لَيلَةِ ثلاثَ و عِشرينَ
ترجمه:
مقدّرات در شب نوزدهم تعيين، در شب بيست و يکم تأييد و
در شب بيست و سوم ماه [رمضان] امضا مي شود
آدرس:
الکافي، ج 4، ص 159.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمصطفي کاشاني فرزند حاج سيدحسين، در کاشان ديده به جهان گشود و در اصفهان و نجف اشرف به مدارج علمي و مرجعيت شيعيان دست يافت. وي از اکابر قرن چهاردهم هجري است که سال ها در تهران عهده دار رياست علميه و داراي مرجعيت عمومي بود. تمامي اوقات آيت اللَّه کاشاني در تأييد دين مبين اسلام و دادرسي مسلمين و اِعمال وظايف امر به معروف و نهي ازمنکر و اعلاي کلمه حق و انجام وظايف علمي از قبيل تدريس و تاليف صرف گرديد. او علوم مختلف را ابتدا نزد پدر خود آموخت و پس از وفات وي به اصفهان رفت. سپس به نجف اشرف مهاجرت نمود و در آن جا، حوزه ي درس او، مرجع استفاده ي افاضل گرديد. اين عالم فرزانه علاوه بر علم، در محاسن اخلاق بي نظير و داراي قريحه ي شعري بود و ديواني در مناقب و مراثي حضرات معصومين دارد. همچنين کتبي از قبيل تفسير مختصر قرآن مجيد، حاشيه ي ارشاد علامه، حاشيه ي شرايع و قاعده ي لاضرر و … از ايشان برجاي مانده است. ايشان در شب نوزدهم ماه مبارک رمضان 1337 ق در کاظمين وفات يافت و در جوار حضرت امام موسي بن جعفر(ع) مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از جنگ نهروان ميان امام علي(ع) و خوارج، سه تن از آنان در خانه ي کعبه براي قتل معاويه، عمروعاص و امام علي(ع) هم پيمان شدند که در شب نوزدهم رمضان،مبادرت به آن کار نمايند. عبدالرحمن بن ملجم مرادي که از ياران سابق امام علي(ع) بود، در اين شب، ضربتي را بر فرق مبارک امام وارد مي سازد و اثر زخم و زهر شمشير، امام را ناتوان ساخته و در 21 رمضان به شهادت مي رساند.
شرح مناسبت:
غياث الدين جمشيد پسر مسعودبن محمودبن محمد طبيب در حدود سال 790 ق به دنيا آمد. وي طلبه ي رصدخانه مراغه به شمار مي رفت که به دست خواجه نصيرالدين طوسي داير شده بود. غياث الدين کاشاني در کاشان نيز سه خسوف رصد کرد. سپس به خاطر توجه شاهان مغول که به نجوم علاقه داشتند ترک ديار نمود و نزد آلغ بيک مغول به سمرقند رفت. وي در سال 818 ق ابزار رصد تازه اي به نام "طبق المناطق" اختراع کرد و کتابي به نام نزهةالحدائق نوشت و آن را جام جم ناميد. در سمرقند طرح و نقشه ي رصدخانه ي سمرقند را فراهم آورد. غياث الدين از دست همکاران حسد پيشه، خون دل ها خورد تا مرگش رسيد. "زيج خاقاني"، "زيج تسهيلات"، "سُلَمُّ السَّماء" (در حل اشکالي که براي پيشينيان در ابعاد و اجرام رخ داده است)، "مُحيطيّه" در باب استخراج نسبت مابين محيط دايره و قطر که امروزه آن را با "پي" يوناني مي نويسند. رساله "وَتْر و جيب"، هم چنين تفسير القرآن و کتب ديگر، از جمله تاليفات اين رياضي دان ايراني مي
باشند. او اولين رياضي داني است که کسرهاي اعشاري را وضع کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به دنبال نقض پيمان صلح حديبيه توسط کفار قريش - که در سال ششم هجري ميان پيامبر و قبيله ي قريش امضاء شده بود - سپاه ده هزار نفري اسلام به فرماندهي حضرت محمد(ص) شهر مکه را فتح کرد. پيامبر اسلام(ص) پس از فتح مکه، اهالي آن را امان دادند، در حالي که آن ها در مقابل گسترش اسلام مقاومت کرده و پيامبر اکرم و بسياري از مسلمانان را آزار و شکنجه داده بودند. اين رفتار محبت آميز پيامبر، باعث شد تا قبيله ي قريش به اسلام ايمان آورد. بدين ترتيب، مکه بدون هيچ گونه درگيري و خونريزي فتح شد. سپس حضرت محمد(ص) گروهي را به اطراف مکه فرستاد تا بتخانه ها را ويران کنندو خود نيز به همراه امام علي(ع) بت هاي داخلِ خانه ي کعبه را درهم شکستند. فتح مکه را در دوم ماه رمضان سال هشتم هجري نيز گفته اند.
شرح مناسبت:
ابوالسّعادت هِبَةُ اللَّه بن علي عَلَوي حَسَني، نحوي، لغوي، اديب و شاعر شيعي در سال 450 ق به دنيا آمد. نَسَبِ ابن شجري به امام حسن مجتبي(ع) مي رسد و به همين سبب علوي حسني ناميده شده است. وي از نوجواني به فراگيري ادب، نحو، حديث و علوم زمانه پرداخت و هرگز از دانش اندوزي نياسود، چنان که در سن پيري نيز در درس بزرگان حاضر مي شد، هرچند که او خود در فنون ادب، تجارب بسيار اندوخته و در بغداد، سروَرِ نحودانان گشته بود. ابن شَجَري مدت هفتاد سال به تدريس علم نحو اشتغال داشت و در اين مدت طولاني، بسياري از مشاهير نحو و لغت از او دانش
آموختند. از اين عالم بزرگ، آثار فراواني برجاي مانده که از ميان آن ها مي توان به الاَمالي، الحماسه و منظومه ي ابن الشجري اشاره کرد. ابن شجري سرانجام در 92 سالگي در بغداد چشم از جهان فرو بَست و در کَرْخ که محله ي شيعه نشين بغداد بود به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
عبداللَّه ياقوت بن عبداللَّه رومي معروف به ياقوت حِمَوي از ادباي شهير قرن هفتم هجري در سال 539 ق در بغداد به دنيا آمد. او سفرهاي بسيار کرد و ضمن اين سفرها به مطالعه نيز مي پرداخت، تا اين که در جريان حمله ي چنگيز خان مغول به ماوراءالنهر، او به موصل و سپس به حلب در سوريه گريخت و سرانجام در همان شهر نيز درگذشت. از آثار برجسته و ماندني اين اديب مي توان به مُعْجَمُ البُلدان و مُعْجَمُ الاُدَبا اشاره کرد.
شرح مناسبت:
شيخ تاجُ الدين ابوطالب علي بن اَنجُب بن عثمان بغدادي مشهور به ابن ساعي در سال 593 ق در بغداد به دنيا آمد. او در آغاز، علوم متداول زمان را نزد اساتيد فن آموخت و از بزرگان علم و دانش گرديد. ابن ساعي سال ها کتابدار مدرسه ي نظاميه ي بغداد بود و پس از سقوط بغداد توسط مغولان، از سوي خواجه نصيرالدين طوسي، براي نظارت بر کتابخانه هاي بغداد منصوب شد. در روزگاري که بايد آن را دوره ي رواج تاريخ نويسي به شمار آورد، ابن ساعي از نويسندگان بسيار پرکار آن زمان به شمار مي رفت که از اين راه ظاهراً مال فراواني به دست آورد. از ابن ساعي آثار متعددي به جاي مانده که ويژگي آنها، توجه مؤلف به تاريخ حاکمان عباسي است، به طوري که برخي از آثار او از منابع مهم اين دوره و منبع اصلي نويسندگان پس از وي بوده است. کتاب اخبارُ الخُلَفاء که به تاريخ ابن ساعي نيز مشهوراست از جمله آثار اين مورخ مسلمان مي باشد. هم چنين اَخبارُالاُدَبا در 5
جلد، اَخبار الحَلاّج و اخبارُ قضاة بغداد از اوست. ابن ساعي سرانجام در 81 سالگي در بغداد درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از ضربت خوردن امام علي(ع) در شب نوزدهم ماه مبارک رمضان توسط ابن ملجم مرادي از بازماندگان خوارج نهروان، درمانِ آن زخم تاثيري نبخشيد و نويد پيامبر به امام به اين که محاسن سفيد حضرت به خون سرش رنگين مي گردد، تحقق يافت. شهادت آن امام پس از سي سال امامت و چهار سال و نه ماه خلافت صورت گرفت. بدن مطهرامام علي(ع) را شبانه در محلي به نام نجف دفن کردند و اين مکان، تا نزديک به يکصد و پنجاه سال، از عموم مخفي بود و تنها برخي از شيعيان خاص از محل دفن امام آگاهي داشتند. امام علي(ع) در طول حيات پربرکت خويش در جنگ هاي صدر اسلام شرکت کرد و بزرگان مشرک عرب را به خاک مذلت کشاند. آن حضرت پس از رحلت پيامبر اسلام به خاطر مصالح مسلمانان به مدت بيست و پنج سال خانه نشيني گزيد و سکوت اختيار کرد. با قتل سومين خليفه، مردم، امام را به خلافت برگزيده و در آن دوران پرآشوب نيز سه جنگ جمل، صفين و نهروان از جانب ناکثين (پيمان شکنان) قاسطين (معاويه و مردم شام) و مارقين (خوارج و خارج شدگان از دين) بر امام علي(ع) تحميل شد. فضايل امام علي(ع) فوق آن است که در اين مختصر بگُنجَد و در اينجا تنها به دو سخن درباره ي آن حضرت بسنده مي کنيم. ناظم نيشابوري درباره ي آن امام بزرگ گفته است که: علي بن ابي طالب، بر گوينده و نويسنده، محنتي گران و باري سنگين است که اگر بخواهد حقش را ادا کند به
کفر و گزافه گويي دچار گردد و اگر کوتاه آيد، خيانت و جفا نموده باشد و حدّ وسط در فضايل او آن قدر دقيق و باريک است که جز يک انديشمند ماهر و حاذق از عهده اش نيز برنيايد. هم چنين ابن ابي الحديد معتزلي، شارح نهج البلاغه گويد: فضايل علي(ع) در آن حد از عظمت است که نويسنده و گوينده در برابر آن، خود را ضعيف و زبون و شرمسار مي بيند که درصدد تفصيل آن برآيد. دشمنان هرچه کوشيدند که نور عظمتش را فرو نشاند، فضايل آن حضرت بيشتر شايع گشت.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت امام علي عليه السلام
متن:
امام علي عليه السلام: وَاللَّهِ لاَبنُ أبي طالِبٍ آنَسُ بِالمَوتِ مِنَ الطِّفلِ بِثَدي اُمِّهِ
ترجمه:
به خدا سوگند که پسر ابوطالب با مرگ مأنوس تر است تا کودک به پستان مادرش
آدرس:
نهج البلاغه، خطبه 5.
زير عنوان:
شهادت امام علي عليه السلام
متن:
امام حسن عليه السلام: لَقَد فارَقَکُم رَجُلٌ بِالأمسِ لم يَسبِقهُ الأوَّلونَ و لايُدرِکُهُ الآخِرونَ
ترجمه:
ديروز مردي شما را ترک کرد که پيشينيان بر او پيشي نگرفتند و پسينيان به او نمي رسند
آدرس:
إحقاق الحق، ج 11، ص 183.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: لاتَعزِم عَلي مالَم تَستَبِنِ الرُّشدُ فِيهِ
ترجمه:
تصميم به انجام دادن کاري که درستي آن برايت روشن نيست مگير
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 12922.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: سَلامَةُ الدّينِ وَالدُّنيا في مُداراةِ النّاسِ
ترجمه:
سلامتي دين و دنيا در مدارا کردن با مردم است
آدرس:
غررالحکم و دررالکم، ح 5610.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: الفِکرُ فِي الخَيرِ يَدعُو إلَي العَمَلِ بِهِ
ترجمه:
انديشيدن به خوبي ها آدمي را به انجام دادن آنها بر مي انگيزد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 16179.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: دَعِ المُماراةَ
و مُجاراةَ مَن لاعَقلَ لَهُ و لاعِلمَ
ترجمه:
ستيز و بگو مگوي با بي خردِ بي دانش را واگذار
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 8.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: أجمِلُوا فِي الخِطابِ تَسمَعُوا جَميلَ الجَوابِ
ترجمه:
با مردم زيبا سخن بگوييد تا پاسخ زيبا بشنويد
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 2568.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: حُسنُ الظَّنِّ يُخَفِّفُ الهَمَّ و يُنجي مِن تَقَلُّدِ الإثمِ
ترجمه:
خوش بيني، اندوه را مي کاهد و از افتادن در بند گناه مي رهاند
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 4823.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: إقبَل عُذرَ أخيکَ و إنْ لَم يَکُن لَهُ عُذرٌ، فَالْتَمِس لَهُ عُذراً
ترجمه:
عذر برادرت را بپذير و اگر عذري نداشت، عذري برايش بتراش
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 165.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: سَيِّئَةٌ تَسوؤُکَ خَيرٌ عِندَ اللَّهِ مِن حَسَنَةٍ تُعجِبُکَ
ترجمه:
گناهي که اندوهگين ات کند، نزد خدا بهتر است از کار نيکي که به خودپسندي گرفتارت سازد
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 46.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: إرحَم مَن دُونَکَ، يَرحَمْکَ مَن فَوقَکَ
ترجمه:
به فرودست خود رحم کن، تا فرادستت بر تو رحم آورد
آدرس:
غررالحکم و دررالکلم، ح 2422.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّ الحَقَّ لايُعرَفُ بِالرِّجالِ إعرِفِ الحَقَّ تَعرِف أهلَهُ
ترجمه:
حق با شخصيّت ها شناخته نمي شود؛ حقّ را بشناس تا اهل آن را بشناسي
آدرس:
روضة الواعظين، ص 31.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: شِرارُکُم المَشّاؤونَ بِالنَّميمَةِ، المُفَرِّقُونَ بَينَ الأحِبَّةِ
ترجمه:
بدترين شما سخن چينان و تفرقه اندازان ميان دوستان اند
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 369.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام علي عليه السلام: ما عُمِرَ مَجلِسٌ بِالغِيبَةِ إلاّخَرِبَ مِنَ الدِّينِ
ترجمه:
مجلسي که با غيبت آباد شود، دين در آن تباه مي شود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 259.
شرح مناسبت:
سيد ابوعلي ماجد بن هاشم بن علي حسيني بحراني
از علماي بزرگ شيعه در قرن يازدهم هجري است. وي عالمي عامل و فاضلي کامل و محقق، فقيه، محدث، اديب و شاعر و اولين منتشر کننده ي حديث در شيراز بود. سيد ماجد، پس از فراگيري مقدمات علوم به حجاز و عراق هجرت نمود و سپس مقيم شيراز شد. وي در شيراز به تدريس و فتوا پرداخت و شيخ الاسلام شيراز گرديد. طلاب علوم ديني از اطراف و اکناف به دور او گرد آمده و از حوزه ي درسش بهره مند مي شدند. ملامحسن فيض کاشاني و شيخ سليمان ماحوزي از شاگردان او بوده و شيخ بهايي با وي دوستي داشته است. مهم ترين کتاب سيدماجد، سَلاسِلُ الحَديد مي باشد و نيز مُقَدَّمَةُ الواجب و يوسفيّه نيز از اوست. سيد ماجد در شيراز بدرود حيات گفت ودر حرم حضرت شاه چراغ(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
محدث بزرگ عالم تشيع، محمد بن حسن بن علي معروف به "شيخ حرّ عاملي" در هشتم رجب سال 1033 ق در روستاي "مشغره" از توابع جبل عامل لبنان ديده به جهان گشود. وي تا چهل سالگي در محضر علماي لبنان و سوريه کسب فيض کرد و سپس به مدت 24 سال در مشهد مقدس به ترويج دين، تدريس، تاليف و قضاوت پرداخت. کتاب گرانسنگ "وسايل الشيعه" ثمره ي هجده سال تلاش پيگير او در جمع آوري و تنظيم احاديث شيعه مي باشد. او در اين کتاب، احاديث احکام را به ترتيبِ ابواب فقه دسته بندي و تدوين کرده و بيانات کوتاهي در ضمن آن ها براي توضيح يا جمع بين روايات آورده است. از ديگر کتاب هاي شيخ، الجواهر السنيّه في
الاحاديث القُدسِيَّه و ديوان شعر عربي است.شيخ حر عاملي درعصر صفويان به ايران مهاجرت نمود و پس از وفات، در صحن مطهر امام رضا(ع) درمشهد مقدس مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حسن بن زيد علوي معروف به داعي کبير نخستين سيد علوي از نسل امام حسن مجتبي(ع) بود که در شمال ايران حکومت مستقل شيعي علويان را تشکيل داد و دست خلفاي عباسي و عاملان منطقه اي آن ها را از طبرستان (شامل مازندران، گرگان و دو سوي سلسله جبال البرز در قسمت جنوبي مازندران) کوتاه کرد. خليفه ي وقت عباسي با اعزام لشکري به فرماندهي دو سردار ترک، داعي کبير را با شکست و اضمحلال مواجه ساخته و بخش هاي عظيمي از طبرستان را اشغال نمود. اما پس از مدتي، داعي کبير با کمک ديلميان مجدّداً بر طبرستان تسلط يافت و شهر آمل را در 22 رمضان سال 255 قمري در استيلاي خويش قرار داد.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن يزيد بن ماجه ي قزويني معروف به "ابن ماجه" از مشاهير و بزرگان حديث اهل سنت، در سال 209 ق در قزوين به دنيا آمد. ابن ماجه از پيشوايان علم حديث محسوب مي شود و در تمامي شعب آن دانا و منحصر به فرد مي باشد. ابن ماجه براي تکميل آن علم شريف به ري، مصر، عراق، شام، مکه، بغداد و کوفه مسافرت ها کرد و از بزرگان اين رشته، استماع حديث نبوي نمود. کتاب سُنَنِ ابن ماجه در حديث را يکي از صحّاح سته ي اهل سنت مي نامند و اين کتاب بسيار معروف و مورد استناد شيعه و سني است. وي در تاريخ و تفسير نيز عالم و متبحر بوده و داراي تاليفاتي مي باشد. تاريخ قزوين و تفسير قرآن مجيد نيز از آثار اوست. ابن ماجه در 64 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عبدالحسين تهراني معروف به شيخ العراقين از علماي بزرگ ايران و دانشمندي فقيه و زاهدي پارسا بود که از درک و حافظه اي بسيار نيرومند بهره مي بُرد. اين عالم بزرگ که از شاگردان شيخ محمدحسن نجفي، صاحب کتاب جواهر، بود، در فقه، حديث و تفسير قرآن، استادي کم نظير به شمار مي رفت و مرجع افاضل بود. شيخ العراقين در حمايت از دين و رفع شُبهات مُلحدين، تلاش زيادي از خود نشان داد و در تعمير حرم هاي مبارک ائمه ي معصومين در عراق، همّتي عالي ورزيد. طلاکاري گنبد منور امام حسين(ع) و توسعه ي صحن شريف آن حضرت و نيز طلاکاري گنبد بارگاه ملکوتي عسکريّين (امام هادي و امام عسکري) در
سامرا از آن جمله اند. از اين عالم وارسته ترجمه ي کتاب نجم العِباد و کتابي در طبقات رُوات برجاي مانده است. شيخ العراقين به جمع آوري کتب و آثار مذهبي علاقه ي بسيار داشت و وصيت کرد تا پس از مرگش، کتابخانه ي بزرگ و غني او را وقف دانش پژوهان و اهل علم و مطالعه نمايند. اين عالم بزرگوار در کاظمين درگذشت و بدن پاک وي را به کربلا منتقل کرده و در جوار بارگاه حسيني به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
احمد بن طولون موسس سلسله ي طولونيان و فرمانرواي مصر و شام بود. طولونيان، نخستين سلسله از سلاطين مصر بودند و شام را نيز به قلمرو حکومت خود افزودند. نسب طولونيان به غلامي به نام طولون مي رسد که حاکم بخارا، او را به همراه هدايايي براي مامون، خليفه ي عباسي فرستاده بود. احمد بن طولون، سلسله ي طولونيان را بنيان نهاد که طي سال هاي 254 تا 292 ق در مصر و شام حکومت کردند. ابن طولون را حافظ قرآن و مردي بخشنده، شجاع و متواضع دانسته اند که از ضعيفان و بينوايان حمايت مي کرد و بر دشمنان سخت گير و خونريز بود. او همچنين به آباداني و احداث مراکز عام المنفعه در قلمرو حکومت خود اهتمام بسيار داشت. مشهورترين اثر او بيمارستاني است که در مصر احداث نمود.
شرح مناسبت:
کتاب ارزشمند فقهي "جواهر الکلام" در 40 جلد در 23 رمضان 1254 قمري، کتاب گرانسنگ منظومه ي ملاهادي سبزواري در 23 رمضان 1261 قمري و کتاب مهم تفسير قرآن "الميزان" علامه طباطبايي در 20 جلد در 23 رمضان 1372 قمري، از جمله آثار مهم شيعي است که در اين شب به پايان رسيده است.
شرح مناسبت:
عبدالرحمن بن مسلم معروف به ابومسلم خراساني، از مشاهير رجال خراسان مي باشد. وي به سبب دوستي که باخاندان عباسي داشته با ابراهيم بن محمد، از نوادگان عباس بن عبدالمطلب پيمان مي بندد که براي او از مردم بيعت بگيرد و او را به خلافت برساند. ابومسلم با استفاده از نفوذ فراواني که در بين مردم خراسان داشت، در سال 129 هجري، خراسان را به تسخير درآورد و چون مروان حمار، آخرين خليفه ي اموي، ابراهيم بن محمد را به قتل رساند، ابومسلم برادر ابراهيم به نام عبداللَّه سَفّاح رابه جانشيني وي برگزيد و به شام حمله برد. در اين نبرد، قواي خراسان بر نيروهاي خليفه ي اُمَوي پيروز شدند و خاندان ستمکار اموي را برانداختند. سرانجام در سال 132 مروان به قتل رسيد و ابومسلم از اين پس مردم را به بيعت با سَفّاح دعوت کرد و از اين زمان خلافت خاندان عباسي که بيش از پانصد سال بر ممالک اسلامي به طول انجاميد، آغاز شد. گويند که ابومسلم از اين که دولت طاغوت را بر سرکار آورده بود پشيمان شد و بعدها توسط منصور دوانيقي دومين خليفه ي عباسي در حدود سال هاي 137 الي 140 هجري در نزديکي شهرمداين با مکر و حيله به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
ابوالثّناء محمود بن مسعود بن مُصلح فارسي کازروني اشعري شافعي معروف به قطب الدين شيرازي يکي از دانشمندان بزرگ قرن هشتم هجري و از شاگردان خواجه نصيرالدين طوسي، صدرالدين قونوي و کاتبي قزويني بود. قطب الدين شيرازي، پزشک، رياضي دان، فيزيک دان، منجّم و فيلسوف بزرگ ايراني، اولين کسي بود که درباره ي رنگين
کمان و چگونگي تشکيل آن تحقيق کرد و به تفسيري علمي درباره ي آن دست زد. وي همچنين علومي چون منطق، عرفان و هندسه رانزد دانشمندان مشهور آن زمان آموخت. او در فراگيري طب نيز بسيار کوشا بود و سال ها در بيمارستان شيراز به طبابت و مداواي بيماران مشغول بود. قطب الدين، کتب متعددي در طب، حکمت، رياضي و نجوم نگاشته که از آن جمله مي توان به شرح کليات قانون ابن سينا در طب، اختياراتُ المُظَفّري در هئيت، شرحُ الاَشراف، شرح حکمةُالاشراق، ترجمه ي تحرير اُقليدس اثر خواجه نصيرالدين طوسي و نهايةُ الادراک في درايةِ الافلاک در علم نجوم و ستاره شناسي، اشاره کرد. وفات قطب الدين شيرازي در 24 رمضان سال 710 يا 716 ق در 82 76 يا 86 سالگي در تبريز اتفاق افتاد و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابومحمّد عبدالحق بن غالب بن عطيه، مفسر و محدث مشهور مسلمان، در آندلس و در خانداني پرورش يافت که افراد آن همه از بزرگان علم و ادب به شمار مي رفتند. اگرچه ابن عطيه، بيشتر به عنوان يک مفسر و محدث شهرت دارد، اما بسياري از شرح حال نويسان، مهارت او را در فقه، اصول فقه و متون ادبي ستوده اند. مهم ترين اثر به جا مانده از ابن عطيه، کتابي در تفسير قرآن است که شامل مقدمه اي است که در نوع خود از بهترين تاليفات علوم قرآني محسوب مي شود. اثر ديگر وي، البَرنامَج نام دارد.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن عمر بن حسين طبرستاني رازي معروف به امام رازي، فخر رازي و امام فخرالدين و شيخ الاسلام، از بزرگ ترين علماي شافعي مذهب، جامع علوم عقلي و نقلي و متبحّر در تاريخ، کلام، فقه، اصول، تفسير، حکمت، ادبيات و رياضي است. وي را به سبب شبهاتي که در مسايل گوناگون وارد مي کرد "امام المُشَکَّکين" مي نامند. کتاب هاي فخر رازي در زمان خودِ وي مورد اقبال مردم واقع شد و به صورت کتاب درسي درآمد. در حوزه ي درس امام رازي بيش از دو هزار تن دانشمند براي استفاده حاضر مي شدند. حتي موقع سواري نيز نزديک به سيصد نفر از فقها و شاگردان، براي استفاده در رکابش مي رفتند. گويند که او به صراحت از اسماعيليان بد مي گفت اما با تهديد يکي از شاگردانش که اسماعيلي بود، از بدگويي نسبت به اين گروه دست برداشت. از فخر رازي تاليفات بسياري به جا مانده است از قبيل: اسرارُ النجوم، تفسير
کبير، شرح اشارات ابن سينا و ده ها کتاب ديگر. امام فخر رازي در عيد فطر سال 606 ق در 62 سالگي در هرات درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
محمدبن حسن بن محمد اصفهاني ملقب به بهاءالدين و معروف به بهاء، تاج الفقها، فاضل اصفهاني و فاضل هندي از افاضل علماي اواخر حکومت صفوي،ف در سال 1062 ق به دنيا آمد. فاضل هندي در تمام علوم ديني اصلي و فرعي، يگانه ي روزگار و اعجوبه ي دهر بود به طوري که گويند قبل از 12 سالگي شروع به تاليف نمود. از جمله ي آثارش تفسير القرآن، التَّمحيص و شرح الکافيه و کتاب مشهور کِشْفُ الِّلثام از کتب استدلالي فقه است. بهاءالدين را به سبب اين که در اوايل زندگي به همراه پدر در هندوستان بوده است، فاضل هندي نيز گفته اند. وي در تخت فولاد اصفهان مدفون است.
شرح مناسبت:
سيدموسي صدر در سال 1347 ق (1309 ش) در عصر حکومت رضاخان در قم به دنيا آمد. پدر وي آيت اللَّه العظمي سيدصدرالدين صدر عالمي نامدار و از از مراجع ثلاث پس از آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي بود. در سال 1360 ق (1320ش) وارد حوزه ي علميه ي قم گرديد و پس از طي مقدمات و سطوح، در حلقه ي درس آيات عظام سيد احمد خوانساري و حجت شرکت جست و همچنين از درس پدر خويش و نيز حضرت امام خميني بهره بُرد. پس از فوت پدر راهي نجف اشرف گرديد و در آن جا در زمره ي مجتهدان قرارگرفت. احساس وظيفه، او را به لبنان کشاند و رهبري مردمي را پس از علامه شرف الدين به عهده گرفت. امام موسي صدر، در آنجا خدمات فراواني را به انجام رساند و قصد سر و سامان دادن به اوضاع مسلمانان، او را لحظه
اي از تلاش غافل نمي کرد. سرانجام طي دعوتي رسمي راهي ليبي گرديد و پس از يک هفته اقامت، در 25 رمضان 1398 ق در حالي که قصد مراجعت به لبنان را داشت به طور مشکوکي ناپديد گرديد.
شرح مناسبت:
جمال الدين محمد بن حسين خوانساري معروف به آقال جمال خوانساري، عالم، حکيم، متکلم، فقيه و اصولي، ملقب به جمال المحققين و محقق خوانساري در اواسط قرن يازدهم هجري به دنيا آمد. جمال الدين نزد پدر و نيز دايي خود، محقق سبزواري دانش آموخت و به مدارج عالي رسيد. وي از هم عصران ملاميرزا شيرواني و علامه مجلسي و ديگر بزرگان و مرجع علمي و مذهبي دوران خود بود. اصول الدين في الامامه واختيارات الايام از جمله تأليفات محقق خوانساري است. همچنين بر تهذيب الحديث، شرايع، شرح اشارات، شرح لمعه، شفا و.. حاشيه زده است. اين عالم بزرگ در تخت فولاد اصفهان مدفون است.
شرح مناسبت:
علي بن محمد بن احمد بن عيسي بن زيد بن علي بن حسين بن علي بن ابي طالب معروف به صاحب الزنج، از سادات علوي، در 27 رمضان سال 255 قمري قيام بزرگي را عليه عباسيان برپا نمود. بردگان و غلامان فراواني که از جور صاحبان و امراي خويش به تنگ آمده بودند به گرد او تجمع نمودند و او را ياري کردند. وي که به بردگان وعده ي آزادي، رفاه و برخورداري از حقوق مناسب اجتماعي مي داد، توانست هزاران تن را آماده ي قيام کند. سرانجام در سال 257 قمري، شهر بصره را به تصرف خويش درآورد و در اندک زماني، قدرت او توسعه يافت. صاحب الزنج اقدام به بناي شهري به نام "مختاره" نمود و حصارها و باروهايي بر آن تعبيه کرد و به تبليغ نظرات خويش و جنگ با عباسيان پرداخت. خليفه معتمد و برادرش موفق عباسي چندين سال با او در حال نبرد بودند،
که توفيقي براي آنان حاصل نشد تا اين که پس از چهارده سال تسلط صاحب الزنج بر بصره، لشکريانش به حسادت، خودخواهي و تفرقه مبتلا شده و در جنگ با عباسيان کوتاه آمدند. سرانجام در دوم صفر سال 270 قمري با کشته شدن صاحب الزنج در جنگ با ابواحمد موفق عباسي، قيام زنگيان به نابودي گراييد.
شرح مناسبت:
ابوبکر محمد حاتمي مشهور به محيي الدين بن عربي و ملقب به شيخِ اکبر در سال 560 ق در شهر مرسيه در اندلس به دنيا آمد. او در جواني به ملاقات مشايخ صوفيه رفت و طريقت آنان را در پيش گرفت. وي در سي سالگي سفرهاي بسياري را آغاز کرد و به سراسر اندلس و مغرب رفت. سپس ازشهرهاي بيت المقدس، مکه، بغداد، حَلَب و منطقه ي آسياي صغير ديدار نمود و در دمشق اقامت گزيد. ابن عربي در اين سفرها به کسب دانش و معرفت و تدريس و نگارش کتاب مشغول شد و نزد بسياري از بزرگان به علم آموزي پرداخت. ابن عربي از پراثرترين مؤلفان مسلمان است که حتي پرکارترين نويسندگان اسلام مثل ابن سينا و غزالي به پاي او نمي رسند. موضوع اصلي رسالات وي تصوف و عرفان است ولي در عين حال، تمامي علوم ديني از قبيل حديث، تفسير، سيره، فقه، نجوم و … را دربرمي گيرد. کتب فُصوصُ الحِکَم، المَبادي و الغايات و الفُتوحات المکيّه از آن جمله اند. ابن عربي در سال 638 ق در 78 سالگي در دمشق مدفون گرديد و در دامنه ي کوه قاسيون مدفون شد.
شرح مناسبت:
ابومنصور جمال الدين شيخ حسن بن شيخ زين الدين، عالم عامل، فقيه، اديب، محدث و رجالي عظيم الشأن، از بزرگان علماي اماميه در اوايل قرن يازدهم هجري مي باشد. او از شاگردان فقيه شهير، مقدس اردبيلي و ملاعبداللَّه يزدي و شهيد ثاني (پدرش) بود. زين الدين داراي هوش و ذکاوتي فراوان و دقت نظر بالايي بود و تاليفات او در نهايت اتقان و متانت مي باشد. الاجازات و
معالم الاصول ازتاليفات اين عالم بزرگ است. زين الدين را به سبب تأليف کتاب اخير، صاحب معالم نيز مي گويند. وفات ايشان در اول محرم سال 1011 ق در 52 سالگي روي داد.
شرح مناسبت:
علامه محمدباقر مجلسي دانشمند بزرگ دوران صفوي، در سال 1037 ق در اصفهان به دنيا آمد. وي درس و بحث را از چهارسالگي نزد پدر عالمِ خود، علامه محمدتقي مجلسي آغاز کرد و بر اثر نبوغ و استعداد خارق العاده، در چهارده سالگي از ملاصدرا اجازه ي روايت گرفت. علامه شوشتري، ميرزاي جزايري، شيخ حُرِّ عاملي و ملامحسن فيض کاشاني از جمله اساتيد ايشان بودند. وي در اندک زماني بر صرف، نحو، معاني، بيان، لغت، رياضي، تاريخ، فلسفه، حديث، رجال، درايه، اصول، فقه و کلام احاطه ي کامل پيدا کرد و سرآمد همگان گرديد. علامه مجلسي پس از رحلت پدر بزرگوار خود به تدريس پرداخت و تاليفات متعددي را به انجام رساند. جمع آوري احاديث و روايات اهل بيت(ع)، علامه مجلسي را به فکر تاليف کتاب گرانسنگ "بحارالانوار" انداخت و آن را در يکصد و ده جلد، تدوين کرد. تعداد تاليفات علامه را ششصد جلد ذکر کرده اند. وي سرانجام در 74 سالگي بدرود حيات گفت و در کنار پدر بزرگوار خويش، در کنار مسجد جامع اصفهان مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابومعشر جعفر بن محمد بن عمر بلخي، حکيم و منجم، در ابتدا در بغداد از محدثين بزرگ بود و با فلسفه و حکمت و علوم عقلي مخالفت مي کرد ولي بعدها به اين علوم متمايل گرديد و به مدارج بالايي در آن ها دست يافت. ابومعشر در اثر همت عالي و تلاش خستگي ناپذير خود، در تمامي شعب حکمت، خصوصاً رياضيات، نجوم و هيئت داراي بصيرتي فوق العاده بود و استاد کل و سرآمد اهل فن به شمار مي رفت. ابومعشر تاليفات متعددي در نجوم و رياضي دارد از قبيل: اثبات علم النجوم، زيج الهَزارات، المَدخلُ الکبير و … ابومعشر مشهورترين منجم مسلمان بود و اشتهار او تا قرن ها بعد نيز همچنان حفظ شد. بر اساس ديدگاه ابومعشر، همه ي معارف، منشأ الهي دارد و علم نجوم نيز از اين قاعده مستثني نيست. آثار ابومعشر از لحاظ در برداشتن بخش هايي از نوشته هاي کهن که اصل آن ها از بين رفته، قابل توجه است.
شرح مناسبت:
پس از فتح مکه به دست مسلمانان، گروهي از قبايل اطراف مکه به منظور مقابله با لشکر اسلام متحد شدند. خبر اجتماع اين قبايل به رسول خدا(ص) رسيد و آن بزرگوار براي درهم شکستن مقاومت مشرکان، سپاهي تجهيز کرد و به سوي حنين حرکت فرمود. در اين نبرد ابتدا مسلمين شکست خورده و روي به هزيمت نهادند، اما با تدبير و تلاش رسول اکرم(ص) و ياران وفادارش همچون علي(ع)، بار ديگر فراريان برگشتند و طي نبردي سهمگين، دشمنان را شکست دادند. بعد از شکست دشمن، غنايم بسيار زيادي نصيب سپاه اسلام شد. پس از اين پيروزي، سپاه
اسلام براي تعقيب دشمنان به سوي طائف حرکت کرد.
شرح مناسبت:
ابومنصور حَسن بن سديد الدين يوسف بن زين الدين علي بن مطهّر حلي، ملقب به آيت اللَّه، جمال الدين و فاضل و معروف به علامه و نيز علامَةُ الدَّهر، در شب 29 رمضان سال 648 ق از خانداني پاک سرشت در شهر حله در عراق به دنيا آمد. پس از فراگيري مقدمات، به محضر عالمان بزرگواري همچون محقق حلي، خواجه نصيرالدين طوسي، کاتبي قزويني و سيد بن طاووس و … راه يافت و به مدارج عالي علمي رسيد. وي پس از درگذشت محقق حلي، در حالي مرجعيت مسلمانان را به عهده گرفت که تنها 28 سال از عمر شريف او مي گذشت و اين امر حاکي از نبوغ و شخصيت والاي اوست که در اين سنين، تمام دانش ها و فضايل اخلاقي و کرامت هاي معنوي را کسب کرده و به مقام شامخ مرجعيت نايل گشته بود. مورخان، عصر علامه ي حلي را دوره ي توسعه ي فقه شيعه و پيشرفت دانش در سراسر جهان اسلام دانسته اند. زيرا وي اُلجايتو فرمانرواي مغولي را به پذيرش مذهب تشيع تشويق کرد که اين امر در رواج مذهب تشيع بسيار موثر بود. علامه حلي براي نشر علوم اسلامي، تلاش خستگي ناپذيري انجام داد. او نخستين فقيهي بود که رياضيات را واردِ فقه نمود و فقه استدلالي را تکامل بخشيد. کشفُ المَقال في احوالِ الرِّجال، تبصِرَةُالمُتعَلِّمين، تَذکِرَةُالفُقهاء، الاَسرار و ده ها کتاب ارزشمند ديگر از آثار وي مي باشد. علامه حلي در 21 محرم سال 726 ق در 78 سالگي بدرود حيات گفت و در نجف اشرف مدفون
شد.
شرح مناسبت:
ابن فرات فقيه، مورخ و خطيب مصري در سال 735 ق در قاهره به دنيا آمد و از اوان نوجواني در طلب علم برآمد. خصوصيات برجسته ي ابن فرات، شيفتگي وي به تاريخ بود، به طوري که همواره به تاليف مطالب تاريخي اشتغال داشت. مهم ترين اثر اين مورخ مسلمان، تاريخ الدُوَلِ و المُلوک نام دارد که به تاريخ ابن فرات نيز مشهور است. او در اين اثر، حوادث و وقايع قرون ششم تا هشتم هجري قمري را به نگارش درآورده است. اسماءُ الصَّحابه و تاريخُ العِباد و البِلاد از ديگر آثار اوست.
شرح مناسبت:
محمد بن حسن شيرواني، فقيه، محدث، متکلم، حکيم و جامع معقول و منقول بوده و در اين علوم بسيار مُتِبَحِّر به شمار مي رود. او را به علت کثرت استعداد و اصابت رَاي، به وَحيدُ العَصر، سُلطانُ الحُکما و المُتَکَلِّمين ناميده اند. اثباتُ النبوةِ و الامامة، اصول الدين و شرح تهذيب شيخ طوسي از آثار وي مي باشد. وي سرانجام در 65 سالگي در اصفهان درگذشت و در مشهد به خاک سپرده شد. لازم به ذکر است که علامه شيرواني داماد ملامحمد تقي مجلسي و معروف به ملاميرزا است.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيداحمد حسيني زنجاني در سال 1308 قمري در شهر زنجان به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي را در زادگاه خود به پايان رساند. پس از تأسيس حوزه ي علميه ي قم به اين شهر هجرت کرد و از محضر اساتيدي چون آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري بهره برد و از اساتيد برجسته در سطوح عاليه گرديد. آيت اللَّه زنجاني در علوم کلام، رياضي، ادبيات، تاريخ، بديع و عروض صاحب نظر بود و علاوه بر مراتب علمي، با شرايط و مقتضيات زمان کاملاً آشنايي داشت. يکي از تأليفات ايشان به نام "خَيرُالامور" است. آيت اللَّه زنجاني اولين بار نماز جماعت را در مدرسه ي فيضيه ي برپا کرد. پيکر آن فقيه بزرگوار در جوار حضرت معصومه(س) مدفون مي باشد.
شرح مناسبت:
علامه ي دهر و وحيد عصر، سيد محمدمهدي بحرالعلوم در آخرين ساعات ماه رمضان، قبل از طلوع عيد فطر سال 1155 ق در عتبات عاليات به دنيا آمد. وي به علت فراست و کوشش فراوان، در نوجواني به درس خارج پدر بزرگوار خود راه يافت و پس از آن در حلقه ي درس استاد بزرگ حوزه، آيت اللَّه وحيد بهبهاني، قرار گرفت و بعد از پنج سال به اجتهاد نايل آمد. سيد بحرالعلوم پس از وفات استادش، وحيد بهبهاني، رهبري کامل و زعامت و مرجعيت شيعه را به دست گرفت و آوازه ي او آفاق را پر کرد. شيخ جعفر کاشف الغطاء، حجت الاسلام محمدباقر شَفقي، سيد عبداللَّه شُبَّر، سيد محمد مجاهد، سيد محمدجواد عاملي و شيخ احمد نراقي و … از جمله شاگردان بارز وي بوده اند. از سيد، تأليفات متعددي بر
جاي مانده که المصابيح في الفقه، مِشکاةُ الهدايه و کتابُ الرِّجال از آن جمله اند. اين عالم رباني سرانجام در رجب يا ذيحجه ي سال 1212 ق در57 سالگي دار فاني را وداع و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
عيد سعيد فطر
متن:
امام علي عليه السلام: إنَّما هُوَ عِيدٌ لِمَن قَبِلَ اللَّهُ صِيامَهُ و شَکَرَ قِيامَهُ
ترجمه:
امروز تنها عيد کسي است که خداوند روزه اش را پذيرفته و شب زنده داري اش را سپاس گزارده است
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 428.
زير عنوان:
عيد سعيد فطر
متن:
امام علي عليه السلام: ألا و إنَّ هذا اليَومَ يَومٌ جَعَلَهُ اللَّهُ لَکُم عِيداً و جَعَلَکُم لَهُ أهلاً، فَاذکُرُوا اللَّهَ يَذکُرکُم وَ ادْعُوهُ يَستَجِب لَکُم
ترجمه:
امروز روزي است که خداوند آن را براي شما عيد قرار داد و شما را نيز شايسته آن ساخت؛ پس به ياد خدا باشيد تا او نيز به ياد شما باشد و او را بخوانيد تا خواسته هايتان را اجابت کند
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 517.
زير عنوان:
عيد سعيد فطر
متن:
امام رضاعليه السلام: إنَّما جُعِلَ يَومُ الفِطرِ العِيدَ لِيَکونَ لِلمُسلِمينَ مُجتَمَعاً يَجتَمِعُونَ فيهِ و يَبرُزونَ لِلّهِ فَيُمَجِّدُونَهُ عَلي ما مَنَّ عَلَيهِم
ترجمه:
روز فطر از اين رو عيد قرار داده شد تا روز گردهمايي مسلمانان باشد، و در اين روز گرد هم آيند و براي خدا به صحرا (فضايي باز) درآيند و خداوند را بر منّتي که بر آنها نهاده است ستايش و به بزرگي ياد کنند
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 522.
زير عنوان:
عيد سعيد فطر
متن:
امام هادي عليه السلام: إنَّمَا الأعيادُ أربَعَةٌ لِلشّيعَةِ: الفِطرُ و الأضحي و الغَديرُ و الجُمُعَةُ
ترجمه:
شيعيان فقط چهار
عيد دارند: فطر، قربان، غدير و جمعه
آدرس:
بحار الأنوار، ج 98، ص 351.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن اسماعيل بن ابراهيم مشهور به امام بخاري از محدثين بزرگ و مورد اعتماد راويان حديث مي باشد. وي جهت تحصيل و تصحيح احاديث نبوي به سرزمين هاي بسياري سفر کرد و از بزرگان حديث استفاده نمود. کتاب جامع صحيح معروف به صحيح بخاري، يکي از معروف ترين کتب حديثي اهل سنت و شيعه، توسط امام بخاري تدوين گشته است. الادب المفرد، تاريخ اَوسط و السُّنن نيز از اوست.
شرح مناسبت:
ابومحمد سعيد بن مبارک معروف به ابن دهان، مفسر، اديب و شاعر مسلمان در سال 494 ق در بغداد به دنيا آمد و پس از طي دوران تحصيلات مقدماتي، علم لغت را فرا گرفت و از بزرگان بسياري، حديث شنيد. اين لغت شناس بزرگ همچنين به ادبيات، به ويژه سرودن شعر، توجه خاصي داشت و شاگردانش را نيز به سرودن شعر تشويق مي کرد. ابن دهان، کتابخانه اي عظيم داشت که در جريان طغيان رود دجله، خسارت هاي شديدي ديد. او براي احياي مجدد کتب از دست رفته، تلاش هاي بسيار کرد و سرانجام بينايي خود را در اين راه از دست داد. از آثار ابن دَهّان تنها بخش کوچکي، آن هم در زمينه ي شعر و ادب و به صورت خطي باقي مانده است. ابن دَهّان سرانجام در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
فخرالدين محمد بن عمر رازي معروف به امام فخر رازي در سال 544 قمري در ري به دنيا آمد. او از علما، حکما و متکلمان معروف اسلام است. اعتراض ها و شک هاي فراوان وي در مورد مسائل مختلف سبب شد که او را "امامُ المَشَکّکين" بنامند. فخر رازي با آن همه تبحّر علمي، شبهه هاي بسيار سختي در دين وارد مي کرد و خود از حلّ آن ها عاجز مي ماند. وي عاقبت به خوارزم رفت و با علماي آن سامان به مذاکرات ديني پرداخت. پس از طرح شبهات خود، از جانب بزرگان شهر، از آن ديار اخراج گرديد. فخر رازي سپس به ماوراءالنهر عزيمت نمود و باز به همان سبب تبعيد شد و سرانجام به ري رفت و در
همان جا ماندگار گرديد. در حلقه ي درس فخر رازي بيش از دو هزار تن از فقها، به تحصيل علوم مي پرداختند. ايشان در علم کلام، از مذهب اشعري و در فقه، از مذهب شافعي پيروي مي نمود و به اکثر علوم زمان خود احاطه داشته، کسي توانايي مناظره با او را نداشت. از امام فخر رازي، ده ها اثر نفيس به جاي مانده که مفاتيح الغَيب يا تفسير کبير، عِصمةُ الانبياء، اسرارُ النُّجوم و تحصيلُ الحَق و … از آن جمله اند. امام فخر رازي در سال 606 قمري در 62 سالگي در شهر هرات درگذشت.
شرح مناسبت:
هنوز نعش آقامحمدخان قاجار را به خاک نسپرده بودند که قسمتي از اردوي او سر به طغيان برداشت و با تدبير حاج ابراهيم کلانتر، بقيه ي سپاه به تهران رفت. آقامحمد خان که فرزندي از خود نداشت، برادرزاده ي خود، باباخان معروف به فتحعلي ميرزا را وليعهد خود و فرمانرواي فارس قرار داده بود. فتحعلي به سرعت خود را به تهران رساند و با کمک حاج ابراهيم کلانتر در عيد فطر 1212 ق در 26 سالگي تاجگذاري کرد و دوران 38 ساله ي پادشاهي ننگين خود را آغاز نمود.
شرح مناسبت:
ابوالفتح محمد بن عبيداللَّه تعاويذي، ازمشاهير ادبا، شعرا و نويسندگان قرن ششم هجري در دهم رجب سال 519 ق در بغداد به دنيا آمد. در اشعار وي، بسياري ازمعاني دقيق در قالب الفاظ لطيف و کم نظير بيان شده است. لقب تعاويذي را به اين جهت به او داده اند زيرا جدِّ وي دعانويس بوده و "تعويذ" به معني دعايي است که به بازو مي بندند. اين شاعر مسلمان، بيشتر اوقاتش را به سرودن شعر صرف کرد. ابن تعاويذي، قصايد بسيار زيبا و بلندي در مدح اهل بيت پيامبر اسلام سروده است. اشعار وي همواره مورد تمجيد شاعران و نويسندگان بعد از او قرارگرفته است. ابن تعاويذي سرانجام در سال 584 ق در 75 سالگي در بغداد وفات يافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوبکر نقاش، قرآن شناس و محدث مشهور مسلمان عراقي، در اوايل جواني به بغداد رفت و نزد اساتيد مشهور زمان خود، علوم ديني را آموخت. سپس طي سفرهاي متعدد به سرزمين هاي مختلف اسلامي، با ديگر معارف ديني، به ويژه علم حديث، آشنايي عميق يافت. ابوبکر نقاش، در زمان حيات خود، در قرائت قرآن و نقل حديث، داراي اعتبار خاصي بود. او را داراي آثار بسياري دانسته اند، اما تنها، کتاب تفسير قران وي به نام "شَفاءُالصَّدر" به جاي مانده است.
شرح مناسبت:
ابن واصل در حماة در غرب سوريه به دنيا آمد و تحصيلاتش را نزد پدر که مدرس مدرسه ي ناصريه ي بيت المقدس بود، آغاز کرد. او پس از پدر بر کرسي تدريس نشست و راه پدر را ادامه داد. ابن واصل در ساختن رصدخانه و چند دستگاه نجومي با تعاسيف، رياضي دان مصري همکاري داشت و در سال 663 ق، قاضي القضات شهر خود شد.از ابن واصل سه اثر مشهور تاريخي بر جاي مانده که عبارتند از: التاريخ الصالحي در تاريخ عمومي انبيا و خلفا، نظم الدُرَر في الحوادث و السِيَر و نيز مُفَرِّجُ الکَرب في اخبار بني ايوب که مهم ترين منبع درباره ي تاريخ سلسله ي ايوبيان است. ابن واصل سرانجام در سال 697 ق در 93 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
امير مبارزالدين محمد، سرسلسله ي آل مظفر، که از دست اندازي هاي متوالي شيخ ابواسحاق به کرمان و يزد متغير شده بود بالاخره عازم تسخير شيراز و برانداختن امير شيخ ابواسحاق گرديد. محاصره ي شيراز به مدت 6 ماه طول کشيد تا اين که در سوم شوال سال 754 ق شهر را به تصرف خود درآورد.
شرح مناسبت:
نورالدين لطف اللَّه بن عبداللَّه خوافي هِرَوي معروف به حافظ ابرو، از مشاهير مورخين و تاريخ نگار قرن نهم هجري است. وي درهرات به دنيا آمد. در همدان به مسند فضل و کمال قدم نهاد و بر اثر دانش فراوان، مورد تشويق امير تيمور گورکاني واقع شد. چون قرآن را از حفظ بود به حافظ و چون ابرواني به هم پيوسته داشت به ابرو معروف گرديد و به حافظ ابرو شهرت دارد. اولين اثر تاريخي او که در اوايل قرن نهم هجري نگاشته شده، کتاب ظفرنامه ي شاهي است که بعدها اين اثر را بر کتاب مفصل تر خود به نام جامع التواريخ رشيدي افزود. جغرافياي تاريخي نيز کتاب ديگر اوست. حافظ ابرو در زنجان وفات يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج ميرزا محمد حسين حسيني مرعشي شهرستاني از علما و مشاهير بزرگ علوم اسلامي در سال 1256 ق در کرمانشاه، به دنيا آمد. وي از کودکي، علوم ديني و اسلامي را به خوبي فراگرفت و در جواني به درجه ي اجتهاد رسيد. آيت اللَّه شهرستاني از دوازده سالگي شروع به تاليف نمود و در حدود هشتاد اثر از خود به جاي گذاشت که تاريخ لباب الاجتهاد و تذکرة النفس از آن جمله اند. اين عالم رباني در اواخر عمر، پس از سفري که به مشهد و تهران داشت، راهي کربلا گرديد و در آن ديار مقدس، مرجعيت جمعي از شيعيان را برعهده گرفت. سرانجام در 59 سالگي در کربلا درگذشت و در رواق حسيني به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
طاهريان اولين سلسله ي حکومتي در ايران پس از اسلام هستند که در اوايل قرن سوم هجري در خراسان قدرت يافتند. تشکيل دولت طاهري در خراسان ناشي از ضعف و گرفتاري عمومي خلفاي عباسي در اين زمان بود. با آن که خلفاي عباسي از طاهريان حمايت مي کردند ولي يعقوب ليث تنها با پشتوانه ي شمشيرزنانِ سيستاني بر طاهريان پيروز شد و خليفه را مجبور به تأييد خود نمود. اين تاييد ناشي از پيروزي هاي پي درپي يعقوب ليث صفاري در شرق ايران بود. همچنين پس از فتح کابل توسط يعقوب و ارسال غنايم بسيار براي خليفه ي عباسي، از جانب خليفه، حکومت بلخ و طَخارستان به وي واگذار شد. با اين قدرت گيري يعقوب، او در شوال 259 ق، نيشابور، پايتخت حکومت طاهريان را فتح کرد و به حکومت پنجاه ساله ي ايشان بر ايران خاتمه داد.
شرح مناسبت:
محمد بن حسن دار قطني عالم واديب قرن چهارم، از قاريان و مفسرين مشهور قرآن در عصرِ خود بود. دار قطني بيشتر عمر خود را در راه تاليف آثار علمي سپري کرد. المُعجَمُ الکبير، المناسک و المَوضِع في معاني القُرآن از جمله تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
سيدمحمددلداري، تحصيلاتش را نزد پدر و ديگر علماي آن عصر آغاز کرد و پس از سال ها کسب دانش در علوم مختلف ديني، به تاليف کتب ارزشمندي همت گماشت. از جمله آثار او که متجاوز از چهل جلد است، مي توان به کتاب عِمادُ الاجتهاد در علم فقه اشاره کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبدالحسين لاري در صفر سال 1264 ق در لار به دنيا آمد. بعد از اتمام دوره ي مقدماتي و سطح، راهي نجف اشرف گرديد و در درس ميرزاي بزرگ شيرازي حاضر شد. وي علاوه بر اخذ اجازه ي اجتهاد از استاد، از آيات عظام محمدحسين کاظمي، فاضل ايرواني، لطف اللَّه مازندراني و ملاحسينقلي همداني نيز گواهي اجتهاد دريافت کرد. آيت اللَّه لاري به دستور آيت اللَّه شيرازي جهت هدايت و رهبري مردم خطه ي فارس به لارستان رفت. ايشان در اولين گام، حوزه ي علميه ي لار را تاسيس نمود و به نشر احکام اسلامي همت گماشت. حضور مجتهد مقتدري مانند آيت اللَّه لاري، باعث کم نفوذ شدن مبلغان مسيحي و انزواي آنان گرديد. ضبط و ثبت اموال حاکم دست نشانده، احداث کارخانه ي اسلحه سازي، آموزش نيروهاي نظامي و امتناع از پرداخت ماليات به دولت مرکزي، گام هاي مهمي بود که به رهبري آيت اللَّه لاري جهت ايجاد ملت اسلام برداشته شد. قيام ايشان در حمايت از مشروطه خواهان شيراز و رويارويي با نيروهاي دولتي و نيز همکاري بادليران تنگستان در مقابله با متجاوزان انگليسي از جمله فعاليت هاي آيت اللَّه لاري در راه استقلال مردم و اعاده ي شرافت اسلامي مي باشد. از آيت اللَّه لاري حدود چهل اثر
فقهي، کلامي، فقهي - سياسي، اصولي و … به يادگار مانده است. اين عالم مجاهد سرانجام در 86 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و در شهرستان جَهرم به خاک سپرده شد. آرامگاه ابدي وي در جهرم، معروف به مقبره ي "آقا"، زيارتگاه پيروان خاندان عصمت و طهارت و فرزندان جهاد و شهادت است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مسلم بن عقيل، نماينده و پسر عموي امام حسين(ع) به منظور دعوت ازمردم کوفه و آگاهي از ميزان وفاداري آنان به امام، وارد اين شهر شد. مردم کوفه، قبلاً با ارسال نامه هاي فراوان، خواستار عزيمت امام به اين شهر و رهبري آنان براي مبارزه با حکومت ستمکار اموي شده بودند. در بدو ورود مسلم به کوفه، وي نامه ي امام را که حاکي از دعوت مردم کوفه به قيام بود، براي آنان قرائت کرد و دراندک زماني، حدود 18 هزار نفر با وي بيعت کردند. پس از آن، مسلم، بيعت گسترده ي اهالي کوفه را به اطلاع امام رساند. اما اندکي بعد، مردم کوفه تحت تأثير تبليغات و تهديد و تطميع ابن زياد، حاکم جديدِ کوفه، بيعت خود را با امام حسين(ع) ناديده گرفتند. آن ها حتي پا را فراتر گذاردند و گروهي از آن ها عازم جنگ با امام شدند. مسلم بن عقيل هم که در کوفه تنها مانده بود، به دست ماموران اموي اسير شد و به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
ابوالعطاء کمال الدين محمود بن علي بن محمود، معروف به خواجوي کرماني در سال 679 ق در شهر کرمان به دنيا آمد. او در جواني در کرمان و فارس تحصيل کرد و از آن پس به مسافرت پرداخت. خواجو در اثناي مسافرت، با عده اي از مشايخ، سلاطين و وزرا ملاقات کرد و در پايان عمر، چندي نيز با حافظ شيرازي، شاعر بزرگِ غزل سراي قرن هشتم معاشرت داشت. ديوان قصيده ها، غزل ها و رباعي ها، مثنوي هاي هماي و همايون، گل و نوروز، کمال نامه، گوهر نامه و …
از آثار خواجوي کرماني است. در غالبِ اين مثنوي ها، خواجو از نظامي پيروي کرده است. خواجو در غزل هاي خود، شيوه ي سعدي را اساس قرار داده و آن را با افکار عرفاني در آميخته است. روش ايجاد شده توسط خواجوي کرماني به همت حافظ شيرازي کامل شده است. اين اديب نامدار ايراني سرانجام در 753 ق در 74 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سيدمحمد بن سيد صفدر معروف به سيدجمال، انديشمند انقلابي، سخنور و از رهبران ضداستعماري ملل اسلامي است که بنا به گفته ي بسياري از تاريخ نگاران، وي شيعه و ايراني و در سال 1254 قمري در اسدآباد همدان چشم به جهان گشود. پدرش او را به کابل برد و به تحصيل علوم متنوع از جمله: تاريخ، فقه، ادبيات، منطق، حکمت و رياضيات پرداخت. در 18 سالگي در بسياري از علوم متداوله به مقام عالي رسيد. سيدجمال الدين از آن پس، به هندوستان و حجاز و مکه مسافرت کرد. سپس به مصر رفت و در دانشگاه الازهر به تدريس منطق و فلسفه پرداخت و شيخ محمد عبده از محضر او استفاده نمود. از آن جا که سيد، خود بنيانگذار اتحاد ملل اسلامي و وحدت شيعه و سني بود، تعمّداً مليت خود را مخفي نگه مي داشت. سيد با مسافرت به اکثر کشورهاي عربي و اسلامي و با ايراد خطابه هاي پرشور، از مسلمانان مي خواست با اتحاد و همبستگي در برابر مفاسد و حاکميت دست نشانده و استعماري اروپاييان ايستادگي کنند. در نتيجه، دولت هاي دست نشانده، تحمل چنين انديشه اي را در جامعه ي خويش نداشتند و چندين بار او را به
هند، پاريس و لندن تبعيد کردند. سيدجمال الدين با همياري محمد عبده، 18 شماره از روزنامه ي عروةالوثقي را در پاريس منتشر کرد، ولي با کارشکني مقامات انگليسي، اين نشريه تعطيل شد. وي هم چنين به ايران و عثماني سفر کرد و ملاقات هايي با سران کشورهاي اسلامي از جمله ناصرالدين شاه قاجار داشت، تا بلکه حرکت و رشد مسلمانانِ سرزمين هاي اسلامي را فراهم نمايد. اما دول استعماري سخت با او مخالفت کردند. پس از آن راهي استامبول شد و چون ناصرالدين شاه قاجار، توسط يکي از ياران سيد در شهر ري به قتل رسيد، امپراتور عثماني او را تحت نظر گرفت. سرانجام سيدجمال الدين اسدآبادي در پنجم شوال 1314 قمري مصادف با 18 اسفند 1275 در 60 سالگي ديده از جهان فرو بست و در گورستان شيخلَر ترکيه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
عمادالدين اسماعيل بن محمد بَعلَبکي معروف به ابن بردس در بعلبک، يکي از شهرهاي لبنان متولد شد. پس از تحصيل علوم مقدماتي در زادگاهش، به شهر دمشق رفت و از دانش علماي مشهور زمان خود، بهره هاي بسيار بُرد. او ضمن سفر به سرزمين هاي مختلف اسلامي، به تکميل تحصيلات خود اهتمام ورزيد و سپس به تدريس پرداخت. از ابن بردس که به دين داري، صيانت نفس و حُسن خلق در ميان مردم شهره بود، آثاري به صورت خطي باقي مانده است که کتاب "الاعلامُ في وَفَياتِ الاعلام" از آن جمله مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آخرين جنگ هاي شاه عباس اول با امپراتوري عثماني، در سال هاي 1032 و 1034 ق بر سر تسخير بغداد بود. پس از مدتي نبرد، سرانجام بغداد به تصرف ايران درآمد و نيروهاي عثماني، شکست سختي را متحمل شدند. شاه عباس سپس به زيارت عتبات عاليات رفت و به تعمير ابنيه ي آن شهرها همت گماشت.
شرح مناسبت:
پس از شکست مشرکان در جنگ بدر در سال دوم هجري، آنان لشکري سه هزارنفري مهيا کرده و به سمت مدينه به راه افتادند. مسلمانان به تعداد هزار نفر به رهبري پيامبر اسلام(ص) در هفتم شوال از مدينه خارج شده و به سمت اُحُد به راه افتادند. در اين ميان منافقاني که با جنگ در خارج از مدينه مخالف بودند با تحريک ديگران، سيصد نفر را از همراهي با لشکر مسلمانان منصرف کرده و سپاه اسلام با هفتصد نفر رو در روي مشرکان قرار گرفت. پيروزي در ابتداي جنگ از آنِ مسلمانان بود ولي با سرپيچي عده اي از فرمان اکيد پيامبر مبني بر حراست از موضع استراتژيک اُحد، سپاهيان قريش با طي کردن اين تنگه ي مهم، پشت سَرِ قواي اسلام قرار گرفت و تعداد زيادي از مسلمانان را به شهادت رساندند. در اين جنگ، حمزه عموي پيامبر و هفتاد تن از ياران آن حضرت نيز به شهادت رسيدند.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه احمد بن جيهاني دانشمند، سياست مدار و جغرافي دانِ مشهور ايراني به واسطه ي تحقيقات ارزنده اي که انجام داد، در جهان اسلام شهرت يافت. مهم ترين اثر ابن جيهاني، کتابي در علم جغرافيا تحت عنوان المَسالِکُ و المَمالِک است که جغرافي نويسان متأخر، اطلاعات خود را درباره ي سرزمين هاي آن دوران، از اين کتاب اخذ کرده اند.
شرح مناسبت:
ميرزا رفيع الدين محمد بن حيدر طباطبايي معروف به ميرزا رفيعا ناييني، از علماي بزرگ شيعه ي قرن يازدهم هجري است. وي فقيه اصولي، متکلم و جامع معقول و منقول بوده و از اساتيد علامه مجلسي دوم و شيخ حر عاملي و از شاگردان شيخ بهايي مي باشد. اقسامُ التَّشکيک و حقيقتَهُ، حاشيه ي اصول کافي و الشَّجرَةُ الاهِيَّه از اوست. وفات ميرزا رفيعا در هشتاد و پنج سالگي در اصفهان روي داد و در تخت فولاد به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ميرزا ابوالحسن شعراني در سال 1320 ق در تهران به دنيا آمد. مقدمات را در مدرسه ي مروي تهران گذراند. وي مدتي در محضر درس آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي بود و سپس آهنگ نجف نمود و از اساتيد آن ديار بهره برد. علامه شعراني در حالي به وطن مراجعت کرد که اوج استبداد رضاخاني، خفقان را برکشور حاکم کرده بود و در اين حال به تبليغ و تدريس و تحقيق پرداخت. علامه، علاوه بر مهارت در فقه، اصول، تفسير، حديث، فلسفه، رياضي، عرفان، کلام و … به زبان هاي عربي، فرانسه، ترکي، انگليسي و عبري نيز آشنايي کافي داشت. فاضلان زيادي در محضر او پرورش يافتند که حضرات آيات ميرزاهاشم آملي، عبداللَّه جوادي آملي، حسنِ حسن زاده آملي، و … از آن جمله اند. همچنين از علامه شعراني آثار قلمي متعددي از جمله تفسير مَنهَجُ الصادقين به جاي مانده است. سرانجام، اين عالم عامل و دانشمند کم نظير پس از هفتاد و سه سال زندگي پر افتخار در هفتم شوال 1393 ق جان به جان آفرين تسليم کرد و در
جوار حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) در خاک آرميد.
شرح مناسبت:
عمادالدوله ديلمي در سال 338 ق جانشيني خود و امارت فارس را به عضدالدوله تفويض نمود. عضدالدوله معروف ترين امير آل بويه است و در طول سلطنت خويش در فتح بلاد و آبادي شهرها و ساختن کاخ ها همت گماشت. در زمان عضدالدوله اقتدار او از سواحل درياي عمان تا شام و در حدود مصر مسلم گرديد. بند امير در فارس از آثار اوست. همچنين نخستين بار در بغداد خطبه به نام او خواندند. عضدالدوله مذهب شيعه داشت و دربارش مجمع دانشمندان بود و کتاب هاي بسياري به نام او نوشته اند. جنازه ي او را در جوار حرم مطهر علي بن ابي طالب(ع) به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
پس از گسترش حمله ي مغول به ايران، سلطان جلال الدين خوارزمشاه به مقابله با آنان پرداخت و در چندين جنگ، آن هارا شکست داد. جلال الدين که قصد عزيمت به هند و تدارک نيروي جديد را داشت به طرف آن ديار حرکت کرد و درصدد تهيه ي کشتي براي عبور از اين رودخانه ي خروشان برآمد. ناگهان لشکريان مغول در رسيدند و چون تنها يک کشتي در دست جلال الدين بود، آن را براي مادر و حَرَمِ خود اختصاص داد، ولي آن هم در تلاطم امواج درهم شکست. در اين هنگام، زنان حرم از او خواستند براي اين که به دست پادشاه مغول گرفتار نشوند، آنان را به قتل برساند و شاه هم دستور داد آن بيچارگان را به سند انداختند و غرق کردند. جلال الدين پس از مدتي نبرد، چون تاب مقاومت در خود نديد با اسب به رود عظيم سند زد و از
آن جا گذشت و به هند رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
روزنامه ي مجلس، توسط يکي از مشروطه خواهان به نام ميرزا محمدصادق طباطبايي تاسيس شد. او فرزند يکي از رهبران صدر مشروطيت به نام آيت اللَّه سيد محمد طباطبايي بود. شايان ذکر است که در پي اعلام مشروطيت و آزادي مطبوعات، تعداد روزنامه هاي ايران رو به افزايش نهاد وده ها روزنامه در شهرهاي مختلف ايران منتشر شد. اما نخستين روزنامه ي عهد مشروطه که بعد از گشايش مجلس شوراي ملي در ايران به چاپ رسيد، روزنامه ي مجلس بود که به درج اخبار و وقايع مجلس شوراي ملي مي پرداخت.
شرح مناسبت:
با تسلط يافتن وهابيون بر مدينه، قبور ائمه ي شيعه و بسياري از بزرگان اسلام توسط اين فرقه ي منحرف ويران گرديد. تا آن زمان، بر روي قبور ائمه ي شيعه و ساير بزرگان اسلام که در مدينه مدفون بودند، گنبد و ضريح قرار داشت، اما از اين زمان به بعد وهابيون باتخريب قبور و از بين بردن ضريح و گنبدي که بر روي تربت ائمه و بزرگان اسلام قرار داشت، مسلمانان را از فيض زيارت بارگاه آن بزرگواران محروم ساختند. از جمله قبوري که در جريان اين واقعه ويران گرديد، بارگاه و مقبره ي امام حسن مجتبي(ع)، امام سجاد(ع)، امام محمد باقر(ع) و امام جعفر صادق(ع) بود. اين حرکت وحشيانه ي وهابيون، جهان اسلام، به ويژه ايرانيان را شديداً متأثر نمود و در امر سفر حجاج ايراني هم اختلال ايجاد کرد. علاوه بر ويراني قبور ائمه ي شيعه، قبر حضرت عبداللَّه و حضرت آمنه پدر و مادر حضرت رسول(ص)، مالک، پيشواي مالکي، عباس عموي پيامبر، اسماعيل از فرزندان امام جعفر صادق(ع)
و … نيز به طور کامل ويران گرديد. لازم به ذکر است که قوت گرفتن فرقه ي وهابي در عربستان، از ناگوارترين حوادث تاريخ اسلام در قرن چهاردهم هجري است.
شرح مناسبت:
ابوبکر محمد بن سيرين بصري، فقيه و راوي حديث بود که از تابعين، احاديث فراواني را نقل کرده است. وي در سال 31 يا 33 هجري قمري به دنيا آمد. در ابتدا شغل بزّاري داشت و بسيار زيباو با جمال بود. روزي زني وي را به بهانه ي خريد اجناس بزازي، به خانه ي خود برد و او را به گناه فرا خواند و به او گفت: در صورتي که خواسته ام را برآورده نسازي، آبرويت را مي برم. ابن سيرين براي آن که حِسِّ تَنَفُّر و انزجار را در زن برانگيزد خود را به نجاست آلوده مي کند وبه اين ترتيب خود را از گناه مي رهاند. مي گويند در نتيجه ي آن تقوي، وي به علم تعبيرخواب آگاه گرديد، به حدي که او را "تاليِ يوسف صديق" مي شمارند. همه ي تعبيرات او، از ذوق سليم و فکر ثاقب بود و حوادث رؤيايي را با آيات قرآني و احاديث نبوي و يا حقايق خارجي تطبيق مي نمود. ابن سيرين براي احاديث پيامبر اسلام(ص) اهميت بسياري قائل بود و در حفظ و نقل حديث، دقيق و محتاط بود و همين دقت نظر او موجب شد تا مؤلفان برجسته، روايت هايش را قابل استناد بدانند. ابن سيرين در زمان حيات خود، محضر 30 نفر از اصحاب پيامبر را درک کرد و کتب و نسخه هاي خطي گوناگوني رابه زبان هاي مختلف از خود بر
جاي گذاشت. ويژگي هايي چون رعايت جانب احتياط در مسايل شرعي، يک روز در ميان روزه گرفتن، شب زنده داري، بردباري، نرم خويي، پرهيز از بحث و جَدَل، اعتراف به لغزش هاي خويش و اميدواري فراوان به رحمت الهي، از ابن سيرين چهره اي چونان زاهدان و پارسايان بزرگ ساخته است و همين امر موجب شده تا برخي از کساني که در زمينه ي سير و سلوک کتاب هاي مهم نگاشته اند، در وي به گونه ي الگوي پرهيزگاري و پارسايي بنگرند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوعلي محمد بن علي بن حسين بن مُقلَه بغدادي معروف به ابن مُقلَه در سال 372 ق در بغداد به دنيا آمد و نزد دانشمندان مشهور آن زمان به کسب دانش و معارف ديني پرداخت. ابن مُقلَه در جواني به وزارت در دستگاه عباسي رسيد، اما پس از چندي به دليل مخالفت هاي شديد با مظالم و انحرافات حاکمان عباسي، مورد خشم آنان قرار گرفت و زنداني شد. سرانجام به دستور حاکم وقت، زبان و دست راست ابن مُقلَه را بريدند و سپس او را کشتند. بيشترين شهرت ابن مُقلَه در هنر خوشنويسي است. وي حروف را به شکل هندسي بسيار زيبايي مي نوشت و بسياري از شرح حال نويسان، او را نخستين طراح رسم الخط و شيوه ي جديد خط عربي دانسته اند. همچنين ابن مُقلَه مخترع خط ثُلْث، نَسخ، رِقاع و … است و چندبار قرآن را با خط خوش نگاشت. از آثار ابن مقلَه مي توان به کتاب رساله في علمِ الخَط و القَلَم اشاره کرد.
شرح مناسبت:
شيخ هادي فرزند مولي محمدامين تهراني، از بزرگان علماي طراز اول اوايل قرن چهاردهم، عالم به فروع و اصول، جامع معقول و منقول و داراي تاليفات متعدد است. وي مقدمات تحصيل را از علماي تهران و اصفهان فراگرفت. آيت اللَّه تهراني در نجف اشرف از پرورش يافتگان حوزه ي درس فاضل ايرواني، ميرزا محمد حسن شيرازي، شيخ مرتضي انصاري، شيخ عبدالحسين جَنّات و صاحب روضات الجنات بوده است. آثار گران بهاي او که حاکي ازمراتب بالاي علمي اوست، عبارتند از: اتحادُ الوجود و الماهيه، الاِتقان، الارث، الاستِصحاب، اصالةُالبِرائه، منظومه في الکلام، التوحيد و دائِعُ
النبوه في الاحکام الشرعيه.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا حسين فرزند حاج ميرزا خليل تهراني از فقهاي شيعه در قرن چهاردهم هجري و از پرورش يافتگان حوزه ي درس شيخ محمدحسن نجفي صاحب جواهر و شيخ مرتضي انصاري بود. ايشان پس از فوت حاج ميرزا محمدحسن شيرازي، مرجع تقليد بعضي از مناطق شيعه نشين گرديد. آيت اللَّه خليلي از رهبران نهضت مشروطيت در نجف بود که باتشکيل چند انجمن، روحيه ي مبارزه با استبداد را در ايراني ها تقويت نمود. از ايشان آثار خيريه اي بر جاي مانده که از آن جمله مي توان به بناي دو مدرسه در محله ي عماره ي نجف اشرف اشاره نمود. اين عالم بزرگ در روز جمعه دهم شوال 1326 قمري در مسجد سهله وفات يافت و پس از انتقال به نجف اشرف در مقبره ي خصوصي خود مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
سفر تبليغي پيامبر اسلام به شهر طائف در نزديکي مکه در حالي صورت گرفت که به تازگي ابوطالب، ياور و حامي بزرگ آن حضرت، وفات يافته و به همين دليل، مشرکان قريش بر آزار و اذيت خود عليه پيامبر، افزوده بودند. بنابراين اگر اهالي طائف به اسلام مي گرويدند، اين شهر پايگاه و محل امني براي مسلمانان تحت ستم مکه مي شد.اما سران قبيله ي ثقيف در طائف، نه تنها به خداي يکتا و رسالت حضرت محمد(ص) ايمان نياوردند، بلکه به تحريک آن ها برخي مردم نادان، پيامبر اکرم(ص) را مورد آزار و اذيت قرار دادند و ايشان را مجروح کردند.
شرح مناسبت:
عبدالعزيز اندلسي در اکثر علوم متداول زمان خود، مهارت و دانش بسيار داشت و تاليفات متعددي از خود بر جاي گذاشت. از ميان آثارِ وي مي توان به شرح نوادر القالي، اشاره کرد.
شرح مناسبت:
غازان، نخستين پادشاه مغول است که رسماً به دين اسلام درآمد. او سرداران و سپاه مغولِ خود را وادار به قبول اسلام کرد و خود را محمود ناميد. وي در دهم ذيقعده ي سال 694 ق در تبريز به پادشاهي دست يافت و دين اسلام را مذهب رسميِ دولت ايلخاني اعلام کرد. غازان، سپس فرمان داد که همه ي کليساها و معابد يهود و بودايي و زرتشتي را ويران سازند و آنها را تبديل به مسجد نمايند. او دستوراتي با نام ياساهاي غازاني وضع کرد و اوضاع مملکت را به کنترل خود درآورد. غازان دوبار به شام و مصر لشکر کشيد ولي در بار دوم از پادشاه مصر، شکست سختي خورد و آنقدر از اين شکست اندوهگين شد که در شوال سال 703 ق در سي و سه سالگي در نزديکي قزوين درگذشت. غازان از سال ها قبل از مرگش، دستور داده بود که در بيرون شهر تبريز و در مغرب آن، مقبره ي عظيمي که داراي گنبد رفيعي بود براي او برپا کردند و در زير همين قُبّه بود که جسد غازانِ مغول را به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
شيخ الفُقهاء، استاد الحُکماء، رئيس الاُدبا، علامه ي دهر، شيخ الاسلام و المسلمين، شيخ بهاءالدين محمد بن عزالدين حسين بن عبدالصمد حارثي هَمْداني جَبعي عاملي معروف به شيخ بهايي از شاگردان شهيد ثاني و يکي از علماي بزرگ شيعه و از افتخارات جهان اسلام مي باشد. شيخ بهايي فقيهي اصولي، محدث رجالي، مفسر، رياضي دان، حکيم، متکلم، اديب، شاعر، جامع علوم عقلي و نقلي بود و بالجمله در علوم متنوع، گوي سبقت از افاضل و
دانشمندان ربوده است. وي در سال 953 قمري در بعلبک لبنان به دنيا آمد. در طول حيات پربار خويش مسافرت هاي زيادي به نقاط مختلف جهان داشت و از محضر اساتيدي برجسته در رشته هاي گوناگون استفاده نمود. شيخ بهايي در اين سفرها توانست در بسياري از علوم، مانند: هيئت و نجوم، رياضيات، تفسير قرآن، فقه و اصول، علم حديث، ادبيات فارسي و عربي و طب و مهندسي متبحّر گردد و در تمامي آن ها کُتُبي را به رشته ي تحرير درآورد. وي نخستين کسي است که يک دوره ي فقه غيراستدلالي به زبان فارسي نوشت. ملاصدرا، ملامحمدتقي مجلسي اوّل، محقق سبزواري، ملاحسنعلي تُستَري، ميرزا رفيعا ناييني، سيد ماجد بحراني، ملامحسن فيض کاشاني، ملامحمدصالح مازندراني و ده ها دانشمند و فاضل ديگر از شاگردان شيخ بهايي مي باشند. کشکول، اسرارالبلاغه، اثني عشريات، خمس اربعين حديثاً، جامع عباسي، عين الحيوة و بحرالحساب و ده ها اثر ديگر از جمله آثار اوست. آثار علمي و مهندسي وي را مي توان در جاي جاي اصفهان مشاهده نمود. سرانجام، شيخ بهايي، اين دانشمند کامل و جامع در 77 سالگي در اصفهان پايتخت سلسله ي صفويان بدرود حيات گفت و طبق وصيتش در مشهد مقدس و در نزديکي مرقد مطهر حضرت امام رضا(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن اسماعيل بخاري معروف به امام بُخاري از محدثين بزرگي است که علم و درايت و وثوق او، مورد قبول همگان مي باشد. امام بخاري جهت تحصيل و تصحيح احاديث نبوي به سرزمين هاي مختلف سفر کرد و از بزرگان حديث، استفاده ها نمود. وي کتاب جامع صحيح را که به صحيح
بخاري معروف است، نگاشت. اين کتاب يکي از کتب صحاح سته ي (کتب ششگانه ي حديث) اهل سنت و به قولي صحيح ترينِ آن ها بوده و حاوي نه هزار حديث نبوي است که از ميان ششصد هزار حديث استخراج شده اند. معروف است که پيش از نقل هر حديث در آن کتاب، وضو گرفته و دو رکعت نماز مي خواند. وفات امام بخاري در اول شوال سال 256 ق در 62 سالگي در نزديکي سمرقند افغانستان روي داد و در همان جا مدفون گشت.
شرح مناسبت:
فقيه بزرگوارو دانشمند عاليقدر شيعه، زين الدين بن نورالدين عاملي پس از تحصيلات مقدماتي نزد پدر خويش، دروس خود را ادامه داد و يکي از مفاخر نامدار شيعه گرديد. او به منظور ادامه ي تحصيلات علمي، مسافرت هاي متعددي به نقاط مختلف جهان اسلام آغاز نمود و به تحقيق و تتبع مشغول شد. وي در بعلبک مرجعيت يافت و شاگرداني فاضل را تربيت مي کرد. زين الدين عاملي آثار تأليفي فراواني را از خود به يادگار گذاشت که شرح لمعه معروف ترين اثر اوست. سرانجام بر اثر توطئه چيني که عليه زين الدين انجام شد، وي را دستگير کرده و در 966 ق به شهادت رساندند. از آن پس، اين عالم رباني به شهيد ثاني معروف شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ محمدطه نجف در نجف از خاندان اهل علم به دنيا آمد. شيخ محمدطه، از شاگردان استاد اعظم، شيخ انصاري بود. او در فقه، اصول فقه، حديث و تفسير از دانش بسياري برخوردار بود. شيخ محمد طه، آثار بسياري از خود به يادگار گذاشت که شرح معالم الاصول از آن جمله است.
شرح مناسبت:
پس از اعلان جنگ انگلستان به امپراطوري عثماني در سال1332 ق (1914 م) و تصرف بصره، علماي بزرگِ نجف، حکم به مقابله صادر کردند. در طول سال هاي بعد، گروه هايي به وجود آمدند که مخالف حضور انگلستان در عراق بودند. اين حرکت با حمايت آيت اللَّه ميرزا محمدتقي شيرازي، رنگي ديگر به خود گرفت و مردم مسلمان با فتواي جهادي ميرزا، عليه غاصبان انگليسي قيام کردند. اين حرکت اسلامي به قيام 1920 م عراق مشهور است.
شرح مناسبت:
مرجع بزرگ شيعه آيت اللَّه العظمي سيد حسين طباطبايي بروجردي در سال 1292 قمري در بروجرد متولد گرديد. وي فقيه بزرگوار و عالم وارسته اي بود که زندگي خويش را در راه پربار ساختن مکتب فقهي اهل بيت عصمت و طهارت(ع) سپري ساخت. دراصول و رجال از شاگردان حاج سيدمحمد شفيع جابلقي بود و ضمن آشنايي با تاريخ فقه، حديث و تفسير را از سيدجعفر کشفي دارابي اخذ کرد. آيت اللَّه بروجردي به حديث و رجالِ حديث، تسلط کامل داشت. دانشور بروجرد در 28 سالگي راهي نجف اشرف گرديد و در مدت هشت سال از محضر عالماني هم چون آخوند ملامحمد کاظم خراساني، شيخ الشريعه ي اصفهاني و علامه سيدمحمد کاظم يزدي بهره برد و به مقامي عالي در علم دست يافت. و طبقات روات و محدثين را کاملاً مي شناخت. ايشان پس از آن ساکن بروجرد گرديد ولي به درخواست علما و فضلاي قم، در سال 1363 ق راهي اين شهر شد و زعامت حوزه ي علميه را برعهده گرفت. اين عالم برجسته شاگردان فاضلي را پرورش داد که حضرات آيات مرتضي مطهري، سيدمحمد حسيني
بهشتي، جعفر سبحاني، محمدفاضل لنکراني، ناصر مکارم شيرازي و … از آن جمله اند. در زمان اين شخصيت، در اقصي نقاط جهان و ايران بناها ومساجد عظيمي بنا شد. از جمله مسجد اعظم قم و مسجد بزرگ بندر هامبورگ در آلمان را مي توان نام برد. تأليفات او عبارتند از: جامع احاديث شيعه، تعليقه بر اسفار، طبقات رجال، رساله اي در منطق، حاشيه بر کفايةالاصول، حاشيه بر کفايه ي شيخ طوسي. ايشان سرانجام در 10 فروردين سال 1340ش در 88 سالگي در قم رحلت نمود و در حرم حضرت معصومه(س) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
امام قطب الدين ابوالحسن سعيد بن هبة اللَّه بن حسين راوندي پس از تحصيل مقدمات به سرعت مدارج علمي را طي نمود. وي از شاگردان خاص علامه طبرسي صاحب تفسير مجمع البيان و ديگر اساتيد عصر بود. ابن شهر آشوب، علي بن محمد المدائني و دو فرزندش حسين و محمد از شاگردان قطب و فقهاي زمان بوده اند. قطب الدين راوندي در تفسير، نهج البلاغه، کلام، فلسفه، فقه، حديث، تاريخ، اصول فقه و شعر و ادب استاد زمانه بود و در هر کدام داراي تاليفاتي مي باشد. که اُمّ القُرآن، تفسيرالقرآن، الاختلافات، رسالةُالفقها، فِقهُ القرآن و … از آن جمله اند. اين عالم بزرگ و اين فقيه رباني سرانجام در سال 573 ق در شهر مقدس قم جان به جان آفرين تسليم کرد و در جوار حرم مطهر حضرت معصومه به خاک سپرده شد. روزي که پس از هشتصد سال، قصد بازسازي صحن مبارک را داشتند، با پيکر سالم و سيماي نوراني اين عارف باللَّه مواجه شدند و حسب الامر حضرت آيت
اللَّه مرعشي نجفي، سنگ قبر بلندي بر فراز مزارش نصب کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
روزي پيامبردر کنار علي(ع) آرميد و سر مبارک آن حضرت بر روي پاي امام علي(ع) قرار داشت. امام که هنوز نماز عصر خود را به جا نياورده بود، نتوانست خود را راضي کند که پيامبر را بيدار نمايد. بنابراين صبر کرد تا پيامبر، خود از خواب برخاست وامام را محزون ديد. چون سبب را دانست، دعا کرد که خورشيد بار ديگر باز گردد و امام نماز خود را در وقت خود، ادا کند. اين واقعه که در مسجد فضيح روي داد به "ردّ الشمس" يعني بازگشت خورشيد مشهور گشت.
شرح مناسبت:
حضرت عبدالعظيم بن عبداللَّه که با پنج واسطه به امام حسن مجتبي(ع) مي رسد، ازاکابر محدثين و اعاظم علما و زهاد و عُبّاد بوده و از اصحاب امام جواد و امام هادي عليهم السّلام به شمار مي رود. ولادت وي را در حدود سال 173 ق گفته اند. خَفَقان دوران عباسي و دشمني سختي که با علويان روا مي داشتند، عبدالعظيم را به هجرت واداشت و او راهي ري گرديد و ساکن آن ديار شد. سرانجام اين سلاله ي پاک خاندان حَسني و اين زاهد پرهيزکار در نيمه ي شوال سال 252 ق در 79 سالگي در ري درگذشت. آن حضرت را شهيد و مسموم نيز مي دانند. مرقد حضرت عبدالعظيم در ري، زيارتگاه مشتاقان اهل بيت است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شخصيّت عبد العظيم حسني عليه السلام
متن:
امام هادي عليه السلام به حمّاد رازي فرمودند: إذا أشکَلَ عَلَيکَ شَي ءٌ مِن أمرِ دينِکَ بِناحِيَتِکَ، فَسَلْ عَن عَبدِ العَظيمِ بنِ عَبدِاللَّهِ الحَسَنِيّ عليه السلام
ترجمه:
هرگاه در قلمرو خود در کار دين به مشکلي دچار شدي، آن را
با عبد العظيم حسني در ميان بگذار
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 17، ص 321.
زير عنوان:
شخصيّت عبد العظيم حسني عليه السلام
متن:
امام هادي عليه السلام: مَرحَباً بِکَ يا أبَاالقاسِمِ أنتَ وَلِيُّنا حَقاً
ترجمه:
اي ابوالقاسم! خوش آمدي، تو حقيقتاً دوستدار ما هستي
آدرس:
بحار الأنوار، ج 69، ص 2.
زير عنوان:
شخصيّت عبد العظيم حسني عليه السلام
متن:
امام هادي عليه السلام به مردي از اهالي ري که به زيارت امام حسين عليه السلام رفته بود فرمودند: أما إنَّکَ لَو زُرتَ قَبرَ عَبدِالعَظيم عِندَکمُ لَکُنتَ کَمَن زارَ الحُسَينَ عليه السلام
ترجمه:
اگر قبر عبد العظيم را در شهر خود زيارت کني، چنان است که گويي امام حسين عليه السلام را زيارت کرده اي
آدرس:
کامل الزيارات، ص 324.
زير عنوان:
گزيده احاديث
متن:
حضرت عبد العظيم عليه السلام روايت مي کند: مولايم امام رضاعليه السلام براي من پيامي فرستاد و فرمود: سلام مرا به دوستانم برسان و به آنان بگو: … و إقبالُ بَعضِهِم عَلي بَعضٍ و المُزاوَرَةُ فَإنَّ ذلِکَ قُربَةً إلَي اللَّهِ
ترجمه:
[به آنان دستور بده] به هم روي آورند و با يکديگر ديدار کنند، که موجب نزديکي به خداوند است
آدرس:
الاختصاص،ص 247.
زير عنوان:
گزيده احاديث
متن:
حضرت عبد العظيم عليه السلام از امام رضا چنين روايت مي کند: المُسلِمُ الَّذي يَسلَمُ المُسلِمونَ مِن لِسانِهِ و يَدِهُ ولَيسَ مِنّا مَن لَم يَأمَن جارُهُ بَوائِقَهُ
ترجمه:
مسلمان کسي است که مردم از دست و زبان او آسوده باشند و از ما نيست آن که همسايه اش از شرّ او در امان نباشد
آدرس:
عيون أخبار الرّضاعليه السلام، ج 1، ص 24.
زير عنوان:
گزيده احاديث
متن:
حضرت عبد العظيم عليه السلام از امام جوادعليه السلام چنين روايت مي کند: مَن رَضِي بِالعافِيَةِ مِمَّن دُونَهُ رُزِقَ السَّلامَةَ مِمَّن فَوقَهُ
ترجمه:
هر کس از عافيت زير دستانش خشنود باشد، از بالا دستش
در امان مي ماند
آدرس:
عيون أخبار الرّضاعليه السلام، ج 1، ص 54.
زير عنوان:
گزيده احاديث
متن:
حضرت عبد العظيم عليه السلام از امام جوادعليه السلام چنين روايت مي کند: أفضَلُ أعمالِ شيعَتِنَا انتِظارُ الفَرَجِ
ترجمه:
برترين اعمال شيعيان ما انتظار فرج [ظهور امام زمان عليه السلام] است
آدرس:
کمال الدين، ص 377.
زير عنوان:
گزيده احاديث
متن:
حضرت عبد العظيم عليه السلام از امام هادي عليه السلام چنين روايت مي کند: إنَّمَا اتَّخَذَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إبراهِيمَ خَليلاً لِکَثرَةِ صَلاتِهِ عَلي مُحَمَّدٍ و أهلِ بَيتِهِ عليهم السلام
ترجمه:
خداوند متعال، ابراهيم عليه السلام را دوست خود برگرفت؛ زيرا او بر محمّد و اهل بيت او بسيار درود مي فرستاد
آدرس:
علل الشرائع، ج 1، ص 34.
شرح مناسبت:
اصل ابوداود سجستاني از سيستان و مولد او به سال 202 ق بود. وي صاحب کتاب سنن است که بر احمد بن حنبل عرضه کرد و وي را پسند افتاد و تحسين کرد. ابوداوود در سال 272 ق در بصره درگذشت و عبداللَّه ابن عبدالواحد هاشمي بر وي نماز خواند. علاوه بر "سنن"، دو کتاب، يکي به نام ناسخ القرآن و منسوخه و ديگري را به قولي دلائل النبوة به نام او آورده اند، هم چنين ابن نديم کتاب اختلاف المصاحف را از او دانسته و در قاهره کتابي به نام مراسل منسوب به او به طبع رسيده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ محمدتقي رازي اصفهاني فرزند عبدالرّحيم، عالم امامي، فقيه اصولي و زاهدي ژرف بين و دقيق النظر بود و در محضر عالماني همچون سيد بحرالعلوم، سيد علي صاحب رياض، شيخ جعفر کاشفُ الغطاء و سيدمحسن کاظميني پرورش يافت. وي علاوه بر تبحر در علوم عقلي و نقلي، در اصول فقه نيز استادي مسلم و توانا به شمار مي رفت. شيخ محمدتقي رازي اصفهاني که با نگارش کتاب هدايَةُ المسترشدين، به صاحب هدايه معروف است، داراي تاليفات سودمند ديگري از قبيل شرح اسماء الحُسني، حاشيه ي معالم و … مي باشد. اين عالم بزرگ سرانجام در 15 شوال 1248 ق در اصفهان وفات يافت و در تخت فولادِ اين شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابن ازرق فارقي، در اوان جواني به آموختن فقه، حديث، لغت و تفسير قرآن روي آورد و از آن جا که به تاريخ علاقه ي بسيار داشت به فراگيري تاريخ و مطالعه در اين زمينه پرداخت. از سوي ديگر، فارقي در سفرهاي متعدد به مناطق مختلف، با اوضاع تاريخي و اجتماعي توده هاي مردم و همچنين آداب و رسوم آن ها در جوامع گوناگون آشنا شد. اين سفرهاي آموزنده، تاثيري شگرف در او برجاي گذاشت و در واقع بخش اعظم مندرجات کتاب "تاريخ الفارقي" ثمره ي مشاهدات و يادداشت هاي او طي اين سفرهاست. ظاهراً تنها اثر باقي مانده از اين مورخ مسلمان، همين کتاب است و انگيزه ي اصلي مؤلف از تاليف آن، ارايه ي گزارش تاريخي، سياسي و فرهنگي از اوضاع مردم و جغرافياي ادوارگذشته تا اواسط قرن ششم هجري بود.
شرح مناسبت:
آتش افروزان اصلي نبرد احزاب، يهوديان مدينه بودند که با تحريک قبايل و طوايف قريش از جمله: بني سليم، بني اسد، غطفان و … ، سپاه متحدي بين 10 هزار تا 24 هزار نفر (بنا به نقل هاي مختلف مورخان) جهت هجوم به مدينةالرسول مهيّا نمودند. اين سپاه عظيم، شهر مدينه را به مدت يک ماه در محاصره نگه داشتند. مسلمانان مدينه به فرماندهي پيامبر اسلام(ص) با حفر خندق در دور شهر، از مدينه دفاع کردند. با اين که جوّسازي منافقان در داخل مدينه به اوج رسيده بود و يهوديان هم پيمان با مسلمانان، پيمان خويش را نقض کردند ولي سپاه سه هزار نفري اسلام، مقاومت سرسختانه اي از خود به نمايش گذاشت. سرانجام با کشته شدن "عمرو بن عبدود"
شجاع ترين و قوي ترين نيروي سپاه دشمن به دست امام علي(ع)، مشرکان، روحيه ي جنگي خود را ازدست داده و پس از مدتي سرگرداني، مفتضحانه شکست را پذيرا شده و به سوي مکه عقب نشيني نمودند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سيدابراهيم کربلايي در سال 1214 ق در ايران به دنيا آمد. پس از تحصيل علوم مقدماتي براي تکميل دانش خود، عازم شهر کربلا شد و تا پايان عمر در اين شهر به تحصيل و تدريس پرداخت. از جمله آثار اين عالم بزرگ مسلمان، مي توان به کتب دلايل الاحکام و نتايج الافکار اشاره نمود. سيدابراهيم کربلايي سرانجام در سال 1263 در 49 سالگي در شهر مقدس کربلا دار فاني را وداع گفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج آخوندملاعباس تربتي از عالمان زاهد و روحانيان وارسته ي منطقه ي تربت حيدريه بود که علاوه بر ترويج دين و اقامه ي جماعت و وعظ و ارشاد مردم، مانند يک کشاورز روستايي، زراعت و کار مي کرد و با دسترنج خويش امرار معاش مي نمود. وي پدر دانشمند و واعظ معروف، مرحوم "حسينعلي راشد" است. کتابي که مرحوم راشد در شرح حال پدر خود به نام "فضليت هاي فراموش شده" نوشته است، مفيد و خواندني است.
شرح مناسبت:
فخرالدين ابوعبداللَّه محمدبن احمدبن ادريس حلّي در سال 543 قمري در شهر حلّه در عراق ديده به جهان گشود. ابن ادريس از کودکي به فراگيري قرآن و علوم ديني پرداخت به طوري که در جواني، فقيهي متبحر و عالمي برجسته شد. او معتقد بودکه تفکر و شناخت براي انتخاب راه درست، وظيفه ي هر انساني است و هر کس که از اين نعمت يعني شناخت و تفکر، استفاده نکند، به نعمت هاي خداوند کفر ورزيده است. به همين جهت، علما و دانشمندان معاصر و متأخر ابن ادريس حلي، وي را به خاطر داشتن شجاعت علمي و تحرک بخشيدن به فقه اسلامي و تشويق به انديشه ي آزاد ستوده اند. تا يکصد سال پس از درگذشت شيخ طوسي، تمامي مسندنشينانِ فقاهتِ شيعه، خوشه چينان آراء شيخ و در حقيقت، فقط منعکس کنندگانِ نظرات او بودند تا جايي که مي توان گفت باب اجتهاد تا حدودي مسدود شده بود. در چنين وضعي، ابن ادريس پاي از دايره ي تقليد بيرون نهاد و به احياي اجتهاد و اظهار نظر آزاد پرداخت. ابن ادريس داراي آثار گرانبهاي چندي است که
معروف ترين آن ها کتابِ "السرائر" از کتب بديع فقهي مي باشد که ارزش و اعتبار آن، پس از قرن ها به قوَّت خود باقي است. اين کتاب علاوه بر اهميَّت فقهي، به علت دارا بودنِ گزيده اي از احاديث، ارزش حديثي قابل توجهي دارد. اين عالم بزرگ مسلمان سرانجام در 18 شوال سال 598 قمري در 55 سالگي دار فاني را وداع گفت.
شرح مناسبت:
ميرزا حسين نوري، عالم وفقيه مشهور مسلمان در شهر نور از شهرهاي شمالي ايران در استان مازندران به دنياآمد. ميرزاي نوري پس از پايان تحصيلات مقدماتي در محضر عالمان بزرگي همچون حضرات آيات: ملامحمدعلي محلاتي، شيخ عبدالرحيم بروجردي، شيخ العراقين عبدالحسين تهراني، ميرزاي بزرگ شيرازي، شيخ مرتضي انصاري، ملاشيخ علي خليلي، سيدمهدي قزويني و … حاضر شد و به جايگاه رفيعي در علم دست يافت. وي پس از طي مدارج عالي علمي، سعي و کوشش خود را در جهت کسب حديث و جمع آوري آن متمرکز کرد. ميرزا حسين نوري به تدريج يکي از محدثين تواناي اسلام شد و از آن پس به تاليف کتبِ ارزشمند پرداخت. اخبار حفظ القرآن و شاخه ي طوبي از جمله آثار ميرزاي نوري مي باشند. همچنين ده ها عالم فاضل در محضر اين محدث بزرگوار حاضر شده که حضرات آيات شيخ آقابزرگ تهراني، شيخ عباس قمي، محمدحسين کاشف الغطاء، سيدعبدالحسين شرف الدين عاملي، شيخ فضل اللَّه نوري، شيخ محمدتقي بافقي، ميرزا جواد ملکي تبريزي و … از آن جمله اند. سرانجام اين عالم بزرگوار در سال 1320 ق در 66 سالگي رخ در نقاب خاک کشيد و در حرم امام علي(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
خصلت هاي جوان مردانه ي يعقوب ليث صفار، باعث جذب مردم به سوي وي شد و پس از مدتي، مردم سيستان در جنوب شرقي ايران، او را به اميري برگزيدند. يعقوب ليث پس از چندي، قدرت يافت و با کمک هوادارانِ خود، چندين شهر ايران را تصرف کرد و دولتي منسجم و يکپارچه در ناحيه ي سيستان ايجاد نمود. يعقوب در سال 261 ق
با سپاهي عظيم عازم فتح بغداد، پايتخت حاکمان عباسي شد ولي از قواي عباسي شکست خورد و عقب نشيني نمود. وي که سلسله ي صفاريان را در جنوب شرقي ايران تاسيس کرده بود بعد از اين شکست، در حال تجهيز قواي ديگري بود که بيمار شد و پس از چندي درگذشت.
شرح مناسبت:
ابوزکريا يحيي بن عبدالوهاب مشهور به ابن مَنده، محدث، فقيه و مورخ ايراني تبار، آخرين فرد از خاندان ابن منده بود. او پس از کسب علوم متداول، از دانشمندانِ هر ديار و به دست آوردن مهارت در اين علوم، به تدريس و تأليف پرداخت. دانشمندان بسياري در بغداد از محضر درس او استفاده بردند که عبدالقادر گيلاني يکي از آنهاست. از اين مورخ ومحدث مسلمان، آثار زيادي بر جاي مانده است که از ميان آن ها مي توان به کتاب زندگي نامه ي طبراني اشاره کرد. ابن منده سرانجام در ذي حجّه ي سال 512 ق در 78 سالگي در اصفهان وفات يافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
وقتي که گيخاتوي مغول به فرمانروايي ايران رسيد به سبب آن که از مرض شفا يافته بود، فرمان آزاد کردن زندانيان را صادر کرد و از خزانه ي مملکت، آنچه که در دستش رسيد، در بين تهي دستان و درباريان تقسيم نمود. اين بخشش ها، کشور را به کمبود درآمد و فقر اقتصادي دچار ساخت و خزانه را تهي نمود. در اين هنگام وزير گيخاتو که مي دانست در چين پول کاغذي رواج دارد، براي جبران کمبود مالي و برگشتِ طلا و نقره به خزانه، دستور تاسيس چاپخانه اي را در تبريز صادر کرد و به رواج نوعي اسکناس که "چاو" نام داشت اقدام کرد. هرچند اين پول مورد قبول مردم واقع نشد و آن را معتبر نشمردند، ولي اين گام، زمينه اي براي به کارگيري پول کاغذي در معاملات روزمره ي مردم را فراهم آورد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوطاهر محمد بن يعقوب بن محمد شيرازي فيروزآبادي عالم بزرگ اهل سنت داراي حافظه اي قوي و معلومات زياد بود. وي براي تحصيل علوم، مسافرت هاي متعددي انجام داد و در فقه، تفسير، حديث و لغت متبحر شد. ابوطاهر بيش از بيست سال قاضي القُضاة سرزمين يمن و سپس شيخ الاسلام آن ديار بود. الاحاديثُ الضَّعيفَه، قاموس اللُّغَه، المُثلَّث و جَليسُ الاَنيس از آن جمله اند. ابوطاهر شيرازي در حدود 90 سال عمر کرد و پس از مرگ در يمن مدفون شد.
شرح مناسبت:
حاجي ميرزا جواد بن حاجي ملا محمدعلي نوري، فقيه امامي، مجتهد، اصولي، و از مراجع تقليد به شمار مي رفت. اين عالم وارسته، نزد سيدمحمدشهشهاني کسب علم کرده و در اصفهان، رياست مذهبي وقت به ايشان منتهي مي شد. کتابٌ في الاصول، کتابٌ في الفِقه الاستدلالي، رسالاتي در طهارت و صلوة و نکاح و تجارت از جمله آثار ميرزا جواد نوري مي باشند. اين فقيه جليل در اصفهان رحلت کرد و در آن شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
اندلس سرزميني است در جنوب غربي اروپا که شامل کشورهاي اسپانيا، پرتغال و منطقه ي اشغالي (انگليس) جبل الطارق مي باشد. اندلس از سوي سپاهيان اسلام به فرماندهي طارق بن زياد در سال 92 قمري فتح گرديد و قسمت اعظم مردم اين منطقه تا سال 95 قمري با طيب خاطر، دين اسلام را پذيرفتند. حکومت اسلامي تا سال 422 قمري در اين منطقه ادامه يافت وليکن دراين تاريخ به خاطر بي کفايتي حاکمان مسلمان و دسيسه هاي مسيحيان و حکومت هاي استعماري اروپا، اين کشور بزرگ به دست مسيحيان افتاد و ميان 23 پادشاه اروپايي تقسيم و تجزيه گرديد. مسلمانان اين کشور از اميرالمسلمين مغرب (يوسف بن تاشفين مرابطي) ياري خواستند و در سال 749 قمري در نبردي معروف به "زلاقه"، مسيحيان متحمل شکست شده و اين کشور به مغرب، ضميمه گشت. اما پس از مدتي حکومت مرابطين نيز به ضعف و سستي گراييد و مجدداً اندلس در تصرف مسيحيان درآمد و تجزيه گرديد.
شرح مناسبت:
ابن حَبّان مورخ و محدث مشهور قرن چهارم هجري،مقدمات علوم را از اساتيد معروف عصرخود آموخت و سپس به نيشابور که در آن زمان، يکي از مراکز مهم کسب علم ودانش بود، رفت و به ادامه ي تحصيل پرداخت. ابن حبّان از صاحب نظران در علم حديث به شمار مي رفت و در اين زمينه، آراء و نظرات ويژه اي داشت. وي چندين بار به مقام قضاوت در شهرهاي مختلف منصوب شد. ابن حبان کتابخانه ي شخصي خود رابراي استفاده و نسخه برداري ديگر دانشمندان وقف کرد، اما بيشتر کتب او از بين رفته است. از آثار باقي مانده
ي ابن حبان مي توان به الثقات و روضة العقلاء اشاره کرد.
شرح مناسبت:
دوران زندگي ابواسحاق کسايي مروزي، شاعر شيعي مذهب معروف ايراني، مقارن با اواخر عهد ساماني و اوايل دوره ي غزنوي در ايران بود. او در آغاز، شاعري مديحه سرا بود، اما پس از چندي در پي دگرگوني روحي که موجب تحول فکري و عقيدتي او شد، زهد و عبادت پيشه کرد و تنها به مدح پيامبر اسلام وخاندان ايشان و وعظ پرداخت. کسايي در ابداع مضامين، بيان معاني و توصيف و تشبيه، قدرت بسيار داشت. او موعظه و حکمت رادر شعر فارسي به کمال رسانيد.
شرح مناسبت:
سيد نعمت اللَّه جزايري فرزند سيدعبداللَّه که از نوادگان امام موسي کاظم(ع) به شمار مي آيد، در حدود سال 1050 ق در (صباغيه) يکي از مناطق اطراف بصره به دنيا آمد. پس از تحصيل مقدمات در زادگاه خود، عازم شيراز شد و با جديت به ادامه ي تحصيل و تدريس همت گماشت. در ادامه ي راه به اصفهان رفت و از محضر درس محقق سبزواري، شيخ حرعاملي، ملامحسن فيض کاشاني و علامه محمد باقر مجلسي و … بهره برد و به سوي قله هاي کمال پيش رفت. وي چنان مورد توجه ي علامه ي مجلسي قرار گرفت که به مدت چهار سال استاد را در انجام رسالت بزرگش که تأليف کتاب شريف بحارالانوار بود، ياري کرد و بعدها خود يکي از مدرسان بزرگ اصفهان گرديد. نقل است که بر اثر شدت مطالعه دچار چشم درد شد و داروي پزشکان فايده نبخشيد. او به همراه برادر راهي عتبات عاليات گرديد و خاک مقدس آن سامان را سرمه ي چشمان خويش نمود و شفا يافت. سيد جزايري در اواخر عمر
به دعوت حاکم خوزستان راهي شوشتر گرديد و در آن ديار، مساجد و مدارس ديني فراواني پي افکند و به تربيت مشتاقان علوم اهل بيت(ع) پرداخت. همچنين از او کتب فراواني به جاي مانده است. سرانجام اين عالم رباني در راه بازگشت از مشهد رضوي بيمار شد و در جايدر - منزلگاهي نزديک پل دختر - دعوت حق را لبيک گفت و در همان جا به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابن ساعد انصاري، پزشک، رياضي دان و نويسنده ي مشهور مصري در منطق، تاريخ وقايع و احوال رجال قبلي و معاصر خود، اطلاعات وسيعي داشت. کتاب هاي متعددي به او نسبت داده اند که مهم ترين آن ها ارشاد القاصد نام دارد که درباره ي تاريخ علوم است.
شرح مناسبت:
اميرمحمدحسين خاتون آبادي فرزند اميرمحمد صالح ازعالمان بزرگ اماميه در قرن دوازدهم هجري بوده که از علامه محمدباقر مجلسي، آقا جمال خوانساري، آقاحسين خوانساري و برخي ديگر از عالمان شيعي عصر خويش، اجازه ي نقل روايت گرفت. آيت اللَّه خاتون آبادي در فقه، ادبيات و حديث مهارت فراواني داشت و احاديث معتبر اسلامي را در کتاب هايي گردآوري نمود. وي داراي آثار سودمندي چون: الالواح السماويه، حاشيه بر شرح جديد تجريد، مناقب الفضلاء، النجم الثاقب و … مي باشد. سرانجام اين عالم رباني در 23 شوال سال 1151 قمري در اصفهان وفات يافت و جنازه اش به مشهد مقدس انتقال داده شد و در آن جا مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
رئيس علي فرزند زاير محمد (کدخداي دلوار) از طايفه ي "نيامتي"، از چهره هاي سرشناس تنگستان در روزگار خويش بود. تاريخ تولد او را بين سال 1299 تا 1303 ق دانسته اند. با توجه به شهادت او در شوال سال 1333 قمري، سن وي در هنگام وفاتش بين 30 تا 34 سال بود. رئيس علي دلواري، در برابر استبداد داخلي و استعمار خارجي آن قدر مقابله و مبارزه نمود تا در اين راه در 23 شوال 1333 ق برابر با 12 شهريور 1294 ش به درجه ي شهادت نايل آمد. مدفن وي در حرم اميرالمؤمنين(ع) در نجف اشرف قرار دارد.
شرح مناسبت:
ابوبکر عبدالرزاق بن هَمام بن نافِع الحِمْيَري صنعاني از دانشمندان و محدثين مشهور قرن دوم و سوم هجري است که در سال 126 ق در صَنعا در يَمن به دنيا آمد. وي دانشمندي آگاه و پرهيزکار بود و بسياري از علماي آن روزگار، از دانش او بهره برده اند. اين فقيه ارجمند که در اواخر عمر، بيناييش را از دست داد، از حافظين برجسته ي قرآن کريم بود. عبدالرَّزاق از حافظان حديث و راويان مورد اعتماد بوده و هفده هزار حديث را از حفظ داشت. تفسير قرآن و کتابي در حديث از جمله آثار عبدالرزاق صنعايي است. وي در 85 سالگي در يمن وفات يافت.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه شمس الدين محمّد بن احمد بن عبدالمؤمن معروف به ابن لبان، فقيه، محدث، مفسر و نويسنده ي مسلمان مصري در سال 679 ق در دمشق به دنيا آمد و دوران کودکي را در زادگاهش گذراند. وي فقه، اصول فقه و حديث را نزد اساتيد بزرگ وقت آموخت و به درجه ي والايي در آنها رسيد. ابن لبان همچنين در سرودن شعر نيز داراي قريحه ي خاصي بود و علاوه بر تدريس و وعظ و خطابه، به تفسير قرآن نيز مي پرداخت. تنها اثر چاپ شده از ابن لَبّان، کتاب رَدّ معاني الايات المُتَشابهات الي مَعاني الاياتِ المُحکَماتِ در تفسير قرآن است که به بررسي آيات محکم و متشابه در قرآن کريم پرداخته است. ابن لَبّان سرانجام در 24 يا 25 شوال سال 749 در هفتاد سالگي بر اثر ابتلا به بيماري طاعون درگذشت.
شرح مناسبت:
حضرت امام جعفر صادق(ع) پيشواي ششم مسلمانان، در اين روز به دست خليفه ي عباسي، منصور دوانيقي مسموم و در مدينه به شهادت رسيد. امام صادق(ع) به شيخ الائمه نيز معروف است زيرا عمر ايشان از تمامي ائمه اطهار(ع) طولاني تر است. حضرت را در قبرستان بقيع در کنار پدر، جدّ و امام حسن مجتبي(ع) دفن کردند. آن امام به هنگام شهادت شصت و پنج سال داشته و مدت سي و چهار سال از امامت حضرتش مي گذشت. در ميان امامان معصوم(ع)، براي هيچ کدام همانند امام صادق(ع) فرصت و شرايط مساعدي پيش نيامد تا بتوانند در سطح وسيع به انقلاب فرهنگي بپردازند و با تشريح فرهنگ غني و پُرمايه ي اسلام، بر گسترش اين دين آسماني بيفزايند. ولي
براي امام صادق(ع) اين فرصت، در گير و دار کشمکش ها و رودرويي بني اميه و بني عباس و جنگ قدرت به دست آمد. آن بزرگمرد علم و عمل از اين فرصت استفاده ي کامل کرد و اسلام و فقهِ آن را از ديدگاه ائمه ي اهل بيت(ع) معرفي نمود و با تربيت شاگردان بسيار و برجسته، حيات تازه اي به اسلام و مسلمين بخشيد و فرهنگ ناب تشيّع را که از متن اسلام محمدي و علوي نشأت گرفته بود به جهانيان عرصه کرد. امام صادق(ع) به عنوان رييس مذهب جعفري حوزه ي علميه ي اسلامي در سطح عميق و وسيع تشکيل داده و علوم اسلامي را تدريس مي نمود. در اين حوزه، چهار هزار نفر به فراگيري علوم آل محمد(ص) مي پرداخته و حضرت در اين زمان، اسلام اصيل را از زير حجاب تيره و تار اسلام بني اميه و بني عباس آشکار ساخت.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت امام صادق عليه السلام
متن:
امام کاظم عليه السلام: کانَ يُعرَفُ مَوضِعُ سُجُودِ أبي عَبدِاللَّهِ بِطيبِ رِيحِهِ
ترجمه:
سجده گاه امام صادق عليه السلام از بوي خوش آن شناخته مي شد
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 511.
زير عنوان:
شهادت امام صادق عليه السلام
متن:
مالک بن أنس (فقيه المدينة): کانَ الصادقُ عليه السلام رَجُلاً لايَخلُو مِن إحدي ثَلاثِ خِصالٍ: إمّا صائماً و إمّا قائماً و إمّا ذاکِراً و … طَيِّبُ المُجالَسَةِ، کَثيرَ الفَوائدِ
ترجمه:
امام صادق عليه السلام هميشه در يکي از سه حالت بود: يا روزه دار بود يا در حال نماز و يا ذکر مي گفت … مجلسش نيکو و نفعش فراوان بود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 47، ص 16.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: الغِيبَةُ أن
تَقولَ في أخيکَ ما سَتَرهُ اللَّهُ عَلَيهِ
ترجمه:
غيبت آن است که درباره برادرت چيزي بگويي که خداوند آن را پنهان کرده است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 15510.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: لايَتِمُّ المَعروفُ إلاّ بِثَلاثٍ: تَعجيلِهِ و تَصغيرِهِ و تَستيرِهِ
ترجمه:
کار نيک تمام نمي شود مگر به سه چيز: شتاب در انجام دادن، کوچک شمردن و پنهان داشتن آن
آدرس:
خصائص الائمه، ص 100.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: أروَحُ الرُّوحِ اليَأسُ عَنِ النّاسِ
ترجمه:
خوش ترين آسايش، نوميدي از مردم است
آدرس:
مشکاة الأنوار، ص 324.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: صِلَةُ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الحِسابَ يَومَ القيامَةِ
ترجمه:
صله رحم حساب را در روز قيامت آسان مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 210.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن يَثِقَ بِاللَّهِ يَکفِهِ ما أهَمَّهُ مِن أمرِ دُنياهُ و آخِرَتِهِ
ترجمه:
هر که به خدا اعتماد کند، خداوند کارهاي دنيا و آخرتش را، که او را بي قرار کرده اند، کفايت مي کند
آدرس:
تحف العقول، ص 304.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: إعمَلِ اليَومَ فِي الدُّنيا بِما تَرجُو بِهِ الفَوزَ فِي الآخِرَةِ
ترجمه:
امروز در دنيا کاري کن که به وسيله آن اميد رستگاري در آخرت داري
آدرس:
تحف العقول، ص 306.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن عَيَّرَ مُؤمِناً بِذَنبٍ لَم يَمُت حَتّي يَرتَکِبَهُ
ترجمه:
هر کس مؤمني را بر انجام دادن گناهي سرزنش کند، نمي ميرد تا آن که خود آن گناه را مرتکب شود
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 356.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: ضَمِنتُ لِمَنِ اقتَصَدَ أن لايَفتَقِرَ
ترجمه:
من ضمانت مي کنم که هر که ميانه روي پيشه کند، فقير نشود
آدرس:
الخصال، ص 9.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: إعرِفُوا مَنازِلَ النّاسِ عَلي قَدرِ رِوايَتِهِم عَنّا
ترجمه:
منزلت مردم را به اندازه نقل حديث شان از
ما بشناسيد
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 50.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام صادق عليه السلام: بَرُّوا آبائکُم يَبَرَّکُم أبنائُکُم
ترجمه:
به پدرانتان نيکي کنيد تا فرزندانتان به شما نيکي کنند
آدرس:
تحف العقول، ص 359.
شرح مناسبت:
احمد هروي محدث و نويسنده ي مسلمان ايراني از مدرسين برجسته ي مدرسه ي نظاميه بلخ به شمار مي رفت. معروف ترين شاگرد او که در محضرش پرورش يافت، رشيد الدين وطواط، اديب، شاعر و سخن سراي شهير بلخ بود. هروي در سال 520 ق پس از مراسم حج به بغداد آمد و به درخواست گروهي از دانشمندان و نويسندگان اين شهر به تدريس حديث و ادبيات پرداخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
همزمان با 25 شوال، سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) برابر با دوم فروردين سال 1342 ش، مجلس سوگواري از طرف حضرت آيت اللَّه گلپايگاني در مدرسه ي فيضيه ي قم برگزار شد. در اين مراسم عده ي زيادي از مزدوران رژيم پهلوي با لباس کشاورزان و چماقداران ضمن برهم زدن سخنراني، به ضرب و شتم طلاب پرداختند. در اين حمله ي وحشيانه، ضمن اهانت به ساحت مقدس قرآن کريم، بر اثر پرتاب طلبه ها از طبقات فوقاني و پشت بامِ مدرسه، تعداد زيادي کشته و مجروح شدند. اين واقعه، به شدت از جانب امام خميني(ره) محکوم شد و سخنراني شديدي عليه رژيم شاه ايراد فرمودند. رژيم با اين عمل مي خواست هم زَهره چشمي از روحانيت بگيرد و هم حوزه را در مقابل مردم قرار دهد. اما افشاگري هاي حضرت امام و وقايع پس از آن، رژيم پهلوي را رسوا ساخت.
شرح مناسبت:
ابوجعفر محمد بن جرير بن يزيد طبري در سال 225 هجري در آمل به دنيا آمد. وي نزد پدر و دايي خود ابوبکر خوارزمي به تحصيل پرداخت و در علوم گوناگون از قبيل فقه، حديث، تاريخ و تفسير، علامه ي روزگارگرديد و از تمامي دانشمندان پيشي گرفت. امام طبري از پيشوايان فقه، حديث، تفسير و … است و در تمامي اين رشته ها داراي تاليفاتي مي باشد. تاريخ معروف طبري و نيز تفسير مشهور کبير و نيز جامع البيان في تفسيرالقرآن، طرق حديث الغدير، تاريخ الامم و الملوک و ادب القاضي از اوست. محمد بن جرير طبري در 85 سالگي در بغداد دار فاني را وداع گفت و در خانه اش مدفون
گشت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد عبدالمحمد موسوي از هفت سالگي با حفظ قرآن، تحصيلات علوم ديني را آغاز کرد. در 24 سالگي به اجتهاد رسيد و سپس به کار تدريس پرداخت. او از مدرسين بزرگ علوم ديني بود و تدريس فقه واصول فقه، تشکيل حوزه هاي علميه ومدارس ديني، همچنين اجراي احکام الهي در کنار ساير فعاليت هاي اجتماعي از خدمات اين مجتهد آگاه و مرجع تقليد مسلمانان ايران به شمار مي رود.از آيت اللَّه موسوي تاليفاتي برجاي مانده که همه ي آن ها به صورت خطي است و از آن ميان مي توان به کتب شرح استدلالي بر عروةالوثقي و رساله ي ذَخيرةُ العباد اشاره کرد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدهبةالدين محمد علي شهرستاني در رجب سال 1301 ق در سامراء به دنيا آمد. پس از کسب مقدمات از پدرفاضل و ديگران در هجده سالگي راهي نجف اشرف گرديد و از محضر درس آخوند خراساني، سيدکاظم يزدي و شيخ الشريعه اصفهاني بهره برد و در شمار مجتهدان شيعه قرار گرفت. آيت اللَّه شهرستاني جهت بيداري فکري مسلمانان با شيخ محمد عبده مفتي مصر و سيد محمد رضا، دانشور و انديشمند مشهور جهان اسلام و جرايد اسلامي ارتباط برقرار کرد و در پرورش روح اتحاد و بيداري مسلمين کوشيد. سيد هبةالدين مسافرت هاي متعددي در اين مسير انجام داد و سختي هاي فراواني را به جان خريد. آيت اللَّه شهرستاني سال هاي پاياني عمر خود را در بيماري چشم و سرانجام نابينايي گذراند. ولي اين حالت، از روحيه ي استوار او نکاست و به فعاليت هاي خود ادامه داد. سرانجام اين عالم مجاهد در 85 سالگي درگذشت
و در حريم پاک کاظمين آرميد. از اين مجتهد برجسته حدود يکصد و ده اثر به جاي مانده است که المحيط في تفسير القُرآن، فيض الباري، الشريعةُ و الطبيعه و الدلائل و المسايل از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
ابوالحسن عامري از جمله فيلسوفاني است که در فاصله ي زماني ميان دو فيلسوف بزرگ ايران يعني فارابي و ابن سينا مي زيست و در واقع، حلقه ي اتصال بين فلاسفه ي متقدم اسلامي شمرده مي شود. ابوعلي مسکويه که از شاگردان برجسته ي عامري و معاصر ابن سينا مي باشد، بسياري از سخنان عامري را که حاوي نکات اخلاقي است در کتاب معروف خود به نام تجاربُ الاُمَم آورده است. عامري علاوه بر اين که در فلسفه صاحب نظر و شارح فلسفه ي ارسطو بود، در زمينه ي اخلاق و دين نيز تحقيق و بررسي بسياري انجام داد و آثار ارزشمندي در اين زمينه برجاي گذاشت. وي فلسفه را مولود عقل و استدلال مي دانست و معتقد بود که عقل هرگز از فرمان خداوند سرپيچي نمي کند. الابصار و المُبَصِّر از جمله تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
سيداحمد کربلايي از چهره هاي معروف اخلاق، در اصل اصفهاني بوده، ولي در کربلا رشد کرده است. وي از محضر اساتيدي چون آخوند ملاکاظم خراساني و ملاحسينقلي همداني بهره گرفته و پس از کسب مدارج عالي علمي، حلقه ي درس خود را تشکيل داد. جمع کثيري از بزرگان و وارستگان، به يُمن تربيت آن بزرگوار قدم در دايره ي کمال گذاشته، پشتِ پاي به بساط طبيعت و دنياي مادي زده و از متوجّهان به حق و مَحرمانِ حريم قُرب شدند. مجاهدِ شهيد شيخ محمدتقي بافقي، سيدمحمدکاظم عصار، سيدمحسن امين عاملي و ميرزاعلي آقا قاضي طباطبايي تبريزي در مکتب درس ايشان پرورش يافتند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدجواد حسيني خامنه اي در ماه جمادي الثاني سال 1313 ق در خامنه نزديک تبريز به دنيا آمد. او از دوران طفوليت، در جريان حوادث مشروطه قرار گرفت و با روحيه ي مبارزه گريِ شهيد شيخ محمد خياباني، خو گرفت. سيد جواد در جواني سفري به عتبات عاليات و مشهد مقدس کرد و از آن پس در شهر مشهد اقامت نمود. ايشان از محضر آقازاده ي خراساني و حاج آقا حسين قمي کسب فيض نمود و به مدارج بالاي علمي دست يافت. در سال 1345 ق براي ادامه ي تحصيلات راهي نجف اشرف گرديد و در آنجا از درس ميرزاي ناييني و سيدابوالحسن اصفهاني بهره اي وافر برد. در روزهاي سياه اختناق ستمشاهي، رنج و فشار روز افزونِ آن دستگاه جبار بر خانواده و فرزندان خود را تحمل مي کرد ولي در همه ي عمر، روي خوش به دشمنان اسلام نشان نداد. از دامان اين عالم بزرگوار شخصيت بزرگواري
همچون حضرت آيت اللَّه سيد علي خامنه اي، رهبر معظم انقلاب اسلامي پرورش يافتند که مايه ي مباهات جامعه ي تشيع و جهان اسلام مي باشند. آيت اللَّه سيدجواد خامنه اي سرانجام درچهاردهم تير ماه 1365 ش پس از گذراندن چند ماه بيماري و ضعف در سن 93 سالگي به لقاء اللَّه پيوست و در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالمجد مجدود بن آدم سنايي غزنوي، شاعر بلند مرتبه ي ايراني و عارفِ مشهور و از استادان مسلم شعرفارسي است که در غزنين به دنيا آمد. وي در آغاز جواني، شاعردربار و مداح سلطان مسعود و بهرام شاه غزنوي بود. ولي بعد از سفر به خراسان و اقامت چندساله در آن ديار و ديدار با مشايخ تصوف، تغييرات شگرفي در او به وجود آمد و کارش به زهد و انزوا و تامل در حقايق عرفاني کشيد. بروز شخصيت اصلي سنايي از اين اوان صورت گرفت و در اين دوره به سرودن قصايد معروف خود در زهد و وعظ و عرفان و ايجاد منظومه هاي حديقَةُ الحَقيقه و طريقُ التَّحقيق و سيرُالعِباد و … توفيق يافت و نخستين بار، قصائد و منظومه هاي خاصي را به بحث در مسايل عرفاني اختصاص داد. تاثير اشعار سنايي در تغيير سبک شعر فارسي و ايجاد تنوع و تجدد در آن غير قابل انکار است. آثار او پُر است از معارف و حقايق عرفاني و انديشه هاي ديني، زهد، وعظ و تمثيلات تعليمي که با بياني شيوا و استوار ادا شده است. وي (به احتمال زياد) در سال 545 قمري در غزنين وفات يافت و در همان
شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد حسين بادکوبه اي لاهيجي، فرزند سيد رضا در سال 1293 ق در يکي از روستاهاي توابع بادکوبه در آذربايجان به دنيا آمد. مقدمات علوم اسلامي را از محضر پدرش که از علماي عالي مقام عراق بود اخذ کرد و پس از فوت او به تهران آمد و در مدرسه ي صدر ساکن شد. او در تهران به مدت هفت سال از محضر عالمان نامداري همچون سيدابوالحسن جلوه و ميرزا هاشم اشکوَري، بهره برد و در فلسفه و رياضيات به استادي رسيد. آيت اللَّه بادکوبه اي سپس راهي نجف اشرف گرديد و در حلقه ي درس اصولِ آخوند خراساني و فقهِ شيخ محمد حسن مامقاني حاضر شد. از آن پس به تدريس فقه و اصول و فلسفه پرداخت ولي تدريس فلسفه ي او شهرت بيشتري يافت. در نجف، کمتر کسي در علوم عقلي همطراز او بود به طوري که اين عالم بزرگوار به همراه آيت اللَّه غروي اصفهاني را برجسته ترين استاد و صاحب مکتب علوم عقلي در نجف به شمار آورده اند که در علوم نقلي نيز داراي مقام شامخي بوده اند. علامه سيدمحمد حسين طباطبايي و سيدجلال الدين آشتياني از شاگردان معروف اين فيلسوف شهير مي باشند. حاشيه بر اسفار، حاشيه بر کتاب الشَّواريق و حاشيه بر کتابِ طهارتِ شيخِ انصاري از جمله آثار آيت اللَّه بادکوبه اي به شمار مي روند. سرانجام اين حکيم الهي و فيلسوف زاهد در 65 سالگي در نجف اشرف به لقاءاللَّه پيوست و در جوار مرقد منور امام علي(ع) به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمدباقر بن محمداکمل بهبهاني معروف به "وحيد بهبهاني" در سال 1116 يا 1118 ق در اصفهان به دنيا آمد. وحيد بهبهاني بعد از اين که حوزه ي اصفهان، پس از انقراض صفويه، از مرکزيت افتاد، به همراه برخي از علما و فقها به عتبات مهاجرت نمود. آيت اللَّه وحيد بهبهاني، کربلا را مرکز قرار داد و شاگردان بسيار مُبَرِّزي تربيت کرد. حضرات آيات عظام سيدمهدي بحرالعلوم، شيخ جعفر کاشف الغطاء، ميرزا ابوالقاسم قمي (صاحب کتاب قوانين)، حاج ملامهدي نراقي، سيدعلي صاحب رياض، ميرزا مهدي شهرستاني، سيدمحمدباقر شفتي اصفهاني (معروف به حجت الاسلام) و ميرزا مهدي شهيد مشهدي، از آن جمله اند. علاوه بر اين، وحيد بهبهاني در دفاع از اجتهاد و مبارزه با اخباري گري و تربيت گروهي مجتهد مبرز، تلاش پيگيري نمود و اين سبب شد که او را "استادُ الکُلّ" خواندند. او تقوي را در حد کمال داشت و شاگردانش براي او احترام بسيارعميقي قايل بودند. نتايج کارهاي آيت اللَّه بهبهاني را مي توان بر دو محور برشمرد: اول بررسي کامل رواياتِ اخبار و احاديث و حاکم شدن باب اجتهاد و انسداد باب اخباري گري و ظاهرگرايي. دوم در مسير تکامل قرار گرفتن فقه اجتهادي. وحيد بهبهاني از سال 1173 ق تا پايان عمر، مرجعيت و زعامت شيعيان را به عهده داشت و خدمات زيادي در اين دوران به انجام رساند. حُسنِ تدبير، مقام علمي و استعداد فوق العاده و ذوق خاص ايشان در آن عصر، زبانزد خاص و عام بود، به گونه اي که از نوادر جهان اسلام به شمار آمده، خدمات و تلاش هاي
علمي آن فقيه بزرگوار نقطه ي عطف مهمي در تحول بحث هاي اصولي و اجتهادي محسوب مي شد. الاجتهاد و الاخبار، شرح مفاتيح فيض و … از جمله تاليفات اين مرجع بزرگ شيعه مي باشند. سرانجام اين عالم رباني در 89 يا 87 سالگي در کربلا به لقاءاللَّه پيوست و در حرم امام حسين(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
عهدنامه ي گلستان از نتايج جنگ هاي ده ساله ي ايران و روسيه بود که به سبب بي کفايتي فتحعلي شاه قاجار به شکست ارتش ايران منجر شد. به موجب اين عهدنامه، بخش هايي از سرزمين ايران در شمال غربي کشور از جمله گنجه، شيروان، باکو، داغستان و گرجستان تا درياي خزر به روسيه ضميمه شد. در مقابل، دولت روسيه متعهد گرديد که ولايتعهدي عباس ميرزا را به رسميت بشناسد. با اين حال، سيزده سال بعد در 1241 ق، بار ديگر روسيه به خاک ايران تجاوز نمود و مناطقي ديگر را اشغال کرد که اين بار به انعقاد معاهده ي ننگين ترکمانچاي انجاميد. نتايج شوم اين قراردادها در سال هاي بعد از آن، بيشتر دامنگير ملت ايران گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت فاطمه ي کبري دختر ارجمند امام موسي کاظم(ع)، ملقب به معصومه در شهر مدينه چشم به جهان گشود. مادر وي نجمه يا تکتم و خواهر امام رضا(ع) از يک مادر بود. آن حضرت از برادرش نقل روايت مي کرد و فضل و کمال و علم او زبانزد خاص و عام بوده است. اين بانو به برادرش امام رضا(ع) محبت زيادي داشت و پس از اعلام ولايتعهدي ايشان، به قصد زيارت برادر در مرو، به ايران وارد شد. چون به ساوه رسيد بيمار گشت و از مسافتِ بين ساوه و قم پرسيد. گفتند ده فرسخ است. دستور داد او را به قم ببرند. آن بانوي مکرّمه هفده روز در قم ماندگار شد و پس از آن جان به جان آفرين تسليم کرد. حضرت فاطمه ي معصومه(س) پس از حضرت زينب کبري(س)، فاضل ترين زن در
ميان معصوم زادگان است.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه شريک بن عبداللَّه کوفي نَخَعي، فقيه فاضل و محدث، در سال 75 يا 95 ق در بخارا به دنيا آمد. وي در دوران خلافت منصور دوانيقي، دومين خليفه ي عباسي به قضاوت کوفه و سپس اهواز منصوب گرديد. نَخَعي نسبت به امام علي(ع) و خاندان اهل بيت(ع) ارادت فراوان و به بني اميه بغض بي اندازه اي داشت. او به هوشمندي مشهور بود و در قضاوت، عدالت مي ورزيد. وفات نَخَعي در کوفه روي داد.
شرح مناسبت:
در سال 652 ق، منگوقاآن خان مغول، برادرش هلاکوخان را براي براندازي حکومت اسماعيليان به ايران فرستاد. چون حکام نواحي مختلف با هلاکوجهت جنگ با اسماعيليان همراه شدند، او توانست در سال 654 ق قلعه هاي اسماعيليان را محاصره کند. در آن زمان، رياست اسماعيليه، با رُکن الدين خُوَرشاه بود. هلاکو، او را به اطاعت خود خواند. خُوَرشاه به صوابديد خواجه نصيرالدين طوسي، فرمانبرداري از مغول را پذيرفت و برادر خود را به خدمت هلاکو فرستاد ولي در تسليم قلعه ها تَعلُّل نمود. سرانجام پس از يک سال، به نصيحت خواجه نصيرالدين طوسي، در ذي قعده ي سال 654 ق از قلعه به زيرآمد و در پيش هلاکو، زمينِ خدمت ببوسيد. هلاکو، ضمن احترام به خُوَرشاه، فرمان داد تا همه ي قلعه هاي اسماعيليه که عدد آنها به صد قلعه مي رسيد ويران کرده، اموال و خزائن آنها را به تاراج بُردند. به اين طريق، در سال 654 ق، دولت اسماعيليه، پس از يکصد و هفتاد و هفت سال برچيده شد. سرانجام، رُکن الدين خُوَرشاه که آخرين شاهِ اسماعيلي بود و از طرف هلاکو به نزد برادرش
منگوقاآن خان فرستاده مي شد، در کنار جيحون به دست همراهانِ مغوليِ خود کشته شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوبکر محمد بن اسحاق بن خزيمه معروف به ابن خزيمه، در سال 223 ق متولد شد و از دوران جواني براي کسب علوم مختلف ديني به سرزمين هاي ديگر سفر کرد. ابن خزيمه سپس به تاليف کتب متعدد همت گماشت وآثار زيادي از خود بر جاي گذارد. مهم ترين اثر چاپي او کتاب التوحيد و اثبات صفات الرّب نام دارد که در زمينه ي بحث هاي اعتقادي اسلام نگاشته شده است. ابن خزيمه در اين کتاب مفصلاً عقايد خود را در باب يگانگي خداوند بر مبناي آيات قرآن مجيد و روايات نقل شده از اهل بيت پيامبر گرامي اسلام بيان کرده و سپس صفات خداوند را شرح داده است. ابن خزيمه به هنگام مرگ، 88 سال داشت.
شرح مناسبت:
محمد بن برهان الدين خاوندشاه بلخي معروف به ميرخواند در سال 837 ق در بلخ به دنيا آمد. درجواني به هرات رفت و در دستگاه وزير اميرعليشير نوايي وارد شد واز کمک هاي وي برخوردار گرديد. ميرخواند از طرف "سلطان حسين بايقرا" به رياست خانقاه منصوب گرديد و به نوشتن تاريخ جامعي مأمور شد. نام اين کتاب روضةالصفا مي باشد که از آفرينش عالم تا جلوس سلطان حسين به تخت سلطنت را در بر گرفته است. ميرخواند پس از يک بيماري طولاني، در سال 903 ق در 67 سالگي در خانقاه هرات درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوالعبّاس ناصرالدين احمد بن محمد بن منصور معروف به ابن مُنَيِّر در اسکندريه در مصر زاده شد. وي علوم مقدماتي را نزد پدرش فراگرفت و سپس رشته هاي مختلف علوم ديني چون فقه، ادبيات عرب و علوم قرآن را نزد اساتيد مشهور زمان آموخت و در اين رشته ها تخصص يافت. ابن مُنَيِّر در دوران زندگي خود، مناصب مختلفي داشته و مدتي متصدي قضاوت بوده است، هرچند که با سعايت و حسادت جمعي از دشمنانش از اين کار برکنار شد. از اين دانشمند مسلمان، آثار متعددي در زمينه ي تفسير قرآن و ديگر علوم برجاي مانده که کتاب الانصاف فيما تَضَمَّنَهُ الکَشّاف مِن الاعتِزال، بارها در قاهره به چاپ رسيده است. همچنين البحر الکبير و نيز تحريرُ التَنزيه و تَحذيرُ التشبيه از ديگر آثار اوست. ابن مُنَيِّر در 63 سالگي در اسکندريه ي مصر درگذشت و در مسجدي که امروزه به جامع المُنَيِّر معروف است به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
سيدمحمد بن امير سيد قاسم طباطبايي فشارکي اصفهاني، از بزرگان علماي شيعه در اوايل قرن چهاردهم هجري و از شاگردان ميرزاي شيرازي است. او در همان زمان، مرجعِ تدريسِ افاضل بسياري در سامرا بود. پس از وفات استاد، راهي نجف اشرف گرديد و حوزه ي درس وي نيز در آن سامان برپا شد. ميرزاي ناييني و حاج شيخ عبدالکريم حائري و ديگر بزرگان از شاگردان ايشان هستند. مراتب علم و فضل آيت اللَّه فشارکي به اندازه اي است که درکلمات برخي از بزرگان به "استادِ کبير" معروف مي باشد. علي رغم فراهم بودن شرايط لازم جهت به دست گرفتن رياست علمي و مرجع ديني،
به اين امور اعتنايي نکرد و تنها به تدريس و تاليف پرداخت. اِصالةُ البَرائه، الاغتسالِ و الفُروعُ المُحَمَّديَّه ازآثار اوست. مدفن اين عالم بزرگ در نجف واقع شده است.
شرح مناسبت:
مهلبي، درنظم و نثر و خط خوش سرآمد دانشمندان عصر خود بود، به طوري که ابن خلکان، مورخ مشهور درباره ي او گفته است: "با او ملاقات کردم و بيش از آن چه که شنيده بودم، ديدم". اين کاتب و اديب مسلمان، در سرودن شعر نيز توانا بود و ديوان اشعار ارزنده اي از او به جاي مانده است. تمامي اشعار او لطيف و ساده است و از آن جا که ديوان اشعارش مورد پسند مردم قرار دارد، بارها درمصر و بيروت به چاپ رسيده است.
شرح مناسبت:
ابوالمظفَّر عطامَلِک علاءالدين بن بهاءالدين محمد بن محمد جُويني در سال 623 ق در جوين از توابع خراسان متولد شد. پس از خاتمه ي تحصيل وارد کارهاي ديواني شد، زيرا پدر و برادر وي از ديوانيان بودند. وي پيش از حمله ي هلاکوخان به ايران، سفرهايي به مغولستان نمود. در سال 657 ق، هلاکوخان پس از فتح بغداد، حکومت عراق را به عطاملک واگذاشت و او تا سال 680 در اين شغل باقي بود. با حضور عطاملک جويني در دستگاه اداري مغولان، اقدامات بي رحمانه ي آنان عليه مردم تا حدودي کاهش يافت و ازتباه شدن آثار فرهنگي ايران تا اندازه اي جلوگيري به عمل آمد. او 24 سال، اداره ي عراق را به عهده داشت اما دشمنانش به تدريج، خان مغول را به او بدبين کردند. بدين ترتيب اقتدار عطاملک تدريجاً افول کرد و خان مغول بر او چندان سخت گرفت که در اثر اين فشارها وفات يافت. عطاملک جويني مؤلف تاريخ معروف جهانگشاي فارسي است که شامل تاريخ چنگيز خان و هلاکوخان مغول و شرح
جنايات آنان مي باشد. از آثار خيريه ي جويني احداث نهر نجف است. او در آن سرزمين مقدس، نهري حفر کرده و با صرف هزينه اي فراوان، آبِ رودِ فرات را به حوالي نجف اشرف جاري نمود. وفات جويني را در سال 681 ق نوشته اند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رضي الدين سيد علي بن موسي بن جعفر معروف به سيد بن طاووس در سال 589 ق در شهر حلّه در عراق به دنيا آمد. وي در ابتدا از محضر پدر دانشمند خود، سعدالدين ابوابراهيم ونيز جد بزرگوارش وَرّام ابن ابي فراس استفاده کرد و بعدها از افادات ديگر بزرگان حلّه، بهره ي وافي بُرد. شهره ي سيد به زودي در سراسر عراق پيچيد و او پس از مدتي راهي بغداد گرديد. سيد در مدت پانزده سالي که در پايتخت بود، بارهابه قضاوت، وزارت و ديگر امور دولتي فرا خوانده شده بود که هر بار به طريقي آن مشاغل را نمي پذيرفت. سال هاي پاياني عمر شريف سيد در زادگاهش سپري شد و به تدريس و تاليف پرداخت. او از دانشمندان پر کار مسلمان به شمار مي رفت، چنانکه آثار متنوعي در علم کلام، اخلاق، فقه، حديث از او به جاي مانده است. يکي ازتاليفات مهم ابن طاووس به نام اَللُّهُوف، درباره ي وقايع روز عاشورا است که از کتب معتبر تاريخ اسلام به شمار مي رود. کتاب مهم ديگر او المَلاحِمُ و الفِتَن في ظهور آثار الحُجّه نام دارد که در مورد رويدادهاي قبل و هنگام ظهور حضرت مهدي(عج) است. سيدبن طاووس، شاگردان فاضلي پرورش داد که پدر علامه حلي و علامه حلي از آن جمله اند. در اواخر عمر سيدبن طاووس و حضور او در بغداد، اين شهر در محاصره ي لشکريان متوحش مغول قرار گرفت. هلاکوخان مغول در اين هنگام سيد را فراخوانده، امان نامه اي براي او و يارانش صادر کرد. سيد که در
پي راهي براي بيرون بُردن مؤمنان از پايتخت بود، هزار تن را گرد آورده، با حمايت سربازان هلاکوخان، آنان را به حِلّه رساند. پس از آن بار ديگر به بغداد بازگشت تا شايد مؤمني را از دردي برهاند يا بي گناهي را از کيفر رهايي بخشد. سرانجام سيد بن طاووس، سرور فقيهان عراق در 5 ذيقعده ي سال 664 ق دعوت حق را لبيک گفت و به ديدار معبود شتافت. سيد قبلاً کفن خود را تهيه کرد و آن را در حج بيت اللَّه الحرام، لباسِ احرام خود قرار داد. همچنين آن کفن را در کعبه ي معظّمه و روضات مطهّره ي پيامبر اکرم(ص) و ائمه ي بقيع(ع) و عراق متبرک کرد و آن را وسيله ي شفاعتِ آن بزرگواران قرار داده بود. وفات سيد بن طاووس در 75 سالگي در بغداد روي داد و بدنِ وي را به نجف اشرف منتقل کرده، به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
ابومحمد عبداللَّه بن يوسف بن عبداللَّه ملقب به جمال الدين و مشهور به ابن هشام و علامه، از بزرگان و دانشمندان نامدار نحو و ادبيات قرن هشتم هجري در ذي القعده ي سال 708 ق در قاهره به دنيا آمد. وي از شاگردان تاج الدين تبريزي و عبداللطيف بن مُرحَّل بوده و درکثرت احاطه بر بسياري از قواعد و تحقيقات وسيع و مباحث دقيق، مشهور و محل مراجعه ي جمع زيادي از طلاب و افاضل بوده است. ابن هِشام در ابتدا شافعي مذهب بوده و سپس حنبلي را برمي گزيند. ابن هشام به زودي در نحو شهرتي عظيم به دست آورد و سرآمد همگان شد. او حتي بر
استادانش برتري يافت و آثارش در فراسوي مرزهاي مصر و شام به دست دانش پژوهان و انديشمندان افتاد. معروف ترين کتاب ابن هشام مُغني اللَّبيب مي باشد. اين کتاب از همان آغاز مورد توجه بسيارِ علما قرار گرفت و هم اکنون نيز پس از گذشت قرن ها، هم چنان در زمره ي کتاب هاي درسي مدارس علميه است. هم چنين کتاب التَّذکِرَه، الجامِعُ الصَّغير و قطرالنَّدي نيز از جمله آثار اوست. وفات اين عالم و محدث شهير در 53 سالگي در مصر واقع گرديد.
شرح مناسبت:
ابوالحسن سهروردي در علوم اسلامي متبحر بود، اما شهرت او بيشتر به جهت دانش و آگاهي چشمگيرش در علم رياضي است. سهروردي مدتي نزد امام محمد غزالي عالم و نويسنده ي مشهور آن عصر، کسب علم کرد. اثر معروف سهروردي، اصول الجَبر و المُقابله نام داردکه امروزه به صورت نسخه ي خطي موجود است.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن علي بن هاني لَخِمي سِبتي معروف به ابن هاني، شاعر، نويسنده و لغت شناس معروف مسلمان، در جنوب اندلس متولد شد و پس از طي دوران مقدماتي تحصيل، در اوايل جواني نزد مشاهير علم و ادب آن زمان به تحصيل پرداخت. در مدت کوتاهي در علوم مختلف ادبي مهارت يافت و سپس به تدريس مشغول شد. ابن هاني، شعر نيز مي سروده و اشعاري از او به جاي مانده است. از جمله آثار ابن هاني، مي توان به کتاب شرح التَّسهيل، اُرجوزَةٌ في الفَرائض و قوتُ المُقيم اشاره کرد. ابن هاني هنگامي که در جنگ براي باز پس گيري تنگه ي جبل الطارق شرکت کرده بود، بر اثر اصابت سنگ منجنيق کشته شد.
شرح مناسبت:
ميرزا ابوالحسن جلوه در سال 1238 ق در احمدآباد هند به دنيا آمد. نَسَب ايشان با 30 پُشت به امام حسن مجتبي(ع) مي رسد. ايشان در کودکي به همراه خانواده به اصفهان رفت و در آن شهر به تحصيل پرداخت و راه کمال پيمود. در سال 1273 ق راهي تهران شد و بيش از چهل سال در مدرسه ي دارالشفا به تدريس حکمت، فلسفه و رياضيات مشغول گرديد. ميرزا طاهر تنکابني، آيت اللَّه محمدعلي شاه آبادي، سيد حسين بادکوبه اي، ملامحمد آملي، جهانگيرخان قشقايي و علامه طباطبايي و … از شاگردانِ معروف ايشان مي باشند. تاليفات ميرزا ابوالحسن جلوه نيز گسترده و در خور توجه است که حاشيه بر شفا و اسفار، اثباتُ الحرکةُ الجَوهَريّه و … از آن جمله اند. سرانجام اين حکيم الهي در شب جمعه، ششم ذي قعده سال 1314 ق در 76 سالگي
در تهران وفات يافت ودر مرقد ابن بابْوِيْهْ مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
آقا ميرزا صادق، فرزند عالم فقيه و متکلم، علامه ميرزا محمدآقا، معروف به مجتهد کوچک در حدود سال 1273 قمري در شهر تبريز ديده به جهان گشود. تحصيلات ابتدايي را در همان شهر به پايان رسانيد. در 19 سالگي به همراه برادر بزرگترش به نجف اشرف مهاجرت کرد و 24 سال در آنجا ماند. در نجف از محضر اساتيدي چون شيخ حسين فاضل اردکاني، ملامحمدفاضل ايرواني، محمد فاضل شرابياني، محمد حسن مامقاني و شيخ هادي تهراني استفاده نمود. در سال 1312 قمري به تهران آمد و پس از آن در زادگاه خود اقامت گزيد. مجتهد تبريزي از بنيانگذاران نهضت اسلام بر عليه زَنادقه و بي ديني و سياست هاي ضد اسلامي در کشورهاي اسلامي بوده است. او علناً با مشروطه ي غيرمشروعه مخالفت کرد و در راه مبارزه با استبداد رضاخاني، به کردستان تبعيد گشت. به گفته ي علامه اميني، او يکي از چهره هاي درخشان تشيع بوده است. از اين عالم بزرگ بيش از 12 اثر بر جاي مانده که تعدادي از آن ها عبارتند از: المَقالات الغَريَّه في مباحث الالفاظ، رسالةٌ في المُشتَقَّات، رساله ي مُختَصَره و الفوائد في مسائل المُتِفَرِّقَةِ الفقهيه. اين عالم رباني سرانجام به دنبال کسالت ذات الريه در شب جمعه ششم ذي القعده سال 1351 قمري در 78 سالگي در شهر مقدس قم از دنيا رحلت کرد و آيت اللَّه شيخ ابوالقاسم کبير بر بدن او نماز خواند. جنازه ي اين عالم بزرگ را به حرم حضرت معصومه (س) حمل کردند و به هنگام حفر قبر، قبر آماده
اي پيدا شد و مردم را به تعجب واداشت.
شرح مناسبت:
ابوالحسن لاعب از محدثين مشهور مسلمان، داراي حوزه ي درسي گسترده اي بود، به طوري که جمع کثيري از علماي عرب از دانش وي بهره برده و استماع حديث مي کردند. خطيب بغدادي، دانشمند و مورخ مشهور آن زمان درکلاس درس لاعب شرکت مي کرد و بعدها در آثار خود از استاد به نيکي ياد نموده است.
شرح مناسبت:
شيخ نجم الدين موسي بن علي بن محمد حَلَبي معروف به ابن بُصَيْص در سال 651 ق متولد شد. او به مدت 50 سال به کار آموزش خط پرداخت و مردم دمشق از دانش و هنر او بهره ي فراوان بردند. ابن بصيص شيوه هاي مختلف خط را به صورتي بسيار زيبا مي نوشت. اين خوشنويس مسلمان در سال هاي پيري،نسخه اي ازقرآن مجيد را با آب طلا به زيبايي نگاشت. اين نسخه ي نفيس قرآن، همراه با برخي از آثار وي، هنوز باقي است. ابن بُصَيص، صوفي مشرب بود و اشعار صوفيانه از او بر جاي مانده است. وي پيري نيک منظر بود و او را به مَنِش هاي نيکو، امانت و پرهيزکاري ستوده اند. ابن بُصيص در 65 سالگي در دمشق درگذشت و او را در گورستان بابُ الصَّغيرِ دمشق به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ملامحمد اسماعيل فدايي آستاني در سنين کودکي، قرآن و علوم ديني را فرا گرفت. سپس جهت ادامه ي تحصيل به شهرهاي مختلف سفر کرد و در فقه و اصول فقه، استادي برجسته شد. آيت اللَّه فدايي، آن گاه به کار تدريس مشغول شد و کتب متعددي را به رشته ي تحرير درآورد. شرحِ الجعفريّه، اَلّلآلي، منظومه ي العقيدَةُ الوحيده و ديوان شعر از آن جمله اند. شرح حال نويسان، او را به رفتار نيکو، بردباري، امانت داري و پرهيزگاري ستوده اند. ازآيت اللَّه فدايي، ديوان اشعاري نيز بر جاي مانده است.
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي بن زبير کوفي، ابتدا در محضر پدرش به فراگيري دانش هاي متداول زمان پرداخت و بعد از فوت او، ثروت به جاي مانده از پدر را در راه کسب علم و دانش و ايجاد کتابخانه و کمک به دانش پژوهان صرف کرد. او به گردآوري و نشر کتاب عشق مي ورزيد و کتاب هاي بسياري را به خط زيباي خويش، نسخه برداري کرد. همين کوشش ابن زبير درزمينه ي نسخه برداري ازکتب، موجب شد که با وجود توانايي هاي علمي بسيار، کمتر به کار تاليف بپردازد. ابن زبير، يادداشت هاي فهرست گونه اي بر برخي از کتاب هاي کتابخانه اش نوشته است که مورد استفاده ي دانشمندان قرار مي گرفت.
شرح مناسبت:
علي بن عمر دارقُطني، پس از طي مراحل مقدماتي تحصيل، به مصر و شام سفر کرد و از محضر اساتيد مشهور آن زمان کسب فيض نمود. وي در تفسير، فقه، شعر و ادبيات نيز مهارت بسياري داشت. از جمله آثار اين دانشمند مسلمان، السُّنن دارقطني و نيز المختلف و المؤتلف نام دارند. دارقطني اکثر ديوان هاي شعر عرب را از حفظ داشت. دار قطني در جوار قبري معروف به کَرَخي در بغداد مدفون مي باشد.
شرح مناسبت:
شيخ فخرالدين عراقي در 18 سالگي به هند رفت و در خدمت مشايخ بزرگ آن سامان، سير و سلوک را برگزيد. پس از چند سال، در قونيه به مجلس شيخ صدرالدين قونوي راه يافت و کتاب لمعات را نگاشت. عراقي در اواخر عمر به مصر و شام سفر کرد و در همان جا درگذشت و در جوار قبر محي الدين ابن عربي در دمشق مدفون گرديد. کلام عراقي، ساده، استوار و استادانه است. در غزل ها، ترکيبات و ترجيع هاي وي، شور و شوقي بي مانند که نشانه ي التهاب دروني اوست ديده مي شود. اين شوق، گاه با تامّل در معارف و حقايق عرفاني همراه و گاه با توصيفات بديع و کم سابقه اي از حالات سالکان و واصلان، آميخته است.
شرح مناسبت:
آخوند ملامحمد حسين فشارکي از علماي بزرگ شيعه، فقيه، متکلم، رجالي، اصولي و اديب در سال 1266 ق در اصفهان به دنيا آمد. وي در اصفهان از شاگردان برادر خود، ملامحمدباقر فشارکي و نيز حاج شيخ محمدباقر مسجدشاهي و در نجف از شاگردان ميرزا حبيب اللَّه رشتي و شيخ زين العابدين مازندراني بود. او از اساتيد روايتي آيت اللَّه مرعشي نجفي است. حاشيه ي رسايل و حاشيه ي طهارت شيخ انصاري از تاليفات اوست. وفاتش در اصفهان روي داد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا عبدالرحيم سامت در سال 1321 ق در قزوين به دنيا آمد و پس از فراگيري دروس مقدماتي در قزوين وارد اصفهان و سپس حوزه ي علميه ي قم گرديد. از آن پس به اصفهان و سپس به نجف رفت و خوشه چين معارف اسلامي آيات عظام سيدابوالحسن اصفهاني، آقاضياء عراقي و ميرزاي ناييني شد و به درجه ي اجتهاد نايل آمد. پس از اقامت ده ساله درنجف اشرف به زادگاه خود بازگشت و بيش از نيم قرن به تدريس، تبليغ دين و اقامه ي نماز جماعت پرداخت. نقش ايشان در احياي حوزه ي علميه ي قزوين و نيز رهبري نهضت امام خميني در قزوين بسيار ممتاز است. سرانجام اين دانشمند فرزانه در 25 بهمن 1378 ش برابر با هشتم ذيقعده ي سال 1420 ق در سن 99 سالگي دار فاني را وداع گفت و به ديدار معبود شتافت.
شرح مناسبت:
ابومعين ناصر بن خسرو قبادياني در بلخ به دنيا آمد. وي از کودکي در محضر اساتيد زمان خود، به تحصيل علم و دانش و حفظ قرآن پرداخت. ناصر خسرو علاوه بر ادبيات فارسي و عربي با بيشتر علوم زمان خود همچون حساب، هندسه، نجوم، طب، داروشناسي و الهيات نيز آشنا شد. ناصرخسرو در ابتدا شغل دبيري در دربار محمود و مسعود غزنوي داشت، اما پس از چندي بر اثر تحولي که در افکار و انديشه هاي او پديد آمد از سياست کناره گيري کرد و به تحقيق در اصول و عقايد مذاهب مختلف و سير و سفر پرداخت. او در مسافرتي که به مکه و قاهره کرد، از خليفه ي فاطمي، مذهبِ
اسماعيلي را پذيرفته و به رياست اسماعيليانِ خراسان برگزيده شد. ناصرخسرو با لقب "حُجّتِ زمين خراسان" به ايران بازگشت، ولي از بيم دشمنان و متعصّبان خراسان، به ناحيه ي بَدَخشان در افغانستان امروزي پناه برد و در همان جا بدرود حيات گفت. حاصل سفر هفت ساله ي ناصرخسرو، کتاب سفرنامه است که از نظر تاريخي و جغرافيايي حايز اهميت است. وي افکار و اعتقادات خود و همچنين حکمت ها و موعظه هاي بسياري را در قالب آثار و اشعارش بيان کرده است. زاد المسافرين، خوان اَخوان و وجه دين از ديگر آثار اين شاعر بزرگ ايراني است. خاصيت عمده ي شعر ناصر خسرو، اشتمالِ آن بر مواعظ و حِکَم بسيار است. همچنين جنبه ي دعوتِ مذهبيِ او، به اشعارش رنگ دينيِ آشکاري داده است و ذهن علمي او نيز باعث شد که در بيان مقاصد خود، به شدت تحت تاثير روش منطقيان قرار گيرد. حکيم ناصر خسرو قبادياني، بي ترديد يکي از شاعران بسيار توانا و سخن آور زبان فارسي است که داراي طبعي نيرومند و سخني استوار و قوي و اسلوبي نادر و خاص خود مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بر اثر نفوذ بيش از حد غلامان تُرک در دربار سامانيان و دخالت آنان در تمام امور، حاکميتِ اين سلسله رو به انحطاط نهاد. پادشاهان ساماني در دوره ي اقتدار خود به آباداني شهرهاي قلمرو خود پرداختند. آن ها به ويژه به گسترش علم و ادب و تکريم عالمان، اديبان و شعرا توجه ي زيادي داشتند، به گونه اي که مراکز علمي متعددي در شهرهاي مختلف آسياي مرکزي و خراسان در شمال شرقي ايران تاسيس کردند. سرانجام اين سلسله پس از 128 سال حکومت بر خراسان، ماوراء النهر و بخشي ازمناطق مرکزي ايران، توسط ايلک خان که از غلامان ترک و صاحب نفوذ بود،منقرض گرديد. همزمان با اضمحلال سامانيان، خاندان آل بويه و سلسله اي از ترکان به نام غزنويان در ايران قدرت يافتند.
شرح مناسبت:
سبط مارديني در دمشق به دنيا آمد. او نزد دانشمندان برجسته ي زمان خود به کسب دانش و معارف گوناگون به ويژه ستاره شناسي و رياضيات پرداخت و در اين علوم از مهارت بسيار بهره مند گرديد. مارديني، سال هاي طولاني از عمر خود را به تحقيق و تاليف کتاب و تدريس گذراند. مورخان، حدود چهل و دو کتاب و رساله را به نام اين دانشمند بزرگ مسلمان ثبت کرده اند که نسخه هاي خطي برخي از آن ها موجود است. از جمله آثاري که به مارديني نسبت داده اند، کتاب دقايِقُ الحَقايِق مي باشد که در دانش رياضيات نگاشته شده است.
شرح مناسبت:
شيخ ابوجعفر محمد بن حسن بن شهيد ثاني ملقب به فخرالدين است که پدرش شيخ حسن، صاحب کتاب معروف معالم الاصول و جدش، شهيد ثاني و صاحب کتاب شرح لُمعه مي باشد. وي فقيه، محدث، متکلم، اديب و شاعر و از شاگردان پدر و نيز ميرزا محمد استرآبادي بوده است. شيخ فخرالدين تاليفات بسياري دارد که کتابِ اِستِقصاء الاعتبار في شرحِ الاستِبصار، تزکيةُ الرّاوي، حاشيه ي من لا يحضرُهُ الفَقيه و ديوان اشعار از آن جمله اند. اين عالم رباني در پنجاه سالگي در مکه ي معظمه وفات يافت ودر نزديکي استاد خود، ميرزاي استرآبادي و در جوارمرقد حضرت خديجه(س) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت امام علي بن موسي الرضا(ع) در مدينه ي منوره به دنيا آمد. ابوالحسن کنيه و رضا، صابر، رضي و وفيّ از القاب آن حضرت مي باشند. مادرش ام البنين که تکتم، نجمه و طاهره اش نيز مي خوانند. هارون الرشيد، محمد امين و عبداللَّه مأمون در زمان امام رضا(ع) خلافت کردند. تنها فرزند امام رضا(ع) حضرت جوادالائمه(ع) مي باشد. آن حضرت در اواخر عمر، به درخواست مامون عباسي، به مرو رفته و به اصرار خليفه، ولايتعهدي او را مي پذيرد. با پذيرش ولايتعهدي، مامون قصد داشت هم امام را تحت نظرِ خود داشته باشد و هم خود را دوستدار اهل بيت عنوان کرده و از محبوبيت برخوردار گردد. اما سرانجام مامون، خود، امام را به شهادت رساند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام رضاعليه السلام
متن:
ابراهيم بن عبّاس: و کانَ [أبُوالحسَنِ الرِّضاعليه السلام] کَثيرَ المَعروفِ والصَّدَقَةِ فِي السِّرِّ
ترجمه:
امام رضاعليه السلام در پنهان بسيار نيکي مي کرد و صدقه مي داد
آدرس:
بحار الأنوار، ج
49، ص 91.
زير عنوان:
ولادت امام رضاعليه السلام
متن:
معروف الکرخي: دَخَلَ الرِّضاعليه السلام الحَمّامَ فَقالَ لَهُ بَعضُ النّاسِ: دَلِّکني يا رَجُلُ! فَجَعَلَ يُدَلِّکُهُ فَعَرفُوهُ فَجَعَلَ الرَّجُلُ يَعتَذِرُ مِنهُ و هُوَ يُطَيِّبُ قَلبَهُ و يُدَلِّکُهُ
ترجمه:
امام رضاعليه السلام وارد حمام شد. مردي به ايشان گفت: "اي مرد! پشتم را کيسه بکش." امام شروع به اين کار کرد. کساني آن حضرت را شناختند. (آن گاه مرد وي را شناخت) و عذر خواهي کرد؛ اين در حالي بود که امام او را دلداري مي داد و پشتش را کيسه مي کشيد
آدرس:
مناقب آل أبي طالب، ج 3، ص 471.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام رضاعليه السلام: مَن طَلَبَ الأمرَ مِن وَجهِهِ لَم يَزِلَّ، فَإن زَلَّ لَم تَخذُلهُ الحِيلَةُ
ترجمه:
آن که کار را از راهش بجويد نمي لغزد، و اگر بلغزد راه چاره در پيش رو دارد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 71، ص 340.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام رضاعليه السلام: مَن سَألَ اللَّهَ التَّوفيقَ و لَم يَجتَهِد فَقَدِ استَهزَأَ بِنَفسِهِ
ترجمه:
هر کس از خدا توفيق بخواهد و تلاش نکند، خود را مسخره کرده است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 2790.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام رضاعليه السلام: إيّاکَ أن تَتبَعَ النَّفسَ هَواها فَإنَّ في هَواها رَداها
ترجمه:
مبادا از هواي نفس پيروي کني که در آن نابودي نهفته است
آدرس:
مشکاة الأنوار، ص 455.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام رضاعليه السلام: أفضَلُ المالِ ما وُقِي بِهِ العِرضُ
ترجمه:
بهترين مال آن است که آب رو با آن محفوظ بماند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 352.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام رضاعليه السلام: مَن لَقِيَ فَقيراً مُسلِماً فَسَلَّمَ عَلَيهِ خِلافَ سَلامِهِ عَلَي الأغنياءِ لَقِي اَللَّهَ يَومَ القِيامَةِ و هُوَ عَلَيهِ غَضبانٌ
ترجمه:
هر کس مسلمان فقيري را ديدار کند و برخلاف سلامي که به ثروتمندان مي کند، به او سلام کند، روز قيامت در
حالي به ديدار خدا مي رود که بر او خشگمين است
آدرس:
عيون أخبار الرّضاعليه السلام، ج 2، ص 52.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام رضاعليه السلام: لَم يَخُنکَ الأمينُ و لکِن ائتَمَنتَ الخائنَ
ترجمه:
امين به تو خيانت نمي کند، امّا تو خائن را امين مي شماري
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 335.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام رضاعليه السلام: مَا التَقَتْ فِئَتانِ قَطُّ إلّا نُصِرَ أعظَمُهُما عَفواً
ترجمه:
از ميان دو گروهي که با هم روبه رو مي شوند، پيروزي با گروهي است که بخشش بيشتري داشته باشد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 71، ص 452.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام رضاعليه السلام: النّاسُ ضَربانِ: بالِغٌ لايَکتَفِي و طالِبٌ لايَجِدُ
ترجمه:
مردم دو گونه اند: يابنده اي که [به يافته اش] بسنده نمي کند، و جوينده اي که نمي يابد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 253.
شرح مناسبت:
خاندان آل بويه که به ديالمه و ديلميان نيز معروف بودند، در ايران و عراق حکمراني مي کردند. بنيانگذاران سلسله ي آل بويه، سه برادر به نام هاي علي، حسن و احمد بودند. پادشاهان اين خاندان در زمان حکومت خود، سرزمين هاي بسياري را تصرف کردند و حتي احمد، بغداد را به تصرف خود درآورد. زمامداران آل بويه خدمات ارزنده اي به علم و فرهنگ اسلامي کردند و از نويسندگان و دانشمندانِ زمان خود، تجليل به عمل مي آوردند. آن ها به اقامه و احياء مراسم و شعائر دين اسلام و مذهب شيعه اهتمام داشتند. از اين خاندان، آثار بسياري در ايران و عراق بر جاي مانده که بيمارستان عَضُدي بغداد، از آن جمله است.
شرح مناسبت:
محمد بن محمد بن نُعْمان معروف به شيخ مفيد در روستاي عُکبَرا در نزديکي بغداد متولدشد. پدر مفيد شغل معلمي داشت و بدين جهت فرزندش به لقب ابن معلم مشهور بوده است. در کودکي به همراه پدر به بغداد آمد و فراگيري علم را نزد ابوعبداللَّه حسين بن علي معروف به جُعَل، آغاز کرد. سپس نزد ابوسَريا به علم آموزي پرداخت. ابن شهرآشوب لقب مفيد را به اشاره ي امام عصر(عج) مي داند. هرچند برخي براين باورند که اين لقب توسط اهل سنت به او داده شده است. او کلام را درنزد مظفر بن محمد ابوالجيش خراساني و حسين بن علي بصري و علي بن عيسي رماني از مشايخ معتزله آموخته است. سيدمرتضي و سيد رضي از شاگردان مشهور شيخ مفيد مي باشند. همچنين ده ها اثر ارزشمند در رشته هاي کلام و عقايد، فقه، اخلاق اسلامي، امامت
و فلسفه ي سياسي در اسلام از شيخ مفيد به جاي مانده است. شيخ مفيد در سال 413 ق در هفتاد و هفت سالگي در بغداد درگذشت.
شرح مناسبت:
قرار بودکه محمدشاه، پادشاه تيموري هند، مرزهاي خود را بر روي مخالفان نادرشاه ببندد، ولي اين امر با تعلّل تيموريانِ هندي مواجه گرديد. نادرشاه نامه اي عتاب آميز به محمدشاه فرستاد و خود به همراه سپاهي گران راهي هند گرديد. نادر شهرهاي سر راه به سرعت تصرف کرد و در برابر مردم هند به پيروزي رسيد. محمدشاه که خود را شکست خورده مي ديد، دولت خود را تسليم کرد و براي جلب رضايت نادرشاه همه ي خزاين هند را به او تقديم نمود. از جمله ي اين غنايم، جواهرات گران قيمت تخت طاووس و کوه نور مي باشند.
شرح مناسبت:
شيخ محمدتقي فرزند ملامحمد آملي در تهران ديده به جهان گشود و در محضر عالماني چون شيخ عبدالنبي نوري و ميرزا حسن کرمانشاهي تلمذ نمود. مدتي در نجف اشرف از محضر درس ميرزاي نائيني، آقا ضياء عراقي و آقا سيدابوالحسن اصفهاني بهره گرفت. سپس به تهران بازگشت و به مدت بيش از چهل سال به تصنيف و تدريس اشتغال ورزيد. او فقيه و فيلسوفي گوشه نشين بود و از پذيرفتن مسؤوليت رياست خودداري مي نمود. آيت اللَّه محمدتقي آملي، تا پايان عمر از نوشتن رساله ي عمليّه خودداري کرد. حاشيه بر شرح اشارات، دُرَرُالفوائد، رسالةٌ في قاعدةِ لاضَرَر و … از جمله تاليفات اين فقيه و عارف بزرگوار مي باشند. سرانجام اين حکيم الهي در آخرين روز ماه شوال سال 1391 ق در 87 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تهران به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شيخ عبدالجواد اديب نيشابوري، شاعر ايراني در سال 1281 ق در نيشابور به دنيا آمد. در سنين کودکي به علت ابتلا به بيماري آبله، يک چشم او نابينا شد ولي با پشتکار و علاقه ي فراوان، به تحصيل و فراگيري علم و دانش پرداخت. اديب، پس از مهارت يافتن در ادبيات عرب وديگر علوم متداول زمان، به مدت بيش از چهل سال در مدارس مشهد به تدريس پرداخت. اديب نيشابوري به تدريج شاعري چيره دست و داراي سبکي مخصوص شد. انتخاب الفاظ مناسب و انسجام ترکيبات و معاني دقيق از مزاياي شعر اوست. ديوان اشعار اديب، حاوي اشعار نغز وشيوايي به فارسي و عربي است که در حدود 6 هزار بيت از آن جمع آوري شده
است. وي علاوه بر فنون ادبي، از علوم رياضي، نجوم و فقه و اصول نيز بهره داشت. اديب نيشابوري سرانجام در 63 سالگي در مشهد درگذشت و در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالفضايل جمال الدين عبدالرحمن بن علي جوزي معروف به ابن جوزي، مدتي از عمرش را جهت کسب دانش و آشنايي با علما در سفر به شهرهاي مختلف سپري کرد. او را مردي دانشمند و مردم دوست، وصف کرده اند که همه به او احترام مي گذاشتند و بسياري که از محضر او سود بردند، بعدها از دانشمندان مشهور عصر خود شدند. از ابن جوزي تاليفات فراواني بر جاي مانده که از آن ميان مي توان به کتاب هاي المنتظم و ايضاحُ القوانين اشاره کرد. وي در سال 597 ق در 89 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
حُجَّةُ الحَق اوحَد الدين محمد بن محمد انوري ابيوردي، به غزليات شيوا و قطعات نغز خود مشهور است و از ارکان شعر پارسي محسوب مي شود. او در علوم ادبي و عقلي سرآمد بوده و در رياضيات و نجوم، دستي داشت. وي سالياني مداح اُمرا و حکام آن دوران بوده است. انوري طبعي قوي و مهارتي وافر در آوردن معاني دقيق و مشکل داشت. وي در شعر خود از زبان محاوره کمک مي گرفت. طريقه ي ابداعي انوري مبتني بر سادگي و بي پيرايگي در ترکيب سخن و آميزش آن با لغات عربي و استفاده ي بسيار از اصطلاحات علمي و مضامين دقيق و تخيّلات و تشبيهات و استعارات فراوان مي باشد. انوري نه تنها در قصيده، بلکه در غزل نيز قدرت و مهارت بسيار نشان داده است. غزل هاي انوري از حيث سادگي لفظ و لطافت معني، بهترين غزل هاي فارسي پيش از سعدي محسوب مي شوند. مقطّعات وي هم در سادگي و رواني کم نظير است.
شرح مناسبت:
قطب الدين محمدبن محمدرازي اصلاً اهل ورامين است. نَسَب او به يک واسطه به پادشاهان آل بويه يا ابوجعفرصدوق يعني محمدبن بابويه مي رسد. وي شاگرد علامه حلي (متوفي 726 ه) و عضدالدين ايجي است و استاد شهيد اول است. شهيد اول درباره او فرموده است: "وي در ميان بزرگان علم و ادب اهميت زيادي يافت و در منطق و حکمت و علوم ادبي از دانشمندان بزرگ زمان خود شد. او دريايي است که اعماق آن ناپيداست و مذهب اماميه ي اثني عشري دارد". قطب الدين در دمشق اقامت گزيده و در همان شهر وفات
يافته است. رساله در تحقيق کليات، رساله ي تحقيق دلالت و القواعدُ المَنطقيه، از جمله آثار اين دانشمند مسلمان است.
شرح مناسبت:
ميرزا محمد بن علي بن ابراهيم استرآبادي، اصولي، رجالي، فقيه، متکلم، مفسر و از بزرگان علماي شيعه است. وي در ابتدا در نجف ساکن بود و بعدها در مکه اقامت گزيد. استرآبادي را از جمله کساني گفته اند که به محضر مبارک حضرت صاحب الامر(عج) شرفياب شده است. ميرزاي استرآبادي سه دوره کتاب رجال تاليف کرده که عبارتند از: توضيح المقال، تلخيص الاقوال في معرفة الرجال و منهج المقال. اين کتب بهترين و جامع ترين منابع رجالي مي باشند و به همين جهت، ميرزا به صاحب رجال شهرت يافته است. وي در مکه وفات يافت و درکنار مرقد منور حضرت خديجه ي کبري(س) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه آقا محمد بن آخوند خراساني از علماي معاصر خراسان و رئيس حوزه ي علميه ي مشهد بود. تولد وي در نجف اشرف واقع شده و در مهدعلم پرورش يافته است. پس از تحصيل ادبيات، متون فقه و اصول و تکميل سطوح، از محضر مرحوم والدش استفاده ي کامل نموده تابه مدارج اعلاي علم ارتقا يافت. او در زمان حيات پدر بزرگوارش، به مشهدمقدس عزيمت کرد و در آن جا اقامت گزيد. در مشهد، حوزه ي درس خارج تشکيل داد و صدها نفر از علما و فضلا به درسش حاضر مي شده اند. آقامحمد خراساني سپس داراي رياست تامه و مرجعيت عامه گرديد. وي در غائله ي مسجد گوهرشادِ سال 1354 ق به تهران منتقل شد و دو سال بعد وفات نمود و در جوار مرقد مطهر سيدالکريم، عبدالعظيم حسني(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
ابوالحسن محمد بن احمد بن اسماعيل معروف به ابن سمعون، از مشاهير وُعّاظِ اواخر قرن چهارم هجري است. کلمات حکيمانه و عبارات عبرت آميزِ وي در نهايتِ شهرت مي باشند. ابن سمعون در ابتکار معانيِ دقيق و مضامينِ لطيف، بسيار توانا بود. بيشترين شهرت ابن سمعون در وعظ و خطابه است، اما درراه جمع آوري حديث نيز زحمات بسياري کشيد و جهت استماع آن سفرهاي متعددي کرد. از جمله آثار ابن سمعون مي توان به کتاب الامالي اشاره نمود. آثار به جا مانده از اين خطيب توانا، هم اکنون درکتابخانه ي ظاهريه ي دمشق نگهداري مي شود. وفات ابن سمعون در هشتاد و هفت سالگي در بغداد واقع شد و در خانه ي خود مدفون گرديد. گويند در حدود 40
سال بعد در رجب 426 ق جنازه اش را به مقبره ي باب الحَرْب منتقل کرده و در نزديکي قبر احمد بن حنبل به خاک سپردند، در حالي که بدنش سالم مانده و حتي کفن او نيز پوسيده نبود.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه ميرزا رضي ذوالنوري از اساتيد تواناي مسلمان، در تبريز به دنيا آمد. او دوران کودکي و جواني خود را به تحصيل علوم ديني و ادبيات عرب در زادگاهش گذراند و پس از اتمام علوم مقدماتي، رهسپار حوزه ي علميه ي نجف در عراق شد. آيت اللَّه ذوالنوري پس از کسب درجه ي عالي اجتهاد به ايران مراجعت کرد و از آن پس به کار تاليف و تدريس پرداخت. شاگردان بسياري در حلقه ي درس او حضور پيدا مي کردند که شماري از آنان به اجتهاد دست يافتند. از اين دانشمند والامقام مسلمان، آثاري چون قضا و شهادت و شرحي بر عروةالوثقي بر جاي مانده است.
شرح مناسبت:
پس از وقوع حوادث بسيار و مبارزات پيگير آزادي خواهان و مشروطه طلبان، سرانجام مجلس شوراي ملي در چهاردهم جمادي الثاني 1324 ق با دستور مظفرالدين شاه قاجار تاسيس شد. از آن پس نمايندگان منتخب، سعي در تدوين قانون اساسي داشتند که در اين راه با مشکلاتي مواجه بودند. آزادي خواهان واقعي درصدد بودند تا قدرت ملي را افزون سازند ولي درباريان تمايل داشتند قدرت را در وجود شاه متمرکز کنند و مجلس را به صورت يک هيئت مشورتي درآوردند. سرانجام با پيروزي آزادي خواهان، متن قانون اساسي مشروطيت با 51 اصل تهيه شد و در 14 ذي القعده ي 1324 ق به امضاء مظفرالدين شاه قاجار رسيد. قانون اساسي با تشريفات خاص توسط چهار نفر: مشيرالدوله صدراعظم، ناصر الملک همداني وزير ماليه، محتشم السلطنه و مشيرالملک از سياست مدارانِ وقت، به مجلس آورده شد. نمايندگان مجلس از قانون اساسي استقبال کردند و به هم تبريک
گفتند. به دنبال آن جشن ها بر پا شد و تهران چراغاني گرديد.
شرح مناسبت:
پس از قيام ابومسلم خراساني و سرنگوني دولت بني اميه، خاندان بني عباس به قدرت رسيدند و به کشتار وسيع امويان دست زدند. اين قتل عام ها به حدي رسيد که ابوالعباس، خليفه ي اول عباسي به سفّاح يعني خونريز شهرت يافت. سفاح تنها دريک جلسه ي مهماني، هفتاد نفر از بزرگان بني اميه را احضار کرد و کشت. سپس بر روي نعش آن ها سفره انداخت و طعام خورد و نفسي به راحتي کشيد.
شرح مناسبت:
ابوالکَرَم مبارک بن فاخر بن محمد در سال 431 يا 438 ق در بغداد به دنيا آمد و تا آخر عمر در همان شهر زيست. اين دانشمند و لغت شناس بزرگ مسلمان، در جواني، سفرهاي بسياري به حجاز و يمن کرد و از علماي آن زمان کسب دانش نمود و سرانجام در لغت و حديث به مقام استادي رسيد. ابن فاخر در مجالس درس خود، شيوه ي خاصي داشت که گاه مورد انتقاد قرار مي گرفت. مثلاً پيش پاي طلاب برمي خاست و آنان را بسيار تکريم مي کرد. شيوه ي نگارش ابن فاخر مبتني بر نثري فاخر و آميخته با صنايع لفظي اما فصيح و روشن بود. از جمله آثار ابن فاخر مي توان به کتاب جواب مسائل، المعلّم، نحو العُرف و … اشاره کرد. ابن فاخر تاليف کتب ديگري را نيز آغاز کرده بود ولي عمرش کفاف نداده است که آنها را به اتمام برساند. وي در 69 يا 62 سالگي در بغداد درگذشت و در مقبره ي بابِ حَرب به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا حسين ناييني از بزرگ ترين علما و فقهاي قرن چهاردهم هجري است که به کثرت تحقيق و فصاحت و کتابت معروف مي باشد. وي درنايين به دنيا آمد و پس از تحصيل مقدمات به اصفهان رفت و پس از ده سال، راهي حوزه ي نجف گرديد. درنجف از محضر آيات عظام: فشارکي، صدر و ميرزاي بزرگ شيرازي و آخوند خراساني بهره گرفت و پس از مدتي بر کرسي تدريس نشست. سيدمحسن حکيم، سيدمحمود شاهرودي، سيد محمد حجت، سيدابوالقاسم خويي و ميرزا هاشم آملي و ده
ها فاضل، مجتهد و فقيه از جمله شاگردان او مي باشند. ميرزاي ناييني از طرفداران نهضت مشروطه و يکي از رهبران آن بود و کتاب تَنبيهُ الاُمَّة را در زمينه ي حکومت اسلامي نگاشت. وسيلةُ النَّجاة، قاعده ي لاضرر، احکام خلل و تعليقه بر عُروَةُ الوُثقي ازديگر کتب اوست. اين عالم عالي قدر سرانجام در 26 جمادي الاولي سال 1355 ق در 79 سالگي بدرود حيات گفت و در جوار حرم حضرت امام علي(ع) مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
رشيدالدين محمد بن عبدالجليل عُمَري کاتب بلخي معروف به وطواط از دانشمندان، نويسندگان و شاعران ذواللِّسانَين معروف قرن ششم هجري است که در سال 480 ق در بلخ ولادت يافت. ذواللسانين به کساني مي گويند که هم در زبان فارسي و هم در عربي متبحر بوده و تاليفاتي داشته باشند. وي بعد از اتمام تحصيلات خود از خراسان به خوارزم رفت و در خدمت اتسِز خوارزمشاه درآمد و بعد از او در خدمت فرزندش مُعَزَّر بود. مُنشَأت به عربي و فارسي، حَدايقُ السّحر و ديوان اشعار از تاليفات اوست. وطواط از اديبان نامدار و فصيحان مشهور در نظم و نثر پارسي و داراي شعري استادانه و استوار است. وي در برگزيدن کلمات و قوت ترکيب، از شاعران کم نظير و در بيان صنايع، بي آن که به زيبايي شعر لطمه زند، بسيار ماهر است. شعرِ پارسي وطواط، مجموعه اي از صنايع شعري است که با کمال استادي در عين تکلُّف اِعمال شده و سلاسَت بيان و سلامَت الفاظ را از دست نداده است. وفات رشيدالدين وطواط را در سال 573 ق در 93 سالگي گفته اند.
شرح مناسبت:
شيخ زين العابدين ابن مسلم مازندراني، عالمي رباني، فقيه و از بزرگان علماي اماميه در قرن سيزدهم و اوايل قرن چهاردهم هجري است. وي پس از پايان تحصيلات مقدماتي، براي تکميل معلومات ديني به حوزه ي علميه ي نجف رفت و از محضراساتيد بزرگ آن حوزه از قبيل شيخ مرتضي انصاري، شيخ محمدحسن نجفي صاحب جواهر و سيدالعلماي مازندراني بهره برد و به درجات عالي علمي و معنوي دست يافت. شيخ زين العابدين مازندراني همواره در انديشه
ي نيازمندان و فقراي جامعه بود و در حل مشکلات و رفع گرفتاري هاي آن ها مي کوشيد. وي به جهت فروتني و تواضع فراوان خود، مورد احترام علماء و مردم بوده و نزد دانش پژوهانِ علوم ديني، مقامي والا داشت.
شرح مناسبت:
حضرت امام موسي کاظم(ع) هفتمين پيشواي معصوم، به دستور هارون الرشيد، خليفه ي ستمکار عباسي درمدينه دستگير و به بصره تبعيد شد. گويند آن حضرت در هفتم ذيحجّه ي سال 179 ق وارد آن شهر گرديد و به زندان فرستاده شد. امام، مدتي در زندان عيسي بن جعفر، حاکم بصره، بود؛ اما وي به هارون نامه اي نوشت و درخواست کرد که امام رابه فردي ديگر بسپارد، زيرادر تمام اين مدت، سَنَدي بر ضد او نيافته است. هارون نيز امام را به بغداد تبعيد کرد و از وزير خود فضل بن ربيع خواست که آن حضرت را به شهادت برساند، اما او نپذيرفت. سرانجام سِنْدي بن شاهِک به دستور يحيي بن خالد برمکي، وزير دربار عباسي و به خواست هارون، امام کاظم(ع) را به شهادت رساند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ملامحمد تقي بن محمد، معروف به شهيد ثالث، از بزرگان علماي شيعه مي باشد. او در برغان به دنيا آمد و در قزوين به تحصيل پرداخت. سپس در قم و اصفهان به ادامه ي دروس خود روي آورد و پس از آن راهي عتبات گرديد. در محضر عالم بزرگ، شيخ جعفر کاشف الغطاء و نيز سيد مجاهد کسب علم کرد و به مقامي رفيع در دانش رسيد. اوقات عمر وي در ترويج احکام دين و ريشه کنيِ اساسِ بدعت گذاران در دين گذشت. عيون الاصول، مجالس المؤمنين و منهج الاجتهاد از آثار اوست. در سال 1264 ق که اوايل ظهور مذهب بابيه بود، بر اثر افشاگري هايش در ردّ اين فرقه، از طرف هواداران اين گروه زخمي شد و به همان زخم ها درگذشت.
شرح مناسبت:
ناصرالدين شاه قاجار که پس از مرگ محمدشاه، در سن شانزده سالگي به سلطنت رسيده بود، به مدت پنجاه سال در مقام پادشاهي ايران قرار گرفت و در دوران سلطنتِ بلند مدت وي تحولات مثبت و منفي گوناگون در کشور به وجود آمد. سرانجام ميرزارضا کرماني در آستانه ي آغاز جشن پنجاهمين سالگرد پادشاهي ناصرالدين شاه، با اشارت سيد جمال الدين اسد آبادي، با شليک چند گلوله در زيارتگاه حضرت عبدالعظيم حسني(ع) به عمر شاه 66 ساله ي قاجار پايان داد. پس از ناصرالدين شاه، پسر 45 ساله اش مظفرالدين شاه که چهل سال وليعهد ناصرالدين شاه بود، به سلطنت رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي فرزند شيخ جعفر مهرجردي در سال 1276 ق در ميبد يزد چشم به دنيا گشود. مقدمات و سطوح را نزد علماي آن روز يزد فراگرفت و سپس راهي عتبات مقدسه شد. در نجف در محضر اساتيد بزرگي مثل محمد فشارکي اصفهاني، ميرزاي شيرازي، شيخ فضل اللَّه نوري، ميرزا ابراهيم محلاّتي و آخوندخراساني حضور يافت و علوم اسلامي را فرا گرفت و به درجه ي بالايي در علم دست يافت. در سال 1332 ق بنابه دعوتي، به اراک مهاجرت و حوزه اي در آن جا تاسيس نمود. سپس طي سفري به قم، بحث از ماندن ايشان و تاسيس حوزه ي علميه به ميان آمد و با اصرار علما از جمله آيت اللَّه بافقي و انجام استخاره در سال 1340 ق، هجرت به قم را تقبل نمود. ايشان در آن دورانِ سياهِ خفقان، با خون دل اين حوزه را حفظ کرد. آثار بابرکت اقامت آيت اللَّه حائري
در شهر مقدس قم عبارتند از: تاسيس حوزه ي علميه و شروع درس هاي علمي با 600 نفر از فضلا و طلاب، بناي دارالاطعام، تاسيس مريض خانه، ساختن قبرستان نو، تعمير مدرسه ي دارالشفاء و فيضيه و ساختن بيمارستان فاطمي در قم. از ايشان تاليفات و آثار ارزشمندي به جاي مانده است که برخي از آنها عبارتند از: دُرَرُالفوائد، الرضا، الصلوة، المواريث، النکاح. شاگردان ارزنده ايشان از 80 تن متجاوزند و حضرات آيات عظام: حاج آقاروح اللَّه کمالوند، ملاعلي همداني، سيد شهاب الدين نجفي مرعشي، سيد محمدرضا گلپايگاني، سيدمحمدتقي خوانساري، سيدمحمد حجت کوه کمره اي، سيدصدرالدين صدر، محمدعلي اراکي و حضرت امام خميني از آن جمله اند. آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي سرانجام در شب دهم بهمن 1315 ش در 80 سالگي دار فاني را وداع گفت و در جوار حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شهرت حکيم ابوالفتوح عمر بن ابراهيم خيام نيشابوري بيشتر در حکمت، طب، نجوم و رياضيات بود، ولي در اين دوران، بيشتر او را به سبب رباعيات لطيفش مي شناسند. اين رباعي ها بسيار ساده و بي آرايش و به دور از تصنع و تکلف و در کمال فصاحت و بلاغت، در معاني عالي سروده شده اند. در اين اشعار، خيام، افکار فلسفيِ خود راکه غالباً در مطالبي از قبيل تحيّر يک متفکّر در برابر اسرار خلقت و تاثّر از ناپيدايي سرنوشت آدميان و کوتاهي حيات و مصائب آن است، بيان مي کند.
شرح مناسبت:
راغب اصفهاني از بزرگان علماي اهل سنت مي باشد که در لغت، حديث، کتابت، کلام، حکمت، اخلاق و علوم و فنون ادبي و عربي و شعر شهره ي آفاق و مراتب فضل و کمال وي مسلم مي باشد. وي را شيعه نيز گفته اند. افانين البلاغه، جامع التفسير و مفردات القرآن از جمله تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
عبدالرحمن بن محمد بن خلدون معروف به ابن خلدون ملقب به ولي الدين، از بزرگان و مشاهير مورخين مسلمان، در اول رمضان سال 732 ق درتونس به دنيا آمد. وي از جواني به کارهاي دولتي پرداخت ولي پس از مدتي به واسطه ي بدگويي ديگران به زندان افتاد و از کارهاي دربار فاصله گرفت. از آن پس به مطالعات علمي روي آورد و دست به تاليف کتاب زد. ابن خلدون در زمان خود در تاريخ نويسي مشهور بود اما انديشه هاي وي در آن زمان بازتاب کافي نيافت و از قرن سيزدهم هجري قمري نام، آثار و افکار او، مطرح شد. مهم ترين اثر ابن خلدون، کتاب تاريخ او موسوم به "کتاب العِبَر و ديوان المُبَتدَأ و الخَبر في ايّام العَرَب و العَجَم و البَربَر" در هفت جلد ضخيم به چاپ رسيده که جلد اول آن به عنوان مقدمه، در فلسفه ي تاريخ و اجتماع، شهره ي خاص و عام است. ابن خلدون را مخترع و پديدآورنده ي علم عمران نيز گفته اند. سرانجام ابن خلدون در 76 سالگي در قاهره وفات يافت ودر همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
علامه محمدحسين بن علي کاشف الغطاء نجفي، در سال 1294 قمري از خانداني اهل علم و معروف به دانش و فضيلت در نجف اشرف متولد شد. ايشان مقدمات علوم را در زادگاه خويش خواند و آن گاه در حلقه ي درس دانشمندان بزرگ زمان خويش درآمد. آخوند ملامحمد کاظم خراساني، حاج آقارضا همداني، سيد محمدکاظم يزدي، ميرزا حسين نوري، ميرزامحمدباقر اصطهباناتي و شيخ محمدرضا نجف آبادي از جمله اساتيد وي بودند. کاشف الغطاء
داراي استعدادي سرشار و ذکاوتي بسيار بود و در مدت کوتاهي توانست به مدارج عالي دست يابد و محل اعتماد مخصوص علماي حوزه ي نجف قرار گيرد. وي علاوه بر مقام علمي، در فن خطابه و سخنراني نيز مقامي بس بلند داشت و سفرهاي متعددي به کشورهاي مختلف نموده و به هدايت مسلمين پرداخته است. آيت اللَّه کاشف الغطاء حتي به کليسا مي رفت و ضمن سخنراني، اشتباهات مبشّرين مسيحي را روشن مي ساخت. ايشان يک بار، پس از اقامه ي نماز جماعت در مسجدالاقصي در حضور 150 نماينده از کشورهاي اسلامي و 20/000 نمازگزار، سخنراني مهمي ايراد کرد و مسلمانان را براي مبارزه با رژيم صهيونيستي تهييج نمود. بر اساس همين انديشه هاي سياسي بود که ايشان درغالب جنبش هاي آزادي بخش و ضداستعماري شرکت مي جست. از اين عالم بزرگوار بيش از 40 جلد تأليف و ترجمه به جاي مانده است. که: تحريرالمجله (5 جلد)، وجيزة المسائل، المراجعات الريحانيه (2 جلد) از آن جمله اند. معظم له پس از چند روز بيماري در 28 تير ماه 1334 ش در منطقه ي کرند کرمانشاه در 79 سالگي دارفاني را وداع گفت. پيکر مطهرش پس از تشييع به بغداد حمل و در وادي السلام نجف اشرف مدفون گرديد. اين جمله از ايشان است: "آمريکا براي ما، فقر، جهل و عقب افتادگيِ در ترقي و آبادي، زراعت و صنعت را مي خواهد تا در برابرشان ذليل و خاشع باشيم و به غارت منابع ثروتمان به وسيله ي آن ها راضي شويم". او در ديدار با سفير آمريکا درباره ي اشغال فلسطين گفت: "قلب هاي ما از
دست شما آمريکايي ها مجروح است. شما ضربه ي ناجوانمردانه اي به ما زديد که هرگز در برابر آن سکوت نخواهيم کرد".
شرح مناسبت:
کمال الدين فارسي رياضي دان و فيزيک دان ايراني در جواني براي کسب علم و فضيلت به سفر پرداخت تا از دانش استادان برجسته ي عصر خود،بهره گيرد. با اين که مدت عمر او کوتاه بود، اما آثار بديعي در رياضيات و نورشناسي بر جاي گذاشت. مهم ترين اثر به جا مانده ازکمال الدين فارسي، رساله ي تَذکِرَةُ الاحباب مي باشد که در مورد نظريه ي اعداد، تحرير شده است. مطالعه و بررسي اين رساله نشان مي دهدکه او رياضي داني مبتکر و صاحب انديشه اي نو و دقيق بوده است. از ديگر آثار اين رياضي دان ايراني، مي توان به کتاب تنقيح المناظر اشاره کرد که هنوز هم به عنوان يک کتاب مرجع مورد استفاده ي پژوهشگران است.
شرح مناسبت:
پس از شکست دولت عثماني از ايران،دولت مزبور تقاضاي صلح نمود و معاهده اي در ارزنة الروم در ذي قعده ي سال 1238 ق بين نمايندگان طرفين به امضا رسيد که شامل هفت ماده بود. به موجب اين عهدنامه، دولت ايران ولاياتي را که از عثماني تصرف کرده بود باز گرداند ودولت عثماني نيز تعهد کرد که به زوّار ايراني آزار نرساند و مالکيت ايران را بر بندر خرمشهر،جزيره ي خضر و ساحل چپ اروند رود و نيز حق کشتي راني در اين قسمت رودخانه را به رسميت بشناسد. همچنين قرار شد هر دولت در پايتخت يکديگر سفير و نماينده داشته باشد.
شرح مناسبت:
ابوعلي قيرواني شاعر،اديب و منتقد مراکشي در سال390 ق در مراکش به دنيا آمد. از کودکي به فراگيري شعر و ادب و ديگر علوم رايج زمان خود پرداخت. پس از آن به منظور شرکت در مجالس درس دانشمندان برجسته، به قيروان، واقع در جنوب تونس که در آن زمان مهد تمدن اسلامي در شمال آفريقا و اندلس به حساب مي آمد، رفت و مهارت خاصي در عرصه ي شعر و ادب به دست آورد. اشعار قيرواني که بيشتر در معاني، مدح، وصف و غزل است، تصويري از مراحل مختلف زندگي اجتماعي و ادبي او را ترسيم مي کند. او شيوه ي تازه اي در نقد آثار ادبي به وجود آورد به طوري که نقد را که تا پيش از آن در حد مقدمه و توضيح بود تا حد مکتبي معتبر و قابل توجه اعتبار بخشيد. از قيرواني آثاري به صورت خطي و چاپي بر جاي مانده است که از آن ميان
مي توان به کتبي درباره ي شناخت صنايع شعري و شاعران قيروان اشاره کرد. ابوعلي قيرواني به هنگام مرگ 66 سال داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
علاءالدين علي ابن نفيس دانشمند و طبيب مسلمان در دمشق به دنيا آمد و در زادگاهش به تحصيل علوم اسلامي پرداخت. او علم طب رانزد دانشمندان مشهور آن عصر فراگرفت و پس ازمطالعه و تحقيقات عميق در اين رشته مهارت بسياري پيدا کرد. يکي از نخستين کتاب هاي ابن نفيس شرح تشريح القانون نام دارد که گردش ريوي خون را شرح داده است. کشف اين گردش خون، مربوط به سه قرن قبل از زماني است که توسط دانشمندان اروپايي ارايه شده است. به همين جهت، بنا به نظر برخي از محققان، دانشمندان اروپايي، اين نظريه را از ابن نفيس اقتباس کرده اند. کتاب الشامل، يکي ديگر از آثار اوست که درباره ي تکنيکِ جراحي، بحث هاي قابل توجهي دارد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از مرگ محمدشاه قاجار، پسرش ناصرالدين ميرزا که شانزده سال داشت به شاهي رسيد. وي پس از آن که در تبريز بر تخت نشست، ميزا تقي خان اميرنظام را با لشکري آراسته به تهران فرستاد و خود در 21 ذي قعده به تهران رسيد. ناصرالدين ميرزا، پيش از ورود به تهران، امير نظام را به لقب اتابک اعظم ملقب کرد و او رابه صدر اعظمي خويش برگزيد. بعدها صدر اعظم ناصرالدين شاه توسط سلطان قاجار ملقب به امير کبير گرديد.
شرح مناسبت:
سيد يونس فرزند سيدمحمدتقي موسوي اردبيلي در سال 1293 يا 1296 ق در اردبيل به دنيا آمد. وي پس از تحصيل مقدمات و سطوح در اردبيل، به زنجان رفت و فقه و اصول را از آخوند ملاقربانعلي زنجاني، عالم بزرگ آن سامان و علوم معقول را از آخوند ملاسبزعلي حکيم آموخت. سيديونس سپس براي ادامه ي تحصيل راهي نجف اشرف شد و در حلقه ي درس اساتيد نامداري همچون شيخ الشريعه ي اصفهاني، فاضل شربياني، آخوند خراساني و علامه سيدمحمدکاظم يزدي جاي گرفت. وي پس از آن به کربلا رفت و از محضر آيت اللَّه ميرزا محمد تقي شيرازي بهره جُست. آيت اللَّه اردبيلي در سال 1346 ق به اردبيل بازگشت و عهده دار امور مذهبي گرديد. از آن پس به مشهد رفت و به دنبال کشتار خونين مسجد گوهرشاد، به همراه عده اي ديگر از روحانيون، دستگير، زنداني و سپس تبعيد شد. در اواخر عمر چندي درعتبات بود ولي به علت بيماري به تهران رفت و در آن شهر در 84 يا 81 سالگي درگذشت. پيکر اين عالم رباني را به
مشهد منتقل کرده و در آن شهر به خاک سپردند. از آيت اللَّه سيد يونس اردبيلي آثاري برجاي مانده که دوره ي کامل فقه، رساله در فروع علم اجمالي و معتقدات القاصر از آن جمله اند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خواجه نظام الملک، دانشمند و از شخصيت هاي مهم سياسي - فرهنگي قرن پنجم هجري است که در طوس به دنيا آمد. او از جمله دانشمنداني است که تاثير بسيار زيادي بر تحولات سياسي و فرهنگي عصر خويش گذاشت. خواجه در دربار سلسله ي سلجوقيان به وزارت منصوب شد و در طي سي سال وزارت خود،در حل و فصل امور مملکتي تلاش بسياري کرد و بسياري از پيشرفت هاي ايران در زمان سلجوقيان، مديون کارداني و لياقت او بود.از اقدامات مهم خواجه نظام الملک، تاسيس مدارس متعددي در شهرهاي مهم بود که به نظاميه معروف شدند. خواجه از نويسندگان چيره دست ادب فارسي نيز به شمار مي رود. او تجربه ي ساليان دراز وزارت خويش را درکتابي به نام سياست نامه گردآوري کرده است.
شرح مناسبت:
تفسير مجمع البيان نوشته ي علامه شيخ طبرسي يکي از مفسرين بزرگ قرآن است. وي از علماي مشهور ايران بود که به خاطر فضيلت، درست کاري و امانت داري در علوم فقه، حديث و تفسير به امين الاسلام،يعني امانت دار اسلام شهرت يافت. تفسير مجمع البيان که ازتفاسير مهم قرآن مي باشد،تفسيري مرجع و قابل استفاده براي دانشمندان مسلمان بوده و هست. اين تفسير بارها چاپ شده و ترجمه ي فارسي اين تفسير،در سي جلد موجود است.
شرح مناسبت:
ميرسيد علي همداني پسر سيدشهاب الدين همداني ملقب به علي ثاني يا شاه همدان و معروف به مخدوب علي شاه، از عارفان و شاعران نامي قرن هشتم هجري است. او از شاگردان شيخ تقي الدين علي دوستي سمناني (شاگرد ممتاز شيخ علاءالدوله سمناني) بود که به راهنمايي دو تن از شاگردان و جانشينانِ شيخ علاءالدوله سمناني، در اواسط قرن هشتم هجري از ايران عازم هندوستان گرديد و در کشمير به تبليغ و نشر مکتب تصوف پرداخت. مرگ مخدوب علي شاه به سال 786 ق در ولايت کبر و سواد هندوستان اتفاق افتاد.
شرح مناسبت:
ملامحمد علي نوري اصفهاني، عارف و عالم در نور متولد شد. او در موطن خود در انزوا و تفکر زندگي مي کرد و بر حَسب علاقه، به سير آفاق و انفس پرداخت. بعدها به هندوستان سفر کرده و در بازگشت به علت تلاطم دريا تمامي کتب و يادداشت هايش را از دست داد. ملاي نوري از عرفاي قرن 13 بشمار مي رود که در سال 1253 در اصفهان وفات يافت. حاشيه بر شرح لمعه و حاشيه بر مثنوي مولوي از آثار اوست.
شرح مناسبت:
يهوديان طايفه ي بني قريظه که با مسلمانان مدينه، پيمان دفاعي برقرار کرده بودند، پس از هجوم جبهه ي متحد استکبار، متشکل از يهوديان، مشرکان قريش و طوايف ديگر عرب به شهر مدينه و وقوع نبرد سرنوشت ساز خندق (جنگ احزاب)، نسبت به مسلمانان، مرتکب خيانت شده و موجب تقويت جبهه ي کفر و شرک و تضيعف روحيه ي مسلمانان مدينه گرديدند. به همين جهت، پس ازپيروزي مسلمانان درجنگ احزاب با قهرماني هاي مولاي متقيان امام علي بن ابيطالب(ع)، مسلمانان به فرمان پيامبراکرم(ص) بلادرنگ به سوي قلعه ي بني قريظه رهسپار گرديدند و آنان را به مدت 15 (و به روايتي 25) روز در محاصره ي خويش گرفتند. سرانجام سران طايفه ي بني قريظه چاره اي جز تسليم نديده و به داوري سعدبن معاذ يکي از صحابه ي بزرگ پيامبر، رضايت دادند. سعدبن معاذ، اشد مجازات را که قتل مردان جنگي قبيله بود براي آنان پيشنهادنمود که مورد پذيرش پيامبر اکرم(ص) واقع گرديد. به اين صورت، فتنه و خيانت، از ريشه خشکانيده شد و شرّ يهود از سر مسلمانان کوتاه گرديد.
شرح مناسبت:
بيست و سوم ذيقعده روز زيارتي امام رضا(ع) و به روايتي شهادت آن حضرت در طوس از سوي مأمون عباسي است. البته قول مشهور درشهادت آن امام همام روز آخر ماه صفر سال 203 قمري يعني دو سال پس از آوردن آن حضرت از مدينه به خراسان و يک سال و اندي پس ازصدور فرمان وليعهدي به نام آن حضرت، از سوي مأمون عباسي مي باشد. طبق قول مشهور، آن حضرت پس ازشهادت پدربزرگوارش، درسن 35 سالگي عهده دارمقام ولايت و رهبري
شد و مدت امامت آن حضرت 20 سال به طول انجاميد، که 10 سال آن با خلافت هارون الرشيد و 5 سال باخلافت محمدامين و 5 سال ديگر با خلافت عبداللَّه مامون مصادف بود. از عمر آن حضرت در هنگام شهادت، 54 سال و 3 ماه و 19 روز مي گذشت.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه، زبير ابن بکار، از بزرگان علماي اماميه مي باشدکه در فقه، حديث، شعر، ادب، اخبار و انساب، علامه ي وقت خود بود و تاليفات متعددي دارد که انساب قريش و الموفقيات از آن جمله اند. علت مرگ وي را سقوط از پشت بام گفته اند.
شرح مناسبت:
محبُّ الدين محمد بن نجار، مورخ، محدث، رجالي و اديب مسلمان در بغداد به دنيا آمد. درکودکي قرآن را حفظ کرد و در نظاميه ي بغداد به تحصيل ادبيات عرب و حديث پرداخت. سپس براي تکميل تحصيلات خود به حجاز، شام و عراق سفر کرد. ابن نجار به همين منظور درنخستين سال هاي قرن هفتم هجري به بسياري از شهرهاي ايران سفر کرد و در حوزه هاي علمي از محضر عالمان بزرگ، کسب فيض نمود. پس از حمله ي مغولان به ايران و عراق، ابن نجار به شام و سپس به مصر رفت و به تدريس وبيان حديث پرداخت. او در طول سفرهايش که حدود بيست سال طول کشيد، براي شنيدن حديث و فرا گرفتن علوم و معارف اسلامي و شعر و ادب از محضر حدود سه هزار استاد بهره گرفت. تحقيق و اتقان ابن نجار در حديث، رجال و تاريخ، مورد تاييد بسياري از عالمان و محدثان قرار گرفته است. او همچنين از محضر مشايخ عرفاي بزرگ عصر خود همچون محي الدين عربي و شيخ شهاب الدين سهروردي بهره برده است. تاريخ مدينه، ازهار در شعر، شافي در طب، عقد فائق در تاريخ و قمر منير در حديث از جمله آثار ابن نجار مي باشند.
شرح مناسبت:
مأمون، هفتمين خليفه ي عباسي پس از پيروزي بر برادرش امين و استيلاي کامل بر کشور پهناور اسلامي، تصميم گرفت امام رضا(ع) را از مدينه به مرو مقر حکومت خود منتقل کند و با آن حضرت به ظاهر طرح دوستي و محبت بريزد و ضمن استفاده از موقعيت علمي و اجتماعي امام، کارهاي او را تحت نظارت
کامل قرار دهد. آوردن امام از مدينه به مرو، هر چند در ظاهر به صورت دعوت بود، اما ماهيت واقعي آن جز ايجاد محدوديت هر چه بيشتر براي امام چيز ديگري نبود. از اين جهت امام براي تفهيم ماهيت اين دعوت، هيچ يک از اعضاي خاندان خويش را همراه خود نبرد تا از اين طريق به مسلمانان بفهماند اين سفر، نوعي تبعيد است نه سفري مقرون به رضايت. ولي مامون براي خنثي کردن هدف امام دستور داد گروهي از رجال و اشراف از جمله والي مدينه ملازم رکاب امام باشند و حتي مسير سفر امام نيز معين گشت و قرار شد که امام از طريق مدينه، بصره، خرمشهر، اهواز، قم، ري و نيشابور به مرو وارد شود. آن حضرت در 10 شوال سال 201 قمري وارد مرو شد.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه حسين بن منصور، ملقب به حلاج از بزرگان عرفا و صوفيه مي باشد که با جنيد بغدادي و ديگر بزرگان اين فرقه، مصاحبت داشت. گروهي او را از اولياء اللَّه مي پندارند و پاره اي، کاهن و کذّاب مي دانند و کرامات ذکر شده از وي را شعبده بازي مي نامند. "اَنَا الحق و لَيسَ في جُبَّتي الاّ اللَّه" (من حقم و در وجود من چيزي جز اللَّه نيست) ازکلمات مشهور اوست که جمعي با استناد به اين گفتار،کافرش دانستند و سال ها به زندان انداختند. سرانجام به امر حامد بن عباس، براساس فتواي مهدور الدم بودن وي، به حلاج هزار تازيانه زدند؛ دست ها و پاهايش را قطع کردند، او را آتش زدند و خاکسترش را به دجله ريختند و گويند سرش را از
پل بغداد آويزان نمودند. امر الشيطان،التوحيد، نورالنور و اليقين از تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
ملا شرف الدين محمدشريف بن حسنعلي آملي مازندراني، فقيه و اصولي بزرگ شيعه و جامع معقول و منقول بود. در کربلا مجلس درسي داشت که بيش از هزار نفر از بزرگان حوزه در آن شرکت مي کردند. سيدالعلماي مازندراني، شيخ مرتضي انصاري، ملااسماعيل يزدي و ملاآقا دربندي از جمله شاگردان اويند.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا محمد حسن اصفهاني از بزرگان عرفا معروف به صفي عليشاه، در سوم شعبان 1251 ق در اصفهان به دنيا آمد. در اوايل امر مدتي در شيراز و کرمان و يزد و هندوستان به سر برد و عاقبت در تهران مسکن گزيد. در اين مسافرت ها، اصول و قواعد سير و سلوک را آموخت و قدم به دايره ي عرفان گذارد. او در تهران خانقاهي وسيعي بنا نهاد و جمع کثيري به او ارادت ورزيدند. صفي عليشاه مردي دانا سخن سَنج، نيک محضر و خوش صحبت بود و مريدانش از او کرامات زيادي نقل مي کردند. طبعي روان و منطقي استوار داشته و داراي آثاري از قبيل بَحرالحقايق، تفسير قرآن، زُبدةُ الاسرار و عرفان الحَق مي باشد. وفات او درتهران در 65 سالگي واقع شد و در خانقاه خود مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
مظفرالدين شاه قاجار مردي رئوف، مايل به آسايش رعيّت خود، ولي ضعيف النفس، بيمار و بي حال بود. از اين جهت مُغرِضان بر او مسلط گشته و تا آن جا که توانستند، وي را از همراهي با ملت و اجراي عدالت باز داشتند. با همه ي اين احوال، مظفرالدين شاه، دستِ خود را به خون ملت، آلوده نساخت و به واسطه ي اعطاي فرمان مشروطيت، مورد علاقه ي مردم بود. مظفرالدين شاه ده روز پس از امضاي فرمان مشروطه پس از يازده سال سلطنت، در 55 سالگي در تهران درگذشت.
شرح مناسبت:
روز دَحوُالارض براي اهل معني و صاحبان سير و سلوک، يکي از روزهاي مهم سال است که شيخ عباس قمي در مفاتيح الجنان اعمال زيادي براي اين روز نقل مي کند. از جمله مي گويد: يکي از چهار روزي است که روزه اش بسيار سفارش شده است و اين روزي است که رحمت خدا در زمين منتشر گرديده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از طرف پيامبر اکرم(ص) در ماه ذيقعده ي سال دهم هجري قمري به اهالي مدينه و قبيله هاي اطراف اعلام شد که امسال، آن حضرت قصد زيارت خانه ي خدا و برپايي مراسم حج را دارد. به همين جهت، تعداد زيادي از مسلمانان به همراه آن حضرت عازم مکه شدند. پيامبر اکرم(ص) در روز 25 ذيقعده ي سال دهم هجري قمري از مدينه حرکت نمود و در مکاني به نام ذوالحليفه احرام بست. تمام همسران آن حضرت و يگانه دختر گراميش، حضرت فاطمه(س) در اين سفر همراه پيامبر(ص) بودند. حضرت علي(ع) نيز پس از مأموريت جهادي و تبليغي در منطقه ي يمن، به دستور پيامبر اکرم(ص) در مراسم بزرگ حجةالوداع حضور يافت. چون حجّ اين سال آخرين حج پيامبر اکرم(ص) بود به حَجَّةُالوِداع مشهور گرديد. پس از پايان مراسم حجةالوداع هنگام بازگشت به مدينه، در مکاني به نام غدير خم،پيامبر اکرم(ص) در اجتماع يکصد هزار نفري، حضرت علي(ع) را به فرمان خداوند متعال به جانشيني خودمنصوب فرمود و همگان با اميرالمؤمنين علي(ع) بيعت کردند.
شرح مناسبت:
ميرزا عيسي قائم مقام فراهاني پدر ميرزا ابوالقاسم قائم مقام، مشهور به "ميرزا بزرگ" از وزراي نامي ايران در عهد فتحعلي شاه قاجار بود. وي اديب و دانشمندي فاضل به شمار مي رفت و شخصيتي کاردان و با تدبير بود و براي انجام امور اصلاحي کوشش فراوان انجام داد. اثباتُ النَّبَويَّةُ الخاص+ه، احکام الجهاد و اسباب الرشاد و الجهادية الصغري (که ديباچه ي اين هر دو کتاب اثر ميرزا ابوالقاسم قائم مقام، پسر وي مي باشد) از جمله آثار ميرزا عيسي قائم مقام فراهاني است.
شرح مناسبت:
مازيار بن قارن يکي از اسپهبدان طبرستان است که تعلق خاطر خاصي به کيش و آيين زردشت و آداب ايراني داشت. او بر معتصم عباسي عصيان کرد و معتصم، عبداللَّه بن طاهر را از خراسان براي سرکوبي او فرستاد. عبداللَّه، مازيار را گرفت و به بغداد روانه کرد. خليفه او را به ضرب تازيانه کشت و جسدش را آويخت. سپس معتصم، افشين، ديگر سردار نامدار را متهم کرد که با مازيار همدست بوده و در توطئه ي احياي دين مزدکي و خرّمي با او شريک بوده است. به همين تهمت او را به سال 227 ق به حبس انداخت تا در زندان مرد.
شرح مناسبت:
سعدالدين مسعود بن عمر بن عبداللَّه خراساني هِرَوي معروف به ملاسعدتفتازاني، در فقه، اصول، تفسير، کلام، منطق و تمامي فنون ادبي و اکثر علوم متداول زمان، استاد کل ويگانه ي روزگار خود بود. وي مدتي از عمر خود را به سفر به شهرهاي خراسان و آسياي مرکزي براي کسب علم گذراند. علامه تفتازاني به خاطر نبوغ و احاطه ي علميش، تاليف و نگارش را بسيار زود و در شانزده سالگي آغاز کرد. کتاب هاي بسياري از خود به جاي گذاشت که برخي از آن ها هنوز جزو کتاب هاي درسي حوزه هاي علميه هستند. ازکتاب هاي تفتازاني مي توان به المطوّل، الارشاد و مختصر المعاني اشاره نمود. تفتازاني، 20 سال آخر عمر را به دعوت امير تيمور گورکاني در شهر سمرقند گذراند و شاگردان بسياري تربيت کرد. علامه تفتازاني در سال 792 ق در هفتاد سالگي در اين شهر وفات يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تيمور گورکاني معروف به تيمور لنگ طي دوران سلطنت سي و شش ساله اش، سه يورش وحشيانه ي سه، پنج و هفت ساله به نواحي اطراف ايران داشت و در هر نوبت، صدها هزار نفر را قتل عام کرد. وي پس از فتح هر شهر، از سرهاي کشتگان، مناره ها مي ساخت و يادبودي از قساوت و سنگدلي در يادها مي گذاشت. در جريان يورش هفت ساله ي تيمور، وي شهر بزرگ بغداد را که در قتل و غارت هلاکوخانِ مغول در سال 565 ق ويران شده بود تصرف کرد و چون چند سرباز او در آن شهر کشته شده بودند، دستور داد تا هر يک از سربازان او دو سر حاضر کنند و به دنبال آن، قتل عام سختي در بغداد رخ داد و هزاران نفر از کوچک و بزرگ و زن و مرد بي گناه، در پنجه ي قهرِ سربازانِ خونخوارِ تيمور لنگ مبتلا گرديده و کشته شدند. تيمور سرانجام پس از جنايات فراوان و غارت بغداد، آن را همچون ويرانه اي ترک کرد.
شرح مناسبت:
آزاد بلگرامي،مورخ و عارف مسلمان هندي در شهر بلگرام هند متولد شد. او فراگيري علوم مقدماتي و حديث را از نوجواني آغاز کرد و پس از آن، به آموختن زبان هاي عربي و فارسي پرداخت. آزاد بلگرامي، آثار فراواني به نظم و نثر به زبان هاي عربي و فارسي دارد و به سبب قصايدي که به زبان عربي در ستايش پيامبر اسلام(ص) سروده، به نيکوکار هندي، ملقّب شده است. او علاوه بر شعر و ادب، در ديگر دانش ها نيز صاحب نظر بود. غزليات فارسي "آزاد" بيشتر
به سبک هندي است و تشبيهات و استعارات لطيف در آن ديده مي شود. از جمله آثار اين شاعرهندي مي توان به دلگشانامه، مثنوي و ديوان اشعار او که به زبان عربي است اشاره کرد.
شرح مناسبت:
ابوالقاسم سليمان بن احمد بن ايوب لَخمي شامي در سال 260 ق در طبريّه ي شام به دنيا آمد. اين عالم مسلمان و دانشمند و محدث مشهور قرن چهارم هجري، براي کسب علوم ديني و جمع آوري احاديث به سرزمين هاي اسلامي سفر کرد و پس از 33 سال تحقيق و مطالعه، به تدريس پرداخت و شاگردان بسياري را تربيت کرد. طبراني سه مجموعه در باب علم حديث نوشته که به نام هاي مُعجم کبير، مُعجم وسط و مُعجم صغير مشهورند. همچنين کتبِ تفسير و دلائل النُّبُوَّه نيز از آثار طَبَراني است. اين دانشمند مسلمان سرانجام در سال 360 ق در يکصد سالگي در اصفهان درگذشت.
شرح مناسبت:
اسعد بن حلوان دمشقي پزشک مشهور و حاذق سوري، در سال 593 ق به دنيا آمد و پس از فراگيري علوم پزشکي، در رديف پزشکان برجسته ي عصر خود قرارگرفت. اين طبيب چيره دست، ادبيات، منطق و رياضيات رابه خوبي مي دانست و در هر يک از اين رشته ها، آثاري تأليف کرده است.
شرح مناسبت:
آقا ضياءالدين عراقي از بزرگانِ علماي شيعه در قرن چهاردهم هجري، در سال 1278 ق در قربه ي سلطان آباد اراک به دنيا آمد. او علوم مقدماتي را در زادگاهش فرا گرفت و سپس در نجف در محضر آقاسيدمحمد فشارکي حضور يافت. آقاضياء عراقي سپس در حلقه ي درس مدرسان ناموري همچون حاج ميرزا حسين خليلي، آخوندملامحمد کاظم خراساني، شيخ الشريعه ي اصفهاني و علامه يزدي جاي گرفت و فقيهي والا مقام، اصولي و محدث رجالي و از مراجع تقليد طراز اول عصر خويش گرديد. آقاضياء، پس از وفات آخوند خراساني، حوزه ي درس خارج خود را تشکيل داد و بسياري از شاگردان آخوند را به مجلس خود جذب کرد. از اين پس، او مرجعيت يافت و به عنوان استاد مسلَّمِ اصول و مجدّد اين عالم به حساب آمد. وسعت مشرب وي سبب شد که مجلس درسش پذيراي طلاب فاضلي باشد و حوزه ي درس فقه و اصول او محل استفاده ي بزرگان قرار گيرد. در محضر آقاضياءالدين عراقي عالماني همچون حضرات آيات عظام سيدمحمدتقي خوانساري، سيدعبدالهادي شيرازي، سيد ابوالقاسم خويي، سيدعلي يثربي کاشاني، شيخ محمدتقي آملي، شيخ محمدتقي بروجردي، ميرزاهاشم آملي، سيدمحسن حکيم و شيخ عبدالنبي عراقي و بسياري ديگر پرورش يافتند. آقا ضياءعراقي در لطافت بيان و
رواني کلام، شيوه ي نگارش و حسن تحرير از ديگران امتياز داشته است. کتاب مقالات الاصول و شرح تبصره ي علامه از آثار قلمي اين شخصيت بزرگ مي باشد. آقاضياء در فقه نيز تأليفات ديگري دارد. وي در ذي قعده ي سال 1361 قمري در 83 سالگي در نجف اشرف بدرود حيات گفت و در صحن شريف علوي مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
حضرت امام محمدتقي(ع) در آخر ذيقعده ي سال 195 هجري درسن بيست و پنج سالگي بر اثر زهري که به دستور معتصم عباسي، توسط ام الفضل همسر آن حضرت (دختر مأمون) به او خورانده شد در بغداد به شهادت رسيد و در کنار مرقد منور جد گراميش، حضرت امام موسي کاظم(ع) مدفون گرديد. آن حضرت در سن هشت سالگي به امامت رسيد و هفده سال امامت نمودو به هنگام شهادت در 25 سالگي، جوان ترين امام بود. امامتِ حضرت با حکومت دو طاغوت زمان، مأمون ومعتصم عباسي همزمان بوده است. شهادت زود هنگام آن حضرت، گوياي اين نکته است که فعاليت هاي امام جواد در پاسداري از فرهنگ و ارزش هاي اسلامي تا چه اندازه براي حکومت هاي جور و ستم، خطر آفرين بوده است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
شهادت امام جوادعليه السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: [هُوَ] الصّادِقُ و الصّابِرُ وَ الفاضِلُ و قُرَّةُ أعيُنِ المُؤمِنينَ و غَيظُ المُلحِدينَ
ترجمه:
او راستگو، شکيبا، داراي فضيلت، نورچشم مؤمنان و مايه خشم ملحدان است
آدرس:
عيون اخبار الرضاعليه السلام، ج 1، ص 250.
زير عنوان:
شهادت امام جوادعليه السلام
متن:
امام رضاعليه السلام: يُقتَلُ [الامامُ الجَوادُعليه السلام] غَصباً فَيبکِي لَهُ و عَلَيهِ أهلُ السَّماءِ و يَغضَبُ اللَّهُ عَلي عَدوِّهِ و ظالِمِهِ فلا يَلبَثُ إلّا يَسيراً حَتّي
يُعَجِّلُ اللَّهُ بِهِ إِلي عَذابِهِ الأَليمِ و عِقابِهِ الشَّديدِ
ترجمه:
امام جوادعليه السلام مظلومانه کشته مي شود، و ساکنان آسمان بر او مي گريند و مرثيه مي سرايند. خداوند بر دشمن و ستم کننده بر او خشم مي گيرد، و [پس از کشتن او] زماني کوتاه در دنيا نمي ماند، تا آن که خداوند به زودي دشمن او را به عذابي دردناک و کيفري سخت گرفتار مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 5، ص 14.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: الثِّقَةُ بِاللَّهِ ثَمَنٌ لِکُلِّ غالٍ و سُلَّمٌ إلي کُلِّ عالٍ
ترجمه:
اعتماد به خدا بهاي هر چيز گران بها است، و نردباني به سوي هر بلندايي
آدرس:
همان، ج 78، ص 364.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: القَصدُ إلَي اللَّهِ تَعالي بِالقُلُوبِ، أبلَغُ مِن إِتعابِ الجَوارِحِ بِالأعمالِ
ترجمه:
به دل آهنگ خدا داشتن برتر است تا خسته کردن جوارح به عبادت
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 364.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: إظهارُ الشَّي ءِ قَبلَ أن يُستَحکَمُ مَفسَدَةٌ لَهُ
ترجمه:
آشکار کردن چيزي پيش از استوار شدن، مايه تباهي آن است
آدرس:
تحف العقول، ص 457.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: المُؤمِنُ يَحتاجُ إلي تَوفِيقٍ مِنَ اللَّهِ و واعِظٍ مِن نَفسِهِ و قَبولٍ مِمَّن يَنصَحُهُ
ترجمه:
مؤمن به توفيق از جانب خدا، پند دهنده اي از درون خويش و پذيرش خيرخواهي آن که خيرخواه اوست، نيازمند است
آدرس:
تحف العقول، ص 457.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: مُلاقاةُ الإخوانِ نُشرَةٌ و تَلقيحٌ لِلعَقلِ و إن کانَ نَزراً قَليلاًِ
ترجمه:
ديدار برادران مايه سلامتي و رشد عقل است؛ اگرچه بسيار اندک باشد
آدرس:
الأمالي، مفيد، ص 329.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: مَنِ انقَادَ إلَي الطُّمأ نينَةِ قَبلَ الخُبَرةِ فَقَد عَرَضَ نَفسَهُ لِلهَلَکَةِ و العاقِبَةِ المُتعِبَةِ
ترجمه:
هر که پيش از آزمودن، به کسي اطمينان کند،
خود را در معرض هلاکت و فرجامي رنج آور قرار داده است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 364.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: لا يَضُرُّکَ سَخَطُ مَن رِضاهُ الجَورُ
ترجمه:
خشم کسي که خشنودي اش ستم گري است، به تو زيان نمي رساند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 380.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: غِنَي المُؤمِنِ غِناهُ عَنِ النّاسِ
ترجمه:
توان گري مؤمن در بي نيازي از مردم است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 109.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: قَد عاداکَ مَن سَتَرَعَنکَ الرُّشدَ اتِّباعاً لِما تَهواهُ
ترجمه:
آن که براي پيروي از هوس تو، راه پيشرفت را از تو پنهان کند، با تو دشمني کرده است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 364.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام جوادعليه السلام: الأيامُ تَهتِکُ لَکَ الأمرَ عَنِ الأسرارِ الکامِنَةِ
ترجمه:
روزگار رازهاي نهان را بر تو آشکار مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 365.
شرح مناسبت:
ملامحمدحسين بن محمد جعفر فشارکي، فقيه و متکلم نامدار، در سال 1266 ق در اصفهان به دنيا آمد. او در زادگاه خويش از اساتيدي همچون برادرش ملامحمدباقر فشارکي، حاج شيخ محمدباقر مسجدشاهي و ميرزامحمد هاشم چهار سوقي بهره برد و سپس در نجف در حلقه ي درس ميرزاي بزرگ شيرازي، ميرزا حبيب اللَّه رشتي قرار گرفت. بيشترين استفاده ي آخوندِ فشارکي از محضر درس شيخ زين العابدين مازندراني بود و از او اجازه ي اجتهاد دريافت کرد. وي سپس به اصفهان مراجعت نمود و به درس و بحث و ارشاد مردم پرداخت و در اواخر عمر، مرجعيت تام يافت. در حلقه ي درس آخوند فشارکي جمعي کثير از فرزانگان و فضلا حاضر مي شدند که آيت اللَّه سيدشهاب الدين مرعشي نجفي از آن جمله بود. هم چنين از اين
عالم برجسته تاليفاتي برجاي مانده که حاشيه ي رسايل از آن جمله اند. وفات ملاحسين فشارکي در سال 1353 ق در 87 سالگي در اصفهان روي داد و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
خواستگاران بسياري از شخصيت هاي بزرگ صدر اسلام، حضرت زهرا(س) را براي همسري خود، از پيامبر اکرم(ص) خواستگاري کردند. اما پيامبر(ص) به هيچ يک از آن ها پاسخ مثبت نداد و از ايشان روي برمي گردانيد. تا اين که امام علي(ع) به محضر پيامبر(ص) آمد و خواستگاري نمود. پيامبر فرمود: يا علي! پيش از تو کساني از فاطمه خواستگاري کرده اند و او در همه، اظهار کراهت کرده است. اما تو منتظر باش تا برگردم. رسول اللَّه به اطاق حضرت زهرا رفت و فرمود: فاطمه جان، علي بن ابي طالب کسي است که قرابت و فضل و اسلام او را شناخته اي. من از پروردگارم خواسته ام، تو را به بهترين و محبوب ترين خلقش تزويج کند. حال، علي از تو خواستگاري مي کند. نظرت چيست. فاطمه ساکت شد ولي روي برنگردانيد و رسول اللَّه در قيافه ي فاطمه، نارضايتي احساس نکرد. آنگاه حضرت به پاخاست و فرمود: اللَّه اکبر. سکوت فاطمه حاکي از رضايت اوست. در اين هنگام جبرئيل نازل شد و گفت: يا رسول اللَّه! فاطمه را به علي تزويج کن. خدا، فاطمه را براي علي و علي را براي فاطمه پسنديده است، آنگاه آن حضرت، فاطمه را به علي تزويج کرد. بعد از تهيه ي مقدمات، آن دو بزرگوار با هم ازدواج کردند. مهريه حضرت زهرا (س) 500 درهم بود که علي (ع) با نيمي از
آن براي خانه جهاز خريد. پيامبر در اين باره فرموده است: من فاطمه را به ازدواج علي(ع) در نياوردم مگر آن هنگام که خدا، آن را به من فرمان داد. بدين ترتيب، نور به نور رسيد و صديقه ي طاهره به منزل حضرت علي(ع) قدم گذاشت تا از آن وصلت مبارک، دو سيد جوانان اهل بهشت و زينَبين و پس از آنها ائمه ي اطهار و راهنمايان توحيد، قدم به دنيا گذارند و ظلمت جهان را منور فرمايند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ازدواج امام علي عليه السلام و حضرت زهراعليها السلام
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: زَوِّجُوا أياماکُم، فَإنَّ اللَّهَ يُحَسِّنَ لَهُم في أخلاقِهِم و يُوَسَّعُ لَهُم في أرزاقِهِمِ و يَزيدهُمُ في مُروّاتِهِم
ترجمه:
بي همسران خود را همسر دهيد؛ که خداوند اخلاق آنان را نيکو و روزيشان را فراخ مي کند و بر جوانمردي آنها مي افزايد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 103، ص 222.
زير عنوان:
ازدواج امام علي عليه السلام و حضرت زهراعليها السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن زَوَّجَ أعزَباً کانَ مِمَّن يَنظُرُ اللَّهُ إلَيهِ يَومَ القِيامَةِ
ترجمه:
هر کس بي زني را همسر دهد از جمله کساني است که خداوند در روز قيامت به او نظر مي افکند
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 331.
زير عنوان:
ازدواج امام علي عليه السلام و حضرت زهراعليها السلام
متن:
امام صادق عليه السلام: لَولا أنَّ اللَّهَ خَلَقَ أميرَ المُؤمِنينَ لِفاطِمَةَ ما کانَ لَها کُفوٌ عَلَي ظَهرِ الأرضِ
ترجمه:
اگر خداوند اميرمؤمنان را براي فاطمه نمي آفريد، در زمين همتايي براي او نبود
آدرس:
الکافي، ج 1، ص 461.
شرح مناسبت:
ابوحامد عبدالحميد بن محمد مدايني، معروف به ابن ابي الحديد معتزلي، از بزرگان علماي معتزله، فقيه، اصولي، حکيم، متکلم، شاعر و کاتب مي باشد. شرح نهج البلاغه
ي او که شهره ي عام و خاص است، حاکي از مودت و دوستي وي نسبت به اميرالمؤمنين(ع) و خانواده ي رسالت(ص) مي باشد. اين اثر از کتب مهم و معتبر ادبي، تاريخي و کلامي است و از همان زمان تاليفش شهرت يافته و محل مراجعه و استفاده ي دانشمندان قرار گرفته است. ابن ابي الحديد در مدائن به دنيا آمد و در سال 656 ق در هفتاد سالگي در بغداد وفات يافت. شرح ياقوت ابن نوبخت، شرح مُحَصّل فخر رازي و القصائدُ السَّبع في مدحِ سيّدنا علي(ع) از ديگر آثار اوست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حاج شيخ فضل اللَّه نوري از شاگردان برجسته ي ميرزاي بزرگ شيرازي در عراق بود. وي در سال 1300 ق به تهران رفت و به شدت با جدايي دين از سياست مخالفت ورزيد. شيخ فضل اللَّه در اوايل مشروطيت، از پيشگامان و مجاهدان اين نهضت به شمار مي رفت و دوشادوش سيدعبداللَّه بهبهاني و سيدمحمدطباطبايي به مبارزه عليه استبداد مشغول بود. ولي پس از چندي پي برد که دست هاي پليد و پنهاني به قصد پايمان کردن خون هاي ريخته شده در راه اين نهضت مي باشند و مشروطه را نه به معني حکومتي که مشروط به رعايت حدود و اجراي قوانين الهي باشد، بلکه رژيمي که مردم در مقابل آن، مشروط به سکوت باشند، مي خواهند. لذا شيخ فضل اللَّه مخالفت خويش را با مشروطه ي غيرمشروعه اعلام کرده، به تمام ولايات تلگراف مي زند و مشروطه را تحريم مي نمايد. از آن سو، جناح هاي مقابلِ شيخ، او را در يک دادگاه فرمايشي به مرگ محکوم کرده و آن مجتهد والامقام را در سيزدهم رجب سال 1327 ق به دار آويختند.
شرح مناسبت:
استاد طنطاوي جوهري عالم و شاعر مسلمان مصريِ قرن چهاردهم هجري، در علوم متداول عصر، مهارت داشت و از استادان لغت به شمار مي رفت. طنطاوي حافظ قرآن بود وبه تفسير و تحليل آن نيز مي پرداخت. اين حکيم فرزانه به زبان انگليسي نيز تسلط کامل داشت و همواره به تعليم و تدريس علوم اسلامي مشغول بود. ميزان الجواهر، تفسيرقرآن و جمالُ العلمِ از جمله آثار اين دانشمندِ مسلمانِ مصري به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
سيدمحمد محقق داماد، فرزند سيدجعفر موسوي در سال 1325 قمري در احمدآباد اردکان يزد متولد گرديد. وي پدرش را پيش از تولد و مادرش را در 6 سالگي از دست داد. علي رغم چنين حادثه ي غم انگيزي، آغاز به تحصيل نمود. آن گاه به يزد مهاجرت کرد و نزد اساتيد آن شهر به تکميل ادبيات و سطح پرداخت. سپس با توصيه ي استاد گراميش شيخ غلامرضا يزدي، به قم مهاجرت کرد و در درس اساتيد بزرگ حوزه، بهره ها گرفت. آيت اللَّه شيخ عبدالکريم حائري يزدي ارادت خاصي به ايشان داشت و با وجود چنين شاگرداني، به آينده ي حوزه دلگرم بود. همين ارادت موجب شد که او را به دامادي خود بپذيرد و به لقب "داماد" ملقب گردد. ايشان بسيار به تدريس اهميت مي داد. هنگامي که در روزهاي آخر عمر در بستر بيماري قرار داشت ازاين که نمي توانست در جلسه ي درس شرکت کند، مي گريست. اين بزرگوار پس از 75 روز بيماري، سرانجام بر اثر سکته ي قلبي در 63 سالگي دار فاني را وداع کرد و در صحن حرم حضرت معصومه(ع) به خاک
سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه نمازي مقدمات و سطوح را در زادگاه خويش، شاهرود، نزد والد بزرگوار خود حاج شيخ محمد - که آيات عظام وي را "سلمان زمان" مي ناميدند - و ديگر اساتيد، فرا گرفت. آن گاه به مشهد مقدس رفت و در آن جا با استعداد فوق العاده اي که داشت در کمترين مدت، مدارج عاليه ي فقه و اصول را طي کرد و به درجه ي اجتهاد رسيد، به گونه اي که نگارش فقه استدلالي خود را از 22 سالگي آغاز کرد. ايشان سپس جهت بهره گيري از اساتيدبزرگ به نجف اشرف مشرف شد. ولي علاقه ي بي حد وحصر ايشان به انجام رسالت خويش در امر تبليغ، موجب شد که به ايران بازگشته و در مشهد مقدس مقيم گردد. آيت اللَّه نمازي در علم رياضي، هندسه، تاريخ و خطاطي نيز به درجات عالي دست يافت و به زبان فرانسه مسلط بود. او از طب سنتي بهره مند بود و در مناظره نيز قدرتي شگرف داشت. در شناخت حديث و رجال حديث تبحر داشته، از استادان تاريخ اسلام به شمار مي رفت. به تعبير آيت اللَّه العظمي مرعشي نجفي، علامه نمازي، مجلسيِ زمان بود. از اين شخصيت برجسته، آثار گران بهايي به جاي مانده که: مُستدرک سَفينةُالنّجاة (10 جلد)، الاحتِجاجُ بالتّاج علي اَصحابِ الِّلجاج، الاَعلام الهِاديَةِ في اِعتبارِ الکتُب الاربعه و ابواب رحمت و … از آن جمله اند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوريحان بيروني، در شهر بيرون در حوالي خوارزم از شهرهاي قديم ايران متولد شد. وي از خردسالي به تحصيل علم و دانش، علاقه نشان داد و آموختن را آغاز کرد. ابوريحان در نوجواني موفق شد در محضر رياضي دان و ستاره شناس بزرگ خوارزم، ابونصر خوارزمي، به تحصيل رياضي و نجوم بپردازد. او درعلومي چون تاريخ، جغرافي، نجوم و رياضيات سرآمد عصر خود بود. بيروني درسفري به هند با علما و حکماي آن ديار ملاقات کرد وپس از آموختن زبان سانسکريت، اطلاعات لازم را درجهت تاليف کتاب خود به نام "مالَلهِند" به دست آورد. ابوريحان، تاليفات بسياري نيز در نجوم، منطق و حکمت دارد که آثار او را بيش از يکصد و ده عنوان ذکر کرده اند. او در استفاده از مطالب واطلاعات در آثارش، شيوه اي نقادانه و موشکافانه داشت. از اين رو، آثار و نوشته هاي ابوريحاين از معتبرترين منابعِ بررسي آثار پيشينيان و معاصرانش به شمار مي آيد. وي تا آخرين لحظات عمر از آموختن دست برنداشت. وفات ابوريحان در سال 440 ق در هفتاد و هشت سالگي در غزنه روي داد.
شرح مناسبت:
افضل الدين بديل بن علي خاقاني شرواني، معروف به حَسّانُ العَجَم از بزرگ ترين شاعران قصيده گوي و از ارکان مسلّم شعر فارسي به شمار مي رود. وي نزد عمويش، کافي الدين عمر بن عثمان، و پسر عمَّش، وحيدالدين عثمان، علوم ادبي و حکمت را فرا گرفت و مدتي در خدمت ابوالعلاء گنجوي، دانشمند مشهور آن زمان، تلمذ کرد و به دامادي او درآمد. او سالياني در خدمت منوچهر شِروانشاه و پسرش بود و مدح ايشان مي گفت.
مرگ فرزند و حبس و ديگر مصايب بر او روي نمود و در اواخر عمر به عُزلت نشست. قوت انديشه و مهارت او در ترکيب الفاظ و خلق معاني، ابتکار مضامين جديد، استفاده از راه هاي خاص در توصيف و تشبيه و آوردن رديف هاي مشکل از خواص شعري او محسوب مي شوند. ترکيبات او غالباً با خيالات بديع همراه و با استعارات وکناياتِ عجيب آميخته است و معاني خاصي را که تا عهد او سابقه نداشته، در بردارد. خاقاني بر اثر احاطه به غالب علوم و اطلاعاتِ عهدِ خود و قدرت خارق العاده اي که در استفاده از آن اطلاعات در کلام داشته، توانسته است مضامين علمي بي سابقه در شعر ايجاد کند. خاقاني در 595 ق در 75 سالگي در تبريز وفات يافت و در مقبرةالشعراي سرخاب مدفون شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ حسين بن عبدالکريم رشتي نجفي کاظمي، فقيه، اصولي، متکلم و محدث، در نجف نزد حضرات آيات، علامه سيدمحمد کاظم طباطبايي يزدي و محقق خراساني، فقه و اصول آموخت و بعد از استادانِ خود، مدرس بزرگي در حوزه شد. پس از مدتي راهي کاظمين گرديد و مجلس درس خود را در آن شهر تشکيل داد. از اين فقيه والامقام آثار چندي به يادگار مانده است که خُلاصَةُ الفقه و حاشيه بر کفايه از آن جمله اند. آيت اللَّه شيخ حسين رشتي نجفي در کاظمين ديده از جهان فرو بست و در صحن مطهر امام کاظم و امام جواد(عليهما السلام) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ملامحمد هاشم خراساني معروف به ثقةالاسلام در سال 1280 ق در مشهد به دنيا آمد. پس از فرا گرفتن مقدمات علوم، رهسپار نجف اشرف گرديد و در مدت دوازده سال از محضر عالماني همچون آخوند خراساني و سيد اسماعيل صدر بهره مند شد. ملاهاشم خراساني پس از بازگشت از نجف، به مشهد رفت و در حوزه ي درس آيت اللَّه سيدعلي حائري يزدي شرکت جُست و از آن پس به تحقيق و تاليف همت گمارد. آثار متعددي از ملامحمدهاشم خراساني به جاي مانده که مهم ترين آنها عبارتند از: مُنتَخَبُ التواريخ به فارسي در تاريخ معصومان و برخي از امامزادگانِ مدفون در ايران و نيز علمايي که در مشهد، هرات، اصفهان و شيراز به خاک سپرده شده اند؛ حُسنُ العاقبةُ في سَعادَةِ الخاتَمه و نيز غايَةُ الآمال في حُسنِ خواتيم الاعمال. سرانجام اين عالم گرانقدر در سال 1352 ق برابر با 1313 ش در هفتاد و دو سالگي
در مشهد به لقاءاللَّه پيوست و در همان شهر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابواسحاق اسفرايني ملقب به رکن الدين شافعي، معروف به استاد از دانشمندان مشهور ايراني است که در علم فقه، اصول فقه و کلام و ديگر معارف ديني از مهارت هاي بسيار برخوردار بود. او در مدارس نيشابور که در آن زمان از مراکز بزرگ تحصيل علوم مختلف بود، به تدريس اشتغال داشت. الجامع في اصول الدين و نور العين في مشهدالحسين از جمله آثار اوست. ابواسحاق در 80 سالگي در نيشابور وفات يافت و در اسفراين به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با تجاوز قواي روسي به شمال کشور، عباس ميرزا، وليعهد فتحعلي شاه قاجار به مقابله با آنان برخاسته و آن ها را شکست داد. پس از مدتي، بين سپاهيان ايران و روس در محلي به نام اصلاندور در کنار رودخانه ي ارس جنگي روي داد که به شکست ايران انجاميد. فتحعلي شاه که خطر را نزديک مي ديد، تقاضاي صلح کرد و روسيه نيز که گرفتار جنگ با ناپلئون بود از اين تقاضا استقبال نمود. درنتيجه، قراردادي که به پيمان گلستان معروف است منعقد شد و به موجب آن، همه ي ولاياتي که تا آن تاريخ در تصرف روس ها بود به اضافه ي قره باغ، شروان، باکو، دربند وديگر مناطق به مالکيت دولت روس درآمد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ محمدحسين غروي اصفهاني معروف به کمپاني فرزند شيخ محمدحسن در دوم محرم سال 1296 قمري در کاظمين ديده به جهان گشود. وي با حمايت پدر که از بازرگانان متدين بود تحصيلات خويش را با جدّيت شروع کرد. سطح را نزد شيخ حسن تويسرکاني فرا گرفت؛ آن گاه از محضر آقاسيدمحمد فشارکي اصفهاني و حاج آقا رضا همداني بهره برد واز شاگردان آخوند ملامحمد کاظم خراساني گرديد. پس از ارتحال آخوند، به تدريس پرداخت. درس اصول و فقه ايشان بسيار دقيق بود و با زبان عربي فصيح بيان مي شد. آيت اللَّه کمپاني علاوه بر نبوغ و تبحّرش در فقه و اصول؛ در کلام، تفسير، حکمت، تاريخ، ادب، عرفان و ساير علوم نيز مهارت داشت. آيت اللَّه غروي نزد علماي زمان از احترام و بزرگداشت بسياري برخوردار بود و زماني دراز به تدريس فقه و اصول و علوم عقلي اشتغال داشت. مجلس درس اين عالم رباني مجمع اهل فضل و کمال بود ولي در تدريس فلسفه شهرتي خاص داشت. حضرات آيات عظام سيد محمد حجت کوه کمره اي، سيدمحمدهادي ميلاني، سيدابوالقاسم خويي، سيد عبدالاعلي سبزواري، محمدتقي بهجت فومني و محمدرضا مظفر از جمله شاگردان اين عالم رباني مي باشند. ايشان در فلسفه، حکيمي عرفاني مشرب و در اخلاق، مخزن اسرار بود و در سير و سلوک به مقام شهود رسيده بود. از همه بريده و به دوست پيوسته بود. معروف است که حدود 12 سال ازدرس و بحث کناره گرفت و به سير و سلوک پرداخت. از اين عالم بزرگوار بيش از 10 کتاب و رساله بر جاي
مانده است. که برخي از آن ها عبارتند از: الاجتهاد و التقليد و العِداله، اُرجوزَةٌ في الصوم، الانوارُ القُدسيّه، تُحفةُالحکيم، ديوان اشعار، نَهايةالدِّراية في شرح الکفاية و منظومه اي در اعتکاف. وي سرانجام در سپيده دم پنجم ذيحجه ي سال 1361 قمري بر اثر سکته قلبي در 65 سالگي درگذشت و پيکر پاکش در کنار مقبره ي علامه حلي در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوعلي محمد بن همام از علما ومحدثين مشهور ايراني در بغداد زندگي مي کرد. او در محضر بسياري از علماي عصر خود، تعليم ديد و با علم حديث به خوبي آشنايي داشت. همچنين اين دانشمند مسلمان، شاگردان بسياري تربيت کرد که بعدها هر يک از آنان عالمي برجسته در علم حديث و ديگر علوم اسلامي شدند. از ابن همام آثاري درباره ي تاريخ پيشوايان دين اسلام به جاي مانده است.
شرح مناسبت:
در ششم ذيحجه ي سال 1407 ق برابر با يازدهم مرداد ماه سال 1366 ش، صدها زائر ايراني و تعدادي از زائران ديگر کشورها در شهر مکه ي منوّره، در حال انجام فريضه ي الهي برائت از مشرکين به دست ماموران دولت عربستان به شهادت رسيدند. زائران خانه ي خدا، اين مراسم را همه ساله با الهام ازتعاليم اسلام و قرآن برگزار مي کنند ودر آن، ضمن دعوت مسلمانان به اتحاد، بيزاري خود را از دشمنان اسلام به ويژه آمريکا و رژيم صهيونيستي اعلام مي کنند. برگزاري مراسم برائت از مشرکين در جريان اجتماع بزرگ و پرشکوه حج، تاثير آن را دو چندان مي کند. با توجه به اين موضوع رهبر کبير انقلاب اسلامي و حضرت آيت اللَّه خامنه اي بر انجام هر چه باشکوه تر مراسم برائت، تاکيد داشته و دارند. بر اثر اين يورش بي رحمانه، چهارصد زائر به شهادت رسيده و بيش از هزار نفر زخمي شدند.
شرح مناسبت:
امام پنجم، حضرت امام محمدباقر(ع) در هفتم ذي الحجه ي سال صد و چهارده هجري قمري به دست هشام بن عبدالملک اموي در مدينه مسموم گرديد و در قبرستان بقيع در کنار امام حسن مجتبي(ع) و امام سجاد(ع) به خاک سپرده شد. آن حضرت به هنگام شهادت، پنجاه وهفت سال داشته و از امامت ايشان، در حدود بيست سال مي گذشت. در دوران امامت آن حضرت، فرصت هايي براي نهضت فکري به دست آمده بود که امام باقر(ع) کمال استفاده را در جهت تربيت شاگرد و استحکام و گسترش تشيع و انقلاب فرهنگي نمود. امام باقر(ع) در فرصت کوتاه و مناسبي که به
دست آمده بود، يکسره به تعليم و نشر علوم اسلامي پرداخت و پايه هاي يک مرکز بزرگ علمي را که مملو از دانش پژوهان برجسته بود، پي ريزي کرد. اين موقعيت حساس، سرفصل بزرگي در تاريخ تمدن اسلامي گشود و رشد اسلام در دوره هاي بعد، تاثير فراواني از آن پذيرفت.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: مَن لَم يَجعَل لَهُ مِن نَفسِهِ واعِظاً فَإنَّ مَواعِظَ النّاسِ لَن تُغنِيَ عَنهُ شَيئاً
ترجمه:
کسي که واعظي دروني نداشته باشد، موعظه هاي مردم سودي به او نمي رساند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 173.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: ما شِيَعَتُنا إلّا مَنِ اتَّقَي اللَّهَ و أطاعَهُ
ترجمه:
شيعه ما، تنها، کسي است که تقوا پيشه و مطيع خداوند باشد
آدرس:
تحف العقول، ص 295.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: سُدَّ سَبيلَ العُجبِ بِمَعرِفَةِ النَّفسِ
ترجمه:
راه خود پسندي را با خودشناسي ببند
آدرس:
تحف العقول، ص 286.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: إنَّ مِن رَوحِ اللَّهِ ثَلاثَةً: التَّهَجُّدَ بِاللَّيلِ و إفطارَ الصّائمِ و لِقاءَ الإخوانِ
ترجمه:
سه چيز نشانه رحمت خدا است: عبادت شبانه، افطار دادن به روزه دار، ديدار با برادران
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 172.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: رَبِّ أَصلِح لِي جَماعَةَ إخوَتي و أخواتي و مُحِبِّيَّ، فَإنَّ صَلاحَهُم صَلاحِي
ترجمه:
خدايا! همه برادران و خواهرانم و دوستدارانم را اصلاح فرما، که صلاح ايشان صلاح من است
آدرس:
قرب الإسناد، ص 18.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: تَزَيَّنْ لِلّهِ بِالصِّدقِ فِي الأعمالِ
ترجمه:
با راست کرداري، خود را براي خداوند بياراي
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 164.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: إنَّ حَديثَنا يُحيِي القُلُوبَ
ترجمه:
سخن ما دل ها را زنده مي کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 2، ص 155.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: مَن کانَ ظاهِرُهُ أرجَحَ مِن باطِنِهِ خَفَّ
ميزانُهُ
ترجمه:
هر کس ظاهرش بهتر از باطنش باشد، ترازويش سبک آيد
آدرس:
مشکاة الأنوار، ص 554.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: اُطلُب بَقاءَ العِزِّ بِإماتَةِ الطَّمَعِ
ترجمه:
پايداري عزّت را با ميراندن طمع بجوي
آدرس:
تحف العقول، ص 286.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: إنَّ أشَدَّ النّاسِ حَسرَةً يَومَ القِيامَةِ عَبدٌ وَصَفَ عَدلاً ثُمَّ خالَفَهُ إلي غَيرِهِ
ترجمه:
حسرت مندترين مردم در روز قيامت، بنده اي است که سخن از عدالت گويد و با ديگران خلاف آن عمل کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 179.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام باقرعليه السلام: الصَّلاةُ تَثبيتٌ لِلإخلاصِ تَنزيهٌ عَنِ الِکبرِ
ترجمه:
نماز موجب استواري اخلاص و دوري از کبر است
آدرس:
الأمالي، طوسي، ص 296.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدمحمدتقي خوانساري در سال 1305ق در خوانسار به دنيا آمد. پس از تکميل مقدمات علوم در زادگاه خود، رهسپار حوزه ي نجف گرديد و در حلقه ي درس آخوند خراساني، سيدمحمدکاظم يزدي، ميرزاي ناييني و آقاضياء عراقي جاي گرفت. با شروع جنگ جهاني اول، به صف راهيان جهاد پيوست و در کنار ديگر بزرگان از کيان اسلامي به دفاع برخاست و در اين راه متحمل چهار سال اسارت گرديد. وي پس از بازگشت به خوانسار، در درس آيت اللَّه حائري يزدي شرکت جست و مورد توجه خاص استاد قرار گرفت. آيت اللَّه خوانساري پس از ارتحال مؤسّس حوزه ي علميه ي قم، به همراه آيات عظام حجت کوه کمره اي و صدر، مسؤوليت حوزه و رهبري ديني مردم را به عهده گرفت. نماز باران ايشان در زمان حضور متفقين در ايران در سال 1320 ش و استجابت دعاي باران، زبانزد خاص و عام است. در سال پاياني عمر شريف ايشان، به خواست مردم همدان،جهت سپري کردن تابستان راهي
آن شهر شد و با استقبال مردم مواجه گرديد. سرانجام در يکي از روزهايي که براي برپايي نماز جماعت راهي مسجد جامع همدان بود، دچار حمله ي قلبي گشت و در هفتم ذي الحجه ي سال 1371 ق به احرام جانان درآمد و در 66 سالگي لبيک گويان به سراي دوست شتافت. پيکر مطهر وي پس از تشييعي باشکوه در جوار استادش در حرم مطهر حضرت معصومه(س) دفن شد.
شرح مناسبت:
روز هشتم ذي الحجه، روز ترويه است. علت نامگذاري اين روز به اين جهت بود که در زمان حضرت ابراهيم(ع)، درصحراي عرفات آب يافت نمي شد به اين جهت مردم براي رفع نياز آبِ روز نهم، در روز هشتم، آب را ازمکه به سرزمين عرفات حمل مي نمودند. به همين جهت عده اي به هم مي گفتند تَرَوَيتُم تَرَوَيتُم؟ آيا سيراب شديد؟
شرح مناسبت:
امام حسين(ع) در پي خودداري از بيعت با يزيد بن معاويه، مکه را به قصد کوفه در عراق ترک کرد. آن حضرت، چهار ماه قبل از آن، از مدينه زادگاه و محل زندگي خود به همراه جمعي از خاندانش به مکه آمده بود. درمدتي که امام حسين(ع) در مکه بود، با استفاده از حضور تعداد زيادي از زائران خانه ي خدا در اين شهر، توانست عده ي زيادي از مسلمانان را از ظلم و فساد حکومت يزيد بن معاويه آگاه کند. در عين حال، به دليل دعوت هاي مکرر مردم کوفه از امام و همچنين توطئه ي ترور ايشان در مکه توسط عاملان حکومت يزيد، آن حضرت رهسپار کوفه شد. ضمن آن که ترک مکه در هشتم ذي الحجه که از ايام حج است، باعث جلب توجه بيشتر همگان به مخالفت امام با حکومت جابرانه ي يزيد گرديد.
شرح مناسبت:
ابوطاهر، رييس حکومت قرمَطي بحرين در حمله اي بي رحمانه به شهر مکه، پس از اشغال اين شهر مقدس، حجاج را قتل عام کرد واموال آن ها را به غارت بُرد. وي همچنين حَجَرالاسوَد، سنگ مقدسي را که بر کعبه نصب شده بود به همراه اموال و اسيرانِ فراوان به بحرين انتقال داد. سرقت حجرالاسود، دنياي اسلام را در آن روزگار به شدت تکان داد و مسلمانان را خشمگين کرد. حجرالاسود، 22 سال در دست قرمطيانِ بحرين بود تا آن که در سال 339 ق باوساطت خليفه ي فاطمي آن را به مکه باز گرداندند. فرقه ي قرمطيان، عقايدي انحرافي و سخت گيرانه داشتند به طوري که قتل مسلمانانِ مخالفِ خود را جايز مي دانستند.
شرح مناسبت:
روز نهم ذي الحجه به عنوان روز عرفه از اعياد بزرگ اسلامي به شمار مي رود، گرچه به اسم عيد ناميده نشده است. در اين روز خداوند تبارک و تعالي بندگان خود را به عبادت و اطاعت خود فراخوانده، و سفره ي جود و احسان خود را براي بندگان خود گسترانده است. شيطان در اين روز خوار و حقير و خشمناک است. از ظهر روز نهم ماه ذي الحجه، زائران خانه ي خدا در صحراي عرفات وقوف مي کنند و براي اين وقوف، فضايل بسياري ذکر شده است. در غروب اين روز، زائران، از عرفات به مشعرالحرام مي روند و خود را براي ساير مناسک پر شکوه حج آماده مي کنند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز عرفه
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: ما مِن يَومٍ أکثَرَ أن يُعتِقَ اللَّهُ فِيهِ عَبدَاً مِنَ النّارِ مِن يَومِ عَرَفَةَ
ترجمه:
خداوند در هيچ روزي به اندازه
روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ نمي رهاند
آدرس:
صحيح مسلم، ج 4، ص 107.
زير عنوان:
روز عرفه
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ يُباهِي مَلائِکَتَهُ عَشِيَّةَ عَرَفةَ بِأهلِ عَرَفَةَ فَيَقولُ: اُنظُروا إلي عِبادي أتَوني شُعثاً غُبراً
ترجمه:
خداوند در غروب عرفه نزد فرشتگانش به اهل عرفه مي بالد و مي گويد: "بندگانم را بنگريد! ژوليده و غبار آلود، نزد من آمده اند
آدرس:
مسند أحمد، ج 2، ص 224.
زير عنوان:
روز عرفه
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أعظَمُ أهلِ عَرَفاتٍ جُرماً مِنِ انصَرَفَ و هُوَ يَظُنُّ أنَّهُ لَن يُغفَرَ لَهُ
ترجمه:
گناه کارترين فرد در عرفات کسي است که از آن جا باز گردد در حالي که گمان مي برد آمرزيده نخواهد شد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 99، ص 248.
زير عنوان:
روز عرفه
متن:
امام علي عليه السلام: مِنَ الذُّنوبِ ذُنوبٌ لاتُغفَرُ إلّا بِعَرَفَاتٍ
ترجمه:
برخي از گناهان جز در عرفات بخشوده نمي شوند
آدرس:
دعائم الاسلام، ج 1، ص 294.
زير عنوان:
روز عرفه
متن:
امام صادق عليه السلام: تَخَيَّر لِنَفسِکَ مِنَ الدُّعاءِ ما أحبَبتَ واجْتَهِد، فإنَّهُ (يَومَ عَرَفَة) يَومُ دُعاءٍ و مَسألَةٍ
ترجمه:
هر چه مي خواهي براي خود دعا بخوان و [در دعا کردن] بکوش که آن روز [روز عرفه]روز دعا و درخواست است
آدرس:
التهذيب الأحکام، ج 5، ص 182.
زير عنوان:
روز نيايش
متن:
فَاذکُروني أذکُرکُم وَاشکُرُوا لي ولا تَکفُرونِ
ترجمه:
مرا ياد کنيد تا شما را ياد کنم؛ مرا سپاس گوييد و ناسپاسي مکنيد
آدرس:
بقره، آيه 152.
زير عنوان:
روز نيايش
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اَللّهُمَّ اجعَل حُبَّکَ اَحَبَّ الأشياءِ إلَي
ترجمه:
خدايا! دوستي ات را محبوب ترين چيزها نزد من گردان
آدرس:
بحار الأنوار،. ج 91، ص 70.
زير عنوان:
روز نيايش
متن:
امام علي عليه السلام: اَللّهُمَّ إنّي أسألُکَ الأمانَ الأمانَ يَومَ لايَنفَعُ مالٌ و لابَنونَ إلّا مَن أتَي اللَّهَ بِقَلبٍ سَليمٍ
ترجمه:
خدايا! از تو امان مي طلبم در آن روزي که نه مال
و ثروت به کار مي آيد و نه فرزندان، مگر کسي که با دلي پاک به سوي خدا بيايد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 94، ص 109.
زير عنوان:
روز نيايش
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: اَللّهُمَّ أسألُکَ النَّظَرَ إلي وَجهِکَ و الشَّوقَ إلي لِقائِکَ
ترجمه:
خدايا! نگريستن به رويت و شوق ديدارت را از تو درخواست مي کنم
آدرس:
بحار الأنوار، ج 94، ص 225.
زير عنوان:
روز نيايش
متن:
امام حسين عليه السلام: إلهي أنا الفَقيرُ في غِنايَ فَکَيفَ لاأکونُ فَقيراً في فَقري
ترجمه:
خدايا! من در حال بي نيازي نيازمندم؛ پس چگونه در حال فقر نيازمند [تو]نباشم؟
آدرس:
بحار الأنوار، ج 98، ص 225.
زير عنوان:
روز نيايش
متن:
امام سجّادعليه السلام: يا راحِمَ رَنَّةِ العَليلِ و يا عالِمَ ما تَحتَ خَفِيِّ الأنينَ، اجعَلْني مِنَ السّالِمينَ في حِصنِکَ الَّذي لاتَرومُهُ الأعداءُ
ترجمه:
اي آن که بر ناله دردمند رحمت مي آوري، و اي آن که به آنچه در دل زاري کننده نهفته است دانايي، مرا از کساني قرار ده که در پناه تو ايمن اند و دشمنان را به آن جانْ پناه دسترسي نيست
آدرس:
بحار الأنوار، ج 94، ص 121.
زير عنوان:
روز نيايش
متن:
امام صادق عليه السلام: أوحَي اللَّهُ إلي داودَعليه السلام: بِي فَافرَح و بِذِکري فَتَلَذَّد و بِمُناجاتي فَتَنَعَّم
ترجمه:
خداوند به داوودعليه السلام وحي فرمود: "به من شاد باش و با ياد من سرخوشي کن و از نعمت مناجات با من برخوردار شو
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 20035.
زير عنوان:
روز نيايش
متن:
امام هادي عليه السلام: يا مَن دَعاهُ المُضطَرّونَ فَأجابَهُم و لَجَأ إلَيهِ الخائفُونَ فَآمَنَهُم و عَبَدَهُ الطّائِعونَ فَشَکَرَهُم و حَمِدَهُ الشّاکِرُونَ فَأثابَهُم
ترجمه:
اي آن که درماندگان او را مي خوانند و اجابتشان مي کند، بيم ناکان به او پناه مي برند و امانشان مي دهد، مطيعان او را عبادت مي کنند و سپاسشان مي
گويد و شاکران او را سپاس مي گويند و پاداششان مي دهد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 85، ص 227.
زير عنوان:
روز نيايش
متن:
امام مهدي عليه السلام: يا مَن أظهَرَ الجَميلَ و سَتَرَ القَبيحَ يا مَن لَم يُؤاخِذ بِالجَريرَةِ و لَم يَهتِکِ السِّترَ يا عَظيمَ المَنِّ يا کَريمَ الصَّفحِ يا حَسَنَ التَّجاوُزِ
ترجمه:
اي آن که [کار] زيبا را آشکار مي کند و [کار] زشت را مي پوشاند! اي آن که بر بدکاري مؤاخذه نمي کند و پرده نمي درد! اي آن که منّتش بزرگ و چشم پوشي اش کريمانه و گذشتش نيکو است!
آدرس:
بحار الأنوار، ج 51، ص 304.
شرح مناسبت:
مسلم بن عقيل که از شخصيت هاي برجسته وبا تقواي زمان خود به شمار مي رفت، براي ارزيابيِ ميزان وفاداري مردم کوفه به امام حسين(ع) به اين شهر رفته بود. زيرا مردم کوفه، طيِ هزاران نامه، از امام حسين براي رفتن به اين شهر و قيام عليه حکومت ستمگر يزيد بن معاويه، دعوت کرده بودند. مردم کوفه اگرچه در ابتدا به گرمي از مسلم بن عقيل استقبال کردند، اما هنگامي که عبيداللَّه بن زياد که مردي سنگدل و بي رحم بود بر کوفه حاکم شد، کوفيان، فريبِ وعده هاي دروغين او را خوردند و به خاطر ترس و جهل، دست از حمايت امام حسين(ع) کشيدند و مسلم را تنها گذاشتند. در پيِ آن، مسلم به دست عُمّال ابن زياد گرفتار آمد و به دستور آن حاکم پليد، فرستاده ي امام حسين(ع) را از بالاي داُرالاماره به پايين انداختند و او را به شهادت رساندند.
شرح مناسبت:
جاراللَّه زمخشري استاد تفسير، حديث، علم لغت، اديب و فقيه مسلمان، سال هاي بسياري را در مکه اقامت داشت و از اين رو به جارُاللَّه يعني همسايه ي خدا مشهور شد. زمخشري، به جهت علم و دانش بسيار در زمينه ي علوم ديني، مورد احترام فضلا و دانشمندان عصر خود بود و آثار بسياري را در زمينه ي علوم مختلف اسلامي از خود به يادگار گذاشت. از مهم ترين تاليفات زمخشري مي توان به تفسير کَشّاف و مقدمةُ الادب اشاره کرد.
شرح مناسبت:
ابوعلي فضل بن حسن طبرسي در سال 468 ق به دنيا آمد. پس از فراگيري مقدمات در مشهد مقدس به تحصيل ادبيات عرب، قرائت، تفسير، حديث، حساب و جبر، فقه، اصول وکلام پرداخت و در آن علوم متبحرگرديد. علامه در حدود 54 سال در مشهد بود و سپس راهي سبزوار شد و به تدريس و تاليف همت گماشت. قطب الدين راوندي، ابن شهر آشوب، ضياءالدين راوندي و … از جمله شاگردان او به شمار مي آيند.همچنين اسرار الامامه، تاج المواليد و کنوز النجاح ازتاليفات اوست. از ميان ده ها کتاب او، تفسير کبير مجمع البيان، به عنوان سرآمد تفاسير، مطرح گرديده است. او همچنين فقيهي وارسته و عالمي آگاه بود و محل مراجعه ي مردم واقع مي شد. سرانجام امام مفسّران، پس از نزديک به هشتاد سال عمر با برکت درروز عرفه ي سال 548 ق بدرود حيات گفت. بعضي، مسموميت توسط بدخواهان را عامل درگذشتِ وي گفته اند. بدنش را به مشهد منتقل کرده و در جوار حرم امام رضا(ع) به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
سيدابوالحسن اصفهاني در سال 1284 ق در يکي از روستاهاي اصفهان به دنيا آمد. پس از گذراندن دروس ابتدايي در زادگاهش، به حوزه ي اصفهان رفت و در نهايت تنگدستي به فراگيري علوم ديني و تدريس همت گماشت. در 24 سالگي راهي نجف شد و از محضر ميرزاي شيرازي، ميرزا حبيب اللَّه رشتي، محمدکاظم يزدي و آخوند خراساني و … بهره مند گرديد. ده سال آخر حيات وي، همزمان با مرجعيت عامه و زعامت ديني شيعيان بود. از مهم ترين آثار ايشان، وسيلةُالنجاة و اَنيسُ المُقلّدين مي باشد. همچنين
آيات عظام: سيد محسن حکيم، سيد محمد هادي ميلاني، سيدمحمود شاهرودي، سردار کابلي،علامه طباطبايي، سيد عبداللَّه شيرازي و ميرزا هاشم آملي و … از جمله شاگردان او مي باشند. اين عالم رباني سرانجام پس از 81 سال عمر پر برکت در کاظمين دارفاني را وداع گفت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
حضرت ابراهيم(ع) در خواب، ذبح فرزندش را مي بيند و پس از سه بار، اين موضوع را با پسرش حضرت اسماعيل مطرح مي کند. اسماعيل اين دستور الهي را با آغوش باز مي پذيرد و خود را براي اجراي آن آماده مي سازد. پس از مهيا شدن ابراهيم و اسماعيل جهت انجام امر خداوند، از جانب پروردگار، قوچي جهت قرباني فرستاده مي شود و اين پدرو پسر از اين آزمايش الهي، سربلند بيرون مي آيند. از آن پس روز دهم ذيحجه به عيد قربان نام گذاري شده است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
عيد قربان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يُغفَرُ لِصاحِبِ الأضحِيَّةِ عِندَ أوَّلِ قَطرَةٍ تَقطُرُ مِن دَمِها
ترجمه:
با ريختن اوّلين قطره خون قرباني [به زمين]، صاحب قرباني آمرزيده مي شود
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 2، ص 214.
زير عنوان:
عيد قربان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّما جَعَلَ اللَّهُ الأضحي لِشبَعِ مَساکِينِکُم مِنَ اللَّحمِ فَأطعِمُوهُم
ترجمه:
خداوند عيد قربان را برنهاد تا مستمندان از گوشت سير شوند؛ پس از گوشت قرباني به ايشان بخورانيد
آدرس:
ثواب الأعمال، ص 59.
زير عنوان:
عيد قربان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن صَدَقَت نِيَّتُهُ، کانَت أوّلُ قَطرَةٍ لَهُ کَفّارَةً لِکُلِّ ذَنبٍ
ترجمه:
هر کس نيّتش صادق باشد، اوّلين قطره از خون قرباني اش، کفّاره همه گناهان او است
آدرس:
دعائم الاسلام، ج 1، ص 148.
زير عنوان:
عيد قربان
متن:
امام باقرعليه السلام: اِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ
هِراقَةَ الدِّماءِ وَ إطعامَ الطَّعامِ
ترجمه:
خداوند قرباني کردن و اطعام کردن را دوست دارد
آدرس:
المحاسن، ج 2، ص 143.
زير عنوان:
عيد قربان
متن:
امام سجّادعليه السلام: إذا ذَبَحَ الحاجُّ کانَ فِداهُ مِنَ النّارِ
ترجمه:
قرباني کردن حاجي، فديه او در برابر آتش خواهد بود
آدرس:
بحار الأنوار، ج 99، ص 288.
شرح مناسبت:
ابوبکر محمد بن قاسم انباري بغدادي معروف به انباري و ابن الانباري ازبزرگان ادبا، نحوي و لُغَوي قرن چهارم هجري است. ابن انباري در تفسير، حديث، شعر و فنون ادبي بسيار ماهر و در بديهه گويي و ضرب المثل استاد بود. ابن انباري به داشتن دانش و تاليفات بسيار و فضايل اخلاقي، مشهور است و تا آخرين روزهاي عمر از آموختن دانش غافل نبود. اما آنچه بيش از همه، نظر مورخان را به ابن انباري جلب کرده است، حافظه ي تواناي اوست. کساني که در کلاس درس او شرکت داشتند، گفته اند که وي در مجالس درس، تنها از حافظه ي خود، بهره مي برد و از دفتر و کتاب کمتر استفاده مي کرد. از تاليفات ابن انباري مي توان به کتب ادب الکاتب، الاضداد و ضمائر القرآن،اشاره کرد.
شرح مناسبت:
چنگيزخان مغول در ادامه ي کشورگشايي هاي خود در ذي الحجّه سال 616 ق به بخارا رسيد و پس از سه روز محاصره، آن شهر را فتح کرد و آتش زد. چون بناي خانه هاي بخارا از چوب بود، همه ي آن ها به جز چند سراي و مسجد که از آجر ساخته بودند، بقيه از ميان رفت. چنگيز آن شهر را غارت و مردم آن را قتل عام کرد. وي سپس جوانان بخارا را به صورت لشکري انبوه و غيرمنظم با خود برد و از ايشان در کارهاي غيرنظامي مانند پرکردن خندق ها و آوردن سنگ و چوب جهت انباشتن رودخانه ها و کارهاي ديگر استفاده مي کردند. چنگيز در بخارا چنان کشتار و خرابي کرد که چون يکي از فراريانِ آن شهر
را درباره ي اين حادثه پرسيدند گفت: آمدند و سوختند و کشتند و بردند و رفتند.
شرح مناسبت:
ميرزا محمدعلي خان بامداد در مشهد مقدس به دنيا آمد. او پس از فراگيري علوم مقدماتي، حکمت و ادب را نيز آموخت. دوران زندگي بامداد مقارن با استبداد صغير در ايران بود. وي که از آزادي خواهان به شمار مي رفت، در اثر فشارهاي رژيم حاکم به تهران آمد و براي بيداري مردم و ترويج آزادي و مشروطيت، روزنامه ي بامداد را منتشر کرد. قطعات نظم و نثر او که درجرايد و مجلات ادبي چاپ و منتشر مي شد، از شهرت و استقبال فراواني در ميان مردم برخوردار بود. بامداد، مدتي رياست کل اوقاف را به عهده داشت و همچنين در دوره ي ششم مجلس شوراي ملي از سوي مردم به نمايندگي انتخاب شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن عمر بن واقد معروف به واقدي از مشاهير قدماي مورخين اسلامي است که در حديث و اختلافاتي که در فقه و حديث و احکام و اخبار گذشته موجود است بسيار آگاه بود. او از طرف مأمون عباسي قاضي بغداد بود. اخبارمکه، ذکر القرآن، فتوح الجزيره، المغازي و مقتل الحسين از کتب اوست. اين گفته از واقدي است: کتابِ همه از حفظش بيشتر است ولي من، محفوظاتم از کتابم فزون تر مي باشد و نيز گفته: وجود مقدس امام علي(ع) از معجزات پيامبر اکرم(ص) است. مثل عصاي موسي(ع) و زنده کردن مردگان توسط عيسي(ع). واقدي ازقديمي ترين مورخان جهان اسلام به شمار مي رود. کتاب هاي متعدد او در باب غزوات پيامبر(ص) و فتوحات اعراب، گواه روشني بر اين مطلب است.
شرح مناسبت:
ميرزا جوادآقا فرزند حاج ميرزا شفيع، عارفي کامل، عالمي عامل،سالکي و اصل و فقيهي گرانقدر بود. وي در تبريز متولد شد و پس از تحصيل مقدمات و سطوح به نجف اشرف عزيمت کرد و از محضر اساتيد برجسته اي چون حاج آقا رضا همداني، آخوند خراساني، محدث نوري و آخوند همداني استفاده نمود. ميرزا جواد ملکي در سال 1320 قمري پس از مراجعت به ايران در تبريز سکني گزيد و در اوج مشروطيت به قم مهاجرت کرد. وي به تمام معني اهل عبادت و تهجد بود. آيت اللَّه بهاءالديني، شيخ عباس تهراني و حضرت امام خميني از شاگردان برجسته ي او مي باشند. از مرحوم ملکي آثار ارزنده اي از جمله اسرار الصلاة، المراقبات، اعمال السنة، رساله اي در فقه و رساله ي لقاءاللَّه به جاي مانده است. اين عالم
رباني سرانجام پس از يک عمر تلاش در راه تهذيب انسان ها در سحرگاه يازدهم ذي الحجه ي سال 1344 قمري به ديار باقي شتافت و در قبرستان شيخان قم به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي بن شمس العلما سيدابراهيم ملقب به ممتاز العلماء، از بزرگان علماي هند بود. وي پس از تحصيل مقدمات به فراگيري معقول و منقول پرداخت. وي در 1327 ق به نجف اشرف رفت و از محضر درس سيدمحمدکاظم يزدي، آخوند خراساني، شيخ زين العابدين مازندراني و آقا ضياءالدين عراقي استفاده برد. ممتاز العلما پس از پنج سال به زادگاه خود، لکهنو برگشت و به تدريس و تاليف و ارشاد مردم پرداخت. اثبات النُّبُوَّه، الامامه و تجزي الاجتهاد از تاليفات اوست.
شرح مناسبت:
در حالي که اوضاع اقتصادي ايران در اين زمان دچار آشفتگي بود، مظفرالدين شاه قاجار چندين بار به بهانه ي معالجه، به سفر فرنگ رفت ودر هر بار با استقراض از دولت هاي خارجي خصوصاً روسيه، مملکت را دچار بدهکاري هاي هنگفت نمود و دست آنان را در دخالت در امور کشور باز گذاشت.
شرح مناسبت:
حاج ميرزا محمد باقر فرزند ميرزا احمد و نوه ي ميرزا محمد حسن آشتياني از رهبران نهضت تنباکو، در سال 1323 ق در تهران به دنيا آمد. پس از طي دروس مقدماتي در تهران، راهي نجف اشرف شد و از محضر حضرات آيات ضياءالدين عراقي، سيد ابوالحسن اصفهاني و ميرزاي ناييني بهره جست. پس از سالياني به تهران مراجعت نمود و در مدرسه ي مروي به تدريس پرداخت. آثار متعددي از اين عالم گرانقدر برجاي مانده که کتاب الصَّوم، رساله در زکات فطر، کتاب قضاء و … از آن جمله اند. آيت اللَّه آشتياني سرانجام در 16 شهريور 1363 ش در 81 سالگي در تهران بدرود حيات گفت و در شهر ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پيمان عقبه ي دوم، ميان پيامبر وعده اي از اهل يثرب که به حج آمده بودند منعقد شد و يثربيان از پيامبر اسلام(ص) درخواست کردند که آن حضرت به مدينه مهاجرت کند. در اين پيمان، آنها مسؤوليت دفاع از پيامبر را بر عهده گرفتند. اين پيمانِ مهم و سرنوشت ساز چندي پس از پيمان عقبه ي اول منعقد شد. مسلمان شدن شماري از مردم يثرب موجب شد تا آيين حيات بخش اسلام در بين بسياري از اهالي اين شهر رواج يابد. در اين حال مردم يثرب پس از ديدار با پيامبر(ص) از او خواستند تا به شهر آن ها برود واين مقدمه ي هجرت بزرگ پيامبر(ص) به مدينه بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميرزا محمدتقي گلشن حائري شيرازي از بزرگان علماي اماميه و از شاگردان مُبَرِّز و تربيت يافته ي ميرزاي شيرازي اول است. ايشان يکي از مشهورترين چهره هاي شناخته شده در علم و تقوي و غيرت و شهامت ديني و پرچمدار و رهبر انقلاب مسلمانان عليه اشغالگران انگليس بود. ميرزا، به خوبي احساس مي کرد که هدف دولت انگليس از درخواست پذيرش نماينده ي دولت بريتانيا به عنوان رئيس حکومت عراق تسلط بر کشورهاي اسلامي است. از اين رو، فتوايي مشهور به نام فتواي دفاعيه که مجوّزي رسمي براي نهضت مسلحانه ي مردم عراق بود صادر کرد. در اين فتوا، مطالبه ي حقوق، بر عراقيان واجب اعلام شده و در صورت عدم پذيرش انگلستان، جواز استفاده از قوه ي دفاعي عنوان شده بود. صدور فتواي ميرزا لرزه بر ارکان حکومت استعمار پير افکند و دولت انگليس را به عقب نشيني از مواضع خود وادار نمود. او رهبر اصلي انقلاب 1920 م مردم مسلمان عراق عليه استعمار بود که سرانجام توسط دست نشاندگان آنها مسموم گرديد و در هشتاد سالگي به لقاءاللَّه پيوست.
شرح مناسبت:
شيخ عبدالکريم گزي معروف به آخوند گزي در سال 1260 قمري در روستاي "گز" از توابع اصفهان به دنيا آمد. مقدمات علوم را در اصفهان فرا گرفت و در 38 سالگي به مقام اجتهاد نايل آمد. اهتمامش در رفع مشکلات مردم و حل اختلافات و رفع مخاصمات و قضاوت هاي عادلانه، چنان بود که معروف به اداره ي عدليه ي سيار گرديد. با آن که در ده سال آخر عمر، کليه ي امور قضايي اصفهان و توابع به دست او سپرده شده
بود، هيچ گاه از مسير ساده زيستي و قناعت دور نگرديد و صفت مرد علم و تقوا را به حقيقت برازنده ي خويش ساخت. تذکرَةُالقبور در شرح حال علما و شعراي اصفهان و ديوان اشعار از جمله آثار آخوند گزي است. اين عالم رباني سرانجام در 79 سالگي وفات يافت و در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
شخ محمدحسن رازي مشهور به شيخ آقابزرگ در 11 ربيع الاول 1293 ق در تهران متولد شد. او فقيه، محقق، مُدقّق اصولي، رجالي، جامع علوم متنوعه و از شاگردان آخوند ملاکاظم خراساني، شريعت اصفهاني، سيدکاظم يزدي و ميرزا محمدتقي شيرازي بود. آقابزرگ با پشتکار خارق العاده و ايثار و عزم راسخ، هر چه کتاب و کتابخانه راغ داشت ملاحظه کرد و در حدامکان، نوشته هاي شيعه را جمع آوري نمود و به تهيه ي دايرةالمعارف کتاب شناسي شيعه يعني "الذَّريعَةُ اِلي تَصانيفِ الشّيعه" در 26 جلد پرداخت. علاوه بر اين کتب طَبَقاتُ اَعلامُ الشّيعه، مَعنيُ المَقال، هديةُالرّازي و الرَّشاد و … نيز از آثار ماندگار اين عالم بزرگ مي باشند. او از ملاکاظم خراساني، شريعت اصفهاني، ميرزا حسين نوري، شيخ طه نجف، سيدحسن صدر و ديگر بزرگان روايت کرده و زياده بر سي تن از علما از وي اجازه روايت داشتند. در محضر درس آقابزرگ تهراني علماي فاضل فراواني زانوي ادب زدند که حضرات آيات سيدعبدالعزيز طباطبايي يزدي، سيدمرتضي نجومي، شهيد سيدمحمد علي قاضي طباطبايي، سيدمحمدصادق بحرالعلوم و … از آن جمله اند. آقابزرگ تهراني در نجف اشرف درگذشت و طبق وصيت او، در کتابخانه اش به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پس از مظفرالدين شاه، فرزند ارشدش، محمدعلي ميرزا، که در دوره ي کسالت پدر در تهران حضور داشت به پادشاهي رسيد. محمدعلي شاه در 1289 ق در تبريز به دنيا آمد ومادرش ام الخاقان، دختر اميرکبير بود. وي از سال 1313 ق وليعهد وفرمانرواي کل آذربايجان بود. با اين که قانون اساسي در هنگام حيات پدرش به امضاي مظفرالدين شاه رسيده بود ولي
اکثر آزادي خواهان مي دانستند او کسي نيست که به مشروطيت وفادار بماند وبر سر قول خود باقي باشد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ مرتضي حائري يزدي فرزند آيت اللَّه شيخ عبدالکريم، مؤسس حوزه ي علميه ي قم، در شهر اراک به دنيا آمد. پس از طي تحصيلات مقدماتي و ادبيات، سطوح عاليه را در قم نزد آيات عظام سيدمحمدتقي خوانساري و سيدمحمد محقق داماد به اتمام رسانيد و دردرس خارج والد معظم و آيت اللَّه حجت (پدر همسرشان) شرکت نمود. معظم له مدتي در حوزه ي علميه ي قم سطوح عاليه راتدريس مي فرمود و از سال 1326 شمسي به تدريس خارج فقه و اصول اشتغال داشت و شاگردان بسياري را پرورش داد. اين عالم بزرگ، کليه ي دروس فقه و اصول خود را شخصاً به رشته ي تحرير درآورد که هم اکنون يک دوره ي کامل اصول فقه و نيز کتاب هاي طهارت، خمس، مکاسب و قسمتي از بحث صلوة، از ايشان در دست است. يک جلد از مکاسب اين فقيه جليل نيز به نام اِبْتِغاةُالفَضيلَه في شَرحِ الوَسيله به چاپ رسيده است. اين عالم رباني علاوه بر مقام علمي، از نظر تقوي، زهد و وَرَع نيز زبانزد همگان بوده است. آيت اللَّه مرتضي حائري يزدي بر رفع حوائج نيازمندان و رسيدگي به مستمندان نيز سعي وافر داشت. اين فقيه جليل سرانجام در 25 اسفند 1364 به ملکوت اعلي پيوست و در جوار حضرت معصومه(س) جاي گرفت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ فياض زنجاني در سال 1285 ق در يکي از روستاهاي اطراف زنجان به دنيا آمد. وي ابتدا نزد پدرش به فراگيري علوم ديني پرداخت و سپس در تهران از محضر دانشمندان گرانقدر عصر خود همچون ميرزا ابوالحسن جلوه و ميرزا محمدحسن آشتياني
و … بهره برد تا به اجتهاد دست يافت و پس از دست يابي به مراتب والاي علمي و مهارت کافي به تدريس پرداخت. از جمله خصوصيات اخلاقي آيت اللَّه فياض در کلاس درس اين بود که علي رغم توانايي علمي و تسلط کافي بر مطالب درس، در موقع اشکال درس شاگردان، سکوت مي کرد و به حرف آنان گوش مي داد و سپس با او به بحث مي پرداخت. اگر در ضمن بحث، صحّت گفته هاي شاگردش با دليل و برهان براي او مسلّم مي شد، در کمال فروتني و تواضع مي پذيرفت. ايشان کتبي درباره ي احکام اسلامي تاليف نموده است که کتاب الاجاره و ذخايرُالامَّه از آن جمله اند. سرانجام اين عالم رباني در حالي که مرجعيت مردم زنجان را برعهده داشت در 75 سالگي درگذشت و در همان ديار به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
دکتر احمد الملط از مبارزان مسلمان مصري، در دوران تحصيل با حسن البَنّاء بنيانگذار جمعيت اخوان المسلمين مصر، آشنا شد و پس از چندي به اين جمعيت پيوست. دکتر احمد الملط در نخستين جنگ اعراب با رژيم صهيونيستي در سال 1948 م در جبهه هاي نبرد، حضوري فعال داشت. او علاوه بر شرکت در جبهه ي جنگ با صهيونيسم، در جهاد و مبارزه عليه نيروهاي اشغالگر انگليس در کانال سوئز، شرکت فعال و مستقيم داشت. اين پزشک مسلمان دردوران اشغال افغانستان توسط نيروهاي شوروي، در جهاد مردم افغان شرکت جُست و اين همکاري تا پايان اشغال و طرد نيروهاي بيگانه از اين کشور ادامه يافت. پس از آن، بوسني، شاهد حضور دائمي دکتر احمد الملط در جبهه
هاي نبرد عليه صرب ها بود. جمعيت پزشکان مسلمان که در همه ي حوادث تلخ، نظير جنگ، زلزله و ساير وقايع پيش بيني نشده به ياري و کمک آسيب ديدگان مي شتافت توسط وي تاسيس شد و خود، رياست آن را به عهده داشت. سرانجام دکتر احمد الملط قائم مقام رهبري جمعيت اخوان المسلمين کشور مصر،پس از انجام مراسم حجِ سال 1415 ق، در مکه ي معظّمه درگذشت و در قبرستان بقيع در مدينه به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حضرت امام هادي(ع) دهمين چراغ فروزان هدايت، در نيمه ي ذي حجّه ي سال 212 ق در قريه اي در نزديکي مدينه به دنيا آمد. مادرش سَمانه معروف به سيّده مي باشد. ابوالحسن ثالث کنيه ي حضرت و هادي، نقي، مرتضي، فقيه، امين و متوکل، از القاب آن امام هستند. مُعتَصِم، واثق، متوکل، مُنتَصَر، مُستَعين و مُعتزّ از خلفاي دوران حيات امام هادي(ع) بوده اند. پنج فرزند براي آن حضرت ذکر شده است. امام هادي(ع) پس از شهادت پدر بزرگوار خود، در سن هشت سالگي به امامت رسيده و عهده دار ولايت مسلمانان گرديد. آن حضرت در همان دوران خردسالي، آن چنان از علم و هوشياري و کمالات فوق العاده اي برخوردار بود که اطرافيان را حيران مي نمود. امام دهم، همچنين در راستاي انتشار مکتب تشيع به تربيت شاگردان متعددي پرداخت که حضرت عبدالعظيم حَسَني، ابن سِکّيت اهوازي، ابوهاشم جعفري، جعفر بن سهيل و اسماعيل بن مهران از آن جمله اند. آن حضرت در تحکيم و استواري فقه و عقايد و فرهنگ تشيع، همت جدي و وسيع نمود و در اين راستا، کتاب هايي نوشت که رساله هايي در ردّ جَبْر و تَفويض، اثبات عدل، احکام دين و نيز تفسير صَحَّةُالخِلقَه و … از آن جمله اند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ولادت امام هادي عليه السلام
متن:
عبد اللَّه بن المبارک: و کانَ [الإمامُ الهادي عليه السلام] أطيَبَ النّاسِ بَهجَةً و أصدَقَهُم لَهجَةً
ترجمه:
امام هادي خوش روترين و راست گوترين مردم بود
آدرس:
مناقب آل أبي طالب، ج 3، ص 338.
زير عنوان:
ولادت امام هادي عليه السلام
متن:
نادِر الخادِم: کانَ أبوالحَسنِ [العَسکَريّ عليه السلام] إذا
اَکَلَ أحدُنا لايَستَحدِثُهُ حَتّي يَفرُغَ مِن طَعامِهِ
ترجمه:
زماني که يکي از ما غذا مي خورد، امام هادي عليه السلام کسي از ما را به سخن وا نمي داشت تا از غذا خوردن فراغت يابد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 24، ص 267.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: مَن جَمَعَ لَکَ وُدَّهُ و رَأيَهُ فَاجمَعْ لَهُ طاعَتَکَ
ترجمه:
هر کس نهايت دوستي و رأي[نيکش] را به تو عرضه کرد، تو نيز نهايت فرمانبري ات را به او ابراز کن
آدرس:
تحف العقول، ص 483.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: اُذکُر حَسَراتِ التَّفريطِ بِأخذ تَقديمِ الحَزمِ
ترجمه:
حسرت کوتاهي کردن را با پيشه کردن دور انديشي، ياد کن
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 370.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: مَن أَطاعَ اللَّهَ لَم يُبالِ سَخَطَ المَخلُوقِينَ
ترجمه:
کسي که از خدا اطاعت مي کند، از خشم مردم باکي ندارد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 71، ص 182.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: الغِني قِلَّةُ تَمَنّيکَ وَ الرِّضا بِما يَکفيکَ
ترجمه:
توانگري، کمي آرزو و رضايت به چيزي است که تو را بسنده است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 109.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: مَن هانَت عَلَيهِ نَفسُهُ فَلا تَأمَن شَرَّهُ
ترجمه:
از شرّ کسي که خودش را سبک شمارد ايمن مباش
آدرس:
تحف العقول، ص 483.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: لاتَطلُب الصَّفا مِمَّن کَدرتَ عَلَيهِ و لَا الوَفاءَ لِمَن غَدَرتَ بِهِ
ترجمه:
از کسي که رابطه ات را با او گسسته اي صميميّت مخواه و از کسي که به او وفا نکرده اي، وفا طلب مکن
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 37.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: إذا حَلَلتَ مِن أخيکَ في مَحَلِّ الثِّقَةِ فَاعدِلْ عَنِ المَلَقِ إلي حُسنِ النِّيَّةِ
ترجمه:
هرگاه به برادرت اعتماد کردي، به جاي مدح و ثنا [در ظاهر]
نيّتت را [در باطن]نيکو کن
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 369.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: العُجبُ صارِفٌ عَن طَلَبِ العِلمِ، داعٍ إلَي الغَمطِ والجَهلِ
ترجمه:
خودپسندي، آدمي را از دانش جويي باز مي دارد و به ناسپاسي وانکار حق مي خواند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 72، ص 199.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: الهَزءُ فُکاهَةٌ السُّفَهاءِ و صِناعَةُ الجُهّالِ
ترجمه:
ريشخند کردن، شوخي کم خردان و کردار نادانان است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 147.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
امام هادي عليه السلام: السَّهَرُ اَلَذُّ لِلمَنامِ وَ الجُوعُ يَزيدُ في طيبِ الطَّعامِ
ترجمه:
شب بيداري، خواب را لذّت بخش تر و گرسنگي، خوراک را گواراتر مي کند
آدرس:
أعلام الدّين، ص 311.
شرح مناسبت:
در ادامه ي حکومت ايلخانان مغول در ايران، الجايتو که به سلطان محمد خدابنده ملقب بود به پادشاهي رسيد و دو دانشمند زمان، خواجه سعدالدين ساوجي و رشيد الدين فضل اللَّه را به وزارت منصوب کرد. الجايتو به سبب نفوذ کلام علامه ي حلي، از مذهب سنت و جماعت به تشيع گراييد و فرمان داد که بر روي سکه ها نام دوازده امام را ضرب کنند. او بناي شهر سلطانيه - در نزديکي زنجان - را به اتمام رساند و رصدخانه ي مراغه را که به فرمان هلاکوخان بنا شده و روي به خرابي گذارده بود، احيا کرد. الجايتو سرانجام در 28 رمضان سال 716 ق درگذشت و جَسد او را در زير گبندي که براي قبر خود ساخته بود به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ علي اکبر برهان، در سال 1324 ق در تهران به دنيا آمد. پس از گذراندن مراحل مقدماتي، جهت تکميل تحصيلات خود، راهي حوزه ي علميه ي نجف گرديد و از محضر درس حضرات آيات ميرزا محمدعراقي و شيخ مرتضي طالقاني استفاده برد. آيت اللَّه برهان بعدها از درس آيت اللَّه ميرزا ابوالحسن اصفهاني و سيدابوالقاسم خويي بهره مند شد و با اخذ وکالت مطلقه از ميرزاي اصفهاني به تهران باز گشت. اين فقيه جليل در طول اقامت خود در تهران، چندين مدرسه و مسجد تاسيس کرد و به ارشاد مردم همت گماشت. از آثار ماندگار آيت اللَّه برهان مي توان به حديثُ الايام در ادعيه و تفسير سوره ي يوسف اشاره کرد. اين مجتهد وارسته سرانجام در 54 سالگي در تهران درگذشت و به ديدار معبود شتافت.
شرح مناسبت:
ابوعبداللَّه محمد بن جياني منجم و رياضي دان مسلمان اندلسي در سال 379 ق در قرطبه از شهرهاي قديم اندلس در اسپانيا، متولد شد و تحصيلات ابتدايي خود را در زادگاهش به پايان رساند. سپس به قاهره در مصر رفت و مدتي در آن جا اقامت گزيد. جياني در نجوم و رياضيات از دانش بسياري بهره منده بود واز مدافعان سرسخت کتاب اصول اقليدس به شمار مي رفت. از جمله آثار جياني که درباره ي نجوم به رشته ي تحرير درآمده است، مي توان به کتابي در شرح مقاله ي پنجم کتاب اصول اقليدس اشاره کرد.
شرح مناسبت:
نخستين شماره ي روزنامه ي اختر به مديريت آقامحمد طاهر تبريزي در استانبول منتشر شد، اختر، تنهاروزنامه ي ايراني بود که در آن زمان به سبک نوين در خارج از ايران چاپ و منتشر مي شد. در اين روزنامه، بسياري از رجال و بزرگان آن دوره، مقالاتي به چاپ مي رساندند. روزنامه ي اختر در ايران، قفقاز، قلمرو عثماني، هندوستان و عراق از شهرت برخوردار بود. علاوه بر اين ها، اين روزنامه در پيروزي نهضت تنباکو عليه استعمار انگليس و در روشنگري و آگاه کردن مردم ايران، نقش داشته است.
شرح مناسبت:
همزمان با انحطاط ايلخانان مغول، عده اي از سرداران ايلخاني سر به استقلال خواهي برداشتند و آل جلاير يا ايلکانيان از همه نيرومندتر شدند. ايشان عراق و آذربايجان را سال ها در دست داشتند. جلايريان يا امراي ايلکاني که مؤسس آن شيخ حسن بزرگ بود، بغداد را به عنوان پايتخت زمستاني و تبريز را پايتخت تابستاني خود برگزيدند. اين خاندان از سال 736 تا 814 ق بر نواحي غربي ايران و نقاط مجاور بين النهرين حکومت کردند.
شرح مناسبت:
محب الدين سرايي، مفسر و فقيه مسلمان در قاهره به دنيا آمد. اين دانشمند مسلمان، همه ي عمرش را به تحصيل و تدريس پرداخت و در زمينه ي علوم ديني، دانش بسياري کسب کرد. او در ادبيات عرب، فقه، اصول فقه، حديث و منطق مهارت پيدا نمود و سپس در مدارس قاهره به تدريس پرداخت. حاشيه برکشاف و النهايه از آثار اوست.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه آقا رحيم ارباب اصفهاني در 12 جمادي الاول سال 1297 ق در اصفهان به دنيا آمد. پس از کسب مقدمات و سطوح حوزه، از محضر درس اساتيد برجسته اي همچون ابوالمعالي کلباسي، آخوند ملامحمد کاشي، سيدمحمدباقر دُرچه اي و ميرزا جهانگيرخان قشقايي بهره ها گرفت و با آيت اللَّه سيدحسين طباطبايي بروجردي هم مباحث بوده است. آيت اللَّه ارباب اصفهاني به تأسي از استاد عارف و حکيم خود، جهانگيرخان قشقايي، جز در هنگام اقامه ي نماز جمعه و جماعت، عمامه نمي گذاشت. وفات اين فقيه بزرگ در شب عيد غديرسال 1396 ق در 99 سالگي روي داد.
شرح مناسبت:
سيد مرتضي حسيني فيروز آبادي در آخر ربيع الاول سال 1329 قمري درنجف اشرف و در خانواده اي اهل علم و فضيلت به دنيا آمد. ايشان ضمن تحصيل به تأليف و تدريس نيز اشتغال داشت و رنج هاي بسياري در تهيه ي مدارک کتاب ارزشمند خود با نام "فضائلُ الخَسمَه" بر خود هموار نمود. آيت اللَّه فيروز آبادي از محضر اساتيد بزرگي همچون ايرواني، سيدابوالحسن اصفهاني و غروي کمپاني بهره ي وافر يافت و شخصيت عرفاني او در خدمت حاج سيدعلي قاضي شکل گرفت.از اين عالم رباني آثار ارزشمندي بر جاي مانده است. که فَضائِلُ الْخَمسه، السَّبَعةُ مِنَ السَّلَف، عِنايَةُالاصول و الفُروعِ المُهِمَّة في احکام الاُمَّة … از آن جمله اند. آيت اللَّه فيروز آبادي پس از کسالتي ممتد و شدائد فراواني که بعثيان بر وي وارد نموده بودند، سرانجام در 81 سالگي دار فاني را وداع کرد و به سراي باقي شتافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پيامبر گرامي اسلام حضرت محمد(ص) هنگام بازگشت از آخرين سفر حج خود، به امر خداوند،حضرت علي(ع) را به عنوان جانشين و وصي خود به مسلمانان معرفي نمود. اهميت انتخاب امام علي(ع) به جانشيني پيامبر اسلام به حدي است که خداوند، انجام اين کار عظيم را، انجام کامل رسالتِ پيامبر(ص) عنوان نموده است. اين مراسم درمکاني به نام غدير خم، واقع در مسير مکه به مدينه برگزار شد. مسلمانان حاضر در غديرخم که شمار آنان به ده ها هزار نفر مي رسيد، پس از اين انتخاب، باشور و اشتياق بسيار، با امام علي(ع) بيعت کردند. خداوند، انتخاب امام علي(ع) را اکمال دين و اتمام نعمت ها عنوان کرده و دين اسلام را براي امت برگزيد. با تمام سفارشي که پيامبر اسلام به جانشيني امام علي(ع) نمود، ولي پس از رحلت ايشان، برخي از مهاجرين و انصار ولايت ايشان را نپذيرفته و ابوبکر بن ابي قحافه را به خلافت برگزيدند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
عيد سعيد غدير خم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يا علِيُّ! لَولا أنتَ و شيعَتُکَ ما قامَ لِلّهِ دِيِنٌ
ترجمه:
اي علي! اگر تو و شيعيانت نبوديد، ديني براي خدا پا برجا نمي ماند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 39، ص 307.
زير عنوان:
عيد سعيد غدير خم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يا علِيُّ! أنتَ العَلَمُ لِهذِهِ الاُمَّةِ مَن اَحَبَّکَ فازَ و مَن أبغَضَکَ هَلَکَ
ترجمه:
اي علي! تو نشان هدايت اين امّتي؛ هر که تو را دوست بدارد، رستگار شود و هر که تو را دشمن بدارد، به هلاک افتد
آدرس:
بشارة المصطفي، ص 180.
زير عنوان:
عيد سعيد غدير خم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: ولايَةُ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ وِلايَةُ اللَّهِ و
حُبُّهُ عِبادَةُ اللَّهِ وَ اتِّباعُهُ فَريضَةٌ مِنَ اللَّهِ
ترجمه:
ولايت علي بن ابي طالب عليه السلام ولايت خدا، و محبّت او عبادت خدا و پيروي از او فريضه اي از جانب خدا است
آدرس:
بشارة المصطفي، ص 16.
زير عنوان:
عيد سعيد غدير خم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلِيٌّ مَولاهُ
ترجمه:
هر که من مولاي اويم پس علي مولاي او است
آدرس:
الغدير، ج 1، ص 196.
زير عنوان:
عيد سعيد غدير خم
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: يَومُ غَديرِ خُمٍّ أفضَلُ أعيادِ اُمَّتي
ترجمه:
روز غديرخم برترين عيد امّت من است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 97، ص 110.
زير عنوان:
عيد سعيد غدير خم
متن:
حضرت فاطمه عليها السلام: ما جَعَلَ اللَّهُ بَعدَ غَديرِخُمٍّ مِن حُجَّةٍ و لاعُذرٍ
ترجمه:
خداوند پس از غديرخم براي کسي حجّت و عذري باقي نگذاشت
آدرس:
دلائل الإمامَه، ص 122.
شرح مناسبت:
پس از حمله ي مغولان به ايران، مقام علمي و ارزش فکري خواجه نصيرالدين طوسي موجب شد تا هلاکوخان مغول، او را در شمار بزرگان خود دانسته، نسبت به حفظ و حراست از جانِ وي کوشا باشد. از آن پس، خواجه، داراي مقام و نفوذ فراواني شده و خدمات بسياري به فرهنگ اسلام و کشورهاي مسلمان روا داشت. جلوگيري از به آتش کشيدن مراکز فرهنگي، کتابخانه ها و مؤسسات علمي، نجات جان دانشمندان و علماي بزرگ زمان که مورد غضب مغولان بودند، جلوگيري از تهاجم مغولان به کشورهاي اسلامي و نيز احداث و تجهيز رصدخانه ي عظيم مراغه وکتابخانه ي بزرگ آن، از جمله خدمات ارزنده ي خواجه نصير در دوران وزارت در دستگاه مغولان مي باشند. همچنين محفل درسي خواجه، رونقي فراوان داشته و شاگردان فاضلي در آن تربيت يافتند. علامه حلي، کمال الدين ميثم بحراني، قطب الدين رازي و سيد
رکن الدين استرآبادي و … از جمله شاگردان خواجه مي باشند. از اين عالم بزرگ شيعي بيش از 80 کتاب و رساله به جاي مانده که اخلاق ناصري، اساسُ الاقتباس، اوصاف الاشراف و عِلمُ المثلث از آن جمله اند. اين دانشمند گرانقدر در 75 سالگي ديده از جهان فروبست و در کاظمين عراق مدفون گشت.
شرح مناسبت:
شيخ انصاري در نجف از محضر اساتيدي همچون حاج ملااحمد نراقي، شريف العلماء مازندراني، شيخ موسي و شيخ علي کاشف الغطاء بهره گرفت. وي پس از درگذشت صاحب جواهر، به مرجعيت عامه ي شيعه رسيد. همچنين در محضر درس شيخ انصاري، فضلاي زيادي زانوي ادب زدند و به مدارج بالاي علمي دست يافتند که ميرزاي بزرگ شيرازي، آخوند ملامحمد کاظم خراساني، سيد جمال الدين اسدآبادي، ميرزا حبيب اللَّه رشتي و ده ها عالم ديگر از آن جمله اند. از اين عالم بزرگ، تأليفات و آثار ارزشمند علميِ چندي از قبيل کتاب رسايل، مکاسب، الصلاة و الطهارة و … به جاي مانده که هم اکنون از منابع درسي حوزه هاي علميه ي شيعه مي باشند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيد محمد طباطبايي، در کربلا (و به قولي در تبريز) به دنيا آمد و در دو سالگي به ايران آورده شد. پس از گذراندن تحصيلات ابتدايي، در محضر ميرزا ابوالحسن جلوه و شيخ هادي نجم آبادي، حکمت و اخلاق را فرا گرفت و سپس درعتبات به درس ميرزاي شيرازي راه يافت. آيت اللَّه طباطبايي پس از واقعه ي تحريم تنباکو به درخواست ميرزاي بزرگ شيرازي راهي تهران گرديد و مبارزات سياسي خود را در راستاي نهضت مشروطه وسعت بخشيد. آيت اللَّه سيدمحمدطباطبايي، عالم بزرگ مسلمان و از روحانيون آزادي خواه ايران و رهبران اصلي نهضت مشروطيت به شمار مي رفت. ايشان با همکاري آيت اللَّه سيد عبداللَّه بهبهاني يکي ديگر از رهبران روحاني نهضت مشروطه، در راه مبارزه با استبداد قاجاريه، کوشش و مجاهدت بسيار کرد. هنگامي که عين الدوله، صدر اعظم مظفرالدين شاه قاجار، آزادي خواهان
را به سختي تحت فشار قرار داد و علاءالدوله حاکم تهران، چند تن از بازرگانان را به چوب بست، اين دو روحاني والامقام، به همراه عده ي کثيري از مردم به حرم حضرت عبدالعظيم در ري پناهنده شده و در حرم آن حضرت تحصُّن کردند. اين تحصُّن زمينه ي انقلاب مشروطه را فراهم آورد. اما پس از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلي شاه قاجار، آيت اللَّه سيد عبداللَّه بهبهاني تبعيد شد و آيت اللَّه طباطبايي در منزل خود، تحت نظر قرار گرفت. سيد محمدطباطبايي، درعين مجاهدت در راه خدا و آزادي مردم مسلمان ايران، دانشمندي آگاه و مطلع از اصول و مباني احکام اسلامي بود و براي گسترش علوم و معارف ديني، به تربيت شاگردان برجسته، اهتمام بسيار ورزيد. اين شخصيت برجسته ي ديني و سياسي، سرانجام پس از رنج فراواني که در قيام مشروطه و پس از آن تحمل نمود، در حدود سال 1339 ق (1299 ش) در 81 سالگي درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظيم در ري مدفون شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از مرگ هلاکو، پسرش اباقاخان به جانشيني او نشست. او تبريز را پايتخت و خواجه شمس الدين محمد جويني را وزير خود قرار داد. اباقاخان سعي داشت تا با کمک مسيحيان روم، دولت مصر را که در آن زمان، پرچمدار عالم اسلام بود، از ميان بردارد ولي موفق نشد و از آنان شکست خورد. در زمان اباقا خان، استيلاي مغول تا کنار درياي مديترانه گسترش يافت.
شرح مناسبت:
شيخ محمدتقي اديب نيشابوري معروف به اديبِ نيشابوري دوم، در حدود سال 1320 ق در يکي از روستاهاي اطراف نيشابور به دنيا آمد. وي تا سن 18 سالگي نزد پدرش درس خواند و سپس مدتي از محضر ميرزا عبدالجواد معروف به اديب نيشابوري اول بهره گرفت. اديب دوم در ادبيات عرب، منطق، فلسفه، رياضيات، فقه، اصول فقه، رجال، حديث و تفسير قرآن مهارت يافت و در طب و نجوم نيز اطلاعاتي به دست آورد. در سن 25 سالگي صاحب حوزه ي تدريس شد و تا سه روز پيش از مرگش (قريب به 60 سال) تدريس نمود. ايشان به جهت نداشتن درآمد ديگري، حق التدريس ناچيزي از طلاب دريافت مي کرد و انساني زاهد و پارسا بود. گوهر دانش، حديث جان و جانان و تاريخ ادبيات ايران از جمله آثار اوست.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه سيدعبدالکريم کشميري در سال 1345ق در نجف اشرف به دنيا آمد. پس از فراگيري دروس مقدمات در نجف، در حلقه ي درس خارج آيات عظام: خويي، سيدعبدالاعلي سبزواري، سيد عبدالهادي شيرازي و شيخ کاظم شيرازي قرار گرفت. به دليل هوش سرشار خويش، در کوتاه ترين زمان توانست، درجه ي اجتهاد را از آيات اللَّه خويي دريافت دارد، آن گاه به تدريس سطوح عالي فلسفه در حوزه پرداخت. پشتکار آيت اللَّه کشميري در تدريس به گونه اي بود که روزانه 11 کرسي درس اعم از فقه، اصول، فلسفه و ادبيات عرب براي ايشان برپا مي شد. افزون بر تدريس، پژوهش و نگارش، در سير معنوي و تهذيب نفس نيز به مراتب عالي دست يافت و صاحب کرامت هايي گرديد. در پي سخت
گيري هاي رژيم بعث عراق، به طور پنهاني همراه خانواده، راهي ايران شد و در مرز ايران و عراق، همه ي نگاشته هاي علمي ايشان به دست نيروهاي امنيتي عراق افتاد. سرانجام اين عارف سترگ و عالم برجسته در 18 فروردين 1378 ش پس از طي يک دوره ي بيماري در 72 سالگي جان به جان آفرين تسليم کرد و پس از اقامه ي نماز توسط آيت اللَّه بهجت، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي ابن يوسف، معروف به ابن القفطي و قاضي اکرم از مشاهير مورّخين مي باشد و در فقه، حديث، نحو، لغت، اصول، قرائت، منطق، نجوم و هندسه نيز ماهر بوده است. تاريخ آل سلجوق و الرُّد علي النَّصاري از اوست. وي در 88 سالگي در سال 656 ق درگذشت.
شرح مناسبت:
در سال 930 ق شاه اسماعيل صفوي درگذشت و فرزند او، شاه طهماسب در يازده سالگي بر تخت سلطنت نشست و کشور دچار آشفتگي شد. نيروهاي ازبکان هرات را متصرف شده و بلخ رامحاصره کردند و گمان داشتند که شاه صفوي، قادر به باز پس گيري آن نمي باشد. ولي شاه طهماسب در شانزده سالگي به همراه تعدادي از ياران شجاع خود، ازبکان را شکست سختي داد و به عقب راند و هرات را تصرف کرد.
شرح مناسبت:
آقامحمدخان قاجار پسر بزرگ محمدحسن خان قاجار قوانلو در محرم 1155 ق در گرگان متولد شد. در 1160 ق که عادل شاه، برادرزاده ي نادر شاه افشار براي سرکوبي محمدحسن خان، عازم مازندران شده بود، دستور داد آقامحمدخان را در خردسالي مقطوع النسل کردند. بعداز روي کار آمدن کريم خان زند و در بدري فراوانِ خاندان قاجار، به دربار زنديه فرستاده شد و مورد توجه خانِ زند قرار گرفت. آقامحمدخان به مدت 16 سال با بستگانِ خويش در شيراز در نهايت رفاهِ حال به سر برد ولي به محض اطلاع از مريضيِ کريم خان، به طرف مازندران حرکت کرد و با کمک برادرش، مدعيان را مغلوب نمود. سرانجام در 11 جمادي الثاني 1200 ق در تهران تاجگذاري نمود و از آن پس به تصرف نقاط مختلف کشور مشغول گرديد. در اين مدت، ده ها هزار نفر از مردم بي گناه به دستور او کشته شدند و جنايات فراواني انجام داد. آقا محمدخان سرانجام هنگامي که در گرجستانيحضور داشت به دست دو تن از خدمتکاران خود به قتل رسيد. پس از کشته شدن آقامحمد خان قاجار، چون او
از خود فرزندي نداشت، برادرزاده اش باباخان معروف به فتحعلي شاه در عيد فطر سال 1212 ق به پادشاهي رسيد.
شرح مناسبت:
آخوند ملا محمدکاظم خراساني در سال 1255 قمري در مشهد به دنيا آمد. و در 12 سالگي وارد حوزه ي علميه ي مشهد گرديد. چند ماهي در محضر ملاهادي سبزواري و در تهران در حلقه ي درس ميرزا ابوالحسن جلوه، شرکت کرد و سرانجام در نجف اشرف به درس ميرزاي شيرازي و شيخ مرتضي انصاري راه يافت. آخوند سيزده سال، از درس ميرزاي شيرازي استفاده کرد و اندک اندک آوازه ي علمي آخوند در نجف پيچيد. وي پس از فوت استاد، از مجتهدان برجسته واستادان موفق حوزه بود که شاگردان فراواني را تربيت نمود. سيدابوالحسن اصفهاني، سيد ابوالقاسم کاشاني، سيدمحمد تقي خوانساري، سيدحسن مدرس، سيدصدرالدين صدر، آقا ضياء عراقي، شيخ عبدالکريم حائري، ميرزاي ناييني، سيدمحمدحسين بروجردي، سيدمحمد شاهرودي و ده ها عالم فاضل از جمله شاگردان وي بودند. هم چنين تأليفات متعددي از ايشان به جا مانده است. که از جمله ي آنها، کتاب مهمِ کفايةُالاصول مي باشد. از حيث مبارزات سياسي نيز، آخوند خراساني از مدافعان مشروطيت بود که تلاش زيادي دراين زمينه از خود نشان داد. قرار بود که بسياري از علماي نجف، کربلا و کاظمين، خود را براي سفر به ايران آماده کنند. همچنين آخوند خراساني آماده ي عزيمت به ايران بود که در شب چهارشنبه 21 ذي الحجه ي سال 1329 ق به طرز مشکوکي به دل درد دچار شد و پس از اقامه ي نماز صبح، در 74 سالگي به سوي دوست شتافت. برخي بر اين باورند که وي
به وسيله ي جاسوسان روسي و يا انگليسي مسموم شده است. پيکر پاک اين استوانه ي فقاهت پس از تشييعي با شکوه در حرم مطهر علوي به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ميثم تمار ابتدا غلام بود و توسط حضرت علي(ع) خريداري و آزاد شد. امام او را بسيار دوست داشت و احترام زيادي برايش قائل بود و ميثم نيز متقابلاً علاقه ي شديدي به حضرت داشت. ميثم را به خاطر آن که خرما فروش بود، تمّار گويند. امام علي(ع) سال ها قبل از شهادت ميثم، او را از چگونگي شهادتش آگاه کرده بود. او قبل از شهادت به همگان گفته بود که مولايش امام علي(ع) طرز شهادت او را به وي گفته است. حکام جور قصد داشتند به نحوي غير از آن چه که امام فرموده بود، ميثم را به شهادت برسانند ولي سرانجام طبق پيش بيني امام(ع) زبان گوياي او را بريدند و اين دوستدار آل علي(ع) به جرم حمايت آشکار از اهل بيت رسول اکرم(ص) و دوستي با آن ها، توسط عبيداللَّه ابن زياد، حاکم کوفه به طرزي فجيع به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
ابواسماعيل، خواجه عبداللَّه بن محمد بن علي هروي معروف به پير هرات و شيخ الاسلام، محدث، عارف، فقيه، شاعر و از اعقاب ابوايوب انصاري از صحابه ي پيامبر(ص)، در هرات به دنيا آمد. از کودکي هوش و استعداد وي مورد تعجب بود و در نوجواني شعر مي سرود. در تصوف، از شيخ ابوالحسن خرقاني تعليم گرفت و جانشين وي شد. خواجه در فقه، روش احمد بن حنبل را داشت و در حديث، توانا و صاحب اطلاعات بسيار بود و در هرات تعليم و ارشاد مي کرد. از آثارش طبقات صوفيه، از آثار بسيار معتبر فارسي و تقريباً مشهورترين کتاب اوست. مناجات نامه، کنزالسالکين، زادالعارفين، قَلَندَرْنامه و تفسير قرآن نيز از
اوست.
شرح مناسبت:
از آنجايي که در عهدنامه ي گلستان که پس از جنگ اول ايران و روس، به امضا رسيد، مرز بين ايران و روسيه، به درستي معين نشده بود، باعث ايجاد مشکلاتي گرديد. در مناطقي، هر دو دولت ادعاي مالکيت داشتند، همچنين مردم مسلمان قفقاز و طالش، که از تصرف اراضي ايران به دست روس ها سخت ناراضي بودند و نيز علماي دين که کفّار را مسلّط بر مسلمانان مي ديدند، همواره فتحعلي شاه را به باز پس گيري آن اراضي، تشويق و تشجيع مي کردند. اين موارد و نيز عدم همکاري دولت روسيه با ايران، موجبات شروع دوره ي دوم جنگ هاي ايران و روسيه را پديد آورد که سرانجام به شکست ايران و انعقاد پيمان ترکمانچاي انجاميد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ مجتبي قزويني در جواني به نجف اشرف، مشرف شده و در آن جا از محضر ميرزا محمدتقي شيرازي، سيدمحمد کاظم يزدي و ميرزاي ناييني بهره برد. وي در درس محقق ناييني، با آيت اللَّه العظمي خويي هم بحث بود. ايشان سپس به قزوين آمد و به محضر سيدموسي زرآبادي رسيد و پس از تشرف به مشهد مقدس از آقابزرگ حکيم و ميرزاي اصفهاني بهره ها برد. آيت اللَّه قزويني چهل سال از عمرش را به تدريس و تربيت طلاب و افاضل گذراند و با نقد علمي مباني فلسفه و عرفان و تحرير خالص حقايق قرآن، ارکان "مکتب تفکيک" را استوار ساخت. در علوم غريبه و اسرار، استادي مسلم بود و در قدرت روحي کم نظير و نايل به مرحله ي تشرف بود. در تکاليف اجتماعي، مقدم بر ديگران و از نظر اخلاقي، متواضع و دايم التعقل و الذکر بود و به جوع عادت داشت. کتاب هاي "روشنگر" و "بيان الفِرَق در 5 جلد" از آثار اين عالم رباني مي باشند.
شرح مناسبت:
ابوالحسن علي بن حسين بن علي مشهور به مسعودي، مورخ و محدث شيعه و از عالمان و فرهيختگان امامي است. وي به بسياري از سرزمين ها مسافرت نمود و حقايق فراوان تاريخي و جغرافيايي را از اهل فن و بصيرت به دست آورد. مسعودي، جهانگردي را از سال 309 ق آغاز کرد و بسياري از سرزمين هاي اسلامي و غير اسلامي را از نزديک مشاهده نمود که اين سفرها، قسمت عمده اي از زندگاني او را تشکيل مي دهند. به همين سبب، دو کتاب تاريخي وي يعني مُرُوجُ الذَّهَبْ و
التَّنْبيه و الاَشراف، از اعتبار بالايي نزد محققين برخورداراند. به علاوه، وي وقايع تاريخي را حکايت گونه بيان کرده و به تحليل آن ها به ويژه از لحاظ اجتماعي پرداخته است.
شرح مناسبت:
حاج شيخ عباس بن محمدرضا بن ابي القاسم قمي، از افاضل علماي قرن چهاردهم هجري قمري و از محدثين برجسته و آگاه شيعه به شمار مي آيد. پس از تحصيلات مقدماتي خويش در قم، در سال 1316 قمري عازم نجف اشرف گرديد و از محضر حاج ميرزا حسين نوري استفاده کرد و در تأليفات استادش مساعدت نمود. پس از فوت استاد، به قم عزيمت کرد و در همان جا به انجام وظايف ديني و تاليف کتاب هاي ارزنده پرداخت. ايشان درطول عمر خويش ده ها کتاب که هر يک در جاي خود قابل تامل و تعمق مي باشد ارايه نمود. از جمله آثار ايشان، کتاب مَفاتيح الجَنان است که مشتمل بر ادعيه و زيارات معصومين(ع) مي باشد و در خانه ي هر فرد شيعي در کنار قرآن و نهج البلاغه قرار گرفته است. از ديگر آثار شيخ عباس قمي مي توان به کتاب هاي الاَنوارُ البَهيَّة في تَواريخُ الحُجَج الالهيَّة، الباقياتُ الصّالِحات في الاَدعِيَةِ وَ الصَّلواتِ المُستَحَبّات، سَفينَةُالبِحار و مَدينَةُ الْحِکَمْ و الاثارْ، غايَةُالْمَرام في مَناقِبُ المُرْتَضَويه و مَنازِلُ الاخِرَه اشاره نمود. محدث قمي سرانجام پس از عمري تلاش و خدمت به اسلام و مسلمين و تحمل سختي ها و مرارَت زمان به ويژه در اواخر عمر که مصادف با توطئه هاي دشمنان اسلام و دين زدايي رضاخاني بود، در ذي الحجّه ي سال 1359 ق در 65 سالگي بدرود حيات گفت و
پس از تشييع، در صحن مطهر امام علي(ع) در جوار استادش مرحوم حاج ميرزا حسين نوري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ مرتضي نجفي بروجردي، از علماي برجسته ي نجف اشرف، پس از اقامه ي نماز جماعت در مسجدي در نجف اشرف توسط عمال رژيم بعث عراق به شهادت رسيد. گروه هاي مخالف اين رژيم با توجه به سابقه ي بدرفتاري و دشمني سران بغداد با روحانيون شيعه، رژيم عراق رامسؤول ترور آيت اللَّه بروجردي دانسته و آن را محکوم کردند. با اين حال دو ماه بعد، آيت اللَّه غروي يکي ديگر از علماي نجف نيز به شهادت رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در اين روز، رسول بزرگوار اسلام حضرت محمد(ص) تصميم گرفت تا با بزرگان مسيحيان نجران به مباهله بپردازد. در مباهله، طرفين، همديگر را نفرين مي کنند و براي طرفي که راستگو نيست درخواست عذاب مي نمايند. هنگامي که سران هيأت نمايندگي مسيحيان نجران، پيامبر اسلام را به همراهِ تنها چهار نفر از اهلِ بيتش شامل امام علي(ع) حضرت زهرا(س) و امام حسن و امام حسين(ع) مشاهده کردند، باتعجب دريافتند که پيامبر به استجابت دعاي خود و همراهانش، اعتقاد راسخ دارد، از اين رو اسقُف نجران از رسول اکرم تقاضاي مصالحه و بخشش کرد و اين جريان، حقانيت اسلام و منزلت اهل بيت پيامبر را به روشني آشکار ساخت.
شرح مناسبت:
همزمان با حکومت مغول و پس از قتل عام هاي وسيعِ چنگيز و هلاکو، مردي روحاني به نام شيخ خليفه مازندراني، درصدد سازماندهي مردمي عليه مغولان برآمد. او در مسجد جامع سبزوار خانه کرده و در آن جا به وعظ و ارشاد پرداخت. رفته رفته، مردم به دورش گرد آمده و نسبت به اوضاع مسلمين آگاه گرديدند. روحاني نماهاي درباري به واهمه افتاده و فتوا به قتل وي دادند. سرانجام سعيد مغول دستور قتل او را صادر کرد و او را در مسجد، شهيد کردند. شيخ حسن جوري شاگرد وي، راه شيخ خليفه را دنبال کرد. او با اعلام بسيج عمومي، مردم مسلمان را سازماندهي کرده و مبارزه ي مخفي را آغاز نمود. يک بار فرياد برآورد: حاکم مغول زنانتان را مي طلبد چه پاسخي مي دهيد؟ مردم گفتند: ما سربردار مي نهيم و اين ننگ را نمي پذيريم. و از اين زمان بود که
اين قيام به سربداران مشهور شد. سرانجام براي نخستين بار، نهضتي در سراسر خراسان بر بنياد تشيع علوي عليه استعمار خارجي و استبداد داخلي صورت گرفت و به پيروزي رسيد.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه شيخ مرتضي آشتياني پس از فراگرفتن مقدمات و سطوح، در نجف اشرف اقامت گزيد و از درس خارج ميرزا حبيب اللَّه رشتي و مرحوم آخوند خراساني بهره مند شد تا به مدارج عاليه ي اجتهاد و فقاهت رسيد. سپس به ايران مراجعت نمود و در تهران به تدريس و اقامه ي جماعت مشغول شد. ايشان در سال 1340 قمري به مشهد مقدس رفت و به تدريس و اقامه ي جماعت و اصلاح امور مردم پرداخت. اين عالم رباني سرانجام در 84 سالگي به رحمت ايزدي پيوست و در پايين پاي مبارک حضرت امام رضا(ع) مدفون گرديد. آيت اللَّه آشتياني به لحاظ اخلاص به اهل بيت، زبانزد خاص و عام بود به طوري که تمام مواليد و وفيات اهل بيت را برپا نموده و با وجود کهولت سن از مردم پذيرايي و گاه خود مديحه خواني مي نمود. ايشان داراي مکاشفات و رؤياهاي صادقه نيز بوده است. هم چنين جزو علماي با نفوذ ايران بوده و در جنبش مشروطيت شرکت داشت و در حرم حضرت عبدالعظيم متحصن گرديد. ميرزا محمود آشتياني، حکيم و فقيه معاصر و اسماعيل آشتياني، نقاش بزرگ، از فرزندان اويند.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه رضا مدني کاشاني در محرم 1321 ق در کاشان به دنيا آمد. پس از فراگيري مقدمات در کاشان، از محضردرس آيت اللَّه حايري يزدي در قم استفاده نمود. ايشان هم مباحثه اي آيات عظام امام خميني، محمدتقي خوانساري، مرعشي نجفي، گلپايگاني و کمالوند بود. آيت اللَّه مدني کاشاني از سال 1352 ق به کاشان بازگشت و تا آخر عمر مسؤوليت حوزه ي علميه ي کاشان رابه عهده
داشت و به تدريس و تأليف همت مي نمود. از ايشان آثار و تأليفات متعددي به عربي و فارسي بر جاي مانده که براهين الحج در چهار جلد از آن جمله است.
شرح مناسبت:
پس از آن که امام علي(ع) و حضرت زهرا(س) براي برآوردن حاجت خويش، سه روز روزه را نذر کرده بودند و نوبت به اداي آن رسيد، در سه روز متوالي مسکين و يتيم و اسيري به دَرِ خانه ي آن ها آمد و غذايي طلب کرد. آن بزرگواران نيز غذاي خود را به آن ها داده و خود با آب، افطار نمودند. اين خانواده ي کريم در مقابل اين عمل، هيچ جزايي را از افراد نخواستند و اجرِ خود را از خدا طلبيدند. در اين هنگام بود که وحي بر پيامبر اکرم(ص) نازل شد و سوره ي دهر يا انسان در شأن امام علي(ع) و حضرت زهرا(س) نازل گرديد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أحسَنُ النّاسِ إيماناً أحسَنُهُم خُلُقاً و ألطَفُهُم بِأهِلهِ
ترجمه:
باايمان ترين مردم، خوش اخلاق ترينِ آنها و مهرورزترين شان با خانواده خود است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 71، ص 387.
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: رَحِمَ اللَّهُ والِداً أعانَ وَلَدَهُ عَلي بِرِّهِ
ترجمه:
خداوند رحمت کند پدري را که فرزندش را بر نيکي کردن بر خود کمک کند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22744.
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: جُلُوسُ المَرءِ عِندَ عِيالِهِ أحَبُّ إلَي اللَّهِ مِنِ اعْتِکافٍ في مَسجِدي هذا
ترجمه:
نشستن مرد پيش زن و فرزندنش نزد خداوند محبوب تر است از اعتکاف در اين مسجد من
آدرس:
تنبيه الخواطر، ج 2، ص 122.
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
پيامبرصلي الله عليه
وآله: إنَّ اللَّهَ تَعالي يُحِبُّ أن تَعدِلُوا بَينَ أولادِکُم حَتّي في القُبَلِ
ترجمه:
خداوند دوست دارد که ميان فرزندانتان عادلانه رفتار کنيد. حتّي در بوسيدن آنها
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22665.
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
امام سجّادعليه السلام: إنَّ أرضاکُم عِندَاللَّهِ أسبَغُکُم عَلي عِيالِهِ
ترجمه:
خداوند از آن کس خشنودتر است که خانواده خود را بيشتر در رفاه و نعمت قرار دهد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 136.
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
امام سجّادعليه السلام: و أمّا حَقُّ الزَّوجَةِ فَأن تَعلَمَ أنَّ اللَّهَ جَعَلَها لکَ سَکَنَاً واُنساً، فَتَعلَمَ أنَّ ذلِکَ نِعمَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَيکَ فَتُکرِمَها و تَرفُقَ بِها
ترجمه:
حقّ زن اين است که بداني خداوند او را مايه آرامش و انس تو قرار داده است و بداني اين نعمتي است که خداوند به تو داده؛ پس بايد او را گرامي داري و با وي نرمي کني
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 5.
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
امام سجّادعليه السلام: لَأن أدخُلَ السُّوقَ و مَعي دِرهَمٌ أبتاعُ بِهِ لَحماً لِعِيالي و قَد قَرِمُوا إليهِ أحَبُّ إلَي مِن أن اُعتِقَ نَسَمَةً
ترجمه:
چنان چه وارد بازار شوم و درهمي داشته باشم و با آن براي خانواده ام گوشتي بخرم که بدان رغبت کرده اند، براي من محبوب تر است از اين که بنده اي را آزاد کنم
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 543.
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ المَرءَ يَحتاجُ في مَنزِلِهِ و عيالِهِ إلي ثَلاثِ خِلالٍ يَتَکَلَّفُها و إن لَم يَکُن في طَبعِهِ ذلِکَ: مُعاشَرَةٍ جَميلَةٍ وسَعَةٍ بِتَقديرٍ و غَيرَةٍ بِتَحَصُّنٍ
ترجمه:
مرد براي اداره منزل و خانواده خود به سه خصلت نياز دارد که اگر در طبيعت او نباشد، بايد خود را با تکلّف به آنها وادارد: خوش رفتاري،
گشاده دستي سنجيده وغيرت براي حفاظت از آنها
آدرس:
تحف العقول، ص 322.
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
امام صادق عليه السلام: لاغِني بِالزَّوجِ عَن ثَلاثَةِ أشياءَ فيما بَينَهُ و بَينَ زوجَتِهِ و هِي: المُوافَقَةُ لِيَجتَلِبَ بِها مُوافَقَتَها و مَحَبَّتَها و هَواها و حُسنُ خُلقِهِ مَعَها وَ استِعمالُهُ استِمالَةَ قَلبِها بِالهَيئَةِ الحَسَنَةِ في عَينِها و تَوسِعَتِهِ عَلَيها
ترجمه:
شوهر در رابطه خود با همسرش از سه چيز بي نياز نيست: سازگاري با او تا به اين وسيله سازگاري و محبت و عشق او را به خود جلب کند، و خوش خويي با او و دلبري از او با آراستن خود براي وي و فراهم آوردن امکانات رفاهي او
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 7876.
زير عنوان:
نقش مرد در خانواده
متن:
امام صادق عليه السلام: مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأهلِ بَيتِهِ مُدَّ لَهُ في عُمرِهِ
ترجمه:
هر کس به خانواده اش نيکي کند، عمرش زياد شود
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 105.
زير عنوان:
نقش زن در خانواده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لَو أمَرتُ أحَداً أن يَسجُدَ لأِحَدٍ لأَمَرتُ المَرأةَ أن تَسجُدَ لِزَوجِها
ترجمه:
اگر قرار بود دستور دهم کسي در برابر کسي سجده کند، به زن دستور مي دادم تا شوهرش را سجده کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 103، ص 246.
زير عنوان:
نقش زن در خانواده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: ما مِن امرَأةٍ رَفَعَت مِن بَيتِ زَوجِها شَيئاً مِن مَوضِعٍ إلي مَوضِعٍ تُريدُ بِهِ صَلاحاً إلّا نَظَرَ اللَّهُ إلَيها و مَن نَظَرَ اللَّهُ إلَيهِ لَم يُعَذِّبهُ
ترجمه:
هر زني که در خانه شوهر خود به قصد سامان دادن کارهاي خانه چيزي را جابه جا کند خداوند به او نظر مي کند و هر که خداوند به او نظر کند عذابش نمي دهد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 103، ص253.
زير عنوان:
نقش زن در خانواده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله:
أيَّما اِمرَأةٍ حَمَلَتهُ عَلي ما لايَقدِرُ عَلَيهِ وما لا يُطيقُ لَم تَقبَلَ مِنها حَسَنَةٌ
ترجمه:
زني که شوهر خود را بر انجام دادن کارهايي وادار کند که او توانايي انجام دادن آنها را ندارد، هيچ يک از کارهاي نيک او پذيرفته نخواهد شد
آدرس:
مکارم الأخلاق، ص 215.
زير عنوان:
نقش زن در خانواده
متن:
امام باقرعليه السلام: لاشَفيعَ لِلمَرأَةِ أنجَحُ عِندَ رَبِّها مِن رِضا زَوجِها
ترجمه:
براي زن نزد پروردگارش هيچ شفاعت کننده اي کارسازتر از خشنودي شوهرش نيست
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 7864.
زير عنوان:
نقش زن در خانواده
متن:
امام صادق عليه السلام: سَعيدَةٌ سَعيدَةٌ امَرأةٌ تُکرِمُ زَوجَها و لاتُؤذِيهِ و تُطيعُهُ في جَميعِ أحوالِهِ
ترجمه:
خوشبخت است خوشبخت، آن زني که شوهر خود را گرامي مي دارد و آزارش نمي هد و در همه حال از وي فرمان مي برد
آدرس:
کنزالفوائد، ج 1، ص 150.
زير عنوان:
نقش زن در خانواده
متن:
امام صادق عليه السلام: لاغِني بِالزَّوجَةِ فيما بَينَها و بَينَ زَوجِها المُرافِقِ لَها عَن ثَلاثِ خِصالٍ و هُنَّ: صِيانَةُ نَفسِها عَن کُلِّ دَنَسٍ حَتّي يَطمَئِنَّ قَلبُهُ إلَي الثِّقَةِ بِها في حالِ المَحبوبِ والمَکروهِ و حِياطَتُهُ لِتَکِونَ ذلِکَ عاطِفاً عَلَيها عِندَ زَلَّةٍ تَکونُ مِنها و إظهارُ العِشقِ لَهُ بِالخَلابَةِ و الهَيئَةِ الحَسَنَةِ لَها في عَينِهِ
ترجمه:
زن با شوهر سازگار خود ناگزير از رعايت سه نکته است: حفظ کردن خود از هر گناه و آلودگي تا شوهرش در هر حال، خوشايند يا ناخوشايند، در دل به او اطمينان داشته باشد؛ مراقبت از او و زندگي اش تا شوهرش در صورتي که لغزشي از او سرزند با او مهرباني کند، و اظهار عشق به او با عشوه و دلبري و ظاهر مناسب و خوشايند در نظر او
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 237.
زير عنوان:
نقش فرزندان در خانواده
متن:
وقَضَي
رَبُّکَ ألّا تَعبُدُوا إلّا إيّاهُ وبِالوالِدَينِ إحساناً إمّا يَبلُغَنَّ عِندَکَ الکِبَرَ أحَدُهُما أو کِلاهُما فلا تَقُل لَهُما اُفٍّ ولا تَنهَرهُما وقُل لَهُما قولاً کَريماً، واخْفِض لَهُما جَناحَ الذُّلُّ مِنَ الرَّحمَةِ وقُل رَبِّ ارحَمْهُما کَما رَبَّياني صَغيراً
ترجمه:
و پروردگار تو مقرّر کرد که جز او را نپرستيد و به پدر و مادر نيکي کنيد. اگر يکي از آن دو، يا هر دو، در کنار تو به سالمند رسيدند، به آنها [حتّي]اُفّ مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها به شايستگي سخن گوي و از سرِ مهرباني، بال فروتني بر آنان بگستر و بگو: پروردگارا! آن دو را رحمت کن، چنان که مرا در خُردي پروردند
آدرس:
اسراء، آيه 24 - 23.
زير عنوان:
نقش فرزندان در خانواده
متن:
امام علي عليه السلام: بِرُّ الوالِدَينِ أکبَرُ فَريضَةٍ
ترجمه:
نيکي به پدر و مادر، بزرگ ترين فريضه است
آدرس:
غررالحکم و دررالحکلم، ح 4423.
زير عنوان:
نقش فرزندان در خانواده
متن:
امام رضاعليه السلام: إنَّ اللَّهَ عَزَّوَجلَّ … أمَرَ بِالشُّکرِ لَهُ و لِلوالِدَينِ فَمَن لم يَشکُر والِدَيِهِ لَم يَشکُرِ اللَّهَ
ترجمه:
خداوند به سپاسگزاري از خود و پدر و مادر فرمان داده است؛ پس هر که از پدر و مادرش سپاسگزاري نکند، خداوند را سپاس نگفته است
آدرس:
الخصال، ص 156.
زير عنوان:
نقش فرزندان در خانواده
متن:
امام رضاعليه السلام: بِرُّ الوالِدَينِ واجِبٌ وإن کانا مُشرکَينِ ولا طاعَةَ لَهُما في مَعصِيَةِ الخالِقِ
ترجمه:
نيکي کردن به پدر و مادر واجب است، اگر چه مشرک باشند و نبايد در معصيت خالق از آنان اطاعت کرد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 74، ص 72.
زير عنوان:
نقش فرزندان در خانواده
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن بَرَّ والِدَيهِ طُوبي لَهُ زادَ اللَّهُ في عُمرِهِ
ترجمه:
خوشا به حال کسي که به پدر و مادرش نيکي کند، خداوند عمرش را زياد مي
کند
آدرس:
کنزالعمّال، ح 45483.
زير عنوان:
نقش فرزندان در خانواده
متن:
امام صادق عليه السلام: يَجِبُ لِلوالِدَينِ عَلَي الوَلَدِ ثَلاثَةُ أشياءَ؛ شُکرُ هُما عَلي کُلِّ حالٍ و طاعَتُهُما فِيما يأمُرانِهِ و يَنهَيانِهِ عَنهُ في غَيرِ مَعصِيَةِ اللَّهِ و نَصيحَتُهُما فِي السِّرِّ وَ العلانِيَةِ
ترجمه:
پدر و مادر را بر فرزند سه حقّ است: در همه حال شکرگزار آنها باشد؛ در هر چه او را امر و نهي مي کنند، به جز معصيت خدا، اطاعتشان کند و در نهان و آشکار خيرخواه آنان باشد
آدرس:
تحف العقول، ص 322.
شرح مناسبت:
پس از شورش مردم و قتل عثمان بن عفان خليفه ي سوم در 18 ذي حجه ي سال 35 ق، مردم از امام علي(ع) خواستند تا خلافت را بپذيرد. با وجود امتناع ايشان، پافشاري و اصرار مردم باعث شد تا آن حضرت، خلافت را قبول کنند. اما تلاش گسترده ي امام براي اجراي عدالت و حقيقت خواهي ايشان در دوره ي حکومت، باعث شد که عده اي از صاحبان قدرت و ثروت به مخالفت با آن حضرت بپردازند و سه جنگ جمل، صفين و نهروان را به امام، تحميل نمايند.
شرح مناسبت:
ابوبکر محمد ابن سراج در کودکي به مجلس درس ابوالعباس مبرّد، نحوي معروف آن عصر راه يافت و با هوش ترين شاگرد او گرديد. پس از مرگ استاد به بررسي آراء و ارزيابي نظرها و گفته هاي علماي معروف اين علم پرداخت. ابن سراج در زمينه ي علوم قرآني، نويسندگي و شعر نيز مهارت بسيار داشت و درفن نويسندگي و شيوه ي نگارش از نثري فاخر برخوردار بود. ابن سراج در کتاب الاصول في النحو، کوشيده است تامسايل نحوي را با نظم و ترتيبي خاص گردآوري کند، به گونه اي که مي توان هر موضوع را در بخش معيني يافت.
شرح مناسبت:
سيدناصر حسين هندي ملقب به "شمس العلماء" فرزند سيدحامدحسين، از بزرگان علماي هندوستان و مفتي و مرجع اهالي آن سامان، در نوزدهم جمادي الثاني سال 1284 ق به دنيا آمد. وي از محضر والد معظم و سيدمحمدعباس، تحصيل مراتب علمي نمود و در تمامي فضائل و کمالات نفسانيه يگانه بود. برادر وي "سيد ذاکر حسين" نيز از علماي نامدار هند است و بر "کتاب عَبَقات" پدر خود شرحي نوشته است. ديوانُ الخُطَب، ديوان الشّعر، المَواعظ، نَفَحاتُ الاَزهار في فَضايلُ الاَئِمَه الاَطهار(ع) از آثار اوست. سرانجام سيدناصر حسين، اين فقيه اصولي و محدث رجالي در 77 سالگي بدرود حيات گفت و به لقاء اللَّه رسيد.
شرح مناسبت:
شرح مناسبت:
ابوالفضايل علي بن يوسف آمِدي، فقيه واديب برجسته در شهر آمِد عراق متولد شد. پس از تحصيل مقدمات علوم در زادگاه خود، به بغداد رفت و فقه، اصول فقه، ادبيات و رياضيات را نزد عالمان و فقيهان بزرگ زمان فرا گرفت. ابوالفضايل آمِدي، اشعاري دلنشين و پرمحتوا نيز سروده است. بيشتر سال هاي عمر او، صرف تدريس علوم اسلامي و پرورشِ دانش پژوهان مسلمان صرف گرديد و سرانجام در چهل و نه سالگي در زادگاه خود درگذشت.
شرح مناسبت:
عهدنامه ي گلستان که در پي شکست ايران از روسيه در جنگ اول دو کشور به امضا رسيد، مرز بين ايران و روسيه را به درستي معين نکرده بود. از اين رو نارضايتيِ مردمِ نَواحيِ ايرانيِ تَمَلُّک شده توسط روس ها، باعث شد که شعله ي جنگ، بار ديگر فروزان شود. در ابتدا، پيروزي باقواي ايران بود، ولي بعدها، نيروهاي روسي، ضربات سختي وارد آورده و بر اثر خيانت و نيز بدگويي بعضي از افراد، سپاه ايران شکست را پذيرا شد. تسخير قلعه ي عباس آباد توسط روس ها، اميد ايران را به يأس تبديل کرد و خواهان صلح گرديد. پس از آن قرارداد ترکمانچاي منعقد شد که به مراتب از عهدنامه ي گلستان شوم تر بود. به موجب اين قرارداد، ولايات وسيعي از ايران به روسيه الحاق گرديد و امتيازات فراواني به اين دولت تعلق يافت.
شرح مناسبت:
آيت اللَّه حاج شيخ غلامرضا يزدي در مشهد به دنيا آمد و در ده سالگي براي تحصيل به اصفهان رفت. سپس راهي نجف اشرف گرديد و از محضر عالمان گرانقدري همچون آخوند خراساني و علامه محمد کاظم يزدي استفاده نمود. در سال 1325 ق به يزد رفت و به اداي تکاليف ديني و ترويج احکام اسلام اشتغال ورزيد. آن عالم رباني، منبر و وعظي مؤثر داشت و در نفوس مردم تاثيري ژرف و احترامي عمق بر جاي مي گذاشت. گاه با پاي پياده به روستاهاي اطراف مي رفت و به ارشاد و تعليم روستائيان مي پرداخت. کتاب مفتاح علوم القرآن از آثار ايشان مي باشد.
شرح مناسبت:
سيدمحمدکاظم حسيني لواساني تهراني معروف به عصار فرزند سيدمحمد، از علما، حکما و فلاسفه ي بزرگ قرن چهاردهم هجري قمري و از معاصرين ميرزا مهدي آشتياني، احمد آشتياني و فاضل توني بوده است. وي تحصيلات خويش را در ايران و نجف گذراند و در محضر استاداني چون آخوند خراساني و سيدُالسّالکين احمد تهراني حائري، به مدارج عالي اجتهاد رسيد و مدت 14 سال درنجف به تدريس مشغول بود. علامه عصّار علاوه بر اطلاع جامع در فقه و اصول، در فلسفه نيز متبحر بلکه مبتکر و محقق بوده و علامه شعراني و رفيعي قزويني از او به نيکي، تجليل کرده اند. از استاد، به ملاصدراي زمان نام برده شده است. علامه عصّار پس از بازگشت به تهران مامور تدوين قانون مدني ايران گشت. استاد ضمن تدريس اسفار در مدرسه ي سپهسالار، استاد فلسفه ي دانشکده ي حقوق و ادبيات نيز بوده و اعتقاد داشت دانشگاه ها بايد از مباحث
علمي و فقهي برخوردار باشند. از اين عالم روشنفکر، آثار ارزشمندي چون تفسير فاتِحَةُ الْکَتاب، رساله اي در وحدت وجود، رساله اي در جبر و اختيار، رساله اي در بداء و کتاب تَذْکِرَةُالْمُتَّقين به جاي مانده است. سيدمحمد کاظم حسيني لواساني تهراني، اين استاد و فيلسوف بزرگ شرق در شب پنج شنبه برابر با 19 دي 1353 شمسي دار فاني را وداع کرد و در مقبره ابوالفتوح رازي در ري مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
دعوت عباسيان به قيام عليه امويان در ابتدا سري بود و آنان مردم را به اين نويد مي دادند که پس از پيروزي، يکي از اولاد پيامبر(ص) را به خلافت برمي گزينند. مردم نيز از روي علاقه به اهل بيت، با آنان همکاري کرده و به کمک ابومسلم خراساني،قيام بر ضد امويان شکلي جدي و فراگير گرفت. سرانجام جنگي بين عبداللَّه بن علي، عموي سفاح و مروان حمار، آخرين خليفه ي بني اميه روي داد که با قتل مروان، حکومت غاصب هزار ماهه ي امويان سرنگون گرديد. از آن پس خاندان ظالمي ديگر بر مسلمانان حاکم شد که حکومت آنان بيش از پنج قرن به طول انجاميد.
شرح مناسبت:
طغرل که فرمانده ي ده هزار تن از جنگاوران سلجوقي بود از ماوراءالنهر به خراسان آمد و از سلطان مسعود غزنوي خواست که به داخل ايران مهاجرت نمايد. سلطان مسعود مانع اين کار شد ودر اثر جنگي که بين آن ها روي داد، سلطان غزنوي شکست خورد و طغرل در 429 ق وارد نيشابور گرديد. طغرل که مؤسس سلسله ي سلجوقي به شمار مي رود، پس از استقرار سلطنت خود به گرگان و طبرستان يورش برد و آن ولايات را از آخرين پادشاه آل زيار گرفت و به مُلکِ خويش افزود.
شرح مناسبت:
شيخ مصلح الدين سعدي شيرازي، شاعر و استاد بزرگ شعر ونثر فارسي، پس از گذراندن مقدماتِ علوم ادبي و ديني در زادگاهش، شيراز، در جواني به بغداد رفت و در مدرسه ي نظاميه ي آن به آموختن علوم متداول آن دوران پرداخت. پس از تحصيل به سرزمينهاي شام، فلسطين، حجاز و روم و کشورهاي ديگر مسافرت کرد و با جوامع مختلف آشنا گرديد. سعدي در طي اين سفرها، باکمک ديده ها و شنيده هايش به همراه قريحه ي شاعري، به سرودن اشعاري زيبا و ماندني پرداخت. وي سپس به شيراز بازگشت و به تأليف و تصنيف منظومه هاي پندآموز که نتيجه ي سي سال تجربه، جهانگردي و مردم شناسي بود، دست زد. سعدي در سال 655 ق اثر بزرگ اخلاقي و تربيتي خود به نام بوستان را سرود و در 656 ق گلستان، يکي از شيواترين کتاب هاي نثر فارسي را تدوين کرد که در ضمن آن، از اشعار فارسي و عربي نيز استفاده شده است. همچنين ديوان سعدي و مجالس پنج
گانه نيز از اوست. مدفن سعدي در شيراز، ميزبان خيل علاقه مندان زبان وادب فارسي از سراسر دنياست. سعدي به همراه فردوسي و حافظ، يکي از سه شاعر بسيار بزرگ و بلامنازع زبان و ادب فارسي است. در سخنِ او، غزل عاشقانه، آخرين حَدِّ لطافت و زيبايي را درک کرده و لطيف ترين معاني در ساده ترين و فصيح ترين و کامل ترين الفاظ آمده است. در حکمت و موعظه و ايراد حِکَم و امثال از هر شاعر پارسي گوي، موفق تر است و نثر مزّين و آراسته و شيرين و جذابِ او در گلستان، بهترين نمونه ي نثرهاي فصيح پارسي است. سعدي به سبب تقدُّم در نثر و نظم، از قرن هفتم به بعد، همواره مورد تقليد و پيروي شاعران و نويسندگانِ فارسي گوي ايران و خارج از ايران بوده است.
شرح مناسبت:
پس از واقعه ي کربلا و شهادت امام حسين(ع) و ياران و نيز اسارت اهل بيت، عده اي از مردم مدينه جهت آشنايي با رويّه و رفتار يزيد بن معاويه راهي شام شدند. آنان، زماني که به شهر بازگشتند براي مردم مدينه از فسق و فجور يزيد گفتند. مردم مدينه نيز کارگزار يزيد، عثمان بن محمد بن ابي سفيان و مروان بن حکم و ساير امويين را از مدينه بيرون کردند و با عبداللَّه بن حنظله، بيعت نمودند. چون اين خبر به گوش يزيد رسيد، مسلم بن عُقبَه معروف به مجرم و مُسرف را با لشکري فراوان به سوي مدينه فرستاد. لشکر شام در سنگستان بيرون مدينه معروف به "حرّه" که در يک ميلي مسجدالنبي(ص) قرار دارد، با مردم مدينه وارد جنگ
شد. مردم مدينه پس از دادن کشته هاي فراوان به مدينه گريختند. لشگر شام نيز در تعقيب آن ها وارد مدينه شدند. مسرف بن عُقبه به مدت 3 روز جان و مال و ناموس مردم مدينه را براي لشگر خود حلال نمود و لشکريانش نيز از هيچ جنايتي (حتي زنا در مسجدالنبي) فروگذار نکردند. مسرف بن عقبه در مدينه کاري را براي يزيد انجام داد که "بُسر بن اَرطاة" پيش از او در حجاز و يمن براي معاويه انجام داده بود. چند روز پس از اين واقعه، مسرف بن عقبه در راه مکه و در پي جنايتي ديگر به دَرَک اَسفَل شتافت. حمله ي سپاهيان يزيد به کشتن شدن بيش از ده هزار نفر انجاميد و به واقعه ي حره معروف گشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ملاهادي سبزواري فرزند ميرزا مهدي طبيب از خانواده اي متمول و اعيان سبزوار بود که در سال 1212 ق به دنيا آمد. پس از فوت پدر و در سنين کودکي، تحت مراقبت ملاحسين به کسب معلومات مقدماتي پرداخته و جهت فراگيري حکمت اشراق به اصفهان مهاجرت نمود. ملاهادي درمحضر استاداني چون آخوند ملااسماعيل اصفهاني، آخوند ملاعلي نوري و آقا محمد علي نجفي کسب فيض نموده و به مدت 5 سال به تدريس فقه و اصول مشغول گرديد. آن گاه پس از سفر حج به سبزوار مراجعت و به تدريس حکمت پرداخت. آوازه ي شهرتش موجب گشت که تشنگان چشمه ي حکمت از اقصي نقاط دنيا به سبزوار آمده و از محضر او بهره گيرند. اين شخصيت برجسته و اکسير بي نظير حکمت، علي رغم تمّول خانواده، زندگي را در کمال زهد و قناعت سپري کرد و در کسوت تجرد، رنگ علايق را از لوح دل سترد. وي هيچ گونه رياستي - حتي پيش نمازي - را نپذيرفت. حاج ملاهادي سبزواري مشهورترين فيلسوفي بود که قرن سيزدهم هجري به خود ديده و در بين متفکران، مقام ارجمندي داشت. از اين بزرگوار حدود 36 کتاب و رساله بر جاي مانده که از آن جمله اسرارالحکم، اصول دين، اسرارالعباده، الجبر و الاختيار، حواشي بر اسفار ملاصدرا، زبده الاصول شيخ بهايي، غررالفوايد (منظومه) و هدايه المسترشدين را مي توان نام برد. سرانجام اين عالم بزرگ در زادگاهش در 78 سالگي بدرود حيات گفت و در همان جا به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ستارخان در سال 1284 ق در قره داغ آذربايجان به دنيا آمد. در ابتدا به صورت جواني عيّار منش زندگي مي کرد و دوستاني همچون خود داشت. پس از آغاز مشروطه و رويداد محاصره ي تبريز، به مشروطه خواهان پيوست و در اثر رشادت ها و پايمردي هاي فراوان، عنوان سردار ملي گرفت. او جزو کساني بود که پس از فرار محمدعلي شاه، فاتح تهران بودند. اما پس از چندي با دولت درگير شده و توسط آن ها خلع سلاح و منزوي گرديد. اواخر عمر خود را در تهران و با تني زخمي و روحي خسته گذرانيد و سرانجام در 48 سالگي بدرود حيات گفت ودر صحن حرم عبدالعظيم در ري به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
ابوبکر محمدبن احمد بن منصور معروف به ابن خياط از محدثين و علماي بزرگ علم نحو، درسمرقند از شهرهاي ايران قديم به دنيا آمد و پس از پايان مراحل ابتدايي تحصيل، در سال 285 ق به عراق رفت. ابن خياط در شهرهاي مختلف عراق که در آن زمان از مراکز علمي جهان اسلام بودند، علوم اسلامي به ويژه علم نحو را فراگرفت و در اين علم به استادي رسيد. اگرچه کتاب هاي زيادي از ابن خياط در دست نيست، اما از جمله آثار وي مي توان به معاني القرآن، الموجز في النحو و النحو الکبير اشاره کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ محمد خياباني در سال 1297ق در خامنه از توابع شبستر به دنيا آمد. در ابتدا مدتي به همراه پدر به کار تجارت مشغول بود، اما گرايش روحي به فراگيري علم او را به سلک روحانيت در آورد. شيخ محمد مدارج علمي را به سرعت پيمود و در درس عالي فقه و اصول و هيئت و نجوم شرکت کرد. در محاصره ي تبريز، وي از ارکان فکري و رهبري مردم بود و با لباس روحانيت و تفنگ بر دوش در سنگرها به دفاع از شهر و ناموس و حيثيت مردم مسلمان در مقابل سپاه متجاوز عين الدوله صدراعظم قاجار پرداخت. پس از خلع محمدعلي شاه از حکومت، از طرف مردم تبريز به مجلس شوراي ملي راه يافت، و در کنار افرادي همچون شهيد مدرس به دفاع از حقوق مردم قيام کرد. از قاجار کارهاي درخشان خياباني در مجلس دوم، اعتراض شجاعانه و کارساز او عليه اولتيماتوم استعماري دولت تزاري روس بود. اوضاع نابسامان ايران و اخراج نمايندگان آذربايجان از مجلس شوراي ملي، شيخ محمد خياباني را به تشکيل مجلس محلي و قيام مردمي فرا خواند و در 16 رجب 1338 آن را علني ساخت. در اين قيام تبريز از لوث حضور خائنان و بيگانگان مزدور پاک شد و زمام امور به دست خياباني و يارانش افتاد. اين قيام پيروزمندانه، پنج ماه ادامه داشت. سرانجام با خيانت مخبرالسلطنه که چهره اي موجه و ملي داشت، هواداران و ياران خياباني به قتل رسيده و يا خلع سلاح شدند. در نهايت بر اثر خيانت برخي مزدوران، شيخ محمد خياباني در 29
ذي الحجه ي سال 1338 ق (22 شهريور 1299 ش) به شهادت رسيد. پيکر وي را در گورستان سيد حمزه در تبريز به خاک سپردند. بعدها، اين گورستان به مدرسه تبديل شد و با ويراني مدرسه، مقبره ي خياباني مظلوم هم از بين رفت.
شرح مناسبت:
زرتشت، زراتشت، زروهشت، يا زرت هوشتَر، نامي است که پس از اهورامزدا در اوستا کتاب مقدس زرتشتيان، در سرِ همه نام هاي ديگر قرار دارد. اين نام، اسم اوستايي پيامبر ايراني، زرتشت، مي باشد. اختلاف در مورد وي، تنها اختلاف در الفاظ آن نيست بلکه در زمان و مکان حيات، خاندان، پيروان، اساس شخصيت، مکان تبليغ، هم عصران و سروده هاي او و بسياري ديگر نيز، بحث و اختلاف نظر وجود دارد. اختلاف ميان دو قطب تاريخ ظهور زرتشت، بيش از پنج هزار سال است و اختلاف درباره مکان تولد يا زندگي اش نيز از شرق تا غرب ايران را دربر مي گيرد. گويند که در خردمندي، ممتاز بود و چون به پانزده سالگي رسيد، در معرفت و اخلاق و پارسايي و عبادت، سرآمد همگان بود. از وي اشعاري برجاي مانده که به گاتْ ها معروفند و در حدود هفده فصل، 238 قطعه و 896 بيت مي باشند. آن چه از متن گات ها برمي آيد، اشاراتي پراکنده درباره شخصِ زرتشت، حاميان، دشمنان و تا اندازه اي احوالش مي باشد. وي آيين زرتشتي را براي مردمان آورد. دين زرتشت که دين باستاني مردم ايران به حساب مي رود، به موجب مستندات تاريخي، از قديمي ترين اديان جهان به شمار مي آيد و بعضي از آداب و رسوم اين دين در
آيين يهود نيز که پس از دين زرتشت، کهن ترين دينِ جهان محسوب مي شود، منعکس گرديده است. با وجود اين، پيروان دين زرتشت که بيشتر درهند و ايران زندگي مي کنند در حدود پانصد هزار نفر مي باشند. کتاب مقدس زرتشت که انجيل دانش و حکمت ايرانيانِ باستان محسوب مي شود، "اَوِستا" نام دارد. زرتشت اعلام داشت که خواست اهورا مزدا يا خداي نور و حکمت از فرستادن وي، آن بوده است که بر جهانيان مکشوف سازد که در آسمان و زمين، يک خدا بيشتر وجود ندارد، ولي اهورا مزدا در تنوير جهان با کارشکني اهريمن، روح خبيث تاريکي، روبرو مي شود. اهورا مزدا همه چيزهاي خوب را مي آفريند و اهريمن، همه چيزهاي زشت و بد. قواي نيکي و بدي مدام با هم در حال ستيزند و دل آدمي گاه به نيکي ميل مي کند و گاه به زشتي و در اين ميان سرگردان است. با وجود اين، سرانجام، نيکي بر بدي غلبه مي کند، زيرا خداوند از عهده انجام هر کاري برمي آيد و بر همه چيز دانا است. زرتشت به ظهور منجي موعود معتقد است و بيان مي کند که وقتي منجي موعود يا سوشْيانْسْ ظهور کند، پندار نيک، گفتار نيک و کردار نيک را بر جهان روا خواهد کرد و راه را براي گذشتن از اين جهان به جهان ديگر، روشن و هموار خواهد ساخت. زرتشت مي گويد که زندگي به مرگ ختم نمي شود و مرگ، دعوت به داوري روز قيامت است. آنان که راست کار بوده اند به عرش الهي که جايگاه نور و سرود است داخل مي
گردند و بدکاران و شريران در ورطه ظلمت و وحشت و عذاب افکنده مي شوند. با اين حال، خود زرتشت، به خاطر اعتقاد به خداي يکتا در مقابل خدايان متعدد که توده مردم مي پرستيدند، جان به آتش کشيد و مردمْ پيامبر زرتشتي را کشتند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
امريکا در قرن نوزدهم، يکي از مراکز مهم خريد و فروش برده بود و با بردگان سياه پوست، به صورتي غيرانساني و وحشيانه رفتار مي شد. مخالفت با اين گونه اعمال باعث بروز جنگ هاي داخلي امريکا از سال 1861 تا 1865 گرديد. در نهايت، هنگامي که آتش جنگ داخلي بين نيروهاي شمال و جنوب ادامه داشت، آبراهام لينکُلْن، رئيس جمهور وقت امريکا فرصت را غنيمت شمرده و در روز اول ژانويه 1863م، اعلاميه معروف آزادي بردگان در سراسر امريکا را صادر نمود که به موجب اين اعلاميه، بيش از سه ميليون برده در سراسر امريکا آزاد شدند. اين اعلاميه موجب طغيان سياهان در ايالات جنوبي که طرفدار برده داري بودند گرديد و جنگ هاي داخلي را به نفع ضدبرده داري پيش برد. هم چنين پاره اي از مورخين غربي معتقدند سياست جمهوري خواهان در امر آزادي بردگان، به خاطر قبح و زشتي اسارت سياهان نبوده، بلکه اقدامي بوده است براي جذب آراء مثبت سياهان که رقم قابل ملاحظه اي از جمعيت امريکا را تشکيل مي دادند. هرچند با تصويب قانون منع برده داري در امريکا، گام ديگري در راه مبارزه با خريد و فروش بردگان برداشته شد، با اين حال، تبعيض نژادي عليه سياه پوستان در اين کشور همچنان ادامه دارد.
شرح مناسبت:
سازمان ملل متحد متشکل از کميته ها، کميسيون ها، نهادها و اجزاي گوناگوني است که بسياري از آنها در پي قطعنامه هاي مجمع عمومي شکل گرفته اند. سازمان بين المللي پناهندگان نيز از جمله سازمان هايي است که بر اساس مصوبه مجمع عمومي سازمان ملل در سال 1946م به وجود آمد.
اما در واقع نخستين بار در سال 1921م، جامعه ملل، با تعيين کميسر عالي براي پناهندگان، کمک بين المللي به آوارگان را سازماندهي نمود. اساسنامه اين تشکل در سال 1946م به تصويب رسيد و براساس آن، وظايف اداره امداد، نوسازي و حمايت از پناهندگان و آوارگان و اسکان آنها را بر عهده اين سازمان نهاد. سه سال بعد به موجب قطعنامه 319، سازمان ملل تصميم به تعيين يک کميسر عالي گرفت و در نيمه دسامبر 1950م اين امر توسط مجمع عمومي سازمان به تصويب رسيد. وظايف کميسارياي عالي ملل متحد براي پناهندگان که کار خود را از اول ژانويه 1951م آغاز کرد شامل تامين حمايت بين المللي براي پناهندگان و کمک و مساعدت به آنها مي باشد. پناهندگاني که به خاطر ترس از تعقيب به سبب عقيده، نژاد و مليت از کشور خود خارج شده و مايل به مراجعت به وطن خود نمي باشند مي توانند از کمک هاي اين کميسارياي عالي استفاده کنند. وظيفه کميسارياي عالي ملل متحد براي پناهندگان اين است که به اين قبيل پناهندگان صرفاً براساس موازين بشر دوستانه و بدون در نظرگرفتن جوانب سياسي، کمک و مساعدت کند و ترتيبي اتخاذ نمايد که اين افراد به موطن خود مراجعه نموده يا در ساير کشورها اسکان داده شوند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فولخنسيو باتيستا، ديکتاتور پيشين کوبا، پس از آن که چند سالي در عرصه قدرت اين کشور حضور داشت، در سال 1952م دست به کودتا زد و قدرت را به طور مطلق به دست گرفت. وي در طول حکومت هفت ساله خود سعي مي کرد با ايجاد ثبات، خللي در کار کشتزارهاي بزرگ نيشکر و ديگر مؤسسات امريکايي پيش نيايد. در دوران حکومت باتيستا، سراسر کوبا به دليل حضور مستمر توريست هاي امريکايي به عنوان تفريحگاه ارزان و دائمي، پر از مراکز فساد، اعتياد، قمار و ساير انحرافات اخلاقي بود. باتيستا در سال 1954م با لغو حالت فوق العاده که از زمان کودتاي 1952 خود به وجود آورده بود رسماً به رياست جمهوري کوبا برگزيده شد. در سال 1956م، فعاليت هاي انقلابيون اين کشور به رهبري فيدل کاسترو اوج گرفت و باتيستا سعي نمود با شدت آنان را سرکوب کند. با اين حال، اين سرکوب ها نتيجه اي دربرنداشت و باتيستا رو به سقوط مي رفت. در نهايت، در اول ژانويه 1959م انقلاب کوبا به پيروزي رسيد و با فرار ژنرال باتيستا ديکتاتور کوبا، دست او و ساير دست نشاندگان امريکا از اين کشور کوتاه شد. پيروزي جنبش چريکي به رهبري فيدل کاسترو امريکا را در وضعيت دشواري قرار داد. زيرا کوبا تنها حکومت کمونيستي در امريکاي مرکزي و در نزديکي مرزهاي امريکا بوده و روابط صميمانه اي با شوروي داشت. امريکا در حالي که حضور شوروي را در نيمکره شرقي جهان برنمي تافت، اکنون مجبور بود که نزديک کشور خود، کوباي کمونيست را تحمّل کند و به اين
دليل سياست خصمانه امريکا، به طور دائم، دامن گير کوبا بوده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سرزمين فلسطين از قديمي ترين مناطق مسکوني جهان محسوب مي شود که در ساحل شرقي درياي مديترانه، و در همسايگي کشورهاي اردن، مصر، سوريه و لبنان قرار دارد. فلسطين داراي 3/330/000 نفر جمعيت و مساحت 6/263 کيلومتر مربع است که بخش اعظم آن تحت اشغال رژيم صهيونيستي است. پايتخت فلسطين قدس شريف و شهرهاي غزه و رام اللَّه نيز مراکز اداري موقت هستند. ضمن اينکه خان يونس و نابلس نيز از شهرهاي مهم اين کشورند. مليت و زبان رسمي مردم فلسطين عربي است و بيش از 87% مردم آن پيرو آيين مقدس اسلام هستند. پيش بيني جمعيت فلسطين تا سال 2020م نزديک به 7 ميليون نفر خواهد بود. سرزمين فلسطين بين سال هاي 1517م تا جنگ جهاني اول توسط دولت عثماني اداره مي شد و از آن پس تحت قيموميت انگليس درآمد. از اواخر قرن 19م با اوج گيري نهضت صهيونيسم و گسترش موج مهاجرت يهوديان به فلسطين، جمعيت يهوديان رو به افزايش گذاشت. در پي تشديد اختلافات و درگيري ها ميان اعراب و صهيونيست ها، طرحي در سازمان ملل به تصويب رسيد که به موجب آن فلسطين به دو قسمت يهودي و عرب نشين تقسيم شد. طبق اين طرح بيش از 56% از کل اراضي فلسطين به يهوديان و بقيه به اعراب واگذار گرديد. در سال 1948م پس از خروج نيروهاي انگليسي، دولت جعلي و غصبي اسرائيل در سرزمين فلسطين اعلام موجوديت نمود و طي مدت کوتاهي نزديک 80% از خاک فلسطين را به اشغال خود درآورد. در اثر فقدان يک موجوديت ملي در فلسطين، اداره نوار
غزه به مصر و اداره کرانه باختري به اردن واگذار گرديد که اين مناطق نيز در سال 1967م به اشغال رژيم صهيونيستي درآمدند. آغاز نبرد مسلحانه عليه رژيم صهيونيستي در اول ژانويه 1965م به عنوان روز ملي فلسطين نام گذاري شده است. فلسطين در 15 نوامبر 1988م استقلال خود را اعلام کرد. نوع حکومت فلسطين دولت خودمختار با يک مجلس قانون گزاري است. (ر.ک: 15 نوامبر)
شرح مناسبت:
پس از جنگ خليج فارس، مهم ترين رويداد اوايل دهه پاياني قرن بيستم، فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و تقسيم آن به پانزده کشور مستقل است. اتحاد جماهير شوروي که تا پايان سال 1991م يکي از دو ابرقدرت جهان به شمار مي آمد، با فرا رسيدن ژانويه سال 1992م به تاريخ پيوست و جمهوري هاي مستقل جديد شوروي سابق، اتحاديه جديدي به نام سازمان کشورهاي مستقل مشترک المنافع تشکيل دادند که در سال هاي بعد عملاً کارآيي خود را از دست داد. جمهوري هاي مستقل جديد نيز که از بطن اتحاد جماهير شوروي سابق زاده شده اند در دهه آخر قرن بيستم، هر يک با مشکلات سياسي، اقتصادي و اجتماعي گوناگون روبرو شده اند که مشکلات بزرگ ترين جمهوري آن يعني فدراسيون روسيه از همه بيشتر و پيچيده تر است. روسيه علاوه بر قيام بعضي از جمهوري هاي خودمختار اين فدراسيون مانند جمهوري چچن و داغستان که خواهان استقلال کامل و جدايي از روسيه هستند، با بحران شديد اقتصادي، کاهش ارزش پول ملي، فقر و بيکاري و صدها ميليارد دلار بدهي خارجي و از همه مهمتر، ناامني و رشد گروه هاي مافيايي روبروست.
شرح مناسبت:
با پايان جنگ جهاني دوم و با توجه به گستردگي دامنه خسارات و تلفات آن، مسئله شکل گيري وضعيتي که به پديد آمدن جنگ هاي فراگير و همگاني، مانند دو جنگ جهاني که هر دو از اروپا آغاز شد، پايان دهد، از ذهن و فکر به بيان و عمل تبديل شد. در سال 1957م براساس "پيمان رم"، جامعه اقتصادي اروپا به وجود آمد و اين روال با انعقاد پيمان ها و
اتحاديه هاي ديگر ادامه يافت تا اينکه گام اساسي در جريان اجلاس سران اروپا در دسامبر 1991م در ماستْريخْتِ هلند برداشته شد. براساس توافق سران اروپا، از سال 1993م "اتحاديه اروپا" شکل مي گرفت و شهروندان هر کشور اروپايي، تابعيت اتحاديه را نيز به دست مي آوردند. اهدافِ اصليِ اين اتحاديه گسترش هرچه بيشتر همکاري ها و هماهنگي هاي اقتصادي، مالي، سياست خارجي، امور دفاعي و قضايي بود. از ژانويه سال 1999م در جهت عملي ساختن اين اهداف، پول واحدي به نام "يورو" به جريان افتاد. اين پول ابتدا در مبادلات بانکي نقل و انتقالات حواله اي ميان کشورها رايج گرديد و سپس از اول ژانويه 2002م در دوازده کشور اروپايي به صورت سکه و اسکناس رواج يافت. هرچند سه کشور انگلستان، دانمارک و سوئد همچنان از پول ملي خود استفاده مي کنند، اما ساير کشورها طي مدت 2 ماه پول ملي خود را از گردونه مبادلات اقتصادي خارج نمودند.
شرح مناسبت:
- يوهان هاينْريش پستالوزي، در دوم ژانويه 1744م در زوريخ سوئيس به دنيا آمد. وي پس از مرگ زود هنگام پدر، تحت نظر مادرش که زني پارسا و نوع پرور بود، پرورش يافت. در نتيجه اين تربيت و تاثير پدربزرگش که در آن سامان به شغل روحانيت، روزگار مي گذرانيد، پستالوزي به فکر افتاد تا روستاييان پيرامون خود را از حال فلاکت و بدبختي بيرون آورد. وي در ابتدا کوشيد از راه سرپرستي امور ديني به مقصود خود دست يابد اما چون موفق نشد، از اين رو به تحصيل حقوق پرداخت به آن اميد که از حقوق مردم دفاع کند. پستالوزي در کنار آن،
مدتي به فعاليت هاي سياسي روي آورد و چون با معايب و نواقص حکومت وقت آشنا گرديد آن را به باد انتقاد گرفت و از سياست کناره گيري کرد. وي سپس براي پيشبرد افکار خويش تصميم گرفت تا از راه اصلاح راه هاي کشاورزي، مردم را راهنمايي کند. او هم چنين تلاش کرد تا با گردآوري پسران بي سرپرست، در تربيت آنان بکوشد و در عين حال، افکار تربيتي خود را در مورد اين کودکان در معرض آزمايش قرار دهد. پستالوزي در سال 1781م آراء تربيتي خود را در کتابي به نام لئوناردو گرتْرود منتشر ساخت و حکومت محلي را متوجه نقايص تربيتي نمود. هنگامي که در سال هاي پاياني قرن هجدهم، انقلاب فرانسه به سوئيس سرايت کرد و تعداد زيادي را به کشتن داد، پستالوزي يتيم خانه اي داير کرد و به سرپرستي کودکان مستمند و بدون سرپرست پرداخت. او با افکار و کارهاي خود توانست نظر تمام دانشمندان علم تربيت دنيا را به خود جلب نمايد و شهرتي جهانگير پيدا کند. پستالوزي بر اين عقيده بود که دواي همه دردها، تربيت است و از ميان بردن فقر و بي نوايي جامعه و رشد دادن آن، تنها از راه پرورش امکان پذير مي باشد. او با اين افکار توانست جنبش هاي عظيمي در کشورهاي دنيا به وجود آورد و اصول تربيتي او توانست ريشه فرهنگ بيشتر ملل جهان را فراگيرد. پستالوزي معتقد است که مشاهده و به کار بردن بايد اساس آموزش قرار گيرد و آموزش بايد از روي رشد کودک تنظيم شود. هم چنين، معلم بايد شخصيت شاگرد را محترم بشمارد و رابطه
شاگرد و معلم بايد براساس مهر و محبت استوار باشد. پستالوزي بر اين عقيده بود که هدف عمده تعليمات ابتدايي، توسعه دادن نيروي فکري طفل است نه آموختن علم و هنر به او. نظريات پستالوزي در اروپا و امريکا تاثيري بسيار عميق و اساسي بر جاي نهاد و بسياري از مربيان تعليم و تربيت، آراء او را به کار برده اند. يوهان هاينريش پستالوزي سرانجام در 17 فوريه 1827م در 83 سالگي درگذشت و در زوريخ به خاک سپرده شد. بيست سال پس از مرگ پستالوزي، مردم سوئيس آرامگاه مجللي براي وي برپا کردند و از او تقدير نمودند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
- پُست، کهن ترين و گسترده ترين نوع ابزار ارتباطي بين مردم يک کشور با ساکنان ديگر سرزمين ها و مناطق جهان است و يکي از عمده ترين نهادهاي اجتماعي بازمانده از ادوار گذشته محسوب مي شود. از اين رو براي برقراري ارتباط بدون نياز به سفر، پست جايگاه ويژه اي يافته است. پست تاريخچه اي چند هزار ساله دارد، اما در دوم ژانويه 1843م پست به صورت امروزي رايج شد و اولين صندوق پستي در وين پايتخت اتريش نصب گرديد. قبل از اين که سازمان مجهز و مخصوصي براي حمل و نقل نامه هاي پستي ايجاد شود، مرسولات پستي به وسيله اسب يا شتر و يا قايق هاي مخصوص جابه جا مي شد، ولي بعدها شيوه هاي جديد به اجرا درآمد و به تدريج، پست، پيشرفت کرد تا اين که به شکل امروزي رسيد. در حال حاضر ارتباط پستي سازماندهي شده، فاصله ها را از بين برده، زمان را کاهش داده و در توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي به عنوان عاملي زيربنايي، پيشتاز حرکت عمومي است.
شرح مناسبت:
جيلبرت موراي، فيلسوف و محقق انگليسي در دوم ژانويه 1866م در سيدني استراليا به دنيا آمد. وي در 11 سالگي راهي انگلستان شد و پس از تکميل تحصيلات خود، از سي سالگي به عنوان استاد ادبيات و فلسفه يوناني در دانشگاه آکسفورد به تدريس پرداخت. موراي هم زمان تعدادي از داستان ها و نمايش نامه هاي يوناني را به شعر انگليسي ترجمه کرد و در باب فرهنگ دنياي قديم درتطبيق با مشکلات دنياي جديد، رسالات و مقالات بسيار نگاشت. وي در تحقيقات خود به اين نتيجه
رسيد که دين يوناني، در اصل، صبغه و رنگ يکتاپرستي داشته و خدايان متعدد يوناني، جنبه ها و وجه هاي مختلف خدا هستند. موراي براين اعتقاد بود که در فرهنگ شرک آلود باستان، پايين ترين و بالاترين مرتبه فکر بشر را مي توان ديد. او هم چنين عقيده داشت که از يک سو خرافات وحشت زا و ابتدايي و از سوي ديگر تعالي فکري جهانيان نشأت گرفته از ادبيات يونان باستان است. موراي پس از جنگ جهاني اول نيز خودش را صرف مسئله جامعه ملل کرد. از موراي آثاري برجاي مانده که تاريخ ادبيات يونان، سنت کلاسيک در شعر و آزمايش اين نسل از آن جمله اند. جيلبرت موراي سرانجام در دوم مه 1957م در 91 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هرمان هِسه، نويسنده و شاعر آلماني در دوم ژانويه سال 1877م در خانواده اي مذهبي در شهر کالو در جنوب آلمان متولد شد. پدر و مادر او هر دو از مبلغان مذهبي بودند و خود او نيز در ابتداي جواني به اين کار اشتغال داشت. هرمان از نوجواني، سرودن شعر را آغاز کرد و در 20 سالگي اولين مجموعه شعر خود را منتشر نمود. وي پس از چندي دست به سفري طولاني به سوي مشرق زمين زد. مدت هاي طولاني در هندوستان در ميان جنگل ها و بودائيان زيست و با آيين آن ها آشنا شد. هرمان هسه به تدريجْ علاقه شديدي به وارستگي اين مردم پيدا کرد به طوري که در بيشتر آثار خود، عقايد و زندگي آن ها را تشريح نموده است. از جمله در داستان سيدارتا، از اساطير هند الهام گرفته است و
اين داستان، نمايانگر علاقه مردم غرب به ويژه آلمان به آيين هاي مذهبي شرق مي باشد. هِسه در سال 1945م جايزه ادبي گوته و يک سال بعد، جايزه نوبل را در رشته ادبيات دريافت کرد. هسه مدت ها در سوئيس به نشر آثار خويش پرداخت و کتاب هاي متعددي به نگارش درآورد. مايه اصلي داستان هاي او، کشمکش ميان ماديات و معنويات و گشودن راهي به سوي خويشتن است. هسه بيش از هر نويسنده ديگري توانسته است از رنج هاي دروني و احساسات و کشمکش هاي روحي، انزوا و زندگي باطني بشر سخن بگويد. کمال مطلوب از ديدگاه هسه زماني حاصل مي شود که همه شکل هاي متفاوت زندگي با يک ديگر سازش پيدا کنند و مسائل مادي و معنوي به يک ديگر بپيوندند. از اين ديد، هسه معتقد به حل شدن تمدن غرب و شرق در همديگر بود و اين انديشه، بسياري از متفکران را نيز با خود همراه کرده است. وي در کتاب بازي مهره هاي شيشه اي که به خاطر آن جايزه نوبل گرفت، پيرامون سرزمين کمال مطلوب که در قرن بيست و سوم ميلادي رخ مي دهد سخن گفته است. در اين سرزمين، مشتاقان عالم معنا دور از غوغاي جهانْ در آن به سر مي برند. فلسفه غرب و رياضت شرق با يک ديگر تلفيق شده و حتي مرگ هم مانع پيشرفت آدمي نيست چرا که روح، متوقف نمي شود. هسه برخلاف بسياري از نويسندگان عصر جديد که به بشرْ جدا از عالم طبيعت اعتقاد دارند و به هر تغيير شکل طبيعت بر حسب فنون علمي مي نگرند، در آثار خود،
راه و شناخت تدريجي بشر را در ارتباط با عالم خلقت مي نماياند. در واقعْ آنچه براي هِسِه که تشنه کشف اسرار عالم هستي است، اهميت دارد، آن است که تا حدّ امکان، خود را در قواي مختلفي که بر بشر نفوذ دارد شرکت دهد. از اين روست که بيشتر اشخاصِ داستان هاي هِسه کساني هستند که مي خواهند خود را به صورتي عميق بشناسند و براي شناخت درون، از برابر هيچ تجربه اي، هر قدر که دشوار و وحشتناک باشد، کنار نمي روند و پيوسته در حال تحقيق به سر مي برند. اين تحقيقِ مداوم از انسانيت محض و اين اعتلاي انديشه است که هِسِه را در رديف نويسندگاني جاي مي دهد که آثارشان در دسترش فهم عامه مردم نيست، اگرچه مبهم و تاريک شمرده نمي شود. هسه نويسنده اي صلح طلب و گوشه گير بود که آثار ارزش مند او از قبيل گرگ بيابان، سفر مشرق زمين، شادي نقاش و نظريات سياسي و … از شهرت فراواني برخوردارند. هرمان هسه سرانجام در نهم اوت 1962م در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پاتريس لومومبا مبارز معروف افريقايي و باني استقلال کنگو در دوم ژانويه سال 1925م به دنيا آمد. او پس از اتمام تحصيلات متوسطه در اداره پست مشغول به کار شد و سپس تحصيلات عالي خود را در رشته حقوق به پايان برد. لومومبا در نهضت آزادي افريقا عامل اصلي استقلال کشورش کنگو بود. او در سال 1958 به عضويت دائمي کنفرانس مردم سراسر افريقا درآمد و به رياست نهضت ملي کنگو و استقلال کنگو از بلژيک انتخاب شد. لومومبا در سال 1960م پس
از تأسيس جمهوري دموکراتيک کنگو به مقام نخست وزيري و وزارت دفاع منصوب گرديد. اما کمي پس از استقلال، نظاميان به تحريک عوامل بيگانه سر به شورش برداشته و يکي از ايالات کنگو را مستقل اعلام نمودند. وي براي جلوگيري از اين شورش ها دست به دامان سازمان ملل شد ولي چون از اين امر نتيجه اي نيافت خود وارد عمل گرديد و نيروهاي نظامي کنگو را به جنگ با نيروهاي شورشي اعزام کرد. در پي اين اقدام که مخالف با نظرات رئيس جمهور کنگو بود، لومومبا از سوي رئيس جمهور وقت از سمت هايش برکنار و پس از يک سلسله تحولات سياسي، توسط نظاميان در محل اقامتش تحت نظر گرفته شد. اين مسئله باعث شد که شورشيان که از جانب دولت بلژيک حمايت و تحريک مي شدند، دست از شورش خود بردارند. لومومبا پس از مدتي، موفق به فرار از زندان شد. با اين حال وي پس از چندي به اتهام نقض امنيت ملي، توسط نيروهاي دولتي دستگير و در يک اقدام خائنانه، تحويل نيروهاي شورشي به رهبري موسي چومبه شد. پاتريس لومومبا سرانجام در 17 ژانويه 1961 به همراه جمعي از يارانش توسط عوامل چومبه، پس از شکنجه هاي فراوان تيرباران شد. لومومبا در شرايطي در 36 سالگي اعدام شد که بيمار بود. انتشار خبر کشته شدن لومومبا، موجي از اعتراضات مردمي کنگو و ديگر کشورهاي افريقايي را به دنبال آورد. لومومبا چند کتاب از خود بر جاي گذاشته است که مشهورترين آنها "ميهن من کنگو" نام دارد. گفته مي شود که پاتريس لومومبا توسط موسي چومبه رهبر شورشيان کنگو در خمره اسيد
انداخته شد تا اثري از وي باقي نماند.
شرح مناسبت:
در دوم ژانويه سال 1977م، به پيشنهاد انور سادات رئيس جمهور پيشين مصر، گروهي از رهبران سازشکار فلسطيني موافقتنامه اي با صهيونيست ها امضا کردند که بر اساس آن، کشور مستقل فلسطين در ساحل غربي رود اردن تشکيل مي گرديد. اين تصميم که به معناي ناديده گرفتن حقوق مسلَّم مردم مسلمان فلسطين و چشم پوشي از ديگر بخشهاي سرزمين اسلامي فلسطين بود، به سبب مخالفت هاي گسترده مردمي و نيز فريب کاري اسرائيل براي به سازش کشاندن رهبران فلسطين عملي نشد. (ر.ک: 15 نوامبر(
شرح مناسبت:
کشور جمهوري نيکاراگوئه در امريکاي مرکزي واقع است. تاريخ نيکاراگوئه مانند ساير جمهوري هاي امريکاي مرکزي با دوران طولاني سلطه اسپانيا که قريب سه قرن به طول انجاميد، آغاز مي شود. در سال 1821م به دنبال ناآرامي ها در اسپانيا، نيکاراگوئه نيز مانند ساير کشورهاي امريکاي لاتين، استقلال خود را اعلام کرد و سلطه اسپانيا بر اين منطقه در نيمه سپتامبر آن سال پايان پذيرفت. نيکاراگوئه سپس با مکزيک متحد شد و به فدارسيون امريکاي مرکزي پيوست. اين فدراسيون در سال 1838م منحل شد و نيکاراگوئه در سوم ژانويه اين سال به استقلال کامل دست يافت. (ر.ک: 15 سپتامبر)
شرح مناسبت:
پيِر لاروس اديب و لغت شناس بزرگ فرانسوي در23 اکتبر 1817م در خانواده اي فقير در شهر پاريس به دنيا آمد. وضع مالي پدرش به قدري بد بود که قدرت نداشت حتي براي پسرش يک لباس آبرومند خريداري نمايد و پيِر با شلوار پاره و مندرس در دبستان و دبيرستان مورد تمسخر و استهزاء دانش آموزان قرار مي گرفت. او تا 15 سالگي در کارگاه پدرش به عنوان شاگرد آهنگر، اسب را نعل مي کرد. لاروس سپس تحصيلات خود را در شهر ورساي فرانسه ادامه داد و در اين زمان، کتب منتشر شده در فرانسه و سايرنقاط جهان رامطالعه مي کرد. وي از اين زمان، درصدد تهيه فرهنگي جامع برآمد و با پشتکار فراوان، فرهنگ خود را به نام لاروس تکميل نمود. تا اينکه با اتمام تحصيلات وي، فرهنگ او نيز کامل شد و انتشار يافت. او قبل از آن، تاليفات خود را از کتب لغت و دستور زبان براي تدريس در مدارس و
انتشار روزنامه تعليم و تربيت براي دانش آموزان آغاز کرده بود و سپس به تدوين اين دايرةالمعارف بزرگ پرداخت. در اين هنگامْ در فرانسه کسي نبود که اسم لاروس را نشنيده باشد. پيِر لاروس فقط مبدع دايره المعارف نيست بلکه او نخستين کسي است که کتاب هاي تدريسي آموزشگاه ها را تدوين و روش آنها را عوض کرده و به صورت امروزي درآورده است. لاروس بر اثر کار مداوم بيمار شد تا اينکه در سوم ژانويه 1875م در58 سالگي درگذشت. اکنون هرساله دايره المعارف وکتب لغت و فرهنگ هاي تاريخي و جغرافيايي متعدد به نام لاروس از طرف هيأت هاي علمي فرانسه منتشر مي شود که نام لاروس را جاودان ساخته است.
شرح مناسبت:
پس از مرگ عمر توريخوس رهبر نظامي پاناما در سال 1981 و چند سال آشفتگي سياسي، سرانجام قدرت به دست يک ژنرال ديگر به نام مانوئل نوريگا افتاد. وي پيش از آن درصدد اعمال سلطه مستقيم بر کانال پاناما و خارج ساختن آن از دست نيروهاي امريکايي بود. وي هم چنين به علت عدم تمکين از سياست امريکا و نيز ايجاد روابط نزديکي که با دو رژيم مخالف امريکا در منطقه يعني کوبا و نيکاراگوئه برقرار کرده بود در سال 1988 از طرف دولت امريکا متهم به مباشرت و شرکت در قاچاق مواد مخدر به امريکا شد و يک دادگاه امريکايي، حکم تعقيب و بازداشت او را صادر نمود. پس از اين اتهام، نوريگا از طرف رئيس جمهور پاناما از فرماندهي گارد ملي کشور برکنار گرديد، اما نوريگا طي کودتايي قدرت را در دست گرفت و از آن پس جنگ تبليغاتي شديدي
عليه نوريگا ايجاد شد. امريکا براي وادار ساختن نوريگا به استعفا، پاناما را تحت فشار اقتصادي قرار داد ولي او حاضر به عقب نشيني نشد تا اينکه نيروهاي نظامي امريکا در نيمه دوم سال 1989، پاناما را مورد حمله قرار دادند. اين جنگ نابرابر با مقاومت دليرانه ارتش کوچک و مردم غيرتمند پاناما، دو هفته به طول انجاميد و پس از بمباران وسيع مناطق غيرنظامي اين کشور، نوريگا به سفارت واتيکان پناهنده شد. اما سفارت واتيکان يک هفته بعد در سوم ژانويه 1990 نوريگا را تحويل نيروهاي امريکايي داد و وي نيز پس از محاکمه به حبس ابد محکوم شد.
شرح مناسبت:
مذاکرات محدود ساختن سلاح هاي استراتژيک، از سال 1969م بين امريکا و شوروي سابق آغاز شد و در طي چند مرحله به امضاي قراردادهاي سالت 1 و 2 انجاميد. هرچند در اين ميان پس از تهاجم شوروي به افغانستان، تنش هايي ميان امريکا و شوروي بروز کرد ولي با روي کار آمدن گورباچف و ايجاد دگرگوني در شوروي و فروپاشي اين کشور، مذاکرات محدود ساختن اين سلاح ها ادامه يافت و به امضاي قرارداد استارت 1 و 2 منجر شد. بر اساس پيمان استارت 2 که در سوم ژانويه 1993م بين رؤساي جمهوري امريکا و روسيه امضا شد، دو کشور متعهد شدند، دو سوم از تسليحات زرّادخانه هسته اي خود بکاهند. اين پيمان در ادامه اهداف پيمان استارت 1 مبني بر کاهش سلاح هاي هسته اي امريکا و روسيه بود. هم چنين دو طرف موافقت کردند که موشک هاي کوتاه برد و متوسط خود را نابود کنند. امريکا به اين دليل با انعقاد پيمان
استارت 2 موافقت کرد که در پي فروپاشي شوروي، روسيه سياست همکاري با غرب را در پيش گرفته بود و خطر مهمي براي امريکا محسوب نمي شد
شرح مناسبت:
در چهارم ژانويه 1073م، همايش "خلع يد" با حضور نمايندگان مذهبي کشورهاي مسيحي و با پيشنهاد پاپ گِريگوري هفتم، رهبر مسيحيان جهان برگزار شد. در اين همايش تصميم گرفته شد که از پادشاهان کشورهاي مسيحي درباره نصب مقاماتِ روحاني مسيحي خلع يد شود. تا آن زمان، پادشاهان، علاوه بر اين که قدرت سياسي را در کشورهاي خود در دست داشتند، مي توانستند اسقف کليساها را نيز عزل و نصب کنند. اين امر، کليساها را در خدمت مصالح و منافع قدرت منداني قرار داده بود که به فساد، استبداد، ستمکاري و بي عدالتي، معروف بودند و مقامات روحاني کليساها، به واسطه اين وابستگي، توجيه کننده اعمالِ شاهان شده بودند. اين مصوّبه با واکنش شديد پادشاهان اروپايي روبرو شد و جنگ هاي طولاني و خونين بين پيروان پاپ ها و سلاطين اروپايي آغاز گرديد.
شرح مناسبت:
هانري بِرِگْسون، فيلسوف معروف فرانسوي در 18 اکتبر 1859م در پاريس به دنيا آمد و پس از تحصيل در فلسفه و ادبيات در اين علوم به استادي رسيد. او سال هاي متمادي به تدريس پرداخت و ضمن عضويت در فرهنگستان فرانسه، افکار و عقايد خود را در قالب خطابه و يادداشت و مجموعه کتاب مطرح کرد. برگسون به عنوان يک فيلسوف، با افکار تحقيقي زمان خود به مخالفت برخاست و به علت ابتکاري بودن حملاتش به فلسفه مادي، موفق به نفوذ در عرصه تفکر گرديد. برگسون معتقد است که حقيقت، ساختمان ثابتي ندارد و ذاتاً متغير است بنابراين عقل از شناخت آن عاجز است. از نظر او، پي بردن به معناي جهان، به علت آن که علم، تنها قسمت کوچکي از
آن را باز مي گويد، دچار اشکال است. بنابراين تلقي علمي از جهان در تبيين معناي زمان و فضا نارساست. برگسون ابراز عقيده مي کرد که خداوند به عنوان يک آفريننده آزاد، خالق حيات و ماده ولي متمايز از آنهاست. در مورد مخلوقات نيز برگسون بر اين نظر است که حيات بشري بخشي از يک کل بزرگ و يکپارچه است. برگسون، فلسفه را تنها راه درک حقيقت مي داند و در اين مورد، عقل را دخالت نمي دهد، بلکه بيشتر به تجربه و دورانديشي توجه دارد. او از تصور و خيال نفرت دارد و آن را مخلوق ضعف مي داند و چون نفسْ آن را حس نمي کند، مي گويد که قابل قبول نمي باشد. برگسون حکمت را از ابهام پرپيچ و خم الفاظ و کلمات دشوار بيرون آورد و به صورتي روشن، ساده و لذت انگيز به مردم عامي روشن ضمير ارائه داد. او مانند افلاطون، فيلسوفي بود که مانند شاعران مي نوشت. درنتيجه سبک پُر روحي که در نوشتن داشت و کتاب هايي که درباره اسرار ابديت نوشت، بيش از اغلب داستان هاي جنايي پرفروش آن روزگار به فروش رفت. با اين حال، برگسون تنها يک مرد صاحب سبک و فصيح نبود، بلکه يکي از ژرف انديش ترين متفکران تاريخ فلسفه نيز بود. زندگي او سيري تحولي داشت، به تدريج از مذهب اصالت ماده روي گردانيد و به فلسفه اصالت تصور گراييد. او از يک امتياز نادر نيز برخوردار شد و آن اين که به عنوان يک فيلسوف، جايزه ادبي نوبل را در سال 1927م دريافت نموده است. وي سرانجام در 4 ژانويه
1941م در 82 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ميانمار، برمه يا بريماني سابق، با 676/577 کيلومتر مربع مساحت، کشوري است کوهستاني که در جنوب شرقي آسيا قرار دارد و با کشورهاي چين و هند و بنگلادش و تايلند هم مرز است. جمعيت ميانمار بيش از 45 ميليون نفر است که دين نزديک به 90% آنها بودايي است و بيش از 2 ميليون مسلمان نيز در غرب اين کشور زندگي مي کنند. پيش بيني مي شود جمعيت ميانمار تا سال 2025م بيش از 58 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت اين کشور، يانگون و واحد پول آن، کيات مي باشد و نوع حکومت آن، جمهوري سوسياليستي است. کشور ميانمار از نظر اقتصاد از جمله کشورهاي فقير به شمار مي آيد. تاريخ نفوذ اسلام به اين کشور به قرن نهم هجري بر مي گردد. ميانمار در قرن نوزدهم ميلادي به اشغال انگلستان درآمد که انگلستان آن را به هند، ديگر مستعمره اش ملحق نمود تا اينکه پس از جنگ جهاني دوم در 4 ژانويه 1948م به استقلال دست يافت که روز ملي اين کشور نيز مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در چهارم ژانويه 1961م کنفرانس سياسي دارالبيضاء با شرکت الجزاير، غنا، گينه، مالي، مراکش، سوريه، يمن، و مصر به منظور ايجاد يک بلوک سياسي افريقايي در شهري به همين نام در مراکش تشکيل شد. هدف از تشکيل اين کنفرانس ايجاد يک فرماندهي نظامي افريقايي بود و بر اساس طرح اعلام شده، سازماني شبيه ناتو، دفاع مشترک و سياست هاي هماهنگ را تأمين مي نمود. هم چنين قرار بود که در پي آن، بازار مشترک افريقا نيز به وجود آيد. با وجود اين، مصوبات کنفرانس دارالبيضاء، در آن زمان، عملاً پيگيري نشد. گرچه در سال هاي بعد، برخي از آن موارد، به مرحله عمل رسيد.
شرح مناسبت:
در زمان سلطنت خسرو پرويز پادشاه ساساني بر امپراتوري ايران، موريکيوس نيز بر امپراتوري روم حکومت مي کرد و بين دو امپراتوري، روابط دوستانه اي برقرار بود. در اين ميان، يکي از سرداران امپراتور روم به نام فوکاس عليه پادشاه روم شورش کرد و پس از کشتن او، خود را امپراتور روم خواند. خسروپرويز که از اين پيشامد ناراضي بود، به بهانه خونخواهي امپراتور مقتول و در حقيقتْ براي تصرف سرزمين هاي بيشتر، در پنجم ژانويه سال 603م، جنگ عليه روم را آغاز کرد. سپاهيان خسرو پرويز در اين جنگ ضمن تصرف مناطقي از قبيل اُدِسا و ارمنستانْ به محاصره شهر قُسطَنْطَنيّه پايتخت روم شرقي يا بيزانس پرداختند. پيشرفت هاي سپاه ساساني، بي کفايتي فوکاس را بيش از پيش نمايان مي کرد تا اين که جمعي از شورشيانِ رومي، وي را به قتل رساندند و هراکْليوس به جاي وي قدرت را در دست گرفت. هراکليوس در ابتدا پيشنهاد صلح
داد اما با امتناع خسرو از اين امر، جنگ بين دو کشور باز هم ادامه يافت. از سال 627م حملات تعرّضي روميان آغاز شد که در جريان آن، مناطق متعددي را به تصرف خود درآوردند. در اين ميان، خسرو پرويز که از هرگونه وسيله و امکان براي ادامه جنگ و مقابله با نيروهاي بيزانس درمانده بود، جنگ را ادامه داد. اين امر باعث شد تا توده مردم و جنگجويان خسته، دست به شورش زده و خسروپرويز را از قدرت خلع و محبوس کنند. با خلع خسرو پرويز، جنگ هاي ايران و روم پس از بيست و چهار سال در سيزدهم سپتامبر سال 627م پايان يافت و دوران اقتدار آخرين امپراتوري بزرگ ايران باستان يعني سلسله ساسانيان رو به افول نهاد. از اين پس عصر اغتشاش و هرج و مرج آغاز گرديد به طوري که در مدت چهار سال پس از مرگ خسروپرويز، حدود ده نفر از اين سلسله به پادشاهي رسيدند.
شرح مناسبت:
سرزمين اروگوئه يکي از کوچک ترين ممالک امريکاي لاتين، نخستين بار در پنجم ژانويه 1516م در جريان اکتشافات دريانوردان اسپانيايي کشف شد، ولي نخستين سکنه اروپايي آن که در اواخر قرن هفدهم در اين سرزمين مستقر شدند پرتغالي هاي بودند. در اوائل قرن هجدهم، مجدداً اسپانيايي ها بر اين سرزمين مسلط شدند و نزديک يک قرن بر اروگوئه حکومت کردند تا اين که پرتغالي ها دوباره در سال 1817م درصدد تسلط بر اين منطقه برآمدند. کشمکش بين اسپانيا و پرتغال به استقلال طلبان اروگوئه فرصت داد تا عليه هر دوي آنها قيام کرده و در سال 1827م استقلال خود را به دست آورند.
اروگوئه پس از استقلال صحنه جنگ هاي داخلي و رقابت گروه هاي طالب قدرت شد. هم چنين از نيمه قرن بيستم، اين کشور شاهد چندين کودتاي نظامي بوده و نزديک به پنجاه سال متناوباً به وسيله دولت هاي نظامي اداره شده است. فشار و اختناق حاکم بر اروگوئه در دهه 1960م به آغاز يک شورش مسلحانه و جنگ هاي چريکي در اين کشور انجاميد و نظاميان سرانجام در سال 1980م به رفراندومي براي تدوين يک قانون اساسي براي اروگوئه رضايت دادند. قانون اساسي جديد اروگوئه به حکومت نظاميان پايان داد و از 1985م به اين طرف، حکومت غيرنظامي در اين کشور زمام امور را به دست گرفته است. (ر.ک: 25 اوت)
شرح مناسبت:
کريستوفر رِن معمار انگليسي در پنجم ژانويه 1632م در خانداني که از روحانيون بزرگ کليسا بودند به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در آکسفورد آغاز کرد و سپس به تدريس نجوم پرداخت. رِن از آن پس به معماري روي آورد و کوشيد تا چند نقشه براي کمبريج و آکسفورد تهيه کند. وي از اين پس به شهرت رسيد و برخي طرح هاي خود را عملي ساخت. حريق عظيمي که در سال 1666م لندن را نابود کرد به کريستوفر رن امکان داد که نبوغ و کارداني خود را در نقشه کشي ساختمان و شهرسازي آشکار سازد. در اين حال وي مصلحت را در آن ديد که شهري از نو بنا نهد، پس نقشه شهر به او واگذار شد. قبل از آتش سوزي، لندن داراي خيابان هاي تنگ و پرپيچ و خم بود. نقشه هاي رِن طوري تنظيم شده بود که خيابان هاي وسيع
و درختکاري شده، ساختمان هاي بزرگ و ديگر امکاناتْ لحاظ گرديده بود. هرچند تمامي نقشه لندن عملي نشد، ولي باز هم از ارزش کار رِن نکاست. وي در سال 1681م به رياست انجمن سلطنتي انگلستان دست يافت و سرانجام در نوزدهم ژانويه 1723م در 91 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
واژه اسکناس در اصل از زبان لاتين گرفته شده است. شکل اوليه آن، اسيگنو به معناي حواله امضا مي باشد. مبدا پيدايش اسکناس را کشور چين مي دانند. البته شکل اسکناس در روزگاران قديم با آن چه امروز مي شناسيم تفاوت اساسي بسياري داشته است. شکل و طرح و اندازه آن بسيار ساده و ابتدايي بوده است. پژوهش هاي تاريخي نشان مي دهد که ساير کشورهاي جهان در انتشار اسکناس از چيني ها تأسّي نموده و اسکناس را جانشين پول هاي مسکوک نموده اند. از اين رو در پنجم ژانويه 1691 م اولين اسکناس اروپا توسط مردي به نام يوهان پالِمتروک براي بانک استکهلم در سوئد چاپ شده و به معرض انتشار گذاشته شد. تا قبل از اينکه اسکناس در سوئد و سپس در سراسر اروپا چاپ و منتشر شود، مبادلات نقدي به وسيله سکه هاي چهارگوش و بزرگ انجام مي شد. در حال حاضر پول کاغذي يا اسکناس در عرصه مبادلات بين المللي و اقتصاد جهاني و سيستم پولي دنيا نقش اساسي ايفا مي کند و به اعتبار مؤسسه انتشار دهنده که اغلب دولت يا بانک مرکزي يک کشور مي باشد، گردش مي کند و به همين جهت داراي ماهيت اعتباري است
شرح مناسبت:
شواليه ژان شاردن، سياح و خاورشناس فرانسوي، در 26 نوامبر 1643م به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات مقدماتي، مدتي به جواهر فروشي پرداخت. وي در 21 سالگي عازم هندوستان شد. او زبان فارسي و ترکي را فرا گرفت و پس از چندي به عنوان بازرگان سلطنتي، مقرّب دربار صفويه شد. شاردن در مدت حضور در ايران که چندين
سال به طول انجاميد، مطالعات و مشاهدات خود را به قلم آورد. او با تحقيقات دقيق و تتبعات علمي مخصوص خود، ايران و ايرانيان را براي اولين بار چنان که شايد و بايد به جهانيان معرفي کرد و با ارائه شيوه نوين انتقادي و تاريخي خود، دانش ايران شناسي را در غرب بنيان نهاد. سفرنامه شاردن در ده جلد به تعريف و توصيف امپراتوري ايران، قواي مسلح، آداب و عادات مردم، علوم و صنايع، مذهب، اوضاع مدني، سياسي و نظامي و کتاب هاي معتبر ايرانيان و … اختصاص يافته است. از ديگر نکات مثبت اين اثر، بررسي ادبيات و زبان فارسي و نيز امثال و حکم ايرانيان است. وي اولين کسي بود که کتابي در شرح ابنيه تخت جمشيد انتشار داد. شاردن در توصيف نبوغ ايرانيان تصريح مي نمايد که استعداد و نبوغ ايرانيان بيش از هر رشته و فني، در علوم مصروف گرديده و ايرانيان در قسمت علم کاملاً کامياب شده اند. شاهد مثال وي نکاتي است که درباره ادبيات، رياضيات، نجوم، هنر، صنايع ظريفه، تاريخ، جغرافيا و ساير علوم آورده است. شاردن با توجه به آشنايي به زبان عربي تصريح مي نمايد که اهالي مشرق زمين، عربي را غني ترين و عالي ترين زبان و غيرقابل قياس مي دانند و شاردن خود، اين ادعا را تاييد مي نمايد. کتاب هاي شاردن به تنهايي يک دوره جغرافياي تاريخي و يک مجموعه فرهنگي بي نظير به شمار مي آيد. هم چنين ادوارد براون مستشرق معروف انگليسي، شاردن را معتبرترين مورخ عهد صفوي دانسته است. سياحت نامه او را از پاره اي جهات با شاهنامه فردوسي
مقايسه مي نمايند که در آن از دلاوري هاي پهلوانان ايران داد سخن رفته است. شاردن علاوه بر جهانگردي و خاورشناسي، يکي از مشاهير فلاسفه در عهد جديد نيز به شمار مي رود و مورخين مشهور قرن هجدهم، در تدوين نظريات تاريخي و تهيه آثار علمي خود از عقايد فلسفي و اجتماعي شاردن مايه گرفته اند. شواليه ژان شاردن سرانجام در پنجم ژانويه 1713م در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
به موجب عهدنامه داردانل که در پنجم ژانويه 1809م بين دولت هاي عثماني و انگلستان امضا شد، انگليس متعهد گرديد تمامي سرزمين هاي دولت عثماني از جمله مصر را تخليه کند و به اشغال اين سرزمين ها خاتمه دهد. در مقابل، دولت عثماني متعهد شد حقوق کنسولي انگليس را در قلمرو عثماني به رسميّت بشناسد. هدف از امضاي اين معاهده از سوي انگليس، حفظ امنيت ناوگان مديترانه اي اين کشور در برابر تهاجم احتمالي نيروي دريايي روسيه تزاري از طريق درياي سياه بود؛ زيرا، طبق اين پيمان، دولت عثماني موافقت کرد در زمان صلح به هيچ کشتي جنگي اجازه عبور از تنگه بُسفُر و داردانل را ندهد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جان کالوين کوليج رئيس جمهور پيشين امريکا در چهارم ژوئيه 1872م در ايالت ورمونت امريکا به دنيا آمد. او تحصيلاتش را در رشته هاي مختلف علوم اقتصادي ادامه داد و در اين رشته فارغ التحصيل شد. کوليج از آن پس وارد فعاليت هاي سياسي گرديد و در زمان رياست جمهوري وارنْ هارْدينگ، معاونت او را برعهده گرفت. با مرگ هاردينگ در سال 1923م کوليج به رياست جمهوري دست يافت و با اثبات قدرت عمل خود، مجدداً در سال 1924م به رياست جمهوري انتخاب شد. وي پايه گذار نظام نوين اقتصادي امريکا در قرن معاصر محسوب مي شود؛ نظامي که امريکايي ها توانستند سلطه اقتصادي خود را بر مبناي آن به اقصي نقاط عالم بگسترانند. او شوراي روابط خارجي را با هدف ايجاد نظام واحد اقتصاد جهاني در امريکا توسعه داد و به منظور حفظ برتري سلطه اقتصادي امريکا بر اروپا، اين شورا را تقويت کرد. همين تشکيلات بود که بين دوجنگ جهاني طرح اعطاي وام هاي بزرگ به دولت هاي خسارت ديده اروپا را با هدف ايجاد سلطه اقتصادي بر اين قاره ارائه کرد و آن را به اجرا گذارد. سياست خارجي جمهوري خواهان در دوران حکومت کوليج اصولاً در تلاش هاي توسعه طلبانه مالي و اقتصادي تظاهر مي يافت و نخبگان محافل مالي امريکا، با نيرويي مضاعف، براي به دست آوردن سرکردگي اقتصادي جهان دست به کار شدند. اين سياست در امريکاي لاتين نيز به شدت تعقيب مي شد و دولت کوليج با نفوذ در اقتصاد امريکاي جنوبي، به تدريج رقيب اصلي خود، انگلستان را از صحنه
بيرون راند. به عنوان نمونه، در حالي که قبل از جنگ جهاني اول، سرمايه گذاري خارجي ايالات متحده، از ميزان يک چهارم سرمايه گذاري انگلستان تجاوز نمي کرد، اين ميزان در پايان عمر کوليج، به 95 درصد مجموع سرمايه گذاري تمامي کشورهاي جهان در امريکا رسيد. اين نفوذ اقتصادي، دخالت فزاينده امريکا در امور کشورهاي امريکاي لاتين را با خود به همراه داشت؛ به طوري که از بيست دولت اين منطقه، چهارده دولت به درجات مختلف، تحت کنترل اقتصادي، سياسي و نظامي امريکا قرار داشتند. دولت کوليج تا آنجا پيش رفت که براي دفاع از اين امتيازات، چند بار نيروي دريايي خود را مامور کرد که با شدت عمل بي رحمانه اي، حرکت هاي آزادي خواهانه مردم امريکاي لاتين را درهم بکوبد. جان کالوين کوليج تا سال 1929م به مدت شش سال در مقام رياست جمهوري امريکا باقي ماند و چهار سال بعد در 5 ژانويه 1933م در 61 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
يکي از فرازهاي مهم دوره رياست جمهوري دوايت آيزنهاور، سي و چهارمين رئيس جمهور امريکا، اعلام دکترين او در پنجم ژانويه 1957م مي باشد. طبق اين دکترين که به تصويب کنگره امريکا رسيد، رئيس جمهور امريکا اجازه مي يافت به هر دولتي که به کمک نظامي يا حتي به مداخله نظامي امريکا احتياج داشت، فوراً ياري رساند. دکترين آيزنهاور هم چون دکترين ترومن داراي بار اقتصادي نيز بود با اين تفاوت که دکترين ترومن عمدتاً مصرف اروپايي داشت، ولي دکترين آيزنهاور، مصرف آسيايي. تفاوت ديگر اين دو استراتژي در تهاجمي تر بودن دکترين ترومن بود. بدين معني که دکترين ترومن بيشتر به منظور
کوتاه کردن دست کمونيست ها در اروپا بود، ولي دکترين آيزنهاور، ايجاد پايگاه سياسي نظامي در خاوردور، خاورميانه و خاور نزديک را دنبال مي کرد. اين نظريه نقطه آغاز فعال شدن ديپلماسي امريکا در خاورميانه و خليج فارس به شمار مي رفت.
شرح مناسبت:
توماس اِستِرِنْزْ الْيوت اديب معروف انگليسي در بيستم سپتامبر 1888م در امريکا به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي، وارد دانشگاه هاروارد گرديد و موفقيت هاي درخشاني به دست آورد؛ به طوري که برتراند راسل، استاد مشهور آن دانشگاه، اليوت را بهترين شاگرد خود مي دانست. اليوت مدتي در فرانسه و انگلستان نيز ساکن شد و به فعاليت هاي مطبوعاتي روي آورد. اما چون مدت اقامت وي در انگليس طولاني شد تابعيت آنجا را پذيرفت و به شعر و شاعري پرداخت. وي در سال 1922، مجموعه زمين باير را که مشتمل بر يک سلسله اشعار مفصل بود و به عنوان بهترين کار شعري قرن بيستم شناخته شده، منتشر ساخت. اين کتاب که تصوير غم انگيزي از اوضاع بعد از جنگ جهاني اول است چنان مورد توجه قرار گرفت که به تمام زبان هاي زنده دنيا ترجمه شد و او را به شهرت فراواني رساند. اليوت هم چنين پس از آن که مدت ها عقايد ضد کليسا و ضد کشيشي داشت، ناگهان ايماني را که به دنبالش مي گشت، پيدا کرد و به مردي مذهبي تبديل شد. از اين روست که مؤلفه هاي روحاني و معنوي که در اشعارش موجود بوده و بر ديگران نفوذ مي کند، از تاريخي شروع شد که تغيير عقيده داد. اليوت چند نمايش نامه مهم نگاشت
که با استقبال عمومي مواجه گرديد. اليوت را بايد يکي از بزرگ ترين شعراي معاصر انگليس و از پايه گذاران ادبيات جديد اين کشور دانست. شعرهاي او در ادبيات معاصر، نفوذ بسيار دارد و به شدت مورد تقليد قرار گرفته است. فهم برخي اشعار اليوت به دليل اشارات و کنايات فراوان دشوار است با اين حال، در اشعار زيباي او، عميق ترين و با معني ترين زبان قرن بيستم براي غني کردن فصاحت انگليسي به کار رفته است. استعاره ها و تمثيل هاي بسيار غني که در آثار او گسترش مي يابد، حال شاعرانه اي که در آن، مفهوم و وزن به طور مداوم به هم مي پيوندد، لحن سنگيني که به وسيله آن، اوضاع و احوال بشر در برابر عالم هستي و عالم ابدي عرضه مي شود، همه موجب شده است که به توماس اليوت، عنوانِ شاعر ماوراءالطبيعه عصر جديد داده شود. از اليوت آثار متعددي بر جاي مانده که چهارشنبه خاکستر، زمام دار پيشين، جمع خانوادگي و درباره شعر و شاعران از آن جمله است. هم چنين رسالات انتقادي وي که مبتني بر اصول کلاسيک است، شاعران و نويسندگان گذشته را دوباره مورد توجه قرار داده است. توماس اليوت در سال 1948 به مناسبت فعاليت هاي ادبي، موفق به دريافت جايزه نوبل ادبيات گرديد تا اينکه سرانجام در پنجم ژانويه 1965م در هفتادوهفت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
تعميد يکي از "هفت آيين مقدس" است که کليساها و مسيحيان آن را برگزار مي کنند. اين عمل از قواعد مقدس ديني بود که قبل از حضرت مسيح(ع) رواج داشت و توسط حضرت عيسي(ع) جزء فرايض قرار
داده شد. تعميد عبارت است از يک نوع شستشوي خاص که بر حسب نوشته قاموس کتاب مقدس، از وظايف کليساست که بايد در مورد پيروان خود انجام دهد؛ ولي، چگونگي اين عمل از نظر کاتوليک ها و پروتستان ها متفاوت است. پروتستان ها، آن را وسيله توفيق و سبب وقف در راه خدمت به خدا مي دانند، اما کاتوليک ها معتقدند که اين شستشو، گناه موروثي را از انسان پاک مي کند و شيطان را از وي دور مي سازد و اگر طفلي بدون تعميد از دنيا برود روح شيطان در وجود او باقي مي ماند. تعميد براي اموات نيز مسئله اي است که به اعتقاد برخي مسيحيان انجام مي شود و گاهي فردي زنده به جاي مرده اي تعميد داده نشده، تعميد داده مي شود.
شرح مناسبت:
ژاندْارکْ يا دوشيزه اورلئاني، قهرمان ملي فرانسه در 6 ژانويه 1412م در فرانسه به دنيا آمد. وي را زني ديندار، متقي و اهل مکاشفه و مراقبه و مدعي نوعي الهام خوانده اند. ژاندارک ادعا مي کرد الهاماتي غيبي به او مي رسد که وي را به قيام براي نجات فرانسه از سلطه انگليس مي خوانند. از اين رو پس از زحمت فراوان، به فرماندهي عده اي از نيروهاي فرانسوي رسيد و در نبردهاي متعدد، قواي انگليسي را شکست داد. در نهايت در يکي از جنگ ها بر اثر جراحتي که برداشت به دست دشمن افتاد و او را محاکمه کردند. ژاندارک باکمال سادگي و شجاعت و جسارت از خود دفاع کرد. سرانجام دادگاه قرون وسطايي تفتيش عقايد او را تکفير و به الحاد و ارتداد و فساد عقيده
متهم و به زنده سوختن محکوم ساخت. ژاندارک را در 30 مه 1431م در 19 سالگي زنده زنده سوزاندند. اين زن مبارز، پس از سال ها و قرن ها، هنوز هم قهرمان ملي و يکي از اسطوره هاي فرانسه به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
فرناندو ماژلان در سال 1470م در پرتغال به دنيا آمد و از جواني به دريانوردي روي آورد. وي به منظور پيدا کردن راه هاي دريايي، در اقيانوس ها گردش مي کرد و در يکي از اين سفرها بود که تنگه معروفي را در جنوب قاره امريکاي جنوبي کشف کرد که به نام او معروف شد. وي در 6 ژانويه سال 1520م با سه کشتي سفر خود را آغاز کرد و راه اقيانوس کبير را در پيش گرفت. اين کشتي ها به فرماندهي ماژلان به مدت سه ماه و نيم در اقيانوس پيش رفتند و علي رغم اتمام غذا و تحمل سختي هاي بسيار، در ششم اوت 1521م به يکي از جزاير فيليپين رسيدند. در آنجا، ماژلان به دليل دخالت در اختلاف بومي هاي اين جزيره کشته شد، ولي کشتي هاي ديگر به راه خود ادامه دادند. اين سفرها هرچند باعث کشف مناطق ناشناخته دنيا مي شد، ولي زمينه اي براي غارت و استعمار اين مناطق را براي دولت هاي متبوعِ کاشفان فراهم مي آورد که گاه صدها سال بر آن حکمراني مي کردند.
شرح مناسبت:
الکساندر دوماي پسر فرزند الکساندر دوماي پدر در ششم ژانويه 1824م در پاريس به دنيا آمد و دوران کودکي سخت و ملال آوري را گذراند. خاطرات و تاثّرات کودکي اين نويسنده، راه و روش دوران بزرگسالي را براي او تعيين کرد و ترديدي نيست که اين خاطرات، در طرز فکر و اشتغالات او در زندگي آينده اش اثري قاطع و بزرگ بخشيده است. داستان زندگي الکساندر در واقع با آثارش مخلوط است. وي در ابتدا به نوشتن رمان پرداخت و
سپس به نگارش نمايش نامه مشغول شد. در اين زمان بود که کمدي ها و درام هاي متعددي نوشت و به شهرت فراواني دست يافت. دوما وسعت تخيلات پدر را که او نيز نويسنده اي برجسته بود، به ارث برد و متوالياً نمايش نامه هايي به سبک رئاليسم يا واقع بيني و حقيقت جويي خلق کرد. وي همه هنر نويسندگي خود را درباره بينش مستقيم جامعه به کار انداخت و در بيشتر آثار خود، آداب و رسوم جامعه و زمان خود را به تصوير کشانيد. دوما پيوسته در انديشه اصلاح اخلاق جامعه بود و با نگارش نمايش نامه هاي کمدي، به عنوان ايجادکننده عمده "کمدي آداب" در دوره جديد مطرح شده است. وي در کتاب خود با نام مساله پول، جامعه سرمايه داري و عطش سيري ناپذير آن به پول را مطرح ساخته و عملکرد سرمايه داران را که براي رسيدن به پول بيشتر، همه چيز را زير پا مي گذارند، مورد توجه قرار داده است. او توانسته است چهره واقعي و حقيقي جامعه خود را با واقع بيني هرچه تمام تر به نمايش بگذارد و بر ضد برداشت هاي شاعرانه غيرواقعي و خيال پردازانه قلم ر بزند. دوما در کمدي هايش، خود را مصلحِ بي پرواي جامعه، دشمن بي عدالتي ها و رياکاري ها معرفي مي کند. قهرمانان نمايش نامه هاي او، همه جا سخنگوي صادقِ شخصِ وي به شمار مي آيند و او در خلق صحنه هاي پرتحرک و گفت و شنودهاي آميخته با زيرکي و هوشياري و فصاحت و بلاغت، استادي خاص نشان مي دهد. اگرچه بسياري از نمايش نامه هاي الکساندر
دوما به سبب القاي افکار گستاخانه و نو، بحث ها و مشاجره هاي شديد برانگيخت، با اين حال وي پيوسته نمايش نامه نويس محبوب نيمه دوم قرن نوزدهم باقي ماند. از الکساندر دوماي پسر آثار متعددي بر جاي مانده که پدر مُسرف، تئاتر کامل، فرانسيون پرنسس و بغداد از آن جمله اند. وي در سال 1874م به عضويت آکادمي فرانسه درآمد. دوماي پسر در حالي که در اواخر عمر پدر، از او مشهورتر شده بود، سرانجام در يازدهم دسامبر 1895م در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
زنوبه تئوفيل گرام، مخترع و فيزيک دان بلژيکي در ششم ژانويه 1826م متولد شد و پس از پايانِ تحصيلات خود به تحقيقات فني پيرامون ساختن يک مرکز توليد جريان دائم برق روي آورد. وي از 19 سالگي به کار تحقيق در رشته فيزيک مشغول شد. نتيجه تحقيقات گرام، اختراع دينام بود که به وسيله آن مي توان جريان هاي دائم يا متناوب برق را به نقاط دور دست انتقال داد و از آن بهره برداري کرد. وي در سال 1872م اجازه انحصار اختراع ماشين برق با جريان متناوب را دريافت نمود و در همان سال دينامِ خود را در معرض نمايش قرار داد و باعث ايجاد تحولاتي در صنعت گرديد. زنوبه تئوفيل گرام سرانجام در 25 دسامبر 1901م در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سرزمين روماني در اروپاي شرقي، در طول قرن ها، صحنه تاخت و تاز اقوام مختلف از روميان و بلغاري ها و مجارها تا مغول ها و عثماني ها بوده و از قرن پانزده ميلاد به بعد، بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني به شمار مي رفت. تا اينکه در نيمه دوم قرن نوزدهم از سلطه عثماني رهايي يافت و درصدد حکومتي واحد برآمد. در نهايت طرح ايجاد کشور روماني در روز سيزدهم دسامبر 1859م با اتحاد دو شهر کوچک به نام مولداوي و والاشي پايه گذاري شد و پس از دو سال، ايالات و شهرهاي ديگري نيز به اين اتحاديه ملحق شدند و بدين ترتيب در روز ششم ژانويه 1861م، کشور روماني تشکيل شد. روماني با 237/500 کيلومتر مربع مساحت در اروپاي شرقي و در ساحل شمال غربي درياي سياه قرار دارد.
کشور روماني در نهايت در 13 ژوئيه 1878م استقلال يافت.
شرح مناسبت:
تئودور روزولت بيست و ششمين رئيس جمهور امريکا در 27 اکتبر 1857م به دنيا آمد. وي از جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد و با عضويت در حزب جمهوري خواه امريکا، به معاونت رئيس جمهور ايالات متحده دست يافت و با ترور رئيس جمهور وقت، در سال 1901م به رياست جمهوري اين کشور رسيد. روزولت در اولين سال حکومتش، حضور نظامي امريکا در کوبا را که قبلاً به اشغال ايالات متحده درآمده بود تقويت کرد و اين کشور را رسماً تحت الحمايه نمود. در اين زمان بود که پايگاه عظيم دريايي امريکا در کوبا موسوم به گوانتانامو که از جمله پايگاه هاي بزرگ امريکا در محدوده درياي کارائيب در امريکاي مرکزي محسوب مي شود تأسيس شد و بعدها به عنوان يک زندان غيرقابل نفوذ و اسرارآميز مورد استفاده قرار گرفت، به طوري که در طي دهه هاي بعد، امريکا مظنونان به حوادث تروريستي را بدون رعايت ضوابط بين المللي به اين مکان مي آورد و با اعمال شديدترين تدابير امنيتي و شکنجه هاي دهشتناک، زندانيان را به اعتراف وادار مي کرد. از جمله حوادث مهم دوران حکومت روزولت، جدا شدن پاناما از کلمبيا و آغاز عمليات احداث کانال پاناما بود. اکثر مورخان، جدا شدن پاناما از کلمبيا را ناشي از حمايت دولت تئودور روزولت از شورش هاي مردم اين سرزمين مي دانند. اقدام دولت روزولت در حمايت آشکار از تجزيه طلبان پاناما و احداث اجباري کانال، چنان زشت و تجاوزکارانه جلوه کرده بود که در آن زمان مورد ملامت اکثر دولت هاي جهان قرار
گرفت. از اقدامات مهم روزولت، ميانجي گري در جنگ دو ساله روسيه و ژاپن و پايان دادن به اين جنگ بود که با اين عمل، موفق به دريافت جايزه صلح نوبل هم شد. هم چنين تخريب و انهدام کامل شهر سانفرانسيسکو در جريان زلزله بي سابقه اين شهر از حوادث ديگر دوران حکومت روزولت است. جمله معروف "چوب دستي بزرگي بردار ولي به نرمي سخن بگوي"، از سخنان روزولت است که نشان دهنده خوي نفاق و ستيزه جويي اوست. روزولت دو دوره کامل يعني تا سال 1909م بر امريکا حکومت کرد و سرانجام ده سال پس از آن در ششم ژانويه 1919م در 62 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هيروهيتو امپراتور اسبق ژاپن در سال 1901 به دنيا آمد و در سال 1926م پس از مرگ پدرش، به امپراتوري ژاپن رسيد. در سال هاي اوليه امپراتوري هيتو، اقتصاد ژاپن رو به ضعف نهاد و نظاميان در کشور قدرت گرفتند. جنگ چين و ژاپن بر سر تصرف سرزمين منچوري در اثر همين وضعيت بود، هر چند بسياري معتقدند که ضعف هيروهيتو در برابر نظاميان باعث اين جنگ ها گرديد. او در نطق تاريخي خود در سال 1945م و پس از بمباران هسته اي شهرهاي هيروشيما و ناکازاکي توسط امريکا شکست ژاپن را اعلام کرد. وي بعدها به عنوان پادشاه سمبليک کشور، اشتغال سياسي خاصي نداشت و به عنوان يک طبيعي دان برجسته به کارهاي علمي مشغول بود. هيروهيتو طولاني ترين دوره امپراتوري جهان در قرن بيستم را در ژاپن بر عهده داشت و آخرين رهبر دوران جنگ جهاني دوم بود. وي عملاً از 19 سپتامبر 1988 تا پايان
عمرش در ششم ژانويه 1989م، به مدت 111 روز به دليل ابتلا به بيماري سرطان در بيمارستان بستري بود و در موقع مرگ، تنها هجده کيلوگرم وزن داشت. پس از مرگ هيروهيتو در 88 سالگي که 62 سال بر ژاپن پادشاهي کرده بود، پسرش اکي هيتو به عنوان امپراتور جديد ژاپن انتخاب شد.
شرح مناسبت:
يوست وَندل، اديب شهير هلندي در چهارم آوريل 1587م در هلند به دنيا آمد. وي از جواني ساکن آمستردام شد و به سرودن اشعار خود پرداخت. وندل، شاعر ملي بود و اشعار او به مقتضاي زمان و به سبک خطابي و وعظ سروده مي شد. وي بعدها به مذهب کاتوليک گراييد و بسياري از اشعار او از همين تغيير مذهب و نيز مرگ همسر و فرزندانش الهام گرفته اند. اشعار وندل، نغمه دار و روان و باحذف حروف صدادار همراه است که وي اين سنّت را در شعر هلندي رواج داد. او در کنار سرودن شعر، به نمايش نامه نويسي نيز مشغول بود که به سبک قدما نوشته شده و رنگ ديني و مسيحي دارد. در اين نمايش نامه ها، موضوع تعارض ميان هوس طغيان آدمي و آرزوي وي براي اطاعت از فرمان خدا، مطرح مي گردد. وندل بيش از تمام شعراي هلند، آثار منظوم و منثور از خود به جا گذاشته است. او بيش از سي تراژدي عالي دارد که شانزده عدد آن، مذهبي است. در هلند، وندل را نجيب ترين و با قريحه ترين شاعر هلند و از روشن فکران و نوابغ اين سرزمين مي دانند. در زبان هلندي، هيچ کس اثري بديع تر از او پديد نياورده است.
با اين حال وندل، اين فصاحت و بلاغت اعجازآميز را فقط در راه تجليل از کشور خود و شهر آمستردام به کار برده است. يوست وندل سرانجام در 7 ژانويه 1679م در 92 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جوزف پريسْتْلي دانشمند انگليسي در سيزدهم مارس 1733م در نزديکي شهر ليدْزْ انگلستان به دنيا آمد و در کودکي يتيم شد. وي از آن پس تحت سرپرستي عمه اش به تحصيل پرداخت و زبان هاي فرانسه، آلماني، ايتاليايي و عربي را به خوبي فرا گرفت. پريستلي پس از چندي به علم شيمي علاقه پيدا کرد و آزمايش هايي در اين زمينه انجام داد. وي در يکي از آزمايش هاي خود، قطعه چوبي را سوزاند و سپس آن را در معرض گازي که از خمره آبجو خارج مي شد قرار داد و مشاهده کرد که شعله چوب خاموش مي شود. اين واقعه باعث پيگيري بيشتر پريستلي و کشف گاز کربنيک گرديد. او آزمايش هاي خود را ادامه داد و با انجام فعل و انفعالاتي بر روي گاز کربنيک يک گاز بي رنگ و بو کشف کرد که همان گاز ازت است. پريستلي در يکي ديگر از آزمايش ها، مقداري از گاز کربنيک را در آب حل کرد و براي اولين بار، راه تهيه مشروبات غيرالکلي را به جهان نشان داد. با اين کشف ها، پريستلي شهرت بي نظيري به دست آورد و از طرف دولت فرانسه به استادي آکادمي علوم برگزيده شد. يکي ديگر از کارهاي مهم او آن است که براي اولين بار، گاز اکسيژن را کشف کرد. وي در سال 1744، با حرارت دادن به اکسيد جيوه گازي
را کشف کرد که اين گاز پس از مطالعه توسط لاوازيه، شيمي دان معروف فرانسوي، به نام گاز اکسيژن شناخته شد. پريستلي دريافت که گياهان مي توانند اکسيژن توليد کنند. او هم چنين به تنفس گياهان پي برد و راه طبيعي تهيه اکسيژن را کشف کرد. در اين ميان برخورد پريستلي و عده اي از آشوبگران در جريان انقلاب کبير فرانسه، به حمله اين خرابکاران به منزل و کتابخانه پريستلي انجاميد و حاصل زحمات چندين ساله اش در اين تاراج از بين رفت. پس از اين حادثه، پريستلي از فرانسه راهي امريکا شد و فعاليت هاي علمي خود را ادامه داد. زماني که پريستلي در آزمايشگاه شخصي خود در پنسيلوانيا کار مي کرد، به کشف مهم ديگري نائل آمد. او گاز سمي و مرگ آور اکسيد کربن را از احتراق ناقص زغال، بنزين يا هر سوخت ديگر با اکسيژن کشف کرد که درجهان علم داراي ارزش زيادي است. وي هم چنين درباره جوهر گوگرد، آمونياک و جوهر نمک مطالعات و تحقيقات و آزمايش هاي فراواني انجام داد که امروزه، نتايج اين تحقيقات در علم شيمي داراي اهميت بسزايي مي باشند. جوزف پريستلي سرانجام در 7 ژانويه 1804م در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شارْلْ پِگي، شاعر و نويسنده فرانسوي در هفتم ژانويه 1873م در فرانسه به دنيا آمد. وي در جواني وارد نظام شد اما پس از چندي آن را رها کرد و پس از ورود به دانش سراي عالي پاريس، از پايان اين دوره نيز صرف نظر کرد. پگي از آن پس به نويسندگي روي آورد و در سال 1900م نشريه دفترهاي دو هفتگي را
بنيان گذارد که انتشار آن تا زمان مرگش ادامه يافت. مطالب اين نشريه شامل انديشه هاي مختلف و مباحث گوناگون در قلمرو افکار بود که با بينشي روشن طرح مي گرديد. قدرت خستگي ناپذير پگي در القاي فکر و پرخاشگري و حساسيت فراوان و هم چنين نظريه هايش در سلسله نوشته هاي اين دفتر آشکار شده است. پگي براي ادراک عمق و عظمت عالم انساني و عالم هنر، هم با اشارات و کنايات سمبوليسم و نمادگرايي مخالف است و هم با صراحتِ ناتوراليسم که در آن بيشتر به تقليد دقيق و مو به موي طبيعت پرداخته مي شود. مذهب پگي، نوعي مذهب شاعرانه بود بدون قيد و مستقل از هر نوع قانون خشک مذهبي. مسائل مربوط به خدا در وجود پگي با نوعي عرفان آميخته بود. شارل پگي هرچند از جانب بسياري از نويسندگان بزرگ عصر خود تحقير مي شد و انتقاد او به کليسا مورد هجوم واقع مي گرديد، اما بعدها پيشرو گروهي از نسل جوان گشت و آثارش از مهم ترين آثار در طول نيمه اول قرن بيستم به شمار آمد. حتي مقامات دانشگاهي و کليسايي آن را ستودند. شيوه نگارش پگي چنان است که دست يافتن به انديشه هايش را دشوار مي سازد. نثرش همراه با تکرار خستگي ناپذيري است که تازگي و ابتکار فکري او را از چشم عامه مردم، دور نگه مي دارد. آثار کامل پگي پس از مرگ او در پانزده جلد منتشر شد و آثار کامل منظوم وي در سال 1941م به چاپ رسيد. شارل پگي سرانجام در پنجم سپتامبر 1914م در چهل و يک سالگي درگذشت.
شرح
مناسبت:
بوريس نيکالايوويچ زاخودِر، ايران شناس معروف روسي در ششم اوت 1898م در يکي از شهرهاي روسيه به دنيا آمد. در يکي از شهرهاي روسيه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات دبيرستان، در سال 1927م موفق به گذراندن دوره مؤسسه خاورشناسي مسکو شد و سپس دوره دکتراي آن را به پايان رسانيد. زاخودر از 32 سالگي به سمت دانشيار و متصدي کرسي زبان فارسي مؤسسه مسکو تعيين گرديد و در سال 1934م به موزه تمدن هاي خاوري منتقل شد. وي هم زمان براي تصدي کرسي تاريخ قرون ميانه دانشگاه مسکو دعوت گرديد. زاخودر در کنار تدريس، به کارهاي تحقيقاتي خود ادامه داد و در عين حال، نخستين دوره دروس رشته مطالعاتي تاريخ قرون وسطي در شرق را بنيان نهاد و در همين زمينه اولين مولّف کتب درسي تاريخ ملل خاور نزديک و خاورميانه در قرون ميانه بود.زاخودر هم چنين موفق شد شعبه مشرق زمين در دانشگاه مسکو را در سال 1944م ايجاد نمايد و خودْ متصدي کرسي تدريس در آن شود. فعاليت هاي گسترده زاخودِر در رشته شرق شناسي در آثارمتنوع وي نمايان مي باشد. دانش نامه دکتراي او تحت عنوان خواجه نظام الملک شرحي درباره تاريخ سلطنت سلجوقيان، وي را در شمار محققان درآورد. هرچند دايره علايق علمي زاخودِر متنوع بود، ولي بررسي تاريخ قرون وسطاي کشورهاي خاورميانه و آسياي مرکزي را در اولويت تحقيقاتِ خود قرار داد. علاوه بر مسائل اداري جنبه تاريخي، زاخودر به مسائل ميراث مدني و فرهنگي کشورهاي خاور زمين هم توجه مي کرد. از اين رو يک سلسله مقالات و گزارش هايي درباره مظاهر برجسته و نامدار تمدن
و فرهنگ خاور زمين مانند ابوعلي سينا، فردوسي و … به نگارش درآورد. زاخودر از جمله مورخان و شرق شناساني بود که به نحوي پسنديده به مهم ترين مسائل تاريخ و ادبيات جهان واقف بود و اين معلومات را با توانايي خود براي حل بغرنج ترين مسائل تاريخي خاورزمين مورد استفاده قرار داد. وسعت معلومات او اجازه مي داد که با تبحر خودْ در بحث درباره مسائل مربوط به خاور نزديک و دور شرکت کند و ضمن تدريس تاريخ عمومي قرون ميانه، کنفرانس هايي علمي و درسي درباره مسائل قرون وسطايي مشرق زمين ايراد نمايد. از زاخودر آثار متعدد ديگري نيز بر جاي مانده که تاريخ قرون وسطي در شرق، تاريخ ايران در قرون وسطي و مجموعه خزري از آن جمله اند. بوريس زاخودِر، سرانجام در هفتم ژانويه 1960م در 62 سالگي در مسکو درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از آن که در سال 1970م، حکومت قانوني کامبوج با يک کودتاي نظامي با حمايت امريکا سرنگون شد، پول پوت رهبر خِمرهاي سرخ و يارانش که از حمايت چين برخوردار بودند، از اين فرصت استفاده کرده و با گسترش نفوذ خود، به تدريج کنترل بخش بزرگي از روستاهاي کامبوج را به دست گرفت. با تضعيف ارتش کامبوج در سال 1975م که به خاطر فرار سربازان شدت يافت، خِمِرهاي سرخ پنوم پن، پايتخت کامبوج، را تصرف کردند. تصرف پنوم پن از طرف خِمرهاي سرخ، سرآغاز فاجعه اي بود که نه تنها در قرن بيستم، بلکه در طول تاريخ بشري، نظير آن ديده نشده است. مشخصه بارز حکومت پول پوت، استفاده از روش هاي خشونت آميز و کوچ دادن اجباري
مردم شهرها به روستاها و محو هر گونه آثار و نشانه تمدن به بهانه اجراي همه اصول کمونيسم بود. در اين ميان افرادي که کمترين مقاومتي از خود نشان مي دادند کشته مي شدند به طوري که پول پوت، و خِمرهاي سرخ در مدت کمتر از چهار سال حکومت بر کامبوج، حدود 2 ميليون نفر از مردم، به خصوص اتباع ويتنامي تبارِ کامبوج را کشتند. چنين فاجعه اي با توجه به نسبت جمعيت شش ميليوني کامبوج، در دوران زمام داري هيچ يک از جباران ديگر تاريخ سابقه ندارد. از اين رو، ارتش ويتنام نيز به بهانه حفظ جان اتباع خود، به کامبوج حمله برد و حکومت پول پوت را در هفتم ژانويه 1979م سرنگون کرد. با وجود اين، خِمِرهاي سرخ به مبارزه مسلحانه خود در قسمت هايي از کشور عليه دولت مرکزي ادامه دادند. پول پوت پس از سقوط از قدرت، در جنگل هاي شمال اين کشور ساکن شد. وي در سال 1995م دچار سکته شد و قسمتي از بدن او فلج گرديد. پول پوت در اين هنگام براي اينکه ثابت کند از قدرت او چيزي کاسته نشده است بر خشونت خود به زيردستان خود در گروه خمرهاي سرخ، افزود و همين خشونت بيش از حد او، باعث نارضايتي اطرافيانش شد. در نتيجه عليه وي شوريدند و او را به دادگاه تحويل دادند. با اين حال پول پوت پس از دستگيري، قتل عام مردم را، خدمت به بشريت دانست و از آن اظهار پشيماني نکرد. لازم به ذکر است که در تمام دوران حکومت پول پوت، تنها دولت چين بود که از اين دولت خون
ريز حمايت مي کرد.
شرح مناسبت:
سليمان خاطر مبارز مسلمان مصري در اکتبر 1985م تعدادي از صهيونيست ها را در صحراي سينا به هلاکت رساند. دولت مصر پس از دستگيري سليمان خاطر، در يک محاکمه فرمايشي، او را به حبس ابد محکوم کرد اما پس از چندي، در هفتم ژانويه 1986م جسد او را در حالي که به دار آويخته شده بود، در درمانگاه زندان يافتند. دولت مصر ادعا کرد که سليمان خاطر خودکشي کرده است. پس از اعلام اين خبر هزاران تن از دانشجويان مصري راهپيمايي هاي بزرگي برگزار کرده و خشم خود را از اقدام رژيم مصر در به شهادت رساندن سليمان خاطر اعلام داشتند.
شرح مناسبت:
گاليلو گاليله رياضي دان و فيزيک دان ايتاليايي در 18 فوريه سال 1564م در شهر پيزا در ايتاليا به دنيا آمد و در فلورانس به تحصيل پرداخت. وي علوم پزشکي و رياضيات را آموخت و سپس در نجوم مشغول گرديد و در اين علم شهرت يافت. يکي از اولين دوربين ها را او اختراع کرد و به وسيله آن معلوم ساخت که کره ماه داراي کوه هاي متعدد است. او هم چنين عنوان کرد که کهکشان از ستارگان بي شماري تشکيل شده است. گاليله در ادامه کار، موفق به مشاهده چهار قمر مشتري شد و لکه هاي خورشيد را به چشم ديد. وي توانست عقايد ذي مقراطيسي که زمين را مرکز عالم عنوان مي دارد رد کرده و با استدلالات رياضي ثابت نمايد خورشيد مرکز منظومه شمسي است. گاليله در سال 1601م کليه عقايد نجومي خود را در کتابي تحت عنوان پيک آسمان منتشر ساخت که تحسين دانشمندان را برانگيخت. وي در
اين کتاب اثبات نمود برخلاف نظريه غالب که زمين را مرکز عالم مي داند و همه اجرام آسماني به دور زمين مي چرخند، عنوان کرد زمين به همراه ديگر کرات به دور خورشيد مي گردند. انتشار اين عقايد، خشم کليساي قرون وسطايي ايتاليا را برانگيخت. گاليله نمي توانست مخالفين خود را به وسيله تجربه و مشاهده محکوم کند، زيرا آنان هيچ گونه استدلال غيرمذهبي را نمي پذيرفتند. از اين رو، کليسا عقايد او در باب حرکت زمين به گرد خورشيد را کفر شمرد و مجبورش کرد تا به زانو در آيد و از آن عقيده استغفار کند. گاليله سرانجام در 8 ژانويه 1642م در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژوزف ژرام لالاند منجم و رياضي دان فرانسوي در هشتم ژانويه 1732م در شهر بورگ فرانسه به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود به تدريس مشغول شد و در ضمن آن، به تحقيقات نجومي پرداخت. لالاند درباره فرضيه مربوط به سيارات و حرکات آنها و به ويژه درباره عطارد و نيز ستارگان دنباله دار، مطالعات فراواني انجام داد و به کشفيات مهمي نائل آمد. او هم چنين نظريات متعددي ارائه داد که مورد استفاده ستاره شناسان قرار گرفت. لالاند موضع و مکان سياره نپتون را بدون آن که بداند سياره اي از منظومه شمسي است کشف نمود. وي در سال 1762م به استادي نجوم و در 1795م به مديريت رصدخانه پاريس رسيد و به خدمات علمي خود ادامه داد. لالاند کليه اوقات فراغت خود را صرف تهيه فهرستي از 4700 ستاره آسماني شناخته شده آن زمان نمود و آن را در سال 1801م به چاپ
رسانيد. ضمن آن که پيش از آن، کتابي با نام رساله نجوم درباره ستارگان دنباله دار نگاشته بود. ژوزف لالاند سرانجام در 25 ژانويه 1807م در هفتاد و پنج سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از جنگ جهاني اول، امريکا علي رغم کسب منافع و غنائم بي شمار، کوشيد نفوذ معنوي و اخلاقي خود را در جهان گسترش دهد و در چشم ملل خسته از جنگ به صورت منادي صلح و آزادي جلوه گر شود. به اين منظور و با توجه به اينکه کشورهاي زرخيز افريقا و آسيا را حريفان اروپايي قبلاً تسخير کرده بودند و سهمي براي امريکا باقي نمانده بود، آن کشور اعلام داشت صلح آتيه نبايد متکي به قدرت و تسلط استعماري باشد، بلکه يک سيستم بين المللي بايد به وجود آيد تا آزادي و حرمت و حقوق کليه دولت ها براساس آن محترم شناخته شود و کليد اين سيستم نيز در دست امريکا قرار داده شود. بر همين اساس، وودرو ويلسون، بيست و هشتمين رئيس جمهور امريکا اعلاميه چهارده ماده اي مشهور خود را در هشتم ژانويه 1918م صادر کرد. اين مواد چهارده گانه عبارت بودند از: علني بودن قراردادها و مذاکرات سياسي؛ آزادي درياها مگر در برخي موارد؛ حذف موانع گمرکي؛ تقليل تجهيزات جنگي؛ حل بي طرفانه اختلافات مستعمراتي، هم چنين تخليه سرزمين روسيه، بلژيک و اراضي فرانسه؛ اصلاح مرزهاي ايتاليا؛ استقلال اقوام اتريش - مجارستان؛ تخليه اراضي صربستان، روماني و مونته نگرو، استقلال سرزمين هاي غيرترکي امپراتوري عثماني؛ تأسيس مجدد دولت لهستان و ايجاد مجمع اتفاق ملل به منظور تضمين استقلال دولت هاي کوچک و بزرگ. هدف نهايي امريکا از پيشنهاد
اين مواد آن بود که از اين راه، قدرتي معنوي، هم چون اقتدار سياسي و اقتصادي که کسب کرده بود براي خود دست و پا کند. هرچند اين طرح و تلاش هاي بعدي ويلسون مقدمه اي براي تشکيل جامعه ملل گرديد، با اين حال نفوذ روز افزون امريکا را در ارکان قدرت جهان فراهم کرد.
شرح مناسبت:
عبدالعزيز بن سعود يکي از رؤساي قبايل حجاز بود که در اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم به مقابله با دولت عثماني پرداخت و به فتوحاتي نايل آمد. در سال 1903م، که ترکان عثماني از ناحيه احساءِ حجاز بيرون رانده شدند اساس حکومت سعودي بنيان نهاده شد. در جريان جنگ جهاني اول، سعودي ها با بريتانيا از در دوستي در آمدند. در نتيجه پس از پايان جنگ جهاني، به واسطه شکست دولت عثماني، سلطه عثماني بر عربستان به طور کلي پايان يافت. در جنگي که ميان عبدالعزيز بن سعود و حسين بن علي، شريف و حاکم مکه در گرفت، ابن سعود به پيروزي هايي دست يافت و بدين ترتيب، حجاز نيز جزئي از قلمرو وي شد. سرانجام انگلستان، اين منطقه را در سال 1926 بر طبق معاهده جده، مستقل شناخت و عبدالعزيز بن سعود خود را سلطان حجاز خواند و سپس در سال 1927م، عنوان خود را به سلطان حجاز و نجد تبديل کرد. پس از چندي در هشتم ژانويه سال 1932، عبدالعزيز به عنوان سلطان عربستان بر تخت پادشاهي نشست. هم زمان با آن، کشور عربستان تأسيس شد و به جهت نام سعود، عربستان سعودي ناميده شد. (ر.ک: 23 سپتامبر)
شرح مناسبت:
در سال هاي بعد از جنگ جهاني دوم، فرانسه گرفتار بحران هاي سياسي گوناگوني بود. هيچ حزبي اکثريت مطلق پارلماني را نداشت تا بتواند دولتي با ثبات را تشکيل دهد. کابينه هاي ائتلافي نيز چنان متزلزل بودند که قدرت گذراندن لوايح را در پارلمان فرانسه نداشتند. در ادامه اين جريان ها، زماني که دولت وقت فرانسه سقوط کرد، ژنرال شارل دوگل،
که در زمان جنگ، رياست دولت آزاد فرانسه را در لندن برعهده داشت طي انتخاباتي که در نوامبر 1958م صورت گرفت به رياست جمهوري آن کشور برگزيده شد. دوگل در زماني به قدرت رسيد که اختلافات داخلي، فرانسه را به نابودي تهديد مي کرد. وي طرح قانون اساسي جديدي تهيه کرد که به موجب آن، رئيس جمهور، قدرتي برابر قوه مقننه داشت. اين طرح مورد تاييد ملت فرانسه قرار گرفت و به اين ترتيب از هشتم ژانويه 1959، جمهوري پنجم فرانسه به رهبري دوگل آغاز به کار کرد.
شرح مناسبت:
چوئن لاي، اولين نخست وزير يا رئيس شوراي دولتي جمهوري خلق چين در سال 1898م به دنيا آمد. وي براي ادامه تحصيلات راهي پاريس شد و در آنجا، به کمک چيني هاي تبعيدي، حزب کمونيست را با الهام از حوادث انقلاب اکتبر روسيه پايه ريزي و سازماندهي کرد. چوئن لاي پس از بازگشت به چين مدتي به امور سياسي اشتغال داشت و پس از فرار به شوروي سابق در سال 1931م، کميسر سياسي ارتش سرخ شوروي شد. او در سال 1936م به عنوان مرد شماره دو حزب کمونيست چين تبديل گرديد و پس از پيروزي کمونيست ها و برقراري جمهوري خلق چين به رهبري مائوتسه تونگ، چوئن لاي در اکتبر 1949م به رياست شوراي دولتي چين و نخست وزيري اين کشور دست يافت. او هم چنين در جريان انقلاب فرهنگي چين در نيمه دوم دهه 1960م، رياست مرکزي حزب کمونيست چين را برعهده گرفت. چوئن لاي در سال 1967م به عضويت گارد سرخ درآمد و از افکار مائو حمايت کرد. اما با استفاده از اعتماد مائو
به خود، علي رغم ميل راديکال ها و تندروهاي معتقد به انقلاب فرهنگي به رهبري خانم مائو، همسر مائوتسه تونگ، بسياري از تصفيه شدگان را که ظاهراً از موضع قبلي خود عدول کرده بودند به قدرت بازگرداند که از همه مهم تر، دنگ شيائو پينگ دبير کل سابق حزب بود. چوئن لاي پس از 27 سال نخست وزيري، سرانجام در هشتم ژانويه 1976م در هفتاد و هشت سالگي درگذشت و هوا کوفنگ به جانشيني او انتخاب شد.
شرح مناسبت:
جنگ هاي بين امپراتوري عثماني و روسيه تزاري از سلسله جنگ هايي است که در چند قرن منتهي به قرن بيستم ميلادي به وقوع پيوست. از دلايل عمده اين جنگ ها، کوشش روسيه جهت کشورگشايي و تسلط بر درياي سياه و نيز رقابت پنهان دول اروپايي با روسيه بود که به تحريک عثماني مي پرداختند. عمده ترين جنگ اين دو کشور در زمان کاترين دوم، امپراتوريس روسيه در نيمه قرن هجدهم شکل گرفت که به استقلال شبه جزيره کريمه و دستيابي روسيه به سرزمين هاي وسيعي منجر گرديد. با اين حال بار ديگر آتش جنگ اين دو کشور در سال هاي پاياني اين قرن، فروزان گرديد و به دنبال جنگ بين دولت عثماني و روسيه که از سال 1787 آغاز شده بود، درگيري هاي خونيني در اروپا روي داد. در اين ميان با اينکه چندين بار مذاکرات صلح صورت گرفت اما نتيجه اي از مذاکرات به دست نيامد. در نهايت پيشنهاد صلحي از جانب امپراتوري عثماني مطرح شد و مذاکرات صلح بار ديگر از سرگرفته شد تا اينکه در اوت 1791م، روسيه متارکه جنگ به مدت هشت
ماه را به صورت مشروط پذيرفت. پس از آن، اين مذاکرات ادامه يافت. و پس از پانزده جلسه، در نهايت در نهم ژانويه 1792م پيمان صلح "ياشي" بين عثماني و روسيه امضا شد که به تبع آن دولت عثماني سرزمين هاي وسيعي را از دست داد. با امضاي اين قرارداد، جنگ هاي اروپا در قرن هجدهم ميلادي خاتمه يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم سيمون دوبووار، نويسنده معروف فرانسوي، در نهم ژانويه 1908م در پاريس به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي خود، سالياني را به تدريس گذراند و سپس تدريس را رها کرد. از آن پس، زندگاني دوبووار با يکي از پر سر و صداترين جريان هاي اجتماعي فرانسه در آميخته شد که بخشي از آن، با پيدايش مکتب اگزيستانسياليسم يا وجودگرايي پيوند مي خورد. در اين زمان، آشنايي دوبووار با ژان پل سارْتْرْ فيلسوف و نويسنده فرانسوي، تأثير زيادي بوردوبووار نهاد و از آن الهام زيادي گرفت. وي طي سال هاي بعد سفرهايي به چين، شوروي و برخي کشورهاي امريکاي لاتين نمود و پس از ارائه گزارش اجتماعي خود، به جامعه اروپا معرفي شد و در فعاليت هاي اجتماعي و سياسي متعددي شرکت کرد. اما فعاليت مهم او با سرمشق گيري از سارْتْرْ، ارائه نظريه اگزيستانسياليسم فمينيستي بود که در آن به طرزي افراطي، از حقوق سياسي و اجتماعي زنان طرفداري مي کند. وي در اثرمعروف خود دراين باره که در ايران به نام جنس دوم به چاپ رسيد، کوشيده است تا از اين بينش فلسفي براي توضيح موقعيت سياسي و فرهنگي زنان در جوامع مرد سالار استفاده کند. دوبووار در اين اثر، تمامي موقعيت زن را در دو زمينه زيست شناسي و اجتماعي بررسي کرده و مسيرهايي را که به آزادي زن مي انجامد، بنابر نظريات خود ابراز کرده است. وي هم چنين در کتاب ديگري با نام کهنسالي، جامعه، را به سبب رفتار تند و خشني که با سالخوردگان از خود نشان مي دهد به
شدت مورد انتقاد قرار داده و به جامعه به دليل ناهنجاري رفتار با زنان حمله ور شده است. سيمون دوبووار سرانجام در سال 1986م در 78 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فکر احداث کانال پاناما از اواخر قرن نوزدهم در ذهن سران اين کشور شکل گرفت و باعث شد که اين پروژه را به شرکتي فرانسوي واگذار کنند، اما اجراي برنامه حفر کانال به دليل شيوع نوعي بيماري، عملي نشد. پس از مدتي در اوايل قرن بيستم حفر اين کانال با کمک امريکا آغاز گرديد و پس از افتتاح آن در سال 1914م، کنترل کانال به امريکا سپرده شد. حضور دائمي امريکا و دخالت در امور داخلي پاناما، اعتراض مردم پاناما را برانگيخت. در سال 1964م، شورش هاي شديدي در پاناما به دليل برافراشته شدن پرچم امريکا در کانال روي داد که منجر به کشته و زخمي شدن صدها نفر گرديد. اين مسئله بازتاب سويي در روابط امريکا باساير کشورهاي امريکاي لاتين نهاد. در نتيجه، حل اين مشکل به عنوان يکي از برنامه هاي جيمي کارتر در دوران رياست جمهوري اش عنوان گرديد. در سال 1977م، پس از مذاکرات طولاني بين مسؤولان دو دولت، سرانجام طي قراردادي، دولت امريکا متعهد شد که تا اول ژانويه سال 2000 ميلادي به کلي منطقه کانال پاناما را تخليه کرده و اداره امور کانال را به دولت پاناما بسپارند. با اينکه اکثر مردم پاناما از اين توافق که حق حاکميت آنها بر منطقه کانال را 23 سال به تاخير مي انداخت راضي نبودند، ولي ناچار آن را پذيرفتند. در نهايت در اول ژانويه سال 2000، نيروهاي امريکايي پس از حدود يک قرن حضور در خاک پاناما، اين کشور را ترک کردند و حاکميت پاناما بر کانال استراتژيک پاناما به دولت اين کشور تعلق
گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اولين روزنامه خبري جهان به نام گازتا در دهم ژانويه سال 1653م در شهر ونيز ايتاليا چاپ و منتشر شد. از آن جا که بهاي هر نسخه از اين روزنامه برابر با يک "گازتا" يعني واحد پول ونيز بود، اين روزنامه نيز به همين اسم موسوم شد. اين نام بعدها در ساير کشورهايي که روزنامه در آنها منتشر شد، متداول گرديد و لغت گازتا، با واژه روزنامه مترادف شد.
شرح مناسبت:
سزار داکورنْتْ، نقاش مشهور فرانسوي در دهم ژانويه 1806م در اين کشور به دنيا آمد. وي به هنگام تولد، دست نداشت و در پاي راستش نيز فقط چهار انگشت نامتجانس به چشم مي خورد. اين طفل گرچه در جسم ظاهري خود دچار کمبود و نقص بود، اما در فکر و تخيل به مراتب کامل بود؛ چرا که از همان کودکي با کمک پا و با يک تکه زغال بر ديوارها نقاشي مي کشيد. هرچند اين نقاشي ها به صورت خطهاي پراکنده بود، اما نمايانگر استعداد ويژه او بود. براين اساس، وي را به پاريس فرستادند و پس از طي دوران اوليه تحصيل، وارد مدرسه هندسه گرديد. داکورنت در اين راه به سرعت پيش رفت و توانايي و سرعتش در نقاشي حيرت انگيز بود. قلم مو در پاي او آنچنان مي چرخيد که گويا با دستانش به حرکت در مي آيد. اين چنين بود که داکورنت به يکي از برجسته ترين نقاشان تاريخ فرانسه مبدل گشت. از جمله شاه کارهاي هنري وي، تصويري با عنوان حضرت مريم(س) بعد از رستاخيز به طول 3/30 متر مي باشد که توسط دولت فرانسه خريداري و به نمايش گذاشته
شد. ديگر اثرمعروف وي، توبه نام داشت که آن نيز داراي شهرت فراواني مي باشد. سزار داکورنت سرانجام در سال 1906م در 100 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اوژن مارن لابيش مصنّف و نمايش نامه نويس معروف فرانسوي در اول سپتامبر 1815م در پاريس به دنيا آمد. وي در حين تحصيل در رشته حقوق، به ادبيات شوق فراوان يافت و به نگارش داستان هاي کوتاه، پراحساس و خيال انگيز براي روزنامه هاي پاريس پرداخت. لابيش پس از آن با سرعتي باورنکردني، کمدي و نمايش نامه هاي آهنگين خود را که تعدادشان به صد مي رسيد به طور پياپي عرضه کرد. غالب اين کمدي ها، با همکاري چند تن از دوستانش نوشته شده بود. در ميان آنها شاه کارهايي وجود داشت و در بيشتر تئاترهاي مهم پاريس به نمايش گذاره مي شد که کلاه حصيري ايتاليايي و مردم گريز از آن جمله اند. او در نوشتن کمدي هاي انتقادي مهارت بسيار فراواني داشت و در کنار آن، تراژدي هاي موفقي مي نوشت. لابيش نويسنده اي است که بي هيچ گونه بلند پروازي توانسته است در نمايش نامه هاي عامه پسند و نشاطانگيز، آداب زندگي و اخلاق مردم، به ويژه طبقه کاسب و نوکيسه را به صورتي کاملاً دقيق و صادقانه بدون تحقير و نيشخند پيش چشم گذارد و با وسعت تخيل خود، آثاري بيافريند که مردم را به خنده وادارد، بي آن که به عمق موضوع لطمه وارد آيد. درباره او گفته اند: لابيش نه تنها نمايش نامه نويسي بود که با مزاح و نوشته هاي مسخره آميزش مي توانست مردم را بخنداند و سرگرم کند، بلکه داراي جهان بيني عميقي بود که مي دانست هدف از بذله گويي چيست. آثار نمايشي کامل لابيش در دو جلد
به چاپ رسيده و آثار فراواني از او در تئاترهاي بزرگ دنيا به معرض نمايش گذاشته شده است. اوژن مارن لابيش سرانجام در دهم ژانويه 1888م در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جامعه ملل نخستين سازمان بين المللي است که بعد از جنگ جهاني اول به موجب پيماني 14 ماده اي که بخشي از پيمان صلح "ورساي" بود، با عضويت اوليه 18 و سپس 45 کشور در دهم ژانويه 1920م تشکيل شد. در آغاز فعاليت جامعه ملل، کشورهاي افريقايي و امريکا و شوروي به آن ملحق نشدند و دولت هاي انگليس و فرانسه نيز تنها از آن پشتيباني مي کردند. منشور جامعه ملل، اعضا را متعهد مي ساخت که روابط خود را بر اساس احترام متقابل به يک ديگر استوار سازند و عليه تجاوز به استقلال و تماميت ارضي شان، اقدام کنند. هم چنين براي ناقضان منشور، مجازات هايي در نظر گرفته شده بود. ولي فقدان ضمانت اجرايي براي تصميمات جامعه ملل بزرگ ترين مشکل اين جامعه و عامل اصلي انحلال آن بود. پس از روي کار آمدن هيتلر، آلمان، در سال 1933م جامعه ملل را ترک گفت و اين نخستين گام او در شانه خالي کردن از انجام تعهدات پيمان صلح ورساي بود. جامعه ملل با ناتواني در دفع تجاوز ايتاليا به حبشه و تجاوز آلمان به اتريش و چکسلواکي، و نيز تجاوز ژاپن به چين و هجوم شوروي به فنلاند، به تدريج اعتبار خود را از دست داد و کشورهاي متجاوز براي اين که تعهدي در قبال جامعه ملل نداشته باشند به تدريج آن را ترک گفتند. در جريان جنگ جهاني دوم، جامعه ملل
عملاً به حال تعليق درآمد تا اينکه پس از جنگ جهاني دوم، در 19 آوريل 1946م منحل شد و سازمان ملل متحد جاي گزين جامعه ملل گرديد. هرچند هنوز هم برخي از مشکلات ساختاري جامعه ملل همچنان دامنگير سازمان ملل متحد نيز هست.
شرح مناسبت:
آکادمي هنرها و علوم سينمايي اسکار، مؤسسه اي غيرانتفاعي است که توسعه و پيشبرد هنر و علوم مربوط به اين حرفه را از طريق مبادله افکار و هم چنين توسط اهداي جايزه ها براي دست آوردهاي ارزش مند در رسته هاي گوناگون تشويق مي کند. اين آکادمي که به اسکار نيز معروف است، همه ساله از بين هنرمندان عرصه فيلم سازي، برترين افراد را انتخاب مي کند. نحوه انتخاب در آکادمي به اين نحو است که هر يک از اعضاي آکادمي که بيش از چهارهزار نفر مي باشند، مجاز است که پنج نامزد براي بهترين فيلم سال و پنج نامزد در رسته خود انتخاب کند. بازيگران، بازيگران را انتخاب مي کنند، کارگردانان، کارگردانان را و فيلم برداران، فيلم برداران را و …. نامزدهاي هر رسته ملزم به اين نيستند که عضو آکادمي باشند. بخش تلويزيوني اسکار نيز از سال 1953م آغاز به کار کرد و برگزيدگان اين عرصه را نيز معرفي مي کند. نماد اسکار، تنديسي است با نگاهي جدي که شمشيري به دست دارد و روي يک حلقه فيلم ايستاده است. هرچند اين تنديس قيمت مادي چنداني ندارد، ولي براي برندگان آن، شهرت و اعتباري جهاني به ارمغان مي آورد. امروز اسکار، يکي از معتبرترين جوايز سينمايي جهان محسوب مي شود.
شرح مناسبت:
پس از جنگ جهاني اول، جامعه ملل به منظور حفظ صلح، داوري در مورد اختلاف بين کشورها و ترويج همکاري هاي بين المللي به وجود آمد. اما علي رغم وجود اين جامعه، جنگ جهاني دوم، خونين تر و وحشتناک تر از جنگ جهاني اول روي داد. بنابراين طي کنفرانس هايي در
اواخر جنگ، تصميم گرفته شد تا سازماني جهاني و قوي براي حل معضلات و اختلافات بين کشورها ايجاد شود. از اين رو منشور سازمان ملل متحد به امضا رسيد و اولين جلسه مجمع عمومي در دهم ژانويه سال 1946 در لندن تشکيل شد ضمن اينکه شوراي امنيت نيز، دو روز بعد از آن، تشکيل جلسه داد. پس از پيشنهاد امريکا مبني بر انتقال مقرّ سازمان ملل به اين کشور، در جلسه مجمع عمومي، تصميم بر اين قرار گرفت که مقرّ دائمي سازمان ملل متحد در کشورهاي متحد امريکا باشد. از اين جهت، در دسامبر 1946، مجمع عمومي مبلغ اهدايي هشت و نيم ميليون دلاري جان را کفلِر سرمايه دار امريکايي را براي خريد يک قطعه زمين در شهر نيويورک براي ساختن مرکز سازمان ملل قبول کرد تا اينکه پس از اتمام کار ساختِ بنا، اولين جلسه مجمع عمومي در بيست و چهارم اکتبر سال 1952م در نيويورک تشکيل جلسه داد و تاکنون نيز در همان محل واقع مي باشد. کمک هاي مالي امريکا به سازمان ملل باعث شد تا طي سال هاي بعد نفوذ بيشتري در سازمان ملل داشته باشد و خواسته هاي زورگويانه خود را بر سازمان ملل متحد تحميل نمايد.
شرح مناسبت:
اولين ساعت الکترونيکي توسط دو صنعت گر سوئيسي با نام هاي "سولْويل" و "تيتوس" پس از 12 سال تلاش، با وصل کردن صدها قطعه و ابزار دقيق در 10 ژانويه 1963م اختراع شد. در ساعت الکترونيکي، حرکت الکترون ها موجب حرکت عقربه هاي ساعت به جلو مي شوند. اين نوع ساعت نيازي به کوک کردن ندارد و بسيار منظم و دقيق کار
مي کند و ميزان خطاي آن، بسيار ناچيز است.
شرح مناسبت:
پس از استقلال هند و پاکستان و تصويب قانون استقلال هندوستان، مشکلات زيادي در نحوه اداره شبه قاره هند به وجودآمد. زيرا اولاً جمعيت مسلمانان هندوستان در سراسر شبه قاره پراکنده بودند و بين اقليت مسلمان و اکثريت هندو در قلمرو هند و بين اقليت هندو و اکثريت مسلمان در قلمرو پاکستان برخوردهاي خونين روي داد و يک جوخصومت و اختلاف بين دو کشور به وجود آورد. مهم ترين اختلافي که به جنگ ميان دو کشور انجاميد، بر سر حاکميت بر ايالت سرسبز و وسيع شمال غربي شبه قاره هند، يعني کشمير بروز کرد. بيش از 75 درصد جمعيت اين ايالت، مسلمان بودند و کشمير بالطبع مي بايست در قلمرو حکومت پاکستان قرار بگيرد. ولي مهاراجه هندي کشمير بدون توجه به خواست اکثريت مردم، اين ايالت را به هند ضميمه کرد و با اعلام اين تصميم در ماه اکتبر 1947م، مسلمانان کشمير سر به شورش برداشتند. اختلاف هند و پاکستان بر سر کشمير سرانجام به سازمان ملل متحد ارجاع شد و سازمان ملل کشمير را موقتاً بين هند و پاکستان تقسيم کرد. البته قسمت اعظم کشمير در قلمرو هند بود و فقط بخش کوچکي از اين ايالت وسيع در قلمرو پاکستان قرار گرفت. اين امر زمينه هاي اختلاف دو کشور در سال هاي بعد را بيشتر از قبل فراهم کرد تا اين که در 25 اوت 1965م آتش جنگ دو طرف بر سر اين منطقه، افروخته شد. اين جنگ در نهايت پس از سه هفته با شکست پاکستان به پايان رسيد و با دخالت سازمان
ملل، آتش بس برقرار گرديد. پس از چندي رهبران دو کشور در ژانويه 1966م به دعوت نخست وزير وقت شوروي در تاشکند گرد آمدند و در دهم ژانويه با انتشار اعلاميه تاشکند تعهد نمودند که نيروهاي خود را به خطوط قبل از جنگ منتقل نمايند و وضعيت موجود در کشمير را بپذيرند. با اين حال، اختلافات هند و پاکستان، در سال هاي پس از آن نيز همچنان ادامه دارد.
شرح مناسبت:
ساسانيان که بيش از 400 سال بر ايران حکومت کرده بودند در روزگار پس از قتل خسروپرويز به دست فرزندش، به دلائل گوناگوني در سراشيبي سقوط و انحطاط قرار گرفتند. در همين هنگام آشفتگي بسياري در اوضاع ايران پديد آمد و در طي چهار سال بيش از 10 نفر به سلطنت رسيدند، تا سرانجام يزدگرد سوم بر تخت سلطنت نشست. در زمان وي دولت ساساني در اوج ضعف و درماندگي خود بود و خوش گذراني امرا و ظلم و ستم بيش از حد پادشاهان، فشار زيادي بر مردم محروم وارد مي آورد. استبداد پادشاهان، قدرت بي حساب مُغان يا مقامات مذهبي، عدم تساوي اجتماعي، نظام غلط طبقاتي، اخذ ماليات هاي سنگين و شکل گيري يک نوع بردگي فکري از جمله دلائلي بودند که باعث شد هرگونه نداي اصلاح طلبي و جنبش آزادي خواهي مورد استقبال عمومي مردم ستم ديده ايران واقع شود. از سوي ديگر اسلام به عنوان ديني مطرح گرديد که اعتقادات آن با مباني عقلي و فکري منطبق بود و جاي گزيني توحيد و يکتاپرستي به جاي دو خدايي و پذيرش احکام و عمل به آن، براي ايرانيان که خواهان خروج از سخت
گيري هاي موبدان زرتشتي بودند به عنوان مائده اي آسماني تلقي گرديد. آنان با پذيرش دين اسلام، مساوات، برابري و برادري ميان ضعيف و قوي و رهايي از جامعه طبقاتي ساسانيان را به دست مي آوردند. هم چنين مدارا و عدم سخت گيري اوليه مسلمانان و آزادي در عقيده و مذهب بدون تعرض، از عواملي بود که به سقوط ساسانيان وحاکميت مسلمانان انجاميد. در اين اوضاع و احوال بود که سپاهيان اسلام در زمان خليفه دوم به ايران حمله کردند و در طي جنگ هاي قادسيه و نهاوند، ارتش مجهز ايران را شکست داده و اسلام را در آن نواحي منتشر ساختند. عقب نشيني برخي امرا و اشراف و دهقانان ايراني و حتي موبدان در برابر امواج هجوم نيروهاي اسلام، نارضايتي از حکومت ساسانيان و اسلام آوردن ايرانيان و همدلي با مسلمانان از عوامل مهم سقوط و اسلامي شدن تدريجي ايران بود و مقاومت ها و شورش هاي ضدعربي که در خلال فتح و پس از آن، در شهرها رخ مي داد، مانعي جدي دربرابر گسترش اسلام نبود. همدلي برخي از اشراف و امراي ايراني با مسلمانان باعث شد که بر جان و مال خود ايمن شوند و حتي از عطاياي اسلامي بهره مند گردند و گاه موقعيت اجتماعي و سياسي خود را نيز حفظ کنند.
شرح مناسبت:
دني پاپن، يکي از مخترعان برجسته فرانسوي، در 11 ژانويه 1647م در اين کشور به دنيا آمد. وي از نوجواني به امور صنعتي و فني علاقه داشت. از اين رو پس از طي تحصيلات خود در پاريس، راهي لندن شد و با يکي از دانشمندان آن سامان، درباره
تکميل ماشين فشار هوا همکاري نمود. پس از چندي، پاپن براي اولين بار به نيروي بخار آب پي برد و در صدد استفاده از اين نيرو برآمد. از اين رو نخستين ديگ بخار را در سال 1688م اختراع کرد و در سال هاي بعد به تکميل آن پرداخت. اين دستگاه که به ديگ بخار پاپن شهرت يافت، شامل ظرفي کاملاً سربسته بود که در معرض حرارت قرار مي گرفت. بخار آب متراکم در ديگ، فشاري درآن ايجاد مي کرد که باعث بالا رفتن غليان آب مي گرديد. پاپن، براي اين ديگ، دريچه اطميناني نيز ساخت تا به هنگامي که فشار بخار آب از حد معيني تجاوز مي کرد، دريچه خود به خود گشوده مي شد و بخار از آن به خارج راه مي يافت. اين اختراع و ديگر کارهاي عملي پاپن باعث شد که وي به عضويت انجمن سلطنتي درآيد. پس از چندي، پاپن از فشار داخل ديگ، به فکر استفاده هاي عملي از نيروي بخار آب افتاد و اولين نيروي کارآمد را براي حرکت کشتي ها فراهم آورد. پاپن را به دليل اين اختراع مهم، پدر بخار لقب دادند. وي سرانجام در 2 اوت 1714م در 67 سالگي در لندن درگذشت.
شرح مناسبت:
ويليام جِيْمْز، فيلسوف و روانشناس شهير امريکايي در يازدهم ژانويه 1842م در نيويورک به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايي و متوسطه خود را در فرانسه گذراند و از ابتداي زندگي با زبان هاي متعددي آشنا شد. ويليام در همين زمان به نقاشي روي آورد و با علاقه زياد در گالري هاي هنري اروپا به مطالعه پرداخت؛ ولي معلمش او را از اين
کار باز داشت و وي را به کاري ديگر فراخواند. جِيمز پس از آن به تحصيل علوم طبيعي و سپس طب مشغول شد و علي رغم اخذ دکتراي پزشکي، از طبابت صرف نظر نمود و به روان شناسي روي آورد. اما ديري نگذشت که از روان شناسي نيز چشم پوشيد و به فلسفه پرداخت. ويليام جِيمز در نهايتْ دريافت که رستگاري و نجات او در وجود خودش نهفته است از اين رو اعلام کرد که به رغم رنج و دردم، زندگي خود را بر پايه کارها، رنج ها و ابتکارات خويش بنيان خواهم گذاشت. وي در سال هاي بعد، وقتش را صرف فراگيري و سپس بسط فلسفه اصالت عمل يا پراگماتيسم نمود. از نقطه نظر جِيمز، نجات و رستگاري انسانْ متکي به اراده خود اوست. جهانْ سراسر خوب نيست ولي اگر ما اراده کنيم مي توانيم آن را بهتر سازيم. در همين سال ها، جِيمز به نگارش کتاب اصول روان شناسي پرداخت که نشان دهنده عطف توجه جِيمز از علم به فلسفه است. روان شناسي او، پيش از آنکه مطالعه نمودهاي ذهن باشد، مطالعه انسان هاي زنده است. جِيمز اعلام داشت که مطالعه شور و وجدان آدمي بايد تابع مطالعه سلوک و اخلاق آدمي بوده و روان شناسي بايد در حکم مقدمه اي براي علم اخلاق باشد. به عبارت ديگر، ذهنْ يک ابزار مادي نيست، يک وسيله روحي است. ذهنْ تنها ثبات انديشه ها نيست، بلکه مولّد و آفريننده آنهاست. ذهنْ معلم و راهنماي ما به سوي دنياي آزادتر، آرام تر و بهتر است. اين انديشه، جِيمز را دوباره به فلسفه کوشش براي بهتر ساختن
جهان مي کشاند. وي با تصديق اينکه جهان پر از شرّ و بدي است، مي گفت: اين همان چيز است که زندگي ما را با ارزش و قابل تحمل مي سازد. زيرا وجود شر به ما گران بهاترين چيز را ارزاني داشته است و آن اميد است. اميد آن فعاليت اخلاقي است که ما را به مبارزه و در صورت امکان به غلبه بر شر و بدي برمي انگيزد. جِيمز مي گفت: ما آن قدرت را داريم که جهان را بهتر سازيم زيرا داراي اراده آزاد هستيم. جِيمز معتقد است که اين دنيا يک عنصر تام و تمام پرداخته نيست بلکه ترکيبي از عناصر مجزّا و متضاد است. سوي ديگر، جهانْ نظم واحدي نيست بلکه نظمي متکثّر است. مجموعه اي از جريانات مخالف است که بعضي از آنها خوب و بعضي بد هستند. کار ما آن است که بر بدي ها غلبه کنيم و خوبي ها را تثبيت نماييم. در اين ميان، کمترين موفقيت نيز چنان شرافتي به تلاش هاي ما مي دهد که هر گونه کوششي را ارزش مند مي کند. در اين فلسفه، جِيمز عنوان مي کند: جنگيدن به خاطر خوبي، حتي اگر به نتيجه اي منتج نشود شادي بخش است. اين را نيز بايد به خاطر داشت که در اين جنگْ خدا يار ماست. جِيمز دنيا را ترکيب و مجموعه اي از واقعيات مي داند و حقيقت را انکار مي کند. وي بر اين عقيده بود که آنچه را ما حقيقت مي ناميم تنها يک فرض است، فرضِ کارآمدي که ما را قادر مي سازد تا اندکي از آشوب را به اندکي
از نظم تبديل کنيم. آنچه ديروز حقيقي بود امروز ممکن است حقيقت نداشته باشد و حقايق کهن چون ابزار کهنه ممکن است زنگ بزند و ديگر به کار نيايد. حقيقت نمي تواند در همه وقت و براي همه افراد وجود داشته باشد. به عقيده جِيمز، معنا و مفهوم زندگي، در مجادلات و منازعات ويرانگر ميان انسان ها نيست بلکه در کوشش مشترک همه بشريت براي غلبه بر نيروهاي شر و اهريمني است. به عبارت ديگر، فلسفه عملي، دستگاه فلسفي خاصي نيست، بلکه در حقيقت روشي است براي به دست آوردن نتايج عملي. فلسفه اصالت عمل جِيمز، مجموعه اي از نظريات و ديدهاست و خصوصيت عمده آن، بي طرفي در ميان عقايد و آرا است. از کتاب هاي معتبر جِيمز، اراده باور کردن، انواع تجارب ديني، فلسفه اصالت عمل و معناي حقيقت را مي توان نام برد. ويليام جِيمز سرانجام در 26 اوت 1910م در 68 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ادوارد فيتز جرالْدْ، يکي از ادباي مشهور انگلستان در 31 مارس 1809م در ايالت سوفوک انگلستان در خانواده اي سرشناس و اشرافي به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي خود، چندي به فراگيري زبان و ادبيات کشورهاي خاورميانه به ويژه ايران مشغول شد و با آثار بزرگاني هم چون سعدي، حافظ، عطارنيشابوري و عبدالرحمن جامي و به خصوص حکيم عمر خيام نيشابوري آشنايي يافت. جرالد به دليل علاقه بسيار به زبان هاي شرقي به ويژه زبان وادبيات فارسي، رباعيات خيام و منظومه عبدالرحمان جامي را به انگليسي ترجمه کرد. او در ترجمه رباعيات خيام، آن چنان مهارتي از خود نشان داد که در آن سال
ها به عنوان يکي از ترجمه هاي برتر جهان برگزيده شد. ترجمه جرالد از رباعيات خيام، زيباترين و معروف ترين ترجمه اي است که تاکنون از اين رباعيات انجام شده است. اين اثر، ترجمه اي آزاد و اقتباس گونه است که انديشه هاي خيام را در قالب شعر انگليسي ريخته است. در ترجمه رباعيات خيام به انگليسي، روح اثر اصلي حفظ شده و مترجم در بيان فلسفه خيام به خوبي از عهده کار برآمده است. به بياني ديگر، فيتز جرالد از رباعيات خيام، ترجمه تحت اللفظي به عمل نياورده است، بلکه بسياري از اين رباعيات، از انديشه و ادراک خيام درباره زندگي الهام گرفته، تعبيرات او را درهم آميخته و در قالبي موزون و دلنشين، اشعاري از نو خلق کرده است. هرچند اين اثر در آغاز جلب توجه نکرده، بلکه بر حسب اتفاق، پس از مرگ فيتز جرالد، برخي از شاعران انگليسي به ارزش آن پي بردند و آن را به مردم شناساندند. از آن پس، اين اثر مورد توجه محافل ادبي قرار گرفت و محبوبيت عام يافت. جرالد با ترجمه آثار ادبي و عرفاني دانشمندان مسلمان به زبان انگليسي، نقش مهمي در نشر افکار ديني ومعنوي آنان ايفا کرد. ادوارد فيتز جرالد سرانجام در يازدهم ژانويه 1880م در 71 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شاذلي بن جديد سياست مدار معروف الجزاير، که خود از طرف احمدبن بلا اولين رئيس جمهور الجزاير به فرماندهي نظامي در شرق اين کشور برگزيده شد، بعد از کودتاي هواري بومِدِيَن عليه احمد بن بلا در سال 1965م عضو ستاد کل ارتش گرديد. از سال 1979م و با مرگ بومدين، شاذلي بن جديد به رياست جمهوري و فرماندهي کل نيروهاي مسلح الجزاير دست يافت و بر خلاف دشمني گذشته اش با استعمار، دست دوستي به سوي فرانسه دراز کرد. وي سرانجام در 11 ژانويه 1992م درپي اعلام نتايج انتخابات پارلماني الجزاير که در آن جبهه نجات اسلامي پيروز شده بود، به جاي واگذاري قدرت به اکثريت پيروز، از مقام خود استعفا کرد تا راه براي ايجاد يک حکومت سرکوب گر نظامي و تعليق قوانين کشور و نتايج انتخابات گشوده شود. از آن پس، شوراي حکومتي جديد الجزاير قدرت را به دست گرفت که عملاً تحت کنترل فرماندهان ارتش الجزاير قرار داشت.
شرح مناسبت:
پيِر دو فِرما رياضي دان بزرگ فرانسوي در بيستم اوت 1601م در فرانسه به دنيا آمد. دوران کودکي وي با فرا گرفتن رياضيات قرين شد و در جواني به زبان هاي لاتين، يوناني، اسپانيولي و ايتاليايي آشنايي يافت. او مرد آرام و متفکري بود و بدين مناسبت، زندگي او بدون هيچ گونه واقعه اي سپري شد. فرما درسال هاي بعد در رياضي به استادي رسيد و با انتشار کتاب مکان هاي مسطّح و حجم، به شرح اصول اساسي هندسه تحليلي پرداخت. فِرما نتيجه مطالعات خود را در حاشيه کتبي که مورد مطالعه اش بود، مي نوشت. وي در انجام وظايف خود، وسواس
عجيبي داشت و در مواقعي که از کار رياضي فارغ مي شد، به ترجمه آثار رياضي مشغول مي گرديد. فرما به قدري در حساب عالي تسلط و نبوغ داشت که استدلال بعضي از قضاياي او، يک قرن بعد توسط دانشمندان بزرگ فهميده شد. اگرچه دو هزار و پانصد سال قبل، حساب عالي مورد توجه بوده است، ولي فرما در پيشرفت آن به قدري مؤثر عمل کرد که به جرأت مي توان او را به وجود آورنده اين علم دانست. با اين حال، شهرت فرما بيشتر به سبب تحقيقات وي در خواص اعداد صحيح است. فرما در اين باب، قضاياي متعددي بيان کرده است که اگرچه برهان آنها را نياورده، اما رياضي دان هاي بعد از او، آنها را به ثبوت رسانيده اند. دانشمندان معتقدند آخرين مسئله فرما، سدي است که در مقابل هوش و استعداد آدمي قرار گرفته است که تاکنون نه دليلي براي اثبات آن کشف شده است و نه راهي براي ابطال آن. در سال 1907م يک دانشمند آلماني براي حل اين مسئله يک قرن مهلت داد تا هر که آن را حل کند، مبلغ کلاني را به عنوان جايزه دريافت کند که بازهم کسي موفق به حل آن نشد. پيِر دو فرما سرانجام در دوازدهم ژانويه 1665م در شصت وچهار سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جک لندن نويسنده شهير امريکايي در 12 ژانويه سال 1876م در سانفرانسيسکو به دنيا آمد. جک، دوره کودکي را به دشواري گذراند و براي کمک به وضع مالي خانواده، به شغل هاي گوناگون دست زد. هم چنين سال هاي بسياري از عمر جک لندن در سرزمين هاي قطب شمال و درياهاي ناآرام جنوب سپري شد و با اقوام گوناگون آشنا گرديد. وي پس از اين سفرها، داستان هاي کوتاهي نگاشت که در مجله هاي گوناگون منتشر شد و در سال 1903م، داستان آواي وحش را به نگارش درآورد. لندن در سال هاي بعد داستان هاي ديگري انتشار داد و به شهرت رسيد. لندن بسياري از صحنه هايي را که در کتاب هايش به تصوير کشيده، به چشم ديده و با برخي از قهرمان هاي داستان ها نيز آشنا بود. در نوشته هاي جک لندن که متأثر از افرادي هم چون چارلز داروين، کارل مارکس و فردريک نيچه مي باشد، غالباً تجزيه و تحليل هاي بسيار دقيق اجتماعي مشهود است. شهرت اين نويسنده بزرگ در اروپا و قاره هاي ديگر نيز بسيار است و هر سال، ترجمه هاي فراواني از آثارش در اغلب کشورهاي جهان چاپ و در تيراژ بسيار منتشر مي شوند. جک لندن، آثار خود را ظاهراً تنها براي به دست آوردن پول نوشته است، اما همه اين آثار مبتني بر فلسفه خاصي است که در آن مبارزه دايمي بشر را براي رهايي از فقر و بي نوايي نشان مي دهد. جک لندن، مدافع مستمندان و بينوايان و طرفدار اصل زندگي مرفه براي همه است. عصيان بر
ضد جامعه و برضد عقايد باطل و خرافي در همه آثار او به چشم مي خورد. وي جز توانايي و استادي در هنر نقل، طبع و نهاد خود را در وجود قهرمانانش گنجانده است و آن شور زندگي، حسن نيت، جوانمردي، بردباري، اصالت در مبارزه و تمايل به بخشايش است. کمتر کسي در ميان نويسندگان امريکايي از چنين پيروزي و محبوبيت عام و مداوم در کشور و خارج از کشورش برخوردار بوده است. عشق به زندگي، انسان هاي تهي دست، نداي جنگل و سپيد دندان از مشهورترين رمان هاي اوست. وي در مدت هجده سال نويسندگي، بيش از پنجاه داستان بلند و 125 داستان کوتاه نگاشت. جک لندن سرانجام در 22 نوامبر سال 1916م بر اثر عصيان روحي برضد اجتماع و تطابق نيافتن با شيوه زندگي زمان، در چهل سالگي خودکشي کرد.
شرح مناسبت:
نيکلاي ويکتوريويچ پادْگورني سياست مدار با سابقه شوروي سابق و رئيس جمهور اين کشور، در سال 1903م به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در 27 سالگي به حزب کمونيست پيوست. پادگورني در سال 1953م به عضويت کميته مرکزي حزب کمونيست درآمد و دو سال بعد عضو هيأت رييسه شوراي عالي اتحاد جماهير شوروي گرديد. پادگورني عاقبت در سال 1965م پس از استعفاي ميکويان، به مقام صدر هيأت رييسه اتحاد جماهير شوروي دست يافت و به مدت 12 سال رياست جمهوري شوروي را برعهده گرفت. پادگورني اين مقام را در 1977م بر اثر يک رقابت قدرت طلبانه سياسي با لئونيد بِرِژنف دبير کل وقت حزب کمونيست شوروي از دست داد و از دفتر سياسي حزب اخراج شد. او سه هفته
بعد نيز بدون هيچ توضيحي از رياست هيأت رييسه کنار گذاشته شد. نيکلاي پادگورني سرانجام در 12 ژانويه 1983م در هشتاد سالگي در مسکو درگذشت.
شرح مناسبت:
بارتولو ميو دياز دريانورد و کاشف پرتغالي در سيزدهم ژانويه 1450م در پرتغال به دنيا آمد. به سبب استقبال فراوان جوانان آن زمان از نيروي دريايي، او نيز که اجدادش دريانورد بودند به اين کار پرداخت و پس از سالياني به مقام ناخدايي رسيد. دياز از آن زمان سفرهاي دريايي فراواني انجام داد، هرچند اين سفرها مقدمه اي براي حضور استعمار پرتغال در نقاط مختلف جهان را فراهم مي کرد. وي در يکي از اين سفرها، که از 14 فوريه 1487م آغاز شد، قصد داشت تا با دور زدن قاره افريقا راهي را به طرف هندوستان بيابد. به اين منظور، دياز پس از پيمودنِ اقيانوس اطلس به سوي جنوب، در 28 اوت سال 1488م دماغه اميدنيک را در جنوبي ترين قسمت از قاره افريقا کشف کرد. دياز پس از اين کشف به شهرت فراوان رسيد و سرانجام در 27 ژوئيه 1500م در 50 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جورج فاکس، صلح طلب انگليسي در ماه ژوئيه سال 1624م در انگلستان به دنيا آمد و از کودکي به کار پرداخت. اما در نوزده سالگي دست از کار کشيد و در جستجوي حقيقت، سر به بيابان نهاد. وي پس از چهار سال سرگرداني و تفکر، به اعتقاد خودش، چاره ناخوشي هاي جهان را کشف کرد و دريافت که اين ناخوشي ها سه علت اصلي دارد: نخست آنکه ملل مسيحي از معناي واقعي تعليمات مسيح(ع) بويي نبرده اند. دوم آن که شبانانِ اجتماع، متعدي تر و ستمکارتر از آن هستند که بايد باشند و رمه خلق، فروتن تر و خاضع تر از آن است که بايد باشد. سوم آن
که کشتار و خون ريزي و جنگ هاي غيرانساني، بشريت را به نابودي مي کشاند. از اين رو، فاکس براي خويشتن جامه اي چرمين و کلاهي پهن و لبه دار درست کرد تا از گزند باد و باران و برف در امان بماند و براي تعليم راه صلح به دنياي ديوانه جنگ، به سفري که تمام عمر طول کشيد رفت. وي طي اين سفر، جهاد بي خون ريزي خود را براي برگرداندن مسيحيان به مسيحيت آغاز کرد و هزاران نفر را تحت عنوان ارتش صلح به گرد خود جمع نمود. اينان خود را فرزندان نور يا انجمن دوستان مي خواندند و بعدها به کويْکِر يا لرزانندگان لقب يافتند زيرا دشمنانشان را به لرزه افکندند. اين گروه طرفدار مقاومت جدي در برابر هرگونه بدي بودند و از زندان و مرگ وحشتي نداشتند. بيشتر عمر فاکس به وعظ يا در زندان گذشت و حاکمان جور براي کنترل کردن او، وي را به زندان مي انداختند. عقيده فلسفي فاکس و افکار ديني او، بر پايه ايمانش به دوستي، استوار بود. فاکس کوشيد تا آن آرامش اصلي را که در قلب زندگي پراغتشاش هر انسان نهفته است به مردم بشناساند. هنگامي که فاکس بر بستر مرگ افتاده بود، پيام دوستي و صلح خود را در تعليماتي که به پيروانش داد اين طور خلاصه کرد: دين صلح را ميان برادران خود در هر جا که هستند انتشار دهيد. به آنان تعليم دهيد که در همه جهان يک قبله بيش نيست و آن دل آدمي است. در اينجاست، نه در آسمان و نه در زمين، که شما خانه مقدس خدا را
مي بينيد. خدا در دل هر انساني جاي دارد، زيرا در ترازوي رحمت الهي، همه آدميان يک وزن دارند. جورج فاکس پس از سال ها مبارزه براي صلح جهاني سرانجام در سيزدهم ژانويه 1691م در شصت وهفت سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
الکساندر پاولوف دانشمند و مخترع روسي در 16 مارس 1855م در روسيه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در رشته فيزيک فارغ التحصيل شد و به تدريس پرداخت. پاولوف در کنار تدريس، به تحقيق و مطالعه براي ساخت دستگاهي پرداخت که بتواند صدا را ضبط و پخش کند. پاولوف در 7 مه 1895م موفق به اختراع چنين دستگاهي شد که ضبط صوت نام گرفت. پاولوف سرانجام در 13 ژانويه 1906م در 51 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي جبهه نجات اسلامي الجزاير در انتخابات و استعفاي شاذلي بن جديد رئيس جمهور وقت، شوراي عالي حکومتي در 11 ژانويه 1992م توسط نظاميان تشکيل شد. اين جابجايي قدرت، امنيت را به الجزاير باز نگرداند و با قدرت گرفتن نظاميان، کشور دچار موجي از تشنج و ناآرامي گرديد. رياست شوراي عالي حکومتي که در 13 ژانويه 1992م، زمام امور را به دست گرفت. محمّد بوضياف بود و او در مدت کوتاه رياست جمهوري خود، انتخابات پارلماني سال 1991م را که جبهه نجات اسلامي در آن پيروز شده بود، باطل اعلام کرد. اين امر، دامنه اختلافات بين دولت و اسلام گرايان را هرچه بيشتر گسترش داد و زد و خوردهاي خياباني را شدت بخشيد. در اين ميان بوضياف در مهار بحران الجزاير توفيقي کسب نکرد و همين موضوع باعث شد تا بحران سياسي در الجزاير به خشونت بگرايد. با اين حال، بوضياف پس از کمتر از شش ماه حکومت سرانجام در 29 ژوئن 1992م توسط يکي از محافظانش ترور شد و به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
جورج بِرِکْلي فيلسوف مشهور ايرلندي در 12 مارس 1685م در ايرلند به دنيا آمد و تحصيلات خود را در دوبلين، پايتخت اين کشور به اتمام رساند. سپس به امريکا رفت و در آنجا به تأسيس دانشگاه پنسيلوانيا کمک کرد. هم چنين قصيده اي در ستايش امريکا سرود و بدان سبب در کاليفرنيا شهر برکلي را به افتخار وي، به نام او بازخواندند و بعدها دانشگاهي نيز به نام او نام گذاري شد. برکلي پس از آن در ايرلند به عنوان کشيش و اسقف برگزيده شد و به تامل
و تحقيق در فلسفه دين پرداخت. از اين رو شهرت او عمدتاً به خاطر فلسفه ديني اوست نه اشعارش. برکلي معتقد بود فقط دو نوع وجود حقيقي وجود دارد: روح ها و تصورات. ارواح، ادراک کننده اند و تصورات، ادراک شده. به عبارت ديگر ارواح، فعال، متحرک و ايجاد کننده تصوراتند در حالي که تصورات، جنبه انفعالي و غير فعال دارند. برکلي با اين مقدمات نتيجه مي گرفت که ارواح افراد بشر داراي ظرفيت محدود هستند در حالي که خداوند، روح نامحدود و نامتعين است. در نظام عقيدتي برکلي، همه چيز در همه احوال، بستگي به مشيت الهي دارد، بنابراين زنجيره هاي منظم و توانمند طبيعت براي هدايت انسان ها در امور زندگي ضرورت دارد. برکلي وجود درد يا آلام در جهان را براي رفاه و سعادت آدم، يک ضرورت واجب مي داند. او بر اين عقيده است که جامعيت ذهن به انسان امکان مي دهد تا تاثيرات الهي را که در سراسر نظام طبيعت مي درخشد، پذيرا گردد. وي در کتاب خود که به "اصول" معروف است به اين نتيجه و درخواست مي رسد که بايد در مطالعات، منزلت اول را براي خداوند قائل شويم. او اعلام داشت که جهان واقعيت، جز در ذهن، وجودندارد و تمام اشياي مادي، تنها وقتي وجود پيدا مي کنند که ذهنْ آنها را تصور کند. برکلي گذشته از فلسفه، به جغرافيا، باستان شناسي و اقتصاد علاقه داشت و در هر يک از اين رشته ها، تبحر و استادي خويش را به ثبوت رسانيده بود. او مسافرت هاي زيادي انجام داد و در سير و سياحت به تدوين آثاري
در فلسفه دست زد که نظريه رؤيت، مبادي علم انسان و آب قطران از آن جمله اند. جورج برکلي سرانجام در 14 ژانويه 1753م در 68 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کنفرانس کازابلانکا در 14 ژانويه 1943م و در هنگامه جنگ جهاني دوم در بندري به همين نام واقع در کشور مراکش برگزار گرديد و فرانکلين روزولت رئيس جمهور امريکا و چرچيل نخست وزير انگلستان به عنوان سران دو دولت اصلي متفقين در آنها شرکت داشتند. اين کنفرانس در حالي برگزار گرديد که دو کشور نسبت به عملکرد يک ديگر اعتراض داشتند. انگلستان از اين که امريکا اولويت در شکست آلمان را کنار گذاشته است گله مند بود و امريکا نيز از عدم حملات وسيع انگلستان عليه ژاپن شاکي بود. با اين همه، کنفرانس در يک موقعيت خاص زماني برگزار مي شد و هدف مشترک آنها در نهايت پيروزي بر متحدين بود. در اين کنفرانس نقشه حمله به سيسيل از جزاير مهم ايتاليا، بمباران کشورهاي جبهه متحد توسط امريکا و ديگر مسايل جنگ مورد بررسي قرار گرفت. هم چنين نحوه کمک رساني و تدارک تجهيزات براي روسيه و نيز نحوه حمله به فرانسه مورد بحث و موافقت قرار گرفت. در پايان اين کنفرانس که به مدت ده روز به طول انجاميد، نمايندگان کشورهاي شرکت کننده اعلاميه مشترکي صادر کردند که به موجب آن متعهد شدند، جنگ را تا تسليم بدون قيد و شرط دولت هاي متحد ادامه دهند. خواسته نهايي متفقين، باعث شد تا برخي کشورها، مسئوليت ادامه جنگ و طولاني شدن آن را متوجه متفقين بدانند. بيش از 2 سال بعد از اين کنفرانس، جنگ دوم جهاني با شکست و تسليم آلمان و ژاپن به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
سرگئي.پ. کورولُف فضانورد برجسته روسي، در 30 دسامبر 1906م متولد شد. گرچه پدرش يک معلم بود
اما وي از نوجواني به مسائل مربوط به علم نجوم، موشک سازي و سفر به فضا علاقه داشت و در آن زمينه به مطالعه پرداخت. بعد از انقلاب اکتبر 1917م و روي کار آمدن رژيم کمونيستي، کورولف وارد مدرسه عالي تکنيک شوروي شد و هم زمان در کارخانه هواپيماسازي به کار پرداخت. وي با همکاري يک دانشمند روسي نوعي گلايْدِر به نام "کوکتبل" را طراحي نمود و سپس با ساخت هواپيماي سبک به نام "4.sk" در سال 1930م آن را به پرواز درآورد. علاقه به سفرهاي فضايي و انجام کار و پژوهش هايي در اين زمينه باعث شد تا کورولف وارد بخش موشک سازي مؤسسه "پيشرفت هاي هوايي" شود و با بروز و ظهور استعدادها و توانايي وي، در سال 1932م توسط دولت شوروي مسئوليت طرح هاي مربوط به راکت سازي برعهده اش قرار داده شد. مي توان گفت که کورولف از اين تاريخ در تمام پروژه هاي مربوط به موشک هاي فضاپيما و قاره پيما نقشي اساسي داشت و موشک هايي که تا آن زمان جزء موشک هاي پيشرفته به حساب مي آمد مانند اسپوتنيک، وستوک، سايوز و … تحت نظر وي ساخته شد. با اين همه با توجه به مسئوليت مهم نظامي و امنيتي وي و نيز جو حاکم بر نظام کمونيستي شوروي، نقش و جايگاه وي تا زمان مرگش پنهان بود. وي سرانجام در 14 ژانويه 1966م در 60 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سرگرد شورشي، سعد حداد، نظامي متمرّد و مزدور ارتش لبنان، در سال 1937م در جنوب لبنان به دنيا آمد. او پس از پايان تحصيلات خود، در سال 1958م وارد ارتش
لبنان شد و پس از طي دوره آموزش توپخانه در فرانسه، راهي امريکا شد. سعد حداد در امريکا نيز يک دوره مقابله با عمليات نظامي انقلابيون را در مدارس نظامي اين کشور گذراند و در سال 1975م به لبنان بازگشت. چندي بعد، به عنوان يک عنصر ناراضي، از ارتش لبنان جدا شد و با حمايت اسرائيل، رهبري يک گروه از نظاميان ناراضي لبنان را در جنوب اين کشور به منظور مقابله با نيروهاي انقلابي و مسلمان فلسطيني و لبناني بر عهده گرفت. بدين ترتيب آموخته هاي نظامي سعد حداد در فرانسه و امريکا، صرف مبارزه با گروه هاي مسلمان و به وجود آوردن نوار امنيتي در مرزهاي شمالي رژيم صهيونيستي گرديد. به همين دليل بود که در سال 1977م از وايْزْمَن، وزير جنگ وقت اسرائيل، مدال لياقت دريافت کرد. سعد حداد در 18 آوريل 1979م، رسماً ارتش لبنان آزاد را اعلام کرد و از آن پس حقوق و اسلحه مورد نياز خود را از طريق رژيم صهيونيستي تامين نمود. در اين زمان او عملاً مدافع مرزهاي شمالي اسرائيل و راهنماي مأموران مخفي رژيم صهيونيستي براي تجسّس در لبنان شده بود. سعد حداد و گروه تحت فرمانش به تدريج در سايه حضور نظامي صهيونيست ها در اراضي جنوب لبنان، قدرت گرفتند، به طوري که مقر فرماندهي خود را به صورت علني در شهر صيدا قرار دادند. او به هنگام حمله سنگين رژيم صهيونيستي به نواحي مرکزي لبنان در 6 ژوئن سال 1982م، به عنوان راهنما و هادي اصلي صهيونيست ها عمل کرد. او چنان به مقامات صهيونيستي نزديک بود که وقتي در سال 1983م به دليل
ابتلا به سرطان خون در بيمارستان حيفا بستري شد، موشه آرِنْزْ وزير جنگ وقت رژيم صهيونيستي و هم چنين رئيس وقت ستاد ارتش اسرائيل در بيمارستان از وي عيادت کردند. سعدحداد از اين بيماري جان سالم به در نبرد و سرانجام در 14 ژانويه 1984م در 47 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
صلاح خَلَف معروف به ابواياد مرد شماره دو سازمان آزادي بخش فلسطين پس از ياسر عرفات، عضو کميته مرکزي و مسئول امنيتي جنبش فتح، در سال 1933م در شهر يافا به دنيا آمد. وي در سال 1948م هم زمان با اولين جنگ اعراب و اسرائيل همراه با خانواده به غزه رفت. ابواياد تحصيلات خود را در قاهره به پايان برد و پس از آشنايي با ياسر عرفات، همدوش او در چندين عمليات ضدصهيونيستي شرکت کرد. او از ابتداي امر از تشکيل يک سازمان چريکي براي مبارزه خالصانه با اشغال گران صهيونيستي در فلسطين جانبداري مي نمود. پس از جنگ 6 روزه، وي مسئول روابط فتح با دولت هاي عربي شد و توانست حمايت جمال عبدالناصر در مصر و عبدالسلام عارف در عراق را جلب کند. او همواره از سياست هاي محافظه کارانه و نرمش هاي سياسي ياسر عرفات انتقاد مي کرد و خواهان جديت در کار بود. با اين حال، عرفات هرگز حاضر به حذف وي از سازمان آزادي بخش فلسطين نشد. سرانجام مأموران موساد، سازمان جاسوسي رژيم صهيونيستي در يک اقدام جنايت کارانه ابواياد را به همراه دو مقام ديگر سازمان آزادي بخش فلسطين در 14 ژانويه 1991م در 58 سالگي در تونس به قتل رساندند. ترور اين افراد آن هم با نقض حاکميت
ملي و تماميت ارضي کشوري مستقل يعني تونس نشان داد که رژيم صهيونيستي براي حذف مخالفان خود به هيچ قانون بين المللي پاي بند نيست. چرا که اين رژيم، بارها ساير رهبران گروه هاي فلسطيني و لبناني مخالف خود را در ديگر کشورها ترور کرده است. با اين حال چند ماه پس از ترور صلاح خَلَف، (ابواياد) رهبران سازشکار سازمان آزادي بخش فلسطين در اکتبر 1991م مذاکرات به اصطلاح صلح را با رژيم اشغال گر قدس آغاز کردند و در سال 1993م رژيم صهيونيستي را به رسميت شناختند.
شرح مناسبت:
سايروس وَنس وزير امور خارجه اسبق ايالات متحده امريکا در 27 مارس 1917م در امريکا به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات متوسطه، از دانشگاه ييل فارغ التحصيل گرديد. وي مشاغل کاري خود را از خدمت در نيروي دريايي امريکا آغاز نمود و از سي سالگي به وکالت پرداخت. وَنس سپس در کميته هاي مختلف سناي امريکا، از جمله کميته ويژه نيروهاي مسلح و فضا و هوانوردي، سمت هايي برعهده گرفت و از سال 1964م، معاونت وزارت دفاع، به وي سپرده شد. او در زمان رياست جمهوري ليندون جانسون، در مسائل بين المللي هم چون قبرس، کُره و مذاکرات صلح ويتنام، به عنوان نماينده امريکا حضور داشت. وَنس در زمان رياست جمهوري جيمي کارتر، با عنوان وزير امورخارجه، در تنظيم پيمان صلح مصر با رژيم نژادپرست اسرائيل در سال 1979م در کمپ ديويد، فعاليت زيادي نمود و براي به رسميت شناخته شدن رژيم صهيونيستي تلاش کرد. ونس نهايتاً پس از تلاش نافرجام واشينگتن براي نجات گروگان هاي لانه جاسوسي امريکا در تهران، از سمت خود
استعفا کرد. با اين حال از فعاليت هاي سياسي کناره گيري نکرد و در سال هاي بعد به عنوان نماينده دبيرکل سازمان ملل متحد، در مسائلي نظير يوگسلاوي، افريقاي جنوبي، بوسني و قَره باغ شرکت داشت. وي در کتاب خود با نام انتخاب هاي دشوارکه در سال 1983م منتشر شد، ضمن توصيف سياست امريکا در قبال ايران، در مورد علت سرنگوني رژيم پهلوي مي نويسد: "سقوط شاه نمونه کاملي براي بررسي چگونگي برخورد تمدن مدرنيسم غرب با ساختار مذهبي و اجتماعي يک جامعه سنتي است". سايروس وَنس سرانجام در 14 ژانويه 2002م در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور السالوادور با 21/041 کيلومتر مربع مساحت در ميانه قاره امريکاي مرکزي در کنار اقيانوس آرام واقع شده و با کشورهاي هندوراس و گواتمالا همسايه است. جمعيت آن، 6/300/000 نفر مي باشد و سان سالوادور پايتخت و سانتاآنا و سان ميگِل از شهرهاي مهم اين کشورند. واحد پول السالوادور کولون و زبان رسمي مردم آن اسپانيولي است. اين کشور به نسبت مساحت کم، پرجمعيت ترين کشور امريکاي مرکزي مي باشد که اکثريت مردم آن از نژاد دورگه سرخ و سفيد مي باشند. پيش بيني جمعيت آن تا سال 2025م بيش از 9 ميليون نفر عنوان شده است. کاشفان اسپانيايي، در سال 1524م به ال سالوادور قدم نهادند و در اواسط اين قرن در اين سرزمين به استعمار مشغول شدند. کشور السالوادور، پس از سال ها قرار داشتن تحت سلطه استعمار اسپانيا در سال 1821م استقلال خود را از اين کشور به دست آورد و در سال 1824م به عضويت اتحاديه امريکاي مرکزي درآمد. اين اتحاد ديري نپاييد و
با انحلال اين اتحاديه، در 15 ژانويه سال 1839، السالوادور به طور کامل مستقل شد. در سال هاي پس از استقلال، السالوادور همواره با همسايگانش به ويژه هندوراس درگيري داشته و هميشه درگير جنگ هاي داخلي نيز بوده است. هم چنين از سال 1980 تا 1992م، اين کشور صحنه هاي درگيري هاي داخلي شورشيان بود که منجر به کشته و زخمي شدن صدها هزارنفر گرديد. در اوايل سال 1992م، بين شورشيان و دولت اين کشور مذاکرات آتش بس صورت گرفت و دوره ناآرامي ها سپري شد. (ر.ک: 15 سپتامبر)
شرح مناسبت:
جورج سيمون اُهْمْ دانشمند و فيزيک دان معروف آلماني در 28 ژوئن سال 1787م در باواريا در آلمان متولد شد و در دوران تحصيل به فيزيک علاقه مند گرديد. وي در جواني ضمن تدريس در دبيرستان، به تحقيق درباره تهيه جريان برق پرداخت و چون توان خريد ابزار لازم را نداشت، پاره اي از آنها را خودش ساخت. سيمون اُهم در پي مطالعات و تحقيقات بسيار در علم فيزيک، قوانيني را در زمينه الکتريسيته کشف کرد که علي رغم ايجاد دگرگوني بسيار در فيزيک، براي کاشف آن فايده اي جز مخالفت هاي شديد و ترک شغل دبيري از دبيرستان نداشت و او مدت شش سال با فقر دست به گريبان بود. با اين حال اُهم به تلاش خود ادامه داد و رفته رفته کشف او در زمينه الکتريسته مورد توجه و استفاده علمي و عملي واقع گشت به طوري که در سال 1841م مدال انجمن سلطنتي و در سال 1842م عضويت اين انجمن به او اعطا و پيشنهاد گرديد. اُهم پس از چندي مورد توجه
همگان قرار گرفت و به استادي دانشگاه مونيخ رسيد. به پاس خدمات اين فيزيک دان برجسته، واحد مقاومت الکتريکي، اُهم، نام گذاري شده است. سيمون اهم سرانجام در پانزدهم ژانويه سال 1854م در 67 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
چهارماه پس از اجلاس بغداد که در دهم سپتامبر 1960م و درباره تأسيس يک سازمان مشترک نفتي تشکيل شده بود، سازمان کشورهاي صادر کننده نفت يا اوپک که مخفّف حروف اول سازمان به انگليسي است، در پانزدهم ژانويه سال 1961م از طرف پنج کشور صادر کننده نفت شامل ايران، عربستان سعودي، عراق، کويت و ونزوئلا به دنبال کنفرانسي از نمايندگان اين پنج کشور در کاراکاس پايتخت کشور امريکايي ونزوئلا به وجود آمد. تا قبل از تشکيل اوپک، کمپاني هاي بزرگ غربي که کار اکتشاف، استخراج، توزيع و فروش نفت در بازارهاي جهاني را در دست داشتند، بهاي نفت را به ميل خود تعيين مي کردند و برخلاف معمول در مورد کالاهاي تجارتي جهان، توليد کنندگان و صاحبان اصلي نفت، هيچ نقشي در تعيين قيمت آن نداشتند. در اين اوضاع، اوپک که به عنوان واکنشي در برابر کاهش ناگهاني بهاي نفت از طرف کمپاني ها تشکيل شده بود، در آغاز کار، در برابر قدرت هاي جهاني نفتي کاري از پيش نمي برد، ولي باپيوستن تدريجي کشورهاي صادر کننده نفت از قبيل الجزاير، ليبي، نيجريه، قطر، امارات متحده عربي، اندونزي، اکوادور و گابن به اوپک، اين سازمان به تدريج قدرت بيشتري يافت و از آن پس به رويارويي با شرکت هاي بزرگ نفتي غرب پرداخت. هرچند در مسير فعاليت هاي اوپک فرازو نشيب هاي متعددي قرار گرفت، ولي اين سازمان در سال هاي اخير براي تثبيت بهاي نفت و افزايش تدريجي آن به سياست تعيين سهميه توليد براي کشورهاي عضو دست زده و باعث تعادل قيمت اين ماده حياتي گرديده
است.
شرح مناسبت:
هم زمان با استقلال کشور مکزيک در قاره امريکا از دست استعمار اسپانيا در سال 1821م، شورش هايي عليه دولت مرکزي صورت گرفت. يکي از اين شورش ها در سال 1836م در ايالت تگزاس که آن زمان جزئي از مکزيک بود، روي داد و به همين دليل، قواي مکزيکي به رهبري رئيس جمهور وقت، سانتا آنا، در طي نبردي شديد، شورشيان را سرکوب کردند. ولي پس از مدتي رهبر استقلال طلبان تگزاس به نام هوستون با حمايت امريکا توانست قواي دولتي مکزيک را شکست دهد و بدين ترتيب در تگزاس رژيم جمهوري به رياست هوستون اعلام گرديد. در 4 ژوئيه 1845م، مجلس نمايندگان جمهوري مستقل تگزاس موافقت نمود که به صورت يکي از ايالت هاي امريکا به آن کشور ضميمه گردد. اين عمل موجب عکس العمل مکزيک شد و پس از قطع رابطه دو کشور، جنگ شديدي ميان مکزيک و امريکا در 16 ژانويه سال 1846م درگرفت. در نهايت با شکست مکزيک در فوريه 1848م، پيمان صلح منعقد شد که براساس آن امريکا مالک تگزاس عنوان گرديد. هم چنين نواحي وسيعي شامل نيومکزيکو، کاليفرنيا، اريزونا و مناطق اطراف در شمال غرب مکزيک به امريکا واگذار شد و استعمار به صورتي ديگر شکل گرفت
شرح مناسبت:
پيِر ژوزف پرودون، فيلسوف و اقتصاددان فرانسوي، در نيمه ژوئيه 1809م در فرانسه به دنيا آمد. دوران نوجواني او به کار و سختي و فقر گذشت و در 19 سالگي براي تحصيل راهي پاريس شد. وي دو سال بعد جزوه اي تحت عنوان "مالکيت چيست" منتشر ساخت که در آن استدلال کرده بود که مالکيت يعني دزدي، زيرا مالکيت، نتيجه
به جيب زدن حاصل کار از راه تحميل و زياد ستاندن اجاره، بهره و منفعت و ندادن ارزش واقعي کار است. پرودون طرفدار يک نظام سهم به سهم ميان کار و سرمايه بود و عدم مساوات خارق العاده ثروت را محکوم مي کرد. اين نظريات نتيجه دوراني است که وي، يک سوسياليست پرشور و با حرارت به حساب مي آمد، گرچه با کمونيسم به عنوان حکومت نيز مخالف بود. پرودون حکومت انسان بر انسان به هر صورتي که باشد را بردگي مي دانست و با هر فرضيه و نظري که شخصيت فرد را از ميان بَرَد و از پيشرفت آزادانه وي جلوگيري نمايد، مخالفت مي کرد. او در مورد شکل حاکميت جامعه بر اين عقيده بود که جامعه بايد از اتحاديه هاي کوچکي تشکيل شود که با هم پيوستگي داشته باشند و امور آنها بايد طوري باشد که احتياج به حکومت نداشته باشند. پرودون، آنارْشي يا جامعه بدون حکومت و داراي هرج و مرج را کامل ترين سازمان اجتماعي بشر به حساب مي آورد. به نظر پرودون، کمال غايي جامعه وقتي تحقق پذير است که نظم و بي نظمي با هم متحد شوند، هرچند اين سخن، خيال انگيزتر از آن است که بتواند در عالم واقع تحقق پذيرد. پرودون، بيشتر يک اصلاح طلب بود تا يک فيلسوف و گفته هاي او با دل، بيش از مغز و فکر سر و کار داشت. پيِر ژوزف پرودون سرانجام در 16 ژانويه 1865م در 56 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دکتر طه حسين، اديب و محقق معاصر مصري در 16 ژانويه سال 1889م در روستايي در مصر عليا به دنيا
آمد. وي در کودکي بينايي خود را از دست داد، اما با هوش سرشاري که داشت به تحصيل پرداخت و تا سال 1918م از دانشگاه هاي مصر و سوربُن فرانسه درجه دکتراي ادبيات گرفت. وي سپس به فعاليت هاي فرهنگي پرداخت و خدمات فراواني در زمينه علم وادب انجام داد که تأسيس دانشگاه هاي اسکندريه و اسيوط در مصر از آن جمله است. وي در سال 1950، وزير فرهنگ مصر شد و تعليمات رايگان دوره هاي ابتدايي و متوسطه را برقرار کرد. علاوه بر اين، تأسيس انيستيتوي تحصيلات اسلامي در مادريد اسپانيا و ايجاد کرسي در شهر نيس فرانسه و تأسيس مدرسه زبان هاي مختلف در قاهره، تحت نظر او صورت گرفت. به علاوه وي در مقام يک شخصيت مورد اعتماد در جامعه ادبي جهان عرب، با مدعيان روشن فکري و نويسندگان ناسيوناليسم عرب به مقابله برخاست. به نظر وي آثار علمي و ادبي برجاي مانده از صدر اسلام تاکنون، اگرچه به زبان عربي است، اما فرهنگ اسلامي به حساب مي آيد نه انديشه قوم عرب. طه حسين در سال 1955م به رياست انجمن رجال و ادب مصر انتخاب شد و در سال بعد به عضويت شوراي عالي ادب و هنرهاي زيباي مصر منصوب گرديد. اين اديب مصري هم چنين عضو فرهنگستان هاي ادبي و تاريخي پاريس، مادريد، مايانِس آلمان، دمشق، تهران، بغداد و رُم نيز بود. از طه حسين بالغ بر هفتاد جلد کتاب باقي مانده که تاريخ ادبيات عرب، در حاشيه سيره نبوي در 3 جلد، رنگارنگ و الايام از آن جمله است که به زبان هاي زنده دنيا ترجمه شده است. وي
در اثر داستاني خود به نام رؤياهاي شهرزاد به صورت کنايه آميز به پادشاهان و حکام پند مي دهد که لازم است در حفظ منافع رعايا و زيردستان بکوشند و اگر از انجام وظايفي که برعهده دارند سر باز زنند، حقوق خود را نيز از دست مي دهند. طه حسين در کتاب الايام که به زبان فارسي نيز تحت عنوان "آن روزها" ترجمه شده ضمن پرداختن به زندگي نامه خود، به جايگاه فرهنگ، تضاد فرهنگ سنتي و مدرن و جايگاه شعر و ادب در راهنمايي اهل معني پرداخته است. طه حسين نوشته هاي فراوان ديگري هم دارد که در آنها انديشه هاي خود را درباره سفرهاي خود به اروپا و مطالعات درباره ادبيات يونان و روم بيان مي دارد. طه حسين علاوه بر تسلط به زبان و ادبيات عربي و فرهنگ اسلامي، به علوم باستاني و تاريخ روم و يونان و قرون وسطي و فلسفه جديد علاقه مي ورزيد. وي هم چنين زبان يوناني و لاتيني را آموخت و در زبان و ادبيات فرانسوي استادي يافت و از وسعت دانش بي نظيري بهره مند گشت. طه حسين به سبب همت شخصي و حوادث و دشواري هاي زندگي و پشتکار و اراده، شخصيتي جهاني و ممتاز يافته و در ادبيات معاصر عرب، از برجستگي خاص برخوردار گشته است. دکتر طه حسين به تاريخ 1972م در 84 سالگي در مصر درگذشت.
شرح مناسبت:
شارل رِنِه ماري لوکنت دوليل، شاعر فرانسوي، در 5 دسامبر 1820م به دنيا آمد. وي در جواني مدتي به تجارت روي آورد اما آن را رها کرد و پس از فراگيري زبان يوناني و مطالعه
تاريخ، اولين اشعار خود را منتشر کرد. لوکنت دوليل پس از آن مدتي به فعاليت هاي سياسي کشيده شد ولي چون در مبارزه انتخاباتي شکست خورد، دچار فقر و تنگ دستي گرديد. او هم چنين بيانيه اي درباره لغو بردگي انتشار داد که موجب تيرگي روابطش با خانواده اش گرديد. ناکامي هاي دوليل از دموکراسي موجب کناره گيري او از سياست شد و از آن پس، تنها پناهگاه خود را در شعر جستجو کرد. بدبيني او نسبت به همه مظاهر اجتماعي زمان موجب شد که به شکوه و جلال قرن هاي گذشته روي آورد و به مطالعه آثار ادبي و تاريخي کهن بپردازد. وي سپس شاه کارهاي شاعران نامدار يونان باستان را ترجمه کرد و اين کار که حدود بيست سال به طول انجاميد، به شهرت او کمک فراواني نمود. لوکنت دوليل با الهام از شاعران عهد کهن، در اشعارش با دقت و وسواس فراوان به توصيف زيبايي ها و رنگ ها پرداخت و به زيبايي قالب و آيين هنر براي هنر پاي بند گشت. او پس از چندي يک مجله ادبي را راه اندازي کرد و شهرتش افزون شد. توصيف دقيق و تيزبيني بيش از حد در زيبايي اشيا و ارائه قالب صحيح و اديبانه از خصوصيت هاي شعر او به شمار مي آيد. لوکنت دوليل، عشق به زيبايي را تنها داروي ناکامي هاي زندگي تشخيص داد. او که به پوچي همه چيز در زندگي ايمان يافته بود به تاريخ از نظر چشم اندازي با شکوه نگريست و در عالم مذهب و تمدن هاي گذشته و طبيعت در پي چيزي جز زيبايي نبود. احساس
غريزي وي بر مبناي بدبيني و عصيان بر ضد عالم خلقت و خدا گذاشته شده بود و تنها نظر انتقادآميز و زيبايي پرستي به او آرامش و صفا مي بخشيد. اشعار مهم لوکنت دوليل از قاطعيت علمي برخوردار است. وي در عالم هنر به لزومِ همان نظم و صداقتي قائل است که دانشمند در دنياي دانش. هم چنين توصيف دقيق و تيزبيني بيش از حد در زيبايي اشيا و قالب صحيح و اديبانه، از خصوصيت هاي شعر او به شمار مي آيد. از لوکنت دوليل آثاري برجاي مانده که منظومه هاي غم انگيز و الهگان انتقام در دين يونان و … از آن جمله اند. شارل رِنِه ماري لوکنت دوليل سرانجام در 16 ژانويه 1894م در 74 سالگي در اوج شهرت درگذشت.
شرح مناسبت:
امان اللَّه خان، باني نظام سلطنتي در افغانستان در سال 1892م متولد گرديد و هم چون آتاتورک در ترکيه و رضا خان در ايران، از سوي استعمار بريتانيا مأمور اسلام زدايي در افغانستان بود. وي پس از کشته شدن پدرش، در 20 فوريه 1919م به حکومت رسيد و با انگلستان، روسيه، ايران و ترکيه به تفاهم دست يافت و استقلال افغانستان را تثبيت نمود. امان اللَّه خان اولين رئيس جمهور يک کشور اسلامي بود که رژيم کمونيستي و الحادي لنين در روسيه را به رسميت شناخت و با آن رابطه برقرار کرد. وي شيفته مظاهر تمدن غرب بود و سفرهايي به اروپا انجام داد. امان اللَّه به همراه ايران و ترکيه دستور کشف حجاب و اختلاط مدارس دخترانه و پسرانه و استفاده از کلاه شاپو به سبک اروپاييان را صادر کرد. دين
ستيزي او و عناد با روحانيون، با مخالفت هاي عمومي مردم افغانستان مواجه گرديد و مردم افغان به تدريج از سال 1928م بر او شوريدند و در سال بعد او را ساقط کردند. امان اللَّه سپس مخفيانه به هندوستان و سپس در 16 ژانويه 1929م به ايتاليا گريخت و ديگر خبري از او منتشر نشد تا اينکه در 25 آوريل 1960م درگذشت. (ر.ک: 25 آوريل)
شرح مناسبت:
آرتور توسْکانيني، موسيقي دان برجسته ايتاليايي در 25 مارس 1867م در شهر پارما ايتاليا به دنيا آمد. پدرش شغل خياطي داشت و کسي از ميان خاندان او موسيقي دان نبود و وسايل تحصيل موسيقي هم در دسترس نداشت، اما وضع زادگاهش طوري بود که باعث پرورش قريحه او گرديد. او در جواني به موسيقي گرايش يافت و پس از چند سال و انجام سفرهاي گوناگون، به رهبري اُرکِسْتر رسيد. توسکانيني سپس به اپراي نيويورک رفت و به رهبري ارکستر سمفونيک پرداخت. وقتي که در نوامبر 1908م، توسکانيني اولين کنسرت خود را در امريکا رهبري کرد، پيش از آنکه پرده بيفتد، لقب نابغه يکتا به دنبال اسمش چسبيد و شهرتي فراگير يافت. او نيروي حافظه عجيبي داشت و تمام جزئيات اُپراها را در خاطر داشت به طوري که در تمرين ها، حافظه دقيق او مايه ترس نوازندگان بود. طبع کمالْ جوي توسکانيني کوچک ترين اهمال را نمي بخشيد و اصرار داشت که آهنگ هاي او چنان اجرا شود که منظور نهايي آهنگ ساز، به وسيله ارکستر بيان گردد حتي اگر بر کاغذ نيز نيامده باشد. وي در طول ساليان فعاليت خود، آثار هنري متعددي خلق کرد که مايه حيرت جهانيان
شد و آثار سحرانگيز او باعث گرديد که او را استاد همه رهبران بنامند. آرتور توسکانيني در آوريل 1954م پس از هفتاد سال رهبري ارکستر از اين کار دست کشيد تا اين که سه سال بعد در شانزدهم ژانويه 1957م در نود سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آبراهام هياسينت آنکيتل دوپرون خاورشناس فرانسوي، در هفتم دسامبر 1731م در پاريس به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات متوسطه، وارد دانشگاه اين شهر شد. در اين زمان بود که به زبان هاي شرقي علاقه مند گرديد و زبان هاي فارسي، عربي و عبري را فراگرفت. وي سپس براي تکميل آموخته ها و تحقيق درباره مذاهب ايرانيان قديم راهي هند شد و پس از آشنايي با زبان هاي سانسکريت و پهلوي، به ترجمه آثاري از اين خطه، از قبيل اوستا پرداخت. خطابه ها و گزارش هاي دوپرون در فرهنگستان علوم ادبي فرانسه و نيز ترجمه کاملي که از اوستا انجام داد، نه تنها فرانسويان را با نام ايران و اَوِستا آشنا کرد، بلکه دانشمندان ديگر کشورهاي اروپايي را نيز بر آن داشت که در مباحثات مربوط به اين علم شرکت کنند. پس از انتشار ترجمه اوستا، علماي زرتشت، ترجمه و تحقيقات دوپرون را عاري از حقيقت دانستند و آن را فاقد هر گونه ارزش تاريخي اعلام کردند. انتقادات و اتهاماتي که به دوپرون وارد آمد، به جاي اين که از ارزش تحقيقات وي بکاهد، آثار او را در جهان مشهور ساخت. هم چنين نقش دوپرون در تعميم و نشر فرهنگ ايران در فرانسه و اروپا، فقط به ترجمه اوستا ختم نمي شود. بلکه او به هنگام بازگشت از ايران،180 نسخه خطي نفيس با خود به همراه داشت و اين نسخه هاي گران بها، سهم بزرگي در شناساندن فرهنگ ايراني در اروپا ايفا نمود. گنجينه اي که دوپرون در دست علاقه مندان به فرهنگ و تمدن ايراني نهاد،
تحول عظيمي در زمينه پژوهش هاي ادبي درباره ايران پديد آورد، هرچند در اين ميان نبايد تاراج فرهنگي دوپرون را نيز از ياد بُرد. از دوپرون آثار متعددي بر جاي مانده که قانون گزاري شرقي، تتبّعات تاريخي و جغرافيايي درباره هند و نيز فرهنگ و زبان پهلوي به فرانسه از آن جمله اند. آنکيتل دوپرون که از او به عنوان بنيان گذار ايران شناسي در جهان ياد مي شود سرانجام در 17 ژانويه 1805م در 74 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دادگاه تفتيش عقايد يا انکيزيسيون، محکمه اي بود که از طرف کليساهاي اروپا از قرن دوازدهم ميلادي در اين قاره به وجود آمد و به تفتيش عقايد مردم و تعقيب متخلفان در مقررات مذهبي مي پرداخت. اين دادگاه که از طرف پاپ اداره مي شد در قرن شانزدهم در تمام اروپا به جز انگلستان تسلط پيدا کرد، ولي بعد از يک قرن رو به ضعف گذاشت. اين بنگاه وحشتناک و هول انگيز، در بيدادگري و تعدي چنان گستاخ و گسترده بود که حتي به کردار و رفتار و توجه و پندار دروني و قلبي و وجدان مردم تهمت مي زد و متهمان را فقط با همين تهمت ها، زنده زنده به کوره هاي آدم سوزي مي سپرد. دوشيزه ژاندراک نوزده ساله، رهبر آزادي بخش و چهره ملي فرانسه در همين آتش اتهام واهي و بي اساس، زنده زنده سوزانيده شد. هم چنين گاليله منجم و ستاره شناس مشهور ايتاليايي، در 22 ژوئن سال 1633م در اين دادگاه محاکمه گرديد. تنها در کشور اسپانيا در مدت 350 سال، بيش از سي وچهارهزار نفر سوزانده و در حدود
سي صدهزار نفر ديگر توسط اين دادگاه به اعمال شاقه، زندان ابد و تبعيد محکوم شدند. اين دادگاه سرانجام پس از حدود شش صد سال فعاليت، در هفدهم ژانويه 1808م به دستور ناپلئون بُناپارت تعطيل شد.(ر.ک: 27آوريل)
شرح مناسبت:
قله اورست با بيش از 8848 متر ارتفاع به عنوان بلندترين قله دنيا در مرز کشور نپال و تبَّت در چين و در رشته کوه هاي هيماليا واقع شده است که در 17 ژانويه 1841م توسط جورج اِوِرِست کوهنورد و نقشه بردار انگليسي کشف، اندازه گيري و به نام وي نام گذاري شد. با اين حال، جورج اورست نتوانست اين قله را خود فتح کند. کوشش هاي بسياري براي صعود به قله اورست به عمل آمد و انسان هاي زيادي نيز جان خود را بر سر اين کار گذاشتند. در سال 1951م يک کوهنورد انگليسي راهي از جنوب اورست کشف کرد که صعود به قله را ممکن ساخت. نهايتاً در 29 مه سال 1953م عده اي از کوهنوردان سوئيسي عازم بالا رفتن از اورست شدند و تا ارتفاع 8/600 متري از آن صعود کردند و اين بيشترين ارتفاعي بود که بشر تا آن تاريخ از کوه بالا رفته بود. اين قله سرانجام در سال 1953 توسط دو کوهنورد از هند و انگلستان فتح شد.
شرح مناسبت:
آنتوان پاولوويچ چخوف نويسنده بلندآوازه روسي در 17 ژانويه سال 1860م در خانواده اي فقير در روسيه به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات پزشکي به طبابت پرداخت. ولي اين روال چندان طول نکشيد و با انتشار نوشته هايش از نوزده سالگي، چنان مورد استقبال قرار گرفت که از طبابت دست کشيد و کار نويسندگي و ادبيات را دنبال کرد. چخوف طبعي روان و نبوغ درخشاني در زمينه نويسندگي داشت و در داستان هاي خود، پستي هاي طبع آدمي را به سختي مورد انتقاد قرار مي داد. وي
در صنعت ايجاز و خلاصه نويسي و هنر داستان نويسي و نگارش داستان هاي کوتاه قدرتي شگرف و در خلق شخصيت هاي جالب، مهارتي بسزا داشت. علاوه بر اين، چخوف، بشر دوستي و نيک نفسي و خدمت به مردم را نيز وظيفه هر انسان شرافت مندي مي دانست و اين علاقه شديد انسان دوستي به شکلي گيرا و دل انگيز، در آثارش به چشم مي خورد. آثار چخوف در عين حال که خواننده را مي خندانَد، به فکر و دقت نيز وامي دارد و معايب اجتماعي را در نظرش جلوه گر مي سازد. چخوف يکي از بزرگ ترين استادان داستان هاي کوتاه است که آثار درخشان و نافذ او از حيث انشاء فوق العاده روان، حاکي از مهارت عجيب وي در برگردانيدن ناگهاني يک وضعيت مضحک به صحنه اي حزن انگيز و دردناک است. چخوف در ادبيات روسيه، خالق سبکي تازه در شيوه نمايش نامه نويسي و داستان نويسي شده است. آثار چخوف مورد ستايش نويسندگان بزرگ زمان واقع شد و به طور مستقيم يا غيرمستقيم در بيشتر رمان نويسان معاصر او نفوذ فراوان برجاي گذاشت. چخوف از بزرگ ترين و برجسته ترين داستان نويسان رئاليسم و واقع بين روسيه در دوران قبل از انقلاب اين کشور به شمار مي آيد. از آثار متعدد چخوف مي توان فاجعه در شکارگاه، دهقانان، سه خواهر، مرغ دريايي، اتاق شماره شش، گم گشته ها و باغ آلبالو را نام برد. آنتوان چخوف سرانجام در 2 ژوئيه سال 1904 در 44 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پاتريس لومومبا، انقلابي معروف افريقايي و باني استقلال کشور کنگو، در 2 ژانويه سال 1925م به دنيا آمد. او پس از اتمام تحصيلات متوسطه در اداره پست مشغول به کار شد و سپس در رشته حقوق تحصيلات عالي خود را به پايان برد. لومومبا در نهضت آزادي افريقا عامل اصلي استقلال کشورش کنگو بود. او در سال 1958 به عضويت دائمي کنفرانس مردم سراسر افريقا درآمد و به رياست نهضت ملي کنگو و استقلال کنگو از بلژيک نيز انتخاب شد. لومومبا در سال 1960 پس از تأسيس جمهوري دموکراتيک کنگو به مقام نخست وزيري و وزارت دفاع منصوب گرديد. اما کمي پس از استقلال، نظاميان به تحريک عوامل بيگانه سر به شورش برداشته و ايالت "کاتانگا" را مستقل اعلام نمودند. وي براي جلوگيري از اين شورش ها دست به دامان سازمان ملل شد، ولي چون از اين امر نتيجه اي نيافت خود وارد عمل گرديد و نيروهاي نظامي کنگو را به جنگ با نيروهاي شورشي اعزام کرد. در پي اين اقدام که مخالف با نظرات رئيس جمهور وقت کنگو بود، لومومبا از سوي رئيس جمهور از سمت هايش برکنار و پس از يک سلسله تحولات سياسي، توسط نظاميان در محل اقامتش تحت نظر گرفته شد. اين مسئله باعث شد که شورشيان که از جانب دولت بلژيک حمايت و تحريک مي شدند، دست از شورش خود بردارند. لومومبا پس از مدتي، موفق به فرار از زندان شد. با اين حال وي پس از چندي به اتهام نقض امنيت ملي، توسط نيروهاي دولتي دستگير و در يک اقدام خائنانه، تحويل
نيروهاي شورشي به رهبري موسي چومبه شد. پاتريس لومومبا سرانجام در 17 ژانويه 1961 به همراه جمعي از يارانش توسط عوامل چومبه، پس از شکنجه هاي فراوان تيرباران شد. لومومبا در شرايطي در 36 سالگي، اعدام شد که بيمار بود و انتشار خبر کشته شدن لومومبا، موجي از اعتراضات مردمي کنگو و ديگر کشورهاي افريقايي را به دنبال آورد. لومومبا چند کتاب از خود بر جاي گذاشته است که مشهورترين آنها "ميهن من کنگو" نام دارد. گفته مي شود که پاتريس لومومبا توسط موسي چومبه رهبر شورشيان کنگو در خمره اسيد انداخته شد تا اثري از وي باقي نماند.
شرح مناسبت:
به دنبال اشغال کويت توسط ارتش بعث عراق در دوم اوت 1990م و اتمام اولتيماتوم غرب به عراق جهت ترک کويت و عدم توجه عراق به اين هشدار، نيروهاي متحد، عمليات تهاجمي گسترده اي را با عنوان توفان صحرا عليه عراق آغاز کردند. در جريان بمباران هاي وسيع هواپيماهاي نيروهاي متحد، بخش اعظم تاسيسات زيربنايي عراق ويران شد و صدها نفر از مردم بي دفاع عراقي کشته و زخمي گرديدند. ساعاتي پس از شروع عمليات نيروهاي چند مليتي، عراق اقدام به حمله موشکي به رژيم اسرائيل و عربستان کرد. در ادامه حملات هوايي نيروهاي متحد غرب، حمله زميني عليه عراق در روز 24 فوريه 1991م آغاز شد و پس از چهار روز با شکست و هزيمت کامل نيروهاي عراق و تسليم بلاقيد و شرط عراق خاتمه يافت. نيروهاي امريکا و متحدين آن کشور مي توانستند با ادامه جنگ به مدت 48 ساعت ديگر، بغداد را به تصرف خود درآورده و حکومت ديکتاتوري صدام حسين را
سرنگون کنند، ولي ادامه حکومت صدام ذليل و شکست خورده را بر جانشينان احتمالي او ترجيح دادند. امريکايي ها از آن بيم داشتند که پس از سقوط صدام حسين، يک حکومت اسلامي طرفدار ايران در بغداد بر سر کار بيايد، زيرا اکثريت مردم عراق که شيعه و طرفدار ايران هستند در آخرين روزهاي جنگ سر به شورش برداشتند و اين شورش تا چند ماه ادامه داشت اما صدام با سرکوب بي رحمانه اين قيام اسلامي، نگراني امريکا را از اين جهت برطرف ساخت. پس از اين حملات و کشته و زخمي شدن تعداد زيادي از نيروهاي عراقي و مردم بي گناه اين کشور و تخريب اماکن عمومي، سرانجام در تاريخ دوم مارس 1991م با عقب نشيني نيروهاي عراقي از کويت و پذيرفته شدن شرايط نيروهاي چند مليتي توسط عراق، آتش بس برقرار گرديد. هرچند دخالت غرب در مسئله کويت، به بهانه حفظ امنيت منطقه و بيرون راندن متجاوز از کويت بود، ولي اين حضور، در واقع بهانه اي براي حفظ منافع غرب و تثبيت نيروهاي نظامي آنان در منطقه بود. از اين رو بسياري از تحليل گران، با ارائه شواهدي، معتقدند، حمله عراق به کويت با چراغ سبز امريکا عملي گرديد.
شرح مناسبت:
سلسله اشکانيان در سال 250 قبل از ميلاد توسط اَرَشک يکي از رؤساي قبايل پارت در حدود خراسان و گرگان تأسيس شد و 29 پادشاهِ اين سلسله، به مدت 470 سال بر ايران حکم راندند. به دنبال گسترش قلمرو اشکانيان و مجاورت با روم، حکومت اشکانيان از يک حکومت محلي در نواحي شرقي فلات ايران به يک امپراتوري بزرگ جهاني مبدل شد و
از اين پس با امپراتوري روم درگيري پيدا کرد. اشکانيان و روميان بارها بر سر تصرف سرزمين هاي بيشتر با يک ديگر جنگيدند اما روميان مهاجم هرگز توفيق چنداني نيافتند. آخرين پادشاه اشکاني به نام اردوان پنجم با اين که قواي روم را درهم شکست و حتي آنها را مجبور به پرداخت غرامت کرد، اما در برابر رقيب داخلي خود، اردشير بابکان تاب مقاومت نياورد و در جنگي که ميان اين دو روي داد، کشته شد و بدين ترتيب سلسله شاهنشاهي اشکاني نيز فرو پاشيد. قلمرو حکومت اشکانيان در دوره عظمت آن از مشرق تا هندوکش و حدود پنجاب، از شمال تا رود جيحون و درياي خزر، از جنوب تا درياي عمان و از غرب تا رود فرات بود. پس از انقراض اشکانيان، سلسله پادشاهي ساسانيان بر سر کار آمد و دور تازه اي از جور و ظلم آغاز گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فردريک لوفر ميکروب شناس و محقق آلماني، در 18 ژانويه 1852م به دنيا آمد. وي علي رغم فقر مالي خانواده اش به تحصيلات خود ادامه داد و پس از پايان تحصيل در انيستيتو پزشکي به کار و تحقيق مشغول گرديد. لوفر در سال 1880م با کمک همکارش موفق به کشف عامل بيماري ديفتري شد و نام اين باسيل در علم پزشکي به نام باسيل لوفر ثبت گرديد. فردريک لوفر سرانجام در سال 1915م در 63 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
انگيزه اصلي انعقاد "معاهده سري" که در 18 ژانويه 1915م ميان سه کشور فرانسه، انگلستان و روسيه و در جريان جنگ جهاني اول به امضاء رسيد، پيوستن عثماني به متحدين جنگ يعني آلمان و اتريش بود، زيرا با پيوستن عثماني به متحدين، ارتباط ناوگان روسيه در درياي سياه با متفقين قطع مي شد. به دنبال امضاي اين معاهده، متفقين به تنگه داردانل که درياي سياه را به درياي مديترانه وصل مي کرد، حمله کردند.
شرح مناسبت:
راينر ماريا ريلْکِه، اديب شهير آلماني در چهاردهم دسامبر 1875م در پراگ پايتخت چک از پدر و مادري آلماني به دنيا آمد. او در اوايل عمر به سفرهاي متعدد رفت و از روسيه، بالکان و فرانسه ديدن کرد. ريلکه در 21 سالگي در دانشگاه مونيخ به تحصيل در رشته فلسفه و تاريخ هنر پرداخت و با شرکت در جريان هاي اجتماعي و ادبي آخر قرن نوزدهم، در مجله هاي آلماني و اتريشي مقاله هايي انتشار داد. وي در سال 1898م کتاب يادداشت هاي فلورانس را نوشت که در آن هيچ گونه آثار فعاليت هنري به چشم نمي خورد، بلکه احساس شاعر را در برابر هنر ايتاليا و انديشه هاي او درباره هنرمندان آن ديار را نشان مي دهد. ريلکه در سال 1906م اولين اثر خود را با نام کتاب ساعت ها منتشر ساخت و نخستين مجموعه اشعارش را به نام اشعار نو، انتشار داد. او هم چنين در سراسر ديوان دعاي اموات، موضوع مرگ را حکم فرما کرده است؛ موضوعي که بر بيشتر آثار وي تسلط دارد و به صورتي گوناگون پرورش مي يابد. وي در سال 1913م قسمت
اول قطعه بسيار معروف خود با نام اليژي را سرود اما به قول خودش، الهام شاعرانه او در نيمه راه او را ترک کرد و درست ده سال طول کشيد تا ريلکه توانست در سال 1922م، قسمت دوم اين قطعه را تحت تاثير الهامي تازه بسرايد. اين اثر شاعرانه او بسيار عالي، ولي فوق العاده پيچيده و مشکل است؛ زيرا در آن غالباً يک فکر فلسفي و عميق در چند کلمه خلاصه شده است. به سبب سبک خاص وي در ادبيات و شعر، او را شاعر انديشه هاي والا لقب داده اند. راينر که ده ها سال، يکه تاز ادبيات آلمان بود، به عنوان بزرگ ترين شاعر اين کشور در قرن بيستم نيز شناخته شده است، به طوري که هيچ شاعر آلماني بعد از نيچه، شهرت و مقام ريلکه را ندارد. شهرت ريلکه نه تنها اتريش و آلمان، بلکه ساير کشورهاي اروپايي را فرا گرفت و در محيط ادبي فرانسه، شخصيت بسيار آشنا و ستايش انگيزي به شمار مي آمد. آثار ريلکه از چنان محبوبيتي برخوردار بود که هيچ شاعري در زمان حيات، تا اين حد محبوبيت را به چشم نديده بود. ريلکه در شعر به مقامي رفيع دست يافت و در ادبيات آلمانِ نسل بعد نفوذ فراوان باقي گذارد. ريلکه را به طور مسلم مي توان از درخشان ترين چهره هاي شعر غنايي آخر قرن نوزده و ربع اول قرن بيستم به شمار آورد. وي آثاري به زبان هاي آلماني و فرانسه به نگارش درآورده است که رباعيات، گل هاي سرخ و پنجره ها به فرانسه و دخترهاي مالت، زمزمه هاي قرون و کتاب
زيارت به آلماني از آن جمله اند. ماينر ماريا ريلکه سرانجام در 18 ژانويه 1926م در 51 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از اوايل قرن هشتم ميلادي برابر با اواخر اولين قرن هجري، مسلمانان که بيش از نيم قرن از حکومتشان در جنوب غربي آسيا و شمال افريقا مي گذشت به اسپانيا لشکرکشي کردند و آن را ضميمه حکومت اسلامي نمودند. در طول صدها سال حکومت مسلمانان در اسپانيا که به اندلس شهرت يافته بود، مراکز متعدد فرهنگي و اقتصادي به وجود آمده و شهرهاي فراواني ساخته و تجديد بنا شد. در اواخر قرن پانزدهم ميلادي، اندلس دستخوش موج عظيمي از حملات پي در پي مسيحيان گرديد و قلمرو مسلمانان، در شرق و غرب، يکي پس از ديگري به دست مسيحيان افتاد. در طي حملات بعدي، بسياري از شهرهاي غربي به تصرف مهاجمان مسيحي درآمد و از آن پس، اوضاع اندلس رو به پريشاني نهاد. حملات سنگين مسيحيان باعث تضعيف بيشتر قواي مسلمانان و کاهش قدرت آنان گرديد و مسيحيان را در تصرف ديگر شهرهاي اندلس، مصمم تر ساخت. پس از چندي پرتغالي ها سرزمين هاي جنوب غربي را مورد تجاوز قرار داده و علي رغم تحمل تلفات فراوان، با تصرف نقاط مختلف اندلس شامل قرطبه و اِشبيليه، آخرين ضربات را بر پيکر اندلس وارد آوردند. هنوز مدت زيادي از اين تجاوزات نگذشته بود که تمام شهرهاي اسلامي اندلس در شمال، غرب و شرق به دست مسيحيان افتاد و از فرمان روايي پهناور و مقتدر مسلمانان در اندلس، جز غرناطه در جنوب و چند شهر کوچک، ديگر چيزي باقي نماند. سرانجام مهاجمان مسيحي با حمله اي وسيع و پس از 9 ماه محاصره، شهر غرناطه، آخرين پايگاه مسلمانان در اندلس
را که در دوران شکوفايي تمدن اسلامي در طي چندين قرن به عنوان مهد اين تمدن به شمار مي رفت، در 19 ژانويه 1492م تصرف کردند و به اين ترتيب اندلس پس از حدود 800 سال به طور کلي از دست مسلمانان خارج شد. مسلمانان در هنگام حکومت خود در اندلس، در نشر فرهنگ و تمدن اسلامي کوشيدند و تمدني درخشان با شهرهاي آباد، کشاورزي، صنايع و معماري پرشکوه به وجود آوردند. بدين وسيله بود که تمدن اسلامي و قسمت مهمي از علم و ادب يونان از طريق اسپانيا به اروپاي غربي انتقال يافت. و از ميان مسلمانان اندلس، دانشمندان بزرگي در علوم گوناگون ظاهر شدند و در بسط تمدن اسلامي کمک شاياني کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميشل عفلق پايه گذار حزب بعث در 19 ژانويه 1910م در دمشق و در يک خانواده مسيحي به دنيا آمد. وي در 18 سالگي براي ادامه تحصيل عازم فرانسه شد و از دانشگاه سوربُن اين کشور فارغ التحصيل گرديد. عفلق در سال 1933م به همراه يکي از دوستانش هسته اوليه يک سازمان سياسي تشکيلاتي با هدف اتحاد همه احزاب و تشکيلات سياسي موجود در کشورهاي عربي را بنيان نهاد. آنان با اين هدف، در سال 1941م سازمان الاحياء العربي را بنيان گذاري کردند و سپس روزنامه البعث را که ارگان اين حزب بود، تأسيس کردند. عفلق نيز در اولين کنگره عمومي حزب بعث در سال 1947م به دبير کلي اين حزب انتخاب شد و با حمايت از طرح وحدت سياسي سوريه و مصر، به عنوان يک چهره برجسته سياسي مطرح گرديد. وي طي سفري به بغداد، حمايت خود را از کودتاي عبدالکريم قاسم در براندازي حکومت سلطنتي اعلام نمود و جاي پايي نيز در عراق براي خود باز کرد. عفلق طي زمينه سازي سياسي جهت کودتاي آرام احمد حسن البکر در سال 1968، از دمشق به بغداد آمد و از آن تاريخ تا زمان مرگ خود به عنوان مغز متفکر حزب بعث عراق باقي ماند. ميشل عفلق مدافع سرسخت انديشه پان عربيسم و ناسيوناليسم عربي بود و انديشه سلطه بر کل جهان عرب که توسط حکومت هاي بعثي عراق ابراز شد از خميرمايه هاي ذهني ميشل عفلق ناشي مي گرديد. ميشل عفلق سرانجام در 24 ژوئن 1989م در 79 سالگي بر اثر بيماري در پاريس جان سپرد.
شرح مناسبت:
فدريکو فلليني فيلم ساز ايتاليايي در
19 ژانويه سال 1920م در ايتاليا تولد يافت و پس از تحصيلات مقدماتي، به سيرک و نقاشي علاقه مند شد. سپس به رم رفت و به کارِ کشيدن کاريکاتور و نوشتن قطعات راديويي مشغول گرديد. فلليني از 1938م به عنوان فيلم نامه نويس مشغول به کار شد و سپس به کارگرداني پرداخت. وي پس از جنگ به عنوان دستيار کارگردان روبرتو روسِليني ديگر فيلم ساز نامدار سينماي ايتاليا در ساخت فيلم "رُم شهر بي دفاع" همکاري کرد. فليني به عنوان کارگرداني صاحب سبک در عرصه سينما، در سال 1993م شش ماه قبل از مرگ، جايزه افتخاري اسکار را به خاطر آثار با ارزش خود در دنياي سينما دريافت نمود و سرانجام در 30 اکتبر 1993م در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ماري دو رابوتن شانتال سوينْيِه، بانوي نويسنده فرانسوي در پنجم مه 1626م در پاريس به دنيا آمد. وي در کودکي پدرو مادر را از دست داد و تحت تربيت اقوام قرار گرفت. مادام سوينيه از جواني به محافل ادبي راه يافت و به زودي مورد توجه واقع شد. مهم ترين آثار او، مکاتباتي است که در سنين ميانسالي با دختر خود داشته و اين رشته نامه ها، امروزه از شاه کارهاي ادبي به شمار مي آيد. نامه ها که تعدادش به هزار و پانصد مي رسد در چهار جلد منتشر شد و شهرت بيشتري براي وي آورد. سوينيه از روي قصد و اراده، اين نامه ها را به صورت آثار هنري در مي آورد و در آنها، انشاي استادانه اي به کار مي برد که از اين دست به آن دست مي گشت. قسمت اعظم
اين نامه ها، شامل وقايع جاري زمان است که از آثار بزرگ ادبيات فرانسه به شمار مي آيد. مادام دوسوينيه که زبان لاتيني و ايتاليايي مي دانست بر اثر مطالعه فراوان و گوناگون در همه زمينه ها، روح و فکر خود را توسعه داد و از تعادلي معنوي برخوردار بود، چنانکه حتي در لحظه هاي اضطراب آور و سرشار از نوميدي، اين تعادل بر هم نمي خورد. مادام دوسوينيه در نامه هاي خود، از موضوعات جاري و مکالمه هاي اجتماعي زمان استفاده مي کرد. چهره ها، دوستي ها، لطيفه ها، حکايت ها و احساساتي که از قرائت کتاب ها پيدا مي کرد، شرح و تفسير وقايع دربار و جامعه، مواد مکاتبات او را تشکيل مي داد که انديشه هاي خود او نيز بر آنها افزوده مي گشت. مادام دوسوينيه، بيش از همه به شيوه نگارش نامه ها و انشاي درست و فصيح و ممتاز توجه داشت. وي در بيان عمق روح يا قلب اشخاص و قضاوت درباره اعمال آنان، هوش و قدرت و تبحر شگفت انگيزي به کار مي برد و با سبکي زنده و معرفتي وسيع و دسترسي کامل به سرچشمه غني لغت و عبارت و جمله، مراسله هاي خود را به مقامي شامخ مي رساند. يکي از ادبا و نويسندگان مشهور فرانسويِ قرن هجدم درباره سوينيه گفته است نامه هاي او سرشار از لطيفه گويي است و با آزادي بيان همراه و به شيوه اي نگاشته شده است که همه چيز را ترسيم مي کند و به همه چيز جان مي دهد. اين نامه ها بهترين نامه هاي انتقادي است که از مطالعه
و تحقيق و بررسي عميق پديد آمده و در آن ذوق و هوش فراوان ديده مي شود. مادام ماري دوسوينيه سرانجام در بيستم ژانويه 1696م در هفتاد سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آدولف ساکس مخترع و موسيقي شناس آلماني در 19 مارس سال 1819م در آلمان متولد شد و از اوايل زندگي با آلات موسيقي، که پدرش سازنده و فروشنده آنها بود، آشنا شد. ساکس حرفه پدر را دنبال کرد و پس از مطالعات زياد، ساز جديدي را ساخت که به نام خود او "ساکسيفون" ناميده مي شود. وي سرانجام در 20 ژانويه 1894م در هفتاد و پنج سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اشعه ايکس اشعه اي از نوع نور ولي نامرئي با طول موج بسيار کوتاه است که در بيستم ژانويه 1896م توسط ويلهلْمْ رونْتْگِن، فيزيک دان آلماني کشف شد و چون ماهيت آن نامعلوم بود، آن را اشعه ايکس به نام حرف X که در رياضيات، علامت مقدار مجهول است خواندند. هم چنين اين اشعه را به نام کاشف آن، رونتگن نيز مي نامند. اين اشعه مانند نور معمولي، صفحه حساس عکاسي را متأثر مي کند و هم چنين گازها را تجزيه کرده، هادي و رساناي برق مي سازد. اگرچه اشعه ايکس ممکن است به بافت هاي زنده آسيب برساند و ايجاد سوختگي هاي شديدو خطرناک کند، با اين حال ارزش فوق العاده اي در معالجات راديوتراپي، تشخيص امراض از طريق رؤيت ساده راديوسکوپي و عکس برداري داخلي، راديو گرافي، دارد. علاوه بر اين، در مورد جراحي، براي تعيين محل شکستگي استخوان، پرتوهاي ايکس، وسيله بسيار سودمندي است. فيزيک دان ها، پرتوهاي ايکس را براي تجزيه ماهيت ساختماني بلورها به کار مي گيرند. هم چنين از اين پرتوها، در صنعت به منظور بررسي و تحقيق وضع ساختماني قسمت هايي از فلز که بايد زير شرايط سختي
کار کند استفاده مي شود.
شرح مناسبت:
جان راسکين، فيلسوف، منتقد هنري و نويسنده مشهور انگليسي در هشتم فوريه 1819م در خانواده اي ثروت مند و متدين در لندن به دنيا آمد. وي در کودکي تربيتي جدي و استوار يافت و شب و روز از مراقبت شديد پدر و مادر برخوردار بود. راسکين از کودکي با آثار کهن، مناظر طبيعي و کليساها آشنايي يافت و با تشويق پدر، به جانب موسيقي و نقاشي و مطالعه شعر کشيده شد. وي در عين حال به سرودن شعر يا نوشتن قطعه هاي منثور ترغيب گشت و بدين ترتيب از تعليم و تربيتي آميخته با ادراک زيبايي بهره مند شد. راسکين با وجود دارا بودن تحصيلات نامنظم، مطالعات فراواني انجام داد و با آثار نويسندگان بزرگ کشور آشنا گرديد. راسکين پس از مرگ پدرش، ثروت عظيم موروثي خود را سخاوتمندانه به امور خيريه و سازمان هاي فرهنگي و موزه اختصاص داد و خود به کار نوشتن مشغول شد. راسکين در 20 سالگي اولين منظومه معروف خود را سرود که به دريافت جايزه نيز نائل آمد. وي چهار سال بعد با مطالعه در هنر و طبيعت، کتاب نقاشان جديد را نگاشت و پس از چندي، آن را در پنج جلد منتشر کرد. او در اين اثر، نظر خود را درباره هنر عرضه مي دارد و ارزش نقاشي و به طور کلي، ارزش هنر را در آن مي داند که انديشه هاي عالي فراواني را به ذهن القا کند. راسکين سپس انديشه هاي قدرت، تقليد، واقعيت و زيبايي را از هم مشخص مي سازد، از ارتباطشان با يک ديگر سخن مي گويد
و هر يک از بخش هاي کتاب را به يکي از اين انديشه ها اختصاص مي دهد. به عقيده راسکين، هنر از نظر شکل و قالب بايد چنان باشد که قسمت هاي کوچک و بزرگ آن، يک ديگر را کامل کند و هماهنگي خاصي را که براي تکاملْ ضروري است پديد آوَرَد. از نظر معنوي، هنر والا آن است که از طرفي به عالم بشري و از طرف ديگر به عالم الهي ارتباط يابد. از اين رو، ادراکِ زيبايي راسکين، پيوسته با مباني مذهبي و اخلاقي آميخته است. با اين حالْ اين کتاب مورد حمله نقادان هنري واقع شد و نقاشانْ آن را به سردي پذيرفتند. راسکين در کتاب ديگرش با عنوان هفت چراغ معماري، هنر معماري را مبين عقايد مذهبي و اخلاقي و خواست هاي ملي و عادات اجتماعي يک ملت مي داند و هفت قانوني را که هنرمند بايد از آنها پيروي کند، هفت چراغ مي نامد. راسکين پس از آن که از نويسندگي درباره هنر دست کشيد، بقيه عمر را به بيان اصول عقايد خود درباره مسائل اجتماعي، تربيتي، اخلاقي و مذهبي پرداخت و اصطلاحات اساسي تعليم و تربيت را به وسيله يک سلسله سخنراني،نامه، مقاله و رساله عرضه کرد که در حدود سي جلد از پنجاه جلد آثار او را در برگرفت. راسکين در کتابِ تا آخرين دم، ثروت را جدا از بشر و ارزش هاي معنوي نمي داند. وي بر اين عقيده بود که جسم بشر چون ماشين است و روح او چون موتور اين ماشين که قدرتش در همه موازنه هاي سياسي و اقتصادي دخالت دارد. بنابراين از اقتصاد
بايد ادراکي روحي و اخلاقي داشت. ثروت واقعي نبايد از حد احتياج خود او بيشتر باشد و روزي به تملّک ديگري درآيد، زيرا اين خود تجمّل است و معادل جهل. راسکينْ هنر را نيز جزئي از تاريخ، فلسفه و دين مي شمرد. دنياي مطلوب او دنيايي بود که در رابطه ميان انسان ها با يک ديگر هماهنگي بيشتر وجود داشته باشد. راسکين به هر جنبشي که براي بهتر ساختن زندگي، خاصه براي بيچارگان در مي گرفت، به چشم رغبت مي نگريست. بسيار کسان، راسکين را نويسنده اي بزرگ و نثرنويسي برجسته مي دانند هر چند عده اي از منتقدان به ذوق هنري او شک دارند. تمام کتاب هاي راسکين که موضوعات بسيار مختلفي را شامل مي شوند، داراي لحن و صبغه اخلاقي هستند. جان راسکين سرانجام در بيستم ژانويه 1900م در 81 سالگي درگذشت در حالي که نفوذ فراواني بر نويسندگان پس از خود نهاد.
شرح مناسبت:
از اواسط تا اواخر جنگ جهاني دوم، اندونزي تحت اشغال ژاپن بود. با پايان جنگ و تسليم نيروهاي ژاپن، کليه سلاح هاي ژاپني ها به دست ملي گرايان استقلال طلب اندونزيايي افتاد. در سال 1945م احمد سوکارنو رهبر آزادي خواهان اين کشور، اعلام استقلال کرد، که با مخالفت و لشکرکشي هلندي ها مواجه گرديد. اما سازمان ملل در اين موضوع دخالت کرد و دولت هلند به ناچار با حکومتي به نام اتحاديه اندونزي و هلند موافقت کرد. از اين رو نمايندگان دولت اندونزي و دولت پادشاهي هلند به دستور سازمان ملل متحد، بر روي عرشه يک ناو امريکايي، قرارداد ترک مخاصمه را در 20 ژانويه 1948 امضا کردند و
جنگ دو کشور به پايان رسيد. علت اين که اندونزي و هلند، اين قرارداد را روي يک کشتي بيگانه امضا کردند اين بود که هيچ محل ديگري براي امضاي معاهده، مورد موافقت دو طرف قرار نگرفته بود. (ر.ک: 17 اوت)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 21 ژانويه 1737م پرتلفات ترين توفان هاي تاريخ در خليج بنگال در شرق هند روي داد و 300هزار نفر را به کشتن داد. در منطقه خليج بنگال هر از چندگاهي توفان ها و سيل هاي عظيمي اتفاق مي افتد وتلفات زيادي به بار مي آورد.
شرح مناسبت:
وخامت اوضاع اقتصادي در فرانسه باعث شد تا لويي شانزدهم و هيأت حاکمه اين کشور از نمايندگان طبقات مختلف جامعه براي اجتماع و يافتن راه حل کمک جويند اما در عمل، اين طبقات اشرافي بودند که به منافعي دست يافتند. با اين پيش زمينه از اوايل سال 1789م انقلاب فرانسه وارد اولين مرحله خود شد و مردمِ خشمگين از اعمال مستبدانه لويي شانزدهم سر به شورش برداشتند. آنها پس از به غنيمت گرفتن توپ و تفنگ از دولت، در 14 ژوئيه 1789م زندان باستيل، محل نگهداري زندانيان سياسي را با خاک يکسان کردند و ضربه اي سخت و مستقيم بر حکومت ديکتاتوري وارد نمودند. در ادامه رويدادهاي فرانسه، در دهم اوت 1792م، خاندان سلطنتي محبوس شدند و از سوي رهبران انقلاب، انقراض حکومت پادشاهي و تأسيس جمهوري اعلام گرديد. ولي اتخاذ تصميم نهايي درباره سرنوشت خانواده سلطنتي به عهده مجلس ديگري که کنوانسيون ناميده مي شد محول گرديد. بحث کنوانسيون درباره سرنوشت لويي شانزدهم 24ساعت به طول انجاميد و در اين مدت، يک يک اعضاي کنوانسيون، پشت تريبون رفته و پس از اظهار نظر، راي خود را اعلام مي کردند. در تمام مدت تشکيل جلسه، در اطراف کنوانسيون، تظاهراتي به طرفداري از صدور حکم اعدام لويي شانزدهم جريان داشت. در چنين جوي، تصويب حکم اعدام پادشاه فرانسه
در کنوانسيون، امري طبيعي و اجتناب ناپذير بود. در نهايت، اين مجلس در 16 ژانويه 1793م، پيشنهاد اعدام لويي را داد؛ زيرا وجود لويي را خطر بالقوه اي براي جمهوري تازه تأسيس فرانسه مي دانست. بدين ترتيب، لويي شانزدهم به جرم ديکتاتوري و نيز همدستي باکشورهاي بيگانه محاکمه و در 21 ژانويه 1793 در 39 سالگي در ميداني که امروز به نام ميدان کنکورد معروف است به وسيله گيوتين اعدام شد. نکته شگفت آور اينکه او با همه ضعف و زبوني که در حل مسائل زندگي اش از خود نشان داد، مرگ را با شجاعت و خونسردي استقبال کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ولاديمير ايليچ اوليانف معروف به لنين رهبر انقلاب اکتبر 1917 روسيه، در 22 آوريل سال 1870م به دنيا آمد. اعدام برادر بزرگ وي به جرم شرکت در توطئه قتل الکساندر سوم، تزار روسيه، در لنين انگيزه سازمان دهي فعاليت براي براندازي حکومت تزاري را به وجود آورد. لنين 6 ماه پس از ورود به دانشگاه، به دليل شرکت در تظاهرات دانشجويي و فعاليت هاي سياسي اخراج شد و در سال 1893م سازمان زيرزميني سوسيال دموکرات هاي روسيه را پايه ريزي کرد. لنين در اوايل سال 1895م به دليل بيماري جهت مداوا عازم سوئيس و فرانسه شد. او در اين سفر توانست با رهبران سوسياليست اروپا و نيز سردمداران نظريه مارکسيسم روس ملاقات کند و شيوه مبارزه کمونيستي را بهتر از گذشته از آنان بياموزد. لنين پس از چندي به روسيه بازگشت و مدت کوتاهي پس از آن در پي انتشار يک نشريه ضد دولتي دستگير و پس از 14 ماه زندان به مدت سه سال به سيبري تبعيد شد. او در تبعيدگاه کتاب هاي متعددي درباره ماهيت نظام سياسي و اقتصادي تزار روس و نيز اهداف سوسيال دموکرات ها در روسيه انتشار داد و طرفداراني پيدا کرد. لنين پس از تبعيد راهي آلمان شد و به کمک آلماني ها روزنامه اي به نام جرقه منتشر کرد که آن را به داخل روسيه مي فرستاد. اين روزنامه در ادامه فعاليت خود، نه فقط به عنوان يک ارگان انقلابي تبليغاتي، بلکه به صورت يک عامل سازمان دهنده و هماهنگ کننده فعاليت هاي انقلابي در داخل روسيه شناخته شد. در سال
1903م حزب سوسيال دموکرات روسيه در نتيجه اختلافات داخلي به دو گروه تندرو و ليبرال تجزيه شد. گروه تندروها به بلشويک (اکثريت) و گروه ليبرال ها به منشويک (اقليت) معروف شدند. اين تجزيه و انشعابْ ضربه بزرگي براي لنين که در پي ايجاد اتحاد بين مخالفان تزار بود محسوب مي شد. با اين حال، لنين در سال هاي بعد توانست با کمک گروه اکثريت يا بلشويک ها، حزب بلشويک را با خط مشي مبارزه علني و مسلحانه عليه حکومت تزاري به وجود آورد. نقش لنين در تحريک کارگران کارخانجات و نيروهاي مسلح موجبات خشم دولت موقت را که پس از استعفاي تزار نيکلاي دوم، زمام امور را به دست گرفته بود، عليه وي فراهم آورد. در نتيجه لنين در ژوئيه 1917م با تغيير قيافه به فنلاند گريخت اما در اکتبر همان سال با تدابير نظامي وسيع تري وارد روسيه شد. در اين مرحله، لنين طي عمليات نيمه کودتايي - نيمه مردمي با حمله گروهي از سربازان نيروي دريايي وابسته به بلشويک ها به پايتخت و تصرف آن و پيشروي هاي مرحله به مرحله، انقلاب روسيه را در 25 اکتبر 1917م (برابر با نهم نوامبر براساس تقويم جديد) به پيروزي رساند. با قدرت گيري لنين و روي کار آمدن دولت موقت، عناصر ليبرال قصد داشتند جنگ با آلمان و اتريش را ادامه دهند ولي لنين که با کمک آلماني ها و قول و قرار قبلي با آنها به روسيه بازگشته بود مي خواست به هر قيمتي شده به تعهدات خود براي متارکه جنگ عمل کند. از اين رو در شش ماه اول زمام داري خود به
وعده متارکه جنگ عمل کرد و با اعطاي امتيازات گوناگون، صلح خفت بار با آلمان را پذيرفت. لنين در سال 1921م سياست جديد اقتصادي خود را که متضمن آزادي هايي براي فعاليت هاي اقتصادي به مردم بود اعلام کرد ولي از سال 1922م به علت بيماري نتوانست بر اداره امور کشور تسلط يابد. در همين سال، لنين به کميته مرکزي حزب کمونيست شوروي توصيه کرد تا مقام دبير کلي به ژوزف استالين داده شود. اما استالين پس از قبضه اين مقام، لنين را به بهانه استراحت به مکاني در پنجاه کيلومتري مسکو فرستاد و ارتباط وي را با خارج قطع کرد. در اين زمان، لنين ضمن يادداشتي خواهان برکناري استالين شد ولي اين نوشته سي سال بعد، و پس از مرگ استالين افشا گرديد. لنين در سال هاي پس از پيروزي انقلاب تا زمان مرگش، هيچ گاه شاهد اوضاع آرام در روسيه نبود. دولت هاي بزرگ سرمايه داري اروپا و مخالفت نظاميان، سلطنت طلبان، رقباي سياسي و حزبي و نارضايي هاي داخل مردم در گوشه و کنار روسيه به صورت عامل بازدارنده و فشار عليه لنين عمل مي کردند. لنين موفق شد بنيان يک حکومت خفقان و ديکتاتوري را در جامعه روسيه پايه ريزي کند و با قتل تزار روس و خانواده اش، حکومت تزاري را سرنگون سازد. زمام داري لنين بيش از شش سال طول نکشيد و سرانجام در 21 ژانويه 1924م بر اثر سکته مغزي در 54 سالگي به کام مرگ فرو افتاد. جسد وي را پس از موميايي شدن در يک تابوت شيشه اي، در مقبره اي که براي او در ميدان
سرخ ساخته شد، قرار دادند.
شرح مناسبت:
ارنسْتْ اميل هِرتْسفِلْدْ، خاورشناس برجسته آلماني در 23 ژوئيه 1879م در يکي از شهرهاي آلمان متولد شد. او تحصيلات خود را در دانشگاه هاي مونيخ و برلين پي گرفت و پس از اخذ ليسانس معماري، دکتراي فلسفه را از دانشگاه برلين دريافت نمود. هرتسفلد ابتدا به عنوان استاديار جغرافياي تاريخي در همان دانشگاه به تدريس پرداخت و در کنار آن ضمن خدمت در موزه دولتي پروس، به مطالعه در جغرافياي تاريخي مشرق زمين به ويژه ايران و عراق پرداخت. وي از سال 1903م در خاور نزديک و خاورميانه و نيز در طول جنگ هاي اول و دوم جهاني به کاوش هاي باستان شناسي در ايران، بين النهرين و سوريه مشغول بود و با هيأت اعزامي به نينوا براي کشفيات باستان شناسي و تاريخي اعزام گرديد. در جريان اين ماموريت ها بود که شوق تحقيق در تاريخ مشرقِ قديم در او افزايش يافت و شوقش به تاريخ اشکانيان و مطالعات اسلامي به حدي زياد شد که در تمام عمر از آن دست نکشيد. وي هم چنين چندين سال در مورد تمدنِ بابلي ها، آشوري ها، ساسانيان و نيز صنايع، معماري و اسناد مربوط به صنعت دوره هخامنشيان و دوره اسلامي به تحقيق و کاوش اشتغال داشت. هرتسفلد در سال 1920م کرسي استادي جغرافياي تاريخي مشرق زمين در دانشگاه برلين را به دست آورد و به طور هم زمان به تدريس در رشته زبان شناسي شرق اشتغال يافت. وي مدت ها در ايران به مطالعه و تحقيق پرداخت و گزارشي جامع درباره ويرانه هاي تخت جمشيد براي دولت ايران تهيه نمود.
در جريان اين کاوش ها آثار متعدد باستاني شامل ظروفِ حجاري، نقاشي و کتيبه هاي زيادي از زير خاک بيرون آورده شد. در اين ميان هر چند تلاش هاي علمي هرتسفلد در شناسايي تمدن کهن مناطق مختلفِ شرق، مثال زدني است، اما نبايد از نظر دور داشت که اين امر زمينه هاي غارت و انتقال اشياء عتيقه بسياري به موزه هاي غرب را فراهم آورد. هرتسفلد عضور انجمن آسيايي لندن و ايرلند، عضو فرهنگستان عربي دمشق، عضو افتخاري مؤسسه باستان شناسي هند و فرهنگستان بريتانيا بود. از هرتسفلد آثار متعددي در زمينه تاريخ تمدن اسلامي و پژوهش هايي در مورد نقشه برداري از مناطق مختلف شرق به جاي مانده که کتيبه هاي ايران قديم، ايران در شرق قديم، زرتشت و جهان از آن جمله اند. ارنست اميل هرتسفلد سرانجام بعد از 69 سال زندگي در 21 ژانويه 1948 در شهر بال سوئيس درگذشت.
شرح مناسبت:
اولين زيردريايي به صورت جنگ افزار در سال 1775م توسط يک امريکايي به نام ديويد بوشْنِل در جريان جنگ هاي استقلال طلبانه امريکا با نيروهاي انگليسي، اختراع شد. پروانه هاي اين زيردريايي ابتدايي با زور بازوي سرنشينان به چرخش درمي آمد. با پيشرفت هاي تکنولوژي در قرن نوزدهم و استفاده از نيروي بخار و برق، زيردريايي الکتريکي ساخته شد که مجهز به توپ و اژدرافکن بود. تازه ترين تحول در اين زمينه، اختراع زيردريايي هاي هسته اي است که پس از جنگ جهاني دوم و دستيابي به نيروي اتم تحقق يافته است. اولين زيردريايي از اين نوع در سال 1954 توسط ايالات متحده امريکا کامل شد و در 21 ژانويه همين
سال به آب انداخته شد و "ناتيلوس" نام گرفت. اين زيردريايي که مجهز به موشک انداز است، مي تواند بمب هسته اي نيز پرتاب کند. تفاوت اساسي زيردريايي هاي هسته اي با زيردريايي هاي معمولي در اين است که زيردريايي هسته اي داراي رآکتوري هستند که نيروي محرکه آنها را تامين مي کند. در نتيجه مي توانند ماه ها در درياها در زير آب به حرکت خود ادامه دهند بي آنکه نيازي به سوختگيري داشته باشند. اين زيردريايي ها قادر به پرتاب موشک هايي با کلاهک هسته اي هستند و از مخوف ترين جنگ افزارهاي کنوني به شمار مي روند. لازم به ذکر است که موارد استفاده زيردريايي فقط براي مقاصد نظامي نيست و ازنظر پژوهش هاي علمي نيز کاربردهاي متعددي دارند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آندْرِه ماري آمپر، دانشمند و رياضي دان فرانسوي، در 22 ژانويه 1775م در حومه ليون فرانسه به دنيا آمد. آندره از کودکي به تشويق پدر با مکتب هاي کلاسيک لاتين و يونان آشنا شد و از خردسالي و نوجواني عشق و علاقه زيادي به رياضيات داشت. وي حتي قبل از فراگيري خواندن و نوشتن، با کمک سنگ ريزه ها مسائل مشکل رياضي را حل مي کرد. آمپر در 11 سالگي آثار رياضي را مطالعه مي کرد و اطلاعات خود را در زمينه علوم رياضي به ويژه حساب افزايش مي داد. دوران جواني آمپر با انقلاب فرانسه مصادف گرديد و پدر وي نيز جزو تصفيه شدگاني بود که با حکم حکومت وقت به تيغ گيوتين سپرده شد. با اين حال، وي پس از آن به تدريس پرداخت و اوقات فراغت را به مطالعه آثار علمي صرف مي کرد. آمپر در سال هاي بعد با کوشش و جديّتي که در راه پژوهش هاي علمي از خود نشان داد مورد توجه رياضي دانان و دانشمندان قرار گرفت و يکي از مسائل مهم زمان را درباره رياضي حل کرد. او سپس به آزمايش هايي درباره الکتريسيته پرداخت و به اکتشافاتي در زمينه مغناطيس الکتريکي دست يافت. آمپر شدت جريان را تشخيص داد و وسيله اي براي اندازه گيري آن معين نمود. او هم چنين موفق به تهيه پروژه اي براي تلگراف الکتريکي گرديد و با اين اکتشاف، بناي الکتروديناميک را مستحکم کرد. وي داراي اختراعات و اکتشافات مهمي از قبيل اختراع دستگاه تلگراف الکتريکي و کشف شدت جريان الکتريکي و ساخت دستگاه
اندازه گيري آن مي باشد، آمپر را به وجود آورنده رشته الکتروديناميک مي دانند و به پاس خدماتش در رشته فيزيک، واحد جريان الکتريکي را به نام وي، "آمپر" ناميده اند. آندره ماري آمپر سرانجام در پانزدهم ژوئن 1836م در شصت ويک سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ويکتوريا، ملکه مشهور استعمار انگليسي در 24 مه سال 1819م در لندن به دنيا آمد. وي در هيجده سالگي به جاي ويليام چهارم به سلطنت رسيد و به مدت 64 سال، زمام امور انگليس را با اقتدار در دست داشت. در دوران سلطنت ملکه ويکتوريا، سرکوب مردم سرزمين هاي تحت سلطه انگليس شدت بيشتري يافت و سرزمين هاي زيادتري زير يوغ استعمار پير قرار گرفتند. چرا که او تصميم گرفته بود تا سرحد امکان و توانايي، وظيفه اش را نسبت به کشورش انجام دهد. حفظ منافع بريتانياي کبير به هر صورت و بدون رعايت مسائل انساني و اخلاقي و حاکميت مستبدانه بر مستعمرات انگلستان وظيفه اي بود که وي بر دوش خود احساس مي کرد. هم چنين در اين دوره، امپراتوري بريتانيا به سوي شرق پيش رفت و با تسخير هندوستان توسط کمپاني هند شرقي، به اوج عظمت خود نزديک شد. او با تسلط بر مصر و کانال سوئز و ايجاد هماهنگي خاص ميان انگلستان و مستعمراتش، روند استعمار و بهره کشي از منابع کشورهاي ضعيف را سامان بخشيد. وسعت اين سرزمين به قدري گسترده و در سراسر جهان پراکنده بود که مَثَل معروفي درآن باره عنوان مي گرديد که "آفتاب هيچ گاه در امپراتوري انگلستان غروب نمي کند". در اين زمان علي رغم وضعيت نابسامان و مشکلات فراوان و نيز وجود فقر و درماندگي در مناطق تحت سيطره بريتانيا، از جمله هندوستان، براي استعمارگران به عنوان دوره شکوه و اقتدار مطرح شده است. ملکه ويکتوريا در اواخر عمر به عنوان مادربزرگ اروپا معروف شد زيرا بسياري از
سلاطين و ملکه هاي اروپا از فرزندان، نوادگان، خواهر زادگان و برادرزادگان و بستگان او به شمار مي آمدند. ويکتوريا سرانجام در 22 ژانويه 1901م پس از 64 سال سلطنت، در 82 سالگي درگذشت. با مرگ ملکه ويکتوريا، دوران ضعف امپراتوري عظيم بريتانيا نيز آغاز شد.
شرح مناسبت:
در طي سال هاي 1904 - 5م جنگ هاي روس و ژاپن به وقوع پيوست و بر اثر پيروزي فرماندهان ژاپني و رشوه گيري اُمراي روسي، ژاپن به پيروزي دست يافت. نارضايتي از حکومت استبدادي تزاري روسيه، تمام طبقات مردم را فرا گرفته بود. اوضاع بد اقتصادي روسيه در اوايل قرن بيستم و شکست نظامي روسيه در جنگ با ژاپن و از دست دادن منطقه منچوري، هم چنين رشد نارضايتي کارگران از شرايط کاري، وضعيت نابساماني را ايجاد کرده بود. در اين زمان، موج اعتصابات کارگري به اوج خود رسيد و کارگران خود را براي حرکتي ضد سلطنتي آماده مي کردند. در نهايت در روز يکشنبه 22 ژانويه 1905م، هزاران کارگر اعتصابي به طرف قصر زمستاني تزار راه پيمايي کردند و خواهان پذيرفتن نمايندگان خود از طرف تزار شدند. اما قزاق ها و نيروي سواره نظام گارد امپراتوري، در نزديکي قصر، راه را بر آنها سد کردند. جمعيت، بي اعتنا به حضور اين نيروها به حرکت خود ادامه داد و در اين لحظه، سربازان به طرف آنها آتش گشودند. دراين واقعه که به يکشنبه خونين معروف شده است، هزاران نفر کشته و زخمي شدند. اخبار مربوط به حوادث يکشنبه خونين به سرعت در سراسر روسيه منتشر شد و به احزاب و گروه هاي چپ و انقلابي که با
توسعه صنعتي کشور، امکان فعاليت بيشتري يافته بودند امکان داد که موج اعتصاب را در سراسر روسيه گسترش دهند. پس از اين حادثه که سرآغازي برانقلاب 1905م روسيه بود، تزار در 19 اوت آن سال با صدور بيانيه اي، صريحاً وعده آزادي هاي مدني و پارلماني به مردم داد. با اين حال، يکشنبه خونين و انقلاب 1905م، مقدمه اي بود که با شروع جنگ جهاني اول، آخرين ضربه را به رژيم تزاري روس وارد ساخت و آن را در سال 1917م، سرنگون کرد.
شرح مناسبت:
ليندون جانسون سي و ششمين رئيس جمهور امريکا، در 27 اوت 1908م در ايالت تگزاس امريکا به دنيا آمد. او مدارج ترقي را طي سال هاي فعاليت سياسي خود طي کرد و در دوران رياست جمهوري جان کِنِدي به معاونت وي رسيد. اما پس از ترور کندي در 22 نوامبر 1963م، جانسون در پنجاه و پنج سالگي زمام امور ايالات متحده امريکا را به دست گرفت. جانسوي در سوم نوامبر سال بعد يعني در انتخابات سال 1964م از رقباي خود جلو افتاد و رسماً به عنوان رئيس جمهور جديد امريکا به کاخ سفيد راه يافت. مهم ترين حادثه دوره پنج ساله زمام داري جانسون، ورود علني امريکا به صحنه جنگ ويتنام به بهانه حمله يک کشتي ويتنام شمالي عليه کشتي هاي امريکا در خليج تونکن بود. هرچند جانسون در دوران کندي بيشترين نقش را در تجهيز و مسلح کردن رژيم وابسته ويتنام جنوبي داشت، با اين حال تا قبل از رياست جمهوري جانسون، امريکايي ها به طور علني وارد جنگ عليه ويتنام شمالي نشده بودند. با آغاز تهاجم امريکا به ويتنام
در چهارم اوت 1964م، امريکايي ها به دستور جانسون، با تانک، توپخانه هاي دوربُرد، کشتي هاي جنگي و بيش از يک صد هواپيماي بمب افکن، حمله خود را به خاک ويتنام شمالي آغاز کردند. در ماه هاي اول جنگ، ميلياردها دلار خسارت در ويتنام شمالي به بار آمد و ده ها هزار نفر از مردم اين سرزمين به خاک و خون کشيده شدند. اين حملات پس از چندي به حدي گسترش يافت که طي سال هاي 1965 تا 1968م در طي بيش از 107 هزار حمله به خاک ويتنام شمالي، 2/5 ميليون تن بمب بر سر مردم بي دفاع اين کشور فرو ريختند. هم زمان با عمليات تجاوزکارانه امريکا در ويتنام، حادثه مهم ديگري نيز روي داد و آن، مداخله نظامي امريکا در جمهوري دومينيکن واقع در امريکاي مرکزي در طي سال 1965م بود. اين مداخله به دنبال وقوع کودتاي نظاميان چپ گرا به وقوع پيوست و در جريان آن، به دستور جانسون، هزاران تفنگدار امريکايي به بهانه حفظ جان اتباع امريکايي و در واقع به خاطر روي کار آوردن حکومت دست نشانده خود، روانه اين سرزمين شدند. اين نيروها به مدد 37 رزمناو امريکايي موفق شدند ضمن اشغال کامل دومينيکن، شورش نظاميان چپ گرا را که به قول جانسون، مورد حمايت کوبا قرار داشتند سرکوب کنند. با اين حال، در دوران رياست جمهوري پنج ساله جانسون، امريکا با يکي از بزرگترين گرفتاري هاي سياسي خود در قرن بيستم روبرو شد و براي نخستين بار در يک جنگ خارجي، آن هم از يک ملت کوچک شکست خورد. در اين ميان، مردم امريکا که به شدّت
از درگيري کشور خود در جنگ ويتنام و تلف شدن جوانان امريکايي در اين جنگ ناراضي بودند، از سال 1966م به بعد، دست به تظاهراتي عليه جنگ ويتنام زدند و عظيم ترين اين تظاهرات در واشينگتن و در برابر ساختمان کنگره و کاخ سفيد برگزار گرديد. جانسون که به واسطه درگير ساختن امريکا در ويتنام موقعيت خود را در ميان مردم از دست داده بود از شرکت در مبارزات انتخاباتي سال 1968م خودداري کرد و ريچارد نيکسون با وعده پايان دادن جنگ ويتنام، به رياست جمهوري ايالات متحده انتخاب شد. ليندون جانسون پس از آن از سياست کناره گرفت تا اينکه چهار سال بعد در 22 ژانويه سال 1972م بر اثر سکته قلبي در 64 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ابوحسن سلامه طراح عمليات گروگان گيري 12 ورزشکار اسرائيلي در المپيک مونيخ 1972م بود. اين عمليات در پنجم سپتامبر اين سال به وقوع پيوست و به قتل 12 ورزشکار اسرائيلي، 5 فلسطيني و يک مأمور آلماني و نيز دستگيري 3 فلسطيني ديگر انجاميد. ابوحسن سلامه طراح اصلي اين عمليات بود، هرچند که خود در آن مستقيماً دخالت نداشت. وي صاحب دو پاسپورت ايتاليايي، سه پاسپورت لبناني و يک پاسپورت فرانسوي بود. ابوحسن سلامه سرانجام در 22 ژانويه 1979م هفت سال پس از حادثه مونيخ، در يکي از خيابان هاي بيروت همراه با چهار محافظش به هنگام خروج از خانه، در جريان انفجار بمبي که در يک اتومبيل در برابرخانه او کارگذاشته بودند به قتل رسيد. تا دو سال پس از آن، کوچک ترين ردّ پايي از عاملان بمب گذاري به دست نيامد، ولي بعدها معلوم شد که
عامل اين جنايت يک زن يهودي آلماني بوده که به همراه دو عضو ديگر موساد در پوشش بازرگان و آشپز در آپارتمان مقابل خانه ابوحسن اقامت کرده بودند و رفت وآمدهاي او را زير نظر داشتند. آنها پس از حادثه موفق به فرار شدند. (ر.ک: 5 سپتامبر)
شرح مناسبت:
يکي از شديدترين و موحش ترين زمين لرزه هاي جهان در روز 23 ژانويه 1556م در ايالت شنسي در چين اتفاق افتاد. اين ايالت يکي از پرجمعيت ترين ايالات چين بود و از اين رو، خسارات جاني و مالي بسياري بر مردم آن منطقه وارد آمد. اين منطقه روي گسل هاي زلزله خيز واقع است و زمين لرزه هاي شديد در آن جا روي مي دهد. در اين زلزله وحشتناک، حدد 850 هزار نفر از مردم اين ايالت، جان خود را از دست دادند.
شرح مناسبت:
ماري هانري بيل معروف به استانْدالْ، داستان نويس فرانسوي در 23 ژانويه 1783م در خانواده اي متوسط به دنيا آمد. وي در کودکي مادرش را از دست داد، از اين رو به پدر و نزديکان که مي خواستند جاي مادر او را بگيرند کينه شديد يافت. همين محروميت، موجب سرخوردگي و طغيان روحش گشت، چنانکه محيط شهرستان و طبقات مختلف جامعه و مذهب و سياست، همه مورد نفرت و کينه ورزي او قرار گرفت. هانري در نوجواني به تحصيل رياضي پرداخت و پس از ورود به عالم موسيقي و سپس ارتش، وارد دنياي ادبيات شد. وي پس از مدتي کتاب گردش در رم را در 2 جلد نگاشت که مورد استقبال قرار گرفت. اين کتاب به سبب صحت مشاهده هانري، به ويژه احساس مستقيم نويسنده، يکي از بديع ترين و گوياترين آثار زمان شناخته شد. استاندال در سال هاي بعد، مسافرت هاي متعددي به انگلستان، ايتاليا، اتريش و … کرد و تجارب خود را در کتاب هايش مورد استفاده قرار داد. وي در يکي از آثارش به نام زندگي
هانري برولار در واقع زندگي خود را به نگارش درآورد. در اين کتاب نه تنها مي توان به منابع قصه ها، حکايت ها و اصول افکار و عقايدي که در رمان هايش وجود دارد پي ببريم، بلکه به قلب و روح و افکار استاندال نيز دست مي يابيم. در روش رمان نويسي استاندال، وسواس و دقت در کار و وجدان نويسندگي و روح انتقاد هرگز جدا نمي شود. وي در برخي آثار خويش، تجزيه و تحليل هاي بسيار ظريف و نظرهاي فلسفي، اخلاقي و روحي را در رؤيايي تغزلي قرار داده که به داستان، حال منظومه اي غنايي بخشيده است. از ديگر آثار استاندال، مي توان به ژولين سورل، وقايع تاريخي ايتاليا و يادداشت هاي روزانه اشاره کرد. ماري هانري بيل سرانجام در 23 مارس 1842م در 59 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ر جريان جنگ هاي پروس و فرانسه در سال 1870م، پاريس محاصره شد و مح محاصره شهر بيش از چهار ماه به طول انجاميد. مجلس ملي فرانسه که به شهر "بُردو" نقل مکان کرده بود ناپلئون سوم را که به اسارت گرفته شده بود از امپراتوري خلع و تي ير را بعنوان اولين رئيس جمهور، جمهوري سوم فرانسه برگزيد. پس از آن، در 23 ژانويه 1871م فرانسه از پروس تقاضاي صلح نمود که و پرداختِ 5 ميليارد فرانک غرامت به پروس را تعهد کرد. در نتيجه اين جنگ ها قسمت زيادي از فرانسه به تصرف آلمان درآمد.
شرح مناسبت:
در 23 ژانويه 1950م پارلمان رژيم صهيونيستي موسوم به کِنِست، شهر بيت المقدس قبله اول مسلمانان را به عنوان پايتخت اين رژيم اعلام کرد. اين تصميم پارلمان رژيمِ اشغال گر قدس، خشم اعراب و مسلمانان را برانگيخت. با وجود اين، تلاش هاي رژيم صهيونيستي به منظور جلب رضايت ساير کشورها براي به رسميت شناختن بيت المقدس به عنوان پايتخت اين رژيم و انتقال سفارت خانه هاي آنها به اين شهر، به جايي نرسيد و تاکنون، تل آويو، پايتخت رژيم اشغال گر قدس شناخته مي شود.
شرح مناسبت:
جنگ هاي بين انگلستان و هلند، پس از سال ها رقابت و بحران در روابط دو کشور، در نيمه قرن شانزدهم آغاز شد که چندين مرحله به طول انجاميد و هربار پس از شکست يکي از طرفين، قرارداد صلحي به امضا رسيد. يکي از اين جنگ ها در سال 1664م روي داد که در آن، نيروهاي انگليسي به متصرفات افريقايي هلند حمله کردند و در سال بعد، رسماً به اين کشور، اعلان جنگ دادند. در اين ميان، وقوع بيماري طاعون و آتش سوزي هاي بزرگ در انگلستان باعث شد تا اين کشور درخواست صلح نمايد. در نتيجه در 24 ژانويه 1667م قرارداد صلحي ميان کشورهاي انگلستان، هلند، فرانسه و دانمارک در منطقه بردا واقع در جنوب غربي هلند به امضا رسيد که بر اساس آن، هلند که توانايي حفظ مستعمرات خود را در قاره تازه کشف شده امريکا نداشت، آنها را به انگليس واگذار کرد. مهم ترين منطقه اي که به موجب معاهده "بردا" به انگليس واگذار شد، ايالت فعلي نيويورک درشرق امريکا بود. انگلستان در ازاي سرزمين
هايي که از هلند دريافت کرد، منطقه سورينام يا گويان در امريکاي جنوبي را به اين کشور استعماري، واگذار نمود و در قوانين تجاري انگليس، تعديلاتي به نفع هلند صورت پذيرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تا قبل از حفر نخستين چاه نفتي به کمک وسايل جديد حفاري، اين ماده مهم فقط از چشمه هاي سطحي نفت، يا چاه هاي کم عمق که به وسيله دستْ حفر مي شد استخراج مي گرديد و موارد استفاده از نفت خام نيز محدود بود. با اين حال در 24 ژانويه سال 1859م براي اولين بار يک چاه که به منظور استخراج نفت حفر شده بود، به طور محدود به نفت رسيد و بدين ترتيب براي نخستين بار در تاريخ، اين ماده حياتي از اعماق زمين بيرون آورده شد. اين چاه توسط "ادوين لورنتين دريک" در ايالت پنسيلوانياي امريکا حفر گرديد. اما در واقع، آغاز عصر نفت از روز 27 اوت 1859م است که پس از حفر يک چاه عميق 230 متري، انسان به نفت دست يافت. کشف نفت به عنوان مهم ترين کشف نيمه دوم قرن نوزدهم، تاثير شگرفي در توسعه صنايع و وسايل حمل و نقل برجاي گذاشت و در سال هاي بعد، به يکي از مهم ترين منابع انرژي تبديل شد که حتي بر سياست هاي جهاني نيز تاثير مي نهاد. دکل و ساير آلات حفاري مربوط به اين چاه هنوز به عنوان سمبلي از پيدايش صنعت نفت در جهان، در موزه اي درنگهداري مي شود.
شرح مناسبت:
سِر وينستون لئونارد اسپنسِر چرچيل سياست مدار معروف و نخست وزير انگلستان در دوران جنگ جهاني دوم، در 30 نوامبر سال 1874م در لندن به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات خود وارد ارتش گرديد. او در سال 1901م از سوي محافظه کاران به نمايندگي مجلس انگلستان انتخاب شد و در 1905م، دبير
دولت انگليس و مستعمرات اين کشور گرديد. چرچيل بعدها به عنوان نماينده پارلمان از سوي ليبرال ها وارد مجلس شد و سپس به سمت رئيس دفتر برنامه ريزي تجاري و نيز به عنوان وزير کشور و اولين لُرد درياداري مشغول به کار گرديد. وي در اين پست به اصلاحات وسيعي در امور درياداري انگلستان دست زد، ولي به واسطه بعضي اتهامات در مورد سهل انگاري در جنگ جهاني اول استعفا کرد. چرچيل در سال 1917م به کابينه فرا خوانده شد و در اواسط دهه 1920م بار ديگر به مجلس انگلستان راه يافت. وي از سال 1930 تا 1939م فاقد پست دولتي بود و توجه خود را تنها به سياست خارجي معطوف کرد. چرچيل در خلال سال هاي جنگ جهاني دوم، ابتدا به درياسالاري و سپس در 10 مه 1940م، به نخست وزيري دولت ائتلافي انگلستان رسيد. وي در جريان جنگ جهاني دوم توانست انگلستان را از يک سو به اروپاي غربي و از جانب ديگر به امريکا نزديک سازد. چرچيل که در تيره روزترين مقاطع تاريخ حيات انگلستان رهبر اين کشور بود، با شکست محافظه کاران، به حزب ليبرال که به رهبري وي در جنگ جهاني خوشبين بودند پيوست و از جانب آنان وارد مجلس شد و پست نخست وزيري را بار ديگر به دست گرفت. با وجود اين، در نخستين انتخابات عمومي انگلستان که پس از شکست آلمان برگزار شد. اکثريت مردم انگلستان به چرچيل راي ندادند و او در حالي که به همراه سران متفقين، در کنفرانس پوتسدام حضور داشت، علي رغم همه خدماتي که در زمان جنگ به ملت انگليس کرده بود،
از کار کنار رفت. چرچيل يکبار ديگر در سال 1951م و به دنبال ملي شدن صنعت نفت ايران، به نخست وزيري رسيد. او با طرح سرنگوني حکومت دکتر مصدق و جلب حمايت امريکاييان براي اجراي اين نقشه، توانست حکومت حزب متبوعش، يعني حزب محافظه کار را براي مدتي طولاني در انگلستان تثبيت سازد. چرچيل در ده سال باقي مانده عمر بيشتر به کار نويسندگي و نقاشي اشتغال داشت و خاطرات دوران جنگ را به نگارش درآورد. وي سرانجام در 24 ژانويه سال 1965 در 91 سالگي درگذشت. چرچيل را بايد از معماران اصلي سياست بين المللي انگلستان در يک قرن اخير دانست.
شرح مناسبت:
تا عصر گوتنبِرگ، مبتکر آلماني، کتاب ها با صرف وقت و زحمت بسيار با دست نوشته مي شد و در نتيجه، کم و گران قيمت بود و اين امر موجب شده بود که تنها ثروت مندان قادر به تهيه کتاب باشند. از اين گذشته نسخه هاي خطي غالباً داراي غلطها و اشتباهات زيادي بود. در آن زمان نوعي چاپ موسوم به چاپ قالبي وجود داشت که با حک کردن حروف و مطالب به صورت معکوس، آن را به سطح نرمي مي فشردند تا نقش ايجاد شود. گوتنبرگ در سال 1450م تمام توان خود را براي ابداع روشي براي چاپ مصروف داشت. او به اين فکر افتاد که در ابتدا بايد ماده اي ارزان قيمت که قابل دسترسي همگان باشد تهيه نمايد. وي پس از تهيه مُرکب مخصوص چاپ، حروف ريز و نازک و يک اندازه را از فلز تهيه کرد و با قالب بندي آنها و زحمت فراوان موفق شد تا در
25 ژانويه سال 1456م، صنعت چاپ را به جهان علم عرضه کند. گوتنبرگ براي چاپ اولين کار چاپي خود که کتاب مقدس در 1282 صفحه بود دست به قرض زد و چون نتوانست دين خود را ادا نمايد سر و کارش به دادگاه کشيده شد و محکوم گرديد تا چاپ خانه و کليه لوازم چاپ را به طلبکارانش تسليم کند. با چاپ کتاب مقدس شامل تورات و انجيل به وسيله حروف سربي متحرکي که گوتنبرگ مخترع آلماني ساخته بود، صنعت چاپ، متولد شد. هم چنين با اختراع حروف سربي متحرک، تحولي عظيم در فرهنگ نشر و مطالعه به وجود آمد و کتاب با تيراژ بالا در دسترس عموم مردم قرار گرفت و از انحصار خواص خارج شد. امروز به جز چند برگ، چيزي از چاپ اول کتاب مقدس باقي نمانده و آنها نيز درموزه هاي مهم جهان نگهداري مي شوند. (ر.ک: 23 فوريه)
شرح مناسبت:
در 25 ژانويه 1600م اولين ساعت جيبي جهان در شهر نورنبرگ آلمان توسط يک صنعت گر معروف آلماني به نام پيتر هِلانْسْ ساخته شد. اين ساعت شبيه تخم مرغ بود و روي اين اصل، تا مدت ها به آن، تخم مرغ نورنبرگ مي گفتند. پيترهلانس مخترع اين ساعت، با ابزار کاري که خودش ساخته بود و با استفاده از تجربيات ساير مخترعين که در اين راه تلاش کرده بودند، موفق به ساخت اين ساعت شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بيماري عفوني و مزمن جذام با زخم هاي شديد توأم است که بافت هاي مبتلا شده را از بين مي برد. هم چنين عامل مولد بيماري جذام در سلسله اعصاب نيز انباشته و سبب از بين رفتن بخش عمده عصب هاي حسي مي شود. اين بيماري بيشتر درمناطق گرمسير بروز مي کند اما مردم ساير مناطق نيز از خطر آن مصون نيستند. در 25 ژانويه 1871 دکتر هانزن موفق به کشف ميکروب اين بيماري گرديد و در راه درمان آن گامي اساسي برداشته شد. اما با وجود پيشرفت هاي قابل ملاحظه در کنترل بيماري جذام، هنوز راه درمان قطعي اين بيماري شناخته نشده است و افراد زيادي در کشورهاي مختلف از اين بيماري رنج مي برند.
شرح مناسبت:
در نيمه دوم دوران سلطنت ناصرالدين شاه قاجار، عده اي از خارجيان تقاضاي امتياز بهره برداري ازمعادن و ساير منابع کشور را نمودند. از نخستين و مهم ترين آنها، امتيازي بود که به "بارون جوليوس دو رويتر" اعطا شد. علت واگذاري اين امتياز که در 25 ژانويه 1872م و به پيشنهاد صدراعظم عملي گرديد، فراهم نمودن وجوه مورد نظر براي پرداخت غرامات جنگي به روسيه بود. اما در واقع بيشتر وجوه دريافتي صرف هزينه هاي سفر اروپايي ناصرالدين شاه گرديد. در اين ميان، رويتر براي دريافت امضاي شاه حدود دويست هزار ليره خرج نمود و با پرداخت رشوه هاي گزاف به اطرافيان شاه، زمينه را براي امضاي قرارداد فراهم ساخت. بر اساس اين معاهده، امتياز استخراج معادن و تأسيس يک بانک ملي به رويتر واگذار شد. در اين قرارداد که در 24 فصل تنظيم شده بود هم
چنين امتياز ساختن راه آهن از رشت تا تهران و از تهران به خليج فارس، استخراج سنگ هاي قيمتي، استفاده از تمامي جنگل ها به هر صورت، ساختن سدها، احداث قنوات، مهار رودخانه ها، استخراج آب هاي زيرزميني، بهره برداري از گمرکات، کنترل تلگراف خانه، در اختيار گرفتن زمين به هر مقدار و رايگان، تأسيس کارخانجات مختلف و … به مدت 70 سال در اختيار رويتر و در حقيقت انگلستان قرار گرفت. اين امتياز به قدري وسيع بود که اجراي آن براي رويتر نيز مشکل مي نمود و دو طرف معاهده به زودي فهميدند که اين کار بدون مطالعه دقيق انجام يافته است. بعدها ناصرالدين شاه، از بيم عکس العمل مردم مشکلاتي در راه اقدام رويتر ايجاد کرد به طوري که رويتر نتوانست طبق قرارداد، در سر موعد معين، کار خود را شروع کند. از سوي ديگر مخالفت مردم و علما و نيز اعتراض روسيه اوج گرفت. مردم به رهبري حاج ملاعلي کني مجتهد برجسته تهران به مخالفت برخاستند. هم زمان با بازگشت شاه از سفر اروپا بازار تهران تعطيل شد و نمايندگان مردم و برخي از درباريان که به دلايل شخصي با صدراعظم مخالف بودند، خواستار برکناري وي و لغو قرارداد شدند. در نتيجه، اين قرارداد لغو شد و مبلغي غرامت به رويتر تعلق گرفت. بعدها امتياز محدودتري از طرف دولت به فرزند رويتر واگذار شد که به تأسيس بانک شاهنشاهي و بانک صنايع و معادن ايران منتهي گشت
شرح مناسبت:
ويليام سامِرْسِت موآم، در 25 ژانويه 1874م در شهر پاريس به دنيا آمد و در ده سالگي يتيم شد. از اين رو نزد عموي
خود در انگلستان رفت و در آن کشور رحل اقامت افکند. موآم، تحصيلات خود را در آلمان سپري کرد و آن را در رشته پزشکي به پايان رساند. اما وي در اين زمان به نگارش رمان پرداخت و با پيروزي در اين مسير، رشته پزشکي را رها کرد. وي هم چنين قبل از جنگ جهاني اول، سال ها به مسافرت پرداخت و تجارب زيادي کسب کرد. همين سفرها الهام بخش او در آفرينش داستان هايي شد که ماجراهايشان در ممالک شرقي يا سرزمين هاي غربي مي گذرد. اين داستان ها در واقع، بررسي هايي است درباره اختلافات طبقاتي و تاثير آب و هوا بر سفيدپوستان. موام پس از آغاز جنگ، دوباره به انتشار آثار گرانبهايي دست زد و با نوشتن کتاب اسارت بشري يا بردگي انسان در سال 1915م، به اوج شهرت خود رسيد. دوره بعد از جنگ زندگي موام، به راحتي و خوشي گذشت، زيرا وضع مالي و شهرت فوق العاده اش هر دو باعث مي شدند که او بتواند هرچه بهتر با موفقيت علمي و اجتماعي که داشت زندگي نمايد. موام در سال هاي بعد به عنوان معروف ترين رُمان نويس انگليسي قرن بيستم شهرت يافت و در جهان نيز معروف شد. موآم در برابر همه حوادث و برخوردها، وضع دانشمندي زيست شناس و هم چنين مردي ماجراجو را به خود مي گيرد تا بتواند به معرفت وسيع تري دست يابد. حتي مي توان گفت طرز نگريستن او به تقدير، همراه با معرفتي که از زندگي با آن همه تجربه هاي گوناگون به دست آورده، او را به نوعي فلسفه خاص رسانده است.
موآم نويسنده اي پرکار و محبوب عامه بود و شيوه نگارش در دست او، تنها وسيله انتقال است. مي توان گفت که او بيشتر نويسنده اي با ذوق و سليقه است تا يک هنرمند. موام در مقام نمايش نامه نويس هم سيمايي درخشان دارد. در ميان نمايش نامه هاي او که بيشتر طنز و گاهي بدبينانه و کاملاً مردمي اند مي توان از دايره و از ما بهتران نام برد. از موام آثار متعددي منتشر شده است که دفتر يادداشت يک نويسنده در پنج جلد، لبه تيغ، گذرگاه خطرناک، سرزمين موعود و حاصل عمر از آن جمله اند ويليام سامِرسِت موام سرانجام در شانزدهم دسامبر 1965م در هشتادويک سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هرمان کُهِن معروف به اميل لودويک نويسنده آلماني در 25 ژانويه 1881م در شهر برسلاو آلمان به دنيا آمد. او در آغاز جواني مدتي به تجارت پرداخت و پس از آن به تحصيل حقوق مشغول شد و وکالت کرد. اما طولي نکشيد که شوق و رغبت زيادي به نويسندگي در او پيدا شد و به نوشتن چندين نمايش نامه پرداخت. هرچند اين آثار موفقيت چنداني براي او به ارمغان نياوردند اما پاي او را به وادي اين هنر باز کردند و لودويک در سال هاي بعد تبديل به نويسنده معروفي شد. لودويک قبل از جنگ جهاني اول، از طرف يکي از روزنامه هاي بزرگ آلمان به خبرنگاري در کشورهاي آلماني زبان اروپا مأموريت يافت. وي در فاصله سال هاي جنگ جهاني اول و دوم، به نوشتن بيوگرافي و زندگي نامه شخصيت هاي برجسته جهان پرداخت و در اين راه، به شهرت و افتخار زيادي
رسيد. به طوري که به عنوان پايه گذار فن بيوگرافي نويسي شهرت يافت. اين بيوگرافي ها از نظر روان شناسي و تجزيه و تحليل روحي نيز بسيار دقيق بودند. لودويک در سال 1940م راهي امريکا شد و تا آخر عمر خود را در آن سرزمين گذراند. از جمله مهم ترين زندگي نامه ها که توسط لودويک تصنيف شده اند عبارتند از: گوته، بتهوون، استالين، بيسمارک و روزولت. اميل لودويک سرانجام در 17 سپتامبر 1948م در 67 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پيِر اوژن مارسلن برتلْلو، شيمي دان فرانسوي در 25 اکتبر 1827م در پاريس به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، دست به آزمايش هاي شيميايي زد و اين کار، نامش را بر سر زبان ها انداخت. برتلْلو پس از چندي به استادي دانشکده داروسازي برگزيده شد و ترکيب شيميايي کافور را کشف کرد. او تحقيقاتي درباره مبحث گرما انجام داد و فعل و انفعالات شيميايي را بررسي نمود که اين امر به ساخت کاليمتر يا کالري سنج انجاميد. برتلْلو نخستين دانشمندي بود که توليد مصنوعي اجسام آلي را جامعه عمل پوشانيد و با تحقيقات وسيع خود، سهم بزرگي در شيمي نوين به خود اختصاص داد. برتلْلو از متخصصين شيمي آلي بود و در تطبيق آن با شيمي معدني فعاليت زيادي را انجام داد که در حقيقت نام او را به عنوان پايه گذار شيمي جديد معرفي نمود. او علاوه بر کارها و فعاليت هاي علمي، چندي نيز وارد فعاليت هاي سياسي شد و به مقام وزارت فرهنگ و امور خارجه فرانسه دست يافت. پيِر اوژن برتلْلو سرانجام در بيست وپنجم ژانويه 1907م در هشتاد سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آتيلا پادشاه خون ريز قوم هون در 26 ژانويه سال 405م به دنيا آمد. وي پس از مرگ دايي اش در سال 423م در 18 سالگي به پادشاهي رسيد. آتيلا قبايل معروف هون را که از نژاد تاتار بودند و در کناره درياي خزر مي زيستند، تحت رهبري خود متحد کرد و به اروپا يورش برد. آتيلا در اين حملات، بر امپراتوري هاي روم شرقي و غربي چيره شد و تا سرزميني که امروز، فرانسه ناميده مي شود، پيش رفت. اما از برخي از دولت هاي اروپايي که عليه وي متحد شده بودند، شکست خورد و سرانجام در حالي که در تدارک حمله ديگري به "روم" بود، پس از 30 سال سلطنت در 15 اوت سال 453م در 48 سالگي درگذشت. آتيلا فردي بسيار خشن و سنگدل بود و در حمله هاي خود، شهرهاي بسياري را ويران و مردم آنها را قتل عام کرد. به همين جهت نام وي در شمار پادشاهان و حاکمان سفّاک تاريخ ثبت شده است. وي در جريان حمله هاي ويرانگر خود، نشانه اي از حيات باقي نمي گذاشت و چنان ويراني به بار مي آورد که درباره او گفته اند: هر جا سُم اسب آتيلا پا گذاشت، ديگر علف در آنجا سبز نخواهد شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رابرت بُويْلْ دانشمند نامدار انگليسي در 26 ژانويه 1627م در ايرلند به دنيا آمد. وي در کودکي زبان هاي لاتين و فرانسه را فرا گرفت و با زبان هاي عبري، يوناني و سرياني آشنايي يافت. بويل در 8 سالگي وارد کالج اِتُن که بزرگ ترين و مشهورترين مدرسه ابتدايي انگلستان بود، شد اما پس از سه سال آن را رها کرد و در 11 سالگي به سير و سياحت پرداخت. وي پس از بازگشت به انگليس، وارد دانشگاه آکسفورد شد و در آنجا کالج نامرئي را به همراه ديگر دانشجويان تأسيس کرد. اين کالج در سال 1660م از طرف پادشاه انگلستان تبديل به انجمن سلطنتي شد و به تحقيقات علمي پرداخت. بويل تجربه گر ماهري بود و درنتيجه تجربه ها و آزمايش هاي زياد، به کشف قانون مهمي در فيزيک دست يافت که به قانون بويْل معروف است. از روي فرمول رياضي اين قانون، تبعيت گازها تحت فشارهاي معين به خوبي ديده مي شود که بر اساس آن، حجم يک گاز، متناسب با عکس فشار آن است. بويل در ابتدا اين قانون را از راه آزمايش ثابت کرد و سپس آن را به صورت رابطه رياضي درآورد. وي مدت ها پديده سرعت صوت را مطالعه و بررسي کرد و براي رنگ ها، بلورها و الکتريسيته ساکنْ نظريه هاي جالبي را ارائه داد، حتي نزديک بود که اکسيژن را کشف کند. بويل با ساخت تلمبه اي که با نيروي خلأ کار مي کرد، نشان داد که هيچ موجود زنده اي نمي تواند در محيط بدون هوا زندگي کند و
پس از مدت زمان کوتاهي خواهد مرد. هم چنين در اين آزمايش معلوم شد که اجساد در خلأ نمي سوزند چرا که سوختن به معني ترکيب جسم با اکسيژن هوا است. بويل در ضمن کارهاي آزمايشگاهي، به خواص عناصر شيميايي پي برد و فهميد که بعضي از عناصر شيميايي داراي اين خاصيت هستند که مي توان آنها را به عناصر ديگر تبديل کرد. امروزه از اين خاصيت، در آزمايشگاه هاي هسته اي استفاده مي شود و با دستگاه هاي مخصوص، عناصر را به يک ديگر تبديل مي کنند. هم چنين مطالعات ارزنده بويل درباره اتم ها و اينکه اتم هاي يک عنصر، هم شکل و يکجورند واتم هاي عناصر مختلف با يک ديگر فرق دارند، باعث پيشرفت خارق العاده اي در علم فيزيک شد. از بويل کتاب هاي متعددي برجاي مانده که مدافعاتي در برابر لينس در معرفي قانون حجم گاز، اصول صفات و مشخصات برطبق فلسفه ذره اي و آزمايش هاي جديد فيزيک و مکانيک و … از آن جمله اند. هم چنين بنابر وصيت و خواهش بويل، انجمني به نام مجمع سخنراني بويل تأسيس گرديد که در آن از مسيحيت در برابر مخالفان و اشخاص بي دين دفاع مي شود. رابرت بويل سرانجام در 30 آوريل 1691م در 64 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ارنست تئودور آمادئوس هوفمان، داستان نويس معروف آلماني در 26 ژانويه 1776م به دنيا آمد. هوفمان از دوران کودکي، استعداد بسياري در نقاشي و موسيقي از خود نشان داد. وي تحصيلات خود را در رشته حقوق ادامه داد، اما با وجودي که اين رشته با ساختار روحي و فکري او تناسب
نداشت با اين حال از بهترين دانشجويان دانشکده حقوق گرديد. هوفمان در 24 سالگي راهي برلين شد و برخي مشاغل را آزمود. وي در دوره زندگي ميانسالي خود، سالياني را به موسيقي و نقاشي پرداخت و به رهبري اُرکستر دست يافت. هوفمان از بخش اول زندگي خود که پرداختن به موسيقي بود، در بخش ديگر آن که تا آخر عمر به داستان نويسي پرداخت، سود بسيار برد و تجربه هاي شخصي را در آن وارد کرد. او در نهايت، به کارهاي هنري روي آورد و پس از چندين سال زندگي ناپايدار در اين عرصه، سرانجام به نگارش و انتشار کتاب هاي داستاني فراواني پرداخت که مي توان از آثاري هم چون گلدان زرين، گربه مودب، اکسير شيطان، فندق شکن و شاه موش ها و … نام برد. هوفمان از يک سو شاعري رمانتيک، خيال پرداز و آرمان گرا است و از سوي ديگر، در اشعارش واقع گرايي و دقت رئاليستي وجود دارد. هوفمان در ادبيات خود به واسطه سبک روشن و استادانه و نيز داستان هاي خيال انگيز و سرشار از طنز به عنوان چهره اي ادبي شهرت يافته و در ادبيات و هنر آلمان تاثير فراوان و نفوذي عميق بر جاي نهاده است. ارنست هوفمان سرانجام پس از سه سال بيماري، در 28 فوريه 1822م در 46 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژرار دو نِروال، شاعر فرانسوي در 22 مه 1808م در پاريس به دنيا آمد. وي در 16 سالگي اولين مجموعه از اشعار خود را منتشر کرد و سال بعد، فاوْسْت اثر معروف يوهان گوته اديب شهير آلماني را به زبان فرانسه ترجمه کرد. با
اين حال، نروال از بيماري عصبي رنج مي برد و اين بيماري باعث بستري شدنش در آسايشگاه و متلاشي شدن خانواده اش گرديد. نروال پس از بهبودي، سفر بزرگ خود را به مشرق زمين آغاز کرد. وي در اين سفر به يونان، مصر، سوريه، لبنان و قسطنطنيه رفت و سفرنامه زيبايي درباره آن نگاشت. نروال از زماني که به بحران هاي عصبي و اختلال هاي روحي دچار شد، شخصيتي رمانتيک و تقريباً غيرواقعي يافت. متناوباً دچار حمله مي شد و در آسايشگاه هاي مختلف به سر مي برد. آثار او در فواصل دوره هاي بيماري و بهبود از روح تب آلود و اضطراب هاي درون او حکايت دارد. اين آثار و اشعار، از زيباترين و در عين حال از مبهم ترين اشعار زبان فرانسوي است که جاذبه شعري و موسيقي کلام آن در ذهن خواننده نفوذي خاص بر جاي مي گذارد. نروال در طي سال هاي بعد، آثار متعددي عرضه کرد و به شهرت و موفقيت زيادي دست يافت. وي در ادبيات به عنوان يکي از بنيان گذاران سبک سورئاليسم شناخته مي شود. سور رئاليسم شيوه اي ادبي است که از سال 1920م در فرانسه پيدا شد و مانند مکتب هاي ديگر دامنه نفوذ خود را به هنرهاي ديگر گسترش داد. اين مکتب کوشش مي کند تا جبر منطقي و قانون عليّت را ويران کند. شکستن سدها و گشودن بندها و به عبارت ديگر عصيان در برابر همه چيز، محرک باطني سورئاليسم است. سور رئاليسم، خود، کاري ذهني است که مي خواهد با زبان يا قلم يا وسيله ديگر، جريان واقعي عملِ تفکر را بيان
کند. طرفداران اين مکتب براي برانگيختن و بيرون کشيدن واقعيت که در اعماق ضمير پنهان آدمي مدفون شده است، چند وسيله عمل، پيشنهاد مي کنند که ساده ترينِ آنها، نوشتن خود به خود است. منشاء اين مکتب را بيش از هر جاي ديگر بايد در شعر جست وجو کرد زيرا سورئاليست ها مي کوشند تا از راه شعر بر اذهان تسلط پيدا کنند. اصول اين مکتب عبارتست از: هزل، رؤيا و ديوانگي. آثار نروال او را شخصيتي مبهم و آميخته از عناصر گوناگون نشان مي دهد. در غالب آثارش، روشنايي و تاريکي درهم مي آميزد. از نروال آثار متعددي برجاي مانده که از ميان آنها، سيلوي، اورليا و اوهام، خوانندگان فراوان پيدا کردند. وي در آثار ديگر خود مانند سفر به شرق، ده سال تجربه و مطالعه را با تخيل درهم آميخته و از منابع عظيم رؤيا و عدم ادراک و بي ارادگي بهره گرفته است. ژرار دو نروال سرانجام در بيست وششم ژانويه 1855م در چهل وهفت سالگي به عمر خود پايان داد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هندوستان بزرگ ترين کشور آسيايي بعد از چين، در جنوب آسيا و ساحل شمالي اقيانوس هند قرار دارد. مساحت آن 3/165/596 کيلومتر مربع و جمعيت آن در حدود يک ميليارد و پنجاه ميليون نفر مي باشد که با اين تعداد جمعيت، پرجمعيت ترين کشور جهان پس از چين است. پيش بيني جمعيت هند تا سال 2025م بيش از يک ميليارد و سي صد و سي ميليون نفر مي باشد. پايتخت هند دهلي نو و واحد پول آن روپيه است. بيش از 81 درصد مردم هندوستان پيرو مذهب هندو و حدود 12 درصد مسلمانند. زبان رسمي مردم هندي و خط رايج سانسکريت است. اکثريت سکنه اين کشور مليت هندي داشته و بقيه از مليت هاي گوناگون از جمله بنگالي، تلوگو و اردو هستند. از شهرهاي مهم هندوستان، بمبئي، کلکته و دهلي قابل ذکرند. در پي استقلال هند از استعمار انگلستان در 15 اوت 1947م نظام جمهوري در اين کشور برقرار شد و جواهر لعل نهرو، به نخست وزيري دست يافت. در نظام سياسي هند، رئيس جمهوري، مقامي تشريفاتي است و قدرت چنداني ندارد و توسط قوه مقنّنه انتخاب مي شود. قدرت اجرايي در هند بر عهده نخست وزير است. هند از نظر اداري، مجموعه اي از ايالت هاست که به صورت فدرال اداره مي شوند. در سال هاي بعد از استقلال هند، اختلافات ديني باعث جدايي قسمت هايي به نام پاکستان و بنگلادش گرديد که اکثريت جمعيت آنها مسلمان هستند. و درگيري هايي را با پاکستان به وجود آورد. 26 ژانويه روز اعلام جمهوري در اين کشور به عنوان
روز ملي نام گرفته است.
شرح مناسبت:
کشور فدرال پارلماني استراليا با 7/686/848 کيلومتر مربع مساحت، بزرگ ترين کشور قاره اقيانوسيه است. اين سرزمين تا قرن هجدهم ميلادي که کاشفان هلندي براي نخستين بار به آن قدم نهادند سرزميني ناشناخته بود. اما اين منطقه در اواخر اين قرن به دست انگليسي ها افتاد و تحت استعمار بريتانيا قرار گرفت. با توسعه و پيشرفت استراليا، در سال 1900م، ملکه ويکتوريا پادشاه بريتانيا، قانوني امضا کرد که به موجب آن، استراليا از اول ژانويه 1901م استقلال سياسي يافت. هم چنين 26 ژانويه به عنوان گرامي داشت ورود اولين مهاجرِ اروپايي به استراليا، روز ملي اين کشور اعلام گرديد. استراليا از قديمي ترين اعضاي جامعه مشترک المنافع انگلستان است و برخلاف بسياري از کشورهاي مشترک المنافع انگليس، اعلام جمهوري نکرده است. رئيس رسمي استراليا، ملکه انگلستان مي باشد و نماينده اي از طرف دولت بريتانيا به عنوان فرماندار کل، مقام اول اجرايي اين کشور را در دست دارد. نخست وزير، بالاترين مقام اجرايي در استراليا است. استراليا داراي يک حکومت فدرال، دو مجلس سنا و نمايندگان است. هم چنين بيش از نود درصد مردم اين کشور مسيحي هستند.
شرح مناسبت:
ايران و روم به عنوان دو امپراتوري قدرت مند زمان، در طول حکومت خود، به بهانه هاي گوناگون به متصرفات يک ديگر حمله مي کردند و با امضاي قراردادي به اين جنگ ها خاتمه مي دادند. يکي از جنگ هاي بين دو کشور که در سال 421م با حمله روم آغاز شد، به بهانه آزار و اذيت مسيحيان ايران و نيز فرار برخي از آنان به روم به وقوع پيوست. در اين حال پس از
آن که ماموريت فرستاده پادشاه وقت ايران به بيزانس براي استرداد فراريان ناموفق ماند و امپراتور روم نسبت به عقوبت فراريان در صورت بازگشت به ايران اظهار نگراني نمود، لاجرم کار به جنگ کشيده شد. از آن طرف، کارگران رومي در ايران به حبس افتاده و اموال آنها نيز توقيف شد. در اين جنگ، هر دو طرف قادر به شکست دادن طرف مقابل نبودند اما در نهايت سردار رومي ضمن آتش زدن ادوات جنگي، به خاک روم عقب نشيني کرد. گرچه ايران دراين جنگ پيروز نشد، اما چهره لشکر شکست خورده نيز به خود نگرفت تا اينکه سپاه روم تقاضاي مصالحه نمود. سرانجام در 27 ژانويه سال 422م، قرارداد صلحي به مدت صد سال بين دو طرف منعقد شد. بر اساس اين قرارداد که به مصالحه صد ساله شهرت يافت، مسيحيان در ايران و زرتشتيان در روم از آزادي عمل در اعتقادات مذهبي برخوردار شدند. هم چنين امپراتوري روم موظف شد هزينه حفظ معابر ايران را در برابر طوايف مخالف برعهده داشته باشد. اين هزينه از ديدگاه رومي ها نوعي باج خواهي ايران تلقي مي گرديد و گاهي از پرداختن آن شانه خالي مي کردند. قرارداد صد ساله ايران و روم کمتر از بيست سال دوام آورد و آتش جنگ بار ديگر بين دو امپراتوري برافروخته شد.
شرح مناسبت:
ولْفْگانگْ آمادِئوس موزارِت آهنگ ساز و موسيقي دان نابغه اتريشي در 27 ژانويه سال 1756م در سالْزْبورگ اتريش به دنيا آمد. وي از چهار سالگي تحت نظر پدرش شروع به فراگيري موسيقي کرد و از شش سالگي به همراه خواهر و پدرش براي اجراي کنسرت راهي سفر
شد. پيروزي و موفقيت ولفگانگ در ويِن، ميل پدر را به سفرهاي بيشتري برانگيخت و او را به شهرت رساند. موزارت در طول زندگي کوتاه خود که پيوسته در فقر و رنجوري و کار بيش از حد گذشت، آهنگ هايي را تنظيم کرد که عالي ترين و زيباترين نمونه در عالم است. اين آثار از لحاظ تکنيک موزارت را در شمار بزرگترين موسيقي دانان تمام تاريخ موسيقي بشر درآورده است. آثار او شامل سمفوني، اُپرا، کنسرت، سونات و قطعات مجلسي، در حدود 600 اثر هستند که اين آثار نتيجه افکار و ذوق انساني و درک عميق اين نابغه اتريشي است. اُپِراهاي موزارت از جمله ازدواج فيگارو و ني لبک سحرآميز، سرآمد آثار او به حساب مي آيند. گوته، ديگر موسيقي دان شهير قرن هجدهم اروپا درباره او گفته است: پديده اي مانند موزارت همواره چيزي غيرقابل توجيه باقي مي ماند. ولفگانگ موزارت سرانجام بر اثر کار زياد و بيماري حاصل از آن در پنجم دسامبر 1791م در 35 سالگي درگذشت و در گورستان فقراي ويِن به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
خانم شارلوت برونته اديب معروف انگليسي در دهم ژوئن 1816م در انگلستان به دنيا آمد. وي به همراه خواهران خود به نام هاي اميلي و آن، ساليان دراز با پدر کشيش خود و تنها برادرشان زندگي مي کرد و هر سه خواهر پس از چندي به دامان کتاب و ادبيات کشيده شدند. شارلوت در 28 سالگي به همراه خواهرش اميلي، مجموعه اشعار خود را انتشار داد و يک سال بعد نيز کتاب معروف يتيم را منتشر ساخت. اين کتاب کم و بيش شرح زندگاني و
احساسات خود او بود. هنگام انتشار اين اثر، شارلوت به خواهرش اميلي نوشت، "برخلاف تصور بسياري از نويسندگان جهان، من با اين اثر، مي خواهم ثابت کنم که قهرمان کتاب لازم نيست دختر آشوبگر و همه پسند باشد. هم چنين مي خواهم بگويم که با يک اثر مي توان درجهان شهرت و جاودانگي کسب کرد." همانگونه که شارلوت پيش بيني کرده بود، داستان يتيم ناگهان موجي از احساسات در سراسر انگلستان به وجود آورد و مورد استقبال فراوان قرار گرفت. اشعار شارلوت برونته را در ادبيات انگلستان، عالي ترين نمونه شِکوِه هاي زنان دلباخته و ناکام شمرده اند. هرچند اشعار خواهرش اميلي را عميق تر و عالي تر از او دانسته اند. اشعار اين سه خواهر بيشتر با روح آنها سر و کار دارد و از جنبه هوس عاري است؛ زيرا تقريباً هيچ کدام از آنها، عشق را جز به صورت روحاني نشناخته بودند. اين سه خواهر عمري کوتاه داشتند و پس از آن که دو خواهر شارلوت در 29 و 30 سالگي درگذشتند، شارلوت نيز در 27 ژانويه 1855م در 39 سالگي جان سپرد. هرچند شارلوت برونته در ميان سه خواهر، داراي ارزش ادبي و شهرت بيشتري بود ولي به طور کلي، خواهران برونته از نخستين زنان مشهوري بودند که در جهان داستان نويسي در انگلستان ظهور کردند و با آثار دلنشين و روح نواز خود، ميليون ها ادب دوست سراسر عالم را به خود مشغول داشتند.
شرح مناسبت:
اولين قرص شيميايي و دارويي مُسکِّن توسط يک داروساز با تجربه آلماني به نام فليکس هوفمان اختراع شد که بعدها با نام آسپرين شهرت يافت. فليکس
هوفمان که تحصيلات خود را در رشته شيمي به پايان رسانيده بود و يک کارگاه بزرگ داروسازي داشت، اين قرص را در 27 ژانويه 1900م براي تسکين دردهاي کوچک و عوارض ساده درست کرد. مصرف آسپرين در سال هاي بعد به دليل خواص ضد درد و ضد التهاب آن بسيار فراوان شد و همگان از آن استفاده مي کردند. اما طي تحقيقات اخير، اثرات سوء آن نيز مورد توجه قرار گرفته و استفاده از آن توصيه نمي شود.
شرح مناسبت:
آنتوان دو سِنْتْ اگزوپِري داستان نويس فرانسوي در 27 ژانويه 1900م در شهر لئون فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به نيروي هوايي فرانسه پيوست و در کنار آن به نويسندگي پرداخت. اگزوپري در 29 سالگي اولين اثر خود را با الهام از وقايع زندگي خود در کتابي به نام پيک جنوب منتشر کرد و با چاپ کتاب هاي بعدي خود، به شهرت دست يافت. اما آن چه سِنْتْ اگزوپري را به شهرت جهاني رسانيد کتاب شازده کوچولو بود که آن را در سال 1943م منتشر نمود. اين کتاب اگرچه براي کودکان نگاشته شده، اما پر از نکات دقيق و عميق رواني و شاه کاري جاويدان است که تصاوير ذهني را با مفاهيم فلسفي درهم آميخته است. زندگي از ديدگاه اگزوپري، حادثه اي بيش نيست چه در قلمرو کار و چه در چارچوب روح و انديشه. در داستان هاي اگزوپري که برگرفته از تجربيات شخصي اوست، وجدان و اخلاقْ حاکم مي باشد و بلندطبعي و شهامت روحي نمايان است. وي اگرچه به عنوان يک خلبان، راه هايي طولاني را در فضا پيمود،
اما از زندگي، احساسي مبهم و غم انگيز دارد. وي نويسنده اي شاعر و مخترعي با استعداد و مردي متفکر است. در آثار او تخيل هاي نويسنده اي انسانْ دوست ديده مي شود که در دنياي اخلاق و وجدان به سر مي بَرَد و فلسفه اش را از عالم عيني و واقعي بيرون مي کشد. از اگزوپري آثار ديگري نيز برجاي مانده که پرواز شبانه، سرزمين آدميان و خلبان جنگ از آن جمله است. آنتوان سنت اگزوپري سرانجام در 31 ژوئيه 1944م در جريان يک ماموريت هوايي بر فراز فرانسه، در هنگامه جنگ جهاني دوم، بر اثر سقوط هواپيمايش، در سن 44 سالگي کشته شد.
شرح مناسبت:
امريکا در دهه 1950م مداخله در امور منطقه هند و چين را آغاز کرد و مانع اجراي توافق هاي بين المللي درباره وحدت ويتنام شمالي و جنوبي مي شد. در اوايل دهه 1960م، عمليات چريک هاي کمونيست که به ويتْ کُنگْ شهرت داشتند افزايش يافت و دولت ويتنام جنوبي براي مبارزه با اين چريک هاي کمونيست، از امريکا استمداد کرد. اعزام نظاميان امريکا به ويتنام از سال 1962م و در دوران حکومت کِنِدي آغاز شد، ولي جانسون، رئيس جمهور بعدي ايالات متحده، بامداخله مستقيم در جنگ هاي داخلي ويتنام در 4 اوت 1964م، امريکا را درگير جنگي کرد که قريب 9 سال به طول انجاميد و به امريکا تلفات سنگيني وارد آورد. به موجب آمارهاي رسمي، تعداد سربازان امريکايي که طي 9 سال از اوت 1964 تا اواسط 1973م، در ويتنام جنگيدند از 8/7 ميليون نفر تجاوز مي کند. در اين جنگ، هواپيماهاي جنگنده و بمب افکن امريکايي در
وسيع ترين عمليات هوايي پس از جنگ جهاني دوم، چندين ميليون تن بمب بر شهرها و مراکز صنعتي و نظامي و ارتباطي ويتنام شمالي ريختند و خسارات فراواني به بار آوردند. به طور مثال، هواپيماهاي امريکايي تنها از فوريه 1965 تا ژوئيه 1968م، ظرف سي ماه، طي بيش از يک صد و هفت هزار حمله هوايي خود، بيش از 2/5 ميليون تن بمب بر سر مردم بي دفاع اين کشور فرو ريختند و صدها هزار نفر را به خاک و خون کشيدند. قدرت تخريبي بمب هايي که طي 9سال جنگ بر ويتنام ريخته شد، بيش از دو برابر قدرت تخريبي بمب هايي بود که در طول جنگ جهاني دوم در آلمان مورد استفاده قرار گرفت. در اين ميان مردم امريکا که به شدت از درگيري امريکا درجنگ ويتنام و تلف شدن جوانان امريکايي در اين جنگ ناراضي بودند از سال 1966م به بعد مخالفت خود را با ادامه جنگ ابراز کرده و خواهان توقف جنگ شدند. در نهايت با انتخاب ريچارد نيکسون به رياست جمهوري امريکا، وي که با وعده انتخابي خود براي پايان جنگ به اين مقام رسيده بود، جنگ ويتنام را با تحمل شکستي خفت بار براي امريکا خاتمه داد. اين اولين جنگي بود که امريکا در آن شکست مي خورد. ولي اکثريت مردم امريکا، که به حقانيت خود در اين جنگ اعتقاد نداشتند از اينکه به هر قيمتي که شده از اين مخمصه رهايي يافته اند راضي به نظر مي رسيدند. با امضاي قرارداد صلح ويتنام و امريکا در فرانسه، نيروهاي امريکايي از اين کشور خارج شدند و در 29 مارس 1973م،
آخرين سربازان متجاوز نيز از ويتنام بيرون رفتند.
شرح مناسبت:
پطْر کبير فرزند آلکسي ميخايلوويچ پادشاه معروف روسيه درروز 12 مارس 1672م در خانواده تزار روس به دنيا آمد. پس از مرگ پدر، اغتشاشاتي در روسيه روي داد که به قدرت گرفتن سوفي دختر ميخايلوويچ و خواهر پِطر انجاميد. در اين هنگام، پتر خردسال، به يکي از مناطق اطراف مسکو فرستاده شد. پتر که در ده سالگي به تزاري روس رسيده بود، با وجود خواهرش سوفي، نمي توانست به راحتي سلطنت کند و در واقع تا 17 سالگي، تحت نفوذ و اقتدار او باقي بود. در 29 سپتامبر سال 1689م، پتر با کمک جمعي از دوستان خود به مسکو حمله برد و سوفي را به زندان افکند و خود به جاي او به سلطنت نشست. پتر از همان زمان، درصدد دست يافتن به درياي آزاد بود تا کشور روس را با دول اروپايي مرتبط کند. از اين رو با امپراتوري عثماني به جنگ پرداخت و پس از نبردهايي سنگين، قسمت هايي از اين امپراتوري را به تصرف خود درآورد. پتر پس از آشنايي با تمدن اروپاي غربي و تسلط بر زبان هاي آلماني - هلندي و مقدمات هندسه وحساب به دو مسئله توجه نشان داد. يکي آشنا کردن ملت روسيه به وضع تمدن اروپاي غربي و ايجاد تشکيلات جديد داخلي و ديگري، توسعه کشور و دست يافتن به درياي سياه و بالتيک. پتر کبير براي عملي نمودن منظور دوم خود به مدت بيست سال به جنگ پرداخت و مناطيي را تصرف نمود. او براي آنکه به خوبي با جزئيات تمدن کشورهاي اروپاي غربي آشنايي حاصل کند،
دو سفر به اروپا کرد و ضمن آن، اطلاعاتي درباره زندگي آنان به دست آورد. پتر در مراجعه به کشورش، عده اي مهندس، طبيب، صنعت گر و افسر لايق جهت تشکيلات جديد روسيه همراه خود آورد و تلاش فراواني در ايجاد و ساماندهي تشکيلات و تأسيسات جديد اداري، نظامي و مذهبي کشور از خود نشان داد. از اين روست که پتر کبير را مؤسس روسيه جديد ناميده اند. پتر در سال 1721م خود را امپراتور کل روسيه اعلام کرد و پس از آن، انتخاب امپراتور آينده را تابع اراده پادشاه وقت قرار داد. او علي رغم دارا بودن صفاتي از قبيل ازخودگذشتگي فراوان در راه روسيه، در منتهاي بي رحمي و فساد نيز قرار داشت و جان و آزادي و شخصيت افراد در نظر او هيچ گونه ارزشي نداشتند. آرزوي دستيابي به درياهاي آزاد و گرم به عنوان يکي از وصاياي پتر کبير، در جانشينان او تداوم يافت و پادشاهان روس هميشه درصدد اجراي اين خواسته بودند. چنانکه دست اندازي به خاک ايران در طول سلطنت شاهان قاجار نيز در راستاي همين سياست شکل گرفت. پتر کبير سرانجام در بيست و هشتم ژانويه 1725م در پنجاه و سه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
رومن رولان نويسنده معروف فرانسوي، در 28 ژانويه 1866م در فرانسه به دنيا آمد. او تحصيلات خويش را در رشته تاريخ به پايان رساند و در تاريخ موسيقي تخصص پيدا کرد؛ با اين حال به ادبيات علاقه خاصي داشت. از اين جهت با نوشتن دو رشته نمايش نامه هاي جديد دراماتيک درصدد برآمد که سطح تئاتر فرانسه را بالا برد، ولي اين نمايش نامه
ها چندان توفيق نيافت. بنابراين دست از داستان نويسي کشيد و به تهيه و نوشتن شرح حال و بيوگرافي بزرگان جهان دست زد. رولان در اوايل قرن بيستم شرح زندگي بتهوون و ميکل آنژ را منتشر ساخت و به شهرت و افتخار رسيد. گذشته از هنرمندان و بزرگان واقعي، وي به نوشتن شرح حال هنرمندان خيالي نيز دست زد و با ارائه اثر معروف ژان کريستف، در چندين جلد کاري متفاوت ارائه داد. رومن رولان پس از شروع جنگ جهاني اول راهي سوئيس شد و در سال 1916م به دريافت جايزه ادبي نوبل موفق گرديد. وي در اواخر عمر به انديشه هاي عرفاني شرق، به خصوص هنديان متمايل گشت و از طرفداران مهاتما گاندي، رهبر آزادي هند گرديد. رولان از نادرترين نويسندگان فرانسه است که در فرهنگ اين کشور، در رشته موسيقي شناسي نيز تاثير فراواني داشت. علاقه وافر به آزادي و بشردوستي، وي را بر آن داشته بود که از زمان جنگ جهاني اول به بعد، همه کوشش خود را در راه صلح و منافع مشترک مردم دنيا به کار بَرد. آثار آخر عمر رولان، حاکي از برگشت به دوستي ها و محبت هاي عهد جواني است. او از پيروي از سبک گريزان بود. سبک او يکنواخت و ساده بود تا جايي که يک دست و بي تنوع به نظر مي رسيد؛ هرچند نشانه هايي از تغزل در آن به چشم مي خورد. از ديگر آثار رولان، مي توان به جان شيفته در هفت جلد، سفر دروني، ماوراي جدال ها و نمايش نامه گرگ ها اشاره کرد. رومن رولان سرانجام در 20 اوت 1944م
در 78 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تئودور ميخائيلويچ داستايوسْکي نويسنده بلندآوازه روسي در 30 اکتبر سال 1821م در مسکو به دنيا آمد. وي در سال 1843م دوره تحصيلات مهندسي خود را به پايان رساند و پس از کمي خدمت در اين زمينه، وارد عرصه ادبيات گرديد. داستايوسکي نخستين داستانش را مردم فقير نام گذاشت که با استقبال پر شوري مواجه گرديد. پس از آن به نوشتن داستان هايي از قبيل زن صاحبخانه و شب هاي سپيد پرداخت و مردم به همان سرعت که به اثر اول او روي آورده بودند، از اين نوشته ها ابراز تنفر کردند. داستايوسکي از اين موضوع دلسرد شد و به جمعيت آزادي خواهان که در آن هنگام فعاليت هايي داشتند پيوست. در سال 1849م او را به جرم قيام بر ضد سلطنت و مخالفت با کليسا دستگير و محکوم به اعدام کردند. اما در آن لحظه که مي خواستند حکم اعدام او را اجرا کنند قاصدي از طرف تزار خبر آورد که محکوميت او به چهار سال زندان و تبعيد به سيبري تغيير يافته است. بدين ترتيب داستايوسکي به طرزي معجزه آسا از مرگ نجات يافت. وي دوران سختي را در سيبري گذراند که در جسم و روح او اثري فراوان به جاي نهاد. وقتي که داستايوسکي از تبعيد بازگشت، حيات ادبي خود را با شيوه رئاليستي و واقع گرايي آغاز کرد. وي در طول زندگي خود دچار رنج زندان، بيماري و تهي دستي شد و به همين دليل، شفقت سرشاري که در آثارش نسبت به نوع بشر ديده مي شود تا حدي ناشي از همين رنج هاست. آثار
داستايوسکي از لحاظ مهارت وي در تحليل رواني قهرمانان، همدردي با بيچارگان و شکست خوردگان و نيز توصيف هاي نافذ زندگي قرن نوزدهم ميلادي، در روسيه ممتاز است. بسياري از داستان هاي وي، انعکاسي ازتجارب شخصي اوست. هم چنين در آثار بزرگ داستايوسکي، موضوع اصلي، مسئله آزادي انسان و توجيه خدا و نظم جهاني است. داستايوسکي در داستان هاي خود کوشش مي کرد پرده از رازهاي روح انسان بردارد و تضادهاي باطني روح را کشف نمايد. از ويژگي هاي آثار او، ايمان و اعتقاد به دوگانگيِ احتراز ناپذير و غيرقابل استيلاي درون انسان است. او معتقد بود در درون انسان، نيک و بد و خير و شر، همواره مبارزه مي کنند. در تمام آثار داستايويسکي، يک نفر که آرزو کند زندگاني آرامي را داشته باشد وجود ندارد. گويي مريض خانه اي به همراه معلولين عصبي و اماکن کثيف و متعفن و بيغوله هاي تنگ و تاريک را توصيف مي کند. عوالم او پر از اشباح تاريک و سراپا آيينه دِق است. اما قدرت فکري تخيل او، انسان را سخت مسخر مي کند. داستايوسکي نابغه اي عظيم و معجوني است از قدرت و ضعف، عصيان و اطاعت، نظم و آشفتگي و فضيلت و تبهکاري و …. او خالق آثار عميقي است که در همه آنها تمايل شديد به رقت و ترحم ويک ديد رواني قوي به چشم مي خورد. نفوذ داستايوسکي در نويسندگان و فلاسفه بعدي چنان حيرت انگيز است که برخي از فلاسفه بزرگ اذعان مي کنند که روان شناسي را از داستايوسکي آموخته اند. غالب نوشته هاي وي پيچيده و به زبان دشوار روسي
که خاص جامعه ممتاز روسيه قديم و مشحون از اصطلاحات و جمله هاي فرانسوي که در زبان روسي نفوذ يافته بود، نوشته شده است، ولي بعضي از آثار او نيز با زباني فصيح و مردم پسند تحرير گرديده و تا حدي ساده است. داستايوسکي زندگي مردم روسيه را آن چنان که بود، توصيف کرده است. برخي از آثار او عبارتند از: دل نازک، جنايت و مکافات، خانه اموات، جن زدگان، ابله و برادران کارامازوف. تئودور داستايوسکي سرانجام در بيست و هشتم ژانويه سال 1881م در شصت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ويليام باتْلِر ييتْزْ شاعر و اديب ايرلندي - انگليسي در سيزدهم ژوئن 1865م در ناحيه اي نزديک دوبلين در ايرلند به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، به ترجمه و گردآوري قصه هاي ايرلندي پرداخت و پس از نگارش کتاب سفرهاي اُويسين در 24 سالگي به شهرت رسيد. علاقه ييتز به ناسيوناليسم ايرلندي و افسانه هاي کشورش در اين کتاب منعکس است. نمايش نامه هاي ييتز، همگي به قصد تبليغات ادبي نوشته شده بودند و همين که به هدف خود رسيدند، حيات ادبيشان به پايان رسيد و به ندرت از دوران خودشان فراتر رفت. اما شعر ييتز، با گذشت زمان اهميت بيشتري يافت. اشعار غنايي مربوط به دوره هاي نخست از حيات ادبي ييتز، به کرات در منابع ادبي آورده شده اند، حال اينکه اشعار دوره هاي بعدي او، با آن سبک و کنايات و رمزهاي تو در تويشان، نفوذ و تأثيري بي حساب بر شاعران جوان داشتند. ييتز از رهگذر همين تغيير سبک ها و همين تغيير در تأکيدها، به غناي شعر معاصر
ايرلند کمک فراواني نمود و به آن لحن و بياني بخشيد که گاه بي تکلف و خودماني و گاه الهام وار و وَحْياني اما درهمه حال برخوردار از جلال و شکوهي ماندگار است. او مظهر روحيات و آرزوهاي ملت ايرلند به شمار مي رفت و همه عمرش، صرف پيشرفت فرهنگ و تامين استقلال ايرلند گرديد. وي به خاطر اشعار الهام بخشش که به طرز هنرمندانه اي، روحيه يک ملت را بيان مي کند، در سال 1923م موفق به اخذ جايزه نوبل ادبيات گرديد. هم چنين ييتز در سال هاي 1892 و 1903م مجمع ادبي ايرلند و مجمع تئاتر ملي ايرلند را تأسيس کرد. از آن گذشته، وي مبارزات شديدي براي استقلال ايرلند نمود و سهم بزرگي در انعقاد پيمان استقلال اين کشور در سال 1921م داشت. نمايش نامه هاي آب هاي ظلمت و دير و شعرهاي کلاه خود سبز و برج از جمله آثار اوست. ييتز از نادرترين شاعراني است که آثار دوره آخر زندگيشان، بهترين آثار آنان به شمار آمده است. جاذبه سبک او به زيبايي قالب شاعرانه اش بستگي دارد و نمايش نامه هايش نيز از ادراک شاعرانه برخوردار است. در ساختمان نمايش نامه، توجه ييتْزْ بيشتر به کلام است تا به خصوصيت هاي اخلاقي و روحي اشخاصِ نمايش. ييتز در اواخر عمر، از بزرگ ترين شاعران نيمه اول قرن بيستم شناخته شد و مورد تکريم قرار گرفت. حتي کساني که به سبب صراحت بيان او در نقد، وي را دشمن مي داشتند، در زمان مرگ، يک صدا او را بزرگ ترين شاعر انگيسي عصر خود خواندند. ويليام باتلرييتز به عنوان يکي از
چهره هاي مورد احترام جامعه و عضو مجلس ايرلند، سرانجام در 28 ژانويه 1939م در 74 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژان فيليپ رامو، آهنگ ساز و موسيقي دان فرانسوي در 29 ژانويه 1683م در فرانسه به دنيا آمد. وي از کودکي علاقه فراواني به نواختن آهنگ داشت و به زودي در اين عرصه پيشرفت کرد به طوري که در هفت سالگي به درجه درخشاني در اين هنر رسيد. رامو از همان زمان به عنوان نوازنده ويولُن به همراه يک گروه تئاتر، در شهرهاي فرانسه مشغول به کار شد. وي بعدها در کليساي جامع کِلِرْمون و نوتِردام، اُرگْ مي نواخت. رامو در سال هاي بعد کتاب قطعات کلاوْسِن و دو جلد کتاب در هماهنگي و خوش آهنگي تصنيف کرد و مطالب مهمي از موسيقي در آن ها نگاشت. رامو به عنوان يکي از بنيان گذاران موسيقي کلاسيک غربي به شمار مي رود. او قواعد و قوانين سهل و معيني را براي موسيقي تدوين کرده که هنوز در دنياي موسيقي اجرا مي شود. علاوه بر اين که رامو يک تئوريسين موسيقي است، در ضمنْ آثار بزرگي در اين هنر دارد. درخشندگي و عمق قطعاتي که رامو براي موسيقي مجلسي نوشته است، نسبت به زمان وي بيش از حد عادي، ممتاز بود. ژان فيليپ رامو سرانجام در دوازدهم سپتامبر 1764م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
امانوئل سودِنْبِرگ، متفکر نامدار سوئدي در 29 ژانويه 1688م در استکهُلْمْ سوئد به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در رياضيات تبحّر يافت و مهندسي معروف شد. امانوئل در 54 سالگي اعلام داشت که دنياي واقعي را در رؤياهايي چند، مشاهده کرده است. سودنبرگ از آن پس به مطالعات فراواني در فلسفه پرداخت و به نشر عقايد و افکار خود
مشغول شد. وي اعلام داشت که فلسفه او، انفصال از دنياي مادي و غرق شدن در تماشاي عالم معنوي است. سودنبرگ در مشاهده عالم معنا چنان تيزبين و دقيق بود که آن را به شيوه دانشمندان، با همه جزئياتش توصيف مي کرد. سودنبرگ مي گفت که دنياي مادي و دنياي روحي، هر دو، داراي طرح و الگويي قابل انطباق هستند و بنابراين، وحدت پذيرند. هر آنچه در اين دنيا هست، نظير آن در دنياي ديگر نيز هست. وي معتقد بود که هر چه انسان شريف تر باشد فهم و درک وجود خداوند برايش ممکن تر است زيرا خداوند، شبيه و المُثنّاي نامرئي و نامشهود انسان است. سودنبرگ تاکيد داشت که همه اينها در سيرهاي عارفانه وي به عالم بالا، براي شخص او يقيني شده است. هر چند سودنبرگ خود را "مردي هر دو جهاني" مي خواند. با اين حال در او چيز غير معمول و نامتعارفي وجود نداشت. دارا بودن زندگي عملي، ساده و معتدل، پرهيز از هرزگي و بي بند و باري، علاقه به مصاحبت با ديگران و علاقه به گياه خواري و دوري ازگوشت خواري از جمله ويژگي هاي زندگي او بود. امانوئل سودنبرگ انديشه هاي فلسفي خود را در بيش از پنجاه جلد کتاب بيان داشت که مهمترين آن ها، کتاب اسرار عالم ملکوت يا رموز آسماني است که آن را در هشت جلد به نگارش درآورد. او در اين کتاب عنوان مي کند که: تنها خدا زنده است و حضور او در انسان و مخلوقات ديگر است که به آن ها نمودي از زندگي مي بخشد و در ما توهّمِ وجود
اختلاف ميان انواع موجودات که همه بهره اي از ذات واحد الهي اند ايجاد مي کند. اسرار عالم ملکوت نه تنها مهم ترين اثر سودنبرگ است، بلکه يکي از بارزترين و جالب ترين جلوه هاي انديشه عرفاني اروپاي شمالي در قرن هجدهم مي باشد. سودنبرگ در انگلستان و ايالات متحده امريکا داراي پيروان بسياري بود. امانوئل سودِنبرگ سرانجام در 29 مارس 1772م در هشتاد و چهار سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آلکسي کلود کلرو رياضي دان فرانسوي، در 29 ژانويه 1713م در پاريس به دنيا آمد. وي از کودکي به رياضيّات علاقه داشت و نبوغ خود را در اين زمينه آشکار کرد به طوري که در سيزده سالگي رسالاتي در مباحث رياضي نگاشت و در هجده سالگي کتابي در رياضيات تأليف کرد که خيلي مورد توجه و تعجب رياضي دانان قرار گرفت. از اين رو در همان سال به عضويت آکادمي علوم فرانسه پذيرفته شد. کلرو در 23 سالگي مأموريت يافت در نواحي قطب به اندازه گيري طول يک نصف النهار بپردازد. وي پس از مدتي توانست اندازه يکي از مدارهاي زمين را محاسبه کند. هم چنين کشف آزمايشي روشي براي تعيين و تثبيت شکل زمين، تحقيقاتي درباره ماه، مقايسه تأثيرات جاذبه سياره زهره با ماه بر روي زمين و تعيين رقم نسبتاً صحيح جرم زهره و ماه از ديگر فعاليت هاي علمي اين رياضي دان برجسته فرانسوي است. کلرو به خاطر تحقيقاتي که در زمينه معادلات ديفرانسيل نيز انجام داده است، در مجامع علمي جهان شهرت دارد. اين دانشمند شهير سرانجام در 4 ژوئن 1765م در 52 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
يوهان گوتليب فيخته يا فيشه نظريه پرداز و فيلسوف آلماني در 19 مه 1762م در خانواده اي فقير در آلمان به دنيا آمد. وي داراي هوش و حافظه اي فوق العاده بود؛ به همين دليل مورد توجه يکي از اشراف و ثروت مندان قرار گرفت و در پرتو حمايت او به تحصيل در رشته الهيات در دانشگاه "يِنا" پرداخت. وي در اين هنگام با آثار و افکار امانوئل کانْتْ فيلسوف مشهور هم وطنش آشنا
شد و از او تأثير زيادي پذيرفت. فيخته پس از مدتي به تدريس در دانشگاه مشغول شد و رهبري مکتب ايده آليسم جديد آلمان را برعهده گرفت. پيروان ايده آليسم يا خيال پرستي بر اين عقيده اند که بسياري از اجسام، ساخته و پرداخته تصورند. خود فيخته که از ابتدا، مسئله ارتباط مشيّت الهي با آزادي و اختيار انسانْ نظرش را به خود جلب کرده بود پس از مدتي، فلسفه را به دو دسته اعتقادي و اصالت تصور يا ايده آليسم تقسيم کرد. بر اساس فلسفه اعتقادي، شي ء، موجود است و تصورات و مفاهيم و تجربيات ما را معين مي کند و ذهن انسان محصول آن است. ولي در فلسفه ايده آليسم که فيخته پيرو آن است، شي ء في نفسه وجود ندارد و تصورات و مفاهيم، مانند تخيلات، محصول خود ذهن است و ناشي از حس آزادي و اختيار است؛ به عبارت ديگر، در فلسفه ايده آليسم، ذهن انسان، آزاد و مختار است. فيخته هم چنين شرط اساسي هر دين را برآوردن مقتضيات و نيازمندي هاي مطلق قانون اخلاقي عنوان نموده است. بر اين اساس است که فلسفه او، فلسفه اخلاقي محسوب مي گردد. با اين حال، يوهان فيخته بعدها هم چون سخنگوي وطن پرستان شد و از تفکرات فلسفي به ستايش شکوه مندي هاي فرهنگ آلماني پرداخت. فيخته که استنباطش کلاً بر اساس واهي و افسانه اي تخيلات خود او قرار داشت مي گفت: آلمان ها نژاد خالص هستند و ديگر اقوام، نژاد مخلوط و از اين ها نتيجه مي گرفت که تمامي جهان، جز آلمان، بر جاده زوال و تباهي سير
مي کنند و اين تنها آلماني ها هستند که مشعل تمدن را به پيش مي برند. فلسفه فيخته، راه را براي انديشه تفرعُن آميز "نژاد فرمان روا"ي هگل و فکر غير معقول "ابرمرد" نيچه و تصور وحشيانه "آلمان، برتر از همه" هيتلر، هموار ساخت. گسترش اين افکار در ساليان بعد باعث شد که بين او و دانشگاه محل تدريسش اختلاف به وجود آيد؛ چرا که آنان اعتقاد داشتند تعليمات فيخته با اصول ديانت منافات دارد. از فيخته آثار متعددي بر جاي مانده که بنياد تحقيق علم، حقوق طبيعي و سرنوشت انسان از آن جمله اند. وي در سال هاي آخر عمر در برلين سکونت يافت و با تأسيس دانشگاه برلين به رياست آن دانشگاه انتخاب شد تا اين که در 29 ژانويه 1814م بر اثر بيماري در 52 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
الکساندر سرگييويچ پوشکين اديب و نويسنده معروف روسي در 26 مه 1799م در خانداني که شش صد سال در شمار اشراف روسيه بودند، در شهر مسکو به دنيا آمد. وي از زماني که در دوران متوسطه تحصيل مي کرد استعداد خود را در زمينه شعر به منصه ظهور رسانيد. وي از دوره نوجواني با آثار شاعران قرن هجدهم آشنا شد و چون زبان فرانسه را به خوبي مي دانست از آثار فرانسويان تقليد مي کرد. پوشکين در 21 سالگي نخستين منظومه خود با نام روسْلان و ليودْميلا را به وجود آورد که از لحاظ ذوق و ملاحت توصيفات، از ساير منظومه هاي نظير خود در قرن هجدهم بهتر بود و شعري است سرشار از شور و هيجان در قالبي که تا آن زمان در
روسيه پيشينه نداشت. وي در همان سال به جهت اشعار انقلابيش که بر ضد تزار روس بود به جنوب روسيه تبعيد شد. قريحه پوشکين طي سال هايي که در جنوب گذراند تقويت شد و تحت تاثير لُرد بايرون، شاعر انگليسي، نخستين داستان هاي منظوم رمانتيکي را سرود. آزاد منشي و حرکات غيرمتعارف او، دشمني حاکم منطقه را نسبت به او برانگيخت تا جايي که از حکومت مرکزي تقاضاي تبعيد او را نمود. پوشکين در سال 1825م به مسکو بازگشت و به امور مطبوعاتي و انتشار چندين اثر از خود پرداخت. پوشکين اولين کسي است که به زبان روسي جنبه ادبي داد و به جهت خلق آثار فراوان، به عنوان پدر ادبيات جديد روس لقب گرفته است. الکساندر پوشکين سرانجام در 27 ژانويه 1837 بر اثر دوئل زخم مهلکي برداشت و دو روز بعد در 29 ژانويه در 38 سالگي درگذشت. از وي آثار متعددي بر جاي مانده که سوار برنجي، کولي ها، تابوت ساز، دام سياه، ضربه آتشين و توفان، بسيار مشهورند. براي مردم روسيه، پوشکين نه تنها بزرگ ترين شاعر، که نامورترين اديب، بنيانگذر ادبيات نوين و زبان ادبي نوين روسيه و کانون فرهنگ روس است. پوشکين در زمان حيات، نفوذ قاطع و صريحي بر معاصران داشت و علي رغم پيروي از مکتبي خاص، مافوق همه مکتب هاي ادبي بود. وي با بيان معاني بسيار در حداقل کلمه، يا نگارش هر قطعه، مفهوم تازه اي ارائه داده است. ايجاز و فصاحت او همراه با روح شاعرانه، به آثارش مقامي والا مي بخشد و بي آنکه تحولي در زبان ادب ايجاد کند، آن را از
بسياري از قيود آزاد مي کند. او همه انواع عمده شعر را آزمود و فراتر از آن چه در هر يک از آن انواع سروده، هنوز در زبان روسي چيزي پديد نيامده است. هم چنين، پوشکين نويسنده نخستين داستان منثور روسي است که هنوز هم مي توان از خواندن آن لذت برد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
انگليس در جنگ جهاني اول، به حسين بن علي، حاکم و شريف مکه قول داد تا در ازاي قيام وي عليه امپراتوري عثماني که متحد آلمان بود، او را به حکومت عربستان برساند. اما لندن برخلاف تعهّد خود، از عبدالعزيز بن سعود براي پادشاهي عربستان حمايت کرد. دولت انگليس سپس براي دلجويي از شريف حسين، پسرش فيصل را به پادشاهي سوريه منصوب کرد اما فرانسه که قيموميت سوريه را به عهده داشت با اين عمل مخالفت نمود و فيصل را از سوريه اخراج کرد. در نتيجه، لندن، در 29 ژانويه 1921م فيصل را به پادشاهي عراق که تحت استعمار و قيموميت انگليس بود، منصوب نمود. وي در 23 اوت همان سال تاج گذاري کرد و سلطنت 12 ساله خود را بر اين کشور آغاز نمود. فيصل در دوران حکومت خود، فعالانه با انگلستان همکاري داشت و از سياست استعماري اين کشور حمايت مي کرد.
شرح مناسبت:
رابرت لي فراسْتْ اديب معروف امريکايي، در 26 مارس 1874م در فرانسيسکو در امريکا متولد شد. وي هم چون پدرش، شغل روزنامه نگاري را برگزيد، اما ذوق و استعداد وي در زمينه سرودن شعر باعث شد تا وي اولين مجموعه اشعارش را در 20 سالگي منتشر کند. چون اشعار فراست در ابتدا همانند اشعار شعراي معاصرش نبود، مقبول واقع نشد اما وي دست از تلاش برنداشت و به انتشار آثارش پرداخت. وي طي سال هاي بعد از عشق به طبيعت و مناظر زيبا و زندگي روستايي و مطالعه افکار دهقانان، براي ساختن بهترين اشعارش الهام گرفت و به شهرت دست يافت. فراست سالياني نيز در اروپا ساکن شد و
از طريق آشنايي با محافل ادبي و انتشار برخي آثار خود، مورد توجه ناقدان و شاعران جوان اين قاره نيز قرار گرفت. فراسْتْ، شهرت خود را مديون حد و اعتدالي است که در شعر نگاه مي دارد. او شکل خاصي را باب سليقه اکثر مردم برمي گزيند که آميخته اي از فرزانگي تازگي، طنز و معتقدات دروني مردم است که در قالب زباني روشن و فصيح و مقطع ريخته شده است. فراست اگرچه از طرفي شاعر روستاهاي امريکا و طبيعت زيبا و زندگي دهقانان و شاعر لطيفه هاست، از طرف ديگر، شعرش همه احوال و اوضاع عالم انساني و تيرگي هاي روح بشري را به طور کلي در برمي گيرد. اشعار فراست در باب زندگي غم انگيز انسان و بيم هاي آدمي و عکس العمل وي در مقابل مسائل پيچيده زندگي و تن در دادن نهايي وي به حمل اين بار گران است. بعضي از ناقدان، روح ارتجاعي فراسْت و بي علاقگي و بي توجهي او به تمدن عصر جديد را مورد سرزنش قرار داده اند، اما ستايندگان و طرفداران بي شمار او، هرگز به اين نکته ها توجه نداشته و والاترين مقام را در ميان شاعران معاصر امريکا به او داده اند. فراست به عنوان يکي از شعراي بزرگ امريکا، چهار بار موفق به کسب جايزه ادبي "پوليتزر" و چندين درجه افتخار شد. يک پسرک، شال بستن، فاصله کوه، ديوان اشعار و کمدي عقل از جمله آثار اوست. رابرت فراست سرانجام در بيست و نهم ژانويه سال 1962م در هشتاد و هشت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
خانم آنا ماري شيمل خاورشناس آلماني و متخصص در
تاريخ مذاهب و مطالعات اسلامي و ايرانشناسي، در هفتم آوريل 1922م در شهر اروفورت آلمان به دنيا آمد. وي از 15 سالگي و هم زمان با تحصيلات اوليه، پس از آشنايي با فرهنگ شرق، به تحقيق درباره اسلام و فراگيري زبان هاي عربي، ترکي، فارسي و ديگر زبان هاي شرقي پرداخت. اين مسئله باعث گرايش او به تحصيل در زبان هاي شرقي گرديد و ماري شيمل در 19 سالگي موفق به اخذ درجه دکترا از دانشگاه برلين آلمان شد. او پس از جنگ جهاني دوم دانشيار بخش مطالعات اسلامي دانشگاه ماربورگ آلمان گرديد. ماري شيمل سپس به عنوان اولين زن به تدريس تاريخ مذاهب در دانشگاه آنکارا پرداخت و طي ساليان متمادي در دانشگاه هاروارد امريکا نيز مشغول تدريس گرديد. پروفسور شيمل هم چنين بيش از يک صد جلد کتاب در رابطه با اسلام و عرفان اسلامي و حافظ و گوته نگاشته است که غزليات شرقي، سيره ابن خفيف شيرازي و جلال الدين رومي از آن جمله اند. آنا ماري شيمل همواره در زندگي سرشار از فعاليت خود، به طور خستگي ناپذير براي تفاهم بيشتر بين مسلمانان و غير مسلمانان تلاش کرد و سفرهاي متعددي به شرق و نيز ايران نمود. وي علاوه بر اخذ چندين جايزه جهاني، در سال 1995م جايزه صلح کتابفروشان آلمان را دريافت کرد. او هم چنين در ماه هاي پاياني عمر، دکتراي افتخاري از دانشگاه الزهراي جمهوري اسلامي ايران اخذ نمود. دکتر آنا ماري شيمل سرانجام در 29 ژانويه 2003 م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در 29 ژانويه 2004م، به دنبال توافق مبادله اسيران ميان حزب الله لبنان و
رژيم صهيونيستي، 435 اسير از مليت هاي گوناگون عربي در مقابل يک سرهنگ بازنشسته اسرائيلي و اجساد چند سرباز اشغال گر، آزاد شدند. اين توافق که با ميانجي گري آلمان صورت گرفت نشان داد که بدون نقش و دخالت امريکا نيز مي توان مسائل منطقه را حل نمود. در اين ميان، درحالي که آزادي اسيران در بند اسرائيل، در سرزمين ها عربي و به ويژه لبنان به عنوان يک پيروزي کامل و عيد بزرگ آزادي تلقي گرديد، اين واقعه در اسرائيل به عنوان يک رسوايي ملي مطرح شد. در مراسم استقبال از اسيران آزاد شده، مقامات بلند پايه لبنان و جمعيت فراواني حضور داشتند و استقبال با شکوهي از آنان انجام گرفت. آزادي اسيران از چنگال رژيم صهيونيستي بازتاب وسيعي در محافل خبري جهان به ويژه درميان مسلمانان يافت و بار ديگر زبوني و حقارت اسرائيل را به نمايش گذارد.
شرح مناسبت:
جان ميلْتون، شاعر بزرگ قرن هجدهم انگلستان، در سي ام ژانويه 1608م در لندن به دنيا آمد. او از کودکي به شعر و ادبيات علاقه اي ويژه پيدا کرد و در 21 سالگي اولين اثر مشهور خود را به نام سرود تولد مسيح(ع) سرود. وقايع دوران زندگي ميلتون او را به شدت آزار مي داد به طوري که تصميم گرفت عليه بيدادگري قيام کند. ميلتون از سي سالگي وارد مبارزات شديد سياسي عليه پادشاه و استبداد و براي دفاع از آزادي قلم و بيان شد و اين مبارزه را بيست سال ادامه داد. با اين حال اين مبارزات به هدف مطلوب او نيانجاميد و او خسته و رنجور، گوشه انزوا گزيد و به خلق
آثار هنري خويش پرداخت. در اين حال بود که بر اثر نوشتن و مطالعه زياد، بينايي چشمان خود را از دست داد و با آغاز دوباره استبداد، سوزناک ترين اشعار خود را به نظم درآورد. ميلتون در سال 1660م، کور و خسته و نوميد، اثر جاويدانش با نام بهشت گمشده را سرود. وي در اين اثر، داستان عصيان شيطان در برابر خدا و سرگذشت آدم و حوا را به منظور توجيه مشيت الهي نسبت به بشر باز مي گويد. اين اثر، يکي از بزرگ ترين حماسه هاي منظوم جهان به شمار مي رود و از لحاظ استحکام کلام، در ادبيات انگليس بي نظير است، به طوري که ميلتون را پس از شکسپير، در رديف اول قرار مي دهد. ويژگي شعر ميلتون، در استحکام، صراحت و ظرافت آنهاست. تعادل و ترکيب شعر با موضوع و هماهنگي آن دو با هم با پيچيدگي هاي اوزان، در تمامي آثار ميلتون به چشم مي خورد. ميلتون، شعر آزاد را با چنان استحکام و صراحت و ظرافتي مي سازد که هيچ يک از معاصرانش به آن دست نيافته اند. اشعار مختلف او، ادراک بي نظيرش را در پيچيدگي هاي اوزان خوش آهنگ نشان مي دهد. آهنگي که از تعادل ساختمان و ترکيب استادانه شعر با بيان موضوع، اعم از خطابه نويسي يا داستان پردازي، حاصل مي شود. نثر ميلتون نيز بسيار فصيح و استوار است و هنر نمايشي او نيز در حد قابل قبولي قرار دارد. نفوذ عظيم ميلتون در آثار نويسندگان انگليسي و آلماني نيز به خوبي ديده مي شود. به طور کلي، شعر ميلتون، ثمره وقوف کامل او
بر ادبيات يوناني و لاتيني است که بر اثر استعداد و نبوغ خاص شاعر، به ادبيات انگليسي مي پيوندد و با آن تکامل مي يابد. ميلتون آثار ديگري نيز دارد که بهشت بازيافته، روح شادمان و روح اندوهناک نيز از آثار معتبر جهان به شمار مي روند. جان ميلتون سرانجام در هشتم نوامبر 1674م در شصت وشش سالگي درگذشت، در حالي که هرگز نتوانست آن چه را مي خواست، به چشم ببيند.
شرح مناسبت:
لوئيچي گالواني فيزيک دان و رياضي دان ايتاليايي در 30 ژانويه سال 1737 در ايتاليا به دنيا آمد. وي ابتدا در علم طب فارغ التحصيل شد، ولي علاقه او به فيزيک به قدري بود که يکسره از طب دست برداشت و به فيزيک پيوست. گالواني به سبب تحقيقاتش در علم جراحي و کالبدشکافي، شهرت فراوان دارد و در پرتو مطالعات وسيع خود به پيشرفت هاي قابل ملاحظه اي در زمينه کشف علل تحريک اعصاب نائل شد. وي در تحقيقات خود در اين زمينه به وجود الکتريسيته در بافتِ بدنِ موجود زنده پي برد. او اين مطلب را به صورت يک اصل علمي بيان نمود و جايگاه مهمي در تحقيقات علمي يافت به طوري که امروزه اصطلاحات متعددي در الکترونيک به نام گالواني مي باشد. لوئيچي گالواني سرانجام در 27 فوريه سال 1798 در 61 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هايْنْريش هايْنِه اديب معروف آلماني، در اول ژوئيه سال 1797م در يک خانواده يهودي در آلمان به دنيا آمد. تولد او در زماني واقع شد که سربازان ناپلئون بر آلمان تسلط يافته بودند؛ بدين جهت زندگي هاينريش از ابتدا بين آلمان و فرانسه تقسيم شد. وي در جواني بر اثر فشارهايي که به يهوديان در آلمان وارد مي شد به پاريس رفت و در آن شهر اقامت گزيد. هاينه در 16 سالگي نخستين شعر خود را سرود و از آن پس وارد عرصه شعر و شاعري گرديد. ناکامي هاي عاطفي هاينه در طول زندگي، باعث شد تا او بزرگ ترين اثر ادبي خود و يکي از شاه کارهاي شعري جهان يعني قطعه معروف "اينتر متسو" را به
وجود آورد. هاينه با آنکه نه مورخ بود و نه فيلسوف، آگاهي شگرف و پيش بيني خاص نسبت به اوضاع اجتماعي داشت و در نوشته هايش از نيروي نهفته اي که در قعر وجود هر آلماني جاي داشت و آينده آلمان را تهديد مي کرد، خبر مي داد. اين ادراک و هشياري ذاتي هاينه درباره امور اجتماع، به کشمکشي وجداني درباره بي عدالتي ها و به مبارزه اي اجتناب ناپذير مبدل شد و او را به استفاده از هجو و انتقاد واداشت. هاينه پس از چند سال اقامت در آلمان، اين سرزمين را ترک کرد و براي هميشه در فرانسه سکونت يافت. هاينه شاعري رمانتيک بود و تار و پود حياتش، از عشق و غم ساخته شده بود، به طوري که شايد هيچ شاعري در اين باره به پاي هاينه نرسد. بيسمارک، صدر اعظم آلمان، با همه دشمني که با طرز فکر هاينه داشت، او را بزرگ ترين شاعر غزل سراي آلمان مي خواند. هم چنين در خارج از آلمان نيز اشعار هيچ شاعر آلماني به اندازه اشعار هاينه ترجمه نشده است. هاينريش هاينه را برجسته ترين مظهر ظرافت و ذوق در ميان شعراي آلمان ناميده اند و از لحاظ نغمه سرايي، هيچ شاعري به قدرت او نمي رسد. از هاينه آثار متعددي بر جاي مانده که ترانه ها در چهار جلد، تصاوير سفر در چهار جلد، رُمانس ها و اعترافات از آن جمله اند. هاينريش هاينه سرانجام در سي ام ژانويه 1856م در 59 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آدولف هيتلر صدراعظم مستبد آلمان در سال 1925م حزب ناسيونال سوسياليست معروف به حزب نازي را که به تعصب شديد نژادي مشهور شد، تأسيس کرد. اين حزب در انتخابات سال 1930م، 107 کرسي از پارلمان آلمان موسوم به رايشْتاگ را به دست آورد. هيتلر از اين پس درصدد برآمد تا در انتخابات رياست جمهوري آلمان نيز شرکت کند. اما در اين انتخابات، هينْدِن بورگ، رئيس جمهور وقت پيروز شد و هيتلر نفر دوم گرديد. با اين حال، هيتلر تلاش خود را براي پيروزي در انتخابات پارلماني تابستان 1932م متمرکز ساخت و در اين دوره، مقام اول را به دست آورد. با وجود پيروزي نازي ها در انتخابات، هيندن بورگ از تعيين هيتلر به صدراعظمي آلمان خودداري کرد و ادامه اين کشمکش به انحلال رايشتاگ و تجديد انتخابات در ششم نوامبر 1932م انجاميد. نازي ها اين بار آراء کمتري به دست آوردند ولي مقام اول خود را در ميان احزاب ديگر حفظ کردند و هيندن بورگ علي رغم ميل باطني خود، روز سي ام ژانويه 1933م، حکم صدراعظمي هيتلر را امضا کرد. هيتلر از آن پس قدرت را در آلمان به دست گرفت و حکومت ديکتاتوري خود را آغاز کرد. با مرگ هيندن بورگ در اوت سال بعد، هيتلر مقام صدر اعظمي و رياست جمهوري را در هم ادغام کرد و خود را رهبر اين کشور ناميد. وي با ايجاد سازمان مخوف امنيتي با نام مخفف اِس اِس و تأسيس شکنجه گاه هاي بزرگ، مخالفان خود را روانه اردوگاه هاي کار اجباري کرد. هيتلر برنامه ريزي متمرکز براي کشور
جهت به سامان آوردن امور متشتّت آلمان پس از جنگ جهاني اول را عملي ساخت و با نظارت قاطع بر توليد و توزيع، از آلمانْ کشوري نيرومند و پيشرفته از لحاظ صنعتي پديد آورد. از طرف ديگر با گسترش صنايع نظامي، هيتلر، خدمت زير پرچم را اجباري کرد و شروع به مسلح نمودن سربازان نمود. اين ديکتاتور قدرت طلب و زورگو، در پي به دست آوردن سرزمين هاي بيشتر، جنگ جهاني و خانمانسوز دوم را به راه انداخت و ميليون ها انسان را قرباني اهداف نژاد پرستانه خود کرد. سرانجام با شکست آلمان و متحدانش از نيروهاي متفقين آدولف هيتلر دست به خودکشي زد و به جنايات ننگين خود خاتمه داد. (ر.ک: 4 اوت)
شرح مناسبت:
موهنداس کرام چاند معروف به مهاتْما گاندي معمار استقلال هندوستان در 12 اکتبر 1869م در سواحل غربي هند به دنيا آمد. وي فارغ التحصيل رشته حقوق از انگلستان بود و مدتي نيز در بمبئي به کار وکالت پرداخت. گاندي در سال 1907م به افريقاي جنوبي رفت و طي هفت سال اقامت و کار وکالت در آنجا، رهبري نهضت مبارزه با تبعيضات نژادي در افريقاي جنوبي را در دست گرفت. وي در سال 1915م به هند بازگشت و پس از عضويت در حزب کنگره هند، به رهبري آن انتخاب شد. در اين زمان، گاندي به عنوان يک رهبر مردمي، مبارزه سياسي آرامي را با استعمار انگليس در هند آغاز کرد که به مقاومت منفي معروف شد. نهضتي که گاندي آن را تبليغ مي کرد مبتني بر عدم خشونت، تمرد از قوانين استعمارگران، عدم تقبّل پُست هاي دولتي، عدم همکاري با مأموران
انگليسي و تحريم کالاهاي بريتانيايي بود. اصل مقاومت منفي گاندي متضمن دو هدف اصلي بود. اول، مبارزه با سلطه انگليسي ها، دوم، بازگشت به سنت هاي اصيل هندي و کنار نهادن رسوم و تعصبات فرقه اي. اين مبارزه تا سال 1922م ادامه يافت و در اين مدت، بريتانيا با وجود تمام دسيسه هايي که صورت داد، ضربات شديدي را از نظر اقتصادي و سياسي متحمل شد. گاندي در طي مبارزات خود چهار بار دستگير و زنداني شد و در مدت بازداشت با دست زدن به اعتصاب غذا، به هيجان عمومي عليه انگليسي ها دامن زد. پس از آخرين بازداشت گاندي، موج اعتراضات و تظاهراتي هندوستان را فرا گرفت که انگليسي ها براي آرام کردن اوضاع، چاره اي جز مصالحه و اعطاي استقلال هند نيافتند. دراين ميان مذاکرات استقلال شبه قاره هند به ايجاد دو کشور هند و پاکستان انجاميد و از شبه قاره، دو کشور با دو نظام سياسي جداگانه شکل گرفتند. با اين حال، گاندي در هندوستانِ مستقلْ حاضر به قبول مقامي در حکومت جديد نشد و عنوان رهبر معنوي هند يافت. مهاتما گاندي کمتر از شش ماه پس از اعلام استقلال هند به دست يک هندوي متعصب افراطي که مخالف روش هاي صلح جويانه او بود و قبول تقسيم هندوستان را خيانت به شمار مي آورد، در سي ام ژانويه 1948م در هفتادونه سالگي به قتل رسيد. او به پاس رهبري مردم محروم هند در مبارزه با دولت استعمارگر انگلستان به "مهاتْما" يعني داراي روحِ بزرگ معروف شد. گاندي در راه استقلال ميهنش متحمل سختي هاي فراوان و رنج زندان گرديد و مبارزه
منفي وي عليه استعمارگران و نيز تلاش براي از بين بردن اختلاف ميان هندوها و مسلمانان، ضربه مهلکي بر پيکر استعمار انگليس در هند وارد آورد. گاندي يکي از بزرگ ترين رهبران سياسي قرن بيستم محسوب مي شود و به دليل مبارزه عليه استعمار، نامي نيکو در ميان مردم شبه قاره هند دارد.
شرح مناسبت:
پس از آن که سال ها از استعمار مناطق شرق آسيا توسط هلندي ها مي گذشت و آنان انحصار تجارت ادويه اروپا را به خاطر روابط خويش با اندونزي در دست داشتند، دولت استعماري بريتانيا تصميم گرفت با تأسيس شرکتي، خود به تجارت در آسيا بپردازد. از اين رو اولين کمپاني هند شرقي انگليس در سرزمين هندوستان به دستور اليزابت اول، ملکه وقت انگليس در آخرين روز ژانويه 1599م تأسيس شد. اين کمپاني پايه هاي سلطه استعماري بريتانيا بر مناطق زرخيز جنوب آسيا را تحکيم کرد و از آن پس، کليه عمليات استعماري و روابط سلطه گرانه انگليس با ملل جنوب آسيا، از طريق کمپاني هند شرقي انجام مي شد. پس از انگليس، کشورهايي چون هلند، پرتغال و فرانسه نيز با اهداف استعماري، راهي شبه قاره هند شدند. نفوذ و سلطه عميق انگليس بر هند، پس از گذشت سه قرن از تأسيس اين کمپاني، موجب شد تا هند بخشي از انگلستان اعلام شود و ملکه ويکتوريا به عنوان امپراتوريس هند و انگليس، تاج گذاري نمايد. اين دوران، دوران غارت مردم هند توسط انگلستان محسوب مي شود که در پوشش روابط اقتصادي و تجارت و بازرگاني، زمينه ساز نفوذ سياسي در اين سرزمين گرديد.
شرح مناسبت:
قيام بزرگ مردم چين با نام شورش تاي پينگ ها يا اراده خلق ها، حاصل اوضاع نابسامان روستائيان و فقر شديد حاکم بر اجتماع بود که در اثر استعمار خارجي و حکومت خاندان بي کفايت "منچو" به اوج خود رسيده بود. اين قيام تحت عنوان فرمان الهي، به منظور سرنگوني خاندان منچو آغاز شد. خواسته هاي اصلي مردم چين در
اين قيام که در 31 ژانويه 1850م شروع شد، تقسيم عادلانه زمين، برابري زن و مرد و برقراري اصول برادري بود. اين قيام 14سال طول کشيد و قسمت اعظم بخش جنوبي چين را دربرگرفت. قيام اراده خلق ها سرانجام با به جاي گذاشتن تعداد فراواني کشته، با مداخله انگليس و فرانسه و حمايت آنان از فئودال هاي چين و خاندان منچو سرکوب شد.
شرح مناسبت:
فريدريش روکرت، زبان شناس زبان هاي هند و اروپايي و شاعر و مترجم آلماني، در نوزدهم مه 1788م در آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، در رشته حقوق فارغ التحصيل شد. از آن پس به آموختن زبان هاي شرقي از قبيل فارسي، عربي، سانسکريت، چيني و هم چنين زبان هاي اروپايي پرداخت و در هر يک، تسلّطي بسزا يافت. روکرت از سال 1811م به تدريس در دانشگاه هاي آلمان مشغول شد و هم زمان به تحقيق و مطالعه درباره زبان هاي شرق پرداخت. او از پيش گامان شاعران آلمان به شمار مي رود. تسلط شگفت انگيز روکرت به زبان آلماني، او را در سرودن اشعار مختلفي در سبک هاي گوناگون و قالب هاي مختلف شرقي و غربي توانا کرده است. روکرت هم چنين از برخي سبک هاي ادبي شرقي براي سرودن شعر بهره مي گرفت. وي در ترجمه برخي آثار از عربي به آلماني، تمامي سجع ها، ضرب آهنگ ها، لفاظي ها، آرايه هاي بديع، ايهامات لفظي و بالاخره همه ترفندهاي ادبيِ به کار رفته در اصلِ اثر را به کار مي برد، به طوري که برخي آثار ترجمه اي او، از شگفتي هاي ادبيِ تاريخ ادبيات
اروپا به شمار مي روند. روکرت هم چنين درتمام انواع شعر به ويژه غزل و حماسه سرايي مهارت داشته و در سبک ادبي، پيرو شيوه رمانتيک يا داستاني و افسانه اي بود. از روکرت آثار متعددي برجاي مانده که ترجمه منتخبي از قرآن، ترجمه آزاد از برخي غزليات حافظ و حماسه رستم و سهراب از آن جمله اند. فريدريش روکرت سرانجام در 31 ژانويه 1866م در 78 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جمهوري نائورو با بيش از 21 کيلومتر مربع در قاره اقيانوسيه در شمال جزاير سليمان و در قسمت جنوبي خط استوا واقع شده است. اين جزيره جمعيتي در حدود 12 هزار نفر دارد و پايتخت آن شهر يارن است. اکثريت مردم نائورو پيرو آيين مسيحيت مي باشند. حدود 70% مردم نائورو مليت نائورويي دارند و بقيه از مليت هاي چيني، کيريباتي و فيليپيني هستند. پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور تا سال 2020م در حدود 17 هزار نفر باشد. واحد پول اين کشور کوچک دلار استراليا مي باشد. اين جزيره از سال 1888م تحت تسلط قواي آلمان بود و پس از جنگ جهاني اول به دست قواي استراليا افتاد. هر چند دولت استراليا قصد داشت تا با انتقال مردم اين جزيره به نقطه اي ديگر، معادن غني فسفات آن را در اختيار گيرد ولي اين عمل با مخالفت ساکنان نائورو روبرو گرديد و استراليا استقلال آن را در آخرين روز ژانويه سال 1968م به رسميت شناخت. نائورو کوچک ترين جمهوري جهان است ولي از لحاظ درآمد سرانه، يکي از بالاترين ارقام را در جهان دارا مي باشد.
شرح مناسبت:
کلاديوس سزار معروف به نرون، امپراتور خون خوار روم باستان در 31 ژانويه سال 37 م به دنيا آمد و در کودکي به فرزندخواندگي امپراتور وقت روم پذيرفته شد. وي اعمال وحشيانه خود را از سنين نوجواني آغاز کرد و در اين راه حتي از قتل مادر و همسر خود دريغ ننمود. نرون پس از مرگ امپراتور، که قتل او را نيز به نرون نسبت مي دهند، در اول فوريه سال 54 م در
17 سالگي به امپراتوري روم رسيد. وي سال هاي اوليه سلطنت را با راهنمايي هاي عاقلانه برخي نزديکان خود به نحوه مطلوبي گذراند اما مدتي نگذشت که جنايت هاي فراواني در پيش گرفت و مردم بسياري را به کشتن داد. در سيزدهم ژوئيه 64م حريق بزرگي در رم به وقوع پيوست که گفته مي شود به تحريک او صورت گرفت. اين آتش سوزي که قسمت عمده شهر را در کام خود فرو برد، بهانه اي به دست نرون داد تا به قتل عام مسيحيان دست زند. از اين رو دستور کشتار يک صدهزار مسيحي را صادر کرد و اين فرمان با بي رحمي هر چه تمام تر اجرا شد. از ديگر حوادث دوران حکومت نرون، قيام خونين و پرتلفات مردم عليه ستمگري ها و جنايات او بود که با شکست مردم مواجه شد و به قتل عام بسياري از انسان ها انجاميد. هم چنين در زمان نرون جنگ ميان ايران و روم روي داد که منجر به انعقاد صلح بين دو طرف گرديد. در نهايت بر اثر ظلم و ستم فراوان نرون به ويژه نسبت به مسيحيان، توطئه هايي عليه او صورت گرفت. در آخرين شورش بزرگ عليه نرون که توسط ارتش روم صورت پذيرفت، نرون که پيروزي شورشيان را نزديک مي ديد، از ترس شکنجه شدن توسط مخالفان، در هشتم اوت سال 68 م پس از 14 سال حکومت سراسر ظلم و جنايت در حالي که 31 سال بيشتر نداشت، خودکشي کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نبرد خونين روتير در محلي به همين نام در نزديک رود "اوب" ميان نيروهاي متحد شامل کشورهاي پروس، اتريش و سوئد در برابر ارتش فرانسه به رهبري ناپلئون بُناپارت اتفاق افتاد. در اين جنگ که در اول فوريه 1814م نيروهاي فرانسه چهل هزار تن و قواي متحد چهار برابر بودند، سربازان فرانسه به دليل نداشتن روحيه و نيز نابرابري نيروهاي طرفين، نتوانستند در برابر نيروهاي مجهّز و تازه نفس متحدين مقاومت کنند. بنابراين اين جنگ با شکست ناپلئون پايان پذيرفت.
شرح مناسبت:
پس از پايان جنگ سوئز و عقب نشيني نيروهاي انگليس، فرانسه و رژيم صهيونيستي از خاک مصر، جمال عبدالناصر به عنوان يک رهبر بين المللي در جهان عرب مطرح شد و حيثيت و اعتباري ويژه کسب کرد. اين وجهه که توسط رسانه ها نيز به آن دامن زده مي شد مقوله رهبري جهان عرب و کشورهاي جهان سوم به ويژه در افريقا را مطرح مي ساخت. در نتيجه در اول فوريه 1958م سوريه قرارداد اتحاد با مصر را امضا کرد و در جريان رفراندومي که در 22 فوريه 1958م برگزار شد، جمهوري متحد عربي با شرکت مصر و سوريه شکل رسمي به خود گرفت. آن چه مورد نظر بسياري از توده ها و برخي از نخبگان بود مسئله وحدت و يک پارچگي در مقابل دشمن مشترک و به ويژه صهيونيسم بود. اما شکل گيري جمهوري عرب به سمت و سويي رفت که شائبه رهبري جمال عبدالناصر و سيادت مصر بر جهان عرب را دامن مي زد. با تشکيل اولين کابينه مشترک در اکتبر 1958م، چهارده پست وزارتخانه هاي مهم در اختيار مصر قرار
گرفت و هفت وزارت خانه نيز به سوريه داده شد. ضمن اين که مقام رياست جمهوري نيز به جمال عبدالناصر واگذار گرديد. با اين حال، پذيرش ايده اتحاد سبب شد تا در فوريه 1958م، يمن نيز به اين اتحاديه بپيوندد و از 8 مارس 1958م، عنوان کشورهاي متحده عربي رسميت يابد. بر اساس موافقت نامه جديد قرار شد در مرحله نخست، سياست دفاعي و سياست خارجي واحد اتخاذ گردد و سپس بحث اشتراک در امور گمرکي و پولي مطرح شود. اما عمر اين اتحاديه ديري نپاييد و به دلايل مختلفي از قبيل عملکرد مصر در سوريه، خودکامگي و بدرفتاري افسران مصري، تصميم ناصر مبني بر بهبودي روابط با امريکا و کودتاي نظامي در 28 سپتامبر 1961م در سوريه، به خروج سوريه از اين اتحاديه و انحلال آن انجاميد.
شرح مناسبت:
مسجد بابري هند همواره مورد ادعاي مسلمانان و هندوهاي اين کشور بوده و هر کدام، اين مکان را متعلق به خود مي دانستند. پس از جدايي پاکستان از هند، در سراسر هند تبليغات گسترده اي بر ضد مسلمانان آغاز شد که با توطئه هاي هندوها، اين مسجد در ول فوريه 1986م به اشغال آنان درآمد. پس از اشغال مسجد، فعاليت هاي وسيعي براي اخراج آنان از مسجد صورت گرفت، ولي بي نتيجه ماند. سرانجام در 6 دسامبر سال 1992م هندوهاي افراطي بدون حضور محسوس نيروهاي انتظامي، مسجد را ويران کردند. ويران نمودن مسجد بابري، موجي گسترده عليه هندوها به وجود آورد و مسلمانان به شدت با اين عمل مخالفت کردند. (ر.ک: 6 دسامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در دوم فوريه 1793م، معاهده تاريخي برلين ميان امپراتور اتريش و پادشاه پروس به امضا رسيد. اين معاهده، نتيجه توافقي بود که ميان اين دو زمام دار اروپايي در اوت 1791م براي مقابله با انقلاب فرانسه حاصل شده بود. زيرا که سلاطين اروپايي از برخي نظرات آزادي خواهانه انقلاب فرانسه به وحشت افتاده بودند. با وجود انعقاد اين معاهده و حمله اتريش، پروس و هم چنين انگليس به فرانسه و حمايت از سلطنت طلبانِ اين کشور، اين تحرکات به نتيجه نرسيد و انقلابيون فرانسه به پيروزي دست يافتند.
شرح مناسبت:
فرانسوا ماري شارل فوريه فيلسوف فرانسوي در 25 اوت سال 1772م در بزانسون فرانسه متولد گرديد. وي در ابتدا با ثروت به ارث برده از پدرش به تجارت پرداخت ولي در جريان حوادث بعد از انقلاب فرانسه، تمام سرمايه خود را از دست داد. فوريه در سال 1799م نمايندگي يک شرکت خوار و بار را برعهده داشت اما پس از نابود شدن بخشي از موجودي انبار به اين نتيجه رسيد که سيستم بهره برداري در اساس غلط است. بنابراين سيستمي ابداع نمود که هم عملي تر و هم با موازين اخلاقي سازگارتر بود. وي نظرات خود را در چند کتاب از جمله نظريه سرنوشت عمومي، رساله درباره جامعه کشاورزي و دنياي صنعتي و اجتماعي جديد مطرح نمود اما چندان مورد توجه قرار نگرفت. سيستم مورد نظر فوريه بعد از مرگش توسط گروه هاي متعددي ملي گرديد و در کشورهاي مختلفي چون امريکا و فرانسه به اجراء گذاشته شد. جامعه اي که بر مبناي نظرات فوريه شکل گرفت، جامعه اي اشتراکي بود که هر يک از
اعضاي آن مطابق استعدادش به کاري مي پرداخت و متناسب با سهمي که در خير و بهبود وضع عموم داشت دستمزد دريافت مي کرد. در اين ميان، در مسائل ضروري مانند خانه سازي مزد بيشتري پرداخت مي شد. فوريه پيشنهاد کرده بود که جامعه به جوامع کوچک کشاورزي تقسيم شود و هيچ قيد و شرطي در برابر اميال طبيعي و اراده افراد اين جوامع به وجود نيايد. با اين حال، اين گونه جوامع، بيشتر در مقام تئوري قابل طرح بودند و در مقام عمل، مدينه فاضله مورد نظر فوريه دوام نياورد. شارل، فوريه پس از عمري 65 ساله، سرانجام در دومين روز فوريه سال 1837م درگذشت.
شرح مناسبت:
جان دالتون دانشمند معروف انگليسي در ششم سپتامبر 1766م در خانواده اي فقير و روستايي در اين کشور به دنيا آمد. او در دوران کودکي، دروس مذهبي، رياضي و علوم را فرا گرفت و ديري نگذشت که نبوغ او در رشته رياضي در سراسر ناحيه پيچيد. دالتون در اين زمان، در حالي که تنها 12 سال داشت، مدرسه اي در روستاي خود تأسيس کرد و به بچه هايي که بزرگ تر از او بودند تدريس نمود. در همين اوقات به نگارش مشاهدات روزانه خود درباره اوضاع هوا و هواشناسي پرداخت و اين کار را تا آخر عمر ادامه داد که پس از مرگش، مجموعه دويست هزار صفحه اي تحقيقات او در زمينه هواشناسي به جاي ماند. دالتون در 23 سالگي به تدريس رياضي و علوم پرداخت و بخشي از نوشته هاي خود را در زمينه هواشناسي چاپ و منتشر کرد. انتشار اين اثر توجه دانشمندان را به خود
جلب نمود و باعث راهيابي او به انجمن فلسفي و ادبي منچستر گرديد. وي در سال هاي بعد نيز به مطالعات خود ادامه داد تا سرانجام به کشف نظريه اتمي ساده منجر گرديد. نظريه اتمي دالتون که نتيجه سال ها کار و تجربه اوست بر اين اساس است که تمام عناصر از ذرات ريزي به نام اتم درست شده اند و غير قابل شکافتن و شکستن است. هرچند بر پايه اين نظريه، اتم هاي عناصر مختلف داراي خواص مختلف اند اما اتم هاي عناصر مشابه مانند يک ديگرند. هم چنين اتم ها غيرقابل تغييرند، نه به وجود مي آيند و نه از بين مي روند. اين نظريه بي هيچ گونه انتقاد و اظهارنظري مورد تاييد دانشمندان قرار گرفت. نظريه اتمي دالتون، بر دقت رياضي و اهميت علم شيمي افزود و علوم فيزيک و شيمي را به هم نزديک تر کرد. هم چنين به کمک فرضيه اتمي دالتون ثابت شد که ذرات ماده، داراي جاذبه الکتريکي هستند. با کمک اين خاصيت بود که بمب هسته اي ساخته شد و با انرژي عظيمش، جهان علم را به لرزه افکند. جان دالتون سرانجام در دوم فوريه 1844م در 80 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اوتمار مِرگِنْ تالِر مخترع آلماني، در 24 ژوئيه 1854م در خانواده اي که تمام اعضاي آن، استاد و معلم بودند، در ايالت وورتمبرگ آلمان به دنيا آمد. او از نوجواني به مکانيک علاقه داشت. از اين رو، در يک کارگاه ساعت سازي به کار پرداخت. اوتمار پس از چندي به دعوت يکي از دوستان خانوادگي راهي امريکا شد و در شرکتي که به ساختن ابزارهاي علمي مي پرداخت، مشغول به کار شد. او در اواخر دهه 1870م با نمونه جديد ماشين تحريري روبرو شد که براي تعمير نزد او آورده بودند. جوان آلماني روي اين دستگاه که نقايص بسيار داشت کار کرد و تغييرات سودمندي در آن داد. از زمان ايجاد صنعت چاپ تا آن زمان، چاپ بدين صورت انجام مي شد که کارگر چاپ خانه، حروف پراکنده را يک به يک برمي داشت و آنها را به ترتيب کنار يک ديگر قرار مي داد و چون کار چاپ به پايان مي رسيد، بار ديگر حروف را پراکنده مي کرد. مرگِنْ تالِر انديشيد ترتيبي دهد که حروف پس از چاپ پراکنده نشوند. از اين رو، دست به کار شد و پس از هفت سال تلاش، موفق به اختراع ماشين حروف چيني گرديد که قادر بود همه سطرها را به يک اندازه بچيند. هنگامي که مرگِنْ تالِر کار را به پايان رساند، ماشين حروف چيني را که امروزه بيشتر کارهاي چاپي با آن صورت مي گيرد، اختراع کرده بود. اوتمار مرگن تالر سرانجام در دوم فوريه 1899م در 45 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ديميتري ايوانوويچ مَندَلْيُف شيمي دان روسي در هفتم فوريه 1834م درنواحي شرقي سيبري
در روسيه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي در زادگاهش راهي دانشگاه مسکو شد اما در امتحان ورودي موفق نشد. با اين حال تحصيلات خود را در مؤسسه تربيت معلم ادامه داد و به رياضيات، فيزيک و شيمي علاقه فراواني نشان داد. ديميتري جوان ضعيف و بيماري بود و هميشه از بيماري ريه رنج مي برد به طوري که در 21 سالگي اميدي به زنده ماندنش نبود. وي پس از چندي براي ادامه تحصيل به فرانسه و آلمان سفر کرد و در آن جا تحقيقات و مطالعاتي درباره نور به انجام رساند. مندليف سپس به پترزبورگ بازگشت و با نگارش مقاله الکل با آب، موفق به اخذ درجه دکتراي شيمي گرديد. او در 1869م، بعد از چند سال کار و کوشش و گردآوري دانستني هاي شيمي، آماده تدوين جدول عناصر شد. تا آن تاريخ، نزديک به 63 عنصر شيميايي شناخته شده بود. مندليف در جستجوي کشف راه حلي بود که بتواند به نحوي اين عناصر را به يک ديگر ارتباط دهد. او 63 عنصر را به ترتيب افزايش وزن اتمي درجدول مرتب کرد که هيدروژن در اول و عنصر اورانيوم در آخر بود. مندليف پي برد که با قرار دادن اين عناصر در هفت گروه، بر حسب خواص فيزيکي و شيميايي، نظم و ترتيب جالبي به وجود مي آيد، چرا که بعد از هر هفت عنصر، دوباره همان خواص تکرار مي شود. اين جدول مي توانست تغيير حالت خواص شيميايي عناصر را با در نظر گرفتن وضع آنها در جدول به آساني پيش بيني کند. مندليف در صدد بود که با استفاده
از جدول تناوبي، وضع عناصر ديگري را که تا آن موقع کشف نشده بود در جدول تعيين کند. از اين رو، وزن اتمي و خواص شيميايي چند عنصر را که ناشناخته بود در جدول پيش بيني کرد و جاي آنها را خالي گذاشت. جدول تناوبي مندليف در ابتدا با استقبال مواجه نشد ولي با کشف عناصر ديگر، جاهاي خالي پر شد و او به شهرتي جهاني دست يافت. در طي سال هاي بعد، تمامي آکادمي هاي کشورهاي جهان غير از مملکت خودش، او را به عضويت دعوت کردند؛ زيرا مندليف مردي آزادي خواه و طرفدار جدي حقوق زن بود و به اين علت مورد لطف آکادمي هاي داخليِ طرفدار تزار روس قرار نگرفت. امروزه، جدول تناوبي عناصرْ کامل شده و عناصرْ با نظم خاصي به ترتيب عدد اتمي شان در خانه هاي جدول قرار گرفته اند. ديميتري مندليف سرانجام در دوم فوريه 1907م در 73 سالگي در اوج شهرت درگذشت.
شرح مناسبت:
برتراند آرتور ويليام راسل فيلسوف معروف انگليسي در 18 مه 1872م در انگلستان به دنيا آمد و زبان هاي فرانسه و آلماني را در خانه فرا گرفت. وي در 18 سالگي وارد دانشگاه کمبريج شد و با درجه ممتاز در رشته فلسفه فارغ التحصيل گرديد. اين در حالي بود که وي به کلي از اعتقاد به مسيحيت دست کشيده بود. او در اين هنگام به مطالعه درباره مکاتب فکري مختلف پرداخت و هم زمان به فعاليت هاي سياسي نيز مشغول شد. راسل درسال 1903م کتاب اصول رياضيات را نگاشت که در آن ثابت مي کرد رياضيات قسمتي از علم منطق است. اين کتاب توجه
تمام متفکران معاصر را به خود جلب کرد و راسل را به شهرت رساند. وي در جريان جنگ جهاني اول، با جنگ به مخالفت پرداخت و پس از نگارش مقاله اي در اين زمينه، از تدريس در دانشگاه محروم شد. با اين حال در جنگ جهاني دوم، اعمال قدرت در مناسبات با آلمان نازي را تجويز نمود و به دليل طرفداري از خلع سلاح جهاني و هسته اي، به دفعات توقيف شد. راسل در تمام زندگي خود، طرفدار آزادي مطلق و نامحدود روابط انساني و اجتماعي بود و علناً با دين و مذهب مخالفت مي کرد. او به اين نتيجه رسيده بود که اعتقادات مذهبي با علوم جديد ناسازگار و اخلاقيات مسيحي در مواردي نامعقول است. از اين رو به مکتب نئورئاليسم که با مذهب و حکمت الهي مخالفت داشت پيوست. راسل معتقد بود که وقتي براي قبول نظريه اي، زور و فشار به کار برده مي شود، معلوم مي شود که آن نظريه به خودي خود، فاقد قدرت هاي منطقي لازم است و براي جبران اين ضعف است که زور و فشار، اعمال مي گردد. راسل در سال 1950م به دليل دفاع مداوم از آزادي بشر و افکاري که در آثارش به کثرت يافت مي شود، به دريافت جايزه ادبيات نوبل مفتخر شد. سال هاي آخر عمر راسل با تشکيل دادگاه جنايات جنگي امريکا در ويتنام که به نام او، دادگاه راسل خوانده مي شد و نيز مبارزه با توسعه صنايع هسته اي در تسليحات به ويژه افشاي اسرار هسته اي انگليس، از وجهه سياسي خاصي برخوردار بود. راسل علاوه بر مقالات فلسفي، مطالب
بي شماري درباره تعليم و تربيت، سياست و منطق وفلسفه نگاشته است که تاريخ فلسفه غرب، اخلاق، تصوف و منطق و معماهاي فلسفه از آن جمله اند. برتراند راسل سرانجام در دوم فوريه 1970م در 98 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
يونان کشوري در جنوب شرقي اروپا و بر کرانه شمالي درياي مديترانه واقع شده است. مساحت آن 131/957 کيلومتر مربع و جمعيت آن قريب به 11 ميليون نفر مي باشد. پايتخت يونان شهر آتن و شهرهاي مهم آن تسالونيکي،پيرايوس و پاتراي است. بيش از 95% مردم يونان مسيحي ارتدوکس و 1/3 درصد مسلمانند. نظام سياسي يونان جمهوري است و واحد پول آن "دراخما" بود که با رواج يافتن پول واحد اروپائي، يورو جاي گزين آن گرديد. اکثريت مردم يونان ملّيت يوناني داشته و به زبان يوناني جديد صحبت مي کنند. 25 مارس سال 1821م، يادآور آغاز نبرد آزادي بخش عليه عثماني در يونان به نام روز ملّي نام گذاري شده است. يونان يکي از قديمي ترين تمدن هاي جهان است که از هزار سال قبل از ميلاد واحدهاي مسکوني و سياسي در آن تشکيل شده بود. 338 سال قبل از ميلاد، پادشاه مقدونيه، يونان را ضميمه امپراتوري روم گرداند. امپراتوري عثماني از سال 1456م دوران تسلط چهارصد ساله خود را بر اين کشور آغاز کرد. از سال 1821م، قيام يوناني ها عليه عثماني، با حمايت برخي دولت هاي اروپايي به ويژه روسيه، فرانسه و انگليس آغاز شد و سرانجام، در سوم فوريه سال 1830، يونان باحکومت پادشاهي به استقلال دست يافت. يونان در طول قرن نوزدهم، درگير نزاع هاي داخلي و جنگ هاي خارجي بود و
با اعلام پايان حکومت سلطنتي در 1973، آرامش در اين کشور حاکم گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني اول، کانال سوئز که تحت تصرف انگليس بود، مورد حمله نيروهاي مشترک آلمان و امپراتوري عثماني قرار گرفت. از آن جا که کانال سوئز، درياي مديترانه را به درياي سرخ متصل مي کند تسلط بر اين نقطه براي هر دو طرف جنگ، بسيار حائز اهميت بود. اگر انگليس اين کانال را از دست مي داد، مستعمراتش در آسيا نيز در معرض خطر جدي قرار مي گرفت. به همين علت نيروهاي انگليسي در مقابل تهاجم مشترک آلمان و عثماني براي تصرف کانال سوئز به شدت مقاومت کردند و مهاجمين را شکست دادند. اين کانال تا 1956م که جمال عبدالناصر رهبر مصر، آن را ملي اعلام کرد در اشغال انگليس باقي ماند.
شرح مناسبت:
وودرو ويلسون بيست و هشتمين رئيس جمهور امريکا در 28 دسامبر 1856م در ايالت ويرجينيا متولد شد. وي پس از طي تحصيلات خود، وارد فعاليت هاي سياسي شد. ويلسون در سال 1912 فرماندار ايالت نيوجرسي گرديد و در 1913م در 57 سالگي به رياست جمهوري امريکا دست يافت. ويلسون به مراتب بيش از رؤساي جمهور قبلي امريکا توسعه طلب و ماجراجو بود. او نيز مانند حاکمان پيشين ايالات متحده، بيشترين حجم مداخلات خود را در منطقه امريکاي مرکزي متمرکز کرد. حجم دخالت هاي نظامي ويلسون در محدوده حوزه کارائيب و امريکاي مرکزي از حجم مداخلات ساير دولت هايي که قبل از وي در طول تاريخ پس از استقلال امريکا به دست تعرض و تجاوز در اين منطقه زده بودند، بيشتر بود. اين امر بيشتر به خاطر آغاز استفاده از کانال استراتژيک پاناما در سال 1914م بود. کانالي که در
آغاز حکومت ويلسون، ميدان رزمايش نيروي دريايي را در دو سمت کشورهاي امريکاي مرکزي در اقيانوس اطلس و آرام توسعه مي داد. دوران حکومت ويلسون مملو از مداخلات و تجاوزات نظامي اين کشور به نقاط مختلف جهان بود. به طوري که امريکا در نيمي از سال هاي زمام داري ويلسون درگير جنگ هاي خانمان برانداز بود.گويي گذشت زمان نسبت مستقيمي با ميزان تعرّضات خارجي امريکايي ها داشت. ويلسون در سال 1915 به هائيتي، در سال 1916 به دومينيکن، در سال 1917 به کوبا و در سال 1920 به گواتمالا، حمله نظامي کرد. تمامي اين تجاوزات و لشکرکشي ها در شرايطي اتفاق افتاد که حکومت ويلسون در دومين سال زمام داري خود، در جبهه هاي مختلف جنگ جهاني اول به سختي درگير بود در خلال جنگ و در سال هاي پس از آن، دولت ويلسون بزرگ ترين وام دهنده و کمک کننده به کشورهاي خسارت ديده جنگ به شمار مي رفت. در خلال جنگ جهاني اول و پس از آن، ضعف عمومي دولت هاي اروپايي فرصت مناسبي به گروه هاي انحصاري مهم امريکا داد تا با طرح ريزي نقشه هاي بلند مدت اقتصادي، نهايت بهره برداري را از وضع موجود ببرند و سرمايه گذاري و سود فراواني نمايند، به طوري که باعث شد که مراکز ثقل اقتصاد عمومي و سياست جهاني از اروپا به امريکا متصل شود. در طول سال هاي بعد از جنگ جهاني اول، ايالات متحده کوشيد با دادن وام هاي کلان به دولت هاي امريکاي لاتين و با برسر کار آوردن رژيم هاي دست نشانده در اين کشورها، جاي پاي خود را در
منطقه بيش از پيش محکم کند. هم چنين ويلسون با انجام سرمايه گذاري هاي وسيع در کشورهاي ديگر، سود هنگفتي را روانه خزانه امريکا نمود به طوري که ذخيره طلاي امريکا که در سال 1914م 1800 ميليون دلار بود در سال 1925م به رقم شگفت آور 4500 ميليارد دلار ترقي يافت که معادل نيمي از ذخاير طلاي جهان بود. ويلسون پس از پايان جنگ جهاني اول، چون سهم امريکا را از منابع زرخير کشورهاي افريقا و آسيا را ناچيز ديد، فريبکارانه اعلام کرد که صلح آتيه نبايد متکي به قدرت و تسلط استعماري باشد، بلکه يک سيستم بين المللي بايد به وجود آيد تا آزادي و حرمت و حقوق کليه دولت ها براساس آن محترم شناخته شود و کليد اين سيستم نيز در دست قرار گيرد. برهمين اساس، ويلسون در هشتم ژانويه 1918م اعلاميه چهارده ماده اي خود را صادر کرد و تلاش نمود تا از اين راه قدرتي به اصطلاح معنوي براي امريکا دست و پا کند. ويلسون هم چنين مبتکر و رئيس کنفرانس صلح وِرساي در سال 1919م بود که منجر به انعقاد معاهده ورساي و ظهور جامعه ملل از متن پيمان گرديد. وودرو ويلسون تا سال 1921م به مدت دو دوره، رياست جمهوري امريکا را بر عهده داشت و سرانجام دو هفته پس از مرگ لنين، در سوم فوريه 1924م در شصت و هشت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
محمد عبدالرئوف ياسر معروف به ياسر عرفات مبارز فلسطيني و رئيس سازمان آزادي بخش فلسطين در چهارم اوت سال 1929م در بيت المقدس به دنيا آمد. او پس از تحصيل در دانشگاه قاهره به جامعه
دانشجويان مبارز فلسطيني پيوست و در سال 1956م جنبش فتح را بنيان نهاد. عرفات در جريان جنگ 6 روزه در کنار ارتش هاي عربي، عليه رژيم اسرائيل جنگيد و بالاخره در سوم فوريه 1968 به رياست سازمان آزادي بخش فلسطين موسوم به ساف، متشکل از هشت گروه چريکي مسلح، رسيد. ياسر عرفات پس از آن که در سپتامبر 1970م، تعداد زيادي از نيروهايش به دست ارتش اردن در داخل آن کشور کشته شدند براي حفظ جان ده ها هزار فلسطيني، رويّه هم زيستي مسالمت آميز را در پيش گرفت و با وساطت برخي رهبران دول عربي، با شاه حسين اردني کنار آمد. عرفات در دهه 1980م به عنوان يک عنصر سياسي مطرح، از روش هاي خشونت بار چريکي فاصله گرفت و با سفرهاي مکرر به پايتخت هاي عربي، ميليون ها دلار پول نقد براي مخارج گروه فتح جمع آوري نمود. با اين حال، حوادث سال 1982م لبنان و لشکرکشي نيروهاي رژيم صهيونيستي به اين کشور که مقدمه خلع سلاح عموم فلسطينيان مقيم لبنان و سپس اخراج آنها از اين کشور گرديد، ضربه بزرگي بر پيکر فتح و وجهه عرفات وارد آورد. تلاش مشترک دولت هاي غربي در طول اين دهه، حذف تدريجي نقش و نفوذ عرفات و سازمانش در معادلات سياسي منطقه نيز با موفقيت نسبي توام بود. عرفات نيز متقابلاً تنها راه خروج خود از انزوا نزد دولت هاي منطقه و جهان را نزديک شدن هرچه بيشتر به امريکا و رژيم صهيونيستي ديد. حاصل تلاش عرفات در اين رهگذر و براي بازپس گيري اراضي اشغال شده فلسطين، در نهايت به انعقاد قراردادي منجر گشت
که تنها سه درصد از خاک فلسطين را در اختيار وي قرار مي داد، در حقيقت، پس از امضاي اين قرارداد، عرفات و نيروهاي وفادارش در اين اراضي، به عنوان حامي و مدافع منافع اسرائيل شناخته شدند. اين پيمان با موجي از محکوميت گروه هاي اسلامي در سراسر جهان مواجه شد و عرفات از امضاي اين قرارداد و قراردادهاي مشابه بعدي، سودي براي فلسطينيان به ارمغان نياورد.
شرح مناسبت:
آلفرد اِستروسْنِر، رئيس جمهور سابق پاراگوئه و ديکتاتور اين کشور، در سال 1954م با يک کودتا به رياست جمهوري پاراگوئه دست يافت. وي از اين سال تا سال 1988م، طي هفت بار انتخابات رياست جمهوري پاراگوئه، خود را منتخب مردم خواند و به مدت 34 سال تمام بر اين کشور کوچک امريکاي جنوبي حکومت کرد. استروسْنر در اين مدت پاراگوئه را از نظر صنعتي توسعه بخشيد ولي سرکوب شديد آزادي خواهان و وجود اختناق در اين کشور طي سال هاي حکومتش موجب شد کليساهاي کاتوليک عليه وي دست به کار شوند. هم چنين پاراگوئه در سال هاي زمام داري استروسْنر، بالاترين رقم مهاجرت از کشور را در امريکاي جنوبي به خود اختصاص داده بود. حکومت آلفردو استروسنر سرانجام در سوم فوريه 1989م طي يک کودتاي نظامي ساقط شد و او مجبور به خروج از کشور گرديد. آندرز رودريگز رهبر کودتا که از نظاميان نزديک استروسنر و از افراد مورد اطمينان او در هيأت رهبري پاراگوئه به شمار مي رفت، هنگام عزيمت رئيس جمهورِ ساقط شده اين کشور به شيلي وي را شخصاً تا فرودگاه بدرقه کرد. با سرنگوني استروسنر، ژنرال آندرز فرمانده نيروي زميني، حکومت را در
دست گرفت و بلافاصله فرمان برگزاري انتخابات آزاد را در پاراگوئه صادر کرد. رودريگِز، خود تا سال 1993م در سمت رياست جمهوري بود و در اين سال، قدرت به دست غيرنظاميان منتقل شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جِيمز کوک، دريانورد انگليسي در 30 آوريل 1728 م به دنيا آمد. وي گر چه در خانواده اي فقير زندگي مي کرد و تا 13 سالگي شاگرد يک خواروبار فروش بود، اما در سال 1755 م وارد نيروي دريايي انگلستان شد و به علت لياقت و کارداني خود تا مقام درياسالاري ارتقا يافت. سفرهاي دريايي جِيمز کوک منجر به حاکميت و آغاز استعمار انگلستان در نقاطي از جهان از جمله جزاير هاوايي، استراليا و زلاندنو و … گرديد. کوک در سال 1768م به سفري طولاني دست زد که ترسيم نقشه عبور سياره زهره هدف اصلي آن بود. از ديگر اقدامات وي، سفر به اقيانوس آرام بود که طي آن موفق به اثبات بطلان شايعه وجود قاره بزرگ جنوبي گرديد. در جريان اين سفر، کوک مناطق اقيانوس جنوبگان و نواحي استراليا را کشف کرد. وي در سفرهاي خود، دور زمين را با کشتي طي کرد و از بعضي مناطق نقشه برداري نمود. کاپيتان جِيمز کوک سرانجام در چهارم فوريه 1779م در 51 سالگي توسط يکي از بوميان جزاير هاوايي کشته شد.
شرح مناسبت:
در سال هاي دهه اول قرن بيستم، روابط عثماني با آلمان به تدريج پيشرفت کرد و به همين خاطر دولت عثماني در سال 1914 به دنبال آلمان، به متفقين اعلام جنگ داد. در نتيجه روسيه و انگلستان به منظور تصرف سرزمين هاي عثماني با هم متحد شدند. هم زمان با عمليات متفقين، تحريکات انگلستان به ويژه در عراق نتيجه بخشيد و شريف حسين در عراق عليه حکومت عثماني قيام نمود و باعث شد تا ضربه شديدي به دولت عثماني وارد آيد. اين در
حالي بود که عثماني ها به علت عدم کفايت سياسي و لياقت نظامي به طور هم زمان در 6 جبهه به جنگ با متفقين مشغول بودند. در اين ضمن، اقدامات متفقين براي ورود از راه دريا و خشکي به تنگه داردانل با شکست مواجه شد. هدف اصلي متفقين تصرف شبه جزيره "گاليپولي" و تسلط بر تنگه داردانل بود تا بتوانند ضمن گشودن جبهه جديدي براي فشار بر متحدين، راه دريايي کمک رساني به روسيه را هموار نمايند. در اين عمليات که در 4 فوريه 1915 م رخ داد، قواي متفق در آن ناحيه شکست سختي از ترک ها به رهبري مصطفي کمال پاشا خوردند. اين، بزرگ ترين پيروزي عثماني ها در اين منطقه بود و دشمن با تحمل يک صد و بيست هزار کشته، مجبور به عقب نشيني از آن ناحيه گرديد. با اين حال، امپراتوري عثماني در پايان جنگ جهاني اول با توطئه و تحريکات دول استعماري، فروپاشيد و امت اسلامي قطعه قطعه گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کنفرانس تاريخي يالتا از چهارم فوريه 1945م با شرکت استالين، روزولت و چرچيل رهبران شوروي، امريکا و انگلستان در شهر يالتا در اوکراين برگزار شد تا تسليم بي قيد و شرط آلمان نازي در جنگ دوم جهاني را بررسي نمايند. اعلاميه نهايي کنفرانس يالتا نيز بيشتر به آينده آلمان و نحوه تقسيم آن و ضوابط تشکيل يک مجمع جديد جهاني يا سازمان ملل متحد اختصاص داشت. درباره آينده لهستان، که از ابتداي جنگ، تحت اشغال شوروي و آلمان قرار داشت، استالين نظر خود درباره شناسايي دولت دست نشانده شوروي در آن کشور و تغيير مرزهاي شرقي لهستان را به کرسي نشاند و توافق درباره انتخاب حکومت آينده کشورهاي آزاد شده از يوغ فاشيسم بر اساس اصول دموکراتيک، هيچ گونه تضميني درباره چگونگي انتخاب آزاد حکومت هاي اين کشورها در برنداشت. برنده اصلي کنفرانس يالتا، استالين، ديکتاتور شوروي سابق بود که با زيرکي و مکر خود، روزولت، رئيس جمهور امريکا را فريفت و مسائل مطرح شده در کنفرانس را به نفع خود به پايان برد.
شرح مناسبت:
کشور جزيره اي جمهوري سري لانکا با65/610 کيلومتر مربع مساحتْ در جنوب هند قرار دارد. پايتخت آن کلمبو نام دارد و مردم آن داراي زبان سينْهالي و مذاهب بودايي، هندو، مسيحي و اسلام مي باشند. سري لانکا جمعيتي نزديک به 19 ميليون نفر دارد و پيش بيني مي شود جمعيت اين کشور تا سال 2025م در حدود 23/5 ميليون نفر گردد و واحد پول سري لانکا روپيه است. از اوايل قرن شانزدهم، پرتغالي ها کنترل نواحي ساحلي سري لانکا را به دست گرفتند، اما در اواسط قرن هفدهم جاي
خود را به استعمار هلند دادند. از سال 1798م، سري لانکا مستعمره رسمي انگلستان شد تا اين که پس از جنگ دوم جهاني نهضت استقلال طلبي سيلان به وجود آمد. اعطاي آزادي هاي ظاهري توسط انگليس، استقلال خواهان را راضي نکرد تا اين که در چهارم فوريه سال 1948م، سري لانکا به استقلال کامل دست يافت. در سال 1972م نوع حکومت سري لانکا از فرمانداري کل به جمهوري و نام آن از سيلان به سري لانکا تغيير يافت. مهم ترين مشکل داخلي سري لانکا، استقلال طلبي اقليت بزرگ تاميلي است که با مخالفت دولت مواجه شده و جنگ داخلي پرتلفات و پرهزينه اي را به اين کشور تحميل کرده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شارلماني يا شارل کبير در 9 دسامبر سال 742 م در فرانسه به دنيا آمد و پس از مرگ پدر، مشترکاً با برادرش به سلطنت رسيد. با مرگ برادر شارلماني، وي در سال 771 م، رهبري طويف فرانک را به تنهايي در دست گرفت و به سرکوب اقوام رقيب و گسترش سرزمين هاي تحت تصرف خود پرداخت. شارلماني اولين پادشاه اروپايي بود که در سال 800 م، تاج امپراتوري را از پاپ لئون سوم دريافت کرد و به اين ترتيب پادشاه، مقامي روحاني يافت. با وجود اين، شارلماني براي کسب و حفظ قدرت و گسترش قلمرو فرمان روايي خود، مخالفان داخلي و مردم سرزمين هاي هم جوار را به شدت سرکوب کرد. وي هم چنين اقوام فرانسوي و ساير کشورهاي همسايه را که بت پرست بودند به اجبار به دين مسيحي رهنمون ساخت و با تصرف نقاط گسترده اي از اروپا توانست امپراتوري وسيعي ايجاد نمايد در اين امپراتوري، کشورهاي فرانسه، بلژيک، هلند، آلمان، سوئيس، مجارستان، شمال و مرکز ايتاليا و نيز دو ايالت از اسپانيا گرد هم آمده بودند. وي اگر چه سواد نداشت اما طرفدار توسعه علم و فرهنگ بود شارلماني در دين خود تعصب شديدي داشت و بر همين اساس جنگ هاي وسيع و متعددي نيز با مسلمانان به راه انداخت. وي بعد از 74 سال زندگي، بيش از 40 سال سلطنت و 14 سال امپراتوري در 5 فوريه 814 م درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از آن که سرزمين سيرالئون در پنجم فوريه سال 1460م توسط تني چند از ماجراجويان پرتغالي کشف شد، نخستين مهاجران اروپايي نيز در سال 1462م در اين
نقطه وارد گرديدند. در قرن شانزدهم ميلادي، کاشفين انگليسي به تسخير سيرالئون پرداختند و به تدريج بر تمام سواحل اين سرزمين مسلط شدند. سواحل سيرالئون تا اواسط قرن هجدهم، مرکز تجارت برده بود و انگلستان در سال 1808م اين کشور را به طور رسمي به عنوان مستعمره خود اعلام کرد. با اين حال بوميان سيرالئون از اوايل قرن بيستم شورش هايي را بر ضد انگلستان برپا کردند و پس از اعطاي استقلال داخلي آن در سال 1951م، استقلال کامل سيرالئون در سال 1961م به رسميت شناخته شد. کشور افريقايي سيرالئون با 71/740 کيلومترمربع مساحت، بر کرانه شرقي اقيانوس اطلس و در غرب افريقا واقع شده است. فري تاون پايتخت و زبان انگليسي و فرانسه در آن متداول است. اين کشور در حدود 5 ميليون نفر جمعيت دارد که اکثريت نژادي را سياهان تشکيل مي دهند. پيش بيني جمعيت تا سال 2025، بيش از 8 ميليون نفر خواهد بود. شهرهاي مهم آن عبارتند از؛ کينما، ماکني و بونت. 60% مردم سيرالئون مسلمان و مابقي داراي مذاهب بومي و مسيحيت مي باشند. حکومت اين کشور جمهوري با يک مجلس قانون گزاري مي باشد.
شرح مناسبت:
يکي از جنگ هاي قرن شانزدهم اروپا، جنگي بود که در چند مرحله ميان نيروهاي کليسا با نيروهاي فرانسوي رخ داد. در 5 فوريه 1512م در منطقه بولوني در کنار درياي مانش در فرانسه جنگي آغاز شد که در آن، نيروهاي کليسا و نيروهاي فرانسه به نبرد برخاستند. در اين جنگ گرچه نيروهاي کليسا برتري داشتند اما سرانجام با شکست مواجه شدند. دو هفته پس از آن بار ديگر جنگي شروع شد که
در جريان آن کليسا و پاپ موفق شده بودند با ايجاد اتحاديه تاريخي "سنت ليگ" سپاهيان متحد ممالک اروپايي را با خود همراه نمايند. جنگ دوم اين دو سپاه در مرحله ديگر در 19 فوريه 1512م رخ داد که باز هم به شکست نيروهاي کليسا و ممالک متحده و پيروزي ارتش فرانسه منجر شد.
شرح مناسبت:
ساموئل ريچارْدْسون، رمان نويس انگليسي در پنجم فوريه 1689م در انگلستان به دنيا آمد. وي در ابتدا به کارآموزي در يک چاپ خانه مشغول شد و علاوه بر فراگيري فنون چاپ و تصحيح نمونه هاي کتاب، با مطالعات فراوان بر وسعت فکر و اطلاعات خود افزود. ريچاردسون از 20 سالگي به نويسندگي روي آورد تا اين که با انتشار پِمْلا يا تقواي اجر يافته در 4 جلد به شهرت فراواني رسيد. پيروزي اين اثر چنان قاطع و قابل توجه بود که هر کس آن را نخوانده بود به بي ذوقي و رکود ذهن متهم مي گشت. وي در سال هاي بعد کتاب سرگذشت بانويي جوان در 7 جلد و تاريخ سِرْچارلْزْ گرانديسون را در 7 جلد نگاشت که اين دو کتاب نيز موفقيت زيادي به دست آوردند. ريچاردسون از آن پس از داستان نويسي دست برداشت و به جمع آوري قطعه هاي برگزيده اي از کتاب هايش پرداخت که شامل کلمات قصار و عبارت هاي حکيمانه و اخلاقي بود. در واقع، ادراک ريچاردسون درباره دگرگوني و انقلاب روح فرد و ايمان پرشور و راسخ او به تقوا و فضيلت و شيوه پرهيجان رمان هايش موجب پيروزي و محبوبيت فراوانش نزد کساني مي شد که تشنه رمان هاي سرگرم کننده بودند
و هم چنين تجزيه و تحليلي که در اين کتاب ها از قلب و روح آدمي به عمل آمده بود، برايشان سود فراوان داشت. در سال هاي بعد، شهرت ريچاردسون به خارج از انگلستان کشيده شد و الهام بخش بسياري از نويسندگان اروپا گشت. در حقيقت، ريچاردسون پدر رمان تحليلي در انگلستان شناخته شده و داستان نويسي انگليسي را به طرزي که امروزه معمول است پايه گذاري نموده است. ساموئل ريچاردسون سرانجام در نهم دسامبر 1761م در هفتاد و دو سالگي درگذشت. درباره او گفته اند که هيچ نويسنده اي قبل از ريچاردسون نتوانسته است چنين عميقانه قلب و روح آدمي را بشکافد و مورد تجزيه و تحليل قرار دهد.
شرح مناسبت:
هنري هِرتْزْ، فيزيک دان معروف آلماني در 5 فوريه 1857م در هامبورگ آلمان به دنيا آمد. او در ابتداي جواني، به رشته معماري و مهندسي علاقه مند بود، اما خيلي زود از اين علاقه دست کشيد و به علوم تحقيقي دل بست. از اين رو تحت نظر برخي اساتيد بزرگ زمان، به فيزيک روي آورد و پس از مدت کوتاهي، به تدريس فيزيک پرداخت. هرتز در ادامه، کار مطالعاتي خود را با تحقيق در امواج الکتريکي يا نيروي مغناطيسي پيگيري کرد و با ساختن يک فرستنده و يک گيرنده راديويي، به شهرت دست يافت. او براي اکثر دستگاه هاي الکترونيکي مثل راديو، تلويزيون و رادار که امروزه در خدمت بشر هستند، اصول استواري را پايه گذاري کرد و ثابت نمود که مي تواند امواج الکتريکي را بگيرد و بفرستد. هرتز طول موج را به دست آورد و اطلاعات گسترده و جالبي درباره فرکانْسِ نوسان
ها يافت. اين دانشمند آلماني، در سال 1888م بر روي اختراع اسرارآميزي به نام رادار تحقيق و مطالعه کرد و به عنوان نخستين فرد، به اساس کار اين دستگاه پي برد. هم چنين او موفق به اختراع نوعي آنتن شد که در انتقال و گرفتن امواج تلويزيوني به کار مي رفت. نام او با عبارت سيکل در ثانيه به معني هرتز، هميشه جاودان خواهد بود چرا که هرتز نخستين کسي بود که ثابت کرد هر موج الکتريکي يا مغناطيسي، مدت زماني وقت نياز دارد تا حرکت کند. هنري هرتز سرانجام در حالي که 37 سال از عمرش مي گذشت در 26 نوامبر 1894م درگذشت.
شرح مناسبت:
توماس کارْلايِل نويسنده انگليسي در سال 1795 در اسکاتلند متولد گرديد و پس از دروس مقدماتي براي ادامه تحصيل به دانشگاه ادينبورو رفت. وي ضمن تحصيل، به فراگيري زبان آلماني پرداخت و به نظرات فلاسفه و انديشمندان آلماني علاقه مند گرديد به طوري که آثاري نيز از "گوته" نويسنده بزرگ آلماني، به زبان انگليسي ترجمه نمود. وي طي سال هاي بعد، آثار متعدد ديگري انتشار داد و به شهرت دست يافت. وي در کتاب خود با عنوان چارتيسم، ضمن تشريح اوضاع بسيار دشوار زندگي طبقه کارگر انگليس، با شهامت تمام، طبقه ثروت مند و مرفه و بي اعتنائيشان به طبقه فقير را مورد سرزنش قرار داد. کارلايل بر اين عقيده بود که کارگران نبايد به عنوان ابزار کار به شمار آيند بلکه آنها چون، توانايي هاي خود را در راه توليد به کار مي گيرند بايد از بهره کار و صنعت خود سود برند. کارلايل در سرگذشت و نقد ادبي
نيز آثار گرانبهايي انتشار داد و در راه معرفي قدرت سران و بزرگان و پيشوايان کشورها که در نظر او مظهر قدرت آسماني هستند تلاش کرد. وي در اين مسير، کتاب قهرمانان را درباره بزرگان نگاشت که به سبب انديشه و قدرت بي نظير وصف، اثري برجسته به شمار مي آيد. کارلايل در اين اثر، برتري ارزش مسائل جاوداني روح را بر بي ايماني و شک و ترديد به اثبات مي رساند. وي که تحت تأثير فرهنگ و تمدن اسلامي قرار گرفته و با قرآن نيز آشنايي پيدا کرده بود درباره اين کتاب آسماني مي نويسد: "قرآن صدايي بي واسطه از قلب هستي است و مردم بايد به آن گوش فرا دهند و اگر به چنين کلامي گوش ندهند، شايسته نيست به کلام ديگري اعتنا نمايند." توماس کارلايل به واسطه حمله شديد به فريب کاري، ريا و دروغ و علاقه اش به دموکراسي و اعتقاد به قدرت فردي و قهرماني به ويژه پيشوايان نيرومند، نويسنده اي ممتاز به شمار مي آيد. در سراسر آثار وسيع کارلايل، تمايل به تغزل، قدرت تفکر و نيروي طنز و نوعي پيشگويي، حتي در تاريخ نويسي ديده مي شود. در نظر کارلايل، بشر زندگي مي کند، زيرا به چيزي معتقد است. حتي در سراسر تاريخ، نشانه هايي از قدرت خدايي به چشم مي خورد که از نظر بشر ناپيداست. اين قدرت الهي در وجود معدودي از افراد بشر و در روح هاي برتر تجلي مي کند و به آنان، رسالت راهنمايي ديگران داده مي شود. از ديگر آثار کارلايل مي توان به انقلاب فرانسه، گذشته و حال، رمان سارتور ريسارتْسْ
و يادبودها اشاره کرد. توماس کارلايل سرانجام در 86 سالگي در 5 فوريه 1881م درگذشت.
شرح مناسبت:
مکزيک از کشورهاي کوچک قاره امريکا است که از قديم الايام محل سکونت بوميان بوده است. سرزمين مکزيک در سال 1521م توسط استعمار اسپانيا اشغال شد و در حدود سي صد سال تحت سلطه اسپانيا قرار گرفت. در اوايل قرن نوزدهم ميلادي، نهضت هاي استقلال خواهي در اين کشور آغاز شد که در نهايت به اعلام استقلال آن در سال 1810م منجر گرديد. در اين ميان هرچند قيام سراسري مردم توسط ارتش اسپانيا سرکوب شد، با اين حال استقلال مکزيک، يازده سال بعد در سال 1821م عملاً به مرحله اجرا درآمد. در طول سال هاي بعد، اوضاع اقتصادي اين منطقه تا حدودي بهبود يافت و پيشرفت هاي مادي صورت گرفت، با اين وجود، نابرابري هاي اجتماعي باعث شد تا در سال 1910م، انقلابي سراسر مکزيک را فراگيرد. اما بروز اختلاف در ميان سران انقلاب به جنگ داخلي چند ساله اي انجاميد. تا اين که در پنجم فوريه 1917م با تصويب قانون اساسي جديد مکزيک، تغييراتي در کشور روي داد و بار ديگر جمهوري اعلام شد. (ر.ک: 16 سپتامبر)
شرح مناسبت:
جزاير زِلاندِ نو در ششم فوريه سال 1642م به وسيله "آبل تاسمان" کاشف معروف هلندي کشف شد، ولي هلندي ها به علت دوري مسير، رغبتي به مهاجرت و سکونت در آن نشان ندادند. در سال 1769م کاشف و دريانورد معروف انگليسي به نام "جِيمزکوک" به اين سرزمين قدم نهاد و با گذشتن از تنگه ميان دو جزيره اصلي، آن را به نام خود، تنگه کوک ناميد. از اين زمان بود که پاي ديگر انگليسي ها نيز به اين سرزمين باز شد و در سال 1841م،
انگلستان رسماً زلاندنو را ضميمه قلمرو امپراتوري خود کرد. از اين تاريخ به بعد، سکنه بومي زلاندنو به مقاومت در برابر انگليسي ها پرداختند و جنگي سي ساله را با استعمارگران آغاز نمودند، تا اين که انگلستان در سال 1907م به اين سرزمين استقلال اعطا کرد.
شرح مناسبت:
خانم آن ترز مارکيز دولامْبِر بانوي نويسنده فرانسوي در ششم فوريه 1647م به دنيا آمد. وي که از چهره هاي برجسته ادبي در سده هاي 17 و 18 فرانسه به حساب مي آيد، يکي از بانيان اصلي محافل و کلوپ هاي ادبي نيز محسوب مي گردد. در اين مجالس عده زيادي از نويسندگان و هنرمندان اروپايي و به ويژه فرانسوي حضور مي يافتند ضمن آن که خودِ خانم دولامبر نيز در ادبيات، صاحب ذوق بود و آثاري نيز به جاي گذاشته است. خانم مارکيز دولامبر سرانجام در 27 ژوئيه 1733م در 86 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از آزمايش هاي متعدد، در روز 5 فوريه 1757م گاز کربنيک که ترکيبي از اکسيژن و کربن است، توسط جوزف بلاک، شيمي دان و فيزيک دان انگليسي کشف شد. گاز کربنيک ترکيبي از اکسيژن و کربن است. امّا امروزه در علوم و صنايع مختلف، موارد مصرف بسيار دارد.
شرح مناسبت:
يک صد و نود و هشت سال پس از کشف جزاير زلاندنو در اقيانوس آرام و در جنوب شرق استراليا، در ششم فوريه 1840م، جزيره شمالي زلاندنو طي پيمان وايتانگي، ضميمه امپراتوري بريتانيا شد و قوانين و مقررات انگليسي در آنجا حاکم گرديد. قرارداد وايتانگي که بين انگليسي ها و رؤساي بوميان مائري زلاندنو به امضا رسيده بود، مهاجران را متعهد مي کرد تا مالکيت بوميان را به رسميت بشناسند و آيين و رسوم آنان را گرامي بدارند. هنوز بيست سال از عقد قرارداد وايتانگي نگذشته بود که انگليسي ها پيمان مزبور را ناديده گرفتند و باعث جنگ هاي متعددي بين دو طرف شدند تا اينکه سرانجام با به رسميت شناختن پاره اي حقوق براي مائوري ها، جنگ پايان پذيرفت. به دنبال آن، سيل مهاجران اروپايي روانه زلاندنو شد و بار ديگر اراضي متعلق به مائوري ها مورد تجاوز و دست اندازي قرار گرفت. در نتيجه طي ساليان بعد، مائوري ها که در آغاز از نظر حقوقي با اروپاييان برابر بودند، به تدريج به کارگران کشتزارها و مراتع و امثال آن مبدل شدند. در سال هاي پس از آن زمينه هاي استقلال زلاندنو فراهم شد و سرانجام در 26 سپتامبر 1907م، به استقلال دست يافت. (ر.ک: 26 سپتامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سردترين نقطه کره زمين در ششم فوريه 1936م توسط يک هيأت علمي و پس از چهار سال تلاش و جستجو در نقاط سردسيرِ جهان، شناخته شد. اين گروه پس از تحقيقات بسيار، دريافتند که سردترين ناحيه جهان، شهر ورخويانسک در منطقه سيبري واقع در شمال روسيه است. اين شهر تا پيش از فروپاشي شوروي و به ويژه در زمان تزارها تبعيدگاه محکومان سياسي اين کشور بود و داراي جمعيت بسيار کمي مي باشد. سرماي اين منطقه در زمستان به هفتاد درجه زير صفر مي رسد. لازم به ذکر است که اين منطقه از مراکز داد و ستد خَز مي باشد و رشته کوه هاي ورخويانسک با ارتفاع 2500 متر داراي معادن زغال سنگ، نقره، قلع و روي است.
شرح مناسبت:
عبدالکريم ريفي، رئيس قبيله ريف و از امراي مسلمانان شمال افريقا در 28 ژانويه سال 1882م در مراکش به دنيا آمد. بي عدالتي و استعمار اسپانيا در اين کشور، وي را به قيام عليه اين دولت برانگيخت و به مدت 14 سال رهبري قيام سکنه ريف و مراکشيان عليه اسپانيا و فرانسه را به عهده داشت. عاقبت قواي متحد اسپانيا و فرانسه حلقه محاصره دريايي و زميني را بر او تنگ کردند. در اين حال، عبدالکريم از ملت ها و دولت هاي مسلمان تقاضاي ياري نمود ولي هيچ کمکي از آنان نرسيد و سرانجام در سال 1926م مغلوب شد و تسليم فرانسويان گرديد. وي پس از مدتي به فرانسه منتقل شد و از آن پس به مدت بيش از 35 سال در تبعيد به سر برد. عبدالکريم ريفي در اواخر عمر به کشورش بازگشت و
سرانجام در ششم فوريه 1963م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سرتوماس مور، فيلسوف معروف انگليسي در هفتم فوريه 1478م در لندن به دنيا آمد. وي مدارج تحصيلي را به سرعت طي کرد و در جواني وکيل دعاوي شد ولي دلش بيشتر شوق دانش و دانايي داشت تا حقوق و قانون. مور پس از آن که وارد پارلمان شد مورد توجه پادشاه وقت انگلستان قرار گرفت و از شاه، درجه لُردي گرفت. با اين وجود، اين فيلسوف احساس مي کرد که نمي تواند به شاه اعتماد کند. مور از نيات پادشاه و از راه و رسم روزگار به خوبي آگاه بود. سال ها در رؤياهايش دنيايي را مجسم مي ساخت که حکمراني داناتر و عاقل تر و مردمي شريف تر داشته باشد. از اين رو در سال 1518م نتيجه اين رؤياها را در داستاني فلسفي به رشته تحرير کشيد و نامش را اُتوپيا يا مدينه فاضله نهاد. مدينه فاضله مور، مملکتي بود که بر اساس تعليمات مسيح(ع)، که مخالف جمع ثروت و اشتغال به جنگ بود شکل مي گرفت و کوششي بود براي نزديک تر کردن مسيحيان به مسيح(ع). اين شهر آرماني، جزيره اي خيالي است که در آن، همه کارها به بهترين وجه و به سود همه مردم انجام مي گيرد. اين داستان که از يک کمال ايده آلي سخن مي گويد، هجوي است از انگلستانِ عصر موريا به مفهومي کلي تر، از همه دنياي آن قرن. تمام اين داستان چنان با صداقت و اعتماد نوشته شده است که چه بسيار خواننده که وجود چنين جزيره و مملکتي را حقيقت مي پندارد. مور اظهار مي
دارد که در مدينه فاضله از توطئه توانگران براي چاپيدن بي نوايان و از نفرت، بغض، قمار و غرورِ بيش از اندازه اثري نيست. هم چنين مالکيت خصوصي با خير جامعه، ناسازگار تلقي مي شود. در نظر ساکنان مدينه فاضله، تنها راه رسيدن به عدالت کامل و عام، اشتراک منافع است. در اين مملکتِ تصوري، فقط يک دين وجود دارد و آن، دين مهرباني و محبت است اما طريق پرستش براي هر کس آزاد است. شش ساعت کار در روز، وجود تعداد معدودي از روشن فکران براي پرورش روح کارگران، زندگي اقتصادي مبتني بر حذف پول و مبادله کالا، صلح به عنوان هدف نهايي دولت مردان، اشتراک منافع تنها راه رسيدن به عدالت و واگذاري مجازات بي دينان به خداوند و … از ديگر مشخصات اين مدينه فاضله است. از ديدگاه وي اگرچه دولتْ قبل از هر چيز، توطئه ثروت مندان بر ضد تهي دستان است، اما در اين، سلطاني حکومت مي کند که هم بنيان گذار و هم قانون گزار دولت است و در عين حال، تابع دولت و ملت. قانون گزار و مردم به دنبال همکاري دوستانه بر اساس مساوات مي باشند. با اين حال، مور مي دانست که به زودي از وي به خاطر عقايد "ويرانگرش" بازخواست خواهند کرد. از اين رو در نتيجه پافشاري هاي سرسختانه اش در مخالفت با بيدادگري هاي پادشاه انگلستان راهي زندان شد و محکوم به مرگ گرديد. سرتوماس مور سرانجام در ششم ژوئيه 1535م در 57 سالگي اعدام شد.
شرح مناسبت:
چارلز ديکنز نويسنده شهير انگليسي در هفتم فوريه 1812م در خانواده اي فقير در انگلستان به
دنيا آمد. وي از نوجواني به نگارش روي آورد و سلسله مقالاتي هجوآميز از زندگي روزانه مردم انگليس منتشر کرد. در کتاب هاي اوليه ديکنز، خرده گيري شديدي از جامعه عصرملکه ويکتوريا وجود دارد که باعث شهرت پا برجاي او شد. هم چنين در آثار او، سهل انگاري فراواني نسبت به اصول و قواعد ادب و زبان ديده مي شود که با قدرت استاديش در ظرافت و بذله گويي برطرف شده است. وي به سبب انعکاس حقايق موجود در جامعه در آثار خود، به عنوان بنيان گذار سبک رئاليسم شناخته مي شود که در آن، حقيقت جويي و واقع بيني به جاي خيال پردازي و خيال پرستي مطرح مي گردد. شهرت آثار ديکنز به سبب قدرت او در مجسم کردن خصوصيات قهرمانان خود و تصوير صحنه هاي زندگي اجتماعي و جنبه احساسي آنهاست. ديکنز علاوه بر واقع بيني، لحني پرجاذبه و مردم پسند دارد و سبک نوشته هايش، نافذ، مطايبه آميز، عرفاني، انساني و خيال انگيز است. وي توانسته است به صورتي قانع کننده، بي عدالتي ها و ستمگري هايي را که از طرف بزرگترها بر کودکان وارد مي شود، در نظر خواننده مجسم سازد. چارلز ديکنز سرانجام در نهم ژوئن 1870م در 58 سالگي درگذشت. (ر.ک: 9 ژوئن)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گرانادا، مجموعه اي است از جزاير بزرگ و کوچک که در جنوب شرق درياي کارائيب و شمال امريکاي جنوبي، واقع است. گرانادا با 344 کيلومتر مربع مساحت و حدود 102هزار نفر جمعيت در همسايگي ونزوئلا قرار گرفته است. پايتخت گرانادا، سنت جورجز و واحد پول آن دلار کارائيب شرقي است. پيش بيني مي شود جمعيت گرانادا تا سال 2020م در حدود 120 هزار نفر خواهد شد. زبان رسمي سکنه اين جزاير، انگليسي و دين آنها مسيحيت است. بيشتر مردم گرانادا سياه پوست بوده، درصدي نيز دو رگه هستند. گوياوه و گِرَنْويل از شهرهاي مهم گرانادا هستند. اين جزيره قبل از آنکه در اواخر قرن پانزدهم توسط کريستف کلمب کشف شود، محل سکونت بوميان سرخ پوست بود اما کمتر از دو قرن بعد و در زمان تسلط فرانسويان، بوميان اصلي جزيره تقريباً نابود شده بودند. در قرن 18 اين جزيره به تصرف انگلستان درآمد و بعد از جنگ جهاني دوم ضميمه فدراسيون هند غربي انگلستان گرديد. اما سرانجام در 7 فوريه 1974م به استقلال رسيد که روز ملي اين کشور نيز مي باشد. گرانادا از کشورهاي وابسته به انگلستان و عضو جامعه مشترک المنافع است. حکومت آن نيز فرمانداري کل و تحت حکومت تشريفاتي پادشاه انگلستان مي باشد.
شرح مناسبت:
خانواده دواليه، در سال 1957م، حکومت را در کشور هائيتي به دست گرفتند. ابتدا فرانسوا دواليه به عنوان رئيس جمهور به قدرت رسيد و تا سال 1971م به مدت 14 سال، يک حکومت ديکتاتوري متکي بر قدرت نظاميان در هائيتي به وجود آورد. دواليه يکي از خون خوارترين ديکتاتورهاي امريکاي مرکزي بود و همواره سعي کرد
با پول و تامين مسائل رفاهي نظاميان، آنان را به خود وفادار نگهدارد. پس از مرگ فرانسوا دواليه، پسرش ژان کلود دواليه معروف به بچه داگ در 19 سالگي به حکومت رسيد. وي نيز رسم حکومت داري را از پدرش فرا گرفت و به ظلم و ستم خود ادامه داد. ژان کلود در طول حکومت 15 ساله خود به حدي به امريکا وابسته شد که هائيتي به ايالت پنجاه و دوم آن کشور معروف گرديد. دواليه و خانواده اش در دوران حکومت خود، ثروتي افزون بر يک ميليارد دلار فراهم کردند در حالي که کشور در فقر و تنگ دستي به سر مي برد. پس از نزديک به سه دهه تحمل حاکميت ستمگرانه اين خاندان، ابتدا دانشجويان و ساکنان مناطق فقيرنشين عليه حکومت استبدادي دواليه دست به قيام زدند و سپس همراه با ساير طبقات اجتماعي، اين قيام به جنبشي فراگير تبديل گرديد. در نهايت در هفتم فوريه 1986م يک شوراي ملي متشکل از چهار افسر و دو غير نظامي، اداره کشور را به دست گرفتند و دواليه به فرانسه گريخت، با فرار دواليه، دوران تاريک حکومت خاندان دواليه به پايان رسيد و پس از چندي قانون اساسي جديد تصويب شد.
شرح مناسبت:
شاه حسين بن طلال پادشاه پيشين اردن در چهارم نوامبر سال 1935م در اردن به دنيا آمد و تحصيلات خود را در دانشگاه نظامي انگليس به پايان برد. وي به دنبال ترور پدربزرگش ملک عبداللَّه و حکومت چند ماهه پدر خود، امير طلال، در سال 1953م در 18 سالگي به سلطنت رسيد. وي در ابتدا با جمال عبدالناصر رئيس جمهور وقت مصر، مبارزه
سياسي مي کرد، ولي پس از جنگ اعراب و اسرائيل در سال 1967م ناچار شد تا به همراه عبدالناصر، يک جبهه واحد عليه رژيم صهيونيستي تشکيل دهد. در پي اين جنگ، خيل عظيم آوارگان فلسطيني راهي اردن شدند و انبوه فلسطينيان مسلح و غيرمسلح در اين کشور، بزرگ ترين مشکل ملک حسين به شمار مي رفت. او براي سرکوبي و تضعيف فلسطينيان ساکن اردن، کشتار وسيعي را در 17 سپتامبر 1970م آغاز کرد و نزديک به 15 هزار فلسطيني را قتل عام نمود. با اين حال، وي به درخواست جمال عبدالناصر که روزهاي پاياني عمر خود را مي گذراند پيمان هم زيستي با ياسر عرفات را به امضا رساند. ملک حسين در ابتدا در جنگ هاي ضد صهيونيستي شرکت مي کرد ولي کم کم از مقابله و رويارويي با اين رژيم پرهيز کرد و علاوه بر شرکت نکردن در جنگ چهارم اعراب و اسرائيل، حتي روابط خود را با مصر و سوريه که در تضاد با صهيونيسم قرار داشتند کاهش داد. شاه حسين از اين پس، همواره از ضرورت به رسميت شناختن اسرائيل در صورت عقب نشيني اين رژيم از اراضي اشغال شده پس از جنگ شش روزه در سال 1967م، و نيز طرح تشکيل يک دولت خودمختار فلسطيني در کرانه باختري رود اردن حمايت مي کرد، به طوري که در دنياي عرب به عنوان رهبري محافظه کار و طرفدار نظريه هم زيستي مسالمت آميز با رژيم صهيونيستي شناخته شد. وي در کودتاي سال 1979م صدام حسين، همراه و متحد سياسي و نظامي او بود و از رژيم بعثي عراق در طول جنگ تحميلي عليه
جمهوري اسلامي ايران، حمايت گسترده اي به عمل آورد. ملک حسين در سال هاي دهه 1980م به تدريج روابط خود را با کشورهاي ديگر عرب بهبود بخشيد و با دريافت کمک هاي مالي از کشورهاي ثروت مند عربي، وضع اقتصادي اردن را ترميم کرد. ولي پشتيباني ملک حسين از عراق در جريان تجاوز اين کشور به کويت و تلاش وي براي جلب حمايت کشورهاي ديگر عرب از صدام حسين، به موقعيت ملک حسين در غرب و کشورهاي عربي که از کمک هاي مالي آنها برخوردار بود، لطمه شديدي وارد ساخت و موجب قطع اين کمک ها به اردن گرديد. وي در شرايط سياسي خاص پس از اين جنگ، براي خروج از تنگناهاي سياسي و اقتصادي خويش، تز هم زيستي مسالمت آميز خود با رژيم صهيونيستي را عينيت بخشيد و در 25 ژوئيه 1994م از ادعاي ارضي خود عليه صهيونيست ها چشم پوشي کرد و رسماً اسرائيل را به رسميت شناخت. اين امر، خشم مسلمانان و دولت هاي اسلامي را برانگيخت و حسين اردني را بيشتر از قبل، منفور نمود. شاه حسين مدت کوتاهي قبل از مرگ، برادرش حسن بن طلال را که سال ها ولي عهد وي بود، از اين سمت برکنار کرد و فرزند ارشدش، عبداللَّه دوم را به ولي عهدي برگزيد. ملک حسين بن طلال سرانجام در هفتم فوريه 1999م پس از 46 سال سلطنت در 64 سالگي پس از يک دوره بيماري، به کام مرگ فرو افتاد.
شرح مناسبت:
کارْلْ ويلهم شيل، شيمي دان سوئدي در 8 فوريه 1742م در سوئد به دنيا آمد و با پشتکار و علاقه بسيار به تحصيل ادامه
داد. شيل که در عصر شکوفايي علم شيمي مي زيست، پس از پنج سال تلاش و مطالعه پي گير در اکتبر 1772م موفق به کشف گاز "کُلر" شد که يکي از عناصر مهم شيميايي است و موارد استفاده بسياري در صنعت دارد. وي هم چنين در سال 1774م موفق به کشف اکسيژن شد و نام آن را "هواي آتشين" نهاد اما اين عنصر در همان سال توسط لاوازيه دانشمند فرانسوي کشف شده و اکسيژنْ نام گرفت. اين محقق سوئدي هم چنين منگنز و گليسيرين را کشف کرد. کارل شيل سرانجام در 22 اکتبر سال 1786م در 44 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژول وِرْنْ نويسنده شهير فرانسوي در 8 فوريه 1828م در فرانسه به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي را در زادگاهش به پايان رساند. ژول ورن سپس براي تحصيل حقوق راهي پاريس شد اما به ادبيات علاقه مند شد و حقوق را رها کرد. وي در ابتداي کار چندين داستان نگاشت که با شکست و عدم موفقيت روبرو گرديد و او را به فقر دچار کرد. وِرْنْ عاقبت براي امرارمعاش در يک تئاتر به عنوان منشي مشغول به کار شد. در اينجا مطالعه او بيشتر و وسعت معلومات او زياد گرديد و با دوستي و تاثيرپذيري از اديب هم وطنش، الکساندر دوماي پسر، وارد عرصه نويسندگي شد. در اين زمان بود که اولين رمان علمي و خيالي او به نام پنج هفته در بالن با موفقيت روبرو گرديد و ژول ورن را به شهرت رساند. ورن از آن پس، در مدت چهل سال آثار فراواني انتشار داد که سراسر انباشته از ماجراهاي عجيب و غريب و بر مبناي رمان علمي که در آنها قدرت تخيل از مرزهاي جهاني فراتر مي رفت و خيال و وهم باواقعيت مي آميخت. اين آثار براي خوانندگان که تشنه اين قبيل داستان هاي خيال انگيز بودند، جاذبه بسيار داشت. از آن پس، ژول ورن در عالم ادبيات تحول عظيمي ايجاد کرد و با پيوند دادن علم و ادبيات، موضوع رمان هاي خود را بر پايه فرضيه هاي علمي ولي خيالي نهاد. ژول ورن شيوه جديدي در داستان سرايي پيش گرفت. يعني به جاي آن که از سرگذشت گذشتگان سخن بگويد، داستان آيندگان را برگزيد
و آن چه مرتَبَت او را افزايش داد، اين است که پيشگويي هايش به حقيقت پيوستند و همين تيزبيني شگرف او مايه ستايش همگان گرديد. داستان هاي ژول ورن از يک طرف حاوي نکته پردازي و افسانه سرايي تخيلي است و از سوي ديگر شامل تخيّل رواني دقيق و طنزي نهفته مي باشد. وي موفق به خلق گروه هايي از بشر مي شود که متناسب با عصر وقوع داستان به سر مي برند. او با عباراتي ساده، مطالب علمي و جغرافيايي و نقاط مختلف را به صورت قصه و رمان در مي آوَرْد و مردم را با شگفتي هاي دانش و اماکن مختلف آشنا مي ساخت. شيوه نگارش ژول ورن، شيوه اي دقيق و روان است که هرگز کهنگي نمي پذيرد. نفوذ ژول ورن در عصر خود تا حدي بود که آن را "عصر ژول ورن" مي ناميدند و چه بسيار نويسندگان و شاعران که از آثار او الهام گرفتند. از ژول ورن بيش از پنجاه رمان علمي منتشر شده است که بيست هزار فرسنگ زير دريا، جزيره اسرارآميز، دور ماه، زمين تا ماه، سفر به مرکز زمين و دور دنيا در هشتاد روز از آن جمله اند. وي سرانجام در 24 مارس در 1905م در 77 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در روز هشتم فوريه 1904م چند کشتي ژاپني، ناوگان روسيه در بندر چيني پرْت آرتور را که در اجاره روسيه بود مورد حمله قرار دادند و به دنبال آن، در مناطق متصرفي روسيه در منچوري نيرو پياده کردند. اين جنگ که در نتيجه رقابت ژاپن و روسيه براي تسلط بر شبه جزيره کره و منچوري آغاز شد تا سال 1905م به طول انجاميد و شکست هاي پي درپي قواي روسيه در اين جنگ، به موقعيت تزار نيکلاي دوم، لطمه شديدي وارد ساخت. دولت تزاري براي جبران اين شکست ها، ناوگان جنگي خود را از درياي بالتيک به خاور دور منتقل کرد، ولي ناوگان روسيه در اين سفر دريايي طولاني، توان جنگي خود را از دست داد و در ماه مه 1905م در يک نبرد دريايي با ناوگان جنگي ژاپن منهدم شد. دولت روسيه که توان ادامه جنگ را نداشت، سرانجام ميانجي گري تئودور روزولت، رئيس جمهور وقت امريکا براي خاتمه دادن به اين جنگ را پذيرفت. لطمه اي که با امضاء قرارداد صلح با ژاپن بر حيثيت تزار نيکلاي دوم وارد آمد، زمينه را براي اولين انقلاب روسيه در سال 1905م فراهم ساخت، هرچند در اين ميان اعتصاب کارگران ناراضي و کشتار آنان در يکشنبه سياه نيز عاملي مهم براي بروز اين انقلاب بود.
شرح مناسبت:
پيوتر آلکسيويچ کروپوتْکين، نظريه پرداز آنارشيست روسي در 9 دسامبر 1842م در مسکو به دنيا آمد. وي که در دامن اشرافيت پرورش يافته بود، بر اثر تحول روحي به مقام خويش پشت پا زد و براي زندگي به ميان بي نوايان رفت. کروپوتکين در 25 سالگي به نهضت آنارشيسم
فلسفي پيوست و از مفسران و مروجان اين انديشه گرديد؛ انديشه و مرامي که آنارشيسم را به عنوانِ مذهبِ بشارت صلح و نه مذهبِ توسل به زور تبليغ مي کرد. او ابتدا براي بيان آزادانه افکار خود به اروپا رفت و کوشيد اتحاديه اي از تمام ملل و اقوام تشکيل دهد، اما چون آن را آرماني تحقق ناپذير يافت، به انتشار عقايد خويش مشغول شد. وي در مطالعات فلسفي خود به اين نتيجه رسيد که همه مردم طبيعتاً خوب هستند و تنها مداخله دولت ها آنها را به فساد مي کشاند. بنابراين ملغي سازي حکومت با روشن ساختن اذهان از راه تعليم و تربيت، وظيفه اي همگاني است. به نظر او، در يک جامعه واقعاً متمدن احتياجي به حکومت نيست و اختلاف از طريق حکميّت قابل حل است. آرزوهاي آدمي با قوانين طبيعت سازگاري دارد و محبت اصل همه مفاهيم اخلاقي است. کروپوتکين همه آدميان را برابر و مساوي مي دانست و آن را تعليم دين عنوان مي کرد که علم هم آن را اثبات کرده است. بدون مساوات، عدالت وجود ندارد و بدون عدالت، صلحي وجود نخواهد داشت. وي معتقد بود اگر مزاياي طبقاتي و توزيع غيرعادلانه ثروت از بين برود، عدالت برقرار مي شود و در نتيجه نيازي به وجود دولت نيست. او نظم جديدي را به جهانيان عرضه مي نمود که از ميان آشوب و بحران زاده مي شد. براساس اين مکتب که به آنارشيسم شهرت يافت، گردش نظام در جامعه آزاد و خالي از زور بهتر خواهد بود و آن چه دولت به زور انجام مي دهد، گروه هاي داوطلب بهتر
انجام خواهند داد. از ديدگاه ديگر مي توان گفت آنارشيست ها در نظم جديد خود، خواهان نظامي بودند که بر اثر همکاري آزادانه پديد آمده باشد اما در مورد اين که اين جامعه آزاد چگونه به دست مي آيد و پايه هاي آن بر اساس چه روابط و ضوابطي نهاده مي شود، هم رأي نيستند. کروپوتکين گرچه به دليل ارائه اين افکار، در زمان تزار دستگير شد و هم زمان با انقلاب بلشويکي آزاد گرديد، اما ميان رهبران کمونيست و تزارهاي روس تفاوتي مشاهده ننمود که اين مسئله باعث رنجوري و گوشه نشيني وي شد. از کروپوتکين آثاري هم چون علم اخلاق و کمک دوجانبه برجاي مانده است. وي سرانجام در 8 فوريه 1921م در 79 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بيدن پاول مؤسس سازمان پيشاهنگي در 22 فوريه 1857م در خانواده اي مذهبي در لندن به دنيا آمد. وي از جواني وارد ارتش شد و به درجات بالاي نظامي دست يافت. پاول، در دوران خدمت خود در هند، افغانستان و افريقاي جنوبي، به سربازان تحت نظر خود، درس اعتماد به نفس و شهامت و چاره جويي در برابر مشکلات مي داد و صلح را ترويج مي کرد. پس از پايان خدمت، دولت انگلستان از او خواست تا برنامه هاي سازنده و تربيتي براي جوانان تهيه کند. پاول تلاش کرد با ايجاد سازماني، نوجوانان را براي ورود به جامعه آماده سازد و از آنان براي کمک به نيازمندان استفاده نمايد. تلاش هاي پاول منجر به تأسيس سازمان جهاني پيشاهنگي در سال 1908م گرديد که بعدها در سراسر جهان پذيرفته شد. هدف اين سازمان غيرنظامي، بهبود قواي جسمي،
روحي و رواني نوجوانان است که هم زمان با زياد کردن اطلاعات ايشان، به تحکيم مباني وطن پرستي آنان نيز مي پردازد. اين پيشاهنگي که پسران بالاتر از يازده سال را تحت پوشش قرار مي داد با اقدامات گسترده پاول فراگير شد. دو سال بعد، پاول به کمک خواهرش، پيشاهنگي دختران را در سال 1910م تأسيس کرد و وظيفه آن را آموزش وظايف اجتماعي قرار داد. بيدن پاول در سفري به دور جهان به ترويج ايده خود پرداخت و در سال 1920م، عنوان سرپيشاهنگ جهان را دريافت نمود. او در اين زمينه کتاب هاي متعددي نگاشت که پيشاهنگي براي پسران از آن جمله است. بيدن پاول سرانجام در 8 فوريه 1941م در 84 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
عبدالکريم قاسم، رئيس پيشين حکومت نظامي عراق، در 21 دسامبر 1914م در بغداد به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، به معلمي پرداخت و سپس به مدرسه نظام رفت. قاسم پس از طي اين دوره، در فاصله سال هاي 1940 تا 1956م تمامي مدارج نظامي ارتش عراق را طي کرد و به فرماندهي کل نيروهاي مسلح اين کشور رسيد. عبدالکريم قاسم در 14 ژوئيه 1958م در يک کودتاي نظامي، رژيم پادشاهي ملک فيصل دوم را ساقط کرد و خود زمام امور را بر عهده گرفت. عبدالکريم قاسم، به عنوان يک ژنرال عالي رتبه کمونيست عراقي، در طول ساليان متمادي، عقايد افراطي و چپ گرايانه خود را در طي دو دهه پرحادثه در عراق از ديد رژيم غرب گرا و انگليسي نوري سعيد، نخست وزير وقت عراق مخفي نگاه داشت و با همين احساسات، حساس ترين منصب نظامي
کشور يعني رياست ستاد ارتش عراق را به مدت چندين سال برعهده گرفت. با اين حال پس از اين کودتا، با سياستي کاملاً عکس سياست رژيم پادشاهي آن کشور حرکت کرد. قاسم در سال 1961م يک بار قصد حمله به خاک کويت با هدف انضمام آن کشور به عراق را داشت که با عکس العمل نظامي حکومت انگلستان، از تصميمش منصرف شد، ضمن اين که در همين سال نيز نبرد سنگيني با شورشيان کُرد شمال عراق به راه انداخت. حکومت عبدالکريم قاسم سرانجام در هشتم فوريه 1963م در طي يک کودتاي خونين نظامي که از سوي عبدالسلام عارف، نظامي مورد اعتماد و هم رزم ديرينه عبدالکريم قاسم، هدايت مي شد، ساقط گرديد. در اين کودتا که با بمباران مقرّ قاسم همراه بود، وي و جمع زيادي از مقامات دولتي عراق کشته شدند. بسياري از مردم عراق، خبر قتل قاسم را باور نمي کردند و بر اين تصور بودند که او موقتاً از صحنه کناره گرفته و مجدداً به قدرت باز خواهد گشت و از بعثي ها انتقام خواهد گرفت. به همين خاطر، بعثي ها جسد سوراخ سوراخ شده قاسم را در تلويزيون بغداد به معرض ديد مردم گذاشتند و مردم اطمينان يافتند که زمام دار نظامي 49 ساله عراق، کشته شده است.
شرح مناسبت:
آندرياس وساليوس يا آندره وزاليوس در 31 دسامبر 1514م در بروکسل در بلژيک به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، وارد دانشگاه شد و در رشته پزشکي فارغ التحصيل گرديد. وزاليوس از آن پس، در حالي که بيشتر از بيست سال نداشت، به استادي دانشگاه رسيد و به تدريس پرداخت.
با اين حال، وي مايل به شناخت اجزاي دروني انسان بود و به کالبد شکافي بدن آدمي علاقه داشت. از اين رو طي سال هاي بعد تلاش هاي زيادي براي شناختن عملکرد اعضاي مختلف بدن از طريق تشريح به عمل آورد و نتايج تحقيقات خود را در کتابي به نام کارخانه بدن انسان گردآوري کرد. اين کتاب به عنوان نخستين اثر در باب تشريح بدن انسان، در دنياي آن روز شهرت بسيار يافت. مزاياي عمده آن بر ساير کتب قديمي، در تصاوير جالب آن بود. وزاليوس در کتاب خود، بدن آدمي را به طور طبيعي به نمايش درآورده و عضلات بدن را در حال انقباض طبيعي و نيز استخوان ها را در وضع عادي زندگي، به حدي طبيعي نشان داده که مي توان گفت هيچ تصويري تا آن زمان برتر و بهتر از آن ترسيم نگرديده است. کتاب وزاليوس به نوعي آغاز تشريح نوين به شمار مي رود و وزاليوس با اين کتاب، دانش تشريح را وارد مرحله عملي دقيقي نمود. وزاليوس گرچه از نظر کالبدشکافي مردي بسيار دقيق بود، با اين حال پاره اي از نظرات فيزيولوژي قديم را قبول داشت. با اين حال برخلاف ارسطو که قلب را مرکز زندگي و هوش و عواطف مي دانست، وزاليوس عقيده داشت که مغز و سلسله اعصاب اين وظيفه را برعهده دارند. تحقيقات گسترده وزاليوس در رشته پزشکي، توانست سير جديدي به حرکت علم طب دهد به طوري که مي توان گفت طب جديد پيشرفت خود را مديون تحقيقات و تجربيات وزاليوس مي داند. وزاليوس مدتي را به عنوان پزشک مخصوص دربار گذراند اما پس از
چندي با اتهاماتي مبني بر کفر و دزديدن جسد آدميان و تشريح آن از سوي مخالفانش روبرو شد که در دادگاه تفتيش عقايد به مرگ محکوم شد. اما با وساطت پادشاه از مرگ نجات يافت و به تبعيد به بيت المقدس محکوم گرديد. آندره وزاليوس سرانجام در مسير سفر به بيت المقدس در 9 فوريه 1564م در 50 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اوليور کراموِل، فرمانده ارتشي بود که حاميان پارلمان انگليس تشکيل داده بودند تا به عنوان اعتراض به استبدادِ چارلز اول، پادشاه اين کشور به مقابله با وي بپردازد. ارتش چارلز اول در رويارويي با نيروهاي مجلس شکست خورد و خود شاه به حکم مجلس در 30 ژانويه سال 1649م گردن زده شد. با شکست سلطنت طلبان، مجلس انگليس در روز 9 فوريه 1649م، نظام پادشاهي را لغو و حکومت جمهوري را جاي گزينِ آن کرد و کرامول را به عنوان اولين رئيس جمهور انگلستان برگزيد. با اين حال، کرامول که به حمايت از اقتدار مجلس قيام کرده بود، با دستيابي به قدرت، پارلمان قبلي و پارلمان تشکيل شده در زمان خود را منحل ساخت و با عنوان فرمان رواي نگهبان تا زمان مرگ به حکومت مقتدرانه خود ادامه داد. کرامول در مدت حدود 9 سال حکومت مستبدانه خود، جنگ هاي زيادي کرد که فجيع ترين آنها، حمله به ايرلند و کشتار گسترده مردم اين سرزمين به خاطر مخالفت با او، بود. کرامول سرانجام در سوم سپتامبر 1658م درگذشت و پسرش جانشين او شد. اما وي نيز پس از هشت ماه حکومت، به خاطر بي کفايتي و نيز فشار سران ارتش، مجبور به استعفا گرديد
وبار ديگر نظام سلطنتي در انگليس احيا شد. (ر.ک: 3 سپتامبر)
شرح مناسبت:
والنتين کونرار نويسنده و اديب فرانسوي در 25 ژوئن 1603م در خانواده اي ادب دوست متولد شد. به همين دليل در نوجواني به ادبيات علاقه مند گرديد، به تدريج نويسندگي را آغاز کرد. در پي شهرت يافتن کونرار، صدراعظم وقت فرانسه در سال 1635م به اين اديب فرانسوي پيشنهاد کرد تا محفل ادبي را که در منزل وي تشکيل مي شد، به انجمني براي توسعه ادبيات فرانسه تبديل کند. اين انجمن ادبي پس از مرگ کونرار نيز به فعاليت خود ادامه داد و به صورت يکي از انجمن هاي معتبر ادبي درآمد. والنتين کونرار سرانجام در نهم فوريه 1675م در 72 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پيِر شودرلو دو لاکْلو، اديب و نويسنده معروف فرانسوي در دوازدهم دسامبر 1741م در خانواده اي اشرافي در شهر آمين فرانسه به دنيا آمد و در هجده سالگي وارد ارتش سلطنتي فرانسه شد. وي هم زمان به سرودن چندين منظومه پرداخت و به دنياي ادب پا نهاد. پس از مدتي، شوق لاکلو به ادبيات و فراغتي که يافته بود او را به فکر نوشتن رماني انداخت که بتواند معايب و مفاسد جامعه را وصف کند و غوغايي برانگيزد که تا آن زمان سابقه نداشته است، پس شش ماه مرخصي گرفت و بلاانقطاع به کار پرداخت تا اينکه شاه کار خود، رمان گزند دلبستگي را در سال 1783م انتشار داد. اين اثر بلافاصله فروشي غير منتظره يافت، چنانکه پس از يک ماه، از آن تجديد چاپ به عمل آمد و در زمان حيات نويسنده، پنجاه بار به چاپ رسيد و هرگز از توفيق آن کم نشد. اما اين پيروزي برق آسا
با چنان جنجال و غوغايي روبرو گشت که هيچ شاه کاري تا آن زمان چنان رسوايي و سر و صدايي به همراه نياورده بود، حتي شغل نظامي لاکلو را به خطر انداخت و موجب شد که او را به صفاتي چون، جاني، ملحد و کفرگو متصف کردند و کتابش را زهرآگين خواندند. گزند دلبستگي گرچه به طور رسمي از طرف دادگاه محکوم گشت، به هيچ وجه موجب تکدُّر خاطر نويسنده نشد، زيرا توانسته بود تير خود را به هدف بنشاند و چنانکه خواسته است فساد جامعه را با صداقت و صحت بي سابقه اي پيش چشم آورد. لاکلو از آن پس به عنوان نويسنده اي برجسته به محافل ادبي راه يافت و چنان نفوذي بر خوانندگان برجاي گذارد که همه با کنجکاوي در صدد برآمدند تا فاسد الاخلاق ها و بي عفت ها را که در لباس قهرمانان داستان معرفي شده بودند، بشناسند. کتاب که در آغازْ هم چون هجوي از آداب و رسوم و فساد طبقه اشرافي تلقي گشت، به تدريج توجه نسل بعد را به نکته هاي تازه تري جلب کرد که بر ارزش آن افزود. تيزبيني و دقت و صحت تحليل رواني و اخلاقي آميخته با روشني و سادگي شيوه نگارش و واقعي بودن رفتارها و گفتارها، همه موجب گشت تا گزند دلبستگي در ميان رمان هاي درجه اول فرانسه مقام واقعي خود را به دست آورد و شاه کاري به شمار آيد. لاکلو پس از آن براي جبران گذشته، اثري را با عنوان تعليم و تربيت زنان آغاز کرد که به پايان نرسيد. او که به فساد اخلاق معروف شده بود
مي خواست در اين اثر، خود را به صورت عالم علم اخلاق بنماياند و از تقوا و فضيلت دفاع کند. لاکلو در ارتش به سبب اظهارنظرهاي تند و بي پروا و نوشتن مقاله هاي انقلابي، خشم وزير جنگ فرانسه رابرانگيخت که به تبعيد او منجر گشت تا بتواند به تدريج با انضباط زندگي در ارتش خو بگيرد. لاکلو در جريان انقلاب کبير فرانسه به گروه تندروها پيوست ولي با سقوط آنان به زندان افتاد و پس از آزادي، آرامش را بر سياست ترجيح داد. وي در اواخر عمر به مقام ژنرالي نائل آمد تا اينکه در نهم فوريه 1803م در شصت ودو سالگي درگذشت. مقام پيِر لاکلو و نفوذ مهمي که در دوره انقلاب فرانسه داشت به کلي فراموش شد، اما انقلابي که کتاب گزند دلبستگي در تاريخ ادبيات و افکار و احساس مردم به وجود آورد، انقلاب واقعي او به شمار آمد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يوري ولاديمير يوويچ آندروپوف سياست مدار برجسته شوروي در پانزدهم ژوئن 1914م به دنيا آمد و تحصيلات خود را در رشته راه و ساختمان به پايان برد. وي از جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد و به حزب کمونيست شوروي پيوست. آندروپوف در سال 1953م به سفارت شوروي در مجارستان دست يافت و هنگامي که نيروهاي شوروي در سال 1956م به اين کشور حمله کردند، رهبري اصلي عمليات اشغال نظامي اين شهر و سرکوب خونين اصلاح طلبانِ مجاري را بر عهده گرفت. وي با پايان يافتن دوران چهارساله سفارت در مجارستان، به شوروي بازگشت و پس از عضويت در کميته مرکزي حزب کمونيست شوروي، در سال 1973م، عضو دفتر سياسي اين حزب که نقش مهمي در ارکان قدرت شوروي داشت، شد. آندروپوف هم چنين در سال 1967م به رياست سازمان جاسوسي شوروي سابق موسوم به کا.گ.ب انتخاب شد و اين سمت را تقريباً تا زمان مرگ لئونيد بِرِژِنف رهبر پيشين شوروي در سال 1982م، به مدت 15 سال بر عهده داشت. هفت ماه پس از مرگ بِرِژنف، آندروپوف به دبير کلي حزب کمونيست شوروي که بالاترين مقام رسمي آن کشور بود، منصوب شد و اين مقام را تا زمان مرگ به مدت 15 ماه حفظ کرد. آندروپوف در زمان حکومت خود، مبارزه اي را براي ريشه کن ساختن فساد سياسي و اقتصادي بازمانده از دوران بِرِژنف آغاز کرد و مشوق توليد و بهره وري بيشتر گرديد. او هم چنين دست به تصفيه بسياري از مقامات شوروي سابق زد، اما در سياست هاي خود چندان موفق نشد. آندروپوف مذاکرات
محدود ساختن سلاح هاي استراتژيک هسته اي موسوم به سالْت را به بن بست کشاند و سياست غيرفعالي را در جهان، به ويژه در رابطه با برخوردهاي تهاجمي امريکا در خارج از قلمرو نفوذ شوروي سابق ارائه داد به طوري که شوروي تنها به محکوم ساختن امريکا اکتفا مي کرد. با اين حال، در دوران زمام داري آندروپوف، مسابقه تسليحاتي افزايش يافت و ساخت سلاح هاي هسته اي در برنامه کار هر دو ابرقدرت قرار گرفت. در اين دوره پانزده ماهه، ميزان کمک هاي خارجي شوروي کاهش يافت که کشورهاي کمونيستي به ويژه در جنوب افريقا، از اين بابت اظهار نگراني مي کردند. آندروپوف که از بيماري کليوي و ديابت رنج مي برد در دوره زمام داري خود، توانايي کمترين تغيير در سياست هاي داخلي و خارجي را نداشت. يوري آندروپوف پس از ماه ها غيبت و حاضر نشدن در ملأ عام سرانجام در نهم فوريه 1984م در 70 سالگي در مسکو درگذشت و چرنينکو به جانشيني وي برگزيده شد.
شرح مناسبت:
در پي پيروزي چشم گير اسلام گرايان در انتخابات پارلماني الجزاير، نظاميان حاکم بر اين کشور، در 9 فوريه 1992م نتايج انتخابات را باطل و حزب اسلام گراي جبهه نجات اسلامي الجزاير را غيرقانوني اعلام کردند. چندي بعد، تعدادي از سران و اعضاي اين حزب نيز دستگير شدند. اين اقداماتِ نظاميانِ حاکم بر الجزاير، باعث آغاز يک دوره درگيري و خشونت در اين کشور شد که قربانيان بسياري بر جاي گذاشت. لازم به ذکر است که انتخابات پارلماني الجزاير در دسامبر سال 1991م انجام شد و در صورت پذيرش نتايج آن توسط حکومت، به
حاکميت سي ساله جبهه آزادي بخش ملي الجزاير خاتمه داده مي شد. (ر.ک: 4 مارس)
شرح مناسبت:
نيکولا دو مالْبِرانْشْ فيلسوف فرانسوي در 15 ژوئيه 1638م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود در رشته علوم الهي به صنف کشيشان درآمد و چون از عقايد رِنِه دکارت آگاه شد از پيروان وي گرديد. مالبرانش با پيروي از فلسفه دکارت، اين فلسفه را به نحوي که با عقايد مسيحيت کاتوليک موافق باشد، تکميل کرد و خود در اين فلسفه صاحب نظر شد. فلسفه مالبرانش در داخل فلسفه دکارت به فلسفه اصالت اتفاق يا مقارنه معروف است و مقصود از آن به طور کلي اين است که ذهن و جسم در يک ديگر تاثيري ندارند و حتي خود اجسام در يک ديگر و خود اذهان نيز در يک ديگر تاثيري ندارند. او معتقد بود که علت اصلي خداست و آن چه در دنيا به ظاهرْ علت و معلول مي نمايد، در حقيقت مقارنه و تصادف است. هر تغيير در اجسام و امور ذهني و معنوي، مستقيماً از خداست چرا که هر جسمي که در حال سکون است نمي تواند خود محرک باشد. هم چنين همه نظم و ترتيبي که در دستگاه خلقت ديده مي شود و همه قوانين علمي و طبيعي، بيان نظم و اراده الهي است. مالبرانش هيچ علتي را به جز خدا قبول ندارد و اراده بشر را بي فايده مي داند. وي مي گويد: "هيچ چيز بدون اراده خداوند انجام پذير نيست." مالبرانش بعدها به افکار افلاطون نيز معتقد شد به طوري که او را افلاطوني - مسيحي مي ناميدند. مالبرانش،
مشاهده را مقدمه ايمان قلمداد مي کرد و بر اين اعتقاد بود که قبل از مشاهده يک چيز، نبايد به آن ايمان آورد، اما هنگامي که مشاهدات فرد، عقل او را به سوي حقيقت، رهنمون گشت، نبايد در ايمان تزلزل داشت. به عبارت ديگر، عقل ما نتيجه معقولِ مشاهدات حواس ماست و همين عقل، رساننده ما به اين حقيقت است که همه مخلوقات در خداوند وحدت مي يابند. از اين جا معلوم مي شود که عقل، رهنماي ما به قبول ايمان و ايمانْ راه وصول و درک خداوند است. آثار مالبرانش از نظر روشني و شيوايي، از آثار مهم ادبي قرن هفدهم ميلادي است که کتاب تفکرات مسيحي، گفتگوي فيلسوف مسيحي با فيلسوف چيني درباره وجود خدا و گفتگوهايي درباره مابعدالطبيعه و دين از آن جمله اند. نيکولا مالبرانش سرانجام در دهم فوريه 1715م در هفتاد و هفت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شارْل لويي دوسکوندا مونتسکيو اديب و متفکر فرانسوي در هجدهم ژانويه 1689م در فرانسه و در خانواده اي که اعضاي آن قاضي بودند به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات علوم ديني، به مقام وکالت رسيد و پس از چندي به تحقيقات علمي و تاريخي و حقوقي پرداخت. مونتسکيو به تدريج به انتشار رسالات در موضوعات مختلف روي آورد که نشان مي داد به عنوان يک نويسنده، در کليه رشته هاي علمي و اجتماعي، صاحب نظر و داراي معلومات کافي است. کتاب هايي هم چون رساله درباره انعکاس صوت و رساله درباره بيماري غدد کليوي بيانگر گستردگي و تنوع دانسته هاي اوست. هم چنين توجه به تجزيه و تحليل هاي اجتماعي، روح انتقاد
را در او قوي کرد و چون از وضع آن زمانِ کشور ناراضي بود کتاب جالبي به نام نامه هاي ايراني بدون ذکر نام مؤلف منتشر ساخت. شهرت و آوازه اين کتاب باعث معروف شدن مونتسکيو شد و به عضويت فرهنگستان فرانسه انتخاب گرديد. او در سال 1727م به مسافرتي طولاني به کشورهاي اروپايي رفت و در اين مسافرت ها، يادداشت ها و مشاهدات، گزارش ها، مطالعات و مطالبي درباره وضع سياسي و اقتصادي کشورهايي که ديده بود گرد آورد. حاصل اين کار، انتشار کتاب ملاحظاتي درباره علل عظمت روميان و انحطاط ايشان بود. ليکن کار عظيم مونتسکيو، نوشتن شاه کار معروفي است که به روح القوانين شهرت يافت و نگارش آن نزديک به بيست سال به طول انجاميد. روح القوانين در سال 1748م بدون ذکر نام مولف در ژنو منتشر شد و درظرف 2 سال، 22 بار تجديد چاپ گرديد. اين کتاب با استقبال عجيبي مواجه شد و بعدها نيز از مواد ذکر شده در آن براي اداره ممالک، استفاده زيادي شد. او در اين کتاب، انواع حکومت هاي پديد آمده در طول تاريخ را مورد بحث قرار داده و آداب و رسوم و روابط بين انسان ها را بررسي کرده است. هم چنين، کتاب روح القوانين، تحقيق، تحليل و تجسسي بسيار گسترده در روح و فرهنگ ملت ها و سرنوشت سياسي است که تمام موضوعات فوق را به وسيله داستان هاي عيني و زنده تبديل به سبکي دلپذير و ممتاز نموده است. مونتسکيو اولين کسي است که نظريه ضرورت تفکيک قواي سه گانه را ارائه داد که اين نظريه در ايجاد روح آزادي
خواهي صدر انقلاب فرانسه تاثير عميقي بر جاي نهاد. وي هم چنين، تعريف آزادي هاي سياسي را که ليبراليسم قرن نوزدهم از آن دفاع مي کند مشخص ساخته است. به طور کلي، مونتسکيو در کتاب روح القوانين، اصول و مباني تازه اي براي حکومت به وجود آورده است که تسلط و استبداد سياسي را از ميان برمي دارد. اين کتاب، رجال سياست فرانسه را هدايت کرده و به انديشه هاي آنان الهام بخشيده است. مونتسکيو عقيده داشت که انقلاب و خون ريزي کاري از پيش نمي برد و آن چه که يک جامعه به آن محتاج است قانون مي باشد. ميانه روي در سياست از خصوصيات مهم مونتسکيو بود و چون از کتاب روح القوانين انتقادات فراواني شد و برخي آن را بي ارزش معرفي کردند، او تنها رساله اي در دفاع از کتاب خويش نوشت. مونتسکيو را از نظر سياسي، فلسفي و اجتماعي مي توان پيشواي انقلاب فرانسه خواند و از نظر نويسندگي، شخصيتي ود هوش مند که با سبک موجز و روان و استوار خويش، از بزرگ ترين نويسندگان عصر به شمار آمد. شارل دو مونتسکيو سرانجام در دهم فوريه 1755م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در دهم فوريه 1763م قراردادي ميان انگليس و فرانسه در پاريس به امضا رسيد که فرانسوي ها آن را قرارداد شوم پاريس خواندند. زيرا به موجب اين قرارداد، فرانسه پس از سال ها جنگ و کشمکش با انگليس، از تمامي ادعاها و منافع استعماري خود در هندوستان و کانادا چشم پوشي کرد. علت عقد اين قرارداد آن بود که فرانسه دراين زمان به خاطر جنگ هاي متعدد
در داخل اروپا، تضعيف شده بود و از نظر نظامي و اقتصادي، توان تداوم جنگ با انگليس را نداشت. قرارداد پاريس، باعث شد تا جنگ هاي استعماري فرانسه و انگليس پايان يابد و لندن با دست بازتري به غارت منابع مستعمرات خود، به ويژه در آسيا بپردازد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم سونيا کووالوسکي نويسنده و رياضي دان روسي، در 15 ژانويه 1805م در مسکو به دنيا آمد. وي مطالعه ادبيات را از 15 سالگي آغاز کرد و از 18 سالگي مطالعات رياضي خويش را نيز دنبال نمود. کووالوسکي از آن پس زير نظر يکي از اساتيد نامدار آلماني به تحصيل پرداخت و به مدارج بالايي دست يافت. اين زن جوان که صاحب استعداد فوق العاده بود نه تنها بزرگ ترين رياضي دان زمان خود بود بلکه پيشواي نهضتي براي آزادي زنان شد و بر ضد اين تفکر که زنان در حيطه تعليمات عالي، صاحب هنر و ظرفيتي نمي باشند مبارزه کرد. کووالوسکي در عين حال نويسنده اي زبردست نيز بود. او يادگارها و خاطرات دوران کودکي خود را به صورت رُماني درآورد که مورد استقبال واقع شد. منتقدان ادبي روس در اين اظهارْ متفق القول بودند که سونيا با بهترين نويسندگان ادبيات روس، هم از نظر موضوع و هم از لحاظ ادبي برابري مي کند. وي درسال 1888م به خاطر نگارش کتابي درباره رياضي به اخذ جايزه اي ازآکادمي علوم فرانسه نائل گرديد. کووالوسکي هم چنين توانست درباره پراکندگي نور در کريستال ها نظرات تازه اي را ارائه دهد. وي سرانجام در 10 فوريه 1891م در 86 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ويلهلم کُنراد رونْتْگِن فيزيک دان معروف آلماني در 27 مارس 1845م در يکي از روستاهاي آلمان به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در هلند گذرانيد و سپس در دانشگاه زوريخ سوئيس، زير نظر فيزيک دان ان معروف به تحصيل پرداخت. رونتگن که به رشته هاي برق، نور و گرما علاقه مند
بود پس از چند سال مطالعه و تحقيق به اخذ درجه دکتراي فيزيک نائل آمد و پس از آن در آلمان به تدريس پرداخت. پس از مدتي رونتگن مطالعات خود را درباره الکتريسيته و نور متمرکز کرد و در نهايت، در ادامه مطالعات فيزيک دان ان هم عصر خود در 20 ژانويه 1896م موفق به کشف پرتوهاي جديدي شد که قادر بودند از خيلي از اجسام عبور کنند و چون اين پرتوها ناشناخته بودند، رونتگن آنها را اشعه ايکس (X) نام گذاري کرد. اين اشعه مي توانست در پوست و درون ماده نيز نفوذ کند و با تابش بر بدن، سايه استخوان ها را بر روي صفحه بياندازد. به پاس اين کشف، مدال سلطنتي به رونتگن اهدا شد. هم چنين وي در سال 1901م جايزه نوبل فيزيک را دريافت نمود و به اين ترتيب شهرتش عالم گير شد. کشف عظيم رونتگن اولين کشف از سري کشفيات راديواکتيويته بود که دانشمندان بعدي آن را دنبال کردند. جنس اشعه ايکس از جنس نور مي افتد. که طول موج آن بسيار کوتاه تر از نور مي باشد. هم چنين قابليت نفوذ اشعه ايکس بسيار زياد است و از اغلب موانع عبور مي کند. امروزه از اين پرتو در علم پزشکي براي تشخيص بيماري ها استفاده مي شود و در مورد جراحي، براي تعيين محل شکستگي استخوان ها، پرتوهاي ايکس، وسيله بسيار سودمندي است. هم چنين فيزيک دان ها براي تجزيه عناصر کريستالي، استفاده هاي شاياني از اين اشعه برده اند و در پزشکي تحت عنوان راديوگرافي و راديوسکوپي به کار برده مي شود. ويلهلْم رونتگن سرانجام در دهم
فوريه 1923م در 78 سالگي در نهايت افتخار زندگي را بدرود گفت.
شرح مناسبت:
دو سال پس از پايان يافتن جنگ جهاني دوم، در روز دهم فوريه 1947م قرارداد صلح بين دولت هاي متفق شامل امريکا، شوروي، انگليس و فرانسه با شکست خوردگان متحد شامل ايتاليا، فنلاند، لهستان، مجارستان، روماني و بلغارستان امضا شد و به اين ترتيب اين شش کشور، بار ديگر استقلالِ خود را به دست آوردند. بر اساس اين قراردادها، هم چنين سرنوشت قسمت هايي از مناطق تصرف شده مورد بررسي قرار گرفت و از جمله چهار منطقه مرزي از تسلط ايتاليا خارج و به فرانسه واگذار گرديد. جزاير آدِرياتيک به يوگسلاوي، جزاير "دودکانس" به يونان، منطقه شمالي روماني به روسيه و پتسامو در فنلاند به روسيه واگذار گرديد. در همين راستا، ايتاليا به پرداخت 360 ميليون دلار غرامت و ايجاد يک منطقه آزاد محکوم شد. البته چهار کشور لهستان، مجارستان، روماني و بلغارستان که در سال پاياني جنگ توسط ارتش شوروي اشغال شده بودند، اجباراً تحت نظام هاي کمونيستي قرار گرفتند. شرايط اين قرارداد از سوي همه کشورهاي مطرح شده، محکوم شد و مردم طي تظاهراتي به مخالفت با آن پرداختند. اين عکس العمل در ايتاليا همراه با پايين کشيدن و پاره کردن پرچم امريکا همراه بود. متفقين در مورد دو کشور آلمان و ژاپن نيز جداگانه، تصميم گيري کردند.
شرح مناسبت:
در 11فوريه 660 ق. م اولين امپراتور ژاپن به نام "يي مو" به تخت سلطنت نشست. به اين ترتيب، قديمي ترين و ماندگارترين نظام سلطنتي در جهان که هنوز ادامه دارد، آغاز شد. اين نظام در طول زمان، دستخوش دگرگوني هاي فراوان شده است و امروزه، امپراتور در کشور ژاپن، مقامي تشريفاتي است
و قدرت اصلي در دست نخست وزير است. با اين حال، ژاپني ها روز آغاز سلطنت در اين کشور را عيد ملي مي نامند و همه ساله اين روز را جشن مي گيرند.
شرح مناسبت:
رِنِه دکارْتْ فيلسوف شهير فرانسوي در 31 مارس 1596م، در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، به فراگيري علوم رياضي و طب مشغول شد و پس از چندي وارد خدمت نظام گرديد. دکارت به زودي از زندگي نظامي خسته شد و در 24 سالگي آن را رها نمود. وي در اين زمان تصميم گرفت که در زندگي هيچ سؤالي را بي جواب نگذارد و درباره مسائل، تفکر کند. از اين رو به رياضيات و هندسه روي آورد و توانست قانون انکسار يا شکست نور را کشف کند. دکارت سپس خود را وقف مطالعه در فلسفه کرد. از کشوري به کشور ديگر رفت، کتاب ها خواند و يادداشت هاي بسيار برداشت تا آنکه در سي و سه سالگي در هلند رحل اقامت افکند. کارهاي علمي دکارت از اين هنگام آغاز شد. وي در ابتدا رساله فلسفي جهان را نگاشت ولي چون پس از اتمام آن، از محکوميت گاليله در ايتاليا اطلاع يافت، احتياط کرد و از نشر آن احتراز نمود. اما آن چه نخست سبب شهرت وي گرديد مجموعه رساله هايي مشتمل بر تفکرات فلسفي بود. فلسفه او سيري بود از شک کامل به ايمان کامل؛ هرچند در اين ميان، نوعي رياضيات عمومي به وجود آورد که حساب و جبر و هندسه در آن داراي نقش بيشتري باشند. دکارت معلوماتي را علم مي دانست که مبرهن و يقيني
باشند و به همين دليل، رياضيات را نمونه کامل علم مي شمرد و مي خواست روش رياضيات را در همه رشته هاي علوم انساني به کار بَرد. از اين روست که روش شناسي دکارت که وجهه اصلي فلسفه اوست، ناشي از همين انديشه مي باشد. وي در انديشه برپايي انقلاب بود، اما براي ايمان قصري ساخت که مصالح آن را شک و ترديد تشکيل مي داد. دکارت بر اين عقيده بود که فرد براي وصول به حقيقت، بايد يک بار در زندگي، خويشتن را از همه عقايدي که پذيرفته است خلاص کند و از نو و از اساس، همه دستگاه هاي معارف خود را بنيان نهد. از اين جهت دکارت روش فلاسفه نقلي را به يک سو نهاد و بنا را بر اين نهاد که درهمه چيز شک کند. وي معتقد بود که هيچ چيز را نبايد واقعيت دانست مگر آن که به اثبات برسد. بايد از دروازه شک وارد شد. بنابراين مي گفت: يک چيز هست که نمي توان در آن شک کرد و آن اين است که شک مي کنم. چون شک مي کنم، فکر دارم و مي انديشم، و چون مي انديشم، پس هستم. وي هم چنين اعتقاد داشت که هر چه را عقلِ روشن و متمايز دريابد، حق است. سپس به وجود مي پردازد و مي گويد: چون خدا کامل است، بنابراين منشاء همه کمالاتي است که تصوري از آنها دارم و از سوي ديگر آن چه را کامل است مي توان به خدا نسبت داد. ذهنْ متفکر را فريب نمي دهد، پس تصورات روشن و متمايزي که خداوند در ذهن
ما نهاده است حق است. تأثير دکارت در فلسفه بيش از حد است و اغلب، او را پدر فلسفه جديد مي خوانند، ولي در سال هاي اخير، بعضي از محققين با ارائه دلايلي، اهميت او را مورد ترديد قرار داده اند. رنه دکارت سرانجام در 11 فوريه 1650م در 54 سالگي در استکهلم سوئد درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
الکساندر سرگيويچ گريبايدوف، در 4 مارس 1795م در مسکو به دنيا آمد و از جواني به فراگيري ادبيات، حقوق، فيزيک و رياضيات پرداخت. گريبايدوف هم چنين به نظام علاقه مند بود و در جنگ عليه ناپلئون بُناپارت در سال 1812م، که به روسيه حمله کرده بود، حضور داشت. علاوه بر آن، او در جنگ دوم ايران و روس شرکت کرد و پس از انعقاد عهدنامه ننگين ترکمن چاي، در سال 1828م در رأس هيأتي از طرف تزار روس به عنوان وزير مختار به تهران وارد شد. او مي خواست با زور و خشونت، مردم مسلمان ايران را به قبول و اجراي اين قرارداد خفت بار وادار کند. يکي از مواد عهدنامه ترکمن چاي، بازگشت مردم سرزمين هاي جدا شده از ايران، به آن مناطق بود. در همين حال شماري از زنان گرجي که در ايران به اسلام گرويده و مسلمان شده بودند، حاضر به رها کردن خانواده و بازگشت به گرجستان نبودند. گريبايدوف نيز در نظر داشت تا آنان را به زور راهي گرجستان نمايد. اين امر باعث مقاومت مردمي به رهبري ميرزا مسيح(ع) مجتهد، روحاني برجسته تهران گرديد. پس از اعتراض مردم در مقابل سفارت، ماموران روسي با تيراندازي به طرف مردم، تعدادي از آنان را کشتند. اين عمل، خشم مردم را برانگيخت و با حمله به سفارت، گريبايدوف و تعدادي از همراهان او را در 11 فوريه 1829م (22 بهمن 1207 ش) به قتل رساندند. در اين حال، فتحعلي شاه قاجار، بلافاصله هيأتي را براي عذرخواهي به روسيه فرستاد و چون روسيه درگير جنگ با عثماني
بود، عذر فتحعلي شاه را پذيرفت. در عوض، دولت ايران، ميرزا مسيح(ع) را به عراق تبعيد کرد.
شرح مناسبت:
توماس آلوا اديسون مخترع معروف امريکايي در 11 فوريه 1847م در ايالت اوهايو در امريکا به دنيا آمد. وي تنها سه ماه براي تحصيل به مدرسه رفت و از آن پس، تحت تربيت مادرش قرار گرفت. اديسون از کودکي به آزمايش و تحقيق علاقه فراوان داشت به طوري که در جواني در واگن کوچکي، آزمايشگاه خود را داير کرد و در آن جا دست به انتشار روزنامه زد. وي در 17 سالگي تلگراف دوسره را اختراع کرد که بدان وسيله مي توان روي يک سيم، از دو طرف مخابره کرد. از آن پس همه وقت خود را صرف آزمايش کرد و از سال 1886م کارخانه و آزمايشگاهي در منزل خود برپا نمود که چهل و پنج سالِ باقي عمر را در آن جا به کار و تفکر و اختراع پرداخت. اديسون مردي پرکار و کم خواب بود و چون از کار روزانه فارغ مي شد، مطالعات علمي خود را درباره برق دنبال مي کرد. او اختراعات فراواني به ثبت رساند اما مهم ترين اختراع اديسون، چراغ برق بود. وي در اين راه هرگز نااميد نشد و سرانجام پس از ده هزار بارآزمايش براي ذخيره برق در باتري، به نتيجه مطلوب رسيد. از ديگر اختراعات وي، ميکروفون، ضبط صوت، گرامافون، لامپ الکتريکي نور سفيد، دينام برقي، لوکوموتيو برقي، دستگاه انتقال برق، فيلم و دوربين فيلم برداري، و دستگاه ذخيره برق و قابل ذکرند. اديسون علاوه بر آن، اختراعات ديگران هم چون تلفن، ماشين تحرير، سينما و ژنراتورهاي برقي
را نيز تکميل کرد. از اين مخترع شهير که در اواخر عمر از ناشنوايي در رنج بود، بيش از 1300 اختراع به ثبت رسيده که موارد ثبت نشده، بيشتر است. وي سرانجام در 18 اکتبر 1931م در 84 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در سال هاي جنگ جهاني دوم، سران کشورهاي بزرگ متفق در جنگ عليه کشورهاي محور، سه کنفرانس مهم در تهران، يالتا و پوتِسدام تشکيل دادند که در جريان آن، ضمن طرح نقشه هاي جنگي و استراتژي نظامي خود در طول جنگ، درباره اوضاع جهان بعد از پايان جنگ و تقسيم ممالک جهان به مناطق نفوذ به توافق هايي رسيدند. قسمتي از اين توافق ها، پس از پايان جنگ جامه عمل پوشيد و برخي ديگر موجب بروز اختلاف شرق و غرب و آغاز جنگ سرد و تقسيم جهان به دو بلوک شرق و غرب گرديد. پس از کنفرانس تهران که در دسامبر 1943م در ايران تشکيل شد، کنفرانس يالتا در چهارم فوريه 1945م، يعني در ماه هاي آخر جنگ جهاني دوم، با حضور سران متفقين شامل ژوزف استالين، وينستون چرچيل و فرانکْلين روزوِلت رهبران شوروي، انگلستان و امريکا در شهر بندري يالتا واقع در ساحل شمالي درياي سياه آغاز به کار کرد. در آستانه اين کنفرانس، نيروهاي شوروي به سمت برلين پيشروي کردند و يک هزار هواپيماي امريکايي نيز در يک حمله هوايي بي سابقه، برلين را در هم کوبيدند. اين بمباران وحشتناک که ويراني هاي عظيم و تلفات سنگيني به بار آورد، روحيه هيتلر و اطرافيان او را به شدت تضعيف کرد. در جريان کنفرانس يالتا، توافق هاي مهمي حاصل گرديد که عبارتند از:
ادامه جنگ تا شکست کامل آلمان و تسليم بدون قيد و شرط اين کشور، تقسيم آلمان بين دول متفق، خلع سلاح آلمان و اخذ غرامت جنگي از آن کشور، تجديد نظر در مرزهاي لهستان، انجام انتخابات در کشورهاي آزاد شده، اعلان جنگ شوروي به ژاپن، حمله قواي امريکا و شوروي به مناطق تحت اشغال ژاپن به ويژه در کره، پذيرش منشور آتلانتيک مبني بر حاکميت ملي کشورها و نيز تأسيس سازمان بين المللي جديد جاي گزين جامعه ملل با نام سازمان ملل متحد. علاوه بر اين اصول مورد توافق، يک رشته توافق هاي محرمانه درباره مناطق نفوذ و حريم امنيتي شوروي در اروپا، وضع لهستان و يوگسلاوي و نيز تصميم گيري در مورد حضور و خروج نيروهاي انگليس و شوروي از ايران نيز در اين کنفرانس به دست آمد. کنفرانس يالتا سرانجام در يازدهم فوريه 1945م به پايان رسيد و سه ماه پس از آن، جنگ جهاني دوم، در اروپا پايان پذيرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نلسون ماندلا، معروف ترين زنداني سياسي جهان، در سال 1918 به دنيا آمد. وي در سال 1944م در حين تحصيلاتْ عاليه به کنگره ملي افريقا که پيش از آن با هدف مبارزه عليه رژيم اقليت سفيدپوستان حاکم بر افريقاي جنوبي و احقاق حقوق سياهان به وجود آمده بود پيوست و در سال هاي دهه چهل و پنجاه از چهره هاي اصلي اين کنگره در مبارزه عليه آپارتايد به شمار مي رفت. در سال 1960م، پليس رژيم نژادپرست افريقاي جنوبي، ده ها تن از سياه پوستان را به قتل رساند. اين امر باعث شد تا ماندلا در همان سال شاخه نظامي کنگره ملي افريقا را ايجاد کند و از سال بعد حملات مسلحانه خود را عليه مراکز و مقرهاي پليس و انتظامي رژيم آپارتايد انجام داد. نلسون ماندلا در سال 1962م به اتهام تلاش براي سرنگوني دولت افريقاي جنوبي به حبس ابد محکوم شد و تا سال 1989م بيست و هفت سال را در زندان گذراند. با اين حال در پي تغييرات در کادر رهبري رژيم افريقاي جنوبي و پاره اي اصلاحات کمرنگ سياسي در اين کشور، نلسون ماندلا در نهايت در يازدهم فوريه 1990م از زندان آپارتايد آزاد شد و به هدف خود که رفع تبعيض نژادي در افريقاي جنوبي بود، رسيد. نلسون ماندلا سرانجام در اول ماه مه سال 1994م به عنوان اولين سياست مدار سياه پوست به رياست جمهوري افريقاي جنوبي انتخاب شد اما در پايان مدت پنج ساله رياست جمهوري خود در اوج محبوبيت از اين سمت کناره گيري کرد. وي که در صحنه بين
المللي نيز از اعتبار و مشروعيت گسترده اي برخوردار است از آن پس به عنوان ميانجي در حل اختلافات بين المللي فعاليت مي نمايد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور جمهوري شيلي با 756/626 کيلومتر مربع مساحت در جنوب قاره امريکاي جنوبي و در همسايگي آرژانتين، بوليوي و پرو واقع شده است. جمعيت شيلي بيش از 15 ميليون نفر که اکثريت مسيحي و عمدتاً کاتوليک مذهبند. بيشتر سکنه مليت اروپايي و دو رگه (سرخ و سفيد) داشته و زبان رسمي آن ها اسپانيايي است. پايتخت شيلي سانتياگو و واحد پول آن پزوي شيلي مي باشد. از شهرهاي مهم آن کنسپسيون، وينيادل مار، و والپا رايزو است. پيش بيني مي شود جمعيت شيلي تا سال 19/5 2025 ميليون نفر خواهد بود. شيلي ازقرن شانزدهم به تصرف اسپانيولي ها درآمد و به صورت يک مستعمره کشاورزي گرديد و نه مستعمره معدني. در اين دوران شيلي جزء قلمرو نايب السلطنه اسپانيا در پرو بود. در سال 1788 شيلي تا حدودي از پرو مستقل شد. مبارزات مردمي بر ضد استعمار اسپانيا ادامه يافت تا اين که در 12 فوريه سال 1818 شيلي به استقلال کامل رسيد و نوع حکومت خود را جمهوري اعلام نمود. روز ملي شيلي 18 سپتامبر است.
شرح مناسبت:
آرتور شنيتسْلِر، داستان نويس و نمايش نامه نويس برجسته اتريشي، در دوازدهم فوريه 1862م در ويِن پايتخت اتريش به دنيا آمد. آرتور از کودکي در خانه اي پرورش يافت که محل آمد و رفت روشن فکران، هنرمندان و رجال فرهنگ و ادب بود و همين امر موجب شد که وي در مدرسه با دوستانش انجمني ادبي داير کند. با وجود اين، او به تحصيل در رشته پزشکي پرداخت و در 23 سالگي به دريافت درجه دکتري نايل آمد. شنيتسلر سه سال دستيار يک جراح معروف بود،
سپس مستقلا به کار پرداخت. وي دنباله مطالعات را گرفت و به تحقيق در انواع بيماري ها، به ويژه بيماري رواني علاقه يافت. او براي مطالعه، به سفرهاي متعدد رفت و در کنگره هاي علمي شرکت کرد. با اين حالْ به نوشتن داستان و کار ادبي روي آورد و منظومه هاي کوتاهي سرود. شنيتسلر در ابتدا نمايش نامه هاي آناتول، عشق گذرا و حلقه را نگاشت و مورد ستايش فراوان قرار گرفت. وي مدتي نيز به نگارش رمان و داستان کوتاه پرداخت و در همه آنها بهتر توانست انديشه هاي شخصي و خاص خود را بيان کند. در اين ميان، آثاري هم چون ستوان گوستل، گرونيموي نابينا و برادرش و پروفسور برنهاردي با استقبال زيادي مواجه گرديد. به طور کلي موضوع آثار شنيتسلر، پوچي زندگي، انحطاط جامعه اتريشي در آخر قرن نوزدهم، عشق هاي نفساني و مادي، دروغ، پيري و تنهايي است که با لطفِ بيان و هوشياري و دقت فراوان عرضه شده است. شنيتسلر سرگرداني نسل معاصر خود را که در گرداب بي ثباتي و سرگشتگي غرق شده، به خوبي درک کرده و در آثار خود، پيش چشم خواننده گذارده است. وي نمايش نامه نويسي بااحساس و چيره دست بود و به عنوان يک پزشک بسيار حساس و البته خسته، در آثار خود، جامعه محتضر و بيمار زمان خويش را تشريح مي نمود. شنيتسلر شمار زيادي نمايش نامه، رمان و داستان کوتاه نوشت و در آنها انحطاط نخستين سال هاي قرن بيستم را به تصوير کشيد. درام هاي شنيتسلر نسبتاً کم تحرک، اما از نظر گفتگوهاي زنده و درخشان ممتازند. از مهم ترين نمايش
نامه هاي او مي توان از ميراث، عشوه گري و چرخ و فلک نام برد. برخي معتقدند آثار شنيتسلر نشانه بيماري عصري افسرده و بي علاقه است. آرتور شنيتسلر سرانجام در سال 1931م در 69 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در فاصله سال هاي 1907 تا 1911م، پنج شورش عليه خاندان سلطنتي منچو در چين صورت گرفت که همه آنها، کم و بيش از انديشه هاي انقلابيِ سون ياتْ سنْ مبارز جمهوري خواه چيني سرچشمه مي گرفت. با اين حال، علي رغم سرکوبي چهار شورش اول و دستگيري و تيرباران تعدادي از شورشيان، قيام پنجم در روز نهم اکتبر 1911م آغاز شد و با وجود شدت عمل بي سابقه دولت و دستگيري و اعدام صدها نفر در ملأ عام، نفرت و خشم عمومي از دربار افزايش يافت. از روز يازدهم اکتبر، شورش به شهرهاي بزرگ چين نيز سرايت کرد و اين امر، دولت را به نرمش و فراخوان آشتي ملي وادار ساخت. از اين رو مذاکرات نمايندگان دولت و مخالفان در اوايل دسامبر 1911م در شانگهاي چين آغاز شد و با اين که دولت، پيشنهاد تبديل حکومت مطلقه سلطنتي به حکومت مشروطه سلطنتي را مطرح کرد، ولي نيروهاي انقلابي که چهارده ايالت از هجده ايالت چين را در اختيار داشتند، به چيزي جز تغيير رژيم و استقرار جمهوري رضايت نمي دادند. در جريان اين مذاکرات، نيروهاي انقلابي، يک مجلس مؤسسان ازنمايندگان ايالات چين تشکيل دادند و اين مجلس پس از آغاز به کار در اول ژانويه 1912م، به اتفاق آرا تصميم به اعلام رژيم جمهوري در چين گرفت. اين مجلس سپس به اتفاق آرا، سون يات سنِ
46 ساله را به عنوان اولين رئيس جمهور چين برگزيد و او را مأمور مذاکره با پکن و انتقال مسالمت آميز حکومت از باقي مانده خاندان امپراتوري منچو به جمهوري جديد نمود. در اين ميان، پس از آن که درباريان چاره اي جز تسليم و رضا نديدند، در روز دوازدهم فوريه 1912م راضي به واگذاري قدرت به انقلابيون چيني شدند. بدين ترتيب، روز 12 فوريه 1912م، حکومت 267 ساله خاندان منچو که خود وارث يک امپراتوري دو هزار ساله بود به پايان رسيد و رژيم جمهوري در چين استقرار يافت. اما سون يات سن براي اداره امور کشور، تجربه و نيروي کارآمد کافي نداشت. ناتواني او در اداره امور و مشکلاتي که بيشتر ناشي از کارشکني و عدم همکاري عوامل حکومتِ پيشين بود، به تدريج از اعتبار و جذبه مردي که پدر انقلاب چين لقب گرفته بود، کاست و ميدان را براي مخالفان خود باز گذاشت. در اين ميان، با آغاز اختلاف ها و کشمکش هاي داخلي، وضعيت چين بار ديگر متشنج و بي ثبات شد. تا اين که، چين در سال 1949م به دنبال انقلابي ديگر به رهبري مائوتِسِه تونگ، تحت حکومت کمونيستي قرار گرفت.
شرح مناسبت:
حسن البنّاء، عالم انقلابي و پايه گذار جنبش اسلامي اِخوان المُسلمين مصر، در سال 1906م در اين کشور به دنيا آمد. وي از کودکي به تحصيل پرداخت و به دليل ضعف مالي، در يک ساعت سازي مشغول به کار شد، بنّاء، به دليل شهرتي که در حفظ اخلاق اسلامي داشت، در دوران دبيرستان به عضويت انجمن اخلاق در آمد. او هم چنين در حين تحصيل در دانش سراي
عالي، در ارشاد مردم مسلمان مصر، نقش مهمي ايفا کرد. حسن البناء در سال 1925م، در حالي که نوزده سال بيشتر نداشت مجله فتح را با هدف مبارزه با پديده استعماري اسلام زدايي در مصر تأسيس کرد و در سال 1927م، به عنوان معلم در مدارس مصر به تدريس روي آورد. وي در سال بعد، در 22 سالگي، به کمک جمعي از همفکران خود، جنبش اسلامي اخوان المسلمين مصر را بنيان نهاد و سپس با حمايت هاي مالي مردم، مسجدي را براي فعاليت اين جنبش، ايجاد نمود. البنّاء در کنار آن نيز، به احداث دانش سراي عالي اسلامي همت گماشت و جوانان مشتاق علوم اسلامي را با مباني اسلام آشنا ساخت. شعب جنبش اخوان المسلمين، به تدريج در شهرهاي مختلف مصر داير شد و هنگامي که البنّاء، مقر خود را به قاهره انتقال داد، بيش از 1500 شعبه در شهرهاي مصر وجود داشت. حسن البناء در سرمقاله اولين شماره از مجله ارکان اخوان المسلمين، خط مشي اين سازمان را پيروي از قرآن کريم و رسول خدا(ص) اعلام نمود. او در سال هاي بعد، با توسعه فعاليت هاي اسلامي و نيز نگارش نامه هاي مختلف و بعضاً تهديدآميز براي سران حکومت مصر و بازداشتن آنان از فساد و انحراف و دعوت آنها به تعاليم حياتبخش اسلام، مورد بغض دستگاه حکومتي قرار گرفت. سال هاي جنگ جهاني دوم، اوج محبوبيت حسن البنّاء نزد مردم مسلمان و به ويژه مردم فلسطين بود. در اين سال ها، اعضاي اين سازمان در فلسطين، عملاً به مصاف با يهوديان صهيونيست پرداختند و نقش مؤثري را در دفاع از حقوق ملت فلسطين
بر عهده گرفتند. هم چنين بي ثباتي و تزلزل سياسي حکومت مصر در جريان جنگ نيز به رشد و اقتدار و موقعيت سياسي و اجتماعي جنبش اخوان المسلمين و شخص حسن البناء کمک شاياني کرد. در اين سال ها، حسن البناء موقعيت ممتازي را در ميان نظاميان ارتش مصر به دست آورد و همين موقعيت بود که بعدها زمينه ساز ظهور جنبش افسران آزاد در ارتش مصر و سر بر آوردن جمال عبدالناصر از ميان آنان گرديد. هم چنين در اين سال ها فعاليت اين جنبش به سرعت افزايش يافت به طوري که تعداد اعضا و هواداران آن، در سال 1948م در حدود دو ميليون نفر بود. در اين سال اخوان المسلمين با حکومت وقت مصر درگير شد و با کشف توطئه قتل نخست وزير مصر از طرف اخوان المسلمين، فعاليت اين جمعيت، غيرقانوني اعلام گرديد. در نتيجه حسن البناء در دوازدهم فوريه 1949م در 43 سالگي توسط رژيم پادشاهي ملک فاروق به شهادت رسيد. اخوان المسلمين از اين تاريخ به بعد، به يک سازمان مخفي تبديل شد و رهبران آن با افسران ناراضي مصري ارتباط برقرار کردند. آنان در طي کودتاي افسران در سال 1953م عليه حکومت سلطنتي نقش موثري ايفا نمودند. ولي پس از پيروزي کودتا، سازمان با حکومت مصر دچار اختلافاتي گرديد که در نهايت به انحلال جنبش اخوان المسلمين انجاميد. اخوان المسلمين در حال حاضر، در اکثر کشورهاي عربي فعاليت مي کنند ولي مهم ترين مرکز فعاليت آنها، مصر، سوريه، سودان، اردن و عربستان است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
13 فوريه 1689م اعلاميه موسوم به حقوق انگليس خوانده شد و حکومت اين کشور به مشروطه سلطنتي تبديل گرديد. براساس اين اعلاميه اختيارات مهمّي چون اجراي قوانين، اخذ ماليات و سربازگيري از پادشاه سلب شد و بعدها در اختيار مجلس قرار گرفت. حکومت انگليس همچنان مشروطه سلطنتي است و پادشاه در آن جنبه تشريفاتي دارد و قدرت اصلي در دست نخست وزير است.
شرح مناسبت:
ريچارد واگْنِر آهنگ ساز شهير آلماني در 22 مه 1813م در لايْپْزيک آلمان به دنيا آمد. وي از کودکي به موسيقي علاقه داشت و از 14 سالگي در اين فکر بود که اثري در اين زمينه پديد آوَرَد تا اين که توانست اپراي خود را به نام پريان ها بنويسد. واگنر در سال هاي بعد مورد توجه قرار گرفت و به رياست اُرکِسْتْر يکي از تئاترهاي شهر انتخاب شد. وي در سال 1848م قصد داشت تا يک اپراي بزرگ تهيه کند، اما در جريان انقلاب سال 1848م آواره شد و سيزده سال از وطن دور افتاد. واگنر در سال هاي پاياني عمر خود در شهر بايروت آلمان اقامت گزيد و ساختمان يک تئاتر را ساخت که در آن شاه کارهاي خود را اجرا کرد. واگنر با وجود نبوغ هنري و آثار جاويداني که به وجود آورد، از نظر اخلاقي درسطح پاييني قرار داشت و نيمي از عمر خود را به علت بدهي هاي ناشي از بي بندوباري و عياشي، فراري و متواري بود. با اين حال، موسيقي واگنر، هنري برگزيده و داراي جنبه جاودانگي بود و طرفداران فراواني داشت. واگنر سرانجام در سيزدهم فوريه 1883م در هفتاد سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژُورْژْ سيمْنون، نويسنده و داستان نويس برجسته فرانسوي در سيزدهم فوريه 1903م در شهر ليِژ بلژيک زاده شد و فعاليت ادبي خود را از روزنامه نگاري در اين شهر آغاز کرد. هواي تيره شهر زادگاهش در او تمايلي به فضاي مه آلود، غمناک و غم افزا به وجود آورد که از ميان آن، شخصيت هاي داستان هاي گوناگونش برخاسته اند. سيمنون سالياني در امريکا به سر برد، سپس در فرانسه اقامت گزيد و با نام هاي مستعار به نشر رمان هاي عامه پسند و کارآگاهي پرداخت. اين امر باعث شد تا ژرژ سيمنون نزد عامه مردم، به ويژه طبقه کارآگاهان و پليس جنايي محبوبيت فراوان به دست آورد و او را به ثروت و شهرت رساند. او در سال 1931م داستان آقاي گاله را منتشر و در آن، شخصيت کارآگاه مَگْرِه را خلق کرد که در عالم داستاني، شخصيتي جهاني يافت. شخصيت تزلزل ناپذير کارآگاه مَگْرِه در کشف جرايم و جنايتها، بيشتر به الهامات، هوش و زيرکي خود او بستگي مي يابد تا به روش هاي علمي. سيمنون از آن پس به طور پياپي داستان هاي خود را انتشار داد که خانه کانال، ناشناسان در خانه و کرکره هاي سبز و يک صد و پنجاه رمان ديگر، از آن جمله است. هنر داستان نويسي سيمنون از لحاظ ارزش انساني در درجه اي بالاتر از حدّ معمول داستان هاي کارآگاهي و جنايي قرار دارد. سيمنون در خلق محيط مناسب و گروه هاي خاص بشري و قهرماناني که از خصوصيت هاي روحي غيرعادي برخوردارند، استادي کامل داشت. شخصيت هاي داستان
هاي سيمنون طوري ساخته شده اند که همه بر حسب عواطف و صفات روحي خود رفتار مي کنند، بي آنکه خود نويسنده در وراي چهره آنان پنهان باشد و آنها را راهنمايي کند. سيمنون داستان هاي جنايي را با حوادثي واقعي مي آميزد و در لفافِ اسراري از زندگي آدمي که رنگي شاعرانه دارد، مي پيچد. داستان هاي سيمنون علاوه بر دسيسه ها، از تجزيه و تحليل رواني دقيق برخوردار است و از پرخواننده ترين آثار جنايي به شمار مي آيد که به غالب زبان ها ترجمه و از بيشتر آنها فيلم سينمايي ساخته شده است. ژرژ سيمنون سرانجام در سال 1989م در 86 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کنفرانس "محدود کردن تسليحات بين المللي" از سيزدهم نوامبر 1921م در واشينگتن، پايتخت امريکا آغاز به کار کرد. اين کنفرانس در ششم فوريه 1922م، با امضاي قراردادي به نام قرارداد پنج جانبه توسط پنج کشور از کشورهاي شرکت کننده به کار خود پايان داد. به موجب اين قرارداد که به امضاي امريکا، انگليس، فرانسه، ايتاليا و ژاپن رسيد، استفاده از هرگونه گاز سمّي و شيميايي کشنده يا بي حس کننده در جنگ ها ممنوع شد. چند سال بعد در ژوئن 1925م منع به کارگيري گازهاي کشنده در جنگ ها از سوي تعداد بيشتري از کشورها مورد توجه قرار گرفت و طي پروتکلي در ژنو به امضاي اکثر آن کشورها رسيد. با اين حال، همين کشورها در موارد متعدد از اين سلاح هاي ممنوعه استفاده کرده اند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کريستوفر لاتِم شولْزْ، مبتکر امريکايي در چهاردهم فوريه 1815م در امريکا به دنيا آمد. وي در ابتدا مدتي کارگر چاپ خانه بود و لذا با شوق و علاقه، درباره پديد آوردن دستگاهي کوچک که کار نوشتن را به جاي دست انجام دهد، به تفکر پرداخت. در سال 1864م به کمک يکي از دوستانش توانست طرح دستگاهي را بريزد که صفحات کتاب را شماره گذاري مي کرد، ولي چون ساختمان آن را جالب نديد، خود به ساختن ماشين بهتري همّت گماشت و نزديک به سه سال بر روي اين طرح کار کرد. با اين حال پس از چندي به اين نتيجه رسيد که اگر کليد ماشين تحريرش داراي محوري باشد که بر آن حرفي حک شود مي تواند روي کاغذ نقش بياندازد و هر گاه ماشينْ چندين کليد داشته باشد و هر کليد براي يک حرف، ديگر به استوانه گردان نيز احتياجي نيست. او نمونه اي از اين دستگاه را ساخت که فقط داراي يک کليد بود، ولي مدتي بعد در سال 1868م شولز اختراع خود را که تمام حروف الفبا را دربرداشت به ثبت رساند. با اين حال چون در تنگناي مالي بود لذا امتياز آن را به بهايي اندک به يک شرکت فروخت و بدين ترتيب ماشين تحرير رواج پيدا کرد. بعدها اين شرکت، ماشين تحريرهاي کامل تري از روي مدل شولز ساخت و دنيا را با اين اختراع آشنا نمود. کريستوفر شولز سرانجام در سال 1890م در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سال ها قبل از آنکه رژيم صهيونيستي، موجوديت خود را اعلام کند، گروه هاي تروريستي صهيونيستي براي ايجاد جوّ وحشت و
ارعاب، به مناطق گوناگون فلسطينيان بي دفاع حمله مي کردند و مردم بي گناه را قتل عام مي نمودند. هدف اصلي اين عمليات هاي تروريستي اين بود که محيط فلسطين را براي مردم آن ناامن کنند و اهالي اين مناطق را به ترک شهرها و روستاهاي خود وادار سازند. در اين راستا، در تاريخ 14فوريه 1938م صهيونيست هاي مسلح عضو گروه تروريستي پالْماخْ در ادامه قتل عام فلسطيني ها، عمليات کشتار اهالي روستاي سَعسَع در فلسطين اشغالي را آغاز کردند. در اين عمليات که تا روز بعد طول کشيد، 20 خانه بر سر ساکنان آنها خراب شد و 60 فلسطيني که اکثراً زن وکودک بودند، کشته شدند. صهيونيست ها تا مدت ها، از قتل عام روستاي سَعسَع به عنوان الگويي براي کشتار فلسطيني ها ياد مي کردند و خوي وحشيگري خود را به رخ هم مي کشيدند.
شرح مناسبت:
در چهاردهم فوريه 1945م و در اواخر جنگ جهاني دوم، بزرگترين و پرتلفات ترين بمباران هاي غير هسته اي جهان به وسيله 1773 فروند هواپيماي بمب افکن انگليسي و امريکايي عليه مواضع آلمان آغاز شد. در اين بمباران هاي بي رحمانه که سه روز مداوم به طول انجاميد، چند شهر صنعتي آلمان به تلي از خاکستر تبديل شد و بين 150 تا 250 هزار نفر از غيرنظاميان شهرهاي آلمان، جان خود را از دست دادند. اين امر زمينه هاي شکست حتمي و سقوط آلمان نازي را تسريع بخشيد به طوري که دو ماه و نيم بعد، آلمان مجبور به پذيرش تسليم بي قيد و شرط و تحمل شکست سنگين از متفقين گرديد.
شرح مناسبت:
پس از روي کارآمدن جمال عبدالناصر در مصر و اوج گيري شعارهاي پان عربيسم، مسئله وحدت کشورهاي عربي مطرح شد و اين امر با شکل گيري جمهوري متحده عربي در اول فوريه 1958م با عضويت مصر، سوريه و يمن عملي گرديد. در عکس العمل نسبت به اين اقدام و با تحريک انگلستان و حمايت امريکا، رژيم هاي عراق و اردن نيز گفتگوهاي خود پيرامون اتحاد دو کشور را آغاز نموده و در 14 فوريه 1958 بيانيه اي منتشر نمودند که بر اساس آن "اتحاد عربي" و "اتحاد هاشميان" شکل مي گرفت. در اين کشور جديد، پيوندهاي خارجي، مسائل دفاعي، گمرک و آموزش به يک کابينه فدرال واگذار گرديد در حالي که در هر يک از دو کشور، کابينه اي محلي نيز وجود داشت. سياست خارجيِ هماهنگ نيز از ديگر توافقات به دست آمده توسط وزراي خارجه عراق، اردن و انگلستان بود.
در مارس همان سال قانون اساسي مشترک تهيه شد که بر اساس آن "پارلمان اتحاد" شکل مي گرفت. اين پارلمان 40 نفره که نيمي از اعضاي آن عراقي و نيمي ديگر از اردن بودند در مسائل مالي حق قانون گزاري نداشتند در ادامه، در ماه مه 1958م کابينه فدرال برپا گرديد. اين اتحاديه جوان عمر چنداني نيافت و پس از 5 ماه از اعلام موجوديت، سرانجام در تاريخ چهاردهم ژوئيه 1958م به واسطه کودتاي نظامي عراق منحل گرديد. کودتاي نظاميان علاوه بر فروپاشي اتحاد عربي و نظام سلطنتي، منجر به آغاز حکومت جمهوري در عراق شد.
شرح مناسبت:
در 14فوريه 1963م پروفسور مارتين اسکات، جراح انگليسي، در بيمارستان شهر ليدز انگلستان کليه فردي را که تازه فوت کرده بود، برداشت و طي يک عمل جراحي به يکي از بيماران خود پيوند زد. اين پيوند با موفقيت روبرو شد.
شرح مناسبت:
جنگ دريايي ميان فرانسه و انگليس در سواحل هند که هفت ماه به طول انجاميد، از سري جنگ هاي اين دو کشور براي تسلط استعماري بر هندوستان و چپاول منابع آن بود. قبل از اين جنگ، فرانسه در پي شکست از انگليس در جنگ سيزده ماهه مَدرَس با امضاء قرارداد پاريس، از هند چشم پوشي کرده بود اما آغاز مجدد جنگ در روز پانزدهم فوريه 1782م نشان داد که فرانسوي ها به آساني نمي توانند از مطامع استعماري خود در هند بگذرند. با وجود آن که جنگ دريايي هفت ماهه به نفع فرانسه تمام شد، اما اين کشور نتوانست عملاً بار ديگر به هند بازگردد و انگليس همچنان به عنوان استعمارگر اصلي شبه قاره هند در اين سرزمين باقي ماند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حکومت پرتغال از سال 1932م تحت حاکميت آنتونيو سالازار ديکتاتور پرتغال قرار داشت که به عنوان نخست وزير در حدود 40 سال اين مقام را حفظ کرد. دکترين "سالازاريسم" مبتني بر ديکتاتوري سياسي و اجتماعي و اصلاحات اقتصادي و تأمين رفاه عمومي بود. ايجاد نظام تک حزبي و اعمال ديکتاتوري مطلق باعث شد تا گالوائو که از نويسندگان و نظاميانِ اين کشور بود در جريان يک شورش، در 15 فوريه 1960م، کشتي سانتاماريا که متعلق به پرتغال بود را تصرف نمايد. اين عمليات که به عنوان يک شورش تلقي گرديد با پس دادن کشتي به پرتغال و پناهنده شدن گالوائو به برزيل خاتمه يافت. دو سال بعد در جريان يک قيام داخلي، سربازخانه هاي اين کشور به تصرف طرفداران گالوائو درآمد که آنهم ناکام ماند. سالازار تا اواخر سال 1968م به حاکميت خود ادامه داد و سرانجام در سال 1970م درگذشت.
شرح مناسبت:
ميخائيل گورباچف، آخرين رئيس جمهور اتحاد جماهير شوروي، پس از به دست گيري قدرت در مورد حضور ارتش سرخ در افغانستان اعلام کرد بايد هر چه سريع تر اين روند پايان گيرد. از اين رو، با گذشت ده سال از اشغال نظامي افغانستان توسط ارتش سرخ شوروي، در اثر مقاومت مجاهدان مسلمان افغان، قواي متجاوز از اين کشور خارج شدند. هدف شوروي از اشغال افغانستان در سال 1979م تثبيت حکومت دست نشانده مسکو در کابل و گسترش نفوذ شوروي به سوي جنوب آسيا بود. اين اقدام شوروي که منافع امريکا را در منطقه به خطر انداخته بود، با واکنش تند واشينگتن و انجام اقداماتي توسط اين دولت براي عقب نشيني ارتش شوروي
از افغانستان روبرو شد. از طرف ديگر، از همان ابتداي اشغال افغانستان، مسلمانان مبارز اين کشور عليه قواي متجاوز شوروي به مقابله برخاستند و سرانجام پس از ده سال استقامت، مردم مسلمان با همراهي مجاهدان افغاني، موفق به راندن قواي ارتش سرخ شدند. اين در حالي بود که مسکو نيز، با توجه به تغييرات وسيع در سياست خارجي خود و تحمل هزينه سنگين ادامه حضور نيروهايش در افغانستان، راهي جز عقب نشيني از اين کشور نمي ديد. از اين رو نيروهاي شوروي که شامل يک صد هزار نفر بودند، طي دو مرحله، خاک افغانستان راترک کردند و تجاوز بي حاصل خود را پايان دادند. براساس آمارهاي رسمي ارتش شوروي، نتيجه حضور سربازان اين کشور در افغانستان عبارت بود از: بيش از سيزده هزار کشته، 35 هزار زخمي و سي صد نفر ناپديد. تخليه افغانستان از نيروهاي شوروي بر خلاف تصور و پيش بيني بسياري از سياست مداران و مفسران غربي موجب پيروزي مجاهدان افغاني و سقوط دولت طرفدار شوروي در کابل نشد، بلکه بر عکس، بين گروه هاي مختلف مجاهدين بر سر کسب قدرت اختلاف افتاد تا اين که به روي کار آمدن گروهک طالبان انجاميد. کشور افغانستان با 652/225 کيلومترمربع وسعت در جنوب غربي آسيا و در همسايگي ايران، پاکستان، چين و ترکمنستان واقع شده است و جمعيت آن در حدود 23 ميليون نفر مي باشد. مردم افغانستان عمدتاً مسلمانند و به فارسي دري و پشتو تکلم مي کنند. پايتخت آن کابل و واحد پول آن، افغاني است. جمعيت افغانستان تا سال 2025م بيش از 44 ميليون نفر تخمين زده شده است. بيش از
50 درصد مردم افغانستانْ مليّت پشتو داشته و باقي مانده آن نيز از نژاد تاجيک، ازبک و … هستند. مزار شريف، هرات، قندهار و جلال آباد از شهرهاي مهم افغانستان به شمار مي روند. (ر.ک: 8 اوت)
شرح مناسبت:
کتابخانه بزرگ هاروارد از کتابخانه هاي بزرگ جهان در 16 فوريه 1638م توسط جان هاروارد تأسيس شد و او هنگام مرگ نيز املاک و دارايي خود را براي کتابخانه و مدرسه خويش اختصاص داد. امروزه اين مدرسه به عنوان دانشگاه هاروارد، يکي از بزرگ ترين دانشگاه هاي جهان به حساب مي آيد و کتابخانه آن نيز با دراختيار داشتن بيش از 8 ميليون کتاب بزرگ ترين کتابخانه دانشگاهي به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
ليتواني کشور کوچکي در شمال اروپاي شمالي و از جمله کشورهاي حوزه بالتيک به شمار مي آيد که در پي تضعيف روسيه به خاطر شرکت در جنگ جهاني اول و وقوع انقلاب در اين کشور، در 16 فوريه 1918م اعلام استقلال کرد در آغاز جنگ جهاني دوم، ليتواني و ديگر کشورهاي حوزه بالتيک، طبق توافق محرمانه آلمان و شوروي، به کشور اتحاد جماهير شوروي واگذار گرديد و با روي کار آمدن دولت دست نشانده شوروي در ليتواني، به عنوان چهاردهمين جمهوري اتحاد جماهير شوروي، اعلام موجوديت کرد. در دوران تسلط شوروي، هزاران ليتوانيايي از کشور خود به غرب گريختند و هزاران تن در اردوگاه هاي سيبري ناپديد شدند. اين وضع تا چهل سال پس از آن ادامه يافت تا آن که در اواخر دهه 1980 بر اثر تغيير سياست هاي شوروي و برخي تحولات جهاني زمينه استقلال دوباره ليتواني فراهم شد و در 29 ژوئيه 1991م از اتحاد جماهير شوروي سابق استقلال يافت. کشور جمهوري ليتواني داراي 65/301 کيلومتر مربع مساحت و بر کرانه درياي بالتيک قرار گرفته است. پايتخت آن شهرويلنيوس است و کاوناس و کلايپدا از ديگر شهرهاي آن
مي باشد. جمعيت ليتواني در حدود 4 ميليون نفر است و با توجه به رشد جمعيت در اين کشور، پيش بيني جمعيت آن تا سال 2025 حدود 3/5 ميليون نفر خواهد بود. مردم ليتواني به زبان ليتوانيايي سخن مي گويند. اکثريت مردم ليتواني پيرو آيين مسيحيت مي باشند و مليت ليتوانيايي دارند. واحد پول اين کشور ليتاس بود که با پيوستن اين کشور به اتحاديه اروپا در 30 آوريل 2004، پول واحد اروپايي، يورو جاي گزين آن مي گردد. نظام سياسي ليتواني جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري مي باشد.
شرح مناسبت:
سِر مارک سايکْسْ از سياست مداران مشهور انگلستان بود. انگلستان در اواسط قرن نوزدهم ميلادي در اين کشور به دنيا آمد. وي از جواني به فعاليت هاي سياسي پرداخت و پس از چندي به پارلمان انگليس راه يافت. سايکس با آغاز جنگ جهاني اول به عنوان ديپلمات انگليس عازم منطقه بالکان شد و سپس به ترکيه رفت. سايکس نماينده انگليس در پيمان متقابل انگليس و فرانسه موسوم به سايکس - پيکو بود. اين پيمان استعماري، شرايط سياسي منطقه را براي تفکيک اراضي خاورميانه و مستملکات آسيايي امپراتوري عثماني فراهم آورد. در قرارداد سايکس - پيکو که نوعي تباني استعماري و توسعه طالبانه متفقين بود، منطقه خاورميانه عربي بين سه کشور انگلستان، فرانسه و روسيه تزاري تقسيم شد. فرانسه و انگليس در پي تقسيمات پيمان سايکس - پيکو با يک ديگر توافق کردند تا متصرفات خاورميانه اي خويش را به امير نشين هاي متعدد تبديل نمايند و در هر اميرنشين، احساسات قومي، نژادي، زباني و مذهبي را عليه دولت عثماني به وجود آورند
تا راه شکست نهايي عثماني از اين طريق هموارتر گردد. مارک سايکس که معاهده اش با فرانسوي ها، ترسيم کننده سياست انگليس تا حداقل سه دهه پس از آن بود، سرانجام در شانزدهم فوريه 1916م در پاريس درگذشت.
شرح مناسبت:
جِيمز هاروي رابينسون، فيلسوف و مورخ امريکايي در 29 ژوئن 1863م به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دوران تحصيل، از 29 سالگي به عنوان استاد تاريخ دانشگاه کلمبيا مشغول به تدريس شد و 27 سال در اين شغل خدمت کرد. رابينسون، تاريخ را وسيله اي براي درک و فهم مجموع زندگي مي دانست و تاريخ يک ملت را تنها فصلي از تاريخ و داستان جهان مي شمرد. او ضمن اشاره به گذشته تاريخ بشري و آينده قابل پيش بيني با توجه به امکانات موجود، مسئله خودبيني و برتري يک ملت را امري سخيف و خنده دار مي خوانْد و به طور کلي و به صورت طبيعي، خودبزرگ بيني و برترانديشي فرد را نيز مضحک مي پنداشت. از ديدگاه فلسفي، رابينسون معقتد بود که وحدت قومي سرانجام به وحدت جهاني مي انجامد. به سخن ديگر، قدرت فلسفي او در پيوسته و واحدْ ديدنِ زندگي تبلور پيدا مي نمود. از رابينسون آثار متعددي بر جاي مانده که مقدمه اي بر تاريخ اروپاي غربي، بشري کردن دانش و آزمايش تمدن از آن جمله است. جِيمز هراوي رابينسون سرانجام در شانزدهم فوريه 1936م در هفتادوسه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
يک سال پس از تأسيس سازمان ملل متحد، با مخالفت نماينده شوروي در سازمان ملل با يکي از پيشنهادهاي شوراي امنيت، براي اولين بار، در شانزدهم فوريه 1946م حق وتو، مورد استفاده قرار گرفت. اين حق تنها منحصر به پنج عضو دائمي اين شورا يعني امريکا، روسيه، انگلستان، فرانسه و چين است. طرح اصلي حق وتو در کنفرانس يالتا در سال 1945م توسط انگليس، امريکا و شوروي به تصويب
رسيد و بعدها در منشور سازمان ملل متحد، گنجانده شد. از آن زمان تاکنون، اعتراض هاي متعددي از جانب کشورهاي جهان به حق وتو، انجام شده است، اين کشورها، حق وتو را که به پنج عضو دائم شوراي امنيت اجازه مي دهد به خاطر منافع خود در مقابل تصميمات شوراي امنيت و يا سازمان ملل بايستند، مخالف اصول دموکراسي و برابري کشورها در سطح جهاني مي دانند.
شرح مناسبت:
شيخ راغب حرب امام جمعه شهرک جبشيت در جنوب لبنان و از پايه گذاران جنبش مقاومت اسلامي در اين منطقه بود. او همواره يکي از مخالفان جدي رژيم صهيونيستي بود که عليه اشغال جنوب لبنان توسط آن رژيم سخن مي گفت و مردم جنوب لبنان را به قيام عليه صهيونيست هاي اشغال گر دعوت مي کرد تا اين که توسط نيروهاي اسرائيل بازداشت شد. با دستگيري او و اعتصاب و تحصن گسترده مردم، صهيونيست ها مجبور به آزادي وي شدند. در نهايت در شانزدهم فوريه 1984م، با توطئه مشترک اسرائيل، امريکا و نيروهاي فالانژ لبنان، شيخ راغب حرب در حالي که پس از اداي نماز در مسجد جبشيت راهي خانه اش بود، توسط تروريست هاي صهيونيست هدف رگبار مسلسل قرار گرفت و به شهادت رسيد. در پي شهادت شيخ راغب حرب، اعتصابات عمومي سراسر لبنان را فرا گرفت و اين اعتصاب و اعتراض عمومي، بازتاب گسترده اي در جهان يافت. هم چنين به هنگام تشييع پيکر ايشان، درگيري شديدي ميان جوانان شهرک جبشيت و نيروهاي صهيونيستي روي داد که عده اي کشته و زخمي شدند.
شرح مناسبت:
عالم مجاهد حجت الاسلام و المسلمين سيد عباس موسوي بنيان گذار جنبش حزب اللَّه لبنان، در سال 1952م در شهرک نبي شيت از توابع بعلبک لبنان به دنيا آمد. وي در 15 سالگي براي ادامه تحصيلات به حوزه علميه نجف رفت و از محضر آيت اللَّه سيد ابوالقاسم خويي و شهيد سيدمحمدباقر صدر استفاده نمود. شهيد موسوي هم زمان با پيروزي انقلاب اسلامي، راهي لبنان گرديد و حوزه علميه بعلبک را تأسيس نمود. وي ازآن پس، آن چه
آموخته بود به مرحله عمل درآورد و تمام توان خود را براي پياده کردن افکار انقلابي رهبر کبير انقلاب اسلامي ايران حضرت امام خميني)ره(در جامعه لبنان به کار گرفت. شهيد سيد عباس موسوي هم زمان در صف مقدم جهاد عليه رژيم صهيونيستي قرار گرفت و با هم فکري جمعي از علما و تعدادي از شاگردانش، جنبش انقلابي حزب اللَّه لبنان را تأسيس کرد. فکر روشن، ديدگاه هاي انقلابي، روحيه سرشار از صفا و اخلاص و برخوردهاي واقع بينانه و غيرتصنّعي از خصوصيات بارز سيدعباس موسوي بود که اقشار مختلف مردم به ويژه جوانان را شيفته او مي ساخت. او شب و روز در راه ترويج اسلام و خدمت به مردم و پيشبرد جهاد عليه دشمنان اسلام به خصوص صهيونيست ها تلاش مي کرد. هم چنين در طول فعاليت در سمت دبيرکلي حزب اللَّه لبنان، ضربات سهمگيني بر رژيم نژاد پرست اسرائيل فرود آورد و زخم هايي کاري بر آن دولت غاصب وارد کرد. شهيد سيدعباس موسوي، دبير کل حزب اللَّه لبنان سرانجام در 16 فوريه 1992م در حالي که از مراسم بزرگ داشت شيخ راغب حرب که او نيز هشت سال پيش از آن توسط صهيونيست ها به شهادت رسيده بود، بازمي گشت، مورد يورش هوايي مزدوران اسرائيلي در جنوب لبنان قرار گرفت و به شهادت رسيد. در اين عمليات ناجوانمردانه همسر و فرزند کوچک وي نيز به شهادت نايل آمدند.
شرح مناسبت:
واسکودو گاما، دريانورد پرتغالي در 17 فوريه 1469م در اين کشور به دنيا آمد. در آن زمان، جوانان زيادي به دريانوردي علاقه داشتند، از اين رو واسکودوگاما نيز وارد اين حرفه شد و
در طي سال هاي بعد، به دريانوردي مجرب تبديل گرديد. در همان اوقات که کريستف کلمب، دريانورد و مکتشف ايتاليايي، راهي را به سوي هندوستان جستجو مي نمود، واسکودوگاما دريانورد پرتغالي در پي يافتن مسيري از طرف دماغه اميد نيک در جنوب افريقا بود تا از طريق خليج عمان به هند برسد. از اين رو به عنوان اولين اروپايي، سفر خود را به هند در سال 1497م آغاز کرد. وي که در اين سال ليسبون، پايتخت پرتغال را با چهار کشتي ترک کرده بود، از طريق اقيانوس اطلس عازم جنوب شد و چون برخلاف پيشينيان خود از خط ساحلي حرکت نمي کرد، در وقت صرفه جويي زيادي نمود. واسکودوگاما پس از دور زدن دماغه اميد نيک در جنوبي ترين نقطه قاره افريقا، به سوي سواحل شرقي افريقا بالا آمد و شهرهاي ثروت مند تجار عرب را در موزامبيک مشاهده کرد. وي در ادامه، از سواحل کنيا عازم اقيانوس هند گرديد و در آوريل 1499م پس از حدود بيست ماه سفر دريايي، در بندر تجارتي کلکته در شبه قاره هند پهلو گرفت. هرچند راه اکتشافي واسکودوگاما بسيار طولاني بود، ولي به دنبال او، دريانوردان ديگر پرتغالي نيز همان راه او را پيش گرفتند و بنادر تجارتي و مستعمراتي پرتغال در افريقاي شرقي و ساحل غربي هند را تشکيل دادند. هم چنين دستيابي اروپاييان و به ويژه پرتغالي ها بر اين سرزمين سبب رونق تجارت و انباشت ثروت بادآورده در اروپا گرديد. واسکودوگاما در سفر دوم خود، با بيست کشتي به حرکت درآمد و قصد داشت تا حاکميت پرتغال را بر افريقا تثبيت کند که در اين
راه از اعمال زور و فشار نيز خودداري نکرد. با اين حال به سبب خشونت و سوء مديريت و نيز بدگويي از وي، به مدت بيست سال خانه نشين شد. واسکودوگاما در سال 1524م به عنوان نائب السلطنه هند راهي اين سرزمين گرديد. اما اين مقام چندان پايدار نماند و با مرگ وي در 16 نوامبر 1524م در 55 سالگي، رؤياي او براي حکومت بر هند تعبير نشد. هر چند واسکودو گاما در سفرهاي دريايي خود، مناطق ناشناخته اي را کشف کرد و راه هاي دريايي را شناساند، اما اين امر زمينه ساز حضور استعماري نيروهاي پرتغال و ديگر کشورها در افريقا و آسيا گرديد و باعث استثمار مناطق وسيعي از جهان در طول قرن هاي متمادي شد.
شرح مناسبت:
جيوردانو برونو اخترشناس، فيلسوف و شاعر دوره قرون وسطي، در 13 سپتامبر 1548م در شهر نولا در ايتاليا به دنيا آمد. وي از نوجواني وارد مدرسه اي مذهبي گرديد و به سرعت علوم مربوط به دوران ارسطو را فرا گرفت. ولي هوش سرشار او موجب شد از خرافات اين مکتب برگردد و از فلاسفه قبل از سقراط پيروي کند. در نتيجه مجبور شد به رم فرار کند. برونو از آن پس به تبليغ افکار خود پرداخت و مدت 16 سال در انگلستان، آلمان، سوئيس و شهرهاي ايتاليا سرگردان بود. ولي ضمن تدريس در دانشگاه پاريس، اساس علم و دانش آن روز يعني منطق ارسطو و نظام کائناتي بطلميوسي که زمين را مرکز عالم مي دانست رد کرد. وي هم چنين حکمت طبيعي ارسطو را مردود اعلام نمود و آنها را مورد مخالفت سخت قرار داد. اين
امر مخالفت مقامات مذهبي را برانگيخت. از اين رو چنان عرصه را بر برونو تنگ کردند که باعث شد وي از هر شهري به حالت خفّت و فرار بيرون رود. در سال 1591 م، شخصي که عضويت دادگاه تفتيش عقايد مذهبي را برعهده داشت به برونو نامه نوشت و از او براي تدريس به خود دعوت کرد. برونو در اثر اشتياقي که به ديدن وطنش داشت فريب خورد و به ونيز رفت، اما به محض ورود، او را دستگير کرده و به زندان افکندند. وي پس از هفت سال زندان به رم فراخوانده شد و از او خواستند که آن چه گفته بود تکذيب کند. ولي برونو سرپيچي کرد و در نتيجه به جرم نگارش کتاب هاي کفرآميز و همکاري با ملکه اليزابت که مخالف کليسا بود، به مرگ محکوم شد. سرانجام جيوردانو برونو درروز 17 فوريه 1600م در 52 سالگي با نهايت شجاعت به حکم اعدام تن در داد و زنده زنده در آتش سوخت. برونو به دليل مخالفت با آموزش هاي جَزمي سده هاي گذشته و عقايد بي چون و چراي فلسفه ارسطويي و نيز تأثير عميق بر فيلسوفان پس از خود، به عنوان حلقه انتقالي از فلسفه کهن به فلسفه عقلاني دوران جديدمطرح شده است. وي مبدع و منعکس کننده موضوعات عقلاني است و واقعيت هاي اطراف خود را به تصوير مي کشيد. البته برونو در زمينه اخترشناسي نيز ديدگاه هايي داشت. او حدس هايي زده است که درستي بسياري از آنها در پرتو کشف هاي دانشمندان بعد از او ثابت شده است. از جمله وجود سياره هايي در منظومه شمسي و
مرکز نبودن زمين. وي تأکيد مي کرد که درفضاي کيهاني، بي نهايت جسم، شبيه خورشيد وجود دارد. او قانون بقاي ماده را تنظيم کرد که بر اساس آن هيچ چيز از بين نمي رود و هستيِ خود را از دست نمي دهد، بلکه در شکل خارجي و مادي خود تغيير مي کند. فلسفه برونو در بسياري زمينه ها از قبيل يگانگي فضا - زمان و نيز نسبي بودن جرم جسم ها، با فيزيک امروزي، هماهنگ است. برونو مانند فلاسفه قديم عقيده داشت که روح خدا در جسم جهان حلول مي کند و در نتيجه، هر فردي، جزئي از خداوند و بنابراين، ابدي و غيرفاني است. در سال 1889م، 290 سال پس ازمرگ برونو، در برابر اجتماع عظيم مردم رم و نمايندگان کشورهاي مختلف، در ميدان گل ها، همان جايي که وي را به آتش سپردند، از مجسمه او پرده برداري شد.
شرح مناسبت:
ژان باتيست مولْيِر، نويسنده معروف فرانسوي در سال 1622م درشهر پاريس به دنيا آمد. وي نخست دروس مقدماتي را در مدرسه اشراف گذراند و سپس در رشته حقوق به تحصيل پرداخت. اما چون به کار هنرپيشگي علاقه داشت به تئاتر روي آورد و يک گروه تئاتر تشکيل داد. وي در آغاز کار، با دشواري هاي فراواني روبرو شد، ولي سرانجام حمايت لويي چهاردهم، پادشاه فرانسه، او را از گوشه انزوا خارج ساخت و بر آن داشت که زندگي هنري خود را دنبال کند. مولْيِر شهر به شهر، تئاترهاي خود را به نمايش مي گذاشت تا اين که به شهرت رسيد. از آن زمان بود که شاه کارهاي بزرگي خلق کرد و آنها را
در ميان استقبال شديد مردم به نمايش گذاشت. مولير يک آفريننده خستگي ناپذير بود که شاه کارهاي او، نمايش نامه هايي است که وي در آنها تزوير و شرارت روح بشر را مورد انتقاد شديد قرار داده و بر انحرافات ذهن حمله مي کند. وي نه تنها يک نويسنده، بلکه هنرپيشه اي بسيار ماهر و زبردست بود. او از بازيگران کمدي ايتاليا الهام مي گرفت و آدم هاي مسخره اي خلق کرده بود که نمونه هاي عالي کمدي گران آغاز عصر سينماي کنوني را به ياد مي آورد. مولير در نمايش نامه هايش به ايجاد پيچ و خم هاي هيجان انگيز و اوصاف مضحکه آميز و نيز هجو و انتقاد مي پرداخت و از همه اين نکته ها، براي برجسته ساختن و بهتر نماياندن خصوصيات اخلاقي و معنوي بشر استفاده مي نمود، از اين روست که در آثار اين کمدي نويس، فلسفه اخلاقي موج مي زند. مولير با هوش مندي فراوان و بشر دوستي عميق، کمدي را وسيله اي براي به دست آوردن نتيجه هاي دلخواه و انسان دوستانه قرار داده است. از مولير آثار مشهوري به جا مانده که مردم گريز، خسيس، زنان دانشمند، مريض خيالي و طبيب اجباري از آن جمله اند و برخي از آثار او به فارسي نيز ترجمه شده اند. ژان باتيست مولير سرانجام در حين نمايش مريض خيالي دچار تشنج شد و چند ساعت بعد در هفدهم فوريه 1673م در 51 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پنبرد خونين ساراگوسا، در جريان جنگ هاي پنج ساله ميان نيروهاي فرانسوي و اسپانيايي از روز 15 نوامبر 1808م با حمله ارتش ناپلئون بُناپارت آغاز شد و با مقاومت شديد نظاميان و مردم اسپانيا و جنگ خانه به خانه در ساراگوسا روبرو گرديد. در اين جنگ، دو طرف، شدت عمل و قساوت بسيار نشان دادند و به همين دليل تعداد کشته ها زياد بود. شدت قتل عام و کشتار در اين جنگ به حدي بود که اين نبرد به قصابي ساراگوسا شهرت يافت. جنگ ساراگوسا سرانجام پس از چهار ماه درگيري سنگين، در 17 فوريه 1809م با پيروزي فرانسويان و اشغال شهر ساراگوسا، اسپانيا واقع در شرق اين کشور خاتمه يافت. اگرچه در جريان اين جنگ و يورش فرانسويان، اسپانيا توسط فرانسه اشغال شد، اما در سال 1812م پس از آن که ناپلئون از روسيه عقب نشيني کرد و سپس از دولت هاي متحد اروپايي شکست خورد، اسپانيا نيز آزادي خود را بازيافت
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فيدِل کاسْتْرو زمام دار کوبا، در 13 اوت 1927م در شرق کوبا ديده به جهان گشود. وي پس از تحصيلات مقدماتي، وارد دانشگاه هاوانا شد و به تحصيل حقوق، علوم اجتماعي، سياست و مديريت عمومي پرداخت. کاسترو در سال 1953م در مبارزه عليه حکومت ديکتاتوري باتيستا دستگير و زنداني شد. وي پس از آزادي از زندان در سال 1955م راهي امريکا و مکزيک شد و به آموزش ناراضيان فراري از چنگ باتيستا پرداخت. هرچند کاسترو در اولين حمله خود در نوامبر 1956م با شکست مواجه شد اما با تربيت چندين هزار نيروي چريک ورزنده، توانست در سال 1958م حمله وسيعي به کوبا را سازماندهي کند و حکومت باتيستا را سرنگون سازد. پس از فرار باتيستا در اول ژانويه 1959م، کاسترو در 17 فوريه 1959م در 32 سالگي به نخست وزيري کوبا دست يافت و کنترل اوضاع را بر عهده گرفت. دولت کاسترو برنامه اصلاحات ارضي وسيعي که شامل مصادره اموال و املاک امريکاييان در مزارع و کارخانه هاي شکر کوبا بود، به مرحله عمل درآورد. وي هم چنين تا کنون حوادث متعددي نظير واقعه خليج خوک ها، بحران موشکي امريکا و شوروي بر سر کوبا، دخالت نظامي در قاره افريقا و … را پشت سر نهاده است. فيدل کاسترو با گذشت بيش از چهل و شش سال از حکومت خود)تا سال 2005م(نفوذ فراواني در ارکان نظام و مردم کوبا دارد و موفقيت هاي سياسي مهمي به دست آورده است. هم چنين پس از مارشال تيتو، جواهر لعل نهرو، جمال عبدالناصر و احمد سوکارنو رهبران يوگسلاوي، هند، مصر و
اندونزي، از مؤسسين جنبش عدم تعهد محسوب مي شود و از 1979 تا 1982م رياست دوره اي اين جنبش را بر عهده داشت. کاسترو در داخل کوبا، فقر و بي سوادي را ريشه کن ساخت و توانست به مدت نزديک به پنج دهه، يک حکومت ضد امريکايي را در جوار مرزهاي جنوبي ايالات متحده امريکا اداره کند. او پس از زوال کمونيسم، با وجود نرمش فراوان در برابر مذهب و تاليف کتابي در اين زمينه، همچنان خود را مدافع سوسياليسم مي داند. فيدل کاسترو خطيبي بسيار بليغ و تواناست به طوري که مي تواند چندين ساعت تمام بدون مراجعه به يادداشتي سخنراني کند. لباس مورد علاقه او، جامه رزم است که به ياد ايام پيکار و مبارزه، پيوسته آن را در کوبا و خارج از کوبا، در هر مکان و محفلي بر تن دارد.
شرح مناسبت:
گاليلو گاليله، ستاره شناس و رياضي دان مشهور ايتاليايي در 18 فوريه 1564م در شهر پيزا در ايتاليا به دنيا آمد. وي تا 19 سالگي، تمام مطالعات خود را در ادبيات متمرکز کرده بود، اما از آن پس به رياضيات علاقه مند گرديد و در 25 سالگي به تدريس رياضيات دردانشگاه پرداخت. گاليله پس از چندي موفق به ساخت تلسکوپي گرديد که به وسيله آن مي توانست کوه ها و دره هاي ماه را ببيند و ادعاي ارسطو مبني بر صاف و صيقلي بودن ماه را باطل کند. او هم چنين چهار قمر مشتري را مشاهده کرد و لکه هاي خورشيد را به چشم ديد. گاليله در سال 1610م، کليه عقايد نجومي خود را در کتابي تحت عنوان پيک آسمان
منتشر ساخت که تحسين دانشمندان را برانگيخت. وي در اين کتاب، برخلاف نظريه غالب که بر اساس آنْ زمينْ مرکز عالم است و همه اجرام آسماني به دور زمين مي چرخند، عنوان کرد که زمين به همراه ديگر کرات به دور خورشيد مي گردند. انتشار اين عقايد خشم کليسا را برانگيخت. گاليله نمي توانست مخالفين خود را به وسيله تجربه و مشاهده محکوم کند؛ زيرا هيچ گونه استدلال و نوآوري علمي براي ايشان قابل قبول نبود. هم چنين صاحبان کليسا جز براي، کتاب مقدس و ارسطو براي چيز ديگري، ارزشي قائل نبودند. آنان هرگز اجازه نمي دادند که يک فرد غير روحاني، کتاب مقدس را مطابق با ميل خود تعبير کند. از اين رو مقدمات محاکمه گاليله فراهم شد و طي دادگاهي در 22 ژوئن 1633م وادارش نمودند که از عقايد خود برگردد. وي پس از اين محکوميت به مطالعه در علم مکانيک مشغول شد و در هفتاد سالگي موفق گرديد تا ديناميک را به وجود آورد. گاليلو گاليله در اواخر عمر نيروي بينايي خود را از دست داد تا اين که در هشتم ژانويه 1642م در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
الکساندر وُلتا، فيزيک دان برجسته ايتاليايي در هجدهم فوريه 1745م در ايتاليا به دنيا آمد. وي در ابتدا همانند کودکان عقب مانده مي نمود اما پس از ادامه تحصيلات، به دبيري فيزيک در دبيرستان دست يافت. ولتا پس از مدتي به استادي فيزيک دانشگاه منصوب شد و مطالعات خود را افزايش داد. الکساندر ولتا تحقيقات بسياري در الکتريسيته انجام داد و موفق شد دستگاه اندازه گيري مقدار برق يا الکترومتر را که وسيله اي
براي ذخيره کردن الکتريسته بود، بسازد. ولتا در سال 1800م روش الکتروليز يا عمل تجزيه مواد شيميايي با برق را کشف کرد که از تجزيه دو عنصر سديم و پتاسيم و با کمک جريان الکتريسيته انجام گرفت. وي هم چنين پيل الکتريکي را اختراع کرد که اين پيل به نام او پيل ولتا نام گرفت. اختراع ولتا، نوآوري جالبي بود که راه تازه اي را در پيشرفت علم گشود. با استفاده از اين پيل، آب به دو عنصر اکسيژن و هيدروژن تجزيه مي گرديد. با اين اختراع، آوازه شهرت ولتا نيز فراگير شد. پيل ولتا نيز در حقيقت بشر را در آستانه بهره برداري از نيروي برق قرار داد و او را به سوي جهاني نو رهنمون کرد. الکساندر ولتا سرانجام در 5 مارس 1827م در 82 سالگي درگذشت. شصت و شش سال پس از مرگ ولتا، در سال 1893م، کنگره دانشمندان الکتريسيته، واحد نيروي برق را به افتخار نام وي "وُلت" ناميدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رابرت اروين پيري کاشف معروف امريکايي در سوم ماه مه 1856م در ايالت پنسيلوانياي امريکا به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، با عنوان مهندسي، در نيروي دريايي ايالات متحده به کار اشتغال ورزيد. پيري چندي بعد شيفته کشف مناطق جغرافيايي گشت. او در سال 1886م نخستين سفر خود را به جزيره گرينْلَند در نزديکي قطب شمال آغاز کرد و به جاهايي رفت که تا پيش از آن، کسي بدانجا گام ننهاده بود. رابرت پيري هم چنين در سال 1891م به سوي مناطق قطب شمال رو نهاد ولي موفق به ورود به قطب نشد. او تحقيقات فراواني درباره گرينلند کرد و طي دوازده سال سفر، راه و رسم زندگي اسکيموها را فرا گرفت. پيري از سال ها قبل درصدد بود تا بتواند قطب شمال را فتح کند و گامي براي شناخت اين سرزمين بردارد. پس از چند تلاش ناموفق، سرانجام در تاريخ ششم آوريل 1909م يکي از آمال ديرينه بشر که رسيدن به قطب شمال بود جامه عمل پوشيد و رابرت پيري به اتفاق پنج نفر از همراهان خود پس از تحمل رنج و مشقت زياد به آن منطقه رسيدند. پيري در يکي از سفرها، همسر خود را همراه برده بود و او توانست ماجراي اين سفر را به نام گزارش قطب در کتابي منتشر کند. پيري در جريان سفر به قطب دچار سرمازدگي شد و پس از مداواي فوري، ده انگشت پاهايش را از دست داد؛ چرا که سرما آنها را از بين برده بود. رابرت پيري هم چنين در سال 1911م در مسابقه به
سوي قطب جنوب، حريف خود رابرت اسکات را شکست داد و زودتر از وي به قطب جنوب دست يافت. وي در همان سال به واسطه تلاش هايش به درجه درياداري نيروي دريايي امريکا ارتقا يافت. رابرت پيري سرانجام در هجدهم فوريه 1920م پيش از آن که نقشه ديگر خود را براي مسافرت مجدد به قطب شمال عملي کند در 64 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
در طول سال هاي حضور استعمارگران فرانسوي و اسپانيايي در قاره افريقا، تعدادي از رهبران قبايل اين قاره در برابر اين متجاوزان قيام مي کردند و خواهان خروج استعمارگران از سرزمين خويش مي شدند. يکي از اين قهرمانان افريقايي، اميد عبدالکريم ريفي بود که رهبري مبارزان مراکشي عليه نيروهاي استعماري فرانسه و اسپانيا را بر عهده داشت. عبدالکريم، قيام خود را هم زمان با تسلط اسپانيا بر قسمتي از مراکش در سال 1912م آغاز کرد. علي رغم تقويت قواي استعمارگران اسپانيايي و قتل عام مردم بي گناه مراکش توسط آنها، نيروهاي عبدالکريم ريفي در سال 1921م، پيروزي هاي بزرگي به دست آوردند و حتي در بخشي از مراکش اعلام جمهوري نمودند. در اين حال، فرانسوي ها که مناطقي ديگر از مراکش را تحت اشغال داشتند، از پيروزي استقلال طلبان اين کشور به وحشت افتادند و در اوايل سال 1924م، تهاجمي گسترده را عليه آنها آغاز کردند. ارتش فرانسه اگر چه در ابتدا شکست خورد اما با رسيدن قواي کمکي و انجام جنايت هاي بسيار، بر نيروهاي عبدالکريم ريفي پيروز شد و به اين ترتيب، فرانسه، به استعمار کشور مراکش ادامه داد. در اين زمان، عبدالکريم از ملل و دومل مسلمان تقاضاي
ياري نمود ولي هيچ کمکي از آنان نرسيد تا اينکه قيام عبدالکريم ريفي پس از نزديک به پانزده سال شکست خورد و او تسليم فرانسويان شد. فرانسويان نيز در 18 فوريه 1926م او را به تبعيد فرستادند. وي در نهايت پس از گذشت بيش از 35 سال تبعيد، به کشور خود بازگشت و سرانجام در ششم فوريه 1963م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سلطه استعمار انگليس بر گامبيا که اولين مستعمره بريتانيا در قاره افريقا بود از سال 1588م آغاز شد و انگليس در حدود چهار قرن، منابع گامبيا را چپاول مي کرد. در سال 1963م، انگلستان که در اثر صدمات ناشي از جنگ جهاني دوم از لحاظ سياسي و اقتصادي ضعيف شده بود و توان حفظ مستعمرات خود را نداشت، به گامبيا خود مختاري داد تا اين که گامبيا در هجدهم فوريه 1965م به استقلال رسيد. کشور جمهوري گامبيا داراي 11/295 کيلومتر مربع مساحت، در همسايگي سِنِگال و در غرب قاره افريقا واقع است. پايتخت اين کشور يک ميليون و سي صد هزار نفري، بانجول مي باشد بريکاما و باکائو شهرهاي مهم آن به حساب مي آيد. و زبان رسمي آنان انگليسي است. پيش بيني مي شود که جمعيت گامبيا تا سال 2025م بيش از 2 ميليون نفر شود. مليّت مردم گامبيا از قبايل مختلف افريقايي از جمله، فولاني و مالينکه از نژاد سياه هستند. اکثريت مردم گامبيا مسلمانند و مسيحيان در اقليت قرار دارند. درصدي از جمعيت کشور را پيروان آنيميسم يا روح گرايي تشکيل مي دهند. واحد پول گامبيا دالاسي نام دارد. نظام حکومتي گامبيا نيز در سال 1970م از فرمانداري کل
به جمهوري چند حزبي با يک مجلسِ قانون گزاري تبديل شد.
شرح مناسبت:
جوليوس رابرت اُپنهايْمِر دانشمند هسته اي امريکا در 22 آوريل 1904م در شهر نيويورک به دنيا آمد. وي در کودکي، کنجکاوي وسيع و استعداد يادگيري زيادي از خود نشان داد و در جواني با تهيه رساله اي درمورد انوار مغناطيسي، استادانش را در اعجاب فرو برد. اوپنهايمر در دوازده سالگي وارد دانشگاه هاروارد امريکا شد و پس از مدت کوتاهي، در حالي که در کليه دروس سرآمد ديگران بود فارغ التحصيل شد. او تحصيلات خود را تا مدارج بالاتر نيز ادامه داد و در 25 سالگي به مقام پروفسوري رسيد. اپنهايمر پس از چندي سرپرستي تحقيقات وزارت جنگ امريکا را در لس آنجلس برعهده گرفت و در سال هاي بعد، به مديريتِ مرکز تحقيقاتي مهم ديگري دست يافت. اپنهايمر به تحقيق درنحوه شکافت هسته اتم در هنگام نزديک شدن به يک هسته اتم داراي بار مثبت پرداخت و جزئيات آن را تشريح کرد. نتايج اين تحقيقات سرانجام به ساخت بمب هسته اي توسط اپنهايمر انجاميد و اين در حالي بود که جنگ جهاني دوم جريان داشت. با اين حال هرگز به خاطر انهدام بشريت، در تحقيقات مربوط به ساختن آن شرکت نکرد. در اوت 1945م، وقتي به او خبر رسيد که اولين بمب هسته اي امريکا، که او در ساختن آن نقش و سهم اساسي داشته، وحشيانه در هيروشيما منفجر شده و هزاران نفر را به کام مرگ کشانده است، از فرط پريشاني بيمار شد. وي در اين زمان گفت: فيزيک دان ان به منبعي دست يافته اند که مشحون از گناه و
شر است و رهايي ازآن، غيرممکن مي نمايد. از اين رو اپنهايمر پس از جنگ، در برابر کنگره امريکا اظهار داشت که انرژي هسته اي بايد انقلابي در زمينه امور عمراني بشر فراهم سازد نه آن که دنيا را ويران نمايد. وي پس از اين سخنان و نيز انجام فعاليت هاي ديگر در راستاي تبليغ صلح جويانه از انرژي هسته اي، از مؤسسه تحقيقات هسته اي امريکا استعفا کرد و راهي اروپا گرديد. رابرت اوپنهايمر سرانجام در 18 فوريه 1967م در 63 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نيکلا کوپرنيک منجم شهير لهستاني در 19 فوريه سال 1473م در شهر تورِن لهستان به دنيا آمد. وي در دانشگاه هاي ايتاليا به فراگيري پزشکي و نجوم پرداخت و پس از چندي به تدريس رياضي روي آورد. کوپرنيک در طي سال هاي بعد و پس از انجام مطالعات نجومي، اعلام کرد که با حرکت چرخشي زمين طي 24 ساعت به دور خود موافق است. او با اين عمل، مطلبي را که از قرن هاي گذشته مطرح شده بود زنده کرد و باز همان مخالفت ها و مشکلات به وجود آمد. ولي کوپرنيک براي اين که به زندگي آرام خود ضربه اي وارد نشود، چهل سال تمام از انتشار افکار و عقايد خود صرف نظر کرد. در نهايت در اواخر عمر، کتاب بزرگ خود به نام درباره اجسام آسماني را چاپ و منتشر کرد. اين کتاب که عقايد بطليموس و ستاره شناسان پيشين را رد مي کرد، انقلابي در جهان دانش پديد آورد. کوپرنيک با محاسبات دامنه دار خود، مسير حرکت برخي ستارگان و سيارات را مشخص کرد و کروي بودن زمين را به اثبات رساند. وي هم چنين در کتاب خود تصوير کاملي از گيتي را نشان مي دهد که خورشيد در مرکز و زمين مانند سياره اي به دور آن در گردش است. به دليل همين محاسبات علمي و نجومي است که کوپرنيک را پدر نجوم جديد به شمار مي آورند؛ چرا که براي نخستين بارْ به گردش زمين پي برد و بررسي هاي پرارزشي را در اين زمينه انجام داد. البته چندين قرن قبل از وي،
ابوريحان بيروني دانشمند مسلمان و منجم ايراني، ضمن کشف اين مسئله، در آثار خود نيز به آن اشاره نموده بود. هم چنين کشف اين که زمين در هر 24 ساعت يک بار به دور خود مي چرخد توسط ابوريحان صورت گرفته است. نيکلا کوپرنيک سرانجام در 24 مه 1543م در هفتاد سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جورج سفريس، نويسنده و شاعر يوناني که نام اصليش، گيورگس استيلْيانوس سفريادس است، در نوزدهم فوريه 1900م در خانواده اي مرفه در يونان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته حقوق در پاريس به پايان رساند و پس از بازگشت به کشور خود، به فعاليت هاي ادبي روي آورد. نخستين مقاله سِفريس، تلاش وي براي ارائه انديشه اي متمرکز بود که بر اساس فرهنگ يوناني و سنّت غربي در عام ترين معناي آن گسترش يافته است. اين انديشه در مجموعه شعر وي از جمله مخزن و اساطير جلوه نموده است. در اين آثار، مضاميني هم چون دوري از وطن و جستجوي سرسختانه خويشتن با الهام از تاريخ قديم و جديد يونان و اساطير و نمادهاي آن، به صورت برجسته اي نمايان شده است. هم چنين کتاب تتبعات او شامل هر چيزي است که امکان آفريدنش را داشته است. اين کتاب حول محورهاي اخلاقي نظم يافته و به هِلِنيسم، که شادي دنيوي و آزادي و عشق به زندگي از ديدگاه يونانيان است، مربوط مي شود. سفريس در آثار خود همواره سنت عاميانه و عالمانه را به طوري موازي بررسي کرده است. وي در سال 1963م برنده جايزه نوبل در ادبيات گرديد و سرانجام در سال 1971م در سن 71 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دِنْگْ شيائو پينْگْ سياست مدار برجسته و رهبر پيشين چين در روز بيست و سوم سال 1904م در اين کشور به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، در 16 سالگي براي ادامه تحصيل راهي فرانسه شد و با گرايش به افکار کمونيستي، به حزب کمونيست فرانسه پيوست. پينگ پس از پنج سال به مسکو رفت و با مراجعت به چين، در شمار هواداران مائوتسه تونگ رهبر کمونيست هاي چين قرار گرفت. وي در راهپيمايي بزرگ مائو از جنوب تا شمال چين در سال 1934م شرکت کرد و بيش از پيش به مائو، نزديکي يافت. پينگ پس از حمله ژاپن به چين، مائو را به مشارکت در جنگ بر ضد ژاپن تشويق کرد. او هم چنين در جريان جنگ هاي داخلي چين نيز که به بيرون راندن قواي دولتي و استقرار حکومت کمونيستي در اين کشور انجاميد نقش موثري ايفا نمود و پس از استقرار رژيم کمونيستي در چين نيز، نزديک به سه سال وظيفه گسترش حاکميت رژيم جديد را در جنوب چين بر عهده داشت. دنگ شيائوپينگ در سال 1952م به معاونت نخست وزيري چين و سپس به عضويت دفتر سياسي حزب کمونيست انتخاب شد. او در سال 1956م، مائو را به انعطاف و تساهل بيشتري در برابر مخالفان و ديگرانديشان تشويق کرد که مورد قبول مائو واقع شد، ولي اين سياست با مخالفت عده اي از عناصر راديکال حزب که همسر مائو در رأس آنها قرار داشت روبرو گرديد. اين گروه، در نهايت، مائو را نسبت به دنگ شيائو پينگ بدبين کردند و مقدمات انقلاب
فرهنگي چين را در سال 1966م فراهم ساختند. پينگ در آغاز انقلاب فرهنگي چين، دبير اول حزب کمونيست اين کشور بود و يکي از پنج رهبر اصلي چين به شمار مي آمد. اما رهبران انقلاب فرهنگي، در ابتدا دنگ شيائو را از مقامش معزول کردند و پس از دستگيري، او را با کلاه بوقي در خيابان ها گرداندند. وي چند سال در يکي از روستاها به حالت تبعيد به کار پرداخت و پس از آن، خدمتکار يک رستوران شد. با اين حال، دوستان وي تلاش زيادي براي اعاده حيثيت او به عمل آوردند تا اين که در سال 1973م، به عنوان نخست وزير چين معرفي شد. با مرگ مائو، دنگ شيائو پينگ از سال 1978م به مدت 12 سال عملاً رهبر بلامنازع چين بود و با اين که مقام و عنوان رسمي نداشت، تمام مقامات رهبري در چين با تصويب و صلاحديد او تعيين مي شدند. در دوره پينگ، کشور چين، تحولات زيادي را در زمينه هاي اقتصادي و سياسي پشت سر گذاشت. گرايش چين به سوي اقتصاد آزاد و گسترش رابطه با غرب نيز از انديشه هاي دنگ شيائو پينگ است. ولي پينگْ مرتکب اشتباهات زمام داران مسکو نشد و ضمن انجام اصلاحات اقتصادي در چين، مهار قدرت را محکم در دست گرفت. وي نظام اقتصادي کاملاً بسته و سوسياليستي اين کشور را با برخي اصلاحات اساسي تا حدودي به سوي اقتصاد باز هدايت کرد. در اين سال ها، چين، در عرصه هاي بين المللي، حضور بيشتري يافت و در مناسباتش با کشورهاي مختلف، سياست تشنج زدايي را در پيش گرفت. دنگ از سال
1990م به علت کهولت سن و بيماري، از کليه مقام هاي خود استعفا داد اما تا زمان مرگ، برجسته ترين شخصيت چين محسوب مي شد. سرانجام دنگ شيائو پينگ، رهبر چين و معمار اصلاحات اقتصادي و سياسي اين کشور در نوزدهم فوريه 1997م، در حالي که بيش از هفتاد سال سابقه فعاليت هاي سياسي در رده هاي مختلف حکومتي چين داشت، در سن 94 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کنوت پِدِرسون معروف به هامسون نويسنده برجسته و معروف نروژي در چهارم اوت 1859م در شمال نروژ به دنيا آمد. تحصيلات اوليه اش چندان استحکامي نداشت زيرا به هر کاري دست مي زد به زودي آن را رها مي کرد و اعمالش به صورتي در آمده بود که همه فکر مي کردند او شخصيت مهمي در زندگي خويش ندارد. با اين حال، هامسون ازابتداي جواني مي دانست که صاحب قريحه است. وي گاهگاه ذوق خويش را در ادبيات آزمايش مي کرد تا آن که از بيست وچهار سالگي، حرفه اصلي خود را نويسندگي قرار داد و به تدريج آثاري را منتشر کرد که او را در جهان ادب ممتاز نمود. هامسون طي دو سفر به امريکا، نظري انتقادي و تحقيرآميز به آن پيدا کرد که در کتابش با عنوان زندگي معنوي عصرِ جديد امريکايي آن را مطرح ساخت. اين اثر از يک سو مورد توجه محافل ادبي و از سوي ديگر باعث بحث هاي فراوان گرديد. با اين حال، دوران اوج کاري و شهرت هامسون، انتشار کتاب گرسنه بود که نقطه عطفي در ادبيات جهان به شمار مي آيد. اين رمان، بدون توجه به محلي خاص، به فرد
گرسنه اي مي پردازد که به وضعيت موجود تعلق يافته و در پي اصلاح جامعه نيست. در اين داستان، علل گرسنگي تبيين نمي شود بلکه به نوعي با پذيرش آن چه که هست، به ادبيات پوچي شکل مي دهد و با مکتب رئاليسم و واقع گرايانه مقابله مي نمايد. هامسون پس از آن بيش از بيست رمان منتشر ساخت که بسياري از آنها مورد استقبال وسيع بين المللي قرار گرفت و حتي در سال 1920م موفق به اخذ جايزه ادبيات نوبل شد. هامسون در سال هاي جنگ جهاني دوم از نويسندگان ضددموکراسي و از مبلغان افکار هيتلري و در عين وطن پرستي، طرفدار تسليم نروژ به آلمان بود. به همين دليل بعد از جنگ محاکمه شد و به پرداخت غرامتي سنگين، معادل همه ثروتش محکوم گشت اما به علت پيري، از زندان معاف شد. وي نويسنده اي زبردست و شاعري شگفت انگيز و از بزرگ ترين نويسندگان و چهره هاي ادبي قرن بيستم به ويژه در ناحيه اسکانديناوي به شمار مي رود. هامسون نه تنها نمونه اي از عصيان بر ضد تمدن عصر جديد به شمار آمده، بلکه بزرگ ترين نويسنده اي است که با شيفتگي و مستي، عالم طبيعت، جنگل و کوه و عشق رمانيتک و عشق جسماني را توصيف کرده است. وي در ارتباط با طبيعت، کمتر به دنبال حال مبهم روحي به شيوه رومانتيسم که زاييده تمدن صنعتي و پيشرفت طبقه متوسط در قرن نوزدهم بود، مي رود، بلکه بيشتر در قعر وجود آدمي نفوذ مي کند و موجب تلطيف احساس و پيوند بشر بدوي و غيرمتمدن مي گردد که از نظر
او تنها کسي است که رازهاي زندگي را مي شناسد. علاوه بر گرسنه، آثاري از وي به جاي مانده که تمناي زمين، حلقه بسته، رشد خاک، بازي حيات و شفق سرخ از آن جمله است. کنوت هامسون سرانجام در نوزدهم فوريه 1952م در نودوسه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اسپانيايي ها از اواخر قرن پانزدهم ميلادي استعمار سرزمين هائيتي را آغاز کردند، اما در نيمه قرن هفدهم، ساير اروپاييان و از جمله فرانسويان وارد اين منطقه شدند. حضور نيروهاي کشورهاي ديگر اروپايي باعث وقوع جنگ هايي بين آنان گرديد که در يک مورد آن، جنگ بين نيروهاي اسپانيا و فرانسه درگرفت و در بيستم فوريه 1677م، به شکست اسپانيايي انجاميد. پس از اين جنگ فرانسويان موفق شدند بخش هايي از هائيتي را تصرف نمايند و حضور خود را در آن منطقه تحميل کنند. فرانسويان بيست سال بعد، در سال 1697م با اسپانيا در تقسيم اين جزيره به توافق رسيدند و بخش غربي جزيره به فرانسويان واگذار گرديد و فرانسوي ها آن را نزديک به يک صد وسي سال در اشغال خود داشتند. هم زمان با آغاز انقلاب کبير فرانسه در 1789م، سياهپوستان و بوميان هائيتي قيام نمودند و سرانجام اين کشور در سال 1804م به عنوان اولين کشور امريکاي لاتين به استقلال رسيد.
شرح مناسبت:
دنيس ديدِرو فيلسوف و دانشمند فرانسوي در 20 فوريه سال 1713 در شهر لانگِر فرانسه به دنيا آمد. وي بي آنکه تحصيلاتي در رشته مشخصي داشته باشد، بر اثر همت و پشتکار خود، به زبان هاي لاتين، انگليسي، ايتاليايي و علم رياضيات تسلط يافت و در فلسفه، هنر و ادبياتْ صاحب نظر گرديد. وي در قوت بيان وسرعت انتقال و درک مسائل مشکل و دريافتن مطالب تازه، کمتر نظير داشت و از جواني با پژوهش و تحقيق آشنايي يافت. ديدرو در جواني به جرم نگارش مقالاتي درباره تکامل، که حدود يک قرن بعد توسط چارلز داروين، طبيعي دان انگليسي
کامل و اثبات شد، محکوم به زندان گرديد و پس از آزادي از حبس، تصميم گرفت با همکاري عده اي از نويسندگان فرانسوي، دايرةالمعارفي را بنگارد. غرض او و ساير نويسندگان اين کتاب، بيش از همه، آشنا کردن عامه به معارف عمومي و تربيت افکار و اذهان ايشان بود. هرچند ديدرو در مسائل مذهبي، از عقايد عامه تجاوز نمي کرد، ليکن در تقرير مسائل علمي و اجتماعي، مقالات را طوري ترتيب مي داد که راه بحث و نظر بر عموم خوانندگان در خصوص اوضاع زمان باز باشد و اساس تقليد کورکورانه، تزلزل پذيرد. به منظور آن که دايرةالمعارف مزبور شامل مطالب واقعي با جنبه هاي متعدد باشد، قسمت هاي عمده اي از انديشه هاي فلسفي که مخالف رهبران کليسا بود در آن چاپ شد که پس از انتشار جلد اول آن، چاپ مجدد و ادامه کار آن ممنوع گرديد. با اين حالْ ديدِرو با سختي و زحمت و به تنهايي به مدت بيست سال به تکميل اين دايرةالمعارف پرداخت و آن را به طور پنهاني چاپ و منتشر ساخت. دايرةالمعارف ديدرو به عنوان اولين دايرةالمعارف جهان، آکنده از آزادي خواهي و مخالفت با زياده روي هاي مقامات کليسا، دستگاه قضايي و حکومت وقت بود و نويد استقلال، آزادي، مشروطيت و حقوق مي داد. انتشار دايرةالمعارف ديدرو در ايجاد افکار آزادي خواهانه نقشي اساسي و ارزش مند ايفا کرد، به طوري که آن را از علل بروز انقلاب کبير فرانسه در سال 1789م دانسته اند. اما دنيس ديدرو پنج سال قبل از بُروز انقلاب، در 25 اکتبر 1784م در 71 سالگي درگذشت. ديدرو در تفکرات فلسفي
خود، بيشتر از نظريات شکاکانه در باب حيات پيروي مي کرد نه عقايد جزمي. وي بر اين عقيده بود که هيچ چيز را براي هميشه نمي توان حقيقت مطلق انگاشت. دنيا دائماً در حال تغيير است و دريچه ذهن ما بايد به روي همه وجوه مختلف اين تغييرات باز باشد. پس بايد پاي بند عقل و استدلال نشد و در مورد ايمان خويش نيز به احتياط عمل کرد. دنيس ديدِرو به سبب قدرت خلاقه شگرف و انديشه هاي بديع و افکار علمي و فلسفي تازه و نو، يکي از نوابغ عالم ادب به شمار مي رود. وي هم چنين پديد آورنده نقد هنري است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استعمارگران اروپايي از سده هاي پانزدهم و شانزدهم ميلادي به بعد، نفوذ به سرزمين هاي گوناگون دنيا را آغاز کردند و به چپاول ثروت هاي آن مي پرداختند. يکي از اين مناطق، کشور مکزيک بود که توسط استعمارگران فرانسوي، اشغال گرديد. اما آزادي خواهان مکزيک در مقابل حضور استعماري فرانسويان قيام کردند و جنگي بين دو طرف در گرفت. اين جنگ ميان فرانسه و آزادي خواهان مکزيک با پيروزي فرانسه و به سلطنت رساندنِ ماکسيميليان شاهزاده اتريشي در مکزيک، در بيستم فوريه 1866م به پايان رسيد. در اين جنگ پنج ساله، ابتدا، اسپانيا و انگليس با فرانسه متحد بودند، اما پس از مدت کوتاهي، اين دو کشور از جنگ کناره گرفتند و فرانسه به تنهايي تهاجم به نيروهاي آزادي خواه به رهبري بنيتوخوارز رئيس جمهور سابق مکزيک را ادامه داد و موقتاً به پيروزي رسيد. خوارز پس از عقب نشيني به شمال مکزيک، به حملات خود ادامه داد و با کمک ارتش مکزيک که به او وفادار بود، شاهزاده اتريشي را در 19 ژوئن 1867م سرنگون کرد و بارديگر به رياست جمهوري کشورش برگزيده شد.
شرح مناسبت:
هانري پوانکاره، دانشمند و رياضي دان فرانسوي در 21 مه 1854م در شهر نانسي فرانسه به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در مدرسه پلي تکنيک پاريس و مدرسه عالي معادن ادامه داد تا اين که در سال 1879م موفق به اخذ درجه دکتري در رشته علوم گرديد و از آن پس به عنوان استاد برجسته فيزيک، رياضي و مکانيک به تدريس در دانشگاه پرداخت. پوانکاره در کنار تدريس به تحقيق و مطالعات وسيعي دست زد و در
بيشتر شاخه هاي علوم رياضي و فيزيک و به ويژه در مقولات فيزيک رياضي و فيزيک تئوري، نظرات خود را مطرح کرد. او با روحي انتقادي و نافذ به بررسي دست آوردهاي اين رشته هاي علمي پرداخت و با ابداع انديشه ها و تعبيرات جديد، به عنوان يک تئوري دان بزرگ ايفاي نقش نمود. پوانکاره سال ها قبل از آن که آلبرت انيشتين تئوري نسبيت را به شکل عمومي عرضه نمايد، تمامي عناصر اين تئوري را در اختيار داشت. پوانکاره با خلاصه کردن تمام تجربيات خود در اين زمينه معتقد بود که، هر طور که باشد، گريز از اين فکر که يک اصل نسبيت، قانون عمومي است غيرممکن است. وي اگرچه تصريح مي نمايد که بايد نتايج را با محک تجربه مورد رسيدگي قرار داد، با اين حال قدم قطعي و نهايي را دراين باره برنداشت و گام نهايي آن، به نام آلبرت انيشتين رقم خورد. علاوه بر اين، بررسي هاي پوانکاره درباره پيدايش جهان، آناليز، نور و الکتريسيته، جبر و هندسه و حساب احتمالات بسيار دقيق است. وي در فلسفه و علوم فلسفي، گياه شناسي و طبيعت شناسي نيز صاحب نظر و محقق بود. از پوانکاره آثار متعددي بر جاي مانده که مفروضات تکويني، علم و فرض، ارزش علم، علم و روشني و روش هاي جديد مکانيک آسماني و نزديک به پانصد مقاله علمي، از آن جمله اند. هانري پوانکاره سرانجام در 20 فوريه 1912م در 58 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اردن از سال ها قبل از جنگ جهاني اول، به عنوان اميرنشين، بخشي از امپراتوري عثماني به شمار مي رفت که پس از جنگ
جهاني اول و شکست عثماني به تصرف نيروهاي انگليسي درآمد. از آن پس با تحميل خودمختاري اين منطقه به جامعه ملل، انگلستان در واقع زنجيره اي به هم پيوسته از سرزمين هاي تحت سلطه خويش از مديترانه تا خليج فارس تدارک ديد. در اين ميان از همان آغاز شکل گيري کشوري به نام اردن، انگلستان به صورت رسمي در حاکميت اين منطقه دخالت مي کرد و نفوذ خود را بيش از پيش در آن گسترش مي داد. با اين حال در اکتبر 1922م پيش نويس پيماني ميان اين دو کشور به امضا رسيد که تا شش سال بعد، آن را به صورت علني مطرح نساختند. موانعي هم چون انقلاب قبائل محلي، سخت گيري هاي کارگزاران داخلي و سنگيني ماليات هاي کمرشکن باعث شد تا طرح علني اين پيمان به تعويق افتد. درنهايت، هنگامي که حاکميت نظامي و امنيتي انگلستان بر اردن تثبيت شد، در بيستم فوريه 1928م اين پيمان چهره اي حقوقي به خود گرفت. بر اساس اين پيمان که در اورشليم يا بيت المقدس به امضا رسيده بود، بازرسي دارايي اردن، حق امتيازها، قانون گزاري، نيروهاي نظامي، امنيت بيگانگان و حق اعلام حکومت نظامي در اردن، به انگلستان واگذار گرديد. در واقع، با امضاي پيمان اورشليم، اردن، بدون مشورت با لندن، در سياست خارجي و حتي داخلي خود، حق تصميم گيري نداشت. اين پيمان به ويژه در مورد مسائل نظامي، تمامي حقوق و اختيارات مربوط به نيروها و ادوات جنگي و حتي حق داوري در امور نظامي و نظاميان را به انگلستان واگذار کرده بود. در حقيقت، با اجراي اين پيمان، پرچم استعمار انگلستان
به صورت کامل بر فراز حاکميت اردن به اهتزاز درآمد. پيمان اورشليم که با اعتراضات فراوان تمامي مردم اردن مواجه شده بود تا پايان جنگ دوم جهاني اعتبار داشت و با اعطاي استقلال به اردن، اين پيمان نيز لغو شد هرچند که شيوه هاي استعمار، به طريقي ديگر خود را در اين کشور نمايان ساخته است. (ر.ک: 22 مارس)
شرح مناسبت:
پس از آن که يوري گاگارين، فضانورد روسي در 12 آوريل 1961م براي اولين بار به وسيله سفينه فضايي واسْتوک به دور زمين گردش کرد و سالم به زمين بازگشت، رقابت امريکا و شوروي براي تسخير فضا شدت يافت و امريکا يک ماه بعد از آن، پروژه بزرگ فضايي خود را به نام آپولو اعلام داشت. در نهايت، اولين فضانورد امريکايي به نام جان گِلِن در روز بيستم فوريه سال 1962م به دور کره زمين گردش کرد در حالي که قبل از او، فضانوردان ديگر روسي به دفعاتْ کره زمين را دور زده بودند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
لويي سن سيمون نويسنده فرانسوي در 21 فوريه 1675م متولد گرديد و کار نويسندگي را از 19 سالگي آغاز نمود. وي از اين سال به نگارش خاطرات خود پرداخت و آنها را تا سال 1752م ادامه داد. تا اينکه مجموعه خاطرات سن سيمون در 173 دفترچه فراهم آمد. وي در اين زمينه اشاره مي کند که خواندن تاريخ باعث شد تا ميل نگارش وقايع و خاطرات روزانه در وي برانگيخته شود. وي در کنار نگارش روزانه خاطرات خود، بر مجموعه يادداشت هاي روزانه دانژو که گزارش روزانه اي است از حوادث دربار فرانسه، حاشيه نگاشت و در 229 جزوه خود مطالبي فراهم آورد. نگارش خاطرات براي سن سيمون وسيله اي است جهت ابراز نفرت تسکين ناپذير و آميخته به تحقير و نيز ادعانامه پرجوش و خروشي است بر ضد رژيمي که خود را در آن تحت فشار مي بيند. اگر چه سبک او استوار و منسجم است ولي قضاوت اوبه دليل تاثيرپذيري از عقائد اشرافي رنگ مي بازد. به همين دليل اعتماد تاريخي به اين خاطرات چندان ممکن نيست، گرچه اطلاعات آن عموماً درست است و براي مورخان سند گران بهايي است. در حقيقت حکومت لويي چهاردهم و دربار ورساي اگر تا عصر حاضر زنده مانده است مديون پديده اي به نام"سن سيمون" و نگارش او مي باشند. لويي سن سيمون نويسنده فرانسوي سرانجام در 6 ژوئن 1755 در 80 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
باروخ اسپينوزا فيلسوف معروف هلندي در 24 نوامبر 1632م در خانواده اي يهودي در هلند به دنيا آمد. وي پس از تحصيلات مقدماتي، علوم عالي و زبان هاي قديمي مانند عبري
را فراگرفت و در سياست و نقد آيين يهود مهارتي تام يافت. اسپينوزا از کودکي دريافت که ارباب کنيسه و بزرگان يهود، در حق يهوديان آزاد فکر، مجازات هاي وحشتناک و سنگين به مرحله اجرا و عمل درمي آورند و صاحبان کليسا و کنيسه، بر آزردن و غارت مردم کمر بسته اند. باروخ از کودکي مايل بود که به جاي آن همه کينه و ستم که يهوديان و مسيحيان به هم روا مي دارند، به محبت روي آورند. انتشار اين افکار باعث شد که ارباب کنيسه، اسپينوزا را در 24 سالگي به واسطه داشتن افکاري برخلاف تورات از جامعه يهود طرد کنند و از آن زمان تا پايان عمر مجبور و محکوم بود که به تنهايي به سر بَرَد. هيچ يهودي حق نداشت به او غذا و پناه دهد يا حتي با او سخن بگويد. از اين رو از همه اديان کناره گرفت و انزوا اختيارکرد. وي در اين سال ها با صيقل دادن عدسي تلسکوپ ها روزگار مي گذرانيد و در ضمن به مطالعه و پي ريزي بنياد فلسفي و فکري خود مشغول بود. اسپينوزا، طريقه و فلسفه مخصوص به خود دارد و افکار فلسفي اش نزديک به افکار صوفيه است. وي دو رساله منتشر کرد که رساله دوم با نام رساله الهيات مي باشد و او در آن عقايد خود را در تفسير تورات و ترتيب زندگاني اجتماعي مردم بيان کرده است. اما چون اين اثر با تعليمات علماي يهود سازگار نبود سر و صدايي به پا کرد؛ از اين جهت اسپينوزا ديگر اثري منتشر ننمود. اسپينوزا اعتقاد راسخ داشت که حقيقت وجود،
يکي است؛ شر يا بدي فقط در ذهن هاي محدود وجود دارد و حقيقتي در نفس امر ندارد. وي معتقد بود که انسان بايد هواهاي نفساني را طرد کند، به نظم بگرود و به حوادث از جنبه ابديت بنگرد. هم چنين مي گفت: سعادت آدمي در اين است که نيروي او يعني اشتياقش به زندگي فزوني گيرد و اين افزايش نيرو براي زندگي، کار و فعاليت هاي خلاّق، فقط از عشق به خود ناشي مي شود. کسي که در پي آن باشد که از صدمات وارده، به همان طريق انتقام بگيرد، پيوسته ناراحت است زيرا زندگي او را محيطي محصور از بدگماني، انتقام و جنگ و ستيز در خود خواهد گرفت. فقط يک نوع جنگ بر حق است و آن هم يک بسيج همگاني براي تامين صلح است. بزرگ ترين پيروزي، با قواي قهريه به دست نمي آيد بلکه با ايثار و بزرگواري و نجابت روح حاصل مي شود. خردمند حقيقي فردي است اجتماعي که به خدمت همنوعان کمر بسته است و مي داند که همه افراد انساني، اطفال مکتب ابديت هستند. علاوه بر دو رساله او، کتاب علم اخلاق وي نيز به فارسي ترجمه شده است. باروخ اسپينوزا سرانجام در بيست و يکم فوريه 1677م در 45 سالگي به مرض سل در لاهه هلند درگذشت.
شرح مناسبت:
آنتوان ايزاک سيلوسْتِر دو ساسي، خاورشناس برجسته فرانسوي در 21 سپتامبر 1758م در پاريس به دنيا آمد. وي در کنار تحصيلات مقدماتي، به زبان هاي شرقي علاقه مند گرديد و ضمن تحصيلِ علم حقوق، به فراگيري زبان هاي فارسي، عربي، ترکي و عبري پرداخت. ساسي از آن پس
به تدريس در دانشگاه روي آورد و در مراکز متعدد علمي و فرهنگي عضويت يافت. وي براي تعليم زبان هاي شرقي، روش مخصوصي وضع کرد و زندگي خود را براي تعليم و تأليف و نشر کتاب اختصاص داد و هيچ خاورشناسي در اين کار به پاي او نرسيد. دو ساسي در واقع، خادم دانشمندان جوان گرديد و پاريس را مرکز درس و بحث و مطالعه قرارداد. او هم چنين با تحقيق در زبان قِبْطي و کشف رمز خط تصويري يا هيروگْليف، موفق شد کتيبه هاي عهد ساساني را بخواند. ساسي پس از کسب معارف فراوان در زبان هاي شرق، به عنوان نويسنده ناپلئون بُناپارت در قسمت ادبيات عرب انتخاب شد و چنان در اين عرصه تسلط يافت که فضلاي مصر را به تعجب واداشت. اين مهارت و تبحر ساسي در شرق شناسي بدانجا رسيد که کتاب هاي فراواني نوشت و به شيخ المستشرقين شهرت يافت. گفته مي شود که وي با نگارش کتاب ها و رسائل و مقالات تعليم و تربيت، جمع کثيري از دانشجويان اروپايي را با تمدن و فرهنگ اسلامي آشنا کرده و بدين وسيله روح غيرت و همت را در جسم و جان اروپائيانِ بي خبر از نفايس شرق و به ويژه اسلام به حرکت درآورده است. اين دانشمند فرانسوي، مسيحياني را که بر اثر هزار سال جلوگيري و مخالفت کشيشان و روحانيان عيسوي مذهب، از معارف و دانش و ادبيات اسلامي بي خبر مانده و حتي نسبت به آن بدبين بودند بيدار کرد و شوق تحقيق و تأليف و تتبّع را در آنها به وجود آورد. همين امر باعث شد که
عده اي از روشن فکران اروپايي به اسلام شناسي روآوردند و کتاب هاي فراوانِ تحقيقي درباره آن نگاشتند. از ساسي در حدود 20 کتاب بر جاي مانده که گزيده هاي عربي در 3 جلد و دستور زبان عربي از آن جمله است. آنتوان ايزاک سيلوستر دوساسي سرانجام در 21 فوريه 1838م در هشتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
نيکُلاي واسيليويچ گوگول نويسنده معروف روسي در 31 مارس 1809م در اوکراين روسيه به دنيا آمد. پدر نيکلاي، وي را از طفوليت با عشق به داستان سرايي و علاقه به تئاتر پرورش داد و بعدها همان حکايات، روايات، افسانه ها و مشاهدات و شنيده هاي شخصي پدر که مربوط به زندگي مردم آن سامان بود، اساس زندگي فرزند قرار گرفت. گوگول از ابتداي زندگي با مردم عادي و ساده ارتباط يافت و با داستان هاي آنها آشنا شد. او ميلي به تحصيل علوم جديد نداشت و تنها به ادبيات روسي و نقاشي علاقه مند بود. گوگول در ابتدا به هيچ وجه در فکر نويسندگي نبود اما به علت تنگ دستي مجبور شد که کتاب بنويسد. هرچند آثار اوليه وي، با اقبال عمومي مواجه نگرديد اما گوگول با پشتکار و تلاش خود، آثار بهتري عرضه کرد و به شهرت دست يافت. هم چنين معاشرت وي با ادباي بزرگ روسيه از قبيل الکساندر پوشکين در ترکيب و تنظيم افکار و آثار ادبي او اثرات عميقي بر جاي نهاد و تأليفات کم نظيري به وجود آورد. گوگول در سال هاي بعد رهبر و پيشاهنگ مکتب ناتوراليسم يا طبيعت گرايي روسيه بود که در آن بيشتر به تقليد دقيق و مو به موي
طبيعت پرداخته مي شود. وي با زبان انعطاف پذير و بسيار قوي خويش جنبه هاي مختلف زندگي مردم روسيه را به خوبي به تصوير کشيده است. گوگول هم چنين در نوشتن قطعات کمدي، تخصص فراواني داشت. وي گاهي جزئيات بسيار بي اهميت و عادي را شرح مي دهد تا به قول خود، از امري عاديْ نتيجه اي فوق العاده استخراج کند. نوع اشخاصي که گوگول در داستان هاي خود توصيف کرده است تنها داراي خصوصيات و کيفيات ملي نيستند، بلکه آنها را در همه جا و در ميان همه اقوام مي توان يافت و به همين جهت، آثار وي انساني و جاوداني است. گوگول از نظرقدرت تخيل و شيوه انشاء، نويسنده اي زبردست و ماهر بود و هيچ نويسنده روسي نتوانسته است چون او تا اين حد به غناي زبان دست يابد. وي طبعي ناسازگار، حساسيتي بيمارگونه و روحي انزواطلب داشت و در عين حال، از قدرت خلاقيتي شگرف، بصيرتي فراوان و چشمي تيزبين و نقاد برخوردار بود. گوگول در همه عمر دلبسته تئاتر بود و گرچه نتوانست وارد عرصه بازيگري شود، اما نمايش نامه هاي وي، مقبوليتي عام يافت و در بسياري از کشورها نيز ترجمه شد. گوگول از چهره هاي ممتاز ادبيات اروپايي زمان خود به شمار مي آيد و نفوذش در ادبيات روسي تا آن جاست که تاکنون نيز باقي مانده است. گوگول در اواخر عمر به ناراحتي و آشفتگي فکري دچار شد و بسياري از آثار خطي خود را از بين برد. بسياري از آثار گوگول، شاه کارهاي ادبيات روسيه و اروپا به شمار مي رود که نفوس مرده، بازرس، شِنِل،
تصوير، راهزنان و افسانه ها از آن جمله اند. نيکلاي گوگول سرانجام در 21 فوريه 1852م در 43 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ويستان هيو آدِن شاعر معاصر انگليسي در 21 فوريه 1907م در خانواده اي کشاورز در انگلستان به دنيا آمد. وي تحصيلاتش را در دانشگاه آکسفورد به پايان رسانيد و متعاقب آن، با شعراي بزرگ عصر خود آشنا شد. آدن از آن پس به کمک اين دوستان، پايه هاي مکتب مهمي را که خود بدعت گذار آن بود بنا نهاد و تحولي اساسي در ادبيات جديد انگليس ايجاد کرد. فعاليت ادبي او در سال هاي بين دو جنگ جهاني اول و دوم، به سر حد خود رسيد و آدن را به خاطر مکتب خاصش، پيشواي دسته اي از نويسندگان و شعراي جوان نمود. از ويژگي هاي شعر آدن، سادگي خيره کننده و فلسفه خود جوش آن است. آدن شايد تنها شاعر نوپردازي باشد که مي توانست خود را در شکل هاي کاملاً منسوخ بيان کند. وي عبارت هاي مُقطّع پيش پا افتاده را در کنار گفتارهاي متعالي و حتي والا قرار مي داد تا ابتذال و تعالي روزمره را با هم آشتي دهد. آدن ضرباهنگ و نظم سبک، لهجه آهنگ هاي عاميانه، چکامه هاي مردمي و قافيه هاي تعمداً خام را به کار مي گيرد تا تضاد آخرين يافته هاي علم با کهنه ترين روياهاي رمانتيک را نشان دهد. آدن دلنشين ترين اشعار خود را در دهه 1930م سرود. در اين دوره، وي مبلغ اين انديشه بود که بيماري هاي سياسي و اقتصادي جامعه را، سوسياليسم درمان مي کند و عشق داروي همه دردهاست. با
اين حال، آدن در خلال جنگ جهاني دوم از سوسياليسم ديده برگرفت و شيفته مسيحيت شد و اشعارش کم کم ابعاد معنوي پيداکرد. شعر آدن به نام "نامه سال نو" باز کاوي همين تکامل فکري و تغيير ديدگاه هاي اوست. آثار دوران پختگي آدن رنگي کاملاً مذهبي دارد و برادري جهاني بر پايه تعاليم مسيح(ع) را تبليغ مي کند. شعر آدن، نقطه عطف و رخدادي شاخص شناخته شده است. به عقيده آدن، بغرنجي ها و رنج هاي روحي انسان هاي امروز را مي بايد در رابطه انسان ها با ماشين و تمدن امروزي جست وجو کرد. از ويستان هيو آدن، آثار مهمي به چاپ رسيده که سخنرانان، کنار مرز، روزگار ديگر و سفري به سوي جنگ ازآن جمله اند. هيو آدن سرانجام در سال 1973م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در آغاز سال 1916م، نيروهاي آلمان به قصد تصرف پاريس، در 21 فوريه 1916م به مهم ترين مانعي که در راه پيشروي آنها به سوي پاريس قرار داشت، يعني شهر وُردَن و استحکامات نظامي اطراف آن، حمله ور شدند. در اين ميان هر چند يکي از قلعه هاي اطراف شهر به تصرف آلمان درآمد، ولي نيروهاي مدافع وردن که با کمک قواي کمکي و تازه نفسْ تقويت شده بودند، پيشروي آلماني ها را در همين مرحله متوقف ساختند و تا ماه مارس 1916م پنج حمله بزرگ نيروهاي آلمان براي پيشروي به طرف وردن با شکست مواجه گرديد. در اول ژوئيه 1916م، در حالي که آلماني ها، حمله بزرگ و تازه اي را براي تصرف وردن تدارک مي ديدند نيروهاي انگليس و فرانسه دست به تهاجم
وسيعي در شمال غربي فرانسه زدند و پس از پنج ماه نبرد سنگين، يکي از خونين ترين و وسيع ترين عمليات هاي نظامي در طول جنگ جهاني اول رقم خورد. در اين جنگ، علاوه بر به کار گرفتن وسيع نيروي هوايي، براي اولين بار از تانک استفاده شد ولي کاربرد تانک هاي انگليسي که براي نخستين بار در پانزدهم سپتامبر وارد ميدان شدند، به علت بارندگي هاي شديد و گل آلود بودن زمين، چندان درخشان نبود. نيروهاي انگليس و فرانسه با وجود تحمل تلفات سنگين در اين نبرد، موفق نشدند آلماني ها را از مواضع خود در اين منطقه عقب برانند، ولي تلفات و ضايعات وارده بر ماشين جنگي آلمان در اين جنگ سنگين تر بود و کارشناسان نظامي آلمان اين نبرد را سرآغاز شکست آلمان در جنگ جهاني اول عنوان کردند. اين نبرد وحشتناک سرانجام پس از ده ماه درگيري خونين، با مرگ بيش از دو ميليون و دويست و شصت و پنج هزار نفر از نيروهاي متخاصم در 18 دسامبر 1916م به پايان رسيد. تلفات عظيم اين جنگ، علاوه بر وسعت عمليات نظامي و به کار گرفتن سلاح هاي جديد جنگي، ناشي از استفاده وسيع نيروهاي متخاصم از گازهاي سمي و سلاح هاي شيميايي بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از آن که مقامات مصر و سوريه در اول فوريه 1958م قرارداد اتحاد دو کشور را امضا کردند، در 21 فوريه 1958م، مردم مصر و سوريه نيز در جريان يک همه پرسي، به اتحاد دو کشور تحت عنوان جمهوري متحده عربي رأي مثبت دادند. آنها هم چنين، جمال عبدالناصر، رئيس جمهور وقت مصر را به عنوان اولين رئيس اين جمهوريِ تازه تأسيس، انتخاب کردند. چندي بعد، در 8 مارس آن سال يمن نيز به جمهوري متحده عربي پيوست. تشکيل اين جمهوري در راستاي اتحاد کشورهاي عربي، به ويژه در مقابل رژيم صهيونيستي بود. در جمهوري متحده عرب، دولت هاي جداگانه اي وجود داشتند که خط مشي آنها به خصوص در سياست خارجي توسط يک شوراي عالي، هماهنگ مي شد. اما اين اتحاد، بيش از سه سال دوام نياورد و رياست مصر بر جمهوري متحده عرب، باعث نارضايتي و خروج سوريه از اين اتحاد و در نهايت، انحلال آن در 28 سپتامبر 1961م گرديد.
شرح مناسبت:
مالک شباز، معروف به مالکوم ايکس، رهبر نهضت سياهان امريکا در 19 مه 1925م در خانواده اي فقير و امريکايي ولي افريقايي الاصل به دنيا آمد. مالکوم ايکس در سنّ چهار سالگي شاهد حمله نژادپرستان سفيدپوست گروهک کوکلوس کِلان به خانه پدرش و آتش کشيدن آن بود. از آن زمان، کينه سفيدپوستان در دلش نقش بست و موجب سرگرداني و انحراف اخلاقي وي گرديد. مالک پس از مرگ پدرش و جنون مادرش، در دام تبهکاران مواد مخدّر و باندهاي سرقت گرفتار آمد تا اين که در حين دزدي دستگير و به پنج سال زندان محکوم شد. او در زندان
با مسلمانان سياه پوست و عقايد و افکار "عاليجاه محمد"، رهبر مسلمانان سياهپوست امريکا آشنا شد و از آن زمان به بعد، تحوّلي در وي به وجود آمد و ايمان و اسلام روحش را تطهير نمود. مالکوم، پس از رهايي از زندان و ملاقات با عاليجاه محمد، به عنوان سخنران اسلامي و امام جماعت جامع هفتم نيويورک انتخاب گرديد. امّا پس از مدتي بين او و عاليجاه محمد، اختلاف نظر افتاد وبه تدريج از جنبش امت اسلام خارج شده و گروهي منشعب از جنبش امت اسلام به وجود آورد. وي موفّق به گرايش دادن ده ها هزار نفر از سياهان امريکا به اسلام گرديد و جنبش و نشاط خاصي در ميان سياهان به وجود آورد. مالکوم ايکس بر اين نکته تأکيد داشت که سياه پوستان تحت ستم دولت نژادپرست امريکا، در چهارچوب احکام اسلامي مي توانند به آزادي، عدالت و برابري دست يابند و حقوق از دست رفته خود را احيا کنند. عقايد انقلابي ايکس، آن چنان مورد خشم محافل نژادپرست امريکا واقع شد که نقشه ترور وي را طراحي کرده و سرانجام او را در 21 فوريه 1965م در 40 سالگي در هنگام سخن راني در يک گردهمايي به شهادت رساندند. ماجراي شهادت او مانند تمام ترورهاي سياسي امريکا در پرده اي از ابهام فرورفت. ولي قرائن فراواني، حکايت از دخالت سازمان امنيت داخلي امريکا، اف.بي.آي و سازمان ضد جاسوسي آن کشور يعني سيا در اين امر دارد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آرتور شوپِنْهاوِر فيلسوف معروف آلماني در 22 فوريه 1788م در دانتزيک آلمان به دنيا آمد. او به خاطر مرگ زودهنگام پدر و بي توجهي مادر، داراي طبيعتي ناآرام، متزلزل و پر از سوءظن و عصباني بود. شوپنهاور در جواني با عقايد بودا آشنايي يافت و پس از تحقيق و تفکر زياد، به آيين بودايي اعتقاد کامل پيدا کرد. وي از آن پس مدتي به تدريس روي آورد اما چون کارش نگرفت آن را رها کرد و در سال 1819م کتاب معروف خود به نام جهان به صورت اراده و انديشه را، منتشر نمود. چون کتابش نيز مورد توجه مردم واقع نشد به سختي از مردم رنجيده خاطر شد و نسبت به اجتماع، بدبين گشت. از اين رو، سي سال آخر عمر را به تنهايي در گوشه اي به سر برد و به تفکر پرداخت. شوپنهاور از گوشه انزواي خود، جهان را نظاره مي کرد و نژاد بشر را توده اي از حيوانات نامطلوب مي ديد که محکوم به زندگي پُرستيز و پررنج و بي اميد هستند. او معتقد بود که حقيقت جهان، خواست و اراده است و شخص، آن گاه به وجود خود پي مي برد که اراده بر انجام کاري کند. اصلْ در انسانْ اراده است و همه نيروها، انواعي از اراده هستند. او مي گفت: بياييد در اين باب نينديشيم که چه داريم، بلکه بدان بينديشيم که چه هستيم. بياييد به جاي آنکه صندوق هاي خود را پر کنيم، فکر خويش را پرورش دهيم. از اين بالاتر، بياييد اراده خود را براي غلبه و پيروزي بر
ديگران فرو گذاريم. پيروزي را در درون خود بجوييم. چنين اراده اي به ما آرامشي مي دهد که بالاتر از حد تصور است. آرامش کامل روح است. آن گاه فقط دانش و معرفت براي ما باقي مي ماند و اراده زايل مي شود. از سوي ديگر به عقيده شوپنهاور، اصل در زندگاني، رنج و گزند است و لذت و خوشي، همانا دفع اَلَم است. هر چه موجود جاندار در مرتبه حيات برتر باشد رنجش بيشتر مي باشد، چون بيشتر حس مي کند و آزار گذشته را بيشتر به ياد مي آورد و رنج آينده را بهتر پيش بيني مي کند. شوپنهاور اعلام مي دارد که جنگ، اصل همه شرها در زندگي دردآلود ماست و در دنياي ديگر، درد و رنجي بزرگ تر از آن چه در اين دنيا هست وجود ندارد. پس چاره نجات از اين دوزخ جهاني اين است که از جنگ و جدال باز ايستيم و زندگي خود را با انديشه هاي فلسفي مورد تأمل قرار دهيم، چرا که چاره ما در ثروت نيست بلکه در حکمت است. شوپنهاور به عنوان فيلسوفي بدبين، زندگي را سراسر رنج و عذاب مي داند و آن را به مرگي تشبيه مي کند که دم به دم به تاخير مي افتد، سرانجام در حالي اجل مي رسد که آدمي سودي از حيات خويش نبرده است. مذهب شوپنهاور، اصالت تصور و وحدت وجود بود و عقيده داشت که جهان و هرچه در او هست، عوارض و حوادث و نمايش است و آن چه ما درک مي کنيم، مصنوع ذهن خودمان است. شوپنهاور نه به روح معتقد است نه
به ماده، بلکه به جهان موجود علاقه دارد. وي علاوه بر آن که، فلسفه را امري ضروري مي دانست، عقيده داشت که فلسفه نبايد با جملات پيچيده آميخته گردد. انديشه ها و آثار شوپنهاور تا سال هاي متعدد، خواننده اي نداشت تا اين که در اواخر عمر، اقبال مردم به وي افزايش يافت. آرتور شوپنهاور در تمام عمر، تنها زيست و در خانه اش را به روي همه بست. حوصله تحمل سروصدا را نداشت و بيشتر عمرش را در سکوت انديشه هايش گذراند تا اين که سرانجام در 23 سپتامبر 1860م در 72 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ابوالکلام احمد آزاد عالم و خطيب هندي در سال 1888م به دنيا آمد. ابوالکلام آزاد، فعاليت هاي سياسي خود را براي بيداري مسلمانان هند و مبارزه عليه استعمار انگليس، از هفده سالگي آغاز کرد و به خاطر چاپ نشريات و ايراد سخنراني هاي افشاگرانه بارها به زندان افتاد. وي دوشادوشِ مهاتما گاندي براي استقلال هند مبارزه کرد. آزاد پس از استقلال هند، نماينده مجلس و وزير آموزش و پرورش شد. ابوالکلام احمد آزاد عالم و خطيب هندي، سخنراني زبردست بود و با غرب گرايي برخي از روشن فکرانِ مسلمانِ معاصر خود مخالفت مي کرد. وي در عين حال به پيروي از سيد جمال الدين اسدآبادي، خواستار اجتهاد در اسلام و احياي آن بر مبناي قوانين و اصولِ دين بود. ترجمان القرآن، اتحاد اسلامي، جنگ از نظر اسلام و شهيد اعظم درباره امام حسين(ع) از جمله آثاراوست. اين عالم، خطيب و سياست مدار هندي سرانجام در 22 فوريه 1958م در هفتاد سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يوهان گوتنبرگْ مبتکر آلماني و مخترع ماشين حساب در 28 آوريل 1400م در آلمان متولد شد، اما پس از چندي به استراسْبورگ در فرانسه رفت و به کارهاي فني و صنعتي پرداخت. تا عصر گوتنبرگ، کتاب ها با صرف وقت فراوان و زحمت بسيار، با دست نوشته و نسخه برداري مي شد و در نتيجه، کتاب، هم کم بود و هم گران قيمت. اين امر باعث گرديد که تنها ثروت مندان قادر به تهيه کتاب باشند. از اين گذشته، نسخه هاي خطي، غالباً همراه با غلط و اشتباهات فراوان بود و علي رغم دقت در نسخه برداري، باز هم اين کتب اشتباهات زيادي داشت. هر چند در اين زمان نوعي چاپ موسوم به چاپ قالبي موجود بود و در آن، حروف و مطالب را پس از حک کردن بر قالب چوب به طور معکوس بر سطح نرم مي فشردند تا نقش ايجاد شود، ولي اين روش نيز زمان زيادي صرف مي کرد. از اين رو گوتنبرگ تمام توان خود را در راه تکميل نقشه خود براي عملي ساختن فن چاپ مصروف داشت و پس از يافتن فلز مورد نظر و مرکب مناسب، در سال 1444م ماشين چاپ سنگي و سپس سُربي را اختراع کرد و گام مهمي درراه ثبت، انتشار و ترويج علوم و معارف در ميان مردم برداشت. گوتنبرگ در اولين کار خود، در 25 ژانويه 1456م انجيل را در 1282 صفحه به چاپ رساند و تحولي عظيم در اين فن ايجاد کرد. هرچند در اين ميان گوتنبرگ مقروض و ورشکسته شد و ديگران کار او را
ادامه دادند، با اين حال، اين اختراع بزرگ در سراسر جهان مورد استقبال قرار گرفت و نام او را بلندآوازه گردانيد. يوهان گوتنبرگ سرانجام در 23 فوريه 1468م در 68 سالگي درگذشت. (ر.ک: 25 ژانويه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آدام اولئاريوس، دانشمند و خاورشناس آلماني در 11 اوت 1603م در اين کشور به دنيا آمد. وي پس از تکميل تحصيلات مقدماتي، وارد دانشگاه لايپزيگ شد و الهيات، فلسفه، رياضيات و فيزيک را فراگرفت تا اين که با درجه عالي فارغ التحصيل گرديد. اولئاريوس پس از آن به عنوان کتابدار و حسابدار دربارِ فرمان رواي وقت به خدمت پرداخت و دو سال بعد در 32 سالگي همراه با هيأت بازرگانيِ آلمان به ايران سفر نمود. او در طي اقامت دو ساله در ايران، بارها به دربار شاه سلطان صفي، پادشاه صفوي راه يافت. اولئاريوس در اين مدت به فراگيري زبان و ادبيات فارسي پرداخت و با مطالعه کتاب گلستان سعدي، نسخه اي از آن را به همراه خود برد و در سال 1654م آن را تحت عنوان گلستان ايران، به زبان آلماني ترجمه کرد. اين نخستين اثر ادبي بود که از زبان فارسي به آلماني ترجمه مي شد و آن چنان مورد استقبال آلماني زبان ها قرار گرفت که تا بيست بار تجديد چاپ گرديد. هم چنين استقبال مردم آلمان از ترجمه گلستان باعث شد تا اولئاريوس به ترجمه بوستان سعدي و داستان هاي لقمان حکيم هم مبادرت ورزد و آنها را با کمال استادي و مهارت ترجمه و منتشر نمايد. اولئاريوس در مدت زمان حضور در ايران، سفرنامه اي نگاشت و در آن به شرح آداب و رسوم ايرانيان پرداخت. به نظر وي مردم ايران بر اساس اعتقادات مذهبي، هم خود و لباس و هم مکان زندگيشان تميز است. ايرانيان مردمي باذوق، باهوش، فهميده، مهمان نواز، مؤدب
و خوشرو هستند. بچه ها از کودکي در مکتب، خواندن و نوشتن را فرامي گيرند و بعضي جوان ها، فلسفه، هندسه، فيزيک، حقوق و طب مي آموزند. اولئاريوس در سفرنامه خود، نکات جالبي درباره زبان و فرهنگ ايرانيان در زمان شاهان صفوي نگاشته و در آن، تصاوير و نقشه هاي جالبي از شهرها، ابنيه، عمارت ها و اشخاص معروف را آورده است. آدام اولئاريوس سرانجام در 23 فوريه 1671م در 68 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در پي تصرف مصر در ژوئيه 1798م توسط ناپلئون بُناپارت فرمانده ارتش فرانسه، وي حمله به سرزمين شام که متشکل از سوريه، لبنان، اردن و فلسطين بود را آغاز کرد. تهاجم ناپلئون به مصر براي ضربه زدن به انگليس در مستعمرات اين کشور بود. اما دليل حمله ناپلئون به شام که بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني به شمار مي رفت، اعلان جنگ پادشاه عثماني به فرانسه بود. در اين حمله که در 23 فوريه 1799م انجام شد، اگر چه ناپلئون درابتدا، پيروزي هايي به دست آورد، اما به دليل حمايت انگليس و روسيه از عثماني و هم چنين وخامت اوضاع در فرانسه، وي ناچار شد به کشورش بازگردد. از ديگر دلائل عقب نشيني فرانسه، عملکرد سلطان عثماني بود که با آغاز دوره خلافت خود، دست به اصلاحات داخلي زده بود و به ويژه ضمن ساماندهي و تجهيز ارتش عثماني، با ساخت کشتي و اسلحه و به ويژه توپخانه، ارتشي مجهز فراهم آورده بود. هم چنين در زمان وي اولين دوره آموزش نظامي به سبک نوين نيز انجام شده بود. جنگ فرانسه و عثماني در شام، در نهايت با عقب نشيني و شکست ارتش فرانسه به پايان رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 23 فوريه 1871م، کنفرانس لندن باشرکت نمايندگان دولت هاي اروپايي در پايتخت انگليس تشکيل شد. اين کنفرانس به ابتکار انگليس برپا گرديد و علت اصلي تشکيل آن، بررسي مسئله پيروزي آلمان بر فرانسه و جلوگيري از قدرت روزافزون آن بود. در کنفرانس لندن، مهم ترين مسايل کشورهاي اروپايي و مستعمرات آنها در جهان، مورد بررسي قرار گرفت.
شرح مناسبت:
در 23 فوريه 1886م پس از آزمايش هاي مستمر، فلز آلومينيوم توسط مارتين هال، کاشف و شيمي دانِ امريکايي کشف شد. آلومينيوم، فلزي سفيد و سبک است و به خوبي وَرق مي شود. اين فلز که داراي استحکام زيادي بوده و در مقابل خوردگي مقاومت دارد، حرارت و برق را به خوبي هدايت مي کند و نسبت به آهن سبک تر است. آلومينيوم امروزه کاربردهاي متعددي درفعاليت هاي صنعتي و غير صنعتي دارد و در ساختن هواپيما، اتومبيل، ظروف آشپزخانه و … استعمال مي شود.
شرح مناسبت:
پل لويي کلودل سياست مدار و نويسنده فرانسوي در 6 اوت 1868م در فرانسه متولد شد و در جواني تحصيلات مدرسه علوم سياسي را به پايان برد. وي در دبيرستان، تحت تاثير آموزش غيرمذهبي، ايمان خانوادگي خود را از دست داد اما در حدود بيست سالگي بر اثر تحولي روحي، نور ايمان بر دلِ کلودل راه يافت و قدرت مافوق الطبيعه بر او عرضه کرد. پس از آن، طي چهار سال، به کارآموزي مذهبي پرداخت تا جايي که پايه هاي ايمان در وجودش قوت گرفت. کلودل در 22 سالگي به استخدام وزارت خارجه فرانسه درآمد و از آن پس در حدود چهل سال به طور مداوم در خارج از کشور به سر برد. کلودل در سال 1935م از کارهاي دولتي کناره گيري کرد و رسماً به کار نويسندگي و ادبيات پرداخت. زندگي در سه قاره امريکا، آسيا و اروپا از کلودل شاعري جهاني ساخت و او به موازات زندگي سياسي، از فرصت براي خلق آثار ادبي سود مي جست. وي طي همين سال ها به عضويت آکادمي علوم
فرانسه برگزيده شد. کلودل تا آخر عمر حتي لحظه اي از کار نويسندگي غفلت نکرد و بيشتر آثارش را در همين دوران به رشته تحرير درآورد. سبک مورد نظر کلودل، سبکي ترکيبي و پيوسته، فشرده، کوتاه و مختصر است. نمايش نامه هاي کلودل نثري موزون دارد. وي در باب شعر عقيده داشت که تنها شاعر است که کائنات را درک مي کند و آن را با انديشه انساني مرتبط مي سازد. کلودل شاعري مذهبي و معتقد بود و اعتقاد عميق او به مذهب کاتوليک در آثارش پديدار است. کلودل کسي است که سلامت کامل جسمانيش در همه مزايا و لذت هاي زندگي تجلي مي کند و در عين حال، تشنه دست يافت به عالَم الهي است. شعر براي کلودل، قبل از هر چيز، معرفت است و او بر حسب عامل مافوق طبيعت و روح عرفان، به شعر خود قالب خاص مي بخشد که بيشتر به صورت آيه است. آثار کلودل از قرن او جدا بود، چنانکه گويي وي در قرون گذشته به سر مي برده است. شيوه خاص شاعرانه، پايه بلند انديشه و اجتناب از هر چيز سهل و ساده و طرح مباحث کاتوليک، همه عللي بود که عده زيادي از مردم به ويژه پيروان غيرکاتوليک را از او دور مي کرد. کلودل درباره آثار خود گفته است: "من مطلقاً به ارزش ادبي آثارم وقعي نمي گذارم و هنگامي که يکي از صاحب نظران اولين بار به وسيله نمايش نامه هاي من به سوي خدا کشيده شد و چنين استنباط کرد که مذهب بر همه آثارم تسلط دارد، مرا به اين فکر انداخت که پس
من بيهوده چيزي ننوشته ام. در آثار ادبي کلودل، از همه رشته هاي ادبي مانند شعر، داستان، نمايش نامه و قطعات انتقادي، سياسي و اجتماعي مي توان يافت. هم چنين آثار وي الهام گرفته از عرفان و روحانيت مسيحي است. از آثار کلودل مي توان به هنر شاعري، تقسيم ظهر، نويد جبريل و مريم عذرا(س) اشاره کرد. پل کلودل سرانجام در 23 فوريه 1955م در 87 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري گويان داراي 214/969 کيلومتر مربع مساحت بر کرانه شمالي امريکاي جنوبي و در شرق ونزوئلا قرار گرفته است. جمعيت اين کشور بيش از 800 هزار نفر و از نژاد هند شرقي و سياه مي باشند. در گويان، دين مسيحي و هندو اکثريت دارد و زبان رسمي آن انگليسي مي باشد. پايتخت گويان، جورج تاوْنْ است. ليندن و نيوآمستردام شهرهاي مهم آن هستند. پيش بيني جمعيت گويان تا سال 2020م در حدود 856000 هزار نفر مي باشد. واحد پول اين کشور کوچک، دلار گويان است. به دنبال تغيير حکومت گويان از فرمانداري کل به جمهوري، روز 23 فوريه به عنوان روز ملي اين کشور ناميده شد. سواحل گويان در اواخر قرن پانزدهم ميلادي توسط کاشفان اسپانيايي کشف شد. در اوايل قرن هفدهم، استعمار انگلستان بر آن تسلط يافت و اين سلطه تا سال 1966م همچنان ادامه پيدا کرد تا اينکه در 26 ماه مه اين سال به استقلال دست يافت. حکومت اين کشور جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است (ر.ک: 26 مه)
شرح مناسبت:
مسئله تقويم به دستگاه تقسيم زمان اطلاق مي گردد که بر اساس حرکت وضعي زمين و دوره هاي طبيعي شکل گرفته است. سابقه تقويم به دوران بَدَوي باز مي گردد که در آن، بشر از تکرار حالات طبيعت همانند بهار و زمستان، به شکل گيري فصل ها پي برد. بنابراين تقويم ها بر اساس شمسي، قمري و ميلادي به وجود آمد. پس از ميلاد مسيح(ع) تقويم يولياني يا قيصري رايج شد که بيش از 1500 سال دوام آورد تا اين که پاپ گريگوري سيزدهم در 24 فوريه
1582م، با انجام اصلاحاتي در تقويم قيصري، تقويمي ارائه نمود که در آن، اولاً اول ژانويه آغاز سال به حساب مي آمد و ثانياً اختلاف به وجود آمده از کسر سال را که پس از مدتي بالغ بر ده روز شده بود، از ميان برداشت. او هم چنين در اين تقويم، سال کبيسه را که برابر با 366 روز و هر 4 سال يک بار مي باشد، تثبيت و تأييد نمود. اين تقويم که امروزه در سراسر جهان به عنوان تاريخ ميلادي رسمي پذيرفته شده است داراي 12 ماه شامل ژانويه، فوريه، مارس، آوريل، مه، ژوئن، ژوئيه (جولاي)، اوت (آگوست)، سپتامبر، اکتبر، نوامبر و دسامبر مي باشد.
شرح مناسبت:
به دنبال قيام مردم فرانسه و برکناري لويي فيليپ پادشاه مستبد اين کشور، حکومت موقت يا دومين دوره جمهوري فرانسه در 24 فوريه 1848م آغاز شد. در تاريخ فرانسه از اين دوره به حکومت روزنامه نگاران نيز ياد مي کنند؛ زيرا يازده نفر از روزنامه نگاران جمهوري خواه به رياست دولامارتين، شاعر و نويسنده فرانسوي، اين حکومت را اداره مي کردند. در دسامبر همين سال، انتخابات برگزار و لويي ناپلئون، برادرزاده ناپلئون بُناپارت به رياست جمهوري برگزيده شد. با اين حال، وي در سال 1852 عليه جمهوري خواهان، کودتا کرد و مخالفان را سرکوب نمود و خود را امپراتور فرانسه خواند. به اين ترتيب، دومين دوره جمهوري فرانسه، تنها چهار سال دوام آورد.
شرح مناسبت:
فردريک دانتينگ پزشک انگليسي در سال 1873م متولد شد. وي پس از پايان تحصيلاتش به عنوان يک محقق در امور پزشکي به مطالعه و تحقيق پرداخت و حدود نيم قرن به فعاليت هاي پزشکي و بهداشتي اشتغال داشت. دانتينگ يکي از بنيان گذاران و کاشفان بيوتيک ها و آنتي بيوتيک ها به شمار مي رفت و به دليل گستره تلاش هاي علمي اش از پادشاه انگلستان لقب اشرافي "سر" دريافت نمود. دکتر فردريک دانتينگ سرانجام در 24 فوريه 1941م در 68 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در سال 1946م پس از انتخابات پارلماني در چکسلواکي، حزب کمونيست بر ساير رقبا برتري يافت و بيشتر دولت را قبضه کرد. از آن زمان بود که سياست خارجي چکسلواکي، متمايل به شوروي شد و از اين پس حکومت نيمه کمونيستي تا سال 1948 بر سر کار بود. در 23 فوريه اين سال، کمونيست ها به وسيله کودتا، تمام قدرت را در کابينه در دست گرفتند و بخش هاي اداري جاي ايالات سابق را گرفت. از آن پس، جمهوري چکسلواکي، به عنوان يک کشور واحد و مرکب از دو ملت چک و اسلواکي اعلام گرديد و تقريباً کليه فعاليت هاي اقتصادي، ملي اعلام شدند. دوران حکومت کمونيست ها بر چکسلواکي، بيش از چهل سال به طول انجاميد و پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، حکومت مستقلي برسر کار آمد. با اين حال اين کشور در سال هاي بعد از آن به دو کشور مستقل چک و اسلواکي تقسيم شد.
شرح مناسبت:
جنگ مصر با رژيم صهيونيستي پس از تشکيل دولت اين رژيم در فلسطين در سال 1948م آغاز شد. در آن زمان، مصر به همراه برخي ديگر از کشورهاي عربي دراعتراض به اشغال سرزمين اسلامي فلسطين به دست صهيونيست هاي نژادپرست وارد جنگ با اسرائيل شدند. اما نيروهاي رژيم صهيونيستي در ضد حمله به قواي پراکنده اعراب که فاقد تجهيزات پيشرفته نظامي بودند، به داخل خاک مصر و لبنان نفوذ کردند و نيروهاي کشورهاي عربي را شکست دادند. با پايان اولين جنگ اعراب و اسرائيل، قرارداد ترک مخاصمه بين دو طرف درگير در 24 فوريه 1949م منعقد شد و مورد توافق کشورهاي عربي نيز قرار
گرفت. بر اساس اين قرارداد که در جزيره "رودِس" واقع در درياي اژه امضا شد، منطقه نوار غزّه در غرب فلسطين اشغالي به حاکميت مصر در آمد.
شرح مناسبت:
در ادامه سياست هاي استعماري غرب به بهانه جلوگيري از نفوذ کمونيسم، در 24 فوريه 1955م پيمان بغداد ميان دو کشور ترکيه و عراق در بغداد امضا شد و بعدها کشورهاي ديگري از جمله ايران و پاکستان و انگلستان به آن پيوستند و امريکا نيز به عنوان عضو ناظر در آن شرکت جست. اين قرارداد که پيش زمينه و اساس پيمان سنتو بود، پيماني منطقه اي به شمار مي رفت که همانند ناتو در غرب، در برابر گرايش ملت ها به افکار کمونيستي مقاومت مي نمود. پيمان بغداد که پس از کودتاي عبدالکريم قاسم در عراق در سال 1958م و خروج عراق از اين پيمان، به سازمان پيمان مرکزي تغيير نام داد در واقع حلقه اي از زنجير اتحاديه هاي نظامي غرب از پيمان آتلانتيک شمالي تا پيمان آسياي جنوب شرقي (سيتو) و پيمان امنيت اقيانوس آرام (آنزوس) بود و امريکا با اين که تا پايان، عضويت کامل آن را نپذيرفت، با پيمان هاي نظامي دوجانبه با هر سه کشور ايران، ترکيه و پاکستان عملاً نقش رهبري و کارگرداني اين سازمان را به عهده داشت. سازمان پيمان مرکزي از سال 1979م که با خروج جمهوري اسلامي ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از آن مواجه شد، عملاً اعتبار خود را از دست داد و منحل گرديد.
شرح مناسبت:
پس از اشغال نظامي کويت توسط ارتش عراق در دوم اوت 1990م و بي توجهي رژيم بعث به تهديدات نظامي نيروهاي غرب به فرماندهي امريکا، قواي متحد غرب جهت بيرون راندن ارتش بعث و در واقع براي تثبيت جايگاه خود در منطقه و تأمين منافع خويش، در
سحرگاه 17 ژانويه 1991م حمله خود را به عراق آغاز کرد. اين حملات در ابتدا به صورت حمله هاي هوايي گسترده به بغداد و مراکز صنعتي و نظامي عراق آغاز شد، سپس امريکا و متحدان آن کشور، پس از حدود چهل روز حملات سنگين هوايي عليه عراق، سرانجام در روز 24 فوريه 1991م در چند جبهه عمليات زميني خود را عليه نيروهاي عراق آغاز کردند. از آن طرف، سربازان فرسوده و روحيه باخته عراقي که قسمت اعظم تانک ها و تجهيزات زرهي خود را از دست داده بودند، در برابر نيروهاي امريکا و متحدين مقاومتي از خود نشان ندادند. در نتيجه، کويت در پايان چهارمين روز جنگ زميني، به تصرف نيروهاي متحدين درآمد. با پيشروي نيروهاي امريکا و متحدان آن کشور در داخل خاک عراق، صدام حسين، ديکتاتور متجاوز عراق، به شرايط امريکا گردن نهاد و تمام قطعنامه هاي سازمان ملل را که متضمن انصراف از ادعاهاي عراق در مورد کويت و پرداخت غرامت به آن کشور بود، پذيرفت. مقررات آتش بس در جبهه هاي جنگ از روز اول مارس 1991م به اجرا گذاشته شد. در اين ميان، نيروهاي امريکا و متحدين آن کشور مي توانستند با ادامه جنگ به مدت 48 ساعت ديگر، بغداد را به تصرف خود در آورده و حکومت صدام حسين را سرنگون سازند، ولي ادامه حکومت صدام ذليل و شکست خورده را بر جانشينان احتمالي او ترجيح مي دادند. امريکايي ها از آن بيم داشتند که پس از سقوط صدام حسين، يک حکومت اسلامي طرفدار ايران در بغداد بر سر کار بيايد، زيرا اکثريت مردم عراق که شيعه و طرفدار
جمهوري اسلامي ايران هستند، در آخرين روزهاي جنگ سر به شورش برداشته بودند و صدام با سرکوب بي رحمانه اين قيام مردمي و قتل عام هاي ميليوني، نگراني هاي امريکا را از اين جهت برطرف ساخت. حکومت جور و ارعاب صدام، از آن پس، نزديک به 12 سال به طول انجاميد و سرانجام با حمله نيروهاي امريکا و انگليس به عراق در مارس 2003م، طومار ديکتاتور عراق درهم پيچيده شد و دور تازه اي از تجاوزات نيروهاي غربي آغاز گرديد.
شرح مناسبت:
با پيروزي انقلاب کوبا در ابتداي سال 1959م و مشخص شدن سمت و سوي سياست هاي دولت انقلابي و به ويژه فيدل کاسترو، رهبر اين کشور اقدامات امريکا عليه کوبا آغاز گرديد. امريکا پس از عدم توفيق در به کارگيري نيروي نظامي و برخورد مستقيم به ويژه درجريان نبرد خليج خوک ها در 1961م، از يک طرف اقدام به تحريم اقتصادي اين کشور نمود و از طرف ديگر با پذيرفتن و اسکان مهاجرين کوبايي و مخالفان نظام سوسياليستي به حمايت و تجهيز آنها پرداخت. در ادامه اين روند که سال هاست ادامه دارد، در 24 فوريه 1996م جنگنده هاي کوبا، دو هواپيماي امريکايي را که به حريم هوايي آن کشور تجاوز کرده بودند، سرنگون ساختند. دو هواپيماي مذکور اگر چه کوچک و غيرنظامي بودند اما با تبعيديان و فراريان کوبايي مقيم در فلوريداي امريکا در تماس و ارتباط بودند. از سوي ديگر امريکا ادعا نمود که هواپيماهاي مذکور بر فراز آب هاي بين المللي مورد حمله قرار گرفته اند. از اين رو، از فرداي آن روز تلاش هاي واشينگتن براي محکوميت بين المللي هاوانا
آغاز گرديد. در 26 فوريه همان سال بيل کلينتون رئيس جمهور وقت امريکا، تحريم هاي جديدي عليه اين کشور اعلام نمود. اين اقدام امريکا با مخالفت کشورهاي اروپايي و همسايگان امريکا مواجه شد و چهارده کشور امريکايي لاتين نيز با تحريم کوبا توسط واشينگتن مخالفت کردند. حتي مقامات انگليسي که در عرصه هاي بين المللي از امريکا تبعيت مي کنند به مقامات کوبايي اطمينان دادند که در اين تحريم شرکت نخواهند کرد. در سال هاي بعد به ويژه از سال 2001م از شدت تحريم ها کاسته شد و سال بعد جيمي کارتر رئيس جمهور اسبق امريکا به عنوان بلندپايه ترين شخصيت سياسي امريکا از کوبا ديدار نمود. اقدامات امريکا و مقاومت کوبا نشان داد که ابرقدرتي امريکا در عرصه بين المللي به شدت مورد سوال بوده و خدشه پذير است.
شرح مناسبت:
پس از آن که در اول ژوئيه سال 1960م کشور افريقايي غنا، استقلال کامل خود را از انگلستان به دست آورد، قوام نکرومه قهرمان استقلال اين کشور، به رياست جمهوري آن برگزيده شد. نکرومه از سال 1962م حکومت تک حزبي را در کشور برقرار کرد و توانست چندين شبکه کودتا در کشور را شناسايي و سرکوب نمايد. هنگامي که نکرومه در 24 فوريه 1966م، در جريان يک سفر رسمي، جهت ميانجي گري بين چين و امريکا و پايان صلح آميز جنگ ويتنام عازم پکن شده بود، در غياب وي، يک کودتاي نظامي هوادار غرب توسط ژنرال آنکرا وي را از قدرت خلع کرد و شوراي آزادي بخش ملي به رياست آنکرا قدرت را در دست گرفت. در اين ميان، کادر رياست جمهوري در برابر
کودتاگران مقاومت کردند، اما اين مقاومت بي فايده بود و نظاميان هوادار کودتا بر اوضاع مسلط شدند. نکرومه زماني که تازه به چين رسيده بود از اين حادثه باخبر شد، اما آن چه بيشتر موجب سرخوردگي و يأس وي گرديد آن بود که مائوتسه تونگ و ديگر مقامات بلندپايه چين، ملاقات خود را با او لغو کردند و او را فردي عادي و فاقد سمت رسمي دانستند. در حالي که وي يکي از بيدارگران و متفکران انقلابي بزرگ افريقا بود و قرباني توطئه هاي امريکا به شمار مي رفت. نکرومه از آن پس به صورت مسافري عادي از پکن به مسکو و سپس به گينه رفت و چندي بعد عازم روماني شد. وي در 27 آوريل 1971 در سن 62 سالگي درگذشت و در ژوئيه همان سال، جسدش رادر زادگاهش در غنا، دفن نمودند.
شرح مناسبت:
کشور استوني در شمال شرقي اروپا و ساحل درياي بالتيک، بيش از 45 هزار کيلومترمربع مساحت دارد و با روسيه و لتوني همسايه است. جمعيت آن در حدود 1/5 ميليون نفر بوده که حدود 40% مسيحي و عمدتاً ارتدوکس هستند. مردم استوني از نژاد سفيد بوده و به زبان استونيايي صحبت مي کنند. پايتخت اين کشور اروپايي تالين و واحد پول آن "کرون" مي باشد که بعد از پيوستن اين کشور به اتحاديه اروپا در 30 آوريل 2004، يورو به عنوان پول واحد اروپايي جاي گزين آن مي گردد. از شهرهاي مهم آن تارتو، ناروا و پارنو است. نظام سياسي حاکم بر استوني جمهوري مي باشد. کشور استوني براي اولين بار، پس از انقلاب کمونيستي شوروي و پايان جنگ جهاني
اول استقلال يافت. اما بر اساس قرارداد محرمانه اي که در سال 1939م توسط هيتلر و استالين امضاء شد، استوني در حوزه نفوذ شوروي قرار گرفت. يک سال بعد، پس از برگزاري انتخاباتي فرمايشي و روي کار آمدنِ يک دولت دست نشانده مسکو در استوني، اين کشور، رسماً به جمهوري هاي شوروي پيوست. در پي تحولات شوروي در اواخر دهه 1980م و روند استقلال طلبي در جمهوري هاي اين کشور، استوني نيز از 1989م تلاش خود را براي کسب استقلال مجدد آغاز کرد. در همه پرسي ماه مارس 1991، حدود 80% مردم استوني به استقلال رأي دادند و در 20 اوت همان سال استقلال اين کشور از شوروي اعلام شد. 24 فوريه سال روز تأسيس جمهوري استوني در سال 1918 روز ملي استوني نام گرفته است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جان اريکسون مبتکر سوئدي در 11 سپتامبر 1803م در سوئد به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات متوسطه به خدمت در ارتش پيوست. وي در ارتش سوئد نقشه هاي نظامي طرح مي کرد و درباره قطعات جديد ماشين ها، نظريه هاي بسياري ارائه مي داد. در آن زمان، روش معمول براي راندن و حرکت کشتي ها ابتدايي و اوليه بود. چرخ هاي پره دار اغلب در اثر برخورد با اجسام شناور زيان مي ديدند و گردش آنها به سختي انجام مي گرفت. نظريه اريکسون براي حل اين مشکل، نصب يک پروانه بزرگ در انتهاي زيرين کشتي بود. وي سپس پروانه دَوّاري اختراع کرد که بسياري از اشکالات فني کشتي بخار را از ميان برمي داشت. اريکسون پس از چندي براي ارتش امريکا نوعي ناو جنگي را طراحي کرد که با موتوري بسياري قوي کار مي کرد و به وسيله سکان، تغيير جهت مي يافت. جالب ترين قسمت اين ناو، آسانسوري بود که گلوله توپ را به برج توپخانه مي برد و آماده شليک مي ساخت. اريکسون را به خاطر اين اختراع، پديد آورنده ناوهاي جنگي امروزي مي دانند. جان اريکسون سرانجام در 25 فوريه 1889م در 86 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ر اثر استبداد و خودکامگي اديب شيشکلي، رئيس جمهور وقت سوريه، جنگ مسلحانه آزادي خواهان اين کشور در کوهستان هاي سوريه عليه دولت شيشکلي آغاز شد. اين پيکار با قيام هاي گذشته مردم سوريه، تفاوت هاي ريشه اي و عميق داشت. زيرا در اين نبرد، گروه هاي ميهن پرست اعم از کارگر، کشاورز، دانشجو و حتي دانش آموزان نيز همکاري و حضوري فعال داشتند. قيام سال 1954 مردم سوريه، سرانجام با وحدت مردم و ارتش در 25 فوريه همين سال به پيروزي رسيد و در پي آن، هاشم اتاسي رهبر حزب خلق سوريه به رياست جمهوري اين کشور برگزيده شد و دولت شيشکلي، سقوط کرد. (ر.ک: 19 سپتامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پيمان ورشو که نام اصلي آن، پيمان کمک متقابل کشورهاي اروپاي شرقي است، در چهاردهم ماه مه 1955م توسط کشورهاي بلوک شرق و با اقتباس از پيمان دفاعي ناتو در اروپاي غربي و امريکا، در شهر ورشو پايتخت لهستان تأسيس شد. پيمان ورشو، سازمان نظامي واحدي براي اين کشورها بود که از مسکو هدايت مي شد و کشورهاي عضو، متعهد بودند، در صورتي که يکي از اعضاي پيمان در اروپا مورد تجاوز و حمله نظامي قرار گيرد، به دفاع از آن کشور اقدام کنند. پيمان ورشو که به مدت 20 سال منعقد شده بود ظاهراً براي دفاع از کشورهاي سوسياليست اروپاي شرقي در برابر تهاجم احتمالي از غرب به وجود آمد، ليکن نيروهاي اين پيمان در نخستين دوره حيات آن، دوبار براي سرکوبي نهضت هاي استقلال طلبانه در دو کشور عضو شامل مجارستان و چکسلواکي وارد عمل شدند. پيمان ورشو در سال 1975م براي مدت 20 سال ديگر تمديد گرديد. اما در آستانه فروپاشي شوروي در سال 1991م وزراي امور خارجه و دفاع کشورهاي لهستان، مجارستان، روماني، بلغارستان، چکسلواکي و شوروي، معاهده اي امضا کردند که بر اساس آن، تعهدات اين کشورها در پيمان ورشو پس از فعاليت 36 ساله اين پيمان، لغو شد. هم چنين فرماندهي عالي متحد، ستاد مشترک و کليه سازمان هاي وابسته به اين پيمان، منحل اعلام گرديدند.
شرح مناسبت:
در 25 فوريه 1994م يک صهيونيست افراطي، نمازگزاران روزه دار را در حرم حضرت ابراهيم (ع) در شهر الخليل واقع در کرانه غربي رود اردن به رگبار مسلسل بست و 29 تن را شهيد و تعداد زيادي را مجروح کرد. اين
عمليات تروريستي وحشيانه که بار ديگر خصومت صهيونيست ها با مسلمانان را به نمايش گذاشت، با واکنش تند و خشم آلود جهان اسلام مواجه شد. به طوري که دولت هاي عربي مجبور شدند براي مدتي مذاکرات سازش با تل آويو را به حالت تعليق درآورند. ترور بي رحمانه ده ها نمازگزار در ماه مبارک رمضان باعث شد تا در طول ماه هاي بعد سرزمين هاي اشغالي فلسطين نا آرام شود و فلسطيني ها، مقابله با رژيم صهيونيستي را شدت بخشند. با توجه به اين واکنش ها، تل آويو فرد تروريست را دستگير و محاکمه کرد. اما رژيم اسرائيل سرانجام با ادعاي اين که صهيونيست مهاجم، ديوانه بوده و جنون دارد، از مجازات وي، سر باز زد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ماني، يکي از مدعيان پيامبري در 14 آوريل سال 216م در همدان به دنيا آمد. وي در ابتدا به آموختن حکمت و علوم و مطالعه در اديان زرتشتي، مسيحيت و ديگر مذاهب زمان خود پرداخت و در 24 سالگي ادعاي پيامبري کرد. ماني کتابي به نام ارژنگ داشت که نقاشي هاي متنوعي داشت و حاوي دستورات او بود. وي آيين خود را در منطقه بين النهرين عرضه کرد و به تبليغ آن پرداخت. آيين مانوي در ابتدا مقبول شاپور اول پادشاه ساساني بود ولي اين مقبوليت ديري نيافت و ماني سرانجام در 26 فوريه سال 276م به تحريک موبدان زرتشتي در 60 سالگي به دار آويخته شد. کيش مانوي، دستگاهي فلسفي است که بر اساس عناصر زرتشتي و مسيحي بنيان نهاده شده است. اساس تعليمات ماني اين بود که فضيلت، اصلي است ويژه روح، و شرارت، اصلي است سرشته در جسم و ماده. ماني، دنيا را به مثابه رزمگاه ميان نور و تاريکي، فضيلت و شرارت و يا اهورا مزدا و اهريمن مي دانست. ماني بر اين عقيده بود که روان آدمي از ملکوت نور است و در پي آن است که از کشور ظلمت يعني جسم فرار کند و به زادگاه خود برگردد. از عواملي که به اين فرار کمک مي کرد به عقيده او، پرهيز از خوردن گوشت و دوري از ازدواج بود. عقايد ماني به ويژه در ميان مسيحيان يوناني، تا چندين قرن پس از مرگش رواج داشت.
شرح مناسبت:
دولت عثماني در زمان سلطان سليم، دهمين خليفه عثماني به بالاترين حد شکوفايي و عظمت رسيده بود و در عين گستردگي فتوحات،
همچنان در اروپا به پيش مي رفت. در سال 1521م ارتش عثماني بر بلگراد تسلط يافت و ولايت "ونيز" هم اطاعت و تبعيت خود از دولت عثماني را اعلام نمود. با اين همه اگرچه هدف عثماني رسيدن به هَنْگْري (مجارستان فعلي) بود اما تحريکات پادشاه فرانسه، خليفه عثماني را به اين امر مصمم نمود. هدف فرانسه ازاين تحريکات، تضعيف امپراتوري روم بود. در نهايت، حمله ارتش عثماني با يک صدهزار جنگجو آغاز گرديد و در نبردي که در 26 فوريه 1525م در منطقه ماهوک به وقوع پيوست، پادشاه مجارستان و بسياري از بزرگان اين منطقه و نيز حدود بيست هزار نفر از سپاه مجارستان کشته شدند. هم چنين منطقه بوداپست و تمامي مجارستان در اختيار عثماني قرار گرفت. تسلط عثماني بر مجارستان 140 سال ادامه داشت.
شرح مناسبت:
ويکتور ماري هوگو، درخشان ترين چهره ادبي قرن نوزدهم فرانسه، در 26 فوريه 1802م در شهر بِزانْسون اين کشور به دنيا آمد. وي از سال هاي ابتدايي زندگي وارد عرصه ادبيات شد و آثار بزرگان اين رشته را مطالعه کرد. هوگو در 25 سالگي به عضويت آکادمي فرانسه درآمد و هم زمان با آن به عنوان يکي از اعضاي مجلس مقنّنه انتخاب شد. وي در زمان حکومت ناپلئون سوم، به دليل مخالفت با سياست هاي مستبدانه او، از پاريس تبعيد شد و مدت 19 سال يعني در تمام مدت امپراتوري ناپلئون سوم در تبعيد به سر برد. کتاب هاي غم انگيز و منظومه هاي شيوايي که در اين دوران نوشته است، از تلخ کامي هاي او در اين ايام حکايت دارد و کتاب معروف بينوايان از يادگارهاي اين
دوران است. وقتي که بنيان امپراتوري ناپلئون سوم متزلزل گرديد، هوگو آزاد شد و با شکوه تمام به پاريس بازگشت. از آن زمان بود که به دليل رنج ها و مشقات دوران تبعيد، از سياست کناره گرفت و کارهاي ادبي خود را ادامه داد. با اين حال مردم فرانسه براي بزرگ داشت هوگو در جشن تولد هشتاد سالگي او، جشن بزرگي برپا کردند و در برابر خانه او تجمعي صميمانه برپا نمودند. هوگو را بنيان گذار مکتب رومانتيسم مي دانند که بر اساس آن احساسات و تخيل بر عقل برتري داشت و هنرمند در اين مکتب بايد بدون هيچ قيدي به بيان احساسات خود بپردازد. هرچند پس از هوگو، رمانتيسم پيشرفت کرد، ولي درزمان هوگو به اوج توانايي و رونق خود رسيد. وي در اشعارش از همه موضوعات، سخن رانده و از همه صورت ها و اشکال هنري بهره جسته است؛ از سروده هاي حماسي تا هجوگويي و از مرثيه تا غزل. در اشعار هوگو، مضاميني چون تضاد شب و روز، نيکي و بدي، وجداني و بي وجداني و روشني و تاريکي مد نظر قرار گرفته است. مسئله بزرگ از ديدگاه هوگو، بي عدالتي است که از آن به عنوان بدي ياد کرده است. هوگو داراي نيرومندترين و متنوع ترين استعدادهاي هنري قرن خود بود و افتخارش از افتخارات معمول مردان بزرگ ادب فراتر رفت. از معروف ترين آثار اين نويسنده شهير فرانسه و جهان مي توان به رمان هاي بينوايان، ناپلئون کوچک، تيره بختان، تاريخ يک جنايت، مردي که مي خندد، گوژپشت نوتردام و کارگران دريا، اشاره کرد. ويکتور هوگو سرانجام در 22 مه
سال 1885م در 83 سالگي در اوج شهرت درگذشت و پس از تشييعي با شکوه در پاريس به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آلفونس لويي دو لامارتين، يکي از برجسته ترين ادباي قرن نوزدهم فرانسه، در 21 اکتبر 1790م در شهر ماکون اين کشور به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود به مطالعه کتب نويسندگان و شاعران بزرگ اروپايي پرداخت و با سفر به ايتاليا، نقطه عطفي در کار نويسندگي وي روي داد. لامارتين از آن پس به سرودن اشعار فراواني همت گماشت و مجموعه هاي شعري متعددي پديد آورد. وي شاعري حساس و باريک انديش بود و از لحاظ روح شعر و ظرافت شاعرانه، بزرگ ترين شاعر زبان فرانسه به شمار مي رود. شعر فلسفي و هماهنگ و موزون او به سبب تازگي و زيبايي و دلپذيري خاصي که داشت، مردم را متوجه وي ساخت. لامارتين از پيش گامان مکتب رمانتيسم و شاعرانه فرانسه بود. او به زندگي آميخته با تقوا و مذهب کاتوليک و نيز طبيعت علاقه فراوان داشت. آثار نظم و نثر او ظريف، هماهنگ، ساده، ژرف و با واژه هاي عادي است که آنها را به بهترين وجه به کار برده است. لامارتين علاوه بر فعاليت هاي ادبي، زماني نيز به امور سياسي پرداخت و زماني قبل از آغاز امپراتوري لويي ناپلئون، حضوري جدي در عرصه سياسي فرانسه داشت. او در سال 1848م از بنيان گذاران جمهوري دوم فرانسه، وزير امور خارجه و عضو بسيار بانفوذ دستگاه حکومت شد و به فعاليت شديد پرداخت. لامارتين در اين دوران، حاکم مطلق و يگانه سخنور حکومت موقت شناخته شد که با بيانيه
هاي شاعرانه، اغتشاش ها و هيجان ها را سرکوب مي کرد اما محبوبيت خارق العاده اش کاهش يافت و در انتخابات رياست جمهوري راي کافي به دست نياورد. از اين زمان بود که افول سياسي وي آغاز شد و به انزوا کشيده شد. وي در سال هاي پاياني زندگي خويش در تنگ دستي روزگار خود را سپري ساخت و علي رغم انتشار آثارفراوان از نظم و نثر، بر فقر غالب نشد. سرانجام پارلمان فرانسه در سال 1867م براي او مستمري خاصي معين کرد تا اين که آلفونس دو لامارتين در 26 فوريه 1869م در هفتاد و نه سالگي در زادگاه خود درگذشت و همانجا مدفون شد. لامارتين بيشتر آثار خود را با الهام از تجارب، ديده ها و برداشت هاي خود از سفرهاي متعددي که انجام مي داد به نگارش درمي آورد که مرگ سقراط، تفکرات جديد شاعرانه در 2 جلد، سفر مشرق و رازهاي نو از مهم ترين آثار منظوم و منثور وي مي باشد.
شرح مناسبت:
قرن نوزدهم دوره اي ديگر از استعمار به شمار مي رفت و کشورهاي امپرياليستي هر کدام بخش هايي از آسيا و افريقا را تحت سلطه خود قرار داده بودند. مسائلي چون اصول دموکراسي و ناسيوناليسم که در کشورهاي سلطه گر به عنوان مبانيِ پذيرفته شده مطرح بود، از سوي همين کشورها در ساير نقاط جهان اعمال نمي شد. نياز به منابع جديد با توجه به وقوع انقلاب صنعتي و تمايل به کشف بازارها و حوزه هاي جديد جهت سرمايه گذاري و بهره وري اقتصادي و … باعث شد حتي افريقا نيز صحنه چپاول استعمارگران قرار گيرد. با اين
حال براي آسودگي بهتر جهت بهره گيري از منابع مناطق مختلف، دول استعماري بين خود قراردادهايي امضا نمودند. در اين راستا، کنفرانس بين المللي برلين که از 15 نوامبر 1884م تا 26 فوريه 1885م در آلمان برگزار شد، توافق شد دولت ها پس از تصرف و الحاق هر سرزميني، ساير دول را آگاه سازند تا از نزاع و مشاجره فيمابين جلوگيري شود. هم چنين قرار شد مسئله بردگي لغو گرديده و آزادي تجارت در کشور آزاد کنگو برقرار شود. با اين حال استعمار کشورها به صورت هاي گوناگون تا سال ها بعد ادامه داشت و امروزه به نوعي ديگر اعمال مي گردد.
شرح مناسبت:
در عهدنامه دوستي ايران و شوروي که چهار سال پس از انقلاب شوروي در 26 فوريه 1921م منعقد شد، مسکو اعلام کرد که از سياست هاي استعماري روسيه تزاري در مورد ايران پيروي نمي کند. بر همين اساس، شوروي تمام قراردادهايي را که روسيه با ايران بسته و به ضرر ايران بود، لغو کرد. هم چنين مسکو در عهدنامه دوستي با تهران، قراردادهايي را که روسيه با دولت ثالثي عليه ايران امضا کرده بود، بي اعتبار دانست. البته شوروي، اراضي قفقاز و ترکستان در شمال غربي و شرقي ايران را به ايران پس نداد. مهم ترين تعهد ايران در اين قرارداد، اجازه ندادن به کشورهاي ديگر، براي فعاليت عليه شوروي از طريق خاک ايران بود؛ زيرا در آن زمان، شوروي مورد تهديد قدرت هاي غربي بود.
شرح مناسبت:
ويليام رالْفْ اينْگ، فيلسوف انگليسي، در ششم ژوئن 1860م در انگلستان به دنيا آمد. وي پس از تکميل تحصيلات خود به تدريس در دانشگاه آکسفورد پرداخت و پس از آن به مدت 23 سال رئيس کليساي جامع سنت پل لندن بود. ويليام اينگ نسبت به ناداني ها و بيدادگري هاي زمانه، نظري انتقادي داشت و از اين بابت، غمگين و متنفّر بود، بدين سبب او را رئيس افسرده مي ناميدند. وي ضمن بررسي فلسفه هاي مختلف تاريخ، دو نظريه را رضايت بخش ترين دستور براي زندگي روزانه عنوان کرد: نظريه جذبه فلاسفه نوافلاطوني و تعليمات حضرت عيسي(ع) در موعظه کوه زيتون. اينگ در کتاب خود با عنوان فلسفه پلوتينوس به تشابه فلسفه تصوري افلاطون و عرفان مسيحيت اشاره کرده و تأکيد نموده که ممکن نيست ميان فلسفه
و دين فرق قائل شد. به نظر اينگ، مسيحيت يک سيستم اصلاح اجتماعي نبود بلکه راهي بود براي نجات و رستگاري روح. وي جهان را پيکري مادي که خارج از ذهن وجود داشته باشد يا تصوري که تنها در ذهن قابل درک باشد، نمي ديد بلکه ترکيبي از اشياي مادي و تصورات ذهني و معنوي مي شمرد. از ديد اينگ، حقيقتِ غايي وحدت جنبه مادي و جنبه معنوي و تصوري جهان، در سايه هماهنگي محبت است. اينْگْ پافشاري و اصرار در هماهنگي ميان ترحّم و عشق را والاترين هديه اي مي دانست که مسيح(ع) به حکمت جهان تقديم داشت. از ميان آثار معتبر اينگ مي توان از کتاب هاي دين و دانش، آزادي، عشق و حقيقت نام برد. ويليام رالْفْ اينگ سرانجام در 26 فوريه 1954م در 94 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نُه سال پس از کشف برزيل توسط مکتشفان پرتغالي، سلطه دراز مدت استعمار پرتغال بر اين کشور، از 27 فوريه 1509م آغاز شد. تا سال 1822م که برزيل مستقل شد، فرانسه و هلند چند بار تلاش کردند اين سرزمين وسيع را تحت تصرف آورند اما به مقصود خود نرسيدند. پرتغالي ها در طول صدها سال، بيش از سه ميليون برده سياه پوست را از افريقا به برزيل بردند و در مزارع نيشکر، آنها را به کار اجباري واداشتند. تجارت برده و آزار سرخ پوستان بومي برزيل، باعث شد تا بارها در اين کشور قيام هايي عليه استعمارگران پرتغالي انجام شود که همگي سرکوب شد. با وجود آن که برزيل در نهايت، در سال 1822م مستقل شد، اما حضور و نفوذ پرتغالي ها در اين کشور تا ده ها سال پس از آن نيز ادامه داشت.
شرح مناسبت:
جنگ هاي شش ساله لهستان و سوئد در 27 فوريه 1701م با حمله سپاهيان سوئدي به فرماندهي پادشاه اين کشور به قلمرو لهستان آغاز شد. علت حمله سوئد به لهستان آن بود که پادشاه لهستان در سال 1698 در اتحاد مثلث با روسيه و دانمارک عليه سوئد شرکت کرده بود. سرانجام اين جنگ در سال 1706م با پيروزي سوئدي ها پايان يافت.
شرح مناسبت:
سرزمين دومينيکن در سال 1492م توسط کريستف کلمبْ کشف و ضميمه امپراتوري اسپانيا شد. در سال 1801م در پي بيش از سه قرن استعمار اسپانيا بر دومينيکن، اين کشور توسط توسن لووِرتور رهبر انقلابي مردم هائيتي تصرف شد. اما در سال 1844م بر اثر شورشي که در دومينيکن برپا شد، سپاهيان هائيتي مجبور به عقب نشيني شدند و دومينيکن در 27 فوريه همان سال استقلال يافت. امريکا در سال 1916م دومينيکن را اشغال کرد. اما بر اثر مخالفت هاي مردم دومينيکن، معاهده سال 1924م بين دو کشور منعقد شد و به موجب آن، نيروهاي امريکايي به تدريج دومينيکن را ترک کردند. دومينيکن در امريکاي مرکزي و در حوزه درياي کارائيب واقع شده است. اين کشور در حدود 48/671 کيلومتر مربع مساحت و بيش از 8 ميليون نفر جمعيت از نژاد دورگه سياه و سفيد دارد و داراي زبان اسپانيولي و مذهب کاتوليک مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م بيش از 11 ميليون نفر گردد. پايتخت اين کشور، سانتودومينگو و شهرهاي مهم آن سانتياگو و لارومانا مي باشد. نظام سياسي دومينيکن جمهوري چند حزبي است. از منابع عمده درآمد مردم دومينيکن توريسم مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آدولف هيتلر پس از احراز مقام صدراعظمي آلمان در 30 ژانويه 1933م، هنوز راه درازي براي رسيدن به قدرت مطلقه در پيش داشت، ولي اين راه دراز را در اثر حوادثي، در مدتي کمتر از شش ماه پيمود. در پايان چهارمين هفته زمام داري هيتلر، در روز 27 فوريه 1933م، ساختمان عظيم مجلس آلمان موسوم به رايْشتاک دچار آتش سوزي شد و هيتلر که کمونيست ها را متهم به مشارکت در اين توطئه کرده بود با اعلام وضع فوق العاده، به سرکوبي کمونيست ها و دستگيري سران و فعالان اين حزب پرداخت. اين امر موقيت نازي ها و هيتلر را مستحکم تر کرد و چندي پس از آن با مرگ رئيس جمهور وقت آلمان، هيتلر، حاکم مطلق آلمان شد.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، در 27 فوريه 1942م، حمله بزرگ هواپيماهاي ژاپني به واحدهاي دريايي متفقين آغاز شد. صحنه وقوع اين عمليات در درياي جاوه بود. در اين دريا که جزو آب هاي اقيانوس آرام محسوب مي شود، تعداد زيادي از کشتي هاي جنگي امريکا، استراليا و انگليس متمرکز شده بودند. اين نبرد بزرگ با غرق شدن تعداد زيادي از کشتي هاي دولت هاي متفق در درياي جاوه به سود ناوگان جنگي ژاپن خاتمه يافت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري عربي صحرا در شمال غربي افريقا و در ساحل اقيانوس اطلس واقع گرديده و 284 هزار کيلومتر مربع وسعت و در حدود 300 هزار نفر جمعيت دارد که پيش بيني مي شود جمعيت صحرا تا سال 2025م در حدود 740 هزار نفر گردد. از شهرهاي مهم آن داخله، سماره و بوکراع قابل ذکرند. مردم صحرا از مليت هاي مختلف، از جمله عرب، بربر، حساني و طوارق هستند. اين منطقه از ديرباز در استعمار اسپانيا بود ولي پس از مبارزات مردم و پايان يافتن دوران استعماري کشورها، در سال 1975م، اسپانيا آن را به دو کشور مغرب و موريتاني واگذار نمود. پس از خروج اسپانيا، جبهه پوليساريو، با تشکيل جمهوري دموکراتيک عربي اعلام استقلال نمود و حاکميت مغرب و موريتاني را نپذيرفت. در سال 1979م موريتاني نيز از ادعاي خود بر صحرا منصرف شد و آن را رها نمود وليکن کشور مغرب هنوز ادعاي حاکميت بر آن منطقه و يک پارچگي کشور دارد. بسياري از کشورها از جمله جمهوري اسلامي ايران، حکومت صحرا را به رسميت شناختند. زبان رسمي مردم صحرا، عربي و حسانيه است و
99% جمعيت آن را مسلمانان تشکيل مي دهند.
شرح مناسبت:
در 28 فوريه 1552م قيام مردم سوئد عليه سلطه و نفوذ پادشاه دانمارک که سوئد و نروژ را تحت سلطه خويش قرار داده بود، به وقوع پيوست. رهبري اين قيام را يکي از شاهزادگان سوئد به نام گوستاو وازا به عهده داشت. او به کمک دهقانان و مردم پروتستانْ مذهب سوئد براي استقلال اين کشور به پا خاست. در نتيجه اين قيام مردمي، پادشاه دانمارک خلع شد و گوستاو وازا به سلطنت رسيد و سلسله وازا را در سوئد پايه گذاري کرد. اين سلسله پس از نزديک به سه قرن حاکميت بر سوئد در سال 1818م توسط مارشال برنادوت يکي از فرماندهان ارتش فرانسه که عملاً از 6 سال قبل از آن، قدرت را در دست داشت، منقرض شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 28 فوريه 1813م پيمان اتحاد سياسي، نظامي ميان دو کشور مقتدر اروپا در قرن نوزدهم يعني امپراتوري روسيه و پادشاهي پروس به امضا رسيد. هدف اصلي فرمان روايان اين دو کشور از اين اتحاد، مقابله با قدرت طلبي هاي ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه بود که سپاهيان روس و پروس را شکست داده بود. با الحاق کشورهاي انگليس، اتريش و سوئد به اين پيمان، اتحاديه هفتم دول اروپايي عليه ناپلئون بُناپارت ايجاد شد که سرانجام وي را شکست داد.
شرح مناسبت:
ويليام سيدني پورْتِر نويسنده نامدار امريکايي در 28 فوريه 1862 در کاروليناي شمالي متولد شد. وي از نوجواني به تگزاس رفت و سپس در يک بانک مشغول کار گرديد. پورتر در ضمن اشتغال، هفته نامه "رولينگ ستون" را با مضامين فکاهي و طنز به راه انداخت اما در سال 1899م به جرم اختلاس در بانک به سه سال زندان محکوم گرديد و پس از گذراندن دوره محکوميت، براي ادامه زندگي به نيويورک رفت. پورتر در نيويورک به داستان نويسي روي آورد و طي کمتر از 10 سال حدود 600 داستان کوتاه نوشت که در 13 جلد به چاپ رسيده است. خصوصيت اغلب داستان هاي وي که صحنه وقايع آن در نيويورک مي باشد عبارت از ايجاز، پرهيز از نتيجه گيري هاي اخلاقي، پايان زيرکانه و غيرمترقّب، لحن خودماني و … است. اما از لحاظ محتوا بيشتر به احوال و کردار مردم ولگردِ فروتن و طبقات پايين جامعه پرداخته است. برخي از داستان هاي وي عبارتند از قلب مغرب، آواز شهر، راه هاي سرنوشت، اختيارات، سنگ هاي غلطان و ولگردان و آوارگان. ويليام سيدني پورتر
که با نام "او. هنري" نيز شناخته مي شود در 29 ژانويه 1910 بر اثر ابتلا به بيماري سل در 48 سالگي درگذشت. در سال 1918م جايزه يادبود "او. هنري" براي گراميداشت وي تأسيس شد که اين جايزه هر ساله به بهترين داستان هاي منتشره در مجلات امريکا تعلق مي گيرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هنري بِسْمِر، صنعت گر انگليسي در 11 ژوئيه 1813م در اين کشور به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته مهندسي به پايان برد و بعدها براي توسعه توليدات آهن و فولاد و چُدن، کوره هاي بلند ذوب فلزات را اختراع نمود. بسمر توانست به وسيله کوره مخصوص که با جريان هوا کار مي کرد و آهن ناخالص مذاب را بدون کربن مي نمود، فولاد عالي به دست آورد. از اين رو، اين کوره به اسم او، به نام کوره بسمر معروف است. وي با اين اختراع، اساس صنايع انگلستان و جهان را دگرگون ساخت و تحولات شگرفي در اين عرصه ايجاد کرد. بسمر در سال 1859، مراکز تهيه فولاد و آهنْ ايجاد نمود و به ساخت اسلحه و ريل راه آهن پرداخت که اين کارخانه، هنوز نيز فعال است. هنري بسمر سرانجام در 28 فوريه 1898م در 85 درگذشت. (ر.ک: 24 ژوئن)
شرح مناسبت:
کشور کهن مصر، از حدود هشت هزار سال قبل، مسکوني و از 6500 سال پيش، داراي حکومت مرکزي بوده است. بيست سال پس از ظهور اسلام، اين کشور توسط مسلمانان فتح شد. در سال 969م فاطميان، مصر را تصرف کردند و به تدريج اين کشور، مرکز خلفاي فاطمي شد. سلسله فاطميان در سال 1172م به دست ايوبيان سرنگون شد. در اوايل قرن شانزدهم، عثماني ها بر مصر مسلط شدند. در سال 1805م پس از آن که قواي مشترک عثماني و انگليس، مصر را از اشغالِ چند ماهه ناپلئون خارج ساختند، حکم راني اين کشور به محمدعلي پاشا سپرده شد که وي و جانشينانش تحت عنوان خديوْ، حکومت مستقل مصر
را در اختيار داشتند. بي کفايتي خديوهاي مصر در اواخر قرن نوزدهم باعث نفوذ روز افزون انگليس در مصر شد تا اين که دولت انگليس در پي شورش مردم، در بندر اسکندريه مصر، نيرو پياده کرد. در اوايل جنگ جهاني اول، انگليس، مصر را تحت الحمايه خود اعلام کرد. ادامه مبارزه مردم مصر به ويژه پس از جنگ، باعث شد تا انگليس در 28 فوريه سال 1922، استقلال مصر را به رسميت بشناسد. مصر کشوري است در شمال شرقي افريقا و ساحل جنوب شرقي درياي مديترانه، با مساحت 997/739 کيلومتر مربع و بيش از 68 ميليون نفر جمعيت که اکثريت قريب به اتفاق آنها مليت عربي داشته و به زبان عربي صحبت مي کنند. دين رسمي مردم اين کشور اسلام و پايتخت آن شهر قاهره است. از شهرهاي مهم مصر، اسکندريه، پرت سعيد، منصوره و جيزه قابل ذکرند. پيش بيني مي شود جمعيت مصر تا سال 2025م بيش از 95 ميليون نفر گردد. واحد پول مصر، ليره است. مصر که مهد يکي از قديمي ترين تمدن هاي جهان است. پس از استقلال از انگلستان، در سال 1953م نوع حکومت خود را جمهوري با يک مجلس قانون گزاري اعلام نمود. اين کشور داراي دو روز ملي است يکي 23 ژوئيه سال روز انقلاب (کودتا) 1952م و ديگري 6 اکتبر، سال روز آغاز جنگ چهارم اعراب و اسرائيل در سال 1973م مي باشد.
شرح مناسبت:
ايوان پتروويچ پاولوف، پزشک و زيست شناس بزرگ روسي در 14 سپتامبر 1849م در روسيه متولد شد. ايوان ابتدا به تحصيل علوم مذهبي پرداخت و از همان زمان به علوم طبيعي تمايل پيداکرد.
وي تحصيلات خود را در طب ادامه داد تا اين که در اين رشته فارغ التحصيل گرديد. پاولوف از همان ابتدا، اوقات خود را صرف مطالعات رواني و رشته فيزيولوژي مي کرد و در آزمايشگاه کوچک خود به آزمايش مي پرداخت. وي در سال هاي بعد به تدريس در آکادمي طب و انيستيتوي سن پترزبورگ مشغول شد و آزمايش معروف خود را به انجام رساند. اين آزمايش بدين ترتيب است که او هر روز در ساعت معيني به سگي غذا مي داد و در همان هنگام، زنگي را به صدا در مي آورد. پس از مدتي، سگ به صداي زنگ عادت کرده بود و با شنيدن آن، در مي يافت که موقع غذا است. پاولوف روزي بدون آن که غذايي به سگ بدهد، زنگ را به صدا درآورد و مشاهده کرد که بُزاق دهان سگ ترشح کرده است. اين آزمايش که به انعکاس هاي شرطي شهرت يافت و هم چنين تحقيقات وي در روش تحليلي اعمال بدن، پاولوف را به عنوان يک دانشمند بين المللي معرفي کرد و در سال 1904م جايزه پزشکي نوبل را از آن او کرد. پاولوف نخستين پژوهنده اي بود که رابطه بين دستگاه گوارش و دستگاه اعصاب را کشف کرد. امروزه روانشناسان از تجربيات پاوْلوف در مورد سگ ها استفاده زيادي برده اند و به ويژه برخي از عقايدش در مورد اصول تربيتي انسان را به کار گرفته اند. پاولوف ثابت کرد که اگر سگ را مي توان به آساني از حالت طبيعي اش خارج کرد و دوباره او را به حالت طبيعي باز گرداند، با انسان هم مي توان
به همان ترتيب رفتار کرد. هم چنين تحقيقات مهم پاولوف در زمينه اعصاب و ترشحات معده و امور رواني و گوارشي، در علم پزشکي اهميت بسياري دارند. ايوان پاولوف سرانجام در بيست و هشتم فوريه 1936م در 87 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اولاف يوکاچيم پالْمَه نخست وزير پيشين سوئد در سال 1927م متولد شد و تحصيلات خود را در رشته حقوق و علوم سياسي به پايان رساند. پالمه گرچه در يک خانواده سرمايه دار به دنيا آمده بود ولي پيرو سوسياليسم و مخالف نظام سرمايه داري بود. وي از سال 1953م مشاور نخست وزير سوئد بود و ده سال در اين سمت فعاليت کرد. پالمه از سال 1969 تا 1976م و بار ديگر از 1982م نخست وزير سوئد شد. پالمه يکي از چهره هاي برجسته ميانه رو و مخالف سياست هاي خارجي امريکا در سراسر خاک اروپا به شمار مي رفت. وي از دهه 1960م به عنوان يکي از سياست مداران عمده مخالف امريکا، به ويژه در رابطه با جنگ ويتنام، شهرت بسزايي داشت. اولاف پالمه در سال 1968م زماني که وزير آموزش و پرورش سوئد بود در کنار ديپلمات هاي ويتنام شمالي در راهپيمايي عليه سياست هاي امريکا شرکت کرد. وي هم چنين به عنوان ميانجي سازمان ملل در حل مشکلات بين المللي مانند بحران خاورميانه و جنگ تحميلي عراق عليه ايران فعاليت چشم گيري داشت. پالمه سرانجام در بيست و هشتم فوريه 1986م در 59 سالگي، به هنگام خروج از سينما، دريکي از خيابان هاي استکهلم مورد سوء قصد قرار گرفت و به قتل رسيد. پليس سوئد درپايان جستجو براي يافتن قاتل يا قاتلين
پالمه اعلام کرد که وي توسط عوامل سازمان جاسوسي بزرگ يک کشور نيرومند غربي که داراي موقعيتي ممتاز در پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو است، ترور شده و افشاي نام آن کشور به مصلحت سياست خارجي سوئد نيست. با اين همه، جرايد رسمي و نيمه رسمي سوئد، علناً سازمان جاسوسي امريکا، سيا را، مسئول قتل پالمه دانستند.
شرح مناسبت:
بحران خليج فارس، پس از حمله ناگهاني ارتش عراق به کويت و اشغال اين کشور در دوم اوت 1990م آغاز شده بود. به دنبال پافشاري بغداد بر ادامه اشغال کويت و اصرار واشينگتن بر حل نظامي بحران، هواپيماهاي امريکايي، انگليسي و فرانسوي، از 17 ژانويه سال 1991م حمله به عراق را آغاز کردند و در 24 فوريه، حمله زميني متحدين عليه ارتش عراق در خاک کويت شروع شد. سرانجام پس از 4 روز از اين حمله و عقب نشيني نيروهاي عراق، آتش بس، توسط جورج بوش، رئيس جمهور وقت اعلام شد. اين جنگ که بزرگ ترين عمليات نظامي پس از جنگ جهاني دوم به شمار مي رفت، پس از بيرون رانده شدن نيروهاي عراق از کويت و تسليم عراق در برابر شرايط امريکا و متحدين، در روز 28 فوريه 1991م پايان يافت و صدام حسين، ديکتاتور سفاک عراق، در روز اول مارس آن سال، به تمامي شرايط متحدين تن درداد. پس از آن، مذاکراتي ميان کشورهاي متحد و عراق انجام شد و عراق قطعنامه شوراي امنيت را پذيرفت. نيروهاي متحد نيز پس از آتش بس، به تدريج خاک عراق را ترک کردند، اما تعداد قابل توجهي از آنان که عمدتاً امريکايي بودند، در پايگاه هايي واقع در عربستان
سعودي، کويت، بحرين و در آب هاي خليج فارس مستقر شدند. از اين پس، تحريم هاي گسترده اي توسط شوراي امنيت و تحت نفوذ امريکا بر عراق اعمال شد که باعث خسارات بسياري بر مردم ستم ديده عراق گشت.
شرح مناسبت:
شکل گيري مذهب پروتستان در قرن شانزدهم ميلادي و ايجاد انشعاب در مسيحيت زمينه ساز منازعاتي شد که در تاريخ اروپا به جنگ هاي مذهبي موسوم مي باشد. در 17 ژانويه 1562م به موجب فرمان صلح نايب السلطنه شارل نهم، پروتستان ها، نوعي آزادي در اعمال مذهبي پيدا کردند. اين وضعيت مي توانست به حل منازعات بين اين گروه بيانجامد. اما در اول مارس همين سال در جريان عبور رهبر کاتوليک ها از منطقه واسي در فرانسه، بين طرفداران دو مذهب درگيري رخ داد که سبب کشته شدن 23 نفر از پروتستان ها گرديد و جنگ هاي مذهبي به انتقام از آنها آغاز شد. اين جنگ ها در هشت مرحله حد فاصل سال هاي 1562 تا 1598م جريان داشت. جنگ هاي نخستين به نفع پروتستان ها به پايان رسيد تا اينکه اين جنگ ها پس از 36 سال، در سال 1598م با فرمان هانري چهارم معروف به فرمان نانْتْ، خاتمه يافت. بر اساس اين فرمان يک سري آزادي هايي براي پروتستان ها در نظر گرفته شد. از جمله آزادي عقيده، آزادي عبادت خصوصي و دسته جمعي، بهره مندي از حقوق مدني، بقاي تشکيلات کليساي پروتستان و …. هفتاد سال بعد از آن، در زمان لويي چهاردهم فرمان نانت ملغي گرديد.
شرح مناسبت:
در پي ده ماه تبعيد ناپلئون بُناپارت در جزيره اِلب، وي در 27 فوريه 1815م با هزار نفر از افسران و ژنرال هاي وفادار به خود از جزيره گريخت و در اول مارس 1815 به فرانسه بازگشت. بدين ترتيب با ورود ناپلئون به فرانسه، سلطنت صد روزه او نيز آغاز شد. در اين
هنگام، ناپلئون براي مقابله با نيروهاي انگليس و پروس که در بلژيک صف آرايي کرده بودند، حمله پيشگرانه اي به خطوط دفاعي آنها به عمل آورد ولي در اين نبرد که در دشت واتِرلو در گرفت، در 18 ژوئن 1815م از نيروهاي انگليس و پروس شکست خورد. پس از اين شکست، چون ناپلئون از تجهيز قوا براي ادامه نبرد نااميد شد به نفع پسرش از مقام سلطنت استعفا داد. ولي متحدين به تقاضاي او براي تفويض اين مقام به پسرش اعتنا نکردند و لويي هجدهم بار ديگر بر تخت امپراتوري فرانسه تکيه زد. ناپلئون اين بار به جزيره دور دست سنت هلن در جنوب اقيانوس اطلس تبعيد شد و شش سال بعد در سال 1821م در همانجا مرد.
شرح مناسبت:
لويي ناپلئون، برادرزاده ناپلئون بُناپارت، در سال 1848م به رياست جمهوري فرانسه رسيد و از اين زمان جمهوري دوم فرانسه آغاز شد. وي پس از چندي خود را امپراتور فرانسه خواند و 18 سال در اين مقام ماند. عاقبت پس از شکست سنگين فرانسه از آلمان، مجلس ملي فرانسه، ناپلئون سوم، پادشاه اين کشور را از سلطنت خلع و نظام سلطنتي را لغو کرد. با انقراض سلطنت در فرانسه در اول مارس سال 1871، جمهوري سوم در اين کشور آغاز شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جزيره پورتوريکو واقع در اقيانوس اطلس در شمال امريکاي جنوبي، در سال 1493م توسط کريستف کلمب کشف شد و از سال 1509م به تصرف استعمارگران اسپانيايي درآمد و حدود 400 سال تحت حاکميت آنها قرار داشت. در اين ميان، قيام هاي متعدد مردمي عليه اسپانيايي ها در نيمه اول قرن نوزدهم سرکوب شد. در سال 1868 نيز قيام مردمي اگرچه توفيقي نيافت اما مسئله استقلال پورتوريکو مطرح گرديد. با اين حال، در جريان کنفرانس پاريس در سال 1898 مالکيت امريکا بر اين منطقه تثبيت و به عنوان جزئي از خاک امريکا شناسايي شد. امريکا پس از انضمام اين جزيره به خود، آن را به زرّادخانه اي عظيم تبديل کرد، به گونه اي که در اين جزيره سيزده پايگاه نظامي ايجاد کرده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ملامصطفي بارزاني، مبارز کُرد و پايه گذار حزب دموکرات کردستان عراق، در سال 1902م در منطقه کردستان اين کشور به دنيا آمد. وي دوران کودکي و جواني خود را در دهکده بارزان در مجاورت مرز ايران و ترکيه در داخل عراق سپري کرد و در مکتب خانه هاي روستا به تحصيل پرداخت. ملامصطفي بارزاني در 29 سالگي اولين طغيان خود را عليه حکومت بغداد آغاز نمود که به دستگيري و تبعيد وي به بغداد انجاميد. وي در سال 1944م از نوري سعيد نخست وزير وقت عراق، خواستار خودمختاري کردستان عراق شد که با مخالفت شديد بغداد مواجه گرديد و بين دو طرف درگيري هايي روي داد. در نبردهاي سنگيني که بين قواي بارزاني و نيروهاي دولتي روي داد، بيشتر همراهان بارزاني تار و مار شدند و او با باقي مانده افراد خود با تحمل مشقات فراوان به سوي مرزهاي ايران گريخت. ملامصطفي پس از فرار از عراق، در ايران بيکار ننشست و به ياري تشکيلات سياسي شورشيان کرد در کردستان ايران پرداخت. از اين رو توسط رهبر شورشيان کردستان ايران مدال شجاعت دريافت کرد و مدتي نيز به فرماندهي قواي کرد ايران منصوب شد. اما اعزام ارتش حکومت مرکزي ايران در سال 1947م (1326ش) به کردستان و سپس آذربايجان ايران، پايان روياهاي بارزاني در ايران بود. پس از اين حمله، ملامصطفي و افرادش گام به گام و شهر به شهر از برابر قواي دولتي ايران عقب نشستند. اما چون مورد تعقيب دولت عراق هم بود، چاره اي جز فرار به اتحاد جماهير شوروي سابق از طريق راه هاي
کور وصعب العبور نديد. وي يازده سال در شوروي و پايتخت هاي اروپاي شرقي به سر برد تا اينکه با وقوع کودتاي 1958 عراق و سرنگوني رژيم سلطنتي آن، راهي اين کشور شد و مورد استقبال سران کودتا واقع گرديد. با اين حال، بارزاني در سال1961م از عبدالکريم قاسم، رئيس حکومت نظامي عراق، خواستار خودمختاري کردها شد. اين خواسته بارز اين، قاسم را به خشم آورد و به 12 سال آرامش در شمال عراق پايان داد. از اين پس، آتش جنگ بار ديگر در نواحي کردنشين شعله ور گرديد و اين وضعيت در دوران حکومت زمام داران بعدي نيز ادامه يافت. با اين حال ملامصطفي در دوران حکومت احمدحسن البکر توانست با برخورداري از حمايت مالي و نظامي شاه مخلوع ايران، تجديد قوا کند و حملات عليه عراق را شدت بخشد. نقطه پايان اين درگيري ها، انعقاد پيمان 1975 الجزيره بود و از آن پس، بارزاني در ايران به صورت تحت نظر زندگي مي کرد. ملامصطفي بارزاني در سال 1979م دچار بيماري سرطان شد و هنگامي که براي معالجه در امريکا حضور داشت، در اول مارس 1979م در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سرزمين بوسني و هرزگوين از سده هاي گذشته، تحت حکومت و فرمان اتريش و مجارستان بود، در حالي که اسماً در امپراتوري عثماني قرار داشت. در سال 1908م اتريش - مجارستان همه آن را به خود ملحق کرد و پس از پايان جنگ جهاني دوم، بوسني و هرزگوين ضميمه کشور جديد يوگسلاوي گرديد. در اين زمان، اگرچه، اين سرزمين از حق خودمختاري و آزادي هاي اجتماعي و مذهبي تا اندازه اي برخوردار بود،
ولي تعارض و نارضايي در ميان مردم محسوس بود. در آوريل 1990م حزب کمونيست يوگسلاوي منحل شد و اولين انتخابات چند حزبيِ بعد از جنگ در آن کشور برپا گرديد. پس از چندي در 15 اکتبر 1991، مجلس ملي بوسني، راي به استقلال کامل و جدايي آن از يوگسلاوي سابق داد و در اول مارس 1992م پس از يک همه پرسي، بوسني و هرزگوين، صربستان و کرواسي هر يک استقلال کامل يافتند. اما از اين پس، بوسني مورد حمله صرب ها و کروات ها قرار گرفت و به ويژه از جانب صربستان خسارات جاني و مالي فراواني بر بوسني وارد گرديد و تا نيمه سال 1993م، اين سرزمين در آتش ناامني و قتل و غارت صربستان قرار داشت. اين جنگ ها تا زمان انعقاد قرارداد صلح دِيتون در سال 1996م ادامه يافت و ده ها هزار نفر را به کشتن داد و خسارات فراواني به بار آورد. لازم به ذکر است که در اين ميان، جمهوري اسلامي ايران، کمک هاي انسان دوستانه فراواني براي مردم مسلمان بوسني ارسال کرد که اين امر در ادامه مقاومت و پيروزي مبارزان مسلمان بوسني تاثيري فراوان داشت. هر چند پس از ايجاد ثبات در منطقه، کمک هاي ايران مورد بي مهري قرار گرفت و حضور جمهوري اسلامي در منطقه کمرنگ شد. کشور بوسني و هرزگوين در اروپاي جنوبي و شمال غربي شبه جزيره بالکان واقع شده است. بوسني و هرزگوين حدود 51/129 کيلومتر مربع مساحت و در حدود 4 ميليون نفر جمعيت دارد. پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025 حدود 4/5 ميليون نفر گردد. اکثريت
مردم بوسني مليت بوسنيايي داشته و به 3 زبان رسمي بوسنيايي، کروات و صرب صحبت مي کنند و اکثراً پيرو آيين اسلام هستند. پايتخت بوسني و هرزگوين، سارايوو و شهرهاي مهم آن توزلا، بيهاچ و موستار مي باشد واحد پول اين کشور مسلمان اروپايي مارکاي بوسني و هرزگوين مي باشد. اين کشور با نظام سياسي جمهوري فدرال چند حزبي با 2 مجلس قانون گزاري اداره مي شود. اول مارس سال روز رفراندوم استقلال اين کشور در سال 1992م را روز ملي بوسني و هرزگوين نام گذاري کرده اند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پروفسور تئودور نولْدْ که خاورشناس برجسته آلماني و متخصص تاريخ و تمدن اسلامي در دوم مارس 1836م در آلمان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته الهيات و فلسفه و کليه زبان هاي سامي تا مقطع دکتري به پايان رساند و در پايان نامه خود با عنوان تاريخ قرآن در دو بخش، به تاريخ ادبي قرآن، با استفاده از منابع اسلامي و تحقيقات خاورشناسان اروپايي پرداخت. نولدکه از 25 سالگي به تدريس در دانشگاه روي آورد و ساليان متمادي به اين کار مشغول بود. تسلط او بر زبان هاي گوناگون از جمله فارسي، عربي، ترکي، يوناني، اسپانيايي و ايتاليايي باعث پديد آمدن آثاري شد که هم از لحاظ کمّي و هم از حيث کيفي فراوان و قابل توجه و تقدير است. هرچند نولدکه نسبت به ايران چندان نظر خوبي نداشت و به يونان توجه بيشتري نشان مي داد اما کتاب هايي درباره ايران نگاشته است که تاريخ ساسانيان و حماسه ملي ايران و … از آن جمله است. کليه آثار نولد که با طرزي روشن و پسنديده نگارش يافته و خوانندگان فراواني دارد. نوشته هاي وي، داراي جنبه هاي مختلف است و در تمام آن ها مراتب دقت و بصيرت او مشاهده مي شود. گرچه نولد که به بسياري از علوم مربوط به خاورشناسي آگاه بود، اما عمده اشتغال وي در دو رشته تاريخ تمدن اسلامي و زبان هاي سامي تمرکز داشت. به طور کلي، کارهاي علمي و ادبي نولد که هم از حيث کميت و هم کيفيتْ زياد و شايان تحسين است. به اين معني
که او يکي از پر کارترين محققانِ زمان خود بود و ده ها کتاب و صدها مقاله از خود به جاي نهاد. تئودور نولدکه در آلمان به عنوان پيرِ خاورشناسانِ آلماني معروف است. تلاش پايدار و درخشش ذهن و آگاهي گسترده اش به ادبيات يوناني و شناخت کاملش از سه زبان سامي شامل عربي، سرياني و عبري، همراه با عمر طولاني، به او امکان داد تا اين جايگاه را نه تنها در ميان خاورشناسان آلمان، بلکه در ميان تمام خاورشناسان به دست آورد. تئودور نولدکه سرانجام پس را عمري کار و تحقيق در بيست و نه دسامبر 1930م در 94 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هانري بِکرِل فيزيک دان فرانسوي، پس از پي بردن به وجود تشعشات برخي عناصر، تحقيقات وسيعي براي کشف خاصيت تشعشع مواد راديواکتيويته انجام داد. پس از مشاهده تصويري که به کمک اشعه ايکس برداشته شده بود، انديشه کشف ماده اي در ذهن بکرل نقش بست که تحت تأثير نور ساده، از آن، اشعه ايکس صادر کنند. بکرل در دوم مارس 1896م اين خاصيت را در اورانيوم که يکي از مواد راديو اکتيويته است، مشاهده کرد و با ادامه تحقيقات خود، در 30 ژوئن همان سال، موفق به کشف عناصر راديواکتيو اورانيوم نيز گرديد. اهميت کارهاي علمي بکرل باعث شد تا در سال 1902، جايزه فيزيک نوبل را دريافت کند. اين کشف سبب شد تا مقدمات ايجاد عصر تازه اي به نام عصر اتم فراهم آيد. هم چنين به همين سبب، هانري بکرل را پدر علم فيزيک جديد ناميدند. راديو اکتيو از سلسله اي از هسته ها تشکيل شده که هر عضو آن،
در نتيجه تلاش راديواکتيو به عضو ما بعد خود تبديل مي شود تا سرانجام، هسته اي پايدار پديد آيد. هم چنين ذراتي که از مواد راديواکتيوِ در حال تجزيه پرتاب مي شوند، گرچه بسيار ريزند ولي به سبب سرعت زيادي که دارند، داراي انرژي مهيبي مي باشند.
شرح مناسبت:
در سال هاي پاياني قرن نوزدهم ميلادي، جنگي ميان امريکا و استعمارگران اسپانيايي در امريکاي مرکزي درگرفت که به شکست اسپانيا انجاميد. از آن زمان، نيروهاي امريکايي در منطقه حضور داشتند و در تمام ارکان کشور کوبا نفوذ کردند. حضور سربازان امريکايي در کوبا پيامدهاي رواني نامطلوبي در مردم اين کشور ايجاد کرد. از آن طرف، در دوم مارس سال 1901م کنگره امريکا به موجب لايحه اي موسوم به پلات، تحت فشار تئودور روزولت رئيس جمهور وقت امريکا، کوبا را به تحت الحمايگي خود درآورد. وي سپس بلافاصله با اعمال نفوذ در کوبا، يک سري ماده و مفاد را در قانون اساسي کوبا گنجاند که لايحه پلات را در اين کشور از نظر قانوني رسميت مي بخشيد. بر اين اساس، امريکا در هر زمان قادر بود تا در کوبا مداخله نظامي کند و پايگاهي را در اختيار خود بگيرد. بر همين مبنا بود که پايگاه عظيم دريايي گوانتانامو در سواحل کوبا نيز در اختيار امريکا قرار گرفت. پس از امضاي اين معاهده توسط مقامات طرفين، تشخيص اينکه چه موقع استقلال کوبا در معرض خطر قرار مي گيرد و نتيجتاً، کمک امريکا به صورت مداخله نظامي مورد نياز است از اختيار کوبايي ها خارج شد و به عهده امريکايي ها واگذار گرديد. به اين ترتيب بود که کليد
در خانه کوبايي ها در دست امريکا قرار گرفت تا هر وقت که خواست به ميل خود وارد آن شود. در طي سه دهه اول قرن بيستم، تفنگ داران امريکايي بارها به بهانه دفاع از جان و مال امريکايي هاي مقيم کوبا، در اين کشور مداخله کردند و اين روال تا دهه هاي مياني قرن بيستم ادامه يافت.
شرح مناسبت:
ديويد هربرت لارنس نويسنده معروف انگليسي در 16 دسامبر 1885م در ناتينگهام انگلستان به دنيا آمد. زمان طفوليت او با سختي سپري شد زيرا پدرش مردي خشن بود و رفتار خشونت آميز پدر باعث گرديد که ديويد به آغوش پرمهر مادرش پناه برد. محبت و توافق روحي بين او و مادرش به اندازه اي شديد بود که در روحيه لارنس اثر گذاشت و احساسات مربوط به آن در برخي آثارش به خوبي منعکس شده است. ديويد لارنس پس از طي تحصيلات اوليه و اتمام دروس دانشگاهي در لندن، به تدريس پرداخت و از همين زمان به نويسندگي روي آورد. او در سال هاي بعد به اين فکر افتاد تا از زندگي صنعتي انگلستان فرار کند و گوشه عزلت اختيار نمايد. از اين رو پس از سفر به ايتاليا و استراليا، محيط مکزيک را براي اقامت خود مناسب يافت. طي سال هاي بعد، لارنس با نوشتن رمان فرزندان و دلدادگان که کمابيش زندگي خود اوست به شهرت رسيد. اين رمان از جهت ترسيم زندگي معدنچيان انگليسي، شخصيت سازي زنده و گيرا و وصف شاعرانه طبيعت، در شمار بهترين آثار نويسندگان زمان جاي دارد. لارنس در نوشتن داستان کوتاه نيز دستي توانا داشت. دلنشين ترين نمونه داستان هاي
کوتاه او، افسر پروسي نام دارد که نشان مي دهد لارنس در نمايش تنفر نيز داراي قدرتي شگرف است. لارنس نويسنده اي است که در آثار خود، همواره با جامعه موجود و شعور منطقي، سرِ ستيز و ناسازگاري دارد. معاصران لارنس، او را آميزه شگفت انگيز و نادري از يک فيلسوف و يک پيغمبر مي دانستند. فيلسوفي که پاي بند احساسات و هوس هاي خويشتن است و فلسفه اش "در هر چه مي خواهي بکن" خلاصه و فشرده مي شود. او در اين راه، از پديد آوري آثاري که نهايت دريدگي و بي پردگي را نيز به نمايش درمي آورد، ابايي ندارد. لارنس هم شاعر بود و هم نويسنده، هم مقاله نويس بود و هم نقاش. با اين حال، او تنها به هنر داستان نويسي خود ايمان داشت و به همين جهت است که امروزه در سراسر جهان، او را تنها داستان سرا مي دانند. در واقع لارنس يکي از هوش مندترين و حساس ترين نويسندگان سده بيستم و يکي از بزرگ ترين رمان نويسان انگليسي است. او از طريق حواس و درک شهودي خود، با تمام مظاهر زندگي ارتباط برقرار مي کند. آثار لارنس از لحاظ حجم و تنوع بسيار گسترده اند واز جهت شدت احساس، بينش روان شناختي، ارائه تصاوير زنده از رويدادها ومکان ها و مظاهر طبيعت، در شمار بديع ترين و نغزترين آثار ادبي جهان قرار دارند. از جمله آثار لارنس، مي توان به قوس و قزح، کفش دوزک، مردي که مرده بود و طاووس سفيد اشاره کرد. ديويد هربرت لارنس سرانجام در دوم مارس 1930م بر اثر بيماري سل در
45 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هوارْدْ کارتر، باستان شناس انگليسي در سال 1874م در لندن به دنيا آمد. وي ضمن ادامه تحصيلات خود، طراحي و نقشه کشي را از پدرش فرا گرفت و از 17 سالگي راهي مصر شد. کارتر پس از چندي در اداره باستان شناسي مصر مشغول کار گرديد و با پيشرفت در اين اداره، به عنوان بازرس کل اداره باستان شناسي مصر انتخاب شد. او در طي ساليان متمادي، موفق به کشف مقبره هاي فرعون هاي مصر باستان گرديد و شهرت فراواني يافت. اما مهم ترين کار کارتر، کشف مقبره توت غَنْخ آمون، دوازدهمين فرعون از سلسله هجدهم فراعنه مصر بود که در 1350 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) درگذشته است. اين مقبره که پس از شش سال کند و کاو در سال 1923م رسماً گشايش يافت علاوه بر پيکر موميايي توت غنج آمون که در سه تابوت تو در تو قرار داشت مجموعه اي پر از اشياي ذرّين، جواهرات گوناگون، پارچه هاي الوان و ظروف گران قيمت را در برمي گرفت با اين حال جسد موميايي شده اين فرعون، پس از گذشت حدود 33 قرن همچنان تازه و قابل شناسايي بود. کارتر علاوه بر اکتشافات فوق، چندين کتاب در زمينه کاوش هاي خود به نگارش درآورد. حضور افرادي نظير هوارد کارتر گرچه زمينه جستجوهاي باستاني را فراهم مي ساخت اما راه را براي انتقال اين گنجينه هاي ارزش مند به کشورهاي اروپايي مهيا مي نمود و در اين گذر بسياري از آثار قديمي و گران بها سر از موزه هاي اروپا درآوردند. هوارد کارتر سرانجام در دوم مارس 1939م در 65 سالگي
درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از آن که امريکا، در اوت 1964م به بهانه هاي واهي، خود را درگير جنگ با ويتنام شمالي کردند، در دوم مارس1965م نيز حملات هوايي امريکا به ويتنام آغاز شد. در ماه هاي اول جنگ، ميلياردها دلار خسارت در ويتنام شمالي به بار آمد وده ها هزار نفر از مردم اين سرزمين در جريان بمباران هاي هوايي کشته شدند. اين بمباران ها به حدي بود که تنها طي 2/5 سال، هواپيماهاي امريکايي بيش از 107 هزار حمله به خاک ويتنام شمالي انجام دادند و 2/5 ميليون تن بمب بر سر مردم بي دفاع اين کشور فرو ريختند. با اين حال، موج مخالفت هاي ضد جنگ مردمي و فشار افکار عمومي باعث شد که امريکا پس از 9 سال جنگ بي امان، بدون اخذ نتيجه، اين جنگ را پايان دهد و با ذلت، ويتنام را ترک نمايد.
شرح مناسبت:
کشور مغرب (مراکش) از قديم الايام يکي از مراکز قدرت در شمال افريقا به حساب مي آمده و از سوي ديگر به عنوان نزديک ترين منطقه افريقايي به اروپا، داراي اهميتي استراتژيک بوده است. اين کشور در قرن 7م به تصرف مسلمانان درآمد و به نفوذ اسلام در اروپا انجاميد اما در قرن 14 ضعف مسلمانان به تسلط اروپاييان منجر گرديد اين وضعيت تا قرن بيستم ادامه داشت و در اين زمان علاوه بر اسپانيا، فرانسه نيز حضور يافته بود. تا آنکه نهضت استقلال طلبي بعد از سال ها تلاش و کوشش به نتيجه رسيد و در دوم مارس 1956 فرانسه با استقلال مناطق تحت تصرف خود در مغرب، موافقت نمود و اسپانيا نيز به اين
مساله تن داد و حکومت محمدابن يوسف با عنوان سلطان محمد پنجم رسميت يافت پس از وي، از 3 مارس 1961 فرزندش "حسن دوم" به سلطنت رسيد. آغاز سلطنت وي که 38 سال به طول انجاميد، روز ملي اين کشور مي باشد. (ر.ک: 3 مارس)
شرح مناسبت:
پرنْسْ فرانْسْوا دوک دو لاروش فوکو، فيلسوف و نويسنده فرانسوي، در سوم مارس 1613م در خانواده اي اشرافي در پاريس به دنيا آمد. وي از دوران جواني وارد ارتش و سياست شد، اما پس از حضور در يکي از جنگ هاي داخلي از ارتش کناره گرفت. لاروش فوکو هم چنين پس از چند حضور ناموفق در عرصه سياست، از اين مقوله نيز دست کشيد و در پاريس، وارد محافل ادبي شد. وي سپس نخستين اثر خود را با نام خاطرات منتشر کرد که در واقع به نوعي بررسي وقايع سال هاي مياني سده هفدهم ميلادي فرانسه مي پرداخت. کتاب ديگر لاروش فوکو با عنوان تفکرات يا حِکَم، چنان مورد استقبال قرار گرفت که در طي ده سال آخر عمر نويسنده، چهار بار تجديد چاپ شد. اين کتاب شامل بيش از پانصد حکمت و مثل است. بخشي از اين حکمت ها نمايشگر روح بشر است که عقل حاکم بر آن از راه اصلي منحرف نمي شود، اما بخشي ديگر، نشان دهنده مواردي خاص از نظرهاست که برمبناي آن فقط سودجويي باعث حرکت و موتور محرکه آدمي است و البته اقدامات اين گروه به صورت مخفي و با ظاهري آراسته و در عين رياکاري انجام مي گيرد. در اين ميان، با وجود برخي مخالفت ها، بسياري از اين امثال و حکم
در محافل ادبي راه يافت و موجب سرگرمي گشت و اگرچه انديشه ها و نظريه هاي نويسنده، غالباً واقعيت عواطف انساني و ارزش حقيقي او را ناديده مي گرفت، قالبي که لاروش فوکو براي بيان انديشه هاي خود برگزيده بود، به سبب به کار بردن بسيار به جا و متناسب کلمات و دقت در تکامل شيوه بيان که ثمره کار مداوم و وسواس او بود، ستايش اين محافل را برانگيخت. کمتر درس انشا و شيوه نگارشي وجود داشت که مانند امثال و حِکم، آموزنده باشد. در اين کتاب که به کلمات قصار نيز شهرت دارد، لاروش فوکو به عنوان يک فيلسوف شکاکْ، مطالبي عنوان کرده که برخي از آن ها عبارتند از: آن کس که خود را دوست مي دارد چاپلوس ترين مردم جهان است؛ همه ما به اندازه کافي توانايي تحمل بدبختي هاي ديگران را داريم؛ اعمال نيک ما، اغلب شديدتر از اعمال بدمان مورد مجازات واقع مي شود؛ عشق و عدالت فقط ترسي است از تحمل بي عدالتي ها؛ اگر ما موفق شده ايم که بر عواطف خود غلبه کنيم، بيشتر به سبب ضعف عواطف است تا قدرت ها؛ تحمل خوش بختي بيش از تحمل بدبختي، نشانه فضيلت اخلاقي است و اغلب لجاجت ما ناشي از زبوني و تهوّرمان ناشي از بزدلي است. اين کتاب با عنوان شکوفه هاي جاويدان حکمت، به فارسي ترجمه شده است. فرانسوا لاروش فوکو در سال هاي پاياني عمر متحمل مصيبت هاي پياپي خانوادگي و بيماري شد و خود سرانجام در هجدهم نوامبر 1680م در 67 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
رابرت هوک دانشمند معروف انگليسي در 18 ژوئيه 1635م
در منطقه اي در جنوب انگلستان به دنيا آمد. وي در ابتدا به کار نقاشي پرداخت ولي اين کار را رها کرد و به تحصيل پرداخت. او در دانشگاه با استادان بزرگي آشنا شد و به سبب پيشرفت در علوم رياضي، در 25 سالگي به استادي اخترشناسي دانشگاه آکسفورد دست يافت. هوک پس از عضويت در انجمن سلطنتي، همکاري نزديکي را با آن آغاز کرد و بدون هيچ چشمداشتي، تجربه ها و اکتشافات خود را در اختيار انجمن مي گذاشت. پس از ارائه اولين ميکروسکوپ توسط آنتوان ليونهوک، دانشمند هلندي، رابرت هوک از طرف انجمن مأموريت يافت که يافته هاي ليُونْهوک را بررسي کند و به ساختن ميکروسکوپ جديدي مبادرت ورزد. هوک نيز با استفاده از مهارت و ابتکاري که در اين قبيل کارها داشت، ميکروسکوپ دقيقي ساخت و در اختيار جهان علم قرار داد. وي در سال 1665م، اثر بزرگ خود موسوم به ميکروگرافيا يا ذره نگاري را منتشر کرد و طولي نکشيد که نامش در زمره بزرگ ترين مردان علم ثبت شد. وي در اين کتاب تصويرهاي جالبي درباره وضع ساختماني بدن حشرات رسم کرد و با اين اثر، در شمار بنيان گذاران مطالعات ميکروسکوپي در زيست شناسي درآمد. هوک هم چنين در تشريح ساختمان چوب پنبه، براي اولين بار، کلمه سلول را به مفهوم واقعي زيست شناسيِ آن به کار برد. رابرت هوک، در زمينه علم هواشناسي نيز يافته هاي جديدي به دست آورد که در ارتقاء سطح دانش بشري تأثير نهاد. از جمله اينکه او براي اولين بار پي برد که پايين آمدن ناگهاني فشار هوا نشانه توفان است و هم
چنين خاطر نشان ساخت که وضع هوا معلول نيروهايي است که تحت تأثير تشعشع خورشيد و گردش زمين، بر آن اعمال مي شود. او دستگاهي را طرح کرد که براي ثبت حوادث جوّي از آن استفاده مي کرد از اين رو رابرت هوک را بايد بنيان گذار علم هواشناسي دانست. مسلماً کساني که با فيزيک سرو کاري دارند، با نام رابرت هوک آشنا هستند چون قانون هوک، اندازه نسبي تغيير شکل متناسب با تلاش است و نتايج حاصل از آن، از قوانين درجه اول فيزيک مي باشد. وي در سال 1674م، رساله اي براي ثبت و تدوين اختلاف منظر ستارگان به وجهي منظم، تهيه کرد و براي انجام برخي کارهاي نجومي، وسايلي نيز ساخت. او با اختراع دستگاه هاي اندازه گيري و ساير وسايل، خدمات بزرگي به جهان علم کرد. ديگر اختراعات اين دانشمند، بادسنج، هواسنج ساعتي، باران سنج و رطوبت سنج است. هوک در دوران عمر خود هيچ گاه دست از فعاليت هاي علمي برنداشت تا آن که در سوم مارس 1703م در 68 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
الکساندر گراهام بل مخترع تلفن، در سوم مارس 1847م در شهر ادينبورو پايتخت اسکاتلند به دنيا آمد. وي دوران طفوليت را در امريکا گذراند و تحصيلاتش را در زادگاه خود ادامه داد. بل از آغاز جواني پيوسته درصدد يافتن راهي بود که بتوان با ناشنوايان گفت و شنود کرد. بل در سال 1871م ساکن امريکا شد و به استادي فيزيولوژي صوتي دانشگاه بوستون رسيد. بل در امريکا براي ساختن دستگاهي جهت تعليم کودکان کر و لال با ساموئل مورس، مخترع تلگراف ديدار کرد و درباره دستگاه انتقال
صدا به تبادل نظر علمي پرداخت. اشتياق فراوان بل باعث شد تا مورس هر آن چه در اين زمينه مي دانست اعم از علم و تجربه در اختيار بل قرار دهد. فکر اصلي اختراع تلفن از اينجا شروع شد که با ديدن دستگاه ساده اي شامل دو جعبه که از يک باطريْ برقْ گرفته و هنگامي که کسي در يکي از جعبه ها حرف مي زد، در جعبه ديگر ارتعاشاتي برمي خاست که به وسيله يک سوزن منعکس مي شد. بل تشخيص داد که اگر تعداد سوزن ها زياد شود ارتعاشات صوتي به صورتي واضح تر انعکاس خواهند يافت. گراهام بل بالأخره، پس از مدتي کار و شنيدن سرزنش ديگران، در دهم مارس 1876م با همکاري دوستش واتْسون، موفق به اختراع تلفن شد و در ژانويه سال بعد، آخرين تلفن بل به کار افتاد. وي هم چنين آزمايشگاهي به نام آزمايشگاه ولتا تأسيس کرد و در آن جا اولين صفحات فونوگراف يا ضبط صوت را با موفقيت تهيه کرد. هم چنين، فوتوفون، وسيله اي براي انتقال گفتار به وسيله امواج نور و اُودْيومتر ياشنوايي سنجي و نيز فونوگراف يادستگاه ضبط صوت از ديگر اختراعات اوست. الکساندر گراهام بل پس از عمري تلاش در راه علم ودانش سرانجام در 18 اوت سال 1922م در 75 سالگي درگذشت و در آن هنگام تمامي تلفن هاي دنيا به احترام وي، يک دقيقه از کار افتادند.
شرح مناسبت:
مجارستان از جمله کشورهايي است که از قديم الايام تحت سيطره امپراتوري هاي مختلف قرار داشته است. امپراتوري روم، عثماني و اتريش - مجارستان از جمله حکومت هايي هستند که هر کدام
مدت زماني بر اين سرزمين حاکميت داشته اند. مجارستان در قرون شانزدهم و هفدهم ميلادي از ايالات عثماني بود و بخشي از آن در اختيار اتريش قرار داشت. اما از اوايل قرن نوزدهم نهضت هاي آزادي خواهي و استقلال طلبي در اين منطقه اوج گرفت در سال 1848م بيشتر کشورهاي اروپايي دچار انقلاب و هرج و مرج شدند که عمدتاً ريشه اقتصادي داشت، اما در مسير سياسي ادامه يافت که در اين ميان در سوم مارس 1848م قيام مردمي مجارستان نيز آغاز گرديد. تصميم امپراتور اتريش مبني بر قرار دادن زبان آلماني به عنوان زبان رسمي در سراسر اين امپراتوري باعث آغاز ناآرامي ها و شورش ها گرديد و برخي انقلابيون اين کشور با الهام از انقلاب فرانسه نهضت ناسيوناليستي - ليبراليستي به راه انداختند و در 14 آوريل 1849م استقلال مجارستان را اعلام کردند. اما امپراتوري اتريش با کمک نيروهاي روس به مقابله با جدايي خواهان پرداختند و موفق به شکست آنها شدند. در نتيجه، اين جمهوري تازه استقلال يافته متلاشي گرديد و بار ديگر جزئي از امپراتوري اتريش اعلام شد. اين وضعيت ادامه داشت تا اينکه با پايان جنگ جهاني اول و فروپاشي امپراتوري اتريش - مجارستان و تجزيه آن، مجارستان نيز به استقلال دست يافت.
شرح مناسبت:
به دنبال شکست امپراتوري عثماني در جنگ با روسيه، دو کشور در محلي به نام سان استِفانو قراردادي به همين نام امضا کردند. حمله روسيه به عثماني به خاطر مطامع روسيه در سرزمين هاي تحت تصرف امپراتوري عثماني در بالکان بود. روسيه در اين راستا، در اوت 1877م با سه کشور بلغارستان، صربستان و روماني که
تحت اختيار عثماني بودند، پيمان اتحاد بست و متعهد شد که آنها را مستقل کند و تهاجم روسيه به عثماني نيز به همين دليل انجام شد. در اين جنگ، روس ها به خاطر ضعف امپراتوري عثماني، توانستند به سرعت پيشروي کنند تا اينکه دولت عثماني، تقاضاي صلح کرد. در نتيجه پيمان سان استفانو که در سوم مارس 1878م به امضاء رسيد، صربستان و روماني از عثماني جدا و مستقل شدند و بلغارستان نيز استقلال داخلي يافت.
شرح مناسبت:
گوتليپ دايْمْلِر مبتکر آلماني در 18 سپتامبر 1834م در آلمان به دنيا آمد. حرفه اوليه دايملِر تفنگ سازي بود. اين مخترع آلماني از نوجواني به کارهاي صنعتي علاقه داشت و در اين زمينه مطالعات فراواني کرد تا موفق به اختراع موتور سيکلت شد. دايملر در سال 1885م صورت تغيير يافته اي از موتور خود را بر دوچرخه اي نصب کرد و اين نخستين موتور سيکلتي است که ساخته شد. وي در سال 1887م موفق شد وسيله نقليه چهار چرخه اي را با موتور ساختِ خود به حرکت درآورد و بدين ترتيب نخستين اتومبيل را بسازد. دايلمر در سال 1890م کمپاني دايملر موتور را تأسيس کرد و همين کمپاني است که به ساختن اتومبيل مرسدس بنز مبادرت نمود. گوتليپ دايملر سرانجام در سوم مارس 1900م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
يکي از نخستين نتايج استقرار حکومت بلشويکي در روسيه، قطع عمليات نظامي در جبهه شرق و آغاز مذاکرات صلح بين حکومت جديد روسيه و آلمان و اتريش در شهر برستْ ليتوسک بود. دور اول مذاکرات در 22 دسامبر سال 1917م به علت شرايط سنگين و خفت آوري که آلماني ها پيشنهاد مي کردند به نتيجه نرسيد و آلماني ها نيز حاضر به تعديل شرايط پيشنهادي خود نشدند. با تهاجم تازه آلمان در 18 فوريه 1918م و پيشروي سريع نيروهاي آنان در شوروي، لنين اعضاي کميته مرکزي حزب بلشويک را به تشکيل يک جلسه اضطراري دعوت کرد و اين بار با اصرار، خواستار قبول پيشنهاد خود براي صلح به هر قيمت شد. با وجود مخالفت چند تن از اعضاي کميته مرکزي، اکثريت اعضاي کميته که از
ادامه پيروزي آلماني ها و خطر سقوط پايتخت بيم ناک بودند، نظريات لنين را تاييد کردند و دولت شوروي در اواخر فوريه تقاضاي تجديد مذاکرات صلح را نمود. آلماني ها اين بار شرايط سنگين تر و خفت آورتري براي صلح پيشنهاد کردند ولي با دستور صريح و اکيد لنين درباره امضاي قرارداد صلح تحت هر شرايطي، هيأت نمايندگي روسيه به شرايط پيشنهادي آلمان گردن نهاد و قرارداد ترک مخاصمه بين نيروهاي طرفين، در روز سوم مارس 1918م در برسْتْ ليتوسْکْ به امضا رسيد. به موجب اين قرارداد، روسيه علاوه بر لهستان و فنلاند، ايالات ساحلي بالتيک و روسيه سفيد و اوکراين را هم تسليم آلماني ها کرد و از متصرفات خود در بالکان به نفع اتريش صرفنظر نمود. روس ها هم چنين متعهد شدند نيروهاي خود را از ايران خارج کنند و قسمتي از متصرفات خود در قفقاز را به ترک هاي عثماني واگذار نمايند. با متارکه جنگ در جبهه شرق، نيروهاي آلمان و اتريش در اين جبهه آزاد شدند و ميليون ها سرباز آلماني و اتريشي که از جبهه بازگشته بودند به قواي متحد در جبهه غرب و بالکان و ايتاليا پيوستند.
شرح مناسبت:
پس از شکست سنگين ارتش بعث عراق در تهاجم نيروهاي نظامي ائتلاف غرب به رهبري امريکا در جريان جنگ کويت و تحريم هرگونه پرواز در عراق توسط شوراي امنيت، مردم مسلمان عراق موقعيت را غنيمت شمرده و با استفاده از ضعف دولت بعث، در نواحي وسيعي از شمال تا جنوب اين کشور، عليه رژيم صدام قيام کردند. درجريان اين انقلاب که به دليل تقارن آن با ايام ماه مبارک شعبان 1411ق
به انتفاضه شعبانيه مشهور گرديد، کنترل بخش اعظم کشور به دست نيروهاي مردمي افتاد و از 18 استان عراق، 14 استان، از دست حکومت بعث خارج شد. در اين مدت که حدود يک ماه به طول انجاميد، مردم تحت نظر مراجع حوزه علميه بر امور نظارت داشتند و مناطق را اداره مي کردند. در اين هنگام، امريکاييان و متحدانشان متوجه شدند که ناخواسته، زمينه هاي ايجاد حکومتي مردمي و اسلامي در عراق پا گرفته و چيزي به سقوط حزب بعث نمانده است. در اين حال که تمامي فرودگاه ها و نقاط حساس نظامي و پادگان هاي عراق در اختيار و زير نظر متجاوزان غربي قرار داشت و اجازه هيچ حرکت هوايي داده نمي شد، شرايط ناگهان تغيير کرد و با اشاره امريکا، ارتش عراق، سرکوب بدون مرز را سرلوحه کار قرار داد. مزدوران حزب بعث عراق براي قلع و قمع انقلابيون، حتي از به کارگيري سلاح هاي شيميايي و بمب هاي خوشه اي و آتش زا عليه ملت خويش نيز دريغ نکردند. در اين کشتار که هيچ گاه از سوي ديکتاتورترين و خون آشام ترين رژيم هاي يک قرن اخير نيز صورت نپذيرفته بود، صدها هزار نفر به صورت دسته جمعي قتل عام و در گورهاي چند صد نفري به طور ناشناس دفن شدند. دامنه اين جنايات به حدي رسيد که صدام، محو مراکز قيام از جمله کربلا و به ويژه نجف اشرف از نقشه جغرافياي عراق را در سر مي پروراند. از اين رو از هرگونه اهانت و جسارت به ساحت مقدس حرم هاي ائمه بزرگوار مدفون در اين شهرها، کوتاهي نمي کرد. صاحب
نظران معتقدند که در اين چند روز، در حدود سي صد الي پانصد هزار نفر توسط رژيم بعث به شهادت رسيدند. بدين ترتيب اين قيام مقدس به دليل ضعف بنيه دفاعي مردم و عدم وجود رهبري واحد و هماهنگ، سرکوب وحشيانه و بدون مرز ارتش خون خوار صدام، سکوت مجامع بين المللي و کمک امريکا به صدام، پس از يک ماه به شکست انجاميد و برگ ننگين ديگري برتاريخ سراسر جنايت و سياه رژيم بعث و حاميان جهانخوار آن افزوده گشت. با اين حال، امريکا هنگامي که صدام را خطري براي منافع خود احساس کرد، در يورشي وحشيانه و سناريويي از پيش تعيين شده، با حمله به عراق در 20 مارس 2003م، موجبات سقوط وي در 9 آوريل آن سال را فراهم آورد و دور جديدي از تجاوز و اشغال گري در اين کشور آغاز شد.
شرح مناسبت:
بلغارستان کشوري است درشبه جزيره بالکان و در جنوب شرقي اروپا که در ساحل غربي درياي سياه قرار دارد. وسعت اين کشور 110/944 کيلومتر مربع و جمعيت آن بيش از 8 ميليون نفر است. بلغارستان در همسايگي کشورهاي روماني، ترکيه، يونان و يوگسلاوي (سابق) قرار دارد.پايتخت اين کشور "صوفيا" و واحد پول آن "لف جديد" است. اکثريت مردم بلغارستان پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً ارتدوکس هستند. بيشتر سکنه بلغارستان مليت بلغاري و ترک داشته و ديگر تيره هاي نژادي در اقليتند. زبان رسمي بلغارها، بلغاري و خط آنه سيريلي مي باشد. از شهرهاي مهم آن پلووديف، وارنا و بورگاس است. نظام سياسي بلغارستان جمهوري است. بلغارستان تا قبل از فروپاشي بلوک کمونيست داراي يکي از سرسخت ترين رژيم
هاي کمونيستي در اروپاي شرقي بود. اين کشور در سال 1396م به تصرف عثماني ها درآمده و قريب 5 قرن تحت سلطه عثماني ها باقي ماند، تااين که در اواخر قرن نوزدهم بلغارها به تحريک روس ها بر ضد ترکان عثماني سر به شورش برداشتند و با ادامه مبارزات استقلال طلبانه خود در سال 1878 يک بلغارستان مستقل تحت حمايت روس ها پا به عرصه وجود نهاد. اما اين استقلال پايدار نماند تا اين که در سال 1908 بلغارستان اعلام استقلال نمود.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي مغرب يا مراکش با 458/730 کيلومتر مربع وسعت در شمال غربي قاره افريقا و در کنار درياي مديترانه و اقيانوس اطلس و همسايگي الجزاير و جمهوري صحرا واقع شده است. جمعيت مغرب بيش از 28 ميليون نفر و عمدتاً سفيد پوست و از تيره هاي عرب و بربر مي باشند که پيش بيني مي شود جمعيت آن تا سال 2020م بيش از 38 ميليون نفر گردد. 99 درصد مردم مراکش مسلمان هستند و زبان رسمي آن، عربي و خط رايج، عربي و لاتين است. واحد پول کشور درهم مغرب است. شهر رباط پايتخت مغرب و کازابلانکا يا دارالبيضاء، پرجمعيت ترين شهر اين کشور مي باشد. مغرب در سال 1956م از فرانسه مستقل گرديد و به عضويت سازمان ملل درآمد. نظام سياسي حاکم بر کشور مغرب، مشروطه سلطنتي با 2 مجلس قانون گزاري مي باشد. سوم مارس 1961م سال روز تاج گذاري پادشاه پيشين مراکش (ملک حسن دوم) را به نام روز ملي مراکش نام گذاري کرده اند.
شرح مناسبت:
ويليام تامسون ملقَّب به لُرد کِلوين، رياضي دان و فيزيک دان انگليسي، در چهارم مارس 1824م در شهر بلفاست در ايرلند به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود راهي پاريس شد و زير نظر يکي از فيزيک دان ان عصر، به کار در آزمايشگاه پرداخت. ويليام تامسون در سال هاي بعد تحقيقات وسيعي درباره حرارت و برق در علم فيزيک انجام داد و در تکنولوژي انتقال پيام از زير دريا ابداعاتي به عمل آورد که در نهايت موفق به اختراع تلگراف زيردريايي شد. تامسون در تحقيقات خود، نظريه هاي دانشمندان معاصر خويش
در مورد حرارت را جمع آوري و تنظيم کرد. اين فيزيک دان بزرگ، بعدها به سبب خدمات فراواني که به دنياي علم و دانش کرد به درجات بالا و القاب سِر و لُرد کِلوين نائل آمد و در سال 1890م رئيس انجمن سلطنتي انگليس شد. هم چنين درجه بندي معروف کلوين براي سنجش دما به نام او نام گذاري شده است. لُرد کلوين سرانجام در بيست و هفتم اکتبر 1907م در هشتاد و سه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هنگامي که انگلستان در سال 1856م درگير جنگ کريمه در اروپا بود، ناصرالدين شاه قاجار، به تحريک و تشويق روس ها که در جنگ کريمه با انگليسي ها درگير شده بودند به هرات لشکرکشي کرد و با استفاده از گرفتاري انگليس اين شهر را در اول نوامبر 1856م به تصرف خود در آورد. دولت انگليس در همان روز که هرات به تصرف نيروهاي ايران درآمد، به ايران اعلان جنگ داد. بلافاصله هشت کشتي جنگي انگليس با تعدادي کشتي هاي بخاري و بادي به حرکت در آمده و در چهارم دسامبر همان سال، بنادر و جزاير ايران را در خليج فارس مورد حمله قرار دادند. در نتيجه تا پايان سال، جزيره خارک و بندر بوشهر به تصرف نيروهاي انگليسي در آمد و در ژانويه سال 1857م، سربازان انگليسي و هندي با پيشروي در داخل خاک ايران، تا ناحيه کرمان پيش رفتند. در همين احوال، قواي انگليس در حوالي خرمشهر پياده شدند و کشتي هاي جنگي آنان، اهواز را به تصرف خود در آوردند. ناصرالدين شاه که از عاقبت کار بيم ناک شده بود، با اعزام نماينده اي به پاريس،
خواستار ميانجي گري فرانسه در اين زمينه گرديد. در نتيجه قراردادي در چهارم مارس 1857م منعقد شد که به موجب آن، دولت ايران تعهد داد که در برابر خروج نيروهاي انگليس، از ايران، بي درنگ هرات را تخليه و از هرگونه ادعاي حاکميت و سلطنت بر افغانستان صرف نظر نمايد و ثانياً بندرعباس و چابهار را در ازاء مبلغ ناچيزي اجاره، به واليِ مسقَط در کشور عُمان واگذار کند. بند دوم، موضوعي بود که به هيچ وجه ارتباطي به اختلافات ايران و انگليس نداشت. با اين حال دولت هراسان ايران، بلافاصله اين قرارداد ننگين را پذيرفت و ناصرالدين شاه بدون اخذ هيچ نتيجه اي، با سرافکندگي، دستور عقب نشيني نيروهاي ايران از افغانستان را صادر کرد. از اين زمان بود که افغانستان به کلي از ايران، جدا شد و افغانستان تحت الحمايه انگلستان قرار گرفت.
شرح مناسبت:
پس از آنکه انتخابات پارلماني الجزاير در دسامبر 1991م با روي کار آمدن مجدد شاذلي بن جديد و پيروزي گروه هاي اسلامي پايان يافت، 188 کرسي از 430 کرسي پارلمان، توسط اسلام گرايان به ويژه جبهه نجات اسلامي اشغال شد. شاذلي بن جديد که از پيروزي بنيادگرايان اسلامي احساس خطر مي کرد و از سوي نظاميان و گروه هاي مخالف اسلام گرايان نيز به شدت تحت فشار بود، از مقام خود استعفا داد و جاي خود را به يک شوراي چهار نفره مرکب از سه تن از افسران عالي رتبه ارتش و نخست وزير واگذار کرد. شوراي مزبور نيز در چهارم مارس 1992م، تشکيلات بنيادگرايان اسلامي را منحل کرد و آراء حدود چهارصد شهر و آبادي را که اسلام
گرايان در آن ها به پيروزي رسيده بودند، باطل نمود. اين مساله، دامنه اختلافات بين دولت و اسلام گرايان را هر چه بيشتر گسترش داد و زد و خوردهاي خياباني را شدت بخشيد. اوج اين اختلافات، به قتل محمد بوضياف، سرپرست شوراي دولتي انجاميد و با انتصاب علي کافي به جاي او، شدت مخالفت عليه اسلام گرايان افزوده شد. اين اغتشاشات در طول سال 1993م نيز جريان داشت و نبردهاي خونين بين بنيادگرايان اسلامي و نيرهاي دولتي همچنان ادامه يافت. اين ناآرامي ها، کم و بيش تا پايان دهه 1990م ادامه يافت و از آن پس، آرامش بر الجزاير حاکم شد.
شرح مناسبت:
سِنْتْ آنْسْلِم، فيلسوف شهير اروپايي، در نوزدهم اوت 1037م در کشور ايتاليا به دنيا آمد. وي به عنوان يک مسيحي با ايمان، به فلسفه روي آورد چرا که بر اين عقيده بود که از طريق فلسفه مي تواند ايمانش را بفهمد. او يکي از متفکرين دوران قرون وسطي در اروپا به شمار مي رود. عمق افکار آنسِلم درباره وجود خداست و معتقد بود که خداوند را از راه ايمان، بهتر از طريق تعقل مي توان شناخت. وي درباره اثبات وجود خدا، دلايل متعددي ارائه مي کند، از جمله مي گويد: اشياء از حيث کمال، مساوي نيستند و هر يک به نسبتي از کمال برخوردار است؛ بنابراين در بالاي همه آنها، بايد کمال مطلق موجود باشد تامنبع بهره برداري اشياء و موجودات گردد و آن موجود، خداست. آنسلم هم چنين به برهان ديگري درباره خدا اشاره مي کند. بر اساس اين نظر، بايد موجودي باشد که نتوان کامل تر از آن را تصور نمود.
پسْ موجودي که کمالش مطلق باشد وجود دارد، پس خدا وجود دارد. به عبارت ديگر آنچه ممکن الوجود باشد و بودنش ضروري باشد، وجود دارد. اين برهان که به برهان وجودي معروف است، با آنکه مستلزم دور و تسلسل است مورد توجه فلاسفه بزرگ نيز قرار گرفت. آنسلم با اين که يک کشيش مؤمن و پارسا بود،برخلاف اعتقاد بسياري از افراد آن زمان، فلسفه را گمراه کننده و مايه تباهي انسان نمي دانست بلکه معتقد بود که چون تعلق خاطرش به فلسفه کاملاً بي شائبه است پس افراد مي توانند با حفظ بي طرفي و تا آن جا که مباني اعتقاديشان اجازه مي داد، از مباني فلسفه در راه اثبات وجود "کمال مطلق" استفاده کنند. آنسلم به علت افکار منطقي وقوي خويش شهرت فراوان کسب کرد و به عنوان قديس شناخته شد. سنت آنسلم سرانجام در پنجم مارس 1109م در 72 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در زمينه جغرافيا، اعتبار دانش جغرافيايي يونان به پايان رسيد و عصر جغرافيايي نويني آغاز گرديد. گراردوس مرکاتور سرانجام در پنجم گرهارْدْ کِرْمِرْ جغرافي دان بلژيکي که به رسم معمول عصر خود، تخلّص لاتيني گراردوس مرکاتور را براي خود برگزيده بود، در پنجم مارس 1512م در بلژيک به دنيا آمد. وي از جواني به جغرافيا و مسائل جغرافيايي علاقه مند بود. مرکاتور در همان سال هاي جواني تصميم گرفت نقشه هايي براي دريانوردان تهيه کند. وي با همين فکر و تصميم، در سال 1534م، مؤسسه عالي جغرافيايي را تأسيس کرد و با استفاده از وسايل مهندسي که شخصاً ساخته بود، به تهيه مجموعه اي از نقشه هاي جغرافيايي صحيح و دقيق
پرداخت. اين در حالي بود که در آن زمانْ، اصول جغرافيايي، صرفاً بر پايه عقايد و نظرات بطلميوس، دانشمند يونان باستان بود و نقشه ها نيز بر آن مبنا رسم مي شد. مرکاتور هم نخست تحت تاثير نفوذ عقايد بطلميوس قرار گرفت. با اين حال، بزرگ ترين پيشرفت مرکاتور در سال 1568م رخ داد. وي کوشيد تا سطح کروي زمين را روي سطحي صاف و مستوي بکشد. بديهي است که ضمن انتقال از سطح کروي به سطح مسطح، تغيير شکل هايي روي مي داد که اجتناب ناپذير بود. مرکاتور به اين فکر افتاد که از تصوير استوانه اي استفاده کند. بدين ترتيب که وي استوانه اي در نظر گرفت که مقياس شعاع قاعده آن برابر شعاع کره زمين بود. وي چراغي را در مرکز زمين فرض کرد که نور اين چراغ، سايه قسمت هاي مختلف زمين را بر سطح استوانه مي افکنْد. حال اگر استوانه، گسترش يافت، نقشه از سطح کروي بر صفحه مستوي و صاف به وجود مي آمد. اين همان است که به "تصوير مرکاتور" تعبير مي شود. از ويژگي هاي اين نقشه اين که، نصف النهارها به صورت عمودي و موازي يک ديگر هستند. اين نصف النهارها از دو طرف بر سطح کُره به تدريج به يک ديگر نزديک شده و در قطبين به هم ملحق مي گردند. امروزه بيشتر نقشه هاي جغرافيايي بر طبق اصول تصوير مرکاتور ترسيم مي شود. مرکاتور سال هاي آخر عمر خود را به تهيه مجموعه اي از نقشه هاي مختلف اروپا گذرانيد. با کارهاي مرکاتور دسامبر 1594م در 82 سالگي در آلمان درگذشت.
شرح مناسبت:
پيرسيمون مارکويس
لاپلاس فيزيک دان و اخترشناس فرانسوي در 23 مارس 1749م درفرانسه به دنيا آمد. از کودکي لاپلاس چيز مهمي در دست نيست و خودش هم آن را مخفي مي کرد. با اين حال، از کودکي به رياضيات علاقه فراواني داشت و به سرعت در آن پيشرفت کرد. لاپلاس در 18 سالگي عقايد و افکار خود را براي دالامبِر، بزرگ ترين رياضي دان وقت فرانسه نوشت ولي دالامبر توجهي به آن ها نکرد. پس از چندي، لاپلاس با تهيه رساله اي در باب مکانيک بر دالامبر غلبه کرد و به سمت استاد مدرسه نظامي پاريس انتخاب شد. اولين مسئله مورد توجه لاپلاس، دنبال نمودن کار اسحاق نيوتن دانشمند انگليسي بود. زيرا نيوتن قانون اصلي مکانيک آسماني را يافته بود و لاپلاس مي خواست اين قانون را در مورد تمام اجسام منظومه شمسي به کار بَرَد. وي در ابتدا قوانين مکانيک سيارات راتعيين کرد و عنوان کرد که اگرچه وضع سيارات نسبت به خورشيد تغيير مي کند ولي اين تغييرات، تناوبي است. لاپلاس تمام اين اکتشافات را تحت عنوان مکانيک آسماني در 5 جلد منتشر ساخت ولي چون فهم مطالبش براي همه مقدور نبود لذا کتاب شرح دستگاه جهان را با روش آسان تري نگاشت. لاپلاس هم چنين درباره حرکت ماه، سيارات و ستارگان دنباله دار و جزر و مد درياها، مطالعه و تحقيقات بسيار انجام داد و نظريه هايي ارائه نمود. براساس نظريه سحابي لاپلاس، سحاب چرخنده بزرگي، مدت زيادي در فضا حرکت مي کرده است. به مرور زمان، گازهاي فروزاني از آن جدا شده، خورشيد و سيارگان را تشکيل داده است و تکه جدا شده
از سحاب، کرات مستقل و اقمارشان را به وجود آورده است. نظريه لاپلاس گرچه با مخالفت هايي روبرو شد اما سرانجام اعتبار و ارزش خود را به دست آورد. با اين حال بيشتر شهرت او به سبب ارائه فرضيه آفرينش و تشکيل جهان و منظومه شمسي است. لاپلاس درباره تشکيل زمين بر اين عقيده بود که زمين، ميليون ها سال قبل، از ستاره مذاب خورشيد جدا شده است. زمين از آن پس در فضاي بي پايان به دور خورشيد به چرخش درآمد و طي مرور زمان، سرد و سخت گرديده است. هم چنين چون بخارْ اطراف آن را گرفته بود، باران هاي شديدي باريده است و با پر شدن گودال هاي اين سياره، درياها پديدار شدند. لاپلاس در شيمي نيز دست به آزمايش هايي زد و به يافته هايي رسيد. او ثابت کرد که مقدار حرارت لازم براي تجزيه يک جسمِ مرکب به عناصر سازنده آن، درست معادل حرارتي مي باشد که هنگام ترکيب عناصر سازنده و تشکيل جسم مرکب به دست مي آيد و اين کشف، آغاز شيمي حرارتي بود. در فيزيک نيز لاپلاس به اندازه گيري گرماسنجي مربوط به حرارت مخصوص مواد و به فعل و انفعالات شيميايي و بيان فرمول ظاهراً زائد است، تغييرات يک گاز و به کار بستن آن در تعيين سرعت سير صوت پرداخته است. لاپلاس علاوه بر نجوم و رياضيات، استاد بزرگ فيزيک نيز بود و درباره لوله هاي مويين و انتشار امواج صوتي، مطالعات فراواني داشت. پيرسيمون لاپلاس سرانجام در پنجم مارس 1827م در 78 سالگي جان سپرد و آخرين حرف او اين بود که: آنچه مي
دانيم بسيار ناچيز است و آنچه نمي دانيم، عظيم و وسيع است.
شرح مناسبت:
الکساندر ولتا که بعدها وُلت ناميده شد، در هجدهم فوريه 1745م در شهر کومو در ايتاليا به دنيا آمد. وي تا هفت سالگي، کودکي عقب مانده مي نمود اما تحصيلات خود را ادامه داد و به مباحث برق علاقه مند شد. ولتا در 29 سالگي به سمت استاد فيزيک دبيرستان شهر منصوب شد و پنج سال بعد به سمت استادي فيزيک يکي از دانشگاه هاي ايتاليا مفتخر گشت. الکساندر ولتا هم زمان با تدريس در دانشگاه، به مطالعه و تحقيق نيز پرداخت و موفق شد دستگاه اندازه گيري مقدار برق يا الکترومتر، وسيله اي براي ذخيره کردن الکتريسيته و نيز دستگاه الکتروفور براي توليد الکتريسيته ساکن را بسازد. ولتا در سال 1800م دو عنصر سديم و پتاسيم را با استفاده از جريان الکتريسيته براي تجزيه يک محلول کشف کرد که اين روش، الکتروليز ياعمل تجزيه مواد شيميايي با برق ناميده شد. وي هم چنين در سال 1808م، براي اولين بار صاعقه توليد شده از الکتريسيته را به وسيله کربن به وجود آورد. ولتا مدتي بعد، پيل الکتريکي را اختراع کرد که به نام خودش، "پيل ولتا" ناميده شد. اختراع ولتا، نوآوري جالبي بود که راه تازه اي را در پيشرفت علم گشود. با استفاده از پيل ولتا، شيمي دان ها و دانشمندان توانستند در مدت زمان کوتاهي،آب را به دو عنصر اکسيژن و هيدروژن تجزيه کنند. با اين اختراع، آوازه شهرت ولتا در جهان آن روز پيچيد و افتخارات فراواني نصيب او ساخت. پيل ولتا در حقيقت، بشر را در آستانه بهره
برداري از نيروي برق قرار داد و جامعه را به سوي جهاني نو سوق داد. الکساندر ولتا سرانجام در 5 مارس 1827م در 82 سالگي درگذشت. 66 سال پس از مرگ الکساندر ولتا در سال 1893م، دانشمندان علم الکتريسيته، کنگره اي تشکيل دادند و به اتفاق آرا، واحد نيروي محرکه برق را به افتخار الکساندر ولتا، ولت نام نهادند.
شرح مناسبت:
هنري کروزْويک راوْلين سون خاورشناس معروف انگليسي در 11 فوريه 1810م در نزديکي آکسفورد انگلستان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، وارد ارتش شد و از طريق شرکت هند شرقي عازم هندوستان گرديد. راولين سون درجريان اين سفر به فراگيري زبان و ادبيات فارسي تشويق شد و اين زبان را آموخت. آشنايي و تسلط او به زبان فارسي باعث شد تا به همراهي جمعي از افسران انگليسي جهت آموزش نظامي به ايران اعزام شوند. از آنجايي که راولين سون فارسي را به رواني حرف مي زد مورد توجه شاه ايران و مقامات دربار قرارگرفت. وي پس از چندي به کرمانشاه عزيمت کرد و به تحقيق و بررسي درباره سنگ نوشته هاي آثار باستاني کرمانشاه مشغول شد. از اين رو تا زماني که در ايران بود از کتيبه هاي تخت جمشيد، کتيبه هاي ميخي طاق بستان و کوه بيستون رونوشت برداشت و سال ها بر روي آنها مطالعه نمود تا توانست به کشف آنها نائل آيد. خواندن کتيبه هاي بيستون مانند کليدي بود که درهاي بسته تاريخ قديم را باز کرد. هم چنين نبوغ راولين سون در پيدا کردن اين کليد و ترجمه سنگ نوشته هاي ميخي، از کاميابي هايي است که نصيب
وي شد. او اين متون را ترجمه کرد و ترجمه اي از آن را به زبان فارسي به محمدشاه قاجار اهدا نمود. توفيق او در اين امر باعث شد تا کمپاني هند شرقي به او مدال طلا دهد و به عنوان نماينده پارلمان انگلستان انتخاب گردد. راولين سون چندي پس از آن به عنوان وزيرمختار به ايران آمد اما کار اصلي او همچنان تحقيق در تاريخ ايران و متون ميخي بود. هرچند در اين ميان به عنوان وزيرمختار بريتانيا، سياست هاي استعماري انگلستان را در منطقه دنبال مي کرد و در جستجوي مطامع استعمار پير هم بود. در کنار آن، موفقيت هاي علمي راولين سون موجبات عضويت وي در انجمن هاي علمي متعددي را فراهم آورد و القاب و عناوين زيادي را دريافت کرد. از راولين سون آثاري بر جاي مانده که کتب کتيبه ميخي فارسي در بيستون، مطالعات درباره کتبيه هاي ميخي آسياي غربي و يادداشت هايي درباره قديمي ترين ادوار تاريخي بابل و مقالات متعدد ديگر از آن جمله اند. هنري کروزويک راولين سون سرانجام در پنجم مارس 1895م در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژوزف ويساريونوويچ جوگاشويلي موسوم به استالين ديکتاتور سفاک شوروي سابق، در 21 دسامبر 1879م در شهري نزديک تفليس در گرجستان به دنيا آمد. وي در حين تحصيل به علت فعاليت هاي سياسي از کالج الهيات تفليس اخراج شد. استالين در 19 سالگي به سازمان زيرزميني و مخفي سوسيال دموکرات مارکسيست تفليس پيوست و پس از دستگيري بارها از زندان گريخت. استالين از سال 1902م به بعد به مدت پانزده سال در حال تبعيد و زندان بود و حتي پنج
بار از تبعيدگاه سيبري گريخت. وي در سال 1905م با لنين آشنا شد و به عنوان نماينده مخفي بلشويک ها عازم گرجستان گرديد. او در 1917 همراه با لنين، انقلاب موفق بلشويکي را به پيروزي رساند و از طرف لنين به وزارت کشور روسيه منصوب شد. استالين در سال 1922م به جانشيني لنين که به علت بيماري توان انجام کار نداشت برگزيده شد و از اين تاريخ به بعد، استالين با قبضه کردن تشکيلات حزب کمونيست به تدريج قدرت را به دست گرفت. در اواخر سال 1922م، استالين براي اينکه رهبري بلامنازع کشور را به دست بگيرد، لنين را به عنوان استراحت و معالجه و در واقع براي دخالت نکردن در امور، به شهر کوچک گورکي در پنجاه کيلومتري مسکو منتقل کرد و ارتباط او را با خارج به تدريج قطع نمود. در اين زمان، لنين يادداشتي براي رهبران حزب کمونيست شوروي نگاشت و در آن خواستار برکناري استالين از مقام دبيرکلي حزب گرديد. اما مزدوران استالين مانع رسيدن اين نامه به دست شوراي مرکزي حزب کمونيست گرديدند به طوري که اين يادداشت، سي سال پس از مرگ استالين و در واقع شصت سال پس از نگارش آن، افشا شد. استالين، پس از مرگ لنين در 1924م حاکم مطلق شوروي گرديد. از لحظه مرگ لنين هر دستور استالين واجب الاجرا بود و در اين راه هرگونه مخالفتي را با کشتار مردم و حتي بزرگان و افراد برجسته پاسخ مي داد. استالين پس از مرگ لنين، ياران و همکاران نزديک خود را که رقباي بالقوه خود تشخيص مي داد، يکي پس از ديگري از مقامات حزبي
و دولتي برکنار نمود. وي در سال 1927م نخستين برنامه پنج ساله اقتصادي شوروي را با هدف اشتراکي کردن کشاورزي و ايجاد واحدهاي بزرگ صنعتي آغاز کرد و ميليون ها دهقان روسي را که حاضر نبودند با رها کردن زمين خود، در مزارع دولتي و اشتراکي کار کنند، قتل عام نمود. در دهه 1930 و همگام با تأسيس سازمان پليس مخفي، صدها هزار نفر از مردم، دچار تصفيه هاي خونين شدند و ميليون ها نفر به سيبري و اردوگاه هاي کار اجباري تبعيد گشتند. در اين دهه، سازمان پليس مخفي شوروي به عنوان منفورترين و سهمناک ترين سازمان هاي پليسي جهان، تقريباً از تمامي اقشار جامعه و حتي بسياري از مقامات ميانه رو حزب کمونيست شوروي سابق را به جوخه آتش سپرد. در جريان اين تصفيه ها، عده اي از برجسته ترين فرماندهان ارتش سرخ نيز دستگير، محاکمه و تيرباران شدند و تعميم اين تصفيه تا رده هاي پايين افسران ارتش سرخ، توان نظامي شوروي را در آستانه جنگ دوم جهاني تحليل برد. واژه سياسي استالينيسم، بيانگر اختناق هولناک سال هاي زمام داري استالين به ويژه در دهه 1930م مي باشد. استالين از 1941 تا 1945 جنگ عليه آلمان را رهبري کرد و با شرکت در کنفرانس تهران و يالتا نفوذ قابل ملاحظه اي براي شوروي در اروپا و سازمان ملل کسب کرد. استالين در سال هاي پس از جنگ سياست دوري از غرب را در پيش گرفت که بعدها به سياست پرده آهنين معروف شد. ژوزف استالين سرانجام در پنجم مارس 1953م پس از عمري جنايت و خون ريزي، در 74 سالگي درگذشت و
بسياري از مردمان را از شرّ خويش راحت کرد. از آثار معروف استالين مي توان از کتاب هاي مسائلِ لنينيسم، اساس لنينيسم، تاريخ اتحاديه حزب کمونيست و رساله هاي راه قدرت، وظيفه جوانان، امپرياليسم عاليترين مرحله کاپيتاليسم و جنگ آزادي ملي نام برد. پس از ژوزف استالين، نيکيتا خروشچف به زمام داري شوروي رسيد.
شرح مناسبت:
جنگ هاي 13 ساله اروپا در 14 مه 1702م به تحريک انگلستان و پس از بروز اختلافاتي درباره سلطنت در اسپانيا آغاز شد. در اين سال و بر اساس قرارداد موسوم به "تجزيه" قرار بود با مرگ پادشاه اسپانيا، تاج و تخت آن به فرمان رواي اتريش برسد که ادعاي فرانسه براي پادشاهي بر اسپانيا، باعث شعله ور شدن جنگي شد که 13 سال بطول انجاميد و در جريان آن، هزاران نفر از نيروهاي طرفين، جان خود را از دست دادند. جنگ هاي سيزده ساله ميان فرانسه و اسپانيا از يک سو و دولت هاي عضوِ اتحاد کبير لاهه يعني انگليس، هلند و آلمان از سوي ديگر روي داد. اين جنگ ها سرانجام در 6 مارس 1714م به موجب معاهده راش تات که ميان شارل ششم، امپراتور پروس و اتريش و لويي چهاردهم شاه فرانسه به امضا رسيد، خاتمه پذيرفت.
شرح مناسبت:
والنتينا تِروشکوا، اولين زن فضانورد جهان، در 6مارس 1937م در شوروي سابق به دنيا آمد. وي در جواني پس از شرکت در دوره هاي چتربازي، باموفقيت در اين دوره، به درجه کاپيتاني در نيروي هوايي شوروي نائل گرديد. وي هم چنين به قهرماني چتربازي دست يافت و از آن پس به تمرين خلباني پرداخت. به دنبال احراز شايستگي هاي فراواني که تروشکوا از خود نشان داد، به او اجازه تمرينات فضايي داده شد. وي سرانجام در 16 ژوئن 1963م، در 26 سالگي، به عنوان اولين زن فضانورد جهان، پرواز فضايي خود را با سفينه "وستوک 6" آغاز نمود. والنتينا در حالي اين سفر را به انجام رساند که دو سال از پرواز فضايي
يوري گاگارين، اولين مرد فضانورد جهان و هم وطن او گذشته بود. تروشکوا موقعي در مدار خود قرار گرفت که فضانورد ديگر شوروي مشغول گردش به دور کره زمين بود. وي مدت سه شبانه روز در فضا بود و 48 بار به دور زمين چرخيد. تروشکوا، علاوه بر اين امور، به کارهاي سياسي و اجتماعي نيز علاقه داشت و چندين سال رياست کميته زنان اتحاد جماهير شوروي را برعهده گرفت.
شرح مناسبت:
استعمار سرزمين غنا از قرن پانزدهم ميلادي با ورود پرتغالي ها به اين کشور افريقايي آغاز شد. پس از پرتغال، اين سرزمين که به سرزمين طلا شهرت يافته بود، تحت استعمار انگلستان قرار گرفت. اما قيام هاي استقلال طلبانه مردم غنا در اواسط قرن بيستم، مقدمات خودمختاري اين کشور را فراهم کرد. به دنبال اين قيام ها، نخستين انتخابات عمومي در غنا برگزار شد و قوام نکرومه به نخست وزيري رسيد. او در 6 مارس 1957م غنا را مستقل اعلام کرد و در سال 1960 آن را جمهوري خواند اما در سال 1966، دولت ملي نکرومه با يک کودتا سرنگون شد. از آن پس، غنا شاهد کودتاهاي نظامي متعددي بوده است. کشور غنا 238/537 کيلومتر مربع وسعت و بيش از 20 ميليون نفر جمعيت دارد. داراي نژاد سياه و زبان انگليسي مي باشد و پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م بيش از 36 ميليون نفر گردد. اين کشور با نظام سياسي جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري اداره مي شود. واحد پول آن سدي و پايتخت آن شهر اکرا مي باشد. از شهرهاي مهم آن کوماسي و تمالي
است. 6 مارس سال روز استقلال اين کشور از انگلستان و روز ملي غنا نيز مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در فرصت تشکيل اجلاس سران دول صادرکننده نفت که از تاريخ چهارم تا ششم مارس 1975م در الجزيره پايتخت الجزاير تشکيل گرديد، ايران و عراق طي اعلاميه مشترکي در روز ششم مارس، اعلام کردند که درمورد رفع اختلافات دو کشور به توافق رسيده اند و امنيت و اعتماد متقابل را در امتداد مرزهاي مشترک خويش برقرار خواهند ساخت. طرفين تصميم گرفتند روابط حُسن هم جواري و دوستانه خود را به ويژه در راه حذف و از بين بردن کليه عوامل منفي و ايجاد همکاري متقابل برقرار سازند تا منطقه از هرگونه دخالت خارجي مصون بماند. به منظور اجراي تصميمات اتخاذ شده در الجزيره، وزيران امور خارجه ايران، عراق و الجزاير جهت تنظيم وامضاي سند حاوي اعلاميه الجزاير، چندين بار با يک ديگر ملاقات کردند که در نهايت در 12 ژوئن 1976م به امضاي دو طرف رسيد. پس از توافق الجزيره، سطح روابط دو کشور به حد اعلاي خود رسيد و طرفين ضمن اعلام تصميم قاطع خود براي اجراي کامل مفاد اين قرار داد، از اقدامات جدي دو طرف در اجراي مفاد قرارداد الجزيره، به منظور پايان بخشيدن به کليه اختلافات معوقه بين دو کشور و حفظ مناسبات ديني و تاريخي و روابط حُسن هم جواري، ابراز خشنودي کردند. اما اين موافقت نامه که به قرارداد 1975 الجزاير معروف گرديد بيش از پنج سال دوام نيافت و در 21 سپتامبر 1980م بانقض آشکار آن توسط صدام حسين رئيس جمهور بعث عراق، مرزهاي جمهوري اسلامي ايران مورد هجوم رژيم عفلقي قرار گرفت و جنگ هشت ساله اي به دولت و
ملت ايران تحميل شد. در پايان جنگ و در شکستي مفتضحانه، صدام حسين حاکم ديکتاتور دولت عراق، دوباره اين قرارداد را به رسميت شناخت.
شرح مناسبت:
قدّيس توماس آکويْناس، معروف به حکيم آسماني و يکي از بزرگ ترين قدّيسان کاتوليک، در سال 1226م در نزديکي شهر ناپْلْ ايتاليا در خانواده اي از طبقه ممتاز به دنيا آمد. وي در ابتدا در صومعه به فراگيري علوم مذهبي پرداخت و سپس در دانشگاه شهر ناپل به تحصيل فلسفه مشغول شد. آکويناس در دوران تحصيلْ غالباً خاموش و متفکر بود و پس از اتمام تحصيلات به مطالعه آثار فلسفي روي آورد، تا اين که به نشر افکار خود مشغول گرديد. توماس آکويناس معتقد بود که الهيات و علوم، تناقضي با يک ديگر ندارند زيرا سر و کار هر دو با حقيقت است و حقيقت هم قابل تجزيه نيست. وي بر اساس همين تفکر، به نوشتن شرح و تفسيرهايي بر آثار ارسطو پرداخت و کوشيد تا ميان فلسفه مابعدالطّبيعه ارسطويي با عقايد مسيحي و اخلاق يهوديت تلفيقي به وجود آوَرَد. اين عمل، يکي از بزرگ ترين کارهايي است که در فلسفه صورت گرفته است و برجسته ترين مرحله فلسفه مدرسي و نظرات مطرح شده در مدارس قرون وسطي به شمار مي رود. در فلسفه مَدْرسي، که نظام فلسفي قدماي کليسا بود، ايمان بر عقل ترجيح داده مي شد و عقل، متکي بر ايمان قلمداد مي گرديد. آکويناس هم چنين از آراء ابن رشد، فيلسوف مسلمان اندلسي، استفاده بسيار کرد و نظرات علمي خود را نيز بر آن افزود. او از اين مسير، ترکيبي به وجود آورد که نزديک به چهارصد
سال، فلسفه رسمي حوزه هاي علمي و مذهبي اروپا بود و هنوز هم در ميان دانش پژوهاني که مقيد به اصول ديانت کاتوليک هستند، محترم و معتبر است. آکويناس مانند نويسندگان انجيل معتقد بود که بزرگ ترين خير و سعادت براي بشر، سير به سوي کمال الهي است. وي هم چنين همانند ارسطو بر اين عقيده بود که در درون هر کس، صورتي يا نيرويي وجود دارد که قادر است او را به فرشته اي تبديل کند. اکويناس علي رغم دارا بودن خانواده اي ثروت مند و بانفوذ، از جامعه فاصله گرفت و نظام انديشه اي خود را برپا کرد. برخي از عقايد او عبارت از اين است که مي گفت: اگر شما به خوبي و نيکي خداوند ايمان داشته باشيد مي توانيد براي عالَمي که اجزاي آن با هماهنگي در کارند و حقيقت اعلاي آن، رستگاري روح جاويدان آدمي است، يک فلسفه عقلاني طرح کنيد. او مي گفت: در حقيقت، ما به اين جهان آمده ايم تا از راه استيلا بر بدي ها به نيکي ها دست يابيم. زيرا بدي، تلاش براي جدا ساختن انسان از انسان، و انسان از خداست، اما نيکي، حاصل وحدت مجدد ميان خدا و انسان است. در اين ميان نيروي محرکي که ما را ياري مي رساند، عشق الهي به مخلوقات خود مي باشد. وي معتقد بود که در خداوند، مادهْ به معني جنبه نقص وجود ندارد و تنها صورت يا کمال راه دارد. کليسا تا مدت ها از پذيرفتن آراء آکويناس خودداري مي کرد، ولي سرانجام فلسفه او را که توميسم نام داشت پذيرفت. بزرگ ترين خدمت توماس
اکويناس به پيشرفت علوم، توجه فوق العاده وي به مذهب اصالت عقل است. او مي گفت دليل و منطقْ عالي ترين وسيله در راه بسط مرزهاي دانش بشري است. همين طرز تفکر بود که موجب شد علم و دانش که مدت مديدي در اروپا از اعتبار افتاده بود و ميراث کفر و بت پرستي تلقي مي شد بار ديگر مورد توجه قرار گيرد و ارزش يابد. آکويناس، زندگي و حيات پس از مرگ را لازم مي دانست و آن را ادامه حيات انسان مي شمرد. توماس آکويناس سرانجام در هفتم مارس 1274م در 48 سالگي درگذشت. با اين حال، وي از کوتاهي کتاب زندگي خود در اين جهان متاسف نبود و مي گفت: اگر خداوند مرا در سني کمتر از ديگران، داناييِ بيشتر عطا کرده است، براي آن است که مي خواسته است، زودتر مرا به سوي جلال و عظمت خود باز خوانَد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور افريقايي مراکش از نيمه دوم قرن 19م به طور پراکنده مورد تجاوز دول اروپايي قرار مي گرفت و به ويژه اسپانيا توانست به امتيازاتي در اين منطقه دست يابد. با آغاز قرن بيستم دولت هاي انگلستان، فرانسه، آلمان و اسپانيا به صورت رسمي تر و آشکاري وارد صحنه جغرافيايي اين کشور شدند. اين امر در حالي صورت مي گرفت که بر سر تسلط کامل بر کشور مراکش ميان دول اروپايي اختلافاتي برپا شده بود. در نهايت در 7 مارس 1912م ميان سلطان وقت مراکش و دولت فرانسه توافقنامه اي امضا شد که به موجب آن، تحت الحمايگي مراکش توسط فرانسه رسميت مي يافت و فرانسه نيز متعهد مي شد منافع اسپانيا در اين منطقه را تامين نمايد و متصرفات اسپانيا در مراکش را محترم بشمارد. در اين ميان، با وجود اينکه دولت هاي سرسپرده استعمار، در مراکش به حکومت رسيدند، اما مبارزات مردم و از جمله قيام عبدالکريم ريفي و حوادث پس از جنگ جهاني دوم باعث شد تا کشور مراکش (مغرب) پس از حدود نيم قرن از سلطه فرانسه آزاد شده و در سال 1956م اعلام استقلال نمايد.(ر.ک: 2 مارس)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سرگئي پروکُفيف آهنگ ساز روسي، در 23 آوريل 1891م در شهري در جنوب روسيه به دنيا آمد. پدر و مادرش، از کودکي، او را با موسيقي آشنا کردند به طوري که از 5 سالگي شروع به تصنيف آهنگ کرد و در 9 سالگي يک اپرا به نام غول تصنيف نمود. پروکفيف در 12 سالگي براي ادامه تحصيل در موسيقي نزد اساتيد زمان راه يافت و به عضويت کنسرت پطرْزْبورگ انتخاب شد. او در اين زمان، در حالي که نوجواني بيش نبود، چندين سَنفوني و اُپِرا و قطعه موسيقي ساخت و به زودي کارهاي او موجب حيرت همگان گشت. پروکفيف هم زمان با انقلاب روسيه راهي اروپا شد و در پاريس به ساختن آثار ديگري مشغول گرديد. او در اين سال ها علاوه بر رهبري کنسرت، پيانيست هم بود و اپراهاي معروفي اجرا کرد. پروکفيف پس از 16 سال دوري از وطن به کشورش بازگشت و آهنگ هاي مشهوري ساخت. هرچند به دليل وجود حکومت کمونيستي، تمام آهنگ هاي او در تجليل از حکومت و سياست شوروي و کمونيسم بود.به علاوه، قطعه اي موسيقي براي اطفال ساخت که در آن، حسِّ نفرت از غربي ها را هنگام جنگ کُره، در اطفال به وجود مي آورد. با اين حال تمامي آثار وي قبل از اجراي عمومي به سمع و نظر مقامات کمونيستي مي رسيد و در صورتي که خارج از ايدئولوژي حزب نبود، اجازه اجرا داده مي شد. با همه اين سخت گيري ها، جلال و عظمت آهنگ هاي پروکفيف حتي بيش از اصول کمونيسم است. او، استيل پر آهنگ
و کاملاً جديدي را با تکنيک هاي جاويدان و عالي موسيقي کلاسيک پيوند داد که همگي از ابتکارات شخصي اوست. جنگ و صلح، فرزند ولخرج، عصر فولاد و دلقک از جمله آثار مشهور اين موسيقي دان روسي است. سرگئي پروکفيف سرانجام در حالي در هشتم مارس 1953م در 62 سالگي درگذشت که آثار بزرگي از خود به جاي گذارده بود.
شرح مناسبت:
هر چند سوريه بعد از جنگ جهاني دوم مستقل گرديد اما حوادث متعددي باعث شد تا آرامش سياسي پايدار دراين کشور برقرار نشود. وقوع جنگ با اسرائيل در سال هاي 1948 و 1956، شکل گيري و فروپاشي جمهوري متحد عربي و وقوع کودتاهاي پي درپي در سوريه، نمونه اي از مشکلات فرا روي اين کشور تازه استقلال يافته بود. در اين ميان، کودتاي 28 سپتامبر 1961 و خروج تدريجي سوريه از جمهوري متحده عربي، مرحله اي ديگر از حيات سياسي اين کشور را رقم زد. با اين حال حزب بعث سوريه آرام آرام جايگاه خويش را تثبيت مي نمود و از طريق افکار عمومي و جرايد، دولت را براي پذيرش خواسته هاي خود تحت فشار قرار مي داد. با مشخص شدن ضعف دروني و ناتواني دولت مردان و بروز اختلافات داخلي در هيأت حاکمه، يگان هايي از ارتش به فرماندهي افسران بعثي در 8 مارس 1963 دست به کودتا زده و ضمن سرنگوني دولت، حاکميت را به طور يک پارچه در اختيار گرفتند. کودتاگران که نيروهاي برگزيده اي از تفکرات اجتماعي حزب بعث بودند در 24 مارس همان سال قدرت قانون گذاري و اجرايي را به "شوراي ميهني رهبري انقلاب" سپردند. حاکميت حزب بعث
در سوريه پس از گذشت بيش از چهار دهه، همچنان ادامه دارد.
شرح مناسبت:
پس از انتخاب مارکوس به رياست جمهوري فيليپين در سال 1965م، حکومت ديکتاتوري وي تحت حمايت امريکا و کشورهاي غربي، به سرکوب مخالفان خود اقدام کرد و تعداد زيادي را کشته و بسياري ديگر را به زندان افکند. اين امر اعتراضات متعددي را در کشور برانگيخت و گروه هاي متعددي عليه ديکتاتوري مارکوس تشکيل شدند. هم چنين از سال 1968م مبارزات خلق مسلمان جنوب کشور براي ايجاد يک کشور مستقل اسلامي شدت گرفت. در اين ميان، جبهه آزادي بخش مورو که مهم ترين نيروي مخالف چريکي مارکوس بود به وجود آمد و از هشتم مارس همين سال به مدت حدود 20 سال به مبارزه مسلحانه عليه سياست هاي ضد اسلامي مارکوس ادامه داد. اما پس از برکناري مارکوس، در پي مذاکرات اين جبهه با دولت، طرفين در مورد آتش بس و امضاي قرارداد صلح به توافق رسيدند. بر اساس توافق فيمابين در 30 سپتامبر 1996م آتش بس برقرار شد و نيز قرار شد مسلمانان از کرسي هاي مخصوص در پارلمان برخوردار شده و در ديوان عالي کشور، دولت و رده هاي بالاي نيروي نظامي و انتظامي مشغول شوند. هم چنين براساس اين قرارداد، مسلمانان در ايالت مسلمان نشين ميندانائو به خودمختاري دست يافتند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کليساي نُتْرْدام، کليسايي است که در قديم، محل دو زيارتگاه بود. در سال 1136م اسقف وقت پاريس تصميم گرفت به جاي دو زيارتگاه قديمي، بنايي بزرگ بسازد. از اين رو، در 22 ژوئن 1136م نخستين سنگ اين بنا گذاشته شد و پس از آن که ساختمان اصلي آن در سال 1177م به پايان رسيد، نماي ظاهري و نيز صحن کليسا در سال 1196م خاتمه يافت. با اين حال دراوايل قرن سيزدهم تعميرات ديگري در آن انجام شد و سرانجام پس از 114 سال که از زمان شروع ساخت آن گذشت، در نهايت در نهم مارس 1250م با شکوه و جلال خاصي افتتاح شد. کليساي نُتْرْدام در زميني به طول 130 متر و عرض 108 متر قرار دارد که ارتفاع ساختمان آن 35 متر و تا نوک اين بنا، 69 متر مي باشد. اين کليسا سه در به نام هاي سِنْتْ آن، قيامت و حضرت مريم(س) دارد. از نکات برجسته کليساي نُتْرْدام، نقشْ برجسته هايي است که فضايل و رذايل را مجسم مي سازد. کليساي معروف نُتْرْدام در پاريس به عنوان سمبل معماري کهن فرانسه، ساليانه پذيراي ميليون ها توريست از سراسر جهان است.
شرح مناسبت:
ميکل آنْژْ، نقاش، مجسمه ساز و معمار بزرگ ايتاليايي در 18 اوت سال 1475م در شهر کاپرزه ايتاليا متولد شد و با وجود مخالفت پدرش به نقاشي و مجسمه سازي پرداخت. ميکل آنژ به زودي، استعداد خود را در زمينه نقاشي، مجسمه سازي و معماري نشان داد و طي سال هاي بعد شاه کارهاي متعددي را خلق کرد. ميکل آنژ بيشترْ خود را پيکر تراش مي دانست. وي به عنوان
هنرمندي از قرن شانزدهم ميلادي هم چون ديگر هنرمندان اين عصر، ناگزير بود تحت حمايت حامياني که زر و زور کافي براي سفارش دادن کارهايي در خور نبوغ او داشتند، به سر بَرَد. در سراسر دوران زندگي، بلند پروازي هاي هنري ميکل آنژ، با هوس هاي اين حاميان و ناپايداري اجتماعي زمانه و رَشْکْمندي هنرمندان ديگر و نيز تعارض هاي اخلاقي که از درون روح خود او سرچشمه مي گرفت، در معرض تهديد و بي حاصلي بود. با اين حال ترکيبات او مورد قبول پيروانش قرار گرفت و در مدت چندين نسل، از آن ها تقليد مي شد. اهميت ميکل آنْژْ بيش از هر چيز در اين بود که در هر دوره از کارش، از قوانين مرسوم فراتر مي رفت و قوانيني جديد بنياد مي نهاد. هنر ميکل آنژ گرچه بر تمامي شيوه هاي قديم فائق مي آمد، در عين حال با مشخصات هيچ سبکي قابل توضيح نبود. ميکل آنژ، به عنوان بزرگ ترين هنرمند عصر خود، تأثير فراواني بر هنر در دوره هاي بعد و نيز هنر در دوره رنسانس نهاد. وي در فن معماري نيز استاد بود و هنرش را در اين رشته با ساختن قصر فارِنْزْ و کتابخانه فلورانس نشان داده است. در سال 1505م، ميکل آنژ را به رم خواندندتا آرامگاهي براي پاپ بسازد. با اين حال پاپ تمايل داشت تا سقف کليساي سيسْتين را تزيين کند. کار اين سقف بين سال هاي 1508 تا 1512م به پايان رسيد. روحانيت عميق و شکوه و جلال اسلوب اين سقف، آن را به صورت يکي از شاه کارهاي بزرگ جهان درآورده است. هم
چنين مجسمه هاي عظيم حضرت موسي(ع) و عيسي(ع) و کتيبه بزرگ کليساي سَن پيِر در رُم و تصوير عظيم و هنرمندانه روز محشر، از مهم ترين آثار ميکل آنژ به شمار مي روند. ميکل آنژ سرانجام در نهم مارس 1564م در 89 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از آرام شدن اوضاع داخلي ايران که به دنبال شورش افغان ها و سقوط صفويه در کشور ايجاد شده بود نادر قلي افشار با درايت و جنگجويي خود توانست يکي پس از ديگري بر مشکلات فائق آيد و اوضاع را کنترل کند. وي در سال 1736م کليه معتمدان محلي و کشوري را در صحراي مُغان جمع کرد و شرحي از خدمات خود و بي کفايتي آخرين شاه صفوي خواند. سپس نادر از اين افراد خواست که درباره سلطنت تعيين تکليف کنند و در اين ميان، حاضرين او را نامزد سلطنت کردند. نادر در ابتدا با سياست کاري سعي کرد از پذيرش سلطنت خودداري نمايد. اما سرانجام پس از يک ماه تامل به شرط اينکه کسي از خاندان صفوي حمايت نکند و تمامي شرکت کنندگان بايد نسبت به نادر و فرزندان او وفادار باشند، سلطنت را پذيرفت. وقتي اين شرايط مورد پذيرش حضار قرار گرفت نادرقلي افشار در نهم مارس 1736م به نام نادرشاه افشار در دشت مغان تاج گذاري کرد. وي در طول نزديک به 12 سال سلطنت خود جنگ هاي مهمي از جمله جنگ با هند و عثماني کرد و غنايم بي شماري نصيب ايران نمود. نادر شاه در سال هاي پاياني عمر خود تغيير اخلاق داد و پس از کور کردن فرزندش، اغلب اطرافيان خود را کشت.
در نتيجه تعدادي از سردارانش به سراپرده او حمله کردند و او را از پاي درآوردند. نادرشاه افشار به دليل جنگ هاي فراوان و کشورگشايي هايي متعدد به عنوان "ناپلئون شرق" معروف است.
شرح مناسبت:
ژان هانري فابر دانشمند علوم طبيعي و حشره شناس معروف فرانسوي در 20 ژانويه سال 1823م در فرانسه به دنيا آمد و بعد از اتمام تحصيلات خود به تحقيق و مطالعه در علوم طبيعي پرداخت. وي علاوه بر تدريس، وقت خود را جهت مطالعه پيرامون مسائل زيست شناسي و رفتار حشرات اختصاص داد و به علت مطالعه و کنکاش فراوان درباره حشرات به او "شيفته حشرات" مي گفتند. فابر نخستين دانشمندي بود که درباره مکانيسمِ واکنش هاي غريزي جانوران، به ويژه حشرات براي حفظ حياتشان به تحقيق جامع پرداخت و اطلاعات ارزش مندي نيز به دست آورد و نتيجه تحقيقات و مطالعات خود را در قالب نزديک به 40 اثر علمي ارائه نمود که 10 جلد از آن به عنوان "يادداشت هاي حشره شناسي" که طي 28 سال نگاشته شده، به موضوع مورد علاقه وي اختصاص دارد و حاوي مشاهدات و نظرات وي درباره رفتار حشرات مي باشد. ديگر آثار فابر عبارتند از: زندگي اجتماعي در دنياي حشرات و اطلاعات مقدماتي درباره علم طبيعي. هرچند در اين ميان، نظرات فابر به ويژه در مورد اثبات غريزه در حشرات، باعث برپا شدن بحث هاي فراواني شد و انتقاداتي را نيز برانگيخت. وي سرانجام در 9 مارس 1915م در 92 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
مناخيم بگين، سياست مدار کهنه کار رژيم صهيونيستي در 16 اوت 1913م در منطقه بالتيک در لهستان به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، به فرماندهي سازمان يهودي ايرْگون که کار انتقال يهوديان به فلسطين اشغالي را بر عهده داشت انتخاب گرديد. بگين در سال 1948م، جنبش سياسي موسوم به هروت
را که منعکس کننده افکار و عقايد وي و همفکرانش بود پايه ريزي کرد و در سال بعد نيز به عضويت پارلمان اسرائيل موسوم به کِنِست درآمد. او در سال 1967م وزير مشاور در امور خارجي و در سال 1977م نخست وزير رژيم صهيونيستي گرديد و اين سمت را تا سال 1982م حفظ کرد. آغاز توسعه سريع شهرک هاي يهودي نشين، الحاق جولان به قلمرو رژيم صهيونيستي، تلاش براي انتخاب بيت المقدس به عنوان پايتخت اسرائيل، طرح تجاوز سراسري به لبنان در سال 1982م و پيشروي تا بيروت و بالاخره قتل عام ساکنين اردوگاه هاي صبرا و شتيلا از مهم ترين رخدادهاي دوران پنج ساله نخست وزيري ننگين وي محسوب مي شوند. او در دوران نخست وزيري خود با کمک هاي اطلاعاتي گسترده سازمان هاي جاسوسي رژيم صهيونيستي موساد و سازمان جاسوسي امريکا، سيا و بهره گيري از دستگاه هاي ارتباط جمعي غربي و صهيونيستي، انور سادات، رئيس يکي از بزرگ ترين کشورهاي عربي يعني مصر را فريفت و با انعقاد پيمان کمپ ديويد در سال 1978م، با نشان دادن خود به عنوان چهره اي طلح طلب به دريافت جايزه صلح نوبل نائل گرديد. بگين در سال هاي پس از استعفاي خود دچار نوعي بيماري جنون و عدم تعادل رواني گرديد و سرانجام بر اثر حمله شديد قلبي در نهم مارس 1992م در 79 سالگي جان سپرد. مناخيم بگين، سياست مدار اسرائيلي، به عنوان يکي از ستون هاي اصلي حاکميت سياسي اسرائيل ظرف نيم قرن بود. او از زماني که وجود صهيونيست ها در جغرافياي خاورميانه فقط در حد چند گروهک آدمکش و تروريست خلاصه
مي شد و هرگز چيزي به نام دولت اسرائيل در فلسطين اشغالي وجود نداشت، از ارکان اصلي نظام آتي صهيونيستي محسوب مي شد. بگين طي پنجاه سال تاريخ فعاليت هاي سياسي خويش، يک شاخص براي ترسيم ماهيت نظام حکومتي اسرائيل بود. تاريخ جنايات، تروريسم، تخريب، آدمکشي، قتل، غارت و شکنجه در اسرائيل با تاريخ حيات سياسي بگين ارتباطي ناگسستني دارد و با آن عجين شده است.
شرح مناسبت:
پيِر کورني، نخستين شاعر دراماتيک و داستاني قرن هفدهم، در 10 مارس 1606م در شهر روان فرانسه به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، ابتدا به شغل وکالت دعاوي پرداخت و پس از چندي به نمايش نامه نويسي روي آورد. کورني بعدها ساکن پاريس شد و زندگي خود را با سختي ادامه داد؛ با اين حال از کار دست نکشيد و به نوشتن ادامه داد. پيِر کورني به نمايش نامه نويسي علاقه بسيار داشت و در اين کار تا آنجا پيشرفت کرد که بعدها پدر نمايش نامه نويسي فرانسه و بنيان گذار تئاتر کلاسيک در اين کشور لقب گرفت. کورني در اشعارش زباني ساده وروان را به کار مي گرفت و به همين دليل بسياري از اشعار او به صورت پند در ميان مردم فرانسه رواج يافته است. کورني در نمايش نامه هاي خود در پي توصيف روح بشر بود و نمايش روح بشر را جاي گزين نمايش ظواهر و افعال و حرکات نمود. وي موضوع نمايش نامه هاي خود را از اساطير و تاريخ مي گرفت. قهرمانان آثار او از معيار عادي زندگي فراتر رفته، انسان هايي شجاع و بشر دوست هستند و قدرت اراده
و غرور و عقل را تا حد فوق بشر ارائه مي دهند. اين صفات اخلاقي در آثار کورني، با غريزه، احساس و سرشت آدمي به کشمکش مي پردازند. کورني در نمايش نامه هايش به جاي اظهار ناتواني و سستي در برابر سرنوشت، آزادي بشر و قدرت اراده او را ترسيم مي کرد و انسان برتر و دستيابي به اعتلاي بشري را مي ستود. کورني يک شاعر دراماتيک است گرچه چند نمايش نامه کمدي نيزنوشته است ولي شهرت او بيشتر در تراژدي مي باشد. او در حقيقت، تراژدي و حتي تئاتر کلاسيک جديد را خلق کرد و خود او آن را به جايي رساند که برخي از آثارش در رأس اشعار دراماتيک زبان فرانسه قرار گرفته اند. کورني به سبب خلق شخصيت هاي بزرگ و خصوصيت هاي عالي تراژدي و به سبب عظمت سبک انشاء، شخصيتي برجسته و ممتاز به شمار مي آيد. هم چنين تراژدي هاي کورني که غالباً شهرت جهاني دارند از عالي ترين نمونه هاي ادبيات کلاسيک جهان محسوب مي شدند. با اين حال، کورني در اواخر عمر در تهي دستي و گمنامي در 26 ژوئيه 1686م در هشتاد سالگي درگذشت. اما بعدها با ساخت فيلم و تئاتر از آثار او، شهرت کورني فراگير شد. هوراس، سيدْ و پوليوکت از آثار مشهور اوست.
شرح مناسبت:
ژرژ سورا نقاش معروف فرانسوي در دهم ماه مارس سال 1859م در خانواده متوسطي در فرانسه به دنيا آمد. او از 17 سالگي به آموختن هنر نقاشي پرداخت و طي مدت کوتاهي، در شمار نقاشان معروف عصر خود درآمد. سورا در 19 سالگي در مدرسه هنرهاي زيباي پاريس نام
نويسي کرد و در همين سال به مطالعات عميق در رشته ادبيات و هم چنين تحقيق علمي درباره رنگ و خط و نور پرداخت. پس از چندي، سورا و جمع ديگري از نقاشان جوان که از روش نمايشگاه رسمي فرانسه ناراحت بودند و نظرات داوران آن را مردود مي دانستند گروه نقاشان مستقل را بنياد نهادند. هرچند اين گروه در ابتداي کار با استقبال مواجه نگرديد ولي به تدريج طبقه هنردوست جوان به آن پيوستند. در اين زمان، سبک هاي گوناگوني در نقاشي وجود داشت و کشاکش زيادي برسر شيوه نقاشي و هنر، بين مردم جاري بود. با اين حال، سورا مکتب و اصول جديدي را بنا نهاد که تا جنگ جهاني اول ادامه يافت و در سير نقاشي تأثير شگرفي برجاي گذاشت. سورا مکتب خود را پوانتيليسم يا نقطه پردازي ناميد و آثار متعددي خلق کرد که يکشنبه تابستاني در تفريح گاه، بيشه و مدل هاي نقاشي از آن جمله اند. سورا، در سال 1891م عقايد خود درباره نقاشي را در قالب يک کتاب تنظيم و منتشر نمود اما پس از چند ماه در هشتم دسامبر 1891م در 32 سالگي درگذشت. باوجود کوتاهي عمر و معدود بودن آثار، سورا در جهان نقاشي اثري عميق به جا گذاشت. در حقيقت ژرژ سورا از بانيان و پيشوايان مکتب هاي نوين نقاشي از جمله پست امپرسيونيسم بوده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
الکساندر گراهام بل مخترع امريکايي، در آغاز استاد ناشنوايان و افراد لال بود. او فکر اختراعِ وسيله اي را در سر مي پروراند که به وسيله آن بتوان بين دو نفر از راه دور، ارتباط برقرار نمود. گراهام بل به چگونگي ترکيب و تغيير اصوات کنجکاو بود و راهي براي نوشتن اصوات پيدا کرد که هر کس آنها را بر صفحه کاغذ مي ديد، نوشته را به آساني درمي يافت. او در حين آزمايش پي برد اصواتي که به صورت علائم نوشته مي شوند، چندان اختلافي با خط مورْسْ ندارند، از اين رو به جستجوي وسيله اي برآمد که اصوات را با جريان برق از جايي به جاي ديگر بفرستد. او در همين موقع دستگاه ضبط صوتي را ابداع کرد که به وسيله آن، طرز ادا کردن کلمات را به کرها مي آموخت. هنگامي که فرد کري سخن مي گفت، اصوات به صورت خطوط بر صفحه اي نقش مي بست، آن گاه شخص سالمي همان کلمات را به درستي ادا مي کرد. سپس فرد ناشنوا، هر دو خط را مقايسه مي کرد و اشتباه خود را مي يافت. بل پس از اين کار تصميم گرفت اصوات را به محرک هاي برقي تبديل کند. او در انديشه ساختن دستگاهي بود که به وسيله آن، اصوات اشخاص به صورت امواج، در سيمْ جريان پيدا کرده و شنيده شوند. فکر اصلي اختراع تلفن از اين جا شروع شد که بل دستگاه ساده اي را ديد که دو جعبه از يک باتري برق گرفته و هنگامي که کسي در يکي از جعبه
ها حرف مي زد در جعبه ديگر ارتعاشاتي برمي خاست که به وسيله سوزن منعکس مي شد. بل تشخيص داد که اگر تعداد سوزن ها زياد شود، ارتعاشات صوتي به صورتي واضح تر انعکاس خواهند يافت. سرانجام بر اثر تلاش بسيار، نخستين مکالمه آزمايشي تلفني بين الکسانْدْر گراهام بل و دستيارش واتسون در دهم مارس 1876م با موفقيت انجام شد و تحولي بزرگ در وسايل ارتباطي به وجود آمد. بل براي اختراع اين وسيله ارتباط سريع، از تجارب و آزمايش هاي ساير مخترعين و محققين، استفاده کرد. البته دستگاه تلفن، پس از تکميل اختراع گراهام بل، توسط دانشمندان ديگر، به شکل پيشرفته کنوني درآمده است. (ر.ک: 3 مارس)
شرح مناسبت:
سپاهيان ايتاليايي که به قصد تصرف حبشه، اتيوپي کنوني، به اين سرزمين حمله کرده بودند، در دهم مارس 1896م در ناحيه اي به نام آدوا شکست خوردند. هدف قواي ايتاليا از اين نبرد، تسخير حبشه و برقراري ارتباط ميان دو مستعمره ديگر ايتاليا در شمال شرقي افريقا، يعني اريتره و سومالي بود. در اين جنگ، علي رغم تجهيزات مدرن جنگي ارتش ايتاليا، قواي حبشه، پيروزي را نصيب خود کردند و نيروهاي ايتاليايي با تحمل خسارات جاني و مالي بسيار، مجبور به عقب نشيني شدند.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، صدها فروند بمب افکن غول پيکر امريکايي، به دفعات، بمب هاي خود را بر شهر توکيو فرو ريختند. در ادامه جنگ، در اثر بمباران شديد توکيو در روز دهم مارس 1945م، نزديک به هزاران تن از غير نظاميان ژاپني کشته شدند. اين حمله هوايي امريکا، از سري حملات ايالات متحده به مناطق غير نظامي ژاپن بود، تا اين کشور را وادار به تسليم کند. بااين حال، ژاپن تا ماه اوت سال 1945م که امريکا با بمب هسته اي، شهرهاي هيروشيما و ناکازاکي را هدف قرار داد و صدها هزار انسان بي گناه را نابود کرد، تسليم نشد.
شرح مناسبت:
فولخنْسيوْ باتيستا، ديکتاتور پيشين کوبا در سال 1901م به دنيا آمد. وي در 32 سالگي حزبي از طبقات متوسط کوبا را تشکيل داد و در سال 1933م در مقام رهبري حزب خود توانست به نوعي حکومت را در اختيار بگيرد و به طور غيرمستقيم قدرت را در دست داشته باشد. در نهايت، وي در سال 1940م به طور رسمي رياست جمهوري کوبا را برعهده گرفت و به مدت 4 سال در اين سمت قرار داشت. گرچه پس از آن قدرت و مسئوليت ظاهري در اختيار ديگران بود. اما باتيستا نفوذ و تسلط خود را در کشور حفظ کرد تا اينکه در نهايت، پس از مدتي در دهم مارس 1952م با انجام کودتايي موفق شد قدرت را به طور مطلق در دست بگيرد و حکومت ديکتاتوري خود راتا 7 سال ديگر ادامه دهد. دوره دوم حکومت باتيستا از يک طرف با مبارزات گروه ها و احزاب گوناگون انقلابي همراه بود و از
سوي ديگر با حمايت هاي مالي و نظامي امريکا از رژيم حاکم بر کوبا ادامه يافت. در اين سال ها، باتيستا همچنان در مقابل مردم مقاومت مي نمود. از اين رو تلاش انقلابيون در سال 1958م به اوج خود رسيد. در اين سال حملات باتيستا عليه مبارزان با هواپيما، تانک و بمب هاي آتش زا توام بود. امريکا نيز قوايي را براي کمک به دولت رو به زوال کوبا فرستاد و پليس مخفي باتيستا نيز بر شدت عمل خود افزود. با اوج گيري مبارزات چريکي در کوبا سرانجام باتيستا مجبور شد در اول ژانويه 1959م از کشور خارج شود و قدرت را به مردم بسپارد.
شرح مناسبت:
کُنْسْتانْتين چرنينکو رهبر پيشين اتحاد جماهير شوروي سابق در 24 سپتامبر 1911م در خانواده اي بي بضاعت در روستايي در سيبري به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در 18 سالگي مسئول سازمان جوانان حزب کمونيست شوروي سابق شد و دو سال بعد به عضويت اين حزب درآمد. وي مدت 20 سال از اعضاي برجسته دفتر سياسي حزب کمونيست شوروي بود و بعدها به دبير کلي آن رسيد. از چرنينْکو به عنوان مردي اسرارآميز و خجول که به افکار و عقايد بِرِژْنِف سخت پاي بند بود، ياد مي شود. وي هم چنين ميخائيل گورباچف که مسئوليت نظارت بر امور کشاورزي شوروي را برعهده داشت تا رتبه دومين مقام اين کشور ارتقاء داد و دست يابي وي را به عالي ترين مقام در اتحاد جماهير شوروي را ممکن نمود. چرنينکو در تمام طول دوران زمام داري بِرژنِف در تمامي کنفرانس هاي بين المللي نزديک ترين همراه او بود
و به همين سببْ محافل غرب وي سايه بِرژنِف ناميده بودند. چرنينکو پس از مرگ بِرِژْنِف و آندروپُوف به رياست شوراي عالي اتحاد جماهير شوروي منصوب گرديد و پس از 13 ماه زمام داري در 10 مارس 1985م در 74 سالگي درگذشت. پس از مرگ چرنينکو، ميخائيل گورباچف آخرين رهبر اتحاد جماهير شوروي سابق به جانشيني او انتخاب شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هنري جِيمز، رمان نويس معروف امريکايي در 11 مارس 1843م در نيويورک به دنيا آمد. وي در خانواده اي رشد و نمو کرد که پدرش مردي اديب و نويسنده اي متفکر و برادرش ويليام، فيلسوفي برجسته به شمار مي رفت. هنري جِيمز پس از سفرهاي طولاني به سوئيس، فرانسه و انگلستان، در نهايت در لندن اقامت دائمي گزيد. او در ابتدا داستان هاي خود را در مجلات منتشر مي کرد و انتقاداتي بر آثار نويسندگان معاصرش مي نوشت. با آن که جِيمز از بيماري نقص در ستون فقرات رنج مي برد، اما استعداد حقيقي خود را کشف کرد و نويسندگي را حرفه اصلي خويش قرار داد. در اين زمان بود که داستان معروف "امريکايي" را به رشته تحرير درآورد و به شهرت رسيد. در غالب نوشته هاي جِيمز، فرهنگ و تمدن اروپا و امريکا و نيز تضاد و اختلافات زندگي معنوي بين اروپاييان و امريکاييان مورد توجه قرار گرفته است. رمان هاي وي از نظر تناسب و توازن ساختمان و قدرت و ظرافت، بي رقيب دانسته شده اند. در بيشتر آثار او که به بيست اثر مي رسد، جِيمز به تشريح تمدني مختلط از امريکا، فرانسه و انگلستان و نيز تجزيه و تحليل آنها پرداخته است. در اين ميان آثاري هم چون تصوير يک زن، بال هاي کبوتر، جام طلايي و سفيران، از کتب معروف وي مي باشند. رمان هاي جِيمز شکل بديع و کاملاً غيرمعمول هنري دارد. داستان هايش آنچنان از ظرافت، استادي، هوش مندي، زيبايي و تنوع فراوان برخوردار است که ستايندگان و پيروان بسيار به
دست آورد. جِيمز در تاريخ داستان سرايي جهان مقامي برجسته دارد. هنري جِيمز سرانجام در 28 فوريه 1916م در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سِر الکساندر فلمينگ پزشک و کاشف معروف انگليسي، در 6 اوت 1881م در خانواده اي کشاورز در شهر لاچفيلد فارم در غرب اسکاتلند به دنيا آمد. او پس از طي تحصيلات متوسطه راهي لندن شد و به همراه برادر به کار مشغول گرديد. با اين حال از بيست سالگي تصميم به ادامه تحصيل گرفت و پس از پنج سال موفق به اخذ دکتراي پزشکي شد. فلمينگ پس از آن وارد تحقيقات پزشکي شد و به مطالعات ميکروب شناسي علاقه مند گرديد. او در جريان جنگ جهاني اول، در بهداري ارتش انگليس به خدمت مشغول بود. فلمينگ در آن مدت متوجه شد که عده زيادي از سربازان در نتيجه عفونت زخم مي ميرند و اين امر باعث تأثر و وحشت در او شد. فلمينگ مشاهده مي کرد که حتي بهترين وسايلي که علم جراحي در آن زمان فراهم آورده است قادر نيست بيماران مبتلا به عفونت زخم را از مرگ نجات دهد. وي از همان زمان مصمم شد تمام عمر خود را در راه تحقيق و مطالعه درباره باکتري معمولي که موجب عفونت زخم مي شود صرف کند. در نهايت، ده سال پس از پايان جنگ، در چهارم سپتامبر 1928م، يک اتفاق تصادفي و يک مطالعه دقيق و موشکافانه باعث شد که فلمينگ براي از بين بردن باکتري هاي توليد کننده عفونت زخم، موفق به کشف پني سيلين گردد که براي بافت هاي انساني اثرات نامطلوبي در پي نداشت. اين کشف درتاريخ طب
بي نظير بود و نشان مي داد که نتايج ناشي ازآن، انقلابي درتاريخ پزشکي به وجود خواهد آورد. پني سيلين بدان صورت که فلمينگ کشف کرد کاربردي نداشت؛ تا اين که يازده سال بعد در سال 1939م با کمک دو دانشمند ميکروب شناس و زيست شناس به نام هاي هوارد فلوري و ارنست چين، اين آنتي بيوتيک به صورت داروي ضد عفونت عرضه شد. در طي جنگ جهاني دوم، آنتي بيوتيک ها کاربرد وسيعي پيدا کردند وجان ميليون ها نفر رانجات دادند. فلمينگ، 17 سال پس از کشف پني سيلين، در سال 1945م، به دريافت جايزه نوبل پزشکي نايل آمد و به لقب بهترين خدمت گزار کشور مفتخر گرديد. الکساندر فلمينگ سرانجام در يازدهم مارس 1955م در 74 سالگي درگذشت. (ر.ک: 4 سپتامبر)
شرح مناسبت:
ريچارد ايولين بيرْدْ، جهانگرد و مکتشف امريکايي در 25 اکتبر 1888م در وينچستر امريکا به دنيا آمد. او پس از پشت سر گذاشتن دروس متوسطه، به دليل علاقه به سير و سياحت، وارد دانشکده نيروي دريايي امريکا گرديد و در جريان جنگ جهاني اول، فرمانده نيروي هوايي امريکا در کانادا شد. بيرْدْ از کودکي شوق فراواني براي سفر به قطب جنوب داشت. به همين دليل هميشه خود را براي اين سفر آماده نگه مي داشت به طوري که براي اينکه خود را به سرما عادت دهد، در زمستان با لباس نازک به سر مي برد. سرانجام طي مأموريتي، از فراز قطب شمال پرواز کرد و پس از چندي راهي قطب جنوب شد. بيرد در حالي اين کار را انجام داد که به دليل نقص عضو و از دست دادن پايش در
فوتبال، از نيروي هوايي اخراج شده بود؛ با اين حال وقتي دولت شور و اشتياق او را براي سياحت در قطب جنوب ملاحظه کرد، وي را به همراه يک هيأت علمي به قطب جنوب فرستاد تا نقشه زمين هاي منطقه را تهيه کند. بيرد در طي سفرهاي خود، تحقيقات مفصلي درباره قطب شمال و جنوب به انجام رساند و علاوه بر کشف پنج جزيره، شش رشته کوه و تعدادي خليج و تنگه در نواحي قطبي، مجهولات زيادي را درباره قطب، براي بشر روشن ساخت. وي هنگامي که پيروزمندانه از سفر برگشت، هزاران نفر از او استقبال کردند و دولت امريکا با اين که چهارده سال قبل از آن او را از خدمت نظام اخراج کرده بود، به او عنوان درياسالاري داد. ريچارد بيرد سرانجام در يازدهم مارس 1957م در 69 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از مرگ لئونيد بِرِژنف در سال 1982م و انتخاب يوري آندروپوف به جانشيني وي، ميخائيل گورباچف، نزديک ترين فرد مورد اعتماد رهبر جديد شوروي و معاون و دستيار او در دبيرخانه و دفتر سياسي حزب بود، به طوري که هنگام مرگ آندروپوف در فوريه 1984م، مرد شماره دو رژيم و جانشين طبيعي آندروپوف به شمار آمد. با وجود اين، اعضاي سالخورده دفتر سياسي حزب کمونيست شوروي، هنوز آمادگي انتخاب مرد نسبتا جواني را به رهبري حزب نداشتند و سرانجام با توافق در مورد انتخاب کُنْسْتانْتين چرنينکو که مردي بيمار و 73 ساله بود، به يک راه حل موقت تن در دادند. چرنينکو نيز سيزده ماه بعد، در روز دهم مارس 1985م درگذشت و نوبت به رهبري گورباچف رسيد. با اعلام درگذشت
چرنينکو، سه سال بحران مرگ و مير در سطح رهبري شوروي به پايان رسيد و ميخائيل گورباچف، جوان ترين عضو دفتر سياسي حزب کمونيست به عنوان جانشين چرنينکو معرفي شد. تحول در سياست داخلي و خارجي شوروي از بدو تصدي مقام دبيرکلي حزب کمونيست از طرف گورباچف آغاز شد و گورباچف به تدريج رهبران سالخورده حزبي را کنار گذاشت و زمينه را براي ارائه افکار نو، جهت يک دگرگوني اساسي در سياست و اقتصاد شوروي فراهم ساخت. انتخاب گورباچف به عنوان يک فرد از نسل سوم انقلاب بلشويکي به سمت رهبري حزب کمونيست، با تغييرات بسيار گسترده اي همراه شد که سرانجام پس از شش سال به فروپاشي اتحاد جماهير شوروي منتهي شد. گورباچف در واقع براي ممانعت از اضمحلال نظام الحادي شوروي، دکترين اقتصادي خود را تحت عنوان پرسترويکا يا بازسازي اقتصادي و دکترين سياست داخلي خود را با نام گلاسِنوسْتْ يا فضاي باز سياسي مطرح ساخت. گورباچف براي حل مشکلات داخلي شوروي، سياست خارجي اين کشور را که در تمام مدت زمام داري پيشينيان او، مبتني بر توسعه طلبي و گسترش نفوذ سياسي و اقتصادي شوروي در جهان بود تغيير داد و براي کاستن از بار هزينه هاي سنگين نظامي و تعهدات خارجي شوروي و هم چنين استفاده از تکنولوژي غرب که براي بازسازي اقتصادي شوروي ضرورت حياتي داشت دست دوستي به سوي غرب دراز کرد. گورباچف هم چنين تا سرحد امکان دولت هاي اروپايي را براي نيل به استقلال و وحدت قاره ايشان ياري بخشيد. او در زمينه وحدت دو آلمان، حتي پيشتازتر از غرب عمل مي کرد. گورباچف ديوار برلين را
که به مدت نزديک به 3 دهه، سمبل جدايي شرق و غرب در اروپا بود برچيد و گام هاي بلندي در پيوند ملت هاي غرب و شرق اروپا برداشت، گام هايي که حتي دول غربي را نيز به حيرت واداشته بود. او نيروهاي متجاوز ارتش سرخ را پس از سال ها حضور نظامي، از افغانستان، مجارستان، آلمان شرقي و لهستان بيرون برد و تمامي اهرم هاي بازدارنده در روابط ميان مسکو و واشينگتن و کشورهاي اروپايي را از ميان برداشت. گورباچف پيمان ورشو را که يک تحميل نظامي بر روابط ميان جمهوري هاي شوروي سابق و اروپاي شرقي بوده و بخش هاي عمده اي از بودجه اين دولت ها را به خود اختصاص مي داد منحل ساخت و با امضاي پيمان منع گسترش سلاح هاي هسته اي و ميکروبي، گامي در جهت تنش زدايي بين شرق و غرب برداشت. از آن سو با اعلام فضاي باز سياسي و اوج گيري انتقادات فرو خفته دهه هاي گذشته و نيز با جان گرفتن و تحرک سياسي يهوديان، گورباچف به يکباره با موج بحران هاي قومي و ناسيوناليستي در جمهوري هاي مختلف شوروي سابق مواجه شد. اين بحران ها رفته رفته شدت گرفتند به گونه اي که توانستند شيرازه اتحاد جماهير شوروي را از هم بپاشند. هم چنين، ديگر سياست هاي گورباچف در اجرا با مشکلات متعددي روبرو شد و نه تنها نتوانست تعارضات داخلي حاکميتِ از درون پوسيده شوروي را برطرف کند، بلکه با کمک امريکا و طراحان سازمان سيا، روند فروپاشيْ سرعت بيشتري گرفت. به طوري که گورباچف با وجود شکستِ کودتاي 19 اوت سال 1991م،
عليه خود، سرانجام در 25 دسامبر همان سال مجبور به کناره گيري از قدرت شد و خود سند فروپاشي شوروي را امضا کرد.
شرح مناسبت:
شيخ محمد غزالي، روحاني مسلمان و مصلح بزرگ مصري، در سال 1917م در مصر به دنيا آمد. وي در ده سالگي موفق به حفظ کل قرآن مجيد شد و وارد الازهر گرديد. شيخ محمد غزالي در 24 سالگي از دانشکده وعظ و تبليغ فارغ التحصيل شد و با اخذ اجاره دعوت و ارشاد و تدريس، به اصلاح گري و خرافه زدايي پرداخت. وي پس از چندي، با عزيمت به کشور الجزاير، سالياني چند، رياست شوراي معارف اسلامي يکي از دانشگاه هاي آن کشور را برعهده گرفت و درس هاي پر رونقي را در اين مکان در مقاطع عالي ارائه داد. هم چنين درس هاي تفسير موضوعي قرآنِ شيخ غزالي که از تلويزيون الجزاير پخش مي گرديد، مورد توجه خاص و عام قرار مي گرفت. غزالي بيش از هر چيز به تحولي فرهنگي در جهان اسلام معتقد بود و به رغم سابقه اي روشن و فعال در مبارزات سياسي، چشم اميد خويش را بر رفع نقيصه هاي دروني در معرفت حقايق دوخته بود. وي بر آن بود که بدون تدارک انديشه و فرهنگي پويا و اسلامي، نمي توان در برابر تهاجم سياسي جهان استکباري ايستاد. غزالي مي گفت: "من بر اين عقيده هستم که حتي اگر تمدن شرق کمونيست و غرب صليبي از هم بپاشد، باز گرهي از مشکلات کنوني جهان اسلام گشوده نخواهد شد، چرا که گرفتاري هاي ما از درونْ نشأت مي گيرد و همه ناشي از عوامل خارجي نيست.
البته فشار خارجي هست، اما عامل اصلي گرفتاري هاي امت اسلام را بايد در بافت و ساختار داخلي آن جستجو کرد." با نگاهي گذرا، اساس انديشه هاي شيخ محمد غزالي را مي توان بر سه پايه اصلاح معرفت ديني، تقريب مذاهب و ردّ انديشه هاي قومي، استوار دانست. او در اين راه کوشيد تا در آثار گوناگون خويش، چهره زلال قرآن و سنت را از غبار تعصب هاي بيهوده و افراطي پاک کند. وي راه خود را از سلفي گري و ارتجاع رايج و وهابيت جدا کرد و در محافل و جوامع اهل سنت از حريم اسلام ناب و اهل بيت به دفاع برخاست. غزالي هميشه با نگاهي مثبت به انقلاب اسلامي ايران مي نگريست و پيروزي انقلاب را پيروزي بزرگ تمام مسلمانان مي دانست. وي سخت مجذوب شخصيت امام خميني(ره) رهبر کبير انقلاب اسلامي ايران بود و چهره هاي شاخص و مبرّز ديني ايران اسلامي را به دفعاتْ مي ستود. غزالي به منظور شرکت در کنفرانس انديشه اسلامي در سال 1985م، سفري به ايران داشت و در خلال آن توانست طرح کلي انديشه هاي اصلاح گرايانه خويش را ارائه دهد. وي در همين راستا و با هدف بيان ديدگاه هاي اسلام در زندگي، کتاب هاي متعددي به نگارش درآورد که اسلام و اوضاع اقتصادي، اسلام و استبداد سياسي، نبرد دين، کارزارِ قرآن و ريشه هاي عقلي و قلبي ايمان از آن جمله اند. شيخ محمد غزالي سرانجام در حالي که براي حضور در کنفرانس فرهنگي در رياض به سر مي برد، در يازدهم مارس 1996م دچار سکته قلبي گرديد و در 79 سالگي درگذشت
و در قبرستان بقيع به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پتر کبير امپراتور معروف روسيه در دوازدهم مارس 1672م در مسکو به دنيا آمد. با مرگ پدر، خواهر پتر، سوفي، زمام امور را به دست گرفت اما تعدادي از اشراف و روحانيون با وي مخالفت ورزيدند و پتر را در 12 سالگي به تزاري روس برگزيدند. پتر با وجود خواهرش نمي توانست مستقلاً سلطنت کند. از آن طرف هنگامي که سوفي، خواهر پتر کبير به مقام نيابت سلطنت دست يافت، برادر خود پتر را برخلاف رسم قديم از کاخ کرملين خارج کرد و به روستايي نزديک مسکو فرستاد. اخراج وي از کرملين که در حقيقت زندانيِ باشکوه بود، در تربيت روحي و اخلاقي پتر تأثير کرد و پس از چندي با سپاه آراسته خود با خواهر از درِ مخالفت درآمد و به آساني بر او دست يافت. سپس خواهر را در صومعه اي زنداني کرد و رسماً به سلطنت نشست. وي مصمم شد، رعاياي نيمه وحشي خود را به سوي تمدن غرب رهنمون کند. بنابراين تصميم گرفت ديواري را که دولت هاي سوئد، لهستان و عثماني بين روسيه و غرب کشيده بودند، درهم شکند. بدين منظور جنگ هايي با عثماني و سوئد کرد و آنان را شکست داد و قسمتي از آن کشورها را ضميمه امپراتوري خود کرد. او بسياري از مهندسان، معماران، صاحب منصبان، دريانوردان و پزشکان هلندي و انگليسي را استخدام کرد و به روسيه فرستاد. او در مسير تغيير اوضاع اجتماعي و اخلاق قديمي ملت روس، قدم هاي سريعي برداشت به طوري که در اواخر سلطنت او، روسيه در رديف ممالک بزرگ اروپا
درآمد. پتر کبير در مدت سي سال سلطنت خود بر روسيه ارتش منضبط و نيرومندي به وجود آورد و کشور ضعيف خود را به امپراتوري بزرگي مبدل ساخت به طوري که نام روسيه از دوران سلطنت او بر اين کشور نهاده شد. در دوران سلطنت پتر کبير، شهرهاي بزرگي در روسيه بنا گرديد که پايتخت او، سَن پترزْبورْگْ، برجسته ترين نمونه آن به شمار مي رود. پتر کبير قلمرو امپراتوري روسيه را توسعه داد و نيروي دريايي بزرگي به وجود آورد که هنگام مرگ پتر، به بزرگ ترين قدرت دريايي اروپايي تبديل شده بود. اين امر زمينه تجاوزات متعددي به نواحي مختلف جهان را فراهم آورد و قدرت گيري روسيه، نقش آن را در معادلات قدرت جهان برجسته ساخت. پتر کبير آرزو داشت که از طريق جنوب به آب هاي گرم و آزاد راه يابد و اين مساله در زمان پس از او نيز دنبال شد و تجاوزات پي درپي روس ها براي دستيابي به درياهاي جنوب ايران در راستاي همين هدف صورت مي گرفت. پتر کبير سرانجام در 28 ژانويه 1725م در 53 سالگي درگذشت و پس از او، همسرش، کاترين به سلطنت رسيد.
شرح مناسبت:
کريستين فريدريش هِبِل، نمايش نامه نويس، شاعر و منتقد آلماني، در دوازدهم مارس 1813م در يکي از ايالت هاي آلمان به دنيا آمد. هبل دوره کودکي را به سبب فقر خانوادگي و خشونت و سختگيري پدر، در محيطي غم انگيز گذراند و در نوجواني براي تامين معاش به شغلي در مطبوعات پرداخت. او در اين شغل با مطالعه بسيار، دانسته هاي خود را وسعت بخشيد و کم کم به
نوشتن روي آورد. با انتشار برخي از نوشته هاي هبل درمجله هاي ادبيِ هامبورگ آلمان، وي راه آينده خود را در اين مسير برگزيد و پس از تحصيلي نيمه کاره، به نگارش پرداخت. هبل در سال هاي بعد سفري به فرانسه و ايتاليا کرد و با بر روي صحنه بردن نمايش نامه هاي خود به شهرت رسيد. او در نهايت در ويِن اتريش ساکن شد و تا آخر عمر در اين شهر باقي ماند. هبل در طول سال هاي کار، آثار متعدد و معروفي نوشت که يادداشت هاي روزانه، يوديت، تراژدي ماريا ماگدالنا و هرود و ماريا مِنه از آن جمله اند. آثار نمايشي هبل شامل نمايش انديشه ها و احساس هاي بدبينانه و نامطبوع زندگي است که همگي روح تيره و تنهايي و شکست را نمايان مي سازد. در نظر هبل، صحنه هاي غم انگيزْ، نتيجه و محصول اجتناب ناپذير تلاش فردي است. قدرت و برجستگي فرد پيوسته با کشمکش و مبارزه همراه است و دستخوش قوانين ماوراي جهان مادي است. فرد مي کوشد که خود را از فرسودگي اموري که با آن روبرو مي شود برهانَد، اما اراده اش در برابر قدرت اصلي که مافوق همه چيز است، خُرد مي شود. هبل موضوع نمايش نامه ها را بر عصرهاي تحول و چهارراه هاي تاريخ قرار مي دهد و در عين حالْ وجود خود را در وراي آثارش مي نماياند و همدردي خود را با فرد در برابر نظام و قوانين خرد کننده نشان مي دهد. نمايش نامه هاي نخستينِ هبل به نثر نوشته و نمايش نامه هاي بعدي در شعر آزاد ساخته شده
است. نامه هاي هبل نيز نه تنها به سبب گيرايي، بلکه به علت اهميتي که از نظر تاريخ و نقد ادبي دارد، بسيار جلب توجه کرده و جزء نوشته هاي رسمي آلمان درآمده است. هبل نوعي از درام آفريد که در آن ها شخصيت هايي که زندگي شان در روحي بي قرار و خويشتن خواهي شديد مي گذرد ترسيم شده و او در آن ها به توصيف ابرمردان و زنان برتر پرداخته است. وي هم چنين در آثارش به مسئله تضاد عاطفي در شخصيت آدمي پرداخته است. محروميت هاي دوره کودکي و جواني بر جسم هبل اثر گذاشت و بيماري مهره پشت، او را به سوي مرگ زودرس کشاند. کريستين فريدريش هبل سرانجام در 29 سپتامبر 1863م در پنجاه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در دوازدهم مارس 1854م معاهده تاريخي قسطنطنيه در شهر اسلامبول پايتخت عثماني ميان فرانسه، انگلستان و امپراتوري عثماني منعقد شد. اساس اين معاهده حفظ منافع کشورهاي غربي بود و نه به نفع عثماني. در حقيقت با توجه به حملات ارتش روسيه و اشغال بلغارستان و روماني، دول اروپايي احساس خطر نمودند و براساس اين معاهده الحاق دو بخش فوق به روسيه را نپذيرفتند. پس از امضاي اين معاهده، سه کشورِ مذکور در مقابله با توسعه طلبي روسيه تزاري در اروپا، به موفقيت هايي دست يافتند که پيروزي بر روسيه در جنگ کريمه، از آن جمله بود. اين پيروزي به واسطه حمايت کشورهاي اروپايي از جمله فرانسه و انگلستان به دست آمد و در نتيجه روسيه مجبور به خروج از مناطق اشغالي گرديد.
شرح مناسبت:
سون ياتْ سِن، قهرمان ملي چين و سياست مدار برجسته اين کشور، در سال 1866م در شهر کانتون در جنوب چين به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي خود وارد دانشگاه شد و در سال 1892م در 26 سالگي موفق به اخذ دکتراي پزشکي گرديد. پس از حمله ژاپن به چين در سال 1894م و عقب نشيني نيروهاي چين در جبهه هاي جنگ، زمينه فعاليت هاي سياسي سون يات سن عليه نظام پادشاهي منچو در چين آغاز شد و با شکست اين حرکت انقلابي، سون ياتْ سِن به خارج از کشور فرار کرد. وي در آنجا مبارزات خود را ادامه داد و چيني هاي مقيم خارج را به انقلاب و مبارزه عليه حکومت پادشاهي دعوت کرد. سون ياتْ سن در سال 1905م به چين بازگشت و اتحاديه انقلابيون چيني
را براي استقرار دموکراسي به وجود آورد. اين اتحاديه در آن سال نزديک به چهل هزار عضو يافت که براي آغاز يک حرکت انقلابي، نيروي قابل توجهي به شمار مي آمد. سون يات سن در سال 1907م اصول عقايد و اهداف خود را در سه اصلِ حکومت مردم شامل ملت، حقوق سياسي برابر و تقسيم عادلانه عرضه نمود. هم چنين بخش ديگري از نظرات او، تحت عنوان پنج اصل تفکيک قوا است که بر تقسيم قواي کشور به سه قوه مقننه، مجريه و قضاييه و دو قوه ديگر که سون يات سن آنها را قواي آزمايش و تفتيش ناميد، تاکيد دارد. دو قوه اخير در واقع با استقلال کامل، وظيفه بازرسي و کنترل بر قواي ديگر را برعهده داشتند. پس از وقوع چندين شورش بزرگ از سال 1907 تا 1911م، سرانجام در جريان قيام سراسري و عمومي سال 1911م، حکومت خاندان امپراتوري منچو پس از 267 سال پادشاهي سرنگون شد و با اعلام حکومت جمهوري در چين، سون يات سن به عنوان اولين رئيس جمهور، قدرت را در دست گرفت. با اين حال، ناتواني او در اداره امور، نداشتن نيروي کارآمد کافي و بروز مشکلاتي که بيشتر ناشي از کارشکني و عدم همکاري عوامل حکومت پيشين بود به تدريج از اعتبار سون يات سن به عنوان پدر انقلاب چين، کاست و ميدان را براي مخالفان باز گذاشت. از اين رو در انتخابات رياست جمهوري سال 1913م از رقيب خود شکست خورد و به شغل ساده و محقر رياست راه آهن چين منصوب شد. با اين حال، با آشکار شدن نشانه هاي ديکتاتوري در حکومت، سون
يات سن با تأسيس حزب ناسيوناليست مردم موسوم به کومين تانْگْ موفق شد برخي از مناطق چين را به تصرف خود درآورد و در سال 1914م تشکيل يک دولت جديد انقلابي را در زادگاه خود، کانتون اعلام نمايند. سون يات سن پس از جنگ جهاني اول، حکومت خود را در سطح کشور چين گستراند تا اينکه در 12 مارس 1925م در 59 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در دوازدهم مارس 1930م نهضت عظيم نافرماني در هند به دستور مهاتْما گاندي رهبر معنوي اين کشور، با حضور و شرکت انبوه ميهن پرستان و آزادي خواهان هند به منظور مقابله با تصميمات جديد دولت استعماري انگليس در مورد افزايش ماليات نمک آغاز شد. گاندي براي مبارزه با اين قانون ظالمانه، با هزاران تن از يارانش به تهيه نمک از آب دريا پرداخت. بُعد ديگر از اقدامات گاندي در اين نهضت، راه اندازي راهپيمايي نمک بود. در جريان اين راهپيمايي که به طرف درياي عرب در شمال غربي اقيانوس هند انجام گرفت، گاندي ياران خود را از ميان طبقات مختلف و مذاهب گوناگون انتخاب کرد. گاندي در انجام راهپيمايي، ايجاد وحدت ميان همه مردم را به عنوان هدف ضمني خود مدّنظر داشت. حتي در جريان مبارزه، يکي از شخصيت هاي اسلامي را به عنوان جانشين خود معرفي کرده بود. بدون ترديد نقش مسلمانان و جامعه اسلامي هندوستان در جريان مبارزه با استعمار انگلستان و دست يابي به استقلال حائز اهميت است. گاندي خود تاکيد کرده بود بدون اتحاد و همبستگي ميان مسلمانان و هندوها کسب استقلال هند امري محال خواهد بود. به دنبال اين عمل، انگليسي ها ده ها هزار
هندي را بازداشت و زنداني کردند و همين اقدام، موجب اختلال در کار ادارات دولتي هند شد. اين اقدام گاندي، سمبلي براي مبارزه منفي عليه انگليس شد، و سرانجام، انگليس را وادار به عقب نشيني ساخت. (ر.ک: 26 ژانويه)
شرح مناسبت:
طي سال 1937م، هيتلر، رهبر آلمان نازي، بر تلاش خود براي تقويت نيروي نظامي آلمان افزود و قسمت اعظم بودجه کشور را به تجهيزات ارتش و افزايش نفرات نيروهاي مسلح آلمان اختصاص داد. وي هم چنين با تقويت يکي از احزاب طرفدار خود در اتريش، جاي خود را در اين کشور باز کرد و اين حزب نيز با همان روش حزب نازي در آلمان، جوّ ارعاب و وحشت را در جامعه اتريش به وجود آورد. در ماه مارس 1938م، هيتلر سرانجام فکري را که از آغاز زمام داري در سر داشت به مرحله اجرا نهاد و فرمان حمله به خاک اتريش را صادر کرد. هيتلر قبلاً با زمينه سازي از طرف نازي هاي اتريش در داخل خاک اين کشور و با تهديد دولت حاکم بر اتريش، مقدمات اين حمله را فراهم کرده بود و خودداري جامعه ملل و انگليس و فرانسه از حمايت جدي از اتريش در برابر تهديدات آلمان، خودْ يکي از عوامل مشوقه هيتلر در دست زدن به اين اقدام نظامي بود. در نهايت، از سحرگاه دوازدهم مارس 1938م نيروهاي آلمان بدون برخورد با کمترين مقاومتي وارد خاک اتريش شدند و با مقدماتي که قبلا از طرف نازي هاي اتريش فراهم شده بود همه جا با استقبال پرشور مواجه شدند. در ادامه، هيتلر در بعدازظهر همان روز وارد اتريش شد و در ميان
استقبال گرم مردم، وارد زادگاه خود در اتريش گرديد. اين استقبال، خيلي طبيعي بود و منکر اين واقعيت نمي توان شد که اتريشي الاصل بودن هيتلر يکي از عوامل مهم گرايش جمع کثيري از مردم اتريش به وحدت با آلمان و زندگي تحت رهبري پيشواي اتريشي آلمان بود. فرداي آن روز، در 13 مارس 1938م، رهبر نازي هاي اتريش که به مقام صدراعظمي اين کشور انتخاب شده بود، وحدت اتريش و آلمان را اعلام کرد و اين امر با مراجعه به افکار عمومي در دهم آوريل آن سال محقق شد، در حالي که دنيا در برابر اين اقدام، عکس العمل حادي از خود نشان نداد. الحاق اتريش به آلمان، زمينه را براي تجاوز آلمان به چکسلواکي و سپس لهستان آماده ساخت و جرقه آتش جنگ جهاني دوم را روشن کرد.
شرح مناسبت:
هاري ترومن، سي و سومين رئيس جمهوري امريکا، خشن ترين زمام دار اين کشور در برابر شوروي سابق در سال هاي بعد از جنگ جهاني دوم بود. روحيه خشونت طلب و متعصب اين ژنرال امريکايي از يک سو و ترس از تبديل استالين رهبر شوروي به هيتلري ديگر و نفوذ خزنده کمونيسم در اروپا، باعث به وجود آمدن ترسي هماهنگ ميان امريکا و اروپا شده بود. ترومن و تمام دولتمردانش به تمام اقدامات و مواضع سياسي استالين بدبين بودند و از آنجا که در مورد اروپاي شرقي کاري از دستشان ساخته نبود، ساير اقدامات شوروي در ديگر نقاط جهان را با حساسيت خاصي بررسي مي کردند. اين سردي روابط و سوءظن ترومن نسبت به استالين، انگيزه اصلي ترومن در ارائه دکترين دربرگيري بود که
در حقيقت بايد از آن به عنوان يکي از نخستين طرح هاي مدون امريکا براي نفوذ آشکار در اروپا و به زير سلطه کشاندن اين قاره ياد کرد. ترومن در دوازدهم مارس 1947م در برابر نمايندگان کنگره امريکا اعلام کرد که "ايالات متحده مي بايست ملت هايي را که تحت انقياد اقليت هاي مسلح و فشارهاي خارجي هستند و به کمک نياز دارند حمايت کند. اگر امريکا در اين امر قصور ورزد، چه بسا که صلح جهاني به خطر افتد و بي ترديد آسايش و رفاه ملت امريکا به مخاطره خواهد افتاد." ترومن طرح خود را طرح دربرگيري ناميده بود و منظورش اين بود که اگر ملت يا کشوري نياز به کمک داشت حمايت امريکا بايد دربرگيرنده همه نوع کمک هاي مادي و اقتصادي و نظامي باشد. هرچند ظاهر اين طرح، کمک به دولت ها بود ولي در واقع امريکا قصد داشت با نفوذ در کشورهاي مختلف، جاي پاي بيشتري باز کند و در برابر نفوذ کمونيست سدي را ايجاد نمايد. دکترين ترومن در واقع اساس و هدف اوليه اش انسجام بخشيدن و تقويت کردن مهره هاي اصلي سرمايه داري جهاني در اروپا و آسياي شرقي بود. در پي ارائه اين دکترين، چهارصد ميليون دلار کمک مالي و نظامي به دولت يونان ارسال شد و يونان با همين وسيله بر کمونيست هاي اين کشور فائق آمد.
شرح مناسبت:
سرزمين گابن در اواخر قرن پانزدهم، توسط کاشفان پرتغالي کشف شد و سواحل آن به زودي از مراکز عمده تجارت اروپاييان در افريقا گرديد. از سال 1839م فرانسويان وارد گابن شده و پس از چندي اين منطقه را
رسماً به مستعمرات خود الحاق کردند. اين وضعيت در جريان کنگره برلين به سال 1885 رسميت يافت و تا نيمه قرن بعد، ادامه پيدا کرد. با اوج گيري نهضت استقلال طلبي در افريقا و نيز پايان دوره استعمار مستقيم، گابن به عنوان يکي از جمهوري هاي خودمختار جامعه فرانسه شناخته شد و سرانجام در 17 اوت 1960 به استقلال دست يافت و داراي حکومت جمهوري گرديد. گابن با بيش از 267 هزار کيلومتر مربع در غرب افريقا و در همسايگي کشورهاي کامرون، گينه استوايي و کنگو واقع شده است. جمعيت 1/200/000 نفري گابن، داراي مليت سياه بوده و به زبان فرانسوي صحبت مي کنند. اکثريت مردم گابن پيرو آيين مسيحيت و بقيه پيرو مذاهب بومي هستند. نظام سياسي گابن جمهوري و پايتخت آن شهر ليبرويل است. از شهرهاي مهم اين کشور افريقايي پورژانتي و فرانس ويل مي باشد. واحد پول کشور گابن "فرانک سي اف آ" مي باشد. پيش بيني مي شود جمعيت گابن تا سال 2020م در حدود 1/400/000 نفر خواهد شد. گابن يکي از کشورهاي صادر کننده نفت و عضو اوپک مي باشد. اين کشور علاوه بر نفت داراي مواد معدني فراواني نيز مي باشد. گابن داراي دو روز ملي است يکي 17 اوت که اين کشور به استقلال دست يافت و ديگري 12 مارس است.
شرح مناسبت:
ژنرال سوهارتو، سياست مدار نظامي اندونزي در 20 فوريه 1921م در خانواده اي مسيحي در جاکارتا پايتخت اين کشور به دنيا آمد. وي در 19 سالگي به ارتش پيوست و از جواني رهبري يک سازمان چريکي را که عليه نيروهاي اشغال گر و استعماري هلند در
اندونزي فعاليت مي کرد به عهده گرفت. سوهارتو در سال هاي بعد از استقلال کشورش، مدارج ترقي را طي کرد تا اينکه در سال 1962م معاونت رياست ستاد ارتش اندونزي را احراز نمود. سوهارتو در زمان حکومت احمد سوکارنو به هرم قدرت نزديک شد و درصدد قبضه کردن قدرت برآمد. از اين رو، در روز 30 سپتامبر 1965م ارتش اندونزي به بهانه خنثي کردن توطئه کودتا از طرف حزب کمونيست دست به کودتا زد و سوهارتو با يک ضد کودتا در اول اکتبر 1965م قدرت را در دست گرفت. در طي اين کودتا، صدها هزار نفر از مردم اندونزي نيز به بهانه کمونيست بودن، قتل عام شدند. پس از اين ضد کودتا، نظاميان، سوکارنو، رئيس جمهوري اندونزي را در مقام خود ابقا کردند ولي سوکارنو ديگر جز در مقام رياست جمهوري اختياري نداشت تا اينکه در 12 مارس 1967م از اين مقام تشريفاتي نيز استعفا داد. از اين زمان، حکومت سوهارتو آغاز شد و از سال بعد به رياست جمهوري اين کشور انتخاب گرديد. در زمان زمام داري سوهارتو، اندونزي متکي به غرب گرديد و اقليت مسيحي بر اکثريت مسلمانان حاکم شد. وي تا سال 1998م به مدت بيش از 30 سال در اين مقام، رهبري بلامنازع اندونزي را در دست داشت و ديکتاتوري وسيعي در کشور به راه انداخت. در مارس 1998م، پارلمان اندونزي براي هفتمين بار سوهارتو را براي پنج سال ديگر در پست رياست جمهوري ابقا کرد اما در پي شورش هاي گسترده و تظاهرات اعتراض آميز مردم، در ماه مه آن سال از کار برکنار شد و يوسف حبيبي، معاون او،
به رياست جمهوري رسيد.
شرح مناسبت:
کشور موريس جزيره اي با وسعت 2/040 کيلومتر مربع در جنوب شرقي افريقا در اقيانوس هند و در هشت صد کيلومتري شرق ماداگاسکار واقع شده است. جمعيت اين جزيره بيش از يک ميليون نفر مي باشد که اکثريت آنان را نژاد هندي و دورگه تشکيل مي دهند. پيش بيني جمعيت آن تا سال 2025م در حدود يک و نيم ميليون نفر خواهد بود. بيش از نيمي از مردم موريس هندو بوده و مسيحيت و اسلام، در رتبه هاي بعدي قرار دارد. زبان رسمي اين کشور، انگليسي و پايتخت آن پورت لويي است. از شهرهاي مهم موريس، کواتربورن و بوباسن رزهيل است. حکومت موريس فرمانداري کل بوده که از جانب ملکه انگلستان انتخاب مي شود. به بيان ديگر، موريس از کشورهاي وابسته به تاج و تخت انگليس است و ملکه انگلستان رئيس کشور به شمار مي آيد. موريس که از سال 1814م به عنوان مستعمره بريتانيا بود در 12مارس 1968 از انگلستان مستقل شد. نظام سياسي اين کشور، جمهوري با يک مجلس قانون گزاري است و روز استقلال اين کشور به عنوان روز ملي انتخاب شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گابريل دانونزيو، در سيزدهم مارس 1863م در ايتاليا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات، مدت کوتاهي در مؤسسات انتشاراتي به کار پرداخت و پس از چندي درصدد برآمد تا نويسندگي را پيشه خود سازد. او نخستين ديوان اشعار خود را در 16 سالگي انتشار داد و در سال هاي بعد ديوان ها و رمان هاي ديگري منتشر کرد. دانونزيو مدتي نيز به روزنامه نويسي، نقادي هنر و تاريخ نويسي مشغول شد و در زمان جنگ جهاني اول، در مقام فرماندهي يک هنگ هوايي، چندين بار شهر ويِن را بمباران کرد. او هم چنين پس از جنگ، براي اولين بار، اساس فاشيسم را که خواهان برتري جويي ملي يا نژادي، اعمال زور و خشونت، رهبري استبدادي و برخورد شديد با مخالفان است، پي ريزي کرد. با اين حال، دانونزيو در کنار فعاليت هاي اجتماعي، سياسي و نظامي، به کارهاي ادبي هم اشتغال داشت و به شهرت رسيد. مشخصه بخش اعظم زندگي او، جسارت، لجام گسيختگي، احساساتي گري و بي نظمي بود. او آينه اي در برابر طبيعت قرار نمي دهد و هدف او کلاً زيبايي شناسي است. تمايل وي بيشتر به جلوه گر ساختن زيبايي است تا توصيف زندگي. زيبايي از ديدگاه دانونزيو عبارت است از زيبايي نفساني. او را به عمق احساس يا انديشه راهي نيست. دانونزيو در نمايش نامه نويسي، هيچ گونه توفيقي نيافته است زيرا نمايش نامه هايش عملاً فاقد تحرک و بيش از اندازه ذهني است. با اين حال از وي داستان هاي متعددي برجاي مانده که او را در شمار نويسندگان بزرگ
قرار داده است و برايش شهرتي فراوان به ارمغان آورده است. آثاري هم چون سرزمين دست نخورده، هوس و آتش از جمله کارهاي اوست که شهرتي جهاني دارند. دانونزيو در نوشته هاي خود از نظم و نثر، انديشه هاي ضدمذهبي داشت. از لحاظ شيوه نگارش، دانونزيو به کلمه ارزش زندگي مي دهد، کلمه شدت و حدّت زندگي را چنان بيان مي کند که قدرت تخيّل تنها قادر به وصف آن نيست. شخصيت کم نظير او از استعدادهاي گوناگون برخوردار بود، اما به سبب بي پروايي در بيان و گستاخي در اظهار عقايد شخصي، غالباً مورد حمله معاصران قرار مي گرفت. دانونزيو را مي توان در شمار نويسندگاني قرار داد که بيش از هر چيز در اين فکر بودند که زندگي شخصي و خصوصي خود را به صورت شعر و اثري هنري درآورند و از خود قهرماني شگفت انگيز بسازند. گابريل دانونزيو، سرانجام در بيستم سپتامبر 1938م در هفتادوپنج سالگي در نهايت شهرت جان سپرد.
شرح مناسبت:
قبل از آن که سياره پلوتون از رصدخانه آريزونا در امريکا توسط کلايْدْ تامبا کشف شود، بعضي از ستاره شناسان نيز در سال 1915م از طريق محاسبات نجومي به وجود سياره پلوتون و محل آن پي برده بودند. تحقيقات بعدي نشان داد که مطالعات قبلي درست بوده و صحت محاسبات دانشمندان روشن گرديد. در نهايت، در 13 مارس 1930م کشف اين سياره اعلام شد اما تا زمان کشف قمر آن به نام "چارون" اطلاع چنداني از پلوتون در دست نبود. در 22 ژوئن 1978م اين قمر توسط جِيمز کريستين کشف گرديد. فاصله پلوتون تا خورشيد 5811 ميليون کيلومتر است و
يک دور گردش آن به دور خورشيد 284 سال برابر با 99700 روز طول مي کشد. پلوتون يکي از سيارات منظومه شمسي و نهمين سياره از لحاظ بعد مسافت نسبت به خورشيد مي باشد. حجم آن نسبت به زمين 9% مي باشد. گرچه به نظر مي رسد ديگر پلوتون دورترين سياره منظومه شمسي به حساب نمي رود چرا که در 14 سپتامبر 1992م کشف سياره جديدي اعلام شد که ماهيت آن شناخته شده نبود.
شرح مناسبت:
در ادامه زمينه سازي مزدوران صهيونيستي يهود براي تشکيل رژيم اسرائيل و ايجاد جوّ ارعاب و وحشت در فلسطين، در سيزدهم مارس 1948م، صهيونيست هاي مسلح وابسته به گروه تروريستي هاگانا به دهکده فلسطيني حسينيه در ناحيه جليله شمالي حمله کردند. صهيونيست ها در اين حمله، خانه هاي فلسطينيان را بر سر غير نظاميان بي پناه خراب کردند و شصت تن از اهالي روستاي حسينيه را قتل عام نمودند. نظاميان صهيونيست، هم چنين در اين روز، خانه هاي بخش قَطْمون در بيت المقدس را نيز منفجر کردند و تعدادي از فلسطيني ها را به خاک و خون کشيدند. کشتار مردم فلسطين توسط گروه هاي تروريستي صهيونيستي به اين دليل اوج گرفت که صهيونيست ها قصد داشتند، پس از خروج نيروهاي انگليس از فلسطين، موجوديت غيرقانوني رژيم اشغال گر قدس را اعلام کنند، همان گونه که اين اقدام، دوماه پس از قتل عام فلسطيني ها در روستاي حسينيه انجام شد.
شرح مناسبت:
آلبرت انيشتين، به عنوان يکي از بزرگ ترين متفکران و فيزيک دان ان تمام اعصار جهان، در 14 مارس 1879م در خانواده اي يهودي در شهر اولْمْ در ايالت ورتِمْبِرْگ آلمان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در آلمان و سوئيس ادامه داد، هرچند از لحاظ يادگيري به جز در رشته رياضي، دچار مشکل بود. انيشتين در سال 1901م عضو اداره ثبت اختراعات شد و تابعيت سوئيس را پذيرفت. سال 1905م براي انيشتين، سال آغاز ثمردهي مطالعات اوست. وي در اين سال چندين مقاله در رشته فيزيک ارائه داد که هر عنوان از آن در علم فيزيک، پايه گذار شيوه جديدي شدند. انيشتين
در سال 1905م تئوري خود را در نسبيت نوشت و پس از اينکه تئوري هاي او در عمل ثابت شد و به چاپ رسيد، شهرتش در عالم پيچيد. او کوشيد اين مسئله را به اثبات برساند که تشعشع نور از هر سو يکسان است گرچه در نظر، جز اين مي نمايد. هيچ نقطه واحدي را نبايد صفر انگاشت، چون سنجشِ حرکت به نظرِ بيننده وابسته است. زمان نيز نسبي است چون آن هم برحسب استنباط بيننده فرق مي کند. او نتايج فرضيه هاي خود را در محاسبه قوه جاذبه و نجوم به کاربرد تا آنجا که بيش از نيوتن به تحقيقات اين رشته کمک کرد. با به قدرت رسيدن نازي ها در آلمان، انيشتين راهي امريکا شد و تابعيت آن کشور را پذيرفت و به تدريس در دانشگاه هاي آن پرداخت. هرچند که در سال 1921م به پاس دست آوردهايش در فيزيک نظري موفق به کسب جايزه فيزيک نوبل شده بود ولي اموال و خانه اش توسط حزب نازي مصادره گرديد. انيشتين در ماه اوت 1939م، ضمن نامه اي به رئيس جمهور وقت امريکا، او را از پيشرفت هاي آلمان در شکافتن هسته اتم آگاه نمود و اين باعث شد تا انجام تحقيقات در زمينه شکافت هسته اتم تصويب شود. نتيجه اين اقدام، استفاده عملي از انرژي هسته اي در بمب هسته اي بود که در جريان جنگ جهاني دوم، جان هزاران نفر را در هيروشيما و ناکازاکي گرفت. انيشتين از اين واقعه بسيار ناراحت شد چرا که آرزو داشت نيروي هسته اي در راه بهبود زندگي بشر به کار افتد. اما برخلاف نظرش اين
آرزو هرگز به حقيقت نپيوست. با اين حال، انيشتين تا آخرين روزهاي حيات از يادآوري اين حادثه رنج مي برد و خود را سرزنش مي کرد. آلبرت انيشتين سرانجام در 18 آوريل 1955م در 76 سالگي در امريکا ديده از جهان فروبست.
شرح مناسبت:
کارْلْ مارْکْسْ اقتصاددان آلماني و بنيان گذار مکتب مارکسيسم، سوسياليسم و کمونيسم علمي در 5 مه 1818م در خانواده اي يهودي در آلمان به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيل در دانشگاه شهر "بن"، ابتدا به روزنامه نگاري پرداخت و سپس به مطالعه فلسفه و اقتصاد سرگرم شد و افکار و عقايد تازه خود را انتشار داد. مارکس سه مبناي کمونيسم شامل فلسفه ماترياليسم ديالکتيک، اقتصاد و جامعه شناسي را مدون ساخت و بر اثر مطالعه در تاريخ تحول جامعه ها، اجتماعات بشري را به شش دوره اجتماع اشتراکي اوّليه، بردگي، فئوداليته، سرمايه داري و سوسياليسم و کمونيسم تقسيم کرد. مرام و مکتب مارکس و پيروانش را که عبارت از سوسياليسم و کمونيسم علمي است، مارکسيسم مي نامند. فلسفه مارکسيسمِ مارکس براساس ماترياليسم استوار گرديده است که در آن، کليه تحولات اقتصادي و حتي تاريخي را معلول عوامل مادي مي داند. مارکس با تمرکز سرمايه در دست عده اي معدود مخالف است و رژيم سرمايه داري را محکوم به زوال مي داند. در اين نظام، راه تامين يک سيستم عادلانه، استقرار رژيم تعاوني در اقتصاد و بالا بردن ارزش کار وجانشين ساختن کار به جاي سرمايه عنوان گرديده است. سوسياليسم علمي مارکس در نيمه دوم قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم، طرفداران فراواني پيدا کرد و در کنگره عمومي بين الملل
دوم شامل احزاب سوسياليست جهان در سال 1907، اکثريت با طرفداران مارکس بود. بر اين اساس بود که نظام اتحاد جماهير شوروي بر پايه افکار و عقايد مارکس شکل گرفت و ده ها سال با ديکتاتوري، نظام کارگري را ديکته مي کرد. اما با فروپاشي اين نظامِ به اصطلاح ضد سرمايه داري در اوايل دهه 1990م، نادرستي افکار و پيش بيني هاي مارکس روشن شد و بطلان برداشت هاي مارکس از تاريخ، اجتماع و انسان را ثابت کرد. کارل مارکس سرانجام در چهاردهم مارس 1883م در 65 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جورج ايستمن مخترع امريکايي در سال 1854 به دنيا آمد و از جواني به صورت عملي وارد مقولات مرتبط با فيلم و عکاسي شد. وي در 34 سالگي با ساخت دوربين کداک، انقلابي در فن عکاسي ايجاد نمود. دوربين کداک يک دوربين ساده دستي بود و قابليت استفاده همگاني داشت. نوار فيلم جاي صد قطعه عکس داشت اما کار گذاشتن فيلم در دوربين و ظهور و چاپ آن دشوار و مستلزم مهارت بود. ايستمَن در سال 1889 پايه اي سلولوئيدي را جانشين پايه کاغذي نوار فيلم کرد که اين پايه از نوعي پلاستيک مصنوعي تهيه شده بود. در نتيجه در چاپ کردن عکس پيشرفت حاصل شد. اختراع فيلم شفاف عکاسي، نوار فيلم نرم، دوربين عکاسي کداک و فيلم سينمايي 35 ميلي متري و … نيز از ديگر اختراعات ايستمن به حساب مي آيد. وي که از صاحبان صنايع در امريکا به شمار مي رفت، مؤسس کارخانه ايستمن - کداک نيز بود و آزمايشگاه هاي آن، محل اختراع و عرضه بسياري از کارهاي عکاسي بود. جورج
ايستمن سرانجام در سن هفتادوهشت سالگي به تاريخ چهارده مارس 1932م درگذشت.
شرح مناسبت:
منطقه هندوچين که از نيمه دوم قرن نوزدهم به تصرف نيروهاي استعمارگر فرانسوي درآمده بود، طي سال هاي طولاني تا پس از جنگ جهاني دوم، به صحنه مبارزات مسلحانه مردمي عليه استعمارگران بيگانه تبديل شد. پس از جنگ جهاني دوم، اگرچه شرايط براي حضور نظامي آماده نبود، اما نيروهاي اشغال گر فرانسوي، بر ادامه حضور خود در منطقه پاي مي فشردند. در اين ميان درگيري هايي بين نيروهاي مقاومت مردمي در قالب گروه هاي چريکي ويتْ مين به رهبري هوشي مينه با فرانسويان روي داد که بزرگ ترين آن نبرد دين بين فو در تاريخ 14 مارس 1954م بود. در اين جنگ، نيروهاي چريکي ويت مين که براي استقلال ويتنام مي جنگيدند، با ارتش استعماري فرانسه که در دژِ به ظاهر تسخيرناپذير دين بين فو سنگر گرفته بود، درگير شدند و سرانجام در روز هفتم ماه مه همان سال، با تسليم شدن ژنرال "دوکاسْپِري" فرمانده فرانسوي دژ دين بين فو و پيروزي ويت مين ها، جنگ تمام شد. در جريان اين جنگ شش هزار فرانسوي کشته و ده ها هزار نفر ديگر نيز اسير شدند. در نهايت، قرار بر اين شد که مذاکرات صلح صورت گيرد. در نهايت در بيستم ژوئيه 1954م قرارداد صلح ژنو امضا شد که به موجب آن، دولت فرانسه از کليه منافع خود در سرزمين ويتنام چشم پوشيد. با شکست خفت بار نظاميان فرانسوي و نيرنگ آنان، اين کشور به دو منطقه شمالي و جنوبي تقسيم شد و زمينه دخالت نظامي امريکا و وقوع جنگ بزرگ ويتنام فراهم
گرديد.
شرح مناسبت:
در چهاردهم مارس 1978م ارتش رژيم صهيونيستي به بهانه عمليات رزمندگان فلسطيني در حومه تل آويو، تجاوز به خاک لبنان را آغازکرد. در اين تجاوز که با کشتار وسيع غير نظاميان لبناني و فلسطيني همراه بود، ارتش رژيم صهيونيستي، جنوب لبنان را تا رودخانه ليتاني اشغال کرد. پس از اين تجاوز، شوراي امنيت سازمان ملل، خواستار خروج فوري نظاميان اين رژيم از جنوب لبنان شد و يک نيروي چهار هزار نفري را براي حفظ صلح به اين منطقه فرستاد. با وجود اين، صهيونيست ها قبل از خروج از جنوب لبنان، نيرويي از مزدوران محلي دست نشانده و وابسته به خود را تحت رهبري سرگرد سعد حداد، نظامي شورشي لبناني در اين منطقه تشکيل دادند. رژيم صهيونيستي در ششم ژوئن 1982م نيز بار ديگر جنوب لبنان را اشغال کرد تا اين که در سال 2000 م بر اثر ضربات متوالي رزمندگان حزب اللَّه لبنان، مجبور به عقب نشيني خفت بار از مناطق اشغالي جنوب اين کشور شد.
شرح مناسبت:
ژوليوس سزار امپراتور روم باستان در 27 اکتبر سال 101 قبل از ميلاد مسيح(ع) در روم به دنيا آمد. دوره جواني ژوليوس در بحبوحه زد و خوردهاي فرقه هاي سياسي روم سپري شد. او پس از چندي با امپراتور روم اختلاف پيدا کرد. از اين رو از ترس جان به آسياي صغير گريخت و در قشون رومي مقيم آنجا به خدمت مشغول شد. با مرگ ديکتاتور روم، ژوليوس به رم بازگشت و به فعاليت هاي سياسي پرداخت. ولي باز به مشرق رفت تا اين که در راه گرفتار دزدان شد. سزار پس از رهايي از دزدان مدتي
به فراگيري علم پرداخت و سپس بار ديگر وارد عرصه قدرت گرديد. او در سال 60 قبل از ميلاد با دو قدرت مند ديگر رومي اتحاد سه گانه را تشکيل داد که بعدها کليه امور روم را در دست گرفتند. سزار پس از چندي با انبوهي از سپاهيان عزم تسخير اروپاي غربي کرد و سال ها در اين راه جنگيد. او با تکيه بر مردم، پيروزي هاي سياسي زيادي به دست آورد و با کمک سپاهيان خود، نواحي متعددي را تصرف نمود. سزار براي بهتر کردن وضع زندگي مردم فقير روم و ولايات ديگر مي کوشيد و براي بناهاي عمومي مبالغ زيادي هزينه کرد. او در مدت زمام داري خود مانند رئيس و صاحب يِگانهْ حکومت مي کرد و به نظامات و قوانين اساسي وقعي نمي نهاد. سزار در سال 65 ق. م به حکمراني و امپراتوري روم رسيد و به مدت بيست سال در اين مقام بود تا اين که در 15 مارس 44 ق.م در 56 سالگي، در سناي روم به دست سناتورهاي مخالفش به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
آندرو جکسون، هفتمين رئيس جمهور امريکا، در 15 مارس 1767 م در ايالت کاروليناي جنوبي امريکا به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات خود در رشته حقوق، مشاور حقوقي منطقه غربي ايالت کاروليناي جنوبي شد. موفقيت هاي جکسون در کارهاي دولتي، به زودي کارهاي خصوصي حقوقي او را افزايش داد و او از طريق معاملات موفقيت آميزش بر روي زمين، به دارايي هاي خود افزود. جکسون در سال هاي بعد به فعاليت هاي سياسي روي آورد و به نمايندگي مجلس نمايندگان امريکا انتخاب گرديد.
وي در 30 سالگي به سناي امريکا راه يافت و پس از آن به عنوان قاضي دادگاه عالي يکي از ايالات امريکا برگزيده شد. خدمات جکسون در جريان جنگ امريکا و انگلستان در سال 1812 م، او را به عنوان قهرمان نظامي ملي به همگان شناساند و در سال 1824 م کانديداي رياست جمهوري امريکا گرديد. پس از عدم موفقيت جکسون در اين انتخابات، او به عنوان مخالف دولت به فعاليت پرداخت تا اينکه در سال 1828 م با پيروزي در انتخابات رياست جمهوري، به عنوان هفتمين رئيس جمهوري امريکا، در 61 سالگي به کاخ سفيد راه يافت. سال هاي اوليه حکومت جکسون با تيرگي روابط پارلمان ايالت کاروليناي جنوبي با دولت مرکزي بر سر افزايش تعرفه هاي گمرکي و تهديد به خروج اين ايالت از ايالات متحده، دستخوش جنجال هاي زيادي بود که در نهايت با کوتاه آمدن دولت مرکزي به پايان رسيد. جکسون يک چهره اقتصادي صاحب نظر نبود که بتواند مشکلات اقتصادي امريکا را حل و فصل کند. او عمر موثر خود را در ارتش گذرانده بود و دولت وي نيز مديران کارآمد و برنامه ريز نداشت تا بتوانند بر مشکلات اقتصادي کشور فايق آيند. در نتيجه در دوران حکومت جکسون، اقتصاد امريکا تا حد قابل ملاحظه اي رو به وخامت نهاد و به دليل بي ارزش شدن پول و فقدان پشتوانه مالي در کشور و ناتواني منابع تصميم گيرنده اقتصادي در حل اين معضلات، تعداد زيادي از بانک ها، کارخانه ها و شرکت هاي دولتي تعطيل شدند. از جمله قوانيني که در دوره جکسون به تصويب رسيد حق راي براي تمامي
مردان بود. تا پيش از آن، تنها زمين داران و ثروت مندان بزرگ که به دولت ماليات پرداخت مي کردند حق شرکت در راي گيري داشتند و اصولاً شرکت در انتخابات، منوط به پرداخت ماليات بود. به همين جهت کساني که در طبقه اعيان و اشراف نبودند به خاطر ناتواني در پرداخت مالياتْ از راي دادن محروم بودند. از اين رو، رئيس جمهور اين کشور منتخب تمامي مردم امريکا نبود. با تصويب اين قانون، در عرض 16 سال تعداد کساني که مي توانستند در راي گيري ها شرکت کنند هفت برابر شد که با راي دادن به کانديداهاي احزاب مسلط و حاکم امريکا به اصطلاح مي توانستند نقش صوري و پر تبليغات خود را در تعيين سرنوشت خويش ايفا کنند. در زمان جکسون روش مشهور تاراج مشاغل يعني اعطاي شغل هاي مهم به اعضاي وفادار حزبي، رايج شد که اين رسمْ، مفاسد بسياري به بار آورد. از جمله حوادث مهمي که در اواخر حکومت جکسون اتفاق افتاد، حمايت وسيع نظامي امريکا از تجزيه طلبان ايالت تگزاس بود که در آن زمان جزو خاک مکزيک به شمار مي رفت. در نهايتْ اين ايالت از پيکره مکزيک جدا شد و اعلام جمهوري نمود.اما کمتر از ده سال بعد، امريکا آن را طي يک جنگ خونين و تجاوزکارانه به خاک خود ملحق نمود. در دوران حاکميت جکسون دو ناحيه ميشيگان و آرکانزاس نيز به عنوان ايالت هاي جديد به جمع ايالات متحده امريکا پيوستند. آندرو جکسون سرانجام پس از هشت سال حکومت بر امريکا، در سال 1836 م از کار کناره گرفت و نه سال بعد، در هشتم
ژوئن 1845 م در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ايزودور آگوست ماري فرانسواکُنْتْ رياضي دان و جامعه شناس فرانسوي در 15 مارس 1798م در شهر مون پليه فرانسه به دنيا آمد. وي در 18 سالگي به استادي رياضيات رسيد و به تدريس پرداخت. کنت از ابتدا، از جمله دانشمنداني بود که هم درباره رياضيات و هم درباره علوم الهي مطالعه مي نمود. وي براي آنکه عقايد خود را براي ديگران شرح دهد در 28 سالگي مجلسي در خانه خود تشکيل داد و به سبب ارائه تحقيقات قابل توجه، برخي از دانشمندان نيز در مجلس درس او حاضر مي شدند. آگوست کنت با مشاهده انقلاب هاي سال 1848م در اروپا به اين نتيجه رسيد که صلح به وسيله شمشير فراهم نمي آيد و شعور و آگاهي همراه با پيشرفت و ترقي به دست آمده از تعليم و تربيت لازم است. مي توان گفت آگوست کنت با اين ايده، مسيحيتي بنا نهاد بدون مسيح(ع) و فارغ از الهيات و کلام. کنت در ابتدا مي کوشيد نشان دهد فلسفه در علوم ديگر تحليل رفته است اما بعدها به نظام علمي فلسفي خود نام تازه اي با عنوان پوزيتيويسم يا فلسفه اثباتي يا تحقّقي داد. فلسفه اثباتي آگوست کنت مبتني بر مشاهده و تفکر است. او اعلام کرد که مشاهده و تفکر تنها راه نگريستن به حقيقت است. به نظر کنت، از لحاظ تاريخي، ساختمان علوم بر پايه رياضيات شروع مي شود و رفته رفته به صورت علوم پيچيده تر و کامل تر، تکامل مي يابد تا سرانجام به جامعه شناسي که نقطه اوج و کمال است، مي رسد. در
اين سير تکاملي، هر علمي بر پايه علم پيشين استوار است و جامعه شناسي که واپسينِ آنهاست نتيجه همه دانش هاي برهم انباشته آدمي در طول تاريخ است. تحقيقات وسيع آگوست کنت در جامعه شناسي به حدي است که او را واضع اين علم مي دانند چرا که او نخستين کسي است که اين علم را به صورت علمي منظم با مسائل و قوانين خاص و روش هاي ويژه آن درآورده است. در نتيجه انتشار و ترويج عقايد کنت، فلسفه و علم از شکل تئوري به تجربه و مشاهده تبديل شد. از آگوست کنت آثار متعددي به چاپ رسيده که دوره فلسفه تحقيقي يا اثباتي در 6 جلد، ديانت انسانيت، سياست تحققي و نجوم همگاني از آن جمله اند. آگوست کنت سرانجام در 22 سپتامبر 1857م در 59 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
امير عبدالقادر ابن محي الدين مبارز مسلمان الجزايري در نيمه مارس سال 1808م به دنيا آمد. وي در زمره امرا، علما و شعرا بود و اصل او از منطقه وهران الجزاير است. عبدالقادر در برابر تجاوزات قواي فرانسوي در الجزاير قيام کرد و با دستياري سلطان مراکش و ياري قبايل وطن پرست، از سال 1832 تا 1847م مردانه با سپاهيان فرانسوي جنگيد و کوشيد تا امپراتوري عرب را تأسيس کند. وي هم چنين با حمايت قبيله هاي عرب، به عنوان سلطان عرب ها شناخته شد و قلمرو خود را در شمال الجزاير گسترش داد. پيروزي هاي امير عبدالقادر باعث شد تا فرانسويان با وي از درِ سازش درآمده و ضمن ترک مخاصمه به امضاي قرارداد صلح با او تن در دهند. براساس اين قرارداد
که در 27 مه 1837م به امضا رسيد، به غير از پنج بندر که در تصرف فرانسه باقي ماند، ساير نقاط الجزاير آزاد گرديد. ولي با کارشکني استعمارگران فرانسوي، امير عبدالقادر در 18 نوامبر 1839م دومين دور مبارزات آزادي خواهانه خود را آغاز کرد و با پنجاه هزار سرباز سواره و پياده، به نيروهاي فرانسوي حمله برد. با اين حال، چون مبارزات وي بيش از 15 سال طول کشيده بود، نيروهاي او تحليل رفتند و سلطان مراکش و اميرتونس هم بر اثر فشار دولت فرانسه و ضعف و خودخواهي، از ياري او خودداري کردند. در نتيجه امير عبدالقادر شکست خورد و تسليم شد. وي در سال 1853م از حبس آزاد شد به اين شرط که ديگر به الجزاير باز نگردد. امير عبدالقادر سرانجام در 29 اوت سال 1883م در 75 سالگي در دمشق درگذشت.
شرح مناسبت:
دکتر "اميل آدولف فون بهرينگ" در 15 مارس 1854م به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات ابتدايي، با استفاده از کمک هاي تحصيلي به دانشگاه "فردريک ويلهلم" وارد شد و در سال 1878م موفق به اخذ درجه دکترا در پزشکي گرديد و سپس به عنوان جراح در ارتش مشغول به کار شد وي از سال 1888م به تدريس در دانشکده پزشکي ارتش پرداخت و سال بعد در "انستيتوي روبروت کخ" استخدام شد. شاگردان دکتر کخ به کشف ميکربهاي عامل بيماري مي پرداختند اما بهرينگ به فکر نابودي ميکربها بود و نتيجه مطالعات خود را در مقاله "عفونت و ضدعفونت درتئوري وعمل" مطرح ساخته بود. وي در سال 1890م به اين نتيجه رسيد که اگر سرم خون حيوان مبتلابه کزاز
را به حيوان ديگري منتقل کند آن حيوان در برابر اين بيماري مصونيت پيدا مي کند و بدين ترتيب واکسن کزاز را ساخت. دکتر بهرينگ سپس همين رويه را در مورد ديفتري که بيماري خطرناکي براي کودکان محسوب مي شد، به کار گرفت و در 20 دسامبر 1891 با استفاده از سرم ضدديفتري به معالجه يک کودک پرداخت و پس از مشاهده نتيجه مثبت آن، در سال 1892م پادزهر ديفتري را روانه بازار ساخت. خصوصيت اين سرم در آن بود که نه فقط موجب مصونيت مي گرديد بلکه در درمان شخص مبتلا هم بسيار مؤثر بود. دکتر بهرينگ که به دريافت جايزه آکادمي علوم پزشکي فرانسه، جايزه انستيتوي فرانسه، لقب عاليجناب پروس و نشان صليب آهن در جنگ جهاني اول نائل آمده بود، در سال 1901 اولين جايزه نوبل پزشکي را به خود اختصاص داد اميل آدولف فون بهرينگ در آخرين روز مارس 1917 در 63 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
راما کريشنا، رهبر هندوهاي هند، در بيستم فوريه 1836م در هندوستان به دنيا آمد. وي در دهکده کوچکي پرورش يافت و تعليمات رسمي مدرسه اي نديد. با اين وجود، در ده سالگي در تفسير نوشته هاي مقدس هندي چنان استعدادي از خود نشان داد که اطرافيان را دچار حيرت ساخت. او در جواني به سير و سياحت پرداخت و سپس اديان مسيحيت، بودا، اسلام و هندو را مورد مطالعه قرار داد. سرانجام اظهار کرد که هر کدام از اين اديان، يکي از طرق رسيدن به خداوند را نشان مي دهند. راما کريشنا براين عقيده بود که همه آدميان، با دين هاي مختلفشان، فرزندان خداي واحدي هستند.
وي درباره حقيقت بر اين عقيده است که ما در مِه مشاهدات اشتباه انگيز و تصورات غلط و منحرف کننده که ما را به انديشه هاي فريبنده، دشمني هاي ابلهانه و کارهاي فاجعه انگيز مي کشاند، زندگي مي کنيم. ما نمي توانيم به خوش بختي برسيم مگر آن که در عمق و کُنه اين ظواهر فريبنده، حقيقت را دريابيم، و آن حقيقت، حقيقتِ تساوي همه نژادها، همه اديان و همه افراد در چشم خداوند است. يک انسان واقعاً ديندار بايد بداند که اديان ديگر هم راه هايي هستند که به حقيقت مي پيوندند و ما هميشه بايد به ديده احترام به اديان ديگر بنگريم. راما کريشنا از جان گذشته اي بود که به جهاد عليه حرص و آزمندي برخاسته بود و چونان سربازي بود که به خاطر صلح مي جنگيد. وي اندکي قبل از مرگْ مريدانش را به نزد خود فرا خواند، با نجوايي ضعيف از آنان خواست که مردم را به دوستي و مهرورزي و محبت دعوت کنند. راما کريشنا سرانجام در پانزدهم مارس 1886م در پنجاه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
تزار نيکلاي دوم آخرين پادشاه روسيه، در سال 1894م پس از مرگ پدرش به عنوان امپراتور روس بر تخت سلطنت نشست. وقوع جنگ روسيه با ژاپن در اوايل قرن بيستم و شکست روسيه در اين جنگ، تظاهرات خونين کارگري و پس از آن، فرمان تشکيل مجلس مشورتي موسوم به دوما از جمله حوادث دوران امپراتوري او بود. اما آنچه پايه هاي حکومت تزاري را بيش از پيش متزلزل ساخت آغاز جنگ جهاني اول در سال 1914م بود. طولاني شدن جنگ، مخالفان را کمک نمود
تا فشارهاي خود را عليه ديکتاتوري تزاري افزايش دهند. در اين ميان، بلشويک ها به رهبري لنين بر اقدامات خود عليه تزار و هيأت حاکمه افزودند. در نتيجه، تزار در 15 مارس 1917م قدرت را به رئيس مجلس دوما واگذار نمود و پس از 23 سال سلطنت، از اين مقام کناره گيري کرد. وي از آن به بعد به مدت 15 ماه به همراه خانواده اش تحت نظر بود. اما ترسِ بلشويک ها از رشد گروه هاي طرفدار تزار و احتمال به سلطنت رسيدن آن ها، باعث شد که طي فرماني از جانب لنين، در 19 ژوئيه 1918م تزار نيکلاي دوم به همراه همسر و فرزندان و خدمه تيرباران شوند. (ر.ک: 16 ژوئيه)
شرح مناسبت:
با فروپاشي امپراتوري عثماني، فؤاد اول فرزند خديو اسماعيل آخرين فرمان رواي عثماني بر مصر، به سلطنت رسيد. او پس از مرگ برادرش که خديو مصر بود، در سال 1917م به پادشاهي دست يافت. در سال 1919م انقلاب ماه مارس در مصر درگرفت و انگلستان ناگزير به پذيرفتن استقلال مصر گشت. از اين رو در نيمه ماه مارس 1922م، فؤاد اول استقلال مصر را اعلام کرد و حقوق مدني و مشروطه را به مردم اعطا نمود. در 1936م، انگلستان به طور رسمي استقلال مصر را پذيرفت و قراردادي ميان مصر و انگلستان بسته شد. پس از مرگ فواد اول، پسرش فاروق معروف به فاروق اول به پادشاهي رسيد که پادشاهي وي تا سال 1952 به طول انجاميد و با کودتاي گروه افسران آزاد ارتش مصر، رژيم سلطنتي به پايان رسيد. (ر.ک: 23 ژوئيه)
شرح مناسبت:
کمال جُنْبَلاط سياست مدار معروف لبناني، در 6 دسامبر 1917م در جنوب بيروت به دنيا آمد. وي از جواني و پس از طي تحصيلات دانشگاهي خود وارد عرصه سياست گرديد و ابتدا به عنوان نماينده منطقه شوف و سپس در سال 1946 به عنوان وزير اقتصاد و کشاورزي انتخاب گرديد. جنبلاط هم چنين در سال 1949م حزب سوسيال ترقي خواه لبنان را بنيان نهاد. جنبلاط از سال 1952 به بعد، فعالانه در جناح مخالف دولت به کار پرداخت و توانست بشارةالخوري، رئيس جمهور وقت لبنان را سرنگون سازد. او با رؤساي جمهور بعد نيز ارتباطاتي داشت و به مقتضاي منافع خود پيش مي رفت. وي از سال 1965م تدريجاً مواضع راديکالي انتخاب کرد و جبهه چپ طرفدار شوروي را به
وجود آورد. اين جبهه از حزب سوسياليست ترقي خواه، حزب کمونيست و چند سازمان سياسي ديگر تشکيل شده بود. کمال جنبلاط پس از جنگ شش روزه 1967 بين اعراب و اسرائيل به صورت يکي از طرفداران جدي نهضت مقاومت فلسطين درآمد و در سياست هاي خود در لبنان، از حمايت احزاب و سازمان هاي فلسطيني برخوردار گرديد. جنبلاط در سال 1972م دبير کل جبهه عربي حمايت از فلسطين شد و در تابستان 1976م با ورود نيروهاي نظامي سوريه به لبنان به شدت مخالفت کرد. وي به منظور خنثي کردن برنامه هاي سوريه، سفرهايي به اروپا و جهان عرب انجام داد که البته بي نتيجه ماند و پس از اعلام مشروعيت حضور ارتش سوريه در خاک لبنان در کنفرانس سران عرب، مجبور به پذيرش اين وضعيت شد گرچه دشمني خود را با سوريه تا آخر ادامه داد. کمال جنبلاط سرانجام در نيمه مارس 1977م توسط مخالفانش در 60 سالگي به قتل رسيد. وي علاوه بر شخصيت سياسي، به عنوان يک انديشمند آثاري نيز از خود به جاي گذاشت که حقيقت انقلاب 1958 لبنان، براي لبنان و درباره سياست لبنان از آن جمله است.
شرح مناسبت:
جِيمز مِديسون، چهارمين رئيس جمهور امريکا، در 16 مارس 1751م در ايالت وير جينياي اين کشور به دنيا آمد. وي از جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد و به حزب جمهوري خواهان دموکرات پيوست. مديسون در طي سال هاي بعد از استقلال امريکا، تلاش فراواني در طراحي و تدوين قانون اساسي امريکا از خود نشان داد، به طوري که به پدر قانون اساسي اين کشور شهرت يافت. مديسون پس از چندي به
عنوان نظريه پرداز و خط دهنده سياسي حزب جمهوري خواه، مدارج ترقي را پيمود و در تمام طول هشت سال حکومت توماس جفرسون، در سمت وزارت امور خارجه، طراح اصلي سياست خارجي امريکا به شمار مي رفت. قبل از برگزاري انتخابات رياست جمهوري سال 1808م، تقريباً براي تمام رهبران هر دو حزب سياسي رقيب، مشخص بود که جِيمز مديسون رئيس جمهور آينده امريکا خواهد بود. او وقتي زمام امور امريکا را از اول ژانويه 1809م به دست گرفت، تمامي سياست ها و نقشه هايي را که تا پيش از آن به صورت راهنمايي و پيشنهاد در اختيار جفرسون گذارده بود، خود با وسعت دنبال کرد و گرايش روز افزوني به سوي نظام ناپلئوني يافت. دولت امريکا در دوران حکومت مديسون، علناً روياروي انگلستان قرار گرفت و اين به دليل حمايت هاي مالي و تبليغاتي وي از ناپلئون بُناپارت امپراتور وقت فرانسه بود. مديسون در پي تبليغات فرماندهان نظامي ارتش امريکا احساس کرد که توانايي تاثيرگذاري در سرنوشت جنگ هاي انگليس و فرانسه را دارد. لذا در روز هشتم ژوئن 1812م، به بهانه راهزني انگليسي ها عليه کشتي هاي امريکايي، به انگلستان اعلان جنگ داد و خود را وارد زورآزمايي هاي خونين دولت هاي اروپايي نمود. اين جنگ که دو سال و نيم به طول انجاميد، برخلاف پيش بيني هاي مديسون و فرماندهان ارشد ارتش امريکا، به شکست انگلستان منجر نشد و انگليسي هاي زخم خورده را به لشکرکشي وسيعي عليه ايالات متحده برانگيخت. پس از محاصره چند بندر دريايي امريکا، نيروهاي بريتانيا، وارد خاک شده و حتي شهر واشينگتن را به تصرف خود درآورند. در
اين حال بود که مديسون و خانواده اش، شبانه از پايتخت گريخت و با خفت و خواري، خواستار صلح گرديد. درباريان لندن نيز به خاطر آن که به دنبال فراغت بال براي شکست دادن ناپلئون بودند، بااين خواسته موافقت کردند و در شرايط حضور نيروهاي انگليسي در پايتخت امريکا، قرارداد صلحي در پائيز 1814م به امضا رسيد. امريکايي ها از اين رخداد نه تنها به عنوان شکست فاحش نيروهاي خود ياد نکردند، بلکه از يک سو با مظلوم نمايي خود و از سوي ديگر با تبليغ و حمايت از به اصطلاح سرداران نبرد عليه انگستان، سعي در منحرف کردن اذهان عمومي مردم امريکا از گرايش هاي سياسي توسعه طلبانه و ماجراجويانه جِيمز مديسون نمودند. مديسون در خلال جنگ، عملاً نزديک به دو سالْ دور از پايتخت به سر برد. وي در طول اين مدت چندين بار جامعه سرخپوستان امريکا را متهم به مزدوري انگليسي ها کرد و سبب درگيري هاي خونين نظاميان امريکايي با اين مردم گرديد که تعدادشان رو به اقليّت گذارده بود. امريکايي به کشتار و تار و مار کردن سرخ پوستان در خلال جنگ پرداخته و سپس آن، قسمت هاي وسيعي از سرزمين هاي محل سکونت آنان در دو سوي رودخانه بزرگ مي سي سي پي را به اشغال خود در آوردند که از اين طريق، در طول حکومت هشت ساله مديسون، سه ايالت ديگر جديد به عنوان ايالات جديد به جمع ايالات متحده پيوستند. جِيمز مديسون پس از دو دوره رياست جمهوري، در نهايتْ در سال 1816م از قدرت کناره گيري کرد و سرانجام در بيست و هشتم ژوئن 1836م در
هشتاد و پنج سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فرانسيسکو خوزه دو گويا لوسين تِس نقاش شهير در 30 مارس سال 1746م در دهکده کوچکي در شمال اسپانيا به دنيا آمد و دوران کودکي را در همان جا گذراند. وي از کودکي به آموختن نقاشي پرداخت و استعداد فراواني از خود نشان داد. گويا پس ازشکستي که در امتحان نقاشي خورده بود راهي ايتاليا شد و پس از مطالعه آثار بزرگان نقاشي، عمر خود را وقف اين هنر نمود. او پس ازتهيه و فروش اولين آثارش، دامنه فعاليت خود را گسترده کرد و نقاشي هاي بسياري کشيد. گويا پس از چندي به عنوان نقاشِ دربارهاي سلطنتي انتخاب شد و شهرتي فراوان يافت. فرانسيسکو با آنکه فوق العاده صريح و واقع گر بود، طبعي رقيق و حساس داشت و حضور اين حساسيت در آثار او، در آثار هيچ يک از نقاشان قبلي وجود نداشته است. گويا، تأثيري عظيم بر نقاشي فرانسه گذاشت به طوري که او را بزرگ ترين نقاش قرن هجدهم و پيشرو نقاشان قرن نوزدهم به شمار آورده اند. هم چنين گويا را آخرين استاد متقدّم و اولين استاد مدرن ناميده اند. ارزش گويا در بين نقاشان تاريخ ازاين نظر است که برخلاف سايرنقاشان که هر کدام يک يا چند اثرجالب توجه در بين آثارخود داشته اند، او مجموعه اي پر قيمت و نايابي به جاي گذاشته است که هر يک جداگانه معروفيت جهاني دارند. به علاوه، گويا شايد از نقاشان انگشت شماري است که سبک قديم و جديد نقاشي را خوب مي دانست. تابلوهاي از دوست او، هوس ها، معجزه سن آنتوان و تيرباران، از
جمله مشهورترين آثار اوست. آثار گويا در بسياري از گالري هاي اروپايي و امريکايي و موزه هاي جهان به نمايش گذاشته شده است. فرانسيسکو گويا تا پايان مرگ دست از کار نکشيد تا اين که سرانجام در 16 مارس 1828م در 82 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در شانزدهم مارس 1929م، اولين موشک، که عامل اصلي نفوذ بشر در فضا براي تحقيق درباره سيارات بود، توسط دکتر رابرت گدارْدْ، فيزيک دان بزرگ امريکايي باموفقيت آزمايش شد. اين موشک با سوخت مايع کار مي کرد. در اين موشک، سوخت، قبل از رفتن به اتاق احتراق، به حالت مايع است و در اين اتاق با يک ديگر مخلوط و محترق مي شوند. دکتر رابرت گدارد پس از اين آزمايش، به عنوان پدر موشک لقب گرفت. وي در راه تکميل اين وسيله سريع السير براي تسخير فضا، زحمات زيادي متحمل شده است.
شرح مناسبت:
چند سال پس از روي کار آمدن هيتلر در آلمان، وي به بهانه ايجاد فضاي حياتي براي جمعيت رو به افزايش کشور، درصدد تجاوز آرام به مرزهاي شرقي و جنوبي کشور بود تا با انضمام اتريش و چکسلواکي به خاک آلمان، منابع کافي براي تغذيه و رفاه ملت آلمان را به دست آورد. از اين رو هيتلر در دوازدهم مارس 1938م اتريش را به آلمان ملحق کرد و با ادعاي اينکه منطقه سودِت در چکسلواکي، ساکناني آلماني زبان دارد، خواهان الحاق آن به آلمان شد. هيتلر با استفاده از وجود اين اقليت بزرگ آلماني، عوامل مزدور خود را براي ايجاد جو تبليغاتي به طرفداري از پيوستن سودت به آلمان راهي اين کشور کرد و زمينه هاي اين کار فراهم گرديد. در اين ميان هر چند مسؤولان سياسي انگليس و فرانسه مذاکراتي را با هيتلر براي امضاي قرارداد عدم تعرض به چکسلواکي به انجام رساندند ولي هيتلر بار ديگر ضمن اولتيماتومي، به بهانه جلوگيري از آزار ساکنان آلماني ناحيه سودت، ادعاي خود
را براي الحاق اين ناحيه به آلمان تکرار کرد. پس از چندي در جريان کنفرانس مونيخ، قرارداد دوستي انگليس و آلمان و تعهد هر دو کشور درباره خودداري از جنگ عليه يک ديگر به امضا رسيد و زمينه هاي پيوستن سودت به آلمان فراهم گرديد. در نهايت، ناحيه سودت در اول اکتبر 1938م به آلمان ملحق شد. پس از تجزيه سودت از خاک چکسلواکي و انضمام آن به آلمان، هيتلر بروز اختلاف بين دولت مرکزي چکسلواکي و مقامات محلي اسلواکي را بهانه کرده، رهبران اسلواکي را به تشکيل يک حکومت مستقل و استمداد از آلمان تشويق نمود. اين مسئله دامنه اختلافات را بالا برد و هيتلر طي شش ماه، چکسلواکي را از نقشه اروپا حذف کرد. بدين ترتيب که تا 16 مارس 1939م، قسمت اعظم اين کشور ضميمه خاک آلمان شد و بخش کوچکي هم که اقليت هاي مجار و لهستاني در آن زندگي مي کردند، ضميمه مجارستان و لهستان گرديد. با اين وصف، جمهوري چکسلواکي، دومين کشوري بود که پس از تصرف اتريش، به اشغال آلمان هيتلري در آمد. روند تجاوزگري هيتلر در الحاق سومين کشور اروپايي يعني لهستان به آلمان، آتش جنگ جهاني اول را در سپتامبر آن سال روشن کرد و دنيا را به مدت بيش از 5 سال در خود فرو برد.
شرح مناسبت:
خانم سلما لاگرلوف نويسنده سوئدي، در 24 فوريه سال 1858م متولد شد و پس از پايان تحصيلاتش به تدريس و نوشتن داستان مشغول شد. وي در جواني کتاب افسانه گوستابرلينگ را نگاشت که به عنوان شاه کار بزرگ او و يکي از پر خواننده ترين آثار کشورهاي اسکانديناوي،
معروف شد لاگرلوف در اين اثر ضمن ارائه تصويري از يک محيط مذهبي، از تخيلي ساده و افسانه اي، تخيلي سرشار از غنا و تبديل حوادث خيال انگيز به واقعيات پذيرفتني برخوردار است. با مشخص شدن توانايي او در نويسندگي، وي از آموزگاري دست برداشت و سراسر عمر را به نگارش پرداخت. او در سال 1904م، مدال طلاي فرهنگستان سوئد را از آن خود کرد و در سال هاي بعد، به عنوان نخستين زن، وارد همين فرهنگستان شد. لاگرلوف در سال 1909م موفق به دريافت جايزه نوبل ادبيات شد. و به همين جهت اولين زني بود که به دريافت اين جايزه توفيق يافت. لاگرلوف دوره حاکميت سبک ناتوراليسم را که حاکي از تسلط قوانين خشک علمي بود پشت سر گذاشت و زيبايي، اصالت و جاذبه شعر را به ادبيات سوئد بازگرداند. حتي هنگامي که مسئله اي اجتماعي و رواني از عصر نويسنده در داستان ها پيش کشيده مي شود امور عجيب و خارق العاده نيز به کمک گرفته مي شود. تقريباً در تمامي داستان هاي خانم لاگرلوف، هنر انکارناپذير و استعداد او در نقل سرگذشت هاي زيبا وجود دارد و هم چنين توجه به طبيعت و تسلط تخيل بر تعقل در آثار وي به نحوي بارز ترسيم شده است. افسانه عيسي(ع) و رشته هاي نامرئي از ديگر کتاب هاي اوست. لاگرلوف سرانجام در 16 مارس 1940م در 82 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان گسترش متصرفات اسلامي، اولين نبرد مسلمانان با رومي ها در شمال درياي سرخ روي داد. در دوران حکومت خليفه دوم، سپاه مسلمانان، روميان را شکست داد و جنوب فلسطين و بيت المقدس در 17 مارس سال 636م به تصرف لشگريان اسلام درآمد. پس از اين شکست، امپراتور روم سپاه عظيمي به سرزمين فلسطين فرستاد اما در نبردي که در فلسطين به وقوع پيوست، رومي ها بار ديگر به سختي از لشکر اسلام شکست خوردند و در پايانِ نبرد، فرمانده سپاه روم کشته شد و دمشق به تصرف مسلمانان درآمد. از آن پس مسلمانان در فلسطين و شام مستقر شدند و در دوران حکومت بني عباس، تابع مرکز خلافت در بغداد بودند. اما در دوران خلافت فاطميون در مصر، فلسطين، بخشي از قلمرو فاطمي ها شد. از 1097م مسيحيان، جنگ هاي صليبي را براي تصرف بيت المقدس آغاز کردند و پس از چندين بار رد و بدل شدن اين شهر بين طرفين، سرانجام در 1250م، بيت المقدس توسط صلاح الدين ايوبي سردار مسلمان آزاد شد و از آن پس در دست مسلمانان باقي ماند.
شرح مناسبت:
ايپوليت يا هيپوليت تِن اديب و منتقد فرانسوي در هفدهم مارس 1828م در فرانسه به دنيا آمد. وي با کمک هوش و استعداد فراوان خويش توانست ضمن تکميل تحصيلات، در سن 25 سالگي از رساله دکتراي خود دفاع نمايد. چند سال بعد، اين رساله انتشار يافت و اصول تحقيق و نقد آن، مبناي تاريخ ادبيات جديد فرانسه گرديد. تِن پس از چندي، در زمينه نقد و بررسي آثار ادبي، کتبي نگاشت و آن گاه به سوي فلسفه کشيده
شد. وي پس از چند سال سفر به کشورهاي اروپايي، کتاب معروف خود به نام ريشه هاي مملکت در فرانسه معاصر را در 6 جلد نگاشت. در اين اثر که بسيار شهرت يافت، تن در حدود سه هزار صفحه درباره تاريخ فرانسه در زمان انقلاب و زمان حکومت سلطنتي نگاشت و در آن با کمال بي طرفي، مراحل مختلف تحول جامعه فرانسوي را مورد مطالعه قرار داد. هم چنين پرده نقاشي دقيقي از جامعه نوين پيش چشم گذارده که باز، ريشه اش را در جامعه قديم يافته است. در نظر تن، در فرانسه قديم، لذت، مورد توجه مردم بوده و در فرانسه جديد ثروت، ماجراجويي و جنگ. روح قضاوت جامعه که عنصر اصلي اين اثر است و هم چنين استعداد نويسندگي انکارناپذير تن، موجب شده است که اين کتاب تحقيقي مفصل، در رديف آثار مهم آخر قرن نوزدهم قرار گيرد. هيپوليت تن در سال 1878م به عضويت آکادمي فرانسه پذيرفته شد. به طور کلي وي نويسنده اي پرقدرت است که از نظر فلسفه در نسل طرفدار فلسفه تحقيقي يا اثباتي آگوست کنت قرار دارد. تِن از نظر ادبيات نيز در بزرگان پس از خود نفوذ عميق برجاي گذاشته و در قلمرو آثار تاريخي، ارتباط تاريخ را با زندگي جوامع بنيان گذارده است. به طور کلي هيپوليت تِن در کتاب هايش کوشيده است تا آثار ادبي، هنري و وقايع تاريخي را با توجه به سه عامل نژاد، مکان و زمان، تشريح کند. از تن آثار متعددي بر جاي مانده که ايده آليسم در انگلستان، فلسفه هنر در يونان، فلسفه هنر و تاريح ادبيات انگليس در 5
جلد از آن جمله است. هيپوليت تِن سرانجام در 21 سپتامبر 1893م در 65 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
فردريک هاپْکينْزْ، يکي از محققين بزرگ پزشکي، در سوم مه 1861م در لندن به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، در رشته زيست شناسي به تحقيقات علمي دامنه داري مشغول شد که تا پايان عمرش ادامه داشت. وي هم چنين به مدت سي سال، استاد زيست شناسي دانشگاه کمبريج انگلستان بود و به تدريس مشغول بود. هاپکينز در ادامه تحقيقات خود، موفق به کشف تريپتوفان، ماده اي از دسته آمينو اسيدها گرديد و پس از چندي، دو نمونه پروتئين کشف کرد که يکي از آن ها به ادامه زندگي کمک مي کند. وي هم چنين طي اين تحقيقات به کشف ويتامين توفيق يافت و به واسطه اين کشف، به دريافت جايزه نوبل سال 1929م نائل آمد. فردريک هاپکينز سرانجام در هفدهم مارس 1947م در 86 سالگي درگذشت. لازم به ذکر است که ويتامين نوعي مواد آلي است که بايد به مقدار کم در غذاي انسان و جانوران موجود باشدتا رشد و نمو به صورت طبيعي صورت گيرد. کلمه ويتامين که از ويتا به معني زنده و آمين که نوعي ماده شيميايي است، مشتق شده، به طور کلي شامل مواد حيات بخشي هستند که براي رشد و ادامه زندگي لازم بوده و فقدان آن ها، سبب بيماري ها و عوارض گوناگون مي شود. هم چنين ويتامين ها در تبديل غذا به انرژي و انتقال انرژي به نقاط مختلف بدن، در تنظيم سوخت و ساز بدن نيز اهميت دارند.
شرح مناسبت:
با پايان جنگ جهاني دوم، دول اروپايي که سابقه و نتيجه خونين دو جنگ وسيع در قرن بيستم را در نظر گرفته بودند، براي
حاکميت صلح و آرامش و درنتيجه، بازسازي اروپاي ويران، تمهيدات متعددي انديشيدند. يکي از اين کارها، انعقاد پيمان بروکسل بود که در اين شهر به امضاي وزيران خارجه انگلستان، فرانسه، بلژيک، هلند و لوکزامبورگ رسيد. بر اساس مفاد اين معاهده که در 17 مارس 1948م منعقد گرديد، دولت هاي امضا کننده متعهد شدند که حداقل به مدت پنجاه سال، در امور سياسي، اقتصادي، فرهنگي ونظامي خود متحد باقي بمانند. چندي بعد، در سال 1949م کشورهاي آلمان غربي و ايتاليا نيز به اين پيمان ملحق شدند. اين سازمان پس از عضويت ديگر کشورهاي اروپايي، به عنوان اتحاديه اروپاي غربي به کار خود ادامه داد و با فروپاشي بلوک شرق، اتحاديه اروپا شکل گرفت.
شرح مناسبت:
خانم ايرِن کوري فرزند پيِر و ماري کوري، شيمي دان و فيزيک دان بزرگ فرانسوي، در 12 سپتامبر 1897م در پاريس به دنيا آمد. هرچند وي در کودکي پدر دانشمندش پيِر کوري را از دست داد ولي تحت نظر پدربزرگ و مادر فيزيک دان خود، ماري کوري، با علوم پايه آشنا شد و به همراه مادر، کار در آزمايشگاه انيستيتو راديوم را آغاز کرد. ايرن پس از جنگ جهاني اول به تحصيل خود در دانشگاه سوربن ادامه داد و پس از پايان تحصيلات و اخذ دکتراي خود، با ژان فردريک ژوليو کوري، که او نيز فيزيک دان ي مستعد و يکي از دستياران مادرش بود ازدواج کرد. اين زوج دانشمند به زودي کار مشترک خود را با ايجاد قوي ترين منبع اشعه آلفا و تهيه يک نمونه خالص پولونيوم آغاز کردند. اگرچه عمليات جداسازي اين فلز، بسيار خطرناک و تشعشعات قوي پولونيوم
نيز بيشتر از آن زيان بخش بود و ذره ذره خون ايرن و همسرش را آلوده مي ساخت، ولي باز هم دست از آزمايش برنداشتند. اين دو در خلال سال 1932م به مطالعه خواص نوترون و شرايط انتشار آن و اندازه گيري جرم نوترون پرداختند و موفق به کشف انواع جديدي از واکنش هاي هسته اي شدند. ايرن کوري به همراه همسر خود، در سال 1934م پس از آزمايش هاي طاقت فرسا، پديده راديواکتيويته مصنوعي را کشف کردند و به اين وسيله اثبات نمودند که مي توان از راه مصنوعي، يک عنصر راديواکتيو را ايجاد کرد. اين زوج دانشمند به خاطر اين کشف، در سال 1935م جايز نوبل شيمي را کسب نمودند و ايرن کوري به عضويت چندين مرکز علمي مهم درآمد. با اين حال ايرن کوري به دليل ابتلا به سرطان خون که از کار مدام با راديواکتيو عارض شده بود، سرانجام در روز هفدهم مارس 1956م در پنجاه و نه سالگي درگذشت و در کنار پدر و مادرش به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
پرنس لويي ويکتور پيِر رمون دوبروي، فيزيک دان معروف فرانسوي، در سال 1894م در اين کشور به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به فيزيک روي آورد و بر اثر تحقيقات و مطالعات در فيزيک کوانتوم، تئوري ذره اي و موجي بودن نور را در سال 1923م ارائه داد. براساس اين نظريه، نور داراي ماهيت دوگانه اي به نام ذره و موج مي باشد. مطالعات دوبروي در علم فيزيک و کشف ماهيت موجي الکترون ها، باعث شد تا در 35 سالگي، جايزه فيزيک نوبل سال 1929م را دريافت
نمايد. طرح دوبروي، راهگشاي بسياري از پيشرفت هاي نوين در علم فيزيک گرديد و او را به عنوان فيزيک دان ي برجسته مطرح ساخت. لويي دوبروي به عنوان آخرين بازمانده از نسل بنيان گذاران فيزيک نوين، سرانجام در هفدهم مارس 1987م در 93 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ايرلند جزيره اي است در اقيانوس اطلس که در اروپاي غربي و غرب انگلستان و به وسعت 70/285 کيلومتر مربع واقع شده است. جمعيت ايرلند در حدود 3/700/000 نفر است که پيش بيني مي شود اين جمعيت تا سال 2025م در حدود 4/5 ميليون نفر گردد. قسمت کوچکي از شمال شرقي اين جزيره که اکثريت آن پيرو مذهب پروتستان هستند به انگلستان تعلق دارد و باقي مانده آن، کشور مستقلي است. پايتخت ايرلند شهر دوبلين مي باشد. بيش از 90% از مردم ايرلند پيرو مذهب کاتوليک هستند. نظام سياسي ايرلند جمهوري است. ايرلند عمدتاً يک کشور کشاورزي است و محصولات کشاورزي و گوشت و لبنيات، اقلام عمده صادرات آن را تشکيل مي دهند. زبان رسمي جمهوري ايرلند، ايرلندي و انگليسي است و اکثريت قريب به مطلق جمعيت آن، داراي مليت ايرلندي مي باشد. واحد پول اين کشور پوند ايرلند بود که بعد از پيوستن اين کشور به اتحاديه اروپا و رواج يافتن پول واحد اروپايي، يورو جاي گزين آن گرديد. از شهرهاي مهم آن مي توان از کرک، ليمريک و گالوي نام برد. ايرلند تا قرن 12 ميلادي کشوري مستقل از انگلستان بود ولي از اين قرن به بعد در دوران سلطنت هِنري دوم، پادشاه انگلستان، تحت سلطه انگليسي ها قرار گرفت. ولي ايرلندي ها حاضر به تبعيت از
مذهب پروتستاني انگليسي ها نشدند و درگيري ميان ايرلندي ها و انگليسي ها شدت يافت. مبارزات استقلال طلبانه مردم ايرلند تا قرن 19 ادامه يافت. تا اينکه اين کشور در 6 دسامبر 1921م به استقلال از انگلستان نائل آمد. ايرلند در جنگ جهاني دوم بي طرف ماند و در سال 1949 با خروج از جامعه کشورهاي مشترک المنافع، جدايي و استقلال کامل خود را از انگلستان اعلام داشت. هفدهم مارس روز سنت پاتريک در ايرلند به عنوان روز ملي اين کشور نام گرفته است.
شرح مناسبت:
سرزمين کلمبيا در امريکاي مرکزي در سال 1499م توسط کاشفان اسپانيايي کشف شد و استعمارگران اسپانيايي، ضمن الحاق کلمبيا به کشور خود، از هجدهم مارس 1510م به غارت منابع آن پرداختند. قيام مردم کلمبيا عليه اسپانيا از سال 1781م آغاز شد و پس از آن که ناپلئون، اسپانيا را تصرف کرد، نفوذ و قدرت دولت مادريد در مستعمراتش کاهش يافت. هم زمان با تزلزل در حاکميت اسپانيا، اعلاميه استقلال کلمبيا در سال 1810 تهيه شد. سه سال بعد، وقوع انقلاب مردم کلمبيا همچنان ادامه داشت تا اينکه سرانجام سيمون بوليوار آزادي خواه معروف امريکاي جنوبي در سال 1819م به سلطه اسپانيا بر کلمبيا خاتمه داد و با آزادي ونزوئلا، کلمبيا، اکوادور و پاناما، جمهوري کلمبياي بزرگ متشکل از اين کشورها را تأسيس نمود. طي سال هاي 1829 تا 1830م اکوادور و ونزوئلا اعلام استقلال کردند. نام کشور کلمبيا به پاس کشف قاره آمريکا توسط کريستف کلمب به اين اسم نام گذاري شده است. (ر.ک: 20 ژوئيه)
شرح مناسبت:
وايْتْسْ برينْگْ دريانورد معروف دانمارکي در 18 مارس 1681م در شهر هوسن دانمارک به دنيا آمد. وي در سال 1704م وارد نيروي دريايي روسيه شد و در جنگ عليه سوئدي ها شهرتي به دست آورد. برينگ در پايان خدمتش در نيروي دريايي، به مسافرت هاي اکتشافي براي روسيه دست زد و در جستجوي حدود شرقي سواحل شمال آسيا برآمد. از اين رو در پنجم فوريه 1725م از سن پطرْزبورْگ بيرون آمد و پس از گذشتن از سيبري، دريانوردي خود را آغاز کرد. وي در سال 1728م در سواحل شمال شرقي آسيا ادامه مسير داد و در 30
اوت 1740م تنگه اي را که بعدها به نام خودش معروف شد، کشف کرد. وي با کشف تنگه برينْگْ که شمال شرق آسيا و شمال غرب امريکا را از هم جدا مي کند، ثابت کرد که قاره آسيا از امريکا جدا است. برينگ هم چنين جزاير سِنت لارِنْسْ در غرب آلاسکا در درياي برينگ، سن لوران در جنوب شرقي کانادا و ديوميد در درياي برينگ را کشف کرد. وي طي سال هاي بعد نيز موفق به کشفياتي گرديد که نام و آوازه اش را بلند گردانيد. در يکي از اين سفرها، توفان هاي شديد و مرض و بيماري، او را مجبور کرد که از اکتشافات جديد چشم بپوشد و بازگردد. در راه بازگشت، کشتي وي به ساحل جزيره اي ويران و بي آب و علف نزديک منطقه کامْچاتْکا در شرقي ترين نقطه روسيه رسيد و در آن جا بود که در نوزدهم دسامبر 1741 در همان جزيره اي که به نام او ناميده مي شود در شصت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
با پيوستن ايالت ژنو به سوئيس در 18 مارس 1815م، اين کشور به شکل کنوني درآمد. کشور سوئيس سابقاً به صورت کنفدراسيون اداره مي شد ولي اکنون حکومت آن فدرالي است. سوئيس متشکل از 25 ايالت يا کانتون است. در قرن پانزدهم ميلادي، سوئيس، يکي از کشورهاي قدرت مند اروپا بود، اما به تدريج قدرت خود را از دست داد. در سال 1815م پس از آن که 9 کانتونِ ديگر که آخرين آن ها، ژنو بود، به کنفدراسيون سوئيس پيوستند، کنفرانس پاريس که پس از شکست ناپلئون، در فرانسه تشکيل شده بود، به سوئيس بي
طرفي هميشگي اعطا کرد و اين کشور تاکنون، حتي در دو جنگ جهاني نيز، بي طرفي خود را حفظ کرده است.
شرح مناسبت:
اِسْتِفان مالارْمِهْ اديب فرانسوي، در 18 مارس 1842م در پاريس به دنيا آمد. وي پس ازگذراندن تحصيلات خود و فراگيري زبان انگليسي، به تدريس اين زبان و نيز ترجمه برخي اشعار شاعران انگلستان پرداخت. مالارمه مدت هاي طولاني، محفلي با نام "سه شنبه" در خانه اش تشکيل مي داد که در آن، هواخواهان مکتب سمبوليسم يا نمادگرايي به گفتگو مي نشستند. بر اساس اين مکتب، احساسات و حالات روحي به طور غيرمستقيم از راه نمادها به خواننده يا شنونده القا مي شود. شخصيت گيرا و حُسن بيان مالارمه، بسياري را به محفلِ سه شنبه هاي او کشاند و خودِ وي مقام رهبري نمادگرايان را يافت. مالارمه با تاثير از برخي از ادباي گذشته، نه تنها در به کار بردن کلمات، امساک مي کرد، بلکه ابهام در نوشتن را تشويق مي نمود و عملاً توجهي به ساختمان دستوري زبان نداشت. از نظر وي، شعر براي عوام بايد معما گونه باشد و براي اهل فن و محرمان راز، چون موسيقيِ مجلسي. مالارمه در پي آن بود تا شعر را از هر چه مادي و محسوس است برهنه سازد و احساسات و انديشه هاي ناخودآگاه را با اشارات غيرمستقيم، با به کار بستن اصوات و تصاويرْ بيان کند که اين خودْ مايه ابهام شعر و نثر او شده است. تقريباً هر شعر مالارمه بر محور يک تصوير يا استعاره سروده مي شود و دسته اي از تصاوير تَبَعي، در اطراف آن ايجاد مي گردد تا انديشه
اصلي را قوام بخشد. از مالارمه آثاري از نظم و نثر شامل مجموعه اي از اشعار جواني شاعر و نيز پريشان گويي درباره نظريات زيبايي شناسي او بر جاي مانده است. استفان مالارمه سرانجام در نهم سپتامبر 1897م در 55 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
رودلْفْ ديزل مخترع آلماني، در 18 مارس 1858م در پاريس به دنيا آمد و بخشي از زندگي خود را در فرانسه، انگلستان و آلمان گذراند. وي پس از طي تحصيلات خود، به ساخت دستگاهي انديشيد که بيشترين بازدهي انرژي را داشته باشد. از اين رو، در مورد نيروي محرکه وسايل موتوري، تحقيقات فراواني کرد و پس از سال ها کوشش در 5 اوت 1895م توانست، دستگاهي اختراع کند که بدون نيازبه الکتريسيته، با سوخت ساده تر و ارزان تر، نيروي بيشتر توليد کند. اين دستگاه که به نام وي موتور ديزل نام گذاري شد، با فشردن هوا، حرارت زيادي در حدود 500 درجه توليد مي کرد. ديزل اولين موتور خود را در کارخانه ماشين سازي آکسبورگ آلمان به بهره برداري رسانيد و بدين جهت به فرزند آکسبورگ ملقب شد. وي براي معرفي و توضيح پيرامون اختراع خود به مناطق مختلف اروپا سفر کرد و به عرضه موتور خود پرداخت. اختراع ديزل، در جهان صنعت و وسايل نقليه، تحول عظيمي به وجود آورد، به طوري که با وجود پيشرفت علم و صنعت، همچنان از اين موتور به عنوان موتوري پرقدرت و با صرفه، استفاده مي شود. رودلْفْ ديزل سرانجام در سال 1913م در 55 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
الجزاير از سال 1830م تحت استعمار فرانسه قرار گرفت و مقاومت هاي مردمي مانع اين استعمار نگرديد و حتي در اوايل قرن بيستم تمام خاک الجزاير زير سلطه فرانسه درآمد. در زمان جنگ جهاني دوم، الجزاير که مستعمره فرانسه بود.، به جرگه متفقين پيوست و در زمان اشغال فرانسه، دولت در تبعيد ژنرال دوگل، مدتي در الجزيره پايتخت
الجزاير مستقر گرديد. پس از پايان جنگ دوم جهاني، جنبش استقلال طلبي در اين کشور شدت گرفت، به طوري که تشنجات اين دوره، باعث اعطاي خود مختاري از جانب دوگل شد. ولي مبارزان که خواستار استقلال بودند، جهاد خود را ادامه دادند تا حدي که در سال 1962م مارشال دوگل قرارداد اويان را که متضمن استقلال کامل الجزاير بود، امضا کرد. در انقلاب هشت ساله مردم الجزاير، يک ميليون نفر از آزادي خواهان به دست اشغال گران فرانسوي کشته شدند. الجزاير پس از استقلال، داراي حکومت جمهوري دموکراتيک (سوسياليستي) شد، که اولين رئيس جمهور آن احمدبن بلا بود. (ر.ک: 5 ژوئيه)
شرح مناسبت:
ملک فاروق، پادشاه اسبق مصر در سال 1920م به دنيا آمد. او زماني متولد شد که پدرش احمد فؤاد پاشا با نام فؤاد اول در مصر سلطنت مي کرد. در آن زمان، حکومت مصر تحت الحمايه انگليس بود. فاروق در پي مرگ پدرش در سال1936م، در سن شانزده سالگي جانشين وي شد اما چون به سن قانوني نرسيده بود اداره امور مملکت به شوراي نيابت سلطنت محول گشت. در آغاز جنگ جهاني دوم و درگير شدن عده زيادي از قواي متخاصم در شمال افريقا، مصر نيز به صورت يکي از جبهه ها و پايگاه هاي متفقين به خصوص انگلستان درآمد. ملک فاروق زماني مجبور شد علي رغم ميل باطني خود، به پيشنهاد انگليس در مورد نخست وزيري يکي از مخالفان خود، تن در دهد. ولي فاروق در سال 1944م بار ديگر قدرت کافي به دست آوردو پس از تأسيس رژيم صهيونيستي، همگام با ديگر کشورهاي عربي، ارتش مصر را درگير جنگ با رژيم
نوبنياد صهيونيستي نمود. جنگ توام با شکست مصر، مردم اين کشور را نسبت به ملک فاروق به شدت بدبين ساخت. اين بدبيني در کنار فساد رايج در دستگاه رهبري فاروق، زمينه کودتاي آرام 192م ژنرال نجيب و جمال عبدالناصر را در مصر به وجود آورد. به دنبال اين کودتا، فاروق در 26 ژوئيه 1952م مجبور به استعفا شد. رهبران کودتا در ابتدا پسر خردسال فاروق به نام احمد فؤاد را به عنوان فاروق دوم به سلطنت نشاندند. اما در پي اعلام جمهوري در مصر در 18 ژوئن 1953م، فاروق و خانواده اش از مصر اخراج و رهسپار ايتاليا شدند تا اينکه فاروق در 18 مارس 1965م در 45 سالگي در رم درگذشت.
شرح مناسبت:
پابليوس ويرژيليوس مارو، معروف به ويرژيل شاعر بلندآوازه ايتاليا در پانزدهم اکتبر سال هفتاد قبل از ميلاد مسيح(ع) در خانواده اي روستايي در آنْدْ در ايتاليا به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در ميلان و رم به انجام رساند. دوران رشد ويرژيل، در يکي از متشنج ترين دوره هاي تاريخ روم قديم سپري شد در حالي که جنگ هاي داخلي و رقابت هاي گوناگون بر سر قدرت، جامعه را در ناآرامي قرار داده بود. اوضاع زمان، در روحيه ويرژيل، کينه اي شديد نسبت به نفاق و ناسازگاري ميان ملت و هم چنين عشقي عميق به برقراري صلح در نظام حکومتي استوار پديد آورد که در آثارِ بعدي او انعکاس يافته است. زندگي شهرستاني ويرژيل در عين حال که او را در مجاورت زندگي روستايي و کشاورزي و چشم اندازهاي طبيعت قرار داده، عشق به عالم انساني آميخته با تلاش و علاقه
به مردم فعال و قابل احترام و احساس زندگي کلي و جهاني و عواطف ديني را در او ايجاد کرده بود. ويرژيل در دوران تحصيل، علاقه وافري به خواندن آثار نويسندگان به ويژه شعراي روم و يونان داشت و خود نيز در علم معاني و بيان و فلسفه، دانش فراواني کسب کرد. وي پس از پايان تحصيلات خود، به سرودن شعر پرداخت و زندگي و مطالعات خود را به طور کامل در اختيار شعر و شاعري قرار داد. عشق و علاقه بي حدّ به زادگاه خود و مردمي که در آن به کشاورزي مشغول بودند، اساس الهامات اشعار ويرژيل را تشکيل مي دادند. ويرژيل عضو انجمن ادبي رم بود و در همين جا بود که منظومه اشعار شباني خود را در سال 37 ق. م تصنيف کرد. در اين اشعار، ويرژيل زندگي روستايي را به روش گذشتگان يوناني خود مورد توصيف تخيلي قرار داد. اما مهم ترين کتاب او که باعث شهرت ديرپاي وي در زمينه ادبيات در جهان شده است، کتاب "اِنه ايد" است. اين کتاب، حماسه ملي مردم روم، بزرگ ترين منظومه عهد باستان و يک شاه کار ادبي در شعر حماسي جهان به شمار مي رود که در دوازده بند سروده شده است. هدف ويرژيل و يکي از دلايل عمده او در سرودن منظومه اِنه ايد پديد آوردن پيشينه تاريخي همراه با شخصيتي نيمه خدايي به عنوان قهرمان ملي براي رم است. سبک اين منظومه جدي که فاقد روح جسارت و ماجراجويي است، درون گرايانه و صميمانه با نگارش دقيق مي باشد که کمتر موضوعات تکراري دارد. کمال اسلوب و سبک، بيان
و وزن و آهنگ و توازن، برجسته ترين ويژگي اين منظومه است. منظومه انه ئيد را، از نظر وزن، بزرگ ترين و پرشکوه ترين شعري دانسته اند که تاکنون در زبان انسان جاري شده است. ويرژيل در اِنِه ئيد، چيزهاي اعجاب آور و مافوق الطبيعه از عالم الوهيت، آسمان و زمين، دريا، رب النوع ها، قهرمان ها و نيمه خدايان را به امور بشري و سفرها و شکنجه هاي ناشي از جنگ مي آميزد. خدايانِ جاوداني و سنگدل، فرمان مي رانند و بشر بر روي زمين، همچنان به رنج بردن ادامه مي دهد. ويرژيل با ارائه اين اثر، در شمار بزرگ ترين شاعران روم باستان قرار گرفت که شعرش بيشترين تأثير را در ادبيات جهان داشته است. او هم چنين برجسته ترين چهره در ادبيات لاتيني است که در سراسر قرون وسطي، داراي نفوذي فراوان بوده است. پابليوس ويرژيل سرانجام در نوزدهم مارس سال نوزدهم قبل از ميلاد، در 51 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
گوتفريد آگوسْتْ بورْگِر، شاعر معروف آلماني، در نوزدهم مارس 1747م در آلمان به دنيا آمد. بورگر از همان دوران جواني با انواع مصائب و حوادث دست به گريبان بود و اين ناکامي ها که تا آخر عمر دامنش را رها نکرد، تاثيري مستقيم در آثار او و در نتيجه در ادبيات آلمان قرن هجدهم بر جاي گذاشت، به طوري که بورگر در ادبيات آلمان به عنوان شاعر محنت کشيده و تلخ کام معروف شده است. وي در سال هاي پاياني عمر خود در عرصه ادبيات آلمان مقامي رفيع به دست آورد، به طوري که پيش از آنکه يوهان گوته، شاعر شهير آلمان
قدم به صحنه ادب آلمان گذارَد، بورگر بزرگ ترين غزل سراي آلمان به شمار مي رفت. از بورگر آثار منظوم متعددي برجاي مانده که يک قطعه شعر او به نام لئونور، از زمان خود او تا به امروز از معروف ترين و عالي ترين آثار شاعرانه زبان آلماني به شمار مي رود. هم چنين چند قطعه ديگر او به نام شکارچي وحشي و ترانه مرد دلير و … نام بورگر را براي هميشه در زمره بزرگان ادب آلمان ثبت کرده است. گوتفريد بورگر سرانجام در پنجم اکتبر 1794م در چهل و هفت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
الکساندر نيکالايويچ آستروفِسْکي، نمايش نامه نويس معروف روسي در نوزدهم مارس 1823م در مسکو به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود در رشته حقوق، به وکالت دعاوي پرداخت. وي در همين زمان به نگارش روي آورد و در ابتدا آنچه را درباره طبقه بازرگانان، محيط زندگي و خصوصيات اخلاقي آنها فراگرفت در آثارش منعکس کرد. آستروفسکي تا آخر عمر هر سال يک کمدي منتشر کرد و خود نيز در کشور روسيه به شهرت رسيد تا جايي که در شمار برجسته ترين نمايش نامه نويسان قرن نوزدهم و پيش گامان اعتلاي حقوق تئاتر در روسيه بود. آستروفسکي به موازات نگارش نمايش نامه هاي کمدي و تاريخي، به موضوع و تاريخ معاصر خود نيز توجه خاص داشت و در اين زمينه نيز آثاري خلق کرد. موضوع در نمايش نامه هاي آستروفسکي پيوسته رو به گسترش مي رود و علاوه بر طبقه بازرگانان، طبقه هاي ديگر جامعه را نيز در برمي گيرد. وي در عرصه نگارش، هم چون يک نقاش برجسته،
جامعه عصر خويش را به نمايش مي گذاشت. بينش نيرومند، تازگي طبع و قلم وي در تبديل واقعيت هاي زندگي و اجتماع به نمايش نامه، از يک سو باعث قرار گرفتنش در جايگاه يک شخصيت استثنايي شد و از طرف ديگر، عامل تغييرات مهمي در تئاتر روسيه گرديد. نفوذ و تاثير آستروفسکي در ادبيات و آداب و رسوم روسيه چنان اوج گرفت که او را بزرگ ترين نمايش نامه نويس روسيه در دوره رئاليسم يا واقع گرايي دانسته اند. وي هم چنين در راه ايجاد تئاتري ملي، خارج از حيطه سانسور و انحصار تلاش کرد و تا رسيدن به اين هدف، اين مسير را ادامه داد. از آستروفسکي آثار متعددي برجاي مانده که توفان، جنگل، دختر برفي، رؤيا بر رود ولگا و قرباني آخر از آن جمله اند. الکساندر آستروفسکي سرانجام در 14 ژوئن 1886م در شصت و سه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژان فردريک ژوليو، فيزيک دان فرانسوي، در نوزدهم مارس 1900م در پاريس به دنيا آمد. وي در دوران تحصيل، علاقه شديدي به علوم داشت و در مدرسه فيزيک و شيمي پاريس نزد اساتيد بزرگي، دانش آموزي کرد. ژوليو در اين ايام، به پژوهش هاي علمي روي آورد و در رشته مهندسي و سپس شيمي، به مدارج بالايي رسيد. ژوليو در سال 1923، در اين دو رشته فارغ التحصيل شد و از 25 سالگي به عنوان دستيار مخصوص ماري کوري، فيزيک دان شهير فرانسوي و کاشف راديوم، در آزمايشگاه فيزيک در انيستيتو راديوم، مشغول به کار گرديد. او در کنار اين همکاري با ايرِن کوري، دختر مادام کوري ازدواج کرد و از آن پس،
با هم به مطالعه پرداختند تا اين که وجود نوترون ها را در اتم ثابت کردند. اين تحقيقات پيگير، سرانجام به ساخت ماده مصنوعي راديو اکتيو در سال 1934م انجاميد که به همين دليل، جايزه شيمي نوبل، در سال 1935م به ژوليو و همسرش اعطا شد. ژوليو در سال 1946م به رياست مرکز ملي پژوهش هاي علمي و نيز رياست سازمان انرژي هسته اي فرانسه انتخاب شد. وي در راه صلح جهاني و استفاده صلح آميز از يافته هاي هسته اي تلاش وسيعي از خود نشان داد و در سال 1948م ساخت نخستين نيروگاه هسته اي فرانسه را رهبري کرد. ژوليو سرانجام دو سال پس از مرگ همسرش، در 14 اوت 1958م بر اثر تماس مستقيم و دائمي با مواد راديواکتيو در 58 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
آرتورجِيمز بالْفور سياست مدار معروف انگليسي و يکي از بانيان تأسيس رژيم صهيونيستي در 25 ژوئيه 1848م در لندن به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات، وارد فعاليت هاي سياسي شد و توانست به مدت 50 سال، قدرت وموقعيت ممتازي را در حزب محافظه کار انگليس کسب کند. بالفور به خاطر نقش موثري که در پيشبرد اهداف سياسي استعمار بريتانيا در افريقاي جنوبي به ويژه درجنگ هاي استعماري با بوميان آن کشور داشت، در پايان اين جنگ ها در سال 1902م به نخست وزيري انگلستان رسيد و سه سال در اين مقام بود. وي پس از آن از سال 1916 تا 1919م، وزير امور خارجه انگليس نيز بود و به عنوان مؤثرترين عامل براي پيشبرد سياست خارجي انگليس در سال هاي قبل و بعد از جنگ جهاني
اول عمل مي کرد. بالفور در سال هاي بعد نيز در هرم قدرت انگلستان حضور داشت و طراح اصلي سياست هاي دولت استعمارگر انگليس در جهان به شمار مي رفت. مشخص ترين نقطه در زندگي بالفور، تلاشي بود که وي با صدور اعلاميه معروف خود براي تشکيل دولت صهيونيستي در سرزمين اسلامي فلسطين به عمل آورد. در اين اعلاميه که در دوم نوامبر 1917م انتشار يافت، بالفور به ضرورت تشکيل دولت يهود در فلسطين و حمايت دولت انگلستان از اين دولت غصبي تأکيد کرده بود. هفت ماه پس از صدور اين اعلاميه، سرزمين فلسطين طي نبرد نيروهاي انگليسي و عثماني به تصرف بريتانيا درآمد. اين عمليات نظامي در فلسطين، در چهارچوب اجراي اعلاميه بالفور به وقوع پيوست و عملاً حکومت نظامي انگليس بر سرزمين فلسطين حکم فرما گرديد. اين رويدادْ زمينه ساز انتقال تدريجي يهوديان جهان، با کمک و مساعدت انگليسي ها و سرمايه داران يهودي، به فلسطينِ تحت اشغال بريتانيا شد. اعلاميه بالفور در سال 1924م با حذف ماده ايجاد دولت يهود، در جامعه ملل به تصويب رسيد. از اين پس تمام کوشش صهيونيست ها، مصروف جذب و جلب مهاجران يهود از اقصي نقاط جهان به فلسطين گرديد. با اين حال، آرتور جِيمز بالفور تشکيل دولت غاصب صهيونيستي را به چشم خود نديد و سرانجام در 19 مارس 1930م و در بحبوحه انتقال يهوديان جهان به فلسطين اشغالي، در 82 سالگي جان سپرد. (ر.ک: 2 نوامبر)
شرح مناسبت:
ريچارد (يا ريشارد) اول پادشاه انگلستان در 19 فوريه 1157م متولد شد. دوران سلطنت وي با جنگ هاي صليبي هم زمان بود و او در بسياري از
جنگ هاي انجام شده با مسلمانان براي اشغال بيت المقدس شرکت داشت. ريچارد اول که در 14 سپتامبر 1189م در سن 32 سالگي به سلطنت رسيده بود، تنها چند ماه از کل سلطنت 10 ساله خود را در انگلستان سپري نمود. در جريان سومين جنگ صليبي وي همراه پادشاهان فرانسه و آلمان با ارتش خود به طرف فلسطين حرکت نمودند. اما پس از مقاومت مسلمانان و عدم توفيق در تسلط بر بيت المقدس، تقاضاي صلح نمودند و با خفت و خواري در حالي که پادشاه آلمان در آغاز راه غرق شده بود، بازگشتند. خود ريچارد که به او ريچارد شيردل هم مي گفتند، در بازگشت به وطن در اتريش دستگير شد و پس ازآن که طرفدارانش پول فراواني دادند، نجات يافت. با اين حال وي را از قهرمانان جنگ هاي صليبي مي دانند. ريچارد شيردل پس از عدم موفقيت در جريان اين جنگ ها به انگلستان بازگشت و در بقيه دوران سلطنت خود به حفاظت از مناطق تحت سلطه انگلستان پرداخت. ريچارد اول پس از 10 سال سلطنت و 42 سال عمر در 20 مارس 1199م درگذشت.
شرح مناسبت:
سرايزاک يا اسحاق نيوتن دانشمند بلندآوازه انگليسي در 25 دسامبر سال 1642م دريکي از روستاهاي انگلستان به دنيا آمد. وي از نوجواني و جواني به هر اختراع فيزيکي توجه خاصي داشت و در اين دوره، خود، آسياب بادي، ساعت آبي و ساعت آفتابي را اختراع کرد. نيوتن در 18 سالگي وارد دانشگاه کمبريج شد و به تحصيل رياضيات پرداخت. او پس از چندي به زادگاهش بازگشت و به تفکر در علوم پرداخت. اين دوره هجده ماهه نيوتن،
يکي از مهم ترين دوران هاي تاريخ علم است، چه در اين دوره بود که وي به کشف قوانين اصلي مکانيک دست يافت و از آن ها در مورد اجرام آسماني استفاده کرد. هم چنين نيوتن به پيروي از قوانين اصلي مکانيک، قانون جاذبه عمومي را کشف کرد. هرچند بعضي از دانشمندان معاصر او و حتي پيش از وي، درباره نيروي جاذبه بين اجرام آسماني حدس هايي مي زدند اما فکرشان به نتيجه نرسيد و اين تنها نيوتن بود که توانست ماهيت اين نيرو را تحت يک قانون کلي درآورد. نيوتن را به دليل مطالعه آثار رياضي دانان بزرگ و به ويژه پايه گذاري اساس حساب جبر و آناليز، به عنوان يکي از بنيادگذاران اصول رياضيات عالي مي دانند. نيوتن پس از تحقيقات جالبي که درباره نور انجام داد ثابت کرد که نور خورشيد يا نور سفيد عملاً از ترکيب رنگ هاي گوناگون به وجود آمده است که با يک منشور ساده قابل تجزيه است. نتيجه اين تجربه باعث ايجاد مفهوم طيف يا نوار رنگ گرديد و پايه طيف شناسي ريخته شد. نيوتن در 26 سالگي به استادي رياضي دانشگاه کمبريج رسيد و پس از چندي نوع جديدي از تلسکوپ ساخت که به جاي عدسي، در آن، آينه به کار رفته بود. آينه اين تلسکوپ که يک بازتابنده بود مي توانست نور ستارگان را از مسافت هاي دور گرفته و در کانون متمرکز سازد. امروزه، تمام تلسکوپ هاي غول پيکري که اختر شناسان براي مطالعه در اعماق گيتي استفاده مي کنند از نوع تلسکوپ هاي بازتابي است. نيوتن در ادامه تحقيقات خود، جرم زمين و
خورشيد را تعيين کرد و از همين راه، به علت فرو رفتگي زمين در قطب ها و برآمدگي آن در خط استوا پي برد. نيوتن آثار متعدد علمي به نگارش درآورده است، از جمله کتاب مباني رياضي فلسفه طبيعي که درباره حرکات اجسام صحبت مي کند، حاصل سال ها کار و تلاش و تحقيق اوست. نيوتن در اين اثر جالب، ثابت مي کند که حرکات اجسام چه در روي زمين و چه در آسمان ها، از قوانين واحدي پيروي مي کنند. او سپس قوانين مهم سه گانه خود را مطرح مي سازد. وي علاوه بر علوم فيزيک، رياضي و اخترشناسي، به باستان شناسي و تاريخ نيز علاقه مند بود و به مسائل مذهبي تعلق خاطر داشت. نيوتن در سال 1705م به رياست انجمن سلطنتي انگلستان رسيد تا اين که در بيستم مارس 1727م در 84 سالگي درگذشت و براي قدرداني از اين دانشمند بزرگ، او را در کليساي وست مينستر که مدفن بزرگان بسياري است، به خاک سپردند. هم چنين براي پاسداشت مقام علمي نيوتن، واحد نيرو را نيوتن ناميده اند. بدون ترديد مي توان گفت که در تاريخ بشريت نامي مافوق نيوتن وجود نداشته و کمتر کتابي از لحاظ عظمت و بزرگي همانند کتاب هاي او، از قبيل اصول مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تونس، کوچکترين کشور شمال افريقا است که در ميان کشورهاي ليبي والجزاير قرار گرفته ودرياي مديترانه از شمال و شرق، آن را احاطه کرده است. وسعت اين کشور، 163/610 کيلومتر مربع و جمعيت آن در حدود 10 ميليون نفر است. پيش بيني مي شود که جمعيت تونس تا سال 2025م بيش از 12 ميليون نفر گردد. قريب به 99% مردم آن، مسلمان بوده و زبان رسمي کشور، عربي است. پايتخت اين کشور، بندر تونس است که در ساحل خليج تونس در کنار درياي مديترانه قرار دارد. اين بندر، يکي از زيباترين شهرهاي شمال افريقاست. از شهرهاي مهم آن صفاقس، اريانه و سوسه مي باشد. نظام سياسي تونس جمهوري و واحد پول آن دينار است. تونس تاريخ کهني دارد و مرکز يکي از قديمي ترين تمدن هاي جهان به شمار مي آيد. تونس از نظر اقتصادي در قياس با ساير کشورهاي افريقايي کشور پيشرفته اي محسوب مي شود. اين کشور که از قديم الايام جزئي از امپراتوري وسيع اسلامي به شمار مي رفت، در قرن شانزدهم تحتِ سيطره عثماني درآمد. اما با اين حال از نوعي خودمختاري داخلي برخوردار بود. دخالت دول اروپايي در اين منطقه از قرن نوزدهم آغاز شد و در اواخر اين قرن، تونس تحت الحمايه فرانسه گرديد. بعد از جنگ جهاني اول حرکت استقلال خواهي تحت رهبري "نهضت دستور" شکل گرفت اما اين حرکت سرکوب شد. بعد از جنگ جهاني دوم، مبارزات مسلحانه مردمي اوج گرفت در 20 مارس 1956 به استقلال اين کشور با نظام سلطنتي انجاميد. يک سال بعد از آن در ژوئيه،
1957م، حبيب بورقيبه که نخست وزيري تونس را برعهده داشت، با الغاي رژيم سلطنتي و اعلام حکومت جمهوري، مقام رياست جمهوري را در اختيار گرفت و به مدت 3 دهه، در اين سمت باقي ماند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور ناميبيا که در منطقه جنوب غربي افريقا قرار دارد، در جريان جنگ جهاني اول به تصرف نيروهاي افريقاي جنوبي درآمد و بعد از جنگ جهاني دوم، در سال 1947 به صورت رسمي جزئي از افريقاي جنوبي، اعلام شد. هرچند اين امر از سوي سازمان ملل رد گرديد. با اين حال اشغال ناميبيا توسط افريقاي جنوبي تا سال 1961 به طول انجاميد. از اين سال، سازمان ملل مقدمات استقلال اين کشور را فراهم ساخت. اين در حالي بود که مبارزات استقلال طلبانه و آزادي خواهانه مردم ادامه داشت و سازمان خلق افريقاي جنوب غربي موسوم به "سوآپو" رهبري مردم را برعهده داشت. در سال 1975 موجوديت اين سازمان توسط سازمان ملل به رسميت شناخته شد و در کنفرانس غيرمتعهدها نيز به عنوان نماينده ناميبيا پذيرفته شد. در طي سال هاي بعد، از يک طرف تشديد مبارزات مردمي و فشارهاي افکار عمومي و از سوي ديگر تغييرات به وجود آمده در عرصه بين المللي باعث شد تا در دسامبر 1988 خروج نيروهاي نژادپرست افريقاي جنوبي پذيرفته شود، آوارگان به کشور خود بازگردند و زندانيان آزاد شوند. در نهايت پس از انجام انتخابات و پيروزي سوآپو با بيش از 60% آراء، به دوران حکومت افريقاي جنوبي بر ناميبيا، پس از هفتاد سال حضور بيگانه خاتمه داده شد. (ر.ک: 21 مارس)
شرح مناسبت:
بعد از يک سال رَجَز خواني امريکا درباره عراق و تهديد به حمله به اين کشور به بهانه توليد و انباشت سلاح هاي کشتار جمعي و علي رغم اعتراضات سراسري مردم جهان، شيطان بزرگ امريکا به همراه استعمار پير انگلستان در روز بيست و نهم
اسفندماه 1381 ش برابر با بيستم ماه مارس 2003 م به مردم بي دفاع عراق حمله کرده و جنگ تمام عياري را آغاز کرد. در پي اين جنگ خونين، بيش از هزار موشک کروز، هزاران بمب و ده ها هزار گلوله توپ و بمب هاي خوشه اي بر روي مردم عراق ريخته شد و هزاران نفر از زنان، مردان و کودکان عراقي به خاک و خون غلطيدند. کشتار دوازده هزار نفر از مردم، هم چنين تخريب خانه هاي مسکوني بي شمار، بيمارستان ها، تاسيسات اقتصادي، فرهنگي، مساجد، مجروح و معلول شدن ده ها هزار نفر و بر جاي ماندن آثار زيان بار و خطرناک استفاده از سلاح هاي الکترومغناطيسي، شيميايي و ساير سلاح هاي ممنوعه، از ديگر اثرات اين حمله دهشتناک بود. سرانجام پس از سه هفته کشتار و تخريب و آواره کردن تعداد زيادي از ملت عراق توسط ارتش هاي متجاوزو انگليس، بر اساس يک توافق ميان امريکايي ها و صدام، ارتش عراق در برابر نيروهاي اشغال گر تسليم شد و اين کشور در بيستم فروردين 1382 به اشغال کامل نظاميان مهاجم درآمد. اولين اقدام امريکا پس از تسخير کامل عراق، سرقت نفت اين کشور بود و به فاصله يک هفته پس از فروپاشي رژيم صدام، وزارت جنگ امريکا (پنتاگون) به عنوان قيّم عراق به انعقاد قراردادهاي کلان تحت عنوان بازسازي اين کشور با شرکت هاي وابسته به دولت مردان امريکا اقدام کرده و مزدوران خود را براي رهبري عراق در نظر گرفتند. هم چنين پس از سقوط رژيم صدام و ورود مهاجمان به پايتخت، غارت وسيع اموال دولتي و نيز موزه ملي و
بزرگ عراق و هزاران قطعه ارزش مند آن با هماهنگي نيروهاي اشغال گر صورت گرفت و لطمات جبران ناپذيري به فرهنگ و تمدن گذشته اين کشور وارد آمد. در عين حال طي ماه هاي بعد، از يک طرف مقاومت هاي مردمي در برابر حضور اشغال گران، شکل گرفت و از سوي ديگر ملت مسلمان عراق، که از حکومت ديکتاتوري حزب بعث و صدام، نجات يافته بودند، خواهان برپا شدن حکومت اسلامي شد. از طرف ديگر مخالفت افکار عمومي در سراسر جهان نسبت به ادامه اشغال عراق، و پيدا نشدن سلاح هاي کشتار جمعي در اين کشور، باعث شد تا بسياري از مقامات امريکايي و ديگر کشورها نسبت به مسئله توليد و انباشت اين سلاح ها در عراق، اظهار ترديد نموده و دولت بريتانيا نيز در اکتبر سال 2004م نسبت به ارائه اطلاعات غلط در آستانه جنگ، به صورت رسمي عذرخواهي نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يوهان سباستين ژان باخْ موسيقي دان معروف آلماني در 21 مارس 1685م در آيْزْناخ آلمان و در خانواده اي که همه افراد آن بيش از يک صد سال با موسيقي آشنايي داشتند به دنيا آمد. وي در ده سالگي پدر و مادرش را از دست داد و از آن پس تحت نظر برادرش به فراگيري موسيقي پرداخت. علاقه به موسيقي در يوهان به قدري بود که در زمان کوتاهي قطعاتي را که برادرش براي تمرين به او ياد مي داد فراگرفت. باخ در نهايت با کوشش و زحمت زياد به دنياي موسيقي راه يافت و راه خود را در اين هنر باز کرد. خط سير زندگي فعال و سازنده باخ از شغل نسبتاً پايينِ نوازندگي مجلسي آغاز شد تا آن که به رهبري اُرکِسْتر دربار آلمان دست يافت. هنر باخ در روزگارش و حتي تا يک قرن بعد با بي اعتنايي روبرو بود و او را موسيقي دان ناسازگار با زمان معرفي مي کردند. حتي پسرانش، آثار پدر را عجيب مي پنداشتند و معتقد بودند که اين آثار به درد موزه مي خورند. باخ در اواخر عمر، پيوسته درسفر و در حال اجراي کنسرت و نيز تصنيف تعداد فراواني اثر بود. باخ با توسل به تزکيه و رياضت، موسيقي خود را براي هنر سخت مُردن که از آنِ گذشتگان بود آماده مي کرد و در ده سال آخر عمرش چنان تغيير کرد که ديگر قابل شناسايي نبود. از آثار مهم باخ مي توان سويت ها، کنسرتورهاي برانْدْبورگ و سونات ها براي ويولن را نام برد. باخ در موسيقي
مذهبي نيز آثار بزرگي هم چون اي مسيح(ع) و روح را تصنيف کرده است. يوهان سباستين باخ سرانجام در 22 ژوئيه 1750م در 65 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژان باپتيست بارون ژوزف فوريه، رياضي دان برجسته فرانسوي در 21 مارس 1768م در اوگزر فرانسه به دنيا آمد. وي که از دانشمندان برجسته فرانسه در قرن هجده و نوزده به شمار مي رود به عنوان استاد برجسته رياضي به تدريس پرداخت و اين، هم زمان بود با انقلاب کبير فرانسه. در اين زمان، فوريه نيز به جرگه انقلابيون و آزادي خواهان پيوست. پس از آن ژان فوريه در جريان لشکرکشي ناپلئون بُناپارت به مصر در سال 1798م همراه وي رفت. و مدتي در ناحيه تحت اشغال فرانسه به فرمان روايي پرداخت. فوريه در عين حال به تحقيقات علمي خود مشغول بود و به واسطه مطالعات دامنه دار و نتيجه مند خود در رشته رياضيات، از طرف ناپلئون به لقب "بارون" مفتخر گرديد و در سال 1822 به عنوان منشي آکادمي علوم برگزيده شد. وي درباره انتشار حرارات به تحقيق پرداخت و موضوعي را که به نام وي "سلسله فوريه" نام دارد حل نمود. فوريه هم چنين در زمينه نظريه تحليل حرارت کتابي منتشر نمود که مورد استفاده دانشمندان پس از خود قرار گرفت. علاوه بر آن، فوريه درباره پديده هاي ارتعاشي شامل صوت و نور تحقيقات ارزنده اي ارائه نمود و يافته هايي به دست آورد. وي هم چنين پس از زحمات فراوان موفق شد ارتعاشات امواج الکتريکي را توسط منحني هاي مثلثاتي نمايش دهد. ژان باپتيست فوريه پس از سال ها تحقيق و مطالعه سرانجام در
تاريخ 16 ماه مه 1830م در سن 62 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بعد از مرگ عبدالرحمان خان حاکم افغانستان و روي کار آمدن حبيب اللَّه خان در سال 1901م، سياست خارجي اين کشور همانند زمان گذشته، در اختيار انگلستان بود. در اين ميان نمايندگي انگلستان در هند، با توجه به شرايط جهاني خواستار امتيازات بيشتري از حاکم جديد افغانستان بود. بنابراين در سفر هيأت انگليسي به افغانستان، مذاکراتي طولاني ميان سرلوي دين سرپرستِ هيأت با امير حبيب اللَّه خان انجام گرفت که به امضاي قراردادي در 21 مارس 1905م انجاميد. به موجب قرارداد استعماري که ميان انگلستان و افغانستان منعقد گرديد، انگلستان تعهد کرد که سالانه مبلغ 160 هزار ليره به افغانستان بپردازد و در قبال آن، سياست خارجي اين کشور را به مدت چهل سال، تحت نظر داشته باشد. با اين حال حاکم افغانستان از پذيرش درخواست انگلستان در صدور اجازه امتداد راه آهن از منطقه چمن تا قندهار و از پيشاور تا کابل، که در راستاي تأمين اهداف دولت استعماري انگلستان بود، خودداري نمود. سرانجام اين قرار داد در8 اوت 1919 لغو و استقلال افغانستان اعلام شد.
شرح مناسبت:
واژه آپارتايد (آپارتْهايْد، آپارتْهِيْدْ) به معناي جدايي و تفکيک مي باشد و در اصطلاح با تبعيض نژادي و نژادپرستي مترادف شده است. گرچه اِعمال سياست هاي تبعيض نژادي از دوره آغاز استعمار و به ويژه از قرن هفدهم شکل گرفته و نقاط گسترده اي را شامل مي گرديد، اما به صورت مشخص، اين کلمه از سال 1948م توسط دفتر مرکزي حزب ناسيوناليست کشور افريقاي جنوبي به کار گرفته شد. هدف از اعلام و اعمال اين سياست، جداسازي سفيدپوستان از غير سفيدپوستان و به ويژه سياهان بود.
با اين که بيش از 80% جمعيت افريقاي جنوبي را غير سفيدپوستان تشکيل مي دادند، اما اقليت سفيدپوست با اجراي سياست هاي غيرانساني، جامعه اي طبقاتي به وجود آورد. آنها رسماً اعلام کردند که سياست آپارتايدْ همه گروه هاي نژادي را فروتر از سفيدپوستان مي داند و علي رغم اعتراضات افکار عمومي و سازمان هاي بين المللي، به رفتار خود ادامه دادند. اين وضعيت تا آخرين دهه قرن بيستم ادامه داشت و سرانجام، تلاش ها و کوشش هاي مردمي به لغو اين سياست در هفدهم ژوئن 1991م انجاميد. با اين حالْ مساله تبعيض نژادي در بسياري از کشورها که داراي نژادهاي مختلف مي باشند، همچنان اعمال مي شود. نمونه بارز آن، کشور ايالات متحده امريکاست که علي رغم ادعاي وجود دموکراسي و حمايت از حقوق بشر، سياست هاي ظالمانه اي عليه سرخ پوستان و سياهان اين کشور انجام مي دهد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني مبارزه با تبعيض نژادي
متن:
يا أيُّها النّاسُ إنّا خَلَقناکُم مِن ذَکَرٍ و أُنثي و جَعَلناکُم شُعُوباً و قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إنَّ أکرَمَکُم عِندَ اللَّهِ أتقاکُم إنَّ اللَّهَ عَليمٌ خَبيرٌ
ترجمه:
اي مردم! شما را از مرد و زني آفريديم و دسته دسته و قبيله قبيله تان کرديم تا يکديگر را بشناسيد. در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترينِ شما است. بي ترديد خدا دانا و آگاه است
آدرس:
حجرات، آيه 13.
زير عنوان:
روز جهاني مبارزه با تبعيض نژادي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لافَضلَ لِعَرَبِيٍّ عَلي عَجَمِيٍّ و لاعَجَمِيٍّ عَلي عَرَبِيٍّ و لا أحَمَرَ عَلي أسوَدَ و لا أسوَدَ عَلي أحَمَرَ إلّا بِالتَّقوي
ترجمه:
هيچ عرب را بر عجم، و هيچ عجم را بر عرب و هيچ سفيد را بر سياه
و هيچ سياه را بر سفيد برتري نيست مگر به تقوا
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22396.
زير عنوان:
روز جهاني مبارزه با تبعيض نژادي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: کُلُّکُم مِن آدَمَ و آدَمُ مِن تُرابٍ و أکرَمُکُم عِندَ اللَّهِ أتقاکُم
ترجمه:
همه شما از نسل آدم هستيد و آدم از خاک است و ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزکارترين شما است
آدرس:
تفسير القمي، ج 2، ص 322.
زير عنوان:
روز جهاني مبارزه با تبعيض نژادي
متن:
امام سجّادعليه السلام: لاحَسَبَ لِقُرَشيًّ و لاعَرَبِيٍّ إلّابِتواضُعِ و لاکَرَمَ إلاّ بِتَّقوي
ترجمه:
قريشي و عرب را افتخاري نيست مگر به فروتني، و هيچ کرامتي نيست مگر به تقوا
آدرس:
بحار الأنوار، ج 70، ص 287.
شرح مناسبت:
پس از اعلام موجوديت سازمان آزادي بخش فلسطين (ساف) در سال 1965م، اين سازمان به تدريج بر تعداد و شدت عمليات نظامي خود عليه نيروهاي رژيم صهيونيستي افزود تا اين که در روز 21 مارس 1968م با يورش نيروهاي صهيونيستي به اردوگاه فلسطينيان در نزديکي شهر کرامه در اردن، نبردي سنگين ميان چريک هاي فلسطيني و مزدوران رژيم صهيونيستي آغاز شد. در نبرد کرامه، حداقل 1200 نفر از سربازان اين رژيم به هلاکت رسيدند و ده ها تانک و زره پوش آن ها نابود و يا توسط چريک هاي فلسطيني به غنيمت گرفته شد. در اثر اين جنگ، استقبال جوانان فلسطيني از پيوستن به سازمان آزادي بخش فلسطين جهت نبرد براي بازپس گيري سرزمينشان به شدت افزايش يافت. با اين حال سازمان آزادي بخش فلسطين از سال 1991، اعتبار بين المللي، منطقه اي و داخلي خود را به دليل عدول از مواضع انقلابي اش از دست داد و به تصور دستيابي به صلح با رژيم اشغال گر قدس، به
مذاکره با اين رژيم نشست.
شرح مناسبت:
کشور ناميبيا با وسعت 824 /268کيلومتر مربع در جنوب غربي افريقا و در ساحل اقيانوس اطلس واقع شده است. جمعيت اين کشور درحدود 2 ميليون نفر بوده که بيش از 90 درصد آن ها را سياه پوستان تشکيل مي دهند و بيشتر آنان داراي اديان بومي و مسيحيت مي باشند. پيش بيني مي شود که جمعيت ناميبيا تا سال 2025م بيش از 2 ميليون نفر گردد. نظام سياسي ناميبيا جمهوري است و اکثر مردم آن به زبان انگليسي صحبت مي کنند. واحد پول اين کشور دلار ناميبيا مي باشد. مرکز ناميبيا شهر وينْدْهوگ نام دارد و شهرهاي مهم آن والويس بي، اوشاکاتي و اوندانگوا مي باشند. ناميبيا تا سال 1990م در کنترل کشور افريقاي جنوبي قرار داشت ولي مجامع بين المللي، سازمان خلق افريقاي جنوب غربي موسوم به سوآپو را به عنوان تنها نماينده قانوني مردم ناميبيا مورد شناسايي قرار مي دادند. سرانجام سال ها مبارزه مردم و سازمان هاي استقلال طلب باعث شد تا افريقاي جنوبي نيروهاي خود را از اين کشور بيرون برد و نتيجه انتخابات انجام شده به پيروزي سازمان سوآپو رقم خورد. رياست جمهوري "سام نجوما" که حدود 30 سال در تبعيد بود، آغازي بود به استقلال اين کشور که در 21 مارس 1990م اعلام گرديد. ناميبيا در همين سال نيز به عنوان يک کشور مستقل به عضويت سازمان ملل متحد درآمد. (ر.ک: 20 مارس)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جزيره جامائيکا که در درياي کارائيب و در جنوب کوبا در امريکاي مرکزي واقع شده است، در سال 1494م در جريان دومين سفر اکتشافي کريستف کلمب کشف شد و 15 سال بعد در 22 مارس 1509م به خاطر اهميت استراتژيک و بازرگاني آن در درياي کارائيب مورد توجه اسپانيا قرار گرفت و توسط نيروهاي اين کشور اشغال شد. چندين سال بعد، جامائيکا به تصرف انگلستان درآمد و تا قرن هجدهم نيز تحت سلطه کامل انگليس باقي ماند. در اين مدت گروه هاي بي شماري از کارگران سياه پوست، در مزارع نيشکر به کار گرفته شدند و اکثر بوميان جزيره از موطن خود، رانده شدند. در قرن نوزدهم، جامائيکا مانند بسياري ديگر از کشورهاي تحت سلطه استعمار، با نهضت هاي رهايي بخش و جنبش هاي استقلال طلب مواجه گرديد. دگرگوني اوضاع بين المللي در نيمه دوم قرن بيستم به استقلال جامائيکا در ششم اوت 1962 انجاميد. با اين حال اين کشور همچنان عضوي از جامعه مشترک المنافع است که حکومت آن، فرمانداري کل و تحت رياست تشريفاتي پادشاه انگلستان مي باشد. (ر.ک: 6 اوت)
شرح مناسبت:
يوهان ولفگانگ فون گوته اديب نام آور آلماني، در 28 اوت 1749م در شهر فرانکفورت آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات ابتدايي، به فراگيري حقوق و پزشکي پرداخت و از آن پس به ادبيات و فلسفه روي آورد. گوته علاوه بر آن، زبان هاي لاتين، انگليسي و فرانسوي را نيز آموخت. آثار اوليه گوته، در دوراني از ادبيات آلمان آغاز شد که آن را دوره توفان و فشار مي گويند و پيش درآمد جنبش رمانيتک و داستان
سرايي بود که در قرن نوزدهم، سراسر اروپا را در برگرفت. گوته با الهام از تفکر اصالت احساس، به سرودن شعر و غزل همت گماشت و در اين راه، گوي سبقت را از همگان ربود. هم چنين گوته با مطالعه ديوان حافظ، شيفته لسان الغيب شيراز شد و تصميم گرفت مضاميني را که از ادبيات مشرق زمين مورد توجهش قرار گرفته در قالب اشعاري به زبان آلماني بريزد. وي در ملحقات اين اثر که به ديوان شرقي معروف است، به ستايش قرآن و پيامبر عالي قدر اسلام(ص) پرداخته و مي گويد: "قرآن را بايد قانون خدايي دانست و نبايد آن را مانند کتاب هايي تصور کرد که براي تدريس يا تفريح همنوعان مي نويسند. امعان نظر در قرآن، ما ذا مجذوب مي کند و به شگفت مي آورد و سرانجام به تعظيم و احترام وادار مي نمايد" از ديدگاه گوته "سبک قرآن برطبق موضوع و هدفش داراي روشي جدي توأم با بزرگ منشي و تهديد کننده و حقيقتاً با احترام همراه است". وي تصريح مي نمايد: "هرگاه معناي اسلامْ تسليم شدن به اراده خداوند جهان مي باشد، پس ما همگي در اسلام زندگي مي کنيم و مسلمان مي ميريم". ولفگانگ گوته يکي از با استعدادترين و در عين حال يکي از ناآرام ترين عُشّاق عصرِ خود بود. سراسر زندگيش سرشار از شور و نشاط و التهاب تازه و کارهاي نو و جستجو بود، گوته هم عاصي بود هم محافظه کار، هم مسيحي بود، هم بي دين، هم مريد شيطان بود هم تابع پاکان. عمرش را وقف نقاشي انسان و طبيعت کرد و به کلمات بي
جان، حيات بخشيد. گوته مقالاتي در گياه شناسي و فيزيولوژي نوشت و يک نظريه تازه علمي را در باب رنگ ها تکميل کرد. او هم چنين فلسفه خويش را بر مبناي سرگذشت واقعي انسان، پايه گذاري نمود. گوته بزرگ ترين شخصيت ادبي قرن نوزدهم و يکي از برجسته ترين نوابغ تاريخ بشر محسوب مي شود. روح بلند پرواز، قوه تخيل بي نظير، قدرت بيان و قلم سحرآميز او در مردم آلمان سخت اثر کرد و او را سرآمد شعرا و نويسندگانِ آن کشور نمود به طوري که او را پدر ادبيات آلمان لقب داده اند. مهم ترين اثر گوته، فاوسْتْ نام دارد که بايد گفت ثمره شصت سال کار مداوم و عميق اوست که در واقع سرگذشت خود اوست. فاوست، سرگذشت کيمياگري است که مي خواهد بر همه اسرار طبيعت دست يابد و راهي به جانب ماوراءالطبيعه بگشايد. گوته از نظر ادبي در آلمان داراي همان مقامي است که دانته در ايتاليا و شکسْپير در انگلستان داشته اند و کمتر شخصيتي چون گوته در ادبيات جهان چنين نفوذي داشته اند. وي نمايش نامه نويسي دانشمند بود و علاوه بر آن، داستان ها و سفرنامه هايي از خود باقي گذارد که ايفي ژني، سرگذشت نامه ها، ورتر، سفر ايتاليا و … از آن جمله اند. گوته سرانجام در 22 مارس 1832م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در 22 مارس 1881م اتحاديه بين المللي فوتبال به منظور نظارت بر مسابقه هاي فوتبال در ميان کشورهاي جهان به وجود آمد. تا قبل از تشکيل اين اتحاديه، مسابقات فوتبال در داخل کشورها و به صورت غير رسمي انجام مي
شد. اتحاديه بين المللي فوتبال که هم اکنون فيفا (فدراسيون بين المللي فوتبال) خوانده مي شود، با هدف انجام مسابقات فوتبال، ميان تيم هاي ملي کشورها با سازمان دهي و قوانين يکسان، تأسيس شد. لازم به ذکر است که اولين مسابقه بين المللي رسمي فوتبال در سال 1901، ميان انگليس و آلمان برگزار شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اتحاديه يا جامعه عرب اتحاديه اي است که به پيشنهاد ملک فاروق پادشاه وقتِ مصر و با امضاي پيماني توسط دولت هاي سوريه، عراق، اردن، عربستان، مصر و يمن در 22 مارس 1945م به وجود آمد. طرح تأسيس اين اتحاديه در اجلاسي که در 25 سپتامبر 1944م در بندر اسکندريه مصر تشکيل شد به تصويب رسيده بود و هدف از تشکيل اين اتحاديه، حفظ تماميت ارضي و استقلال کشورهاي عضو و برقراري همکاري نزديک سياسي، اقتصادي و فرهنگي ميان اعضا بوده است. در نخستين کنفرانس اين اتحاديه، نمايندگاني از اعراب فلسطين هم شرکت داشتند و هدف اتحاديه نيز بيشتر مبارزه با فکر تشکيل يک دولت يهودي در فلسطين بود. پس از تشکيل رژيم صهيونيستي و وقوع جنگ هاي اعراب و اسرائيل، اتحاديه عرب با هدف مبارزه با اين رژيم و احقاق حقوق فلسطيني ها به فعاليت خود ادامه داد ولي با بروز اختلاف بين خود کشورهاي عربي، جلسات اين اتحاديه بيشتر به بحث و گفتگو درباره مسائل مورد اختلاف اعراب اختصاص يافت. پس از چندي کشورهاي عربي ليبي، سودان، تونس، مغرب، الجزاير، بحرين، جيبوتي، کويت، لبنان، موريتاني، عمان، قطر، سومالي، امارات متحده عربي و سازمان آزادي بخش فلسطين نيز به اين اتحاديه پيوستند و اتحاديه عرب با بيش از بيست کشور عربي، کار خود را ادامه داد. در سال 1950، تعدادي از اعضاي اتحاديه، يک قرارداد امنيت جمعي امضا کردند و در 1962م اين اتحاديه تصميم به ايجاد يک فرماندهي نظامي مشترک گرفت. اما همکاري هاي نظامي در اتحاديه عرب، عملاً تحقق نيافت و کشورهاي خط مقدم نبرد
با رژيم صهيونيستي در جنگ هاي خود با اين رژيم تنها ماندند. در سال 1979م به دنبال امضاي قرار داد جداگانه صلح بين مصر و رژيم صهيونيستي در کمپ ديويد، مصر که خود بنيان گذار اتحاديه عرب بود، از اين سازمان اخراج شد و مقر اتحاديه عرب از قاهره به تونس انتقال يافت. ده سال بعد در سال 1989م، مصر مجدداً به عضويت اتحاديه پذيرفته شد و با توجه به اين واقعيت که در سياست مصر نسبت به اسرائيل تغييري حاصل نشده است، پذيرش مجدد مصر به عضويت اتحاديه عرب را مي توان به عنوان عقب گرد سياست اتحاديه عرب در قبال رژيم صهيونيستي تلقي نمود. اتحاديه عرب علي رغم در اختيار داشتن سرزمين هاي وسيع و ثروت و منابع انبوه خدادادي، نقش چندان مهمي در سياست هاي کلان جهان ندارد و در بسياري از مسائلي که حتي به خود جامعه عرب مربوط مي شود منفعلانه عمل مي کند. علاوه بر اين، وجود اختلافات متعدد در داخل اتحاديه عرب، مانع از مطرح شدن اين اتحاديه به عنوان نهادي قدرت مند و صاحب نفوذ در منطقه و جهان شده است.
شرح مناسبت:
کشور اردن که نام رسمي آن پادشاهي هاشمي اردن است، در غرب آسيا و در ميان 4 کشور عراق، عربستان، سوريه و فلسطين قرار گرفته است. مساحت اردن 89/326 کيلومتر مربع و جمعيت آن قريب به 5 ميليون نفر مي باشد که پيش بيني مي شود جمعيت آن تا سال 2020م نزديک به 8 ميليون نفر گردد. پايتخت اردن، شهر اَمّان و واحد پول اين کشور، دينار مي باشد که بيش از 90% از مردم
اردن ملّيت عرب داشته و به زبان عربي سخن مي گويند و اکثريت قريب به مطلق جمعيت آن مسلمانند. نوع حکومت و نظام سياسي حاکم بر اردن مشروطه سلطنتي است و اختيارات اجرايي و تعيين خط مشي سياسي کشور در دست پادشاه است. کشور اردن از ديرباز همواره تحت تسلط ديگر کشورها بوده و خود کمترْ دولتي مستقل داشته است. تا اين که امپراتوري عثماني، اردن و ساير کشورهاي هم جوار آن را تسخير کرده و آن را به صورت يکي از ايالات خود درآورد. پس از کوتاه شدن دست عثماني از اين منطقه در سال هاي پس از جنگ جهاني اول، اردن به تحت الحمايگي انگليس درآمد. بعد از سي سال تسلط انگليس بر اين کشور، سرانجام اردن در 22 مارس 1946م استقلال يافت و يکي از سرسپردگان انگليس به نام عبداللَّه به پادشاهي رسيد. پس از چند سال و با قتل او، فرزندش طلال جانشين او شد و يک سال بعد نيز، پسرش شاه حسين اردني به سلطنت دست يافت. که دوران پادشاهي وي 46 سال به طول انجاميد. در حال حاضر نيز، ملک عبداللَّه دوم بر اين کشور حکومت مي کند.
شرح مناسبت:
جورج آلفرد لئون سارتون، مصنّف نامدار بلژيکي و برجسته ترين مورخ علم و خاورشناس معروف اين کشور در 31 اوت 1884م به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته فلسفه به پايان رسانيد و سپس به فراگيري علوم طبيعي، رياضيات و شيمي پرداخت. سارتون پس از اخذ درجه دکتراي خود به تدريس روي آورد و از آن پس، مدت 45 سال از زندگي خويش را به تحقيق و تتبّع
و موشکافي درباره تاريخ علم و حکمت اختصاص داد. پروفسور سارتون در سال 1931م کتاب تاريخ علم و هومانيسم جديد را منتشر کرد که در نتيجه آن، آوازه اش بلند گرديد. او به زبان هاي عربي، فرانسه، انگليسي، آلماني، يوناني، لاتيني، اسپانيايي و ايتاليايي تسلط داشت و با زبان هاي سانسکريت، چيني و ژاپني نيز آشنا بود. هم چنين کتاب مقدمه بر تاريخ علم در 2 جلد، بهترين و جامع ترين تصنيف دکتر سارتون مي باشد که حاوي سير دانش از قديم ترين ادوار تاريخي تا دوره رنسانس يا رستاخير علمي مغرب زمين است. اين کتاب که ثمره درايت شگرف و نتيجه بيش از چهل سال تحقيق و موشکافي سارتون است. از ممتازترين آثار علم و معرفت به شمار مي رود و به زبان هاي زنده دنيا ترجمه شده است. اين دانشمند بلژيکي، بيش از پانصد مقاله علمي در موضوع تاريخ علم، تاريخ فلسفه، هنرآسيايي، فرهنگ عربي و اسلامي در مجلات مختلف اروپا و امريکا نوشته است که در موضع مباحث مربوط به شرق و غرب و اسلام، تا حدودي منصفانه قضاوت کرده است. سارتون يکي از بنيان گذاران فرهنگستان بين المللي تاريخ علم بود و تا آخر عمر نيز رياست آن را برعهده داشت. جورج سارتون را دانشمندي خوانده اند که در رشته تاريخ علوم، از لحاظ جامعيت، کسي به او نمي رسد. وي در بيش از ده فرهنگستان، انجمن و مؤسسه علمي عضويت داشت و جوايز متعددي را در طول حيات علمي خود دريافت کرد. جورج آلفرد لئون سارتون سرانجام در 22 مارس 1956م در 72 سالگي در گذشت.
شرح مناسبت:
رشد فزاينده جمعيت
و افزايش مصرف آب، قطع بي رويّه درختان جنگل ها و تغيير اکوسيستم طبيعت، رشد شهرسازي و افزايش صنايع آلوده کننده آب، شيوه هاي نامناسب و غير اصولي کشاورزي، احداث سدهاي مخزني و ايجاد درياچه هاي مصنوعي، همگي از عوامل نابودي چرخه منظم آب در سطح جهان است که نوعي تهديد جدي براي جامعه بشري محسوب مي شوند. از اين رو و در راستاي آگاه ساختن جهانيان به اهميت روزافزون آب و ايجاد سيستم هاي جهاني و توسعه منابع آب، در کنفرانس جهاني توسعه و محيط زيست که در سال 1992م در شهر ريودو ژانيروي برزيل تشکيل شد، روز بيست و دوم مارس برابر با دوم فروردين به عنوان روز جهاني آب معين شد و در مجمع عمومي سازمان ملل متحد به تصويب رسيد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني آب
متن:
و أنزَلنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُوراً
ترجمه:
و ما از آسمان آبي پاک و پاک کننده فرو فرستاديم
آدرس:
فرقان، آيه 48.
زير عنوان:
روز جهاني آب
متن:
و جَعَلْنا مِنَ الماءِ کُلَّ شَي ءٍ حَي
ترجمه:
و هر چيز زنده اي را از آب پديد آورديم
آدرس:
انبياء، آيه 30.
زير عنوان:
روز جهاني آب
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: خَيرُ شَرابٍ فِي الدُّنيا وَالآخِرَةِ الْماءُ
ترجمه:
بهترين نوشيدني در دنيا و آخرت آب است
آدرس:
جامع الصغير، ج 1، ص 619.
زير عنوان:
روز جهاني آب
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: سَيّدُ شَرابِ الدُّنيا و الآخِرةِ الْماءُ
ترجمه:
سرآمد نوشيدني هاي دنيا و آخرت آب است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 66، ص 56.
زير عنوان:
روز جهاني آب
متن:
امام صادق عليه السلام: لاتُفسِدْ عَلَي القَومِ ماءَهُم
ترجمه:
آب مورد نياز مردم را آلوده نکن
آدرس:
تهذيب الأحکام، ج 1، ص 185.
زير عنوان:
روز جهاني آب
متن:
امام رضاعليه السلام: طَعمُ الماءِ طَعمُ الحَياةِ
ترجمه:
مزه آب، مزه زندگي است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 49، ص 99.
زير
عنوان:
صرفه جويي در مصرف آب
متن:
کُلُوا وَاشرَبُوا ولا تُسرِفُوا إنَّهُ لايُحِبُ المُسرِفين
ترجمه:
بخوريد و بياشاميد ولي اسراف نکنيد که خداوند اسراف کاران را دوست نمي دارد
آدرس:
اعراف، آيه 31.
زير عنوان:
صرفه جويي در مصرف آب
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: فِي الوُضوءِ إسرافٌ و في کُلِّ شَي ءٍ إسرافٌ
ترجمه:
در وضو نيز اسراف هست؛ در هر چيزي اسراف وجود دارد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 8497.
زير عنوان:
صرفه جويي در مصرف آب
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: الوُضوءُ بِمُدِّ و الغُسلُ بِصاعٍ و سَيَأتي أقوامٌ بَعدي يَستَقِلّونَ ذلِکَ فَاُولئکَ عَلي خِلافِ سُنَّتي
ترجمه:
براي وضوء يک مُدّ (750 گرم) و براي غسل يک صاع (3 کيلو) آب بس است. پس از من گروهي مي آيند که اين مقدار را کافي نمي دانند؛ آنها برخلاف سنّت من هستند
آدرس:
الأشعثيات، ص 16.
زير عنوان:
صرفه جويي در مصرف آب
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: سَتَکونَ فِي هذِهِ الاُمَّةِ قَومٌ يَعتَدونَ فِي الطَّهُورِ
ترجمه:
به زودي در اين امّت گروهي پديد خواهند آمد که در استفاده از پاک کننده ها زياده روي مي کنند
آدرس:
سنن أبي داود، ج 1، ص 29.
زير عنوان:
صرفه جويي در مصرف آب
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ القَصدَ أمرٌ يُحِبُّهُ اللَّهَ - عَزَّوَجَلَّ - و إنَّ السَّرَفَ يُبغِضُهُ … و حَتّي صَبُّکَ فَضلَ شَرابِکَ
ترجمه:
ميانه روي چيزي است که خداي - عزّوجلّ - آن را دوست دارد و اسراف را ناخوش مي دارد … حتّي دور ريختن زياده نوشيدني ات را
آدرس:
الکافي، ج 4، ص 52.
زير عنوان:
صرفه جويي در مصرف آب
متن:
امام صادق عليه السلام: أدنَي الإسرافِ هِراقَةُ فَضلِ الإناءِ
ترجمه:
کم ترين اندازه اسراف، دور ريختن ته مانده ظرف (غذا يا آب) است
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 460.
شرح مناسبت:
شيخ احمدياسين، رهبر معنوي جنبش مقاومت اسلامي فلسطين، حماس، در ماه ژوئن 1936م در
سرزمين فلسطين به دنيا آمد. هم زمان با اعلام موجوديت رژيم اشغال گر قدس در سال 1948م، شيخ احمد ياسين به علت تجاوز رژيم صهيونيستي، خانه و کاشانه خود را ترک کرد و به همراه خانواده در غزّه سکونت گزيد. وي از آن پس به تحصيل و کار پرداخت و در همان زمان، بر اثر حادثه اي، دچار آسيب ديدگي و قطع نخاع گرديد. با اين حال تحصيلات خود را ادامه داد و وارد دانشگاه عين شمس در مصر شد. توانايي شيخ احمد ياسين در سخنراني و گرايش وي به جنبش اسلامي اخوان المسلمين مصر باعث شد تا مدت ها تحت تعقيب پليس مصر قرار گيرد و مدتي هم زنداني شود. پس از وقوع جنگ اعراب و اسرائيل در سال 1967م و شکست اعراب، شيخ احمدياسين با رها کردن درس و دانشگاه و بازگشت به نوار غزه، در مساجد اين شهر به سخنراني پرداخت و مردم را به مقاومت فراخواند. وي ضمن انجام فعاليت هاي اجتماعي و فرهنگي، به جمع آوري کمک ها و ياري رساندن به خانواده هاي اسراء و شهدا پرداخت و مجتمع اسلامي غزه را بنيان نهاد. بر اثر فعاليت هاي شيخ احمدياسين که در مقاومت فلسطين موثر بود، وي در سال 1982م توسط رژيم صهيونيستي دستگير و به سيزده سال زندان محکوم شد، اما پس از سه سال در جريان مبادله اسراء آزاد گرديد. او پس از آزادي از زندان، نه تنها دست از مبارزه برنداشت بلکه در سال 1987م به همراه چند نفر از همرزمان و همفکران خود، تشکيلات جديدي به راه انداخت که جنبش مقاومت اسلامي فلسطين، موسوم به
حماس، نام گرفت. نقش حماس در انتفاضه فلسطين با محور قرار دادن مساجد در طول ساليان فعاليت خود، بسيار گسترده و فراگير بوده، ضمن آن که اين جنبش در تشکيلات وسيع خود، شاخه هاي نظامي و امنيتي داشت که فعاليت هاي نظامي و امنيتي خود را به صورت غيرعلني و زير زميني انجام مي دهد در جريان اين مبارزات، تهديدات فراواني عليه شيخ احمد ياسين صورت گرفت و بسياري از همراهان او و در اين جنبش، توسط جوخه هاي مرگ رژيم صهيونيستي به شهادت رسيدند. با ادامه مبارزات شيخ احمد ياسين، رژيم صهيونيستي وي را بار ديگر درماه مه سال 1989م به زندان افکند و پس از مدت بيش از هشت سال، در سال 1997م از زندان دهشتناک صهيونيست ها رهايي يافت. شيخ احمد ياسين پس از آزادي، مبارزات خود را بيشتر از گذشته ادامه داد و به عنوان رهبر معنوي جنبش حماس، انتفاضه مقدس مسجدالاقصي را هدايت مي کرد. وي تنها راه غلبه بر رژيم صهيونيستي را مبارزه مي دانست و با هرگونه سازش و مذاکره با اين رژيم مخالف بود. وي در اواخر عمر چندين بار تهديد به مرگ شد ولي او بدون هراس از مرگ، به استقبال شهادت شتافت. شيخ احمد ياسين سرانجام در بامداد روز بيست و دوم مارس 2004م پس از اقامه نماز صبح، توسط بالگردهاي رژيم صهيونيستي هدف شليک سه موشک قرار گرفت و به همراه هشت تن ديگر به شهادت رسيد. وي در اين هنگام 68 سال داشت. هزاران نفر از مردم فلسطين، در مراسم تشييع با شکوه پيکر شيخ احمد ياسين، بر ادامه راه او تاکيد کردند
و خواهان ادامه انتفاضه فلسطين شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بنيتو موسوليني در آغاز قرن بيستم تفکراتي سوسياليستي داشت که بر تقدم جامعه بر فرد و مالکيت عمومي مبتني بود. اما در اواخر جنگ جهاني اول با يک چرخش يک صد و هشتاد درجه اي در عقايد سابق خود، به تبليغ افکار تند ناسيوناليستي، نژادپرستي و ملي گرايي پرداخت. وي در راستاي اهداف قدرت طلبانه خود، در 23 مارس 1919م حزب فاشيست ايتاليا را تأسيس کرد. اعضاي اين حزب به تجديد قدرت امپراتوري روم قديم معتقد بودند و چون لباس هاي سياه برتن مي کردند به پيراهن سياهان، معروف شدند. تفکر فاشيستي بر استقرار يک رژيم ديکتاتوري غيرپارلماني و دشمني با هر نوع آزادي استوار بود و در سياست خارجي نيز مشيِ تجاوزکارانه را تبليغ مي کرد. فاشيسم، بيش از آن که يک فلسفه يا ايده ئولوژي سياسي باشد، يک روش حکومت است که بر سه اصل حکومت فردي، قدرت و حاکميت دولت و ناسيوناليسم افراطي بنا شده است. در حکومت فاشيستي، فردي که در رأس حکومت قرار مي گيرد مافوق قانون و واجب الاطاعه است. در اين حکومت ها سازمان دولت با تکيه بر قدرت نظامي و گروه هاي فشار سياسي و وسايل تبليغاتي که در اختيار دولت است آزادي هاي فردي را محدود مي سازد و هرگونه حرکت مخالفي را سرکوب مي کند. هم چنين فاشيسم به طور عام به رژيم هاي استبدادي متمرکزي اطلاق مي شود که با ايدئولوژي تبعيض نژادي و ناسيوناليسم افراطي حکومت مي کنند و با سرکوب مخالفين، ايجاد اختناق و سانسور عقايد و افکار مردم، حکومت خود را تداوم مي بخشند.
موسوليني به کمک اعضاي اين حزب در اکتبر 1922م، با شعار قدرت، اطاعت و عدالت، شهر رُم، پايتخت ايتاليا را تسخير کرد و به مقام نخست وزيري رسيد. موسوليني از آن پس در تعقيب اهداف حزب فاشيست، به تدريج همه امور داخلي و خارجي را تحت سيطره خود درآورد. موسوليني به همراه هيتلر رهبر فاشيست آلمان، جنگ جهاني دوم را آغاز کرد اما سرانجام در اواخر جنگ، توسط ميهن پرستان ايتاليايي دستگير و در بيست و هشت آوريل 1945م تيرباران شد.
شرح مناسبت:
پاکستان در جنوب آسيا ودر جنوب شرقي ايران و شمال غربي هند واقع گرديده است. اين کشور داراي 796/095 کيلومتر مربع مساحت است و حکومت آن، جمهوري اسلامي مي باشد. پايتخت کشور پاکستان شهر اسلام آباد و بزرگ ترين شهر آن کراچي و از ديگر شهرهاي مهم آن لاهور و راولپندي است. واحد پول اين کشور مسلمان نشين روپيه پاکستان و زبان رسمي آن ها اردو مي باشد. 95% مردم پاکستان مسلمان و بقيه هندو، بودايي و مسيحي هستند. شيعيان گروه بزرگي از مسلمانان اين کشور را تشکيل مي دهند. کشور پاکستان و کشور هند تا 1947م که سال تأسيس اين دو دولت است سرنوشت مشترکي داشته اند. چون پيش از ايجاد پاکستان، سراسر شبه جزيره، هندوستان ناميده مي شد که پس از استقلال به 7 کشور کوچک تر تجزيه شد. ايجاد پاکستان به عنوان کشوري که بر اساس اسلامْ موجوديت و هويت مستقل يافته، بر پايه نظريه "دو ملت" صورت پذيرفت. آرمان وطن اسلامي در منطقه هندوستان از ديرباز در نظر انديشمندان و مصلحان اسلامي بود و برترين انديشمند اين منطقه که
در اين موضوع صحبت کرده علامه اقبال لاهوري است. پس از آن محمدعلي جناح که در راه استقلال هندوستان به همراه مهاتما گاندي زحمات فراواني متقبل گرديد در سال 1938م تقاضاي رسمي براي ايجاد وطن مستقل اسلامي را مطرح نمود و کمتر از ده سال بعد در 14 اوت 1947م اين درخواست عملي گرديد. در 23 مارس 1956، قانون اساسي جديد کشور پاکستان وضع شد و به موجب آن، حکومت اين کشور از فرمانداري کل به جمهوري اسلامي با دو مجلس قانون گزاري تغيير يافت. پاکستان داراي دو روز ملي است: يکي 23 مارس که قانون اساسي جديد کشور وضع گشت و ديگري 14 اوت که دولت جديد پاکستان تأسيس شد.
شرح مناسبت:
سازمان جهاني هواشناسي که به اختصار وِمو خوانده مي شود، در سال 1878 ايجاد شد. اين سازمان وابسته به سازمان ملل متحد است و کليه مؤسساتِ هواشناسي در جهان، با اين سازمان همکاري دائمي دارند. از اهداف سازمان جهاني هواشناسي مي توان به استفاده هرچه بيشتر از علم هواشناسي در هوانوردي، دريانوردي، کشاورزي و ساير فعاليت هاي انساني و کمک به استاندارد کردن آمار و اطلاعات هواشناسي در سطح جهان، اشاره کرد. هم چنين اين سازمان داراي يک کميته اجرايي با 24 عضو است و شش انجمن هواشناسي منطقه اي و هشت کميسيون فني و يک کنگره هواشناسي از ديگر ارکان آن مي باشد. مرکز اين سازمان در ژنو قرار دارد و کنگره آن مرکب از دستگاه عاليه سازمان و نمايندگان کشورهاي عضو، هر چهار سال يک بار تشکيل مي گردد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني هواشناسي
متن:
وَمِن آياتِهِ أن يُرسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّراتٍ
ترجمه:
و از نشانه هاي او اين است که بادهاي بشارت آور را مي فرستد
آدرس:
روم، آيه 46.
زير عنوان:
روز جهاني هواشناسي
متن:
امام صادق عليه السلام: و هکَذا الهَواءُ، لَولا کَثرَتُهُ و سَعَتُهُ لَاخْتَنَقَ هذا الأنامُ مِنَ الدُّخانِ و البُخارِ الَّذي يَتَحيَّرُ فيهِ
ترجمه:
هوا نيز چنين است: اگر فراوان و گسترده نبود، مردم از دود و بخار سرگردان در هوا خفه مي شدند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 60، ص 88.
زير عنوان:
روز جهاني هواشناسي
متن:
امام صادق عليه السلام: إعتَبِر بِهذهِ الحَرِّ و البَردِ کَيفَ يَتَعاوَرانِ العالَمَ و يَتَصِّرفانِ، هذا التَّصَرُّفُ فِي الزِّيادَةِ و النُّقصانِ و الإعتِدالِ لإِقامَةِ هذِهِ الأزمِنَةِ الأربعَةِ مِنَ السَّنَةِ و ما فيهِما مِنَ المَصالِحِ
ترجمه:
به گرما و سرما بنگر که چگونه چرخ نظام جهان
را به گردش در مي آورند و خود نيز در گردش اند. اين گردش در فزوني و کاستي و اعتدال، براي برقرار ماندن فصل هاي سال و مصالحي است که در آن دو است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 58، ص 173.
زير عنوان:
روز جهاني هواشناسي
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ الصَّحوَ إذا دامَ جَفَّتِ الأرضُ وَاحتَرَقَ النَّباتُ وَ غيضَ ماءُ العُيُونِ والأودِيَةِ فَأضَرَّ بِالنّاسِ و غَلَبَ اليُبسُ عَلَي الهَواءِ فَأحدَثَ ضُرُوباً اُخري مَنَ الأمراضِ
ترجمه:
اگر هوا هميشه صاف و آفتابي بود، زمين خشک مي شد و گياهان مي سوخت؛ آب چشمه ها و رودها فرو مي رفت و به مردم زيان مي رسيد؛ خشکي بر هوا چيره مي شد و گونه ديگري از بيماري را پديد مي آورد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 3، ص 125.
زير عنوان:
روز جهاني هواشناسي
متن:
امام صادق عليه السلام: فَإنَّهُ يُلَيِّنُ الأبدانَ و يَجلُو کَدِرَ الهَواءِ فَيَرتَفِعُ الوَباءُ الحادِثُ مِن ذلِکَ
ترجمه:
بارش باران بدن ها را لطيف مي کند و آلودگي را از هوا مي زدايد و وباي پديدآمده از آن را از بين مي برد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 59، ص 386.
زير عنوان:
روز جهاني هواشناسي
متن:
امام رضاعليه السلام: طَبائِعُ الجِسمِ عَلي أربَعَةٍ: فَمِنها الهَواءُ الَّذي لاتَحيَا النَّفسُ إلّا بِهِ و بِنَسيِمِهِ
ترجمه:
طبيعت جسم بر چهار گونه است: يکي از آنها هوا است که جان با آن و با نسيمش زنده مي شود
آدرس:
الکافي، ج 8، ص 230.
شرح مناسبت:
فريدريش اِنْگِلْسْ فيلسوف و نظريه پرداز برجسته آلماني در 24 مارس 1820م در خانواده اي مرفه در آلمان متولد شد. وي فرزند يکي از صنعت گران آلماني بود و پس از مرگ پدر وارث ثروت هنگفت او شد. انْگِلْسْ در جواني با کارل مارکس اقتصاددان آلماني آشنايي
يافت و مدت 40 سال با کارل مارکس همراه بود و وي را با مسائل و مباني اقتصادي آشنا نمود. آن گاه مارکس را مورد حمايت هاي مالي قرار داد و به او در ارائه انديشه هايش کمک رسانيد. در کنار اين روابط و همکاري، انگلس خود نيز به تدوين و طرح عقايدش مي پرداخت. وي در 24 سالگي مقاله "رئوس انتقاد از اقتصاد سياسي" را منتشر نمود و در آن، پس از بررسي و تحليل سرمايه داري، به عنوان يک نظام اقتصادي مبتني بر مالکيت خصوصي و کشمکش طبقاتي، تناقضات موجود در نظريات اقتصادي ليبرال را مورد انتقاد قرار داد. همفکري انگلس با مارکس باعث شد تا مرام "سوسياليسم" را به اتفاق يک ديگر تبليغ و ترويج نمايند و در نگارش کتاب ها و رسالات فلسفي به همراه هم اقدام نمايند. انگلس پس از شرکت در اجتماع سوسياليست ها در لندن، به همراه مارکس وظيفه يافت که با نگارش و انتشار بيانيه اي، فلسفه و اهداف کمونيست ها را تشريح نمايد. اين بيانيه در نهايت در فوريه 1848م با امضاي مارکس و انگلس منتشر شد و پس از چندي، جنجال زيادي به راه انداخت. از ديدگاه انگلْس ايدئولوژي از دو بخش تشکيل يافته است: بحث در علوم فيزيک، شيمي و تکنولوژي و به طور عام، علم و دانش بخش نخست آن را تشکيل مي دهد و قسمت دوم از مسائلي چون حقوق، قانون، اخلاقيات، هنر، فلسفه و مذهب تشکيل شده است. از ديدگاه اقتصادي انگلْس جزء اول اهميت ويژه اي دارد و ارزشي که براي بخش دوم مطرح مي شود، ناشي از خطاي ذهني
است. بايد يادآوري کرد که بيشتر فرضيه هاي علمي که انگلْس انديشه هاي خود را با آن ها توجيه مي نمايد تا حد زيادي رد شده است. از نظريات مهم وي پايه ريزي انديشه ماترياليسم ديالکتيک است. اين انديشه که توسط فريدريش هِگِل ديگر فيلسوف آلماني مطرح گرديد در تفکرات انگلس جايگاه ويژه اي يافت. ماترياليسم به مادي بودن جميع پديده ها اعتقاد دارد و ديالکتيک وابستگي پيشرفت و تکامل با کشمکش و نزاع دروني را مدنظر قرار داده است. از نظر انگلس تکامل جهان واقعي، اعم از جامعه و طبيعت، برطبق توالي تضاد و نتيجه انجام مي گيرد. وي هم چنين کوشيد مارکسيسم را بر يک اساس مبتني بر قواعد علوم طبيعي بسط دهد. انديشه هاي انگلس امروزه به عنوان يک نظريه جهت نقد و بررسي مطرح مي شود. فريدريش انگلس سرانجام در پنجم اوت 1895م در هفتاد و پنج سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در 24 مارس 1882م باسيل "کُخ" عامل سرايت و انتشار بيماري سِل، توسط رابرت کُخ پزشک و محقق آلماني، کشف شد. رابرت کخ، بيش از ده سال در زمينه شناخت علّت بيماري سل، مطالعه و تحقيق کرد و سرانجام موفق به کشف اين عامل شد که بعدها آن بيماري را به نام او، باسيل کخ ناميدند. وي يک سال پس از اين کشف اعلام کرد که مي توان همه موجودات را در اثر تلقيح اين سرم از بروز امراض مصون داشت. اين پزشک آلماني، در سال 1905، جايزه نوبل را در زمينه فيزيولوژي دريافت کرد. با اين حال، رابرت کخ به عنوان کاشف ميکروب سل که خودْ جان ميليون ها نفر
را نجات داده بود، پس از سفرهاي بسيار به بيماري سل مبتلا شد و در 27 مه 1910م در 67 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژول وِرْن، نويسنده معروف فرانسوي در 8 فوريه 1828م در شهر نانت فرانسه به دنيا آمد و تحصيلات اوليه را در زادگاه خود گذراند. وي سپس براي ادامه تحصيل در رشته حقوق راهي پاريس شد. وِرْن به دليل علاقه به ادبيات، به فعاليت در اين رشته پرداخت. پس از آنکه چند داستان اوليه وي موفقيتي کسب نکرد، به مطالعه پرداخت و روش جديدي براي نگارش آثار خود در پيش گرفت. وي به جاي آنکه از سرگذشت پيشينيان سخن بگويد، داستان آيندگان را برگزيد. ژول ورن در اوقات بيکاري به مطالعه و تحصيل در رشته جغرافيا و رياضي و فيزيک ادامه داد و در به کار بردن زبان علمي در داستان هاي تخيلي و خلق رمان هاي علمي که انديشه نوشتن آنها را در سر مي پرورانْد، بسيار تلاش کرد. ژول ورن با پيوند دادن علم و ادبيات، تحول شگرفي در ادبيات ايجاد کرد و موضوع رمان هاي خود را بر فرضيه هاي علمي ولي خيالي پايه گذارد که بيشتر آنها در جهان امروز به حقيقت پيوسته است. نخستين اثر ژول ورن با اين روش، پنج هفته در بالن نام داشت که با موفقيت زيادي روبرو شد. ژول ورن سپس همه ساله کتابي درباره اکتشافات و اختراعات علمي آينده را به صورت سفرنامه مي نوشت و مردم با ولع تمام، داستان هايش را مي خواندند. در داستان هاي تخيلي ژول ورن، به صورت عجيبي، بسياري از پيشرفت هاي علمي نظير ساخت زيردريايي، سفر
به ماه و اسرار زمين که در قرن بيستم تحقق يافت، پيش بيني شده است. ژول ورن در مدت چهل سال آثار فراواني انتشار داد که سراسر از ماجراهاي عجيب و غريب و بر مبناي رمان علمي که در آنها قدرت تخيل از مرزهاي جهاني فراتر مي رفت و خيال و وهم با واقعيت مي آميخت و براي خوانندگان که تشنه اين قبيل داستان هاي خيال انگيز بودند جاذبه بسيار دربرداشت. ژول ورن از نويسندگاني است که آثارش بيش از ساير آثار ساير نويسندگان فرانسوي به زبان هاي مختلف ترجمه شده است. استادي ژول ورن در داستان پردازي و نقل افسانه هاي تخيلي آميخته با تحليل دقيق رواني و طنز ناآشکار و استعداد خلق گروه هاي واقعي است از افراد بشر بر حسب نژاد و عصري که در آن به سر مي برند و همين امر، او را داستان نويسي بزرگ معرفي کرده، به ويژه رمان هاي او جوانان را سخت شيفته خود ساخته است. شيوه نگارش ژول ورن شيوه اي دقيق و روان است که هرگز کهنگي نمي پذيرد. نفوذ و تأثير ژول ورن در ادبيات معاصر خود به اندازه اي بود که برخي، زمانه وي را "عصر ژول وِرْنْ" ناميده اند. تأثيرپذيري و الهام گيري بسياري از نويسندگان و شاعران از آثار وي، مؤيد اين معنا مي باشد. از ژول ورن بيش از پنجاه رمان علمي برجاي مانده است که جزيره اسرارآميز، سفر به مرکز زمين، زمين تا ماه و دور دنيا در هشتاد روز از آن جمله اند که شهرتي جهاني دارند و به اکثر زبان هاي زنده دنيا ترجمه شده اند.
ژول ورن سرانجام در حالي که در اوج شهرت بود، در 24 مارس 1905م در 78 سالگي در پاريس درگذشت.
شرح مناسبت:
ژنرال حسين محمد ارشاد، يکي از افسران عالي رتبه ارتش بنگلادش بود که از سال 1978م به رياست ستاد ارتش اين کشور رسيد. وي که به شدت از توسعه روابط با غرب جانبداري مي کرد، همواره مترصد فرصتي براي کنار زدن رقباي خود و به دست گرفتن رهبري کشور بود. زمينه هاي قدرت مطلق ارشاد، پس از ترور ژنرال ضياءالرحمن، زمام دار وقت بنگلادش و بر روي کار آمدن نظاميان مهيا شد. اما جانشين ضياءالرحمن نيز بيش از سه ماه دوام نياورد و در طي کودتايي در 24 مارس 1982م، ژنرال حسين محمد ارشاد قدرت را در دست گرفت. با اين حال سلطه ارشاد بر بنگلادش همواره مورد مخالفت اکثريت مردم اين کشور بود و تظاهرات زيادي عليه نظاميان شکل مي گرفت. ژنرال ارشاد در شرايطي که قانون اساسي بنگلادش، کمترين مجالي براي اعمال قدرت نظاميان در کشور بنگلادش در نظر نگرفته بود، زمام دار اصلي و حاکم مقتدر و مطلق اين کشور محسوب مي شد. ارشاد در نهايت، در حالي که در اوج قدرت به سر مي برد، در 12 دسامبر 1983م در يک اقدام غيرمنتظره، خود را رئيس جمهور بنگلادش ناميد. اين امر مخالفت هاي مردمي را عليه ارشاد افزايش داد. از اين رو، ژنرال ارشاد نيز علاوه بر سرکوبي مقاومت هاي مردمي، دانشگاه ها رابه منظور جلوگيري از تجمع دانشجويان تعطيل کرد و انتخابات پارلماني را به دفعات به تعويق انداخت. ارشاد در اوايل سال 1985م در اوج نارضايتي مردم از
وي، يک انتخابات فرمايشي برگزار کرد و مدعي شد که 95 درصد آراء 48 ميليون نفر واجد شرايط رأي در اين کشور را به دست آورده است. از آن سال به بعد وي همواره در انتخابات نمايشي رياست جمهوري يا پارلماني، صاحب بيشترين آراء بود در حالي که وضع اقتصادي و سياسي بنگلادش روز به روز وخيم تر مي شد. در نهايت، ژنرال ارشاد در چهارم نوامبر 1990م توسط يک شوراي نظامي برکنار شد و در 12 ژوئن 1991م به ده سال زندان محکوم گرديد.
شرح مناسبت:
مسجد جامع گنجه که از بناهاي تاريخي جمهوري آذربايجان به شمار مي رود، از سال 1920م و پس از قدرت گرفتن حکومت الحادي کمونيستي در اتحاد جماهير شوروي سابق، به حالت تعطيل درآمده بود. مسجد جامع گنجه تا پايان عمر زمام داران کمونيست در همان حال باقي ماند تا اين که با فروپاشي نظام اتحاد جماهير شوروي، سرانجام در 24 مارس 1989م، طي مراسمي همراه با برگزاري نماز جماعت، پس از هفتاد سال تعطيلي، بازگشايي شد. هم چنين به دنبال برخي تحولات سياسي در شوروي سابق و جمهوري هاي آن و با توجه به خواست همگاني مسلمانان جمهوري آذربايجان، ده ها مسجد بازسازي و مورد استفاده آنها قرار گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در تاريخ بيست و پنجم مارس 1589م و هم زمان با به قدرت رسيدن هانري چهارم، حکومت سلسله بوربون ها در کشور فرانسه آغاز شد. بوربون ها يکي از خاندان هاي مقتدر و نيرومند اروپايي بود که در برخي از کشورهاي اروپا نظير اسپانيا، فرانسه و … حکمراني کردند. نام اين خاندان از قلعه بوربون در فرانسه اخذ شده است. مؤسس اين خاندان، روبر، پسر لويي چهارم بود. دو قرن پس از وي، اين خاندان در نيمه قرن شانزدهم ميلادي بار ديگر احيا شد و هانري چهارم به تخت پادشاهي نشست. هانري چهارم، خود، پروتستان مذهب بود، ولي براي سلطنت بر کشوري که اکثريت مردم آن کاتوليک بودند، مذهب کاتوليک را پذيرفت و در سال 1594م تاج گذاري کرد. با اين حال، وي آزادي و امنيت پروتستان ها را نيز تامين کرد و نام نيکي در تاريخ فرانسه از خود بر جاي گذاشت. دوران سلطنت برخي از سلاطين بوربون، بسيار طولاني بود به طوري که تنها نوه هانري چهارم با عنوان لويي چهاردهم و پس از وي، لويي پانزدهم، مجموعاً بيش از 130 سال از طول دوران دويست ساله حکومت بوربون ها را به خود اختصاص دادند. آخرين پادشاه اين سلسله لويي شانزدهم بود که در جريان انقلاب فرانسه در 21 ژانويه سال 1793م، اعدام شد. با اعدام لويي شانزدهم، پادشاهي بوربون ها در فرانسه خاتمه يافت و جمهوري اول فرانسه شکل گرفت.
شرح مناسبت:
جوزف گاريبالدي ميهن پرست شهير و سياست مدار ايتاليايي در 25 مارس سال 1807م در اين کشور به دنيا آمد. وي پس از آن که در جواني وارد ارتش شد،
در سال 1834م به جنبش سوسياليستي ايتالياي جوان گرويد و پس از مدتي به خاطر افکار انقلابيش محکوم به مرگ گرديد. در نتيجه به امريکاي جنوبي گريخت و در آن جا در دو جنگ داخلي شرکت جست. در اوايل قرن نوزدهم، ايتاليا در گذر تهاجمات ناپلئون، مورد نزاع فرانسه بود و پس از ناپلئون نيز بخش هايي از اين کشور جدا شد. در سال 1860م هنگامي که ملي گرايان ايتاليايي به متحد کردن ايالات و حکومت هاي کوچک شمال ايتاليا سرگرم بودند، گاريبالدي که شخصي وطن پرست پرشور بود، بر آن شد تا خوي ماجراجويانه و تهوّر خويش را در راه وحدت ايتاليا به کار اندازد. از اين رو براي اين که زودتر به هدفش نائل گردد، عقيده جمهوري خواهي را فداي وحدت مملکت خود ساخت و با تمام قوا به نفع ويکتور امانوئل، حاکم يکي از مناطق ايتاليا به نبرد پرداخت. در اين زمان، گاريبالدي در رأس جنگجويان سرخ جامه اي که آن ها را هزار قهرمان مي خواندند عازم جنوب ايتاليا شد و پس از سه ماه نبرد، جزيره سيسيل را گشود. وي پس از ورود به جزيره و فتح شهر ناپْلْ در اين منطقه، ويکتور امانوئل را پادشاه کلّ ايتاليا اعلام کرد. گاريبالدي بعدها تلاش نمود تا رم را نيز تصرف کند که در اين کار موفق نشد. گاريبالدي از آن پس تا آخر عمر به نگارش کتاب با عنوان "به خاطر ملت هاي ستم ديده" مشغول شد و داراي نقش مهم سياسي نبود. گاريبالدي سرانجام در 16 سپتامبر سال 1882م در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ايسلند از اواخر قرن سيزدهم ميلادي
تحت سلطه دانمارک بود و اين استعمار قرن ها به طول انجاميد. اما سرانجام در سال 1854م ايسلند خود مختاري پيدا کرد و در 25 مارس سال 1918 کشوري مستقل و متحد با دانمارک گرديد. در طي جنگ جهاني دوم، قواي انگليس و امريکا در آن مستقر شدند تا اين که در هفدهم ژوئن 1944م با مراجعه به آراء عمومي، اتحاد با دانمارک لغو و ايسلند کشوري کاملاً مستقل و تبديل به جمهوري شد. ايسلند با بيش از 102 هزار کيلومتر مربع مساحت، در شمال غربي اروپا در شمال اقيانوس اطلس و نزديک سواحل گروئنلند واقع شده است. جمعيت ايسلند طبق آخرين آمارگيري 281000 نفر است پيش بيني مي شود جمعيت ايسلند تا سال 2025م در حدود 328000 نفر گردد. پايتخت آن "ريکياويک" و شهرهاي مهم آن کوپاووگور و آکوريري است. بيش از 90% مردم ايسلند پيرو مذهب لوتري (پروتستان آلماني) هستند. نظام سياسي ايسلند جمهوري است. اين کشور به نسبت جمعيت اندک خود کشور ثروت مندي است زبان رسمي مردم ايسلند و 95% از ملّيت آن ها ايسلندي است.
شرح مناسبت:
در بيست و پنجم مارس 1957م قرارداد تأسيس جامعه اقتصادي اروپا يا بازار مشترک اروپا در رُم پايتخت ايتاليا بين نمايندگان کشورهاي فرانسه، آلمان غربي، ايتاليا، بلژيک، هلند و لوکزامبورگ به امضا رسيد. هدف از تشکيل اين جامعه، ايجاد اتحاديه گمرکي ميان کشورهاي عضو براي از بين بردن تعرفه هاي گمرکي بود که به دنبال آن مبادلات کالا، نيروي کار، سرمايه و خدمات نيز به صورت آزاد بين کشورهاي عضو انجام مي شد. از اين رو، کشورهاي عضو اين جامعه، با يک جدول زمانبندي
شده، تعرفه هاي گمرکي بين يک ديگر را تا سال 1968م به کلي لغو کردند و رفت و آمد اتباع اين کشورها و کار اتباع هر کشور عضو در کشور ديگر آزاد شد. به عبارت ديگر منظور از اين پيمان، برداشتن موانع بازرگاني، ترويج جريان آزاد سرمايه و تسهيل تردد کارگران ميان کشورهاي عضو بود. يکْنواخت سازي نرخ دستمزد کارگران، ايجاد روش هايي براي تأمين اجتماعي و تجديد حيات صنايع به وسيله يک بانک سرمايه گذاري از ديگر اهداف اين پيمان به حساب مي آمد. جامعه اقتصادي اروپا، مقدمه اي براي تشکيل اتحاديه اروپا در سال 1992م بود.
شرح مناسبت:
ملک فيصل پادشاه اسبق عربستان سعودي، در 9 آوريل 1906م به دنيا آمد. وي پس از تشکيل کشور عربستان سعودي، در دربار پدرش عبدالعزيزِ بن سعود به مدارج ترقي رسيد و در زمان پادشاهي برادر خود، ملک سعود، نزديک به چهارسال، نخست وزيري عربستان سعودي را بر عهده داشت. در اين هنگام بر اثر جريانات سياسي که به برکناري ملک سعود انجاميد، فيصل در سال 1964م به پادشاهي عربستان رسيد. وي سپس تا حدي دست به اصلاحات اجتماعي و اقتصادي زد و کشور را از حالت قبيله اي بيرون آورد و به استان هاي گوناگون تقسيم نمود. او براي هر استان شورايي مرکب از 30 نفر تشکيل داد و برادرش خالد را به عنوان ولي عهد خود انتخاب کرد. ملک فيصل ضمن نزديک کردن هرچه بيشتر عربستان به امريکا در راه به دست گرفتن رهبري جهان عرب به شدت تلاش کرد. او در اين راستا با سياست جمال عبدالناصر رئيس جمهور وقت مصر، در تشکيل جمهوري
متحده عربي متشکل از سوريه و مصر به مبارزه برخاست. با اين حال در اوت 1965م، ملک فيصل معاهده اي با عبدالناصر، جهت رفع اختلافات دو کشور درباره مسئله يمن منعقد کرد. شهرت و اعتبار ملک فيصل بيشتر به سبب نقشي است که در تشويق و تحريک اعراب به تحريم نفتي جهان غرب پس از جنگ اکتبر 1973م بين اعراب و اسرائيل ايفا کرد. در اين راستا، به پيشنهاد فيصل، کشورهاي عربي، از پايان اکتبر آن سال، هر ماه 5 درصد از توليدات نفتي خود را کاسته و 5 درصد بر بهاي آن افزودند. در نتيجه، بهاي جهاني نفت در مدت کوتاهي تا هشت برابر افزايش يافت. اين نخستين بار بود که اُپک در پرتو اتحاد اعضاي خود، قيمت جهاني نفت خود را تعيين مي کرد. در جريان اين تحريم، در پائيز 1973م، فروش نفت به امريکا و کمپاني هاي خصوصي امريکايي و اروپايي، اساساً ممنوع اعلام شده بود. تصميم به کاهش توليد و افزايش بهاي جهاني نفت، محصول فشار افکار عمومي مردم و احساسات ضد امريکايي و ضد صهيونيستي آنان بود. اين امر چندان به درازا نيانجاميد و ملک فيصل سرانجام در 25 مارس 1975م پس از 11 سال حکومت در سن 69 سالگي به دست برادرزاده اش ترور شد و برادرش خالد به جاي وي، بر تخت سلطنت نشست. در آن زمانْ مطبوعات جهاني، قتل فيصل را يک توطئه مشترک از جانب امريکا و رژيم صهيونيستي خواندند. فيصل هنگام مرگ، علاوه بر پادشاهي، سمت نخست وزيري و وزارت امور خارجه عربستان را نيز عهده دار بود.
شرح مناسبت:
به دنبال سرنگوني دولت محمد زيادباره
ديکتاتور وابسته کشور سومالي توسط گروه هاي مخالف در سال 1991م، نيروهاي امريکايي به بهانه پايان دادن به شورش هاي سومالي و در واقع براي روي کار آوردن دولتي دست نشانده، در دسامبر 1992م وارد اين کشور شدند. در حالي که گروه هاي فاتح در مورد تشکيل يک دولت ائتلافي به توافق نرسيده و اين خود منجر به جنگ داخلي شده بود، حضور سربازان امريکايي در قالب نيروهاي پاسدار صلح سازمان ملل نيز با مقاومت نيروهاي سوماليايي مواجه گرديد. استدلال وزارت دفاع امريکا موسوم به پنتاگون و سازمان جاسوسي اين کشور، سيا، اين بود که در مدت زمان کوتاهي، حکومت مطلوب امريکا را بر سومالي حاکم خواهند ساخت. اما شبه نظاميان سومالي عليه نيروهاي نظامي امريکا وارد جنگ شدند. و اين درگيري ها، خسارات بيشتري به کشور وارد آورد. از آن طرف، اشغال گران امريکايي در طول اشغال نظامي سومالي و مبارزه با مردم و نيروهاي شبه نظامي اين کشور، متحمل تلفات زيادي شدند که اين امر با مخالفت افکار عمومي امريکا مواجه گرديد و در نتيجه کنگره امريکا از کاخ سفيد خواست تا ارتش امريکا را از سومالي خارج کند. سرانجام بيل کلينتون، رئيس جمهور وقت ايالات متحده، در تاريخ 25 مارس 1994م، فرمان خروج نيروهاي امريکايي از اين کشور افريقايي را صادر کرد و امريکا بدون به دست آوردن نتيجه مطلوب، با ذلت خاک سومالي را ترک نمود.
شرح مناسبت:
يونان کشوري در جنوب شرقي اروپا و بر کرانه شمالي درياي مديترانه واقع شده است. مساحت آن 131/957 کيلومتر مربع و جمعيت آن قريب به 11 ميليون نفر مي باشد. پايتخت يونان شهر آتن
و شهرهاي مهم آن تسالونيکي،پيرايوس و پاتراي است. بيش از 95% مردم يونان مسيحي ارتدوکس و 1/3 درصد مسلمانند. نظام سياسي يونان جمهوري است و واحد پول آن "دراخما" بود که با رواج يافتن پول واحد اروپائي، يورو جاي گزين آن گرديد. اکثريت مردم يونان ملّيت يوناني داشته و به زبان يوناني جديد صحبت مي کنند. 25 مارس، يادآور آغاز نبرد آزادي بخش مردم يونان عليه عثماني در سال 1821م، به نام روز ملّي نام گذاري شده است. يونان يکي از قديمي ترين تمدن هاي جهان است که از هزار سال قبل از ميلاد واحدهاي مسکوني و سياسي در آن تشکيل شده بود. 338 سال قبل از ميلاد، پادشاه مقدونيه، يونان را ضميمه امپراتوري روم گرداند. امپراتوري عثماني از سال 1456م دوران تسلط چهارصد ساله خود را بر اين کشور آغاز کرد. از سال 1821م، قيام يوناني ها عليه عثماني، با حمايت برخي دولت هاي اروپايي به ويژه روسيه، فرانسه و انگليس آغاز شد و سرانجام، در سوم فوريه سال 1830، يونان باحکومت پادشاهي به استقلال دست يافت. يونان در طول قرن نوزدهم، درگير نزاع هاي داخلي و جنگ هاي خارجي بود و با اعلام پايان حکومت سلطنتي در 1973، آرامش در اين کشور حاکم گرديد.
شرح مناسبت:
لودويک وان بتهوون آهنگ ساز و موسيقي دان مشهور آلماني در 16 دسامبر 1770م در شهر بُن در آلمان متولد شد. دوران کودکي و نوجواني او با مشکلات بسياري سپري گرديد. با اين حال توانست از محضر موسيقي دانان بزرگ عصر خود، چون موزارت و هايدن بهره بَرَد. اگر فرانس هايدن، پدر سمفوني است، بتهوون در تاريخ موسيقي
به نام پادشاه سمفوني معروف است. هم چنين در برابر 104 سمفوني هايدن و پنجاه سمفوني موزارت، بتهوون 9 سمفوني تصنيف کرد ولي همين 9 سمفوني او از تمام آثار سمفونيک هايدن و موزارت، ارزش بيشتري دارند. بتهوون از ضعف شنوايي رنج مي برد و از 49 سالگي به کلي ناشنوا و از شنيدن آثار خود، محروم شد. او 9 سمفوني تصنيف کرد که همگي آن ها از معروف ترين سمفوني هاي کلاسيک جهان است اما سمفوني پنجم بتهوون به دليل روح حماسي آن، جايگاه ويژه اي در ميان آثارش دارد. لودويک بتهوون سرانجام در 26 مارس 1827م در 57 سالگي درگذشت. بتهوون در ابتدا بيشتر به سنت هاي کلاسيک و قديمي پاي بند بود، بااين حال علي رغم کم شدن قوه شنوايي، به ساخت آثار خود ادامه داد. وي در زماني که شنوايي اش رابه طور کامل از دست داد، توانست برجسته ترين آثار خود را تصنيف نمايد.
شرح مناسبت:
آلسانْدرو مانْتْسوني، شاعر و نويسنده شهير ايتاليايي در هفدهم دسامبر 1785م در ميلان ايتاليا به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را نزد پدران روحاني انجام داد اما به زودي آن را رها کرد و به سرودن شعر پرداخت. با اين حال در جواني به ايمان دوره کودکي بازگشت و آثارش از اين تغيير و تحول عميقْ نشانه هاي بسيار يافت. اين تحول در درون او چنان عميق گشت که همه وجودش را فرا گرفت و به او زندگي کاملي را القا کرد. مانتسوني در 27 سالگي سروده هاي مقدس را سرود که شهرت بسيار يافت. وي در سال 1819م کتاب ملاحظاتي درباره اخلاق کاتوليکي را
منتشر نمود و سپس با پشتکار فراوان به مطالعه متون مذهبي و آثار نويسندگان بزرگ علوم الهي قرن هفدهم و هجدهم پرداخت. مانتسوني نمايش نامه هايي نيز انتشار داد و تراژدي هاي او با به دست آوردن شهرت فراوان، نبوغ نويسنده را در خلق آثار نمايشي به اثبات رساند. تراژدي هاي مانتسوني، بيشتر از شعر تغزلي سرچشمه دارد تا هنر نمايشي و زيبايي آن را بيشتر مي توان در خواندن دريافت تا در نمايش. مانتسوني در سال هاي دهه 1820م رمان نامزدها را انتشار داد که اين اثر، موفقيت فراواني به دست آورد و مقامي ارجمند و والا در ادبيات ايتاليا يافت. اين رمان به همه زبان هاي اروپايي ترجمه شد و مدت هشتاد سال همچنانْ به صورت شاه کار باقي ماند. يکي ديگر از آثار مهم مانتسوني، نامه ها است که شامل آثار وسيعي است که هفتاد سال زندگي مانتسوني را در برمي گيرد و حاوي مطالبي بسيار سودمند درباره زندگي خصوصي و زندگي معنوي و انديشه هاي اوست. قدرت مانتسوني در متشکل ساختن ادراک و شعور ملي بسيار عظيم بود. وي قصد داشت که به هر حرکتي، چه در زندگي سياسي و چه در زندگي اجتماعي معني کاملي بخشد. آلساندرو مانتسوني سرانجام در بيست و ششم مارس 1873م در هشتاد و هشت سالگي درگذشت. به مناسبت مرگ او، در ايتاليا عزاي ملي اعلام شد که رهبري آن با خانواده سلطنتي بود و در نمايندگان حدود صد شهر در مراسم تشييع جنازه او شرکت کردند.
شرح مناسبت:
تنسي ويليامْزْ نمايش نامه نويس بزرگ امريکايي در 26 مارس سال 1911م در ايالت مي سي سي پي
امريکا به دنيا آمد. وي از دوران کودکي به ادبيات علاقه مند بود و اين علاقه به همراه پشتکار، از او نويسنده اي بزرگ ساخت. ويليامز در سال هاي بعدي عمر خود، در شمار پرکارترين و برجسته ترين نمايش نامه نويسان امريکا قرار گرفت و شهرتي فراوان کسب کرد. نمايش نامه هاي ويليامز، با واقع بيني بسيار، زندگي مردم محروم و پرعطوفت را وصف مي کند و از زبان قهرمانان خود، سخناني قوي و صريح و گاه شاعرانه بيان مي کند. قدرت ويليامز در آفرينش شخصيت هاي نهفته است. آنها در وضعي بحراني و دشوار گرفتارند و مي کوشند گذشته خود را جبران کنند، يا برآنند تا آينده اي بهتر از ورطه مبتذل و مادّي کنوني براي خود دست و پا نمايند. قهرمانان آثار تنسي ويليامْزْ غالباً پس از يک شکست جسمي يا اخلاقي از شخصي تبهکار يا سنگدل، به تدريج از خيالات واهي خود دست مي شويند. هم چنين اشخاص نمايش نامه هاي او، ميان رؤيا و واقعيت، دست و پا مي زنند. دنياي تنسي ويليامز، گاهي خشونت بار و تيره است، چنان که هيچ گونه اميدي را منعکس نمي کند و همه کس، مورد تهديد پول، شهوت و احتياجات پست قرار دارد. ويليامز را بيشتر به عنوان درام نويس شاعر مي شناسند که درون مايه نمايشي آثارش را در کند و کاو حالات بيمارگونه شخصيت ها قرار داده است. ويليامز با مهارت بي مانندي، حالات، سرشت ها و انديشه هاي خود را از زبان توده مردم و قهرمانانِ نمايش نامه هايش بيان مي کرد. آثار او عمدتاً مبتني بر شرح حال مردم ساده،
رنج ديده و ناکام امريکاست. هم چنين روان شناسي و روان کاوي قرن بيستم در نوشته هاي او اثر فروان دارد. نوشته هاي ويليامز، بيشتر، نمايش نامه است که از جمله آثار او، مي توان به باغ وحش شيشه اي، پرنده شيرين جواني و تابستان گرم و طولاني اشاره کرد. غالب نمايش نامه هاي تنسي ويليامز با پيروزي بسيار همراه بوده، و علاوه بر ترجمه به بيشتر زبان ها، به روي صحنه آمده و از آنها فيلم ساخته شده است. تنسي ويليامز، سرانجام در سال 1983م در هفتاد و نه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پيردو فِرِدي بارون کوبرتُن بنيان گذار مرحله جديد بازي هاي المپيک، در اولين روز سال 1863م متولد شد و در خانواده اي اشرافي رشد و نمو کرد.وي سپس در ارتش مشغول خدمت گرديد و پس از آن به تعليم و تربيت روي آورد. وي در همين راستا، بازي هاي المپيک را احيا نمود. اين بازي ها که سابقه آن به 770 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) مي رسيد در سال 394م به دستور امپراتور روم تعطيل گرديد، با اين حال، در همان زمان به عنوان معروفترين و محبوبترين مسابقات بين المللي در يونان و روم باستان جريان داشت. بارون کوبرتن در جريان يک سخنراني در آمفي تئاتر دانشگاه سوربُن فرانسه به تاريخ 26 نوامبر 1892م پيشنهاد نمود که ورزش را بايد بين المللي کرد و بازي هاي ورزشي المپيک را از نو آغاز نمود. چهار سال بعد اين مسابقات در موطن اصلي آن، يونان آغاز گرديد. در اولين دوره اين مسابقات 285 ورزشکار از 13 مليت شرکت داشتند. اين مسابقات در طول
قرن بيستم به جز سالهايي که با جنگ هاي فراگير اول و دوم جهاني، هم زمان بود برگزار شده است. پيرکوبرتن شخصيت برجسته ورزشي در جهان معاصر و احياگر بازي هاي المپيک سرانجام پس از هفتاد و چهار سال زندگي به تاريخ 26 مارس 1937 درگذشت. وي در زمان حيات خود شاهد برگزاري 10 دوره از بازي هاي المپيک بود.
شرح مناسبت:
پيمان بروکسل نخستين پيمان دفاعي و سياسي است که پس از جنگ جهاني دوم و شکست آلمان ميان دولت هاي اروپايي منعقد شد. اين پيمان که پس از 50 سال هنوز به قوّت خود باقي است، در 26 مارس 1948م توسط بلژيک، فرانسه، هلند، انگليس و لوکزامبورگ امضا شد و کشورهاي مذکور متعهد شدند در صورتي که يکي از اعضا مورد حمله قرار گيرد، ساير کشورهاي عضو به کمک او بشتابند. پس از امضاي پيمان بروکسل، امريکا و برخي ديگر از کشورهاي غربي به اين پيمان پيوستند. پيمان مذکور مقدمه اي شد بر شکل گيري پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو که در 4 آوريل 1949 به امضا رسيد. (ر.ک: 4 آوريل)
شرح مناسبت:
کنيا در سال هاي بين دو جنگ جهاني، با اغتشاشات و نابساماني هاي بسيار مواجه بود. اما بعد از جنگ جهاني دوم، مردم اين سرزمين درصدد رهايي از سلطه بيگانگان برآمدند و نهضت استقلال طلبي خود را آغاز کردند. محدوديت ها و قوانين وضع شده از سوي استعمارگران در نقاط مختلف کنيا موجب به وجود آمدن گروه مائو - مائو گرديد که مبارزان مسلح بسياري عضو آن بودند و توانست عده زيادي از انگليسي ها را از بين ببرد. اين مبارزات که از بيست و ششم مارس 1952م آغاز شده بود، سرانجام با ادامه پيگير آن، به استقلال کنيا منجر گرديد. (ر.ک: 12 دسامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور بنگلادش در جنوب شرقي آسيا و سواحل شمالي خليج بنگال واقع شده است. بيشتر خطوط مرزي بنگلادش با هند مشترک بوده و قسمت کوتاهي در جنوب شرقي با ميانمار (برمه) همسايه است. اين کشور داراي 147/570 کيلومتر مربع مساحت و حکومت آن جمهوري است. بيش از 88% مردم آن مسلمان بوده و کمتر از 11% هندو 1% بودايي و مسيحي مي باشند. جمعيت بنگلادش بيش از 129 ميليون نفر مي باشد و پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م بيش از 178 ميليون نفر گردد. ضمن اينکه 41 سال طول خواهد کشيد تا جمعيت آن دو برابر شود. پايتخت کشور بنگلادش، داکا و واحد پول آن تاکا مي باشد. مردم بنگلادش مليت بنگالي داشته و به زبان بنگالي، اردو و انگليسي صحبت مي کنند. دين رسمي مردم بنگلادش اسلام مي باشد. بنگلادش، برخلاف موقعيت خوب جغرافيايي و شرايط اقليميِ مناسب براي کشاورزي، از نظر اقتصادي، کشور فقيري به شمار مي آيد. در قرن شانزدهم ميلادي بنگال بخشي از امپراتوري مغول در هند بود. اما از نيمه قرن هجدهم تحت تسلط انگلستان قرار گرفت. اين وضعيت تا سال 1947 که شبه قاره هند به دو کشور پاکستان و هندوستان تقسيم شد، ادامه داشت. بنگلادش پس از جدايي از هندوستان، خواهان استقلال از پاکستان شد. در ابتدا، پاکستان شرقي و غربي به عنوان يک کشور واحد در سال 1947م از هند استقلال يافتند. اما بنگالي هاي ساکن پاکستان شرقي که نزديک به 98 درصد جمعيت اين سرزمين را تشکيل مي دهند، از تبعيض هاي دولت مستقر
در پاکستان غربي به شدت ناراضي بودند. آن ها ابتدا خواستار خودمختاري بوده ولي سپس خواهان استقلال گرديدند. سرانجام با مبارزه مسلحانه و دخالت ارتش هند، بنگلادش از پاکستان جدا شد و سرانجام استقلال بنگلادش روز 26 مارس 1971م توسط شيخ مجيب الرحمن مبارز استقلال طلب بنگلادشي اعلام گرديد و او به رياست جمهوري اين کشور دست يافت. حکومت اين کشور جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
منطقه کاستاريکا در نيمه هزاره دوم ميلادي، محل سکونت قبائل کوچک بود. در 29 مارس 1500 کريستف کلمب در جريان سفرهاي خود، به اين منطقه رسيد اما حضور اروپائيان و سکونت آنها، 60 سال بعد عملي گرديد. آنها اين منطقه را به علت منابع طبيعي فراوان در آن، کاستاريکا ناميدند که به معناي ساحل ثروت مند مي باشد. کاستاريکا از سال 1564 به صورت رسمي در سيطره اسپانيا قرار گرفت که تا سال 1821 به طول انجاميد. پس از آن، ضمن اعلام استقلال خود، به امپراتوري مکزيک پيوست و با فروپاشي فدراسيون مکزيک، کاستاريکا نيز به استقلال کامل نائل آمد. کاستاريکا با 51/100 کيلومتر مربع وسعت در قاره امريکاي مرکزي، در غرب درياي کارائيب و شرق اقيانوس آرام و در همسايگي کشورهاي پاناما و نيکاراگوئه واقع شده است. جمعيت آن بيش از 4 ميليون نفر بوده و اسپانيولي ها، دورگه ها و سرخ پوستان، مهم ترين گروه نژادي آن مي باشند و پيش بيني شده است جمعيت آن تا سال 2025 به حدود 6 ميليون نفر بالغ گردد. مذهب اکثر مردم، کاتوليک، زبان رسمي، اسپانيولي و پايتخت آن، شهر سان خوزه مي باشد. شهرهاي
مهم آن عبارتند از: کارتاگو، آلاخوئلا و بندر ليمون. حکومت کاستاريکا جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري بوده و واحد پول آن کولون کاستاريکا است.(ر.ک: 15 سپتامبر)
شرح مناسبت:
احمد سِکوتوره رهبر پيشين کشور افريقايي گينه، در 9 ژانويه 1922م در يکي از شهرهاي مرکزي گينه به دنيا آمد. احمد از جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد و خواهان استقلال کشورش از دست استعمارگران فرانسوي گرديد. وي يکي از بنيان گذاران سازمان سياسي موسوم به اجتماع دموکراتيک افريقا بود که تلاش فراواني در راه رهايي منطقه افريقاي غربي از استعمار فرانسه از خود نشان داد. سکوتوره در 1956م معاون اين جنبش و در سال 1958م تنها رهبر افريقايي بود که به پيشنهاد ژنرال دوگل رئيس جمهور فرانسه، مبني بر تشکيل يک جامعه فرانسوي افريقايي در مستعمرات فرانسه، رأي منفي داد. بدين ترتيب بود که در تاريخ دوم اکتبر 1958م، گينه استقلال خود را به دست آورد و سکوتوره به مقام رياست جمهوري و نخست وزيري اين کشور دست يافت. وي حدود 30 سال رهبري گينه را به عهده داشت و در چهار دوره متوالي به رياست جمهوري آن برگزيده شد، ضمن اين که 14 سال نيز هم زمان، نخست وزير بود. پس از استقلال گينه، سکوتوره به کشورهاي شرق خصوصاً اتحاد جماهير شوروي سابق نزديک شد و سپس به غرب متمايل گرديد. وي در سال هاي آخر عمر، درهاي اقتصاد و سياست کشورش را به سوي غرب گشود و روابط گينه را با فرانسه و امريکا بهبود بخشيد. سکوتوره از 1981م رياست يک هيأت ميانجي از سوي سازمان کنفرانس اسلامي براي ميانجي گري در
جنگ ايران و عراق را برعهده گرفت و به هر دو کشور سفر کرد. احمد سکوتوره به عنوان يکي از مشاهير سياسي قاره افريقا، به هنگام مرگ در 26 مارس 1984م در 62 سالگي، رياست دوره اي سازمان وحدت افريقا را به عهده داشت.
شرح مناسبت:
هانس هولباين، نقاش آلماني در 27 مارس 1497م در اوکسبورگ آلمان به دنيا آمد. وي در خانواده اي نقاش رشد نمود و از دانش و کارگاه پدرش که از اساتيد مورد احترام بود، بهره گرفت. سپس به سوئيس مهاجرت و در آنجا اقامت نممود و از همان جواني به عنوان يک نقاش برجسته به ارائه آثار خود پرداخت. تخصص اصلي هولباين، چهره سازي انفرادي بود و در همين رشته اطلاعات جامعي درباره ترکيب بندي با عظمت، ساختار بدني و شکل پيکره وار ايتاليايي از خود نشان داد. در آثار وي ريزه کاري هاي دقيق و ظريف طراحي شده و تضاد ميان سايه و روشن در کارهايش شديد نيست. به علت پيش امدن جنگ داخلي، هولباين که در "دوره يخ بندان هند" گرفتار آمده بود، به انگلستان سفر نمود و به دربار اين کشور نزديک گرديد. وقوع جنگ صدساله مذهبي باعث شد تا هند در کشورهاي آلماني زبان به سرشيبي نزول گرفتار آيد اما هولباين در انگلستان موفق گرديد سبک هندي خويش را با تغييراتي، تکميل نمايد. وي که در آثارش، اشياء متعلق به طبيعت بي جان را با دقت و وسواس خاصي بدون حذف کوچک ترين جزءشان ترسيم مي نمود، اين بار به حذف اشياء در آثارش پرداخت و به پس زمينه ساده و خنثي در پشت سر موضوع اصلي
اکتفا نمود. وي در اين سبک با ساده سازي، موفق شده است تاثيرات عظمت ساختمانيِ سبک دوره رنسانس را بر بيننده بگذارد. وي علاوه بر چهره نگاري در عرصه طراحي، چاپ گري و مينياتوري نيز استادي برجسته بود و با ناشران سوئيسي در طراحي لوحه هاي چاپ کتاب و چهره نگاري و مصورسازي کتاب ها و از آن جمله انجيل لوتر همکاري مي نمود. هولباين از هنرمندان نامدار اروپاي قرن شانزدهم به حساب مي آيد که طراحي هاي وي در نوع خود بي نظير تلقي شده اند. از آثار هولباين مي توان از چهره هنري هشتم پادشاه انگلستان، چهره کريستيناي دانمارکي، شام آخر و سفيران ياد کرد. هانس هولباين سرانجام به تاريخ 4 ژانويه سال 1543م در 46 سالگي درگذشت. با مرگ وي مکتب بزرگ رنسانس آلماني نيز از ميان رفت و چون جانشين معتبري نداشت، پس از او هند آلمان در غرش جنگ هاي يک صد ساله مذهبي رخ در نقاب خاموشي نهاد.
شرح مناسبت:
فرانس هالس، نقاش هلندي در 27 مارس 1584م، در شهر آنورس در بلژيک امروزي به دنيا آمد و بيشتر عمر خود را در هارلم هلند گذرانيد. استعداد بارز وي در چهره نگاري بود و در دستيابي به حالت هاي زودگذر مهارتي تام داشت. شهرت او بيشتر به دليل مجموعه چهره نگاري از گروه کمان داران و تفنگ داراني است که در زمان جنگ، عليه اسپانيا مي جنگيدند. وي در اين آثار به تمام سطح تابلو جان مي بخشيد و هر يک از پيکرها، حالتي زودگذر را بيان مي کرد. مي توان گفت نقاشي وي، بيشتر به عکاسي شباهت داشت. سبک
خاص هالس، بر امپرسيونيست ها تأثير گذاشت. چرا که اين مکتب فکري به حالات طبيعي و ثبت پاره هايي از طبيعت تعلق داشت. هالس بعداً در راه تجربه آموزي، طرح هايش را ساده تر کرد و باعث شد کارهايش، تقريباً تک رنگي شود در واقع او تعداد رنگ هاي محدودي را به کار مي برد و از خاکستري بسيار استفاده مي نمود. وي در اواخر عمر به علت ورشکستگي و تنگ دستي به تهيه آثاري هنري براي مؤسسات خيريه روي آورد. تعداد زيادي از کارهايش و هر کدام در نسخه هاي متعدد وجود دارد. برادران و پسرانش نيز به اين هنر روي آوردند و خود نيز شاگرداني تربيت نمود. فرانس هالس در هشتاد و دو سالگي در يازدهم دسامبر سال 1666م درگذشت.
شرح مناسبت:
گابريل دانيل فارنهايت فيزيک دان مشهور آلماني، در 27 مارس سال 1686م در بندر دانْتْزيگ آلمان، متولد شد.او از دوران تحصيل، تحقيقات وسيعي درباره گرما انجام داد و سرانجام در سال 1724م، دماسنج را اختراع کرد. فارنهايت تقسيمات جديدي براي دماسنج در نظر گرفت که امروزه در امريکا و انگليس از اين تقسيمات به جاي سانتي گراد استفاده مي شود. او نخست الکل اتيليک و سپس جيوه را در دماسنج به کار بُرد و ضمن تکميل دماسنج خود، انبساط و انقباض جيوه و الکل در دماسنج را مورد مطالعه قرار داد. وي براي تعيين فشار جو از طريق خواندن مستقيم نقطه جوش آب، يک دماسنج ارتفاع سنج ساخت و دستگاهي براي اندازه گيري وزن مخصوص مايعات با نام آب سنج اختراع کرد. در مقياس فارنهايت، 32 درجه، برابر با صفر درجه سانتي
گراد و 212 درجه برابر با نقطه جوش آب در صد درجه سانتي گراد مي باشد. گابريل فارنهايت سرانجام در ششم اوت 1736م در پنجاه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ويلهلم کُنراد رونْتْگِن فيزيک دان معروف آلماني در 27 مارس 1845م در يکي از روستاهاي آلمان به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در هلند گذرانيد و سپس در دانشگاه زوريخ سوئيس، زير نظر فيزيک دان ان معروف به تحصيل پرداخت. رونتگن که به رشته هاي برق، نور و گرما علاقه مند بود پس از چند سال مطالعه و تحقيق به اخذ درجه دکتراي فيزيک نائل آمد و پس از آن در آلمان به تدريس پرداخت. پس از مدتي رونتگن مطالعات خود را درباره الکتريسيته و نور متمرکز کرد و در نهايت، در ادامه مطالعات فيزيک دان ان هم عصر خود در 20 ژانويه 1896م موفق به کشف پرتوهاي جديدي شد که قادر بودند از خيلي از اجسام عبور کنند و چون اين پرتوها ناشناخته بودند، رونتگن آنها را اشعه ايکس (x) نام گذاري کرد. اين اشعه مي توانست در پوست و درون ماده نيز نفوذ کند و با تابش بر بدن، سايه استخوان ها را بر روي صفحه بياندازد. به پاس اين کشف، مدال سلطنتي به رونتگن اهدا شد. هم چنين وي در سال 1901م جايزه نوبل فيزيک را دريافت نمود و به اين ترتيب شهرتش عالم گير شد. کشف عظيم رونتگن اولين کشف از سري کشفيات راديواکتيويته بود که دانشمندان بعدي آن را دنبال کردند. جنس اشعه ايکس از جنس نور مي افتد. که طول موج آن بسيار کوتاه تر از نور مي
باشد. هم چنين قابليت نفوذ اشعه ايکس بسيار زياد است و از اغلب موانع عبور مي کند. امروزه از اين پرتو در علم پزشکي براي تشخيص بيماري ها استفاده مي شود و در مورد جراحي، براي تعيين محل شکستگي استخوان ها، پرتوهاي ايکس، وسيله بسيار سودمندي است. هم چنين فيزيک دان ها براي تجزيه عناصر کريستالي، استفاده هاي شاياني از اين اشعه برده اند و در پزشکي تحت عنوان راديوگرافي و راديوسکوپي به کار برده مي شود. ويلهلْم رونتگن سرانجام در دهم فوريه 1923م در 78 سالگي در نهايت افتخار زندگي را بدرود گفت.
شرح مناسبت:
جنگ جهاني اوّل، اولين جنگ جهاني و فراگير در قرن بيستم بود که بعد از يکسري آمادگي ها و طي دوران صلح مسلح که به بازسازي و مسلح کردن کشورها اختصاص داشت با بهانه کشته شدن ولي عهد امپراتوري اتريش - مجارستان آغاز گرديد و حدود 20 کشور به دلائل گوناگون وارد صحنه نبرد شدند. يکي از صحنه هاي پرتلفات اين جنگ همگاني، در منطقه شامپاني، ميان سپاهيان آلمان و فرانسه رخ داد. اين جنگ پرتلفات و بدون نتيجه قطعي پس از چهل روز در 27 مارس 1915م به پايان رسيد. تلفات آلمانها در اين نبرد، 36 هزار نفر و فرانسوي ها 48 هزار نفر بود. دو سال بعد در همين منطقه، جنگي ديگر به راه افتاد که آن هم با تلفات فراوان اما بدون نتيجه پايان يافت. جنگ جهاني اوّل بعد از 4 سال در سال 1918م به پايان رسيد و بيش از 8 ميليون نفر انسان را قرباني جنگ افروزي قدرت مندان نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 27 مارس 1948م دولت فرانسه با تأسيس سازماني به نام اتحاديه فرانسه و کشورهاي طرفدار، تعدادي از کشورهاي استقلال يافته را که قبلاً مستعمره اين کشور بودند، گرد هم آورد. اين اتحاديه، مشابه سازمان کشورهاي مشترک المنافع، متشکل از مستعمرات سابق انگليس بود. تشکيل اين اتحاديه، مقدمه اي بر تأسيس سازمان کشورهاي فرانکوفوني در سال 1970 بود. فرانکوفوني به کشورهاي افريقايي اطلاق مي شود که زماني، مستعمره فرانسه بودند. اين سازمان از دهه هشتاد فعاليت خود را افزايش داده و تعداد کشورهاي عضو و ناظر آن به 52 کشور رسيده است. هر چند هدف سازمان کشورهاي فرانکوفوني، گسترش همکاري کشورهاي عضو در زمينه هاي اقتصادي، فرهنگي و علمي ذکر شده است و بيشتر به صورت قراردادهاي متقابل در زمينه هاي گوناگون عمل مي شود، اما در واقع دولت فرانسه به دنبال تحکيم نفوذ و تأمين منافع خود در اين کشور بوده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
منطقه کاستاريکا در نيمه هزاره دوم ميلادي، محل سکونت قبائل کوچک بود. در 29 مارس 1500 کريستف کلمب در جريان سفرهاي خود، به اين منطقه رسيد اما حضور اروپائيان و سکونت آنها، 60 سال بعد عملي گرديد. آنها اين منطقه را به علت منابع طبيعي فراوان در آن، کاستاريکا ناميدند که به معناي ساحل ثروت مند مي باشد. کاستاريکا از سال 1564 به صورت رسمي در سيطره اسپانيا قرار گرفت که تا سال 1821 به طول انجاميد. پس از آن، ضمن اعلام استقلال خود، به امپراتوري مکزيک پيوست و با فروپاشي فدراسيون مکزيک، کاستاريکا نيز به استقلال کامل نائل آمد. کاستاريکا با 51/100 کيلومتر مربع وسعت در قاره امريکاي مرکزي، در غرب درياي کارائيب و شرق اقيانوس آرام و در همسايگي کشورهاي پاناما و نيکاراگوئه واقع شده است. جمعيت آن بيش از 4 ميليون نفر بوده و اسپانيولي ها، دورگه ها و سرخ پوستان، مهم ترين گروه نژادي آن مي باشند و پيش بيني شده است جمعيت آن تا سال 2025 به حدود 6 ميليون نفر بالغ گردد. مذهب اکثر مردم، کاتوليک، زبان رسمي، اسپانيولي و پايتخت آن، شهر سان خوزه مي باشد. شهرهاي مهم آن عبارتند از: کارتاگو، آلاخوئلا و بندر ليمون. حکومت کاستاريکا جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري بوده و واحد پول آن کولون کاستاريکا است.(ر.ک: 15 سپتامبر)
شرح مناسبت:
جِيمز وات مخترع و مهندس انگليسي در 28 مارس 1736م در شهر گري نوک در شمال انگلستان متولد شد. او به مطالعه و تحقيق درباره مسايل علمي بسيار علاقه مند بود. از اين رو، روزها کار مي کرد و شب
ها به ساختن ابزار گوناگون مي پرداخت. وي در 21 سالگي براي تعمير دوربين هاي نجومي و ديگر ابزار به استخدام يک دبيرستان درآمد، ولي علاقه زيادي به ساختن ماشين بخار داشت. فکر ساختن اين ماشين در آن زمان تازگي نداشت زيرا پيش از وي، دانشمندان ديگري نيز ماشين هايي ساخته بودند که آب را از معادن زغال سنگ، مانند تلمبه بيرون مي کشيدند. در اين زمان، دانشکده علوم، ماشين نمونه بخار را که از کار افتاده بود به وات سپرد تا تعمير کند و به کار اندازد. در حين تعمير اين ماشين بود که وات توانست به قدرت عظيم بخار پي ببرد. جِيمز وات با تلاش فراوان اشکالات ماشين اوليه بخار را برطرف کرد و دستگاه جديدي اختراع نمود که ماشين بخار را شکل داد. پس از آن، وات بار ديگر اصلاحات متعددي در ماشين خود نمود. از اين رو او در جهان به عنوان مخترع ماشين بخار شناخته شد. وي با تکميل ديگ بخار خدمت عظيمي به فيزيک و مکانيک نمود و با اختراع کندانسور بخار که به وسيله آن صرفه جويي بسيار در مصرف سوخت به عمل مي آيد، کمک شاياني به استفاده بيشتر از نيروي بخار کرد. به اين ترتيب، انقلابي عظيم در صنعت به ويژه حمل و نقل زميني و دريايي پديد آورد که نيروي حرکت لوکوموتيوها و کشتي هاي بخار، حاصل همين اکتشافِ وات بوده اند. جِيمز وات سرانجام در 19 اوت 1819م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بعد از سقوط و شکست نهايي امپراتوري ناپلئون، تعيين سرنوشت اروپا به دست پادشاهان و زمام داران اين قاره افتاد. اين
عده با برپايي کنگره اي در ويِن با حضور 216 نماينده از سراسر اروپا به تقسيم غنائم پرداختند. در واقع، کنگره ويِن نقشه اروپا را از نو کشيد و از جمله در 28 مارس 1814، کنگره ويِن به پاس خدماتي که سوئد در شکست قواي ناپلئون بُناپارت امپراتور فرانسه انجام داده بود، نروژ را بر خلاف ميل مردم آن، ضميمه خاک سوئد کرد و همراه آن، جزيره ايسلند نيز که متعلق به نروژ بود، به سوئد واگذار شد. با اين ترتيب، استقلال داخلي نروژ، عملاً از بين رفت و مردم نروژ سر به شورش برداشته و خواستار حکومتي مستقل شدند. سرانجام رهبران سوئد و نروژ با استقرار سلطنت دوگانه به توافق رسيدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان جنگ هاي پروس و فرانسه در سال 1870م، پاريس محاصره شد و محاصره شهر بيش از چهار ماه به طول انجاميد. در اين زمان، مجلس ملي فرانسه که به شهر بُردو نقل مکان کرده بود، لويي ناپلئون معروف به ناپلئون سوم را که به اسارت گرفته شده بود، از امپراتوري فرانسه خلع و تي يِر را به عنوان اولين رئيس جمهورِ جمهوري سوم فرانسه برگزيد. پس از چندي تي يِر براي عقد قرار داد صلح با پروس وارد مذاکره شد و از جمله شرايطي که دولت پروس بر او تحميل کرد گشودن دروازه هاي پاريس به روي سربازان آلماني بود. مردم پاريس شرايط صلح تحميلي را نپذيرفتند و در نتيجه قيامي که به رهبري عناصر تندرو آغاز شد، حکومت را در 28 مارس 1871م به دست خود گرفتند. براي اداره امور شهر، مجلسي به نام کمون تشکيل شد و رهبران کمون، نه فقط از ورود قواي حکومت مرکزي به شهر جلوگيري کردند، بلکه مدعي آن حکومت شده و خود را نماينده واقعي مردم فرانسه خواندند. حکومت بوردو پس از يک ماه مذاکره بي حاصل با رهبران کمون، سرانجام تصميم گرفت پاريس را با قوه قهريه از چنگ آن ها خارج سازد. از اين رو، نيروهاي دولت مرکزي، در روز 20 ماه مه 1871م در دروازه هاي پاريس مستقر شدند و از روز 21 مه، حمله خود را به داخل شهر آغاز کردند. طي سه روز نبرد سنگين و کوچه به کوچه، بيش از بيست هزار نفر کشته شدند و رهبران کمون در آخرين مرحله اين نبرد
که به شکست آنها انجاميد، کليه کساني را که به گروگان گرفته بودند تيرباران کردند. در نهايت، حکومت کمون،پس از کمتر از دو ماه، در 24 مه 1871م سرنگون شد و متلاشي گرديد. بعضي از مورخين، کمونِ پاريس را اولين نمونه حکومت کمونيستي جهان مي دانند، هر چند که به دليل مدت کوتاه حکومت آنان در يک شهر محاصره شده، فرصتي براي اعمال نظريات رهبران اين حکومت به دست نيامد. با وجود اين، تجربه کمونِ پاريس عقايد سوسياليستي را تا پايان قرن نوزدهم در فرانسه متوقف ساخت.
شرح مناسبت:
سرمنشأ ناآرامي ها و جنگ هاي داخلي در اسپانيا را بايد از زماني دانست که آلْفونْسْ سيزدهم، پادشاه مستبد اين کشور، تحت فشار جمهوري خواهان، مجبور به استعفا شد و حکومت جمهوري در اسپانيا برقرار گرديد. اما چندي بعد، نظاميانِ اين کشور به رهبري ژنرال فرانسيسکو فرانکو به بهانه نابساماني هاي سياسي و اقتصادي، با حمايت مالي و تسليحاتي آلمان نازي و ايتالياي فاشيست، به جنگ با جمهوري خواهان پرداختند و بدين ترتيب جنگ هاي داخلي اسپانيا از 17 ژوئيه 1936م آغاز شد. نيروهاي فرانکو تا اواخر سال 1936م نيمي از خاک اسپانيا را به تصرف خود درآوردند و از اوايل سال 1937م به کمک آلمان و ايتاليا، حمله به پايتخت وايالات شمالي کشور را آغاز کردند. در اين ميان، جمهوري خواهان با وجود دريافت کمک از برخي کشورهاي اروپايي، نتوانستند در مقابل سلطنت طلبان مقاومت کنند و با ورود نيروهاي داوطلب خارجي به اسپانيا، جنگ داخلي اين کشور عملاً به يک رويارويي بين المللي تبديل شد. در طول سال 1938م، با افزايش کمک هاي آلمان و
ايتاليا به نيروهاي فرانکو و قطع کمک شوروي به حکومت جمهوري اسپانيا، نيروهاي دولتي در وضعي دشوار قرار گرفتند و از اواخر سال 1938م در تمام جبهه ها با شکست روبرو شدند. درسه ماهه اول سال 1939م، شهرهاي بزرگ اسپانيا يکي پس از ديگري سقوط کرد و با سقوط مادريد، آخرين پايگاه حکومت جمهوري خواهان در 28 مارس 1939م، عمر حکومت جمهوري در اسپانيا نيز به پايان رسيد. سرانجام پس از دو سال و نيم جنگ داخلي در اسپانيا، جمهوري خواهان شکست خوردند و ژنرال فرانکو به قدرت رسيد. از اين زمان، حکومتِ نظامي مستبد و سرکوب گرِ سي و شش ساله فرانکو بر اين کشور آغاز شد و او تا زمان مرگ در 20 نوامبر 1975، با ديکتاتوري تمام بر اسپانيا حکومت نمود.
شرح مناسبت:
منطقه کاستاريکا در نيمه هزاره دوم ميلادي، محل سکونت قبائل کوچک بود. در 29 مارس 1500 کريستف کلمب در جريان سفرهاي خود، به اين منطقه رسيد اما حضور اروپائيان و سکونت آنها، 60 سال بعد عملي گرديد. آنها اين منطقه را به علت منابع طبيعي فراوان در آن، کاستاريکا ناميدند که به معناي ساحل ثروت مند مي باشد. کاستاريکا از سال 1564 به صورت رسمي در سيطره اسپانيا قرار گرفت که تا سال 1821 به طول انجاميد. پس از آن، ضمن اعلام استقلال خود، به امپراتوري مکزيک پيوست و با فروپاشي فدراسيون مکزيک، کاستاريکا نيز به استقلال کامل نائل آمد. کاستاريکا با 51/100 کيلومتر مربع وسعت در قاره امريکاي مرکزي، در غرب درياي کارائيب و شرق اقيانوس آرام و در همسايگي کشورهاي پاناما و نيکاراگوئه واقع شده است. جمعيت آن
بيش از 4 ميليون نفر بوده و اسپانيولي ها، دورگه ها و سرخ پوستان، مهم ترين گروه نژادي آن مي باشند و پيش بيني شده است جمعيت آن تا سال 2025 به حدود 6 ميليون نفر بالغ گردد. مذهب اکثر مردم، کاتوليک، زبان رسمي، اسپانيولي و پايتخت آن، شهر سان خوزه مي باشد. شهرهاي مهم آن عبارتند از: کارتاگو، آلاخوئلا و بندر ليمون. حکومت کاستاريکا جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري بوده و واحد پول آن کولون کاستاريکا است.(ر.ک: 15 سپتامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
منطقه کاستاريکا در نيمه هزاره دوم ميلادي، محل سکونت قبائل کوچک بود. در 29 مارس 1500 کريستف کلمب در جريان سفرهاي خود، به اين منطقه رسيد اما حضور اروپائيان و سکونت آنها، 60 سال بعد عملي گرديد. آنها اين منطقه را به علت منابع طبيعي فراوان در آن، کاستاريکا ناميدند که به معناي ساحل ثروت مند مي باشد. کاستاريکا از سال 1564 به صورت رسمي در سيطره اسپانيا قرار گرفت که تا سال 1821 به طول انجاميد. پس از آن، ضمن اعلام استقلال خود، به امپراتوري مکزيک پيوست و با فروپاشي فدراسيون مکزيک، کاستاريکا نيز به استقلال کامل نائل آمد. کاستاريکا با 51/100 کيلومتر مربع وسعت در قاره امريکاي مرکزي، در غرب درياي کارائيب و شرق اقيانوس آرام و در همسايگي کشورهاي پاناما و نيکاراگوئه واقع شده است. جمعيت آن بيش از 4 ميليون نفر بوده و اسپانيولي ها، دورگه ها و سرخ پوستان، مهم ترين گروه نژادي آن مي باشند و پيش بيني شده است جمعيت آن تا سال 2025 به حدود 6 ميليون نفر بالغ گردد. مذهب اکثر مردم، کاتوليک، زبان رسمي، اسپانيولي و پايتخت آن، شهر سان خوزه مي باشد. شهرهاي مهم آن عبارتند از: کارتاگو، آلاخوئلا و بندر ليمون. حکومت کاستاريکا جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري بوده و واحد پول آن کولون کاستاريکا است.(ر.ک: 15 سپتامبر)
شرح مناسبت:
پس از شکل گيري جريان اصلاح طلبي توسط مارتين لوتر در اوائل قرن شانزده و به راه افتادن نهضت پروتستان، اختلافات عقيدتي با کاتوليک ها به جنگ ميان دو گروه انجاميد. در اين ميان، در فرانسه جنگ هايي در چهار
مرحله از اوائل سال 1562 تا 1573م به طول کشيد که جنگ دوم و سوم با پيروزي کاتوليک ها و دو جنگ ديگر با برتري پروتستان به پايان رسيد و حادثه سن - پارتِلْمي که در جريان آن پروتستان ها و رهبران آن به دستور شارل نهم پادشاه فرانسه قتل عام شدند دراين مقطع روي داد. پس از آخرين جنگ که حدود يک سال به طول انجاميد و به پيروزي پروتستان ها منجر شد شارل نهم در 29 مارس 1573 ضمن فرمان تاريخي که به فرمان آزادي موسوم گرديد به پروتستان ها نوعي آزادي مذهبي و آزادي در عقائد و احکام عملي داد و به يک سلسله از جنگ هاي مذهبي خاتمه داد گرچه تحصيل آزادي هدف اصلي پروتستان ها به شمار مي رفت اما مسئله کسب قدرت و رسيدن به حکومت باعث شد تا نزاع و جنگ هاي ديگري نيز پس از اين فرمان رخ دهد.
شرح مناسبت:
پس از امضاي قرارداد صلح وِستْفالي در سال 1648م، به جنگ هاي 30 ساله در اروپا پايان داده شد، اما جنگ، بين برخي از کشورهاي منطقه به صورت پراکنده ادامه يافت. در اين ميان، بين فرانسه که به يک امپراتوري قدرت مند تبديل شده بود با کشور اسپانيا همچنان جنگ جريان داشت. در نتيجه، يازده سال بعد از پيمان وِستْفالي، با امضاي قراردادي ديگر معروف به قرارداد پيرنِه در 29 مارس 1659م، مرز ميان دو کشور در سلسله جبال پيرنه تثبيت شد و جنگ ها پايان يافت.
شرح مناسبت:
در 29 مارس 1676م جنگ لهستان با عثماني با پيروزي اين امپراتوري و تصرف بخش هايي از سرزمين اوکراين توسط عثماني خاتمه يافت. اين جنگ از سال 1671 با شورش قزاق هاي لهستاني و حمايت امپراتوري عثماني از آن ها، آغاز شد. نيروهاي عثماني يک بار در جنگ لِمبِرگ از لهستاني ها شکست خوردند، اما درنهايت به پيروزي دست يافتند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مارسل اِمِه، داستان نويس فرانسوي، در 29 مارس 1902م در يک طبقه پايين اجتماعي به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود و قبل از آنگه منحصراً به ادبيات بپردازد، به وسيله مطالعه فراوان فکر خود را وسعت بخشيد. اِمِه در ابتدا به مشاغل گوناگون پرداخت و در26 سالگي کار نويسندگي خود را با وصف زندگي دهقانان شرق فرانسه آغاز کرد. مارسل امه در 31 سالگي کتاب ماديان سبز را نگاشت که موجب شهرت وي گرديد. وي در اين اثر، آداب زندگي دشت نشينان را با تصويرهاي بديع و تيزبيني بسيار و با سبکي پر جاذبه وصف کرده است. در آثار مارسل امه از طرفي ذوق خيال انگيزي تا حد وهم و رويا ديده مي شود و از طرف ديگر، تندي و خشونت در هجو و انتقاد مشاهده مي گردد که گاه رنگ سياسي و اجتماعي به خود مي گيرد. آثار او به صورت طنزي است تند از بعضي از ظواهر تمدن، با استادي در فن نويسندگي و طنز و لحن خشونت آميز در تجزيه و تحليل و واقع بيني. امه در دو کتاب ديگر تحت عناوين قصه هاي گربه خانگي و آخرين قصه هاي گربه خانگي، تأکيد مي کند که اين قصه ها را براي بچه هاي چهار تا هفتاد و پنج ساله نوشته است. امه در اين داستان ها بر آن است تا خوانندگان، از ماجراهاي تلخ خودشان که در آنها عشق و پول به هم آميخته و هر لحظه يکي، جاي ديگري را مي گيرد، فارغ شوند. اين مجموعه در حقيقت شامل قصه هايي
است کاملاً اخلاقي و در آن خوب ها جزاي خير مي بينند. ديگر آثار مارسل امه شامل ديوارگذر، مگس آبي، پرندگان ما و رو به عقب مي باشد. مارسل امه سرانجام در سال 1967م در 65 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دکتر کراوفْورْدْ لانْگْ پزشک امريکايي، در 30 مارس 1815م در ايالت جورجياي امريکا به دنيا آمد. وي با پشتوانه پدر که او نيز پزشک بود، در رشته پزشکي به تحصيل پرداخت و از دانشگاه پنسيلوانيا و نيويورک با اخذ درجه دکتري در پزشکي فارغ التحصيل شد. تا سال 1842، هر کس احتياج به عمل جراحي داشت بدون بي هوشي مجبور بود تن به اين کار بدهد. هرچند که به کمک الکل يا ترياک، بدن بيمار را تا اندازه اي بي حس مي کردند. اما دراين زمان بود که دکتر لانگ براي اولين بار، از اِتِر به عنوان داروي بي هوشي در عمل جراحي استفاده کرد و غُدّه گردن يکي از بيماران خود را با موفقيت تمام و بدون آن که مريض احساس درد کند عمل نمود. اين ماده، مايعي بي رنگ و قابل اشتعال بود که اثري بي هوش کننده دارد و در طب به عنوان حلال مواد چربي و روغن به کار مي رود. دکتر لانگ براي چنين ابداع و ابتکاري درصدد طلب شهرت و افتخار برنيامد، زيرا او هنوز نتوانسته بود تشخيص دهد که چه کشف مهمي نموده است. ولي پس از اين که در سال هاي بعد، اشخاص ديگري هر کدام ادعاي چنين ابداعي داشتند، لانگ وارد ميدان شد و کار خود را به نمايش گذاشت. هرچند پس از مدتي داروي بي هوشي ديگري در عمل هاي جراحي مورد استفاده قرار گرفت ولي اين مسئله از ارزش کشف لانگ نمي کاهد. دکتر کراوفورد لانگ سرانجام در 8 آوريل 1878م در 53 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
وِنسان فان گوگ يکي از پرآوازه ترين
نقاشان هنر مدرنِ قرن نوزدهم، در 30 مارس 1853م در لاهه هلند به دنيا آمد. وي در ابتداي جواني به کارهاي گوناگوني روي آورد ولي در سي سالگي عشق غريبي به نقاشي پيدا کرد. از اين رو به فراگيري نقاشي روي آورد و در اين هنر به تحصيل پرداخت. فان گوگ به واسطه وسواس زيادي که در نقاشي داشت، اخلاقش تند و يک نوع خشم و عصبانيت هميشگي در او بود. از اين رو، در اثر همين بحران عصبي گوشش کر شد و حال غيرعادي يافت. با اين وجود درحال تب و هذيان هم زغال به دست مي گرفت و روي کاغذ طراحي مي کرد. فان گوگ در ابتدا از رنگ هاي تيره استفاده مي کرد و از سال 1886م به رنگ هاي زنده و روشن توجه نمود. وي در اين ايام، نشاط و فعاليت بي سابقه اي يافت و تابلوهاي بسياري کشيد. با وجود جنون ادواري که عارض او مي شد، تابلوهاي بسياري از فان گوگ به يادگار مانده است. اين نقاش بلند آوازه هلندي، طي پنج سال آخر عمرش بيش از 800 تابلوي رنگ روغن پديد آورد. سيب زميني خواران و گل آفتاب گردان از زيباترين آثار فان گوگ به شمار مي روند. وِنسان فان گوگ سرانجام در 28 ژوئيه سال 1890م در 37 سالگي خودکشي کرد.
شرح مناسبت:
پس از روي کار آمدن لويي ناپلئون، معروف به ناپلئون سوم، وي قصد داشت تا بار ديگر فتوحات فرانسه را افزايش دهد. از اين رو، در اولين جنگ خارجي خود با روسيه که از سال 1853 تا 1856م به طول انجاميد و صحنه اصلي آن،
درياي سياه و شبه جزيره کريمه بود، با کمک و همکاري انگليس و ترک هاي عثماني پيروز شد. اين جنگ، بر اثر اختلافات روسيه و ترک هاي عثماني آغاز شد و فرانسه و انگليس نيز که نگران توسعه طلبي روس ها بودند، به حمايت از عثماني وارد جنگ گرديدند. هم چنين اين جنگ براي کوتاه کردن دست روسيه از شرق اروپا به ويژه شبه جزيره بالکان آغاز شد و مقدمات آن، دو سال قبل از شروع جنگ با امضاي معاهده قسطنطنيه ميان عثماني، فرانسه و انگليس فراهم شده بود. بعد از شکست و عقب نشيني روسيه در اين جنگ، يک کنفرانس بين المللي در ماه هاي فوريه و مارس 1856م براي حل اختلافات مربوط به شرق اروپا و منطقه بالکان و درياي سياه در پاريس تشکيل شد که به کنگره پاريس معروف گرديد. کنگره پاريس در 30 مارس همين سال با اخذ امتيازات مهمي از روسيه، از جمله تسليم قسمتي از قلمرو روسيه در مصبّ رودخانه دانوب به درياي سياه به مدعيان استقلال اين مناطق که بعداً کشور روماني را به وجود آوردند، و نيز اعطاي حق کشتي راني بين المللي در رود دانوب و بالاخره منع ورود کشتي ها و تجهيزات جنگي به اين رود و درياي سياه، به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
روسيه در 30 مارس 1867م، سرزمين غني آلاسکا واقع در شمال غربي کانادا و در سواحل اقيانوس هاي آرام و منجمد شمالي را به خاطر نيازهاي مالي و در مقابل هفت ميليون و دويست هزار دلار به دولت امريکا فروخت. سرزمين آلاسکا با مساحت بيش از يک و نيم ميليون کيلومتر مربع،
اکنون چهل و نهمين ايالت امريکا محسوب مي شود و به سبب وجود ذخاير و معادن آن، به ويژه نفت و معادن طلا و درآمد حاصل از ماهي گيري، ارزش اقتصادي چشم گيري دارد.
شرح مناسبت:
بِرِنْهارْت فولْدْمار اشْميت، مبتکر استونيايي در 30 مارس 1879م در کشور استوني متولد شد و تحصيلات خود را در سوئد ادامه داد. وي در جواني بر اثر حادثه اي دست راست خود را از قسمت بازو از دست داد، اما بلافاصله با تلاش فراوان، دست چپ را جاي گزين نمود. اشميت سپس به تحقيقات و مطالعات خود در نجوم ادامه داد تا اين که در سال 1905م، اولين دوربين نجومي بازتابي را براي رصدخانه فيزيک پوتسدام آلمان ساخت. او در ادامه، دامنه کارهاي خود را گسترش داد و بسياري از وسايل ساخته شده اش، مورد تقدير دانشمندان قرار گرفت. اشميت در سال 1909م دوربين بازتابي افقي را ساخت و پس از چندي، با کمک وسايلي که ساخته بود، عکس هاي جالبي از مشتري، زحل و ماه تهيه کرد. او با اين که از لحاظ ظاهري ناقص بود اما هيچ گاه در مسير تحقيقات و ابداعاتش از پاي نايستاد. بِرِنْهارْتْ اشميت سرانجام در اول دسامبر 1935م در 56 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آرتور کريستين سن، مستشرق دانمارکي در 31 دسامبر 1875م در کپنهاک پايتخت دانمارک به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات مقدماتي، به فراگيري زبان فرانسه و لاتين و تاريخ پرداخت. وي در اين هنگام کتاب هزار و يک شب را مطالعه نمود و با تأثيرپذيري فراوان از اين کتاب، به تاريخ ايران علاقه مند شد. از اين رو به آموختن زبان فارسي، عربي، سانسکريت و ترکي پرداخت و به مطالعه در آثار شرق همت گماشت. اين دانشمند دانمارکي پس از پايان تحصيلات دانشگاهي، براي جمع آوري منابعي براي پايان نامه دکتراي خود به
نام نقد و تحقيقي ادبي و تاريخي درباره خيام نيشابوري، به کتابخانه هاي لندن، پاريس و اسپانيا و نقاط ديگر سفر کرد و براي نخستين بار با ابنيه و آثار تمدن شرق و اسلام در کشور اسپانيا روبرو شد. وي در سال 1914م براي اولين بار به ايران مسافرت نمود و شرح اين سفر را در کتابي به نام "ماوراء درياي خزر" منتشر کرد. اين سفر، زمينه اي شد که کريستين سن، سفرهاي ديگري به ايران داشته باشد. حاصل علمي اين سفرها، کتب و آثار متعددي است که در تحقيق درباره لهجه ها و آداب و رسوم توده مردم و افسانه ها نوشته شده است. کريستين سن در لهجه هاي ايراني و گويش هاي مختلف آن، دست به مطالعه و تحقيق وسيعي زد و متون و گرامر تمام اين لهجه ها را در کتب و مقالات متعدد خود به چاپ رساند. وي در اين مطالعات لهجه شناسي، فقط از نظر زبان شناسي به آن ها نگاه نمي کرد بلکه ضمن تحقيق، مسائل و تحولات تاريخي و قومي را نيز در نظر مي گرفت. هدف وي اين بود که صورت کنوني لهجه ها را با بررسي دقيق به تصوير کشد و درک روشني از وضع تحول زبان هاي مادي، پارتي، فارسي باستان، فارسي ميانه و زبان ساسانيان به دست آوَرَد. از آرتور کريستين سن در طي سال ها مطالعه و تحقيق درباره ايران، مشرق زمين و موضوعات ديگر، بيش از 320 کتاب، رساله و مقاله برجاي مانده که حکايات ايراني به زبان عاميانه، زندگي قباد اول پادشاه ساساني و حماسه شاهان در داستان هاي ايران باستان
از آن جمله اند. آرتور کريستين سن که دانشمندي فيلسوف مآب و اهل انديشه و با پشتکار دقيق و نيز استاد علم لغت ايراني در دانشگاه کپنهاک بود، سرانجام در 30 مارس 1945م در 70 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در اولين قطعنامه کنفرانس دفاع از زمين که در اکتبر 1975م در منطقه جليل، صادر شده بود، شرکت کنندگان از مصادره سرزمين هاي مردم عرب فلسطيني توسط رژيم صهيونيستي، اظهار تأسف و آن را شديداً محکوم کردند. اين کنفرانس تأکيد کرد که سياست رژيم اشغال گر قدس با حقوق اعراب مسلمان در سرزمين هاي مادري آنها در تناقض است و رژيم صهيونيستي، آشکارا منشور حقوق بشر، اصول دموکراسي و مساوات را زير پا گذاشته است. کنفرانس دفاع از زمين، هم چنين، کميته اي تشکيل داد که وظيفه آن بسيج و ساماندهي نيروهاي مردمي براي اجراي قطعنامه هاي کنفرانس بود. اين کميته درششم مارس 1976م باحضور 20 نفر از سران شوراهاي شهرداري هاي فلسطيني تشکيل جلسه داد و آنها پس از مشورت با نيروهاي مردمي، سي ام مارس را به عنوان روز زمين تعيين کردند. همه ساله دراين روز، مردم فلسطين و بسياري از کشورهاي اسلامي، با برگزاري مراسمي، سياست هاي توسعه طلبانه و غاصبانه رژيم صهيونيستي را محکوم مي کنند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فرانس ژوزف هايدن، موسيقي دان مشهور اتريشي در 31 مارس 1732م در يکي از روستاهاي مرزي اتريش به دنيا آمد. وي از کودکي به فراگيري موسيقي پرداخت و در 21 سالگي، آثارش توسط نوازندگان دوره گرد ويِن اجرا شد. هايدن در سال هاي بعد به رياست يکي از ارکسترها منصوب گرديد و به ساختن نخستين سمفوني خود توفيق يافت. اما ترقي هايدن از زماني آغاز شد که در سلسله نوازندگان يکي از شاهزادگان اتريشي درآمد. هايدن تمام عمر خود را در خدمت اين شاهزده و خانواده او گذراند و زندگي آسوده اي فراهم کرد. در آن زمان، هنوز توده مردم، موسيقي را از احتياجات خود حس نمي کردند و به اين جهت، سالن هاي کنسرت رونق زيادي نداشت و موسيقي دان ها مجبور بودند، خود را تحت حمايت اشراف و خانواده سلطنتي قرار دهند. از اين رو بود که هايدن به کار در خدمت اشراف روي آورد و دوستان خود را که حاضر به اين کار نمي شدند سرزنش مي کرد. با اين حال، هايدن نيز پاداش يک صدم زحمات خود را از پرنس ها دريافت نمي نمود. هايدن در سال 1790م سمفوني هاي بزرگ خود را در انگلستان به مورد اجرا گذاشت و از طرف دانشگاه آکسفورد، مدرک دکتراي افتخاري گرفت. هايدن نخستين کسي بود که ارکستر سمفونيک را تشکيل داد. بدين جهت، او را به نام "پدر سمفوني" خوانده اند. وي بيش از يک صد سمفوني ساخته که سمفوني هاي بامداد، ظهر، شب و آتش از جمله معروف ترين آن ها مي باشند. هايدن در اواخر
عمر، دور از غوغاي مردم، در يکي از نقاط دور دستِ ويِن مي زيست تا آنکه در 31 مه 1809م در 77 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
ادوارد فيتز جرالْد، شاعر و اديب انگليسي در 31 مارس 1809م در يکي از روستاهاي انگلستان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي خود، وارد دانشگاه کمبريج شد و پس از اتمام دروس خويش، به فراگيري ادبيات فارسي پرداخت. فيتز جرالد، سپس به همراهي يکي از اساتيد خود به ترجمه حکايت سلامان و آبسال اثر عبدالرحمن جامي، شاعر بلند آوازه ايراني همت گماشت و آن را در 2 جلد منتشر کرد. وي از آن پس به ترجمه رباعيات حکيم عمر خيام نيشابوري اديب و دانشمند شهير ايران زمين روي آورد و در دو مرحله به ترجمه فصيح بيش از يک صد رباعي از اين شاعر ايراني همت گماشت. آشنايي و شيفتگي فيتز جرالد نسبت به آثار خيام نيشابوري و فهم آنها نشان دهنده تشابه فکري سراينده و مترجم بود چرا که هر دو به عنوان آرمان گراياني مطرح مي شدند که وضع و حال دنيايي را که در آن به سر مي برند، بر نمي تابيدند. فيتز جرالد در ترجمه خيام، به ترجمه ساده و لغت به لغت نپرداخت بلکه سعي نمود مضمون اشعار خيام را که بيانگر افکار و نظريات اين شاعر ايراني است ارائه نمايد. خدمت بزرگي که فيتز جرالد در ترجمه دلپسند رباعيات خيام انجام داد باعث شد که اين اشعار مشهور عالم گردد و در جامعه بشري براي خيام احترامي بي زوال به وجود آوَرَد. هم چنين با معرفي بيشتر خيام در غرب،
بر اهميت او که قبلاً به واسطه تبحرش در علوم رياضي و ستاره شناسي از دانشمندان بزرگ زمان خود بود افزوده گشت. فيتز جرالد علاوه بر اشعار خيام، بسياري از نمايش نامه هاي اسپانيايي را نيز به انگليسي ترجمه کرد که آنان نيز معروف هستند. ادوارد فيتز جرالد سرانجام در يازدهم ژانويه 1880م در 71 سالگي در گذشت و وصيت کرد بر سنگ قبرش اين عبارت را بنويسند: آنکه ما را آفريد، خداست نه خود ما.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آلِکْسي لِژِه بانام مستعار سن ژون پِرْسْ يا سن لِژِه لِژِه، شاعر برجسته فرانسوي در 31 مارس 1887م در مجمع الجزاير گوادلوپ واقع در درياي کارائيب در امريکاي مرکزي به دنيا آمد و بعدها تصوير زادگاه و دريا را در آثار خود منعکس کرد. پدرش وکيل دعاوي بود که در يازده سالگيِ آلِکسي درگذشت و خانواده او که پس از ويراني املاک بر اثر زلزله به فقر دچار گشت، به فرانسه مهاجرت نمود. آلکسي از آغاز جواني، استعداد خود را در شعر نمايان ساخت. او در پاريس با نويسندگان و شاعران جوان در مجله اي ادبي همکاري کرد و هم زمان به تحصيل در دانشکده پزشکي پرداخت. چيزي نگذشت که به سياست علاقه مند شد و به عضويت وزارت خارجه فرانسه در آمد. وي در وزارت خارجه به مشاغل مهم دست يافت، به ماموريت هاي خارج از کشور رفت و در مقام سفارتْ به کشورهاي آسيايي مانند چين و ژاپن فرستاده شد. سن ژون پرس در اين سفرها مطالعاتي در فلسفه ملل آسيايي انجام داد که به شعرش رنگ و طعمي از ديار دوردست بخشيد. نخستين اثر سن ژون پرس، مدايح نام داشت و پس از آن، منظومه آناباز را انتشار داد. آناباز منظومه اي است که با لحن سرودهاي روحاني از عالم اسرار و عشق ها حکايت مي کند، با اين حال، اين منظومه، سرودي درباره الوهيّت نيست، بلکه درباره تجسس هاي عالم انساني است و شادي آدمي را نشان مي دهد که در ميدان پهناور مشاهدات و تجربه هاي زندگي به پيروزي دست مي يابد و
باز قانع نمي شود. انتشار منظومه آناباز در محيط ادبي فرانسه تاثير فراواني بر جاي نهاد و فصاحت بيان و عمق انديشه آن، همه هنرمندان را شيفته ساخت. وي در اوايل دهه 1940م ديوان تبعيد، شعر باران ها، برف ها و سپس بادها را منتشر کرد که همگي چشم اندازي از سرگذشت بشري و دور نمايي طبيعي از زندگي بود در کلامي بسيار غني و ترکيبي نامتعارف و صور ذهني زيبا. در ادامه همين فعاليت هاي ادبي بود که سن ژون پرس در سال 1960م به دريافت جايزه ادبي نوبل نايل آمد. آثار او توجه عامه مردم را به خود جلب کرد و همگان را از فصاحت و عمقي که در آثار شاعرانه و تجربه هاي سفر سياست مداري بزرگ وجود داشت، به شگفتي انداخت. سن ژون پرس استعمار خود را در سطرهاي نامرتب و دراز و کوتاه مي نوشت، چنانکه گاه يک سطر از دو کلمه و گاه از يک بند تشکيل مي شد همراه با وزني روان و پرطنين. اشعار سن ژون پرس داراي صور ذهني زيبا و غني است و اضطراب هاي روحي را در برابر بحران هايي که بر معيارها و ارزش هاي عالم انساني پديد آمده، نشان مي دهد. اين اشعار هم چنين تحت نفوذ سفرهاي فراوان و ادراک شاعر از سرزمين هاي پهناور و دور دست قرار گرفته و با آنکه از دو مکتب سمبوليسم يا نمادگرايي و سورئاليسم يا واقعيت برتر تاثير پذيرفته، هيچ گاه از تغزّل زيباي شخصي شاعر دور نشده است. بسياري از آثار سن ژون پرس توسط شاعران نامدار به زبان هاي سوئدي و انگليسي
و آلماني ترجمه شده است. سن ژون پِرسْ سرانجام در سال 1975م در 88 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در 21 ژانويه سال 1887م ساخت برج فلزي ايفل با ارتفاع سي صد متر، در پاريس آغاز شد و دو سال و دو ماه بعد در 31 مارس 1889م طي مراسم با شکوهي افتتاح شد. به طول انجاميد. از اين برج که به نام سازنده آن "گوستاو ايفل" نام گذاري شده است به عنوان فرستنده تلويزيوني استفاده مي شود. برج ايفل داراي سه طبقه در ارتفاعات 115 57 و 276 متري است. هم چنين اين برج به عنوان نماد کشور فرانسه، يکي از جايگاه هاي بسيار سود آور براي دولت اين کشور است؛ چرا که سالانه ده ها ميليون نفر از آن بازديد مي کنند و صدها ميليون دلار عايد دولت مي گردد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بزرگ ترين بحران در روابط متفقين زمان جنگ جهاني دوم که به اختلاف و جدايي کامل آنها انجاميد، بر سر شهر برلين روي داد. به موجب توافق هاي کنفرانس يالتا، شهر برلين با اينکه در وسط منطقه اشغالي شوروي در آلمان قرار داشت، بين چهار دولت اشغال کننده آلمان تقسيم شده و براي ارتباط نيروهاي امريکا و انگليس و فرانسه در اين شهر با مناطق اشغالي خود در آلمان غربي، راه هاي ارتباطي زميني معيني در نظر گرفته شده بود. شوروي ها که از به هم پيوستن مناطق اشغالي سه کشور غربي در آلمان و برلين غربي ناراضي بودند، در اوايل ماه مارس 1948م به انتشار پول رايج آلمان غربي در برلين غربي اعتراض کردند و اعلام داشتند که اين اقدامات با توافق هاي کنفرانس سران در يالتا و پوتسدام مغايرت دارد. دول غربي به اين اعتراض اعتنا نکردند و در نتيجه در 30 مارس 1948م، دولت شوروي حضور نيروهاي ممالک غربي در برلين را غيرقانوني اعلام نمود و از فرداي آن روز، راه هاي ارتباطي زميني برلين با آلمان غربي را مسدود کرد. در عکس العمل به اين کار شوروي، کشورهاي غربي براي مقابله با تهديد شوروي، يک پل هوايي بين برلين و آلمان غربي به وجود آوردند و تمام مواد مورد نياز نيروهاي خود و سکنه برلين غربي را از طريق هوا به اين شهر رساندند. محاصره برلين درست 18 ماه به طول انجاميد و در اين مدت بيش از 2/3 ميليون تن مواد غذايي و سوخت از طريق هوا به برلين ارسال شد. دولت شوروي
روز 30 سپتامبر 1949م به محاصره برلين خاتمه داد ولي بحراني که بر سر اين ماجرا بين شوروي و کشورهاي غرب بروز کرد شکافي بين شرق و غرب به وجود آورد که با تشکيل پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو، و تشکيل دولتي در آلمان غربي در 23 مه 1949م تحت حمايت سه کشور غربي، عميق تر شد.
شرح مناسبت:
به دنبال اوج گيري قتل عام فلسطيني ها توسط صهيونيست هاي مسلح، در 21 مارس 1948م، يک قطار که از قاهره عازم بندر حيفا در فلسطين بود، با بمب منفجر شد. در اين جنايت که توسط گروه صهيونيستي اِشترْنْ انجام شد، 40 فلسطيني کشته و 60 نفر ديگر مجروح شدند. چهار روز قبل از اين انفجار، قطار ديگري توسط صهيونيست هاي مسلح در فلسطين منفجر شد که در آن حادثه نيز 24 فلسطيني کشته و 61 نفر ديگر زخمي شدند. حمله به اماکن عمومي، روستاها، اتوبوس ها و قطارهاي حامل فلسطيني ها از جمله اهداف مهم صهيونيست ها در آستانه تشکيل رژيم صهيونيستي بود تا فلسطيني هاي بيشتري را مجبور به مهاجرت از کشورشان کنند.
شرح مناسبت:
تيکو براهه منجم دانمارکي در اول آوريل 1546م در دانمارک به دنيا آمد. وي در حين تحصيل و در حالي که بيش از 14 سال نداشت، شاهد منظره اي از خورشيد گرفتگي شد و به قدري تحت تاثير اين واقعه قرار گرفت که مصمم شد دانش نجوم را بياموزد. تيکو براهه مدتي در آلمان به تحصيل اشتغال داشت و پس از مطالعه و تحقيق بسيار، ستاره جديدي را در 11 نوامبر 1572م کشف کرد و پس از مدتي به شهرت فراواني رسيد. از اين رو، دولت دانمارک جزيره کوچک "هون" را جهت تأسيس رصدخانه در اختيار وي قرار داد. او در آنجا، رصدخانه اي بنا کرد و مدت 20 سال با تلاش و جديت به رصد ستارگان پرداخت. براهه با تکميل آلات و ادوات رصد و دقت در رصد سيارات و ستارگان، راه را براي اکتشاف يوهان کپلر
اخترشناس آلماني و منجمين ديگر هموار کرد. وي هم چنين تلاش کرد بين نظريه نيکلا کوپرنيک منجم لهستاني مبني بر ثابت بودن خورشيد و چرخش زمين و ساير سيارات به دور آن، با نظريه بطلميوس که عکس نظريه کوپرنيک بود توافقي ايجاد کند. او درباره ساختمان جهان، دستگاهي ساخت که در آن، زمين مرکز عالم و به صورت ثابت بود و خورشيد به دور آن دوران مي کرد، در حالي که بعدها عکس اين مطلب به اثبات رسيد. با اين حال وي محاسبه هايي از زاويه هاي ستارگان به عمل آورد که در آن زمان، بسيار دقيق بودند. تيکو براهه سرانجام در 24 اکتبر 1601م در 55 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ويليام هارْوي دانشمند انگليسي و کاشف جريان گردش خون، در اول آوريل 1578م در خانواده اي ثروت مند در شهر فولکستون انگلستان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، در رشته پزشکي به تحصيل پرداخت و با پايان تحصيلات به استادي دانشگاه کمبريج رسيد. هاروي علاقه زيادي به شناخت اعمال و وظايف بدن داشت و در اين راه، کوشش فراواني از خود نشان داد. در نهايت، وي موفق به کشف جريان خون گرديد و وظايف و عمل قلب را بدون کمک ميکروسکوپ کشف کرد. از اين رو وي را از بنيان گذاران طب نوين مي دانند. هاروي ثابت کرد که غذا پس از هضم، وارد خون شده و خون پس از ورود به قلب، درتمام بدن گردش مي کند. نتايج اين تحقيقات در زمان زندگي هاروي مورد استقبال مردم و دانشمندان قرار نگرفت، اما سه سال پس از مرگ هاروي، يک پزشک متخصص
در مشاهدات ميکروسکوپي، جريان خون را مشاهده نمود و بدين ترتيب، کشف بزرگ هاروي مورد تأييد پزشکان و مردم واقع شد. اين در حالي بود که ويليام هاروي، در سوم ژوئن 1657م در 69 سالگي درگذشته بود.
شرح مناسبت:
وانْدِه، منطقه اي در غرب فرانسه است که معادن اورانيوم، بنادر ماهيگيري و تفرُّجگاه هاي آن مورد توجه مي باشد، با اين حال، در تاريخ سياسي دو قرن اخير، اين منطقه به دليل قيام روستاييان در اوج انقلاب کبير فرانسه مطرح شده است. با پيروزي انقلاب و تأسيس رژيم جمهوري، لويي شانزدهم در 21 ژانويه 1793م اعدام شد. هفتاد روز بعد در اول آوريل 1793م، با تحريک انگلستان و اتريش، عده اي از سلطنت طلبان به همراه روستاييان کاتوليک در منطقه وانده عليه اقدامات دولت انقلابي فرانسه سر به شورش برداشتند. آتش اين شورش چنان بالا گرفت که عده شورشيان به هشتاد هزار نفر رسيد و آنان موفق شدند علاوه بر منطقه وانده، بيشتر نواحي شمال غربي فرانسه را از تسلط دولت انقلابي خارج سازند. اما بي برنامگي و عدم انضباط ميان سربازان باعث شد در اواخر همان سال دست به عقب نشيني زده و در مقابل ارتش دولت انقلابي، شکست بخورند. در نهايت، با تغييراتي که در رهبري هيأت مديره فرانسه روي داد، شورشيان با دولت مرکزي به توافق رسيده و با امضاي قرارداد صلح در نيمه فوريه 1795م، ضمن دريافت مزايايي، به شورش و قيام خود پايان دادند. در جريان اين شورش، پنجاه هزار نفر از دو طرف کشته شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نيروهاي ژاپن در طول سال 1944م در تمام جبهه ها دست به عقب نشيني زدند و تا اوايل سال 1945م قسمت اعظم متصرفات خود را در چين و جنوب شرقي آسيا و جزاير اقيانوسيه از دست دادند. هم چنين نيروهاي امريکا تا ژانويه 1945م، فيليپين را به تصرف خود در آوردند و ژاپن را به عقب راندند. اما آخرين و بزرگ ترين نبرد دريايي و زميني بين امريکا و ژاپن از روز اول آوريل سال 1945م براي تصرف اوکيناوا، مهم ترين پايگاه دريايي ژاپن بين جزيره تايوان و ژاپن درگرفت و 83 روز به طول انجاميد. امريکايي ها براي تصرف اين جزيره، 1300 کشتي و نزديک به ده هزار هواپيما را به خدمت گرفتند. در اين عمليات، امريکا 36 کشتي و 763 هواپيماي خود را از دست داد و 369 کشتي امريکايي نيز به شدت آسيب ديد. بيشترين خسارات برکشتي هاي امريکايي، به وسيله "کاميکازه"ها يا خلبانان انتحاري ژاپن وارد آمد که با هواپيما، خود را به کشتي هاي امريکايي مي زدند و آنها را منفجر يا غرق مي کردند. از يک صد و بيست هزار نيروي مدافع ژاپني در اوکيناوا هم بيش از يک صد و ده هزار نفر کشته يا زخمي شدند و فقط 7400 نفر به اسارت امريکايي ها درآمدند. به موجب آماري که بعداً از طرف امريکايي ها منتشر شد، تنها در نبرد اوکيناوا، ژاپني ها 7830 هواپيماي خود را از دست دادند و شانزده کشتي جنگي ژاپني که رزمناو عظيم 72 هزار تني ياماتو از آن جمله بود، در اين نبرد غرق شدند.
ياماتو در آن تاريخ، بزرگ ترين کشتي جنگي جهان به شمار مي آمد که تعداد پرسنل آن از سه هزار و سي صد نفر تجاوز مي کرد. از اين عده بيش از سه هزار نفر تلف شدند و فقط سي صد نفر جان سالم به در بردند. امريکايي ها پس از تصرف اوکيناوا در تدارک حمله به خاک اصلي ژاپن بودند ولي با مشاهده مقاومت شديد ژاپني ها براي حفظ اين جزيره، پيش بيني مي کردند که جنگ براي تصرف خاک اصلي ژاپن، تلفات و خسارات بسيار سنگيني براي امريکا به بار خواهد آورد. به همين جهت پس از دستيابي به بمب هسته اي، به فکر استفاده از اين سلاح درجنگ با ژاپن افتادند و اين فکر را در روزهاي ششم و نهم اوت آن سال با پرتاب بمب هسته اي بر شهرهاي هيروشيما و ناکازاکي، عملي کردند. با کشتار وسيعي که در نتيجه انفجار وحشتناک بمب هسته اي در اين دو شهر روي داد، ژاپن تن به تسليم سپرد و جنگ در آسيا نيز به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
پل اِلْوار از شاعران معروف قرن بيستم فرانسه، در 14 دسامبر 1895م در حومه شهر پاريس به دنيا آمد. وي تحصيلات اوليه خود را در زادگاهش فرا گرفت اما در اين ميان، بر اثر بيماري عفونت ريه، مدتي را در يک آسايشگاه سپري کرد. اين مدت به او فرصت داد تا به مطالعه آثار شعري بزرگان ادب بپردازد. اِلوار پس از بهبودي، در سال 1914م به خدمت نظام احضار شد و تا پايان جنگ جهاني اول، در جنگ عليه آلمان شرکت نمود. وي پس از پايان
جنگ، به جمع طرفداران نهضت سورئاليسم پيوست که در آن، احساس يا انديشه، به صورت خالص و بدون دخالت زمينه قبلي ذهني، تعصب و اصول زيباشناسي و … بيان مي شود. هرچند اين جمع به زودي دچار اختلاف و تشتّت گرديد ولي با اين حال، اِلوار در پل زدن ميان سورئاليست يا فراطبيعي و گرايش معمول مردم به خواندن مطالب عادي، سهمي بزرگ داشت. در نگرش او، واقعيت و فرا واقعيت به هماهنگي مي رسيدند و در هم ادغام مي شدند. جوشش گرم فطري و آرمان خواهي شعرهاي الوار، او را در شمار ظريف ترين عاشقانه سرايان قرن بيستم قرار داده است. پل الوار، تماسش را با زندگي فرهنگي و سياسي جامعه و تعهدش را به شعر، به عنوان چيزي که همگان بايد از آن سهمي ببرند حفظ کرد. اين ويژگي به حرکتي مي مانست به سوي نظمي نوين بر پايه عشق. قصد او بيدار کردن فطرت شاعري در همه انسان ها بود. يکي از ويژگي هاي فني شعر اِلوار استفاده از وزن ها و بحرهاي گوناگون شعري بود. وي ساختار موزون متفاوتي برمي گزيد که موافق محتوا و متکي بر جاي گرفتن واژه ها بود. او جز در موارد نادر، هرگز از نقطه گذاري استفاده نمي کرد و اعتقاد داشت که وزن و معني، خود يک نوع نقطه گذاري است. موضوع هاي عمده شعر الوار، عشق و برادري و مهرباني اند. پل اِلوار در شعر، به رهايي ذهن از قيود و محدوديت قوانين زيبايي شناسي و اخلاق پاي بند است و شعر را بدون دخالت خواست شاعر و تفکر او، به راهِ آزاد و
الهامِ محض مي کشاند. در اين راستا وي موضوع شعر را بر مبناي عصيان درباره وضع کنوني بشر مي نهد و خود را شاعري پرمسئووليت و متعهد مي داند. مسائل مورد بحث الوار به زمان معين بستگي ندارد. وي مرکزيت را نفي مي کند، اشياء را از ميان برمي دارد و در شعرش تنها آدمي باقي مي ماند و بس. موضوع شعر در نظر الوار، کشف واقعيت است. صداي الوارْ پرطنين، اما بليغ است و لحن تغزّلي در سراسر آثارش ديده مي شود. الوار با آنکه از سير و سلوک عرفان دور است و حتي مسائل ماوراءالطبيعه را نفي مي کند، چيزي از مذهب نيز در شعرش ديده مي شود. بنابر گفته او، شاعر کسي نيست که چيزي به او الهام شود، بلکه خودْ آن کسي است که الهام مي کند. اصالت شعر عاشقانه الوار به آدمي عنايت دارد و از نظر او، شعر خوب از سادگي و بي پيرايگي برخوردار است. شعر الوار، لحني بسيار مهرآميز دارد که او را در ميان معاصرينش يکتا ساخته است. از الوار آثار متعددي برجاي مانده که منظومه هاي شعر و حقيقت، اشعار سياسي، مرگ از نمردن، عشق، شعر و برگزيده اشعار از آن جمله است. پل الوار سرانجام در اول آوريل 1952م در 57 سالگي در پاريس درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور گواتمالا واقع در امريکاي مرکزي، از جمله کشورهايي است که در طول قرن بيستم شاهد کودتاها و شورش هاي زيادي بوده است. در بيشتر اين اقدامات، ايالات متحده امريکا با تحريک نظاميان و روي کار آوردن آنان به تأمين منافع خود دست زده است. اين وضعيت پس
از جنگ جهاني دوم نيز ادامه يافت و هرگاه رئيس جمهور يا مسئول حکومت، دست به اقدامات اجتماعي و اصلاحي مخالف امريکا مي زد، دولت ايالات متحده با حمايت از نيروهاي معارض و حتي تحريک رژيم هاي دست نشانده در آن منطقه، دست به عکس العمل مي زد. اين وضعيت باعث شده بود تا از يک طرف، در درون ارتش، شورش هايي رخ دهد که البته سرکوب مي شد و از طرف ديگر در پايتخت و ديگر شهرها، اغتشاشات و اعتصابات عمومي شکل گيرد. در کنار اين مسائل، احزاب سياسي نيز خواستار استعفاي دولت مي شدند. در طول سال 1962م، اين اوضاع ادامه يافت و شکل حادي به خود گرفت. اين اعتراضات هرچند در ابتدا به سختي توسط مقامات دولتي سرکوب گرديد، اما در اوايل سال 1963م با لغو انتخابات رياست جمهوري، اوضاع آشفته تر گرديد. در نهايت از ساعات اوليه روز اول آوريل 1963م، نظاميان طي کودتايي دولت را سرنگون کرده و يک شوراي نظامي، قدرت را در دست گرفت. از اين زمان بود که نقش ارتش و نيروهاي نظامي در اداره حکومت به صورت برجسته تري جلوه بيشتري پيدا کرد.
شرح مناسبت:
ماريا زيبيلا مِريان محقق و نقاش آلماني، در دوم آوريل 1647م در نزديکي شهر فرانکفورت آلمان به دنيا آمد. وي از کودکي علاقه فوق العاده اي به طبيعت داشت و کنجکاوي زيادي درباره آن از خود ابراز کرد. به طوري که در ده سالگي راز دگرديسي پروانه و تبديل تخم به کرم پروانه را کشف کرد. وي در همين زمان اطلاعاتي درباره پروانه به دست آورد که تا آن هنگام ناشناخته بود.
در آن ايام، چنين کشفي با علوم ديني زمان و کليسا تضاد داشت و آن را نوعي جادوگري مي دانستند و فرد کاشف، محکوم به مرگ بود. اما بعدها با تلاش و استدلال هاي مِريان، رشته حشره شناسي پايه گذاري گرديد. او اولين زني بودکه در نورِنْبِرگ آلمان، يک مدرسه نقاشي داير کرد و رنگ هاي طبيعي را از بوته جارو و گل افشان و … به دست آورد. ماريان هم چنين به عنوان نخستين زن، تنها با همراهي دخترش براي سفري تحقيقاتي راهي مناطق گرمسير استوايي شد و علي رغم مشکلات بسيار، موفق گرديد تا نقاشي هاي بي نظيري از گياهان و حيوانات مناطق گرم ترسيم نمايد. تلاش هاي بانو مريان باعث شد تا براي اولين بار، دنياي اروپا اطلاعاتي درباره بعضي حشرات مناطق گرم به دست آورد. کارهاي هنرمندانه او درقالب تصاوير گياهان و حيوانات وحشي مناطق استوايي بر روي کاغذ و پوست، منحصر به فرد و غيرقابل تقليد است. نوآوري هاي هنري او در اين زمينه، کيفيات ذهني مريان را به خوبي نشان مي دهد و ويژگي ذوقي وي را مشخص مي کند، چنانچه قابل مقايسه با ديگران نيست. اين نقاشي ها در اولين کتاب طبيعت شناسي او با دقت رسم گرديده اند. زيبيلا مريان را به راستي بزرگ ترين زن نقاش و قلم زن بر روي فلز مس در همه اعصار نيز دانسته اند. او با مهارتي غير قابل تصور، با پايه گذاري سبکي جديد در نقاشي، حشرات و گل ها را مي کشيد و با کوشش خود توانست سبک نقاشي طبيعت بي جان را به وجود آورد. کتاب هاي مريان
اولين کتاب هاي طبيعت شناسي است که هنوز اعتبار و ارزش خود را حفظ کرده اند. از آثار اين محقق و هنرمند بزرگ مي توان کتاب نقاشي دگرديسي حشرات استوا را نام برد. هنر ماريا زيبيلا مريان همانند لئوناردو داوينچي نقاش بزرگ ايتاليايي، در زمان خود يگانه بود. مريان در آخرين ماه هاي زندگي مبتلابه فلج گرديد و قدرت بينايي اش را از دست داد تا اينکه سرانجام پس از عمري تلاش خستگي ناپذير، در 13 ژانويه 1717م در 70 سالگي در آمستردام هلند درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميخائيل لاماناسوف اديب و نويسنده مشهور روسي در 26 مه 1711م به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در مسکو و سن پترزبورگ به پايان رسانيد. لاماناسوف در 20 سالگي در آکادمي زبان هاي خارجي (اسلاو، يوناني، لاتين) ثبت نام کرد و از موفقيت در دروس، به سال 1736م در آکادمي سلطنتي علوم پترزبورگ پذيرفته شد و از طريق همين آکادمي عازم آلمان گرديد. وي در کنار کسب علم و دانش به مطالعه و پژوهش در آثار ادبي، کلاسيک يونان، روم و آلمان پرداخت. لاماناسوف در 31 سالگي استاديار آکادمي شد و اين امر زمينه اي گرديد براي رشد سريع وي و کسب دست آوردهاي علمي، به نحوي که 3 سال پس از ورود به آکادمي به عنوان استاد شيمي پذيرفته شد. وي در سال 1748م يک آزمايشگاه شيمي به راه انداخت و هفت سال بعد در تأسيس دانشگاه مسکو مشارکت نمود که اين دانشگاه اينک به نام وي "دانشگاه لاماناسوف" خوانده مي شود. وي هم چنين در سال 1757م به رياست آکادمي نائل آمد. کارهاي علمي لاماناسوف مشتمل بر تحقيق در انبساط گازها و فلزات، نجوم، زمين شناسي، اقتصاد و پويش هاي قطبي است. وي ضمن تدريس شيمي و انجام آزمايشات مربوط به آن، کتبي را نيز دراين باره نگاشت. لاماناسوف براي اولين بار، انجماد جيوه را در 46 درجه سانتي گراد زير صفر مشاهده و ثبت کرد. او هم چنين درسال 1761م جو سياره زهره را هنگام عبور از خورشيد رصد نمود. فعاليت هاي علمي لاماناسوف به حدي رسيد که او را باني علوم جديد در
روسيه نيز پنداشته اند. در کنار اين مسائل لاماناسوف به عنوان يک اديب و نويسنده آثاري ارائه نموده است از جمله کتاب دستور زبان روسي، راهنماي کوچک فصاحت و تاريخ قديم روسيه. وي زبان ادبي روسي را دگرگون نمود و ادبيات را به سوي تصنّع و طمطراق سوق داد به همين دليل وي را پدر ادبيات روس مي دانند. در کتاب چکامه هاي لامانوسوف موضوعات مذهبي جايگاه ويژه اي دارند، گرچه در اشعار و آثار وي انعکاسي از دانش هاي کلاسيک سراينده به چشم مي خورد. لاماناسوف شاعري بود که از طبقات پايين اجتماع برخاسته بود و در عرصه علم و ادبيات روسيه قرن هجدهم چهره اي شاخص و برجسته به حساب مي آمد. ميخائيل واسيليويچ لامانوسوف سرانجام در دوم آوريل 1765م در 54 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هانْسْ کريستيَن اندرسن، نويسنده دانمارکي، در دوم آوريل 1805م در خانواده اي فقير در يکي از شهرهاي دانمارک به دنيا آمد. وي يازده ساله بود که پدرش مُرد و چون پولي براي ادامه تحصيل نداشت به قصد آوازخواني به پايتخت رفت. ولي صدايي نداشت و کسي او را تحويل نگرفت و از گرسنگي در حال مرگ بود که يک مأمور دربار سلطنتي او را پيدا کرد و سپس وسيله ادامه تحصيل او را فراهم ساخت. اندرسن به زودي دبيرستان و سپس دانشگاه را به پايان رساند. وي در ابتدا رمان هاي مختلفي را نگاشت و چون موفقيت چنداني کسب نکرد، تصميم گرفت داستان هاي کودکان را به صورت ادبي بنگارد. اين کار با استقبال چشم گيري مواجه شد و اندرسن پس از مدتي شهرتي عالم گير يافت. اين
داستان ها در رديف زيباترين و در عين حال غم انگيزترين داستان هايي است که تا کنون نوشته شده است. يکي از آثار معروف اندرسن، کتاب جوجه اردک زشت نام دارد که تقريباً شرح حالي از زندگي خود اوست و به خاطر تجارب تلخ دوران کودکيش بود که به صورت معروف ترين نويسنده داستان هاي کودکان درآمد و در سراسر عالم طرفداران فراواني يافت. او از 1835 تا 1872م به طور متوسط هر سال يک قصه از نوع قصه هاي معروف به قصه هاي پريان براي کودکان مي نوشت. هانس کريستين اندرسن سرانجام در 4 اوت 1875م در هفتاد سالگي در اوج شهرت و محبوبيت درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ساموئل فينلي بريس مورْسْ، مخترع تلگراف، در 27 آوريل 1791م در ايالت ماساچوست امريکا به دنيا آمد. وي از جواني به نقاشي روي آورد و سالياني به اين هنر پرداخت. از اين رو آکادمي بين المللي هنرهاي دستي را در سال 1826م تأسيس کرد و در 1832م به استادي نقاشي دانشگاه نيويورک برگزيده شد. مورس در طي اين سال ها با برق و فيزيک آشنا شد و به آزمايش هاي الکتريکي پرداخت. وي به اين نتيجه رسيد که هرگاه برق در طول سيم جريان يابد، مي توان اخبار را به وسيله آن از جايي به جاي ديگر فرستاد. اندکي بعد آزمايش هاي خود را دنبال کرد ولي با اشکالات فراواني مواجه شد. مورس هم چنين چون از امور فني کاملاً بي اطلاع بود، از جوزف هِنْري، فيزيک دان هم وطن خود کمک خواست و با استفاده از تجارب و راهنمايي هاي او موفق به اختراع الفبايي گرديد که از خط و نقطه تشکيل مي يافت. اين الفبا که شامل علاماتي مرکب از نقطه و خط بود و به وسيله جريان برق ثبت مي شد، پايه اصلي انتقال پيام را مهيا مي ساخت و به نام مورس شهرت پيدا کرد. در گام هاي نخست، مورس علائمي ضعيف را تنها تا فاصله چندمتري مي فرستاد و با تلاش مستمر، اين فاصله را تا 1500 متر افزايش داد. با اين حال پس از چندي در 24 مه 1844م، خط تلگراف واشينگتن - بالتيمور را به فاصله ده ها کيلومتر راه اندازي کرد و شهرتش فراگير شد. اختراع مورس به سرعت درتمام
دنيا پيچيد و از او تجليل فراواني به عمل آمد. ولي اختراعِ مورس چنان ساده بود که هر کس مي توانست نظير آن را بسازد. از اين جهت عده زيادي ادعا کردند که قبلاً اين کار را انجام داده اند. ولي مورس همه را به محاکمه کشيد و پس از محکوم کردن آنها، اختراع را به نام خود ثبت کرد. با اين حال، ساموئل مورس بر خلاف اصول جوانمردي و حق شناسي، کمک ها و راهنمايي هاي جوزف هنري، فيزيک دان معروف هم وطنش را ناديده گرفت و از مساعده هاي ارزنده و بي حساب او در اختراع تلگراف سخني به ميان نياورد. ساموئل فينلي مورس سرانجام در دوم آوريل 1872م در 81 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژرژ پُمپيدو سياست مدار فرانسوي، در سال 1911م متولد شد و از دانش سراي عاليِ فرانسه در رشته ادبيات فارغ التحصيل گرديد و سپس به تدريس پرداخت. وي در جريان جنگ جهاني دوم به جنبش مقاومت فرانسه پيوست و سپس به عنوان مشاور امور آموزشيِ ژنرال دوگل خدمت نمود. در سال 1958م رياست کابينه به وي واگذار گرديد. وي در اين مقطع نقش قابل ملاحظه اي در تشويق دوگل به اعطاي استقلال به مردم الجزاير داشت. در امور داخلي اگرچه پمپيدو با تظاهرات دانشجويي و اعتصابات کارگري مواجه گرديد اما توانست با اعطاي امتيازهاي فراوانْ اعتصابات را متوقف سازد. نوآوري وي در صحنه اروپا، موافقت با حضور انگلستان در بازار مشترک اروپا بود، که عملي گرديد. وي معتقد بود که سازش امريکا و شوروي بر سر آلمان بعد از جنگ جهاني اجتناب ناپذير است، اما از آن مي ترسيد که اروپا به صورت ساندويچي بين دو ابرقدرت درآيد. و هر کدام، سهم خود را بطلبَد. دوران حکومت پمپيدو نوعي دوران ثبات بود و به گسترش نفوذ و مشروعيت نظام سياسي جمهوري پنجم انجاميد و پايان حکومت او نيز به منزله خاتمه يافتن عصر "گُليسم" در فرانسه بود که پيروان دوگل را شامل مي شد. ژرژ پمپيدو سرانجام در 2 آوريل 1974م در 63 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
روز دوم آوريل هر سال، يادآور سال روز تولد هانس کريستين اندرسن، نويسنده مشهور دانمارکي است. وي از سال 1835 تا سال 1872م به مدت 37 سال، هر سال قصه اي براي کودکان نگاشت و در رديف بهترين نويسندگان دانمارک و در شمار بهترين داستان سرايان جهان جاي
گرفت. از اين رو، به منظور ارج نهادن به کوشش هاي وي در خلق آثار داستاني ارزنده کودکان، اين روز (برابر با چهاردهم فروردين) را به عنوان روز جهاني کتاب کودک نام گذاري کرده اند. هرسال يکي از کشورهاي عضو به عنوان مسئول برگزاري اين مراسم انتخاب مي شود و اين کشور، پوستر و پيام روز جهاني را تهيه مي کند و براي ساير کشورهاي عضو ارسال مي دارد. جمهوري اسلامي ايران نيز در سال 1992م (1371ش) عهده دار برگزاري اين مراسم بوده است.
شرح مناسبت:
اختلافات و تنازعات ميان فرانسه و اسپانيا از اواخر قرن پانزدهم آغاز گرديد. در سال 1494م شارل هشتم پادشاه فرانسه به قصد تسخير ناپْلْ به ايتاليا حمله نمود که با مخالفت اسپانيا و ايتاليا و مقاومت ارتش آنها مواجه گرديد. در طي سال هاي بعد اين نبرد ادامه پيدا کرد و بر سر اداره مناطق به تصرف آمده، بين اسپانيا و فرانسه اختلافاتي روي داد. اين جنگ ها سرانجام با امضاي قرارداد "صلح نوايون" در سال 1515م خاتمه يافت. اما آتش جنگ ميان دو کشور، شش سال بعد در سال 1521 بار ديگر شعله ور گرديد و حدود چهل سال به طول انجاميد. در اولين مرحله اين جنگ ها پادشاه فرانسه به اسارت درآمد و با امضاي قرارداد مادريد 1526م آزادي خود را خريد و از تمام ادعاهاي خود در ايتاليا صرف نظر نمود و حتي منطقه بورگوني را به اسپانيا واگذار کرد. اما يک سال بعد پادشاه فرانسه ضمن اتحاد با چند کشور و نقض قرارداد مادريد، دومين مرحله از جنگ هاي 40 ساله را آغاز نمود که با
قرارداد کامبره خاتمه يافت و در نتيجه منطقه بورگوني به فرانسه بازگشت. در سال 1536م مرحله اي ديگر از جنگ ها آغاز شد و بدون هيچ نتيجه اي خاتمه يافت و پيمان صلح ده ساله نيز تنها 4 سال دوام يافت. در سال 1542م چهارمين دوره اين جنگ ها آغاز گرديد و سرانجام در سوم آوريل 1559م اين جنگ ها که بر سر تصاحب سرزمين ها آغاز شده بود با امضاي معاهده اي با حضور نمايندگان فرانسه، اسپانيا، انگليس و آلمان خاتمه يافت.
شرح مناسبت:
غازي فرزند ملک فيصل اول، پادشاه پيشين عراق در سال 1912م به دنيا آمد و پس از مرگ پدرش در هفتم سپتامبر 1933، زمام امور عراق را در 21 سالگي به دست گرفت. او برعکس پدرش که از انگلستان طرفداري مي کرد، طرفدار انگلستان بود، از يک سو ميل به رهانيدن عراق از يوغ شيفته نازيسم بود و از هيتلر تمجيد مي کرد. ملک غازي که آشکارا نفرت خود را از سلطه انگليس و فرانسه بر کشورهاي عربي و خاورميانه اي ابراز مي کرد، از ملي گرايان و شورشيان سوريه براي مقابله با قيموميت کشورشان در دهه 1930 حمايت نمود و حتي آنان را به سلاح نيز تجهيز نمود. او به شدت با کمونيست ها هم دشمني مي کرد. ملک غازي سرانجام در سوم آوريل 1939م در 27 سالگي بر اثر برخورد شديد اتومبيلش با تير چراغ برق کشته شد. در آن زمان، مردم، قتل غازي را يک حرکت سازمان يافته توسط انگليسي ها و عوامل شان در عراق تلقي کردند و تظاهراتي عليه دولت انگليس به راه انداختند. پس از
مرگ غازي، فرزند چهار ساله او به نام شاهزاده فيصل دوم به سلطنت عراق رسيد.
شرح مناسبت:
کشور عراق در جريان جنگ جهاني دوم از يک طرف دچار اختلافات داخلي و تضاد ميان طرفداران آلمان و انگلستان بود و از سوي ديگر با مرگ ملک غازي پادشاه اين کشور در سال 1939م و جانشيني فرزند 4 ساله او، در وضعيت نابساماني به سر مي بُرد. با اين حال، پيشروي ابتدايي آلمان ها و شکست نظامي انگلستان در جريان جنگ جهاني دوم، باعث شده بود تا بسياري از سياست مداران، آينده را از آنِ آلمان بدانند. در اين اوضاع و احوال، رشيد عالي گيلاني، يکي از فرماندهان ارتش عراق، با استفاده از فضاي به دست آمده، و نيز با حمايت هاي دولت آلمان، از اول تا سوم آوريل 1941م، کودتايي نظامي به راه انداخت که بر اثر آن، نوري سعيد، نخست وزير مقتدر عراق که مورد حمايت انگليس بود، به همراه نايب السلطنه اين کشور، از عراق گريختند. اين کودتا در حالي انجام شد که بسياري از يگان هاي نيروهاي رزمي عراق نيز از رشيد عالي حمايت مي کردند. در اين زمان، دولت بريتانيا که علاوه بر از دست دادن جاي پاي خود در اين منطقه مهم، از منابع نفتي نيز محروم شده بود، با اعزام نيروهاي نظامي خود، درصدد حمايت از کارگزاران خود در اين کشور برآمد. از اين رو، پس از درگيري نيروهاي دو طرف از روز دوم مه 1941م، حکومت رشيد عالي گيلاني در آخر اکتبر همان سال سرنگون شد و بار ديگر نوري سعيد به نخست وزيري دست يافت.
شرح مناسبت:
ذاکر حسين رئيس جمهور مسلمان هند، در سال 1897م متولد شد و تحصيلاتش را در دانشگاه اسلامي عليگره
و دانشگاه برلين آلمان به پايان رساند. وي پس از طي تحصيلات خود، در طي ساليان طولاني به فعاليت هاي علمي و سياسي پرداخت تا اينکه در سال 1962م به معاونت رياست جمهوري هند رسيد. او در انتخابات عمومي 1967م از رقيب سرسخت خود خانم اينديرا گاندي پيشي گرفت و به عنوان اولين رئيس جمهور هند برگزيده شد. او که از رفتار سلطه طلبانه هندوها عليه مسلمانان انتقاد مي کرد، از جدا شدن قسمت مسلمان نشين هند به نام پاکستان نيز حمايت نمود و حتي براي استقلال پاکستاني ها که به قول وي، پاياني بر ستم هندوها عليه آنان بود، در هند جشن گرفت. ذاکر حسين با آن که مسلمان بود ولي در ميان هندوها نيز محبوبيت داشت. از او کتاب هايي به نام سرمايه داري، اقتصاد، اخلاق و مملکت داري نيز برجاي مانده است. دکتر ذاکر حسين سرانجام در سوم آوريل 1969م در 72 سالگي درگذشت. وي در ميان نسل امروزي هندوها و مسلمانان هند احترام ويژه اي دارد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جان نِپِر، رياضي دان اسکاتلندي در سال 1550م در ادينبورو، پايتخت اين کشور و در خانواده اي مرفه به دنيا آمد و به رسوم اشرافي انگلستان تربيت يافت. وي در دوران جواني، زماني که اروپا دستخوش مناقشات ديني بود و نهضت پروتستانْ سراسر اين قاره را در برگرفته بود، سفرهاي زيادي به کشورهاي اروپايي نمود و به مذهب پروتستانْ گراييد. شهرت عمده نِپِر در رياضيات مبتني بر طريقه تازه اي بود که وي براي انجام عمليات محاسباتي عرضه داشت. وي معتقد بود که کليه اعداد را مي توان به صورت بالقوه نوشت. مثلاً چهار را به صورت دو به توان دو. او هم چنين بر اين اعتقاد بود که اگر اعداد به اين صورت نوشته شود، عمل جمع، جانشين ضرب و عمل تفريق جانشين تقسيم خواهد شد. نپر براي تحقق بخشيدن به فکر خود، مدت بيست سال وقت صرف کرد و توانست فرمول هاي پيچيده اي براي نوشتن کليه اعداد به صورت بالقوه به دست آوَرَد. وي اين نحوه محاسبه را لُگاريتم به معناي اعداد متناسب ناميد. جان نپر نهايتاً در سال 1614م، جداول لگاريتمي خود را به چاپ رسانيد که مورد استقبال فراوان جامعه علمي عصر قرار گرفت. مي توان گفت که تأثير اين يافته هاي علمي در علم آن روز، با تأثير ماشين هاي حسابگر امروزي برابر است. از ديگر کارهاي نِپِر در رياضيات، عدد نپر است و ديگر اينکه وي با ابداع علامت اعشاري، کسر اعشاري را به صورت امروزي درآورد. جان نِپِر سرانجام سه سال پس از انتشار لگاريتم، در چهارم آوريل 1617م در
شصت و هفت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آنتوان گالان، خاورشناس فرانسوي و متخصص سکه شناسي شرقي، در چهارم آوريل 1646م در خانواده اي فقير در ناحيه شمال شرقي فرانسه به دنيا آمد. وي پس از چند سال تحصيل، به علت فقر، مدرسه را رها کرد و به کار پرداخت. گالان پس از چندي راهي پاريس شد و پس از فراگيري زبان ترکي، با سمت منشي سفير فرانسه در دربار عثماني، به قسطنطنيّه رفت. وي در آنجا مطالعات شرقي خود را ادامه داد و در ضمن به فراگيري زبان يوناني جديد و تحقيق در سکه هاي يوناني پرداخت. گالان در بازگشت به پاريس، هم چون بسياري ديگر از شرق شناسان، مجموعه نفيسي از سکه هاي قديم شرق را براي موزه هاي فرانسه به همراه آورد و اين آثار را از مهد اصلي خود خارج نمود. وي در سال هاي بعد نيز نسخه هاي خطي و اسناد باستاني متعددي را از خاور نزديک، به غرب منتقل کرد و اطلاعات خود را در مورد مشرق زمين تکميل نمود. گالان در سال 1701م به جهت تأليف کتاب هاي متعدد خود، به عضويت فرهنگستان کتيبه ها و ادبيات انتخاب شد و به تأليف يک فرهنگ سکه شناسي براي اين مؤسسه پرداخت. اما شهرت اصلي گالان بدين سبب بود که وي نخستين مترجم کتاب هزار و يک شب به زبان فرانسوي بود که در دوازده جلد در پاريس به طبع رسيد. اين کتاب در ميان اروپائيان مقبوليتي عظيم يافت و ترجمه گالان، هنوز هم يکي از مهم ترين ترجمه هاي کتاب هزار و يک شب به زبان اروپايي مي باشد. با اين
ترجمه آزاد يا اصلاحي، که جوهر اصلي متن را حفظ کرده بود، گالان دريچه گسترده اي از ادبيات داستاني عرب را به روي اروپائيان گشود و به طور کلي، تصويري مبالغه آميز و وهم انگيز از جهان اسلام و شرق ارائه کرد. گالان هم چنين قرآن کريم را نيز به زبان فرانسوي ترجمه کرد. علاوه بر آن لطائف کلام و حِکَم شرقيان، قصص و افسانه هاي بيد پاي هند و لقمان حکيم از ديگر آثار چاپ شده گالان است، ضمن اين که ترجمه هاي متعددي نيز از اوبه يادگار مانده است. آنتوان گالان سرانجام در هفدهم فوريه 1715م در 61 سالگي در پاريس درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پيمان آتلانتيک شمالي که به اختصار ناتو ناميده مي شود اتحاديه اي سياسي - نظامي است که در چهارم آوريل 1949م با عضويت کشورهاي بلژيک، فرانسه، لوکزامبورگ، هلند، انگليس، کانادا، دانمارک، ايسلند، ايتاليا، نروژ، پرتغال و امريکا در پايتخت امريکا شکل گرفت. به موجب اين پيمان، حمله به هر يک از کشورهاي عضو، حمله به تمام اعضا تلقي شده و بايد بقيه کشورها از آن کشور حمايت نمايند. سازمان آتلانتيک شمالي در آغاز براي جلوگيري از نفوذ کمونيسم و مقابله با تهديد نظامي شوروي در اروپا به وجود آمد و عامل مؤثري براي تثبيت سلطه و نفوذ امريکا در اروپا بود. اين سازمان بيشتر يک تشکيلات نظامي است که داراي يک سازمان اداري و يک دبير کل غيرنظامي مي باشد. ولي بازوي اجرايي اين سازمان، ستاد فرماندهي مشترک نيروهاي پيمان است که هميشه يکي از افسران ارشد امريکايي در رأس آن قرار دارد، زيرا قسمت اعظم بودجه اين سازمان را امريکايي ها تأمين مي کنند و به همين جهت بود که فرانسه در سال 1960م نيروهاي نظامي خود را از ناتو خارج ساخت. آلمان، يونان، اسپانيا و ترکيه از ديگر کشورهايي بودند که در مراحل بعدي به اين پيمان ملحق شدند. تشکيل پيمان ناتو، از نتايج جنگ سرد و واکنشي در برابر تهديدات احتمالي شوروي بود. اما با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و بلوک کمونيست و انحلال سازمان پيمان ورشو که براي مقابله با ناتو به وجود آمده بود، سازمان پيمان آتلانتيک شمالي نيز هدف و ماهيت قبلي خود را از دست داد و بعضي از کشورهاي اروپاي
شرقي و حتي خود روسيه نيز خواهان عضويت در اين سازمان شدند. با وجود اين، امريکا اصرار دارد که سازمان در قالب پيشين خود هرچند با تشکيلات نظامي محدودتري باقي بماند. سازمان پيمان آتلانتيک شمالي، مهم ترين عامل نفوذ و قدرت امريکا در اروپا به شمار مي رود و امريکايي ها در پوشش اين سازمان، بيش از سي صد هزار نيرو و نيز پايگاه هاي متعددي در اين قاره دارند. هم چنين ناتو در بسياري از مواقع به عنوان بازوي نظامي اروپا و امريکا، اهداف سياسي اعضاي خود را نيز دنبال مي کند. مقر پيمان سازمان آتلانتيک شمالي در بروکسل پايتخت بلژيک است و تشکيلات اداري آن، تحت نظر يک دبير کل اداره مي شود.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري سِنِگال با 196/722 کيلومتر مربع وسعت در کنار اقيانوس اطلس در غرب افريقا و در همسايگي موريتاني، مالي، گينه و گامبيا واقع شده است. جمعيت سنگال 9/5 ميليون نفر بوده و اکثر آنان سياه مي باشند. بيش از 90% مردم اين کشور، مسلمان و زبان رسمي آن فرانسوي است. پايتخت اين کشور، شهر داکار مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت سِنِگال تا سال 2020م بيش از 16 ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم آن تيئس، کائولاک و سن لويي مي باشد. واحد پول سنگال "فرانک سي اف آ" است. سنگال از نظر اقتصادي کشور فقيري است. نظام سياسي حاکم بر سنگال جمهوري چند حزبي و با يک مجلس قانون گزاري است. اين کشور از قرن پانزدهم ميلادي تحت نفوذ و استعمار پرتغال قرار گرفت و فرانسوي ها نيز از قرن هفدهم به غارت منابع
طبيعي و انساني سِنِگال پرداختند. به دنبال تضعيف فرانسه در جريان جنگ جهاني دوم، اين کشور استعماري مجبور شد به سنگال نيز هم چون ديگر مستعمراتش امتيازاتي بدهد. در نهايت، سنگال در 1958م استقلال داخلي يافت و در چهارم آوريل 1960م به استقلال کامل رسيد.
شرح مناسبت:
پس از آن که دانشمندان شوروي و سپس امريکايي موفق به پرتاب سفينه هايي به فضا شدند و براي اولين بار فضانوردان را به فضا فرستادند، از سال 1966م مسابقه براي تسخير کره ماه آغاز شد. در نهايت در روز چهارم آوريل 1966م، نخستين سفينه فضايي که از طرف شوروي به فضا پرتاب شده بود به دور کره ماه گردش کرد و عکس هايي از کره ماه به زمين فرستاد. اين مسئله رقابت فضايي بين دو ابرقدرت را فزوني بخشيد، تا اين که دو ماه بعد در ششم ژوئن 1966م، يک سفينه امريکايي بدون سرنشين بر روي کره ماه فرود آمد و اطلاعاتي از سطح کره ماه به زمين مخابره نمود.
شرح مناسبت:
مارتين لوترکينْگْ، سياه پوست مبارز امريکايي، در 15 ژانويه سال 1929م به دنيا آمد. وي از جواني وارد فعاليت هاي سياسي و اجتماعي شد و در راه به دست آوردن حقوق سياهان تلاش کرد. او يک مسيحي فقير بود ولي تلاش هايش براي دفاع از حقوق سياهان مورد حمايت همه سياه پوستان مسلمان و مسيحي قرار گرفت. لوترکينگ، مهاتما گاندي، رهبر استقلال طلب هند را پيشواي خود قرار داده بود. در سال 1956م وقتي زن سياه پوستي حاضر نشده بود در اتوبوس جاي خود را به يک زن سفيدپوست بدهد، و آن زن سياه پوست را به همين دليل از اتوبوس بيرون انداختند، مارتين لوترکينگ، استفاده سياهان از اتوبوس را در سراسر امريکاي شمالي تحريم کرد و اين تحريم توسط دوازده ميليون سياه پوست امريکايي رعايت شد تا اينکه در اواخر همين سال، دادگاه عالي ايالات متحده، تبعيض ميان سفيد و سياه
را در کشور ممنوع اعلام کرد. مارتين در سال 1963م جنبش عظيم يک صد هزار نفري را در پايتخت امريکا تدارک ديد. او در سال 1964م به سبب مبارزات صلح آميز و بدون خشونت خود، موفق به دريافت جايزه صلح نوبل گرديد، اما در 4 آوريل 1968م به ضرب گلوله يک سفيد پوست نژادپرست از اعضاي فرقه تروريستي کوکلوکْسْ کِلان، در 35 سالگي به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
ذوالفقار علي بوتو سياست مدار پاکستاني، در پنجم ژانويه 1928م در خانواده اي ثروت مند و مسلمان در شهر لارکانا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، از دانشگاه هاي کاليفرنيا و آکسفورد در رشته حقوق فارغ التحصيل شد. بوتو پس از اتمام تحصيلات خود، شغل وکالت را در پاکستان برگزيد و در دادگاه عالي مشغول فعاليت گرديد. او در سال هاي بعد، وارد فعاليت هاي سياسي شد و از سال 1958م به مدت هشت سال در دولت هاي مختلف پست وزارت يافت. بوتو در سال 1966م به دليل نپذيرفتن موافقتنامه با هند بر سر کشمير از مقام خود استعفا داد و سال بعد حزب مخالف دولت را به نام حزب مردم تشکيل داد. اين حزب در انتخابات سال 1970م اکثريت کرسي ها را به دست آورد. ذوالفقار علي بوتو در سال 1971م، به دنبال شکست پاکستان از هند و تجزيه پاکستان شرقي، به رياست جمهوري پاکستان رسيد. در سال 1973م، هنگامي که قانون اساسي جديد پاکستان، قدرت اصلي را به نخست وزير سپرد، بوتو عهده دار اين سمت شد. در نهايت در 1977، ژنرال محمد ضياءالحق طي کودتايي، بوتو را سرنگون کرد و او را
به قتل و خيانت به کشور، متهم نمود. ذوالفقار علي بوتو سرانجام علي رغم درخواست رهبران برخي کشورها براي عفو وي، در چهارم آوريل 1979م در 50 سالگي اعدام شد.
شرح مناسبت:
در پنجم آوريل 1585م قتل عام معروف به "هارلم "در شهري به همين نام در هلند که مرکز استقلال طلبان اين کشور بود، انجام شد. اسپانيا به منظور تحکيم سلطه خويش بر سرزمين هلند، دست به کشتارهاي وسيعي در اين کشور زد که فاجعه بارترين آنها، قتل عام هارلم بود. در اين روز شهر تاريخي هارلم به دست اسپانيايي ها افتاد و در جريان آن، حدود شش هزار نفر از آزادي خواهان و استقلال طلبان هلندي جان خود را از دست دادند. با اين حال، در 1609م، هلند از سلطه اسپانيا رهايي يافت و استقلال خود را به دست آورد. (ر.ک: 30 آوريل)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جنگ هاي انگليس و هلند معمولاً برسر تصرف سرزمين ها و يا به دليل بروز اختلافات سياسي و مذهبي بود. اما در سال 1652، جنگي ميان دو کشور به وقوع پيوست که ريشه در رقابت هاي تجاري و اقتصادي داشت. چرا که هر يک از اين دو کشور از موفقيت تجارتي طرف ديگر خشمناک بودند. از اين رو به دنبال بهانه اي بودند تا ديگري را از صحنه حذف نمايند. در نهايت، جنگ هنگامي آغاز شد که در 23 مارس 1652م، ناوگاني از هلند در حال تردد در آب هاي انگليس نسبت به کشتي هاي انگليسي اداي احترام نکرد و به اين بهانه جنگي ديگر آغاز شد که سه مرحله به طول انجاميد. دو کشور قدرت مند اروپايي قرن هفدهم درصدد حذف نفوذ ديگري در درياي مانش، درياي شمال، اقيانوس اطلس و هند شرقي بودند. اين جنگ ها هر بار طي قراردادهايي به پايان مي رسيد اما پس از مدتي، بار ديگر شعله ور مي شد. در سومين مرحله جنگ دريايي، هلندي ها، انگليس را مجبور به پذيرش صلح نمودند که اين قرارداد در 5 آوريل 1654م به امضا رسيد و آتش بس اعلام گرديد.
شرح مناسبت:
ژرژ ژاک دانتون مبارز انقلابي فرانسه در 25 اوت 1759م در فرانسه به دنيا آمد. وي در ابتدا به فراگيري علوم مذهبي پرداخت اما چون با محيط آموزشگاه هاي مذهبي سازش نداشت، در يک مدرسه غيرمذهبي به تحصيل مشغول شد. دانتون پس از به پايان رساندن اين دوره، به خواندن زندگي مورخين و رجال قديمي روم پرداخت و تحت تأثير جمهوري خواهان روم قرار گرفت. وي پس از
چندي راهي پاريس شد و با فراگرفتن علم حقوق، به کار وکالت روي آورد. دانتون همواره از مردم تهي دست و فقير و محروم طرفداري مي کرد تا اين که به شهرت رسيد. وي قبل از وقوع انقلابِ کبير فرانسه، فعاليت هاي سياسي خود را آغاز کرد و با اتخاذ مواضع ضد حکومت سلطنتي، مورد توجه انقلابيون اين کشور قرار گرفت. دانتون اعتقاد داشت که شاه و درباريان را بايد زنداني کرد که اين امر مخالفت گروه هاي تندرو را که معتقد به اعدام شاه بودند، برانگيخت. دانتون در جريان انقلاب فرانسه، در روز دهم اوت 1792م در راس گروهي از انقلابيون مسلح، به محل اقامت خانواده سلطنتي حمله برد و در صدد دستگيري لويي شانزدهم برآمد. او در دوران انقلاب فرانسه مشاغل مهمي يافت و در شمار سران انقلاب جاي گرفت. دانتون پس از پيروزي انقلاب، مدير اصلي دفاع ملي در فرانسه و کارگردان محاکمات انقلابي بود که سياستي خشن را تعقيب مي کرد و ترور را وسيله اي موقت براي حکومت مي دانست. با اين حال پس از چندي بين دانتون و روبسپير رئيس کنوانسيون و يکي از رهبران عمده انقلاب فرانسه اختلاف نظر روي داد و به جدايي آن دو انجاميد. پس از مدت کوتاهي، روبسپير حتي به دانتون به عنوان دوست نزديک و همکار قديمي خود هم رحم نکرد و دادگاه انقلابي پاريس در يک جلسه کوتاه، حکم اعدام او چند تن از پيروان وي را که به دانتونيست معروف شده بودند صادر کرد. در پنجم آوريل 1794م، در 35 سالگي به تيغ گيوتين سپرده شد و جان داد. با اين
حال، دوران حکومت روبسپير دوام چنداني نيافت و کمتر از چهار ماه بعد سر روبسپير نيز زير تيغ گيوتين از تن جدا شد.
شرح مناسبت:
در 5 آوريل 1795م، معاهده بال در شهري به همين نام در کشور سوئيس، ميان جمهوري فرانسه و دولت هاي پروس، اسپانيا و هلند به امضا رسيد. به موجب اين معاهده، دولت هاي هلند، اسپانيا و پروس که در جنگ با سپاهيان فرانسه شکست خورده بودند، متعهد شدند که در امور داخلي فرانسه دخالت نکنند. هم چنين بر اساس معاهده بال، بلژيک و اراضي ساحل چپ رود رِن به فرانسه واگذار گرديد.
شرح مناسبت:
نظاميان رژيم صهيونيستي از روز چهارم آوريل 1956م، زنان، کودکان و سالخوردگان را در شهر غزّه، زير آتش شديد گلوله هاي خمپاره قرار دادند و در مدت دو روز، 56 تن از آنها را به خاک و خون کشيده و سي نفر ديگر را زخمي کردند. در برابر اين جنايت رژيم صهيونيستي که تا فرداي آن روز در 5 آوريل 1956م به طول انجاميد، غرب و مجامع بين الملليِ دفاع از حقوق بشر، مانند ساير موارد مشابه، واکنشي نشان ندادند.
شرح مناسبت:
پرتغال از ديرباز رقيب سرسخت سياسي و استعماري اسپانيا در قاره هاي آسيا، افريقا و امريکا به شمار مي رفت، اما به علت مهاجرت فراوان اتباع پرتغال به مستعمرات اين کشور و نابساماني اوضاع اقتصادي، پرتغال اين کشور به تدريج نفوذ و قدرت سياسي خود را از دست داد و همين موضوع موجب شد تا اسپانيا، اين سرزمين را تصرف کند. پس از اين واقعه بسياري از مستعمرات پرتغال به دست قدرت استعماري هلند افتاد و برخي نيز به تصرف اسپانيا درآمد. اما در سال 1640م، بر اثر قيام مردم پرتغال، اين کشور بار ديگر مستقل شد. (ر.ک: 10 ژوئن)
شرح مناسبت:
آدمي از ديرباز درصدد شناسايي محيط اطراف خود بود و طي سال هاي متمادي، نقاط مختلف زمين را کشف کرد. افراد بسياري براي شناساندن نقاط ناشناخته زمين، سختي هاي طاقت فرسايي را تحمل کردند و گوشه وکنار جهان را کشف نمودند. يکي از نقاط مجهول براي بشر، ناحيه قطب بود و تلاش فراواني براي کشف و ورود به آن به عمل آمد. در تاريخ ششم آوريل 1909م يکي از آمال ديرينه بشر که رسيدن به قطب شمال بود جامه عمل پوشيد و يک دريانورد امريکايي به نام رابرت ادوين پيري به اتفاق پنج نفر از همراهان خود، پس از تحمل رنج و مشقت زيادْ به آن سرزمين رسيدند. وي پيش از آن چند سفر ديگر به قطب شمال کرده بود ولي نتوانست وارد آن شود تا اينکه در سفر سال 1909م بود که به اين موفقيت نائل آمد. وي در يکي از اين سفرها، دچار سرمازدگي شد که به قطع ده انگشت پاي
او منجر گشت.
شرح مناسبت:
در شرايطي که حدود سه سال از آغاز جنگ جهاني اول گذشته بود، امريکا در ششم آوريل 1917م به نفع فرانسه و انگليس وارد جنگ شد و به آلمان اعلان جنگ داد. بهانه ورود امريکا به جنگ، حملات زيردريايي هاي آلمان به کشتي هاي بازرگاني امريکا و غرق شدن تعدادي از آنها بود. به دنبال آمادگي امريکا براي ورود به جنگ، معاهده اي در اين مورد به تصويب مجالس سنا و نمايندگان امريکا رسيد و سپس ويلسون رئيس جمهور وقت امريکا نيز آن را امضا کرد و از روز ششم آوريل 1917م، دستور داد تا ارتش اين کشور به طور رسمي وارد جنگ با آلمان شود. ورود امريکا به جنگ جهاني اول، نقش مؤثري در پيروزي متحدين داشت. امريکا در جريان جنگ جهاني اول، به علت بُعد مسافت و دور بودن از صحنه اصلي نبرد در اروپا، از لحاظ زيرساخت هاي اقتصادي دچار زيان و ضرر نگرديد. اين در حالي بود که بيشتر اماکن و منابع اقتصادي دول اروپايي تخريب شده بود. امريکا در اين مدت به کشورهاي اروپايي وام هاي کلان داد که با دريافت بهره هاي آن، ذخاير اين کشور انباشته شد. از طرف ديگر، امريکا در مناطقي چون امريکاي لاتين، با روي کار آوردن رژيم هاي دست نشانده، به تحکيم جايگاه خود پرداخت، مجموعه اين عوامل و ديگر عوامل پنهان و پيدا، باعث قدرت گيري هرچه بيشتر امريکا در صحنه بين المللي گرديد و اين کشور، نقش تعيين کننده اي يافت.
شرح مناسبت:
جنگ جهاني دوم اگر چه به صورت رسمي و فراگير از نيمه سال 1939م آغاز گرديد اما جنگ ها
و برخوردهاي متعدد و پراکنده اي جهان را در انتظار نبردي همگاني قرار داده بود. بحران حبشه در اوائل 1936م از جمله حوادثي است که در ريشه يابي و بررسي زمينه هاي وقوع جنگ جهاني دوم نقشي برجسته دارد. با حمله نيروهاي ايتاليا تحت رهبري موسوليني به شرق افريقا، در 9 ماه مه 1936م سرزمين اتيوپي به تصرف نيروهاي اشغال گر درآمد و به ايتاليا ملحق گشت. اين عمل ابتدا از سوي آلمان و اتريش و سپس از طرف فرانسه و انگلستان به رسميت شناخته شد. در اين ميان شکايت اتيوپي به جامعه ملل نه تنها اثري در پي نداشت بلکه اين جامعه پس از آن که الحاق اتيوپي به ايتاليا اعلام شد، تحريم ها عليه موسوليني را نيز خاتمه داد. پنج سال بعد، قاره افريقا صحنه برخوردهاي متفقين و متحدين بود. در ژانويه 1941م "هايله سلاسي" امپراتور اتيوپي که از کشور گريخته بود، به اتيوپي بازگردانده مي شود تا با همکاري نيروهاي انگليسي در بيرون راندن نيروهاي ايتاليا مشارکت نمايد. در آوريل همان سال نيروهاي انگلستان و اتيوپي موفق مي شوند اشغال گران فاشيسم را علي رغم کمک هاي آلمان، شکست داده و در 6 آوريل 1941م آديس آبابا پايتخت اتيوپي را به تصرف درآورند. به اين ترتيب، روز ششم آوريل 1941م، به عنوان روز پيروزي عنوان مي شود. (ر.ک: 28 مه)
شرح مناسبت:
دو سال پس از آغاز رسمي جنگ جهاني دوم، نيروهاي آلمانِ نازي در ادامه کشور گشايي ها و تصرف ممالک مختلف اروپايي، در 6 آوريل 1941م به يونان و يوگسلاوي حمله ور شده و اين دو کشور را به امپراتوري رايش
سوم منضم نمودند. کشور يونان در حالي از سال 1940م مورد هجوم نيروهاي ايتاليا قرار گرفت که پيش از آن، اعلام بي طرفي کرده بود. در سال بعد از آن، نيروهاي آلمان به يونان حمله نموده و موفق به تصرف آن شدند و تا سال 1944 اين کشور را در اختيار خود داشتند که در نهايت، در اين سال توسط قواي انگليسي بيرون رانده شدند. يوگسلاوي نيز در ابتداي جنگ جهاني دوم اعلام بي طرفي کرد، اما پس از حمله نيروهاي آلمان، اين کشور تسليم شد و به سرعت تجزيه گرديد. هم چنين پادشاه و اعضاي دولت فراري شدند، اما نيروهاي مقاومت سلطنت طلب و نيز کمونيست ها به رهبري ژنرال تيتو به مقابله با نيروهاي اشغال گر پرداختند. در سال 1944 متفقين و به ويژه نيروهاي روسي، به کمک افراد تحت فرمان تيتو، موفق به اخراج آلمان ها شدند.
شرح مناسبت:
هنگامي که قوبيلاي خان امپراتور چين با سه هزار کشتي پر از مردان جنگي به طرف ژاپن هجوم برده بود. يکي از هولناک ترين توفان هاي اقيانوس آرام و سواحل ژاپن، در 17 ژوئيه 1281م به وقوع پيوست. به اين ترتيب، اين توفان گرچه سواحل ژاپن را درنورديد، اما باعث نجات ژاپن شد چرا که توفانْ اکثر کشتي هاي امپراتور چين را غرق نمود و مابقي آن ها را پراکنده ساخت. اين توفان نجات بخش از سوي ژاپني ها "کاميکازه" نام يافت. بيش از 600 سال بعد از واقعه فوق، در جريان جنگ جهاني دوم، نبرد ميان نيروهاي ژاپني و امريکايي گسترش يافت. در اين زمان به پيشنهاد ژنرال هيدکي تويو، نخست وزير وقت
ژاپن، نيروهاي ضربتي اين کشور که به کاميکازه موسوم شده بودند، عليه نيروهاي امريکا وارد عمل شدند. در اين نوع از برخورد که در جريان تهاجم نيروهاي امريکايي براي تصرف جزيره اوکيناوا به عنوان مهمترين پايگاه دريايي ژاپن، در ششم آوريل 1945م به وقوع پيوست، خلبانان از جان گذشته ژاپني، هواپيماهاي خود را به کشتي هاي امريکايي مي زدند و ضمن وارد ساختن خسارات و تلفاتِ فراوان که به کشته شدن خود آنها نيز مي انجاميد، بعضاً باعث غرق کشتي هاي امريکايي مي شدند. در جريان حمله نيروهاي امريکايي به ژاپن، 1300 کشتي، ده هزار هواپيما و 450 هزار سرباز امريکايي شرکت داشتند که در جريان حمله کاميکازه ها و حملات ژاپني ها، بيش از 760 هواپيما و 400 کشتي امريکا از بين رفت و يا به شدت آسيب ديد.
شرح مناسبت:
چيان کايچک رئيس جمهور سابق چين ملي در 31 اکتبر 1886 به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات متوسطه وارد ارتش شد و در جريان انقلاب جمهوري خواهان برضد حکومت سلطنتي، به گروه طرفداران سون يات سن پيوست. چيان کايچک در سال 1925م پس از مرگ سون يات سن به رهبري حزب حاکم کشور رسيد و توانست بر شورش هاي داخلي غلبه کند. در سال 1931م ژاپن به خاک چين حمله برد و اين جنگ ها به جنگ جهاني دوم متصل گرديد. با پايان جنگ جهاني، ميان قواي چيان کايچک و کمونيست هاي چين جنگي روي داد که به شکست کيان کايچک و فرار او به تايوان انجاميد. از اين پس، کمونيست ها، در پکن اعلام جمهوري خلق چين کرده و حکومت کمونيستي
بنيان نهادند. از آن طرف، چيان کايچک در تايوان حکومت چين ملي در تبعيد را تشکيل داد و مورد حمايت امريکا قرار گرفت. وقتي که حکومت کمونيستي چين به رهبري مائو قصد حمله به تايوان را داشت، نيروهاي ناوگان هفتم ارتش امريکا به دستور ترومن رئيس جمهور آن کشور، قواي چين را از حمله باز داشتند. حمايت امريکا از رژيم چيان کايچک به حدي بود که با اعمال نفوذ ايالات متحده کرسي هاي نمايندگي چين در سازمان ملل در اختيار تايوان باقي ماند. اما پس از آن که چيان کايچک در ششم آوريل 1975م در سن 87 سالگي درگذشت رابطه دولت جانشين او با امريکا و ژاپن که به تازگي دولت چين را به رسميت شناخته و مبادلات بازرگاني و اقتصادي با کمونيست هاي پکن برقرار کرده بودند، تيره شد. در سال 1980م نيز به موازات اخراج تدريجي تايوان از سازمان هاي جهاني، چين کمونيست جانشين تايوان گرديد و به تمام اين سازمان ها راه يافت.
شرح مناسبت:
ژنرال جعفر نُميري رئيس جمهور پيشين سودان در اول ژانويه 1930م درشهر دورمان سودان به دنيا آمد. وي پس از آن که از کالج نظامي سودان فارغ التحصيل شد، در 25 مه 1969م با يک کودتا قدرت را در سودان به دست گرفت. نُميري که با درجه سرهنگي اقدام به کودتا عليه اسماعيل الازهري حاکم وقت سودان کرده بود، پس از کودتا به درجه ژنرالي نائل آمد و ده سال بعد حتي عنوان مارشالي را نيز بر خود نهاد. نميري در ابتدا به عنوان قهرمان سوسياليسم به قدرت رسيد و در واقع با اين شعار دروغين، جاي پاي
خود را در سودان و در ميان اصلاح طلبان ملي محکم گردانيد. ولي ظرف مدت کوتاهي تيغ تصفيه هاي او متوجه تمامي مخالفان مذهبي وي شد و حتي ميانه روهايي نيز که با او همکاري داشتند از اين تصفيه بر کنار نماندند. اين روال باعث ايجاد کودتاي کمونيستي عليه نميري در سال 1981م شد. وي طي اين کودتا بازداشت شد ولي با کمک انور سادات و معمّر قذافي حاکمان مصر و ليبي توانست به قدرت باز گردد و کودتاچيان را تار و مار سازد. نميري در طول سال هاي زمام داري خود، به دليل عزل و نصب هاي فراواني که انجام داد، خود گهگاه سرپرستي وزارتخانه هاي مختلف يا حتي سمت نخست وزيري سودان را نيز برعهده مي گرفت. وي در طول حکومت شانزده ساله خود، روابط عميقي با امريکا و غرب برقرار کرد. اين وابستگي به امريکا، موجب انزواي سياسي سودان در جهان عرب گرديد و اين انزوا مخالفت هاي داخلي و خارجي عليه حکومت نميري را تشديد کرد. از اين رو، جعفر نميري در ايام حکومتش با بيش از 15 کودتا روبرو شد که در آخرين مورد در يک کودتاي بدون خون ريزي در ششم آوريل سال 1985م، هنگام سفر از امريکا به مصر توسط سوار الذَّهب وزير دفاع حکومت خود از کار برکنار شد و در مصر باقي ماند.
شرح مناسبت:
پس از حمله امريکا و متحدان به عراق و اخراج نيروهاي بعث از کشور کويت، مردم مسلمان و ستم ديده عراق که طي سال هاي ديکتاتوري حاکمان حزب خون خوار بعث، خواهان سرنگوني نظام صدام بودند، فرصت را غنيمت شمردند و با
استفاده از ضعف دولت مرکزي، قيام سراسري خود را بر ضد رژيم بعث آغاز کردند. در اين زمان و در حالي که قيام مردمي، نقاط حساس کشور را در برمي گرفت، با توطئه سران کشورهاي مهاجم، نيروهاي اشغال گر، خاک عراق را تخليه کردند تا راه صدام براي تار و مار کردن مردم انقلابي عراق باز شود. در اين هنگام، رژيم صدام مرتکب بزرگ ترين جنايات ضدانساني گرديد و هرگونه مقاومت را به شديدترين وجه ممکن سرکوب نمود. در جريان انتفاضه، صدام حتي از به کارگيري سلاح هاي شيميايي عليه ملت خويش دريغ نکرد و در کنار آن، صدها هزار تن را به خاک و خون کشيد. هم چنين پس از آن که عده اي از مردم، براي در امان ماندن از دست مزدوران بعثي به حرم مطهر امام حسين(ع) در کربلا و امام علي(ع) در نجف اشرف پناه برده بودند، نيروهاي نظامي عراق با يورش به زائران روزه دار، گروهي از مردم را از دم تير گذراندند و به ساحت مقدس آن دو امام بزرگوار اسائه ادب کردند. در پي اين جسارت،موجي از خشم و نفرت، مسلمانان جهان و به ويژه شيعيان را فرا گرفت و آنان با برپايي راهپيمايي هاي متعدد خشم خود را به اين جنايت ها و جسارت ها نشان دادند.
شرح مناسبت:
کشور افريقايي روآندا از قديم الايام محل سکونت تيره اي از اقوام بانتو بود که "هوتو" ناميده مي شدند. از قرن پانزدهم عده اي از مردمان قبيله "توتْسي" از منطقه اتيوپي در شمال اين کشور، وارد روآندا شده و ضمن به وجود آوردن جامعه اي طبقاتي، بر ديگران تسلط
يافتند. هوتوها اکثريت 84 درصدي جمعيت رواندا را تشکيل مي دهند و تا سال 1994 بر اين کشور افريقايي حکومت مي کردند. در طي قرن هاي بعد گرچه دولت هاي استعمارگر هم چون آلمان و بلژيک در اين منطقه حاکميت يافتند اما اختلاف و جنگ هاي داخلي ميان قوم هاي محلي کمابيش ادامه داشت. يکي از نقاط اوج آن در اوائل استقلال اين کشور در سال 1962 بود که به قتل عام 20 هزار نفر انجاميد. با اين حال بزرگ ترين جنگ و شورش خونين در 6 آوريل 1994م به وقوع پيوست. يک سال قبل از آن، هوتوها براي ايجاد يک دولت موقت ائتلافي با توتْسي ها و برگزاري انتخابات آزاد رياست جمهوري، به توافق رسيده بودند. اما در پي ساقط شدن هواپيماي حامل رئيس جمهور هوتوي رواندا و کشته شدن وي در آوريل 1994، آتش جنگ با حمله هوتوهاي افراطي بار ديگر روشن شد. در جنگ خونيني که ميان دو قبيله بزرگ هوتو و توتسي در رواندا روي داد، افراطيون هوتو در مدت سه ماه، بيش از 800 هزار نفر از افراد قبيله توتسي و ميانه روهاي هوتو را قتل عام کردند و بيش از 2 ميليون نفر نيز آواره شدند. گرچه مردم اين کشور مسيحي مي باشند اما از سوي رهبران کاتوليک اقدامي جهت توقف کشتارها و محکوميت اين اعمال صورت نگرفت. در پايان اين جنگ فاجعه آميز، توتسي ها که با امريکا روابط نزديک دارند بر هوتوها که از مناسبات خوبي با فرانسه برخوردارند، پيروز شدند و حکومت را در رواندا در دست گرفتند. دخالت امريکا و فرانسه نيز به بهانه حمايت
از جان اتباع بيگانه در روآندا بود. فاجعه روآندا از نقاط سياه دوران سازمان ملل به حساب مي آيد. در آوريل 2004م مراسم بزرگ داشت دهمين سال اين فاجعه برپا شد و دبير کل سازمان ملل اذعان نمود که جامعه بين المللي در سال 1994 روآندا را فراموش کرده بود و امروزه سازمان ملل مي کوشد تا با تلاش بيشتر به بازماندگان رسيدگي شود. بعد از گذشت ده سال از اين واقعه، همچنان گورهاي دسته جمعي پيدا مي شود و زخم هاي مردم التيام نيافته و مشکلات پناهندگان و آوارگان همچنان ادامه دارد.
شرح مناسبت:
حضرت عيسي بن مريم(ع) پيامبر بزرگ الهي و يکي از پيامبران اولوالعزم است که در 25 دسامبر سال اول ميلادي برابر با 622 سال قبل از هجرت نبي مکرم اسلام(ص) در بيت لحم يا ناصره واقع در فلسطين امروزي، به امر خدا از حضرت مريم(س) دختر عمران زاده شد. قبل از تولد آن حضرت، ميلاد ايشان پيش بيني شده بود و اين امر براي حکّام زمان، ناگوار بود. از اين رو، چون از جانب هردوس، والي روم مورد تهديد بود، خانواده او، وي را به مصر بردند. ايشان در سي سالگي در شهر جليله، شروع به تبليغ دين خود کرد که مورد عداوت روز افزون فريسيان قرار گرفت. موضوع به دار آويخته شدن حضرت عيسي(ع) از نظر مکتب اسلام، چنانکه در قرآن به آن تصريح شده است، امري بي اساس است و به تعبير قرآن، امر به آنها مشتبه شده است. داستان پايان زندگي دنيوي حضرت عيسي(ع) بر اساس تواريخ و تفاسير و احاديث از اين قرار بوده که: جهودان که
همواره با حضرت مسيح(ع) سرِ دشمني داشتند، به قتل او تصميم گرفتند. در آن حال عيسي(ع) با حواريون در باغي بود. سپاه يهود چون به باغ آمدند همه شاگردان عيسي(ع) پراکنده شده و فرار کردند. يکي از يهوديان به نام يهودا که شبيه عيسي(ع) بود و جاي عيسي(ع) را نيز او نشان داده بود به دست آنها افتاد. سپاهيان او را با هلهله و غوغا، کشان کشان بردند و چون مجال تحقيق بيشتري نبود به دارش زدند. اما خداوند عيسي(ع) را در آن حال به آسمان برد. به روايتي ديگر يکي از حواريون جواني بود که به عيسي(ع) شباهت داشت. وي پس از اجازه از حضرت عيسي(ع)، خود را عيسي(ع) معرفي کرد و او را به دار زدند و امر بر يهوديان مشتبه شد. حضرت عيسي(ع) در هنگام عروج، 33 سال داشت.
شرح مناسبت:
ويليام وردزورث اديب و شاعر معروف انگليسي، در هفتم آوريل 1770م در ايالت کمبِرْلَنْد انگلستان به دنيا آمد و از اوان جواني به مطالعه در زمينه ادبيات پرداخت. وي قسمت اعظم زندگي خود را در شمال انگلستان، در کنار مردم روستايي گذراند و احساسات طبيعي و مناظر طبيعت و صفاي باطن مردم اين ناحيه، الهام بخش آثارش گرديد. وردزورث را پايه گذار مکتب رمانتيک انگلستان مي دانند که با انتشار مجموعه اشعاري به نام نغمه هاي شاعرانه از طرف او و شاعر هم وطنش، کالْريجْ، اين مکتب، تحولي فلسفي و ادبي يافت. شعراي اين مکتب به جاي پاي بندي به سنت ها، درانتخاب مطالب قالب ادبي، سبک، انشا و زبان شعري، شاعراني مبتکر و بدعت گذار هستند. وردزورث دنيا را با چشم
عرفان مي نگريست. در نظر او، طبيعت، مظهر جمال مطلق و مربي ذوق و احساسات بشري است و زندگي در دامان طبيعت، ساده و شيرين و سرشار از شادي و خرسندي است. در شعر وردزورث، انسان تماشاگري است که از دور، زيبايي هاي طبيعت را مي بيند و تأثير مي پذيرد. اشعار او مثل همه اشعار رمانتيک، بسيار ظريف و آميخته با تخيلات فراوان شاعرانه است و در آنها، شاعر غالباً بيش از آنکه با حقيقت ومنطق سر و کار داشته باشد. با روح و احساس خود سرگرم است. درآثار وردزورث، همه جا اين نظر پيداست که زندگاني روزمره، براي بشر پر از لذات و شادکامي هاي معنوي است، و وظيفه بشر است که روح خود را براي استفاده از آنها آماده نمايد. اصول عقايد وردزورث که در اشعار وي آمده، بر اين مبنا استوار است که سازنده اصلي خصوصيت هاي اخلاقي و روحي بشر در سن بلوغ، همانا غرائز و لذت هاي بي غل و غش دوران کودکي است. وردزورث اگرچه به حفظ مزاياي طبقات اصيلْ پاي بند است و آنها را لازم و محترم مي شمارد، اما از ديگر سو بر ضد نظام اجتماعي که موجب انحطاط اخلاقي مردم است عصيان مي ورزد. خوانندگان آثار وردزورث، زيبايي طبيعت، گياه ها، کوه ها و حيوانات را زنده و گويا احساس مي کنند و با عالم طبيعت رابطه اي نزديک و اسرارآميز برقرار مي سازند. اشعار وردزورث از اولين تغزّل هاي جواني تا عميق ترين و پرانديشه ترين آنها در سنين هفتاد سالگي، پيوسته با پيروزي همراه بوده است. احساس کلي که از اشعار وردزورث
به انسان دست مي دهد، صداقت و سادگي است. شاه کار وي، شعر طويلِ زندگي نامه خودْ نوشتْ بود که شهرت فراواني يافت. هم چنين تفرّج، خاطرات کودکي و جنگجوي شادمان ازديگر آثار اوست. ويليام وردزورث که در اواخر عمر به اميرالشعرايي انگلستان رسيد، سرانجام در 23 آوريل 1850م در هشتاد سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با شعله ور شدن آتش جنگ در اروپا، تمام قراردادها و معاهداتي که پس از جنگ اول جهاني امضا شده بود و پيشگيري از جنگ و تأمين صلح را مدنظر قرار داده بود، از اعتبار افتاد. يکي از اين جنگ ها، حمله ايتاليا به آلباني بود. در سال 1927م يک پيمان تدافعي ميان ايتاليا و آلباني به امضاء رسيد که در واقع باعث شد نفوذ هرچه بيشتر ايتاليا در آلباني ممکن گردد. با اين حال از سال 1935م که موسوليني به فکر کشورگشايي افتاد، حمله به آلباني نيز مدنظر او قرار گرفت. اين نقشه در 7 آوريل 1939م با بمباران سواحل آلباني و پياده شدن نيروهاي ايتاليايي عملي گرديد و با شکست مقاومت آلباني، اين کشور به تصرف ايتالياي فاشيسم درآمد. دو روز قبل از تهاجم ايتاليا براي تصرف آلباني، در جريان گفتگوهاي معروف به "مذاکرات ژنرال ها" بين ژنرال کايْتل آلماني و ژنرال پارْياني ايتاليايي، تصميم نهايي براي آغاز اين تجاوز نظامي، اتخاذ شده بود. ده هزار سرباز مسلح ايتاليايي با پشتيباني 400 هواپيما در حمله به آلباني شرکت داشتند که در نبردي پنج روزه، ارتش آلباني را شکست داده و اين کشور را اشغال کردند. با فرار پادشاه و ملکه اين کشور، آلباني جزئي از ايتاليا شده و دولتي فاشيستي در آلباني روي کار آمد. با تسلط موسوليني بر آلباني، اجلاس مشروطيت آلباني، اتحاد با ايتاليا را تصويب نموده و طي اين مصوبه، پادشاه ايتاليا تاج و تخت آن کشور را تصاحب کرد. با اين حال، ايتاليا کمتر از دو سال بعد مجبور به خروج از
اين منطقه شد و راه براي شکست هاي بعديش باز گرديد.
شرح مناسبت:
در جريان آخرين و بزرگ ترين نبرد دريايي و زميني بين امريکا و ژاپن در جريان جنگ جهاني دوم که براي تصرف جزيره اوکيناوا روي داد، ژاپني ها کشتي جنگي خود را به نام ياماتو براي يک مأموريت انتحاري به اين جزيره اعزام کردند. اين رزمناو عظيم 72 هزار تني که در آن تاريخ بزرگ ترين کشتي جنگي جهان به شمار مي آمد پس از وارد آوردن ضرباتي به چند کشتي امريکايي، سرانجام توسط هواپيماهاي امريکايي مورد حمله قرار گرفت و در روز هفتم آوريل 1945م غرق شد. تعداد پرسنل کشتي ياماتو، بيش از سه هزار و سي صد نفر بود که در جريان اين نبرد، متجاوز از سه هزار نفر کشته شدند و تنها سي صد نفر جان سالم به در بردند.
شرح مناسبت:
هنري فورْد مخترع امريکايي در 30 ژوئيه سال 1863م در خانواده اي فقير در امريکا به دنيا آمد. فورد از کوچکي علاقه مفرطي به پيچ و مهره و ابزار مکانيکي داشت و به هنگام کودکي به ساعت سازي و در جواني به شغل مکانيکي روي آورد. هنري روزي ماشيني را ديد که بدون اسب و با نيروي بخار در جاده حرکت مي کند. وي وقتي آن را از نزديک مشاهده کرد، خودش مثل آن را ساخت و در 12 سالگي اولين ارابه بي اسب را مورد آزمايش قرار داد. هنري اين دستگاه را تکميل نمود و در سال 1896م اتومبيل خود را براي اولين بار به نمايش گذاشت. وي در سال هاي بعد، اختراع خود را تکميل کرد و علي رغم اينکه ديگران نيز اتومبيل هاي مشابهي ساخته بودند، ولي
در سال 1895م، رسماً امتياز اختراع اتومبيل به هنري فورد داده شد. فورد در ابتدا به همراه شرکاي خود، شرکت اتومبيل سازي ديترويت را تأسيس کرد و در سال 1903، شرکت موتور فورد را به وجود آورد. او در سال 1907 سهام ديگران را خريد و از آن پس اداره شرکت در خانواده او باقي ماند و ثروتي هنگفت به دست آورد. فورد با اتخاذ تدابيري، اتومبيل ارزان به تعداد بسيار توليد کرد و از اين حيث، از تمام رقباي خود پيشي گرفت. هنري فورد که در ابتدا داراي خانواده اي فقير بود، پس از اين اختراع، به عنوان پدر صنعت اتومبيل سازي شهرت يافت و به هنگام مرگ، يک امپراتوري بزرگ در صنعت اتومبيل به وجود آورده بود. فورد سرانجام در 7 آوريل 1947م در 84 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
به دنبال تشکيل کنفرانس بين المللي سانفرانسيسکو در سال 1946م، تصميم به تشکيل يک همايش جهاني بهداشت گرفته شد که اساسنامه آن در هفتم آوريل 1948م، در نيويورک تنظيم و تصويب شد. در ژوئن همان سال نيز، اولين مجمع عمومي سازمان بهداشت جهاني در ژنو با حضور نمايندگان 61 کشور جهان تشکيل شد. هدف اين سازمان، فراهم کردن حداکثر امکانات بهداشتي و سلامتي براي کليه انسان هاي روي زمين است. به دنبال اين هدف، سازمان، برنامه هاي زيادي را به مرحله اجرا گذاشت تا زمينه مساعدت کشورها را براي تقويت بهداشت عمومي خود فراهم کند. يکي از موانع بزرگ در بهبود وضع بهداشت در دنيا، کمبود اشخاص متخصص مي باشد. سازمان بهداشت جهاني براي رفع اين مشکل، دوره هاي مطالعاتي و کارآموزي و تعليم و
تکميلي در سراسر جهان تشکيل داده است. بيشتر توجه سازمان بهداشت، مداواي تب هاي مناطق گرمسيري، سل، جذام، وبا، طاعون، آبله، بهداشت مادران و کودکان و تغذيه متمرکز مي باشد و از جمله برنامه هاي عمده آن، ريشه کني مالاريا و آبله است. دبيرخانه سازمان بهداشت جهاني که از مؤسسات وابسته به سازمان ملل است، در شهر ژنو پايتخت سوئيس قرار دارد. همه ساله به منظور يادآوري سال روز تأسيس سازمان بهداشت جهاني، با انتخاب يک موضوع مهم که مي تواند پيام آور بهداشت و سلامتي براي جوامع بشري باشد و هم چنين با ارسال يک پيام، روز جهاني بهداشت، گرامي داشته مي شود.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني بهداشت
متن:
و يُنَزِّلُ عَلَيکُم مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَکُم بِهِ
ترجمه:
و از آسمان آبي بر شما فرو فرستاد تا شما را بدان پاک گرداند
آدرس:
انفال، آيه 11.
زير عنوان:
روز جهاني بهداشت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ طَيِّبٌ يُحِبُّ الطِّيبَ، نَظيفٌ يُحِبُّ النِّظافَةَ
ترجمه:
خداوند پاک است و پاکي را دوست دارد؛ پاکيزه است و پاکيزگي را دوست دارد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 20314.
زير عنوان:
روز جهاني بهداشت
متن:
امام علي عليه السلام: لا لِباسَ أجمَلُ مِنَ السَّلامَةِ
ترجمه:
هيچ لباسي زيباتر از سلامتي نيست
آدرس:
غرر الحکم و درر الکلم، ج 6، ص 380.
زير عنوان:
روز جهاني بهداشت
متن:
امام حسين عليه السلام: بادِروا بِصِحَّةِ الأجسامِ في مُدَّةِ الأعمارِ
ترجمه:
در مدّت عمر، در حفظ سلامت تن بکوشيد
آدرس:
تحف العقول، ص 239.
زير عنوان:
روز جهاني بهداشت
متن:
امام رضاعليه السلام: مِن أخلاقِ الأنبياءِ التَّنظُّفُ
ترجمه:
پاکيزگي از اخلاق پيامبران است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 78، ص 335.
زير عنوان:
بهداشت غذا خوردن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: کُلْ و أنتَ تَشتَهي و أمسِک و أنتَ تَشتَهي
ترجمه:
غذا را با اشتها بخور و در حالي که هنوز اشتها داري، دست از
غذا بکش
آدرس:
بحار الأنوار، ج 62، ص 290.
زير عنوان:
بهداشت غذا خوردن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن قَلَّ طُعمُهُ صَحَّ بَطنُهُ و صَفا قَلبُهُ و مَن کَثُرَ طُعمُهُ سَقُمَ بَدنُهُ و قَسا قَلبُهُ
ترجمه:
هر کس کم بخورد، بدنش سالم مي ماند و صفاي دل مي يابد، و هر که پرخوري کند، بدنش بيمار و قلبش سخت مي شود
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 579.
زير عنوان:
بهداشت غذا خوردن
متن:
امام علي عليه السلام: اِبدَؤوا بِالمِلحِ في أوَّلِ طَعامِکُم
ترجمه:
غذا خوردن را با چشيدن نمک آغاز کنيد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 24، ص 404.
زير عنوان:
بهداشت غذا خوردن
متن:
امام باقرعليه السلام: مَن أرادَ أن لايَضُرَّهُ طَعامٌ … وَلْيُجِدِ المَضغَ
ترجمه:
هرکه مي خواهد غذا به او زيان نرساند … بايد غذا را خوب بجود
آدرس:
همان، ج 24، ص 431.
زير عنوان:
بهداشت غذا خوردن
متن:
امام صادق عليه السلام: اِغسِلُوا أيدِيَکُم قَبلَ الطَّعامِ و بَعدَهُ
ترجمه:
دست هايتان را قبل از خوردن غذا و بعد از آن بشوييد
آدرس:
المحاسن، ج 1، ص 425.
زير عنوان:
بهداشت غذا خوردن
متن:
امام صادق عليه السلام: و نَهي [رَسولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله] أن يُنفَخَ في طَعامٍ أو شَرابٍ
ترجمه:
پيامبر خدا از فوت کردن در غذا و آشاميدني نهي فرمودند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 50.
زير عنوان:
بهداشت غذا خوردن
متن:
امام صادق عليه السلام: أصلُ خَرابِ البَدَن تَرکُ العَشاءِ
ترجمه:
ريشه (بيماري و) خرابي بدن ترک غذاي شب است
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 288.
زير عنوان:
بهداشت غذا خوردن
متن:
امام صادق عليه السلام: الطَّعامُ الحارُّ غَيرُذِي بَرَکَةٍ
ترجمه:
غذاي داغ، بي برکت است
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 322.
زير عنوان:
بهداشت غذا خوردن
متن:
امام رضاعليه السلام: مَن أرادَ أن لايُؤذِيَهُ مِعدَتُهُ فَلا يَشرَب بَينَ طَعامِهِ ماءً
ترجمه:
هر که مي خواهد معده اش آزارش ندهد، در بين غذا آب نخورد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 62، ص 323.
زير عنوان:
بهداشت حمّام کردن
متن:
امام علي عليه السلام: نِعمَ البَيتُ الحَمّامُ تُذکَرُ
فيهِ النّارُ و يَذهَبُ بِالدَّرَنِ
ترجمه:
چه نيکو جايگاهي است حمّام؛ يادآور دوزخ است و چرک را از ميان مي برد
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 115.
زير عنوان:
بهداشت حمّام کردن
متن:
امام باقرعليه السلام: إذا خَرَجنا مِنَ الحَمّامِ خَرَجنا مُتَعَمِّمِينَ شِتاءً کانَ أو صَيفاً … هُوَ أمانٌ مِنَ الصُّداعِ
ترجمه:
وقتي از حمّام خارج مي شويم - چه در زمستان و چه در تابستان - سر خود را مي پوشانيم؛ اين کار براي جلوگيري از سر درد است
آدرس:
مکارم الأخلاق، ص 55.
زير عنوان:
بهداشت حمّام کردن
متن:
امام صادق عليه السلام: إيّاکَ و شُربَ الماءِ البارِدِ فِي الحَمّامِ فَإنَّهُ يُفسِدُ المِعدَةَ
ترجمه:
از نوشيدن آب سرد در حمّام بپرهيز که معده را تباه مي کند
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 445.
زير عنوان:
بهداشت حمّام کردن
متن:
امام صادق عليه السلام: وصُبَّ الماءَ البارِدَ عَلي قَدَميکَ إذا خَرَجتَ فَإنَّهُ يَسِلُّ الدّاءَ مِن جَسَدِکَ
ترجمه:
هنگام خارج شدن از حمّام بر دو پاي خود آب سرد بريز؛ اين کار بيماري را از بدنت بيرون مي کند
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 445.
زير عنوان:
بهداشت حمّام کردن
متن:
امام کاظم عليه السلام: لاتَدخُلوا الحَمّامَ عَلَي الرِّيقِ وَلاتَدخُلُوهُ حَتّي تَطعَمُوا شَيئاً
ترجمه:
ناشتا وارد حمّام نشويد. وارد حمّام نشويد مگر آن که چيزي خورده باشيد
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 116.
زير عنوان:
بهداشت حمّام کردن
متن:
امام کاظم عليه السلام: الحَمّامُ - يَومٌ و يَومٌ لا - يُکثِرُ اللَّحمَ و إدمانُهُ في کُلِّ يَومٍ يُذيبُ شَحمَ الکُليَتَينِ
ترجمه:
يک روز در ميان حمّام رفتن، بر گوشت بدن مي افزايد، و هر روز به حمّام رفتن چربي کليه ها را آب مي کند [سبب لاغري مي شود]
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 496.
زير عنوان:
بهداشت لباس
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اِلبَسُوا مِن ثِيابِکُم البَياضَ، فَإنَّها مِن خَيرِ ثيابِکُم
ترجمه:
لباس هاي سفيد بر تن کنيد که از
بهترين جامه هاي شما است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 18061.
زير عنوان:
بهداشت لباس
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَنِ اتَّخَذَ ثَوباً فَلْيُنَظِّفهُ
ترجمه:
هر که جامه اي مي پوشد، بايد پاکيزه اش نگه دارد
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 441.
زير عنوان:
بهداشت لباس
متن:
امام علي عليه السلام: النَّظيفُ مِنَ الثِّيابِ يُذهِبُ الهَمَّ و الحُزنَ
ترجمه:
لباس پاکيزه اندوه را مي زدايد
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 444.
زير عنوان:
بهداشت لباس
متن:
امام صادق عليه السلام: اِلبَس مالاتُشتَهَرُ بِهِ ولايُزري بِکَ
ترجمه:
نه لباس شهرت بپوش و نه لباسي که تو را بي مقدار جلوه دهد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 18080.
زير عنوان:
بهداشت لباس
متن:
امام صادق عليه السلام: الثَّوبُ النَقيُّ يَکبِتُ العَدُوَّ
ترجمه:
جامه پاکيزه دشمن را خوار مي کند
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 488.
زير عنوان:
بهداشت موي سر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَنِ اتَّخَذَ شَعراً فَليُحسِنْ وِلايَتَهُ أو لِيَجُزَّهُ
ترجمه:
هر کس موي سر را بلند کند، يا بايد به آن خوب رسيدگي کند يا کوتاهش کند
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 129.
زير عنوان:
بهداشت موي سر
متن:
امام صادق عليه السلام در تفسير آيه: (خُذُوا زِينَتَکُم عِندَ کُلِّ مَسجِدٍ) (اعراف، آيه 31)؛ يعني: به هنگام عبادت زيورهاي شايسته به خود برگيريد، فرمودند: المِشطُ، فَإنَّ المِشطَ يُحَسِّنُ الشَّعرَ
ترجمه:
منظور شانه کردن است؛ زيرا شانه کردن مو را زيبا مي کند
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 2، ص 126.
زير عنوان:
بهداشت موي سر
متن:
امام صادق عليه السلام: کانَ رَسَولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله يَغسِلُ رَأسَهُ بِالسِّدرِ
ترجمه:
پيامبر خدا سرش را با سدر مي شست
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 2، ص 63.
زير عنوان:
بهداشت موي سر
متن:
امام صادق عليه السلام: غَسلُ الرَّأسِ بِالخَطمِيِّ نُشرَةٌ
ترجمه:
شستن سر با خطمي موجب شادابي است
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 2، ص 61.
زير عنوان:
بهداشت موي سر
متن:
امام صادق عليه السلام: لا تَتَسَرَّحْ فِي الحَمّامِ فَإنَّهُ يُرِقُّ الشَّعرَ
ترجمه:
در حمّام شانه نزنيد که موي را سست مي کند
آدرس:
مکارم الأخلاق، ج 1، ص 165.
زير عنوان:
بهداشت
ناخن
متن:
امام صادق عليه السلام: مِنَ السُّنَّةِ تَقلِيمُ الأظفارِ
ترجمه:
گرفتن ناخن از سنّت پيامبر است
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 2، ص 132.
زير عنوان:
بهداشت ناخن
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّما قُصّوا الأظفارَ لأِنَّها مَقيلُ الشَّيطانِ
ترجمه:
ناخن ها را کوتاه کنيد؛ زيرا جايگاه شيطان (و ميکرب) است
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 2، ص 132.
زير عنوان:
بهداشت ناخن
متن:
امام صادق عليه السلام: قالَ رَسولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله لِلرِّجالِ: قُصُّوا أظافيرَ کُم و لِلنّساءِ: اُترُکنَ مِن أظفارِکُنَّ؛ فَإنَّهُ أزيَنُ لَکُنَّ
ترجمه:
پيامبر به مردان فرمودند: ناخن هايتان را کوتاه کنيد، و به زنان فرمودند: ناخن هايتان را بلند بگذاريد؛ زيرا براي شما زينت بخش تر است
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 128.
زير عنوان:
بهداشت ناخن
متن:
امام صادق عليه السلام: نَهي رَسولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله عَن تَقليمِ الأظفارِ بِالأَسنانِ
ترجمه:
پيامبر خدا از کوتاه کردن ناخن با دندان نهي فرمودند
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 2، ص 134.
زير عنوان:
بهداشت پوست
متن:
امام علي عليه السلام: تَنَظَّفُوا بِالماءِ مِنَ النَّتِنِ الرِّيحِ الَّذي يُتَأذّيمِنهُ
ترجمه:
خود را با آب از بوي ناخوشايند، که ديگران را مي آزارد، پاک کنيد
آدرس:
الخصال، ص 620.
زير عنوان:
بهداشت پوست
متن:
امام صادق عليه السلام: الدُّهنُ يُلَيِّنُ البَشَرَةَ و يَزيدُ فِي الدِّماغِ و يُسَهِّلُ مَجارِيَ الماءِ و يُذهِب القَشَفَ و يُسفِرُ اللَّونَ
ترجمه:
روغن [ماليدن به پوست] آن را نرم و عقل را زياد مي کند؛ روزنه هاي پوست را پاک مي کند و آلودگي تن را از بين مي برد و رنگ پوست را روشني مي بخشد
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 519.
زير عنوان:
بهداشت مسکن
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لاتُبَيِّتُوا القُمامَةَ في بُيوتِکُم و أخرِجُوها نَهاراً
ترجمه:
خاکروبه را شب در خانه نگذاريد و آن را در روز از خانه خارج کنيد
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 5.
زير عنوان:
بهداشت مسکن
متن:
امام علي عليه السلام: نَظِّفُوا
بُيُوتَکُم من حَوکِ العَنکَبوتِ
ترجمه:
خانه هايتان را از تار عنکبوت پاک کنيد
آدرس:
قرب الإسناد، ص 52.
زير عنوان:
بهداشت مسکن
متن:
امام صادق عليه السلام: کَنسُ البَيتِ يَنفِي الفَقرَ
ترجمه:
جاروب کردن خانه، فقر را از بين مي برد
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 531.
شرح مناسبت:
ژان دولافونتن اديب و نويسنده معروف فرانسوي در هشتم ژوئن 1621م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات نامرتب اوليه که با مطالعات آزاد همه جانبه کامل شد، به تحصيل الهيات و حقوق پرداخت، اما خيلي زود از هردو رشته به دليل عدم علاقه دست کشيد و راهي پاريس شد. لافونتن در پاريس در محافل ادبي شرکت جست و از سي سالگي به نويسندگي روي آورد. وي پس از نگارش چند نمايش نامه و منظومه اثر زنده و زيباي خود را به نام فابْلْ ها يا افسانه ها و داستان ها، شامل داستان هاي اخلاقي کوتاه که غالباً قهرمانان آن از حيوانات يا اشياي بي جان است، خلق کرد. هر داستان، قصه کوتاهي از جانوران است که رفتاري مانند آدميان دارند و هر يک مشتمل بر نکته اي در رفتار انساني است که اگرچه ظاهر ساده و جذاب اين داستان ها، آنها را محبوب اطفال ساخته است، اما بسياري از آنها، متضمن هجو جامعه معاصر فرانسه و خرده گيري جدي بر آن است. در اين افسانه ها که شامل شش جلد و 124 فابْلْ و داستان است، پند و اندرزهاي فراوان ديده مي شد. او زشتي ها و زيبايي ها را با لطف و شيريني تمام و قدرت کلام و اغلب از زبان جانوران بيان کرده است. اين اثر، پس از انتشار، شهرتي عالم گير به
دست آورد. و درخشاني اشعار و بيان مطالب در اين داستان ها و لطايف و نکات مندرج در آنها، لافونتن را در زمره اساتيد ادبيات جهان قرار داد. لافونتن در اين اثر، با استفاده از سنت ها و داستان ها و آثار فکري شرق، به ويژه کليله و دمنه، افسانه هاي خود را به شعر درآورد. در فابل ها يا افسانه ها که تصويري از زندگي انسان بر زمينه زندگي حيوانات است، همه خصوصيات روحي بشر منعکس است. لافونتن از فابْل هاي خشک وبي روح گذشته، داستان هاي زنده ساخته که در آنها عالم احساس و نظم واقعيِ طبيعت نمودار مي گردد. تسلط و زبردستي در قالب اشعار و نيز تيزبيني و در نظر گرفتن نکته هاي اخلاقي، بذله گويي هاي عميق و ظرافت شعر، فابل هاي لافونتن را بر همه تمثيل هاي گذشته برتري داده است. اصالت آثار لافونتن در شيوه پرداخت آنهاست. زمينه سازي يا دورنما سازي، روايتي سريع همراه با ديالوگ هاي نمايشي، گره گشايي و نتيجه گيري اغلب در يک بيت، يا بيان کوتاهي از انديشه شخصي، و داستاني که حکايت مي شود و در برابر ديدگان به نمايش درمي آيد، از ويژگي هاي آثار لافونتن است. دولافونتن از حکايت همراه با پند اخلاقي روشن، شکل داستاني را آفريد که در آن، روايت، توصيف، مشاهده، طنز و مکالمه ارزش مستقلي دارد و اهميت اخلاق در حد يک واقعه است. از لافونتن آثار متعددي بر جاي مانده که رؤياي مغول و منظومه گنه گنه از آن جمله اند. با اين حال، افسانه هاي او آن قدر شهرت دارد که شايد اثر کمتر
شاعر و نويسنده اي آن قدر سرشناس باشد. ژان دولافونتن سرانجام در هشتم آوريل 1695م در هفتاد و چهار سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اِزار لوميس پاوْنْدْ، شاعر و نويسنده معروف امريکايي در هشتم آوريل 1885م در ايالت اوهايو امريکا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود و اخذ درجه دکتري، به اروپا سفر کرد و در انگلستان به فعاليت ادبي پرداخت. پاوند در انگلستان گروهي از شاعران جوان را گرد خود جمع آورد و نهضت ايماژيسم را بنيان نهاد که نهضتي بود بر ضد سنت هاي رمانيتک و ادبيات عصر. پاوند در ايجاد اين نهضت تحت تاثير برخي فيلسوفان انگليسي، شاعران فرانسوي و نويسندگان يونان باستان و شاعران چيني و ژاپني قرار گرفته بود. وي به شاعران جوان قدرت تازه بخشيد و انقلابي در شعر پديد آورد. پاوند در انتخاب موضوع شعر، آزادي مطلق را جايز مي شمرد و در زبان شعر به بيان متداول و کلمه هاي ساده و صحيح و به کار بردن اوزان نو و بيان احساس به وسيله تصويرهاي عيني تکيه مي کرد. وي در سال هاي بعد در امريکا براي مبادله فرهنگ اروپا و آمريکا کوشش فراواني به کار برد و مقاله هاي تحقيقي مهمي انتشار داد. پاوند به سبب بهره مندي از فرهنگ وسيع و آشنايي با زبان هاي مختلف توانست ادبيات گوناگون را در عصرهاي مختلف و آثار شاعران يوناني، لاتيني، چيني، ژاپني، ايتاليايي و انگلوساکسون مورد نقد و بررسي قرار دهد و با نويسندگان و شاعران قديم رابطه اي متفاوت با رابطه معمول پديد آورد. در نظر پاوْنْد، اين نويسندگان، دارويي بودند که عالم انسانيت را
از بيماري حماقتِ شايع نجات مي دادند. وي در ادبيات امريکا، روش تازه اي در نقد به وجود آورد و شيوه معمول و رايج را که شيوه اي بسيار محدود بود، مطرود شناخت. پاوند هم چنين درباره هنر شعر سرودن، مقاله هاي پرارزشي منتشر کرد و در نوگرداندن شعر پيروزي هايي به دست آورد. توجه ويژه او، بيشتر به مسائل فني شعر بود تا مسائل فکري و معنوي. ديوان هاي غنايي پاوند به نام ذات خويش و نيز شادماني ها، به سبب قدرت شاعر در نو ساختن وزن شعرْ جلب توجه فراوان کرد و چندين بار از آن تجديد چاپ به عمل آمد. اين ديوان ها علاوه بر اشعار دوره جواني شاعر، ترجمه هايي کم و بيش آزاد از اشعار شاعران لاتيني و قرون وسطاي ايتاليا در بر دارد و به طور کلي تجربه هاي شاعري با ذوق و با فرهنگ را نشان مي دهد. با اين حال، مهم ترين اثر پاوند، ترانه ها نام دارد که از طرفي نوعي يادداشت هاي معنوي و فکري است و از طرف ديگر، سراشيبي به سوي تمدن دوزخي عصر جديد است. وي معايب عصر خود را که در آن آدمي برده پول گشته است مورد تحليل قرار مي دهد. از حيث بيان، پاوند از تجريد و انتزاع در عالم شعرْ هراس دارد و به دنبال روشني و صراحت و بياني عيني و محسوس مي رود. وي در جريان جنگ جهاني دوم، به طرفداري از فاشيسم و موسوليني، ديکتاتور فاشيست ايتاليا سخنراني هايي از راديو رُم ايراد کرد و اين امر موجب شد که پس از جنگ از طرف
مقامات امريکا توقيف و زنداني شود. اما دادگاه واشينگتن او را به اختلال رواني منسوب و روانه بيمارستان امراض روحي کرد. پاوند بيش از يک دهه از عمر خود را در اين مکان گذراند و پس از رهايي از آن، به ايتاليا بازگشت. آثار پاوند مدت ها مورد بحث و جدل قرار گرفت و او تنها شاعري است که اشعارش همگي با جنجال همراه بوده است. با اين حال نمي توان نفوذ فراوان او را بر شاعران عصرش انکار کرد. اِزار لوميس پاوند سرانجام در نهم سپتامبر 1972م در 87 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دکتر کراوفْورْدْ لانْگْ پزشک امريکايي، در 30 مارس 1815م در ايالت جورجياي امريکا به دنيا آمد. وي با پشتوانه پدر که او نيز پزشک بود، در رشته پزشکي به تحصيل پرداخت و از دانشگاه پنسيلوانيا و نيويورک با اخذ درجه دکتري در پزشکي فارغ التحصيل شد. تا سال 1842، هر کس احتياج به عمل جراحي داشت بدون بي هوشي مجبور بود تن به اين کار بدهد. هرچند که به کمک الکل يا ترياک، بدن بيمار را تا اندازه اي بي حس مي کردند. اما دراين زمان بود که دکتر لانگ براي اولين بار، از اِتِر به عنوان داروي بي هوشي در عمل جراحي استفاده کرد و غُدّه گردن يکي از بيماران خود را با موفقيت تمام و بدون آن که مريض احساس درد کند عمل نمود. اين ماده، مايعي بي رنگ و قابل اشتعال بود که اثري بي هوش کننده دارد و در طب به عنوان حلال مواد چربي و روغن به کار مي رود. دکتر لانگ براي چنين ابداع وابتکاري درصدد
طلب شهرت و افتخار برنيامد، زيرا او هنوز نتوانسته بود تشخيص دهد که چه کشف مهمي نموده است. ولي پس از اين که در سال هاي بعد، اشخاص ديگري هر کدام ادعاي چنين ابداعي داشتند، لانگ وارد ميدان شد و کار خود را به نمايش گذاشت. هرچند پس از مدتي داروي بي هوشي ديگري در عمل هاي جراحي مورد استفاده قرار گرفت ولي اين مسئله از ارزش کشف لانگ نمي کاهد. دکتر کراوفورد لانگ سرانجام در 8 آوريل 1878م در 53 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بازي هاي جهاني المپيک از سال ها پيش از ميلاد مسيح(ع) در يونان باستان انجام مي شد و جوانان را به رقابت هاي ورزشي و آماده سازي جسماني فرا مي خوانْد. بازي هاي المپيک که در ابتدا به صورتي محدود، با نام المپيا خوانده مي شد، پس از گذشت مدتي رونقي فراوان يافت. با اين حال برخي مخالفان براي تعطيلي آن کوشيدند تا اينکه در سال 393م از اين بازي ها، جز نامي باقي نماند. در پايان قرن نوزدهم، پيِر دو کوبرتنِ فرانسوي کوشش فراواني به عمل آورد تا اين بازي ها را احيا کند. در نهايت به دنبال سال ها تلاش او و دوستانش که شيفته صلح و صفا بودند، بازي هاي المپيک دوباره جلوه کرد و در سراسر جهان درخشيد. سال 1896م براي المپيا نقطه بازگشتي بود. در اين سال، اين مسابقات در موطن اصلي خود در يونان انجام شد و طي دوره هاي بعد، رونقي فراوان يافت. دوره هاي المپيا که امروزه به بازي هاي المپيک تبديل شده است، هر چهار سال يکبار برگزار مي شود و به
جز سال هاي جنگ جهاني اول و دوم، به طور مرتب انجام شده است. بيست و پنجمين دوره بازي هاي المپيک در سال 2004م در آتن برگزار شد، ضمن اينکه قرار است دوره بعدي آن در سال 2008م در چين برپا شود.
شرح مناسبت:
فرانْسيس بيکُن فيلسوف معروف انگليسي در 22 ژانويه 1561م در لندن به دنيا آمد و از جواني به تحصيل علم و دانش پرداخت. پدر فرانسيس از نزديکان پادشاه انگليس بود. از اين رو وي براي نزديک شدن به پادشاه کوشش فراواني کرد و بالاخره به عضويت مجلس ملي انتخاب شد و با اخذ عنوان لُردْ، به رياست قضات کشور و رياست دادگستري انگلستان دست يافت. با اين وصف طولي نکشيد که پارلمان انگليس که نظر خوبي نسبت به بيکن نداشت، او را به جرم اختلاس از تمام مزايايي که به دست آورده بود محروم کرد و بيکُن پس از محاکمه به حبس ابد محکوم شد. اما پادشاه انگلستان وي را عفو کرد و بيکن از آن پس تا پايان عمر در املاک خود در خارج از لندن، روزگار گذراند. بيکن با وجود از دست دادن مقام، از مطالعه و اشتغال به علم رويگردان نشد و در همين هنگام کتاب هاي معروف خود درباره ارزش و پيشرفت علم وديگري به نام ارغنون جديد را منتشر نمود که فوق العاده مورد توجه قرار گرفت. وي عنوان کرد که هدف اصلي او در زندگي، عبارت از اعمال نفوذ خود به طبيعت است. بيکُن مي گفت: انسان چون داراي سه نيروي حافظه، تخيل و عقل است، بايد علوم نيز به سه دسته تقسيم شود. از اين
رو، بيکن آن چه را که مربوط به حافظه بود تاريخ ناميد و ادبيات و فلسفه را نيز به ترتيب به تخيل و عقل مربوط مي دانست. او فلسفه را به سه موضوع خدا، طبيعت و انسان تقسيم کرد و بر اين اساس آن چه مربوط به خدا باشد، علم الهي است و طبيعت، موضوع علم و حکمت است. هم چنين اموري مربوط به روان و تن هستند مثل پزشکي و هنرهاي زيبا و ورزش و اخلاق، و برخي مربوط به زندگاني اجتماعي مردم است که آن را بايد علم مدني ناميد. بيکن اولين کسي بود که با انتقاد از علم و حکمت قديم، مبناي آن را درهم ريخته و با بيان نقائص و اشتباهات آن، مردم را به تجربه و اساس علوم تازه تشويق مي کرد. بزرگ ترين خدمت بيکن به فلسفه، تدوين و استقرار و ترويج روش استقراء در علوم تجربي بود که هم اينک نيز کاربرد فراواني دارد. بيکن در گسترش علوم تجربي در انگلستان و تجديد حيات علم و فلسفه در اروپا نقش بسزايي داشت و با تاليف کتاب احياء علوم کبير يا دايرةالمعارف علوم بشري، يکي از پديد آورندگان روش تجربي به شمار مي رود. بيکن دو سال قبل از مرگش کتاب آتلانتيس نو را نوشت و آن مدينه فاضله اي بود که ساکنانش خويشتن را وقف مطالعه طبيعت و خداوند کرده بودند. در اين مدينه فاضله که آن را بزرگ ترين ارمغان بيکُن به فلسفه جهان ناميده اند، سياست مدار وجود ندارد بلکه به جاي آنها مردان عَمَل و کشوردار نشسته اند. در اين آرمانشهر، از راه گزينش شرافت
مندانه بر مبناي لياقت و صلاحيت مي توان به مقامي رسيد. انسان عليه انسان به ستيزه برنمي خيزد، بلکه همه انسان ها دست در دست يک ديگر براي غلبه بر نيروي طبيعت کوشش مي کنند. در اين مملکت، نمونه و کمال مطلوب، کشمکش و جنگ نيست زيرا حرص و طمع وجود ندارد. هيچ کس نمي کوشد تا در کسب ثروت از همسايگان خود پيشي جويد. در مدينه فاضله بيکن، مردم تحت رهبري ساکنان فيلسوف و دانشمند، به دينِ حسن نيتْ خواهند گرويد. آدميان حيواناتي نيستند که راست راه مي روند بلکه خداياني جاوداني هستند. علاوه بر اين اثر، از فرانسيس بيکن آثار ديگري بر جاي مانده که پيشرفت دانش، تاريخ بادها و داستان مرگ و زندگي از آن جمله است. فرانسيس بيکن سرانجام در نهم آوريل 1626م در 65 سالگي بر اثر ابتلا به مرض ذات الرّيه درگذشت.
شرح مناسبت:
مدتي قبل از آغاز رياست جمهوري آبراهام لينْکُلْنْ در امريکا، ايالات اين کشور به دو دسته جنوبي (طرفدار برده داري) و شمالي (مخالف برده داري) تقسيم شده بودند. با پيروزي حزب جمهوري خواه امريکا و انتخاب لينکُلْن به رياست جمهوري اين کشور در مارس 1861م، رهبران جنوب که منافع خود را در معرض خطر مي ديدند خواستار تجزيه ايالاتشان از امريکا شدند و خودْ ائتلاف ايالات امريکا را تشکيل دادند. به همين خاطر جنگ هاي داخلي معروف به جنگ هاي انفصال از دوازدهم آوريل 1861 آغاز شد و چهار سال به طول انجاميد. اين جنگ سرانجام در 9 آوريل 1865م با کشته شدن بيش از نيم ميليون نفر و وارد آمدن خسارات مالي بسيار، به نفع
شمالي ها که مخالف برده داري بودند پايان يافت. در نتيجه جنگ هاي انفصال، برده داري رسماً لغو گرديد. با اين حال، مدت کوتاهي پس از پايان جنگ، آبراهام لينکلن، رهبر ضدبرده داري توسط يکي از مخالفانش ترور شد و به قتل رسيد. پاره اي از مورخين غربي معتقدند سياست جمهوري خواهان در امر آزادي بردگان، به خاطر قبح و زشتي اسارت سياهان نبوده، بلکه اقدامي بوده است براي جلب آراء مثبت سياهان که رقم قابل ملاحظه اي از جمعيت امريکا را تشکيل مي دادند. در آن زمان تصور جمهوري خواهان اين بود که در صورت آزادي بردگان، آراء ميليون ها سياه پوست، تضمين محکمي براي برقرار ماندن قدرت در دست جمهوري خواهان خواهد بود. طرز تلقي جمهوري خواهان از سياست آزادسازي سياهان، همان نتيجه مطلوبي را که آنان براي خود تصور مي کردند به ارمغان آورد و اين حزب توانست پنج رئيس جمهور را براي شش دوره حکومت پي درپي در طي مدت 25 سال، از ميان اعضاي خود برگزيند. از اين رو بايد گفت که آزادي بردگان تنها شعاري بود در راستاي اهداف قدرت طلبانه حزب جمهوري خواه حاکم. وگرنه دولت مردان امريکا، همگي بدون استثنا، سياست هايشان مبتني بر تمايلات و گرايشات نژادپرستانه بوده و همواره سياه پوستان و سرخ پوستان را به ديده تحقير و نفرت مي نگرند. براساس اسناد به دست آمده، حتي خودِ آبراهام لينکلن نيز از برتري نژادي سفيد بر سياه حمايت کرده و مخالف تساوي آن دو بوده است. (ر.ک: 12 آوريل)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني دوم، انگليس و فرانسه با وجود اعلان جنگ به آلمان، در جريان عمليات نظامي آلمان در لهستان و درگيري قسمت عمده نيروهاي آلمان در اين جبهه، دست به حمله به مواضع آلماني ها نزدند و بيشتر به آرايش جنگي و تقويت خطوط دفاعي خود در طول مرز آلمان و فرانسه پرداختند. در اين ميان هيتلر تلاش کرد تا پيمان سازشي با انگلستان و فرانسه بر ضد شوروي منعقد کند، اما اين تلاش با مخالفت انگلستان بي نتيجه ماند. از اين رو در اواخر سال 1939م، هيتلر تصميم گرفت از ادامه تلاش براي صلح در غرب دست بردارد و در اوايل سال 1940م، در جبهه غرب دست به حمله بزند. نقشه تعرّض آلمان در غرب به علت زمستان سرد و سخت و بدي وضع هوا که مانع عمليات نيروي هوايي آلمان مي شد تا فصل بهار به تعويق افتاد و در اين مدت، صنايع جنگي آلمان با تمام ظرفيت براي ساختن اسلحه و مهمات جنگي به ويژه هواپيما و بمب کار مي کردند. در اين ميان، تمرکز ناوگان جنگي و دريايي انگليس در بنادر نروژ و دانمارک در ماه هاي فوريه و مارس سال 1940م، نقشه هاي جنگي هيتلر را تغيير داد و روز دوم آوريل، هيتلر فرمان حمله به نروژ و دانمارک را صادر کرد. سحرگاه روز هفتم آوريل، پنج گروه از ناوگان جنگي آلمان، عازم بنادر نروژ شدند و بامداد نهم آوريل، نبرد سختي در پنج بندر نروژ بين نيروي دريايي آلمان و انگليس درگرفت. در سه بندر، قبلا کشتي هاي تجارتي آلمان
که مملو از سربازان آلماني بود لنگر انداخته بودند و در نزديکي کشتي هاي جنگي، در ساحل پياده شدند. هم زمان، دانمارک نيز از زمين و هوا و دريا مورد حمله قرار گرفت و بدون مقاومت زيادي تسليم شد. نروژ تا اواخر آوريل با کمک ناوگان جنگي انگليس در برابر آلمان مقاومت کرد، ولي بروز مخالفت هاي داخلي با ادامه جنگ و تشکيل يک حکومت طرفدار آلمان در اسُلو پايتخت نروژ، مقاومت نروژي ها را در هم شکست و با خروج خانواده سلطنتي نروژ و اعضاي دولت سابق از نروژ، نيروهاي انگليسي نيز در دوم و سوم مه 1940م، بنادر نروژ را ترک کردند. فتح نروژ زمينه حمله هيتلر به سمت فرانسه را فراهم ساخت و جنگ را گسترده تر کرد. نروژ تا پايان جنگ، تحت اشغال آلمان بود و پس از شکست هيتلر، آزادي خود را بازيافت.
شرح مناسبت:
- پس از تصويب در قطعنامه سازمان ملل، در 29 نوامبر 1947م، تصميم بر اين شد که فلسطين به دو قسمت عرب و يهود تقسيم شود که اين امر با اعتراض فلسطينيان روبرو گرديد. در اين ميان گروه هاي تروريستي صهيونيستي با سنگدلي تمام دست به عمليات کشتار اعراب فلسطيني و آواره کردن آنها زدند. يکي از بي رحمانه ترين کشتارهاي اين مزدوران صهيونيستي، يورش به روستاي فلسطين نشين ديرياسين بود که در اين حمله بيش از 270 نفر را به طرزي وحشيانه به خاک و خون کشيدند. در ميان اين افراد، 137 زن که بين آنها، 25 زن باردار بودند نيز کشته شدند. اين قتل عام در جريان جنگ اول اعراب و اسرائيل انجام شد
و زير نظر مناخيم بگين نخست وزير اسبق اين رژيم صورت گرفت. ديرياسين از آن جهت براي صهيونيست ها با اهميت بود که بر جاده بيت المقدس به ساحل دريا اشراف داشت. اين کشتار بي رحمانه باعث شد تا عده زيادي از فلسطيني ها از ترس تکرار اين گونه قتل عام هاي وحشيانه، سرزمين خود را ترک کنند.
شرح مناسبت:
هارولْدْ لمْبْ، نويسنده، مورخ و خاورشناس امريکايي، در اول سپتامبر 1892م در ايالت نيوجرسي امريکا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات دانشگاهي، وارد ارتش شد و چند سالي نيز در جريان جنگ جهاني دوم، در سرويس هاي جاسوسي محرمانه ارتش فعاليت کرد. هارولد لمب علاوه بر زبان انگليسي، به زبان هاي عربي و چيني مسلط بود و با مسافرت به چين، ايران، روسيه و منطقه خاورميانه، ماه ها در اين ممالک به تحقيق و مطالعه تاريخي و ادبي پرداخت. وي به دانشمندان، شاعران و سخن سرايان ايران علاقه فراوان داشت و قسمتي از عمر خود را به مطالعه درباره تاريخ ايران و زندگي نامه شعرا و نويسندگان ايران صرف کرد. او عضو انجمن روابط امريکا و آسيا و اتحاديه نويسندگان امريکايي و عضو انجمن ملي خاورميانه بود. از هارولد لمب آثار متعددي درباره تاريخ و شخصيت هاي ايران بر جاي مانده که کورش کبير، حکيم عمرخيام، زندگي نامه امير تيمور، چنگيزخان، اسکندر مقدوني و صليبي ها از آن جمله است. هارولد لمب سرانجام در نهم آوريل 1962م در 70 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور گرجستان قبل از آن که در سال 654 ميلادي به تصرف مسلمانان درآيد، مدت ها تحت سيطره ايران و روم بود. هم چنين از قرن شانزدهم تا هجدهم ميلادي، دولت هاي ايران و عثماني بر سر حاکميت آن درگير بودند. سرانجام امپراتوري تزاري روسيه از اواخر قرن هجدهم در اين کشور نفوذ يافت و به تدريج آن را اشغال کرد. بعد از انقلاب اکتبر 1917، گرجستان در 26 ماه مه 1918 اعلام استقلال نمود که دو سال بعد توسط
روسيه به رسميت شناخته شد. اما در سال 1921 مورد حمله نيروهاي شوروي قرار گرفت و در 1936م به يکي از جمهوري هاي اين کشور تبديل شد. با اين حال، احساسات ملي گرايانه در گرجستان موجب شد تا مردم اين کشور از تحولات شوروي در اواخر دهه 1980 بهره برداري کرده و سرانجام گرجستان در 9 آوريل 1991م به استقلال دست يابد. با اين حال، گرجستان خود نيز همچنان با مشکل جدايي طلبان آبخاز در شمال غربي کشور و نيز استقلال طلبان اوستياي جنوبي روبروست. اين کشور با 69/700 کيلومتر مربع مساحت، در ساحل درياي سياه قرار دارد و با روسيه، آذربايجان، ارمنستان و ترکيه همسايه است. جمعيت گرجستان حدود 5 ميليون نفر بوده که از مليت هاي مختلف از جمله گرجي، ارمني، آذري و روسي و … تشکيل شده است. نيمي از مردم اين کشور مسيحي اند و عمدتاً پيرو آيين ارتدوکس و زبان رسمي آنها گرجي است. پايتخت گرجستان، تفليس و کوتايسي، روستاوي و باتومي از شهرهاي مهم آن هستند. واحد پول اين کشور لاري و خط رايج گرجي مي باشد. و جمعيت گرجستان تا سال 2025م در حدود 5/2 ميليون نفر پيش بيني مي شود. گرجستان با نظام سياسي جمهوري چند حزبي و يک مجلس قانون گزاري اداره مي شود.
شرح مناسبت:
با آغاز دهه 1990م و وقوع تحولات وسيع در بلوک شرق، زمزمه هاي استقلال طلبي در کشورهاي شرقي اروپا آغاز شد که در اين ميان، مجلس ملي بوسني و هرزگوين در 15 اکتبر 1991م، استقلال اين کشور را اعلام کرد و طي همه پرسي در تاريخ اول مارس 1992م مسلمانان بوسني
با بيش از 99 درصد آراء، رأي به استقلال ميهن خود دادند. اما مجلس براي رأي گيري در مورد اصلاحيه قانون اساسي، با مخالفت صرب هاي حاضر در جلسه مواجه شد و مجلس، در نهايت، بدون حضور صرب هاي مخالف، استقلال اين جمهوري را رسميت بخشيد. صرب ها نيز که در اقليت بودند، چهار منطقه صرب نشين را خودمختار اعلام کردند. اين اقدام با مخالفت رهبران مسلمان و کُروات مواجه شد ولي صرب ها با آغاز اعمال تروريستي، بمب گذاري و حمله به مراکز مسلمانان و کُروات ها، تهديد کردند که مناطق ديگري را به مناطق خود مي افزايند. با گسترش حملات صرب ها، ارتش صربستان در نهم آوريل 1992م وارد يک جنگ تمام عيار عليه مسلمانان و کروات ها شد و به دنبال آن، تصفيه قومي و کشتار و خون ريزي حتي به روستاهاي کوچک نيز سرايت کرد. قتل عام وسيع مردم بوسني، مصادره اموال آنان، تخريب خانه ها، بمباران هاي هوايي و آتش توپخانه صرب ها عليه بوسني باعث شد تا مردم مسلمان اين منطقه، تحت شديدترين حملات وحشيانه صرب ها قرار گيرند. با اين حال، اين امر واکنش عَمَلي مجامع جهاني و سردمداران حمايت از حقوق بشر را در پي نداشت. عمده ترين دليل براي عدم دخالت و جلوگيري از ادامه کشتار و جنايات در اين منطقه، مسئله حضور اسلام و مسلمانان بود، چرا که جامعه جهاني در مورد اختلاف صربستان و کرواسي، عملاً وارد ميدان شده و صربستان را به خاتمه جنگ وا داشته بود. در اين مسئله تعلل و تسامح نهادهاي بين المللي جهان باعث شد تا صرب ها به
صورتي وحشيانه کشتار مسلمانان بوسني را ادامه دهند بدون اين که از عواقب آن ترسي به خود راه دهند. سرانجام پس از گفتگوها و تبادل نظرهاي بسيار، قرارداد صلح دِيتون در سال 1996م به امضا رسيد و قرار شد که مقام رياست جمهوري به طور دوره اي بين صرب ها، کروات ها و مسلمانان گردش کند.
شرح مناسبت:
رژيم بعثي عراق از آغاز روي کار آمدن، روابط پرتنشي با غرب داشت و در هر مدت با چالش هايي مواجه مي شد. با اين حال با پيروزي انقلاب اسلامي ايران، ابرقدرت هاي جهان به ويژه غرب به سرکردگي امريکا تلاش وسيعي را به کار بردند تا اين نظام نوپا را سرنگون سازند. از اين رو با حمايت همه جانبه از صدام حسين، رئيس جمهور وقت عراق، جنگ هشت ساله اي عليه جمهوري اسلامي ايران به راه انداختند و با تمام توان، در اين راه تلاش کردند. با پايان جنگ، صدام، ستيزه جوتر از قبل و بدون توجه به منافع کشورهاي غربي به کويت حمله برد و چون به اولتيماتوم غرب توجه نکرد، آماج حملات وسيع نيروهاي مهاجم به رهبري امريکا قرار گرفت و تا آستانه سقوط قرار گرفت. با اين حال هنگامي که امريکا خطر قدرت گيري مسلمانان را در عراق احساس کرد، بار ديگر حمايت غيرعلني خود را از صدام ادامه داد. پس از جنگ کويت، در طي يک دهه، اختلافات شديدي بين سران بغداد و واشينگتن بر سر توليد و انباشت سلاح هاي کشتار جمعي در عراق روي داد که به تحريم عراق و ايجاد تنش هاي جديد منجر شد. در اين ميان بارها هيأت
هاي بازرسي براي بازديد از تأسيسات نظامي عراق راهي اين کشور گرديد و هر بار امريکا عراق را به حمله نظامي تهديد مي کرد. اين جريان ها در طول دهه 1990م و سال هاي اوليه قرن جديد ادامه يافت و در نهايت، سران بعث عراق مانع از انجام هرگونه بازرسي از تأسيسات توليد سلاح هاي کشتار جمعي در کشور خود شدند. پس از عمليات يازدهم سپتامبر 2001م، عراق تنها کشوري بود که با امريکا همدردي نکرد و امريکا هم پس از حمله به افغانستان و اشغال اين کشور اعلام کرد که براي پاکسازي عراق از سلاح هاي کشتار جمعي به اين کشور نيز يورش خواهد برد. علي رغم اينکه دولت عراق براي جلوگيري از حمله نظامي امريکا به اين کشور، تمامي مساعي خود را به کار بُرد تا با همکاري سازمان ملل متحد و بازرسان ويژه آن، اثبات نمايد که در اين کشور سلاح کشتار جمعي وجود ندارد، اما حاکمان جنگ افروز امريکايي و انگليسي با زير پا گذاردن منشور ملل متحد و در مخالفت آشکار با قطعنامه هاي شوراي امنيت سازمان ملل قصد خود براي حمله به عراق را اعلام کردند. در نهايت، اين تهاجم در بيستم مارس 2003م در ميان شديدترين اعتراضات جهانيان آغاز شد و با تسليم از پيش تعيين شده نيروهاي نظامي عراق، بغداد مرکز اين کشور، پس از حدود سه هفته از آغاز حمله، در نهم آوريل 2003م سقوط کرد. در طي حملات دامنه دار و وسيع امريکا و انگلستان به زيراسخت هاي اقتصادي و نظامي عراق خسارات و تلفات زيادي بر مردم اين کشور تحميل گرديد. با سرنگوني رژيم
خون خوار عراق، هرچند پايه هاي حکومت ديکتاتوري سفاک اين کشور متلاشي گرديد، اما نا امني شديد، قتل و غارت مردم، هتک حرمت اماکن شريفه و به يغما بردن منابع زيرزميني عراق به ويژه نفت و … جاي گزين آن گرديد و در طي ماه هاي بعد، ده ها هزار نفر از مردم بي گناه اين کشور کشته و چندين برابر آنها زخمي شدند. هم چنين امريکا که به بهانه خنثي سازي سلاح هاي کشتار جمعي و نيز اجراي اصول دموکراسي و احترام به حقوق بشر به عراق تجاوز کرده بود، نه تنها اثري از اين سلاح ها نيافت، بلکه با اَعمال وحشيانه خود، ابتدايي ترين اصول کرامت انساني و حقوق بشري را زيرپا نهاد و سرنوشت کشور مسلمان عراق را قرباني قدرت طلبي و فزون خواهي خود نمود.
شرح مناسبت:
صدام حسين ديکتاتور عراق، پس از متارکه پدر و مادرش از يک ديگر در 28 آوريل 1937م در روستايي در حومه تکريت به دنيا آمد. وي در بيست سالگي دايي خود را به قتل رساند و روانه زندان شد. اما پس از شش ماه آزاد گرديد. او در 22 سالگي به عضويت حزب بعث عراق درآمد و در عمليات ترور ناموفق عبدالکريم قاسم، رئيس جمهور وقت شرکت کرد. صدام سپس به سوريه و لبنان گريخت و با به قدرت رسيدن احمد حسن البکر به عراق بازگشت. در اين هنگام، با حذف عناصر غيربعثي از کادر رهبري عراق، صدام در سن 32 سالگي توسط حسن البکر به معاونت شوراي فرماندهي حزب بعث برگزيده شد و به اين ترتيب مرد شماره دو عراق گرديد. با پيروزي انقلاب
اسلامي ايران، حسن البکر ايران را به رسميت شناخت و قصد داشت رابطه نزديکي با جمهوري اسلامي ايران برقرار کند، اما تحت فشار معاونش صدام، مجبور به استعفا و کناره گيري از قدرت گرديد. از اين زمان يعني ژوئيه 1979، صدام حسين قدرت اول عراق شد و به تصفيه هاي خونين و بي سروصدايي دست زد و مخالفان خود را از سر راه برداشت. وي پس از استحکام موقعيت خويش و تسليح ارتش عراق، در سپتامبر 1980م جنگ خونيني را که در حدود هشت سال ادامه يافت با کشور همسايه اش ايران، آغاز کرد. صدام در اين جنگ، از حمايت بي دريغ همه قدرت هاي شرق و غرب عالم برخوردار بود. با اين حال بدون دستيابي به اهداف رؤيايي خود در اين جنگ و پس از ارتکاب فجيع ترين جنايات جنگي و بي حرمتي به تمامي قوانين شناخته شده بين المللي مربوط به زمان جنگ، در سال 1988م از مرزهاي ايران عقب نشيني کرد. صدام يک سال بعد با خيال مشابهي به همسايه ديگرش، کويت حمله کرد و پس از شش ماه اشغال، با يورش سنگين امريکا و نيروهاي متحد، با ذلت عقب نشيني کرد. در اين زمان شورش هاي داخلي به انتفاضه اي مردمي تبديل شد که عليه صدام خروشيد، اما صدام با قساوتي بي نظير، صدها هزار نفر را به خاک و خون کشيد و با بي رحمي هر چه تمام تر، تمامي حرکت هاي اعتراض را سرکوب کرد. او هم چنين در طول ساليان حکومت خود، هزاران هزار نفر مرد و زن و جوان و سالخورده را به اتهامات واهي روانه زندان
هاي مخوف خود نمود که کمتر کسي از ميان آنان، زنده بيرون آمد. پس از حملات يازدهم سپتامبر 2001م و تصميم امريکا براي حمله به عراق، سيل تبليغات امريکا و انگليس عليه عراق به اتهام توليد و تکثير سلاح هاي کشتار جمعي باعث شد تا نيروهاي اين دو کشور در بيستم مارس 2003م به عراق حمله برند. پس از سه هفته از آغاز جنگ، ارتش و مقامات عالي رتبه عراق، يکباره دست از مقاومت کشيدند و با حرکتي از پيش تعيين شده، کشور را به اشغال گران سپردند. با سقوط بغداد در نهم آوريل 2003م، دوران حکومت سياه و ننگين ديکتاتوري از نسل چنگيز خان و تيمور لنگ و هيتلر پايان يافت و زمانه عربده کشي هاي مستانه از قدرت و ايجاد جو رعب و وحشت خاتمه پذيرفت. با اين حال مدتي بعد در حرکتي نمايشي، صدام توسط اشغال گران گرفتار آمد و دور تازه اي از فريب افکار عمومي جهان آغاز شد.
شرح مناسبت:
با قدرت گيري دولت عثماني و جمهوري ونيز در شمال شرقي ايتاليا، درياي آدرياتيک محل تلاقي و رقابت اين دو قدرت گرديد و جنگ هايي نيز ميان آنها شعله ور شد، تا جايي که در يک مقطع زماني در نيمه اول قرن شانزدهم "ونيز" اطاعت از عثماني را پذيرا گرديد. در نيمه قرن هفدهم با توجه به اوضاع آرام داخلي و شکل گيري سپاه جديد، سلطان عثماني به مسائل اقتصادي پرداخت و ضمن رسيدگي به وضع پولي و نظام ماليات جديد به آنها سامان بخشيد و حقوق سپاهيان و ناوگان دريايي نيز در نظر گرفته شد. در اين زمان ونيزي ها
بر جزيره کرتْ مسلط شده و ضمن بهره گيري از صلح با دولت عثماني، در منطقه درياي اژه به کار تجاري مشغول بودند. اما دولت عثماني کوشيد تا از نفوذ آنها در منطقه شرق بکاهد بنابراين سلطان ابراهيم خليفه عثماني با آماده سازي سپاه و ناوگان خويش بر ضد ونيزي ها اعلام جنگ نمود و با دستگيري ونيزي ها در مناطق در دسترس، به مصادره اموال و املاک آنها پرداخت. در همين راستا، در 10 آوريل 1645م لشکريان عثماني به جزيره کرت حمله بردند و موفق به تسلط بر بخشي از آن شدند. اين جنگ ها حدود 25 سال ادامه داشت تا اين که عثماني ها موفق به تصرف کامل جزيره کرت شدند. در اين مدت ونيز از کمک هاي فرانسه و امپراتوري آلمان و ساير دول بهره مي گرفت که البته بدون نتيجه بود. با حاکميت عثماني ها بر جزيره کرت و بيرون راندن ونيزي ها از اين جزيره در سال 1670م شرق درياي مديترانه به طور کامل در اختيار دولت عثماني قرار گرفت.
شرح مناسبت:
در جريان انقلاب کبير فرانسه، به دليل تعطيلي بيش از يکهزار مغازه خوار و بار و سبزي و نانوايي در دهم آوريل 1793م قحطي وحشتناکي در فرانسه آغاز شد. يکي از دلايل کمبود و سپس ناياب شدن مواد خوراکي، رو آوردن کشاورزان و مزرعه داران به امور سياسي و رها کردن کشت و کار بود. شدت قحطي پاريس و نبودِ موادغذايي چنان فشاري به مردم آورد که آنان حتي سگ ها و گربه ها و ساير حيوانات را مي خوردند. در جريان اين قحطي، ده ها هزار نفر از
گرسنگي جان باختند.
شرح مناسبت:
کنت ژوزف لويي دو لاگْرانْژْ، بزرگ ترين رياضي دان قرن هجدهم اروپا، در 25 ژانويه 1736م در شهر تورينو در ايتاليا به دنيا آمد. او هنگام تولد، بيش از حد ضعيف و ناتوان بود و با اين حال، از يازده فرزند خانواده، فقط او زنده ماند. لاگرانژ تا شانزده سالگي علاقه شديدي به ادبيات داشت ولي بعد از آن به رياضيات دل بست. وي در اين زمان به خاطر حل مسئله مربوط به دايره هاي متساوي المحيط که مورد اختلاف رياضي دانان بود به شهرت رسيد و به همين دليل از کليه رياضي دانان عصر خود پيشي گرفت. لاگرانژ پس از مدت کوتاهي چنان در رياضي پيشرفت کرد که در 18 سالگي به تدريس رياضي پرداخت و در 21 سالگي، فرهنگستان تورينو را تأسيس نمود که در سال هاي بعد، تبديل به آکادمي پادشاهي تورينو گرديد. در اين زمان بود که بيشتر آثار قبلي خود را در پنج جلد به چاپ رسانيد. وي در 19 سالگي قدرت فکري خود را با اختراع "حساب تغييرات" که از گرايش هاي رياضيات بود، آشکار نمود. در سال 1766م که لاگرانژ سي ساله بود، فردريک کبير پادشاه آلمان طي نامه اي که به لاگرانژ نوشت، تأکيد کرد که بزرگ ترين پادشاه اروپا، خواهان بزرگ ترين رياضي دان اروپاست. از اين رو، لاگرانژ راهي برلين شد و تا پايان عمر فردريک، به مدت 22 سال، به کارهاي مهمي در رياضي دست زد. وي پس از آن راهي فرانسه شد و 26 سال آخر عمر خويش را در آن کشور به کارهاي تحقيقاتي گذراند. لاگرانژ علاوه بر
انجام فعاليت هاي تحقيقي در زمينه جبر و مکانيک، درباره حرکت ستارگان و قمرهاي مشتري مطالعات مفصلي انجام داد و دستگاه متري را بر اساس طول نصف النهار ايجاد کرد. اين رياضي دان و منجم معروف، مردي بسيار محجوب و متواضع بود و هنگامي که ازيک مطلب علمي اطلاع نداشت، به راحتي مي گفت: نمي دانم. بزرگ ترين شاه کار علمي لاگرانژ، مکانيک تحليلي نام دارد که در سال 1788م انتشار يافت. و در آن اثر پيشنهاد کرد که بهتر است نظريه مکانيک و فنون حل کردن مسائل آن رشته به فرمول هايي کلي تحويل شوند، فرمول هايي که هرگاه پيدا شوند، همه معادله هاي لازم براي حل هر مسئله را به وجود خواهند آورد. کنت لويي لاگرانْژْ سرانجام در 10 آوريل 1813م در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جَبران خليل جَبران، نويسنده، شاعر، نقاش و يکي از ارکان صنعت ادبي عربي در سال 1883م در لبنان به دنيا آمد. او پس از طي تحصيلات خود، مسافرت هايي به اروپا کرد و انگليسي را به خوبي فرا گرفت. جَبران خليل در سال هاي اقامت در پاريس، نزد يکي از نقاشان معروف عصر به فراگيري اين هنر پرداخت. سپس به نيويورک رفت و در آنجا به کار در زمينه نگارش و نقاشي روي آورد، تا جايي که در اين دو هنر، چيره دست گرديد. جَبران خليل در طي سال هاي بعد، نويسندگي را حرفه اصلي خود قرار داد. ضمن اين که روح صوفيانه شرقي، نفوذ شديد و عميقي در آثار ادبي و هنري او داشت. جبران خليل جبران سبکي نو در ادبيات ايجاد کرد و به عنوان
يکي از گردانندگان نهضت روشن فکري و ادبيات جديد عرب به شمار مي رفت. وي هم چنين از بنيان گذاران شعر آزاد به شمار مي آيد و نثرش، از تازگي و رواني بسيار برخوردار مي باشد. موضوع بيشتر آثار او، اعم از نظم و نثر، رومانتيسمي و توجه شديد به تخيلات و طبيعت است. نوشته هاي جبران خليل جبران، نمادي از گستردگي خيال و نوپردازي ادبي يک نويسنده محسوب مي شود و او در ذهن بارور خود، ابداعاتِ فراواني نمود. اگر نگاهي گذرا به زندگي جبران خليل جبران بيندازيم، در اوايل شکوفايي او، وي را چنين مي يابيم که بر ضعف و تقليدها و رسوم انسان مي شورد؛ آزادي مطلق در طبيعت را مي ستايد و با روح خارق العاده انسان که با قدرت و نيرو نمايان مي گردد اوج مي گيرد. آن گاه به عالَم روحاني خود، فرو رفته و به مردي صوفي منش مبدل مي شود. جبران خليل جبران، در کتابش، معلم اخلاق است که به عطوفت و مهرباني و محبت دعوت مي نمايد. اگرچه او در راهنمايي هاي خود، خالي از اعتماد به نفس نبوده و در انتظار رسيدن به والاترين درجات است، لکن ژرف نگري و تفکر وي بسيار ستودني است، جبران خليل جبران زيباترين آثارش را به زبان انگليسي نگاشت که مجنون، پيغمبر، به سوي فرزند انسان و خدايان زمين از آن جمله اند. او هم چنين آثاري به عربي دارد که نامه اي در موسيقي، ارواح سرکش، بال هاي شکسته و توفان ها بسيار مشهورند. علاوه بر آن، جبران خليل داراي ديوان شعري است که در آن درباره محبت،
دين، عدالت، حق و آزادي و سعادت اشعاري را سروده است و جَبران خليل جَبران سرانجام در دهم آوريل 1931م در 48 سالگي در نيويورک درگذشت و پيکرش را در زادگاه اصلي اش، لبنان به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
با پايان جنگ جهاني اول و اضمحلال امپراتوري عثماني در سال 1918م، فرانسه سرزمين هاي لبنان و سوريه را اشغال کرد. اما پس از آن که آلمان در جريان جنگ جهاني دوم، فرانسه را تصرف کرد، لبنان، تحت نظارت ماموران حکومت فرانسوي دست نشانده آلمان موسوم به دولت ويشي قرار گرفت. در ژوئن سال 1941م نيروهاي انگليسي و ارتش فرانسه آزاد، لبنان را تصرف کردند. با اين وصف، بر اثر مبارزات استقلال طلبانه مردم لبنان، دولت در تبعيد فرانسه آزاد در سال 1943م با برگزاري انتخابات رياست جمهوري در لبنان موافقت کرد. لبنان سرانجام در سال 1945 به استقلال رسيد و در همين سال موافقتنامه خروج سربازان انگليسي و فرانسوي از لبنان امضا شد و در آوريل 1946 به اجرا درآمد و در آخرين روز دسامبر همين سال، اشغال رسميِ لبنان خاتمه يافت و آخرين سرباز بيگانه خاک اين کشور را ترک نمود.
شرح مناسبت:
عصام سرطاوي، مبارز فلسطيني و سفير سيار سازمان آزادي بخش فلسطين در اروپا، در اواخر دهه 1930م در دهکده سرطاوْ در حومه نابلُس در فلسطين به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دوره تحصيلات اوليه خود، وارد دانشکده طب شد و به عنوان جراح از اين دانشکده فارغ التحصيل گرديد. دکتر عصام سرطاوي پس از پايان تحصيلات دانشگاهي به جنبش فتح پيوست و در سال 1969 يک گروه اجرايي براي رهايي فلسطين تشکيل داد. او در سال 1971م به عضويت شوراي ملي فلسطين که در حکم پارلمان فلسطينيان است، انتخاب شد و کمي بعد به سمت مشاور ويژه ياسر عرفات رئيس سازمان آزادي بخش فلسطين موسوم به ساف منصوب گرديد.
سرطاوي مورد اعتماد کامل ياسر عرفات بود و به عنوان يکي از نظريه پردازان اصلي ساف، بيشترين سهم را در ارائه طريق و راهنمايي عرفات برعهده داشت. اکثر سياست مداران فلسطيني معتقدند که سرطاوي عامل اصلي تشويق عرفات به رها کردن مشي نظامي و روي آوردن به حرکات سياسي بود. سرطاوي هم چنين از طرفداران مذاکره با نيروهاي چپ گراي يهودي نيز بود. به طوري که در فوريه 1982م ملاقاتي را ميان سه تن از مقامات چپگراي اسرائيل با عرفات در تونس ترتيب داد. سرطاوي دوستان بسياري در دول اروپايي داشت. از اين رو در سال هاي آخر عمر، سفير سيار عرفات در کشورهاي اروپايي بود. او سرانجام در روز دهم آوريل 1983م در هتل اقيانوس اطلس پرتغال در محل کنفرانس بين المللي سوسياليست ها به دست عوامل رژيم صهيونيستي به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
در عمليات شانزده روزه ارتش رژيم صهيونيستي عليه لبنان موسوم به خوشه خشم، بيش از يک صد و هشتاد نفر شهيد و صدها مجروح برجاي ماند. در اين تهاجم وحشيانه که از دهم آوريل 1996م آغاز شد، لبنان از زمين، هوا و دريا مورد حمله قرار گرفت و حتي بيروت پايتخت اين کشور نيز آسيب ديد. سرانجام با پايداري لبنان بر لزوم خروج بي قيد و شرط صهيونيست ها از جنوب اين کشور و فشار افکار عمومي موجب شد که حملات وحشيانه رژيم اسرائيل، در 26 آوريل آن سال خاتمه يابد.
شرح مناسبت:
راجر بيکُن، فيلسوف و مدرس معروف انگليسي در 11 آوريل سال 1214م در انگلستان به دنيا آمد. او سپس در دانشگاه هاي آکْسْفورد انگلستان و پاريس به تحصيل و سپس تدريس پرداخت. بيکن از آن پس به عنوان کشيش به خدمت مشغول گرديد. او در اين زمان در زمينه علم کيميا مطالعاتي نمود و دريافت که چگونه مي توان باروت ساخت. موفقيت بيکن در کارهاي علمي حسادت همکارانش را برانگيخت. از اين رو او را به جادوگري متهم کردند و به ده سال زندان محکوم شد. بيکن در زندان، يک تقويم اصلاح شده و صحيح تهيه کرد و پس از اتمام دوران زندان، بار ديگر به کارهاي علمي روي آورد. وي در اين زمان دايرةالمعارف تصنيف عظيم را که شامل علوم طبيعي، منطق، فيزيک، رياضيات، فلسفه و زبان شناسي بود نوشت و بار ديگر به اتهام نگارش کتب ضالّه به مدت دوازده سال به زندان افتاد. بيکن پس از آزادي از زندان، مطالعات خود را از سر گرفت و کتب متعددي نگاشت.
بيکن به علوم طبيعي و تجربه و مشاهده مستقيم اهميت مي داد و به همين جهت او را از پيشروان روش تازه علمي شمرده اند. وي معتقد بود که علم، مکمّل دين است نه مخالف آن. اهميت فلسفه راجر بيکُن در شمول آن بر افکار مبتکرانه و جديد نيست. زيرا وي به بسياري از افکار خرافي آن زمان هم چون کيميا و علم احکام نجوم اعتقاد داشت. سهم عمده وي در دانش جديد، اصرار وي در به کار بردن روش علمي در مطالعه فلسفه است. وي علت جهل و ناداني را چهار چيز مي دانست: اتکا به اسناد و مآخذ غيرموثق، پيروي کورکورانه از آداب و رسوم، تقليد کورکورانه از بالا دست و عادت به تبعيت از عامه جاهل و پنهان داشتن حماقت ها با تظاهر به دانايي. بيکن بر اين عقيده بود که براي به دست آوردن دانش و حکمت، دو راه وجود دارد: تجربه و عقل، و بايد براي رسيدن به حقيقت، انديشه هاي خود را بر پايه دانسته ها قرار داد. وي جوهر حيات و ناموس زندگي را در اراده مي دانست و اولين کسي بود که عليه کليسا و خرافات دين مسيح(ع) در دوران قرون وسطي قيام کرد. بيکُن هم چنين يکي از بزرگ ترين دانشمندان قرون وسطي به شمار مي رود که به شدت، روش هاي فلسفي عهد خود را مورد انتقاد قرار داده است. راجر بيکن سرانجام در 25 سپتامبر 1294م در هشتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
منطقه سيبري به بخش وسيعي از قسمت آسيايي روسيه اطلاق مي شود که ناحيه پهناوري را تا کرانه اقيانوس آرام در بر گرفته
است. روس ها در اوايل قرن هفدهم به سرعت بر منطقه سيبري تسلط يافتند و ظرف مدت سه دهه مرزهاي کشور خود را قريب پنج هزار کيلومتر پيش برده و تا کرانه هاي اقيانوس آرام رساندند. روس ها در ابتدا در آن منطقه به دنبال خَز بودند اما ساير منابع موجود، را از قبيل نمک، الوار و انواع مواد معدني آنها را در اين سرزمين ماندگار کرد. سيبري منطقه اي بود که بوميان آن از لحاظ بهداشتي بدون مشکل زندگي مي کردند اما ورود روس ها و به همراه آنها انواع بيماري ها، باعث شد تا جمعيت بومي اين مناطق کاهش يابد و پس از ورود مهاجران روس تا حدود 13 از جمعيت بومي و اصيل آن منطقه کاسته شود. روس ها هم چنين از راه داد و ستد و معامله با اهالي سيبري بر درآمد خود افزودند. امروزه منطقه سيبري يکي از عمده ترين نواحي توسعه صنعتي روسيه به شمار مي رود و انتقال صنايع و اماکن تجاري به اين منطقه بر رونق آن افزوده است. گرچه در برخي از مناطق شمالي آن بوميان به حيات خود ادامه داده و از طريق شکار حيوانات داراي پوست گرانبها، به زندگي خود تداوم مي بخشند. برخي از مناطق سيبري در تمام طول سال يخبندان و سرما است و جز سردترين نقاط جهان محسوب مي شود. در طول دوران حکومت هاي روسيه، ارودگاه هاي کار اجباري و تبعيدگاه هاي مجرمان و محکومان، در سيبري قرار داشته است.
شرح مناسبت:
نيکولا بوالو دِسپرو، شاعر و منتقد برجسته فرانسوي در 27 اوت 1636م در پاريس به دنيا آمد وي در
ابتدا در رشته حقوق فارغ التحصيل شد و به وکالت دعاوي پرداخت. اما به زودي از اين شغل دست کشيد و بر حسب ذوق و استعداد خويش راه ادبيات را در پيش گرفت و به سرودن شعر و نقد هنري و هجو پرداخت. بوالو ذوق هاي ساختگي، بي مايه و تحميلي را که از برخي کشورهاي اروپايي به فرانسه راه يافته بود، مردود شمرد و با وجود مخالفت محافل ادبي و حتي آکادمي فرانسه، راه سادگي و طبيعي را ارائه داد. بوالو در سي سالگي اولين هجويات خود را انتشار داد و زماني جز هجو نسرود. وي در دوازده مجموعه از هجويات خود با روشي منظم و طنزي لطيف و نقدي بي شائبه، درباره شاعرانِ مورد توجه عصر به قضاوت پرداخت و نظر مردم را به خود جلب کرد. بوالو در سال 1674م کتاب فن شعر را در چهار منظومه منتشر کرد. وي در اين اثر درباره استعداد شخصي و آگاهي از دستور زبان، انواع شعر، انواع مهم شعر، چگونگي آداب نويسندگي و ذوق و سليقه در سرودن شعر به بحث پرداخته است. بوالو پس از انتشار اثري به نام رُقعه ها که بخشي از آن را به لويي چهاردهم، پادشاه فرانسه تقديم کرده بود، به دربار فرانسه راه يافت و چهار سال بعد، در 42 سالگي، وقايع نگار و مورخ مخصوص پادشاه شد. وي با وجود مقام مهم درباري، از تملّق و مديحه گويي روي گردان بود و از اين جهت براي خود دشمنان زيادي دست و پا کرد. هم چنين کار تاريخ نويسي در دربار، موجب قطع فعاليت ادبي بوالو شد و پس
از يک دوره سکوت، با انتشار کتاب قصيده در فتح نامور به فعاليت ادبي بازگشت. بوالو در قطعه اي از آثار خود نيز، اسکندر مقدوني را هجو کرده است که تا آن زمان، کسي به اين شدت، اين کار را نکرده بود. بوالو با وجود سرسختي مخالفان، تنها با پشتيباني شاه، در سال 1684م به عضويت آکادمي فرانسه برگزيده شد. بوالو با خلق آثار متعدد و سودمند، يکي از بزرگ مردان ادب و معروف ترين شعراي مکتب کلاسيک فرانسه شناخت شد و نفوذش اگر چه در معاصرانش قابل توجه نبود، در قرن هجدهم گسترش يافت. بوالو سال هاي آخر زندگي را در خانه اي که از طرف پادشاه برايش خريده شده بود، گذراند و دوستان اديب خود را در آنجا پذيرفت، اما از وضع نامساعد کشور و انحطاط ذوق مردم، پيوسته در رنج بود. دوران پيري بوالو بسيار تلخ گذشت زيرا در ابتدا شنوايي خود را از دست داد و بعداً فلج شد. نيکولا بوالو دسپرو سرانجام در يازدهم آوريل 1711م در 75 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در يازدهم آوريل 1859م دستگاه توليد سرماي مصنوعي توسط يک صنعت گر و شيمي دان فرانسوي به نام فرديناند کاره اختراع شد. سرماي اين دستگاه توسط گاز آمونياک تأمين مي شد. اختراع کاره گام مهمي براي حفظ مواد غذايي و دارويي از فساد و تلف شدن به ويژه در مناطق گرمسير بود. اين دستگاه پس از تکميل به صورت يخچال ها و سردخانه هاي ثابت و متحرک کنوني درآمد.
شرح مناسبت:
اميليانو زاپاتا انقلابي معروف مکزيکي، در سال 1879م در مکزيک به دنيا آمد و از کودکي، رنج و محروميت هم وطنان خود را لمس کرد. اميليانو زاپاتا، رهبر انقلابي مکزيک در سال هاي اوليه قرن بيستم، يکي از معروف ترين بانيان جنبش ضد دولتي مکزيک بود. وي در سال 1910م با شعارزمين و آزادي، اسلحه به دست گرفت و با کمک سرخ پوستان بومي و براي تصرف اراضي مردم که توسط حکومت ديکتاتوري وقت به فئودال ها و سرمايه داران مکزيکي واگذار شده بود، به مبارزه پرداخت. در فاصله سال هاي 1914 به بعد، نيروهاي تحت فرمان زاپاتا سه بار، مکزيک را تصرف کردند و سرانجام دولت مرکزي سقوط کرد و به دست نيروهاي انقلابي درآمد. مادْرو که از دوستان و همرزمان زاپاتا بود قدرت را در دست گرفت. اميليانو زاپاتا سرانجام در يازدهم آوريل 1919م با حيله و نيرنگ به قتل رسيد. اکثر مردم مکزيک، زاپاتا را قهرمان و منجي خود مي دانند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
انور خوجه رهبر پيشين آلباني در سال 1908م به دنيا آمد. او از اوايل دوران تحصيل خود در فرانسه وارد فعاليت هاي انقلابي گرديد و به عضويت حزب کمونيست فرانسه درآمد. انور خوجه در کشاکش جنگ جهاني دوم، رهبري چريک هاي چپ گرا را بر عهده گرفت و در سال 1941م، حزب کمونيست آلباني را بنيان نهاد. خوجه در سال 1944م پس از شکست ايتاليا در جنگ جهاني دوم، با کمک ارتش شوروي، قدرت را در آلباني به دست گرفت و دو سال بعد در اين کشور، جمهوري کمونيستي اعلام کرد. انور خوجه تا سال 1961 روابط خوبي با شوروي داشت اما مرگ استالين و آغاز سياست استالين زدايي، باعث تيرگي روابطش با مسکو گرديد و او از آن پس، به طرف مائوئيسم و چين پيش رفت. انور خوجه در دوران چهل ساله حضور خود در رأس قدرت، يک حکومت استاليني همراه با اختناق در آلباني برقرار کرد و تا پايان عمر از طرفداران سرسخت استالين و از مدافعان طرز تفکر وي به شمار مي رفت. با بر هم خوردن ارتباط شوروي و آلباني و تمايل انور خوجه به مائو، چيني ها نيز کمک هاي مالي و اقتصادي فراواني در اختيار رژيم کمونيستي آلباني قرار مي دادند. دوري انور خوجه از شوروي سابق از يک سو و ماهيت کمونيستي افراطي وي در آلباني که موجب خودداري اين رژيم و دولت هاي اروپايي در ايجاد روابط سياسي با يک ديگر گرديد، از جانب ديگر، موجب انزواي سياسي دولت آلباني شد. هم چنين سياست هاي مستبدانه و بسته انور خوجه
باعث شد تا آلباني به فقيرترين کشور اروپا تبديل شود. ساليان دراز، آلباني با بيش از هفتاد کشور جهان و اکثر کشورهاي صنعتي و اروپاي غربي رابطه اي نداشت و روابط اين کشور با بسياري از کشورهاي ديگر راکد بود. انورخوجه تنها فرمان روايي بود که از سال هاي جنگ جهاني دوم تا لحظه مرگ خود به مدت بيش از چهار دهه در کشور خود حکمراني کرد، تا اينکه در يازدهم آوريل 1984م در 76 سالگي درگذشت. سرانجام پس از مرگ خوجه، آلباني در سال 1990م دچار تغييرات قهري اروپاي شرقي شد و با سقوط رژيم کمونيستي، به عنوان آخرين کشور اروپايي در سال 1992 حکومت کمونيستي را کنار گذاشت و نظام جمهوري را برگزيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گنه گنه درخت هميشه سبزي است از تيره روناس ها که خاستگاه اصلي آن مناطق مختلف امريکاي جنوبي و به ويژه ارتفاعات کوه هاي آند مي باشد، اما امروزه در مناطق ديگري نيز کشت مي شود. گنه گنه از جمله درختاني است که مصرفِ دارويي شناخته شده اي دارد. از جوهر اين درخت، داروي بسيار تلخي به نام کينين ساخته (تهيه) مي شود. اين دارو از ترکيبات آليِ استخراج شده از پوست اين درخت به عمل مي آيد. بر همين اساس، اين کلمه، مشتق از کنيا به معناي پوست درخت مي باشد. براساس داستاني، در نيمه نخست قرن هفدهم، در امريکاي جنوبي از اين دارو براي درمان بيماري مالاريا استفاده مي شده است. اما به طور مسلم، گرد پوستِ اين درخت در سال 1641 در انگلستان به فروش مي رسيده است. با اين حال، در 12 آوريل 1820م براي نخستين بار به صورت رسمي، ترکيبات آلي درختِ گنه گنه توسط پيِر پليته و ژوزف کاوانتو در آزمايشگاه پاريس تجزيه گرديد و تلاش براي تهيه کينين به صورت دارو وارد مرحله اي ديگر شد. امروزه کينينِ مصنوعي، تهيه شده و در بازار عرضه مي شود.
شرح مناسبت:
پس از آن که آبراهام لينْکُلْن، به عنوان شانزدهمين رئيس جمهور ايالات متحده امريکا برگزيده شد، به دليل آن که وي بردگي را ننگ جامعه امريکايي خوانده بود، هفت ايالت از ايالات جنوبي امريکا که برده داري در آنها رواج داشت اعلام کردند که رياست جمهوري او را به رسميت نمي شناسد. اين ايالات هم چنين قبل از اين که لينکُلْن در ماه مارس 1861م دوره رياست جمهوري خود
را آغاز کند، جدايي خود را از حکومت مرکزي اعلام داشته و اتحاديه جديدي از ايالات جنوبي تشکيل دادند. لينکُلن در نطق افتتاحيه خود در مقام رياست جمهوري، براي بازگرداندن ايالات جنوبي به قلمرو حکومت مرکزي، تعهد صريحي درباره الغاء بردگي نکرد، ولي با صراحت و قاطعيت گفت که جدايي هيچ يک از ايالات را تحمل نخواهد کرد و تأکيد نمود که قانون اساسي امريکا به هيچ يک از ايالات اجازه نداده است که خودسرانه و به طور يک طرفه تعهدات خود را زير پا بگذارند و از اتحاديه خارج شوند. نطق لينکُلن نه فقط موجب بازگشت ايالات هفت گانه به قلمرو حکومت مرکزي نشد، بلکه چهار ايالت برده دار ديگر نيز جدايي خود را از حکومت مرکزي اعلام داشتند. لينکُلْن اعلام داشت که در صورت لزوم، براي حفظ وحدت و تماميت ارضي کشور، به قوه قهريه متوسل خواهد شد و براي اين که نشان بدهد در اين تصميم خود جدي است در دوازدهم آوريل 1861م، به نيروهاي فدرال دستور حمله به برخي استحکامات نظامي جنوبي ها را صادر کرد که بدين ترتيب، جنگ هاي داخلي امريکا معروف به جنگ هاي انفصال آغاز شد. در اين ميان علي رغم پيشروي و پيروزي شمالي ها، نواحي جنوبي دست از مقاومت برنداشتند و براي جنگ با حکومت مرکزي، به تجهيز قوا پرداختند. با ادامه جنگ، پيشروي نيروهاي شمالي به طرف ايالات جنوب از اواخر سال 1862م آغاز گرديد و لينکلن نيز در اول ژانويه 1863م، اعلاميه معروف آزادي بردگان را درسراسر امريکا صادر کرد. صدور اين اعلاميه باعث شورش بردگان در ايالات جنوبي عليه صاحبانشان شد و
جنگ را وارد مرحله جديدي نمود. جنگ هاي داخلي امريکا در طول سال هاي 1863 و 1864م ادامه يافت و در اواخر سال 1864م که شکست جنوبي ها قطعي به نظر مي رسيد، لينکُلن براي دومين بار به رياست جمهوري امريکا انتخاب گرديد. جنگ هاي انفصالِ سرانجام در روز نهم آوريل 1865م با تسليم فرمانده نيروهاي جنوب به پايان رسيد و طرفداران برده داري شکست را پذيرا شدند. با اين حال، آبراهام لينکُلن، چند روز بعد، در 14 آوريل، توسط يکي از مخالفانش به قتل رسيد. در جنگ هاي داخلي امريکا، نزديک به شش صد هزار نفر از نيروهاي شمال و جنوب کشته شدند که نسبت تلفات شمالي ها، تقربياً دو برابر جنوبي ها بود. امريکايي ها با وجود تلفات و خسارات سنگيني که در اين جنگ متحمل شدند، آن را مکمّل جنگ هاي استقلال امريکا و ضامن بقاي وحدت کشور خود مي دانند و به همين جهت، نام لينکُلْن در رديف جورج واشينگتن، اولين رئيس جمهور امريکا و به عنوان يکي از بزرگ ترين پيشوايان امريکا در تاريخ آن کشور ثبت شده است. (ر.ک: 9 آوريل)
شرح مناسبت:
اسپانيا در جنگ جهاني اول بي طرف ماند، ولي آلفونس سيزدهم، پادشاه وقت اين کشور، براي مقابله با تشنجات داخلي، با استقرار يک حکومت ديکتاتوري، بيش از پيش به موقعيت خود لطمه زد. وي در سال 1930م با برکناري نخست وزير نظامي خود، درصدد اعطاي آزادي هايي به مردم برآمد. ولي فضاي باز سياسي که پس از يک دوره طولاني ديکتاتوري در اين کشور به وجود آمده بود موجب تقويت نيروهاي مخالف گرديد و آلفونس سيزدهم که
در دوران سلطنت خود، پنج بار مورد سوء قصد قرار گرفته بود، در آوريل 1931م از بيم جان گريخت. خروج پادشاه اسپانيا از کشور، به همه پرسي و اعلام جمهوري در دوازدهم آوريل آن سال انجاميد. اما چندي از استقرار اين حکومت نگذشته بود که سلطنت طلبانِ فاشيست به فرماندهي ژنرال فرانسيسکو فرانکو در 17 ژوئيه 1936م عليه جمهوري خواهان شوريدند که باعث وقوع جنگ داخلي به مدت دو سال و نيم در اين کشور شد. اين جنگ در نهايت با پيروزي سلطنت طلبان بر جمهوري خواهان در 28 مارس 1939م به پايان رسيد و پس از آن، حکومت ديکتاتوري 36 ساله فرانکو بر اسپانيا حاکم شد. (ر.ک: 28 مارس)
شرح مناسبت:
فرانکْلين دلانو روزولت، برادرزاده تئودور روزولت رئيس جمهور پيشين امريکا، در 30 ژانويه 1882م در ايالت نيويورک امريکا به دنيا آمد. او پس از اتمام تحصيلات خود در رشته حقوق وارد فعاليت هاي سياسي شد و به معاونت نيروي دريايي و نيز فرمانداري ايالت نيويورک منصوب شد. روزولت يکبار در سال 1920م در سن 38 سالگي نامزد رياست جمهوري شد اما فلج شدن او ازناحيه پا موجب گرديد تا مدتي براي مداوا از صحنه سياست کناره گيري کند. پس از طي دوران چند ساله بيماري، روزولت بار ديگر فعاليت هاي سياسي را از سر گرفت و در سال 1933م در 51 سالگي به رياست جمهوري امريکا دست يافت. روزولت در آغاز اين دوره، اقتصاد نابسامان امريکا را سامان داد و با مسلح کردن ارتش اين کشور، به سياست انزواطلبي که نتيجه دوران رکود اقتصادي کشور بود پايان بخشيد. روزولت در زمينه سياست خارجي، با
اعلام بي طرفي و آن چه عدم مداخله خوانده شد، منافع سرشاري را به جيب صاحبان سرمايه در امريکا سرازير کرد. روزولت کوشيد نفوذ استعماري امريکا را در سراسر جهان و به ويژه در امريکاي جنوبي بسط دهد. اين سياست استعماري در زمان او، ظاهر آراسته اي به خود گرفته بود و در زير پوشش روابط اقتصادي عمل مي کرد. در حقيقت، اين سرمايه داران بودند که زمام سياست امريکا را به دست داشتند نه دولت. با آغاز جنگ جهاني دوم، روزولت سيل کمک هاي امريکا را براي متفقين ارسال کرد که بازپرداخت اين وام ها، در سال هاي پس از جنگ سود سرشاري را نصيب دولت امريکا نمود و جاي پاي آن را در کشورهاي وام گيرنده روز به روز فزوني بخشيد. در حقيقت، اعطاي اين وام هاي کلان به کشورهاي گوناگون، نه به دلايل انساني که در جهت تبديل کردن امريکا به قدرت مسلط دنياي بعد از جنگ جهاني صورت مي گرفت. اين مسئله که امريکا به صورت بزرگ ترين و تنها کشور اعتباردهنده روي زمين بود، يکي از پيروزي هاي بزرگ روزولت به شمار مي رفت. روزولت در سال 1941م، به دنبال حمله هواپيماهاي ژاپني به بندر پِرلْ هارْبور، وارد جنگ جهاني دوم شد و آتش جنگ را شعله ورتر ساخت. با اين حال، روزولت با انتشار منشور آتلانتيک، نقش عمده اي در تأسيس سازمان ملل متحد ايفا کرد و در عوض، براي نفوذ هر چه بيشتر در سازمان ملل متحد، امتيازات مهمي را به نفع امريکا گرفت. روزولت در پاييز 1936م براي دومين بار و در سال 1940 و 1944م براي
بار سوم و چهارم به رياست جمهوري امريکا انتخاب شد، اما چندماه پس از آغاز دوره چهارم زمام داري اش، در 12 آوريل 1945م، در 63 سالگي جان سپرد و معاونش، هاري ترومن به اين مقام رسيد.
شرح مناسبت:
در دوازدهم آوريل 1955م، با انتشار و اعلام تأثير واکسن ضدفلج، براي اولين بار در جهان، واکسيناسيون عمومي براي پيشگيري از بيماري فلج آغاز شد. دولت ايالات متحده امريکا در اعلاميه رسمي خود اطمينان داده بود که واکسن ضد فلج براي جلوگيري از سرايت اين بيماري، مؤثر است. امروزه از اين واکسن، براي پيشگيري از فلج اطفال استفاده مي شود.
شرح مناسبت:
دهه 1960م را دهه تسخير فضا و آغاز سفر انسان به فضاي کيهاني نيز مي توان نام نهاد و اين عنوان شايد مناسب ترين عنوان براي اين دهه سرنوشت ساز باشد. در واقع، پس از آن که دانشمندان شوروي در سال 1957م، با پرتاب نخستين قمر مصنوعي زمين، در تسخير فضا پيشگام شده بودند، در سال 1961م نيز با فرستادن نخستين انسان به فضا، در اين مسابقه پيشتاز شدند. نخستين سفينه فضايي که روز 12 آوريل 1961م به فضا پرتاب شد، 4700 کيلو وزن داشت. اين سفينه فقط يکبار در ارتفاع 372 کيلومتري به دور زمين گردش کرد ولي همين سفر موفقيت آميز و بازگشت سلامت نخستين فضانورد جهان به زمين، زمينه را براي مسافرت هاي فضايي طولاني فراهم ساخت. قهرمان اين عرصه يوري گاگارين، فضانورد 27 ساله روسي بود که در اين روز با سفينه واستوک در مدت يک ساعت و 48 دقيقه زمين را دور زد و بدين ترتيب تحولي بزرگ در عرصه فضانوردي به وجود آمد. پس از اين سفر مهم اکتشافي، گاگارين مورد تجليل جهانيان واقع شد و کريستف کلمب فضاي ميان ستارگان، لقب گرفت. پس از اين سفر، رقابت ميان امريکا و شوروي براي تسخير فضا شدت بيشتري
گرفت و هر کدام به موفقيت هايي دست يافتند. به پاس خدمات يوري گاگارين و اهميت نخستين پرواز انسان به فضا، روز دوازدهم آوريل، روز جهاني فضانوردي ناميده شده است.
شرح مناسبت:
کشور ونزوئلا واقع در امريکاي جنوبي از جمله کشورهايي است که هيأت حاکمه آن در طول دهه هاي پاياني قرن بيستم تغيير و تحولات فراواني را به خود ديده است. در دسامبر 1998م هوگو چاوِز به رياست جمهوري اين کشور برگزيده شد و در مراسم سوگند رياست جمهوري قول داد با يک انقلاب صلح آميز، با فقرِ گسترده و نابرابري هاي اجتماعي، اقتصادي و نيز فسادهاي موجود در سطح مديريت کشور مقابله نمايد. هم چنين وي با به وجود آوردن، "مجلس ملي" اصول متعددي به نفع آزادي ها و حقوق فردي شهروندان به تصويب رسانيد عملکرد مثبت وي باعث شد تا در انتخابات بعدي پارلمان، حزب وي بيشترين رأي را به دست آورد. اين اقدامات چاوِز که با منافع سرمايه داران و اتحاديه هاي صنفي مغايرت داشت باعث ايجاد اعتصابات گسترده اي گرديد. از طرف ديگر کش و قوس هاي آشکار و پنهان در سياست هاي منطقه اي و خارجي هوگو چاوز با امريکا باعث شد تا اعتراضات داخلي، مورد حمايت کاخ سفيد قرار گرفته و سرانجام در 12 آوريل 2002م کودتايي با حمايت امريکا به وقوع بپيوندند. در جريان اين کودتا، هوگو چاوز بازداشت و به جزيره اي در اطراف کشور برده شد و دولت وي نيز سقوط کرد. اما حضور گسترده مردم و ارتش وفادار به او باعث شد تا دو روز بعد در 14 آوريل همان سال دولت کودتا سرنگون گرديده
و هوگو چاوز به قدرت بازگشت. چندي بعد مشخص شد که مقامات و مأموران امريکايي در جريان انجام اين کودتا بوده و به حمايت هاي مالي و سياسي از مخالفين چاوز پرداخته اند. عملکرد کاخ سفيد که مدعي استقرار دموکراسي در سراسر جهان است با اين اقدام بار ديگر زير سؤال رفت و رسوايي سياسي جديدي براي امريکا در دوره رياست جمهوري جورج بوش (پسر) به وجود آورد.
شرح مناسبت:
به دنبال اوج گيري مبارزات ملت مظلوم فلسطين عليه رژيم غاصب اسرائيل و ناتواني اين رژيم در مهار مبارزات مردمي، ارتش صهيونيستي با محاصره اردوگاه جنين، وارد اين منطقه شده و آن را به بدترين وضع ويران کردند. در اين عمليات فاجعه آميز تعداد زيادي از فلسطينيان شهيد، مجروح، دستگير، آواره و ناپديد شدند که هيچ گونه آمار رسمي منتشر نگرديد. رژيم صهيونيستي حتي از اعزام گروه حقيقت ياب سازمان ملل به منطقه جلوگيري کرد و خشم جهانيان را برانگيخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
توماس جِفِرسون، سومين رئيس جمور امريکا، در 13 آوريل 1743م در ايالت ويرجينيا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، ابتدا به عنوان وکيل به خدمت پرداخت و با به دست آوردن موفقيت هاي پي در پي، به عضويت کانون وکلا درآمد تا اين که به کنگره ملي امريکا راه يافت. جفرسون از آن پس مدارج ترقي را طي کرد و به مناصبي هم چون وزارت کشور و معاونت رئيس جمهور دست يافت و در نهايت در سال 1800م به رياست جمهوري امريکا انتخاب شد. وي سال ها قبل از آن، پيشنهادي درباره الغاء بردگي داد که رد شد اما آن چنان بر سر اين کار پافشاري کرد که به تصويب رسيد. جفرسون هم چنين به هنگام نمايندگي کنگره امريکا، اعلاميه معروف خود را در زمينه استقلال قرائت کرد. او دو دوره رياست جمهوري امريکا را برعهده داشت و علي رغم ميل مردم براي انتخاب دوباره او به رياست جمهوري، از اين کار کناره گرفت. جفرسون مدعي دموکراسي و مخالف نظام سرمايه داري بود، با اين حال، آشکارا از سلطه مطلق فردي بر کل جامعه و از تمرکز تمامي اختيارات ايالات در دست رئيس جمهور جانبداري مي کرد. او هرگز اين شيوه را نافي دموکراسي نمي دانست. او هم چنين با اينکه از آزادي خواهي و از حق همه مردم در برخورداري از مزاياي اجتماعي سخن به ميان مي آورد، در عين حال از بزرگ ترين ملاکان برده دار در ويرجينيا محسوب مي شد. به طور مثال زماني که به رياست جمهوري امريکا انتخاب مي شد،
تنها در يکي از مزارعش، بيش از يک صد و پنجاه برده سياه پوست داشت که در تمامي ساعات روز به کارهاي سخت و طاقت فرسا اشتغال داشتند. جفرسون در آغاز دوران دوم حکومت خود در سال 1804م، براي فرار از پرداخت حق تردد کشتي هاي امريکايي از درياي مديترانه به دولت هاي شمال افريقا، کشتي هاي جنگي فراواني را رهسپار اين منطقه کرد و پس از حمله به بنادر شمال افريقا، از مطالبات مالي دولت هاي افريقايي جلوگيري به طوري که از آن پس، کشتي هاي اروپايي و امريکايي بدون پرداخت کمترين وجهي از اين منطقه عبور مي کردند. اما آن چه شخصيت جِفِرسون را برجسته ساخته، نظرات سياسي و انديشه هاي فلسفي اوست. جفرسون در تاريخ امريکا، يکي از مرداني است که جهاني ترين مغزها را داشت. او علاوه بر علايق فلسفي، سياسي و تربيتي، در موسيقي نيز داراي استعداد بود؛ مخترعي توانا بود و از طالبان عميق ادبيات، رياضيات، گياه شناسي، هواشناسي، جانورشناسي، نجوم، نژادشناسي و معماري به شمار مي رفت. اما همه اين علايقِ متفاوت از ميل واحدي سرچشمه مي گرفت و آن، ميل کمک به هم وطنان خويش براي رسيدن به دانش بهتر و آزادي بيشتر و زندگي مرفه تر بود. هدف عمده او در زندگي، کمک به ايجاد و استقرار جامعه آزادي بود که در آن براي تمام افراد، فرصت مناسب جهت انجام وظايف اجتماعي و نيل به سعادت و خوشبختي هاي شخص وجود داشته باشد. جفرسون از هواخواهان جدّي تعليم و تربيت براي همه، تساهل مذهبي و الغاي بردگي بود. اساس انديشه هاي سياسي جفرسون، تساوي حقوق و
تبديل حکومت ها به دموکراسي بود. به نظر او، حکومت دموکراسي تنها حکومتي است که نمي تواند چه در ظاهر و چه در باطن براي هميشه با حقوق مردم ستيزه کند. فلسفه او بر پايه اصل اعتماد متقابل نهاده شده است. از ديد جفرسون، به دليل اين که برخي غيرقابل اعتمادند نبايد همه را نامعتمد به شمار آورد. توماس جفرسون 18 سال آخر عمر را در ملک شخصي خود به نويسندگي، کشاورزي و نواختن موسيقي پرداخت تا اين که در چهارم ژوئيه 1826م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اورور دوپن بارون دو دووان معروف به ژرژ سانْدْ، بانوي داستان نويس فرانسوي در سيزدهم آوريل 1804م در پاريس به دنيا آمد. وي پس از مرگ پدر به مدرسه شبانه روزي رفت و در آن جا تعداد فراواني از آثار نويسندگان را مطالعه نمود. ژرژ ساند در جواني کتاب هاي سرخ و سفيد و داستان اينديانا را نگاشت و با انتشار آن به شهرت رسيد. با اين حال چاپ کتاب ديگر وي به نام لليا، به دليل مبارزه با برخي عقايد جامعه، با جنجال فراوان و حمله شديد مخالفان مواجه گشت. ژرژ ساند در طي سال هاي متمادي در جستجوي عشق به ازدواج هاي متعدد تن داد. عشق در نظر او مترادف با زندگي بود و نه تنها خوشبختي را در برداشت بلکه حق مسلم و والاي بشر و حتي آيين الهي به شمار مي آمد تا حدي که ژرژ ساند همه اقدامات را درباره عشق، مجاز و قانوني مي دانست. وي هم چنين جامعه را مسئول همه معايب و بدي هاي فرد مي شمرد و تنها
عشق را براي تغيير جامعه و فروريختن ديوارهاي طبقات اجتماعي و برقراري برابري جهاني قادر مي دانست. آثار فراوان داستان و نمايشي ژرژ ساند سراسر زندگي او را از شهرت و پيروزي برخوردار ساخت و تا نيم قرن پس از مرگش ادامه يافت. ژرژ ساند داستان نويس ستايش انگيزي است که به آساني مي توانست طرح رُماني را بريزد و عشق را که به عنوان اصل واحد و کامل زندگي پذيرفته بود تنها موضوع داستان هايش قرار دهد، داستان هايي که مي توان گفت خالي از برجستگي خاص و ابداع فکري و تنوع است. اما نکته انکارناپذير اين که، ژرژ ساند اولين زني است که از تجربه هاي زنانه اش در کار ادبي سود برده است و پس از او، در واقع، بيشتر شخصيت خود او استوار مانده است تا آثارش. از ژرژ ساند آثار متعددي بر جاي مانده که هفت تار چنگ، مرداب شيطان، سرگذشت من در 20 جلد، مکاتبات در 6 جلد و اقتصاد بشري از جمله مهم ترينِ آنان است. ژرژ ساند سال هاي آخر عمر را در مِلک خود که موسوم به نوهان بود گذراند تا اين که در 20 اکتبر 1876م در 72 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در سال 1919م حکومت استعمارگر انگليس به منظور جلوگيري از شورش و مبارزه مردم هند، قانون دولت را تصويب کرد. به موجب اين قانون به پليس اختيار داده شد که هر فردي را که مظنون مي دانستند، بدون دليل و حکم قانوني دستگير و حتي تا مدتي نامعلوم، او را زنداني کنند. اين قانون، خشم مردم هند را برانگيخت. از اين رو در روز
سيزدهم آوريل 1919م در حالي که بيش از پنج هزار نفر هندي بدون سلاح در باغِ جاليپان والا در شهر آمريتسار در اجتماعي آرام براي کسب استقلال گرد آمده بودند، به دستور يکي از فرماندهان انگليسي به گلوله بسته شدند. اين درحالي بود که به شرکت کنندگان در اين گردهمايي آرام حتي هشدار و فرصت ترک محل داده نشد. پس از اين قتل عام که بيش از هزار و دويست کشته و حدود چهار هزار زخمي بر جاي گذاشت، فرمانده انگليسي اجازه مداواي مجروحين و رساندن آب و آذوقه به آنان را نيز نداد. پس از تصويب قانون دولت در هند و کشتار بي رحمانه مردم اين کشور در جاليپان والا، نهضت مقاومت مردم هند به رهبري گاندي اوج گرفت و سرانجام به شکست استعمار انگليس منجر شد.
شرح مناسبت:
اتريش پس از جنگ جهاني دوم، کشوري مستقل بود، اما چندي قبل از آغاز جنگ، هيتلر، اتريش را ضميمه خاک آلمان نمود و سربازان اتريشي نيز به نفع آلمان وارد جنگ شدند. در آوريل 1945م، پس از عقب نشيني آلمان از اتريش و اشغال آن توسط دولت هاي متفق، اتريش به چهار منطقه تجزيه شد که هر منطقه توسط يکي از دولت هاي امريکا، شوروي، انگليس و فرانسه اداره مي گرديد و ويِن پايتخت اتريش، تحت اداره مشترک چهار دولت قرار داشت. ده سال بعد، در سال 1955م بين چهار کشور اشغال گر و دولت اتريش، قراردادي به امضا رسيد که به موجب آن، بي طرفي و استقلال اتريش تضمين شده و نيروهاي چهار کشور اشغال کننده، خاک اتريش را تخليه خواهند کرد. تخليه نيروهاي اشغال
گر در سال 1955م پس از ده سال آغاز شد و از آن پس اتريش بي طرفي خود را در مناقشات بين المللي حفظ نمود.
شرح مناسبت:
لبنان از آغاز دهه 1970م دوران مصيبت باري را آغاز کرد که تا سال 1980م نيز ادامه يافت. در آغاز اين دهه، فلسطينيان رانده شده از اردن و نيز نيروهاي مسلح سازمان آزادي بخش فلسطين به لبنان نقل مکان کردند. استقرار مرکز عمليات اين افراد در بيروت و شهرهاي ديگر لبنان، بهانه اي به رژيم صهيونيستي داد تا اين کشور را از زمين و هوا مورد تعرض و تجاوز قرار بدهند. در سال 1975م، اختلاف بين گروه هاي مسيحي و مسلمان در بيروت، در سيزدهم آوريل اين سال، به آغاز يک جنگ تمام عيّار بين اين گروه ها منتهي شد که در نتيجه آن، نيمي از شهر بيروت ويران شد. جنگ داخلي در لبنان با حمله شبه نظاميان مسيحي افراطيِ فالانژيست به يک اتوبوسِ حامل فلسطيني ها و کشتار سي تن از آنها آغاز شد. در پي اين کشتار، مسلمانان و ملي گرايان لبنان به مقابله با فالانژها برخاستند. چندي بعد با حمله چريک هاي فالانژ به اردوگاه هاي آوارگان فلسطيني، چريک هاي فلسطيني نيز به صحنه جنگ داخلي لبنان کشيده شدند. جنگ داخلي در لبنان، دخالت سوريه و سپس رژيم صهيونيستي را به دنبال داشت و در پايان دهه 1970م از استقلال و تماميت ارضي لبنان، چيزي بر جاي نمانده بود، چرا که نيروهاي سوريه، نيمه شمالي کشور را تحت اشغال خود داشتند و در نوار مرزي جنوب لبنان با فلسطين، يک گروه نظامي که از طرف رژيم
صهيونيستي حمايت مي شدند حکومت خودمختاري به نام لبنان آزاد تشکيل داده و از دستورات دولت مرکزي تبعيت نمي کردند. دولت مرکزي لبنان در اين زمان حتي در خود بيروت هم تسلط نداشت و شهر عملاً به نواحي خودمختار که در هر کدام يک گروه مسيحي يا مسلمان فرمان روايي مي کردند، تقسيم شده بود. اين جنگ خونين داخلي که با تحريک رژيم صهيونيستي آغاز شده بود، تلفات و خسارات فراواني به لبنان وارد آورد. هدف رژيم صهيونيستي آن بود که چريک هاي فلسطيني و نيروهاي مسلمان و ملي گراي ضد رژيم اسرائيل در لبنان را در جنگ داخلي درگير کند و آنان را از حمله به نظاميان صهيونيست باز دارد.
شرح مناسبت:
بعد از سقوط صدام و حزب بعث عراق در 9 آوريل 2003م و اشغال اين کشور توسط نيروهاي مهاجم، به ويژه سربازان امريکا، نخستين تظاهرات مردمي در عراق عليه اشغال گران برگزار گرديد. در اين تظاهراتِ خودجوش، که در 13 آوريل 2003 با حضور صدها تن از مردم ستم ديده عراق، در بغداد انجام گرفت، شرکت کنندگان با سردادن شعارهاي "اللَّه اکبر، لا اله الا اللَّه" و نه امريکا نه اسرائيل، به جهانيان اعلام داشتند: ما اشغال گران را نمي خواهيم. بوش و صدام يکي هستند. امريکا به نام آزادي هرج و مرج را براي ما به ارمغان آورده است و ما امنيت مي خواهيم نه اشغال گري. مردم عراق در اين تظاهرات خواستار تشکيل دولت اسلامي در عراق شدند و فقط دولت اسلامي را ضامن حفظ حقوق همه نژادها و مذاهب دانستند. در واقع اولين تظاهرات مردمي در عراق بعد از 35
سال حاکميت اختناق آميز صدام و حزب بعث، نمايش اعتراض عليه امريکا، اسرائيل و رژيم سرنگون شده صدام حسين بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کريستين هويْگِنْسْ فيزيک دان و ستاره شناس هلندي در 14 آوريل 1629م در لاهه پايتخت هلند به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه وارد دانشگاه شد و در رياضيات به تحصيل پرداخت. هويگنس پس از چندي به اخترشناسي روي آورد و چون وسايل و ابزار او کهنه و غيرقابل استفاده بودند،تصميم گرفت که عدسي هاي دوربين خود را به تنهايي بسازد. او با تغييرات تازه و جالبي که در دوربين نجومي داد موفق شد هاله ناشناخته اي را که دور سياره زحل را گرفته و پيش از اين، گاليله از آن نامبرده بود، کشف کند و ثابت کرد اين هاله به شکل حلقه پهن و بزرگي سياره زحل را در برگرفته است. هويگنس هم چنين ساعت پاندولي را اختراع کرد و با توصيف کار آن به شهرت زيادي رسيد. با اختراع اين ساعت در سال 1657م، مدت زمان حرکت ستارگان و خورشيد براي نخستين بار معلوم شد و هم چنين از اين ساعت در امور کشتيراني و دريانوردي استفاده گرديد. با اين حال ساختمان ساعت پاندولي کامل نبود و جاذبه زمين از دقت آن مي کاست. هويگنس براي رفع اين مشکل تحقيقات زيادي انجام داد و پس از مدت ها مطالعه درباره مکانيزم هاي مختلف، فنر مارپيچي ساعت را ساخت. هويگنس علاوه بر اختراع ساعت پاندولي، پژوهش با ارزشي روي پديده نور انجام داد و نظريه اي نيز مطرح نمود. بر اساس اين نظريه، نور از موج هاي زيادي تشکيل شده و اين موج ها را مي توان به موج هاي صوتي يا موج هاي روي
آب تشبيه کرد با اين تفاوت که موج هاي نوراني برخلاف موج هاي صوتي مي توانند ازخلاء عبور کنند. اين نظريه در آن زمان بحث هاي فراواني را برانگيخت، با اين حال نظريه هويگنس در حدود دويست سال به دست فراموشي سپرده شد تا اينکه بعدها ثابت شد که اين نظريه به حقيقت نزديک تر و درک آن آسان تر است. هرچند امروزه دانشمندان پي برده اند که نور هم داراي خاصيت موجي است و هم ذره اي، و اين دو هرگز نمي توانند از هم جدا باشند. شهرت هويگنس فقط به خاطر نظريه اش درباره ماهيت امواج نور نيست. او اخترشناس برجسته اي بود و اسباب ها و دستگاه هاي نوري زيادي را اختراع کرد که اختراع ميکرومتر يا ريزسنج براي اندازه گيري قطر ظاهري سيارات از آن جمله است. وي هم چنين ماشين فشار هوا و ميزان الهوا را نيز تکميل کرد و براي اولين بار، با هواسنج، ارتفاعات را اندازه گيري نمود. کريستين هويگنس سرانجام در سال 1695م در 66 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آبراهام لينْکُلْنْ شانزدهمين رئيس جمهور امريکا در 12 فوريه سال 1809م در ايالت ايلي نويْزْ در خانواده اي فقير به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، در رشته حقوق به تحصيل پرداخت و از آن پس به وکالت روي آورد. مدت زمان زيادي طول نکشيد که لينکُلْنْ به يکي از بزرگ ترين وکلاي ايالت خود تبديل شد و از آن به بعد وارد فعاليت هاي سياسي گرديد. او در سال 1847م به نمايندگي کنگره امريکا انتخاب شد و طي ده سال بعد به دليل صراحت لهجه و خطابه هاي سياسي مهم، در سراسر امريکا به شهرت رسيد. لينکلن در اين خطابه ها سخن از بشر دوستي مي گفت و عليه تبعيض هاي نژادي انتقاد مي کرد. وي در نهايت در مبارزات انتخابات رياست جمهوري امريکا شرکت کرد و در سال 1861م به اين مقام دست يافت. در اين زمان، ميان مردم جنوب و شمال امريکا بر سر برده فروشي نزاع درگرفت و به صورت جنگ خونيني درآمد. لينکُلن به محض روي کار آمدن، مبارزات شديد خود را عليه تبعيضات نژادي آغاز نمود و از آرمان خود عقب نشيني نکرد. او در آغاز اين جنگ هاي داخلي که به جنگ هاي انفصال مشهورند، پي درپي شکست مي خورد ولي با نيروي تدبير و شکيبايي خود، دشواري ها را به تدريج از سر راه برداشت تا اينکه با صدور اعلاميه آزادي بردگان، وعده آزادي هميشگي برده ها را در سراسر امريکا از تاريخ اول ژانويه 1863م اعلام کرد. پس از اين اعلاميه، جنگ هاي داخلي امريکا شدت يافت
ولي با مقاومت لينکلن، اين قانون تصويب شد و بردگي در سراسر امريکا لغو گرديد. او هم چنين علاوه بر طرح ايجاد راه آهن سراسري امريکا، نزديک به 240 ميليون هکتار زمين هاي خالصه را نيز به کشاورزان واگذار نمود. آبراهام لينکلن سرانجام تنها چند روز پس از پايان جنگ هاي انفصال، در 14 آوريل 1865م و در حالي که دور دوم از دوران رياست جمهوري خود را مي گذراند، توسط يکي از طرفداران بردگي در 56 سالگي به قتل رسيد. آبراهام لينکُلن را در تاريخ امريکا به عنوان فردي مي شناسند که با نظام برده داري و اسارت سياه پوستان به مبارزه برخاست. اين برداشتِ همه مورخين است، اما تمامي مورخين، در زمينه علت مبارزه با برده داري توسط لينکُلن نظر واحدي ندارند. بعضي از آنها، همسو با تبليغات امريکايي ها، اين اقدام را يک حرکت معنوي در جهت بازگرداندن حقوق اجتماعي و انساني سياهان مي دانند و بعضي ديگر که بي طرفانه تر به حقايق مي نگرند، اصل مبارزه با برده داري را يک حرکت حساب شده براي جلب اعتماد و پشتيباني قشر عظيم سياهان امريکا و به دست آوردن آراء موافق آنها در مواقعي که به وجودشان نياز باشد، مي دانند. (ر.ک: 9 آوريل)
شرح مناسبت:
اتحاديه پان آمريکن در چهاردهم آوريل 1890م به منظور ايجاد همکاري هاي چند جانبه کشورهاي قاره امريکا شکل گرفت. اين اتحاديه، بعدها به سازمان کشورهاي امريکايي تغيير نام داد و منشور آن پس از جنگ جهاني دوم، در سال 1948م به تصويب رسيد. آن چه در اين سازمان، موجب نگراني کشورهاي عضو است، نفوذ فراوان امريکا در
اين سازمان و استفاده واشينگتن از آن، در جهت مقاصد سياسي امريکا است. امريکا هم چنين از سازمان کشورهاي امريکايي به عنوان بستري مناسب براي بسط سلطه اقتصادي بر کشورهاي امريکاي جنوبي و مرکزي استفاده مي کند. به همين دليل اعضاي اين سازمان تلاش مي کنند تا حد ممکن از نفوذ واشينگتن بر اين سازمان و به کارگيري آن در جهت اهداف و منافع امريکا بکاهند. با اين حال، سازمان کشورهاي امريکايي، عملاً تحت نفوذ ايالات متحده امريکا قرار دارد و مجري طرح هاي سياسي و اقتصادي امريکا است. هدف ايجاد اين سازمان، ايجاد دوستي و همکاري هاي متقابل بين کشورهاي امريکاي شمالي، مرکزي و جنوبي است. سازمان کشورهاي امريکايي هر سال کنفرانسي با شرکت سران کشورهاي عضو تشکيل مي دهد و در موارد اضطراري نيز، کنفرانس هايي با شرکت وزيران خارجه کشورها تشکيل مي شود. کليه کشورهاي امريکايي به جز کوبا در اين سازمان عضويت دارند و مقر آن در واشينگتن واقع است.
شرح مناسبت:
چارْلْزْ ساندِرْزْ پيرِس، فيلسوف و متفکر امريکايي در نيمه سپتامبر 1839م در ايالت ماساچوسِت امريکا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در فلسفه صاحب نظر شد، ولي چون مردي گمنام بود، او را براي تدريس فلسفه در دانشگاه ها شايسته نمي دانستند. پيرس پس از چندي مکتب فلسفيِ اصالت عمل را ايجاد کرد که بر اساس آن جنبه ما بعد طبيعيِ فکر، از اعتبار مي افتد. هم چنين با پيشرفت اختراعات، حقيقت، عوض مي شود و حقيقتِ هر قضيه از روي تطبيق آن با نتايج تجربي و فوايد عمليِ حاصل از آن به دست مي آيد. ساندرزْ
فيلسوف شکاکي بود که خويشتن را جايزالخطا مي خواند، زيرا معتقد بود که ممکن است بسياري از افکار وي در معرض خطا و لغزش باشد. پيرس مي گفت: "من آدمي هستم که منتقدان، هيچ وقت از او سخن خوبي نخواهند گفت." از آن جا که فلسفه اصالتِ عملِ لغزش پذيرِ او، حقيقت را نسبت به زمان و مکان، تغييرپذير مي دانست، وي را بر آن مي داشت که به هر نظر فلسفي تا زماني که حقيقتِ آن به محک تجربه، به ثبوت نرسيده است، به ديده شک و ترديد بنگرد. فلسفه اصالت عملِ پيرس، پس از چندي مورد توجه فلاسفه و انديشمندان بسياري قرار گرفت و در ساليان بعد، افراد زيادي از اين فلسفه، تأثير پذيرفتند و آن را به اوج رساندند. چارلزْ ساندرْزْ پيرس سرانجام در 14 آوريل 1914م در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دکتر لودويک زامِنهوف، مبتکر لهستاني در 15 سپتامبر 1859م در لهستان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود در دبيرستان، وارد دانشگاه شد و در رشته چشم پزشکي فارغ التحصيل گرديد. با اين حال وي به علم لغت علاقه مند بود و در اين رشته به مطالعه پرداخت. زامنهوف از آن پس به تحقيق پرداخت و در 26 سپتامبر 1887م براي پايان دادن به اختلافات زبان هاي گوناگون، زبان مخصوصي را با توجه به ريشه لغات همه زبان هاي اروپايي به وجود آورد و آن را اسپِرانْتو به معني اميد ناميد. اين زبان، داراي 16 قاعده بسيار آسان و زبان تفاهم بين المللي است. اسپرانتو طبق آخرين روش هاي کدگذاري علمي، ساخته شده است تا همه مردم جهان،
حتي افراد کم هوش يا نابينايان و ناشنوايان نيز بتوانند آن را به آساني فراگيرند و با هم تفاهم برقرار کنند. امروزه متوجه شده اند که اسپرانتو، بهترين زبان براي کار کامپيوترها و ماشين هاي ترجمه است و سريع ترين، ارزان ترين و مطمئن ترين وسيله انتقال اطلاعات علمي به سراسر جهان، به ويژه براي کشورهاي کم درآمد و کم رشد است. آساني زبان اسپرانتو به اندازه اي است که بسياري از افراد، آن را حتي در کمتر از يک صد ساعت فرا مي گيرند. به خاطر کُدها يا علامات دستوري، قواعد اسپرانتو، جنبه بصري و سمعي بسيار ساده دارد. لغت نامه بزرگ اسپرانتو، با پانزده هزار کلمه و 142 آوند، داراي دو ميليون و يک صد و سي هزار واژه است که اين مقدار واژه، بيش از چهار برابر واژه هاي بزرگ ترين فرهنگ انگليسي است که حدود چهارصد و نود هزار واژه دارد. با اين حال و با وجود استقبال ملل دنيا از زبان اسپرانتو، به علت مخالفت دول مختلف به ويژه دولت هاي استعمارگر انگليسي زبان، زبان اسپرانتو بين المللي نشد. دکتر لودويک زامنهوف سرانجام در 14 آوريل 1917م در 58 سالگي درگذشت. (ر.ک: 26 سپتامبر)
شرح مناسبت:
ولاديمير ماياکوفسْکي، اديب معروف روسي، در 19 ژوئيه 1893م در روستاي بگدادي که اکنون به افتخار او، ماياکوفْسْکي ناميده مي شود، به دنيا آمد. وي در13 سالگي به همراه خانواده راهي مسکو شد و وارد دبيرستان گرديد. اما در اوايل 1908 که 15 ساله بود به گروه هاي انقلابي زيرزميني پيوست، سه بار دستگير شد و در نتيجه هرگز درسش را تمام نکرد. ماياکوفسکي، چون
استعداد فوق العاده اي در نقاشي داشت، در مؤسسه نقاشي، مجسمه سازي و معماري مسکو وارد هنر مدرن شد و به شعر و شاعري نيز پرداخت. با پيروزي بلشويک ها در روسيه، وي به طرفداري از آنها پرداخت و مورد توجه حکومت قرار گرفت. به طوري که طي ده ها سال حکومت کمونيست ها، هيچ شاعري مانند وي مورد ستايش قرار نگرفته است. علت اساسي اين موفقيت فوق العاده اين بود که او علاوه بر داشتن افکار انقلابي، در طرز شعر گفتن نيز انقلابي پديد آورد. در اشعارش کلمات عاميانه به وفور يافت مي شود زيرا او با زبان ادبي که او آن را يادگار دوران اشرافيتْ مَنشي مي دانست، مخالف بود. ماياکوفسکي معقتد بود که ادبيات بايد به زبان توده مردم و در بيان زندگي و آلام آنها باشد به همين دليل اصطلاحات عاميانه را وارد شعر کرد که اين نوع شعر به شعر ژورناليستي شهرت يافت. وي در ميان شعراي قرن بيستم روسيه، تنها شاعري است که قطعات اشعار بلند دارد. در اشعار ماياکوفسکي، اثر ناراحتي و اضطراب دائم ديده مي شود. غالب آنها شامل فريادهاي عصباني است که شاعر در مقابل تمدن امروزي و فجايع زندگي بشري مي کشد. ماياکوفسکي از گواهان و راويان فصيح آشفتگي هاي قرن بيستم و از شاعران برجسته دوره انقلاب روسيه است. او هم چنين مبتکر مکتب شعري تازه اي است که، شعر روزنامه اي نام دارد. ماياکوفسکي را همه فن حريف ترين و با ذوق ترين نظم پرداز روس نيز گفته اند. شعر او دکلمه وار است از اين رو، آن را به روش پلکاني چاپ
مي کرد که پس از هر مکث، يک پله پايين مي آمد. بسياري از اشعار ماياکوفسکي از نوع شعر آزاد است اما حتي در اين موارد نيز ريتم شعر او، آشکارا ريتم شعر است نه ريتم نثر. وي استاد با ذوق قافيه بود. قافيه هايش فقط ابتکاري نيست بلکه از نظر معنا شناختي نيز قابل بحث است. ماياکوفسکي بيش از هر شاعر ديگر قرن بيستم بر شاعران روس تأثير گذاشته است. او را بنيان گذار شعر نو در روسيه مي دانند و اولين شاعري است که وزن را در لحن و توافق اصوات معرفي نمود. هنر ماياکوفسکي بر پايه استادي و مهارت او در فنون شعر و معاني و بيان گذارده شده است. وزن در نظر اين شاعر آزاد و تنها، تابع حرکات و الهام شاعرانه است. شعر ماياکوفسکي، انعطاف ناپذير، موجز و تکان دهنده است. با شعر او تغزّل نيرومند از ادب شوروي رخت بربست و تعهد سياسي جاي آن را گرفت. معروف ترين آثار او، انسان، مجموعه جنگ و صلح، روي ني،ستون فقرات و منظومه صد و پنجاه ميليون نام دارند. ولاديمير ماياکوفسکي سرانجام در 14 آوريل 1930م در 37 سالگي به علت نامعلومي خودکشي کرد. پس از مرگ وي، ژوزف استالين، ديکتاتور بزرگ شوروي، او را بهترين و ستايش انگيزترين شاعر عصر در روسيه معرفي نمود و بي اعتنايي درباره يادبود او و آثارش را جنايت شمرد. سپس در همه شهرهاي کوچک و بزرگ روسيه مجسمه هايي از او برپا شد و در مدح او خطابه هايي ايراد گشت.
شرح مناسبت:
از زماني که نظاميان شوروي در دسامبر سال 1979، براي روي کار
آوردن دولت کمونيستي، افغانستان را اشغال کردند، با مقاومت سرسختانه مجاهدان افغاني روبرو شدند. هم چنين امريکا که منافع خود را در خطر مي ديد از اهرم هاي نظامي، سياسي و اقتصادي عليه مسکو براي وادار کردن اين دولت به عقب نشيني از افغانستان استفاده کرد. به اين ترتيب در نيمه دوم دهه 1980، هنگامي که دولت مردان شوروي به رهبري ميخائيل گورباچف، پاره اي تغييرات را در اين کشور آغاز کردند، اشغال افغانستان را به عنوان معضل بزرگي در برابر خود ديدند و مجبور به عقب نشيني از اين کشور شدند. سرانجام دولت شوروي در 14 آوريل 1988م با امضاي توافق نامه اي در ژنو سوئيس پذيرفت تا ارتش خود را از افغانستان خارج کند. اگر چه ارتش سرخ شوروي از 15 فوريه 1989م تخليه افغانستان را آغاز کرد، اما مبارزه ميان مجاهدان اين کشور و نيروهاي دولت دست نشانده شوروي، تا سال 1992م که مجاهدان به پيروزي دست يافتند، ادامه داشت. (ر.ک: 15 فوريه و 16 مه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ماري آن ايوانْسْ معروف به جورج اليوت، داستان سراي پرآوازه انگليسي در 22 نوامبر 1819م در اين کشور به دنيا آمد. وي در 16 سالگي مدرسه را رها کرد و به اداره خانه و املاک پدر پرداخت. او زبان هاي يوناني، لاتيني، آلماني و ايتاليايي را فرا گرفت و به فرهنگ خويش وسعت بخشيد. اليوت در جواني بر اثر تزلزل مذهبي، از انجام فرايض ديني دست باز داشت و باورش را نسبت به مسيحيت از دست داد، با اين حال، هرگز ريشه هاي عميق اخلاقي در وجودش سستي نيافت. اليوت کار ادبي را با ترجمه کتاب زندگي مسيح(ع) در دهه 1840م آغاز کرد که در تيراژ زيادي به چاپ رسيد. اليوت در برخي کارهاي بعدي خود به اين نکته تاکيد مي کرد که بشر به هنگام رنج بردن، تنها از راه هاي داشتن و بذل محبت و کمک به ديگران مي تواند دردهاي خود را تسکين بخشد. وي در داستان هاي خود، همدردي صميمانه اي با مردم تيره روز ابراز مي کند. زندگي، بحران هاي روحي و عذاب هاي وجداني آنان را شرح مي دهد و از راه واقع بيني و تحليل دقيق خصوصيت هاي اخلاقي مردم شهرستان و طبقه هايي که با زبان و افکارشان از نزديک آشناست در بياني طنزآلود و پرجاذبه، به داستان نويسي در انگلستان غناي فراوان مي بخشد. در واقع جورج اليوت را مي توان راهگشاي داستان نويسي جديد در انگلستان به شمار آورد. وي در نگارش داستان هاي خود، بيشتر از يک نويسنده، يک نقاد روشنگر و موشکاف بود و در زندگي
خصوصي خود نيز، بيشتر از آنکه يک نويسنده به چشم بيايد، يک آموزگار بود. درباره آثار جورج اليوت، نقدهاي فراواني شده است و او را تنها کسي دانسته اند که مقامي پس از چارلْزْ ديکنزْ، نويسنده شهير هم وطنش پيدا کرده و نفوذي غيرقابل انکار بر نويسندگان پس از خود نهاده است. از جورج اليوت آثار متعددي برجاي مانده که مطالعه اي در زندگي شهرستان در 4 جلد، رامُله در 3 جلد، آسياي روي نهر در 3 جلد و آدام بيد در 3 جلد از آن جمله اند. ماري آن اِيوانْسْ معروف به جورْج اليوت، سرانجام در 15 آوريل 1880م در 61 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشتي اقيانوس پيماي تايتانيک، در اوايل قرن بيستم ميلادي توسط انگلستان ساخته شد و علاوه بر عظمت و بزرگي ظاهري، در داخل آن نيز از لوازم لوکس استفاده شده بود. اين کشتي که انگليسي ها آن را غرق ناشدني ناميده بودند، با 46/300 تُن، بزرگ ترين کشتي جهان تا آن مقطع به شمار مي رفت. با اين همه، اين کشتي در اولين سفر خود در جريان پيمودن اقيانوس اطلس دچار مشکل شد و در واقع، آخرين سفر خود را انجام داد. در نيمه شب 15 آوريل 1912م، اين کشتي با يک کوه يخ عظيم برخورد کرد و با تمامي استحکام و بزرگي اش، هم چون مقوايي درهم شکست. سرعت زياد، کمي تعداد قايق هاي نجات و ناآزمودگي کارکنان کشتي باعث شد تا از حدود دو هزار مسافرِ تايتانيک، در حدود هزار و پانصد نفر به همراه کشتي در اعماق دريا غرق شوند و فاجعه اي بزرگ و مصيبت بار را
در آغاز قرن بيستم رقم بزند. اين حادثه سبب شد تا مقررات و تشريفات فراواني براي تأمين ايمني کشتي هاي اقيانوس پيما وضع گردد که به کارگيري بيشتر وسايل ايمني، تجديدنظر در وسايل موجود در تمام کشتي هاي مسافربري و ايجاد مقررات سخت تر براي گشت و ديدباني از جمله آنهاست.
شرح مناسبت:
خالد شوقي اسلامبولي افسر مسلمان و مبارز مصري در سال 1958م به دنيا آمد. او در مدرسه فرانسوي نوتِردام قاهره تحصيل کرد و سپس به ارتش پيوست و در 20 سالگي با درجه ستواني در توپخانه ارتش مصر مشغول به کار گرديد. وي ضمن اين که از افسران لايق ارتش محسوب مي شد، با جنبش اسلامي جهاد مصر، همکاري مخفيانه داشت. پس از امضاي قرارداد ننگين کمپ ديويد که در آن انور سادات رئيس جمهور وقت مصر حکومت غاصب اسرائيل را به رسميت شناخت، نقشه ترور اين خائن به آرمان فلسطين، در ذهن خالد اسلامبولي ترسيم شد. اين نقشه در ششم اکتبر 1981م عملي گرديد و هنگامي که انور سادات در مراسم رژه نظامي ارتش مصر در سالگرد جنگ اکتبر 1973م شرکت کرده بود، خالد اسلامبولي در لحظه عبور زره پوش ها و خودروهاي نظامي از مقابل جايگاه، همراه با چند تن از نظاميان هم رزم خود به سوي سادات آتش گشود. خالد اسلامبولي و گروهي که براي قتل او هم قسم شده بودند. در اين زمان در مقابل جايگاهي که سادات و رهبران سياسي و نظامي مصر در آن نشسته بودند توقف کردند و با سرعت عملي که بيشتر به يک فيلم سينمايي شباهت داشت از خودروي نظامي خود بيرون پريده، با
شليک مسلسل و پرتاب نارنجک به طرف جايگاه سادات پيش رفتند. در اين حادثه، هفت تن از مقامات مصري به هلاکت رسيدند. که در جايگاه بودند و سادات نيز ساعاتي بعد در بيمارستاني در قاهره به کام مرگ فرو رفت. پس از اين عمليات شجاعانه، خالد اسلامبولي که رهبري آن را بر عهده داشت دستگير و پس از يک محاکمه طولاني، در 15 آوريل 1982م در 34 سالگي تيرباران شد. وي در جريان محاکمه خود فرياد مي زد: مردم! من فرعون مصر را کشتم.
شرح مناسبت:
در سپيده دم پانزدهم آوريل 1986م، ده ها هواپيماي نظامي امريکا، به بهانه مقابله با تروريسم، محل سکوت سرهنگ معمَّر قذافي رهبر ليبي در طرابلس و بن غازي را به شدت بمباران کردند. در اين يورش که هواپيماهاي امريکايي با ريختن بيش از يک صد تن مواد منفجره، قصد قتل رهبر ليبي را داشتند، صدها نفر از مردم ليبي کشته و زخمي شدند. درپي اين تجاوز که تروريسم بين المللي و دولتي لقب گرفت، نيروهاي مسلح ليبي، ايستگاه ارتباطاتي امريکا در جزيره لامبيدوزا در درياي مديترانه واقع در 300 کيلومتري شمال طرابلس را با موشک هدف قرار دادند. هم چنين، عمليات گسترده اي به منظور سنگربندي سواحل ليبي توسط ارتش آن کشور آغاز شد. هرچند پيش از اين تجاوز، ناظران سياسي انجام چنين تهاجمي را به دليل استقرار ناوگان در سواحل ليبي، بعيد نمي دانستند، با اين حال، حمله امريکا به ليبي، اوج تروريسم دولتي را نشان داد و ثابت کرد که مدعيان دروغين حقوق بشر، هيچ گونه ارزشي براي انسان ها قائل نيستند و حاضرند در راه دستيابي به
اهداف پليد خود، مردم بي گناه کشوري را که تن به تسليم نمي سپارد، مورد تجاوز وحشيانه قرار دهند. هدف اصلي از اين حمله، علاوه بر جلوگيري از پرخاشگري هاي قذافي در مجامع بين المللي عليه امريکا و رژيم صهيونيستي و گرفتن انتقام از ليبي، سرنگوني خود قذافي بود. اين حمله يک تجاوز آشکار در مجامع بين المللي قلمداد شد.
شرح مناسبت:
خليل الوزير معروف به ابوجهاد از پايه گذاران و مرد شماره دو سازمان آزادي بخش فلسطين، در سال 1941م در غزه متولد شد. وي از فرزندان شايسته ملت مظلوم و مسلمان فلسطين بود که با درک ضرورت مبارزه مسلحانه با اشغال گران ميهنش، فلسطين، به اتفاق هم فکرانش، در قاهره، يک سازمان مسلح را با خط مشي چريکي به نام جنبش آزادي بخش فلسطين موسوم به ساف پايه گذاري کرد و بعدها به عنوان مسئول شاخه نظامي اين جنبش برگزيده شد. ابوجهاد که در جمهوري خلق چين آموزش هاي نظامي ديده بود، مسئول گردآوري سلاح از دولت هاي مختلف جهان براي ساف نيز بود. او هم چنين اغلب به عنوان يکي از اعضاي بلند پايه هيأت هاي فلسطيني بود که به کشورهاي جهان عزيمت مي کرد. ابوجهاد رهبر سازمان فلسطيني سپتامبر سياه نيز بود؛ سازماني که پس از قتل عام فلسطينيان در اردن در سال 1970م به وجود آمد. ترور نخست وزير اردن در سال 1971 و گروگان گيري و قتل ورزشکاران اسرائيلي در المپيک 1972م مونيخ نيز به دست همين سازمان انجام گرفت. ابوجهاد علاوه بر آن، فرماندهي ده ها عمليات چريکي پرتلفات عليه نيروهاي رژيم اشغال گر قدس را در دهه هفتاد
برعهده داشت. با اين حال وي به عرفات کاملاً وفادار بود و از مواضع محافظه کارانه عرفات در خصوص روي آوردن به راه حل هاي سياسي به جاي حرکت هاي نظامي حمايت مي کرد، به همين جهت هم در آوريل 1978م، از نيروهاي خود جهت سرکوب فلسطينيانِ مخالفِ سياستِ محافظه کارانه جنبش فتح استفاده کرد. رژيم صهيونيستي از ساليان قبل، قصد داشت ابوجهاد را ترور کند. در سال 1978م بمبي به قصد ترور کردن او در مسير عبور اتومبيلش منفجر شد که وي از اين سوء قصد جان سالم به در بُرد. ابوجهاد پس از حمله نيروهاي رژيم صهيونيستي به لبنان در سال 1982م، به کشور افريقايي تونس رفت، اما سرانجام در پانزدهم آوريل 1988 در محل سکونت خود به دست عوامل رژيم صهيونيستي در چهل و هفت سالگي به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
در پانزدهم آوريل 1992م شوراي امنيت سازمان ملل متحد، قطعنامه اي مبني بر تحريم هوايي و تسليحاتي ليبي تصويب و دارايي هاي آن کشور را در خارج مسدود کرد. اين تحريم تحت فشار امريکا و انگليس انجام شد که مدعي هستند، ليبي در انفجار و سرنگوني هواپيماي امريکايي در سال 1988م بر فراز لاکِربي اسکاتلند و کشته شدن 272 سرنشين آن دست داشته است. واشينگتن و لندن خواستار تحويل گرفتن دو ليبيايي متهم به دخالت در اين انفجار و محاکمه آنان بودند که طرابس از اين کار امتناع کرد تا آن که در سال 1999م، ليبي دو متهم را تحويل ديوان بين المللي دادگستري داد. پس از اين اقدام، شوراي امنيت، تحريم ليبي را به حال تعليق در آورد. اين تحريم علاوه
بر لطمات انساني، حدود 25 ميليارد دلار خسارت به ليبي وارد کرد. با اين حال ليبي سرانجام غرامت کشته شدگان حادثه هواپيماي امريکايي را نيز با بازماندگان قربانيان پرداخت نمود.
شرح مناسبت:
پس از کودتاي خونين کمونيستي در 27 آوريل 1978م توسط افسران کمونيست ارتش افغانستان و قتل محمد داود خان اولين رئيس جمهور اين کشور، نور محمد ترکي به عنوان نخستين رئيس جمهور کمونيست افغانستان زمام امور آن کشور را به دست گرفت. اما اين حکومت ديري نپاييد و طي کمتر از دو سال، دو کودتا در اين کشور روي داد و حکومت را سرنگون کرد، تا اينکه نوبت به بَبرک کارمِل که مورد حمايت شوروي بود، رسيد. در اين زمان ورود ارتش سرخ شوروي و دخالت نظامي شوروي در افغانستان با مخالفت شديد غرب و کشورهاي مسلمان روبرو شد. از طرف ديگر، نيروهاي مخالف رژيم دست نشانده افغانستان که با دريافت اسلحه و کمک هاي مالي از خارج تقويت مي شدند، در نقاط مختلف اين کشور دست به شورش برداشتند. در اين ميان، دولت شوروي پس از هشت سال جنگ بي حاصل در افغانستان، سرانجام درصدد تغيير سياست خود در اين کشور برآمد. از اين رو، در چهارم مه 1986م، به عنوان نخستين گام در راه اين تغييرسياست، ببرک کارمل را از رياست جمهوري افغانستان برکنار کرد و محمد نجيب اللَّه را به جانشيني وي برگزيد. دومين مرحله اين تغيير سياست، تخليه بيش از يک صد هزار سرباز ارتش سرخ شوروي از خاک افغانستان بود که از 16 مه سال 1988م آغاز و در 15 فوريه 1989م به پايان رسيد. نجيب اللَّه از آغاز
زمام داري و به ويژه پس از تخليه افغانستان از نيروهاي شوروي درصدد جلب همکاري مخالفين با دولت خود برآمد ولي رهبران اصلي مجاهدين افغان، تحت هيچ شرايطي حاضر به همکاري با وي نشدند. حکومت نجيب اللَّه در سال هاي 1990 و 1991م، بيشتر در نتيجه اختلاف بين رهبران مجاهدين بر سر تقسيم قدرت دوام يافت، ولي از اوايل سال 1992م که رهبران مجاهدين به يک موافقت اصولي درباره جانشيني رژيم حاکم بر افغانستان دست يافتند، نجيب اللَّه چاره اي جز کناره گيري از حکومت نيافت. سرانجام در روز پانزدهم آوريل 1992م، با استعفاي وي از مقام رياست جمهوري، دوران حکومت 14 ساله کمونيستي در افغانستان به پايان رسيد و شوراي موقت رهبري افغانستان در بيست و چهارم آوريل 1992م شکل گرفت. با اين حال، اختلاف نظر در تقسيم قدرت، نزاع ها و کشمکش هاي خونيني در اين کشور به وجود آورد و دهه بعد از سقوط کمونيسم در افغانستان، به صحنه هاي درگيري هاي قومي تبديل شد. لازم به ذکر است که حکومت داودخان مورد حمايت کامل شوروي بود و از بُعدي ديگر، با احتساب دوره زمام داري داودخان، مي توان دوران حکومت کمونيست ها در افغانستان را نوزده ساله دانست.
شرح مناسبت:
ژنرال محمد نجيب اللَّه زمام دار کمونيست افغانستان، در سال 1947م در خانواده اي از نژاد پشتو در افغانستان به دنيا آمد. وي در 18 سالگي به عضويت حزب کمونيست افغانستان درآمد و دو سال بعد به کميته مرکزي اين حزب راه يافت. نجيب اللَّه در سال هاي بعد مدارج ترقي را در پست هاي دولتيِ نظام کمونيستي افغانستان طي کرد و
سمت هايي هم چون رياست سازمان پليس مخفي افغانستان و وزير امنيت افغانستان را به دست آورد. در نهايت با اشاره و حمايت شوروي و پس از کناره گيري ببرک کارمل، نجيب اللَّه در چهارم مه 1986م به دبيرکلي حزب کمونيست افغانستان و در سال بعد به رياست جمهوري افغانستان رسيد. با اين حال، نجيب اللَّه پس از احراز اين مقام، تلاش فراواني کرد تا عدم وابستگي خود را به کرملين نشان دهد. وي از اين طريق، سعي نمود تا حمايت احزاب و گروه هاي سياسي مختلف افغاني را که با دولت مرکزي در جنگ بودند، جلب کند. به همين دليل درپي وقوع اصلاحات سياسي در شوروي سابق و بلوک شرق که با قطع کمک هاي نظامي و مالي مسکو به دولت هاي وابسته به شوروي سابق و نيز خروج نيروهاي اين کشور از افغانستان همراه بود،خود را بيم ناک نشان نداد. با اين حال، با اوج گيري تلاش هاي بين المللي براي فيصله دادن به بحران داخلي افغانستان و تعيين دولتي جديد براي اين کشور، وي مقاومتي نکرد و حمايت خود را از برگزاري انتخابات آزاد در افغانستان اعلام نمود. نجيب اللَّه سرانجام با تشکيل شورايي مرکب از نمايندگان طرفين درگير در افغانستان که از طرف سازمان ملل تعيين شده بودند، در پانزدهم آوريل 1992م پس از نزديک به پنج سال رياست جمهوري از قدرت کناره گيري کرد و در مقر نمايندگي سازمان ملل در کابل پناهنده شد. با استعفاي نجيب اللَّه، دوران حکومت چهارده ساله کمونيستي در اين کشور مسلمان به پايان رسيد. با اين حال، حاکمان بعدي، از اين فرصت به نحو
مطلوب استفاده نکردند و جنگ هاي داخلي آغاز شد.
شرح مناسبت:
مقدمات تشکيل سازمان تجارت جهاني در جريان جنگ جهاني دوم، توسط امريکا و انگليس فراهم شد و بر اين اساس در سال 1947م، 23 کشور پيشرفته جهان، موافقت نامه عمومي تعرفه و تجارت موسوم به گات را امضا کردند. اين موافقت نامه مقرر مي داشت تا مذاکراتي جهت کاهش تعرفه هاي گمرکي، رفع محدوديت هاي بازرگاني و از ميان بُردن موانع تجارت آزاد، انجام شود، سرانجام هشتمين دور از اين مذاکرات در آوريل 1994 در مراکش خاتمه يافت و براساس سند نهايي اين گفتگوها، گات در جهت جهاني شدن تجارت به سازمان تجارت جهاني تغيير نام داد و تعداد زيادي از کشورهاي جهان عضو آن شدند. در حال حاضر امريکا و تعداد ديگري از کشورهاي غربي از نفوذشان در سازمان تجارت جهاني در جهت منافع خود استفاده مي کنند. هم چنين بسياري از کارشناسان اقتصادي، از ميان برداشتن تعرفه هاي تجاري را به خاطر برتري اقتصادي کشورهاي غربي، به نفع اين کشورها و به ضرر کشورهاي جهان سوم مي دانند.
شرح مناسبت:
امپراتوري روم شرقي يا بيزانس با تقسيم امپراتوري روم باستان در اواخر قرن چهارم ميلادي شکل گرفت. حدود جغرافيايي اين امپراتوري متغير بوده اما مي توان شبه جزيره بالکان و آسياي صغير را قسمت عمده آن دانست. اين امپراتوري در مدت عمر هزار ساله اش با مهاجمين خارجي مانند بلغارها، اسلاوها، ترک ها، اعراب و ايرانيان مواجه بوده است. اولين امپراتور بيزانس در سال 395م به سلطنت رسيد و پس از وي حدود 80 نفر در اين مسند قرار گرفتند. در قرون پاياني، اين امپراتوري با تهاجم ترک هاي عثماني مواجه بود اما
همچنان به مقاومت خود ادامه مي داد و اگرچه از دولت هاي اروپايي کمک طلبيد اما اين درخواست کمک، بي پاسخ ماند. سرانجام در دوره کُنسْتانْتين يازدهم، شهر قسطنطنيه توسط سلطان محمد فاتح پادشاه عثماني و ارتش وي تصرف گرديد. سلطانِ عثماني که دو سال قبل از آن به حکومت رسيده بود با تدارک لشکري عظيم و نيز تهيه تجهيزات جنگي و از جمله توپ هايي با گلوله نيم تني، در 16 آوريل 1453م حمله خود را آغاز نمود و در روز 29 مه آن سال تهاجم نهايي را عملي نمود. در جريان اين حمله امپراتور روم کشته شد و شهر به تصرف ترک ها درآمد و امپراتوري روم شرقي سقوط نمود. تاريخ نگاران اين مقطع را آغاز "عصر جديد" مي دانند.
شرح مناسبت:
آناتول فرانسوا تيبو معروف به آناتول فرانس منتقد، شاعر و نويسنده معروف فرانسوي، در 16 آوريل 1844م، در پاريس به دنيا آمد. پدرش شغل کتاب فروشي داشت و او را از کودکي باکتاب آشنا ساخت. وي در آغاز زندگي، کاتوليکي پرشور بود، اما هر چه بر سنش افزوده مي شد، بيشتر خواهان اصلاحات اساسي در جامعه مي گشت. چون آناتول بزرگ شد، علاقه شديدي به مطالعه پيدا نمود و پس از مدت کوتاهي به سرودن شعر و مقالات ادبي دست زد. او پس از حضور در مجامع ادبي پاريس و جمع آوري آثار خود، آنها را در چهار جلد منتشر ساخت و شخصيت ادبي خود را به ثبوت رساند. فرانس مدتي نيز وارد سياست شد و نگراني هاي بشرِ قرن بيستم را در مقالات کوتاه و در داستان ها و آثار ديگر
خويش منعکس کرد. وي در صدد پيدا کردن راه حلي براي نگراني ها بود و آثاري نيز در اين باره پديد آورد. او معتقد بود که نثر روشن، به آفتاب شباهت دارد اما اگر آفتاب را زير منشور تجزيه کنيم متوجه مي شويم که آفتاب از انواع و اقسام نورها و سايه روشن ها ساخته شده است. فرانس، سنگين، قوي و سهل مي نوشت و در نگارش، سنت هاي کلاسيک و قديمي را رعايت مي کرد. نثر او آهنگ دار، خوشايند، هوس انگيز و روي هم رفته يک سمفوني آهنگين است. با اين حال چون آثار او سخت طنزآميز و نيش دار بود بيشتر مقامات مذهبي کليسا علناً با او به مخالفت برخاستند و حتي زماني آثار او را تحريم کردند. آناتول فرانس از جمله نويسندگان معدودي است که در جهان شهرت و طرفداران زيادي دارد و در ادبيات به قدري پيش رفته که او را سلطان نثر فرانسه لقب داده اند. هم چنين او را پس از مرگ به گل قريحه نژاد لاتين ملقب نمودند. بيشتر آثار ادبي آناتول فرانس از برق لبخند شکاکيّتي خوش بينانه روشن است. باوجود بينش و نظر فوق العاده جديدي که داشت، هم چون فلاسفه جانْ گراي قديم، معتقد بودند که تمام اطراف ما را ارواح جانْ دار فرا گرفته اند، ولي حواس انساني ما قادر به مشاهده آنها نيست. فرانس نويسنده اي است با هوشي تيز و ذهني قاطع و ادراکي قوي و استعدادي عميق در طنزگويي، با فرهنگي شگفت انگيز و قلبي حساس در برابر بي عدالتي ها. با اين حال، آناتول فرانس، چه در نوشته هايش
و چه در زندگي اش، مخلوطي از يک فيلسوف و مسيحي کافر بود. هميشه طرفدار آزادي خواهي بود و در اين راه تلاش مي کرد. برخي از آثار معروف فرانس شامل زندگي ادبي در 5 جلد، ژاندراک، عصيان فرشتگان، پيرکوچک و زندگي در آغوش گل ها مي باشند. آناتول فرانس در سال 1921م موفق به دريافت جايزه ادبي نوبل شد و سرانجام در 12 اکتبر 1924م، در اوج شهرت و افتخار، در 80 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
چارلْزْ اسپِنسِر چاپْلين معروف به چارلي چاپلين کمدين و بازيگر شهير جهان در 16 آوريل 1889م در لندن به دنيا آمد. وي از کودکي بر صحنه تئاتر ظاهر شد و به تدريج به شهرت رسيد. يکي از ويژگي هاي خارق العاده چاپلين، وسعت جاذبه او بود به صورتي که حتي منتقدين بدبينِ او نيز، به موفقيت و اعتبار چاپلين به عنوان "محبوب عام" اذعان داشتند. او در جواني به آمريکا رفت و از سال 1945م به کارگرداني و فيلم نامه نويسي روي آورد. چاپلين در امريکا به دليل ساختن فيلم هاي انتقادي و همدردي با فقرا و محرومين جامعه از سوي دولت آن کشور با محدوديت هايي مواجه گرديد و در سال 1952م حکم تبعيد وي از امريکا صادر شد. در واقع به علت آن که وي در آثارش به عنوان يک مصلح اجتماعي، به نظام طبقاتي حمله مي نمود و مشکلات جامعه را مطرح مي ساخت و از سوي ديگر ديدگاه منفي وي نسبت به جامعه مدرن و ماشينيسم، باعث شد تا در فضاي ضد کمونيستي پس از جنگ دوم جهاني، مورد انتقاد قرار بگيرد. او که خود
را "شهروند جهان" مي دانست و تابعيت امريکا را نپذيرفته بود، در دوره حاکميت نظريه ضدکمونيستي "مک کارتيسم" به عنوان يک شهروند متمايل به انديشه هاي کمونيستي در معرض اتهام قرار گرفت. چاپلين که ادامه کار در امريکا را دشوار مي ديد، همراه همسرش به سوئيس رفت. چارلي در دوران جديد که جهان در حال تغيير که تغييرات آن، در جهت بهبود اوضاع فعلي نبود، به جاي مضامين بي عدالتي، گرسنگي، بيکاري و فقر، در آثارش به جنايات سازمان يافته و شکنجه و کشتار جمعي مي پرداخت. او هيچگاه به بي بند و باري هاي عالم سينما آلوده نشد و با وجود آن که در حرفه خود از نوابغ به شمار مي رفت، همواره از پليدي ها و فساد حاکم بر جامعه سينماي غرب دوري مي جست. او در نامه معروف خود به دخترش، برهنگي را بيماري هنر معاصر مي داند و تصريح مي نمايد: "در دنيايي که زندگي مي کني تنها رقص و موسيقي نيست … گهگاه با اتوبوس در شهر بگرد، زنان بيوه و کودکان يتيم را نگاه کن. روزي يک بار با خود بگو من هم يکي از اينان هستم، و تو يکي از آنها هستي دختر من، نه بيشتر". کلام آخر چارلي به دخترش اين است که "تا آن جا که در توان من بود تلاش کردم آدمي باشم، تو نيز تلاش کن". به طور کلي فيلم هاي چارلي چاپلين حاوي طنز گزنده آميخته با اندوه است و انتقادات جسورانه او از مناسبات نابرابر اجتماعي و عشق به انسانيت در تمام آثارش به چشم مي خورد. جويندگان طلا، ديکتاتور بزرگ و
عصر ماشين از کارهاي معروف اوست. چارلي چاپلين سرانجام در دسامبر در بيست و پنجم سال 1977م در هشتاد و هشت سالگي در سوئيس درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از جنگ جهاني دوم، بر سر مسائلي چون سرنوشت آلمان، اروپاي خاوري و حکومت اين کشورها و … اختلافاتي بين امريکا و هم پيمانانش با شوروي پديد آمد که باعث جنگ تبليغاتي وسيعي عليه يک ديگر گرديد. اين جنگ رسانه اي و تبليغاتي در نهايت توسط برنارد باروک، سياست مدار امريکايي به عنوان جنگ سرد مطرح شد و اين واژه از اين زمان براي توصيف روابط شرق و غرب وارد فرهنگ سياسي جهان گرديد. به بيان ديگر جنگ سرد اصطلاحي است که نخستين بار در مورد جنگ رواني و تبليغاتي بين شوروي و کشورهاي کمونيست از يک طرف و کشورهاي بلوک غرب از سوي ديگر به کار برده شد. در اين جنگ، کشورهاي متخاصم به جاي توسل به زور و اقدام به جنگ، به تبليغات و عمليات ايذايي عليه يک ديگر اکتفا مي کنند. در جنگ سرد هم چنين حالت کشمکش دو کشور که هر يک مي کوشد خود را قوي و کشور مقابل را ضعيف نشان دهد به وفور يافت مي شود. در اين ميان، کشورهاي بلوک شرق و غرب، پيمان هاي متعددي عليه هم منعقد کردند که انعقاد پيمان هاي ناتو، سيتو و پيمان هاي دوجانبه امريکا با کشورهاي جهان سوم به منظور قرنطينه و محاصره بلوک کمونيست، و نيز پيمان ورشو در شرق، از جمله عوارض و جنبه هاي ديگر جنگ سرد به شمار مي آيند. نخستين دوره جنگ سرد از سال هاي 1946 تا 1962م ادامه داشت و با مرگ رهبران پيشين امريکا و شوروي، دوره تازه جنگ سرد تا اوايل دهه 1990م
نيز ادامه يافت. به طور کلي ويژگي هاي جنگ سرد عبارتند از: آماده سازي نيروهاي نظامي دو طرف و مسلح شدن به سلاح هاي هسته اي، مبارزه تبليغاتي بسيار فشرده در دو طرف، عدم انجام هيچ گفت وگوي موفقيت آميز بين طرفين و سرايت کشاکش کمونيسم و سرمايه داري به جهان سوم.
شرح مناسبت:
در روز شانزدهم آوريل 1948م، صهيونيست هاي مسلح در حمله به اردوگاه سابق ارتش انگلستان در تل ليتفنسکي در فلسطين، نود فلسطيني را کشته و تعدادي را مجروح کردند. اين فاجعه زماني روي داد که از يک طرف نيروهاي انگليسي در حال ترک پادگان ها و اردوگاه هاي خود و بازگشت به ميهن شان بودند و از طرف ديگر صهيونيست ها عمليات کشتار فلسطيني هاي بي گناه را با هدف تشکيل دولت نامشروع صهيونيستي تشديد کرده بودند. نتيجه اين اقدامات هماهنگ انگليسي ها و صهيونيست ها عليه مسلمانان فلسطيني، قتل عام و آوارگي تعداد زيادي از آنان و اعلام موجوديت رژيم اشغال گر قدس در يک ماه بعد بود.
شرح مناسبت:
در 16 آوريل 1997م و در جريان مراسم معنوي حج، انفجار يک کپسول گاز پيک نيک باعث ايجاد آتش سوزي مهيبي در محل وقوف حجاج خانه خدا در سرزمين مِنا در 10 کيلومتري مکه شد. در اثر اين آتش سوزي، 343 تن از حجاج کشته و 1290 تن ديگر مجروح شدند و هفتاد هزار چادر در آتش سوخت. اين حادثه دومين آتش سوزي بزرگ در منا پس از آتش سوزي دسامبر 1975 م بود که باعث مرگ هزار نفر و جراحت چندين هزار حاجي شد. وقوع چنين حوادث مرگبار باعث شد تا دولت عربستان در سرزمين منا، چادرهاي نسوز نصب کند.
شرح مناسبت:
کشور دانمارک در شمال اروپا بين درياي بالتيک و درياي شمال قرار گرفته است. مساحت دانمارک 43/094 کيلومتر مربع و جمعيت آن 5/300/000 نفر مي باشد. پيش بيني جمعيت دانمارک تا سال 2025 در حدود 5/2 ميليون نفر است. ميزان جمعيت اين کشور اروپايي تقريباً ثابت است. پايتخت دانمارک کپنهاک و واحد پول آن کرون است. حدود 90 درصد مردم دانمارک پيرو مذهب پروتستان بوده و اکثريت آنها مليت دانمارکي دارند و از نژاد سفيد اروپايي هستند. زبان رسمي مردم، دانمارکي است. از نظر اقتصادي، دانمارک يکي از کشورهاي ثروت مند اروپايي به شمار مي آيد. اورهوس، اودنسه و اولبورگ از شهرهاي مهم اين کشور هستند. حکومت دانمارک مشروطه سلطنتي با يک مجلس قانون گزاري مي باشد. اين کشور داراي دو روز ملي مي باشد که يکي پنجم ژوئن و ديگري شانزدهم آوريل است
شرح مناسبت:
بنجامين فرانکلين دانشمند و سياست مدار امريکايي، در هفدهم ژانويه 1706م در بندر بوستون امريکا به دنيا آمد. وي در ابتدا دو سال به مدرسه رفت و در اين دو سال، شاگرد خوبي شناخته نشد. با اين حال بنجامين در خارج از مدرسه، بدون معلم همه چيز را فراگرفت. وي در ابتدا به فن چاپ روي آورد و پس از چند سال، در شمار مهم ترين چاپگران امريکا قرار گرفت. فرانکلين در اين مدت به انتشار روزنامه دست زد و به نويسندگي و رونامه نگاري پرداخت. وي در طي سال هاي فعاليت خود انجمن فيلسوفان امريکا را بنياد نهاد و عقايد و ايمان اين گروه به سياست استقلال امريکا و تشکيل جلسات مخفيانه شان، شالوده انقلاب بزرگ امريکا را
فراهم نمود. وي هم چنين اولين اداره آتش نشاني در فيلادلفيا، اولين پستخانه در امريکا و نيز دانشگاه پنسيلوانيا را تأسيس کرد. فرانکلين در جنگ هاي استقلال طلبانه مردم امريکا عليه استعمار انگليس، وارد عرصه مبارزات سياسي گرديد و نقش مهمي ايفا کرد. او تنها کسي است که در چهار کار مهم و سرنوشت ساز ايالات متحده دخيل بوده و در به ثمر رسيدن آن تلاش کرده است: اعلام استقلال ايالات متحده امريکا، امضاي پيمان صلح با انگلستان، امضاي پيمان اتحاد با فرانسه و امضاي قانون اساسي امريکا. در اين زمانْ فرانکلين يگانه فرد امريکايي بود که در دوران استعمار اروپا شهرت فراگيري داشت. فرانکلين در کنار فعاليت هاي سياسي، از امور علمي غافل نبود و در آزمايشگاهي که براي خود ساخت، به کشف و اختراعات مهمي نايل آمد. او براي اولين بار دريافت که برق نوعي جريان است و جريان برق، جرياني از انرژي مي باشد. هيچ دانشمندي در زمان فرانکلين به اندازه او از برق اطلاع نداشت. او توانست باتري برق بسازد و انواع برق را به کنترل درآورد. فرانکلين هم چنين برق گير را براي جلوگيري از خرابي هاي صاعقه اختراع کرد و از خسارات صاعقه جلوگيري نمود. وي موقعي که چشمانش ضعيف شد، ذره بين و عينک دقيق مخصوصي را اختراع کرد و اسبابي را براي آوردن کتاب از قفسه هاي بالايي ساخت که امروزه در کتابخانه ها از آن استفاده مي شود. فرانکلين، کليه تحقيقات و اکتشافات خود در باب الکتريسيته را در کتابي جمع آوري کرد که به عنوان پرتيراژترين کتاب علمي نيمه قرن هجدهم شناخته شد. فرانکلين مردي
دانشمند، متفکر، سياست مدار، نيکوکار و ماجراجو بود و در راه خدمات اجتماعي فعاليت هاي زيادي نمود. موفقيت هاي علمي و سياسي فرانکلين، همه از اين شعار و اعتقاد فلسفي سرچشمه مي گرفت که هر انساني براي آن به جهان مي آيد تا زندگي را براي هم نوعان خود آسان تر سازد. فرانکلين قبل از مرگ، اميد خود را درباره جاوداني شخص پس از زندگي چنين بيان کرد: از آنجا که به خدا ايمان دارم، به زندگي پس از مرگ، با دليل عقيده دارم. وقتي که مي بينم هيچ چيز در دنيا نيست نمي شود، حتي يک قطره آب هم به هدر نمي رود، نمي توانم نابودي روح را قبول کنم، از اين رو، چون خويشتن را در جهان موجود مي بينم، اعتقاد دارم که به اين شکل يا شکل ديگري هميشه در جهان، موجود خواهم بود. بنجامين فرانکلين سرانجام در 17 آوريل 1790م در 84 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نيکيتا سرگئي يوويچ خُروشْچُف، رهبر پيشين اتحاد جماهير شوروي سابق و پدر اصلاحات سياسي و اقتصادي اين کشور، در 17 آوريل 1894م در اوکراين به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در جريان انقلاب اکتبر 1917م در کنار لنين و يارانش قرار گرفت و از 1929م دبير حزب کمونيست در مسکو شد. خروشچف در ساليان بعد، مدارج ترقي در حزب کمونيست را پيمود و پس از مرگ استالين، در سال 1953م به مقام دبير اولي حزب کمونيست شوروي سابق و در واقع رهبري اين کشور نايل آمد، مقامي که استالين، 30 سال در اختيار داشت. شهرت خروشچف در تاريخ شوروي، بيشتر به سبب افشاگري مهمي بود که پس از مرگ استالين عليه او در اين کشور کرد و پرده از جنايات بي رحمانه اش برداشت. خروشچف در کنگره بيستم حزب کمونيست به تشريح جزئيات وحشتناک شکنجه و قتل عام مردم بي گناه در دوران استالين پرداخت و قساوت هايي را که استالين سال ها در انکار آن کوشيده بود مطرح کرد. او در ادامه سياست استالين زدايي، بسياري از اردوگاه هاي کار اجباري را تعطيل کرد و صدها هزار زنداني دوران استالين را گروه گروه آزاد ساخت. او بودجه نظامي را کاهش داد و به تامين رفاه و آسايش سياسي و اجتماعي مردم پرداخت. هم چنين به مطبوعات نيز آزادي نسبي اعطا کرد و به آنان اجازه داد تا از دولت انتقاد کنند. در ادامه سياست استالين زدايي، خروشچف بيش از نيمي از دبيران اول حزب کمونيست شوروي را از کار برکنار کرد. خروشچف به سبب
تغييرات سياسي و بعضاً اقتصادي که در شوروي به وجود آورد به پدر اصلاحات سياسي و اقتصادي معروف شد. او با طرح دکترين هم زيستي مسالمت آميز با غرب، جنگ سرد را تخفيف داد ولي مخالفت چين را برانگيخت که به ويژه با ممانعت صدور تکنولوژي هسته اي شوروي به چين، دامنه آن بالا گرفت. ادامه اختلافات خروشچف با حاکميت چين، ضربه بزرگي بر اقتدار وي وارد آورد. هم چنين سازش خروشچف با امريکا بر سر بحران موشکي کوبا و نيز شکست برنامه هاي توسعه کشاورزي او، موقعيت وي را بيش از پيش تضعيف کرد. با تضعيف موقعيت داخلي و بين المللي خروشچف و تشديد حملات چيني ها به رهبر شوروي که ديگر علناً او را به تجديدنظرطلبي و خيانت به آرمان کمونيسم متهم مي ساختند، از اواسط سال 1964م، توطئه اي عليه خروشچف در کميته مرکزي حزب کمونيست شوروي شکل گرفت و هنگامي که خروشچف در اکتبر 1964م براي استراحت به سواحل کريمه رفته بود در 15 اکتبر 1964م در جريان جلسه حزب کمونيسم شوروي از همه مشاغل حزبي و دولتي اش بر کنار شد و پس از وي لئونيد بِرِژنف که تمام نفوذ و قدرت خود را مرهون حمايت هاي ويژه خروشچف بود، به دبير کلي حزب کمونيست شوروي و رهبري اين کشور منصوب گرديد. نيکيتا خروشچف سرانجام هفت سال بعد در 11 سپتامبر 1971 در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در هفدهم آوريل 1915م، براي اولين بار در جهان از گاز خفه کننده در جريان جنگ جهاني اول استفاده شد. آلمان در جنگ با انگلستان و فرانسه در ناحيه ايپر فرانسه، با استفاده
از اين گاز تعداد زيادي از سربازان متفقين را کشت. در اين جنگ که به جنگ گاز معروف شد، آلماني ها پيروزي نسبي به دست آوردند. پس از پايان جنگ جهاني اول، تلاش هايي براي ممنوعيت استفاده از گازهاي شيميايي در جنگ آغاز شد که منجر به تدوين و امضاي چند معاهده بين المللي مبني بر منع توليد، تکثير و استفاده از سلاح هاي شيميايي در جنگ شد. با وجود اين، برخي کشورها همچنان به استفاده از انواع پيشرفته تر اين گازهاي خطرناک پرداختند که استفاده از مواد شيميايي در جنگ ويتنام توسط امريکا و استفاده رژيم عراق از انواع سلاح هاي شيميايي در جنگ اين رژيم عليه ايران از آن جمله است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تلويزيون عبارت است از دستگاهي که صحنه هاي ثابت يا متحرک را به وسيله برق انتقال مي دهد. از نخستين پيش گامان موفق در ساخت اين دستگاه، "جيوواني کازلي" دانشمند ايتاليايي است که در سال 1862م موفق به ساخت دستگاهي شد که با استفاده از سيستم دستگاه تلگراف قادر به مخابره نقوش و تصاوير ساده بود. سال ها طول کشيد تا اين دستگاه براي انتقال عکس آماده شود. اما اولين کسي که عملاً يک تلويزيون ابتدايي ساخت "جان بيرْدْ" پژوهشگر اسکاتلندي بود. وي با کمک ابزار و آلات اوليه در سال 1922م دستگاهي ساخت که براي اولين بار انتقال تصوير را امکان پذير نمود، گرچه در مراحل اوليه فقط قادر به انتقال يک تصوير از يک اتاق به اتاق ديگر در همان خانه بود. تلاش هاي جان بيرد ادامه يافت و سرانجام در 17 آوريل 1926م اولين تصوير تلويزيوني براي انجمن سلطنتي انگلستان به نمايش گذاشته شد. تکنيک اصلي تلويزيون عبارت است از تصويربرداري از صحنه هاي مورد نظر و تجزيه اين تصاوير به صورت نقاط و خطوط و سپس پخش آن از فرستنده پس از تبديل به امواج الکترومغناطيسي. پس از تکميل اين دستگاه، سرانجام اولين برنامه هاي تلويزيوني در سال 1936م در ايستگاه هاي فرستنده تلويزيوني تهيه و ارسال گرديد. در طي سال هاي بعد تحولاتي در تلويزيون پيدا شد که دستيابي به تکنيک تلويزيون رنگي، استفاده از ماهواره براي پخش جهاني و کاربردهاي علمي و آموزشي از آن جمله است. تلويزيون در مسير خود همچنان راه پيشرفت را طي مي نمايد و در هر مدت
پديده اي جديد در اين عرصه ارائه مي گردد.
شرح مناسبت:
کشور سوريه در غرب آسيا و در ساحل شرقي درياي مديترانه قرار دارد و داراي 185/180 کيلومتر مربع وسعت و بيش از 16 ميليون نفر جمعيت مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025 بيش از 26 ميليون نفر خواهد بود. 88 درصد جمعيت آن را مسلمانان و بقيه را ساير اديان، از جمله مسيحيان تشکيل مي دهند. مليّت مردم سوريه عرب و زبان رسمي آنها نيز عربي است. پايتخت سوريه شهر دمشق و از شهرهاي مهم آن حلب، حمص و لاذقيه مي باشد. نظام سياسي حاکم بر سوريه جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است و حزب حاکم بر آن حزب بعث است. واحد پول کشور سوريه ليره سوريه مي باشد. سوريه پيش از اضمحلال امپراتوري عثماني، جزو متصرفات آسيايي آن کشور بود. سپس همراه لبنان، تحت قيموميت فرانسه درآمد و سرانجام در جريان جنگ جهاني دوم، در سال 1941م به استقلال ظاهري رسيد و رژيم جمهوري در آن کشور اعلام شد. با پايان جنگ جهاني دوم، نيروهاي متفقين، خاک سوريه را ترک نمودند و در 17 آوريل 1946، اين کشور به استقلال کامل رسيد که روز ملي سوريه نيز به حساب مي آيد.
شرح مناسبت:
در طي سال هاي اوليه پس از انقلاب کوبا، هزاران کوبايي مخالفت دولت جديد، از کشور گريخته و عمدتاً به ايالت فلوريداي امريکا رفتند. در اين زمان، فيدل کاسترو رهبر کوبا نيز دست به اصلاحات اقتصادي زد و ضمن مصادره مزارع نيشکر که متعلق به سرمايه داران امريکايي بود، حکومت را به سوي يک نظام سوسياليستي پيش برد. از همان ابتداي کار
مشخص بود که امريکا نمي تواند يک حکومت مستقل و يا غيروابسته به نظام سرمايه داري را تحمل نمايد. امريکا با اين بهانه که خطر مارکسيسم به ايالات متحده نزديک مي شود صراحتاً حضور و سلطه کمونيست ها در آن منطقه را غيرقابل گفتگو مي دانست. بنابراين با تصويب دوايت آيزنهاور و سپس جان کِنِدي، رؤساي جمهوري وقت امريکا عمليات اعزام مزدوران و نظاميان فراري وابسته به رژيم سرنگون شده باتيستا، در اواسط آوريل آغاز شد. در اين زمان هزاران تن از ضد انقلابيون کوبايي که در امريکا آموزش ديده بودند تصميم گرفتند در يک يورش زميني و هوايي به يکي از سواحل کوبا از طريق خليج باهيادو کوچينوس وارد خاک اين کشور شوند. اين مزدوران داراي سلاح هاي سنگين از جمله تانک بودند و با کشتي و هواپيما نيز حمايت مي شدند. در اين حملات، گرچه امريکا متعهد شده بود که نيروهاي خود را در هيچ صورت وارد عمليات نکند اما حمايت هاي آشکار و پنهان مالي و نظامي از شورشيان کوبايي آن چنان گسترده بود که حتي در درون هيأت حاکمه امريکا اختلاف نظر به وجود آورد پس از حمله ضد انقلابيون به سواحل کوبا که بعداً به خليج خوک ها معروف شد قواي دولتي کوبا به سرعت وارد عمل شده و ظرف 48 ساعت نيروهاي مهاجم را متلاشي نمودند. در جريان اين حمله سي صد تن از مهاجمان کشته و 1500 نفر از آنان نيز به اسارت درآمدند. اين شکست، ضربه سختي به حيثيت امريکا در صحنه جهاني وارد کرد و گذشته از آن که بر شخصيت سياسي آنان لطمه شديدي وارد
ساخت، حکومت واشينگتن را به عنوان حامي تروريسم در صحنه بين المللي معرفي نمود.
شرح مناسبت:
کشور آسيايي کامبوج تا سال 1970م داراي رژيم سلطنتي بود ولي در اين سال، رژيم سلطنتي با يک کودتاي نظامي سرنگون شد و رهبر جديد کامبوج که يک ژنرال دست نشانده امريکا بود، يک حکومت ديکتاتوري نظامي در آن کشور برقرار کرد. در اوايل سال 1975م کمونيست هاي کامبوج معروف به خِمِرهاي سرخ به رهبري پول پوت دست به يک شورش مسلحانه زدند و با تصرف پايتخت کامبوج، يک حکومت جمهوري خلق تشکيل دادند. خِمِرهاي سرخ که با سلاح هاي چيني مسلح شده و اکثراً جوانان نابالغ و کم سن و سال بودند، در جريان شورش و تصرف شهرهاي کامبوج و پس از تسلط بر اين کشور، مرتکب فجايع بي شماري شدند و تنها در جريان تصرف پايتخت، صدها هزار نفر را قتل عام کرده و بيش از يک ميليون نفر از جمعيت شهر را از خانه و کاشانه خود بيرون راندند. هم چنين تعداد کساني که در مدت سه سال حکومت خِمِرهاي سرخ در کامبوج کشته شدند در حدود دو ميليون نفر يعني يک چهارم جمعيت هشت ميليوني کامبوج تخمين زده شده است. ادامه اين روند باعث شد تا خِمِرهاي سرخ در سال 1978م با حمله نيروهاي ويتنامي به کامبوج، از حکومت رانده شوند و در روز هفتم ژانويه 1979 به کلي شکست بخورند. خمرهاي سرخ پس از اين شکست تا اوايل دهه 1990م، همچنان به مقاومت در برابر حکومت طرفدار ويتنام در کامبوج ادامه مي دادند. با اين حال، حکومت خِمِرهاي سرخ کامبوج، تا روزي که بر اثر
مداخله مستقيم ويتنام در کامبوج سرنگون شد، از حمايت امريکا برخوردار بود. نام کمونيست هاي کامبوج معروف به خِمِرهاي سرخ که به واسطه خشونت و سبوعيّتي که در کشتار مردم در دوره حکومت بر آن کشور نشان دادند، به عنوان نمونه و سمبل گروه هاي افراطي چپ شهرت يافته است.
شرح مناسبت:
تورگوت اوزال سياست مدار ترکيه و رئيس جمهور پيشين اين کشور، در سال 1927م متولد شد و در رشته مهندسي برق فارغ التحصيل گشت. وي تحصيلاتش را در امريکا ادامه داد و پس از بازگشت، مدير کل منابع نيروي برق ترکيه شد. اوزال طي سال هاي بعد مدارج ترقي را طي نمود تا اين که در سال 1979م به سمت معاون نخست وزير و کفيل سازمان برنامه ريزي ترکيه منصوب گرديد. وي در سال 1982 حزب مام ميهن را تأسيس کرد و در نوامبر 1983 نخست وزيري ترکيه را برعهده گرفت. او توانست در طول 6 سال نخست وزيري خود، اقتصاد ترکيه را سر و سامان دهد و آن را به اقتصاد جهاني متصل سازد. وي حکومت نظامي را که در اکثر نقاط کشور ترکيه حاکم بود، برچيد و تا حد قابل ملاحظه اي، ثبات و امنيت را به کشور بازگرداند. تورگوت اوزال هم چنين در دوران نخست وزيري خود، تلاش هاي زيادي براي عضويت ترکيه در بازار مشترک اروپا کرد ولي اين تلاش ها بي حاصل ماند. اوزال اين سِمَت را تا انتخابات پارلماني سال 1989م که وي را به رياست جمهوري ترکيه رساند، حفظ کرد. انتصاب اوزال به رياست جمهوري ترکيه، به منزله پايان سي سال سلطه نظاميان بر اين کشور محسوب
مي شود. تورگوت اوزال که روابط حسنه اي با جمهوري اسلامي ايران داشت، سرانجام در 17 آوريل 1993م بر اثر سکته قلبي در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از آن که جنبش افسران آزاد مصر به فرماندهي ژنرال محمد نجيب در 23 ژوئيه 1952م عليه رژيم سلطنتي کودتا کرد، ملک فاروق، پادشاه مصر را مجبور به استعفا نمود. از آن هنگام، محمد نجيب رياست شوراي فرماندهي انقلاب را بر عهده گرفت و هنگامي که فرزند ملک فاروق را که به عنوان پادشاه جديد مصر معرفي شده بود از مقامش خلع کرد، خود در ژوئن 1953م به عنوان اولين رئيس جمهور مصر برگزيده شد. اين مقام چندان پايدار نماند و ژنرال نجيب در 18 آوريل 1954م قرباني هم رزم خود، سرهنگ جمال عبدالناصر گرديد و تا پايان عمرِ عبدالناصر، تحت نظر بود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فکر تشکيل جامعه اي از کشورهاي غيرمتعهد يا کشورهاي مستقل و غيروابسته به دو بلوک شرق و غرب که به نام جنبش عدم تعهد معروف است، نخستين بار در جريان تشکيل اولين کنفرانس سران 22 کشور آسيايي و 6 کشور افريقايي در شهر باندونگ اندونزي به وجود آمد. در اين کنفرانس که از 18 تا 27 آوريل 1955م به دعوت دکتر احمد سوکارنو رئيس جمهور وقت اندونزي تشکيل شد، شخصيت هاي نامداري هم چون جواهر لعل نهرو نخست وزير هند، چوئن لاي نخست وزير چين و جمال عبدالناصر رئيس جمهور مصر حضور داشتند. در کنفرانس باندونگ، پنج اصل معروف هم زيستي مسالمت آميز بين کشورهاي داراي نظام هاي مختلف سياسي به تصويب رسيد که شامل: استعمارزدايي و مبارزه با امپرياليسم، ايجاد وحدت و يک پارچگي ميان کشورهاي جهان سوم، برقراري مناسبات اقتصادي آزاد و مستقل از هر دو ابرقدرت شرق و غرب و کمک به برقراري صلح و امنيت ميان کشورهاي عضو مي باشد. جنبش عدم تعهد، تشکيلات و مرکز ثابتي ندارد و در فاصله هر يک از کنفرانس هاي سران، رئيس آخرين کشور ميزبان، رياست جنبش و ترتيب دعوت جلسات بعدي کنفرانس را برعهده دارد. با اين حال تشکيلات اين جنبش عبارتند از: کنفرانس سران که بايد در هر سه سال تشکيل جلسه دهند؛ دفتر اجرايي شامل کميته هماهنگي متشکل از برخي کشورهاي عضو، و کنفرانس وزراي امور خارجه که هر سال يک جلسه دارند. اولين جلسه رسمي جنبش عدم تعهد و آغاز به کار آن، در جريان کنفرانس سال 1961م در شهر بلگراد يوگسلاوي بود. اين
جنبش در حال حاضر بيش از يک صد عضو دارد و پس از سازمان ملل متحد، بزرگ ترين سازمان بين المللي جهان است.
شرح مناسبت:
جمهوري زيمبابوه با 390/757 کيلومتر مربع مساحت در جنوب افريقا و در همسايگي زامبيا، بوتْسوانا و موزامبيک واقع شده است. جمعيت زيمبابوه بيش از 11 ميليون نفر بوده و پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م بيش از 15 ميليون نفر شود. اکثريت مردم زيمبابوه سياه مي باشند، بيشتر آنها مسيحي بوده و داراي زبان رسمي انگليسي هستند. پايتخت زيمبابوه، شهر هراره و ديگر شهرهاي آن بولاوايو و گوِرو مي باشند. واحد پول اين کشور، دلار زيمبابوه است. زيمبابوه که نام قديمي آن رودزياي جنوبي بوده است. در قرن نوزدهم به وسيله فردي انگليسي کشف و تسخير شد. انگليسي ها در قرن نوزدهم تمام سرزمين فعلي زيمبابوه را به تصرف خود درآوردند و در سال 1888 آن را تحت الحمايه خود خواندند. در سال 1895 تمام سرزمين هايي که اکنون دو کشور زامبيا و زيمبابوه را شامل مي شود به نام "رودزيا" خوانده شد و اداره امور آن به کمپاني "افريقاي جنوبي انگليسي" واگذار شد. در سال 1964، پس از اعلام استقلال رودزياي شمالي که به نام زامبيا خوانده شد، در رودزياي جنوبي نيز سياهپوستان خواهان سهمي در حکومت شدند، اما دولت انگليسي زير بار نرفت. تا اين که سرانجام پس از مبارزات بسيار و مقاومت در برابر فشارهاي بين المللي از جمله تحريم هاي اقتصادي، در 18 آوريل سال 1980 به دنبال انتخابات عمومي، رژيم جديد رودزيا با نام جديد زيمبابوه از طرف کليه کشورهاي جهان به
رسميت شناخته شد. نظام حکومتي زيمبابوه، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. زيمبابوه به معناي "خانه سنگي" است و ساختمان هاي عظيم سنگي از قرون قبل از ميلاد در آن به يادگار مانده است.
شرح مناسبت:
در 18 آوريل 1996م نيروي هوايي رژيم صهيونيستي، مقر نيروهاي حافظ صلحِ سازمان ملل در دهکده قانا در جنوب لبنان را که صدها غير نظامي لبناني در آن پناه گرفته بودند مورد حمله قرار داد. در اين حمله وحشيانه که در جريان عمليات نظامي ارتش رژيم صهيونيستي عليه لبنان تحت عنوان خوشه هاي خشم انجام شد، حدود 110 غير نظامي لبناني کشته و تعدادي نيز مجروح شدند. قتل عام فجيع اين پناهندگان که 33 تن از آنان، کودکان زير 10 سال بودند، خشم افکار عمومي را در جهان برانگيخت و صهيونيست ها را به خاتمه دادن به بمباران لبنان مجبور کرد. در اين حال، امريکا مانع تصويب قطعنامه شوراي امنيت در محکوميت رژيم اسرائيل شد. اما مجمع عمومي سازمان ملل با تصويب قطعنامه اي، ضمن محکوم کردن اين جنايت، تل آويو را به پرداخت 2/4 ميليارد دلار غرامت به قربانيان فاجعه قانا ملزم کرد. هرچند که رژيم صهيونيستي به دليل عدم ضمانت اجرايي مصوبات سازمان ملل از پرداخت اين غرامت نيز خودداري نمود، اما اين محکوميت بازتابي از انزجار جهانيان از جنايات رژيم صهيونيستي به دنبال آورد.
شرح مناسبت:
سالوت سار با نام مستعار پول پوت و معروف به قصاب کامبوج، در سال 1928م در خانواده اي ثروت مند در اين کشور به دنيا آمد. وي از شش سالگي به واسطه برادرش که در دربار کامبوج خدمت مي کرد وارد کاخ سلطنتي شد و نزد معلمان فرانسوي به تحصيل پرداخت. پول پوت در 21 سالگي به همراه جوانان درباري عازم فرانسه شد و چهار سال در بهترين مدارس اين کشور تحصيل کرد. وي در اين
مدت تحت تأثير افکار کمونيستي قرار گرفت و پس از بازگشت از فرانسه به همراه چند تن از همفکران خود به سازمان زيرزميني کمونيست هاي کامبوج پيوست. پول پوت از اواخر دهه 1960م که رژيم طرفدار غرب در کامبوج بر اثر پيروزي هاي کمونيست ها در ويتنام تضعيف شده بود، مشغول سازماندهي يک نيروي چريکي براي سرنگون ساختن حکومت کامبوج و قبضه کردن قدرت شد. در اين ميان هر چند پس از آن، حکومت دست نشانده امريکا برسر کار آمد، اما ديکتاتوري او، موجبات نارضايتي مردمي را فراهم ساخت. از اين رو، پول پوت با استفاده از اين فرصت، بر طرفداران خود افزود و با کمک نيروي مقاومت کامبوج موسوم به خِمِرهاي سرخ به تدريج کنترل بخش بزرگي از کشور را به دست گرفت. اين نيروها در سال 1975م حکومت نظامي را سرنگون کردند و خود زمام امور را به دست گرفتند. آغاز حکومت خِمرهاي سرخ در کامبوج در واقع آغاز فاجعه اي بود که نه تنها در قرن بيستم که در طول تاريخ، کمتر نظير آن ديده شده است. به دستور پول پوت، کمترين مقاومت با مرگ پاسخ داده مي شد و به اين ترتيب نزديک به يک چهارم جمعيت هشت ميليوني کامبوج طي کمتر از چهار سال به کام مرگي سخت فرو افتادند. در اين مدت، چين تنها کشوري بود که با رژيم پول پوت رابطه داشت هر چند وي از حمايت پنهاني امريکا نيز برخوردار بود. پول پوت با اعتقاد به حذف سرمايه داري، شهرها را نابود ساخت و کمترين مظاهر تمدن را از بين برد. منسوخ شدن کامل مالکيت خصوصي، مبارزه
خشن و بي رحمانه با دين و قتل عام فراوان با وسايل ابتدايي، بخشي از کارنامه جنايت بار رژيم پول پوت به شمار مي رود. رژيم پول پوت در نهايت در 17 ژانويه 1979م با يورش نظامي ويتنام به کامبوج که به عنوان حمايت از مخالفان رژيم صورت گرفت ساقط شد و خودِ پول پوت، از پايتخت گريخت. سال هاي پاياني عمر پول پوت به انزوا، بيماري و خشونت بر زيردستان گذشت. اين امر باعث شورش اطرافيان و تحويل او به دادگاه گرديد. اما اجلْ مهلت چنداني به وي نداد و قصاب کامبوج پس از عمري جنايت، وحشي گري و آدم کشي سرانجام در 18 آوريل 1998م در هفتاد سالگي درگذشت و با کوله باري از قساوت و بي رحمي به زباله دان تاريخ فروافتاد.
شرح مناسبت:
عبدالعزيز علي عبدالحفيظ الرِّنتيسي، مبارز معروف فلسطيني و رهبر جنبش مقاومت اسلامي فلسطين حماس در 23 اکتبر 1947م، يعني هفت ماه پيش از شکل گيري رژيم نژادپرست اسرائيل در منطقه يافا در فلسطين به دنيا آمد. با اعلام موجوديت رژيم غاصب قدس، پدر و مادرش ناگزير شدند همراه وي و نه برادر و دو خواهرش به اردوگاه خان يونس در جنوب نوار غزّه کوچ کنند. رنتيسي در شش سالگي وارد مدرسه ابتدايي شد اما فقر و تنگناي شديد مالي، وي را وادار کرد تا براي کمک به خانواده به دست فروشي روي آوَرَد. با اين حال تحصيلات خود را ادامه داد و دوره دبيرستان را با رتبه ممتاز به پايان رساند. وي سپس براي تحصيل در رشته پزشکي راهي شهر اسکندريه مصر شد و در 1976م با رتبه بالا
از اين دانشگاه فارغ التحصيل گرديد. رنتيسي از آن زمان به فلسطين بازگشت و در کنار مسئوليت هاي سياسي و اجتماعي، به تدريس، معالجه و درمان بيماران و مجروحان فلسطيني پرداخت. وي در سال هاي 1982 تا 1992م بارها به زندان رژيم صهيونيستي افتاد و آخرين بار در سال 1997م از زندان رهايي يافت. عبدالعزيز رنتيسي و شيخ احمد ياسين، ديگر مبارز فلسطيني، از پايه گذاران جنبش مقاومت اسلامي فلسطين، حماس، در سال 1987م بودند. وي در سال 1992م به همراه چهارصد تن از مجاهدان فعال و مسؤولان حماس و جهاد اسلامي به لبنان تبعيد شد و در مقام سخنگوي رسمي تبعيد شدگان فعاليت کرد. پس از چندي، رژيم صهيونيستي تحت فشار افکار عمومي، به وي و ديگر مبارزان فلسطيني اجازه ورود به فلسطين را داد، اما وي به محض ورود به فلسطين بازداشت شد و تا سال 1997م در زندان به سر بُرد. رنتيسي در سال هاي پس از آن، فعاليت هاي سياسي خود را افزايش داد و تحت نظر او، تلفات سنگيني به رژيم صهيونيستي وارد آمد. وي در سال هاي پاياني عمر، به عنوان يکي از رهبران مؤثر مبارزان فلسطيني و مرد شماره دو جنبش حماس فعاليت کرد. از اين رو، مزدوران رژيم صهيونيستي درصدد از ميان برداشتن او بودند اما ترور رنتيسي در بهار 2003م ناکام ماند. آشنايي با زبان انگليسي و شخصيت مؤثر وي در محافل سياسي داخل فلسطين، ذهن باز و روشن، حافظه قوي و برخورد قاطع با اقدامات اسرائيل، از جمله ويژگي هاي بارز شهيد عبدالعزيز رنتيسي بود. عبدالعزيز رنتيسي پس از شهادت شيخ احمد ياسين، رهبر معنوي
حماس، به رهبري اين جنبش در نوار غزه برگزيده شد، اما 26 روز بعد در حمله بالگردهاي رژيم صهيونيستي در 18 آوريل 2004م در 57 سالگي به شهادت رسيد. در اين ترور، فرزند و دو همراه رنتيسي نيز به شهادت رسيدند و بار ديگر قساوت و سبوعيت رژيم صهيونيستي را به اثبات رساند.
شرح مناسبت:
ژرژ لويي بوفون طبيعي دان و نويسنده فرانسوي، در 19 آوريل 1709م در فرانسه به دنيا آمد. وي بيشتر عمر خود را صرف تحقيقات علمي کرد و نتايج اين مطالعات را در کتاب تاريخ طبيعي در 36 جلد تاليف نمود. اين کتاب مجموعه اي از اطلاعات علمي، تاريخ، زمين، گياهان و جانوران و سنگ ها است و به سبکي ساده نوشته شده است. گرچه طرح اين دائرة المعارف از بوفون بود اما در واقع با همکاري گروهي از دانشمندان و نويسندگان تحت نظارت وي نوشته شد. در واقع مديريت بوفون در باغ سلطنتي پاريس و در اختيار داشتن مجموعه هايي از موزه تاريخ طبيعي باعث شد تا نقشه اين طرح عظيم ريخته شود. بوفون در اين مجموعه ابتدا درباره روش مطالعه و بحث پيرامون تاريخ طبيعي سخن گفته و آن گاه در موضوع نظريه خود درباره زمين و سپس تاريخ طبيعي انسان مطالبي مطرح مي نمايد و از جلد چهارم مطالعه جانوران آغاز مي شود. مطالب 11 جلد بعدي به زندگي چهارپايان اختصاص دارد. ده جلد از اين کتاب نيز به پرندگان و يازده مجلد آخر به کاني ها و سنگ ها پرداخته است. بوفون در سال 1753م به عضويت آکادمي علوم فرانسه پذيرفته شد و اين به خاطر کاميابي و
موفقيت وي در ارائه مجموعه تاريخ طبيعي بود. بوفون در سال هاي پاياني عمر شهرتي فراوان کسب کرد به طوري که به پاسداشت مقام علمي وي، در زمان حياتش مجسمه اي از وي ساختند و در محلي نصب کردند. وي آنچنان مورد تحسين و تشويق در سراسر اروپا قرار گرفت که برخي وي را "ارسطوي فرانسه" ناميدند. ژرژ لويي لوکلر کنت دو بوفون سرانجام در چهاردهم اوت 1778م در شصت و نه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دولت انگليس که براي به دست آوردن منافع بيشتر، در صدد گسترش مستعمرات خود در نقاط مختلف جهان بود، در اوايل قرن نوزدهم ميلادي تصميم گرفت سرزمين مصر را که جزو امپراتوري عثماني بود به تصرف خود درآورد. به همين دليل ناوگان انگليس به مصر حمله کرد و بندر اسکندريه را اشغال نمود. اما محمدعلي پاشا، والي مصر با کمک مردم و علماي اين کشور که فتواي جهاد عليه مهاجمين را داده بودند، به دفاع از مصر پرداخت. در اين نبرد، مردم مسلمان مصر با شجاعت و از خودگذشتگي بسيار مبارزه کردند و دشمن را که به پيشرفته ترين سلاح هاي آن دوران مجهز بود، شکست دادند. در پي اين شکست، نيروهاي مهاجم انگليسي نيز در 19 آوريل 1807م از بندر اسکندريه مصر عقب نشيني کردند.
شرح مناسبت:
لرد جورج گوردون نوئل بايْرون اديب و متفکر انگليسي، در 22 ژانويه 1788م در لندن به دنيا آمد. وي دوران کودکي را در محيطي پرماجرا و عنان گسيخته گذراند و تحت فشار مادري تندخو و بي محبت، تربيت شد. بايرون پس از ورود به دانشگاه، اولين مجموعه شعر خود با نام ساعات فراغت را منتشر کرد که نظر منتقدان را جلب نمود و گروهي هم آن را به دليل تأثيرپذيري از مکتب رمانتيسم با توجه به احساسات و تخيل و به صورت داستاني، مورد انتقاد قرار دادند. بايرون نيز در مقام مقابله، مجموعه معروف رامشگران انگليسي و منتقدان اسکاتلندي را نوشت و بي درنگ به سوي مشرق زمين سفر کرد. وي در بازگشت، اشعار تازه اي را عرضه داشت که بيشتر آنها جنبه ملودراماتيک يا بدْ آغاز
و خوش فرجام دارند ودر تمام آنها شور احساس موج مي زند. بايرون يک بار براي اينکه قطعه بسيار معروف زنداني شيلن را بسازد با پاي خود به برج شيلن رفت و چندي مانند محبوسين در آنجا زندگي کرد تا بتواند به روحيه زندانيان سابق آن مکان پي ببرد. درنتيجه، اين قطعه او از بزرگ ترين شاه کارهاي حيات ادبي بايرون به شمار مي رود. وي در سال 1824م پس از درخواست آزادي خواهان يونان براي مقابله با امپراتوري عثماني، به جنگ عثماني شتافت و در حين جنگ در 19 آوريل 1824م در 36 سالگي بر اثر تب درگذشت. علاوه بر ادبيات، بايرون به فلسفه نيز توجه داشت ولي نظرات خود را با توجه به زندگي ناگوار خويش ارائه داد. وي اعلام کرد که همه چيز پوچ و بي فايده است و من در کاخ و باغ و خَدَم و حَشَم و پول، معني حيات و زندگي را در نيافتم. بايرون مي گفت: بدي و شرارت با خون من عجين شده است. با اين حال معتقد بود که کلمات چون ابزارند و هر قطره کوچکي از مرکّب، هنگامي که مانند شبنمي بر صفحه انديشه چکد، چيزي به وجود مي آورد که هزاران بلکه ميليون ها نفر را به تفکر وا مي دارد. لُرد بايرون، گرچه در زندگي خصوصي و خانوادگي خود، دچار انحرافات و رفتارهاي غيراخلاقي بود، اما نوشتارهاي فراوانش که در بعضي از آنها از گوته و دانته الهام گرفته بود، باعث رونق ادبيات داستاني و شاعرانه انگلستان و گسترش آن در سراسر اروپا گرديد. بايرون آدم خودپسند و مغروري بود و خود را
بهترين شاعر و مرثيه گو مي دانست نبوغ او فقط در هجاسازي بود. قدرت توصيف و نمايش احساس هاي انساني او زايدالوصف بود و آثار بديعي به تقليد از کارهاي وي شکل گرفته اند. با آنکه انگلستان به سبب رفتار ضد اخلاقي و عصيانش بر ضد آداب و رسوم، او را طرد کرد، بايد دانست که بدون وجود بايرون، هرگز چنان تکاملي در ادبيات رمانتيک انگلستان که سراسر اروپا را فرا گرفت پديد نمي آمد. در حال حاضر، بايرون در خارج از انگلستان مشهورتر از داخل اين کشور است.
شرح مناسبت:
چارلز رابرت داروين طبيعي دان، فيزيولوژيست و دانشمند انگليسي در 12 فوريه 1809م در انگليس به دنيا آمد. وي در ابتدا مقداري دروس طب خواند و سپس الهيات را به پايان رساند، ولي مصاحبت دوستان جديد او را به علوم طبيعي رهنمون ساخت. داروين در سال 1831م به عنوان طبيعي دان، عضو هيأتي از محققان شد که قرار بود به امريکاي جنوبي و جزاير غربي اقيانوس آرام سفر کنند. در اين سفر پنج ساله، داروين درباره جانداران و سنگواره هاي روزگاران پيشين مطالعات فراواني انجام داد و اصل انتخاب طبيعي در مغزش پرورده شد. هرچند پژوهش هاي داروين نزديک به بيست سال به طول انجاميد اما او از نگارش و انتشار آن پرهيز مي کرد تا اينکه با اطلاع از پژوهشي درباره تکامل، دريافتْ نتيجه اي را که از 20 سال مطالعه به دست آورده بود، دانشمندي ديگر در کتاب خود خاطر نشان ساخته است. از اين رو داروين درصدد برآمد تا نتايج تحقيقات و مطالعات خود را عنوان سازد. از اين رو، داروين در
اول ژانويه 1858م نتايج کارهاي علمي خود را مطرح کرد و آنها را در کتاب "اصل انواع"، منتشر نمود. نظراتي که وي در اين کتاب و در کتب ديگر در باب تغيير انواع داده، موجب تأسيس مکتبي به نام داروينيسم گرديده است. بنابر قانون تبديل انواع، موجودات در آغازِ خلقت، چنان که امروزه هستند، خلق نشده اند. آنها در ابتدا بسيار پَست و ساده بوده، سپس طي ميليون ها سال، طبق قوانين طبيعي به سوي کمال رفته و به دو دسته گياهان و جانوران تبديل شده اند. آنها بعدها استخوان دار شده و چهار پايان ظهور کرده اند. سرانجام، حيوان دو پا که حُکما، حيوان ناطق خوانده و آن را اشرف مخلوقات مي دانند، بالاتر از همه قرار گرفته است. داروين نخستين کسي بود که گفت رستني ها و جانوران، به خودي خود دگرگون مي شوند اما اگر اين دگرگوني ها با محيط دمساز باشد آن گياه يا جانور به زندگي خود ادامه مي دهد و گرنه محکوم به فناست. داروين عقيده قدما درباره نژاد انسان که بنا بر حکايات تورات، همه از نسل آدم بودند را مورد انتقاد قرار داد و نظريه تطوّر يا تکامل را عرضه داشت که بر عکس نظر قدما، به جاي هبوط، در حقيقت، صعود آدمي را از مرحله بسيار ابتدايي به مرحله پيچيده حيات و تکامل او را از راه تطابق و سازگاري با محيط به پيش مي کشيد. وي مخالف انتقاد جزمي دين به داستان غير علمي آفرينش بود. هرچند انتشار افکار داروين در ابتدا باعث بحث و جنجال فراواني در جامعه علمي آن روز گرديد ولي پس
از طي سالياني و حتي ده ها سال پس از مرگ داروين، تحت بررسي هاي فراوان قرار گرفت و مورد نقد و تشکيک بسياري از متفکران واقع شد چارلز داروين سرانجام در نوزدهم آوريل 1882م در 73 سالگي درگذشت و در کنار اسحاق نيوتن در کليساي وست مينْسْتِر به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
آناتاسي فيت شاعر برجسته روسي در 18 مارس 1820 م در ناحيه اورال روسيه به دنيا آمد. وي نخست در مدرسه شبانه روزي که در استوني امروزي قرار داشت، آموزش ديد و سپس وارد دانشکده زبان شناسي در دانشگاه مسکو گرديد و تا سال 1844 م به تحصيل اشتغال داشت. فيت آن گاه وارد خدمت نظام شد و مدت 8 سال در شهرهاي مختلف خدمت نمود. در سال 1853م به گارد ويژه منتقل شد و از اين فرصت استفاده نمود تا در پترزبورگ با نويسندگان برجسته روس آشناشود. تلاش عمده فيت در ابتدا بازستانيِ عنوان اشرافي خود بود که در سال 1873م با فرمان تزار محقق گرديد. آناناسي فيت سرودن شعر را از دوره دانشجويي آغاز کرد و در 1840م اولين مجموعه شعرش را منتشر نمود. وي در عين حال اشعار خود را در دو نشريه محلي ارائه مي کرد. بسياري از اشعار تغزلي مشهور او مربوط به همين دوره مي باشد. وي در اول کار شاعري وصّاف بود که به توصيف هنرمندانه صحنه هاي تجسمي همت مي گماشت. مجموعه هاي بعدي اشعارش، تحسين و ستايش منتقدان برجسته را در پيداشت. وي در اشعارش از بيان اعتقادات ايدئولوژيک دوري مي جست و از نظر سياسي نيز، گرايشاتي محافظه کارانه داشت. او معتقد
بود هنر فقط يک هدف دارد و آن خدمت به زيبايي است. شعر فيت فراتر از همه به دو موضوع و مضمون مي پردازد؛ طبيعت و عشق. ديگر موضوع اشعار وي را مي توان مضامين فلسفي يا متأمّلانه دانست. اشعار او درباره طبيعت داراي نگاهي عميق، دقيق و ظريف است. او همه چيز را با نگاهي تيزبين مي بيند و زيبايي در اشعار او بعضاً مرموز و غيرعادي است. در شعر فيت، طبيعت زنده است. با انسان سخن مي گويد و متقابلاً انسان هم با او سخن مي گويد. بايد افزود فيت از ستايشگران شوپنهاور فيلسوف آلماني است و اشعاري سروده است که حاکي از نوعي بدبيني است. جوهر اصلي شعر او را رؤياها، احساسات گريزپا و احساسات مبهم تشکيل مي دهد. از آثار فيت مي توان از آتش هاي شبانه، در شبي جنوبي بر کومه علف، زماني دراز بي حرکت ماندم و ترجمه آثاري از شوپنهاور، گوته، فاوست و شاعران کلاسيک لاتين و نيز دوره سه جلدي خاطراتش ياد کرد. آناتاسي فيت درس در سن هفتاد و دو سالگي در نوزدهم آوريل سال 1892م درگذشت.
شرح مناسبت:
پيِر کوري فيزيک دان شهير فرانسوي در 24 اوت 1859م در پاريس به دنيا آمد. وي از کودکي داراي استعدادي شگرف در امور رياضي و فني بود. از اين رو تحصيلات خود را در دانشگاه سوربن به پايان رساند و پس از اخذ درجه دکتري، استاد فيزيک آن دانشگاه شد. پيِر کوري در طي سال هاي تدريس و تحقيق درصدد بود تا همسري نابغه بيابد تا اينکه در 35 سالگي با مانيا سلکودوسکا معروف به مادام کوري ازدواج
کرد. اين زوج دانشمند از آن پس به فعاليت هاي علمي گسترده اي دست زدند. آنها دريافتند که عنصر توريوم همانند اورانيوم، اشعه اي نامرئي از خود ساطع مي کند. آنان نام اين اشعه را راديو اکتيويته گذاشتند و چون تشعشع اورانيوم را مورد آزمايش قرار دادند به اين نتيجه رسيدند که شايد در ماده ديگري، بيش از آن، راديو اکتيويته موجود باشد. پس از رنج هاي فراوان، اين زن و شوهر به اين کشف رسيدند که دو ماده پلونيوم و راديوم نيز از راديو اکتيوتيه برخوردار مي باشند. چهار سال طول کشيد تا توانستند يک دهم گرم راديوم تهيه کنند و کشف خود را به جهان دانش عرضه دارند. از آن پس خانواده کوري غرق در شهرت و افتخار شدند و در همان سال جايزه نوبل را نصيبشان ساخت. اين کشف ها، سرآغاز تولد فيزيک مدرن هسته اي بود که به آفرينش رشته علمي جديد منجر گشت که به راديوتراپي يا پرتو درماني شهرت دارد. پيرکوري سرانجام در 19 آوريل 1906م در حال مراجعت به منزل بر اثر تصادف با درشکه و اتومبيل در 47 سالگي درگذشت. هرچند اين حادثه تأثير بسيار بدي بر روي خانواده کوري نهاد ولي همسرش مادام کوري به کارهاي علمي خود ادامه داد و منشا کشفيات مهم ديگري در صحنه علم فيزيک گرديد.
شرح مناسبت:
جامعه ملل نخستين سازمان بين المللي است که بعد از پايان جنگ اول جهاني به پيشنهاد وودرو ويلسون، رئيس جمهور وقت امريکا و فرمان پاپ در دهم ژانويه 1920م شکل گرفت. ميثاق جامعه ملل در سال 1919م در کنفرانس صلح پاريس به تصويب رسيد. ولي
با عدم تصويب صلح ورساي از طرف کنگره امريکا، جامعه ملل بدون عضويت ايالات متحده امريکا شروع به کار کرد. مقر جامعه ملل در ژنو در کشور سوئيس و نخستين دبير کل آن يک ديپلمات انگليسي بود. جامعه ملل با عضويت 49 کشور شروع به کار کرد و سيزده کشور ديگر نيز در طول حيات جامعه به آن پيوستند. با اين حال اين جامعه ملل در جلوگيري از وقوع جنگ جهاني دوم و دفع تجاوز ايتاليا به اتيوپي، تجاوز آلمان به اتريش، تجاوز ژاپن به چين و تجاوز شوروي به فنلاند به تدريج اعتبار خود را از دست داد و اين مسئله سرآغاز نابودي جامعه ملل شد. از آن سو، کشورهاي متجاوز براي اين که تعهدي در قبال جامعه ملل نيز نداشته باشند به تدريج آن را ترک کردند و اين امر بيش از قبل، ضعف جامعه را به دنبال آورد. مشکل اساسي کار جامعه ملل چنان که سازمان ملل بدان دچار است، نبودن ضمانتي براي اجراي قطعنامه هاي جامعه ملل بود و جامعه ملل نمي توانست دولت هاي بزرگ را وادار به پيروي از مقررات خود کند. در جريان جنگ دوم جهاني، جامعه ملل عملاً به حال تعليق درآمد و در پايان جنگ با واگذاري مسئوليت خود به سازمان ملل، انحلال خود را در نوزدهم آوريل 1946م پس از حدود بيست و شش سال فعاليت اعلام کرد.
شرح مناسبت:
با حمله پليس ايالتي امريکا اف.بي.آي به مقر پيروان فرقه داوديان در سال 80 1993 تن از اعضاي اين فرقه کشته شدند. هواداران اين فرقه که مخالفان سياست هاي امريکا هستند، پس از چند روز محاصره
در مقر خود مورد حمله و کشتار قرار گرفتند. کشتار مخالفان حکومت در کشوري چون امريکا که مدعي آزادي بيان و دفاع از حقوق بشر است، باعث حيرت مردم جهان و رسوايي واشينگتن شد.
شرح مناسبت:
سيمون بوليوار سياست مدار و انقلابي معروف امريکاي لاتين در بيستم آوريل 1783م در شهرکاراکاس در ونزوئلا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات دانشگاهي در رشته حقوق، درصدد برآمد تا کشور خود و مناطق امريکاي لاتين را از يوغ استعمار اسپانيا رهايي بخشد. از اين رو از سال 1813م، مبارزات استقلال طلبانه خود را آغاز نمود و بسياري از سرزمين هاي اين ناحيه را از استعمار اسپانيا آزاد کرد. پس از آن، بوليوار در انقلاب کاراکاس شرکت فعال داشت و با کمک ارتشي از هوادارانش، کلمبيا را به تصرف درآورد. پس از آن، بوليوار از طرف کنگره اي که به منظور تشکيل کلمبياي بزرگ برپا شده بود، به رياست جمهوري برگزيده شد و با آزادسازي کلمبيا، ونزوئلا و پاناما، اين هدف را تحقق بخشيد. در سال 1822م مبارزات آزادي بخش بوليوار به اکوادور نيز گسترش يافت و اين کشور پس از آزادي به کلمبياي بزرگ پيوست. يک سال قبل از آن نيز بوليوار با فرماندهي نيروهاي آزادي بخش پرو، اين کشور را از يوغ استعمار اسپانيا آزاد کرده بود. در سال 1826 انقلابيون بوليوي نيز به رهبري بوليوار پس از هفده سال مبارزه توانستند سرزمين خود را آزاد کنند و به پاس خدمات سيمون بوليوار، اين کشور را بوليوي ناميدند. بوليوار رؤياي وحدت امريکاي جنوبي را در يک قالب تشکيل فدراسيون دنبال مي کرد، اما به علت خودمحوري
ها و فرقه گرايي ها، نتوانست به اين خواسته خود جامه عمل بپوشاند. وي در اواخر عمر پس از آنکه مدتي نيز به ديکتاتوري روي آورد، از قدرت کناره گرفت. سيمون بوليوار تمام ثروت سرشار و ارثيه هنگفت پدر را در راه پيشرفت انقلاب و آزادي سرزمين هاي امريکاي لاتين گذاشت تا اينکه در هفدهم دسامبر سال 1830م در 47 سالگي درگذشت. در حال حاضر، سيمون بوليوار در کشورهاي امريکاي جنوبي و به ويژه در ونزوئلا به عنوان قهرمان ملي، محبوب همگان است.
شرح مناسبت:
با قدرت يافتن وهابيون در حجاز، مناقشات و زد و خوردهايي بين آنان و ديگر مسلمانان به ويژه شيعيان روي مي داد که يکي از اين موارد، تجاوز وهابيون به شهرهاي مقدس نجف و کربلا در بيستم آوريل سال 1802م است. با توجه به اين که دو شهر نجف و کربلا از شهرهاي مورد احترام و از زيارتگاه هاي مهم شيعه است، اين امر باعث شد که حملات وهابيت بيشتر و شديدتر در مورد اين دو نقطه متمرکز شود. انگيزه اصلي اين تجاوزکاران از کشتار و قتل و غارت شيعيان، اعتقادات تند مذهبي آنان بود که با تعصب شديدي آميخته است. وهابيان به تهمت مشرک بودن مردم کربلا به اين شهر حمله کرده و پس از تخريب گنبد و بارگاه و ضريح مقدس امام حسين(ع) خزانه حرم را غارت نمودند. در جريان اين تهاجم وحشيانه، بيش از دو هزار نفر از شيعيان کربلا به شهادت رسيدند. هم چنين، وهابيان با غارت اموال و تخريب قسمت هايي از شهر، آن را به ويرانه اي تبديل کردند. اين واقعه خشم مسلمانان را برانگيخت
و نفرت از اعمال وهابيت را در دل آنان بيشتر کرد. وهابيان پس از روي کار آمدن دولت سعودي نيز به اعمال ضد شيعي خود ادامه داده و در حرکتي ضدديني، بارگاه ملکوتي ائمه بقيع و خاندان پيامبر را تخريب کردند.
شرح مناسبت:
پس از شکست سنگين ناپلئون بُناپارت از روسيه و نيز شکست از کشورهاي ديگر اروپايي، ناپلئون در ششم آوريل 1814م از امپراتوري فرانسه استعفا داد و در 20 آوريل آن سال به جزيره اِلب در درياي مديترانه تبعيد شد. ناپلئون حدود ده ماه به حالت تبعيد، محترمانه در اين جزيره زندگي کرد و در اين مدت، با موافقت فاتحين، اداره امور جزيره نيز به وي سپرده شد. در اين ميان سران دول متفق با به قدرت رساندن لويي هجدهم، حکومتي دست نشانده در فرانسه ايجاد کردند. در زمان لويي هجدهم، به ظاهر، فرانسه، سياست سازش با انقلابيون فرانسه را در پيش گرفت و فرمان سلطنت مشروطه را صادر کرد، ولي در اصل، اين مقدمه اي براي حکومت استبدادي بود. از اين رو مردم در گوشه و کنار شورش هايي برپا نموده و زمزمه هايي براي بازگشت ناپلئون صورت گرفت. ناپلئون نيز با آگاهي از اين وضعيت، تصميم گرفت يک بار ديگر بخت خود را بيازمايد. از اين رو در 28 فوريه 1815م باچند تن از نزديکان خود از جزيره اِلب گريخت و روز اول مارس در سواحل فرانسه پياده شد. طرفداران ناپلئون قبلاً مقدمات حرکت او از اين نقطه تا پاريس را فراهم کرده بودند و با استقبال پرشوري که در بين راه از او به عمل آمد، لويي هجدهم و اعضاي دولت
او پيش از ورود ناپلئون به پاريس، از پايتخت گريختند و ناپلئون، پيروزمندانه وارد پاريس شد. اما حکومت دوم ناپلئون بيش از صد روز به طول نيانجاميد و به زودي اتحاد جديدي بر ضد او شکل گرفت. در نهايت با شکست ناپلئون از دول ديگر اروپايي در جنگ واترلو، حيات سياسي وي نيز به پايان رسيد و اين بار به جزيره دور دست سَنَتْ هِلن در جنوب اقيانوس اطلس تبعيد شد و در همان جا در سال 1821م درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جنگ هاي ايران و روم از سلسله جنگ هاي خونيني است که در چندين دوره انجام شد. دومين دوره اين جنگ ها در 21 آوريل 359م با حمله سپاه ايران به متصرفات روم آغاز شد. فرماندهي ايران، شاپور دوم معروف به شاپور ذوالاکتاف، پادشاه ساسانيان بود که دوران سلطنت وي 69 سال به طول انجاميد. از آن طرف، فرماندهي سپاه روم با ژولين، امپراتور روميان بود که براي بازگرداندن عظمت روم و مرام بت پرستي، تلاش ناموفقي انجام داد. در اين جنگ که در منطقه تيسفون در حوالي بين النهرين در عراق امروزي به وقوع پيوست، چندين قلعه مهم روميان به تصرف سپاه ايران درآمد. در ادامه اين جنگ، ژولين با سپاه فراواني که در شامات جمع نمود، ضمن عبور از رود فرات، تيسفون را فتح کرد، اما با کشته شدن او به دست يکي از سرداران ايراني، اين جنگ پس از 4 سال زد و خورد در هشتم ژانويه 363م خاتمه يافت و جانشين ژولين تقاضاي صلح کرد. در نتيجه، عهدنامه صلح بين ايران و روم به امضا رسيد و دومين دور از جنگ هاي ايران و روم به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
پيش از تشکيل حکومت پادشاهي در بريتانيا، انگليس به صورت ملوک الطوايفي اداره مي شد و به چندين واحد جغرافيايي تقسيم شده بود. اِگبرْتْ که شاه يکي از اين مناطق بود، پس از جنگ با ساير شاهان محلي، آنها را مطيع خود کرد و در 21 آوريل سال 827م به عنوان اولين پادشاه انگلستان و سرسلسله ساکسون هاي غربي، بر تخت سلطنت نشست. اين سلسله تا سال 1016م که دانمارک، انگليس
را تصرف کرد بر اين کشور پادشاهي نمود.
شرح مناسبت:
آرمان ژان دوپلس معروف به کاردينال ريشليوْ، سياست مدار برجسته و صدراعظم معروف فرانسه، در 21 آوريل 1585م در پاريس به دنيا آمد. وي در جواني به تحصيل فنون سربازي پرداخت، ولي در 21 سالگي به جرگه روحانيان کاتوليک پيوست و به مقام اسقفي دست يافت. ريشليو در سال 1614م به عضويت مجلس عوام فرانسه انتخاب شد و مورد توجه برخي مقامات دربار قرار گرفت. ريشليو در سال 1622م به مقام معنوي کاردينالي در کليسا رسيد و دو سال پس از آن توسط لويي سيزدهم به مقام صدراعظمي فرانسه منصوب شد که تا هنگام مرگْ اين سمت را حفظ کرد. ريشليو در دوران صدراعظمي خود، پروتستان ها را سرکوب نمود و از قدرت و نفوذ اشراف و بزرگان در دولت و ايالات کاست. اما در مقابل، بر قدرت حکومت مرکزي افزود و حکومت مطلقه سلطنتي به وجود آورد. ريشليو، نايب السلطنه فرانسه را که با حمايت او قدرت يافت تبعيد کرد و فرانسه را وارد جنگ هاي سي ساله اروپا نمود. او علاوه بر سياست، در مسايل نظامي هم مهارت داشت و به ادبيات نيز علاقه مند بود به طوري که در اثر تشويق هاي ريشليو، آکادمي يا کانون ادبي فرانسه شکل گرفت. در زمان صدر اعظمي ريشليو، تمام کارها به دستور وي صورت مي گرفت و لويي سيزدهم توان مقابله با نظرات او را نداشت. ريشليو، اکثر کارهاي خود را با جاسوسي و موذيانه و به صورت زيرکانه انجام مي داد به طوري که حتي لويي سيزدهم هم از او واهمه داشت. ريشليو در اکثر
وقايع مهمي که در اروپا و به ويژه در فرانسه روي مي داد نقش داشت و در شمار يکي از برجسته ترين شخصيت هاي عصر خود به شمار مي رفت. کاردينال ريشليو سرانجام پس از 18 سال صدراعظمي، در 22 مه سال 1642م در 57 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژان باتيست راسين، نويسنده نامدار فرانسوي، در 21 دسامبر 1639م در فرانسه به دنيا آمد. وي در کودکي پدر و مادرش را از دست داد و از آن پس تحت سرپرستي مادربزرگش، در يکي از ديرهاي زادگاهش پرورش يافت. گردانندگان دير نيز چون جز راسين، شاگردي نداشتند، تمام توان خود را در تعليم و تربيت وي به کار بردند. راسين در مدت سه سال، در آن دير متروک، واقع در دل دره اي تنگ و سبز و خرم زندگي مي کرد، از معاشرت با همسالان خود محروم بود و عشقي نهان به ادبيات داشت. وي در نوزده سالگي براي مدت يک سال جهت تحصيل فلسفه به پاريس رفت و در آنجا با ژان دولافونْتِن، افسانه سراي مشهور فرانسوي آشنا گرديد و شروع به نوشتن نمايش نامه کرد. هرچند اين حرکت، واکنش صاحبان دير را برانگيخت و راسين مجبور به اقامتِ دوباره در دير گرديد، ولي او همچنان به خواندن آثار شاعران و سرودن اشعار عاشقانه و مکاتبه با دوستان پاريسي خود مشغول بود. راسين پس از چندي به پاريس بازگشت و به نگارش پرداخت. وي در سال 1667م، در حالي که 28 ساله بود نمايش نامه آندروماک را نگاشت که اثري شگرف در تماشاگران و خوانندگان آن نهاد. راسين پس از آن، شش شاه کار بزرگ ديگر
منتشر کرد که هر يک در مقام خود، در ادبيات فرانسه بي نظير است. در اين حال بود که راسين به حد اعلاي شهرت رسيد. ولي بعد از چندي، اعتقادات مذهبي عصر جواني در کانون سينه اش هم چون آتشي که زير خاکستر باقي مانده باشد، کم کم زبانه کشيد و راسين را بار ديگر به دير کشانيد. اواخر عمر راسين در آن دير، همانند مؤمني مقدس سپري شد تا آن که در 21 آوريل 1699م در شصت سالگي درگذشت. راسين را مي توان معروف ترين شاعر دراماتيک فرانسه دانست. آثار او به طور کلي، عالي ترين نمونه مکتب کلاسيسم پيرو يونان باستان و روم در زبان فرانسه به شمار مي رود. قسمت اعظم آثار راسين شهرت جهاني دارند که اسکندر کبير، بايزيد و مهرداد از آن جمله اند. راسين به تراژدي فرانسه کمال بخشيد. او اولين کسي بود که بيان عواطف و عشق و بحران هاي روحي را در تراژدي وارد کرد و بيش از همه معاصرانش، زيبايي تراژدي هاي نويسندگان بزرگ عهد باستان را در نمايش نامه هاي خود عرضه کرد. راسين درعين حال شاعري است غنايي که به شعر رايج زمان، موسيقي کلام و بيان موثر و مهيج را افزود. درباره او گفته اند: راسين يگانه شاعر تراژدي نويس زمان خود بود که قريحه اش از ذوق سرشار او سرچشمه مي گرفت.
شرح مناسبت:
ساموئل لانگهورن کِلِمِنْز معروف به مارْکْ تواين داستان نويس امريکايي، در 30 نوامبر 1835م در فلورايدي امريکا در خانواده اي تهي دست به دنيا آمد. پدر و مادر ساموئل به اميد کسب ثروت از نقاط ديگري به امريکا مهاجرت
کرده بودند ولي هرگز به آرزوي خود نرسيدند. ساموئل هشت ساله بود که پدرش مرد، پس ناگزير خود عهده دار تامين معاش خانوادگي گرديد و در طلب روزي از تحصيل دست کشيد. وي در ابتدا به شغل حروفچيني و چاپ مشغول شد ولي طبع حادثه جوي او بدين امر خرسند نبود. لذا در 18 سالگي در شرق امريکا به گردش پرداخت تا به کاري که بيشتر خوش آيندش باشد دست بزند. در 21 سالگي داوطلب حرفه کشتيراني در رودخانه مي سي سي پي شد و با رفت و آمد در اين مسير، با بسياري از شهرها و طرز زندگي مردم آن نواحي آشنا گرديد. با آغاز جنگ هاي داخلي امريکا و قطع عبور و مرور، به اميد به دست آوردن طلا سفر کرد ولي موفقيتي به دست نياورد. بنابراين بار ديگر به کارگري و سپس نوشتن مقالات کوتاه و داستان هاي فکاهي مشغول شد. ساموئل پس از چندي که مختصر شهرتي پيدا کرده بود به نيويورک و سانفرانسيسکو رفت و درآنجا با انتشار نوشته هاي تند و آتشين انتقادي و هجوآميز، در سراسر جهان به شهرت رسيد. تواين براي تکميل مشاهدات اجتماعي و مطالعات ادبي خود، سفرهايي به اروپا، هندوستان، استراليا، مصر و فلسطين کرد و شالوده قسمت مهمي از آثار بعدي خود را ريخت. او در سال 1900 سفري به دور دنيا داشت و کتاب هايي نيز در اين باره نوشت. برخي از آثار او عبارتند از: ساده دلان در سفر، عصر طلايي، ماجراهاي هاکل بري فين، زارع شيکاگو و شاهزاده و گدا. مارک تواين در آثارش سعي کرده تا فساد و تباهي دستگاه
هاي عصر خود را به شوخي و مزاح مطرح سازد. مارک تواين سال هاي آخر زندگي را با شهرت و افتخار گذراند و از احترام مردم سراسر جهان برخوردار شد. مارک تواين را بيشتر، داستان پرداز عجايب به شمار مي آورند. اشخاص داستان هايش افرادي فراموش نشدني اند که همواره موجب سرگرمي نسل هاي آينده گشته اند. برخي از نويسندگان معروف امريکا، سرچشمه همه ادبيات جديد امريکا را کتاب هاکل بري فين اثر مارک تواين مي دانند و آن را بهترين کتاب به شمار مي آورند. مارک تواين سرانجام در 21 آوريل 1910م در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دکتر کليم صديقي، رهبر فقيد پارلمان مسلمان انگلستان در سال 1932م به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، به روزنامه نگاري روي آورد و مدتي نيز معاونت سردبيري روزنامه معروف گارديَن را برعهده داشت. دکتر کليم صديقي، با دارا بودن مدرک دکتراي علوم سياسي بين الملل، از روشن فکران متعهد و فعال در انگلستان به شمار مي رفت و سال ها انيستيتوي مسلمانان انگلستان را اداره مي کرد. وي در سال 1991م، پارلمان مسلمانان انگليس را به منظور هماهنگ کردن فعاليت هاي مسلمانان در اين کشور پايه گذاري کرد که اين تشکيلات در طول فعاليت خود، تلاش موثري را به انجام رسانده است. دکتر صديقي در طول سال هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، چندين بار براي شرکت در کنفرانس هاي اسلامي به تهران سفر کرد. دکتر کليم صديقي به عنوان يکي از شخصيت هاي بانفوذ سياسي در انگلستان، در نهايت در حالي که براي شرکت در يک کنفرانس اسلامي در پروتوريا، مرکز افريقاي
جنوبي به سر مي برد، در بيست و يکم آوريل 1995م بر اثر سکته قلبي در شصت و سه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
امانوئل کانت فيلسوف بلندآوازه آلماني در بيست و دوم آوريل 1724م در کُنيگسْبِرْگْ آلمان در خانواده اي متوسط به دنيا آمد و از کودکي به طبيعت علاقه مند شد. وي پس از پايان تحصيلات خود در رشته رياضيات، الهيات و فلسفه، به تدريس در يک روستا پرداخت و بارها دعوت دانشگاه برلين براي تدريس فلسفه را رد کرد. کانت تا 46 سالگي شغل خاصي نداشت و از آن زمان، در دانشگاه شهر خود به تدريس فلسفه روي آورد. کانت در زندگي، بسيار منظم بود و کارهاي خود را با نظم عجيبي انجام مي داد. او در طي اين سال ها، سيستم فکري خاصي به عمل آورد که در کليه فلاسفه پس از او تأثير داشته است. کانت هم چنين آثار متعددي به نگارش درآورد که نقد عقل محض، مباني مابعدالطبيعه اخلاق، نقد عقل عملي و دين در حدود عقل از آن جمله اند. در اين آثار، کانت نظريات خود را با مباحثاتي چنان بغرنج و در هم تشريح مي کند که تلخيص آنها کار مشکلي است. کانت اشياء را به دو دسته تقسيم مي کند: يکي چيزهاي مربوط به تجربيات ما که مي توانند با مقولات فهم ما سازگار شوند، ديگر، چيزهاي قائم بالذّات که عقل ما نمي تواند به راحتي به کُنه آنها پي بَرَد. کانت براي توضيح نارسايي عقل و درک حقيقت اين ذات ها، بحث خود را با تنازعات احکام و تناقضات منطقي اصولي که نمي توان آنها را تحليل
کرد آغاز مي کند و به اين ترتيب ثابت مي کند که زمان و مکان هم نامتناهي است و هم محدود، هم خدا وجود دارد و هم وجود ندارد. علم اخلاق و زيباشناسي نيز از نظر کانت بر همين مباني استوار است. به عقيده کانت، در انسان احساسي اخلاقي هست که حکم مي کند فلان کار خير است و فلان امر، شر. خود انسان ممکن است عمل شر و زشتي را انجام دهد، ولي وجدان و احساس اخلاقي او، آن عمل را زشت خواهد دانست، و اگر چنين نبود، اصلاً پشيماني معني نداشت. پس عقل عملي، عقلي است که انسان را از پرداختن به کارهاي زشت نهي مي کند و به انجام اعمال نيک امر مي نمايد. کانت مي گويد: چنان رفتار کن که دستور عمل تو بتواند قاعده کلي و جهاني گردد و نيز چنان عمل کن که شايسته انسانيت باشد چه در مورد شخص خود و چه در مورد ديگران. کانت هم چنين اعتقاد به اختيار، ابديت و خدا را مربوط به ايمان مي داند نه حکمت. کانت اعلام مي دارد که دانش ما تماماً ناشي از تجارب حسّي نيست و ذهن ما فقط بسته اي از تاثّرات نيست، بلکه دانش مطلق و مجرد از تجربه و نيز چيز معيني به نام ذهن وجود دارد. معرفت مطلق و ذهن متکي بر تجارب حسي ما چون شنيدن، ديدن، لمس کردن، چشيدن و بوييدن نيست، بلکه اموري قبلي هستند يعني پيش از تجربه ما وجود دارند. بنابراين، حقايق کلي، ذاتاً محقق و معلوم اند و احتياج به دريافت اشتباه آميز ما ندارند. کانت در زمينه
فلسفه دين، سياست، تاريخ و علوم دقيق زمان خود نيزداراي تاليفات متعدد مي باشد. امانوئل کانت سرانجام در 12 فوريه 1804م در زادگاه خود در هشتاد سالگي و در حالي که تمام عمر را به صورت مجرد زندگي کرد، درگذشت و در همان جا مدفون شد. بر سنگ قبر او يکي از عبارات معروف او را نوشته اند: دو چيز است که روح را به شگفت مي اندازد و هر چه بيشتر بينديشي شگفتي تو از آن دو چيز بيشتر خواهد شد. يکي آسمان پر ستاره اي که بالاي سَرِ ما است و ديگري قانون اخلاقي، که در دل ماست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور کوبا در امريکاي مرکزي از اواخر قرن پانزدهم ميلادي به عنوان مستعمره اسپانيا تلقي مي شد. اما نهضت آزادي خواهي و استقلال طلبي از قرن نوزدهم در اين جزيره شکل گرفت و هر بار ناکام مي ماند. بنابراين سومين قيام مردم کوبا براي رهايي از استعمار اسپانيا در اواخر نيمه دوم قرن نوزدهم در 22 آوريل 1895م شکل گرفت و اين بار کوبايي ها به رهبري خوزه دومارتي عليه استعمار اسپانيا قيام کردند. اسپانيا براي مقابله با انقلابيون، 300 هزار سرباز به کوبا اعزام کرد. در اين هنگام، در حالي که افکار عمومي در امريکا به نفع انقلابيون بود اما دولت ايالات متحده بارها تمايل خود مبني بر انضمام کوبا به خاک خود را اعلام نمود. در اوج اين ناآرامي ها، امريکا از فرصت استفاده کرد و به بهانه انفجار يک کشتي جنگي خود در نزديکي سواحل کوبا در سال 1898م وارد جنگ با اسپانيا شد و ناوگان جنگي اين کشور را در آب هاي کوبا نابود ساخت و اين کشور امريکاي مرکزي را اشغال کرد. در نهايت براساس معاهده پاريس در دهم دسامبر 1898م کوبا و مناطقي ديگر نيز به امريکا واگذار گرديد. به اين ترتيب، امريکا جاي گزين استعمار اسپانيا در کوبا شد و مردم اين کشور از آن پس، قيام خود را عليه امريکا، سازمان دادند. (ر.ک: 20مه)
شرح مناسبت:
رابرت جوليوس اُپِنْهايْمِر فيزيک دان امريکايي، در 22 آوريل 1904م در شهر نيويورک به دنيا آمد. او از کودکي کنجکاوي زياد و استعداد يادگيري فوق العاده اي از خود نشان داد و در ابتداي جواني با تهيه رساله اي در مورد
انوار مغناطيسي، استادانش را به اعجاب فرو برد. اپنهايمر در دوازده سالگي وارد دانشگاه هاروارد امريکا شد و دوره دانشگاهي را به سرعت و با رتبه اي عالي به پايان رساند، تا اينکه در 25 سالگي به مقام استادي و پروفسوري رسيد. وي قبل از جنگ جهاني دوم، درباره اتم و چگونگي شکافتن هسته و آزاد نمودن آن و نيز درباره انرژي عظيم حاصل از اين فرايند، مطالعاتي انجام داد. او در جريان جنگ جهاني دوم، به سرپرستي دايره تحقيقات وزارت جنگ امريکا منصوب شد و تحت نظر او، سه بمب هسته اي اوليه ساخته شد. درنهايت و با تلاش اپنهايمر بود که نخستين بمب هسته اي دنيا در امريکا ساخته شد و او به عنوان سازنده واقعي بمب هسته اي معرفي گرديد. با وجود اين، هنگامي که امريکا در سال 1945م با بمباران هسته اي ژاپن، هزاران انسان را به يک باره نابود کرد، اپنهايمر از کرده خود پشيمان شد و خواستار استفاده از انرژي هسته اي در امور صلح جويانه گرديد. وي در اين حال در برابر کنگره امريکا اظهار داشت که انرژي هسته اي بايد انقلابي در زمينه امور عمراني بشر فراهم آورد نه آنکه دنيا را ويران سازد. هرچند گفته مي شود که وي علي رغم تاييد بمباران هسته اي ژاپن، از طرفداران جدي نظارت بين المللي در استفاده از نيروي هسته اي بود. اپنهايمر هم چنين به علت مخالفت با تهيه بمب هيدروژني توسط امريکا، از رياست کميته مشاورين کميسيون انرژي هسته اي امريکا برکنار شد. رابرت اُپِنْهايْمر سرانجام در 18 فوريه 1968م در 64 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
علامه محمد
اقبال لاهوري شاعر، سياست مدار و متفکر برجسته پاکستاني در 22 فوريه 1872م در ايالت پنجاب پاکستان و در يک خانواده مسلمان و معتقد به دنيا آمد. اقبال پس از طي تحصيلات مقدماتي راهي لاهور شد و در آن جا به فراگيري فلسفه و علوم انساني پرداخت. ذوق لطيف و طبع روان اقبال، در انجمن هاي اسلامي و ادبي که به اهل دانش مجال اظهارنظر مي داد شکوفا شد و از آن پس به سرودن اشعار فارسي علاقه مند گرديد. اقبال در سال 1905م به تشويق اساتيد خود به لندن رفت و در انگلستان و آلمان به تحصيل ادامه داد. وي هم چنين در آن جا به مطالعات گسترده درباره تاريخ ادبيات ايران و متون اصيل فارسي و عربي همت گماشت و با وقوف به رموز ادبيات و عرفان ايراني، در زبان فارسي به کمال رسيد. اقبال لاهوري پس از بازگشت از اروپا به سرعت در زمره پيشروان و اصلاح طلبان عمده مسلمان شبه قاره هند و در شمار بانيان تأسيس کشور مستقل پاکستان قرار گرفت. وي به عنوان رهبر جامعه مسلمانان هند، سال ها قبل از محمد علي جناح، رهبر استقلال پاکستان، از فکر تشکيل پاکستان حمايت کرد و گام هاي بلندي در جهت نجات مسلمانان هند برداشت. بعضي از نويسندگان پاکستاني، اقبال لاهوري را معمار و بنيان گذار اصلي پاکستان مي دانند و معتقدند عوامل اصلي تشکيل دهنده شخصيت اقبال که در برخي آثارش ذکر شده اند، همان هايي هستند که شخصيت فرهنگي و سياسي پاکستان را مي سازند. پايه و اساس پيام اقبال لاهوري، توجه به اسرار خودي است. معناي خودي از
ديد وي، ايجاد ارزش ها و ايده آل ها و کوشش در راه تحقق دادن آنهاست، و رمز بزرگ توحيد نيز در وحدت خودي ها مي باشد. اقبال هم چنين در کتاب رموز بي خودي، جامعه اي ايده آل بر اساس نبوت و تعاليم اسلامي بنا مي نهد و به تربيت افرادي با جهان بيني صحيح مي پردازد، هرچند که تصريح مي کند دنيا به مهدي(عج) بر حق احتياج دارد. اقبال بسياري از اشعارش را در خدمت اهداف سياسي خود قرار داده بود تا مطالب و مقصود خود را عرضه نمايد. در واقع، هدف اقبال اتحاد دنياي اسلام بود و براي بشريت، پيام محبت به همراه داشت. آثار اقبال در مجموعه هايي به نام پيام مشرق، اسرار خودي و رموز بي خودي، ارمغان حجاز، جاويدنامه و غيره مکرراً به چاپ رسيده است. علامه محمداقبال لاهوري سرانجام در 22 آوريل 1938م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در آستانه تشکيل رژيم نامشروع اسرائيل و در ادامه ايجاد و رعب و وحشت در ميان فلسطينيان، عوامل مزدور و تروريست صهيونيستي در 22 آوريل 1948م، به شهر بندري حيفا در شمال غربي فلسطين يورش بردند و 500 فلسطيني را کشته و 200 تن را زخمي کردند. صهيونيست ها هم چنين به زنان و کودکاني که از بيم جنايات آنها گريخته بودند، حمله کردند و 100 فلسطيني را کشته و 200 تن ديگر را زخمي نمودند. علت افزايش اين گونه کشتارهاي بي رحمانه فلسطيني ها توسط صهيونيست هاي مسلح، نزديک شدن زمان اعلام تأسيس رژيم اشغال گر قدس در 14 ماه مه 1948م بود.
شرح مناسبت:
پول فور، شاعر و نمايش نامه نويس برجسته فرانسوي در 12 ژوئيه 1872م در پاريس به دنيا آمد. ذوق ادبي وي در اوان جواني بارور شد و همراهي با شعراي بزرگ، او را در صف پيشروان نهضت سمبوليسم يا نمادگرايي که بيانگر غيرمستقيم عواطف و افکار مي باشد، قرار داد. پول فور در 17 سالگي اثري سمبوليک را در عرصه تئاتر بر روي صحنه آورد و در سال هاي بعد، نمايش نامه هاي ديگري که با سبک غالب آن روز هماهنگ نبود نگاشت و اجرا کرد. روش خاص پول فور در عالم نمايش، سر و صداي فراوان برپا نمود. از اين رو به نشر اشعارش در مجلات پرداخت و سپس ديوان اشعار خود را منتشر ساخت. مجموعه ديوان اشعارش که هر کدام با عنوان "بالادها" عرضه مي گرديد بالغ به چهل جلد شد و او در آنها با احساسات پرشور ميهن پرستانه به وصف فرانسه و زيبايي هاي آن
مي پرداخت. اين مجموعه ها، علي رغم برخورداري از نثري نوين، چندان مورد پذيرش عوام جامعه قرار نگرفت. پول فور در عين انتشار اين آثار، باز هم به عالم نمايش توجه داشت. وي بر اين عقيده بود که پس از جنگ جهاني اول که نمايشي غم انگيز براي فرانسه محسوب مي شد، وظيفه اي سنگين بر عهده ادبيات و تئاتر گذاشته شده تا به وسيله آن بتوان اعمال خوب و بد را نمايش داد تا از معايب گذشته پند گيرند. پول فور شاعر طبيعت بود. عشق او به طبيعت، ساده و بي آلايش است و از هر آن چه درخشان، نيرومند و سرشار از زندگي است لذت مي برد. او نمونه اي از کنجکاوترين شاعراني است که در عين حال که خودجوش، موشکاف، ساده، سرزنده، بي ريا و خردمند است، بارور و مسامحه کار مي باشد. اشعار فور، قافيه دار است اما وي تمايل عجيبي دارد تا هر بند شعرش را چون قطعه اي منثور بنگارد. پول فور در سال 1912م بر اساس نظرخواهي يکي از روزنامه ها، به عنوان ملک الشّعَراي فرانسه برگزيده شد و آن را تا آخر عمر حفظ کرد. اما از آن جا که نثر نوين وي، مقبوليت عامه پيدا نکرده بود، نتوانست مقام شاعر ملي را به دست آوَرَد، با اين حال قدرت وصف و خيال انگيزي و سادگي در نوشتار وي از غناي فراواني برخوردار است. پول فور سرانجام در 22 آوريل، 1960م در 88 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هم زمان با جنگ جهاني دوم و به ويژه پس از آن مسئله استقلال و رهايي از استعمار فرانسه در کشور
الجزاير اوج گرفته بود، قيام مردمي و سراسري الجزاير از سال 1954م آغاز گرديد. پس از روي کار آمدن ژنرال دوگل در فرانسه، وي سخن از حق مردم الجزاير در تعيين سرنوشت خود به ميان آورد. گرچه به آن اميد بود که بتواند گروه کارگزاران خود را در الجزاير به مسند قدرت بنشاند. اما در اين ميان تعدادي از نظاميان افراطي فرانسوي با شکل دادن گروهي تحت عنوان سازمان ارتش سري، ايجاد هراس در دل مردم الجزاير و هم چنين فرانسويان محافظه کار را در برنامه کاري خود قرار دادند. تلاش ارتش سري فرانسه که خواستار ادامه سلطه دولت پاريس بر الجزاير بود، شورشي را در 22 آوريل 1961م رقم زد که به مرگ 1200 تن از مردم الجزاير انجاميد. به دنبال مبارزات پيگير مردم اين کشور و اعطاي خودمختاري توسط دوگل رئيس جمهور فرانسه، نيروهاي آزادي خواه که خواستار استقلال کامل الجزاير بودند، به مبارزه خود ادامه دادند تا اينکه استقلال اين کشور در سال 1962م اعلام شد. از سوي ديگر نيروهاي وابسته به ارتش سرّي که دست به جنايات متعددي زده و افراد زيادي را به قتل رساندند، پس از ارتکاب اين اعمال وحشيانه دستگير و محاکمه شدند، با اين حال پس از چند سال از زندان آزاد گرديدند. (ر.ک: 5 ژوئيه)
شرح مناسبت:
ريچارد ميلهاوْسْ نيکْسون سي و هفتمين رئيس جمهور امريکا در نهم ژانويه 1913م در کاليفرنيا به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، وارد نيروي دريايي شد و در سال 1946م از سوي جمهوري خواهان ايالت لس آنجلس به مجلس نمايندگان راه يافت. نيکسون در 1950م به مقام سناتوري
رسيد و در انتخابات سال 1968م به رياست جمهوري امريکا انتخاب شد. هرچند در دوران حکومت نيکسون، جنگ امريکا و ويتنام مهم ترين معضل امريکا بود ولي در اواخر حکومت او، دکترين نيکسون که به ويتنامي کردن جنگ ويتنام شهرت يافت، متضمن خروج نيروهاي امريکايي و جاي گزين شدن سربازان ويتنامي به جاي آنها با استفاده از پول و اسلحه امريکا بود. اجراي اين دکترين موجب بازگشت صدها هزار سرباز سرافکنده امريکايي از جنگ ده ساله ويتنام و فراهم آمدن زمينه پيروزي جبهه آزادي بخش ويتنام موسوم به ويتْ کُنْگْ گرديد. اين امر ضربه اي جبران ناپذير بر افسانه شکست ناپذيري امريکا وارد ساخت و اميدي تازه در دل مردم استثمار شده جهان سوم برانگيخت. کودتاي خونين ژنرال پينوشه در شيلي با حمايت امريکا در سال 1970، جنگ اکتبر 1973 اعراب و اسرائيل، تحريم نفتي غرب توسط اعراب و انعاد پيمان سالت 1 ميان سران امريکا و شوروي از تحولات مهم دوران رياست جمهوري نيکسون محسوب مي شوند. از ديگر رويدادهاي مهم دوران رياست جمهوري نيکسون که تأثير فراواني در معادلات بين المللي داشت، سفر وي به چين کمونيست در فوريه 1972م بود. اين سفر اولين مسافرت يک رئيس جمهور امريکايي به چين از زمان به قدرت رسيدن کمونيست ها در اين کشور در سال 1949م بود. اين سفر، زمينه ساز برقراري روابط سياسي ميان دو کشور در سال 1978 گرديد. اهميت سفر نيکسون به پکن در اين بود که وي در مقطع جنگ سرد و نبردهاي تبليغاتي ميان مسکو و پکن، و با هدف کشاندن چين به سمت غرب و جلب حمايت آن کشور
در برابر خطر مشترک شوروي سابق، به آن سرزمين مسافرت نمود. نيکسون در حقيقت از شکاف ميان دو قطب کمونيسم يعني چين و شوروي، به طرزي ماهرانه استفاده کرد. وي در جريان انتخابات رياست جمهوري امريکا در سال 1972م توانست با تقلب در آراي انتخاباتي بر رقيب دموکرات خود پيروز شود، ولي 18 ماه بعد، بر اثر فاش شدن جزئيات اين تقلب، رسوايي واتِرگِيْتْ به بار آمد. با گسترده تر شدن ابعاد رسوايي، کار به دادگاه کشيد و نيکسون در هشتم اوت 1974م در شرايطي که 1/5 سال از زمام داري قاچاقي او مي گذشت تحت فشار شديد افکار عمومي و محافل سياسي امريکا و در حالي که شديدترين لطمات به وجهه سياسي او و حزب متبوعش وارد آمده بود، مجبور به استعفا شد. واتر گيت تنها يک نمونه از تقلّبات، نيرنگ ها و دغل کاري هاي دوران زمام داري نيکسون محسوب مي شود. جامعه امريکا در دوران حکومت پنج ساله نيکسون، شاهد رشد قارچ گونه شبکه هاي بزه کاري، رشوه خواري و فساد اداري بود و اين وضع، عالي ترين منصب دولتي را نيز در برگرفته بود. پس از نيکسون معاون وي جِرالْدْ فورْدْ به جانشيني او انتخاب گرديد. فورد نيز پس از مدتي به نيکسون، بخشش کامل، آزاد و مطلق براي خطاهاي زمان زمام داريش اعطا کرد و به اين طريق امکان هرگونه محاکمه در مورد رسوايي واترگيت و شخصِ نيکسون را از ميان برد. بيست سال پاياني عمر نيکسون در انزوا گذشت تا اينکه در 22 آوريل 1994م بر اثر سکته مغزي در 81 سالگي جان سپرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي
باشد
شرح مناسبت:
ميشل دو سِروانتس نويسنده معروف اسپانيايي در نهم اکتبر 1547م در شهر آلکالا در اسپانيا به دنيا آمد. پدرش پزشک دوره گردي بود که به شهرهاي مختلف سفر مي کرد ودر اين سفرها فرزند خردسالش را به همراه مي برد. بدين جهت سروانتس نتوانست به تحصيل علم بپردازد، ليکن به زودي شمشيرزني را فرا گرفت و به خدمت قشون دولتي درآمد. وي در 24 سالگي در يک نبرد دريايي شرکت کرد و زخمي شد، اما در بازگشت به اسپانيا به دست دشمنان گرفتار گرديد. درنهايت با دادن خون بهايي که مايه فقر خود و خانواده اش شد، آزادي خود را باز خريد و به اسپانيا بازگشت. وي از آن پس تصميم گرفت که از راه نويسندگي امرار معاش کند، اما در اين راه توفيقي نيافت و سروانتِس مدتي به کارهاي دولتي پرداخت. وي در سال 1584م با نوشتن رماني به نام گالايتا به شهرت رسيد، ولي باز هم در فقر بود. پس از چندي تصميم گرفت که باز دست به قلم بَرَد. از اين رو از سال 1605م شاه کار بزرگش با نام دون کيشوت را در دو قسمت به رشته تحرير درآورد. اين اثر که مدت پانزده سال از عمر سروانتس را به خود اختصاص داد، به عنوان يکي از آثار ادبي معروف جهان شهرت يافت. دون کيشوت - شخصيت اصلي اين کتاب - نجيب زاده اي است که داستان هاي فراواني خوانده و با اينکه مردي ضعيف و ناتوان است، مي خواهد تصاويري را که از اين راه در ذهنش جا گرفته اند واقعيت بخشد. وي بر اسب خود که از
صاحبش نحيف تر است سوار مي شود و همراه با يک نفر روستايي به نام سانْچوپانْسا که تا آخر داستان به عنوان سلاح دار و محافظ اوست، عازم حادثه جويي مي شود. سروانتس با بيان سرگذشت اين جفت ناجور يعني دون کيشوت با تصورات دور از واقعيت و سانْچو با ساده لوحي واقع بينانه اش، يکي از بزرگ ترين تصاوير زندگي انساني را که تا کنون به رشته تحرير درآمده است، ايجاد کرد. وي در کتاب خود، لطايف و وقايع مضحک، همدردي و شفقت و افکار فلسفي را به وجه تحسين آوري تلفيق نموده است. دون کيشوت که در وهله اول رماني مسخره آميز و خنده آور به نظر مي آيد، در واقع سرشار از انتقاد و هجوي است از رمان هاي پهلواني و شواليه گري که مردم عصر را ديوانه خود ساخته بود. سروانتس به سبب اين اثر طنزآميز در شمار کساني جاي گرفته است که در قرن شانزدهم، بررسي دقيق خود را به زواياي روح آدمي کشانده اند. سروانتس غمي طنزآلود را در وراي چهره قهرمانان وصف مي کند. هم چنين آرزوي تحقق نايافته ملتي را که در آتش به دست آوردن مقامي والا مي سوزد، بي آن که ديده خود را بر واقعيت ها بگشايد و وضع سياسي و اقتصادي و اجتماعي کشور را، آن چنان که هست، بشناسد. گرچه دون کيشوت به سرعت مورد قبول مردم واقع شد، ولي براي سروانتس ثروتي به همراه نداشت و نويسنده اش همچنان در فقر باقي ماند. ميشل سروانتس سرانجام در 23 آوريل 1616م در 69 سالگي درگذشت. مي توان گفت که تاکنون هيچ کتابي
مثل دون کيشوت، مورد علاقه ملل گوناگون نبوده است. اين رمان که شاه کار نويسنده، بلکه از شاه کاري هاي ادبيات جهان است، در اسپانيا و سراسر اروپا پيروزي درخشاني به دست آورد و با ترجمه به بيشتر زبان ها، تأثير فراواني بر نويسندگان پس از خود نهاد.
شرح مناسبت:
ويليام شکسپير بزرگ ترين شاعر درام نويس انگلستان و چهره ادبي ماندگار اين کشور، در 23 آوريل سال 1564م در شهر استراتْفورْدْ به دنيا آمد. وي در جواني به لندن رفت و به علت تهي دستي در ابتدا به نگهباني اسب ها مشغول بود، ولي به دليل علاقه شديد وي به نمايش، به اين هنر روآورد تا اينکه در سال 1592م در کار بازيگري مشهور شد. وي بعدها با اقتباس از نمايش نامه هاي باستاني و نمايش تئاترهاي مُضحک، افکار عمومي را متوجه خويش کرد و موفقيت و ثروت زيادي را کسب نمود. شکسپير در سال 1611م از تئاتر دست کشيد و به شهر خود بازگشت و در آرامش به سر برد. نمايش نامه هاي شکسپير سرشار است از مسائل سياسي و اخلاقي، اضطراب و غم، آرامش و تسکين خاطر، صنعت کلام و معرفت عميقِ درون و انديشه هايي درباره ايمان، ماوراءالطبيعه، خدا، عالم خلقت و در واقع گنجينه اي از انديشه هاي بديع و بيان حال و صفات روحي قهرماناني که هر يک جلوه گاه گوشه اي از خصوصيت هاي وجود آدمي است که همه با ذوق لطيف و استادي در بيان وصف شده است. شيوه نگارش در آثار شکسپير بسيار گوناگون و وسيع است. وي در برابر گوناگوني عواطف شخصي يا جهاني، انعطاف پذير
بود، با سهولت کامل شعر مي سرود و صور ذهني غيرمنتظر و پرجاذبه و کامل را به کار مي بُرد. کمدي هاي شکسپير با ترانه هاي فراوان و اشعار مسحورکننده همراه است، چنان که خواننده را به اين فکر مي اندازد که وي موسيقي شناس بوده است. شکسپير از بزرگ ترين نويسندگان زمان و عاليقدرترين نمايش نامه نويس همه ادوار است، چنانکه هنوز تراژدي ها و کمدي هايش در سراسر جهان بر صحنه مي آيد. هم چنين شکسپير را پدر نمايش نامه نويسي انگلستان به شمار مي آورند. سبک او به مکتب کلاسيک تعلق دارد و آثارش بيشتر ترکيبي از تراژدي و کمدي است. از معروف ترين آثار شکسپير که در رديف شاه کارهاي درام نويسي جهان قرار دارند مي توان به هملت، ليرشاه، رومئو و ژوليت و اتللو اشاره کرد. ويليام شکسپير 52 سال بعد نيز در روز بيست و سوم آوريل 1616م درگذشت.
شرح مناسبت:
جوزف ويليام ترُنِر نقاش معروف انگليسي در 23 آوريل 1775م در خانواده اي تنگ دست در انگلستان به دنيا آمد. مادرش مدتي پس از تولد ويليام، به بيماري سختي دچار شده و پس از ابتلابه جنون، درگذشت. از اين رو، ويليام تحت سرپرستي خاله اش قرار گرفت و در برخي کلاس هاي معماري و منظره سازي شرکت کرد. وي از همان دوران کودکي از استعداد زيادي در نقاشي برخوردار بود به طوري که وقتي در پانزده سالگي يک تابلوي آب رنگ او در فرهنگستان سلطنتي لندن به نمايش درآمد، اعجاب بازديدکنندگان را برانگيخت و اعضاي فرهنگستان، اثر او را بي نظير و حاکي از نبوغ محض دانستند. از اين
زمان بود که مورد حمايت و تشويق فرهنگستان قرار گرفت و در سال هاي بعد، پيشرفت زيادي در نقاشي حاصل کرد. ترنر در 20 سالگي تابلوي نور ماه و سال بعد کاخ نورهام و … را کشيد و شهرتي بسزا به دست آورد. در اين دوره، خريداران آثار ترنر هر روز زيادتر مي شدند اما ترنر آثار خوب خود را از آنها دريغ مي کرد و پنهان مي نمود. ترنر تا مدتي منحصراً با آب رنگ کار مي کرد اما پس از سن بيست سالگي، به نقاشي رنگ و روغن روي آورد. وي در نقاشي، تحت تأثير نقاشي مناظر دريايي قرن هفدهم بود و با تأثير از اين سبک، آثار باشکوهي خلق کرد. در کارهاي ترنر، خيال و پندار با واقع بيني در ستيز است. او به کارهاي اساطير يونان علاقه داشت و با مطالعه آنها، از اين آثار الهام گرفت. ترنِر در سفري که به ايتاليا داشت، سخت مجذوب کارهاي هنرمندان آن سامان گرديد و تأثير فراواني پذيرفت. تأثير کارهاي هنري ترنر به حدي است که مقام او را در عالم نقاشي همانند جايگاه ويليام شکسپير در ادبيات قرار داده است. ترنر آثار ديگري را خلق کرده که کاخ سنت ميشل، بستر زرد و صبح ونيز از آن جمله مي باشند. ويليام ترنر سرانجام در 8 مارس 1851م در 76 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ويليام وردزورث اديب و شاعر معروف انگليسي، در هفتم آوريل 1770م در ايالت کمبِرْلَنْد انگلستان به دنيا آمد و از اوان جواني به مطالعه در زمينه ادبيات پرداخت. وي قسمت اعظم زندگي خود را در شمال انگلستان، در کنار مردم روستايي
گذراند و احساسات طبيعي و مناظر طبيعت و صفاي باطن مردم اين ناحيه، الهام بخش آثارش گرديد. وردزورث را پايه گذار مکتب رمانتيک انگلستان مي دانند که با انتشار مجموعه اشعاري به نام نغمه هاي شاعرانه از طرف او و شاعر هم وطنش، کالْريجْ، اين مکتب، تحولي فلسفي و ادبي يافت. شعراي اين مکتب به جاي پاي بندي به سنت ها، درانتخاب مطالب قالب ادبي، سبک، انشا و زبان شعري، شاعراني مبتکر و بدعت گذار هستند. وردزورث دنيا را با چشم عرفان مي نگريست. در نظر او، طبيعت، مظهر جمال مطلق و مربي ذوق و احساسات بشري است و زندگي در دامان طبيعت، ساده و شيرين و سرشار از شادي و خرسندي است. در شعر وردزورث، انسان تماشاگري است که از دور، زيبايي هاي طبيعت را مي بيند و تأثير مي پذيرد. اشعار او مثل همه اشعار رمانتيک، بسيار ظريف و آميخته با تخيلات فراوان شاعرانه است و در آنها، شاعر غالباً بيش از آنکه با حقيقت ومنطق سر و کار داشته باشد. با روح و احساس خود سرگرم است. درآثار وردزورث، همه جا اين نظر پيداست که زندگاني روزمره، براي بشر پر از لذات و شادکامي هاي معنوي است، و وظيفه بشر است که روح خود را براي استفاده از آنها آماده نمايد. اصول عقايد وردزورث که در اشعار وي آمده، بر اين مبنا استوار است که سازنده اصلي خصوصيت هاي اخلاقي و روحي بشر در سن بلوغ، همانا غرائز و لذت هاي بي غل و غش دوران کودکي است. وردزورث اگرچه به حفظ مزاياي طبقات اصيلْ پاي بند است و آنها را لازم
و محترم مي شمارد، اما از ديگر سو بر ضد نظام اجتماعي که موجب انحطاط اخلاقي مردم است، عصيان مي ورزد. خوانندگان آثار وردزورث، زيبايي طبيعت، گياه ها، کوه ها و حيوانات را زنده و گويا احساس مي کنند و با عالم طبيعت رابطه اي نزديک و اسرارآميز برقرار مي سازند. اشعار وردزورث از اولين تغزّل هاي جواني تا عميق ترين و پرانديشه ترين آنها در سنين هفتاد سالگي، پيوسته با پيروزي همراه بوده است. احساس کلي که از اشعار وردزورث به انسان دست مي دهد، صداقت و سادگي است. شاه کار وي، شعر طويلِ زندگي نامه خودْ نوشتْ بود که شهرت فراواني يافت. هم چنين تفرّج، خاطرات کودکي و جنگجوي شادمان ازديگر آثار اوست. ويليام وردزورث که در اواخر عمر به امير الشعرايي انگلستان رسيد، سرانجام در 23 آوريل 1850م در هشتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ماکْسْ پِلانْگْ، فيزيک دان و رياضي دان بزرگ آلماني در 23 آوريل 1858م به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، به سمت استادي دانشگاه مونيخ دست يافت و به تحقيقات متعددي در زمينه انرژي پرداخت. تا سال 1899م، دانشمندان تصور مي کردند که انرژي به طور اتصالي جريان دارد ولي ماکس پلانک در 14 دسامبر اين سال به جامعه فيزيک برلين اظهار داشت که انرژي به صورت انفصالي است که آن را دانه انرژي يا کوآنتاي انرژي مي گويند. اين يافته علمي با اصول و قوانيني که تا آن روز دانسته شده بود موافق نبود و طبعاً مخالفاني براي پلانک به وجود آورد. ولي اين مخالفت ها بيش از پنج سال طول نکشيد، زيرا تئوري انيشتين که
متکي بر تئوري کوآنتا بيان شد، ارزش واقعي و حقيقي تئوري بيان شده پلانک را معلوم نمود. هم چنين ماکس پلانک به سبب ارائه نظريه کوآنتا، در سال 1918م جايزه نوبل فيزيک را دريافت کرد. پلانک که از مخالفين سرسخت هيتلر، ديکتاتور توسعه طلب آلمان نيز به شمار مي رفت تحقيقات جامع و ارزش مندي در زمينه ترموديناميک، فيزيک نظري، حرارت، تشعشع و نور انجام داد و آثاري در اين زمينه ها از او بر جاي مانده است. پس از جنگ جهاني دوم، دولت آلمان به مناسبت نودمين سال تولد قصد داشت تا براي ماکس پلانک جشني برپا کند که اين فيزيک دان نامي آلماني، مدتي قبل از آن، در دهم دسامبر 1947م در 89 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تهاجم گسترده نيروهاي انگليسي و امريکايي به خاک عراق و سرنگوني رژيم بعث اين کشور در اوايل آوريل 2003 م، قواي اشغال گر در نقاط مختلف عراق مستقر شدند که اين امر با اعتراض همگاني مردم مواجه گرديد. از اين رو، دو هفته پس از سقوط حزب بعث، هم زمان با اربعين حسيني، شهر مقدس کربلا به عرصه ابراز عشق به اسلام و اهل بيت(ع) و انزجار از اشغال گران تبديل گرديد. در اين اجتماع عظيم، که در 23 آوريل 2003م برگزار شد، عاشقان اباعبداللَّه الحسين(ع) که جمعيت آنها در حدود پنج الي شش ميليون نفر برآورد شد، بار ديگر قدرت اسلام و اهل بيت(ع) را به رخ جهانيان کشيدند. در راهپيمايي کربلا که از سوي حوزه علميه اين شهر و گروه هاي مختلف عراقي برپا شده بود، شرکت کنندگانْ در طول مسير راهپيمايي شعارهايي در انزجار از امريکا و اسرائيل و حمايت از اسلام، مرجعيت و حکومت اسلامي سر دادند. تظاهرکنندگان خروج سريع نيروهاي امريکايي و متحدانش را از خاک عراق خواستار شدند و بر وحدت مسلمانان عراق در برابر توطئه ها و نفوذ امريکا در ميان صفوف گروه هاي مذهبي و سياسي عراق تأکيد کردند. اين اجتماع عظيم مردمي، باعث نگراني اشغال گران و متجاوزان امريکايي و انگليسي شد. از اين رو با ادوات نظامي خود، در اطراف کربلا مستقر شدند و خود را براي مقابله با هرگونه واقعه غيرمنتظره اي آماده کردند. با اين حال، اين اعتراضات مردمي، همچنان ادامه يافت.
شرح مناسبت:
سازمان تربيتي، علمي و فرهنگي ملل متحد، يونسکو، طي مصوبه خود در سال 1991م، روز بيست و
سوم آوريل)برابر با 3 ارديبهشت(هر سال را به عنوان روز جهاني کتاب و حق مؤلّف اعلام کرد. روز جهاني کتاب را نخست، اتحاديه بين المللي ناشران و دولت اسپانيا به بيست و هشتمين اجلاس کنفرانس عمومي يونسکو پيشنهاد کرد. سپس به پيشنهاد فدراسيون روسيه، عنوان حق مؤلف نيز به آن افزوده شد و توسط اعضا به تصويب رسيد. دليل انتخاب بيست و سوم آوريل، ريشه در مراسمي در ناحيه کاتالونياي اسپانيا دارد که در اين روز، فروشندگان کتاب با هر کتابي که مي فروختند، گل سرخي هديه مي کردند. دليل ديگر، تقارن اين روز با تولد يا مرگ برخي از نويسندگان معروف و شخصيت هاي ادبي جهان از قبيل ويليام شکسپير اديب شهير انگليسي و ميشل سروانتس نويسنده معروف اسپانيايي و … است. هدف از اختصاص روزي براي بزرگ داشت کتاب و حق مؤلف، جلب توجه سازمان ها و انجمن هاي دولتي و خصوصي به اين آسان ترين و ارزان ترين روش کسب دانش، بيان احساس انديشه و کهن ترين وسيله ارتباطي معنوي بشر است که به رغم ظهور و گسترش رسانه هاي پيشرفته و مدرن، هنوز هم وسيله اي مؤثر، جذاب، قابل دسترسي و جاي گزين ناپذير است و مي تواند بزرگ ترين عامل پيشرفت، گسترش دانش و فرهنگ و ايجاد دوستي و تفاهم بين ملت هاي جهان باشد.
شرح مناسبت:
در اواسط قرن سيزدهم ميلادي، دو برادر ونيزي که از خانواده ايتاليايي "پولو" بودند و در اروپا به بازرگاني اشتغال داشتند، در يکي از سفرهاي تجاري خود درجنوب روسيه، به سبب وقوع جنگي در منطقه، راه بازگشت خود را مسدود يافتند و ناگزير راه
سرزمين هاي مجهول آسياي ميانه و شرقي را پيش گرفتند. در آن زمان، چين، مغولستان، ترکستان شرقي و ايران در تصرف جانشينان چنگيزخان مغول بود. پس از بازگشت برادران پولو به اروپا، مارکو پولو در 24 آوريل 1271م به اتفاق پدرش راهي چين شد و مدتي در اين سرزمين و جزاير جنوب شرقي آسيا به سياحت پرداخت. او پس از سفر بيست و چند ساله و مراجعت به وطن در دهم اکتبر 1291م، سفرنامه اي به نام عجايب در زمينه ويژگي هاي جغرافيايي چين، ترکستان، مغولستان و بخشي از آسياي جنوب شرقي به رشته تحرير در آورد. وي در اين کتاب از رايج بودن پول کاغذي در چين، وجود فاضلاب، پل هاي بلند، آتش نشاني و پست و … سخن گفته است. اين نکات براي اروپاييان نيمه وحشي و نادان قرن سيزدهم ميلادي باورکردني نبود. از اين رو ونيزيان، مردان خانواده پولو را مورد تمسخر قرار مي دادند و آنها را دروغ زن و گزافه گو مي خواندند. قبل از مرگ مارکو پولو، يارانش از او خواستند تا مطالب دروغ سفرنامه اش را معلوم کند. ولي او جواب داد که همه مطالب درست است و سرزمين چينْ عجايبي بيش از اين دارد. با اين همه، سفرنامه مارکو پولو تا مدت ها کتابي پردروغ شمرده مي شد تا اينکه گسترش جهانگردي، صحت گفته هاي وي را ثابت کرد.
شرح مناسبت:
مسئله ارامنه از ديرباز يکي از موارد اختلاف ميان امپراتوري عثماني و دولت هاي اروپايي به شمار مي رفت. بعد از پايان جنگ روسيه و عثماني در اواخر قرن نوزدهم، طرفين تعهداتي را امضا نمودند که بر
اساس آن تأمين امنيت و انجام اصلاحات در ايالات ارمني نشين، توسط عثماني صورت گيرد. اما پس از چندي ارامنه با تشکل انجمن هونْ چاک، فعاليت فرهنگي و سپس با تأسيس انجمن داشْ ناک، آموزش و مبارزه نظامي را آغاز کردند. همين زمان بود که جمع کثيري از ارامنه در سال 1896م به دست دولت عثماني قتل عام شدند. در ميانه جنگ جهاني اول، بار ديگر اين مسئله تکرار شد. ماجرا اينگونه بود که در آوريل 1915م ارامنه به حمايت از تجاوزات روس ها متهم شدند. از اين رو جنگ داخلي از سر گرفته شد. در 20 آوريل اين سال، ارامنه، شهر "وان" را به تصرف خود درآوردند و حدود يک ماه آن را در اختيار و کنترل خود داشتند. در جريان اين درگيري ها چندين هزار تن از ارامنه کشته شدند. از اين رو، روز 24 آوريل 1915م به نام روز شهداي ارامنه ناميده شد که در اين روز ياد مقتولين ارمني را گرامي مي دارند.
شرح مناسبت:
در 24 آوريل 1916م اعتراض گسترده مردم ايرلند براي کسب آزادي از دولت انگلستان پس از جاي گزيني ارتش جمهوري خواه شين فين، به جاي نهضت خودمختاري آغاز شد که جنگ هاي شديد فرقه اي ميان پروتستان ها و کاتوليک ها را در پي داشت. شين فين با طرح پيشنهادي دولت انگليس مبني بر تشکيل دو پارلمان در ايرلند جنوبي و شمالي مخالفت مي کرد، اما سرانجام در نتيجه مذاکرات نخست وزير وقت انگلستان و رهبران اين جنبش، کشور آزاد ايرلند که امروزه ايرلند جنوبي خوانده مي شود، در ششم دسامبر 1921م اعلام موجوديت کرد و ايرلند
شمالي به مبارزه خود براي استقلال از انگليس ادامه داد. (ر.ک: 6 دسامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، دولت مرکزي افغانستان از دريافت کمک محروم شد و ژنرال نجيب اللَّه در 15 آوريل 1992م از حکومت برکنار گرديد و به دفتر سازمان ملل متحد در کابل پناه برد. جانشينان نجيب اللَّه که چهار تن از معاونانش بودند، آمادگي خود را براي مذاکره و يافتن راه حل معضل افغانستان اعلام داشتند. در اين زمان درگيري هايي بين گروه هاي افغان صورت گرفت و کار به نبرد و بمباران کابل کشيده شد. در نهايت، با ائتلاف گروه هاي مسلمانِ ميانه رو، با راي شوراي موقت رهبري افغانستان، دولتي به سرپرستي صبغت اللَّه مجددي در کابل تشکيل شد. دولت موقت افغانستان در مه 1992م انحلال حزب کمونيست وطن را اعلام داشت و به دنبال آن، قوانين و مقررات اسلامي را به ويژه درباره ممنوعيت نوشيدن مشروبات الکلي و پوشش زنان به مورد اجرا گذارد. پس از چندي، گروه هاي افغان خواستار برگزاري انتخابات و کناره گيري نظاميان از قدرت شدند. چند روز پس از اين توافق، صبغت اللَّه مجددي که به طور معجزه آسا از يک سوء قصد جان به در برده بود، از رياست جمهوري استعفا داد و بدين سان، اميد به صلح از ميان رفت و شهر کابل و ديگر نواحي کشور، دستخوش آشوب و صحنه زد و خورد ميان گروه هاي مختلف گرديد. اين آشوب ها در ساليان بعد با ظهور طالبان ادامه يافت و خسارات فراواني به کشور و مردم وارد آورد.
شرح مناسبت:
پس از ظهور دين مبين اسلام و در پي گسترش آن در نواحي غرب آسيا و شمال افريقا، سپاهيان اسلام از طريق تنگه
جبل الطّارق وارد منطقه جنوب غربي اروپا شدند و اين ناحيه به مدت هشت قرن تحت نظر خلفاي اسلامي قرار داشت. اين ناحيه که امروزه اسپانيا مي باشد در آن زمان اندلس ناميده مي شد. با گذشت زمان، مسيحيان اسپانيا به کمک ديگران زمينه ترويج فساد را در بين مسلمانان به وجود آوردند و سرزمين اندلس را از دست مسلمانان خارج ساختند. در اين هنگام عده بسياري از مسلمانان از شهرهاي اسپانيا به غرناطه آمدند و اين شهر مدتي دراختيار آنان بود. در نهايت، اين شهر به عنوان آخرين پايگاه دولت اسلامي در اروپا، در 25 آوريل در سال 1492م به تصرف مسيحيان درآمد و به حکومت هشت صد ساله مسلمانان در اين منطقه پايان داده شد. دوران حاکميت اسلام در اين منطقه با شکوفايي علم و دانش همراه بود؛ علوم قرآني و حديث، فقه، علوم طبيعي و پزشکي، نجوم و رياضيات، فلسفه و ادبيات جلوه هايي از بُعد علمي و فرهنگي مسلمانان در اين منطقه به حساب مي آمد. گرچه در کنار علوم فوق، بايد از معماري اسلامي ياد کرد که بقاياي آن در اسپانياي امروز نشانه هايي از فکر بديع و تلاش مسلمانان در نمايش دين اسلام در تمامي جهات زندگي است. سقوط دولت اسلامي در اندلس ناشي از عواملي چند مي باشد که مي توان از غفلت امرا و حکام جامعه اسلامي، عدم وحدت و يگانگي ميان مسلمانان، تأثيرات گسترده تهاجم فرهنگي و برنامه ريزي و تلاش دشمنان اسلامي در باز پس گيري اين قطعه از دنياي اسلام ياد نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
طرح اتصال درياي سرخ و درياي مديترانه، به روزگار باستان باز مي گردد و گفته مي شد که اين طرح، اولين بار در زمان حکومت هخامنشيان عملي گرديد. اما اين کانال پس از چندي در زيرشن هاي بيابان پرشد و آثارش از ميان رفت. بيش از 23 قرن بعد، اوج گيري رقابت هاي انگلستان و فرانسه در قرن نوزدهم و تلاش هر کدام از آنها در برتري جويي نظامي - تجاري باعث شد تا بار ديگر اين طرح عنوان شود و اين بار فرانسه به عنوان يک قدرت صنعتي - نظامي و در حقيقت به عنوان يک دولت استعماري درصدد برآمد تا ساخت اين کانال را عملي سازد. ازاين رو، طرح حفر کانال در سال 1854م توسط يک مهندس فرانسوي به نام فرديناند دول تهيه شد و کار حفر آن از 25 آوريل 1859م آغاز گرديد. در اين ميان، از آن جا که بين فرانسه و انگليس، رقابت آشکاري در ميان بود، انگلستان از ارائه هر نوع کمک به فرانسه مضايقه نمود، چرا که حفر کانال به قدرت فرانسه مي افزود. بنابراين فرانسويان بدون کمک از هيچ کشوري به تنهايي اقدام به اين کار نمودند و ظرف مدت ده سال، با هزينه اي بالغ بر چهارصد ميليون فرانک، اين پروژه را به اتمام رساندند. طول اين کانال حدود يک صد و هفتاد کيلومتر، عرض آن 60 متر و عميق ترين نقطه آن، 22 متر عمق داشت که بعدها وسعت بيشتري يافت به طوري که عرض آن به 200 متر رسيد. کانال سوئز در 17 نوامبر 1869م طي تشريفاتي
گسترده با حضور امپراتور فرانسه و عبور کشتي حامل وي، افتتاح شد. علت حفر کانال سوئز توسط فرانسه اين بود که در آن زمان، سرزمين مصر تحت استعمار فرانسه قرار داشت و با حفر اين کانال، راه ارتباط دريايي اروپا به طرف ساحل شرقي قاره افريقا و شبه قاره هند و شرق آسيا بسيار کوتاه گرديد. کانال سوئز درحدود 85 سال در دست بيگانگان بود و در نهايت در 26 ژوئيه 1956م توسط جمال عبدالناصر رئيس جمهور وقت مصر، ملي اعلام شد که باعث حمله ارتش هاي فرانسه، انگلستان و رژيم صهيونيستي به مصر و اشغال کانال گرديد. با اين حال نيروهاي مهاجم پس از چندي از کانال عقب نشيني کردند و کانال سوئز کاملاً تحت اختيار مصر درآمد. کانال سوئز همه ساله سود سرشاري از محل اخذ ماليات از کشتي هاي عبوري، نصيب دولت مصر مي سازد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در حالي که تمام مقاومت هاي نيروهاي نازي در برابر متفقين با شکست مواجه مي شد و جنگ جهاني دوم آخرين روزهاي خود را پشت سر مي گذاشت، در روز 25 آوريل 1945م، ارتش سرخ شوروي، برلين پايتخت آلمان را تحت محاصره گرفت و نيروهاي شوروي پس از دور زدن برلين، در غرب اين شهر شروع به پيشروي کردند. دو روز بعد، نيروهاي امريکا و شوروي در مسير حرکت خود در دو جهت مخالف، در قلب آلمان به هم پيوستند و نيروهاي آلمان به دو قسمت تقسيم شدند. در اين زمان قدرت مقاومت ارتش آلمان نازي به کلي در هم شکسته شد و سربازان آلماني، نه فقط به علت از دست دادن روحيه و احساس شکست، بلکه به خاطر نرسيدن مهمات و مواد غذايي دسته دسته تسليم مي شدند. هم چنين وحدت فرماندهي از ميان رفته و هيتلر کنترل خود را بر باقي مانده ارتش آلمان از دست داده بود. با تنگ تر شدن حلقه محاصره برلين، ديگر ترديدي براي هيتلر باقي نمانده بود که مقاومت آخرين سربازان وفادار او هم تا چند روز ديگر به پايان خواهد رسيد. با تصرف کامل برلين و خودکشي هيتلر، آلمان هم تسليم متفقين شد و جنگ جهاني دوم نيز پايان يافت.
شرح مناسبت:
امان اللَّه خان، پادشاه پيشين افغانستان، در 11 دسامبر 1862م به دنيا آمد. پدرش اميرحبيب اللَّه خان، حاکم افغانستان بود و امان اللَّه خان، پس از کشته شدن پدرش، در 20 فوريه 1919م در 57 سالگي به حکومت اين کشور رسيد. او به جنگ هاي طولاني قبايل افغاني عليه انگلستان پايان داد و با امضاي
معاهده اي در سال اول زمام داري خود، صلح را ميان دو کشور افغانستان و انگليس برقرار کرد. امان اللَّه خان سپس با امضاي معاهده ديگري با شوروي، که به تازگي بلشويک ها در آن کشور بر تزارها پيروز شده بودند و هم چنين انعقاد پيمان هايي با ايران و ترکيه تلاش کرد که استقلال افغانستان را به ثبوت برساند. امان اللَّه خان، اولين رئيس يک کشور اسلامي بود که رژيم کمونيستي و الحادي لنين را در شوروي به رسميت شناخت و دو ماه پس از کسب قدرت، يک هيأت سياسي را روانه آن کشور کرد. از آن طرف نيز، اولين هيأت رسمي که از سوي نظام کمونيستي شوروي به خارج از آن کشور سفر کرد يک هيأت روسي بود که در سپتامبر 1919م وارد کابل گرديد. امان اللَّه خان در فاصله سال هاي 1927 و 1928م يک سفر زنجيره اي به کشورهاي فرانسه، سوئيس، آلمان، بلژيک، انگليس، هلند، ترکيه، هندوستان، مصر و ايران به عمل آورد. او به شدت شيفته مظاهر تمدن غرب بود و روابط صميمانه اي با رضاخان پهلوي در ايران و مصطفي کمال آتاتورک در ترکيه برقرار کرد. امان اللَّه خان همگام با سران ترکيه و ايران، برنامه هاي ضدديني خود را در افغانستان به مرحله اجرا گذاشت و فساد غرب را به کشور مسلمان افغانستان کشاند. وي با رواج بي حجابي و ايجاد مدارس مختلط، دستور داد تا مردم مسلمان افغانستان، همگام با ايران، به سبک اروپائيان، با کلاه شاپو رفت و آمد کنند. امان اللَّه خان عناد خاصي با روحانيون مسلمان داشت و محدوديت هاي متعددي براي آنان ايجاد
نمود. اين امر موجبات شورش قبايل مسلمان افغاني را فراهم ساخت و در نتيجه امان اللَّه خان که درصدد انجام اصلاحات اجتماعي جديدي براي زنان مسلمان افغانستان بود در سال 1929م پس از يازده سال سلطنت از قدرت سرنگون گرديد. وي پس از آن مخفيانه به قندهار، هندوستان و سپس ايتاليا گريخت و بيش از سي سال خبري از او منتشر نشد تا اين که در 25 آوريل 1960م پس از يک دوره طولاني بيماري، در 98 سالگي در سوئيس درگذشت.
شرح مناسبت:
در ادامه اعتراضات گسترده مردم امريکا به عمليات نظامي اين کشور در ويتنام، در 25 آوريل 1971م حدود دويست هزار تن از مردم امريکا در واشينگتن تظاهرات کردند. اين تظاهرات، يکي از بزرگ ترين واکنش هاي اعتراض آميز مردم امريکا عليه سياست هاي تجاوزکارانه دولت اين کشور در ويتنام بود. امريکا در اين جنگ که از 1964م آغاز شد، نيم ميليون سرباز به اين کشور اعزام کرد که ده ها هزار نفر از آنها، کشته و مجروح شدند. به همين دليل، به موازات تشديد جنگ در ويتنام و کشته شدن افراد بيشتري از دو طرف، مخالفت مردم امريکا با اعزام فرزندانشان به ويتنام افزايش يافت. واشينگتن سرانجام بر اثر فشارهاي داخلي و بين المللي و به خاطر شکست هاي پي درپي در جبهه هاي نبرد ويتنام، در سال 1975، ناچار به پذيرش شکست و خروج خفت بار از اين کشور شد.
شرح مناسبت:
دکتر فرانسوا دواليه زمام دار پيشين هائيتي در سال 1907م در يکي از روستاهاي هائيتي به دنيا آمد. وي از سال 1957م يک حکومت ديکتاتوري متکي بر قدرت نظاميان در هائيتي به وجود آورد و همواره سعي کرد با پول و تأمين مسايل رفاهي نظاميان، آنان را به خود وفادار نگاه دارد. او در طول 14 سال حکومت خود هيچ گاه از سوي نظاميان شاهد کودتا يا اقدامات براندازي نبود. دواليه که همواره مورد حمايت مالي و اقتصادي امريکا و کشورهاي غربي بود، در سال 1964م خود را رئيس جمهور مادام العمر هائيتي خواند. او اولين رئيس جمهوري بود که پسرش را به عنوان ولي عهد خود تعيين نمود. فرانسوا دواليه در
ادامه کسب قدرت مطلقه، در سال 1965م خود را با نام فرانسواي اول، امپراتور هائيتي اعلام کرد. در اين دوران، فقر و بدبختي در تمام شهرها و روستاهاي هائيتي به چشم مي خورد و شورش هاي آزادي خواهانه سرکوب مي گرديد. هم چنين اکثر وام ها و کمک هاي بين المللي به وي، هزينه مصارف دولتي و ولخرجي هاي دواليه و احياناً رسيدگي به وضع نظاميان مي شد. در سال 1969م با ائتلاف احزاب مخالف، حکومت دواليه، موجي از ترور و کشتار را به وسيله جوخه هاي مرگ خويش عليه مخالفان به راه انداخت، به گونه اي که سازمان کشورهاي امريکايي، حکومت او را متهم به ترويج تروريسم در قاره امريکاي مرکزي کرد و روابط کشورهاي عضو اين سازمان با رژيم دواليه تيره شد. فرانسوا دواليه سرانجام در 25 آوريل 1971م در 64 سالگي درگذشت و حکومت را به پسر 19 ساله اش ژان کلود واگذار نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ديويد هيوم، نظريه پرداز فيلسوف و فيلسوف نيهيليست و پوچ گراي اسکاتلندي در 26 آوريل 1711م در ادينبورو اسکاتلند به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را به سرعت به پايان برد و در نوجواني وارد دانشگاه گرديد. با اين حال به علت عدم تمايل به فراگيري هر چيز جز فلسفه، دروس دانشگاهي را رها کرد و به مطالعات خود در رشته فلسفه ادامه داد. هيوم در جواني مدتي به تدريس روي آورد و به تفکراتي درباره عقل پرداخت. وي از اين زمان تلاش کرد تا اين اصل را که آدمي حيوان ناطق است و جهان توالي منظمي از علت و معلول است، باطل سازد. از اين رو اعلام کرد که من تنها به يک حقيقت پي برده ام و آن اين است که حقيقتي وجود ندارد. به اين ترتيب هيوم فلسفه خود را اين گونه آغاز کرد که چون هر آنچه ما در مي يابيم تنها تصور ذهن ماست، خود ذهن نيز يک چنين تصوري بيش نيست. ذهن وجود واقعي ندارد. از اين گذشته خدا نيز تصوري است در ذهن انسان، پس خدا نيز وجود واقعي ندارد. وي با دين و به ويژه کتاب مقدس، دشمن بود و اعتقاد داشت که دين، فلسفه، ادبيات، علم، تاريخ و هنر به عنوان جنبه هاي گوناگون ادراک انساني، چيزي را نشان نمي دهند جز طبيعت کور، که بدون تشخيص مهر مادرانه، فرزندان نارس و ناتوان خود را از دامن بيرون مي ريزند. هم چنين دنيا، سلسله اي از حلقه هاي به هم پيوسته نيست، و ذهن اسبابي نيست که رشته اي
از چون و چراها را ثبت کند. دانش ما از احساس هاي اتفاقي و جسته و گريخته ترکيب پذيرفته است. ما هر يک از اين احساس ها را آن گونه که به ما مي رسند در مي يابيم و سپس بر مجموع اين احساس ها، که هيچ گونه ربطي با هم ندارند، نظمي دروغين مي دهيم و با بي منطقي تمام، آن را منطق هستي مي ناميم. هيوم بر اين اعتقاد بود که ما هيچ چيز را به طور يقين نمي شناسيم حتي خودمان را و براي حقايق و قوانيني که پيش خود فرض مي کنيم، هيچ دليل فلسفي نداريم. هيوم اعلام مي دارد که ما تصور روشني از ذات خود و از بقيه جهان نداريم. ما فقط صاحب مقداري تاثّرات درهم و برهم هستيم. اين تاثّرات ممکن است درست و ممکن است غلط باشند ولي ما راهي براي تشخيص بدي و خوبي آنها نمي شناسيم. هم چنين چون هيوم اشياء را بدون هرگونه ارتباط منطقي با يک ديگر مي داند، معتقد است که ما نمي توانيم به علت اشياء پي ببريم. بنابراين براي قبول هيچ چيز، دليل وجود ندارد. به اين ترتيب، فلسفه هيوم ما را به يک خيابان بن بست مي کشاند، زيرا به اينجا ختم مي شود که به هيچ يک از تصورات ما، اعتماد را نيست. به گمان او ميان ديوانگي و فرزانگي تفاوتي نيست. به نظر هيوم آن کس که در راه نجات بشريت شربت شهادت مي نوشد، و آن ديوانه اي که براي نابود ساختن بشريت مي کوشد، هر دو به طور يکسان از اثبات عقيده خويش عاجزند. بنابراين
هيچ کس نبايد گمان برد که تنها او به حقيقت دست يافته است. فروتني قدم اول حکمت است، فيلسوف بايد احتمالات را بپذيرد و از فرض يقينيات بپرهيزد. به طور کلي، فلسفه هيوم بر اساس تفکر شکاکانه درباره احتمالات بسياري که بعضي از آنها به واقعيت نزديک ترند نهاده شده است. اين فلسفه، فلسفه سرد و نافريبنده اي بود که حتي خودِ هيوم را راضي نمي ساخت. هم چنين در طرد نظرات هيوم مي توان از تفکرات او که حقيقت را نفي مي کند کمک گرفت و گفت: پس عقايد هيوم نيز در واقع حقيقت ندارند و قابل تشکيک است. در نهايت اين که اين نيهيليست بي خدا، در دلْ به وجود هنرمندي مدبّر براي اداره امور دنياي منظم اذعان داشت ولي به جستجوي آن نرفته است. علي رغم اين که افکار نيهيليستي و پوچ گراي هيوم تأثير عميقي بر تفکرات برخي از انديشمندانِ پس از او نهاد، با اين حال، مطرودِ دين داران و خداباوران نيز واقع شد. هيوم گرچه به عنوان يک متفکر و فيلسوف مورد توجه و محبوب برخي بود، اما به علت بي اعتنايي به حقيقت، شکاکيت در علت دنيا و دشمني با دين، مورد تنفر کليسا قرار گرفت و به عنوان فردي ملحد عنوان گرديد. هيوم افکار خود را در مجموعه سه جلدي رساله اي درباره طبيعت بشر و نيز تاريخ انگلستان و پژوهش درباره فهم انساني به نگارش درآورده است. ديويد هيوم سرانجام در بيست و پنجم اوت 1766م در شصت و شش سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يکي از اولين اقدامات حزب نازي پس از شکل گيري و مطرح شدن در صحنه سياسيِ آلمان، تأسيس سازمان گشتاپو بود. اين لغت که مخفف "پليس مخفي آلمان" است پس از مدتي با خشونت، بي رحمي و بي قانوني مترادف گرديد. گشتاپو از ابتداي شکل گيري با سرکوبي وسيع و شديد مخالفان هيتلر و حزب نازي، علاوه بر زندان و تبعيد، مجازات هايي نظير اردوگاه هاي مرگ و مجازات اعدام را تدارک ديد. رياست اين سازمان مخفي بر عهده "هاينْريشْ هيمْلِر" قرار داشت و او در مدت بيش از 10 سال که در اين سمت بود آنچنان رعب و وحشتي ايجاد نمود که بسياري از رؤسا و کارگردانان حزب نازي نيز به هراس افتاده بودند. گرچه برخي معتقدند کارايي مبالغه آميز هيملر يک افسانه سياسي بيش نبود اما شک نيست که دوره حاکميت وي و گشتاپو در مناطق تحت حاکميت حزب نازي، هزاران انسان گرفتار شده و در سخت ترين وضعيت به سر برده و يا کشته شدند. با فروپاشي نازيسم و رايش و تصرف آلمان به دست متفقين، اين سازمان فروپاشيد و هيملر نيز که در زمان خود هيتلر نيز عملاً ديکتاتوري آلمان را بر عهده داشت، به دست نيروهاي انگليسي بازداشت گرديد و به جرم قتل عام هاي گسترده تحت بازجويي قرار گرفت اما قبل از اعدام به وسيله سم خودکشي نمود و در تاريخ 25 ماه مي1945 درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري تانزانيا با 945/087 کيلومتر مربع مساحت در شرق قاره افريقا و در کنار اقيانوس هند و در همسايگي کشورهاي کنيا، اوگاندا، رواندا، بروندي، جمهوري دموکراتيک کنگو، زامبيا، مالاوي و موزامبيک
قرار دارد. جمعيت آن بيش از 33 ميليون نفر بوده و نژاد اکثر آنها سياه و مسلمانان، مسيحيان و آنيميست ها در اين کشور زندگي مي کنند. پيش بيني جمعيت آن تا سال 2020 بيش از 54 ميليون نفر خواهد بود. زبان رسمي انگليسي و سواحلي بوده و خط رايج لاتين مي باشد. پايتخت اين کشور شهر دارالسلام است و از شهرهاي مهم آن زنگبار، تانگا و دودوما قابل ذکرند. واحد پول تانزانيا شيلينگ مي باشد. کشور جمهوري فدراتيو تانزانيا در سال 1964 از اتحاد دو ناحيه تانگانيکا (استقلال در سال 1961) و جزيره زنگبار (استقلال در سال 1963) به وجود آمده است. تانزانيا از اين دوران همواره در حال پيشرفت هاي نسبي در تمام بخش هاي صنعتي و اقتصادي بوده و هر ساله روابطش با کشورهاي جهان رو به بهبود است. جوليوس نايرره که مبارزات مردم تانگانيکا عليه انگليس را رهبري مي کرد، پس از استقلال به رياست جمهوري آن کشور رسيد و او را پدر استقلال تانزانيا ناميدند. هم چنين از آن پس، روز 26 آوريل سال روز اتحاد تانگانيکا و زنگبار به عنوان روز ملي تانزانيا نام گرفت.
شرح مناسبت:
نيروگاه هسته اي چرنوبيل که در کشور اوکراين قرار دارد، بخش مهمي از برق اين کشور را تأمين مي کند ظرفيت اين نيروگاه 4 هزار مگاوات بود و به دنبال انفجار واحد اوّل، سه واحد ديگر منفجر شدند و با انفجار آن، مواد خطرناک حاوي امواج راديواکتيو، در منطقه اي پهناور منتشر شد. شوروي ابتدا، وقوع انفجار در اين نيروگاه را تکذيب کرد ولي در پي آشکار شدن ابر هسته اي ناشي از
راديواکتيويته از نيروگاه چرنوبيل، به اين انفجار اعتراف و آن را ناشي از نقص فني اعلام کرد. در گزارش رسمي مقامات شوروي به آژانس بين المللي انرژي هسته اي، علت حادثه، "اشتباه انساني" يا "توالي عجيبي از اشتباهات" ذکر شد. در نتيجه اين نيروگاه را موقتاً تعطيل نمود. ساختن 4 رآکتور نزديک به هم در يک مجتمع عملياتي، اشتباه فاحشي بود. نيروهاي کمک اضطراري نيز در محل حادثه حاضر نبودند. جمعيت شهرهاي مجاور به سرعت تخليه نشدند و از همه مهم تر رؤساي سياسي اوکراين بعد از 6 روز در محل حاضر شدند. پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، اوکراين موافقت کرد که با کمک مالي دولت هاي غربي، در جهت توقف کامل فعاليت نيروگاه چرنوبيل، تلاش کند. اما با وجود آن که اين وعده ها به طور کامل تحقق نيافت، اوکراين در دسامبر 2000، نيروگاه هسته اي چرنوبيل را تعطيل کرد. اين واقعه در عرصه بين الملل به عنوان شکستي براي شوروي در حوزه توسعه نيروهاي هسته اي تلقي گرديد و ضربه اي سنگين و زيانبار بر حيثيت اين امپراتوري در حال فروپاشي وارد ساخت و محبوبيت و اعتبار گورباچف را خدشه دار نمود. با اين حال گورباچف تلاش يک جانبه در کنترل مسابقه تسليحاتي تداوم بخشيد و ارائه امتيازات به امريکا را تا فروپاشي اتحاد جماهير شوروي ادامه داد.
شرح مناسبت:
در عمليات شانزده روزه رژيم صهيونيستي عليه لبنان موسوم به خوشه خشم، ارتش اسرائيل، از زمين، هوا و دريا، جنوب و حتي بيروت پايتخت لبنان را مورد حلمه قرار داد. هم چنين علاوه بر انهدام بسياري از مناطق غيرنظامي و تأسيسات اقتصادي، يک
صد و هشتاد نفر از مردم اين کشور را شهيد و صدها نفر را مجروح کرد. اين عمليات براي تضعيف روحيه مردم و رزمندگان مقاومت اسلامي لبنان و تحميل شرايط تل آويو براي خروج از جنوب لبنان، انجام شد. اما لبنان همچنان بر لزوم خروج فوري بي قيد و شرط صهيونيست ها از جنوب اين کشور تأکيد کرد. اين موضع لبنان و مقاومت مردم و رزمندگان اين کشور و هم چنين فشار جهانيان موجب شد که رژيم صهيونيستي به حملات وحشيانه خود به لبنان خاتمه دهد.
شرح مناسبت:
هم زمان با يورش سپاهيان صليبي به مناطق شرق، واقعه مهم ديگري نيز روي داد که سرآغاز دوران مخوف انکيزيسيون يا تفتيش عقايد در تاريخ مسيحيت به شمار مي رود. در اين زمان که پاپ اينوسان سوم فرمان روايي داشت، وي دستور تشکيل دادگاه تفتيش عقايد را صادر کرد و از اين پس، اين دادگاه در سراسر اروپا به کار پرداخت. در واقع، اينوسان سوم در عقايد خود بسيار لجوج و سرسخت بود و به هيچ وجه تحمل شنيدن عقيده و نظري را برخلاف راي خود نداشت. به همين جهت کساني که جرأت مي کردند نظري مخالف راي و نظر او ابراز کنند از سلاطين وقت گرفته تا افراد عادي تکفير مي شدند. اين دادگاه در 27 آوريل 1231م در اسپانيا نيز تأسيس شد و دوره جديدي از خشونت و قساوت را در اين سرزمين آغاز کرد. پاپ ها در اين زمان، از سلاطين و فرمان روايان سرزمين هاي مسيحي مي خواستند که در سرکوبي ملحدين، يعني هر کس که از اوامر آنها سرپيچي مي کند، با ماموران
کليسا همکاري داشته باشند وگرنه خود، ملحد و سزاوار عقوبت خواهند بود. از آن طرف، سلاطين و شاهزادگان و حکام محلي از بيم تکفير که ممکن است به قيمت جانشان تمام شود، به فرامين پاپ گردن مي نهادند. کساني که به اتهام الحاد و سرپيچي از فرامين الهي که در واقع همان دستورات پاپ بود در اين دادگاه ها محاکمه مي شدند، حق داشتن وکيل را نداشتند و آراء محکمه قطعي و لازم الاجرا بود. در اين دادگاه ها، کساني که مظنون به بدعت گذاري بودند، چنانچه نمي توانستند بي گناهي خود را ثابت کنند تکفير مي شدند و مجازات سنگيني در انتظارشان بود. سخت گيري در مورد محکومان دادگاه هاي تفتيش عقايد تا آنجا بود که حتي اگر کسي ترتيب کفن و دفن آنان را مي داد، آن شخص نيز مستحق مجازات هاي سنگين مي شد. مفتش دادگاه نيز در مقابل هيچ مقامي جز پاپ پاسخگو نبود و کار خود را يک عمل الهي تلقي مي کرد. آراء صادره از اين دادگاه شامل شکنجه، تبعيد، محروميت از پست و مقام، مصادره اموال، زندان، سوزاندن و کشتن بود. وجود اين دادگاه ها از يک طرف باعث جمع آوري ثروت و غارت اموال محکومات توسط مفتّشان شد و از طرف ديگر به فروپاشي جايگاه معنوي رهبران به اصطلاح اخلاقي جامعه و بي معني شدن مفاهيم ارزشي و معنوي انجاميد. دادگاه هاي تفتيش عقايد سرانجام پس از شش قرن فعاليت جنايت بار، در 17 ژانويه 1808م تعطيل شدند.
شرح مناسبت:
ويليام جونْزْ مستشرق معروف انگليسي در 20 سپتامبر 1746م در لندن به دنيا آمد. وي از دوران کودکي
و نوجواني استعدادي سرشار داشت و پس از تحصيلات مقدماتي و متوسطه، دوره دانش سراي دانشگاه آکسفورد را طي کرد و به زبان هاي شرقي علاقه مند گرديد. جونز در ابتدا زبان عربي و پس از آن زبان فارسي را فراگرفت و در 25 سالگي در خواندن و نوشتن و حرف زدن به زبان فارسي مهارت يافت. وي در سال هاي بعد زبان هاي چيني، سانسکريت، آلماني، اسپانيايي، پرتغالي، عربي و ايتاليايي را آموخت و پس از فارغ التحصيل شدن در حقوق، به وکالت پرداخت. ويليام جونز در سال 1767م يک نسخه خطي مربوط به دوران نادرشاه افشار را به خواست پادشاه وقت دانمارک، ترجمه کرد و مهارت خود را در اين فن به اثبات رساند. وي در سال هاي بعد به عنوان يکي از اولين اروپاييان، غزلياتي از حافظ، ابياتي از مثنوي معنوي، ابياتي از خمسه نظامي و اشعاري از فردوسي را به انگليسي و فرانسوي ترجمه کرد و مورد ستايش بسياري از فرهنگ دوستان قرار گرفت. جونز علاقه خاصي به زبان فارسي داشت و آن را شيرين ترين زبان مشرق زمين مي دانست. او هم چنين عنوان مي کرد که زبان فارسي يکي از غني ترين زبان هاي عالم است و ايرانيان در سرودن اشعار عاشقانه مهارت فراواني دارند. ويليام جونز در سال 1784م، با همراهي چند تن از خاورشناسان انگليسي، انجمن آسيايي بنگاله را تأسيس کرد. اين انجمن به عنوان يکي از بزرگ ترين انجمن هاي علمي و ادبي جهان، داراي هزاران کتاب چاپي و خطي فارسي، عربي، هندي، سانسکريت و انگليسي بود که در سال هاي بعد نيز به جمع آوري
و نگاهداري نسخه هاي بسيار عالي و نفيس و ممتاز پرداخت. جونز به عنوان يکي از مشاهير خاورشناس، هندشناس، ايران شناس، زبان شناس، زبان دان، نويسنده، اديب، حقوق دان و يکي از نوابغ علم و ادب به شمار مي رفت و شاعري خوش ذوق بود و در منظومه سرايي به زبان فرانسوي و انگليسي استعداد فراواني از خود نشان داد. ويليام جونز سرانجام در 27 آوريل 1794م در 48 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کنفرانس باندونْگْ نخستين کنفرانس سران کشورهاي آسيايي و افريقايي است که از 18 تا 27 آوريل سال 1955م به دعوت دکتر احمد سوکانو، رئيس جمهور وقت اندونزي با حضور سران و نمايندگان 28 کشور تشکيل شد. کنفرانس باندونگ که معروف ترين رهبران آسيا و افريقا از قبيل جواهر لعل نهرو، چوئن لاي و جمال عبدالناصر، سردمداران هند، چين و مصر در آن شرکت کردند، نخستين رويارويي کشورهاي جهان سوم با قدرت هاي بزرگ نظامي و صنعتي جهان بود که زمينه را براي تشکيل سازمان کشورهاي غيرمتعهد فراهم ساخت. کنفرانس باندونگ، طيف وسيعي از کشورهاي طرفدار غرب يا بي طرف يا کمونيست را در برمي گرفت، ولي تمامي کشورهاي شرکت کننده، پشتيباني خود را از پنج اصل معروفِ هم زيستي مسالمت آميز که مبتني بر احترام به حق حاکميت و تماميت ارضي يک ديگر، عدم تجاوز، عدم مداخله در امور داخلي يک ديگر و برابري حقوق و همکاري اقتصادي بود، اعلام داشتند. کنفرانس باندونگ سرانجام به تشکيل جنبش عدم تعهد که در واقع خارج از دو بلوک شرق و غرب بودند، انجاميد و فعاليت خود را در سال هاي بعد گسترش داد.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري توگو با 56/785 کيلومتر مربع وسعت در غرب قاره افريقا و در همسايگي کشورهاي بنين، غنا و ولتاي عليا واقع شده است. جمعيت توگو بيش از چهار ميليون نفر بوده که عمدتاً سياه پوست و داراي مذاهب بومي و درصدي مسلمان و مسيحي مي باشند. پيش بيني مي شود که جمعيت توگو تا سال 2025م بيش از 8 ميليون نفر گردد. زبان رسمي در توگو فرانسوي، واحد پول، فرانک سي
اف آ و پايتخت آن شهر لومه است. توگو در ابتدا، در پي مهاجرت برخي از اهالي نيجريه و غنا به اين منطقه، مسکوني گرديد و بعدها محلي براي تجارت برده شد. توگو در سال 1884، به يکي از مستعمرات آلمان تبديل شد و در پايان جنگ جهاني اول بين فرانسه و انگلستان تقسيم گرديد که تا بعد از جنگ دوم جهاني ادامه داشت. در انتخابات سال 1958م حزب وحدت توگو به قدرت رسيد و در 27 آوريل 1960 استقلال اين کشور اعلام شد. حکومت توگو جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. توگو از سال 1960 اين سرزمين در سال 1960 از فرانسه مستقل شد و داراي حکومت جمهوري گرديد و در همان سال به عضويت سازمان ملل متحد درآمد.
شرح مناسبت:
بعد از پايان جنگ جهاني دوم و آغاز دوران جنگ سرد که ابرقدرت ها در آن در عين تلاش براي پيشگيري از وقوع برخوردهاي نظامي، به انواع عمليات و حرکات غيرديپلماسي و تبليغاتي دست مي زدند، سران امريکا و شوروي با برگزاري کنفرانس هاي متعدد، گسترش به اصطلاح صلح جهاني را نويد مي دادند و نيکيتا خروشچف نيز در شوروي، با شعار تنش زدايي، در بلوک شرق فرمان روايي مي کرد. از اوايل سال 1960م مقدمات تشکيل يک کنفرانس سران از رهبران چهار کشور امريکا، شوروي، فرانسه و انگلستان در پاريس فراهم مي شد و روز 16 مه براي تشکيل اين کنفرانس در نظرگرفته شد. تشکيل کنفرانس پاريس پيشاپيش اميدهاي زيادي برانگيخته بود و از آن به عنوان يک نقطه عطف در تاريخ روابط بين المللي ياد مي شد. اما در
آستانه اين کنفرانس و در حالي که هر دو طرف غرب و شرق، سخن از صلح و موفقيت کنفرانس مي گفتند، در روز 27 آوريل 1960م، هواپيماي جاسوسي يو2 متعلق به امريکا در خاک شوروي سقوط کرد و تمام آنچه را که براي کنفرانس پاريس رشته شده بود پنبه کرد. در واقع از نيمه دهه 1950م و پس از آن، پروازهاي شناسايي و جاسوسي امريکا بر فراز شوروي مورد اعتراض اين کشور قرار گرفته بود. تا اين که اين هواپيما در حالي که در ارتفاع 24 هزار پايي پرواز مي کرد و ظاهراً دور از دسترس موشک ها و هواپيماهاي شکاري شوروي به عمليات جاسوسي مي پرداخت، سرنگون گرديد و خلبان آن دستگير شد. در اين حال، سازمان فضايي امريکا، ناسا، از مفقود شدن يک هواپيماي خود که در حال مطالعه اوضاع جوي بود خبر داد و وزارت امورخارجه اين کشور، منظور نبودن تجاوز به فضاي شوروي را مطرح کرد. با اين حال، خروشچف عکس العمل تندي در برابر اين موضوع از خود نشان داد و با انتقادات شديد او از غرب، دامنه اختلاف بلوک شرق و غرب، به يک بحران تبديل شد. در نهايت، در سال 1962م، خلبان اسير شده امريکا با يک جاسوس شوروي مبادله گرديد و اين بحران فروکش کرد.
شرح مناسبت:
سيرالئون کشور کوچکي در ساحل غربي افريقا است که همسايگان آن عبارتند از: جمهوري هاي گينه و ليبريا. وسعت اين کشور در حدود 71/740 کيلومتر مربع بوده و جمعيت آن در حدود 5 ميليون نفر است که بيشتر از نژاد سياه مي باشند. پيش بيني جمعيت آن تا سال 2025 بيش
از 8 ميليون نفر خواهد بود. بيش از 60% از جمعيت سيرالئون را مسلمانان تشکيل مي دهند و بقيه مسيحي و پيرو اديان بومي هستند. زبان رسمي اين کشور، انگليسي است. اما مردم به زبان هاي محلي صحبت مي کنند. پايتخت کشور سيرالئون بندر "فري تاون" است و از شهرهاي مهم آن، کوئيدو، گينما و ماکني قابل ذکر مي باشد. اين کشور از نيمه قرن پانزدهم توسط پرتغالي ها شناسايي شد و عنوان سيرالئون به معناي "کوه هاي شير" به آن اطلاق گرديد. در قرن هجدهم اين منطقه به تصرف انگلستان درآمد و تا نيمه دوم قرن بيستم ادامه يافت. پس از جنگ جهاني دوم اين کشور نيز مانند ساير کشورهاي افريقايي در جهت استقلال گام برداشت و بالأخره در 27 آوريل سال 1961 ميلادي به استقلال رسيد که روز ملي اين کشور نيز به حساب مي آيد و در همين سال به عضويت سازمان ملل متحد درآمد. حکومت سيرالئون، جمهوري با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
قوام نکرومه، سياست مدار معروف افريقا و پايه گذار استقلال کشور افريقايي غنا در 18 سپتامبر 1909م به دنيا آمد. وي پس از اخذ دکتراي رشته علوم اجتماعي در يکي از دانشگاه هاي امريکا، رئيس انجمن دانشجويان افريقايي در امريکا و کانادا شد و به فعاليت سياسي روي آورد. وي در سال 1947 به دبير کلي حزب اتحاد غنا رسيد ولي اين حزب را به دليل بي کفايتي و اختلافات داخلي رها کرد. نکرومه از آن پس حزب ملي خلق را تأسيس کرد و به مبارزه عليه حضور انگليسي ها در غنا پرداخت. نکرومه در سال 1951م
در انتخابات پارلماني به پيروزي رسيد و به نخست وزيري غنا دست يافت. وي در مارس 1957م که غنا به خود مختاري از انگليس دست يافت، در سمتِ خود ابقا شد و غنا را به عضويت سازمان ملل رساند. نکرومه به دنبال استقلال غنا در سال 1960م به رياست جمهوري اين کشور رسيد ولي در 24 فوريه سال 1966م در حالي که در يک سفر رسمي در چين به سر مي بُرد، به دنبال يک کودتاي نظامي هوادار غرب، از قدرت خلع شد. وي سپس به گينه رفت و تا پايان عمر خود در آن کشور ساکن بود. قوام نکرومه سرانجام شش سال پس از کودتا در 27 آوريل 1972م در 63 سالگي در گينه درگذشت. قوام نکرومه به عنوان يکي از مبارزان نامي افريقا، در تجديد حيات اين قاره سهم بزرگي دارد و در تحکيم قدرت سازمان وحدت افريقا، تلاش فراواني از خود نشان داد. قوام نکرومه در اکثر کشورهاي افريقايي به صورت يک چهره مثبت و محبوب شناخته شده است و در غنا به عنوان پايه گذار استقلال اين کشور ياد مي شود. (ر.ک: 24 فوريه)
شرح مناسبت:
سردار محمد داود خان، سياست مدار و رئيس جمهور پيشين افغانستان، در سال 1911م به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات دانشگاهي خود در فرانسه، وارد ارتش افغانستان شد و مدارج نظامي را به سرعت طي کرد تا اينکه به وزارت جنگ و کشور دست يافت. محمد داود پس از مرگ استالين در مارس 1953م، در رأس يک هيأت افغاني براي شرکت در مراسم تدفين استالين راهي مسکو شد. اين سفر و تماس هاي داودخان
با رهبران جديد کرملين، نقش مؤثري در توسعه نفوذ قدرت داود در افغانستان داشت. شش ماه پس از اين سفر، داودخان در 5 سپتامبر 1953، به مقام نخست وزيري افغانستان دست يافت و پيروزي بزرگي را نصيب زمام داران شوروي نمود. در اين زمان، داود تعداد زيادي قرارداد اقتصادي و تجاري و فرهنگي با روس ها منعقد کرد و پاي روس ها را به تمامي ارکان کشور باز نمود. اقتصاد، سياست، ارتش و نظام اجتماعي و سياسي کشور به تدريج زير سلطه و نفوذ روس ها قرار گرفت. با گسترده تر شدن ارتباطات دو طرفه، سيل کمک هاي روس شامل انواع سلاح ها و پول روانه کابل شد و عناصر کمونيست در مصدر امور قرار گرفتند. داود در طول ساليان نخست وزيري خود گاه بدون مشورت با ظاهرشاه، پادشاه افغانستان به کشورهاي مختلف سفر مي کرد. ميزان معاهداتي که در دوران نخست وزيري ده ساله داودخان ميان کابل و مسکو به امضا رسيد بيش از مجموع معاهداتي بود که در تاريخ افغانستان تا قبل از او ميان دو کشور امضا شده بود. قدرت گرفتن سريع داودخان و انجام اعمال خودسرانه، ظاهرشاه را به هراس انداخت و به نخست وزيري ده ساله وي پايان داد. از اين پس، انزواي داودخان آغاز شد تا اين که در 16 ژوئيه 1973 با کمک و حمايت کمونيست هاي شوروي، عليه ظاهر شاه کودتا کرد و قدرت را در دست گرفت. در طول دوره رياست جمهوري داودخان، بيشتر سرمايه هاي اقتصادي ملت افغانستان توسط روس ها به تاراج رفت، هرچند وي در سال هاي آخر، از منافع يک جانبه روس
ها گلايه مند گرديد. از اين رو در اواخر رياست جمهوري پنج ساله خود، تلاش کرد تا به سمت غرب نزديک گردد و از شوروي رويگردان شود. اين تغيير مسير مورد قبول سياست شوروي قرار نگرفت و با نظر مساعد و کمک روس ها، در کودتاي خونين 27 آوريل 1978م، داود خان به همراه تمامي اعضاي خانواده و جمع زيادي از مقامات دولتي افغانستان به دست نورمحمد ترکي عامل شوروي، به قتل رسيد. با قتل داود خان در طي اين کودتاي کمونيستي، دوران حکومت کمونيست ها بر افغانستان آغاز شد و 14 سال به طول انجاميد. هرچند که اين دوره با احتساب زمان رياست جمهوري داودخان به 19 سال بالغ مي شود.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري افريقاي جنوبي با 1/219/90 کيلومتر مربع مساحت در جنوبي ترين ناحيه قاره افريقا و در کناره اقيانوس هند و اطلس و در همسايگي ناميبيا، بوتسوانا، زيمبابوه، موزامبيک و سوازيلند واقع شده است. جمعيت اين کشور در حدود چهل ميليون نفر که اکثريت مردم سياه پوست و داراي دين مسيحي و مذاهب بومي و کمي مسلمان و هندو مي باشند. پايتخت اين کشور شهر پروتوريا و شهرهاي مهم آن کيپ تاون، ژوهانسبورگ، دوربان و پورت اليزابت هستند. زبان هاي رسمي آفريکانس و انگليسي و واحد پول آن راند است، قانون اساسي افريقاي جنوبي در سال 1961 تدوين شده است. کشور افريقاي جنوبي از به هم پيوستن دو مستعمره انگليس در جنوب افريقا تشکيل شد و در 31 مه 1910 استقلال داخلي يافت. اين اتحاديه در 1931 به استقلال کامل دست يافت. اما اقليت سفيدپوست، قدرت را در دست گرفتند. سرانجام بر
اثر مبارزات پيگير سياهان اين کشور و فشار کشورهاي خارجي، سفيدپوستان افريقاي جنوبي در 1991 مجبور به پايان دادن به رژيم تبعيض نژادي (آپارتايد) در اين کشور شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بنيتو موسوليني ديکتاتور پيشين ايتاليا در 20 ژوئيه 1883م در خانواده فقيري در شمال ايتاليا متولد شد. وي پس از پايان تحصيلات دانشگاهي، به روزنامه نگاري روي آورد. موسوليني در 23 مارس سال 1919م با استفاده از شورش ها و هرج و مرج موجود در ايتاليا، حزب فاشيست را به وجود آورد و رهبري آن را بر عهده گرفت. با پيروزي اين حزب در انتخابات سال 1922م، موسوليني با جلب رضايت پادشاه ايتاليا، به نخست وزيري رسيد و با شدت عمل، کشور را از وجود مخالفان خود پاک نمود. وي در اندک زماني، ايتاليا را زير سلطه حزب فاشيست درآورد و هم زمان در دوران حکومتش فعاليت هاي عمراني فراواني انجام داد. با روي کار آمدن هيتلر در آلمان، موسوليني به او نزديک شد به طوري که در طي سال هاي 1936 الي 1939م نيروها و تجهيزات ايتاليا همراه با نيروهاي آلمان در جنگ هاي داخلي اسپانيا به نفع سلطنت طلبان فعاليت مي کردند. موسوليني براي استحکام موقعيت ايتاليا در درياي مديترانه و تسلط بر درياي آدرياتيک، در سال 1939م به آلباني حمله برد و با وجود مقاومت شديد مردم آن، اين کشور را تسخير نمود. با آغاز جنگ جهاني دوم در سال 1939م موسوليني رسماً حمايت خود را از هيتلر اعلام کرد و سال بعد نيز آشکارا، ارتش ايتاليا را وارد صحنه هاي جنگ نمود. وي پس از يک رشته پيروزي ها و شکست ها و اشغال ايتاليا، در 25 ژوئيه 1943م، از طرف پادشاه، بر کنار شد و از آن پس، سياست ايتاليا، عليه آلمان ادامه
يافت. موسوليني پس از برکناري، در نقطه اي در يک صد کيلومتري رم زنداني شده بود اما با کمک خلبانان ورزيده آلماني در 12 سپتامبر 1943م آزاد شد. موسوليني پس از آن به مونيخ انتقال يافت و پس از ملاقات با هيتلر، براي تشکيل يک حکومت جمهوري طرفدار آلمان در شمال ايتاليا به ميلان بازگشت. عمر حکومت جمهوري موسوليني هم بيش از پانزده ماه به طول نينجاميد و موسوليني به دنبال پيشروي نيروهاي متفقين به شمال ايتاليا، متواري شد. در نهايت، بنيتو موسوليني در حين فرار در لباس سربازان آلماني، در 28 آوريل 1945م توسط يک گروه از پارتيزان هاي مخالف، شناسايي و دستگير گرديد و پس از يک محاکمه کوتاه، در 62 سالگي اعدام شد. به همراه موسوليني، کلارا پتاچي، معشوقه وي نيز حضور داشت که علي رغم توانايي براي فرار، از بنيتو جدا نشد. موسوليني در حالي در سال 1935م به اين زن که همسر يکي از افسران جوان ارتش ايتاليا بود، دلبسته شد که خود داراي همسر و پنج فرزند بود. افشاي رابطه نامشروع او با يک زن، به حيثيت و موقعيت سياسي موسوليني لطمه شديدي وارد ساخت. پس از تيرباران موسوليني و کلارا پتاچي، جنازه هاي آن دو را به صورت وارونه در ملأ عام به نمايش گذاشتند.
شرح مناسبت:
پس از شدت يافتن درگيري ها و خشونت هاي داخلي ميان گروه هاي چپ و راست و نظاميان در دومينيکن، در 28 آوريل 1965م نيروهاي امريکايي در دومينيکن پياده شده و اين کشور را به بهانه حمايت از اتباع خويش اشغال نمودند. اما در مدت زماني کوتاه، 1500 تفنگدار امريکايي به چهل
هزار نفر افزايش يافتند و با حمايت 37 رزمناو، دومينيکن را محاصره کردند. جانسون، رئيس جمهور امريکا، با نقض صريح منشور سازمان کشورهاي امريکايي که مداخله مستقيم و غيرمستقيم به هر دليل در امور داخلي يا خارجي هر يک از کشورهاي عضو را ممنوع کرده بود، تفنگ داران دريايي و لشکر 82 هوابُرد خود را روانه اين کشور امريکاي مرکزي کرده بود. نيروهاي نظامي امريکا سرانجام با تشکيل دولتي متشکل از انقلابيون و عوامل طرفدار امريکا، مجبور به خروج از دومينيکن شدند.
شرح مناسبت:
پس از خروج استعمارگران فرانسوي از ويتنام و انعقاد معاهده ژنو در 20 ژوئيه 1954م، به منظور تقسيم ويتنام به دو قسمت شمالي و جنوبي، اغتشاش و هرج و مرج در اين کشور ايجاد شد. از اين رو امريکا به بهانه اجراي مفاد عهدنامه ژنو، نيروهاي خود را وارد ويتنام ساخت. ادامه اين روند باعث شعله ور شدن آتش جنگ امريکا و ويتنام شمالي گرديد و تلفات سنگيني به دو طرف وارد شد. طولاني شدن جنگ، هزينه هاي سرسام آور اين لشکرکشي بي نتيجه و گسترش اعتراضات مردم، سردمداران امريکا را وادار ساخت تا براي پايان جنگ فکري بکنند. با روي کار آمدن ريچارد نيکسون، تلاش ها براي پايان دادن به دخالت نظامي امريکا ابعاد وسيعي يافت و در نهايت در 28 آوريل 1975م، وي دستور عقب نشيني کامل نيروهاي امريکايي از ويتنام را صادر کرد. به دنبال خروج نيروهاي امريکايي، دولت ويتنام جنوبي سقوط کرد و ويتنام شمالي و جنوبي، کشور واحدي تشکيل دادند. در طي جنگ امريکا عليه ويتنام که بيش از ده سال به طول انجاميد، بيش از سه
ميليون ويتنامي و پنجاه هزار امريکايي کشته و چندين برابر آن، مجروح شدند. با خروج نيروهاي نظامي امريکا از ويتنام، اولين شکست امريکا از کشوري کوچک شکل گرفت و حيثيت بين المللي ايالات متحده امريکا در جهان را لکه دار ساخت.
شرح مناسبت:
پتر کبير امپراتور نامدار روسيه، در دوازدهم مارس 1672م در مسکو به دنيا آمد. پتر کبير برادر فئودور، سومين تزار خاندان رومانوف بود. وي در 29 آوريل 1682م در ده سالگي به سلطنت روسيه دست يافت و پس از رسيدن به مقام سلطنت، توسط خواهرش که نيابت سلطنت را به عهده داشت از سلطنت خلع و به دهکده اي نزديک مسکو تبعيد شد. پتر کبير پس از مدتي سپاهي عظيم فراهم آورد و به جنگ خواهر خويش رفت. پتر در اين نبرد پيروز شد. پتر کبير از آن پس با قاطعيت به سر و سامان دادن به امور داخلي کشورش پرداخت و در امور فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي روسيه، تحولات مهمي به وجود آورد. پتر هم چنين سرزمين هاي بسياري را اشغال کرد و قلمرو حکومت خود را گسترش داد. وي مصمم بود تا رعاياي نيمه وحشي روس را به تمدن برساند. از اين رو بسياري از مهندسان، معماران، دريانوردان و پزشکان غربي را استخدام کرد و به روسيه فرستاد. او در مسير تغيير اوضاع اجتماعي و اخلاق قديمي ملت روس، قدم هاي سريعي برداشت به طوري که در اواخر سلطنت او، روسيه درشمار ممالک بزرگ اروپا درآمد. پتر آرزو داشت تا روسيه از سمت جنوب به درياهاي گرم متصل شود و اين هدف را دنبال مي کرد. براي اين منظور او و
پادشاهان بعدي تلاش فراواني از خود نشان دادند و ظلم و ستم زيادي به مردم روا داشتند ولي طي صدها سال بعد نيز به مقصود خود نرسيدند. هرچند در اين ميان، با تحميل جنگ هاي گوناگون با همسايگان خود از قبيل ايران و عثماني، سرزمين هاي وسيعي را طي قراردادهاي اجباري به تصرف خود درآوردند. پتر کبير سرانجام پس از چهل و سه سال تزاري و سي و شش سال حکومت در بيست و هشتم ژانويه 1725م در پنجاه و سه سالگي جان سپرد. (ر.ک: 28 ژانويه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
راينهارْت دوزي، کتاب شناس، تاريخ دان و خاورشناس معروف هلندي، در 21 فوريه 1820م در اين کشور به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در علوم تاريخ و زبان شناسي ادامه داد و در 24 سالگي به اخذ درجه دکتراي ادبيات نائل آمد. دوزي گرچه با زبان هاي فرانسه، آلماني، يوناني، انگليسي و لاتين آشنايي داشت اما توجه بيشترش به زبان عربي بود. وي در ابتدا در کتابخانه دانشگاه شهر به مطالعه و فهرست برداري از کتب خطي شرقي پرداخت و در 30 سالگي به عنوان استاد فوق العاده به تدريس در اين دانشگاه مشغول شد. دوزي هم چنين علاوه بر مديريت بخش نسخه هاي خطي شرقي، به تصحيح و شرح و انتشار متون عربي پرداخت. با اين حال، علاقه اصلي دوزي، به تاريخ اندلس و عملکرد مسلمانان بود. وي براي تکميل مطالعات و تنظيم و نگارش کتاب هاي خود به چندين کشور اروپايي مسافرت کرد و نسخه هاي خطي موجود را بررسي نمود. دوزي از آن پس کتاب هاي متعددي درباره تاريخ اسلام و اعراب نگاشت که تاريخ اسلام از آغاز تا نيمه قرن نوزدهم، تاريخ سياسي و ادبي عرب در اندلس و نقد کتاب فرازهايي از تاريخ اعراب مغربي از آن جمله است. به طور کلي شهرت اصلي دوزي، به خاطر تحقيقات مفصل او درباره تاريخ اعراب در اسپانيا و نيز فرهنگ تکميلي قاموس هاي عربي مي باشد. راينهارْت دوزي سرانجام در بيست و نهم آوريل 1883م در شصت و سه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
نيمه دوم جنگ جهاني دوم توأم با شکست و عقب نشيني براي ارتش آلمان بود. در سال 1944م
قسمت اعظم منطقه بالکان از وجود آلمان ها پاک گرديد و سپس لهستان و اتريش نيز از اشغال نازي ها خارج شد. آلمان ها از طرف غرب نيز مجبور به عقب نشيني از فرانسه، بلژيک و هلند شدند تا اينکه در جريان حمله متفقين در فوريه 1945م، خطوط دفاعي آلمان شکافته شد. در ماه مارس همان سال متفقين از رود راين گذشته و در بيست و چهارم آوريل نيز روس ها از شرق وارد برلين پايتخت آلمان شدند. هم چنين در پي پيروزي متفقين در ايتاليا، حدود يک ميليون سرباز آلماني مستقر در اين کشور، خود را تسليم متفقين کردند. اين شکست بزرگ در حالي که برلين زير آتش نيروهاي شوروي قرار داشت، هيتلر را از پيروزي در جنگ، کاملاً نااميد کرد و در نهايت، آلمان نازي را به پذيرش شکست مجبور ساخت.
شرح مناسبت:
لودويک ويتْگنِشْتايْنْ، فيلسوف اتريشي در 26 آوريل 1889م در ويِن پايتخت اتريش به دنيا آمد. وي در ابتدا به معماري پرداخت ولي پس از چندي به فلسفه روي آورد. لودويک در جريان جنگ جهاني اول، به اسارت دشمن درآمد و در اين زمان به نگارش رساله منطقي - فلسفي خود پرداخت. او پس از جنگ به تدريس مشغول شد و يادداشت هاي فلسفي او در مراکز علمي مورد توجه قرار گرفت. ويتگنِشتاين معتقد بود کار فلسفه عبارت از آن است که امکاني را براي ما فراهم کند که قبل از رفع تناقض، ديدي روشن از وضع امور به دست آوريم. با اين حال از ديدگاه وي، فلسفه، فقط همه چيز را در برابر ما مي گذارد، نه چيزي را شرح مي
دهد و نه نتيجه مي گيرد. او استدلال مي کند که جهان، مستقل از اراده من است، از سوي ديگر، اراده، اولين و مهم ترين عامل خير و شر مي باشد. رساله منطقي - فلسفي ويتگنشتاين، تلاشي است براي روشن کردن اين که ما در مورد چه چيزهايي مي توانيم به روش معنادار سخن گوييم. آراي او در اين رساله به فلسفه پوزيتيويسم منطقي منجر شد که در حقيقت شکل فلسفي علم گرايي است. با اين حال، به زعم برخي، وي در آثار بعدي خود به انتقاد و بازانديشي در اين رساله پرداخت. ويتگنشتاين، در نهايت، به اين نتيجه رسيده بود که آنچه نمي توان درباره اش سخن گفت، مي بايد درباره اش خاموش ماند. ويتگنشتاين همانند سقراط اصرار دارد که لازمه درست انديشيدن، فهمِ روشن لغات است. بنابراين وي از راه تحقيق در ساختمان منطقي زبان، راه را براي درک فلسفه هموار ساخت. عقايد ويتگنشتاين بر افکار تعداد زيادي از فلاسفه تأثير گذاشت. لودويک ويتگنشتاين سرانجام در 29 آوريل 1951م در 62 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شوراي اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل متحد زيرمجموعه مجمع عمومي اين سازمان محسوب مي شود که از جمله وظائف آن انجام مطالعات در زمينه همکاري هاي اقتصادي است. اين شورا داراي پنج کميسيون اقتصادي و منطقه اي نيز مي باشد که يکي از آنها کميسيون اقتصادي سازمان ملل براي افريقا است که اختصاراً "اکا" خوانده مي شود. اين کميسيون در 29 آوريل 1958م توسط شوراي اقتصادي سازمان ملل تأسيس گرديد و هدف از آن هماهنگ کردن اقدامات مختلف جهت توسعه اقتصادي و اجتماعي افريقا، حفظ و تقويت روابط اقتصادي
کشورهاي اين قاره و عهده داري و سرپرستي تحقيقات، پژوهش ها و مطالعات مربوط به مسائل اقتصادي و فني اين سرزمين مي باشد. مرکز و مقر کميسيون "اکا" در شهر آديس آبابا پايتخت اتيوپي بوده و در سال 2002م، 53 کشور افريقايي در آن عضويت داشته اند.
شرح مناسبت:
آلفرد هيچْکاکْ کارگردان معروف سينما در 13 اوت 1899م در خانواده اي يهودي در شهر لندن به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در يک مدرسه مذهبي گذراند و سپس در رشته مکانيک و برق به ادامه تحصيل پرداخت. در اين هنگام بر اثر علاقه فراواني که به کارگرداني و تهيه فيلم هاي جنايي داشت، دوره کلاس کارگرداني را پشت سر نهاد و چند فيلم در انگلستان ساخت. پس از چندي شهرت هيچکاک در انگلستان به حدي رسيد که کمپاني هاي بزرگ از او خواستند تا برايشان فيلم بسازد. وي در سال 1939 به امريکا رفت و به ساخت فيلم مشغول شد. هيچکاک در طي اقامت چهل ساله در امريکا، فيلم هايي ساخت که شهرت جهاني يافتند و او را به عنوان کارگرداني موفق، معرفي کردند. هيچکاک را به عنوان بزرگ ترين متخصص فن سينما در قرن اخير قبول دارند و حتي مخالفانش، اين عنوان را با رياضت به او تفويض مي کنند. خاصيت ذاتي سينماي وي آن است که بيننده را مجذوب کند. فيلم هاي هيچکاک به ندرت غير منطقي است. در حقيقتْ کاري که وي انجام مي دهد آن است که ماجراهاي داستانش را بر اساس يک تصادف و تقارن بارز و استثنايي بنا مي کند که اين تصادف، وضعيت اساسي و عمده داستان او
را تشکيل مي دهد. هيچکاک يگانه فيلم سازي است که مي تواند افکار يک يا چند شخصيت اثر خويش را بدون توسل به گفتگو، به تصوير برگرداند و به تماشاگر نشان بدهد. از اين رو، مي توان او را يک فيلم ساز واقع گرا دانست. هيچ فيلم ساز ديگري به جز هيچکاک نمي تواند حقيقت انساني را آن طور که بايد، بازگو کند. هيچکاک کارگرداني است که آثارش به خاطر روشني و سادگي، در سراسر جهان، بيش از کارهاي هر فيلم ساز ديگري، در دسترس درک و بهره تماشاگر قرار دارد. او در عين حال، کارگرداني است که در ساختن فيلم از ظريف ترين و نهفته ترين روابط بين افراد انسان، نظير ندارد. اين کارگردان معروف فيلم هاي جنايي و دلهره آور، در امريکا توانست محبوبيت زايدالوصفي به دست آوَرَد و فيلم هاي برجسته اي هم چون رِبه کا، سوءظن، طناب، طلسم شده، زندگي دوزخي و بيگانه اي در ترن را بسازد. آلفرد هيچکاک سرانجام در 29 آوريل 1980م در 81 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
قيام مردم هلند عليه اسپانيا از سال 1568 اوج گرفت و با اتحاد هفت ايالت هلند، شرايط براي تشکيل يک کشور مستقل مهيّا شد. سرانجام ويليام سيلنتي رهبر قيام مردم هلند، استقلال اين کشور را در روز 30 آوريل 1576م اعلام کرد. اما با وجود اعلام استقلال هلند، سرکوب مردم توسط سربازان اسپانيا ادامه يافت تا آن که در سال 1609، قرارداد صلحي ميان رهبران هلند و پادشاه اسپانيا منعقد شد که به منزله به رسميت شناختن استقلال هلند توسط اسپانيا بود. هلند پس از استقلال به تدريج به اشغال و استعمار ساير کشورها پرداخت و در قرن هفدهم ميلادي در رديف استعمارگران بزرگ اروپايي قرار گرفت، اما اين اقتدار در اواخر همين قرن از بين رفت. کشور هلند در شمال غربي اروپا و در همسايگي آلمان و بلژيک قرار گرفته است. مساحت هلند 41/526 کيلومتر مربع و جمعيت آن در حدود 16 ميليون نفر است، اما به دليل رشد منفي جمعيت در اين کشور، پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م کمتر از اين مقدار شود. پايتخت اقتصادي هلند، آمستردام است اما مقر دولت در شهر لاهه مي باشد. نظام سياسي هلند، مشروطه سلطنتي و 30 آوريل "روز ملکه" در اين کشور به عنوان روز ملي هلند نام گذاري شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شارْلْ فردريک گائوس، رياضي دان نابغه آلماني در 30 آوريل 1777م در شهر بُرونْشويک آلمان به دنيا آمد. وي از کودکي، شوق و استعداد زيادي در رياضيات داشت؛ به طوري که در نوزده سالگي بعضي از مسائل رياضي را که لاينحل مانده بود کشف کرد. گائوس در 24 سالگي کتاب تجسسات حسابي يا کاوش هايي درباره حساب را نگاشت و در آن تئوري اعداد را بنيان نهاد. گائوس توانست اعلام کند که با خطکش و پرگار موفق به ترسيم 17 ضلعي منتظم شده که نخستين پيشرفت در اين زمينه پس از دو هزار سال محسوب مي شد. بررسي هاي دانشمندانه او در علم نجوم سبب شدکه درسال 1807م به رياست رصدخانه گوتينگن برگزيده شود و با طرح برهان هاي رياضي خود، مدرک دکتراي خود را بگيرد. او در آثار خويش، برخي از دشوارترين مسائل حل نشده را حل کرد و مفاهيم و مسائلي را بيان نمود که تا يک سده بعد، الگويي براي پژوهش به شمار مي رفته و هنوز هم داراي اعتبارند. آناليز هندسه و عناصر بي نهايت کوچک، رشته هاي ديگري از رياضيات بودند که گائوس به کاوش و مطالعه در آنها پرداخت و به کشفيات مهمي دست يافت. گائوس، در تاريخ علوم يکي از چهره هاي درخشان به شمار مي رود و در ستاره شناسي نيز، الهام بخش بسياري از منجمان برجسته مي باشد. گائوس اکتشافات خود را طي سال هاي 1796 تا 1814م در نوزده صفحه که شامل 146 اکتشاف مهم بود، نگاشت که همين جزوه چند صفحه اي، گنجينه بزرگي بود که دانشمندان
را به کلي حيران نمود. گائوس به افتخارات خود اهميتي نمي داد و طي سال ها از خانه خارج نمي شد. او تنها در طي 27 سال، فقط يک بار براي شرکت در يک کنگره علمي، مسافرت کرد. وي کشفياتي نيز در نجوم دارد که او را به عنوان يک منجم مطرح ساخته است، شارل فردريک گائوس سرانجام در 23 فوريه 1855م در 78 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
برتولْتْ برشتْ نمايش نامه نويس معروف آلماني در 9 فوريه سال 1898م در ايالت اوگسبورگ آلمان به دنيا آمد و تحصيلاتش را در رشته علوم طبيعي به پايان رساند. برشت در جريان جنگ جهاني اول، به سرودن شعر پرداخت و کم کم در اين زمينه تبحر بيشتري کسب کرد. بعد از جنگ، ريشه دوانيدن افکار نازيسم در مردم، او را دچار وحشت کرد و با آن به مخالفت برخاست. از آن به بعد، آثارش ضد نازيسم بود. با به قدرت رسيدن نازي ها در آلمان، او با شيوه منتقدانه خود به مبارزه فکري با ايدئولوژي نازيسم پرداخت اما از سوي گشتاپو مورد تعقيب قرار گرفت و در سال 1933م از کشور گريخت. برشت در خارج از آلمان به نشر يک روزنامه ضد هيتلري پرداخت ليکن با گسترش جنگ جهاني دوم و پيروزي هاي اوليه هيتلر، به امريکا سفر کرد و تا دو سال پس از جنگ در اين کشور ماند. برشت، سپس به کشورش مراجعت کرد و تا پايان عمر در آلمان زندگي نمود. وي درابتدا به سبک ناتوراليسم مي نوشت و در آثارش نوميدي و رنج ديده مي شد. در اين مکتب، هنرمند به تقليد از طبيعت معتقد است و سجاياي اخلاقي افراد و اجتماع را مربوط به تأثير وضع جسمي، زيست شناختي، وراثت و محيط آنها مي داند. ولي ديري نپاييد که برشت اين سبک را رها کرد و افکار آزادي طلبانه خويش را بهتر و با اميدي بيشتر نوشت و انتشار داد. گرچه در اين مدت، در سبک برشت تغيير قابل ملاحظه اي پديد آمد،
ليکن هيچ گاه دست از عقايد خود برنداشت. تئاترِ برشت، تئاتر مبارزه است و جنبه اصولي و ارشادي آن، بر جنبه تفريحي غلبه دارد. برشت تئاتر حماسي را جانشين تئاتر دراماتيک و سنتي کرده که هدفش برانگيختن قوه خيال تماشاگر و افسون او بوده است. برشت رابطه خود را با قوه افسونگري نمايش قطع مي کند تا بتواند روح قضاوت و نقد را در تماشاگر به کار اندازد. برشت توده مردم و تماشاگر را در نمايش سهيم مي کند و از آنان مردمي منتقد و نکته بين مي سازد، دور از هرگونه صحنه آرايي فريبنده. از نظر برشت، توده وسيع مردم، خود واقعيت زندگي اجتماعي و سياسي است که در تئاتر وارد مي شود و ناچار است شعور و ادارک خود را به کار اندازد. اما بايد گفت که برشت هرجا نمايش را در معرض خطر موعظه سياسي يا اجتماعي مي بيند، بلافاصله به آن رنگي واقع بينانه و طبيعي و ساده مي بخشد و اين قدرت ناشي از ادراک خاص او در پرداخت و فنون بازي و صحنه است که وقتي با نبوغ نويسندگي او مي آميزد، او را بزرگ ترين نمايش نامه نويس معاصر آلمان مي سازد. برشت خالق آثاري چون زندگي گاليله، آواي طبل ها در شب و مادر دلاور و فرزندانش است. هم چنين نمايش نامه هاي متعددي از او به جاي مانده که در اکثر آنها، دوران حکومت نازي ها و مظالم آنها را به تصوير کشيده است. برتولت برشت سرانجام در 30 آوريل 1956م در 58 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در حالي که ايالات متحده امريکا درگير جنگ خونين ويتنام
بود، در 30 آوريل 1970م، نيروهاي نظامي امريکا، از زمين و هوا به کامبوج، همسايه ويتنام حمله کردند و اين کشور آسياي جنوب شرقي را اشغال نمودند. ريچارد نيکسون، رئيس جمهور وقت امريکا، هدف خود از اشغال کامبوج را به دست آوردن فرصت کافي براي خروج سربازان امريکايي از ويتنام اعلام کرد. نيکسون در توجيه اشغال کامبوج مي گفت اگر در آزمايش هاي مختلف، امريکا به عنوان قدرت مندترين کشور جهان، مانند يک غول بيچاره عمل کند، هرج و مرج طلبان، ناسيوناليست ها و کمونيست ها بر ملت هاي جهان و جوامع مختلفْ حاکم خواهند شد و به اين شکل منافع امريکا و جهان سرمايه داري به خطر خواهد افتاد. اشغال کامبوج، امواج مخالفت هاي امريکايي ها را با جنگ طلبي هاي سردمداران ايالات متحده افزايش داد. شدت اعتراضات در امريکا به حدي بود که گارد ملي اين کشور، دانشجويان امريکايي معترض در دانشگاه ها را به گلوله بست که نمونه بارز آن، کشته شدن دانشجويان امريکايي در دانشگاه اوهايو بود. با افزايش اين موج اعتراض، کنگره امريکا با تصويب لايحه اي، نيکسون را مجبور کرد که نيروهاي نظامي امريکا را تا ژوئيه 1970م از کامبوج خارج کند. در نهايت، امريکا در اواخر سال 1970م، به اشغال کامبوج خاتمه داد و خاک اين کشور را ترک کرد. با اين حال، امريکا، حکومت دست نشانده خود را در کامبوج بر سر کار آورد که پس از شکست امريکا در جنگ ويتنام، اين دولت نظامي نيز سرنگون شد. جالب اين که درست پنج سال پس از لشکرکشي نظاميان امريکايي به کامبوج، همين غول بيچاره، در 30 آوريل
1975م از ويتنام نيز شکست خورد.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ ويتنام و ورود صدها هزار نفر از تفنگ داران امريکايي در ويتنام شمالي، باعث به وجود آمدن گروه هاي چريکي ويت کنگ جهت مقابله با نيروهاي امريکايي گرديد. امريکا از 1964م حملات وسيعي را عليه ويتنام شمالي آغاز کرد به طوري که در مدت سه سال بيش از 100 هزار حمله هوايي اجرا کرد و بيش از 2/5 ميليون تن بمب بر سر مردم ويتنام شمالي فرو ريخت. تنها يکي از آمار رسمي درباره تلفات اين حمله ها، رقم 500 هزار کشته را نشان مي دهد. سرانجام مقاومت نيروهاي ويتنام شمالي باعث تلفات سنگيني بر ارتش ويتنام جنوبي و نيروهاي امريکا شد و جرالْدْ فورْدْ رئيس جمهور وقت امريکا دستور خروج بيش از 200 هزار تن از سربازان خود را از ويتنام صادر کرد و دو ويتنام با هم متحد شدند. اين جنگ نيز هم چون جنگ دو کره به تحريک و پشتيباني امريکا و شوروي به وقوع پيوست.
شرح مناسبت:
اتحاديه اروپا در حقيقت با امضاي پيمان جامعه زغال سنگ و فولاد اروپا شکل گرفت و يک سال پس از آن در سال 1952م جامعه اروپا تأسيس شد. پنج سال پس از آن نيز براساس پيمان رم، جامعه اقتصادي اروپا شکل گرفت. اما قدم اصلي در اين مسير در جريان مذاکرات سران اروپا در ماسْتْريخْتْ هلند برداشته شد. در دسامبر 1991م پيماني به امضاء رهبران اروپايي رسيد که به موجب آن از سال 1993م اتحاديه اروپا پا به عرصه وجود مي گذاشت. با تأسيس اين اتحاديه، شهروندان کشورهاي عضو، تابعيت اتحاديه را نيز به دست مي آوردند. از ديگر اهداف اين
قرارداد، پيشبرد وحدت اقتصادي و پولي و نيز وحدتِ سياسي بود. هم چنين به جريان افتادن يک پول واحد همراه با سياست خارجي و امنيت مشترک از ديگر توافقات ماستريخت به حساب مي آمد. از ژانويه 2002م با رواج يافتن رسمي يورو به عنوان پول واحد اروپايي، اعضاي اتحاديه به غير از انگلستان، دانمارک و سوئد ظرف مدت دو ماه با حذف پول ملي خود، آن را جاي گزين پول اصلي کشور، نمودند. پس از چندي هنگامي که اتحاديه اروپا براي پذيرش اعضاي جديد اعلام آمادگي نمود کشورهاي متعددي از اين مسئله استقبال کردند که تقاضاي عضويت 10 کشور پذيرفته شد. تا اينکه در 30 آوريل 2004م اين الحاق با جشن در کشورهاي اروپايي انجام گرفت. کشورهاي لهستان، استوني، لتوني، ليتواني، مجارستان، اسلووني، اسلواکي، مالْتْ، قبرس و جمهوري چک اعضاي اين اتحاديه را به 25 کشور رساندند و با افزوده شدن جمعيت 75 ميليوني اين 10 کشور، اتحاديه اروپا داراي بيش از 450 ميليون نفر جمعيت شد. پس از اين رويداد رئيس کميسيون اروپا اظهار اميدواري کرد تا کشورهاي ديگر اروپايي به اين اتحاديه ملحق شوند، چرا که در نظام نوين جهاني و روند جهاني سازي و از سوي ديگر سلطه يک ابرقدرت، آينده کشورهاي اروپايي به توانايي آنها براي متحد ماندن بستگي دارد. مدت کوتاهي پس از اين ماجرا، قانون اساسي اروپا نيز به تصويب پارلمان اروپا رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با تهاجم همه جانبه نيروهاي متفقين عليه قواي آلمان نازي درجريان جنگ جهاني دوم، شکست هاي پي درپي نصيب آلمان مي شد و آلمان نازي روز به روز به اضمحلال بيشتري نزديک تر مي گرديد. امريکا و انگليس در اواخر آوريل 1945م با اعزام هزار بمب افکن بر فراز برلين و بمباران شديد آن، تخريب و آتش سوزي هاي عظيمي در پايتخت آلمان به راه انداختند و سقوط شهر را آسان تر کردند. در اين زمان نيروهاي ارتش سرخ شوروي هم به اندازه اي به برلين نزديک شدند که صداي غرش توپ هاي آنها در خيابان هاي پايتخت شنيده مي شد. در نهايت، شهر تحت محاصره گرفته شد و نيروهاي متفق پس از دور زدن برلين، شروع به پيشروي کردند. در اين ميان، قدرت مقاومت ارتش آلمان به کلي درهم شکسته شد و سربازان آلماني نه فقط به علت از دست دادن روحيه و احساس شکست، بلکه به دليل نرسيدن مهمّات و مواد غذايي، به صورت گروهي تسليم مي شدند. وحدت فرماندهي از ميان رفته و هيتلر، کنترل خود را بر باقي مانده ارتش آلمان از دست داده بود. حلقه محاصره برلين ساعت به ساعت تنگ تر مي شد و ترديدي باقي نماند که مقاومت آخرين سربازانِ آلماني نيز تا مدت زمان کوتاهي، به پايان خواهد رسيد. از نخستين ساعات بامداد روز سي ام آوريل، حمله نهايي ارتش سرخ براي درهم شکستن آخرين مقاومت نيروهاي هيتلر در برلين آغاز شد و بيش از 24 ساعت به طول نيانجاميد که پايتخت آلمان به کلي سقوط کرد. با سقوط برلين
در اول مه 1945م، هيتلر، ديکتاتور نژادپرست آلمان نيز به همراه همسرش خودکشي کرد و آتش جنگ جهاني دوم در اروپا خاموش شد.
شرح مناسبت:
آدولف هيتلر، رهبر پيشين آلمان در بيستم آوريل 1889م در يک خانواده فقير آلماني الاصلِ اتريشي به دنيا آمد. زندگي دوران کودکي هيتلر با فقر و تنگ دستي سپري شد و پس از تحصيل در رشته نقشه کشي، با فروش تابلوهاي خود، امرار معاش مي کرد. هيتلر در 24 سالگي به وطن اصلي خود، آلمان بازگشت و با شروع جنگ جهاني اول، داوطلب خدمت در نظام شد. هيتلر پس از جنگ جهاني اول که در آن ترفيع درجه پيدا کرد و نشان افتخار به دست آورد، توانست با قدرت و نيروي کلام خود به رهبري حزب ناسيونال سوسياليست کارگري آلمان موسوم به حزب نازي دست يابد. اين حزب در طي ساليان بعد تبديل به دومين حزب عمده آلمان گرديد و هيتلر توانست با به دست آوردن 37درصد آرا در انتخابات پارلماني سال 1933م، حکومت ديکتاتوري خود را آغاز کند. هيتلر از همان ابتدا، هدف هاي نازيسم را برضد عقايد مارکسيسم، کاپيتاليسم و صهيونيسم با تاکيد بر ناسيوناليسم و نظريه نژاد برتر که نژاد آلمان را مافوق ديگر اقوام بشري مي دانست، قرار داد. وي برنامه ريزي متمرکزي را براي به سامان آوردن امور متشتت آلمان پس از جنگ عملي ساخت و با نظارت قاطع بر توليد و توزيع، از آلمان کشوري نيرومند و پيشرفته از لحاظ صنعتي پديد آورد. هيتلر هم چنين با گسترش صنايع نظامي، خدمت زير پرچم را اجباري کرد و شروع به مسلح نمودن سربازان نمود. او در
سال 1936م، با موسوليني، ديکتاتور ايتاليا پيمان اتحاد بست و زمينه را براي آغاز جنگ گسترده و جهاني فراهم آورد. در ماه مارس 1938م هيتلر سرانجام فکري را که از آغاز زمام داري درسر داشت عملي کرد وفرمان حمله به خاک اتريش را صادر نمود. با الحاق سرزمين اتريش به آلمان، هيتلر از چکسلواکي خواست تا منطقه سودِت را به آلمان ملحق کند. دراين ميان سکوت قدرت هاي منطقه راه را براي زياده خواهي هاي هيتلر باز کرد و هيتلر پس از اطمينان ازعدم مداخله شوروي، جنگ جهاني دوم را آغاز کرد. با فروزان شدن شعله هاي جنگ جهاني دوم، ميليون ها نفر جان خود را از دست دادند و ده ها کشور در آن حضور يافتند. در نهايت در پايان جنگ که با شکست آلمان و فتح برلين توسط ارتش سرخ شوروي سابق همراه بود، آدولف هيتلر در اول ماه مه 1945م کمي قبل از رسيدن سربازان شوروي به محلّ اقامتش، به ضرب گلوله اي در 56 سالگي خودکشي کرد و به زندگي سراسر قتل و خون ريزي و آدم کشيِ خود پايان داد. قبل از مرگ هيتلر، همسرش نيز که دو روز قبل از آن به عقد هيتلر درآمده بود، با خوردن کپسول سم، به عمر خود خاتمه داد.
شرح مناسبت:
پس از پيروزي انقلاب کوبا در اول ژانويه 1959م، فيدل کاسترو به عنوان رهبر انقلاب و نظام حکومتي، به اقداماتي اساسي در اين کشور دست زد و با انجام اصلاحات ارضي، قوانين اين کشور را به سوي نظام سوسياليستي هدايت کرد. ملي کردن کارخانه ها و صنايع و مصادره املاک و اموال سرمايه
داران امريکايي و پس از آن، رخداد حادثه خليج خوک ها، که امريکا براي سرنگوني کاسترو تدارک ديده بود، باعث شد تا کوبا به اردوگاه شرق بپيوندد. در اين راستا، در اول ماه مه 1961م، فيدل کاسترو در جريان يک سخنراني سه و نيم ساعته، کوبا را به عنوان کشوري سوسياليست معرفي نمود و الحاق اين کشور را به جرگه نظام هاي مبتني بر مارکسيسم اعلام کرد. از آن زمان، طرح ها و برنامه هاي کوبا، به ويژه در بعد اقتصادي بر همين اساس تدوين و اجرا شد. در سال 1962م هيأت مديره انقلابي وحزب کمونيست اين کشور در يک ديگر ادغام گرديد و اين دو، حزب متحد انقلاب سوسياليست را تشکيل دادند. از آن زمان به بعد، وقوع حوادث متعدد و پي درپي در اردوگاه شرق، روي کار آمدن اصلاح طلبان و انجام اصلاحات در شوروي و نيز فروپاشي نظام سوسياليستي در کشور شوروي و اقمار آن، تاثير چنداني در ساختار حکومتي کوبا نداشته است.
شرح مناسبت:
ران سينگها پراماداسا رئيس جمهور پيشين سري لانکا در 23 ژوئن 1924م در اين کشور به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خويش، به عنوان داستان نويس وارد حرفه روزنامه نگاري شد. پراماداسا پس از چندي به حزب کارگران سري لانکا ملحق گرديد و سپس به عضويت حزب متحد ملي درآمد. او در سال هاي بعد وارد فعاليت هاي سياسي شد و در سال 1965م به پارلمان سري لانکا راه يافت. پراماداسا پس از پيروزي بزرگ حزبش در انتخابات سال 1977م و تغيير قانون اساسي کشور در سال 1978م به عنوان نخست وزير سري لانکا انتخاب شد.
وي در دسامبر 1988م در انتخابات رياست جمهوري نيز به پيروزي رسيد و عهده دار اين مقام گرديد. پراماداسا در سري لانکا به عنوان يک عنصر ضد صهيونيستي شناخته مي شد و در نامساعدترين شرايط سياسي اين کشور و علي رغم تمايل بسياري از احزاب، روابط سياسي کشورش را با رژيم صهيونيستي، هم زمان با روز جهاني قدس در سال 1990م قطع کرد. اين مسئله خشم صهيونيسم جهاني را برانگيخت و نقشه از ميان برداشتن پراماداسا را طرح ريزي کردند. ران سينگها پراماداسا سرانجام در اول مه 1993م، هنگامي که در مراسم روز جهاني کارگر شرکت کرده بود، توسط عوامل رژيم صهيونيستي در 69 سالگي ترور شد و به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
نلسون ماندلا رهبر مبارزان سياه پوست ضد تبعيض نژادي در جنوب افريقا، در سال 1918م به دنيا آمد. وي در سال 1944م به کنگره ملي افريقا پيوست و پس از مدتي، رهبري آن را بر عهده گرفت. او در نيمه دوم دهه 1940 و در تمام طول دهه 1950 از چهره هاي اصلي کنگره ملي افريقا در مبارزات مردمي عليه رژيم تبعيض نژادي به شمار مي رفت. نسلون ماندلا در سال 1960م شاخه نظامي کنگره را پايه ريزي کرد و تلفات قابل توجهي به نيروهاي دولت آپارتايد وارد آورد. ماندلا در اوت 1962 به اتهام تلاش براي ساقط کردن دولت افريقاي جنوبي دستگير و به حبس ابد محکوم شد. نسلون ماندلا از آن تاريخ تا سال 1989م به مدت 27 سال، در زندان هاي سياسي مختلف رژيم نژادپرست افريقاي جنوبي به سر برد و به عنوان معروف ترين زنداني سياسي جهان شناخته شد.
سرانجام در پي تغييرات سياسي در کادر رهبري رژيم افريقاي جنوبي، نلسون ماندلا آزاد شد. آزادي ماندلا و نزديک شدن دولت آپارتايد به او، به دليل کم کردن خطر بالقوه اين مبارزه سياه پوست و نيروهايش برضد دولت پروتوريا صورت گرفت. در نهايت، نلسون ماندلا در اول ماه مي1994 به عنوان اولين سياست مدار سياه پوست به رياست جمهوري کشور افريقاي جنوبي برگزيده شد. ماندلا در پايان دوره پنج ساله رياست جمهوري خود، داوطلبانه از اين سمت کناره گيري کرد و يکي از ياران او در مبارزه براي رفع تبعيض نژادي از افريقاي جنوبي، به نام تامبو امبکي به رياست جمهوري انتخاب گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در اول ماه مه سال 1886م، پليس شيکاگو امريکا با حمله به تظاهرات گسترده کارگران که در مورد مسائل کاري بر پا شده بود، آنان را به خاک و خون کشيد. چند روز بعد نيز، دادگاه، چند تن از رهبران کارگران را محاکمه و به مرگ محکوم کرد. در سال 1889م کنگره بين المللي کارگران در پاريس، به پيشنهاد نماينده کارگران امريکا روز اول ماه مه هر سال را به يادبود حادثه کشتار کارگران امريکايي، روز جهاني کارگر ناميد و در پي آن، در بسياري از کشورهاي دنيا، کارگران، اين روز را گرامي داشتند. در اين روز کارگران جهان خاطره اول ماه مه سال 1886 ميلادي و کشتار وحشيانه جمع کثيري از کارگران زغال سنگ شيکاگو از سوي پليس امريکا را زنده مي کنند تا بگويند که ستاره سرمايه داري غرب همانند ستاره ماترياليستي، روزي افول خواهد کرد. مهم ترين سازماني که هم اکنون به عنوان يک نهاد خودمختار و وابسته به سازمان ملل متحد، متولي مسائل مربوط به کار و کارگر مي باشد، سازمان بين المللي کار است. اين سازمان از آن جهت در ميان سازمان هاي جهاني، منحصر به فرد است که در تنظيم سياست هاي آن، نمايندگان کارگران و کارفرمايان، از حق اظهارنظرِ برابر با نمايندگان دولت ها برخوردارند. از مهم ترين اهداف اين سازمان، تصويب کنوانسيون ها و توصيه هايي است که متضمن برقراري معيارهايي در ارتباط با مسائل کارگري در زمينه هايي مانند آزاديِ عضويت در تشکُّل ها، دستمزدها، ساعات و شرايط کار، جبران خسارت هاي وارده به کارگران، بيمه هاي اجتماعي، مرخصي
با حقوق، ايمني صنعتي، خدمات اشتغال و بازرسي مسائل مرتبط مي باشند. هم چنين کارشناسان اين سازمان از طريق برنامه کمک فني در زمينه هايي ازقبيل کارآموزي حرفه اي، فنون مديريت، برنامه ريزي نيروي انساني، ايمني و بهداشتِ محيط کار، سياست هاي اشتغال، نظام هاي امنيت اجتماعي، تعاوني ها و صنايع دستي کوچک، به کشورهاي عضو، ياري مي رسانند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني کاروکارگر
متن:
پيامبر صلي الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ يُحِبُّ أن يَري عَبدَهُ تَعِباً في طَلَبِ الحَلالِ
ترجمه:
خداوند دوست دارد که بنده اش را در جست و جوي روزي حلال خسته ببيند
آدرس:
کنزالعمال، ح 9200.
زير عنوان:
روز جهاني کاروکارگر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: باکِروا في طَلَبِ الرِّزقِ و الحَوائجِ فَإنَّ الغُدُوَّ بَرَکَةٌ و نَجاحٌ
ترجمه:
صبح گاهان در جست و جوي روزي و در پي تأمين نيازهاي زندگي باشيد؛ زيرا برکت و توفيق در صبح گاه نهفته است
آدرس:
کنزالعمال، ح 9445.
زير عنوان:
روز جهاني کاروکارگر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن سَعي عَلي عِيالِهِ في طَلَبِ الحَلالِ فَهُوَ في سَبيلِ اللَّهِ
ترجمه:
هر که براي کسب روزي حلال براي خانواده خود بکوشد، [کوشش او] در راه خدا به شمار است
آدرس:
روضة الواعظين، ص 501.
زير عنوان:
روز جهاني کاروکارگر
متن:
فَقَبَّلَ يَدَهُ [سَعدَ الأنصاريّ] رَسولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله و قالَ: هذِهِ يَدٌ لاتَمَسُّها نارٌ
ترجمه:
پيامبر دست آن کارگر [سعد انصاري] را بوسيد وگفت: "اين دستي است که آتش به آن نمي رسد
آدرس:
اُسد الغابه، ج 2، ص 269.
زير عنوان:
روز جهاني کاروکارگر
متن:
امام علي عليه السلام: مَن لَم يَصبِر عَلي کَدِّهِ صَبَرَ عَلَي الإفلاسِ
ترجمه:
هرکس بر رنج کسب وکار صبر نکند، بايد رنج نداري را تحمّل کند
آدرس:
غرر الحکم و دررالکلم، ح 8987.
زير عنوان:
روز جهاني کاروکارگر
متن:
امام کاظم عليه السلام: إنّي لأَعمَلُ في بَعضِ ضِياعي
حَتّي أعرَقَ - و إنَّ لي مَن يَکفيني - لِيَعَلَمَ اللَّهُ أنّي أطلُبُ الرِّزقَ الحَلالَ
ترجمه:
من در برخي از زمين هاي کشاورزي ام کار مي کنم تا آن که عرق از بدنم سرازير مي شود، در حالي که هستند کساني که به جاي من کار کنند و مرا از کار کردن بي نياز کنند، ولي من کار مي کنم تا خداوند ببيند که در جست و جوي روزي حلالم
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 77.
زير عنوان:
حقوق کارگر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: ظُلمُ الأجيرِ أجرَهُ مِنَ الکَبائِرِ
ترجمه:
ظلم در پرداخت مزد کارگر، از گناهان بزرگ است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 103 ص 170.
زير عنوان:
حقوق کارگر
متن:
امام علي عليه السلام: نَهي [رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله] أن يُستَعمَلَ أجيرٌ حَتّي يُعلَمَ ما اُجرَتُهُ
ترجمه:
پيامبر خدا از به کار گرفتن کارگر، پيش از تعيين مزدش نهي فرمود
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج4، ص10.
زير عنوان:
حقوق کارگر
متن:
امام علي عليه السلام: اِرحَم مَن دُونَکَ يَرحَمکَ مَن فَوقَکَ
ترجمه:
با فرودست خود مهربان باش تا فرادستت با تو مهربان باشد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 6960.
زير عنوان:
حقوق کارگر
متن:
امام صادق عليه السلام: أعطِهِم اُجورَهُم قَبلَ أن يَجِفَّ عَرَقُهُم
ترجمه:
پيش از آن که عرق آنان(کارگران) خشک شود، مزدشان را بپرداز
آدرس:
الکافي، ج5، ص289.
زير عنوان:
حقوق کارگر
متن:
امام صادق عليه السلام: مَنِ استَأجَرَ أجيراً ثُمَّ حَبَسَهُ عَنِ الجُمُعَةِ يَبوَءُ بِإثمِهِ وَ إن کانَ هُوَ لَم يَحبِسهُ اشتَرَکا فِي الأجرِ
ترجمه:
هر کس کارگري را به کار گيرد و او را از شرکت در نماز جمعه باز دارد، گناهش را به عهده گرفته است و اگر او را باز ندارد، در اجر او شريک است
آدرس:
تهذيب الأحکام، ج2، ص175.
زير عنوان:
حقوق کارگر
متن:
مَرَّ شَيخٌ مَکفُوفٌ کَبيرٌ يَسألُ. فَقالَ أميرُالمُؤمِنينَ: ما هذا؟ فقالُوا: يا أميرَالمُؤمِنينَ! نَصرانيٌّ. فَقالَ: استَعمَلتُمُوهُ حَتّي إذا
کَبُرَ و عَجَزَ مَنَعتُمُوهُ، أنفِقُوا عَلَيهِ مِن بَيتِ المالِ
ترجمه:
پير مرد فرتوت و نابينايي، در حال گدايي، بر اميرمؤمنان گذشت. امام فرمود: "اين مرد کيست و چرا گدايي مي کند؟" جواب گفتند: "نصراني است". امام فرمود: "تا آن زمان که قدرت کار کردن داشت از او کار کشيديد و اينک که پير شده و قدرت کار کردن ندارد، از تأمين روزي وي دريغ مي ورزيد؟ از بيت المال زندگي او را تأمين کنيد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج15، ص66.
شرح مناسبت:
لئوناردو داوينچي هنرمند شهير ايتاليايي، در 14 اوت 1452م در دهکده وينچي در نزديک شهر فلورانس ايتاليا به دنيا آمد و به زودي نبوغش در زمينه هاي گوناگون هنري آشکار شد. وي از آغاز جواني به مطالعه طبيعت و بررسي سنگ ها، رودها و کوه ها … مي پرداخت. علاوه بر اين، لئوناردو از همان زمان به مجسمه سازي علاقه اي وافر داشت. لذا پدرش وي را به فلورانس فرستاد تا هنر مجسمه سازي و نقاشي را بياموزد. داوينچي در مدت زمان کوتاهي نقاشي را فرا گرفت و به استادي رسيد. وي علاوه بر آن در رشته هاي مهندسي راه و ساختمان، اخترشناسي، زمين شناسي، کالبدشناسي و هواشناسي استاد بود و اختراعات متعددي در هر رشته به انجام رساند. وي در يادداشت هاي روزانه خود، طرح هاي جالبي از زيردريايي، تانک جنگي، لباس غواصي، چترنجات، نيروي جاذبه، اختراع دوربين، اختراع رطوبت سنج و بالگرد و … کشيد که از جمله کارهاي علمي و عملي اين هنرمند و دانشمند بود. داوينچي با اين که فرزند قرون وسطي به شمار مي رفت، با اين حال، نوآوري و کارهاي جالبش، وي را
در زمره پيش قدمان رنسانس قرار داده است. اختراعات و اکتشافات او به قدري زياد و متنوعند که به راستي انسان را به حيرت مي اندازد. حتي گفته مي شود که لئوناردو داوينچي در علم و هنر، از هم عصران خود، ده ها و گاهي صدها سال پيش افتاده بود و به جايي رسيد که با مردم قرن بيستم، فاصله چنداني نداشت. داوينچي پس از سفر به چند شهر ايتاليا، در سال 1506م به فرانسه رفت و نقاش دربار لويي دوازدهم پادشاه اين کشور شد. وي با ميکل آنژ ديگر نقاش و مجسمه ساز مشهور هموطن خود معاصر بود و اين دو هنرمند نقش مهمي در تکوين هنر دوره رنسانس داشتند. داوينچي نقاشي بزرگ نيز، به شمار مي رود که آثارش را با ديدي آينده نگر و ژرف به وجود مي آوَرْد. از داوينچي آثار بسياري برجاي مانده ولي اکثراً ناقص و نيمه تمامند زيرا وي با چنان شتابي در عرصه علوم و فنون جولان مي کرد که فرصت تکميل آنها را نمي يافت. با اين حال از جمله تابلوهاي نقاشي او شام آخر و لبخند ژوکوند است که مهم ترين و زيباترين اثر اوست. هم چنين ساختمان کليساي جامع ميلان، از برجسته ترين آثار معماري داوينچي است. لئوناردو داوينچي سرانجام در 2 مه 1519م در 67 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سه سال پس از حمله لهستان به روسيه، يکي از سرداران روسي آنها را شکست داد و مسکو را از اشغال ارتش لهستان خارج کرد و ميخائيل رومانوف به عنوان تزار جديد، بر تخت نشست. از اين زمان دوران حکومت 304 ساله خاندان رومانوف بر
روسيه آغاز گرديد. اگر چه کشور روسيه در زمان حکومت رومانوف ها گسترش يافت اما از لحاظ اقتصادي، پيشرفت چنداني نکرد و استبداد تزارها، مانع از شرکت مردم روسيه در سرنوشت خود بود. در اثر چنين مشکلات سياسي و اقتصادي، مردم در سال 1917م عليه تزار نيکلاي دوم آخرين پادشاه خاندان رومانوف قيام کردند. با سرنگون شدن او، رژيم سوسياليستي بر روسيه حاکم شد.
شرح مناسبت:
کاترين کبير، امپراتوريس روسيه، در دوم مه 1729م به دنيا آمد. وي در 15 سالگي با پتر سوم ازدواج کرد. اما پتر سوم، پادشاه روسيه به او علاقه نداشت و او را در ملأ عام مورد اهانت قرار مي داد. کاترين با همدستي چند نفر از نزديکان خود در نهم ژوئيه 1762م در 33 سالگي، هنگامي که پتر سوم از شهر خارج شده بود، خود را امپراتوريس و ملکه روسيه خواند. پتر که ناگهان، چنين ضربه هولناکي خورد، به کلي خود را باخته، بدون مقاومت چنداني، استعفا داد و چند روز بعد درگذشت. در حقيقت او توسط نزديکان کاترين مسموم شده بود. کاترين در دوران سلطنت خود علي رغم انجام برخي خدمات و اصلاحات، در زندگي مردم فقير و ستم ديده، رفاه و بهبود به وجود نياورد تا آن جا که شورش هاي فراواني در زمان او برخاست. گفته شده است که در دوره سلطنت او که بيش از سه دهه به طول انجاميد، شيوه کشاورزي، اصلاح شده و اصول بانک داري ترويج گرديد، ارتش را سازمان داده و سامان بخشيد، بيمارستانهايي بنا شده و به طور کلي اقتصاد کشور شکوفا شد. هم چنين وي در تحکيم مسائل آموزش و
فرهنگ روسيه تلاش نمود، اما از سوي ديگر، کاترين اگرچه ملکه روسيه به شمار مي رفت اما از لحاظ شخصيتي دچار انحطاط شديد اخلاقي بود و به گفته مورخين با توجه به اينکه خود را يک موجود برتر مي پنداشت، از مصاحبت با مردان متعدد دربار ابايي نداشت و فساد و تباهي بر دربار پادشاهي وي غلبه داشت. وي در سياست خارجي، سياست توسعه طلبي را دنبال مي کرد و تا آن جا که مي توانست براي اين امر مي کوشيد. کاترين 33 سال سلطنت کرد و سرانجام در 17 نوامبر 1796م در 66 سالگي درگذشت. وي داراي هوشي سرشار و جسارت و عزمي تمام و حرص و جاه طلبي زيادي بود.
شرح مناسبت:
ويليام موريس شاعر و نويسنده انگليسي در 29 اوت سال 1834م در انگلستان متولد شد. وي تحصيلات خود را در کمبريج گذرانيد و مدتي به نقاشي پرداخت. موريس، بعد از چندي با تأسيس يک شرکت، به ايجاد تحول در مبلمان و تزيين منازل انديشيد و با طراحي و توليد پرده هاي نقش دار، کارهاي چوبي، شيشه هاي رنگي و لوازم سفالي و فلزي آن را عملي نمود. وي درگام بعدي به صحافي و طراحي کتاب روي آورد و با راه اندازي چاپ خانه، کتاب هاي نفيسي را چاپ نمود. با اين همه، بُعد ادبي زندگي موريس، با انتشار نخستين دفتر شعرش در 24 سالگي آغاز شد. اين کتاب که دفاع گونور نام داشت، بيانگر شور و دلبستگي موريس به سده هاي ميانه بود. از ديگر آثار او کتاب بهشت خاکي است که مجموعه اي از داستان هاي شاعرانه را در برمي گيرد.
موريس در کنار شعر و داستان و نثر به ترجمه کتب مختلفي دست زد و از جمله اوديسه اثر هومر را به انگليسي بازگرداند. ويليام موريس که سوسياليستي ثابت قدم بود در اواخر عمر آثاري نيز درباره سوسياليسم نگاشت که اخبار ناکجا آباد از معروف ترين آنهاست. وي در اين اثر که رماني رؤياي است به ترسيم جامعه اي بدون نقص مي پردازد و با سبک خاص خود، باورهاي خود را صورتي ادبي مي بخشد و در ميان آنها از مطالب سبک و مکاشفات استفاده مي کند. موريس در اين اثر با حذف کارخانه هاي آلوده سازي، چهره پر لطف طبيعت را باز مي يابد و از ميان بردن کار زنجيره اي، کارگر را به صنعت گر تبديل مي کند. در جامعه مورد نظر وي، خوشيِ آفريدن چيزهاي زيبا، بهترين پاداشي است که ارائه مي شود. از ديگر آثار منظوم وي "زيگورد دِ وولسونگ" است که آن را از جهت کمالِ وزن و قدرت مضمون، بهترين اثر شاعرانه موريس دانسته اند. ويليام موريس شاعر، نقاش، نمايش نامه نويس و اديب برجسته انگليسي که به او لقب شاعر اجتماع داده بودند و يکي از پنج شاعر برجسته ادبيات قرن نوزدهم انگليس است، سرانجام در 2 ماه مه 1896م در 62 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آلفرد دو موسه، شاعر و نمايش نامه نويس برجسته فرانسوي در يازدهم دسامبر 1810م در خانواده اي با فرهنگ در پاريس زاده شد. وي دوران کودکي را بسيار آرام و منظم گذراند و از آن زمان به سرودن شعر علاقه نشان داد. موسه شعر مي گفت، نقاشي مي کرد، به موسيقي دلبستگي خاصي
داشت و مصمم بود که در رشته حقوق يا پزشکي تحصيلات خود را به پايان رساند. در نهايتْ شعر را برگزيد و عمر خود را به آن مصروف داشت. آلفرد منظومه هاي کوچکي ساخت که باب سليقه مردم عصر بود؛ اشعار نخستين او رنگ خاصي نداشت. نه ملال در آن ديده مي شد، نه عصيان و نه انديشه اي اخلاقي و نه فلسفه خاص. تنها پرتوهايي بود که از قريحه شاعري پيش رس تراوش مي کرد که با وجود سن کم او، داراي ترکيبي استادانه و بياني روان و قالبي زيبا و لطيف بود و نشانه اي از مبتدي بودن شاعر در آنها به چشم نمي خورد. موسه جواني اجتماعي و خوش محضر بود و به زودي توانست به وسيله استقلال فکري و روحي و ژرف بيني در تحليل رواني و دارا بودن هوش سرشار، مورد توجه ادباي وقت قرار گيرد. وي در 19 سالگي اولين ديوان شعر خود به نام قصه هاي اسپانيايي و ايتاليايي را انتشار داد که به سبب رهايي از قواعد بيان و به کار بردن لحن مسخره آميز و گستاخانه مورد سرزنش قرار گرفت. در هر حال، موسه پس از انتشار اين ديوان مقامي خاص در جامعه ادبي فرانسه يافت. موسه در عالم تئاتر نيز با اولين نمايش نامه هايش غوغاها برانگيخت. وي در نمايش نامه هاي اوليه خود که در 22 سالگي بر صحنه برد، برجسته ترين انديشه هاي ادبي و اطلاعاتي درباره الهام شاعرانه که پيش از او کسي درباره آن چيزي ننوشته بود، عرضه کرد. در اين زمانْ موسه نظر بدبينانه اي درباره نهضت ادبي عصر خود
بيان داشت و گفت: امروزه ديگر هنر وجود ندارد. وي در ادامه، نمايش نامه هاي متعددي نگاشت و هم زمان به سرودن شعر نيز پرداخت. فصاحت تغزُّلي، رواني بيان و مسائل عاطفي و احساس هاي درون موجب شد که شعرهاي موسه دردل عامه مردم جاي گيرد و او راشاعر بزرگ غنايي معرفي کند. موسه در سي سالگي به پيري زودرس رسيد. از بلندپروازي ها در او نشانه اي باقي نماند، سرچشمه تخيلاتش خشک و حساسيتش ضعيف گشت و تا پايان عمر، جز چند منظومه،چند قصه و چندکمدي که گاه در آنها خيال انگيزي، شور، ظرافت و خوش طبعيِ پيشين ديده مي شد، اثر مهمي نيافريد. در واقعْ دوره خلاقه هنري موسه، ده سال بيشتر طول نکشيد و آثار نمايشي وي پيروزي واقعي و گسترده را در حدود نيم قرن پس از مرگش به دست آورد. نبوغ حقيقي موسه با هيجان هاي زندگي خصوصيش رابطه بسيار نزديک داشت و هنگامي که سرچشمه هاي الهام بخش زندگي او خشک يا ضعيف گشت، خلق آثار هنري او نيز رو به کاهش نهاد. نمايش نامه هاي اخلاقي و معنوي موسه و استقلال انديشه او موجب شد که از پايدارترين نويسندگان نيمه اول قرن نوزدهم به شمار آيد. موسه از عصر خود پيش بود و آزادي فکر و قدرت تخيل و تيزبيني و ژرف نگري در آثار او درست همان چيزي بود که مردم عصر جديد انتظارش را داشتند. در ميان آثار نمايشي آلفرد موسه، کمديِ با عشق شوخي نمي کنند، لوران ساتچو و شمعدان قابل توجه اند و قطعه شب ها، اميد به خداوند و يادگار از آثار مهم
منظوم وي مي باشند. آلفرد دو موسه سرانجام در دوم مه 1857م در 47 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
با پايان يافتن جنگ جهاني اول و تجزيه امپراتوري عثماني، عراق تحت سرپرستي و قيموميت استعمار بريتانيا قرار گرفت. انگليس نيز امير فيصل پسر حسين حاکم مکه را به پادشاهي عراق برگزيد. اما به تدريج احزاب سياسي در عراق فعال شدند و تلاش هايي براي استقلال عراق صورت گرفت. از جمله، رشيد عالي گيلاني، که از استقلال طلبان عراق بود، در جريان جنگ جهاني دوم، مبارزه با استعمار انگليس را به اميد حمايت آلمان آغاز کرد و رياست دولت را بر عهده گرفت. ولي کمک آلمان به وي نرسيد و انگليس پس از شکست دادن استقلال طلبان، بار ديگر عراق را اشغال کرد. رشيد عالي نيز پس از شکست به خارج از عراق گريخت. اما علت اصلي بروز اين درگيري، ادامه سلطه انگليس بر چاه هاي نفت عراق و هم چنين مداخله در امور داخلي اين کشور بود.
شرح مناسبت:
جنگ جهاني دوم در سال 1939م آغاز شد و اگرچه در ابتداي کار، نيروهاي آلماني با سرعت به پيش مي رفتند و مناطق گسترده اي از اروپا را در اختيار مي گرفتند اما از نيمه هاي جنگ به ويژه پس از ورود به جنگ طاقت فرسا با شوروي، نيروهاي آلماني تحليل رفتند و از سوي ديگر متفقين نيز با بازسازي ارتش هاي خود و با کمک امريکا که دور از صحنه جنگ بود، توانستند سير نزولي و روند اضمحلال رايش سوم را در آلمان رقم زنند. پس از چندي، با حمله متفقين، فرانسه از اشغال آلمان خارج شد و اين نيروها با گذشتن از رودخانه راين وارد خاک آلمان شدند. از اوايل سال 1945م نيروهاي
شوروي که موفق به اخراج آلماني ها از خاک خود شده بودند، به سرعت به طرف شرق آلمان حرکت کردند. در اواخر آوريل همان سال بعد از بمباران هاي شديد هوايي، نيروهاي زميني شوروي وارد برلين شدند و در جريان جنگ شديد و خونين موفق به تصرف اين شهر شدند. در اول مه 1945م هيتلر، پيشواي نازي ها که به خيال تصرف جهان و اِعمال حاکميت قدرت و انديشه نژاد برتر، جهان را به کام جنگ خونين کشانيده بود، خودکشي نمود و با سقوط کامل نظام سياسي آلمان، جنگ جهاني دوم به پايان رسيد. اما کشور آلمان و شهر برلين در قسمت شرقي تحت سيطره نظام سوسياليستي و در بخش غربي در چهارچوب نظام سرمايه داري قرار گرفت و تا اوايل دهه 1990م به صورت کشور و شهري دو پاره به حيات سياسي خود ادامه داد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جيلبرت موراي، فيلسوف و محقق انگليسي در دوم ژانويه 1866م در سيدني استراليا به دنيا آمد. وي در 11 سالگي راهي انگلستان شد و پس از تکميل تحصيلات خود، از سي سالگي به عنوان استاد ادبيات و فلسفه يوناني در دانشگاه آکسفورد به تدريس پرداخت. موراي هم زمان تعدادي از داستان ها و نمايش نامه هاي يوناني را به شعر انگليسي ترجمه کرد و در باب فرهنگ دنياي قديم درتطبيق با مشکلات دنياي جديد، رسالات و مقالات بسيار نگاشت. وي در تحقيقات خود به اين نتيجه رسيد که دين يوناني، در اصل، صبغه و رنگ يکتاپرستي داشته و خدايان متعدد يوناني، جنبه ها و وجه هاي مختلف خدا هستند. موراي براين اعتقاد بود که در فرهنگ شرک آلود باستان، پايين ترين و بالاترين مرتبه فکر بشر را مي توان ديد. او هم چنين عقيده داشت که از يک سو خرافات وحشت زا و ابتدايي و از سوي ديگر تعالي فکري جهانيان نشأت گرفته از ادبيات يونان باستان است. موراي پس از جنگ جهاني اول نيز خودش را صرف مسئله جامعه ملل کرد. از موراي آثاري برجاي مانده که تاريخ ادبيات يونان، سنت کلاسيک در شعر و آزمايش اين نسل از آن جمله اند. جيلبرت موراي سرانجام در دوم مه 1957م در 91 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جزاير فالْکْ لند (مالويناس) که در مجاورت آرژانتين و نزديک قطب جنوب واقع شده اند، در سال 1832م به اشغال انگلستان درآمدند. با اين حال، آرژانتين همواره اين جزاير را متعلق به خود مي دانست. در دوم آوريل 1982م، حکومت ژنرال ها در آرژانتين هم که براي تحکيم موقعيت
داخلي خود در پي يک ماجراجويي نظامي بودند، اين جزاير را تصرف کردند. هرچند دولت آرژانتين به دليل بي اهميت بودن موقعيت اين جزاير و بُعد مسافت انگلستان تا آرژانتين و نيز مخارج سنگين لشکرکشي به فالْکْ لند توقع واکنش خاصي از جانب انگليس نداشت ولي عکس العمل مارگارت تاچر، نخست وزير وقت انگلستان شديدتر از حد مورد تصور ژنرال ها بود. خانم تاچر طي نطقي تهديد کرد که اگر آرژانتينْ اين جزاير را ترک نکند و غرامت اين عمل را نپردازد، از جانب انگليس مورد تهاجم قرار خواهد گرفت. با بي اعتنايي آرژانتين به اين تهديد، خانم تاچر با بزرگ ترين و پرخرج ترين لشکرکشي نظامي انگلستان پس از جنگ جهاني دوم، به جنگ آرژانتيني ها رفت و پس از طي دوازده هزار کيلومتر، نبرد دريايي سختي از روز دوم مه 1982م بين ناوگان درياي دو طرف، در منطقه روي داد. در نهايت جنگ فالک لند پس از چهل روز با تسليم باقي مانده نيروهاي آرژانتيني در 14 ژوئن پايان يافت. جنگ فالک لند با وجود مخارج بسيار سنگين آن، باعث شد تا خانم تاچر در ميان انگليسي ها به بانوي آهنين ملقب گردد.
شرح مناسبت:
ژانْدارْکْ، دختري فرانسوي بود که در ششم ژانويه 1412م در دامريِ اين کشور به دنيا آمد. وي هنگامي که نوجواني بيش نبود و خاک کشورش عرصه تاخت و تاز نيروهاي انگليسي بود، در عالم رؤيا خود را مامور ديد که به نجات کشور برخيزد. در ابتدا، ادعاي او مورد تمسخر و استهزا واقع مي شد اما با اصرار فراوان، توانست فرماندهي ارتشي را که پادشاه فرانسه در اختيار او
قرار داده بود به عهده بگيرد و با شکست دادن سپاهيان انگليسي، آنان را از شمال فرانسه بيرون رانَد. ژاندارک در جريان تسخير پاريس اسير شد و به انگليسي ها تحويل گرديد. ژاندارک سرانجام در يک محاکمه فرمايشي در کليساي انگليسي به ارتداد و جادوگري متهم و سپس در 30 مه سال 1431 در نوزده سالگي، زنده زنده در آتش سوزانده شد. به اين ترتيب ژاندارک به قهرمان ملي فرانسه تبديل شد و فرانسويان همه ساله براي بزرگ داشت وي در چنين روزي، به نام عيد ژاندارک، جشن ملي برگزار مي کنند.
شرح مناسبت:
نام جامائيکا در زبان اقوام ملي به مفهوم سرزمين چشمه سارها به کار رفته است. کشور جامائيکا در امريکاي مرکزي و در درياي کارائيب قرار دارد. جامائيکا در سال 1494م توسط کريستف کلمب کشف شد. اين کشور تا نيمه قرن هفدهم تحت سلطه اسپانيا بود و اسپانيايي ها کشت نيشکر و پنبه و پرورش دام را در آنجا رواج دادند. انگليسي ها طي سال هاي 1596 و 1636 به جامائيکا حمله کردند و سرانجام در سال 1655م اسپانيايي ها را مغلوب نمودند و خود بر سراسر جامائيکا تسلط يافتند. مردم جامائيکا با مبارزات استقلال طلبانه خود توانستند در سال 1962م استقلال يافته و خود سرنوشت کشورشان را در دست گيرند. جامائيکا پس از استقلال روابط نزديک خود را با انگلستان در جامعه کشورهاي مشترک المنافع حفظ کرده است. (ر.ک: 6 اوت)
شرح مناسبت:
کوندامين، رياضي دان، سياح و مهندس معروف فرانسوي در سوم مه 1701م در پاريس به دنيا آمد. وي گرچه تحصيلات مرتبي نداشت ولي به سبب علاقه فراواني که به جفرافيا و رياضيات پيدا کرد، به مطالعه درباره اين علوم پرداخت و دانشمند مشهوري شد. کوندامين در سال 1735م به همراه دانشمندان آکادمي علوم فرانسه، درصدد شناختن شکل حقيقي کره زمين برآمد. اين تلاش به کشف برآمدگي خط استوا و فرو رفتگي دو قطب شمال و جنوب انجاميد. هم چنين کوندامين در رأس يک گروه علمي، براي اندازه گيري يک قوس نصف النهار کره زمين و با هدف تلاش براي شناخت شکل زمين به کشور پرو در امريکاي جنوبي که در نزديکي خط استوا بود، رفت و طي ده سال اين عمل را
به انجام رساند. کوندامين سرانجام در 28 دسامبر 1774م در 73سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گُلدا مايويچ ماير، نخست وزير پيشين رژيم صهيونيستي، در سوم ماه مه 1898م در شهر کيِف اوکراين به دنيا آمد. وي در 8 سالگي به همراه خانواده اش راهي امريکا شد و از همان آغاز به نهضت صهيونيستي در امريکا پيوست. گلدا در 23 سالگي عازم بيت المقدس شد و اين در حالي بود که به تازگي فلسطين، تحت قيموميت انگليس درآمده بود و عمليات انتقال تدريجي يهوديان به سرزمين فلسطين آغاز شده بود. وي طي سال هاي بعد، با گروه هاي زيرزميني يهود و ساير تشکيلات پنهاني صهيونيستي که به کار انتقال يهوديان اروپا به فلسطين مشغول بودند همکاري هاي فراوان داشت. اين مساله به طور طبيعي باعث شده بود که وي غالب اوقات بيرون از خانه باشد. اين امر به زندگي زناشويي گلدا ماير لطمه بزرگي زد و به طوري که چند سال قبل از تأسيس رژيم صهيونيستي، شوهرش او را طلاق داد و خانم ماير تا پايان عمر بيوه ماند. او در اين سال ها توانست در رأس تشکيلات مالي سازمان هاي يهود، ميليون ها دلار براي مسلح کردن اسرائيل آتي جمع آوري کند. ماير حتي پس از ازدواجش، به صورتي جدي يا سمبليک از طريق فحشا و خودفروشي تلاش مي کرد پول بيشتري براي تشکيلات مخفي صهيونيست ها به دست آورد. بعد از تشکيل دولت اسرائيل، گُلداماير بلافاصله وارد فعاليت هاي سياسي شد و در همان زمان به عنوان سفير رژيم صهيونيستي در مسکو مشغول به کار گرديد. ماير از سال 1949 تا 1956م نيز به وزارت کار برگزيده شد و از آن پس
به مدت ده سال، وزارت خارجه اين رژيم را برعهده گرفت. او در اين مدت بيش از هر کس به مسافرت در سراسر جهان پرداخت. گلدا ماير در نهايت در انتخابات پارلماني رژيم صهيونيستي در سال 1969م به پيروزي رسيد و در راس دولت صهيونيستي قرار گرفت. وي اين سمت را به مدت 5 سال تا سال 1974م حفظ کرد اما در دهم آوريل اين سال به دليل اوج گيري مخالفت اعضاي حزب کارگر که گلداماير نيز عضو آن بود، از مقام نخست وزيري رژيم اسرائيل استعفا کرد. گلدا ماير سرانجام در سال 1978م در هشتاد سالگي درگذشت. گلدا ماير، علاوه بر اين که در يکي از بحراني ترين ادوار حيات سي ساله حکومت اسرائيل، زمام امور اين رژيم را در دست داشته، از بدو تشکيل رژيم صهيونيستي، در سياست داخلي و خارجي اين دولت غاصب نيز نقش موثري ايفا کرده است. وي هم چنين از بنيان گذاران رژيمي بوده است که با همه کوچکي خود، به علت اتکا به امريکا و به دليل نقشي که به دست يهوديان امريکا درتعيين خط مشي سياسي آن دولت بازي مي کند،يکي از مهره هاي اصلي سياست بين المللي به شمار مي آيد. در يک تحليل نهايي از شخصيت گلدا ماير که به مادربزرگ اسرائيل نيز معروف است، بايد گفت که او بي ترديد يکي از خشن ترين و بي رحم ترين زنان زمام دار جهان بوده و تعصب او درباره صهيونيسم، بهترين گواه اين نظر است. او در سخنراني ها و مصاحبه هاي متعدد خود درباره مسئله فلسطين، همواره در نفي هويت اين ملت کوشيده وسياست خشن
حکومت خود و اسلاف واخلافش را نسبت به فلسطيني ها با اين منطق توجيه نموده که چون آنها مي خواهند ما را از ميان بردارند،ما هم حق نابودي آنها را داريم.
شرح مناسبت:
در طي سال هاي دهه 1960م دانشجويان فرانسوي به سياست هاي آموزشي دولت معترض بودند و در مدت کوتاهي، کارگران فرانسوي نيز که از وضعيت رفاهي و کمبود دستمزد ناراضي بودند به دانشجويان معترض پيوستند. اين قيام بزرگ به زودي رنگ سياسي به خود گرفت و حتي برخي ديگر از کشورها چون آلمان غربي، انگليس، ايتاليا، اسپانيا و امريکا را تحت تأثير قرار داد. دانشجويان ناراضي، خواستار اصلاحات اجتماعي به سود اقشار کم در آمد و قطع نفوذ و دخالت امريکا در اروپا بودند. تا پايان ماه مه، هسته مرکزي جنبش دانشجويي، تظاهرات و اعتصابات گسترده اي را در فرانسه ترتيب داد که با دخالت پليس، شديداً به خشونت گراييد. اين جنبش سرانجام با پذيرفتن برخي درخواست هاي رفاهي کارگران و دانشجويان، توسط دولت فرانسه فروکش کرد.
شرح مناسبت:
ادگار هوور،رئيس پيشين پليس مخفي اف.بي.آي يا اداره آگاهي امريکا و معمار اصلي اين سازمان، در اول ژانويه 1895م به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات خود، وارد اداره آگاهي امريکا شد. وي به سرعت مدارج ترقي را دراين سازمان طي کرد، به طوري که در 26 سالگي فرد شماره دو اف.بي.آي بود و در 29 سالگي به رياست اف.بي.آي منصوب شد. هوور در زمان رياست هشت رئيس جمهور امريکا در رأس بزرگ ترين سازمان پليس مخفي جهان قرار داشت. او در حدود نيم قرن از عمرش را در مقام رياست اين سازمان صرف مبارزه با کمونيسم وگروه هاي چپ گرا کرد. هرچند اف.بي.آي در سال 1908م تأسيس شده بود اما عملا قدرت و اقتدار خود را از زمان رياست ادگارهوور براين سازمان به دست
آورد. هوور از اف.بي.آي، يک سازمان هراس انگيز و مجهز، با پيچيده ترين وسايل الکتريکي نظارت و جاسوسي در امريکا به وجود آورد. او در سال هاي جنگ دوم جهاني و شديدتر از آن در سالهاي جنگ ويتنام به بهانه تامين امنيت ملي امريکا، حتي مکالمات تلفني افراد عادي امريکا را تحت کنترل اف.بي.آي درآورده بود. اف.بي.آي در دوران رياست هوور در کشف بسياري از جريان ها و شبکه هاي سياسي مخفي، موفق تر و پيشتازتر از سازمان جاسوسي امريکا، سيا، عمل مي کرد. او براي يک صد ميليون نفر از جمعيت امريکا پرونده هاي مکتوب شامل تمام خصوصيات تشکيل داد و آنها را آرشيو کرده بود. ادگار هوور سرانجام در سوم ماه مه 1972م در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور لهستان در مرکز اروپا و کرانه جنوبي درياي بالتيک، بين کشورهاي روسيه، آلمان، چک و اوکراين جاي گرفته است. مساحت لهستان بعد از تغيير مرزها در جنگ جهاني دوم در حدود 312/685 کيلومتر مربع گرديد و جمعيت آن قريب به 39 ميليون نفر است. به دليل عدم رشد جمعيت پيش بيني جمعيت لهستان تا سال 2025 از چهل ميليون نفر نيز تجاوز نکند. پايتخت لهستان شهر ورشو و از شهرهاي مهم آن لودز، کراکوف و وروتسلاف مي باشد. بيش از 90% مردم اين کشور پيرو مذهب کاتوليک و بقيه عمدتاً مسيحي ارتدوکس هستند. لهستان از نخستين کشورهاي اروپاي مرکزي است که يک نظام دمکراتيک را جاي گزين نظام کمونيستي سابق خود نموده است. لهستان که نام آن به زبان محلي "پوسکا" مي باشد تاريخ کهني دارد. سوم ماه مه سال 1791م سال روز تصويب
قانون اساسي در لهستان به نام روز ملي لهستان نام گذاري شده است. کشور لهستان از نظر اقتصادي از جمله کشورهاي پيشرفته و بالنسبه ثروت مند اروپاي مرکزي است. (ر.ک: 11 نوامبر)
شرح مناسبت:
مکتوبات و نوشته هايي که چاپ و انتشار مي يابند و براي مطالعه در دسترس عموم مردم قرار مي گيرند اعم از کتاب، مجله، ماهنامه و … را مطبوعات مي نامند. اما در عرف عام، مطبوعات بيشتر به روزنامه ها و مجله هايي اطلاق مي شود که اخبار روز و جديد در آن به چاپ رسيده باشد. از اين رو، به پيشنهاد يونسکو و تصويب مجمع عمومي سازمان ملل متحد در نوامبر 1991م، روز سوم ماه مه (برابر با سيزدهم ارديبهشت) هر سال به عنوان روز جهاني مطبوعات شناخته شده است. امروزه مطبوعات در زمينه مسائل تحليلي، سرعت در اطلاع رساني، حرکت و پيش بيني برخي از وقايع و رويدادها و ارائه آگاهي هاي لازم به جامعه براي بالا بردن حساسيت مردم نسبت به واقعيات اجتماعي نقش مهمي دارند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
واقعه عام الفيل، مهم ترين حادثه سال هاي تاريخي عرب و يکي از مبدأهاي تاريخ آن قوم است که به مناسبت لشکرکشي ابرهه با سپاه فيل به قصد ويران کردن خانه کعبه بدين نام خوانده مي شود. به قول مورخين اسلامي، اين حادثه در سال چهلم حکومت انوشيروان، برابر با چهارم ماه مه سال 570 م و مطابق با سال 216 تاريخ عرب جاهلي بوده است. از مجموع نوشته هاي مورخين و مفسرين در اين باب چنين برمي آيد که ابرهه ابن صباح الاشرم که در يمن نماينده نجاشي پادشاه حبشه بود، کنيسه اي در شهر صنعا بنا کرد و اين کنيسه را به انواع نقش هاي زيبا و سيم و زر آراست. سپس به نجاشي نامه نوشت که حاجيان عرب را از مکه به آن جا متمايل کند تا افتخار هميشگي آن براي نجاشي باشد. عرب ها که اين ماجرا را شنيدند در خشم شدند و يکي از ايشان رفت و آن کنيسه را به نجاست آلوده ساخت که باعث خشم ابرهه شد. هم چنين گفته اند دسته اي از بازرگانان قريش به حبشه رفتند و چون هوا سرد بود به کليسايي پناه بردند و آتشي افروختند. بعد از آن، آتش را رها کرده و رفتند. بر اثر وزيدن باد، کليسا آتش گرفت و سوخت. نجاشي پس ازشنيدن اين ماجرا، ابرهه را با گروه بسياري از حبشيان به همراه فيل هاي بزرگ، به جنگ عرب فرستاد. وقتي خبر حمله ابرهه به اهل مکه رسيد، همگي به جز چند نفر به کوه ها و دره هاي اطراف پناه
بردند. ابرهه در ابتدا دستور غارت اموال قريش را صادر کرد و روز بعد به عزم ويران کردن خانه کعبه بيرون آمد. در اين ميان، خداوند، دسته دسته مرغ هايي به شکل پرستو و به نام ابابيل فرستاد که هر کدام سه سنگ داشتند. يکي در منقار و دو تا در چنگال. در بالاي سر هر مردي از سپاهيان ابرهه يکي از آن مرغان مي ايستاد و با افکندن سنگي، او را هلاک مي کرد. به اين ترتيب، خداوند کعبه و اهل مکه را از شر ابرهه رهايي بخشيد و خانه خود را نصرت داد. از آن به بعد، اين واقعه را به دليل حضور فيل هاي فراوان در لشکر ابرهه، سال فيل يا عام الفيل ناميدند. هم چنين حضرت محمد(ص) پيامبر بزرگ اسلام، در اين سال و در اين شهر به دنيا آمد.
شرح مناسبت:
ژان فوکه، نقاش معروف فرانسوي، در 18 اوت 1425م در شهر تور فرانسه به دنيا آمد. وي از کودکي و نوجواني به هنر گراييد و محيط خانواده، اين پيشرفت را براي او مهيا نمود. همه افراد خانواده فوکه، با هنر آشنايي داشتند و خود او نيز علاوه بر نقاشي، به هنر مينياتور سازي نيز آشنا بود. وي بعدها نقاش رسمي دربار فرانسه شد و آثار متعدد ارزش مندي به وجود آورد. شهرت فوکه به خاطر تذهيب هاي زيبايي است که از او به يادگار مانده است. وي يکي از خلاّقان هنر فرانسه به شمار مي رود که هميشه دقت داشت تا آثارش به طبيعت نزديک باشد. ژان فوکه يکي از بزرگ ترين پديد آورندگان مکتب نقاشي فرانسه و از پيش
گامان اين هنر در اروپا مي باشد. چهره شارْل و مريم عذرا(س) از جمله آثار مشهور اوست. ژان فوکه سرانجام در چهارم ماه مه 1480 در 55 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سرزمين کاستاريکا در چهارمين سفر اکتشافي کريستف کلمب کشف شد. اين کشور به مدت سه قرن، مستعمره اسپانيا بود. اما استعمارگران اسپانيايي سرانجام در سال 1821م بر اثر فشار استقلال طلبانِ کاستاريکا مجبور به ترک اين سرزمين شدند. کاستاريکا در امريکاي مرکزي با مساحتي بيش از 51 هزار کيلومتر مربع و در همسايگي نيکاراگوئه و پاناما واقع است. (ر.ک: 15 سپتامبر)
شرح مناسبت:
به دنبال حملات پي درپي قواي روسيه به مناطق شمالي ايران، دولت ايران براي دفع اين حملات، ابتدا از انگلستان تقاضاي کمک کرد. ليکن انگليسي ها به علت اتحاد با روسيه بر ضد فرانسه، حاضر به همکاري با ايران نشدند. ناچار دولت ايران به ناپلئون بُناپارت امپراتور فرانسه توسل جست و ناپلئون نيز که براي مقابله با انگلستان به يک متحد در منطقه نياز داشت درخواست ايران را پذيرفت. از اين رو بين طرفين، عهدنامه اي به نام فين کن اشتاين منعقد شد. به موجب اين قرارداد، فرانسه تعهد کرد که با ارسال اسلحه و کارشناس نظامي، ايران را در باز پس گيري گرجستان و ديگر متصرفات روسيه در خاک ايران ياري کند. در برابر، ايران تعهد سپرد که تمامي روابط سياسي و تجاري خود را با انگلستان قطع و به اين کشور اعلان جنگ دهد و در جنگ فرانسه با انگليس و روس، متحد فرانسه باشد. هم چنين اگر ناپلئون بخواهد از ايران به هند که مستعمره انگليس بود، لشکرکشي کند، ايران امکانات خود را براي عبور سپاهيان فرانسه در اختيار آنها قرار دهد. پس از انعقاد اين پيمان، گروهي از مستشاران نظامي به فرماندهي ژنرال گاردان به ايران آمدند تا
به لشکريان ايران رسم جنگ هاي اروپايي بياموزند. اين معاهده ديري نپاييد و ناپلئون بر خلاف قرار خود، پس از مدتي با روسيه طرح دوستي ريخت و مستشاران فرانسوي، ايران را ترک کردند.
شرح مناسبت:
لوکور بوزيه، معمار معروف در چهارم مه 1887م در شهر لاشودوفوند در سوئيس به دنيا آمد. پدرش که ساعت ساز بود، او را در 13 سالگي به مدرسه صنعتي فرستاد تا ساعت سازي بياموزد، ولي پس از مدتي، لوکور بوزيه نام خود را در فن معماري ثبت نمود. در 17 سالگي اولين نقشه خانه خودشان را به بهترين وجه کشيد و پس از چندي بنگاه مستقل معماري در پاريس تأسيس کرد. لوکور بوزيه در اين هنگام، مطالعات قابل توجهي در مورد صنعتي کردن ساختمان، نه فقط به طريق تئوري بلکه از راه اجرايي، به عمل آورد. وي از راه علم و تجربه شخصي به نتايجي دست يافت که هرگز از هيچ گونه تعليم دانشگاهي نمي توانست آن ها را به دست آوَرد. او در سال 1920، مجله ادبي و هنري روح تازه را منتشر کرد و با انتشار مقالات تجدد خواهانه خود، برضد مِتُدهاي کهنه معماري مطالبي نگاشت. وي در اين سال ها طرح ها و ماکت هاي فراوان و سرشار از انديشه هاي خاص خود به وجود آورد و ساختمان ها و هم چنين چندين شهر را به شيوه نوين طراحي نمود و تئوري هاي خود را به مرحله اجرا رساند. فلسفه لوکور بوزيه در مورد معماري شهرها، پيشنهاد شهرهاي عمودي است که براي هر خانواده، حداکثر خصوصيات و استقلال داخلي و نيز تجهيزات لازم عمومي را فراهم آورَد. با
وجود تنوع شکلي فراوان در کارهاي لوکوبوزيه، کار معماري وي هرگز وحدت خود را از دست نداده است، چنانچه با تقليد و تکرار، اَشکال و حجم ها اشتباه نمي شود و به حالت صحيح شکل توجه مي گردد. لوکور بوزيه خالص ترين معمار فرانسه است که با توجه به سنن قديم ساختمان که در آنها، شريف ترين خلاقيت در خدمت انسان قرار مي گرفت، به آفرينش هاي هنري پرداخته است. به طور کلي نقش لوکور بوزيه در معماري نو همانند نقش پيکاسو در نقاشي نو است. لوکور بوزيه نقشه هاي معماري خود را در سي جلد کتاب جمع آورده است. وي سرانجام در بيست و هفتم اوت 1965م در هشتاد و هفت سالگي به هنگام استحمام طبي در يک پلاژ غرق شد و درگذشت.
شرح مناسبت:
با انحلال حزب ناسيونالْ سوسياليست آلمان مشهور به حزب نازي، دوران اقتدار و سلطه اين حزب که با استفاده از ديکتاتوري، خشونت و سرکوب شديد، از سال 1932م زمام امور آلمان را به دست گرفته بود، به پايان رسيد. حزب نازي که در اکتبر 1920م ايجاد شده بود در سال 1933م دو ميليون عضو داشت و در سال هاي بعد 6 ميليون نفر را جذب خود کرد. اين حزب قصد داشت با اتحاد ملل آلماني زبان، آلمان مقتدري ايجاد کند که بتواند مرزهاي خود را گسترش دهد. حزب نازي پس از شکست آلمان در جنگ جهاني دوم از هم پاشيد و براي هميشه غير قانوني اعلام شد.
شرح مناسبت:
جوزف مک کارْتي، سياست مدار معروف امريکايي، در سال 1909م به دنيا آمد. او پس از اتمام تحصيلات خود وارد فعاليت هاي حزبي گرديد و در37 سالگي به نمايندگي سناي امريکا برگزيده شد. مدتي پس از فرار چيانکايچک، رهبر چين ملي که مورد حمايت امريکا بود، مک کارتي در نطق شديداللحني اعلام کرد که شکست دولت امريکا در چين، به سبب وجود کمونيست ها در وزارت خارجه امريکاست. سخنان تند مک کارتي باعث شد دستگاه قضايي امريکا به پيگيري اين اتهام بپردازد. از قضا اتهام مک کارتي واقعيت داشت و تعداد زيادي از کارمندان وزارت امور خارجه، به عنوان جاسوسان کمونيست از کار بر کنار شدند و تحت بازجويي قرار گرفتند. انتشار خبر بازداشت اين افراد، موجي از تبليغات ضد کمونيستي را در مطبوعات و محافل سياسي امريکا به همراه آورد. اين موج که مک کارتيسم لقب گرفت و به مدت چندين سال افکار عمومي مردم
امريکا و جهان را به خود مشغول داشت، باعث شد که تمامي حرکات کمونيست ها با بدبيني شديد ارزيابي شود و از اين پس دولت نيز نسبت به کل تحرکات دولت هاي کمونيستي حساسيت فراواني از خود نشان دهد. از جمله آثار اين بدبيني، راسخ تر شدن عزم امريکا براي شرکت گسترده و فعال در جنگ کره در سال هاي 1950 تا 1953م بود. جوزف مک کارتي با افکار و عقايد تند ضد کمونيستي خود، هرگونه افکار ليبرال و ترقي خواه را به کمونيسم نسبت مي داد. به پيشنهاد او کميته هاي تحقيق کنگره و مراجع قضايي امريکا، بسياري از مقامات امريکايي، دانشمندان، نويسندگان و هنرمندان را تحت تعقيب و بازجويي قرار دادند و عده زيادي را به اتهام تمايلات کمونيستي از کار برکنار کردند. اصطلاح مک کارتيسم تا سال ها، در مباحث سياسي براي بيان طرز تفکر کساني که هر جريان ليبرال و مخالفي را به کمونيست ها نسبت مي دهند يا به هر جريان مخالفي بر چسب کمونيستي و گرايش هاي دست چپي مي زنند، به کار مي رفت. جوزف مک کارتي سرانجام در چهارم مه 1957م در 48 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
کاميل شمعون که از سال 1952م به رياست جمهوري لبنان دست يافته بود، سياست دوري از اعراب و گرايش به غرب را دنبال مي کرد. اين سياست، مخالفت و اعتراض شديد مسلمانان لبنان را برانگيخت و هنگامي که شمعون قصد داشت تا فرقه ماروني مذهب ها را بر سراسر لبنان مسلط سازد، جنگ داخلي در اين کشور آغاز شد. شمعون از امريکا تقاضاي کمک کرد ونيز به سرعت تفنگ داران
خود را در خاک لبنان مستقر نمود. اگر چه پس از مدتي جنگ داخلي پايان يافت اما کاميل شمعون ناچار به استعفا شد. پس از خروج نيروهاي امريکايي، فواد شهاب به مقام رياست جمهوري لبنان رسيد.
شرح مناسبت:
مارشال ژوزف بُروز تيتو رهبر پيشين يوگسلاوي در 25 مه 1892م در ايالت کولدات کرواسي به دنيا آمد. وي در ابتدا مدتي به تحصيل و کار پرداخت و سپس به ارتش پيوست. تيتو در جريان جنگ جهاني اول در سال 1915م در جبهه جنگ عليه روسيه دستيگر شد و پس از آزادي، همراه کمونيست ها بر ضد حکومت تزاري جنگيد. تيتو سپس به يوگسلاوي بازگشت و به عنوان يک سازمان دهنده تشکيلات سياسي به متشکل ساختن کمونيست ها پرداخت. وي مدتي در حزب کمونيست يوگسلاوي نيز نقش فعالي داشت و به اين جرم به 6 سال زندان محکوم شد. تيتو پس از حمله آلمان به يوگسلاوي در جريان جنگ جهاني دوم، اقدام به تشکيل جبهه آزادي بخش ملي نمود و نيروهاي چريکي تربيت کرد. او در سال 1943م به درجه مارشالي نائل آمد و از نيروهاي متفقين خواست حکومت در تبعيد يوگسلاوي را به رسميت بشناسند. وي در 1944م با بهره گيري از 200 هزار چريک تحت فرماندهي خود و حمايت نيروهاي شوروي سابق، موفق به شکست ارتش نازي در يوگسلاوي گرديد. او در سال بعد، پايان حکومت سلطنتي و آغاز استقرار جمهوري سوسياليستي يوگسلاوي را اعلام کرد و خود سمت نخست وزيري و وزارت دفاع را بر عهده گرفت. تيتو در سال 1953 به رياست جمهوري، رياست شوراي اجرايي فدرال و فرماندهي عالي نيروهاي مسلح برگزيده شد
و در سال 1974م نيز رئيس جمهور مادام العمر گرديد. تيتو در سال هاي حکومت خود سياستي را پي گرفت که مبتني بر ملي کردن صنايع در سطح گسترده و هماهنگ سازي و يکنواخت سازي زندگي بود. او هم چنين به اصلاحات ارضي پرداخت و زمين هاي بزرگ ملاّکان را ميان کشاورزان و زارعان تقسيم نمود. تيتو در برابر تقاضاي مقامات کرملين در زمينه اشتراکي کردن مالکيت زمين و رواج کشاورزي به شيوه شوروي سابق به شدت مقاومت کرد و به همين دليل توانست حمايت اکثريت مردم يوگسلاوي را جلب کند. او همواره در سياست خارجي خود برخلاف مسير ساير کشورهاي اروپاي شرقي، استقلال از شوروي سابق را حفظ کرد و به همين سبب از جرگه احزاب کمونيست جهان اخراج شد. اين اختلاف به حدي رسيد که تيتو تمام مستشاران نظامي شوروي را از يوگسلاوي اخراج کرد و حضور نظامي شوروي را در افغانستان محکوم نمود. با اين حال، در سال 1976م کمونيست هاي اروپاي شرقي وي را پس از 28 سال بايکوت، به جمع خود پذيرفتند که اين امر نشانه اهميت فوق العاده تيتو در منطقه بود. اعتقاد تيتو مبني بر در پيش گرفتن سياست مستقل، ملي و بي طرف، اساس سياست خارجي يوگسلاوي را در سال هاي پس از جنگ جهاني دوم را شکل داد. مارشال ژوزف تيتو سرانجام در چهارم مه 1980م در سن 88 سالگي به دنبال يک بيماري طولاني و پس از 35 سال حاکميت مطلق بر يوگسلاوي درگذشت. پس از مرگ تيتو، دوره رياست جمهوري در يوگسلاوي، يک ساله شد اما سياست تيتو بر اساس قبل ادامه يافت. اين
سياست در نهايت با فروپاشي نظام هاي سوسياليستي اروپاي شرقي و تجزيه کشور يوگسلاوي، خاتمه پيدا کرد.
شرح مناسبت:
بَبْرَک کارمِل رئيس جمهور پيشين افغانستان در سال 1929م متولد شد و تحصيلات خود را در مدرسه آلماني هاي کابل و سپس دانشگاه کابل به پايان رساند. وي از جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد و با گرايش به کمونيسم، به دليل فعاليت هاي کمونيستي و مبارزات مخفي عليه رژيم پادشاهي ظاهر شاه، در دهه 1950م به مدت پنج سال را در زندان به سر برد. با اين حال وي از سال 1956م به مدت 17 سال در مجلس افغانستان موسوم به لويه جرگه عضويت داشت. ببرک کارمل در سال 1965م حزب خلق افغانستان را تأسيس کرد و پس از ائتلاف اين حزب با حزب پرچم در سال 1977م، وي معاون دبيرکل اين ائتلاف گرديد. کارمل در زمان حکومت دولت نورمحمد ترکي به سفارت در برخي کشورهاي بلوک شرق فرستاده شد اما با کودتاي ديگري به فرماندهي حفيظ الله امين، از بازگشت به افغانستان خودداري کرد. ولي چون روس ها به حفيظ الله امين، که درصدد نزديکي به امريکا و ايجاد تعادلي در روابط افغانستان با شرق و غرب بود، بدگمان شدند، موجبات سرنگوني او را فراهم آوردند و طي کودتاي 27 دسامبر 1979م ببرک کارمل را به جاي حفيظاللَّه امين بر اريکه قدرت نشاندند. آغاز حکومت کارمل در افغانستان با اشغال نظامي اين کشور توسط قواي ارتش سرخ شوروي همراه بود. اما اين اشغال گري با مقاومت مجاهدان افغاني روبرو شد تا اينکه دولت شوروي براي رويارويي با آن ها ناچار شد نيروهاي خود در افغانستان
را تا يک صد هزار نفر افزايش دهد. نبردهاي سنگين مجاهدان افغان تا هشت سال ادامه يافت و در اين زمان دولت شوروي درصدد تغيير سياست خود در افغانستان برآمد. از اين رو در نخستين گام در راه اين تغيير سياست، ببرک کارمل را در چهارم مه 1986م از رياست جمهوري برکنار کرد و قدرت را به ژنرال نجيب اللَّه رئيس پليس مخفي افغانستان سپرد. کارمل در طول هفت سال حکومت خود، بيشترين تلاش را در صحنه تبليغات داخلي و بين المللي براي موجه جلوه دادن حضور نظامي شوروي سابق در افغانستان کرد. وي هفت ماه پس از برکناري، در روز 25 دسامبر 1986م هنگامي که قصد داشت از سفارت چين در کابل درخواست پناهندگي سياسي کند توسط نيروهاي امنيتي افغانستان بازداشت شد و از آن به بعد تا سقوط رژيم نجيب اللَّه در آوريل 1992م هيچ گزارشي از سرنوشت وي منتشر نگرديد. هرچند بر اساس برخي از اسناد، وي در اين مدت در مسکو اقامت داشته است. اما کارمل از آن پس به شمال افغانستان رفت و در آنجا ساکن شد تا اينکه در اوايل دهه 1990م درگذشت.
شرح مناسبت:
آلفرد کبير معروف به نجيب ترين سلاطين که از معروف ترين پادشاهان انگلستان است در چهارم فوريه سال 848 م در اين کشور به دنيا آمد. وي پس از مرگ برادرش در 27 ژوئن 871م در 23 سالگي به سلطنت رسيد. دوران سلطنت وي، مملو از جنگ با دانمارکي هايي بود که به انگليس يورش برده بودند، اهميت آلفرد در اين است که براي اولين بار، يک نيروي دريايي براي انگليس تدارک ديد و تحولي
در ارتش ايجاد کرد. او هم چنين به علت نظمي که در دستگاه عدالت به وجود آورد، يار ستمديدگان لقب گرفت. او سرباز شايسته اي بود و مرداني جنگي و کارآمد را در ارتش به کار گرفت. وي ناوگان دريايي انگليس را به حدي گسترش داد که بر درياها تسلط پيدا کرد. آلفرد کبير هم چنين در زنده کردن علم و دانش در ميان کشيشان و آموزش و پرورش براي جوانان و اشراف درباري نقش مهمي ايفا کرد و خود شخصاً بعضي آثار لاتيني را به زبان انگليسي ترجمه نمود. پيروزي نهايي آلفرد در سال 896 م به دست آمد که در آن، وي سپاهيان دانمارکي را تار و مار کرد و در اين پيروزي، تمام اروپاي غربي از بند امپراتوري اسکانديناوي ها رهايي يافت. وي پس از آن دست به اصلاحات و تدوين قانون هايي زد که در آنها، عقايد مسيحي با اصولِ پادشاهي مرکزيِ نيرومندي ترکيب شده بود. آلفرد کبير سرانجام در پنجم مه سال 900 م پس از بيست و نه سال سلطنت در پنجاه و دو سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کارل مارکس، فيلسوف آلماني و بنيان گذار مکتب مارکسيسم، در 5 مه 1818م در خانواده اي يهودي در آلمان به دنيا آمد. هرچند در آينده اعتقادات ديني اش را به فراموشي سپرد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، ابتدا در رشته حقوق و سپس در زمينه تاريخ و فلسفه به تحصيل پرداخت. مارکس مدتي سردبير يک نشريه بود و در 1848 با همکاري فردريش انگلس، فيلسوف هموطن خود، عقايدش را در کتاب مانيفيست کمونيست ارائه کرد. دو سال بعد، مارکس به علت فعاليت سياسي از آلمان تبعيد شد و تا پايان عمر در انگليس اقامت کرد. در نظر مارکس، کارگر يک موجود انساني نيست بلکه يک دست است. از اين رو، بايد تا حد امکان او را ارزان خريد و حاصل کارش را گران فروخت. در اين وضعيت، سرمايه دار و کارگر، هر دو، آلت دست قوانين اقتصادي هستند که از ضبط و ربط آن ها بيرون است. اساس فلسفه مارکسيسم را ماترياليسم تشکيل مي دهد که بر اساس آن، کليه تحولات اقتصادي و حتي تاريخي را معلول عوامل مادي مي داند. در اين نظام، مارکس با تمرکز سرمايه در دست عده اي معدود، مخالف و رژيم سرمايه داري را محکوم به زوال مي دانست. مارکس هم چنين به کمک فردريک انگلس، فيلسوف هموطن خود، زيربناي فلسفي کمونيسم را که بر مبناي ماترياليسم ديالکتيک استوار شده، پي ريزي کرد و با تجزيه و تحليل تاريخ از نظر فلسفه مادي يا ماترياليسم تاريخي آن را تکميل نمود. ماترياليسم ديالکتيک در واقع تلاشي براي اثبات ماده از طريق منطق ديالکتيک
است که به طور خلاصه وجود هرگونه نيروي ماوراءالطبيعه را نفي و انکار مي کند. هم چنين ماترياليسم تاريخي يا تفسير تاريخ از نظر فلسفه مادي سير تحولات تاريخي را از نظر مادي بررسي مي کند و براي تمامي تحولات جهان در طول تاريخ، حتي پيدايش اديان، ريشه هاي اقتصادي و مادي جستجو مي کند. مارکس معتقد بود که تکامل بشر از نظر تاريخي، نتيجه تکامل ابزار توليد و مالکيت آن بوده است. وي پيش بيني مي کرد با سقوط سرمايه داري توسط پرولتاريا يا طبقه کارگر، ديکتاتوري پرولتاريا به وجود خواهد آمد و پس از آن، اين رژيم نيز به نفع يک جامعه بدون طبقه و دولت، کنار خواهد رفت. کارل مارکس سرانجام در 14 مارس 1883م در 65 سالگي درگذشت اما افکارش در قالب هاي گوناگون، تاحدود يک و نيم قرن در جهان مطرح بود تا آن که در اوايل دهه 1990 ميلادي، با فروپاشي بزرگ ترين کشور کمونيستي جهان يعني شوروي، نادرستي افکار و پيش بيني هاي مارکس روشن شد. هم چنين روند تحولات در جهان، بطلان برداشت هاي وي از تاريخ، اجتماع و انسان را به اثبات رساند.
شرح مناسبت:
ناپلئون بُناپارت امپراتور قدرت مند فرانسه، در پانزدهم اوت 1769م در جزيره کُرس در نزديکي ايتاليا متولد شد. وي در کودکي راهي فرانسه شد و پس از طي تحصيلات مقدماتي خود، وارد مدرسه نظام گرديد. ناپلئون در آغاز انقلاب کبير فرانسه، درجه ستوان يکمي داشت و در جريان وقايع خونين حکومت ترور، با درجه سرواني در پاريس خدمت مي کرد. وي در سال 1795م به دليل نزديکي و دوستي با دولت مردان
فرانسوي به فرماندهي نيروهاي فرانسه در ايتاليا منصوب شد. ناپلئون در سال هاي 1796 تا 1799م با پيروزي هاي پياپي در جنگ با دشمنان رژيم جديد فرانسه و توسعه قلمرو حکومت اين کشور محبوبيت زيادي در ميان مردم فرانسه به دست آورد. اين امر زمينه ساز کودتاي نهم نوامبر 1799م و به دست گرفتن قدرت توسط ناپلئون گرديد. پس از آن، ناپلئون براي دستيابي به مقام امپراتوري فرانسه تلاش کرد تا اينکه در دوم دسامبر 1804 م به عنوان امپراتور فرانسه تاج گذاري نمود. اين امپراتور قدرت طلب در انديشه کشورگشايي و توسعه متصرفات خود در نقاط مختلف جهان بود، از اين رو در دوران حکومتش، جنگ هاي متعددي با ساير کشورها کرد و قسمت هاي زيادي از اروپا را به تصرف در آورد. اما از سال 1812 م و به دنبال لشکرکشي نافرجام به روسيه، قدرت ناپلئون رو به ضعف نهاد و پس از شکست در برابر ارتش مشترک انگليس، روسيه و اتريش در سال 1814، در ششم آوريل آن سال، اجباراً از حکومت کناره گيري کرد و متحدين اجازه دادند با حفظ عنوان امپراتور، حاکم جزيره اِلب در درياي مديترانه باشد. با اين حال ناپلئون ده ماه بعد در اواخر فوريه 1815 از اين جزيره گريخت و به فرانسه رفت و مدت صد روز ديگر حکومت کرد. اين دوران که به حکومت صد روزه معروف شد، با نبرد واترلو به پايان رسيد. از اين رو، ناپلئون بار ديگر ناچار شد دست از پادشاهي بکشد ولي متحدين به تقاضاي او براي تفويض مقام امپراتوري فرانسه به پسر وي اعتنا نکردند. ناپلئون اين بار به
جزيره دور دست سِنْت هِلن در جنوب اقيانوس اطلس تبعيد شد و پس از شش سال در پنجم مه 1821م در پنجاه و دو سالگي در همين جزيره درگذشت. بقاياي جسد او، نوزده سال بعد در سال 1840م به پاريس منتقل شد و در اين شهر مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
گرچه آرزوي پرواز در فضا و تسخير آسمان از ايده هاي بشر از زمان هاي قديم بود، اما تا قرن بيستم و به ويژه نيمه دوم آن، دستيابي به اين ايده و عملي کردن آن ممکن نشد. در طي اين سال ها، بشر، پرواز به کمک پرندگان، استفاده از بال هاي مصنوعي، ساخت بالن و اختراع و پرتاب راکت هاي موتوردار و … را آزمود. با اين حال، پس از جنگ جهاني دوم، دانشمندان روسيه به مطالعه و تحقيق در اين زمينه پرداختند و ابتدا با ساختن ماهواره اسپوتنيک، آن را به وسيله موشک در مدار زمين قرار دادند. هم زمان با روس ها، امريکاييان نيز به رقابت برخاستند و با ساختن فضاپيما، به دنبال برتري بر رقيب سياسي - نظامي خود در فضا برآمدند. يکي از طرح هاي امريکا در اين زمينه، طرح پرتاب فضا پيماي مرکوري بود که از سال 1959م در دستور کار قرار گرفت. در اجراي اين طرح براي نخستين بار در تاريخ امريکا در 5 مه 1961م، اين کشور توانست آلن بارتلت شپرد را روانه فضا نمايد. در جريان اين سفر فضايي، بارتلت شپرد به مدت 15 دقيقه و 22 ثانيه در فضا قرار گرفت و سپس همراه با فضاپيماي خود در اقيانوس اطلس فرود آمد. هدف اوليه از اين طرح،
بررسي امکان زنده ماندن انسان در فضا بود. لازم به ذکر است که 23 روز پيش از اين سفر فضانورد امريکايي، يوري گاگارين، فضانورد روسي در 12 آوريل 1961م براي اولين بار درتاريخ بشر با يک سفينه فضايي به دور کره زمين گردش کرده بود.
شرح مناسبت:
بابي ساندز مبارز ايرلندي و عضو ارتش جمهوري خواه ايرلند در سال 1954م در بلفاسْتْ، مرکز جمهوري ايرلند شمالي به دنيا آمد. او که کاتوليک مذهب بود، در سال 1972 م پس از کشته شدن 13 کاتوليک در تظاهرات به دست سربازان انگليسي، به ارتش جمهوري خواه ايرلند پيوست و سال بعد به جرم حمل اسلحه به 5 سال زندان محکوم شد. وي 6 ماه پس از آزادي در سال 1977م بار ديگر به همين جرم بازداشت و به 14 سال زندان محکوم گرديد. ساندز اين بار به محض ورود به زندان، در اعتراض به رفتار دولت، از پوشيدن لباس زندان خودداري کرد و خواستار اين شد که وي را به عنوان يک زنداني سياسي بشناسند نه زنداني جنايي. وي طي سال هاي 1978 و 1979 م اشعار و مقالات خود را به سختي به بيرون زندان مي فرستاد. ساندز در ادامه اعتراض به دولت انگليس و اعتصاب غذاي طولاني خود را شروع کرد و طي 66 روز اعتصاب، خواستار خروج ارتش انگليس از ايرلند شمالي بود. تلاش دولت انگليس براي شکستن اعتصاب بابي ساندز ناکام ماند و بابي ساندز سرانجام بر اثر اين اعتصاب در 5 مه 1981م در 27 سالگي درگذشت. مرگ وي و همرزمان او بر اثر اعتصاب غذا، موجي از خشونت سياسي را در ايرلند
شمالي به وجود آورد. و بحران را در ايرلند شمالي افزايش داد. سرانجام با وساطت برخي محافل، اعتصاب غذاي ساير زندانيان ايرلندي پايان يافت. با اين حال، بابي ساندز به عنوان قهرمان مقاومت مردم ايرلند عليه اشغال گران انگليسي شناخته شد. در جمهوري اسلامي ايران، به پاس مبارزات او و ابراز تنفر نسبت به سياست هاي استعماري انگليس، خياباني به نام بابي ساندز در تهران نام گذاري شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژان باتيست پيِر آنتوان دومونه لامارْکْ دانشمند زيست شناس و طبيعي دان فرانسوي در 6 مه 1744م درفرانسه به دنيا آمد. وي در نوجواني به نظام پيوست اما پس از چند سال اين کار را رها کرد. لامارک چون در باغ پادشاهي رفت و آمد داشت، به جمع آوري گياهان علاقه زيادي پيدا کرد. وي هم چنين سالياني به تحصيل پرداخت و ضمن فراگيري طب، به شيمي، هواشناسي و به ويژه گياه شناسي علاقه مند شد. لامارک پس از چندي کتاب گياهان فرانسه را نگاشت که شهرت فراواني برايش به ارمغان آورد و به عضويت آکادمي علوم فرانسه درآمد. لامارک هم چنين در دوره انقلاب کبير فرانسه، سرپرستي موزه تاريخ طبيعي پاريس را به عهده داشت. مهم ترين فعاليت علمي لامارک، تحقيقات جامع و مفصّل او درباره بي مهره گان زنده و فسيل ها است. هم چنين وي با انتشار کتاب تاريخ طبيعي بي مهره گان توانست حيواناتي راکه شباهتي با هم دارند به هم نزديک کند. در اين زمان، اين فکر به خاطرش آمد که ممکن است تمام حيوانات از چند اصل و مبدأ نزديک به هم و مشترک سرچشمه گرفته اند. موضوع ديگري که لامارک از خود سؤال مي کرد اين بود که چرا حيوانات تغيير شکل پيدا مي کنند و خود جواب مي داد، علت، تاثير محيط است. لامارک اين افکار را که اساس فلسفه پيروان تغيير شکل موجودات است در سال 1809م در کتابي به نام فلسفه حيوان شناسي منتشر نمود. تاکيد لامارک درباره تطور و تکامل موجودات زنده بر دو اصل تاثير محيط
و واکنش موجود زنده به اين تاثير و نيز وراثتِ صفاتِ اکتسابي است. انديشه هاي لامارک، بعدها موجب اختلاف و نزاع فراواني بين دانشمندان علوم طبيعي گرديد و طرفداران نظرات لامارک، به لامارکيسم معروف شدند. کتاب فسلفه جانورشناسي و تاريخ جانوران بي مهره نيز بعدها مبناي فرضيه تکامل تدريجي موجودات زنده گرديد. ژان باتيست لامارک که به عنوان پايه گذار علم نوين طبيعي، معروف است سرانجام در 12 اکتبر 1829م در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
زيگموند فرويد، روان کاو معروف اتريشي در 6 مه 1856م از پدر و مادري يهودي در چکسلواکي به دنيا آمد و در چهارسالگي به همراه خانواده اش به وين در اتريش رفت. وقتي که فرويد دوران دبيرستان را به پايان رسانيد، ميل به شناخت انسان، او را به سوي آموزش تحقيق درعلم فيزيولوژي و کالبدشناسي کشاند و براي اين منظور، در هفده سالگي در دانشکده پزشکي ثبت نام کرد. فرويد در ابتدا تمايلي به طب نشان نمي داد و به تحقيق خالصِ علمي علاقه بيشتري داشت. بااين حال از 29 سالگي کار خود را به عنوان طبيب متخصص اعصاب آغاز کرد و پس از چندي در درمان بيماري هاي رواني و نيز در رشته روان شناسي تبحر پيدا کرد. از سال 1895م تا پايان عمر، فرويد، سخت به کار دانش نوين روان شناسي و روان کاوي مشغول بود. او نظريه ها و عقيده هاي خود را بر تجربه هايي که از درمان بيماران خويش به دست مي آورد پايه گذاري نمود. فرويد به اين نکته پي برد که نتايج آزمايش هاي بالينيِ بيماران رواني براي تشخيص بيماري کافي نيست و
تنها کاربرد جراحي و ميکروسکوپ نمي تواند همه مسائل مغز را بگشايد. شيوه اي که فرويد براي بهبود اين بيماران ابتکار کرد اين بود که در حالي که بيمار در حال استراحت مطلق و هوشيار بود از او مي خواست افکاري که از مغزش مي گذرد مسلسل وار به زبان آورد. اين شيوه که عبارت از کشاندن انديشه از ضمير ناخودآگاه به ضمير آگاه است، به زودي به نام تحليل رواني يا روان کاوي معروف شد. وقتي فرويد براي اولين بار تئوري خود را مطرح نمود، دنيا با ضربه عظيمي مواجه شد و هنگامي که وي در سال 1896م، منشأ اختلالات رواني را ناکامي هاي جنسي عنوان کرد، روان شناسان سراسر دنيا را به واکنش عليه خود واداشت. منتقدان فرويد نسبت به آراء او که خواهان آزادي مفرط جنسي بود اعتراض مي کردند و معتقد بودند که اين مسئله، تمام موضوعات زيباي اين دنيا هم چون معصوميت دوران کودکي را زير سؤال مي برد. مسئله ديگري که مورد اعتراض قرار گرفت، دخالت فرويد در امور شخصي بيمارانش بود. ميراث فرويد، بحث و جدال بسياري را برانگيخت و تا سال هاي متمادي، يافته هاي او مورد نقد و بررسي پژوهشگران، دانشجويان و حتي انسان هاي عادي قرار گرفت. فرويد منشأ انديشه ها و رفتار انسان را ضمير ناخودآگاه وي مي داند و ريشه بسياري از دردها و عقده ها را، در واپس زدگي هاي دوران کودکي مي شمارد. در سال 1938م که نهضت نازيسم از مرزهاي آلمان تجاوز کرد و اتريش را فرا گرفت، فرويدِ يهودي، به همراه دخترش به انگلستان پناهنده شد. وي در آنجا
به عضويت انجمن سلطنتي انتخاب گشت و سرانجام در 23 سپتامبر 1939م در 83 سالگي بر اثر حمله قلبي درگذشت. جسد فرويد را بنا به وصيت خودش سوزاندند و تبديل به خاکستر کردند. از زيگموند فرويد آثار متعددي برجاي مانده که آينده يک توهم، آشوب تمدن، روان شناسي توده و تعبير رؤيا از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
فردريش ويلهلم هانريش الکساندر هومبولْدْ جغرافي دان معروف آلماني در 14 سپتامبر 1769م در برلين در آلمان به دنيا آمد. وي از آغاز جواني، تحصيلات منظمي نکرد و به رشته هاي گوناگون گراييد. با اين حال پس از چندي به گياه شناسي و علوم طبيعي علاقه مند شد و از 21 سالگي سفرهاي علمي خود را به نقاط مختلف جهان آغاز کرد. او آزمايش هايي درباره جريان برق در عضلات اعصاب انجام داد و از گياهان و مواد زميني نمونه هاي فراواني گرد آورد. هومبولد درباره جريان هاي اقيانوسي در کرانه هاي امريکاي جنوبي مطالعه کرد که اين جريان هنوز به نام او است. وي درباره آتشفشان هاي امريکا تحقيق کرد و دريافت که امتداد آنها بر خط راست است. همبولد هم چنين شدت انحراف مغناطيسي را در مسيري از دو قطب زمين به سوي استوا اندازه گرفت و نسبت تنزل دما با ارتفاع را تعيين نمود. او سالياني در ايالات متحده ماندگار شد و درباره آثار تاريخي سرخپوستان تحقيقات پرارزشي کرد. هومبولد در دوران طولاني عمر خود اطلاعاتي وسيع و مدارکي فراوان جمع آوري نمود و در هفتاد سالگي، اين اطلاعات را در کتابي به نام کيهان انتشار داد. وي در اين کتاب کوشيده است تا زمين
را از لحاظ کيهاني مورد بحث قرار دهد. اين کتاب يکي از جالب ترين کتاب هايي است که در تاريخ علم نوشته شده است و به عنوان نخستين دايرةالمعارف دقيق و مستند در باب جغرافيا و زمين شناسي به شمار مي رود. مجموعه کتاب کيهان تا جلد چهارمش در زمان خود هومبولد انتشار يافت و جلد پنجم آن پس از مرگش منتشر شد. کتاب و تحقيقات هومبولد که بر اساس کشف راز چگونگي زمين و جهان استوار بود، باعث گرديد که وي را پايه گذار جغرافياي نو بدانند. هم چنين همبولد را مؤسس دانش ژئوفيزيک دانسته اند که به عنوان شاخه اي از فيزيک به زمين و پديده هاي فيزيکي و از جمله تغييرات شتاب جاذبه، زلزله و مانند آن مي پردازد. فردريش هومبولد سرانجام در ششم مه 1859م در 90 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
رابيندرانات تاگور شاعر و نويسنده هندي در 6 مه سال 1861م در خانواده اي برهمايي که افراد آن شاهزاده بودند، متولد شد. او از کودکي به سرودن شعر روي آورد و قبل از 18 سالگي، بيش از هفت هزار بيت شعر سرود و مقالات فراواني در روزنامه نوشت. تاگور در 16 سالگي براي تحصيل حقوق راهي انگلستان شد و هم زمان، به تحقيق درباره شاعران انگليسي پرداخت. وي در سال 1901م خانه صلح را در هندوستان تأسيس کرد و همه نظراتش را درباره چگونگي آموزش و پرورش در اين مدرسه به مرحله عمل درآورد. تاگور در اين مدرسه به تربيت و ارشاد جوانان هندي پرداخت و براساس انديشه هاي مذهبي و سنتي به پيشرفت معنوي آن کمک کرد تا اين که
پس از بيست سال، به دانشگاه تبديل شد. تاگور از هنگامي که به نهضت ملي هند پيوسته بود بيشتر، اشعار تبليغاتي مي سرود، ولي به تدريج، کارهاي پر حرارت ايام جواني را رها کرد و راه نويسندگي خاص خود که در آن، توصيف هاي لطيف طبيعي را با تفکرات مذهبي و فلسفي در هم آميخته بود، در پيش گرفت. در اين زمان بود که وي از همه آثار ادبي قديم هند به ويژه ادبيات قديم سانسکريت استفاده و اقتباس نمود و آثارش در سراسر هند رواج يافت. او در طول عمر خود سه هزار ترانه سرود، شصت کتاب منتشر کرد و مقالات، داستان هاي طولاني و وعظ و نمايش نامه هاي زيادي از خود به جاي گذارد. قرباني، پادشاه و ملکه و زورق طلايي از جمله آثار اوست. هم چنين ديوان گيتانجالي وي، به سبب ارزش معنوي و احساس عميق انساني که در اشعار آن نهفته است، شهرتي جهاني دارد. تاگور به وسيله اين ديوان و نيز حدود يک صد ديوان شعر که منتشر نمود، به عنوان بزرگ ترين شاعر زمان خود معرفي گرديد. علاوه بر کارهاي ادبي، تاگور داراي فلسفه اي مخلوط از فلسفه شرقي و اخلاقيات مسيحي و يهودي بود. وي چندان رغبتي به حيات اخروي نشان نمي داد و آنچه بيشتر به آن توجه مي کرد، تحول مترقيانه انسان در زندگي فعلي او بود. تاگور اعتقاد داشت که اين تحول، فرايند يادگيري از طريق رنج است و اين انديشه را به زيبايي تمام در يکي از اشعار خود بيان مي کند. از ميان آثار منثور تاگور که بيان کننده فلسفه او هستند،
شايد دل انگيزتر از همه، مجموعه نامه هاي خارجي اوست که در سال 1921م انتشار يافت. تاگور در سال 1913م جايزه نوبل ادبيات را دريافت کرد و از دانشگاه آکسفورد لندن، دکتراي افتخاري گرفت و او نه تنها به خاطر زيبايي شاعرانه سبکش در نوشتنْ بلکه به خاطر عمق افکار فلسفي اش، شايسته دريافت نوبل شد. رابيندرانات تاگور سرانجام در 7 اوت 1941م پس از يک عمل جراحي در هشتاد سالگي در کلکته درگذشت.
شرح مناسبت:
هنري ديويد ثورو، طبيعي دان و فيلسوف امريکايي، در 12 ژوئيه 1817م در ايالت ماساچوست امريکا به دنيا آمد. وي در 16 سالگي وارد دانشگاه هاروارد شد و پس از فراغت از تحصيل به کار پرداخت. اما در همه جا و همه حال در جستجوي خدا بود. وي مي گفت: چون در ميان يک ميليون مردم نيويورک، يک انسان هم پيدا نکرد، از زندگي اجتماعي فاصله گرفت و مدت 2 سال در يک جنگل، درون کلبه اي کوچک به زندگي پرداخت و توانست ثابت کند که انسان وقتي خوش بخت است که کاملا به قدرت و نيروي خود زندگي کند. وي به عنوان يک نصيحت نوشت: تا مي تواني بر ديگران متکي نباش. در اين زمان، مردم به ديدار وي مي رفتند و او را شاگرد جديد مسيح(ع) مي ناميدند. مردم، او را مردي مي يافتند که با اندک مالي که دارد، کاملا خرسند و راضي است. زندگي او سرشار از شگفتي و شادي بود. مناظر و صداهاي طبيعت به او شادماني مي داد. ثورو احساس مي کرد که جهان، سراسر يک نغمه ابدي است. بخشي از اعتقادات وي را
مي توان چنين برشمرد: انسان جزئي از طبيعت است اما نه مهم ترين آن؛ دنياي بزرگ براي شادي و سرورِ کوچک ترين موجودات خلقت، هستي يافته است؛ ما در اين خاکدان، اقامت کرده و بهشت را از ياد برده ايم؛ با ثروت زائد، تنها چيزهاي زائد مي توان خريد؛ تقريبا تمامي راه هايي که براي کسب پول پيموده مي شود به انحطاط مي رود. ثورو معتقد بود: بزرگ ترين لعنتي که دامنگير ماست، حرص ما براي کسب موفقيت است. زندگي ما در شماره کردن چيزهايي که خيال مي کنيم بدان ها نيازمنديم تلف مي شود. ثورو از جمله مردان معدودي است که به تعليم فلسفه نپرداخت، بلکه مطابق فلسفه زندگي کرد. وي بر اين اعتقاد بود که فيلسوف بودن تنها بدان نيست که آدمي، انديشه هاي باريک بينانه بپرورد يا حتي مکتبي بنيان نهد. فيلسوف بودن آن است که آدمي، حکمت را چنان دوست بدارد که ساده، آزاده، مستغني و با اطمينان زندگي کند. ثورو همه اين افکار و بيشتر از آن را درمنظومه منثور خويش به نام والدِن بيان کرده است. علاوه بر والدن، ثورو نزديک به چهل کتاب ديگر هم نوشت که بيشتر آنها بعد از مرگش انتشار يافتند ازجمله: گردش در مزرعه و جنگل، تابستان، زمستان و آغاز بهار در ماساچوست. چکيده فلسفه ثورو، چنان که از همه آثار او برمي آيد اين دو کلمه است، قناعت و سادگي. بغرنجي ها و تعصّبات اجتماع رابه کنار بگذار و خودت باش. عظمت و حقارت خويش را بشناس. تو جزيي از طبيعتي، اما نه مهم ترين جزء. تو مرکز و هسته زمين نيستي، همچنان
که زمين مرکز عالم نيست. ثورو عشقي بي کران براي مخلوقات خدا داشت و همه جانداران در نظر او عالي بودند. علاقه و بستگي ثورو با همه موجودات زنده، زاده اعتقاد او به اين اصل بود که هر يک از موجودات، هر چند کوچک و ناچيز باشد، جزئي از مظهر ذات لايتناهي و ابدي جهان است. بنابراين اگر انسان را به طور مجزّا مورد نظر قرار دهيم، وجود عالي ترين انسان، حادثه ناچيزي بيش نيست. اما اگر انسان را به عنوان جزئي از کل در نظر آوريم، حتي پست ترين انسان، حلقه ضروري و لازمي در طرح شادي بخش زندگي است. هر يک از ما ساخته آن مغز جهاني است که آن هنگام که ما در خواب هستيم، او مشغول انديشه و تفکر است. هنري ديويد ثورو تا آخر عمرش از لحاظ مالي فقير و از لحاظ روحي غني باقي ماند تا اينکه در ششم مه 1862م در 45 سالگي بر اثر ابتلا به بيماري سل، درگذشت.
شرح مناسبت:
سازمان بين المللي هواپيمايي کشوري موسوم به ايکائو به عنوان يکي از مؤسسات تخصصي سازمان ملل، با 26 عضو آغاز به کار نمود. هدف ها و مقاصد عمده آن که در منشور آن ذکر شده اند عبارت است از: توسعه مطمئن و منظم هواپيمايي کشوري بين المللي در سراسر جهان، تشويق صنايع هواپيما سازي جهت مصارف صلح آميز، توسعه خطوط هوايي، فرودگاه ها و تسهيلات هوانوردي. به طور کلي، ايکائو، در جهت کمک به توسعه کليه جنبه هاي فني هواپيمايي کشوري بين المللي فعاليت مي نمايد. در سال 1982م تعداد 148 کشور در ايکائو عضويت داشته اند
و مقر آن در مونترال (کانادا) است.
شرح مناسبت:
موريس مِتِرلينْگْ شاعر، نويسنده، درام نويس، فيلسوف و محقق بلژيکي در 29 اوت 1862م در شهر گان بلژيک به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته حقوق به پايان رسانيد و از سال 1886م به کار وکالت اشتغال ورزيد. مترلينگ پس از اين که سفري به فرانسه نمود تحت تاثير برخي نويسندگان آن سامان قرار گرفت و از آن پس به ادبيات و فلسفه پرداخت. وي در 27 سالگي مجموعه شعري خود به نام گلخانه هاي گرم را خلق کرد. اشعار اين ديوان، سرشار از غم جانگداز و تاريک بيني و نياز مبهم به عالم اسرار است و نشان دهنده علاقه شاعر به کشف سرچشمه هاي تحول روحي خود است. مترلينگ پس از چندي به نمايش نامه نويسي و کارگرداني پرداخت و ده ها اثر در اين زمينه خلق کرد. در ديگر آثار او، مسئله تقدير مطرح گرديده است و به عنوان يک موضوع فلسفي مورد نظر قرار گرفته وسوسه بشر براي حل معماي سرنوشت نيز نکته اي است که در آثار مترلينگ به چشم مي خورد. مترلينگ در همه فنون شعر و نثر و فلسفه تبحر داشت. آثار نغز و پرمغز او گواه اين امر است که جنگ جهاني اول و دوم، در روحيه او آثار بدي به جاي گذاشته است. با آغاز جنگ جهاني دوم، وي به امريکا رفت و تا آخر عمر در آن کشور به سر برد. مترلينگ بعدها چنان در رشته نمايش نامه نويسي پيشرفت کرد که وي را شکسپير بلژيک لقب دادند. او در آثار فلسفي خود مسائلي تازه را
طرح مي کرد که جامعه مذهبي و اخلاقي جهان را بر ضد خود شوراند. شهرت مترلينگ در امريکا به قدري بود که فقط نود هزار مؤسسه کوچک و بزرگ، نام پرنده آبي که هم نام يکي از کتاب هاي اوست براي خود انتخاب کردند. او در شعر و نويسندگي از مکتب سمبوليسم که عقيده دارد شعر بايد ترجمه عواطف و احساساتي باشد که از اعماق روح انساني تجلي مي کند، تبعيت مي کرد. نمايش نامه ها و قطعات او، همه داراي کنايات و اشارات و رموز و اسرار مبهم و پيچيده است که بيشتر به صورت اپرا به اجرا درآمده اند. مترلينگ از يک سو عارفي بود که به هستي ماوراء حواس توجه داشت و از سوي ديگر، فيلسوفي واقع پرداز بود که به جهان از دريچه حواس مي نگريست. در نتيجه، آثار ادبي او هم جنبه هاي مادي و هم جنبه هاي معنوي حيات را شامل است. مترلينگ در تمام آثار خود، ترحمي بي انتها نسبت به رنج ديدگان و عشقي لطيف نسبت به هم نوعان خويش ابراز مي دارد و مي گويد: هرچه بيشتر درباره خوشبختي مي انديشيم، بيشتر به اتکاي آن بر خوشبختي ديگران پي مي بريم. از موريس مترلينگ آثار متعددي بر جاي مانده که پرنسس مالِن، پرنده آبي، معبد مدفون، ميزبان ناشناس و قانون بزرگ از آن جمله است. وي هم چنين در سال 1911م به دليل نگارش نمايش نامه معروف پرنده آبي، موفق به اخذ جايزه نوبل ادبيات گرديد. موريس مترلينگ سرانجام در ششم مه 1949م در 87 سالگي بر اثر سکته قلبي درگذشت.
شرح مناسبت:
دولت اسپانيا از قرون
پانزدهم و شانزدهم ميلادي يکي از استعمارگران بزرگ اروپايي به شمار مي رفت و سرزمين هاي بسياري را در خارج از قاره اروپا تحت اشغال درآورده بود. اما اين بار مردم اسپانيا، خود طعم تلخ اشغال کشورشان توسط نيروهاي بيگانه را چشيدند. و سپاهيان ناپلئون بُناپارت، اين کشور را به اشغال خود درآوردند. از اين رو قيام مردم اسپانيا عليه فرانسويان در 7 مه 1808م آغاز شد. در نهايت، مردم اسپانيا پس از 5 سال مبارزه با اشغال گران فرانسوي آنان را در 25 دسامبر 1813م از ميهن خود بيرون راندند. در همين مدت اسپانيا متحمل شکست هايي در امريکاي جنوبي شد که موجب آزادي و استقلال تعدادي از مستعمرات اين کشور گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
استعمارگران فرانسوي از اوايل قرن نوزدهم ميلادي بر مناطقي از جنوب شرقي آسيا تسلط يافتند و سرزمين هاي لائوس، کامبوج و ويتنام را به تصرف خود درآوردند. فرانسوي ها تمام اين منطقه را هندوچين فرانسه خواندند و ضمن حفظ شکل ظاهري حکومت هاي پادشاهي در اين کشورها، آنان را به اطاعت خود واداشتند. اما در فاصله دو جنگ جهاني اول و دوم، شورش هاي پراکنده اي عليه استعمارگران فرانسوي از جانب انقلابيون ويتنام آغاز شد که با واکنش نيروهاي استعماري مواجه گرديد. اين شورش ها پس از جنگ جهاني دوم افزايش يافت و نيروهاي انقلابي تحت رهبري هوشي مينه، مبارز استقلال طلب ويتنامي در دوم سپتامبر 1945م استقلال ويتنام را اعلام کردند. در اين ميان اعلام آمادگي هوشي مينه براي مذاکره با فرانسويان و انتقال مسالمت آميز قدرت به مردم ويتنام، با مخالفت فرانسويان مواجه شد چرا که فرانسوي ها مطامع استعماري خود را دنبال مي کردند و حاضر به مصالحه نبودند. از اين رو نخستين دوره جنگ هاي ويتنام از سال 1946م، آغاز شد و به مدت 9 سال، تا سال 1954م ادامه يافت. آخرين نبرد سنگين بين دو طرف در قلعه مستحکم دين بين فو روي داد که در طي آن، فرانسوي ها پس از 55 روز محاصره توسط نيروهاي ويتنام و وارد آمدن تلفات بسيار بر آنان، سرانجام در هفتم مه 1954م، تسليم نيروهاي ويتنامي شدند و زمينه براي خروج آنان از اين کشور فراهم شد. با اين حال علي رغم مذاکرات صلح و انعقاد قرارداد در 20 ژوئيه 1954م، اين جنگ ها پايان نيافت
و با تقسيم ويتنام به دو قسمت شمالي و جنوبي و ورود امريکا به جنگ ويتنام، حوادث بسياري اتفاق افتاد.
شرح مناسبت:
جورج هربرت پامر، فيلسوف امريکايي، در نوزدهم مارس 1842م در ايالت ماساچوست امريکا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، به مدت چهل سال به تدريس فلسفه در دانشگاه هاروارد پرداخت. مبحث مورد علاقه عمده پامر، در فلسفه اخلاق بود. اگرچه وي متفکر مبدع و مبتکري نبود ولي در روشن ساختن مفهوم خوب در علم اخلاق کوشش بسيار کرد. پامر بر اين عقيده بود که روح، تنها به اين خرسند نيست که خوب باشد، بلکه خود را ناچار مي بيند که براي چيزي خوب باشد. روح آدمي مي خواهد براي فعاليت هاي اجتماعي، خوب باشد نه براي نفع شخصي. شخصيت هر فرد در تکاپوي آن است که مقام خويش را در سازمان اجتماع بشري بازيابد. جسم، جوياي خوراک و آسايش است، ذهن، جوياي موفقيت و قدرت است، اما روح خواستار گرمي دوستي، شيريني و لذتِ محبوب القلوب بودن و به هم پيوستگي ناشي از محبت است. به عبارت ديگر، روح انسان تشنه هدايت الهي است. پامر کتب متعددي در نشر افکار و عقايد خود منتشر کرد که ماهيت خوبي و مسئله آزادي از جمله کتب معتبر اوست. علاوه بر آن، پامر ترجمه منثور بسيار خوبي نيز از اوديسه اثر هومر دارد. جورج هربرت پامر سرانجام در هفتم مه 1933م در 91 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در سال 1942م، آخرين پيروزي هاي هيتلر در صحنه جنگ جهاني دوم رقم خورد. يکي از دلايل کاهش پيروزي هاي آلمان، دخالت مستقيم هيتلر در عمليات نظامي بود و ارائه نظرات غيرعملي او موجبات اختلاف نظر و برخوردهاي شديد بين هيتلر و فرماندهان ارشد ارتش آلمان را فراهم
آورد. هيتلر که تحمل مخالفت با دستورات خود را نداشت، فرماندهان برجسته ارتش آلمان را که نظري برخلاف راي او داشتند، يکي پس از ديگري از کار برکنار کرد و به جاي آنها افسران کم تجربه اي را که کورکورانه از او اطاعت مي کردند به درجات ژنرالي و مارشالي و مقامات فرماندهي ارتقاء داد. با اين تغييرات، استخوان بندي ارتش آلمان به هم ريخت و از اواخر سال 1942م، شکست و عقب نشيني ارتش آلمان در تمام جبهه ها آغاز شد. يکي از اين جبهه هاي مهم، منطقه شمال افريقا بود که آلمان ها بخشي از اين منطقه را به تصرف خود درآورده بودند. سال 1943م، سال پايان پيروزي ها و آغاز عقب نشيني و شکست هاي آلمان نازي و ايتاليا در همه جبهه ها بود. در جبهه شمال افريقا، نيروهاي آلماني و ايتاليايي، پس از تحمل تلفات سنگين، در نيمه اول ماه مه از طريق بنادر تونس شروع به عقب نشيني کردند و در جريان تخليه اين نيروها نيز تعدادي از کشتي ها و تجهيزات جنگي خود را از دست دادند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از سال 1943م، شکست هاي آلمان در جنگ جهاني دوم آغاز شد. به دنبال اين شکست ها، روس ها در جبهه شرق، دست به تعرض شديدي زدند و تا خاک آلمان و متصرفات اين کشور در شرق اروپا پيش رفتند. در جبهه غرب نيز حملات متفقين با کمک ارتش امريکا شدت گرفت و بدين ترتيب در اواخر سال 1944م، پيشروي ارتش متفق در دو جبهه به طرف آلمان ادامه يافت. از اوايل سال 1945م متفقين از غرب و روس ها از شرق وارد برلين شدند. در اين حال هيتلر خودکشي کرد و بسياري از سران حزب نازي دستگير شدند. بدين ترتيب با شکست کامل آلمان، جنگ جهاني دوم به پايان رسيد. اين جنگ در حدود 55 ميليون کشته و خسارات بسيار زيادي در جهان بر جاي گذاشت.
شرح مناسبت:
استعمارگران فرانسوي از اوايل قرن نوزدهم ميلادي بر مناطقي از جنوب شرقي آسيا تسلط يافتند و سرزمين هاي لائوس، کامبوج و ويتنام را به تصرف خود درآوردند. فرانسوي ها تمام اين منطقه را هندوچين فرانسه خواندند و ضمن حفظ شکل ظاهري حکومت هاي پادشاهي در اين کشورها، آنان را به اطاعت خود واداشتند. اما در فاصله دو جنگ جهاني اول و دوم، شورش هاي پراکنده اي عليه استعمارگران فرانسوي از جانب انقلابيون ويتنام آغاز شد که با واکنش نيروهاي استعماري مواجه گرديد. اين شورش ها پس از جنگ جهاني دوم افزايش يافت و نيروهاي انقلابي تحت رهبري هوشي مينه، مبارز استقلال طلب ويتنامي در دوم سپتامبر 1945م استقلال ويتنام را اعلام کردند. در اين ميان اعلام آمادگي هوشي مينه براي مذاکره با فرانسويان و انتقال مسالمت
آميز قدرت به مردم ويتنام، با مخالفت فرانسويان مواجه شد چرا که فرانسوي ها مطامع استعماري خود را دنبال مي کردند و حاضر به مصالحه نبودند. از اين رو نخستين دوره جنگ هاي ويتنام از سال 1946م، آغاز شد و به مدت 9 سال، تا سال 1954م ادامه يافت. آخرين نبرد سنگين بين دو طرف در قلعه مستحکم دين بين فو روي داد که در طي آن، فرانسوي ها پس از 55 روز محاصره توسط نيروهاي ويتنام و وارد آمدن تلفات بسيار بر آنان، سرانجام در هفتم مه 1954م، تسليم نيروهاي ويتنامي شدند و زمينه براي خروج آنان از اين کشور فراهم شد. با اين حال علي رغم مذاکرات صلح و انعقاد قرارداد در 20 ژوئيه 1954م، اين جنگ ها پايان نيافت و با تقسيم ويتنام به دو قسمت شمالي و جنوبي و ورود امريکا به جنگ ويتنام، حوادث بسياري اتفاق افتاد.
شرح مناسبت:
هنري ميلر نويسنده امريکايي در 26 دسامبر 1891م در نيويورک به دنيا آمد و دوران کودکي پر هياهويي را پشت سر گذاشت. وي درس هاي کالج را نيمه کاره رها کرد و چند سالي از عمرش را در اروپا به کارهاي گوناگون گذراند. ميلر در سال 1923م کتابي نسبتاً قطور به نام پيام آور عجيب نوشت که اثري مبتذل و پيش پا افتاده بود ولي باعث شد که او کارهاي ديگرش را ترک کند و تمام وجودش را صرف نوشتن نمايد. او از آن پس داستان ها و مقالات زيادي نوشت که هيچ کدام مورد قبول ناشران واقع نشد. سرانجام خودش کتاب هايش را چاپ کرد و با کمک همسرش، آنها را
در رستوران ها و کلوپ هاي شبانه فروخت. عاقبت، کار ميلر به گدايي در خيابان ها کشيد، ولي به دنبال سفري به فرانسه و نگارش کتاب مدار رأس السرطان، شهرت يافت. با اينکه ميلر، خود، اميد کمي به چاپ آن داشت ولي پس از چاپ و نشر آن، درهاي موفقيت به سوي ميلر گشوده شد. وي پس از آن سفرهايي به چين، تبت و هند انجام داد و بر تجارب خود افزود. ميلر نويسنده اي بود که گرچه فيلسوف نيست اما در آثارش، آشوب طلبي و فتنه انگيزي، جايگاهي اصلي دارد و هم چنين در برخي از آثارش، موضوعات تربيتي و ارشاديِ هماهنگ با انديشه و احساس آمده است. ميلر را به علت آثار متنوع و مخلوطش نمي توان در طبقه معيني از نويسندگان قرار داد. با اين حال، بدون شک وي يکي از بزرگ ترين نويسندگان معاصر دنياست. برخي نيز بر اين عقيده اند که در آثار هنري ميلر، نشانه اي از ابتکار به چشم نمي خورد و او نمي تواند نويسنده اي بزرگ باشد، اما همگان معترفند که وي و آثارش در گروه ضد عقل و گروه هرج و مرج طلب در ادبيات امريکا، نفوذي عظيم بر جاي نهاده است. از ميلر کتاب هاي متعددي بر جاي مانده که بهار سياه، دانايي دل، شيطان در بهشت و مکاتبه فلسفي از آن جمله اند. هنري ميلر سرانجام در 7 مه 1980م در 89 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ويليام کيسي رئيس پيشين سازمان جاسوسي امريکا موسوم به سيا، در سال 1913م متولد شد. وي در رشته هاي حقوق و علوم سياسي تحصيل کرد و در دوران
حکومت فرانکلين روزولت، رياست اولين تشکيلات جاسوسي امريکا با نام اداره خدمات نظامي را بر عهده گرفت. اين تشکيلات در کشاکش جنگ جهاني دوم و با هدف به دست آوردن اطلاعات نظامي از داخل جبهه هاي دشمن به وجود آمد. سازمان جاسوسي نوبنياد روزولت، تحت رياست ويليام کيسي از ابتدا، تشکيلات موفقي بود، به همين خاطر، وي کمک مالي بسياري به اين سازمان کرد. کيسي نيز از سال 1947م که سازمان جاسوسي امريکا (سيا) رسماً تأسيس يافت تا آغاز دهه 1980، همواره در مشاغل و سمت هاي بالاي اين سازمان انجام وظيفه نمود. او در سال 1980م سرپرستي ستاد انتخاباتي رونالد ريگان رئيس جمهور پيشين امريکا را برعهده گرفت و با انتخاب وي به رياست جمهوري، در سال 1981م رياست سازمان جاسوسي امريکا به کيسي واگذار شد. ويليام کيسي طي هفت سال رياست اين سازمان، همه ساله بر بودجه آن افزود و جاسوسان امريکا را به نقاط مختلف جهان فرستاد. کيسي در نهايت، در دوم فوريه 1987م به دليل برملا شدن رسوايي موسوم به ايران گيت و مذاکره با ايران، از مقام خود استعفا داد. او از عوامل موثر در به وجود آمدن اين رسوايي سياسي براي هيأت حاکمه امريکا بود. وي که سال ها از سرطان مغز رنج مي برد سرانجام در حالي که در جلسه دادگاه، مشغول اداي توضيحات درباره رسوايي ايران گيت بود، در هفتم مه 1987م در 74 سالگي بر اثر سکته مغزي جان خود را از دست داد. ويليام کيسي مسن ترين و با تجربه ترين رئيس سازمان جاسوسي امريکا از بدو تأسيس اين سازمان بود و نقش مهمي در
گسترش فعاليت هاي جاسوسي آن ايفا نمود.
شرح مناسبت:
آنتوان لاوازيه کاشف و دانشمند شهير فرانسوي و از بنيان گذاران علم شيمي نوين، در 26 اوت سال 1743م در پاريس به دنيا آمد. وي در ابتدا رشته حقوق را به پايان رساند ولي به دليل علاقه زياد به علوم پايه، وارد اين عرصه گرديد. از اين رو از جواني زير نظر استاداني ماهر، نجوم، گياه شناسي و شيمي و زمين شناسي را به خوبي فراگرفت و در 25 سالگي به عضويت فرهنگستان سلطنتي علوم برگزيده شد. از اين زمان بود که تحقيقات خود را بر روي شيمي و فيزيولوژي متمرکز نمود و به اکتشافات مهمي نائل آمد. لاوازيه در ضمن تحقيقات خود، هوا را تجزيه کرد و عناصر تشکيل دهنده آن را شناخت. او بدين ترتيب گاز اکسيژن و اهميت آن را در عمل احتراق کشف نمود و هم چنين موفق شد، هوا را از ترکيب عناصر اوليه آن بسازد. او اولين کسي بود که ثابت کرد حرارتي که بدن دارد نتيجه احتراق کندي است که به طور مداوم در بدن ايجاد مي شود. به مناسبت همين تحقيقات، او را بنيان گذار علم فيزيولوژي و بيوشيمي مي دانند. وي پژوهش ها و آزمايش هاي گسترده اي در علم شيمي انجام داد آزمايش ها، قانون بقا و پايندگي ماده را به اثبات رسانيد. به موجب اين اصل، هيچ چيز نه به خودي خود به وجود مي آيد و نه از بين مي رود. اين قانون پايه و اساس فرمول هاي مهم شيمي امروز است و طبق آن اگر دو يا چند عنصر با هم ترکيب شوند، عناصر
ديگري به وجود مي آيد که وزنشان با وزن عناصر اوليه يکي است. لاوازيه نقش اکسيژن را در تنفس جانوران و گياهان بيان کرد و حرارت بدن را نيز اندازه گيري نمود. او تأليفات زيادي از خود بر جاي نهاد که مي توان به آثاري هم چون ثروت هاي زيرزميني امپراتوري فرانسه، درباره منابع طبيعي و آب و هم چنين احتراق فسفر و گوگرد اشاره کرد. فعاليت هاي علمي لاوازيه گاه بر اثر اشتغالات فني و سياسي که از طرف دولت به او ارجاع مي شد وقفه و رکود پيدا مي کرد. يکي از اين ماموريت ها، مسئوليت جمع آوري ماليات مردم فرانسه بود که به او داده شد. اما پس از انقلاب کبير فرانسه، بر اثر جو سازي هايي که عليه اين دستگاه صورت گرفت، مسئولان آن به صورت افرادي خون خوار و منفور معرفي شدند که هم چون زالوهاي خون خوار خون مردم را مي مکيده اند و از آنها ماليات مي گرفته اند. لذا همگي را دستگير و محاکمه کردند. لاوازيه هم که نتوانسته بود بي گناهي خود را در اين محاکمه جنجالي ثابت کند، محکوم به اعدام شد و سرانجام در روز هشتم مه 1794م، در 51 سالگي به زير تيغ گيوتين رفت.يکي از دانشمندانِ فرانسه، پس ازمرگ لاوازيه گفت: تنها يک لحظه وقت براي بريدن لاوازيه صرف شد و شايد تايک صد سال، زمان نتواند سر ديگري همانندش به وجود آورد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
صليب سرخ، عنوان سازماني بين المللي است که براي تسکين آلام بشري و حفظ و پيشرفت بهداشت عمومي، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال 1864م و خاصه در نتيجه مساعي شخصي به نام ژان هانري دونان سوئيسي، تشکيل يافت. او در سال 1862م پيشنهاد کرد که خدمت به رنجوران و زخمي هاي نظامي، فعاليتي بي طرف محسوب شود. اين پيشنهاد با استقبال انجمن هاي امور خيريه مواجه شد و موافقتنامه کنفرانس بين المللي ژنو در سال 1864م براي بهبود وضع مجروحان نظامي تدوين گرديد. از آن پس جمعيت هاي ملي صليب سرخ به وجود آمده و گسترش پيدا کرد. هم چنين به پاس تلاش هانري دونان، روز هشتم مه، سال روز تولد وي به عنوان روز جهاني صليب سرخ تعيين شد. در سال 1963م، در 88 کشور جهان، جمعيت هاي ملي صليب سرخ به وجود آمد که در مقاطع گوناگون با هدف کمک متقابل و همکاري و توسعه فعاليت هاي مربوطه، به ويژه در زمان صلح فعاليت مي کرد. فعاليت صليب سرخ بين المللي جهاني پس از پايان جنگ جهاني دوم توسعه فراواني يافت. هم چنين در کشورهاي اسلامي به جاي صليب سرخ، هلال احمر به عنوان نماد اين سازمان به کار گرفته شد. در ايران، جمعيت شير و خورشيد سرخ فعاليت داشت که پس از پيروزي انقلاب اسلامي، ايران نيز علامت هلال احمر را براي اين فعاليت پذيرفت. مطابق آخرين آمار، 126 جمعيت صليب سرخ و هلال احمر با بيش از 250 ميليون نفر عضو در سطح جهان فعاليت دارند.
شرح مناسبت:
جان استوارت ميل، فيلسوف و نظريه پرداز انگليسي، در 20 مه 1806م
در شهر لندن به دنيا آمد و از کودکي به تحصيل دانش روي آورد. وي از ده سالگي مطالعه آثار افلاطون و ديگر فلاسفه را آغاز کرد و در هفده سالگي وارد کمپاني هند شرقي گرديد. ميل پس از آن به شعر و ادب گرايش يافت و علاوه بر فراگيري موسيقي، آثار ادبي نويسندگان برجسته را مطالعه نمود. وي بعدها وارد سياست شد و مدت ها نمايندگي پارلمان را پذيرفت، اما وارد هيچ حزب و دسته اي نگرديد و فقط نظريه خويش را مورد بحث قرار مي داد. جان استوارت ميل مؤسس مکتب سودگري يا سودخواهي بود. بر اساس اين نظريه، آن چه که متضمن و دربرگيرنده حداکثر خير و سود براي بيشتر مردم است، ميزان اخلاقي بودن آن است. ميل در اخلاق نيز طرفدار مذهب سودگري و اصالت لذت است. وي سعادت را در لذت و سود، و عدم سعادت را در اَلَم و زيان مي داند و اعتقاد دارد که براي رسيدن به سعادت، بايد لذت را افزايش داد و از رنج و درد کاست. ميل در فلسفه و روش علمي معتقد به تجربه و آزمايش است. به عقيده او، اساس دانش بشري بر دريافت هاي مستقيم از موجودات خارجي است ولي بيشتر، علم آن از راه استنتاج به دست مي آمد. عقايد ميل سبب اصلاحات اجتماعي و سياسي زيادي شد و در اقتصاد و فلسفه بعد از خود نيز تاثير گذاشت. نظام منطقي ميل، نظام استقرايي قياسي است که در آن، استقرا يعني از مشاهده حقايق جزئي به اصول کلي رسيدن و قياس يعني از اصول کلي به حقايق جزئي رسيدن. به
عقيده وي، تنها با اين نظام منطقي است که ما مي توانيم اميدوار باشيم که معارف کهن را به اثبات رسانيم و به کشف معارف جديد نائل گرديم. جان استوارت ميل، کتاب ها و رساله هاي مختلفي درباره افکار خود نگاشت که اصول اقتصاد سياسي، اصول علم اقتصاد و آزادي از آن جمله اند. جان استوارت ميل سرانجام در هشتم مه 1873م، در 68 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هنري واد زورث لانْگْ فِلو، اديب شهير امريکايي، در 25 آوريل 1807م به دنيا آمد. وي از کودکي ذوق ادبي خويش را نشان داد و اولين اثر شعري خويش را در چهارده سالگي منتشر ساخت. لانگ فلو پس از طي تحصيلات متوسطه، راهي اروپا شد و پس از آشنايي با فرهنگ آن سامان، به اشاعه آن در امريکا پرداخت. او سپس به مدت 18 سال به تدريس زبان هاي جديد در دانشگاه هاروارد پرداخت و هم زمان، برخي آثارش را منتشر کرد. لانگ فلو، در طي سال هاي بعد، آثار بسياري چاپ نمود و از اين جهت، به عنوان يکي از پرکارترين شاعران امريکا شهرت يافت. آثار لانگ فلو علاوه بر تفکر، تغزُّل و نکته هاي ارشادي، آميخته با مضامين احساسي، فلسفي، خيال انگيز و تمايلات اخلاقي بود. اشعار لانگ فلو، ظريف، آميخته با قدرت نقاشي و تجسم دقيق است و غالباً در آنها غم و اندوه پنهاني نهفته است. داستان هاي او نيز نشانگر تسلط لانگ فلو بر فرهنگ و ادبيات اروپاست. وي در زمان حيات خود از محبوبيت، شهرت و افتخار فراواني در امريکا و اروپا برخوردار شد. استادي وي در هنر نقل و سادگي مضامين،
ترکيب و ساختمان شعر، لطافت تغزل و برخورداري از وسعت فرهنگ و تبحر در ادبيات اروپا و امريکا، او را به عنوان شاعري که کمال مطلوب عامه مي باشد معرفي نموده است. تعدادي از آثار متعدد لانگ فلو عبارتند از: صداهاي شب، سفر به آن سوي دريا و داستان هاي مهمانخانه کنار جاده. هنري وادزورث لانگ فلو، سرانجام در 8 مه 1882م در 75 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در اثر آتشفشان کوه مون پليه در جنوب فرانسه درروز هشتم مه 1902م، شهر سن پيِر که در دامنه اين کوه قرار داشت از بين رفت. در اين فاجعه که تنها سه دقيقه طول کشيد، سي هزار نفر جان خود را از دست دادند. آتشفشان مون پليه، سال ها خاموش بود و انفجار آن نيز ناگهاني بود. اين آتشفشان از سال 1902م به بعد همچنان غير فعال و خاموش است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آغاز سال 1943م و شروع عقب نشيني و شکست ارتش آلمان و متحدان هيتلر، دوره زوال جنگ جهاني دوم نيز آغاز شد. در خلال سال 1944م، روس ها به پيشروي سرسختانه خود به سمت غرب ادامه دادند و بخش عمده بالکان را پاکسازي کردند. در بهار سال 1945م آلمان در ميان دو نيروي سهم گين گرفتار آمده بود. نيروهاي متفقين از سمت غرب به شرق مي تاختند و نيروهاي شوروي، دراواخر آوريل، برلين را در محاصره گرفته بودند. در نهايت، نيروهاي کشورهاي غربي و شوروي در روزهاي اوليه ماه مه، در مرکز آلمان به يک ديگر پيوستند و با سقوط برلين و خودکشي هيتلر، جنگ جهاني دوم در اروپا پايان يافت. از اين رو در هشتم مه 1945م، وينستون چرچيل نخست وزير وقت انگلستان با توافق سه دولت متفق خود يعني امريکا، شوروي و فرانسه، ضمن اعلام خبر تسليم بدون قيد و شرط آلمان، اين روز را عيد پيروزي نام گذاري کرد. به اين ترتيب، جنگ شش ساله بين متفقين و متحدين با شکست آلمان پايان پذيرفت و کابوس وحشتناک آن به اتمام رسيد. دراين حال، هر چند آتش جنگ در اروپا خاتمه يافت ولي شعله هاي آن همچنان در جنوب شرقي آسيا زبانه مي کشيد، تا اين که سه ماه بعد، در اوت 1945م با بمباران هسته اي هيروشيما و ناکازاکي توسط امريکا، جنگ در اين نقطه نيز پايان پذيرفت. جنگ در اروپا بيش از پنج سال و هشت ماه به طول انجاميد. درطول اين مدت، قريب يک صد ميليون نفر در کشورهاي متخاصم بسيج شدند
و بيش از چهل ميليون نفر نيز کشته شدند. بيشترين تلفات جنگ دوم جهاني را شوروي متحمل شد که رقمي بالغ بر بيست ميليون نفر مي باشد. هم چنين تلفات آلمان 4/5 ميليون نفر، فرانسه 2 ميليون نفر، انگلستان 1/2 ميليون نفر، امريکا يک ميليون نفر، ايتاليا 760 هزار نفر و …. هزينه اين جنگ بيش از 1150 ميليارد دلار برآورد شد که بيش از 230 ميليارد دلار خسارت وارد بر شهرها و تأسيسات عمومي را هم بايد به آن افزود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اِمِريکو وسپوس دريانورد معروف ايتاليايي در نهم مه 1451م در شهر فلورانس ايتاليا به دنيا آمد. وي به سبب علاقه بسيار به دريانوردي از جواني به شغل ملواني روي آورد و به درجه ناخدايي رسيد. وسپوس در سفر دوم کريستفْ کلمب، مکتشف بزرگ هم وطنش حضور داشت و نقاطي از امريکا را کشف کرد. عقيده کاشفان اوليه امريکا اين بود که اين سرزمين در ادامه شرق آسيا واقع است ولي وسپوس در سفرهاي بعدي خود به اين واقعيت دست يافت که سرزمين مکشوفه جديد، ارتباطي با خاک آسيا ندارد. وي هم چنين مصبّ و محل ريزش آب رودخانه آمازون به اقيانوس اطلس را کشف نمود. وسپوس چهار بار به سرزمين ناشناخته اي که تا آن زمان نامي نداشت و بعدها با الهام از نام او، امريکا خوانده شد، سفر کرد. از اين رو عده اي وسپوس را کاشف واقعي امريکا مي دانند. وي سرانجام در 20 ژوئيه 1512م در 61 سالگي درگذشت. شرح سفرهاي امريکو وسپوس توسط مولر، جغرافي دان آلماني در 1507 منتشر شد. وي در کتابش پيشنهاد کرده بود که قاره جديد را به نام امريکو وسپوس، امريکا بنامند.
شرح مناسبت:
تاج محل، نام آرامگاه ارجمند بانو، ملقب به ممتاز محل، ملکه ايرانيِ شاهْ جهان، پادشاه هند است. شاه جهان که پنجمين شاه مغولي بابري هند به شمار مي رفت، مدت 30 سال حکومت هند را در اختيار داشت. ارجمند بانو بعد از 20 سال زندگي به عنوان همسر پادشاه، سرانجام در 7 ژوئن 1631 درگذشت. بناي تاج محل پس از فوت همسر شاه جهان، پادشاه مغول هند در ايالت آگراي اين کشور
آغاز شد. نماي بيروني تاج محل با نقش هاي رنگي مزيّن شده است و کتيبه هايي نيز به خط عربي دارد که آيات قرآني بر آن ها نقش بسته است. در اين بنا هم چنين دو ضريح يکپارچه از مرمر سفيد قرار دارد که اجساد ملکه نور جهان و شاه جهان در زير آن دفن شده است. براي احداث بناي تاج محل، شورايي از بهترين معماران تشکيل و سرانجام طرح استاد عيسي اصفهاني از معماران برجسته ايراني انتخاب شد و او در اين مکان يکي از زيباترين ساختمان هاي جهان و از عالي ترين نمونه هاي معماري اسلامي هند را بنا کرد. اين بنا که ساخت آن حدود 20 سال به طول انجاميد، سرانجام در 9 ماه مه 1653 خاتمه يافت. ساختمان تاج محل، امروزه محلي براي بازديد جهان گردان به شمار مي آيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آلبرت آبراهام مايکلسون، فيزيک دان امريکايي، در 19 دسامبر 1852م در خانواده اي يهودي در آلمان به دنيا آمد. وي در دو سالگي به همراه خانواده راهي امريکا شد و پس از طي تحصيلات خود در کاليفرنيا، به دبيري علوم پرداخت. مايکلسون در اين زمان به فيزيک نور علاقه مند شد و درصدد برآمد تا به طريقي، سرعت نور را اندازه بگيرد، وي اين کار را بهتر و دقيق تر از ديگران انجام داد و تحقيقات خود را در کشورهاي آلمان و فرانسه پيگيري نمود. مايکلسون در نهايت در سال 1878م در 27 سالگي سرعت نور را برابر با سي صد هزار کيلومتر در ثانيه عنوان کرد و اين بهترين و دقيق ترين رقمي بود که در اختيار دانشمندان قرار گرفت. از ديگر کارهاي مايکلسون، ساخت دستگاه تداخل سنج يا انتروفرومتر بود که بر اساس امواج مستقيم نور و انعکاس آن، کار مي کرد. اين دستگاه که مي توانست طول موج نور را اندازه بگيرد. باعث معروفيت جهاني مايکلسون گرديد. موفقيت و ارزش دستگاه تداخل سنج در آن است که مي توان طول موج منفرد را در آنِ واحد اندازه گيري کرد. مايکلسون درسال 1907م به مناسبت تحقيقات و نظرات مهم وجالبي که در باب نور به عمل آورد به عنوان اولين امريکايي، جايزه فيزيک نوبل را دريافت کرد. هم چنين برخي تحقيقات مايکلسون، مقدمه تئوري نسبيت انيشتين بود. او در سال 1926م مهم ترين آزمايش خود را براي تعيين سرعت نور انجام داد. مايکلسون در هنگام اين آزمايش ها دچار بيماري سختي گرديد اما تا دم مرگ
براي به پايان رساندن تجربه اش پافشاري کرد تا اين که در 9مه 1931م در 79 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از فروپاشي شوروي و استقلال جمهوري هاي جديد آن، ارمنستان در صدد الحاق منطقه قره باغ جمهوري آذربايجان به خاک خود برآمد. اين در حالي بود که اختلافات داخلي در آذربايجان اوج گرفته بود و از طرف ديگر مردم قره باغ به استقلال خود رأي داده بودند. در اين ميان، ارمنستان نيز از مردم اين منطقه که بيشتر ارمني بودند، براي رويارويي با آذربايجان حمايت مي کرد. با اين حال ارمنستان در فوريه 1992م تهاجمي با هدف تضعيف جمهوري آذربايجان و تحکيم موقعيت استقلال طلبان قره باغ انجام داد. نظاميان ارمنستان در جريان تجاوز به جمهوري آذربايجان، حدود 20 درصد از خاک اين کشور به ويژه مناطق استراتژيکي که ارمنستان را به قره باغ متصل مي کند، اشغال کردند. با وجود برقراري آتش بس ميان دو کشور از سال 1993م اين بخش از خاک جمهوري آذربايجان همچنان در اشغال ارتش ارمنستان است و مشکل ديرينه قره باغ، هنوز حل نشده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فرانسوا ماري رائول شيمي دان فرانسوي در 10 مه 1830م در پاريس به دنيا آمد. وي پس از اخذ دکتري از دانشگاه پاريس به تحقيقات علمي در شيمي پرداخت تا اينکه پس از سال ها تحقيق و بررسي و آزمايش، به عنوان يکي از پايه گذاران دانش نوين شيمي و فيزيک مطرح شد. رائول در زمنيه کاهش نقطه انجماد و افزايش نقطه جوش مواد، قوانيني را کشف کرد که به نام خود او ثبت شده است و به عنوان قوانين "رائولت" معروف مي باشد. اين قانون درباره تنزل نقطه انجماد به اين صورت مي باشد که در محلول هاي رقيق يک جسم تجزيه ناپذير، پايين آمدن نقطه انجماد، به نسبت مستقيم عيار محلول و به نسبت عکس جرم ماده حل شده تغيير مي کند. اين مسئله درباره بالا رفتن نقطه غليانْ با همان نسبت ها صادق مي باشد. از قوانين رائول براي تعيين تقريبي ميزان جرم ملکولي عناصر استفاده مي شود. اين دانشمند فرانسوي سرانجام در اول آوريل سال 1901م در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
به دنبال شکست فرانسه در جنگ با آلمان، قرار داد صلح ميان دو کشور در دهم مه 1871م، در شهر فرانکفورت آلمان به امضا رسيد. بر اساس اين قرارداد که وحدت آلمان را تحت رهبري بيسمارک صدراعظم اين کشور قطعي مي کرد، فرانسه علاوه بر پرداخت غرامت، برخي از سرزمين هاي خود را به آلمان واگذار نمود. با شکست فرانسه که مهم ترين رقيب آلمان در اروپا بود، کشور آلمان به يک امپراتوري قدرت مند تبديل شد. در حقيقت بيسمارک، وحدت آلمان را با جنگ تامين نمود و به
وسيله صلح آن را تضمين و تحکيم کرد. قراردادهاي صلح با اتريش و ايتاليا در سال هاي بعد نيز آلمان را به يک قدرت برتر در زمينه سياسي، نظامي و اقتصادي تبديل نمود.
شرح مناسبت:
با گسترش دامنه جنگ جهاني دوم در اروپا، هيتلر نقشه تصرف نروژ را کشيد و خود را در آوريل 1940م براي اين کار آماده کرد. ولي حضور ناوگان انگليس در بنادر نروژ اين امر را با مشکل مواجه نمود. نروژ تا اواخر آوريل با کمک ناوگان جنگي انگليس در برابر آلماني ها مقاومت کرد ولي بروز مخالفت هاي داخلي با ادامه جنگ و تشکيل يک حکومت طرفدار آلمان در اين کشور مقاومت نروژي ها را درهم شکست و با خروج خانواده سلطنتي نروژ و اعضاي دولت آن از اين کشور، نيروهاي انگليسي نيز در روزهاي دوم و سوم مه 1940م بنادر نروژ را ترک کردند. بلافاصله پس از عقب نشيني نيروهاي انگليسي از نروژ، هيتلر فرمان حمله در جبهه غرب را صادر کرد. در اين نبردها، تاکتيک جنگي هيتلر به جاي حمله مستقيم به خطوط دفاعي مستحکم فرانسه در طول مرزهاي آلمان، حمله به خاک فرانسه از طريق مرزهاي بلژيک بود. به همين جهت نيروهاي آلمان در سحرگاه دهم ماه مه 1940م، هر سه کشور کوچک بلژيک، هلند و لوکزامبورگ را مورد يورش خود قرار دادند. در اين ميان، نيروهاي آلمان، خطوط دفاعي فرانسه را درهم شکست و در 13 مه آن سال وارد خاک فرانسه شدند. اين حملات زمينه سقوط پاريس و تصرف کشور فرانسه را فراهم آورد و جنگ را شدت بخشيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جمهوري دموکراتيک عربي صحرا در شمال غربي افريقا از قرن پانزدهم مورد تهاجم استعمارگران پرتغالي قرار داشت. بعدها اسپانيا در اين منطقه مسلط گرديد و سال ها آن را در استعمار خود داشت. در طي سال هاي بعد، مبارزات ضد استعماري مردم صحرا، به فزوني گراييد و در سال 1973م گروهي از مبارزان با سابقه که تنها راه کسب آزادي و استقلال را قيام مسلحانه تشخيص داده بودند، جبهه خلق براي آزادي موسوم به پوليساريو را تأسيس نمودند. اين جبهه با استقبال مردم صحرا مواجه شد و فعاليت هاي آن عليه استعمار اسپانيا به سرعت گسترش يافت تا جايي که نيروهاي اسپانيايي در سال 1975، صحراي غربي را ترک کردند. اما دولت اسپانيا اداره اين سرزمين را به مراکش و موريتاني واگذار کرد. پس از چندي موريتاني از ادعاي خود درباره صحرا چشم پوشيد ولي اين درگيري ها با مراکش ادامه پيدا کرد. سرانجام دو طرف در سال 1991م با وساطت سازمان ملل عمليات نظامي را متوقف کردند و قرار شد که سرنوشت صحراي غربي را همه پرسي مردمي تعيين کند که اين رفراندوم به دلايلي صورت نگرفت. با اين حال کشورهاي زيادي جبهه پوليساريو را به عنوان نماينده صحرا مي شناسند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور لوکزامبورگ که نام اصلي آن، "لوتسلبورگ" مي باشد در قرن دهم ميلادي پديد آمد و به عنوان يکي از توابع امپراتوري عظيم روم شکل گرفت و تا قرن پانزدهم ادامه يافت. اين دوک نشين در اواخر اين قرن جزئي از هلند گرديد و بر اساس مصوبه کنگره ويِن به اتحاديه آلمان ملحق گرديد و تا اواسط قرن نوزدهم بين دولت هاي قدرت مند اروپا رد و بدل مي گرديد. در نهايت، در جريان کنفرانس لندن در 11 ماه مه 1867م نمايندگان فرانسه، انگلستان و پروس مقرر داشتند که لوکزامبورگ به عنوان يک کشور مستقل در عرصه بين الملل مطرح گردد. اين کشور در جريان جنگ هاي جهاني اول و دوم بي طرف بود اما در هر دو جنگ توسط آلمان ها اشغال شد. کشور لوکزامبورگ با بيش از 2500 کيلومتر مربع مساحت در همسايگي آلمان، فرانسه و بلژيک قرار دارد و در اکثر سازمان ها و اتحاديه هاي بين المللي و اروپايي عضويت دارد. (ر.ک: 13 و 21 نوامبر)
شرح مناسبت:
سالوادور دالي، نقاش و هنرمند اسپانيايي در يازدهم مه 1904م در بارسلون اسپانيا به دنيا آمد. وي از دوران نوجواني به دنياي نقاشي وارد شد و آموزش هاي اوليه را در مدرسه هنرهاي زيباي مادريد پشت سر گذاشت. وي در آغاز به شيوه کوبيسم نقاشي مي کرد ولي در سال 1929م به مکتب سورآليسم پيوست که بر اساس آن، تخيلات نقاش، آزاد و بي قيد و بدون دخالت عقل ارائه مي شوند. هم چنين در مکتب سورآليسم که به معني سبک نگارش و نقاشي فوق واقعيت يا تخيلي است، مرز واقعيت هاي عيني
شکسته مي شود. تفاوت سبک نقاشي سورآليستي با کوبيسم اين است که در مکتب کوبيسم، تخيلات نقاش به صورت اشکال هندسي يا مکعبي به روي تابلو مي آيد، در حالي که در مکتب سورآليسم، تخيلات نقاش در قالبي که به واقعيت نزديک تر است به تصوير کشيده مي شود. در اين حال بود که نقاشي هاي وي مورد توجه واستقبال مردم قرار گرفت و موفقيت زيادي کسب کرد. دالي در اين سال ها، زيباترين و برجسته ترين کارهاي خود را به مدد همسرش انجام داد. نقاشي هاي او، از کمال فني برخوردار است و نمودار انديشه هاي رويا مانند و نامعقول اوست. در کارهاي دالي، نقش هايي که بيشتر به عکاسي شبيه است فراوان ديده مي شود. به اين معني که دست به ترکيب تک تک اشياء نمي زند اما آن ها را طوري در کنار هم مي گذارد و يا زمينه هاي عجيب ترکيب مي کند که مجموعه اي غريب و غيرواقعي و ذهني از آن ها پديد مي آيد. سالوادور دالي که علاوه بر نقاشي، آثار متعددي هم درباره مکاتب نقاشي دارد، براي تشريح مکتب سورآليسم در نقاشي، از اصطلاحات روان شناسي و روان کاوي استفاده مي کرد و بر اين اعتقاد بود که نقاش سورآليست آنچه را که در ضمير ناخودآگاه انسان وجود دارد به تصوير مي کشد. به بيان ديگر، تابلوهاي سورآليستي کم و بيش شبيه اشکال و تصاوير غيرعقلاني و نامنظمي است که انسان در خواب مي بيند. از دالي آثار فراواني برجاي مانده که ثبات حافظه، دالي و گالا و مرد نامرئي، شهرتي بسزا دارند. سالوادور دالي سرانجام در
ژانويه 1989م در نهايت شهرت در 85 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني دوم و حمله نيروهاي آلمان به کشورهاي مجاور، هيتلر تصميم گرفت تا با حمله به منطقه غرب، کشورهاي بلژيک، هلند و لوکزامبورگ را به تصرف خود درآورد. با حمله آلمان به اين سه کشور در دهم مه 1940م، نيروهاي متحد فرانسه و انگليس براي حمايت از کشور بلژيک وارد اين کشور شدند. دفاع از اين کشور به موجب قراردادي صورت گرفت که ميان انگليس و فرانسه تصريح شده بود. اما با وجود اتحاد فرانسه و انگليس، قواي آلمان نازي نه تنها ارتش بلژيک، بلکه نيروهاي انگليس و فرانسه را نيز شکست دادند و سرانجام بلژيک را اشغال کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور اميرنشين بحرين با 694 کيلومتر مربع وسعت در جنوب غربي آسيا، به صورت جزايري در جنوب خليج فارس واقع شده و فاصله کمي تا سواحل قطر و عربستان سعودي دارد. سرزمين بحرين چندين بار بين دولت هاي بزرگ دست به دست شده و تحت نظر حکومت هاي ساسانيان، پرتغال، صفويان و نيز امراي محلي بود. در سال 1820م حاکم وقت بحرين پيماني با دولت انگليس منعقد کرد که سرانجام در 1914، بحرين به کلي تحت الحمايه انگلستان گرديد. از آن زمان دولت (شاهنشاهي) ايران همواره بر حاکميت انگلستان بر بحرين اعتراض داشته و آن را جزء لاينفک خاک ايران مي شمرده است. سرانجام ايران در سال 1971 مراجعه به آراي عمومي با نظارت سازمان ملل را پذيرفت و در نتيجه رأي گيري، بحرين به استقلال دست يافت و به عضويت سازمان ملل رسيد. (ر.ک: 16 دسامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم دُروتي کرافوت هاجکين در دوازدهم مه 1910م در خانه يکي از مديران آموزشي انگلستان شاغل در مصر، در شهر قاهره به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در انگليس به پايان برد و پس از سفري که در نوجواني به سودان انجام داد، به آزمايش هاي شيميايي بر روي گياهان روي آورد. خانم دُروتي کرافوت سپس در رشته شيمي ادامه تحصيل داد و در 27 سالگي موفق به اخذ دکتراي شيمي گرديد. وي در هنگامه جنگ جهاني دوم در گروه پژوهشگران ساختمان پني سيلين که از سوي الکساندر فلمينگ کشف شده بود، به کار پرداخت و در مقام رياست آن، موفق به نوشتن چند کتاب پژوهشي علمي در اين زمينه شد. ادامه آزمايش هاي خانم دروتي باعث شد تا وي در سال 1956م با کمک اشعه ايکس، ساختمان 21 Bرا کشف کند و ساختمان مولکول انسولين را تشريح نمايد. اين امر باعث شد تا خانم دروتي کرافوت به خاطر پژوهش درباره چگونگي کاربرد اشعه ايکس در تعيين ساختار بلورها و کشف ساختار شيميايي ويتامين 21B موفق به اخذ جايزه نوبل شيمي در سال 1964م گردد. لازم به ذکر است که 21B با نام علمي سيانوکو بالامين، ماده بلوري قرمز محلولي است که از جگر، تخم مرغ، ماهي و … به دست مي آيد و براي درمان کم خوني هاي مرگبار و بهبود رشد چارپايان اهلي به کار مي رود.
شرح مناسبت:
به موجب توافق هايي که پس از جنگ جهاني دوم بين چهار دولت اشغال کننده آلمان صورت گرفت، آلمان بين اين چهار دولت تقسيم شد و برلين پايتخت آلمان نيز با اينکه در
وسط منطقه اشغالي شوروي واقع بود، در اختيار چهار دولت شوروي، فرانسه، انگلستان و امريکا قرار گرفت. اما پس از چندي، اتحاد جماهير شوروي با هدف خارج کردن نيروهاي نظامي غرب از آلمان شرقي، شهر برلين را محاصره کرد و کليه راه هاي زميني و آبي منتهي به آن را بست. استدلال استالين اين بود که اگر غرب خواستار تشکيل کشور آلمان غربي است، لازم نيست به حضور خود در آلمان شرقي ادامه دهد. اما استدلال مي کرد که چون چکسلواکي در دست شوروي است و نروژ نيز در معرض خطر قرار دارد، بنابراين اگر سه دولت ديگر، از آلمان شرقي و برلين عقب نشيني کنند، به معناي سقوط آلمان غربي خواهد بود. لذا هاري ترومن، رئيس جمهور وقت امريکا تصميم گرفت محاصره برلين را بشکند. در اين ميان، شوراي امنيت ملي امريکا نيز با هدف جنگ مقابله با شوروي، دو گروه از بمب افکن هاي خود را که حامل بمب هاي هسته اي بودند، به انگلستان اعزام کرد. در اين ميان، پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو در چهارم آوريل 1949م تشکيل شد و امريکا با شکستن محاصره برلين، تا آستانه جنگ با شوروي پيش رفت. ادامه اين بحران در نهايت به تقسيم برلين به دو قسمت شرقي و غربي در دوازدهم مه 1949م انجاميد. از ديگر پيامدهاي اين بحران، تقسيم آلمان به دو کشور آلمان غربي در 23 مه و آلمان شرقي در 7 اکتبر آن سال بود. در اين ميان هر چند برلين بين شوروي و سه دولت ديگر به دو قسمت تقسيم گرديد ولي با ساخت ديوار معروف برلين در 17 اوت 1961م،
جدايي شرق و غرب بيش از پيش شدت گرفت. برلين تا سال 1989م همچنان دو نيمه بود و در نهايت در نهم نوامبر اين سال، باتخريب ديوار برلين، پايتخت آلمان يک پارچگي خود را به دست آورد.
شرح مناسبت:
پس از شکل گيري اتحاد جماهير شوروي، مقامات مسکو بر اين تصميم مردّد بودند که منطقه قره باغ که اکثر جمعيت آن را ارامنه تشکيل مي دهند و در دلِ جمهوري آذربايجان قرار دارد، بايد به جمهوري آذربايجان منضم شود و يا اينکه به کشور ارمنستان ملحق گردد. اين منطقه در سال 1923م به يکي از استان هاي جمهوري آذربايجان مبدل شد و سال ها بعد، اعتصابات عمومي سال 1988م، اولين نشانه هاي بي ثباتي در اين گوشه از خاک کشور اتحاد جماهير شوروي را آشکار ساخت. پس از فروپاشي شوروي، اين منطقه با 4400 کيلومتر مربع مساحت، چند ماه پس از اعلام استقلال آذربايجان در سال 1991، خود را مستقل خواند. از آن زمان به بعد ميان ارامنه قره باغ که از سوي ارمنستان حمايت مي شدند و جمهوري آذربايجان جنگ درگرفت که به کشته شدن حدود پنج هزار قره باغي و نزديک به سي هزار آذربايجاني انجاميد. هم چنين نيروهاي ارمنستان در سال 1992 به بهانه کمک به ارامنه قره باغ براي تجزيه جمهوري آذربايجان به اين کشور حمله کردند و حدود 20 درصد از خاک اين کشور از جمله قره باغ را اشغال کردند. دو سال بعد، در دوازدهم مه سال 1994م با وساطت گروه مينسْکْ که از طرف سازمان امنيت و همکاري اروپا، مامور پيگيري بحران قره باغ بود، آتش بس ميان دو
کشور برقرار شد. از آن زمان، قره باغ به يک جمهوري خودمختار داخلي تبديل شد با اين حال، از سال 1998م به بعد، مسئله قره باغ يکي از مسائل سياسي جمهوري آذربايجان را تشکيل داده و هنوز راه حل معقولي براي آن پيدا نشده است.
شرح مناسبت:
مارتين لوتر، در 13 مه 1483م در شهر ايزلبن آلمان به دنيا آمد. وي در ابتدا به تحصيل فلسفه، حقوق، ادبيات و موسيقي پرداخت و سپس استاد علوم مذهبي گرديد. وي در سال هاي جواني به دليل سوء اختلافات بين مقامات کليسا بر برخي از اعمال ارباب کليسا ايراد گرفت. آغاز قيام لوتر بر ضد کليساي کاتوليک و استبداد مذهبي، بر سر مسئله آمرزش گناهان از طرف کشيشان و پاپ بود. رؤساي کليسا به دلخواهْ اشخاص را از کليسا اخراج يا تکفير مي کردند و سپس براي آمرزش گناهان و ورود مجدد به کليسا، گناهان آنان را با پول مي خريدند. اما آن چه لوتر را بر ضد اين اوضاع برانگيخت، اقدام مسئولين کليسا در فروش رسمي آمرزش نامه بود. لوتر در اين زمان علي رغم مخالفت پاپ، انجيل را به زبان آلماني ترجمه کرد و در اندک مدتي طرفداران فراواني پيدا کرد. با قيام لوتر، طلسم تعصب مذهبي و استيلاطلبي و استبداد کاتوليکي قرون وسطي در هم شکست و مذهبي نو با نام پروتستان شکل گرفت. پروتست به معني اعتراض در ابتدا با انگيزه اصلاح کليساي کاتوليک آغاز شد و با مقاومت کليساي کاتوليک در برابر هرگونه اصلاح، اين جنبش به طور مستقل داراي اصول و مباني خاص خود شد. لوتر معتقد بود که يگانه چيزي که در
مسيحيت معتبر است کتاب مقدس مي باشد از اين رو، هيچ گونه حجيّتي براي مقام پاپي، شوراهاي کليسايي يا آراي صاحبان کليسا و قدّيسان قائل نبود. از ديدگاه پروتستان، هر مسيحي مي تواند پيام کتاب مقدس را به وجدان شخصي خود دريابد و نجات و رستگاري شخص تنها از طريق فيض الهي و در ضمنِ ايمان، پديد مي آيد. از جمله ويژگي هاي اخلاق و تفکر پروتستاني، خردگرايي، تاکيد بر آزادي فردي، تساهل و مدارا، تکيه بر توليد و گسترش ثروت، عبادت دانستن کار، موهبت الهي دانستنِ ثروت و پسنديده دانستن آن را مي توان برشمرد. پروتستان در طي سال هاي حيات خود به چندين فرقه تقسيم شد و در کشورهاي آلمان، اسکانديناوي، بريتانياي کبير، فرانسه، سوئيس و مجارستان، طرفداران بيشتري يافت. رهبر پروتستان ها، در اواخر عمر دچار بيماري شد و سرانجام در 12 ژوئيه 1546م در 71 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سرزمين اکوادور که سال 1523م کشف شده بود، به مدت سه قرن تحت استعمار اسپانيا قرار داشت. اين سرزمين در سال 1822م بر اثر مجاهدت آزادي خواه معروف سيمون بوليوار امريکاي لاتين، از يوغ استعمار اسپانيا آزاد شد و به فدراسيون کلمبياي بزرگ که شامل پاناما، کلمبيا و ونزوئلا بود، پيوست ولي عمر اين اتحاديه ديري نپاييد و و با انحلال آن، رژيم تمام کشورهاي عضو اين اتحاديه از جمله اکوادور، در 13 مه سال 1830 جمهوري گرديد. (ر.ک: 24 مه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در پي شکست دولت عثماني در جريان جنگ جهاني اول، سربازان انگليسي، فلسطين را اشغال کردند. پنج سال بعد، در سال 1922م، جامعه ملل، تحت نفوذ انگليس، قيموميت بريتانيا بر فلسطين را در آن سرزمين پذيرفت. از آن به بعد، سازمان هاي صهيونيستي براي تحقق اين هدف توسعه طلبانه، يهوديان بسياري را از نقاط مختلف جهان به ويژه اروپا به فلسطين مهاجرت دادند بااين حال، انگليسي ها براي جلوگيري از مشکلاتي که افزايش سکنه يهودي فلسطين به وجود آورده بود، مهاجرت يهوديان را به اين سرزمين محدود ساخت. اما تحت فشار صهيونيست ها، امريکا از سال 1945م رسماً دولت انگليس را براي حل مسئله فلسطين به نفع يهوديان تحت فشار قرار داد و در پايان سال 1945م، يک کميسيون مشترک امريکا و انگليس براي بررسي اين مسئله تشکيل شد. اين کميسيون در سال بعد توصيه کرد که صد هزار مهاجر يهودي ديگر به فلسطين پذيرفته شود و فلسطين تحت قيموميت سازمان ملل متحد قرار گيرد. در فوريه سال 1947م دولت انگليس به بهانه اينکه ديگر قادر به ادامه قيموميت برفلسطين نيست حل اين مسئله را به سازمان ملل متحد ارجاع نمود و اين سازمان پس از تشکيل يک کميته ويژه براي حل مسئله فلسطين و اعزام هيأت هايي به فلسطين و اردوگاه هاي آوارگان يهودي در اروپا، به تقسيم فلسطين و بين المللي شدن بيت المقدس راي داد. اين امر در 29 نوامبر 1947م در مجمع عمومي سازمان ملل متحد نيز به تصويب رسيد و سرزمين فلسطين بين اعراب و مهاجران يهود تقسيم شد. در همين زمان، صهيونيست
ها با عمليات هاي تروريستي، فلسطيني ها را وادار به ترک سرزمين خود مي کردند و براي اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي برنامه ريزي مي نمودند. انگليس نيز که زمينه را براي تشکيل دولت صهيونيستي مناسب مي ديد، اعلام کرد که نيروهايش را تا 13 مه 1948 از فلسطين خارج خواهد کرد. هم زمان با خروج تدريجي نيروهاي انگليسي، تشکيلات نظامي يهوديان که در سال هاي جنگ دوم جهاني و پس از آن شکل گرفته بود، جاي آن ها را گرفتند. در نهايت با خروج آخرين سربازان انگليسي از خاک فلسطين در 13 مه 1948م، مقدمات اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي فراهم شد و فرداي آن روز، اين رژيم تحميلي، حضور خود در اين سرزمين و تشکيل دولت اسرائيل را اعلام کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سرزمين آنگولا قبل از ورود پرتغالي ها بخشي از امپراتوري افريقاي گينه بود، اما با تسلط پرتغالي ها بر آنگولا، در 14 مه 1575م، در تمامي سواحل اين کشور، مراکز بازرگاني احداث شد. آنگولا از زمان ورود پرتغالي ها به مدت چهارصد سال به طور وحشيانه اي تحت استعمار پرتغال قرار گرفت. پس از خاتمه جنگ جهاني دوم، شورش هاي متعددي براي کسب آزادي در آنگولا صورت گرفت و سرانجام منجر به استقلال اين کشور در سال 1975 شد. آنگولا با بيش از يک ميليون و دويست هزار کيلومتر مربع مساحت با کشورهاي جمهوري دموکراتيک کنگو، زامبيا و ناميبيا همسايه است. (ر.ک: 11 نوامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گرچه امروزه به ويژه در کشورهاي پيشرفته کمتر اثري از "آبله" به چشم مي خورد اما تا قرن هجدهم اين بيماري شيوع فراواني داشت و تلفات گسترده اي بر جاي مي گذاشت. در سال 1717م يک زن انگليسي متوجه شد که در برخي نقاط شرقي اروپا، از ماده سمي و زهرابه اي که از تاول هاي آبله بيرون مي ريزد براي جلوگيري از ابتلاي ديگران به آبله استفاده مي شود. وي پس از فراگيري اين امر و تحقيق در اين زمينه، اين شيوه را در انگلستان رواج داد که به کاهش تلفات آبله انجاميد. از سوي ديگر اين مسئله در انگلستان مطرح بود که زهرابه و در واقع ماده سمي موجود درآبله گاوي براي انسان در برابر آبله مصونيت به وجود مي آورد. در نهايت، در 14 ماه مه 1796م دکتر ادوارد جِنِر انگليسي اين مسئله را عملي نمود و با انجام آزمايش بر روي يک کودک توانست اين احتمال را ثابت نمايد که تلقيح با ويروس گاوي سبب ايمني در مقابل آبله مي شود. اين مطلب گرچه با مخالفت هاي عمومي مواجه گرديد اما به زودي در سراسر جهان پذيرفته شد. درحال حاضر با انجام واکسيناسيون، بيماري آبله تقريباً ريشه کن شده است. (ر.ک: 30 نوامبر)
شرح مناسبت:
سرزمين پاراگوئه در قرن شانزدهم ميلادي توسط يک اسپانيايي کشف شد و از آن زمان تا بيش از دو قرن، تحت استعمار اسپانيا قرار گرفت. اين وضعيت تا اوائل قرن نوزدهم ادامه داشت تا اينکه وقوع انقلاب 1810م در امريکاي لاتين باعث به وجود آمدن تحرک در مردم پاراگوئه شد، به صورتي که در 14 ماه
مي1811م فرماندار اسپانيايي اين منطقه را برکنار نموده و خواستار برقراري تجارت آزاد شدند. از اين رو، اين تاريخ به عنوان روز استقلال و روز ملي پاراگوئه مطرح شده است. بعد از استقلال پاراگوئه، حکومت استبدادي در اين کشور برقرار شد و به دليل اوضاع نامتعادل داخلي، کودتاهاي متعددي در پاراگوئه رخ داد که با هر کدام از اين کودتاها، افراد مستبد ديگري در رأس کار قرار گرفتند. تا اين که در سال 1954 ژنرال استروسْنِر به قدرت دست يافت و حکومت وي 34 سال به طول انجاميد. در سال 1989م در پاراگوئه اولين انتخابات آزاد رياست جمهوري برگزار شد و نقش مردم در حکومت افزايش يافت. جمهوري پاراگوئه با 406/752کيلومتر مربع مساحت در امريکاي جنوبي و در بين کشورهاي بوليوي، برزيل و آرژانتين واقع شده است. جمعيت آن 5/5 ميليون نفر و پايتختش آسونسيون است. پاراگوئه اولين کشور به استقلال رسيده در امريکاي جنوبي مي باشد. پيش بيني مي شود جمعيت پاراگوئه تا سال 2025م بيش از 9 ميليون نفر گردد. بيش از 88% جمعيت اين کشور کاتوليک هستند و به زبان اسپانيايي و گواراني صحبت مي کنند. اکثريت قريب به اتفاق سکنه پاراگوئه نژاد دو رگه سرخ و سفيد داشته و بقيه گروه هاي نژادي در اقليتند. واحد پول پاراگوئه، گواراني و از شهرهاي مهم آن سيوداددل استه، سان لورنزو و لامباره است.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، کشور هلند هم زمان با لوکزامبورگ، بلژيک و فرانسه مورد تهاجم نيروهاي رايش سوم به سرفرماندهي آدولف هيتلر قرار گرفت. اين حملات که در 10 مه 1940 آغاز شده بود، با پيروزي نيروهاي آلماني
خاتمه يافت. و به خروج ملکه و اعضاي کابينه دولت هلند از کشور و عزيمت آنان به انگلستان انجاميد. هم زمان با آغاز حملات زميني، بمباران هاي وسيع هوايي توسط بمب افکن هاي آلمان انجام مي گرفت که وحشتناک ترين آنها در شهر روتردام هلند به وقوع پيوست. در 14 مه 1940، اين شهر تاريخي توسط 480 هواپيماي بمب افکن آلمان مورد هدف قرار گرفت و بيش از 70% تأسيسات بندري و اسکله هاي آن و بسياري از ساختمان هاي شهر ويران گرديد. نيروي قوي و مجهز آلمان نازي و بمباران وسيع و گسترده هلند و به ويژه بندر روتردام توسط آلماني ها باعث شد تا واحدهاي جنگنده هلندي تاب ايستادگي و مقاومت را از دست بدهند. از اين رو، نمايندگان هلند در 15 مه 1940 با زمين گذاشتن سلاح ها، شرايط تسليم را امضا نمودند. بعد از پايان جنگ جهاني دوم و خروج نيروهاي آلماني، شهر روتردام به سبک جديد بر بر روي ويرانه هاي تاريخي آن شهر بنا گرديد.
شرح مناسبت:
به دنبال توطئه هاي بين المللي براي اشغال سرزمين فلسطين و تشکيل يک دولت يهودي، سرانجام مجمع عمومي سازمان ملل متحد در 29 نوامبر 1947م پيشنهاد تقسيم فلسطين را تصويب نمود. از تاريخ تصويب طرح تقسيم فلسطين در مجمع عمومي سازمان ملل متحد تا اعلام تشکيل حکومت اسرائيل کمتر از شش ماه به طول انجاميد. در اين فاصله نيروهاي انگليس که قيموميت منطقه را برعهده داشتند، فلسطين را ترک کردند و تشکيلات نظامي يهوديان که در سال هاي جنگ جهاني دوم و بعد از آن شکل گرفته بود به تدريج جاي آنان را
گرفتند. اعراب فلسطين، سازمان نظامي واحد و متشکلي نداشتند و به همين جهت، با اينکه در اکثريت بودند، در اين مرحله، بازي را باختند. سرانجام حکومت نژادپرست اسرائيل در14 مه 1948م هم زمان با خروج آخرين سربازان انگليسي از فلسطين، پا به عرصه وجود نهاد و رژيم ننگين صهيونيستي در سرزميني غصبي و با حمايت ابرقدرت هاي زمان، بر جهان و منطقه تحميل شد. به دنبال اعلام موجوديت اسرائيل، نيروهاي کشورهاي عربي متشکل از مصر، سوريه، لبنان و اردن، از جنوب، شمال و شرق وارد سرزمين هاي اشغالي فلسطين شدند و به جنگ با نيروهاي مسلح دولت جديد اسرائيل پرداختند. اسرائيلي ها در آن زمان نيروي مجهزي در اختيار نداشتند و اگر کشورهاي عرب، با هماهنگي و استفاده از تمام امکانات خود وارد ميدان مي شدند، شايد دولت اسرائيل در نطفه خفه مي شد، ولي کشورهاي عرب فقط قسمتي از نيروي خود را براي باز پس گرفتن فلسطين به کار گرفتند و عدم هماهنگي بين آن ها موجب شد اسرائيلي ها فرصت پيدا کنند و به تدريج، نيروهاي خود را تجهيز کرده و با حملات موضعي، قواي اعراب را تحليل برده و عقب برانند. در اين ميان، تنها نيروهاي اردني قسمتي از خاک فلسطين را در ساحل غربي رود اردن به تصرف خود درآوردند و قسمت قديمي شهر بيت المقدس را تصرّف کردند. پس از مدتي، سازمان ملل متحد تحت فشار امريکا، از ژانويه 1949م براي اعلام آتش بس و ترک مخاصمه بين اعراب و اسرائيل وارد ميدان شد و کشورهاي عرب را وادار به امضاي قرارداد ترک مخاصمه با اسرائيل نمود. امضاي اين قراردادها
هر چند متضمّن شناسايي اسرائيل از طرف کشورهاي امضا کننده نبود، با اين حال موقعيت رژيم صهيونيستي را تثبيت کرد و موجبات پذيرفته شدن اين دولت غصبي به سازمان ملل در يازدهم مه 1949م و شناسايي آن از طرف اکثريت اعضاي اين سازمان را فراهم ساخت. رژيم صهيونيستي در جريان اولين جنگ اعراب و اسرائيل، علاوه بر حدود تعيين شده در طرح تقسيم فلسطين، بيش از شش هزار کيلومتر مربع از سرزمين هايي را که براي دولت عربي فلسطين در نظر گرفته شده بود اشغال کردند، به طوري که هنگام پذيرفته شدن رژيم صهيونيستي به عضويت سازمان ملل، اين رژيم به جاي 57 درصد پيش بيني شده در طرح، بيش از 77 درصد اراضي فلسطين را در تصرف خود داشت. اين غده سرطاني در سال ها و دهه هاي بعد، با کشتار و آواره ساختن فلسطينيان، حضور نامشروع خود را ادامه داد و با حمايت قدرت هاي بزرگ سعي در اشغال هرچه بيشتر مناطق فلسطيني دارد که در اين ميان از هرگونه جنايت و آدم کشي دريغ نمي کند.
شرح مناسبت:
از سده هاي گذشته يهوديان در کنار مسيحيان و مسلمانان در سرزمين فلسطين زندگي مسالمت آميزي داشتند. تا آن که دولت انگليس پس از جنگ جهاني اول، طي قرارداد استعماري سايکس - پيکو قيموميت فلسطين را به عهده گرفت. از آن به بعد، سازمان هاي صهيونيستي براي تحقق اين هدف توسعه طلبانه يهوديان، بسياري را از نقاط مختلف جهان به اين سرزمين مهاجرت دادند و هم زمان با انجام عمليات تروريستي، فلسطيني ها را وادار به ترک سرزمين خود کردند. سرانجام با تصويب سازمان ملل،
نيروهاي انگليسي در اقدامي هماهنگ از فلسطين خارج شدند و يک روز پس از خروج آن ها، ديويد بن گوريون از رهبران اصلي صهيونيسم جهاني، در چهاردهم مه 1948م تأسيس رژيم غاصب صهيونيستي را در سرزميني در حدود نيمي از خاک فلسطين اشغالي اعلام کرد. پس از اين اقدام نامشروع صهيونيست ها، دولت هاي عربي وارد جنگ عليه آنها شدند که با شکست اعراب پايان پذيرفت. در پايان جنگ، رژيم صهيونيستي بر نزديک به هشتاد درصد اراضي فلسطين، سلطه غاصبانه يافت و مردم مظلوم اين سرزمين را آواره کرد.
شرح مناسبت:
پس از امضاي پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو، در سال 1949م توسط کشورهاي اروپاي غربي طرفدار امريکا جهت مقابله با گسترش و نفوذ کمونيسم، در 14 مه 1955م پيمان ورشو ميان هشت کشور اروپاي شرقي در ورشو پايتخت کشور لهستان منعقد شد. کشورهاي لهستان، آلباني، بلغارستان، مجارستان، چکسلواکي، آلمان شرقي، روماني و اتحاد جماهير شوروي از اعضاي اين پيمان بودند که به منظور مقابله با بلوک غرب با هم متحد شدند. اين کشورها متعهد شدند که در مناسبات خود از تهديد و اعمال زور خودداري کنند و در صورتي که عضوي از اعضاي پيمان ورشو در اروپاي شرقي، مورد حمله قرار گيرد، ساير کشورهاي عضو به دفاع از آن کشور اقدام کنند. ليکن نيروهاي اين پيمان در نخستين دوره حيات آن، دوبار براي سرکوبي نهضت هاي استقلال طلبانه دو کشور عضو يعني مجارستان در سال 1956 و چکسلواکي در سال 1968م وارد عمل شدند و اين کشورها را اشغال کردند. پيمان ورشو در ابتدا به مدتِ 20 سال منعقد شد و در سال 1975م نيز اين
مدت 20 ساله بار ديگر تمديد گرديد. اما پيمان ورشو سرانجام پس از 36 سال فعاليت و به دنبال فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، طي گردهمايي اعضاي آن در بوداپست پايتخت مجارستان، در 25 فوريه 1991م منحل شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يک سال پس از تصرف بخش هايي از مجارستان توسط اتريش، لئوپولد اول، امپراتور اين کشور، در 15 مه 1687م دستور تشکيل دادگاه معروف اپري را براي مجازات آزادي خواهان مجاري صادر کرد. اين آزادي خواهان در پي پايان دادن به اشغال مجارستان توسط ارتش اتريش بودند. دادگاه اپري که به قصابي اپري مشهور شد، در مدت شش ماه کار شبانه روزي و با به کارگيري سي جلاد، حکم قتل هشت هزار نفر را صادر کرد و اين حکم ها نيز به طور دسته جمعي يا انفرادي اجرا شد.
شرح مناسبت:
هفتاد سال بعد از اين که نيروي بخار توسط دنيس پاپن، مهندس فرانسوي کشف شد، کشتي بخار به وسيله يک فرانسوي ديگر به نام مارکي دوژوفرا ساخته شد. مارکي دوژوفرا با استفاده از اختراع پاپن و نيز ماشين بخاري ژوزف کونيو، موفق شد در نيمه ماه مه 1776م اولين کشتي بخار را طراحي نموده و آن را در رودخانه دانوب آزمايش کند. استفاده از نيروي بخار در کشتي، تحول بزرگي در صنعت دريانوردي به وجود آورد و در سال هاي بعد، استفاده هاي فراواني از آن شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم اميلي ديکِنْسون، بانوي شاعر امريکايي در دهم دسامبر 1830م در ايالت ماساچوست امريکا به دنيا آمد. اميلي در ابتدا در زادگاهش و سپس در يک کالج به تحصيل پرداخت اما به سبب آنکه عميقاً از تعليم و تربيتي چنان خشک و خشونت آميز رنج مي برد، دنباله تحصيل را رها کرد و در خانه به وسيله معلم خصوصي و مطالعات شخصي بر وسعت معلومات خود افزود. ديکنسون در اواسط عمر به دنبال آشنايي با برخي نويسندگان معروف امريکا، به ادبيات علاقه مند شد و با الهام از آثار آنان، اشعار فراواني سرود. سال هاي پاياني عمر اميلي ديکنسون به انزوا و گوشه گيري در زادگاهش گذشت و او بيشتر وقتش را به پرورش گل و سرودن شعر مصروف داشت. از وي نزديک به دو هزار قطعه منظوم بر جاي مانده که تنها سه منظومه از آن ها در زمان حياتش انتشار يافت. پس از مرگ، اشعار او به صورت يادداشت هاي پراکنده و گاه با خط ناخوانا در گوشه و کنار اتاقش پيدا شد که شش سال پس از مرگش در ديواني انتشاريافت و پيروزي عظيمي در ادبيات امريکا به دست آورد. هم چنين چاپ کامل اشعار ديکنسون 38 سال پس از مرگ وي در سال 1924م اتفاق افتاد. به طور کلي، نمي توان اشعار ديکنسون را به عصري معيّن منسوب کرد. اشعار وي از رنج درون و شکنجه پنهاني او حکايت دارد که همه در قطعه هاي کوتاه و موجز چون رباعي و با وزني خاص و قالبي ساده گنجانده شده و از قدرت عجيب در
تصوير و ترسيم و از نفوذ فراوان و از سبکي پاکيزه و اعجاب آور برخوردار است. بي آنکه بتوان اميلي ديکنسون را با شاعري معيّن سنجيد. مي توان او را در شمار چند نفر بانوي شاعر بزرگ جهان به شمار آورد که شهرتش پس از مرگ، روزافزون شد واشعارش در نسل بعد، نفوذ بسيار يافت. خانم اميلي ديکنسون، سرانجام در پانزدهم مه 1886م در پنجاه و شش سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
نيروهاي آلمان نازي از روز دهم مه 1940م حمله به کشورهاي بلژيک، هلند و لوکزامبورگ در غرب آلمان را آغاز کردند و پس از يک حمله شديد پنج روزه اين کشورها را اشغال نمودند. پس از تصرف هلند توسط آلمان، ملکه هلند و دولت اين کشور به انگليس رفتند و تا آزادي هلند در سال 1945، دولت هلند آزاد را تشکيل دادند.
شرح مناسبت:
نايلون نام تجارتي و متداول يک سري از رايج ترين و پراستفاده ترين پديده هاي قرن بيستم مي باشد. اختراع و يا کشف نايلون در نيمه ماه مه 1941م در امريکا صورت گرفت و چون هيأتي از شيمي دانان با هم بر روي فرمول آن کار مي کردند، مخترع و يا مکتشف اصلي آن مشخص نيست. هدف دانشمندان به دست آوردن فرمولي براي ساخت ماده اي بود که بتواند در نساجي جاي گزين پنبه و پشم شود. اين پديده مصنوعي که از زغال سنگ، آب، هوا، نفت، فراورده هاي فرعي کشاورزي و گاز طبيعي ساخته مي شود، از مهم ترين کشف هاي شيميايي مدرن به حساب مي آيد. نايلون از سخت ترين و انعطاف پذيرترين مواد موجود است و در مقابل شست وشو و مواد شيميايي مقاومت دارد. هم چنين نايْلون قابل شکل گيري به صورت الياف، ورق، ميله، لوله و نيز به صورت گرد براي قالب گيري مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سرزمين هندوراس از ديرباز مرکز تمدن عظيم قوم مايا بود، اما پس از اشغال هندوراس توسط استعمارگران اسپانيايي، اين قوم نابود شد و اشغال گران در روز شانزدهم مه 1502م الحاق اين سرزمين به حوزه استعماري خود را اعلام کردند. در جريان اين اشغال، اسپانيايي ها سراسر هندوراس را به تصرف خود درآوردند و مقاومت هاي گسترده سرخ پوستان اين سرزمين را درهم شکستند. منطقه هندوراس سال ها به عنوان بخشي از گواتمالا، از مستعمرات اسپانيا به حساب مي آمد. در اوايل قرن نوزدهم ميلادي به علت نابساماني اوضاع داخلي اسپانيا، سرزمين هندوراس نيز مانند اکثر مستعمرات امريکاي مرکزي توانست از فرصت به وجود آمده استفاده کند و در نيمه سپتامبر 1821م استقلال خود را بازيابد. هندوراس با مساحتي بيش از 112 هزار کيلومتر مربع، واقع در امريکاي مرکزي، داراي حکومتي جمهوري است و با کشورهاي گواتمالا، السالوادور و نيکاراگوئه همسايه است. (ر.ک: 15 سپتامبر)
شرح مناسبت:
يوهان کپلر منجم و رياضي دان شهير آلماني در 16 مه 1571م در شهر ويل آلمان به دنيا آمد. در چهار سالگي به آبله سختي مبتلا شد به طوري که دست هايش فلج و بينايي اش ضعيف گرديد. با اين حال اين ضعف و از کارافتادگي مانع علم اندوزي کپلر نشد و پس از ورود به دانشگاه، به مطالعات نجومي روي آورد. وي در 23 سالگي به استادي اخترشناسي برگزيده شد و مطالعات خود را ادامه داد. کپلر در سال هاي نخستِ کار، طرفدار اين نظريه بود که خورشيد مرکز منظومه شمسي است. وي در سال 1609م قوانين حرکت سيارات را پيدا کرد و ثابت نمود که نه
تنها مسير حرکت سياره ها به دور خورشيد بيضي است، بلکه هر سياره حين گردش در روي مدار، مرتّباً سرعتش را تغيير مي دهد، به اين معني که هرگاه سياره به خورشيد نزديک مي شود، بر سرعتش اضافه مي گردد. هم چنين زمان گردش کامل سياره هايي که به خورشيد نزديک ترند، کمتر از سياره هايي است که از خورشيد دورند. اين نظرات و به ويژه نظريه حرکت سياره ها با مخالفت هاي فراواني مواجه گرديد و کپلر به سختي مورد حمله مخالفان قرار گرفت. کپلر سرانجام نوشته ها و آثار تحقيقي خود را منتشر کرد و در انتظار ماند تا شايد با گذشت زمان، پيشرفت هاي بشري پرده از روي واقعيت بردارد. او هم چنين با مطالعه بر روي نور، موفق به کشف قوانين شکست و انکسار نور شد و براي اولين بار، اساس تلسکوپ نجومي را بنياد نهاد. ضمناً کپلر نظريه هاي مهمي در مورد نيروي جاذبه زمين و چگونگي جزر و مد درياها داشته است. هر چند در ابتدا، کپلر با تحقيقات عميق خود، اخترشناسان و رياضي دانان روزگار خويش را به تحسين خود واداشت با اين حال پس از آن که وي در 15 نوامبر 1631م در 60 سالگي درگذشت به زودي از خاطره ها رفت و کسي آثار او را مطالعه نمي کرد. ولي دوران افتخار وي از زماني آغاز شد که اسحاق نيوتن و پيرلاپلاس دانشمندان بزرگ انگليسي و فرانسوي، شناخته شدند و معني آثار او را درک کردند.
شرح مناسبت:
ژان باتيست ژوزف بارون دو فوريه، رياضي دان فرانسوي در 21 مارس 1768م در اين کشور به دنيا آمد.
وي از ابتدا به تحصيل رياضيات دلبستگي يافت و پس از تحصيل در مدرسه نظام به تدريس پرداخت. استعداد فوريه در رياضيات، همپايه شور و حرارتي بود که براي جمهوري داشت و بدين سبب در آستانه انقلاب کبير فرانسه، مورد توجه عموم قرار گرفت. وي در سال 1798م به همراه ناپلئون بُناپارت راهي مصر شد و در دوران اشغال مصر توسط نيروهاي فرانسه، در اين ناحيه فرمان روايي يافت. اما با سقوط ناپلئون، حکومت فوريه نيز رو به افول رفت و از آن پس، بيشتر به کارهاي علمي و تحقيقي در رياضي پرداخت. او تحقيقات علمي خود را در موضوع انتشار حرارت متمرکز کرد و کوشيد تا قوانين حاکم بر انتشار حرارت را از يک سر تيغه فلزي تا سر ديگر آن به دست آورَد. فوريه پس از تلاش خستگي ناپذير خود، موفق به حل اين مسئله گرديد و توانست آنچه را که امروزه، "سلسله فوريه" ناميده مي شود، ابداع نمايد. اين سلسله در فيزيک و رياضي نقش اساسي برعهده دارد و از مسائل بسيار جالب و مهم رياضي به شمار مي رود. بر اين اساس، هر نوسان متناوب که عيناً تکرار شود، مي تواند به صورت يک سلسله از حرکات موجي ساده منظم تنظيم گردد به طوري که مجموع آنها عبارت از همان تغيير متناوب در هم پيچيده باشد. فوريه نتيجه تحقيقات خود را در کتابي به نام نظريه تحليل حرارت تاليف کرد که مورد استفاده دانشمندان پس از او قرار گرفت. وي هم چنين درباره پديده هاي ارتعاشي شامل صوت و نور، تحقيقاتي ارزنده انجام داد و بيش از پيش اهميت يافت. ژان
باتيست فوريه سرانجام در شانزدهم مه 1830م در شصت و دو سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دولت هاي استعماري اروپا از سده هاي هجده و نوزدهم ميلادي، به دليل حضور و حکومت امپراتوري عثماني بر اکثر نواحي خاورميانه، در صدد تجزيه و کم کردن قدرت حاکميت عثماني بودند. شرکت عثماني در جنگ جهاني اول و آغاز شکست هاي اين امپراتوري در جنگ، زمينه را براي تامين خواسته هاي شوم استعمارگران فراهم آورد و دولت هاي انگلستان و فرانسه، نمايندگان خود با نام هاي سِرمارک سايکس و فرانسوا پيکو را مامور اين کار کردند. امضاي پيمان استعماري معروف به قرارداد سايکس - پيکو پس از جنگ جهاني اول شرايط سياسي منطقه را براي تفکيک اراضي خاورميانه و تجزيه مستملکات آسيايي امپراتوري عثماني فراهم آورد. به موجب اين قرارداد که نوعي تباني استعماري و توسعه طلبانه متفقين به شمار مي رفت، دولت هاي انگليس، فرانسه و روسيه، کشورهاي عربي را که جزو قلمرو عثماني بودند، ميان خود تقسيم کردند. به اين ترتيب، عراق و اردن، تحت کنترل انگليس و سوريه و لبنان زير سلطه فرانسه درآمدند. هم چنين بخش هاي شمالي عراق و شرق ترکيه در محدوده اي به وسعت 50 هزار مايل مربع به روسيه واگذار شد. خاک عراق و فلسطين به خصوص از آن جهت که در مسير راه زميني انگليسي ها به مستعمرات آنان در هندوستان واقع شده بود و تماس آنان را با نيروها و پايگاه هايشان در خليج فارس و نواحي جنوبي ايران تسهيل مي کرد، ارزش سوق الجيشي و استراتژيکي فراواني براي بريتانيا داشت. فرانسه و انگليس در پي تقسيمات پيمان سايکس -
پيکو با يک ديگر توافق کردند تا متصرفات خاورميانه اي خويش را به اميرنشين هاي متعدد تبديل نمايند و در هر اميرنشين، احساسات قومي، نژادي، زباني و مذهبي را عليه دولت عثماني برانگيزند تا راه شکست نهايي عثماني از درون هموارتر گردد. يکي از نتايج سياه اين قرارداد، زمينه سازي جهت تشکيل کشور يهودي نشين و نژادپرست اسرائيل در فلسطين اشغالي بود که درحدود سه دهه بعد از امضاي اين قرارداد، عملي شد.
شرح مناسبت:
پس از کودتاي نورمحمد ترکي نخستين دولت کمونيستي با حمايت مستقيم شوروي سابق در افغانستان بر سر کارآمد. حکومت ترکي نيز در اوايل سال 1979م با يک کودتاي ديگر به رهبري حفيظاللَّه امين که از همکاران نزديک ترکي بود سرنگون شد. ولي روسها به حفيظاللَّه امين که درصدد نزديکي به امريکا و ايجاد تعادلي در روابط افغانستان با شرق و غرب بود بدگمان شدند و در آخرين روزهاي سال 1979م با پياده کردن بيش از پنج هزار نفر از نيروهاي هوابرد خود در کابل، حکومت حفيظاللَّه امين را سرنگون ساختند. بدين ترتيب تجاوز نظامي ارتش سرخ شوروي به افغانستان آغاز شد و در اولين قدم، حفيظاللَّه امين به قتل رسيد و ببرک کارمل به رياست جمهوري انتخاب گرديد. در اين ميان طرز تفکر و روحيه استقلال طلبي مردم مسلمان افغانستان و مهمتر از آن، اسلامي بودن اين کشور و گرايش عميق مردم به دين اسلام باعث شد تا در برابر حکومت هاي وابسته به شوروي قيام کنند. اين مسئله باعث شد که دولت شوروي براي رويارويي با آنها، نيروهاي خود در افغانستان را تا اوايل دهه 1980م تا يک صد هزار
نفر افزايش دهد. اين تجاوز در حدود نه سال به طول انجاميد و جنگي نابرابر ميان مجاهدان افغان و نيروهاي ارتش سرخ شوروي درگرفت. با روي کار آمدن ميخائيل گورباچف در سال 1985م، وي تصميم گرفت به علت هزينه هاي سنگين حضور نيروهاي شوروي در افغانستان و عدم اخذ نتيجه مطلوب از تجاوز نظامي، قواي نظامي خود را از اين کشور خارج سازد و شکست را پذيرا شود. از اين رو تخليه سربازان شوروي از افغانستان از روز 16 مه 1988م آغاز شد و تا روز پانزدهم فوريه 1989م، آخرين واحد از نيروهاي شوروي، افغانستان را تخليه کردند. تخليه افغانستان از نيروهاي شوروي بر خلاف تصور و پيش بيني بسياري از سياست مداران و مفسران غربي موجب پيروزي مجاهدان افغاني و سقوط دولت طرفدار شوروي در کابل نشد و بين گروه هاي مختلف مجاهدين بر سر کسب قدرت اختلاف افتاد.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي نُروژ با 323/758 کيلومتر مربع وسعت در شمال قاره اروپا و در همسايگي کشورهاي سوئد، فنلاند و … قرار گرفته است. جمعيت نروژ در حدود 4/5 ميليون نفر مي باشد و به دليل دارا بودن رشد منفي جمعيت پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م نيز 4/5 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت آن شهر اسلو و از شهرهاي ديگر اين کشور، برگن، تروندهيم و استاوانگر قابل ذکرند. دين اکثر مردم نروژ پروتستان، زبان رسمي نروژي و واحد پول آن، کرون نروژ مي باشد. نروژ که از ساليان پيش تحت سلطه سوئد قرار داشت، در بيست و هفتم اکتبر 1905م از سوئد مستقل شد و حکومت پادشاهي را اختيار کرد.
هفدهم ماه مه و روز قانون اساسي در اين کشور به عنوان روز ملي انتخاب شده است. (ر.ک: 27 اکتبر)
شرح مناسبت:
در 17 مه 1426م نخستين مدرسه دريانوردي در جهان جهت تعليم فنون دريانوردي در کشور پرتغال تأسيس شد. هدف از ايجاد اين مدرسه، تعليم دريانوردان ورزيده و به کارگيري آنان در زمينه توسعه اکتشافات جغرافيايي بود. بسياري از کاشفان و دريانوردان مشهور آن عصر پرتغال از فارغ التحصيلان اين مدرسه بودند. به همين دليل، به تدريج در ديگر کشورهاي جهان نيز مدارس دريانوردي، داير شد.
شرح مناسبت:
ادوارد جِنِر، پزشک معروف انگليسي در 17 مه 1749م، در انگلستان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، به تحصيل در رشته طب پرداخت و نزد يکي از پزشکان زادگاهش به کسب تجربه مشغول شد. جِنِر در 21 سالگي راهي لندن شد و تحت نظر يکي از جراحان معروف زمان به کار آموزي پرداخت. او پس از چندي، به مطالعه و تحقيق در مورد بيماري آبله که در آن روزگار، بي رحمانه مردم را به ديار عدم مي فرستاد روي آورد و با تلاش خستگي ناپذير خود موفق شد تا در 14 مه 1796م واکسن ضد آبله را کشف کند. او معتقد بود که تزريق مايه آبله، سبب ايجاد آبله خفيف در انسان مي شود و همين موضوع موجب مصونيت بدن در مقابل اين بيماري خواهد شد. پس از آزمايش موفقيت آميز واکسن آبله، جِنِر فوراً اين کشف را طي رساله اي نوشت و به دانشمندان ارائه نمود. در اين هنگام، برخي دانشمندان او را شعبده باز قلمداد کردند و با عنوان کردن اين که جنگ با تقدير و طبيعت، برخلاف موازين ديني است، مبارزات جنر عليه بيماري آبله را تقبيح کردند. اما جِنِر دست از
کار نکشيد و به آرامي نظريات و کشفيات خود را به اثبات رساند. کم کم جنر شهرت يافت و هزاران نفر را با موفقيت واکسينه کرد. از آن پس آبله کوبي در نقاط ديگر دنيا نيز رواج يافت و بسياري از مردم، از خطر مرگبار آبله رهايي يافتند. وي سال هاي پاياني عمر را در زادگاهش گذراند و سرانجام در 30 نوامبر 1822م در 73 سالگي در گذشت.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي نُروژ با 323/758 کيلومتر مربع وسعت در شمال قاره اروپا و در همسايگي کشورهاي سوئد، فنلاند و … قرار گرفته است. جمعيت نروژ در حدود 4/5 ميليون نفر مي باشد و به دليل دارا بودن رشد منفي جمعيت پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م نيز 4/5 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت آن شهر اسلو و از شهرهاي ديگر اين کشور، برگن، تروندهيم و استاوانگر قابل ذکرند. دين اکثر مردم نروژ پروتستان، زبان رسمي نروژي و واحد پول آن، کرون نروژ مي باشد. نروژ که از ساليان پيش تحت سلطه سوئد قرار داشت، در بيست و هفتم اکتبر 1905م از سوئد مستقل شد و حکومت پادشاهي را اختيار کرد. هفدهم ماه مه و روز قانون اساسي در اين کشور به عنوان روز ملي انتخاب شده است. (ر.ک: 27 اکتبر)
شرح مناسبت:
پيِر آگوسْتين کارون دو بومارْشِه، نويسنده و نمايش نامه نويس فرانسوي در دوم فوريه 1732م در پاريس به دنيا آمد. پدرش ساعت ساز معروفي بود که از ذوق هنري بهره داشت و خانواده خود را به موسيقي و تئاتر و شعر علاقه مند ساخت. از اين رو، بومارشه از نوجواني به حرفه پدر روي آورد و پس از ساختن ساعت هاي خوب براي درباريان و شاه، به دربار راه يافت. او در مدت کوتاهي، ترقي زيادي کرد به طوري که به زودي در شمار اشراف درباري واقع شد. با اين حال، پس از چندي به علت نوشتن مقاله درباره مقامات قضايي و رسوا کردن آن ها دستگير و محکوم شد و با انتشار کتاب چهار بخش خاطرات، از خود
دفاع نمود. وي در سال هاي پس از آن مدتي به کارهاي سياسي پرداخت و از طرف دولت فرانسه، راهي ماموريتي در هلند گرديد. در طي سال هاي بعد، با وجودي که بومارشه بيشتر وقت خود را به کارهاي دولتي مشغول بود، با اين وصف آثار متعددي نوشت که برخي از آنها هم چون ريش تراش اُسويل و عروسي فيگارو و مادر مقصرْ، شهرتي فراواني يافت. بومارشه شخصيتي فعال و ذهني تابناک داشت، درباره همه امور، انديشه هاي تازه عرضه مي کرد و از بيشتر هنرها بهره مند بود. شهرت بومارشه، بيشتر به دو کمدي او به نام هاي ريش تراش اسويل و مادر مقصّر، که در نوع خود آثاري بي نظير بودند که نه از چيزي تقليد شده و نه کسي توانست از آنها تقليد کند. خاطرات او نيز تحسين عموم را برانگيخت و او را در شمار نويسندگان تراز اول قرار داد. بومارشه خود گفته است که ادبيات برايش تنها يک تفنّني به شمار مي آمد. اما دستنويس آثارش ثابت مي کند که وي نويسنده اي دقيق بوده و در نوشته هايش، تيزهوشي و زيرکي بسيار به کار مي برده است. پير آگوستين بومارشه سرانجام در هجدهم مه 1799م بر اثر سکته قلبي در 67 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ميخائيل يان دوفويه، مستشرق هلندي، در نهم اوت سال 1836م در هلند به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته الهيات و فلسفه دانشگاه ليدن هلند به پايان رسانيد و سپس با انتخاب رشته زبان هاي سامي، به آموختن زبان عربي پرداخت. دوفويه پس از آن دروس خود را ادامه داد و با اخذ
مدرک دکتراي الهيات، به عنوان مترجم زبان هاي شرقي، مشغول به کار گرديد. در همين زمان تنظيم نسخه هاي خطي و کشف و شناسايي آنها از گنجينه هاي کتابخانه ليدنِ هلند به او محول شد. وي در اين زمان به دست نويس هاي نفيسي دست يافت که خاورشناسان پيش از او متوجه آنها نشده بودند که از اين ميان يک سري از کتاب هاي جغرافي دان هاي قرون اوليه اسلامي بود. دوفويه در جريان تدريس خود، براي دانشجويان زبان عربي اهميتي فراوان قائل بود و يکي از خدمت هايش به آنان، تأسيس مؤسسه اي براي کمک به آنان بود. وي علاوه بر تدريس، رياست هيأت تحريريه مجلدات سه گانه دايرةالمعارف اسلامي ليدن را برعهده گرفت و در انجمن هاي علميِ شرق شناسي عضويت يافت. دوفويه هم چنين به زبان هاي فرانسوي، انگليسي، لاتيني، آلماني و يوناني تسلط داشت و در حدود سي صد مقاله در مجلات گوناگون ارائه نمود.اين خاورشناس پرکار هلندي، داراي اطلاعات وسيعي در زمينه تاريخ و جغرافياي ممالک اسلامي و ادبيات عرب بود و پس از کشف و شناسايي کتاب معروف تاريخ الرُّسَل و الملوک اثر محمد بن جرير طبري، مورخ و دانشمند مشهور مسلمان، شهرت بيشتري به دست آورد. او دقت خود را روي مؤلفان اوليه اسلامي و به خصوص مورخان و جغرافي دان هاي مسلمان و شعراي قرون اوليه اسلام متمرکز ساخت و براي مقدمه نويسي، حاشيه نويسي، يادداشت نگاري و فهرست نويسي بر اين کتب، تلاش فراواني به انجام رساند. شهرت دوفويه به عنوان يکي از دانشمندان طراز اول هلندي، علاوه بر تبحر در تاريخ، جغرافيا، ادبيات و کتاب
شناسي اسلامي و عربي اين است که وي به ندرت مرتکب خطا و اشتباه شده است و نسل هاي بعد از او با اطمينان خاطر، از يافته هاي علمي اش بهره مي بردند. تهيه و تدوين متون جغرافيايي عربي قرون سوم و چهارم هجري در هشت جلد و نيز انتشار بيش از 30 نسخه از کتاب هاي تاريخي و جغرافيايي جهان اسلام، از جمله اقدامات اوست. پروفسور ميخائيل يان دوفويه، سرانجام پس از عمري تحقيق و تاليف، در 17 مه 1909م در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دولت انگليس که پس از پايان جنگ جهاني اول، قيموميت فلسطين را برعهده داشت، در آستانه جنگ جهاني دوم، با انتشار کتاب سفيد، گام ديگري در راه تشکيل دولت غاصب صهيونيستي برداشت. براساس راه حلي که در اين کتاب براي مسئله فلسطين ارائه شده بود، پس از 10 سال دولت مستقل فلسطين با دو مليت يهودي و مسلمان به وجود مي آمد. در کتاب سفيد هم چنين پيش بيني شده بود که تا سال 1944، صد هزار يهودي ديگر به فلسطين مهاجرت کنند و از آن به بعد، مهاجرت يهوديان با موافقت اعراب باشد. فلسطيني ها که از حمايت لندن از صهيونيست ها آگاه بودند، طرح ارائه شده توسط دولت انگليس را که مقدمه اشغال کامل فلسطين بود، رد کردند. از طرف ديگر، صهيونيست ها نيز که خواهان ايجاد رژيمي صهيونيستي و نه يهودي و مسلمان در فلسطين بودند، طرح کتاب سفيد را نپذيرفتند و در سال 1942م در کنفرانسي در امريکا و با حمايت اين کشور، رسماً خواستار تشکيل رژيم صهيونيستي در فلسطين شدند. در نهايت، نه سال
پس از انتشار اين کتاب، در توطئه اي مشترک، نيروهاي انگليسي خاک فلسطين را ترک کردند و عرصه را براي تثبيت حضور صهيونيست ها و اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي در 14 مه 1948م فراهم آوردند. (ر.ک: 14 مه)
شرح مناسبت:
در سال 1945م ويکتور امانوئل سوم پادشاه ايتاليا که 45 سال سلطنت کرده بود، با رأي مجلس ملي اين کشور برکنار و پسرش اومبرتوي دوم جانشين وي شد. اما مردم ايتاليا با شرکت در يک همه پرسي، خواستار حکومت جمهوري شدند و به اين ترتيب به سلطنت يک ساله اومبرتوي دوم خاتمه دادند. با اين حال به علت فقدان احزاب سياسي فراگير و قدرت مند که ناشي از شکاف هاي اقتصادي و اجتماعي در ايتاليا است، دولت هاي اين کشور پس از جنگ جهاني دوم، تا سال ها، همواره عمر کوتاهي داشتند.
شرح مناسبت:
پيِر آگوسْتين کارون دو بومارْشِه، نويسنده و نمايش نامه نويس فرانسوي در دوم فوريه 1732م در پاريس به دنيا آمد. پدرش ساعت ساز معروفي بود که از ذوق هنري بهره داشت و خانواده خود را به موسيقي و تئاتر و شعر علاقه مند ساخت. از اين رو، بومارشه از نوجواني به حرفه پدر روي آورد و پس از ساختن ساعت هاي خوب براي درباريان و شاه، به دربار راه يافت. او در مدت کوتاهي، ترقي زيادي کرد به طوري که به زودي در شمار اشراف درباري واقع شد. با اين حال، پس از چندي به علت نوشتن مقاله درباره مقامات قضايي و رسوا کردن آن ها دستگير و محکوم شد و با انتشار کتاب چهار بخش خاطرات، از خود دفاع نمود. وي در سال هاي پس از آن مدتي به کارهاي سياسي پرداخت و از طرف دولت فرانسه، راهي ماموريتي در هلند گرديد. در طي سال هاي بعد، با وجودي که بومارشه بيشتر وقت خود را به کارهاي دولتي مشغول بود،
با اين وصف آثار متعددي نوشت که برخي از آنها هم چون ريش تراش اُسويل و عروسي فيگارو و مادر مقصرْ، شهرتي فراواني يافت. بومارشه شخصيتي فعال و ذهني تابناک داشت، درباره همه امور، انديشه هاي تازه عرضه مي کرد و از بيشتر هنرها بهره مند بود. شهرت بومارشه، بيشتر به دو کمدي او به نام هاي ريش تراش اسويل و مادر مقصّر، که در نوع خود آثاري بي نظير بودند که نه از چيزي تقليد شده و نه کسي توانست از آنها تقليد کند. خاطرات او نيز تحسين عموم را برانگيخت و او را در شمار نويسندگان تراز اول قرار داد. بومارشه خود گفته است که ادبيات برايش تنها يک تفنّني به شمار مي آمد. اما دستنويس آثارش ثابت مي کند که وي نويسنده اي دقيق بوده و در نوشته هايش، تيزهوشي و زيرکي بسيار به کار مي برده است. پير آگوستين بومارشه سرانجام در هجدهم مه 1799م بر اثر سکته قلبي در 67 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشورهاي استعماري طي سده هاي گذشته سعي داشتند تا به هر طريقي با تصرف نواحي گوناگون جهان، حضور خود را بر اين نقاط تحميل کنند و به مستعمرات خود بيفزايند. در اين ميان، فرانسه از پيش گامان استعماردر قاره اروپا بود که به دنبال بهانه اي بود تا به کشور الجزاير در شمال قاره افريقا يورش برد. در نهايت در 18 مه 1830م پادشاه مستبد فرانسه به بهانه آن که فرمان رواي الجزاير، سه سال پيش از آن، براي وصول هفت ميليون فرانک طلب اين کشور از فرانسه، پاريس را تهديد کرده بود، دستور حمله به الجزاير
را صادر کرد. اما بر خلاف تصور دولت مردان فرانسه، مردم الجزاير در مقابل حمله به کشورشان به شدت مقاومت کردند و حتي پس از اشغال اين کشور توسط سربازان فرانسوي، امير عبدالقادر الجزايري، سال ها با آن ها مبارزه کرد. با اين وصف، به دليل برتري تجهيزات فرانسويان، آنان پس از کشتار مردم و سرکوب مقاومت آزادي خواهان الجزاير، بر اين کشور مسلط شدند. اگر چه استعمارگران فرانسوي پس از تسلط بر الجزاير، به غارت منابع اين کشور پرداختند، اما سرانجام مبارزات مردم منجر به استقلال الجزاير در سال 1962م گرديد.
شرح مناسبت:
برترانْدْ آرتور ويليام راسل نويسنده معروف و فيلسوف معاصر انگليسي در 18 مه 1872م در انگلستان به دنيا آمد و در کودکي زبان هاي فرانسوي و آلماني را فرا گرفت. وي در 18 سالگي وارد دانشگاه کمبريج شد و با درجه ممتاز در رشته فلسفه فارغ التحصيل گرديد. راسل پس از پايان تحصيلات به مطالعه مکاتب فکري مختلف پرداخت و ديدگاه هاي خود را در مورد اين مکاتب به رشته تحرير در آورد. وي پس از گرايش به منطق، کتاب اصول رياضيات را در سال 1903م به نگارش درآورد و در آن ثابت کرد که رياضيات قسمتي از علم منطق است. در اين کتاب که توجه تمام متفکرين معاصر را به خود جلب کرد، راسل مکتب تازه اي را در منطق رياضي به وجود آورد. هم چنين اين کتاب به دليل اهميت فراوان، در رديف سلسله کتاب هاي صدگانه مهمي که از آغاز بشريت تا آن روز نوشته شده، قرار گرفت. راسل با جنگ هاي جهاني اول و دوم و نيز جنگ
امريکا عليه ويتنام به مخالفت جدي پرداخت و حتي دادگاهي براي محاکمه غيابي دولت مردان امريکا تشکيل داد که به نام او، به دادگاه راسل معروف شد. وي طرفدار آزادي مطلق و نامحدود روابط انساني و اجتماعي بود و علناً با دين و مذهب مخالفت مي کرد. راسل معتقد است که ارزش يک نفر آزاد انديش به افکار و عقايد او نيست بلکه به طريقي است که آن عقايد را پذيرفته است. يک مرد آزاد هرگز در مقابل زور سر فرود نمي آورد و تسليم آرزوها و هوس هاي خويش نمي شود بلکه فقط از منطق و برهان تبعيت مي کند. راسل در سال 1950م به خاطر دفاع مداوم از بشريت و آزادي افکاري که در آثارش فراوان يافت مي شود، به دريافت جايزه ادبيات نوبل مفتخر شد.اساس فلسفه راسل، منطق اوست. نظريات او در باب مابعدالطبيعه و اخلاقيات و ماهيت رابطه ذهن و ماده، در دوره حيات او دستخوش تحولات عميق بوده است، ولي در طي اين تحولات، هيچ گاه از کوشش در راه آوردن فلسفه به صورت يک علم، منحرف نشده است. نظريات راسل در مذهب و اخلاق با آن چه مرسوم زمان بود سازش نداشت. اگرچه وي در محيطي مذهبي بار آمده بود، با اين حال به اين نتيجه رسيد که اعتقادات مذهبي با علوم جديد ناسازگار و اخلاقيات مسيحي در مواردي نامعقول است. باوجود اين، راسل معتقد بود که ميان دين و علم، ستيزي نيست چرا که علم به قبول يا انکار دين نيازي ندارد. وي در عين حال تاکيد مي کرد که: خيلي احتمال دارد که من بر خطا باشم.
راسل از لحاظ آثار قلمي يکي از تواناترين نويسندگان و متفکران زمان خود بود و آثار متعددي به رشته تحرير درآورد که اميدهاي نو، اخلاق، معماهاي فلسفه، تصوف و منطق و رؤوس فلسفه از آن جمله اند. برتراند راسل سرانجام در دوم فوريه 1970م در 98 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
با انجام اولين آزمايش هسته اي هند در 18 مه 1974م در صحراي راجستان در غرب اين کشور و نزديک مرز پاکستان، کشور هند پس از امريکا، شوروي، فرانسه، انگلستان و چين، ششمين کشوري بود که از قدرت هسته اي برخوردار شد. بيست و چهار سال بعد در ماه مه 1998 م، هند 5 آزمايش هسته اي ديگر انجام داد و عملاً موفق به ساخت بمب هسته اي شد. به اين ترتيب، هند، با توجه به منازعه طولاني خود با پاکستان و نيز مطرح بودن به عنوان قدرت منطقه اي در جنوب آسيا، قدرت نظامي و سياسي خود را افزايش داد. اين امر تلاش پاکستان را نيز برانگيخت و پس از چندي اين کشور هم به جمع دارندگان بمب هسته اي پيوست. دستيابي هند به سلاح هسته اي نشان داد، تا وقتي که قدرت هاي بزرگ دارنده اين سلاح، از انهدام زرّادخانه سلاح هاي کشتار جمعي خود اجتناب مي ورزند، مسابقه تسليحاتي در جهان تداوم خواهد يافت و کشورهاي مختلف نيز در پي دستيابي به چنين تسليحاتي خواهند بود.
شرح مناسبت:
ژنرال ژوزف موبوتو معروف به موبوتو سه سه سکو، رئيس ستاد ارتش کنگو بود، ولي در 25 نوامبر 1965م طي کودتايي، زمام امور را به دست گرفت. وي پس از آن، با اتخاذ روشي خودکامه، از اختيارات مجلس کنگو کاست و با حذف پست نخست وزيري، کليه اختيارات کشور را در دست خود گرفت. موبوتو ضمن تغيير نام کنگو به زئير، به تقليد از چين، نوعي انقلاب فرهنگي به راه انداخت و در جريان اين انقلاب که آن را بازگشت به خويشتن ناميد، اقدامات
مضحک و مبتذلي انجام داد. اين مسئله باعث شد تا جريان غرب گرايي، بار ديگر به عنوان يک انديشه مترقي توسط او به کشور باز گردد. برقراري روابط با رژيم صهيونيستي، حمايت از شورشيان آنگولا، برگزاري انتخابات تحت فشارهاي بين المللي، سرکوبي اعتراضات مردمي و دانشجويي از اقداماتي بود که در زمان حکومت سه سه سکو انجام شد. در اوايل دهه 1990م با پديدار شدن نشانه هاي تغيير اوضاع در صحنه بين المللي و وقوع تحول در کشورهاي ديکتاتوري، اعتراضات و تظاهرات داخلي بر ضد موبوتو در شهرهاي مختلف زئير شکل گرفت که خواهان کناره گيري او از قدرت و تشکيل يک کنفرانس ملي براي بررسي و تدوين قانون اساسي جديد بودند. از سوي ديگر، موبوتو که با اعتراضات عمومي مواجه شده بود بحث حکومت دموکراتيک و تبديل حکومت به نظام چند حزبي را مطرح کرد و حتي يکي از رهبران مخالفان را به نخست وزيري منصوب نمود. اما اين اعمال نه تنها از اعتراضات نکاست بلکه تعداد زيادي از مردم در جريان اين درگيري ها کشته و زخمي شدند. در سال هاي 1996 و 1997م مذاکرات جهت حل مناقشه بين لوران کابيلا رهبر مخالفان و موبوتو سه سه سکو انجام شد که بدون نتيجه پايان يافت. ادامه زد و خورد بين شورشيان و نيروهاي دولتي سرانجام به شکست سه سه سکو و فرار او به مراکش در شانزدهم مه 1997م انجاميد. در نهايت، نيروهاي مخالف وارد پايتخت شدند و دو روز بعد در هجده مه 1997م، حکومت سي و دو ساله ديکتاتوري موبوتو سه سه سکو سقوط کرد. با فروپاشي دولت موبوتو، لوران کابيلا
رهبر شورشيان به رياست جمهوري کنگو رسيد و دور تازه اي از حوادث اين کشور آغاز شد.
شرح مناسبت:
گسترش موزه هاي دنيا و همکاري همه جانبه علمي، فرهنگي و صنعتي بين آنها در جهت دستيابي به اهداف فرهنگي، از طريق هماهنگ ساختن اقدامات بين المللي و تدوين برنامه هايي مؤثر است که داراي خطوط اساسي همکاري مشترک و دوجانبه بين مردم و موزه ها در سطح جهاني باشد. بر اساس همين اعتقاد در جلسه مجمع عمومي کميته بين المللي موزه ها در سال 1977م در مسکو، روز 18 مه (برابر با 28 ارديبهشت) به عنوان روز جهاني موزه اعلام شد و از آن سال به بعد در اين روز در همه کشورهاي عضو، مراسمي به اجرا درمي آيد. از اهداف مهم اين مجمع، گسترش موزه ها در سراسر جهان، همکاري همه جانبه موزه ها در جهت رسيدن به اهداف فرهنگي، جلوگيري از نابودي فرهنگ بومي هر کشور و ايجاد مانع در برابر فرهنگ هاي بيگانه است. هم چنين هدف از تشکيل مکاني به نام موزه، نگهداري آثار گذشتگان و انتقال آنها به نسل هاي آينده، ايجاد و تقويت تفاهم ميان ملل و اقوام، شناخت و نمايش سهم اقوام و ملل در فرهنگ و تمدن جهاني و پيشگيري از انهدام فرهنگ بومي و جلوگيري از هجوم فرهنگ هاي نامأنوس مي باشد.
شرح مناسبت:
امپراتوري عثماني از اواخر قرن چهاردهم ميلادي، پيشروي در مناطق غربي قلمرو خود را آغاز کرد و در طي سال هاي بعد، تقريباً تمام اين منطقه را زير سلطه خود در آورد. دولت عثماني در اين راستا و در 19 مه 1521م در طي نبردي سخت، شهر بلگراد پايتخت يوگسلاوي را تصرف کرد و بعدها قسمت هايي از مجارستان را ضميمه
خود نمود. با اين حال، اين متصرفات در اثر ضعف امپراتوري عثماني و اعمال نفوذ دولت هاي اروپايي، به تدريج تا اوايل قرن بيستم، به استقلال رسيدند.
شرح مناسبت:
يوهان گوتْليپْ فيخْتِه يا فيشْتِه فيلسوف نامدار آلماني در 19 مه 1762م در آلمان به دنيا آمد. وي از کودکي داراي هوش و حافظه اي فوق العاده بود، به همين دليل مورد توجه يکي از اشراف قرار گرفت و در پرتو حمايت او، به تحصيل در رشته الهيات پرداخت. فيخته در اين هنگام با آثار و افکار امانوئل کانت، فيلسوف بلند آوازه هم وطنش آشنا شد و تاثير فراواني از او گرفت. فيخته پس از چندي به تدريس در دانشگاه پرداخت و رهبري مکتب ايده آليسم جديد آلمان را پذيرفت. پيروان ايده آليسم يا مکتب اصالت تصور و خيال بر اين عقيده اند که بسياري از اجسام، ساخته و پرداخته تصور آدمي هستند. در فلسفه ايده آليسم که فيخته پيرو آن است، شي ء، في نفسه وجود ندارد و تصورات و مفاهيم، مانند تخيلات، محصول خود ذهن است و ناشي از حسّ آزادي و اختيار مي باشد. به عبارت ديگر، در فلسفه ايده آليسم، ذهن انسان، آزاد و مختار است. فيخته هم چنين شرط اساسي هر دين را برآوردن مقتضيات و نيازمندي هاي مطلق قانون اخلاقي عنوان نموده است. بر اين اساس است که فلسفه او فلسفه اي اخلاقي محسوب مي گردد. يوهان فيخته بعدها سخنگوي مليّت پرستي شد و به ستايش شکوه مندي هاي فرهنگ آلماني پرداخت. از اين ديدگاه، وي آلمان ها را، نژاد خالص و ديگر اقوام را نژاد مخلوط مي دانست و نتيجه
مي گرفت که تمامي جهان، جز آلمان، بر جاده زوال و تباهي سير مي کنند، و تنها آلماني ها هستند که تمدن را به پيش مي برند. فلسفه وي زمينه ساز شکل گيري انديشه "نژاد فرمان روا"، توسط هِگِل، فکر "ابرمرد" نيچه و سرانجام، تصور وحشيانه آدولف هيتلر مبني بر آلمانْ برتر از همه، گرديد. گسترش اين افکار در سال هاي بعد باعث شد که بين فيخته و دانشگاه محل تدريسش، اختلاف به وجود آيد چرا که آنان اعتقاد داشتند که تعليمات فيخته با اصول ديانت منافات دارد. از فيخته آثار متعددي برجاي مانده که بنياد تحقيق علم، حقوق طبيعي و سرنوشت انسان از آن جمله اند. يوهان گوتْليپ فيخته در سال هاي پاياني عمر در برلين سکونت يافت و با تأسيس دانشگاه اين شهر، به رياست آن انتخاب شد تا اين که در 29 ژانويه 1814م در 52 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
فريدريش روکرت، زبان شناس زبان هاي هند و اروپايي و شاعر و مترجم آلماني، در نوزدهم مه 1788م در آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، در رشته حقوق فارغ التحصيل شد. از آن پس به آموختن زبان هاي شرقي از قبيل فارسي، عربي، سانسکريت، چيني و هم چنين زبان هاي اروپايي پرداخت و در هر يک، تسلّطي بسزا يافت. روکرت از سال 1811م به تدريس در دانشگاه هاي آلمان مشغول شد و هم زمان به تحقيق و مطالعه درباره زبان هاي شرق پرداخت. او از پيش گامان شاعران آلمان به شمار مي رود. تسلط شگفت انگيز روکرت به زبان آلماني، او را در سرودن اشعار مختلفي در سبک هاي
گوناگون و قالب هاي مختلف شرقي و غربي توانا کرده است. روکرت هم چنين از برخي سبک هاي ادبي شرقي براي سرودن شعر بهره مي گرفت. وي در ترجمه برخي آثار از عربي به آلماني، تمامي سجع ها، ضرب آهنگ ها، لفاظي ها، آرايه هاي بديع، ايهامات لفظي و بالاخره همه ترفندهاي ادبيِ به کار رفته در اصلِ اثر را به کار مي برد، به طوري که برخي آثار ترجمه اي او، از شگفتي هاي ادبيِ تاريخ ادبيات اروپا به شمار مي روند. روکرت هم چنين درتمام انواع شعر به ويژه غزل و حماسه سرايي مهارت داشته و در سبک ادبي، پيرو شيوه رمانتيک يا داستاني و افسانه اي بود. از روکرت آثار متعددي برجاي مانده که ترجمه منتخبي از قرآن، ترجمه آزاد از برخي غزليات حافظ و حماسه رستم و سهراب از آن جمله اند. فريدريش روکرت سرانجام در 31 ژانويه 1866م در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ناتانيل هاثْورْن، داستان نويس امريکايي در 4 ژوئن سال 1804م در ايالت نيوانگلند امريکا به دنيا آمد. وي در کودکي يتيم شد و به گوشه نشيني و انزوا روي آورد. با اين حال، تمام وقت خود را مصروف مطالعه ادبيات و پرورش قدرت خلاقه در خود نمود. هاثورن از آن پس، در طي سال هاي متمادي، در مجلات و روزنامه هاي امريکايي گاهي با نام و زماني بدون نام، داستان ها و آثار خود را منتشر مي کرد. وي تا 46 سالگي همانگونه که خود درباره خويشتن گفته است، گمنام ترين مرد ادبي امريکا به شمار مي رفت، اما در آن سال با انتشار کتاب نامه ارغواني
و داغ ننگ، شهرت فراواني کسب کرد. هاثورن هم چنين پس از انتشار کتاب رب النوع مرمرين کشتزار، بيش از پيش بر شهرت خود افزود. وي با توجه به محيط زندگي و روحيه مذهبي حاکم بر آن، در داستان هاي کوتاهش به مساله گناه و مقولاتي چون نخوت و خودبيني پرداخت. اين مسئله در کتابهاي هاثورن نيز تجلي يافته و در اغلب آنها، مبحث گناه را مورد تجزيه و تحليل قرار داده است به نحوي که به عنوان عالم علم اخلاق شناخته شده است. وي دربيش از يک صد داستان کوتاه و چهار رمان بزرگ خود، دو نکته را مدنظر داشته و تلاش نموده به بهترين صورت به آنها شکل بخشد: اول آن که تيزبيني و قدرت توصيف را تقويت نموده و از نيروي تخيل و القائات شاعرانه و تمثيلات، بهره گرفته است. دوم آنکه در نهايت استادي، مسائل و عناصر اخلاق را در همه مظاهر زندگي مطرح نموده و برجسته مي سازد. هاثورن افکار و عقايد اجتماع خود را در آثارش با سبکي انتقادآميز منعکس مي سازد و مدار غالب آثار او، بر گرد مبارزه با تعصب هاي مذهبي مي چرخد. وقوع جنگ هاي داخلي امريکا و بيماري طولاني او، وي را در سال هاي آخر عمر از هر نوع فعاليت ادبي باز داشت. بااين حال هاثورن قبل از مرگ، کليه آثار خود شامل داستان ها، نامه هاي خصوصي و يادداشت هاي سفر و … را چاپ و منتشر کرد. او به خاطر نوع داستان ها و کميت آنها، از بزرگ ترين نويسندگان زمان خود به شمار مي رفت. ناتانيل هاثورن، سرانجام در 19
مه 1864م در 60 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در نوزدهم مه 1917م، جايزه ادبي پوليتْزِر توسط مدرسه روزنامه نگاري دانشگاه کلمبيا که از طرف جوزف پوليتزر روزنامه نگار معروف امريکايي تأسيس شده بود، از محل وجوهي که وي در وصيت نامه خود به اين کار اختصاص داد، شکل گرفت. اين جايزه ادبي امريکا که شهرتي همپايه جايزه ادبي نوبل دارد، همه ساله به برجسته ترين نويسندگان، روزنامه نويسان و موسيقي دانان تعلق مي گيرد. از سال 1917م به اين طرف، هر سال در ماه مه، عده اي از روزنامه نويسان، نويسندگان، موسيقي دانان و منتقدان و … آراء و عقايد خود را در مورد پديده هاي برجسته هنري و ادبي سالِ قبل از آن اعلام مي دارند. در نهايت، با اکثريت آراء، يک نفر از ميان آثار موجود انتخاب مي شود و جايزه را دريافت مي کند. اين جايزه، در ادبيات به رشته هاي داستان، درام و … و در روزنامه نگاري به کاريکاتور، عکاسي و گزارش هاي عمومي و … تعلق مي گيرد.
شرح مناسبت:
مالک شباز معروف به مالکوم ايکس، رهبر نهضت سياهان امريکا در 19 مه 1925م در خانواده فقير در امريکا به دنيا آمد. هنگامي که مالکوم چهار ساله بود، خانه و کاشانه والدينش توسط فرقه نژادپرست کوکْلوکْسْ کِلان به آتش کشيده شد و دو سال بعد پدرش را نيز از دست داد. وي پس از آن در يک مدرسه شبانه روزي به تحصيل پرداخت ولي در 15 سالگي به دليل فقر، مدرسه را نيمه تمام، رها کرد. مالکوم پس از آن به کار در يک هتل روي آورد و تحت تاثير محيط به اعتياد و دزدي کشيده شد
تا اينکه در 21 سالگي به جرم سرقت به پنج سال زندان محکوم گرديد. وي در زندان با بسياري از زندانيان که غالباً سياه پوست و از خانواده هاي مسلمان بودند آشنا شد و با عاليجاه محمد، رهبر جنبش مخفي سياهان امريکا نيز ارتباط برقرار کرد. اين ارتباط، پس از زندان نيز ادامه يافت. سال هاي عضويت و همکاري مالکوم ايکس با اين جنبش اسلامي هم چون سال هاي زندان تاثير بسزايي در تغيير شخصيت وي نهاد و او را به کلي متحول نمود. مالکوم ايکس از آن پس فراگيري علوم ديني و مطالعه کتاب هاي اسلامي را آغاز کرد و با کمک هاي مردم توانست دو مسجد در ديترويت و فيلادلفياي امريکا براي مسلمانان بنا نمايد. او در مارس 1964م با هدف تشکيل سازمان وحدت سياهان افريقايي و امريکايي، از جنبش عاليجاه محمد جدا شد. مالکوم با تشکيل اين سازمان و انجام سخنراني هاي متعدد در مساجد و اماکن عمومي سياهان توانست تشکيلات نسبتاً منسجمي از سياه پوستان مقيم امريکا به وجود آورد. مالکوم ايکس در برابر حرکت مسالمت آميز مارتين لوترکينگ، کشيش سياه پوست امريکايي براي کسب حقوقِ برابر اجتماعي براي سياهان، اعتقاد به مبارزه گسترده سياسي و لزوماً قهرآميز داشت تا به وسيله آن بتوان نظام سرمايه داري امريکايي را که در تاريخ آن فقط قتل و غارت سرخ پوستان و سياهان و مردمان امريکاي لاتين، اسيا و افريقا در آن وجود داشت، مجبور به پذيرش حقوق سياهان نمود. مالکوم درسال 1964م به قاره افريقا و آسيا سفر کرد و با جهان اسلام از نزديک آشنا شد، اما سه ماه پس از
بازگشت به امريکا در 21 فوريه 1965م در شهر نيويورک مورد سوء قصد قرار گرفت و در چهل سالگي به شهادت رسيد. ماجراي شهادت او مانند تمام ترورهاي سياسي امريکا، همچنان در پرده اي از ابهام فرو رفت اما شواهد بسياري حکايت از دخالت سازمان امنيت داخلي امريکا يعني اف.بي.آي و سازمان ضد جاسوسي آن کشور موسوم به سي.آي.اي در اين امر دارد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 19 مه 1936م دستگاه رادار توسط رابرت داتسون وات مخترع انگليسي ساخته شد. اين دستگاه که وسيله اي مهم براي کشف و شناسايي در عمليات مختلف نظامي و غير نظامي است، براي اولين بار در يکي از فرودگاه هاي انگليس نصب شد. رادار در جنگ جهاني دوم، وسيله هشداردهنده مهمي محسوب مي شد. در حال حاضر از رادار در زمينه هاي گوناگون استفاده مي شود.
شرح مناسبت:
کريستُف کُلُمْبْ، دريانورد و کاشف برجسته ايتاليايي، در 21 سپتامبر سال 1451م در جنوب ايتاليا به دنيا آمد و از جواني در خدمت نيروي دريايي ايتاليا قرار گرفت. کلمب بر خلاف بسياري از مردم زمان خود معتقد بود که زمين گرد است و مطمئناً با سفر دريايي به سوي غرب مي توان راهي تازه براي تجارتِ سودآورِ اروپاييان به خاور دور پيدا کرد. از اين رو، وي مدت ها قبل از سفر طولاني خود، بازرگانان ايتاليايي را به کشف راه دريايي هندوستان متوجه مي ساخت و مي خواست راه دريايي به سوي هند را پيدا کند. وي در 1492م سفر طولاني خود را با سه کشتي آغاز کرد و پس از تحمل رنج هاي فراوان و سرکوب شورش ها و نافرماني هاي دريانوردان کشتي هاي خود، عاقبت از اقيانوس اطلس گذشت. کريستف کلمب طي چهار سفر خود به غرب اقيانوس اطلس سرزمين هاي وسيعي از قاره امريکا را کشف کرد و راه هاي جديد را شناسايي نمود. کلمب پس از برگشت از آخرين سفر دريايي، از طرف پادشاه اسپانيا که تا کنون هزينه اش را تأمين مي کرد، ديگر کمکي دريافت نکرد و سرانجام در بيستم مه
1508م در حال تنگ دستي در 57 سالگي درگذشت. عده اي از دانشمندان معتقدند که پيش از کلمب، افراد ديگري به سرزمين امريکا رفته بودند. اما اطلاعات آنان با افسانه ها مخلوط شده بود و در واقع، کاشف حقيقي امريکا را بايد کريستف کلمب دانست.
شرح مناسبت:
آلن رنه لوساژ، اديب و رمان نويس فرانسوي، در 15 سپتامبر 1668م به دنيا آمد. وي در نوجواني يتيم شد و زندگي سختي را آغاز کرد. او در عين حال براي ادامه تحصيل به پاريس رفت و پس از اخذ ليسانس حقوق و اشتغال به وکالت، به نويسندگي روي آورد. لوساژ در ابتدا با فروش داستان هايي که با اقتباس از نمايش نامه هاي اسپانيايي مي نوشت امرار معاش نمود. وي پس از چندي با انتشار کتاب کريسپن رقيب اربابش، به شهرت رسيد و انتشار کتاب هاي بعدي او، به ويژه شاه کار وي به نام ژيل بلاس دو سانتي يان در 4 جلد، بر شهرت لوساژ افزود. لوساژ در اين رمان مي کوشد نشان دهد که بشر در برابر دشواري هاي زندگي، تنها و بي سلاح است و براي رسيدن به هدف خود که همان خوشبختي است، بايد بر تجربه ها، قضاوت هاي صحيح و احتياجات شخصي تکيه نمايد. وي در عين حال، در تبيين وضع جامعه، به توصيف فساد و پستي و توطئه هاي دستگاه اداري مي پردازد. لوساژ نويسنده اي واقع گرا و شاعري زبردست بود که در آثار خود، ضعف ها و نقايص اخلاقي بشر را به صورت برجسته به نمايش مي گذارد. او در تمام داستان هاي خود، اجتماعات را با بي پروايي و
در عين حال سادگي خاصي که نمونه کمال رئاليسم و واقع بيني است توصيف مي کند. لوساژ تمام عمر خود را بدون ارتباط با ديگر نويسندگان زمان گذراند و از هوچي بازي و خودنمايي و مشاجرات قلمي دوري مي کرد. وي در ادبيات فرانسه، به عنوان چهره اي صاحب مقام، مطرح مي باشد. آلن رنه لوساژ سرانجام در 20 مه 1747م در 79 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جان استوارْتْ ميل فيلسوف و اقتصاددان انگليسي در 20 مه 1806م در شهر لندن به دنيا آمد و پس از طي دوران کودکي وارد کمپاني هند شرقي شد. وي پس از آن به شعر و ادب گرايش يافت و علاوه بر فراگيري موسيقي، با آثار ادبي نويسندگان برجسته آشنايي يافت. ميل بعدها وارد سياست گرديد و مدت ها در پارلمان انگلستان عضويت داشت اما وارد هيچ حزب و دسته اي نگرديد و به بحث پيرامون افکار و عقايد خود مي پرداخت. وي از جمله در مخالفت با سياست استعماري بريتانيا در ايرلند و حمايت از حق رأي و نمايندگي زنان در پارلمان موضع گرفت. جان استوارت ميل مؤسس مکتب سودگري يا سودخواهي بود. اين نظريه تحت عنوان "بيشترين سود براي بيشترين مردم" به صورت يک اصل اخلاقي مطرح گرديد. براساس اين نظريه، آن چه که متضمن و دربرگيرنده اکثر خير و سود بيشتر براي مردم است، ميزان اخلاقي بودن آن به شمار مي رود. او سعادت را در لذت و سود و عدم سعادت را در اَلَم و زيان مي دانست. جان استوارت ميل در همين راستا، اعتقاد داشت که براي رسيدن به سعادت، بايد لذت را افزايش داد
و از رنج و درد کاست. به عبارت ديگر وي لذت را تنها خير ممکن و رنج را تنها شر ممکن تلقي کرده و معتقد بود وظيفه ما در جهان آن است که بزرگ ترين شادي را براي بيشترين تعداد ممکن از مردم فراهم سازيم. استوارت ميل در فلسفه و روش علمي، معتقد به تجربه و آزمايش است. به عقيده وي، اساس دانش بشر بر دريافت هاي مستقيم از موجودات خارجي است. ولي بيشتر علم آن از راه استنتاج به دست مي آيد. از ديدگاه اقتصادي ميل معتقد به اصل رقابت در اقتصاد بود و با هرگونه انحصار مخالفت مي کرد. عقايد جان استوارت ميل، که مدافع آزاديِ فردي و سياسي و يک فيلسوف و عالم بزرگ منطق به شمار مي رفت، سبب اصلاحات اجتماعي و سياسي زيادي در آن زمان و پس از آن شد و در اقتصاد و فلسفه بعد از خود نيز تاثير نهاد. ميل در مورد آزادي مي گويد آزادي براي پيگيريِ منافع شخصي به طريق دلخواه است، اما وي تصريح مي نمايد که اين آزادي نبايد مانع آزادي ديگران گردد. وي کتاب ها و رساله هاي مختلفي درباره افکار خود به نگارش درآورد که اصول اقتصاد سياسي، اصول علم اقتصاد و آزادي از آن جمله اند. استوارت ميل به عنوان يک عالم برجسته علم منطق، روش هاي شناسايي منطقي را در پنج مورد وضع کرده بود که عبارتند از: روش توافق، در دو يا چند پديده، روش تخالف حتي در يک عامل، روش مختلط توافق و تخالف، روش باقي مانده ها و روش تغييرات هم بسته. جان استوارت ميل سرانجام
در هشتم مه 1873م در 68 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کوبا مجمع الجزايري است در شمال درياي کارائيب، واقع در اقيانوس اطلس با مساحت بيش از 110/800 کيلومتر مربع و جمعيتي بيش از يازده ميليون نفر. پايتخت کوبا هاوانا و سانتياگو دکوبا، کاماگواي و سانتا کلارا از شهرهاي مهم آن هستند. حدود نيمي از جمعيت کوبا پيرو آيين مسيحيت بوده و عمدتاً کاتوليک اند. زبان رسمي مردم کوبا، اسپانيايي و اکثريت آنها از نژاد دورگه هستند. جمعيت کوبا تا سال 2025م در حدود 12 ميليون نفر پيش بيني مي شود. واحد پول اين کشور پزو است. قبل از ورود کريستف کلمب به کوبا در سال 1492م که نخستين مرحله کشف قاره امريکا به شمار مي آيد، کوبا مسکن بوميان وحشي بود. اين کشور قبل از سرزمين هاي ديگر قاره امريکا تحت سلطه اسپانيايي ها درآمد و پايگاه اصلي تهاجم آنها به نقاط ديگر اين قاره بود. سلطه اسپانيا بر کوبا تا اواخر قرن نوزدهم ادامه يافت. و مردم اين کشور خواهان کسب استقلال بودند. در اين ميان امريکا درصدد بود تا کوبا را به خاک خود ملحق کند. از اين رو پس از يک بهانه تراشي، جنگي دريايي با اسپانيا به راه انداخت و پس از شکست دادن اسپانيا کوبا تحت الحمايه امريکا قرار گرفت. با اين حال، مردم کوبا هم چنين در پي آزادي بودند تا اينکه اين کشور در 20 مه 1902 به استقلال از امريکا دست يافت ولي مداخله امريکا در امور داخلي اين کشور همچنان ادامه يافت. (ر.ک: 1ژانويه)
شرح مناسبت:
در پي پيروزي ژاپن در جنگ با چين و روسيه، اين کشور، شبه جزيره کره را در سال 1907م، عملاً
اشغال کرد و در 20 مه 1910م، آن را به طور رسمي به خاک خود ضميمه نمود و نام آن را به "چوزن" تغيير داد. اما مردم کره با استعمار ژاپن به مبارزه برخاستند. در زمان جنگ جهاني دوم، استقلال طلبان کره اي به اميد استقلال کشورشان در کنار متفقين با ارتش ژاپن جنگيدند. اما پس از پايان جنگ، کشور کره به دو قسمت شمالي و جنوبي تقسيم شد. کره شمالي با حکومت کمونيستي تحت حمايت شوروي قرار داشت و کره جنوبي نيز از حمايت نظامي و مالي غرب، به ويژه امريکا برخوردار بود. اين تقسيم بندي در سال 1948 رسميت يافت.
شرح مناسبت:
در پايان جنگ بين يمن و عربستان بر سر اختلافات مرزي، يمن شکست خورد و در نتيجه در بيستم مه 1934م پيمان طائف ميان امام يحيي رهبر يمن و ملک عبدالعزيز پادشاه عربستان به امضا رسيد. بر اساس اين پيمان، يمنْ مناطق نجران، جيزان و عسير را به مدت چهل سال به عربستان واگذار کرد. به هنگام تجزيه يمن به دو قسمت شمالي و جنوبي، يمن شمالي به خاطر درگيري با يمن جنوبي و کسب پشتيباني عربستان، مشکل مناطق واگذار شده به عربستان را به طور جدي پيگيري نکرد. اما پس از آن که در سال 1990م کشور يمن بار ديگر متحد شد، خواستار حل و فصل موضوع نواحي نفت خيز نجران، جيزان و عسير با عربستان شد و دو کشور در اين زمينه، به توافق هايي دست يافتند.
شرح مناسبت:
سال هاي بين جنگ اول و دوم جهاني، دوران پيشرفت هاي شگرف علمي، چه در زمينه تکنيک و صنعت و چه در زمينه طب بود. يک تاريخ فراموش نشدني در پيشرفت هاي علمي سال هاي ميان دو جنگ، پرواز بدون توقف چارلز ليندبرگْ، خلبان خدمات پستي امريکا از نيويورک تا پاريس در روز بيستم مه سال 1927م است. لينْدْبرْگْ با هواپيماي کوچک يک نفره خود، ساعت 7 و 52 دقيقه صبح روز بيستم مه از فرودگاه نيويورک برخاست و ساعت 10 و بيست و يک دقيقه بعدازظهر روز 21 مه پس از 33 ساعت و 29 دقيقه پرواز در فرودگاه پاريس بر زمين نشست. اين نخستين پرواز بدون توقف بين قاره امريکا و اروپا بود که در آن زمان، امري عجيب تلقي مي شد.
شرح مناسبت:
بيشتر دولت هاي قاره افريقا، در دهه 1960 تا 1970م به استقلال رسيدند و تقريباً تا قبل از اين تاريخ، بين ملت هاي افريقايي، رابطه بين المللي وجود نداشت. با اين حال دولت هاي مستقل افريقايي، حتي پيش از 1960م براي برقراري همکاري بين خود، اقداماتي کرده بودند که ثمره آنها تشکيل چند سازمان منطقه اي بود. در اين ميان و به منظور تشکيل سازماني منطقه اي در قاره افريقا، کنفرانس تاريخي سازمان وحدت افريقا در بيستم مه 1963م در آديس آبابا پايتخت اتيوپي آغاز شد و مقدمات تشکيل اين سازمان در 25 مه آن سال، فراهم آمد. اين سازمان با هدف توسعه همکاري هاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي بين کشورهاي افريقايي به وجود آمد و اقداماتي در جهت مبارزه با بقاياي استعمار در افريقا و ميانجي گري در
حل اختلافات کشورهاي عضو به عمل آوَرد. (ر.ک: 25 مه)
شرح مناسبت:
کشور کامرون در قرون قبل از ميلاد مسيح(ع)، محل سکونت اقوام گوناگوني از جمله قوم بانتوست بود. در نيمه دوم قرن پانزدهم ميلادي، دريانوردان پرتغالي، رودخانه موجود در اين منطقه را کامارونس ناميدند که در زبان پرتغالي به معناي ميگو مي باشدکه در آن رودخانه بسيار بود. نام کامرون نيز بعدها از آن کلمه گرفته شد. در قرن هاي بعد، پيدايش تحولات اقتصادي و شکل گيري اين کشور، به نفوذ آلمان در اين منطقه انجاميد و از ژوئن 1884 م پاي آلمان به اين منطقه باز شد. سال بعد از آن کنفرانس برلينْ حاکميت آلمان بر بخشي از کامرون را مورد تأکيد قرار داد. اما بخش ديگر کامرون در اختيار انگلستان بود. اين وضعيت تا زمان جنگ جهاني اول ادامه داشت. در سال 1918م با حمله متفقين، بخش اعظم اين کشور به تصرف فرانسه و قسمت کوچکي در اختيار انگلستان قرار گرفت. کشور افريقايي کامرون مدت ها تحت سلطه استعمار فرانسه و انگليس بود تا اينکه در 1946م سازمان ملل متحد، تمام خاک اين سرزمين را تحت قيموميت خود در آورد. اين قيموميت در سال 1959م لغو شد و سال بعد کامرون با نام جمهوري کامرون اعلام استقلال کرد. در پي اعلام استقلال، قانون اساسي کامرون از طريق همه پرسي به تصويب رسيد و اين کشور به عضويت سازمان ملل متحد پذيرفته شد. کامرون در غرب افريقا و ساحل اقيانوس اطلس واقع است. مساحت آن 475/442 کيلومتر مربع و از جمعيت بيش از 15 ميليوني آن، يک سوم مسيحي و بيش از 21% مسلمانند
و درصد باقي مانده نيز پيرو اديان بومي و افريقايي هستند. سکنه کامرون به زبان فرانسوي و انگليسي صحبت کرده و داراي مليت سياه هستند. پايتخت کامرون يائونده و واحد پول آن، فرانک سي اف آ است. از شهرهاي مهم اين کشور افريقايي دوآلا، گاروآ و ماروآ است. پيش بيني مي شود که جمعيت کامرون تا سال 2025 در حدود 26/5 ميليون نفر خواهد شد.
شرح مناسبت:
تيمور شرقي کشوري است با 14/874 کيلومتر مربع مساحت و در حدود 890/000 نفر جمعيت که در بخش شرقي جزيره تيمور و بين کشورهاي استراليا و اندونزي قرار گرفته است. پايتخت آن ديلي و واحد پولش دلار امريکاست. مليت سکنه تيمور شرقي را اکثراً مائوبره ها تشکيل مي دهند و گروه هاي نژادي چيني، اندونزيايي و پرتغالي در اقليتند. نژاد مردم تيمور شرقي سياه بوده و به دو زبان رسمي پرتغالي و تتوم تکلم مي کنند. اکثريت جمعيت اين کشور مسيحي و عمدتاً پيرو آيين کاتوليک هستند. پيش بيني مي شود که جمعيت تيمور شرقي تا سال 2025م بيش از يک ميليون نفر خواهد بود. تيمور شرقي در سده شانزدهم توسط دو کشور استعمارگر هلند و پرتغال تصرف شد. در سال 1859م پرتغال و هلند جزيره مزبور را بين خود تقسيم کردند. بخش غربي آن به هلند و قسمت شرقي آن که امروزه تيمور شرقي نام دارد در تصرف پرتغال باقي ماند. شورش ها و نهضت هاي استقلال طلبانه تيمور شرقي در دهه 1970 شکل گرفت. در سال 1974 جبهه انقلابي براي استقلال اين کشور بنيان گذاري شد و در 28 نوامبر 1975م استقلال تيمور شرقي را در قالب
جمهوري دموکراتيک تيمور شرقي اعلام داشت. از سال ها قبل، اندونزي در فکر الحاق تيمور شرقي به خاک خود بود. اما با اعلام استقلال آن در سال 1975م به هدف خود نرسيد. از اين رو به خاک تيمور شرقي حمله کرد و آنجا را تصرف و ضميمه خاک خود نمود. پس از آن، درگيري بين نيروهاي متجاوز اندونزي و استقلال طلبان تيمور شرقي ادامه داشت تا اينکه به دنبال سرنگوني ژنرال سوهارتو در اندونزي در سال 1998م، دولت جديد اين کشور مواضع خود را به نفع مردم تيمور شرقي تغيير داد. گفتگوهاي مکرر بين استقلال طلبان و حکومت اندونزي و دولت پرتغال به ميانجي گري سازمان ملل متحد سرانجام به نتيجه رسيد و در همه پرسي سال 1999 تحت نظارت سازمان ملل 78/5 درصد مردم تيمور شرقي به جدايي از اندونزي و استقلال کشورشان رأي دادند. در نهايت، استقلال اين کشور در 20 مه 2002م اعلام شد و رسماً به اجرا درآمد و بدين ترتيب اولين کشور جديد در قرن 21 چشم به جهان گشود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژرار دو نِروال، شاعر فرانسوي در 22 مه 1808م در پاريس به دنيا آمد. وي در 16 سالگي اولين مجموعه از اشعار خود را منتشر کرد و سال بعد، فاوْسْت اثر معروف يوهان گوته اديب شهير آلماني را به زبان فرانسه ترجمه کرد. با اين حال، نروال از بيماري عصبي رنج مي برد و اين بيماري باعث بستري شدنش در آسايشگاه و متلاشي شدن خانواده اش گرديد. نروال پس از بهبودي، سفر بزرگ خود را به مشرق زمين آغاز کرد. وي در اين سفر به يونان، مصر، سوريه، لبنان و قسطنطنيه رفت و سفرنامه زيبايي درباره آن نگاشت. نروال از زماني که به بحران هاي عصبي و اختلال هاي روحي دچار شد، شخصيتي رمانتيک و تقريباً غيرواقعي يافت. متناوباً دچار حمله عصبي مي شد و در آسايشگاه هاي مختلف به سر مي برد. آثار او در فواصل دوره هاي بيماري و بهبود از روح تب آلود و اضطراب هاي درون او حکايت دارد. اين آثار و اشعار، از زيباترين و در عين حال از مبهم ترين اشعار زبان فرانسوي است که جاذبه شعري و موسيقي کلام آن در ذهن خواننده نفوذي خاص بر جاي مي گذارد. نروال در طي سال هاي بعد، آثار متعددي عرضه کرد و به شهرت و موفقيت زيادي دست يافت. وي در ادبيات به عنوان يکي از بنيان گذاران سبک سورئاليسم شناخته مي شود. سور رئاليسم شيوه اي ادبي است که از سال 1920م در فرانسه پيدا شد و مانند مکتب هاي ديگر دامنه نفوذ خود را به هنرهاي ديگر گسترش داد. اين مکتب
کوشش مي کند تا جبر منطقي و قانون عليّت را ويران کند. شکستن سدها و گشودن بندها و به عبارت ديگر عصيان در برابر همه چيز، محرک باطني سورئاليسم است. سور رئاليسم، خود، کاري ذهني است که مي خواهد با زبان يا قلم يا وسيله ديگر، جريان واقعي عملِ تفکر را بيان کند. طرفداران اين مکتب براي برانگيختن و بيرون کشيدن واقعيت که در اعماق ضمير پنهان آدمي مدفون شده است، چند وسيله عمل، پيشنهاد مي کنند که ساده ترينِ آنها، نوشتن خود به خود است. منشاء اين مکتب را بيش از هر جاي ديگر بايد در شعر جست وجو کرد زيرا سورئاليست ها مي کوشند تا از راه شعر بر اذهان تسلط پيدا کنند. اصول اين مکتب عبارتست از: هزل، رؤيا و ديوانگي. آثار نروال او را شخصيتي مبهم و آميخته از عناصر گوناگون نشان مي دهد. در غالب آثارش، روشنايي و تاريکي درهم مي آميزد. از نروال آثار متعددي برجاي مانده که از ميان آنها، سيلوي، اورليا و اوهام، خوانندگان فراوان پيدا کردند. وي در آثار ديگر خود مانند سفر به شرق، ده سال تجربه و مطالعه را با تخيل درهم آميخته و از منابع عظيم رؤيا و عدم ادراک و بي ارادگي بهره گرفته است. ژرار دو نروال سرانجام در 26 ژانويه 1855م در 47 سالگي به عمر خود پايان داد.
شرح مناسبت:
ويکتور هوگو، درخشان ترين شخصيت ادبي فرانسه در قرن نوزدهم، در 26 فوريه 1802م در شهر بزانسون فرانسه به دنيا آمد. وي در ابتدا وارد عرصه ادبيات گرديد و پس از مطالعه آثار بزرگان، مقام ادبي مهمي به دست آورد.
وي در 25 سالگي به عضويت آکادمي فرانسه پذيرفته شد و هم زمان به عنوان نماينده به پارلمان فرانسه راه يافت. هوگو در زمان حکومت ناپلئون سوم، به دليل مخالفت با سياست هاي مستبدانه وي از صحنه سياست دور افتاد و نزديک به 19 سال در تبعيد به سر برد. در همين دوران بود که ويکتور هوگو، رمان هاي ماندگار خود را خلق کرد. هوگو را مي توان مروج و پيشاهنگ مکتب رمانتيسم در اين دوره دانست چرا که اين مکتب به وسيله او به اوج شکوفايي و رشد رسيد. براساس مکتب رمانتيسم، قواعد و سنت هاي کلاسيک، مانع درک طبيعت، لذت بردن از آن و بيان آن بود. اين مکتب به برتري احساسات و تخيل بر عقل باور داشت و معتقد بود که هنرمند بايد بدون هيچ قيدي به بيان احساسات خود بپردازد. هوگو، طرفدار آزادي در هنر بود. وي در اشعار خود از موضوعات مختلفي سخن رانده و از همه صورت ها و اشکال هنري بهره گرفته است؛ از سروده هاي حماسي تا هجوگويي و مرثيه. در اشعار او، مضاميني چون تضاد نيکي و بدي، وجدان و بي وجداني و روشنايي و تاريکي مدنظر قرار گرفته است. ويکتور هوگو محبوب ترين نويسندگان زمان خود به شمار مي آمد. اين محبوبيت تاحدي به سبب تبعيد وي که رنگي افسانه اي به خود گرفته بود و به سبب وضع سياسي زمان بود که او را مظهر حکومت تازه معرفي مي کرد، مربوط مي شد. هم چنين به سبب حساسيت و ادراک او در برابر احساس هاي بشري که بيشتر با محروميت ها و ناکامي هاي
بشر ارتباط مي يافت. هم چنين به سبب فصاحت بيان که در عين حال از سادگي برخوردار بود و به سبب نبوغ پرثمر و تنوع استعداد. ويکتور هوگو طرفدار اصلاحات به نفع طبقات محروم و رنجديده بود. مسئله بزرگ از ديدگاه او بي عدالتي است که از آن به عنوان بدي ياد کرده است. زندگي هوگو به رغم ماتم ها و بدبختي هاي خانوادگي و به رغم تبعيدها، زندگي پيروزمندانه اي بود، برخوردار از سرنوشتي استثنايي با مفاخر فوق العاده. هوگو مظهر درخشان ملت جمهوري خواه بود. خطابه هايش در موارد مختلف، انعکاس وسيعي به همراه داشت و هر روز بر افتخار او افزوده مي گشت. ويکتور هوگو در سال هاي پاياني عمر مورد احترام و ستايش عمومي بود به طوري که در جشن تولد هشتاد سالگي او، شش صد هزار تن از مردم پاريس و شهرهاي ديگر فرانسه براي تهنيت و گراميداشت او در برابر خانه اش گرد آمدند. بينوايان، مردي که مي خندد، کارگران دريا، ناپلئون کوچک، گوژپشت نوتردام و روح انسان از معروف ترين رمان هاي ويکتور هوگو مي باشند. ويکتور هوگو سرانجام در 22 مي 1885م در 83 سالگي در اوج محبوبيت و شهرت درگذشت و پس از تشييعي با شکوه در پاريس به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
بعد از پيروزي انقلاب روسيه و روي کار آمدن کمونيست ها، ايجاد و برقراري نهضت سوسياليسم جهاني در دستور کار سران مسکو قرار گرفت. در اين زمينه در سال 1919م کُمينْتِرْنْ به معناي کمونيست بين الملل تشکيل شد. شکل گيري اين ساختار علاوه بر آنکه از نظريه "صدور انقلاب" نشأت مي گرفت، به
تحرکات و تحريکات دول غربي به ويژه انگلستان و فرانسه باز مي گشت. اين مسائل باعث گرديد تا حزب کمونيست شوروي براي مشاوره و برنامه ريزي جهت مبارزه با مشکلات و نيز ايجاد هماهنگي، به کمينترن روي آورد. دهه 1920م شاهد اوج گيري قدرت کمينترن بود اما در نيمه دهه 1930م و پس از ناکامي در گسترش انقلاب و برقراري نهضت جهاني سوسياليسم، سياست مبارزه جويي کنار گذاشته شد. در نيمه ماه مه 1943 و در اوج جنگ جهاني دوم، مقامات شوروي با اطلاع از بدگماني متتفقين در مورد توسعه مباني و انديشه هاي کمونيسم، براي دادن اطمينان خاطر به آنها تصميم به انحلال اين سازمان گرفتند. مقامات شوروي در نهايت در 22 ماه مه 1943م انحلال کمينترن را اعلام کردند. در واقع سران کرملين با اين عمل خود قصد داشتند. به جهانيان وانمود کنند که از ترويج عقايد اشتراکي در کشورهاي ديگر دست کشيده اند و سياست تنش زدايي در پيش گرفته اند. اين مسئله هم چنين از اختلافات داخلي در احزاب کمونيست و نيز عقايد تروتسکي که به انقلاب جهاني پاي بند بود ناشي مي گرديد.
شرح مناسبت:
والْتْ ديزني، شخصيت برجسته سينماي کودکان و مبتکر فيلم هاي انيميشن، در پنجم دسامبر 1901م در شيکاگو در امريکا به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات متوسطه و دانشگاه، موفق به اخذ مدرک دکتراي علوم و هنرهاي زيبا گرديد و از آن پس وارد عرصه سينما شد. در اين زمان بود که اولين فيلم صامت او به نمايش گذاشته شد و با تمسخر تماشاچيان مواجه گرديد. اما ديزني با تلاش مداوم خود توانست تا اواخر
دهه 1930، فيلم سه بچه خوک و گرگ بزرگ را بسازد و مشهور گردد. اصلي ترين محصولات والت ديزني در سال هاي بعد مشتمل بر فيلم هاي کارتوني بلند و شخصيت هاي کارتوني بود. دنياي والت ديزني بيشتر به سبب شخصيت هاي ساده و دلپسندي است که در فيلم هاي خود خلق کرده است. او تمام تلاش خود را در راه تعليم و تربيت صحيح نسل آينده به کار مي بست و سعي مي کرد تعليم و تربيت را به وسيله سرگرم کردن مردم در فيلم هايش به آنها بياموزد. ديزني کوشيده است تا موسيقي را در قالب تصاوير متحرک تفسير کند. وي بعد از جنگ جهاني دوم، به ساختن فيلم هاي مستند و مهيّجي از طبيعت و زندگي حيوانات دست زد که برخي از آن ها شهرت جهاني يافتند. ديزني يکي از مؤثرترين انسان هاي زمان خود بود و داستان هاي هنگام خواب کودکان و برجسته ترين قصه هاي کودکان را به بهترين وجه جان بخشيد که تا سال ها در اذهان بسياري از مردم باقي ماند. فيلم هاي او مورد پسند رده هاي سني گوناگون از کودکان خردسال تا سالخوردگان فرتوت قرار مي گرفت و همگان از ديدن آن ها لذت مي بردند. والت ديزني را بزرگ ترين فيلم نامه نويس، تهيه کننده، کارگردان، نقاش، دکوراتور، چهره پرداز و هنرمند عصر خود ناميده اند و او بود که پديده شگرفي از هنر هفتم يا سينما را به معرض ديد گذاشت. وي بيش از 430 فيلم ساخت و 37 جايزه اسکار دريافت نمود. والت ديزني سرانجام در 22 مه 1966م در 65 سالگي در
نهايت شهرت درگذشت. سفيد برفي، هفت کوتوله، خرس هاي قطبي و پروفسور فراموش کار از جمله آثار مهم اوست. پس از مرگ او، شرکت ديزني به عنوان يکي از بزرگ ترين شرکت هاي رسانه اي جهان شناخته شد و جام امپراتوري تلويزيوني را دريافت نمود.
شرح مناسبت:
در پي نشست دو جانبه وزراي خارجه دو کشور يمن شمالي و جنوبي و در يک اعلاميه مشترک، اتحاد دو يمن در 22 مه 1990م اعلام شد. به اين ترتيب اين دو کشور، تحت عنوان جمهوري يمن، بار ديگر کشوري واحد تشکيل دادند و اعضاي پارلمان مشورتي دو کشور، قانون اساسي يمن واحد را به اتفاق آراء تصويب کردند. پس از اين تحولات، سرهنگ علي عبداللَّه صالح، به عنوان رئيس جمهور يمن متحد انتخاب شد. اتحاد دو يمن بيشتر متأثر از تمايل مردم دو کشور به اتحاد و هم چنين تغييراتي بود که بر اثر اعمال سياست فضاي باز سياسي صورت گرفت. در سال 1914م، در پي قراردادي ميان امپراتوري عثماني و انگليس، يمن جنوبي از يمن شمالي، جدا شده بود. يمن کشوري است واقع در جنوب غربي آسيا و در حاشيه جنوبي شبه جزيره عربستان با 555/000 کيلومتر مربع وسعت و در همسايگي عربستان واقع است. جمعيت يمن بيش از 18 ميليون نفر است که اکثريت آنها مسلمان و عرب بوده و به زبان عربي صحبت مي کنند. پيش بيني مي شود که جمعيت يمن تا سال 2025م در حدود 39 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت يمن شهر صنعا و از شهرهاي مهم آن عدن، مکلا و حديده است. واحد پول يمن، ريال و نظام سياسي حاکم بر
آن جمهوري چندحزبي با دو مجلس قانون گزاري است. 22 مه 1990م سال روز اتحاد بين دو يمن شمالي و جنوبي روز ملي يمن نام گرفته است.
شرح مناسبت:
ظهور مذهب پروتستان در اوايل قرن شانزدهم ميلادي، شکاف عميقي بين پيروان مسيحيت به وجود آورد و کاتوليک ها و پروتستان ها در طول سده هاي پس از آن، بارها با هم به نزاع و نبرد پرداختند. يکي از جنگ هاي معروف طرفداران پروتستان با کاتوليکْ مذهبان، در دهه دوم قرن هفدهم ميلادي به وقوع پيوست و در حدود سي سال به طول انجاميد. در روز 23 مه 1618م، پروتستان هاي چک که از محدود شدن آزادي هايشان توسط فرديناند دوم، امپراتوري مقدس روم نگران بودند، دو فرستاده وي را به قتل رساندند و به اين ترتيب جنگ هاي سي ساله مذهبي در اروپا آغاز شد. اين جنگ ها که عمدتاً در آلمان روي داد، فراز و نشيب هاي زيادي داشت. در طول جنگ، کشورهاي فرانسه، سوئد و دانمارک در حمايت از پروتستان ها و دولت اسپانيا و امپراتوري روم به طرفداري از کاتوليک ها وارد جنگ شدند. جنگ هاي سي ساله مذهبي اروپا در نهايت، با انعقاد پيمان وِسْتْفالي در سال 1648م خاتمه يافت، اما اسپانيا و فرانسه تا امضاي پيمان پيرْنِه در سال 1659م با هم درگير بودند. جنگ هاي سي ساله، علاوه بر ويراني و تجزيه آلمان و نيز تضعيف امپراتوري مقدس روم، قدرت يافتن فرانسه را در پي داشت. در اين جنگ ها اگر چه نزاع ديرينه دو مذهب کاتوليک و پروتستان نقش مهمي داشت، اما عواملي چون اختلاف هاي ارضي و سياسي
دولت هاي اين قاره نيز در شروع و ادامه جنگ، بسيار مؤثر بود. از نتايج مهم اين جنگ ها، پايان نسبيِ درگيري هاي مذهبي پروتستان ها و کاتوليک ها و آغاز رشد جريان هاي ناسيوناليستي و ملي گرايي و نژادپرستي در اروپا بود. در کنار اين تاثيرات، تفکر جدايي دين از سياست نيز سر برآورد. به عبارتي، يکي از وقايع مهم اجتماعي که زمينه جدايي نهاد ديني را از سياست فراهم ساخت، همين جنگ ها و پيمان وِسْتْفالي بود. در اين پيمان قرار بر اين شد که قدرت اقتصادي کليسا تضعيف شود و به تعبيري، مراکز اقتصادي که در سلطه کليسا بودند از نفوذ کليسا خارج گردند.
شرح مناسبت:
ژولْيوس اُوپِرْتْ، خاورشناس معروف آلماني و بنيان گذار علم آسورشناسي، در نهم ژوئيه 1825م در هامبورگ آلمان به دنيا آمد. او تحصيلات مقدماتي و تکميلي خود را در آلمان، سوئيس و فرانسه گذراند و در رشته زبان شناسي و باستان شناسي به تحقيق و مطالعه پرداخت. اوپرت هم چنين زبان هاي فارسي، عربي، عبري و سانسکريت را آموخت. وي مقاله اي درباره سيستم صوتي زبان هخامنشي ارائه نمود که در آن، روش ادا کردن حروف صدادار در زبان فُرس قديم را بيان کرد. مطالعه و ترجمه کتيبه هاي ميخي زمان داريوش هخامنشي که به سه زبان فرس هخامنشي، آشوري يا سامي و توراني بود، از ديگر فعاليت هاي اوپرت به شمار مي رود. از اين رو، کرسي استادي آسورشناسي در فرانسه را برعهده گرفت و با تلاش هاي وسيع وي در اين رشته، به عنوان جامع علوم و بنيان گذار آسورشناسي در جهان معرفي شد. در کنار
تدريس، مطالعات حضوري در کاوش هاي باستان شناسي به اوپرت امکان داد تا بتواند نقشه شهر بابل قديم در بين النّهرين را برطبق اصول فني و علمي رسم کند. هرچند در اين ميان، کتابخانه بزرگي حاوي لوحه هايي به خط ميخي کشف شد که سر از موزه هاي اروپا و به ويژه انگلستان درآورد. پروفسور اوپرت بالغ بر هشتاد اثر از خود به يادگار گذاشت که در موضوع آسورشناسي، کتيبه و نيز زبان هاي باستاني، تاريخ نگاري و نژادشناسي بوده است. وي در سال 1881م مجله آسورشناسي را در پاريس تأسيس کرد و مقالات تتبُّعي قابل ملاحظه اي در آن نگاشت که مورد توجه و استفاده اهل علم در اروپا و امريکا قرار گرفت. پروفسور ژوليوس اوپرت سرانجام در 21 اوت 1905م در هشتاد سالگي در پاريس درگذشت.
شرح مناسبت:
آگوستين لويي بارون کوشي، رياضي دان فرانسوي در 21 اوت 1789م در شهر پاريس فرانسه به دنيا آمد. او زماني به دنيا آمد که فرانسه درگير انقلاب بود به همين دليل خانواده کوشي به روستايي در توابع پاريس رفتند و آگوستين تحت تعليم پدر، تحصيلات خود را فرا گرفت. وي از کودکي داراي استعدادي خارق العاده در زمينه رياضي بود. طولي نکشيد که در 15 سالگي جايزه بزرگ امپراتور را در ادبيات قديم از آن خود کرد و در 18 سالگي از مدرسه پلي تکنيک با کسب رتبه ممتاز فارغ التحصيل شد. کوشي از آن پس به تحقيق و مطالعه در رياضيات پرداخت و به نتايج مهمي دست يافت. در واقع، بيشتر کارهاي کوشي در زمينه رياضيات محض بود و در اين راستا، تحقيقات موثري در
همه رشته هاي رياضي از جمله تئوري توابع، حساب هاي ديفرانسيل و اَنتِگرال و علم تحليل رياضي انجام داد. هم چنين رياضيات جديد به علت دو ابداع مهم کوشي که هر يک از آن ها، خط سير رياضيات قرن نوزدهم را عوض کردند، مرهون تلاش هاي اوست. اين دو ابداع شامل معمول ساختن دقت لازم در تعاريف و استدلال هاي آناليز رياضي و نيز ايجاد واقعي آناليز ترکيبي بر مباني محکم مي باشند. وي هم چنين تئوري توابع يک متغير موهومي را بنا نهاد و همين تئوري است که امروزه، بزرگ ترين عنوان افتخار او محسوب مي شود. کوشي برخلاف فردريک گائوس رياضي دان شهير آلماني هم عصر خويش که اکتشافات خود را پنهان مي کرد، تمام اکتشافات خود را به آکادمي مي فرستاد و با قدرتي که در تعليم عَمَلي داشته است توانست به واقعْ دقت و صحت را بر آناليز رياضي تحميل کند. او کسي بود که موفق شد اکتشافات گائوس را دو مرتبه کشف نمايد. روش فکري کوشي در اکتشاف بدايع، بي نظير بود و تاثير قوي و واقعي او در رياضيات تا ساليان دراز باقي خواهد ماند. آگوستين کوشي سرانجام در 23 مه 1857م در شصت و هشت سالگي بر اثر بيماري درگذشت.
شرح مناسبت:
پِر لاگر کوئيستْ، شاعر، رمان نويس و نمايش نامه نويس معروف سوئدي در 23 مه 1891م در شهر کوچکي در نواحي جنوبي سوئد به دنيا آمد. وي در محيطي مذهبي و روستايي پرورش يافت که بعدها آن را در آثارش وصف کرده است. لاگر کوئيست در طي تحصيلات خود، به تحول و لزوم اصلاحات اساسي عقيده پيدا
کرد. نخستين واکنش لاگر کوئيست، عصيان در برابر محيط خشک خانواده و سنت هاي قديمي بود و سپس با سفر به پاريس و پيوستن به نهضت هاي ادبي پيشرو، نظريه تازه خود را درباره زيبايي شناسي و لزوم نو گرداندن ادبيات و ارتباط آن با هنر نقاشي و هنر تجسمي انتشار داد. جنگ جهاني اول به طور عميقي او را لرزاند و دچار اضطراب کرد و موجب پيدايش يک رشته اشعاري گشت که نمودار تشويش و عصيان و نفي و انکار بود. اشعار اين دوره که سرشار از فريادهاي ياس و نوميدي بود، موفقيت بسياري کسب کرد. لاگر کوئيست مدت ها درباره نازيسم و فاشيسم که آشکارا عالي ترين مقام انساني را مورد تحقير قرار مي داد، مي انديشيد و درصدد آن بود که براي دفاع از آزادي و حقوق انسان تحقير شده، با شدت به مخالفت برخيزد. پس رُمان دژخيم را در سال 1933م انتشار داد که قوه شر را در دو نازيسم تجسم مي داد. لاگر کوئيست در آثار بعدي خود نيز با پيشوايان مستبد و فرمان روايان ستمکار به مخالفت پرداخت. در دوره جنگ جهاني دوم، لاگر کوئيست عشقي عميق تر به ميهنش که مورد تهديد قرار گرفته بود، نشان مي دهد و براي کساني که به جنگ کشيده شده بودند، همدردي و دلسوزي فراوان ابراز مي دارد. آخرين آثار لاگر کوئيست تعمق بيشتري را درباره مسائل دشوار عالم وجود و تجسس مداومي را درباره معيارهاي زندگي و قدرت شر نشان مي دهد که هيچ گاه از وسوسه در درون او باز نمي ماند. در نظر لاگر کوئيست، خير مساله دشواري نيست.
تنها دشواري دست يافتن به آن است، آنچه دشوار است قدرت شر است، شري که نيروي پايدار دارد، نيرويي در درون آدمي تا ابديت. آثار لاگر کوئيست در سراسر ادبيات سوئد تاثير نهاد. از اين آثار، پيوسته فرياد اضطراب در برابر هيولاي جنگ که بشر را مورد تهديد قرار مي دهد بلند است. در نظر لاگر کوئيست بشر با همه ضعف ها و پستي ها قادر است که بر ظلمت ها، بي عدالتي ها و خيانت ها چيره شود، تنها به سبب آنکه بشر است و چيزي از ابديت در او وجود دارد. وضع لاگر کوئيست در برابر بشر، وضعي يگانه است. او مي خواهد که بر روي زمين، ارزش هايي جاوداني فراهم آورد. سادگي بي نهايت و شيوه خاص بيان داستان آميخته با استعاره گسترده در آثار او، با توصيفات دقيق و عيني و تحليل رواني منافات ندارد، اما به واقعيت ها ادراک تازه اي مي بخشد که در ادبيات سوئد بي سابقه بوده است. لاگر کوئيست خود را مومني بي ايمان و خدانشناسي مذهبي مي خواند. از وي آثار متعددي برجاي مانده که باراباس، سي بيلان، نبوغ، پيروزي در ظلمت ميهن و ستاره از آن جمله اند. آثار لاگر کوئيست در شمار فاضلانه ترين و عميق ترين آثار ادبيات سوئد در قرن بيستم است و ضمن داشتن نفوذ فراوان بر شعر دهه 1940، در پرثمر بودن آن تاثيري بسزا داشته است. پِر لاگر کوئيست سرانجام در سال 1974م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هنريک ايبسُن، اديب و نويسنده نروژي، در بيستم مارس 1828م به دنيا آمد. ابتداي دوران زندگي هنريک به سختي و
تلخي گذشت تا اينکه با طي تحصيلات متوسطه خود، علي رغم علاقه به رشته پزشکي، استعداد در شعر و نمايش نامه نويسي، او را به راه شعر و ادب کشاند. انقلاب هاي سال 1848م اروپا، ايبسن را به نوشتن تراژدي منظوم کاتيلينا برانگيخت که ايبسن در اين اثر، در وراي موضوعي تاريخي، نظر تندي درباره لزوم اصلاحات اجتماعي بيان کرد و همين امر موجب عدم نمايش آن گرديد. با اين حال وي در سال هاي بعد نمايش نامه هاي متعددي را بر روي صحنه برد و به شهرت رسيد. ايبسن پس از چندي، تئاتر نروژ را که به ورشکستگي گراييده بود رها کرد و به خارج از کشور مسافرت نمود و در مدت 25 سال، جز براي اقامت هاي کوتاه به نروژ بازنگشت. ايبسن در اين سال ها آثار متعددي خلق کرد که نمايش نامه هاي پرگونْتْ، پيمان جواني و ارکان جامعه از آن جمله است. وي هم چنين با انتشار نمايش نامه هاي خانه عروسک و اشباح، در سراسر اروپا به شهرت رسيد. ايبسُن در سال روز هفتاد سالگي در افتخار و احترام غرق بود، با اين همه خود را خوش بخت نمي يافت و احساس مي کرد که نيازي به خودشناسي و تحليل روحي دارد و سرانجام به اين نتيجه رسيد که به دست آوردن شهرت و افتخار در واقع هم خود او را نابود کرده و هم سعادت نزديکانش را. اثر اين دوره، تراژدي، هنگامي که با چشمان باز مي ميريم است. ايبسُن در سال 1899م به اولين حمله قلبي دچار شد و قسمتي از بدنش از کار افتاد. با وجود اين
در فکر خلق آثار تازه بود که دو سال بعد، بر اثر حمله ديگر، از هر نوع فعاليت باز ماند و ديگر نتوانست بستر را ترک کند تا اينکه در 23 مه 1906م در 78 سالگي درگذشت. ايبسن با وجود گام برداشتن به موازات عصر خويش، بيشتر به شخصيت و الهامات عميق درون خودبستگي دارد. در آثار وي، همه جا انسان است که به چشم مي خورد. ايبسن به زندگي فردي که به سبب عدم سازش با محيط و فشار خرد کننده آنها تنها مي ماند. توجه خاص دارد و اين چنين کسان را افرادي قوي تر مي داند و همه جا از آن ها در برابر جامعه دفاع مي کند. ايبسن بزرگ ترين نمايش نامه نويس نروژ و يکي از برجسته ترين شخصيت هاي تاريخ تئاتر است. نفوذ ايبسن در زمان حيات و پس از مرگ عظيم بوده و آثار نمايشي او، مدت نيم قرن بر محيط نمايش نامه نويسي تسلط کامل داشته است.
شرح مناسبت:
مهم ترين تحول سياسي در اروپا در نيمه اول سال 1915م، ورود ايتاليا به جنگ جهاني اول بود. ايتاليا در 23 مه 1915م، بدون دليل موجه و فقط به اميد بهره برداري سياسي و توسعه قلمرو حکومت خود به اتريش اعلان جنگ داد. پس از چندي، دولت ايتاليا به امپراتوري عثماني نيز اعلان جنگ داد و آتش جنگ را فروزان تر کرد. با اين حال، علي رغم پيروزي متفقين، که ايتاليا در کنار آنان مي جنگيد، اين کشور نصيبي از جنگ نبرد و با وارد کردن 5/5 ميليون نفر از مردم خود، به صحنه نبرد، نزديک به هفت صد
هزار ايتاليايي را به کشتن داد. به بياني ديگر، ايتاليا با اينکه در شمار فاتحان جنگ جهاني اول بود، ولي با اين حال بايد آن را کم و بيش کشوري مغلوب به شمار آورد. زيرا با وجود شرکت فعالانه در جنگ، امتياز قابل توجهي دريافت نکرد.
شرح مناسبت:
پس از اشغال کشور آلمان توسط کشورهاي متفق در پايان جنگ جهاني دوم، بر سر اداره و کنترل بخش هاي آن، اختلافاتي روي داد که در سال هاي 1948 و 1949م به بحراني ميان شوروي و سه کشور امريکا، فرانسه و انگلستان انجاميد و زمينه هاي تقسيم آلمان را فراهم ساخت. در اين ميان، مهم ترين تحولي که در روابط شرق و غرب، پس از تشکيل سازمان پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو، روي داد، وحدت سياسي و اقتصادي سه بخش اشغالي کشورهاي غربي در آلمان و تأسيس دولت جمهوري فدرال آلمان است. تشکيل جمهوري فدرال آلمان در روز 23 مه سال 1949م در اجتماع نمايندگان بخش هاي اشغالي سه کشور غربي در شهر بُن اعلام گرديد و دکتر کُنراد آدنائر رهبر حزب جديد التاسيس دموکرات مسيحي آلمان، که از اوايل قرن بيستم نقش فعالي در سياست آلمان بازي مي کرد در سن 73 سالگي به رياست حکومت جديد آلمان انتخاب شد. دکتر آدنائر که هم به واسطه مبارزاتش با حکومت نازي ها و تحمل زندان در دوران هيتلر، و هم به خاطر نفرت از کمونيست ها مورد توجه و اعتماد دولت هاي غرب قرار گرفته بود، خيلي زود موفق شد حمايت غربي ها را نسبت به حکومت خود جلب کند و با دريافت صدها ميليون دلار کمک مستقيم امريکا،
آلمان غربي را که در پايان جنگ به ويرانه اي مبدل شده بود احيا نمايد. اين امر باعث شد تا اتحاد جماهير شوروي نيز در قسمت شرقيِ آلمانِ تحت تصرف خود، دولت آلمان شرقي را تأسيس نمايد. با پذيرفته شدن جمهوري فدرال آلمان به عضويت ناتو، اين کشور کاملا به بلوک غرب وابسته شد و آلمان غربي به صورت مهم ترين مرکز تجمع قواي نظامي غرب در برابر شوروي درآمد. با اين حال موفقيت بزرگ ديگر آدنائر که در سالهاي بعد حاصل گرديد، نزديکي او به فرانسه و تبديل دشمني و رقابت ديرينه آلمان و فرانسه به دوستي و اتحاد محکمي بود که سال ها بعد از مرگ بنيان گذاران اين دوستي و اتحاد بر جاي ماند و طي دهه هاي پس از آن، همکاري و تفاهم کاملي بر روابط دو کشور حکم فرما بود. با اين حال با آغاز زمزمه هاي فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و استقلال کشورهاي بلوک شرق، کشور آلمان نيز که به دو کشور آلمان شرقي و غربي تبديل شده بود در سال 1989م به يک کشور متحد مبدل گرديد. (ر.ک: 3 نوامبر)
شرح مناسبت:
عُمر تِلْمِساني يکي از رهبران جنبش اخوان المسلمين مصر، در سال 1904م در منطقه تِلمِسان الجزاير به دنيا آمد. وي در سال 1924م در رشته حقوق فارغ التحصيل شد و در سال 1928م و به دنبال تأسيس جنبش اخوان المسلمين مصر به عضويت آن درآمد. او که دو سال از حسن البنّاء رهبر اين جنبش بزرگ تر بود، به عنوان يکي از کادرهاي قديمي اين حرکت به شمار مي رفت. تلمساني در سال 1954م بعد از سوء
قصد نافرجام يکي از اعضاي اخوان المسلمين به جان جمال عبدالناصر رئيس جمهور مصر دستگير شد و تا 1971م به مدت 17 سال در زندان به سر برد. با اين حال، تلمساني در زمان رياستش بر سازمان اخوان المسلمين، خط مشي اعتدالي و ميانه رويي را اعمال مي کرد و از درگيري مستقيم با رژيم مصر اجتناب مي ورزيد. وي بار ديگر در سپتامبر 1981م توسط انور سادات رئيس جمهور وقت رژيم مصر دستگير شد و تا زمان ترور سادات در زندان ماند تا اينکه به دستور حسني مبارک از زندان آزاد گرديد. عمر تلمساني سرانجام به علت ابتلا به بيماري کبد و کليه در بيست و سه مه 1986م در هشتاد و دو سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در 24 مه 1541م فلز روي پس از سه سال آزمايش، توسط پاراسْلوسْ، شيمي دان و پزشک سوئيسي کشف شد. تا قبل از آن، بشر اطلاعي از فلز رويْ نداشت و از آن پس، موارد استعمال رويْ چنان فراوان شد که در حال حاضر، کاربرد وسيعي در صنعت دارد. روي، اولين فلز کشف شده در عصر جديد است و تا پيش از آن، تنها طلا، نقره، مس، سرب و آهن براي آدمي شناخته شده بود. باراسلوس هم چنين سفرهاي متعددي به مشرق زمين کرد. او در اين سفرها، ضمن آشنايي با علم کيميا، با بسياري از داروهاي شرقي نيز آشنا شد که پزشکان اروپايي تا آن زمان از وجود اثرات شفابخش اين داروها بي اطلاع بودند.
شرح مناسبت:
نيکُلا کوپرنيک، ستاره شناس معروف لهستاني در 19 فوريه 1473م در شهر تورن لهستان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، علوم پزشکي و ستاره شناسي را در ايتاليا آموخت و پس از آن به تدريس و تحقيق پرداخت. طولي نکشيد که کوپرنيک در اثر بروز استعداد خويش، يک کرسي تدريس رياضيات به دست آورد. در اين هنگام، کوپرنيک زندگي آرامي داشت و به معالجه بيماران مي پرداخت. ولي در عين حال از تحقيق غافل نگرديد و به مطالعه آثار منجمان گذشته مشغول شد. وي پس از مدتي مطالعه در اين زمينه، در سي سالگي اعلام کرد که با نظريه مبتني بر حرکت دوَراني زمين موافق است و قبول نمود که زمين، هر 24 ساعت يک بار به دور خود مي چرخد. او با اين عمل خود، مطلبي را که هجده قرن پيش مطرح شده
بود زنده کرد و دو مرتبه همان مخالفت ها و مشکلات را به وجود آورد. ولي کوپرنيک براي اين که لطمه اي بر زندگي آرامِ وي وارد نشود، نزديک به چهل سال تمام، از انتشار افکار و عقايد خود چشم پوشي نمود. ولي عاقبت تصميم به انتشار عقايدش درباره نجوم گرفت و در اواخر عمر، اثر ارزش مند خويش را به نام دوران اجسام آسماني به رشته تحرير در آورد. اين کتاب در دانش آن زمان، تحول ايجاد کرد. او محاسبات دامنه داري در مورد حرکت زمين، ماه و ديگر سياره ها انجام داد و نمودارهايي رسم کرد که مسير هرستاره در روي آن ها مشخص بود. کوپرنيک با استفاده از جدول هايي که در اختيار داشت، حرکت و وضعيت سياره ها را نسبت به زمين پيش بيني نمود، اما چون پيش بيني هاي او از نظر علمي چندان دقيق نبود، بعدها توسط اخترشناسان ديگر تصحيح و تکميل گرديد. کوپرنيک اولين کسي نبود که با تئوري جنجالي "خورشيد در مرکز گيتي است" شهرت پيدا کرد، با اين حال از آن جا که کوپرنيک، در قرون معاصر، به عنوان نخستين فرد اروپايي است که به گردش زمين به دور خورشيد پي برد، وي را پدر علم نجوم لقب داده اند. البته چند قرن قبل از کوپرنيک، ابوريحان بيروني، دانشمند مسلمان و منجم شهير ايراني، گردش زمين به دور خورشيد را کشف و در يکي از آثارش به آن اشاره کرده بود. نيکلا کوپرنيک سرانجام چند روز پس از انتشار کتابش، در 24 مه 1543م در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اکوادور يکي از کشورهاي امريکاي جنوبي است
که با رهبري سيمون بوليوار، انقلابي معروف ونزوئلايي، پس از سه قرن استعمار توسط اسپانيا، مستقل شد و به اتحاديه کلمبياي بزرگ پيوست. اما اين اتحاديه به زودي فرو پاشيد و کشورهاي عضو آن، از جمله اکوادور، نظام جمهوري را براي خود برگزيدند. اکوادور با بيش از 272 هزار کيلومتر مربع مساحت در شمال غربي امريکاي جنوبي و در ساحل اقيانوس آرام قرار دارد و با پرو و کلمبيا همسايه است. چون خط استوا از منطقه شمالي آن مي گذرد، به اکوادور موسوم گرديد که در زبان اسپانيايي به معناي "خط استوا" مي باشد. جمعيت اکوادور قريب به 13 ميليون نفر است و پيش بيني جمعيت آن تا سال 2025م بيش از 17 ميليون نفر خواهد بود. اکثريت سکنه اکوادور مليت دو رگه و سرخ پوست داشته و پيرو مذهب کاتوليک هستند. زبان رسمي مردم اکوادور، اسپانيولي و خط رايج در آنجا لاتين است. واحد پول اکوادور دلار امريکا و پايتخت آن کيتو مي باشد. نظام سياسي حاکم بر اکوادور جمهوري است. (ر.ک: 10 اوت)
شرح مناسبت:
ويليام بليک شاعر و نقاش انگليسي در 27 نوامبر 1757م در لندن به دنيا آمد. وي در کودکي پس از رها کردن مدرسه به کار در يک کارگاه گراور سازي پرداخت و به فراگيري نقاشي نيز روي آورد. بليک پس از آن به آموختن هنر يوناني پرداخت وبا مصور کردن کتبي از قبيل کمدي الهي دانته، خود را شناسانيد. وي با آنکه تحصيلات مرتبي نداشت، با اين حال به سرودن شعر نيز روي آورد. اما چون ناشري پيدا نکرد، شعرهاي خود را روي صفحات فلزي حک نمود و آن
را براي دوستانش فرستاد که اين خود جمع بين هنر و شعر بود. وي در سال 1794م ديوان نغمه هاي تجربه را انتشار داد که اشعار کوتاه اين مجموعه که بليک در آنها علاوه بر تعبيرات و استعارات زيبا، کلمه ها و وزن هاي خوش آهنگ و تصويرهاي دلپذير به کار برده بود، در رديف اشعار تغزلي زمان و کامل ترين اشعار غنايي زبان انگليسي شناخته شد. بليک در اشعار خود، در عين استفاده از تعابير و اشارات زيبا و خوش آهنگ، از واژه هاي مبهم و استعاري نيز بهره مي گرفت و در ساختار سروده هاي خود، اصول علمي و عقلاني پذيرفته شده و رايج در زبان خود را کنار مي گذاشت. او معتقد بود تنها راه رسيدن به حقيقت روي آوردن به باطن و عالم کشف و شهود است. بليک در نوشته هاي خود تاکيد داشت که خوبي و بدي و عشق و کينه براي زندگي انسان لازم است، زيرا بدون پيوستگي عناصر متضاد، هيچ گونه پيشرفتي حاصل نمي شود. وي در عين حال به مسائل اجتماعي و سياسي توجه داشت و آثاري تحت تاثير دلبستگي او به مسائل روز به نگارش درآورد. بليک يکي از پيش گامان نامي مکتبي است که راه را براي پيدايش رمانتيسم که مبتني بر عواطف و خيال پردازي است، هموار کرد. اشعار او که مقامي بلند در ادبيات انگليس دارد غالباً مذهبي و عرفاني است. بليک خودش اين اشعار را چاپ مي کرد و گراورهاي آن را مي ساخت و همسرش کتاب ها را صحافي مي نمود. بهشت و جهنم، درهاي بهشت و اروپا و بيت المقدس
از جمله آثار معروف او هستند. ويليام بليک سرانجام در 24 مه 1827م در 60 سالگي درگذشت. بليک به دنياي عرفان تعلق دارد و در نوشته هايش شيوه اي استعاري و مبهم به کار مي برد که فهم مضامين آثارش را دشوار مي سازد. حتي در تصاوير و حکاکي هايش نيز به همين خصوصيت پاي بند است. وي همه جا عالم محسوس را انکار مي کند و اشياء را چنان که در ظاهر نمودار مي شود، نمي بيند و تنها در باطن آنهاست که خصوصيت جاوداني بودن را تشخيص مي دهد. بليک از راه کشف و شهود مي خواهد استعدادهاي نهفته را واقعيت بخشد و همه جا بي حاصلي عقل و منطق را به اثبات رساند. ازاين رو آثار او را در زمان حيات، چون آثار ديوانگان مي پنداشتند، اما پس از مرگ رفته رفته به شخصيت استثنائيش پي بردند و زيبايي و قدرت آثارش را شناختند، چه در شعر، چه در هنر حکاکي و نقاشي.
شرح مناسبت:
الفباي موُرْسْ عبارت است از سلسله علامت هايي مرکب از نقاط و خطوط که توسط ساموئل مورْسْ، مخترع و هنرمند امريکايي وضع گرديده اند. واحد الفبايي مورس، شامل نقطه اي است که از فشار کوتاهي بر دستگاه مخابره تلگراف به دست مي آيد. مورس قبل از ساخت اين دستگاه، در ابتدا با ديدن يک آهنرباي الکتريکي، به اين نتيجه رسيد که اگر وجود الکتريسيته در هر نقطه اي از مسير جريانش قابل تشخيص باشد، پس مي توان هر پيامي را به وسيله آن از هر نقطه اي به نقطه ديگر رسانيد. پيگيري عملي اين انديشه بعد از سال
ها پژوهش و آزمايش، به ساخت نمونه اوليه تلگراف اختراعي مورس منجر گرديد. مورس اين دستگاه را که در آزمايش ها، موفق عمل نموده بود، به دولت امريکا عرضه کرد اما مورد استقبال قرار نگرفت. از اين رو، آن را در اروپا ارائه نمود که در آن جا نيز با پذيرش مواجه نشد. در نهايت، کنگره امريکا در سال 1843م بودجه اي معادل 30 هزار دلار در اختيار مورس قرار داد و او پس از تکميل مقدماتي دستگاه خود، آن را در 24 مه 1844م در حد فاصل بوستون و واشينگتن امريکا با موفقيت آزمايش نمود. موفقيت او در ابداع الفباي مورس باعث شد تا تجربيات خود را درباره کابْلِ زيردريايي براي تلگراف به کار بندد. هرچند اختراع مورس به زودي درتمام جهان پيچيد و شهرت فراواني برايش به ارمغان آورد، ولي چون اين اختراع ساده بود، افراد بسياري ادعا کردند که نظير آن را ساخته اند. اين مساله باعث شد که مورس همه آن ها را به محاکمه کشد و محکوم سازد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ميخائيل الکساندرو ويچ شولوخوف، نويسنده و داستان نويس برجسته روسي، در 24 مه 1905م در منطقه دون روسيه به دنيا آمد و در ميان طايفه قزاق ها پرورش يافت. وي پس از طي دروس دبيرستان، براي تامين معاش به شغل هاي کوچک ساده اشتغال ورزيد و پس از عزيمت به مسکو در 18 سالگي، به گروه نويسندگان جوان پايتخت پيوست. شولوخوف کار ادبي خود را با نگارش مقاله هايي در روزنامه جوانان آغاز کرد و پس از چندي اولين مجموعه داستان هاي خود را با عنوان داستان هاي دون منتشر نمود. اين مجموعه، نظرمنتقدان ادبي را جلب کرد و استعداد نويسنده جوان را بر آنان آشکار ساخت. شولوخوف در سال 1925م به زادگاهش بازگشت و در همانجا مقيم شد. وي در اين زمان به نوشتن شاه کار خود با نام دون آرام پرداخت و انتشار اولين جلد آن در 23 سالگي وي، با استقبال فراوانِ عامه مردم مواجه گرديد. از طرف ديگر، اين اثرْ مخالفت شديد منتقدان را که آن را دفاعي از طايفه مرتجع قزاق ها تلقي کردند، برانگيخت. با اين حالْ جلدهاي دوم، سوم و چهارم دون آرام نيز طي سال هاي بعد از آن انتشار يافت و شولوخوف را در رديف نويسندگان بزرگ شوروي جاي داد. شولوخوف در رمان دون آرام، ضمن توصيف ناحيه دون به حوادث اواخر جنگ جهاني اول و اوايل انقلاب روسيه، جنگ هاي داخلي دون و سرکوب کردن نهضت هاي ارتجاعي و پيوستن قزاق ها به انقلاب پرداخته است. کتاب دون آرام براي شولوخوف، جايزه هاي ادبي روسيه و کمي ديرتر
در سال 1965م جايزه ادبي نوبل را به ارمغان آورد. وي به غير از قلمرو ادبي، فعاليت اجتماعي خويش را نيز وسعت بخشيد و در سال 1937م به عضويت شوراي عالي اتحاد جماهير شوروي برگزيده شد. شولوخوف طي همين سال ها داستان زمين نو آباد و آنان براي ميهنشان مي جنگيدند را انتشار داد که داستان زمين نوآباد در شمار بهترين آثار ادبي شوروي جاي گرفت. داستان هاي شولوخوف اگرچه هر يک موضوع جداگانه اي دارد، در واقع مکمل يک ديگر است و دوره هاي مختلف انقلاب شوروي را پيش چشم مي گذارد. شولوخوف نويسنده اي است که از ميان توده ملت برخاسته و هرگز ارتباط خود را با آن قطع نکرده است. وي مصائب و تيره روزي هاي مردم را در آثار خود با شيوه اي واقع بينانه ترسيم نموده، پيوسته خود و هنرش را در خدمتِ اين ملت گذارده و از زبان مردم براي بيان حوادث و وقايعِ داستان هاي خويش کمک گرفته است. زبان وصف در آثار شولوخوف بسيار غني است و بينش او از عالم خارج بسيار دقيق و شايسته اعتماد است. وي رابطه مستقيم خود را با مردم حفظ کرد و آنان را در رفع مشکلاتشان ياري نمود. شولوخوف در سال هاي پاياني عمر خود که در نويسندگي مقامي استوار يافته بود، در کار ادبي جنبه محافظه کارانه را برگزيد و نويسندگان جوان را به سبب نظرها و روش هاي نوجويانه شان سرزنش کرد. او که ساليان دراز از محبوبترين نويسندگان شوروي نزد عامه مردم به شمار مي رفت، در اواخر عمر به سبب شيوه اي که در حمله به
همکاران نويسنده خود پيش گرفت، از محبوبيت خود کاست. ميخائيل شولوخوف سرانجام در يازدهم فوريه 1984م در 79 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جان فوسْتِر دالِسْ، سياست مدار امريکايي در 23 دسامبر 1889م به دنيا آمد و تحصيلات خود را در رشته حقوق بين الملل به پايان رساند. وي در طول جنگ جهاني اول، در شوراي اقتصاد جهاني خدمت کرد و سپس به عنوان نماينده امريکا در جريان مذاکرات صلح ورساي حضور يافت. دالس در سال هاي بعد به پست هاي گوناگون رسيد تا اينکه در سال 1953م از سوي ژنرال دوايت آيزنهاور، رئيس جمهور وقت امريکا به عنوان وزير امور خارجه تعيين شد. او در مدت شش سال تصدي اين مسئوليت، يکي از بدبين ترين وزراي خارجه امريکا نسبت به کمونيسم بود و سياست هاي سرسختانه و شديد وي در برابر کمونيسم، چندين بار ايالات متحده را تا لبه پرتگاه جنگ تمام عيار با دولت هاي کمونيستي پيش برد. دالس معتقد بود که در برابر کمونيست ها بايد با شدت عمل و خشونت برخورد کرد. وي در اين زمينه از همکاري برادرش آلن دالس که رياست سازمان جاسوسي امريکا، سيا، را برعهده داشت استفاده مي کرد و نقشه هاي خود را پيش مي برد. هم چنين در طول اين سال ها، به درخواست برادرش، آلن، جاسوسان زيادي را به عنوان ديپلمات، روانه سفارتخانه هاي امريکا در کشورهاي خارجي کرد به طوري که در بعضي سفارتخانه ها تعداد جاسوسان بيش از تعداد کادر ديپلماتيک سفارت بود. جان فوستر دالس، در نهايت، به علت بيماري از کار کناره گرفت و چندي بعد در 24 مه 1959م در هفتاد
سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
رژيم صهيونيستي در عمليات سليمان براي دومين بار، با ايجاد يک پل هوايي، 14400 يهودي اتيوپيايي ديگر را به فلسطين اشغالي منتقل کرد. در سال 1984م نيز اين رژيم در اقدامي مشابه با عنوان عمليات موسي، هزاران تن از يهوديان اتيوپي را که فلاشه ناميده مي شوند به سرزمين هاي اشغالي منتقل کرده بود. يهوديان اتيوپي که بر اثر مهاجرت و ازدياد نسل، تعداد آن ها در فلسطين اشغالي رو به افزايش بود، به دليل وعده هاي سران تل آويو مبني بر بهبود وضعيت اقتصادي شان، به اين سرزمين رفتند. اما يهوديان اتيوپيايي با تبعيض فراوان اقتصادي و اجتماعي در فلسطين اشغالي روبرو شدند و به همين دليل در تجمعات و اعتراضات متعدد، خواهان بازگشت به سرزمين اصلي خود شده اند.
شرح مناسبت:
در سال 1952م، ايتاليا، اريتره را که بخشي از اتيوپي به شمار مي رفت و در سال 1936م اشغال کرده بود، بار ديگر به اتيوپي بازگرداند. اما مردم اريتره که اکثراً خواستار استقلال بودند، مبارزه با حکومت اتيوپي را آغاز کردند. در سال 1991م، جبهه آزادي بخش اريتره، به همراه انقلابيون اتيوپي به چهارده سال حکومت ديکتاتوري هايله ماريام در اتيوپي خاتمه دادند و توافق کردند که در سال 1993م با برگزاري يک همه پرسي، سرنوشت اريتره را مشخص کنند. در اين همه پرسي، اکثريت قاطع شرکت کنندگان، رأي به استقلال دادند و اين کشور در 24 مه 1993م استقلال خود را اعلام کرد. اريتره در کنار درياي سرخ، 121/144 کيلومتر مربع مساحت دارد و با کشورهاي اتيوپي، سودان و جيبوتي، هم مرز است. از جمعيت قريب به 4 ميليون نفري در
حدود 70% مسلمانند. پيش بيني جمعيت اريتره تا سال 2025م بيش از 6 ميليون نفر خواهد بود. زبان رسمي و مليت مردم، تيگرينيا و پايتخت اين کشور، اَسمره مي باشد. واحد پول، ناکفا و از شهرهاي مهم آن عصب، کرن و مصوع است. نوع حکومت آن دولت انتقالي با يک مجلس قانون گزاري موقت است.
شرح مناسبت:
خليج گينه در غرب قاره افريقا و در اقيانوس اطلس واقع شده است. اين خليج در بيست و پنجم ماه مه 1360م توسط دريانوردان فرانسوي که از منطقه ديپ در شمال اين کشور بودند، کشف گرديد و نفوذ فرانسه در اين قاره بنا نهاده شد. مدتي پس از کشف خليج گينه، نفوذ فرانسويان در اين قاره آغاز شد و به تدريج آنان بر سرزميني که بعدها، گينه ناميده شد، تسلط يافتند. استعمارگران فرانسه تا نيمه دوم قرن بيستم در اين منطقه به صورت مستقيم حضور داشتند.(ر.ک: 2 اکتبر)
شرح مناسبت:
رالْفْ والْدو اِمِرْسون، شاعر و نظريه پرداز امريکايي، در 25 مه 1803م دربوستون امريکا به دنيا آمد. وي دوران کودکي و نوجواني خود را با رنج يتيمي و سختي فقر و تنگ دستي سپري ساخت و درنهايت، تحصيلات خود را در دانشگاه هاروارد به پايان رساند. امرسون در ابتدا به کشيشي روي آورد ولي پس از چندي اين شغل را رها کرد و به مطالعه در فلسفه و تاريخ پرداخت. وي از آن پس به نوشتن و ترجمه آثار ادبي همت گماشت و با سفر به شهر کُنْکُورْد، مدارج ترقي علمي را پيمود. امرسون پس از چندي چنان مشهور شد که به حکيم کنکورد معروف گرديد. وي در طي اين ساليان عقايد خود را منتشر کرد و آثار خود را به نگارش درآورد. او با فلسفه مادي مخالف بود و عالم طبيعت را مظهري از عالم معنوي و روحاني مي دانست. امرسون بر اين عقيده بود که خدا واقعيت مطلق است و از عالم هستي جدا نيست. با اين حال، او عقيده داشت که همه
آدميان اجزاي حياتي يک وجود هستند و آن، بشريت است. بنابراين کار ما اين است که وحدت و يک پارچگي انسان را به عنوان پاره اي از خداوند، دوباره مورد تاييد قرار دهيم. امرسون مي گفت: افراد انسان، نامتناهي هستند و زندگي خصوصي هر انساني را مي توان شکوه مندتر از مملکتي در تاريخ گردانيد. در فلسفه استقلال جهاني امرسون، زيبايي دوستي در شناسايي ارتباطي که ميان همه افراد بشر وجود دارد نهفته است. او مي گفت: زندگي، مکتبي براي پرورش دوستي است و ما هميشه مشتاقيم تا به کلاس توحيدبخش ارواح انساني بشتابيم. به طور کلي، يگانگي بشر، عظمت انسان معمولي و ترقي مستقيم همه آدميان در پرتو سائقه دوستي به سوي شناسايي روحي جهاني که وحدت بخش همه نفوس فردي است، اصول فيلسوفانه امرسون را تشکيل مي دهند. هم چنين امرسون عقيده داشت که حيات هرگز از بين نمي رود و تمام موجودات زنده، فعاليت خود را در پسِ پرده مرگ ادامه مي دهند. کتاب هاي بعدي وي از جمله دانش پژوه امريکايي، راه زندگي و اجتماع و انزوا و … امرسون را به عنوان مبلغ و مروج آزادي انديشه و هنر معرفي نمود و او با شعر و نوشتار فلسفي و افکار ملي خود، جنبش و حرکتي را به وجود آورد که از آن به عنوان رنسانس امريکا ياد مي شود. فلسفه امرسون يک نظام فلسفي خشک نبود و او ادعا نداشت که انديشه اش از يک ثبات جزمي و يقيني برخوردار است.اشعار امرسون نيز بيشتر رنگ عارفانه دارد و غالباً آميخته با حکمت و پند و اندرز است. امرسون در کتاب
هاي خود به سرگرداني بشر و تحير انسان در انتخاب زندگي اجتماعي و يا انزوا اشاره مي کند و راه اصلي را جستجو در وجود خويش معرفي مي نمايد. رالف امرسون سرانجام در بيست و دوم دسامبر سال 1882م در حالي که به کلي مردي فراموش کار شده بود، در هفتاد و نه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشف و استعمار سرزمين آرژانتين از اوايل قرن شانزدهم ميلادي توسط اسپانيايي ها آغاز شد. اين کشور در سال 1516م به امپراتوري اسپانيا ضميمه شد اما جنگ اسپانيا با فرانسه و انگلستان، باعث تضعيف اين امپراتوري گرديد و مردم آرژانتين را براي استقلال، تشويق نمود. سرانجام مبارزات مردمي نتيجه داد و حکمران اسپانيايي مجبور به خروج از کشور شد. در نتيجه شوراي ملي آرژانتين در 25 مه 1810م، رسماً قدرت را در دست گرفت و استقلال کشور را اعلام کرد. هر چند پس از آن، سربازان اسپانيايي به مقابله در برابر آزادي خواهان پرداختند ولي در جنگ هاي نهايي، استقلال طلبان به پيروزي رسيده و استقلال کامل در نهم ژوئيه 1816م اعلام گرديد. کشور آرژانتين با بيش از 2/780/092 کيلومتر مربع مساحت در جنوب قاره امريکاي جنوبي و در همسايگي شيلي، بوليوي، پاراگوئه، برزيل و اروگوئه واقع است. جمعيت آرژانتين 37 ميليون نفر بوده که اکثريت آن ها مليت اروپايي دارند و به زبان اسپانيولي صحبت مي کنند. پيش بيني مي شود که جمعيت آرژانتين تا سال 2025 به بيش از 47 ميليون نفر برسد. واحد پول اين کشور پزو و پايتخت آن بوينس آيْرسْ مي باشد. اکثريت مردم آرژانتين پيرو مذهب مسيحي و عمدتاً کاتوليک هستند. آرژانتين پس
از چندين بار تجربه ديکتاتوري نظامي، از سال 1853م به اين طرف به صورت جمهوري فدرال اداره مي شود. (ر.ک: 9 ژوئيه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هاينريش هيملر از سران جنايت کار آلمان نازي در 7 نوامبر 1900م در شهر مونيخ آلمان به دنيا آمد. وي از خانواده اي اشرافي بود اما براي امرار معاش به مشاغل گوناگون دست زد و در جريان تأسيس حزب نازي از نخستين اعضاي آن شد. هيملر در سال 1929م به رياست گروه پليس سياسي نظامي آلمان موسوم به اس اس رسيد. ايدئولوژي ناسيونال سوسياليسم مبتني بر تفوق و برتري نژاد آريايي و سرکوب دشمنان داخلي و خارجي آلمان به رهبري يک پيشوا بود و هيملر نيز در پست هاي گوناگون خود، اين تفکر و ايدئولوژي را دنبال مي کرد. هيملر در سال 1936 به رياست شهرباني آلمان رسيد و در سال هاي مياني جنگ جهاني دوم به وزارت کشور منصوب گرديد. وي در تمامي دوران مسئوليت هاي مختلف و گوناگوني که برعهده داشت با بي رحمي و شدت عمل هرچه بيشتر رفتار مي کرد و دامنه اين برخورد آنچنان گسترده بود که حزب نازي نيز تابع نظرات آن شده بود. هاينريش هيملر در اين زمان از سفاک ترين افراد حزب نازي به شمار مي رفت و عامل شکنجه و قتل عده بسياري از انسان ها در اردوگاه هاي مرگ بود. در واقع در چند سال آخر حکومت نازي ها بر آلمان، هيمْلِر به سانِ يک ديکتاتور واقعي رفتار مي کرد و حتي رؤسا و کارگردانان حزبي را هم دچار وحشت و اضطراب کرده بود. با اين همه، وي در آستانه شکست آلمان در جنگ جهاني دوم، در آوريل 1945م به متفقين پيشنهاد داد که آلمان بين انگلستان و
فرانسه تقسيم شود ولي متفقين اين پيشنهاد را نپذيرفتند. وي يک ماه پس از آن توسط نيروهاي انگليسي بازداشت گرديد، اما قبل از رسيدگي به جرائمش به وسيله سيانور خودکشي کرد و در 25 ماه مه 1945م در 45 سالگي به عمرش خاتمه داد.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي اردن در منطقه خاورميانه و در همسايگي سوريه، عراق، عربستان و فلسطين اشغالي واقع شده است. وسعت اين کشور 89/326کيلومتر مربع است که در حدود 2270 کيلومتر مربع آن در اشغال رژيم اشغال گر قدس است. از جمعيت پنج ميليون نفري اردن، بيش از 95% آن را مسلمانان تشکيل مي دهند که از نژاد سامي هستند و به زبان عربي گفتگو مي کنند. جمعيت اردن بسيار جوان است و عنوان جوان ترين جمعيت جهان متعلق به اين کشور است. پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2020م در حدود 8 ميليون نفر خواهد بود. هرچند مسيحيان در رأس امور اين کشور قرار ندارند ولي داراي نفوذ زيادي در دستگاه هاي دولتي اردن هستند و در زمينه هاي اقتصادي از اعتبار زيادي برخوردارند. پايتخت اين کشور شهر اَمّان و شهرهاي مهم آن معان و بندر عَقَبه و واحد پول آن دينار است. حکومت اين کشور "مشروطه سلطنتي" با دو مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
به دنبال تشکيل کنفرانس تاريخي سازمان وحدت کشورهاي افريقايي در آديس آبابا پايتخت اتيوپي در بيستم مه 1963م، اين سازمان در 25 مه آن سال شکل گرفت و به تدريج تمامي کشورهاي استعمارزده اين قاره به عضويت آن درآمدند. بنيان گذاران سازمان وحدت افريقا، جمال عبدالناصر، قوام نکرومه و احمد سُکوتوره رؤساي جمهوري وقت مصر، غنا و گينه بودند. اين سازمان تلاش هاي خود را جهت ايجاد يک پارچگي ميان کشورهاي افريقايي، حل و فصل اختلافات اين کشورها، دفاع از حق حاکميت کشورهاي عضو و آزادي سرزمين هاي تحت استعمار افريقا متمرکز کرده است. منشور سازمان کشورهاي
افريقايي که با حضور 30 کشور اين قاره در اتيوپي به امضا رسيد در حال حاضر مورد تأييد 53 کشور، چندين سازمان و جبهه آزادي بخش افريقايي است و همگي عضو اين سازمان مي باشند. مقر سازمان وحدت افريقا در کشور اتيوپي مي باشد و اجلاس سران، هرسال در يکي از کشورهاي عضو برگزار مي شود. سازمان وحدت افريقا در سال 2002م باتحت پوشش قراردادن اکثريت مطلق کشورهاي اين قاره، به اتحاديه افريقا تغيير نام داد.
شرح مناسبت:
پس از امضاي قرارداد کمپ ديويد توسط انورسادات رئيس جمهور مصر، اين کشور در بين هم پيمانانِ عرب خود مورد سرزنش قرار گرفت و طي ساليان بعد منزوي گرديد. ادامه اختلاف بين کشورهاي عربي و اوضاع بحراني لبنان، رژيم صهيونيستي را به عمليات تجاوزکارانه اي در منطقه تشويق کرد. از اين رو در روز ششم ژوئن 1982م، نيروهاي رژيم اشغال گر قدس، به اين بهانه که لبنان به مرکز عمليات تروريستي عليه اسرائيل تبديل شده و امنيت اين رژيم را به خطر انداخته و نيز به بهانه ايجاد امنيت مرزهاي شمالي اسرائيل حمله سراسري و همه جانبه اي را به جنوب لبنان آغاز نمودند و تا جنوب بيروت نيز پيشروي کردند. نيروهاي رژيم صهيونيستي پس از تصرف بخشي از جنوب لبنان و بمباران مراکز تجمع فلسطيني ها در بيروت، اين شهر را مورد حمله قرار دادند. در همين حال اردوگاه هاي فلسطيني بيروت نيز که در محاصره ارتش رژيم اشغال گر قدس قرار گرفته بود، مورد حمله فالانژهاي مسيحي قرار گرفت. اين قتل عام ها، خشم و نفرت عمومي را در سراسر جهان برانگيخت. از اين رو، پس
از مدتي و در اثر مقاومت فلسطينيان و فشار افکار عمومي، نيروهاي صهيونيستي، از بيروت عقب نشيني نموده و در جنوب لبنان مستقر شدند. اما سرانجام با حملات پي در پي استشهادي و وارد آوردن تلفات جاني و مالي بسيار به نيروهاي اسرائيل توسط جان برکفان حزب اللَّه لبنان، ارتش رژيم صهيونيستي مجبور شد به طرزي ذلت بار در 25 مه سال 2000م از جنوب لبنان عقب نشيني نموده و پس از هجده سال، خاک لبنان را ترک کند.
شرح مناسبت:
سِر رابرْتْ فيلْمِر، فيلسوف و نظريه پرداز سياسي انگليسي در اواخر قرن شانزدهم يا اوايل قرن هفدهم ميلادي در انگلستان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود مورد توجه چارلز اول، پادشاه وقت انگلستان قرار گرفت و از شاه، لقب "لُرد" گرفت. فيلمر به عنوان يک نظريه پرداز سياسي از حق الهي پادشاهان دفاع مي کرد و مدعي بود که اين حق به صورت ارثي از آدم و نوح و همين طور تا عهد چارلز اول به پادشاهان رسيده است. وي معتقد است که حکومت پادشاه بر ملت بايد مثل حکومت پدر بر خانواده و فرزندانش باشد. اين انديشه، که در کشورهاي داراي حکومت دموکراسي، غيرمعقول و احمقانه جلوه مي کند، در زمان فيلمر، در نظر انگليسي ها، انديشه اي معقول و منطقي بود. فيلمر هم چنين اعتقاد داشت همان طور که شخص عادي مي تواند املاک و دارايي هاي خود را براي بازماندگانش به ارث بگذارد، پادشاه نيز مي تواند مقام و دارايي خود را به وارث خود تفويض کند. اين نظرات در قرن هاي بعد، مورد انتقاد انديشمندان قرار گرفت. چراکه
از ديد آنان، در حکومت هاي دموکراسي، اصل توارث در مورد قدرت اقتصادي پذيرفته شده است نه در مورد قدرت سياسي. هم چنين، فلسفه فيلمر به مذاق برخي سياست مداران و فلاسفه انگلستان نيز خوش نيامد و آن را رد کردند. مهم ترين اثر رابرت فيلمر، پدر ملت، در تاييد اقتدار طبيعي پادشاهان و تشريح حق الهي آنان نام دارد که 27 سال پس از مرگ وي، در سال 1680م منتشر شد. سر رابرت فيلمر سرانجام در 26 مه 1653م درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شارل لويي آلفونْسْ لاوران، پزشکي فرانسوي بود که پس از اخذ دکتراي خود، به خدمت نظام درآمد و به الجزاير اعزام شد. وي در آنجا فرصت مناسبي داشت تا درمورد بيماري مالاريا که همه ساله در بسياري از نقاط جهان، جان انسان هاي زيادي را مي گرفت، تحقيقات کافي و مطالعات لازم به عمل آورد. در نتيجه در 26 مه 1880م به کشف عامل اين بيماري موفق شد. لاوران پي برد که عامل بيماري زاي مالاريا، از نوع باکتري نبوده، بلکه موجودي تک ياخته از سلسله آغازيان است. اين نخستين بار بود که موجودي تک سلولي به عنوان عامل مولد يک بيماري شناخته مي شد. اين موجودات انگلي توسط پشه هايي موسوم به آنوفل وارد بدن و خون مي شوند و بيماري را منتقل مي کنند. پس از انتقال باکتري به بدن و تکثير آنان، شخص در ابتدا دچار لرز مي شود و درنتيجه ترکيدن گويْچه هاي سرخ پر انگل و پراکنده شدن انگل هاي درون آن در خون، بيماري مالاريا يا تب نو شکل مي گيرد. براي نابودي اين بيماري بايد محل زندگي پشه آنوفل در باتلاق ها را خشکانيد و اين پشه ها را به وسيله سم پاشي از بين برد. لاوران در سال هاي بعد نيز به مطالعه در باب بيماري هاي مناطق گرمسيري پرداخت و در سال 1907م به سبب تحقيقاتش در باب کشف عامل بيماري مالاريا، به اخذ جايزه نوبل نائل آمد.
شرح مناسبت:
فرانسويان، از مدت ها قبل از طريق فعاليت هاي اقتصادي و تجاري در سرزمين تونس نفوذ کرده بودند. اما از 26 ماه مه 1881م به موجب
پيمان باردو، کشور تونس به صورت رسمي تحت الحمايه فرانسه شد. حضور استعمارگرانه فرانسه در اين کشور، ادامه يافت. بعد از جنگ جهاني اول مخالفت هاي مردمي روي داد حدود 80 سال که خواهان استقلال تونس بودند. اين مخالفت ها گرچه با شدت سرکوب شد، اما بار ديگر در دهه 1930م حرکت هاي استقلال طلبانه به رهبري حبيب بورقيبه شکل گرفت. در 1957 رژيم سلطنتي برچيده و بورقيبه، رئيس جمهوري تونس شد. اما او پس از رسيدن به قدرت تا 1987 مستبدانه حکومت کرد. کشور تونس در شمال افريقا بين ليبي و الجزاير و بر ساحل درياي مديترانه واقع است.
شرح مناسبت:
ناحيه گويان در حدود قرن شانزدهم، توسط دريانوردان اسپانيايي کشف و مستعمره اين کشور شد. اما در اوايل قرن هفدهم ميلادي، بر سر تصرف اين منطقه و نواحي اطراف آن، ميان استعمارگران اروپايي جنگ هايي درگرفت تا آن که در جريان کنگره ويِن در سال 1815، مرزهاي فعلي در گويان برقرار شد. انگليس تا سال 1966م به استعمار و بهره برداري از منابع گويانِ تحت اشغال خود، مشغول بود. در اين سال، گويان، مستقل و عضو کشورهاي مشترک المنافع انگليس شد. اما چهار سال بعد، در 1970، حکومت گويان تبديل به جمهوري شد. گويان با 214/969 کيلومتر مربع مساحت و در حدود 800 هزار نفر جمعيت، در سواحل اقيانوس اطلس در شمال امريکاي جنوبي قرار گرفته و با کشورهاي ونزوئلا، سورينام و برزيل همسايه است. پايتخت گويان، جورج تاون و شهرهاي مهم آن ليندن ونيوآمستردام است. بيش از 40% مردم گويان مسيحي و اکثريت پيرو آيين پروتستان هستند. زبان رسمي سکنه گويان انگليسي و
خط رايج آنها لاتين است. نژاد هندي و سياه اکثريت دارد. واحد پول آن دلار گويان است. اين کشور اگرچه با برخي همسايگان خود از جمله ونزوئلا اختلافات مرزي دارد اما روابط اقتصادي محکمي با ديگر همسايه خود، کشور برزيل برقرار نموده است. حکومت اين کشور جمهوريِ چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. (ر.ک؛ 23 فوريه)
شرح مناسبت:
سالْتْ، مخفف کلمات مذاکرات محدود ساختن سلاح هاي استراتژيک است که در سال 1969م بين امريکا و شوروي آغاز شد و در 26 مه 1972م به امضاي نخستين قرارداد محدود ساختن سلاح هاي استراتژيک شامل موشک هاي کوتاه برد و قاره پيما با کلاهک هسته اي انجاميد. پيمان سالت - 1 که بين ريچارد نيکسون و لئونيد بِرِژِنف سران ايالات متحده امريکا و اتحاد جماهير شوروي در کاخ کرملين به امضا رسيد، حاوي تعهدات دو کشور براي کاهش نوبتي و دوره اي کلاهک هاي هسته اي و نيز کاهش تعداد سکوهاي پرتاب موشک هاي ميان برد هسته اي در اروپا بود و از معاهدات عمده امريکا در دوران زمام داري نيکسون به شمار مي رود. هم چنين، بِرِژنف از انعقاد اين پيمان به خاطر استقرار روز افزون سکوهاي پرتاب موشک هاي امريکايي در اروپا استقبال کرده بود. مدت اعتبار قرارداد سالت 1 پنج سال يعني تا سال 1977م مقرر گرديد اما در سال 1974م بين سران دو کشور توافقي ديگر به امضا رسيد که به موجب آن، اين قرارداد تا پنج سال ديگر تمديد شد. با اين حال، با تهاجم شوروي به افغانستان در دسامبر 1979م جيمي کارتر رئيس جمهور وقت امريکا اين قرارداد را از
کنگره پس گرفت و مسابقه تسليحاتي بين امريکا و شوروي همچنان ادامه يافت.(ر.ک: 18 ژوئن)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شوراي همکاري خليج فارس با عضويت شش کشور جنوب خليج فارس يعني عربستان سعودي، کويت، امارات متحده عربي، بحرين، قطر و عمان در 26 مه 1981م، يک سال پس از آغاز جنگ عراق عليه جمهوري اسلامي ايران اعلام موجوديت کرد. اهداف اعلام شده شوراي همکاري خليج فارس، همکاري هاي اقتصادي، سياسي، نظامي و حمايت متقابل در برابر تهديدات خارجي است. با اين حال به علت اتکاي کشورهاي عضو اين شورا به نيروهاي بيگانه و شرکت نداشتن همه کشورهاي حاشيه خليج فارس در شوراي همکاري، اين شورا نتوانسته است امنيتي پايدار بر اساس منافع جمعي کشورهاي حاشيه خليج فارس در اين منطقه به وجود آورد. به علاوه، اعضاي شورا، هنوز در مورد همکاري هاي اقتصادي و سياسي و نظامي، موفقيت قابل توجهي به دست نياورده اند. اين شورا در طول جنگ هشت ساله عراق عليه ايران، به طور آشکار و پنهان به عراق گرايش نشان داد و حتي دو عضو اين شورا، يعني عربستان سعودي و کويت، قسمتي از درآمد نفتي خود را به جبران قطع درآمدهاي نفتي عراق دراختيار آن کشور قرار دادند. با اين حال پس از حمله عراق به کويت، کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس، امريکا و متحدين آن را براي دفع تجاوز عراق به کويت، به منطقه دعوت کردند. آنها هم چنين علاوه بر فراهم ساختن تسهيلات لازم براي نقل و انتقال نيروهاي امريکا و متحدين، ميلياردها دلار به تامين هزينه جنگ کمک کردند. اجلاس سران شوراي همکاري خليج فارس، سالي يکبار تشکيل مي شود و يک اجلاس فرعي و مشورتي سران نيز هر
شش ماه يک بار، برگزار مي گردد. علاوه بر آن، در طول سال، وزيران خارجه کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس، در نشست هايي شرکت مي کنند.
شرح مناسبت:
کشور گرجستان قبل از آنکه در سال 654م به تصرف مسلمانان درآيد، مدت ها تحت سيطره ايران و روم بود. هم چنين از قرن شانزدهم تا هجدهم ميلادي، دولت هاي ايران و عثماني بر سر حاکميت آن درگير بودند. سرانجام امپراتوري تزاري از اواخر قرن هجدهم در اين کشور نفوذ يافت و به تدريج آن را اشغال کرد. بعد از انقلاب اکتبر 1917م، گرجستان در 26 ماه مه 1918م اعلام استقلال نمود که دو سال بعد توسط روسيه به رسميت شناخته شد. گرجستان در سال 1921م مورد حمله نيروهاي شوروي قرار گرفت و در سال 1936م به يکي از جمهوري هاي اين کشور تبديل شد. با اين حال احساسات ملي گرايانه در گرجستان باعث شد تا مردم اين کشور از تحولات شوروي در اواخر دهه 1980م بهره برداري کرده و سرانجام در 9 آوريل 1991 به استقلال دست يابند. گرچه گرجستان خود نيز همچنان با مشکل جدايي طلبان آبخار در شمال غربي کشور و نيز استقلال طلبان اوسِتياي جنوبي روبروست. کشور گرجستان در غرب آسيا و جنوب شرقي اروپا قرار دارد و در همسايگي روسيه، آذربايجان، ارمنستان و ترکيه واقع شده است. مساحت اين کشور 69/700 کيلومتر مربع و جمعيت آن 5 ميليون نفر است که پيش بيني شده است تا سال 2025، دويست هزار نفر بر آن افزوده شود. بيش از 70% جمعيت اين کشور از نژاد گرجي بوده و زبان و خط رسمي آن ها
نيز گرجي مي باشد. بيش از 45% مردم گرجستان مسيحي بوده و کم تر از 15% آن ها مسلمانند. تفليس پايتخت اين کشور و شهرهاي مهم آن عبارتند از روستاوي، باتومي و پوتي. واحد پول گرجستان، لاري مي باشد. 26 ماه مه، سال روز استقلال اول اين کشور در سال 1918م به عنوان روز ملي گرجستان به حساب مي آيد. حکومت اين کشور جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. (ر.ک: 9 آوريل)
شرح مناسبت:
لوچيا دلا، روبيا هنرمند برجسته ايتاليايي در 13 فوريه 1400م در فلورانس ايتاليا به دنيا آمد. وي از جواني به زرگري روي آورد اما پس از چندي به عنوان يک هنرمند و مجسمه سازي برجسته مطرح گرديد. در اين زمان برخي آثار وي نشان گر استفاده او از نمونه هاي باستاني و هم چنين روحيه شاد و انسان دوست او مي باشد. وي قبل از آن موفق شده بود کاربرد لعاب سرب شيشه اي راکشف نمايد و در واقع اسلوب استفاده از لعاب هاي مختلف رنگي در مجسمه هاي سفالين را ابداع نمايد. اين مسئله باعث محدود شدن آثار وي به کارهاي تزئيني و معماري گرديد و در نتيجه مسير کارهاي وي به سوي سفارش هاي بزرگ و پرزرق و برق و تجملاتي سوق داده شد. با اين حال از ارزش کار و آثار روبيا نکاست. وي بعدها درهاي برتري کليساي جامع، تنديس کودکان يتيم و ده ها اثر ديگر را پديد آورد. از ديگر آثار روبيا پنج لوح مرمرين براي برج حوتو است. در سال هاي بعد سردر صندوق خانه کليسا رابا الواح سفالين آراست. اين الواح حاوي
صحنه هايي از رستاخيز و صعود مسيح(ع) بود و به سبب تازگي، ظرافت ذوق و سليقه بکار رفته در آنها مورد تمجيد و ستايش واقع شد. از روبيا آثار فراواني در بسياري از شهرها و موزه هاي جهان وجود دارد، کارگاه و هنر وي پس از مرگش در خاندانش ادامه يافت. لوچيا دلا، روبيا سرانجام پس از 82 سال زندگي در 27 مه سال 1482م درگذشت.
شرح مناسبت:
رابرت کُخ باکتري شناس و پزشک برجسته آلماني در 11 دسامبر 1843م در شهر هارتْزْ آلمان به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود در رشته پزشکي، مطالعات و تحقيقات گسترده اي را درباره علل برخي از بيماري ها هم چون وبا، سل و سياه زخم آغاز کرد. کُخ پس از تکميل روش کشتِ ميکروب ها، آن ها را به وسيله رنگ کردن در زير ميکروسکوپ مشاهده کرد و پي برد که باسيل هاي بسيار کوچکي در خون گوسفند يا حيوان مريض وجود دارد. کخ عاقبت توانست با پرورش و نگهداري اين باسيل، نظريه خويش را اثبات نموده و سرم اين مرض را بسازد. اين عمل باعث شد که از تلفات زياده از حد احشام جلوگيري شود. کخ در سال 1880م به عضويت شوراي سلطنتي بهداشت برلين انتخاب گرديد و از آن پس تحقيقات خود را براي کشف ميکروب سل که از ديرباز به طاعون سفيد مشهور بود، آغاز کرد. اين مطالعات در نهايت منجر به کشف ميکروب سل در 24 مارس 1882م شد و کُخ پس از چندي اعلام کرد که مي توان همه جانداران را در اثر تلقيح اين سرم از امراض مختلف مصون داشت.
در سال 1905، کخ به دليل تلاش در راه گسترش علم و کشف باسيل سل، موفق به اخذ جايزه نوبل پزشکي شد و دانشمندان زمان، پس از تاييد نظرات او، وي را در شمار بزرگ ترين مکتشفين قرار دادند. کخ سفرهاي زيادي به افريقا براي تحقيق درباره مرض خواب، مالاريا و طاعون انجام داد و دريافت که مرض خواب که هزاران افريقايي را به کام مرگ کشانده بود، در اثر نيش پشه اي به نام تسه تسه است. به تدريج کخ در اثر فعاليت زياد و ناراحتي هاي ناشي از آن مريض و ضعيف گرديد، تا اين که کاشف سل که خود نجات دهنده جان ميليون ها انسان بود در 27 مه 1910م در 67 سالگي بر اثر مرض سل درگذشت. رابرت کُخ بدون شک بعد از لويي پاستور کاشف پني سيلين، بزرگ ترين ميکروب شناس دنيا است و خدمات ارزنده او در راه بسط علم، هيچ گاه از يادها نخواهد رفت.
شرح مناسبت:
با آغاز استعمار شمال افريقا توسط غارتگران اروپايي، ساکنان و قبايل مناطق در برابر استعمارگران به مقابله برخاستند و خواهان خروج آنان از سرزمين هاي خود شدند، يکي از اين افراد، عبدالکريم رِيفي رهبر قيام مسلمانان ناحيه رِيْفْ مراکش بود که سال ها با متجاوزين اسپانيايي جنگيد و پيروزي هاي چشم گيري نيز به دست آورد. پيروزي هاي او بر ارتش اسپانيا، وحشت قواي فرانسه را که در شمال افريقا داراي متصرفاتي بود، برانگيخت. از اين رو، در اوايل سال 1924م نيروهاي فرانسوي به منظور جلوگيري از گسترش قيام مردم منطقه ريف به کمک اسپانيا آمدند و تهاجم همه جانبه اي را
عليه مردم اين منطقه آغاز کردند. سرانجام با دستگيري رهبران جنبش ضد استعماري و کشتار هزاران نفر از مردم اين منطقه، قيام مردم مراکش در 27 مه 1926م سرکوب شد. (ر.ک: 18 فوريه)
شرح مناسبت:
استبداد و فساد حکومت در زمان عدنان مُندَرِس نخست وزيرترکيه باعث وقوع اعتراضاتي در شهرهاي اين کشور گرديد. به همين دليل، دولت اعلام حکومت نظامي نمود و به وسيله نيروهاي مسلح، تظاهرات مخالفين را در هم شکست. در سوم ماه مه 1960، ژنرال جمال گورسِل، فرمانده نيروي زميني ارتش ترکيه، در نامه اي به عدنان مندرس خواستار توجه به لزوم انجام اصلاحات سياسي در کشور به منظور مهار مقاومت هاي مردمي به ويژه اعتراضات دانشجويي شد که اين درخواست با بي توجهي مندرس روبرو گرديد. در روز 21 همان ماه، تعدادي از افسران ارتش دست به اغتشاشاتي زدند و سرانجام در 27 مه 1960م، دولت مندرس با يک کودتاي نظامي که از طرف کميته وحدت ملي به رهبري ژنرال گورسل صورت داده شده بود، سرنگون شد و اين کميته قدرت را در دست گرفت. در روز بعد از کودتا ژنرال گورسل به قدرت رسيد و سپس به رياست جمهوري ترکيه دست يافت. عدنان مندرس نيز، چند ماه بعد به اتهام سوء استفاده از قدرت و زير پاگذاشتن قانون اساسي و … اعدام شد.
شرح مناسبت:
جواهر لعل نهرو، سياستمدارِ استقلال طلب و اولين نخست وزير هند، در 14 نوامبر سال 1889م در اللَّه آباد هند به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود در رشته حقوقِ دانشگاه کمبريج انگلستان، به قضاوت در هند مشغول شد. نهرو در سال 1918م به پارلمان هند راه يافت و در 1929م به رياست پارلمان رسيد. او در1920 درنهضتي که به رهبري مهاتما گاندي با هدف آزادي هند از سلطه سياسي انگلستان به راه افتاد شرکت کرد و با
نهضت هاي ملي همراهي نمود. نهرو در طول مبارزات ضداستعماري خويش 10 بار دستگير و زنداني شد و روي هم رفته، در حدود سيزده سال از عمر خود را در زندان گذراند. نهرو در سال هاي زندان هم بيکار ننشست و به نگارش کتب مختلفي پرداخت. نهرو در همين سال ها، طي مسافرتش به مسکو تحت تاثير مارکسيسم قرار گرفت و بعضي از روش هاي مبارزه کمونيست ها را در هند به کار بست. البته مهاتما گاندي که مبتکر اصل مبارزه منفي بود، غالباً با نظريات نهرو درباره شدت عمل و تحرک بيشتر در مبارزه مخالفت مي کرد. نهرو نيز که از نفوذ کلام گاندي در ميان مردم هند آگاه بود و در عين حال احترام عميقي نسبت به او داشت، روش هاي خود را در مبارزه تعديل مي نمود. جواهر لعل نهرو پس از استقلال هند، به عنوان اولين نخست وزير اين کشور انتخاب شد و تا زمان مرگ، به مدت هفده سال، رهبري بلامنازع هند را برعهده داشت. نهرو در اين مدت در صحنه سياست بين المللي نيز درخشيد و همواره به عنوان يک شخصيت برجسته و صلح دوست مورد احترام مجامع جهاني بود. وي بنيادهاي سياسي - اقتصادي هند را پايه گذاري کرد و از يک کشور استعمارزده و بلاديده و دستخوش تفرقه، قدرت يکپارچه اي را در جنوب آسيا پديد آورد. کار مثبت عمده نهرو براي هند، اصرار وي بر اين امر بود که هند به صورت يک دموکراسي غيرمنفک از آرمان هاي دنيايي و غيرديني باقي بماند. وي با گذراندن قانوني، نظام طبقه در هند را برانداخت و کارهايي که
براي از بين بردن فقر و عقب ماندگي انجام داد، سبب ايجاد انقلاب اساسي اجتماعي و اقتصادي شد. نهرو از قهرمانان استقلال هند و از رهبران متفکر مبارزات مردمي اين کشور طي سال هاي استقلال به شمار مي رود. او هم چنين به اتفاق جمال عبدالناصر و ژوزف تيتو و احمد سوکارنو رهبران وقت مصر، يوگسلاوي و اندونزي از بنيان گذاران جنبش عدم تعهد به شمار مي روند و حيثيتي بين المللي دارند. جواهر لعل نهرو در ژانويه 1964م دچار حمله قلبي شد و نيمي از بدنش فلج گرديد تا اين که سرانجام در بيست و هفت مه 1964م در هفتاد و پنج سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
گوتاما بودا در 28 ماه مه 563 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) در حوالي جنوب آسيا به دنيا آمد. وي داراي خانواده اي اشرافي بود ولي او از اين که عده زيادي از مردم در رنج و سختي به سر مي بردند، ناراحت بود. لذا از خانواده خارج شد و سر به کوه و بيابان نهاد تا بر اثر رياضت، به مفهوم واقعي زندگي واقف گردد. او سرگردان در حال حيرت و تفکر، سالياني به هر سو مي گشت تا اين که تصور نمود حقيقت را کشف کرده است. از اين رو به نشر عقايد خود پرداخت و پيروان فراواني يافت. تعاليم بودا بر ميانه روي و اعتدال استوار است. برخي از حقايقي را که او کشف کرده، علل و موجبات آلام زندگي را چنين بيان مي کند: تمايل انسان به ارضاء عواطف و احساسات خود، دلبستگي آدمي به زندگي جاوداني و رهايي از مرگ و شوق و ولع
انسان براي کسب منافع مادي. بودا در حقيقت راه و روش و اعمالي راتوصيه مي کند که شخص با پيروي از آنها مي تواند از غم زمانه رهايي يابد و به صفاي روح و روشني خاطر نائل گردد. کيش بودا عقيده به بقاي روح را تعليم نمي دهد ولي تعاليم و طريقه هندو را درباره تناسخ قبول مي کند. بودا در اين باره مي گويد: روح بر حسب اين که گناهکار يا ثوابکار باشد، در مراحل ديگر زندگي دچار عقوبت و عذاب و يا اجر و ثواب خواهد شد. کيش بودا داراي تعاليم عالي اخلاقي است و معتقد است اعمالي که از نيت پاک و صادق سرچشمه گرفته باشد، به مراتب مهم تر از به جا آوردن آداب و مناسک و عمل به شعائر ديني است. به طور کلي آيين بودا بر اين امر مبتني است که حيات، رنج است و رنجْ زاييده شهوت زائد، و ترک نفس، تنها وسيله رهايي از هوي و هوس مي باشد. بودا تعليم مي داد که رسيدن به آرامش و صفا، تنها با معجزه محبت ميسر است و مي گفت، لذت تطهير عالم، با آب محبت است. کمال مطلوب بودا، وصول به فناي کل مي باشد. بودا مي گفت: تنها چيزي که ما مي دانيم و لازم است بدانيم اين است که ما با کمال اطمينان مي توانيم دستورهاي آسماني را براي شفاي خويش به کار بنديم. اين امر با به کار بردن هشت طريقه سلوک يعني خودشناسي، بردباري، بخشيدن، انديشه نيک، کردار نيک، جان سپاري در راه وظيفه، دوستي و شفقت ممکن خواهد شد. بودا اين هشت طريقه
را خلاصه مي کند و جان کلام را در سه کلمه بيان مي کند: ترحم، پارسايي و عشق. در واقع اين راه ها بر 4 پايه استوار بود که عبارت بودند از اينکه: زندگي رنج است. منشأ رنج آرزوي نفس است. چون آرزوي نفس، زائل شود، رنج به پايان مي رسد و راه زائل ساختنِ آرزوي نفسْ، سلوک در طريقت است. بودا که پيرو مذهب اصالت عقل و تصوف بود،قبل از هر چيز، يک استاد طريقت اخلاقي به شمار مي رود. پيروان بودا در نواحي متعدد جهان از قبيل نقاط گوناگون آسيا، منتشرند. گوتاما بودا سرانجام در حدود سال 483 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) در هشتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اوژن بورنوف خاورشناس فرانسوي و بزرگ ترين دانشمند سانسکريت شناس، در دوازدهم اوت 1801م در پاريس به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، در علم حقوق فارغ التحصيل گرديد و ضمن اشتغال به عنوان وکيل دعاوي، به زبان و ادبيات مشرق زمين و شگفتي هاي سرزمين هند، علاقه مند شد. از اين رو به فراگيري زبان هاي سانسکريت و پالي همت گماشت و به کار مطالعه و تحقيق روي آورد. اين دانشمند جوان در ضمن مطالعه در کتابخانه ملي پاريس، به نسخه هايي از کتب مذهبي زرتشتيان برخورد کرد که پس از مطالعه آن، توانست عقايدي را که بر اثر مرور زمان حتي در بين زرتشتيان، منحرف شده بود دوباره برقرار نمايد. بورنوف در سال 1835م تفسير يِسْنا را که يک متن مهم زرتشتي است انتشار داد و به کمک زبان سانسکريت آن را نوشت. وي با اين کار علمي بزرگ، کليد و
کشف رمز خواندن کتيبه هاي خطي ميخي در زبان هاي ايران باستان را به دست ديگر دانشمندان داد. بورنوف هم چنين پس از مطالعات فراوان، کتاب بودا و مذهب او را به تنهايي و بدون کمک ديگران نگاشت و اثري بي مانند پديد آورد. بورنوف، از دانشمندان بزرگ سانسکريت شناسي بود و بر زبان هاي ايران باستان نيز تسلط داشت. بورنوف در دوران زندگي علمي خود، به عضويت مؤسسات علمي و انجمن هاي متعدد خاورشناسي درآمد و در دانش سراي عالي پاريس به تدريس پرداخت. اوژن بورنوف سرانجام پانزده روز پس از انتخاب به عنوان سردبير فرهنگستان کتيبه ها و ادبيات فرانسه، در 28 مه 1852م در 51 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژوزِف اِرنِسْتْ رنان، اديب و فيلسوف فرانسوي در پنجم اوت 1823م در فرانسه به دنيا آمد. وي در ابتدا به درخواست والدين خود به فراگيري الهيات پرداخت و همين مطالعه او درباره مذهب و کتاب هاي آسماني باعث شد که دست از همه آن ها شسته و تفسير کاتوليک ها را از انجيل رد کند. به اين ترتيب، از ابتداي زندگي، مذهب را رها کرد و به دنبال نويسندگي، فلسفه و تاريخ رفت. رنان اگرچه به تدريس متون مذهبي نيز اشتغال يافت اما به شخصيت هاي مذهبي، از ديدگاه تاريخ مي نگريست. او امثال حضرت عيسي مسيح(ع) را اگرچه مردي بي نظير توصيف مي کرد اما وي را بشري مي دانست که عنوان معجزه براي او پذيرفته نيست. رنان با نگارش کتاب زندگي مسيح(ع)، با حذف قوانين تعبّدي و کنار نهادن معارف مرتبط با اسرار مذهبي، به خيال خود، دين مسيح(ع) را نجات داد.
اما اين اثر در واقع قابل بحث بود نه اثري علمي. وي در ادامه مسير فکري و در تضادهاي روح شکاک خود، عقايد خويش را عرضه نمود و جمعي از جوانان را شيفته خود ساخت. رنان در آثار خود الگوها و نمونه هاي رسمي عقايد را که به مردم معرفي شده بود، مسخره مي کرد و در عين حال که تنها عقل را براي حاکميت مي پذيرفت، مرکز شکاکيت فکري بود. از اين رو، رنانيسم عبارت از سبکي شد که همه انديشه ها و افکار را در زمينه نسبيّت بررسي مي کرد و هيچ گونه تعبد، تقيد و مطلق بودن را برنمي تافت. رنان که در زمينه شرق شناسي نيز مطالعات فراواني انجام داده، بر تشريح تاريخ اديان مختلف به ويژه يهود تکيه کرده است. آينده علم، اصول مسيحيت و مکالمات و درام فلسفي از جمله آثار اوست. ارنست رنان سرانجام در 28 مه 1892م در 69 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
در سال 1889م حق استخراج کليه معادن ايران و از جمله نفت طي امتيازنامه اي به بارون دورويتر بازرگان انگليسي واگذار شد، اما تأخير وي در عملي کردن مفاد قرار داد، باعث لغو حق انحصاري وي گرديد. در اين ميان ويليام ناکْسْ دارسي سرمايه دار انگليسي، در اواخر قرن نوزدهم از وجود نفت در ايران مطلع گرديد و در سال 1901م نمايندگاني جهت امضاي قرارداد نفتي و دريافت امتياز از ايران به تهران گسيل داشت. پس از مخالفت اوليه مظفرالدين شاه با اعطاي امتياز، نمايندگان دارسي با امين السلطان صدراعظم شاه وارد مذاکره شدند و با پرداخت رشوه و نيز سوء استفاده از ساده
لوحي مقامات ايران، در نهايتْ قرارداد دارسي در 21 مه 1901م به امضاء دو طرف رسيد. براساس اين قرارداد، امتياز استخراج و بهره برداري از نفت در سراسر ايران به استثناي ايالات شمالي شامل گيلان، مازندران، گرگان، خراسان و آذربايجان براي مدت 60 سال به دارسي واگذار گرديد. حذف مناطق شمالي ايران از چارچوب قرارداد، براي پيشگيري از عکس العمل و يا مخالفت روس ها انجام شده بود. هم چنين بر اساس اين قرارداد، دارسي متعهد گرديد ظرف دو سال، شرکت و يا شرکت هايي براي بهره برداري از اين امتيازات تأسيس نمايد و ساليانه مبلغ 20 هزار ليره وجه نقد و معادل همين مبلغ از سهام شرکت و نيز 16درصد از منافع خالص خود را به دولت ايران بپردازد. شرکت نفت دارسي، پس از هفت سال، سرانجام در 26 مه 1908م در منطقه مسجد سليمان به نفت رسيد. با اين حال از آن جا که پس از مشروطه و تدوين قانون اساسي، دادن هرنوع امتياز، به تصويب مجلس نياز داشت، مجلس اول مشروطه به بحث درباره قرارداد دارسي پرداخت اما نه امتياز نفت دارسي را تأييد کرد و نه آن را رد نمود. اين امتيازنامه به نوعي ديگر در زمان رضاخان به تصويب مجالس رسيد که البته مفاد آن بيشتر از گذشته، به ضرر ايران بود. موافقت نامه دارسي در سال 1933م (1312ش) جاي خود را به قرارداد 26 ماده اي جديدي داد که به قرارداد 1933 موسوم گرديد. در نهايتْ ملي شدن صنعت نفت در سال 1951م (اسفند 1329ش) که نتيجه قيام مردمي و رهبري روحانيت آگاه بود به حضور مستقيم استعمارگر انگلستان
در اقتصاد و شريان نفتي ايران خاتمه داد.
شرح مناسبت:
چند ماه پس از آغاز جنگ جهاني دوم، هيتلر تصميم گرفت تا فرانسه را به تصرف خود درآورد. از اين رو به جاي حمله مستقيم به خطوط دفاعي فرانسه در طول مرزهاي آلمان، حمله به خاک فرانسه از طريق مرزهاي بلژيک را در پيش گرفت. به همين جهت، نيروهاي آلمان در سحرگاه دهم مه 1940م، هر سه کشور کوچک بلژيک، هلند و لوکزامبورگ را مورد حمله قرار دادند. اين امر باعث واکنش سريع نيروهاي انگلستان شد و به مقابله در برابر آلمان پرداختند. اما اين مقاومت چندان ديري نپاييد و در نهايت، مردم بلژيک پس از 18 روز مقاومت در برابر هجوم ارتش آلمان، به فرمان پادشاه بلژيک، جنگ را متوقف کردند و بلژيک در 27 مه 1940م به دست آلمان افتاد. اين تصميم باعث نارضايتي مردم بلژيک و در نهايت برکناري رسمي پادشاه اين کشور از سلطنت در سال 1951م شد.
شرح مناسبت:
هم زمان با پيشروي نيروهاي آلمان نازي و تصرف کشورهاي همسايه، خطوط دفاعي فرانسه در برابر آلمان در هم شکسته شد و 335 هزار نفر از قواي فرانسه و انگليس در بندر دونکرْکْ به محاصره مهاجمان درآمدند. با ادامه هجوم آلمان به طرف شمال، بندر دونکرْکْ، آخرين گريزگاه نيروهاي محاصره شده نيز در خطر سقوط قرار گرفت و از روز 27 مه 1940م، عمليات تخليه نيروهاي انگليس و فرانسه آغاز شد. در اين عمليات، 774 کشتي جنگي متفقين براي نجات حدود 350 هزار سرباز انگليسي، فرانسوي و بلژيکي شرکت کردند. اما در اثر حملات هوايي و محاصره بندر دونکرک توسط ارتش آلمان نازي، نزديک به 50 هزار نفر از نيروهاي متفقين
کشته و 400 کشتي جنگي آن ها نيز نابود شد. در نهايت، پس از شکست نيروهاي متفق در فرانسه، اين کشور نيز به طور کامل به اشغال آلمان در آمد.
شرح مناسبت:
سرزمين آذربايجان در زمان هاي گذشته در تصرف ايران بود تا اين که پس از شکست ايران در نبردهاي توسعه طلبانه ي روسيه در زمان فتحعلي شاه قاجار، به موجب عهدنامه ي گلستان، به روسيه ضميمه شد. در پي وقوع انقلاب روسيه، اين کشور پس از مدتي که از اعلام استقلالِ آن گذشته بود، به يکي از جمهوري هاي شوروي تبديل گشت. در اواخر دهه ي 1980، فعاليت هاي استقلال طلبانه در اين جمهوري و نيز منطقه ي ارمني نشينِ قره باغ شدت يافت. جمهوري آذربايجان در 30 اوت 1991 در حالي استقلال خود را رسماً اعلام کرد که با همسايه ي خود، ارمنستان، بر سر منطقه ي قره باغ به شدت اختلاف و درگيري داشت که هنوز نيز ادامه دارد. جمهوري آذربايجان در غرب آسيا و در کناره ي درياي خزر، 86/600 هزار کيلومتر مربع مساحت دارد و با کشورهاي ايران، ارمنستان، گرجستان و روسيه همسايه است. جمعيت آذربايجان نزديک به 8 ميليون نفر مي باشد که اکثريت مسلمان بوده و به زبان ترکي صحبت مي کنند، پيش بيني جمعيت آذربايجان تا سال 2025 بيش از 9 ميليون نفر مي باشد. پايتخت آذربايجان باکو و واحد پول آن منات مي باشد. مردم آذربايجان مليت آذري داشته و سفيدپوست هستند. گنجه، سومقاييت و مينگه چوير از شهرهاي مهم آن هستند. نظام سياسي حاکم بر آذربايجان جمهوري فدرال مي باشد. آذربايجان داراي دو روز ملي
مي باشد يکي 28 مه روز اعلام جمهوري در آذربايجان و ديگري 30 اوت روز استقلال آن که روزهاي ملي آذربايجان نام گرفته اند.
شرح مناسبت:
در 28 مه 1998م اولين آزمايش هاي هسته اي پاکستان، دو هفته پس از آزمايش هاي هسته اي هند، همسايه و رقيب پاکستان انجام شد. به اين ترتيب مسابقه تسليحاتي اين دو دشمن ديرينه به سطح سلاح هاي هسته اي گسترش يافت. آزمايش هاي هسته اي پاکستان، خشم کشورهاي غربي را برانگيخت و امريکا و اروپا، پاکستان را تحريم اقتصادي کردند. با اين حال پاکستان تا کنون درخواست اين کشورها را براي پيوستن به کنوانسيون منع توليد و تکثير سلاح هاي هسته اي نپذيرفته است.
شرح مناسبت:
کشور افريقايي اتيوپي، در شمال شرق افريقا و در همسايگي جيبوتي، سومالي و کنيا قرار دارد. مساحت اتيوپي 1/133/882 کيلومتر مربع و جمعيت آن نزديک 63 ميليون نفر مي باشد. پيش بيني مي شود جمعيت اين کشور تا سال 2025 در حدود 115/5 ميليون نفر خواهد شد. پايتخت اتيوپي، آديس آبابا و دير داوه، هرر و نازرت از شهرهاي مهم آن هستند. بيش از نيمي از جمعيت اين کشور مسيحي ارتدوکس هستند و حدود 33 درصد نيز مسلمانند. زبان رسمي مردم اتيوپي امهري و نژاد آنها سياه است. واحد پول اين کشور، بير مي باشد. اتيوپي که درگذشته به نام حبشه معروف بود، يکي از فقيرترين کشورهاي جهان است. تا سال 1974م کشور اتيوپي با رژيم سلطنتي اداره مي شد. اما از اين سال به بعد در پي يک کودتاي نظامي عمر رژيم سلطنتي به پايان رسيد و رهبر جديد اتيوپي منگيستو هايله ماريام که تمايلات کمونيستي داشت براي حل مشکلات کشورش به شوروي سابق روي آورد. اما دولت شوروي با امکانات محدود اقتصادي خود نتوانست کمکي مؤثر
براي اتيوپي باشد. ادامه مشکلات اقتصادي اتيوپي و درگيري هايي که با کشور همسايه خود، سومالي داشت و شورش استقلال طلبان اريتره و کمک اتيوپي به آن ها باعث تضعيف رژيم مارکسيست اين کشور شد. به دنبال سقوط رژيم هاي کمونيستي اروپاي شرقي، مخالفان رژيم مارکسيستي اتيوپي نيز سر به شورش برداشتند. سرانجام در 28 ماه مه 1991م با فرار منگيستو هايله ماريام از کشور، رهبر جبهه دموکراتيک انقلاب، قدرت را در دست گرفت و اين روز به نام روز ملي اتيوپي نام گرفت.
شرح مناسبت:
بندر قسطنطنيه در سال 330م توسط قُسطَنطين اول يا کُنْسْتانْتين بر روي هفت تپه در کنار تنگه بُسفر بنا شد و دژي تسخيرناپذير بود که آثار تاريخي، ادبي و هنري ارزش مندي در آن وجود داشت. اين بندر در جنگي که بين امپراتوري روم شرقي با ترکان عثماني روي داد توسط نيروهاي سلطان محمد فاتح، امپراتور عثماني فتح شد. اولين فرماني که سلطان محمد فاتح پس از تصرف قسطنطنيه صادر کرد تأمين امنيت و آزادي ساکنان اين شهر بود. وي به آباداني و ترميم خرابي هاي قسطنطنيه همت گماشت و سپس مسجدي بنا کرد که تاکنون باقي است و به نام مسجد سلطان محمد مشهور است. قسطنطنيه پس از اين که نام اسلامبول گرفت، در 1930م به استانبول تغيير نام يافت. اين شهر تنها قسمت اروپايي کشور ترکيه است و سه درصد کل کشور را تشکيل مي دهد و نيز اين شهر مهم ترين شهر ترکيه مي باشد و در غرب اين کشور واقع است.
شرح مناسبت:
آندره سلسيوس، فيزيک دان و دانشمند سوئدي، در 29 مه 1701م متولد گرديد. وي از طبقه بزرگان و نجبا بود اما نه تنها در مسير کسب قدرت و نظامي گري گام برنداشت بلکه به تحقيقات علمي روي آورد و تا مقام استادي دانشگاه پيش رفت. وي هم زمان با تدريس به کشورهاي اروپايي از جمله آلمان، فرانسه و ايتاليا سفر نمود و از رصدخانه هاي بزرگ آن ديدن کرد. سلسيوس در سال 1733م مجموعه اي از نتايج 316 رَصَد شفق شمالي را که توسط خود وي و يا ديگران انجام گرفته بود در آلمان منتشر ساخت و به
عنوان عضو هيأت علمي فرانسه براي اندازه گيري طول قوس نصف النهار به منطقه لاپْلانْدْ در شمال اروپا سفر نمود. تحقيقات فراوان وي گرچه با ارزش بودند اما ناتمام باقي ماندند. با اين حال اختراع ميزان الحراره يا دماسنج معروف به سلسيوس از جمله نتايج تحقيقات اوست. وي اين دماسنج صد درجه اي را در سال 1742م اختراع نمود. آندره سلسيوس فيزيک دان و محقق برجسته سوئدي سرانجام در 8 اکتبر 1744م در سن 43 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دني پاپن مخترع فرانسوي در 11 ژانويه 1647م متولد گرديد. وي از نوجواني به امور صنعتي و فني علاقه مند بود و اولين کسي بود که به فکر استفاده از قوه بخار افتاد. وي ابتدا در سال 1690م ماشيني اختراع کرد که در آن بر اثر انبساط بخار، انرژي حرارتي به انرژي مکانيکي تبديل و باعث حرکت وسيله مي گرديد. با اين حال، اين وسيله، ديگ بخار جداگانه اي نداشت. بعدها پاپن به آزمايش و تکميل اين ماشين بخار پرداخت و در 29 ماه مه 1707م موفق به ساخت ماشين بخاري گرديد که با انجام تغييرات و تعبيه ديگ بخار جداگانه، آن را عرضه نمود. اختراع پاپن و تجربيات وي باعث شد تا پس از او اتومبيل و کشتي بخار، ساخته شود. دني پاپن که به او لقب "پدر بخار" داده اند بعد از 67 سال زندگي در 2 اوت 1714م درگذشت. (ر.ک: 11 ژانويه)
شرح مناسبت:
سرهمفْري دِيوي شيمي دان معروف انگليسي درهفدهم دسامبر 1778م در انگلستان به دنيا آمد. همفري در نوجواني برنامه خودآموزي شامل الهيات، جغرافيا، هفت زبان و تعدادي موضوع هاي علمي براي خود طرح ريزي کرد و به مطالعه فلسفه پرداخت. وي در هفده سالگي به دليل آزمايش گاز نيترواکسيد معروف به گاز خنده، بر روي خود، به شهرت رسيد و در 24 سالگي، با سمت استادي وارد انيستيتوي پادشاهي انگلستان شد. وي هم چنين لامپ بي خطري را اختراع کرد که بر شهرتش افزود. ديوي از آن پس مطالعات عميقي را در شيمي آغاز کرد و توانست آب را به عناصر تشکيل دهنده اش تجزيه کند. اين کار او
باعث شد تا جايزه بزرگ آکادمي فرانسه، از آنِ وي شود. او هم چنين عناصر سديم، پتاسيم، کلسيم، منيزيم، باريم و استرانسيم را در ضمن تحقيقاتش از ديگر عناصر جدا ساخت. اين امر در آن زمان، در پيشرفت علم شيمي، موفقيتي بزرگ محسوب مي شد. وي نظريه اي مطرح ساخت که بر اساس آن، هيدروژن، معرِّف و مشخِص اسيدهاست. در سال 1820 به رياست انجمن سلطنتي انتخاب شد. ديوي به دليل کشف شش عنصر مهم شيميايي به پدر الکتروشيمي معروف است. همفري ديوي سرانجام در 29 مه 1829م در 51 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اواريست گالوا، رياضي دان شهير فرانسوي در 26 اکتبر 1811م در شهري در نزديکي پاريس به دنيا آمد. وي تا دوازده سالگي معلمي جز مادرش نداشت. با اين حال نبوغ رياضي وي چنان بود که در نوجواني آثار سنگين هندسي را هم چون رمان شيرين و پرماجرا مي خواند.گويند وقتي که گالوا در سن 7 سالگي در امتحان پلي تکنيک در برابر ممتحن قرار گرفت و هنگامي که از وي سؤال شد تا لگاريتم را شرح دهد فرياد برآورد که من بچه نيستم که به اين پرسش کودکانه جواب دهم. گالوا در 12 سالگي وارد کالج شد و در تمام مواد درسي خود، جايزه اول را به دست آورد. وي در ادامه، به مطالعه منظم درس هاي رياضي پرداخت و در پانزده سالگي، شاه کارهاي تحليل جبريِ آن عهد را که در خور رياضي دانان حرفه اي بود، به آساني جذب مي کرد. گالوا در 18 سالگي کتاب وقايع رياضيات را به پايان رساند و پس از آن، سه اثر جديد درباره
مسائل نوين رياضي تنظيم کرد. از ديگر آثار گالوا، مي توان به اثري درباره تئوري عمومي حل معادلات که امروزه به تئوري گالوا مشهور است، اشاره کرد. هم چنين يکي از نخستين پيشرفت هاي جديد در نظريه گروه ها و نيز اصولِ جبري معادلات، مرهون اواريست گالوا مي باشد. گالوا جمهوري خواه سرسختي بود و دوبار به دليل ابراز عقايد سياسي خود به زندان افتاد؛ با اين حال در زندان هم دست از کارهاي علمي نکشيد و به تکميل آثار خود پرداخت. اواريست گالوا سرانجام در 29 مه 1832م در 21 سالگي در جريان يک دوئل کشته شد. درباره گالوا گفته اند که اگر اين غول رياضي در سن جواني کشته نمي شد، رياضيات کنوني بشر به اندازه سي صد سال جلو بود.
شرح مناسبت:
در 29 مه 1908م، هواپيماي جديدي که سيکورِسْکي، مخترع لهستاني الاصلِ امريکايي اختراع کرده بود باموفقيت به پرواز درآمد، و به اين ترتيب فصل نويني در تاريخ ارتباطات هوايي بشر به وجود آمد. اين وسيله که "بالگرد" ناميده شد داراي ويژگي هاي متعددي بود از جمله اين که هم به جلو و هم به عقب مي رفت و هم به طور عمودي مي نشست و برمي خاست. هم چنين بالگرد مي تواند در يک نقطه در فضا بي حرکت بماند. بالگرد براي پرواز در مسافت هاي دور به کار نمي رود ولي چون به راه انداختن آن آسان است و از پهنه کوچکي از زمين مي تواند برخيزد و بر آن بنشيند، موارد استعمال فراوان پيدا کرده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 29 مه 1937م در جريان جنگ هاي داخلي اسپانيا، هواپيماهاي جمهوري خواهان که در حال جنگ با سلطنت طلبان بودند يک ناو آلماني را مورد حمله قرار دادند. آلمان ها نيز متقابلاً با رزم ناو خود، مواضع جمهوري خواهان در بندر آلمريا در جنوب اسپانيا را گلوله باران کردند. بمباران يک ناو آلماني توسط هواپيماهاي جمهوري خواهان اسپانيا، بهانه خوبي بود تا آلمان نازي به حمايت گسترده مالي و تسليحاتي از سلطنت طلبان اسپانيا بپردازد. سرانجام در ماه مارس 1939 م، سلطنت طلبان به رهبري ژنرال فرانکو بر جمهوري خواهان پيروز شدند.
شرح مناسبت:
در 29 مه 1953م اورست، بلندترين قله جهان توسط ادموند هيلاري از انگليس و نتسينگ نورْکي از هند فتح شد. قبل از فتح اين قله، گروه ها و افراد ديگري براي صعود به قله اين کوه تلاش کرده بودند و حتي جان خود را بر سر اين راه گذاشتند. در سال 1951 شيپتن، کوهنورد انگليسي راهي از جنوب اين کوه کشف نمود که صعود بر اين قله را ممکن نمود. سال بعد از آن نيز هيأت کوهنوردان سوئيسي تا ارتفاع 8600 متري صعود کردند. اين قله با 8848 متر ارتفاع، مرتفع ترين نقطه جهان است که در سلسله کوه هاي هيماليا و در کشور نپال قرار دارد. پس از فتح قله اورست در 29 مه 1953، گروه هاي کوهنورد ديگري از ساير کشورها نيز توانستند به قله کوه دست يابند و آن را فتح کردند. با اين همه، بلندترين قلّه سلسله کوه هاي هيماليا به نام "جورج اِوِرِسْت" نقشه بردار انگليسي که در سال 1866م درگذشت ناميده شده است. وي
در سال 1841 موفق به کشف قله اين کوه شده بود، اما علي رغم 8 بار صعود به قلل هيماليا، نتوانست به قله اي که خود کشف نموده بود، صعود نمايد.
شرح مناسبت:
اريک هونْکِر، رهبر پيشين آلمان شرقي در سال 1912م به دنيا آمد. وي در جريان جنگ جهاني دوم به عنوان يکي از افسران ارشد ارتش آلمان شرکت داشت و پس از جنگ به عضويت حزب سوسياليست آلمان شرقي درآمد. هونکر در سال 1971م با حمايت اتحاد جماهير شوروي، به رياست جمهوري و دبيرکلي حزب واحد سوسياليست آلمان شرقي برگزيده شد. وي در ابتدا کوشيد تا آلمان شرقي را به عضويت سازمان ملل متحد درآورد. سپس سياست خارجي و داخلي آلمان شرقي را به گونه اي رهبري کرد که تا سال 1974م اکثر دولت هاي جهان، آلمان شرقي را که به دليل عدم شناسايي بين المللي تحت انزواي شديد جهاني قرار داشت به رسميت شناختند. هونکر از مدافعان سرسخت احداث ديوار برلين بود؛ ديواري که در سال 1961م به منظور جلوگيري از موج فرار اتباع آلمان شرقي به آلمان غربي از طريقِ شهرِ تقسيم شده برلين احداث شد. وي در دوران زمام داري 18 ساله خود، تاسيسات مرگباري را در کنار ديوار برلين احداث کرد تا کسي نتواند خود را به ديوار برساند. اين سياست باعث حملات تبليغاتي فراواني از سوي محافل غربي و از جمله آلمان غربي عليه هونکر در سال هاي حکومتش شده بود. با روي کار آمدن گورباچف، هونکر به شدت با سياست هاي اصلاح طلبانه گورباچف مخالفت کرد. او اين مخالفت را بارها بر زبان جاري کرده بود و عملکرد
گورباچف در تلاش براي فروپاشي کمونيسم را تقبيح مي کرد. گورباچف در مسکو و برلين شرقي تلاش زيادي کرد تا در ملاقات با هونکر، وي را به پذيرش شرايط جديد در اروپا متقاعد سازد. اما اين تلاش ها شکست خورد و هونکر در نهايت در برابر موج بنيان کني که در اروپاي شرقي عليه هستي کمونيسم به راه افتاده بود، چاره اي جز استعفا نيافت و آن را در هجدهم اکتبر 1989م عملي کرد. هونکر از آن پس در ويلاي خود تحت نظر بود تا اينکه در فرصت مناسبي به مسکو انتقال داده شد. وي پس از چندي به شيلي رفت و در نهايت در بيست و نهم ماه مه 1994م بر اثر ابتلا به بيماري سرطان در هشتاد و دو سالگي در شيلي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژانْ دارْکْ يا ژندارک دختري روستايي بود که در 6 ژانويه 1412م در روستاي دمرمي در فرانسه متولّد شد. در زماني که ژندارک، نوجواني بيش نبود نواحي وسيعي از فرانسه تحت استيلاي انگليسي ها و متحدين آن ها قرار داشت. ژاندارک چون نگراني مردم کشور خود را از هجوم سربازان انگليسي نگريست، در عالم رويا، خود را مامور ديد که به نجات کشور برخيزد. از اين رو با پافشاري تمام، سردار گروهي از لشکريان "شارل هفتم" فرانسه شد و با عدّه قليلي، انگليسي ها را مجبور به ترک محاصره آزلِئان از نواحي فرانسه کرد و بر آن ها ظفر يافت. ليکن در جنگي ديگر، ظاهراً به علّت خيانت اطرافيان به دست دشمنان افتاد و سپس او را به انگليس ها فروخت. پس از دستگيري او، علي رغم جانفشاني هاي
وي در دفاع از فرانسه، پادشاه اين کشور کمترين دفاعي از وي نکرد و ژاندارک در دادگاه تفتيش عقايد به جرم جادوگري و همدستي با شيطان به مرگ محکوم شد. سرانجام، ژاندارک در 30 مه 1431م در 19 سالگي زنده زنده در آتش سوخت و از آن پس به عنوان قهرمان ملي و اسطوره اي براي کشور فرانسه تبديل شد. 25 سال بعد در سال 1465م، حکم دادگاه تفتيش عقايد توسط حکومت وقت لغو شد و از ژاندارک اعاده حيثيت گرديد. هم چنين در سال 1920، ژاندارک توسط کليسا در رديف قديسان مسيحي قرار گرفت.
شرح مناسبت:
فرانسوا ماري آروئه معروف به ولتر، نويسنده نام آور فرانسوي در 21 نوامبر 1694م در پاريس به دنيا آمد. وي در محيطي تحصيلات خود را ادامه داد که آزادي انديشه تا قعر لذات جسماني مجاز شمرده مي شد. با اين حال وي ذوق ادبي خود را در سرودن هجوياتي عليه برخي مقامات حکومت به کار گرفت و به همين علت به زندان افتاد. هرچند ولتر پس از يازده ماه زندان بر اثر کوشش دوستانش آزاد شد اما در استحکام و مقاومت روحي وي خللي ايجاد نگرديد و باز کار را شروع کرد و در نتيجه براي بار دوم به زندان افتاد. با اين حالْ آزادي وي از زندان برابر با تبعيد او از فرانسه گرديد و ولتر راهي انگلستان شد. او سالياني در انگلستان اقامت گزيد و پس از مطالعه و آشنايي با برخي متفکران آن سامان، در گوشه اي به انتشار آثار خود پرداخت. ولتر در آثار خود، انسان را به تامل و ترديد و سنجش مي کشاند.
خرافات و موهومات را خوار مي شِمُرَد و واعظان ياوه گو و متشرعان نادرست را به بادِ مسخره مي گيرد. او ظلم و قساوت و تبعيض را رذيلت مي دانست و حکومت جور و اجحاف را منشأ مفاسد اخلاقي مي شمرْد. ولتر با زبردستي و ظرافت تمام توانسته است با گرداندن کلام از صورتي به صورت ديگر، طنز آميزترين تاثير را به نوشته هاي خود بدهد. تعبيرات وي هميشه شيرين و ماهرانه و بي تکلّف است. به همان اندازه که اثر قلمش نوربخش است، طنزهايش ويران گر است. هم چنين ايجاز و وضوح، خصوصيتي است که در همه نوشته هاي او وجود دارد. مذهب واقعي او تقوايي آميخته با وجدان و براساس اغماض مذهبي بود. وي به امور ماوراء الطبيعه، جز به قدرت الهي به چيزي عقيده نداشت و مذهب کاتوليک را سدي براي تجلي روح بشر مي پنداشت. ولتر که به آزادي انديشه و بيان و اصول حقوق انساني پاي بند بود، مصلح و پيشواي جامعه و يکي از ارکاني معرفي شد که براي انقلاب فرانسه که يازده سال پس از مرگش به وقوع پيوست، آماده کرد. شيوه انشاء ولتر ممتاز بود. هيچ کس روشن تر، زيباتر و صحيح تر از وي به زبان فرانسوي ننوشته است و نه تنها در نثر، بلکه در شعر نيز از ظرافت طبع برخوردار بود و هم چنين به عنوان تراژدي نويس بزرگ زمان شهرت داشت. ولتر در سال 1755م ساکن ژنو شد و از آن زمان به بعد، خانه او، کانون علم و ادب اروپا گرديد. از ولتر آثار متعددي برجاي مانده که فرهنگ فلسفي، تاريخ پتر
کبير، ساده دل و ژول سزار از آن جمله است. فرانسوا ولتر سرانجام در 30 مه 1778م به علت خستگي و کار زياد در 84 سالگي درگذشت. او معتقد بود که بهترين کشور، کشوري است که در آن فقط قانون حکومت کند گرچه تصور مي کرد چنين کشوري وجود ندارد. هم چنين اين جمله از اوست. اگر خدا نباشد بايد آن را اختراع کرد.
شرح مناسبت:
ژوزف لويي گي لوساک، دانشمند فرانسوي در 30 مه 1778م متولد شد و تحصيلات خود را در پلي تکنيک پاريس به پايان رسانيد. آشنايي وي با بارتوله شيمي دان فرانسوي باعث علاقه او به علم شيمي گرديد. وي در طول زندگي خود تحقيقات و کشفيات مختلفي انجام داد. کشف سيالوژن که گازي سمي است، اختراع نوعي الکل سنج و چگالي سنج و تشخيص کُلر به عنوان يک عنصر، از جمله کشفيات اوست. مهم ترين فعاليت علمي او، وضع قوانين انبساط گازهاست، که به نام وي و همکارش شارل، تحت عنوان قانون شارل - گي لوساک ثبت شده است از ديگر اقدامات گي لوساک، کشف عنصر شيميايي بود که آن را در سال 1808م اعلام کرد. وي هم چنين دريافت که در موقع تشکيل ترکيبات شيميايي، گازها به نسبتي ساده با هم ترکيب مي شوند. لوساک در سال 1811م تحقيقاتي براي تعيين ترکيب شيميايي شکر انجام داد. از سوي ديگر، آزمايشات و هزينه هاي آن مورد حمايت ناپلئون بُناپارت قرار داشت چرا که وي به دنبال کسب شهرت و قدرت در عرصه جهاني بود. گي لوساک در سال 1831م به نمايندگي پارلمان فرانسه انتخاب شد و سرانجام در سن 72 سالگي
به سال 1850م در گذشت.
شرح مناسبت:
نبرد بزرگ "مارِن" در جريان جنگ جهاني اول در 25 مه 1918م، بين ارتش آلمان و نيروهاي متفقين شامل امريکا، انگليس و فرانسه در نزديکي رود مارن در شمال شرقي فرانسه روي داد. در اين جنگ پنج روزه که در 30 مه آن سال پايان يافت و به پيروزي آلمان منجر شد، 55 هزار تن از قواي متفقين اسير شدند. با وجود اين، ارتش آلمان در مارن متوقف شد و نتوانست خط دفاعي متفقين را درهم بشکند. به همين دليل از اين به بعد، حملات متفقين به ارتش آلمان آغاز شد و آلماني ها شروع به عقب نشيني کردند.
شرح مناسبت:
بوريس لئونيدويچ پاسْتِرناک شاعر بزرگ روسي در 10 فوريه 1890م در خانواده اي هنرمند در مسکو به دنيا آمد. وي مدتي در رشته هاي موسيقي، حقوق و فلسفه تحصيل کرد. اما سرانجام به سرودن شعر و نمايش نامه نويسي روي آورد و از دهه 1930 به عنوان بزرگ ترين شاعر روسيه شناخته شد. وي در اين زمان به انتشار آثار خود پرداخت و به شهرت رسيد. آثار وي بعضاً درباره انقلاب روسيه بود و جنبه هاي عاطفي و انقلابي، در آن با يک ديگر ارتباط نزديکي داشتند. پاسترناک سپس به مدت ده سال به ترجمه آثار بزرگ خارجي به زبان روسي دست زد و بيشتر آثار شکسپير، به وسيله او به اين زبان ترجمه شد. اين شاعربرجسته، پيرو سبک رئاليسم يا واقع بيني بود و اشعار خود را با اين سبک مي سرود. وي در سال 1957م کتاب معروف خود با نام دکتر ژيواگو را منتشر کرد که اين امر غوغاي فراواني را برانگيخت.
کتاب مزبور هرچند مربوط به سرگذشت دوران استالين بود ولي با ظرافتي فراوان، تاروپود سيستم سوسياليستي شوروي را به باد انتقاد گرفته بود. پاسترناک پس از انتشار اين کتاب از اتحاديه نويسندگان اخراج شد و تا آخر عمر، گوشه گيري و عزلت اختيار نمود. يک سال پس از انتشار کتاب دکتر ژيواگو، در سال 1958، اين کتاب برنده جايزه ادبي نوبل گرديد اما حکومت وقت شوروي او را از خروج از کشور و دريافت اين جايزه منع کرد. از اين رو، پاسترناک بر اثر فشار دستگاه کمونيستي، طي نامه اي دريافت جايزه نوبل را رد کرد. قلم پاسترناک ساده و روان بود و از پيچيدگي و ابهام کمتري برخوردار است. وي شاعري درون گراست که در اشعار خود مي خواهد به درون دنياي محسوس و مرئي نفوذ کند. علاوه برکتاب دکتر ژيواگو، بسياري از آثار پاسترناک مورد انتقاد و سرزنش قرار گرفتند. چرا که وي درمحيط بسته شوروي کمونيستي، با خلق اين آثار، به طور غيرمستقيم، ارزش هاي اين انقلاب و در حقيقتْ حقانيت هيأت حاکمه را زير سؤال مي برد. با اين حال، نفوذ اشعار وي بر نسل جوان انکارناپذير است. بوريس پاسترناک سرانجام در 30 مه 1960م در هفتاد سالگي درگذشت و به طرز با شکوهي تشييع شد. آسمان زميني، دومين پرنده و زندگي خواهرم از ديگر آثار پاسترناک مي باشند.
شرح مناسبت:
در کشور يوگسلاوي سابق، همواره صرب ها نسبت به ديگر اقوام، اقتدار و برتري داشتند و همين موضوع باعث نارضايتي اقوام ديگراز جمله کروات ها شده بود. اگر چه کروات ها قيام ها و اعتراضات متعددي عليه صرب ها انجام دادند
اما تحولات شوروي و تضعيف کمونيسم در سال هاي آخر دهه 1980، زمينه را براي رشد احساسات ملي گرايانه کروات ها و استقلال طلبي آن ها فراهم کرد. با افزايش قدرت کروات ها، دولت مرکزي مجبور به گفتگو با آنان درباره افزايش اختيارات کرواسي شد. سرانجام مردم کرواسي خواستار استقلال شدند که اين درخواستْ حمله نظامي ارتش يوگسلاوي را به دنبال داشت. اما با مقاومت مردم و حمايت دولت هاي غربي، يوگسلاوي تهاجم نظامي خود را پايان داد. کرواسي با بيش از 56 هزار کيلومتر مربع در شرق اروپا و در همسايگي اسلووني، بوسني، يوگسلاوي و مجارستان واقع است. جمعيت آن 4/5 ميليون نفر بوده که اکثريت آنها مسيحي و عمدتاً پيرو مذهب کاتوليک هستند. از آن جا که اين کشور با رشد منفي جمعيت مواجه مي باشد بنابراين پيش بيني جمعيت آن تا سال 2025 کمتر از 4/5 ميليون نفر خواهد بود. مليت هاي گوناگوني از جمله کرواتها که اکثريت دارند و نيز صرب ها و بوسنيايي ها و مسلمانان در کرواسي زندگي مي کنند. زبان رسمي اين کشور کرواتي است و پايتخت آن زاگرب و اشپيلت و رييِکا از شهرهاي مهم آن هستند. واحد پول کرواسي کونا مي باشد. نوع حکومت اين کشور، جمهوري چند حزبي با دو مجلس قانون گزاري است. 25 ژوئن روز استقلال اين کشور از فدراسيون يوگسلاوي و 30 ماه مه روز ملي اين کشور مي باشد. (ر.ک: 25 ژوئن)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گوستاو روبرت کي يرشهوف در 31 مارس 1824م در آلمان به دنيا آمد. وي از کودکي به تحقيق پرداخته بود و زماني که از دانشگاه فارغ التحصيل شد، درباره برق و خواص آن، پژوهش هاي ارزش مندي انجام داد. او در اين زمان ثابت کرد که تغيير ناگهاني ولتاژ يک دستگاه نيز با سرعت نور حرکت مي کند. در ادامه کارهاي علمي کي ير شهوف، او در سال 1859 موفق به تجزيه رنگين کمان گرديد که اين عمل، راهنماي وي در کشف دو عنصر سزيوم و روبيديوم شد. او سپس قانون معروفش را عرضه داشت که از دو سند تشکيل شده بود. در اين قانون، جريان هاي الکتريکي و نيروهاي مولد برق در يک شبکه و نيز قدرت نشر کننده هر بدن، در درجه حرارت معين، مورد بحث قرار گرفته است. او هم چنين تحقيقاتي درباره خاصيت انتقال حرارت و رنگين کمان هاي خورشيدي و چگونگي ايجاد خطوط طيفي به انجام رساند و با آزمايش خود به وسيله طيف نما که براي مطالعه و تجزيه نور به کار مي رود، حداقل شش عنصر از عناصر شناخته شده در زمين و در طيف خورشيد را کشف کرد. گوستاو کي ير شهوف سرانجام در 31 مه 1887م در 53 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ارنست شوکن دوسارزک، باستان شناس معروف فرانسوي در يازدهم اوت 1837م در شهر سارزک فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در کنسولگري فرانسه در مصر مشغول به کار شد و بر اثر برخورد با قبايل شرقي، به خاورشناسي علاقه مند گرديد. دوسارزک در سال هاي بعد به عراق رفت و
به امر حفريات و کاوش در منطقه باستاني بين النهرين متمايل شد. وي پس از هفت سال اشتغال به کار حفاري آثار باستاني، آثار متعدد هنري را در خرابه هاي به جا مانده از تمدن قديم منطقه پيدا کرد که از آن جمله، سي هزار خشت نبشته مربوط به 2400 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) بود. دوسارزک هم چنين لوح ها، استوانه ها، قوطي هاي استوانه اي شکل دست نخورده و گران بهايي را کشف کرد و آنها را به فرانسه فرستاد. وي طي ماه ها و سال هاي بعد نيز آثار عتيقه بسيار ارزش مندي از دوران باستان کشف نمود که در نوع خود کم نظير و حتي بي نظير بودند. در اين ميان، هر چند قبايل منطقه خواهان جلوگيري از اين حفريات و انتقال اشيا کشف شده به غرب بودند، اما دولت فرانسه با اعزام نيروهاي نظامي خواستار ادامه کار گرديد. در نتيجه کشفيات سارزک، مشخص شد که ساکنان هزاره سوم قبل از ميلاد در اين منطقه داراي تمدني برجسته بوده و از دانش بشري پيشرفته اي برخوردار بوده اند. آنها خط را اختراع نموده اند، اگرچه در ابتدا به صورت نقاشي و ثبت نقوش بود، اما با مرور زمان، همان نقش ها، ساده تر شده و به صورت خط ميخي درآمده است. در اين ميان، دولت هاي استعماري، کارگزاران خود را تحت عناوين مبلغان مذهبي و يا خاورشناس به مناطق شرق اعزام مي کردند و موجبات انتقال آثار کهن فرهنگي آنان به غرب را فراهم مي ساختند. سارزک نيز يکي از اين افراد بود که پس از کشف آثار متعدد و گرانبهاي
باستاني، موجبات غارت و ارسال اين ميراث شرق را به موزه هاي غرب فراهم مي آورد. دوسارزک يازده سفر علمي - اکتشافي به منطقه بين النهرين انجام داد و گزارشات مفصلي همراه با نقشه ها و عکس براي دولت فرانسه تهيه نمود. ارنست شوکن دوسارزک سرانجام در 31 مه 1901م در 64 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
افريقاي جنوبي از به هم پيوستن دو مستعمره انگليس در جنوب افريقا تشکيل شد و در 31 مه 1910 استقلال داخلي يافت. اين اتحاديه در 1931 به استقلال کامل دست يافت. اما اقليت سفيدپوست، قدرت را در دست گرفتند. سرانجام بر اثر مبارزات پيگير سياهان اين کشور و فشار کشورهاي خارجي، سفيدپوستان افريقاي جنوبي در 1991 مجبور به پايان دادن به رژيم تبعيض نژادي (آپارتايد) در اين کشور شدند. (ر.ک: 27 آوريل)
شرح مناسبت:
افغانستان در 1747 براي اولين بار توسط احمدشاه ابدالي مستقل اعلام شد. اما از حدود يک قرن بعد، انگليس براي حفظ مستعمره بزرگ خود يعني هند، شروع به مداخله در افغانستان کرد که منجر به اولين جنگ اين کشور با انگلستان شد. در اين جنگ، انگليسي ها با تحمل تلفات زياد، مجبور به عقب نشيني شدند. با اين حال، انگليس به اعمال نفوذ در افغانستان ادامه داد تا آن که جنگ ديگري ميان دو طرف درگرفت که در سال 1905 با انعقاد يک پيمان استعماري پايان يافت. در 1919 امان اللَّه خان به فرمان روايي افغانستان رسيد و قراردادهاي منعقد شده با انگليس را لغو و استقلال کشورش را اعلام کرد. اما اقدامات وي خشم انگليس را برانگيخت و بدين ترتيب، جنگ سوم انگليس با افغانستان شروع شد و منجر به برکناري امان اللَّه خان گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از اعدام لويي شانزدهم در 21 ژانويه 1793م، درگيري هاي داخلي در فرانسه ايجاد شد و اختلافات شديدي ميان وارثان حکومت شکل گرفت. در نهايت پس از حمله سازمان يافته افراطيون، نمايندگان مخالفْ دستگير يا متواري شدند و از اول ژوئن 1793م، قدرت به طور مطلق در اختيار رهبر تندروها به نام ماکسيميليان روبْسْپيِر قرار گرفت. به دنبال آن يک کميته نجات ملي که روبسپير در رأس آن قرار داشت زمام امور فرانسه را به دست گرفت. دوران حکومت کميته نجات ملي که بيش از يکسال به طول انجاميد، يکي از خونبارترين مراحل انقلاب فرانسه است که به دوران ترور يا وحشت معروف شده است. در دوره حکومت کميته نجات ملي در فرانسه، در حدود سي صد هزار نفر بازداشت و حداقل 17 هزار نفر اعدام شدند. مقررات محاکمه و مجازات در اين دوران تغيير يافت و دادگاه هاي انقلابي، ديگر الزامي به رعايت مقررات معمول قضايي نداشتند. حق استيناف و فرجام خواهي از ميان رفت و احکام دادگاه ها، قطعي و لازم الاجرا شد. دادگاه هاي پاريس در عرض يک ماه، 1300 حکم اعدام صادر کردند و دستگاه هاي گيوتين در چند نقطه شهر، هر روز به طور متوسط سر چهل نفر را از تن جدا مي کردند. در دوران حکومت ترور در فرانسه، شورش ايالت ها نيز با خشونت و بي رحمي بسيار سرکوب گرديد و سر هزاران نفر زير گيوتين رفت. اما اين حکومت دوام زيادي نداشت و پس از يکسال و اندي به دنبال قيام عليه روبسپير و اعدام او در 27 ژوئيه،
دوران حکومت ترور پايان يافت. در نهايت، مردم پاريس در شب بيست و هشتم ژوئيه 1794م پايان حکومت وحشت را جشن گرفتند و زندانيان در بندِ کميته نجات ملي فرانسه را آزاد ساختند.
شرح مناسبت:
در اول ژوئن 1923م زلزله پر تلفات توکيو در دو نوبت و به فاصله زماني کوتاهي از يک ديگر رخ داد و در جريان آن نيمي از شهر بزرگ توکيو پايتخت ژاپن ويران شد. اين زلزله، حريق بزرگي را به دنبال داشت و در جريان آن بيش از 150 هزار نفر از مردم توکيو جان خود را از دست دادند.
شرح مناسبت:
جان ديويي روان شناس، مربي و فيلسوف امريکايي در 20 اکتبر 1859م در وِرمونْتْ امريکا به دنيا آمد و تحصيلات اوليه را در روستاي محل تولدش فرا گرفت. او قبل از بيست سالگي در رشته فلسفه دانشگاه ورمونت فارغ التحصيل شد و پس از اخذ دکتراي فلسفه، در دانشگاه کلمبيا به تدريس پرداخت. ديويي مدتي در چين به سربرد و به مردم آن سرزمين، طريقه تعليم و تربيت جديد آموخت. زماني نيز در ترکيه حضور داشت تا گزارشي از وضع تعليم و تربيت را جمع آوري کند. جان ديويي فيلسوفي بود که پشتکار سستي ناپذير يک کشاورز را با شوق يک آزادي خواه بي مبالات در هم آميخته و در راه دگرگون کردن سياست و فرهنگ متاخّر امريکايي، به ويژه آموزش و پرورش نوين، تلاش مي نمود. از اين روست که مردم، او را به عنوان بنيان گذار آموزش و پرورش مترقي مي شناسند. وي اعتقاد داشت که فلسفه، مشتي انتزاعات نيست که از ذهنيت محض سرچشمه گرفته باشد بلکه بنياني اجتماعي دارد، بنابراين نيرويي اجتماعي است. فلسفه ديويي به اصالت وسيله موسوم است. در اين فلسفه، وجوه و صورت هاي فعاليت هاي انساني، وسايلي هستند که انسان براي حل مسائل نفساني و
اجتماعي خود برانگيخته است. چون اين مسائل همواره در تغييرند، وسايلي که در حل آن ها نيز به کار مي روند بايد تغيير کنند. ديويي آموزش از راه تجربه و عمل، به مقتضاي احتياجات، محصّل را جانشين روش تعبّدي و توسّل به حافظه مي دانست. نوشته هاي ديويي مصداق پيروزي معنا بر سبک است. عبارت هاي آن پيچيده و تکراري است و جمله هايش ناهموار و بيانش خشک و سخت است. ليکن زير اين ظاهر نااميد کننده، نه تنها دريايي از تفکرات بنيادي، بلکه گنجينه اي از اعتقادات تند نهفته است. به اعتقاد ديويي، وظيفه فلسفه در آينده اين است که ذهن انسان ها را در مورد تضادها و منازعات زمان خود روشن سازد. هدف اين فلسفه آن است که تا آن جا که در حيطه امکان انساني است، به وسيله اي براي پرداختن به اين تضادها بدل شود. ديويي بر اين عقيده بود که کمال، هدف غايي نيست بلکه فرايند مستمر کامل شدن، بالغ گرديدن و تهذيب يافتن، هدف زندگي است. از ديويي آثار متعددي برجاي مانده که طرح يک نظريه انتقادي در اخلاق، مطالعاتي در نظريه منطقي، دموکراسي و تعليم و تربيت، تجربه و طبيعت و در جستجوي يقين از آن جمله است. جان ديويي سرانجام در اول ژوئن 1952م در 93 سالگي درگذشت. (ر.ک: 30 اکتبر)
شرح مناسبت:
آدُلْفْ آيْشْمَن که صهيونيست ها از او به عنوان دشمن شماره دو يهوديان جهان ياد مي کنند، طراح کوره هاي آدم سوزي در دوره حکومت هيتلر بود. هنگامي که لهستان به دست قواي آلمان هيتلري سقوط کرد، به دستور آيشمن، کوره هاي بزرگي ساخته شد
و نازي ها، اجساد اسراي بازداشت شده در لهستان را در اين کوره ها مي انداختند و آن ها را در کم ترين زمان خاکستر مي کردند. آيشمن پس از شکست آلمان در جنگ جهاني دوم، موفق شد با لباس مبدل از کشور فرار کند چرا که صهيونيست ها معتقد بودند وي عامل قتل تعداد زيادي از يهوديان بوده است. ولي آيشمن پس از 15 سال اختفا در 23 مه سال 1960م در آرژانتين شناسايي شد. صهيونيست ها پس از ربودن وي، او را بيهوش کردند و به وسيله صندوقي که از مصونيت هاي سياسي برخوردار بود، وي را به طور مخفيانه به اسرائيل منتقل کردند. سرانجام آدولف آيشمَن پس از يک محاکمه طولاني، در اول ژوئن 1961م به دار آويخته شد و سپس جسدش را سوزاندند و خاکسترش را به دريا ريختند. مقامات صهيونيست مي گفتند که او نيز بايد هم چون هزاران يهودي که در اروپا به دستور آيشمن سوزانده مي شدند و از خاکسترشان اثري بر جاي نمي ماند، سوزانده و خاکسترش به باد داده شود. نقل است که آيشمن قبل از اعدام خواسته بود که يهودي شود و وقتي علت آن را پرسيدند گفت: مايلم يهودي بشوم تا وقتي کشته شدم، باز هم يک يهودي کشته شده باشد.
شرح مناسبت:
کشور يونان که سابقه تمدن آن به چند هزار سال پيش از ميلاد مسيح(ع) مي رسد در اوائل قرن نوزدهم به استقلال رسيد و پس از آن، رژيم سلطنتي در اين کشور حاکم گرديد و اين نظام تا نيمه دوم قرن بيستم ادامه يافت. در سال 1967م کودتايي در يونان به وقوع
پيوست که به حاکميت دو سرهنگ نظامي انجاميد که در طي آن با برکناري پادشاه، يک نفر به نيابت سلطنت و ديگري به نخست وزيري رسيد که از آن دوره تحت عنوان حکومت سرهنگان ياد مي شود. در اول ژوئن 1973م سرهنگ پاپادوپولوس که مقام نخست وزيري را در اختيار داشت ضمن الغاي حکومت سلطنتي، در اين کشور اعلام جمهوري پارلماني نمود و مقام رياست جمهوري را در اختيار گرفت. در اواخر ژوئيه همان سال با انجام همه پرسي، حکومت جمهوري در يونان رسميت يافت. (ر.ک: 25 مارس)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مجمع الجزاير ساموآ در غرب اقيانوس آرام و در شمالِ شرقي استراليا قرار دارد. اين مناطق در هزاره قبل از ميلاد مسيح(ع)، مسکوني بوده است. اما دوران حضور کشورهاي غربي و آغاز استعمار اين جزاير به اوائل قرن هجدهم باز مي گردد. در سال 1722م هلندي ها وارد اين منطقه شدند، اما در سال 1855م جزئي از متصرفات آلمان گرديد و نيمه شرقي آن در اواخر قرن نوزدهم به امريکا واگذار شد. اين وضعيت تا آغاز جنگ جهاني اول ادامه داشت. در اين زمان، زلاندنو، بخش غربي جزاير را از تصرف آلمان بيرون آورد و جامعه ملل نيز در سال 1920م حاکميت زلاندنو در اين بخش را به رسميت شناخت. از همين ايام، نهضت استقلال خواهي، در اين جزاير شکل گرفت. اما سال ها بعد از جنگ جهاني دوم و طي رفراندومي در اول ژانويه 1962، ساموآ به استقلال دست يافت و قانون اساسي آن بر پايه رعايت سنت هاي اجتماعي به تصويب رسيد. اول ژوئن روز قانون اساسي، به عنوان روز ملي ساموآ قلمداد مي گردد. عنوان کشور مستقل ساموآ از نام قبيله ساموآ که در اين جزاير ساکنند، گرفته شده است و با 2/831 کيلومتر مربع مساحت، 180 هزار نفر جمعيت دارد که پيش بيني شده تا سال 2025 به 271 هزار نفر بالغ شود. پايتخت اين کشور، بندر آپيا و شهر مهم آن آسائو نام دارد. 95% مردم تابع دين مسيح(ع) و اکثريت آنها پيرو مذهب پروتستان مي باشند. انگليسي و ساموآيي زبان هاي رسمي است و واحد پول اين کشور، تالا مي باشد. حکومت
ساموآ، مشروطه سلطنتي بايک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
در يکي از روزهاي سال 1986م دو تن از دانش آموزان دبستاني اهل نيويورک طي نامه اي از کودکان سراسر جهان خواستند که همگي، روزي را به صلح اختصاص دهند. به همين مناسبت از آن تاريخ به بعد، اولين روزِ ماه ژوئن به نام روز جهاني کودک نام گذاري شد و همه ساله مراسم ويژه اي بدين مناسبت در سراسر جهان برگزار شود. کودکان در روز جهاني کودک مي خواهند اين تضاد را يادآور شوند در حالي که سالانه هزينه هاي غيرقابل تصوري، صرف توليد انواع سلاح هاي هسته اي و غيرهسته اي مي شود، کودکان بسياري از گرسنگي، عدم امکانات بهداشتي، سوء تغذيه و جنگ و درگيري مي ميرند. در جهان امروز، هر هفته بيش از دويست و پنجاه هزار کودک به کام مرگ مي روند و همين تعداد هم به صورت فلج، ناقص يا با عقب ماندگي هاي فيزيکي وذهني به حيات ادامه مي دهند. صندوق کودکان ملل متحد، يونيسف اعلام داشته که تنها با اختصاص پنج دلار براي هر کودک مي توان جان نود درصد از کودکاني را که سالانه مي ميرند نجات داد و براي بهبود چشم گير زندگي کودکان جهان سوم کافي است که فقط مبلغ بودجه شش هفته تسليحاتي جهان هزينه شود. (لازم به ذکر است که روز جهاني کودک، در اصل، برابر با اول ژوئن مصادف با يازدهم خرداد مي باشد که به دليل تقارن اين روز با ايام ارتحال حضرت امام خميني(ره) بنيان گذار جمهوري اسلامي ايران، در ايران، روز شانزدهم مهرماه به اين عنوان نام گذاري شده
است.)
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني کودک
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ لِکُلِّ شَجَرَةٍ ثَمَرةً و ثَمَرَةُ القَلبِ الوَلَدُ
ترجمه:
هر درختي ميوه اي دارد و ميوه دل، فرزند است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22608.
زير عنوان:
روز جهاني کودک
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ الوَلَدَ الصّالِحَ رَيحانَةٌ مِن رَياحينِ الجَنَّةِ
ترجمه:
فرزند صالح، گلي از گل هاي بهشت است
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 3.
زير عنوان:
انتخاب نام نيکو
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: حَقُّ الوَلَدِ عَلَي الوالِدِ أن يُحَسِّنَ اسمَهُ
ترجمه:
حق فرزند بر پدرش اين است که برايش نام نيکو انتخاب کند
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 372.
زير عنوان:
انتخاب نام نيکو
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنّ أوّلَ ما يَنحَلُ أحدُکُم وَلَدهُ الاِسمَ الحَسَنَ فَليُحَسِّن أحَدُکُم اسْمَ وَلَدِهِ
ترجمه:
نخستين چيزي که هر يک از شما به فرزندش مي بخشد، نام نيکو است؛ پس هر يک از شما نامي نيک بر فرزندش نهد
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 15، ص 127.
زير عنوان:
انتخاب نام نيکو
متن:
امام کاظم عليه السلام: لايَدخُلُ الفَقرُ بَيتاً فيهِ اسمُ مُحَمَّدٍ أو أحمَدَ أو عَلِيٍّ أوِ الحَسَنِ أوِ الحُسَينِ أو جَعفَرٍ أو طالِبٍ أو عَبدِاللّهِ أو فاطِمَةَ مِنَ النِّساءِ
ترجمه:
فقر وارد خانه اي نمي شود که در آن خانه نام محمّد، احمد، علي، حسن، حسين، جعفر، طالب، عبداللَّه يا فاطمه، از نام هاي زنان، باشد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 396.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مُرُوا صِبيانَکُم بِالصَّلاةِ إذا بَلَغُوا سَبعَ سِنينَ
ترجمه:
کودکان خود را، وقتي به هفت سالگي رسيدند، به خواندن نماز امر کنيد
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 14، ص 228.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: حَقُّ الوَلَدِ عَلي والِدِهِ أن يُعلِّمَهُ الکِتابَةَ
ترجمه:
حق فرزند بر پدرش اين است که به او نوشتن بياموزد
آدرس:
کنزالعمّال، ح 45340.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
امام
علي عليه السلام: حَقِّ الوَلَدِ عَلي والِدِهِ أن … يُعلِّمَهُ القُرآنَ
ترجمه:
حق فرزند بر پدر اين است که به او قرآن خواندن بياموزد
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 399.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
امام علي عليه السلام: مُروا أولادَکُم بِطَلَبِ العِلمِ
ترجمه:
فرزندان خود را به آموختن دانش وا داريد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22751.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
امام صادق عليه السلام: عَلِّموا صِبيانَکُم مِن عِلمِنا
ترجمه:
از دانش ما به کودکان خود بياموزيد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 478.
زير عنوان:
آموزش رشته هاي ورزشي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: عَلِّموا أولادَکُم السِّباحَةَ و الرِّمايَةَ
ترجمه:
به کودکان خود شنا و تيراندازي بياموزيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22755.
زير عنوان:
تربيت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أکرِمُوا أولادَکُم و أحسِنُوا آدابَهُم
ترجمه:
به فرزندان خود احترام بگذاريد و آنها را نيکو تربيت کنيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22747.
زير عنوان:
تربيت
متن:
امام سجّادعليه السلام: وَأعِنّي عَلي تَربِيَتِهِم و بِرِّهِم
ترجمه:
خدايا! مرا در تربيت و نيکي به فرزندان ياري فرما
آدرس:
الصحيفة السجّاديّه، ص 135.
زير عنوان:
تربيت
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ خَيرَ ما وَرَّثَ الآباءُ لأِبنائِهِم الأدَبُ لَا المالُ
ترجمه:
بهترين ارثي که پدران براي فرزندان باقي مي گذارند، ادب است نه ثروت
آدرس:
الکافي، ج 8، ص 150.
زير عنوان:
وفا به عهد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: و إذا وَعَدتُمُوهُم شَيئاً فَفُوا لَهُم فَإنَّهُم لا يَرَونَ إلّا أنَّکُم تَرزُقُونَهُم
ترجمه:
هنگامي که به کودکان قولي مي دهيد، به آن عمل کنيد؛ زيرا آنان مي پندارند شما روزيشان مي دهيد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 483.
زير عنوان:
وفا به عهد
متن:
امام علي عليه السلام: لايَصلَحُ … أن يَعِدَ أحدُکُم صَبِيَّهُ ثُمَّ لايَفيَ لَهُ
ترجمه:
شايسته نيست فردي از شما به کودکش وعده اي دهد و به آن وفا نکند
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 342.
زير عنوان:
رفتار عادلانه با فرزندان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اِعدِلُوا بَينَ أولادِکُم کَما تُحِبُّونَ أن يَعدِلُوا بَينَکُم فِي البِرِّ و اللُّطفِ
ترجمه:
ميان فرزندان
خود به عدالت رفتار کنيد، همان گونه که دوست داريد آنان در نيکي و مهرباني با شما به عدالت رفتار کنند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 104، ص 92.
زير عنوان:
رفتار عادلانه با فرزندان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إتَقُّو اللَّهَ واعدِلُوا في أولادِکُم
ترجمه:
از خدا بترسيد و ميان فرزندانتان به عدالت رفتار کنيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22659.
زير عنوان:
مهرباني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أحِبُّوا الصِّبيانَ وَ ارحَموهُم
ترجمه:
کودکان را دوست بداريد و با آنان مهربان باشيد
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 49.
زير عنوان:
مهرباني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: رَحِمَ اللَّهُ مَن أعانَ وَلَدَهُ عَلي بِرِّهِ و هُوَ يَعفُو عَن سَيِّئَتِهِ و يَدعُو لَهُ فيما بَينَهُ و بَينَ اللَّهِ
ترجمه:
خدا رحمت کند کسي را که فرزندش را به نيکي کردن بر خود ياري رساند، بدين گونه که از گناه و خطاي او درگذرد و در درگاه خدا برايش دعا کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 104، ص 98.
زير عنوان:
مهرباني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّهُ مَن يُرضِي صَبيّاً لَهُ صَغيراً مِن نَسلِهِ حَتّي يَرضي، تَرضّاهُ اللَّهُ يَومَ القيامَةِ حَتّي يَرضي
ترجمه:
هرکس کودک خردسالي از نسل خود را راضي کند تا خشنود شود، خداوند در روز قيامت در پي خشنودي او باشد تا آن گاه که خشنود شود
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22622.
زير عنوان:
مهرباني
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ اللَّهَ لَيَرحَمُ العَبدَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوَلَدِهِ
ترجمه:
خداوند به بنده، به خاطر محبّت شديد او به فرزندش، رحم مي کند
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 50.
زير عنوان:
رفتار کودکانه
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن کانَ عِندَهُ صَبِيٌّ فَليَتَصابَّ لَهُ
ترجمه:
هر کس کودکي دارد، بايد با او کودکانه رفتار کند
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 482.
زير عنوان:
بازي
متن:
امام صادق عليه السلام: دَعِ ابنَکَ يَلعَبْ سَبعَ سِنينَ
ترجمه:
پسرت را رها کن که تا هفت سالگي بازي کند
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 473.
زير
عنوان:
بازي
متن:
امام کاظم عليه السلام: تُستَحَبُّ عَرامَةُ الغُلامِ في صِغَرِهِ لِيَکوُنَ حَليماً في کِبَرِهِ
ترجمه:
پسنديده است که فرزند در کودکي به بازي و جست و خيز بپردازد تا در بزرگ سالي بردبار و باوقار باشد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 60، ص 362.
زير عنوان:
تنبيه بدني
متن:
امام کاظم عليه السلام: در جواب مردي که از فرزند خود شکايت کرده بود، فرمودند: لاتَضرِبْهُ وَاهجُرهُ و لاتُطِلْ
ترجمه:
او را نزن، بلکه براي زماني کوتاه با او قهر کن
آدرس:
بحار الأنوار، ج 104، ص 99.
شرح مناسبت:
در دوم ژوئن در جريان جنگ جهاني دوم، ضد حمله بزرگ مارشال رومل آلماني معروف به روباه صحرا عليه نيروهاي انگليسي در شمال افريقا آغاز شد. قبل از اين حمله، انگليسي ها با تهاجم به ليبي، اين منطقه را از ارتش آلمان نازي پس گرفته بودند. اما در جريان ضد حمله مارشال رومل که نزديک به يک ماه به طول انجاميد، نيروهاي تحت فرماندهي وي علاوه بر تصرف مجدّد ليبي، تا نزديکي بندر سوئز را از دست متفقين خارج ساختند. با اين حال، در حمله متقابل انگليسي ها در نوامبر 1942م، رومل شکست خورد و اين نقشه آلماني ها با شکست مواجه گرديد.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري ايتاليا با 301/323 کيلومتر مربع وسعت در جنوب اروپا، در شمال درياي مديترانه و در همسايگي سوئيس، اتريش، فرانسه و … واقع شده است. جمعيت ايتاليا بيش از 57 ميليون نفر است که سفيدپوست و کاتوليک مذهبند. زبان رسمي ايتاليا، ايتاليايي و خط آن لاتين است. با توجه به صفر بودن نرخ رشد جمعيت در اين کشور، پيش بيني مي شود که جمعيت ايتاليا تا سال 2025م با شش ميليون نفر کاهش نسبت به سال 2000م به بيش از 51 ميليون نفر خواهد رسيد. حکومت ايتاليا تا پايان جنگ جهاني دوم پادشاهي بود ولي در سال 1945م ويکتور امانوئل سوم پادشاه ايتاليا استعفا داد و اختيارات خود را به پسرش اومبرتوي دوم واگذار نمود. در سال 1946م پس از اجراي رفراندوم، حکومت کشور، جمهوري گرديد. اولين يکشنبه در ماه ژوئن هر سال سال روز تأسيس جمهوري ايتاليا در سال 1946 روز ملي نام گرفته است. پايتخت ايتاليا شهر
رم است. واحد پول اين کشور ليره ايتاليا بود که بعد از رواج پول واحد اروپايي، يورو رايج گرديد. از شهرهاي مهم آن نيز، ميلان، تورينو و ناپْلْ مي باشد. ايتاليا مرکز يکي از قديمي ترين تمدن هاي جهان است و امپراتوري روم قريب هزار سال قبل و بعد از ميلاد مسيح(ع) و به عنوان يکي از بزرگ ترين و پيشرفته ترين قدرت هاي زمان خود بوده است.
شرح مناسبت:
کشور جزيره اي انگلستان با بيش از 244 هزار کيلومتر مربع مساحت در غرب اروپا و در ميان اقيانوس اطلس، درياي مانْش، درياي شمال و درياي ايرلند واقع شده است. انگلستان جمعيتي کمتر از 60 ميليون نفر دارد و با توجه به عدم رشد جمعيت در اين کشور، پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور تا سال 2025 م نيز از 60 ميليون نفر تجاوز نکند. لندن پايتخت انگلستان و بيرمنگام، ليورپول و آکْسْفورد از شهرهاي مهم آن مي باشند. حکومت اين کشور مشروطه سلطنتي است و قدرت اجرايي در دست نخست وزير مي باشد. اکثريت مردم انگلستان پيرو آيين انگليکان (شاخه اي از پروتستان) مي باشند. زبان رسمي آنها انگليسي و مليت انگلندي در اين کشور اکثريت دارد. بريتانيا از اتحاد اسکاتلند، انگلند، وِلزْ و ايرلند شمالي به وجود آمده که واحدهاي فوق در امور داخلي خويش، استقلال و خودمختاري نسبي دارند و هر يک به عنوان کشوري مستقل محسوب مي گردند. انگلستان از جمله کشورهايي است که در چند قرن اخير به عنوان کشوري استعمارگر در عرصه جهاني مطرح شده است. گستره و دامنه اين حضور که معمولاً به تاراج منابع سرزمين هاي
تحت استعمار مي انجاميد، در شرق و غرب کره زمين آنچنان گسترده و فراگير بود که طبق مثل معروف آن زمان، خورشيد هيچ گاه در امپراتوري بريتانيا غروب نمي کرد. حضور انگلستان در مناطق گوناگون جهان، گاهي توسط نيروي نظامي و با توسل به زور انجام مي گرفت و گاه با انعقاد پيمان ها و قراردادهاي ذلت بار، اين سياست استعماري به پيش مي رفت. سابقه طولاني و ميزان دخالت هاي استعماري و تعدد شيوه هاي نفوذ بريتانيا در نقاط مختلف زمين تا آن جا بود که طي يک قرن اخير به عنوان استعمار پير انگلستان شهرت يافته است. در نيمه دوم قرن بيستم گرچه بر اثر تحولات بين المللي، روند استعمار مستقيم به پايان رسيد و انگلستان هم وزارت مستعمرات خود را منحل نمود، اما در آغاز هزاره سوم ميلادي، علاوه بر کشورهاي مشترک المنافع، همچنان حدود 20 جزيره و مجموعه جزاير تحت نظر انگلستان اداره مي شود. اين کشور از نظر اقتصادي با همه مشکلاتي که در جنگ جهاني دوم و سال هاي بعد از جنگ با آن مواجه بود يکي از پيشرفته ترين و ثروت مندترين کشورهاي جهان به شمار مي آيد. 2 ژوئن سال روز تولد ملکه به عنوان روز ملي انگلستان نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
کالي کوت که امروزه کوزيکود ناميده مي شود، بندري در مَدرس در جنوب هندوستان است. اين بندر اولين محلي بود که واسکودو گاما دريانورد پرتغالي در سال 1498م به آنجا رسيد و آن را اشغال کرد. او نيز مانند ساير استعمارگران، خود را صاحب اصلي هند مي دانست و از انجام هرگونه جنايتي ابا
نداشت. از اين رو در سوم ژوئن 1502م هنگامي که هشت صد دريانورد عرب به قصد تجارت برنج وارد بندر کالي کوت شدند، واسکودو گاما دستور داد ابتدا دست ها، گوش ها و بيني دريانوردان را بريدند و پس از آتش زدن و غارت کشتي هاي آنان، همه را قتل عام کردند.
شرح مناسبت:
ويليام هاروي، دانشمند برجسته انگليسي در اول آوريل 1578م در فولْکْستون انگلستان به دنيا آمد و از کودکي به تحصيل پرداخت. وي تحصيلات خود را در رشته پزشکي به پايان برد و به استادي طب دانشگاه کمبريج دست يافت. او مدتي نيز در دربار انگليس خدمت کرد و طي ساليان بعد به شهرت رسيد. وي معتقد بود که نمي توان شناخت وظايف اعضاي بدن را در کتاب ها آموخت بلکه وسيله آموختن آن، کالبد شکافي و تجربه است. هاروي در راه شناسايي اعمال بدن تلاش وافري به کار برد تا اينکه پس از سال ها مطالعه و تحقيق، در چهارم دسامبر 1619م موفق به کشف جريان گردش خون گرديد. وي هم چنين وظايف و عمل قلب را بدون کمک ميکروسکوپ کشف کرد. هاروي در سال 1628م تمام تجربيات خود را در يک جزوه هفتاد صفحه اي منتشر نمود. با انتشار اين جزوه، نفرت عجيبي درمردم به وجود آمد. زيرا آن ها عقيده داشتند که قلب مرکز و جايگاه روح است و خون در کبد وجود دارد. هم چنين مردم زمان بر اين باور بودند که غذا بعد از وارد شدن به معده، هضم و به وسيله روده ها وارد کبد مي شود و به صورت خون در مي آيد. ولي هاروي ثابت
کرده بود که غذا پس از هضمْ وارد خون شده و خون پس از گردش در قلب، به تمام نقاط بدن مي رود. ويليام هاروي سرانجام در سوم ژوئن 1657م در شصت و نه سالگي درگذشت ولي افکارش مطرود شد، تا اينکه در سال 1661م، يکي از متخصصان پزشکي در مشاهدات ميکروسکوپي، جريان خون را مشاهده کرد و بدين وسيله، کشف بزرگ هاروي مورد تاييد پزشکان و مردم قرار گرفت.
شرح مناسبت:
در سوم ژوئن 1667م براي نخستين بار در تاريخ طب و جراحي، عمل تزريق خون به انسان توسط ژان باپتيست دنيس، پزشک فرانسوي صورت گرفت. تزريق خون به بيماران، تحولي عظيم در علم پزشکي ايجاد کرد، زيرا تا آن هنگام، بسياري از بيماران بر اثر خون ريزي هاي شديد و کمبود خون، جانِ خود را از دست مي دادند. اين پزشک فرانسوي در نخستين آزمايش خود، خونِ يک بَره را به بدن انسان تزريق کرد، اما بعدها به بيماران، خون انسان نيز تزريق شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گوليلمو مارکوني، مخترع معروف ايتاليايي، در 20 سالگي رساله اي در باب امواج برقاطيسي مبتني بر مغناطيس به وجود آمده از جريان الکتريکي، خواند و متعاقباً به اين فکر افتاد تا از اين امواج، براي انتقال پيام استفاده کند. وي با استفاده از يک مدار و فرستنده، کار را آغاز نمود. در آن دستگاه، مدار به وسيله کليد باز و بسته مي شد و بر روي براده آهن که در سوي ديگر قرار داشت و جريان از آن مي گذشت، اثر مي نهاد و زنگي را به صدا درمي آورد. مارکوني به جاي براده آهن، از مخلوطي از نيکل و نقره استفاده نمود و مدار فرستنده را به يک صفحه فلزي متصل کرد. اين دستگاه اوليه، طي سال هاي بعد تکميل شد تا اينکه در سال 1895م، مارکوني دستگاه تلگراف بي سيمي را تهيه کرد که فرستنده و گيرنده خاصي داشت. در سال بعد، دستگاه تلگراف وي، توانايي انتشار امواج بي سيم را تا چند صد متر پيدا کرد. با تکميل بيشتر دستگاه، عمل ارسال و گرفتن پيام با سهولت بيشتر و مسافتي دورتر انجام گرفت. در نهايت، مارکوني به وسيله دستگاه اختراعي خود، در سوم ژوئن 1898م، پيامي را تا 29 کيلومتري ارسال کرد. هرچند در ابتدا از کار مارکوني استقبال چنداني به عمل نيامد ولي در سال هاي بعد، اين اختراع باعث شهرت و ثروت مارکوني شد و وي در راه ساخت دستگاه هاي قوي تر تلاش نمود. مارکوني، در نهايت، در 12 دسامبر 1901م موفق شد نخستين پيام را از فراز اقيانوس اطلس، از انگلستان
به کانادا بفرستد و مي توان تاريخ واقعي اختراع راديو را اين روز دانست اين امر، جايزه نوبل را براي مارکوني در سال 1909م به ارمغان آورد و اين مخترع ايتاليايي سرانجام در 20 ژوئيه 1937م در 63 سالگي درگذشت. (ر.ک: 20 ژوئيه)
شرح مناسبت:
فرانتس کافکا نويسنده معروف چک، در سوم ژوئيه 1883م در خانواده اي يهودي در پراگ پايتخت اين کشور به دنيا آمد. پدرش تاجر خشن و سخت گيري بود و کافکا از کودکي از او وحشت داشت. کافکا پس از اتمام تحصيلات مقدماتي از دانشگاه پراگ دکتراي حقوق گرفت و پس از آنکه مدتي به کارهاي حقوقي مشغول بود راهي پاريس شد. زندگي گذشته کافکا به شدت او را رنج مي داد و نفرت عجيبي او را در خود فرو مي برد، به طوري که با کمتر کسي دوستي داشت و بدبيني خاصي به مردم پيدا کرده بود. همان زمان که دانشجويي بيش نبود، مطالعه آثار ادبي نويسندگان بزرگ را آغاز نمود و با برخي از نويسندگان عصر آشنايي يافت. وي در طي سال هاي بعد آثار متعددي به نگارش درآورد و به شهرت رسيد. در همه آثار کافکا، زندگي و خصوصيت هاي روحيش منعکس است، حتي هنگامي که قهرمان داستان، جانوران باشند. کافکا نويسنده بزرگي است که عده اي به خاطر پيشگويي هايش به وي لقب پيامبر داده اند. اين پيشگويي ها به ويژه در سال 1945م يعني بيش از بيست سال پس از مرگ کافکا، بسياري از روشن فکران را به حيرت انداخت. کافکا جنبه هاي انکارآميز و منفي عصر خود و حتي عصر بعد از خود را در وجود
خويش ارائه مي دهد. در آثار کافکا دنيايي از پوچي، تناقض، بي هدفي وسرشار از اميدهاي واهي به چشم مي خورد. مسائل خاص کافکا، از ميان اشاره ها، کنايه ها و تمثيل هايي به دست مي آيد که با احساس ظريفي از طنز آميخته است. آنچه در زندگي عادي به چشم ما امري طبيعي جلوه مي کند، در نوشته هاي کافکا به صورتي مضحک و پوچ نمايان مي گردد. شيوه بيان کافکا به طور برجسته از روشني و صراحت برخوردار است و به وسيله آن، تلاش آدمي را بر ضد قدرتي بي نام و نشان اما مداوم و حاضر در همه جا نشان مي دهد، قدرتي که سرنوشت را تعيين و با هرگونه اقدام بشري مخالفت مي کند. وي در اواخر عمر به دليل بيماري، گوشه گيري اختيار کرد هرچند که در تنهايي بر وسعت فرهنگ خود افزود. کافکا در آخرين لحظات زندگي وصيت کرد که همه آثارش را بسوزانند تا در گمنامي بميرد ولي هم اکنون همه، کافکا را با آثار مهمي هم چون قصر، ديوار چين، گروه محکومين، مسخ و طبيب دهکده، مي شناسند. فرانتس کافکا سرانجام در سوم ژوئن 1924م در چهل و يک سالگي بر اثر ابتلا به سل درگذشت. کافکا تا سي سال پس از مرگ، بر نسل بعد از جنگ جهاني دوم نيز، نفوذ شديدي داشت.
شرح مناسبت:
لي دِ فارِسْت مخترع امريکايي در 14 اوت 1873م در ايالت آيووا در امريکا به دنيا آمد. وي از دوران تحصيل به کارهاي فني و به ويژه پهنه جديد مخابرات بي سيم علاقه مند بود. فارست پس از چندي، مدرک دکتراي خود
را در اين رشته گرفته و فعاليت هاي خود را در زمينه صنايع الکترونيک متمرکز نمود او در سال 1901م، روشي براي تسريع انتقال پيام هاي بي سيم عرضه داشت که براي اولين بار در انتقال اخبار مربوط به جنگ روس و ژاپن در سال 1904م، مورد استفاده قرارگرفت. اما بزرگ ترين اختراع فارست، تريود يا لوله خلأ بود که براي توليد يا کنترل پيام هاي برقي که درمدارهاي گوناگون الکتروني به کار مي رود، مورد استفاده قرار مي گيرد و معمولاً آن را لامپ راديو مي نامند. بدون وجود تريود، ساخت راديو، تلويزيون و ارتباط تلفني از راه دور امکان پذير نيست. از اين روست که گاه، لي فارِست را به دليل اختراع تريود، پدر و مخترع راديو به شمار مي آورند. او در طي سال هاي اوليه قرن بيستم اختراعات متعددي به انجام رساند از جمله اينکه: در سال 1904م، جريان متناوب برق را به جريان مستقيم تبديل نمود، در سال 1916 يک دستگاه فرستنده راديويي ساخت و به وسيله آن، به پخش اخبار مبادرت ورزيد. وي هم چنين تعبيه اي براي انتقال صوت در فيلم تهيه کرد و بدين طريق در سال 1923م، سينماي ناطق را اختراع کرد. فارست در طول حيات علمي خويش بيش از سي صد اختراع را به ثبت رساند و در بسط و تکميل تلگراف، بي سيم و تلويزيون و … از پيشروان به شمار مي رفت. لي فارست سرانجام در سوم ژوئن 1961م در هشتاد و هشت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آلکسي کلود کلرو، رياضي دان فرانسوي در 29 ژانويه سال 1713م در شهر پاريس به دنيا آمد.
وي از کودکي داراي هوش و استعداد فراوان بود به طوري که در ده سالگي رياضيات مي خواند و در سيزده سالگي رسالات و مباحثي درباره رياضي نگاشت. کلرو در شانزده سالگي مقاله اي در رياضيات نوشت که باعث تعجب بسيار رياضي دانان گرديد. تاليف اين رساله، آغاز ترقي علمي او بود که باعث شد، وي به عضويت آکادمي علوم فرانسه انتخاب شود. کلرو از آن پس به طور جدي به کارهاي علمي روي آورد و تحقيقات مثمر ثمري را به نتيجه رساند وي راهي براي تعيين و تثبيت شکل زمين از راه آزمايش به دست آورد که نيروي گرانش يا جاذبه زمين را در نقاط مختلف با اندازه گيري زمانِ نوسان آونگ اندازه گيري کرد. کلرو هم چنين در باب حرکات ماه نيز تحقيقات جالبي به عمل آورد. وي تاثيرات کشش جاذبه سياره زهره بر زمين را نيز حساب کرد و آن را با نيروي جاذبه و کشش ماه مقايسه نمود. آن گاه از تلفيق اين نظر با نتايج تحقيقاتي يکي از دانشمندان هم عصر خود، نخستين رقم نسبتاً صحيح را براي جرم سياره زهره و ماه را به دست آورد. پيروزي بزرگي که نصيب کلرو شد، محاسبه تاثير جاذبه سياره مشتري و زحل بر ستارگان دنباله دار بود و پس از محاسبات طولاني، چنين نتيجه گرفت که هر دو سياره عظيم زحل و مشتري، باعث کندي حرکت ستارگان دنباله دار مي شوند. آلکسي کلود کلرو سرانجام در 4 ژوئن 1765م در 52 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ناتانيل هاثْورْن، داستان نويس امريکايي در 4 ژوئن سال 1804م در ايالت نيوانگلند امريکا به دنيا آمد. وي
در کودکي يتيم شد و به گوشه نشيني و انزوا روي آورد. با اين حال، تمام وقت خود را مصروف مطالعه ادبيات و پرورش قدرت خلاقه در خود نمود. هاثورن از آن پس، در طي سال هاي متمادي، در مجلات و روزنامه هاي امريکايي گاهي با نام و زماني بدون نام، داستان ها و آثار خود را منتشر مي کرد. وي تا 46 سالگي همانگونه که خود درباره خويشتن گفته است، گمنام ترين مرد ادبي امريکا به شمار مي رفت، اما در آن سال با انتشار کتاب نامه ارغواني و داغ ننگ، شهرت فراواني کسب کرد. هاثورن هم چنين پس از انتشار کتاب رب النوع مرمرين کشتزار، بيش از پيش بر شهرت خود افزود. وي با توجه به محيط زندگي و روحيه مذهبي حاکم بر آن، در داستان هاي کوتاهش به مساله گناه و مقولاتي چون نخوت و خودبيني پرداخت. اين مسئله در کتابهاي هاثورن نيز تجلي يافته و در اغلب آنها، مبحث گناه را مورد تجزيه و تحليل قرار داده است به نحوي که به عنوان عالم علم اخلاق شناخته شده است. وي دربيش از يک صد داستان کوتاه و چهار رمان بزرگ خود، دو نکته را مدنظر داشته و تلاش نموده به بهترين صورت به آنها شکل بخشد: اول آن که تيزبيني و قدرت توصيف را تقويت نموده و از نيروي تخيل و القائات شاعرانه و تمثيلات، بهره گرفته است. دوم آنکه در نهايت استادي، مسائل و عناصر اخلاق را در همه مظاهر زندگي مطرح نموده و برجسته مي سازد. هاثورن افکار و عقايد اجتماع خود را در آثارش با سبکي انتقادآميز منعکس
مي سازد و مدار غالب آثار او، بر گرد مبارزه با تعصب هاي مذهبي مي چرخد. وقوع جنگ هاي داخلي امريکا و بيماري طولاني او، وي را در سال هاي آخر عمر از هر نوع فعاليت ادبي باز داشت. بااين حال هاثورن قبل از مرگ، کليه آثار خود شامل داستان ها، نامه هاي خصوصي و يادداشت هاي سفر و … را چاپ و منتشر کرد. او به خاطر نوع داستان ها و کميت آنها، از بزرگ ترين نويسندگان زمان خود به شمار مي رفت. ناتانيل هاثورن، سرانجام در 19 مه 1864م در 60 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پيِر لوئيس، اديب و نويسنده فرانسوي در دهم دسامبر 1870م در بلژيک به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، براي ادامه تحصيل در رشته فلسفه به پاريس رفت و پس از آشنايي با ادباي آن شهر، مجله ادبي لاکونک را بنيان نهاد. لوئيس از همين زمان نخستين اشعارش را در اين مجله منتشر کرد که مورد تحسين قرار گرفت. وي در سال هاي بعد آثار متعدد ديگري به نگارش درآورد که با به نمايش درآمدن برخي از آنها، شهرت فراواني نصيب لوئيس نمود. پير لوئيس مدتي نيز به کارهاي تحقيق و تفسير متون پرداخت که بعضي از آنها را منتشر کرد و بعضي را در نامه هايي براي دوستان فرستاد. وي در اشعار خود، درخشان ترين رنگ و جلاي نوشته هاي مکاتب زمان را جمع کرده و توجه به زيبايي و قالب را در درجه اول اهميت قرار داده است. پيِر لوئيس ده سال آخر عمر را در عُزلت گذراند و سرانجام در چهارم ژوئن 1925م، در
55 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
نظريه سوسياليسم گرچه در نيمه اول قرن نوزدهم توسط کارل مارکس فيلسوف و نظريه پرداز آلماني تشريح گرديد و طرفداراني پيدا کرد، با اين حال نظريه پردازان ديگري در فرانسه، نقشه هايي براي ايجاد جوامع اشتراکي تهيه کرده بودند. در نهايت نيم قرن پس از مرگ مارکس، در پي پيروزي جبهه خلق فرانسه در انتخابات ماه مه سال 1936م در فرانسه، اولين دولت سوسياليست اين کشور در چهارم ژوئن آن سال شکل گرفت. در اين زمان، لئون بلوم، سياست مدار و نويسنده فرانسوي، نخستين دولت خود را که متشکل از سوسياليست ها، راديکال سوسياليست ها و کمونيست ها بود تشکيل داد و قوانيني را در جهت اصلاح اوضاع کارگري تصويب کرد. علاوه بر آن، بلوم دست به اصلاحات اقتصادي و اجتماعي بسياري زد که به سبب مخالفت گروه هاي رقيب و مخالفِ دولت ناکام ماند. بلوم در بعد سياسي نيز به تفاهم با هيتلر اميدوار بود و در مذاکرات خود با مقامات آلمان، بر پيشنهاد دوستي و نزديکي دو کشور تاکيد نمود. با اين حال، پس از شروع جنگ جهاني دوم و سقوط فرانسه، لئون بلوم توسط يک دولت دست نشانده آلمان دستگير و تا پايان جنگ در زندان آلمان ها به سر برد.
شرح مناسبت:
پس از آنکه بنيتو موسوليني رهبري حزب فاشيست ايتاليا و پس از آن، نخست وزيري اين کشور را برعهده گرفت، فرمان رواي مطلق العنان ايتاليا شد و پادشاه اين کشور، درتمام مدت حکومت او، تنها يک نقش تشريفاتي برعهده داشت. با آغاز جنگ جهاني دوم و اتحاد ايتاليا با آلمان، نيروهاي دو کشور در جنگ هاي شمال افريقا در
کنار يک ديگر با متفقين جنگيدند. نيروهاي متفقين پس از بيرون راندن سربازان آلمان و ايتاليا از شمال افريقا، در تابستان سال 1944م، به ايتاليا حمله ور شدند. مقاومت نيروهاي ايتاليايي در برابر متفقين ديري نپاييد و شهر رم پايتخت اين کشور در چهارم ژوئن 1944م به تصرف متفقين درآمد. در اين حال، فرماندهان نظامي ايتاليا که شکست خود را در جنگ حتمي مي دانستند، پادشاه ايتاليا را به برکناري و بازداشت موسوليني تشويق کردند. با برکناري موسوليني از قدرت، ايتاليا از اتحاد با آلمان دست برداشت و همراه با متفقين به جنگ آلمان شتافت. اين مسئله، شکست وسقوط حتمي آلمان را به دنبال آورد.
شرح مناسبت:
جزاير تونگا با 750 کيلومتر مربع وسعت در مرکز قاره اقيانوسيه در اقيانوس کبير و در جنوب جزاير ساموآ و شرق جزاير فيجي واقع شده اند. تونگا متشکل از 169 جزيره آتشفشاني و مرجاني است که 36 جزيره آن، قابل سکونت مي باشد. جمعيت تونگا 100 هزار نفر و از نژاد تونگايي (پُلي نزي) و اکثراً پروتستان و داراي زبان رسمي تونگايي و انگليسي مي باشند. پايتخت اين کشور، نوکوآلوفا و داراي واحد پول پاآنگا است. جزاير تونگا به تدريج در قرن هفدهم توسط هلنديان کشف شد و در سال 1862م، در آن حکومت سلطنتي مشروطه برقرار گرديد. تونگا در سال 1900م با حفظ رژيم مشروطه، تحت الحمايه انگلستان شد و سرانجام در سال 1970م به استقلال رسيد. روز 4 ژوئن به مناسبت تولد پادشاه اين کشور، به عنوان روز ملي تونگا نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
در سال 1986م دانشجويان ايالت شانگهاي چين، طي راهپيمايي و تظاهرات آرام خود، خواهان آزادي مطبوعات و دگرگوني هاي سياسي شدند که اين تظاهرات، با عکس العمل شديد نيروهاي امنيتي روبرو شد و سرکوب گرديد. در پي اين حادثه، هويائو بانگ، دبير کل حزب کمونيست چين، به اتهام حمايت از تظاهرکنندگان و ترويج عقايد غربي از کار برکنار شد. در مارس 1989م تبّتي ها دست به تظاهرات زدند و عليه فشارهاي فرهنگي و محدوديت هاي مذهبي قيام نمودند و حقوق سياسي بيشتري درخواست کردند. اين تظاهرات نيز با واکنش مسلحانه پليس روبرو شد و در طي آن عده زيادي دستگير و اعدام شدند. در آوريل 1989م هم زمان با مرگ هويائوبانگ، هزاران تن از دانشجويان چيني در
ميدان "تيان آن مَن" که به معني صلح آسماني است، گرد آمده و خواستار فضاي باز سياسي، توقف ارتشاء و فساد اداري، آزادي هاي اجتماعي و سياسي، دگرگوني در حزب کمونيست و کاهش قدرت اين حزب، افزايش قدرت مجلس و انتخابي بودن نمايندگان آن شدند. علي رغم هشدار دولت، تظاهرات دانشجويان چندين روز ادامه يافت. به دنبال اجتماع چند روزه دانشجويان، صدها هزار کارگر و شهروند پکني به پشتيباني از دانشجويان و خواسته هاي آنان به پا خاستند و مسير خيابان ها و راه ها و معابر را بستند تا از حمله پليس به دانشجويان جلوگيري کنند. عين همين تظاهرات در ديگر شهرهاي مهم چين نيز به وجود آمد تا اينکه در روز چهارم ژوئن 1989م حمله شديد و کوبنده نيروهاي امنيتي عليه تظاهرکنندگان آغاز گرديد. در نهايت، با کشته شدن صدها تن و بر جاي ماندن هزاران زخمي، تظاهرات سرکوب شد و رهبر شورشيان و مهره هاي اصلي تظاهرات دستگير و محاکمه شدند. مقابله شديد دولت چين با دانشجويان و کشتار آن ها، بهانه لازم را به دست دولت هاي غربي داد تا با تبليغات گسترده عليه پکن و متهم کردن اين دولت به نقض حقوق بشر، چين را تحت فشار قرار دهند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آدام اسميت، اقتصاددان و فيلسوف انگليسي در پنجم ژوئن 1723م در اسکاتلند به دنيا آمد و تحصيلات خود را در رشته اقتصاد به پايان برد. وي پس از اتمام تحصيلات، به مقام استادي در دانشگاه گلاسکو رسيد و به تدريس منطق، فلسفه و اخلاق پرداخت. اسميت هم زمان به تحقيق پيرامون فلسفه و اقتصاد مشغول شد تا اين که در سال 1759م کتب فلسفه اخلاق و عواطف اخلاقي را منتشر نمود. بدين ترتيب، فلسفه خويش را که عبارت از حکم فرمايي رحم و انصاف و مهرباني در جامعه بود، بيان کرد و همدردي را اساس همه عواطف اخلاقي معرفي نمود. کتاب هاي اخلاقي او که بنيادهاي تازه و محکمي براي اخلاق مي گذاشت، وي را سخت مشهور کرد. اسميت در سال هاي بعد راهي فرانسه شد و با متفکران و شخصيت هاي بزرگي آشنايي يافت. وي در سال 1766م به اسکاتلند بازگشت و ده سال در انزوا و تفکر به سر برد که محصول اين دوره، کتابي با نام تحقيق در ماهيت و علل ثروت ملل بود. اين کتاب معتبر که سرچشمه اصلي علم اقتصاد سياسي زمان نويسنده و پس از آن بود و مبناي محکم و استواري در ادبيات انگليس به شمار مي آيد، آدام اسميت را در دنيا مشهور ساخت. مضمون اصلي کتاب بزرگ اسميت، حاکي از اين است که پيشرفت هر ملت با وجود آزادي ابتکار شخصي در چهارچوب قوانين، بهتر تضمين مي شود و آزادي ذوق و قريحه فردي در محدوده قانون، بهترين راه پيشرفت قومي است. کتاب ثروت ملل، نقشي اساسي در تفهيم
اين واقعيت به جهانيان داشت که اقتصاد، دانشي مستقل و جداگانه است. اسميت در اين کتاب کوشيد با تجزيه و تحليل عقايد اقتصادي، اقتصاد سياسي را به مرز حل مسائل اجتماعي بکشاند. شعارهايي چون نظام ساده و نظام آسان، برگرفته از عقايد اوست. در حقيقت، وي در اين تلاش بود که به اقتصادْ جنبه علمي دهد و کوشش وي جهت روشن ساختن اين مطلب که چگونه ثروت ملتي افزايش مي يابد و به چه طريق توزيع مي شود، هنوز هم از مسائل مهم اقتصاد سياسي است. هرچند در حال حاضر، بسياري از تئوري هاي اسميت کنار گذاشته شده است، ولي باز هم معروف ترين کتاب در زمينه علم اقتصاد، همين کتاب بود و مطالعه آن براي اقتصاددانان سياسي ضروري است، چرا که اين کتاب را پيشرو پيدايش علم نوين اقتصاد سياسي مي دانند. اسميت بيش از فلسفه، به اقتصاد دلبستگي داشت و از اين جهت، عقايدش در مورد فلسفه محدود است. وي مدتي قبل از مرگ، دستور داد کليه نُسخ خطي آثارش را به جز چند مقاله پراکنده بسوازنند، با اين حال، کتاب هاي او، بارها به زبان هاي زنده دنيا ترجمه شده است. آدام اسميت سرانجام در 17 ژوئيه 1790م در شصت و هفت سالگي در ادينبورو اسکاتلند درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هرچند جنگ دوم جهاني مانند جنگ اول، نقشه اروپا و جهان را تغيير نداد ولي نتايج آن از نظر تقسيم جهان به دو قطب سياسي و اقتصادي، عميق تر از جنگ اول جهاني بود. در پايان جنگ جهاني اول، کشورهاي جديدي از درون امپراتوري هاي بزرگ آن زمان پا به عرصه وجود نهادند و سه امپراتوري بزرگ آن زمان به سه کشور کوچک تر آلمان، اتريش و ترکيه تبديل شدند. ولي در پايان جنگ دوم جهاني، کشورهاي اروپايي با تغييراتي در مرزهاي بعضي از آنها، بر جاي ماندند و فقط رژيم حاکم بر آنها تغيير يافت که در واقع نوعي اشغال اين کشورها بدون حضور علني قواي کشور فاتح بود. مهم ترين تغيير در وضع اروپا، در بزرگ ترين کشور مغلوب اين جنگ يعني آلمان پديد آمد. اتريش و چکسلواکي که در سال هاي قبل از جنگ، تحت سلطه آلمان درآمده و ضميمه خاک آن کشور شده بودند، استقلال خود را باز يافتند. پروس شرقي و قسمتي از خاک اصلي آلمان در شرق اين کشور که بيش از يک صد هزار کيلومتر مربع از خاک آلمان را تشکيل مي داد ضميمه لهستان شد و در عوض، شوروي يک صد و هشتاد هزار کيلومتر مربع از اراضي شرقي لهستان و قسمتي از ايالت پروس شرقي آلمان را تصاحب کرد. باقي مانده خاک آلمان به چهار منطقه اشغالي بين کشورهاي پيروز جنگ، يعني شوروي، امريکا، انگليس و فرانسه تقسيم شد که سه بخش اشغالي کشورهاي غربي بعداً به هم پيوستند و آلمان به دو کشور جداگانه با دو حکومت متفاوت
و متخاصم شامل آلمان شرقي با 108 هزار کيلومتر وسعت و آلمان غربي با 248 هزار کيلومتر مربع مساحت تقسيم گرديد. هم چنين چند سال بعد با تقسيم برلين، پايتخت آلمان به دو قسمت شرقي و غربي، ديوار برلين نيز ساخته شد که تا سال هاي پاياني دهه 1980م پابرجا بود.
شرح مناسبت:
طرح مارشال يکي از مهم ترين طرح هاي اقتصادي امريکا بعد از جنگ جهاني دوم است که به نام طراح آن، جورج مارشال، وزير امور خارجه امريکا در دوران رياست جمهوري هاري ترومن نام گذاري شده است. به دنبال ارائه دکترين ترومن معروف به طرح دربرگيري در 12 مارس 1947م مبني بر ارسال کمک هاي اقتصادي و نظامي امريکا به کشورهاي مورد تهديد، جورج مارشال، وزير امور خارجه امريکا در پنجم ژوئن 1947م طرحي براي نفوذ در کشورهاي اروپايي ارائه داد که بعدها به طرح مارشال معروف شد. اين طرح، کمک هاي مالي و اقتصادي بلاعوض امريکا را به حکومت هاي نيازمند تصريح مي کرد، ليکن عملاً گامي در جهت استثمار کشورها و انقياد دولت ها از طريق ايجاد وابستگي هاي اقتصادي و سپس سياسي بود. جورج مارشال در اين روز عنوان کرد: اگر کشورهاي اروپايي مبادرت به ايجاد يک برنامه بازسازي اقتصادي کنند، ايالات متحده در اجراي اين برنامه، کمک مالي در اختيار اين کشورها قرار خواهد داد. اين سخنان که در حقيقتْ ارائه ديدگاه هاي اقتصادي دولت امريکا نسبت به قاره اروپا محسوب مي شد با استقبال دولت هاي جنگ زده و خسارت ديده اروپايي مواجه گرديد. کشورهاي مورد نظر بلافاصله در پاريس طرحي را به مورد اجرا گذاشتند که کنگره
امريکا نيز با تخصيص اين اعتبارات موافقت کرد. طرح مارشال ابتدا شامل شوروي و کشورهاي اروپاي شرقي هم مي شد، ولي دولت شوروي حاضر به قبول شرايط اين کمک نشد و کشورهاي اروپاي شرقي را نيز از پذيرفتن آن منع کرد. از اين پس در عرض چهار سال، بيش از 14 ميليارد دلار در اختيار دولت هاي استقبال کننده از اين طرح امريکايي قرار گرفت که در اين ميانْ تنها سهم فرانسه و انگلستان در حدود شش ميليارد دلار بود. دولت امريکا توانست در ازاي اعطاي اين کمک ها امتيازات مورد نظر خود را که انگيزه اصلي در ارائه اين طرح اقتصادي بود از دولت هاي اروپايي کسب کند و آن ها را تا سرحد امکان به خود وابسته سازد. دکترين جورج مارشال هم چون دکترين ترومن، گام موثر امريکا در دهه 1940م براي نفوذ در کشورهاي اروپايي بود و همين دو طرح بود که در آينده، زمينه اتحاد دسته جمعي دولت هاي غرب اروپا را در زير چتر سلطه سياسي و نظامي امريکا فراهم آورد. هم چنين پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو نيز که به دنبال اجراي اين طرح منعقد شد، حضور نظامي امريکا را در اروپا تثبيت کرد.
شرح مناسبت:
سومين جنگ اعراب و اسرائيل، روز پنجم ژوئن سال 1967م با حمله غافل گيرانه رژيم صهيونيستي به فرودگاه ها و تاسيسات نظامي مصر و سوريه و اردن آغاز شد. جنگ هاي غافل گير کننده معمولاً در نخستين ساعات بامداد و در تاريکي شب آغاز مي شود ولي اسرائيلي ها حملات هوايي خود را در حدود ساعت 8/5 صبح روز پنجم ژوئن که هوا کاملاً روشن
بود آغاز کردند. انتخاب اين ساعت براي حمله، خود يک عامل غافل گير کننده بود زيرا مصري ها و متحدين آنها انتظار آغاز حمله اي را از طرف صهيونيست ها نداشتند. به علاوه اسرائيلي ها مي خواستند در روشنايي روز کاملاً هدف هاي خود را در روي زمين ببينند و دقيقاً آنها را منهدم کنند. هدف رژيم صهيونيستي از اين حمله، انهدام نيروي هوايي سه کشور عربي، قبل از آغاز عمليات زميني آنان عليه اين رژيم بود. در نتيجه، در اين روز، 340 هواپيماي جنگي مصر، سوريه و اردن در روي زمين منهدم شدند و مجموعه اين انهدام ها در پايان روز دوم به 416 فروند رسيد. قبل از شروع سومين جنگ اعراب و اسرائيل، جمال عبدالناصر، رئيس جمهور مصر با بستن خليج عقبه بر روي کشتي هاي اسرائيلي و نيز انعقاد پيمان اتحاد نظامي با سوريه و اردن بهانه لازم را براي شروع جنگ به دست رژيم صهيونيستي داده بود. ناصر هم چنين از نيروي ناظر سازمان ملل متحد که پس از جنگ سوئز در سال 1956م بين نيروهاي مصر و اسرائيلي و صحراي سينا حايل شده بودند خواست که از اين منطقه خارج شوند و رژيم صهيونيستي، اين اقدام را به عنوان تدارک آغاز حمله اي عليه خود تعبير نمود. رژيم صهيونيستي بعدها ادعا کرد که ناصر پس از امضاي پيمان اتحاد نظامي با سوريه و اردن، آغاز حمله غافل گيرانه اي را عليه اين رژيم تدارک مي ديد. آنان هم چنين عمليات نظامي خود را عليه کشورهاي عربي، تدافعي و براي پيش گيري از حمله آنان توجيه نمودند. پيشروي نيروهاي اسرائيل در
صحراي سينا ساعتي پس از شروع عمليات نيروي هوايي اين رژيم آغاز شد و نيروهاي مصر که از پشتيباني هوايي محروم مانده بودند با تلفات سنگيني عقب نشيني اختيار کردند. نيروهاي اسرائيلي هم زمان با عمليات سينا با نيروهاي اردن و سوريه نيز درگير شدند. در اين زمان، الجزاير، عراق، سودان، کويت و يمن هم به رژيم صهيونيستي اعلان جنگ دادند ولي عملاً در جنگ شرکت نکردند. جنگ ژوئن 1967 اعراب و اسرائيل را مي توان يکي از سريع ترين جنگ هاي تاريخ به شمار آورد؛ زيرا رژيم صهيونيستي در پايان دومين روز جنگ در جبهه غرب، صحراي سينا را پشت سر گذاشت و به کانال سوئز رسيد. هم چنين آنان توانستند در جبهه شرق، نيروهاي سوريه و اردن را به عقب برانند و ارتفاعات جولان، شهر بيت المقدس و قسمت اعظم اراضي غرب رودخانه اردن را به تصرف خود درآوردند. در روز سوم جنگ که رژيم صهيونيستي به اهداف عمده خود در عمليات نظامي دست يافته بود، شوراي امنيت سازمان ملل به صدور قطعنامه اي درباره آتش بس بين نيروهاي متخاصم مبادرت نمود، ولي اسرائيل بي اعتنا به اين قطعنامه، جنگ را تا روز دهم ژوئن 1967م ادامه داد و پيش از صدور فرمان آتش بس، تمام ساحل شرقي کانال سوئز، ساحل غربي رود اردن، ارتفاعات جولان و قسمتي از خاک سوريه را به تصرف خود درآورد. در نتيجه سومين جنگ اعراب و اسرائيل که به جنگ شش روزه معروف شده است، تمام شهر بيت المقدس به تصرف رژيم صهيونيستي درآمد و پايتخت اسرائيل از تل آويو به اين شهر که صهيونيست ها آن
را اورشليم مي خواندند، انتقال يافت. اين جنگ و عواقب ناگوار آن براي اعراب به موقعيت داخلي و خارجي جمال عبدالناصر لطمه شديدي وارد ساخت و ناصر با اينکه تا زمان مرگ ناگهاني خود در سال 1970م در مقام رياست جمهوري مصر باقي ماند، اما ديگر موقعيت و اعتبار گذشته خود را باز نيافت.
شرح مناسبت:
با توجه به مسائل مربوط به آلودگي محيط زيست در جهان و نياز به برنامه سراسري جهاني به منظور حفاظت محيط زيست براي نسل هاي آينده بشر و ديگر موجودات جاندار، در پنجم ژوئن 1972م براي نخستين بار، کنفرانس بين المللي محيط زيست با شرکت نمايندگان 113 کشور و با شعار تنها يک زمين وجود دارد، در استکهلم پايتخت سوئد برگزار شد. از اهداف اساسي اين کنفرانس، برنامه ريزي به منظور احداث مراکز مسکوني با توجه به حفظ محيط زيست؛ تعيين، تشخيص و کنترل مواد آلاينده محيط زيست و حفاظت از محيط زندگي براي نسل هاي آينده بود. حاصل اين کنفرانس، ايجاد يک سازمان جديد بين المللي براي حفظ محيط زيست و جلوگيري از تخليه مواد آلاينده در اقيانوس ها، درياها و محدود کردن ساخت واستفاده از مواد شيميايي بود. از سوي ديگر، کنفرانس استکهلم در واقع نقطه آغاز بين المللي شدن روند حفظ محيط زيست بود. پس از آن نيز کشورهاي مختلف، برنامه هاي گوناگوني را براي کاستن از آلودگي هاي محيط زيست مورد مطالعه قرار دادند. از آن پس روز پنجم ژوئن (برابر با 15 خرداد) به عنوان روز جهاني محيط زيست عنوان گرديد. اين روز بهانه اي است براي جلوگيري از روند روز افزون آلودگي محيط زيست
که مي تواند در آينده، مشکلاتي جدي براي بشريت ايجاد کند. از اين رو بايد برنامه اي جهاني براي حفظ و نگهداري محيط زيست اعمال شود که هم مسئوليت پذيري کل جهان را در بربگيرد و هم تمامي کشورها و آحاد مردم احساس تکليف و وظيفه کنند. هم چنين به منظور اِعمال يک سياست جهاني براي محيط زيست بايد ضوابط و مقررات و قواعد اجرايي و حقوقي وجود داشته باشد. به طور کلي همکاري و هماهنگي هاي دو جانبه و چند جانبه بين کشورها، مقدمه اي است براي برپايي و برقراري ضوابط پايدار جهت حفظ محيط زيست که بر اساس منافع ملي و منطقه اي باشد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني محيط زيست
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أماطَ عَن طَريقِ المُسلِمينَ مايُؤذِيهِم، کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أجرَ قِراءَةَ أربَعمِائةِ آيةٍ کُلُّ حَرفٍ مِنها بِعَشرِ حَسَناتٍ
ترجمه:
هرکس چيز آزار دهنده اي را از راه مسلمانان بردارد، خداوند پاداش قرائت چهارصد آيه را، که براي هر آيه ده حسنه است، در نامه اعمال او مي نويسد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 50.
زير عنوان:
روز جهاني محيط زيست
متن:
امام علي عليه السلام: لاتُؤوا التُّرابَ خَلفَ البابِ فَإنَّهُ مَأوَي الشَّياطينِ
ترجمه:
خاکروبه را پشت در منزل نريزيد؛ زيرا جايگاه شياطين(و ميکرب) است
آدرس:
علل الشرائع، ج 2، ص 583.
زير عنوان:
روز جهاني محيط زيست
متن:
امام صادق عليه السلام: لاتَطيبُ السُّکني إلّا بِثَلاثٍ: الهَواءِ الطَّيِّبِ و الماءِ الغَزيرِ العَذبِ و الأرضِ الخَوّارَةِ
ترجمه:
سه چيز زندگي را خوش مي کند: هواي پاک، آب فراوان گوارا، زمين نرم و سست (آماده زراعت)
آدرس:
تحف العقول، ص 320.
زير عنوان:
روز جهاني محيط زيست
متن:
امام صادق عليه السلام: لاتُفسِدْ عَلَي القَومِ ماءَهُم
ترجمه:
آب مورد نياز مردم را آلوده نکن
آدرس:
الکافي، ج 3،
ص 65.
زير عنوان:
روز جهاني محيط زيست
متن:
امام صادق عليه السلام: لَقَد کانَ عَليُّ بنُ الحُسَينِ عليهما السلام يَمُرُّ عَلَي المَدَرَةِ في وَسَطِ الطَّريِقِ فَيَنزِلُ عَن دابَّتِهِ حَتّي يُنَحِّيَها بِيَدِهِ عَنِ الطَّريقِ
ترجمه:
امام سجّادعليه السلام هرگاه در ميان راه به کلوخي بر مي خورد، از مرکب پياده مي شد و با دستش آن را از راه دور مي کرد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 50.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري سيشل با 455 کيلومتر مربع مساحت متشکل از چندين جزيره در شرق سواحل افريقا در اقيانوس هند و در نزديکي ماداگاسکار واقع شده است. سيشل با 92 جزيره، داراي جمعيتي در حدود 82 هزار نفر است که بيشتر جمعيت آن را، مردم دو رگه سفيد و سياه که 90 درصد آن ها کاتوليک مذهب هستند، تشکيل داده است. زبان رسمي در سيشل، انگليسي و فرانسوي؛ پايتخت آن بندر ويکتوريا و واحد پول آن روپيه سيشل است. در طي سال هاي دهه 1960، موج استقلال طلبي در اين جزاير بالا گرفت تا سرانجام در 1970 سيشل به خودمختاري دست يافت. اين مبارزات طي سال هاي بعد فزوني يافت تا اين که در 28 ژوئن سال 1976م، انگلستان به سيشل استقلال داد و کشور به صورت جمهوري درآمد. يک سال بعد از استقلال سيشل، حزب متحد مردم، قدرت را در اختيار گرفت و از سال 1977 تاکنون رياست حکومت بر عهده "فرانس آلبر رنه" مي باشد. در سال هاي پاياني قرن بيستم به علت اعتراضات مردمي، نظام چند حزبي پذيرفته شد و تعداد نمايندگانِ تنها مجلس قانون گزاري به 34 نفر افزايش يافت. 5 ژوئن به عنوان روز آزادي، روز ملي اين کشور
به حساب مي آيد.
شرح مناسبت:
کشور دانمارک در شمال اروپا بين درياي بالتيک و درياي شمال قرار گرفته است. نخستين ساکنان دانمارک در هزاره هاي قبل از ميلاد مسيح(ع) در اين منطقه زندگي مي کردند. اين سرزمين در اولين هزاره بعد از ميلاد، منشأ بسياري از تهاجمات به منطقه غرب اروپا بود و در زمان هاي مختلف، کشورهاي انگلستان، سوئد، نروژ و ايسلند را تحت کنترل درآورد. در نيمه دوم قرن نوزدهم و نيمه نخست قرن بيستم، دامنه قدرت و حاکميت دانمارک محدود شد. اين کشور در جنگ جهاني اول بي طرف ماند اما در طول جنگ جهاني دوم در اشغال آلمان نازي قرار داشت. مجمع الجزاير فارو و جزيره گروينْلَند در اقيانوس اطلس، همچنان جزئي از دانمارک به حساب مي آيند. مساحت دانمارک 43/094 کيلومتر مربع و جمعيت آن 5/300/000 نفر مي باشد. پيش بيني جمعيت دانمارک تا سال 2025 در حدود 5/2 ميليون نفر است. ميزان جمعيت اين کشور اروپايي تقريباً ثابت است. پايتخت دانمارک، کپنهاگ و واحد پول آن کرون است. حدود 90 درصد مردم دانمارک پيرو مذهب پروتستان بوده و اکثريت آنها مليت دانمارکي دارند و از نژاد سفيد اروپايي هستند. زبان رسمي مردم، دانمارکي است. از نظر اقتصادي، دانمارک يکي از کشورهاي ثروت مند اروپايي به شمار مي آيد. اورهوس، اودنسه و اولبورگ از شهرهاي مهم اين کشور هستند. حکومت دانمارک مشروطه سلطنتي با يک مجلس قانون گزاري مي باشد. اين کشور داراي دو روز ملي مي باشد که يکي 5 ژوئن و ديگري 16 آوريل است.
شرح مناسبت:
بعد از اجلاسيه کِلِرمون در 28 نوامبر 1095 و سرآغاز جنگ هاي صليبي، نيروي عظيمي از
مسيحيان، طبق وعده صاحبان کليسا، براي خشنودي خدا، آمرزش گناهان خود و نيز آزادي بيت المقدس به راه افتاده و با گذر از شهرها و مناطق مختلف به سوي "سرزمين مقدس" به پيش رفتند. آنها در مسير خود، از يک طرف به جمع نيرو و تدارکات مالي و نظامي لشکر توجه داشتند و از سوي ديگر، با استفاده از اختلافات دروني مسلمانان، قراردادهايي با بعضي از اميران دول اسلامي براي دريافت کمک، منعقد نمودند. سرانجام سپاهيان صليبي پس از چهار سال راهپيمايي به قصد تصرف سرزمين هاي شام، در 6 ژوئن 1099م بيت المقدس را محاصره کرده و سرانجام در نيمه ژوئيه همان سال، اين شهر را به تصرف خود درآوردند. البته مسلمانان، چاه هايِ آب اطراف شهر را مسموم نموده و يا پُر کرده بودند. اما صليبيون با کمک برج هاي بلند چوبي که ساخته بودند، وارد شهر شدند و به هرگونه جنايتي که توانستند، دست زدند که قتل، غارت اموال، آتش زدن اماکن، ويراني و تخريب، بخشي از آن بود. صليبي ها هر که را يافتند، حتي کودکان شيرخواره را يا در آتش سوزاندند و يا با شمشير کشتند. در اين ميانه نه مسجد و نه کنيسه محل امني به حساب نمي آمد. به صورتي که مورخان نگاشتنه اند، در اولين روز تصرف اين شهر، بيش از 12 هزار نفر کشته شدند و به اين ترتيب اولين مرحله از جنگ هاي صليبي به پايان رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يوان چه کاي، سياست مدار و امپراتور چين، در اواسط قرن نوزدهم در چين به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود وارد دربار امپراتوري چين شد و طي سال هاي بعد مدارج ترقي را طي نمود تا اينکه در جريان انقلاب چين به عنوان نماينده امپراتور و رئيس دولت وقت برگزيده شد. يوان چه کاي که از طرف دربار مامور مذاکره با انقلابيون جمهوري خواه به رهبري سون يات سن بود، نتوانست نظر آنان را در انقراض امپراتوري چين و تأسيس جمهوري برگرداند. بنابراين به پيشنهاد او، درباريان چاره اي جز تسليم و رضا نيافتند و در 12 فوريه 1912م، دوران حکومت 267 ساله خاندان منچو، با اعلام رژيم جمهوري به پايان رسيد. اما سون يات سن براي اداره امور کشور پهناوري که از يوان چه کاي و خاندان منچو تحويل گرفته بود تجربه و نيروي کارآمد کافي نداشت. ناتواني سون يات سن در اداره امور و مشکلاتي که بيشتر ناشي از کارشکني و عدم همکاري عوامل حکومت پيشين بود به تدريج از اعتبار و جذبه مردي که پدر انقلاب چين لقب گرفته بود کاست و ميدان را براي عوام فريبي يوان چه کاي باز گذاشت. يوان چه کاي که مردي مکار و زيرک بود از روزي که خاندان سلطنتي منچو را به تسليم در برابر انقلابيون راضي کرد و موجبات انتقال مسالمت آميز قدرت را فراهم ساخت، در فکر حکومت بود. وي حتي خانواده امپراتور را هم قانع کرده بود که جمهوريْ يک مرحله گذرا است و بامشکلاتي که سون يات سن و يارانش در
پيش خواهند داشت، زمينه براي استقرار مجدد حکومت سلطنتي فراهم خواهد شد. اين پيش بيني درباره مشکلاتْ درست از آب درآمد ولي يوان چه کاي که خود در ايجاد مشکلات دست داشت به جاي آنکه زمينه را براي بازگشت خاندان منچو فراهم کند، موجبات حکومت خود را فراهم آورد. به موازات تضعيف موقعيت سون يات سن و افزايش نارضايتي مردم، يوان چه کاي که خود را مردي مصلح و توانا معرفي کرده بود به تدريج مورد توجه مردم قرار گرفت و با نامزد کردن خود براي رياست جمهوري، در روز هفتم اکتبر 1913م در انتخابات رياست جمهوري بر سون يات سن فائق آمد. اما يوان چه کاي فقط به عنوان رياست جمهوري و اختيارات محدود آن قانع نبود و او که تجملات دربار را ديده بود، آرزوي بازگشت آن دوران را در سر مي پروراند. اما براي خود، نه براي خاندان منچو. يوان چه کاي براي تحقق بخشيدن به اين هدف، در ابتدا قدرت هاي خارجي را با خود همراه کرد و با تفرقه افکني در ميان طرفداران سون يات سن، به تقويت نيروهاي مسلح چين پرداخت. در اين ميان با بروز نشانه هاي ديکتاتوري يوان چه کاي، طرفداران سون يات سن در قالب حزب کومين تانْگْ با حکومت وي به مخالفت برخاستند و از اين زمان، درگيري هاي داخلي آغاز شد. در همين هنگام، با آغاز جنگ جهاني اول و حمله ژاپن به چين، نيروهاي چين از ژاپن شکست خورده و به موجب قرارداد صلح بين دو طرف، ژاپن اجازه هرگونه مداخله در چين را به دست آورد. اين امر خشم مردم چين را
نسبت به يوان چه کاي فزوني بخشيد و توجه آنان را بار ديگر به سون يات سن منعطف نمود. يوان چه کاي در چنين وضع نامساعدي، دست به کار احمقانه اي زد و در اواخر سال 1915م خود را امپراتور چين خواند. ولي اين کار ديوانه وار که يوان چه کاي براي فرو نشاندن خشم مردم يا دهن کجي به حکومت انقلابي و يا براي تحقق بخشيدن به آرزويي که ديگر فرصتي براي دست يافتن به آن نداشت، به آن دست زده بود، نتيجه اي جز طغيان و خشم عمومي به بار نياورد و موقعيت او را به شدت متزلزل ساخت. اما اين امپراتوري چندان دوامي نياورد و يوان چه کاي چند ماه بعد در ششم ژوئن 1916م به طور ناگهاني درگذشت. پس از يوان چه کاي، در حالي که اوضاع بسيار دگرگون بود، سون يات سن بار ديگر بر مسند قدرت تکيه زد.
شرح مناسبت:
يکي از حوادث مهم و مؤثر در جريان جنگ جهاني دوم و نتيجه آن، گشودن جبهه دوم توسط متفقين، عليه نيروهاي آلمان نازي بود. سحرگاه روز ششم ژوئن سال 1944م، با پياده شدن نخستين واحدهاي سربازان امريکايي، انگليسي و کانادايي به فرماندهي ژنرال آيزنهاور در سواحل فرانسه، جبهه دوم جنگ در اروپا گشوده شد. قبل از پياده شدن اين نيروها، 2400 هواپيماي بمب افکن امريکايي و انگليسي، مواضع نيروهاي آلماني و خطوط ارتباطي آن ها را در طول سواحل فرانسه و پشت جبهه را بمباران کردند و يک هزار هواپيماي حمل و نقل نيز در بامداد اين روز ده ها هزار چتر باز در طول ساحل فرو ريختند. تعداد نيروهاي
متفقين که درطول ماه ژوئن در سواحل شمالي فرانسه پياده شدند ازدو ميليون و هشت صد هزار نفر تجاوز مي کرد. هم چنين در اين عمليات بزرگ، چهار هزار کشتي، 600 ناوشکن و ده هزار هواپيما در اختيار متفقين بود. با پيشروي سريع نيروهاي متفقين در اين جبهه، نيروهاي آلماني شکست هاي متعددي خوردند. هم چنين با پياده شدن نيروهاي متفقين درجنوب فرانسه و بلژيک، آزادي شهرهاي پاريس و بروکسل و …، و نيز قيام مسلحانه مردم مناطق تحت اشغال آلمان و پيوستن آن ها به متفقين، در نهايت با ورود نيروهاي متفقين به خاک آلمان، ضربات کوبنده اي بر نازي ها وارد آمد که توان برخاستن را از آن ها گرفت. اين عمليات گرچه يکي از وسيع ترين حملاتي بود که تاريخ به خود ديده است و موفقيت متفقين نشانگر تدارک وسيع و برنامه ريزي دقيق آنهاست، اما از سوي ديگر عدم حضور مارشال رومل فرمانده نيروهاي آلماني، دخالت مستقيم هيتلر و ارائه نقشه هاي جنگي فاقد انديشه نظامي، باعث شد تا علي رغم مقاومت پراکنده نيروهاي آلمان، شکست ارتش نازي در اين جبهه و در نتيجه، در کل جنگ رقم خورد.
شرح مناسبت:
با شدت گرفتن رقابت فضايي بين امريکا و شوروي براي گردش به دور زمين، از سال 1966م، دور تازه اي از اين مسابقه براي تسخير فضا براي دستيابي به کره ماه آغاز شد. در اين ميان در ابتدا نخستين سفينه فضايي شوروي در چهارم آوريل 1966م به دور ماه گردش کرد و عکس هايي از کره ماه به زمين ارسال نمود. اين مسئله باعث بيشتر شدن رقابت دو ابرقدرت شد تا
اينکه دو ماه بعد، در ششم ژوئن 1966م يک سفينه امريکايي بدون سرنشين، براي اولين بار بر روي کره ماه فرود آمد و اطلاعاتي از سطح آن به زمين مخابره کرد. با اينکه از آغاز عصر تسخير فضا، تقدم فناوري با روس ها بود، ولي از سال 1968م به بعد، امريکايي ها به طور محسوسي در اين مسابقه پيش افتادند به طوري که در 21 ژوئيه 1969م براي اولين بار، يک امريکايي بر روي کره ماه فرود آمد و در آن راهپيمايي کرد.
شرح مناسبت:
پس از امضاي قرارداد ننگين کمپ ديويد توسط انورسادات رئيس جمهوري معدوم مصر، اين کشور در ميان هم پيمانان خود و به ويژه کشورهاي عربي منزوي شد و ترور سادات نيز تا سال هاي بعد از اين انزوا نکاست. هم چنين امضاي اين قرارداد باعث ايجاد تفرقه و اختلافات در بين کشورهاي عرب گرديد. ادامه اين اختلاف و نيز اوضاع بحراني لبنان، اسرائيل را به عمليات تجاوزکارانه جديدي در منطقه تشويق کرد. در نتيجه نيروهاي رژيم نژادپرست اسرائيل در روز ششم ژوئن 1982م، به اين بهانه که لبنان به مرز عمليات تروريستي عليه اسرائيل تبديل شده و امنيت رژيم اشغال گر قدس را به خطر انداخته است،به آن کشور حمله بردند. هم چنين در اين روز اردوگاه هاي فلسطيني ها در بيروت که در محاصره نيروهاي اسرائيلي قرار گرفته بود مورد حمله فالانژهاي مسيحي لبنان قرار گرفت. قتل عام صدها زن و مرد و کودک فلسطيني در اين اردوگاه ها، موجي از خشم و نفرت عمومي در جهان به راه انداخت. در اين ميان، واحدهاي مسلح سازمان آزادي بخش فلسطين، براي
اينکه بهانه اي به دست اسرائيلي ها ندهند بيروت را تخليه کردند و مقر اين سازمان از بيروت به تونس انتقال يافت. با وجود اين، نيروهاي متجاوز اسرائيلي تا سال 1985م در بيروت ماندند و پس ازتخليه بيروت، در جنوب لبنان مستقر شدند. در طول ساليان حضور نيروهاي رژيم صهيونيستي، حملات پي در پي استشهادي و وارد آمدن تلفات جاني و مالي بسيار به آنان توسط جان برکفان حزب اللَّه لبنان، ارتش رژيم صهيونيستي را در بن بستي طاقت فرسا قرار داد. از اين رو، نيروهاي اشغال گر صهيونيستي پس از هجده سال اشغال منطقه جنوب لبنان، در 25 مه سال 2000م، اين ناحيه را با ذلت ترک کردند و بدين ترتيب کذب افسانه شکست ناپذيري رژيم اسرائيل بر همگان آشکار شد.
شرح مناسبت:
رونالد ريگان، چهلمين رئيس جمهور امريکا، در ششم فوريه 1911م در ايالت ايلي نويز امريکا به دنيا آمد. وي از سنين جواني وارد فعاليت هاي سينمايي شد و به زودي توانست در فيلم هاي سينمايي صاحب نقش اول بازيگري شود. ريگان در سال هاي فعاليت سينمايي خود توانست در بيش از پنجاه فيلم ظاهر شود و شهرت فراواني به دست آورد. او بار اول با يک زن روسپي سينمايي ازدواج کرد و همسر دوم او نيز يکي از معشوقه هاي فيلم هاي سينمايي او و از بازيگران فيلم بود. ريگان در دهه 1950م وارد فعاليت هاي سياسي شد و با پشتوانه شهرت خود، به فرمانداري ايالت کاليفرنيا دست يافت. وي در نهايت در انتخابات رياست جمهوري پاييز 1980م از طرف حزب جمهوري خواه امريکا، به اين مقام دست يافت و به عنوان
مسن ترين رئيس جمهور تاريخ امريکا، در 70 سالگي وارد کاخ سفيد شد. ريگان در سياست خارجي خود از منطق نظامي گري تبعيت مي کرد. او به سرعت بر بودجه نظامي امريکا افزود و با تقويت نيروهاي امريکايي در مناطق بحران زده جهان و پايگاه هاي در نقاط مختلف دنيا، نيروهاي نظامي راکد خود را به تحرک واداشت. در صحنه جنگ عراق عليه ايران نيز ريگان ابتدا قطع رابطه پانزده ساله امريکا با عراق را خاتمه بخشيد و سپس رژيم بعث آن کشور را مورد حمايت آشکار نظامي، مالي و تبليغاتي قرار داد. اين سياست در سال هاي بعد، رفته رفته شکل خشن تري به خود گرفت به گونه اي که نيروهاي امريکايي، کشتي هاي باري و پايانه هاي نفتي ايران در خليج فارس را مورد حمله قرار دادند و از سرنگون کردن هواپيماي مسافربري ايران نيز ابا نکردند. امريکا به ويژه در دوره دوم حکومت ريگان، خليج فارس را به ميدان تجمع نيروهاي دريايي خود و متحدان اروپائيش تبديل کرد به گونه اي که از زمان جنگ دو کره در اوايل دهه 1950م تا آن زمان، هيچ يک از آب هاي جهان به اندازه خليج فارس شاهد حضور نيروهاي جنگي امريکا و متحدانش در ناتو نبوده است. ريگان در ادامه سياست نظامي گري و ميليتاريستي خود به لبنان، گرانادا، درياي کارائيب، اقيانوس هند و درياي مديترانه نيروهاي اضافي گسيل کرد و تعداد موشک هاي دوربرد امريکايي مستقر در اروپاي غربي را افزود. ريگان از گروه هاي چريکي مخالف در نيکاراگوئه حمايت نظامي و مالي گسترده اي به عمل آورد و به دولت السالوادور در
رويارويي با گروه هاي چريکي اين کشور ياري رساند. هم چنين تيرگي رابطه امريکا و پاناما بر سر مالکيت کانال پاناما و نيز حمله هوايي امريکا به شهرهاي طرابلس و بن غازي در ليبي از ديگر حوادث دوران زمام داري ريگان مي باشد. ريگان در طول دوره اول رياست جمهوري خود دستور انجام رزمايش هاي متعددي را در مناطق مختلف جهان صادر کرد به طوري که در طي چهار سال، 37 رزمايش پر هزينه با حضور امريکا صورت گرفت. هم چنين در دوران حاکميت ريگان بودجه نظامي امريکا از 171 ميليارد دلار در سال 1981م به 303 ميليارد دلار در سال پاياني حاکميت وي در سال 1988م رسيد. به بيان ديگر، بودجه نظامي روزانه امريکا برابر با 850 ميليون دلار بود که معادل يا بيشتر از بودجه نظامي سالانه بسياري از کشورهاي جهان بود. امريکا در دوران هشت ساله حکومت ريگان، رسماً صاحب 2500 پايگاه نظامي در 114 کشور و يا منطقه در خارج از ايالات متحده شده بود. در تمام طول حکومت ريگان، اکثر کشورهاي کوچک منطقه امريکاي مرکزي، اوضاع ناآرامي داشتند، اوضاعي که نتيجه مستقيم اعمال سياست هاي امريکا در منطقه بود. ريگان با اين اعمال خود، اين ويژگي نظامي گري را بيش از هر زمان ديگر به خصوصيت تفکيک ناپذير جمهوري خواهان مبدل ساخت. به طوري که زمام داران بعد از او نيز همين ويژگي را با قوت ادامه دادند. ريگان درنهايت پس از هشت سال رياست جمهوري، جاي خود را به معاونش جورج بوش (پدر) سپرد و در 78 سالگي با ميدان سياست وداع گفت. وي در سال هاي پس از
آن، به ويژه در دهه آخر عمر خود دچار بيماري آلْزايْمر (فراموشي) گرديد و تا آنجا پيش رفت که حتي آشنايان و مسير منزل خود را از ياد برد. رونالد ريگان سرانجام پس از يک دوره جنايت و وحشي گري، در ششم ژوئن 2004م در 93 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي سوئد با 449/964 کيلومتر مربع مساحت در شمال اروپا در کنار درياي بالتيک و در همسايگي کشورهاي نروژ، فنلاند و دانمارک واقع شده است. جمعيت آن در حدود نه ميليون نفر که حدود 90 درصد از نژاد سوئدي و پيرو مذهب پروتستان و داراي زبان رسمي سوئدي مي باشند. هم چنين پيش بيني مي شود که جمعيت نروژ تا سال 2025م بيش از 9 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت سوئد، استکهلم و ديگر شهرهاي آن يوته بوري، مالمو و اوپسالا و داراي واحد پول کرون است. نظام سياسي حاکم در سوئد مشروطه سلطنتي است و مقام سلطنت بيشتر تشريفاتي است. سوئد يکي از پيشرفته ترين و ثروت مندترين کشورهاي جهان به شمار مي آيد. ماشين آلات و محصولات صنعتي از عمده ترين اقلام صادراتي سوئد است. اين کشور صنعتي داراي قدمت تاريخي بوده و روز 6 ژوئن سال روز تأسيس سلسله پادشاهي واسا در سال 1523م به عنوان روز ملي اين کشور نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
واتيکان کوچک ترين کشور مستقل دنيا و در عين حال يکي از با نفوذترين قدرت هاي معنوي جهان به شمار مي آيد. دولت - شهر واتيکان با انعقاد قرار داد لاتْران ميان واتيکان و ايتاليا، رسماً استقلال يافت. واتيکان تا قبل از نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي، بخش کوچکي از مملکت ايتاليايي پاپ يا ممالک کليسا محسوب مي شد و مرکز اين ناحيه رُم بود. در پي تشکيل ايتالياي واحد در سال 1870، نيروهاي اين کشور، سرزمين هاي کليسا را تصرّف کردند. اما پادشاه ايتاليا از بيم خشم کاتوليک هاي جهان، تعهد کرد که قصر
واتيکان را به پاپ واگذار کند تا مرکز حکومت مذهبي وي باشد. قرارداد لاتْران در هفتم ژوئن 1929م به اين تعهد رسميت بخشيد و در سال 1947م، اين قرارداد به صورت يکي از موارد قانون اساسي ايتاليا در آمد. حکومت پاپ علاوه بر کاخ واتيکان در رم، داراي سيزده بنا و ساختمان مختلف است که آن ها هم در قلمرو پاپ هستند. بدين ترتيب دولت - شهر واتيکان منحصر به مقر پاپ و کليساي پاپي است و بعضي ادارات و دفترهاي ملحق به آن و چندين کليساي جامع نيز که در قلمرو واتيکان نيستند، جزئي از اين کشور پاپي محسوب مي شوند. قانون واتيکان برتر از هر چيز، مقر حکومت مرکزي کليساي کاتوليک رومي است و اين اصطلاح براي خود دولت واتيکان به کار مي رود. قدمت و اهميت دربار پاپ، به آن رنگ و خصوصيت دربارهاي سلطنتي بخشيده و تشريفات درباري و انجام مراسم با لباس هاي خاص و نظاير اين امور، به صورتي دقيق مراعات مي شود. اداره امور داخلي واتيکان به عهده يک کميسيون پنج نفره است که همه آن ها از سوي پاپ منصوب مي شوند و در مقابل او پاسخگو هستند. موزه هاي واتيکان از مهم ترين موزه هاي جهان به شمار مي روند و درب هاي آن در سراسر سال به روي ديدارکنندگان و گردشگران باز است. ايستگاه راديويي پرقدرت واتيکان نيز به پخش برنامه هاي مخصوص واتيکان به 37 زبان دنيا اشتغال دارد. ضمناً بيش از 60 کشور از جمله جمهوري اسلامي ايران در اين کشور سفارت دارند. رئيس فعلي حکومت واتيکان، بِنِديکت شانزدهم است که در روز
فوريه 2005م به اين مقام منصوب شد و اين روز به عنوان روز ملي واتيکان نيز به شمار مي رود. واتيکان واقع در رُم پايتخت ايتاليا، در جنوب اروپا قراردارد و با کمتر از نيم کيلومترمربع مساحت کوچکترين و با هزار نفر جمعيت، کم جمعيت ترين کشور جهان است. سکنه واتيکان محدود به اسقف ها و کشيشان و خدمه تشکيلات اداري پاپ است. مردم واتيکان داراي زبان رسمي ايتاليايي و اکثريت آن ها پيرو آيين کاتوليک هستند. واحد پول اين کشور کوچک، ليره ايتاليا بود که پس از رواج يافتن پول واحد اروپايي، يورو جاي گزين آن گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور اندونزي بعد از جنگ جهاني دوم، در سال 1945م استقلال خود را اعلام نمود، اما در 28 دسامبر 1949م به استقلال کامل دست يافت و دکتر احمد سوکارنو که از رهبران استقلال طلب در جريان حاکميت هلندي ها بود، به رياست جمهوري رسيد. اما در سال 1965م ژنرال سوهارْتو با کودتايي خونين روي کار آمد و از آن پس به مدت 33 سال به طور مطلق حکومت کرد. وي در اين مدت طي هفت نوبت اقدام به برگزاري انتخابات رياست جمهوري نمود و به عنوان تنها کانديدا بيشترين آراء را به خود اختصاص مي داد. با اين حال در مارس 1998م پارلمان اندونزي براي هفتمين بار اين ژنرال سالخورده را در مقام خود ابقاء نمود، اما اعتراضات گسترده و شورش فراگير مردمي باعث شد تا در ماه مه همان سال، سوهارتو از کار کناره گيري کند و معاون وي، يوسف حبيبي به رياست جمهوري دست يابد. ولي ادامه حضور کارگزاران سوهارتو باعث تداوم اعتراضات شد. سرانجام در 7 ژوئن 1999م اولين دور انتخابات آزاد براي رياست جمهوري پس از 40 سال در اين کشور برگزار شد و حزب دموکراتيک اندونزي به رهبري مگاواتي سوکارنو پوتري يک سوم کرسي هاي پارلمان را به دست آورد. در اين مجلس عبدالرحمان وحيد رهبر گروه اسلامي و نهضت العلماء به عنوان رئيس جمهور برگزيده شد و مگاواتي سوکارنو، دختر نخستين رئيس جمهور اندونزي به معاونت وي انتخاب گرديد. (ر.ک: 17 اوت)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
واسکونو نيز دو بالبوآ دريانورد اسپانيايي در بيست و چهارم دسامبر 1475م در دهستاني واقع در جنوب اسپانيا به دنيا آمد. چون والدين او بي بضاعت بودند واسکونونيز ناگزير از سن شانزده سالگي در سلک ملازمان يکي از اشراف اسپانيايي درآمد و مدت هشت سال در خدمت او به سر برد تا اينکه به درجه سرهنگي ارتقاء يافت. وي از آن پس با هدف دست يافتن به طلا که انگيزه اصلي بسياري از مردم آن زمان بود و در جريان آن خطرات و توفان هاي مخوف دريا را تحمل مي کردند، به سفر پرداخت. بالبوآ وقتي که به سواحل امريکاي مرکزي وجنوبي رسيد، نامه هايي براي پادشاه اسپانيا نگاشت و متذکر شد که در آنجا، مرواريد و طلاي فراواني وجود دارد. او در اين سفرها خطرات بي شماري را به جان خريد وجنگ هاي بسيار نمود و بر برخي از آن نواحي، حکمراني کرد. او در 29 سپتامبر 1513م از پاناما عبور کرد و اقيانوس کبير را ديد و ادعاي مالکيت آن را نمود. از اين رو، بالبوآ کاشف اقيانوس کبير يا آرام مي باشد. وي پس از کسب غنائم و افتخارات قصد مراجعت به اسپانيا را داشت ولي چون ارتباط او با پادشاه اسپانيا تيره گرديد، اين پيروزي ها را ناديده گرفتند. بالبوآ سرانجام به اتهام خيانت به شاه محاکمه شد و در 8 ژوئن 1517م در چهل و دو سالگي اعدام شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تامس پين، فيلسوف انگليسي در 29 ژانويه 1737م در انگلستان به دنيا آمد. وي در جواني راهي امريکا شد و ساليان طولاني در اين کشور اقامت گزيد. تامس پين گرچه در زندگي شخصي، فراز و نشيب هاي فراواني داشت اما براي نجات و استقلال امريکا تلاش نمود و حتي عنوان کشورهاي متحده امريکا را وي بر روي سيزده مستعمره آن روز امريکا نهاد. در پاييز سال 1775م، در آن هنگام که هنوز بسياري از رهبران مستعمرات، ابراز تمايلي نسبت به جدا شدن از انگلستان نکرده بودند، پين فکر ايجاد ملت واحد و مستقل امريکا را انتشار داد و در کتاب خود با عنوان عقل سليم، استقلال را به عنوان شعار انقلاب امريکا عنوان کرد. در اين کتاب که آن را انجيل سياسي امريکا خوانده اند، تامس پين با کلماتي صريح و روشن، مردم را به ايجاد جمهوري دعوت کرده است. اين صراحت آن چنان است که گفته اند نويسنده اعلاميه استقلال امريکا، هر کس باشد، مؤلف حقيقي آن، تامس پين است. وي در مورد فرانسه نيز تلاش نمود تا به انقلاب آنها کمک کند، اما اعتراض وي به حکومت دوره ترور و وحشت، او را تا آستانه اعدام پيش برد. تامس پين از بينوايان در برابر توانگران و از ستمديدگان در مقابل ستمگران پشتيباني مي نمود و ضمن نگارش سلسله مقالاتي، تقريباً يک قرن قبل از جنگ هاي داخلي امريکا، مسئله الغاي بردگي را مطرح ساخت. وي در سال هاي بعد، پس از سفر به اروپا، تصميم گرفت به همه بشريت کمک کند. از اين رو، او که
يک کشور را براي رؤياي سياسي خود کوچک مي شمرد، يک دين را هم براي نظريات ديني خود محدود يافت. از اين زمان به بعد، پين اعلام کرد که جهان، وطن او و نيکي کردن، دين اوست. وي براي نشر عقايد خود، دو کتاب حقوق بشر و عصر عقل را نگاشت و در آن دو، خواستار جهاني فارغ از تفرقه هاي مذهبي و خرافات شد. تامس پين گرچه به علت عدم تبعيت از کليسا، به بي خدايي و بي ديني محکوم شد، اما در آثارش تصريح مي نمايد که من به خداي يگانه اعتقاد دارم و به خوشبختي بعد از حيات دنيوي اميدوارم. در انديشه اجتماعي او، آزادي براي همه جهانيان، صلح براي هميشه و برابري انسان ها، جايگاه ويژه اي دارد. پين اظهار مي داشت که گُل آزادي از دانه رنج مي بالد، اين است آنچه ما حاضريم به خاطر آن رنج بکشيم و حتي جان بدهيم، آزادي براي خودمان و آزادي براي همه جهانيان. وي مي گفت: من به برابري انسان ها معتقدم و باور دارم که فرايض ديني متضمن عدالت، ترحمِ آميخته به محبت و کوشش براي خوش بخت ساختن همنوعانِ ماست. با اين حال، پين افکاري تند و زباني بسيار خشن داشت و حمله او به کليسا، دشمني بسياري را عليه وي برانگيخت. تامس پين سرانجام در هشتم ژوئن 1809م در هفتاد و دو سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از به قدرت رسيدن مجدد ناپلئون بُناپارت در سال 1815م، وي ارتش فرانسه را سامان داد و براي حمله به بلژيک مهيا گرديد. از اين زمان حکومت او بيش از صد روز به
طول نيانجاميد. دولت هاي اروپا براي مقابله با او آماده شدند و در جنگ "واترلو" ناپلئون را به سختي شکست دادند. پس از آن، متفقين ناپلئون را بار ديگر تبعيد کردند. اين بار نمايندگان کشورهاي مقتدر اروپا در ويِن پايتخت اتريش گرد آمدند و مجمعي را تشکيل دادند که در تاريخ به کنگره ويِن معروف است. اين کنگره تصميمات مهمي را اتخاذ نمود که تثبيت مرزهاي فرانسه در حدود پيش از انقلاب، از آن جمله است. به بياني ديگر، کنگره ويِن، امپراتوري سابق ناپلئون را متلاشي کرد و به کشورهاي تحت سلطه ناپلئون از جمله اسپانيا، ايتاليا، بلژيک، هلند و لوکزامبورگ و … استقلال داد. بلژيک و هلند و لوکزامبورگ، يک کشور پادشاهي متحد تشکيل دادند و از 39 سرزمين نيمه مستقل و اميرنشين آلماني، کُنفِدراسيون آلمان به وجود آمد. کنگره ويِن هم چنين از سرزمين هاي واقع در کشور کنوني سوئيس يک کنفدراسيون سوئيس به وجود آورد و بي طرفي آن را براي هميشه تضمين کرد. کنگره ويِن علاوه بر اين تصميمات، بيانيه هايي نيز درباره اصول روابط بين المللي، لغو و منع بردگي، رفع تبعيض نژادي و آزادي کشتيراني در رودخانه راين را صادر کرد که بعضي از اين بيانيه ها در قرون نوزدهم و بيستم، به صورت قرارداد يا کنوانسيون بين المللي درآمدند که هنوز معتبرند. لازم به ذکر است که کشورهاي فاتح نيز هر يک در کنگره ويِن باج گرفتند و از کلاه امپراتوري ناپلئون، نمدي به دست آوردند. کنگره ويِن سرانجام در 9 ژوتن 1815م پايان يافت.
شرح مناسبت:
در هشتم ژوئن 1830م کبريت ابتدايي توسط کامبرْر مخترع آلماني ساخته شد.
مهم ترين تفاوت کبريت اوليه با کبريت هاي امروزي، کُندي احتراقِ آن بود. بعد از کامبرر چندين محقق ديگر بر روي کبريت ساخته شده توسط کامبرر کار کردند تا اين که فيليپْسْ امريکايي موفق شد کبريتي مشابه کبريت هاي امروزي بسازد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در هشتم ژوئن سال 1855م ليسبون پايتخت کشور پرتغال بر اثر يک زلزله شديد و آتش سوزي هاي مهيب ناشي از آن، ويران شد و حدود چهل هزار تن از ساکنان اين شهر کشته شدند و دو سوم خانه ها و تاسيسات اقتصادي پايتخت پرتغال نيز از بين رفت. علاوه بر اين حدود دو هزار کشتي، ناوچه و قايق که در بندرگاه ها لنگر انداخته بودند، غرق شدند. اين زلزله يکي از شديدترين زلزله هاي پرتغال محسوب مي شود.
شرح مناسبت:
کشور چکسلواکي از 21 اوت 1968م به تصرف نيروهاي سازمان پيمان ورشو درآمد و پس از آن تا اواخر سال 1989م، کمونيست ها قدرت را در اين کشور بر عهده داشتند. در اوايل سپتامبر 1989 مجمع مدني (در جمهوري چک) و جنبش فراگير عليه خشونت (در اسلواکي) به ادامه حضور کمونيست ها در پست هاي دولتي اعتراض کردند. با اين حال مشکل دو جمهوري در کنار هم، همچنان باقي بود. گرچه از سال 1969م چکسلواکي به دو جمهوري چک و اسلواکي با دولت ها و پارلمان هاي محلي تحت سرپرستي يک دولت فدرال تقسيم شده بود اما در آوريل 1990م مجمع فدرال به تغيير نام کشور از جمهوري سوسياليستي چکسلواکي به جمهوري فدراتيو چک و اسلواک رأي داد. اين تصميم مبتني بر درخواست اسلواک ها بود. در نهايت، در 8 ژوئن 1990م و روز بعد از آن نخستين انتخابات پارلماني آزاد در اين کشور پس از 44 سال برگزار گرديد و حدود 97 درصد افراد واجد شرايط به 27 حزب و جنبش براي راهيابي به مجلس فدرال و نيز مجلس شوراي ملي هر يک
از دو جمهوري رأي دادند. در جمهوري چک نمايندگان مجمع مدني و در اسلواکي جنبش فراگير عليه خشونت بيشترين آراء را به خود اختصاص داد. در اين انتخابات حزب کمونيست سوم شد و در اواخر ژوئن اين سال الکساندر دوبچک به عنوان رئيس مجمع فدرال انتخاب شد و دولت جديد متشکل از 4 نفر از مجمع مدني، 3 نفر از جنبش فراگير عليه خشونت و 9 نفر ديگر، مشغول به کار گرديد. با اين حال در اول ژانويه 1993 انحلال جمهوري چکسلواکي اعلام و دو کشور مستقل چک و اسلواکي پا به عرصه جغرافيايي اروپا و جهان گذاشتند.
شرح مناسبت:
سازمان جاسوسي رژيم صهيونيستي(موساد) براي تحکيم پايه هاي اين رژيم، در هشتم ژوئن 1992م عاطف بسيسو يکي از مقام هاي امنيتي سازمان آزادي بخش فلسطين را در پاريس ترور کرد. با وجود آن که ارتکاب اين ترور توسط رژيم صهيونيستي غيرقابل انکار بود، اما اين رژيم به علت هراس از واکنش افکار عمومي، مسئوليت آن را نپذيرفت. اما هفت سال بعد در ماه مارس 1999م پليس فرانسه اعلام کرد، بر اساس اسناد به دست آمده، موساد، ترور عاطف بسيسو را طراحي و اجرا کرده است.
شرح مناسبت:
کشور پاراگوئه در اوايل قرن شانزدهم توسط دريانوردان اسپانيايي و گروه هاي تجسسي آنها مورد شناسايي قرار گرفته بود. اين گروه ها در سال هاي 1521 و 1527م از طريق رودخانه پارانا در برزيل به داخل پاراگوئه رسيدند. در آن زمان، اين منطقه محل سکونت بوميان محلي بود که در بخش شرقي آن به کشت و زرع مشغول بودند. در نهايت در 9 ژوئن 1535م تمامي سرزمين پاراگوئه به تصرف نيروهاي اسپانيايي درآمد و به مدت 276 سال در کنترل اين کشور قرار داشت. پس از آن که اين کشور به طور کامل زير يوغ اسپانيايي ها قرار گرفت ساخت و ساز شهر و برج و باروها در آن آغاز شد و در سال 1539م فرماندار اين منطقه نيز توسط پادشاه اسپانيا منصوب گرديد. سرزمين پاراگوئه در مرکز امريکاي جنوبي قرار گرفته و با 406/752 کيلومتر مربع مساحت در ميان کشورهاي برزيل، بوليوي و آرژانتين قرار گرفته است. (ر.ک: 14 مه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آمِدُو آووگادرو، فيزيک دان ايتاليايي، در نهم ژوئن 1776م در شهر تورن ايتاليا به دنيا آمد. پدرش قاضي مشهوري بود که علاقه داشت پسرش روزي حرفه قضاوت را پيشه کند. آمدو، دروس خود را ادامه داد و با کمک نبوغ خويش، در 16 سالگي ليسانس و در 20 سالگي دکتراي حقوق گرفت. با اين حال پس از سه سال کار و تجربه، يکبار متوجه شد که اين حرفه خواسته هايش را برآورده نمي کند. از اين رو به رياضيات، فيزيک و شيمي رو آورد و با نوشتن چند مقاله علمي، شهرت زيادي در ميان جامعه دانشمندان پيدا کرد. آووگادرو در 33 سالگي به مقام استادي فيزيک کالج سلطنتي در شمال ايتاليا منصوب شد و سي سال به اين کار مشغول بود. با اين حال عمده شهرت اين فيزيک دان، زاييده قانوني است که در سال 1811م عرضه کرد. وي در اين قانون که به نام او، قانون مولکولي آووگادرو معروف است ثابت کرد که حجم مساوي از هر گاز، داراي تعداد مولکول مساوي است، به شرط اينکه اندازه گيري گاز در شرايط مساوي از دما و فشار صورت گيرد. آووگادرو با کوشش زياد توانست فرق بين اتم ومولکول را که از مهم ترين موضوعات علم در سال هاي بعد بود، کشف کند. يافته هاي علمي آووگادرو، نيم قرن پس از ارائه آن ها، مورد توجه قرار نگرفت و مرور زمان و آزمايش دانشمندان ديگر، صحت قانون وي را به اثبات رساند. آووگادرو درباره اندازه يک مولکول آب گفته است: اگر يک قطره آب تنها به اندازه کره زمين
بزرگ شود، هر مولکول آن به اندازه يک گلابي خواهد بود. آمدو آووگادرو سرانجام در سال 1856م در هشتاد سالگي در زادگاهش بدرود حيات گفت.
شرح مناسبت:
کنگره تاريخي ويِن به عنوان يکي از بزرگ ترين اجتماعات سياسي بين المللي در قرن نوزدهم، از روز 14 اکتبر 1814م در وين پايتخت اتريش آغاز شد تا درباره متصرفات فرانسه طي جنگ هاي ناپلئون بُناپارت تصميم گيري کند. در اين کنگره که به منظور سر و سامان دادن به مسائل اروپا پس از نخستين استعفاي ناپلئون بُناپارت تشکيل شد، سلاطين و سران برجسته اروپا نيز شرکت داشتند. مسائلي که کنگره با آن ها روبرو بود پيچيدگي و دشواري فراوان داشت چرا که انقلاب فرانسه و جنگ هاي ناپلئون، ساختار اروپا را به کلي در هم ريخته بود. ولي آن چه بيشتر مورد توجه کنگره قرار داشت، برقرار کردن تعادل قوا براي حفظ صلح در اين قاره بود. در اين ميان، رقابت ها و دسيسه چيني ها از پيشرفت کار اساسي آن جلوگيري مي کرد. هم چنين بيشتر نمايندگان شرکت کننده در کنگره، مايل بودند که تعادل قوا در اروپا به دوران قبل از انقلاب کبير فرانسه برگردد و مي خواستند سلاطين و فرمان رواياني را در کشورهاي مختلف روي کار آورند که قبل از انقلاب فرانسه بوده اند. بر اين اساس، شعار کنفرانس ويِن عبارت بود از: حقانيت و جبران. بدين ترتيب، کنگره ويِن نوعي پيروزي دولت هاي بزرگ بر دولت هاي کوچک و پيشرفت رژيم هاي سلطنتي عليه جمهوريت در اروپا بود. اين کنگره کوشيد و توانست عقربه زمان را در اروپا به عقب برگرداند ولي باعث
شد که در آينده، انقلاب هاي ديگري بروز کند. هم چنين از سوي ديگر اين کنگره توانست از بروز جنگ تايک صد سال بعد در اروپا جلوگيري نمايد. در نهايت، منافع قدرت هاي حاضر در کنگره، با تقسيم سرزمين ها و الحاق مناطق به کشورهاي انگلستان، هلند، اتريش و پروس تامين گرديد و به آن عنوان غرامت اطلاق شد. کنگره ويِن سرانجام در 9 ژوئن 1815م به کار خود پايان داد.
شرح مناسبت:
هنگامي که آبراهام لينْکُلْن، در سال 1860م به رياست جمهوري امريکا انتخاب شد، شعار تبليغاتي خود جهت مبارزه با برده داري را دنبال کرد. اين امر، خشم ايالت جنوبي امريکا را که طرفدار برده داري بودند برانگيخت، از اين رو، به تشکيل اتحاديه جديد و خودمختاري اقدام کردند. در اين حال جنگ بين ايالات شمالي و جنوبي آغاز شد و طرفداران بردگي عليه مخالفان آن به نبرد پرداختند. در گرماگرم جنگ هاي امريکا، در نهم ژوئن 1862م، به ابتکار آبراهام لينکلن و به دستور کنگره دولت هاي متحد شمالي امريکا، رژيم برده داري و خريد و فروش زنان و مردان سياه پوست، با نام کنيز و غلام در کليه ايالات شمال امريکا لغو شد. در ادامه اين امر، لينکلن، اعلاميه معروف آزادي بردگان را در سراسر امريکا صادر کرد و باعث شورش سياهان عليه اربابان سفيد پوست خود گرديد. اين امر سرانجام باعث شکست طرفداران برده داري و لغو بردگي در سراسر امريکا شد.
شرح مناسبت:
چارلْزْ ديکِنْزْ نويسنده معروف انگليسي در هفتم فوريه 1812م در خانواده اي تهي دست در انگلستان به دنيا آمد. وي به علت فقر خانواده اش، تحصيلات مرتبّي نداشت و مجبور شد براي تامين زندگي خود و خانواده اش، در يک کارخانه واکس سازي کار کند. وي در 16 سالگي منشي و تندنويس يکي از نمايندگان مجلس عوام انگلستان و پس از آن، خبرنگار يک روزنامه در پارلمان شد اما بر اثر نظارت در گفتگوهاو مشاجرات نمايندگان، نفرتي عميق از دموکراسي دروغين در خود احساس کرد. پس از چندي کار چارلز از تندنويسي به روزنامه نگاري و وقايع نويسي انجاميد.
و در اين دوره، سلسله مقاله هاي مصور و هجوآميز از زندگي روزانه مردم انگلستان منتشر کرد که بسيار مورد توجه قرار گرفت. اين مقاله ها بعدها در کتابي به نام طرح هاي باز انتشار يافت که اولين کتاب ديکنز به شمار مي آيد. با انتشار مقالات وي، استعداد فکاهي نويسي او بر اهل ذوق معلوم گرديد و پس از چندي به شهرت دست يافت. از آن پس، آثار چارلْزْ يکي پس از ديگري منتشر مي شدند و او در شمار نويسندگان بزرگ انگلستان قرار گرفت. ديکنز در اين ميان، شاه کارهايي نظير اليورتويست، ديويد کاپرفيلد، آرزوهاي بزرگ، داستان دو شهر و سرود کريسمس را به وجود آورد و شهرتي جهاني به دست آورد. آثار ديکنز، بيشتر متأثر از خاطرات دوران کودکي اوست. وي در رمان اليورتويست مبارزه با پليدي هاي اجتماعي را آغاز کرد. در اين رمان، دنياي فقر و جنايت در کارگاه هاي لندن در قرن نوزدهم را بازگو نمود و در رمان نيکلاس نيکل بي اوضاع رقت انگيز مدارس ابتدايي را مطرح کرده است. مي توان موضوعات مورد اشاره ديکنز در رمان هايش را اين گونه مطرح نمود: نگارشات طنزآميز عليه کوته فکري امريکاييان و ضدبردگي، ستم به کودکان انگليسي، افشاي فساد سياسي و تعلل و تسامح دادگاه ها و گرفتاري نهادهاي دولتي در شيوه هاي کهنه و کاغذبازي و …. اين نوشته ها به قدري ساده و روان و زنده نوشته شده اند که با زندگي واقعي، کاملاً تطبيق مي کند و شايد از اين حيث، او رئاليست ترين و واقع بين ترين نويسنده قرن نوزدهم انگلستان باشد. چارلز ديکنز هم
چنين در زمره بزرگ ترين داستان نويسان جهان جاي دارد. قدرت تخيل او اعجاب انگيز است. وي با نيروي تخيل، وقتي يک محيط اجتماعي را وصف مي کند، خواننده مي پندارد آن چه مي بيند تصور نيست بلکه واقعيت است وحتي گرمي و سردي محيط را حس مي کند. سبک نوشته هاي ديکنز نافذ، مطايبه آميز، عرفاني، انساني و خيال انگيز است که از زندگي خصوصي وي تاثير پذيرفته است. قدرت عظيم و خلاقه او، پرده هاي نقاشي وسيعي از زندگي پيش چشم خواننده مي گسترد که همه چيز را نيرومند و جاندار مي سازد و در همه آن ها ذوق نمايشي فراوان ديده مي شود. هيچ نويسنده انگليسي نتوانسته است چون ديکنز دنيايي گوناگون با خصوصيت هاي متمايز از بي رحمي و رنج و مسخرگي بسازد يا مانند او چنين قانع کننده، بي عدالتي ها و ستمگري هايي که از طرف اشخاص بزرگ بر کودکان وارد مي شود، در نظرْ مجسم کند. برخي از صاحب نظران، چارلز ديکنز را بزرگ ترين و محبوب ترين نويسنده انگلستان مي دانند. چارلز ديکنز سرانجام در نهم ژوئن 1870م در پنجاه و هشت سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در نهم ژوئن 1962م بر اثر آتش سوزي بزرگ دانشگاه الجزيره در پايتخت کشور الجزاير، بيش از پانصد هزار نسخه از کتاب هاي نفيس کتابخانه اين دانشگاه از بين رفت. اکثر کتاب هاي سوخته شده، از منابع و مآخذ مهم وکم نظير بودند. حريق دانشگاه الجزيره و کتابخانه آن توسط افراد ارتش سرّي فرانسه در الجزيره صورت گرفته بود. ارتش سري از نظاميان فرانسوي مخالف اعطاي استقلال به الجزاير تشکيل شده بود. اين حريق يکي از ده ها آتش سوزي بود که در اين روز در الجزاير روي داد و در غالب آن ها، افراد ارتش سري فرانسه دست داشتند.
شرح مناسبت:
دولت هاي ايران و روم از ديرباز بر سر مسائل گوناگون مرزي، فرهنگي و مذهبي با يک ديگر به نزاع برمي خاستند و پس از هر مصالحه، باز هم جنگي ديگر به راه مي انداختند. پنجاه سال پس از صلح ميان دو امپراتوري بزرگ ايران و روم در دهه 60م، به دستور تراژان، امپراتور روم، حمله ارتش اين سرزمين به ارمنستان واقع در شمال غربي ايران آن روز آغاز شد. و بدين ترتيب از دهم ژوئن سال 110م دوران صلح پنجاه ساله ميان دو طرف به پايان رسيد. بهانه اين حمله ظاهراً بر سر انتخاب فرمان رواي ارمنستان بود که خسرو پادشاه وقت سلسله اشکانيان معروف به اشک بيست و چهارم، بدون جلب رضايت دولت روم يکي از شاهزادگان اشکاني را به حکومت آنجا تعيين کرد. در اين ميان، هرچند که پادشاه اشکاني هدايا و سفرايي را نزد امپراتور وقت روم معروف به تراژان فرستاد که از وقوع جنگ خودداري کند اما امپراتور
روم ضمن رد هدايا و پيشنهادات خسرو، اعلام کرد که دوستي فرمان روايان از کردار معلوم مي شود نه از گفتار. با تهاجم لشکريان روم به ارمنستان، سپاه ايران پس از دو سال مقاومت، مجبور به عقب نشيني از ارمنستان گرديد. در اين زمان، فرمان رواي ارمنستان به تصور اينکه اگر نزد امپراتور روم برود، او از خلع و قتل وي صرف نظر خواهد کرد. از اين رو، نامه هايي مبني بر تسليم بي قيد و شرط براي تراژان فرستاد و خود نيز به اردوي امپراتور روم رفته، تاج خود را به وي اعطا نمود. اما امپراتور روم نه تنها تاج را برنگرداند، بلکه او را از خود راند و دستور قتل وي را صادر کرد. با اين حال، خسرو، پادشاه اشکاني ايران، با برانگيختن طرفداران ايران در ارمنستان، آن منطقه را به ايران ملحق کرد.
شرح مناسبت:
لوئيس واز د کاموئنس، شاعر و اديب پرتغالي، در 24 فوريه 1525م در ليسبون پايتخت اين کشور به دنيا آمد.وي به سبب قرار داشتن در خانواده اي مرفه، پس از طي تحصيلات خود و بهره بردن از اساتيد برجسته، به دربار پرتغال راه يافت و آشنايي با نايب السلطنه پرتغال در هند باعث کمک او در زمان حضورش در هند گرديد. کاموئنس پس از شرکت در جنگي عليه اقوام مراکش از ناحيه چشم راست مجروح شد و نابينا گشت. وي از آن پس سفرهايي به هند و چين نمود و تهيه اثر بزرگ و حماسي خود به نام لوسياد را آغاز کرد. لوسياد به معني پرتغالي هاست و در حقيقت به بررسي حماسه بزرگ و سفر اکتشافي و
اسکودو گاما، دريانورد هم وطنش اختصاص دارد. کاموئنس در اين اثر که تکميل آن، سال ها به طول انجاميد، اين سفر اکتشافي را با تاريخ پرتغال پيوند زده و از آثار مورخان بهره گرفته است. با اين حال، از آن جا که اثري منظوم است از يک سو زباني آراسته و برجسته و همراه با تبيين فنون حماسي دارد و از سوي ديگر صحنه هاي خيال انگيز، حکايت ها و پندهاي فراوان، همراه با واقعيت گرايي و در عين حال پيشگويي هايي درباره فتوحات پرتغال در آسيا و نيز مددگرفتن از قواي طبيعت را دارا مي باشد. کتاب کاموئنس در اروپا تاثير فراواني بر جاي نهاد و حتي در قرن بيستم علاوه بر ترجمه هاي فراوان آن، مطالعات و تحقيقات زيادي بر روي آن انجام شد. هم چنين برخي از اديبان، اين اثر را هم رديف با آثار بزرگ و حماسي جهان از قبيل ايلياد و اوديسه هومر و شاهنامه فردوسي دانسته اند. او در سال هاي پاياني عمر به زادگاهش بازگشت اما در عين تحسين و حمايت پادشاه، زندگي فقيرانه اي را سپري کرد. کاموئنس علاوه بر کتاب لوسياد و ساير منظومه ها، چند نمايش نامه نيز نگاشت که البته داراي جايگاهي ويژه و برتر در ادبيات پرتغال نيست. با اين حال، برخي از نويسندگان اروپايي، وي را سلطان شاعران ناميده اند. لوئيس کاموئنس سرانجام در 26 نوامبر 1580م در 55 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سياره زحل يا کيوان ششمين سياره از منظومه شمسي است که فضايي حلقوي آن را احاطه کرده است. گاليلو گاليله ستاره شناس مشهور قرن هفدهم ايتاليا، در دهم ژوئن 1610م،
براي اولين بار با تلسکوپ به مشاهده زحل پرداخت. او حلقه هايي را بر دور اين سياره ديد ولي نتوانست بفهمد چه هستند. اما در سال 1659م، يک فيزيک دان هلندي به نام کريستين هويگِنْسْ، ماهيت واقعي اين حلقه ها را دريافت. نظام حلقه اي مشخص که دور زحل راگرفته مرکب از آب يخ زده يا ماده اي با پوشش يخي است. حلقه اصلي، 275/000 کيلومتر قطر دارد و ضخامت سراسر آن از 16 تا 24 کيلومتر مي باشد. تصويرهاي ابتدايي از حلقه هاي زحل حاکي از اين بود که حلقه هاي اصلي شامل هزاران حلقه کوچک جداگانه هستند. ولي اکنون به نظر مي رسد که اين امر عمدتاً به دليل تاثير نور ناشي از تغييرات بازتابندگي است. فضاي بين حلقه داخلي و سياره را که نسبتاً تيره است، حلقه تار مي گويند. سياره زحل به عنوان يکي از زيباترين سيارات، داراي هجده قمر شناخته شده است. زحل با سرعتي در حدود ده کيلومتر در ثانيه، هر ده ساعت و 14 دقيقه يک بار به دور خود و هر 29 سال، يکبار به دور خورشيد مي گردد. فاصله زحل از خورشيد بيش از يک ميليارد و چهارصد و شانزده ميليون کيلومتر تخمين زده شده است و با سيارت مشتري و اورانوس همسايه است.
شرح مناسبت:
در قرن هجدهم، هلند با استعمار منطقه مالايا، که اکنون مالزي خوانده مي شود، منابع اين کشور به ويژه معادن غني قلع آن را غارت مي کرد. با نفوذ تدريجي انگلستان در مالايا و ورود نظاميان انگليسي به اين کشور، هلند مجبور به عقب نشيني شد و در سال 1824م از
امتيازات خود در مالايا صرف نظر کرد، مشروط بر آن که انگلستان نيز نيروهاي خود را از اندونزي که براي هلند اهميت زيادي داشت خارج کند. با انجام اين معامله استعماري، انگليس و هلند بدون نگراني از طرف يک ديگر، به غارت و چپاول منابع مالزي و اندونزي ادامه دادند. اين دو کشور اسلامي که در جنوب شرقي آسيا قرار دارند. در نهايت در دهه 1950م به استقلال رسيدند.
شرح مناسبت:
از وقايع مهم تاريخ امريکا در نيمه اول قرن نوزدهم، جنگ امريکا و انگليس است که در دهم ژوئن 1812م روي داد و بيش از دو سال به طول انجاميد. علت بروز جنگ، محاصره دريايي فرانسه از طرف انگلستان و جلوگيري از رفت و آمد کشتي هاي امريکايي در آب هاي مجاور اروپا بود. اما امريکا براي شروع جنگ دلايل ديگري داشت که عمده ترين آن، کمک هاي پنهاني انگليس به سرخ پوستان امريکايي براي شورش برضد حکومت مرکزي امريکا بود. در ادامه اين جنگ، نيروهاي امريکا در 18 ژوئن سال 1812م به متصرفات انگليس در کانادا حمله ور شدند و شهر تورنتو را به آتش کشيدند. پيشروي نيروهاي امريکا در کانادا در اواخر سال 1812م متوقف شد و جنگ فرسايشي بين نيروهاي طرفين ادامه يافت، تا اينکه نيروهاي انگليسي در ماه اوت سال 1814م در سواحل شرقي امريکا پياده شدند و تا واشينگتن، پايتخت اين کشور پيش رفتند. نيروهاي انگليس سپس به تلافي آتش زدن تورنتو از طرف امريکا، واشينگتن را آتش زدند. ولي پيشروي آنها در داخل خاک امريکا در شهر بالتيمور متوقف شد و قواي انگليس تا پايان سال 1814م از سواحل
شرقي امريکا بيرون رانده شدند. در نهايت، مذاکرات صلح بين امريکا و انگليس از اواخر سال 1814م در بلژيک آغاز شد و در ماه دسامبر به امضاي قرارداد صلح بين دو کشور انجاميد.
شرح مناسبت:
لويي ماري ژولين ويو معروف به پيِر لوتي نويسنده فرانسوي، در 14 ژانويه 1850م به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي و عالي خويش به خدمت نيروي دريايي درآمد و از افسران برجسته ارتش گرديد. لوتي در همين زمان کار ادبي خويش را آغاز کرد و نوشته هاي خويش را در سبک امپرسيونيسم انتشار داد. هدف پيروان اين مکتب، رهايي از قواعد دست و پاگير قديم و بيان تاثيرگذاري کلي يک صحنه يا موضوع بدون پرداختن به جزئيات است. پيِر لوتي پس از چندي شهرت قابل ملاحظه اي به دست آورد چنان که در سال 1891م به عضويت فرهنگستان فرانسه انتخاب گرديد. وي پس از آن، سفري به خاوردور، اقيانوسيه و خاورميانه انجام داد که اين سفرها، مايه هاي رمان هاي بعدي او را فراهم آورد. چنان که در سفري که به ايران نمود، کتاب به سوي اصفهان را نگاشت. پيِر لويي داراي قدرت فراوان ذاتي در بازآفريني احساسات و پرداخت صحنه هاست. او درعين حالْ نويسنده اي است که تقريباً همواره ذهنيت گرا و بي اعتنا به مذهب، اخلاق و فلسفه است، ضمن اينکه وي در رمان هايش، هم طرح و هم شخصيت پردازي را ناديده مي گيرد. پيرلوتي شيفته لذت نفساني است و ناپايداري لذت را هم خوب درک مي کند. به همين لحاظ، روح اندوه و افسردگي بر آثارش سايه افکنده است. لوتي با نوشتن رمان
هاي موفقيت آميز، مورد تحسين منتقدان بزرگ قرار گرفت و شهرت فراگيري کسب کرد. قسمت عمده آثار لوتي، نوعي زندگي نامه شخصي به شمار مي آيد، چنانکه از خلال داستان هايش مي توان به زندگي روحي و فکري و اضطراب ها، ملال ها، نگراني ها و هيجان هايش پي برد. لوتي با آنکه مغز فيلسوفانه نداشت، پيوسته از ناچيز بودن بشر در برابر عالم خلقت و ازتاثير نيرومند زمان در وحشت بود. در آثار لوتي جهان بيني و قدرت مشاهده دقيق در وصف اقاليم و اشياء ديده مي شود که با شيوه نگارش ساده او هماهنگي خاص دارد. از جمله آثار او مي توان به گل هاي اندوه، تبعيد شده، عروسي لوتي و در حال احتضار اشاره کرد. پيِر لوتي سرانجام در دهم ژوئن 1923م در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در ساعت 8/5 بامداد روز پنجم ژوئن 1967م، نيروي هوايي رژيم صهيونيستي در يک عمليات غافل گيرانه، با عبور از مرزهاي سه کشور مصر، سوريه و اردن، به مدت دو ساعت، نيروهاي هوايي اين کشورها را به شدت مورد حمله قرار داده و به اين ترتيب سومين جنگ بزرگ رژيم اشغال گر قدس و کشورهاي عربي آغاز شد. پس از اين تجاوز، نيروي زميني اسرائيل با بهره گيري از سلاح هاي پيشرفته و حمايت هاي انگليس و امريکا، در مدت شش روز، ارتش هاي مصر، سوريه و اردن را شکست داد. جنگ ژوئن 1967 اعراب و اسرائيل را مي توان يکي از سريع ترين جنگ هاي تاريخ به شمار آورد زيرا رژيم صهيونيستي در اين تجاوز، چهار برابر تمام سرزمين هاي اشغاليِ تحتِ کنترل خود،
شامل سراسر صحراي سينا و هم چنين کناره هاي شرقي کانال سوئز در مصر و بلندي هاي جولان در سوريه را اشغال کرد و پس از جدا کردن غرب رود اردن از کشور اردن و اشغال کامل بيت المقدس، آتش بس را پذيرفت. شکست سنگين اعراب در جنگ شش روزه، با همکاري نزديک سرويس هاي جاسوسي امريکا و انگليس با سازمان جاسوسي اسرائيل، موساد، ممکن شد. قبل از شروع اين جنگ، جمال عبدالناصر، رئيس جمهور وقت مصر با بستن خليج عقبه بر روي کشتي هاي اسرائيلي و نيز انعقاد پيمان اتحاد نظامي با سوريه و اردن، بهانه لازم را براي شروع جنگ به دست اسرائيلي ها داد. وي هم چنين از نيروهاي ناظر سازمان ملل که پس از جنگ سوئز در سال 1956م، بين نيروهاي مصري و اسرائيلي در صحراي سينا حائل شده بودند درخواست کرد که از اين منطقه خارج شوند. از اين رو، سران رژيم صهيونيستي، اين اقدامات را به عنوان تدارک آغاز حمله اي عليه اسرائيل تعبير نمودند. جنگ شش روزه در نهايت، در دهم ژوئن آن سال پايان يافت و عواقب ناگوار آن براي اعراب، به موقعيت داخلي و خارجي جمال عبدالناصر به عنوان پرچمدار مبارزه با رژيم صهيونيستي، لطمه شديدي وارد ساخت و ناصر با اين که تا زمان مرگ خود در سال 1970م در مقام رياست جمهوري مصر باقي ماند، ديگر موقعيت و اعتبار گذشته خود را باز نيافت.
شرح مناسبت:
ژنرال حافظ اسد رئيس جمهور پيشين سوريه در سال 1930م در شهر لاذقيه سوريه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه وارد دانشکده افسري نيروي هوايي سوريه
گرديد و در سال 1964م به عنوان خلبان برجسته، مدال لياقت گرفت. اسد از سال 1966م وزارت دفاع و فرماندهي نيروي هوايي سوريه را برعهده گرفت. وي در 13 نوامبر 1970م طي يک کودتا عليه رژيم غيرنظامي حاکم، نخست وزير سوريه شد و از مارس 1971م با انتخاب شدن به عنوان رئيس جمهور اين کشور موضع سياسي خود را در سوريه مستحکم تر کرد. اسد يک ماه بعد از آن، يعني در آوريل 1971م به دبيرکلي حزب بعث سوريه انتخاب شد و پس از جنگ اکتبر 1973م، عنوان فرماندهي کل قوا را نيز به خود اختصاص داد. حافظ اسد در سال 1976م، به دنبال دعوت اتحاديه عرب، دستور اعزام نيروي نظامي 30 هزار نفري حافظ صلح عرب به لبنان را براي فرونشاندن جنگ هاي داخلي اين کشور صادر کرد. وي در سال بعد عليه پيمان کمپ ديويد موضع گرفت و روابطش را با قاهره قطع نمود. متعاقب آن، جبهه پايداري عرب را با شرکت چند کشور ديگر به وجود آورد. حافظ اسد در سال 1978م به عنوان اولين رئيس جمهور پس از استقلال سوريه توانست دوره هفت ساله حکومت خود را به پايان برساند و مجدداً به رياست جمهوري اين کشور انتخاب شود. او در سال 1978م موفق شد اعضاي يک شبکه براندازي و کودتا را در شهر حلب سوريه شناسايي و دستگير کند و دستور اعدام تمام آنان را صادر کرد. با آغاز جنگ تحميلي رژيم بعث عراق عليه جمهوري اسلامي ايران، حافظ اسد حمله عراق به ايران را محکوم نمود و روابط سياسي خود را با بغداد قطع کرد. وي هم چنين در
سال 1981م، دستور بسته شدن لوله نفت صادراتي عراق را در خاک سوريه صادر نمود. حافظ اسد با وجود آن که به دليل مواضع سياسي خود، اغلب با همسايگانش در خاورميانه روابط صميمي نداشت، اما توانست ثبات سياسي و آرامش سوريه را در دو دهه آخر قرن بيستم حفظ کند. وي در امور اقتصادي معتقد به اقتصاد مختلط بود و ضمن تشويق بخش خصوصي، از سرمايه گذاي خارجي نيز حمايت مي کرد. از سوي ديگر در زمان حافظ اسد روابط تجاري سوريه با شوروي و بلوک شرق در حالي اوج مي گرفت که روابط اقتصادي با کشورهاي اروپاي غربي نيز جايگاه مهمي در اقتصاد اين کشور عربي داشت. حافظ اسد سرانجام پس از سي سال زمام داري، در دهم ژوئن سال 2000م در 70 سالگي درگذشت و پس از وي، پسرش بشّار اسد به رياست جمهوري سوريه انتخاب شد.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري پرتغال با 92/135 کيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي اروپا، در کنار اقيانوس اطلس و در همسايگي اسپانيا واقع شده است. جمعيت آن در حدود 10 ميليون نفر که ازنژاد سفيد بوده و کاتوليک مذهب مي باشند. زبان رسمي، پرتغالي و پايتخت آن شهر ليسبون است. واحد پول اين کشور "اسکودو" بود که بعد از رايج شدن پول واحد اروپايي، يورو، جاي گزين آن گرديد. اين منطقه از قديم الايام مسکوني بود و بخشي از آن از قرن هشتم ميلادي تا قرن 16 در اختيار مسلمانان بود. از قرن هفدهم، اين کشور به عنوان يک قدرت برتر دريايي به رقابت با انگستان و هلند پرداخت. از اوائل قرن نوزدهم اين قدرت به ضعف
گراييد. حکومت پرتغال تا قبل از 1910 به صورت پادشاهي اداره مي شد ولي در اين سال بر اثر فشار انقلابيون و مبارزه آنان، امانوئل دوم، پادشاه پرتغال استعفا داده و حکومت جمهوري بر روي کار آمد. نظام حکومتي پرتغال، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. باتوجه به صفر بودن رشد جمعيت در اين کشور پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م تغيير نخواهد کرد. دهم ژوئن، سال روز مرگ دکاموئش شاعر پرتغالي که در سال 1580م درگذشت، به عنوان روز ملي اين کشور برگزيده شده است.
شرح مناسبت:
با تأسيس سازمان ملل متحد، حفاظت از ميراث هاي فرهنگي بشري به عهده يونسکو يا سازمان تربيتي، علمي و فرهنگي ملل متحد واگذار شد. از سال 1964م با تأسيس شوراي جهاني صنايع دستي به عنوان يکي از ارگان هاي وابسته به يونسکو، صنايع دستي و سنتي در قالب هنر و صنعت به عنوان بخشي از زندگي فرهنگي و حيات اقتصادي ملل، مورد توجه قرار گرفت. تشويق، کمک و راهنمايي صنعت گران دستي و بالا بردن سطح اطلاعات تخصصي و حرفه اي آن ها، حفظ و تقويت صنايع دستي و تجلي آن به عنوان رکن عمده اي از حيات فرهنگي ملت ها و نيز ايجاد همبستگي ميان صنعت گران سراسر جهان از جمله اهداف اصلي شوراي جهاني صنايع دستي است. در حال حاضر در اين شورا بيش از 90 کشور عضويت دارند و دبيرخانه آن نيز در آمستردام هلند قرار دارد. مهم ترين نتيجه اي که از تلاش هاي جهاني صنايع دستي حاصل شده است، جلب توجه ملت ها به اهميت فوق
العاده صنايع دستي در زندگي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي ملت ها مي باشد. هم چنين از طرف اين شورا، روز دهم ژوئن (برابر با 20 خرداد) به عنوان روز جهاني صنايع دستي تعيين شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در يازدهم ژوئن 1855م تجزيه نور خورشيد براي نخستين بار در تاريخ تحقيقات نوين فيزيکي توسط دو دانشمند آلماني به نام هاي کي ير شهوف و بونسون انجام شد. البته بحث تجزيه نور خورشيد از روزگاران دور مورد توجه بوده است. نظريه ارسطو درباره رنگين کمان قديمي ترين نظريه اي است که بعدها دانشمندان ديگر نيز با آن آشنا شده اند. ابوعلي سينا، ابن هيثم و قطب الدين شيرازي دانشمندان مسلماني هستند که با افزودن مطالبي بر نظريه ارسطو آن را به نحو قابل قبولي توجيه و تکميل کردند و سرانجام کي يرشهوف و بونسون با استفاده از روش تجربي آن را ثابت نمودند.
شرح مناسبت:
ارنست رادرفوردْ فيزيک دان انگليسي و پدر انرژي هسته اي در 30 اوت 1871م در شهر نلسون زلاندنو به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي در زادگاهش راهي کمبريج در انگلستان شد و از سال 1919م به استادي فيزيک تجربي دانشگاه کمبريج دست يافت. رادرفورد در اين هنگام، تحقيقات و مطالعات خود را در راه تجزيه وتحليل تشعشعات راديواکتيو متمرکز کرد. رادرفورد در اوايل کار تحقيقاتي خود، با انجام آزمايشي که فکر آن از خود وي بود، دو تابش راديواکتيوي ناهمانند شناسايي کرد. وي اشعه اول را که تابشي با بار الکتريکي مثبت بود و به سهولت در مواد جذب مي شد اشعه آلفا نام داد و اشعه دوم را که تابشي با بار الکتريکي منفي بود و تشعشع کمتري ايجاد مي کرد اما قابليت نفوذ آن در مواد، زياد بود، اشعه بتا ناميد. رادرفورد هم چنين پس از چندي اشعه سومي را که شبيه پرتوهاي ايکس
بود و نافذترين تابش را داشت، پرتو گاما نام گذاري کرد. وي سپس قسمتي از اشعه صادر شده از عنصر راديواکتيو راديوم را در لوله اي جمع آوري کرد و پس از بررسي هاي فراوان، طيف هليوم را که عنصر ديگر راديواکتيو است در آن مشاهده نمود. رادرفورد در اين آزمايش متوجه شد که ذره آلفا، همان اتم هاي هليوم است. رادرفورد در سال 1903م به عضويت انجمن سلطنتي لندن درآمد و در سال 1904م نخستين کتاب خود به نام فعاليت تشعشعي را منتشر کرد. شهرت روزافزون رادرفورد در مجامع علمي سبب شد که از طرف دانشگاه ها، تصدي کرسي هاي استادي زيادي به وي پيشنهاد شود. از اين رو، رادرفورد در دانشگاه منچستر، رهبر گروهي شد که به سرعت دست به کار تدوين نظريه هاي تازه درباره ساختار اتم شد. وي در سال 1908م به دليل تحقيق در زمينه فعاليت تشعشعي عناصر، موفق به اخذ جايزه نوبل شيمي شد. بزرگ ترين دست آورد علمي رادرفورد در اين سال ها، کشف ساختار هسته اتم بود که اين امر، دانش فراواني درباره ماهيت ماده براي جامعه علمي به ارمغان آورد. او آشکارا بزرگ ترين فيزيک دان آزمايشگر زمان خود بود و به دليل پژوهش هاي طولاني درباره اتم به پدر انرژي هسته اي شهرت يافت. رادرفورد اتم را موجود سختي مي دانست که يک منظومه شمسي بسيار ريز متشکل از ذرات بي شمار است که داراي اسرار نهفته فراواني مي باشد. ارنست رادرفورد سرانجام در يازدهم ژوئن 1937م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جنبش افسران آزاد و متحد به رهبري سرهنگ معمّر قذافي در اولين روز
سپتامبر 1969م موفق به سرنگوني نظام پادشاهي در اين کشور شدند و توانستند قدرت را در ليبي به دست بگيرند. اين گروه سپس آزادي، سوسياليسم و اتحاد عربي را به عنوان اصول سه گانه جمهوري نوين اعلام کردند. از نظر آن ها آزادي عبارت است از امحاي آثار استعمار، که شوراي انقلاب در اين زمينه به سرعت عمل کرده و به نتايجي دست مي يابد. در 18 سپتامبر همان سال نخست وزير حکومت انقلابي اعلام مي کند که قراردادهاي موجود در زمينه پايگاه هاي نظامي بيگانه در خاک ليبي، تمديد نخواهد شد. از اين رو، قرارداد پايگاه هوايي موسوم به "ويلوس" پايگاه هوايي انگلستان تحت عنوانِ "الادهم" به ترتيب طي سال هاي 1970 و 1971م منقضي مي شد. در نهايت در يازدهم ژوئن 1970م تخليه اين دو پايگاه انجام گرفت و 9 هزار نيروي امريکايي و 12 هزار نيروي انگليسي خاک ليبي را ترک نمودند. بدين ترتيب اين کشور از نيروهاي بيگانه پاکسازي شد و اين آغازي است بر رويارويي با امريکا و انگلستان که حدود سه دهه به طول انجاميد.
شرح مناسبت:
تا اوايل قرن شانزدهم، شيلي محل سکونت اقوام گوناگوني بود که شغل اصلي آنها ماهيگيري بود. در سال 1536م کشورگشايان استعمار اسپانيا به همراه 500 سرباز اسپانيايي و 15 هزار سرباز بومي اجير شده با هدف تصرف شيلي راهي اين منطقه شدند. اما پس از حدود 2500 کيلومتر پيشروي در خاک شيلي، از شورش در ليما پايتخت پرو، ديگر مستعمره خود مطلع گرديدند. اسپانيا در اين تهاجم از يک سو تلفات بسياري داد و از سوي ديگر فرمانده مهاجمان اسپانيايي نيز در راه
بازگشت کشته شد. اما در مرحله اي ديگر در 12 ژوئن 1540 اسپانيا موفق به تصرف شيلي گرديديد.حضور اسپانيا در شيلي تا 18 سپتامبر 1810م به طول انجاميد. گرچه در اين ميان طرفداران ادامه سلطه اسپانيا تا سال 1818 مقاومت کردند. شکست نهايي اسپانيا در اين کشور مرهون حرکت "خوزه سن مارتين" سردار آرژانيتي است که به کمک آزادي خواهان و استقلال طلبان شيلي توانست اين کشور را رهايي بخشد. (ر.ک: 18 سپتامبر)
شرح مناسبت:
در دوازدهم ژوئن 1914م اولين آزمايش براي مهار و به کارگيري انرژي حرارتي خورشيد در ناحيه اي در حومه قاهره در مصر انجام شد. مبتکر و مجري اين طرح يک فيزيک دان آلماني به نام شومان بود که توانست با تمرکز اشعه خورشيد يک ماشين بخار را که 50 اسب بخار نيرو داشت به کار بياندازد. اين آزمايش، اساس موتورها و محرکه هاي آفتابي شد که امروزه در صنعت، کاربرد زيادي يافته اند.
شرح مناسبت:
فيليپين، کشوري است به صورت مجمع الجزاير در شرق آسيا، که از جمعيت 76 ميليون نفري آن، اکثريت آنان را، مسيحيان تشکيل مي دهند. مسلمانان نيز داراي جمعيت زيادي در اين کشور بويژه در منطقه جنوب مي باشند. پيش بيني شده است جمعيت اين کشور تا سال 2025 بيش از 108 ميليون نفر خواهد شد. پايتخت کشور فيليپين مانيل و شهرهاي مهم آن کالوکان، کوئزون سيتي و داوائو مي باشد. سکنه فيليپين به زبان فيليپينو، انگليسي و اسپانيايي صحبت کرده و مليت فيليپيني نوين دارند. واحد پول اين کشور آسيايي، پزو فيليپين مي باشد. روز 12 ژوئن روز اعلان استقلال از اسپانيا در سال 1898 روز ملي فيليپين نام گذاري شده است. دولت فيليپين با جنبش هاي اسلامي ميانه خوبي نداشته و اسلام را يک تهديد بزرگ براي امنيت ملي قلمداد مي نمايد. در سال 1973م جنگ خونيني در شهر "ميندانائو" رخ داد که منجر به قتل عام تعدادي از مسلمانان شد که سازماندهي آن را گروه ضداسلامي "ايلوکو" و "کليساي کاتوليک" عهده دار بوده است. در ميان مسلمانان نيز، بيگانگان در صدد ايجاد اختلاف و تفرقه مي باشند. رژيم
عربستان سعودي با تبليغ از وهابيت و پشتيباني از گروه هاي وهابي در حال مبارزه با شيعه و طرفداران انقلاب اسلامي است. شيعيان در فيليپين معدود و محدود بوده و فعاليت هاي فرهنگي چشم گيري نمي توانند داشته باشند و حتي اهل سنت نيز به آنان اجازه فعاليت نمي دهند. (ر.ک: 4 ژوئيه)
شرح مناسبت:
در 12 ژوئن 1991، اولين انتخابات آزاد رياست جمهوري در فدراسيون روسيه برگزار شد و به دليل اهميت اين انتخابات، اين روز به عنوان روز ملي روسيه ناميده شد. در اين انتخابات بوريس يلتسين به رياست جمهوري انتخاب گرديد. فدراسيون روسيه، بزرگ ترين جمهوري شوروي سابق، در آوريل 1990، قبل از فروپاشي شوروي اعلام کرده بود که از آن پس، قوانين داخلي روسيه بر قوانين شوروي ارجحيت دارد و به اين ترتيب، جز در روابط خارجي، مستقل از شوروي عمل مي کند. روسيه با 17/075/400 کيلومتر مربع در شمال آسيا و شرق اروپا واقع شده است. اين کشور وسيع ترين کشور جهان است. جمعيت آن قريب به 147 ميليون نفر بوده که کمتر از 20% آنها مسيحي بوده که عمدتاً ارتدوکس مي باشند و حدود 10% مسلمان و بيش از 10% ساير اديان. در واقع بيش از 60% مردم روسيه معتقد به ديني رسمي نيستند. مردم روسيه به زبان روسي صحبت کرده و خط رايج در آنجا سيريلي است. کشور روسيه از مليت هاي مختلف از جمله روس که اکثريت دارد و نيز تاتار، اوکرايني و چچني و … تشکيل شده است. واحد پول روسيه روبل و پايتخت آن مسکو مي باشد. از شهرهاي مهم آن سن پترزبورگ و نيژني نووگورود
مي باشند. با توجه به رشد منفي جمعيت در اين کشور، پيش بيني جمعيت آن تا سال 2025 بيش از 137 ميليون نفر خواهد بود. فدراسيون روسيه با نظام سياسي جمهوري چند حزبي فدرال با دو مجلس قانون گزاري اداره مي شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ايرلند از اواخر قرن پانزدهم مستعمره انگليس بود و سازمان شين فين با هدف استقلال ايرلند توسط يک روزنامه نگار برجسته ايرلندي به نام آرتور گريفيت در 13 ژوئن تأسيس شد. روش شين فين در ابتدا، مقاومت منفي در برابر انگليسي ها و عُمّال دولتي آن ها بود ولي پس از چندي به مبارزه مسلحانه عليه دولت انگلستان تبديل گرديد. در نهايت به دنبال شورش مسلحانه و جنگ هاي چريکي که در سال 1920م آغاز شد، در سال 1921، استقلال ايرلند جنوبي به دست آمد. اما شين فين به عنوان شاخه سياسي ارتش جمهوري خواه ايرلند، بعد از استقلال ايرلند جنوبي، در کنار مبارزات مسلحانه ارتش جمهوري خواه ايرلند شمالي (ايرا)، براي وحدت دو بخش شمالي و جنوبي ايرلند، به مبارزات سياسي خود ادامه داد تا اين که پس از دو سال مذاکرات فشرده با دولت انگليس و احزاب پروتستانِ طرفدار انگليس در ايرلند شمالي، در دهم آوريل 1998م، رهبران شين فين موافقتنامه صلحي با انگليس امضا کردند. بر اساس اين موافقتنامه، ايرلند شمالي به يک منطقه خودمختار تحت الحمايه انگليس تبديل مي گردد. در اين ميان، مسئله ايرلند شمالي همچنان حل نشده باقي ماند.
شرح مناسبت:
در اولين سال هاي قيموميت انگليس بر فلسطين، نخستين جنبش سراسري و بزرگ فلسطيني ها عليه صهيونيست ها، در 13 ژوئن 1921م آغاز شد. اين نهضت ضد استعماري، بيانگر اعتراض مسلمانان به سياست هاي استعمارگرانه انگليس و طرفداري اين کشور از صهيونيست هاي ساکن در فلسطين بود. بر اساس اين سياست استعماري بود که مهاجرت صهيونيست ها از سراسر نقاط جهان به فلسطين آغاز شد تا مقدمات تشکيل
دولت صهيونيستي در خاک فلسطين فراهم شود. در راستاي اجراي اين سياست، تعداد صهيونيست ها از حدود 35 هزار نفر در سال 1923م به بيش از 600 هزار نفر يعني حدود يک سوم جمعيت فلسطين در آستانه تشکيل رژيم صهيونيستي در سال 1948م رسيد.
شرح مناسبت:
از زمان اعلان جنگ آلمان نازي به انگلستان، آلماني ها با استفاده از هواپيما، انگليس را که از صحنه جنگ زميني دور مانده بود، مورد حمله قرار مي دادند. در طي اين حملات، خسارات عمده اي به نيروهاي هوايي و هواپيماهاي آلمان وارد مي آمد؛ در نتيجه آلمان درصددِ ساخت سلاحي بود که از راه دور، انگلستان را مورد هدف قرار دهد. از اين رو موفق به ساخت موشک شد و آن را برضد انگلستان و ديگر متفقين به کار بُرد. موشک هاي زمين به زمين، براي ارتش آلمان، ارزان تر وکم خطرتر از پرواز هواپيما برفراز خاک انگليس بود. اين سلاح جديد که موشک "V يک" نام داشت نخستين بار در سيزدهم ژوئن 1944م بر روي لندن پرتاب شد ولي دقت عمل آن، آن طور که انتظار مي رفت نبود و هم زمان با تکميل و رفع نواقص آن، مرکز تهيه و توليد اين موشک ها توسط هواپيماهاي انگليسي بمباران شد. اين موشک ها، اولين موشک هاي زمين به زمين در جهان بودند و پس از جنگ جهاني دوم، ساير کشورها با تکميل تکنولوژي آن، موشک هاي زمين به زمين پيشرفته امروزي را ساختند.
شرح مناسبت:
الکساندر کرنسکي، سياست مدار معروف روسي در سال 1881م در اين کشور به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات دانشگاهي، وارد صحنه سياست شد. وي در مقام نمايندگي مجلس دوما عليه اختناق و بيدادگري نيکلاي دوم، آخرين تزار روس، زبان به اعتراض و حملات تند گشود. کرنسکي در 27 فوريه 1917م در پشت تريبون مجلس دوما که تزار آن را براي فرو نشاندن احساسات آزادي خواهانه مردم
به وجود آورده بود، خاندان سلطنتي تزار را مسئول فلاکت و هرج و مرج و اختناق آن زمان دانست و آشکارا خواستار برکناري تزار، حتي به زور گرديد. در اين زمان، بي ثباتي و تبعات ناشي از جنگ روسيه عليه آلمان و نارضايتي عميق مردم از حکومت تزاري مانع از هرگونه عکس العمل حکومت تزاري عليه کرنسکي شد. کرنسکي پس از آنکه تزار تحت فشار مردم، ناگزير شد در مارس 1917م از مقام خود استعفا دهد، در دولت موقتِ پس از وي اداره وازرتخانه هاي دادگستري و جنگ روسيه را برعهده گرفت. کرنسکي سپس در 21 ژوئيه 1917م، رياست دولت موقت را برعهده گرفت. دولت او که بر مبناي مخالفت با حکومت تزاري زمام امور را در روسيه به دست گرفته بود، کمتر از سه ماه دوام آورد، زيرا در خلال اين سه ماه، مورد حملات شديد لنين و همفکرانش در روسيه قرار داشت. لنين، کرنسکي را عامل سرمايه داري مي دانست و مدعي بود که هدف وي، مهار کردن قدرت مردم وباز گرداندن مجدد حکومت سلطنتي است. کرنسکي با وقوع انقلاب اکتبر 1917م توسط بلشويک ها سرنگون شد و با آغاز تصفيه هاي خونين گروه لنين در روسيه، براي حفظ جان خود، ابتدا به پاريس گريخت و سپس راهي امريکا گرديد. کرنسکي سال هاي طولاني در امريکا به ايراد سخنراني و نگارش کتاب هاي متعدد درباره انقلاب بزرگ روسيه و سوسيال دموکراسي اين کشور پرداخت. الکساندر کرنسکي سرانجام در سيزدهم ژوئن 1970م در 89 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم هاريت بِيچر استو، رمان نويس امريکايي، در 14 ژوئن 1811م در کنتاکي امريکا به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات به آموزگاري پرداخت و در کنار آن، کتبي به رشته تحرير درآورد. هاريت به امور ديني و اصلاحات اجتماعي علاقه مند بود. خانواده وي از رهبران ضد بردگي بودند و او هم به بردگان فراري، ياري و پناه مي داد. او در آن زمان با نگاه موشکافانه اي، اجتماع را مي کاويد و با ديدن يک برده يا کودک محروم، مي کوشيد تا با سخن گفتن با آنها و آشنايي با خصوصيات زندگي آنان، شناخت بيشتري از توده هاي رنج کشيده بشري به دست بياورد. قوانين سخت آن زمان، معروف به قوانين بردگان فراري، چنان خانم بيچراستو را تحت تاثير قرار داد که وي را به نوشتن کتاب "کلبه عمو تام" کشاند. اين کتاب در سال هاي پيش از جنگ هاي داخلي امريکا معروف به جنگ هاي انفصال، نقش مهمي در برانگيختن احساسات ضد برده داري در اهالي شمال امريکا که مخالف برده داري بودند، داشت. اين کتاب داستان برده مسيحي سياه پوستي است که ارباب سنگ دلش، با او رفتاري بسيار خشن دارد. کتاب کلبه عمو تام، نه تنها در امريکا بلکه در سراسر جهان تاثير فراواني گذاشت و به زبان هاي مختلف ترجمه شد. اين داستان براي بار نخست به صورت پاورقي در يکي از مجلات واشينگتن منتشر مي شد. اما به خواست يکي از ناشران بزرگ آن زمان، به صورت کتاب در دسترس مردم قرار گرفت و اقبال مردم از اين رمان چنان
بود که در مدت کوتاهي، نام هاريت بيچراستو به صورت يکي از آشناترين نام هاي امريکا درآمد. خانم بيچراستو پس از اين کتاب، آثار ديگري نيز نگاشت که هرچند برخي از آن ها در موضوع بردگان، از جهاتي برتر از کتاب قبلي بودند، اما شهرت و توفيق کلبه عمو تام را پيدا نکردند. استو آثار ديگري از جمله شعر و خطابه، مردم شهر قديم و مردم پوگانوک نيز به رشته تحرير درآورده است. خانم هاريت بيچر استو سرانجام در اول ژوئيه 1896م در پنجاه و هشت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بهانه ظاهري فرانسويان براي مداخله رسمي در الجزاير، اهانت يکي از مقامات عثماني به کنسول فرانسه بود. اما هدف اصلي هيأت حاکمه فرانسه کسب اعتبار و حيثيت براي حکومت خود در انظار مردم اين کشور بود. از اين رو، نيروهاي فرانسوي در 14 ژوئن 1830م در سواحل الجزاير پياده شدند. هرچند تجاوز نيروهاي فرانسوي با مقاومت اوليه مدافعان الجزايري مواجه شد، اما سرانجام در 5 ژوئيه همان سال، الجزيره به تصرف ارتش فرانسه درآمد. در سال 1834م دولت فرانسه، الجزاير را به صورت رسمي در اختيار گرفت و براي اجراي برنامه هاي خود در اين منطقه يک فرماندار کل منصوب نمود. تسلط استعمارگرانه فرانسه بر الجزاير بيش از يک صد و سي سال به طول انجاميد و در طي اين مدت مقاومت هاي مردمي و قيام هاي پراکنده همچنان ادامه داشت. کشور الجزاير سرانجام پس از جانفشاني هاي استقلال طلبانِ اين کشور، در ژوئيه 1962م به استقلال دست يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژاک ژان ماري دو مورگان، باستان شناس فرانسوي در سوم ژوئن 1857م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود در مهندسي معدن، در فرانسه، انگلستان، بلژيک، اتريش و آلمان به تحقيقات زمين شناسي پرداخت و گزارشاتي در اين زمينه منتشر کرد. اين سفرها باعث جلب توجه او به آثار ما قبل تاريخ انسان گرديد. دومورگان در 32 سالگي به نمايندگي از دولت فرانسه به آسيا سفر نمود و پس از بازديد از هند و قفقاز و ارمنستان، به مدت سه سال در ايران اقامت گزيد. او در ايران، ضمن انجام تحقيقات زمين شناسي، براي نخستين بار به کشف معادن نفت در ايران نائل شد و گزارشي در اين باب به فرانسه فرستاد. بر اثر همين گزارش بود که دارسي، سرمايه دار انگليسي، امتياز استخراج نفت را از دولت ايران گرفت و موفق به استخراج نفت شد. در همين حال، دومورگان نتيجه مطالعات و بررسي هاي خود در ايران را در 9 جلد منتشر ساخت. دو مورگان در سال هاي بعد، به عنوان مسئول هيأت باستان شناسي مصر و مديرکل شعبه آثار باستاني مصر به تحقيقات فراواني درباره مصر قديم پرداخت و موزه اسکندريه را نيز تأسيس کرد. وي پس از چندي بار ديگر راهي ايران شد و با انجام حفريات متعدد، هزاران قطعه از اشياء نفيس باستاني را در مناطق فارس، لرستان و خوزستان کشف کرد. ادامه اين کشفيات باعث شد که دولت فرانسه با انعقاد قراردادهاي ناعادلانه با ايران، زمينه انتقال اشياء قيمتي ايران زمين به موزه هاي فرانسه را مهيا سازد. از
آن سو، پادشاهان نادان قاجار، بدون خبر از ارزش اين آثار باستاني، اين قراردادها را با شرايطي آسان تاييد کردند تا در قبال آن،فرانسوي ها مخارج خوشگذراني دربار ايران را فراهم سازند. در اين ميان، دولت فرانسه نيز با خيالي آسوده مشغول غارت اشياء عتيقه ايران شد و پس از اخذ امتياز سخاوتمندانه اي از جانب مظفرالدين شاه مبني بر انحصاري بودن کشف آثار عتيقه در تمام خاک ايران براي ابد، سيل اين اشياء به سوي پاريس جريان يافت. بي خبري شاهان قاجار از ارزش آثار عتيقه تا آنجا بود که به طور نمونه، هنگام سفر مظفرالدين شاه به پاريس و بازديد از موزه آثار باستاني ايران در آن شهر، تصور کرد که اين موزه به دليل ارادت فرانسويان به ايران است. از اين رو دستور داد که موزه مشابهي نيز براي گراميداشت فرانسه در ايران تأسيس شود. دومورگان هم چنين بدون توجه به تعلق آثار باستاني به سرزمين ايران، اشياء بسيار مهم ديگري را به پاريس برد که سنگ نبشته حاوي قانون حمورابي مربوط به دو هزار سال قبل از ميلاد، از مشهورترين آن هاست. وي شبيه اين اعمال را در مصر نيز انجام داد و اشيايي از مصر قديم را به پاريس فرستاد. بي شک حضور اين افراد به عنوان کاشف و باستان شناس در ايران و کشورهاي داراي سابقه تمدن ديرينه، نقش مهمي در غارت آثار باستاني آن کشورها داشته و بدون حضور اين اشخاص، هيچ گاه موزه هاي اروپايي، تا اين حد مملو از اشياء عتيقه و با ارزشِ تمدن هاي شرقي نمي گرديد. هرچند در اين ميان، ناداني متوليان امر
و منفعت طلبي سودجويان در سرزمين هاي مادر، اين سرقت فرهنگي را براي غربي ها آسان مي کرد. ژاک ژان ماري دومورگان سرانجام در 14 ژوئن سال 1924م در 67 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
رودخانه "يانگ تسه کيانگ" طولاني ترين رود آسيا با حدود 5/500 کيلومتر در چين قرار دارد. اين رودخانه که بيش از 900 کيلومتر آن قابل کشتيراني با کشتي هاي اقيانوس پيماست به ندرت دچار طغيان هاي مخرب مي شود. با اين حال در 14 ژوئن 1931م هولناک ترين و مخرب ترين طغيان، در همين رودخانه به وقوع پيوست. در اين زمان، در پي بارش باران هاي موسمي، امواج خروشان سيلاب از اين رودخانه سرازير شد و تمامي خاک ريزها، سدها و ساير موانع را از ميان برداشت. جريان خروشان آب، 8 ايالت چين را زير آب برد و 35 هزار مايل مربع از اراضي را دربرگرفت. گفته مي شود که تلفات اين حادثه عظيم در حدود 50 ميليون نفر بوده که شامل کشته شدگان، بي خانمان ها، تلفات ناشي از قحطيِ به وجود آمده از نابودي مزارع و نيز قربانيان شيوع بيماري ها و امراض گوناگون مي باشد.
شرح مناسبت:
پانزده ماه پس از فروزان شدن آتش جنگ جهاني دوم و در ادامه توسعه طلبي هاي هيتلر، نيروهاي آلمان نازي به قصد تصرف فرانسه، خود را براي هجوم به اين کشور آماده مي کردند. در روز پنجم ژوئن 1940م، هيتلر فرمان انهدام کامل نيروهاي فرانسه را صادر کرد و سه روز بعد، نيروهاي زرهي آلمان، خطوط دفاعي فرانسه را در شمال شرقي اين کشور در هم شکستند و وارد خاک فرانسه شدند. در اين ميان، موسوليني، نخست وزير ديکتاتور ايتاليا و هم پيمان آلمان، پس از مدتي ترديد و تعلُّل، در روز دهم ژوئن به انگلستان و فرانسه اعلان جنگ داد و فرانسه علاوه بر
جبهه شمالي، در مرزهاي جنوب شرقي خود نيز در معرض تهديد قرار گرفت. نيروهاي فرانسه که در پي شکست هاي قبلي، به کلي روحيه خود را باخته بودند در برابر نيروهاي آلمان که از نظر تجهيزات زرهي و پوشش هوايي بر آن ها برتري داشتند به سرعت شروع به عقب نشيني کردند. با نزديکي نيروهاي آلمان به پاريس، هيتلر طي پيامي به فرانسويان، آن ها را به ترک مخاصمه دعوت کرد و از ارتش فرانسه خواست از مقاومت در پاريس خودداري کنند. در نهايت، سحرگاه روز چهاردهم ژوئن 1940م، اولين واحدهاي سربازان آلماني وارد پاريس شدند و همانطور که هيتلر از فرانسويان خواسته بود، پاريس تقريباً بدون مقاومت در برابر ارتش آلمان تسليم شد. در اين ميان در حالي که سربازان آلماني در خيابان اصلي پاريس رژه مي رفتند، اهالي شهر در کنار خيابان به نظاره آن ها ايستاده بودند و مي گريستند. فتح فرانسه براي آلمان به قيمت نزديک به چهل و پنج هزار کشته و يک صد و ده هزار زخمي تمام شد. فرانسه تا 23 اوت سال 1944م، به مدت بيش از چهار سال تحت اشغال آلمان بود.
شرح مناسبت:
خورخه لوئيس بورخس نويسنده آرژانتيني، در اوت 1899م در بوينس آيرس به دنيا آمد. دوران نوجواني را با مطالعه آثار نويسندگان بزرگ در کتابخانه پدرش سپري کرد. او پس از پايان تحصيلاتش نويسندگي را به طور جدي شروع کرد و به تدريج به يکي از طنز پردازان مشهور امريکاي لاتين تبديل شد. بورخس به سبب نابينايي نتوانست تمام طرح هاي مورد نظر خود را در قالب رمان پياده کند از اين رو، اکثر
آثار به جاي مانده از او در قالب شعر است. هزارتوها، سرخ و آبي و مرگ و پرگار و رساله در باب ادبيات قديم ژرمن از جمله آثار اوست. به نظر بورخس داستاني که فقط گسترش يک انديشه باشد، ضعيف و حقير است. وي در داستان هاي کوتاهش، معما و يا وضع تناقض آميزي را مطرح مي نمود و سپس با ابتکار و خلاقيت به حل آن معما مي پرداخت. خورخه لوئيس بورخس سرانجام در چهاردهم ژوئن 1986م در هشتاد و هفت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
تيتسيانو وِچلي نقاش ايتاليايي که به تيسين شهرت يافته است، در نيمه ژوئن 1477م در جنوب سلسله جبال آلپ در ايتاليا به دنيا آمد. وي در هنر نقاشي به استادي رسيد و شهرتي عظيم پيدا کرد. تيسين بزرگ ترين و پرکارترين هنرمند در جمع نقاشان ونيزي است و از جمله بزرگ ترين نقاشان دنياي غرب. وي هم چنين در مقام رنگ شناسي چيره دست است.وي پدر شيوه جديد در نقاشي است. تيسين در سال 1516م به مقام نقاش جمهوري ونيز برگزيده شد. وي نه فقط در عرصه شبيه سازي از موضوعات اسطوره ايو ديني، پرکار بود، بلکه به عنوان يکي از پرارزش ترين و بهترين هنرمندان چهره نگار نيز شهرت داشت. بيشترين شهرت تيسين نزد معاصرانش به پُرْتْره هاي او مربوط مي شود. در نتيجه، تسلط و توانايي وي باعث شد تا قدرت مندان جهان براي آن که مدل نقاشي وي شوند، به رقابت بپردازند و در واقع معتقد بودند به وسيله قلم و کار تيسين به شخصيتي ماندگار تبديل خواهند شد. هم زمان با گذشت سال هاي عمر تيسين،
افتخار و عظمت به او نزديک تر مي شد و تمام بزرگان اروپا او را مي شناختند. تحول کار تيسين هم چون روند زندگي اش پرشتاب بود. او به سرعت شيوه اي توانمند بر اساس سبک شاعرانه پديد آورد. احساسات درباريان، نيروهاي کيهاني، راز زندگي و مرگ و خوشي هاي عشق مقدس از مضاميني بودند که در آثارش به آنها مي پرداخت. از آثار تيسين مي توان از مردي با دست کش، مريم با اعضاي خانواده پزارو، گذاشتن تاج خار بر سر مسيح(ع)، تک چهره خود و پرتده هاي بسياري از مشاهير زمان او را ياد کرد. تيتسيانو وچلي معروف به تيسين پس ازحدود يک قرن زندگي در عالم هنر سرانجام در نيمه ژوئيه سال 1576م، درگذشت.
شرح مناسبت:
انگلستان از ديرباز همواره در صدد الحاق منطقه اسکاتلند در شمال اين کشور، به سرزمين اصلي خود بود تا اينکه اين امر در اوايل قرن هفدهم تحقق يافت. اما قيام هاي متعدد اسکاتلندي ها عليه سلطه انگليس حاکي از نارضايتي آن ها از چنين وضعيتي بود. با اين حال، پارلمان هاي دو کشور در سال 1707م در يک ديگر ادغام شدند. اين تصميم خشم اسکاتلندي ها را برانگيخت و موجب قيام ديگري شد که در روز پانزدهم ژوئن 1708م سرکوب گرديد. با اين حال، در پي گسترش اعتراض ها، لندن مجبور شد با تأسيس يک پارلمان محلي در اسکاتلند موافقت کند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ايمره ناگي سياست مدار اصلاح طلب و مردمي مجارستان، در سال 1896م در خانواده اي روستايي در مجارستان به دنيا آمد. وي در کشاکش جنگ جهاني اول به جنبش کمونيستي پيوست و به هنگام انقلاب روسيه راهي مسکو شد تا نيروهاي بلشويکي را جهت نيل به پيروزي ياري رساند. ناگي در مسکو تحصيلات خود را در رشته کشاورزي به اتمام رساند و به عنوان يک مبلغ کمونيستي طرفدار لنين، راهي کشور خويش گرديد. فعاليت سياسي ناگي تا زمان جنگ جهاني دوم ادامه يافت و در نهايت پس از تشکيل يک دولت موقت انقلابي و کمونيستي در مجارستان در سال 1944م، وي به وزارت کشاورزي رسيد. ناگي در اين مقام، مرام مارکسيسمي مبني بر مصادره زمين از فئودال ها و تقسيم بين خرده مالکان را به انجام رساند، با اين حال، دو سال بعد به اتهام اينکه در جهت اشاعه کمونيسم کاري انجام نمي دهد از کار بر کنار شد. با مرگ استالين، ناگي بار ديگر به صحنه سياسي کشور بازگشت و با حمايت کامل حزب کمونيست شوروي، بر مسند رياست دولت مجارستان تکيه زد. او در اين مقام، اردوگاه هاي کار اجباري را بست، آزادي هاي اجتماعي را تا حدي توسعه داد و وسايل رفاه کشاورزان و روستائيان را فراهم آورد. ايمره ناگي هم چنين به سبب تشخيص صلاح جامعه مجارستان، به اصلاحات سياسي با هدف کمرنگ ساختن نقش مديريت حزب کمونيست بر جامعه و رونق اقتصاد آن کشور دست زد. اقدامات ناگي موجي از خشم و نفرت را عليه شوروي و مصالح حزب کمونيست ايجاد نمود. و
مردم آشکارا انزجار خود را از حزب کمونيست شوروي و مجارستان اعلام مي کردند. اين حوادث، نهايتاً خشم کرملين را برانگيخت و موجبات اشغال نظامي مجارستان توسط ارتش سرخ شوروي سابق را در سال 1956م به وجود آورد. با ورود ارتش سرخ به کشور، ناگي به سفارت يوگسلاوي در بوداپست پناهنده شد. پس از 20 روز، علي رغم قول تامين جاني وي، او را به مقر حزب کمونيست منتقل کردند. ايمره ناگي دو سال بعد به اتهام خيانت به آرمان هاي سوسياليسم محاکمه و سرانجام در 15 ژوئن 1958م در 62 سالگي اعدام شد. او نزد مردم مجار به عنوان يک قهرمان ملي که مصالح ملي را بر منافع حزبي ترجيح داده بود، شناخته شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کلاوس (کلوس) اسلوتر هنرمند فرانسوي در 16 ژوئن 1347م در اين کشور به دنيا آمد. در زمان وي هنر حجاري و مجسمه سازي به مرتبه اي از کمال رسيده بود. از مشخصه هاي اصلي تنديس گري در آن عصر، غلبه روح ديني در اين آثارمي باشد. اسلوتر نيز که از جواني در اين رشته به مقام استادي رسيده بود، از سال 1368م وارد دربار فرمان روايانِ هلند شد و حدود 40 سال به اين هنر و عرضه آثاري متعدد و متنوع پرداخت. اسلوتر در يکي از آثار معروف خود مجسمه تمام قد 6 نفر از پيامبران عهد عتيق از جمله حضرت موسي(ع)، دانيال نبي(ع) و اشعياي نبي(ع) را ساخت که دور تا دور پايه اي ايستاده بودند. پيکره هاي مزبور از لحاظ مشاهده، بازنمايي دقيق کليات و جزئيات از واقعي ترين پيکره ها نيز برتر است. اين مجسمه ها که به اندازه طبيعي ساخته شده اند در ميان رداهاي سنگين و پرچين، که از مختصات هنر اسلوتد مي باشد، پيچيده شده اند. اسلوتر در اين اثر بديع خود توانسته است سطوح اندام هاي آنها را به صورت واقعي بنماياند. اين اثر به عنوان نمونه اي شگرف از واقع گرايي تلقي شده است. کلاوس اسلوتر تا سال 1404م در دربار به فعاليت اشتغال داشت و دو سال بعد از آن در 2 مارس 1406م در سن 59 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، نيروي هوايي امريکا در 16 ژوئن 1944م، حمله به شهرهاي ژاپن را با بمباران شهر فوکولا در جنوب ژاپن آغاز کرد. اين بمباران ها به منظور وادار نمودن توکيو به تسليم شدن انجام مي شد. در جريان حمله هاي هواپيماهاي امريکايي به شهرهاي ژاپن، ده ها هزار تن از غير نظاميان اين کشور کشته و کارخانه ها و مزارع آن نابود شدند. اين حملات، در نهايت، با بمباران هسته اي دو شهر ناکازاکي و هيروشيما در ماه اوت 1945 و تسليم ژاپن، خاتمه يافت.
شرح مناسبت:
در 16 ژوئن 1963م والنتينا ترشکوا اولين زن فضانورد جهان از شوروي، پرواز فضايي خود را با سفينه اي به نام وستوک 6 آغاز نمود. او زماني در مدار زمين قرار گرفت که بيکوفسکي، فضانورد ديگر شوروي، مشغول گردش به دور کره زمين بود. والنتينا ترشکوا که دو سال بعد از پرواز يوري گاگارين اولين مرد فضانورد جهان به فضا رفت، در مدت 70 ساعت و 50 دقيقه، چهل و هشت بار کره زمين را دور زد.
شرح مناسبت:
کشور افريقاي جنوبي در دوران حاکميت نژادپرستان، داراي قوانين ضد بشري و خلاف عقل بود. نتيجه اين وضعيت، پيدايش تنفر، وحشت و حقارت در ميان جامعه اي بود که 20 درصد سفيد پوست بر اکثريت سياه پوست حاکميت داشتند و تمامي قدرت، ثروت، حقوق و مزاياي اجتماعي را در اختيار گرفته بودند. هم چنين قانون آپارتايْدْ يا جدايي نژادها روز به روز گسترده تر مي شد. در افريقاي جنوبي، محصلين سياه پوست، خواندن و نوشتن را به زبان مادري خود فرا مي گرفتند و در دوره متوسطه، يکي از دو زبان رسمي انگليسي يا افريقايي انتخاب مي شد. در ابتداي سال تحصيلي 1976م، مؤسسات تحصيلي، بخشنامه اي دريافت کردند که براساس آن بايد زبان رسمي مصوب 1974م که زبان افريقايي و محلي بود تدريس مي گرديد. از آنجا که سياهپوستان زبان انگليسي را انتخاب کرده بودند. اين مسئله خشم دولت نژادپرست را برانگيخت و از طرف ديگر نوعي رقابت نامحسوس بين سياهان بومي و اقليت سفيدپوست به وجود آمده بود. هم چنين دستورالعمل صادره، به پايين آمدن سطح آموزشي محصلين سياه پوست منجر مي گرديد. از
اين رو، اعتراضاتي از طرف جامعه معلمين و مديران مدارس آغاز گرديد و سپس به جامعه دانش آموزي کشيده شد. تا اينکه در 16 ژوئن 1976م هزاران دانش آموز در خيابان هاي سووتو از شهرهاي اطراف دست به راهپيمايي زدند. اما اين تظاهرات باتيراندازي پليس به آشوب کشيده شد و طي روزهاي بعد، صدها نفر کشته و زخمي شدند. با اين حال، گروه هاي ضدنژادپرستي، در سال هاي پاياني عمر رژيم آپارتايد، هر سال در ماه ژوئن، ياد کشته شدگان سووتو را که عمدتاً دانش آموز بودند، گرامي مي دارند.
شرح مناسبت:
ادوارد بولور لِيْتون، اديب و سياست مدار انگليسي در 25 مه 1803م در لندن به دنيا آمد. وي از کودکي به مطالعه عشق مي ورزيد و در شعر و ادب استعدادي زودرس از خود نشان داد. به طوري که در هفده سالگي اولين ديوان خود را با عنوان، اسماعيل، داستاني شرقي سرود. ليتون در 25 سالگي رمان سرگذشت يک نجيب زاده را منتشر کرد که يکي از بهترين آثار او به شمار مي رود. اين داستان که توصيفي طنزآميز از جامعه اشرافي بود، به سرعت مورد پسند عامه مردم قرار گرفت و ليتون را به شهرت رساند. وي در کنار فعاليت هاي ادبي، به مجامع سياسي راه يافت به طوري که در سال هاي بعد به نوشتن داستان هاي تاريخي پرداخت که اين آثار نيز به محض انتشار، پيروزي بسيار يافت. ليتون در ادامه کار خود، رمان هاي داستاني شگفت انگيز، من و نژاد آينده را نگاشت و بر موفقيت هاي خود افزود. وي در کنار فعاليت هاي ادبي، به مجامع سيايس راه يافت
به طوري که در 28 سالگي به نمايندگي مجلس انگلستان انتخاب شد. ليتون طي ده سال، به سبب ايراد نطق و خطابه هاي فراوان که همه با زبردستي همراه بود و نيز به دليل فعاليت هاي گوناگون سياسي، در شمار شخصيت هاي برجسته کشور قرار گرفت. هرچند در اين مسير و به ويژه در منصب وزير مستعمرات انگلستان، در تحت استعمار قراردادن کشورهاي ضعيف دنيا از هرگونه تجاوز و غارتي ابا نکرد. بولور ليتون در آميختن زندگي و مشاغل سياسي قدرتي شگرف داشت. وي از طرفي در خلق آثار گوناگون از شعر و رمان و نقد و تحليل و نمايش نامه نويسي، آن چنان که مورد پسند مردم قرن نوزدهم قرار گيرد هيچ فرصتي را از دست نمي داد و از طرف ديگر به موازات اين تلاش، در زندگي پرمشغله سياست و اجتماع نيز شخصي فعال به شمار مي آمد. استادي ليتون در ساختمان و ترکيب داستان و انتخاب موضوع مطابق ذوق و پسند عامه و هم چنين در ايجاد شور و هيجان و شيوه نگارش صريح و روشن، موجب پيروزي مداوم آثارش گشت و او را از مشهورترين نويسندگان انگلستان ساخت. بولور ليتون سرانجام در 17 ژوئن 1873م در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بر اساس معاهده منع استفاده از سلاح هاي ميکروبي و شيميايي که هفدهم ژوئن 1925م در ژنو به امضا رسيد، استفاده از هرگونه سلاح ميکروبي، گازهاي کشنده، سموم شيميايي و نظاير آن ها در جنگ ممنوع شد. امضا کنندگان اين معاهده 29 کشور بودند که بعدها تعدادشان افزايش يافت. از دلايل مهم انعقاد پيمان منع استفاده از سلاح هاي ميکروبي و
شيميايي، استفاده گسترده آلمان از سلاح هاي شيميايي در جريان جنگ جهاني اول بود. با اين حال اين پيمان تاکنون توسط بسياري از کشورها نقض شده است. از جمله امريکا در جريان جنگ ويتنام و رژيم بعث عراق در ايام تجاوز نظامي به ايران، اين معاهده را به شدت نقض کردند.
شرح مناسبت:
جزيره ايسلند در دهم ژوئيه 874م کشف شد و از آن پس، مهاجران نروژي، اسکاتلندي و ايرلندي در آن سکني گزيدند. اين جزيره تا قرن سيزدهم ميلادي، کشوري مستقل بود اما بعدها به نروژ و سپس دانمارک ملحق شد. در سال 1874م دانمارکي ها اجازه تشکيل مجلس قانون گزاري در ايسلند را صادر کردند. در سال هاي بعد، ايسلند حقوق مستقل و متحد با دانمارک شناخته شد. اما در 17 ژوئن 1944م، پس از مراجعه به آراء عمومي، اتحاد دانمارک و ايسلند لغو گرديد و ايسلند کشوري مستقل با رژيم جمهوري اعلام شد. از آن پس مردم جزيره ايسلند، چنين روزي را به عنوان روز ملي اين کشور جشن مي گيرند. ايسْلَنْد با 102/819 کيلومتر مربع مساحت در شمال غربي اروپا و در اقيانوس اطلس واقع شده است. جمعيت آن در حدود 280 هزار نفر است که پيش بيني مي شود اين تعداد تا سال 2025م در حدود 330 هزار نفر گردد. اکثريت مردم ايسلند پيرو آيين پروتستان بوده و مليت ايسلندي دارند و به زبان ايسلندي نيز صحبت مي کنند. پايتخت ايسلند ريکياويک و واحد پول آن کرون مي باشد. از شهرهاي مهم اين کشور گاردهابر و کوپاووگور است. نظام سياسي در اين کشور، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري
است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني بيابان زدايي
متن:
امام علي عليه السلام به مالک اشتر فرمودند: وَليَکُن نَظَرُک في عِمارَةِ الأرضِ أبلَغَ مِن نَظَرِکَ في استِجلابِ الخَراجِ لأِنَّ ذلِکَ لايُدرَکُ إلّا بِالعِمارَةِ
ترجمه:
بايد توجّه تو به آباد کردن زمين بيش از توجّه به گرفتن ماليات باشد؛ زيرا ماليات جز در نتيجه آباداني فراهم نمي آيد
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 53.
شرح مناسبت:
پس از فرار ناپلئون بُناپارت از تبعيدگاه خود در جزيره اِلْب و به دست گرفتن مجدد قدرت در فرانسه، اتحاد جديدي بر ضد او به سرعت شکل گرفت. ناپلئون براي مقابله با ارتش هاي دولت هاي پروس و انگليس که در دهکده اي به همين نام، در بلژيک عليه سپاه ناپلئون صف آرايي مي کردند، حمله پيشگيرانه اي به عمل آورد. ولي در اين نبرد که در دشت واترلو درگرفت، ناپلئون با هفتاد و پنج هزار سرباز، تاب مقاومت در برابر يک صد و شصت هزار نيروي متحد دشمن را نياورد. در جنگ واترلو به علت بارندگي بسيار شديد و صعب العبور بودن راه ها، حرکت توپخانه ناپلئون که وي در جنگ ها به آن اتکاي زيادي داشت به تاخير افتاد و قواي کمکي هم در خطوط مقدم جنگ، به موقع به امپراتور فرانسه نرسيد. در نتيجه، ناپلئون در اين جنگ شکست خورد و تسليم نيروهاي دول متحد گرديد. با شکست ناپلئون در نبرد واترلو در هجدهم ژوئن 1815م، وي به پاريس بازگشت و چون از تجهيز قوا براي ادامه نبرد نااميد شد، به نفع پسرش از مقام سلطنت استعفا داد، ولي متحدين به تقاضاي او براي واگذاري حکومت به فرزندش اعتنا نکردند.
در نهايت، ناپلئون به وسيله کشتي جنگي انگليس به جزيره سنت هلن در جنوب اقيانوس اطلس تبعيد شد و شش سال بعد در سال 1821م در همان جا درگذشت.
شرح مناسبت:
آلکسي ماکسيمويچ پشکوف معروف به ماکسيم گورکي نويسنده بلندآوازه روسي در 28 مارس 1868م در شهر گورکي گراد روسيه به دنيا آمد. وي در پنج سالگي پدر خود را از دست داد و تحت سرپرستي پدربزرگش قرار گرفت. گورکي پس از مدتي به دليل فقر مالي به کارهاي گوناگون روي آورد و مشاغل مختلفي تجربه کرد تا بتواند هزينه زندگي را تامين نمايد. از اين رو، خانه پدربزرگ را ترک کرد و تنها و بي کس، به سوي سرنوشت نامعلوم خويش رهسپار گرديد. وي دراين سال ها با سواد کمي که داشت به مطالعه روي آورد وضمن آشنايي با آثار ادبي روسيه، تصميم گرفت، خود اثري را به نگارش درآورد. گورکي در سال 1895م به صورت جدي به کارهاي ادبي پرداخت و لقب ماکسيم گورکي به معني تلخ را به عنوان نام ادبي و مستعار خويش برگزيد. تنگ دستي و فقر و بي بهره بودن از محبت والدين و ناکامي در زندگي، دليل انتخاب اين نام بود. با اين حال، انتشار اولين داستانش در يکي از روزنامه هاي قفقاز، گورکي را در مسير شهرت قرار داد و او را در نوشتنِ بيشتر ترغيب کرد. گورکي در اوايل قرن بيستم به مسائل اجتماعي و نهضت انقلابي کشيده شد و در اين رهگذر، بسياري از آثار ادبي خود را به مسائل انقلاب اختصاص داد. فعاليت سياسي گوري در اين دوره موجب گشت که پيوسته تحت فشار دستگاه
حکومت و سانسور قرار گيرد تا اينکه به زندان افتاد، اما به سبب بيماري اجازه خروج از کشور يافت. گورکي در سال 1902م به سبب شهرتش در خارج از کشور به عضويت افتخاري آکادمي علوم روسيه برگزيده نشد، اما حکومتتزاري به علل سيايس اين انتخاب را رد و گورکي را بار ديگر توقيف کرد که طرفداري عامه مردم از او و نيز شهرت و محبوبيتش موجب آزادي وي گشت. گورکي ساليان بعد را در اروپا و امريکا گذراند و پس از يکدهه دوري، در سال 1913م اجازه يافت به روسيه باز گردد. از آن پس با همه قوا به فعاليت پرداخت و طي سال هاي بعد با تأسيس نشريه ادبيات جهاني و کانون خانه هنر، به عنوان پلي ميان فرهنگ رايج دوره گذشته روسيه و فرهنگ جديد شوروي شناخته شد. ماکسيم گورکي، زندگي کاملاً عادي و بي تجملي داشت و دليل شهرت او نيز، توجه به انعکاس وضع زندگي مردم عادي در نوشته هايش بود، سبکي که تا آن زمان در روسيه سابقه نداشت. او در آثارش با نگرشي عميق، زندگي مردم روسيه را مورد توجه قرار داد و براي حل مشکلات اجتماع، در جستجوي راه هاي نتيجه بخش برآمد. توصيف مردم ولگرد و بينوا، سستي و رخوت و تقدير شومِ ناشي از جهل و فقر، سکونت گاه هاي تاريک و متعفّن، محروميت، ميخوارگي و ذلت، محور اصلي داستان هاي گورکي را تشکيل مي دهند. از اين رو، وي را بنيان گذار ادبيات رئاليستي سوسياليستي يا واقع بيني اجتماعي خوانده اند که وضع مردم فقير و خانه به دوش، موضوع اصلي کار آن را شکل
مي دهد. اين سبک تاثير زيادي بر نويسندگان پس از گورکي نهاد و با تشکيل اتحاديه نويسندگان شوروي در سال 1932، وي به رياست اين اتحاديه انتخاب شد. گورکي گرچه به ادبياتِ واقع گرا و رئاليست نيمه دوم قرن نوزدهم تعلق دارد، اما تنها کسي از نسل خويش است که در ادبيات جديد شوروي، به عنوان يک قهرمان از اصول سوسياليسم حمايت مي کرد. گورکي که خود نويسنده اي بي سر و سامان بوده، به خوبي از عهده توصيف دقيق زندگي مردم بي خانمان برآمده است. دنياي او، دنياي بينوايان و بيچارگان است و دنياي رنج و مبارزه. گورکي در ادبيات، تنها يک هدف را پيش چشم داشت و آن عمل و تحرک بود. گورکي در سال هاي پاياني عمر، در کشور روسيه و خارج از آن، شهرت و محبوبيت عظيمي به دست آورد و در سراسر جهان، نويسندگان بسياري از آثار رئاليست سوسياليستِ او مايه گرفتند. از گورکي آثار متعددي برجاي مانده که شرح زندگاني وي در سه جلد، کودکي، مادر و ميراث از شاه کارهاي درجه اول او به شمار مي روند. ماکسيم گورکي سرانجام در 18 ژوئن 1936م در 68 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شکست مصر در جنگ با رژيم صهونيستي در سال 1948م، مردم مصر را به حکومت ملک فاروق پادشاه اين کشور بي اعتماد و اوضاع داخلي مصر را متزلزل کرد. اين اوضاع باعث به وجود آمدن يک سازمان مخفي در داخل ارتش مصر تحت عنوان جنبش افسران آزاد شد که با سلطه انگليس و خاندان پادشاهي مصر مخالف بود. اين سازمان در سال 1952م طي يک کودتاي انقلابي به رهبري
سرلشکر محمدنجيب و سرهنگ جمال عبدالناصر، ملک فاروق را وادار به استعفا کرد. رهبران کودتا سپس فرزند خردسال فاروق به نام احمد فؤاد را با عنوان فاروق دوم موقتاً به سلطنت نشاندند. اما يک سال بعد ابتدا شوراي جانشين پادشاه را لغو نموده و با اعلام پايان فرمان روايي خاندان پادشاهي در 18 ژوئن 1953م و تبعيد خاندان فاروق، در مصر حکومت جمهوري برقرار شد و يک ماه بعد ژنرال محمدنجيب نيز به عنوان نخستين رئيس جمهور مصر سوگند ياد کرد. با اين حال، ژنرال نجيب يک سال بعد توسط جمال عبدالناصر بر کنار شد و عبدالناصر به دليل مبارزه با رژيم اشغال گر قدس در مصر و جهان عرب محبوبيت يافت. مصر در شمال شرقي قاره افريقا و در کنار درياهاي مديترانه و سرخ قرار دارد و از کشورهاي مهم عربي به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
رقابت هاي ايالات متحده امريکا و اتحاد جماهير شوروي سابق بر سر توليد سلاح هاي مرگبار هسته اي، سرانجام آن ها را به اين نتيجه رساند که به خاطر منافع خود، اين سلاح ها را محدود کنند. از اين رو، مذاکرات محدود ساختن سلاح هاي استراتژيک موسوم به سالْتْ در سال 1969م بين سران ايالات متحده امريکا و اتحاد جماهير شوروي، به امضاي نخستين قرارداد محدود کردن اين سلاح ها معروف به سالت -1 انجاميد. اما دو کشور همچنان از راه هايي که در اين معاهده پيش بيني نشده بود به توليد و ذخيره جنگ افزارهاي هسته اي ادامه دادند. به طوري که تعداد کلاهک هاي هسته اي امريکا و شوروي که بر روي موشک هاي قاره پيما
با برد متوسط دو کشور سوار بوده و يا آماده سوار شدن بود، در فاصله امضاي قرارداد سالت -1 و آخرين دور مذاکرات آنان در سال هاي بعد، به بيش از 2 برابر افزايش يافت. به همين دليل آن ها مجبور شدند در 18 ژوئن 1979م، براي کاهش بيشترِ اين سلاح ها، معاهده ديگري تحت عنوان "سالت - 2" امضا کنند. ولي با تهاجم شوروي به افغانستان در دسامبر 1979م، جيمي کارتر رئيس جمهور وقت امريکا اين قرارداد را از کنگره پس گرفت و مسابقه تسليحاتي بين امريکا و شوروي همچنان ادامه يافت، سرانجام پس از روي کار آمدن گورباچف و ايجاد دگرگوني هاي اساسي در سياست هاي داخلي و خارجي شوروي، توافق هايي به مراتب وسيع تر از آنچه در قرارداد سالت - 2 پيش بيني شده بود، بين امريکا و شوروي به عمل آمد. با اين حال هيچ کدام از دو طرف به ويژه امريکا، پيمان هاي محدود کردن سلاح هاي استراتژيک را رعايت نکردند و در سال هاي بعد، امريکا با اصرار بر اجراي طرح سپر موشکي، در صدد لغو پيمان سالت - 2 نيز برآمده است.
شرح مناسبت:
در انتخابات دسامبر 1995م، بنيادگرايان اسلامي که به مرور در ميان جوامع ترک نفوذ کرده و از موقعيت مناسبي برخوردار بودند، به عنوان عمده ترين گروه سياسي کشور، 158 کرسي از 550 کرسي پارلمان را به خود اختصاص دادند. در اين ميان، احزاب لائيک ترکيه با هم ائتلاف کردند تا جلوي نفوذ پارلماني اسلام گرايان را بگيرند. با اين حال نجم الدين اَربکان و رهبر اسلام گرايان ترکيه در ژوئن 1996م به نخست وزيري
رسيد و کابينه اي ائتلافي تشکيل داد. اربکان سرکوب اسلام گرايان را مغاير با دموکراسي مي دانست و مخالف رابطه گسترده با رژيم صهيونيستي بود. اربکان در عمل تلاش کرد مناسبات ترکيه را با کشورهاي اسلامي توسعه دهد. اربکان که از سرد شدن روابط ترکيه با اعراب و کشورهاي اسلامي در ارتباط با برقراري روابط با رژيم صهيونيستي و بستن آب رودخانه فرات بر روي سوريه نگران بود، در جهت نزديک شدن به کشورهاي اسلامي گام برداشت و نظاميان ترکيه و لائيک هاي اين کشور را به رويارويي با خود برانگيخت. از اين رو شوراي امنيّت ملي ترکيه که نظاميان نفوذ فراواني در آن دارند، در فوريه سال 1997م دستورالعملي را براي نخست وزير از جمله در مورد مقابله با اسلام گرايان اين کشور صادر کرد. در نهايت، چهار ماه بعد در روز 18 ژوئن 1997م، اربکان تحت فشار نظاميان ناچار به استعفا از سمت نخست وزيري شد و چندي بعد به خاطر عقايدش محاکمه و به پنج سال محروميت از فعاليت هاي سياسي محکوم گرديد. به دنبال اين وقايع، حزب اسلام گراي رفاه نيز منحل اعلام شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 19 ژوئن 1501م، سرزمين پاناما در مرکز قاره امريکا، توسط باستيداس، دريانورد و کاشف اسپانيايي کشف شد و به دنبال آن، ديگر کاشفان نيز براي شناسايي اين منطقه، به آن سرزمين اعزام گرديدند. سرزمين پاناما به سرعت ارزش استراتژيکي مهمي پيدا کرد و به مرکز تجاري عمده اي تبديل شد. پاناما که از ديرباز، تمدن کهن چيبچا را در خود داشت، تا سال 1717م بخشي از نايب السلطنه پرو بود و در آن سال، تحت نظارت اداري نايب السلطنه گرانادا که آن هم از مستعمرات اسپانيا بود، قرار گرفت. پس از آنکه کلمبيا در سال 1821م از اسپانيا استقلال يافت، پاناما نيز به آن ملحق شد و ده سال بعد، در سال 1831م به خودمختاري رسيد. (ر.ک: 3 نوامبر)
شرح مناسبت:
بِلْزْ پاسکال دانشمند و رياضي دان فرانسوي در 19 ژوئن 1623م در ناحيه کِلِرمون فرانسه به دنيا آمد. وي از کودکي علاقه زيادي به رياضيات داشت به طوري که در 12 سالگي، پس از شنيدن صدايي که از برخورد کارد و بشقاب چيني به وجود آمد، مشغول تهيه کتابي درباره مبحث صوت گرديد. وي در همين سال، مسائل و قضاياي هندسه اقليدس را بدون کمک از کتاب، حل کرد. پاسکال در سال هاي بعد تحقيقات مهمي در رياضي و فيزيک به انجام رساند که تنظيم قوانين فشار و تعادل مايعات با نام خود او، از شهرت جهاني برخوردار است. وي در 31 سالگي به همراه يکي از رياضي دانان زمان، حساب احتمالات را که امروزه در فيزيک از اهميت خاصي برخوردار است به وجود آورد. او هم چنين 180 درجه بودن مجموع زاواياي
مثلث را اثبات کرد ودر 18 سالگي نوعي ماشين حساب ساخت. پاسکال در جواني مسير تحقيقاتي خود را از مسائل فيزيک به جانب فلسفه سوق داد و بقيه عمر خود را در اين علم صرف نمود، زيرا چنان که مي گفت دل نيز براي خودش دلايلي دارد که مغز قادر به فهم آنها نيست. او به عنوان يک فيلسوف معتقد به تسامح و التقاط افکار بود و تلاش، کوشش و مناظره براي اثبات صحّت نظرات خود و بطلان نظريات را قبول نداشت. پاسکال معتقد بودکه مقام و ثروت، نه حق الهي است نه حق طبيعي، بلکه صرفاً زاده تصادف مي باشد. پاسکال با آنکه خود از هواخوهان مسيحيت بود، با اين حال با هرگونه اقدام جابرانه اي براي مسيحي کردن ديگران مخالفت مي کرد. او در اواخر عمر به مذهب گراييد وکتابهاي نامه هاي ولايتي و افکار خود را در اين باره نگاشت که شهرت فراواني يافتند و مهارت او را در نويسندگي نيز به نمايش گذاشتند. بِلْزْ پاسکال سرانجام در 19 اوت 1662م، در 39 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از آن که پابلو ژوارز در سال 1855م به رياست جمهوري مکزيک رسيد، از سفيدپوستان خلع يَد کرد و از قدرت کليسا در اين کشور کاست. اين اقدامات، خشم اروپاييان استعمارگر را برانگيخت و کشورهاي اروپايي به رهبري فرانسه، در مکزيک نيرو پياده کردند. اين نيروها به حمايت از کليسا و سرمايه دارانِ متمايل به غرب پرداخته و در فوريه 1866، شاهزاده ماکسيميليان را در مکزيک به تخت سلطنت نشاندند. اما ژوارز، انقلابي مکزيکي مبارزه عليه نيروهاي فرانسوي و سلطنت طلبان را ادامه داد و
اروپاييان را به شکست کشاند. با شکست استعمارگران، ماکسيميليان، پادشاه تحميلي اروپا در 19 ژوئن 1867م نيز اعدام شد و در مکزيک حکومت جمهوري اعلام گرديد.
شرح مناسبت:
اولين وسيله پرنده که قادر بود بدون نياز به باند پرواز، به طور عمودي از زمين پرواز کند و فرود آيد و يا در هوا ثابت بماند، بالگرد نام گرفت. اين وسيله براي اولين بار توسط انريکو فورلانيني مهندس ايتاليايي در نوزدهم ژوئن 1877م در بندر اسکندريه مصر آزمايش شد. اين بالگرد ابتدايي مدتي بعد توسط سيکورسکي، کارشناس امريکايي لهستاني الاصل تکميل و اين اختراع به نام وي ثبت گرديد. (ر.ک: 29 مه)
شرح مناسبت:
پس از استقلال الجزاير از فرانسه، احمد بن بلا مبارز انقلابي اين کشور در سپتامبر 1962م به نخست وزيري و سپس به رياست جمهوري الجزاير رسيد. بن بلا، حکومتش را با کودتا عليه بن يوسف بن خلده که چند ماه پس از استقلال کشور حکومت کرده بود، آغاز نمود. در اين کودتا وي از حمايت چريک هاي سازمان يافته در ارتش سي هزار نفري، تحت فرمان هواري بومدين برخوردار بود. اما بن بلا سه سال بعد، خود قرباني کودتا شد. در 19 ژوئن 1965 سرهنگ بومديَن، وزير دفاع بن بلا، با يک کودتاي نظامي، رئيس جمهور الجزاير را ساقط کرد و خود زمام امور را در دست گرفت. احمد بن بلا رئيس جمهور نيز تا زمان مرگ بومدين در سال 1978م در زندان به سر برد و سرانجام در سال 1982م در زمان حکومت شاذلي بن جديد پس از هفده سال، از زندان آزاد شد.
شرح مناسبت:
در اوايل سال 1789م لويي شانزدهم پادشاه فرانسه، با توجه به خالي بودن خزانه با اعلام نوعي حالت فوق العاده، نمايندگان همه طبقات کشور را در مجمعي به نام مجلس طبقات گرد هم آورد اما از حضور مردم عادي در اين اجتماع که با حضور اشراف و وابستگان دربار تشکيل شد، جلوگيري نمودند. لويي شانزدهم در نطق افتتاحيه خود در 5 مه 1789م به جاي اينکه وعده اصلاحات و تغييراتي را به نمايندگان بدهد و آن ها را به طرح و ارائه پيشنهادات اصلاحي ترغيب نمايد فقط گفت که وظيفه مجلس، مشورت و اظهارنظر براي حل مشکلات مالي کشور است و به ديگر سخن موظف است براي ماليات
هايي که از طرف دولت وضع مي شود به نام ملت صحّه بگذارد. هم چنين در اين مجلس، به آراء طبقه سوم و پايين اعتنايي نشد و اين امر باعث اجتماع ضدسلطنتي آنان گرديد. از اين رو، در تاريخ 20 ژوئن 1789م سوگند ياد کردند که تا قانون اساسي فرانسه بر پايه هاي محکمي استوار نشده باشد از هم جدا نشوند. از اين تاريخ، انقلاب فرانسه وارد اولين مرحله خود شد و مجلس مؤسسان شروع به نوشتن قانون اساسي کرد. در اين ميان ظلم و ستم لويي شانزدهم باعث خشم مردم گرديد که در نهايت سر به شورش برداشتند. آنان به مخازن اسلحه دولت حمله ور شده و مقداري توپ و تفنگ به دست آوردند و به طرف زندان باستيل که محل زندانيان سياسي بوده رفته و آن جا را با خاک يکسان کردند. فتح باستيل که آغاز اصلي انقلاب کبير فرانسه محسوب مي شود، ضربه مستقيمي بود که توسط ملت بر حکومت استبداد وارد آمد. اين حوادث، تاثيرات متعددي در فرانسه و حتي ديگر کشورهاي مجاور ايجاد کرد به طوري که اين انقلاب به عنوان مبداء تاريخ معاصر اين کشور به شمار مي آيد. گرچه انقلاب کبير فرانسه با شعار فريبنده آزادي، برابري و برادري آغاز شد ولي حاصل آن نه آزادي و نه عدالت بود و نه برادري و برابري. خفقان دوران حکومت رهبران انقلاب کبير فرانسه از هر دوراني در فرانسه بيشتر و دامنه ظلم و بي عدالتي از هر زماني گسترده تر بود. رهبران انقلاب فرانسه نه فقط آزادي و عدالت را براي هم وطنان خود به ارمغان نياوردند، بلکه از
تحمل عقايد يک ديگر هم عاجز بودند و حتي سر بسياري از رهبران انقلاب به دست دوستان و همرزمان خودشان زير تيغه گيوتين رفت.
شرح مناسبت:
يکي از مهم ترين وقايعي که در جريان انقلاب فرانسه موجب تزلزل و سقوط رژيم سلطنتي گرديد، ماجراي فرار لويي شانزدهم و خانواده اش از پاريس بود. اين تصميم زماني اتخاذ شد که لويي شانزدهم پس از ممانعت مردم براي مسافرتش به خارج از پاريس، احساس کرد که با او مانند يک زنداني رفتار مي شود. هم چنين تقويت نيروهاي افراطي مجلس مؤسسان و نافرماني و بي انضباطي در ميان سربازان و بي اعتمادي نسبت به فرمانده گارد ملي، از جمله عواملي بود که در تصميم لويي شانزدهم به فرار از پاريس موثر افتاد. اما هنگامي که کالسکه بزرگ سلطنتي در بيستم ژوئن 1791م در حال خارج کردن اعضاي خانواده پادشاه فرانسه بود، نيروهاي انقلابي آن را شناخته و به پاريس باز گرداندند. بازگشت شاه و همسرش به پاريس توأم با تحقير و اهانت بود و با جنجالي که بر سر آن برخاست، خانواده سلطنتي از آن به بعد تحت مراقبت بيشتري قرار گرفتند. از فرداي آن روز تلاش براي برکناري لويي شانزدهم و الغاء رژيم سلطنتي آغاز شد تا اينکه اين امر با اعدام لويي شانزدهم در 21 ژانويه 1793م صورت پذيرفت. (ر.ک: 21 ژانويه)
شرح مناسبت:
ملکه ويکتوريا پادشاه معروف بريتانيا از طرف پدر متعلق به خانواده اي بود که از آلمان به انگلستان آمده و بر تخت شاهي قرار گرفته بودند. وي در 18 سالگي به پادشاهي انگلستان رسيد و با پسر عموي خود ازدواج کرد. با ادامه دوران سلطنت ويکتوريا، امپراتوري بريتانيا به سوي شرق پيش رفت و به اوج عظمت خود نزديک شد. فتح کامل هندوستان نيز در روزگار او
صورت گرفت و پيروزي هاي فراواني نصيب انگليسي ها گرديد. ويکتوريا با مرگ شوهرش بسيار پريشان شد؛ زيرا وي مردي کاردان و مشاوري برجسته بود. در آن هنگام، ملکه 42 سال داشت و چهل سال بقيه عمر را به سوگواري از دست دادن شوهر گذرانيد و در همه اين دوران، لباس سياه را از تن در نياورد. ولي در عين حال به کار کشورگشايي و استعمار ديگر کشورها مي پرداخت. در دوران حکومت او، به دليل وسعت مستعمرات انگلستان اين مثل معروف بود که "آفتاب هيچ گاه در بريتانيا غروب نمي کند. در سال 1900م ملکه ويکتوريا به بيماري دچار شد و سرانجام در 22 ژانويه 1901 پس از 63 سال سلطنت در 82 سالگي درگذشت. (ر.ک: 22 ژانويه)
شرح مناسبت:
جزيره اوکيناوا واقع در جنوب ژاپن در 20 ژوئن 1875م به تصرف نيروهاي امپراتوري ژاپن درآمد. اين منطقه که 1250 کيلومتر مربع مساحت و 350 مايل تا جزاير ژاپن فاصله دارد از اين تاريخ جزئي از کشور ژاپن به حساب آمد. جزيره اوکيناوا تا آخرين سال جنگ جهاني دوم، در دست قواي ژاپني بود اما در سال 1945م اين جزيره استراتژيک شرق دور با وجود دفاع سرسختانه ارتش ژاپن، توسط نيروهاي امريکايي اشغال شد. اين نيروها در 1958م از ژاپن خارج شدند، اما جزيره اوکيناوا همچنان در اشغال ارتش امريکا باقي ماند. در پي مذاکرات طولاني ميان واشينگتن و توکيو، سربازان امريکايي در سال 1972 به اشغال جزيره اوکيناوا خاتمه دادند ولي پايگاه مهم خود را در اين جزيره تخليه نکردند. از آن زمان، مردم ژاپن همواره به وجود اين پايگاه و استقرار نيروهاي امريکايي
در جزيره اوکيناوا اعتراض کرده اند و خواستار برچيده شدن پايگاه نظامي امريکا در اين جزيره مي باشند.
شرح مناسبت:
در اواخر قرن نوزدهم، زندگي سنتي و بي آلايش مردم چين زير نفوذ غرب گرايي رو به اضمحلال بود. در سال 1894، چين، شبه جزيره کره را در برابر جنگ با ژاپن از دست داده بود و کشورهاي قدرت مند آن روز اروپا هم چون انگليس، آلمان و روسيه قسمت هايي از سرزمين چين را اشغال کرده بودند. در گرماگرم چنين دوران ضعف و حقارتي بود که تعدادي از نظاميان چيني يک جنبش ناسيوناليستي ضدغربي به نام بوکسورها يا جامعه مشت هاي موزون و هماهنگ عليه خارجيان پديد آوردند که خواه ناخواه افراد بسيار تندرو و متعصبي هم داخل آن بودند. بوکسورها، سفارتخانه هاي دولت هاي غربي در پکن راتصرف کردند و به مبارزه شديد با مبلّغين اروپايي در چين پرداختند. اين حوادث که مي توانست به قطع کامل نفوذ بيگانگان از خاک چين منتهي گردد به مذاق هيچ يک از کشورهاي استعماري آن روز سازگار نبود. بنابراين آنان ارتشي از شش کشور ژاپن، انگليس، روسيه، فرانسه، آلمان وبه بهانه حفظ جان اتباع خويش تشکيل داده و به سرکوب قيام پرداختند. پس از سرکوب جنبش بوکسورها دولت وقت چين مجبور به پرداخت غرامت سنگيني به استعمارگران شد. اين رويداد و وقايع بعدي باعث ظهور سون يات سن رهبر انقلاب چين، سقوط خاندان امپراتوري منچو و استقرار نظام جمهوري در سال 1912 گرديد.
شرح مناسبت:
کازيمير فونک بيوشيمي دان لهستاني در سال 1884م به دنيا آمد و تحصيلات خود را در آلمان، انگلستان و فرانسه ادامه داد و به عنوان بيوشيميست به کار مشغول گرديد و به مطالعه و تحقيق پرداخت. دکتر زيمير فونک بعد از
يک سلسله تحقيقات در 20 ژوئن 1912 متوجه شد که در مواد غذايي مصرفي انسان، موادي وجود دارد که براي سلامتي و ادامه حيات ضروري است. او اين مواد را ويتامين ناميد. ويتامين ها در حقيقت موادي هستند که مغذّي نيستند بلکه براي رشد، ترميم و توليد مثل طبيعي، ضروري اند.
شرح مناسبت:
احمد سوکارنو قهرمان استقلال اندونزي و اولين رئيس جمهور اين کشور در ششم ژوئن 1901م در جاوه اندونزي به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات متوسطه، در رشته مهندسي ادامه تحصيل داد و به اخذ درجه دکتري نائل آمد. سوکارنو از زمان تحصيل، فعاليت هاي سياسي داشت و وارد گروه هاي سياسي شد. وي در سال 1926 احزاب بومي اندونزي را براي جنگ عليه نيروهاي استعمارگر هلند سازماندهي کرد. از اين رو پس از چند بار دستگيري توسط هلندي ها، در سال 1940 به سوماتْرا تبعيد شد و در زمان حمله ژاپن به اندونزي در جريان جنگ جهاني دوم، با تلاش فراوان از پيش روي آنها در اندونزي جلوگيري کرد. در سال 1945 و به هنگام استقلال اندونزي از هلند، سوکارنو به رياست جمهوري رسيد و علي رغم حملات هلندي ها، به پيروزي نهايي دست يافت. اما با انفجار بمب هسته اي در ژاپن در جريان جنگ جهاني دوم و تسليم آن کشور، مجدداً هلندي ها حملات خود را عليه اندونزي شدت بخشيدند. ليکن کار به جايي نبردند و آزادي خواهان به رهبري سوکارنو موفق شدند در سال 1948م به پيروزي نهايي نائل آيند. سوکارنو در سال 1956م با صدور دستور تأسيس مجلس ملي اندونزي به موقعيت سياسي خود اعتبار بيشتري بخشيدند.
او به همراه تيتو و جمال عبدالناصر رؤساي جمهور يوگسلاوي و مصر از بنيان گذاران اصلي جنبش عدم تعهد بود. ليکن در فاصله سال هاي 1957 تا 1964م حوادثي مانند درگيري با مالزي، شورش در ارتش، مخالفت هاي مردمي، تيرگي روابط با شوروي و نيز ازدواج هاي متعدد و پرخرج و جمع آوري کلکسيون هاي گران بها، اعتبار داخلي و خارجي سوکارنو را مخدوش نمود و پايه هاي حکومت وي را متزلزل ساخت. سوکارنو، در نهايت در ماجراي اسرارآميز کودتاي حزب کمونيست اندونزي و سپس طي کودتاي وابسته به غرب به رهبري ژنرال سوهارتو در سال 1965م به شدت منزوي شد و به جز حضور در مراسم و تشريفات مربوط به مقام رياست جمهوري اختياري نداشت تا اينکه در 12 مارس 1967م مجبور به استعفا گرديد. در جريان درگيري ژنرال سوهارتو با کودتاگران کمونيست، يکي از کشتارهاي بي سابقه در تاريخ به نمايش درآمد به طوري که ظرف چند روز اول، بين 400 تا 700 هزارنفر را به بهانه کمونيست بودن به کشتن داد. احمد سوکارنو سرانجام در 20 ژوئن 1970م در 69 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آنتوان فرانسوا پروود گزيل معروف به آبه پروو، رمان نويس فرانسوي در 21 ژوئن 1697م در فرانسه به دنيا آمد. آنتوان در مدرسه مذهبي يسوعيان، تحصيلات درخشاني انجام داد و به سلک روحانيان درآمد، اما خوي ناپايدار و طبع ماجراجوي او باعث شد که چند بار شغل خود را تغيير دهد گاه زندگي مذهبي و گاه زندگي نظامي پيش گيرد. او هم چنين پس از پيوستن به جامعه مذهبي شهر رُوان فرانسه، به مقام استادي در وعظ و خطابه
رسيد و موعظه هاي آميخته با فصاحت و بلاغتش، استعداد و لياقت او را در اين زمينه آشکار کرد. اين بار نيز از زندگي خشک و تعصب آميزْ سرخوردگي يافت و پس از عزيمت به انگلستان و فراگيري زبان انگليسي و مطالعه آثار شاعران و فيلسوفان اين کشور، راهي هلند گرديد. آبه پروو از اين زمان، زندگي ادبي خود را آغاز کرد و از خاطرات و تجربه هاي گذشته براي خلق اثر بزرگ خود به نام "خاطرات و ماجراهاي مردي صاحب ذوق که انزوا برگزيد" در هشت جلد، سود جست. اين کتاب که نشانه هايي از زندگي پروو را دربر دارد، به سبب جاذبه موضوع، لحن عاطفي و نقش هايي از واقعيت، خوانندگان را مسحور خود ساخت و علي رغم ايجاد جنجال فراوان، با استقبال مردم مواجه شد. پروو سپس کتاب موافق و مخالف را در بيست جلد و هفت هزار صفحه منتشر کرد. وي در اين مجموعه، با لحني دلپذير و دور از هرگونه فضل فروشي، احساس ها و عکس العمل هاي شخصي را در برابر مشاهدات و برخوردها نشان مي دهد و با آگاهي و بينش قابل توجهي درباره ادبيات و آداب و رسوم در انگلستان، مطالب سودمندي عرضه مي کند. پروو در سال 1734م به کشورش بازگشت و رمان پير صومعه کيلرين را در شش جلد منتشر کرد. اين کتاب نيز سرگذشت مردي را نشان مي دهد که در طي سفرهاي خود با ايمان راسخ و صحت عمل و درست کاري، در برابر پيش آمدهاي دشوار زندگي اجتماعي قرار مي گيرد. پروو پس از آنْ از نوشتن رمان دست کشيد و وقت
خود را به ترجمه کتاب هاي مهم و معروف صرف کرد. آبه پروو در دوران حيات ادبي خود، در حدود دويست جلد کتاب انتشار داد که پنجاه جلد آن ترجمه آثار ديگران است. آثار پروو با وجود تعداد فراوان، فاقد ارزش هنري است و چيزي که در داستان هايش بيش از هر چيز توجه او را به خود معطوف مي داشته، عشق و عواطف است، به طوري که درباره او گفته اند: زبان عشق، زبان طبيعي پروو بوده است. آنتوان پروو سرانجام در 16 اکتبر 1762م بر اثر سکته قلبي در 65 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژان پل سارْتْرْ نويسنده معروف فرانسوي، در 21 ژوئن 1905م در شهر پاريس فرانسه به دنيا آمد. وي در خردسالي پدر را از دست داد و تحت نظر مادر و مادربزرگش تربيت يافت. سارتر پس از اخذ دانش نامه خود به تدريس پرداخت و از 33 سالگي، فعاليت مطبوعاتي خود را آغاز کرد. وي در سال بعد مجموعه داستان هاي کوتاه را تحت عنوان ديوان منتشر نمود و سپس خود، رماني به نام تهوع نگاشت که باعث شهرت او شد. وي در اين کتاب، انديشه خود را درباره پوچي زندگي و آرزوهايي که به ناکامي و آشفتگي روح مي انجامد، منعکس مي سازد. وي هم چنين در مجموعه داستان هاي کوتاه ديدار نيز کساني را توصيف کرده است که هر يک مي خواهند به نحوي از زندگي پوچ خود بگريزند، اما هر جا مي روند به ديواري بر مي خورند که راه گريزشان را ناممکن مي سازد. سارتر در سال هاي بعد، به نشر عقايد خود پرداخت و در شمار
رهبران مکتب اگزيستانسياليسم يا اصالت وجود قرار گرفت. بر اساس اين مکتب فلسفي، انسان و هستي او مرکز و غايت همه مسائل است. سارتْرْ شالوده نظريات فلسفي خود را با تکيه بر آثار فلاسفه بزرگ جهان قرار داد. به نظر او، اين فلسفه پاسخي به دردهاي وي و ديگر ابناء بشر بود. پل سارْتْر مي گفت: آن چه که من از زندگي دارم اين است که فقط زنده هستم و اين هم يک کيفيت خسته کننده است. من زندگي مي کنم، فقط براي آن که بميرم. همه ما، وجودهاي مجعولي در يک دنياي مجعول هستيم. وي درباره آزادي، مي گفت: در اين دنياي ماشيني، ما آدميان محکوم به آزادي هستيم، اما اين آزادي ما را مجبور مي سازد که در جستجوي ذات واقعي خويش برآييم و رنج و ملال شخصي را با بزرگواري پذيرا گرديم. مذهب اصالت وجودِ سارْتر را مي توان به تسليم شجاعانه در برابر سرنوشت توصيف کرد که تعبير جديدي از بدبيني برخي فلاسفه است، اما بدون گله و شکايت. وي مي گفت، بگذاريد بدين فکر خرسند باشيم که تماشاگران شيفته وجود هستيم، ولي با آنچه مشاهده مي کنيم هيچ گونه نسبت اساسي نداريم. سارْترْ عقيده نويسندگان گذشته را که از زير بار تعهد شانه خالي مي کردند و به اصل هنر براي هنر معتقد بودند، طرد مي کند و نظر چنين نويسندگان را که اگر هم جامعه را وصف مي کردند، چون ناظري ساده يا دانشمندي بودند که اجتماع را آزمايشگاه خود مي پنداشته اند، قبول ندارد. در نظر سارتر، عالم ادب نيز بايد مانند هر امر ديگر، هدفي را دربرداشته
باشد و از حال بي طرفي و بي غرضي بيرون و وظيفه خود را نسبت به عالم بشريت انجام دهد. افراد در نظر ساتر، اجزايي هستند که در هم تاثير متقابل مي گذارند و ميان آنان تفاهمي است که موجب تشکيل روح کلي و واحد مي گردد، پس هيچ کس نبايد به کار ديگران بي اعتنا بماند. به عقيده او، در دنيا خدايي وجود ندارد و زندگي چيز بيهوده اي است. وي شخصاً آدم فوق العاده بدبيني بود با اين حال، او ترجمان احساسات نوميدانه ميليون ها اروپايي است که زير شلاق گرسنگي و بيکاري و عواقب جنگ، خرد و خسته شده بودند. پل سارتر نظرات خويش را ضمن يک سري کتاب، داستان کوتاه و قصه و نمايش نامه و مقالاتي منتشر مي ساخت که بازتاب فراواني در جامعه مي يافت. همانقدر که فلسفه پل سارتر مورد انتقاد و اتهام قرار گرفته است، نوشته هايش هم از نظر بسياري از مردم و منتقدين، ناپسند و هرزه است. بسياري از جهان، فلسفه اش را فساد انگيز و غيراخلاقي شناخته اند به طوري که در سال 1948، نوشته هايش از طرف واتيکان، ضاله و گمراه کننده قلمداد گرديد و براي هر کاتوليکي مطالعه آن ممنوع شد. علي رغم آن که سارتر هميشه از انسان گرايي دم زده است ولي به عنوان نمونه، وي بارها بر مظلوميت رژيم صهيونيستي اشک تمساح مي ريزد و از ستم اعراب، به ويژه آوارگان فلسطين که سرزمينشان غصب شده، ناله ها سر مي دهد. سارتر، مدت ها نويسنده و فيلسوف مورد علاقه و باب روز بود، اما بعدها از اين نفوذ کاسته
شد و بر مخالفان عقايد او افزوده گشت. از ديگر آثار سارتر مي توان از تخيل، بود و نبود، راه هاي آزادي، شيطان و خدا و انديشه هايي درباره قوم يهود نام برد. ژان پل سارْترْ سرانجام در سال 1980م در هفتاد و پنج سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
با پيروزي انقلاب اسلامي ايران و قرار گرفتن منطقه خاورميانه در وضعيت حساس، امريکا به فکر تدارک نيروي نظامي در اين نقطه افتاد. در حقيقت با توجه به مسئله نفت و اهميت آن براي غرب، جيمي کارتر، رئيس جمهور وقت امريکا، طي دستوري، به تشکيل نيروهاي سريع الانتقالي که بدون بر هم زدن توان رزمي نيروهاي امريکايي، در مواضع مورد نظر سران کاخ سفيد در تمام نقاط جهان قادر به واکنش فوري باشند، فرمان داد. اين نيروي يک صد و ده هزار نفري که مجهز به کشتي و هواپيما هستند براي حفاظت از جريان نفت به غرب وارد عمل مي شوند. حضور مداوم ناوگان نظامي در منطقه، رهبري مشاوره هاي نظامي مشترک و رزمايش هاي نظامي در منطقه خليج فارس و شبه جزيره عربستان از جمله اهداف اين نيرو مي باشد. هم چنين با توجه به عدم توانايي امريکا براي يورش نظامي وسيع در آن مقطع براي درگير شدن در منطقه خليج فارس، اين کشور دست به فعاليت هاي ديگري زد که مسلح ساختن کشورهاي طرفدار امريکا در منطقه، هماهنگي با شوروي و چين، ايجاد جنگ تبليغاتي جهت ايجاد خصومت بين ايران و کشورهاي عربي، تلاش وسيع ديپلماسي در به انزوا کشاندن ايران و تقويت بيش از پيش نيروهاي واکنش سريع از آن جمله بود. به دست
آوردن اين اهداف از طريق تأسيس يک فرماندهي نظامي جديد براي خاورميانه اِعمال مي شد که بعدها به عنوان نيروي واکنش سريع شناخته شد. اين نيرو توانايي آن را داشت تا با بروز هر واقعه اي، در صورت لزوم، ظرف 48 ساعت خود را به آن منطقه در هر نقطه از جهان برساند. علي رغم اين تلاش ها، حضور ناوگان امريکا در آب هاي اطراف ايران، خللي در عزم جمهوري اسلامي در حراست از مرزهاي ميهن اسلامي و تقويت همه جانبه قواي خودي ايجاد نکرده است.
شرح مناسبت:
گاليلو گاليله فيزيک دان و ستاره شناس ايتاليايي در 15 فوريه 1564 به دنيا آمد و ضمن تحصيل در دانشگاه، قانون پاندول را کشف نمود و پس از فراگيري علوم متعدد به نجوم روي آورد. وي در سال 1632م، در ردّ عقايد بطلميوس درباره منظومه شمسي کتابي تحت عنوان "محاوره درباره دو منظومه بزرگ جهان" نوشت و برخلاف جريان غالب فکري مبني بر ساکن و مرکز بودن زمين، اعلام کرد که زمين به دور خورشيد مي گردد. انتشار عقايد گاليله مخالفت مقامات کليسا را برانگيخت و اعتراضات شديد را عليه گاليله به وجود آورد. گاليله نمي توانست مخالفين خود را به وسيله تجربه و مشاهده محکوم کند، زيرا آنان هيچ گونه استدلال غيرمذهبي را نمي پذيرفتند. براي مقامات کليسا هر چيز غير از کتاب مقدس و ارسطو بي ارزش بود و کليسا هرگز اجازه نمي داد که يک فرد غير روحاني، کتاب مقدس را مطابق ميل خود تغيير دهد. سرانجام، سال بعد، پاپ، گاليله را به رُم احضار کرد و نظراتش را کفرآميز خواند. گاليله پس از بازجويي
هاي همراه با اهانت، شکنجه، آزار و حبس، براي حفظ جان خود، به انکار عقيده اش پرداخت و سرانجام در 22 ژوئن 1633م در کليساي سنت ماري همانند يک گنه کار و مجرم به محاکمه کشيده شد. دستگاه کليسا، گاليله را وادار کرد که يا عقايد خويش را انکار کند يا با مجازات مرگ رو به رو شود. در نتيجه، وي به ظاهر عقايد خود را انکار کرد و از آن پس به علومي غير از نجوم پرداخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جوزپه ماتْسيني، نظريه پرداز انقلابي ايتاليا در 22 ژوئن 1805م در جِنُوا در اين کشور به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود وارد دانشگاه جِنُوا شد و سپس به مبارزين انجمن سري پيوست که براي آزادي ايتاليا از سلطه اتريش تلاش مي کردند. ماتْسيني در اين راه به زندان افتاد و پس از آزادي، نهضت ايتالياي جوان را با سه هدف عمده تشکيل داد: وحدت ايتاليا، ايجاد جمهوري ايتاليا و شکل دادن اروپا به صورت اتحاديه اي از کشورهاي آزاد و مساوي. وي بار ديگر رنج زندان را به جان خريد اما در همه جا به دنبال برپايي انقلاب بدون خون ريزي بود. از اين رو به کشورهاي فرانسه و سوئيس رفت و چون وي را از آنجا راندند در انگلستان اقامت گزيد. از ديدگاه وي، انقلاب، کار اصول و افکار است نه کار سرنيزه. وي گرچه به ناسيوناليسم و ميهن پرستي معتقد بود اما از آرماني فراتر از ملت دفاع مي کرد و در حقيقت، ايجاد يک جمهوري متحد از بشريت را مدّنظر داشت. ماتسيني در اين باره مي گفت بايد بکوشيم از بشريت، خانواده واحدي بسازيم و آرمان هاي ملي را در خدمت آرمان بزرگ تر بشريتي واحد، به کار گماريم. هر قوم بايد به مثابه نغمه و آهنگي جدا، ولي هماهنگ با سمفوني دنيايي پر آرامش باشد. ماتسيني مي گفت: بشريت، وقتي حقيقتاً به وجود خواهد آمد که همه مردمي که سازنده آن هستند، حق انتخاب آزادانه حکومت را به دست آورند و در اتحاديه اي گرد آيند که اعلاميه اي از اصول
و قراردادهاي مشترک براي رسيدن به هدفي مشترک يعني کشف و اعمال اخلاقي جهاني، بر آن حاکم و راهنما باشد. انديشه ماتسيني از سوي حاکمان کشورها، به عنوان نظريات خطرناک تلقي گرديد و او بيست سال آخر عمر خود را در اختفا به سر برد. وي از هر نهضت ترقي خواهانه در دنيا پشتيباني مي کرد. مع هذا يکي از مردان قرن بود که دائماً تحت تعقيب و شکنجه و آزار قرار داشت. او به خاطر عشق بزرگش به انسانيت، هر جا مي رفت رانده مي شد و تبعه هيچ مملکتي نبود. مردم بسياري از او متنفر بودند و سرانجام در عين آوارگي و سرگرداني در دهم مارس 1872م در 67 سالگي جان سپرد. با اين حال تشييع با شکوهي براي او ترتيب داده شد و هشتاد هزار نفر در اين تشييع شرکت کردند.
شرح مناسبت:
ساموئل تايلر کالريج، اديب انگليسي در 21 اکتبر 1772م در انگلستان به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات ابتدايي و متوسطه خويش، در نوزده سالگي به دانشگاه کمبريج راه يافت ولي موفقيتي به دست نياورد و کالج را ترک نمود. وي در اواخر قرن هجدهم، با برخي شاعران بزرگ انگلستان آشنا شد و تحت تأثير آنان به تکامل هنري دست يافت. کالريج در طي سفر به آلمان، در هنر و عقايد فلسفي او تغييرات شگرفي پديد آمد که پس از بازگشت، به معرفي آثار و افکار فيلسوفان آلماني به ويژه هِگِل و پيروانش پرداخت. در اين ميان، بيماري و کسالت دائمي و ناکامي هاي خانوادگي، چنان در روح وي تأثير گذاشت که به يکباره از همه چيز مأيوس شد
و از زندگي دل زده گرديد. با اين حال، به کارهاي ادبي خود ادامه داد و با انتشار روزنامه اي به نام دوستان، به بحث و تفسير درباره آثار شکسپير مشغول شد. وي به تدريج همه کارها را کنار گذاشت و فقط به ارشاد و راهنمايي مردم پرداخت. کالريج، شاعري توانا و فيلسوفي عميق بود و در نقد ادبي جديد، علوم الهي، سخنوري و بسياري از علوم ديگر دست داشت. وي را مؤسس نقد ادبي جديد در زبان انگليسي و يکي از بزرگترين منتقدان ادبي آن زمان مي دانند. مهم ترين اثر منثور کالريج، ترجمه احوال ادبي است که در آن، عقايد و نظرات ادبي و فلسفي خويش را مورد بحث قرار داده است. هم چنين ملاّح سالخورده، گفتگوي سر ميز و مجموعه اشعار از ديگر آثار اوست. ساموئل تايلر کالريج سرانجام در 22 ژوئن 1834م در 62 سالگي چشم از جهان فروبست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ويليام مک دوگل، روانشناس و فيلسوف انگليسي - امريکايي، در 22 ژوئن 1871م در چِتِرتون انگلستان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات دانشگاهي خود، استاد روان شناسي دانشگاه آکسفورد گرديد و به تدريس پرداخت. مک دوگل در طي جنگ جهاني اول، وارد رسته پزشکي ارتش انگليس شد و پس از جنگ، با عزيمت به امريکا، رياست قسمت روان شناسي دانشگاه هاروارد را برعهده گرفت. وي اساساً يک روان شناس بود ولي فلسفه اي نيز داشت که از مطالعات روان شناسي اش سرچشمه مي گرفت. اين فلسفه جنبه دوگانه يا ثنويّت داشت، بنابر آن، جهان از دو جوهر متخالفِ ماده و ذهن درست شده است. ذهن، جوهر انديش گر و ماده، جوهر منبسط است. اين نظريه دوگانه که نخست در فلسفه دکارت ارائه شد، به مک دوگل کمک کرد که هم روان شناسي و هم فلسفه خود را تشريح کند. وي اعلام داشت شواهدي وجود دارد که يک روح، فعاليت هاي بدن را رهبري مي کند. به عقيده مک دوگل، همه يا بعضي از تجليات حيات و ذهن که انسان زنده را از انسان مرده و اجسام غير آلي متمايز مي سازد، ناشي از عملياتي است که در درون وي از چيزي داراي ماهيتي متفاوت از بدن يا مصدري جاندار صادر مي شود. اين چيز عموماً به صورت وجودي غيرمادي يا فردي يا روح تصور مي شود. بنابراين، حقيقت اساسي رفتار آدمي، عکس العمل هاي ماشيني و کورکورانه نسبت به انگيزه هاي خارجي نيست، بلکه کوششي دروني و هدف دار است. ويليام مک دوگل هم چنين از
پيشروان روان شناسي اجتماعي و روان شناسي فيزيولوژي بود و در مسائل روان شناسي، به زيست شناسي توجه داشت. از مک دوگل آثار متعددي برجاي مانده که جسم و روح، علم اخلاق، سيرت و سلوک حيات، مرزهاي روان شناسي و معماي زندگي از آن جمله است. ويليام مک دوگل سرانجام در 28 نوامبر 1938م در 67 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ارتش آلمان پس از اشغال هلند، نروژ و بلژيک در ماه مه 1940، به فرانسه حمله کرد و پس از شکست دادن نيروهاي متحد انگليسي و فرانسوي، در روز چهاردهم ژوئن 1940م، پاريس را به تصرف درآورد. نيروهاي آلماني در مسير پيشروي سريع خود، روز هفدهم ژوئن، شهرهاي مهم فرانسه را نيز تصرف کردند و در جبهه شرق، تا مرز سوئيس و در غرب تا ساحل اقيانوس اطلس پيش رفتند. در اين هنگام، مارشال هانري پُتَن، قهرمان جنگ جهاني اول که براي رهبري فرانسه در زمان جنگ برگزيده شده بود، چون ادامه جنگ را بي فايده ديد، در روز هفدهم ژوئن 1940م، تقاضاي ترک مخاصمه کرد. هيتلر بي درنگ اين تقاضا را پذيرفت و اين قرارداد در 22 ژوئن 1940م به امضا رسيد. با امضاي قرارداد ترک مخاصمه عمليات نظامي بين نيروهاي طرفين نيز سه روز بعد در روز 25 ژوئن به پايان رسيد. به موجب اين قرارداد، نيروهاي آلمان، تمام مناطق شمالي فرانسه تا مرز سوئيس و هم چنين ايالات غربي فرانسه در طول اقيانوس اطلس تا مرزهاي اسپانيا را اشغال کردند و در حدود يک سوم خاک اين کشور در جنوب شرقي فرانسه که قسمتي از مرزهاي سوئيس، ايتاليا، اسپانيا و سواحل مديترانه را شامل مي شد در اختيار حکومت پُتَن قرار دادند. پس از آن، مارشال هانري پُتَن فرانسوي با حمايت آلمان به نخست وزيري فرانسه رسيد. با اين حال، ژنرال دوگل ديگر فرمانده نظامي فرانسه و اين حکومت، با توجه به مرکز آن در شهر ويشيِ فرانسه، حکومت ويشي نام گرفت. دوگل با حمايت
تعدادي از نيروهاي فرانسوي، در خارج از اين کشور، دولت فرانسه آزاد را تشکيل داد، تا آن که در ماه مارس 1945م، فرانسه از اشغال آلمان خارج شد، دوگل به پاريس بازگشت و رياست جمهوري فرانسه را به دست گرفت. لازم به ذکر است قرارداد تسليم فرانسه به آلمان که در حضور هيتلر به امضا رسيد در همان محلي منعقد شد که قرارداد تسليم آلمان به فرانسه، پس از جنگ جهاني اول، امضا شده بود.
شرح مناسبت:
هيتلر تا قبل از حمله به شوروي، بسياري از کشورهاي اروپايي را اشغال کرده بود و با حمله به شوروي قصد داشت تا به طرح هاي توسعه طلبانه خود جامه عمل بپوشاند. از اين رو، سحرگاه روز بيست و دوم ژوئن 1941م در روز و ساعت تعيين شده براي آغاز عمليات، نيروهاي آلمان در سراسر خطوط مرزي خود در خاک لهستان و هم چنين در طول مرزهاي روماني با شوروي و درياي بالتيک دست به حمله گسترده اي عليه اتحاد شوروي زدند. با اينکه قبل از آغاز جنگ، ميان آلمان و شوروي، قرارداد دوستي و عدم تجاوز امضا شده بود، اما هيتلر طبق معمول، گناه آغاز جنگ را به گردن طرف مقابل انداخت و مدعي شد که روس ها علي رغم قرارداد دوستي و عدم تعرض با آلمان، در تدارک حمله به آلمان بوده اند و طي چند هفته گذشته به عمليات اکتشافي در خطوط دفاعي آلمان پرداخته و در چند مورد از خطوط مرزي عبور کرده اند. هيتلر عنوان کرد که سربازان آلماني نه فقط براي ميهن خود، بلکه براي نجات اروپا مي جنگند. با آغاز اين عمليات
که "بارباروسا" به معني ريش قرمز نام داشت، نيروهاي آلمان به سرعت در داخل خاک شوروي شروع به پيشروي کردند و در طول سه ماه، در حدود شش صد هزار کيلومتر مربع از خاک شوروي را به تصرف خود درآوردند. در اين ميان، با پيشروي نيروي هاي مهاجم، قواي آلماني تا حومه مسکو پايتخت شوروي پيشروي کردند اما با فرا رسيدن فصل سرما، ارتش آلمان زمين گير شد. مردم و نظاميان شوروي نيز در شهرهاي مختلف به ويژه مسکو، لنين گراد و استالين گراد مقاومت سرسختانه اي از خود نشان دادند و به تدريج سربازان آلماني را مجبور به عقب نشيني کردند. اين مسئله باعث شد تا هيتلر، سرداران معروف ارتش آلمان را که معتقد به عقب نشيني و يا تغيير زمان و محل حمله بودند، از کار بر کنار کند و افسران کم تجربه را به جاي آنان قرار دهد که اين امر، خود زمينه ديگري براي شکست هاي بعدي آلمان گرديد. در نبرد شوروي بيش از يک ميليون نفر از نيروهاي آلمان تلف شدند و اين تلفات سنگين، آنان را وادار به عقب نشيني کرد. در جريان اين شکست ها و عقب نشيني ها، هيتلر به مردم آلمان وعده مي داد که با فرا رسيدن فصل بهار، حمله بزرگ نيروهاي آلمان براي درهم شکستن مقاومت روس ها آغاز خواهد شد ولي اين حمله بزرگ جز باز پس گرفتن قسمتي از مناطقي که در حملات زمستاني به دست ارتش سرخ افتاده بود، ثمر ديگري نداشت. در اواخر تابستان و اوايل پاييز سال 1943م، حملات ارتش سرخ از سر گرفته شد و آلماني ها در
فاصله اواخر سپتامبر تا اوايل نوامبر، سرزمين هاي وسيعي را در جبهه هاي مرکزي و جنوبي روسيه از دست دادند. شکست سنگين آلمان در جبهه روسيه، راه را براي شکست هاي بعدي آلمان در جبهه هاي ديگر هموار ساخت تا اينکه به شکست نهايي آن در سال 1945م انجاميد.
شرح مناسبت:
کشور چاد در قسمت مرکزي قاره افريقا از اواخر قرن نوزدهم، تحت الحمايه فرانسه شد و پس از حدود 80 سال، در سال 1960 رسماً استقلال يافت، اما در عين حال، اين کشور به دو قسمت کاملاً متمايز و ناهمگون تبديل شد. قسمت شمالي اين کشور با خصوصياتي چون فقر و عقب ماندگي اقتصادي و قسمت جنوبي اين کشور که امکانات اصلي و محل اداره امور کشور بود در اختيار مسيحيان قرار داشت. در اين ميان، جنبش ائتلاف با محوريت حزب پيشرو چاد در 22 ژوئن 1960م اعلام موجوديت نمود و هدف خود را رسيدن به وحدت ملي و توسعه اقتصادي اعلام کرد. هم چنين ساماندهي اوضاع آشفته چاد، برچيدن پايگاه هاي بيگانگان، پايان دادن به سلطه و نفوذ صهيونيسم در مرکز افريقا، تحکيم روابط دوستانه با کشورهاي عربي و آزادي رهبران ديني، از ديگر اهداف اين حزب بود. اين حزب در سال 1973 منحل شد و جنبش ملي انقلاب فرهنگي و اجتماعي جاي گزين آن گرديد. حزب پيشرو چاد اگرچه به منظور حل مشکلات اقتصادي و فرهنگي مناطق شمالي و مسلمانان اين کشور شکل گرفت اما در مقام عمل نتوانست از فشار همه جانبه بر مسلمانان و ماليات هاي سنگين و ظلم و بي عدالتي در مورد آن ها جلوگيري نمايد.
شرح مناسبت:
نخستين پارلمان دنيا در بيستم اکتبر سال 920م در کشور کوچک ايسلند واقع در شمال اروپا تشکيل شد. اين مجلس که نمايندگان آن توسط مردم و به وسيله راي گيري انتخاب شده بودند وظيفه داشت که به دولت، کمک فکري دهد. در حقيقت مي توان گفت اولين مجلس دنيا، تنها سمت
مشورتي با دولت داشت و داراي اختيارات خاصي نبود. پس از پارلمان ايسلند، قديمي ترين پارلمان جهان در اواسط قرن سيزدهم در انگلستان شروع به کار کرد.
شرح مناسبت:
ژان کالون، رهبر نهضت مذهبي اروپا در 21 ژانويه 1509م در فرانسه به دنيا آمد. و پس از طي تحصيلات خود در رشته هاي حقوق و الهيات، بر اثر يک تحول دروني ناگهاني، همه توجه خود را به آيين پروتستان معطوف کرد. اما چون پروتستان ها تحت تعقيب و آزار بودند، از سال 1534م و در سن 25 سالگي، نقش رهبري را در ميان هواخواهان آيين پروتستان به دست گرفت. کالون در 27 سالگي عازم ژنو شد و آن شهر را مرکز پروتستان قرارداد و از 23 ژوئن 1536م، قيام مذهبي خود را آغاز کرد. وي مي خواست زندگي روزمره را بر اساس مذهب قرار دهد و ژنو را به صورت کشوري کامل که حکومتش در دست اولياي دين باشد، درآوَرَد. هرچند کالون، مردي حسابگر و استدلالي بود، با اين حال، سخت گيري هاي او نسبت به مردم در پذيرش آيين جديد، باعث ايجاد شورش و اخراج او از شهر گرديد، ولي در غياب او، ژنو به سختي دست خوش آشفتگي سياسي و مذهبي شد. از اين رو، مردم بار ديگر او را به ژنو دعوت کردند و کالون به سازمان دادن به قوانين شهر، ايجاد مدارس، رايزني در مسائل سياسي، توسعه داد و ستد و موعظه مشغول شد. از اين زمان بود که وي، فرقه کالونيست را بنيان گذارد و کتاب مباني دين مسيح(ع) را که شامل نظرات خود بود، نگاشت. با اين حال، نظريات وي
با بعضي مطالب بنيادين آيين کاتوليک منافات داشت، به طوري که قدرت پاپ را انکار مي کند و بر خلاف کاتوليک ها که پاک شدن از گناه به وسيله اعمال خير و ايمان را ميسر مي دانند، کالون تنها ايمان به حقانيت عيسي(ع) را مدّنظر قرار مي داد. کالون معتقد بود که کتاب مقدس يگانه منبع قانون الهي است و بر انسان است که آن را تعبير کند و مبناي نظام اجتماع قرار دهد. مذهب کالون، حاکميت مطلق اراده الهي را تأکيد مي کند. هم چنين کالون درباره تقدير بر اين عقيده بود که رستگاري مخصوص برگزيدگان خدا است و هيچ عمل انساني نمي تواند او را به رستگاري نائل سازد، چرا که رستگاران را خدا انتخاب مي کند و کساني را هم که نبايد رستگار شوند، او انتخاب مي کند. بنابراين براي هر فرد آدمي، از پيش مقدر شده است که رستگار است يا خير، و او هر کاري انجام دهد نمي تواند در اين وضع تغييري بدهد. اين اصلِ عقيدتي کالون، مورد سوء استفاده فراوان قرار گرفته است و دست مدعيان رستگاري را در انجام هر نوع گناه در خفا، باز گذاشته است. ژان کالون سرانجام در نهم دسامبر 1964م در 55 سالگي بر اثر مخالفت با کليسا محکوم به مرگ گرديد و زنده زنده در آتش سوزانيده شد.
شرح مناسبت:
پيترو تراپاسي معروف به پيترو متاستازيو، نمايش نامه نويس و شاعر ايتاليايي در 23 ژوئن 1698م در رم پايتخت ايتاليا به دنيا آمد. وي از نوجواني، استعداد شاعري خود را آشکار ساخت و به سبب بديهه سرايي، به زودي به شهرت رسيد. متاستازيو
در جواني به دربار ويِن در اتريش راه يافت و معروف ترين و پرثمرترين سال هاي زندگي را در آنجا گذراند. وي در اين سال ها نمايش نامه هاي هيجان انگيز و ملودرام هاي متعددي نگاشت که آتي ليو رگولو، ديدونه مطرود، رأفت تيتو و آشيل در جزيره اسکيروس را نگاشت و آنها را بر روي صحنه برد. متاستازيو در هنر نمايشي تحولي واقعي پديد آورد. او نويسنده اي برجسته بود و قدرت آن را داشت که از افسانه هايي که به کار مي برد، هيجان انگيزترين و پراحساس ترين و تغزّلي ترين نکته ها را بيرون بکشد تا بيشتر بتواند به وسيله موسيقي بيان گردد. اشعار متاستازيو نيز از آهنگ دلنشين و موسيقي سحرانگيز برخوردار است. جز نمايش نامه هايي که تعدادشان از بيست و پنج فراتر مي رود، متاستازيو رساله هاي انتقادي بسياري نيز درباره تئاتر يوناني و صناعت شعر و يادداشت هايي درباره هنر شعر و غير آن، منتشر کرده است که بيشتر آنها، ابتکار او را در عالم نمايش نشان ميدهد. شهرت و نفوذ متاستازيو در سراسر اروپاي نيمه دوم قرن هجدهم، بسيار عظيم بود. درباره او گفته اند که نمايش نامه هايش، سرشار از بيان شاعرانه و ظرافت و زيبايي مداوم است که طبع هر چيز را زيبا مي سازد بي آنکه به آن زياني وارد آورد. پيترو متاستازيو سرانجام در اول ژانويه 1782م در 84 سالگي درگذشت. و مراسم به خاک سپاري او با شکوه بسيار برگزار شد.
شرح مناسبت:
در اولين جنگ ميان نيروهاي انگليس و هندي که در 23 ژوئن 1757م به وقوع پيوست و به جنگ پلاسي
مشهورشد، انگليس به پيروزي رسيد و زمينه استعمار و استثمار هند را فراهم آورد. انگليس از اوايل قرن هجدهم از طريق شرکت هند شرقي، نفوذ در هند را آغاز کرده بود و در جنگ هاي بعدي، علاوه بر شکست دادن ارتش هند، رقيب اروپايي خود، فرانسه را نيز از هند بيرون راند. از آن زمان تا نزديک به دويست سال، هند مهم ترين و پرسودترين مستعمره انگليس بود و از غارت اين کشوربزرگ، ثروت فراواني به دست آورد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بندر اسکندرون از سال هاي حاکميت امپراتوري عثماني، مورد ادعاي ترکيه بود. اما پس از جنگ جهاني اول، بر اساس توافقنامه انگليس و فرانسه، اين بندر به سوريه تعلق گرفت. ولي در پي سقوط امپراتوري عثماني و جانشيني حکومت لائيک و غرب گراي آتاتورک، فرانسه که قيموميت سوريه را برعهده داشت، بندر اسکندرون را به ترکيه واگذار کرد. اين اقدام باعث شد تا احساسات ضد فرانسوي در سوريه تقويت شود و مبارزه عليه سلطه فرانسه شدّت يابد. با اين حال سوريه هنوز هم، بندر اسکندرون را متعلق به خود مي داند.
شرح مناسبت:
از اواسط جنگ جهاني دوم، دولت هاي قوي به فکر تأسيس سازماني بين المللي افتادند که بتواند از وقوع جنگ ها جلوگيري کرده و در مواقع بروز اختلاف و جنگ، در راه پايان آن تلاش کند. از اين روز در سال 1941م، سران دولت هاي امريکا و انگليس، منشوري مشتمل بر 8 ماده امضا نمودند که بعدها به مناسبت محل امضاء در اقيانوس اطلس، به منشور آتلانتيک اشتهار يافت. دولت هاي ديگر نيز با پذيرفتن متن منشور، به صف امضاکنندگان آن پيوستند و بدين ترتيب، مقدمات تأسيس سازمان ملل متحد به وجود آمد. در جريان مباحثات مربوط به تنظيم اساسنامه سازمان ملل متحد، قسمت اعظم اختيارات اجرايي سازمان، به شوراي امنيت سازمان ارجاع شد که پنج کشور بزرگ امريکا، شوروي سابق، انگلستان، فرانسه و چين عضو دائمي آن محسوب مي شدند. با اصرار و پافشاري دولت شوروي، براي هر يک از پنج عضو دائمي شوراي امنيت، حق وتو منظور شد، بدين معني که هر يک از اين پنج کشور مي توانستند تصميمات
اتخاذ شده از طرف اکثريت اعضاي شوراي امنيت را باطل و بي اعتبار سازند. سرانجام پس از تبادل نظرها و مطالعات نهايي، اين منشور در 26 ژوئن 1945م به تصويب نمايندگان کشورها رسيد و مقدمه تشکيل سازمان ملل متحد در اکتبر همان سال به وجود آمد. هرچند تدوين کنندگان منشور سازمان ملل قصد داشتند از بروز حوادث و مسايلي که منجر به جنگ مي شود پيشگيري کنند، اما متأسفانه اين سازمان توفيق چنداني در نيل به اهداف اصلي خود نداشته است. هم چنين وجود حق وتو براي پنج کشور عضو دائم شوراي امنيت، تصميمات اين شورا را در صورتي که مغاير با منافع آنان باشد، بي اثر کرده است. علاوه بر آن مجمع عمومي سازمان ملل متحد از قدرت اجرايي براي اجراي مصوبات خود برخوردار نيست. (ر.ک: 24 اکتبر)
شرح مناسبت:
فرانسه در دوران امپراتوري ناپلئون بُناپارت به بزرگ ترين قدرت اروپا و جهان مبدل شد. قلمرو امپراتوري ناپلئون، بخش اعظم اروپا را از ايتاليا و اسپانيا تا هلند و آلمان و لهستان فرا گرفت. ولي ناپلئون کشورگشا به اين هم اکتفا نکرد و درصدد حمله به کشور پهناور روسيه برآمد. در اين ميان هرچند ناپلئون بُناپارت در سال 1807م پيمان عدم تعرض به روسيه را امضا کرده بود اما به تدريج روابط اين دو کشور تيره شد. در نتيجه، ناپلئون با بزرگ ترين ارتشي که تا آن زمان به جنگ برده بود به روسيه حمله کرد. حمله ناپلئون بُناپارت به روسيه در 24 ژوئن سال 1812م، آغازِ پايانِ اقتدار ناپلئون به شمار مي آيد. سرعت پيشروي نيروهاي فرانسوي در آغاز اين حمله، حتي با وسايل
و تجهيزات امروزي هم عجيب و باورنکردني است. او فاصله مرزهاي آن روز روسيه با لهستان تا مسکو را در کمتر از سه ماه پيمود و روز چهاردهم سپتامبر 1812م وارد مسکو شد. ناپلئون گمان مي کرد که با فتح مسکو، تزار روسيه را به زانو در خواهد آورد و روسيه را به قلمرو امپراتوري خود خواهد افزود، ولي فرداي ورود سربازان فرانسوي به مسکو، شهر آتش گرفت و سربازان روسي که ضمن عقب نشيني شهر را آتش زده بودند، سپاه ناپلئون را در مسکو بدون آذوقه گذاشتند، شدت آتش سوزي به حدي بود که سه چهارم شهر مسکو به کلي طعمه حريق شد و نابود گشت. با فرا رسيدن زمستان سخت روسيه و کمبود تدارکات و مواد غذايي، ناپلئون تصميم گرفت از روسيه عقب نشيني کند ولي در بين راه، سرما و گرسنگي از يک طرف و حملات پي درپي نيروهاي روسيه از طرف ديگر، صدها هزار نفر از سربازان فرانسوي را از پاي درآورد، به طوري که از 530 هزار نفر از ارتش ناپلئون، تنها 30 هزار نفر به مبدا حرکت خود بازگشتند. اين شکست پايان اقتدار بُناپارت را رقم زد و از آن پس در برابر اتحاد کشورهاي مخالف خود، ناکام ماند. شکست سنگين ناپلئون در روسيه باعث شد تا وي در جنگ هاي بعدي نيز شکست بخورد. در واقع نقطه آغاز فروپاشي امپراتوري ناپلئون، با شکست او در روسيه رقم خورد.
شرح مناسبت:
رابرت فولتن مخترع امريکايي در 22 نوامبر 1765م متولد گرديد و اگرچه تحصيلات عالي و مدرک دانشگاهي نداشت، اما صنعت گري مبتکر و صاحب ايده بود. بر همين اساس
وي اولين کسي بود که براي حرکت کشتي ها به فکر استفاده از نيروي بخار افتاد و چندين سال به تحقيقات و آزمايشات خود در اين زمينه ادامه داد. فولْتن در نهايت توانست در سال 1807م کشتي موسوم به "کلرمون" را بسازد که با نيروي بخار حرکت مي کرد. پس از به دست آمدن نتيجه مطلوب در اين آزمايش، وي موفق شد ناوگاني از کشتي هاي بخار را به راه اندازد. از سوي ديگر فولتن به هنگامي که در فرانسه بود، با حمايت ناپلئون و طي مدت هفت سال موفق گرديد طرحي براي تهيه يک زيردريايي کارآمد تهيه نمايد. حمايت هاي ناپلئون براي به دست آوردن وسيله اي بود که بتواند نيروي دريايي بريتانيا را درهم کوبد. فولتن موفق به ساختن زيردريايي "ناتيلوس" گرديد. سرانجام رابرت فولتن هنگامي که به ساختن کشتي جنگي بخاري روي آورده بود به بيماري ذات الريه مبتلا گرديد و در 24 ژوئن 1815م در پنجاه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شهر کاراکاس پايتخت امروزي کشور ونزوئلا در امريکاي لاتين طي جنگ هاي آزادي بخش سيمون بوليوار قهرمان استقلال طلب امريکاي لاتين در 24 ژوئن 1821م به تصرف او درآمد. در اين جنگ که کمتر از يکسال به طول انجاميد، استعمارگران اسپانيايي شکست خوردند و بوليوار، قهرمان مبارزات ضداستعماري امريکاي جنوبي پس از اين پيروزي، کلمبياي بزرگ را تشکيل داد. کلمبياي بزرگ شامل ونزوئلا، کلمبيا، پاناما و اکوادور بود و بوليوار نيز به عنوان اولين رئيس جمهوري اين سرزمين انتخاب شد.
شرح مناسبت:
هنري بِسْمِر مخترع انگليسي و صنعت گر برجسته قرن نوزدهم در 11 ژوئيه 1813م به دنيا آمد. اگرچه بِسْمِر روستا زاده بود اما تحصيلات خود را در رشته مهندسي به پايان رسانيد و براي توسعه توليدات آهن، فولاد و چدن موفق به اختراع و ساخت کوره هاي بلند ذوب فلزات گرديد که به "کوره هاي بسمر" موسوم شد. وي در اين کوره ها روشي اقتصادي براي حذف کربن از چدن خام را عملي ساخت. اين کوره هاي مرتفع که در 24 ژوئن 1843م اختراع شد وسيله بسيار مناسبي براي تسهيل در امر ذوب فلزات و استفاده از آنها در امور صنعتي، در اختيار بشر قرار داد به طوري که امروزه اين کوره ها در سراسر جهان مورد استفاده کارخانه هاي ذوب فلزات قرار گرفتند. هم چنين پس از راه اندازي شيوه بسمر، صنعت گران توانستند فولاد را با سرعت فراوان و ارزان قيمت تهيه نمايند. هنري بسمر مهندس و مخترع انگليسي سرانجام در 85 سالگي به تاريخ 28 فوريه 1898م درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در پايان جنگ جهاني دوم، قسمتي از شبه جزيره کره که زيرمدار 38 درجه بود تحت اشغال امريکا و قسمت شمالي آن در تصرف نيروهاي شوروي قرار داشت. قرار بود که طي سال هاي پس از جنگ، دو ناحيه شمالي و جنوبي شبه جزيره کره، متحد شوند، ولي همکاري دو دولت عملي نبود زيرا که کمونيست ها در ناحيه شمال، رهبري را بر عهده داشتند و در جنوب، طرفداران غرب بر سر کار بودند. تلاش براي اتحاد به جايي نرسيد و عاقبت در اواخر سال 1948م، تقسيم دو کره به دو کشور، صورت رسمي يافت. تا اواسط سال 1949، سربازان خارجي از هر دو کره خارج شده بودند اما به دنبال ماه ها تحرکات دنباله دار امريکا، سرانجام در 25 ژوئيه 1950م کره شمالي به بهانه اتحاد مجدد، به کره جنوبي حمله ور شد. نيروهاي کره شمالي، در چهارمين روز حمله به خاک کره جنوبي، سئول پايتخت اين کشور را به تصرف خود درآوردند و پيشروي خود را به طرف جنوب ادامه دادند. در همين حال، شوراي امنيت سازمان ملل متحد به پيشنهاد امريکا، تصويب کرد که نيروهاي چند دولت عضوِ آن سازمان جهت مقابله با حمله کره شمالي، به کمک کره جنوبي بشتابند. به دنبال اين تصميم، امريکا و پانزده کشور ديگر، نيروهاي نظامي خود را براي شرکت در جنگ اعزام داشتند و به دامنه جنگ افزودند. با ورود امريکا به اين جنگ، در حالي که کره شمالي در شرف سقوط بود و امريکايي ها نيز مقدمات انضمام آن را به کره جنوبي فراهم مي ساختند، در
20 نوامبر 1950م نيروهاي کمونيست چين به عنوان داوطلب وارد ميدان شدند و با ورود دويست هزار نفري سربازان چيني، نيروهاي امريکا و متحدين آنها ناچار به عقب نشيني گرديدند. نيروهاي چيني و کره شمالي تا اواخر ماه دسامبر سال 1950م تقريباً تمام خاک کره شمالي را به تصرف خود درآوردند و روز 28 دسامبر از مدار 38 درجه، مرز بين کره شمالي و جنوبي گذشتند. جنگ کره از اواسط سال 1951م عملاً متوقف شد و مذاکرات صلح که از ماه ژوئيه سال 1951م آغاز شده بود تا سال 1953م به طول انجاميد. در نهايت، قرارداد ترک مخاصمه در 27 ژوئيه سال 1953م به امضا رسيد و نيروهاي متخاصم، از مواضع يک ديگر، تا مدار 38 درجه عقب نشستند. جنگ کره در مجموع، نزديک به چهار ميليون تلفات نظامي و غيرنظامي به بار آورد از 160 هزار نفر نيروهاي ملل متحد که در اين جنگ کشته و زخمي شدند، 142 هزار نفر امريکايي بودند، که بزرگ ترين تلفات نيروهاي امريکايي در يک جنگ خارجي، پس از جنگ اول و دوم جهاني به شمار مي آيد.
شرح مناسبت:
سرزمين موزامبيک در اواخر قرن پانزدهم ميلادي توسط گروهي از دريانوردان پرتغالي به سرپرستي واسکودوگاما کاشف معروف پرتغالي تصرف شد و از آن پس، استعمار آن را آغاز کردند. با توجه به اين که موزامبيک از غني ترين مناطق افريقا بود، پرتغالي ها به چپاول منابع طبيعي اين کشور پرداخته و در اين راه ده ها هزار نفر از مردم آزادي خواهِ موزامبيک را به خاک و خون کشيدند. با اين حال مقاومت مردم عليه استعمارگران گسترش يافت و
با سازمان دهي بهتر در سال 1962م، جبهه آزادي بخش موزامبيک، نبرد مسلحانه رهايي بخش خود را آغاز کرد. سرانجام پس از مبارزات طولاني و قتل عام مردم توسط استعمار، موزامبيک در 25 ژوئن 1975م استقلال خود را به دست آورد و نظام حکومتي جمهوري را برگزيد. اين کشوردر شرق افريقا و در همسايگي مالاوي، زامبيا، زيمباوه و افريقاي جنوبي واقع است. مساحت آن 799/380 کيلومتر مربع و جمعيت آن نزديک به 20 ميليون نفر مي باشد. پايتخت اين کشور ماپوتو و ماتولا و بيرا از شهرهاي مهم آن هستند. پيش بيني مي شود که جمعيت موزامبيک تا سال 2025م به بيش از 30 ميليون نفر برسد. اکثريت سکنه موزامبيک پيرو مذاهب بومي و باورهاي قبيله اي بوده و ساير مذاهب از جمله مسيحيت و اسلام در اقليت هستند. زبان رسمي مردم موزامبيک پرتغالي است و مليت اکثريت آنها از قبايل بانتو زبان است. واحد پول موزامبيک متيکال مي باشد. نوع حکومت اين کشور، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است و روز استقلال اين کشور از پرتغال، روز ملي اين کشور نيز مي باشد.
شرح مناسبت:
سرزمين اسلووِني پس از پايان جنگ جهاني اول، ضميمه فدراسيوني شد که بعدها يوگسلاوي نام گرفت و صرب ها بر آن تسلط يافتند. تحولات سال هاي آخر دهه 1980م در شوروي و ساير کشورهاي بلوک شرق، اسلووني را نيز تحت تأثير قرار داد ومردم اين کشور در همه پرسي دسامبر 1990، خواستاراستقلال از يوگسلاوي شدند. به دليل فاصله زياد اسلووني از بلگراد پايتخت يوگسلاوي و ساير مناطق صرب نشين اين فدراسيون و هم چنين پشتيباني قاطع دولت
هاي غربي از استقلال اسلووني، ارتش يوگسلاوي نتوانست اقدامي نظامي عليه استقلال طلبي اسلووني انجام دهد. سرانجام اسلووني در 25 ژوئن 1991م استقلال خود از فدراسيون يوگسلاوي را اعلام نمود. اسلووني در منطقه بالکان قرار دارد و با بيش از 20 هزار کيلومتر مربع مساحت، با کشورهاي کرواسي، اتريش، مجارستان و ايتاليا همسايه است. اسلووني در حدود 2 ميليون نفر جمعيت دارد و پيش بيني شده است که جمعيت آن تا سال 2025 بيش از يک ميليون نفر گردد. پايتخت اين کشور اروپايي ليوبليانا و واحد پول آن تولار بود که با پيوستن اين کشور به اتحاديه اروپا در آوريل 2004، واحد پول اروپايي، يورو، جاي گزين آن گرديد. اکثريت مردم اسلووني مليت اسلوونيايي داشته و پيرو مذهب مسيحيت و عمدتاً کاتوليک هستند. زبان رسمي آنها اسلوونيايي و خط رايج آنها لاتين است. از شهرهاي مهم آن ماريبور، کرانيه و نوومستو مي باشد. نظام سياسي حاکم بر اين کشور تازه استقلال يافته، جمهوري چند حزبي با دو مجلس قانون گذاري است. روز استقلال اين کشور از يوگسلاوي به عنوان "روز ملي" اسلووني شناخته شده است.
شرح مناسبت:
کرواسي در قرن ششم ميلادي با مهاجرت جمعي از قوم کروات، که در اوکراين فعلي سکونت داشتند، شکل گرفت. کروات ها که به شغل کشاورزي اشتغال داشتند. در قرن هفتم به مسيحيت روي آورده و به دو دوک نشين تبديل شدند. اين دو واحد اجتماعي در اوائل قرن نهم منحل گشته و پادشاهي کرواسي را بنياد نهادند. حکومت پادشاهي در اين کشور تا اواخر قرن يازدهم ادامه داشت و در سال 1097 جزئي از امپراتوري مجارستان گرديد که مدت
8 قرن تداوم يافت و همراه با مجارستان در قرن شانزدهم جزئي از امپراتوري عثماني شد. با اين حال در سال 1848م پارلمان اين کشور، جدايي کرواسي از مجارستان را تصويب نمود اما عملي نشد. شکست امپراتوري اتريش - مجارستان و فروپاشي آن، به شکل گيري يوگسلاوي انجاميد و پس از جنگ جهاني دوم کرواسي به يکي از جمهوري هاي تشکيل دهنده يوگسلاوي تبديل گرديد. در کشور يوگسلاوي همواره صرب ها نسبت به ديگر اقوام، اقتدار و برتري داشتند و همين موضوع باعث نارضايتي اقوام ديگر از جمله کروات ها شده بود. اگر چه کروات ها قيام ها و اعتراضات متعددي عليه صرب ها انجام دادند اما تحولات شوروي و تضعيف کمونيسم در سال هاي آخر دهه 1980م، زمينه را براي رشد احساسات ملي گرايانه کروات ها و استقلال طلبي آن ها فراهم کرد. با افزايش قدرت کروات ها، دولت مرکزي مجبور به گفتگو با آنان درباره افزايش اختيارات کراوات ها شد. سرانجام مردم کرواسي خواستار استقلال شدند که حمله نظامي ارتش يوگسلاوي را به دنبال داشت. اما با مقاومت مردم و حمايت دولت هاي غربي، يوگسلاوي تهاجم نظامي خود را پايان داد. کرواسي با بيش از 56 هزار کيلومتر مربع مساحت، در شرق اروپا و در همسايگي اسلووني، بوسني و يوگسلاوي و مجارستان واقع است. جمعيت آن 4/5 ميليون نفر بوده که اکثريت آنها مسيحي و عمدتاً پيرو مذهب کاتوليک هستند. از آنجا که اين کشور با رشد منفي جمعيت، مواجه مي باشد بنابراين جمعيت آن تا سال 2025م کمتر از 4/5 ميليون نفر پيش بيني شده است. مليت هاي گوناگوني از جمله کروات
ها که اکثريت دارند و نيز صرب ها، بوسنيايي ها و مسلمانان در کرواسي زندگي مي کنند. زبان رسمي اين کشور، کرواتي است و پايتخت آن زاگرب و اشپيلت و رييِکا از شهرهاي مهم آن هستند. واحد پول کرواسي کونا مي باشد. کرواسي از جمله کشورهايي است که پس از فروپاشي يوگسلاوي در سال 1991م به استقلال رسيد. نوع حکومت اين کشور، جمهوري چند حزبي با دو مجلس قانون گذاري است. بيست و پنج ژوئن روز استقلال اين کشور از فدراسيون يوگسلاوي و سي ماه مه روز ملي اين کشور مي باشد.
شرح مناسبت:
در 25 ژوئن 1996م، بر اثر انفجار عظيم پايگاه نظامي امريکا در شهر ظهران عربستان، ده ها نفر کشته و صدها تن ديگر زخمي شدند. اين انفجار بر اثر کار گذاشتن 2200 کيلوگرم مواد منفجره توسط افراد ناشناس در يک کاميون در نزديکي اين پايگاه به وقوع پيوست و يک ساختمان هشت طبقه اي نيروهاي امريکايي به کلي ويران شد. در پي اين انفجار، گرچه مسئوليت آن، از طرف مخالفان داخلي حکومت آل سعود به عنوان اقدامي عليه حضور نامشروع نظاميان امريکا در منطقه پذيرفته شد، اما به يک جنگ تبليغاتي شديد بين ايران و امريکا تبديل گرديد. چرا که امريکايي ها در ابتدا به طور تلويحي، جمهوري اسلامي ايران را به دخالت در اين انفجار متهم کرده و سخن از مقابله به مثل به ميان آوردند. اما اظهارات برخي از مقامات سعودي مبني بر مشخص نبودن دخالت خارجي در اين انفجار، باعث فروکش کردن تبليغات امريکا عليه جمهوري اسلامي ايران گرديد.
شرح مناسبت:
مارکو پولو سياح و جهانگرد معروف ايتاليايي در 26 ژوئن 1254م در ونيز ايتاليا به دنيا آمد. پدر و عموي مارکو از جهانگردان مشهور ايتاليايي بودند که قبلاً سفري به آسيا داشتند. مارکو در سال 1271م به همراه پدر و عمويش به چين رفت و مدتي در اين سرزمين و جزاير شرقي آسيا به سياحت پرداخت. وي در چين مورد توجه خان مغول واقع شد و ثروت کلاني از طرف خان نصيب او شد. مارکو سرانجام پس از سفري 24 ساله به ونيز بازگشت، اما طولي نکشيد که در جريان يک جنگ دريايي، به اسارت در آمد و زنداني شد. او
در زندان فرصت يافت تا سفرنامه خود را به نگارش درآوَرَد. از اين رو سفرنامه اي را به نام عجايب به رشته تحرير درآورد. مارکو پولو در اين کتاب، مشاهداتش را از کشور و دربار امپراتور مغولي چين و ساير شهرها و سرزمين هاي آسيايي به تفصيل شرح داده است. اين کتاب که شهرت فراواني براي مارکو به دنبال آورد، بعدها مورد استفاده بسياري از مورخان قرار گرفت و در دوره رنسانس نيز منبع اصلي اطلاعات درباره مشرق زمين به شمار رفت. مارکو پولو در اين کتاب از فرهنگ و تمدن چين و آداب و رسوم آنان و مسائلي از قبيل رواج پول در چين، پل هاي بلند و شهرسازي، پست و نظافت و بهداشت و حکومت چين، مطالبي را نگاشته بود که براي مردم اروپايي قرون وسطايي، باورکردني نبود. از اين رو، خانواده پولو را مورد تمسخر قرار دادند و آنان را دروغگو و گزافه گو خواندند. مارکوپولو سرانجام در دوازدهم دسامبر 1324م در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
از ابتداي کار سينما، کوشش هاي بسياري صورت گرفت تا فيلم هاي ناطق ساخته شود. تا قبل از اختراع سينماي ناطق، فيلم هايي که در سينماهاي محدود و معدود آن زمان نمايش داده مي شد، صامت بود يعني سخن و صدايي از بازيگران شنيده نمي شد و بيننده به نيروي خيال بايد مقصود هنرپيشه را درک مي کرد. در سال 1926م، صداهاي مختلف و موسيقي هاي متنوع با موفقيت در فيلم هاي سينمايي به کار گرفته شد و يک سال بعد، در بيست و ششم ژوئن 1927م، يکي از دست اندرکاران امور سينما و متخصص فني
امريکا به نام جان سابتيل موفق شد صداي گفتگوي بازيگران را نيز در بين ديگر صداها وارد کند. اولين فيلم ناطق جهان "خواننده جاز" نام داشت.
شرح مناسبت:
دکتر کريستين سنوکْ هورگرونْژْ، اسلام شناس و مستشرق معروف هلندي در هشتم فوريه 1857م در هلند به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را تا اخذ مدرک دکترا از دانشگاه ليدن هلند ادامه داد و سپس در مسائل و مباني اسلامي نيز تا آنجا مطالعه کرد که به عنوان مدرس فقه اسلامي مشغول تحصيل گرديد. دکتر اِسْنوک مدتي نيز به عنوان مستشار رسمي امور اسلامي و عربي حکومت جزاير هند شرقي در جنوب شرقي آسيا مشغول به کار شد و در عين حال در دانشگاه هاي هلند، کلمبيا، دمشق و قاهره، به تدريس و تحقيق پرداخت. وي بر اثر مطالعات و تتبعات خود، به حقانيت دين مبين اسلام پي برد و اسلام را به عنوان دين خود اختيار نمود و با نام عبدالغفار وارد مکه شد. اِسْنوک پنج ماه در مکه اقامت گزيد و در اين مدت به فراگيري زبان و لهجه هاي قبايل بَدَوي و ادبيات باديه پرداخت. وي هم چنين در آداب و رسوم و عادات اهل مکّه به تحقيق و بررسي مشغول شد که نتايج اين پژوهش ها را در کتابي نيز منتشر ساخت. بااين حال کنسول فرانسه مقيم جدّه نسبت به اِسْنوک حسادت ورزيد و بدگويي وي از اين دانشمند نومسلمان نزد کارکنان دولت عثماني باعث شد که او را به بيرون آمدن از مکه ناگزير سازند. از اين رو دکتر اِسْنوک پيش از فرارسيدن موسم حج سال 1886م به هلند بازگشت و کارهاي علمي
خود را ادامه داد. از اِسْنوک آثار متعددي برجاي مانده که المهدي، الحاجّ الي مکه، فقه اسلامي، زبان و ادبيات عربي و کتابي درباره اسلام در هفت جلد از آن جمله است و اين آثار نشانگر دامنه کاري و تعمق وي در مسائل اسلامي مي باشد. اِسْنوک جايگاه ممتازي در ميان خاورشناسان در زمينه تحقيقات مربوط به اسلام به عنوان دين و قانون و موقعيت کنوني آن دارد. او داراي قدرت علمي فراوان در رشته اسلام شناسي و متخصص در فقه اسلامي و زبان و ادبيات عربي بود و بسياري از خاورشناسان هلند، در مورد مباحث اسلامي، به وي که در اين کار پيشقدم و مبتکر کم نظيري بود، مديونند. وي سال هاي طولاني از عمر خود را به مطالعه در شرق گذراند و علاوه بر نگارش کتب متعدد در اين زمينه، به عضويت مراکز علمي گوناگوني نائل آمد. تبحر علمي اِسْنوک در شرق شناسي تا آنجا بود که از طرف برخي از اسلام شناسان و خاورشناسان معروف غرب، به شيخ المستشرقين شهرت يافت. کريستين اِسْنوک هورگرونْژْ سرانجام در 26 ژوئن 1936م در 79 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از اواسط جنگ جهاني دوم، دولت هاي قوي به فکر تأسيس سازماني بين المللي افتادند که بتواند از وقوع جنگ ها جلوگيري کرده و در مواقع بروز اختلاف و جنگ، در راه پايان آن تلاش کند. از اين روز در سال 1941م، سران دولت هاي امريکا و انگليس، منشوري مشتمل بر 8 ماده امضا نمودند که بعدها به مناسبت محل امضاء در اقيانوس اطلس، به منشور آتلانتيک اشتهار يافت. دولت هاي ديگر نيز با پذيرفتن متن منشور، به صف امضاکنندگان آن پيوستند و بدين ترتيب، مقدمات تأسيس سازمان ملل متحد به وجود آمد. در جريان مباحثات مربوط به تنظيم اساسنامه سازمان ملل متحد، قسمت اعظم اختيارات اجرايي سازمان، به شوراي امنيت سازمان ارجاع شد که پنج کشور بزرگ امريکا، شوروي سابق، انگلستان، فرانسه و چين عضو دائمي آن محسوب مي شدند. با اصرار و پافشاري دولت شوروي، براي هر يک از پنج عضو دائمي شوراي امنيت، حق وتو منظور شد، بدين معني که هر يک از اين پنج کشور مي توانستند تصميمات اتخاذ شده از طرف اکثريت اعضاي شوراي امنيت را باطل و بي اعتبار سازند. سرانجام پس از تبادل نظرها و مطالعات نهايي، اين منشور در 26 ژوئن 1945م به تصويب نمايندگان کشورها رسيد و مقدمه تشکيل سازمان ملل متحد در اکتبر همان سال به وجود آمد. هرچند تدوين کنندگان منشور سازمان ملل قصد داشتند از بروز حوادث و مسايلي که منجر به جنگ مي شود پيشگيري کنند، اما متأسفانه اين سازمان توفيق چنداني در نيل به اهداف اصلي خود نداشته است. هم چنين وجود حق وتو
براي پنج کشور عضو دائم شوراي امنيت، تصميمات اين شورا را در صورتي که مغاير با منافع آنان باشد، بي اثر کرده است. علاوه بر آن مجمع عمومي سازمان ملل متحد از قدرت اجرايي براي اجراي مصوبات خود برخوردار نيست. (ر.ک: 24 اکتبر)
شرح مناسبت:
کشور جزيره اي جمهوري دموکراتيک ماداگاسکار يا مالاگاسي با 587/041 کيلومتر مربع وسعت، در جنوب شرق قاره افريقا و در شرق تنگه موزامبيک واقع شده است. جمعيت ماداگاسکار نزديک 16 ميليون نفر و از نژاد دورگه مي باشند. بيش از نيمي از مردم، پيرو مذاهب بومي و بيش از 40 درصد مسيحي و درصدي نيز مسلمان مي باشند. پايتخت ماداگاسکار شهر آنتاناناريوو و شهرهاي مهم آن عبارتند از: تواماسينا، ماهاجارگا و توليارا. واحد پول ماداگاسکار، فرانک مالاگاسي است و زبان رسمي مردم ماداگاسکار، مالاگاسي و فرانسوي است. پيش بيني مي شود که جمعيت ماداگاسکار تا سال 2025م در حدود 29 ميليون نفر خواهد بود. از اواسط قرن هجدهم ميلادي، رقابت استعمارگران انگليس و فرانسه براي تسلط بر کشور افريقايي ماداگاسکار آغاز شد و اين جزيره، بارها بين اين دو کشور استعمارگر دست به دست گرديد، تا اين که در اواخر قرن نوزدهم، به تصرف قطعي فرانسه درآمد. اما مردم اين سرزمين در برابر فرانسويان دست به قيام هاي متعددي زدند، هرچند در اين ميان، افراد زيادي نيز به خاک و خون کشيده شدند. از جمله در قيام 1947م حدود هشتاد هزار تن از مردم ماداگاسکار کشته شدند. اين قيام ها سرانجام به اعطاي خودمختاري در 1958 و استقلال کامل اين کشور در 26 ژوئن 1960م انجاميد. در آخرين روز سال 1975
نام رسمي اين کشور به جمهوري دمکراتيک مالاگاسي تغيير يافت. اين نام از مهاجران آسيايي "ماله" که در قرن 18 به اين منطقه آمده بودند، گرفته شده است. نظام سياسي اين کشور، جمهوري چند حزبي فدرال با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
کشور سومالي در قرون گذشته کمتر مستقل بوده است. در سال 1884، انگليس قسمتي از سومالي را تحت الحمايه خود کرد و 5 سال بعد، ايتاليا نيز قسمت هاي ديگري از آن را به مستعمره خود تبديل نمود. در اين ميان قيامِ محمدبن عبداللَّه حسان بر ضد انگليسي ها که از سال 1901 تا 1920 طول کشيد به جايي نرسيد. سازمان ملل متحد در سال 1950 از ايتاليا درخواست کرد. زمينه استقلال سومالي را فراهم کند. در 26 ژوئن سال 1960، سومالي استقلال خود را از انگلستان، و در اول ژوئيه 1960م از ايتاليا اعلام نمود. سومالي دو روز ملي دارد يکي روز اول ژوئيه که روز اتحاد نام گرفت و در اين روز کشور سومالي تشکيل شد و ديگري 21 اکتبر است. سومالي در شرق قاره افريقا و کناره اقيانوس هند و خليج عدن قرار دارد. اين کشور با بيش از 637 هزار کيلومتر مربع مساحت، با کشورهاي کنيا، اتيوپي و جيبوتي همسايه است. از جمعيت بيش از 10 ميليوني سومالي اکثريت قريب به اتفاق مسلمان بوده و پيرو آيين مقدس اسلام هستند. مليت مردم سومالي سوماليايي و از نژاد سياه هستند. زبان رسمي مردم اين کشور عربي و سوماليايي است. پايتخت سومالي موگاديشو و از شهرهاي مهم آن هرجبسه و مرکا است. نظام سياسي حاکم بر سومالي دولت موقت انتقالي
مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کنفرانس بين المللي مبارزه با اعتياد و قاچاق مواد مخدر از تاريخ 17 تا 26 ژوئن 1987 م برابر با 26 خرداد الي 5 تير 1365 ش در شهر وين به منظور ابراز عزم سياسي ملت ها در امر مبارزه با پديده خانمان سوز و شوم مواد مخدر تشکيل شد. در اين کنفرانس سندي به تصويب رسيد که بر طبق آن، خط مشي همه جانبه اي در امر کنترل مواد مخدر، از سوي کشورهاي شرکت کننده، مشخص شده و آنان را متعهد مي نمايد تا اقدامات بين المللي در خصوص مبارزه با قاچاق مواد مخدر را قاطعانه دنبال کنند. همچنين در اين سند بيش از سي و پنج مورد اقدام عملي همچون ارزيابي ميزان مصرف، پيشگيري از طريق آموزش، نقش رسانه در بازگشت معتادين به دامن اجتماع و معالجه آن، ريشه کني مزارع غيرمجاز خشخاش، نابودي شبکه هاي عمده قاچاق مواد مخدر، همکاري هاي حقوقي کشورها و … را در خود جاي داده است. اين سند در 26 ژوئن مصادف با پنجم تيرماه آن سال تصويب شد و سالروز تصويب اين سند به نام روز جهاني مبارزه با مواد مخدر اعلام گرديد.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني مبارزه با موادّ مخدّر
متن:
و مَن أحياها فَکَأنَّما أحيَا النّاسَ جَميعاً
ترجمه:
هر که کسي را زنده بدارد، گويي همه مردم را زنده کرده است
آدرس:
مائده، آيه 32.
زير عنوان:
روز جهاني مبارزه با موادّ مخدّر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لا ضَرَرَ و لا ضِرارَ
ترجمه:
زيان رساندن به خود و به ديگران ممنوع است
آدرس:
الکافي، ج 5، ص 292.
زير عنوان:
روز جهاني مبارزه با موادّ مخدّر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: سَيَأتي زَمانٌ
عَلي اُمَّتي يأکُلونَ شَيئاً اسْمُهُ البَنجُ، أنا بَري ءٌ مِنهُم و هُم بَريئُونَ مِنّي
ترجمه:
زماني فرا مي رسد که امّت من چيزي به نام "بنگ" استفاده مي کنند. من از اين گروه بيزارم و آنان از من دورند
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 17، ص 85.
زير عنوان:
روز جهاني مبارزه با موادّ مخدّر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَنِ احتَقَرَ ذَنبَ البَنجِ فَقَد کَفَرَ
ترجمه:
کسي که گناه کشيدن بنگ را ناچيز بشمرد، کافر است
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 17، ص 86.
زير عنوان:
روز جهاني مبارزه با موادّ مخدّر
متن:
امام رضاعليه السلام: کُلُّ نافِعٍ مُقوٍّ لِلجِسمِ فيهِ قُوَّةٌ لِلبَدَنِ فَحَلالٌ و کُلُّ مُضِرٍّ يَذهَبُ بِالقُوّةِ أو قاتِلٌ فَحَرامٌ
ترجمه:
هر چيز سودمند و نيروزا براي جسم که موجب تقويت بدن مي شود، حلال است، و هر چيز زيان آور که نيروي آدمي را مي گيرد، يا کشنده است، حرام است
آدرس:
فقه الرّضاعليه السلام، ص 254.
شرح مناسبت:
در قرن نوزدهم ميلادي، مخالفت امپراتوري چين با سياست دروازه هاي باز براي بنادر، باعث نارضايتي انگلستان گرديد. در اين ميان، با توقيف محموله ترياک انگلستان در چين در سال 1839م، جنگ اول چين و انگليس به وقوع پيوست که به شکست چين منجر گرديد. پس از پايان جنگ اول ترياک، علي رغم اينکه انگليسي ها، امتيازات فراواني از چيني ها گرفته بودند، با اين حال از اين مصالحه رضايت نداشتند و به دنبال بهانه اي براي اخذ امتيازات بيشتر بودند. از اين رو به بهانه توقيف يک کشتي انگليسي از طرف چيني ها، روابط دو طرف باز هم تيره شد. در اين زمان، نخست وزير انگليس که مردي بهانه جو و مغرور بود خواستار عذرخواهي رسمي دولت چين گرديد. وي بر اين عقيده بود
که منافع استعمار انگليس در هر نقطه از عالم، بايد به هر قيمتي حفظ شود. او اين امر را نشانه اي از قدرت و اعتبار انگلستان تلقي مي کرد. در اين حال علي رغم رفع توقيف کشتي انگليسي، چون چيني ها حاضر به عذرخواهي نشدند، اين بار نيروهاي انگليسي به بهانه اين امر واهي، با کمک فرانسه جنگي را در سال 1856م آغاز کردند که به جنگ دوم ترياک شهرت يافت. در نهايت پس از چهار سال، هنگامي که قواي مهاجم در سال 1860م به پکن، پايتخت چين نزديک شدند، چيني ها تسليم گرديدند و پس از انعقاد قرارداد صلح و اخذ امتيازات ديگر، تجارت ترياک بار ديگر آغاز گشت.
شرح مناسبت:
خانم هِلِن آدامْزْ کِلِر، نابغه نابينا و ناشنواي امريکايي در 27 ژوئن 1880م در امريکا به دنيا آمد و در 19 ماهگي بر اثر بيماري، شنوايي و بينايي خود را از دست داد. در 6 سالگي، پدر و مادرش او را به نزد الکساندر گراهام بل، مخترع تلفن، بردند و از او ياري خواستند. گراهام بل، او را به يک معلم معرفي کرد و اين معلم با جديت به آموزش هِلِن به صورت هاي مختلف پرداخت. سرانجام از راه لمس انگشتان توانست با هلن ارتباط برقرار کند و چون هِلِن هوش و استعداد سرشار داشت، به زودي خواندن و نوشتن و حتي سخن گفتن خيلي ناقص را فراگرفت. او چنان در اين زمينه ها ترقي کرد که مايه شگفتي همگان شد و حتي زبان فرانسه و آلماني را نيز فراگرفت. هِلن کِلِر توانست در 20 سالگي مقاله بنگارد و در 24 سالگي، برنده درجات
علمي گردد. هِلِن کلر کشف کرد که بسياري از مردم او را دوست دارند. از اين رو تصميم به نوشتن زندگي نامه خود گرفت و علاوه بر آن بيش از چهل کتاب، مقالات متعدد و رساله هاي بي شمار درباره نحوه تفکر و تحصيل نوشت. او از دنياي خاموش خود براي تفکر و تصنيف آثار علمي، استفاده فراوان بُرد و از درآمد کارهاي خويش، آموزشگاه هاي متعددي در امريکا و ديگر کشورها براي نابينايان تأسيس کرد. وي معتقد بود "هر چيز شگفتي هاي خود را دارد حتي تاريکي و سکوت. من با لطف خداي خود آموختم در هر حالتي که هستم از آن خشنود باشم". هِلِن کلر سرانجام در سال 1968م در هشتاد و هشت سالگي درگذشت در حالي که او را دانشمندترين کور و کر دنيا لقب داده بودند.
شرح مناسبت:
در روز 27 ژوئن 1976م اعضاي جبهه خلق براي آزادي فلسطين، يک هواپيماي متعلق به شرکت ايرفرانس را که از تل آويو عازم پاريس بود در ميانه راه بعد از برخاستن از فرودگاه آتن ربودند و خلبان را وادار کردند راه خود را به سمت افريقا منحرف کند و در فرودگاه اِنتِبه در اوگاندا به زمين بنشيند. ربايندگان هواپيما سپس از 206 مسافر هواپيما، يک صد نفر را آزاد کردند و بقيه را که بيشتر يهودي و تبعه رژيم صهيونيستي بودند به گروگان گرفتند و رهايي آنان را موکول به آزادي 53 زنداني عرب در کشورهاي مختلف نمودند. روز سوم ژوئيه، در هفتمين روز ربودن هواپيماي ايرفرانس از طرف مبارزان فلسطيني، يک گروه کماندويي رژيم اسرائيل در فرودگاه اِنتبه فرود آمدند و در جريان
يک عمليات نيم ساعته پس از انهدام يازده هواپيماي ميگ متعلق به نيروي هوايي اوگاندا و کشتن هفت تن از ربايندگان هواپيما و بيست سرباز اوگاندايي، گروگان ها را آزاد کردند و با خود بردند.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري جيبوتي با 23/200 کيلومتر مربع وسعت، در شمال شرقي قاره افريقا در کنار خليج عدن در جنوب تنگه باب المندب و در همسايگي کشورهاي اتيوپي و سومالي واقع شده است. جمعيت جيبوتي در حدود 650 هزار نفر که از تيره هاي سوماليايي و عفار و اکثراً مسلمان مي باشند. پيش بيني مي شود که جمعيت جيبوتي تا سال 2025م به بيش از يک ميليون نفر برسد. زبان رسمي اين کشور فرانسوي و عربي و پايتخت آن شهر جيبوتي و فرانک جيبوتي واحد پول آن است. از شهرهاي مهم آن علي سبيح و تاجوره قابل ذکر است. اين منطقه از قديم الايام مسکوني بود و از قرن نهم ميلادي، مسلمانان، اسلام را در آن، گسترش دادند و اقتصاد اين کشور را تا قرن 16 در اختيار داشتند. بعد از آن پرتغالي ها جاي گزين شدند. در نيمه دوم قرن نوزدهم، فرانسوي ها ضمن خريد بخشي از اين منطقه، تسلط خود بر آن را آغاز کردند که مدت يک قرن به طول انجاميد. بعد از جنگ جهاني دوم، قيام استقلال طلبانه مردم، فرانسه را وادار به پذيرش همه پرسي در اين منطقه نمود. اين همه پرسي در 27 ژوئن 1977م برگزار گرديد و 85% مردم جيبوتي به استقلال رأي دادند. نظام سياسي جيبوتي، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. روز استقلال اين کشور از فرانسه، به
عنوان روز ملي اين کشور نيز به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
دخالت دولت امريکا در منطقه امريکاي مرکزي از سال هاي بعد از استقلال اين کشور آغاز شد. اين مسئله در مورد نيکاراگوئه به دهه هاي نخستين قرن بيستم بازمي گردد که انقلابيون اين کشور به رهبري سزار ساندينو دست به اسلحه برده و خواهان استقلالِ نيکاراگوئه بودند. با پيروزي انقلاب و روي کار آمدن ساندينيست ها در اين کشور در سال 1979م، اقدامات دولت امريکا عليه حکومت انقلابي آغاز شد و در زمان رياست جمهوري ريگان به اوج رسيد. وي با قطع کمک هاي اقتصادي به دولت و انجام حمايت هاي مالي و تسليحاتي از مخالفين دولت، در واقع جنگ با انقلابيون نيکاراگوئه را آغاز نمود. ادامه اين روند که به دخالت هاي آشکار و پنهان در امورِ داخلي نيکاراگوئه منجر گرديد، نه تنها از سوي ملت هاي مستضعف و دولت هاي انقلابي بلکه از سوي مجامع بين المللي نيز مورد اعتراض قرار گرفت. در همين زمينه در 27 ژوئن 1986م ديوان بين المللي دادگستري با صدور رأي نسبت به اقدامات دولت ريگان اعتراض نمود. رأي ديوان تصريح مي کرد که دولت امريکا اصول حقوق بين الملل را نقض کرده است. در ادامه اين رأي با اشاره به دخالت هاي امريکا و کمک هاي مالي و تسليحاتي به شورشيان نيکاراگوئه، تأکيد شده بود که اين اعمال در واقع استقلال و تماميت ارضي نيکاراگوئه را نقض نموده است. ديوان بين المللي دادگستري در اين راستا خواهان جبران خسارات وارده بر اين کشور شد. با اين همه و علي رغم ديگر اعتراضات در سطح جهان، مخالفت
هاي امريکا با دولت انقلابي ساندينيست ها ادامه يافت و سرانجام بعد از يک دهه حکومت، مخالفين دولت انقلابي که از حمايت و کمک امريکا بهره مي بردند، توانستند حکومت اين کشور را به دست گيرند.
شرح مناسبت:
هنگامي که شيخ خليفه بن حَمَد آل ثاني امير سابق قطر در سوئيس به سر مي بُرد، پسرش شيخ حَمَد بن خليفه بن حَمد آل ثاني ولي عهد اين کشور، با استفاده از اين فرصت و با بهره گيري از زمينه سازي هاي قبلي در 27 ژوئن 1995م پس از خلع پدرش، قدرت را به دست گرفت و مجلس خانوادگي قطر نيز اين انتقال قدرت را تأييد کرد. شيخ خليفه که از 1972م امير قَطَر بود، تلاش هايي را براي باز پس گيري قدرت انجام داد که موفقيت آميز نبود. کشور قطر، شبه جزيره اي کوچک در جنوب خليج فارس و در همسايگي عربستان است که داراي منابع غني گاز و نفت مي باشد. نوع حکومت اين کشور سلطنتي است و امير، قدرت مطلقه را در دست دارد.
شرح مناسبت:
حدود يک سال پس از استقلال تاجيکستان در سال 1991م، جنگ داخلي در مورد نحوه اداره کشور ميان اسلام گرايان و دولت مردانِ طرفدار روسيه در گرفت که خسارات و تلفات فراواني بر جاي گذاشت. در اين مدت، کشورهاي منطقه و سازمان ملل متحد تلاش کردند آرامش را به اين کشور آسياي مرکزي بازگردانند. حاصل اين تلاش ها، توافقنامه اي بود که با وساطت ايران و روسيه در ماه مه 1997م در تهران امضا و در 27 ژوئن آن سال، در مسکو نهايي شد. بر اساس اين توافقنامه که بين امامعلي رحمانف رئيس جمهور و سيد عبداللَّه نوري رهبر مخالفان اسلام گراي تاجيکستان به امضا رسيد، سي در صد از سمت هاي دولتي به مخالفان واگذار شد و نيروهاي آنان نيز در ارتش تاجيکستان ادغام
شدند. اين توافقنامه به جنگ داخلي پنج ساله در اين کشور خاتمه داد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژان ژاک روسو فيلسوف و نويسنده بزرگ فرانسوي - سوئيسي در 28 ژوئن 1712م در ژنو پايتخت سوئيس به دنيا آمد و در روزهاي آغازين زندگي، مادرش را از دست داد. روسو تحت سرپرستي پدر، موفق به تحصيل نشد. اما مطالعه را فراموش نکرد. وي تا شانزده سالگي به همين منوال گذراند تا اين که به جهانگردي روي آورد. در اين مدت او براي گذراندن زندگي به خدمتکاري و پست ترين خدمات اشتغال جست تا اين که ساکن پاريس شد. روسو پس از آنکه زني دون پايه و بي سواد را به همسري گرفت، صاحب پنج فرزند شد اما به پرورش و تربيت هيچ يک از اين فرزندان نپرداخت و به محض آنکه متولد شدند، آنها را به پرورشگاه کودکان سِر راهي سپرد. روسو تقريباً چهل ساله بود که قدم در ماجراي فلسفه گذاشت و رساله هايي در اين زمينه نگاشت. وي پس از آنکه از جانب دولت فرانسه بي عدالتي ها را مشاهده کرد، بر آن گشت که تمام توان خود را صرف واژگون ساختن حکومت فرانسه، و همه حکومت هايي که بدون رضايت رعايا فرمان مي راندند، کُنَد. وي انسان را طبيعتاً خوب مي دانست و مي گفت اين تنها سازمان ها و تشکيلات است که او را بد مي سازد. روسو اعلام داشت که بدترين تشکيلات ما، مالکيت خصوصي است. نخستين انساني که قطعه زميني را محصور ساخت و با خود انديشيد که اين زمينْ متعلق به من است، مؤسس واقعي حکومت ظلم و جور بود. سرانجام، روسو نتيجه مي گيرد: تنها راه درمان اين
مصيبت آن است که تمدن را کنار بگذاريم و به طبيعت بازگرديم، زيرا همه مردم در حالت طبيعي خود، خوب هستند. انسان وحشي براي خوشبختي به چيزي جز غذا احتياج ندارد، وقتي که سير شد، با طبيعت و با همه همنوعانش در دوستي و صلح و صفاست. انتشار افکار روسو، او را به شهرت رساند، با اين حال، مشاجرات فراواني را نيز برانگيخت. روسو معتقد بود که فرهنگ و تمدن، مايه شر و ظلم و فساد است و بسط تمدن موجب عدم تساوي مي گردد. روسو خواهان برافکندن نظام پليد و ايجاد دنيايي بهتر براي نسلي خوش بخت تر بود. او خصوصيات اين دنياي خيالي را در کتاب هايي چند از جمله هلوئيز جديد و قرارداد اجتماعي نگاشت که از محرک هاي انقلاب کبير فرانسه شدند و بيش از يک قرن، سرمشق انديشه فلسفي و کارهاي سياسي بودند. روسو با هر نوع حکومت زور مخالف بود و هر اقدامي در جهت تحميل اراده بر ديگران را ناپسند مي دانست. هم چنين با اينکه روسو، خود فرزندانش را به پرورشگاه سپرد و از تربيت آنها، شانه خالي کرد، با اين حال به تربيت کودکان و جوانان، توجهي خاص داشته و کتابي مخصوص در تربيت با نام اِميلْ نگاشته است که موجب تحول عظيمي در فرهنگ جهان شد. او در اين کتاب داستانْ مانند، اصول و قواعد تربيت را عنوان نموده و قوانين پرورش را مطرح ساخته است. او معتقد بود که بايد در تربيت کودکان و جوانان، تا جايي که ممکن است، قيد و بند را کنار گذاشت و آنان را به حالت طبيعي و آزادي
پرورش داد تا با تکيه بر فطرت سليم خود، به خوبي تربيت يابند. روسو هم چنين همانند ديگر حکيمان قرن هجدهم، با مسيحيت و آداب ديني که کشيشان مقرر داشته اند مخالفت مي ورزيد. علاوه بر کتاب اميل، از روسو آثار متعددي بر جاي مانده که اعترافات در 12 جلد، تفکرات تنهايي و بحث هايي درباره علم و هنر و … از آن جمله اند و در حدود ده اثر از روسو نيز به فارسي ترجمه شده اند. روسو نويسنده اي بود با روحي بسيار نيرومند، شاعري پرهيجان و عاشق طبيعت و نقاش عواطف و احساسات که بر ادبيات اروپايي، تاثير قابل ملاحظه اي برجاي گذاشت. انديشه هاي سياسي او سال ها پس از مرگش مورد توجه قرار گرفت. روسو زيبايي کوهستان و جاذبه زندگي خانواده و خلوص و سادگي آداب و رسوم را در آثار خود آشکار ساخت و حق عشق را چنانکه بايد، ادا کرد. شيوه نثر روسو به نثر فرانسه استحکام و اصالت بخشيد. به طوري که گفته اند با روسو، دنياي جديد آغاز شد. به طور کلي روزگار ژان ژاک روسو، همه به دربدري و بي خانماني گذشت. تندمزاجي، غرور و خودپسندي بسيار و سوء ظن شديدي داشت ولي در عين حال حساس، باذوق و صاحب قلم بود. گفته هايش غالباً با عقايد متعارف و احکام ظاهر عقل مخالفت دارد اما با بلاغت تمام و حرارت مفرط، مقرون است. سال هاي پاياني عمر ژان ژاک روسو، در نتيجه صدماتي که کشيد، در عدم تعادل روحي و سوءظن شديد گذشت تا اينکه سرانجام در دوم ژوئيه 1778م، يک سال قبل از انقلاب
کبير فرانسه در 66 سالگي درگذشت. با اين حال آثار وي تأثيري عظيم در مردمان زمان خود گذاشت و از عوامل بزرگ شکل دهي انقلاب فرانسه محسوب مي شوند تا جايي که روسو را پيامبر انقلاب فرانسه مي خواندند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از نيمه دوم قرن نوزدهم، اگرچه جنگ هاي پراکنده اي در سطح جهان ميان کشورهاي مختلف ادامه داشت، اما توليد و انباشت سلاح، سازماندهي ارتش ها، شکل گيري قدرت هاي افزون خواه و عقايد و افکار توسعه طلبانه باعث شد تا در دوره صلح مسلح، جهان در انتظار فاجعه اي جهاني قرار بگيرد اين فاجعه با حادثه اي به ظاهر کم اهميت آغاز شد. در 28 ژوئن 1914م فرانتِس فردينانْدْ، ولي عهد اتريش و همسرش توسط يک دانشجوي صرب در جريان سفر اين دو به شهر سارايوو ترور و به قتل رسيدند. به دنبال اين حادثه، دولت اتريش خواستار دخالت مستقيم در بازجويي و ساير مراحل پرونده اين قتل شد. دولت صربستان از توطئه قتل ولي عهد اتريش اطلاع نداشت ولي متهم به شرکت در اين توطئه شد و دولت اتريش ضمن آمادگي براي يک تهاجم نظامي به صربستان، روز 23 ژوئيه 1914م اولتيماتوم شديد اللحني به دولت صربستان فرستاد. صربستان براي جلوگيري از وقوع جنگ، قسمت اعظم شرايطي را که اتريش در اولتيماتوم خود عنوان کرده بود پذيرفت ولي اتريش که قصد تصرف صربستان و دفع خطر نهضت هاي اسلاوْهاي جنوبي را داشت پاسخ صربستان را قانع کننده تشخيص نداد. به همين بهانه، اتريش يک ماه بعد از ترور ولي عهد و 5 روز پس از اولتيماتوم، در 28 ژوئيه 1914م به صربستان حمله کرد و از ماه اوت همان سال، با حمايت آلمان از اتريش و حمله ارتش آلمان به بلژيک، جنگ جهاني اول، رسماً آغاز شد. (ر.ک: 28 ژوئيه)
شرح مناسبت:
با شکست آلمان و متحدان آن در جريان جنگ جهاني اول،
مقدمات امضاي قرارداد پايان جنگ و ترک مخاصمه بين طرف هاي درگير مهيا گرديد. کارشناسان مالي و اقتصادي که پس از پايان جنگ اول جهاني، به حساب هزينه ها و خسارات وارده بر کشورهاي متخاصم رسيدگي کرده بودند، خسارات جنگ را بيش از 330 ميليارد دلار برآورد کردند و براي جبران اين خسارت، شرايط سنگيني را بر شکست خوردگان تحميل نمودند. در نهايت، شرايط صلح و غرامت جنگي کشورهاي مغلوب، در کنفرانس صلح پاريس که از روز 18 ژانويه سال 1919م تا بيستم ژانويه سال 1920م تشکيل شد، تعيين گرديد. اولين و مهم ترين قراردادي که در جريان کنفرانس صلح پاريس، تنظيم و امضا شد پيمان صلح وِرساي بود که شرايط صلح با آلمان را تعيين مي کرد. هنگام تصويب قرارداد ورساي در کنفرانس صلح پاريس، آلمان به يک کشور جمهوري تبديل شده بود و يک رئيس جمهور سوسياليست در رأس آن قرار داشت. هم چنين صدراعظم آلمان نيز يک سوسياليست بود و وقتي که او از مضمون آن قرارداد اطلاع يافت از مقام خود استعفا داد و هيچ يک از وزيران ارشد آلمان نيز حاضر به امضاي اين قرارداد نشدند. در نتيجه دو عضو درجه دوم دولت آلمان در روز 28 ژوئن 1919م، قرارداد صلح را در کاخ ورساي امضا کردند. با امضاي اين قرارداد در کاخ ورساي در حومه پاريس، جنگ جهاني اول به طور رسمي به پايان رسيد و نمايندگان آلمان، تمامي مفاد قرارداد 440 ماده اي ورساي را پذيرفتند. به موجب اين قرارداد، آلمان متعهد شد که تعداد افراد ارتش خود را در سقف يک صد هزار نفر حفظ کند، تسليحاتِ
خود را کاهش دهد و بخشي از اراضي متصرفاتش را به کشورهاي پيروز مانند فرانسه و انگليس واگذار نمايد. هم چنين متفقين، آلمان را به پرداخت مبلغ هنگفتي به عنوان غرامت مجبور کردند. از ديگر مفاد پيمان تاريخي ورساي، تأسيس جامعه ملل بود که پس از پايان جنگ جهاني دوم به صورت سازمان ملل متحد درآمد. با اين حال، هيچ يک از اين بندهاي قرارداد، در سال هاي بعد، مانع از قدرت گيري مجدد آلمان و آغاز جنگ جهاني دوم نگرديد و دو دهه بعد، دنيا بار ديگر، جنگ جهاني دوم را به خود ديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از حمله نيروهاي امريکايي به عراق در 20 مارس 2003م و در پي فروپاشي رژيم بعثي، ابتدا ژنرال گارنر و سپس پل بِرِمِر مسئوليت اداره امور عراق را برعهده گرفتند. اگرچه سقوط صدام حسين مورد استقبال مردم تحت ستم عراق واقع شد، اما آنها حضور نظاميان بيگانه به ويژه اشغال گران امريکايي را پذيرا نشدند. در 13 ژوئيه همين سال، شوراي حکومت انتقالي با 25 عضو درعراق تشکيل شد و اين گروه بر سر طرح انتقال قدرت به يک دولت موقت عراقي تا اول ژوئيه 2004 با پل برمر به توافق رسيدند. شوراي حکومت انتقالي، در 8 مارس 2004م قانون اساسي موقت عراق را به امضاء رسانيد. در همين حال از يک طرف شهرهاي عراق شاهد اعتراضاتِ مردمي نسبت به حضور اشغال گران بود و اين مسئله اي بود که حتي مطبوعات امريکايي نيز به آن اذعان داشتند و از طرف ديگر امريکا به خروج از بحران و فرار از باتلاق خود ساخته، مي انديشيد. بنابراين مسئله انتقال ظاهريِ قدرت سرعت بيشتري يافت. در همين راستا در 28 ماه مه 2004م نخست وزير و سه روز پس از آن رئيس جمهور عراق توسط شوراي حکومت انتقالي برگزيده شدند. سرانجام در روز 28 ژوئن 2004م در حالي که دو روز به زمان تعيين شده براي انتقال رسمي قدرت باقي مانده بود، امريکا در اقدامي ناگهاني قدرت را به صورت رسمي به عراقي واگذار نمود. اگرچه گفته شده است دليل اين کار پيشگيري از عمليات احتمالي مخالفان بوده اما در واقع امريکا در پي فرار از پرداخت هزينه هاي
بيشتر و فريب افکار عمومي عراق بود. چرا که در عين حالْ همچنان سرنخ تمامي تصميمات و برنامه ريزي ها در عراق در اختيار امريکا باقي ماند. انتقال حاکميت به دولت موقت، از موج ناآرامي ها و اعتراضات مردمي نکاست و اين انتخاب را پيش روي امريکا و ديگر اشغال گران نهاد که بهترين راه بيرون آمدن از باتلاق عراق، خروج از اين کشور است.
شرح مناسبت:
جِيمز هاروي رابينسون، فيلسوف و مورخ امريکايي در 29 ژوئن 1863م به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دوران تحصيل، از 29 سالگي به عنوان استاد تاريخ دانشگاه کلمبيا مشغول به تدريس شد و 27 سال در اين شغل خدمت کرد. رابينسون، تاريخ را وسيله اي براي درک و فهم مجموع زندگي مي دانست و تاريخ يک ملت را تنها فصلي از تاريخ و داستان جهان مي شمرد. او ضمن اشاره به گذشته تاريخ بشري و آينده قابل پيش بيني با توجه به امکانات موجود، مسئله خودبيني و برتري يک ملت را امري سخيف و خنده دار مي خوانْد و به طور کلي و به صورت طبيعي، خودبزرگ بيني و برترانديشي فرد را نيز مضحک مي پنداشت. از ديدگاه فلسفي، رابينسون معقتد بود که وحدت قومي سرانجام به وحدت جهاني مي انجامد. به سخن ديگر، قدرت فلسفي او در پيوسته و واحدْ ديدنِ زندگي تبلور پيدا مي نمود. از رابينسون آثار متعددي بر جاي مانده که مقدمه اي بر تاريخ اروپاي غربي، بشري کردن دانش و آزمايش تمدن از آن جمله است. جِيمز هراوي رابينسون سرانجام در شانزدهم فوريه 1936م در هفتادوسه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آلفرد نوبل، شيمي دان و مخترع سوئدي در 21 اکتبر 1833م به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايي را در استکهلم و تعليمات عالي را در سن پطِرِزْبورگ گذرانيد و علاوه بر فراگيري رشته هاي زبان و شيمي توانست گواهينامه هايي در زبان سوئدي، روسي، انگليسي، فرانسوي و آلماني دريافت نمايد. وي پس از سفري به کشورهاي اروپايي، در سال 1863م به سوئد بازگشت و سال بعد از آن در
پي آزمايش هاي مکرر موفق شد تا ديناميت را به عنوان مهيب ترين مواد منفجره اختراع نمايد. اين ماده انفجاري گرچه انقلاب بزرگي در کارهاي امر کشف معادن، راه سازي و حفر تونل به وجود آورد ولي علي رغم ميل نوبل، در راه تهيه سلاح هاي جنگي و کشتار و تخريب نيز به کار گرفته شد. آلفرد نوبل علاوه بر آن در زمينه هاي گوناگون موفق به ثبت 355 امتياز نامه از اختراعات و ابتکارات خود شد و با بهره برداري سريع از اين اختراعات به ايجاد 90 کارخانه و شرکت در 20 کشور جهان دست زد. کسب درآمدهاي فراوان و گسترش سرمايه نوبل از يک طرف و بهره برداري از اختراع اصلي وي، ديناميت، در جنگ و خون ريزي باعث شد تا وي در وصيت نامه اي که به تاريخ 27 نوامبر 1895م تدوين نمود سود ناشي از سرمايه گذاري دارايي هايش، به افراد و دانشمندان رشته هاي فيزيک، شيمي، پزشکي، ادبيات و صلح اختصاص دهد. اين وصيت نامه پس از مرگ وي باز شد و پس از حل اختلافات ورّاث و نيز کشورهاي محل سرمايه گذاريِ نوبل، سرانجام در 29 ژوئن 1900م، پادشاه سوئد تأسيس بنياد نوبل را اعلام نمود. در نهايت، جايزه نوبل که مبلغ آن، يک ميليون دلار است، از سال 1905م به فيزيک دانان، شيمي دانان، پزشکان، نويسندگان برجسته و اديبان و مناديان صلح در سراسر جهان اهداء شد و از کارهاي علمي، ادبي و انسان دوستانه آنان، بدين وسيله تقدير به عمل آمده است. هرچند جوايز نوبل در طي يک صد سال گذشته، ازبزرگان بسياري تجليل به عمل آورده
و کارهاي علمي و خدمات آنان به عالم بشريت را ستوده است ولي در برخي موارد، آلت دست سياست مداران و گروه هاي فشار بين المللي قرارگرفته و اعتبار آن زير سؤال رفته است. جايزه نوبل همچنان ساليانه توسط هيأت ها و کميته هاي تخصصي اهدا مي گردد.
شرح مناسبت:
در سال 1912م در جنگ اول بالکان، بلغارستان، صربستان، يونان و مونته نگرو که جزو قلمرو عثماني بودند، عليه اين امپراتوري شورش کردند و به علت ضعف عثماني ها، موفق به کسب استقلال شدند. به اين ترتيب، حدود هشتاد درصد از متصرفات عثماني در اروپا از کنترل اين امپراتوري خارج گرديد. اما فاتحين جنگ اول بالکان نتوانستند در مورد تقسيم سرزمين هاي به دست آمده، به توافق برسند و به همين دليل، در 29 ژوئن 1913م جنگ دوم بالکان نيز آغاز شد. در اين جنگ، بلغارستان با مجموعه کشورهاي صربستان، يونان، مونته نگرو، روماني و عثماني وارد جنگ شد و چون خود را تنها ديد، پيشنهاد صلح داد. سرانجام پيمان صلح منعقد شد و بر اساس قرارداد صلحِ بخارست، بلغارستان، قسمت هايي از سرزمين هاي عثماني را که تصرف کرده بود به صربستان، روماني، يونان و مونته نگرو واگذار کرد. جنگ هاي بالکان در واقع زمينه ساز جنگ جهاني اول بود که از سال 1914 آغاز شد.
شرح مناسبت:
شوراي همياري اقتصادي کشورهاي بلوک شرق موسوم به کومْکون در سال 1949م با هدف يکپارچه کردن اقتصاد کشورهاي بلوک شرق، تحت رهبري شوروي تأسيس شده بود. کومکون در دوران فعاليت خود، در رقابت با بازار مشترک اروپا موفقيت چشم گيري نداشت و بيشتر به صورت يک دفتر برنامه ريزي براي اقتصاد کشورهاي کمونيستي عمل مي کرد. کشورهاي عضو کومکون، لهستان، روماني، مجارستان، چکسلواکي، بلغارستان، ويتنام، کوبا، مغولستان و شوروي بودند. اين شورا سرانجام با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، بيست و نهم ژوئن 1991م در جريان گردهمايي نمايندگان کشورهاي عضو اين شورا در بوداپست، انحلال خود را
اعلام کرد. اعضاي کومکون به هنگام اعلام انحلال آن با امضاي پروتکلي به اعتبار کليه اسناد آن خاتمه دادند.
شرح مناسبت:
محمد بوضياف، سياست مدار الجزايري و چهارمين رئيس جمهور بعد از استقلال اين کشور، در 23 ژوئن 1919م در شهر مسيله الجزاير به دنيا آمد. او از سنين جواني به شبکه هاي مخفي مبارزه عليه استعمار فرانسه پيوست و در دهه 1940، مراحل رشد و ترقي را در حزب الشعب الجزاير که يک تشکيلات زيرزميني ضد فرانسه بود، طي کرد. بوضياف که در جنگ هاي استقلال از سازمان دهندگان نهضت ضد فرانسوي مردم الجزاير بود، پس از پيروزي انقلاب در سال 1962م با همکاري احمدبن بلا، حکومت سوسياليستي دموکراتيک الجزاير را پايه ريزي کرد. با وقوع کودتاي هواري بومِديَن عليه رياست جمهوري احمد بن بلا، بوضياف در سال 1965 از کشور گريخت و در دولت بومدين، به طور غيابي محکوم به اعدام شد. بوضياف در نهايت پس از 27 سال دوري از وطن به الجزاير بازگشت و پس از استعفاي شاذْلي بن جديد در سال 1992م به رياست شوراي حکومتي رسيد. بوضياف نيز مانند اکثر رهبران بعد از استقلال الجزاير، سرسختانه با افکار اسلامي مردم مخالفت مي کرد. انتصاب وي به رياست شوراي حکومت الجزاير در ژانويه 1992م زماني صورت گرفت که اين کشور در پي استعفاي شاذلي بن جديد و قدرت گرفتن نظاميان، دچار موجي از تشنج و ناامني شده بود. بوضياف پس از تصدي رياست شوراي حکومت، تشکيلات بنيادگرايان اسلامي را که در انتخابات پارلماني پيروز شده بودند، منحل کرد و آراء حدود 400 شهر و آبادي را که اسلام گرايان در آنها
به پيروزي رسيده بودند باطل نمود. اين امر دامنه اختلافات بين دولت و اسلام گرايان را هر چه بيشتر گسترش داد و زد و خوردهاي خياباني را شدت بخشيد. بوضياف در نهايت پس از کمتر از شش ماه حکومت، در 29 ژوئن 1992م توسط يکي از محافظين خود در 73 سالگي ترور شد و به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
گوتهولد افرايم لسينگ در 30 ژوئن 1729م در آلمان به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي را در زادگاهش گذراند. او از ابتدا به امور هنري علاقه داشت از اين رو اجبار خانواده براي تحصيل گوتهولد در رشته هاي الهيات و پزشکي به جايي نرسيد و او پس از چندي از فراگيري اين رشته ها دست کشيد. وي پس از آن راهي برلين شد و با نوشتن نقد و ترجمه مقالات در يکي از روزنامه ها، کار نويسندگي خود را آغاز نمود. لسينگ پس از انتشار دو مجموعه شعري خود، نمايش نامه دوشيزه ساراسامسون را نگاشت و در اين اثر سعي نمود تا براي نخستين بار، تراژدي را از قالب مرسوم قهرماني و افسانه اي به محيطهاي خانوادگي متوجه سازد. او با اين نگرش خود به تئاتر، تحول عظيمي در درام نويسي زمان خويش به وجود آورد. لسينگ از سال 1767م به عنوان مشاور ادبي و منتقد حرفه اي تئاتر در هامبورگ شروع به کار کرد و در همين سال موفق شد يکي از کمدي هاي خود را با نام مينافون بارنهلم را که در نوع خود، نوآوري هاي تازه اي به همراه داشت به اتمام برساند. در اين اثر که يکي از نخستين کمدي هاي ارزش مند
ادبيات آلماني محسوب مي شود، لسينگ سعي کرده تا اختلافات و دشمني هاي داخلي را که منجر به جنگ و درگيري داخلي شده است مطرح سازد و حکام محلي را مورد انتقاد قرار دهد. وي هم چنين در کتاب درام نامه هامبورگ، نظرات انتقادي و اصلاحي خود و نيز شرح احوال افرادي که براي ايجاد تئاتر ملي در آلمان تلاش کرده بودند، ذکر نموده است. بسياري، اين کتاب را موجد پيدا شدن دوره بزرگ ادبيات و درام آلمان مي شناسند. آثار لسينگ دريچه جديدي بر تئاتر آلمان گشود و تاثير چشم گيري در بيداري افکار مردم عصرش ايفا کرد، به طوري که تئاتر آلمان را به مرتبه رفيعي رساند. گوتهولد لسينگ سرانجام در چهارم دسامبر 1781م در 52 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هانري بِکْرِل فيزيک دان برجسته فرانسوي در نيمه دسامبر 1852م متولد گرديد. پدر و برادرش از فيزيک دانان معروف بودند. بنابراين وي نيز به اين رشته علاقه مند گرديد. پس از کشف اشعه ايکس توسط رونتْگِن دانشمند آلماني، بکرل درصدد کشف اجسامي برآمد که از خود، اشعه ايکس را ساطع مي کنند. وي تحقيقات خود بر روي خاصيت تشعشع راديواکتيو متمرکز و آن را در 2 مارس 1896م کشف نمود و چند ماه بعد در 30 ژوئن همان سال عناصر راديواکتيو اورانيوم را کشف نمود. کارها و تحقيقات بکرل باعث شد تا به همراه دو نفر از شاگردانش به نام هاي مادام و پيِر کوري زوج دانشمند فرانسوي، در سال 1903م برنده جايزه نوبل در فيزيک شود. نتيجه تلاش هاي بِکرِل به آغاز عصر تازه اي به نام "عصر اتم" انجاميد و به همين
سبب او را "پدر علم فيزيک جديد" مي دانند. هانري بکرل سرانجام پس از 56 سال تلاش و تحقيق، در 25 اوت 1908م درگذشت. (ر.ک: 15 دسامبر)
شرح مناسبت:
در پي اضمحلال امپراتوري عثماني، سرپرستي و قيموميت کشورهاي عراق، کويت و فلسطين با موافقت متّفقين به انگلستان واگذار شد و قرار شد تا از منابع طبيعي اين ممالک به عنوان حق الزحمه بهره برداري کند. پس از انتشار اين موافقتنامه، اعتراضات گسترده اي سراسر کشور مسلمان عراق را فرا گرفت و با صدور حکم جهاد از سوي آيةاللَّه محمدتقي شيرازي، مردم نواحي مختلف عراق به مقابله با استعمارگران پرداختند، در اين فتوا، ضمن اشاره به حکومت اسلامي و استقلال عراق به عنوان اهداف بزرگ قيام مردمي، از همگان خواسته شد از تفرقه و اختلال در امنيت و مخالفت با يک ديگر پرهيز نمايند. قيام مردم عراق که در 30 ژوئن 1920 آغاز شده بود، به انقلاب 1920 عراق موسوم گرديد، اما اين قيام مردمي به دليل حمايت ديگر استعمارگران از انگلستان و توطئه هاي مختلف، پيش از رسيدن به نتيجه اصلي از حرکت باز ماند در حقيقت، دولت انگلستان علاوه بر تفرقه افکني در ميان مجاهدان و از سوي ديگر استفاده از نيروها و تجهيزاتِ فراوان جنگي، با اعلام قدرت به حکومت موقت شعله هاي قيام را فرو نشاند و پس از آن فيصل به پادشاهي عراق منصوب شد.
شرح مناسبت:
کشور زئير قبل از استقلالْ از مستعمرات بلژيک بود. اما مبارزات استقلال طلبانه زئير به رهبري آزادي خواه معروف افريقايي، پاتريس لومومبا در سال هاي پس از جنگ جهاني منجر به استقلال زئير در 30 ژوئن 1960 گرديد. پس از استقلال زئير، شورش هاي گسترده اي در اين کشور روي داد که دولت بلژيک نقشي اساسي در اين آشوب ها داشت. از سوي
ديگر، درگيري ميان لومومبا و موسي چومبه، عنصر وابسته به استعماره اين نابساماني ها را تشديد مي کرد. با قتل لومومبا توسط عوامل خودفروخته داخلي، وابستگي زئير به بيگانگان افزايش يافت. سرانجام در سال 1965، ژنرال موبوتو سه سه سکو که از حمايت امريکا برخوردار بود با يک کودتا قدرت را در دست گرفت و به سرکوب مردم محروم اين کشور افريقايي پرداخت. در سال 1970 نام اين کشور از جمهوري دمکراتيک کنگو به جمهوري زئير تغيير يافت اما در 1997م پس از سرنگوني سه سه سکو و روي کار آمدن لوران کابيلا بار ديگر نام جمهوري دموکراتيک کنگو بر اين کشور نهاده شد. جمهوري دموکراتيک کنگو با مساحتي بيش از دو ميليون و سي صد هزار کيلومتر مربع در مرکز قاره افريقا واقع است و با کشورهاي تانزانيا، زامبيا، آنگولا، افريقاي مرکزي و … همسايه است. جمعيت آن قريب به 52 ميليون نفر است. پيش بيني مي شود جمعيت آن تا سال 2025 به حدود 105 ميليون نفر برسد. پايتخت اين کشور افريقايي کينشازا و واحد پول آن فرانک کنگو مي باشد. اکثريت مردم کنگو، سياه پوست بوده و آيين مسيحيت پيروان بيشتري دارد. زبان رسمي کنگو فرانسوي است ولي گويش سکنه کنگو بيشتر با لهجه بومي است. از شهرهاي مهم کنگو لوبومباشي و امبوجي مايي است. نظام حاکم بر کنگو دولت انتقالي با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
بعد از جنگ جهاني دوم و شکل گيري دوران جنگ سرد به سردمداري امريکا و شوروي، اين بار سراسر جهان عرصه رقابت هاي آشکار و پنهان اين دو کشور بود که يکي تحت لواي
آزادي و دموکراسي و ديگري با شعار حمايت از خلق هاي ستم ديده، به دست اندازي و چپاول ملت ها مشغول شدند و براي تأمين اهداف خود، سازمان هاي نظامي و اقتصادي متعددي به صورت پيمان هاي چند جانبه به وجود آوردند. سازمان هايي چون ناتو، ورشو، سِنتو و سيتو و … از آن جمله مي باشد. يکي از اين سازمان ها، سازمان پيمان آسياي جنوب شرقي است که به طور اختصار "سيتو" ناميده مي شد و در همين راستا و در تاريخ 8 سپتامبر 1954م شکل گرفت. اين سازمان که به موجب پيمان دفاع جمعي آسياي جنوب شرقي به وجود آمد در مانيل پايتخت فيليپين به امضاي کشورهاي امريکا، انگلستان، فرانسه، استراليا، فيليپين، تايلند، پاکستان و زلاندنو رسيد. هدف اين پيمان، در ظاهر، تضمين صلح در منطقه جنوب شرقي آسيا و جنوب غربي اقيانوس کبير عنوان گرديد و در واقع ايجاد مانعي براي گسترش کمونيسم در جنوب شرق آسيا بود. در تکميل پيمان فوق، منشور اقيانوس کبير نيز صادر شد که در آن حق ملل آسيايي و مردم جزاير اقيانوس کبير در برابري و تعيين سرنوشت خود مورد تاييد قرار گرفت و بر همکاري کشورهاي عضو پيمان، در تأمين اهداف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي تأکيد شد. مقرّ سازمان هاي نظامي و غيرنظامي اين سازمان در بانکوک قرار داشت. اين سازمان در پي خروج فرانسه در سال 1967 و پاکستان در سال 1972م و نيز آغاز دوره تنش زدايي در عرصه روابط بين الملل در 30 ژوئن 1977 منحل گرديد.
شرح مناسبت:
از بهار 1986م که صادق المهدي سياست مدار معروف سودان، دولت غيرنظامي اين کشور
را در پي سقوط جعفر نُميري حاکم ديکتاتور سودان تشکيل داد. تا سال 1989 که دولت وي سقوط کرد، هيچ گاه کابينه يک دست و هم فکري نداشته و هيچ گاه خود را از خطر يک جنگ قدرت داخلي در امان نمي ديده است. رقابت احزاب در کشور براي کسب قدرت، مسأله شورشيان جنوب سودان، نياز شديد به کمک هاي خارجي، نارضايتي در ارتش سودان و بالاخره فقر فزاينده و اقتصاد نابسامان، از بزرگ ترين مشکلاتي بود که دولت صادق المهدي با آن دست به گريبان بود. اين مشکلات که حداقل 2 بار کابينه او را به سقوط کشاند سرانجام در روز 30 ژوئن 1989 به صورت کودتاي نظاميِ ارتش، به عمر دولت وي خاتمه داد. در اين کودتا که توسط ژنرال عمر حسن احمد البشير هدايت شد، صادق المهدي بازداشت گرديد و تحت نظر قرار گرفت. عمر البشير پس از کودتا با صدور فرماني، تمام احزاب سياسي، سازمان هاي غيرمذهبي و اتحاديه هاي کارگري را منحل کرد و با ممنوع اعلام کردن انتشار روزنامه ها، قانون اساسي سودان را به حال تعليق درآورد. هم چنين ژنرال عمر البشير پس از کودتا در رأس قدرت قرار گرفت و سياستي مستقل از امريکا در پيش گرفت.
شرح مناسبت:
رژيم تبعيض نژادي (آپارتايد) از سال 1948م توسط اقليت سفيدپوست کشور افريقاي جنوبي بر اکثريت سياهان تحميل شد و بر اساس آن، اقليت 20 درصدي سفيد پوست هاي اين کشور به عنوان نژاد برتر، بر سرنوشت افريقاي جنوبي حاکم شدند. ازدواج سياه پوستان با سفيدپوستان ممنوع شد و سياه پوستان به کارهاي پست گمارده و از فعاليت هاي سياسي
منع شدند. اِعمالِ سياست غيرانساني تبعيض نژادي در افريقاي جنوبي، خشم جهانيان را برانگيخت. هرچند امريکا، انگليس و برخي کشورهاي ديگر با رژيم آپارتايد ارتباط نزديک داشتند، اما بسياري از کشورها با رژيم تبعيض نژادي افريقاي جنوبي قطع رابطه کردند. سرانجام اين مخالفت ها و فشار افکار عمومي و نيز مبارزات پي گير سياهان به رهبري نلسون ماندلا، باعث لغو اين سياست ضد انساني در 30 ژوئن 1991م شد. در دسامبر 1993، قانون اساسي جديد بر اساس تساوي حقوق سياه پوستان و سفيدپوستان به تصويب پارلمان افريقاي جنوبي رسيد و در اولين انتخابات رياست جمهوري با شرکت سياه پوستان در آوريل 1994، نلسون ماندلا رهبر سياه پوستان که 27 سال را در زندان گذرانده بود، به پيروزي رسيد.
شرح مناسبت:
در فاصله سال هاي 1796 تا 1799م، ناپلئون بُناپارت به عنوان يکي از فرماندهان ارشد ارتش فرانسه با کسب پيروزي هاي پي درپي در جنگ با دشمنان رژيم جديد و توسعه قلمرو حکومت فرانسه، محبوبيت زيادي در ميان مردم فرانسه به دست آورد. آخرين عمليات بزرگ نظامي او قبل از به دست گرفتن قدرت، لشکرکشي به مصر بود. ناپلئون در بهار سال 1798م، در راس 38 هزار سرباز فرانسوي با 330 کشتي و ناو به طرف مصر حرکت کرد. هدف اصلي او از اين لشکرکشي، قطع ارتباط انگليس با مستعمره اش يعني هندوستان بود. نيروهاي فرانسه در روز اول ژوئيه سال 1798م در سواحل مصر پياده شدند و فرداي همان روز اسکندريه را به تصرف خود درآوردند. در پي آن، قاهره نيز در 23 ژوئيه به تصرف فرانسويان درآمد. در حالي که ناپلئون مشغول ايجاد يک
ستاد فرماندهي در نزديکي اهرام مصر بود، با نيروهاي انگليسي درگير شد که بر اثر غافل گيري، قسمت اعظم ناوگان جنگي خود را از دست داد. ناپلئون در باقي مانده سال 1798 و نيمه اول سال 1799م، به توسعه متصرفات خود در مصر و سواحل شرقي مديترانه ادامه داد و تا سوريه پيش رفت، ولي با از دست دادن قسمت زيادي از نيروي دريايي خود عملا در محاصره ناوگان جنگي انگليس، قرار گرفت. از آن طرف، حکومت هيأت مديره در پاريس هم که غرق در فساد و گرفتاري هاي داخلي خود بود، نمي توانست کمکي به ناپلئون برساند. ناپلئون سرانجام تصميم گرفت به فرانسه باز گردد تا اينکه در اواخر ماه اوت سال 1799م، پس از شکستن خط محاصره ناوگان جنگي انگليس راهي فرانسه شد و بدون کسب نتيجه مهمي، دست از اين جنگ کشيد.
شرح مناسبت:
در آستانه قرن نوزدهم ميلادي، در حالي که سه قرن از تماس و تجارت پرتغالي ها با چين مي گذشت، چندين کشور اروپايي ديگر نيز به تجارت با چين مشغول بودند که مهم ترين آن ها، انگلستان بود. در نيمه اول اين قرن، انگليسي ها با تسلط کامل بر هندوستان و انحصار بازار چين، در شمار قدرت مسلط استعماري آسيا قرار گرفتند. آن چه که انگلستان را بيش از ديگران، به توسعه تجارت با چين برمي انگيخت، گسترش فعاليت هاي اقتصادي آنان با هند و نواحي مجاور آن بود. از جمله کالاهايي که انگليسي ها به چين وارد مي کردند ترياک بود. افزايش مصرف ترياک و شمار معتادان چيني، کم کم دولت چين را به واکنش واداشت و در
نهايت در سال 1839 واردات و فروش اين ماده مخدر را ممنوع کرد. اما انگليسي ها که به راحتي نمي توانستند از اين تجارت سودآور چشم پوشي کنند، به قاچاق اين ماده مُهلِک ادامه دادند. در اين ميان، دولت چين با قدرت تمام، با قاچاق ترياک مقابله کرد. در عوض، انگليسي ها به بهانه ضبط و مصادره ترياک هاي متعلق به بازرگانان انگليسي، جنگي را در اول ژوئيه 1839م به راه انداختند که به جنگ ترياک معروف شد. نيروهاي متجاوزْ در نخستين مراحل جنگ، بندر کانتون در جنوب چين را به توپ بستند و بندر تجاري هُنْگْ کُنْگْ را نيز به تصرف خود درآوردند. چيني ها پس از تحمل خسارات فراوان در اين جنگ، سرانجام به شرايط صلح انگليس گردن نهادند. در نهايت به موجب قراردادي که در 19 ژوئيه سال 1842م بين دو طرف به امضا رسيد، بندر مهم هنگ کنگ به انگليس تسليم گرديد و پنج بندر بزرگ چين براي تجارت و رفت و آمد کشتي هاي خارجي آزاد شد. بندر هنگ کنگ سرانجام پس از بيش از يک صد و پنجاه سال، در اول ژوئيه 1997م به حاکميت چين بازگشت. (ر.ک: پاورقي آخر در همين روز)
شرح مناسبت:
کانادا در اواخر قرن پانزدهم ميلادي کشف شد و از آن زمان به مدت بيش از دو قرن، انگليس و فرانسه براي تصاحب سرزمين هاي افزون تر، مشغول رقابت در اين سرزمين پهناور بودند. اين رقابت منجر به جنگ هايي ميان دو کشور استعمار گر شد که از 1689م نزديک به 75 سال طول کشيد و در نهايت به شکست فرانسه منجر گرديد. از اوايل
قرن نوزدهم، به تدريج مبارزه آزادي خواهان براي استقلال کانادا آغاز شد تا آن که در اول ژوئيه 1867م، اين استقلال با حکومت فرمانداري کل در کانادا، تحقق يافت. اين وضعيت بر اساس قانون امريکاي شمالي بريتانيا حاصل گرديد. بر اساس اين قانون، اختيارات هيأت هاي مقننه محلي مشخص گرديد و اختيار اصلاح و الحاق مواد اضافي به صورت اسمي در دست پارلمان انگلستان قرار گرفت، اما عملا به تقاضاي پارلمان کانادا صورت مي پذيرفت. هم چنين دو زبان فرانسه و انگليسي در پارلمان و دادگاه ها رسميت يافت. چهار ايالت کانادا نيز به صورت يک کشور مستقل درآمده و عضوي از جامعه مشترک المنافع انگلستان محسوب گرديد. کشور کانادا نزديک به 10 ميليون کيلومتر مربع مساحت دارد و از اين لحاظ دومين کشور جهان است. کانادا در ميان سه اقيانوس آرام، اطلس و منجمد شمالي قرار گرفته است و تنها با کشور امريکا مرز خشکي دارد. جمعيت آن بيش از 31 ميليون نفر بوده و پايتخت آن شهر اوتاوا مي باشد. از شهرهاي مهم کانادا تورنتو، مونترئال و کِبِک است. اکثريت قريب به اتفاق مردم کانادا مسيحي بوده و عمدتاً پيرو مذهب کاتوليک هستند. زبان رسمي و مليت مردم کانادا انگليسي و فرانسوي، و نژاد آنها سفيد است. واحد پول اين کشور دلار کانادا مي باشد. پيش بيني مي شود تا سال 2025م جمعيت کانادا بيش از 37/5 ميليون نفر گردد. کانادا از کشورهاي وابسته به امپراتوري انگليس بوده و ملکه انگلستان رئيس کشور به شمار مي آيد.
شرح مناسبت:
خانم هارْيت بيچر استو، رمان نويس امريکايي، در 14 ژوئن 1821م در کنتاکي امريکا به
دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات به آموزگاري پرداخت و در کنار آن، کتبي به رشته تحرير درآورد. هاريت به امور ديني و اصلاحات اجتماعي علاقه مند بود. خانواده وي از رهبران ضد بردگي بودند و او هم به بردگان فراري، ياري و پناه مي داد. او در آن زمان با نگاه موشکافانه اي، اجتماع را مي کاويد و با ديدن يک برده يا کودک محروم، مي کوشيد تا با سخن گفتن با آنها و آشنايي با خصوصيات زندگي آنان، شناخت بيشتري از توده هاي رنج کشيده بشري به دست بياورد. قوانين سخت آن زمان، معروف به قوانين بردگان فراري، چنان خانم بيچراستو را تحت تاثير قرار داد که وي را به نوشتن کتاب "کلبه عمو تام" کشاند. اين کتاب در سال هاي پيش از جنگ هاي داخلي امريکا معروف به جنگ هاي انفصال، نقش مهمي در برانگيختن احساسات ضد برده داري در اهالي شمال امريکا که مخالف برده داري بودند، داشت. اين کتاب داستان برده مسيحي سياه پوستي است که ارباب سنگ دلش، با او رفتاري بسيار خشن دارد. کتاب کلبه عمو تام، نه تنها در امريکا بلکه در سراسر جهان تاثير فراواني گذاشت و به زبان هاي مختلف ترجمه شد. اين داستان براي بار نخست به صورت پاورقي در يکي از مجلات واشينگتن منتشر مي شد. اما به خواست يکي از ناشران بزرگ آن زمان، به صورت کتاب در دسترس مردم قرار گرفت و اقبال مردم از اين رمان چنان بود که در مدت کوتاهي، نام هاريت بيچراستو به صورت يکي از آشناترين نام هاي امريکا درآمد. خانم بيچراستو پس از اين
کتاب، آثار ديگري نيز نگاشت که هرچند برخي از آن ها در موضوع بردگان، از جهاتي برتر از کتاب قبلي بودند، اما شهرت و توفيق کلبه عمو تام را پيدا نکردند. استو آثار ديگري از جمله شعر و خطابه، مردم شهر قديم و مردم پوگانوک نيز به رشته تحرير درآورده است. خانم هاريت بيچر استو سرانجام در اول ژوئيه 1896م در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در بحبوحه جنگ جهاني اول و در جريان نبرد وُردَن، در اول ژوئيه سال 1916م، در حالي که آلماني ها حمله بزرگ و تازه اي را براي تصرف شهر وردن در فرانسه تدارک مي ديدند، نيروهاي انگليس و فرانسه به تهاجم وسيعي در منطقه "سُومْ" در شمال غربي فرانسه دست زدند. اين حمله بعد از يک هفته بمباران شديد مواضع نيروهاي آلماني در اين منطقه آغاز شد و هدف آن گشودن جبهه دومي در برابر آلمان و کاستن از فشار آنها در وُردَن بود. نبرد سومْ که قريب پنج ماه به طول انجاميد، يکي از خونين ترين و وسيع ترين عمليات هاي نظامي در طول جنگ جهاني اول است. در اين جنگ علاوه بر به کار گرفتن نيروي هوايي به طور وسيع، براي اولين بار از تانک استفاده شد، ولي کاربرد تانک هاي انگليسي، به علت بارندگي هاي شديد و گل آلود بودن زمين ها، چندان درخشان نبود. نيروهاي انگليس و فرانسه با وجود تحمل تلفات سنگين در نبرد سوم موفق نشدند آلماني ها را از مواضع خود در اين منطقه عقب برانند، با اين حال، تلفات و ضايعات وارده بر ماشين جنگي آلمان در اين جنگ سنگين تر بود
به طوري که کارشناسان نظامي آلمان، بعدها، نبرد سوم را يکي از نقاط عطف در تاريخ جنگ جهاني اول و سرآغاز شکست آلمان در اين جنگ عنوان کردند. نبرد سوم، سرانجام پس از نزديک به 140 روز در 18 نوامبر 1916م به پايان رسيد، بدون اينکه آلماني ها از تلاش خود براي فتح وردن و پيشروي به سوي پاريس نتيجه اي بگيرند و يا انگليس و فرانسه در تلاش براي فتح سومْ و درهم شکستن مواضع دفاعي آلمان در اين منطقه، توفيق پيدا کنند. در نبرد سومْ 620 هزار نفر آلماني، 420 هزار نفر انگليسي و 195 هزار نفر فرانسوي به کام مرگ افتادند که جمعاً رقمي بالغ بر يک ميليون و دويست و سي و پنج هزار نفر تلف شدند.
شرح مناسبت:
نام کشور سومالي از قبيله "سومال" که اکثريت ساکنان اين کشور را تشکيل مي دهد، گرفته شده است و به معناي "شير" مي باشد که وسيله پذيرايي از مهمانان به حساب مي آمده است. کشور سومالي در قرون گذشته کمتر مستقل بوده است. در سال 1884م، انگليس قسمتي از سومالي را تحت الحمايه خود کرد و 5 سال بعد، ايتاليا نيز قسمت هاي ديگري از آن را به مستعمره خود تبديل نمود. در اين ميان قيام هاي مردمي بر ضد انگليسي ها که از سال 1901 تا 1920 طول کشيد به جايي نرسيد. سازمان ملل متحد در سال 1950 از ايتاليا خواست تا استقلال سومالي را فراهم کند. در نهايت، در 26 ژوئن سال 1960، سومالي استقلال خود از انگلستان را اعلام کرد و در اول ژوئيه 1960م نيز استقلال خود از ايتاليا
را به دست آورد. سومالي دو روز ملي دارد يکي روز اول ژوئيه که روز اتحاد نام گرفت که در اين روز کشور سومالي تشکيل شد و ديگري 21 اکتبر است. سومالي در شرق قاره افريقا و کناره اقيانوس هند و خليج عدن قرار دارد. اين کشور با بيش از 637 هزار کيلومتر مربع مساحت، با کشورهاي کنيا، اتيوپي و جيبوتي همسايه است. از جمعيت بيش از 10 ميليوني سومالي اکثريت قريب به اتفاق مسلمان بوده و پيرو آيين مقدس اسلام هستند. پيش بيني شده است جمعيت اين کشور در سال 2025م از 21 ميليون نفر فراتر رود. مليت مردم سومالي سوماليايي و از نژاد سياه هستند. زبان رسمي مردم اين کشور عربي و سوماليايي است. پايتخت سومالي موگاديشو و از شهرهاي مهم آن هرجيسه و مرکا است. نظام سياسي حاکم بر سومالي دولت موقت انتقالي مي باشد.
شرح مناسبت:
رواندا با همسايه جنوبي خود بروندي تاريخ مشترکي دارد و تا قبل از استقلال، مستعمره بلژيک بود. پس از مبارزات پي گير استقلال طلبان رواندا، اين کشور در سال 1962 مستقل شد و قبيله هوتو، بزرگ ترين قبيله اين کشور، حکومت را به دست گرفت. در سال 1994 دو قبيله بزرگ هوتو و توتسي به دنبال سقوط هواپيماي حاکم اين کشور، جنگ خونيني به راه انداختند که با پيروزي قبيله توتسي و 800 هزار کشته پايان يافت. رواندا با بيش از 26 هزار کيلومتر مربع مساحت در شرق قاره افريقا واقع شده و با کشورهاي بروندي، اوگاندا، تانزانيا و کنگو، همسايه است. جمعيت آن نزديک به 8 ميليون نفر بوده که اکثريت آنها سياه پوست و
مسيحي اند. پايتخت رواندا کيگالي و واحد پول آن فرانک روآندا است. پيش بيني مي شود که جمعيت رواندا تا سال 2025 بيش از 12 ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم روآندا، بوتاره و روهنگري است. نظام سياسي حاکم بر اين کشور افريقايي دولت انتقالي با يک مجلس انتقالي مي باشد. روز استقلال اين کشور، اول ژوئيه 1962م به عنوان روز ملي روآندا نام گرفته است.
شرح مناسبت:
سرزمين بروندي طي سال هاي اوليه قرن بيستم، همراه با رواندا، جزو مستعمرات افريقاي شرقي آلمان بود. پس از جنگ جهاني اول و شکست آلمان، جامعه ملل قيموميت بروندي را به بلژيک سپرد و در 1946، سازمان ملل نيز اين قيموميت را به رسميت شناخت. در اول ژوئيه 1962 بروندي با نظام پادشاهي به استقلال رسيد، ولي چهار سال بعد، جمهوري خواهان، پادشاه را عزل و حکومت جمهوري را برقرار کردند. بروندي با مساحتي نزديک به 28 هزار کيلومتر مربع در شرق قاره افريقا واقع شده و با کشورهاي رواندا، تانزانيا و جمهوري دموکراتيک کنگو مرز مشترک دارد. جمعيت اين کشور نزديک به 7 ميليون نفر بوده که اکثريت پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً کاتوليک اند. زبان رسمي مردم بروندي کي روندي و فرانسوي است. پايتخت اين کشور افريقايي بوجومبورا و واحد پول آن فرانک بروندي است. اکثريت قريب به اتفاق مردم بروندي مليت روندي داشته و سياه پوست هستند. پيش بيني مي شود که جمعيت بروندي تا سال 2025 بيش از 11/5 ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم آن مي توان از گيته گا، کايانزا و مويينگا را نام برد. اول ژوئيه، روز استقلال اين
کشور از بلژيک به عنوان روز ملي بروندي نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
جزيره هنگ کنگ با وسعت 1035 کيلومتر مربع در ساحل شرقي سرزمين اصلي چين قرار دارد. اين سرزمين طي جنگ اول ترياک که در سال 1839م ميان چين و انگليس روي داد، طي قراردادي، به عنوان امتيازي استعماري، در اختيار انگلستان قرار گرفت و در سال 1898م، انگلستان طي يک قرارداد 99 ساله با دولت چين، آن را به اجاره خود درآورد. هنگ کنگ به مرور رو به توسعه و پيشرفت نهاد و به يک مرکز بازرگاني و داد و ستد مهم در آسياي خاوري مبدل گرديد. شرايط خاص اقتصادي حاکم بر هنگ کنگ به ويژه پس از روي کار آمدن دولت کمونيست چين در اواخر دهه 1940م، آن را به منطقه اي خودکفا، مولد و صادر کننده صنايع سبک و … مبدل نمود و پول و ثروت هنگفتي را در آنجا متمرکز ساخت. اهميت هنگ کنگ در سال هاي بعد به دليل تمرکز درصد بالايي از داد و ستدهاي چين از اين منطقه، افزايش چشم گيري يافت به طوري که قدرت مالي آن پس از نيويورک و لندن در درجه سوم قرار گرفت. در اوايل دهه 1980م مذاکراتي ميان پکن و لندن آغاز شد و درباره سرنوشت و آينده هنگ کنگ که قرارداد اجاره 99 ساله آن در سال 1997م به پايان مي رسيد، بررسي هايي صورت گرفت. در نهايت، توافق گرديد که مالکيت چين بر هنگ کنگ بدون هيچ ابهامي محترم و به رسميت شناخته شود و اين جزيره از خود مختاري داخلي در حد عالي برخوردار باشد. در سپتامبر
1991م مردم هنگ کنگ پس از يک صد و پنجاه سال به پاي صندوق هاي راي رفتند و نمايندگان مجلس قانون گزاري خود را انتخاب کردند. سرانجام در ساعت صفر روز اول ژوئيه سال 1997م، چين، طي تشريفات از پيش طراحي شده اي، هنگ کنگ را رسماً تحويل گرفت و اين بندر، پس از 157 سال به سرزمين مادريش بازگشت. بنا بر توافق قبلي و قانوني، مردم هنگ کنگ، حقوق و آزادي هاي خود را همچنان حفظ خواهند کرد و استقلال و آزادي عمل اين منطقه به عنوان يک مرکز داد و ستد مالي بين المللي محترم شمرده خواهد شد. با الحاق هنگ کنگ به چين، اقتصاد باز و آزاد و آزادي هاي اجتماعي هنگ کنگ از يک سو و سياست کنترل جدي در ديگر نواحي سرزمين پهناور چين از سوي ديگر، کشور چين را با مملکتي با دو نظام حکومتي متفاوت مبدل ساخته است. به همين دليل، بيشتر آمارهاي منتشره در مورد اقتصاد يا ساير امور براي سرزمين اصلي چين و هنگ کنگ، به طور جداگانه منتشر مي شود. هنگ کنگ، جمعيتي نزديک به هفت ميليون نفر دارد که پيش بيني مي شود اين جمعيت در سال 2020م به بيش از 8/1 ميليون نفر برسد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
لويي ژاک مونْدْ داگِر، نقاش و مخترع فرانسوي در 18 نوامبر 1789م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از فراگيري نقاشي و فيزيک، براي سِن هاي تئاتر، پرده هايي جالب درست مي کرد. با توجه به تاثيرات نور،داگر به اين فکر افتاد تا تصويري که حاصل مي شود به صورت عکسي ثابت و دائمي درآوَرَد. از اين رو با همکاري يکي از دوستان، درباره عکاسي شروع به کار کرد و روش اوليه آن را که بعداً به داگرئوتيپ معروف شد، ابداع نمود. گرچه در اين روش، علي رغم سختي، تنها گرفتن يک عکس، آن هم به صورت تار، امکان داشت، اما صِرف اين واقعيت که مي توان به کمک نور آفتاب هم تصويري از اشخاص و اجسام به دست آورد که از نقص و خطاي دست بشري مصون باشد، خود، مسئله اي فوق العاده جالب و ارزنده بود. گرچه معمولاً داگر را مخترع فن عکاسي مي دانند، ولي حقيقت امر اين است که مقدمات پيدايش اين اختراع از مدت ها قبل آماده شده بود و افراد بسياري در اين راه کوشش کرده بودند. با اين حال در سال هاي پس از آن، اين فن به سرعت پيشرفت کرد و روش هاي عکاسي آسان و سريع، ايجاد شد. لويي ژاک داگر سرانجام در دوم ژوئيه 1851م در شصت ودو سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آنتوان پاولوويچ چخوف نويسنده و داستان سراي نامدار روسي در 17 ژانويه سال 1860م در خانواده اي فقير در روسيه به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته پزشکي به پايان رساند و مدت کوتاهي نيز به طبابت پرداخت. ولي با
استعداد و علاقه اي که به نوشتن داشت، از حرفه خود دست کشيد و کار نويسندگي را دنبال کرد. چخوف در مدت کوتاهي، آثار متعددي به نگارش درآورد و به شهرت دست يافت. او در جواني به مرض سل دچار شد و تا پايان عمر، از اين بيماري در رنج بود. از اين رو به توصيه پزشکان، به جنوب فرانسه رفت و به نوشتن نمايش نامه و داستان هاي کوتاه سرگرم شد. در مورد آثار چخوف بايد گفت که نوآوري هاي صوري و موضوعي او در هنر داستان پردازي، اصول و سنن ادبي را دگرگون کرد. با آن که قسمت اعظم آثار چخوف به صورت داستان هاي منثور است، با اين حالْ وي نمايش نامه نويس چيره دستي بود و مهم ترين داستان کوتاه نويس همه اعصار به شمار مي رفت. چخوف در صنعت ايجاز و هنرِ داستان نويسي داراي قدرتي شگرف بود و در خلق شخصيت هاي جالب، مهارتي بسزا داشت. او بشردوستي و نيک نفسي و خدمت به مردم را نيز وظيفه هر انسان شرافت مند مي دانست و به طرزي گيرا و دل انگيز، اين علاقه شديدِ انسان دوستي در آثارش به چشم مي خورد. آثار متعدد ومتنوع اين نويسنده بزرگ روس، پر از لطف و زيبايي و نيز آميخته با هزل و طنز مي باشد. چخوف خواننده را در عين حال که مي خنداند، به فکر و دقت نيز وا مي دارد و معايب اجتماعي را در نظرش جلوه گر مي سازد. فاجعه در شکارگاه، دهقانان، دکتر بي مريض، مرد زود رنج، باغ آلبالو و سه خواهر از جمله آثار مشهور
اوست. آنتوان چخوف سرانجام در دوم ژوئيه 1904م در حالي که بيش از 44 سال از عمرش نمي گذشت، در اوج شهرت و محبوبيت بر اثر مرض سل درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از خروج نيروهاي استعمارگر فرانسوي از ويتنام و تقسيم ويتنام به دو قسمت شمالي و جنوبي، طي سلسله حوادثي جنگ خونين بين ويتنام جنوبي همراه با حمايت همه جانبه امريکا با ويتنام شمالي تحت حمايت کمونيست ها درگرفت که بيش از يک دهه قتل و غارت و کشتار صدها هزار نفر از مردم غيرنظامي ويتنام را به دنبال آورد. هم چنين ورود مستقيم نيروهاي نظامي امريکا به ويتنام باعث شد تا ماهيت تجاوزکارانه سياست امريکا آشکار شود و افکار عمومي جهان را عليه دولت امريکا بسيج نمايد. امريکا که طي زمان دريافته بود در ويتنام کاري از دستش ساخته نيست، سعي مي کرد به هر طريق ممکن از منطقه خارج شود. در نهايت، نيروهاي اشغال گر امريکايي تحت فشار شديد افکار عمومي و بدون اخذ نتيجه اي از جنگ ويتنام و با تحمل تلفات فراوان، در سال 1973م از ويتنام خارج شدند و دولت سايگون، پايتخت ويتنام جنوبي، در 30 آوريل 1975م، سرنگون شد. بدين ترتيب ملت ويتنام پس از چند صد سال مبارزه با چيني ها، فرانسوي ها، ژاپني ها و امريکايي ها سرانجام از يوغ استعمار آزاد شد و مردم ويتنام در اول قدم، خواستار اتحاد دو قسمت شدند. در ابتدا تصميم گرفته شد به جاي متحد کردن دو ويتنام، دولت انقلابي موقت که از سال 1968م اعلام موجوديت کرده بود به اداره قسمت جنوبي کشور به طور مستقل ادامه دهد. اما
اين امر تحقق نيافت و درگيري هايي بين طرفداران کمونيست ها در شمال با حکومت سرمايه داري در جنوب روي داد و حرکت هاي وسيعي نيز براي مصادره سرمايه هاي خارجي انجام گرفت. طي اين مدت که به دوره انتقالي معروف گرديد، برنامه بازسازي ارتش و نظام اداري نيز در اولويت واقع شد. در نهايت در جريان کنفرانس اتحاد دو ويتنام در نوامبر 1975م تصميم گرفته شد تا ويتنام جنوبي و شمالي در هم ادغام شوند. سرانجام در دوم ژوئيه 1976م ويتنام شمالي و جنوبي پس از بيش از بيست سال جدايي، اتحاد خود را عنوان کرده و استقرار رژيم جمهوري سوسياليستي ويتنام به پايتختي هانويْ اعلام گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فرانتس کافکا نويسنده معروف چک، در سوم ژوئيه 1883م در خانواده اي يهودي در پراگ پايتخت اين کشور به دنيا آمد. پدرش تاجر خشن و سخت گيري بود و کافکا از کودکي از او وحشت داشت. کافکا پس از اتمام تحصيلات مقدماتي از دانشگاه پراگ دکتراي حقوق گرفت و پس از آنکه مدتي به کارهاي حقوقي مشغول بود راهي پاريس شد. زندگي گذشته کافکا به شدت او را رنج مي داد و نفرت عجيبي او را در خود فرو مي برد، به طوري که با کمتر کسي دوستي داشت و بدبيني خاصي به مردم پيدا کرده بود. همان زمان که دانشجويي بيش نبود، مطالعه آثار ادبي نويسندگان بزرگ را آغاز نمود و با برخي از نويسندگان عصر آشنايي يافت. وي در طي سال هاي بعد آثار متعددي به نگارش درآورد و به شهرت رسيد. در همه آثار کافکا، زندگي و خصوصيت هاي روحيش منعکس است، حتي هنگامي که قهرمان داستان، جانوران باشند. کافکا نويسنده بزرگي است که عده اي به خاطر پيشگويي هايش به وي لقب پيامبر داده اند. اين پيشگويي ها به ويژه در سال 1945م يعني بيش از بيست سال پس از مرگ کافکا، بسياري از روشن فکران را به حيرت انداخت. کافکا جنبه هاي انکارآميز و منفي عصر خود و حتي عصر بعد از خود را در وجود خويش ارائه مي دهد. در آثار کافکا دنيايي از پوچي، تناقض، بي هدفي وسرشار از اميدهاي واهي به چشم مي خورد. مسائل خاص کافکا، از ميان اشاره ها، کنايه ها و تمثيل هايي به دست مي آيد
که با احساس ظريفي از طنز آميخته است. آنچه در زندگي عادي به چشم ما امري طبيعي جلوه مي کند، در نوشته هاي کافکا به صورتي مضحک و پوچ، نمايان مي گردد. شيوه بيان کافکا به طور برجسته از روشني و صراحت برخوردار است و به وسيله آن، تلاش آدمي را بر ضد قدرتي بي نام و نشان اما مداوم و حاضر در همه جا نشان مي دهد، قدرتي که سرنوشت را تعيين و با هرگونه اقدام بشري مخالفت مي کند. وي در اواخر عمر به دليل بيماري، گوشه گيري اختيار کرد هرچند که در تنهايي بر وسعت فرهنگ خود افزود. کافکا در آخرين لحظات زندگي وصيت کرد که همه آثارش را بسوزانند تا در گمنامي بميرد ولي هم اکنون همه، کافکا را با آثار مهمي هم چون قصر، ديوار چين، گروه محکومين، مسخ و طبيب دهکده، مي شناسند. کافکا سرانجام در 3 ژوئن 1924م در 41 سالگي بر اثر ابتلا به سل درگذشت. کافکا تا 30 سال پس از مرگ، بر نسل بعد از جنگ جهاني دوم نيز، نفوذ شديدي داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تئودور هِرْتْزِل پايه گذار جنبش جهاني صهيونيسم در سال 1860م در خانواده اي يهودي در شهر بوداپِستِ مجارستان به دنيا آمد و پس از مدتي به اتريش رفت. در اين کشور به تدريجْ انديشه گردآوري يهوديان در يک سرزمين با حکومتي مستقل در وي قوت گرفت. بر همين اساس کتاب دولت يهود را در سال 1895م نگاشت و انديشه صهيونيسم را که بر توسعه طلبي و برتري نژادي استوار است مطرح کرد. هِرْتْزِل و همفکرانش براي تحقق اهداف جنبش صهيونيسم در سال 1897، کنگره اي را در شهر بالِ سوئيس برگزار نمودند و در آن، سازمان جهاني صهيونيسم را پايه گذاري کردند. در جريان اين کنگره، نخستين خطوط و عجيب ترين و شوم ترينِ نوع سلطه استعمارگران در تاريخ نوين توسط کساني که اصلاً فلسطين را نديده و به آن پا نگذاشته بودند، تدوين شد. اين سازمانْ جهت فعاليت هاي خود مؤسسات مالي به راه انداخت و صندوق ملي يهود براي خريد اراضي در فلسطين و صندوق اعتبارات استعمارگري يهود براي تأمين هزينه هاي شهرک سازي را تأسيس کرد. هرتزل براي تحقق هدف نامشروع صهيونيست ها مبني بر غصب فلسطين، تلاش کرد نظر موافقِ دولت عثماني را به دست آوَرَد. اما با مخالفت دولت عثماني، در تحقق اهداف خود ناکام ماند. وي برنامه خود را بر پايه دو نکته استوار ساخت. مهاجرت گسترده و دامنه دار و به دست آوردن سرزميني که يهوديان در آن آزاد باشند. هِرْتْزِل تصريح مي نمود که ترجيح مي دهد فلسطين را با قتل و خون ريزي به دست آورد. تئودور هرتزل سرانجام
در 3 ژوئيه 1904 در 44 سالگي درگذشت اما افکار او، نقش مهمي در پايه گذاري رژيم نامشروع و نژادپرست صهيونيستي بر جاي نهاد. در حقيقت همان گونه که خود گفته بود، در جريان برگزاري کنگره، بنيان دولت يهود را گذارد. طرح چنين دولتي در ملاقات هرتزل با مقامات انگليسي به موافقت آن ها انجاميده بود. هرتْزِل، صهيونيسم را از يک واژه مذهبي به يک استراتژي بلند مدت سياسي تبديل نمود و با طرح لزوم ايجاد يک دولت ملي يهود در فلسطين، عقيده ديرينه و سنتي يهوديان مبني بر انتظار ظهور يک پيامبر منجي و ايجاد دولت الهي در ارض موعود، زير پا گذاشت. زيرا او خواستار دولتي سکولار که در آن دين از سياست جدا باشد، بود. او معتقد بود با وجود فشارهاي خارجي، يهوديان مجبورند ايجاد يک دولت ملي در فلسطين را بپذيرند و زندگي آرامي را در آنجا سپري کنند.
شرح مناسبت:
ناظم حکمت اديب معروف ترک و پيشگام شعر نوين ترکيه در 14 اکتبر 1902م در اين کشور به دنيا آمد. وي در نخستين سال هاي جواني وارد مدرسه نظامي نيروي دريايي شد، اما در پي اشغال استانبول توسط نيروهاي متفقين در جريان جنگ جهاني اول، آنجا را ترک کرد و در شرق ترکيه به کار تدريس پرداخت. ناظم حکمت در سال 1922م وارد دانشگاه بين المللي شرق در مسکو شد و در رشته علوم سياسي تحصيل کرد. وي در اين دوران و پس از آن، به نويسندگي روي آورد و در سال 1929م اولين کتاب شعر خود را با عنوان 835سطر منتشر نمود. ناظم حکمت در اين کتاب، براي ادبيات ترکيه،
قالبي کاملا نو به ارمغان آورد چرا که در اين اشعار، وي آهنگ موسيقي شعر قديم را با کلام ساده زبان مردم در هم آميخته و سبک تازه اي را در شعر ترک به وجود آورد. مهم ترين خصيصه ناظم حکمت در اين است که در عين بهره مندي از امکانات کلام و موسيقي شعر قديم، سعي داشت آن را در خدمت مبارزه و روشن فکري به کار ببرد. شعر او چونان پتکي است که بر گُرده زورگويان و امپرياليسم جهاني فرود مي آيد. او به قدري حرف براي گفتن داشت که نمي توانست در قيد و بند قافيه و رديف و وزن هاي معمول شعر قديم بماند. از اين رو آنها را به کناري نهاد و به صورت آزاد و نثرگونه، شعر مي سرود. ناظم حکمت که در اشعار خود به شدت با حکومت نظامي ترکيه مخالفت مي کرد، در سال 1938م به اتهام شرکت در کودتاي نظامي دستگير و به 35 سال زندان محکوم گرديد. وي پس از 12 سال زندان، با تلاش هاي بين المللي آزاد شد و بعد از اينکه دولت ترکيه او را به خدمت نظام وظيفه در جبهه جنگ کره فراخواند، شبانه به شوروي سابق گريخت. ناظم حکمت در شوروي و ساير کشورهاي اروپايي، تعداد فراواني شعر و نمايش نامه نوشت که همه در تبليغ مرام کمونيسم بود. وي در شوروي، بسياري از فنون شاعران انقلابي آن سامان را تقليد کرد و با مرکز قراردادن مسائل مربوط به کمونيسم در زندگي ادبي و سياسي خود، اين مسائل را در شعرْ به صورتي تغزلي بيان کرد. ناظم حکمت در اشعار
خود مسائلي همانند عدالت اجتماعي، ادراک انساني، موضوعات ضد فاشيسم و سرمايه داري، وصف هاي تغزّلي و غم انگيز از فقر در ترکيه و … را مطرح کرده است. ناظم حکمت سرانجام پس از سيزده سال دوري از وطن، در سوم ژوئيه 1963م در 63 سالگي درگذشت و در مسکو به خاک سپرده شد. کمتر شاعري در طول تاريخ شعر ترکيه هم چون ناظم حکمت از چنين نفوذ سياسي برخوردار بوده و چنين شهرت جهاني به دست آورده است. در حقيقت ناظم حکمت اولين شاعر تُرک است که آثارش به بيشتر زبان ها ترجمه شده و پس از مرگش قسمت وسيعي از آنها در ترکيه انتشار يافته و در فهرست کتاب هاي پرخواننده قرار گرفته است. او در زبان مادري، متبحّر و در صنايع شعر، استادي توانا بوده و توانسته است اصول عقايد پيشرفته را با تغزّلي وسيع و لطيف در شعر سازش دهد و گاه آن را به اوج شعر رمانتيک برساند. نفوذ ناظم حکمت بر شاعران معاصر ترک، به ويژه آنان که به اصول سوسياليسم معتقد بودند، انکارناپذير است. نگاهي به ديوان هاي او، اين نظر را تاييد مي کند که وي قابل مقايسه با بزرگ ترين شاعران قرن بيستم است. از آثار متعدد ناظم حکمت، برخي از آنها از قبيل آخرين شعرهاي ناظم حکمت، سه منظومه، جمجمه و فرهاد و شيرين، به فارسي نيز ترجمه شده اند.
شرح مناسبت:
آندره آندروويچ گروميکو، معمار سياست خارجي اتحاد جماهير شوروي سابق، در ششم ژوئيه 1909م در جمهوري بلاروس به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود، در 25 سالگي و در دوران زمام داري
استالين، در وزارت خارجه شوروي استخدام شد. او در طي ساليان متعدد، مدارج ترقي را در پست هاي دولتي و حزب کمونيست پيمود و به سياست مداري کهنه کار تبديل شد. او از ياران وفادار حزب حاکم در هر دوره به شمار مي رفت و مورد اعتماد رهبران شوروي بود. گروميکو به مدت نيم قرنْ مقام بلندپايه اتحاد جماهير شوروي بود و همواره در جزر ومدّ روابط شرق و غرب از نزديک دخالت داشت. او بعد از انقلاب روسيه، مشاور عالي رتبه همه رهبران شوروي به جز لنين بود و هرگز از خط سنتي کمونيسم تخطّي نکرد. زماني که رونالد ريگان يک هنرپيشه جوان فيلم هاي هاليوود بود و گورباچف يک پسر بچه پانزده ساله و محصل، گروميکو به کار تهيه منشور سازمان ملل اشتغال داشت و در تمام کنفرانس هاي مربوط به تشکيل اين سازمان، حضور فعالي از خود نشان داد. گروميکو 58 سال عضو حزب کمونيست شوروي، 37 سال عضو کميته مرکزي حزب، 16 سال عضو دفتر سياسي، 28 سال وزير امور خارجه و 3 سال رئيس جمهور اتحاد جماهير شوروي بود. با روي کار آمدن گورباچف، گروميکو نيز همانند بسياري ديگر از کهنسالان و افراد با سابقه حزب کمونيست شوروي سابق، به تدريج از صحنه سياسي کشور، که سال ها در آن فعال بود، کنار نهاده شد. گروميکو در حالي به حاشيه رانده شد که قبل از آن، سه سال رياست جمهوري شوروي را در دست داشت، هرچند اين مقام نيز به سمتي تشريفاتي تبديل گرديده بود. آندره گروميکو سرانجام در سوم ژوئيه 1989م پس از هشتاد سال زندگي پرماجرا، درگذشت.
شرح
مناسبت:
روسيه سفيد با بيش از 207 هزار کيلومتر مربع مساحت، در همسايگي کشورهاي روسيه، اوکراين، لهستان، ليتواني و لتوني واقع است. جمعيت آن بيش از 10 ميليون نفر بوده که ملّيت روسي داشته و سفيدپوست هستند. پايتخت اين کشور، مينسْکْ و واحد پول آن روبل مي باشد. بيش از 40% مردم روسيه سفيد مسيحي بوده و ارتدوکس هستند. مردم روسيه سفيد به دو زبان رسمي بلاروسي و روسي صحبت مي کنند. پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور تا سال 2025م رو به کاهش رفته و در حدود 9/5 ميليون نفر گردد. از شهرهاي مهم روسيه سفيد، هوميل، بِرِست و هرودنا مي باشد. نظام سياسي حاکم بر روسيه سفيد جمهوري است. اين کشور داراي دو روز ملّي مي باشد يکي 27 ژوئيه که حق حاکميت ملّي روسيه سفيد رسماً اعلام شد و ديگري سوم ژوئيه است. (ر.ک: 25 اوت)
شرح مناسبت:
کشور جمهوري فدرال ايالات متحده امريکا با 9/363/364 کيلومتر مربع وسعت در قاره امريکاي شمالي و در کنار اقيانوس آرام و اطلس قرار دارد. پايتخت امريکا، واشينگتن دي سي و شهرهاي مهم آن، نيويورک، لس آنجلس، شيکاگو، ديترويت و فيلادلفيا مي باشند. جمعيت امريکا حدود 278 ميليون و پانصدهزار نفر مي باشد. پيش بيني مي شود جمعيت امريکا تا سال 2025 در حدود 326 ميليون نفر گردد. واحد پول اين کشور دلار و زبان رسمي آنها انگليسي است. سرزمين امريکا طي هزاران سال، محل زندگي سرخ پوستان بود تا اين که پس از کشف اين سرزمين در اواخر قرن پانزدهم، کشورهاي مختلف اروپايي هر کدام قسمتي از امريکا را تصرف کردند. با مهاجرت بيشتر
اروپاييان، ميليون ها برده افريقايي نيز براي کار در مزارع و کارخانه ها به امريکا آورده شدند. از اوايل قرن هجدهم، نهضت استقلال طلبي در امريکا آغاز شد و مهاجرنشينان با کمک نيروهاي انگليسي، سربازان فرانسوي را از امريکا بيرون راندند. پس از اين پيروزي، مهاجران به مخالفت با انگليسي ها برخاسته و در سال 1775م جنگ دو طرف آغاز شد. اين جنگ علي رغم اعلام استقلال امريکا در 4 ژوئيه 1776م همچنان ادامه يافت تا اين که در سال 1778 به شکست انگليس و استقلال نهايي امريکا منجر شد. پس از آنکه با اتحاد ميان 13 ايالت مهاجرنشين، کشور ايالات متحده امريکا پا به عرصه جغرافياي سياسي گذاشت، دست يابي و تسلط بر تمامي مناطق حد فاصل اقيانوس اطلس و اقيانوس آرام در برنامه هيأت حاکمه اين کشور قرار گرفت. براين اساس به وسيله تهديد، تطميع، معامله، تصرف و خريد، ساير مناطق موجود، تحت سيطره امريکا درآمد و در اين راه بسياري از بوميان محلي و نيز سرخ پوستانِ اين مناطق، قرباني اهداف استکباري دولت مرداني شدند که در راه تشکيل امپراتوريِ خود، از هيچ جنايتي روي گردان نبودند. به اين ترتيب در فاصله يک قرن، تعداد ايالات از 13 به 50 ايالت افزايش يافت. بر اساس قانونِ اساسي، هر يک از ايالت ها در قلمرو خود داراي استقلال داخلي هستند، گرچه در سال هاي اخير حدود و اختيارات دولت فدرال افزايش يافته است. دولت امريکا در ابتدا به مسائل داخلي پرداخت و سپس بر اساس دکترين مونروئه در نيمه نخست قرن نوزدهم، به دول اروپايي در مورد دخالت احتمالي در امور داخلي قاره
امريکا هشدار داد. اين سياستِ انزواطلبي در پايان جنگ جهاني دوم و از نيمه قرن بيستم کنار گذاشته شد و اين کشور به عنوان يکي از دو قدرت برتر جهان وارد عرصه بين المللي گرديد و دوران جنگ سرد را شکل بخشيد. اگرچه در اين مقطع، رويارويي شرق و غرب به جنگ مستقيم امريکا و شوروي منجر نشد، اما دامنه دخالت هاي امريکا در امور داخلي کشورها و حضور تجاوزکارانه اين کشور، از جنوب شرق آسيا تا جنوب افريقا و از منطقه خاورميانه تا امريکاي جنوبي، بيش از ده کشور را در برمي گرفت. دخالت نظامي در کره، آنگولا، گرانادا، ويتنام و … نمونه هايي از عملکرد امريکا در دوره جنگ سرد است. اما اين دورانِ 45 ساله با فروپاشي شوروي خاتمه يافت و پس از آن امريکا با اعلام نظم نوين جهاني به عنوان قدرت واحد جهاني به تحکيم موقعيت خود پرداخت و در فاصله زماني حدود 10 سال، به 10 کشور جهان لشکرکشي نمود. عملياتِ نظامي در هائيتي، سومالي، پاناما، عراق و افغانستان و دخالت هاي بي شمار آشکار و پنهان اين کشور نشان دهنده جهت گيري جديد و روش مداخله جويانه امريکاست.
شرح مناسبت:
توماس جِفِرسون، سومين رئيس جمور امريکا، در 13 آوريل 1743م در ايالت ويرجينيا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، ابتدا به عنوان وکيل به خدمت پرداخت و با به دست آوردن موفقيت هاي پي در پي، به عضويت کانون وکلا درآمد تا اين که به کنگره ملي امريکا راه يافت. جفرسون از آن پس مدارج ترقي را طي کرد و به مناصبي هم چون وزارت کشور
و معاونت رئيس جمهور دست يافت و در نهايت در سال 1800م به رياست جمهوري امريکا انتخاب شد. وي سال ها قبل از آن، پيشنهادي درباره الغاء بردگي داد که رد شد اما آن چنان بر سر اين کار پافشاري کرد که به تصويب رسيد. جفرسون هم چنين به هنگام نمايندگي کنگره امريکا، اعلاميه معروف خود در زمينه استقلال را قرائت کرد. او دو دوره رياست جمهوري امريکا را برعهده داشت و علي رغم ميل مردم براي انتخاب دوباره او به رياست جمهوري، از اين کار کناره گرفت. جفرسون مدعي دموکراسي و مخالف نظام سرمايه داري بود، با اين حال، آشکارا از سلطه مطلق فردي بر کل جامعه و از تمرکز تمامي اختيارات ايالات در دست رئيس جمهور جانبداري مي کرد. او هرگز اين شيوه را نافي دموکراسي نمي دانست. او هم چنين با اينکه از آزادي خواهي و از حق همه مردم در برخورداري از مزاياي اجتماعي سخن به ميان مي آورد، در عين حال از بزرگ ترين ملاکان برده دار در ويرجينيا محسوب مي شد. به طور مثال زماني که به رياست جمهوري امريکا انتخاب مي شد، تنها در يکي از مزارعش، بيش از يک صد و پنجاه برده سياه پوست داشت که در تمامي ساعات روز به کارهاي سخت و طاقت فرسا اشتغال داشتند. جفرسون در آغاز دوران دوم حکومت خود در سال 1804م، براي فرار از پرداخت حق تردد کشتي هاي امريکايي از درياي مديترانه به دولت هاي شمال افريقا، کشتي هاي جنگي فراواني را رهسپار اين منطقه کرد و پس از حمله به بنادر شمال افريقا، از مطالبات مالي دولت
هاي افريقايي جلوگيري کرد به طوري که از آن پس، کشتي هي اروپايي و امريکايي بدون پرداخت کمترين وجهي از اين منطقه عبور مي کردند. اما آن چه شخصيت جِفِرسون را برجسته ساخته، نظرات سياسي و انديشه هاي فلسفي اوست. جفرسون در تاريخ امريکا، يکي از مرداني است که جهاني ترين مغزها را داشت. او علاوه بر علايق فلسفي، سياسي و تربيتي، در موسيقي نيز داراي استعداد بود؛ مخترعي توانا بود و از طالبان عميق ادبيات، رياضيات، گياه شناسي، جَوشناسي، جانورشناسي، نجوم، نژادشناسي و معماري به شمار مي رفت. اما همه اين علايقِ متفاوت از ميل واحدي سرچشمه مي گرفت و آن، ميل کمک به هم وطنان خويش براي رسيدن به دانش بهتر و آزادي بيشتر و زندگي مرفه تر بود. هدف عمده او در زندگي، کمک به ايجاد و استقرار جامعه آزادي بود که در آن براي تمام افراد، فرصت مناسب جهت انجام وظايف اجتماعي و نيل به سعادت و خوشبختي هاي شخص وجود داشته باشد. جفرسون از هواخواهان جدّي تعليم و تربيت براي همه، تساهل مذهبي و الغاي بردگي بود. اساس انديشه هاي سياسي جفرسون، تساوي حقوق و تبديل حکومت ها به دموکراسي بود. به نظر او، حکومت دموکراسي تنها حکومتي است که نمي تواند چه در ظاهر و چه در باطن براي هميشه با حقوق مردم ستيزه کند. فلسفه او بر پايه اصل اعتماد متقابل نهاده شده است. از ديد جفرسون، به دليل اين که برخي غيرقابل اعتمادند نبايد همه را نامعتمد به شمار آورد. توماس جفرسون 18 سال آخر عمر را در ملک شخصي خود به نويسندگي، کشاورزي و نواختن موسيقي
پرداخت تا اين که در چهارم ژوئيه 1826م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جانْزْ مونروئه، پنجمين رئيس جمهور امريکا، در 27 آوريل 1759م در ايالت ويرجينياي امريکا به دنيا آمد. وي در جواني به صف استقلال طلبان امريکا پيوست و جزو قهرمانان استقلال آن کشور گرديد. مونروئه کار سياسي خود را از عضويت در پارلمان هاي ايالات شروع کرد و هنگامي که به عضويت سناي امريکا درآمد به شدت طرفدار يک دولت مرکزي قوي بود. او عضو حزب جمهوري خواهان دموکرات امريکا بود و در سال هاي اوليه قرن نوزدهم، سفارت امريکا در پاريس و لندن و هم چنين وزارت امور خارجه امريکا را برعهده داشت. جانز مونروئه در نهايت در انتخابات سال 1816م به پيروزي دست يافت و به عنوان پنجمين رئيس جمهور ايالات متحده امريکا، در 57 سالگي وارد کاخ سفيد شد. با اين حال، شهرت اصلي مونروئه به دليل ارائه نظريه معروف وي موسوم به دکترين مونروئه است که در دوم دسامبر 1823م در برابر نمايندگان کنگره امريکا عنوان نمود. به موجب اين دکترين، امريکا از استقلال کشورهاي نيمکره غربي پشتيباني مي کند و به کشورهاي اروپايي اجازه مداخله و تأسيس مستعمرات جديد در اين نيمکره نمي دهد. هرچند دکترين مونروئه در ظاهر نداي دفاع از استقلال قاره امريکا را سر مي داد، اما در حقيقتْ تحميل قيموميت نامشروع امريکا بر کشورهاي امريکاي مرکزي و جنوبي بود. هم چنين تمام معاهدات و قراردادهايي نيز که در سال هاي بعد ميان امريکا با اين دولت ها يا ميان خود اين دولت ها با يک ديگر به امضا مي رسيد، الزاماً در جهت منافع
امريکا و در راستاي دکترين مونروئه صورت مي گرفت. دکترين مونروئه اشاره صريحي به دولت هاي غربي دارد. اين تصريح به خاطر ترس از اتحادي بود که ميان روسيه و دولت هاي انگليس، پروس، اتريش و سوئد براي به زانو درآوردن ناپلئون بُناپارت در اروپا به وجود آمده بود. امريکايي ها رؤياي سلطه بر کل منطقه امريکاي مرکزي و جنوبي را داشتند و در اين ميان، بيشتر از جانب نيروهاي روسيه مي هراسيدند که در اقيانوس کبير و خليج آلاسکا حضور داشتند. نگراني ديگري که باعث شد مونروئه دکترين معروف خود را اعلام کند، ترس از عواقب آشفته و هرج و مرج مکزيک، همسايه جنوبي امريکا بود که مي توانست به راحتي بهانه دخالت قواي اروپايي را فراهم آورَد. همه اين تحولات که با موجي از بي ثباتي سياسي در کشورهاي امريکاي مرکزي توام بود، در همسايگي ايالات متحده به وقوع مي پيوست و طبيعي بود که امريکايي ها نسبت به اين رويدادها حساس باشند. به ويژه آن که دولت مردان امريکا خواب تصرف قسمت هاي مهمي از نواحي شمال مکزيک را مي ديدند و براي الحاق منطقه حاصلخيز آن نقشه مي کشيدند. اين نقشه توسعه طلبانه و تجاوزگرانه در کنار هرج و مرج و نا امني داخلي مکزيک و چهار کشور ديگر امريکاي مرکزي و بالاخره اتحاد روسيه و قواي اروپايي با يک ديگر به طور طبيعي حساسيت زيادي را براي دولت مردان امريکايي ايجاد مي کرد. دکترين مونروئه تلاشي جديد براي دور نگاه داشتن قدرت ها و سياست هاي مسلط آن روز از تحولات امريکاي لاتين از يک سو و مشروعيت بخشيدن به
قيموميت کاخ سفيد بر کشورهاي اين منطقه از جانب ديگر بود. دکترين مونروئه که امروزه پس از گذشت نزديک به دو قرنْ هنوز از اعتبار و قوت برخوردار است، در دوره هاي بعدي زمام داران امريکا موجد حوادث متعدد و بي شماري بوده است. در دوران هشت ساله حکومت مونروئه، پنج منطقه ديگر به طُرق گوناگون به عنوان ايالات جديد به خاک امريکا ضميمه شدند و به اين ترتيب جمع ايالات متحده امريکا در پايان حکومت وي به 24 ايالت رسيد. جانز مونروئه سرانجام شش سال پس از اتمام دوران حکومت خود، در چهارم ژوئيه 1831م در 72 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تئودور اشتورم اديب آلماني، در 14 دسامبر 1817م در شهر هوسوم در شمال آلمان به دنيا آمد. وي طي تحصيلات متوسطه، در رشته حقوق به تحصيل پرداخت و چند سالي نيز به وکالت دادگستري اشتغال يافت و از سال 1853م به مدت 10 سال به عنوان قاضي در خدمت دولت پروس بود. اشتورم در همين ايام کار نويسندگي را به طور جدي پيگيري کرد و با خلق دو داستان شاعرانه با نام هاي ايمِنسي و سوار بر اسب سفيد، به شهرت و محبوبيت فراواني رسيد به طوري که تنها با همين دو اثرْ کافي است تا مردم آلمان و جهان، او را يک نويسنده توانا بدانند. او پيش از آنکه شاعر باشد، نويسنده و داستان سراي ماهري بود و با توجه به داستان هاي کوتاه و فراوان وي، مي توان او را آغازگر اين فن در آلمان دانست، به طوري که در تاريخ ادبيات آلمان، هميشه داستان هاي کوتاه اشتورم، شاه کارهاي واقع بينانه شاعرانه خوانده مي شود. ضمن آنکه اين شيوه کار براي فکر آلماني، کشش و جاذبه خاصي داشته است. اشتورم را يکي از بزرگ ترين نويسندگان و شعراي آلمان در قرن نوزدهم به شمار آورده اند. از آثار او مي توان از داستان هاي ازتون، پسر سناتور و پل عروسک ساز را نام برد. تئودور اشتورم سرانجام در چهارم ژوئيه 1888م در 71 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بانو مانيا اسکولودوسْکا معروف به ماري کوري، فيزيک دان شهير فرانسوي در هفتم نوامبر 1867م در ورشو پايتخت لهستان به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيل، مدتي به تدريس اشتغال يافت و سپس ساکن پاريس شد. ماري در 28 سالگي با پيِر کوري ازدواج کرد و در دانش سراي عالي دختران در شهر سور فرانسه به تدريس فيزيک پرداخت. او در سال 1896 با کمک هانري بکرل دانشمند فرانسوي، خواص راديو اکتيويته را در اورانيوم و با ياري شوهرش، خواص راديو اکتيويته توريوم و پولوتونيم را نيز کشف کرد. ماري کوري، در سال 1898 نيز فلز راديوم که بيش از تمام فلزات، خاصيت راديواکتيويته دارد را با کمک يکي از همکارانش کشف نمود و به سبب اين کشف بزرگ در سال 1903، جايزه نوبل گرفت. پس از چندي در 19 آوريل 1906م، همسر دانشمندش پيرکوري، در اثر يک سانحه تصادف درگذشت و اين واقعه تاسف آور، روح آرام مادام کوري را سخت منقلب و ناراحت ساخت. با اين حال از فعاليت هاي علمي خود دست نکشيد و به مدارج علمي بالاتري رسيد. مادام کوري در سال 1911 نيز جايزه نوبل شيمي را به مناسبت تجزيه راديوم دريافت کرد. ماري کوري با اين کشف، دنيا را تکان داد اما هرگز حاضر نشد از آن بهره مالي ببرد. وي در اين زمان به عنوان اولين زن، به استادي دانشگاه سوربُن فرانسه رسيد و کارهاي علمي خود را تا آخر عمر ادامه داد. سال هاي پاياني زندگاني ماري کوري که به سبب کار مداوم در آزمايشگاه، سلامتي اش به خطر
افتاده بود، اگرچه با بيماري، اما همچنان به کار و فعاليت گذشت. او در اين سال ها، مسئوليت رياست انيستيتو پاستور پاريس و لابراتور راديو اکتيويته را که دانشگاه پاريس مخصوص او ساخته بود، برعهده داشت. ماري کوري، به عنوان بزرگ ترين زن دانشمند جهان، سرانجام در چهارم ژوئيه 1934م در حالي که سلول هاي بدنش بر اثر تماس با تابش راديوم کاملاً فرسوده شده بود، در 67 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جمهوري فيليپين با سي صد هزار کيلومتر مربع مساحت در جنوب شرقي آسيا، در غرب درياي فيليپين و شمال شرقي جزيره برونئي و جنوب تايوان واقع است. جمعيت آن 76 ميليون نفر و پايتخت آن شهر مانيل است. پيش بيني مي شود که جمعيت فيليپين تا سال 2025م بيش از 108 ميليون نفر گردد. اکثريت مردم فيليپين از نژاد فيليپيني نوين بوده و عمدتاً پيرو مذهب کاتوليک اند. از شهرهاي مهم آن کوئزون سيتي، کالوکان و داوائو است. واحد پول اين کشور پزو و زبان رسمي آنها فيليپينو است که البته، زبان هاي انگليسي و اسپانيايي نيز عموميت دارند. سرزمين فيليپين از اوايل قرن شانزدهم تحت استعمار اسپانيا قرار گرفت و با پيروزي امريکا بر اسپانيا، فيليپين به امريکا واگذار گرديد. از آن پس مبارزات استقلال طلبانه مردم شروع شد تا اين که در 1935م به فيليپين خود مختاري نسبي اعطا گرديد و ممالک مشترک المنافع فيليپين رسماً تشکيل يافت. با آغاز جنگ جهاني دوم، ژاپني ها در 1941 به اين جزاير حمله ور شده و آن را اشغال نمودند اما نيروهاي امريکايي آن را پس گرفتند. سرانجام، با پايان جنگ جهاني دوم، کشور
فيليپين در چهارم ژوئيه 1946م استقلال يافت و حکومت جمهوري در آن اعلام شد. نظام سياسي فيليپين، جمهوري چندحزبي با دو مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
جزاير تونگا (پُلي نزي) با 750 کيلومتر مربع وسعت در مرکز قاره اقيانوسيه در اقيانوس کبير و در جنوب جزاير ساموآ و شرق جزاير فيجي واقع شده اند. تونگا متشکل از 169 جزيره آتشفشاني و مرجاني است که 36 جزيره آن، قابل سکونتند. جمعيت آن 100/000 نفر و از نژاد تونگايي)پُلي نزي(و اکثراً پروتستان و داراي زبان رسمي تونگايي و انگليسي مي باشند. پايتخت آن نوکوآلوفا و داراي واحد پول پاآنگا است. جزاير تونگا به تدريج در قرن هفدهم توسط هلنديان کشف شد و در سال 1862م حکومت سلطنتي مشروطه برقرار گرديد. اين جزيره در سال 1900 با حفظ رژيم مشروطه، تحت الحمايه انگلستان شد و سرانجام در سال 1970 به استقلال رسيد. روز چهارم ژوئن يا تولد پادشاه به عنوان روز ملي تونگا نام گذاري شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور جمهوري ونزوئلا با 912/050 کيلومتر مربع وسعت در شمال قاره امريکاي جنوبي و در همسايگي کلمبيا، برزيل و گويان واقع شده است. کاراکاس پايتخت و واحد پول آن بوليوار است. جمعيت اين کشور بيش از 24 ميليون نفر بوده که حدود 90% مسيحي و عمدتاً کاتوليک اند. پيش بيني شده است که جمعيت ونزوئلا تا سال 2025م نزديک به 35 ميليون نفر خواهد بود. نژاد اکثريت مردم آن دو رگه (سرخ و سفيد) و زبان رسمي آن اسپانيايي است. ماراکايبو، والنسيا و کومانا از شهرهاي مهم آنند. اين سرزمين به همراه مناطق اطراف از اوايل قرن شانزدهم ميلادي به مدت سه قرن تحت استعمار اسپانيا بود و در اين مدت صدمات فراواني به مردم بومي اين سرزمين وارد آمد. ونزوئلا به معناي ونيز کوچک نامي است که کاشفان اسپانيايي به خاطر شباهت خانه هاي ساحلي اين مناطق به شهر ونيز ايتاليا، به آن داده بودند. از اوايل قرن نوزدهم، مبارزات استقلال طلبانه مردم ونزوئلا آغاز شد که با شکست مواجه گرديد. با اين حال در سال هاي بعد، سيمون بوليوار، آزادي خواه معروف امريکاي جنوبي، مبارزاتش را ادامه داد و در 5 ژوئيه 1811 استقلال ونزوئلا را اعلام نمود. اما وي توسط سلطنت طلبان که مخالف استقلال ونزوئلا بودند دستگير گرديد. سرانجام بر اثر تلاش هاي بوليوار و جنگ هاي متعدد وي، مقاومت سربازان اسپانيايي در فوريه 1819 در هم شکسته شد و بوليوار به رياست جمهوري ونزوئلا رسيد. اين امر مقدمه اي بود بر تشکيل کلمبياي بزرگ. (ر.ک: 15 سپتامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
الجزاير کشوري است در شمال قاره افريقا با وسعت 2/381/741 کيلومتر مربع که بخش اعظم آن را صحراي افريقا تشکيل داده است. جمعيت الجزاير 31/5 ميليون نفر بوده که حدود 80% آنها مليت عرب داشته و سياه پوست اند و بقيه از نژاد بربر هستند. پايتخت الجزاير شهر الجزيره نام دارد و قُسَنْطنيه، وَهْران و سطيف از شهرهاي مهم آنند. واحد پول اين کشور افريقايي دينار الجزاير و دين رسمي آن، اسلام بوده و مردم آن به زبان عربي صحبت مي کنند. پيش بيني مي شود که جمعيت الجزاير تا سال 2025 بيش از 46/5 ميليون نفر خواهد بود. در سال هاي دهه 1960م، بسياري از کشورهاي مستعمره و نيمه مستعمره و تحت قيموميت در قاره هاي آسيا، افريقا و اقيانوسيه و امريکاي لاتين استقلال يافتند و به عضويت سازمان ملل متحد پذيرفته شدند. در اين ميان، استقلال کشور افريقايي الجزاير نيز به دنبال جنگ هاي طولاني بين نيروهاي فرانسه و استقلال طلبان الجزاير که مدت هشت سال از 1954 تا 1962م به طول انجاميد، تحقق يافت. در اين ميان ژنرال هاي فرانسوي در الجزاير پيش از بازگشت شارل دوگل به قدرت در سال 1958م، سر به شورش برداشتند و با هر گونه راه حلي که متضمن جدايي الجزاير باشد، مخالفت کردند. شورش ژنرال ها و بحران سياسي در فرانسه، موجبات بازگشت دوگل به قدرت را فراهم ساخت، ولي دوگل که سياست مدار واقع بيني بود، پس از تغيير قانون اساسي فرانسه و اختياراتي که در مقام رياست جمهوري به دست آورد، درصدد مذاکره و مصالحه با استقلال
طلبان الجزاير برآمد و سرانجام با مراجعه به آراء عمومي در الجزاير، درباره استقلال اين کشور يا وابستگي آن به فرانسه موافقت کرد. ژنرال ها بار ديگر در برابر دوگل سر به شورش برداشتند، ولي اين بار سرکوب شدند و با راي قريب به اتفاق مردم الجزاير به استقلال، دولت فرانسه در روز سوم ژوئيه سال 1962م استقلال اين کشور را به رسميت شناخت. مقامات الجزاير نيز استقلال کشورشان را دو روز بعد، در روز پنجم ژوئيه آن سال اعلام کردند و آن را جشن گرفتند.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري کيپ ورد با بيش از 4 هزار کيلومتر مربع وسعت در غرب افريقا و در نزديکي سواحل سِنِگال و موريتاني واقع شده است. جمعيت کيپ ورد 428 هزار نفر بوده که نزديک به 99% آنها پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً کاتوليک اند. زبان رسمي مردم کيپ ورد پرتغالي و خط آنها لاتين است. اکثريت سکنه اين کشور افريقايي از نژاد دو رگه سياه و سفيد مي باشند و ديگر گروه هاي نژادي سياه و سفيد در اقليتند. پيش بيني مي شود که جمعيت کيپ ورد تا سال 2025، در حدود شش صد و هفتاد هزار نفر خواهد بود. پايتخت کيپ وردْ پرايا نام دارد و شهرهاي مهم آن ميندلو و سائو فيليپه مي باشند. اين جمهوري شامل پانزده جزيره مي باشد که از قرن پانزدهم به تصرف پرتغالي ها، درآمدند. اما مواجه شدن اين مناطق با خشکسالي به از ميان رفتن کشاورزي انجاميد. در نتيجه، با مهاجرت ساکنان، اين جزاير تقريباً خالي از سکنه شد و اين وضعيت تا نيمه دوم قرن بيستم ادامه يافت. اوج
گيري جنبش هاي استقلال طلبانه در نقاط مختلف جهان مردم معدودِ اين مناطق را تحت تاثير قرار داد. در اين راستا، از سال 1961م مبارزات مسلحانه مردم کيپ ورد عليه استعمار پرتغال آغاز شد و بر اثر گسترش دامنه اعتراضات در سال 1974م دولت دست نشانده پرتغال در کيپ ورد سرنگون گرديد. سرانجام در 5 ژوئيه 1975 م استقلال اين کشور اعلام شد و بيش از 5 قرن استعمار پرتغال خاتمه يافت. کشور کيپ ورد با نظام جمهوري چند حزبي و يک مجلس قانون گزاري اداره مي گردد. 5 ژوئيه روز ملي و استقلال اين کشور قلمداد مي شود.
شرح مناسبت:
در پنجم ژوئيه 1977م ژنرال محمدضياءالحق رئيس ستاد ارتش پاکستان، با استفاده از شرايط بحراني کشور با يک کودتاي خونين، دولت ذوالفقار علي بوتو را سرنگون کرد و قدرت را در دست گرفت. ضياءالحق سپس سمت هاي نخست وزيري و رياست جمهوري را بر عهده گرفت و علاوه بر اعدام بوتو در 4 آوريل 1979م و سرکوب جمعي از مخالفان خود، مجالس پاکستان را تعطيل و فعاليت احزاب و مطبوعات را ممنوع کرد. ژنرال ضياءالحق بر اثر فشارهاي داخلي در سال 1985م انتخابات را برگزار کرد و حکومت نظامي را لغو نمود. سرانجام وي در سال 1988 بار ديگر مجالس ملي و ايالتي را منحل کرد و پس از برکناري نخست وزير وقت، وعده برگزاري انتخابات ديگري را داد. علي رغم اين که ضياءالحق هنگام کودتا وعده داده بود که ظرف سه ماه با انجام انتخابات آزاد، حکومت را به دولت منتخب پارلمان تفويض خواهد کرد، ولي بيش از يازده سال با کمال قدرت و
خشونت بر پاکستان حکومت کرد تا اين که در هفدهم اوت 1988 به همراه تني چند از سران ارتش پاکستان در انفجار يک هواپيماي نظامي کشته شد.
شرح مناسبت:
در پنجم ژوئيه 1982م برابر با 14 تير 1361ش سه ديپلمات و خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران در بيروت، در چهل کيلومتري شمال اين شهر در حالي که عازم محل کار خود در سفارت ايران بودند، توسط نيروهاي حزب فالانْژْ لبنان ربوده شدند. در آن زمان ارتش رژيم صهيونيستي به لبنان حمله کرده بود و حزب فالانژ، همکاري نزديکي با اين رژيم اشغال گر داشت. اگرچه ابتدا گفته مي شد که سيدمحسن موسوي کاردار جمهوري اسلامي ايران در بيروت و همراهانش کشته شدند اما شواهد و مدارک موجود، حاکي از آن است که آن ها در اسارت رژيم صهيونيستي هستند. با وجود اقدامات متعدد جمهوري اسلامي، براي آزادي سازي ديپلمات ها و خبرنگار ايران از چنگال رژيم صهيونيستي، اين رژيم هنوز تن به اين کار نداده است.
شرح مناسبت:
دانته آليگيري، اديب شهير و نامدار ايتاليايي در 6 ژوئيه 1265م در شهر فلورانس ايتاليا به دنيا آمد و تحصيلات خود را در دانشگاه زادگاه خود به پايان رساند. وي سپس وارد ارتش شد و پس از مدتي با فعاليت در مشاغل سياسي به مدارج بالايي دست يافت اما با توطئه چيني دشمنانش، از کارها برکنار شد. او به رشته هاي مختلف دانش و ادب علاقه مند بود و همه دانش هاي زمان خودش را آموخت و سرآمد اقران گرديد. در اين ميان، دانته در جنبه هاي گوناگون زندگي جسمي و روحي نيز به استادي دست يافت. دانته در جواني دل درگرو بئاتريس نهاد و به خاطر اين عشق که از تاريخي ترين عشق هاي دنياست، قطعه زيباي زندگي نو را سرود. هم چنين عشق به
بئاتريس بود که مايه اصلي شاه کار بديع کمدي الهي دانته گرديد. اين کتاب که در سه قسمت دوزخ، برزخ و بهشت و هر کدام در 33 بند سروده شده است، به عنوان بزرگ ترين اثر دانته، در جهانْ بي مانند است و از حيث ژرفي انديشه و نيروي تخيل و لطافت و ظرافت و تدابير سياسي و شرح احساسات مذهبي بي همتاست. دانته در اين اثر، از سفر يک روح حکايت مي کند که دو مظهر فلسفه و دين، آن را هدايت مي کنند. اشعار فلسفي اين کتاب، ترکيبي است از جريان انديشه اي خاص با بياني بسيار درخشان در وجود فردي مؤمن و شاعر. دانته در مرکز دنيايي خيال انگيز قرار گرفته که با تناسب و خوشاهنگي خاص، عالم شاعرانه و عالم الهي و دنياي محسوس و مافوق محسوس را به هم پيوند مي زند. در سفر روحاني که شاعر در جستجوي خير مطلق انجام مي دهد، عشق بشري که نيز سهمي دارد، عشقي که دانته، بناي همه آثار خود را بر آن نهاده است. بشري زيبايي را دوست دارد، زيرا خدا، کمالِ همه زيبايي ها و غايت و محبوبِ مخلوقات است. ريشه ادراک روحي و مذهبي دانته، در دانش و ايمان جاي دارد. دانته به نقطه اي مي رسد که عالم طبيعت و عالم رحمت الهي، يک ديگر را تلاقي مي کنند و به اين طريق، دانته داور زندگان و مردگان مي گردد. دوزخ در کتاب دانته، قلمرو ظلمت است. گردابي دردناک که آدمي با رها کردن فضيلت و تقوا در آن غوطه ور مي شود. برزخ نيز کوه دشواري است که
انسان پس از صعود به قله آن، به آسمان ها دست مي يابد و در اينجاست که ارواح از دردهاي خود رها مي گردند، بهشت نيز در کتاب دانته، عبارت است از زندگي ابدي که در جريان زمان جاي دارد و زندگي مافوق طبيعي و عالم رحمت الهي است. حضور دانته در همه جاي اين اثر منظوم احساس مي شود. دانته زائر دنياي خيال انگيزي است که آن را چون دنياي واقعي و قابل درک و احساس مي سازد، زيرا خود از اين دنيا ديدن کرده و آن را خوب مي شناسد. کمدي الهي، تصوير مردي است که در عين حال، تصوير جهان است. در کتاب "سلطنت"، وي رفتار انساني را از زاويه تقدير ماوراي طبيعي مي نگرد اما از طبيعت آدمي نيز غافل نمي شود. از نظر دانته، انسان، فردي است در دولت و عضوي از هيأت اجتماعي که بايد در صورت ضرورتْ جان خود را نيز فداي مصلحت اجتماع نمايد، اگرچه تصريح مي نمايد خير نهايي خداست و انسان اخلاقي به طور مستقيم تابع خداست. دانته هنرمندي است که عالم بشريت نظير او را کم ديده است. معماري است که در بناي باشکوه شعر، همه حساب هاي دقيق را براي پي ريزي در نظر داشته و هرگز ادراک تناسب و هماهنگي در ساختمان اين بنا از چشم او دور نمانده است. همين امر، هنرمندي معجزه آسا و نبوغ وي را آشکار مي سازد. صاحب نظران معتقدند در هيچ زماني و به قلم هيچ کسي جز دانته، ممکن نبود چنين کتابي نوشته شود و همه بر اين نظر اتفاق دارند که اگر شش تن
از بزرگ ترين نويسندگان تمام اعصار و قرون را بشمارند، يکي از آن ها دانته خواهد بود. او خصوصيات شعر ايتاليايي را تثبيت کرد و با تخيل بلند و قوي خود، قدرت فراواني در توصيف جزئيات از خود نشان داد. اشعار او به موسيقي شباهت دارد و او را يکي از بزرگ ترين شاعران عهد باستان و عصر جديد نموده است. دانته به اتفاق عده اي از شعراي عصر خويش، مکتب ادبي تازه اي بنياد نهاد که سبک تازه ملايم نام داشت. شعار اين مکتب آن بود که شعر ايتاليايي از حالت ابهام و پيچيدگي بيرون آيد و ساده و روان باشد. سال هاي پاياني زندگي دانته به فعاليت هاي سياسي و نيز تبعيد و آوارگي گذشت تا اين که پس از بيست سال دربدري، سرانجام در 14 سپتامبر 1321م در 56 سالگي درگذشت. زندگي نوين، کمديا، منازعه آب و خاک و نامه هاي منظوم از ديگر آثار اوست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هانري رونه آلبرت گي دو موپاسان، نويسنده برجسته فرانسوي، در پنجم اوت 1850م در ايالت نورماندي فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات ابتدايي و متوسطه در زادگاهش، به خدمات دولت پرداخت و در همين زمان اولين مجموعه شعريش را با نام "خداوند متعال" منتشر کرد. موپاسان در سال هاي بعد با انتشار داستان هاي کوتاه، خود را در رديف استادان ادب فرانسه قرار داد. در اين زمان، مردم او را يک نثر نويس قابل ستايش و يک داستان سراي عالي قدر مي شناختند. از اين هنگام بود که موپاسان تمام زندگي خود را وقف ادبيات کرد و به پديدآوري آثار جديد همت گماشت. او با خلق آثار نو، استادي خود را براي چندمين بار نشان مي داد و شهرت مي يافت. موپاسان اعتقاد راسخي به لفظ دقيق داشت و بيانش نه تنها دقيق، بلکه موجز، طبيعي، متين و اغلب کنايه دار است. ذکر نکات ضروري در مورد اشخاص، موقعيت ها و بسط و تکامل داستان و درآميختگي منطق با منتهاي سادگي، از ويژگي هاي برجسته آثار اوست. افکار و سبک موپاسان در داستان هاي کوتاه و جديد فرانسه کاملاً موثر بوده است. داستان هاي وي همانند آثار بيشتر واقع گرايان و طبيعت گرايان، از بدبيني و تلخي سرشار است. او نويسنده اي بدبين است که داراي نثري شيوا و زيباست و از کنايات مخصوص خود استفاده مي کند. موپاسان در حدود 300 داستان کوتاه نوشته است که بعضي از آن ها، از نظر سبک و واقع بيني روان شناختي بي نظيرند. او فرضيات روان شناسي
و هنري و اغراض اجتماعي و اخلاقي و تخيل انقلابي و افکار آشفته نداشت. نفوذ دنياي خارج در او بي اثر بود و هرگز چيزي را که نديده بود وصف نمي کرد. به علت همين محدوديت ها بود که هنر او در چهارچوب محدودي پرورش و گسترش يافت. با اين حال و در همين محدوده نيز، هرگز نويسنده اي بر او پيشي نگرفته است. موپاسان در سال 1886م دچار بيماري رواني و حسي شديد شد که به تدريج او را تا مرز خودکشي نيز به پيش برد. هم چنين، بيماري هاي عصبي و کار توان فرسا و افراط در خوردن داروهاي مختلف او را از پاي درمي آورد. در اين زمان، نفرت شديد او از بشر و خيالات و اوهامي که به سرش زده بود شدّت يافت و موپاسان را دچار فلج عمومي گرداند. دنياي موپاسان، دنيايي تاريک بود. وي به زندگي بشري و رنج، با بدبيني مي نگريست و پيوسته در وسوسه مرگ به سر مي برد. اما بدبيني او پيوسته با طنز آميخته بود. قدرت مشاهده و ژرف بيني و نبوغ نويسندگي و سبک ساده و مستقيم و خاص موپاسان، نفوذ عظيم وي را در خارج از کشور فرانسه، حتي بيش از کشورش استوار کرد و او را کامل ترين و پايدارترين نماينده سبک واقع گرايي ساخت. هانري موپاسان سرانجام پس از طي دوره رنج و بيماري، در ششم ژوئيه 1893م در 43 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در سال 1859م گروه هاي مذهبي اسکاتلندي پاي به سرزمين مالاوي که آن زمان، نياسالند نام داشت، نهادند و از آن پس حکومت انگليس در اين ناحيه مستقر شد. مالاوي در سال 1891م به تحت الحمايگي انگلستان در آمد و جزو مستعمرات بريتانيا در شرق افريقا گرديد. در سال 1953م، دولت بريتانيا به منظور ايجاد اتحاد و يک پارچگي ميان سرزمين هاي تحت نفوذ خود و تاراج سهل تر منابع مستعمراتش در جنوب و مرکز افريقا، فدراسيون رودزيا و نياسالند را تشکيل داد. تشکيل اين فدراسيون با مخالفت سياهان مواجه شد تا اين که در سال 1962، در پي تظاهرات و شورش هاي گسترده، نهضتي جدي براي انحلال اين فدراسيون به وجود آمد. اين فدراسيون در سال 1963 از هم پاشيد و در پي آن در 6 ژوئيه 1964، کشور نياسالند به طور کامل از انگلستان مستقل شد و مالاوي نام گرفت. مالاوي با بيش از 118 هزار کيلومتر مربع مساحت در جنوب شرقي افريقا قرار دارد و با کشورهاي تانزانيا، زامبيا و موزامبيک همسايه است. از جمعيت نزديک به 11 ميليوني مالاوي بيش از 50% مسيحي و عمدتاً پروتستان مذهب هستند. پايتخت مالاوي ليلونگوه و واحد پول آن کواچاي مالاوي است. اکثريت سکنه مالاوي به دو زبان رسمي انگليسي و چي چوا صحبت کرده و از نژاد سياه هستند. از شهرهاي مهم مالاوي، بلانتاير، مزوزو و زومبا قابل ذکرند. نظام سياسي حاکم بر مالاوي جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري مي باشد.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري فدرال اسلامي کومور با 1/862 کيلومتر مربع مساحت در جنوب شرقي افريقا و در سواحل شرقي
موزامبيک و شمال غربي ماداگاسکار واقع شده است. جمعيت آن نزديک به 700 هزار نفر و دين بيشتر مردم آن، اسلام است. موزوني پايتخت و واحد پول آن فرانک کومور مي باشد. مردم کومور به 3 زبان رسمي فرانسوي، عربي و کوموري صحبت مي کنند و مليت بيش از 90% آنها از قبايل بانتو، عرب و ماداگاسکار بوده و نژاد سياه دارند. پيش بيني شده است جمعيت کومور تا سال 2025 بيش از يک ميليون نفر خواهد بود. کومور از قرن شانزدهم ميلادي، مدتي در اشغال پرتغال بود و از سال 1842، قسمت هايي از آن به تصرف فرانسويان درآمد و به تدريج تمام آن سرزمين، مستعمره فرانسه شد. سرانجام در پي مبارزات مردم، فرانسه، وادار به پذيرش همه پرسي گرديد و در نتيجه ساکنان جزاير کومور به استثناي جزيره "مايوت" به استقلال رأي دادند. در نهايتْ در 6 ژوئيه 1975م کومور به عنوان يک کشور مستقل قدم به عرصه بين المللي نهاد به عضويت سازمان ملل متحد نيز پذيرفته شد. حکومت اين کشور، جمهوري فدرال با يک مجلس قانون گزاري است. روز استقلال کومور، روز ملي اين کشور نيز به حساب مي آيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژان نيکلا آرتور رِمْبو، شاعر معروف فرانسوي، در ششم ژوئن 1854م در ناحيه اي در شمال شرقي فرانسه به دنيا آمد. وي در محيطي غم انگيز تربيت يافت و اين دوره، تاثير نامطلوبي بر او نهاد. رمبو پس از فراگيري زبان لاتيني، در 14 سالگي نامه اي منظوم به زبان لاتين سرود که مورد قدرداني واقع شد. او هم چنين در 17 سالگي نامه اي نوشت که ژرف نگري شگرف رمبو را نشان مي داد و شخصيتي فوق عصر خود يافت نه تنها در قلمرو زيبايي بلکه در قلمرو انديشه. رمبو سال هايي از عمر خود را به مسافرت و ماجراجويي سپري کرد و آثاري از خود به جاي گذاشت. از جمله اين آثار، کتاب اشراق، شامل يک سلسله مينياتوري هاي رنگين از رؤياها و بينشي حيرت انگيز از دنياي پرهرج و مرج خاص خود او که نبوغ جوانيش را به تصوير کشيده است. کتاب ديگر، فصلي در جهنم، افکار رمبو را نشان مي دهد و او را شاعري معرفي مي کند که هرگز نتوانسته است با زندگي سازگار شود و از عصيان دست بردارد، و ديگري ديوان او که در آن از عشق و لطف خبري نيست بلکه شعرهايش همه سرشار از خشم و خشونت است و بر مبناي بي نظمي در همه حواس آدمي گذارده شده است، اما از رنگارنگي و تازگي الفاظ و قدرت ادراک برخوردار است. رمبو به خوشاهنگي و تناسب کلمه اهميت مي دهد. کلمه در شعر رمبو درخشندگي و جلاي خاصي دارد و حتي براي صداها، رنگْ قائل مي شود. ماجراهاي معنوي
و فکري رمبو، بر شعر قرن بيستم اثري عميق برجاي گذاشت و شاعران جوان از نفوذ فراوان او برخوردار شدند. رمبو که از پيشوايان مکتب سمبوليسم و نمادگرايي است، راهي به سوي سبک سورئاليسم با واقعيت برتر گشود و تحول بزرگي در شعر پديد آورد. ژان رمبو سرانجام در هفتم ژوئيه 1891م در 37 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سرگئي ميخايلوويچ آيْزِنشْتايْنْ، کارگردان و تئوريسين بزرگ روس، در 7 ژوئيه 1898م در روسيه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلاتش در رشته مهندسي به خدمت ارتش روي آورد و پس از آن به کارهاي هنري پرداخت. آيزنشتاين در ابتدا با عناوين نقاش آگهي هاي تئاتر، دکوراتور و کارگردان تئاتر مشغول به کار شد و در 25 سالگي وارد جهان سينما گرديد. وي به زودي با استعداد شگرف خويش به خلق آثار جاويدان سينما پرداخت و در جهان سينما، بلندآوازه شد. آيزنشتاين در سال 1930م راهي هاليوود در امريکا گرديد ولي در آنجا هيچ کدام از پروژه هايش را عملي نيافت. از اين رو به مکزيک رفت و با ساخت فيلم زنده باد مکزيک، علاوه بر رونق سينماي اين کشور، تعدادي از هنرپيشگان و فيلم سازان جوان مکزيکي را پرورش داد. او در سال هاي بعد فيلم هايي از قبيل اعتصاب، خط عمومي، اکتبر و کشتي جنگي پوتِمْکين را ساخت و در کارگرداني اين فيلم ها و ساير فيلم هاي ارزش مند، شيوه هاي نو و ابتکاري به کار برد. آيزنشتاين با ساخت دو فيلم الکساندر نوکْسي و ايوان مخوف، شور ميهن پرستي و اعتقاد شديد خود را به مرام کمونيستي نشان داد. او در برخي از
فيلم هاي خود، بازي هاي دسته جمعي را بر بازي هاي انحصاريِ هنرپيشه اصلي ترجيح داده و اهميت هنر تدوين براي ايجاد رابطه دراماتيک و نمايشي ميان تصويرهاي پراکنده را به اثبات رسانده است. فيلم هاي آيزنشتاين، علاوه بر اينکه تحولي در تاريخ سينما ايجاد کرده اند و هر يک شاه کاري در هنر سينما به شمار مي روند، از لحاظ وسعت محتوا و شکل و فرم، در حد کمالند. بدين دليل، آيزنشتاين، استاد فورماليسم يا شکل گيري در هنر فيلم محسوب مي شود که بر اساس آن، در هنر و ادبيات، بر زيبايي ظاهر يا شکل بيروني آثار، بيشتر از معني، محتوا و ماده، توجه و تاکيد مي شود. وي چند کتاب نيز درباره علم نظري سينما نوشته است. سرگئي آيْزِنشْتايْن سرانجام در يازدهم اکتبر 1948م در پنجاه سالگي در مسکو درگذشت.
شرح مناسبت:
ادوارد گِرَنْويل براوْنْ، خاورشناس معروف انگليسي در هفتم فوريه 1862م در نيوکاسل انگلستان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته پزشکي در دانشگاه کمبريج به پايان رسانيد اما علاقه فراوانش به ادبيات مشرق زمين باعث شد تا در هنگامه حضور در جنگ عثماني و روسيه به عنوان پزشک، به فراگيري زبان عربي و فارسي و ترکي بپردازد. براون در 25 سالگي به ايران عزيمت نمود و نتيجه اين سفر او به ايران، در کتاب يک سال در ميان ايرانيان تشريح گرديد. براون زبان فارسي را وسيله اي براي انتقال تفکر و تمدن ايرانيان مي دانست. از اين رو کتاب هاي متعددي اعم از تاليف و تصحيح در مورد تاريخ و ادبيات اين مرز و بوم از خود به يادگار
گذاشت. در زمان حضور براون در ايران، يکي از موضوعات مورد توجه روز، مسئله فرقه هاي نوظهور در ميان جامعه اسلامي بود. او ضمن آشنايي با بزرگان فرقه هاي بابي و بهايي، کتبي نيز در اين زمينه نگاشت. براون علاوه بر تدريس، به تاليف و تصنيف درباره موضوعات ادبي و تاريخي ايراني و اسلامي و نشر کتب از روي نسخه هاي دست نويس مي پرداخت و در اين راه تلاش فراواني از خود نشان داد. در ميان آثار او، چند مجموعه کتاب، نشان دهنده ميزان علاقه و تسلط وي به زبان هاي فارسي و عربي است که کتاب تاريخ ادبيات ايران در 4 جلد به عنوان اولين و کامل ترين تاريخ ادبيات فارسي، تاريخ پزشکي عرب شامل چهار خطابه درباره جايگاه علم طب در ميان اعراب قبل از اسلام تا چند قرن پس از آن و نيز کتاب انقلاب ايران درباره واقعه نهضت مشروطه از آن جمله اند. برخي بر اين باورند که ادوارد براون، مامور سياسي دولت انگلستان بوده و با گرفتن پول از خارجي ها، قصد طرح و بزرگ نمايي بابي ها و بهايي ها را داشته و در راه ايجاد تفرقه ميان ايرانيان تلاش مي کرد. از سوي ديگر، گروهي نيز وي را مردي آزادي خواه مي دانستند که به ادبيات و عرفان ايران و ايرانيان علاقه داشت و با سياست هاي ضد مصالح ايران مخالفت مي کرد. ادوارد براون ساليان طولاني به تدريس زبان فارسي و عربي در دانشگاه کمبريج مشغول بود تا اين که در هفتم ژوئيه 1926م در 54 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
گابْريلا ميسْتْرالْ نام مستعاري است که يکي
از برجسته ترين شاعران زن شيلي در زير پوشش آن، سخنان موزون و دلپسند خود را به جهان ادب عرضه کرده و شهرت فراواني به دست آورده است. خانم لوسيا گودوي آلکاواگا معروف به گابريلا ميسترال، شاعر و اديب معروف امريکاي لاتين در هفتم آوريل 1889م در دهکده دور افتاده اي در شيلي و در خانواده اي فرو دست، پاي به صحنه وجود گذاشت. چون در ده آنها مدرسه اي نبود، وي بدون آموزشي رسمي و مرتب، آموزش هاي پايه را فرا گرفت و با کوشش فراوان توانست در پايان تحصيلات خود، به مقام آموزگاري کودکان ده برسد. ميسترال در اين کار چنان شايستگي از خود نشان داد که از طرف آموزش و پرورش شيلي به عنوان رايزن آموزشي برگزيده شد و از اين زمان بود که در پاسخ به تلاش هاي جان کاهي که براي بهبود فرهنگ مردم ده خود انجام داده بود، به نمايندگي مردم شيلي در جامعه ملل و پس ازآن در سازمان ملل متحد برگزيده شد. با اين حال، آوازه شاعري گابريلا ميسترال، از شرکت در يک مسابقه ادبي در سال 1913م و دريافت جايزه نخست آن آغاز گرديد و تا آنجا پيش رفت که وي را در شمار دو سه شخصيت برجسته ادبي امريکاي لاتين شناختند. شعر ميسترال، استوار و پرقدرت و زيباست. اما برخلاف بيشتر زنان سخن سراي امريکاي جنوبي، در هيچ يک از سروده هايش، نشانه اي از شورهاي سوزان جسماني نيست، از اين روست که وي را يکي از سنگينْ سخن ترين شاعران زن قرن بيستم به شمار آورده اند. او در بسياري از اشعارش به ستايش
احساسات و عواطف مادري مي پردازد و جايگاه مادر را با شيوايي خاصي تجليل مي کند. گابريلا ميسترال به دليل ويژگي هاي شعري خود، نه تنها در امريکاي لاتين از شهرتي بي مانند برخوردار است، بلکه در سال 1945م به خاطر داستان معروف "دعا به خاطر آنها که خودکشي کردند"، موفق به اخذ جايزه ادبي نوبل گرديد. ميسترال در آثار نخستين خود، از تورات و اشعار برخي از ادبا مايه گرفته بود، اما از آن پس، سبک خاص خود را بازيافت و هيجان هاي گوناگوني که روحش را آشفته مي ساخت، در شعر بيان مي کرد؛ هيجان ناشي از عشق مادري و عشق به زادگاه، اندوه ناشي از مرگ و شفقت و احساسي که از ديدن مردم فقير به او دست مي داد. اين احساس هاي شخصي در آثار ميسترال، غالبا جاي خود را به صلح طلبي، عدالت خواهي، موضوع هاي عالي بشري، موضوعات تاريخي و موضوعات مربوط به آينده امريکاي لاتين مي داد. خانم گابريلا ميسترال سرانجام در هفتم ژوئيه 1957م در 68 سالگي در نيويورک درگذشت و در شهر سانتياگو پايتخت شيلي به خاک سپرده شد. کمتر نويسنده اي در زمان حيات، شهرت و افتخاري نظير گابريلا ميسترال به دست آورده است. مرگ او نيز تاثير عظيمي در سراسر کشورهاي اسپانيايي زبان که اشعار ساده و خوش آهنگ او را مي ستودند، برجاي گذاشت.
شرح مناسبت:
جزاير سليمان در سال 1567م کشف شد. در سال 1885م شرکت گينه جديد آلمان، مدعي مالکيت بر جزاير سليمان شده و آن جا را تصرف کرد. در اواخر قرن نوزدهم، انگلستان قسمت اعظم جزاير سليمان را تحت سلطه
خود درآورد. در طي جنگ جهاني دوم، در سال هاي 1942 - 43 جزاير سليمان شاهد درگيري هاي شديدي ميان نيروهاي امريکايي و ژاپني بود تا اين که به دست ژاپني ها تصرف شدند. در سال هاي پس از جنگ، جنبش هاي استقلال طلبانه اي در اين جزاير به وجود آمد و مبارزاتي صورت گرفت. در سال 1960م يک مجمع قانون گزاري در جزاير سليمان تشکيل شد و در نهايت، در سال 1976م به دنبال لغو تحت الحمايگي انگلستان، به خودمختاري رسيد. سرانجام با برپايي کنفرانس براي استقلال جزاير سليمان در لندن، اين جزاير در هفتم ژوئيه 1978 به استقلال دست يافت و به عضويت سازمان ملل متحد درآمد. جزاير سليمان با حدود 29 هزار کيلومتر مربع وسعت در قاره اقيانوسيه، در اقيانوس آرام و درياي سليمان و در جنوب غربي جزيره نائورو و شرق پاپوا گينه نو واقع شده است. جميعت آن در حدود 450 هزار نفر بوده که اکثريت آنها مسيحي و عمدتاً پروتستان هستند. پايتخت جزاير سليمان هونيارا نام دارد و واحد پول آن دلار مي باشد. پيش بيني مي شود جمعيت جزاير سليمان تا سال 2025 در حدود 820 هزار نفر خواهد شد. زبان رسمي مردم اين جزاير، انگليسي و خط رايج، لاتين است. بيش از 94% مردم جزاير سليمان مليت ملانزيايي و بقيه عمدتاً اروپايي و چيني اند. گيزو، آئوکي و بوآلا نيز از شهرهاي مهم جزاير سليمان هستند. نظام سياسي حاکم بر جزاير سليمان فرمانداري کل، تحت حکومت پادشاهي انگلستان است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان کشورگشايي هاي ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه و حمله به کشور روسيه، شکست سختي در ناحيه فريدلَند به روس ها وارد آمد. از اين رو تزار روسيه از ناپلئون تقاضاي متارکه جنگ نمود و با امضاي معاهده دوستي در شهر تيلسيت بين دو طرف در 8 ژوئيه 1807م، روابط دوستانه بين فرانسه و روسيه ايجاد شد. بر اساس اين پيمان، که به پيمان اتحاد دو امپراتور معروف شد، روسيه و فرانسه متعهد شدند در صورت حمله کشور ثالث به خاک آنها، يک ديگر را ياري کنند. هم چنين ناپلئون براي جلب رضايت و دلجويي از تزار روسيه، ايالات مولداوي و والاشي در شرق روسيه را به روس واگذار کرد و متعهد شد که اگر سلطان عثماني با اين امر مخالفت نمايد با آن مقابله خواهد نمود. در اين ميان دولت ايران که بر اساس قرارداد دوستي با فرانسه، خود را براي مقابله با دشمناني که براي نابودي ناپلئون تحريک شده بود آماده مي کرد، ناگهان در سخت ترين زمان، تنها شد. ناپلئون در اين عهدنامه نامي از ايران به عنوان متحد خود در منطقه نبرد و دولت فتحعلي شاه را در برابر روسيه رها کرد. پس از امضاي اين عهدنامه، ارتش روسيه از جبهه اروپا رهايي يافت و تمام توانش را متوجه ايران و عثماني گردانيد. اما دوره دوستي و اتحاد دو کشور تنها تا سال 1810م ادامه يافت. در اين سال، دولت روسيه به اين نکته پي بُرد که هم پيماني با ناپلئون و هواداري از وي، تجارت خارجي روسيه را مختل خواهد کرد. به همين
دليل اين کشور، بندرهاي خود را بر روي کشتي هاي بي طرف گشود و براي ورود کالاهاي فرانسوي به روسيه نيز ماليات هاي سنگين وضع کرد. سرانجام دوران اتحاد اين دو امپراتوري با هجوم نافرجام ناپلئون به روسيه در 24 ژوئن 1812، خاتمه يافت.
شرح مناسبت:
جان داويدسُن معروف به راکْفِلِر، ثروت مند افسانه اي امريکا و مؤسس شرکت نفتي استاندارد اويل، در هشتم ژوئيه 1839م در نيويورک به دنيا آمد. وي سال هاي اوليه زندگي را با فقر و تهي دستي گذراند اما از جواني به تجارت روي آورد و در 31 سالگي با مشارکت عده اي، سهام يک پالايشگاه را خريد. بدين ترتيب با سرمايه يک ميليون دلار شرکت نفتي استاندارد اويل را تأسيس نمودو طي چهار سال با به کار بستن فنون اقتصادي مقام اول پالايش نفتي امريکا را به دست آورد. راکفلر در چهل سالگي به مدد سرمايه اي که از رقابت با ساير بازرگانان کسب کرده بود، طي چندين سال به خريد پالايشگاه هاي کوچک محلّي مبادرت ورزيد و همه آنها را در مجتمع توليدي واحدي متمرکز ساخت. وي در سايه مناقصه هاي قابل توجه، شبکه هاي خطوط آهن نيويورک و انحصار تصفيه نفت منطقه اي ديگر را به دست آورد. راکفلر به تدريج در مناطق ديگر امريکا پالايشگاه هايي را تأسيس کرد و به اين ترتيب شبکه فروش عظيمي را به راه انداخت. سپس کمپاني هاي حمل و نقل نفت از راه لوله هاي نفتي را نيز يکي پس ازديگري به انحصار خود درآورد و بدين ترتيب توانست انحصار پالايش و حمل و نقل را در سراسر امريکا به دست
آورد. در دهه 1880م، کمپاني استاندارد اويل که به وسيله راکفلر تأسيس شده بود، به عنوان اولين تراست (اتحاديه) عظيم نفتي جهان شناخته شد. اندکي پس از سال 1900م،راکفلر اغلب رقباي خود را از ميدان بيرون راند و خود يکّه تاز شبکه توليد، پالايش و توزيع نفت گرديد. راکفلر در دوران حيات خود براي انحراف اذهان عمومي، حدود پانصد ميليون دلار صرف کارهاي خيريه کرد و چندين کليسا، درمانگاه و بيمارستان و نيز دانشگاه شيکاگو را تأسيس و احداث نمود. تشکيلات راکفلر تنها به سبب دارابودن قدرت مالي توانست در بحران مالي دهه 1930 امريکا برقرار بماند و کمترين ضرر را بدهد. راکفلر به عنوان ثروت مندترين مرد امريکا در آغاز قرن بيستم، به دليل نفوذ و قدرت مالي خود، بر سياست امريکا نيز تاثير بسيار گذارد. در سال هاي آخر عمر راکفلر، مسئوليت امور بر عهده پسرش قرار گرفت و جان داويدسُن راکْفِلِر که آرزو داشت يک صد سال عمر کند، سرانجام در 16 نوامبر 1937م در نود و هشت سالگي درگذشت. او هنگام مرگ در رأس يک دودمان متحوّل و سرمايه دار قرار داشت و تمامي سرمايه داران مشهوري که با نام راکْفِلِر پس از وي در عرصه اقتصاد و سياستِ امريکا ظاهر شدند، عموماً از نزديکان او مي باشند.
شرح مناسبت:
پل بُروکا، دانشمند فرانسوي، در 28 ژوئن 1824م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي وارد دانشگاه شد و در رشته پزشکي فارغ التحصيل گرديد و آن گاه به جراحي اشتغال ورزيد. بروکا هم زمان به امور تحقيقاتي و مطالعاتي پرداخت تا اين که براي اولين بار، براي
درمان يک دُمَل مغزي، با استفاده از مته و ارّه جراحي، کاسه سر انسان را سوراخ کرد. بروکا در سال 1861م، تحقيقات خود را بر روي جمجمه مردگان انجام داد و به کشفيات مهمي در اين باره پي برد. بروکا به اين نتيجه دست يافت که مرکز تکلمْ در نيمکره چپ مغز است و هر ضايعه اي که بر اين قسمت از مُخ وارد آيد، موجب ناتواني در حرف زدن خواهد شد. بدين ترتيب براي اولين بار، ارتباط ميان يکي از استعدادهاي جسمي، با نقطه کنترل آن در مغز به طور واضح و مسلّم آشکار گرديد. بروکا در کنار اين تحقيقات، به مسائل مربوط به مردم شناسي نيز مي پرداخت و با ابتکار فن جمجمه شناسي، ارتباطي بين طب و جامعه شناسي به وجود آورد. اطلاعات و تحقيقات بروکا در زمينه جمجمه، در عصر خود، بيش از هر دانشمند ديگري بود و لاجرم مي توان به خوبي از اين اطلاعات براي مردم شناسي علمي استفاده کرد. او هم چنين به اسباب هاي تازه اي براي اندازه گيري هاي مربوط به جمجمه سنجي دست يافت. بروکا در زمان حيات خويش، از نظريات چارلز داروين، طبيعي دان انگليسي درباره نظريه تکاملْ، دفاع و حمايت کرد و با ارائه آثار و انديشه هاي خود، موجب توسعه نظريه تحول و تکامل شد. پل بروکا سرانجام در هشتم ژوئيه 1880م در 56 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جيوواني پاپيني، فيلسوف و نويسنده معروف ايتاليايي در نهم ژانويه 1881م در فلورانس ايتاليا به دنيا آمد. جيوواني دوره کودکي و نوجواني خود را باتيره روزي گذراند اما شيفتگي او در کسب معلومات موجب شد
که بسيار زود به کتابخانه عمومي روي آورد و بر دانش خود بيفزايد و به تدريج استعداد خود را در ادبيات آشکار سازد. پاپيني در جواني داستان مردي زوال يافته را انتشار داد که زندگي نامه او بود و در آن، بي اعتقادي به مذهب و آشفتگي هاي روحيش رامنعکس کرده بود. اين اثر که شاه کار دوره اول نويسندگي پاپيني به شمار آمد، استعدادش را در داستان نويسي آشکار ساخت. اما پس از جنگ جهاني اول، در روح او تحول و انقلابي عظيم پديدار شد و احساس کرد که بعد از طغيان ها و ابراز عقايد تند ضد کليسايي، تمايلي عميق به ايمان در وجودش راه يافته است. به بيان ديگر، وي در گام هاي نخست زندگي فکري خود، مبلّغ تندرو و پرشور انکار خدا بود اما در ادوار بعدي حيات خود، نبودِ خدا را به عنوان يک خلأ احساس نمود که بايد پُر شود. او در حقيقت، از بي ديني به مذهب کاتوليک روي آورد. پاپيني در فلسفه از پيروان فلسفه اصالت عمل بود که يک عقيده را در صورتي حقيقي و مبتني بر حقيقت مي دانست که عمل بر آن واقع شود و به عبارت ديگر، نتايج رضايت بخش و محسوسي داشته باشد. وي معتقد بود که در تکامل و ترقي انسان، هدف و مقصدي وجود دارد، و نيز باور داشت که در وجود آدمي، يک قريحه و استعداد اخلاقي و علمي براي استقرار همکاري و برادري بر اساس دموکراسي قرار دارد. بدين ترتيب، پاپيني، معناي زندگي را تعرض و تعدي فردي نمي دانست، بلکه از نظر او، همکاري و معاونت اجتماعي،
زندگي را معنا مي بخشد. وي مي گفت، راه گذر حيات تنها به چند نفر تعلق ندارد، بلکه از آن همه انسان هاست. هم چنين چراغي که راه ما را هنگام عبور از اين رهگذر، روشن مي سازد، عشق همگاني و جهاني است نه ستيزه و نزاع. پاپيني نظرات و افکار خود را در آثاري هم چون سپيده دم فلسفه، مرد تمام، سعادت موجودي تيره روز، زندگي مسيح(ع) و خاطرات خدا، بيان کرده است. پاپيني در آخرين سال هاي زندگي، به بيماري شديدي دچار شد و با وضع غم انگيزي که داشت، احساس هاي خود را به وسيله خواهرزاده اش ثبت مي کرد. آثار پاپيني که به اغلب زبان ها ترجمه شده است در نيمه اول قرن بيستم، شهرتي جهاني به دست آورد و او را در رديف بزرگ ترين نويسندگان ايتاليا قرار داد. جيوواني پاپيني سرانجام در 8 ژوئيه 1956م در 75 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور جمهوري آرژانتين با 2/780/092 کيلومتر مربع مساحت در جنوبي ترين قسمت قاره امريکاي جنوبي و در غرب اقيانوس اطلس و در همسايگي شيلي، بوليوي، پاراگوئه، برزيل و اروگوئه واقع شده است. جمعيت اين کشور در حدود 37 ميليون نفر بوده که از نژاد اروپايي و کاتوليک مذهب مي باشند. پايتخت اين کشور شهر بوينس آيْرِس بوده و داراي واحد پول پزو مي باشد. زبان رسمي سکنه آرژانتينْ اسپانيايي و خط رايج در آنجا لاتين است. پيش بيني مي شود که جمعيت آرژانتين تا سال 2025م به بيش از 47 ميليون نفر خواهد رسيد. سرزمين آرژانتين از اوايل قرن شانزدهم ميلادي مستعمره اسپانيا بود. در اوايل قرن نوزدهم، قدرت اسپانيا به سبب جنگ هاي پي در پي با انگليس رو به ضعف نهاد و انگليسي ها به طمع تصرف آرژانتين، بوينس آيرس، پايتخت اين کشور را اشغال کردند. اما مردم آرژانتين با مقاومتي سرسختانه، ارتش استعمارگر انگلستان را از کشور خود بيرون راندند. حمله فرانسه به اسپانيا در سال 1808م به آتش اشتياق مردم براي استقلال دامن زد و آنان شورايي را براي رياست بر کشور از سوي خود برگزيدند و فرمان رواي اسپانيايي را مجبور به خروج از آرژانتين کردند. در نتيجه، شوراي ملي در 25 ماه مه 1810م رسماً قدرت را در دست گرفت و آن روز را به عنوان روز ملي اعلام کرد. ولي سربازان اسپانيايي به مقابله با آزادي خواهان آمدند که به شکست آنان و پيروزي استقلال طلبان انجاميد. بالاخره پس از وقوع رويدادهاي متعدد، استقلال رسمي آرژانتين در نهم ژوئيه 1816 اعلام
شد. نظام سياسي حاکم بر اين کشور جمهوري فدرال با دو مجلس قانون گزاري است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نيکولاس تِسلا فيزيک دان يوگسلاوي در 9 ژوئيه سال 1856م در يوگسلاوي متولد شد. وي در دوران تحصيل به فيزيک علاقه بسياري داشت و به سبب هوش بالا، به او لقب نابغه داده بودند. تِسلا پس از پايان تحصيلات در رشته برق و الکترونيک، به تحقيق در اين زمينه پرداخت. از اين رو، تحقيقات و اختراعات تِسلا عمدتاً درباره جريان الکتريسيته بود و او در اين رشته، دست آوردهاي زيادي داشت. وي با اختراع وسيله تبديل برق دوفاز و سه فاز و کشف برق آلترناتيو يا جريان متناوب الکتريسيته، پايه گذار صنايع و علوم بسياري شد که با الکترونيک سر و کار داشتند. وي در سال 1884م به امريکا رفت و مدتي با اديسون همکاري نمود. تِسلا پس از چندي با اديسون اختلاف نظر پيدا کرد و اين اختلاف تا آن جا ادامه يافت که از گرفتن جايزه نوبل که به او و اديسون به طور مشترک در سال 1912م تعلق گرفته بود، خودداري نمود. با اين حال، به دليل اکتشافات گسترده او در الکترونيک، و از واحدهاي اندازه گيري مغناطيسي به نام او "تِسلا" نام گذاري شده است. نيکولاس تِسلا سرانجام در 10 مه 1943م در 87 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جِيمز هايدِنْ تِفتْس، جامعه شناس امريکايي در 9 ژوئيه 1862م در ايالت ماساچوست امريکا به دنيا آمد. وي پس از تکميل تحصيلات خود، به عنوان استاد فلسفه در دانشگاه شيکاگو به تدريس پرداخت و رياست کميته اجتماعي شهر شيکاگو را برعهده گرفت. کار در اين کميته به وي اين بينش را داد که وظيفه و عمل علم الاجتماع يا جامعه شناسي را به
صورت فلسفه عملي بنگرد و به اين مسئله علاقه مند شود. از اين رو، تفتْس در کتاب اخلاق خود که به اتفاق يکي از همکاران خود به رشته تحرير درآورد، اين انديشه را مطرح کرد که مفاهيم اخلاقي ما تحت تاثير علايق و معتقدات ديني به وجود آمده است و اين مفاهيم به نوبه خود در راه حل هاي سياسي و مشکلات اجتماعي و اقتصادي ما اثر گذاشته است. تفتْس اعلام داشت که بهترين نظام اخلاقي، تنها تحت يک حکومت دموکراسي مي تواند به وجود آيد. او در کتاب ديگرش به نام اخلاق اجتماعي امريکا، خاطر نشان ساخت که حکومت دموکراسي نبايد ايستا و ساکن باشد بلکه بايد متحرک و پويا به مسير خود ادامه دهد. او بر اين عقيده بود که ما بايد در يک اجتماع آزاد از روي خطاها و هدف هايمان، هر روز به سوي مقصد بهتري پيش رويم. جِيمز هايدن تفتْس سرانجام در ششم اوت 1942م در هشتاد سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 9 ژوئيه 1948م، پس از يک ماه آتش بس، بار ديگر جنگ ميان اعراب و رژيم صهيونيستي آغاز شد. اين جنگ در پي تأسيس رژيم صهيونيستي در چهاردهم ماه مه 1948م آغاز شد و به درخواست شوراي امنيت سازمان ملل، در ماه ژوئن آتش بس برقرار گرديد. صهيونيست ها در مدت نزديک به يک ماه آتش بس، سلاح هاي فراواني از حاميان غربي خود به ويژه امريکا دريافت کردند و با آغاز مجدد جنگ در اين روز، ميزان موفقيت خود را افزايش دادند. گروه هاي مسلح صهيونيستي، درخواست آتش بس مجدد شوراي امنيت را نيز هنگامي پذيرفتند که به اهداف خود رسيده بودند. در نهايت، قرارداد متارکه جنگ در ژانويه سال 1949م در حالي امضاء شد که در اين زمان، 78 درصد از خاک فلسطين به اشغال صهيونيست ها درآمده و 750 هزار فلسطيني آواره شده بودند.
شرح مناسبت:
اِرنست ميلر هِمينگوِي نويسنده شهير امريکايي در 21 ژوئيه 1898م در ايالت شيکاگو امريکا متولد شد. وي از کودکي و دوران دبستان احساس کرد که براي ادبيات مستعد است از اين رو از همان زمان، شروع به نوشتن مقالات ادبي و داستان در روزنامه اي که خودِ شاگردان، آن را اداره مي کردند، نمود. او پس از پايان تحصيلات خود، در جنگ جهاني اوّل شرکت جست و سپس خبرنگار جنگي گرديد. همينگوي پس از پايان جنگ و کسب مدال جنگي، نگارش آثار ادبي خود را ادامه داد و با نوشتن رمان هايي چون: خورشيد همچنان مي دمد و وداع با اسلحه، به عالي ترين درجات شهرت رسيد. وي با نوشتن کتاب معروف زنگ ها براي
که به صدا در مي آيند به اوج افتخار رسيد. او در اين کتاب ثابت نمود که ارزش آزادي موقعي معلوم مي شود که مردم فقدان آن را احساس کنند. در همان زمان، همينگوي به دليل فروش تيراژ بالاي کتاب هاي خود و ساخت فيلم از کتاب هايش صاحب ثروت فراواني گرديد و موفق به دريافت جايزه اُسکار نيز شد. اکثر داستان هاي همينگوي با مرگ سر و کار دارد و قهرمانان آن، با مجاهدات زياد، بدون استثنا با مرگ گريبانگير خواهند شد. وي در بيشتر داستان هاي خود نتيجه مي گيرد که انسان نبايد در کردار و رفتار خود حتي يک حرکت برخلاف قانون انجام دهد چرا که قانون، نقضْ ناکردني است. از سوي ديگر وي در برخي آثارش، ذوق ماجراجويي و لذت مغلوب کردن را عرضه مي کند که هر دو سبک وي مورد تقليد نويسندگان قرار گرفت. وي اعتقاد داشت که براي نويسنده نيز سبکي وجود دارد که صورت قانون پيدا مي کند و او نبايد حرکتي بي فايده انجام دهد تا آسيب ببيند. همينگوي سبک شخصي و خاصي را دنبال مي کرد اما نمي توان گفت که اين سبک در همه کتاب هاي او به کار رفته است. وي در سبک خود، ميان تضاد لذت بردن از زندگي و رنج بردنکه از آن جدا نيست، به تعادل شخصي دست مي يابد. اين موضوع رانيز نبايد ناديده گرفت که همينگوي دوره افسردگي و ملالي را احساس کرده که زندگي امريکايي پس از بحران اقتصادي امريکا در سال 1929م به آن دچار شد و او را به شرکت فعالانه در جنک کشانده و
سخنگوي گروهي ساخته، که، به نسل فدا شده معروف گشته است. درباره سبک خاص همينگوي گفتگوي بسيار شده است. سبکي که او را از پيشينيان و معاصران ممتاز مي سازد، به سبب سادگي اعجاب آور و مستقيم و کوبنده، کلمه هاي محاوره اي، جمله هاي کوتاه و بدون وابسته، نشانه گذاري هاي فراوان، مکالمه هاي بدون تصنع و بدون رعايت صنايع لفظي، شرح حوادث هم چنان که واقع شده و کوچک ترين نکته اي از واقعيت از چشم دور نمانده است. وي در زمان حيات خود به شهرت و افتخار افسانه اي دست يافت و با دريافت جايزه نوبل ادبي در سال 1954م به خاطر نگارش کتاب پيرمرد و دريا، از نفوذي گسترده در ميان نويسندگان برخوردار گشت. همينگوي علاقه مفرطي به شکار داشت و اغلب اوقات به اين کار مشغول بود تا اين که در نهم ژوئيه 1961 در حالي که مشغول تميز کردن تفنگ شکاري اش بود، گلوله اي شليک شد و به زندگي اش خاتمه داد. بدين ترتيب ماجراي مرگ پدرش پس از 23 سال تجديد گرديد. اکثر آثار همينگوي به فارسي ترجمه شده است.
شرح مناسبت:
کيم ايل سونگ رهبر کره شمالي در 15 آوريل 1912 به دنيا آمد. وي در کودکي هنگامي که کره در اشغال ژاپن بود به چين مهاجرت کرد و در جنگ چيني ها عليه ژاپن شرکت نمود. اين مبارزه بيست سال به طول انجاميد و کيم ايل سونگ در اين زمان، کره اي هاي تبعيدي منچوري چين را، عليه ژاپني ها سازمان داد. کيم ايل سونگ براي اولين بار زماني شهرت يافت که در سال 1936م به
فرماندهي يک گروه چريکي، به ژاپني ها حمله کرد و دويست تن از آنان را کشت و شهري را براي چند ساعت به تصرف خود درآورد. خبر اين پيروزي به سرعت در سراسر کره پيچيد و ژاپني ها براي مرده و زنده او جايزه تعيين کردند. او که در دهه 1930 چندين بار به مسکو رفته و تعليمات نظامي و سياسي ديده بود، هم زمان با پايان جنگ جهاني دوم و با حمايت مسکو در اوت 1945 به سرزمين خود بازگشت. او سپس با چريک هاي کمونيست محلي تماس گرفت و در جريان کنگره اي در سال 1948م به رياست نخستين دولت حکومت خلق کره انتخاب شد. او که همواره مدعي الحاق خاک کره جنوبي به بخش شمالي بوده است، براي اتحاد دو کره، در سال 1950م به جنوب لشکر کشيد و جنگ خونين سه ساله اي به راه انداخت. وي در اين جنگ از حمايت بلوک شرق برخوردار بود و امريکا و متحدينش نيز از کره جنوبي حمايت مي کردند. کيم ايل سونگ همواره به وحدت دو کره معتقد بود و خروج نيروهاي امريکا از منطقه را دنبال مي کرد. مشکل بزرگ کيم ايل سونگ در طول حکومت وي اين بود که همواره مجبور بود با دو کشور غول کمونيستي چين و شوروي که اختلافات سياسي و ايدئولوژيکي با يک ديگر دارند، و هر دو هم مرز کره هستند، هم زيستي مسالمت آميز داشته باشد؛ به گونه اي که بتواند از کمک هاي بي کران هر دو قطب برخوردار شود. با اين حال، کيم ايل سونگ، نسبت به هر دو قدرت همسايه اش همواره
رويه بي طرفي و ناوابستگي را در پيش مي گرفت. وي هم چنين در جريان تجاوز رژيم بعث عراق به جمهوري اسلامي ايران، اين تجاوز را محکوم کرد و با دعوت از سران جمهوري اسلامي ايران، حمايت خود را از ايران اسلامي اعلام نمود. کيم ايل سونگ سرانجام پس از 46 سال حکومت، در نهم ژوئيه 1994م در 82 سالگي درگذشت و فرزندش کيم جونگ ايل به عنوان رهبر کره شمالي برگزيده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سرزمين آلاسکا با مساحت 1/518/800 کيلومتر مربع در شمال غربي قاره امريکاي شمالي و در همسايگي کانادا واقع شده است. اين سرزمين در سال 1741م توسط وايتْسْ برينگ کاشف دانمارکي که در خدمت روسيه بود، کشف و ضميمه روسيه شد. آلاسکا پس از آن بيش از دو قرن در اختيار روسيه بود، سرانجام ايالات متحده امريکا آن را به مبلغ 7 ميليون دلار از روسيه خريد و از آن پس به عنوان ايالت چهل و نهم اين کشور شناخته شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، مارشال هانري فيليپ پُتَن نخست وزير وقت و افسر برجسته فرانسه، در پي شکست اين کشور از آلمان نازي، قرارداد آتش بس با آلمان امضا کرد. براساس اين پيمان که در روز 22 ژوئن 1940م امضاء شد، شمال فرانسه از جمله پاريسْ در اشغال ارتش آلمان نازي باقي ماند و پايتخت فرانسه و دولت دست نشانده مارشال پُتَن به شهر ويشي در مرکز اين کشور منتقل گرديد. اگرچه مارشال پُتَن از قهرمانان جنگ جهاني اول بود، اما امضاي اين پيمان که به منزله ايجاد دولت دست نشانده هيتلر در فرانسه بود، باعث طرد وي از جانب مردم فرانسه گشت. اندکي بعد کميته ملي فرانسه آزاد به رهبري ژنرال شارْلْ دوگل در لندن تشکيل شد که تا پايان جنگ، عليه آلمان، فعاليت مي کرد. مارشال پُتَن پس از جنگ جهاني دوم به اتهام خيانت به کشور محکوم به اعدام شد اما با يک درجه تخفيف، حکم او به زندان ابد تخفيف يافت، تا اين که در سال 1951 پس از تحمل 6 سال زندان درگذشت. (ر.ک: 22 ژوئن)
شرح مناسبت:
پس از آغاز جنگ جهاني دوم، موسوليني، نخست وزير ديکتاتور ايتاليا، حمايت خود را از آلمان اعلام کرد و نُه ماه پس از آن در دهم ژوئن 1940م به فرانسه و انگلستان اعلان جنگ داد. يک ماه پس از اعلان جنگ، در دهم ژوئيه 1940م، موسوليني آشکارا ارتش ايتاليا را وارد صحنه هاي جنگ کرد و با ايجاد اتحاد محور به همراه آلمان، به گسترده تر شدن ابعاد جنگ ويران گر جهاني، کمک نمود. موسوليني در جبهه فرانسه موفقيتي به دست
نياورد و در حمله به يونان هم با شکست مواجه شد تا اين که نيروهاي آلمان وارد معرکه شده و يونان را به تصرف خود درآورند. موسوليني سپس متوجه شمال افريقا شد و نيروهاي ايتاليا پس از موفقيت هاي اوليه در سومالي در شرق افريقا و ليبي، با حملات متقابل انگليس مجبور به عقب نشيني شدند. هرچند پس از اين شکست، سپاه آلمان به کمک ايتاليا آمد و متفقين را به عقب راند ولي اين پيروزي ها ديري نپاييد و از سال 1943م، عقب نشيني اين نيروها در تمام جبهه ها آغاز شد. با برکناري موسوليني از نخست وزيري ايتاليا توسط پادشاه اين کشور، ايتاليا از صف متحدين خارج شد و به جرگه متفقين پيوست.
شرح مناسبت:
در حالي که روند صعودي پيروزي هاي متحدين از سال 1943، تبديل به سير نزولي شده بود، ضربات متفقين روز به روز افزايش مي يافت. در جبهه شمال افريقا، نيروهاي آلماني و ايتاليايي پس از تحمل تلفات سنگين در نيمه اول ماه مه 1943 از طريق بنادر تونس شروع به عقب نشيني کردند و در جريان تخليه اين نيروها نيز، تعدادي از کشتي ها و تجهيزات جنگي خود را از دست دادند. نيروهاي متفقين پس از پاک کردن شمال افريقا از نيروهاي هيتلر و موسوليني، سه سال پس از ورود ايتاليا به جنگ جهاني دوم، به کمک صدها ناو جنگي در روز دهم ژوئيه 1943م در جزيره سيسيل در جنوب اين کشور پياده شدند و پس از يک ماه نبرد، سراسر اين جزيره را به تصرف خود درآوردند. اين حمله باعث شد تا در روز بيست و پنجم ژوئيه
1943م، پادشاه ايتاليا، موسوليني را از کار برکنار کند و پس از اين وقايع، دولت ايتاليا در روز هفتم سپتامبر همان سال، فرمان تسليم و ترک مخاصمه را به نيروهاي خود صادر کرد.
شرح مناسبت:
باهاما با 13/939 کيلومتر مربع وسعت در امريکاي مرکزي، در شمال کوبا و در جنوب شرقي ايالت فلوريداي امريکا واقع شده است. از جمعيت بيش از 300 هزار نفري آن، اکثريت مسيحي بوده و عمدتاً پروتستان هستند. نژاد مردم باهاما سياه و زبان رسمي آنها انگليسي است. پايتخت اين کشور "ناسائو" و واحد پول آن دلار مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت باهاما تا سال 2025 در حدود 415 هزار نفر گردد. فريپورت، هاي راک و کوپرتاون از شهرهاي مهم آن هستند. اين کشور از سال 1492م ضميمه اسپانيا گرديد و در قرون 17 و 18 بين اسپانيا و انگلستان بر سر باهاما جنگ هايي درگرفت و از آن پس به مدت 190 سال تحت الحمايه انگلستان بود تا اين که در 10 ژوئيه سال 1973 به استقلال دست يافت. نظام سياسي حاکم بر باهاما فرمانداري کل تحت حمايت حکومت تشريفاتي پادشاهي انگلستان است.
شرح مناسبت:
جنگ هاي صليبي که از اواخر قرن يازدهم ميلادي از جانب اروپاييان بر مسلمانان تحميل شد داراي چندين مرحله بود و اشغال سرزمين هاي شرق و به ويژه تسلط بر منطقه بيت المقدس و آزادي عمل مسيحيان در آن منطقه را دنبال مي کرد. ششمين مرحله از جنگ هاي صليبي را نمي توان از ديدگاه نظامي، جنگ ناميد چرا که پس از هجوم امپراتور آلمان براي تصرف بيت المقدس، حاکم مصر و فلسطين دريافت که توانايي مقاومت در برابر وي را ندارد. از سوي ديگر، امپراتور آلمان براي استردادِ بدون خون ريزي بيت المقدس حرکت کرده بود. در نهايت، در پي مذاکرات صلح نمايندگان دو طرف قرار
شد شهرهاي بيت المقدس و بيت اللحم و مناطق ديگر به قلمرو صليبيان بپيوندند ولي مسجدالاقصي و قبَّة الصَّخْره در اختيار مسلمانان باقي بماند. در اين زمان، فروپاشي خوارزمشاهيان در ايران و هرج و مرج هاي داخل سرزمين هاي اسلامي و نيز عدم وجود دولت قدرت مند اسلامي باعث شد تا فرصت طلبان صليبي به تسخير کامل بيت المقدس فکر کنند. در اين ميان، درگيري هاي پراکنده مسلمانان و مسيحيان در شهرهاي مختلف فلسطين، بيشتر با پيروزي مسلمانان همراه بود. هم چنين بروز ضعف مسيحيان و ظهور توانمندي مسلمانان باعث شد تا حاکم مصر با سپاهي گران به جانب بيت المقدس حرکت نموده و در يازده ژوئيه 1244م به فتح آنجا دست يابد و بيت المقدس را براي هميشه از چنگ متجاوزان صليبي به درآورد.
شرح مناسبت:
سباستين کابوت، دريانورد ايتاليايي در 26 نوامبر 1476م در ونيز به دنيا آمد. وي از ابتدا به همراه پدرش که او نيز از دريانوردان بزرگ به شمار مي رفت، مسافرت ها و سياحت هاي دريايي خويش را آغاز کرد و با فنون و رموز دريانوردي آشنا گرديد. در جريان همين سفرها، جزيره کاپ بِرْتَنْ را در شمال کانادا کشف کرد و از آن پس در خدمت دربار انگلستان قرار گرفت. کابوت در سال هاي بعد به خدمت دربار اسپانيا درآمد و در اين سال ها، خليج لاپْلارْتا در امريکاي جنوبي را کشف کرد. وي در سال 1544م نقشه عظيم و رنگي دنيا را کشيد و گام مهمي در شناسايي زمين برداشت. کابوت پس از چندي با تأسيس يک شرکت بازرگاني، گروه هاي اکتشافي براي يافتن راهي در شمال شرقي
براي رفتن به شرق را بسيج کرد و خدمات زيادي به جغرافياي اقتصادي زمان خود نمود. سباستين کابوت سرانجام در 11 ژوئيه 1557م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جان کوئينزي آدامْزْ، ششمين رئيس جمهور امريکا، فرزند جان آدامز دومين رئيس جمهور اين کشور، در يازدهم ژوئيه 1767م در ايالت ماساچوست امريکا به دنيا آمد. وي به دليل موقعيت پدر، به زودي وارد فعاليت هاي سياسي شد و مدارج ترقي را طي کرد تا اينکه در انتخابات رياست جمهوري پائيز سال 1824م، شرکت جست. در اين انتخابات هيچ يک از کانديداها نتوانستند اکثريت آراء را براي احراز اين مقام به دست آورند، در نتيجه بر اساس قانون اساسي امريکا، مجلس نمايندگان اين کشورْ خود رأساً در گزينش رئيس جمهور تصميم گيري کرد و جان کوئينزي آدامز، وزير امور خارجه دولت جانز مونروئه را با اکثريت آرا به رياست جمهوري امريکا برگزيد. وي نخستين رئيس جمهوري امريکاست که بر اثر عدم توافق در مجمع انتخاباتي، از طرف مجلس نمايندگان به اين سمت انتخاب گرديد. اعتبار وي که منجر به انتخابش از سوي نمايندگان مجلس امريکا شد بيشتر به خاطر نقشي بود که وي در توجيه دکترين مونروئه در ميان کشورهاي امريکا مرکزي و جنوبي و دولت هاي اروپايي ايفا کرد. بر اساس اين دکترين، ايالات متحده به کشورهاي غربي اجازه دخالت در منطقه مرکزي و جنوبي امريکاي لاتين را نمي داد و قيموميت خود را بر اين مناطق تحميل مي کرد. اما آدامز به عنوان رئيس جمهور در حل و فصل مشکلات داخلي کشور خود موفق نبود. اقدام وي در افزايش بهاي تعرفه هاي گمرکي بر کالاهاي
وارداتي موجي از خشم و نفرت مردم ايالت هاي جنوبي امريکا را که عموماً مزرعه دار و کشاورز بودند، برانگيخت. اين عکس العمل ها تا آنجا پيش رفت که ايالات جنوبي ادامه روند افزايش بهاي تعرفه هاي گمرکي و حمايت دولت از توليدات صنعتي ايالات شمالي را غيرقابل قبول دانسته و زمزمه هاي جدايي از حکومت متحده را ساز کردند. عواقب اين نارضايتي تنها در برخوردهاي اقتصادي خلاصه نمي شد، بلکه تصميمات آدامز دقيقاً واکنش هاي سياسي و حزبي را به همراه داشت. آدامز که خود عضو حزب جمهوري خواهان دموکرات بود، حتي از سوي اکثريت اعضاي حزب خود نيز مورد حمله قرار گرفت که مخالف سياست هاي او در افزايش حقوق گمرکي بودند. از اين رو آدامز بدون توجه به حملات تبليغاتي، همراه با گروه قابل ملاحظه اي از همفکران خود، از حزب جدا شده و حزب جديدي با نام حزب جمهوري خواهان ملي به وجود آورد. اقدامات جان آدامز در سيستم اقتصادي کشور با کارشکني هاي فراواني از سوي مسؤولان مخالف وي توأم گرديد. هدف اين بود که با اثبات عدم موفقيت طرح افزايش بهاي تعرفه هاي گمرکي و تبليغات توأم با آن مانع پيروزي کوئينزي آدامز در دور جديد انتخابات رياست جمهوري امريکا گردند و همين نيز شد. جان آدامز که تنها چهار سال درحکومت کرد درانتخابات پائيز سال 1828م از رقيب سرسخت خود، آندرو جکسون با اختلاف فاحشي شکست خورد. جان کوينسي آدامز پس از اين شکست از صحنه سياست امريکا کنار رفت و سرانجام بيست سال بعد در 23 فوريه 1848م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هنري بِسمِر، صنعت گر
انگليسي در 11 ژوئيه 1813م در اين کشور به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته مهندسي به پايان برد و بعدها براي توسعه توليدات آهن و فولاد و چُدن، کوره هاي بلند ذوب فلزات را اختراع نمود. بسمر توانست به وسيله کوره مخصوص که با جريان هوا کار مي کرد و آهن ناخالص مذاب را بدون کربن مي نمود، فولاد عالي به دست آورد. از اين رو، اين کوره به اسم او، به نام کوره بسمر معروف است. وي با اين اختراع، اساس صنايع انگلستان و جهان را دگرگون ساخت و تحولات شگرفي در اين عرصه ايجاد کرد. بسمر در سال 1859، مراکز تهيه فولاد و آهنْ ايجاد نمود و به ساخت اسلحه و ريل راه آهن پرداخت که اين کارخانه، هنوز نيز فعال است. هنري بسمر سرانجام در 28 فوريه 1898م در 85 درگذشت. (ر.ک: 24 ژوئن)
شرح مناسبت:
کشور مغولستان در ابتدا جزئي از خاک چين بود، که در سال 1911م به دنبال سقوط دولت منچو در چين، اعلام استقلال نمود و نوع حکومت خود را سلطنتي اعلام کرد. ولي چند سال بعد با انعقاد موافقت نامه اي ميان چين و روسيه، مغولستان تحت الحمايه چين گرديد و روسيه، کنترل امور خارجه اين کشور را به عهده گرفت. به دنبال وقوع انقلاب کمونيستي در روسيه، چين درصدد ضميمه کردن خاک مغولستان به خود برآمد که با مداخله نيروهاي شوروي، مواجه شد و چين مجبور به خروج از خاک اين کشور گرديد. در ادامه، در يازدهم ژوئيه 1921، حکومت پادشاهي در مغولستان بار ديگر اعلام استقلال کرد. در سال 1924 به دنبال مرگ
پادشاه، به تحريک شوروي به حکومت سلطنتي در مغولستان خاتمه داده شد و اين کشور با برگزيدن حکومت جمهوري خلق، به عنوان دومين کشور داراي نظام کمونيستي پس از شوروي شناخته شد، هر چند پس از فروپاشي شوروي با اصلاح قانون اساسي، عنوان "خلق" از نظام سياسي اين کشور حذف شد. مغولستان بيش از 1/5 ميليون کيلومتر مربع مساحت دارد و در همسايگي دو کشور چين و روسيه واقع است. جمعيت مغولستان نزديک به 2/8 ميليون نفر بوده که اکثريت آنها بودايي و درصد کمي نيز مسلمانند. پايتخت مغولستان اولان باتور و واحد پول آن توگريک مي باشد. اکثريت مردم مغولستان مليت مغولي داشته و از تيره هاي نژادي مختلف مغول و قزاق و غيره هستند. زبان رسمي سکنه مغولستان مغولي خلْخي و خط آنها سيريلي است. پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور تا سال 2025م بيش از 3/7 ميليون نفر خواهد بود. دارخان، اردنه و اولگي از شهرهاي مهم آن هستند. نظام سياسي مغولستان جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. 11 ژوئيه، سال روز استقلال مغولستان از چين، به عنوان روز ملي اين کشور به حساب مي آيد.
شرح مناسبت:
شواهد تاريخي نشان مي دهد که تا قبل از سال 1800م جمعيت جهان به سرعت افزايش مي يافت. جمعيت جهان در سال 1804م تنها يک ميليارد نفر بود. پس از 123 سال، اين جمعيت دو برابر شد و 60 سال بعد يعني در سال 1987م به پنج ميليارد نفر رسيد. اکنون پس از گذشت چند سال، جمعيت کره زمين از مرز شش ميليارد نفر گذشته است و چنانچه متوسط افزايش
جمعيت جهان را سالانه فقط دو درصد فرض کنيم، در حدود يک قرن آينده يعني سال 2100م با جمعيت 48 ميليارد نفري روبرو خواهيم شد که تصور آن هم، کره زمين را به لرزه در مي آورد. از اين رو در ژوئن 1989م، مجمع کنترل برنامه توسعه ملل، روز يازدهم ژوئيه (مطابق با 21 تيرماه) را به عنوان روز جهاني جمعيت اعلام کرد تا جمعيت بيش از شش ميلياردي جهان، اين روز را گرامي بدارند و افکار عمومي جهان را به خطر افزايش جمعيت و تدابير و برنامه هاي توسعه و نياز به حل مشکلات ناشي از افزايش جمعيت جهان، جلب کنند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
الکساندر هميلتون سياست مدار و نظريه پرداز سياسي امريکا در سال 1757 متولد گرديد و در 15 سالگي به کلمبيا رفت. وي طرفدار خواسته هاي ميهن پرستان بود و از مبارزان انقلاب امريکا به شمار مي رفت. در انديشه سياسي هميلتون يک حکومت مقتدر داراي جايگاه ويژه اي است در حالي که او به عقل سليم، استدلال و حسن نيت توده هاي مردم به هيچ وجه اعتقاد و اعتماد نداشت. به نظر وي فقط قدرت و منافع شخصي، محرک اعمال افراد است. وي بر اين عقيده بود که اگر حکومت در دست عده قليلي باشد به افراد اکثريتْ ظلم و استبداد روا خواهد داشت. لذا قدرت بايد در دست هر دو طرف باشد. هميلتون تاکيد مي نمود که اقليت و اکثريت بايد کاملاً از يک ديگر متمايز بمانند. با اين حال، وي در جايگاه رهبري ثروت مندان، سرمايه داران و فئودال ها از هيچ تلاشي براي اعمال نفوذ در دولت و به دست گرفتن رهبري امريکا، خودداري نمي کرد. هميلتون معتقد بود فدراليست ها همواره بايد بر دولت و سياست هاي امريکا مسلط باشند. وي از برقراري نظام سرمايه داري و طبقاتي اشرافي به سبک انگليس حمايت مي کرد. هميلتون و همفکرانش پس از استقلال امريکا ده ها مقاله با نام هاي گوناگون منتشر کردند و از نظام سرمايه داري و فوايد حکومت سلطنتي حمايت نمودند. هميلتون به عنوان يک فيلسوف سياسي نظرات خود را از طريق انتشار مقالاتي در روزنامه فدراليست منتشر مي ساخت. اين روزنامه از سوي حزب فدراليست انتشار مي يافت که از رهبران آن
به شمار مي رفت. تلاش هميلتون در تشريح قانون اساسي امريکا باعث شد تا تمامي ايالات 13 گانه در آن زمان اين قانون را پذيرا شوند. به نظر هميلتون هيچ قانوني به اندازه قانون اساسي امريکا قابل توجيه و شايسته دفاع نيست. در رؤياي هميلتون، امريکاي آينده يک سرزمين ثروت مند و صنعتي بود که بعدها جامه عمل پوشيد. هميلتون در سياست خارجي معتقد به گرايش امريکا به سوي انگلستان بود و توانست جان آدامز دومين رئيس جمهور امريکا را به امضاي پيمان اتحاد با انگلستان وادار نمايد. اين پيمان که به نقض قرارداد امريکا و فرانسه منجر گرديد، باعث بروز اختلاف ميان دو کشور و در نتيجه به جنگ امريکا و فرانسه انجاميد. وقوع اين جنگ و پيروزي فرانسه، شکست فدراليست ها به رهبري هميلتون در جريان انتخابات رياست جمهوري را در پي داشت. الکساندر هميلتون در 12 ژوئيه 1804 در جريان يک دوئل در 47 سالگي کشته شد.
شرح مناسبت:
هنري ديويد ثورو، طبيعي دان و فيلسوف امريکايي، در 12 ژوئيه 1817م در ايالت ماساچوست امريکا به دنيا آمد. وي در 16 سالگي وارد دانشگاه هاروارد شد و پس از فراغت از تحصيل به کار پرداخت. اما در همه جا و همه حال در جستجوي خدا بود. وي مي گفت: چون در ميان يک ميليون مردم نيويورک، يک انسان هم پيدا نکرد، از زندگي اجتماعي فاصله گرفت و مدت 2 سال در يک جنگل، درون کلبه اي کوچک به زندگي پرداخت و توانست ثابت کند که انسان وقتي خوش بخت است که کاملا به قدرت و نيروي خود زندگي کند. وي به عنوان يک
نصيحت نوشت: تا مي تواني بر ديگران متکي نباش. در اين زمان، مردم به ديدار وي مي رفتند و او را شاگرد جديد مسيح(ع) مي ناميدند. مردم، او را مردي مي يافتند که با اندک مالي که دارد، کاملا خرسند و راضي است. زندگي او سرشار از شگفتي و شادي بود. مناظر و صداهاي طبيعت به او شادماني مي داد. ثورو احساس مي کرد که جهان، سراسر يک نغمه ابدي است. بخشي از اعتقادات وي را مي توان چنين برشمرد: انسان جزئي از طبيعت است اما نه مهم ترين آن؛ دنياي بزرگ براي شادي و سرورِ کوچک ترين موجودات خلقت، هستي يافته است؛ ما در اين خاکدان، اقامت کرده و بهشت را از ياد برده ايم؛ با ثروت زائد، تنها چيزهاي زائد مي توان خريد؛ تقريبا تمامي راه هايي که براي کسب پول پيموده مي شود به انحطاط مي رود. ثورو معتقد بود: بزرگ ترين لعنتي که دامنگير ماست، حرص ما براي کسب موفقيت است. زندگي ما در شماره کردن چيزهايي که خيال مي کنيم بدان ها نيازمنديم، تلف مي شود. ثورو از جمله مردان معدودي است که به تعليم فلسفه نپرداخت، بلکه مطابق فلسفه زندگي کرد. وي بر اين اعتقاد بود که فيلسوف بودن تنها بدان نيست که آدمي، انديشه هاي باريک بينانه بپرورد يا حتي مکتبي بنيان نهد، فيلسوف بودن آن است که آدمي، حکمت را چنان دوست بدارد که ساده، آزاده، مستغني و با اطمينان زندگي کند. ثورو همه اين افکار و بيشتر از آن را درمنظومه منثور خويش به نام والدِن بيان کرده است. علاوه بر والدن، ثورو نزديک به چهل
کتاب ديگر هم نوشت که بيشتر آنها بعد از مرگش انتشار يافتند ازجمله: گردش در مزرعه و جنگل، تابستان، زمستان و آغاز بهار در ماساچوست. چکيده فلسفه ثورو، چنان که از همه آثار او برمي آيد اين دو کلمه است، قناعت و سادگي. بغرنجي ها و تعصّبات اجتماع را کنار بگذار و خودت باش. عظمت و حقارت خويش را بشناس. تو جزئي از طبيعتي، اما نه مهم ترين جزء. تو مرکز و هسته زمين نيستي، همچنان که زمين مرکز عالم نيست. ثورو عشقي بي کران براي مخلوقات خدا داشت و همه جانداران در نظر او عالي بودند. علاقه و بستگي ثورو با همه موجودات زنده، زاده اعتقاد او به اين اصل بود که هر يک از موجودات، هر چند کوچک و ناچيز باشد، جزئي از مظهر ذات لايتناهي و ابدي جهان است. بنابراين اگر انسان را به طور مجزّا مورد نظر قرار دهيم، وجود عالي ترين انسان، حادثه ناچيزي بيش نيست. اما اگر انسان را به عنوان جزئي از کل در نظر آوريم، حتي پست ترين انسان، حلقه ضروري و لازمي در طرح شادي بخش زندگي است. هر يک از ما ساخته آن مغز جهاني است که آن هنگام که ما در خواب هستيم، او مشغول انديشه و تفکر است. هنري ديويد ثورو تا آخر عمرش از لحاظ مالي فقير و از لحاظ روحي غني باقي ماند تا اينکه در ششم مه 1862م در 45 سالگي بر اثر ابتلا به بيماري سل، درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم مارگارت لوئيان گِرْتْرود بل، بانوي شرق شناس و شاعره تاريخ دان انگليسي در 14 ژوئيه 1868م در نواحي شمالي انگلستان به دنيا آمد. وي از کودکي به تاريخ علاقه داشت و از دوران دبيرستان تصميم گرفت رشته تاريخ را برگزيند. لذا به يادگيري زبان لاتين پرداخت و در دانشگاه در رشته تاريخ فارغ التحصيل شد. گرترود بل به سير و سياحت نيز علاقه مند بود، از اين رو به همراه يکي از بستگان خود که وزير مختار انگليس در ايران بود به تهران آمد و در طول اقامت پنج ساله خود، زبان فارسي را به خوبي ياد گرفت. او هم چنين به زبان هاي عربي، فرانسه و آلماني نيز تسلط يافت و با انجام سفرهايي به کشورهاي عربي، هند، برمه، چين، ژاپن و امريکا، با آداب و رسوم و مذاهب آنها آشنا شد. آشنايي خانم گرترود بل با فرهنگ و ادبيات ايراني باعث شد تا وي به ترجمه منظوم اشعار حافظ بپردازد که از ديد برخي کارشناسان شرق شناس، وي روح و جوهر اشعار حافظ را در ترجمه ها رعايت کرده است. گرترود بل هم چنين در سفرنامه خود، ضمن توصيف شهرهاي ايران که در ميان بيابان ها و کوه هاي پوشيده از برف قرار دارد، از مهمان نوازي و خوش برخوردي ايرانيان تعريف مي کند. عمده آثار گرترود بل مجموعه نامه هاي ادبي اوست که برخي، آن را در شمار شاه کارهاي ادبي انگلستان مي دانند. ترجمه منظوم اشعار حافظ و سفرنامه ايران و سوريه نيز از ديگر آثار اوست. خانم مارگارت لوئيان گرترود بل پس
از آن که موزه اي را در بغداد تأسيس کرد و مدير آثار باستاني عراق گرديد، سرانجام در 12 ژوئيه 1926م در 58 سالگي درگذشت و در بغداد به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
نزديک به دو سال پيش از اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي، در12 ژوئيه 1946م هتل ملک داود در بيت المقدس توسط گروه تروريستي صهيونيستي ايرگون، منفجر شد. اين هتل محل رفت و آمد فراوان شهروندان فلسطيني و اقامت مسافران بود و در اثر انفجارِ بمب هايي که در زيرزمين هتل کار گذاشته شده بود، بيش از دويست تن کشته شدند. وجود 15 يهودي در ميان کشته شدگان حاکي از آن است که صهيونيست ها براي رسيدن به اهداف توسعه طلبانه خود و ايجاد رعب و ترس در ميان فلسطيني ها، براي جان يهوديان نيز ارزشي قايل نيستند.
شرح مناسبت:
جزاير سائوموتومه و پِرِنسيپ کشور کوچکي است در کرانه جنوب شرقي اقيانوس اطلس، در غرب افريقا با مساحت 1/000 کيلومتر مربع و جمعيت 145000 نفر. اکثريت جمعيت سائوتومه و پرنسيپ سياه پوست بوده و پيرو مذهب مسيحيت و عمدتاً کاتوليک هستند. زبان رسمي مردم سائوتومه پرتغالي و خط آنها لاتين است. پايتخت اين کشور سائوتومه نام دارد و واحد پول آن دوبرا مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت سائوتومه و پرنسيپ تا سال 2020م در حدود 220 هزار نفر خواهد بود. جزاير سائوتومه و پرنسيپ تا قبل از آمدن دريانوردان اروپايي و کشف آن در سال 1470م خالي از سکنه بود. بعدها پرتغالي ها، يهوديان تبعيدي را در آن سکني داده، که به کشاورزي پرداختند و آن را به يک مرکز مهم توليد و صدور شکر مبدل ساختند. سائوتومه هم چنين يک مرکز مهم تجارت برده بوده که پرتغالي ها از اين کار سود فراواني مي بردند. اين وضعيت تا نيمه دوم قرن بيستم ادامه
داشت و البته در مقطعي کوتاه هلندي ها در قرن هفدهم، اين جزاير را به اشغال خود درآوردند. نخستين قيام عليه سلطه پرتغالي ها بر اين جزاير در سال 1953م رخ داد و به تدريج توسعه يافت در سال 1959م جنبش آزادي بخش سائوتومه و پرنسيپ براي کسب استقلال و اصلاحات ارضي موجوديت يافت و از سوي سازمان وحدت افريقا و جنبش عدم تعهد به رسميت شناخته شد. با وقوع انقلاب 1974م در پرتغال و حذف سياست هاي استعماري در افريقا، استقلال طلبان سائوتومه نيز در 12 ژوئيه 1975 استقلال خود را اعلام نمودند که روز ملي اين کشور نيز مي باشد. نظام سياسي حاکم بر سائوتومه و پرنسيپ جمهوري چندحزبي با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
جزاير کريباتي، کريباس يا گيلبرت در قرون گذشته توسط کاشفان اروپايي کشف شدند و استعمار انگلستان به تدريج بر اين جزاير مسلط گرديد و سرانجام در سال 1915 آن را تبديل به مستعمره رسمي خود کرد. حکومت بريتانيا بر گيلبِرْتْ تا 1979 ادامه يافت و در نهايت در دوازدهم ژوئيه آن سال، اين مستعمره به نام کريباتي ياکريباس استقلال يافت. اين جزاير با 811 کيلومتر مربع وسعت در مرکز قاره اقيانوسيه در اقيانوس آرام، در شرق جزاير سليمان و نائورو واقع شده اند. از جمعيت 85/500 نفري کريباتي بيش از 90% مردم پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً کاتوليک اند. پايتخت کريباتي، بايريکي نام دارد و واحد پول آن دلار استرالياست. سکنه اين کشور به دو زبان رسمي انگليسي و گيلبِرْتي کريباتيايي صحبت کرده و بيش از 97% آنها مليت کريباتي دارند. پيش بيني مي شود که جمعيت
کريباتي تا سال 2020م در حدود 142 هزار نفر خواهد بود. نظام سياسي حاکم بر اين کشور جمهوري با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
نرون امپراتور خون ريز و سفاک روم که در 17 سالگي موجب قتل پدرخوانده اش شد، به مدت 14 سال بر مسند امپراتوري تکيه زد. حکومت وي با وعده هاي طلايي آغاز شد اما از آنجا که مردي ضعيف النفس و تحت تاثير اطرافيان بود به ديکتاتوري روي آورد. از حوادث مهم تاريخ حکومت نرون، وقوع آتش سوزي در شهر رم بود که به دستور وي در تاريخ 13 ژوئيه سال 64م انجام گرفت. از آن جا که بسياري از بناها در آن زمان از چوب بود، در مدت کوتاهي، قسمت اعظم شهر باستاني رُم، در کام آتش فرو رفت و عده زيادي از اهالي اين شهر بزرگ کشته شدند. اين آتش سوزي همه شهر را فرا گرفت و مدت 6 روز ادامه داشت به طوري که از 14 محله شهر فقط 4 محله باقي ماند. اين آتش سوزي بهانه مناسبي به نرون امپراتور خون ريز روم داد تا با متهم کردن مسيحيان به دست داشتن در ايجاد حريق رُم، بيش از يک صد هزارتن از آن ها را قتل عام کند. ديکتاتور روم سپس طرح شهر جديدي بر خاکسترهاي شهر سوخته، ريخت اما چهار سال بعد از آن در 8 اوت سال 68م در پي قيام مردمي مجبور به خودکشي گرديد.
شرح مناسبت:
در سيزدهم ژوئيه 1400م قديمي ترين ارتش جهان که از بدو تأسيس تاکنون به همان صورتْ باقي مانده و حتي لباس هاي افراد آن نيز عوض نشده است، تأسيس شد. تعداد افراد اين ارتش کوچک و منظم، 83 نفر و از مردم سوئيس بود. اين ارتش که هميشه نفرات آن سوئيسي
هستند در اين روز براي حفاظت رهبر کاتوليک هايِ آن روز شکل گرفت و هنوز هم پس از گذشت بيش از شش صد سال، وظيفه حفاظت از پاپ را در واتيکان برعهده دارند.
شرح مناسبت:
سفر تاريخي جِيمز کوک دريا سالار معروف انگليسي به نيم کره جنوبي زمين، از 26 ژوئيه سال 1768م آغاز شده بود و سه سال به طول انجاميد. اين سفر در 13 ژوئيه 1771م پايان يافت و در جريان آن، يک تيم از دانشمندان علوم طبيعي براي بررسي گياهان، جانوران و ساکنين نيم کره جنوبي و يک تيم براي رَصد سياره زهره شرکت داشتند.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري روماني با 237/500 کيلومتر مربع وسعت در جنوب شرقي اروپا، در غرب درياي سياه و در همسايگي يوگسلاوي، اوکراين، مولداوي، بلغارستان و مجارستان است. جمعيت روماني بيش از 22 ميليون نفر بوده که بيشتر از تيره هاي رومانيايي و داراي مذهب ارتدوکس مي باشند. پيش بيني شده است با توجه به رشد منفي جمعيت در اين کشور، تا سال 2025 جمعيت روماني کمتر از 20 ميليون نفر باشد. پايتخت روماني بخارست نام دارد و واحد پول آن لئو است. زبان رسمي مردم روماني، رومانيايي و البته زبان مجاري نيز طرفداراني دارد. از شهرهاي مهم آن ياشي، کلوژ و گالاتسي است. روماني از قرن پانزدهم تحت سلطه عثماني ها قرار داشت ولي در سال 1877 روماني با روسيه در جنگ عليه عثماني متحد شد و تا 1878 به اين جنگ ادامه داد. در 13 ژوئيه اين سال و بر اساس مصوبه کنگره برلين، روماني رسماً مستقل شد و سه سال بعد استقلال کامل و قطعي خود را به دست آورد. روز ملي روماني نيز اول دسامبر مي باشد.
شرح مناسبت:
هنگامي که هيتلر نقشه حمله به شوروي را در سر مي پروراند، تصور مي کرد که اين حمله حرکتي بر ضد کمونيسم است و لذا واکنش مخالفان غربي کمونيسم را بر نخواهد انگيخت. اما بزرگ ترين خطاي هيتلر يا در واقع، اشتباه محاسبه او در حمله به روسيه اين بود که فکر مي کرد مخالفت انگليس و امريکا با کمونيسم، زمينه مساعدتري براي سازش او با غرب فراهم خواهد آورد و يا حداقل امکان سازشي بين استالينِ کمونيست و چرچيل و فرانکلين روزولتِ ضد
کمونيست عليه او وجود نخواهد داشت. برخلاف تصور و انتظار او، چرچيل و روزولت فرداي حمله آلمان به روسيه در 24 ژوئن 1941م آمادگي خود را براي همکاري با استالين در برابر هيتلر اعلام داشتند، زيرا آنها هيتلر را خطر بزرگ تر و نزديک تري مي دانستند و معتقد بودند که اگر هيتلر بتواند روسيه را شکست دهد و بر منابع عظيم ثروت آن کشور دست يابد ديگرهيچ قدرتي قادر به جلوگيري از تسلط وي بر جهان نخواهد شد. استالين از پيام هاي کمک و همدردي چرچيل و روزولت استقبال کرد و به دنبال آن، نماينده اي از طرف دولت انگلستان براي عقد يک قرارداد دوستي و اتحاد عازم مسکو شد. بر اساس اين قرارداد که در روز 13 ژوئيه 1941م در مسکو به امضا رسيد، انگليس و شوروي در برابر خطر آلمان متحد شدند و متعهد گرديدند که هيچ يک به عقد قرارداد جداگانه با آلمان مبادرت نکنند. در ادامه انعقاد قرارداد دوستي انگليس با شوروي، امريکا آمادگي خود را براي ارسال تجهيزات نظامي به شوروي اعلام کرد و زمينه هاي اشغال ايران از جانب انگليس، امريکا و شوروي فراهم گرديد.
شرح مناسبت:
ژاک بنيني بوسوئه، عالم علوم الهي، مورخ و نويسنده شهير فرانسوي در چهاردهم ژوئيه 1627م در شهر ديژون فرانسه در خانواده اي مذهبي به دنيا آمد. وي از 15 سالگي به تحصيل الهيات پرداخت و با مطالعه آثار نويسندگان و ادباي زمان، استعداد نويسندگي و فصاحت را در خود پرورش مي داد. بوسوئه در 25 سالگي در رشته الهيات به دريافت درجه دکتري نائل آمد و به وعظ و خطابه پرداخت. وي
پس از چندي به آموزش پسر لويي چهاردهم، پادشاه فرانسه مشغول شد و در طي نه سال تربيت او، کتاب گفتار در تاريخ عمومي را در سه بخش نگاشت. اين کتاب تاريخ که وقايع عالم از ابتداي کار تا آن زمان را شامل مي شد، نه تنها بوسوئه را بزرگ ترين نثرنويس فرانسه معرفي کرد، بلکه غناي موضوع و تجزيه و تحليل امور و تعمق درمسائل، بر وسعت معرفت او گواهي مي داد. پس از آن، بوسوئه که از دسيسه ها و مخالفت درباريان آزرده گشته بود، خود را از دربار کنار کشيد و با آموزش مسائل ديني و تدريس کتاب مقدس، مقام مهمي در جامعه روحاني به دست آورد. بوسوئه هم چنين در ايراد خطابه، شهرت فراواني يافت و در اين فن، به کمال قدرت در فصاحت و هنر وعظ دست يافت، با اين حال، مرثيه ها و مديحه هاي او، تعليماتي درباره زندگي و ايمان دربرداشت. بوسوئه بر اين عقيده بود که مسيحيت، سازنده بشر است و همه چيز در دنيا دامي است در پيش پاي فرد مسيحي. يکي از هدف هاي بوسوئه در آغاز زندگي روحاني او، مبارزه با دشمنان دين و وحدت بخشيدن به جامعه برادران روحاني و از ميان بردن سوء تفاهم ها بود. از اين رو با انتشار کتاب تاريخ تغيير و تحول کليساهاي پروتستاني، ضمن لزوم قبول کليساي واحد، قصد داشت تا به پروتستان ها ثابت کند که روح کليسا را خوب درک نکرده اند. وي کوشيد تا ميان کليساي کاتوليک و پروتستان را آشتي دهد و يک مسيحيت پديد آورد. بوسوئه معتقد بود که هر کدام از
ما مثل يک زنداني هستيم که تنها از درون حجره کوچک زندان خويش مي توانيم به دنياي خارج نظر افکنيم و بنابراين تنها جزيي از واقعيت را مي توانيم ببينيم. پس بايد ديدهاي مُجزّاي خود را با هم آميخت تا بتوان واقعيت را به تمامي نگريست. بوسوئه مي گفت: غايت دين و فلسفه آن است که به ما ياد دهد چگونه با تساهل و گذشت، داستان کامل الوهيت را از زبان اديان مختلف بشنويم. بوسوئه در نوع وعظ و خطابه و مرثيه و مديحه، تحولي ايجاد کرد و وظيفه راهنمايي و تعليماتي را در اخلاق و مذهب برعهده گرفت. وي از طرف ديگر، استاد نثر کلاسيک فرانسه به شمار مي آيد. او به خوشاهنگي و موسيقي کلام و معاني دقيق الفاظ توجه خاص نشان مي داد و مسائل مهم ديني و انساني را با لحن شاعرانه بيان مي کرد. کتب مواعظ در نوزده جلد و مرثيه ها و خطابه هاي مذهبي از ديگر آثار اوست. ژاک بنيني بوسوئه سرانجام در 30 نوامبر 1704م در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
انقلاب کبير فرانسه در پي سياست استبدادي و ديکتاتوري لويي شانزدهم، پادشاه اين کشور روي داد. لويي شانزدهم مردي ضعيف النفس بود که تحت تاثير و فشار اطرافيان، به ويژه همسرش قرار داشت. با تشکيل مجلس مؤسسان در روز نهم ژوئيه 1789م براي تنظيم قانون اساسي بر مبناي محدود کردن اختيارات مقام سلطنت و اعمال حاکميت ملي، لويي شانزدهم و اطرافيانش وحشت زده شدند. از اين رو در برابر اين خواسته مجلس مقاومت و مخالفت کردند. اين مسئله باعث ايجاد تظاهراتي عليه دربار و شخص پادشاه گرديد.
در روز سيزدهم ژوئيه، تظاهرات با خشونت بيشتري دنبال شد و تظاهر کنندگان که در آغاز، مسلح به سلاح هاي سرد بودند با حمله به يک انبار اسلحه، سلاح گرم نيز به دست آوردند. در روز چهاردهم ژوئيه، مردم خشمگين پاريس به مخازن اسلحه دولت حمله کرده و مقداري توپ و تفنگ به دست آوردند. سپس زندان باستيل را که محل نگهداري زندانيان سياسي بود تصرف نمودند و پس از آزادسازي زندانيان، آن را با خاک يکسان کردند. فتح زندان باستيل توسط انقلابيون فرانسه در 14 ژوئيه 1789م، به عنوان آغاز انقلاب بزرگ اين کشور محسوب مي شود و ضربه اي مستقيم و نابود کننده از جانب ملت بر حکومت استبدادي لويي شانزدهم وارد کرد. به دنبال اين قيام، خانواده سلطنتي که قصد فرار از کشور را داشتند، دستگير شدند و در نهايت لويي شانزدهم در 21 ژانويه 1793م به گيوتين سپرده شد. از آن پس، وقوع انقلاب فرانسه در چهاردهم ژوئيه به عنوان روز ملي و انقلاب کبير فرانسه در اين کشور گرامي داشته مي شود. فرانسه سومين کشور وسيع در اروپاي غربي است که تاقبل از قرن هجدهم، درگير جنگ هاي داخلي در اروپا بود، جنگ هاي صد ساله با انگلستان، جنگ هاي سي ساله با اسپانيا و جنگ هاي متوالي با ايتاليا از آن جمله است. به علاوه جنگ هاي مذهبي در سده هاي چهارده و پانزده ميلادي باعث شد تا فرانسه بتواند دامنه توسعه طلبي ها و استعمار ساير سرزمين ها را گسترش دهد و همپاي استعمارگر پير، بريتانياي کبير مناطق گوناگوني را به تصرف درآورد. با اين حال اين کشور
نه تنها در قرن نوزده و نيمه نخست قرن بيست، مناطق وسيعي در قاره هاي آسيا، افريقا و امريکاي جنوبي را تحت سيطره خويش درآورد، بلکه در آستانه هزاره سوم ميلادي، همچنان حدود 10 سرزمين جزء مستملکات فرانسه به حساب مي آيد. کشور فرانسه با مساحت 543/965 کيلومتر مربع و جمعيت 60 ميليون نفري، در کنار اقيانوس اطلس و در همسايگي آلمان، انگلستان، ايتاليا و سوئيس قرار گرفته است و نظام سياسي حاکم بر آن جمهوري است. پيش بيني مي شود جمعيت فرانسه تا سال 2025 بيش از 61 ميليون نفر خواهد شد. بيش از 76 درصد مردم فرانسه کاتوليک هستند و به زبان فرانسوي صحبت مي کنند. پايتخت اين کشور پاريس است و واحد پول آن يورو مي باشد که بعد از رواج يافتن پول واحد اروپائي، جاي گزين فرانک شده است. مارسي، ليون، تولوز و نانْتْ از شهرهاي مهم اين کشور اروپايي هستند.
شرح مناسبت:
ژوزف آرتور کنت دو گوبينو نويسنده و فيلسوف فرانسوي در 14 ژوئيه 1816م در نزديکي پاريس به دنيا آمد و تحصيلات خود را در فرانسه، آلمان و سوئيس پشت سر نهاد. وي در اين زمان به روزنامه نگاري و نگارش رمان هاي پرماجرا پرداخت و پس از انتشار آثاري از خود، شهرت يافت. گوبينو ضمن علاقه به ادبيات و صنايع آلمان، با شيفتگي تمام به اين نتيجه رسيد که اقوام آريايي، در قدرت، جمال و هوش، سرآمد ديگرانند، پس بايد آنها را برتر از ساير نژادهاي بشر دانست. گوبينو براي خود رسالتي الهي قائل بود، اما چون در کشور خودش، به او اعتنايي نکردند به آلمان رفت و به
اثبات برتري آلمان ها بر اقوام ديگر پرداخت. او انديشه هاي خود را در کتابي به نام مقاله درباره نابرابري نژادهاي انسان در چهار جلد بيان داشت. اين کتاب، در سال هاي بعد به شعله هاي تفوق نژاد آريايي در آلمان بسيار دامن زد و ده ها سال پس از مرگ گوبينو، به عنوان يکي از الگوهاي آدولف هيتلر رهبر آلمان نازي درآمد. به نظر گوبينو، مسئله نژادي نه تنها بر همه مسائل ديگر تاريخ برتري دارد، بلکه محور اصلي آن به شمار مي آيد. گوناگوني نژادها که ملت ها را مي سازد، خود مبيّن سرنوشت مختلف اين ملت هاست. گوبينو که به نژاد قوي و ضعيف معتقد است، انحطاط نژادهاي قوي را بر اثر اختلاط با ملت هاي ضعيفي مي داند که در جنگ مغلوبشان گشته اند. گوبينو در اين راستا، منظومه بلند آماديس را در سه جلد و شامل دو هزار بيت سرود. اين منظومه بلند و استعاري، فرضيه نژادي شاعر را عرضه مي کند. با اين حال گوبينو در کنار اين امور، به کارهاي سياسي و علمي نيز مشغول بود و پس از آنکه به سمت دبير اول و سپس وزيرمختار فرانسه در دربار ايران منصوب شد، زبان هاي شرقي از جمله فارسي، عربي و نيز خطوط ميخي را فراگرفت. او ضمن حضور در ميان مردم، با عقايد، آداب، رسوم، تاريخ، مذهب و متون فکري طبقات مختلف مردم آشنا گرديد. گوبينو در اين زمينه، به تاليف آثاري پرداخت که کتب سه سال در آسيا، تاريخ ايران و اديان و فلسفه هاي آسياي مرکزي، نتيجه اين حضور و دقت در متن جامعه است.
وي سرانجام پس از 66 سال زندگي در 13 اکتبر 1882م درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
غازي دوم پادشاه پيشين عراق، فرزند ملک غازي، که بعدها ملک فيصل دوم لقب گرفت، در آوريل 1939م پس از مرگ پدرش، در چهار سالگي به پادشاهي عراق برگزيده شد. از اين زمان، امير عبداللَّه، دايي اين پادشاه چهارساله، تا سال 1953م که وي به سن قانوني رسيد، عهده دار امور بود. طي اين 14 سال، به موجب قراردادها و موافقت نامه هايي که ميان عراق و انگلستان منعقد گرديد، عراق تبديل به مستعمره غير رسمي آن کشور شده بود. در طي اين سال ها، دستگاه پليسي بر کشور حکومت مي کرد و سلطنت که از حمايت سرمايه داران و ملاّکان برخوردار بود بر دولت نظارت داشت و قانون اساسي را به ميل خود تفسير مي کرد. هم چنين در طول اين سال ها، احساسات ضد انگليسي در عراق به اوج خود رسيده بود و اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي در سال 1948م و جنگ اين رژيم عليه کشورهاي اسلامي، ابراز انزجار برضد انگليس را در ميان مردم و پاره اي احزاب سياسي کشور تشديد کرده بود. در سال 1953م، ملک فيصل دوم، رسماً قدرت را در دست گرفت با اين حال در سلطنت خود، تحت نفوذ شديد سياست مداران طرفدار انگليس از جمله دايي خود و نوري سعيد، نخست وزير کهنه کار عراق بود. اما در نهايت، پنج سال بعد در 14 ژوئيه 1958م عبدالکريم قاسم به عنوان فرماندهي کل نيروهاي مسلح عراق، طي يک کودتاي خونين نظامي، رژيم پادشاهي ملک فيصل دوم را ساقط کرد و خودْ زمام امور عراق را به دست گرفت. در جريان اين
کودتا، ملک فيصل و کليه افراد خاندان سلطنتي و نيز نوري سعيد، نخست وزير عراق، به همراه بسياري از مقامات کابينه وي کشته شدند. عبدالکريم قاسم، ژنرال کمونيست عراق در طول ساليان دراز، توانسته بود عقايد افراطي و چپ گرايانه خود را در فاصله دو دهه پر حادثه در اين کشور از ديد رژيم غرب گرا و انگليسي نوري سعيد، مخفي نگاه دارد و با همين احساسات، حساس ترين منصب نظامي کشور يعني رياست ستاد ارتش عراق را به مدت چند سال بر عهده داشته باشد. وي پس از اين کودتا با سياستي کاملاً عکس سياست رژيم پادشاهي آن کشور، قدرت را در دست گرفت. با وقوع اين کودتاي خونين نظامي در عراق به فرماندهي ژنرال عبدالکريم قاسم رئيس ستاد ارتش اين کشور، نظام سلطنتي ملغي و حکومت جمهوري اعلام گرديد. از نخستين اقدامات حکومت کودتا در عراق، اعلام خروج اين کشور از پيمان بغداد بود که پيش از آن، با هدف در انزوا قرار دادن شوروي تشکيل شده بود. هم چنين اين کودتا، زمينه را براي توسعه نفوذ شوروي در خاورميانه و به ويژه عراق فراهم آورد. هرچند اين کودتا در ابتدا با تاييد و حمايت جمال عبدالناصر، رئيس جمهور مصر همراه بود، ولي عبدالکريم قاسم که با کمک ناصر به قدرت رسيد، خود به رقابت با ناصر در دنياي عرب پرداخت. تا اين که سرانجام به دنبال يک کودتاي نظامي در فوريه 1963م، عبدالکريم قاسم نيز به قتل رسيد و عبدالسلام عارف جاي وي را گرفت.
شرح مناسبت:
جنگ هاي صليبي عنوان يک سلسله از جنگ هايي است که طي قرون يازده تا سيزده
ميلادي با تهاجم مسيحيان به سرزمين هاي اسلامي به وقوع پيوسته است. در اين نبردها که به بهانه نجات قبر حضرت عيسي(ع) از دست مسلمين آغاز گرديد قتل و غارت و استثمار و استعمار مسلمين، هدف اصلي جنگجويان مسيحي بود. در سال 1095م پاپ اوربانوس با شعار "اين است اراده خدا"، نسبت به تصرف بيت المقدس توسط مسلمانان، که از آنها به عنوان دشمن ياد نمود، اظهار نگراني کرد و براي آزادسازي آنْ از ياران مسيح(ع) کمک خواست. از اين رو، اولين جنگ صليبي در نيمه اوت 1096م با شرکت اقوام اروپايي آغاز شد و مسيحيان به طرف فلسطين به راه افتادند. آنان در مسير خود پس از کشتار و قتل عام در شهرهاي منطقه آسياي صغير و به ويژه انطاکيه، به راه خود ادامه دادند. شهر بيت المقدس در آن زمان در اختيار خلفاي فاطمي بود و گرچه در ابتداي کار، دولت فاطمي به صليبيون پيشنهاد دوستي داد اما آنها که براي قتل و غارت و تصرف آن شهر حرکت کرده بودند ضمن رد اين پيشنهاد، خود را به آن منطقه رساندند. در اين هنگام، اردوي چهارصد هزار نفري مسيحيان براي تسلط بر بيت المقدس آماده مي شدند و درخواست کمک والي اين شهر از مصر به عنوان مقر خلفاي فاطمي به جايي نرسيد. صليبيون حدود 40 روز به محاصره شهر ادامه دادند و سرانجام پس از چند حمله، موفق شدند بخشي از ديوار دفاعي شهر را ويران نموده و پس از فرار مدافعين آن، سربازان صليبي وارد شهر شدند. در نهايتْ در روز 15 ژوئيه 1099 بيت المقدس سقوط کرد. مردم شهر تسليم
شدند و پرچم امان فرمانده صليبي ها برافراشته شد، اما سربازان مسيحي بدون توجه به اين مسئله آنچنان قتل و غارت و کشتاري به راه انداختند که همه مورخين، اعم از مسيحي و مسلمان، به آن اذعان نموده اند. در جريان اين حمله وحشيانه در مسجدالاقصي بيش از هفتاد هزار نفر به قتل رسيدند و اين آغازي بود بر تسلط مسيحيان بر اولين قبله مسلمين.
شرح مناسبت:
نيکولا دو مالْبِرانْشْ، فيلسوف فرانسوي در 15 ژوئيه 1638م در پاريس به دنيا آمد. وي از جواني به تحصيل فلسفه پرداخت اما چون از بحث هاي پيچيده آن در باب موضوعات مشکوک و نامعلوم مابعدالطبيعي دلش گرفت، به علم الهيات که معلمان آن، براي مشکلاتش جواب قاطع تري داشتند، روي آورد. از اين رو به سلک کشيشان درآمد و در صنف خطيبان ديني قرار گرفت. مالبرانش به ظاهر، عقايد آنها را به عنوان حقيقت محض مي پذيرفت و حال آن که در دل، کاملا به آنچه مجبور به پذيرفتنش بود، اعتقاد نداشت. وي در 26 سالگي با دکارت آشنا شد و به مدت سه سال به مطالعه آثار اين فيلسوف هم وطنش پرداخت. مالبرانش پس از خواندن آثار دکارت، از الهيات دست کشيد و بار ديگر به فلسفه روي آورد. وي تحت تاثير دکارت، کتاب جستجوي حقيقت را نگاشت. مالبرانش در اين کتاب، مانند دکارت از شک آغاز کرد و به حقيقت ختم نمود. وي بر اين عقيده بود: پيش از آن که چيزي را مشاهده کني بدان ايمان نياور، اما هنگامي که مشاهدات تو، عقل تو را به سوي حقيقت رهنمون گشت در ايمان، متزلزل مباش. به عبارت
ديگر، عقل ما نتيجه معقولِ مشاهدات حواس ماست، و همين عقل که حاصل مشاهدات حواس است، راهنماي ما بدين حقيقت است که همه مخلوقات در خداوند وحدت مي يابند. از اينجا معلوم مي شود که عقل، راهنماي ما به قبول ايمان و ايمانْ راه وصول و درک خداوند است. مالبرانش هيچ علتي را به جز خدا قبول ندارد و اراده بشر را بي فايده مي داند و مي گويد هيچ چيز بدون اراده خداوند انجام پذير نيست. او هم چنين با اعتقاد به افکار افلاطون، تحت تاثير وي نيز قرار گرفت. از اين جهت او را افلاطوني، مسيحي، مي ناميدند. مالبرانش يکي از فلاسفه بزرگ فرانسه محسوب مي شود که قائل به وحدت وجود و منکر ارتباط عقل و ماده بود. نيکولا دو مالبرانش سرانجام در دهم فوريه 1715م در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پيِر ژوزف پرودون، يکي از متفکرين و صاحبنظران فرانسوي در امور سياسي و اجتماعي، در 15 ژوئيه 1809م در خانواده اي فقير در شهر بزانسون فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه و دانشگاه، جزوه اي تحت عنوان "مالکيت چيست" منتشر کرد که باعث شهرت او شد. پرودون معتقد بود که کارگر و کارفرما بايد با رعايت تساوي مقدار محصول و مزد، و فروشنده و خريدار با ملاحظه تساوي قسمت محصولات، يک ديگر را کمک کنند تا جامعه سعادتمند شود. او در سال 1846 کتابي به نام "نظام تناقض اقتصادي يا فلسفه فقر و بيچارگي" منتشر نمود و به دليل تندي و جسارت نوشته هايش، به سه سال حبس محکوم شد. پرودون زندگي بسيار ساده اي داشت و
به اصول اخلاقي پاي بند بود. وي ايمان محکمي به حيثيت و آزادي مردم داشت و با هر فرضيه و نظري که شخصيت فرد را از ميان بردارد و از پيشرفت آزادانه او و ابتکاراتش جلوگيري کند، به سختي مخالفت مي کرد. از اين رو بود که با سن سيمون، فيلسوف فرانسوي و کارل مارکس، نظريه پرداز آلماني و عقايد آن ها مخالفت مي ورزيد. پرودون بر اين باور بود که جامعه بايد از اتحاديه کوچکي تشکيل شود که با هم پيوستگي داشته باشند و امور آن ها به نحوي اداره گردد که نيازي به حکومت پيدا نکنند. وي به مسئوليت اخلاقي افراد اهميت بسيار مي داد و مي گفت، هر انضباطي که به مردم تحميل گردد اشتباه است. او اولين کسي است که لفظ آنارْشي يا اغتشاش و هرج و مرج را به کار برد ولي نه به معني انقلابي آن، بلکه بدين معني که آنارشي و مردم بدون حکومت، کامل ترين سازمان اجتماعي بشر مي باشد زيرا مدعي بود که حکومت هر فرد بر ديگري، به هر شکل و طريق که باشد، ظلم و ستمگري محسوب مي شود. ژوزف پرودون سرانجام در 16 ژانويه 1865م در 56 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان بمباران پرحجم و گسترده تأسيسات و شهرهاي ژاپن توسط نيروي هوايي امريکا، که از 15 ژوئيه 1944م آغاز گرديد هزاران بمب افکن سنگين ب - 29 امريکايي موسوم به "دژ پرنده" شرکت داشتند و تا شکست نهايي ژاپن و تسليم اين کشور، ژاپن را بمباران کردند. از نتايج هولناک اين بمباران ها مي توان، انهدام بيش از سه هزار کارخانه بزرگ و کوچک ژاپن و قتل عام ده ها هزار غير نظامي را برشمرد.
شرح مناسبت:
نوري سعيد پاشا، سياست مدار برجسته عراقي و مشهورترين نخست وزير عراق پس از استقلال اين کشور، در سال 1888م در بغداد به دنيا آمد و در جواني از مدرسه نظامي استانبول فارغ التحصيل گرديد. وي در 21 سالگي به ارتش عثماني پيوست و در جنگ امپراتوري عثماني و بلغارستان در سال 1912م شرکت جست. نوري سعيد آن گاه در کنار حرفه سپاهي گري خود، فعاليت هاي سياسي را آغاز کرد و در جريان اعتراضات سياسي عليه امپراتوري عثماني، مورد توجه انگلستان واقع شد. بدين جهت پس از پيروزيِ اين حرکت در پايان جنگ جهاني اول و فروپاشي امپراتوري عثماني، وي رياست ستاد ارتش ملک فيصل پادشاه وقت سوريه را بر عهده گرفت و به آن سر و سامان داد. نوري سعيد در مدت ماه هاي سلطنت فيصل در سوريه با او بود و پس از برچيده شدن سلطنت فيصل از سوريه، با او به عراق آمد. پس از چندي، نوري سعيد در مارس 1930م با حمايت استعمار بريتانيا به نخست وزيري عراق رسيد و در طول 28 سال، فرمان رواي اصلي اين کشور به شمار مي
رفت. وي در اين مدت، 14 بار به مقام نخست وزيري عراق دست يافت و با قدرتِ ابتکار، کوشش مداوم و در پرتو برقراري حداکثر تماس با کشورهاي همسايه عراق و ممالک اروپايي، بر اين سرزمين حکومت راند. نوري سعيد همواره موثرترين عامل در حفظ شيرازه نظام پادشاهي در عراق بود. وي تا سر حدّ امکان تلاش کرد از حجم دخالت نيروهاي عراق در جنگ عليه رژيم صهيونيستي در جريان جنگ اول اعراب و اسرائيل بکاهد. نوري سعيد فردي مؤثر در امضاي قرارداد 25 ساله 1930 عراق و انگليس، تأسيس اتحاديه عرب در سال 1945م و وارد کردن عراق در جنگ جهاني دوم به نفع متفقين، علي رغم مخالفت داخلي، بود. وي هم چنين عاقد پيمان استعماري بغداد ميان چهار کشور عراق، ترکيه، ايران و افغانستان در سال 1937م و عاقد پيمان سنتو در سال 1955م به شمار مي رفت. نوري سعيد در دو ماه آخر عمر خويش نيز در اتحاد هاشمي شامل اتحاد اردن و عراق به عنوانِ نخست وزيري دست يافت و نفوذش را در اردن نيز بسط داد. در دوران حکومت نوري سعيد، وي مخالفان خود را از سر راه برداشت و با ايجاد جوّ رعب و وحشت، پايه هاي نفوذ استعماري انگلستان در عراق را مستحکم ساخت. حکومت نوري سعيد در نهايت در جريان کودتاي خونين عبدالکريم قاسم در چهاردهم ژوئيه 1958م به سر رسيد و کاخ فرمان روايي وي را ويران ساخت. در جريان اين کودتا که علاوه بر پادشاه عراق، تمامي خاندان سلطنتي و بسياري از دولت مردان عراق کشته شدند، نوري سعيد چادري بر سر افکند و شناکنان
از دجله گذشت و خود را به خانه راننده اش رساند. در اين زمان، شوراي انقلاب براي دستگيري وي، جايزه اي هنگفت تعيين کرد. فرداي آن روز، يکي از زيردستان نوري سعيد، پول را بر وفاداري نسبت به ارباب سابق خود ترجيح داد و در شب شانزدهم ژوئيه 1958م، مقامات دولتي را از مخفيگاه او آگاه کرد. اما قبل از آن که سربازان دولتي فرا رسند، توده خشمگين مردم به اقامتگاهش هجوم آوردند و او را در هفتاد سالگي به هلاکت رساندند. جنازه نوري سعيد سپس به وسيله طناب در خيابان هاي بغداد کشيده شد و به بدترين وجهي مُثله گرديد.
شرح مناسبت:
در سال 1985م، مسلمانان لبنان عليه سلطه خواهي و تلاش مسيحيان براي قبضه قدرت در لبنان قيام کردند و خواهان محدوديت اين قدرت شدند. در اين حال کاميل شمعون رئيس جمهور وقت لبنان که از سرکوب مخالفان خود ناتوان شده بود از ايالات متحده امريکا درخواست کمک نظامي کرد. امريکا نيز با اعزام ناوگان هفتم و پياده کردن تفنگ داران دريايي اش در خاک اين کشور در پانزدهم ژوئيه همان سال، قيام مردم لبنان را سرکوب و نظام طايفه گري لبنان را از سقوط حتمي نجات داد. هرچند مداخله نيروهاي امريکا در لبنان، موقتاً حکومت طرفدار غرب در اين کشور را از خطر سقوط رهايي داد، ولي زمينه را براي اختلاف و دشمني بين مسلمانان و مسيحيان و حتي بين خود مسيحيان فراهم ساخت و جنگ هاي داخلي ويرانگر و طولاني اين کشور را در سال هاي بعد به بار آورد. در اين ميان، در جريان حملات چريکي مسلمانان لبنان، تعداد زيادي از
تفنگ داران امريکايي نيز به هلاکت رسيدند.
شرح مناسبت:
بيماري پارکينسون يکي از پيچيده ترين سندرُم هاي کلينيکي است که گاهي تشخيص آن بسيار دشوار مي باشد. کساني که به اين بيماري مبتلا مي شوند، در مراحل اوليه با نوعي لرزش و ارتعاش مستمر در دست ها يا پاهاي خود روبرو مي شوند و اين حالت به ويژه وقتي که عضلات در حال استراحت هستند، تشديد مي شود. اين بيماري بر اثر آسيب ديدن هسته هاي حرکتي مغز عارض مي شود و مشخصه آن سفتي عضلات مي باشد. با گذشت زمان، بيماري ممکن است در حرکات خود، کندتر و خشک تر شود و با اشکال در شروع حرکات نظير برخاستن از جاي، به تدريج حفظ تعادل براي بيمار مشکل گردد. هم چنين گاهي به طور ناگهاني دچار فلج و از کار افتادن عضلات گردد. اين بيماري را براي اولين بار "جِيمز پارکينسون" جراح انگليسي قرن نوزدهم در 16 ژوئيه 1890م کشف و توصيف نموده است.
شرح مناسبت:
نيکلاي دوم، آخرين تزار روس و آخرين امپراتور روسيه قبل از انقلاب اکتبر 1917، در سال 1868م به دنيا آمد. وي در سال 1894م در 26 سالگي پس از مرگ پدرش به حکومت رسيد و بر اثر بي تجربه بودن، زمام امور کشور در اختيار عموهاي وي قرار گرفت. با شکست روسيه از ژاپن در سال 1905م فرصت مناسبي براي مردم پيش آمد تا عليه حکومت ديکتاتوري تزاري شورش نمايند. اين تظاهرات و اعتصابات به تدريج تمامي کارخانجات و ارگان هاي حکومتي را دربرگرفت و اوج آن، کشتار 22 ژانويه 1905 يا يکشنبه سياه بود که صدها نفر از معترضان به دست نيروهاي تزار کشته شدند. نيکلاي
دوم براي فرو نشاندن ناآرامي ها دستور داد مجلس مشورتي دوما تشکيل شود. اما دوره هاي اول و دوم دوما به دليل نقشي که در تضعيف تدريجي پايه هاي حکومت تزار ايفا کرد، پس از چند ماه فعاليت منحل شد و اعضاي آن به زندان با اعمال شاقه يا به اردوگاه هاي کار اجباري محکوم شدند. لنين که در آن زمان رهبري اکثريت مخالفان را برعهده داشت از کشور گريخت و به سوئيس رفت. از آن سو، جنگ و گريز سياسي و نظامي ميان تزار و مردم روسيه تا سال هاي بعد با قوت و ضعف ادامه داد تا اينکه اين شورش ها به جنگ جهاني اول در سال 1914م متصل شد و وقوع جنگ، پايه هاي حکومت تزاري را به شدت متزلزل ساخت. به موازات اين حوادث، جريان هاي مخالف تزار و در رأس آن بلشويک ها به رهبري لنين بر شدت مبارزات خود افزودند و در نتيجه تزار در 15 مارس 1917 با واگذاري قدرت به رئيس مجلس دوما، پس از 23 سال از حکومت کناره گيري کرد. پس از چندي، با ورود لنين به مسکو، تزار از قدرت خلع شد و هم زمان با روي کار آمدن دولت موقت تزار، از آن پس به مدت 15 ماه تحت نظر قرار گرفت. در اين هنگام، لنين که از رشد گروه هاي مخالف بلشويسم در روسيه و احتمال قدرت گرفتن سلطنت طلبان و طرفداران تزار بيم ناک بود، دستور قتل تزار و خانواده او را صادر کرد. سرانجام دستور قتل عام خانواده سلطنتي روسيه در شب 16 ژوئيه 1918م در تبعيدگاه آن ها به
موقعِ اجرا گذاشته شد. ماموران اجراي حکم لنين به قدري در اجراي اين دستور عجله داشتند که فرصت تشخيص هويت و جدا کردن اعضاي خانواده سلطنتي را از همراهان و خدمه آن ها پيدا نکردند و علاوه بر تزار و خانواده اش، پزشک و خدمتکاران آن ها را نيز به رگبار گلوله بستند.
شرح مناسبت:
در حالي که دو ماه و نيم از پايان جنگ جهاني دوم در اروپا مي گذشت، نبردهاي سختي بين نيروهاي امريکا و ژاپن در آسياي جنوب شرقي در جريان بود. امريکايي ها پس از تصرف جزيره اوکيناوا، در تدارک حمله به خاک اصلي ژاپن بودند ولي با مشاهده مقاومت شديد ژاپني ها براي حفظ اين جزيره، پيش بيني مي کردند که جنگ براي تصرف خاک اصلي ژاپن، تلفات و خسارات بسيار سنگيني به بار خواهد آورد. در همين اوضاع و احوال بود که اولين بمب هسته اي امريکا در شانزدهم ژوئيه 1945م در صحراي آلاماگوردو در ايالت نيومکزيکوي امريکا با موفقيت مورد آزمايش قرار گرفت و از اين زمان بود که سران امريکا به فکر استفاده از اين سلاح در جنگ با ژاپن افتادند. هنگام آزمايش نخستين بمب هسته اي امريکا، هاري ترومن، رئيس جمهور وقت اين کشور در خارج از کشور و در کنفرانس پوتسدام حضور داشت. وقتي که خبر آزمايش موفقيت آميز بمب هسته اي را به ترومن اطلاع دادند وي بي درنگ دستور داد به توليد اولين سري از اين بمب ها اقدام شود. استدلال سردمداران امريکا براي استفاده از بمب هسته اي در ژاپن اين بود که اگر بمب هسته اي در ژاپن مورد استفاده قرار نمي
گرفت، بيش از ده برابر آنچه در هيروشيما و ناکازاکي کشته شدند، در ميدان هاي جنگ جان مي باختند. با اين دليل، ترومن دستور بمباران هسته اي هيروشيما و ناکازاکي را صادر کرد و جان بيش از دويست هزار نفر را در يک لحظه گرفت. ضمن اينکه صدها هزار نفر ديگر نيز، از آثار اين بمب ها، دچار انواع بيماري ها شدند و عوارض آن تا سال هاي اخير ادامه داشت.
شرح مناسبت:
آدام اسميت، اقتصاددان و فيلسوف انگليسي در پنجم ژوئن 1723م در اسکاتلند به دنيا آمد و تحصيلات خود را در رشته اقتصاد به پايان برد. وي پس از اتمام تحصيلات، به مقام استادي در دانشگاه گلاسکو رسيد و به تدريس منطق، فلسفه و اخلاق پرداخت. اسميت هم زمان به تحقيق پيرامون فلسفه و اقتصاد مشغول شد تا اين که در سال 1759م کتب فلسفه اخلاق و عواطف اخلاقي را منتشر نمود. بدين ترتيب، فلسفه خويش را که عبارت از حکم فرمايي رحم و انصاف و مهرباني در جامعه بود، بيان کرد و همدردي را اساس همه عواطف اخلاقي معرفي نمود. کتاب هاي اخلاقي او که بنيادهاي تازه و محکمي براي اخلاق مي گذاشت، وي را سخت مشهور کرد. اسميت در سال هاي بعد راهي فرانسه شد و با متفکران و شخصيت هاي بزرگي آشنايي يافت. وي در سال 1766م به اسکاتلند بازگشت و ده سال در انزوا و تفکر به سر برد که محصول اين دوره، کتابي با نام تحقيق در ماهيت و علل ثروت ملل بود. اين کتاب معتبر که سرچشمه اصلي علم اقتصاد سياسي زمان نويسنده و پس از آن بود
و مبناي محکم و استواري در ادبيات انگليس به شمار مي آيد، آدام اسميت را در دنيا مشهور ساخت. مضمون اصلي کتاب بزرگ اسميت، حاکي از اين است که پيشرفت هر ملت با وجود آزادي ابتکار شخصي در چهارچوب قوانين، بهتر تضمين مي شود و آزادي ذوق و قريحه فردي در محدوده قانون، بهترين راه پيشرفت قومي است. کتاب ثروت ملل، نقشي اساسي در تفهيم اين واقعيت به جهانيان داشت که اقتصاد، دانشي مستقل و جداگانه است. اسميت در اين کتاب کوشيد با تجزيه و تحليل عقايد اقتصادي، اقتصاد سياسي را به مرز حل مسائل اجتماعي بکشاند. شعارهايي چون نظام ساده و نظام آسان، برگرفته از عقايد اوست. در حقيقت، وي در اين تلاش بود که به اقتصادْ جنبه علمي دهد و کوشش وي جهت روشن ساختن اين مطلب که چگونه ثروت ملتي افزايش مي يابد و به چه طريق توزيع مي شود، هنوز هم از مسائل مهم اقتصاد سياسي است. هرچند در حال حاضر، بسياري از تئوري هاي اسميت کنار گذاشته شده است، ولي باز هم معروف ترين کتاب در زمينه علم اقتصاد، همين کتاب بود و مطالعه آن براي اقتصاددانان سياسي ضروري است، چرا که اين کتاب را پيشرو پيدايش علم نوين اقتصاد سياسي مي دانند. اسميت بيش از فلسفه، به اقتصاد دلبستگي داشت و از اين جهت، عقايدش در مورد فلسفه محدود است. وي مدتي قبل از مرگ، دستور داد کليه نُسخ خطي آثارش را به جز چند مقاله پراکنده بسوازنند، با اين حال، کتاب هاي او، بارها به زبان هاي زنده دنيا ترجمه شده است. آدام اسميت سرانجام در هفدهم ژوئيه
1790م در شصت و هفت سالگي در ادينبورو اسکاتلند درگذشت.
شرح مناسبت:
با اوج گيري انقلاب کبير فرانسه و ناکامي لويي شانزدهم در حفظ آرامش، جمهوري خواهان کنترل اوضاع را در دست گرفتند. تعداد اين افراد در ابتدا کم بود و جز اهالي پاريس کسي به آن ها نپيوست. آنان در شانزدهم ژوئيه 1791م، از مجلس خواستند تا دادگاهي با حضور افراد وطن خواه تشکيل شود تا لويي شانزدهم را محاکمه نمايند. اين پيشنهادْ فرداي آن روز مورد تاييد قرار گرفت. در اين هنگام، غوغايي برپا شد که در طي آن دو نفر نيز کشته شدند و مجلس از پليس خواست تا اوضاع را آرام سازد. پليس در ابتدا از مردم تجمع کننده در ميدان مشق پاريس خواست تا محل را ترک نمايند و چون اين امر، حتي با تيراندازي هوايي هم عملي نشد، از اين رو، قشون ملي به سمت شورشيان تيراندازي کردند که در نتيجه نزديک به پنجاه نفر کشته شدند. پس از اين واقعه، اختلاف بين جمهوري خواهان و سلطنت طلبان افزايش يافت. در نتيجه، اکثر نمايندگان در هواداري از پادشاه راسخ تر شدند و باعث شد تا لويي شانزدهم پس از دو ماه، سررشته امور را در دست بگيرد. با اين حال، اين وضعيت دوامي نيافت و پس از مدت کوتاهي، لويي شانزدهم از سلطنت کناره گيري کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سومين و آخرين کنفرانس سران متفقين زمان جنگ جهاني دوم که از روز 17 ژوئيه تا دوم اوت 1945م در شهر پوتسدام در نزديکي برلين تشکيل شد. نخست با حضور استالين، چرچيل و ترومن، سران شوروي، انگلستان و امريکا شروع به کار کرد ولي در روز 25 ژوئيه، چرچيل پس از شکست در انتخابات پارلماني، جاي خود را به کِلِمِنْتْ اَتْلي داد. کنفرانس پوتسدام بيشتر به بحث در پيرامون توافق هاي يالتا و نحوه اجراي آن و آينده آلمان اختصاص داشت و استالين در اجراي توافق محرمانه اي که در کنفرانس يالتا صورت گرفته بود قول داد که پس از بازگشت به مسکو، به ژاپن اعلان جنگ بدهد. ترومن در جريان کنفرانس پوتسدام به استالين اطلاع داد که امريکا به بمب هسته اي دست يافته و ممکن است آن را عليه ژاپن به کار ببرد. بنابراين شکست ژاپن در جنگ امري حتمي بود و استالين از شرکت در اين جنگ ضرري نمي کرد. هم چنين درجريان کنفرانس پوتسدام، قراردادهاي نهايي مربوط به تقسيم آلمان و تعيين حدود مرزي جديد اين کشور به امضاي سران کشورهاي فاتح رسيد. به موجب اين قراردادها، بيش از يک صد هزار کيلومتر مربع از خاک اصلي آلمان که تمام ايالت پروس غربي و قسمتي از پروس شرقي را هم شامل مي شد، ضميمه خاک لهستان شد و بيش از 9 ميليون نفر از آلماني هاي مقيم اين مناطق، مجبور به مهاجرت به مناطق ديگر گرديدند. دولت شوروي نيز در ازاء اين بذل و بخشش، سهم بيشتري از خاک لهستان و قسمتي از ايالت
پروس شرقي را که نزديک به يک صد و هشتاد هزار کيلومتر مربع وسعت داشت، ضميمه خاک خود کرد.
شرح مناسبت:
پس از روي کار آمدن ژنرال عبدالرحمن محمد عارف در عراق در سال 1966م وي براي آرام کردن شورش کُردهاي شمال اين کشور، مذاکراتي با آنان به انجام رساند و سرانجام در همان سال، تسهيلات ويژه اي را براي کردهاي عراق در نظر گرفت. اين عمل که عقب نشيني آشکار عارف در برابر کردهاي شورشي بود، توانست موقتاً آرامش را در تمام نواحي کردنشين شمال عراق ايجاد کند. با اين حال، عارف به خاطر امتيازاتي که در طرح خود به شورشيان کُرد داده بود، به شدت موجبات خشم حزب بعث عراق را که بزرگ ترين تشکيلات سياسي اين کشور محسوب مي شد فراهم آورد. به همين سبب دو سال بعد در هفدهم ژوئيه 1968م، ژنرال احمد حسن البکر معاون رئيس جمهور عراق، کودتايي برضد دولت عبدالرحمن عارف را فرماندهي کرد و با اين کودتا، عبدالرحمن عارف، رئيس جمهور عراق از کار برکنار گرديد. عارف که در طول حکومت خود، همواره مورد خشم و غضب حزب بعث بود، پس از کودتا از کليه مناصب خود برکنار و به ترکيه تبعيد شد. اين کودتاي نظامي سرآغاز حکومت استبدادي حزب بعث بر عراق بود که 35 سال بر تمامي جان و مال مردم اين کشور، استيلا يافت. اين کودتا در حالي انجام شد که عبدالرحمن خودْ عضو حزب بعث بود ولي رهبران حزب خواستار افراط بيشتري در کارها بودند. پس از کودتا، احمد حسن البکر، رهبر کودتاچيان، توسط شورايي به نام شوراي انقلاب، قدرت را به دست گرفت
و اختناق و سرکوب شديدي در کشور ايجاد نمود.
شرح مناسبت:
محمد داودخان که داماد ظاهر شاه، پادشاه افغانستان بود. وي از سال هاي جواني کسب قدرت بيشتر را مدّنظر داشت. از اين رو پس از تماس هاي مکرر با رهبران مسکو، موفق شد که به نخست وزيري دست يابد و پيروزي بزرگي را نصيب شوروي نمايد. در دوره زمام داري داود، سياست، ارتش و نظام اجتماعي کشور زير نفوذ و سلطه روس ها قرار گرفت. در اين زمان و با سفر مقامات روسي، سيل سلاح هاي روسي به کابل سرازير شد و کشور مسلمان افغانستان را به سمت کمونيسم سوق داد. ميزان معاهداتي که در دوران نخست وزيري ده ساله داود ميان کابل و مسکو به امضا رسيد، بيش از مجموع معاهداتي بود که در تاريخ افغانستان تا قبل از او ميان دو کشور امضا شده بود. ظاهر شاه که از قدرت گرفتن سريع داود در افغانستان مي هراسيد، درنهايت، وي را در هفتم مارس 1963م از کار برکنار کرد. بدين ترتيب پس از ده سال حکومت، داود يک دوره ده ساله انزوا و خانه نشيني را آغاز نمود. در طول اين مدت، چندين دولت بر کابل حکومت کردند اما سرانجام روس ها داود را به سايرين ترجيح دادند و زمينه هاي کودتاي وي را عليه ظاهرشاه فراهم آوردند. از اين رو، در 16 ژوئيه 1973م زماني که ظاهر شاه در جريان يک سفر، عازم رُم شده بود، داودخان کودتا کرد و هنوز ظاهر شاه باز نگشته بود که پايان حکومت شاهنشاهي و آغاز حکومت جمهوري را اعلام نمود. پس از اين کودتا، ظاهر شاه
نه تنها هيچ موضع منفي عليه داماد و پسرعموي خود اتخاذ نکرد، بلکه وي را مورد تاييد نيز قرار داد. در طي حکومت پنج ساله داودخان بر افغانستان، بيشترين سرمايه هاي اقتصادي ملت افغانستان توسط روس ها به تاراج رفت و زمينه دخالت و حضور هرچه بيشتر روس ها در اين کشور فراهم آمد. با اين حال محمد داود در سال هاي آخر رياست جمهوري خود، از منافع يک جانبه روسيه در روابط با افغانستان گلايه مند شد. به همين دليل به غرب تمايل پيدا کرد و تلاش نمود روابط خود را با غرب توسعه دهد. اين مسئله، مقدمه اي شد تا در روز بيست و هفتم آوريل 1978م کودتايي عليه داودخان با حمايت روس ها صورت پذيرد و با قتل داود، مهره ديگري با نام نورمحمد ترکي، به عنوان نخستين رئيس جمهور کمونيست افغانستان، قدرت را به دست گيرد.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري عراق در جنگ جهاني اول به تصرف نيروهاي انگليسي درآمد و به موجب مصوبه جامعه ملل، تحت قيموميت انگلستان قرار گرفت. انگليسي ها در سال 1921م اميرفيصل پسر فرمان رواي حجاز را که دست نشانده خود آنها بود به پادشاهي عراق رساندند. اين کشور در سال 1932، ظاهراً استقلال يافت و به عضويت جامعه ملل پذيرفته شد، ولي عملاً وابسته و تحت فرمان انگلستان بود. کودتاي نظامي 1958م به سرپرستي ژنرال عبدالکريم قاسم، رژيم سلطنتي را در اين کشور برانداخت. در 17 ژوئيه 1968م نيز کودتاي نظامي ديگري به رهبري احمد حسن البکر از طرف حزب بعث عراق سازمان داده شد که اين کودتا سرآغاز حکومت استبدادي حزب بعث بر عراق بود.
سال روز اين کودتا در 17 ژوئيه به عنوان روز انقلاب و روز ملي عراق نام گرفت. عراق کشوري است با مساحت 438/317 کيلومتر مربع و جمعيت بيش از 23 ميليون نفر که در غرب آسيا و در همسايگي ايران، ترکيه، سوريه و عربستان قرار گرفته است. پايتخت عراق، بغداد و شهرهاي مهم آن، بصره، موصل، کربلا و نجف مي باشند. دين رسمي اين کشور اسلام و بيش از 60 درصد مردمْ شيعه مي باشند. واحد پول عراق دينار و مليت و زبان رسمي آنها عربي است. پيش بيني مي شود جمعيت عراق تا سال 2025 در حدود 41 ميليون نفر باشد. (ر.ک: 3 اکتبر)
شرح مناسبت:
پس از آن که تعدادي از مردم و مهاجمان دانمارکي به انگلستان حمله برده و برخي از نواحي آن را به عنوان سکونتگاه خود برگزيدند، در هجدهم ژوئيه 871 م جنگ هاي بيست و پنج ساله انگلستان و دانمارک آغاز شد. قهرمان اصلي اين جنگ، آلفرد کبير پادشاه جوان انگليس بود که در 27 فوريه همان سال به سلطنت دست يافته بود. او توانست با مقاومت در برابر مهاجمان، آنان را شکست دهد و وادار به اطاعت نمايد. هم چنين اقدامات آلفرد به صلح و ثبات انگلستان کمک زيادي نمود. حملات انگليس و دانمارک طي ساليان بعد ادامه داشت که گاهي انگليسي ها و گاهي دانمارکي ها موفق بودند تا اين که در نهم ژانويه 896م، انگلستان توانست براي هميشه، بر دانمارکي ها غلبه کند و آنان را شکست دهد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ويليام هرشل، ستاره شناس برجسته انگليسي در 25 نوامبر 1738م به دنيا آمد. پس از آشنايي با نجوم، تحقيقات متعددي در اين باره انجام داد تا اين که تصميم گرفت براي خودش تلسکوپي بسازد. وي پس از ساخت تلسکوپ موفق شد به رَصد ستارگان بپردازد. او ثابت کرد که کهکشاني که به آن راه شيري مي گويند، مرکب از ستارگاني است که منظومه شمسي هم جزئي بسيار کوچک از آن محسوب مي شود و همه اجرام اين منظومه با يک ديگر در فضا حرکت مي کنند. هرشل هم چنين، سياره اورانوس را نيز کشف کرد. ويليام سرانجام در 25 اوت 1822 در 84 سالگي در گذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نهضت استقلال طلبي در شبه قاره هند که در سال هاي دهه 1930 اوج گرفت و طي سال هاي جنگ دوم جهاني قدرت بيشتري يافت، انگليسي ها را وادار کرد که بلافاصله پس از پايان جنگ، آمادگي خود را جهت اعطاي استقلال به اين کشور اعلام نمايند. ولي درعين حال با ايجاد اختلاف بين رهبران هندو و مسلمان از تحقق يافتن اين امر جلوگيري مي کردند. اين اختلافات سرانجام با توافق درباره تقسيم هندوستان به دو کشور هند و پاکستان حل شد و قانون استقلال هند که منجر به تشکيل دو حکومت جداگانه در هندوستان شد در روز هجدهم ژوئيه 1947م از تصويب پارلمان انگلستان گذشت. به موجب اين قانون، دو حکومت جديد که دومينيون يا قلمرو حکومتي خوانده مي شدند در عين خودمختاري، همچنان تحت سرپرستي انگلستان باقي مي ماندند و کميسرعالي انگليس به نمايندگي پادشاه انگلستان بر امور اين کشورها نظارت مي کرد. قانون استقلال هند، هم چنين مهاراجه ها و شاهزادگان بي شمار هندي را نيز که هر يک داراي يک قلمرو حکومتي يا اميرنشين بودند در انتخاب خودمختاري يا پيوستن به يکي از دو کشور هند و پاکستان مخيّر مي نمود. قانون استقلال هند در عمل، مشکلات زيادي به وجود آورد زيرا مسلمانان هندوستان در سراسر شبه قاره هند پراکنده بودند و بين اقليت هندو و اکثريت مسلمان در قلمرو حکومت پاکستان برخوردهاي خونين روي داد و يک جوّ خصومت و اختلاف بين دو کشور به وجود آورد. در نهايت، در 15 اوت 1947، تقسيم شبه قاره هند به دو کشور هند و پاکستان
اعلام شد و دوران استعمار دويست ساله انگلستان بر شبه قاره هند، پايان پذيرفت.
شرح مناسبت:
زُهَير محسن مبارز فلسطيني در سال 1936 م در کرانه باختري رود اردن به دنيا آمد. وي از 17 سالگي عضو حزب بعث سوريه شد و به مبارزه عليه اشغال گران صهيونيستي پرداخت. هنگامي که مقر سازمان آزادي بخش فلسطين در اردن قرار داشت، وي به دليل فعاليت هاي ضدصهيونيستي چندين بار زنداني شد و دولت اردن سرانجام زهير محسن را در سال 1957م به دليل نقشه هايي که براي مبارزه مسلحانه عليه اسرائيل از داخل خاک اردن تدارک مي ديد اخراج کرد. وي از آن پس به مدت 10 سال در سوريه به سر برد و در سال 1967 به دنبال جنگ شش روزه اعراب و اسرائيل، جنبش چريکي الصّاعِقه را با حمايت مالي سوريه به وجود آورد. او اين جنبش را تحت پوشش سازمان آزادي بخش فلسطين قرار داد و خود رهبري آن را به دست گرفت. زهير محسن در سال 1973م افراد تحت فرمان خود را در پوشش ارتش سوريه به جنگ عليه رژيم اسرائيل فرستاد. او يکي از مخالفان سرسخت پيمان کمپ ديويد بود و در چندين نطقِ خود، آشکارا، انور سادات، حاکم مصر را به مرگ توسط نيروهاي الصاعقه تهديد کرد. زهير محسن سرانجام در شانزدهم ژوئيه 1979 در خانه خود در شهرِ کان در جنوب فرانسه توسط عوامل مشترک مصر و اسرائيل ترور شد و دو روز بعد در چهل و سه سالگي درگذشت. مقامات فلسطيني، پس از اين قتل، طرفداران پيمان کمپ ديويد را باني ترور زهير محسن معرفي کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در آستانه قرن نوزدهم ميلادي، در حالي که سه قرن از تماس و تجارت پرتغالي ها با چين مي گذشت، چندين کشور اروپايي ديگر نيز به تجارت با چين مشغول بودند که مهم ترين آن ها، انگلستان بود. در نيمه اول اين قرن، انگليسي ها با تسلط کامل بر هندوستان و انحصار بازار چين، در شمار قدرت مسلط استعماري آسيا قرار گرفتند. آن چه که انگلستان را بيش از ديگران، به توسعه تجارت با چين برمي انگيخت، گسترش فعاليت هاي اقتصادي آنان با هند و نواحي مجاور آن بود. از جمله کالاهايي که انگليسي ها به چين وارد مي کردند ترياک بود. افزايش مصرف ترياک و شمار معتادان چيني، کم کم دولت چين را به واکنش واداشت و در نهايت واردات و فروش اين ماده مخدر را ممنوع کرد. اما انگليسي ها که به راحتي نمي توانستند از اين تجارت سودآور چشم پوشي کنند، به قاچاق اين ماده مهلک ادامه دادند. در اين ميان دولت چين با قدرت تمام، با قاچاق ترياک مقابله کرد. در عوض، انگليسي ها به بهانه ضبط و مصادره ترياک هاي متعلق به بازرگانان انگليسي، جنگي را در اول ژوئيه 1839م به راه انداختند که به جنگ ترياک معروف شد. نيروهاي متجاوز در نخستين مراحل جنگ، بندر کانتون در جنوب چين را به توپ بستند و سپس بندر تجاري هنگ کنگ را نيز به تصرف خود درآوردند. چيني ها پس از تحمل خسارات فراوان در اين جنگ، سرانجام به شرايط صلح انگليس گردن نهادند. در نهايت به موجب قراردادي که در 19 ژوئيه سال
1842م بين دو طرف به امضا رسيد، بندر مهم هنگ کنگ به انگليس تسليم گرديد و پنج بندر بزرگ چين براي تجارت و رفت و آمد کشتي هاي خارجي آزاد شد. بندر هنگ کنگ سرانجام پس از بيش از يک صد و پنجاه سال، در اول ژوئيه 1997م به حاکميت چين بازگشت. (ر.ک: 1 ژوئيه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کويت از زمان هخامنشيان جزئي از ايران به حساب مي آمد و در سال هاي نخستين گسترش جغرافيايي اسلام ضميمه جامعه اسلامي گرديد. در قرن شانزدهم ميلادي پرتغالي ها و در طي دو قرن هجدهم و نوزدهم، دولت عثماني بر اين منطقه تسلط داشتند. در سال 1899م کويت قراردادي با انگلستان به امضاء رسانيد که به حاکميت انگلستان براين شيخ نشين منجر شد. اين وضعيت تا بعد از جنگ دوم جهاني ادامه داشت و وجود چاه هاي نفت به گسترش حضور شرکت هاي امريکايي و انگليسي در اين منطقه انجاميد. با اين حال مذاکرات مربوط به استقلال در سال 1961 به نتيجه رسيد و در 19 ژوئيه همين سال استقلال کويت اعلام شد. اين کشور در آسياي غربي و در حاشيه خليج فارس قرار دارد. مساحتِ کويت بيش از 17 هزار کيلومتر مربع و از جمعيت دو ميليون نفري آن بيش از 85% مسلمان مي باشند. پيش بيني شده است اين کشور تا سال 2025 جمعيت سه ميليون نفري خواهد داشت. مليت اکثر جمعيت اين کشور، عرب و زبان و خط رسمي نيز عربي است. شهر کويت پايتخت اين کشور و سالميّه، قليب الشيوخ و حولي از شهرهاي مهم کويت مي باشند. واحد پول اين کشور، دينار کويت بوده و 25 فوريه نيز روز ملي آن مي باشد. حکومت اميرنشين کويت مشروطه سلطنتي با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
نيکاراگوئه از کشورهاي امريکاي مرکزي است و چندي پس از استقلال از اسپانيا در سال 1821، هدف تهاجم نيروهاي امريکايي قرار گرفت. دخالت هاي مستقيم و غيرمستقيم امريکا تا نيمه دوم قرن بيستم ادامه
يافت. در اين قرن، 3 نفر از خاندان سوموزا بيش از 40 سال در راستاي اهداف امريکا در اين کشور حکومت کردند اما اختناق و استبدادي که آناستازيو سوموزا حاکم نيکاراگوئه در اين کشور ايجاد کرده بود، سرانجام باعث وقوع قيام هاي مردمي گرديد. در دهه 1960م جبهه آزادي بخش ساندينيست تأسيس گرديد که عنوان خود را از نام ساندينو رهبر مبارزات استقلال طلبانه اوائل قرن بيستم گرفته بود. در اوايل 1978 که سال اوج گيري نهضت بود، دو شهر از کشور به تصرف چريک ها درآمد. در ماه هاي بعد، مخالفت ها شکل گسترده تري به خود گرفت و مردم در همه جا در مقام مخالفت با رژيم سوموزا به تظاهرات و درگيري پرداختند. شهرها نيز يکي پس از ديگري از دست حکومت مرکزي خارج مي شد که در جريان باز پس گيري آن ها توسط گارد ملي سوموزا، هزاران تن از مردم بي گناه به قتل رسيدند. در اين ميان امريکا براي نجات رژيم در حال سقوط سوموزا اقدام به ارسال هيأت هاي ميانجي گري نمود که با هشياري چريک ها سودي نبخشيد. نتيجه اين اقدامات منجر به محاصره پايتخت توسط انقلابيون نيکاراگوئه و سرانجام فرار سوموزا از کشور گرديد. بدين ترتيب حدود نيم قرن تسلط خانواده سوموزا بر نيکاراگوئه پايان يافت و انقلاب خونين و مسلحانه مردم در 19 ژوئيه 1979م به پيروزي رسيد. در اين انقلاب چهل هزار نفر کشته و دويست هزار نفر بي خانمان شدند.
شرح مناسبت:
امريکو وسپوس، دريانورد ايتاليايي در نهم مه 1451م در شهر فلورانس در ايتاليا به دنيا آمد. وي در جواني به نيروي دريايي پيوست
و پس از چندي، در سفر دوم کريستف کلمب کاشف اوليه امريکا، به قاره جديد پاي گذاشت. وسپوس پس از چندي در سال 1497م به طور مستقل عازم سفرهاي اکتشافي در امريکا گرديد و پس از مدتي مصب و محل ريزش رودخانه عظيم آمازون در امريکاي جنوبي به اقيانوس اطلس را کشف کرد. وي چهار بار به سرزمين ناشناخته اي که تصور مي شد به قسمت شرق آسيا متصل است سفر نمود و در نهايت به اين کشف دست يافت که اين قاره ارتباطي با آسيا ندارد. از اين رو، عده اي او را کاشف واقعي امريکا مي دانند. بعدها با الهام از نام امريکو اين سرزمين را امريکا ناميدند. وسپوس در سفرهاي آخر خود، نقشه هايي از مناطقي که سفر کرده بود تهيه نمود و براي جهانيان به يادگار نهاد. امريکو وسپوس سرانجام در 20 ژوئيه 1512م در 61 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور جمهوري کلمبيا با 1/141/748 کيلومتر مربع وسعت، در امريکاي مرکزي، در شرق اقيانوس آرام و در همسايگي ونزوئلا، برزيل، پرو، اکوادور و پاناما واقع شده است. جمعيت کلمبيا بيش از 42 ميليون نفر است که اکثراً دو رگه سرخ و سفيد هستند و کاتوليک مذهبند. پايتخت کلمبيا شهر بوگوتا و واحد پولش، پزوي کلمبيا است. زبان رسمي مردم کلمبيا، اسپانيايي است هرچند زبان هاي بومي نيز در ميان مردم عموميت دارد. پيش بيني شده است که جمعيت کلمبيا تا سال 2025م نزديک به 60 ميليون نفر خواهد بود. انقلاب مردم کلمبيا براي به دست آوردن استقلال از سال 1781م آغاز شد ولي به شدت سرکوب گشت. در آغاز قرن نوزدهم شورش در مستعمرات اسپانيا براي استقلالْ جاني دوباره گرفت و سرانجام در سال 1810 طي يک کودتاي نظامي، حکومت استعماري اسپانيا برچيده شد و در 20 ژوئيه اين سال، اعلاميه استقلال کلمبيا تهيه و منتشر گرديد. هرچند اين کودتا با شکست مواجه گشت ولي در سال 1819 انقلاب بزرگي به رهبري سيمون بوليوار مبارز آزادي خواه امريکاي لاتين، نظام استعماري اسپانيا را براي هميشه در اين منطقه خاتمه داد.
شرح مناسبت:
برنارد ريمان، رياضي دان آلماني در 17 سپتامبر 1826م در خانواده اي تنگ دست در آلمان به دنيا آمد. پدرش کشيش فقيري بود که خود را به آب و آتش مي زد تا وسايل تحصيل برنارد را آماده کند. برنارد ريمان در 20 سالگي وارد دانشگاه گوتينگن آلمان شد و در درس رياضي دانان معروف زمان، حضور يافت. وي از کودکي استعداد خوبي در رياضيات داشت از اين رو رشته دانشگاهي خود را
همين رشته قرار داد و در 25 سالگي از رساله دکتراي خود دفاع نمود. ريمان در سال هاي بعد به تحقيق و مطالعه در رياضيات و هندسه پرداخت و نتايج تحقيقات خود را در سال 1864م به اساتيد دانشگاه ارائه داد. او در رياضياتْ، هندسه اي را ايجاد کرد که به نام خودش شهرت يافت. در هندسه ريماني از سطحي کروي بحث مي شود و احکام آن نيز مربوط به اشکالي است که بر آن سطحْ، تصور مي گردد. در اين هندسه، بين دو نقطه مي توان هر تعداد خط مستقيم که بخواهيم رسم کنيم و علاوه بر آن در هندسه ريماني، مفهومي نظير خط مستقيم و نامحدود وجود ندارد. اين گونه نظريات تازه، در آن زمان به منزله معماهاي عجيب رياضيات محض تلقي مي شد. اما نيم قرن بعد انيشتين توانست اين نکته را ثابت کند که هندسه ريماني، سيماي جهان را به صورتي واقعي تر از هندسه اُقليدسي مجسّم مي کند. برنارد ريمان عمري طولاني نيافت چرا که در 20 ژوئيه 1866م در چهل سالگي بر اثر بيماري سل، در نهايت شهرت، درگذشت.
شرح مناسبت:
بنيتو موسوليني ديکتاتور پيشين ايتاليا در 20 ژوئيه 1883م در خانواده فقيري در شمال ايتاليا متولد شد. وي پس از پايان تحصيلات دانشگاهي، به روزنامه نگاري روي آورد. موسوليني در 23 مارس سال 1919م با استفاده از شورش ها و هرج و مرج موجود در ايتاليا، حزب فاشيست را به وجود آورد و رهبري آن را بر عهده گرفت. با پيروزي اين حزب در انتخابات سال 1922م، موسوليني با جلب رضايت پادشاه ايتاليا، به نخست وزيري رسيد و با
شدت عمل، کشور را از وجود مخالفان خود پاک نمود. وي در اندک زماني، ايتاليا را زير سلطه حزب فاشيست درآورد و هم زمان در دوران حکومتش، فعاليت هاي عمراني فراواني انجام داد. با روي کار آمدن هيتلر در آلمان، موسوليني به او نزديک شد به طوري که در طي سال هاي 1936 تا 1939م نيروها و تجهيزات ايتاليا همراه با نيروهاي آلمان در جنگ هاي داخلي اسپانيا به نفع سلطنت طلبان فعاليت مي کردند. موسوليني براي استحکام موقعيت ايتاليا در درياي مديترانه و تسلط بر درياي آدرياتيک، در سال 1939م به آلباني حمله برد و با وجود مقاومت شديد مردم آن، اين کشور را تسخير نمود. با آغاز جنگ جهاني دوم در سال 1939م موسوليني رسماً حمايت خود را از هيتلر اعلام کرد و سال بعد نيز آشکارا، ارتش ايتاليا را وارد صحنه هاي جنگ نمود. وي پس از يک رشته پيروزي ها و شکست ها و اشغال ايتاليا، در 25 ژوئيه 1943م، از طرف پادشاه، بر کنار شد و از آن پس، سياست ايتاليا، عليه آلمان ادامه يافت. موسوليني پس از برکناري، در نقطه اي در يک صد کيلومتري رم زنداني شده بود اما با کمک خلبانان ورزيده آلماني در 12 سپتامبر 1943م آزاد شد. موسوليني پس از آن به مونيخ انتقال يافت و پس از ملاقات با هيتلر، براي تشکيل يک حکومت جمهوري طرفدار آلمان در شمال ايتاليا به ميلان بازگشت. عمر حکومت جمهوري موسوليني هم بيش از پانزده ماه به طول نينجاميد و موسوليني به دنبال پيشروي نيروهاي متفقين به شمال ايتاليا، متواري شد. در نهايت، بنيتو موسوليني در حين فرار
در لباس مبدل، در 28 آوريل 1945م توسط يک گروه از پارتيزان هاي مخالف، شناسايي و دستگير گرديد و پس از يک محاکمه کوتاه، در 62 سالگي اعدام شد. به همراه موسوليني، کلارا پتاچي، معشوقه وي نيز حضور داشت که علي رغم توانايي براي فرار، از بنيتو جدا نشد. موسوليني در حالي در سال 1935م به اين زن که همسر يکي از افسران جوان ارتش ايتاليا بود، دلبسته شد که خود داراي همسر و پنج فرزند بود. افشاي رابطه نامشروع او با يک زن، به حيثيت و موقعيت سياسي موسوليني لطمه شديدي وارد ساخت. پس از تيرباران موسوليني و کلارا پتاچي، جنازه هاي آن دو را به صورت وارونه در ملأ عام به نمايش گذاشتند.
شرح مناسبت:
گوليلمو مارکوني، مبتکر ايتاليايي در 25 آوريل 1875م در شهر بولونيا ايتاليا به دنيا آمد و از دوره کودکي به رشته برق علاقه پيدا کرد. هنگامي که هنوز همسالان وي، دوره دبيرستان را مي گذراندند، مارکوني نامه هايي به دانشمندان اروپا مي نوشت و در آن ها از برق سخن مي گفت. وي هم چنين خبر آزمايش هاي آنان را نيز به دقت مي خواند و از نتايج آن مطلع مي شد. در پي اين ارتباط، مارکوني آگاهي يافت که جمعي از دانشمندانْ درباره انتقال امواج الکتريکي و يافتن آن ها، دچار مشکل شده اند. در اين زمان که مارکوني 21 سال داشت آزمايش هاي خود را بر روي اين طرح متمرکز کرد. وي لوله اي را پر از بُراده آهن نمود و جريان برق را از آن گذراند. آن گاه نزديک آن، جرقه برق ايجاد کرد تا مقدار
برقي را که از ميان براده هاي آهن ميگذرد، افزايش دهد. بر اثر تکميل اين طرح و آزمايش هاي فراوان بر روي آن، مارکوني پي برد که مي تواند به وسيله يک دستگاه بي سيم، اخبار را از فاصله نسبتاً دور مخابره کند و اگر اجزاء دستگاه را کامل کند، کاربردش موفقيت آميزتر خواهد بود. مارکوني اين کار را دنبال کرد و پس از دو سال تلاش، موفق به اختراع فرستنده اي شد که امواج بي سيم را تا چند صد متر منتشر مي کرد. يک سال پس از ثبت اختراعش، وي به کشتي هاي نيروي دريايي که در فاصله بيست کيلومتري ساحل قرار داشتند اخباري مخابره کرد. مارکوني طي جنگ جهاني اول، در ارتش ايتاليا خدمت مي کرد و در اين دوره، چگونگي ارسال خبر را به مسافت هاي دور، دريافت. در اين زمان بود که به اين کار توفيق يافت و اولين دستگاه راديو را اختراع کرد. آنچه که در ابتدا توسط مارکوني ساخته شد، به صورت تلگراف مورد استفاده قرار گرفت. سپس با کمک ديگر دانشمندان به تکميل آن پرداخت. به اين ترتيب که مدار تنظيم جهت دريافت علائم، انتخاب شد و لامپ انتقال صوت بر روي امواج، ميکروفن و … به وجود آمد تا راديويي که امروزه مي شناسيم شکل گرفت. نهايتاً در سال 1919م، پخش آزمايشي راديو در انگلستان و سال بعد در امريکا آغاز شد. مارکوني پس از اين اختراع از طرف دولت هاي مختلف مورد تقدير واقع شد و در شمار مخترعان بزرگ قرار گرفت. گوليلمو مارکوني سرانجام در 20 ژوئيه 1937م در شصت و دو سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پل والري شاعر بزرگ و ملي فرانسه در 30 اکتبر 1871م در شهر سِت در فرانسه به دنيا آمد و تحصيلات خود را در رشته حقوق به پايان بُرد. وي سپس به علت علاقه به ادبيات و مطالعه آثار بزرگان شعر و ادب، به شعر و شاعري روي آورد و نخستين اثرش را در سال 1889م در هجده سالگي انتشار داد. والري از آن پس با سرودن شعرهاي متعدد، شهرتي فراوان به دست آورد و در شمار شاعران معروف فرانسه درآمد. اشعار والري، موزون و زود فهم است و در شعر معاصر فرانسه، تاثير فراواني نهاده است. افکار و انديشه هاي فلسفي اين شاعر، رنگ بدبيني و غم و اندوه دارد. والري به دريا و مظاهر آن علاقه زيادي داشت و به دليل ارتباط بيشتر آثارش با دريا، او را شاعر دريايي لقب داده اند. وي به غير از نظم، به نثر نيز پرداخت و هوش مندي و نکته بيني خود را بيشتر در آثار منثور خود نشان داده است. والري را به سبب نگارش رمان هاي افسانه اي، جزو رمانتيک ترين شاعران قرن بيستم مي دانند. روش والري، ژرف بيني فراوان در هر چيز است. زيبايي شعر در نظر او، در تلفيق و ترکيب الفاظْ نهفته است. وي قالب و صورت دقيق و همراه با صنعت را در شعرْ اصل مي داند نه احساس شخصي و مفاهيم را. تکيه گاه شاعر، در نظر والري، مجموع اصوات خوش آهنگ است. والري با القاي آهنگ مِلودي الفاظ توانسته است ترکيبي از مسائل ذهني و تصويرهاي عيني به دست دهد. شعر او حاصل تفکر فلسفي وي
درباره بستگي تام ماده و روح است. والري از شخصيت هاي نادري است که هيچ گاه عواطف را فداي انديشه نکرده، بلکه ميان احساس و انديشه و معنويت و هم چنين ميان دانش و تخيلْ، سازشي برقرار کرده است. والري ميان دو جنگ جهاني، مقامي مهم در تاريخ ادبيات جهان يافته است و اين مقام برجسته نه تنها به وسيله درخشش آثارش به دست آمده، بلکه به وضع فکري او که در اين آثار نيز منعکس است ارتباط کامل مي يابد. از اين شاعر بزرگ آثار مشهوري بر جاي مانده که پارک جوان و گورستان دريايي در نظم و شبي با آقاي تِست و مجموعه مقالات در نثر از آن جمله اند. پل والري سرانجام در بيستم ژوئيه 1945م در 74 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ملک عبداللَّه اولين پادشاه کشور اردن هاشمي در 21 دسامبر سال 1882م در شهر مکه متولد گرديد. پدر وي شريف حسين امير مکه بود. ملک عبداللَّه مقدمات علوم ادبي را در اسلامبول فرا گرفت و در 28 سالگي به عنوان نماينده شهر مکه در مجلس نمايندگان عثماني حضور يافت. وي در سال 1916م همراه پدرش در انقلاب عربي شرکت نمود و پادگان نظامي عثماني در شهر طائف را به تصرف خويش درآورد. در ماه مارس 1921 دولت انگلستان، تصميم به برپايي اميرنشين اردن به سرکردگي امير عبداللَّه گرفت. انتخاب وي نشان دهنده دست پرورده بودن و سرسپردگي او نسبت به دولت انگلستان بود سپس عازم اَمّان گرديد و پس از ملاقات با چرچيلِ وزير وقت مستعمرات انگلستان در بيت المقدس، مقدمات حکومت خود را فراهم ساخت. براساس توافق و پيمان همکاري
انگليس و اردن در سال 1926م نام اين منطقه به مملکت اردنِ هاشمي تغيير يافت و امير عبداللَّه با عنوان ملک عبداللَّه پادشاه اردن زمام امور را به دست گرفت و مدت 25 سال در اين سمت باقي ماند. وي بعد از جنگ جهاني دوم و شکل گيري اسرائيل رهبري اعراب در جنگ با اين رژيم را بر عهده گرفت که نتيجه آن شکست اعراب و تحکيم موجوديت رژيم غاصب اسرائيل بود. ملک عبداللَّه در عين حال به علت دشمني عميق با خاندان سعودي در عربستان به دنبال تصرف سوريه و لبنان و اجراي طرح سوريه کبير بود. و اين مسئله باعث شده بود تا وي بخش هايي از فلسطين را که در جريان جنگ با اسرائيل به تصرف درآورده بود، در اختيار بگيرد و به دنبال يک پارچه کردن اين مناطق، تحت حاکميت اردن باشد. به همين دليل روابط ملک عبداللَّه با همسايگان اردن به دشمني آشکار کشيده شد و او نشست هاي اتحاديه عرب را تحريم نمود. در عرصه بين المللي نيز پادشاه اردن به عنوان يک عامل دست نشانده عمل مي کرد. وي براي برخورداري از کمک هاي امريکا براساس بند چهار دکترين ترومن، با اين کشور قراردادي امضا نمود و از عملکرد امريکا در جهان، حمايت مي نمود. مجموعه مواضع داخلي و خارجي ملک عبداللَّه به مخالفت هاي مردمي و فعاليت فلسطينيان عليه وي انجاميد. از ملک عبداللَّه به عنوان مردي خوش گذران، راحت طلب، بيزار از کارهاي جدي، دوستدار مجالس بحث و مناظره و شيفته بذله گويي در محافل خصوصي، ياد کرده اند. وي سرانجام در 20 ژوئيه 1951م در
مسجدالاقصي توسط يک جوان فلسطيني که مخالف انضمام بيت المقدس و بخش عربي فلسطين به اردن بود، هدف گلوله قرار گرفت و در 69 سالگي کشته شد. پس از وي، پسرش ملک حسين به پادشاهي اردن رسيد.
شرح مناسبت:
پس از اعلام استقلال ويتنام در سال 1945م، هوشي مينِ، رهبر نيروهاي کمونيست اين کشور آمادگي خود را براي مذاکره با استعمارگران فرانسوي جهت انتقال قدرت مسالمت آميز و انعقاد پيمان دوستي و اتحاد با فرانسه اعلام داشت. ولي فرانسوي ها که مطامع استعماري گذشته خود را دنبال مي کردند حاضر به مصالحه نشدند و نخستين دوره جنگ هاي ويتنام بين فرانسويان و ويتنامي ها که از سال 1946 تا 1954م به طول انجاميد، صدها هزار کشته و خسارات سنگين مالي به بار آورد. فرانسوي ها سرانجام پس از تحمل چند شکست خفت بار، به ويژه شکست در نبرد معروف دين بين فو، حاضر به مصالحه و مذاکره شدند و در نتيجه مذاکراتي که در بيستم ژوئيه سال 1954م، با حضور نمايندگان فرانسه، امريکا، چين، انگلستان، شوروي و ويتنام در ژنو انجام گرديد، درباره شرايط متارکه جنگ و تقسيم موقت ويتنام شمالي و جنوبي و انجام انتخابات پارلماني در سراسر ويتنام توافق شد. هرچند اين قرارداد باعث قطع شدن دست استعمار فرانسه از ويتنام گرديد اما به موجب آن، ويتنام در امتداد مدار 17 درجه عرض جغرافيايي به دو قسمت شمالي و جنوبي تقسيم شد. هم چنين بر اساس قرارداد، نيروهاي خارجي بايد خاک ويتنام راترک مي کردند. اما امريکا برخلاف قرارداد ژنو، سربازان خود را براي جنگ با مردم استقلال طلب ويتنام به منطقه اعزام کرد
و از اتحاد دو بخش شمالي و جنوبي ويتنام جلوگيري کرد. در همين زمان با بيرون رفتن فرانسويان از ويتنام، درگيري بين دولت کمونيستي هوشي مينه در شمال با دولت دست نشانده در جنوب آغاز شد و مقدمات ورود امريکا به عرصه جنگ ويرانگر ويتنام را فراهم آورد. (ر.ک: 1 نوامبر)
شرح مناسبت:
ترک ها و يوناني نشين هاي قبرسي از سال هاي قبل در مورد سهم خود در حاکميت اين جزيره، اختلاف و درگيري داشته اند. در اين ميان، ترکيه از ترک ها و يونان از يوناني هاي اين جزيره حمايت مي کردند. در همين گير و دار، کودتاي گارد ملي قبرس و برکناري رهبر يوناني هاي اين کشور از قدرت، باعث شد ارتش ترکيه به بهانه حمايت از ترک هاي قبرس، در بيستم ژوئيه سال 1974م شمالِ ترک نشينِ اين جزيره را که 40 درصد از وسعتِ آن را تشکيل مي دهد، اشغال کند. با اين اقدامِ نظامي ترکيه، قبرس، عملاً به دو بخش ترک نشين و يوناني نشين با دو دولت جداگانه تجزيه شد. بخش شمالي قبرس همچنان در اشغال ترکيه باقي مانده است و مذاکرات رهبران دو بخش شمالي و جنوبي قبرس براي وحدت کشور و ايجاد حکومت واحد، هنوز به نتيجه نرسيده است. هم چنين علي رغم همه پرسي درباره اتحاد دو بخش در اوايل سال 2004م، قبرس به راه حلي براي پايان دادن به اختلافات دست نيافته است.
شرح مناسبت:
با قدرت گيري ناپلئون بُناپارت در فرانسه و آغاز کشور گشايي هاي او، ناپلئون قصد حمله به انگليس را در سر مي پروراند، اما چون نيروي دريايي فرانسه، توان لازم را براي اين کار نداشت، لذا ناپلئون تصميم گرفت که در خارج از اروپا، بر انگلستان لطمه زند. به همين دليل از آن جا که هندوستان مخزن قواي اقتصادي و منبع معيشت انگلستان به شمار مي رفت و سرزمين مصر نيز در مسير هند قرار داشت، ناپلئون نقشه حمله به مصر را
کشيد. در صورت تصرف مصر، هم يک مستعمره بزرگ معادل تمام مستعمرات فرانسه به دست ناپلئون مي افتاد و هم به عنوان يک مرکز نظامي براي حمله به هند مورد استفاده قرار مي گرفت. در آن زمان مصر تحت نفوذ امپراتوري عثماني قرار داشت و توسط امراي مملوک موسوم به مماليک اداره مي شد. درنهايت در 21 ژوئيه 1798م، جنگ ميان فرانسه و مصريان آغاز شد و علي رغم مقاومت مماليک، ناپلئون موفق به فتح مصر گرديد و تا آخر ژوئيه، قاهره نيز به تصرف ناپلئون درآمد. در اين هنگام، در حالي که ناپلئون مشغول ايجاد يک ستاد فرماندهي در نزديکي اهرام مصر بود، قواي دريايي انگليس، نيروي دريايي فرانسه را در سواحل مصر غافل گير کرد و قسمت اعظم ناوگان جنگي فرانسه را منهدم ساخت. اين مسئله باعث عقب نشيني ناپلئون گرديد و پس از چندي به کشورش بازگشت.
شرح مناسبت:
اِرنست ميلر هِمينگوِي نويسنده شهير امريکايي در 21 ژوئيه 1898م در ايالت شيکاگو امريکا متولد شد. وي از کودکي و دوران دبستان احساس کرد که براي ادبيات مستعد است از اين رو از همان زمان، شروع به نوشتن مقالات ادبي و داستان در روزنامه اي که خودِ شاگردانْ اداره مي کردند نمود. او پس از پايان تحصيلات خود، در جنگ جهاني اوّل شرکت جست و سپس خبرنگار جنگي گرديد. همينگوي پس از پايان جنگ و کسب مدال جنگي، نگارش آثار ادبي خود را ادامه داد و با نوشتن رمان هايي چون: خورشيد همچنان مي دمد و وداع با اسلحه، به عالي ترين درجات شهرت رسيد. وي با نوشتن کتاب معروف زنگ ها براي که
به صدا در مي آيند به اوج افتخار رسيد. او در اين کتاب ثابت نمود که ارزش آزادي موقعي معلوم مي شود که مردم فقدان آن را احساس کنند. در همان زمان، همينگوي به دليل فروش تيراژ بالاي کتاب هاي خود و ساخت فيلم از کتاب هايش صاحب ثروت فراواني گرديد و موفق به دريافت جايزه اُسکار نيز شد. اکثر داستان هاي همينگوي با مرگ سر و کار دارد و قهرمانان آن، با مجاهدات زياد، بدون استثنا با مرگ گريبانگير خواهند شد. وي در بيشتر داستان هاي خود نتيجه مي گيرد که انسان نبايد در کردار و رفتار خود حتي يک حرکت برخلاف قانون انجام دهد چرا که قانون، نقضْ ناکردني است. از سوي ديگر وي در برخي آثارش، ذوق ماجراجويي و لذت مغلوب کردن را عرضه مي کند که هر دو سبک وي مورد تقليد نويسندگان قرار گرفت. وي اعتقاد داشت که براي نويسنده نيز سبکي وجود دارد که صورت قانون پيدا مي کند و او نبايد حرکتي بي فايده انجام دهد تا آسيب ببيند. همينگوي سبک شخصي و خاصي را دنبال مي کرد اما نمي توان گفت که اين سبک در همه کتاب هاي او به کار رفته است. وي در سبک خود، ميان تضاد لذت بردن از زندگي و رنج بردن که از آن جدا نيست، به تعادل شخصي دست مي يابد. اين موضوع رانيز نبايد ناديده گرفت که همينگوي دوره افسردگي و ملالي را احساس کرده که زندگي امريکايي پس از بحران اقتصادي امريکا در سال 1929م به آن دچار شد و او را به شرکت فعالانه در جنگ کشانده و
سخنگوي گروهي ساخته، که، به نسل فدا شده معروف گشته است. درباره سبک خاص همينگوي گفتگوي بسيار شده است. سبکي که او را از پيشينيان و معاصران ممتاز مي سازد. به سبب سادگي اعجاب آور و مستقيم و کوبنده، کلمه هاي محاوره اي، جمله هاي کوتاه و بدون وابسته، نشانه گذاري هاي فراوان، مکالمه هاي بدون تصنع و بدون رعايت صنايع لفظي، شرح حوادث چنانکه واقع شده و کوچکترين نکته اي از واقعيت از چشم دور نمانده است. وي در زمان حيات خود به شهرت و افتخار افسانه اي دست يافت و با دريافت جايزه نوبل ادبي در سال 1954م به خاطر نگارش کتاب پيرمرد و دريا، از نفوذي گسترده در ميان نويسندگان برخوردار گشت. همينگوي علاقه مفرطي به شکار داشت و اغلب اوقات به اين کار مشغول بود تا اين که در نهم ژوئيه 1961 در حالي که مشغول تميز کردن تفنگ شکاري اش بود، گلوله اي شليک شد و به زندگي اش خاتمه داد. بدين ترتيب ماجراي مرگ پدرش پس از 23 سال تجديد گرديد. اکثر آثار همينگوي به فارسي ترجمه شده است.
شرح مناسبت:
ليتواني، لتوني و استوني، سه کشور کوچک ساحلي درياي بالتيک هستند که تا قبل از جنگ جهاني اول متعلق به روسيه بودند و با انقلاب کبير روسيه، استقلال خود را باز يافتند. بيش از دو دهه بعد، و در آستانه جنگ جهاني دوم، قراردادي بين آلمان و شوروي منعقد شد که بر اساس آن، کشور لهستان بين دو کشور تقسيم مي شد. پس از چندي، با حمله آلمان به لهستان و تصرف اين کشور استالين نيز براي آنکه از
قافله کشورگشايي عقب نماند، سه کشور استوني، لتوني و ليتواني را در 21 ژوئيه 1940م به تصرف خود درآورد و آنها را ضميمه شوروي نمود. اين سه کشور تا پنجاه سال بعد تحت حکومت اتحاد جماهير شوروي بودند و با فروپاشي شوروي در اوايل دهه 1990م، استقلال خود را بار ديگر اعلام کردند.
شرح مناسبت:
بعد از کشف اتم و آشنايي دانشمندان هسته اي با توانايي و قدرت فوق العاده انرژي هسته اي، به کارگيري و استفاده از آن در زمينه هاي گوناگون مورد توجه قرار گرفت. اما در واقع، اولين استفاده عملي از انرژي هسته اي، در ساختن بمب هسته اي به عمل آمد. نتيجه به دست آمده از قدرت انفجاري و تخريبي آن، باعث شد تا از يک طرف، قدرت هاي سلطه گر با بهره گيري از آن به مسابقه اي تسليحاتي دست زده و جهان را تا مرز جنگ هسته اي به پيش برند و از سوي ديگر، تلاش هاي فراواني به عمل آمد تا از اين انرژي در راه هاي صلح آميز و در جهت پيشرفت صنعت و تکنولوژي استفاده گردد. يکي از اين موارد، بهره گيري از انرژي هسته اي در صنايع کشتي سازي و دريانوردي است. بدين ترتيب در 21 ژوئيه 1958م، اولين کشتي بازرگاني با سوخت هسته اي به آب انداخته شد و عرصه جديدي براي استفاده از انرژي هسته اي را بر روي جهان گشود. اين کشتي بازرگاني، ساوانا نام گذاري شد و در واقع اولين کشتي هسته اي بود که از پهنه اقيانوس اطلس عبور کرد. در حال حاضر کشتي هاي بسياري در سطح درياها و اقيانوس
هاي جهان، با کمک نيروي هسته اي به دوردست ترين نقاط جهان مي روند.
شرح مناسبت:
دهه 1960م را دهه تسخير فضا و آغاز سفر انسان به فضاي کيهاني نيز مي توان نام نهاد و اين عنوان شايد مناسب ترين عنوان براي اين دهه سرنوشت ساز باشد. دانشمندان فضايي شوروي که در سال 1957م با پرتاب نخستين قمر مصنوعي زمين، در تسخير فضا پيشگام شده بودند، در سال 1961م نيز با فرستادن نخستين انسان به فضا دراين مسابقه، پيشتاز شدند. از اين پس رقابت امريکا و شوروي سابق براي تسخير فضا شدت يافت و از سال 1966م، مسابقه براي تسخير کره ماه آغاز شد. امريکا در اين سالْ سفينه اي بدون سرنشين بر روي کره ماه پياده کرد و درصدد اعزام اولين انسان به اين کره برآمد. از سال 1968م به بعد، امريکايي ها به طور محسوسي در مسابقه تسخير فضا بر روس ها پيشي گرفتند و اولين انساني که در سطح کره ماه فرود آمد، يک فضانورد امريکايي بود. سفينه آپولو 11، در روز شانزدهم ژوئيه 1969م با سه سرنشين به فضا پرتاب شد و پس از سه روز سفر و طي بيش از 380 هزار کيلومتر مسافت در مدار کره ماه قرار گرفت. قسمتي از اين سفينه که خود مجهز به موشکي براي برخاستن از سطح کره ماه بود، روز 21 ژوئيه 1969م از سفينه مادر جدا شد و با دو سرنشين بر روي کره ماه فرود آمد. در اين هنگام، يکي از آن دو با نام نيل آرْمِسْتِرانْگْ، نخستين انساني بود که بر روي کره ماه قدم نهاد، در حالي که جريان اين
سفر فضايي را شش صد ميليون نفر به کمک ماهواره ها در سراسر جهان تماشا کردند. آرمِستِرانْگ پس از 21 ساعت و 37 دقيقه توقف در سطح کره ماه و گردش و نمونه برداري و عکس برداري از قسمت هاي مختلف آن، به سفينه مادر بازگشت و نخستين سفر انسان به کره ماه در روز 24 ژوئيه 1969م با مراجعت فضانوردان به کره زمين پايان پذيرفت.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي بلژيک با 30/528 کيلومترمربع در شمال غربي اروپا و در همسايگي کشورهاي هلند، آلمان، لوکزامبورگ و فرانسه واقع شده است. جمعيت آن بيش از 10 ميليون نفر که حدود 90 درصد کاتوليک مي باشند. پايتخت اين کشور شهر بروکسل و داراي واحد پول يورو مي باشد. که بعد از رواج يافتن پول واحد اروپائي، جاي گزين فرانک بلژيک شده است. مردم بلژيک به 3 زبان رسمي فرانسوي، هلندي و آلماني صحبت کرده و از تيره نژادي سفيد هستند. بلژيک در سال هاي آخر قرن هجدهم، تحت تسلط فرانسه بود. در سال 1815، بلژيک با هلند متحد شد. اما اين اتحاد ديري نپاييد و بلژيک در سال 1831 م مستقل گرديد و داراي حکومت سلطنتي شد. رسميت يافتن پادشاهي لئوپولد اول در 21 ژوئيه 1831م به عنوان روز ملي بلژيک مطرح شده است. نظام سياسي اين کشور، مشروطه سلطنتي فدرال، با دو مجلس قانون گزاري است. اين کشور در سال 1945 به عضويت سازمان ملل درآمد. (ر.ک: 4 اکتبر)
شرح مناسبت:
يوهان سباستين ژان باخ موسيقي دان نامدار آلماني در 21 مارس 1685م در آيْزْناخْ آلمان به دنيا آمد. وي از خانواده اي هنرمند بود و پدر و برادرش نيز موسيقي دانان بزرگي بودند. وي زيرنظر برادرش فراگيري موسيقي را آغاز کرد. علاقه به اين هنر در يوهان به قدري بود که قطعاتي را که برادرش براي تمرين به او مي داد در زمان کوتاهي فرا گرفت و پس از چندي، خود در اين فن، به مهارت دست يافت. وي از سال 1723م در لايپْزيک سکني گزيد و تا آخر عمر در آن جا
به اداره امور موسيقي در چندين کليسا مشغول بود. به عبارتي ديگر خط سير زندگي فعال و سازنده باخ از شغل نسبتاً پايين نوازندگي مجلسي آغاز شد تا آن که به رهبري ارکستر دربار آلمان دست يافت. نبوغ باخ به عنوانِ موسيقي دان و آهنگ ساز برجسته قرن هجدهم، در عصر خود شناخته نشد. آهنگ هاي باخ، يک قرن پس از مرگ او به طبع رسيد و اجراي يکي از موسيقي هاي معروف وي، در واقع پس از 100 سال، آغاز تجديد حيات وي بود. آثار باخ در باب موسيقي ديني از لحاظ غنا و عُلُوّ الهام و آهنگ، ممتاز است. باخ به واسطه علاقه شديدي که به مذهب داشت، آهنگ هايي با رنگ ديني مي ساخت که اي مسيح(ع) و روح از آن جمله اند. وي موسيقي را به درجه کمال رسانيد و در راه تعليم موسيقي، شنوايي خود را از دست داد. يوهان باخ سرانجام در 22 ژوئيه 1750م در 65 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از آغاز جنگ جهاني اول و بروز اختلاف بين اتحاد سه گانه شامل آلمان، اتريش و ايتاليا، نيروهاي ايتاليا از متحدين جدا شده و به متفقين پيوستند. ورود ايتاليا به جنگ، اهميت زيادي نداشت، چرا که اين کشور نه داراي صنايع وسيعي بود و نه از قشون و نيروهاي عالي برخوردار بود، بلکه تنها باعث اين مي شد که اتريش عده زيادي از نيروهاي خود را بدون اين که فعاليتي ازخود نشان دهند، در مرزهاي ايتاليا نگه دارد. سرانجام در 22 ژوئيه 1915م، نبرد معروف ايزُونْزو در ناحيه اي کوهستاني به همين نام در ايتاليا بين ارتش هاي ايتاليا و اتريش در گرفت و تا پانزدهم اوت همان سال ادامه يافت. در اين نبرد، در حدود هفتاد هزار نفر کشته شدند که اکثر آن ها ايتاليايي بودند. با اين حال، در پايان جنگ ايزونْزُو، اتريش از ايتاليا شکست خورد.
شرح مناسبت:
پس از استقلال تونس از فرانسه در سال 1956، فرانسه بندر بِيْزرتِ تونس را به عنوان يک پايگاه هوايي در اشغال خود نگه داشت که اين امر با مخالفت تونس مواجه شد. از اين رو، در 17 ژوئيه 1961م نيروهاي تونسي به اين بندر حمله نمودند که با مقاومت نيروهاي اشغال گر فرانسوي مواجه شدند و بيش از 700 نفر از نيروهاي تونسي کشته شدند. در جريان اين نبرد، نيروهاي تونس با ايجاد راه بندان به محاصره پايگاه دريايي و محل استقرار نيروهاي فرانسوي اقدام نمودند، اما فرانسه با اعزام 800 چترباز به اين منطقه، موفق شد در 21 ژوئيه 1961 محاصره را شکسته و بندر بيزرت و اطراف آن را به تصرف
خود درآورَد. دو ماه پس از آن در 18 سپتامبر همان سال دو کشور جهت خروج نيروهاي فرانسوي به توافق رسيدند تا اينکه در سال 1963 پايگاه دريايي بيزرت از نيروهاي فرانسوي تخليه شد.
شرح مناسبت:
بعد از جنگ جهاني دوم، در بيشتر مناطق جهان کشورهايي که به نوعي داراي مشترکات سياسي، فرهنگي و اقتصادي بودند در قالب سازمان ها و پيمان هايي اقدام به امضاي قرارداد مي نمودند. در منطقه حساس خاورميانه نيز در ابتدا قراردادي نظامي تحت عنوان پيمان بغداد به امضا رسيد. آن گاه در جريان کنفرانس سران ايران، ترکيه و پاکستان در استانبول به تاريخ 22 ژوئيه 1964م اعلاميه اي منتشر گرديد که بر اساس آن، سازمان همکاري منطقه اي براي عمران توسط ايران، ترکيه و پاکستان موسوم به آر.سي.دي در شهر استانبول تأسيس شد. از جمله اهداف اين سازمان، توسعه ارتباطات، جهانگردي و امور صنعتي و تجاري بين سه کشور عضو و آشنا نمودن مردم آن ها با فرهنگ يک ديگر مي باشد. از ديگر توافقات حاصله در اين مذاکرات لغو تشريفات رواديد مسافرت و تخفيف نرخ هاي پستي بود. در واقع، اين برنامه ها در راستاي رسيدن به اهدافي کلي تر طرح ريزي شده بود. اهدافي چون ايجاد و تقويت همکاري در زمينه هاي اقتصادي و فرهنگي بين سه کشور و استفاده از امکانات موجود به منظور رشد اقتصادي و اجتماعي منطقه و در نتيجه بالا بردن سطح زندگي مردم کشورهاي عضو. سازمان عمران منطقه اي از سال 1985م با تلاش جمهوري اسلامي ايران به "سازمان همکاري اقتصادي" که اختصاراً "اکو" خوانده مي شود، تغيير نام داد و به دنبال
آن اصلاحات و تغييراتي در تشکيلات آن صورت گرفت. پس از فروپاشي اتحادجماهير شوروي در اوايل دهه 1990م، تعدادي از کشورهاي تازه استقلال يافته تقاضاي عضويت در اين سازمان را نمودند که با پذيرش عضويت 7 کشور، تعداد اعضاي اکو به ده کشور رسيد. اين سازمان حدود 10 مؤسسه تخصصي دارد.
شرح مناسبت:
پيِر کارْلِه دو شامْبْلَن دو مارْيوو، نويسنده و داستان نويس فرانسوي، در هفدهم نوامبر 1688م در پاريس به دنيا آمد و پس از آشنايي با روشن فکران و اهل ذوق و ادب، در هجده سالگي به نمايش نامه نويسي روي آورد. موضوع آثار اوليه او هر چند بسيار عادي و متوسط بود، اما انديشه هاي اصلي و مهمي را که ماريو در آينده در نمايش هاي خود مي پرورانْد، نمودار ساخت. ماريو از اوان جواني، استعداد خود را در تحليل رواني و تعمق در خصوصيت هاي اخلاق بشر آشکار نمود و در اين زمينه، مقاله هايي انتشار داد که اشخاص و صفات خاص آنها از واقع بيني خاص برخوردار بود. ماريو طي سال هاي بعد نمايش نامه هاي متعددي از قبيل غافل گيري عشق، ناپايداري دوجانبه و کمدي جزيره عقل را بر روي صحنه برد و با موفقيت و شهرت فراواني مواجه گرديد. ماريو ساليان دراز نويسنده اي سبُک و جِلف شناخته مي شد، اما برخي ديگر از ادباي زمان پس از وي، او را نويسنده اي مي دانستند، با اصول و مباني فکري تازه و فلسفي و غير متعارف و عميق. امروزه ظرافت طبع و دقت و تيزبيني ماريو در تحليل رواني آشکار گشته است و هر يک از نمايش نامه هاي
او تلاشي شناخته شده است در برافکندن نقاب هايي که حيله ها و قراردادهاي مکّارانه را در خود مي پوشانده است. ماريو، پيچ وخم هايي را که به تدريج در جريان نمايش به وجود مي آورد، ناگهان در پرده آخر از ميان مي برد و معماهاي هيجان انگيز و پرتحرک را به وسيله کشف حيله ها، نيرنگ هاي از پيش طرح شده، تلوّن ها، درددل ها و اعترافات تصادفي حل مي کند. ماريو به سبب معرفت درباره زواياي طبع آدمي و توصيف رنج و درد و به سبب شيوه نگارش، شهرت فراواني دارد. پيِر ماريو سرانجام در 23 ژوئيه 1763م در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
يکي از مسيرهاي مهم ارتباطي استعمار انگلستان با مستعمره بزرگ خود در شبه قاره هند، راه عبور از سرزمين مصر به طرف درياي سرخ و مناطق خاورميانه بود. در اين ميان، ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه براي قطع اين مسير ارتباطي درصدد اشغال مصر و ضربه زدن به انگلستان بود. از اين رو، پس از آن که ناپلئون بُناپارت، بندر اسکندريه مصر را با استفاده از تجهيزات مدرن و به کار بردن حيله و نيرنگ اشغال نمود، به سوي قاهره بزرگ ترين شهر مصر و پايتخت سلسله مماليک، حرکت کرد. در اين هنگام، مراد بيک حاکم قاهره، براي دفاع از اين شهر، با سربازان خود در حومه قاهره و در نزديکي اهرام مصر سنگر گرفت. با رسيدن قواي ناپلئون به نزديکي اهرام، جنگ سختي بين دو سپاه مصر و فرانسه روي داد. در اين نبرد که به جنگ اهرام مشهور است، ارتش فرانسه به دليل برتري تجهيزاتِ خود به پيروزي دست
يافت و فرداي آن روز، سپاه فرانسه به شهر بي دفاع قاهره وارد شد و به حکومت مماليک در مصر پايان داد. ولي پس از پيروزي هاي اوليه در اين عمليات و تصرف بخش بزرگي از خاک مصر و سواحل شرقي مديترانه، بر اثر حملات غافل گيرانه نيروي دريايي انگليس، بخش اعظم ناوگان جنگي فرانسه منهدم شد و ناپلئون عملا در محاصره قرار گرفت. در تابستان 1799م، ناپلئون با شکستن خط محاصره دريايي انگليس به فرانسه بازگشت تا با تجهيزات و نيروي تازه نفسي به صحنه عمليات بازگردد. ولي آشفتگي اوضاع فرانسه پس از انقلاب اين کشور و نارضايتي شديد مردم از حکومت هيأت مديره، ناپلئون را از حمله مجدد به مصر بازداشت و درصدد کسب قدرت مطلق در فرانسه برآمد.
شرح مناسبت:
اوليسيس سيمپسون گرانْتْ، هجدهمين رئيس جمهور امريکا در سال 1822م در ايالت اوهايو به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود در دانشکده نظامي ايالات متحده، در سال 1843م در جنگ مکزيک شرکت کرد ولي در سال 1854م از ارتش استعفا داد و از آن زمان تا سال 1861م به کارهاي مختلفي که هيچ کدام اهميتي نداشتند، دست زد. گرانت با شروع جنگ هاي داخلي امريکا موسوم به جنگ هاي انفصال، بار ديگر به خدمت نظامي بازگشت و بر اثر موفقيت هاي نظامي خود، به فرماندهي کل ارتش ايالات شمالي امريکا منصوب شد. او تا قبل از جنگ هاي انفصال، فرماندهي چندين رشته عمليات سنگين زميني عليه سرخپوستان امريکا را بر عهده داشت و اساساً مخالف موجوديت آنان در کشور بود. گرانت پس از پايان جنگ هاي داخلي، رياست ستاد ارتش امريکا
را بر عهده گرفت و سپس در انتخابات رياست جمهوري سال 1868م امريکا شرکت جست. اوليسيس گرانت در نهايت از اول ژانويه 1869م به عنوان هجدهمين رئيس جمهور ايلات متحده در 47 سالگي وارد کاخ سفيد شد و در يکي از اولين اقدامات خود به سرکوبي سرخپوستان امريکا دست زد. درگيري هاي ارتش امريکا و سرخپوستان که به صورتي کاملاً غافل گيرانه و ناجوانمردانه بر ضد سرخپوستان روي داد منجر به قتل عام تعداد فراواني از سرخپوستان و تار و مار شدن بقيه آنان گرديد. اوج اين درگيري ها در سال 1876م بود که صدها تن از زنان و مردان سرخپوستْ، قتل عام و اجساد آنان در گورهاي دسته جمعي دفن شدند. کشتار اين سالْ خشن ترين و هولناک ترين کشتار سرخپوستان در سال هاي بعد از آغاز جنگ هاي انفصال اين کشور محسوب مي شود. از جمله رخدادهايي که در دوران حکومت گرانت و پس از آن به وقوع پيوست مهاجرت سيل آساي اروپاييان و آسيايي ها به خاک امريکا بود. اين امر بيشتر به دليل مرگ نزديک به شش صد هزار نفر از مردم امريکا و زخمي و معلول شدن بيش از يک ميليون نفر از آنان در جريان جنگ هاي داخلي صورت گرفت که لزوم پذيرش نيروهاي کاري را ايجاب مي کرد. در کنار آن، موج اعتصابات و اعتراضات کارگري در امريکا نيز روندي صعودي طي نمود. به طوري که به موجب يک آمار که بعد از جنگ هاي انفصال امريکا در زمينه تعداد اعتصابات توسط منابع امريکايي منتشر شده، در يک دوره شانزده ساله يعني از سال 1865 تا سال 1881م،
صنايع و کارخانجات امريکا فقط با 500 مورد اعتصاب روبرو بودند. اما ناگهان ظرف چهار سال از 1881 تا 1885م، در حدود 38 هزار اعتصاب، تمام اقتصاد کشور را به لرزه درآورد و هفت و نيم ميليون کارگر و کارفرما در آن شرکت کردند. از اين رو بود که گرانت، سياست جلب مهاجر و واگذاري مشاغل به آنان را در پيش گرفت. اوليسيس گرانت دو دوره تمام و تا سال 1876م رياست جمهوري امريکا را بر عهده داشت، در حالي که در پايان دوران زمام داري، بر اثر فساد در دستگاه حکومت و عدم توانايي در رهبري کشور، محبوبيت خود را از دست داد. گرانت پس از اتمام حکومت خود بر امريکا، به مسافرت در دنيا پرداخت و کتابي به نام خاطرات خصوصي نوشت ولي مرگ او در 23 ژوئيه 1885م در 63 سالگي فرصت را به او نداد تا از استفاده کلان آن، فايده اي ببرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تهاجم سنگين نيروهاي آلمان نازي به شوروي، آلمان ها و روس ها هر کدام نيروي عظيمي را در برابر هم آماده کردند و درگيري هاي وسيعي نيز در اين ميان روي داد. يکي از اين جنگ ها، نبرد کورسْکْ بود که در 23 ژوئيه 1943م در منطقه اوکراين به وقوع پيوست. در اين نبرد، يک نيروي انساني دو ميليون نفري، شش هزار تانک و پنج هزار هواپيما حضور داشتند و در طي آن، بزرگ ترين جنگ تانک ها روي داد. هدف آلمان از شروع جنگ در اين منطقه، جداسازي و تسخير ناحيه کورسک و نيز انتقام شکست در نبرد استالين گراد بود. در اين نبرد خونين علاوه بر کشته شدن بيش از هفتاد هزار آلماني، 2900 تانک، هزار توپ و 1400 هواپيماي آلماني نيز منهدم گرديد. در اين جنگ، به علت دوري فاصله قواي آلمان از پايگاه هاي خود و گشوده شدن جبهه هاي گوناگون ديگر در برابر آلمان ها و نيز فرا رسيدن فصل سخت سرما در منطقه، در نهايتْ ارتش آلمان تار و مار شد و شکست سختي به آلمان وارد آمد. شکست آلمان از شوروي در کلّ نتيجه جنگ تاثير گذاشت و راه را براي شکست هاي بعدي آلمان فراهم نمود.
شرح مناسبت:
از سال 1945 تا 1948م رهبران زمان جنگِ کشورهاي شکست خورده و کساني که با آنها همکاري کرده بودند به عنوان جنايت کاران جنگي و يا خائنين به کشور خود محاکمه شدند و به مجازات هاي سنگين محکوم گرديدند. يکي از اين محاکمات، محاکمه مارشال هانري پُتَن، رئيس حکومت ويشي در جنوب فرانسه و نخست وزير دولتِ
دست نشانده آلمان بود. محاکمه مارشال پُتَن قهرمان معروف نبرد وُرْدَن در جنگ جهاني اول، در روز بيست و سوم ژوئيه سال 1945م در يک سالن کوچک که از کثرت جمعيت، جايي براي نفس کشيدن نداشت آغاز شد. پُتَن در نخستين جلسه دادگاه گفت که چون از طرف مجلس ملي فرانسه به نخست وزيري انتخاب شده و رئيس دولت قانوني فرانسه بوده است، محاکمه او تابع تشريفات خاصي است و اين دادگاه را براي محاکمه خود صالح نمي داند، در غير اين صورت وي تا پايان جلسات دادگاه در اعتراض به اين عمل، خاموش خواهد ماند. ولي دادگاه اعتراض او را رد کرد و بر اساس ادعانامه دادستان دادگاه، محاکمه را آغاز نمود. به موجب اين ادعانامه، تمام اعمال پُتَن ازتاريخ تسليم او به آلمان در ژوئن 1940م و انتقال حکومت از پاريس به ويشي، غيرقانوني بوده و دادستان ضمن برشمردن اعمال پُتَن در دوران حکومت ويشي، او را خائن به فرانسه و ملت فرانسه خواند و براي او تقاضاي صدور حکم اعدام نمود. در نهايت، دادگاه عالي پاريس پس از سه هفته محاکمه و هفت ساعت مشورت، در روز 15 اوت 1945م حکم اعدام پُتَن را صادر کرد، ولي توصيه نمود که به علت کهولتِ سنِ محکوم، از اجراي حکم خودداري شود. ژنرال دوگل رئيس دولت موقت فرانسه، در اجراي توصيه دادگاه، حکم اعدام را به حبس ابد تبديل کرد و پُتَن به زندان انتقال يافت با اين حال، مارشال هانري پُتَن شش سال بعد، در سال 1951م در 96 سالگي درگذشت. (ر.ک؛ 22 ژوئن)
شرح مناسبت:
ملک فاروق فرزند احمد فؤاد پاشا يا فؤاد
اول، پادشاه پيشين مصر، در سال 1920م به دنيا آمد. در آن زمان، حکومت مصر تحت الحمايه انگليس بود. فاروق در پي مرگ پدرش در سال 1936م، در شانزده سالگي جانشين پدر شد. اما چون به سن قانوني نرسيده بود، اداره امور مملکت به شوراي نيابت سلطنت محول گشت. در آغاز جنگ جهاني دوم و درگير شدن عده زيادي از قواي کشورهاي متخاصم در شمال افريقا، مصر نيز به صورت يکي از جبهه ها و پايگاه هاي متفقين به خصوص انگلستان درآمد. پس از جنگ اعراب و اسرائيل و شکست اعراب، مردم مصر که درگير اين جنگ بودند، نسبت به پادشاه خود ملک فاروق دلسرد و بدبين شدند. اين بدبيني در کنار فساد رايج در دستگاه رهبري فاروق، زمينه را براي انجام کودتاي آرام افسران ناراضي مصري آماده کرد. مغز متفکر کودتا، سرهنگ جمال عبدالناصر بود که مقدمات اين حرکت را از سال ها پيش تدارک ديده بود. ولي عبدالناصر و افسران جوان همفکر او، در مراحل نهايي اجراي نقشه کودتا، يکي از افسران ارشد مصري به نام ژنرال محمد نجيب را نيز با خود همراه کردند. سرانجام در 23 ژوئيه 1952م اين کودتا به رهبري ژنرال محمد نجيب و سرهنگ جمال عبدالناصر صورت گرفت و سه روز پس از پيروزي کودتا، ملک فاروق پادشاه مصر که در ميان مردم، محبوبيتي نداشت در 26 ژوئيه مجبور به استعفا شد. هم چنين هم زمان، با الغاي رژيم سلطنتي، نظام جمهوري در مصر به رياست محمد نجيب اعلام شد. رياست جمهوري نجيب دوام چنداني نيافت و پس از آنکه بين کودتاچيان اختلاف افتاد، در نهايت، جمال عبدالناصر
به رياست جمهوري رسيد.
شرح مناسبت:
مصر کشوري است واقع در شمال شرقي افريقا با 997/739 کيلومتر مربع مساحت و بيش از 68/5 ميليون نفر جمعيت. پايتخت مصر قاهره و از شهرهاي مهم آن منصوره، پرت سعيد و اسکندريه قابل ذکرند. دين رسمي مردم مصر اسلام، و مليت و نژاد آنها عربي است. زبان رسمي و خط رايج مصرْ عربي و واحد پول آن ليره است. پيش بيني مي شود که جمعيت مصر تا سال 2025م بيش از 95/5 ميليون نفر خواهد بود. جمهوري عربي مصر داراي دو روز ملي 23 ژوئيه و 6 اکتبر مي باشد. 23 ژوئيه سال روز کودتاي نظامي عليه حکومت پادشاهي ملک فاروق در سال 1952 و زمينه سازي براي اعلام جمهوري در اين کشور مي باشد. دومين روز ملي مصر، 6 اکتبر است که سال روز آغاز جنگ چهارم اعراب و اسرائيل در سال 1973م مي باشد. (ر.ک؛ 28 فوريه)
شرح مناسبت:
سِر داوْدا جاوارا سياست مدار و رهبر گامبيا، از سال 1962م که گامبيا، خودمختاري خود را از انگلستان به دست آورد رهبري اين کشور کوچک افريقايي را بر عهده داشت. او در سال 1965م، پس از کسب استقلال از انگلستان، گامبيا را به عضويت سازمان ملل متحد درآورد و در سال 1966 از سِمَت فرمانداري کل گامبيا به نخست وزيري کشور رسيد. وي هم چنين در سال1970م با تغيير نظام سياسي کشور به رژيم جمهوري، به رياست جمهوري دست يافت. در سال 1981م هنگامي که جاوارا در لندن به سر مي برد، کودتايي عليه وي در گامبيا صورت گرفت که با دخالت نظامي ارتش سِنِگال سرکوب شد و جاوارا مجدداً قدرت را به
دست گرفت. داودا جاوارا در سال 1984م رياست کميته منتخب سازمان کنفرانس اسلامي را براي ميانجي گري در جنگ عراق عليه جمهوري اسلامي ايران برعهده داشت. او سرانجام در 23 ژوئيه 1994م در جريان يک کودتا سرنگون شد و از گامبيا گريخت.
شرح مناسبت:
ملک حسن دوم پادشاه مراکش در 9 ژوئيه سال 1929م در رباط متولد شد. او تحصيلات ابتدايي و دانشگاهي خود را در مراکش به پايان رساند و سپس در نيروي دريايي فرانسه، دوره آموزش ناو جنگي را طي کرد. حسن دوم در فوريه 1961م، به دنبال مرگ پدرش، در 32 سالگي به پادشاهي رسيد و از آن تاريخ به بعد، حاکم مطلق العنان مراکش گرديد. در دوران حکومت ملک حسن، سرکوب مردم مسلمان مراکش، سال به سال افزايش يافت. وي در سال هاي 1970 و 1971م دو کودتاي نظامي را در کشور، کشف و خنثي کرد. مشکل بزرگ مراکش با همسايگانش در سال هاي دهه 1970 و 1980، حق حاکميت بر سرزمين وسيع جنوبي اين کشور بود که تا سال 1976م، صحراي اسپانيا نام داشت. وي پس ازتخليه اين سرزمين توسط اسپانيايي ها، الحاق آن را به مراکش اعلام کرد و پس از چندي با بسيج 350 هزار نفر و ساماندهي راهپيمايي مردمي، به سمت صحرا حرکت نمود. ملک حسن دوم با اين حرکت خود مي خواست از يک سو بدون اعمال قدرت نظامي و با استفاده از نيروي مردمي در خاک صحرا پيش رود و آن را تصاحب کند و از سوي ديگر قدرت جبهه چريکي پوليسارْيو را که براي استقلال صحرا مبارزه مي کرد با نيروي مردمي مهار سازد. اما
اين هدف ميسر نشد و شاه حسن مجبور به جنگ با نيروهاي جبهه پوليساريو گرديد. اين جنگ براي ملک حسن روزانه 1/5 ميليون دلار هزينه در پي داشت و در نهايت، دو طرف به نتيجه مطلوب نرسيدند. ملک حسن مغربي در مدت حکومت خود، چند بار مورد سوء قصد قرار گرفت اما جانِ سالم به در بُرد. او سلطاني مستبد بود که هرگونه مخالفتي را به شدت سرکوب مي کرد و به همين دليل مورد اعتراض مردم اين کشور قرار داشت. ملک حسن از پيشتازان برقراري رابطه با رژيم صهيونيستي بود و حتي نقش ميانجي را ميان اين رژيم و برخي دولت هاي عربي بر عهده داشت. وي سرانجام در 23 ژوئيه 1999م در هفتاد سالگي جان سپرد. پس از مرگ ملک حسن و پايان سلطنت 38 ساله او بر مراکش، پسرش محمد ششم در 36 سالگي جانشين وي شد و در رديف حکمرانان جوانِ منطقه خاورميانه قرار گرفت.
شرح مناسبت:
فزون خواهي دو قدرت بزرگ قرن ششم ميلادي يعني ايران و روم که هر يک سعي داشت سرزمين هاي بيشتري را در اختيار داشته باشد، باعث شد تا در طول ساليان طولاني، بين اين دو امپراتوري، جنگ و درگيري صورت گيرد. يکي از اين جنگ ها، موسوم به جنگ هفت ساله است که در تاريخ نهم سپتامبر 572 م، در زمان امپراتوري ژوستي نين پادشاه روم و به فرمان او براي تسخير پاره اي متصرفات غربي ايران آغاز شد. اما اين جنگ پس از هفت سال در 24 ژوئيه 579 م با شکست روميان به پايان رسيد. اين شکست چنان براي ژوستي نين گران آمد
که از مقام خود استعفا داد و جانشين او با پرداخت چهل و پنج هزار سکه طلا به عنوان غرامت، انوشيروان پادشاه سلسله ساسانيان را حاضر به صلح کرد. با اين حال، با مرگ انوشيروان، جانشين وي هرمز چهارم دوباره جنگ با روميان را آغاز کرد. جنگ هاي طولاني بين ايران و روم حاصلي در برنداشت جز اين که دو قدرت را به ضعف کشاند. در نهايت با ورود اسلام، دو امپراتوري ايران و روم در برابر سپاه اسلام به زانو درآمدند و تسليم شدند.
شرح مناسبت:
کنت کلود هانري دو رووْرُوي معروف به سن سيمون فيلسوف فرانسوي در اول ژانويه 1760م در شهر پاريس به دنيا آمد و در زادگاه خود به تحصيل پرداخت. وي پس از اتمام تحصيلات خود راهي امريکا شد و پس از بازگشت به فرانسه، به مطالعات فلسفي مشغول گرديد. سن سيمون از نخستين کساني است که از ساخت کانال سوئز و کانال پاناما حمايت کرد و شرکت هاي سهامي براي ساخت راه آهن را تأسيس نمود. وي هم چنين طي سال هاي متمادي به نشر افکار و عقايد خود مشغول بود و طرفداراني پيدا کرد. او عقيده داشت که اگر کارگران به آزادي اقتصادي و فکري نائل گردند، نوع حکومت اهميت ندارد. سن سيمون تصور مي کرد استقرار يک نوع مسيحيت جديد، تمام دردها را دوا مي کند و اگر جامعه بشري در استفاده از منابع ثروت زمين، راه خير و درستي در پيش گيرد، خوش بخت خواهد شد، مشروط بر اين که اخلاق جامعه را نيز به راه درست رهبري نمايد. افکار و عقايد سن سيمون در دانشگاه هاي
فرانسه رواج پيدا کرد و در پيدايش مکتب سوسياليسم با هدف تعديل ثروت، مالکيت عمومي و تسلط دولت بر مؤسسات بزرگ اقتصادي و صنعتي به نفع مردم، تاثير زيادي داشت. رواج انديشه هاي سن سيمون باعث شد تا رهبران انقلاب فرانسه به او بدگمان شوند و او را تا نزديک تيغه گيوتين به پيش برند، اما وي به زحمت از اين مهلکه جان به در بَرَد. پيروان وي هواخواه اين بودند که وسايل توليد به مالکيت دولت درآيد، حقوق ناشي از توارث ملغي گردد و زنان به تدريجْ آزادي به دست آورند. سن سيمون در اين راستا معتقد بود که آن چه ما بدان محتاج هستيم، جامعه نو، دين نو و ارزشيابي نويني از عدالت است که ثروت را در دست دولت و کارگران را مستخدمين دولت قرار دهد. سن سيمون مدت ده سال از عمر خود را به مسافرت و تتبّع پرداخت و از سال 1807م، يک سلسله کتاب درباره عقايد علمي و اقتصادي خود نگاشت. افکار فريبنده سن سيمون در ساليان بعد بر انديشه هاي افرادي هم چون يوهان گوته، آگوست کنت و کارل مارکس تاثير نهاد و تفکرات اجتماعي سن سيمون، به نام "سن سيمونيسم"، شهرت جهاني يافت. سن سيمون سرانجام در 24 ژوئيه 1825م در 65 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 24 ژوئيه 1868م جان وسلي هيت، مخترع امريکايي در جريان مسابقه اي که به منظور تهيه نوعي ماده جديدِ ارزان و سبک براي ساختن وسايل بازي ترتيب داده شده بود، موفق به ساخت پلاستيک شد و بدين ترتيب عصر پلاستيک آغاز شد. اين ماده سبک که در برابر عبور جريان برق و آب مقاوم است، امروزه کاربردهاي فراواني در شاخه هاي مختلف علمي و صنعتي دارد.
شرح مناسبت:
فرديناند فون زيپلين، مبتکر آلماني در 23 ژوئن 1838م در آلمان به دنيا آمد. وي علي رغم ثروت سرشاري که داشت، به امور مکانيکي علاقه پيداکرد و اين علاقه در نهايت سبب شد تا وي به اختراع بالن هاي بزرگ قابل هدايت، نائل گردد. اولين بالني که توسط زيپلين با موفقيت ساخته و به فضا فرستاده شد، با يک موتور کوچک به قدرت 32 اسب بخار کار مي کرد. اين بالن، 128 متر طول و يازده هزار متر مکعب گنجايش گاز داشت. فرديناند زيپلين سرانجام در 24 ژوئيه 1917م در 79 سالگي درگذشت اما اختراع او در سال هاي بعد تکميل شد و کار وي ادامه يافت. اعتقاد طراحان هوايي به اين مسئله که کشتي هاي هوايي وسيله اي عملي براي حمل و نقل است موجب شد که در ساليان بعد، مدل هاي مختلفي از آن در بعضي کشورها ساخته شود. دوازده سال پس از مرگ زيپلين، يک نوع از اين کشتي هوايي از آلمان تا نيويورک را در مدت 55 ساعت طي کرد. هم چنين پرواز به دور زمين نيز توسط اين وسيله، طي 21 روز و هفت ساعت انجام شد. اما سوانح هوايي بعدي
که دامنگير اين قبيل کشتي هاي هوايي گرديد، طراحان آن را از توسعه و تکميل اين نوع وسيله حمل و نقل منصرف ساخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ريونو سوکه آکوتا گاوا نويسنده و اديب ژاپني در اول مارس 1892م در توکيو پايتخت ژاپن به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، داستان معروف راشومون را نوشت وي در نوشته هايش خودبينيِ عجين شده با طبيعت انسان را سخت محکوم مي کند، نکته اي که مضمون اصلي تمامي آثار آکوتاگاوا است. رويه وي در مقام نويسنده، از ابتدا مانند آفريننده اي است که نخ هاي سرنوشت رابه جاي صدف کلام خود، در دست دارد. يکي ديگر از آثار وي "زندگي يک ابله" نام دارد. اين کتاب، هم چون صحنه هايي کوتاه در دور نمايي وسيع به هم وصل مي شوند. اجزاي پرشمار، چهره اي واحد ترسيم مي نمايند؛ برتري و تنهايي شاعر، سرمستي آفرينش، شکاکيت سرخورده روشن فکر، خنده نيش دار کسي که به همه چيز حساس است و بزدلي موجودِ اجتماعي. اين صحنه ها مجموعه اي از احساسات، سکوت ها و رنگ ها را تشکيل مي دهد و پس از مدتي تدريس، به روزنامه نگاري پرداخت. مهم ترين شاه کار او، دماغ نام دارد و آثار ديگرش هم چون دختر عنکبوت، اژدها و در بيشه نيز مشهورند. سلامت آکوتاگاوا در سي سالگي رو به ضعف نهاد تا اينکه در 24 ژوئيه 1927م به سبب افراط در خوردن قرص خواب آور در 35 سالگي درگذشت. در واقع بيماري و اختلالات عصبي، دُرست در لحظه اي که الهامات خلاقانه او جهش تازه اي مي يافت، بي آنکه انتظار آن برود که به آخر خطر رسيده باشد، آکوتاگاوا را به گرداب خودکشي افکند. آکوتاگاوا را يکي از
پايه گذاران ادبيات جديد ژاپن مي دانند.
شرح مناسبت:
هارْمنْتْسْ فانْ ريم رامْبرانْدْ، نقاش معروف هلندي، در 25 ژوئيه 1606م در شهر ليد هلند به دنيا آمد. وي از کودکي به نقاشي علاقه داشت و از چهارده سالگي براي فراگيري اين هنر، نزد يکي از نقاشان معروف محلي به شاگردي پرداخت. پس از سه سال کارآموزي، نشانه هايي از نبوغ زودرس در رامبرانْد مشاهده گرديد و با ارائه آثار هنرمندانه خود، در 22 سالگي شهرت زيادي در اين زمينه کسب کرد. رامبراند در کارهاي نخستين خود از سوژه هاي مذهبي، تاريخي، اخلاقي، طبيعي و انساني الهام مي گرفت و به سبک کلاسيک و روش پيشينيان کار مي کرد. زمينه تابلوهاي رامبراند تيره است و در آن ها، هميشه يک کانون نور ديده مي شود که از آن جا روشنايي ساطع است. وي در آثار خود به طبيعت، حيات مي بخشيد و در پديد آوردن سايه روشن، بيش از هر کس ديگري توفيق يافت. پديده سايه روشن، همواره گويا و بيانگر عمده احساسات هنري رامبراند بود و او با کمک اين نور و سايه، سوژه هاي دلخواه خود را تجسم مي داد. از اين رو، هيچ نقاشي مانند او، در سايه روشن و در به کار بردن نور و تاريکي، تامل، مطالعه و دقت نکرده است و هيچ نقاشي نتوانسته است مانند او به کمک چند حرکت ساده قلم مو، در عين برانگيختن نورها و اشکال مناسب و دقيق، خصوصيات رواني و عواطف شخصيت هاي مورد نظر را با قدرت تمام آشکار کند. مجموعه کارهاي رامبراند، بزرگ ترين نمونه بيان حال يک فرد در قالب نقاشي به
شمار آمده است. علت مقبوليت عمومي نقاشي هاي او، خاصيت انساني تابلوهاي اوست. رامبراند علاوه بر نقاشي و پديدآوري بيش از 350 اثر هنري در نقاشي، از حکّاکان بزرگ اروپا نيز به شمار مي رود که تعداد بي شماري لوحه هاي حکاکي از او بر جاي مانده است. اين نابغه نقاشي سرانجام در 18 اکتبر 1669م در 63 سالگي در نهايت شهرت درگذشت.
شرح مناسبت:
آندره شِنْيه، شاعر فرانسوي در 23 اوت 1763م در قُسطنطنيه (استانبول فعلي در ترکيه)، به هنگامي که پدرش کنسول فرانسه در اين شهر بود، زاده شد. وي با کمک مادر يوناني الاصلش، در ادبيات يونان باستان معلومات فراواني کسب کرد و پس از بازگشت به فرانسه و مدتي خدمت در نظام، با ادب دوستان به رفت و آمد پرداخت. شنيه پس از آن، در پاريس با شور و حرارت به کار ادبي مشغول شد و با جمع آوري مدارک بسيار و مراجعه به آثار شاعران يوناني و لاتيني و شرقي، از ادبيات ايتاليايي و انگليسي، معرفتي وسيع به دست آورد. در اين زمان، با آغاز انقلاب کبير فرانسه، وي نيز به جرگه انقلابيون پيوست، هرچند پس از مدتي به دليل مخالفت با به راه افتادن کشتار در فرانسه، از پاريس گريخت. با اين حال پس از چندي به زندان افتاد و بعد از محاکمه اي سريع، به اعدام محکوم شد و سرانجام در 25 ژوئيه 1794م، دو روز قبل از سقوط دوره ترور و وحشت، در 32 سالگي به تيغ گيوتين سپرده شد. آندره شنيه جز چند مقاله سياسي و چند قطعه شاعرانه، چيزي در زمان حيات منتشر نکرد، اما اولين
بار، آثار وي 25 سال پس از مرگش به صورت ناقص منتشر شد و ديوان کامل او با تفسيرات و ديباچه، 145 سال بعد در سال 1940م انتشار يافت. شنيه عاشق اشعار عهد باستان بود و درک عميقي که از شاعران اين عصر داشت، موجب خلق زيباترين و پرشورترين اشعار او گشت. هنر شاعري شنيه، به ويژه مورد علاقه شاعران رمانتيک فرانسه قرار گرفت. شنيه در شعر، به جاذبه و لطف سخن بيشتر از عظمت و شکوه آن توجه دارد. از خشکي و سردي مي پرهيزد و به احساس و هماهنگي در قالب شعر روي مي آورد و خوشاهنگي و دلنشيني و نرمي و لطفي که در قرن هجدهم از شعر فرانسه دور شده بود، به آن باز مي گرداند. آندره شنيه را مي توان آخرين شاعر کلاسيک و اولين شاعر رمانتيک دانست. درباره او گفته اند: راست است که شنيه مرده است، اما با مرگ او، شعري نو در دنياي ادب زاده شده است.
شرح مناسبت:
به دنبال تلاش پيگير و مداوم جورج استيفنسون، مهندس و مخترع انگليسي در ساخت وسيله اي براي انتقال و جابجايي بار، اولين لوکوموتيو بخار در 25 ژوئيه 1814م اختراع شد و در چنين روزي در حضور عده اي از کارشناسان امور صنعتي انگلستان و ديگر کشورهاي اروپايي آزمايش گرديد. جورج استيفنسون اين لوکوموتيو را پس از 15 سال آزمايش درباره نيروي بخار ساخته بود. اساس اين لوکوموتيو، يک ماشين بخار و ديگ بخار بود. بخار تحت فشار از ديگ وارد استوانه ها مي شد و فشار آن، پيستون ها را به پيش مي راند. اين حرکت با ميله هايي
به چرخ هاي لوکوموتيو منتقل مي شد و آن ها را به گردش در مي آورد. علاوه بر اين دستگاه، استيفنسون، ريل راه آهن را طرح ريزي کرد و خط آهني بين دو شهر انگلستان داير نمود. پس از اين اختراع، ريل هاي چدني، جاي گزين ريل هاي چوبي شد و دامنه کاربرد اين وسيله را پس از چندي بسيار گسترده و وسيع نمود. با اين اختراع، تحول تازه اي در ارتباطات بازرگاني و حمل و نقل جهان پديد آمد و هم اکنون به يکي از شاهراه هاي اصلي ارتباط بدل شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در سال 1894، ژاپن، پادشاه کره را به خودداري از پذيرش حاکميت چين برانگيخت و در جنگي که به دنبال اين امر در 25 ژوئيه همان سال، بين چين و ژاپن در گرفت، چيني ها به سرعت مغلوب ژاپني ها که پيشرفته تر و مجهزتر بودند، شدند. در پايان جنگ، پيماني ميان طرفين منعقد شد که به موجب آن، کره ظاهراً مستقل شد ولي در واقع تحت الحمايه ژاپن بود و چينْ جزاير فُرمُز (تايوان)، پسکادور و شبه جزيره ليائوتونگ را به ژاپن واگذار کرد. چندي بعد، ژاپن مجبور شد بر اثر فشار دول غربي، شبه جزيره ليائوتونگ را به چين مسترد کند. جنگ چين و ژاپن زمينه ساز بروز جنگ ميان ژاپن و روسيه در اوايل قرن بيستم نيز شد. زيرا ژاپن با حمله به چين، برخي از پايگاه ها و مواضع روسيه را در اين کشور مورد حمله قرار داده بود.
شرح مناسبت:
پس از آنکه برادران رايْتْ، اولين هواپيما را در 17 دسامبر 1903م در امريکا آزمايش کردند و اولين هواپيماي موتوري که انسان با آن به پرواز درآمد، شکل گرفت، يک خلبان فرانسوي به نام لويي بِلِريو براي اولين بار از فراز درياي مانش عبور کرد. بلريو در روز 25 ژوئيه سال 1909م با يک هواپيماي يک باله که به وسيله موتوري به قدرت 25 اسب بخار حرکت مي کرد، فاصله 36 کيلومتري سواحل فرانسه وجزيره بريتانيا را در 36 دقيقه پيمود. با اين حال، صنعت هواپيماسازي در فاصله سال هاي 1910 تا 1914م با چنان سرعتي پيش رفت که نخستين انواع هواپيماهاي جنگي، در سال هاي جنگ جهاني اول به
کار گرفته شد. اين هواپيماها که ظرفيت دو نفر را داشت، براي بمباران يا ماموريت هاي شناسايي و عکس برداري استفاده مي شد و داراي سرعتي در حدود 200 کيلومتر در ساعت بودند.
شرح مناسبت:
با پايان جنگ جهاني اول در سال 1918م و فروپاشي امپراتوري عثماني، بر طبق معاهده سايکس - پيکو، متصرفات اين امپراتوري بين فرانسه و انگليس تقسيم شد و سرزمين فلسطين نيز تحت قيموميت انگلستان قرار گرفت. بدين ترتيب از 25 ژوئيه 1925م و با آغاز قيموميت فلسطين دولت مردان انگلستان نسبت به تشکيل دولت صهيونيستي در اين منطقه اظهار تمايل کرده و پس از مدتي زمينه انتقال گسترده يهوديان را از نقاط مختلف جهان به سرزمين فلسطين آغاز نمودند. اين وضعيت تا اندک زماني پس از جنگ جهاني دوم، ادامه داشت و بالاخره به اعلام موجوديت رژيم غاصب صهيونيستي در 14 ماه مه 1948 انجاميد. (ر.ک: 13 مه)
شرح مناسبت:
بنيتو موسوليني پس از آن که در انتخابات حزب فاشيست ايتاليا به پيروزي رسيد، توانست با جلب رضايت ويکتورامانوئل سوم پادشاه وقت ايتاليا، به نخست وزيري آن کشور دست يابد. او در اندک زماني، مخالفان خود را سرکوب کرد و کشور را تحت سلطه حزب فاشيست درآورد. با روي کار آمدن هيتلر در آلمان، موسوليني به آلمان نزديک شد و در سال 1939م حمايت رسمي خود را از هيتلر در جنگ جهاني دوم اعلام کرد. وي در سال 1940 آشکارا، ارتش ايتاليا را وارد صحنه هاي جنگ جهاني نمود، اما پس از يک رشته پيروزي ها و شکست ها، سرانجام ايتاليا در سال 1943م توسط متفقين اشغال شد. اين امر باعث شد تا پادشاه ايتاليا در 25 ژوئيه 1943م موسوليني را از نخست وزيري خلع کند. (ر.ک؛ 28 آوريل)
شرح مناسبت:
حملات هوايي آلمان و انگليس عليه يک ديگر از اوايل جنگ جهاني دوم آغاز شد و به تدريج گسترش يافت. به طوري که تعداد کثيري از غير نظاميان دو کشور در اين بمباران ها کشته شدند. در يکي از اين بمباران ها، بندر هامبورگ در آلمان در 25 ژوئيه 1944م هدف حمله بود که در جريان آن، علاوه بر انهدام تعدادي از تاسيسات نظامي و اقتصادي آلمان، ده ها هزار تن از مردم غيرنظامي اين کشور نيز به قتل رسيدند. اين بمباران زماني انجام شد که نيروهاي متفقين حمله گسترده خود را به نيروهاي آلماني از سمت غرب اين کشور آغاز کرده بودند.
شرح مناسبت:
حمله رژيم صهيونيستي به جنوب لبنان، در 25 ژوئيه 1993م بعد از تهاجم سراسري به لبنان در سال 1982، شديدترين عمليات نظامي اين رژيم عليه لبنان بود. رژيم صهيونيستي به بهانه مقاومت مسلحانه مسلمانان جنوبِ اين منطقه در مقابل صهيونيست هاي اشغال گر و مزدوران داخلي آن ها، اين حملات وحشيانه را آغاز کرد. در جريان اين حملات در حدود 130 نفر شهيد، 500 نفر مجروح و بيش از چهارصد هزار نفر آواره شدند. علاوه بر اين، خسارات قابل ملاحظه اي به تاسيسات اقتصادي و مزارع لبنان وارد شد. با وجود اين تهاجم غير انساني، مردم و مبارزان لبناني، به مقاومت خود تا اخراج صهيونيست هاي اشغال گر از جنوب کشورشان در ماه مه سال 2000م ادامه دادند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور جمهوري ليبريا با 97/754 کيلومتر مربع وسعت در غرب افريقا، در کنار اقيانوس اطلس و در همسايگي کشورهاي گينه، سيرالئون و ساحل عاج واقع شده است. بيشتر جمعيت 3 ميليون نفري ليبريا پيرو مذاهب بومي و 16 درصد هم مسلمان مي باشند. پايتخت آن شهر مونروويا و داراي واحد پول دلار ليبريا است. زبان رسمي مردم ليبريا انگليسي و خط رايج آن لاتين است. مليت سکنه ليبريا از قبايل مختلف بومي و نژاد آنها سياه است. پيش بيني مي شود که جمعيت ليبريا تا سال 2025م بيش از 6/5 ميليون نفر خواهد بود. هارپر، بوکانن و گبارنگا از شهرهاي مهم آن است. ليبريا در سال 1822م با حمايت دولت امريکا به صورت سرزميني مستقل براي سياهان امريکا، شکل گرفت و شهر مونروويا به نام رئيس جمهور امريکا، بنا نهاده شد. در سال 1841 قانون اساسي اين کشور تدوين شد و نام ليبريا به معناي سرزمين آزادگان به آن اطلاق گرديد. در 26 ژوئيه 1847 جدايي اين کشور و استقلال آن از امريکا اعلام شد که روز ملي اين کشور نيز مي باشد. نظام سياسي ليبريا، جمهوري چند حزبي با دو مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
جورج برنارد شاو نويسنده معروف ايرلندي، در 26 ژوئيه 1856م در خانواده اي فقير در دوبلين متولّد شد. برنارد در تحصيل شاگرد منظمي نبود، اما در خانه و نزد مادرش آموزش عميقي در موسيقي يافت و در موزه شهر نيز نقاشي آموخت. وي در 20 سالگي راهي لندن شد و سال هاي اوليه را در تنگ دستي گذراند. برنارد شاو در ابتدا به مقاله نويسي روزنامه روي آورد.
تا اين که در سال 1879م به نوشتن داستان و نمايش نامه پرداخت و در آن ها رنج و درد و تيرگي باطن جامعه خود را نشان داد. برنارد شاو پس از نگارش چند رمان، تصميم به چاپ آن ها گرفت ولي ناشري براي آن پيدا نکرد. در اين مدت به روزنامه نگاري، سرودن شعر و پيوستن به دسته هاي سياسي مشغول شد و کم کم با آثار ادبي و نظريه هاي فلاسفه آشنايي يافت. برنارد شاو از سال 1885م و به دنبال همکاري با روزنامه ها و هفته نامه ها به شهرت دست يافت و با اجراي نمايش نامه سرباز شکلاتي در سال 1893 در امريکا، شهرتي فراوان پيدا کرد. وي پس از بهبود اوضاع مالي، سفرهايي به دور دنيا نمود و آثار قلمي فراواني از خود به جاي نهاد. شيوه نگارش برنارد شاو، شيوه اي مستقيم بابياني روشن و صريح و داراي قدرت کلام است. بيان انديشه ها و مباحث خاص او، عاري از سنگيني خطابه اي يا دفاعي است. ذوق، خيال انگيزي، روح بذله گويي و طنزپردازي بر نوشته هايش غلبه دارد و در عين حال، با فصاحت همراه است. ديباچه هاي آثار نمايشي شاوْ، غالباً بسيار مهم و داراي مفاهيم عميق و انديشه هاي آزادي خواهانه است. شاو متفکري است که در زمان خود، بيش از ديگران مورد انتقاد و عيجويي قرار گرفته، اما پيوسته توانسته است از استعداد شگرف خود در حاضر جوابي، استفاده کند و با پاسخ هاي قاطعي به رقيبان جواب دهد که گاه با سخنان تلخ و گزنده همراه بوده است. برنارد شاو را مرد قرنِ خود
به شمار آورده اند. وي داراي بهره هوشي بالا از عادي و معرفتي در همه زمينه ها و نبوغ و قريحه اي بزرگ داشت. استعداد او در شوخي و به مسخره گرفتنِ همه چيز، حتي به نمايش نامه هايي که حاوي افکار جدّي بود، جاذبه اي دلپسند و سرگرم کننده مي بخشيد. شاو پيوسته مي خواست که عامه مردم را به فکر وادارد و در تربيت آنان قدم پيش گذارَد. برنارد شاو در سال 1925م موفق به اخذ جايزه ادبي نوبل گرديد و اين جايزه باعث نفوذ فراوان وي در ميان مردم و مقامات شد. برنارد شاو، علاقه خاصي به دين اسلام داشت و بارها در نوشته هاي خود به بزرگي و اهميت اين آيين پاک اعتراف کرده است. آثار برنارد شاو شامل بيش از 5 نمايش نامه است با ارزش هاي متفاوت و چندين رمان و مقاله ها و رساله هاي فراوان درباره اقتصاد و سياست عصر و نقدهايي درباره موسيقي و تئاتر، نمايش نامه هاي شاو يا ازنوع کمدي است يا تراژدي که مايه اي از کمدي دارد. بعضي نمايش نامه هاي او عبارتند از: شغل بانو وارن، مرد سرنوشت، بشر و حقوق بشر، کاترين بزرگ و ژاندارک مقدس. جنگ جهاني دوم و مرگ همسر و دوستان قديم موجب تيرگي سال هاي آخر زندگي برنارد شاو شد، اما او همچنان به کار ادامه داد و لحظه اي از کنجکاوي درباره چيزهاي تازه دست برنداشت تا اينکه سرانجام در دوم نوامبر 1950 در 94 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ماري کوري فيزيک دان بزرگ فرانسوي در 26 ژوئيه سال 1898م، عنصر جديدي کشف کرد و نام آن را به دليل علاقه اي که به زادگاه خود واقع در پولَند لهستان داشت، پلونيوم گذارد. اما وي و همسرش پيِر کوري به اين کشف قانع نشدند زيرا بقيه ماده اي که بعد از پلونيوم به دست آمد، به مراتب قوي تر و موثرتر از پلونيوم بود. آن ها دوباره به صاف کردن محلول پرداختند تا آنکه ماده جديدي را کشف کردند و آن را راديوم ناميدند. راديوم عنصر عجيبي بود. قدرت راديو اکتيويته آن ميليون ها بار بيش از اورانيوم بود و اين همان چيزي بود که ماري کوري مدت ها درجستجويش بود. راديوم به آساني روي فيلم عکاسي اثر مي گذارد و شدت اين تاثير حتي موقعي که فيلم در کاغذ ضد نور پيچيده شده باشد ديده مي شود. ماري کوري دريافت که راديوم روي بافت بدن اثر مي کند و آن را از بين مي برد. بنابراين مي توان از آن براي معالجه سرطان و ساير بيماري هاي پوستي استفاده کرد. گرمايي که از عنصر راديوم به دست مي آيد به حدي است که مي تواند در هر ساعت يک برابر و نيم وزن خود، يخ را آب کند. اين انرژيِ حرارتي از خودِ راديوم توليد مي شود يعني راديوم به اتم هاي ساده تر تجزيه مي شود و ايجاد گرما مي کند. ماري کوري با اين کشف دنيا را به تکان درآورد و به همراه همسرش، برنده جايزه نوبل فيزيک شد. راديوم در شمار يکي از
گرانبهاترين و کمياب ترين فلزات جهان قرار دارد. هرچند کشف راديوم و ديگر عناصر راديواکتيويته افتخار فراواني براي کوري به ارمغان آورد اما تماس دائم با اين عناصر خطرناک باعث فرسايش سلول هاي بدن ماري کوري گرديد و وي سرانجام در چهارم ژوئيه 1934م با تني رنجور درگذشت.
شرح مناسبت:
به دنبال تأسيس رژيم غاصب صهيونيستي و آغاز جنگ اول اعراب و اسرائيل، ملک فاروق پادشاه مصرنيز دستور حمله به اين رژيم را صادر کرد. اما اين جنگ با شکست مصر مواجه گرديد و مردم اين کشور را نسبت به ملک فاروق به شدت بدبين کرد. اين بدبيني در کنار فساد رايج در دستگاه رهبري فاروق، زمينه کودتاي آرام ژنرال نجيب و سرهنگ جمال عبدالناصر را در 23 ژوئيه 1952م به وجود آورد. سه روز پس از اين کودتا، فاروق در 26 ژانويه 1952م مجبور به استعفا گرديد و رهبران کودتا پسر خردسال فاروق را به سلطنت نشاندند. اما در پي اعلام جمهوري در مصر در 18 ژوئن 1953م، فاروق و خانواده اش از مصر اخراج شدند.
شرح مناسبت:
در سال هايي که استعارگران انگليسي و فرانسوي بر سر تصاحب سرزمين مصر در جدال بودند، کانال سوئز در سال 1869م توسط فرانسه احداث شد و با بهره برداري از اين مسير، راه دريايي ميان اروپا و آسيا کوتاه تر گرديد. تسلط انگلستان و هم چنين فرانسه بر کانال سوئز همچنان ادامه يافت تا اين که در 26 ژوئيه 1956م و در زمان حکومت جمال عبدالناصر، وي براي قطع دست اين دو دولت از اين کانال استراتژيک، کانال سوئز را ملي اعلام کرد. از اين رو، نيروهاي مصري، تاسيسات کانال سوئز را که در مالکيت يک کمپاني مشترک انگليسي و فرانسوي بود اشغال کردند و مديران و راهنمايان مصري، اداره امور کانال و هدايت کشتي ها را از اين آبراه مهم بر عهده گرفتند. در پي اين اقدامِ ناصر، نيروهايي از انگليس، فرانسه و رژيم صهيونيستي،
در 31 اکتبر آن سال، هم زمان به مصر حمله کردند. اما با وجود برتري نظامي اين کشورها در جنگِ سوئز، فشار افکار بين المللي بر دولت هاي متجاوز و نيز مقاومت ملت مسلمان مصر، موجب عقب نشيني اشغال گران از منطقه کانال سوئز شد و اين کانال در اختيار ملت و دولت مصر قرار گرفت.
شرح مناسبت:
جزاير مالديوْ با حدود 300 کيلومتر مربع مساحت در سواحل اقيانوس هند واقع شده اند. جمعيت مالديو در حدود 300 هزار نفر است که عموماً مسلمان مي باشند. پايتخت مالديو، ماله و واحد پول آن روفيا است. اکثريت مردم مالديو مليت سينْهالي و دراويدي داشته و به زبان ديوهي از گروه زبان هاي سينهالي صحبت مي کنند. پيش بيني مي شود که جمعيت مالديو تا سال 2025 بيش از 500 هزار نفر گردد. ساکنان مالديو در قرن دوازدهم ميلادي پذيراي مسلمين شده و اسلام را پذيرفتند. اما در قرن شانزدهم پرتغالي ها و سپس هلندي ها و انگليسي ها اين جزاير را به تصرف خود درآوردند. بعد از جنگ جهاني دوم، ادامه شرائط سخت و تحميل شده از سوي انگلستان به اعتراضات مردمي انجاميد. بنابراين بريتانيا در سال 1948م به مالديو خودمختاري داد و در سال 1953 رژيم سلطنتي لغو و حکومت جمهوري جاي گزين آن شد. سرانجام مالديو بر اثر گسترش مخالفت ها و قيام مردمي، در 26 ژوئيه سال 1965 مستقل اعلام شد و به عضويت سازمان ملل متحد درآمد. 26 ژوئيه روز استقلال اين کشور از استعمار انگلستان به عنوان روز ملي مالديو نيز مي باشد. نظام سياسي مالديو جمهوري با يک مجلس قانون گزاري
است.
شرح مناسبت:
آنتونيو اوليور سالازار نخست وزير سابق پرتغال در سال 1889م به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود در رشته حقوق و اقتصاد به تدريس پرداخت و در سال 1926م پس از وقوع يک کودتاي نظامي در اين کشور به وزارت دارايي برگزيده شد که پس از چند روز به دليل عدم اختيارات کافي استعفا داد. سالازار، در سال 1928م در حالي که کشور، بحران مالي را طي مي کرد به همان مقام دعوت شد و با اختيارات کافي امور دارايي را در دست گرفت. وي سپس در سال 1932 به نخست وزيري رسيد و اين سمت را به مدت بيش از 36 سال حفظ کرد. او اگرچه ديکتاتور مطلق کشور بود اما اصلاحات فراواني در زمينه ارتقاء سطح زندگي، توسعه اقتصادي، بهبود اجتماعي و تعليمات همگاني در کشور به وجود آورد. او پس از به دست گرفتن قدرت تنها حزب سياسي کشور يعني وحدت ملي را سازمان داد و لژيون پرتغال را که جنبش جوانان اين کشور بود ايجاد کرد. سالازار در 16 سپتامبر 1968م پس از اطلاع از ضعف جسماني از نخست وزيري کناره گرفت و در 26 ژوئيه 1970م در 81 سالگي جان سپرد. مشي سالازار، معروف به سالازاريسم مبتني بر ديکتاتوري سياسي و اجتماعي توأم با اصلاحات اقتصادي و تامين رفاه عمومي، پس از مرگ وي نيز ادامه يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ماکسيميليان روبْسْپير، يکي از رهبران انقلاب کبير فرانسه، در سال 1757م در اين کشور به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود، به وکالت پرداخت. وي در جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد و با ورود به مجلس طبقات عمومي فرانسه، مخالفت رسمي خود را با مفاسد لويي شانزدهم، پادشاه اين کشور ابراز داشت. روبسپير در همين اوان، حزب ژاکوِبْن را بنياد نهاد و با ايراد نطق هاي مهيج و بيانات آتشين، مردم محروم و طبقه زحمتکش فرانسه را عليه دستگاه ظالمانه دربار تحريک کرد. هنگامي که لويي شانزدهم از طرف انقلابيون توقيف شده بود، روبسپير با نفوذ خود توانست نمايندگان مجلس را مجبور کند تا لويي را محکوم به مرگ کنند. پس از اعدام لويي شانزدهم، روبسپير اختياردار فرانسه شد و راه اندازي کميته نجات ملي و با تشکيل دادگاهاي انقلابي براي اعدام هاي دسته جمعي، دوره ترور يا وحشت را در فرانسه به راه انداخت. اين دوره يک ساله هنگامي آغاز شد که به دستور مجلسِ کنوانسيون که اداره امور فرانسه را پس از پيروزي انقلاب بر عهده داشت، دادگاهي براي مبارزه با مخالفين حکومت داخليِ انقلاب فرانسه تشکيل شد. اما روبسپير که قصد داشت قدرت را به طور کامل در اين کشور در دست گيرد، با سوء استفاده از اين موقعيت، بسياري از مخالفانِ خود را به تيغ گيوتين سپرد. در دوره وحشت بيش از 17 هزار نفر، بدون محاکمه کشته شدند که در بين آن ها اشخاصي هم چون آنتوان لاوازيه شيمي دان، آندره شنْيِه شاعر معروف فرانسه و حتي دانتون، هم رزم
و دوست نزديک روبسپير نيز وجود داشتند. به همين دليل، اين دوره باعث نارضايتي مردم فرانسه و مخدوش شدنِ چهره انقلاب اين کشور گرديد. سرانجام، در نتيجه خشونت و بي رحمي روبسپير نسبت به مخالفان و بسياري از همکاران و همفکران سابق خود، نقشه اي براي از ميان برداشتن اين رهبر تندرو چيده شد و پس از آنکه او را در 27 ژوئيه 1794م دستگير کردند، بي درنگ به تيغ گيوتين سپردند. با مرگ روبسپير، مردم در 28 ژوئيه آن سال، پايان دوره حکومت ترور را جشن گرفتند.
شرح مناسبت:
ميخائيل يوريويچ لِرْمانْتوف، شاعر معروف روسي در 15 اکتبر 1814م در مسکو به دنيا آمد. وي از کودکي به مطالعه عشق مي ورزيد و به شاعران رمانتيک علاقه بسيار داشت به طوري که از سيزده سالگي به سرودن شعر روي آورد. لرمانتوف در جواني وارد دانشگاه مسکو شد اما درس را نيمه کاره رها کرد و به نظام پيوست. وي مدتي تحت تاثير شرايط محيط نظامي، کار ادبي مهمي انجام نداد، ولي پس از دو سال، دوباره سرودن شعر را آغاز نمود. در سال 1837م زماني که الکساندر پوشکين شاعر بلندآوازه روسي در جريان يک دوئل به قتل رسيد، لرمانتوف نيز با سرودن منظومه اي تحت عنوان مرگ شاعر، مسببين قتل نويسنده بزرگ روسيه و پدر ادبيات اين کشور را رسوا و علناً ايشان را تحقير نمود. انتشار اين اثر خشم اشراف را برانگيخت و در نتيجه، لرمانتوف به قفقاز تبعيد شد. وي درتبعيد، منظومه شيطان و کشيش تازه کار را سرود و در اين دو اثر دو نکته اصلي را به صورتي پرقدرت به کاربرده
است: يکي وصف غم انگيز حال روحي بشر و ديگري توصيف دلپذير طبيعت و حسرت زندگي بدوي و طبيعي و تحقير جوامع متمدن است. احساس شديد ضدمذهبي لرمانتوف در اين آثار موجب شده است که وي صومعه را که از نظر او مظهر يکي از قدرت هاي فاسد جامعه است، برگزيند. لرمانتوف در اثر ديگري به نام قهرمان عصر ما، قهرمان بدبين و نا اميدي را معرفي مي کند که همه درد قرن در خلال تحليل روح غمزده اش احساس مي شود. شيوه نگارش اين مجموعه، با زيباترين و با شکوه ترين نوشته هاي پوشکين قابل قياس است و لرمانتوف را در صف بزرگ ترين و هنرمندترين نثرنويسان روسيه در قرن نوزدهم، به عنوان قرن بزرگ ادبي، جاي داده است. لرمانتوف در واقعه ديگري که به دوئل با پسر سفير فرانسه در مسکو انجاميد، بار ديگر به قفقاز تبعيد شد و هنگامي که براي مدتي به مرخصي آمده بود، بر اثر يک مشاجره، کارش به دوئل ديگري انجاميد که در جريان آن، در 27 ژوئيه 1841م در 27 سالگي کشته شد. لرمانتوف با وجود زندگي کوتاه، آثار فراوان و پرارزشي دارد که او را در مقامي پس از پوشکين قرار مي دهد. اشعار غنايي لرمانتوف، از نيروي احساس عميق و شور فراوان برخوردار است. احساس ناکامي و تنهايي و لحن تحقيرآميز درباره اربابان و ملاّکان و حمايت شديد از حقوق و آزادي فردي، چيزي است که بر سراسر آثار او تسلط دارد. قدرت وصف در آثار منظوم و منثور لرمانتوف، کم نظير است به طوري که درباره او گفته اند: "کسي تاکنون در کشور روسيه
نثري چنين درست و زيبا و شيرين به وجود نياورده است". لرمانتوف از شعراي بزرگ قرن نوزدهم روسيه به شمار مي رود و آثار او در ادبيات اين کشور، مقام ارجمندي دارد.
شرح مناسبت:
فيودور ايوانوويچ تيوتْچِفْ شاعر و اديب شهير روس، در پنجم دسامبر 1803م در يکي از شهرهاي اطراف مسکو در روسيه به دنيا آمد و تحصيلات اوليه را در منزل گذراند. او پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي در رشته زبان شناسي تاريخي، در 19 سالگي به عنوان نماينده سياسي روسيه در مونيخ آلمان منصوب شد و بيست و دو سالِ بعد را در اين کشور سپري کرد. سال هاي زندگي در آلمان براي تيوتچف، دوراني اساسي بود. براي او، اين سال ها، دوران طلايي و تعطيلاتِ دوره عالي جواني بود که در آن توانست به پختگي برسد و خود را از نظر اجتماعي تثبيت کند. تيوتچف طي سال هاي اقامت در خارج از روسيه از حال و هواي فرهنگي رمانتيسم آلمان تاثيرگرفت و انتشار شعرهاي پراکنده او در نشريات روسيه، توجه مردم را در پي نداشت. با پايان دوره ماموريت، تيوتچف به کشورش بازگشت و به سرودن شعر و فعاليت هاي ادبي پرداخت. او درباره طبيعت شعر مي سرود و به قدري در اين مسير پيش رفت که به عنوان بزرگ ترين شاعر طبيعت که روسيه به خود ديده است، مطرح گرديد. اين اشعار اغلب سرشار از اشارات فلسفي اند. اشعار او در آلمان بيشتر تجلي هاي شاعرانه هستند که خاطره لحظه اندوه بار يا شورانگيز خاصي را از عشق مطرح مي سازند. شعر سياسي در مجموعه آثار تيوتچف جايگاه مهمي ندارد. اين
شعرها که گاهي خالي از نيش و کنايه وبذله گويي نيستند در بيشتر اوقات، کمي بيش از سخن سرايي هاي موزونْ در ستايش نقشِ نجات بخشِ روسيه در تاريخ جهان و به بادِ انتقاد گرفتن دشمن غربيْ، تاثيرگذار هستند. اقبال ادبي تيوتچف به دليل روندهاي فرهنگي و تحولات سياسي، نوسان چشم گيري داشته است. او در ميان اهل فن، در مقام بزرگ ترين شاعر شعرهاي تغزّلي قرن، پس از پوشکين، شاعر بزرگ هموطنش قرار دارد. مقام او تا آن اندازه است که او را گوته روسيه دانسته اند. از آثار تيوتچف، تنها يک کتاب به يادگار مانده است، ولي همين کتاب نيز شامل عالي ترين گوهرهاي گنجينه ادبيات روس است. فيودور تيوتچف سرانجام در بيست و هفتم ژوئيه 1873م در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
انسولين،هورموني است که از لوزالمعده مهره داران ترشُّح مي شود و به خون مي ريزد. اين پروتئين بر مقدار قند خون نظارت داشته و مقدارش را ثابت نگاه مي دارد. بالا رفتن مقدار قند خون، عامل محرک ترشح انسولين است. در واقع انسولين، هورموني است که ذخيره و سوخت و ساز مواد قندي بدن را تنظيم مي نمايد. کمبود اين هورمون در بدن، موجب بروز بيماري ديابت مي شود. انسولين براي نخستين بار در 27 ژوئيه 1921م به وسيله فردريک بانتينگ محقق کانادايي و همکارش چارلز بِست کشف گرديد و به همين دليل موفق به اخذ جايزه نوبل پزشکي 1923 شد. (ر.ک: 4 نوامبر)
شرح مناسبت:
در پايان جنگ جهاني دوم، قسمتي از شبه جزيره کره که زيرمدار 38 درجه بود تحت اشغال امريکا و قسمت شمالي آن در تصرف نيروهاي ارتش سرخ شوروي قرار داشت. قرار بود که طي سال هاي پس از جنگ، دو ناحيه شمالي و جنوبي شبه جزيره کره، متحد شوند. ولي همکاري دو دولت عملي نبود؛ زيرا که رهبريِ ناحيه شمال را کمونيست ها بر عهده داشتند و در جنوب، طرفداران غرب بر سر کار بودند. در اين ميان، تلاش براي اتحاد به جايي نرسيد و عاقبت در سال 1948م، تقسيم دو کره به دو کشور مجزّا، صورت رسمي يافت. تا اواسط سال 1949م، سربازان خارجي از هر دو کره خارج شده بودند اما به دنبال ماه ها تحرکات دنباله دار امريکا، سرانجام در 25 ژوئيه 1950م، کره شمالي با هدف اتحاد مجدد به نيمه جنوبي خود، به کره جنوبي حمله ور شد. نيروهاي کره شمالي، در چهارمين روز حمله
به خاک کره جنوبي، سئول پايتخت اين کشور را به تصرف خود درآوردند و پيشروي خود را به طرف جنوب ادامه دادند. در همين حال شوراي امنيت سازمان ملل متحد به پيشنهاد امريکا، تصويب کرد که نيروهاي چند دولت عضوِ آن سازمان جهت مقابله با حمله کره شمالي، به کمک کره جنوبي بشتابند. به دنبال اين تصميم، امريکا و پانزده کشور ديگر، نيروهاي نظامي خود را براي شرکت در جنگ اعزام داشتند و به دامنه جنگ افزودند. با ورود امريکا به اين جنگ، در حالي که کره شمالي در شُرف سقوط بود، امريکايي ها مقدمات انضمام آن را به کره جنوبي فراهم مي ساختند. در اين ميان، نيروهاي کمونيست چين در 20 نوامبر 1950م به عنوان داوطلب وارد ميدان شدند و با ورود دويست هزار نفري سربازان چيني، نيروهاي امريکا و متحدين آنها ناچار به عقب نشيني گرديدند. نيروهاي چيني و کره شمالي تا اواخر ماه دسامبر سال 1950م تقريباً تمام خاک کره شمالي را به تصرف خود درآوردند و روز 28 دسامبر آن سال از مدار 38 درجه و مرز بين کره شمالي و جنوبي گذشتند. جنگ کره از اواسط سال 1951م عملاً متوقف شد و مذاکرات صلح که از ماه ژوئيه 1951م آغاز شده بود، تا سال 1953م به طول انجاميد. در نهايت، قرارداد ترک مخاصمه در 27 ژوئيه سال 1953م به امضا رسيد و نيروهاي متخاصم تا مدار 38 درجه از مواضع يک ديگر عقب نشستند. جنگ کره در مجموع، نزديک به چهار ميليون تلفات نظامي و غيرنظامي به بار آورد. هم چنين از يک صد و شصت هزار نفر از نيروهاي
سازمان ملل متحد که در اين جنگ کشته و زخمي شدند، 142 هزار نفر امريکايي بودند، که بزرگ ترين تلفات نيروهاي امريکايي در يک جنگ خارجي، پس از جنگ اول و دوم جهاني به شمار مي آيد. هرچند پس از پايان جنگ دو کره، پيمان صلح و آتش بس امضا شد و براساس آن، مرزهاي سابق دو کشور پا برجاماند، اما تاکنون قرارداد رسمي صلح ميان دو کشور امضاء نشده است و رقابت بين کره شمالي و کره جنوبي ادامه دارد. با وجود اين، به دليل تمايل مردم اين دو کشور به اتحاد مجدد، تلاش هايي نيز در جهت يک پارچگي دو کره آغاز شده است که دراين راستا، در ژوئن سال 2000م، براي اولين بارْ، رئيس جمهور کره جنوبي به کره شمالي سفر کرد و مردم دو کشور پس از پنجاه سال، به مناطق دو طرف سفر کرد و در دو کشور نيز وزارت وحدت دو کره تأسيس شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از اعدام لويي شانزدهم در 21 ژانويه 1793م، درگيري هاي داخلي در فرانسه ايجاد شد و اختلافات شديدي ميان وارثان حکومت شکل گرفت. در نهايتْ پس از حمله سازمان يافته افراطيون، نمايندگان مخالفْ دستگير يا متواري شدند و از اول ژوئن 1793م، قدرت به طور مطلق در اختيار رهبر تندروها به نام ماکسيميليان روبْسْپِير قرار گرفت. به دنبال آن يک کميته نجات ملي که روبسپير در رأس آن قرار داشت زمام امور فرانسه را به دست گرفت. دوران حکومت کميته نجات ملي که بيش از يکسال به طول انجاميد، يکي از خون بارترين مراحل انقلاب فرانسه است که به دوران ترور يا وحشت معروف شده است. در دوران حکومت کميته نجات ملي در فرانسه، در حدود سي صد هزار نفر بازداشت و حداقل 17 هزار نفر اعدام شدند. مقررات محاکمه و مجازات در اين دوران تغيير يافت و دادگاه هاي انقلابي، ديگر الزامي به رعايت مقررات معمول قضايي نداشتند. حق استيناف و فرجام خواهي از ميان رفت و احکام دادگاه ها، قطعي و لازم الاجرا شد. دادگاه هاي پاريس در عرض يک ماه، 1300 حکم اعدام صادر کردند و دستگاه هاي گيوتين در چند نقطه شهر، هر روز به طور متوسط سر چهل نفر را از تن جدا مي کردند. در دوران حکومت ترور در فرانسه، شورش ايالت ها نيز با خشونت و بي رحمي بسيار سرکوب گرديد و سر هزاران نفر زير گيوتين رفت. اما اين حکومت دوام زيادي نداشت و پس از يکسال و اندي به دنبال قيام عليه روبْسپير و اعدام او در 27
ژوئيه، دوران حکومت ترور پايان يافت. در نهايت، مردم پاريس در شب بيست و هشتم ژوئيه 1794م پايان حکومت وحشت را جشن گرفتند و زندانيانِ در بندِ کميته نجات ملي فرانسه را آزاد ساختند.
شرح مناسبت:
گاسْپارْ مونْژْ رياضي دان معروف فرانسوي در دهم مه سال 1746م در شهر کوچک بون فرانسه به دنيا آمد. او پسر يک کاسب دوره گرد بود و خود نيز تا شانزده سالگي به کار اشتغال داشت. اما پس از مدتي به تحصيل روي آورد و از دانشگاه فارغ التحصيل شد. گاسپار در نوجواني نقشه بزرگي از کشورش ساخته بود که مورد توجه دولت فرانسه قرار گرفت. از اين رو، آن را در فرمانداري به ديوار نصب کردند و همين مسئله باعث فرستادن او به دانشگاه گرديد. مونژ به مطالعه بعضي از شاخه هاي هندسه، جاني دوباره بخشيد و کار وي نقطه شروع شکوفايي فوق العاده آن رشته در سده نوزدهم بود. پژوهش هاي دوران جواني مونْژْ، بسيار متنوع اما نشان دهنده خصوصياتي بودند که نشانه اي از استعداد کامل وي به شمار مي رفتند: از جمله حس تند و تيز درک واقعيت هندسي، علاقه به مسائل عملي، توانايي عظيم تحليل و توجه به جنبه هاي متعدد تحليل هندسي. وي علاوه بر رياضي، در علم شيمي نيز مهارت داشت و از راه تهيه باروت و مواد منفجره، کمک زيادي به انقلابيون فرانسه در جريان انقلاب آن کشور نمود. مونْژْ هم چنين مدرسه پلي تکنيک پاريس را براي پرورش علمي و فني جوانان تأسيس کرد و با مطالعات و کار علمي دقيق، موفق به ابداع هندسه ترسيمي گرديد. هندسه ترسيمي روشي از
ترسيم و حل کردن مسائل سه بُعدي است که به وسيله خطوط و نقاطي که در يک صفحه يعني در يک سطح دو بعدي مي باشد، کشيده مي شود. کار عملي مونژ، رياضيات، فيزيک، مکانيک و نظريه ماشين ها را در برمي گرفت. با اين حال، دانسته هاي ما از جزئياتِ خدمات مونژ به فيزيکْ بسيار ناچيز است؛ زيرا وي هرگز اثر عمده اي در اين زمينه منتشر نساخت. خدمات اصلي مونژ بر نظريه گرما، صوت، برقِ ساکن و نورشناسي متمرکز بودند. وي علاوه بر آن، هم زمان با برخي ديگر از دانشمندان، با اسبابي ساده، موفق به ترکيب آب از هيدروژن و اکسيژن شد. وي هم چنين از ياران و دوستان نزديک ناپلئون بُناپارت بود و در برخي جنگ ها، او را همراهي مي کرد. با تبعيد ناپلئون، مونژ به عنوان مخترع هندسه ترسيمي و نيز مؤسس مدرسه پلي تکنيک، تمام عناوين خود را از دست داد و پس از اخراج از آکادمي فرانسه، تحت تعقيب دولت وقت قرار گرفت. وي در کنار تدريس و فعاليت هاي اجتماعي به تاليف نيز مي پرداخت که کتاب کاربرد آناليز رياضي در هندسه از جمله آثار اوست. گاسپار مونژ سرانجام در 28 ژوئيه 1818م در 72 سالگي جان سپرد. در حالي که با اختراع هندسه ترسيمي که بدون آن، ساخت ماشين هاي مدرن و عمارات عظيم ميسر نيست، ميراث بزرگي از خود به جاي گذاشت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري پرو با 1/285/216 کيلومتر مربع در غرب قاره امريکاي جنوبي، در کنار اقيانوس کبير و در همسايگي کشورهاي اکوادور،، کلمبيا، برزيل، شيلي و بوليوي واقع شده است. جمعيت پرو
بيش از 25 ميليون نفر است که بيشتر آنان کاتوليکْ و از نژاد سرخ پوست و دو رگه سرخ و سفيد مي باشند. پايتخت اين کشور، شهر ليما و واحد پول آن سولِ جديد است. پيش بيني مي شود جمعيت پرو تا سال 2025م در حدود 36 ميليون نفر گردد. مردم پرو به سه زبان رسمي اسپانيايي، کچوا و آيمارا صحبت مي کنند. تروخيلو و چيکلايو از شهرهاي مهم پرو هستند. پرو محل سکونت اقوام متمدني بوده است که در بسياري از علوم و از جمله پزشکي، معماري و صنعت به پيشرفت هايي نائل آمده بودند. در نيمه نخست قرن شانزدهم، اسپانيا اين منطقه را تصرف نمود و از اواخر قرن هجدهم، قيام مردم آزادي خواه عليه اسپانيا آغاز گرديد. پرو که به همراه ديگر کشورهاي امريکاي لاتين جزو مستعمرات اسپانيا بود، در طي مبارزات مردمي به رهبري خوزه سان مارتين و سيمون بوليوار در سال 1821 م آزاد شد و در 28 ژوئيه همين سال، شهر ليما به تصرف استقلال طلبان درآمد. گرچه آزاديِ تمام پرو تا سال 1824م به طول انجاميد. نظام سياسي اين کشور، جمهوري چندحزبي با يک مجلس قانون گزاري است و 28 ژوئيه روز ملي اين کشور نيز به حساب مي آيد.
شرح مناسبت:
در پي امضاي قرارداد سَن استِفانو که به جنگ هاي روس و عثماني در اواخر قرن نوزدهم پايان داد و بر اساس آن بخش هايي از مناطق تحت حاکميت عثماني به روسيه واگذار شد، معاهده تاريخي برلين در پايان کنگره اي به همين نام، در 28 ژوئيه 1878م ميان نمايندگان کشورهاي روسيه، آلمان، فرانسه، انگليس و اتريش
به امضا رسيد. دستور کار اين کنگره، تجديدنظر در پيمان سن استفانو بود و برنامه ريزي و مسئوليت آن هم برعهده بيسمارک، صدراعظم قدرت مند و آهنين آلمان قرار داشت. از تصميمات اين کنگره مي توان به رسميت شناختن استقلال صربستان، مونته نگرو و روماني را نام برد. هم چنين تقسيم بلغارستان به سه قسمت و تجديدنظر در مرزهاي يونان و عثماني از ديگر تصميمات اين کنگره بود. در اين راستا، منطقه بوسني و هرزگوين نيز تحت اختيار و حاکميت اتريش قرار گرفت. برگزاري کنگره برلين، يکي ديگر از موضوعاتي بود که به رهبري و سيادت بيسمارک در ميان دولت مردان اروپايي دامن مي زد. هم چنين با امضاي اين معاهده، قدرتِ سياسي و نظامي آلمان به اوج رسيد و زمينه براي توسعه طلبي اين کشور فراهم شد. در واقع، انعقاد قرارداد برلين در سال 1878م و ايجاد اختلافات جديد مرزي را مي توان يکي از عوامل زمينه ساز جنگ جهاني اول دانست. چرا که بسياري از امتيازهايي را که روس ها در نتيجه معاهده سن استفانو به دست آورده بودند در جريان معاهده برلين از دست دادند و آن امتيازها ميان دولت هاي مدعي و معترض تقسيم گرديد. اين کار باعث خارج شدن روس ها از اتحاد امپراتوران سه گانه و زمينه اي براي دسته بندي کشورهاي اروپايي، قبل از شروع جنگ جهاني اول شد.
شرح مناسبت:
ونسان فان گوگ، نقاش برجسته هلندي در 30 مارس 1853م در هلند به دنيا آمد. وي پس از مدتي تحصيل، به علت فقر، به فروشندگي پرداخت و مدتي نيز در سلک روحانيان مسيحي درآمد. فان گوگ در جواني،
عشق غريبي به نقاشي احساس نمود و بر اثر همين علاقه، به فراگيري اين هنر روي آورد. او که به شدت تهيدست بود، با عدم امکانات به کار پرداخت و بيش از پيش گرفتار تهيدستي مي شد. سرانجام تصميم گرفت که به کاري جز نقاشي نپردازد تا اين که در سال 1880 به يک نقاش ماهر تبديل گرديد. او داراي جنون ادواري و افسردگي بود و اين حالتِ خود را در اوقات نقاشي سپري مي کرد و آثار ارزنده اي به وجود مي آورد. فان گوگ به دليل وسواس زيادي که در نقاشي داشت، اخلاقش تند و همراه با خشم و عصبانيت دائمي بود. با اين حال از نقاشي دست نکشيد و آثار متعددي به وجود آورد. نقاشي هاي فان گوگ در طي سال هاي 1880 تا 1885م، بسيار تيره و تاريکند که شايد بازتابي از مصيبت هاي عاطفي باشد که با آن ها روبرو بوده است. وي در سال 1886 سفري به پاريس داشت. فان گوگ در اين سفر تحت تاثير نقاشان سبک اِمپرسيونيست که در آن، حالات به وسيله رنگ هاي تجزيه شده به نمايش درمي آيند، قرار گرفت و از آن پس آثارشْ روشني و صفاي رنگ تازه پيدا کرد. مهم ترين خدمت فان گوگ به عالم نقاشي، مبارزه با اصول و قواعد رنگ آميزي قديمي در نقاشي بود و خود او نيز سبکي تازه و نو بدعت گذاشت. از فان گوگ آثارمتعددي برجاي مانده که گل هاي آفتابگردان، شب ستاره و سيب زميني خوران شهرتي جهاني دارند. وي در پنج سال آخر عمر خويش بيش از هشت صد تابلو ترسيم کرد
تا اين که سرانجام در 28 ژوئيه 1890م در 37 سالگي خودکشي کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بهانه اي که باعث برافروختن آتش جنگ جهاني اول شد، قتل ولي عهد اتريش فرانسيس فرديناند و همسرش، در روز 28 ژوئن 1914م در جريان سفر او به صربستان (يوگسلاوي) بود. تروريست 19 ساله که پس از تيراندازي دستگيرشد در بازجويي به عضويت در يک گروه سياسي و نيز ارتباط با يک گروه تروريستي در صربستان اعتراف کرد. گفته مي شود دولت صربستان از توطئه قتل ولي عهد اتريش اطلاع نداشت ولي متهم به شرکت در اين توطئه شد. از اين رو، دولت اتريش ضمن آمادگي براي تهاجم نظامي به صربستان، روز 23 ژوئيه 1914م اولتيماتوم شديداللحني به دولت صربستان فرستاد. صربستان براي احتراز از جنگ، قسمت اعظم شرايطي را که دولت اتريش در اولتيماتوم خود عنوان کرده بود پذيرفت، ولي اتريش که قصد تصرف صربستان و دفع خطر گروه هاي مخالف را داشت پاسخ صربستان را قانع کننده تشخيص نداد و در روز 28 ژوئيه 1914م به اين کشور حمله برد. روزي که نيروهاي اتريش به صربستان حمله ور شدند، کمتر کسي تصور مي کرد که جنگ اتريش و صربستان به يک جنگ عمومي در اروپا منجر خواهد گرديد. ولي مهيا بودن زمينه بروز چنين جنگي در آن روز در ميان کشورهاي منطقه، باعث گسترده شدن اين نزاع در سطح جهان به مدت چهار سال شد. بنابراين قدرت هاي بزرگ اروپايي که نسبت به انگيزه ها و اهداف يک ديگر سوءظن داشتندو تمام تلاش خود را براي توليد و جمع آوري سلاح و سازماندهي نيروهاي نظامي به عمل آورده بودند، زمينه را براي دست يابي به اهداف
خود مناسب ديدند. در اين جنگ علاوه بر اتريش و صربستان، کشورهاي آلمان، روسيه، عثماني، انگلستان، فرانسه، و ديگر کشورهاي اروپايي، نه تنها قاره اروپا بلکه ديگر نقاط جهان را محل توسعه طلبي و افزون خواهي خود نمودند. جنگ جهاني اول، سرانجام در يازدهم نوامبر 1918م پايان پذيرفت. (ر.ک: 11 نوامبر)
شرح مناسبت:
پس از شکل گيري سازمان پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو، استالين کوشيد با تأسيس کُمينفُرم يا دفتر اطلاعات احزاب کمونيست اروپا در اکتبر سال 1947م و نيز انعقاد پيمان ورشو، در مقابل اين عمل بايستد. با تشکيل کمين فُرم در ورشو پايتخت لهستان، بلگراد پايتخت يوگسلاوي به عنوان مرکز فعاليت اين تشکيلات انتخاب گرديد. هدف استالين از تعيين بلگراد به عنوان مرکز فعاليت کُمينفُرم، اعمال نفوذ بيشتر در امور اين کشور و مقابله با استقلال طلبي و به تعبير استالين، روش خودسرانه تيتو، رهبر يوگسلاوي در برابر مسکو بود. ولي استالين از اين تدبير خود نتيجه اي نگرفت و تيتو که حکومت خود را مديون استالين نمي دانست حاضر به تمکين در برابر خواسته هاي او نشد. استالين نخست از طريق تهديد و تمرکز قواي ارتش سرخ در مرزهاي يوگسلاوي، درصدد رام کردن تيتو برآمد وچون باز هم نتيجه اي نگرفت، با تشکيل اجلاس فوق العاده کُمينفُرم در ماه ژوئن 1948م، اخراج حزب کمونيست يوگسلاوي از اين سازمان را تصويب نمود و تيتو رهبر يوگسلاوي، به تجديد نظرطلبي و انحراف از اصول مارکسيسم متهم شد. اخراج يوگسلاوي در 28 ژوئيه همان سال عملي شد و طرد اين کشور از بلوک کشورهاي کمونيسم، که نخستين شکاف در دنياي کمونيسم بعد از جنگ جهاني دوم به
شمار مي آمد، با تصيفه هاي خونين در احزاب کمونيست کشورهاي اروپاي شرقي ادامه يافت و عده اي از رهبران پيشين اين احزاب که در گذشته تمايلات ليبرالي و استقلال طلبي از خود نشان داده بودند، به عنوان پيروي از خط انحرافي تيتو و برچسب تجديد نظر طلبي از کار برکنار و سپس دستگير و محاکمه و غالباً اعدام شدند.
شرح مناسبت:
خانم اِتِل ليليان وينيچ نويسنده انگليسي در يازدهم مه 1864م در خانواده اي سرشناس در انگلستان به دنيا آمد و از کودکي با احتياج آشنا شد چرا که در طفوليت پدر را از دست داد و با زحمات مادر که علاوه بر تدريس رياضيات به پرورش فرزندانش نيز مي پرداخت، تربيت گرديد. وينيچ پس از گذران مراحل ابتدايي تحصيل، در هجده سالگي براي ادامه تحصيل عازم آلمان شد. وي در آن جا ضمن تحصيل، در رشته موسيقي نيز به فعاليت پرداخت و آن را به خوبي آموخت. وي هم چنين به فراگيري فلسفه، ادبيات و زبان شناسي پرداخت. وينيچ شيفته پژوهش در ادبيات جهان بود. از اين رو، در سال 1887م سفري به روسيه داشت و در آن جا در رشته ادبيات و زبان روس مطالعات وسيعي به عمل آورد. ارمغان اين سفر و مطالعات پس از آن، ترجمه چندين اثر از نويسندگان شهير روسيه به زبان انگليسي بود. وي چندين سال به کار ترجمه پرداخت تا اين که در سال 1897م در سن 33 سالگي اولين کتاب خود به نام "خرمگس" را منتشر نمود. اين کتاب در اندک زماني به فروش رفت و تجديد چاپ شد. وينيچ با نوشتن اين اثر انساني، قدم
به دنياي نويسندگان گذاشت و اين اثر به زودي به عنوان يک کتاب کم نظير در مطبوعات شناخته شد. وي در اين کتاب، سيماي واقعي و حقيقي انسان هايي را مجسم کرده است که براي کسب آزادي و استقلال و حقوق اجتماعي خود، دست به مبارزه دامنه داري مي زنند و در اين راه از مرگ نيز هراسي ندارند. در حقيقت اين رمان به فعاليت سازمان ايتالياي جوان طي ساليان 30 تا 40 قرن نوزدهم پرداخته است و بيش از آنکه به شورش هاي مردم و قيام هاي مسلحانه بپردازد، به جنبه هاي شخصيتي قهرمان، که فردي انقلابي است، توجه دارد. قهرمان داستان وي، در عرصه مبارزه، اگرچه گاهي از پشتيباني ياران خود محروم مي شود اما يگانه سلاح وي ايمان است. وينيچ در عين حال کسي را يک مبارز واقعي مي داند که در سخت ترين شرايط بدون آنکه در قيد پاداش و يا تحسين ديگران باشد، به ايمان خود وفاداري نشان مي دهد. در کتاب خرمگس، عشق، مقامي ارجمند دارد و با کمک همين قوه است که صفحات پايان کتاب بر روي هم نهاده مي شود و انسان ها را ساعت ها در اندوه مي گذارد. خانم وينيچ هم چنين يکي از اعضاي موثر و فعال جامعه بانوان انگليس بود و مقالاتي که او درباره حقوق اجتماعي و دفاع از مقام زن در مطبوعات نگاشت بسيار مشهور است. وي در طي سال هاي فعاليت خود، آثار متعددي منتشر کرد که جک دايموُنْد، اليويالتام و کفشت را بکن از آن جمله اند. خانم اِتِل ليليان وينيچ سرانجام در بيست و هشت ژوئيه 1960م در
نود و شش سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در 28 ژوئيه 1916م زمين لرزه شديدي در شهر تانْگْ شان در شرق چين به وقوع پيوست. اين زلزله، 7/9 درجه در مقايس ريشتر قدرت داشت و بيش از 600 هزار نفر کشته و صدها هزار مجروح و آواره بر جاي نهاد، هر چند مقام هاي چين تلفات اين زلزله را نزديک به 250 هزار نفر ذکر کردند. اين دومين زلزله بزرگ چين در قرن بيستم و هم چنين بزرگ ترين زمين لرزه اين کشور پس از زلزله سال 1556م به حساب مي آيد که باعث مرگ 830 هزار تن شده بود.
شرح مناسبت:
شارل دهم در سال 1824م پس از لويي هجدهم، پادشاه فرانسه شد و کوشيد تا حکومت مطلقه سلطنتي را باز گرداند. اين اقدام خشم بسياري از مردم را برانگيخت و موجب گرديد تا سلطنت طلبان در سال 1827م اکثريت خود در مجلس را از دست بدهند. از طرف ديگر نارضايتي کارگران پاريس روز افزون مي گرديد. اين امر موجب قيام مردم گشت و منجر به انقلاب ژوئيه و خلع شارل دهم از سلطنت در سال 1830 شد. قيام سه روزه مردم پاريس، در 29 ژوئيه 1830م به پيروزي انجاميد و در 2 اوت همان سال، شارل دهم پس از شش سال سلطنت استعفا داد و 6 سال بعد از آن هم درگذشت. عدم متانت از خصايص اخلاقي شارل دهم بود. تصويب هتک حرمت مقدسات، قانون ضد آزادي مطبوعاتي و نفوذ دادن انجمن کاتوليکان و مواردي از اين قبيل از علل قيام مردمي عليه شارل دهم مي باشند. هم چنين اشغال الجزاير و معاهده سه جانبه با روس و انگليس عليه عثماني
از اقدامات دوره سلطنت شارل دهم بود.
شرح مناسبت:
داگْ هامِرْ شولْدْ، دومين دبيرکل سازمان ملل متحد در 29 ژوئيه سال 1905م در سوئد به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود به تدريس اقتصاد در دانشگاه استکهلم سوئد پرداخت و در سال 1951م معاون وزارت امورخارجه سوئد گرديد. هامر شولد در آوريل 1953م نامزد دبير کلي سازمان ملل متحد شد و به عنوان دومين دبيرکل اين سازمان، راي اکثريت را به دست آورد. وي مجدداً در 1957م به اين سمت برگزيده شد. هامر شولد يکي از معدود دبيران کل سازمان ملل بود که به حقوق کشورهاي جهان سوم توجه خاصي نشان داد. هامر شولد در ايفاي وظايفش خالي از هرگونه محافظه کاري بود. وي در حالي که مي کوشيد در محدوده اختيارات اعطايي منشور ملل متحد و قطعنامه مربوطه انجام وظيفه کند، ولي هيچ وقت ابتکار عمل شخصي را در حل معضلات بين المللي از دست نمي داد. تمام تلاش او آن بود تا در حالي که دوام و ثبات سازمان ملل را حفظ مي کند، به گونه اي انعطاف پذيري در آن آورد تا سازمان بتواند به آساني به مشکلات غيرقابل پيش بيني پاسخ دهد. او در ماجراي بحران کانال سوئز در سال 1956 از مصر دفاع کرد و براي حل و فصل حوادث کشور افريقايي کنگو همت گماشت. هامر شولْدْ به درخواست پاتْريس لومومْبا، نخست وزير کنگو، هزاران نيروي حافظ صلح سازمان ملل را براي پايان دادن به فعاليت هاي گروه هاي شورشي کنگو، روانه اين کشور ساخت و سپس براي ميانجي گري بيشتر در منازعات کنگو در تابستان سال 1960م عازم
اين کشور شد. اما در روز 17 سپتامبر آن سال، هواپيماي هامر شولد در آسمان کنگو هدف آتشبار ضدهوايي گروه هاي شورشي اين کشور به رهبري موسي چومبه قرار گرفت و سرنگون گرديد که به کشته شدن هامر شولد و کليه همراهان انجاميد. او پيش از مرگ به سبب فعاليت هاي صلح دوستانه اش در ماجراي کنگو، موفق به دريافت جايزه صلح نوبل شده بود. پس از هامر شولد، اوتانْتْ به دبيرکلي سازمان ملل منصوب گرديد.
شرح مناسبت:
ژاپن طي سال هاي 1941 تا 1942م توانست کشورهاي تايلند، مالزي، سنگاپور، فيليپين، اندونزي و ميانمار را که تحت الحمايه انگليس، فرانسه و هلند بودند، تصرف کند. در اين راستا و در جريان جنگ دوم جهاني، در روز 29 ژوئيه 1941م دولت ژاپن به عنوان متحد آلمانِ نازي، سربازانِ خود را براي تصرف کشورهاي هند و چين، در سواحل جنوبي اين منطقه پياده کرد. اما با ورود امريکا به عرصه جنگ جهاني دوم و سازماندهي قواي متفقين، ژاپن به تدريج از کشورهاي تحت اشغالش عقب رانده شد و حتي برخي از جزاير خود را از دست داد. سرانجام ژاپن، به دنبال بمباران هسته اي شهرهاي هيروشيما و ناکازاکي توسط امريکا، تسليم متفقين شد و جنگ جهاني دوم پايان يافت.
شرح مناسبت:
بعد از جنگ جهاني دوم، کشورهاي پيروز، براي بررسي نحوه تقسيم غنائم و نيز تعيين تکليف کشورهاي اشغال شده و اخذ تصميم پيرامون نحوه دريافت غرامت هاي جنگي و … جلسات متعددي برگزار نمودند. يکي از اين جلسات با عنوان کنفرانس صلح پاريس در 29 ژوئيه 1946م در کاخ لوکزامبورگ پاريس آغاز به کار نمود و با حضور نمايندگان 21 کشور متفقين رسميت يافت. دستور جلسه، تصويب پيش نويس قراردادهاي صلح با ايتاليا، روماني، مجارستان، بلغارستان و فنلاند بود. اين قراردادها توسط شوراي وزراي خارجه امريکا، انگلستان، شوروي و فرانسه تهيه شده بود. کنفرانس صلح پاريس دو ماه و نيم به طول انجاميد و خودخواهي ها و سهام طلبي هاي بعضي از کشورهاي حاضر در آن باعث شد تا اين جلسات بيشتر به بحث و مشاجره و نسبت هاي توهين آميز و نيز کنايات
و دشنام در لفافه سخن بگذرد. با اين حال کنفرانس پاريس با بستن قرارداد صلح با کشورهاي دول محور موافقت نمود و در مسئله غرامات نيز توافقاتي صورت گرفت. کنفرانس صلح پاريس در نهايتْ در 15 اکتبر 1946م خاتمه يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آژانس بين المللي انرژي هسته اي فعاليت خود را در 29 ژوئيه 1957م با عضويت هشتاد کشور آغاز کرد. اين آژانس که از مؤسسات تخصصي سازمان ملل به شمار مي رود، وظيفه دارد در مورد روش هاي بهتر و امن ترِ استفاده از انرژي هسته اي در مصارف صلح جويانه تحقيق و مطالعه نموده و با در اختيار گذاردن تجارب خود، کشورهاي در حال توسعه را در راه استفاده هاي صنعتي صلح جويانه از انرژي هسته اي، از جمله توليد نيروي برق هسته اي، ياري نمايد. اين سازمان پس از امضاي قرارداد منع گسترش سلاح هاي هسته اي در سال 1968م، علاوه بر وظايف قبلي خود، به صورت بازوي اجرايي سازمان ملل متحد براي جلوگيري از توليد و پخش سلاح هاي هسته اي در کشورهاي امضا کننده اين قرارداد درآمد. سازمان بين المللي انرژي هسته اي، به موجب اين قرارداد، حق بازرسي از تاسيسات هسته اي کشورهاي عضو را دارد. آژانس هم چنين وظيفه دارد با نظارت خود، از تبديل زباله هاي نيروگاه هاي هسته اي و استفاده از آن ها در صنايع نظامي جلوگيري نمايد. تاسال 2002م، تعداد 131 کشور از جمله ايران، عضو اين آژانس بوده اند. مقر آژانس بين المللي انرژي هسته اي در شهر وين پايتخت اتريش واقع است. هرچند آژانس بين المللي انرژي هسته اي وظيفه دارد از توليد، گسترش و پخش سلاح هاي هسته اي در کشورهاي عضو جلوگيري کند، با اين حال در بسياري از موارد، اسير دسيسه بازي ها و زورگويي هاي دولت هاي قدرت مند از قبيل امريکا شده
و تحت فشار آن از وظيفه اصلي خود دور افتاده است. به عنوان مثال با وجودي که جمهوري اسلامي ايران، ضمن عضويت در آژانس و رعايت اصول آن، به دليل ساخت نيروگاه هسته اي تحت فشار آژانس قرار مي گيرد، رژيم صهيونيستي با عدم پذيرش عضويت در آژانس، به توليد و انباشت سلاح هاي هسته اي اقدام مي کند و با حمايت امريکا، بيشتر ازقبل به اين روند ادامه مي دهد.
شرح مناسبت:
برونو کرايْسْکي، سياست مدار برجسته اتريشي در 11 ژانويه 1911م، در يک خانواده يهودي در ويِن پايتخت اتريش به دنيا آمد. وي در 15 سالگي به حزب جوانان سيوسياليست پيوست و با آغاز جنگ جهاني دوم با پناهنده شدن به سوئد، به شغل خبرنگاري پرداخت. کرايسکي در چهل سالگي وارد کابينه شد و در سال 1955م به عنوان وزير مشاور در مذاکرات استقلال اتريش، شرکت جست. وي شهرت سياسي خود را از اوايل 1960م به عنوان وزير امور خارجه اتريش کسب کرد و در سال 1970م به صدر اعظمي اين کشور دست يافت. کرايسکي هم چنين در انتخابات سال 1975 و 1980م نيز بر رقباي خود پيشي گرفت و سمت صدر اعظمي را براي خود حفظ کرد. وي به سراسر جهان سفر نمود تا ويِن را به عنوان يک مرکز بين المللي براي سازمان ملل و محلي براي زمام داران جهاني توسعه دهد. کرايسکي در اوايل 1970م در امور خاورميانه فعاليت داشت و سه هيأت حقيقت ياب بين المللي را که در صدد حل و فصل مسالمت آميز مناقشه اعراب و اسرائيل بودند، رهبري کرد. کرايسکي پيشتاز تشنج زدايي در اروپا بود. او
اولين رهبر غربي بود که ياسر عرفات، رهبر ساف را در سال 1980م به حضور پذيرفت و به سازمان آزادي بخش فلسطين، وضعيت نيمه ديپلماتيک اعطا نمود. همدردي کرايسکي با فلسطيني ها و انتقادات وي از سياست هاي رژيم صهيونيستي، روابط اتريش را با اين رژيم تيره کرد اما در اوايل 1983م، کرايسکي ابتکار اتريش در تلاش براي مبادله زندانيان رژيم صهيونيستي و ساف را آغاز نمود. وي هم چنين در حمايت از هم زيستي شرق و غرب، رئيس جمهور وقت امريکا را به سبب اِعمال مجازات هاي اقتصادي عليه شوروي سابق و لهستان مورد حمله قرار داد. برونو کرايسکي در ماه هاي آخر عمر خود از بيماري قلبي رنج مي برد تا اينکه سرانجام در بيست و نهم ژوئيه 1990م در هفتاد و نه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ليتواني تا قبل از جنگ جهاني دوم به صورت يک کشور مستقل اداره مي شد. اما با آغاز جنگ جهاني دوم و حمله ارتش آلمان نازي به شوروي، نظاميان ارتش سرخ به مقابله با آلمان برخاسته و آن ها را عقب راندند. در حين اين پيشروي، نيروهاي شوروي نواحي وسيعي از کشور روماني را اشغال کردند. هم چنين کشورهاي مستقل استوني، لتوني و ليتواني به تصرف شوروي درآمدند و به جمهوري شوروي سوسياليستي ملحق شدند. سرانجام با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي در اوايل دهه 1990 ميلادي اين کشورها به استقلال رسيده و حکومت مستقلي را تأسيس کردند. ليتواني در شرق اروپا و در همسايگي لهستان، روسيه سفيد و لتوني واقع شده است. (ر.ک؛ 16 فوريه)
شرح مناسبت:
اندونزي از قديم الايام محل سکونت و تجارت بود و در قرن سيزدهم ميلادي، اسلام را پذيرا شدند. در نيمه نخست قرن شانزدهم، پرتغالي ها در اين جزاير مستقر شدند و اين آغازي بود بر حضور استعمارگرانِ اسپانيايي و هلندي. هلندي ها در 30 ژوئيه 1602 وارد اين جزاير شده و ابتدا کمپاني هند شرقي هلند را در همين سال راه اندازي کردند. سپس تجارت اين منطقه و به ويژه ادويه جات آن را در انحصار خود گرفتند. به تدريج تا اواخر قرن 18 تمامي اندونزي به مستعمره هلند تبديل گرديد. به صورتي که از اين کشور به عنوان هند هلند ياد مي شد. سرانجام پس از 350 سال استعمار هلند بر اين کشور، اندونزي به رهبري احمد سوکارنو، به عنوان يک کشور مستقل اعلام موجوديت کرد. (ر.ک: 17 اوت)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ايشِنْدْروف شاعر و اديب آلماني در 30 ژوئيه 1788م متولد گرديد. وي که نام کاملش "ژوزف فري لور بارون فون ايشندروف" بود در خانواده اي اشرافي رشد و نمو نمود. خانواده وي با اعتقادات عميق مذهبي به مشاغل مهم سياسي نيز رسيده بودند اما وي با روحيه لطيف و شاعرانه اي که داشت از خانواده جدا شد و به ادبيات پناه آورد و در اين راه به شهرت رسيد. اعتبار رومانتيسم در اثر 2 جلدي وي تحت عنوان تاريخ ادبيات منظوم آلمان، به اوج مي رسد. بسياري او را آخرين شاعر رمانيتک آلمان مي دانند. از ديگر آثار وي مي توان از کتاب خاطرات يک بيکاره ياد کرد که در سال 1826م منتشر شد و جزو ادبيات عاميانه و فولکلور به حساب مي آيد. اشعار وي هم چنين مورد توجه آهنگ سازان بزرگ قرار گرفته است. ايشندروف در جايگاه يکي از اديبان برجسته قرون هجده و نوزده آلمان، سرانجام در 16 فوريه 1857 در سن 69 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هربِرْتْ مارکوزه متفکر آلماني در 19 ژوئيه 1898م در يک خانواده اشرافي در برلينِ آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسط، در دانشگاه برلين و فرانکفورت به تحصيل فلسفه پرداخت و از فيلسوفاني هم چون مارتين هايْدْگر بهره برد. مارکوزه پس از چندي، به اتفاق تعدادي از هم فکران، مؤسسه پژوهش اجتماعي به نام مکتب فرانکفورت را پايه گذاري کرد و زماني که تحت فشار آلمان نازي مجبور به ترک وطن و مهاجرت به امريکا شد، اين انيستيتو را به آن کشور منتقل نمود. وي در طي ساليان حضور در امريکا به تدريس در دانشگاه هاي آن کشور مشغول شد و به انتشار افکار خود ادامه داد. وي در زمينه اجتماعي بر اين باور بود که انسان بايد از هرگونه قيد و بندي آزاد باشد. مارکوزه در اين راستا، مردم را به انقلاب غريزه ها دعوت مي نمود که اين گونه عقايد اجتماعي و سياسي و اقتصادي، توجه محافل و جوانان در اروپاي غربي و امريکا را به خود جلب کرد. وي خود را منتقد جوامع صنعتي پيشرفته و افشاگر ضعف ها و عوارض مدنيّت امروزي مي دانست. مارکوزه اگرچه يک مارکسيست بود اما مارکسيسم شوروي سابق را خشک و خشن و انعطاف ناپذير مي دانست. او معتقد بود که انجماد و تعصب در ذات مارکسيسم جاي ندارد و بايد با واقعيت منطبق گردد. اين نظريات، وي را به عنوان يک نئو مارکسيست معرفي کرد، گرچه در مطبوعات شوروي از وي به عنوان پيامبر قلابي نهضت چپ ياد مي شد. مارکوزه به اين مسئله اذعان
داشت که وضع و مفهوم پرولتاريا يا طبقه کارگري امروز نسبت به زمان مارکْسْ تفاوت کرده و تجزيه و تحليل طبقاتي جديدي از جامعه را ايجاد کرده است. وي با بيان اين عقايد و انتشار کتاب هايي هم چون قهرمان تمدن، انسان تک ساختي و ضد انقلاب و قيام، در رديف فيلسوفاني هم چون برترانْدْ راسِلْ و ژان پل سارْتْر قرار گرفت. هربرت مارکوزه سرانجام در 30 ژوئيه 1979م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري وانْوآتو، جزايري است با وسعت 12/190 کيلومتر مربع که در مرکز قاره اقيانوسيه در اقيانوس آرام و در شرق استراليا واقع شده است. جمعيت آن 200 هزار نفر بود که اکثراً مسيحي و از نژاد وانوآتويي مي باشند. مردم وانوآتو به 3 زبان رسمي انگليسي، فرانسوي و بيسلاما صحبت مي کنند. پايتخت اين کشور شهر بندري ويلا و واحد پول آن واتو مي باشد. پيش بيني شده است که جمعيت وانواتو تا سال 2025 در حدود 300 هزار نفر خواهد بود. در دهه 1820م گروه هاي مبلغ مسيحي از اروپا به اين کشور روانه شدند و به زودي مهاجرنشين هاي متعددي در آن جا تأسيس شد. از اوايل قرن بيستم، انگلستان و فرانسه با توافق هم، بر اين جزاير حکومت مي کردند. از اوايل دهه 1970 کوشش براي استقلال اوج تازه اي يافت که باعث اعطاي خودمختاري در سال 1974 گرديد. با اين حال مبارزات مردمي ادامه يافت و در نيمه دوم اين دهه، شدت گرفت. سرانجام انگلستان و فرانسه در سال 1980 با استقلال آن موافقت کردند. اين جزاير که قبل از آن، جزاير "هبريد جديد" خوانده مي
شد، با عنوان جمهوري وانتوآتو در جغرافياي سياسي جهان مطرح گرديد. نظام حکومتي آن، جمهوري با يک مجلس قانون گزاري است و 30 ژوئيه علاوه بر روز استقلال، روز ملي اين کشور نيز به حساب مي آيد.
شرح مناسبت:
شارْلْ آگوستين کولِنْ، فيزيک دان فرانسوي، در 31 ژوئيه 1736م در شهر پاريس فرانسه به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات خود، به تحقيق در رشته هاي الکتريسيته و مغناطيس پرداخت. کولن در طي سال هاي بعد تاليفات متعددي نگاشت و قوانين فراواني وضع کرد که امروزه در فيزيک مورد استفاده قرار مي گيرند. قوانيني که در وي فيزيک به وجود آورده، در کتب فيزيک به نام او "قوانين کولن" خوانده مي شود. کولن در طي اکتشافات خود، خواص عقربه مغناطيسي را که تحت تاثير ميدان مغناطيس زمين قرار گرفته باشد شرح داد و از آنجا چنين نتيجه گرفت که بهترين راه براي ساختمان قطب نما آن است که عقربه را به انتهاي نخي متصل سازند و آن را به حال آزاد بياويزند به طوري که بتواند در هر امتدادي که مي خواهد ممتد شود. اين نوع تعليقْ، او را واداشت که درباره انواع مختلف نخ و اندازه گيري آنها مطالعه کند و اين مطالعات در نهايت باعث کشف واختراع ترازوي تاب دار گرديد که در آن، نيروي بسيار کوچکي با استفاده از اين مقاومت، اندازه گيري مي شود. وي از سال 1785 تا 1789، حاصل بررسي هاي خود را که از مجموعه آنها، اکتشاف يکي از اساسي ترين قوانين الکتريسته ساکن نتيجه گرديد، منتشر ساخت. کولن ثابت کرد که قانون جاذبه نيوتني در مورد بار
الکتريکي نيز صحت دارد و جسمي که بار الکتريکي منفي دارد، جسم داراي بار الکتريکي مثبت را به خود جذب مي کند. شارل کولن سرانجام در 31 اوت 1806م در 70 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آنتوان دو سِنْتْ اگزوپِري داستان نويس فرانسوي در 27 ژانويه 1900م در شهر لئون فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به نيروي هوايي فرانسه پيوست و در کنار آن به نويسندگي پرداخت. اگزوپري در 29 سالگي اولين اثر خود را با الهام از وقايع زندگي خود در کتابي به نام پيک جنوب منتشر کرد و با چاپ کتاب هاي بعدي خود، به شهرت دست يافت. اما آن چه سِنْتْ اگزوپري را به شهرت جهاني رسانيد کتاب شازده کوچولو بود که آن را در سال 1943م منتشر نمود. اين کتاب اگرچه براي کودکان نگاشته شده، اما پر از نکات دقيق و عميق رواني و شاه کاري جاويدان است که تصاوير ذهني را با مفاهيم فلسفي درهم آميخته است. زندگي از ديدگاه اگزوپري، حادثه اي بيش نيست چه در قلمرو کار و چه در چارچوب روح و انديشه. در داستان هاي اگزوپري که برگرفته از تجربيات شخصي اوست، وجدان و اخلاقْ حاکم مي باشد و بلندطبعي و شهامت روحي نمايان است. وي اگرچه به عنوان يک خلبان، راه هايي طولاني را در فضا پيمود، اما از زندگي، احساسي مبهم و غم انگيز دارد. وي نويسنده اي شاعر و مخترعي با استعداد و مردي متفکر است. در آثار او تخيل هاي نويسنده اي انسانْ دوست ديده مي شود که در دنياي اخلاق و وجدان به سر مي بَرَد و فلسفه
اش را از عالم عيني و واقعي بيرون مي کشد. از اگزوپري آثار ديگري نيز برجاي مانده که پرواز شبانه، سرزمين آدميان و خلبان جنگ از آن جمله است. آنتوان سنت اگزوپري سرانجام در 31 ژوئيه 1944م در جريان يک ماموريت هوايي بر فراز فرانسه، در هنگامه جنگ جهاني دوم، بر اثر سقوط هواپيمايش، در سن 44 سالگي کشته شد.
شرح مناسبت:
از نيمه هزاره دوم ميلادي کشورهايي چون انگلستان، هلند، پرتغال و اسپانيا به واسطه برخورداري از نيروي دريايي پيشرفته، موفق به کشف و تصرف مناطق گوناگون جهان شده و به استعمار و بهره کشي ظالمانه از ساکنانِ بومي و منابع طبيعي آن مي پرداختند. در اين ميان، توسعه و گستردگي دامنه مستعمراتِ کشور استعمارگر و سلطه جوي بريتانياي کبير در شرق و غرب زمين آن چنان بود که بنا بر ضرب المثل مشهور، آفتاب هيچ گاه در امپراتوري بريتانيا غروب نمي کرد. بنابراين، براي رسيدگي به امور اين مناطق، وزارت مستعمرات در بريتانيا شکل گرفت و توانست با بهره گيري از مأموران و کارگزارانِ خويش، نه تنها به چپاول و غارت منابع طبيعي و محصولات اين مناطق بپردازد، بلکه در ميان طبقات مختلف جوامع به ايجاد اختلاف و تفرقه ديني و مذهبي، قومي و نژادي بپردازد. در اين زمينه مي توان از فروپاشي امپراتوري عثماني، پيدايش مذاهب ساختگي وهابيت و بهائيه و شکل گيري صهيونيسم و رژيم نژادپرست اسرائيل ياد نمود. اما اوضاع بين المللي در قرن بيستم و به ويژه نيمه دوم آن، باعث شد تا در بيشتر کشورهاي تحت ستم، عليه استعمارگران، قيام ها و جنبش هايي بر پا شود که دامنه
آن از جنوب افريقا تا شرق آسيا را در بر مي گرفت. اين جريان در دهه 1960م سرعت بيشتري گرفت. به صورتي که به دهه استقلال موسوم گرديد. در اين ميان استعمارگر پير انگلستان براي رهايي از اتهامات و نيز ارائه چهره بشر دوستانه و در عين حال کم نمودن هزينه هاي دخالت مستقيم، تصميم به انحلال وزارت مستعمراتِ انگلستان گرفت که در 31 ژوئيه 1966 عملي گرديد و استعمار نو جاي گزين آن شد. با اين حال، استعمارگران که سال هاي متمادي در مستعمرات خود حضور داشتند. ضمن وابسته ساختن آنان به خود، مشکلات متعدد نواحي استقلال يافته را به حال خود رها کردند و اين امر به عقب ماندگي بيشتر کشورهاي به استقلال رسيده کمک نمود.
شرح مناسبت:
کشور سوئيس با 41/285 کيلومتر مربع در مرکز اروپا و در همسايگي کشورهاي آلمان، فرانسه، ايتاليا و اتريش واقع است. جمعيت اين کشور بيش از 7 ميليون نفر است که اکثريت قريب به اتفاق آنان مسيحي و عمدتاً کاتوليک مي باشند. بِرْنْ پايتخت و فرانک سوئيس واحد پول اين کشور است. سکنه سوئيس داراي سه زبان رسمي آلماني، فرانسوي و ايتاليايي هستند. نژاد مردم سوئيس سفيد است و اکثريت آنها مليت آلماني دارند. پيش بيني مي شود که جمعيت سوئيس تا سال 2025م بيش از 7/5 ميليون نفر خواهد بود. زوريخ، ژِنِوْ و لوزان نيز از شهرهاي مهم سوئيس مي باشند. سرزمين سوئيس، از قديم الايام مسکوني بوده است. در قرون اوليه بعد از ميلاد، اين منطقه تحت حکومت خاندان هايي چون هاپسبورگ و ساووا قرار گرفت. در اواخر قرن 13 حمله خاندان هاپسبورگ باعث شد
تا در اول اوت 1291م ميان سه منطقه اوري، اونترالدن و شويتس قرارداد تشکيل اتحاديه به امضاء برسد. اين اتحاديه در واقع اساس کنفدراسيون سوئيس قرار گرفت. در سال 1315م اتحاديه فوق، بر خاندان هاپسبورگ پيروز شد و کشور امروزي سوئيس شکل گرفت. سوئيس در قرن 15 به عنوان يکي از قدرت هاي نظامي اروپا مطرح بود. اين کشور در طي جنگ هاي سي ساله (1618 - 48م) در اروپا، بي طرفي خود را حفظ کرد. از اين رو در اول اوت سال 1648م در پيمان صلحي که در پايان جنگ ها منعقد گرديد، استقلال سوئيس به رسميت شناخته شد. نظام سياسي حاکم بر کشور اروپايي سوئيس دولت فدرال با دو مجلس قانون گزاري است. اول ماه اوت سال روز تشکيل هسته اوليه سوئيس در سال 1291م روز ملي سوئيس نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
ملکه ماري آنتوانت همسر لويي شانزدهم پادشاه فرانسه و دختر ملکه اتريش در اولين روز اوت 1755 متولد گرديد و پس از گذراندن دوران کودکي، بنابر مصالح سياسي، قبل از آنکه به پانزده سالگي برسد، به عقد لويي شانزدهم که ولي عهد فرانسه بود، درآمد. در واقع اين ازدواج، ضمانتي براي حفظ اتحاد ميان اتريش و فرانسه به حساب مي آمد. ملکه ماري آنتوانت در يکي از حساس ترين لحظات تاريخ فرانسه، به عنوان بانوي نخست در اين کشور حضور داشت. در زماني که فرياد اعتراض و غوغاي انقلاب، سراسر فرانسه را در برگرفته بود و تا ديوار کاخ هاي سلطنتي نيز پيش آمده بود، ملکه آنتوانت و ساير درباريان، بدون اعتنا و حتي بدون اطلاع از اوضاع اجتماعي و
مشکلات مردم، به خوش گذراني هاي زودگذر، ول خرجي هاي افراطي و توجه به زيورها و تجملات مشغول بودند. در حقيقت، دوري از جامعه و قرار داشتن در حصار دربار و غوطه ور بودن در زندگي مادي، آنچنان لويي شانزدهم و ملکه جوانش را فراگرفته بود که دنياي ساختگي در اطراف خود را مطابق با واقعيات مي دانستند. در مورد نقش ملکه آنتوانت در ايجاد انقلاب فرانسه نيز مطالبي گفته شده است. اثر تلقينات ملکه و اطرافيان وي در محدود ساختن اختيارات مجلسِ فرانسه، برکناري وزير دارايي فرانسه که برنامه هاي اصلاحي وي منافع اکثريت جامعه را دربرمي گرفت و مخالفت با شکل گيري مجلس مؤسسان به جاي مجلس طبقات سه گانه، از آن جمله است. اوج گيري انقلاب فرانسه، باعث شد تا لويي شانزدهم و ملکه آنتوانت در شب بيستم ژوئن 1791م با لباس مبدل و به وسيله يک کالسکه بزرگ از پاريس خارج شوند. اما پس از شناسايي توسط انقلابيون، به پاريس باز گردانده شدند و اين بار تحت الحفظ در کاخ سلطنتي زنداني گرديدند. کمتر از يک سال بعد، در آوريل 1792م مجلس فرانسه به اتريش اعلام جنگ داد اما شکست هاي اوليه فرانسه باعث بروز شايعاتي شد که براساس آن، ملکه آنتوانت نقشه هاي جنگي را در اختيار اتريش قرار داده است. اين وضعيت، اضمحلال رژيم سلطنتي را تسريع بخشيد و کنوانسيون (مجلس) فرانسه در 21 سپتامبر 1792م الغاء رژيم سلطنتي و استقرار نظام جمهوري را تصويب نمود. اين مجلس هم چنين وجود لويي و ملکه را خطري براي جمهوري قلمداد نمود و به اعدام آنها رأي داد. به اين ترتيب
لويي شانزدهم در 21 ژانويه 1793م در 39 سالگي اعدام گرديد و ملکه آنتوانت که تا چندي قبل از آن، به عالم فخر مي فروخت و جلال و جبروت وي چشم ها را خيره مي کرد، به جرم مشارکت در جنايات همسرش لويي شانزدهم، ترغيب وي به کشتار مردم، حيف و ميل اموال عمومي، سوء استفاده از موقعيت، مکاتبه با دشمنان انقلاب فرانسه، توطئه عليه کشور و شدت عمل در برابر انقلابيون، به اعدام محکوم گرديد. ماري آنتوانت سرانجام در شانزدهم اکتبر 1893م در 38 سالگي براي اعدام به گيوتين سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هِرْمان مِلْويل، اديب معروف امريکايي در اول اوت 1819م از پدري انگليسي و مادري هلندي در نيويورک امريکا به دنيا آمد. ورشکستگي و مرگ پدر و عطوفت مبالغه آميز مادر موجب شد که ملويل سراسر عمر را در کشمکش هاي روحي - احساسي به سر بَرَد و اين مسائل در آثارش انعکاس يابد. هرمان از نوجواني داراي شوق حادثه جويي گرديد و در نوزده سالگي به عنوان يک ملوان ساده، کار بر روي کشتي را آغاز کرد. اما زندگي دشوار در بندر، رفتار خشونت آميز فرماندهان و سختگيري همکارانش، اولين سرخوردگي ها را در او پديد آورد. وي در طي سفرهاي بعد تصميم گرفت تا ماجراهاي مسير را يادداشت کند که اين امر به نگارش دو کتاب خاطرات انجاميد. وي در اين کتاب ها، خاطره هاي دل انگيزي مطرح مي نمايد و شوق خود را به افق هاي دور دست و شکوه و جلال بکر و وحشيانه طبيعت نمودار مي سازد؛ شکوهي که حتي از قلمرو افسانه نيز پا فراتر گذارده و به فضاي نامتناهي رسيده است. اين دو کتاب، پيروزي و موفقيت زيادي به دست آوردند و ملويل با خلق داستان هاي مربوط به ديار دور دست و بيگانه، مبتکر شيوه ادبي و هنرمندانه اي گشت که بعدها نويسندگان نام آوري از آن تاثير پذيرفتند. وي در سال 1849م کتاب مارْدي را به صورت هجوي نيش دار از زندگي اقتصادي جامعه غرب و مذهبِ آميخته با سالوس و ريا نگاشت که جنبه کنايه اي کتاب درباره مردم پرمدعاي نيويورکْ، مورد پسند خوانندگان قرار نگرفت. ملويل چندي بعد،
شاه کار خود، موبي ديک را نگاشت که تمثيل و نشانه اي است از مردي عصيان زده در برابر قدرت شرّ و مصمم به خلع سلاح کردن اين قدرت و غلبه بر آن. ارزش اين کتاب به سبب قصه مرموز و پيچيده و دشوار به صورت معماهاي هيجان زده، بسيار دير شناخته شد و اظهارنظرهاي انتقادي و ترجمه هاي فراواني از آن صورت گرفت. ملويل در سال 1876م داستان بزرگ فلسفي و منظوم خود را به نام کِلْرِل منتشر کرد. کِلْرِل شامل رؤياهاي مبهم از آشتي با عالم خلقت مي باشد که هنوز هم نامفهوم و تاريک مانده است. هرمان ملويل سرانجام در 28 سپتامبر 1891م در 72 سالگي درگذشت. ملويل امروزه به عنوان يکي از بزرگان ادب امريکا شناخته مي شود، در حالي که به علت ابهام و جنبه هاي تمثيلي و اشاره اي آثارش، در زمان حيات ناشناخته باقي ماند.
شرح مناسبت:
شارْلْ پيِر بودْلِر، شاعر معروف فرانسوي در 28 اوت 1821م در پاريس به دنيا آمد. پدرش نقاش و هنردوست بود و ذوق هنري را از کودکي در پسر ايجاد کرد. شارل پيِر در کودکي پدر را از دست داد و با ازدواج مجدد مادر، طبعي ناسازگار و عاصي و هيجان زياده از حد که گاه به مرز ديوانگي مي رسيد، در بودلر ايجاد شد. بودلر در جواني وارد دانشکده حقوق گرديد و پس از آشنايي با عالم شعر و ادب، ذوق و استعداد هنري خود را پرورش داد. وي در سال 1840م ديوان خود را منتشر کرد اما به اتهام ضد اخلاقي بودن اشعارش مورد تعقيب قرار گرفت. بودلر در سال هاي
پاياني عمر، اسير طلبکاران شد و در نهايت پس از دوره بيماري و فلج، سرانجام در اول اوت 1867م در 46 سالگي درگذشت. سراسر زندگي بودلر با عصيان نسبت به قراردادهاي جامعه همراه بود. از اوان جواني تمايلات شديد و سرکوفته اي داشت که او را به قدرت جهاني شر، معتقد ساخته بود. در نظر او، نيروي شر چون سرنوشتي تغييرناپذير بر بشر حکم فرمايي مي کند و در قلب آدمي دوزخي جاي مي دهد که او را به راه بدي مي کشاند. اين تقدير غم انگيز بر سراسر زندگي و اشعار بودلر سايه اي اهريمني افکنده است. بودلر جنبشي تازه در عالم شعر پديد آورد و به آن زيبايي خاصي بخشيد در حالي که به کلي با زيبايي هاي گذشته، تفاوت داشت. او ميان رنگ و بو و صدا ارتباطي پنهاني دريافته بود، پيوسته در جستجوي موسيقي کلام بود که با قدرت ابداع و نيروي بيان توانست به آن دست يابد. بودلر در يک جمله و گاه در يک کلمه، دنيايي از شور و هيجان و آرزو و اشتياق به خواننده القا مي کند. بودلر از شاعراني است که با گذشت زمان، افتخار و شهرتي بيش از آنچه در دوران زندگي داشته اند به دست آورده اند. به طوري که مي توان گفت وي به قرن بيستم بيشتر از قرن نوزدهم تعلق دارد و حتي برخي بر اين عقيده اند که مهم ترين شاعر قرن خود به شمار مي آيد. نهضت سمبوليسم و نمادگرايي از بودلر سرچشمه گرفت و هر روز نفوذش در فرانسه و خارج از آن گسترش يافت بي آنکه ذره اي
از آن کاسته شود. حيات کوتاه بودلر سراسر با رنج و تلخي و بدبيني آميخته بود و او براي فرار از حقايق تلخ زندگي به دامان مواد مخدر پناه برد. از بودلر آثار متعددي برجاي مانده که ديوان گل هاي رنج، عصيان مرگ، بهشت هاي مصنوعي و شعرهاي کوتاه منثور از جمله مهم ترين آنهاست.
شرح مناسبت:
دو روز پس از حمله اتريش به صربستان و آغاز جنگ جهاني اول در 28 ژوئيه 1914م، دولت روسيه اعلام داشت که از استقلال و تماميت ارضي صربستان در مقابل اتريش حمايت خواهد کرد. از اين رو، در 31 ژوئيه همين سال، کشور روسيه و اتريش، هر دو اعلام بسيج عمومي کردند. روز بعد در اول اوت 1914م، آلمان که مترصّد فرصتي براي آغاز جنگ با روسيه و توسعه قلمرو امپراتوري خود به طرف شرق بود به روسيه اعلان جنگ داد و قريب چهار ميليون سرباز را براي جنگ بسيج کرد. اين جنگ چهار سال به طول انجاميد و 16 کشور جهان، بيش از 65 ميليون نفر را بسيج کرده بودند. تلفات اين جنگ بيش از 8 ميليون کشته و ميليون ها زخمي برآورد گرديد. در جنگ جهاني اول، سراسر اروپا و بخش هايي از جهان عرصه زد و خورد نظامي بود. اگر چه اين جنگ نشانگر روحيه قدرت و تجاوزگري استعمارگران غربي بود و ليکن نتيجه تاسف بار آن بيش از همه دامنگير ملل مسلمان گرديد زيرا در جريان اين جنگ خانمان سوز، قدرتهاي استعماري و حيله گر غربي، بزرگترين قدرت اسلامي جهان يعني امپراتوري عظيم 600 ساله عثماني را که تا آن زمان در برابر هدفهاي شيطاني
و تجاوزگرانه آنان به خوبي مقاومت مي کرد با توسل به حيله هاي مختلف تجزيه کرده و جهان اسلام را دچار خلأ قدرت سياسي نمودند.
شرح مناسبت:
اوج گيري شخصيت جمال عبدالناصر رئيس جمهور مصر در جهان عرب به عنوان يک شخصيت ضداستعماري و فراخواني وي مبني بر اتحاد کشورهاي عربي، در گام نخست به تأسيس جمهوري واحدي متشکل از مصر و سوريه و يمن انجاميد. با توجه به حضور انگلستان در منطقه و خطري که از يک پارچگي جهان عرب و امت اسلامي عليه انگلستان به چشم مي خورْد، اين دولت استعماري درصدد برآمد تا در مقابل تصميم عملي شده جمال عبدالناصر، دست به اقدامي مشابه بزند. در اين ميان، حاکميت خاندان هاشمي بر دو کشور عراق و اردن و تسليم هر دو در مقابل سياست هاي انگلستان باعث شد تا پيماني تحت عنوان اتحاد هاشمي ميان دو رژيم سلطنتي عراق و اردن به امضا برسد. فعاليت هاي انگليس سرانجام در 11 فوريه 1958م به نتيجه رسيد و براساس توافقنامه تشکيل فدراسيون عربي متشکل از عراق و اردن، مقرر شد دو کشور در عين حفظ موجوديت مستقل خود، از سياست خارجي هماهنگ و توافقات مشترک در امور داخلي پيروي نمايند. عکس العمل جمال عبدالناصر در برابر تشکيل اين فدراسيون و فراخواني طرفداران خود در ارتش عراق، به کودتاي نظاميان در سحرگاه 14 ژوئيه 1958م انجاميد. کودتاگران که به رهبري عبدالکريم قاسم و عبدالسلام عارف دست به اين اقدام زده بودند، از يک طرف رژيم سلطنتي را سرنگون و سران آن را اعدام نمودند و از سوي ديگر حکومت جمهوري در عراق اعلام کردند. چند روز
پس از پيروزي و تثبيت حکومتِ کودتايي جديد، در اول اوت 1958م پيمان اتحاد هاشمي يا فدراسيون عربي عراق و اردن که براي مقابله با اتحاد مصر و سوريه تشکيل شده بود، پس از 6 ماه فعاليتْ منحل اعلام گرديد.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري خلق بنين با 112/622 کيلومتر مربع وسعت در غرب افريقا در کنار خليج بنين و در همسايگي کشورهاي نيجر، ولتاي عليا، توگو و نيجريه واقع شده است. جمعيت بنين بيش از 6 ميليون نفر است که اکثراً از نژاد سياه و پيرو آيين مسيحيت و بقيه پيرو باورهاي قبيله اي و مذاهب بومي مي باشند. پايتخت بنين، پورتونوو و واحد پول آن فرانک سي اف آ مي باشد. زبان رسمي در بنين فرانسوي است در حالي که بيش از 60 لهجه و زبان افريقايي در اين کشور وجود دارد. پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور افريقايي تا سال 2025م بيش از 11 ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم بنين، کوتونو، پاراکو و جوگو است. بنين تا سال 1892م مملکتي مستقل بود، اما نفوذ فرانسويان که از سال 1851 شروع شده بود به اشغال اين سرزمين در سال 1892 منجر شد و در سال 1904 جزء مستعمرات افريقاي غربي فرانسه گرديد. بنين در در 1958م عضو خود مختار جامعه فرانسه شد و در اول اوت سال 1960م استقلال کامل خود را از فرانسه به دست آورد. بنين از آن پس نوع حکومت خود را جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري اعلام نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني شير مادر
متن:
وَالوالِداتُ يُرضِعنَ أولادَهُنَّ حَولَينِ کامِلَينِ لِمَن أرادَ أن يُتِمَّ الرَّضاعَةَ
ترجمه:
مادران، فرزندان خود را دو سال تمام شير دهند، اين براي کسي است که بخواهد دوران شيرخوارگي را کامل کند
آدرس:
بقره، آيه 233.
زير عنوان:
روز جهاني شير مادر
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لَيسَ لِلصَّبِيِّ لَبَنٌ خَيرٌ مِن لَبَنِ
اُمِّهِ
ترجمه:
براي کودک، شيري بهتر از شير مادرش نيست
آدرس:
عيون أخبارالرّضاعليه السلام، ج 1، ص 8.
زير عنوان:
روز جهاني شير مادر
متن:
امام علي عليه السلام: ما مِن لَبَنٍ يَرضَعُ بهِ الصَّبِيُّ أعظَمُ بَرَکَةً عَلَيهِ مِن لَبَنِ اُمِّهِ
ترجمه:
هيچ شيري براي تغذيه کودک از شير مادرش با برکت تر نيست
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 40.
زير عنوان:
روز جهاني شير مادر
متن:
امام علي عليه السلام: اُنظُروا مَن يَرضَعُ أولادَکُم فَإنَّ الوَلَدَ يَشِبُّ عَلَيهِ
ترجمه:
بنگريد که چه کسي فرزندانتان را شير مي دهد؛ زيرا فرزند بر صفات و سرشت او مي تَنَد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 467.
زير عنوان:
روز جهاني شير مادر
متن:
امام علي عليه السلام: لاتَستَرضِعُوا الحَمقاءَ فَإنَّ اللَّبَنَ يَغلِبُ الطِّباعَ
ترجمه:
زن نابخرد را به دايگي نگيريد، که شير بر سرشت ها چيره مي شود
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 43.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
وارن گاماليل هارْدينگ، بيست و نهمين رئيس جمهور امريکا در سال 1865م در ايالت اوهايو در امريکا به دنيا آمد. وي در ابتدا روزنامه نگار بود، ولي از سال 1915 تا 1921م سناتور شد و در اين سال به عنوان بيست و نهمين رئيس جمهورانتخاب گرديد. هاردينگ مبتکر اعطاي اجازه به زنان امريکا براي شرکت در انتخابات بود. چرا که تا پيش از آن، زنان حق شرکت در هيچ يک از مراحل انتخابات در امريکا را نداشتند. هرچند امريکا در نيمه دوم قرن نوزدهم براي حل مشکلات اقتصادي خود به نيروي کار مهاجرين نياز داشت، اما در دهه هاي اول قرن بيستم، ورود بي حساب مهاجرين به امريکا باعث شد تا هاردينگ دستور عدم پذيرش آنان را صادر کند. در اين ميان، دستگاه رياست جمهوري هاردينگ بيش از رؤساي جمهور قبلي در خدمت انحصارات مالي قرار گرفت. هاردينگ به بنگاه هاي بزرگ مالي امتيازات نامحدودي اعطا کرد تا کيسه هاي خود را از خزانه دولت پر کنند. پس از مدتي، شخص رئيس جمهوري به مثابه ابزار کار بسيار مساعدي در دست شبکه هاي انحصاري مالي قرار گرفت. هاردينگ صاحب شخصيت متوسطي بود و توانايي داوري مستقل نداشت. در نتيجه به نحو گريزناپذيري، فساد، اختلاس و ارتشا در عمق هيأت سياسي رهبري امريکا رخنه کرد. زد و بند بين بسياري از رجال عالي رتبه و نزديکان هاردينگ تا حد فضاحت باري توسعه يافت و شخص رئيس جمهور را هم آلوده کرد. در اين ميان، وارن گاماليل هاردينگ در حالي که کم تر از سه سال از رياست جمهوريش مي
گذشت بر اثر سکته مغزي در دوم اوت 1923م در 58 سالگي درگذشت و از افتضاحات ناشي از افشاي عملکرد خود رهايي يافت.
شرح مناسبت:
فيلد مارشال پُل فُن هينْدِنْ بورْگْ، سردار جنگي آلمان و رئيس جمهور پيشين اين کشور در هفتم فوريه سال 1847م در پوزِنِ آلمان به دنيا آمد. وي از جواني وارد ارتش پروس شد و در جنگ هاي پروس با اتريش و فرانسه در نيمه دوم قرن نوزدهم به عنوان افسر جزء خدمت کرد و پس از آن که در سال 1896م به مقام مارشالي رسيد، در سال 1911م بازنشسته گرديد. با اين حال، هيندن بورگ در جريان جنگ جهاني اول به خدمت فراخوانده شد و فرماندهي ارتش هشتم آلمان را برعهده گرفت. وي با وجود شکست نهايي آلمان در اين جنگ، در جبهه روسيه موفقيت هاي شايان توجهي به دست آورد. به طوري که فشار نظامي هيندن بورگ بر قواي روسيه تزاري از عوامل موثر در فروپاشي حکومت آخرين تزار روس و به قدرت رسيدن کمونيست ها در اين کشور بود. هيندن بورگ پس از پايان جنگ، فرماندهي کل نيروهاي مسلح آلمان را برعهده گرفت و در سال 1925م با وجود کهولت سن در 78 سالگي به رياست جمهوري آلمان دست يافت. از اين زمان، وضع آلمان رشد سريعي يافت و اين کشور در شمار کشورهاي مقتدر اروپا قرار گرفت. وي گرچه نخست با روي کار آمدن نازي ها مخالفت مي کرد ولي به سبب پيروي از سياست تعرضي و نظامي، رفته رفته به هيتلر علاقه مند شد و موجبات پيشرفت نازي ها را فراهم آورد. در نتيجه در سال 1932م،
حزب نازي در پارلمان آلمان داراي کرسي هاي زيادي شد و رهبر آن، هيتلر در نتيجه نفاق ميان مخالفانش قدرت فراواني يافت. هيندن بورگ در سال 1932م در 84 سالگي بر رقيب خود، آولف هيتلر پيروز گشت و براي بار دوم به رياست جمهوري آلمان برگزيده شد. در اين زمان بود که هيندن بورگ در 30 ژانويه 1933م علي رغم ميل باطني خود، حکم صدراعظمي هيتلر را امضا کرد. اما عمرش کفاف پايان رساندن اين دوره را نداد و فيلد مارشال پل فُن هيندن بورگ سرانجام در دوم اوت 1934م در 86 سالگي درگذشت. با مرگ هيندن بورگ، هيتلر با ادغام پست هاي رياست جمهوري و صدراعظمي، به مقام پيشوايي آلمان رسيد و رايش سوم را بنيان نهاد.
شرح مناسبت:
سومين و آخرين کنفرانس سران متفقين در زمان جنگ جهاني دوم از روز هفدهم ژوئيه تا دوم اوت 1945م در شهر پوتسدام در نزديکي برلين و با حضور استالين، ترومن و چرچيل، رهبران وقت شوروي، امريکا و انگلستان برگزار شد. هرچند در ميانه راه، چرچيل در نتيجه شکست در انتخابات پارلماني انگليس، جاي خود را به کِلِمنت اَتْلي داد. کنفرانس پوتسدام بيشتر به بحث درباره توافق هاي کنفرانس يالتا و نحوه اجراي آن و آينده آلمان اختصاص داشت. در اين کنفرانس، استالين در اجراي توافق محرمانه اي که در کنفرانس يالتا در فوريه 1945م صورت گرفته بود قول داد که پس از بازگشت به مسکو به ژاپن اعلان جنگ بدهد. اين امر هزينه چنداني براي شوروي نداشت چرا که کمتر از يک ماه بعد، جنگ جهاني در آسيا نيز به کلي پايان يافت. هم چنين ترومن،
رئيس جمهور امريکا در جريان کنفرانس پوتسدام به استالين اطلاع داد که امريکا به بمب هسته اي دست يافته و ممکن است آن را عليه ژاپن به کار ببرد. بنابراين شکست ژاپن در جنگ امري حتمي بود و استالين از شرکت در جنگ برضد ژاپن ضرري نمي کرد. اولين اقدام پس از پايان کنفرانس پوتسدام، دستور ترومن براي بمباران هسته اي ژاپن در ششم و نهم اوت همان سال بود که به قتل عام صدها هزار نفر و شکست نهايي ژاپن انجاميد. (ر.ک: 17 ژوئيه)
شرح مناسبت:
کمتر از دو سال پس از پايان جنگ ايران و عراق، از روز دوم اوت سال 1990م، با تهاجم نظامي عراق به کويت و اشغال خاک اين کشور از طرف نيروهاي عراقي، بحران عظيمي در خاورميانه و خليج فارس آغاز شد که تا پايان سال 1990م، کليه حوادث و جريانات مهم ديگر بين المللي را تحت الشعاع خود قرار داد. در پي اين تهاجم، کشورهاي جهان واکنش تند و يکپارچه اي نشان دادند و شوراي امنيت سازمان ملل متحد با صدور چندين قطعنامه درباره محکوميت تجاوز عراق و تاکيد بر لزوم تخليه بدون قيد و شرط کويت از نيروهاي متجاوز، سرانجام روز پانزدهم ژانويه 1991م را به عنوان آخرين مهلت تخليه کويت از طرف نيروهاي عراق تعيين نمود و بعد از اين تاريخ، توسل به زور براي بيرون راندن نيروهاي متجاوز را از کويت تجويز کرد. در اوايل سال 1991م، پيش از فرا رسيدن ضرب الاجل نيمه ژانويه 1991م، بيش از پانصد هزار سرباز امريکايي و دويست هزار سرباز از کشورهاي متحد امريکا، عليه عراق در منطقه خليج فارس
متمرکز شده بودند. تعداد هواپيماهاي جنگنده و بمب افکن متحدين در اين عمليات، بيش از 1200 فروند و تعداد تانک هاي آنها قريب 4000 دستگاه بود. علاوه بر آن، بيش از يک صد کشتي جنگي در آب هاي خليج فارس و اطراف آن گرد آمده بودند. با چنين تدارکي در منطقه که از پايان جنگ جهاني دوم به اين طرف سابقه نداشت، شروع عمليات جنگي عليه عراق در صورت خودداري آن کشور از تخليه کويت قطعي به نظر مي رسيد. با خودداري صدام حسين، ديکتاتور سفاک عراق از پذيرش اولتيماتوم شوراي امنيت، حملات امريکا و نيروهاي متحد، در کمتر از 48 ساعت پس از انقضاي مهلت، آغاز شد و در جريان اين حملات، بي سابقه ترين خرابي ها و ويراني ها به بار آمد. در اين ميان شورش ميليوني مخالفان صدام در عراق شکل گرفت اما نيروهاي غربي که ادامه حکومت صدام ذليل و شکست خورده را بر جانشينان احتمالي او که به دنبال حکومت اسلامي بودند، ترجيح مي دادند، در حالي که ساعاتي تا سقوط بغداد باقي نمانده بود، دست از حملات خود برداشتند و صدام با سرکوب بي رحمانه اين شورش، نگراني هاي امريکا از اين جهت را برطرف ساخت. در واقع حمله عراق به کويت که با چراغ سبز امريکا همراه بود و به معناي موافقت ضمني و يا حداقل عدم مخالفت کاخ سفيد تلقي مي گرديد، بهانه اي بود براي حضور نظامي گسترده امريکا در منطقه حساس خاورميانه. به عبارت ديگر، امريکا علاوه بر برخورداري از نيروهاي واکنش سريع، توانست کل اين منطقه را در اختيار گرفته و با تحکيم پايه
هاي دول منطقه، به آنها در زمينه مواجهه با شکل گيري و رشد جنبش هاي اسلامي کمک نمايد. از سوي ديگر، رژيم صهيونيستي نيز با حضور نظامي امريکا در منطقه، ضمن احساس امنيت بيشتر، به جنايات خود ادامه داد.
شرح مناسبت:
کشور مقدونيه در جنوب شبه جزيره بالکان و در جنوب شرقي اروپا قرار گرفته است. مساحت اين کشور 25/713 کيلومتر مربع و جمعيت آن 2 ميليون نفر مي باشد که نيمي از جمعيت آن مقدوني و بقيه آلبانيايي، ترک و از اقوام ديگر يوگسلاوي سابق هستند. پايتخت مقدونيه، اسکوپيه نام دارد و واحد پول آن دنار مي باشد. بيش از 50 درصد مردم مقدونيه پيرو آيين ارتدوکس و حدود 30 درصد نيز از مسلمانان اهل سنت هستند. زبان رسمي سکنه اين کشورْ مقدوني، ولي زبان هاي ترکي، صربي و آلبانيايي نيز عموميت دارد. پيش بيني مي شود که جمعيت مقدونيه تا سال 2025م در حدود 2/3 ميليون نفر خواهد بود. بيتولا، پريلپ و کومانوو از شهرهاي مهم مقدونيه هستند. تاريخ قديم مقدونيه، مرتبط با دوره يونان باستان مي باشد. در سال 700 قبل از ميلاد، اقوامي که مقدوني ناميده مي شدند، در اين محل سکني گزيدند و ظرف مدت 300 سال، تبديل به يک قدرت منطقه اي شدند به صورتي که موفق به انقراض حکومت قدرت مند هخامنشيان در ايران گرديدند. اما پس از چندي، اين قدرت، مضمحل گرديد و مقدونيه جزئي از امپراتوري روم شد. در طي قرون متمادي، اين منطقه، بين روم، عثماني و بلغارستان دست به دست مي شد. تا اينکه در اواخر قرن نوزدهم در اختيار عثماني قرار گرفت. از همين
زمان جنبش هاي استقلال طلبانه در اين منطقه شکل گرفت که به انقلاب سال 1903 منجر شد. اين انقلاب که در دوم اوت اين سال آغاز شد گرچه به نتيجه نرسيد اما هم زمان با اوج گيري اختلافات ميان بلغارستان، صربستان و يونان بر سر مالکيت مقدونيه بود. اين وضعيت تا پايان جنگ جهاني دوم ادامه يافت و هر زمان بخشي از آن به تصرف يکي از همسايگان درمي آمد. پس از پايان جنگ جهاني دوم و قدرت يابي حزب کمونيستِ يوگسلاوي، منطقه مقدونيه به يکي از جمهوري هاي شش گانه يوگسلاوي تبديل شد و سرانجام در روز هشتم سپتامبر 1991م استقلال خود را اعلام کرد. 2 اوت سال روز انقلاب سال 1903م به عنوان روز ملي مقدونيه نام گرفته است.
شرح مناسبت:
آنيسيس مانيلْيوس سورينوس بوئس سياست مدار و فيلسوف رومي در هفدهم ژانويه 475م در شهر رم که در آن زمان يکي از مراکز عمده قدرت و ثروت و فرهنگ جهان محسوب مي شد متولد گرديد. او در جريان تحصيلات خود با فلسفه يوناني آشنا شد و قسمت هايي از آثار ارسطو و افلاطون را به لاتين ترجمه نمود. او هم چنين سال ها به عنوان وزير تئودوريک پادشاه ناحيه گوت ايتاليا خدمت کرد و چون در صدد مبارزه با فساد برآمد، دشمنيِ چند تن از مقامات فاسد را نسبت به خود برانگيخت. آنان سرانجام تئودوريک را متقاعد ساختند که بوئس در خدمت به امپراتور روم شرقي به او خيانت مي کند. اين اتهامات باعث شد که بوئس به زندان بيافتد. هنگامي که بوئس در زندان، در انتظار روز مرگش بود، يکي از مشهورترين
کتاب هاي جهان به نام "درباره تسلي بخشيِ فلسفه" را به رشته تحرير درآورد. در اين کتاب، سخن از آنجا آغاز مي شود که سقراط، افلاطون و ارسطو معلمين واقعي بشر هستند و چکيده تعليمات آنها آن است که آدمي بالاتر و برتر از تغييرات سرنوشت است. غايت حيات جز نيکي يعني تشبّه به خداوند نيست، خداوندْ اصلِ نيکي و محبت است و از اين رو، در وجود مرد حکيمْ جايي براي نفرت و رذيلت نيست. بوئس هم چنين در اين کتاب که بهترين اثر اوست مي خواهد ثابت کند که ثروت و تموّل، ملاک سعادت و خوشبختي نيست. او هم چنين در رساله خداشناسي، خدا را خير محض و غايت کمال مي داند. بوئس مي کوشد عظمت و جلال خدا را نيز ثابت کند. او عقيده داشت که وظيفه اصلي فلسفه، تهذيب اخلاق است. آنيسيس بوئس سرانجام در سوم اوت 524 م به اتهام کفر و جادوگري در 49 سالگي به چوخه دار سپرده شد.
شرح مناسبت:
کريستف کلمب دريانورد ايتاليايي که در خدمت دولت اسپانيا بود در سال 1451م متولد گرديد و پس از آنکه به علت شکسته شدن کشتي اش به اسپانيا رفت، با درخواست هاي مکرر او، فرديناند پنجم، شاه اسپانيا با نقشه او براي دريانوردي به سوي غرب و کشف نقاط جديد موافقت کرد. از اين رو در 3 اوت 1492م اين سفر از بندر پالوس اسپانيا و با سه کشتي بادباني آغاز شد. همراهان کلمب شامل 90 نفر ملاّح مي شدند که اکثر آنان زندانيان محکوم به اعدام بودند. وي در جريان اين سفر بعد از هفتاد روز، در 12
اکتبر همان سال به جزيره سالوادور در شرق برزيل رسيد و گمان نمود که به هندوستان رسيده است در حالي که وي قاره امريکا را کشف نموده بود. پس از پايان سفر موفقيت آميز کلمب، وي سفرهاي دريايي ديگري انجام داد و در هر سفر نقاط ديگري را کشف نمود. کريستف کلمب سرانجام در 20 ماه مه 1506م در 55 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جنگ جهاني اول در واقع با ترور ولي عهد اتريش در 28 ژوئن 1914 آغاز شد. اين بهانه اي بود تا کشورهاي اروپايي براي حل اختلافات متعدد خويش و برطرف نمودن سوءظن نسبت به يک ديگر و در حقيقت براي فرونشاندن عطش قدرت طلبي خود جنگي را آغاز نمايند که مدت 4 سال سراسر اروپا را در برگرفت. اتريش و آلمان که با يک ديگر قرارداد مودت داشتند به حال آماده باش درآمدند. آلمان در مرحله نخست لوکزامبورگ را اشغال نموده و در 3 اوت 1914م نيز به فرانسه اعلان جنگ داد. چند ساعت بعد از آن، دولت انگلستان که موافقت نامه دوستي با فرانسه به امضا رسانده بود، به حمايت از اين کشور وارد جنگ شد و بدين ترتيب اروپا و بخشي ديگر از ساير نقاط جهان در آتشي فرو رفت که بيش از 8 ميليون تلفات داشت و ميليون ها مجروح بر جاي گذاشت و سرانجام در 11 نوامبر 1918م به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
مادام سيدوني گابريل کلودين کولت معروف به مادام فرانْسْ کولْت نويسنده شهير فرانسوي در 28 ژانويه 1873م در فرانسه به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايي را در زادگاهش فرا گرفت و سپس براي يافتن کار رهسپار پاريس شد. کولت در پاريس با يک روزنامه نگار ازدواج کرد و در خانه براي مبارزه با بيکاري و آزمايش ذوق ادبي خود، قلم به دست گرفت. پس از چند ماه محصول کارش را که شامل شرح ساده و بي پيرايه زندگي وي در دوران کودکي بود براي اظهار نظر به شوهرش داد اما همسرش که جز خودش کسي را صاحب قريحه
نمي دانست و تصور نمي کرد که کولت داراي ذوق و استعداد زياد باشد، کتاب او را به دور افکند. کولت هم ديگر به نوشتن نپرداخت. ولي روزي اتفاقاً چشم شوهرش به کتاب او افتاد. صفحه اول را باز کرد و شروع به خواندن نمود ولي تا آن را تمام نکرد به زمين نگذاشت. پس از اين ماجرا، وي کولت را مجبور کرد که براي روزنامه اش داستان بنويسد. کولت در مدت يک سال داستان هايي نگاشت که شوهرش همگي را به نام خودش چاپ کرد. اين موضوع باعث اختلاف زيادي ميان آن دو گرديد و چون شوهر قبول نکرد که کولْتْ مستقلاً داستاني بنگارد کارشان به متارکه انجاميد. کولت از آن پس به روزنامه نويسي پرداخت و شاه کارهاي بديعي چون ولگرد و انزواي پر احساسات به وجود آورد. وقتي که اين دو اثر براي او موفقيت کسب نمودند ديگر قلم را رها نکرد و آثاري چون گندم در علفزار و ساده لوح آزاد را نگاشت. اين آثار چنان با ارزش بودند که در سال 1949م، رياست آکادمي گُنکور را که از مراکز مهم و وزنه هاي سنگين ادبيات فرانسه به شمار مي آيد به عهده گرفت. مادام کولْتْ هم چنين در هشتاد سالگي طي جشن بزرگي نشان لژيون دونور را که تا آن زمان به هيچ زني داده نشده بود، دريافت کرد. مادام فرانس کولت سرانجام در سوم اوت 1954م در 81 سالگي درگذشت. زندگي کولت، هماره سوژه اي براي نوشتارهايش بود.تمامي آثار او، رمان ها، داستان هاي کوتاه و نمايش نامه ها، نقدهاي ادبي و وقايع نگاري ها، يادآور خاطرات شخصي او
از تصاوير مردان و زنان، حيوانات و گل هايي هستند که درگذار زندگي در ذهن او نشسته اند. صداي او، حالاتش و شيوه بياني که براي تصويرسازي از مهر، خشم، هيجان، اندوه و شادي ارائه مي کند، همه جا و هميشه پاک و زيبا و دور از زشتي و گناه است، چنان که گويي آن همه از ذهن فرشته اي معصوم تراوش کرده است. با اين حال، آثار او از هر نوع رنگ مذهبي عاري بود و کولت بدون کمک از ايمان و اعتقادات مذهبي، به بيان واقعيت هاي دنياي زميني مي پرداخت و تا آخرين لحظه، بينش و کنجکاويش درباره زندگي سستي نيافت. عده اي از منتقدين، مادام کولت را بزرگ ترين نويسنده زن دنيا مي دانند. هم چنين از هفتاد و پنج کتاب کولت، فيلم هاي فراواني تهيه شده است.
شرح مناسبت:
نخستين اروپاييان در قرن هجدهم وارد سرزمين نيجر شدند. پس از چندي فرانسويان آن ناحيه را نيز مانند ديگر مناطق غرب و مرکز افريقا به تصرف خود در آوردند و سرانجام در آغاز قرن بيستم، آن را تبديل به مستعمره خود نمودند. نيجر در سال 1958م داراي حکومت جمهوري خودمختار با عضويت در جامعه فرانسه شد. تا اينکه در سوم اوت 1960م با حکومت جمهوري استقلال يافت و به عضويت سازمان ملل متحد درآمد. نيجر با 1/267/000 کيلومتر مربع مساحت در غرب قاره افريقا به دور از درياي آزاد و در همسايگي کشورهاي ليبي، الجزاير، چاد، نيجريه، مالي و بنين واقع است. نيجر در حدود 11 ميليون نفر جمعيت دارد که اکثريت آنان مسلمان بوده و بقيه پيرو مذاهب بومي و مسيحي
اند. پيش بيني شده است جمعيت اين کشور تا سال 2025 بيش از 21 ميليون نفر خواهد بود. پايتختِ نيجر شهر نيامي است و شهرهاي مهم آن عبارتند از زيندز، مرادي و تاهوا. زبان رسمي مردم اين کشور، فرانسوي است و زبان هاي بومي نيز رايج مي باشد. اکثريت سکنه اين کشور از قبائل هوسا و مابقي از ساير قبائل مي باشند. واحد پول نيجر فرانک سي اف آ و حکومت آن جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. روز ملي نيجر، برابر با هجدهم دسامبر مي باشد.
شرح مناسبت:
اسقف مايکل موسکوئيس معروف به ماکارْيوس، رئيس جمهور پيشين و رهبر روحاني قبرس در سيزدهم اوت 1913م در جزيره قبرس واقع در درياي مديترانه به دنيا آمد. وي در ابتدا، راه و رسم کشيشي را در يک کليسا فرا گرفت و سپس در دانشگاه آتن و مدرسه الهيات دانشگاه بوستون امريکا ادامه تحصيل داد. ماکاريوس در 37 سالگي، در حالي که دانشجو بود به اسقفي يکي از ايالات قبرس و سه سال بعد به مقام اسقفي سراسر اين جزيره انتخاب شد. ماکاريوس که رهبري کليساي اُرتُدُکْسِ قبرس را برعهده داشت، در پاسخ به درخواست يوناني تبارهاي قبرس که از حضور استعمارگرانه انگليسي ها در اين جزيره، بيزار و خواهان الحاق به يونان بودند، فعاليت هايي را از سال 1953م آغاز کرد و از اين زمان فشار يوناني تبارهاي قبرس به صورت عمليات تروريستي عليه انگليسي ها و ترک ها درآمد. ماکاريوس در سال 1955م با شرکت در اولين کنفرانس کشورهاي غيرمتعهد در باندونگ اندونزي و سپس طي مکاتبه اي با دبيرکل سازمان ملل متحد،
خواسته هاي مردم قبرس در مورد الحاق به يونان را مطرح ساخت. در نتيجه در سال 1956م دولت انگلستان وي را توقيف و به جزيره سيشل تبعيد کرد. اين بازداشت و تبعيد، اوضاع قبرس را ناامن تر ساخت و در نتيجه در سال 1957م مارکاريوس از زندان آزاد گرديد و در بازگشت مورد استقبال کم نظيري واقع شد. مذاکرات استقلال قبرس در سال هاي بعد ادامه يافت تا اينکه استقلال قبرس در 16 اوت 1960م با رياست اسقف ماکاريوس اعلام گرديد. با اين حال، چهار سال بعد بر اثر درگيري ترک هاي قبرس با يوناني تبارها، ماکاريوس دست به دامان سازمان ملل شد و از آنان تقاضاي اعزام نيروهاي حافظ صلح براي جداسازي اين دو نژاد گرديد. ده سال پس از ورود سربازان حافظ صلح سازمان ملل متحد، گارد ملي قبرس، اسقف ماکاريوس را در ژوئن 1975م از کار برکنار کرد و اين جزيره به دست نظاميان افتاد. اما در هفتم دسامبر همين سال، ماکاريوس با اوج گيري مخالفت يوناني تبارها عليه گارد ملي قبرس، مجدداً به رياست جمهوري اين جزيره رسيد، ليکن اين بار فقط رئيس جمهور بخش يوناني نشين قبرس بود. چرا که در همين فاصله، نيروهاي نظامي ترکيه از طريق هوا و دريا وارد خاک قبرس شدند و با جداسازي قسمت ترک نشين از ساير قسمت هاي جزيره، حکومت ترک قبرس را به وجود آوردند. اسقف ماکاريوس که از سال 1960م تا زمان مرگ به مدت 17 سال رهبري کشور قبرس را برعهده داشت سرانجام در سوم اوت 1977م در 64 سالگي درگذشت و اختلافات ترک ها و يوناني هاي اين جزيره،
همچنان باقي ماند.
شرح مناسبت:
نيلْسْ هنريک آبل، رياضي دان نروژي در چهارم اوت 1802م در خانواده اي فقير در شهر فيندو در کشور نروژ به دنيا آمد. او از کودکي به رياضي علاقه زيادي داشت و از همان زمان به حل مسائل دشوار رياضي مي پرداخت به طوري که در 20 سالگي به تدريس در رياضي مشغول شد. در اين ميان، فقر و بيماري در طول زندگي آبل، خللي در همت و کوشش وي وارد نساخت و علم تحليل رياضي را بدان پايه از دقت رسانيد که به اتفاق، او را از پديدآورندگان رياضيات جديد مي شمارند. آبل به دليل تحقيقاتش در زمينه حساب استدلالي، توابع بيضوي و عالي يا توابع آبلي، شهرت يافته است. يکي از عمده ترين اکتشافات وي، اثبات حل معادلات درجه چهار و بالاتر به طريق معمولي جبر بود. نيلس هنريک آبل سرانجام در سيزدهم اوت 1829م در 27 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سرپرسي شِلْلي، شاعر معروف انگليسي، در چهارم اوت 1792م در هورشام انگليس و در خانواده اي سرشناس به دنيا آمد. وي از خردسالي به دنياي ادبيات راه يافت و در شعر شهرت فراواني يافت. وي از ابتدا به همه قيود خانوادگي پشت پا زد و بيشتر در عالم خيال انگيز ذهن خود، به سر مي برد. شلْلي در دوره دانشگاه به رشته علوم و فلسفه علاقه مند شد و در 19 سالگي انديشه هاي فلسفي خود را در نوشته اي هجوآميز با عنوان ضرورت انکار خدا منتشر کرد که به اخراجش از دانشگاه و انزواي او انجاميد. وي در سال هاي بعد آثار ادبي ديگري منتشر نمود و با سفر به ايرلند، دوران آوارگي شِلّي آغاز شد. شلْلي در سفر نيز دست از کار برنداشت و منظومه هاي متعددي خلق کرد. آثار شلي لطيف، احساساتي و بي شائبه است و به او ارزش و مقام معنوي داده است. شلي هميشه طرفدار و مبلغ عشق و صفا و آزادي بود و در همه عمر کوتاه خود با ستمگران و زورمندان مبارزه کرد. وي خيلي زود فهميد که بزرگ ترين حادثه عصر، انقلاب کبير فرانسه است و خود در راستاي افکار اين انقلاب، قهرمان آزادي شد. بسياري از نويسندگان، شلْلي را بزرگ ترين ايده آليست و آرمانگراي انگلستان و منادي دنياي نو لقب داده اند. مهم ترين آثار شلي عبارتند از عصيان اسلام، روح تنهايي و از بند رَسته. منظومه عصيان يا طغيان اسلام، تمثيلي بود از انقلاب فرانسه، هنگامي که بي نوايي و فقر و ستم و وضع غم
انگيز توده مردم، عصيان به بار آورده بود. هدف شلي در اين منظومه، بيدار کردن حس آزادي خواهي و عقايد عدالت خواهي در مردم بود. اين منظومه که در عين حال از تغزلي پرشور و اميدي والا برخوردار بود، ظهور اين جادوگر شعر را اعلام کرد. شلي بر اين عقيده بود که رسالتي به عنوان مصلح اجتماعي دارد و آن چه موجب نزديکي و دوستي او با برخي ادباي بزرگ زمان گرديد، همين افکار آزادي خواهانه و عصيان بر ضد تنگ نظري و انجماد فکري جامعه بود. آثار اين دوره شلي، به او شهرتي جهاني بخشيد. ولي مشهورترين شعر او قطعه چکامه اي تقديم به باد مغرب است که نه تنها بهترين اثر منظوم شلي به شمار مي رود بلکه منتقدين ادب در انگلستان در طول صد سال اخير، آن را عالي ترين اثر غنايي انگلستان و يکي از بزرگ ترين آثار منظوم جهان شمرده اند. زندگي و فوت شلي نيز رمانتيک و شاعرانه بود زيرا وي در زندگاني کوتاه خود، عشق و شهرت و افتخار و تبعيد و غربت و ناکامي، همه را آزموده و آخر نيز در آن هنگام که نبوغ او به حد اعلاي درخشندگي خويش رسيده بود، هم زمان با سي امين سال روز تولدش، در چهارم اوت 1822م، دور از وطن بر اثر غرق قايقش در درياي مديترانه، چشم از جهان فرو بست. درباره شلي گفته اند که وي بالاترين مقام را در شعر غنايي دارد، مقامي که هرگز کسي نخواهد توانست او را از آن، پايين بکشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هانْسْ کريستين آندرسُن نويسنده دانمارکي کتاب کودکان در دوم آوريل 1805م در دانمارک، و در خانواده اي فقيربه دنيا آمد. وي در کودکي پدر را از دست داد و سختي هاي زيادي متحمل گرديد. آندرسن از همان کودکي قيافه اي زشت و کريه داشت و مورد تمسخر همسالان خويش قرار مي گرفت. وي از مدرسه بيزار بود و با همان سواد کمي که داشت کتابهاي زيادي مطالعه کرد و مي خواست که تراژدي نويس شود. آندرسن در 14 سالگي راهي کپنهاک، پايتخت دانمارک شد و با زحمت زياد به بازيگري در تئاتر سلطنتي پرداخت. اما چون درآن جا او را بسيار با استعداد يافتند به ترقي او همت گماشتند و مقدمات تحصيل او را فراهم آوردند. وي دروس دبيرستان و دانشگاه را به زودي به پايان رساند و سپس به نگارش کتاب و داستان روي آورد. اما چون موفقيتي کسب نکرد، تصميم گرفت رمان هايي براي کودکان بنويسد. اين امر با استقبال وسيع همگان مواجه شد و شهرتي جهاني براي آندرسن به ارمغان آورد. با اين حال، وي خاطرات تلخ دوران کودکي خود را در برخي داستان هايش منعکس مي کرد که رمان جوجه اردک زشت سرگذشتي از زندگي اوست. آندرسن از سال 1835 تا 1872م به مدت 37 سال، به طور متوسط سالي يک قصه از قصه هاي موسوم به پريان را براي کودکان نوشت. آثاري که به نثري جالب در شمار بهترين آثار ادبيات جهان قرار دارند. هم چنين سوزن، لباس تازه امپراتور و پري دريايي از ديگر رمان هاي اوست. هانس کريستين آندرسن سرانجام در
4 اوت 1875م در 75 سالگي درگذشت. لازم به ذکر است که به منظور ارج نهادن به کوشش هاي وي در خلق آثار داستاني ارزنده کودکان، روز دوم آوريل، سال روز تولد آندرسن، به عنوان روز جهاني کتاب کودک نام گذاري شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
امپراتوري عثماني از ديرباز با همسايگان خود اختلافات مرزي داشت. يکي از اين کشورها، يونان بود که در ادوار مختلف بر سر تصاحب سرزمين هاي بيشتر با عثماني مي جنگيد. در همين راستا، طي نبردي که ميان نيروهاي ترک به رهبري مصطفي کمال پاشا با سپاهيان يوناني در سال 1921م روي داد، مصطفي کمالْ مهاجمان را تار و مار کرد و با اين پيروزي، مورد توجه جهانيان قرار گرفت. در اين هنگام دولت جديدالتاسيس شوروي و هم چنين دولت فرانسه که بر سر باقي مانده امپراتوري عثماني پس از جنگ جهاني اول، با دولت انگلستان اختلاف داشت، به همکاري با مصطفي کمال پاشا اظهار تمايل کردند. مصطفي کمال نيز با دريافت اسلحه و مهمات از شوروي و فرانسه، در چهارم اوت 1922م، حمله نهايي خود را براي بيرون راندن يوناني ها از خاک ترکيه و بندر ازمير آغاز کرد. يوناني ها که انتظار اين حمله را نداشتند غافل گير شدند و سراسيمه دست به عقب نشيني زدند. باتصرف ازمير، آتش سوزي عظيمي در اين شهر روي داد که آن را به ويرانه اي مبدل ساخت. هرچند پس از مدتي، عمدي بودن اين حريق که توسط نيروهاي ترک صورت گرفته بود، افشا شد و جالب اينکه به بخش ترک نشين اين شهر آسيبي وارد نگرديد. با اين پيروزي ها، از خلافت و سلطنت عثماني، جز نامي باقي نماند و مصطفي کمال پاشا، همه کاره ترکيه شد. در نهايت مجلس جديد ترکيه در روز 29 اکتبر 1923م، مصطفي کمال پاشا را که به آتاتورک شهرت يافته بود به رياست جمهوري
اين کشور انتخاب کرد.
شرح مناسبت:
پس از آنکه آدولْفْ هيتلر در سال 1925م حزب نازي را تأسيس کرد، درصدد برآمد تا رفته رفته در ارکان قدرت آلمان نفوذ کندو کشور را در اختيار بگيرد. از اين رو با به راه انداختن تبليغات وسيع و دامنه دار ضد کمونيستي و ضد يهودي و سر دادن شعارهاي نژادپرستانه، خيل کثيري را در شمار طرفداران خود گرد آورد و طي سال هاي 1928 تا 1932م، کرسي هاي فراواني را در پارلمان آلمان به دست گرفت. هيتلر در ادامه کار، خود را نامزد احراز رياست جمهوري در سال 1932م نمود ولي از هينْدِنْ بورگ، رئيس جمهور وقت شکست خورد، با اين حال در 30 ژانويه 1932م، به صدراعظمي آلمان برگزيده شد. هيتلر با وجود احراز اين مقام، هنوز راه درازي براي رسيدن به قدرت مطلقه در پيش داشت. بنابراين با اعمال نفوذ خود توانست اختيارات فوق العاده اي از پارلمان دريافت کند و راه را براي کسب قدرت بيشتر خود هموار سازد. مرگ هيندبورگ، رئيس جمهور سالخورده آلمان در روز دوم اوت 1934م، آخرين مانع را در راه قدرت مطلقه و بلامنازع هيتلر از ميان برداشت و هيتلر همان روز، قانوني را به تصويب هيأت دولت و سپس رايْشتاک يا پارلمان آلمان نازي رساند که به موجب آن، وظايف رئيس جمهور و صدراعظم آلمان در يک ديگر ادغام شده و رهبر کشور از آن پس، عنوان پيشوا را داشت. اين همان عنواني بود که هيتلر در مقام رهبري حزب نازي براي خود انتخاب کرده بود. هيتلر براي تثبيت اين مقام و عنوان تازه، روز 19 اوت 1934م يک رفراندوم
ديگر ترتيب داد و اين بار نيز بيش از 90 درصد راي دهندگان، او را به عنوان پيشواي خود انتخاب کردند. (ر.ک: 1 مه)
شرح مناسبت:
بعد از جنگ جهاني دوم و ناتواني فرانسه در حفظ سلطه خود در منطقه ويتنام، در جنوب شرق آسيا، امريکا ابتدا در پوشش اعزام مستشاران نظامي به کمک فرانسه آمد. اما پس از ناتواني نيروهاي امريکايي و بالا رفتن هزينه حضور غيرمستقيم و بدون نتيجه، در سال 1963م ايالات متحده به صورت آشکار و رسمي قواي خود را وارد ويتنام نمود و هر روز بر تعداد آنها افزود. از سوي ديگر برخوردهاي چريکي و گسترش مبارزات استقلال طلبانه مردم ويتنام باعث شد نه تنها افکار عمومي در سراسر جهان به حمايت از مردم ويتنام عمل نمايد بلکه نيروهاي نظامي امريکا نيز در مقاطع گوناگون دچار شکست هاي مفتضحانه اي شوند. در چهارم اوت 1964م، دو ناوشکن امريکايي که در خليج تونْکَن در ويتنام شمالي مشغول گشت زني بودند از سوي قايق هاي ويتنامي موسوم به "پي.تي" مورد حمله قرار گرفتند و هر دو ناوشکن غرق شدند. قايق هاي ويتنام سپس پايگاه هاي امريکا در اطراف اين منطقه را با توپ هاي خود مورد هدف قرار دادند. اين حمله آن چنان به کارايي نيروهاي نظامي و حيثيت بين المللي امريکا ضربه وارد ساخت که سه روز بعد در 7 اوت 1964م، کنگره امريکا به رئيس جمهور اين کشور اجازه داد تا براي دفع هر نوع حمله و خطر نسبت به نيروهاي امريکايي دست به هر اقدامي بزند. وارد شدن نيروهاي فراوان امريکايي به منطقه ويتنام نيز در راستاي اجراي اين قانون
صورت گرفت اما بديهي ترين نتيجه اين اقدام، رسوايي و آشکار شدن ماهيت تجاوزکارانه امريکا در عرصه بين المللي بود. واقعه خليج تونکن در واقع آغازي بر جنگ خونين نه ساله در ويتنام بود که تلفاتي بسيار بر جاي نهاد. آن گونه که اسناد محرمانه وزارت دفاع امريکا، پنتاگون، نشان مي دهد و در ژوئن سال 1971م توسط روزنامه هاي عمده انتشار يافت، سوء استفاده از حادثه خليج تونکن باعث شد تا يک توطئه سازمان يافته براي توسعه جنگ عليه مردم ويتنام و به منظور سرنگون ساختن دولت ويتنام شمالي شکل گيرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رودلْفْ ديزِل، مخترع آلماني در 18 مارس 1858م به دنيا آمد. وي بخشي از زندگي خود را در فرانسه، انگلستان و سپس آلمان گذراند و در دانشگاه مونيخ به تحصيل پرداخت. ديزل در حين تحصيل متوجه شد که نود درصد انرژي حاصل از سوخت زغال سنگ در ماشين هاي بخار و همين مقدار انرژي به دست آمده از سوخت بنزين در موتورهاي احتراقي تلف مي شود و تنها ده درصد باقي مانده به مصرف مي رسد. از اين رو، وي از آن زمان به ساخت دستگاهي انديشيد که بيشترين بازدهي و کمترين ميزان تلف شدن انرژي را داشته باشد. وي پس از سال ها تلاش، سرانجام در 5 اوت 1895م توانست موتوري اختراع نمايد که با فشردن هوا، حرارت زيادي در حدود 500 درجه سانتي گراد توليد مي نمود. در موتور ديزل که با گازوئيل کار مي کرد، قبل از ورود گازوئيل به موتور، هوا بايد گرم شود و سپس سوخت در سيلندر پراکنده گردد. اين موتور به دستگاه سردساز مجهز مي شود تا بتوان آن را تا دماي بالايي رسانيد. هم چنين سرعت و نيروي موتور با تغيير دادن مقدار سوخت تزريقي تنظيم مي شود. تا سال 1900م، از اين موتور استفاده نشد و با اين حال، ديزل اين موتور را کامل کرد و با پيشرفت و تکامل تکنيکي موتور آن، اين دستگاه به عنوان اولين موتور قابل حرکت با کاربردهاي وسيع و گسترده شهرت يافت.
شرح مناسبت:
بورکينافاسو، از قرن يازدهم ميلادي محل شکل گيري دولت هاي سلطنتي و مقتدري بود که توسط اقوام بومي موجوديت مي يافتند. دولت هايي که با فراز
و نشيب تا قرن بيستم به حکومت خود ادامه دادند. آنچه باعث شد تا دولت هاي اروپايي و به ويژه فرانسه، بر اين منطقه تسلط يابند، جنگ هاي محلي و اختلافات داخلي ميان دولت هاي منطقه بود. سلطه فرانسه بر اين منطقه، به ويژه در حد فاصل سال هاي 1896 تا 1904 م به قتل عام مردم بومي، کشتار حيوانات، آتش زدن خانه هاي مردم و سرانجام مهاجرت به کشورهاي همسايه منجر گرديد. با اين حال کشور بورکينافاسو از اواسط قرن نوزدهم ميلادي به طور کلي تحت سلطه فرانسه قرار گرفت و مستعمره اين کشور گرديد. در نهايت، بورکينافاسو که قبلاً ولتاي عُليا خوانده مي شد، در سال 1958م با اعلام نظام جمهوري، به خودمختاريِ داخلي دست يافت اما در عضويت جامعه فرانسه باقي ماند. دو سال بعد، در پنجم اوت 1960م بورکينافاسو استقلال کامل يافت و به عضويت سازمان ملل پذيرفته شد. در سال 1984 نيز نام اين کشور، رسماً از ولتاي عليا به بورکينافاسو تغيير يافت. کشور بورکينافاسو با بيش از 274 هزار کيلومتر مربع مساحت در غرب قاره افريقا و در همسايگي کشورهاي مالي، ساحل عاج، غنا، توگو، بنين و نيجر واقع است. جمعيت آن نزديک به 12 ميليون نفر بوده که اکثريت آنان پيرو آيين مقدس اسلام هستند و به زبان رسمي فرانسوي صحبت مي کنند. ملّيت مردم بورکينافاسو از قبايل بومي افريقا و نژاد آنها سياه است. پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور افريقايي تا سال 2025 بيش از 23 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت بورکينافاسو، واگادوگو نام دارد و بوبوديولاسو، کودوگو و بانفورا از شهرهاي مهم آن
است. واحد پول بورکينافاسو، فرانک سي.اف.آ و نوع حکومت آن جمهوري است. يازدهم دسامبر روز اعلام جمهوري در بورکينافاسو به عنوان روز ملي اين کشور نام گذاري شده است. (ر.ک: 11 دسامبر)
شرح مناسبت:
پس از خاتمه جنگ جهاني دوم و آغاز دوران جنگ سرد در روابط ميان ابرقدرتها، آزمايشاتِ هسته اي و ساخت موشک هاي قاره پيما و داراي کلاهک هاي هسته اي، جهان را در آستانه جنگي تمام عيار و ويرانگر قرار داد. مسئله کوبا و استقرار موشک هاي شوروي در اين نقطه اوج بحران بود که بيرون بردن موشک ها از خاک کوبا آن را خاتمه بخشيد. پس از آن، جو بين المللي ظاهراً دوستانه شد و مذاکرات جدي براي متوقف کردن آزمايش سلاح هاي هسته اي آغاز گرديد. از طرف ديگر رئيس جمهور امريکا نيز به اين مسئله توجه بيشتري نشان داد. از اکتبر 1958م امريکا، شوروي و انگلستان مسئله توقف آزمايشات هسته اي را مدنظر قرار داده بودند و شواهد علمي درباره زيان آور بودن غبار راديواکتيو در حال جمع آوري بود. گرچه هم زمان با وجود نگراني در مورد فضاي آلوده، کشورهاي فوق به آزمايش هاي خود ادامه مي دادند. سرانجام بعد از انجام مذاکرات گسترده، انگلستان، امريکا و شوروي در مورد منع آزمايشات هسته اي به توافق رسيدند و در پنجم اوت 1963م، قرارداد منع آزمايش هاي هسته اي را امضا کردند. اين قرارداد که در مسکو و به وسيله وزراي خارجه سه کشور به امضاء رسيد يک دست آورد کوچک و محدود بود چرا که از يک طرف فقط آزمايشات درون جو را در بر مي گرفت و
از سوي ديگر شمار آزمايش هاي زيرزميني آن قدر اضافه شد که از رقم مجموع آزمايشات قبلي در درون جو و زيرزميني نيز بيشتر گرديد.
شرح مناسبت:
بنجامين جانسون نويسنده و اديب معروف انگليسي در يازدهم ژوئن 1573م در نزديکي لندن پايتخت انگلستان به دنيا آمد و در کودکي يتيم شد. از اين رو زندگي سختي را آغاز کرد و به دليل فقرمالي، به کارگري مشغول گرديد. او پس از چندي به مدرسه رفت و با ادبيات آشنايي تام پيدا کرد. جانسون هم چنين سالياني عليه اسپانيايي ها جنگيد و در نهايت به بازيگري تئاتر روي آورد. آشنايي جانسون با گروه بازيگران تئاتر، مسير زندگي اش را تغيير داد و از آن زمان به بعد، فعاليت هنري خود را در امر نمايش نامه نويسي آغاز نمود. او در سال 1598م در يک دوئل و جنگ تن به تن، شخصي را کشت و به زندان افتاد. جانسون پس از آزادي، کار ادبي و هنري خود را دنبال کرد. وي علاوه بر نمايش نامه نويسي، اشعار غنايي دل انگيزي هم سروده است اما کمدي هاي اوست که باعث شهرت وي شده اند. نمايش نامه هاي کمدي جانسون نشانگر دقت و تيزبيني نويسنده آنهاست. او کاريکاتورهايي از مردمان زمان خود را همراه با خصلت هايي چون پول پرستي، خسّت و حقه بازي ترسيم مي کند و اعمال و رفتار حماقت آميز برخي انسان ها را مورد انتقاد قرار مي دهد. جانسون از دوستان نزديک ويليام شکسپير، اديب شهير هموطنش بود و بعد از او، بزرگ ترين نويسنده کلاسيک قرن شانزده و هفدهم انگلستان محسوب مي گردد. اشعار بنجامين جانسون
بيشترْ عميق است تا پرشور، و کمدي هاي طنزآميزش از بينشي نيرومند برخوردارند. ادراک عالي هنري جانسون راه تازه اي در کمدي انگلستان گشود، آن را در حد وسيعي به جانب تازگي سوق داد و بنيان کمدي آداب و رسوم را بر جاي گذارد. سبک خاص جانسون به عنوان سبکي طنزآميز، انتقادي، واقع بينانه و ارشادي، قرن ها پس از مرگش باقي ماند. وي در عين حال که در جريان زمان خود قرار داشت، ارتباطش را با گذشته حفظ کرد و آثار نويسندگان روم باستان را سرمشق خود قرار داده است. جانسون رياست انجمني ادبي را برعهده داشت و سخنراني هايش در اين انجمن، انديشه هاي تازه اي از نقد ادبي به دست داد و بر نويسندگان پس از خود، نفوذ عظيمي بر جاي گذارد. نفوذ عظيم جانسون در عالم تئاتر تا قرن هجدهم باقي ماند و بر ادباي آينده تاثير زيادي نهاد. از جمله آثار درخشان جانسون، نمايشنامه کمدي کيمياگر است که در تئاترهاي جهان به طور مکرر به نمايش درآمده است. هم چنين روباه، مردم خوشحال، نقاب سياه، مردم غمگين و شعرباف از آثار مشهور اوست. بنجامين جانسون سرانجام در ششم اوت 1637م بر اثربيماري در 64 سالگي در لندن درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کارل ويلهلم شل، شيمي دان سوئدي در ششم اوت 1742 م در منطقه استرال سوئد متولد گرديد و پس از پايان تحصيلات به تحقيق در علم شيمي پرداخت. کشف گليسيرين، کلر و منگنز از نتايج تحقيقاتِ اين شيمي دان معروف است. بر همين اساس، وي به عنوان يکي از افتخارات علمي سوئد و از بزرگترين شيمي دان هاي قرن هجدهم در اين کشور محسوب مي گردد. ويلهلم شل سرانجام در هفتم سپتامبر 1786م در 44 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري بوليوي با 1/098/581 کيلومتر مربع وسعت در قاره امريکاي جنوبي و در همسايگي کشورهاي پرو، شيلي، آرژانتين، پاراگوئه و برزيل واقع شده است. جمعيت اين کشور بيش از 8 ميليون نفر است که بيشتر از نژاد سرخ و اکثراً کاتوليک مذهبند. لاپاز پايتخت و واحد پول آن بوليويانو مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت بوليوي تا سال 2025م بيش از 13 ميليون نفر خواهد بود. مردم بوليوي به 3 زبان رسمي اسپانيايي، کچوآ و آيمارا صحبت مي کنند، البته ساير زبان هاي بومي نيز رايج است. از شهرهاي مهم بوليوي، سانتاکروز، ال آلتو و سوکره است. استعمار اسپانيا بر اين سرزمين از سال 1538م آغاز شد و پس از نزديک به سه قرن، در سال 1809 به همت سيمون بوليوار آزادي خواه معروف، انقلاب بر ضدّ اسپانيا آغاز شد و تا سال 1824 انقلابيون بر نواحي وسيعي از مستعمرات اسپانيا در اين قاره مسلط شدند. سرزمين بوليوي در نهايت در ششم اوت 1825م به طور کامل مستقل شد و به پاس تلاش سيمون بوليوار، نام اين کشور را بوليوي نهادند. کشور بوليوي
به کشور هزار کودتا معروف است و طي 60 سال بيش از 190 کودتا در آن صورت گرفته است. نظام سياسي حاکم بر بوليوي چند حزبي با دو مجلس قانون گزاري جمهوري است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فردينانْدْ کنينْگْ اسکات شيلِّر، فيلسوف انگليسي، در 16 اوت 1864م در يکي از شهرهاي آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، به مدت بيش از 33 سال به تدريس فلسفه پرداخت و تا ماه هاي آخر عمر به اين کار مشغول بود. گرچه شيلْلِر در فلسفه از طرفداران و از نمايندگان برجسته انگليسي در مکتب فلسفي اصالت عمل به شمار مي رفت، اما ترجيح مي داد به جاي اصالت عمل يا پراگماتيسم، لفظ اومانيسم يا انسان محوري را به کار بَرَد. شيلْلِر از معتقدان و طرفداران گرايش کمّي کردن رفتار در روان شناسي بود. به نظر او، اين شيوه، افق انديشه را وسيع تر مي سازد و به فيلسوف توانايي مي دهد که بر تمامي علومي که با کشف حقايق انساني سر و کار دارند نظارت کند. در حقيقت، شيلْلِر با منطقي کردن مطالعات فلسفي به فهم بهتر اصطلاحات و روشن تر فکر کردن مي انديشيد. از شيلْلِر آثار متعددي بر جاي مانده که معماهاي ابوالهول، اومانيسم، منطق و منطق براي عمل از آن جمله اند. فرديناند شيلْلِر سرانجام در 6 اوت 1937م در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از شکست آلمان در جنگ جهاني دوم، متفقين از ژاپن خواستند تا خود را تسليم نمايد. اما اين درخواست با مخالفت ژاپن مواجه شد. از اين رو، در آخرين روزهاي جنگ جهاني دوم، سران ايالات متحده امريکا تصميم گرفتند براي نخستين بار در جهان از بمب هسته اي استفاده کنند. اين بمب به ميزان 20 هزار تن ماده منفجره تي. ان.تي قدرت تخريب داشت. در اين ميان، علي رغم مخالفت دانشمندان هسته
اي امريکا براي استفاده از اين بمب در شهرها و مناطق پرجمعيت، هاري ترومن، رئيس جمهور وقت امريکا به اين مخالفت ها اعتنا نکرد و به دستور او در روز ششم اوت 1945م، نخستين بمب هسته اي که نام رمز آن را پسر کوچولو گذاشته بودند بر شهر ژاپني هيروشيما افکنده شد. اين بمب، شهر هيروشيما را که در آن زمان بيش از 340 هزار نفر جمعيت داشت به جهنمي از آتش و دود مبدل ساخت و هشتاد هزار نفر را در دم کشت. از باقي مانده جمعيت آن نيز قريب به دويست هزار نفر دچار سوختگي و عوارض ناشي از تشعشعات هسته اي شده و به تدريج تلف يا ناقص و معلول شدند. اين در حالي است که اثرات مخرب اين بمباران هسته اي هنوز هم ادامه دارد و محيط زيست و نسل هاي بعدي ژاپن را تحت تأثير منفي خود قرار داده است. امريکا سه روز پس از بمباران هسته اي هيروشيما، يکي ديگر از شهرهاي ژاپن به نام ناکازاکي را نيز هدف بمباران هسته اي قرار داد که در نهايتْ ژاپن، وادار به تسليم در جنگ جهاني دوم شد.
شرح مناسبت:
جمهوري جامائيکا با 10/991 کيلومتر مربع وسعت در قاره امريکاي مرکزي، در شمال درياي کارائيب و در جنوب کوبا واقع شده است. جمعيت جامائيکا 2/6 ميليون نفر است که عمدتاً از نژاد سياه و داراي مذهب پروتستان مي باشند. پايتخت جامائيکا، کينگستون و واحد پول آن دلار است. پيش بيني مي شود تا سال 2025 جمعيت جامائيکا بيش از 3 ميليون نفر خواهد بود. زبان رسمي مردم جامائيکا انگليسي و خط آنها
لاتين است. پورتْ مور و مونته گوبي از شهرهاي مهم آن هستند. جامائيکا به همراه 9 مستعمره ديگر انگلستان در درياي کارائيب، در سال 1958م اتحاديه اي به نام فدراسيون جزاير هند غربي را تشکيل دادند. ولي مدت اين فدراسيون ديري نپاييد و سرانجام در سال 1962 با استقلال اعضاي مهم آن، منحل شد. جامائيکا نيز در تاريخ ششم اوت 1962م به استقلال دست يافت و داراي حکومت فرمانداري کل شد.
شرح مناسبت:
پيروزي انقلاب اسلامي و قطع شدن دست چپاولگران و بيگانگان از سرزمين اسلامي ايران، ضربه اي محکم بر منافع امريکاي جهان خوار وارد آورد. با اين حال دومين ضربه پس از تسخير لانه جاسوسي اين کشور در تهران در سوم نوامبر 1979 شکل گرفت. در اولين عکس العمل اقتصادي نسبت به اين مسئله، دولت امريکا در 8 نوامبر همان سال، مانع از ارسال کالاهاي نظامي که توسط ايران خريداري و بهاي آن پرداخت شده بود، گرديد و يک هفته پس از آن، از سوي رئيس جمهوري امريکا، فرمان مسدود کردن کليه اموال و منافع مربوط به ايران صادر شد. اين وضعيت در سال هاي بعد با شدت و ضعف پيگيري مي شد. در همين راستا قانون تشديد تحريم اقتصادي امريکا عليه ايران، با امضاي بيل کلينتون رئيس جمهور وقت امريکا در ششم اوت 1996م قابليت اجرايي يافت. اين قانون به نام سناتورِ پيشنهاد دهنده آن، "قانون داماتو" نام گرفت. بر اساس قانون داماتو، هر شرکتي که در صنايع نفت و گاز ايران، بيش از چهل ميليون دلار سرمايه گذاري کند، مشمول تحريم امريکا مي شود. واشينگتن با تصويب اين قانون، تلاش کرد ايران
را تحت فشار قرار دهد تا از مقابله با سياست هاي توسعه طلبانه و مداخله جويانه امريکا در منطقه و جهان دست بردارد. اما تصويب قانون داماتو، خشم و نارضايتي ساير کشورها، حتي متحدان اروپايي امريکا را برانگيخت. زيرا اين قانون مغاير استقلال عمل و حاکميت ملي اين کشورها بود. البته امريکا بعدها سقف سرمايه گذاري در صنايع نفت و گاز ايران را به بيست ميليون دلار کاهش داد. با اين حال در سپتامبر سال 1997م، شرکت نفتي فرانسوي "توتال" بدون توجه به قانون داماتو، 600 ميليون دلار براي استخراج گاز ايران سرمايه گذاري کرد. پس از آن شرکت هاي ديگري نيز در صنايع نفت و گاز ايران سرمايه گذاري نمودند. به اين ترتيب، امريکا در تعميم قوانين داخلي خود به ساير کشورهاي جهان شکست خورد و نه تنها موفق به انزواي ايران در عرصه بين المللي و منطقه اي نگرديد، بلکه اِعمال اين سياست، زيان هاي مالي کلاني نيز به شرکت هاي امريکايي وارد آورد.
شرح مناسبت:
فرانچسکو پِتْرارْکْ، اديب معروف ايتاليايي در هفتم اوت 1304م، در اين کشور به دنيا آمد. وي در ابتدا در رشته حقوق تحصيل کرد اما دنباله آن را نگرفت و همه وقت خود را به ادبيات مصروف داشت. مدتي نگذشت که به سبب هوش سرشار، فرهنگ وسيع، دانستن آداب و ظرافت در رفتار، توجه مقامات حکومتي و مذهبي را به خود جلب کرد و به مشاغل دولتي دست يافت. وي طي سال هاي بعد، با مطالعه فراوان، معلومات هنري و فکري را بر وسعت تجربه افزود و با سرودن اشعاري زيبا، نشان افتخار شاعران ايتاليا را در 37 سالگي
دريافت کرد. پترارک با سرودن ديوان نغمه ها، در سراسر اروپا از احترام و ستايش بزرگان ادب برخوردار شد و رو به ترقي نهاد. در پترارک، عشق به فرهنگ و ادب کهن يونان و روم که بر مبناي انساني قرار داشت، بسيار شديد بود. مطالعات او را در اين زمينه نمي توان مطالعات مردي محقق يا گردآورنده دانست، بلکه کوشش فاضل و اديبي است که قصد دارد جهان از دست رفته اي را دوباره زنده کند. وي در اثر دو جلدي خود به نام زندگي در انزوا، زندگي در عالم انزوا را که به بشر امکان مي دهد تا قواي معنوي و اخلاقي خود را تکامل بخشد ستايش مي کند. شاعر، زندگي در انزوا را در برابر زندگي پرمشغله و پر اضطراب قرار مي دهد که به سبب جاه طلبي و هواي نفس، پيوسته دچار آشفتگي است. زندگي در تنهايي، انسان را به تفکرات مذهبي که بيشتر جنبه فلسفي دارد، هم چنين به لذت بردن از طبيعت وا مي دارد. علاوه بر آن، ادبيات و زندگي، از نظر پترارک در زمينه بشر دوستي با يک ديگر تلفيق مي يابد. پترارک در طي سال هاي پس از آن، منظومه افريقا در نه جلد، ديوان پيروزي و قطعه شعرهاي روستايي را سرود. اما مهم ترين اثر پترارک، نامه ها نام دارد که در 24 جلد به نگارش درآمد و اين نامه ها، مدارک بسيار پرارزشي در تاريخ فرهنگ اروپا به شمار مي آيد. پترارک از نظر تبحّر در علوم ادبي و پيروي از زبان و ادبيات باستاني يونان و روم، پيشواي نهضتي فرهنگي است که سراسر جهان
را فرا گرفت. از نظر شعر، پترارک، قالب غنايي و سنتي شعر را تکميل کرد. پترارک قدرتي بلامنازع در فرهنگ و ادب عصر خود به شمار آمده و به نحو قاطعي در تعيين راه ذوق و سليقه زندگي معنوي دوره رنسانس نفوذ داشته است. به طوري که پترارْکيسْمْ، تمايل شاعرانه اي است در پيروي از اشعار پترارکْ که ابتدا در ايتاليا و سپس در اروپا تا قرن شانزدهم ميلادي رواج داشته است. به طور کلي، افکار پترارک بر ضد افکار قرون وسطي بود. وي در بسياري از علوم خصوصاً تاريخ و باستان شناسي مطالعاتي داشت و سبک خاصي که آميخته با سبک نويسندگان قديم و معاصر بود، به وجود آورد و غزلياتي به زبان عاميانه سرود. وي محقق و مورخي بزرگ و صاحب مطالعات زياد در کتب خطي قديم و يکي از مبرّزترين افراد بشر دوست در عصر تجدد بود. پترارک عقيده داشت که نبايد پيوسته به فکر رستاخيز و آخرت بود بلکه بايد از زيبايي و لذت هاي زندگاني بهره مند شد. وي با سنن و عاداتْ، مخالفت مي کرد و مي گفت حقايق را بايد به وسيله مشاهده و پژوهش و استدلال کشف نمود. با داشتن اين عقايد، پترارک قهراً وجه اشتراکي با دوره هاي درخشان يونان و روم پيدا مي کرد. به اين جهت کوشيد تا فرهنگ باستان را زنده کند و در آثار خود و کتاب هايي که در ادبيات و نقد شعر و اخلاق نوشت، اوج گذشته را ظاهر سازد. فرانچسکو پترارک سرانجام در 21 نوامبر 1374م در هفتاد سالگي درگذشت و در معبد بزرگي در رُم که افراد برجسته
را در آن تجليل مي کردند، مدفون شد.
شرح مناسبت:
آنتوني فان ديک، نقاش معروف بلژيکي در 23 نوامبر 1599م بلژيک به دنيا آمد. وي از سال هاي اوليه عمر، نقاشي را زير نظر استادان هنرپرور زمان آموخت و همين که به حد رشد رسيد، خود، در نقاشي يک استاد مسلم شد. فان ديک پس از آن مدتي در ايتاليا زندگي کرد و از آثار نقاشان ونيزي بهره برد. دوره ايتاليايي کارِ فان ديک با چهره نگاري و نقاشي موضوعات مذهبي، به شيوه اي شخصي، براساس دست آوردهاي استادان ونيزي مشخص مي شود. وي سالياني نيز در انگلستان حضور يافت و به مقام نقاش دربار چارلْزْ اول پادشاه انگليس رسيد. فان ديک در انگلستان شيوه اي در چهره نگاري و رسم پُرْتْرِه يا صورت ابداع کرد که با سليقه اشرافيت انگليسي سازگار بود به طوري که پُرتْره هاي او از اشراف و بچه هايشان در ميان زيباترين آثار فان ديک قرار دارند. فان ديک استانداردهاي ويژه اي براي پُرتره انگليسي وضع کرد که از ويژگي هاي فان ديک در نقاشي، پوشاک فراوان بود. او يک سري گراور و نقاشي سياه قلم از نويسندگان و هنرمندان روزگار خويش پديد آورد که در شمار شاه کارهاي نقاشي قرار دارند. وي هم چنين مجسمه هايي از چهره مشاهير روزگار خود ساخت. فان ديک غالباً مدل خود را به طرزي با وقار و پرشکوه بر پس زمينه اي از منظره طبيعي، نقاشي مي کرد که اين شيوه کار او، تا دو قرن بعد سرمشق چهره نگاران انگليسي قرار گرفت. از فان ديک صدها اثر مهم بر جاي مانده که چارلز
اول در شکار و رستاخيز مسيح(ع) از آن جمله اند. آنتوني فان ديک به عنوان مشهورترين نقاش پُرتْره پرداز قرن هفدهم، سرانجام در هفتم اوت 1641م در 42 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جزيره مارتينيک يکي از جزاير کوچک واقع در اقيانوس اطلس است که 1100 کيلومتر مربع وسعت و نيم ميليون نفر جمعيت دارد. با فعال شدن کوه آتشفشان معروف "په له" در اين جزيره در هفتم اوت سال 1902م، شهرسن پيِر با بيش از 300 هزار سکنه، زير آتش و لايه غبار پوشانده شد و چهل هزار نفر را به کشتن داد.
شرح مناسبت:
رابيندرانات تاگور، فيلسوف و اديب شهير هندي در 6 مه سال 1861م در خانواده اي برهمايي در کلکته هندوستان به دنيا آمد. پدربزرگش مروج آيين برهمايي و پدرش مردي دانشمند بود. وي از کودکي شعر مي سرود به طوري که در چهارده سالگي نخستين شعر خود را در جشن ملي - فرهنگي بنگالي ها خواند. تاگور در سيزده سالگي به همراه پدر به سير و سفر پرداخت و در هفده سالگي به همراه برادر به انگلستان سفر کرد و در رشته حقوق به تحصيل پرداخت. او در آن کشور شروع به مطالعه زبان انگليسي و تحقيق و جستجو درباره شاعران انگليسي نمود و خود نيز کتاب هايي را که به زبان بنگالي نوشته بود به انگليسي ترجمه کرد. وي به زودي به اصول تعاليم کهن و مکتب هاي فلسفي هند روي آورد و به آثار شاعران گذشته بنگالي و انگليسي دلبستگي يافت. وي تا قبل از 18 سالگي 7000 بيت شعر سرود و در اين کار تبحّر يافت. اين متفکر هندي در سال 1901م مدرسه اي با نام خانه صلح تأسيس کرد و همه نظرياتش را درباره چگونگي آموزش و پرورش، در اين مدرسه به مرحله اجرا و عمل درآورد. تاگور در
اين مؤسسه، همواره به تربيت و ارشاد جوانان هندي و در پيشرفت معنويشان براساس انديشه هاي مذهبي و سنتي مي پرداخت. اين سازمان تربيتي در سال 1921م توسعه يافت و به دانشگاه تبديل شد. تاگور به موازات نشر مقالات و کتاب هاي گوناگون، درباره مسائل تربيتي و فرهنگي، همچنان به خلق آثار ادبي محض، ادامه داد. تاگور از دوستان نزديک گاندي، پيشواي هند بود و خود نيز هنرمند و متفکري بزرگ با افکاري بلند و نوشته ها و تابلوهايي بسيار جالب به شمار مي رفت. اين شاعر هندي در اشعار و نوشته هايش، توصيفات لطيفي از طبيعت را با تفکرات مذهبي و فلسفي در هم آميخته است. فلسفه تاگور نيز مخلوطي از فلسفه شرقي و اخلاقيات مسيحي و يهودي بود. وي چندان رغبتي به حيات اخروي نشان نمي داد و آنچه بيشتر مورد توجه او بود تحول مترقيانه انسان در زندگي فعلي او بود. تاگور عقيده داشت که اين تحولْ فرايند يادگيري از طريق رنج است. او اين انديشه را به زيبايي تمام در يکي از اشعار خود بيان مي کند. از ميان آثار منثور تاگور که بيان کننده فلسفه اوست، شايد دل انگيزتر از همه، مجموعه نامه هاي خارجي است که در سال 1921م انتشار يافت. هم چنين از رابيندرانات تاگور حدود 60 ديوان شعر، چهل داستان کوتاه و بلند، پنجاه نمايش نامه و تعدادي رساله و کتاب فلسفي به جاي مانده که بيشتر آن ها به زبان انگليسي ترجمه شده است. اين انديشمند هندي در 1913م به عنوان اولين آسيايي، جايزه نوبل ادبي را دريافت کرد و شهرتي جهاني يافت. اين جايزه، نه
تنها به خاطر زيبايي شاعرانه سبکش در نوشتن، بلکه به خاطر عمق فلسفي افکارش به او اعطا شد. تاگور تنها شاعري غزل سرا نبود، بلکه مديحه سرا، حماسه سرا و نويسنده اي ميهن پرست بود، براي کودکان شعر مي سرود و در کنار انديشه هاي فلسفي استوار، طبع بذله گو و طنزآميزش نيز تجلي مي کرد. نمايش نامه هايش از محيطي رنگين و خوش آهنگ و هيجان فراوان برخوردار بود. به موسيقي و نقاشي علاقه خاص داشت و موسيقي را زبان روح و نقاشي را وسيله نزديکي به عالم طبيعت مي دانست. تاگور اساس مذهب را برپايه نيکي و زيبايي نهاده بود و تمدن واقعي را در تحمل سختي ها و متانت روح مي دانست. از نظر تاگور، کمال مطلوبْ در عظمت روح و دست يافتن به عالم ناشناخته است و بشر تا درون خود را نشناسد معني واقعي زندگي را درک نمي کند. اما مفهوم اين نظر، کناره گيري از زندگي و لذت نيست. آثار متنوعي از تاگور بر جاي مانده که باغبان، گورا، وطن و جهان، گيتاجاني، خاطرات من، قرباني و پُست خانه از آن جمله است. رابيندرانات تاگور سرانجام پس از يک عمل جراحي، در هفتم اوت 1941م در هشتاد سالگي در خانه اي که به دنيا آمده بود، درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري ساحل عاج با 322/463 کيلومتر مربع مساحت در غرب قاره افريقا، در کنار خليج گينه و در همسايگي کشورهاي ليبريا، مالي، بورکينافاسو و غنا واقع شده است. جمعيت آن در حدود 15 ميليون نفر مي باشد که بيشتر آنها مسلمان و حدود 20% مسيحي مي باشند. پايتخت ساحل عاج
"ياموسوکرو" و از شهرهاي مهم آن آبي جان، بوآکه و دالوئا است. زبان رسمي در ساحل عاجْ فرانسوي و نژاد مردم سياه مي باشد. واحد پول ساحل عاج فرانک سي اف آ بوده و خط آنها لاتين است. پيش بيني مي شود جمعيت اين کشور تا سال 2025 بيش از 23 ميليون نفر خواهد بود. در قرن شانزدهم ميلادي پرتغالي ها در اين سرزمين، نواحي مسکوني ايجاد کردند. در نيمه قرن نوزدهم، فرانسه اين مناطق را به اشغال خود درآورد و با تصرف مناطق ديگري در اين قسمت، افريقاي غربي فرانسه را شکل بخشيدند، ولي در 1891 ساحل عاج در امور داخلي، خودمختاري گرفت بعد از پايان جنگ جهاني دوم، حزب اتحاد دموکراتيک افريقا تأسيس شد و در ساير کشورهاي تحت استعمار نيز شعباتي داير کرد. اين حزب سپس اعتراضات و اعتصابات گوناگوني را سازمان دهي نمود. سرانجام در 7 اوت 1960، ساحل عاج به همراه چند مستعمره ديگر فرانسه در افريقا به استقلال دست يافت و نوع حکومت خود را جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري اعلام نمود. بعد از استقلال و به مدت بيش از 30 سال "فليکس بوآني" رهبر اتحاد دموکراتيک افريقا مقام رياست جمهوري را در اختيار داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پيتر پل روبِنْسْ، استاد برجسته عالم نقاشي اروپا در 5 ماه مه 1577م متولد شد و در سنين جواني به استادي در رشته نقاشي رسيد. وي در سال 1600م به ايتاليا رفت و نقاش دربار دوکِ مانتوآ شد و سه سال بعد ضمن سفر به اسپانيا، از آثار موجود در مجموعه سلطنتي اين کشور بازديد نمود و تحت تاثير قرار گرفت. وي شيوه ها و دست آوردهاي اساتيد دوره رنسانس و ساير ادوار را در هم آميخت و نخستين شيوه حقيقتاً اروپايي را در سبک خويش گنجانيد. هنر روبنس حاصل مطالعه همه جانبه آثار بسياري از اساتيد است و تلفيق و ترکيبي بديع به شمار مي رود. وي در آثار خود به سبکي پراحساس روي آورد. در عين حال از نوشته هاي روبنس مشخص مي شود که وي با دقت به کنترل طراحي هايش مي پرداخته است و در بيشتر موارد، آخرين کار روي تابلوهايي که دستيارانش انجام مي دادند را خود برعهده مي گرفت. از ويژگي هاي روبنس در نقاشي، برجسته نمايي قوي با اسلوب روشن و تاريک است و محور بيشتر آثارش بدنِ آدمي است. در آثاري از وي که به جانوران پرداخته است، بدن نيرومند آنها با حرکات پرنشاط و طبيعي حيوان نشان داده شده و در تابلوهايي که با مضمون صحنه شکار است، عمل خشونت آميز و نيروي انساني تجسم شده است. در مجموعه آثار وي مي توان نقاشي هاي بي شمار سنگي محراب، چهره نگاري ها، منظره ها، نقاشي هاي مذهبي و اساطيري، صحنه هايي از تاريخ کلاسيک، طراحي هاي روي پارچه و
تصاوير کتاب را مشاهده کرد. برخي از آثار وي عبارتند از تابلوهاي؛ برافراشتن صليب، شکار شير، ربايش دخترانِ لئوکيپوس و …. وي در کنار کارهاي هنري، به دليل ارتباط با دربار و پادشاهان، به مأموريت هاي ديپلماتيک نيز فرستاده مي شد و به عنوان يک دلال هنري به خريد و فروش آثار هنري معاصرين و اشياء عتيقه مي پرداخت و به همين دليل بر ثروت و دارائي اش افزوده شد. پيترپل روبنس پس از 62 سال زندگي در 18 اوت 1639 در گذشت.
شرح مناسبت:
صليب سرخ عنوان سازماني بين المللي است که براي تسکين آلام بشري و حفظ و پيشرفت بهداشت عمومي، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال 1864م و در نتيجه مساعي شخصي به نام هنري دونانِ سوئيسي تشکيل يافت. هنري دونان، پيش از آن، خواستار تشکيل جمعيت هاي امدادي داوطلب براي تسکين آلام آسيب ديدگان از جنگ گرديد. او پيشنهاد کرد که خدمت به رنجوران و زخمي هاي نظامي، فعاليتي بي طرف محسوب شود. اين خواسته با استقبال انجمن خيريه ژنو مواجه شد و سرانجام طي کنفرانسي بين المللي در ژنو، مقدماتِ تشکيل سازمان بين المللي صليب سرخ جهاني، تصويب گرديد. از آن پس روز هشتم اوت، با عنوان روز جهاني صليب سرخ نام گذاري شده است. لازم به ذکر است که اين سازمان در کشورهاي مسلمان از جمله جمهوري اسلامي ايران، با نام هلال احمر معروفيت يافته است. امروزه نزديک به 130 جمعيت صليب سرخ و هلال احمر با بيش از 250 ميليون نفر عضو در سطح جهان فعاليت مي کنند. (ر.ک: 8 مه و 22 اوت)
شرح مناسبت:
کشور افغانستان واقع در جنوب غربي آسيا در 27 آوريل 1747 از انگلستان مستقل گرديد، ولي دخالت هاي فراوان اين استعمارگر پير ادامه يافت و قراردادهاي امتيازآورِ زيادي را با افغانستان منعقد ساخت. در اوايل قرن بيستم، شيرعلي خان، حاکم افغانستان بر اثر اختلافاتي که با انگليسي ها پيدا کرد، با آنان به جنگ پرداخت. پس از پايان جنگ و برکناري وي، عبدالرحمن خان بر سر کار آمد. سرانجام امان اللَّه خان فرمان روايي يافت و در 8 اوت سال 1919م افغانستان را کشور پادشاهي اعلام کرد
و کليه قراردادهايي را که با انگلستان منعقد شده بود فسخ نمود. اين عمل که به معناي اعلام استقلال اين کشور بود، موجب خشم انگلستان و منجر به برکناري امان اللَّه خان گرديد. افغانستان سرزميني است در جنوب غربي آسيا با 652/255 کيلومتر مربع مساحت و حدود 23 ميليون نفر جمعيت، که اکثراً مسلمان بوده و به دو زبان پشتو و فارسي دري صحبت مي کنند. پايتخت افغانستان کابل، و از شهرهاي مهم آن، قندهار، مزارشريف، هرات و جلال آباد قابل ذکرند. بيش از 50 درصد مردم افغان نژاد پشتو داشته و بقيه گروه هاي نژادي از جمله تاجيک، ازبک و ترکمن در اقليتند. واحد پول افغانستان افغاني است. پيش بيني مي شود جمعيت اين کشور تا سال 2025 در حدود 45 ميليون نفر خواهد شد. نظام سياسي حاکم بر افغانستان حکومت (دولت) موقت انتقالي تحت نظارت سازمان ملل متحد است. 15 فوريه سال روز خروج قواي شوروي در سال 1988م از افغانستان را روز ملي اين کشور نام گذاري کرده اند. (ر.ک: 15 فوريه)
شرح مناسبت:
هنگامي که پس از پايان جنگ جهاني دوم در اروپا، کنفرانس پوتسدام در اواخر ژوئيه در آلمان برپا بود، ترومن رئيس جمهور وقت امريکا به استالين، ديکتاتور سفاک شوروي اطلاع داد که با دسترسي امريکا به بمب هسته اي، احتمال به کار بردن آن توسط امريکا وجود دارد که در اين صورت شکست ژاپن در اين جنگ حتمي خواهد بود. از اين رو ترومن، استالين را به اعلان جنگ عليه ژاپن ترغيب کرد و به او اطمينان داد که از حضور در جنگي که رو به پايان است، ضرري
نخواهد کرد. در اين شرايط و در حالي که طي سال هاي گذشته شوروي با ژاپن، قرارداد عدم تجاوز امضا کرده بود، پس از آن که هيروشيما در 6 اوت 1945م توسط امريکا، هدف حمله هسته اي قرار گرفت و ژاپن در آستانه تسليم شدن بود، شوروي به فرمان استالين به ژاپن اعلان جنگ داد تا بخش هايي از ژاپن و متصرفاتش را به دست آوَرَد. جنگ شوروي و ژاپن که در 8 اوت 1945 آغاز شد. تنها يک هفته به طول انجاميد و ارتش شوروي در پايان اين حملات که با حمله به ناحيه منچوري در شمال شرق چين آغاز شد، موفق گرديد شمالِ کره و جزاير کوريل را به تصرف خود درآوَرَد. جزاير کوريل هنوز هم در اختيار روسيه است و مذاکرات ژاپن و روسيه براي تعيين سرنوشت اين جزاير تاکنون به نتيجه نرسيده است.
شرح مناسبت:
در جريان تبليغات انتخابات رياست جمهوري امريکا در سال 1972م، افرادي از حزب جمهوري خواه وارد ستاد مرکزي انتخابات حزب رقيب يعني حزب دموکرات در ساختمان هتل واتِرْگِيْت واشينگتن شدند. اين افراد علاوه بر سرقت بخشي از اسناد و مدارک، در اين محل، ميکروفون هاي مخفي را براي استراق سمع کار گذاشتند. اين ماجرا پس از پيروزي نيکسون در انتخابات سال 1972م از طرف دو روزنامه نگار امريکايي کشف و جريان آن در روزنامه واشنگتُن پُسْتْ منتشر شد. کار به کنگره و ديوان عالي کشور کشيد و نيکسون در برابر اتهامات وارده مبني بر اطلاع از اين کار و صدور مجوز آن، نقش خود را در اين ماجرا به کلي انکار کرد. وي حتي کساني را که
متهم به شرکت دراين قضيه شده بودند از مقامات خود منفصل نمود، ولي مقامات برکنار شده، در جريان رسيدگي به اين ماجرا در کنگره و مراجع قضايي شواهد غيرقابل انکاري از دخالت و اطلاع شخص رئيس جمهور در اين قضيه ارائه دادند. نيکسون سرانجام اعتراف کرد که از داستان واترگيْتْ اطلاع داشته و چون در خطر استيضاح و برکناري از مقام رياست جمهوري قرار گرفت، پيش دستي کرد و در روز هشتم اوت 1974م به عنوان اولين رئيس جمهور در تاريخ امريکا، از مقام خود استعفا داد. پس از وي، جرالْدْ فورْدْ معاون نيکسون، تا پايان دوران چهار ساله رياست جمهوري، جانشين او شد. اولين اقدام فورد در مقام رياست جمهوري، عفو نيکسون و صدور دستور منع تعقيب وي بود که بدين وسيله، نيکسون را از مجازات رهايي بخشيد. در دو سال زمام داري فورد، سايه واترگيت بر سر حکومت او و حزب جمهوري خواه امريکا سنگيني مي کرد و همين ماجرا و خاطرات تلخي که مردم امريکا از آن داشتند باعث شکست سنگين آنان در انتخابات رياست جمهوري سال 1976م گرديد.
شرح مناسبت:
کاميل شمعون رئيس جمهور اسبق لبنان در سال 1900م به دنيا آمد. وي در سال 1929 براي اولين بار به نمايندگي مجلس لبنان انتخاب شد و در 9 دوره بعدي انتخابات اين کشور، کرسي نمايندگي خود را حفظ کرد. شمعون به موازات اين سمت، در اين مدت، در کابينه هاي مختلف، تصدّي وزارتخانه هاي دارايي و کشور را برعهده داشت و سرانجام در سال 1952 به رياست جمهوري لبنان دست يافت. او پيمان بغداد موسوم به سنتو را تأييد نمود و به
امريکا براي احداث پايگاه در لبنان کمک کرد. کاميل شمعون در سال 1958م هنگامي که ماه هاي آخر حکومت خود را مي گذرانيد، براي سرکوبي قيام مسلمانان لبنان که عليه سلطه خواهي و تلاش مسيحيان براي قبضه حکومت به پا خاسته بودند، از امريکا رسماً درخواست کمک نظامي کرد. امريکا نيز با اعزام تفنگ داران دريايي خود به لبنان، قيام مردم را سرکوب کرد. کاميل شمعون پس از کناره گيري از قدرت، حزب ملي گرايان احرار را در لبنان به وجود آورد. او با تأسيس اين حزب، نقش غير رسمي خود را در حفظ ساختار جناح مسيحيان ماروني در قدرت ايفا کرد. شمعون از دوستان نزديک محمد رضا پهلوي، شاه مخلوع ايران بود و همواره از کمک هاي مالي و تبليغاتي وي بهره مند مي شد. شمعون هم چنين از مخالفان سرسخت انقلاب اسلامي ايران و حکومت آن به شمار مي رفت و در هر فرصتي، خشم و دشمني خود را نسبت به انقلاب ابراز مي داشت. کاميل شمعون سرانجام در روز هشتم اوت 1987م بر اثر سکته قلبي در 87 سالگي در بيروت درگذشت و با مرگ شمعون يکي ديگر از پايه هاي اساسي نظام ماروني حاکم بر لبنان از صحنه پرتلاطم سياسي اين کشور خارج شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پُل ورلَن، شاعر برجسته فرانسوي در 20 ژانويه 1844م در شهر مِس در شمال شرقي فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به محافل ادبي راه يافت و با انتشار مقاله اي تحقيقي درباره يکي از شعراي بزرگ فرانسه، مورد توجه قرار گرفت. ورلن در طول ساليان بعد، فراز و نشيب هاي متعددي را پشت سر گذاشت؛ با اين حال، با انتشار چند اثر ادبي خود از قبيل رومانْسْ هاي بي کلام، اشعار اتاق زندان، حکمت و توازي، شهرتي به دست آورد. او هم چنين پس از انتشار آثار کامل خود در پنج جلد در سال 1889م، از شهرت و احترامي غيرقابل انکار برخوردار شد و معروفيتي فراتر از کشور فرانسه به دست آورد. اشعار ورلن منعکس کننده زندگي آشفته و پررنج و روح منقلب او بود. تغزل ورلن، تغزل مردي رؤيايي و ناهشيار است که به صورتي تزلزل آميز در خود فرو رفته و در سايه روشن وجداني نا آرام به سر مي برد. از سويي، تغزلي سرشار از هيجان هاي جسمي و از سوي ديگر لبريز از اضطراب هاي دروني و معنوي. ورلن به زبان شعرْ احساس تازه اي بخشيد و حتي الامکان آن را به موسيقي نزديک ساخت. شعرش از کلام آهنگين و انديشه اش از ابهام و تلقينات ذهني برخودار است. از نظر ورلن، فصاحت و صراحت کلام با شعر واقعي سازگار نيست و عجيب است که شعرهايي اين چنين لطيف و پرجاذبه به وسيله کسي خلق شده باشد که سراسر زندگيش با خشونت و ناهنجاري همراه بوده است. ورلن از
شاعران مهم مکتب سمبوليست و نمادگرايي مبتني بر هنرِ به کار بستن نمادها، به شمار مي آيد و بهتر از هر شاعر ديگري در اين مکتب، توانسته است احساس لطيف و نرم و اندوهي مبهم و اشکي را که بي دليل است بيان کند. ورلن هم چنين نفوذ فراواني بر مکتب سمبوليسم بر جاي نهاده است. پُل ورلن که لقب ملک الشعراي فرانسه را داشت سرانجام در نهم اوت 1896م در 52 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از آن که در ششم اوت 1945م اولين بمب هسته اي بر شهر هيروشيما فروريخت، در نهم اوت نيز، دومين بمب هسته اي امريکا، شهر ناکازاکي ژاپن را به کام مرگ و ويراني کشاند. در اين روز بر اثر بمباران هسته اي ناکازاکي در حدود هشتاد هزار نفر کشته و ده ها هزار نفر ديگر زخمي شدند. تلفات جاني اين حادثه، تنها به آن روز بر مردم ژاپن محدود نمي شود. چرا که برخي از زخمي ها، سال ها پس از اين حادثه جان باختند. علاوه بر آن، عوارض شديد روحي و پيامدهاي زيست محيطي نيز در ادامه اين بمباران، خسارت ژاپن را بيشتر نمود. استعمال بمب هسته اي در ژاپن که به انهدام کامل دو شهر پرجمعيت ژاپن و کشتار فجيع صدها هزار نفر انجاميد، بزرگ ترين فاجعه بشري در طول جنگ جهاني دوم به شمار مي آيد که پس از گذشت ده ها سال، هنوز مورد بحث مطبوعات و محافل سياسي اجتماعي جهان است. امريکا بعدها در توجيه به کارگيري بمب هسته اي در ژاپن عنوان کرد که در صورت خودداري از به کار بردن اين بمب، شايد بيش از ده ميليون ژاپني و يک ميليون امريکايي در جنگ براي تصرف جزاير ژاپن کشته مي شدند. زيرا علاوه بر دو ميليون سرباز ژاپني، نزديک به سي ميليون ژاپني ديگر که آماده براي حمل سلاح و جنگ بودند، مرگ را بر ننگِ شکست و تسليم خاک کشورشان به بيگانه ترجيح مي دادند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سنگاپور کشوري است در آسياي جنوب شرقي و منتهي اليه شبه جزيره مالايا با 646 کيلومتر مربع وسعت و بيش از سه ميليون نفر جمعيت که مردم آن از نژاد زرد و تعدادي نيز از نژاد سفيد و سياه مي باشند. 30 درصد مردم سنگاپور پيرو آيين بودا و بقيه پيرو ساير مذاهب، اسلام، مسيحيت و هندو هستند. پايتخت سنگاپور، شهر سنگاپور و واحد پول آن دلار مي باشد. مردم سنگاپور به 4 زبان رسمي انگليسي، تاميلي، مالايايي و چيني صحبت مي کنند. پيش بيني شده است جمعيت سنگاپور تا سال 2025 بيش از چهار ميليون نفر خواهد بود. اکثريت مردم سنگاپور مليت چيني دارند. سنگاپور که به معناي "شهرشير" مي باشد، در اواخر قرن 13 ميلادي توسط مهاجرين هندي ساخته شد و در اوائل قرن 19 به تصرف انگلستان درآمد و به پايگاهِ نظامي و اقتصادي اين کشور تبديل گرديد. اين وضعيت تا جنگ دوم جهاني که اين منطقه به اشغال ژاپن درآمد، ادامه داشت و سنگاپور بعد از پايان جنگ، مستعمره پادشاهي انگلستان شد. اما شکل گيري نهضت استقلال خواهي، در اين کشور باعث گرديد تا در سال 1959 به خودمختاري دست يابد. سنگاپور سپس با رهايي از استعمار انگلستان به فدراسيون مالزيا پيوست و سرانجام در 9 اوت 1965 به استقلال کامل نائل آمد. سنگاپور از پيشرفته ترين کشورهاي آسياي جنوب شرقي است و بالاترين درآمد سرانه منطقه را داراست. نظام سياسي حاکم بر سنگاپور جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري مي باشد. روز نهم اوت، سال روز استقلال سنگاپور از استعمار انگلستان،
روز ملي اين کشور نيز به شمار مي رود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آغاز انقلاب کبير فرانسه و درگيري جمهوري خواهان با سلطنت طلبان، موقعيت لويي شانزدهم، پادشاه فرانسه در خطر افتاد و فرار نافرجام او و خانواده اش در بيستم ژوئن 1791م لطمه سنگيني بر وجهه وي وارد آورد. اين مساله باعث شد تا تلاش براي برکناري لويي شانزدهم و الغاي رژيم سلطنت از فرداي آن روز آغاز شود. پس از چندي، مجلس قانون گزاري فرانسه به جنگ عليه اتريش راي داد و با وقوع شکست هاي اوليه فرانسه در اين جنگ، شايعاتي درباره ارتباط دربار با دشمن انتشار يافت که بر هيجان و مخالفت عمومي با رژيم سلطنتي افزود. از اين رو از روز بيستم ژوئن سال 1792م، تظاهراتي عليه رژيم در پاريس آغاز شد که به تدريج گسترش يافت. از اوايل ماه اوت آن سال، کمون ها يا انجمن هاي محلي که تحت نفوذ مخالفان سلطنت بودند، قطعنامه هايي مبني بر تقاضاي عزل لويي شانزدهم از سلطنت صادر کردند و روز دهم اوت را به عنوان ضرب الاجل براي اجراي درخواست خود تعيين نمودند. ولي مجلس در رسيدگي به اين تقاضا مردد بود. تا اينکه روز دهم اوت 1792م، گروهي از انقلابيون مسلح به کاخ محل اقامت خانواده سلطنتي يورش بردند و پس از چند ساعت درگيري، آن را به اشغال خود درآوردند. مجلس قانون گزاري فرانسه نيز پس از اين واقعه، به عزل لويي شانزدهم از مقام سلطنت راي داد ولي اتخاذ تصميم نهايي درباره سرنوشت خانواده سلطنتي و رژيم آينده کشور را به مجلس ديگري که کُنوانسيون ناميده شد محول نمود. بحث کنوانسيون درباره سرنوشت
لويي شانزدهم، 24 ساعت به طول انجاميد و در نهايتْ به عزل و سپس اعدام او در 21 ژانويه 1793م منجر گشت. (ر.ک: 21 ژانويه)
شرح مناسبت:
ساختمان تاريخي لووْرْ در ابتدا در سال 1204م ساخته شد در حالي که از سبک يوناني الهام گرفته و در ميان آثار معماري، کم نظير بود. اين قصر با شکوه زماني مقر پادشاهي شاهان فرانسه بوده تا اين که پس از انقلاب کبير فرانسه، کميته اي جهت ايجاد يک موزه در اين ساختمان تشکيل شد. در نهايت در دهم اوت 1793م موزه بزرگ لووْرْ در اين محل افتتاح گرديد و در هشتم نوامبر همان سال، به موجب قانون ملي شدن مجموعه هاي هنري سلطنتي، اين موزه به صورت ملي درآمد. از آن پس شاه کارهاي فراواني از سراسر اروپا و جهان در آن جمع آوري شد به طوري که تعداد اين آثار در موزه، بالغ بر 280 هزار قطعه تخمين زده شده است که از اين تعداد، 5600 اثر را نقاشي و شاه کارهاي هنرمندان معروف جهان تشکيل مي دهند. لازم به ذکر است بسياري از اين اشياء به ويژه آثار عتيقه و باستاني موجود در موزه لووْرْ، توسط مستشرقان اروپايي واستعمارگران فرانسوي ازنقاط مختلف جهان از جمله ايران به يغما رفته اند و يا از دلالان آثار باستاني خريداري شده اند. اهميت موزه لوور تنها به دليل وسعت و تعداد آثار نگهداري شده در آن نيست بلکه کيفيت آثار هنري موجود در موزه، وسعت تالارها و ارزش مجموعه هاي موجود در آن، اين بنا را پراهميت ترين مرکز نگهداري آثار هنري جهان ساخته است. در حال حاضر، ساليانه
ميليون ها نفر از سراسر جهان، براي بازيد از اين موزه، راهي فرانسه و شهر پاريس مي شوند و درآمد هنگفتي را نصيب آن مي سازند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از شکست امپراتوري عثماني در جنگ جهاني اول، طرف هاي پيروز تصميم به تجزيه اين امپراتوري و الحاق متصرفات عثماني به سرزمين خود گرفتند. در اين راستا پيمان استعماري سايْکْسْ - پيکو، که توسط وزراي امور خارجه انگلستان و فرانسه تهيه و امضا شده بود، شرايط سياسي منطقه را براي تفکيک اراضي خاورميانه و تجزيه مستملکات آسيايي امپراتوري عثماني فراهم آورده بود. در قرارداد سايکس - پيکو که نوعي تباني استعماري و توسعه طلبانه متفقين به شمار مي آيد، منطقه خاورميانه عربي بين سه کشور فرانسه، انگليس و روسيه تقسيم شد. به موجب اين پيمان بخش هاي شرقي ترکيه در محدوده اي به وسعت پنجاه هزار مايل به روسيه واگذار شد. فرانسوي ها هم قسمت هاي ديگري از ترکيه همراه با خاک سوريه و لبنان را از آن خود ساختند و بالاخره انگليسي ها توانستند قسمت هاي عمده سرزمين عراق و نيز فلسطين را صاحب شوند. فرانسه و انگليس توافق کردند تا متصرفات خاورميانه اي خويش را به اميرنشين هاي متعدد تبديل نمايند و در هر اميرنشين، احساسات قومي، نژادي، زباني و مذهبي را عليه عثماني تحريک کنند تا راه شکست نهايي عثماني از اين طريق فراهم شود. از سوي ديگر اشغال مناطق گسترده اي از اراضي اين امپراتوري توسط نيروهاي روس، انگليس و ايتاليا، باعث شد تا دولت عثماني با عقد قرارداد سور در سال 1920م موافقت نمايد. امضاي اين قرارداد در واقع به معناي پايان امپراتوري عثماني و رسميت يافتن تجزيه آن بود. از اين پس بود که علي رغم تجزيه و فروپاشي امپراتوري عثماني،
قيام هاي مردمي در اين نواحي عليه استعمارگران آغاز شد و زمينه هاي استقلال برخي کشورها از جمله ترکيه و عراق فراهم آمد.
شرح مناسبت:
پروتستان عنوان نهضتي ديني در عالم مسيحيت است که در قرن شانزدهم ميلادي با هدف اصلاح ديني توسط مارتين لوتر آغاز شد. آغاز قيام مارتين برضد کليساي کاتوليک و استبداد روحاني، بر سر مسئله آمرزش گناهان از طرف کشيشان و پاپ بود. لوتِر آلماني نهضت خود را پس از آن آغاز کرد که برخلاف دستور پاپ، کتاب انجيل را به زبان آلماني ترجمه کرد و درصدد شکستن طلسم تعصبات خشک مذهب کاتوليک بود. با ترجمه آلماني انجيل و نشر عقايد لوتر، بسياري از مردم به او گرايش پيدا کردند و علي رغم مخالفت کليساي کاتوليک، مارتين لوتر در يازدهم اوت 1529م، تأسيس رسمي مذهب پروتستان را اعلام کرد. لفظ پروتستان به معني معترض است. اين لفظ در ابتدا به چند تن از امراي امپراتوري مقدس اطلاق مي شد که در مقابل تصميم مجلس مبني بر منع هرگونه تجديد نظر در دين، رسماً اعتراض نامه اي صادر کردند. آيين پروتستان در همه ممالک، اصول آزادي فردي در امور ديني و دنيايي، قضاوت شخصي و تساهل ديني در مقابل اطاعت از سنت و مقامات رسمي ديني را در بر دارد. اساس اين مذهب اين است که فرد مسيحي فقط در برابر خدا مسئول است نه در برابر کليسا. پيروان پروتستانْ کتاب مقدس را بر همين اساس تفسير مي کنند و نظرياتشان درباره اعمال و وظايف کليسا و آيين هاي مقدسْ ناشي از همين ديدگاه مي باشد. از حدود پانصد سال پيش تاکنون فرقه
هاي بي شماري در مسيحيت پديد آمده اند. پروتستان ها به رهبري متمرکز عقيده ندارند و براي روحانيت مسيحي ارزش چنداني قائل نيستند. پروتستان ها بسياري از اعتقادات فرقه هاي ديگر را رد مي کنند و نوعي مسيحيت پيراسته را مي پذيرند. از جمله ويژگي ها و تفکر پروتستاني، فردگرايي، تاکيد بر آزادي فردي، تساهل و مدارا، تکيه بر توليد و گسترش ثروت، عبادت دانستن کار، موهبت الهي دانستن ثروت و ممدوح دانستن آن را مي توان برشمرد. آيين پروتستان امروزه عمدتاً در کشورهاي شمال اروپا شامل نروژ فنلاند و سوئد و در کشورهاي آلمان، انگلستان، فرانسه، سوئيس، مجارستان و بخش هايي از امريکا، حضور دارند. (ر.ک: 18 اوت)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جنگ جهاني اول که از سال 1914م آغاز شد و مدت چهار سال به طول انجاميد، علاوه بر نتايج سياسي، نظامي و اقتصادي آن، در عرصه جغرافيايي نيز آثاري برجاي گذاشت. ورود دولت عثماني به صحنه جنگ باعث شد تا برنامه ريزي دولت ها و به ويژه دولت استعماري انگلستان به ثمر نشنيد و پهناورترين امپراتوري اسلامي در قرون اخير، روند اضمحلال و فروپاشي را طي نمايد. يکي از معاهداتي که اين روند را تسريع بخشيد، امضاي قرارداد صلحي است که متفقين در 11 اوت 1920م در شهر سيفِر فرانسه با دولت عثماني امضاء نمودند. براساس اين پيمان که به قرارداد سيفر (سور) معروف شد، دولت عثماني از حقوق خود نسبت به برخي مناطق اروپايي دست برداشت و از عنوان يک دولتِ اروپايي حذف شد. تنگه هاي بسفر و داردانل تحت اداره بين المللي درآمد و استقلال و يا جدايي ارمنستان، حجاز، مصر، قبرس و … از اين امپراتوري تأييد گرديد. مناطق تحت مالکيت عثماني در افريقا و درياي اژه به ديگران واگذار شد. شمار نيروهاي مسلح آن کاهش يافته و کنترل گرديد. در حقيقت قرارداد سيفر خطّ پاياني بر سيادت و حاکميت امپراتوري عثماني کشيد. چندي پس از آن با استقلال مناطق تحت کنترل عثماني، کشور ترکيه جاي گزين اين امپراتوري کهن گرديد.
شرح مناسبت:
کلمه "چاد" در زبان محلي به معناي درياچه مي باشد و از وجود درياچه حدود 20 هزار کيلومتر مربعي در اين کشور اخذ شده است. اين کشور افريقايي از هزاره هاي قبل از ميلاد، مسکوني بوده و از قرن يازدهم ميلادي پذيراي اسلام شده است. اما در اواخر قرن
هجدهم، برخي مبلغان مسيحي توانستند گروهي از مردم جنوب اين کشور را به مسيحيت سوق دهند. کشور چاد از اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم مورد حمله استعمارگران فرانسوي قرار گرفت و پس از تصرف کامل آن، به مستعمرات افريقايي فرانسه ملحق شد. اين کشور در سال 1946م جزو ممالک متحده فرانسه شد و در سال 1958م خودمختاري گرفت. چاد سرانجام در 11 اوت 1960م به استقلال کامل دست يافت. چاد در مرکز قاره افريقا، به دور از درياي آزاد و در همسايگي کشورهاي ليبي، نيجر، کامرون، افريقاي مرکزي، سودان و نيجريه واقع شده است. چاد کشوري است فقير و عقب مانده در صحراي مرکزي افريقا با وسعت 1/284/000 کيلومتر مربع مساحت که حدود 8 ميليون نفر جمعيت دارد. اکثر مردم چاد از نژاد سياه بوده و بيش از نيمي از جمعيت آن مسلمان و بيش از 30% مسيحي هستند. پايتخت چاد ان جامنا و واحد پول آن فرانک سي اف آ مي باشد. پيش بيني شده است جمعيت چاد تا سال 2025م نزديک به 14 ميليون نفر خواهد بود. مردم چاد به دو زبان رسمي عربي و فرانسوي صحبت مي کنند و خط آن ها لاتين و عربي است. نوع حکومت اين کشور افريقايي، جمهوري با يک مجلس قانون گزاري مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اوژن بورنوف خاورشناس فرانسوي و بزرگ ترين دانشمند سانسکريت شناس، در دوازدهم اوت 1801م در پاريس به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، در علم حقوق فارغ التحصيل گرديد و ضمن اشتغال به عنوان وکيل دعاوي، به زبان و ادبيات مشرق زمين و شگفتي هاي سرزمين هند، علاقه مند شد. از اين رو به فراگيري زبان هاي سانسکريت و پالي همت گماشت و به کار مطالعه و تحقيق روي آورد. اين دانشمند جوان در ضمن مطالعه در کتابخانه ملي پاريس، به نسخه هايي از کتب مذهبي زرتشتيان برخورد کرد که پس از مطالعه آن، توانست عقايدي را که بر اثر مرور زمان حتي در بين زرتشتيان، منحرف شده بود دوباره برقرار نمايد. بورنوف در سال 1835م تفسير يِسْنا را که يک متن مهم زرتشتي است انتشار داد و به کمک زبان سانسکريت آن را نوشت. وي با اين کار علمي بزرگ، کليد و کشف رمز خواندن کتيبه هاي خطي ميخي در زبان هاي ايران باستان را به دست ديگر دانشمندان داد. بورنوف هم چنين پس از مطالعات فراوان، کتاب بودا و مذهب او را به تنهايي و بدون کمک ديگران نگاشت و اثري بي مانند پديد آورد. بورنوف، از دانشمندان بزرگ سانسکريت شناسي بود و بر زبان هاي ايران باستان نيز تسلط داشت. بورنوف در دوران زندگي علمي خود، به عضويت مؤسسات علمي و انجمن هاي متعدد خاورشناسي درآمد و در دانش سراي عالي پاريس به تدريس پرداخت. اوژن بورنوف سرانجام پانزده روز پس از انتخاب به عنوان سردبير فرهنگستان کتيبه ها و ادبيات فرانسه، در
28 مه 1852م در 51 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
فريتزْ کِرِنْکو، خاورشناس آلماني در 12 اوت 1872م در شمال آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، راهي انگليس شد و با فراگيري زبان هاي فارسي و عربي، به مطالعه کتب خطي و چاپي شرقي علاقه مند گرديد. کرنکو بسياري از کتاب هاي خطي شرقي را که در گوشه و کنار کتابخانه ها در شرف نابودي بود تصحيح کرد و به چاپ رساند. وي هم چنين سالياني به تدريس زبان و ادبيات عربي در هندوستان و انگليس مشغول شد و زبان هاي يوناني، لاتيني، فرانسوي و انگليسي را فرا گرفت. مطالعات فراوان منابع اسلامي و نيز علاقه به مردم مشرق زمين به ويژه مسلمانان، باعث شد تا فريتز کرنکو به دين اسلام مشرف شود و نام خود را به محمد سالم کرنکوي تغيير دهد. وي درعين حال از نگارش کتاب و مقاله غافل نماند و حدود 30 کتاب را منتشر ساخت که بيشتر آنها تصحيح، تنظيم، ترجمه و چاپ متون قديمي جهان اسلام بوده و در کنار آن، 20 مقاله را در مجلات مختلف به چاپ رساند. کرنکو نسبت به اسلام و عرب شديداً تعصب داشت و در هرجا لازم مي دانست از آن دفاع مي کرد. او را فردي دانشمند، راستگو، خويشتن دار، خوش منظر و دوستدار شرق و اسلام و مسلمانان گفته اند. فريتز کرنکو سرانجام در 7 ژوئن 1953م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جزيره آتش فشاني گوادال کانال در اقيانوس آرام جنوبي واقع شده است و در حقيقت بخشي از مجموعه جزاير سليمان را تشکيل مي دهد. اين جزاير در جريان جنگ جهاني دوم توسط ژاپني ها
اشغال گرديد، اما پس از آن که دامنه جنگ گسترش يافت، امريکا نيز وارد صحنه شده و در خاور دور با ژاپني ها وارد کارزار گرديد. اين مساله کاسته شدن دايره فتوحات ژاپن را به دنبال آورد. در همين زمان، از 12 اوت 1942م يکي از بزرگ ترين و خونين ترين نبردهاي امريکا و ژاپن در منطقه گوادال کانال آغاز شد. اهميت استراتژيک اين ناحيه باعث شده بود تا اشغال گران، آن را کليد فتوحات بعدي به حساب آورند. بر همين اساسْ حملات امريکايي ها با مقاومت و پايداري سربازانِ ژاپن مواجه شد، اما علي رغم شجاعت و تلاش فراواني که ژاپن براي دفاع از اين منطقه به کار گرفت، امريکايي ها موفق شدند پس از 6 ماه، سرانجام در 16 فوريه 1943 در اين نبرد به پيروزي دست يابند. در اين جنگ 4 هزار سرباز امريکايي و 7 هزار سرباز ژاپني کشته شدند که بخشي از تلفات ميليوني جنگ جهاني دوم به حساب مي آيد.
شرح مناسبت:
توماس مان نويسنده بزرگ آلماني درششم ژوئن 1875م در شهر لوبِک آلمان به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات متوسطه وارد دانشگاه مونيخ شد و در حين تحصيل، با مطالعه آثار فلاسفه و نويسندگان بزرگ آلمان از آن ها الهام گرفت و وارد عرصه نويسندگي شد. توماس مان هم چنين با آثار ادبي و فکري فرانسه آشنايي يافت و از آن ها الهام گرفت به طوري که جنبه حقيقت بيني و منطق و دقت فکري نوشته هاي خود را مديون تعمق در آثار فرانسه دانسته است. وي پس از انتشار اثر "افتاده ها" و نيز داستان هاي
سه دهه، به شهرت رسيد. اين آثار نشان دهنده اشتغال فکري او درباره ارتباط ميان هنر و مسائل روان شناختي و اشتياق هنرمند به مرگ و پيراستگي و نبوغ و بيماري است. توماس مان از لحاظ سبک و طرز نگارش نوشته هايش، به سبک ظريف فرانسوي متمايل و از لحاظ روح و اساس، مظهر نبوغ فکري آلمان است و همين خصوصيت است که نوشته هاي او را در رديف بهترين آثار معاصر آلمان قرار داده است. او در نوشته هاي خود به دقت به تجزيه و تحليل خواص و آثار روحي و تشريح احساسات وهيجانات باطني قهرمان داستان هايش مي پردازد. توماس مان در اين امر و نشان دادن عواطف و تمايلات مرموز روح و دل انساني مانند يک نقاش زبردست که کوچک ترين سايه روشن و حرکت اثر را فراموش نمي کند، به قدري مهارت به خرج مي دهد و به اندازه اي به شرح و بسط مي پردازد که غالباً آثار وي از نشاط رمانتيکي و داستاني خالي است. داستان هاي مان به قدري عميق است که به اثر علمي و فلسفي بيشتر شباهت دارند تا سبک داستان. بيشتر علوم زمان از قبيل پزشکي، ستاره شناسي، علوم الهي، زيست شناسي، گياه شناسي، ماوراءالطبيعه و … در آثار توماس مان جايگاهي برجسته دارند. کتاب هاي وي اگرچه نمايشگر جامعه آلمان در نيمه اول قرن بيستم است اما از لحاظ کيفيت و کمال و روشني سبک و غناي عميق، در تاريخ معاصر آلمان درخشيده است. توماس مان در سال 1913 کتاب کوهستان جادو را نوشت و اين کتاب چنان اهميتي به نويسنده اش داد که
جايزه ادبيات نوبل را در سال 1929م نصيب وي ساخت. يوسف جوان، يوسف در مصر و خلاصه زندگي از ديگر آثار اوست. توماس مان با آغاز جنگ جهاني دوم رهسپار فرانسه، انگلستان و امريکا شد تا اين که در دوازدهم اوت 1955م در هشتاد سالگي در نزديکي شهر زوريخ سوئيس درگذشت.
شرح مناسبت:
جِيمز بِچْلِرْ سامنِر، شيمي دان برجسته امريکايي، در نوزدهم نوامبر 1887م در اين کشور به دنيا آمد. وي در کودکي بر اثر وقوع حادثه اي دست چپ خود را از دست داد و به علت چپ دست بودن، مدتي طول کشيد تا نوشتن و کار با دست راست را فرا گيرد. سامنر با علاقه اي که به رشته شيمي داشت، بدون توجه به تذکر اساتيد مبني بر ناتواني، به تحقيق و مطالعه در رشته مورد نظرش پرداخت و فقدان يک دست را مانع انجام آزمايش هاي شيمي ندانست. وي در دانشگاه هاروارد به تحصيل مشغول شد و در 27 سالگي دکتراي شيمي گرفت. سامنر از آن پس، علاوه بر تدريس، به تحقيق درباره آنزيم روي آورد و در سال 1926م اثبات کرد که آنزيم، پروتئين واقعي است. اين نظريه که مخالف انديشه غالب زمان و از طرف يک شيمي دان گمنام مطرح شده بود، در ابتدا مورد توجه و قبول واقع نشد. با اين حال، سامنر نتيجه تحقيقات خود را با ديگر دانشمندان در ميان نهاد و از طرف شيمي دانان اروپايي مورد تاييد قرارگرفت. وي در تحقيقات بعدي خود به کشفيات مهم ديگري نائل آمد و در سال 1946م به همراه شيمي دان هم وطن خود، به طور مشترک برنده جايزه نوبل
شيمي گرديد. جِيمز بچْلر سامنر سرانجام در دوازدهم اوت 1955م در 68 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تَلِّ زَعْتَر يکي از اردوگاه هاي فلسطيني بود که در کنار بيروت قرار داشت و در ميان جمعيت 30 هزار نفري آن نيروهاي رزمي فراواني بودند. در جريان جنگ داخلي لبنان، اين منطقه در ميانه تهاجمات و درگيري ها قرار داشت، اما پس از خروج نيروهاي سوريه در 23 ژوئن 1976م از لبنان، نيروهاي فالانْژْ به اين اردوگاه حمله کردند. در اين حمله، توپخانه سنگين فالانْژْها، هر دقيقه به طور متوسط سه گلوله توپ به سوي تل زعتر شليک مي کرد. تانک ها و زره پوش هاي آن ها نيز به اين محاصره شدت بخشيدند. نيروهاي فالانژ در تهاجم خود از موشک هاي زمين به زمين ساخت اسرائيل بهره مي گرفتند. اين تهاجمْ اردوگاه هاي ديگر فلسطيني را نيز در بر مي گرفت اما محور عمليات نيروهاي فالانژ، اردوگاه تل زعتر بود. در جريان اين محاصره، آب شهر قطع شد، مواد غذايي کم ياب گرديد و هر جنبنده اي در سطح شهر توسط تيراندازان فالانژ که از بيرون به شهر مسلط بودند مورد هدف قرار مي گرفت. در روزهاي پاياني، تنها 500 فلسطيني ديگر در اين اردوگاه باقي مانده بودند. سرانجام پس از آن که اين شهر حدود 70 بارمورد تهاجم قرار گرفت، در 12 اوت 1976 بعد از بيش از 50 روز مقاومت، سقوط کرد. شب اين حادثه نيروهاي فلسطيني با يک هجومْ حلقه محاصره را شکافته و موفق به خروج از اردوگاه شده و پس از 4 روز پياده روي و برجاي گذاشتن 300 کشته به بيروت رسيدند. در روز 13 اوت همان سال، نيروهاي فالانژ
به شهر بي دفاع تلّ زعتر حمله کرده و به قتل عام فلسطينيان دست زدند. اين فجايع و دامنه آن، به قدري گسترده بود که به اعتراض مجامع بين المللي انجاميد و فالانژها را مجبور کرد که به کشتار فلسطينيان خاتمه دهند.
شرح مناسبت:
فردريک اوژن دلاکْروا، نقاش برجسته فرانسوي در 30 آوريل 1798م در اطراف پاريس به دنيا آمد و استعدادهاي هنري خود را از مادرش به ارث برد. وقتي که اوژن از دايي خود هديه اي شامل يک جعبه مداد رنگي گرفت، براي کشيدن نقاشي تحريک شد و وارد اين هنر گرديد. او هرچند در نوجواني پدر و مادرش را از دست داد و دچار تنگ دستي شد، اما از تلاش دست برنداشت و اولين نمايشگاه نقاشي خود را در سالن پاريس در معرض نمايش قرار داد. در اين هنگام مردم او را مسخره کردند، ولي منتقدين، آثار دلاکروا را آثاري بديع به حساب آوردند. در مدت کوتاهي، هنر او شناخته شد و مورد استقبال قرار گرفت. او از جواني به مرض مالارياي مزمن دچار بود و اين مرض در طول عمر دلاکروا، او را رها نکرد. ولي با اين وجود همچنان کار مي کرد و آثار متعددي خلق مي نمود. دلاکروا مدتي نيز براي الهام از مناظر طبيعي به قلب جنگل هاي افريقا رفت و شاه کارهاي معروفي رسم کرد. وي عقيده داشت که کار کردنْ منتهاي لذت و هيجان در زندگي اوست. او از سحرگاه تا دير هنگام بدون توقف کار مي کرد و هنگامي که از لذت کار و هيجانش فرو مي نشست با خواندن قطعه شعري، نفس تازه مي کرد.
دلاکروا داراي آثار معروفي است که قتل عام کيوس، فجايع سيو، آزادي و رهبر مردم از آن جمله است. آثار او اکنون در موزه هاي بزرگ دنيا در معرض تماشاي مردم است. فردريک اوژن دلاکروا سرانجام در سيزدهم اوت 1836م در 38 سالگي درگذشت. منتقدين هنري، او را يکي از افتخارات ملي فرانسه مي دانند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم فلورانس نايْتينْگِلْ پرستار معروف انگليسي در 12 مه سال 1820م در ايتاليا متولد شد، اما همه ايام جواني را در انگلستان به سر برد. فلورانس از آغاز جواني کوشش در راه ياري به انسان ها را بر هر کار ديگري ترجيح مي داد و سرانجام نيز بر آن شد که وجود خود را وقف پرستاري از بيماران کند. وي مدتي در انگلستان و ساير نقاط اروپا به تحصيل و مطالعه در وضع پرستاران و بيماران پرداخت. سپس با به دست گرفتن رياست يک بيمارستان به تربيت پرستار مشغول شد، اما جنگ کريمه در دهه 1850م کار او را نيمه تمام گذاشت. علي رغم اين که پرستاري از بيماران جنگي کاري طاقت فرسا بود ولي خانم نايتينگل در اندک زماني، به همراه 38 پرستار ديگر، پرستاري از ده هزار سرباز بيمار را برعهده گرفت و با بيست ساعت کار شبانه روزي توانست ميزان مرگ و مير را از 42 درصد به 2 درصد کاهش دهد. وي شب ها چراغ به دست در ميدان هاي جنگ به دنبال زخمي ها مي گشت و به همين دليل او را خاتون فانوس به دست، نام دادند. وي در جريان همين جنگ کريمه، به تب هولناکي که به تب کريمه معروف بود دچار شد، اما با اين همه، همچنان به کار ادامه مي داد تا اينکه ارتش انگلستان، کريمه را ترک کرد. پس از اين جنگ بود که شهرت فلورانس نايتينگل عالم گير شد و مورد تقدير دولت انگليس قرار گرفت. با اين حال، وي با پول اين جايزه، مدرسه پرستاري لندن
را بنيان گذاشت و با همت او، نمونه هاي ديگري از آن مدرسه در جاهاي ديگر تأسيس شد. هم چنين راهنمايي هاي نايتينگل در فن پرستاري، بعدها در جنگ هاي امريکا و هندوچين بسيار سودمند بود. خانم فلورانس نايتينگل، از پيش آهنگان تأسيس سازمان صليب سرخ جهاني نيز به شمار مي رود. وي سرانجام در 13 اوت 1910م در 90 سالگي در اوج شهرت و احترام درگذشت.
شرح مناسبت:
ويلبر رايت، مبتکر امريکايي در 12 ژوئيه 1868م در ايالت اوهايو در امريکا به دنيا آمد. ويلبر که چهار سال از برادرش اُرويل بزرگ تر بود فرزندان کشيش تهيدستي بودند که نمي توانست وسيله تحصيل آنان را فراهم سازد. از اين رو، اين دو برادر که به کارهاي فني و ساختمان موتورها علاقه داشتند به ساخت ماشين آلات گوناگون مشغول شدند و يک کارگاه دوچرخه سازي تأسيس کردند. هنگامي که ويلبر يازده ساله بود به تقاضاي برادرش اُرويل، درصدد برآمد تا بادبادک هاي جعبه اي را که مي توانست پرواز کند بسازد. هرچند اين تلاش ها به ساخت هواپيماي کوچک بادي و بي موتور انجاميد و بعدها نيز آن را تکميل کردند ولي از آن جهت که اين نوع هواپيما چندان قابل کنترل توسط انسان نبود، از رده خارج شد. تلاش برادران رايت در سال هاي بعد باعث شد که پس از زحمات فراوان سرانجام موفق به ساخت هواپيماي موتوردار شدند و براي اولين بار، اين هواپيما را در 17 دسامبر 1903م به پرواز درآوردند. هرچند اولين پرواز رسمي اين هواپيما 59 ثانيه به طول انجاميد ولي تلاش خستگي ناپذير اين دو برادر در تکميل اين اختراع
باعث شد که اين هواپيما در نمايش آزمايشي خود رکود 56 دقيقه را به ثبت برساند. ويلبر رايت سرانجام در 13 اوت 1912م در اوج شهرت و افتخار در 45 سالگي درگذشت. با اين حال برادرش اُرويل کار تکميل هواپيما را ادامه داد و باعث ساخت هواپيماهاي پيشرفته در سال هاي بعد گرديد. امروزه صنعت مدرن هواپيماسازي که قادر است هواپيماهاي بسيار بزرگ و سريع و قاره پيما بسازد، با نام برادران رايت گره خورده است.
شرح مناسبت:
جِيمز آگوستين جويْزْ نويسندهايرلندي در دوم فوريه 1882م در روستايي درنزديکي دوبلين پايتخت ايرلند به دنيا آمد و از کودکي در بهترين مدرسه منطقه به تحصيل پرداخت. وي در نه سالگي مقاله اي نگاشت که پدرش آن را به چاپ رساند و در سال هاي بعد نيز از دانشگاه فارغ التحصيل شد. جِيمز با استعداد کم نظيري که داشت، سال هاي تحصيل را با پيروزي و برجستگي گذراند و از فرهنگ و تربيتي استوار و منظم برخوردار شد. وي در همين زمان به فرهنگ و ادبيات اروپايي روي آورد و موفق شد که زبان هاي فرانسوي، ايتاليايي، آلماني و نروژي و گرامر تطبيقي آنها را بياموزد. جويْزْ پس از اتمام تحصيلات راهي پاريس گرديد و کار نويسندگي را با نگارش چند نمايش نامه و سرودن شعر آغاز کرد. وي در سال هاي بعد آثاري هم چون تبعيدي ها و موسيقي مجلسي را نگاشت و در عالم ادب به شهرت دست يافت. جِيمز جويْزْ در سال هاي پاياني عمر خود اثر عظيم خود با نام بيداري فينيگان ها را منتشر کرد. جويْزْ که خواسته است کابوس زندگي در يک
شب را در قالب بيان و کلام بريزد، به زبان تازه اي نياز داشت، پس زباني به کار برد که ظاهراً انگليسي، اما از هزاران لغت تازه و چندين زبان ترکيب شده بود. حوادث اين کتاب هفت صد صفحه اي و دشوار، حوادث شب را دربردارد. بيداري فينيگان ها، جنبه تاريخي دارد و زندگي بشر را در ضمير ناخودآگاه نشان مي دهد. با آنکه قهرمانان کتاب، از مردم عادي هستند، اما روش شگفت انگيزي که در ساختمان آنها به کار رفته، اين اثر را بديع و غيرمعمول ساخته است. جويْزْ با سبک ادبي بغرنج و درهم پيچيده خود، مفاهيمي از مراتب مختلف را مي پوييد و استعارات چند پهلو به کار مي برد. نوشته هاي وي به گونه اي است که گويي يک اثر را به صورت هاي مختلف عرضه کرده است. وي معتقد بود هيچ چيز تازه اي حادث نمي شود بلکه همه چيز تکرار است و حرکت دَوَراني در حال رسيدن به نقطه آغاز مي باشد. هرچند نويسندگان زمان جويْزْ، مستقيماً از وي تقليد نکرده اند، اما او در ادبيات کشور خود، تاثيري عميق برجاي نهاده است. وي در برابر قدرت هايي از قبيل سياست، پول و زور که دنيا را مي گردانند مقاومت مي کرد و در اوج شهرت، اين خوي آشتي ناپذير خود را رها نکرد و در آثار خود نيز منعکس نمود. جويْزْ به طور قطع، يکي از شگرف ترين نويسندگان قرن بيستم به شمار مي رود. فن داستان پردازي، ادراک هاي شخصي، شيوه بيان عميق و پيچيده و زيبايي نثر او بر عالم ادب تاثيري عظيم بر جاي نهاده
است. جِيمز آگوستين جويْزْ سرانجام در 13 اوت 1941م در 59 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جمهوري افريقاي مرکزي با 622/984 کيلومتر مربع وسعت، در مرکز قاره افريقا و در همسايگي کشورهاي چاد، کامرون، کنگو و سودان واقع شده است. جمعيت آن در حدود 4 ميليون نفر است که اکثراً مسيحي و درصدي مسلمان مي باشند. پايتخت افريقاي مرکزي شهر بانگي و واحد پول آن، فرانک سي.اف.آ است. نژاد مردم افريقاي مرکزي سياه و زبان رسمي آنها دو زبان سانگو و فرانسوي است. پيش بيني مي شود که جمعيت افريقاي مرکزي تا سال 2025م نزديک به 6 ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم اين کشور افريقايي، بربراتي، بوار و کارنوت است. کشور افريقاي مرکزي با عنوان امپراتوري اوبانگي، که نام رودخانه اي در اين کشور است، از قرن نوزدهم به يکي از مستعمرات فرانسه تبديل گرديد و تا بعد از جنگ جهاني دوم اين وضعيت ادامه داشت. در سال 1949م اولين نشانه هاي انقلاب و شورش مردمي آشکار گرديد و جنبش انقلابي سياهان افريقا پي ريزي شد. قيام مردمي باعث شد تا اين کشور در سال 1958م به خودمختاري و در 13 اوت 1960 به استقلال دست يابد. (ر.ک: 1 دسامبر)
شرح مناسبت:
بعد از جنگ جهاني دوم و آغاز دوره اي ديگر از رويارويي ها که به "جنگ سرد" موسوم گرديد، مسئله آلمان به عنوان نقطه تلاقي دو انديشه ليبراليسم و کمونيسم مطرح گرديد. از يک طرف تبليغات گرم و شديد بوق هاي تبليغاتي غرب که از رفاه، آزادي و کرامت انساني دم مي زدند و از سوي ديگر انديشه مارکسيستي و تسلط دولت بر همه چيز و شکل گيري طبقات در جامعه بي طبقه، باعث مي شد تا
ساکنان شرق اروپا، که در زير سلطه کارگزاران شوروي قرار داشتند و به ويژه مردم آلمان و شهر برلين به دنبال آسايش و رفاه وعده داده شده، باشند. با اوج گيري اين وضعيت و در عين حالْ رجزخواني سران امريکا و شوروي مبني بر نحوه حل مسئله برلين و از جمله پيشنهاد خروشچف مبني بر واگذاري برلين به آلمان شرقي و خروج نيروهاي بيگانه از آن، در نيمه شب 13 اوت 1961م پليس آلمان شرقي بناي ديواري 45 کيلومتري را آغاز نمود که ابتدا با سيم خاردار و موانع ديگر ساخته شد و سپس به ديواري محکم که از آن به "ديوار آهنين" ياد مي شود، تبديل گرديد. اين ديوار که از مظاهر اختلاف و عدم تفاهم ميان شرق و غرب به حساب مي آمد، مدت 28 سال پا برجا بود و شهر برلين را به دو قسمت تقسيم مي نمود. در اين ميان، تنها يک دروازه تحتِ کنترلْ، رفت و آمد ميان دو کشور را ممکن مي ساخت. با وزيدن نسيم اصلاحات در بلوک شرق، ديوار برلين به عنوان نمادِ تفکري منحط و فروپاشيده، در 9 نوامبر 1989م توسط مردم تخريب شد و در اکتبر سال بعد با ادغام دو بخش غربي و شرقي، آلمان واحد شکل گرفت.
شرح مناسبت:
با پيروزي کمونيست ها در چين در سال 1949م، مائوتسه تونگ در مقام رهبر اين جنبش، تصميم به انجام يک انقلاب در درون حزب کمونيست اين کشور گرفت. هدف وي بازگرداندن حيات فرهنگي سياسي چين به خط اصيل ايدئولوژيکي بود. به زعم مائو، بخشي از جامعه و حزب دچار انحراف شده و نتيجه آن ضربه
هولناکي بر مرام مارکسيسم، لنينيسم خواهد زد. از اين رو، سخنراني مائو در سوم سپتامبر 1965م که طي آن، غرب گرايي و ليبراليسم در چين به شدت مورد حمله قرار گرفته بود، نخستين جرقه براي روشن ساختن آتش انقلاب فرهنگي را ايجاد کرد. هدف آنچه به نام انقلاب فرهنگي معروف شد، ظاهراً ايجاد يک دگرگوني بنيادي در فرهنگ چين و جاي گزين کردن ارزش هاي تازه با ارزش هاي کهن بود. ولي اين انقلاب، تنها شامل مجموعه اي که به نام فرهنگ خوانده مي شد، نبود. بلکه اين انقلاب، عملاً سازمان حکومت و بوروکراسي جديد کشور را نشانه گرفته بود و هدف آن از هم پاشيدن تمام تشکيلاتي بود که در آن زمان وجود داشت. مائو در اين برنامه از مردم و به ويژه جوانان حزب کمونيست چين خواست که آن دسته از مقامات دولتي و حزبي را که از خط مائو و انديشه هاي او منحرف شده يا در آستانه لغزش بودند، مورد انتقاد، بازجويي و افشاگري قرار دهند. از اين رو، موج انقلاب فرهنگي از 13 اوت 1966م آغاز شد و ميليون ها نفر از جوانان داوطلب در قالب گاردهاي سرخ، آمادگي خود را براي اجراي انقلاب فرهنگي اعلام کردند. مائو در انجام اين حرکت، با اتکا به چند نفر از کادر رهبري چين، به قلع و قمع و تصفيه بسياري از کادرهاي قديمي و هم حزبي هاي خود پرداخت و آنهايي که با سياست هاي اقتصادي و سياسي وي هماهنگي لازم را نداشتند از کار برکنار نمود. در جريان اين انقلاب، تمامي مظاهر غرب و نيز ابنيه هاي تاريخي و آثار فرهنگي
در معرض تهديد قرار گرفت. موزه ها ويران گرديد، آثار عتيقه به دور انداخته شد و مروجين و مقلدين فرهنگ غرب مورد اهانت و تحقير واقع شدند. دانشگاه ها و مدارس چين در جريان انقلاب فرهنگي که بايد آن را ضد فرهنگي خواند تعطيل شدند و بين سه تا پنج سال از عمر جوانان چين به اين صورت هدر رفت. هم چنين کاهش توليد محصولات کشاورزي و مواد غذايي ناشي از آشفتگي هاي دوران انقلاب فرهنگي، باعث ايجاد قحطي و گرسنگي گرديد که در جريان آن بيش از ده ميليون نفر جان خود را از دست دادند. تعداد کساني که در جريان اين انقلابْ کشته يا اعدام شدند، در حدود 35 هزار نفر اعلام شد. با اين همه، انقلاب فرهنگي چين از سوي طرفداران مائو به عنوان سرچشمه مشروعيتْ، مورد ستايش قرار گرفت ولي از طرف جانشينان او به عنوان علت تمامي شکست ها و مشکلات آن رژيم محکوم گرديد. انقلاب فرهنگي چين که تا سال 1969م به مدت بيش از سه سال به طول انجاميد باعث شد قدرت بلامنازع چين در دست مائو قرار گيرد و او تا پايان عمر با اقتدار کامل حکومت کند.
شرح مناسبت:
شيخ مجيب الرحمن، بنيان گذار استقلال بنگلادش و اولين رئيس جمهور اين کشور، در سال 1920م در شرق بنگلادش به دنيا آمد. وي در ابتدا در دانشگاه اسلامي کلکته و سپس در دانشگاه داکا به تحصيلات عاليه پرداخت و سپس جامعه دانشجويان پاکستان شرقي را بنيان نهاد. پس از استقلال هند و پاکستان از استعمار انگلستان در سال 1947م، بنگلادش بخشي از پاکستان محسوب مي شد و به
نام بنگال يا پاکستان شرقي معروف بود. مجيب الرحمن در سال 1954 به مجلس بنگال راه يافت و در راه استقلال بنگلادش تلاش کرد. او در سال 1962م حزب عوامي ليگ را با هدف ايجاد تشکيلات سياسي براي نيل به استقلال بنگال به وجود آورد و در انتخابات پارلماني 1970 با وعده ايجاد کشور و حکومت مستقل بنگلادش، اکثريت آراء را از آن حزب خود ساخت. با اوج گيري قيام مردمي و برخوردهاي خونين و خشونت بار، شيخ مجيب در 26 مارس 1971م استقلال بنگلادش را اعلام کرد. او پس از اين اقدام، به اتهام خيانت و تجزيه طلبي دستگير شد که اين امر باعث حادتر شدن اوضاع گرديد. در اين هنگام، نمايندگان مجمع ملي بنگلادش، مخفيانه با تشکيل جلسه اي مخفيانه، شيخ مجيب الرحمن را که در زندان بود به رياست جمهوري کشور مستقل بنگلادش برگزيدند. طي جنگ ها و مبارزاتي که به استقلال بنگلادش انجاميد، حدود سه ميليون تن کشته و ده ميليون نفر ديگر آواره شدند. در نهايت پس از وقوع حوادث متعدد، بنگلادش به استقلال دست يافت و مجيب الرحمن از دهم ژانويه 1972م، رياست جمهوري بنگلادش را به طور رسمي بر عهده گرفت. در ژانويه سال 1975م در پي ترور چند تن از رهبران حزب عوامي ليگ، مجيب الرحمن در کشور وضعيت فوق العاده اعلام نمود و پارلمان را منحل کرد. وي هم چنين کليه احزاب سياسي را که اکثراً چپ گرا و متمايل به کمونيست بودند غيرقانوني اعلام کرد و نام حزب عوامي ليگ يا مردم را به حزب جامعه خلق دهقانان و کارگران تغيير داد. با اين حال
مجيب الرحمن حکومت کشوري را در اختيار داشت که جنگ داخلي، آن را نابود کرده بود. کمبود غذا، مسئله مهاجران، کمبود مديران کارآمد، وجود سلاح در اختيار مردم، اقتصادِ مُضمَحل و سياست مداران بدون تجربه بخشي از مشکلات موجود به حساب مي آمد. مجيب الرحمن ابتدا به تقسيم سرمايه ها و بدهي هاي پاکستان پرداخت، سپس به ملي کردن کارخانه ها و سرمايه گذاري هاي تجاري روي آورد. وي آن گاه بانک ها، شرکت هاي بيمه و ديگر مؤسسات مالي و تجارتِ بين المللي را نيز ملي اعلام کرد. حکومت 5 ساله شيخ مجيب الرحمن سرانجام در 13 اوت 1975م در طي يک کودتاي دست راستي به پايان رسيد و وي در اين کودتا و در همين روز، به همراه ساير افراد خانواده اش به قتل رسيد. شيخ مجيب الرحمن به هنگام مرگ، 55 سال داشت.
شرح مناسبت:
لئوناردو داوينچي، هنرمند شهير ايتاليايي در 14 اوت 1452م در روستاي وينچي درنزديک شهر فلورانس ايتاليا به دنيا آمد. وي از آغاز جواني به مطالعه در طبيعت علاقه داشت و پس از چندي به فراگيري هنر نقاشي و مجسمه سازي پرداخت. داوينچي سپس راهي ميلان شد و به خلق آثار هنري و ساختن و اختراع وسايل مکانيکي مشغول شد. او چند سالي نيز در فرانسه زندگي کرد و کارهاي هنري و علمي خود را ادامه داد. داوينچي علاوه بر نقاشي و مجسمه سازي، در رشته هاي رياضي، مهندسي راه و ساختمان، ستاره شناسي، زمين شناسي، کالبدشناسي و هواشناسي استاد بود و اختراعات متعددي در هر زمينه انجام داد. وي در يادداشت هاي روزانه خود طرح هاي جالبي از
زير دريايي، تانک جنگي، لباس غواصي، چتر نجات، رطوبت سنج، بالگرد و کيلومتر شمار و … کشيد که بسياري از آن ها، راهنمايي براي ساخت اين وسايل در سال ها و قرن هاي بعدي گرديد. با اينکه داوينچي در قرون وسطي زندگي مي کرد، اما اختراعات، اکتشافات و نوآوري هايش، وي را در زمره پيش گامان رُنِسانس قرار داده است. اختراعات و اکتشافات او به قدري زياد است که باعث حيرت انسان مي گردد. داوينچي در علم و هنر از هم عصران خود، ده ها و گاهي صدها سال پيش افتاده بود و به جايي رسيد که با مردم قرن بيستم، فاصله چنداني نداشت. داوينچي هنرمند بزرگي بود که آثارش را با نبوغ و آينده نگري ژرفي به وجود مي آورد. از وي آثار بسياري برجاي مانده که تابلوهاي شام آخر و لبخند ژوکونْدْ (موناليزا) شهرتي جهاني دارند. هم چنين ساختمان کليساي جامع ميلان، از آثار برجسته معماري اوست. لئوناردو داوينچي سرانجام در دوم ماه مه 1519م در 67 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جنگ جهاني دوم که با حمله آلمان نازي در سپتامبر 1939م آغاز شده بود، 5 سال به طول انجاميد. شکست هيتلر در نقشه هاي بلند پروازانه اش و سرانجام خودکشي وي و تسليم آلمان و به کارگيري سلاح هسته اي در ژاپن باعث شد تا با تسليم بي قيد و شرط ژاپن در برابر متفقين، آتش جنگ جهاني دوم به طور کامل خاموش شود. آمار تلفات جنگ جهاني دوم نشان مي دهد که حدود صد ميليون نفر در اين جنگ بسيج شده بودند. از اين ميان 50 ميليون نفر از آنان يعني به طور متوسط روزانه 25 هزار نفر به چنگال مرگ افتادند. از سال هاي 1942 - 43 و 1943م شکست هاي بزرگي بر ژاپن وارد آمد و تا سال 1945، متفقين به تدريج تمام سرزمين هاي اشغالي و بعضي از جزاير ژاپن را تصرف کردند. امريکا نيز با بمباران هسته اي ژاپن در ششم و نهم اوت 1945، شهرهاي هيروشيما و ناکازاکي را به مخروبه اي تبديل کرد و با اين عمل، ژاپن را به زانو درآورد. سرانجام با اعلان جنگ شوروي به ژاپن، اين کشور متحد آلمان، شرايط متفقين را پذيرفت و به آتش بس تن داد. (ر.ک: 7 مه و 2 سپتامبر)
شرح مناسبت:
کشور پاکستان در غرب آسيا و در همسايگي ايران، هند، افغانستان و چين واقع است. اين کشور داراي 796/095 کيلومتر مربع مساحت و 160 ميليون نفر جمعيت دارد و از کشورهاي پرجمعيت اسلامي است. مردم آن از نژادهاي سفيد و زرد و 95% آنان مسلمان و بقيه هندو، بودايي و مسيحي هستند. زبان رسمي پاکستان اردو است،
ولي مردم به زبان هاي مختلف بومي صحبت مي کنند. واحد پول پاکستان روپيه و پايتخت آن اسلام آباد مي باشد. کراچي، لاهور و راولپندي نيز از شهرهاي مهم آن هستند. پيش بيني مي شود جمعيت پاکستان تا سال 2025 در حدود 263 ميليون نفر خواهد بود. نظام سياسي حاکم بر پاکستان جمهوري اسلامي است. جمهوري پاکستان داراي دو روز ملي مي باشد يکي چهاردهم اوت که دولت جديد پاکستان تأسيس شد و ديگري بيست و سوم مارس که نخستين قانون اساسي پاکستان تصويب گرديد. (ر.ک: 23 مارس)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مون بلان نام بخشي از سلسله کوه هاي آلپ است که در مرز فرانسه و ايتاليا قرار گرفته است. فکر ساخت گذرگاهي از ميان اين رشته کوه از سال ها قبل در ذهن مسؤولان فرانسه و ايتاليا شکل گرفته بود و آنان تصميم داشتند با ساخت آن، مسير عبور و مرور بين دو کشور را کوتاه کنند. در نهايت، در ششم دسامبر 1958م اولين عمليات احداث تونلي طولاني و مهم در زير اين کوه آغاز شد. طول اين تونل 6 کيلومتر است و پس از چند سال تلاش و کوششِ هزاران کارگر و مهندس و متخصص فرانسوي و ايتاليايي، سرانجام حفر اين تونل در 14 اوت 1962 به پايان رسيد و دو کشور فرانسه و ايتاليا به وسيله اين تونل که اتومبيل رو مي باشد، به يک ديگر متصل شدند.
شرح مناسبت:
ژان دولابْرويِر، نويسنده فرانسوي در 15 اوت 1645م در يکي از خانواده هاي متوسط پاريس به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود در رشته حقوق، به وکالت دعاوي پرداخت اما پس از چندي اين کار را رها کرد و پس از به دست گرفتن يک شغل دولتي، به تدريس خصوصي به فرزند يک اشراف زاده مشغول شد. لابْروير از آن پس به تفکر و تعمق پرداخت و با مطالعه بر روي روحيات مردم، از مشاهدات خود درباره خصوصيت هاي اخلاقي و عادات افراد براي نوشتن الهام گرفت. لابروير در سال 1688م پس از ترجمه کتابي از يونان باستان، خود نيز درباره آداب و رسوم و اخلاق مردم قرنِ خود چيزهايي بر آن افزود و دست نوشته هاي کتاب را با عنوان
سجاياي بشر به ناشر سپرد. ناشر در کمال نااميدي، کتاب را منتشر کرد، اما به محض آنکه در معرض فروش گذارد، چنان مورد استقبال قرار گرفت که در همان سال به چاپ دوم و سوم انجاميد. کتاب سجاياي بشري در طي هشت سال بعد، هشت بار به چاپ رسيد و لابْروير در هر تجديد چاپ، مطالب تازه اي بر آن افزود چنان که در اين مدت، حجم کتاب سه برابر شد. کتاب سجاياي بشري به ظاهر ترجمه اي بود از نويسنده اي يوناني در عهد باستان که گروه هاي مختلف بشري را تصوير کرده بود، اما قسمت هايي که لابروير از آداب و رسوم عصر خويش بر آن افزود، دوست داران بيشتري يافت. لابروير که طرفدار نويسندگان قديم و مخالف نويسندگان عصر جديد بود، در آغاز گمان مي بُرد که همه چيز به وسيله قدما گفته شده و در بشر، چيز تازه اي به وجود نيامده است، اما از مطالعه آثار نويسندگان معاصر خود در ساختن امثال و حکمِ کتاب خويش مايه گرفت. به ويژه آنکه کتاب را از نظر تصوير چهره هاي تازه و عجيب، غناي بسيار بخشيد، چنانکه خوانندگان مي توانستند در وراي اين چهره ها، بعضي از شخصيت هاي معاصر را بشناسند. کتاب سجاياي بشري از جنبه انتقادي و هجو نيز قابل توجه است و لابروير نه تنها معايب خود را مورد توجه قرار مي دهد، بلکه نقايص جامعه فساد يافته را نيز پيش چشم مي گذارد و به شيوه اي تند و گاه بي رحمانه، از آداب و رسوم جامعه انتقاد مي کند. اين فساد، از نظر لابروير از تباهي قرون
پديد نيامده، بلکه ريشه اي اساسي دارد که داروي آن را تنها در مذهب مي توان جست. بدين طريق، انتقاد لابروير بيشتر از روحي عصيانگر سرچشمه مي گيرد. عنصر اصلي کتاب را دو چيز تشکيل مي دهد: ترسيم خصائص گروه هايي از افراد بشر و تصوير جامعه با تعصب ها، حماقت ها، بيدادگري ها و حتي انتقاد از دربار و بزرگان در کنار وفاداري به شاه و مقامات روحاني دين. لابروير در اواخر زندگي، کتاب بحث هايي درباره اصول تسليم و ترک نفس را نگاشت و در سال 1693م به عضويت آکادمي فرانسه درآمد. آثار لابروير شاه کاري است از نثر فرانسه. جمله هاي موجز، کلام فشرده که با ظرافت و استادي ستايش انگيز در عبارت ها جاي داده شده، زباني که با لطافتي کم نظير، مفاهيم را بيان کرده، همه سبب شده است که نثر لابروير از کهنگي در امان مانَد و او خود از استادان مسلم ادبيات فرانسه به شمار آيد. ژان دو لابروير سرانجام در يازدهم مه 1696م در 51 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ناپلئون بُناپارت، امپراتور نام آور فرانسه در پانزدهم اوت 1769م در جزيره کُرْسْ در جنوب ايتاليا واقع در درياي مديترانه به دنيا آمد. وي در کودکي راهي فرانسه شد و پس از ورود به مدرسه نظام، در خدمت حکومت هيأت مديره انقلاب کبير فرانسه درآمد. ناپلئون در جريان سرکوبي قيام اکتبر سال 1795م پاريس به قدري به سردمداران حکومت خوش خدمتي کرد که به فرماندهي نيروهاي فرانسه در ايتاليا منصوب گرديد. وي در سال هاي بعد با پيروزي هاي پياپي در برابر دشمنان رژيم جديد و توسعه قلمرو حکومت
فرانسه، محبوبيت زيادي در ميان مردم فرانسه به دست آورد که اين امر زمينه ساز به دست گرفتن مقام کنسول اولي فرانسه توسط بُناپارت را فراهم نمود. در اين دوران، ناپلئون هم زمان با فتوحات نظامي خود، قانون اساسي جديدي براي فرانسه تدوين کرد و حقوق مدني و مقررات قضايي را که تامين آزادي هاي اساسي را تضمين مي کرد، به اجرا گذاشت. با انجام اين اصلاحات، ناپلئون مي توانست خود را وارث و دنبال کننده هدف هاي انقلاب فرانسه و يا به قول طرفدارانش، ناجي انقلاب بخواند. ولي واقعيت امر اين است که وي از همان روز اول، در فکر به دست گرفتن قدرت مطلقه بود. او پس از چندي خود را کنسول مادام العمر فرانسه خواند و در سال 1804م تصميم گرفت تا در قالب عنوان امپراتور فرانسه، رژيم سلطنتي موروثي را به فرانسه باز گردانَد. از اين رو در دوم دسامبر آن سال تاج گذاري کرد و دوران ده ساله امپراتوري خود را با فتوحات پي درپي و گسترش قلمرو امپراتوري خود در سراسر اروپا آغاز نمود. اما حمله ناپلئون به روسيه در سال 1812م پايان اين فتوحات بود. با شکست او در اين لشکرکشي، برخي کشورهاي اروپايي از جمله انگلستان، روسيه، پروس، اتريش و سوئد که از قدرت گرفتن روزافزون ناپلئون واهمه داشتند، با تشکيل اتحادي عليه وي، امپراتوري ناپلئون را به اضمحلال کشانده و او را در بيستم آوريل 1814م به جزيره اِلْبْ در درياي مديترانه تبعيد کردند. با اين حال ده ماه بعد، ناپلئون بار ديگر با تدارک مقدماتي به فرانسه بازگشت و حکومت را در دست گرفت. ولي
حکومت دوم ناپلئون نيز بيش از يک صد روز به طول نينجاميد و اتحاد جديدي عليه او به سرعت ايجاد گرديد. با شکست دوباره بُناپارت از نيروهاي انگليس، پروس و بلژيک در نبرد واترلو، زندگي سياسي وي نيز پايان يافت و اين بار به جزيره دور افتاده سِنْتْ هِلنْ در اقيانوس اطلس تبعيد شد. ناپلئون بُناپارت از سال 1815 تا 1821م به مدت شش سال در اين جزيره به سر برد تا اينکه در پنجم مه 1821م در 52 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور ليختِن اشتايْنْ با 160 کيلومتر مربع وسعت در مرکز قاره اروپا و در همسايگي سوئيس و اتريش واقع شده است. ليختن اشتاين بيش از 32 هزار نفر جمعيت دارد که اکثريت جمعيت آن سفيدپوست بوده و مليت اروپايي دارند و پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً کاتوليک مي باشند. زبان رسمي مردم ليختن اشتاين آلماني و واحد پول آنها فرانک سوئيس مي باشد. پيش بيني مي شود جمعيت اين کشور کوچک اروپايي تا سال 2020م بيش از 40 هزار نفر گردد. پايتخت ليختن اشتاينْ فادوتس و داراي حکومت مشروطه سلطنتي (شاهزاده نشين) مي باشد. عنوان ليختن اشتاين از نام خاندان اتريشي ليشتن اشتاين که در قرن 18 در اين منطقه حاکم بودند، گرفته شده است. اين کشور در سال 1719م از اتحاد دو اشراف نشين تشکيل گرديد و از سال 1866 تحت نفوذ اتريش قرار گرفت. اين وضعيت تا فروپاشي امپراتوري اتريش در پايان جنگ جهاني اول در سال 1918 ادامه داشت. در سال 1919 به درخواست اين کشور، شوراي فدرال سوئيس نمايندگي سياسي اين اميرنشين را در حفظ منافع آن، بر عهده
گرفت و بر اين اساس، سياست خارجي و امور پست و گمرک کشور ليختن اشتاين از طريق سوئيس اعمال مي گردد. اين کشور از لحاظ درآمد سرانه جزو بالاترين کشورهاي اروپايي است.
شرح مناسبت:
در اول ژانويه 1880م يک شرکت فرانسوي، حفر کانال پاناما را آغاز کرد و 11 سال بعد در سال 1891م در حالي که 33 کيلومتر از حفر کانال به پايان رسيده بود، به علت سوء استفاده هاي مالي و ورشکستگي، از ادامه حفاري باز ماند. در سال 1902م دولت امريکا شرکت فرانسوي را خريداري کرد و در سال بعد، کار حفاري را به شرط تسلط بر نواري به عرض 16 کيلومتر در دو طرف کانال و هم چنين استيلا بر آب هاي دو دهانه کانال آغاز کرد. امريکا با اين کار، ثروت قابل توجهي را براي خود به ارمغان آورد و با ايجاد پادگان نظامي در منطقه، امريکاي لاتين را تحت کنترل و نظارت گرفت. در نهايت، کار حفاري کانال پاناما به طول بيش از 60 کيلومتر که دو اقيانوس اطلس و آرام را به هم متصل مي کرد، در روز 15 اوت 1914م پايان پذيرفت و در اين روز افتتاح شد. مردم پاناما طي سال هاي بعد با حضور نيروهاي امريکا در منطقه مخالف بودند. از اين رو با مبارزات خود، قراردادِ حضور نيروهاي امريکا را منسوخ کردند و طي قراردادي، در سال 1977م قرار بر اين شد که امريکا تا سال 2000م خاک پاناما را ترک کند و در نهايت در سال 2000م پس از يک قرن، خاک پاناما از قواي امريکايي تخليه شد. (ر.ک: 1 ژانويه)
شرح مناسبت:
با فروزان شدن شعله هاي جنگ جهاني دوم و تصرف فرانسه توسط نيروهاي آلمان نازي، هيتلر بار ديگر به تلاش براي صلح نمايشي و کنار آمدن با انگليسي ها دست زد. وي در روز
19 ژوئيه 1940م طي نطقي گفت که آلمان قصد تصرف جزيره انگليس را ندارد و دليلي براي جنگ بين دو کشور نمي بيند. هيتلر در همين نطق، چرچيلْ نخست وزير انگلستان را مورد حمله قرار داد و گفت: اصرار چرچيل به ادامه جنگ با آلمان، به نابودي انگليس منجر خواهد شد. برخلاف انتظار هيتلر، تزلزلي در اراده انگليسي ها براي ادامه جنگ به وجود نيامد و انگلستان با اين که در برابر آلمان تنها مانده بود، تصميم گرفت به جنگ ادامه دهد. هيتلر نيز براي به زانو درآوردن انگلستان، فرمان اجراي طرح بمباران هاي وسيع هوايي لندن و تاسيسات صنعتي و نظامي انگليس را صادر کرد. اما اين طرح که از پانزدهم اوت 1940م تا سپتامبر آن سال توسط بيش از 2500 هواپيماي آلمان به اجرا درآمد با وجود خسارات و تلفات سنگيني که بر انگلستان وارد آورد با شکست آلمان مواجه شد، زيرا نيروي هوايي آلمان در جريان اين عمليات بيش از يک هزار و هفت صد هواپيماي خود را از دست داد. انگليسي ها نيز در مقابل حملات هوايي آلمان، شهرها و مراکز صنعتي آلمان را مورد حمله قرار دادند و به موجب آمارهاي خود، در جريان اين عمليات و جنگ هاي هوايي با آلمان، 915 هواپيماي خود را از دست دادند.
شرح مناسبت:
کشور کره جنوبي با 99/268 کيلومتر مربع وسعت در شرق آسيا و در همسايگي کره شمالي قرار دارد. جمعيت کره جنوبي در حدود 47 ميليون نفر است که بيشتر بودايي مسلک مي باشند. سئول پايتخت کره جنوبي است و وون واحد پول آن مي باشد. مردم کره جنوبي مليت کره
اي داشته و از نژاد زرد هستند. زبان رسمي آنها کره اي و پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور تا سال 2025 در حدود 52 ميليون نفر خواهد بود. بوسان، تائگو و اولسان از شهرهاي مهم کره جنوبي هستند. شبه جزيره کره تا پايان جنگ جهاني دوم، يک کشور متحد را تشکيل مي داد.در آخرين روزهاي جنگ، نيروهاي شوروي از شمال کره وارد خاک اين کشور شدند و پيش از رسيدن نيروهاي امريکا، که قسمت جنوبي اين شبه جزيره را به اشغال خود درآورده بودند، نيمه شماليِ کره را تصرف کردند. براين اساس، کره در مدار 38 درجه عرض جغرافيايي به دو قسمت تقسيم شد. بعد از آن که به علت سياست هاي استکباريِ دو ابر قدرت زمان، تلاش ها و اميدهاي مردم براي يک پارچگي و اتحاد از ميان رفت. در قسمت جنوبي اين شبه جزيره، انتخاباتي برگزار گرديد و کشور جمهوري کره جنوبي در 15 اوت 1948م شکل گرفت. نظام اين کشور جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. (ر.ک: 9 سپتامبر)
شرح مناسبت:
نهضت استقلال طلبي در شبه قاره هند در سال هاي دهه 1930م اوج گرفت و طي سال هاي جنگ دوم جهاني قدرت بيشتري يافت. اين امر انگليسي ها را وادار کرد که بلافاصله بعد از پايان جنگ، آمادگي خود را براي اعطاي استقلال به اين کشور اعلام نمايند. ولي آنان در عين حال با ايجاد اختلاف بين رهبران هندو و مسلمان از تحقق يافتن اين امر جلوگيري مي کردند. اين اختلافات سرانجام با توافق درباره تقسيم هندوستان به دو کشور هند و پاکستان حل شد و
قانون استقلال هند که منجر به تشکيل دو حکومت جداگانه در هندوستان شد، روز هجدهم ژوئيه 1947م از تصويب پارلمان انگليس گذشت. به موجب اين قانون، دو حکومت جديد که دومينيون يا قلمرو حکومتي خوانده مي شدند، در عين خودمختاري همچنان تحت سرپرستي انگلستان باقي مي ماندند و کميسر عالي انگليس به نمايندگي پادشاه انگلستان بر امور اين کشورها نظارت مي کرد. قانون استقلال هند هم چنين مهاراجه ها و شاهزادگان بي شمار هندي را نيز که هر يک داراي قلمرو حکومتي يا اميرنشين بودند در انتخاب خودمختاري يا پيوستن به يکي از دو کشور هند و پاکستان مخير مي نمود. قانون استقلال هند در عمل مشکلات زيادي به وجود آورد زيرا اولا جمعيت مسلمانان هندوستان در سراسر شبه قاره هند پراکنده بودند و بين اقليت مسلمان و اکثريت هندو در قلمرو حکومت هند، و بين اقليت هندو و اکثريت مسلمان در قلمرو حکومت پاکستان برخوردهاي خونيني روي داد و يک جو خصومت و اختلاف بين دو کشور به وجود آورد. با نزديک شدن خاتمه نفوذ و استعمار چند صد ساله انگلستان در هند و به دنبال آن، طرح تأسيس يک حکومت مستقل اسلامي در ناحيه مسلمان نشين اين شبه قاره، کشور پاکستان متشکل از دو ناحيه شرقي (بنگلادش) و غربي (پاکستان) در اوضاعي آشفته تشکيل شد. در همين زمان آخرين نايب السلطنه هند، در پانزدهم اوت 1947م استقلال هند و پاکستان پس از 200 سال استعمار را اعلام کرد و گاندي رهبري هند و محمدعلي جناح مسئوليت اداره پاکستان را به عهده گرفتند. در اين زمان هر يک از ايالاتْ حق پيوستن به کشورهاي
مسلمان نشين هند و يا پاکستان را داشتند. پس از مدتي قسمت شرقي پاکستان به صورت کشور بنگلادش استقلال يافت. از آن زمان تا کنون نيز درگيري هاي مرزي بر سر ناحيه جامو و کشمير ميان هند و پاکستان جريان دارد.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري کنگو با 342 هزار کيلومتر مربع وسعت در غرب قاره افريقا و در همسايگي کشورهاي افريقاي مرکزي، کامرون، گابُن، زئير و آنگولا واقع شده است. جمعيت آن در حدود 3 ميليون نفر است که به آيين مسيحيت و مذاهب بومي اعتقاد دارند. زبان رسمي مردم کنگو فرانسوي و از نژاد سياه مي باشند. پايتخت کنگو برازاويل نام دارد و پوانت نوار، لوبومو و اکايي از شهرهاي مهم آن هستند. واحد پول اين کشور افريقايي فرانک سي اف آ است. پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025 در حدود 5 ميليون نفر خواهد بود. اين سرزمين از قديم الايام محل سکونت قبايل بومي بوده است و از قرن شانزدهم، استعمار پرتغال بر اين منطقه آغاز شد. در طول سال هاي طولاني، اين محل، پايگاهي براي جمع آوري بردگان و پس از آن، تجارت کائوچو و روغن نخل به حساب مي آمد. از سال 1880 استعمارگرانِ فرانسوي وارد اين منطقه شدند و به بهره کشي ظالمانه از مردم بومي پرداختند. نتيجه فشارهاي فرانسه، پيدايش جنبش استقلال خواهي در ميانه دو جنگ جهاني در نيمه اول قرن بيستم بود. اما پس از جنگ جهاني دوم، اين جنبش، دامنه گسترده تر و عميق تري پيدا کرد تا اينکه مبارزاتِ کارگري و دانشجويي و فراگير شدن آن، سرانجام در نيمه اوت 1960 به
نتيجه رسيد و اين کشور از استعمار فرانسه رهايي يافت. نظام سياسي حاکم بر کشور کنگو دولت انتقالي با يک مجلس قانون گزاري مي باشد.
شرح مناسبت:
سرزمين بحرين از زمان قبل از اسلام در دست ايرانيان بود و پس از اسلام بارها به دست قدرت هاي گوناگون افتاده است. از قرن شانزدهم، پرتغالي ها بر اين جزيره دست يافتند و هشتاد سال آن را اداره کردند. از آن زمان به بعد به تصرف شاه عباس صفوي درآمد و پس از 220 سال بار ديگر نفوذ بيگانگان در آن آغاز شد. سرانجام استعمار انگلستان زمام امور آن را به دست گرفت و در سال 1914 به طور کلي تحت الحمايه انگليس واقع شد، هر چند دولت ايران بر مالکيت آن اصرار داشت. ولي سرانجام دولت ايران در سال 1971 م (1350ش) مراجعه به آراي عمومي با نظارت سازمان ملل را پذيرفت و در نتيجه راي گيري که در 15 اوتِ 1971 انجام شد، بحرين به استقلال دست يافت. بحرين مجمع الجزايري است واقع در آب هاي جنوبي خليج فارس و جنوب غربي آسيا که از 33 جزيره بزرگ و کوچک تشکيل شده است. مساحت بحرين 694 کيلومتر مربع و جمعيت آن 691 هزار نفر مي باشد. پايتخت بحرين منامه نام دارد و محرق و رفاع از شهرهاي مهم آن هستند. واحد پول بحرين دينار و مليت مردم آن عرب است. زبان رسمي مردم اين کشور، عربي و دين آنها اسلام است. پيش بيني شده است جمعيت بحرين تا سال 2025 نزديک به 860 هزار نفر باشد. نوع حکومت بحرين پادشاهي است. (ر.ک: 16 دسامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم مارگارت ميچل، نويسنده معروف امريکايي در هشتم نوامبر 1900م در آتلانتا امريکا به دنيا آمد. وي در ابتدا به تحصيل دانشگاهي در رشته پزشکي پرداخت اما مرگ مادرش، زندگي او را تغيير داد و تحصيل خود را رها کرد. ميچل در بيست سالگي کار داستان نويسي و تهيه گزارش براي برخي روزنامه هاي آتلانتا را آغاز کرد اما شش سال بعد، آسيبي که بر اثر حادثه اي بر پايش وارد آمد، او را از ادامه کار روزنامه نگاري بازداشت. در همين سال بود که مارگارت، نوشتن رمان تاريخي و معروف خود به نام بر باد رفته را آغاز کرد و طي ده سال آن را به صورت داستاني هزار صفحه اي درآورد. اين کتاب در سال 1936م به چاپ رسيد و پيروزي برق آسايي به دست آورد. به طوري که تا مدت ها روزانه پنجاه هزار نسخه از اين داستان در ايالات متحده به فروش مي رفت برباد رفته به سرعت به شانزده زبان ترجمه شد و حتي به شيوه خط نابينايان به چاپ رسيد. اين کتاب هم چنين جايزه پوليتْزِر را براي مارگارت ميچل به ارمغان آورد. برباد رفته سرگذشت غم انگيز مردم جنوب امريکا در جريان جنگ هاي داخلي و پس از آن است. در داستان بر بادرفته، همه عناصر لازم خاص داستاني وجود دارد که از نبوغ فراوان نويسنده در نقل و روايت و ترکيب نمايشي داستان حکايت مي کند. در اين اثر، قهرمانان و سرگذشت هايشان چنان در نظر خواننده، زنده و گويا مي آيد که تصور مي کند با همه آن ها
آشنايي داشته است. در سال 1937م از بر باد رفته فيلمي ساخته شد که به صورت پرفروش ترين فيلم تاريخ سينما در آن زمان درآمد. مارگارت ميچل سرانجام در 16 اوت 1949م در اثر تصادف در 49 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور قبرس جزيره اي در شرق درياي مديترانه است که وسعتي بيش از 9 هزار کيلومتر مربع و جميعيتي در حدود 790 هزار نفر دارد. پايتخت قبرس، نيکوزيا است و ليماسول، لارناکا و نئاپافوس از شهرهاي مهم آن هستند. اکثريت مردم قبرس مليت يوناني داشته و پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً ارتدوکس هستند. زبان رسمي مردم دو زبان يوناني و ترکي است. واحد پول قبرس پوند بود که بعد از پيوستن اين کشور به اتحاديه اروپا در 30 آوريل 2004، "يورو" جاي گزين آن مي شود. پيش بيني شده است که جمعيت قبرس تا سال 2025 در حدود 900 هزار نفر گردد. جزيره قبرس از ديرباز بين قدرت هاي منطقه دست به دست مي گرديد و هر چند مدتي، تحت سيطره يکي از امپراتوري ها قرار داشت. سرانجام در قرن شانزدهم، امپراتوري عثماني آن را به اشغال خود در آورد و به زير سلطه خود کشاند. در زمان حکومت عثماني، شورش هاي متعددي در قبرس روي داد که با شدت سرکوب گرديد، اما در ساليان بعد به عنوان مستعمره انگلستان شناخته شد. بعد از اين واقعه، اهالي جزيره که ترک و يوناني بودند، جهت الحاق به کشور متبوع خود تلاش مي کردند که اين شورش ها در دهه 1950 شدت يافت تا اين که اين جزيره در 16 اوت 1960 از انگلستان مستقل شد. از
آن پس بر سر حکومت قبرس بين اهالي ترک و يوناني نشين آن، اختلافات و درگيري هاي متعددي روي داده است. به صورتي که از سال 1974 و با ورود نيروهاي ترکيه به اين کشور، قبرس در واقع به دو بخش ترک و يوناني نشين تقسيم شده و در هر بخش، دولتي روي کار آمد. در آوريل 1992 سازمان ملل، قبرس را به عنوان سرزميني دو مليتي شناخت. در ماه مارس 1998 وزراي خارجه اتحاديه اروپا، راه را براي پذيرش بخش يوناني نشين قبرس در اين اتحاديه بازگذاشتند که اين مسئله 6 سال بعد عملي گرديد. نظام سياسي حاکم بر قبرس جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
هرچند سياه پوستان امريکا، پس از ورود مهاجرانْ در امريکا حضور داشتند اما همواره مورد ظلم و ستم سفيدپوستان و نژاد پرستان قرار مي گرفتند. با اين حال با توجه به مسائل سياسي و براي بهره برداري از شعارهاي دموکراسي و برابري، در سال 1863م اعلاميه آزادي بردگان منتشر شد، اما نود سال بعد، در سال 1953م، تفکيک و جداسازي مدارس سياهان و سفيدپوستان غيرقانوني اعلام گرديد. ولي تمامي اين مسائل در چهارچوب نوشتارها باقي ماند و در مقام عملْ بيشتر مواقع خلاف آن انجام شده است. در اين ميان در حالي که مقامات عالي رتبه امريکا شعار برابري وعدم تبعيض نسبت به سياهان را سر مي دادند از طرف ديگر، مقامات محلي و ايالتي، همچنان به سخت گيري نسبت به آنها دست مي زدند. با گسترده تر شدن اين اقدامات، از اوايل سال 1963م، مبارزه بزرگ حقوق مدني به رهبري مارتين لوترکينگ رهبر
سياهان امريکا آغاز شد که با سرکوبي و بازداشت بسياري از سياهان مواجه گرديد. اين اعتراضات در اوت 1965م به اوج خود رسيد تا آنجا که در لس آنجلس، چندين هزار نقطه به آتش کشيده شد و حدود 200 ميليون دلار خسارت به بار آورد. هرچند پس از اين اعتراضات، قسمتي از تبعيضات عليه سياه پوستان کم شد، اما سياست هاي تبعيض نژادانه سران امريکا در مقام عمل همچنان ادامه دارد.
شرح مناسبت:
اونوره دو بالزاک، نويسنده برجسته فرانسوي در بيستم مه 1799م در شهر تور فرانسه به دنيا آمد. وي در آغاز نوجواني همراه خانواده اش به پاريس رفت و تحصيلاتش را در رشته حقوق ادامه داد و پس از پايان تحصيل به کارآموزي وکالت پرداخت. ولي عدم علاقه وي به وکالت باعث ترک اين شغل شد و بر اثر علاقه مندي به ادبيات، وارد عرصه نويسندگي گرديد. وي در مدت کوتاهي، با کمال جديت به پديد آوري آثار مختلف همت ورزيد و پنجاه رمان نوشت که سوژه بيشتر آن ها، تاريخي است. علي رغم اين که رمان هاي بالزاک خريداران بسياري داشت، با اين حال مقدار زيادي مقروض بود. در اين هنگام براي اين که از دست طلبکاران رهايي يابد، با کوششي خستگي ناپذير، کتاب عظيم کمدي انساني را نوشت که از بزرگ ترين کارهاي ادبي جهان محسوب مي شود. کمدي انساني، تلاشي براي شناساندن جنبه هاي مختلف تاريخ فرانسه در دوران حيات نويسنده است. بالزاک در اين اثر، بي آنکه مدعي بنيان گذاري مکتب تازه اي در ادبيات باشد، پايه هاي مکتب رئاليسم را که طريقه نشان دادن حقايق امور، اعم از زيبايي
و زشتي آن ها در مقابل ايده آليسم که خيال پرستي است، استوار ساخت و راه تازه اي در رمان نويسي گشود به طوري که خط سير نويسندگي را در قرن نوزدهم تغيير داد. بالزاک معتقد بود که در نوشته هاي رمانتيک، همه ترکيبات ممکن، پايان يافته و همه اشکال آن، کهنه گرديده است. در نظر او، نويسنده بايد مورخ عادات و اخلاق مردم و اجتماع خويش باشد. وي کوشيده است که جامعه فرانسوي عصر خود را با خطوط و رنگ هاي واقعي تصوير کند. از اين رو کمدي انساني، مشحون از انتقادات بالزاک درباره جامعه فرانسه است و قهرمان هر يک از رمان ها و داستان هاي کوتاه اين مجموعه، نمايانگر طبقات گوناگون جامعه اي است که خوب و بد آن با دورانديشي و دقت، نشان داده شده اند. زندگي بالزاک از سي سال کار در سکوت، هجده سال خلاقيت پرشور و هيجان در محيطي پر از نگراني و تشويش و سرگرمي هاي گوناگون، و سه سال در سراشيبي تشکيل شده است. بالزاک در کليه آثار خود کوشيده، آن چه را که ديده و شنيده و آن چه را که در دنياي خارج و حقيقت وجود دارد، عيناً بر روي کاغذ بياورد. او اين ويژگي ها را در کتاب معروف چرم ساغري به اوج خود رسانده است. بالزاک معتقد بود که براي استفاده بردن از مزايا و لذت هاي زندگي، بايد از حداکثر قواي حياتي و مغزي و فکري سود جُست و خود نيز با بي احتياطي فراوان، اين نيروي عظيم را به کار انداخت و سخاوتمندانه از اين منبع سرشار در خلق آثار
و در راه کامراني و لذت استفاده برد. بالزاک در ميان پراکندگي و گوناگوني عجيب زندگي، در يک چيز پايدار بود و آنْ کار بود، کاري تب آلود که گاه با سرعتي باور نکردني انجام مي گرفت چنانکه يکي از داستان هايش با نام بابا گوريو را تنها در سه شبانه روز نوشت. اما وي در تجديد نظر و اصلاح آثار خود چنان وسواس و دقت نشان مي داد که با وجود کهنگي دنيايي که وصف کرده، داستان هايش هنوز زنده و گوياست. بالزاک در اين آثار که مجموع آن شامل پانزده تا بيست هزار صفحه است، نقاش و مفسّر جامعه اي است که در آن، حالت جنگ مداوم ميان گروه هاي مختلف، هرگز پايان نمي يابد. در نظر بالزاک، جنگ و مبارزه از خصال طبيعي بشر است و تنها از اين راه است که بشر مي تواند در دنياي ثروت و شهرت جايي را اشغال کند يا بر خرافات چيره شود و محيطي سرشار از نيکوکاري و شفقت پديد آورد. سرهنگ شابر، آرزوهاي بر باد رفته و دهقانان از ديگر آثار اوست. اونوره دو بالزاک سرانجام در 17 اوت 1850م در 51 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژول ميشْله، نويسنده فرانسوي در دهم فوريه 1798م در خانواده تهيدستي در فرانسه به دنيا آمد. ژول تحصيلات درخشاني انجام داد و پس از پايان دروس متوسطه، با کوشش و تلاش فراوان، به ادامه آن در دانشگاه پرداخت و در ضمن، از راه تدريس در سازمان هاي مختلف فرهنگي، زندگي خويش را تامين مي کرد. او در 21 سالگي به دريافت درجه دکتري نايل آمد و در دو رشته
ادبيات و فلسفه رساله نوشت. ميشله در 29 سالگي کتاب اصول فلسفه تاريخ را انتشار داد و انديشه هاي فيلسوفان بزرگ ايتاليايي مبني بر تاريخ زيست شناسي عالم انسانيت را در آن عرضه کرد. وي در سالهاي بعد کتاب ديباچه بر تاريخ جهان را نگاشت که از حيث بينش وسيع و انديشه عميق و زنده، اثري استادانه و پرقدرت بود و به سبب تفسير و معرفي افسانه هاي دوران اوليه و ادراک جغرافيايي تاريخ، اثري بسيار تازه و بي سابقه به شمار آمد. ميشله هم چنين کتاب تاريخ فرانسه را در شش جلد نگاشت. وي در اين اثر که برجسته ترين نمونه از نوع شاعرانه تاريخ نويسي است، هنر نثرنويسي خود را آشکار مي سازد و با صور ذهني بسيار نيرومند، به نوشته تاريخي رنگ و برجستگي و جلاي خاص مي بخشد. ميشله به تاريخ کشور فرانسه چون موجودي زنده مي نگرد که داراي پيکر و اعضا و ادراک و احساس است. او هم چنين آثار معروف خود به نام هاي ملت، تاريخ انقلاب فرانسه در هشت جلد، کتاب مقدس عالم بشري و تاريخ قرن نوزدهم در سه جلد را نگاشت که برخي از آنها پس از مرگش به چاپ رسيدند. ميشله، نابغه نثر و يکي از بي پرواترين و مبتکرترين نويسندگان فرانسه بود. او در تاريخ، خود را خط رابطي مي داند ميان دو انقلاب که يکي به گذشته ارتباط مي يابد و ديگري که در شرف وقوع است. در نظر ميشله، تاريخ سرگذشت غم انگيز مبارزه دائمي است. ژول ميشله در اواخر عمر به سبب ضعف مزاج، به سفرهاي طولاني پرداخت و با
وجود کهنسالي از خلق آثار بزرگ دست بر نداشت تا اينکه سرانجام در 17 اوت 1874م در 76 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اندونزي به عنوان بزرگ ترين کشور مجمع الجزايري جهان از 13/600 جزيره تشکيل شده است که کمتر از نيمي از آنها و در حدود 6000 جزيره آن مسکوني است. وسعت اين کشور 1/904/433 کيلومتر مربع و جمعيت آن بيش از 212 ميليون نفر است. بيش از 87% مردم اندونزي مسلمان بوده و پيرو آيين مقدس اسلام هستند. سکنه اندونزي مليت آسيايي داشته و به زبان رسمي باهاسا اندونزيايي صحبت مي کنند. پايتخت اندونزي جاکارتا است و سورابايا، باندونگ و مدان از شهرهاي مهم آن هستند. واحد پول اين کشور روپيه اندونزي است. پيش بيني شده است جمعيت اندونزي تا سال 2025 بيش از273 ميليون نفر خواهد بود. اندونزي از اوايل قرن هفدهم تحت سلطه استعمار هلند قرار داشت و از اين طريق ثروت هنگفتي عايد هلند مي شد. از اواسط جنگ جهاني دوم تا پايان آن، اندونزي در اشغال ارتش ژاپن بود و با پايان جنگ و تسليم نيروهاي ژاپن، کليه سلاح هاي آنان به دست ملي گرايان اندونزي افتاد. در اين ميان، آزادي خواهان، که از سال ها پيش از آن، به فعاليت هاي زيرزميني مي پرداختند، به تحرکات و اعتراضات خود، دامنه گسترده تري بخشيدند. تا اينکه در 17 اوت 1945، احمد سوکارنو، که داراي سابقه طولاني مبارزه با استعمارگران بود و در اين راه بارها به زندان و تبعيد رفته بود، استقلال اندونزي را اعلام نمود. هلند در ابتدا با اين امر مخالفت ورزيد اما بعد از دو سالْ سرانجام مجبور به شناسايي اندونزي گرديد. در نهايت، دکتر سوکارنو در سال 1949م به رياست جمهوري
اين کشور برگزيده شد. اندونزي از لحاظ جمعيت چهارمين کشور جهان و بزرگ ترين کشور جهان اسلام مي باشد. نظام اين کشور، جمهوري چند حزبي با دو مجلس قانون گزاري است. حکومت سوکارنو تا سال 1965م ادامه يافت و پس از آن دوران حکومت سوهارتو آغاز شد که بيش از 3 دهه به طول انجاميد. (ر.ک: 12 مارس)
شرح مناسبت:
کشور افريقايي جمهوري گابن با 267/667 کيلومتر مربع مساحت در غرب قاره افريقا و در همسايگي کشورهاي کامرون، گينه استوايي و کنگو واقع شده است. جمعيت گابن بيش از يک ميليون نفر است که غالباً مسيحي مي باشند. مردم گابن به زبان رسمي فرانسوي صحبت مي کنند هرچند گويش ها و زبان هاي گوناگون اقوام سياه پوست نيز عموميت دارد. مليت سکنه گابنْ افريقايي و از نژاد سياه هستند. پايتخت گابنْ ليبرويل نام دارد و واحد پول آن فرانک سي.اف.آ مي باشد. پيش بيني جمعيت گابن تا سال 2020م در حدود يک ميليون و چهارصد هزار نفر است. اين کشور از سال 1839م تحت سلطه فرانسه قرار گرفت تا اين که در سال 1958م در شمار جمهوري هاي خودمختار جامعه فرانسه قرار گرفت و در 17 اوت 1960م پس از 120 سال استعمار، به استقلال رسيد. گابن داراي دو روز ملي است يکي دوازدهم مارس و ديگري 17 اوت است که استقلال گابن از فرانسه در اين روز اعلام گرديد.
شرح مناسبت:
ژنرال محمد ضياء الحق رئيس جمهور سابق پاکستان در سال 1926 به دنيا آمد. وي از جواني وارد نظام شد و بخش اعظم عمر خود را در ارتش گذراند. ضياء الحق در روز 5 ژوئيه 1977م در پي يک کودتاي نظامي عليه حکومت ذوالفقار علي بوتو، نخست وزير وقت پاکستان زمام امور را بر عهده گرفت. ضياءالحق پس از به دست گرفتن قدرت، ذوالفقار علي بوتو را علي رغم درخواست هاي بين المللي در 4 آوريل 1979 به جوخه اعدام سپرد، اکثر احزاب پاکستان را منحل نمود و فعاليت هاي سياسي را ممنوع
کرد. ضياءالحق با به دست گرفتن قدرت مطلقه در پاکستان، اين کشور را به سمت بلوک غرب سوق داد و آن را به صورت يکي از اقمار امريکا در منطقه آورد، به طوري که چندين پايگاه نظامي را در اختيار آنان قرار داد. تجاوز نيروهاي شوروي به افغانستان در سال 1979، بيش از پيش موقعيت ضياءالحق را نزد دولت هاي غربي مستحکم ساخت. وي از آن پس مجري سياست هاي غرب در خصوص مسئله افغانستان گرديد و پيشرفت سياست امريکا در حل مسئله افغانستان با نقش او به عنوان کارگزار سياست هاي غرب، در منطقه، صورت مي پذيرفت. او در عين حال تلاش فراواني داشت که روابطي با جمهوري اسلامي ايران و عراق داشته باشد و به همين سبب در هيأت هاي ميانجي منتخب سازمان کنفرانس اسلامي که به ايران و عراق سفر مي کردند عضويت داشت. ضياءالحق هنگام کودتا وعده داده بود که ظرف سه ماه با انجام انتخابات آزاد، حکومت را به دولت منتخب پارلمان تفويض خواهد کرد ولي بيش از يازده سال با کمال قدرت و خشونت بر پاکستان حکومت کرد. او داراي مخالفان فراواني در داخل کشور بود که بي نظير بوتو دختر ذوالفقار علي بوتو، از مهم ترين آن ها بود. ژنرال ضياءالحق سرانجام در راه بازگشت از ايالت پنجاب به اسلام آباد دچار سانحه هوايي گرديد و در 17 اوت 1988م به اتفاق 29 نفر از همراهانش در 64 سالگي کشته شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مارتين لوتر، مؤسس فرقه پروتستان در 13 مه 1483م در آلمان به دنيا آمد. وي پس از فراگيري فلسفه، حقوق، ادبيات و موسيقي، با تاثير از زمان، استاد علوم مذهبي گرديد. وي در سال هاي جواني به دليل اختلافات بين مقامات کليسا آشفته خاطر شد و پس از چندي بر برخي از اعمال ارباب کليسا ايراد گرفت. با اين حال، آغاز قيام لوتر بر ضد کليساي کاتوليک و استبداد مذهبي بر سر مسئله آمرزش گناهان از طرف کشيشان و پاپ بود. در آن زمان، رؤساي کليسا به دل خواه، اشخاص را از کليسا اخراج يا تکفير مي کردند و سپس براي آمرزش گناهان و ورود مجدد به کليسا، گناهان آنان را با پول مي خريدند. اما آن چه لوتر را بر ضد اين اوضاع برانگيخت، اقدام مسئولين کليسا به فروش رسمي آمرزش نامه بود. با قيام لوتر، طلسم تعصب مذهبي و استيلاطلبي صاحبان کليسا و استبداد کاتوليکي قرون وسطي درهم شکست و مذهبي نو با نام پروتستان شکل گرفت. پروتستان که معني معترض داشت در ابتدا با انگيزه اصلاح کليساي کاتوليک آغاز شد و با مقاومت کليساي کاتوليک در برابر هرگونه اصلاح، اين جنبش به طور مستقل داراي اصول و مباني خاص خود گرديد. لوتر معتقد بود که يگانه چيزي که در مسيحيت معتبر است کتاب مقدس مي باشد، از اين رو، هيچ گونه حجيّتي براي مقام پاپ، شوراهاي کليسايي يا آراي ارباب کليسا و قدّيسان قائل نبود. از ديدگاه پروتستان، هر مسيحي مي تواند پيام کتاب مقدس را به وجدان شخصي خود دريابد و نجات و رستگاري
شخصْ تنها از طريق فيض الهي و در ضمنِ ايمان پديد مي آيد. از جمله ويژگي هاي اخلاق و تفکر پروتستاني، خردگرايي، تاکيد بر آزادي فردي، تساهل و مدارا، تکيه بر توليد و گسترش ثروت، عبادت دانستن کار، موهبت الهي دانستن ثروت و پسنديده دانستن آن را مي توان برشمرد.
شرح مناسبت:
گاليلو گاليله، منجم و دانشمند معروف ايتاليايي در طول حيات علمي خود، علاوه بر رياضيات به نجوم و اخترشناسي علاقه مند بود. هنگامي که گاليله در دانشگاه ونيز مشغول تدريس بود، خبر اختراع تلسکوپ را شنيد و پس از چندي يک هلندي، نمونه اي از اين تلسکوپ را به ونيز آورد. با اطلاع گاليله از اين موضوع، علاقه به اخترشناسي او باعث شد تا شروع به ساختن تلسکوپ کند. وي بيشتر قطعات تلسکوپ را به تنهايي ساخت، حتي عدسي هاي آن را با سنگ، صيقل داد و براي بهره برداري آماده نمود. با اتمام کارساخت تلسکوپ در 18 اوت 1609م گاليله آن را متوجهِ آسمان کرد و با ديدگان دقيق و کنجکاوش، در پهنه آسمان فرو رفت. او ستارگان زيادي را ديد که تا آن زمان از نظر پنهان مانده بودند. گاليله در طول تحقيقات خود به اين واقعيت پي برد که کره ماه سطح کاملاً ناصافي دارد و مانند زمين پوشيده از کوه ها و دره هاي عظيم است. اين دانشمند ايتاليايي به وسيله تلسکوپ توانست چهار قمر سياره مشتري و حلقه دور سياره زحل را نيز کشف نمايد و بر دانش بشري اضافه کند. امروزه بشر با تلسکوپ هاي بسيار نيرومند قادر است اجرام آسماني دور دست را در فضاي بيکران رصد
کند که اين پيشرفت مرهون زحمات دانشمنداني نظير گاليله است.
شرح مناسبت:
کارلوس لينْيوس، طبيعي دان سوئدي در 5 دسامبر 1707م در روستايي در سوئد به دنيا آمد. او که بيشتر به نام "کارل فون لينه" شناخته مي شود، از کودکي به گل و گياه علاقه فراوان داشت و در همان زمان، درباره گياهان تحقيقات زيادي انجام مي داد. لينيوس در 22 سالگي رساله اي درباره توليد مثل و تکثير گياهان نگاشت. اين رساله به قدري خردمندانه بود که بلافاصله از وي دعوت شد تا در قسمت تحقيقات دانشگاه اوپْسالا مشغول به کار گردد. او در سال 1732م به نواحي دور افتاده اي عزيمت کرد و مدت 6 ماه در آن جا به تحقيق و آزمايش پرداخت. لينيوس از آن پس به مدت سه سال به تنظيم و تحرير اطلاعات خود مشغول بود. نوشته هاي او که شامل حقايق تازه و وسيعي درباره زمين شناسي، گياه شناسي، پرنده شناسي و نژادشناسي بود، مورد توجه دانشمندان قرار گرفت و زمام داران سوئد را متوجه کشاورزي، جنگل ها و اوضاع اقتصادي و نژاد مردمِ مکان مورد مطالعه لينيوس نمود. از آن پس شهرت لينيوس در سراسر اروپا پيچيد و او با هزينه دولت، عهده دار تحقيقات دامنه داري در زمينه گياهان شد. لينيوس پس از مدتي کتابي ديگر نگاشت و براي نخستين بار، نباتات و گياهان را طبقه بندي و نام گذاري کرد. وي هم چنين جدول کاملي از گياهان مخصوص و کمياب ذکر نمود که اساس تقسيم بندي فعلي گياهان نيز محسوب مي شود. باغ لينيوس، کانون دانشجويان و دانشمندان و بزرگان بود. او معمولاً شاگردان خود
را به کشتزارها و جنگل ها مي برد و درضمن گردش به آنان درس مي داد. وي در کنار گياه شناسي دکتراي پزشکي خود را دريافت کرد و مدتي نيز به کار طبابت پرداخت. مارکوس لينيوس سرانجام هنگامي در 18 اوت 1778م در 71 سالگي درگذشت که با به جاي گذاشتن 2500 صفحه از تحقيقات ارزنده خود، شالوده گياه شناسي علمي کنوني را بنيان نهاد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
لودويکو آريْوسْتو، شاعر برجسته ايتاليايي در دوم نوامبر 1474م در منطقه رژيو در ايتاليا به دنيا آمد. وي پس از نيمه کار گذاشتن تحصيلات خود در رشته حقوق، به تحصيل در رشته زبان و ادبيات باستاني گرايش يافت و با قرائت اشعار لاتيني، به زبان لاتين شعر سرود. چيزي نگذشت که به سبب مرگ پدر و براي تامين هزينه خانواده، منشيِ برخي رجال بزرگ شهر شد. با اين حال، هر چه شهرت ادبيش گسترده تر مي شد، وضع اجتماعيش نيز بيشتر رونق مي يافت. لودوُيکو سالياني فرماندار يکي از ايالت هاي ايتاليا شد و توانست تا حد زيادي اوضاع آشفته آنجا را سر و سامان دهد. وي پس از آن شغلي نپذيرفت و زندگي آرامي در پيش گرفت. آريوستو آثار فراواني دارد. اشعار تغزّلي وي که در دهه سوم زندگي سروده است، شامل بهترين اشعار جواني اوست که در آنها با صداقت فراوان، عشق ها، شادي ها و لذتِ زيستن را در منظومه هاي بسيار لطيف و زيبا بيان کرده است. با اين حال، آريوستو هجوياتي نيز سروده که چهره واقعي شاعر، خواست ها و رنج هاي دروني او را نشان مي دهد و سرگذشت هنرمند و انسان و جامعه زمان را با سبکي بسيار گويا و صادقانه بيان مي کند. آريوستو پنج کمدي نوشته است و برخلاف سبک نويسندگان آن زمانِ ايتاليا که ذهنشان پيوسته به استعاره و مجاز کشيده مي شد و تنها واقعيت را در وجود قهرمانان ذهني خود مي ديدند، وي در کمدي هاي خود، به زندگي واقعي نزديک شده و با نکته بيني
فراوان، اشخاص نمايش را مورد مطالعه قرار داده است. آريوستو در کمدي لنا، با سبکي گويا و پرهيجانْ تصويري از شهري که در آن مي زيسته و فسادي که در جامعه قرن شانزدهم رواج داشته را پيش چشم مي گذارَد. اين اثر، بهترين کمدي آريوستو شناخته شد چرا که واقع بيني موجود در اين نمايش نامه، در تئاتر ايتاليا بي سابقه بوده است. آريوستو در منظومه معروف رولانِ خشمگين، که بر زمينه حماسه هايي که در سراسر اروپاي جنوبي رواج داشته، ساخته شده است، با قدرت و تسلطي فراوان، وقايع و نظم داستان را به تسلسل بيان کرده است. در واقع هيچ اثري تا اين حد از تصويرهاي عالم انساني و در عين حال از خيال انگيزي و طنز و لطف شعر برخوردار نيست. آريوستو به سبب استادي در هنر و چيرگي نبوغ، با دقت و نازک بيني فراوان توانسته است همه جا تعادل را حفظ کند و از هر عنصري به اندازه لازم به کار بَرَد و بنايي از شعري بسيار لطيف و خوش آهنگ و عظيم برپا سازد. غناي فکر و لحن رنگارنگ رولان خشمگين همه جلوه هاي دوره رُنِسانس ايتاليا را منعکس کرده و گذشت قرن ها هرگز از درخشندگي آن نکاسته است. آريوستو سال هاي آخر زندگي را به گلکاري و درختکاري در باغ خود و تجديدنظر و اصلاح ديوان اشعارش گذراند تا اينکه در نوزدهم اوت 1533م در59 سالگي درگذشت بي آنکه مقامات عالي رتبه دستگاه حکومتي يا مذهبي ارزش نبوغ او را چنانکه شايسته بود، بشناسند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در جريان انقلاب کبير فرانسه، يک کميته نجات ملي زمام امور کشور را به دست گرفت و در 19 اوت 1792م دادگاه هاي انقلاب فرانسه زيرنظر کميته نجات ملي آغاز به کار کرد. دوران حکومت کميته ملي و دادگاه هاي انقلابي، يکي از خون بارترين مراحل انقلاب فرانسه است که به دوران ترور يا وحشت معروف شده است. چرا که طي نزديک به يک سال و اندي، سي صد هزار نفر بازداشت و حداقل هفده هزار نفر اعدام شدند. دادگاه هاي انقلابي، الزامي به رعايت مقررات معمول قضايي نداشتند. حق استيناف و فرجام خواهي ازميان رفت و احکام دادگاه ها، قطعي و لازم الاجرا شد. دادگاه هاي انقلابي پاريس در عرض يک ماه، يک هزار و سي صد حکم اعدام صادر مي نمودند و دستگاه هاي گيوتين در چند نقطه شهر هر روز به طور متوسط سرِ چهل نفر را از تن جدا مي کردند. دوران ترور يا وحشت در نهايت در 28 ژوئيه 1794م به پايان رسيد.
شرح مناسبت:
جِيمز وات، مخترع و مهندس معروف انگليسي در 28 مارس 1736م درناحيه اي در شمال انگلستان به دنيا آمد. وي از ابتدا به مطالعه و تحقيق درباره مسائل علمي علاقه مند بود و به ساخت ابزار گوناگون مي پرداخت. در اين هنگام، يک مرکز علمي، از جِيمز وات خواست تا ماشين نمونه بخار را که از کار افتاده بود تعمير کرده و به کار اندازد. در حين تعمير اين ماشين، وات به قدرت عظيم بخار پي برد و درصدد برآمد به نحوي مطلوب از اين نيرو در اين ماشين استفاده کند. او با تلاش فراوان،
اشکالات ماشين اوليه بخار را برطرف کرد و دستگاه جديدي اختراع نمود که ماشين بخار را شکل مي داد. پس از آن، وات بار ديگر اصلاحات متعددي در ماشين خود ايجاد کرد و تکامل بخشيد. از اين رو، در جهان او به عنوان مخترع ماشين بخار شهرت يافت. وي با تکميل ديگ بخار، خدمت عظيمي به علوم فيزيک و مکانيک نمود و با اختراع کندسور بخار که به وسيله آن، صرفه جويي بسيار زيادي در مصرف سوخت به عمل مي آيد، کمک شاياني به استفاده بيشتر از نيروي بخار کرده است. در واقع دستگاه کندسور، يک محفظه انقباض بود که به وسيله آن، حرارتِ سيلندر تقريباً يکنواخت باقي مي ماند. بعدها با استفاده از ماشين بخار، نيروي حرکت لوکوموتيوها و کشتي ها فراهم شد و تحولي عظيم در صنعت حمل و نقل فراهم گرديد. جِيمز وات سرانجام در 19 اوت 1819م در 83 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
روسيه، قرن بيستم را با آرامش نسبي آغاز کرد ولي اين آرامش ظاهري بود و فعاليت هاي زيرزميني بر ضد رژيم تزاري که در نيمه دوم قرن نوزدهم آغاز شده بود به سرعت رشد مي يافت. پس از شکست روسيه از ژاپن، فشار نيروهاي مخالف حکومت افزايش يافت و تزار براي کاستن از ميزان اعتراضات، به توصيه عده اي از مشاوران خود، در روز نوزدهم اوت 1905م طي فرماني تشکيل يک مجلس مشورتي به نام دوما را اعلام کرد. اين مجلس که قدرت قانون گزاري نداشت در عين حال که يک عقب نشيني آشکار از طرف تزار در برابر افکار عمومي محسوب مي شد براي تامين خواست هاي مردم و گروه هاي سياسي کافي نبود و در نتيجه نه فقط مشکلي را حل نکرد، بلکه جرأت وجسارت بيشتري به مردم بخشيد تا دست به مبارزه جدي تري براي تامين خواست هاي خود بزنند. تزار در گام بعد، باز هم امتيازاتي به مخالفان خود داد ولي اين امر هم انقلابيون را راضي نکرد تا اينکه زمينه برکناري و سقوط تزار و سرنگوني پادشاهي در اين کشور فراهم شد.
شرح مناسبت:
واسيلي ولاديمير وويچ بارْتولْدْ معروف به ويلْهِلْمْ بارتولْدْ از مستشرقان معروف روسي در 15 نوامبر1869م در سن پترزبورگ روسيه به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در دانشکده زبان هاي شرقي دانشگاه زادگاهش به پايان برد و به زبان هاي فارسي، عربي و ترکي تسلط يافت. بارتولْدْ از 27 سالگي به سمت استاديار اين دانشگاه به تدريس تاريخ ملل مشرق پرداخت و در کنار آن از تحقيق و تحصيل نيز باز نايستاد. او طي اين سال
ها، مکرراً براي سياحت و مطالعه و تحقيق علمي به ترکستان عزيمت کرد و نتايج مطالعات و اکتشافات خود را به صورت کتابي با عنوان ترکستان در موقع حمله مغول منتشر ساخت. اين اثر مهم که براي نخستين بار، در آنْ تمام منابع فارسي و عربي که با تاريخ روسيه و ترکستان ارتباط داشته، مورد آزمايش قرار گرفته بود، به عنوان شاه کار بارتولد شناخته شد و بر اثر همين کتاب پرمغز، بارتولد نشان هاي علمي متعدد و شهرت فراواني به دست آورد. بارتولد به مکتب قديم شرق شناسان روسي تعلق دارد و از منظر دانشمندان و خاورشناسان جديد آن کشور به تاريخ نمي نگريست بلکه همواره در تجزيه و تحليل تاريخ به مسائل اجتماعي و اقتصادي و وضع مردم توجه داشت. بارتولد در سال 1912م مجله جهان اسلام را تأسيس کرد و در آن مقاله هاي انتقادي مي نوشت. انتقادات او گرچه گاه گاهي شديد بود، ولي در آنها جانب عدل و انصاف را رها نمي کرد. بارتولد نخستين کسي است که در تدوين تاريخ اقوام سرزمين هاي آسياي ميانه از مآخذ و متون اصيل استفاده کرده است. اين خاورشناس بزرگ، بر اثر تبحر و آشنايي عميق با زبان هاي شرقي و استعداد عجيبي که در تجزيه و تحليل متون و طرح مسائل جديد تاريخي داشته، تعداد چهارصد کتاب و رساله و مقاله در تاريخ و جغرافيا و فرهنگ و تمدن و مذاهب ملل مشرقِ نزديک و ميانه تاليف کرده که بيش از 20 اثر آن درباره اسلام و ايران است. تاليفات وي در اسلام شناسي مبتني بر اسناد و مدارک معتبر مي باشد
و براي نگارش آنها، تمام کتاب هايي را که حاوي تاريخ اسلام بوده، بررسي کرده است. اين خاورشناس شهير روسي سرانجام در نوزدهم اوت 1930م در 61 سالگي درگذشت و در زادگاهش به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
صبري النبا معروف به ابونضال از شخصيت هاي معروف فلسطيني، در ماه مه 1937م در حيفا در فلسطين به دنيا آمد. خانواده وي به هنگام اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي در سال 1948م از حيفا گريختند و پس از سکونت در نابلس، تحت حمايت اردن قرار گرفتند. ابونضال در 18 سالگي به ملي گرايان افراطي حزب بعث پيوست و در اواخر دهه 1950م راهي عربستان گرديد. در دهه هاي 1950 و 1960م گروه هاي فلسطيني مختلفي در شيخ نشين هاي حاشيه جنوبي خليج فارس به وجود آمدند. ابونضال نيز به دليل تشکيل يک سازمان مخفي فلسطيني، در سال 1967م از عربستان اخراج شد و در اردن به جنبش چريکي فتح که به تازگي توسط ياسر عرفات شکل گرفته بود، پيوست. وي در سال 1969م به عنوان نماينده جنبش آزادي بخش فلسطين موسوم به ساف، راهي خارطوم پايتخت سودان شد و در ژوئيه 1970م با همان سمت به بغداد رفت. ابونضال در عراق جذب شبکه جاسوسي اين کشور شد و به صورت يکي از عوامل اطلاعاتي حزب بعث عراق درآمد. او در سال 1983م تحت الحمايه رژيم بعث سوريه قرار گرفت و در سال 1985م، ستاد عملياتي خود را از سوريه به ليبي انتقال داد. با انشعاب ابونضال از سازمان ساف، وي در مخالفت با عرفات، به ترور چندين تن از شخصيت هاي مشهور جنبش فتح در نقاط مختلف جهان
مبادرت ورزيد. به طور کلي، ابونضال و گروه چريکي تحت فرمان او، داراي سوابق زيادي در ترور سياست مداران اردني و شخصيت هاي معروف فلسطيني هستند. افراد او در هواپيما ربايي، کشتي ربايي، انفجار و تهديد منافع دولت هاي مخالف ليبي نيز نقش عمده اي داشتند. از اين رو، مورد حمايت رهبران ليبي قرار گرفتند و از جانب آنان تجهيز مي شدند. ابونضال روزهاي آخر عمر را در عراق گذراند تا اينکه در نوزدهم اوت 2002م جسد وي در يکي از هتل هاي بغداد پيدا شد. وي به هنگام مرگ 65 سال داشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خورشيدجي رستم جي کاما، از ايران شناسان معروف پارسيِ هند و متخصص در زبان و ادبيات پهلوي و خطشناسي ميخي، در 11 نوامبر سال 1829م در شهر بمبئي هند به دنيا آمد. وي پس از تکميل تحصيلات مقدماتي خود در هند، به اروپا سفر کرد و زبان هاي فرانسوي، آلماني، پهلوي و اوستايي و خط ميخي را فرا گرفت. کاما در همين زمان، کار تطبيق گرامر و دستور زبان هاي ايراني و سانسکريت را به انجام رساند. وي پس از بازگشت به هند، براي رسمي ساختن زبان پهلوي در تحصيلات دانشگاهي کوشش فراواني کرد و سرانجام موفق شد که اين زبان را در امتحانات ورودي دانشگاه و مقاطع بالاتر دانشگاهي در رشته زبان، رسمي سازد. کاما هم چنين در علوم عقليِ جهانِ ايران باستان، تبحر فراواني يافت و به تدريس پرداخت. کاما، علاوه بر ادبيات، در علوم اجتماعي، گياه شناسي، شيمي و علم نجوم نيز مهارت داشت و به عنوان يک سخنران زبردست از نفوذ کلام ويژه اي برخوردار بود. خورشيد جي رستم جي کاما سرانجام در بيستم اوت 1909م در هشتاد سالگي درگذشت. 27 سال پس از مرگ کاما، مؤسسه اي با موضوع خاورشناسي به نام وي داير گرديد که امروزه به عنوان يک مرکز برجسته تحقيقاتي مورد استفاده و محل رجوع دانشمندان مي باشد. اين مؤسسه علاوه بر انتشار ده ها جلد کتاب در زمينه هاي گوناگون خاورشناسي و ايران شناسي، مجموعه مقالات کاما را در دو جلد گردآوري و عرضه نموده است.
شرح مناسبت:
ويلفردو پارِتو، فيلسوف اروپايي در 15 ژوئيه 1848م در پاريس به دنيا آمد. وي در ابتدا در رشته
مهندسي تحصيل کرد و سپس به عنوان استاد اقتصاد سياسي در دانشگاه لوزان سوئيس به تدريس پرداخت. پارِتو رياضيات را در فرضيه هاي اقتصادي وارد کرد و کوشيد تا در مقولات اجتماعي بين عوامل معقول و غيرمعقول تميز قائل شود و بدين ترتيب موجبات صعود و سقوط طبقه حاکم را مشخص نمايد. به نظر وي، اعمالي منطقي و معقول ناميده مي شوند که وسايل متناسب با هدف را به کار برند و پيوندي منطقي باعث اتصال وسيله و هدف باشد. اين پيوند بايد از طرف کساني که براي داوري شايستگي دارند مورد تاييد قرار گيرد. پارتو در فلسفه سياسي از شيفتگان ماکياولي، فيلسوف هم وطن خود بود و حکومت مطلقه را تنها حکومت عملي و کارآمد براي اجتماعات بشري مي دانست. او نسبت به کساني که براساس تمايلات بشر دوستانه طالب دموکراسي بودند با ديده خوبي نمي نگريست و بر اين عقيده بود که نيّت بشر دوستانِ واقعي، نيکي کردن به جامعه است همچنان که نيت کودکي که بر اثر نوازش بيش از حد، مايه هلاکت پرنده اي مي شود نيکي کردن به آن است. به عبارت ديگر، پارِتو معتقد بود که اقليتي از مردم براي آن آفريده شده اند که چون اربابي جابر حکومت کنند و اکثريت آفريده شده اند، براي آنکه چون بنده اي مطيع، فرمانبرداري نمايند. فلسفه ماکياولي و مشرب پارتو، مورد نظر فاشيست هاي ايتاليايي در زمان موسوليني، نخست وزير مستبد ايتاليا قرار گرفت و آنان علي رغم اعتراضات پارتو که مي گفت فلسفه اش را بد فهميده اند، احترام و افتخار بسيار بر سرش گذاشتند. شايد علت اين کج فهمي،
معلول نامنظمي نوشته هاي پارتو بوده است. زيرا وي به جاي آنکه انديشه هاي خود را به صورت منظم در يک دستگاه فلسفي ارائه کند، آنها را به صورت پراکنده و يادداشت هاي اتفاقي که اکثراً با يک ديگر متناقض بودند، ثبت مي کرد. مشهورترين اثر پارِتو ذهن و اجتماع در دو جلد نام دارد که در آن، انديشه هاي خود را مطرح نموده است. ويلفردو پارتو، سرانجام در 20 اوت 1923م در 75 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رومن رولان، نويسنده بلند آوازه فرانسوي، در 28 ژانويه 1866م در فرانسه به دنيا آمد. او تحصيلات خويش رادر رشته تاريخ به پايان رساند و در تاريخ موسيقي تخصص پيدا کرد؛ با اين حال به ادبيات علاقه خاصي داشت. از اين جهت با نوشتن دو رشته نمايش نامه هاي جديد دراماتيک درصدد برآمد که سطح تئاتر فرانسه را بالا برد ولي اين نمايش نامه ها چندان توفيق نيافت. بنابراين دست از داستان نويسي کشيد و به تهيه و نوشتن شرح حال و بيوگرافي بزرگان جهان دست زد. رولان در اوايل قرن بيستم شرح زندگي بتهوون آهنگ ساز شهير آلماني و ميکل آنژ مجسمه ساز هنرمند ايتاليايي را منتشر ساخت و به شهرت و افتخار رسيد. گذشته از هنرمندان و بزرگان واقعي، وي به نوشتن شرح حال هنرمندان خيالي نيز دست زد و با ارائه اثر معروف ژان کريستُف، کاري متفاوت ارائه داد. رومن رولان پس از شروع جنگ جهاني اول راهي سوئيس شد و در سال 1916م به دريافت جايزه ادبي نوبل نائل گرديد. وي در اواخر عمر به انديشه هاي عرفاني شرق، به خصوص هنديان متمايل گشت و از طرفداران مهاتما گاندي، رهبر آزادي هند گرديد. رولان هنگامي که بازار سياست در اروپا از نو رونق گرفت، به اصول کمونيسم متمايل شد و کوشيد که ميان انديشه هاي فيلسوفان هند و مباني سياست شوروي توافقي برقرار سازد، پس در سال 1927م رسماً کمونيست را پذيرفت. در عين حال دنباله کار ادبي را رها نکرد و در همان سال ها، رمان جان شيفته را در هفت جلد منتشر
کرد. رومن رولان از نادرترين نويسندگان فرانسه است که در فرهنگ فرانسه، در رشته موسيقي شناسي تاثير فراوان داشته است. علاقه وافر او به آزادي و بشردوستي، وي را بر آن داشته بود که از زمان جنگ جهاني اول به بعد، همه کوشش خود را در راه صلح و منافع مشترک مردم دنيا به کار بَرَد. آثار آخر عمر رولان، حاکي از برگشت به دوستي ها و محبت هاي عهد جواني است. او از پيروي و تقليد از ديگر سبک ها گريزان بود. سبک او يکنواخت و ساده بود تا جايي که يک دست و بي تنوع به نظر مي رسيد هرچند نشانه هايي از تغزل در آن به چشم مي خورد. رومن رولان سرانجام در 20 اوت 1944 م در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در سال هاي اوليه زمام داري لئونيد بِرِژْنِف بر اتحاد جماهير شوروي، تغيير و تحولاتي در کشور چکسلواکي تحت رهبري الکساندر دوبچک ايجاد شد. شتاب تحولات در چکسلواکي و فاصله گرفتن اين کشورِ بلوک شرق از ساير کشورهاي کمونيستي، باعث نگراني سران کِرِمْلين از اوضاع چکسلواکي گرديد. از اين رو طي دو کنفرانس با حضور رهبران پنج کشور عضو پيمان ورشو، از چکسلواکي خواسته شد تا ضمن قبول اصل تساوي حقوق احزاب کمونيستْ، از آرمان هاي سوسياليستي بلوک شرق دفاع کند. اما دوبچک تغيير زيادي در خط مشي خود نداد. از آن سو آزادي رفت و آمد بين چکسلواکي و کشورهاي غربي و گزارش هايي که در مطبوعات غرب از حرکت چکسلواکي در طريق آزادي منتشر مي شد بر نگراني هاي رهبران شوروي از مسير تحولات اين کشور افزود. در
اين هنگام گزارش رسيد که صدها مامور سازمان جاسوسي امريکا، سيا و ساير سازمان هاي جاسوسي غرب در چکسلواکي مشغول فعاليت هستند و اگر براي تغيير مسير اوضاع در اين کشور اقدام جدي و فوري به عمل نيايد، چکسلواکي از دست خواهد رفت و کشورهاي ديگر اروپاي شرقي را نيز به دنبال خود خواهد کشاند. از اين رو، تصميم به مداخله نظامي و مسلحانه در چکسلواکي در 18 اوت 1968م اتخاذ شد و به چهار کشور ديگر عضو پيمان ورشو شامل لهستان، مجارستان، بلغارستان و آلمان شرقي که از دستورات مسکو پيروي مي کردند ابلاغ گرديد. در نهايت، 24 لشکر از نيروهاي پيمان ورشو در شامگاه روز بيستم اوت 1968م وارد خاک چکسلواکي شدند و بدون برخورد با مقاومتي به طرف پايتخت پيشروي کردند. دوبچک که غافل گير شده بود و مقاومت در برابر نيروهاي پيمان ورشو را بي فايده مي دانست از نيروهاي مسلح چکسلواکي خواست که از مقاومت در برابر متجاوزين خودداري کنند. دنياي غرب همچنان که چکسلواکي را در آغاز جنگ جهاني دوم، در برابر آلمان تنها گذاشته بود، در اينجا هم جز صدور چند اعلاميه و اعتراض لفظي کاري نکرد، زيرا چکسلواکي به موجب تعهدات پيمان يالتا، منطقه تحت نفوذ شوروي به شمار مي رفت. بِرِژنف نيز تجاوز نيروهاي پيمان ورشو به چکسلواکي را اين گونه توجيه کرد که هرگاه دست آوردهاي سوسياليسم در يک کشور سوسياليستي به خطر بيفتد، کشورهاي ديگر سوسياليست براي حفظ و حراست از آن، مسئوليت مشترک دارند. اين نظريه بعدها به عنوان دکترين بِرژنِف يا اصل حاکميت محدود نيز شهرت يافت. بِرژنِف در همان روزهاي اول
اشغال چکسلواکي، دستور ربودن الکساندر دوبچک را صادر کرد و پس از مذاکراتي با وي در مسکو، او را بر سر کار قبلي خود نهاد. اما اين امر حيله اي بود که بِرژنِف براي آرام کردن اوضاع به کار بُرد. در هفدهم آوريل 1969م، دوبچک از سمت دبيرکلي حزب کمونيست برکنار شد و دولت مطيع مسکو بر سر کار آمد.
شرح مناسبت:
کشور استوني براي اولين بار، پس از انقلاب کمونيستي شوروي و پايان جنگ جهاني اول استقلال يافت، اما بر اساس قرارداد محرمانه اي که در سال 1939م توسط هيتلر و استالين امضا شد، استوني در حوزه نفوذ شوروي قرار گرفت. يک سال بعد، پس از برگزاري انتخاباتي فرمايشي و روي کار آمدنِ يک دولت دست نشانده مسکو در استوني، اين کشور، رسماً به جمهوري هاي شوروي پيوست. در پي تحولات شوروي در اواخر دهه 1980م و روند استقلال طلبي در جمهوري هاي اين کشور، استوني نيز از سال 1989م تلاش خود را براي کسب استقلال مجدد آغاز کرد. در همه پرسي ماه مارس 1991م، حدود 80 درصد از مردم استوني به استقلال رأي دادند و در روز بيستم اوت 1991م، استقلال اين کشور اعلام شد. کشور استوني واقع در شمال شرقي اروپا و ساحل درياي بالتيک، و داراي نظام سياسي جمهوري است. (ر.ک: 24 فوريه)
شرح مناسبت:
کشور مجارستان با بيش از 93 هزار کيلومتر مربع مساحت در شرق اروپا و در همسايگي کشورهاي اسلواکي، اتريش و روماني واقع شده است. جمعيت آن در حدود 10 ميليون نفر مي باشد که اکثريت آن ها مليت مجاري داشته و پيرو آيين کاتوليک مي باشند. زبان رسمي مجارها، مجاري و واحد پول آن، فورينت مي باشد. که پس از الحاق اين کشور به اتحاديه اروپا در 30 آوريل 2004، يورو جاي گزين آن شد. پايتخت کشور مجارستانْ بوداپست مي باشد. پيش بيني مي شود جمعيت مجارستان تا سال 2025 بيش از 8 ميليون نفر گردد. مجارستان داراي قدمت تاريخي بوده و از ديرباز استقلال داشته است. اين
کشور پس از پايان جنگ جهاني اول مدتي کوتاه داراي حکومت کمونيستي شد اما با تغيير دولت، همراه با متحدين در جنگ جهاني دوم شرکت جُست. ولي به تصرف نيروهاي شوروي درآمد و بعد از پايان جنگ تحت حاکميت مطلق کمونيست ها قرار گرفت. دولت کمونيستي مجارستان تا اوايل دهه 1990م بر سر کار بود و پس از فروپاشي شوروي، تشکيل جمهوري چند حزبي داد.
شرح مناسبت:
آگوستين لويي بارون کوشي، رياضي دان فرانسوي در 21 اوت 1789م در شهر پاريس فرانسه به دنيا آمد. او زماني به دنيا آمد که فرانسه درگير انقلاب بود به همين دليل خانواده کوشي به روستايي در توابع پاريس رفتند و آگوستين تحت تعليم پدر، تحصيلات خود را فرا گرفت. وي از کودکي داراي استعدادي خارق العاده در زمينه رياضي بود. طولي نکشيد که در 15 سالگي جايزه بزرگ امپراتور را در ادبيات قديم بُرد و در 18 سالگي از مدرسه پلي تکنيک با مقام اول فارغ التحصيل شد. کوشي از آن پس به تحقيق و مطالعه در رياضيات پرداخت و به نتايج مهمي دست يافت. در واقع، بيشتر کارهاي کوشي در زمينه رياضيات محض بود و در اين راستا، تحقيقات موثري در همه رشته هاي رياضي از جمله تئوري توابع، حساب هاي ديفرانسيل و اَنتِگرال و علم تحليل رياضي انجام داد. هم چنين رياضيات جديد به علت دو ابداع مهم کوشي که هر يک از آن ها، خط سير رياضيات قرن نوزدهم را عوض کردند، مرهون تلاش هاي اوست. اين دو ابداع شامل معمول ساختن دقت لازم در تعاريف و استدلال هاي آناليز رياضي و نيز ايجاد واقعي آناليز
ترکيبي بر مباني محکم، مي باشند. وي هم چنين تئوري توابع يک متغير موهومي را بنا نهاد و همين تئوري است که امروزه، بزرگ ترين عنوان افتخار او محسوب مي شود. کوشي برخلاف فردريک گائوس رياضي دان شهير آلماني هم عصر خويش که اکتشافات خود را پنهان مي کرد، تمام اکتشافات خود را به آکادمي مي فرستاد و با قدرتي که در تعليم عَمَلي داشته است توانست به واقعْ دقت و صحت را بر آناليز رياضي تحميل کند. او کسي بود که موفق شد اکتشافات گائوس را دو مرتبه کشف نمايد. روش فکري کوشي در اکتشاف بدايع، بي نظير بود و تاثير قوي و واقعي او در رياضيات تا ساليان دراز باقي خواهد ماند. آگوستين کوشي سرانجام در 23 مه 1857م در 68 سالگي بر اثر بيماري درگذشت.
شرح مناسبت:
ژولْيوس اُوپِرْتْ، خاورشناس معروف آلماني و بنيان گذار علم آسورشناسي، در نهم ژوئيه 1825م در هامبورگ آلمان به دنيا آمد. او تحصيلات مقدماتي و تکميلي خود را در آلمان، سوئيس و فرانسه گذراند و در رشته زبان شناسي و باستان شناسي به تحقيق و مطالعه پرداخت. اوپرت هم چنين زبان هاي فارسي، عربي، عبري و سانسکريت را آموخت. وي مقاله اي درباره سيستم صوتي زبان هخامنشي ارائه نمود که در آن، روش ادا کردن حروف صدادار در زبان فرس قديم را بيان کرد. مطالعه و ترجمه کتيبه هاي ميخي زمان داريوش هخامنشي که به سه زبان فرس هخامنشي، آشوري يا سامي و توراني بود، از ديگر فعاليت هاي اوپرت به شمار مي رود. از اين رو، کرسي استادي آسورشناسي در فرانسه را برعهده گرفت و با
تلاش هاي وسيع وي در اين رشته، به عنوان جامع علوم و بنيان گذار آسورشناسي در جهان معرفي شد. در کنار تدريس، مطالعات حضوري در کاوش هاي باستان شناسي به اوپرت امکان داد تا بتواند نقشه شهر بابل قديم در بين النّهرين را برطبق اصول فني و علمي رسم کند. هرچند در اين ميان، کتابخانه بزرگي حاوي لوحه هاي به خط ميخي کشف شد که سر از موزه هاي اروپا و به ويژه انگلستان درآورد. پروفسور اوپرت بالغ بر هشتاد اثر از خود به يادگار گذاشت که در موضوع آسورشناسي، کتيبه و نيز زبان هاي باستاني، تاريخ نگاري و نژادشناسي بوده است. وي در سال 1881م مجله آسورشناسي را در پاريس تأسيس کرد و مقالات تتبُّعي قابل ملاحظه اي در آن نگاشت که مورد توجه و استفاده اهل علم در اروپا و امريکا قرار گرفت. پروفسور ژوليوس اوپرت سرانجام در 21 اوت 1905م در هشتاد سالگي در پاريس درگذشت.
شرح مناسبت:
لئون تروتِسْکي عامل اصلي پيروزي انقلاب بلشويکي روسيه، در نهم آوريل 1879م در اوکراين در جنوب غربي روسيه به دنيا آمد. وي در سال 1902م در لندن با لنين آشنا شد و پس از گرايش به مارکْسيسم، در ساير مراحل اقدامات لنين، يار و هم رزم او بود. تروتسکي پس از پيروزي انقلاب کمونيستي به مدارج بالايي رسيد و ارتش سرخ شوروي را ايجاد کرد. او با سازماندهي اين ارتش، بالاترين نقش را در تثبيت پيروزي انقلاب روسيه پس از رهبري لنين بر عهده داشت. هدف وي از تشکيل ارتش سرخ شوروي که در آغاز، يک نيروي غير منظم از داوطلبان بلشويک بود. ايجاد يک
نيروي مستقل از ارتش تزاري براي مقابله با قيام احتمالي بعضي از فرماندهان و واحدهاي ارتش تزاري در برابر رژيم جديد بود. تروتسکي مبتکر نظريه "انقلاب مداوم" است و بر اين اساس، معتقد به صدور انقلاب مارکسيستي شوروي به خارج از روسيه بود و تقويت حرکت هاي انقلابي را در سراسر جهان از طرف دولت شوروي ضروري مي دانست. در اين راستا، شهرت تروتسکي در تاريخ سياسي شوروي سابق به خاطر اختلافات ايدئولوژيکي وي با استالين است. پس از مرگ لنين، تروتسکي خواستار ادامه مشي لنين در جهاني کردن انقلاب کمونيستي بود ولي استالين به سوسياليسم و کمونيسم براي يک کشور اعتقاد داشت. تروتسکي که عقايدش عليه استالين، بعدها موجب ظهور انديشه تروتِسْکيسْم در صحنه سياسي جهان گرديد، رهبري جناح مخالف استالين را در درون حزب کمونيست پس از مرگ لنين بر عهده گرفت و طرفداران او از تندروترين مارکسيست ها به شمار مي رفتند. او سستي و رخوتي را که عارض نهضت کمونيسم شده بود به باد مذمت و انتقاد مي گرفت و مخالفت با مسئله جهاني شدن کمونيسم را به منزله زيرپا نهادن اصول مارکس و لنين به شمار مي آورد و آن را خيانت به انقلاب روسيه مي دانست. تروتسکي و استالين که هر دو از همرزمان لنين و از مهم ترين چهره هاي انقلاب روسيه بودند، پس از مدتي چنان دشمن يک ديگر شدند که تروتسکيسم و استالينيسم، دو واژه کاملا متضاد شده بود. واژه هايي که يکي دم از ضرورت جهاني شدن قهري کمونيسم مي زد و ديگري خواستار تقويت ارکان سوسياليسم و کمونيسم در داخل مرزهاي شوروي بود. تروتسکي
در سال 1927، قبل از اجراي برنامه 5 ساله اقتصادي استالين، همراه با 75 نفر از اعضاي مؤثر و بلندپايه حزب کمونيست، از کميته مرکزي و سپس از عضويت در اين حزب اخراج شد و به جمهوري قزاقستان تبعيد گرديد. تروتسکي در سال 1937 به رهبري شبکه توطئه عليه استالين متهم گشت و پس از محاکمه، به طور غيابي به مرگ محکوم شد. تروتسکي در همين سال به مکزيک رفت تا اين که در 21 اوت 1940م در آن کشور توسط يکي از عوامل استالين با ضربات تبر در 61 سالگي به قتل رسيد. تروتسکي کتاب ها، رساله ها و مقالات جدلي فراواني نگاشته است که آثاري هم چون ادبيات و انقلاب و تاريخ انقلاب روسيه جملگي حاکي از ذکاوت فوق العاده اوست به طوري که دشمنانش نيز به اين امر اعتراف دارند.
شرح مناسبت:
با آشکار شدن نشانه هاي پيروزي متفقين و شکست متحدين در جريان جنگ جهاني دوم، کنفرانس هاي متعددي با حضور سران کشورهاي پيروز براي بررسي اوضاع نظامي و آينده سياسي جهان برگزار گرديد که يکي از اين نشست ها، کنفرانس دمْبارتن اوکْسْ بود که در 21 اوت 1944م با حضور سران امريکا، شوروي، چين و انگلستان در ايالت کلمبياي امريکا آغاز به کار کرد. هدف از برپايي اين کنفرانس، مذاکره پيرامون تأسيس يک سازمان بين المللي بود که بتواند راه حل هايي براي رفع مشکلات پس از جنگ ارائه دهد. در اين جلسات در خصوص اساسنامه سازمان ملل متحد، مذاکراتي انجام گرفت و طرح مقدماتي منشور که بعداً منشور ملل متحد ناميده شد، تهيه گرديد. براساس توافقات حاصله در اين کنفرانس،
سازمان ملل مرکب از يک مجمع عمومي، يک شوراي امنيت، يک دبيرخانه و يک شوراي اقتصادي - اجتماعي مي باشد. کنفرانس دمبارتن اوکس در واقع نقطه پايان موجوديت جامعه ملل و نقطه آغاز سازمان ملل متحد بود. با اين حال، سازمان ملل متحد گرچه ناکارآمدي و عدم توانايي جامعه ملل را به چالش کشانيد و در حقيقت، اجماع بين المللي براي پيشگيري از جنگ را به دنبال داشت، اما در مقام عمل، از ايفاي نقش واقعي خود دور مانده و با ارائه حق وتو به کشورهاي بزرگ، کارايي و استقلال عمل خود را زير سؤال برده است.
شرح مناسبت:
با پايان جنگ جهاني دوم و شکل گيري جهان دو قطبي، مسئله جلوگيري از نفوذ در قلمرو ديگري به انعقاد پيمان هايي انجاميد که "پيمانِ بغداد" از آن جمله است. اين پيمان در 24 فوريه 1955م بين کشورهاي ترکيه و عراق به امضاء رسيد و بعداً انگلستان، پاکستان و ايران به اين پيمان ملحق شدند. اين پيمان در حقيقت از ابتکارات دولت امريکا بود که مي خواست يک سازمان دفاعي و قوي در خاورميانه به وجود آيد تا از گسترش نفوذ شوروي در اين منطقه جلوگيري نمايد و حلقه هاي دفاعي غرب را کامل کند. اما پس از وقوع کودتاي ضد سلطنتي در عراق و روي کار آمدن عبدالکريم قاسم در 14 ژوئيه 1958، اين کشور عملاً از اين پيمان خارج شد. به اين جهت مرکز پيمان از بغداد به آنکارا منتقل گرديد و در اجلاسيه 21 اوت 1959م به "سازمان پيمان مرکزي" که اختصاراً "سنتو" خوانده مي شد، تغيير نام داد. اين پيمان که در راستاي
اهداف غرب و امريکا عمل مي نمود، پس از پيروزي انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي خروج ايران از آن، از سال 1979م عملا منحل گرديده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در ادامه جنايات رژيم صهيونيستي و اندک زماني پس از سومين جنگ اعراب و اسرائيل، مسجدالاقصي قبله اول مسلمانان، و يکي از اماکن مقدس نزد تمام اديان الهي، مورد تعرض قرار گرفت. در 21 اوت 1969م در اثر آتش سوزي مسجدالاقصي توسط صهيونيست ها، به اين مکان مقدس و تاريخي، آسيب هاي فراواني وارد شد. در جريان اين آتش سوزي، ستون هاي آتش و دود تا ارتفاع صدها متري به آسمان برخاست. در قسمت جنوب شرقي مسجد، در حدود دويست متر مربع از سقف مسجد کاملاً منهدم شد و قسمت هايي از گنبد مسجد و منبري که سابقه اي هشت صد ساله داشت طعمه حريق گرديد. رژيم صهيونيستي آتش سوزي مسجدالاقصي را به يک جهانگرد استراليايي نسبت داد و وي را دستگير کرد. اما يک دادگاه نمايشي در تل آويو، اين صهيونيست را بيمار رواني خواند و او را آزاد کرد. در همين زمان، مسلمانان در کشورهاي اسلامي بدون توجه به تبليغات رژيم اشغال گر قدس و حاميان غربي آن، تظاهرات گسترده اي عليه اين رژيم برپا کردند. و خشم و انزجار خود را از جنايات رژيم صهيونيستي اعلام نمودند. علاوه بر اين، آتش زدن مسجد الاقصي توسط صهيونيست ها موجب شد دولت هاي اسلامي براي مقابله با خطرهايي که جهان اسلام و مقدسات اسلامي را تهديد مي کند، نشست سازمان کنفرانس اسلامي را تشکيل دهند.
شرح مناسبت:
بتينو اکينو سياست مدار نامي فيليپين و رهبر مبارزان سياسي ضد ديکتاتوري اين کشور، در سال 1934م در فيليپين به دنيا آمد. پدر بتينو، سياست مدار و سناتور مجلس بود و پدربزرگش نيز از انقلابيوني بود که
با نيروهاي استعماري اسپانيا و بعدها با قواي اشغال گر امريکايي در اواخرقرن نوزدهم جنگيد. اکينو در سال 1950م در حالي که هنوز 16 ساله بود به عنوان يک خبرنگار، از معتبرترين روزنامه وقت فيليپين راهي شبه جزيره کره شد تا از جنگ دو کره گزارش تهيه کند. وي دو سال بعد از خبرنگاران برجسته اين روزنامه شد و پس از آن در دانشگاه دولتي فيليپين به تحصيل در رشته حقوق پرداخت. اکينو در 20 سالگي به عنوان يکي از مشاوران رئيس جمهور وقت فيليپين برگزيده شد و در به تسليم واداشتن رهبر چريک هاي کمونيست آن روز نقش مهمي ايفا کرد. او در ادامه، در 22 سالگي شهردار زادگاه خود، در 25 سالگي معاون استاندار و در 30 سالگي استاندار يکي از ايالات فيليپين گرديد. در عين حال، اکينو از سال 1957م به مدت هشت سال، مشاور ويژه رئيس جمهور وقت فيليپين بود تا اينکه فرديناند مارکوس به رياست جمهوري رسيد و اکينو در 33 سالگي به دبيرکلي حزب مخالف مارکوس برگزيده شد. پس از طي دو دوره رياست جمهوري مارکوس، اکينو خود را نامزد رياست جمهوري فيليپين کرد اما قبل از انتخابات، مارکوس اعلام نمود که توطئه اي با شرکت عناصر چپ و راست براي ايجاد انقلاب در فيليپين کشف شده است و عده زيادي از سياست مداران در آن شرکت داشته اند. مارکوس به اين بهانه، حکومت نظامي اعلام کرد و انتخابات را لغو نمود. اکينو نيز در همان سال و به همين اتهام دستگير شد و مدت هفت سال و نيم در زندان ماند. در سال 1977م يک دادگاه نظامي، او
را به اتهام قتل، توطئه براندازي و داشتن اسلحه غيرمجازْ محاکمه و محکوم به مرگ کرد، اما حکم اجرا نشد. در اين زمان، اکينو از داخل زندان به صدور بيانيه هاي سياسي ادامه داد و حزب قدرت مردم را رهبري مي کرد. اما حزب او در مقابل حزب دولتي شکست خورد و اکينو اعلام نمود که انتخابات مخدوش بوده است. در همان سال، مارکوس، رئيس جمهور مستبد فيليپين به اکينو اجازه داد که براي انجام عمل جراحي قلب از زندان خارج شود و عازم امريکا گردد. اکينو پس از عمل، مدت سه سال در اين کشور ماند و هنگامي که تصميم خود را براي بازگشت به فيليپين اعلام کرد، به او هشدار داده شد که کشته خواهد شد. اما اکينو به اين مسئله توجهي نکرد. از اين رو، بلافاصله پس از ورود به فيليپين در 21 اوت 1983م توسط ماموران امنيتي دستگير گرديد. اما در همين زمان، مردي که لباس خدمتکاران فرودگاه را به تن داشت، به محض اينکه پاي اکينو به زمين رسيد گلوله اي به گردن او شليک کرد و او را در 49 سالگي کشت. ماموران امنيتي آن مرد را کشتند و به اين ترتيب موضوع ترور اکينو در هاله اي از ابهام فرو رفت. با اين حال محافل سياسي کشور، دولت مارکوس را عامل قتل اکينو معرفي کردند. سه سال بعد، همسر اکينو با کمک نفوذ و وجهه اي که به خاطر قتل شوهرش کسب کرده بود مارکوس را شکست داد و رهبري فيليپين را برعهده گرفت.
شرح مناسبت:
لاتويا که به نام فرانسوي آن، در ايران، لتوني خوانده مي شد، يکي
از سه جمهوري ساحلي درياي بالتيک است که بين دو کشور ليتواني و استوني و در مشرق اروپا قرار گرفته است. مساحت اين کشور 64/610 کيلومتر مربع و جمعيت آن نزديک به 2/5 ميليون نفر مي باشد. پايتخت لتوني ريگا و از شهرهاي مهم آن دائوگاوپيلس، ليپايا و يلگاوا قابل ذکرند. حدود 40 درصد مردم لتوني پيرو مذهب مسيحيت و عمدتاً پروتستان هستند. سکنه لتوني از مليت هاي مختلف روسي، اوکرايني، لهستاني، ليتوانيايي و اکثريت لتونيايي هستند. زبان رسمي اين کشور لتونيايي است. واحد پول لتوني لاتس مي باشد. که بعد از پيوستن اين کشور به اتحاديه اروپا، در 30 آوريل 2004، يورو به عنوان پول واحد اروپائي، جاي گزين آن خواهد شد. با توجه به رشد منفي جمعيت در لتوني پيش بيني مي شود جمعيت اين کشور تا سال 2025 نزديک به2 ميليون نفر خواهد بود. نظام سياسي حاکم بر لتوني جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. کشور لتوني در شرق اروپا و در غرب روسيه قرار دارد. نخستين ساکنان اين منطقه را، اقوامِ شکارچي و ماهيگير تشکيل مي دادند که در هزاره هاي قبل از ميلاد مسيح(ع) وارد اين سرزمين شده بودند. قرون بعد از ميلاد، تحت حاکميت سوئد، روسيه و بعداً آلمان قرار گرفت که آيين مسيحيت نيز توسط آلمان ها، در اين منطقه، جاي گزين شد. در قرون اخير، لهستان، سوئد و سرانجام روس ها بر اين ناحيه تسلط يافتند که تا اوائل قرن بيستم ادامه داشت. بعد از انقلاب بلشويکي در 1917، لتوني نيز در 18 نوامبر همين سال، استقلال خود را اعلام کرد که در سال
1920م از طرف شوروي به رسميت شناخته شد. اما در سال 1940م، کشورهاي منطقه بالتيک و از جمله لتوني به اشغال کمونيست ها درآمدند که تا فروپاشي اتحاد جماهير شوروي در سال 1991م ادامه داشت. در اين زمان، لتوني نيز همگام با کشورهاي منطقه، خواهان استقلال گرديد و در نهايت در 21 اوت 1991م استقلال خود را اعلام نمود.
شرح مناسبت:
وارن هسْتينگِزْ، سياست مدار انگليسي در ششم دسامبر 1732 متولد گرديد و با حمايت عمويش توانست به تحصيلات خود ادامه دهد. علاقه وي به ادبيات، او را به سوي ادبيات و تمدن کهن و ريشه دار هند سوق داد. همين مسئله در سال 1750م زمينه شروع به کار وي به عنوان منشي در شرکت هند شرقي انگليس شد و از آنجا که به دنبال کسب شهرت و جوياي نام بود، در همين راه پيش رفت. هستينگز در سي و نه سالگي به حکومت بنگال رسيد و تا سال 1774م به مدت شش سال اين سمت را در اختيار داشت. وي از همين سال به مدت 10 سال تا 1784م به عنوان اولين فرماندار کل هندوستان انتخاب گرديد. هستينگز در اين مسئوليت، با اتخاذ سياست هاي سختِ قضايي و مالي به آن چنان رفتار ظالمانه اي دست زد که از سوي سياست مداران و حقوق دانان انگليسي، به انجامِ جنايت هاي بزرگ و از جمله سوء استفاده هاي مالي و تعدّي به مردم متهم و محکوم محکوم گرديد. بر همين اساس وي در سال 1784م از سمت خود استعفا داده و به انگلستان بازگشت. با اين حال، در نتيجه تلاش برخي از بشردوستان، از رفتار خشونت
آميز انگلستان در هند پرده برداشته شد و به محاکمه طولاني مدت هستينگز و البته برائت وي انجاميد. وارن هستينگز سرانجام در بيست و دوم اوت 1818م در 87 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از پيشنهاد شخصي به نام هنري دونان مبني بر اين که خدمت به رنجوران و زخمي هاي نظامي، فعاليتي بي طرف محسوب شود، انجمن خيريه ژنو، از اين پيشنهاد استقبال کرد. در نتيجه يک کنفرانس بين المللي با شرکت نمايندگان 16 کشور آسيايي، افريقايي، امريکايي و اروپايي در ژنو تشکيل يافت و موافقتنامه سال 1864م براي بهبود وضع مجروحان نظامي ميادين جنگي تدوين يافت. اين قرارداد که نمايندگان 12 دولت از کشورهاي شرکت کننده آن را در 22 اوت 1864م امضا کردند، شامل اين موارد بود: بي طرف شمردن متصديان خدمات پزشکي نيروهاي مسلح، رفتار انساني با زخمي ها و بي طرفي غير نظامياني که داوطلبانه به کمک زخمي هاي جنگ مي شتابند. هم چنين علامتي بين المللي به منظور مشخص ساختن اعضا و وسايلي که در اين راه به کار مي روند پيش بيني شده بود. اين قرارداد زمينه پيدايش سازمان صليب سرخ جهاني گرديد.
شرح مناسبت:
هنري آلفرد کيسينجر، سياست مدار يهودي و برجسته امريکايي در 27 ماه مه 1923 در آلمان متولد گرديد و در 15 سالگي هم زمان با اوج گيري فشارهاي نازي ها به اتفاق خانواده به امريکا مهاجرت نمود. وي تحصيلات خود را تا مقطع دکتراي علوم سياسي در اين کشور ادامه داد. کيسينجر آن گاه به همکاري با شوراي روابط خارجي و بنياد راکْفِلِر پرداخت و به عنوان استاد دانشگاه هاروارد به تدريس پرداخت. وي پس از چندي به عنوان مشاور شوري امنيت ملي امريکا برگزيده شد و سرانجام در سال 1965 مشاور رسمي وزارت خارجه امريکا گرديد. کيسينجر از سال 1969م در جايگاه نماينده تام الاختيار
امريکا در کنفرانس صلح ويتنام که در پاريس برگزار شد، حضور يافت. اين مذاکرات پس از 4 سال به نتيجه رسيد و قرارداد آتش بس در جنگ ويتنام در 27 ژانويه 1973 امضاء شد. موفقيت کيسينجر در حل مسئله ويتنام، اگرچه براي وي جايزه صلح نوبل 1973 را در پي داشت، اما در واقع راه فرار امريکا از باتلاق ويتنام را هموار نمود. از ديگر اقدامات کيسينجر در صحنه روابط بين الملل، مي توان به فراهم آوردن مقدمات سفر نيکسون، رئيس جمهور امريکا به چين را ذکر نمود. اين اقدام از آن جا که در دوره اوج جنگ سرد و روابط تنش آلود امريکا و شوروي صورت مي گرفت و از طرف ديگر اولين سفر رئيس جمهور امريکا به چين کمونيست بود، اهميت بسياري داشت. عملکرد کيسينجر در صحنه سياست خارجي امريکا به نتايجي از جمله تنش زدايي با شوروي وامضاي قرارداد محدود ساختن سلاح هاي استراتژيک انجاميد. سرانجام مجموعه اقدامات وي باعث شد تا در 22 اوت 1973 پست وزارت خارجه در اختيار وي قرار گيرد. حمايت از منافع امپرياليسم جهاني و رژيم صهيونيستي و تلاش در ايجاد شکاف و تفرقه ميان جوامع اسلامي از ديگر اقدامات اوست. از جمله آثار کيسينجر مي توان از کتاب هاي، مسائل استراتژي ملي، سياست خارجي امريکا و سال هاي کاخ سفيد نام برد. هنري کيسينجر از نظريه پردازان سياسي و مردان تأثيرگذار در عرصه سياست خارجي امريکا به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
آندره شِنْيه، شاعر فرانسوي در 23 اوت 1763م در قُسطنطنيه (استانبول فعلي در ترکيه)، به هنگامي که پدرش کنسول فرانسه در اين شهر بود، زاده
شد. وي با کمک مادر يوناني الاصلش، در ادبيات يونان باستان معلومات فراواني کسب کرد و پس از بازگشت به فرانسه و مدتي خدمت در نظام، با ادب دوستان به رفت و آمد پرداخت. شنيه پس از آن، در پاريس با شور و حرارت به کار ادبي مشغول شد و با جمع آوري مدارک بسيار و مراجعه به آثار شاعران يوناني و لاتيني و شرقي، از ادبيات ايتاليايي و انگليسي، معرفتي وسيع به دست آورد. در اين زمان، با آغاز انقلاب کبير فرانسه، وي نيز به جرگه انقلابيون پيوست، هرچند پس از مدتي به دليل مخالفت با به راه افتادن کشتار در فرانسه، از پاريس گريخت. با اين حال پس از چندي به زندان افتاد و بعد از محاکمه اي سريع، به اعدام محکوم شد و سرانجام در 25 ژوئيه 1794م، دو روز قبل از سقوط دوره ترور و وحشت، در 32 سالگي به تيغ گيوتين سپرده شد. آندره شنيه جز چند مقاله سياسي و چند قطعه شاعرانه، چيزي در زمان حيات منتشر نکرد، اما اولين بار، آثار وي 25 سال پس از مرگش به صورت ناقص منتشر شد و ديوان کامل او با تفسيرات و ديباچه، 145 سال بعد در سال 1940م انتشار يافت. شنيه عاشق اشعار عهد باستان بود و درک عميقي که از شاعران اين عصر داشت، موجب خلق زيباترين و پرشورترين اشعار او گشت. هنر شاعري شنيه، به ويژه مورد علاقه شاعران رمانتيک فرانسه قرار گرفت. شنيه در شعر، به جاذبه و لطف سخن بيشتر از عظمت و شکوه آن توجه دارد. از خشکي و سردي مي پرهيزد و به احساس
و هماهنگي در قالب شعر روي مي آورد و خوشاهنگي و دلنشيني و نرمي و لطفي که در قرن هجدهم از شعر فرانسه دور شده بود، به آن باز مي گرداند.
شرح مناسبت:
قسمت اعظم سرزميني که امروزه آلمان ناميده مي شود در اواسط قرن نوزدهم از کشورهاي کوچکي تشکيل مي شد که در هر کدام يک پادشاه يا شاهزاده حکومت مي کرد. با به قدرت رسيدن بيسمارک و در اختيار گرفتن مقام صدراعظمي پروس وي که در آرزوي وحدت ايالات و اميرنشين هاي آلمان در زير يک پرچم و تشکيل يک امپراتوري نيرومند از پيوستن پروس و کنفدراسيون آلمان بود، قبل از هر چيز به تقويت نيروي نظامي پروس پرداخت و در اولين جنگ خود براي الحاق يکي از اين ايالت ها به قلمرو حکومت پروس، در سال 1864م پيروز شد. اختلافات اتريش و پروس بر سر اين ايالت در اين سال به رويارويي مستقيم پروس و اتريش منتهي شد. در اين جنگ که به جنگ هفت هفته معروف شده است، نيروهاي پروس براي نخستين بار قواي اتريش را شکست دادند و در نتيجه قرارداد صلحي که در روز 23 اوت 1866م در پراگ به امضا رسيد، کليه اميرنشين ها و ايالات واقع در شمال رودخانه راين، اتحاديه جديدي به نام کنفدراسيون شمالي آلمان تشکيل دادند و با پروس متحد شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با فروزان شدن آتش ويرانگر و خانمان سوز جنگ جهاني اول، جنگ اوليه اتريش و صربستان به يک جنگ عمومي در اروپا مبدل شد و کشورهاي مختلف هر يک به بهانه اي وارد اين معرکه مي شدند. در طول ماه اوت 1914م، اين جنگ ابعاد وسيع تري به خود گرفت چرا که در روزهاي دوازدهم و سيزدهم اين ماه، انگلستان و فرانسه به اتريش اعلان جنگ دادند. ده روز بعد در 23 اوت، ژاپن نيز به عنوان متحد انگليس به اتريش و آلمان اعلان جنگ داد. با ورود به ژاپن به عرصه جنگ جهاني اول، آتش اين نبرد در فراسوي مرزهاي اروپا در شرق آسيا نيز شعله ور گرديد و منطقه را بيش از پيش دچار آشوب و کشتار نمود.
شرح مناسبت:
پس از تصرف چکسلواکي و الحاق آن به آلمان، هيتلر درصدد انضمام لهستان به خاک کشورش بود. اما هيتلر مي دانست که در مسئله لهستان نه فقط انگليس و فرانسه، بلکه شوروي هم در مقابل او خواهد ايستاد و ممکن است حمله حساب نشده او به لهستان، به اتحاد سه جانبه اي در برابر آلمان منجر شود. به همين جهت هيتلر از درِ دوستي با استالين درآمد و پس از امضاي يک قرارداد همکاري اقتصادي و بازرگاني با شوروي، در پيامي به استالين آمادگي خود را براي امضاي يک قرارداد دوستي و عدم تعرض با شوروي اعلام داشت. استالين نيز پاسخ گرم و دوستانه اي به تلگراف هيتلر داد و وزير امور خارجه آلمان براي انجام مذاکرات مربوط به امضاي قرارداد دوستي بين دو کشور به مسکو دعوت شد. استالين که از نيت
هيتلر در تصرف لهستان مطلع شده بود در اين مذاکرات خواهان معامله بر سر خاک لهستان شد و نواحي شرقي اين کشور را طلب کرد. با موافقت آلمان و شوروي بر سر اين مسئله، در نيمه شب 23 اوت 1939م قرارداد عدم تجاوز ميان آلمان و شوروي منعقد گرديد. بر اساس اين قرارداد، آلمان و شوروي متعهد شدند به مدت ده سال به خاک يک ديگر تجاوز نکنند. پس از اين توافق، آلمان با اطمينان از جانب شوروي، حمله خود را به لهستان آغاز نمود. با اين حال، اين پيمان دو سال بعد با حمله آلمان به شوروي در ژوئن 1941م نقض شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شارْلْ آگوستين سَنْت بوو، منتقد، شاعر و رمان نويس فرانسوي در 15 فوريه 1804م در يکي از خانواده هاي قديم شمال فرانسه به دنيا آمد و در نوجواني به پاريس رفت. وي تحصيلات پزشکي خود را رها کرد و به راه ادبيات کشيده شد و با آنکه بعدها عقيده ضد مذهبي يافت، زندگي فکري و معنويش به طور عميقي تحت تاثير محيط مذهبي خانواده و مدرسه قرار گرفته بود. سَنْت بوو در 16 سالگي به خواندن آثار نويسندگان رمانتيک علاقه يافت و چيزي نگذشت که به سبب هوش و استعداد زودرس و به سبب تحصيلات جدي و عميقي که در زبان و ادبيات فرانسه انجام داده بود، به شناختن تاريخ نويسان و متفکران قرن گذشته شوق فراوان نشان داد و در نتيجه به سوي اصول منطقي تحليل و تحقيق روحي و فکري سوق داده شد. وي در 20 سالگي اولين مقاله هاي انتقادي خود را انتشار داد. سَنْت بوو در اين دوره، جنبه هاي اساسي شخصيت خويش را آشکار کرد، يعني ادراک امور مربوط به تحليل رواني و معنوي و اعتماد به روش هاي علمي و ايمان به تاثير عالم مادي بر زندگي فکري که بعدها همه آن ها را در نقد ادبي به کار برد، چنان که در اولين ديوان هايش نظير زندگي و تسلي ها، انعکاس يافت. با وجود اين، سَنْت بوو تا آن حد شاعر نبود که بتواند همه احساس هاي خود را به صورت شعر واقعي عرضه کند. او در سال هاي بعد اثري بديع و ممتاز درباره تاريخ انتقادي شعر و تئاتر فرانسه
در قرن شانزدهم انتشار داد. بدين طريق مبحث تازه اي در ادبيات کشور فرانسه گشوده شد و سَنْت بوو با اثر بديعش يکي از عصرهاي بسيار مهم شعر فرانسه را به جامعه شناساند. او هم چنين با انتشار کتاب گفتارهاي دوشنبه در يازده جلد، خوانندگان را در جريان آخرين کتاب هاي منتشر شده و مشهورترين آثار ادبي عصر قرار داد. به وسيله اين اثر بزرگ، تصوير شاعران و نويسندگان قديم و جديد پيش چشم ظاهر مي شود، هم چنين اين کتاب، گواهي است، بر انديشه ها و هنر تحليلي سَنْت بوو، که علاوه بر مدارک مربوط به نويسندگان و شاعران، منعکس کننده اوضاع و احوال اجتماعي هر دوره نيز مي باشد. سَنْت بوو استاد غيرقابل انکار نقد است. وي بيش از آثار، به خود نويسندگان و مردان ادب توجه داشته، زندگي افراد را بيشتر مورد تحليل و بررسي قرار داده و ميان اثر و زندگي خصوصي نويسندگان و شاعران و محيط اجتماعي آنان، رابطه نزديک برقرار کرده است. از اين رو، تحليل رواني در نقد ادبي سَنْت بوو مقام اصلي را داشته است، اما نمي توان گفت که وي در نقد هرگز دچار لغزش نشده و نظر شخصي را دخالت نداده است. بارها ديده شده که گروهي را ناديده گرفته و درباره نبوغ و قريحه گروه ديگر، راه مبالغه پيموده است. در هر حال، سَنْت بوو فرمان رواي مطلق حکومت ادب زمان خود بود و با خطوط کوتاه و خلاصه، بيانيه خود را درباره آثار ديگران صادر مي کرد. ديگر آثار او عبارتند از: مکاتبات در شش جلد، نقد ادبي و تصوير بزرگان ادب در
شش جلد و تصويرهاي زنان مشهور. شارل آگوستين سَنْت بوو سرانجام در 24 اوت 1869م در 65 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پرنس اوتوفون ادوارد لئوپولْدْ بيسْمارکْ، در اول آوريل 1815م در خانواده اي قديمي در پروس (آلمان) به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات خود، در 32 سالگي در پارلمان پروس به عنوان يک نماينده ضد سلطنتي شناخته شد. وي در سال 1859 به عنوان سفير کبير پروس به سن پترزبورگ در روسيه و سپس پاريس رفت و پس از آن براي احراز مقام وزارت امور خارجه و رياست کابينه، به پروس فراخوانده شد. پس از مراجعت به پروس و به دست گرفتن قدرت توسط بيسمارک، وي به قصد تشکيل امپراتوري نيرومند آلمان، با اتريش جنگي به راه انداخت و کليه اميرنشين هاي منطقه را با پروس متحد ساخت. بيسمارک در جنگ يک ساله 1870م بين فرانسه و آلمان، با قدرت کلام و نفوذ سخن خويش سربازان آلماني را تشويق کرد و باعث پيروزي نهايي آلمان شد. بعد از اين پيروزي، بيسمارک به عنوان صدر اعظم آلمان انتخاب گرديد و در حدود دو دهه سال در اين مقام از گردانندگان اصلي سياست اروپا بود. او مردي متکبر و مستبد بود و به اکثريت و اقليت پارلماني و آزادي مطبوعات و دسته هاي سياسي و حوزه هاي مذهبي، عقيده نداشت. بيسمارک حل و فصل قضاياي سياسي و رفع اختلافات و مشکلات را در ميان خون و فولاد جستجو مي کرد که به همين جهت، او را صدر اعظم پولادين يا آهنين نام نهاده اند. وي در سياست داخلي، علاوه بر تدوين يک سلسله قوانين براي اداره
امپراتوري وسيع آلمان که تمام اروپا را به وحشت انداخته بود، براي از ميان بردن قدرت کاتوليک ها، احکامي سخت بر ضد آن ها صادر نمود، با اين حال در اين امر موفق نشد و به صلح با پاپ مجبور گرديد. بيسمارک کارهاي زيادي در زمينه آباداني آلمان انجام داد که ملي کردن راه آهن، تشکيل ارتش نوين، تجديد نظر در قوانين، جلوگيري از تجمع سرمايه ها و مبارزه با کمپاني هاي عظيم سرمايه داري از آن جمله اند. بيسمارک در حدود 20 سال در مقام صدر اعظمي آلمان، اين امپراتوري را اداره کرد و تحول عظيم اجتماعي در آلمان ايجاد نمود. اتوفون لئوپولد بيسمارک سرانجام در حالي که در اواخر عمر از کار برکنار شده بود، در 24 اوت 1898م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
فردريک ويلْهِلْمْ نيچه، فيلسوف معروف آلماني در 16 اکتبر 1844م در لايْپْزيک آلمان به دنيا آمد و از چهار سالگي به خواندن و نوشتن پرداخت. خانواده نيچه همه از کشيشان پروتستان بودند. با اين حال، او از الهيات و مسيحيت رويگردان شد و وارد دانشگاه گرديد. نيچه پس از چندي با فلسفه يوناني آشنايي يافت و در 24 سالگي به استادي دانشگاه بال برگزيده شد. وي روحي بسيار حساس و فکري متزلزل داشت و تنها اراده و غريزه را داراي اصالت مي دانست. نيچه در جواني با افراد سرشناسي دوستي و مراودت داشت اما پس از چندي از همه دوستان بريد و در گوشه انزوا به ايجاد آثار و فلسفه ادبي خود پرداخت. نيچه در فلسفه پايه هاي تازه اي نهاد. او معتقد بود اخلاق معنا ندارد و هر
کس، نوعي اخلاقيات را براي نجات و پيروزي خودش در اين دنيا پيش مي گيرد. در هر حال، همه، خود را مي پرستند و اين يک قانون طبيعي است. بنابراين بشر بايد پرستش خويش را به اوج خود برساند. وي معتقد بود که مردم دنيا دو دسته اند: يکي زيردستان و ديگر بالادستان و خواجگان. اصالت و شرف متعلق به خواجگان است و آن ها غايت وجودند و زير دستان، ابزار و وسيله اي براي اجراي اغراض ايشان هستند. ترقي دنيا و بسط زندگي انسان، به وسيله بزرگان و خواجگان و سرداران صورت مي پذيرد که معدودند. نيکي و راستي و زيبايي، امور حقيقي و مطلق نيستند. آن چه حقيقت دارد اين است که همه کس خواهان توانايي است و مي خواهد زندگي خود را بالا ببرد. هم چنين با طرح نظريه اَبَرمرد، معتقد بود که غايت وجود، پيدايش مرد برتر يا ابرمرد است و ترتيب زندگاني و اصول اخلاقي بايد چنان باشد که مرد برتر ظهور کند. نيچه بر اين اعتقاد بود که تقدس و شفقت با روح مهاجم مرد برتر ناسازگار است و بايد تا دير نشده است، انديشه دموکراسي را نابود ساخت. او توصيه مي کرد که خطرناک باش و چنان زندگي کن که گويي در حال جنگ هستي. نيچه براي ايجاد يک مرد برتر عنوان مي کرد که بايد ميليون ها نفر از مردم پوشالي و ناتوان را نابود کرد تا يک ابرمرد به وجود آيد. نيچه در افکار فلاسفه و صاحب نظران قرن بيستم، تاثير و نفوذ فراواني نهاد. ميکروب مرگ آور فلسفه وي، به بسياري از اَبَرمردهاي کذايي قرن
بيستم سرايت کرد و انديشه هاي نژادپرستانه فراواني را شکل داد، به طوري که بسياري از ديکتاتوري هاي معاصر، حواريون نامقدس نيچه اند. نيچه داراي آثار مهم و متعددي مي باشد از جمله کتاب چنين گفت زرتُشت، که نيچه در آن اغراض و عقايد خويش را به صورت افسانه اي درآورده است که قهرمانش زرتشت است. رؤياي جنون آميز نيچه، محصول مغزي بيمار بود چرا که خويشتن را حتي از مسيح(ع) نيز بزرگ تر مي دانست و آثار خود را، بزرگ ترين موفقيتِ عالم ادب در تمام اعصار مي پنداشت. ده سال آخر عمر نيچه در بيماري و بحران جسمي و روحي سپري شد تا اين که در بيست و چهارم اوت 1900م در پنجاه و شش سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ديوار نُدبه، در غرب مسجد الاقصي، محل عروج حضرت محمد(ص) در شب معراج، مي باشد و به همين دليل براي مسلمانان از اهميتي ديني و تاريخي برخوردار است. با اين حال صهيونسيت هاي افراطي که بعد از صدور اعلاميه بالفور در 1917 زمينه را براي اشغال بيت المقدس و فلسطين، مساعد مي ديدند، به فراهم آوردن دستاويز، جهت عملي نمودن خواسته هاي شوم خود پرداختند. از يک هفته قبل از آغاز قيام ديوار ندبه، صهيونيست ها که با حمايت انگليس در حال اشغالِ تدريجي فلسطين بودند، تحرکاتي را عليه مسلمانان آغاز کردند تا آن که در روز 24 اوت 1929م، فلسطيني هاي خشمگين، عليه صهيونيست ها قيام کردند. اين قيام به سرعت به شهرهاي ديگر فلسطين گسترش يافت و انگليسي ها که از خشم مردم وحشت کرده بودند، در فلسطين حکومت نظامي اعلام کردند. از
آن پس، صهيونيست هاي مسلَّح، پليس و ارتش انگليس به مدت يک هفته به مقابله شديد با فلسطيني ها پرداختند و در نهايتْ قيام مذکور پس از کشته و مجروح شدن صدها تن، موقتاً آرام شد. پس از قيام ديوار ندبه، حاکمان انگليسيِ فلسطين، بيش از هشت صد فلسطيني را در دادگاه محاکمه و محکوم کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
روسيه از اواسط قرن هفدهم ميلادي، اشغال اوکراين که تحت تصرف لهستان بود را آغاز کرد و تا پايانِ قرن هجدهم، بخش اعظم خاک اين کشور را تحت سلطه خود درآورد. پس از انقلاب کمونيستي شوروي، اوکراين استقلال يافت، اما در سال 1922م به عنوان يکي از جمهوري هاي شوروي به اين کشور ملحق شد. البته اوکراين از آن زمان تا استقلال خود، از حق رأي در سازمان ملل برخوردار بود. تا سال هاي پاياني دهه 1980م، تحرکات استقلال طلبانه در اوکراين چندان قوي نبود. اما با آغاز روند استقلال طلبي در جمهوري هاي شوروي، اوکراين نيز خواستار استقلال شد و سرانجام در 24 اوت 1991م به آن دست يافت. اوکراين با بيش از 603 هزار کيلومتر مربع مساحت، در ساحل درياي سياه واقع شده و در همسايگي کشورهاي روسيه، روسيه سفيد، لهستان، اسلواکي، مجارستان و روماني قرار دارد. پايتخت اوکراينْ کِيف نام دارد و جمعيت اين کشور در حدود 51 ميليون نفر مي باشد که اکثريتِ آنان، مليت اوکرايني داشته و از تيره نژادي سفيد هستند. با توجه به رشد منفي جمعيت در اين کشور، پيش بيني شده است تا سال 2025 جمعيت اين کشور تا مرز 45 ميليون نفر کاهش يابد. مذهب مردم اوکراين مسيحيت و عمدتاً از پيروان آيين ارتدوکس مي باشند. واحد پول اين کشورْ هريونيا و زبان رسمي آنها اوکرايني است. نظام سياسي حاکم بر اوکراين جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. 24 اوت، هم زمان با روز استقلال اوکرايْن، به عنوان روز ملي اين کشور نيز گرامي داشته مي
شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سر ويليام هِرْشِلْ، ستاره شناس آلماني در 25 نوامبر 1738م در هانوفر از شهرهاي آلمان به دنيا آمد. او تا نوجواني به کار چوپاني مشغول بود و سپس مدتي به فراگيري موسيقي پرداخت. هرشل روزي کتابي درباره نجوم به دستش رسيد و چون مطالعه کرد دريافت که براي فهم مطالب آن، محتاج دانستن پاره اي از مباحث نور است و آن گاه متوجه شد که مطالعه نور بدون دانستن رياضيات ثمربخش نيست. لذا جبر و هندسه آموخت و پس از مدتي مطالعه درباره نور و نجوم، ديدار ستارگان به قدري او را به شوق آورد که خانه خود را به کارگاهي براي ساختن تلسکوپ تبديل کرد. هرشل با کوشش فراوان موفق به ساخت تلسکوپي گرديد که فاصله کانوني آن 11 متر و هفتاد سانتيمتر، قطر آينه اش 147 سانتيمتر با وزني در حدود يک تن بود. وي در سال 1782م هنگامي که با اين تلسکوپ مشغول رصد ستارگان بود، ناگهان ستاره اي ديد که مانند ساير ستاره ها به صورت يک نقطه نوراني نبود، بلکه هم چون قرصي درخشان بود. هرشل به زودي دريافت که سياره تازه اي را کشف کرده و معلوم ساخت که پهنه منظومه شمسي وسيع تر شده است. اين سياره، اورانوس نام گرفت و هرشل با اين کشف، دستگاه منظومه شمسي را که از زمان قديم، محدود به سياره زحل بود وسعت داد. او هم چنين دو قمر اورانوس را نيز کشف نمود. کشف هرشل غوغايي در مجامع علمي به پا کرد و او را غرق در افتخار نمود، به طوري که به او
عنوان کاشف اعماق آسمان لقب دادند. هرشل در ادامه کارهاي اخترشناسي خود اعلام کرد که خورشيد در آسمان ثابت نيست و تغيير مکان مي دهد و سيارات را همراه خود مي بَرَد. وي فهرستي از دو هزار و پانصد سحابي تشکيل داد و گفت اين سحابي ها مجموعه اي از ستارگان و توده هايي از گاز هستند. رصدهاي متعدد و تحقيقات عميق نجومي هرشل در باب ستارگان، موجب شد که وي يک نظريه جامع در باب جهان پرستاره مطرح کند. او نخستين کسي بود که صراحتاً گفت منظومه شمسي جزء بسيار کوچکي در جهان ستارگان است. ويليام هرشل در پايان عمر به رياست جامعه پادشاهي و عضويت آکادمي علوم فرانسه انتخاب شد و افتخاري جهاني به دست آورد تا اين که در روز 25 اوت 1822م در 84 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور اروگوئه با 176/215 کيلومتر مربع وسعت در جنوب شرقي امريکاي جنوبي، در غرب اقيانوس اطلس و در همسايگي کشورهاي برزيل و آرژانتين واقع شده است. جمعيت اروگوئه بيش از 3 ميليون نفر است که اکثراً مسيحي هستند. پايتخت اين کشور شهر مونته ويدئو و واحد پولش پزو مي باشد. نژاد مردم اروگوئه سفيد است. زبان رسمي مردم اروگوئه اسپانيايي مي باشد. پيش بيني مي شود جمعيت اروگوئه تا سال 2025 نزديک به 4 ميليون نفر خواهد شد. از شهرهاي مهم آن سالتو، پايساندو و ريوِرا است. اروگوئه توسط اسپانيايي ها در قرن شانزدهم کشف گرديد و در قرون 17 و 18 صحنه درگيري بين اسپانيا و پرتغال براي تصاحب آن بود که منجر به پيروزي اسپانيا شد. بعد از سال 1810 شورش هاي
خونيني براي استقلال به وجود آمد هم زمان با اوج گيري قيام مردمي در اروگوئه، اين کشور در سال 1816 به تصرف پرتغال درآمد که هفت سال ادامه يافت. در سال 1823 اروگوئه به صورت يکي از استان هاي کشور تازه استقلال يافته برزيل درآمد. قيام مردمي اين بار در 25 اوت 1825 به نتيجه رسيد و استقلال اين کشور اعلام شد. با اين حال از همان اوان استقلال، اين کشور درگير جنگ ها و اختلافات داخلي بوده است. 25 اوت روز استقلال و روز ملي اروگوئه مي باشد. که سرانجام به استقلال اروگوئه منجر گرديد و نوع حکومت آن جمهوري اعلام شد.
شرح مناسبت:
مايکل فارادِي، شيمي دان برجسته انگليسي در 22 سپتامبر 1791م در خانواده اي فقير در لندن به دنيا آمد. وي به دليل فقر موفق به تحصيل نشد و در يک صحافي مشغول به کار گرديد. او در طول هفت سالي که در صحافي کار مي کرد، کتب زيادي مطالعه نمود و اندوخته هاي علمي خود را وسعت داد. فارادِي در 21 سالگي به دليل هوش و استعداد خارق العاده به دستياري هَمْفْري دِيوي، فيزيک دان معروف انگليسي پذيرفته شد و به کارهاي علمي روي آورد. وي به قدري در کارهاي علمي پيشرفت کرد که به سرعت مورد توجه استاد قرار گرفت به طوري که دِيوي اذعان کرد بزرگ ترين کشف من در زندگي، مايکل فارادِي بود. فارادِي پس از چندي جانشين استادش در آزمايشگاه هاي علمي انجمن سلطنتي انگليس شد و به رياست آن دست يافت. فارادِي به علم الکتروشيمي علاقه زيادي داشت تا اين که پس از تجربه هاي زياد،
موفق به کشف قوانين الکتروليز مبني بر تجزيه عناصر شيميايي يک ماده، به کمک جريان برق گرديد. وي هم چنين براي اولين بار توانست همه گازها را به مايع تبديل سازد. فارادِي در سال 1821 توانست براي نخستين بار در تاريخ علم، انرژي الکتريکي را به انرژي مکانيکي تبديل کند و شهرتي جهاني به دست آورَد. با اين حال، اين کشف هم مخالفت هاي زيادي را برانگيخت و هم مورد تقدير جامعه دانشمندان قرار گرفت. فارادِي هيچ وقت از اختراعاتش در جهت تجارت و سودجويي استفاده نکرد. او تنها به پژوهش هاي علمي علاقه مند بود و جنبه هاي ديگر، اهميتي براي او نداشت. مايکل فارادِي را به دليل تلاش گسترده در صنعت برق، پدر موتور الکتريکي و مولد برق لقب داده اند. مي توان ادعا کرد که کليه صنايع برقي جهان امروز، براساس قوانين فارادِي بنا شده اند. به پاس خدمات اين دانشمند بزرگ، يکي از واحدهاي مهم اندازه گيري الکتريسته را فاراد نام گذاري کرده اند. مايکل فارادِي سرانجام در 25 اوت 1867م در 76 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از امضاي قرارداد دوستي و اتحاد بين انگليس و شوروي در 13 ژوئيه 1941م و به دنبال ارسال تجهيزات نظامي امريکا براي شوروي، جهت مقابله با تهاجم نيروهاي آلمان نازي، اين وسايل و تجهيزات در ابتدا از طريق يکي از بنادر اروپايي به شوروي ارسال مي شد، اما در روز 25 اوت 1941م، نيروهاي شوروي و انگليس به بهانه انجام فعاليت هاي جاسوسي آلماني ها در ايران و تهديد امنيت اين دو کشور از ناحيه ايران، خاک ايران را از شمال و جنوب مورد هجوم خود قرار دادند. انگليس و شوروي که از اوايل تابستان 1941م براي اشغال ايران با هم تباني کرده بودند نخست به يک رشته تبليغات راديويي درباره فعاليت جاسوسي آلماني ها در ايران دست زدند و سپس طي يادداشت مشترکي از ايران خواستند که کليه اتباع آلماني را از ايران اخراج کند. دولت ايران اولتيماتوم شوروي و انگليس درباره اخراج اتباع آلماني از ايران، را مغاير استقلال خود تلقي کرده و از قبول آن خودداري نمود. اما شوروي و انگلستان که هم زمان با ارسال اين يادداشت، به تدارک عمليات نظامي عليه ايران پرداخته بودند، پاسخ ايران را قانع کننده ندانستند و سحرگاه روز 25 اوت 1941م (3 شهريور 1320ش) از شمال و جنوب به ايران حمله ور شدند. از اين زمان، قسمت عمده اسلحه و مهمات مورد نياز شوروي از اين طريق به آن کشور ارسال مي گرديد تا در برابر يورش آلمان مقاومت کند. در واقع، استفاده از جاده ها و راه آهن ايران براي ارسال اسلحه و تجهيزات نظامي و
آذوقه و خوارو بار به شوروي، يکي از دلايل عمده اشغال ايران از طرف نيروهاي شوروي و انگليس بود. اين نيروهاي متجاوز، با تحميل شرايط سنگين خود به ايران، فقر و قحطي را براي ملت ايران به ارمغان آوردند و حضور نظامي خود را بيش از چهار سال در ايران ادامه دادند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سينْکْلِر لوئيز، نويسنده و داستان سراي معروف امريکايي در هفتم فوريه 1885م در يکي از شهرهاي کوچک ايالت مينه سوتاي امريکا به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه وارد دانشگاه ييل شد و از همان زمان به سبب عقايد تازه و فعاليت هاي ادبي، توجه ديگران را به خود جلب کرد. لوئيس پس از اتمام دانشگاه به روزنامه نگاري و فعاليت در سازمان هاي انتشاراتي پرداخت و سپس به داستان نويسي روي آورد. داستان هاي اوليه وي در ابتدا توجه منتقدين را جلب کرد و داستان هاي بعدي وي، مورد پذيرش عامه مردم قرار گرفت. لوئيس در ابتدا رمان خيابان اصلي و ببيت را به عنوان هجونامه اي انتقادي از واقعيات زندگي در امريکا به نمايش گذاشت و در آثار بعدي خود نظير اروشميت، پزشکاني را که شرافت علم پزشکي و کمال انسانيت در خدمت به همنوع را فداي اهداف تجاري و حسادت بين يک ديگر مي کنند مورد انتقاد قرار داد. اين اثر در سال 1926م برنده جايزه پوليتزِر شد اما لوئيس آن را رد نمود تا مانع آزادي فکر و فعاليت نويسنده نشود. آثار بعدي او نيز افکار گوناگون و افراد مختلفي را مورد حمله قرار داد که اين امر، دشمني بسياري را عليه او برانگيخت. سينکلر لوئيز در سال 1930م به عنوان نخستين امريکايي، به دريافت جايزه ادبي نوبل نائل آمد و در خطابه خود به هنگام دريافت جايزه با عنوان ترس امريکايي از ادبيات، دشمنان ادبي خود، خاصه آکادمي هنر و ادب امريکا را به باد مسخره گرفت و به اين ترتيب
بر کينه مخالفان افزود. لوئيس نقاش بي پروا و منتقد طبقه کاسب پولدار و جامعه سودپرست زمان است، جامعه اي کوته فکر و تنگ نظر که جز به فکر رفاه و ارضاي غرايز خويش نيست. اما لحن لوئيس در وصف اين طبقه بيشتر با اغماضي سرگرم کننده و لحني مسخره آميز همراه است تا با کينه ورزي و خشونت. لوئيس توانسته است در برابر هم وطنانش آئينه اي قرار دهد که خود را در آن باز شناسند. شهرت لوئيس بيشتر در دهه 1920م است و آثار دهه هاي سي و چهل او از پيروزي کمتري برخوردار گشته است. سينکلر لوئيز سرانجام در تاريخ 25 اوت 1951م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
روسيه سفيد از قرن چهاردهم ميلادي تحت کنترل ليتواني و از سال 1569م در تسلط لهستان بود. با تجزيه لهستان در اواخر قرن هجدهم، روسيه سفيد به اشغال روسيه تزاري درآمد. پس از جنگ جهاني اول، روسيه سفيد بين لهستان و شوروي تقسيم شد، اما پس از پيروزي شوروي در جنگ جهاني دوم، اين کشور، تمامي خاک روسيه سفيد را اشغال کرد. روسيه سفيد هم چون اوکراين از حق رأي در سازمان ملل برخوردار بود. در پي اصلاحات سياسي در شوروي، هم چون ساير جمهوري هاي شوروي، جنبش استقلال طلبانه مردم روسيه سفيد تشديد گرديد و در نهايت در 25 اوت 1991م مُنجر به استقلال روسيه سفيد شد. اين کشور داراي دو روز ملي مي باشد. يکي 27 ژوئيه که حق حاکميت ملي روسيه سفيد رسماً اعلام شد و ديگري نيز روز سوم ژوئيه مي باشد. (ر.ک: 3 ژوئيه)
شرح مناسبت:
در 26 اوت 1346م براي اولين بار در تاريخ، نيروهاي ارتش انگليس، جنگ افزار توپخانه را در جنگ کرسي که با ارتش فرانسه روي داد به ميدان آوردند. در اين جنگ به دليل به کارگيري اين اسلحه سنگين توسط ارتش انگليس، فيليپ ششم پادشاه فرانسه با وجود برتري کمّي نيروهايش نسبت به انگليسي ها، در حالي که در آستانه پيروزي بر دشمن بود، به سختي شکست خورد.
شرح مناسبت:
آنتوان فان ليونْهوک، دانشمند و محقق هلندي، در 24 اکتبر 1632م در خانواده اي تهي دست در هلند به دنيا آمد. وي از زمان کودکي، علاقه زيادي به کارهاي فني داشت و بيشتر اوقات، عدسي و آينه مي ساخت، تا اينکه با اين ذره بين هاي ساخته و پرداخته دست خود، ميکروسکوپ ساده اي ساخت و به وسيله آن، اشياء ريز را مورد مطالعه قرار داد. ليونهوک در اين زمان، علي رغم اينکه براي امرار معاش به سرايداري و خشکبارفروشي مشغول بود، با اين حال ميکروسکوپ را متوجه جهان موجودات ذره بيني کرد و آزمايش هاي گوناگوني با آن انجام داد. او براي اولين بار آب را در زير ميکروسکوپ آزمايش کرد و به وجود موجودات ريز ذره بيني در آب آلوده پي برد. او نه تنها موجودات ذره بيني را کشف کرد، بلکه به تجربيات با ارزش ديگري دست زد که در تاريخ علم، بي سابقه بود که مشاهده گلبول هاي قرمز خون و کشف اسپرماتوزوئيد يا سلول هاي جنسي مردان از آن جمله اند. در اين زمان بود که انجمن سلطنتي لندن آنتوان ليونهوک را با اينکه تحصيلات مشخص و منظمي نداشت، به عضويت
رسمي خود درآورد. او در سال 1674م به عنوان بزرگ ترين کشف، ميکروب ها را مشاهده نمود و يکي از اکتشافات مهم بشري را رقم زد. او انواع مختلف باکتري ها و جانوران تک سلولي را تشريح کرد و ابعاد آنها را محاسبه نمود. ليونهوک هم چنين براي نخستين بار در سال 1683م، تصويري از باکتري ها را روي کاغذ آورد و مراحل زندگي و توليد مثل آنان را مطرح واثبات نمود. در اين هنگام، آوازه شهرت ليونهوک عالم گير شد و مورد ستايش بسياري از بزرگان قرار گرفت. او تا آخرين روز حياتش، دست از کار و فعاليت نکشيد تا اينکه در 26 اوت 1723م در 91 سالگي درگذشت. کشف بزرگ ليونهوک تا زمان لويي پاستور، پزشک و ميکروب شناسي معروف فرانسوي، يعني تقريباً دو قرن بعد کاربردي نداشت و عملاً مسکوت باقي مانده بود. ميکروسکوپ آنتوان ليونهوک هرچند دستگاه ساده اي بود که عدسي بسيار کوچکي داشت، ولي اين اختراع گامي بود براي آيندگان. به طوري که با کوشش دانشمندان و پيشرفت تکنولوژي، ميکروسکوپ هاي الکترونيکي کنوني توانايي بزرگ نمايي چند صد هزار برابري اجسام ريز را دارا مي باشند.
شرح مناسبت:
آنتوان لاوازيه کاشف و دانشمند شهير فرانسوي و از بنيان گذاران علم شيمي نوين، در 26 اوت سال 1743م در پاريس به دنيا آمد. وي در ابتدا رشته حقوق را به پايان رساند ولي به دليل علاقه زياد به علوم پايه، وارد اين عرصه گرديد. از اين رو از جواني زير نظر استاداني ماهر، نجوم، گياه شناسي و شيمي و زمين شناسي را به خوبي فراگرفت و در 25 سالگي به عضويت
فرهنگستان سلطنتي علوم برگزيده شد. از اين زمان بود که تحقيقات خود را بر روي شيمي و فيزيولوژي متمرکز نمود و به اکتشافات مهمي نائل آمد. لاوازيه در ضمن تحقيقات خود، هوا را تجزيه کرد و عناصر تشکيل دهنده آن را شناخت. او بدين ترتيب گاز اکسيژن و اهميت آن را در عمل احتراق کشف نمود و هم چنين موفق شد، هوا را از ترکيب عناصر اوليه آن بسازد. او اولين کسي بود که ثابت کرد حرارتي که بدن دارد نتيجه احتراق کندي است که به طور مداوم در بدن ايجاد مي شود. به مناسبت همين تحقيقات، او را بنيان گذار علم فيزيولوژي و بيوشيمي مي دانند. وي پژوهش ها و آزمايش هاي گسترده اي در علم شيمي انجام داد آزمايش ها، قانون بقا و پايندگي ماده را به اثبات رسانيد. به موجب اين اصل، هيچ چيز نه به خودي خود به وجود مي آيد و نه از بين مي رود. اين قانون پايه و اساس فرمول هاي مهم شيمي امروز است و طبق آن اگر دو يا چند عنصر با هم ترکيب شوند، عناصر ديگري به وجود مي آيد که وزنشان با وزن عناصر اوليه يکي است. لاوازيه نقش اکسيژن را در تنفس جانوران و گياهان بيان کرد و حرارت بدن را نيز اندازه گيري نمود. او تأليفات زيادي از خود بر جاي نهاده که مي توان به آثاري هم چون ثروت هاي زيرزميني امپراتوري فرانسه، درباره منابع طبيعي و آب و هم چنين احتراق فسفر و گوگرد اشاره کرد. فعاليت هاي علمي لاوازيه گاه بر اثر اشتغالات فني و سياسي که از طرف
دولت به او ارجاع مي شد وقفه و رکود پيدا مي کرد. يکي از اين ماموريت ها، مسئوليت جمع آوري ماليات مردم فرانسه بود که به او داده شد. اما پس از انقلاب کبير فرانسه، بر اثر جو سازي هايي که عليه اين دستگاه صورت گرفت، مسئولان آن به صورت افرادي خون خوار و منفور معرفي شدند که هم چون زالوهاي خون خوار خون مردم را مي مکيده اند و از آنها ماليات مي گرفته اند. لذا همگي را دستگير و محاکمه کردند. لاوازيه هم که نتوانسته بود بي گناهي خود را در اين محاکمه جنجالي ثابت کند، محکوم به اعدام شد و سرانجام در روز هشتم مه 1794م، در 51 سالگي به زير تيغ گيوتين رفت.يکي از دانشمندانِ فرانسه، پس ازمرگ لاوازيه گفت: تنها يک لحظه وقت براي بريدن لاوازيه صرف شد و شايد تايک صد سال، زمان نتواند سر ديگري همانندش به وجود آورد.
شرح مناسبت:
نخستين اعلاميه حقوق بشر و شهروند در گرماگرم انقلاب کبير فرانسه، در 26 اوت1789م در مجلس مؤسسان اين کشور تدوين شد و فرداي آن روز نيز به تصويب مجلس ملي فرانسه رسيد. اين اعلاميه که چند سال بعد به عنوان ديباچه قانون اساسي فرانسه پذيرفته شد، يک سند تاريخي است که به عنوان اولين سند مهم درباره حقوق افراد در برابر قانون و آزادي عقيده و قلم و بيان تاکيد شده است. براساس اين سند، متهم ساختن يا بازداشت و زنداني کردن اشخاص، بدون رعايت تشريفات مقررات قانوني، ممنوع مي باشد. همچنين اعلاميه حقوق بشر و شهروند به چگونگي وضع ماليات ها و تامين مخارج عمومي و تشکيلات
دولت و حق مالکيت و موارد ديگر نيز مي پردازد. ولي نکته اي که گفتني است اين که نخستين کساني که اين اعلاميه را زير پا گذاشتند رهبران انقلاب کبير فرانسه و همان کساني بودند که با شور و هيجان، اين اعلاميه را تصويب وامضا کرده بودند. در فاصله تصويب نخستين اعلاميه حقوق بشر تا نيمه قرن بيستم، قوانين اساسي بسياري از کشورها در چهارچوب همين اصول تدوين شده و اعلاميه جهاني حقوق بشر که در سال 1948م به تصويب مجمع عمومي سازمان ملل متحد رسيد، نسخه مکمل همين اعلاميه است، ولي با کمال تاسف بايد اذعان کرد که بعد از گذشت بيش از دويست سال از تصويب نخستين اعلاميه جهاني حقوق بشر، حقوق و آزادي هاي تصريح شده در اين اعلاميه، براي اکثر مردم روي کره زمين، آرزويي دست نيافتني است تا چه رسد به اعلاميه جهاني حقوق بشر مصوبه سال 1948م، که حقوق و آزادي هاي بيشتري را براي انسان ها در نظر گرفته است.
شرح مناسبت:
لويي فاريگول معروف به ژول رومَن، شاعر، نمايش نامه نويس و داستان نويس برجسته فرانسوي در 26 اوت 1885م در يکي از روستاهاي فرانسه به دنيا آمد. وي در کودکي به همراه خانواده خود در پاريس استقرار يافت و پس از طي دروس دبيرستان، در 24 سالگي در رشته فلسفه فارغ التحصيل شد. رومن چندي به تدريس فلسفه پرداخت، سپس آن را رها کرد تا همه وقت خود را به هنر و ادبيات مصروف دارد. رومن در جواني به گروهي ادبي و هنري پيوست و شيوه تفکر اين گروه در توجه به جامعيّت و کلّيت در او
تاثير بخشيد و او را به پديد آوردن نظريه اونانيميسم برانگيخت، نظريه اي مبتني بر توجه به وضع کلي اجتماع به جاي توجه به وضع فرد. وي در ديوان هاي شعر خود از قبيل زندگي همداستان، اودْها و نيايش ها، اروپا و ترانه ده ساله، هرگز پيوستگي فرد با جمع و ارتباط جمع با فرد را ناديده نگرفته است. در نظر ژول رومن وحدت و يک پارچگي در شهرهاي بزرگ است که شعور و ادراک فرد را با چرخ هاي خود به حرکت در مي آورد و به دلخواه خود براي آن قالبي معين مي سازد. به عقيده رومَنْ به بشر نبايد به طور جداگانه و انفرادي نگريست، بلکه فرد در هر دوره در جمعْ مُستَهلک و حل مي شود. پس بايد به جاي تحليل روح فردي، روح جامعه را به طور کلي مورد تجزيه و تحليل قرار داد. ژول رومن استعداد خود را در رشته هاي ديگر ادبي نيز به اثبات رساند. داستان ها، نمايش نامه ها و مقاله هاي او همه از هوش درخشان و بينش وسيع و اطلاعات جامعِ ذهنِ طنزآلود او حکايت مي کند. شاه کارهاي رومن از قبيل کر و مدير پير، پيروزي طب، وُلپون و آقايان به صف، همگي قدرت خلاّقه و تازگي ادراک و شيوه بيان او را به اثبات رسانده و رومن را شخصيتي موثر در ادبيات نوين فرانسه معرفي کرده است. ژول رومن در رمان عظيم مردان با حسن نيت در 27جلد، پرده نقاشي گسترده اي از محيط کشور و زندگي طبقه هاي مختلف اجتماع از مردم حقير و معتبر و چهره هاي تاريخي و مسائل
گوناگون پيش چشم مي گذارد و جنب و جوش زندگي دسته جمعي و مکان هايي مانند شهر، کوچه، دشت و کوهسار يا خانه ها که مردم را احاطه کرده اند، همه را با دقت به تصوير مي کشد. در اين پرده نقاشي، هيچ گونه بي نظمي به چشم نمي خورد و نويسنده با هوشياري و زيرکي خاص و بينش خارق العاده و ادراک وسيع در امور اجتماعي و سياسي، توانسته است حوادث تازه و جاري را با سبکي ساده و روشن بيان کند و چيره دستي و قدرت خود را در اين اثر بزرگ به اثبات برساند. هم چنين رساله کوچک در صنعت شعر، يکي از آثار تحقيقي رومن است که ثمره بيست سال کار و تجربه وي است. اين رساله در ادبيات فرانسه تاثير نهاده و ابتکاري در عروض فرانسه به شمار آمده است. ژول رومن از نويسندگان بزرگ معاصر است که از استعداد گوناگون ادبي و وسعت کم نظير آثار برخوردار بود. ژول رومن سرانجام در سال 1972م در 87 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
دولت عثماني از ديرباز مخالف حضور و رشد ارامنه در حيطه حکومتي خود بود و هر از چند گاهي آنان را به طرق مختلف سرکوب مي نمود. از اين رو، برانداختن ارامنه، يکي از سياست هاي دولت عثماني به شمار مي رفت چرا که همواره از شورش و انقلاب آنها در هراس بود. گرچه توافقات قبلي عثماني با انگلستان و ساير دولت ها مبني بر تضمين امنيت ارامنه در مقابل کُردها به امضا رسيده بود، اما دولت عثماني به عنوان انجام اصلاحات در ايالات ارمني نشين، به حذف و حصر
آنها مي انديشيد. در سال 1885م، ارامنه انجمني را تشکيل دادند که هدف از آن، تعليم و بيداري مردم مطرح شد. پنج سال بعد، انجمن ديگري با اهداف تند و عملي شکل گرفت که آموزش روش استفاده از سلاح نيز در برنامه هاي آن قرار داشت. از طرف ديگر، روسيه و انگلستان نيز هر کدام ديدگاهي متفاوت نسبت به ارامنه داشتند. اين عوامل باعث شد تا پس از درگيري هاي کردها و ارامنه دولت عثماني از سال 1894م، با اجير کردن کردهاي عثماني دست به کشتار وسيع ارامنه زده و آنان را قتل عام نمايد. در يک مورد از اين قتل عام ها که از 26 اوت همان سال آغاز شد، هفت هزار ارمني کشته شدند. هم چنين در اين راستا، طي سال هاي 1894م تا 1896م بيش از 200 هزار تن از ارامنه به مقتضيات سياست براندازي ارامنه که در برنامه کار دولت عثماني بود، قتل عام گرديدند. بهانه ترک هاي عثماني براي ارتکاب اين جنايت، کمک ارامنه به يوناني ها در شورش عليه عثماني بود.
شرح مناسبت:
ويليام جِيمز، فيلسوف و روانشناس شهير امريکايي در يازدهم ژانويه 1842م در نيويورک به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايي و متوسطه خود را در فرانسه گذراند و از ابتداي زندگي با زبان هاي متعددي آشنا شد. ويليام در همين زمان به نقاشي روي آورد و با علاقه زياد در گالري هاي هنري اروپا به مطالعه پرداخت؛ ولي معلمش او را از اين کار باز داشت و وي را به کاري ديگر فراخواند. جِيمز پس از آن به تحصيل علوم طبيعي و سپس طب مشغول شد و علي
رغم اخذ دکتراي پزشکي، از طبابت صرف نظر نمود و به روان شناسي روي آورد. اما ديري نگذشت که از روان شناسي نيز چشم پوشيد و به فلسفه پرداخت. ويليام جِيمز در نهايتْ دريافت که رستگاري و نجات او در وجود خودش نهفته است از اين رو اعلام کرد که به رغم رنج و دردم، زندگي خود را بر پايه کارها، رنج ها و ابتکارات خويش بنيان خواهم گذاشت. وي در سال هاي بعد، وقتش را صرف فراگيري و سپس بسط فلسفه اصالت عمل يا پراگماتيسم نمود. از نقطه نظر جِيمز، نجات و رستگاري انسانْ، متکي به اراده خود اوست. جهانْ، سراسر خوب نيست ولي اگر ما اراده کنيم مي توانيم آن را بهتر سازيم. در همين سال ها، جِيمز به نگارش کتاب اصول روان شناسي پرداخت که نشان دهنده عطف توجه جِيمز از علم به فلسفه است. روان شناسي او، پيش از آنکه مطالعه نمودهاي ذهن باشد، مطالعه انسان هاي زنده است. جِيمز اعلام داشت که مطالعه شور و وجدان آدمي بايد تابع مطالعه سلوک و اخلاق آدمي بوده و روان شناسي بايد در حکم مقدمه اي براي علم اخلاق باشد. به عبارت ديگر، ذهنْ، يک ابزار مادي نيست، يک وسيله روحي است. ذهنْ تنها ثبات انديشه ها نيست، بلکه مولّد و آفريننده آنهاست. ذهنْ معلم و راهنماي ما به سوي دنياي آزادتر، آرام تر و بهتر است. اين انديشه، جِيمز را دوباره به فلسفه کوشش براي بهتر ساختن جهان مي کشاند. وي با تصديق اينکه جهان پر از شرّ و بدي است، مي گفت: اين همان چيز است که زندگي ما را با
ارزش و قابل تحمل مي سازد. زيرا وجود شر به ما گران بهاترين چيز را ارزاني داشته است و آن اميد است. اميد آن فعاليت اخلاقي است که ما را به مبارزه و در صورت امکان به غلبه بر شر و بدي برمي انگيزد. جِيمز مي گفت: ما آن قدرت را داريم که جهان را بهتر سازيم زيرا داراي اراده آزاد هستيم. جِيمز معتقد است که اين دنيا يک عنصر تام و تمام پرداخته نيست، بلکه ترکيبي از عناصر مجزّا و متضاد است. از سوي ديگر، جهانْ، نظم واحدي نيست بلکه نظمي متکثّر است. مجموعه اي از جريانات مخالف است که بعضي از آنها خوب و بعضي بد هستند. کار ما آن است که بر بدي ها غلبه کنيم و خوبي ها را تثبيت نماييم. در اين ميان، کم ترين موفقيت نيز، چنان شرافتي به تلاش هاي ما مي دهد که هر گونه کوششي را ارزش مند مي کند. در اين فلسفه، جِيمز عنوان مي کند: جنگيدن به خاطر خوبي، حتي اگر به نتيجه اي منتج نشود، شادي بخش است. اين را نيز بايد به خاطر داشت که در اين جنگْ، خدا يار ماست. جِيمز دنيا را ترکيب و مجموعه اي از واقعيات مي داند و حقيقت را انکار مي کند. وي بر اين عقيده بود که آنچه را ما حقيقت مي ناميم تنها يک فرض است، فرضِ کارآمدي که ما را قادر مي سازد تا اندکي از آشوب را به اندکي از نظم تبديل کنيم. آنچه ديروز حقيقي بود امروز ممکن است حقيقت نداشته باشد و حقايق کهن چون ابزار کهنه ممکن است زنگ
بزند و ديگر به کار نيايد. حقيقت نمي تواند در همه وقت و براي همه افراد وجود داشته باشد. به عقيده جِيمز، معنا و مفهوم زندگي، در مجادلات و منازعات ويرانگر ميان انسان ها نيست بلکه در کوشش مشترک همه بشريت براي غلبه بر نيروهاي شر و اهريمني است. به عبارت ديگر، فلسفه عملي، دستگاه فلسفي خاصي نيست، بلکه در حقيقت روشي است براي به دست آوردن نتايج عملي. فلسفه اصالت عمل جِيمز، مجموعه اي از نظريات و ديدهاست و خصوصيت عمده آن، بي طرفي در ميان عقايد و آرا است. از کتاب هاي معتبر جِيمز، اراده باور کردن، انواع تجارب ديني، فلسفه اصالت عمل و معناي حقيقت را مي توان نام برد. ويليام جِيمز سرانجام در 26 اوت 1910م در 68 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نيمه دوم قرن نوزدهم، يکي از پربارترين دوران ها براي اختراعات و اکتشافات بود که آثار و نتايج آن در قرن بيستم هم برجاي ماند. به طوري که بسياري از پيشرفت هاي علمي و صنعتي و پزشکي در قرن بيستم که چهره جهان را تغيير داده، در واقع ادامه و تکميل اختراعات و اکتشافات نيمه دوم قرن نوزدهم است. مهم ترين کشف نيمه دوم اين قرن که تاثير شگرفي در توسعه صنايع و وسايل حمل و نقل برجاي گذاشت، کشف نفت و مشتقّات آن است. هرچند نفت در قرون گذشته براي روشنايي و گرما استفاده مي شد ولي کار حفر اولين چاه نفتي جهان در 24 ژانويه 1859م در ايالت پنسيلوانياي امريکا آغاز شد و هشت ماه بعد در 27 اوت همان سال، بشر به نفت دست يافت. تا قبل از حفر نخستين چاه نفت به کمک وسايل جديد حفاري، اين ماده ارزنده فقط ازچشمه هاي سطحي نفت يا چاه هاي کم عمق که به وسيله دست حفر مي شد استخراج مي گرديد و موارد استفاده از نفت خام نيز محدود بود. ولي با استخراج نفت به مقدار زياد از چاه هاي عميق و تبديل نفت خام به مواد تصفيه شده نظير نفت سفيد و بنزين و ساير مشتقات نفتي،موارد استفاده از آن به سرعت افزايش يافت. در حال حاضر هرچند تلاش فراواني براي جاي گزين کردن انرژي هاي ديگر به جاي نفت و جلوگيري از اتمام اين انرژي فسيلي انجام گرفته است، با اين حال نفت هنوز هم حرف اول را در اقتصاد جهان مي زند و
بسياري از معادلات منطقه اي و بين المللي و حتي وقوع جنگ ها و تجاوزها، براي سلطه بر منابع نفتي صورت مي گيرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رِينولد الين نيکِلْسون، خاورشناس و اديب مشهور انگليسي در نوزدهم اوت 1868م در اين کشور به دنيا آمد. از آنجايي که پدر رِينولد استاد طب و تاريخ طبيعي و پدربزرگش از زبان شناسان زمان بودند، نيکلسون هم از دوران جواني به تحصيل دانش روي آورد و در دوران دانشگاه، زبان و ادبيات يوناني، لاتيني و شرقي را فرا گرفت. نيکلسون در طي سال هاي بعد به فراگيري زبان هاي هندي، عربي و فارسي پرداخت و نخستين اثر خود را درباره منتخبي از اشعار ديوان شمس تبريزي انتشار داد. او از آن پس در دانشگاه کمبريج انگلستان به تدريس زبان فارسي مشغول شد و 25 سال به اين کار پرداخت. بي شک بزرگ ترين کار نيکلسون که بيش از 20 سال براي آن زمان صرف نمود، ترجمه، شرح و چاپ مثنوي معنويِ مولوي است که آن را در هشت جلد منتشر کرد. هم چنين تاليفات متعدد ديگري از نيکلسون به جاي مانده که تاريخ ادبيات عرب، مفهوم شخصيت در تصوّف، تحقيقات درباره شعر اسلامي به انگليسي و عرفاي اسلامي از آن جمله اند. نيکلسون از بزرگ ترين دانشمندان متبحر در تصوف و عرفان اسلامي به شمار مي رود و از طرفي، در رديف خاورشناسان و مستشرقين دقيق و عميق جاي دارد. قول او همه جا معتبر است و اکثر آثار وي در همين رشته مي باشد. نيکلسون از آغاز جواني تا پايان عمر به مدت نزديک به نيم قرن به بحث و تحقيق درباره عرفان و تصوف پرداخت و در اين زمينه به استادي رسيد. کارهاي علمي و ادبي
نيکلسون نه تنها از لحاظ کميت و تعداد زيادِ آن، قابل ملاحظه است، بلکه چگونگي و کيفيت آنها نيز نشان دهنده احاطه علمي و تتبّعات فراوان و دقت بسيار وي مي باشد. عملکرد نيکلسون به عنوان يک استاد برجسته و داراي خصائص اخلاقي، باعث شده بود تا از ديد بزرگان فرهنگ و ادب غرب، به عنوان انساني صاحبِ کمال و فضل و دانش و در عين حال داراي تواضع و فروتني به حساب آيد. نيکلسونْ قرنِ دوازدهم و سيزدهم ميلادي را به مناسبت سرودن اشعار عرفاني توسط شاعران ايراني نظير سنايي غزنوي، عطار نيشابوري و جلال الدين مولوي، عصر طلايي عرفان اسلامي خوانده و سنايي را که پير اين گروه بوده، پدر شعر مذهبي، فلسفي و عرفاني ايران شمرده است. رِينولد نيکلسون سرانجام در 27 اوت 1945م در 77 سالگي در کمبريج درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
لوکوربوزيه، معمار معروف در چهارم مه 1887م در شهر لاشودوفوند در سوئيس به دنيا آمد. پدرش که ساعت ساز بود، او را در 13 سالگي به مدرسه صنعتي فرستاد تا ساعت سازي بياموزد، ولي پس از مدتي، لوکوربوزيه نام خود را در فن معماري ثبت نمود. در 17 سالگي اولين نقشه خانه خودشان را به بهترين وجه کشيد و پس از چندي بنگاه مستقل معماري در پاريس تأسيس کرد. لوکوربوزيه در اين هنگام، مطالعات قابل توجهي در مورد صنعتي کردن ساختمان، نه فقط به طريق تئوري بلکه از راه اجرايي، به عمل آورد. وي از راه علم و تجربه شخصي به نتايجي دست يافت که هرگز از هيچ گونه تعليم دانشگاهي نمي توانست آن ها را به دست آوَرد. او در سال 1920، مجله ادبي و هنري روح تازه را منتشر کرد و با انتشار مقالات تجدد خواهانه خود، برضد مِتُدهاي کهنه معماري مطالبي نگاشت. وي در اين سال ها طرح ها و ماکت هاي فراوان و سرشار از انديشه هاي خاص خود به وجود آورد و ساختمان ها و هم چنين چندين شهر را به شيوه نوين طراحي نمود و تئوري هاي خود را به مرحله اجرا رساند. فلسفه لوکوربوزيه در مورد معماري شهرها، پيشنهاد شهرهاي عمودي است که براي هر خانواده، حداکثر خصوصيات و استقلال داخلي و نيز تجهيزات لازم عمومي را فراهم آورَد. با وجود تنوع شکلي فراوان در کارهاي لوکوبوزيه، کار معماري وي هرگز وحدت خود را از دست نداده است، چنانچه با تقليد و تکرار، اَشکال و حجم ها اشتباه نمي شود و
به حالت صحيح شکل توجه مي گردد. لوکوربوزيه خالص ترين معمار فرانسه است که با توجه به سنن قديم ساختمان که در آنها، شريف ترين خلاقيت در خدمت انسان قرار مي گرفت، به آفرينش هاي هنري پرداخته است. به طور کلي نقش لوکوربوزيه در معماري نو همانند نقش پيکاسو در نقاشي نو است. لوکوربوزيه نقشه هاي معماري خود را در سي جلد کتاب جمع آورده است. وي سرانجام در 27 اوت 1965م در هفتاد و هشت سالگي به هنگام استحمام طبي در يک پلاژ غرق شد و درگذشت.
شرح مناسبت:
سيد قطب عالم مبارز مسلمان مصري در سال 1906م در اين کشور به دنيا آمد و در کودکي حافظ کل قرآن شد. وي پس از طي تحصيلات ابتدايي خود عازم قاهره گرديد و دوره دبيرستان و دانشگاه خود را در اين شهر به پايان رساند. سيد قطب در ابتدا با گرايش به چپ، فعاليت هاي اجتماعي و فرهنگي خود را آغاز کرد اما آشنايي با حسن البَنّاء، بنيان گذار سازمان اخوان المسلمين، مسير زندگي وي را دگرگون ساخت و باعث شد که به آغوش اسلام باز گردد. سيد قطب پس از مدتي علاوه بر طي تحصيلات جديد و فراگيري علوم اسلامي به جرگه اعضاي جنبش اخوان المسلمين پيوست. سيد قطب چندي بعد به عنوان نظريه پرداز اخوان المسلمين مطرح شد و با زبان و قلم به نشر افکار و انديشه هاي اسلامي همت گماشت. سيد قطب پس از سفر به امريکا و آشنايي با اوضاع و احوال و ماهيت سيستم حکومتي و اجتماعي آن کشور کتابي به نام امريکايي که من ديدم، نوشت و در آن،
با ارائه چهره غيرانساني امپرياليسم امريکا، پرده از ماهيت ناهنجار و ضدانساني نظام حکومت ايالات متحده برداشت. وي که مدت ها سردبير نشريات و مدير تبليغات جمعيت اخوان المسلمين بود، در سال 1954 به جرم فعاليت هاي سياسي توسط رژيم جمال عبدالناصر دستگير و به حبس ابد محکوم گشت و در زندان از نوشتن و مطالعه محروم شد. با اين حال، سيد قطب پس از هشت سال محکوميتْ به دليل ابتلا به بيماري ريوي آزاد و بار ديگر به اتهام شرکت در يک توطئه براندازي، مجدداً دستگير گرديد. سيد قطب اين بار به مرگ محکوم شد و اين متفکر و انديشمند مسلمان سرانجام در 27 اوت 1966م همراه دو تن از ياران خويش به دار آويخته شد. از جمله معروف ترين آثار ارزش مند سيدقطب که به فارسي نيز ترجمه شده است مي توان از: ما چه مي گوييم، عدالت اجتماعي در اسلام، اسلام و صلح جهاني و نيز تفسير قرآن و … نام برد.
شرح مناسبت:
سرزمين مولْداوي در طول تاريخ، تحت تسلط اقوام و کشورهاي مختلف از جمله اوکراين، عثماني، روسيه و روماني بود. پس از انقلاب اکتبر سال 1917 در روسيه، کشور مولداوي به روماني پيوست. در اواخر جنگ جهاني دوم و در پيِ عقب نشينيِ آلمان و روماني از متصرفاتِ خود، مولداوي به طور کامل به اشغال شوروي درآمد و به يکي از جمهوري هاي اتحاد شوروي تبديل شد. با روي کار آمدن گورباچف در شوروي و اعلام فضاي باز سياسي، جنبش هاي آزادي خواهي در اين کشور نيز شکل گرفت. در اين راستا، ابتدا خط لاتين، جاي گزين خط سيريل شد.
و سپس در 10 نوامبر 1989 زبان مولداويايي توسط پارلمان اين کشور به عنوان زبان رسمي اعلام شد. سرانجام در 27 اوت 1991 مولداوي به طور رسمي اعلام استقلال نمود و در دوم مارس سال بعد به عضويت سازمان ملل متحد پذيرفته شد. از سوي ديگر در اواخر دهه 1980، در پي آغاز روند فروپاشي شوروي، برخي جريان هاي ملي گرا در مولداوي به دليل علايق و وابستگي هايي که به روماني داشتند، خواستار اتحاد با اين کشور شدند. اما اقليت هاي قومي روسي و اوکرايني در مولداوي، در برابر اين خواسته، شديداً مقاومت کردند و اين سرزمين تا مرز تجزيه پيش رفت تا آن که با برگزاري همه پرسي در 6 مارس 1994 مشخص شد اکثر مردم مولداوي با الحاق آن به روماني مخالفت و خواستار استقلال کامل کشورشان هستند. نظام سياسي مولداوي، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. مولداوي با 33/700 کيلومتر مربع مساحت، با دو کشور روماني و اوکراين همسايه است. جمعيت مولداوي بيش از 4 ميليون نفر بوده که اکثريت آنان پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً ارتدوکس هستند. نزديک به 50% مردم اين کشور، مليت مولداويايي داشته و سفيدپوستند. زبان رسمي مردم مولداوي، رمانيايي و خط آنها لاتين است. پايتخت مولداوي کيشي نف نام دارد و واحد پول آن لئو مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت مولداوي تا سال 2025 نزديک به 5 ميليون نفر خواهد بود. تيراسپول، بلتسي و تيگينا از شهرهاي مهم اين کشور مي باشند. نظام سياسي مولداوي جمهوري است.
شرح مناسبت:
با سقوط سلسله هخامنشي و تأسيس سلسله سلوکيان، يکي از سرکردگان قبايل
پارتي در خراسان قديم به نام اَرَشک، بر فرمان رواي سلوکي شوريد و پس از شکست دادن وي، در 28 اوت 256 ق.م، پادشاهي اشکانيان را تأسيس کرد. با اين حال، جنگ بين دو طرف ادامه داشت تا اينکه ارشک در سال 247ق.م کشته شد و پس از وي، برادرش تيرداد اول به تخت سلطنت نشست، سلسله اشکانيان را به سه دوره تقسيم کرده اند که مي توان آن را با عناوين دوره شکل گيري و تثبيت، دوره اعتلا و رقابت با روم و دوره انحطاط و فروپاشي ياد کرده پادشاهان اشکاني در حدود 30 نفر بودند که نزديک به 470 سال بر ايران باستان حکومت کردند. برخي تاريخ نويسان، سلسله اشکانيان را از بهترين دودمان هاي حکومت گر دانسته اند که توانست در مقابل دشمنان مقاومت نمايد و حتي در سال هاي آخر حکومت خود توانستند ضمن شکست سنگين رومي ها، در معاهده صلح، شرايط را به نفع ايران قرار دهند. همه پادشاهان اشکاني به عنوان احترام به اشک اول، مؤسس اين سلسله، لقب اشک را به ترتيب در عنوان خود قرار مي دادند. دوران حکومت اشکانيان نيز سرانجام در سال 224م به سر رسيد و با قيام اردشير بابکان و سرنگوني فرمان روايي اشک ها، دوره پادشاهي سلسله ساسانيان بر ايران آغاز شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يوهان ولفْگانْگْ گوته از مشاهيرِ نويسندگان و شعراي آلمان در 28 اوت 1749م در شهر فرانکفورت آلمان به دنيا آمد. پدرش حقوق دان بود و محيطي فرهنگي براي رشد و تعليم و تربيت گوته فراهم آورد. وي در اين محيط تحت آموزش منظم و کامل قرار گرفت. در 16 سالگي جهت تحصيل در رشته حقوق به لايپزيگ رفت. دوره دانشجويي وي با حضورش در محافل اشرافي هم زمان بود که سه سال به طول انجاميد. گوته در سال 1768م به فرانکفورت بازگشت و پس از انتشار اثر خود به نام هاي شريان جرم و ديوان نغمه هاي لايپزيگ، براي ادامه تحصيل به استراسبورگ رفت. اقامت وي در اين شهر در تحول انديشه و هنر گوته تاثيري مهم بر جاي گذاشت. آشنايي با هنرمندان و شاعران و مطالعه آثار بزرگان، باعث خلق آثاري توسط گوته گرديد که به عنوان شاه کار هنر آلمان به حساب مي آيند. وي در سال 1771م با دريافت مدرک در رشته حقوق به فرانکفورت بازگشت و علاوه بر اشتغال به وکالت، اقدام به ارائه آثار خود نمود که سرآغازي بود بر عظمت و تجلي نبوغ او. گوته بزرگ ترين شخصيت ادبي قرن نوزدهم و يکي از برجسته ترين نوابغ تاريخ بشر است. گوته را مبلغ ادبيات آلمان مي دانند. روح بلند پرواز، قوه تخيّل بي نظير، قدرت بيان و قلم سحرآميز او در مردم آلمان سخت تأثير کرد و او را سرآمد شعرا و نويسندگان آن کشور گردانيد. وي علاوه بر رشته هاي ادبي، در علوم فيزيک، پزشکي و طبيعي نيز مطالعه و تحقيق
کرده و تأليفاتي نيز دارد. او به اشعار حافظ علاقه اي خاص داشت و زبان هاي لاتيني، يوناني، ايتاليايي، انگليسي و عربي را مي دانست. گوته هم چنين علاقه زيادي به قرآن و اسلام داشت و اثر آن را نجات بخش و عميق معرفي کرده است. وي پس از آشنايي با دنياي شرق و نيز مطالعه قرآن مجيد، در انديشه نگارش نمايش نامه اي افتاد که در آن مقولاتي چون عظمت پيامبر اسلام(ص)، ارتباط پيامبر با خدا و وضع تاريخي و روابط با مردم را مقايسه نمايد. کتاب نغمات محمد(ص)، پس از اين مطالعه، نوشته شد. گوته سپس با تقليد از حافظ، ديوان شرقي و غربي را منتشر نمود که در عين تقليد، بُعد غربي و ساختار فکري گوته در آن حفظ شده است. با اين حال مضامين مشترکي چون آزادي فکر، وسعت روح، تجلي خدا در طبيعت و … در ديوان گوته و حافظ وجود دارد. از گوته حدود يک صد و چهل اثر اعم از شعر، رمان، خاطرات و آثار علمي برجاي مانده که ديوانِ شرقي و نغمه هاي رومي از مشهورترين آثار اوست. هم چنين کتاب تحفه هاي گوته، شامل مجموعه اشعار اوست که در دو سلسله و مجموعاً نه دفتر منتشر شد. در مجموعه نخست با لحن گزنده و هجوآميز و در مجموعه دوم به جبنه اي صرفاً پندآميز پرداخته است. وي در اين مجموعه، در واقع نسل آينده را مخاطب قرار داده و خواهان تعليم آنهاست، با اين حالْ لحن نصيحت گران فضل فروش را ندارد. گوته از آيندگان مي خواهد که عاشق زندگي باشند. در بخشي ديگر از اين
کتاب، انديشه هاي سيايس گوته مطرح مي شود. وي از دموکراسيِ متکي بر اکثريت بيزار است و خواهان حاکميت برگزيدگان فکري بر مردم است تا به ترقي و رشد جامعه بيانجامد. بر همين اساس، ضمن نفي انکار خدا، يگانه دين را دين طبيعت، دانش و هنر مي داند. گوته از نظر ادبي در آلمان داراي همان مقامي است که دانته در ايتاليا و شکسپير در انگلستان داشته اند. وجود گوته مدت شصت سال بر همه جا سايه افکنده بود و کمتر شخصيتي چون گوته در ادبيات جهان چنين نفوذي داشته است. اهميت او در نتيجه نبوغ و وسعت انديشه اش بود. نابغه اي که نه تنها نماينده کامل ادبيات وتمدن عصر خويش به شمار مي آمد، بلکه خود دايرة المعارفي بود که يک دوره از تمدن و فرهنگ بشر را در برداشت و سال ها مرجع شکل هاي گوناگون انديشه و هنر بود. هم چنين ارزش تمدن مادي در آثار گوته موضوع تازه اي را در ادبيات جديد آلمان وارد کرد و از اين رو مي توان او را خالق انديشه هاي رئاليستي و واقع گرايانه دانست. ولفانگ گوته سرانجام در 22 مارس 1832م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شارْلْ پيِر بودْلِر، شاعر معروف فرانسوي در 28 اوت 1821م در پاريس به دنيا آمد. پدرش نقاش و هنردوست بود و ذوق هنري را از کودکي در پسر ايجاد کرد. شارل پيِر در کودکي پدر را از دست داد و با ازدواج مجدد مادر، طبعي ناسازگار و عاصي و هيجان زياده از حد که گاه به مرز ديوانگي مي رسيد، در بودلر ايجاد شد. بودلر در
جواني وارد دانشکده حقوق گرديد و پس از آشنايي با عالم شعر و ادب، ذوق و استعداد هنري خود را پرورش داد. وي در سال 1840م ديوان خود را منتشر کرد اما به اتهام ضد اخلاقي بودن اشعارش مورد تعقيب قرار گرفت. بودلر در سال هاي پاياني عمر، اسير طلبکاران شد و در نهايت پس از دوره بيماري و فلج، سرانجام در اول اوت 1867م در 46 سالگي درگذشت. سراسر زندگي بودلر با عصيان نسبت به قراردادهاي جامعه همراه بود. از اوان جواني تمايلات شديد و سرکوفته اي داشت که او را به قدرت جهاني شر معتقد ساخته بود. در نظر او، نيروي شر چون سرنوشتي تغييرناپذير بر بشر حکم فرمايي مي کند و در قلب آدمي دوزخي جاي مي دهد که او را به راه بدي مي کشاند. اين تقدير غم انگيز بر سراسر زندگي و اشعار بودلر سايه اي اهريمني افکنده است. بودلر جنبشي تازه در عالم شعر پديد آورد و به آن زيبايي خاصي بخشيد در حالي که به کلي با زيبايي هاي گذشته، تفاوت داشت. او ميان رنگ و بو و صدا ارتباطي پنهاني دريافته بود، پيوسته در جستجوي موسيقي کلام بود که با قدرت ابداع و نيروي بيان توانست به آن دست يابد. بودلر در يک جمله و گاه در يک کلمه، دنيايي از شور و هيجان و آرزو و اشتياق به خواننده القا مي کند. بودلر از شاعراني است که با گذشت زمان، افتخار و شهرتي بيش از آنچه در دوران زندگي داشته اند به دست آورده اند. به طوري که مي توان گفت وي به قرن بيستم بيشتر
از قرن نوزدهم تعلق دارد و حتي برخي بر اين عقيده اند که مهم ترين شاعر قرن خود به شمار مي آيد. نهضت سمبوليسم و نمادگرايي از بودلر سرچشمه گرفت و هر روز نفوذش در فرانسه و خارج از آن گسترش يافت بي آنکه ذره اي از آن کاسته شود. حيات کوتاه بودلر سراسر با رنج و تلخي و بدبيني آميخته بود و او براي فرار از حقايق تلخ زندگي به دامان مواد مخدر پناه برد. از بودلر آثار متعددي برجاي مانده که ديوان گل هاي رنج، عصيان مرگ، بهشت هاي مصنوعي و شعرهاي کوتاه منثور از جمله مهم ترين آنهاست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بحران خاورميانه و مسئله فلسطيني ها و رژيم صهونيستي، در دهه آخر قرن بيستم، نشيب و فرازهاي بسياري داشت. در اين زمان، بيل کلينتون پس از انتخاب شدن به رياست جمهوري امريکا در سال 1992م، برقراري صلح در خاورميانه و آشتي بين اعراب و اسرائيل را به عنوان نخستين اولويت سياست خارجي خود اعلام نمود و اسحاق رابين نخست وزير رژيم صهيونيستي و ياسرعرفات، رئيس سازمان آزادي بخش فلسطين را براي انجام مذاکرات صلح به واشينگتن دعوت کرد. ياسر عرفات و اسحاق رابين به دنبال مذاکرات طولاني در واشينگتن که در حضور رئيس جمهور امريکا انجام شد، سرانجام در روز 28 اوت سال 1993م قراردادي را امضا کردند که به موجب آن، سازمان آزادي بخش فلسطين، موجوديت رژيم صهيونيستي را پس از گذشت 45 سال از تأسيس آن، به رسميت شناخت و اسرائيل نيز متقابلاً متعهد شد که اداره امور بخشي از مناطق اشغالي فلسطين از جمله نوار غزه را به فلسطيني ها واگذار نمايد. قرارداد رابين و عرفات، هم در اسرائيل و هم در ميان فلسطيني ها با مخالفت هاي شديدي روبرو شد و اعتراضات بسياري را برانگيخت. سازمان هاي مبارز فلسطيني به رسميت شناختن موجوديت اسرائيل را در ازاء امتيازات ناچيزي که به فلسطيني ها داده شده بود خيانت به آرمان فلسطين خواندند و صهيونيست هاي افراطي هم، رابين را به خاطر واگذاري بخشي از اراضي اشغالي به فلسطيني ها به خيانت متهم کردند. علي رغم اين توافق، اسرائيل به تعهدات خود عمل نکرد و در سال هاي بعد، همچنان تجاوزگري خود را ادامه داد.
شرح مناسبت:
جان لاک، فيلسوف و نظريه پرداز
معروف انگليسي و بنيان گذار فلسفه حکومت دموکراسي در 29 اوت 1632م در رينگتُنِ انگلستان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در آکْسْفورد به پايان رساند و پس از آن به تدريس زبان يوناني، معاني بيان و فلسفه پرداخت. در دهه هاي اوليه زندگي جان لاک، يک دوره پرتَشويش و اغتشاش اجتماعي و سياسي و درگيري بين جمهوري خواهان و سلطنت طلبان پيش آمد. با وجود اين، لاک ملاحظه کرد که حوزه هاي علمي که وي در آنها رفت و آمد داشت به کلّي از روح انقلابي زمان خويش بي خبرند. ولي در زندگي لاک و دنياي پيرامونش چيزهايي بود که او را به تفکر برمي انگيخت. در گير و دار وقايع زمان، جان لاک به دليل ترس از گرفتار شدن در زندان شاه، به فرانسه و سپس هلند گريخت و در آنجا به تفکر درباره دستگاه فلسفي خود که اساس دموکراسي جهان است، پرداخت. کليد فلسفه لاک شاملِ دو کلمه "توافق قراردادي" است. وي اعلام داشت که تمام حکومت ها، سراسرِ روابط انساني و همه زندگي را، بايد به مثابه داد و ستد تلقي کرد. رئيس حکومت به عوض تحميل اراده خويش بر مردم بايد خدمت خود را به مردم بفروشد. لاک مي گفت فلسفه تجارت را بايد درباره حکومت و آداب و سلوک اخلاقي زندگي روزانه مان به کار بست. ما بايد در معاملات سياسي خود همان اندازه خردمندانه رفتار کنيم که در معاملات تجارتي مان عمل مي کنيم. لاک، ذهن انسان به هنگام تولد را هم چون لوحه سفيدي مي دانست که تجارب حسي، مانند متن کتاب، از آغاز تولد تا
زمان مرگ، بر لوح ذهن نوشته مي شود. اين معلومات به صورت حفظيّات شکل مي پذيرد و حفظيّات به گونه فکر و فکر به جامه عقل درمي آيد. بنابراين عقل انسان چيزي جز ارزشيابي دنياي مادي که از دريچه هاي حواس به داخل ذهن راه مي يابد، نيست. لاک بر اين عقيده است که اشخاص مختلف، دنيا را به صور مختلف مي بينند، زيرا اگرچه حواسْ به ظاهرْ يکي است، اما دنيا را متفاوت دريافت مي کنند. لاک يک دوره عملي براي تعقل توصيه مي کند و آن راه تساهل و مداراي مشترک است. وي حکومت خوب را حاصل قرارداد ميان انسان با انسان مي دانست و وظيفه حکومت ها را خدمت به مردم عنوان مي کرد. لاک درباره حکومت عادلانه مي گفت که بايد مبتني بر رضايت اکثريت مردم باشد. به مردمْ آزادي بيان، آزادي فکر، آزادي انتخاب و آزادي دين بدهد و براي آن که کار به خودکامگي نکشد، لازم است که سه قوه مقنّنه، مجريه و قضائيه وجود داشته باشند. اما رؤياي لاک از حکومت آزادي خواه ملي فراتر رفت و او اصولي، هم براي حکومت بين المللي و هم حکومت ملي، طرح افکند. به نظر لاک، دوره ترقي واقعي وقتي آغاز خواهد شد که کشورها نيز چون مردم، طبق يک قرارداد اجتماعي با هم متحد شوند و از لحاظ سياسي به يک ديگر اتکا ورزند. لاک عقيده داشت که هدف همه حکومت ها، حفظ حيات، آزادي و خوشبختي ملت هاست، اصل عدالت مبتني بر نياز و احتياج مردم است و عاملي که معلوم مي دارد مردم به چه چيز احتياج دارند،
صداي آنهاست. وي در اين جا عنوان مي کند که اخلاق و رفتار خوب، نتيجه حکومت خوب است. لاک، علم اخلاق را هم چون سياست، به عنوان يک علم محض، بر پايه تجربيات حواس بيان نهاد. وي بر اين عقيده بود که اخلاق و رفتار خوب آن است که آدمي را به خوشي برساند و از رنج و زحمت به دور دارد. اما قانون اخلاقي ايجاب مي کند که رفتار فرد بايد به بيشترين شادي براي بيشترين تعداد و تقليل درد و رنج از همه منجر شود. فلسفه لاک را مي توان چنين خلاصه کرد: استقلال افراد در يک جامعه دموکراسي، اتکاي اقوام در کشورها به يک ديگر در دنيايي آزاد؛ استقرار اخلاقيات بر مبناي تعاون در ميان همه افراد بشر. از آثار عمده اي که لاک در آن ها به تشريح عقايد فلسفي خويش پرداخته است، مي توان از کتب رساله درباره فهم بشر، انديشه هايي در باب تعليم و تربيت و معقوليّت دين مسيح(ع) نام برد. جان لاک سرانجام در 28 اکتبر 1704م در 72 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
موريس مِتِرْلينْگْ، نويسنده برجسته بلژيکي در 29 اوت 1862م در شهر گان بلژيک متولد شد. وي تحصيلاتش را در رشته حقوق به پايان برد و پس از آن به کار وکالت دادگستري مشغول شد. سپس به پاريس رفت و در آنجا با صاحبان علم و ادب و از جمله با رهبران مکتب سمبوليسم که عقيده دارند شعر بايد ترجمان عواطف و احساساتي باشد که از اعماق روح انساني تجلي مي کند، آشنايي يافت. در اين سفر بود که مِتِرلينگ شاه کارهاي مشهور خود را به جهان ادب عرضه کرد و در سال 1911م، جايزه ادبي نوبل را به دست آورد. مترلينگ در همه فنون شعر و نثر و فلسفه تبحر داشت. اثر او گواه اين امر است که جنگ جهاني اول و دوم، اثر بدي در روحيه او گذاشته است. او در آثار فلسفي خود مسائل تازه اي طرح کرد که جامعه مذهبي و اخلاقي جهان را بر ضد خود برانگيخت. او در کتب خود، مسئله تقدير را مطرح نمود و به عنوان يک موضوع فلسفي، مورد نظر قرار داد. هم چنين وسوسه بشر براي حل معماي سرنوشت، نکته اي است که در آثار او به چشم مي خورد. با آغاز جنگ جهاني دوم، مترلينگ به امريکا گريخت و تا آخر عمر در آن کشور به سر برد. مترلينگ به ترجمه آثار ديگران نيز علاقه فراواني داشت و بعدها چنان در رشته نمايش نامه نويسي پيشرفت کرد که وي را شکسپير بلژيک لقب دادند. نمايش نامه ها و قطعات او همه داراي کنايات و اشارات و رموز و
اسرار مبهم و پيچيده است که بيشتر به صورت اپرا به اجرا درآمده اند. مترلينگ ده ها اثر در زمينه شعر، نمايش نامه نامه نويسي و … به نگارش درآورد که معجزه، معبد مدفون، ميزبان ناشناس، عقل و سرنوشت و در پيشگاه خدا از آن جمله اند. هم چنين نمايش نامه معروف او با نام پرنده آبي، از جمله شاه کارهاي اوست که در مدت 15 سال به 65 زبان دنيا ترجمه شد. مِتِرلينگ از يک طرف عارفي بود که به هستي ماوراء حواس توجه داشت و از سوي ديگر فيلسوفي واقع پرداز بود که به جهان از دريچه حواس مي نگريست. در نتيجه، آثار ادبي او هم جنبه هاي مادي و هم جنبه هاي معنوي حيات را شامل مي شوند. وي در تمامي آثار خود، ترحمي بي انتها نسبت به رنج ديدگان و عشقي لطيف نسبت به هم نوعان خويش ابراز مي کند و مي گويد: هر چه بيشتر درباره خوشبختي مي انديشيم، بيشتر به اتکاي آن بر خوشبختي ديگران پي مي بريم. موريس مترلينگ سرانجام در ششم مه 1949م در 87 سالگي بر اثر سکته قلبي در امريکا درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هيلار ژرمان ادگار دگا، نقاش معروف فرانسوي، در 19 ژوئيه 1834م در پاريس متولد شد. وي از طرف مادر، امريکايي بود و به همين سبب، مدتي بدان سرزمين رفت. ولي طبيعت امريکا در او رغبتي ايجاد نکرد و او پس از چندي به فرانسه بازگشت. دگا از آن پس تمام وقت خود را صرف نقاشي و طراحي نمود و پس از سفري به ايتاليا، در سراسر اين کشور به مطالعه و تحقيق درباره آثار اين سرزمين پرداخت. وي در 24 سالگي نخستين اثر بزرگ خود را تحت عنوان تصوير خانواده آغاز کرد و مورد تشويق قرار گرفت. ادگار دگا از نقاشان معروف سبک امپرسيونيسم بود که نقاش در اين مکتب، طبيعت را در حالات مختلف به تبع تغيير در لحظات، به تصوير مي کشد و احساس بصريِ گذراي خود را به اثر منتقل مي سازد. امپرسيونيست ها که فريفته رنگ هاي زنده و روشنِ طبيعت بودند هنر نقاشي را که تا آن زمان در چهار ديوار کارگاه هاي نقاشان، زنداني بود، از آتليه ها نجات بخشيدند و سه پايه هاي خود را در دامان طبيعت و زير نور آفتاب برپا کردند. ادگار دگا، براي اکثر تابلوهاي خود، اسب ها و حرکات موزون را موضوع کار قرار مي داد و اين بيشتر به خاطر نرمش و حرکتي است که در آنان يافت مي شود. اگرچه دگا، رنگ هاي خود را به سبز، قرمز و ارغواني، محدود کرده، اما اين رنگ ها، گاهي با ملايمت و گاه با خشونتي سرشار از لطافت در تابلوهاي او به کار رفته است. بينايي
دگا در ميانسالي به ضعف گراييد و پس از آن، علي رغم پيري، بي پولي و کم بينايي، دست از کار نکشيد و خود را عاشق ديوانه وار نقاشي مي خواند. اثر معروف دگا، دختر و گلدان نام دارد که در موزه لووْر فرانسه نگهداري مي شود. هيلار ادگار دگار سرانجام در 29 اوت 1917م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
چهار سال پس از بمباران هسته اي هيروشيما و ناکازاکي توسط امريکا، با آزمايش نخستين بمب هسته اي شوروي در 29 اوت 1949م، سلاح هسته اي از انحصار امريکا خارج شد و ميان امريکا و شوروي توازني به وجود آمد که توازن وحشت نام گرفت. در اين وضعيت، هر طرف به دليل هراس از حمله اتميِ طرف ديگر، از به کارگيري سلاح هسته اي خودداري مي کرد. از آن پس امريکا و شوروي به جنگ تبليغاتي عليه يک ديگر روي آوردند که ميانِ دو بلوک شرق و غرب ادامه داشت. اگر چه با اضمحلال اتحاد جماهير شوروي، تهديد سلاح هسته اي کاهش يافت اما هنوز اين تهديد به ويژه از جانب دولت هايي هم چون امريکا و رژيم صهيونيستي، عليه کشورهاي مستقل و مخالف با سياست هاي توسعه طلبانه آن ها، ادامه دارد.
شرح مناسبت:
پيِر جُميِّل بنيان گذار حزب فالانْژْ لبنان در سال 1905 به دنيا آمد. او در سال 1936م اندکي پس از سفر به آلمان نازي و فراگرفتن اصول و شيوه نازيسم، حزب کتائب يا فالانژ لبنان را تأسيس کرد. پيِر جُميِّل در سال 1960م نماينده مسيحيان ماروني بيروت در مجلس لبنان شد. او تا زمان مرگش، رياست اين حزب را عهده دار بود و در طول عمر خود، چندين بار به مقام رياست جمهوري رسيد. پيِر جُميِّل سرانجام در بيست و نه اوت 1984م در هفتاد و نه سالگي بر اثر سکته قلبي درگذشت. امين و بشير جُميِّل رؤساي جمهور پيشين لبنان، هر دو از فرزندان وي بودند.
شرح مناسبت:
محمدنجيب اولين رئيس جمهور مصر، در سال 1901م از يک مادر سوداني در خارطوم به دنيا آمد. او پس از طي مدارج نظامي در ارتش مصر، در سال 1942م جنبش افسران آزاد را به کمک جمال عبدالناصر و ديگران بنيان گذاري کرد. نجيب پس از کودتاي 1952 عليه رژيم سلطنتي ملک فاروق، وي را وادار به استعفا کرد و خود رياست شوراي فرماندهي انقلاب را بر عهده گرفت. ژنرال محمد نجيب سرانجام در 18 ژوئن 1953م به عنوان اولين رئيس جمهور مصر برگزيده شد اما خود در نوامبر 1954، قرباني کودتاي آرام ناصر گرديد. نجيب تا پايان حکومت ناصر در ويلايي در شمال قاهره تحت نظر بود. او پس از مرگ ناصر و روي کار آمدن انور سادات در سال 1971 به دستور سادات آزاد شد و سرانجام در 29 اوت 1984م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در 30 اوت 1790م نيکولا کِنتِه براي سهولت در نوشتن از نوعي زغال نرم به نام گرافيت استفاده کرد و براي جلوگيري از آلودگي دست به هنگام نوشتن، گرافيت را ميانِ دو قطعه چوب قرار داد. بدين ترتيب مداد اختراع شد. امروزه يکي از انواع مداد که در نقاشي مورد استفاده قرار مي گيرد به نام اين مخترع، به مداد کِنته معروف است.
شرح مناسبت:
ارنست راترفوردْ فيزيک دان انگليسي و پدر انرژي هسته اي در 30 اوت 1871م در شهر نلسون زلاندنو به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي در زادگاهش راهي کمبريج در انگلستان شد و از سال 1919م به استادي فيزيک تجربي دانشگاه کمبريج دست يافت. رادرفورد در اين هنگام، تحقيقات و مطالعات خود را در راه تجزيه وتحليل تشعشعات راديواکتيو متمرکز کرد. رادرفورد در اوايل کار تحقيقاتي خود، با انجام آزمايشي که فکر آن از خود وي بود، دو تابش راديواکتيوي ناهمانند، شناسايي کرد. وي اشعه اول را که تابشي با بار الکتريکي مثبت بود و به سهولت در مواد جذب مي شد اشعه آلفا نام داد و اشعه دوم را که تابشي با بار الکتريکي منفي بود و تشعشع کمتري ايجاد مي کرد اما قابليت نفوذ آن در مواد، زياد بود، اشعه بتا ناميد. رادرفورد هم چنين پس از چندي اشعه سومي را که شبيه پرتوهاي ايکس بود و نافذترين تابش را داشت، پرتو گاما نام گذاري کرد. وي سپس قسمتي از اشعه صادر شده از عنصر راديواکتيو راديوم را در لوله اي جمع آوري کرد و پس از بررسي هاي فراوان، طيف هليوم را که عنصر ديگر
راديواکتيو است در آن مشاهده نمود. رادرفورد در اين آزمايش متوجه شد که ذره آلفا، همان اتم هاي هليوم است. رادرفورد در سال 1903م به عضويت انجمن سلطنتي لندن درآمد و در سال 1904م نخستين کتاب خود به نام فعاليت تشعشعي را منتشر کرد. شهرت روزافزون رادرفورد در مجامع علمي سبب شد که از طرف دانشگاه ها، تصدي کرسي هاي استادي زيادي به وي پيشنهاد شود. از اين رو، رادرفورد در دانشگاه منچستر، رهبر گروهي شد که به سرعت دست به کار تدوين نظريه هاي تازه درباره ساختار اتم شد. وي در سال 1908م به دليل تحقيق در زمينه فعاليت تشعشعي عناصر، موفق به اخذ جايزه نوبل شيمي شد. بزرگ ترين دست آورد علمي رادرفورد در اين سال ها، کشف ساختار هسته اتم بود که اين امر، دانش فراواني درباره ماهيت ماده براي جامعه علمي به ارمغان آورد. او آشکارا بزرگ ترين فيزيک دان آزمايشگر زمان خود بود و به دليل پژوهش هاي طولاني درباره اتم به پدر انرژي هسته اي شهرت يافت. رادرفورد اتم را موجود سختي مي دانست که يک منظومه شمسي بسيار ريز متشکل از ذرات بي شمار است که داراي اسرار نهفته فراواني مي باشد. ارنست رادرفورد سرانجام در يازدهم ژوئن 1937م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژياکومو لئوپاردي، اديب برجسته ايتاليايي در 30 ژوئيه 1798م در شهر کاناتي در ايتاليا به دنيا آمد. وي از کودکي عليل بود و عمرش در ناکامي و تحمل شدايد و سختي ها گذشت. لئوپاردي در ابتدا براي تحصيل علوم الهي به يکي از اساتيد کليسا سپرده شد، اما در چهارده سالگي، به اذعان استادش،
مطلب ديگري براي آموختن نداشت. از اين رو، لئوپاردي به سرودن شعر پرداخت و در يازده سالگي، اولين اثر شاعرانه خود را سرود. وي پس از آن، زبان هاي يوناني، عربي، فرانسه، انگليسي و اسپانيايي را آموخت و در 16 سالگي مجموعه اي در اين باره نوشت که اعجاب دانشمندان را برانگيخت. لئوپاردي تندرستي خود را بر سر اين کار گذاشت چنانکه در 20 سالگي با پشت خميده و نيمه کور و روحي رنجور و نوميد، پيوسته آرزوي مرگ را داشت. لئوپاردي در طول ساليان زندگي خود بيش از چهار هزار قطعه شعر سرود. اشعار وي غنايي و از نظر احساسات، عالي و عميقاً بدبينانه است. اين اشعار هم چنين آميخته با وطن پرستي و تحقير فرمان روايان ايتاليا مي باشند. ژياکومو لئوپاردي از شعراي رمانتيک ايتاليا به شمار مي رود و آثارش از احساس و تخيل بسياري برخوردار است. درباره اشعار لئوپاردي گفته اند که در بيشتر سروده هاي او از استعاره و ايهام بهره گرفته شده و کلمات را از معاني خاکي آن پاک کرده، به صفا و خلوص و معنويت مي رساند. لئوپاردي در سال هاي پاياني عمر خود به هجوهاي سياسي و اجتماعي نيز پرداخت. ادبيات ايتاليا به وجود وي افتخار مي کند و منتقدينْ او را محبوب ترين و ظريف ترين شاعر ايتاليا مي دانند، ضمن اينکه لئوپاردي، رمانتيک ترين شاعر ايتاليايي نيز مي باشد. مهم ترين اثر لئوپاردي، نغمه هاي شاعرانه است و ترانه ها، پالينوديا و ديالوگ ها از ديگر آثار اوست. ژياکومو لئوپاردي سرانجام در 30 اوت 1837م در 39 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
گوتْفريد کِلِر، شاعر و
داستان نويس برجسته سوئيسي در يازدهم فوريه 1819م در زوريخ سوئيس به دنيا آمد و در کودکي پدر را از دست داد. کلر در آغاز به هنر نقاشي شوق فراوان نشان داد و با کمک مالي مادر به مونيخ آلمان رفت تا کار هنري را آغاز کند. پس از دو سال، از نقاشي سرخوردگي يافت و استعداد خود را براي ادامه کار کافي ندانست. در بازگشت به زوريخ، علاقه به سياست او را به محيط مهاجران سياسي آلماني کشاند و ذوق شاعري و نويسندگي را در او بيدار کرد. کلر در سال 1846م، نخستين ديوان کوچک خود را انتشار داد که رنگ ميهن پرستانه داشت و موجب شد که شاعر از طرف دستگاه حکومت، بورس تحصيلي دريافت نمايد. اما وي در دانشگاهْ تحت نظر برخي استادان خود، به استواري عالم دنيوي و بي ايماني به خدا روي آورد. وي سپس راهي برلين در آلمان گرديد و در طي اقامت پنج ساله در آن شهر، معلومات خود را وسعت بخشيد. پنج سال اقامت در برلين نه تنها از نظر خلق آثار براي کِلِر زندگي پرثمري بود، بلکه در سراسر زندگي او نيز اثري عميق بر جاي نهاد و درباره مسائل اجتماعي تجربه بسياري برايش فراهم آورد که همه آنها در آثارش با لحني انتقادي و آموزنده و در عين حال طنزآميز نمودار شده است. کلر در طي سال هاي بعد با انتشار چندين رمان موفق، به شهرت فراواني دست يافت و احترام زيادي پيدا کرد. برخي از آثار وي به ويژه مجموعه داستان هاي مردم زلْدْويلا، آينه منعکس کننده دنياي واقعي است که از نظر ترسيم
چهره ها، بسيار طبيعي و ستودني جلوه مي کند و از نظر اخلاقي و روحي با طنزي لطيف و پرجاذبه همراه است. اين اثر از پيروزي بسيار برخوردار گشت و شهرت کلر را از مرزهاي ادبي آلمان فراتر برد. وي در رمان مردم زلدويلا به وسيله هجوي آميخته با حسن نيت، با عشق به ميهنش، معايب و نقايص اخلاقي هموطنانش را بيان مي کند و در ضمنْ ادراک خود را از زندگي، فلسفه و مذهب آشکار مي سازد. کلر در رمان هفت افسانه، با زبان طنزْ هم عالم مسيحيت را به مسخره گرفته و هم دنياي کفر و الحاد را و عقيده خود را مبني بر نماي غير روحاني و دنيوي مذهب و رهايي از قيد کشيشي ابراز داشته است. کلر پانزده سال نيز به عنوان فرماندار يکي از ايالت هاي سوئيس به خدمت پرداخت که در اين دوران از ميزان فعاليت هاي ادبي وي کاسته شد. به طور کلي، اشعار جواني کلر تحت تأثير شعرهاي عاميانه قرار گرفته که غالباً براي آنها آهنگ ساخته شده و جزو فرهنگ ملي گشته است. اشعار دوره هاي بعد بيشتر جنبه فلسفي دارد و انديشه او را بيان مي کند. کِلِر در طنزْ استاد است و گرچه شهرت او بيشتر در داستان نويسي بود، اشعار وي نيز مورد ستايش فراوان قرار گرفته است. کلر از بزرگ ترين شخصيت هاي ادبي آلماني زبان سوئيس در قرن نوزدهم است که آثارش بيش از ديگران خواننده داشته و نفوذش تا امروز در نويسندگان کشورش باقي مانده است. رمان هايي هم چون مارتين زالاندِر، داستان هاي زوريخ و ديوان جديد و ديوان
کامل از ديگر از آثار کلر هستند. زيگفريد کلر سرانجام در 30 اوت 1890م در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ناجي العُلي هنرمند فلسطيني در سال 1937م در فلسطين به دنيا آمد ولي بر اثر خشونت و اشغال گري صهيونيست ها، در کودکي به همراه خانواده اش مجبور به اقامت در اردوگاهي در جنوب لبنان گرديد. وي که با درد و رنج فلسطيني ها و جنايات صهيونيست ها از نزديک آشنا بود، بر اساس گرايش و ذوق هنري خود، به طراحي و کاريکاتور روي آورد و با کاريکاتورهاي خود، ضمن آگاه ساختن افکار عمومي، رژيم صهيونيستي را رسوا و افشا مي کرد. سرانجام تروريست هاي موساد ناجي العُلي را هنگام عزيمت به دفتر کارش در لندن در 22 ژوئيه 1987م مورد هدف قرار دادند که سرانجام پس از 38 روز بيهوشي، در روز 30 اوت 1987م در 50 سالگي درگذشت. اتحاديه بين المللي ناشران، جهت ارج نهادن به هنر سياسي ناجي العُلي، شش ماه پس از مرگ اين هنرمندِ مبارز فلسطيني، جايزه قلمِ طلاييِ آزادي را به وي اهدا کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جزيره تيمور شرقي به همراه ساير جزاير اندونزي در سال 1511م به اشغال پرتغال درآمد. اما پس از آن که در اواسط قرن نوزدهم، هُلند بر اندونزي مسلط شد، پرتغال به اشغال تيمور شرقي ادامه داد تا آن که در اين سال، ارتش اندونزي، جاي گزين نيروهاي پرتغالي شد و اين منطقه به حاکميت اندونزي درآمد. در پي سقوط ژنرال سوهارتو در سال 1998 و بحران سياسي در اندونزي، جنبش استقلال طلبي در تيمورشرقي شدت يافت و با حمايت سازمان ملل و دولت هاي غربي، اين سرزمين طي يک همه پرسي به استقلال راي دادند. در اين همه پرسي که در 30 اوت 1999 و با توصيه و نظارت سازمان ملل برگزار گرديد، بيش از 78 درصد مردم تيمور شرقي به جدايي از اندونزي و استقلال، رأي دادند. اين مسئله، 3 سال بعد عملي شد. (ر.ک: 20 ماه مه)
شرح مناسبت:
آمونْتون گيوم، فيزيک دان فرانسوي، در سي و يکم اوت 1663م متولد گرديد ودر نوجواني قوه شنوايي خود را از دست داد، اما به جاي دلسردي و يأس، توانست تمامي تلاش و کوشش خود را مصروف کارهاي علمي نمايد. وي در ابتدا به مکانيکي روي آورد و پس از تلاش ناموفق در طراحي يک ماشين با حرکت دائمي، به تحصيل فيزيک و رياضيات پرداخت و با فراگيري اين علوم، به کارهاي مختلف دست زد و بر تجربيات خود افزود. گيوم در سال 1687م رطوبت سنج جديدي براي تعيين مقدار رطوبت هوا اختراع نمود، سپس فشارسنجي ساخت که در آن از جيوه استفاده نمي شد. وي به مطالعات خود در نقش گازها پرداخت و يافته
هاي خود را در سال 1699 منتشر ساخت. تلگراف نوري را تکميل و در حضور خاندان سلطنتي فرانسه مورد آزمايش قرار داد. کارهاي ديگر وي در مورد دماسنج گازي، ساعت آبي، موتور حرارتي و … بود که درباره آنها به مطالعه پرداخت و آن ها را تکميل نمود. آمونتون گيوم سرانجام در 11 اکتبر 1705م در 42 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شارْلْ آگوستين کولِنْ، فيزيک دان فرانسوي، در 31 ژوئيه 1736م در شهر پاريس فرانسه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود، به تحقيق در رشته هاي الکتريسيته و مغناطيس پرداخت و مورد توجه واقع شد. کولن طي سال هاي بعد نيز تحقيقات و مطالعات بسيار زيادي در رشته هاي مورد علاقه خود نمود و در اين زمينه، تاليفات متعددي نگاشت و قوانين فراواني وضع کرد که امروزه در فيزيک مورد استفاده قرار مي گيرند. قوانيني که وي در فيزيک به وجود آورده، "قوانين کولن" خوانده مي شود. کولن در طي اکتشافات خود، خواص عقربه مغناطيسي را که تحت تاثير ميدان مغناطيس زمين قرار گرفته باشد شرح داد و از آنجا چنين نتيجه گرفت که بهترين راه براي ساختمان قطب نما آن است که عقربه را به انتهاي نخي متصل سازند و آن را به حال آزاد بياويزند به طوري که بتواند در هر امتدادي که مي خواهد ممتد شود. اين نوع تعليقْ او را واداشت که درباره انواع مختلف نخ و اندازه گيري آنها مطالعه کند و اين مطالعات در نهايت باعث کشف واختراع ترازوي تاب دار گرديد که در آن، نيروي بسيار کوچکي با استفاده از اين مقاومت، اندازه گيري مي شود.
وي از سال 1785 تا 1789، حاصل بررسي هاي خود را که از مجموعه آنها، اکتشاف يکي از اساسي ترين قوانين الکتريسته ساکن نتيجه گرديد، منتشر ساخت. کولن ثابت کرد که قانون جاذبه نيوتني در مورد بار الکتريکي نيز صحت دارد و جسمي که بار الکتريکي منفي دارد، جسم داراي بار الکتريکي مثبت را به خود جذب مي کند. شارل کولن سرانجام در 31 اوت 1806م در 70 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هِرمان لوْدويکْ هِلْمْهولْتْزْ، فيزيک دان آلماني، در 31 اوت 1821م در شهر پوتسدام آلمان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته پزشکي گذراند و در سال 1849م به استادي فيزيولوژي و فيزيک در دانشگاه هاي برلين و هايدلْبِرْگْ دست يافت. هلمهولتز گرچه به عنوان فيزيک دان، زيست شناس و پزشک شهرت داشت، با اين حال، رياضي دان و فيلسوف نيز بود. وي دامنه استعمال قانون بقاي انرژي را بسط داد و آن را تحت فرمول رياضي درآورد. هلمهولْتْز نخستين کسي بود که ثابت کرد حرارت غريزي، عمدتاً به واسطه عمل انقباض صورت مي گيرد و درهنگام کار عضله، اسيد لاکْتيک توليد مي شود. هلمهولتز به دانش ترموديناميک که از رابطه انرژي هاي حرارتي و مکانيکي و تبديل يکي به ديگري بحث مي کند، مباحثي را افزود و دستگاه اوفتال موسکوب را براي ديدن قسمت هاي دروني چشم، اختراع کرد. هلمهولتز اصول هيدرو ديناميک و آيروديناميک را وضع کرد و نتيجه تحقيقاتش را در کتابي به نام موسيقي از نظر فيزيولوژي منتشر نمود. لودويک هلمهولتز سرانجام در سال 1894م در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ هاي پروس و فرانسه در سال 1870م پاريس محاصره شد و محاصره شهر بيش از چهار ماه به طول انجاميد. در اين زمان مجلس ملي فرانسه که به شهر بُردو نقل مکان کرده بود، لويي ناپلئون معروف به ناپلئون سوم، امپراتور وقت فرانسه را که به اسارت گرفته شده بود از اين مقام خلع کرد. و حکومت پادشاهي را ملغي اعلام نمود. اين مجلس، هم چنين آدولف تي ير را به عنوان اولين رئيس جمهور فرانسه
انتخاب کرد و به اين ترتيب جمهوري سوم فرانسه در 31 اوت 1870م تشکيل شد. جمهوري سوم فرانسه با مخالفت بسياري از عوامل تندرو مواجه بود که از اوضاع بد اقتصادي و سياست رهبران اين جمهوري ناراضي بودند. آنان حکومتي به نام کمون در پاريس تشکيل دادند و به مقابله با حکومت مرکزي پرداختند. اما حکومت کمون طي نبردي خونين در شهر پاريس سرکوب شد و جمهوري سوم از اين پس در پاريس ادامه حيات داد. جمهوري سوم فرانسه از ضعف سياسيِ بنيادين در رنج بود، چرا که فرانسه در آن زمان تعداد زيادي حزب داشت و با تقسيم شدن آراء بين آنها، هيچ يک از احزاب فرانسه، اکثريت پارلماني را به دست نمي آورد تا رهبري مقتدرانه سياست کشور را به عهده بگيرد. البته فرانسه طي سال هاي بعد تا آغاز قرن بيستم يک امتياز غيرقابل انکار بر کشورهاي ديگر اروپا داشت و آن آزادي کامل بيان و قلم و اجتماعات بود که در هيچ يک از کشورهاي ديگر اروپا نظير آن ديده نمي شد اما اين آزادي، عوارض نامطلوبي هم داشت، به طوري که در کمتر از سي سال که از عمر جمهوري سوم فرانسه مي گذشت، سي و هفت دولت در اين کشور بر سر کار آمدند و اين بي ثباتي سياسي از عوامل مهم کُندي پيشرفت اقتصادي کشور به شمار مي رفت. با اين وجود، جمهوري سوم فرانسه در برابر اين آسيب هاي دروني نزديک به هفتاد سال دوام آورد تا اينکه نازي هاي آلمان پس از اشغال فرانسه در جريان جنگ جهاني دوم در 14 ژوئن سال 1940م به عمر
اين جمهوري پايان دادند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور فدراسيون مالزي با 329/758 کيلومتر مربع مساحت در جنوب شرقي آسيا و در همسايگي اندونزي و تايلند واقع شده است. جمعيت مالزي بيش از 22 ميليون نفر مي باشد که بيش از 47% از مردم آن مسلمان هستند. کوالالامپور پايتخت مالزي و رينگيت واحد پول آن مي باشد. زبان رسمي و مليت مردم مالزي، مالايي و خط آنها انگليسي و مالايي است. پيش بيني مي شود تا سال 2025م جمعيت مالزي نزديک به 33 ميليون نفر خواهد شد. از شهرهاي مهم مالزي، ايپوه، کلانگ و سلايانگ است. شبه جزيره مالايا؛ در هزاره هاي قبل از ميلاد، توسط بوميانِ جنگل نشين، مسکوني گرديده بود. در قرون بعدي، ابتدا چيني ها و سپس هندي ها وارد اين جزاير شده و به رواج کشاورزي و فلزکاري و نيز عقائد و باورهاي مذهبي پرداختند. از قرن پانزدهم ميلادي، به تدريج اسلام جاي گزين آيين بودا شد و تجارت و داد و ستد بازرگاني بر رونق اقتصادي منطقه افزود. سپس پرتغال، هلند و سرانجام انگلستان به اشغال اين مناطق پرداخت که به جنگ ميان دول استعماري نيز انجاميد. در سال 1895 توسط انگلستان، فدراسيوني مرکب از مالاگا، سنگاپور و برونئي به وجود آمد. اين فدراسيون به پايتختي کوالالامپور و تحت الحمايه انگلستان بود و تا بعد از جنگ جهاني دوم، دوام آورد. در سال 1948 اين فدراسيون به صورتي ديگر ادامه حيات يافت، اما سرانجام مخالفت هاي مردمي، به استقلال اين منطقه، تحت عنوان فدراسيون مالزيا در 31 اوت 1957 انجاميد. در سال 1963 ايالات صباح، ساراواک و سنگاپور به اين فدراسيون
پيوستند اما در سال 1965، سنگاپور از اين فدراسيون کناره گرفت.31 اوت، روز استقلال اين کشور از انگلستان به عنوان روز ملي نام گذاري گرديد. نظام سياسي حاکم بر مالزي از سال 1963م به بعد مشروطه سلطنتي فدرال با دو مجلس قانون گزاري مي باشد.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري ترينيداد و توباگو با 5/128 کيلومتر مربع وسعت در شمال امريکاي جنوبي، در نزديکي سواحل ونزوئلا در درياي کارائيب واقع شده است. جمعيت آن بيش از يک ميليون نفر بوده که بيشتر مسيحي مي باشند. زبان رسمي مردم اين کشور انگليسي و خط آنها لاتين است. مردم ترينيداد و توباگو از مليت هاي مختلف هندي، چيني و … هستند و نژاد اکثريت آنها سياه است. پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025 در حدود 1/5 ميليون نفر گردد. پايتخت ترينيداد و توباگو، "پرت آواسپاين" و واحد پول آن دلار مي باشد. چاگواناس، سان - فرناندو و آريما از شهرهاي مهم اين کشور هستند. اين جزاير از سال 1802م تحت سلطه انگلستان قرار داشت و در سال 1958 اين جزاير، مرکز فدراسيون جزاير هند غربي شد ولي در سال 1962م پس از انحلال فدراسيون، با نوع حکومت فرمانداري کل مستقل شدند. در سال 1976 نوع حکومت ترينيداد وتوباگو، جمهوري اعلام گرديد. روز استقلال اين کشور در 31 اوت سال 1962 روز ملي اين کشور نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
امام موسي صدر در سال 1930م در شهر قم به دنيا آمد. وي پس از تحصيل در حوزه علميه قم و نجف، در 30 سالگي راهي لبنان شد. در آن زمان مسلمانانِ لبنان در بدترين شرايطِ اجتماعي، سياسي و اقتصادي به سر مي بردند. از اين رو امام موسي صدر دست به اقدامات اساسي و مهم براي بهبود وضعيت آنان زد. او طرح تشکيلاتِ مربوط به امور شيعيان موسوم به مجلس اعلاي شيعيان لبنان را در مجلس اين کشور به تصويب
رساند و به رياست آن انتخاب شد. امام موسي صدر، از مبارزه فلسطيني ها عليه رژيم صهيونيستي به طور قاطع حمايت مي کرد و حرکت المحرومين را در همين راستا و هم چنين براي دفاع از حقوق مسلمانان لبنان تأسيس نمود. وي سه هفته قبل از هجرت امام خميني به پاريس طي مقاله اي، از انقلاب اسلامي ايران به عنوان ادامه راه انبيا ياد کرد و امام خميني را يگانه رهبر بزرگ انقلاب عنوان نمود. دو روز بيشتر از انتشار مقاله نگذشته بود که وي در 31 اوت 1978 و در جريان سفر به ليبي به صورت اسرارآميزي ناپديد شد و اثري از ايشان به دست نيامد. گرچه اخبار ضد و نقيضي درباره زنداني بودن ايشان منتشر مي شود، با اين حال هنوز اطلاعات موثقي از ايشان به دست نيامده است.
شرح مناسبت:
در سرزميني که امروزه آن را ازبکستان مي نامند، در روزگاران گذشته، از واحدهاي کشاورزي متعددي پديد آمد و پايه گذار تجمع اقوام هند و اروپايي را فراهم کرد. سرزمين ازبکستان در قرن ششم قبل از ميلاد جزو قلمرو امپراتوري ايراني هخامنشي بود و پس از ظهور اسلام، اين آيين مقدس در اين سرزمين رواج يافت. حمله مغولان در قرن سيزدهم ميلادي، زمينه را براي تسلطِ قوم ازبک بر اين کشور فراهم کرد. نفوذ روس ها در ازبکستان از اواخر قرن هجدهم آغاز شد و رفته رفته گسترش يافت به طوري که در سال 1876 به تصرف روسيه درآمد. و به عنوان يکي از جمهوري هاي اتحاد جماهير شوروي محسوب گرديد. سرانجام اين کشور در سال هاي آخر دهه 1980 و فروپاشي شوروي،
ابتدا خود مختاري بيشتري به دست آورد و در 31 اوت 1991 استقلال خود را اعلام کرد. ازبکستان با بيش از 447 هزار کيلومتر مربع مساحت، در همسايگي قزاقستان، قرقيزستان، تاجيکستان، ترکمنستان و افغانستان واقع شده است. جمعيت اين کشور بيش از 24 ميليون نفر بوده که اکثريت آنانْ مسلمان و پيرو آيين مقدس اسلام هستند. پايتخت ازبکستان تاشکند و واحد پول آن سوْمْ مي باشد. زبان رسمي مردم ازبکي و خط آنها لاتين و سيريلي است. بيشتر سکنه ازبکستان از نژاد ازبک و بقيه روس، تاجيک و … مي باشند. پيش بيني مي شود که جمعيت ازبکستان تا سال 2025 بيش از 33 ميليون نفر خواهد بود. سمرقند، بخارا و نمنگان از شهرهاي مهم اين کشور هستند. ازبکستان پس از استقلال، نظام سياسي خود را جمهوري اعلام نمود.
شرح مناسبت:
درحدود دو هزار سال پيش از ميلاد، سرزمين قرقيزستان به وسيله اقوامي کشاورز و دامدار، مسکوني شد. اين منطقه در طي سده هاي بعد، اقوام گوناگوني را در خود جاي داد تا اينکه ورود قوم قرقيز به قرقيزستان کنوني از قرن سيزدهم ميلادي آغاز شد اما از سال 1876م اين سرزمين تحت تسلط روسيه قرار گرفت. مهاجرت گروه زيادي از روس ها به اين کشور و اشغال مرغوب ترين اراضيِ کشاورزي آن، باعث نارضايتي مردم قرقيزستان و آغاز قيام هايي عليه روسيه شد که تا سال 1922م ادامه داشت. قرقيزستان نظير ساير جمهوري هاي شوروي در جريان فروپاشي شوروي، در روز 31 اوت 1991م استقلال خود را اعلام کرد. قرقيزستان با چين، قزاقستان، ازبکستان و تاجيکستان همسايه است و بيش از 198 هزار کيلومتر مربع
وسعت دارد. جمعيت آن نزديک به 5 ميليون نفر بوده که اکثريت آنان مسلمان مي باشد. پايتخت قرقيزستان بيشگک و واحد پول آن سومْ مي باشد. نزديک به 60% سکنه اين کشور مليت قرقيزي داشته و به زبان قرقيزي و روسي صحبت مي کنند. جلال آباد، اوش و قراکون از شهرهاي مهم قرقيزستان هستند. پيش بيني مي شود که جمعيت قرقيزستان تا سال 2025 بيش از 6 ميليون نفر گردد. 31 اوت روز استقلال اين کشور در سال 1991 از شوروي به عنوان روز ملي آن نام گرفته است.
شرح مناسبت:
در اولين روز سپتامبر 1174م عمليات احداث و ساخت برج معروف پيزا در شهر پيزاي ايتاليا آغاز شد. هدف از ساختن برج پيزا در شهر پيزاي ايتاليا، نصب يک ساعت بزرگ بر بالاي آن بود. اما مدتي بعد از شروعِ کار، اين برج 55 متري در حدود 5 متر از خط مستقيم منحرف شد. به همين دليل، اين بنا به بُرج کجِ پيزا شهرت يافت. هم اکنون با تلاش مهندسين و کارشناسان کشورهاي مختلف، انحراف اين برج که منبعي مهم براي صنعت گردشگري ايتاليا محسوب مي شود، تا حدي اصلاح شده است.
شرح مناسبت:
لويي پانزدهم، يکي از نامدارترين پادشاهان فرانسه، در 22 اکتبر 1710 متولد گرديد. وي نوه لويي چهاردهم بود و از پنج سالگي بر تخت سلطنت نشست. سلطنت لويي پانزدهم پس از عهد پادشاهي لويي چهاردهم طولاني ترين ادوار سلطنتي تاريخ فرانسه به شمار مي رود. اين دوره که مدت آن 59 سال بود، از اول سپتامبر 1715م آغاز شد و تا پايان حيات وي ادامه يافت. دوران سلطنت لويي پانزدهم را به دو دوره تقسيم مي کنند: دوره نخست از سال 1715م آغاز شد. در اين مقطع زماني، نيابت سلطنت با دوک اورلئان بود که مدت 8 سال پايان عمر خود را در اين سمت گذرانيد. مرحله دوم از سال 1723 تا 1774م به طول انجاميد. اين پادشاه در اين دوره از سلطنت خود، ابتدا زمام امور را در اختيار کاردينال دوفلوري قرار داد که وي به مدت 15 سال به عنوان وزير اعظم در خدمت لويي پانزدهم بود. با مرگ دوفلوري، امور مملکت از طرفي به دست زنانِ حرم سرا
افتاد و از سوي ديگر عدم تعيين جانشيني مقتدر براي صدارت عظمي باعث شد تا فرانسه روز به روز ضعيف تر گردد. در اين زمان، سوء استفاده از قدرت مطلقه به عنوان ميراث لويي چهاردهم و اسراف و تبذير در اموال دولتي مشکلات فراواني برجاي گذاشت و اعتراض مردم و پارلمان را فراهم نمود. هم چنين در بُعد روابط خارجي، فرانسه در اين دوران بسياري از مستعمرات و مستملکات خود را از دست داد. با اين حال دوره سلطنت طولاني لويي پانزدهم، عصر روشن فکري بود و نظراتِ اصلاحي بزرگاني چون مونتسکيو، روسو، ولتر و … در اين دوره مطرح گرديد و همراه با حوادث داخلي و خارجي، مقدمات انقلاب کبير فرانسه را فراهم نمود. لويي پانزدهم سرانجام در دهم ماه مه1774 م در 64 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بعد از پيروزي انقلاب کمونيستي در روسيه در سال 1917م و تشکيل اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي، حزب کمونيست اين کشور، اتحاديه اي از احزاب انقلابي کشورهاي ديگر به وجود آورد که اصطلاحاً کُمينْتِرْنْ خوانده مي شد و وظيفه آن حمايت از انقلاب کارگري بود. در همين راستا، در اول سپتامبر 1920م در حدود دو هزار نفر از کشورهاي روسيه، ترکيه، ايران و چين در کنگره اي تحت عنوان کنگره ملل ستم ديده شرق در باکو گرد هم آمدند. در اين گردهمايي که توسط کُمينتِرن برگزار شد، رئيس کنگره در نطق افتتاحيه خود خواهان تشکيل شوراهاي کارگري در همه جا شد، حتي نقاطي که کارگر ندارد! برخي شرکت کنندگان معتقد بودند انقلاب کمونيستي تغيير عمده اي در اجتماع ايجاد نکرده بلکه صرفاً کمونيست ها جاي گزين تزار شده اند. اما برپاکنندگان اين کنگره در حقيقت به دنبال تثبيت عقائد خود و نيز برپايي انقلاب جهاني با محوريت کمونيسم بودند. لنين رهبر انقلاب کمونيستي در مقاله اي به اين مسئله تصريح کرد که اکثريت قاطع مردم روي زمين براي جنگ با سرمايه داري تعليم مي بينند و منظور وي از اين اکثريت، مردم روسيه، چين، هند و … بودند که نمايندگان آن ها در کنگره باکو حضور يافته بودند.
شرح مناسبت:
يکي از حوادث بزرگ طبيعي که در نيمه نخست قرن بيستم در ژاپن به وقوع پيوست حادثه زمين لرزه اي بود که در اول سپتامبر 1923م در منطقه کانتو در شرق ژاپن اتفاق افتاد. در اين زمين لرزه که به مقياس 8/3 ريشتر رخ داد بيش از 140 هزار نفر کشته شدند. قدرت اين زلزله به
حدي بود که گستردگي آن تا مناطقي از توکيو و يوکاهاما را دربرگرفت. علاوه بر آمار سنگين تلفات، جمع کثيري از مردم ژاپن بي خانمان شده و خسارات بسياري اعم از تخريب و آتش سوزي به منازل مسکوني وارد شد.
شرح مناسبت:
پس از روي کار آمدن آدولف هيتلر در آلمان، وي با سوء استفاده از غرور و احساسات ملي گرايانه مردم اين کشور که در پي شکست در جنگ جهاني اول به شدت تحقير شده بودند، به سازماندهي و تسليح ارتشي قدرتمند پرداخت. هيتلر با تکيه بر انديشه هاي نژادپرستانه، توسعه طلبي هاي خود را توجيه مي کرد و سرانجام پس از الحاق کشور اتريش و منطقه سودِت چکسلواکي به آلمان، دستور حمله به کشور لهستان را صادر نمود. بهانه اي که هيتلر براي حمله به لهستان تدارک ديده بود تجاوز يک واحد از سربازان لهستاني به خاک آلمان و تصرف يک ايستگاه فرستنده مرزي و پخش مطالب توهين آميز عليه آلمان از اين فرستنده بود. البته اين سربازان از افراد نيروي ويژه هيتلر بودند که با اونيفورم لهستاني در تاريخ پيش بيني شده براي حمله به لهستان، اين برنامه را به اجرا درآوردند. از اين رو هيتلر در روز اول سپتامبر 1939م طي نطقي، حمله آلمان به لهستان را اعلام کرد و بدين ترتيب آتش جنگ جهاني دوم را شعله ور ساخت. اين جنگ بزرگ و خانمان سوز که با تهاجم نظامي ارتشِ هيتلري آلمان به مرزهاي لهستان و چکسلواکي آغاز شد، در روز سوم با اعلان جنگ فرانسه و انگلستان عليه آلمان وارد مرحله حسّاسي گرديد. سرانجام با اتحاد کشورهاي انگليس، فرانسه، شوروي
و آمريکا، محور متفقين به وجود آمد و عليه متحدين که متشکل از آلمان، ايتاليا و ژاپن بودند، وارد عمل شدند. اين جنگ که با از دست رفتن جان ده ها ميليون نفر انسان و وارد آمدن خسارت ها و تلفات غير قابل شمار همراه بود، سرانجام در ماه مه 1945م با اشغال آلمان و خودکشي هيتلر به نفع متفقين به پايان رسيد.(ر.ک: 2 مه)
شرح مناسبت:
در اول سپتامبر سال 1969م سرهنگ معمّر قذافي و گروهي از افسران ارتش ليبي، طي کودتايي ملک ادريس سنوسي، پادشاه 79 ساله ليبي را که در ترکيه مشغول معالجه بود از سلطنت خلع نمودند و در ليبي، جمهوري سوسياليستي اعلام کردند. قذافي که رهبري کودتا را بر عهده داشت، در نخستين اقدام، پارلمان را منحل نمود و بانک هاي خارجي در ليبي را، ملي اعلام کرد. او بر خلاف ادريس که روش مماشات با اسرائيل را در پيش گرفته بود، با شعارهاي تندِ ضد اسرائيل ي، قدرت را به دست گرفت. قذافي در مدت بيش از 35 سال حکومت بلامنازع خود بر ليبي (تا سال 2005م) از خط مشي ثابتي پيروي نکرده و بارها با کشورهاي همسايه خود، مصر، تونس و الجزاير متحد شده و بعداً رودرروي آن ها قرار گرفته است. در مجموع، سياست خارجي معمّر قذّافي، در ابتداي کار، ضدغربي و ضد امريکايي بود، به همين دليل، کشور ليبي چندين بار مورد تهاجم مستقيم نظامي امريکا قرار گرفت. ليبي در سال 1992م متهم شد که در ماجراي سرنگون شدن يک هواپيماي مسافربري امريکا در لاکربي اسکاتلند دخالت داشته است. به دنبال اين مسئله دو نفر از مأموران
دولت ليبي براي بازجويي و محاکمه به همين اتهام به امريکا فراخوانده شدند. اما ليبي از تحويل مأموران خود به دولت امريکا خودداري نمود و شوراي امنيت نيز تحت فشارهاي سياسي ايالات متحده، تحريم هاي اقتصادي شديدي عليه ليبي وضع کرد. در اين حال باز هم سياست هاي متفاوت قذافي آشکار شد و اين بار، وي با تحويل دو متهم تبعه ليبي، به دادگاه بين المللي، حاضر به پرداخت صدها ميليون دلار غرامت به بازماندگان حادثه سقوط هواپيما گرديد. هم چنين قذافي که طي سال هاي حکومتِ خود، سياست ضدامريکايي را در پيش گرفته بود، با چرخش 180 درجه اي از مواضع خود، ضمن دعوت از نخست وزير انگلستان به ليبي، خود نيز پس از پانزده سال، در سال 2004م به اروپا سفر کرد و با در اختيار قرار دادن اسرار مربوط به تسليحات هسته اي، درهاي کشورش را به روي غرب گشود.
شرح مناسبت:
ليبي از اوايل قرن شانزدهم ميلادي بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني بود و تا سال 1835م مستقيماً تحت نظارت دولت عثماني قرار داشت تا اين که در سال 1911م ايتاليائي ها اين کشور را از چنگ عثماني ها درآوردند. در خلال جنگ جهاني دوم، ليبي صحنه جنگ هاي شديدي بين نيروهاي انگليسي و آلماني و ايتاليايي بود که سرانجام در سال 1943م کليه نيروهاي ايتاليايي و آلماني از ليبي بيرون رانده شدند و انگلستان فردي را که در جريان جنگ کمک شاياني به آن ها کرده بود به پادشاهي رساند. در نهايت، در 24 دسامبر سال 1951 ايتاليا، استقلال ليبي رابه رسميت شناخته و کشور ليبي مستقل شد. هم چنين اول
سپتامبر سال روز انقلاب (کودتا) در سال 1969 روز ملي ليبي مي باشد. (ر.ک: 24 دسامبر)
شرح مناسبت:
سرزمين ازبکستان که در تاريخ ايران از آن به ماوراءالنهر ياد مي شود در قرن ششم قبل از ميلاد جزء قلمرو حکومت هخامنشيان بوده است. اين سرزمين مرکز علم و ادب ايران بوده و دانشمندان بزرگي چون ابونصر فارابي، ابوريحان بيروني و ابوعلي سينا و شاعران نامداري چون رودکي و نظامي عروضي از اين سرزمين برخاسته اند. کشور ازبکستان از نخستين جمهوري هاي آسياي ميانه بود که پس از فروپاشي شوروي در اواخر دهه 1980م، در 31 اوت 1991م از شوروي مستقل شد و فرداي آن روز، يعني اول سپتامبر 1991م را به عنوان روز ملي خود برگزيد. (ر.ک: 31 اوت)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بر اثر انحطاط دولت مرکزي اشکانيان و ضعفي که به سبب جنگ هاي مکرر و طولاني آن با امپراتوري روم به اين پادشاهي ايران وارد شده بود، اردشير بابکان، يکي از اميران دست نشانده پارس، قدرتي به هم رسانيد و بر ضد اردوان پنجم، بيست و هشتمين و آخرين پادشاه اشکاني سر به شورش برداشت. اردشير پس از تسخير کرمان و اصفهان، اردوان پنجم را در منطقه اي ميان بهبهان و شوشتر در خوزستان فعلي شکست داد و وي را کشت. با قتل اردوان پنجم، اردشير بابکان خود را شاه خواند و پس از استيلا بر تمامي ايران، سلسله پادشاهي ساسانيان را اعلام کرد. وي تمام شاهزادگان اشکاني را از دم تيغ گذراند و بدين ترتيب دولت اشکاني پس از 470سال حکومت، منقرض شد. با انقراض اشکانيان، حکومت ساسانيان آغاز شد که حدود 430 سال به طول انجاميد. در دوره ساسانيان، آيين زرتشتي رسميت يافت و آيين مزدک نيز پديد آمد. سلطنت ساسانيان، با ظهور اسلام و شکست سپاهِ ايران از لشگر اسلام و نيز پذيرش دين مبين اسلام توسط ايرانيان، خاتمه يافت و از آن پس، ايران، جزئي از قلمرو اسلام محسوب گرديد.
شرح مناسبت:
ويليام راون هَميلْتون، رياضي دان ايرلندي، در چهارم اوت 1805م در دوبْلين پايتخت ايرلند به دنيا آمد. وي از کودکي نزد عمويش که از روحانيون کليسا بود به فراگيري علوم ديني پرداخت. آثار نبوغ و هوش فراوان، از طفوليت در هميلتون نمايان شد به طوري که در سه سالگي خواندن و نوشتن را آموخت و تا سن 14 سالگي به زبان هاي لاتين، يوناني، عبري، سانسْکريت، عربي و فارسي
تسلط يافت. ويليام در ابتدا به آثار شعرا و نويسندگان يونان و روم علاقه داشت و اکثر اوقات خود را به مطالعه ادبيات مصروف مي داشت. در 15 سالگي مسير زندگي هميلتون در اثر برخورد و مصاحبه با يکي از رياضي دانان امريکايي به کلي تغيير کرد و از آن پس به رياضيات علاقه مند شد. در اين زمان اين ايده را در نظر گرفت که هيچ چيز به قدر مطالعات و تحقيقات علمي، فکر و ذهن انسان را پرورش نمي دهد و او را برتر از ديگران نمي سازد. از اين رو کتاب هايي از دانشمندان بزرگي هم چون نيوتن و لاپْلاس را مطالعه کرد و پيشرفت قابل توجهي در رياضيات نمود، تا اين که وارد کالج دوبلين شد و در 21 سالگي رساله اي به آکادمي سلطنتي ايرلند فرستاد. وي در اين رساله در صدد آن بود که هندسه نور را از نو بنيان نهد و روشي واحد براي حل کليه مسائل مربوط به آن ابداع کند. اين کار باعث شد، تا علي رغم اين که هنوز تحصيلات دانشگاهي را به پايان نبرده بود، در 23 سالگي به استادي کرسي نجوم کالج ايرلند برگزيده شود و به تدريس بپردازد. او ضمن يک رشته سخنراني در باب نجوم و رابطه آن با فيزيک و حکمت الهي، چنان مهارت خود را در اين زمينه ثابت کرد که همه را وادار به تحسين نمود. هميلتون در 43 سالگي به رياست آکادمي سلطنتي ايرلند رسيد و پس از چندي به کشف بزرگ تري در رياضيات نائل آمد و آن، حساب کواتِرْنيون بود. کواترنيون، نوعي از اعداد مختلط
است که در تعبير و تفسير فضاي چهار بُعدي مورد استفاده قرار مي گيرد. از آن پس، هميلتون تمام تلاش خود را مصروف پيشرفت و تکامل دستگاه محاسبه جديد نمود و با به دست آوردن قاعده ديگري در موضوع جبر و مقابله، مکتب جديدي در رياضيات بنيان نهاد. ويليام راون هميلتون به عنوان بزرگ ترين رياضي دان بريتانيايي پس از اسحاق نيوتن، سرانجام در دوم سپتامبر 1865م در شصت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري سوسياليستي ويتنام با 331/041 کيلومتر مربع مساحت، در جنوب شرقي آسيا و در همسايگي چين، لائوس و کامبوج واقع شده است. جمعيت ويتنام بيش از 80 ميليون نفر است که بيشتر مردم از نژاد زرد و پيرو آيين بودا مي باشند. پايتخت ويتنام، هانُويْ و واحد پولش دونْگْ است. پيش بيني مي شود که جمعيت ويتنام تا سال 2025م در حدود 108 ميليون نفر گردد. ويتنام محل سکونت اقوام کهن آسيايي است که در هزاره قبل از ميلاد، در جنوب چين زندگي مي کردند و با گسترش امپراتوري چين، در سرزمين کنوني ويتنام سکني گزيدند. با اين حال از حدود 200 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) به مدت 10 قرن تحت سلطه چين قرار داشتند. از قرن دهم ميلادي، پادشاهي "هندو بودائي" در آن منطقه، که آنام ناميده مي شد، شکل گرفت که تا قرن شانزدهم ادامه يافت. تجزيه پادشاهي آنام با نفوذ اروپائيان در اين منطقه هم زمان شد. پس از گسترش دامنه حضور کشورهاي استعمارگر غربي، از اوائل قرن نوزدهم، فرانسويان بر ديگر رقبا برتري يافتند و با تصرف تمامي اين منطقه، آن را "هندوچين فرانسه" ناميدند. قرن بيستم،
شاهد آغاز قيام هاي پراکنده عليه استعمارگران فرانسوي بود و در فاصله دو جنگ جهاني، اين مبارزات، سازمان يافته تر گرديد. پس از اتمام جنگ، شورش هاي استقلال طلبانه مردم به رهبري هوشي مينه شدت گرفت و سرانجام در دوم سپتامبر 1945م تأسيس جمهوري دموکراتيک ويتنام رسماً اعلام شد. کشور ويتنام با توطئه غرب به ويژه امريکا، در سال 1955م به دو ناحيه شمالي و جنوبي تقسيم شد و جنگي مرگبار به اين کشور تحميل گرديد. در نهايت با شکست خفّت بار امريکا در اين جنگ، هر دو ناحيه ويتنام در سال 1976، با هم متحد شده و جمهوري واحدي را تشکيل دادند.
شرح مناسبت:
به دنبال حملات هوايي ژاپن به امريکا در جريان جنگ جهاني دوم، نيروهاي امريکايي نيز به شدت به ژاپن و متصرفاتش حمله برده و تلفات سنگيني به ژاپن وارد آوردند. پس از مرگ روزولت رئيس جمهور امريکا که در آوريل 1945 اتفاق افتاد، معاونش هاري ترومن به رياست جمهوري امريکا دست يافت و او بود که اجازه استفاده از بمب هسته اي را در جنگ عليه ژاپن صادر کرد. درنتيجه، در ششم و نهم اوت همان سال، دو بمب هسته اي بر روي شهرهاي هيروشيما و ناکازاکي فرو ريخته شد. در اثر انفجار عظيم اين دو بمب و تاثيرات تشعشعات راديواکتيويته ناشي از انفجار آن ها، بيش از 200 هزار ژاپني کشته و ده ها هزار نفر ديگر مصدوم شدند و خسارات فراواني به بار آمد. در نهايت پس از آن که در هشتم مه، تمامي واحدهاي آلمان در اروپا تسليم شدند، در 14 اوت همان سال، ژاپن شکست خود را
اعلام کرد و تسليم بي قيد و شرط را پذيرفت. با خاموش شدن آتش جنگ جهاني دوم، ژاپن نيز در دوم سپتامبر 1945م به طور کامل خود را تسليم متفقين کرد و با اين تسليم جنگ در آسيا که از ژوئيه 1937م آغاز شده بود پس از هشت سال پايان يافت.پس از شکست ژاپن، متفقين به مدت هفت سال ژاپن را تحت اشغال خود داشتند. استعمال بمب هسته اي در ژاپن که به انهدام کامل دو شهر پرجمعيت ژاپن و کشتار فجيع صدها هزار نفر انجاميد بزرگ ترين فاجعه بشري در طول جنگ جهاني دوم به شمار مي آيد.
شرح مناسبت:
ايليا گريگوريويچ اِرِنْبورْگْ، داستان پرداز، منتقد و نمايش نامه نويس بزرگ روسي در 17 ژانويه 1891م در کيِف اوکراين به دنيا آمد و از بيست سالگي به سرودن اشعار پرداخت. او از دوران دانشجويي به فعاليت هاي انقلابي روي آورد و پس از چندي، راهي فرانسه شد تا اين که هم زمان با پيروزي انقلاب شوروي در سال 1917م به کشورش بازگشت. اِرِنبورگ سال هاي طولاني با سمت خبرنگاري، در اروپاي غربي و فرانسه به سر برد و در طي دوران جنگ داخلي اسپانيا راهي اين کشور گرديد. از اين رو به علت فعاليت هاي هنري خويش و به ويژه خبرنگاري، به دريافت عالي ترين نشان هاي ادبي و اجتماعي کشور شوروي نائل آمد. در مورد ارزيابي آثار ارنبورگ بايد گفت که کيفيت و حاصل کار رمان ها و داستان هاي کوتاه او، ناموزونند. ايده هاي محوري آن ها معمولاً جالب توجه، و طنز او، گزنده است. با اين همه، شخصيت هاي داستان هاي او
بد پرورده شده اند، به زبان خودشان سخن نمي گويند و بي روح مي مانند. بدين سان مي توان گفت که ارنبورگ، روزنامه نگار و خاطره نويسي برجسته، شاعري ميان مايه و رمان نويس و داستانِ کوتاه نويسي خوب و گاه عالي بود. اِرِنبورگ تنها نويسنده شوروي زمان خويش بود که درباره زندگي و فرهنگ غرب، آگاهي وسيعي دارد و با ادراک عميق و لحن انتقادآميز درباره آن بحث مي کند. مقاله هاي بي شمار وي پيوسته مورد پسند عامه مردم قرار داشت و در مقاومت مردم شوروي در برابر ارتش آلمان در جريان جنگ جهاني دوم از نفوذ فراوان برخوردار بود. اِرِنبورگ در وصف و صراحتِ بيان، استادي و نيرومندي خاص دارد. مجموع آثارش که حاکي از احساس پرشور برادري و همبستگي افراد بشر با يک ديگر و نمودار ادبيات زمان جنگ است، در خارج از روسيه، محبوبيت عام يافته و به زبان هاي متعدد ترجمه شده است. از اِرِنبورگ آثار متعددي برجاي مانده که راه هاي اروپا، انديشه هايي درباره آينده، حکايات جنگي، صلح، توفان و رويدادهاي زمين از آن جمله اند. هم چنين ماجراهاي شگفت انگيز ژوليو ژورِنيتو را که هجو غرب است بهترين کار او مي دانند. ايلْيا اِرِنْبورْگْ سرانجام در دوم سپتامبر 1967م در 76 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اليور کراموِل، سياست مدار برجسته انگليسي، در سال 1599م در اين کشور به دنيا آمد. وي از جواني وارد فعاليت هاي سياسي و اجتماعي شد و پس از ورود به پارلِمان، در سال 1640م به نمايندگي پارلمان درآمد. در آن زمان، چارلْزْ اول پادشاه انگلستان بود و او در سال هاي پاياني
سلطنت خود، بر اثر ديکتاتوري خويش، کشمکش هاي فراواني با پارلمان پيدا کرد. در جريان اختلاف بين پارلمان و پادشاه که با بي اعتنايي شاه نسبت به مجلس همراه بود، کرامول به تشکيل يک نيروي مسلح دست زد و در جريان جنگ داخلي بين سپاه شاه و نيروهاي طرفدار پارلمان که شش سال به طول انجاميد از وجود آن ها بهره گرفت که در نهايت، به شکست چارلز اول انجاميد. چارلزِ شکست خورده به اسکاتلند پناه برد، ولي او را تحويل مخالفانش دادند و آنان نيز پس از محاکمه، وي را در 30 ژانويه 1649م به دار آويختند. با سقوط نظام پادشاهي، اليورکراموِل حکومت جمهوري را اعلام کرد و خود به رياست جمهوري انتخاب شد. او شورش هاي ايرلند و اسکاتلند را سرکوب کرد و پس از مدتي قدرت کامل را به دست گرفت. وي در دسامبر 1653م به مقام نايب السلطنه انگليس، اسکاتلند و ايرلند منصوب شد و علي رغم اين که قدرت او مرهون مجلس بود، اما پارلمان انگليس را منحل کرد. کراموِل در طول حکومت خود، با لقب فرمان رواي نگهبان، زمام داري مي کرد و قصد داشت خود را پادشاه بخواند که با مخالفت ارتش مواجه گرديد و از اين امر انصراف داد. اين جمهوري کمتر از ده سال طول کشيد و با مرگ کراموِل در 3 سپتامبر 1658م، پسرش ريچارد جانشين وي شد. از آن پس جنگ داخلي دوباره آغاز شد و با استعفاي پسر کرامول در هشت ماه بعد، چارلز دوم به سلطنت رسيد و حکومت جمهوري برچيده شد.
شرح مناسبت:
ايوان سرگييويچ تورگنيف نويسنده برجسته روسي در نهم نوامبر
1818م در ناحيه مرکزي روسيه در خانواده اي اشرافي به دنيا آمد. وي در ابتدا به همراه خانواده راهي اروپا شد و مقداري از تحصيلات خود را در آن سامان گذراند. وي در 16 سالگي به دانشگاه مسکو راه يافت سپس از دانشگاه سن پترزْبورگ در رشته زبان شناسي فارغ التحصيل شد. تورگنيف مدتي نيز در آلمان به تحصيل فلسفه، تاريخ و زبان هاي قديمي پرداخت و از آن پس در مسکو اقامت گزيد. تورگنيف در 25 سالگي نخستين اثر خود به نام خاطرات يک ورزشکار را در انتقاد به وضع دهقانان نوشت. دولت تزاري در ابتدا از انتشار اين کتاب رنجيد ولي چون بهانه اي براي بازداشت او پيدا نکردند پس از چندي او را به علت نوشتن مقاله اي در تحسين گوگول نويسنده شهير روسي، به زندان انداختند و سپس تبعيدش کردند. تورگنيف در سال 1862م ساکن آلمان شد و سپس با سفر به پاريس در سال 1871م، به همراه برخي ادباي فرانسه، محفلي براي شناساندن ادبيات روسيه به فرانسويان تشکيل داد. تورگنيف اساساً نويسنده رمان هاي مختصر و داستان هاي کوتاه بود. او در فرم ادبي و اسلوب نگارش تبحر داشت و چنان تسلطي بر زبان روسي يافت که براي معاصرانش رشک انگيز بود. مهارت تورگنيف در تصويرسازي با کلام، به ويژه در توصيفاتي که از طبيعت ارائه داده، همچنان بي بديل است. وي اديبي حرفه اي و اصيل بود و از آنجا که ثروت فراواني داشت، براي امرارمعاش وابسته به ادبيات نبود و براي صيقل دادن کارهايش تامّل مي کرد. تورگنيف هم چنين صحنه سياسي عصر خود را با دقت زيرنظر
داشت و آن را در آثارش منتقل مي کرد، هم چنين آثار او به ويژه داستان هاي کوتاه وي، تفسير عميقي است از مسائل اجتماعي روسيه در نيمه قرن نوزدهم، به طوري که هر خواننده اي که بخواهد از حيات سياسي و روشن فکري روسيه در ميانه قرن نوزدهم درک همه جانبه اي به دست آوَرد بهتر است آثار تورگنيف را بخواند. هم چنين با خواندن دقيق آثار تورگنيف مي توان درک کامل تري از زندگي به دست آورد. هرچند تورگنيف ضعف هايي در آثار خود دارد ولي با اين حال در جمع بزرگ ترين نويسندگان روس داراي جايگاه رفيعي مي باشد. تورگنيف به دليل اثرپذيري از فلسفه غرب به ويژه افکار هِگِل، داراي تفکراتي غربي بود. با اين حال، تأثيري مضاعف در ادبيات روسي داشت، به اين معني که هم صداي ادبي غرب را به روسيه مي رساند و هم اروپا را در جريان انديشه هاي روسي قرار مي داد. وي در قلمرو قصه هاي خيال انگيز، زبردستي داشت و با استادي بسيار، روياها و حالت هاي غيرعادي را تشريح مي نمود. آثارش با وجود واقع بيني درباره حادترين مسائل روز، از زيبايي و قدرت فراوان برخوردار است. از تورگينف آثار متعددي برجاي مانده که آب هاي بهاري، آدم زيادي، ترانه پيروز، مرداب آرام و اولين عشق از آن جمله اند. ايوان تورگنيف سرانجام در سوم سپتامبر 1883م در حاليکه از دوري وطن رنج مي برد در 65 سالگي درگذشت و پيکرش را در پِتِرزْبورگ به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
يکي از اهداف اصلي دولت هاي بزرگ اروپايي در جريان جنگ جهاني اول، تجزيه امپراتوري
عثماني بود و با وقوع اين جنگ، اين هدف به آساني محقّق گشت. در جريان تجزيه قلمرو عثماني، مناطق تحت نفوذ آن، يکي پس از ديگري به دست انگليس و فرانسه افتاد. تا اين که دمشق نيز مورد حمله قرار گرفت و در روز سوم سپتامبر 1918م سقوط کرد. سرانجام بر اساس توافق هاي قبلي لندن و پاريس، سوريه و از جمله پايتخت تاريخي و کهنِ اسلامي آن، دمشق، تحت کنترل فرانسه درآمد.
شرح مناسبت:
پس از تهاجم ارتش آلمان به لهستان و آغاز جنگ جهاني دوم، دولت انگلستان طي يادداشتي خواهان تخليه فوري اراضي اشغال شده لهستان گرديد. اين يادداشت از جانب آلمان، بي جواب ماند. از اين رو، پس از اعلام فرمان آماده باش و بسيج عمومي در انگلستان، اولتيماتومي به آلمان داده شد تا هر چه زودتر، عمليات نظامي خود را پايان دهد. اما هيتلر اين اولتيماتوم را رد کرد و انگلستان و فرانسه در روز سوم سپتامبر 1939م، به آلمان اعلان جنگ دادند. ورود انگليس و فرانسه در جنگ، نه فقط براي هيتلر، بلکه براي استالين، رهبر ديکتاتور شوروي هم غيرمنتظره بود. هيتلر تا آخرين لحظه فکر مي کرد که انگليس و فرانسه بلوف مي زنند و به خاطر لهستان وارد جنگ نخواهند شد. استالين نيز با همين خيال، در 23 اوت آن سال، بر سرِ لهستان با آلمان وارد معامله شد و پيمان عدم تجاوز را امضا کرد. به همين جهت، استالين برخلاف قول و قرارهايي که قبلاً بين مسکو و برلين گذاشته شده بود، ارتش سرخ را همگام با ارتش آلمان نازي درگير جبهه لهستان نکرد. با اين حال، انگليس
و فرانسه با وجود اعلان جنگ به آلمان، در جريان عمليات نظامي آلمان در لهستان و درگيري قسمت عمده نيروهاي آلمان در اين جبهه، دست به حمله به مواضع آلماني ها نزدند و بيشتر به آرايش جنگي و تقويت خط دفاعي در طول مرز آلمان و فرانسه پرداختند. پس از اين اعلان جنگ، آلمان به لندن حمله هوايي کرد و پس از چند ماه، فرانسه نيز در ژوئن 1940م به اشغال آلمان درآمد.
شرح مناسبت:
جنگ جهاني دوم نه تنها عرصه رويارويي هوايي، زميني و دريايي بود بلکه زيردريايي ها نيز جايگاه مهمي در اين جنگ خونين داشتند. آلمان در همان شروع مبارزه هوايي عليه انگلستان، جنگ زيردريايي را نيز پي گيري نمود و در 3 سپتامبر 1939م جنگ نامحدود دريايي و زيردريايي را آغاز کرد. در اين روز يک صد فروند زيردريايي آلمان موسوم به "گرگ هاي هار"، با هدف غرق کردن کشتي هاي متفقين، عمليات تهاجمي خود را آغاز نمودند. مي توان گفت مشکلات انگلستان در برابر حمله زيردريايي هاي آلمان کمتر از مشکلات نبرد هوايي نبود. بنابراين، دولت انگلستان براي حل اين معضل، در ازاي به دست آوردن پنجاه اژدرافکن امريکايي، در چهارم سپتامبر 1940م، پايگاه هاي دريايي خود را به مدت 99 سال به اجاره امريکايي ها درآورد. در همين حال، با وجود توسعه و افزايش قدرت مقاومت انگلستان، نبرد زيردريايي ها که از سوي آلمان به شدت اعمال مي شد، باعث وارد آمدن تلفات فراواني به انگلستان گرديد. از سوي ديگر قرارداد 99 ساله موجب خروج انگلستان ازحدود دريايي امريکا شد. هر چند در ادامه جنگ، شکست هاي مهمي نيز به
آلمان وارد شد و اين کشور را به اضمحلال کشاند.
شرح مناسبت:
با شکست هاي پي درپي نيروهاي ايتاليايي از متفقين در جريان جنگ جهاني دوم، موسوليني توسط ويکتور امانوئل، پادشاه ايتاليا، برکنار شد تا اينکه در روز سوم سپتامبر 1943م، متفقين وارد خاک ايتاليا شدند. از اين رو، دولت ايتاليا در هفتم سپتامبر فرمان تسليم و ترک مخاصمه را صادر کرد. به موجب قرارداد تسليم ايتاليا، نخست وزير جديد اين کشور، تسليم بدون قيد و شرط ايتاليا را پذيرفت و بدين ترتيب يکي از مهم ترين متحدين آلمانِ نازي در جنگ جهاني دوم، از صحنه عمليات خارج شد. ويژگي هاي مشترک فکري نازيسم هيتلر و فاشيسم موسوليني و نيز جاه طلبي هاي دو ديکتاتور، در اتحاد آلمان و ايتاليا نقش مهمي داشت. هم زمان با انعقاد قرارداد تسليم ايتاليا، حمله بزرگ متفقين به منظور آزادسازي ايتاليا آغاز شد و با تصرف شهر رُم، سلطه نيروهاي آلماني بر ايتاليا نيز پايان يافت.
شرح مناسبت:
هوشي مينه قهرمان استقلال ويتنام در 19 مه 1890م در شمال ويتنام به دنيا آمد. او زماني متولد شد که منطقه پهناور هند و چين يعني مجموع کشورهاي آسيايي حدّ فاصل جنوب چين و بنگلادش زير سلطه حکومت فرانسويان بود. هوشي مينه تا قبل از 30 سالگي، به امريکا، انگليس و فرانسه سفر کرد و با شرايط زندگي در اين کشورها و مقايسه آن با شرايط زندگي مردم ويتنام آشنا شد. او در سال هاي اول دهه 1920 رفته رفته تابع و مدافع کمونيسم شد و با شرکت و فعاليت در اجتماعات احزاب کمونيست به عنوان يکي از افراد مورد اعتماد رهبران شوروي شهرت يافت. هوشي مينه در سال 1930م حزب کمونيست هندوچين
را بنيان نهاد و پس از گذراندن چندين ماه زندان، در 1945 جنبش چريکي ويت مين را با هدف به دست آوردن استقلال ويتنام تشکيل داد. وي در مدت کوتاهي توانست بخش هاي وسيعي از شمال ويتنام را تحت کنترل خود در آورد تا اين که در دوم سپتامبر 1945، تشکيل جمهوري خلق ويتنام را اعلام کرد و هوشي مينه به عنوان رئيس حکومت ويتنام تعيين شد. اين در حقيقت اعلان جنگ آشکار وي به استعمارگران فرانسوي بود که در ويتنام و ساير کشورهاي هم جوار حضور نظامي داشتند. اين نبردها به مدت 9 سال با شدت و ضعف ادامه يافت و با سقوط استحکامات نفوذناپذير فرانسوي ها موسوم به قلعه دين بين فو که به قيمت هزاران کشته، مجروح و اسير فرانسوي تمام شد، پيمان ترک مخاصمه و اعطاي استقلال به ويتنام در بيستم ژوئيه 1954م در ژنو به امضا رسيد. پس از آن، با آن که فرانسوي ها کشور را ترک کردند، اما يکي از مفاد پيمان ژنو مبني بر تقسيم ويتنام به دو بخش شمالي و جنوبي تا زمان برگزاري يک انتخابات آزاد در سال 1956م را به هوشي مينه تحميل نمودند. اما هوشي مينه عملاً مخالف برگزاري انتخابات براي سرنوشت دو بخش ويتنام بود. استدلال او اين بود که يک ويتنام بيشتر وجود ندارد و فرانسوي ها حق ندارند درباره تماميت اين کشور نظر دهند. با خروج استعمار فرانسه از ويتنام، امريکايي ها به تدريج ادامه دهنده سياست فرانسوي ها در اين کشور گرديدند و به حمايت از رژيم وابسته ويتنام جنوبي در اين قسمت مستقر شدند. ازاين رو، هوشي مينه
براي جنگ عليه رژيم وابسته به غرب در جنوب ويتنام، نهضت چريکي ويت کنگ يا جبهه آزادي بخش ويتنام جنوبي را تشکيل داد و فرماندهي نيروهاي ويتنام شمالي و ويت کنگ ها را در جنگ عليه ويتنام جنوبي برعهده گرفت. پنج سال پس از آغاز جنگ ويتنام شمالي با امريکا، هوشي مينه سرانجام در سوم سپتامبر 1969م در 79 سالگي درگذشت اما سياست مداران و نظاميان هوادارش، 5 سال ديگر، جنگ را ادامه دادند تا توانستند طعم تلخ شکست و فرار را به ذائقه امريکايي ها بچشانند و بار ديگر، يک پارچگي را در سراسر ويتنام به وجود آورند. هوشي مينه به عنوان قهرمان استقلال ويتنام و رهبر جنگ هاي طولاني مردم آن کشور عليه نيروهاي متجاوز فرانسوي و سپس امريکايي و متحدان آن در جنوب ويتنام به شمار مي رود. وي با ايجاد حزب کمونيست هندوچين و تأسيس دولت ويتنام شمالي توانست با به وجود آوردن يک پارچگي ميان هر بخش ويتنام، حاکميت خود را بر سراسر اين کشور و حتي بر منطقه هندوچين در منطقه جنوب شرقي آسيا بگستراند. هوشي مينه در دوران حيات خود با نيرومندترين قدرت نظامي جهان دست و پنجه نرم کرد و از اين مبارزه، قهرمانانه بيرون آمد.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي قطر با 11/437 کيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي آسيا در منطقه خاورميانه در شمال شبه جزيره عربستان و در جنوب خليج فارس واقع شده است. جمعيت آن در حدود 600 هزار نفر است که قريب به اتفاق مردم، مسلمانند. پيش بيني مي شود که جمعيت قطر تا سال 2025م نزديک به هشت صد هزار نفر گردد. پايتخت
قطر شهر دوحه و ريالِ قطر واحد پول آن مي باشد. هم چنين ريان، وِکْره وام سلال از جمله شهرهاي قطر مي باشند. قطر از روزگار گذشته به دليل قرار گرفتن در سر راه جلگه بين النهرين و هندوستان، همواره مطمع نظر قدرت هاي زمان بوده و در طي سده هاي پس از آن، بارها بين حکومت هاي وقت دست به دست گرديده است. زبان رسمي کشور قطر، عربي و اکثريت مردم آن، از نژاد عرب مي باشند. قطر در ابتدا تحت حکومت ايران، سپس مستقل و بعدها جزو مستملکات عثماني بود. و از همان سال ها زير لواي خاندان آل ثاني قرار داشت. در سال 1815م باتحريک بيگانگان، جنبش هاي جدائي طلبي و استقلال خواهي در اين منطقه آغاز شد و با دخالت انگلستان در سال 1868، قطر به خودمختاري دست يافت. اما سيطره انگلستان بر اين منطقه ادامه داشت تا اينکه با تصميم انگلستان مبني بر خروج رسمي نيروهاي آن کشور از منطقه خليج فارس در سال 1971م، قطر نيز به اتفاق ساير اميرنشين هاي حاشيه جنوبي خليج فارس، امارات متحده عربي را تشکيل داد. اما قطر در سوّم سپتامبر همان سال، با خروج از فدراسيون امارت متحده عربي، استقلالِ خود را اعلام کرد. نظام سياسي قطر، سلطنتي مطلقه است و در اين کشور، پارلمان و نهاد انتخابي ديگري وجود ندارد. از نظر اقتصادي، قطر نسبت به جمعيت اندک خود، کشور ثروت مندي به شمار مي رود. طبق آمار درآمد سرانه هر قطري 26000 دلار است که يکي از بالاترين درآمدهاي سرانه دنياست. منبع اصلي درآمد قطر، نفت است که بخش عمده توليد
ناخالص ملي اين کشور را تشکيل مي دهد. سوم سپتامبر، سال روز استقلال قطر از استعمار انگلستان، به عنوان روز ملي اين کشور به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
جمهوري سان مارينو کشور کوچکي در جنوب اروپا است که در خاک ايتاليا بين استان هاي رومانا و مارکا قرار دارد. مساحت اين کشور کوچک حدود 61 کيلومتر و جمعيت آن 27هزار نفر مي باشد. پايتخت اين کشور، سان مارينو نام دارد. بيش از 83 درصد جمعيت اين کشور کوچک، ملّيت سان مارينويي و 12 درصد مليت ايتاليايي داشته و از نژاد سفيد هستند. زبان رسمي در سان مارينو ايتاليايي و خط رايج آن ها لاتين است. واحد پول اين کشور لير ايتاليا بود که با پيوستن اين کشور به اتحاديه اروپا، يورو جاي گزين آن شده است. سان مارينو داراي قدمت تاريخي بوده و در سال 1600م اولين قانون اساسي آن به تصويب رسيد. سان مارينو در سال 1739م داراي حکومت جمهوري شد و بدين لحاظ قديمي ترين کشور جهان است. سان مارينو در سال 1862م، با ايتاليا پيمان دوستي و همکاري امضاء نمود که در سال هاي 1939 و 1971 مورد تأييد و تجديدنظر قرار گرفت. اين کشور در جريان جنگ جهاني دوم،توسط نيروهاي متحدين اشغال شد. کشور سان مارينو در سال 1988م به عضويت شوراي اروپا و چهار سال بعد از آن به عضويت سازمان ملل متحد درآمد. حکومت اين کشور، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. و رياست حکومت در ادوار 6 ماهه با دو کنسول منتخب شوراي بزرگ و عمومي مي باشد. ضمن آنکه شوراي دولتي با 10 عضو،
اداره امور کشور را بر عهده دارد.
شرح مناسبت:
فرانسوا رِنِه شاتو بريان نويسنده معروف فرانسوي در 4 سپتامبر 1768م در شهر سن مالو در فرانسه به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود وارد ارتش شد. وي طي سال هاي بعد وارد فعاليت هاي سياسي گرديد و مدتي با ناپلئون بُناپارت همکاري کرد. اما اين ارتباط ديري نپاييد و به دلايل سياسي، با ناپلئون به دشمني پرداخت. شاتو بريان پس ازآن که سفري به کشورهاي يونان، شام، مصر، تونس و اسپانيا انجام داد، بار ديگر به فرانسه بازگشت و به مقام هاي سفارت و وزارت خارجه دست يافت. با اين حال از سال 1830م فعاليت هاي سياسي را ترک کرد و باقي عمر را به نويسندگي پرداخت. از مهم ترين آثار ادبي شاتو بريان که در ادبيات فرانسه تاثير خاص داشته، يکي داستان آتالا و ديگري حکايت رِنِه است که هر دو، مظهر احساسات شخصي اوست و با نگارش اين آثار، در شمار مهم ترين نويسندگان فرانسوي زمان خود قرار گرفت. شاتو بريان را مؤسس واقعي مکتب رمانتيک يا مکتب ادبي و داستاني در فرانسه مي دانند که بر اساس آن، هنرمند بايد بدون هيچ قيدي، به بيان احساسات خود بپردازد. نثر شاتو بريان، زبان فرانسوي را غني ساخت. شرح سفرهايش اگرچه اقتباساتي از آثار ديگران دارد و تا حدي هم خيالي است، ولي جاندار و مهيّج است. آثار او آميخته از سبک کلاسيک و رمانتيک است و در همه آن ها، لطايف، احساس قوي، ظرافت هنري و دل شکستگي و نوميدي به چشم مي خورد. او در پانزده سال آخر عمر کتاب خاطرات
پس از مرگ را نگاشت و به يک ناشر داد تا پس از مرگش آن را منتشر سازد ولي ناشر به عهد خود وفا نکرد و آن را قبل از مرگ شاتو بريان منتشر نمود. جلال و روح مسيحيت و شهيدان از ديگر آثار اوست. شاتو بريان به سبب نفوذ فراواني که در نويسندگان رمانتيک باقي گذاشت، در ادبيات جهاني مقامي شامخ يافت. عواطف، ملال ها و احساس ها که در آثار او به وصف زيبايي هاي طبيعت مي آميخت، سرمشق نويسندگان بزرگي قرار گرفت و در آنان تاثير نهاد. گفته مي شود مضامين تمام نوشته هاي وي بيش از سه موضوع نيست؛ اول، طبيعت، که وي آرمش را در آن جستجو مي کرد و ستايش گر زيبايي آن بود. دوم، مسيحيت، که مبتني بر زيبايي شناسي مي دانست. در واقع دلبستگي چنداني به تقدس و پارسايي، عقيده و ايمان نداشت و صرفاً ديدگاه هنري نسبت به مذهب ارائه مي کرد. سوم، درباره خود، مضموني که بيش از هر چيز شيفته آن بود. وي در کتاب خاطرات پس از مرگ، گزارش کاملي از زندگي خود را بازگو مي کند و البته تصويري از خود ارائه مي نمايد که مورد پسند دنياست. به طور کلي نوشته هاي شاتو بريان، سرشار از لطف و گيرايي است وانديشه هاي وي گرچه چندان فوق العاده نيست، اما قدرت ديد، تخيل، شور و هيجان او در عالي ترين رتبه او قرار دارد. چندان شاتو بريان سرانجام در 4 ژوئيه 1848م در هشتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
با پيروزي انقلاب فرانسه و به دست گرفتن قدرت توسط کميته نجات ملي، محاکمات و
اعدام هاي فراواني صورت گرفت که اين امر باعث نارضايتي مردم شد. از اين رو، کميته نجات ملي از سال 1795م با ترکيب تازه اي به حيات خود ادامه داد اما پس از چندي، اين کميته نيز منحل شد. با انحلال کميته نجات ملي، مجلس فرانسه قانون اساسي جديدي را که ترکيبي از قانون اساسي سال 1791 فرانسه و قانون اساسي امريکا بود، به تصويب رساند و براي اداره امور کشور، يک هيأت مديره پنج نفري انتخاب کرد. در دوران حکومت هيأت مديره که چهار سال به طول انجاميد، فرانسه دائماً دچار اختلال و اغتشاش بود و درگيري هاي فراواني بين جمهوري خواهان و سلطنت طلبان صورت مي گرفت. هنگامي که زمان انتخاب وکلاي مجلس فرا رسيد، يکي از اعضاي هيأت مديره نيز از ميان سلطنت طلبان انتخاب شد. با اوج گيري اختلاف بين دو گروه، مخالفان سلطنت براي برچيدن دائمي بساط سلطنت طلبان، کودتايي را در چهارم سپتامبر 1797م ترتيب دادند. از اين رو، جمهوري خواهان به بهانه اين که در پاريس توطئه جديدي کشف شده است، اکثر نمايندگان فرقه سلطنت طلب را توقيف کرده و برخي از آنان را تبعيد نمودند. هم چنين آزادي مطبوعات به مدت يک سال ملغا شد و کشتار مخالفان تا پايان دوران حکومت هيأت مديره پنج نفره در سال 1799م ادامه يافت. با تبعيد و اعدام دسته جمعي طرفداران سلطنت، اميد برادر لويي شانزدهم براي پادشاهي بر فرانسه نيز مبدل به يأس گرديد. اين کودتا در تاريخ فرانسه، به نام کودتاي فروک تيدور معروف است.
شرح مناسبت:
توماس آلوا اديسون، مخترع بزرگ امريکايي، داراي اختراعات زيادي بود اما اختراع
لامپ، کار بزرگ وي به شمار مي رود و همين ابداع بود که او را به اوج شهرت و افتخار رساند. اديسون در ادامه کار، موتور برق را نيز اختراع کرد. موتور برق اختراع اديسون، 300 اسب بخار قدرت داشت. اديسون با استفاده از اين موتور برق، در شهر نيويورک يک کارخانه برق داير کرد که قادر بود بخشي از روشنايي شهر را تأمين نمايد.
شرح مناسبت:
لوتر بوربنگ طبيعي دان امريکايي، در 18 فوريه 1849م به دنيا آمد. وي تحصيلات رسمي را تا 19 سالگي به اتمام رساند و از آن پس بر اثر مطالعه برخي آثار درباره جانوران و گياهان به تحقيق درباره گياهان پرداخت. بوربنگ پس از چندي راهي کاليفرنيا گرديد و پنجاه سال بقيه عمر را به آزمايش درباره گياهان گذراند. او قصد نفي يا اثبات مسائل علمي را نداشت، اما تجارب روزافزون او باعث گرديد که از گياهان سودمند، انواع سودمندتري به دست آيد. بر اين اساس، بوربنگ به تکثير صدها نوع گياه پرداخت و در اين راه به شهرت فراواني رسيد. او در ميوه ها نيز انواع نو ظهوري توليد کرد. بوربنگ چهل سال تمام درباره گوجه، زردآلو و تمشک مطالعه کرد و اقسام مختلفي از آن ها به وجود آورد. به طور مثال با کاشت و تکثير يک نوع سيب زميني، 23 نوع مختلف از آن به دست آورد که نوعي از آن هنوز به نام بوربنگ معروف است و به عنوان پدربزرگ همه سيب زميني هاي مرغوب کنوني است. بوربنگ در سال هاي پاياني عمر خود درباره نظريه تکامل، سخنراني هايي در برخي دانشگاه ها ايراد کرد و
کتاب هايي به چاپ رساند که شيوه کار و اکتشافات لوتر بوربنگ و چگونگي پرورش گياهان براي استفاده بيشتر از آن جمله اند. لوتر بوربنگ سرانجام پس از سال ها تحقيق و تجربه و رده بندي گياهان مختلف، در چهارم سپتامبر 1926م در هفتاد و هفت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سر الکساندر فلمينگ، ميکروب شناس برجسته اسکاتلندي در روز چهارم سپتامبر 1928م به طور اتفاقي به کشف پني سيلين موفق شد. پني سيلين علي رغم دارا بودن خاصيت قوي ميکروب کشي، محرک و مسموم کننده نبود. فلمينگ اين کشف را با نام پني سيلين در سال 1929م اعلام کرد اما در آن زمان، کسي به اين کشف مهم علاقه اي نشان نداد، از اين رو، پني سيلينِ اکتشافي، سال ها در شيشه آزمايشگاه ماند تا اين که جنگ جهاني دوم آغاز شد و جراحان ارتش، به فکر پيدا کردن روش هايي تازه و موثر براي درمان زخم هاي عفوني مجروحان جنگي افتادند. در اين جا بود که آنان پني سيلين و اثرات آن در بهبود بخشيدنِ زخم هاي عفوني را به خاطر آوردند. در اين هنگام بود که دو دانشمند ميکروب شناس و بيولوژيست با نام هاي هُوارْدْ فلوري و ارنسْتْ چين توانستند آن را به صورت يک داروي عملي عرضه دارند. اين سلاح قدرت مند در مبارزه با باکتري ها، بسيار قوي عمل مي کرد و در اين زمان کاربرد وسيعي يافت. با کشف پني سيلين، اين آنتي بيوتيک نيرومند، علم پزشکيِ قرن بيستم دستخوش انقلابي عظيم شد و در سال 1945م، هر سه دانشمند به دريافت جايزه نوبل پزشکي نائل شدند. (ر.ک: 11 مارس)
شرح مناسبت:
پس از حمله سراسري نيروهاي نظامي ارتش آلمان نازي به شوروي در 22 ژوئن 1941م، هيتلر در اوت سال بعد يکي از فرماندهان نظامي نازي را ژنرال پاولوس را مامور فتح استالين گراد کرد. نيروهاي پاولوس در اوايل سپتامبر به حومه استالين گراد رسيدند و از چهارم
سپتامبر 1942م، اين شهر را به محاصره خود درآوردند. ولي با مقاومت شديد ارتش سرخ شوروي و وجود موانع دفاعي متعددي که در اطراف شهر ساخته شده بود، ورود به داخل شهر تا ماه اکتبر به طول انجاميد. دراين ميان جنگ سختي در محدوده شهر به وقوع پيوست و در داخل شهر هم با مقاومت شديد کوچه به کوچه و خانه به خانه نيروهاي پاولوس تا اوايل نوامبر، فقط نيمي از شهر را به تصرف خود درآوردند. پس از چندي، چون خط محاصره نيروها در استالين گراد جدي به نظر مي رسيد، افسران ستاد هيتلر به وي پيشنهاد کردند دستور عقب نشيني از اين شهر صادر شود. هيتلر اين پيشنهاد را نپذيرفت و دستور اعزام نيروهاي کمکي را به استالين گراد صادر کرد. ولي نيروهاي ارتش سرخ، پيش از رسيدن قواي کمکي، نزديک به سي صد هزار نفر از نيروهاي ژنرال پاولوس را در استالين گراد محاصره کردند. علت اوج گيري خشونت در اين جنگ آن بود که هيتلر دستور اکيد داده بود که تحت هر شرايطي، شهر استالين گراد بايد فتح شود. محاصره نيروهاي آلمان در استالين گراد قريب دو ماه به طول انجاميد و در اين مدت، بيش از دويست هزار سرباز آلماني در جريان عمليات نظامي يا بر اثر سرما و گرسنگي تلف شدند و پنجاه هزار نفر هم به اسارت درآمدند. فشارهاي روز افزون ارتش سرخ در نهايت مقاومت نيروهاي آلمان را شکست و سرانجام در دوم فوريه 1943م، ژنرال پاولوس به همراه بيست هزار نفر سرباز باقي مانده خود، تسليم شدند و با شنيدن اين خبر، حالتي شبيه جنون به
هيتلر دست داد. مورخين و کارشناسان نظامي معتقدند که شکست استالين گراد، نقطه آغاز اضمحلال رايش سوم به رهبري هيتلر بود که در کل نتيجه جنگ جهاني دوم نيز تاثير نهاد.
شرح مناسبت:
سيل عظيمي که بر اثر طغيان رود بزرگ هوانْگْ هو در پنجم سپتامبر 1887م در چين آغاز شد، بيش از يک ماه جاري بود. در اثر اين سيل و پيامدهاي آن، در حدود نهصد هزارنفر جان خود را از دست دادند. هم چنين چندين شهر، صدها روستا و زمين هاي زراعيِ بسياري در اثر طغيان رود هوانگ هو از بين رفت. رودخانه هوانگ هو به طول 5200 کيلومتر، در شرق چين جريان دارد.
شرح مناسبت:
طي قرن نوزدهم، روسيه همانند ديگر قدرت هاي اروپايي، با دست اندازي به خاک چين، مرزهاي شرقي خويش را توسعه مي داد. در همان حال، چون ژاپن از طرفي چين را لقمه چرب و نرمي براي توسعه طلبي هاي خود مي يافت و از سوي ديگر در مورد مناطق شبه جزيره کره و سرزمين منچوري با روسيه اختلاف داشت، به دنبال بهانه اي براي آغاز جنگ و درآويختن با روسيه بود. در اين حال، در روز هشتم فوريه 1904م، نيروهاي ژاپن بدون اعلان جنگ و به طور غافل گيرانه، ناوگان روسي را در بندر پِرْتْ آرتور که در اجاره روس ها بود، مورد حمله قرار دادند و به دنبال آن، در مناطق متصرفي روسيه در منچوري، نيرو پياده کردند. در طي اين نبرد، قواي روسيه متحمل شکست هاي پي درپي شدند و براي اولين بار، يک دولت آسيايي توانسته بود يک قدرت غربي را شکست دهد. به دنبال اين شکست ها، دولت روسيه که توان ادامه جنگ را نداشت سرانجام با ميانجي گري امريکا، در پنجم سپتامبر 1905م قرارداد صلح پورْتْسْموت را با ژاپن امضا کرد. به موجب اين قرارداد،
نيمه جنوبي جزيره ساخالين و بندر پرت آرتور در شرق روسيه و نيز شبه جزيره کره تحت الحمايه ژاپن شد. لطمه اي که با امضاي اين قرارداد بر حيثيت نيکلاي دوم، تزار روس وارد آمد، زمينه ساز انقلاب 1905م روسيه را فراهم آورد. (ر.ک: 8 فوريه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دکتر آلبِرْتْ شوايْتْزِر پزشک انسان دوست فرانسوي در 14 ژانويه سال 1875م در شهر کايْزْبِرْگْ اِلْزاس فرانسه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي خود، به علم و هنر پرداخت و از آن پس، زندگي خود را وقف خدمت به بشريت نمود. اعتقاد شوايتزر بر اين بود که دنيا رؤياي شگرفي از عشق به زندگي است که خودش عليه خودش دسته بندي کرده است. براي مبارزه با چنين طرز تفکري، او دارويي پيشنهاد کرد که "احترام به زندگي" نام گرفت. شوايتزر بر اين عقيده بود که بايد براي سايرين کار کرد و آنان را ياري نمود. هر کس مي تواند براي روح خود، مطمئن ترين منبع صلح و رضايت خاطر را فراهم آورد، زيرا آن چه که امروز دنيا به آن نياز دارد و فاقد آن است، کمک به همنوعان مي باشد. شوايتزر علي رغم دعوت دانشگاه هاي مختلف امريکا و اروپا براي تدريس در رشته هاي فلسفه، الهيات، تاريخ و ادبيات، اين امتيازات دنيايي را رها کرد و به تکميل تحصيلات خود در علم پزشکي پرداخت. وي هم چنين هنگامي که مردم قاره افريقا را محتاج تر از ديگران براي درمان هاي روحي و جسمي يافت، با وجود موانع فراوان، راهي کشور افريقايي گابن گرديد و خدمت به مردم محروم و ستم ديده آن کشور را آغاز کرد. وي بر اساس فلسفه نويني که براي احياي شرافت بشري ارائه کرده بود، هم زمان با درمان بيماران افريقايي، سعي در جاي گزين کردن آداب جديد به جاي رسوم خرافي کهن رايج در قبايل گابن داشت. او
در طي پنجاه سال کار درمان در ميان قبايل بدوي افريقا، جان هزاران نفر را از مرگ نجات داد و خدمات بسزايي به انجام رساند. شوايتزر هم چنين به تأسيس و ساخت بيمارستان هاي متعدد اقدام کرد و در ارتقاء بهداشت منطقه کوشش نمود. دکتر شوايتزر به جهت فعاليت هاي گسترده اي که در راستاي کمک به نيازمندان افريقايي انجام داد در سال 1952م به کسب جايزه صلح نوبل نائل آمد. وي هم چنين آثاري را به رشته تحرير درآورد که خاطرات کودکي و جواني من، فلسفه تمدن، تمدن و اخلاقيات و احترام به زندگي از آن جمله اند. اين پزشک انسان دوست سرانجام در پنجم سپتامبر 1965م در نود سالگي، روي تخت آهني، در اطاق کوچکي که اطاق خواب، نشيمن و مطالعه او بود بدرود حيات گفت و با حضور گسترده دوست داران خود، به طرزي باشکوه تشييع گرديد.
شرح مناسبت:
در طي برگزاري بازي هاي المپيک مونيخ 1972م، هشت فلسطيني در پنجم سپتامبر 1972م عازم خوابگاه ورزشکاران اسرائيل ي در دهکده المپيک شده و دوازده نفر از آنان را به گروگان گرفتند. آن ها سپس اخطار کردند اگر رژيم صهيونيستي 260 تن از همکاران فلسطيني آنان را از زندان هاي خود آزاد نسازد، گروگان ها را به قتل خواهند رساند. پس از محاصره محل گروگان گيري توسط پليس آلمان، فلسطينيان خواسته خود را تغيير داده و خواهان عزيمت به يک کشور عربي به همراه گروگان ها شدند. در اجراي ظاهري خواسته فلسطيني ها، دو فروند بالگرد همراه با گروگان ها راهي يکي از فرودگاه هاي نظامي آلمان شدند. اما به محض پياده شدن از
بالگرد، برق فرودگاه قطع شد و ماموران آلماني به سوي فلسطينيان آتش گشودند. فلسطيني ها نيز با مشاهده اين وضعيت ابتدا هر دوازده گروگان اسرائيل ي را يک جا اعدام کرده و پس از آن در محوطه فرودگاه با ماموران به زد و خورد مسلّحانه پرداختند. در اين عمليات يک مامور آلماني و 5 فلسطيني جان خود را از دست دادند و سه فلسطيني ديگر نيز دستگير شدند. هم چنين دو بالگرد آلماني که چريک ها و گروگان ها با آن ها از دهکده المپيک به فرودگاه آمده بودند طي درگيري، توسط فلسطيني ها به آتش کشيده شد. پس از اين رويداد، هواپيماهاي رژيم صهيونيستي به تلافي کشتار مونيخ، مواضع فلسطيني ها را در لبنان به شدت بمباران کردند. طراح اصلي اين عمليات ابوحسن سلامه بود که هفت سال پس از حادثه مونيخ در بيست و دوم ژانويه 1979م توسط عوامل سازمان جاسوسي اسرائيل، موساد ترور شد. (ر.ک: 22 ژانويه)
شرح مناسبت:
بناي مسجد بزرگ دارالبيضاء در مراکش، آميزه اي از تکنيک امروزي و مناره هايي به سبک هنر اسلامي است. شبستان اصلي مسجد، 25 هزار نمازگزار و صحن اطرافِ آن، 750 هزار نمازگزار را در خود جاي مي دهد. گچ بري هاي زيبا با طرح هاي هندسي، نمازخانه اصلي را زينت داده اند. هم چنين در مجاورت مسجد، يک کتابخانه و يک حوزه علميه بنا شده است. اين مسجد با شکوه، در روز پنجم سپتامبر 1993م طي مراسمي گشايش يافت.
شرح مناسبت:
خانم آگنِس گوک بژازين معروف به مادر تِرزا که به خاطر اعمال انساني خود در تمام دنيا آوازه دارد، در سال 1910م در يوگسلاوي به دنيا آمد. وي در کودکي به صومعه پيوست و در 18 سالگي به همراه يک گروه مذهبي به هند اعزام شد. ترزا پس از 19 سال تبليغ مذهبي در نقاط مختلف هند، تصميم به خدمت دائمي به محرومان گرفت. از اين رو در هندوستان اقامت گزيد، زيرا محروم ترين و فقيرترين مردمان را در اين سرزمين ديده بود. مادر تِرِزا با تاييد و حمايت مهاتماگاندي، رهبرهند، و جواهرلعل نهرو، نخست وزير اين کشور، مؤسسه خيريه اي به نام بنياد خيريه مبلّغين در کلکته تأسيس کرد و با دريافت کمک هاي مردمي، امدادهاي خود را در سراسر هند وسعت داد. از آغاز دهه 1970م مادر تِرِزا فعاليت خود را در پهنه جهان گسترش داد و در هر مصيبت بزرگي از قحطي در افريقا گرفته تا زلزله در ارمنستان و فاجعه چرنوبيل در شوروي و گسترش بلاي ايدز در نقاط مختلف جهان، او و گروه هاي زير نظرش، از نخستين امداد
رساناني بودند که خود را به محل واقعه مي رساندند. به دليل همين خدمات انسان دوستانه بود که در سال 1979م کميته انتخاب شايسته ترين نامزدها براي دريافت جايزه صلح نوبل، از ميان نامزدهاي دريافت اين جايزه مادر تِرِزا را بهترين و شايسته ترين فرد تشخيص داد. با اين حال وي تمام پول اين جايزه را به امور خيريه اختصاص داد. وي که به دليل علاقه شديد به مردم تهي دست هند، به تابعيت اين کشور درآمده بود و در زماني که بيش از پنجاه سال در راه بهبود زندگاني مردم اين کشور کوشيد، در نهايت در سال 1992م موفق به اخذ جايزه سال هند به نام بهارات شير و مالي از دست رئيس جمهور هند گرديد. مادر ترزا در طول ساليان فعاليت خود، بيش از 350 مؤسسه خيريه را در نقاط مختلف جهان تأسيس کرد که بيشتر آن ها به خدمات درماني اشتغال دارند. بنياد خيريه مبلغين در سال هاي پس از مرگ مادر ترزا نيز شعبات خود را افزايش داد به طوري که در 125 کشور جهان، داراي بيش از 570 مرکز مي باشد. مادر ترزا در ميان چهره هاي مشهور جهان در قرن بيستم، بي ترديد يکي از ساده ترين و معمولي ترينِ آن هاست و خود او نيز تا پايان عمر بر اين نکته تاکيد داشت که هيچ خصوصيت و مزيّت برجسته اي بر ساده ترين مردم جهان ندارد. وي بهترين عبادت را خدمت به فقرا و محرومان مي دانست و مي گفت: اگر چه امکان دارد ياري فردي به تنگدستانْ چون قطره اي در اقيانوس شمرده شود، ولي بدون اين
قطره ها، هيچ گاه اقيانوس پديد نمي آيد. يکي از مجلات معتبر در نشريه ويژه مردان و زنان بزرگ قرن بيستم، او را قديسه قرن خواند. مادر ترزا سرانجام پس از عمري خدمت به مردم دنيا، در پنجم سپتامبر 1997م در سن 87 سالگي درگذشت و پس از شرکت هزاران نفر از نقاط مختلف جهان در مراسم خاکسپاري او، در کلکته به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
جان دالتون دانشمند معروف انگليسي در ششم سپتامبر 1766م در خانواده اي فقير و روستايي در اين کشور به دنيا آمد. او در دوران کودکي، دروس مذهبي، رياضي و علوم را فرا گرفت و ديري نگذشت که نبوغ او در رشته رياضي در سراسر ناحيه پيچيد. دالتون در اين زمان، در حالي که تنها 12 سال داشت، مدرسه اي در روستاي خود تأسيس کرد و به بچه هايي که بزرگ تر از او بودند تدريس نمود. در همين اوقات به نگارش مشاهدات روزانه خود درباره اوضاع هوا و هواشناسي پرداخت و اين کار را تا آخر عمر ادامه داد که پس از مرگش، مجموعه دويست هزار صفحه اي تحقيقات او در زمينه هواشناسي به جاي ماند. دالتون در 23 سالگي به تدريس رياضي و علوم پرداخت و بخشي از نوشته هاي خود را در زمينه هواشناسي چاپ و منتشر کرد. انتشار اين اثر توجه دانشمندان را به خود جلب نمود و باعث راهيابي او به انجمن فلسفي و ادبي منچستر گرديد. وي در سال هاي بعد نيز به مطالعات خود ادامه داد تا سرانجام به کشف نظريه هسته اي ساده منجر گرديد. نظريه اتمي دالتون که نتيجه سال ها
کار و تجربه اوست بر اين اساس است که تمام عناصر از ذرات ريزي به نام اتم درست شده اند و غير قابل شکافتن و شکستن است. هرچند بر پايه اين نظريه، اتم هاي عناصر مختلف داراي خواص مختلف اند اما اتم هاي عناصر مشابه مانند يک ديگرند. هم چنين اتم ها غيرقابل تغييرند، نه به وجود مي آيند و نه از بين مي روند. اين نظريه بي هيچ گونه انتقاد و اظهارنظري مورد تاييد دانشمندان قرار گرفت. نظريه اتمي دالتون، بر دقت رياضي و اهميت علم شيمي افزود و علوم فيزيک و شيمي را به هم نزديک تر کرد. هم چنين به کمک فرضيه اتمي دالتون ثابت شد که ذرات ماده، داراي جاذبه الکتريکي هستند. با کمک اين خاصيت بود که بمب هسته اي ساخته شد و با انرژي عظيمش، جهان علم را به لرزه افکند. جان دالتون سرانجام در دوم فوريه 1844م در 80 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ملک فيصل اول فرزند حسين شريف مکه، در سال 1883م در طائفِ حجاز به دنيا آمد. وي ساليان اول زندگي را به همراه پدر در استانبول به تبعيد گذراند و در سال 1909م به کشورش بازگشت. فيصل از آن پس وارد فعاليت هاي سياسي شد و از طرف اهالي جده به نمايندگي مجلس عثماني انتخاب گرديد. او در جريان جنگ پدر با نيروهاي عثماني حضوري فعال داشت تا اين که در سال 1920م در 37 سالگي با اعمال نفوذ و تباني انگلستان به پادشاهي سوريه منصوب شد، اما پس از مدتي، تحت فشار فرانسوي ها، سوريه را که تحت الحمايه فرانسه بود ترک کرد و در
سال 1921م توسط انگلستان به عنوان حاکم عراق انتخاب گرديد. او در طي حکومتش فعالانه با انگلستان همکاري مي کرد و طي بيش از يک دهه پس از پايان جنگ جهاني اول به عنوان عامل نفوذ انگلستان در عراق محسوب مي شد. هرچند عراق در اواخر عمر ملک فيصل، در سال 1932م، ظاهراً استقلال خود را از انگلستان بازيافت، ولي عملاً شاه و کشور، تحت فرمان انگليس بودند. عراق در طي اين سال ها به ويژه از نظر منابع نفتي، اهميت فراواني يافت و انگليسي ها براي ساکت کردن امريکايي ها و فرانسوي ها که سهمي از نفت اين کشور را مطالبه مي کردند، پنجاه درصد سهام شرکت نفت عراق را به کمپاني هاي امريکا و فرانسه واگذار نمودند.ملک فيصل سرانجام در ششم سپتامبر 1933م طي سفر به سوئد، بر اثر سکته قلبي در پنجاه سالگي درگذشت و فرزندش ملک غازي، جاي وي را گرفت.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي سوازيلند با بيش از 17/364 کيلومتر مربع مساحت در جنوب قاره افريقا و در همسايگي کشورهاي موزامبيک و افريقاي جنوبي واقع شده است. جمعيت سوازيلند بيش از يک ميليون نفر است و پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م به بيش از 1/700/000 نفر خواهد رسيد. پايتخت سوازيلند، امبابان، و واحد پول آن ليلانگني است. بيش از 80% مردم سوازيلند مليت سياه داشته و اکثريت آن ها پيرو آيين مسيحيت هستند. زبان رسمي مردم سوازيلند انگليسي و سوازي بوده و خط رايج در آن جا لاتين مي باشد. اين کشور از اوايل قرن بيستم به صورت مستعمره انگلستان اداره مي گرديد و در اين
زمان حکومت آن، پادشاهي و قدرت اصلي در دست کُميسر انگلستان در سوازيلند بود. سرانجام سوازيلند در 6 سپتامبر 1968م به استقلال دست يافت ولي نوع حکومت آن، پادشاهي باقي ماند.
شرح مناسبت:
ملکه اليزابت اول، پادشاه مقتدر بريتانياي کبير در هفتم سپتامبر 1533م به دنيا آمد. وي دختر هنري هشتم بود و در ژانويه 1559م طي تشريفاتي در 26 سالگي تاج گذاري کرد. از اولين اقدامات وي، اعلام آزادي اعتقادات مذهبي بود. اليزابت اگرچه راه هرگونه نفوذ پاپ در امور انگلستان را بست اما با ملايمتي که نسبت به کاتوليک ها از خود نشان داد، از بروز جنگي مذهبي در کشور جلوگيري نمود. وي در زماني سلطنت انگلستان را برعهده گرفت که اين کشور در ضعف و آشفتگي به سر مي بُرد. از اين رو، اليزابت به تقويت نيروهاي نظامي انگليس پرداخت و بزرگ ترين قدرت دريايي جهان را ايجاد کرد. در زمان او دريانوردان و کاشفان اين کشور در نواحي وسيعي از قطب شمال تا افريقا و از آسيا تا قاره تازه کشف شده امريکا، سرزمين هايي را به تصرف درآوردند و دامنه امپراتوري بريتانيا را گسترده ساختند. از ديگرحوادث زمان اليزابت اول، وقوع جنگ با اسپانيا، ديگر قدرت مطرح در آن زمان بود که با پيروزي انگلستان به پايان رسيد. اليزابت اول سرانجام پس از 70 سال زندگي و 45 سال سلطنتِ همراه با قدرت و مکر و سياست، در 24 مارس 1603م درگذشت. مورخين در اين مساله متفق القولند که اليزابت اول يکي از مقتدرترين و سياست مدارترين و در عين حال تيزهوش ترين و مکارترين حکومت گران جهان بوده است. او
معجوني از ظرافت و خشونت و انعطاف و سرسختي بود. اخلاق زنانه وي در کنار رفتاري که گاه از مردان نيز خشن تر بود، نمونه اي از روحيه متضاد وي به حساب مي آيد. با اين حال، دوره سلطنت اليزابت اول دوره شکوفايي فلسفه و هنر و ادبيات در انگلستان محسوب مي شود که پس از مرگ وي نيز اين شکوفايي ادامه يافت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري فدراتيو برزيل با 8/547/404 کيلومتر مربع مساحت در قاره امريکاي جنوبي، در کنار اقيانوس اطلس و در همسايگي پاراگوئه، بوليوي، پرو، کلمبيا، ونزوئلا و … واقع شده است. جمعيت برزيل بيش از 170 ميليون نفر است که از سفيدپوستان اروپايي و نيز تيره هاي دورگه تشکيل شده اند. 75% مردم برزيل کاتوليک مذهب هستند. پايتخت اين کشور شهر برازيليا و واحد پول آن رئال است. پيش بيني مي شود که جمعيت برزيل تا سال 2025م بيش از 217 ميليون نفر گردد. زبان رسمي در برزيل پرتغالي و خط رايج در آن لاتين است. از شهرهاي مهم اين کشور، مي توان از سائوپائولو، ريودوژانيرو و سالوادور نام برد. سواحل برزيل براي اولين بار در سال 1500م شاهد حضور کاشفين پرتغالي بود و از آن زمان، اين کشور به مدت بيش از سي صد سال تحت سلطه پرتغال قرار گرفت. در آغاز قرن نوزدهم، هنگامي که موج انقلاب استقلال طلبان، سراسر امريکاي لاتين را در برگرفته بود، تنها برزيل اوضاعي آرام داشت. در دوران کشورگشايي هاي ناپلئون بُناپارت امپراتور فرانسه و اشغال کشور پرتغال، پادشاه پرتغال به برزيل گريخت و اين کشور را مقر حکومت خود قرار داد. او پس از
شکست ناپلئون به کشورش بازگشت و پسر خود را به عنوان نايب السلطنه در برزيل باقي گذارد. نايب السلطنه پس از 14 سال، در هفتم سپتامبر 1822م استقلال برزيل را از پرتغال اعلام کرد و خود را امپراتور برزيل ناميد. برزيل پس از اعلام استقلال در حدود هفتاد سال داراي نظام سلطنتي بود و از سال 1891م، در اين کشور حکومت جمهوري فدرال اعلام شد. از آن پس حوادث متعددي در اين کشور روي داد و سالياني حکومت هاي ديکتاتوري و نظامي بر سرکار بوده اند. کشور برزيل با بيش از يک صد و بيست ميليارد دلار بدهي خارجي، بدهکارترين کشور دنيا به حساب مي آيد. با توجه به سابقه طولاني ورزش دوستي مردم اين کشور به ويژه فوتبال، اين رشته ورزشي در برزيل داراي طرفداران بي شماري است و سرمايه گذاري هاي هنگفتي در آن صورت گرفته است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با يورش ارتش آلمان نازي به فرانسه در ماه هاي آغازين جنگ جهاني دوم و اشغال اين کشور در ژوئن 1940م، شايع شد که هيتلر خود را براي حمله سراسري به انگلستان آماده مي کند. قبل از چنين حمله اي، ضرورت داشت تا نيروي هوايي آلمان، بازوهاي موثر انگليس را فلج کند. از اين رو هيتلر براي به زانو درآوردن انگلستان، فرمان اجراي طرح بمباران هاي وسيع هوايي لندن و تاسيسات صنعتي و نظامي انگليس را صادر کرد. در اين راستا، در روز هفتم سپتامبر 1940م، بمباران وحشت انگيز لندن توسط شش صد هواپيماي بمب افکن آلمان که توسط چهارصد هواپيماي شکاري ديگر محافظت مي شدند انجام شد و بمباران مناطق ديگر انگلستان نيز تا يک ماه ادامه يافت. در بمباران يازده ساعته هفتم سپتامبر، نيمي از لندن ويران شد و هزاران نفر کشته و زخمي و بي خانمان شدند. با اين حال، اين طرح با وجود خسارات و تلفات سنگيني که برانگلستان وارد آورد با شکست مواجه شد. چرا که نيروي هوايي آلمان، در جريان اين عمليات ها، بيش از يکهزار و هفت صد فروند هواپيماي خود را از دست داد و هرچند در اين ميان در حدود نهصد هواپيماي انگليسي نيز منهدم شدند. در اين زمان، انهدام هواپيماهاي آلمان توسط انگلستان بيشتر با کمک اختراع جديدي به نام رادار صورت گرفت که مي توانست خط سير هواپيماهاي مهاجم را معين کند. نتيجه اين شد که نيروي هوايي آلمان با تحمل تلفات زياد به اهداف مورد نظر خود نرسيد. از اين رو، آلمان در مقابل اين مقاومت
سرسختانه و پس از پذيرش خسارات فراوان، از نقشه هجوم و اشغال جزيره انگلستان صرف نظر کرد.
شرح مناسبت:
در تمام طول جنگ جهاني دوم، طراحان نظامي و کارشناسان جنگ به اين نتيجه رسيده بودند که براي شکست هيتلر، بايد جبهه دومي عليه آلمان نازي پديد آيد. استالين، رهبر ديکتاتور شوروي هنگامي که فشار ماشين سنگين جنگي آلمان، يکباره متوجه شوروي شده بود، اين تقاضا را از متفقين خود کرد، ولي آن ها از اين کار شانه خالي مي کردند و اگر هم جبهه دومي را هم باز کردند، به جاي آن که در اروپا باشد، در جاي ديگري بود. به هر حال، در نوامبر 1942م، قواي مشترک انگليس و امريکا در مراکش، تونس و الجزاير واقع در شمال افريقا پياده شدند. در ماه مه 1943، سربازان مزبور که به نيروهاي انگليسي مستقر در مصر پيوسته بودند، قواي متحد آلماني و ايتاليايي را در شمال افريقا، مجبور به تسليم کردند. دو ماه بعد، جبهه دومي که مورد نظر بود گشوده شد و سپاه متحد امريکا و انگليس در دهم ژوئيه 1943، به جزيره سيسيل در جنوب ايتاليا حمله کرد و پس از تصرف اين جزيره، به خاک اصلي ايتاليا به عنوان متحد اصلي آلمان در اروپا هجوم آوردند. با شکست هاي پي درپي ايتاليا در اين جنگ، در روز 25 ژوئيه 1943م، رژيم فاشيستي موسوليني در ايتاليا سقوط کرد و دولت جديد ايتاليا، در روز هفتم سپتامبر، فرمان تسليم نيروهاي اين کشور در برابر متفقين و ترک مخاصمه را صادر کرد با ايجاد اين تغييرات، هرچند موسوليني به کمک هيتلر براي تشکيل يک حکومت جمهوري طرفدار
آلمان درشمال ايتاليا به ميلان بازگشت، ولي با اعلان جنگ دولت جديد ايتاليا به آلمان، سير شکست هاي آلمان سرعت بيشتري گرفت و حکومت جمهوري موسوليني نيز دوامي نيافت.
شرح مناسبت:
در هفتم سپتامبر 1944م صداي انفجار مهيبي شهر لندن پايتخت انگلستان را به لرزه درآورد و موشک جنگي جديدي موسوم به 2- Vبه کار گرفته شد. تا قبل از آن موشک هايي با بُردهاي کوتاه ساخته شده بود و اين براي اولين بار بود که موشکي توانسته بود از قلب اروپا به جزيره انگليس نفوذ کند و تا اين حد مسافت و برد و قدرت تخريب داشته باشد. موشک 2-V که تحت نظارت دکتر وريز فون براوْنْ ساخته شده بود، در اين حمله توانست بيش از 2500 نفر از مردم لندن را به قتل برساند و هزاران نفر ديگر را نيز زخمي نمايد. ولي با توجه به محدوديت توليد اين موشک ها و حملات هوايي مداوم متفقين که از پيشرفت کار جلوگيري مي کرد، اين سلاح جديد هم نمي توانست تاثير مهمي در سرنوشت جنگ داشته باشد. با اين حال، اين گونه حملات آلمان به کشورهاي ديگر، توفيقي براي هيتلر به ارمغان نياورد و با هجوم همه جانبه متفقين، ارتش آلمان به شکست گراييد.
شرح مناسبت:
فليکس افوائه بوآني، رئيس جمهور پيشين کشورافريقايي ساحل عاج، در اوايل قرن بيستم ميلادي در اين کشور در غرب افريقا به دنيا آمد. وي در سال 1944م سنديکاي کشاورزي افريقا را به وجود آورد که هدف از تأسيس آن، مبارزه با قانون کار اجباري بود که بر مبناي آن، کارگران افريقايي موظف بودند بنا بر ميل مالکان فرانسوي، کار بر روي مزارع خود را رها کرده و در مزارع فرانسويان و تحت شرايط سخت و ظالمانه آنان مشغول به کار شوند. اين سنديکا پايگاهي بود براي تأسيس حزب دموکراتيک
ساحل عاج که در آوريل 1946م موجوديت خود را به عنوان اولين حزب سياسي در قاره افريقا به رهبري فليکس بوآني اعلام کرد. هرچند اين حزب در سال 1949م توسط دولت فرانسه غيرقانوني اعلام شد و منحل گرديد، ليکن فعاليت هاي آن متوقف نشد. در آن زمان چون ساحل عاج مستعمره فرانسه بود، بوآني به دليل دارا بودن وجهه اجتماعي، از طرف دولت ساحل عاج به عضويت پارلمان فرانسه درآمد تا بتواند هم چون ساير کشورهاي افريقايي مستعمره فرانسه که نمايندگان مشابهي در پارلمان آن کشور داشتند، انتقال دهنده قوانين و مصوبات پارلمان فرانسه به کشور خود باشد. در نهايت، پس از اعلام خودمختاري داخلي به ساحل عاج در چهارم دسامبر 1958م، بوآني به عنوان اولين نخست وزير اين کشور به عضويت جامعه فرانسه درآمد. دو سال بعد در هفتم اوت 1960م، ساحل عاج استقلال خود را به دست آورد و بوآني به مقام رياست جمهوري آن دست يافت. او باني تصويب قانون اساسي سوم نوامبر 1960م بود که تمام اختيارات را به رئيس جمهور تفويض مي کرد. از اين رو بوآني سمت رياست جمهوري را تا زمان مرگ خود حفظ کرد و هر پنج سال يک بار با برگزاري انتخابات نمايشي، قدرت خود را تحکيم نمود. بوآني در رأس آن دسته از سياست مداران افريقايي قرار داشت که براي به دست آوردن استقلال کشورهاي اين قاره، تنها از مبارزات پارلمانتاريستي و روش هاي سياسي حمايت مي کرد. او براي نيل به استقلال هرگز طرفدار جنگ و خشونت، آنگونه که در الجزاير به وقوع پيوست، نبود. فليکس بوآني هفت بار به رياست جمهوري ساحل عاج
دست يافت و سرانجام در حالي که سال سوم از دوره هفتم رياست جمهوري خود را مي گذراند، پس از 33 سال زمام داري در هفتم سپتامبر 1993م درگذشت.
شرح مناسبت:
ژنرال ژوزف موبوتو سه سه سکو، رئيس جمهور پيشين کشور افريقايي کنگو در سال 1930م در اين کشور به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به روزنامه نگاري پرداخت و در دهه 1950م با پيوستن به نهضت آزادي بخش کنگو به رياست پاتريس لومومبا، در مذاکرات استقلال کنگو شرکت کرد. موبوتو پس از استقلال کنگو به رياست ارتش کنگو رسيد و در سال 1960م در سي سالگي به نخست وزيري دست يافت. موبوتو پس از به دست گرفتن قدرت، پاتريس لومومبا، قهرمان ملي افريقا و باني استقلال کنگو را که عازم نبرد با نيروهاي مزدور موسي چومبه بود، دستگير کرد و در يک اقدام خائنانه که موجي از نفرت مردم افريقا و جهان را در پي داشت، وي را به نيروهاي موسي چومبه تحويل داد که آنان نيز لومومبا را در حال بيماري، تيرباران کردند. موبوتو يک بار نيز موسي چومبه را که توسط نيروهاي امنيتي کنگو به دليل ايجاد هرج و مرج دستگير شده بود از زندان آزاد کرد. موبوتو در راستاي به دست گرفتن زمام امور کشور، در 25 نوامبر 1965م عليه رئيس جمهور قانوني کنگو دست به کودتا زد و پس از برکناري او، خود بر اريکه قدرت نشست. موبوتو در دوران رياست جمهوري خود، روش خودکامه اي در پيش گرفت و با محدود کردن اختيارات مجلس و حذف پست نخست وزيري، کل اختيارات کشور را قبضه کرد. وي در
27 اکتبر 1971م نام رسمي کشور را از جمهوري دموکراتيک کنگو به جمهوري زئير تغيير داد در حالي که قبلاً اعلام کرده بود فقط اعضاي حزب او حق انتخاب شدن براي مجلس راخواهند داشت. موبوتو که ادعاي رهبري مردم کنگو را داشت براي خود لقب موبوتو سه سه سکو را برگزيد و براي آن که کاري مشابه ساير رهبران بزرگ انجام دهد، به تقليد از مائوتسه تونگ، رهبر چين، دست به يک انقلاب به اصطلاح فرهنگي زد و طي يک رشته اقدامات سطحي، هرج و مرج عجيبي تحت عنوان بازگشت به خويشتنِ خويش را به وجود آورد. او در ضمن اقدامات مضحک خود، به عنوان نمونه، دادن شيرخشک به کودکان را منع نمود و دستور داد که مردم به پيروي از قبايل جنگلي کنگو، به بچه هاي خود، کرم ساقه درختان را بخورانند. با ابتذال آن چه موبوتو به عنوان انقلاب فرهنگي مطرح نمود، جريان غرب گرايي بار ديگر به عنوان يک انديشه مترقي توسط او به کشور بازگشت. هم چنين برقراري روابط با رژيم صهيونيستي، حمايت از شورشيان آنگولا، برگزاري انتخابات تحت فشارهاي بين المللي و سرکوبي اعتراضات مردمي و دانشجويي از اقداماتي بود که در زمان حکومت موبوتو انجام شد. در حالي که در زمان حکومت وي، روز به روز شمار فقيران و گرسنگان کنگو افزايش مي يافت، موبوتو بر جلال و شکوه زندگي شاهانه خود مي افزود و در اين مدت، بيش از سه ميليارد دلار ثروت ملي را به نام خود در بانک هاي خارجي سپرد.در اوايل دهه 1990م، با پديدار شدن تغيير اوضاع در صحنه بين المللي و انجام تحولات
در کشورهاي ديکتاتوري، اعتراضات و تظاهرات در شهرهاي مختلف کنگو فراگير شد که خواهان کناره گيري موبوتو و تشکيل يک کنفرانس ملي براي بررسي و تدوين قانون اساسي جديد بودند. از سوي ديگر موبوتو که با اعتراضات عمومي مواجه شده بود بحث حکومت دموکراتيک و تبديل حکومت به نظام چند حزبي را مطرح نمود و حتي يکي از رهبران مخالفين را به نخست وزيري منصوب کرد. اما اين امر نه تنها از اعتراضات نکاست بلکه تعداد زيادي از مردم در جريان اين درگيري ها کشته شدند. در اين ميان شورشيان کنگو به رهبري لوران کابيلا بر مخالفت خود با موبوتو افزودند که به جنگ هاي داخلي کنگو انجاميد. در نهايت علي رغم انجام مذاکرات و ميانجي گري هاي بين المللي، نتيجه مطلوبي حاصل نشد و موبوتو سه سه سکو در 16 مه 1997م پس از 37 سال زمام داري و 32 سال ديکتاتوري به مراکش گريخت. از آن پس نيروهاي مخالف وارد پايتخت شدند و دو روز بعد حکومت ديکتاتوري موبوتو متلاشي شد. موبوتو سه سه سکو سرانجام در هفتم سپتامبر 1997م در 67 سالگي درگذشت و کارنامه اي سياه از خود به جاي نهاد.
شرح مناسبت:
هفتم سپتامبر، روز جهاني مبارزه با بي سوادي است. در طول قرن نوزدهم کشورهاي صنعتي به اهميت نقش تعليم و تربيت در دگرگونيِ جوامع پي بردند. اين انديشه از آن جا تقويت مي شد که وقوع انقلاب صنعتي و اوج گيري پيشرفت در ساختارهاي صنعتي و تکنولوژي جامعه، نياز به افراد خلّاق و با استعداد را که بهره مند از سواد باشند روزافزون مي نمود. در واقعْ نظام سرمايه
داري، مبارزه با بي سوادي در کشورهاي پيشرفته را در اولويت قرار داد تا چرخ دنده هاي اين نظام استعماري به راحتي به حرکت درآيند. از سوي ديگر مسئله مبارزه با بي سوادي در کشورهاي آسيايي و افريقايي تازه استقلال يافته به عنوان يک هدف ملي مدّنظر قرار گرفت و ريشه کني آن را لازمه توسعه و عدالت اجتماعي برشمردند. با تمامي اين تلاش ها به دلايل گوناگوني هنوز هم در سراسر جهان و حتي در کشورهاي پيشرفته صنعتي مسئله بي سوادي همچنان باقي است. ناگفته نماند که يک ميليارد جمعيت جهان از جمله يک صد ميليون کودک به دليل فقر اقتصادي و فرهنگي از نعمت سواد محروم هستند.
شرح مناسبت:
آندورا کشوري کوچک در جنوب غربي اروپا، بين دو کشور اسپانيا و فرانسه قرار دارد. وسعت آن 468 کيلومتر مربع و جمعيت آن حدود 67 هزار نفر مي باشد. پايتخت اين کشور، آندورا و واحد پول آن فرانک فرانسه بود که طي ساليان اخير، يورو جاي گزين آن شده است. اکثريت سکنه آندورا مليت اسپانيايي داشته و از تيره نژادي سفيد هستند. زبان رسمي در اين کشور کاتالاني است و بيشتر مردم پيرو آيين مسيحيت بوده و عمدتاً کاتوليک هستند. در سال 1278م، با امضاي پيماني ميان اسقف کليساي اورخل در اسپانيا و کُنت هاي فرانسوي فوا، منازعات ديرينه در مورد اين ناحيه پايان يافت و موجوديت آندورا به رسميت شناخته شد. بر اساس مفاد اين پيمان، اين کشور به طور مشترک توسط کنت فوا و اسقف کليساي اورخل اداره مي شد. اين پيمان قديمي ترين توافق نامه جهان است که همچنان معتبر است. گرچه
بر اساس تغييرات بعدي، وظائف کنت فوا، به پادشاهان و سپس رؤساي جمهور فرانسه واگذار گرديد. با اين حال رئيس جمهور فرانسه واسقف ناحيه اورخل، هيچ گونه دخالتي در امور داخلي آندورا ندارند. تمامي امور اين کشور توسط شوراي عمومي آندورا که 24 عضو دارد، انجام مي شود. اعضاي شورا، منتخب مردم مي باشند. سياست خارجي آندورا بر عهده دولت فرانسه مي باشد. نظام سياسي آندورا، پرنس نشين مشترک پارلماني با يک مجلس قانون گزاري مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نخستين ساکنان کانادا، اسکيموها و اقوامي بودند که ازشرق آسيا و از طريق تنگه برينگ به اين سرزمين وارد شدند. در بين سده هاي هفدهم تا نوزدهم ميلادي، انگليسي ها و فرانسوي ها، سرزمين کانادا را مستعمره خود ساختند و نواحي مختلف آن، چندين بار ميان آنان دست به دست گشت. در نهايت در جريان کنفرانس صلح پاريس در سال 1763م، جنگ هاي دنباله دار و طولاني ميان انگليس و فرانسه پايان يافت و سرزمين کانادا به طور رسمي تحت حمايت انگليس قرار گرفت. اما کشمکش ميان کانادايي هاي فرانسوي الاصل و انگليسي هاي ساکن کانادا مدت ها ادامه داشت. با وجود اعلام استقلال کانادا در سال 1867م، اين کشور از نظر نظامي سياسي، تابع انگليس است و داراي حکومت فرمانداري کل مي باشد که فرماندار آن، نماينده ملکه انگليس در کانادا به شمار مي رود. به بياني ديگر، کانادا از کشورهاي وابسته به انگلستان است و ملکه انگليس، رئيس کشور به شمار مي آيد. با وجود اين، رياست ملکه انگليس بر کشور کانادا، مانند مقام و موقعيت او در خود انگلستان جنبه تشريفاتي دارد و دولت کانادا که منتخب پارلمان اين کشور است از قدرت و اختيارات کامل در اداره امور کشور، اعم از سياست داخلي يا خارجي برخوردار است. (ر.ک: 1 ژوئيه)
شرح مناسبت:
شهر لنينگراد که تا قبل از انقلاب کمونيستي، سن پِتِرزبورگ و پتروگراد خوانده مي شد، در شمالِ غربي شوروي سابق قرار دارد و از سال 1712م تا زمان فروپاشي نظام تزاري و تشکيل اتحاد جماهير شوروي، پايتخت آن کشور بود. با حمله نيروهاي آلماني به شوروي در جريان جنگ
جهاني دوم، در ابتداي امر پيروزي هاي بزرگي نصيب نيروهاي آلمان نازي گرديد و با تصرف شهر شلوسْلبِرْگْ در شرق لنينگراد، اين شهر در 8 سپتامبر 1941م به طور کامل به محاصره در آمد. محاصره شهر لنينگراد که سه ماه پس از حمله به خاک شوروي صورت گرفت، علي رغم پيش بيني هيتلر و فرماندهانش، به سقوط آن منجر نگرديد و مردم اين شهر تا پايان شکست حلقه محاصره در ژانويه 1942 به مقاومت ادامه دادند. در مدت محاصره نظامي لنينگراد، مردم از کم ترين امکانات برخوردار بودند و تنها مقداري آذوقه، از راه ايران به وسيله هواپيما به آن ها مي رسيد. به همين دليل نزديک به يک ميليون غير نظامي در جريان محاصره اين شهر کشته شدند. سرانجام در پي ضربات ارتش شوروي به نيروهاي آلمان و نيز سرماي شديد هوا در شوروي، ارتش آلمان مجبور به عقب نشيني از اطراف لنينگراد شد.
شرح مناسبت:
با پايان يافتن جنگ جهاني دوم و تسليم ژاپن به متفقين، اين کشور به اشغال قواي امريکا درآمد. اين وضعيت در سال هاي بعد نيز ادامه داشت تا اين که کنفرانس چهار روزه اي در سانفرانسيسکوي امريکا با حضور 49 کشور برگزار گرديد و در جريان اين کنفرانس، پيمان صلح با ژاپن در هشتم سپتامبر 1951م به امضا رسيد. بر اساس اين قرارداد، ژاپن تمام متعلقات و متصرفات ماوراء بحار خود را از دست داد اما در عين حال از پرداخت غرامت معاف شد. هم چنين به موجب اين پيمان، ژاپن درسال 1952م، حاکميت دوباره خود را به دست آورد، هرچند برخي از نواحي کشور در اشغال نيروهاي نظامي
امريکا باقي ماند. در کنار پيمان سانفرانسيسکو، ژاپن و امريکا در همين روز در مورد يک پيمان امنيتي به توافق رسيدند که بر اساس آن ايالات متحده اجازه مي يافت تا براي مدتِ نامحدودي، سربازانِ خود را در خاک ژاپن مستقر سازد. اين مسئله به ويژه در دو دهه پاياني قرن بيستم اعتراضات گسترده مردم ژاپن را در پي داشته است.
شرح مناسبت:
سازمان پيمان آسياي جنوب شرقي موسوم به سيتو، سازماني است که به موجب پيمان دفاعي جمعي آسياي جنوب شرقي به وجود آمد. اين پيمان در هشتم سپتامبر سال 1954م توسط نمايندگان استراليا، امريکا، فرانسه، انگلستان، زلاند نو، پاکستان، فيليپين و تايلند به امضا رسيد و مقر آن در بانکوک پايتخت تايلند قرار داشت. هرچند پيمان سيتو، همانند پيمان سنتو در خاورميانه، ظاهري دفاعي و نظامي داشت اما در واقع در راستاي جلوگيري از گسترش نفوذ کمونيسم در آسياي جنوب شرقي منعقد گرديد. براساس پيمان سيتو، هشت دولت امضا کننده، موافقت کرده بودند که در موارد تجاوز خارجي يا خرابکاري داخلي، دست به اقدام جمعي بزنند. اين اعضا هم چنين موافقت کردند که همکاري اقتصادي نيز داشته باشند، هرچند تکيه اصلي بر روي مقررات نظامي و ضد کمونيستي پيمان بود تا جنبه اقتصادي آن. پيمان سيتو در طول عمر خود از کارآيي لازم برخوردار نبود و مشکلات موجود در آن، اعضا را به خروج از پيمان واداشت به طوري که در سال 1965م، پاکستان به دليل عدم حمايت اعضاي سيتو از اين کشور در مقابل هند، از اين پيمان خارج شد. هم چنين پس از سرنگوني رژيم دست نشانده ويتنام جنوبي در سال 1975،
اين سازمان عملاً کارآيي خود را از دست داد و در نهايت در 30 ژوئن 1977م منحل گرديد.
شرح مناسبت:
مائوتسه تونگ، رهبر پيشين چين و پايه گذار چين کمونيست در 26 دسامبر 1893م در ايالت هونان چين به دنيا آمد. وي که از کودکي، ظلم حاکمان را مي ديد، با عادت دادن خود به سختي ها، خويشتن را براي مبارزه اي همگاني آماده مي ساخت. مائو در سال 1921م با الهام از حزب کمونيستي در شوروي، حزب کمونيست چين را با 12 عضو که خود رياست آن را بر عهده داشت، تشکيل داد. او از سال 1925م تمام وقت خود را صرف نهضت دهقاني نمود و توانست در سراسر چين به شهرت برسد. مائو در سال 1928م هسته هاي اوليه ارتش سرخ چين را بنيان نهاد و به مقابله با دولت مرکزي پرداخت. از اين پس چندين پيکار بزرگ بين قواي دولتي و ياران مائو روي داد که در جريان اين درگيري ها ضربات سختي بر ارتش سرخ چين وارد آمد. مائو در 16 اکتبر 1934م، براي اجتناب از رويارويي با ارتش مجهز حکومت، راهپيمايي طولاني 12 هزار کيلومتري خود را آغاز کرد. در اين راهپيمايي که 368 روز به طول انجاميد، از يک صد هزار نفري که به همراه مائو به راه افتادند، فقط بيست هزار نفر زنده ماندند. با اين حال افراد ديگري که در مسير به آن ها مي پيوستند، جاي خالي تلف شدگان را پر مي کردند. در اين راهپيمايي شگفت آور، مائو و همراهان او، از 12 ايالت، 18 رشته کوه و 24 رودخانه عظيم عبور کردند. مائو و يارانش
سرانجام در اکتبر 1935م، با استقرار در شهرکي با نام ين نان دست به کار تدوين قانون اساسي، تجديد سازمان ارتش سرخ و انتشار نشريه شدند. هرچند تا اين زمان، نيروهاي کمونيست طرفدار مائو و سپاهيان حکومت مرکزي به رهبري چيان کايْچِک درگيري هاي متعددي با هم داشتند، اما پس از حمله ژاپن به چين، نيروهاي دولت و ارتش سرخ به مقابله با ژاپن پرداخته و اين اتحاد به صورت نيم بند به مدت سيزده سال تا سال 1949م ادامه يافت. در اين سال با حمله ارتش سرخ به قواي حکومتي، رژيم پادشاهي در اين کشور سرنگون شد و در اکتبر 1949م جمهوري خلق چين برپا گرديد. از اين پس مائو سريعاً ديکتاتوري کمونيستي خود را در چين برقرار ساخت و با اولويت دادن به کشاورزي و صنعتي، اساس پيشرفت چين را فراهم آورد. مائو در سال 1962 به مبارزه شديدي براي ايجاد آموزش و پرورش سوسياليست دست زد که به مخالفت توده مردم و اعضاي حزب کمونيست مواجه شد. وي برنامه اش را با هدف به تعبير خودش، راندن پويندگان ناپشيمان سيستم سرمايه داري، آغاز نمود. برنامه اي که به انقلاب فرهنگي منجر شد. مائو در سال 1965م يک موج فرهنگي با عنوان انقلاب فرهنگي در سراسر چين به راه انداخت و با سرکوب مخالفان خود و انجام برخي اصلاحات، قدرت بلامنازع چين را در دست گرفت. در بعد اقتصادي، مائو رهبري گروهي را برعهده داشت که به ترتيب، ايدئولوژي، مبارزه طبقاتي و کشاورزي اشتراکي رادر اولويت قرار داده بودند. در دوران مائو به رغم فراز و نشيب هاي فراواني که در روند توسعه
اقتصادي چين وجود داشت، تداوم انقلاب و مبارزه عقيدتي اولويت بيشتري نسبت به کسب ثروت و رشد اقتصاد داشت. در عرصه بين الملل نيز هرچند رابطه امريکا و چين کمونيست در دو دهه آغازين حکومت کمونيست ها بر چين تيره بود، اما اين رابطه در اوايل دهه 1970م رو به بهبودي رفت و در طي سال هاي بعد، روابط سياسي چين و اکثر کشورهاي جهان از جمله امريکا توسعه يافت. مائو طي بيست و هفت سال حکومت خود، تنها دوبار مسافرت کرد و هر دو بار هم به مسکو رفت. مائو تسه تونگ سرانجام در هشتم سپتامبر 1976م در سن 83 سالگي جان سپرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کُنت لي يِف نيکُلاويچ تُولْسْتوي معروف به لئون تولستوي نويسنده شهير روسي در 9 سپتامبر سال 1828م در روستايي در 250 کيلومتري مسکو به دنيا آمد و در کودکي پدر و مادر را از دست داد. از نوجواني، استعداد درخشان و هوش سرشارش، معلمان را به تعجب وا مي داشت. با اين حال مدت زيادي در دانشگاه ماندگار نشد و پس از چهارسال خدمت در ارتش، به قصد پرداختن به نگارش، از نظام خارج شد. وي از آن پس به خلق آثار ادبي روي آورد و رمان هاي متعددي نگاشت. لئون تولستوي عالي ترين نمايش گر روح ملت روس و از بزرگترين نويسندگان جهان است. او مانند يک دانشمند الهيات و معتقد به اصول اخلاقي در جستجوي مرامِ دوستي پاک و بي آلايشي بود که در مسيحيت اوليه وجود داشت و همين امرْ آثار او را مشحون از بشردوستي و احترام به وجود انسان کرده است. تولستوي در مجسم کردن اخلاق و روح مردم روس مقامي ارجمند داشت و معتقد بود که تنها محبت است که بايد بر مردم حکومت کند. اين عقايد باعث شد که کليسا، تولستوي را در 72 سالگي تکفير نمايد. با اين حال در اواخر عمر چنان مشهور شد که تقريباً همه دنيا او را مي شناختند. با اين که فلسفه، مشغله تولستوي نبود، اما انديشه هايش در افکار فلسفي قرن نوزدهم تأثير فراوان نهاد. تولستوي با هر مکتب فلسفي يا فرقه مذهبي که حقيقت را در انحصار خود تصور مي کرد مخالف بود و با هر کليسايي که معتقد بود تنها يک راه
و آن هم راه کليسا به سوي خدا وجود دارد، مي جنگيد. اعتقاد خود وي اين بود که همه اديان بزرگ، بالذات هدايتگر به سوي خداوند هستند. تولستوي مطابق تعليمات خود، خويشتن را از قيد و بند مال و دارايي اش رها ساخت و همانند روستائيان به زندگي پرداخت. تولستوي انديشه هاي اخلاقي، اجتماعي و مذهبي خود را در رمان هاي بزرگ، داستان هاي کوتاه و مقالات متعددي مطرح ساخته که جنگ و صلح، اعترافات و رستاخيز از آن جمله اند. هم چنين آثار ديگر او از جمله قزاق ها، هنر چيست و حاجي مراد، همه در حد شاه کارهاي ادبي روس است. لئون تولستوي در اواخر عمر خانه را ترک کرد تا اين که سرانجام در 20 نوامبر سال 1910م مانند بي نواترين افراد در بي خانماني و سرگرداني در 82 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آلفرد ويکتور کُنْت دو ويني، شاعر و نويسنده فرانسوي، در 24 ژانويه 1797م در تورن فرانسه به دنيا آمد و در جواني وارد ارتش شد. وي در ميانه راه، توجه خويش را به ادبيات معطوف کرد و پس از چندي مجموعه اشعار خود را منتشر نمود. ويني در سال 1845م به عضويت فرهنگستان فرانسه درآمد، هرچند مدتي نيز به فعاليت هاي سياسي پرداخت. او برخلاف بيشترشاعران رمانتيک فرانسوي، انديشمندي عميق و نوآور است، با اين حال داراي حالتي از بدبيني و انزوا جويي نيز مي باشد. خود او عنوان مي دارد که به آرامي بر خشت غم، زاده شده است. ويني آرمان گرايي سرخورده است که دنيا را آميزه اي از نيکي و شر مي پندارد که شر همواره برنيکي
غالب است. در واقع، در اين بدترين جهان ممکن، همه چيز به بدي گرايش دارد. شعر ويني فاقد شور و شوق يک رمانتيک تمام عيار است. او پرگويي و تظاهر معمول در بين رمانتيک ها را کنار گذاشت و با اين که در فضايي افسرده مي زيست، افسردگي او کمتر جنبه فردي و شخصي داشت. دلسوزي او نه تنها براي خودش که براي نوع بشر بود. ويني در مقايسه با بيشتر شاعران رمانتيک و خيال پرداز و احساساتي، شاعري کم کار است و تنها سه دفتر شعر منتشر کرد. او در سال 1826م نخستين رمان تاريخي فرانسوي را نوشت و هم چنين سه نمايش نامه اصيل هم نگاشت که نمايش نامه تراژدي شاترتون بهترين نمايش نامه اوست. ويني در مقام رمان نويس داستان گو و نمايش نامه نويس، کمتر محبوبيت دارد و اشعارش نيز هيچ گاه، آنچنان که بايد، مقبوليت عام نيافته است. با اين حال، خوانندگاني که از سادگي و ترشرويي و بدبيني او آزرده خاطر نيستند، همواره او را ارج مي نهند. تنهايي و انزوايي که ويني در آن در برابر رنج هاي زندگي و نوميدي، شکيبايي و آرامش نشان مي داد، در آثارش به اعتلايي استثنايي از نظر اخلاقي و فلسفي مي رسد. افتخار و شهرت ويني از نظر شاعري، پس از مرگش روز افزون شد و مقبوليت عام يافت. وسعت انديشه، تشويش هاي روحي و زيبايي پُر قدرت و موثر بعضي از اشعار، به او خصوصيتي تازه بخشيد که در بسياري از مشهورترين آثار معاصرانش نيز يافت نمي شد. بدبيني او در حدّي والا بود و از اصالت و نجابت کامل
برخوردار، که اين شاعر متفکر را سرمشق ديگر ادبا قرار داد. آلفرد دو ويني سرانجام در نهم سپتامبر 1863م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اِسْتِفان مالارْمِهْ اديب فرانسوي، در 18 مارس 1842م در پاريس به دنيا آمد. وي پس ازگذراندن تحصيلات خود و فراگيري زبان انگليسي، به تدريس اين زبان و نيز ترجمه برخي اشعار شاعران انگلستان پرداخت. مالارمه مدت هاي طولاني، محفلي با نام "سه شنبه" در خانه اش تشکيل مي داد که در آن، هواخواهان مکتب سمبوليسم يا نمادگرايي به گفتگو مي نشستند. بر اساس اين مکتب، احساسات و حالات روحي به طور غيرمستقيم از راه نمادها به خواننده يا شنونده القا مي شود. شخصيت گيرا و حُسن بيان مالارمه، بسياري را به محفلِ سه شنبه هاي او کشاند و خودِ وي مقام رهبري نمادگرايان را به عهده گرفت. مالارمه با تاثير از برخي از ادباي گذشته، نه تنها در به کار بردن کلمات، امساک مي کرد، بلکه ابهام در نوشتن را تشويق مي نمود و عملاً توجهي به ساختمان دستوري زبان نداشت. از نظر وي، شعر براي عوام بايد معما گونه باشد و براي اهل فن و محرمان راز، چون موسيقيِ مجلسي. مالارمه در پي آن بود تا شعر را از هر چه مادي و محسوس است برهنه سازد و احساسات و انديشه هاي ناخودآگاه را با اشارات غيرمستقيم، با به کار بستن اصوات و تصاويرْ بيان کند که اين خودْ مايه ابهام شعر و نثر او شده است. تقريباً هر شعر مالارمه بر محور يک تصوير يا استعاره سروده مي شود و دسته اي از تصاوير تَبَعي، در اطراف آن ايجاد
مي گردد تا انديشه اصلي را قوام بخشد. از مالارمه آثاري از نظم و نثر شامل مجموعه اي از اشعار جواني شاعر و نيز پريشان گويي درباره نظريات زيبايي شناسي او بر جاي مانده است. استفان مالارمه سرانجام در نهم سپتامبر 1897م در 55 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به موجب قرارداد تسليم ژاپن به چين که در نهم سپتامبر 1945م، يک هفته پس از پايان کامل جنگ جهاني دوم در جنوب شرقي آسيا به امضا رسيد، نيروهاي ژاپني که چين را اشغال کرده بودند، به دستور هيرو هيتو امپراتور وقت ژاپن، اسلحه خود را بر زمين گذاشتند و بدين ترتيب جنگ تاريخي چين و ژاپن پايان يافت. اين مسئله حاصل اتحاد نيروهاي مسلح کمونيست و ارتش دولتي چين بود. با اين حال، پس از شکست ژاپن، جنگ داخلي ميان کمونيست ها و حکومت مرکزي چين آغاز شد و پس از مدتي نبرد، کمونيست ها بر سراسر خاکِ چين تسلط يافتند و نظام کمونيستي را بر اين کشور حاکم کردند.
شرح مناسبت:
جمهوري دموکراتيک کره يا کره شمالي کشوري است در شرق آسيا که قسمت شمالي شبه جزيره کره را به خود اختصاص داده است. کره شمالي با مساحت 122/762 کيلومتر مربع و جمعيت 24 ميليون نفر در همسايگي چين و کره جنوبي قرار دارد. پايتخت کره شمالي، "پيونگ يانگ" و واحد پول آن وون مي باشد. اکثريت مردم اين کشور فاقد دين بوده و فقط درصد کمي پيرو مذاهب بودايي و کنفوسيوسي هستند. مراسم و تبليغات مذهبي در اين کشور از تاريخ استقرار نظام کمونيستي منسوخ شده است. نژاد و زبان رسمي اين کشور آسيايي، کره اي است و نظام سياسي حاکم بر کره شمالي جمهوري تک حزبي است. پيش بيني جمعيت آن تا سال 2025 بيش از 29 ميليون نفر خواهد بود. تاريخ گذشته کره و چين تقريباً يکسان است. مردم کره در طول تاريخ همواره کوشيده اند استقلال خود را در
برابر چيني ها حفظ کنند. کره در طول تاريخ همواره تابع يا متحد فرمان روايان چين بوده و براي دفع تهاجمات مکرر ژاپني ها به خاک کره از حمايت چينيها برخوردار شده است. در سال 1894م جنگي بين ژاپن و چين بر سر کره رخ داد و با پيروزي ژاپني ها کره رسماً ضميمه قلمرو امپراتوري ژاپن گرديد. با ورود نيروهاي شوروي به خاک کره و تصرف نيمه شمالي آن، کره به دو قسمت شمالي و جنوبي تقسيم شد و کمونيست هاي شوروي اداره مناطق شمالي را به دست گرفتند. تا اينکه در نهم سپتامبر 1948 "جمهوري دموکراتيک" خلق کره اعلام موجوديت کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور تاجيکستان در قرن ششم قبل از ميلاد، بخشي از قلمرو حکومت سلسله هخامنشيانِ ايران بود و در قرن نهم ميلادي، توسط مسلمانان فتح شد. نفوذ روسيه تزاري در اين سرزمين از قرن نوزدهم آغاز گرديد و به تدريج تمام اين منطقه به اشغال روسيه درآمد. پس از انقلاب شوروي در سال 1917، تاجيکستان علي رغم مقاومت مردم آن، به شوروي ضميمه شد. و به تصرف ارتش سرخ شوروي درآمد. در سال 1924 به عنوان بخشي از جمهوري ازبکستان قلمداد گرديد اما پنج سال بعد، به يک جمهوري خودمختار تبديل گشت. اين کشور، به ويژه در دهه 1970م شاهد اوج گيري گرايشات اسلامي و اعتراضات ضد روسي بود. در طول حاکميت شوروي بر تاجيکستان، اين کشور از نظر اقتصادي يکي از عقب مانده ترين جمهوري هاي شوروي بود. درپي تحولات سياسي اواخر دهه 1980م در بلوک شرق، تاجيکستان نيز در نهم سپتامبر 1991م استقلال خود را به دست آورد. هم زمانْ اختلافات سياسي و ديني نيز در اين کشور شدت يافت و به جنگ داخلي منجر شد. سرانجام در پي ميانجي گري سازمان ملل متحد و برخي کشورهاي منطقه به ويژه ايران و روسيه، توافقنامه صلح تاجيکستان درسال 1997م ميان گروه هاي متخاصم و دولت امضا شد. کشور تاجيکستان واقع در آسياي مرکزي است که بيش از 143 هزار کيلومتر مربع مساحت دارد و با کشورهاي چين، قرقيزستان، ازبکستان و افغانستان همسايه است. جمعيت تاجيکستان بيش از 6 ميليون نفر است و پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م نزديک به 9 ميليون نفر گردد.
پايتخت تاجيکستان "دوشنبه" و واحد پول آن ساماني است. از شهرهاي مهم تاجيکستان، خُجند، کولاب و قَرغان تپه مي باشد. اکثريت مردم تاجيکستان مليت تاجيک داشته و ساير تيره هاي نژادي، ازبک، روس و تاتار در اقليتند. زبان رسمي اين کشور، فارسي و خط رايجْ لاتين و سيريلي است. بيش از 80% مردم تاجيکستان مسلمان اند. نظام سياسي حاکم بر تاجيکستان جمهوري مي باشد.
شرح مناسبت:
در پي آغاز جنگ جهاني اول و پيوستن روسيه به متفقين و نيز اعلام جنگ آلمان به اين کشور، در 10 سپتامبر 1914م يکي ديگر از صحنه هاي رويارويي و نبرد ميان روس و آلمان آغاز گرديد. در اين جنگ سه روزه که در کنار درياچه مازوري ميان نيروهاي دو کشور به وقوع پيوست، آلماني ها با استفاده از تکنيک هاي جديد رزمي و سلاح هاي جديد پيروز شدند. در اين نبرد حدود 20 هزار سرباز روسي کشته و 45 هزار نفر اسير شدند.
شرح مناسبت:
موضوع اتحاد ملل آلماني زبان، سابقه اي طولاني دارد، ولي اين موضوع پس از پايان جنگ جهاني اول و سقوط امپراتوري اتريش - مجارستان در سال 1918م صورت جديدي به خود گرفت. در اين ميان، مجلس مؤسسان اتريش، اين کشور را جزئي از آلمان اعلام کرد و برخي از کشورها نيز از اين امر استقبال کردند. اما متفقين با الحاق اتريش به آلمان به مخالفت پرداخته و اتريش را وادار به امضاي پيمان سَنْ ژِرْمَن نمودند. به موجب اين پيمان، که در دهم سپتامبر 1919م به امضا رسيد، امپراتوري اتريش - مجارستان منحل اعلام شد و سرزمين آن به اندازه کنوني تقليل يافت. هم چنين باقي مانده امپراتوري سابق اتريش، به کشورهاي نوين لهستان، چکسلواکي، يوگسلاوي، روماني و ايتاليا اعطا شد. علاوه بر آن، بر اساس اين پيمان، اتحاد و يگانگي سياسي و اقتصادي آلمان و اتريش نيز ممنوع اعلام گرديد. با اين حال، اقداماتي که از آن پس، توسط آلمان و اتريش براي عملي ساختن اين اتحاد به انجام رساندند به ثمر نرسيد. اما به قدرت رسيدن هيتلر
در آلمان و شعارهاي نژادپرستي و تبليغات دامنه دار آلمان نازي در نهايتْ باعث شد که وي در مارس 1938م، نيروهايي به اتريش اعزام کرده و آن جا را بدون هيچ مقاومتي ضميمه آلمان کند. ولي اين اتحاد نيز دوام چنداني نيافت و با شکست نازي ها در جنگ جهاني دوم، اتريش از آلمان جدا شد.
شرح مناسبت:
در جريان معاملات نفتي در دهه هاي مياني قرن بيستم برخلاف معمولِ معاملات تجاري که قيمت کالا را فروشنده يا توليد کننده تعيين مي نمايند، اينْ کارتِل ها (اتحاديه ها) و شرکت هاي نفتي بودند که قيمت نفت را در بازارهاي جهاني تعيين مي کردند و بر اين مبنا، سهم ناچيزي به صاحبان اصلي نفت پرداخت مي شد. در اين ميان، شرکت هاي نفتي بر اساس منافع خود حتي مبلغ کمتري از قيمت اعلام شده را پرداخت مي کردند که اين امر باعث ضرر کشورهاي صادر کننده نفت گرديد. از اين رو در دهم سپتامبر 1960، يک ماه پس از آخرين کاهش يک جانبه قيمت نفت، توسط کارتل هاي عظيم نفتيِ وابسته به غرب، نمايندگان پنج کشور صادر کننده نفت شامل ايران، عراق، عربستان، کويت و ونزوئلا در بغداد گرد هم آمدند و براي حفظ منافع خود در برابر اقدامات خودسرانه کارتل هاي نفتي، سازماني با نام سازمان کشورهاي صادرکننده نفت موسوم به اوپک را به وجود آوردند. هماهنگي و يکنواخت ساختن سياست کشورهاي عضو و تعيين بهترين روش به منظور حفظ منافع کشورهاي مزبور، تثبيت قيمت هاي نفت خام در بازارهاي جهاني و جلوگيري از نوسانات غيرمعقول و زيان آور قيمت ها و اداره سازمان بر اساس
تساوي کشورهاي عضو و … از جمله اهداف تشکيل اين سازمان بود. با تشکيل دومين کنفرانس اوپک در کاراکاس پايتخت ونزوئلا در نيمه ژانويه 1961م؛ اوپک رسماً مشغول به کار شد و با ورود اعضاي جديد، به صورت رقيب قدرت مندي در عرصه هاي بين المللي بازار نفت وارد گرديد. (ر.ک: 14 سپتامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ساموئل کانيون دوئه جوان ترين رئيس جمهور قرن بيستم که ده سال بر کشور افريقايي ليبِرْيا حکومت کرد، در سال 1951م به دنيا آمد. او پس از تحصيلات متوسطه وارد ارتش شد و در دوازدهم آوريل 1980م در سن 29 سالگي با درجه استوار يکمي عليه حکومت 9 ساله ويليام تولْبِرْتْ حاکم ليبريا دست به کودتا زد. وي با استفاده از نارضايتي مردم از فقر مطلق و تورم موجود در کشور، تولْبِرت و تمامي رهبران و سران حکومت را يک جا تيرباران کرد. اين عمل باعث عکس العمل ديگر کشورها و انزواي سياسي و اقتصادي ليبريا شد. با اين حال، حکومت دوئه بعدها مورد حمايت امريکا و اروپاي غربي قرار گرفت و وام ها و کمک هاي اقتصادي فراواني از بلوک غرب دريافت کرد. ساموئل دوئه پس از ده سال حکومت، سرانجام، در دهم سپتامبر 1990م هنگامي که کاخ خود را به قصد ورود به ساختمان مجاور و محل اقامت نيروهاي پاسدار صلح افريقايي ترک مي کرد، هدف تيراندازي شديد نيروهاي شورشي که تا نزديکي کاخ وي پيشروي کرده بودند قرار گرفت. در اين حمله، حداقل 64 نفر از همراهان و محافظان وي کشته شدند و دوئه از ناحيه پا به شدت آسيب ديد. او سپس توسط شورشيان مسلح دستگير شد و روز بعد خبر رسيد که جسد تکه تکه شده دوئه 39 ساله براي بازديد عموم به نمايش گذاشته شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جزيره سري لانکا واقع در جنوب شبه قاره هند، از قرن سوم ميلادي، يکي از مراکز مهم فرهنگ بودايي به شمار مي آمد. در فاصله قرن پنجم تا پانزدهم ميلادي، حملات مکرر هندي ها به اين کشور موجب مهاجرت و اسکان يک اقليت هندي تبار به نام تاميل ها در آن گرديد. در اين زمان، سري لانکا که در آن هنگام، سيلان ناميده مي شود، به خاطردارا بودن منابع طبيعي به ويژه سنگ هاي قيمتي، توجه اروپاييان را به خود جلب کرد و در اوايل قرن شانزدهم ميلادي، پرتغالي ها، قسمتي از اين جزيره را به تصرف خود درآورده، ضمن بهره برداري از منابع طبيعي اين جزيره، دين مسيح(ع) را در آن رواج دادند. در سال 1648، هلندي ها جاي پرتغالي ها را گرفتند و از اواخر قرن هجدهم ميلادي انگليسي ها اين سرزمين را از چنگ هلندي ها به درآوردند. در اين زمان بود که براي اولين بار در تاريخ تجاوزات استعماري انگلستان در قاره آسيا، سپاهيان اين کشور سيلان را به تصرف خود درآوردند و به آساني بر تمامي اين جزيره مسلط شدند. سلطه پرتغال و هلند بر سيلان، محدود به مناطق ساحلي آن بود ولي انگليسي ها تا اعماق اين جزيره پيش رفته و حکومت قبيله اي را از پيش برداشتند. سيلان به مدت يک صد و پنجاه سال تحت استعمار و استثمار انگلستان قرار داشت تا اين که در پي تشديد نهضت هاي استقلال طلبانه در سيلان، اين کشور در سال 1948م، استقلال خود را باز يافت. و به سري لانکا تغيير نام داد.
(ر،ک: 4 فوريه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از آن که جبهه دوم عليه آلمان در ششم ژوئن 1944م توسط متفقين ايجاد شد، علاوه بر بمباران مناطق آلماني، در حدود سه ميليون نفر از نيروهاي متفقين در مرزهاي آلمان مستقر شدند. با پيشروي سريع متفقين، تلاش هيتلر در برابر اين جبهه ناکام ماند. در ماه هاي اوت و سپتامبر 1944م، پياده شدن نيروهاي متفقين در جنوب فرانسه و بلژيک، آزادي شهرهاي پاريس و بروکسل و مارسي، قيام مسلحانه مردم ورشو و شهرهاي ديگر لهستان، سقوط روماني و بلغارستان و پيوستن آن ها به متفقين و بالاخره ورود نيروهاي متفقين به خاک آلمان در يازدهم سپتامبر 1944م، ضربات کوبنده اي بود که يکي پس از ديگري بر پيکر هيتلر وارد آمد. با ورود متفقين به آلمان، هيتلر نفس هاي آخر عمر خود را کشيد و سقوط برلين، لحظه به لحظه نزديک تر شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمدعلي جناح، سياست مدار استقلال طلبِ شبه قاره هند و پايه گذار پاکستان امروزي، در 25 دسامبر سال 1876م در کراچي به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود به وکالت دادگستري مشغول گرديد. جناح، کمي بعد به دبيرکلي يک تشکيلات اسلامي منصوب شد که اين تشکيلات مقدمه برپايي کنگره اتحاد ملي هند بود. جناح در سال 1910م، به رياست ديوان قانون اساسي حکومت انگلستان و هند منصوب گرديد. وي در ابتدا خواهان وحدت هندوها و مسلمانان بود ولي چون اين امر را غير عملي ديد، از جدايي اين دو گروه حمايت کرد. وي در مبارزات آزادي خواهان عليه استعمار انگليس با مهاتما گاندي رهبر نهضت آزادي هند همکاري مي کرد ولي بر خلاف مبارزه منفي گاندي، جناح، معتقد به درگيري عملي بود. گاندي و جناح تا سال 1940م در مبارزات خود عليه انگليسي ها وحدت نظر داشتند، ولي از اين تاريخ به بعد، علائم جدايي و اختلاف نظر بين آنها آشکار شد و محمدعلي جناح نغمه تشکيل يک کشور مستقل در بخش مسلمان نشين شبه قاره هند را ساز کرد. گاندي و جواهرلعل نهرو، خواهان تشکيل يک کشور واحد و غيرمذهبي و لائيک در هندوستان بودند، ولي جناح در مورد ايجاد يک کشور اسلامي اصرار مي ورزيد و به عقيده رهبران حزب کنگره، انگليسي ها هم اين فکر را براي ايجاد اختلاف بين رهبران استقلال هند و بهره برداري بعدي از آن تقويت مي نمودند. در اين ميان، محمد علي جناح در راه استقلال پاکستان تلاش هاي زيادي کرد. هدف او، جدا کردن بخش مسلمان نشين
هند از بخش هندويي آن بود. وي مي خواست به ستم ديرينه هندوها عليه مسلمانان پايان دهد. در آن زمان، حزب کنگره که بزرگ ترين حزب هندوها به شمار مي رفت، با حزب مسلم ليگ که متعلق به مسلمانان هند به رهبري محمدعلي جناح بود، به شدت مخالفت مي کرد، با اين حال، جناح در سال 1946م پس از پيروزي در انتخابات پارلماني، کنگره هند را به تصويب طرح جدايي پاکستان از هند مجبور ساخت. سرانجام اين امر در اوت 1947م با تلاش هاي انساني و مبارزات اسلامي محمدعلي جناح تحقق يافت و او فرماندار کل کشور پاکستان گرديد. محمدعلي جناح، باني استقلال پاکستان و از چهره هاي محبوب ملت مسلمان اين کشور محسوب مي شود و "قائد اعظم" لقب گرفته است. محمدعلي جناح سرانجام يک سال پس از استقلال پاکستان، در يازدهم سپتامبر 1948م در 72 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
نيکيتا سرگئي يوويچ خُروشْچُف، رهبر پيشين اتحاد جماهير شوروي سابق و پدر اصلاحات سياسي و اقتصادي اين کشور، در 17 آوريل 1894م در اوکراين به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در جريان انقلاب اکتبر 1917م در کنار لنين و يارانش قرار گرفت و از 1929م دبير حزب کمونيست در مسکو شد. خروشچف در ساليان بعد، مدارج ترقي در حزب کمونيست را پيمود و پس از مرگ استالين، در سال 1953م به مقام دبير اولي حزب کمونيست شوروي سابق و در واقع رهبري اين کشور نايل آمد، مقامي که استالين، 30 سال در اختيار داشت. شهرت خروشچف در تاريخ شوروي، بيشتر به سبب افشاگري مهمي بود که پس از مرگ استالين عليه او
در اين کشور کرد و پرده از جنايات بي رحمانه اش برداشت. خروشچف در کنگره بيستم حزب کمونيست به تشريح جزئيات وحشتناک شکنجه و قتل عام مردم بي گناه در دوران استالين پرداخت و قساوت هايي را که استالين سال ها در انکار آن کوشيده بود، مطرح کرد. او در ادامه سياست استالين زدايي، بسياري از اردوگاه هاي کار اجباري را تعطيل کرد و صدها هزار زنداني دوران استالين را گروه گروه آزاد ساخت. او بودجه نظامي را کاهش داد و به تامين رفاه و آسايش سياسي و اجتماعي مردم پرداخت. هم چنين به مطبوعات نيز آزادي نسبي اعطا کرد و به آنان اجازه داد تا از دولت انتقاد کنند. در ادامه سياست استالين زدايي، خروشچف بيش از نيمي از دبيران اول حزب کمونيست شوروي را از کار برکنار کرد. خروشچف به سبب تغييرات سياسي و بعضاً اقتصادي که در شوروي به وجود آورد به پدر اصلاحات سياسي و اقتصادي معروف شد. او با طرح دکترين هم زيستي مسالمت آميز با غرب، جنگ سرد را تخفيف داد ولي مخالفت چين را برانگيخت که به ويژه با ممانعت صدور تکنولوژي هسته اي شوروي به چين، دامنه آن بالا گرفت. ادامه اختلافات خروشچف با حاکميت چين، ضربه بزرگي بر اقتدار وي وارد آورد. هم چنين سازش خروشچف با امريکا بر سر بحران موشکي کوبا و نيز شکست برنامه هاي توسعه کشاورزي او، موقعيت وي را بيش از پيش تضعيف کرد. با تضعيف موقعيت داخلي و بين المللي خروشچف و تشديد حملات چيني ها به رهبر شوروي که ديگر علناً او را به تجديد نظرطلبي و خيانت به
آرمان کمونيسم متهم مي ساختند، از اواسط سال 1964م، توطئه اي عليه خروشچف در کميته مرکزي حزب کمونيست شوروي شکل گرفت و هنگامي که خروشچف در اکتبر 1964م براي استراحت به سواحل کريمه رفته بود در 15 اکتبر 1964م در جريان جلسه حزب کمونيسم شوروي از همه مشاغل حزبي و دولتي اش بر کنار شد و پس از وي لئونيد بِرِژنف که تمام نفوذ و قدرت خود را مرهون حمايت هاي ويژه خروشچف بود، به دبير کلي حزب کمونيست شوروي و رهبري اين کشور منصوب گرديد. نيکيتا خروشچف سرانجام هفت سال بعد در 11 سپتامبر 1971 در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سالوادور گونسز آلِنْدِه، سياست مدار و رئيس جمهور پيشين شيلي، در 22 ژوئيه 1908م در اين کشور به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود در رشته پزشکي، به طبابت در زادگاهش پرداخت. وي در 25 سالگي به همراه همفکران خود، حزب سوسياليست شيلي را پايه گذاري کرد و در 34 سالگي به دبير کلي اين حزب دست يافت، ضمن اينکه مدتي نيز وزارت بهداري را بر عهده گرفت. آلنده در انتخابات عمومي 1942م به نمايندگي مجلس شيلي انتخاب شد و از سال 1945م به مدت 25 سال به عنوان يکي از اعضاي مجلس سناي اين کشور فعاليت نمود. آلنده زماني نيز در سمت معاونت رياست جمهوري خدمت کرد تا اينکه پس از سه بار حضور ناموفق در انتخابات رياست جمهوري، در نهايت در انتخابات اوت 1970م با تفاوتي اندک بر رقيب خود پيشي گرفت و به رياست جمهوري شيلي دست يافت. وي بدون توجه به بافت جامعه و به ويژه ارتش شيلي
که کاملاً غربي بود، تلاش کرد سياست هاي اقتصادي مارکسيستي را در شيلي به اجرا درآورد. او معتقد بود با موفقيتي که در اجراي نظام اقتصادي مارکسيستي در اين کشور به دست خواهد آورد، مردم شيلي از او حمايت خواهند کرد و اين مهم ترين مايه دوام حکومتش خواهد شد. اما او در حل عاجل معضلات اقتصادي شيلي ناکام ماند و اقتصاد سوسياليستي وي، با توجه به مقاومت شديد سرمايه داران داخلي و خارجي، جز تورم و رکود صنايع، ثمره ديگري نداشت، هر چند که در ارائه خدمات عمومي و بهبود وضع کارگران و دهقانان و طبقات کم درآمد، تاثير مثبت نهاد. آلنده در طول سه سال زمام داري خود، اقدامات ضد امريکايي بسياري در صحنه سياست و اقتصاد شيلي به عمل آورد و اموال ده ها شرکت را ملي و مصادره کرد. احزاب و روزنامه هاي دست راستي طرفدار امريکا تعطيل شدند و شيلي رابطه خود را با دولت هاي کمونيست جهان توسعه بخشيد. با وجود اين، آلنده در به وجود آوردن نظام اقتصادي مورد نظرش در شيلي کاملاً موفق نبود و اين امر ناشي از بي پايگي راه حل هاي اقتصاد سوسياليستي و خرابکاري آشکار و پنهان غرب و سرمايه داران کوچک و بزرگ وابسته داخلي بود، رفته رفته از نفوذ وي در بين قشر متوسط جامعه شيلي کاست. کاهش اعتبار نسبي او نزد مردم، به عنوان بزرگ ترين خطر باعث شد دولت آلنده در معرض سقوط قرار گيرد. با اين حالْ، آلنده به منافع نامشروع و کلانِ شرکت هاي امريکايي در شيلي پايان داد و با نفوذ واشينگتن در اين کشور به
مقابله برخاست. به همين دليل، کارشکني هاي امريکا از طريق عوامل خود در شيلي عليه دولت آلنده آغاز شد و سران ارتش شيلي نيز به اين توطئه پيوستند. از اين رو، در يازدهم سپتامبر 1973م، ژنرال آگستينو پينوشه که در آن زمان فرماندهي نيروي دريايي و وزارت دفاع شيلي را بر عهده داشت، به کمک سازمان سيا و حمايت مالي امريکا، عليه آلنده رئيس جمهور قانوني شيلي دست به کودتا زد و با بمباران کاخ رياست جمهوري و سپس روانه ساختن هزاران سرباز به خيابان هاي سانتياگو مرکز شيلي، مراکز مهم کشور را به تصرف خود درآورد و دولت آلنده را سرنگون ساخت. در جريان اين کودتا، آلنِده و کليه همراهان وي جان خود را از دست دادند.پينوشه که کودتاي خود را با شعار نجات شيلي، با کشتار بي رحمانه هزاران نفر و تبعيد و زنداني نمودن ده ها هزار نفر ديگر عملي ساخت، پس از به دست گرفتن قدرت، اختناق شديدي در شيلي حاکم کرد. تعطيلي کليه احزاب سياسي و ممنوع کردن فعاليت آن ها، بازداشت هاي فردي و دسته جمعي، رواج اعدام ها، ربودن مخالفان و برقراري يک حکومت خشن از ويژگي هاي حکومت 16 ساله ژنرال پينوشه در شيلي بود. اما در نهايت با فشار گروه هاي مخالف و پس از برگزاري انتخابات، با صلاحديد امريکا، پينوشه در 11 مارس 1990م از قدرت کناره گيري کرد. مشروط بر آن که از هرگونه محاکمه و تعقيب نسبت به جنايات هولناک تاريخي خود مصون باشد.
شرح مناسبت:
در تاريخ 11 سپتامبر 2001م برابر با 20 شهريور 1380ش، پس از ربوده شدن چند هواپيما از فرودگاه
هاي نيويورک، بوستون و واشينگتن، در ابتدا يکي از هواپيماها به همراه سرنشينان آن به برج صد و ده طبقه اي تجارت جهاني برخورد کرده و دقايقي بعد برج ديگر اين مجموعه نيز با حمله مشابهي مواجه شد. هم چنين هواپيمايي ديگر به ساختمان وزارت دفاع امريکا، پنتاگون، برخورد نمود. اين حادثه منجر به فرو ريختن کامل ساختمان هاي تجارت جهاني و ويراني مقداري از وزارت دفاع امريکا گرديد. در اين مجموعه عمليات، تمامي مسافران هواپيما، هواپيما ربايان و هزاران نفر از کارمندان برج هاي دوقلوي مرکز تجارت جهاني و ساختمان هاي اطراف آن کشته شدند و علاوه بر برج هاي دوقلوي فوق، چندين ساختمان کوچک تر نيز که در مجاورت آن ها قرار داشت به طور کامل منهدم گرديد. پس از اين حادثه تروريستي، جورج دبليو بوش (بوش پسر) رئيس جمهور وقت امريکا و ديگر دولت مردان اين کشور، برخي از گروه هاي تروريستي از جمله شبکه القاعده به رهبري اسامه بن لادن ناراضي عربستان سعودي ساکن در افغانستان را مسبب اصلي اين حملات تروريستي دانسته و با تبليغات شديد و گسترده رسانه هاي گروهي، خود را براي به اصطلاح مقابله و مبارزه با تروريسم و شبکه هاي تروريستي آماده کردند. در همين راستا جورج بوش بدون مراجعه به سازمان ملل متحد و هماهنگي با اين سازمان، در اقدامي خودخواهانه و خودسرانه، امريکا را سردمدار مبارزه با تروريسم معرفي کرد و اعلام نمود هر کس با ما نباشد، پس با تروريست هاست و بايد منتظر حمله و مقابله به مثل ما باشد. پيرو اين اعلام جنگ وقيحانه، ابتدا افغانستان در پاييز 2001م و عراق
در زمستان 2003م مورد حمله نيروهاي متحد امريکا و انگليس قرار گرفت و فجايع بي شماري به وقوع پيوست. حادثه 11 سپتامبر براي امريکا زمينه ساز برنامه اي جهاني بود تا به تحکيم نظام تک قطبي و تضعيف رقباي اروپايي خود بپردازد و بسياري از طرح هاي توسعه طلبانه خود را عملي نمايد. اما در اين ميان، نبايد مسئله مقابله با اسلام گرايي و سرکوب احساسات اسلامي در کشورهاي خاورميانه را از نظر دور داشت. معرفي اسلام به عنوان مظهر خشونت و متضاد با ساير اديان الهي و نيز تشديد بدبيني افکارعمومي غرب نسبت به مسلمانان، از ديگر اهدافي بود که در پي حادثه 11 سپتامبر، امريکا آن را دنبال مي کرد. بدون ترديد، تروريست خواندن تمامي گروه هاي اسلامي موجود در کشورهاي خاورميانه در اين راستا قابل تفسيراست. حمله به افغانستان، اشغال عراق، فشارهاي امريکا به ايران در مورد فعاليت هاي هسته اي، تحريم اقتصادي سوريه و اصرار بر لزوم اصلاحات در کشورهاي عربي نمونه هايي از عملکرد امريکا پس از اين حادثه است. ضمن آنکه اين رويداد، اگر به صورت يک واقعه طبيعي و نه ساختگي مورد توجه قرار گيرد، نشان دهنده ناتواني امريکا در تامين امنيت اين کشور مي باشد. با اين حال، بيشتر قرائنْ بيانگر اطلاع مقامات امريکا از وقوع اين حادثه بوده است. امريکا با استفاده از اين مساله توانست اولاً با ارايه چهره يک کشور تهديد شده، به مظلوم نمايي بپردازد؛ ثانياً به تفکر برتري جويي و استيلاطلبي خود استمرار بخشد و ثالثاً براي رسيدن به اهداف و دست يابي به منافع خود در عرصه بين الملل، حمايت کشورهاي
مختلف جهان را به دست آورد. از سوي ديگر، امريکا موفق شد در کوتاه مدت به نتايجي دست يابد. از جمله با استفاده از فرصت به دست آمده، حکومت هايي را که براي امريکا و رژيم صهيونيستي به هر دليلْ خطرساز بودند، مورد تهاجم و تهديد خود قرار داد؛ رژيم صهيونيستي را در استفاده از سرمايه ها، منافع و بازارخاورميانه سهيم ساخت و با تقويت رهبران وابسته به خود درمنطقه، در جهت سرکوب مخالفت هاي ضد امريکايي و ضد اسرائيلي تلاش نمود. البته امريکا در جريان اقدامات خود، نشان داد که مقولاتي چون دموکراسي، حقوق بشر، آزادي، مشارکت مردم و … شعارهايي است که صرفاً براي فريب افکار عمومي جهان مورد استفاده قرار مي گيرد و هر جا که منافع امريکا در ميان باشد از ايجاد اختناق و سرکوبي و پايمال کردن حقوق اوليه انسان ها، ابا نخواهد کرد. به طور خلاصه مي توان گفت رويداد 11 سپتامبر به هر صورت و با هر انگيزه اي که به وقوع پيوسته باشد، از سوي سردمداران کاخ سفيد به نوعي از جنگ هاي صليبي عليه جوامع اسلامي تبديل شد. تحت فشار گذاشتن کشورهاي اسلامي همگي نشانه هايي گويا ازتلاش سلطه گران غربي و اين بار تحت عنوان حمايت از حقوق بشر و دموکراسي ولي در واقع حفاظت از صهيونيسم جهاني است.
شرح مناسبت:
هانري چهارم پادشاه فرانسه در 12 سپتامبر 1553م به دنيا آمد و پس از مرگ هانري سوم، در 25 مارس سال 1589م در 36 سالگي به پادشاهي فرانسه رسيد. وي اولين پادشاه از سلسله بوربون به شمار مي رفت. سال هاي آغاز حکومت هانري چهارم
بيشتر به جنگ هاي داخلي گذشت، اما در سال هاي آخر سلطنت به ترميم خرابي ها و توسعه آباداني فرانسه پرداخت. هانري چهارم ضمن منظم ساختن امور مالي فرانسه، هنر و صنعت را ترويج کرد و بر وسعت خاک فرانسه افزود. از جمله اقدامات او، وضع مقرراتي براي امور مالي، ترغيب و تشويق کشاورزي، ساخت جاده ها و کانال هاي جديد، توسعه تجارت خارجي با بستن معاهداتي با انگلستان، اسپانيا و عثماني و تبديل کانادا به مستعمره فرانسه را مي توان ذکر کرد. گفته شده که وي به خوش بختي تمامي طبقات مي انديشيد و شعار معروف وي، "هر يکشنبه، يک جوجه در ديگ هر روستائي" نيز بر همين اساس بوده است. وي در 13 اوت 1598م فرمان مشهور "نانْتْ" مبني بر آزادي پروتستان ها و برابري آن ها با کاتوليک ها را صادر کرد اما اين پيمان در سال 1685م توسط لويي چهاردهم لغو گرديد. هانري چهارم در سياست خارجي، پي گير تشکيل اتحادي عليه اسپانيا و خاندان هابسبورگ اتريش بود. اما در 14 ماه مه سال 1610م در حالي که قصد داشت تا به اتريش اعلان جنگ دهد، به دست يک فرد متعصب، در 57 سالگي و پس از 21 سال سلطنت به قتل رسيد. پس از هانري چهارم، فرزندش با عنوان لويي سيزدهم به سلطنت رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم ريمونْدْ دولاروش اولين زن خلبان رسمي جهان، در اول اکتبر 1886م در فرانسه به دنيا آمد. وي که در ابتدا به عنوان يکي از هنرپيشگان اُپِراي پاريس فعاليت داشت، پس از چندي به تلاش در زمينه آموزش و فراگيري مهارت خلباني روي آورد و پس از تلاشي مداوم، در 24 سالگي موفق به دريافت گواهي نامه مخصوص هوانوردي در 8 مارس 1910م گرديد. وي سي و ششمين فرد و اولين زني بود که به عنوان خلبان رسمي شناخته مي شد. لاروش هم چنين داراي چندين عنوان قهرماني در هوانوردي بود. خانم رِيموند دولاروش سرانجام 12 سپتامبر 1919م بر اثر سقوط هواپيمايش در 33 سالگي کشته شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هايله سلاسي، امپراتوري پيشين اتيوپي، در 23 ژوئيه 1892م در اتيوپي به دنيا آمد. او ابتدا فرماندار چند استان اتيوپي بود و سپس ولي عهد آن کشور شد. تا اينکه در سال 1930م به امپراتوري اتيوپي رسيد. وي در ابتدا کوشش هاي فراواني کرد تا قبايل مختلف و متفرق اتيوپي را يکپارچه سازد و آنها را تحت انقياد خود درآورد. هايله سلاسي با استخدام کارشناسان خارجي، اصلاحات اداري تدريجي را در اتيوپي آغاز کرد، امور مالي را سر و سامان داد، بردگي را ريشه کن نمود و نظام قضايي در کشور به وجود آورد. اما حمله ايتاليا به اتيوپي در سال 1935م اصلاحات او را به تعويق انداخت و تا سال 1941م در خارج از کشور به سر بُرد. در اين سال پس از عقب نشيني ايتاليا، وي با کمک نيروهاي انگليسي، بار ديگر قدرت را در اتيوپي به دست گرفت و به اصلاحات اقتصادي و سياسي در کشور عقب مانده خود پرداخت. با اين حال، اقدامات او در راه پيشرفت و آباداني اتيوپي بيشتر به توسعه پايتخت و احداث چند راه ارتباطي و کارهاي سطحي محدود مي شد و اکثريت مردم اتيوپي همچنان از حداقل وسايل و امکانات زندگي محروم بودند. هايله سلاسي همواره در طول حکومتش کوشيد تا برتري خود بر رهبران افريقايي را به اثبات برساند و در اين راستا توانست کشورش را ميزبان تعداد قابل توجّهي از اجلاسيه هاي مهم و کنفرانس هاي بين المللي کند. وي مقر سازمان وحدت افريقا را به آديس آبابا مرکز اتيوپي منتقل کرد و به شصت کشور جهان
مسافرت کرد. او در تمامي اجلاسيه هاي رهبران افريقايي و کنفرانس سران کشورهاي جنبش عدم تعهد حضور يافت و براي اولين بار در تاريخ اتيوپي، در سال 1930م، اقدام به تهيه قانون اساسي براي مردم اين کشور نمود. هايله سلاسي به شدت به کشورهاي غربي وابسته بود تا اين که در 12 سپتامبر 1974م طي يک کودتاي مارکسيستي، توسط نظاميان سرنگون شد و يک سال بعد، پس از 45 سال امپراتوري درگذشت.
شرح مناسبت:
پيدايش رسوايي هاي مالي و تداوم نابساماني هاي سياسي و اجتماعي و پديد آمدن بحران هاي اقتصادي در ترکيه باعث شد تا در 12 سپتامبر 1980م ژنرال کنعان اِوْرِن، رئيس ستاد نيروهاي مسلح ترکيه، دست به کودتا بزند و در نتيجه به همراه يک شوراي شش نفره، حکومت را در اين کشور به دست گيرد. مسئوليت حکومت به ژنرال کنعان اِوْرِن سپرده شد. پس از روي کار آمدنِ نظاميان، آنان در ابتدا دستور برکناري سليمان دَميرل نخست وزير وقت و انحلال مجلس را صادر نمودند. هم چنين فعاليت سياسي احزاب، اتحاديه ها و سازمان ها ممنوع اعلام گرديد و حکومت نظامي که در بخشي از کشور اجرا مي شد به تمام کشور تعميم داده شد. يک هفته بعد از کودتا، دولتي زمام امور را به دست مي گرفت که هفت نظامي بازنشسته نيز در آن عضويت داشتند. دولت نظامي ترکيه در سال 1989م جاي خود را به تورگوت اوزال سپرد که در جريان انتخابات ماه مارس همين سال به عنوان رئيس جمهوري غيرنظامي بعد از چند دهه انتخاب شده بود.
شرح مناسبت:
خسروپرويز پادشاه ساساني در چند لشکرکشي متوالي، بين النهرين، سوريه، فلسطين، مصر و آسياي صغير را تسخير کرد و فتوحات خود را تا استانبول فعلي گسترش داد. در سال 591 م، طي قراردادي بين خسرو پرويز و امپراتوري روم، صلح برقرار شد اما خلع و قتل امپراتور حامي خسرو، دست او را در يورش به قلمرو روم باز کرد. بدين ترتيب از پنجم ژانويه سال 603 م جنگ هاي 24 ساله ميان دو کشور آغاز شد. سپاه ايران در سرزمين روم فتوحات قابل
توجهي کردند تا آنجا که بيزانس يا روم شرقي، تقريباً تمامي متصرفات خود را از دست داد. بدين ترتيب قلمرو خسرو پرويز به حدود قلمرو هخامنشيان رسيد، اما جنگ، طولاني شد و لجاجت خسرو براي ادامه آن، بيزانس را آماده تلافي کرد و از سال 627 حملات تعرضي بيزانس آغاز شد. در اين جنگ، آذربايجان ويران و غارت گرديد و سپاه بيزانس بين النهرين را گرفت. خسرو پرويز به تيسفون گريخت، اما پيشنهاد صلح را رد کرد. در اين ميان خسروپرويز (که به علت پاره کردن نامه پيامبر اکرم(ص) مورد نفرين آن حضرت قرار گرفته و از هم گسستن حکومتش توسط آن حضرت خبر داده شده بود) پي درپي از روم شکست خورد. پس از مدتي با شورش مردم و ارتش ايران، خسروپرويز از قدرت خلع و محبوس و سپس کشته شد.
شرح مناسبت:
هفتمين مرحله از جنگ هاي صليبي در اوت سال 1248م آغاز گرديد و در جريان آن، پادشاه فرانسه که سه سال در پي تدارک اين جنگ بود به سوي قبرس به حرکت درآمد و پس از توقفي چند ماهه، به سوي مصر حرکت کرد. پادشاه فرانسه بر اين باور بود که مصرْ کليدِ بيت المقدس مي باشد. بنابراين با نيرويي که نزديک به يک صد و بيست کشتي بزرگ آن ها را منتقل مي ساخت، در ژوئن 1249م به منطقه دمياط واقع در شمال مصر رسيد و آن جا را تصرف نمود. در اين زمانْ نيروهاي صليبي با پنجاه هزار سرباز قصد تسلط بر قاهره را داشتند اما سپاهيان مصر در شهر منصوره که به شهر دمياط نزديک بود اردو زدند و
با تاخت و تاز و حملات پراکنده خود، امنيت و آسايش اردوگاه صليبي را بر هم زدند. چندي بعد از اين نبرد که در 13 سپتامبر 1250م به وقوع پيوست، لشگر مصر موفق شد راه تدارکاتي صليبي ها از طريق دريا را قطع نموده و آن ها را در محاصره قرار دهد. اين وضعيت موجب گرديد تا سپاهيان صليبي در قحطي شديد و انواع بيماري هاي واگيردار گرفتار آيند. در نتيجه، فرماندهي صليبي مجبور به تسليم شده و سلاح هاي خود راتحويل دهند. پادشاه فرانسه که بيمار و اسير بود، در صلح نامه اي که با مصري ها امضاء نمود، پذيرفت تا با پرداخت غرامت، خود و سربازانش را آزاد نمايد. به اين ترتيب مرحله هفتم جنگ هاي صليبي با پيروزي مسلمانان خاتمه يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بعد از جنگ هاي چهارگانه اعراب و اسرائيل و عدم موفقيت کشورهاي عرب در حذف رژيم اسرائيل و نيز اوج گيري اختلافات در ميان سران اسلامي، طرح صلح با اسرائيل مطرح گرديد. دولت مصر به رهبري انور سادات در سال 1979م اين طرح را عملي نمود. چند سال بعد از آن، ياسر عرفات نيز سلاح را زمين نهاد و به جرگه مدافعان صلح با رژيم غاصب صهيونيستي پيوست. در همين راستا در سيزدهم سپتامبر 1993م توافق نامه سازشي بين ياسر عرفات رهبر سازمان آزادي بخش فلسطين و اسحاق رابين نخست وزير وقت رژيم صهيونيستي در واشينگتن به امضا رسيد که به توافق غزّه - اَريحا، موسوم شد. در اين توافقنامه که دو سال پس از آغاز گفتگوهاي به اصطلاح صلحِ اعراب و اسرائيل منعقد شد، سازمان آزادي بخش فلسطين و رژيم صهيونيستي، يک ديگر را به رسميت شناختند. هم چنين اين رژيم، پس از اخذ امتيازات متعدد از ياسر عرفات، موافقت کرد تا از 90 درصد از اراضي کرانه باختري رود اردن عقب نشيني کند و تا سال 1999م، پيمان هاي نهايي ايجاد يک دولت فلسطيني در محدوده نوار غزه تا شهرِ اريحا در کرانه غربي رود اردن را امضا کند. علاوه بر آن، براساس قرارداد غزّه - اَريحا، شهرک سازي صهيونيست ها در سرزمين هاي اشغالي نيز بايد خاتمه يابَد، زندانيان فلسطيني آزاد شده و مذاکره در مورد بازگشتِ آوارگان فلسطيني و تعيين خطوط مرزي آغاز گردد. علي رغم خوش بيني رهبرانِ سازمان آزادي بخش فلسطين، سرانِ رژيم صهيونيستي تقريباً به هيچ يک از تعهّدات خود در
قرارداد غزّه - اَريحا پاي بند نماندند و در مقابل، نه تنها ياسر عرفات را به دادن امتيازات متعدد وادار کردند، بلکه با انعقاد اين قرارداد با وي، جبهه متحد اعراب را در مذاکرات با تل آويو، متفرق نمودند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
صربستان از سده هاي ششم و هفتم ميلادي با ورود صرب ها از اسپانيا، شکل گرفت و پس از سال ها جنگ داخلي، در سال 1217م کشور مستقل صربستان به وجود آمد. با اين حال، با آغاز ضعف صربستان در يک قرن بعد، اين کشور جولانگاهي براي حملات پراکنده نيروهاي عثماني گرديد. در اين ميان، نبردهايي بين صربستان و امپراتوري عثماني روي داد که پس از پيروزي عثماني در چهاردهم سپتامبر 1389م صربستانْ خراج گذار دولت عثماني شد. در سال 1459م اين منطقه رسماً توسط حکومت عثماني ضميمه قلمرو آن ها گرديد. دوران حاکميت 400 ساله عثماني بر صربستان تا نيمه قرن نوزدهم به طول کشيد و پس از آغاز ضعف و شکل گيري روند انحطاط در دولت عثماني، ابتدا اين منطقه داراي خودمختاري گرديد و بعد از جنگ جهاني اول و فروپاشي خلافت عثماني، منطقه صربستان نيز به استقلال دست يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
حمله ناپلئون بُناپارت امپراتور فرانسه به روسيه در 24 ژوئن سال 1812م، آغازي بر پايان اقتدار ناپلئون به شمار مي آيد. سرعت پيشروي نيروهاي فرانسوي در آغاز اين حمله، حتي با وسايل و تجهيزات امروزي هم عجيب و باورنکردني است. او فاصله مرزهاي آن روز روسيه با لهستان را در کمتر از سه ماه پيمود و روز چهاردهم سپتامبر 1812م وارد مسکو شد. ناپلئون گمان مي کرد که با فتح مسکو، تزار روسيه را به زانو در خواهد آورد و سرزمين پهناور روسيه را به قلمرو امپراتوري خود خواهد افزود، ولي فرداي ورود سربازان او به مسکو، شهر آتش گرفت و سربازان روسي که ضمن عقب نشيني، شهر را به آتش کشيده بودند، سپاه ناپلئون را در اين شهر بدون آذوقه گذاشتند. شدت آتش سوزي به حدي بود که سه چهارم شهر مسکو به کلي طعمه حريق شد و نابود گشت. با فرا رسيدن زمستان سخت روسيه و کمبود تدارکات و مواد غذايي، ناپلئون تصميم گرفت از روسيه عقب نشيني کند ولي در بين راه، سرما و گرسنگي از يک طرف و حملات پي درپي نيروهاي روسيه از طرف ديگر، صدها هزار نفر از سربازان فرانسوي را از پاي درآورد، به طوري که از ارتش 530 هزار نفري ناپلئون، تنها 30 هزار نفر به مبداء حرکت خود بازگشتند. اين شکست پايان اقتدار ناپلئون بُناپارت را رقم زد و از آن پس در برابر اتحاد کشورهاي مخالف خود، ناکام ماند.
شرح مناسبت:
ويليام مَکْ کينْلي، بيست و پنجمين رئيس جمهور امريکا در 29 ژانويه 1843م در ايالت اوهايو امريکا به دنيا آمد. وي در ابتدا کارمند
پستخانه بود ولي بعدها وکيل شد و سپس به فرمانداري ايالت اوهايو دست يافت. مک کينلي پس از چندي در انتخابات رياست جمهوري سال 1896م شرکت جست و با پيروزي در اين انتخابات، از اول ژانويه سال 1897م وارد کاخ سفيد شد. مک کينلي در دوران پر مخاطره اي برامريکا حکومت کرد. رابطه امريکا و اسپانيا از سال ها قبل به خاطر حضور نظامي استعمار اسپانيا در کوبا و خودداري آنان از ترک منطقه تيره بود.تمايل داشت که بر کشورها و جزاير امريکاي لاتين تسلط داشته باشد و در صورت امکان آن ها رابه خاک خود ضميمه نمايد. يکي از اين کشورها، کوبا بود که در آن سال ها، امريکا 70 الي 90 درصد از شکر مورد نياز خود را از آن تأمين مي کرد و حضور نظامي اسپانيا مانع از استيلاي ايالات متحده بر کوبا بود. از اين رو مک کينلي به دنبال بهانه اي بود تا به نيروهاي اسپانيا در کوبا حمله کند و حضور خود را در منطقه تحميل نمايد. اين بهانه با حمله اسپانيا به يک کشتي جنگي امريکايي در فوريه 1898م که قصد ارعاب اسپانيا را داشت، تأمين شد و امريکا تهاجم سنگيني را عليه اسپانيا آغاز کرد. اين جنگ که به شکست اسپانيا منجر گرديد، باعث خروج نيروهاي استعمارگر کهن اسپانيا و ورود استعمارگران نوين امريکايي شد. اسپانيا هم چنين تحت فشار امريکا، کشور فيليپين را به قيمت 20 ميليون دلار به امريکا فروخت. جنگ هاي اسپانيا و امريکا، نقطه آغاز علني شدن سياست هاي استعمارگرانه و استيلا طلبانه کاخ سفيد در محدوده امريکاي مرکزي محسوب مي شود. ويليام
مک کينلي در انتخابات رياست جمهوري سال 1901م براي يک دوره ديگر انتخاب شد ولي در روز 14 سپتامبر 1901م هنگامي که در شهر بوفالو حضور داشت به ضرب گلوله يکي از مخالفان مضروب شد و هشتاد روز بعد در هفتم دسامبر 1901م در 58 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جوسيا رويْسْ، فيلسوف امريکايي در بيستم نوامبر 1855م در کاليفرنياي امريکا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود در فلسفه، به تدريس مشغول شد و ضمن مطالعات و تحقيقات خود، به بيان افکار خويش پرداخت. او به خدا به عنوان يک ناظر بي طرف و تماشاگر دنياي صلح آميز يا سراسر جنگ و گناه، معتقد نبود بلکه به نظر او، خدايي واقعيت داشت که راهنماي هر فرد در الگوي يکپارچه ولي پيچيده حيات است. رويس بر اين باور بود که زندگي فردي، متعلق به قلمروي برتر و غني تر از اين دنياست، قلمروي که خاص حقيقت است و به چشم انساني قابل رؤيت نيست. رويْسْ اظهار مي دارد که همه ما در اعماق وجودمان احساس مي کنيم که زندگي ما در هماهنگي زندگي ملکوتي، هر يک، جا و مقام بخصوصي دارند. اين هماهنگي در وضع فعليِ شعور وجدان ما وجود ندارد، بلکه در مرتبه اي از زندگي که اکنون براي ما قابل رؤيت نيست، به وجود خواهد آمد. وي در ديدگاه فلسفي خود، ايمان به خوبي خدا را باور داشت و فلسفه خود را براساس يک نوع فلسفه افلاطوني - مذهبي مي دانست. رويْسْ انديشه بدبينانه اراده به زندگي در فلسفه آلماني را به انديشه خوش بينانه اراده به ايمان داشتن تبديل کرد. از رويس
آثاري برجاي مانده که جنبه مذهبيِ فلسفه، تصور خدا و جهان و فرد از آن جمله است. جوسيا رويس سرانجام در چهاردهم سپتامبر 1916م در 61 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جنگ کره که از روز 25 ژوئن 1950م با حمله نيروهاي کره شمالي به کره جنوبي آغاز شد، نخستين برخورد نظامي بين شرق و غرب بعد از جنگ جهاني دوم به شمار مي رود. اين امر واکنش سازمان ملل متحد را برانگيخت و نيروهاي ملل متحد براي دفع تجاوز کره شمالي، متشکل از سربازان شانزده کشور، راهي شبه جزيره کره شدند. در اين ميان، بخش عمده اين نيروها را سربازان امريکايي تشکيل مي دادند و نيروهاي پانزده کشور ديگر، بيشتر نقش سمبوليک داشتند. نيروهاي امريکايي در روز چهاردهم سپتامبر 1950م، با پياده شدن در پشت خطوط نيروهاي کره شمالي در يکي از بنادر آن کشور، حمله متقابل عليه نيروهاي کره شمالي را آغاز کردند و هم زمان با اين عمليات، حمله نيروهاي سازمان ملل متحد در سراسر جبهه هاي جنوب آغاز شد. اين امر واکنش چين را برانگيخت، از اين رو با اعزام دويست هزار نيروي داوطلب، نيروهاي امريکا و متحدين آن ها را وادار به عقب نشيني نمود. اين امر اختلافات امريکا و چين را تشديد کرد به طوري که قصد کشاندن جنگ به داخل خاک چين مطرح گرديد که به دليل مخالفت سياست مداران امريکايي اين امر عملي نشد.
شرح مناسبت:
منشور سازمان کشورهاي صادر کننده نفت موسوم به اوپک، در ابتدا در چهاردهم سپتامبر 1960م به امضاي پنج کشور ايران، عربستان، عراق، کويت و ونزوئلا رسيد. اين سازمان به منظور مقابله با کمپاني هاي بزرگ نفتي غرب به وجود آمد که انحصار اکتشاف، استخراج و فروش نفت را در سطح جهان در اختيار داشتند و بهاي نفت را بر اساس منافع خود
و به زيان توليد کنندگان اين ماده حياتي تعيين مي کردند. اگرچه اوپک در ابتدا قدرت چنداني نداشت، اما به تدريج و پس از پيوستن الجزاير، ليبي، نيجريه، قطر، امارات متحده عربي، گابُن، اندونزي و اکوادور به اين سازمان، قدرت بيشتري يافت. لذا در بحران نفتي سال 1973 که بر اثر جنگ مصر و رژيم صهيونيستي و تحريم نفتي غرب توسط اعراب پديد آمد، قيمت نفتِ اوپک تا سه برابر افزايش يافت. نقش اوپک در بازار جهانيِ نفت و تعيين بهايِ اين ماده حياتي از دهه هفتاد به بعد، فراز و نشيب هاي بسياري داشته است. در سال هاي اخير، علي رغم خروج اکوادور و گابن از اوپک و کاهش سهم اين سازمان در توليد جهاني نفت، اوپک همچنان نقش تعيين کننده خود را در برقراري ثبات دربازار جهاني نفت حفظ کرده است.
شرح مناسبت:
بشير جُميِّل رئيس جمهور فالانژيست لبنان، در 10 نوامبر 1947م در خانواده اي اهل ورزش و سياست به دنيا آمد و تحصيلات خود را تا دريافت دو درجه دانشگاهي در رشته هاي حقوق و علوم سياسي ادامه داد. وي پس از تکميل تحصيلاتش در واشينگتن و تگزاس امريکا، به وکالت روي آورد و پس از بازگشت به لبنان به اين کار تداوم بخشيد. اما شروع جنگ داخلي در لبنان در سال 1975م باعث شد تا وي وارد عرصه سياست شود. وي که فرزند پيِر جُميِّل بنيان گذار حزب کتائب بود، پس از چندي به عنوان فرمانده نظامي يک اردوگاه مسيحي مطرح گرديد و از اين زمان، در صحنه هاي مختلف جنگ داخلي لبنان، در راستاي اهداف حزب کتائب عمل نمود. عمده
نظرات و عقايد سياسي بشير جُميِّل در مورد مسئله لبنان را به اين صورت مي توان مورد توجه قرار داد: مخالفت صريح با حضور فلسطينيان در لبنان؛ مخالفت با حضور سوريه در لبنان و اشغال گر قلمداد نمودن آن ها و همکاري با رژيم صهيونيستي. وي در ادامه، رياست شوراي امنيت حزب کتائب و فرماندهي کل نيروهاي لبناني را بر عهده گرفت: بشير جُميِّل در سال 1982م نيز در حالي که اوضاع داخلي لبنان بسيار متشنج بود در جريان انتخابات رياست جمهوري، به اين مقام انتخاب شد. زمام داري بشير جُميِّل رئيس جمهوري لبنان تنها 21 روز يعني از 24 اوت 1982 تا 14 سپتامبر همان سال به طول انجاميد. وي که در سايه تانک هاي اسرائيل ي وارد کاخ رياست جمهوري بَعبدا، مقر حکومت لبنان شده بود، پس از سه هفته حکومت، در طي يک انفجار مهيب در 35 سالگي به قتل رسيد و جاي خود را به برادرش امين داد. امين در روزهاي اوليه حکومت خود نيز با کمک و هدايت نيروهاي اشغال گر صهيونيستي، کشتار فجيعي عليه فلسطينيان مقيم لبنان در دو اردوگاه صبرا و شتيلا به خونخواهي مرگ برادرش انجام داد و هزاران نفر را به خاک و خون کشيد.
شرح مناسبت:
کشورهاي نيکاراگوئه، السالوادور، کاستاريکا، هُندوراس و گواتمالا از نواحي ميانه قاره امريکاي مرکزي هستند که از اوايل قرن شانزدهم، تحت استعمار اسپانيا واقع شدند. از آغاز قرن نوزدهم، موج استقلال طلبي در اين مناطق آغاز شد و با به هم ريختن اوضاع داخلي اسپانيا و ضعف حکومت مرکزي، مناطق مستعمره به سمت استقلال به پيش رفتند. سرانجام شورش هاي گسترده
مردمي نتيجه داد و در 15 سپتامبر 1821، استقلال اين کشورها اعلام شد و همگي به جز السالوادور که تا آن زمان يکي از ايالات گواتمالا بود، پس از استقلال به امپراتوري بزرگ مکزيک پيوستند. در سال 1823م، اين کشورها از امپراتوري مکزيک جدا شده و همراه با کشورهاي منطقه، اتحاديه ديگري را به نام فدراسيون ايالات امريکاي مرکزي تشکيل دادند. اين اتحاديه نيز چندان دوام نيافت و در سال 1839 از هم گسيخت. پس از فروپاشي اين اتحاديه، هر يک از کشورها به استقلال کامل دست يافته و حکومتي مرکزي تشکيل دادند.
شرح مناسبت:
هُندوراس در امريکاي مرکزي و در همسايگي گواتمالا، نيکاراگوئه، السالوادور و در سواحل اقيانوس آرام و درياي کارائيب قرار دارد. اين سرزمين تا قبل از ورود اسپانيائي ها در اوائل قرن شانزدهم، محل سکونت اقوام گوناگوني چون مايا و لنکا بود و با ورود استعمار اسپانيا، اين سرزمين به دليل سواحل عميق آن، هُندوراس ناميده شد که به معناي اعماق مي باشد. تسلط اسپانيا تا سال 1821م ادامه داشت. در 15 سپتامبر اين سال، کل منطقه به استقلال از اين کشور دست يافتند و به صورت يک فدراسيون درآمدند که تا سال 1838 دوام يافت. با انحلال فدراسيون مزبور، همه کشورها و از جمله هُندوراس به استقلال رسيدند. در اواخر قرن نوزدهم امريکا وارد اين منطقه شد و آن را به صورت غيرمستقيم تحت استعمار خويش درآورد. اين کشور در طول قرن بيستم دستخوش تحولات فراوان و کودتاهايي چند بود و امروزه به عنوان يکي از فقيرترين کشورهاي امريکاي مرکزي مطرح است. هُندوراس با 112/492 کيلومتر مربع مساحت داراي جمعيت 6/5
ميليون نفري است که پيش بيني مي شود تا سال 2025 اين جمعيت، از مرز 10/5 ميليون نفر نيز بگذرد. نژاد اکثريت مردم اين کشور، دو رگه سرخ و سفيد است و بيش از 97 درصد مردم مسيحي مي باشند که غالب آن ها کاتوليک مذهبند. پايتخت اين کشور، تگوسيگالپا نام دارد و شهرهاي مهم آن عبارتند از لاسيبا، سان پدروسولا و چولوتکا. واحد پول هُندوراس لمپيرا است و زبان رسمي آن، اسپانيولي است. نظام حکومتي در هُندوراس، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گذاري است. پانزدهم سپتامبر سال روز استقلال و روز ملي اين کشور مي باشد.
شرح مناسبت:
کشور السالوادور، کوچکترين کشور امريکاي مرکزي است و از روزگاران قديم، محل سکونت اقوام ماياوچيبچا بود. اين سرزمين در نيمه اول قرن شانزدهم به تصرف استعمارگران اسپانيايي درآمد و از سوي آن ها السالوادور ناميده شد چرا که ورود آنها با روز تولد سالوادور مقدس هم زمان بود و به معناي نجات بخش مقدس مي باشد. اين منطقه سپس به مکزيک ملحق گرديد. در سال 1821 کل اين منطقه، از اسپانيا استقلال يافت و به صورت يک کشور مستقل فدراتيو در آمد. در نيمه قرن نوزدهم انگلستان به نفوذ در اين منطقه پرداخت و در اواخر همين قرن امريکا جاي گزين گرديد. قرن بيستم شاهد حکومت طولاني مدت نظاميان، در اين کشور بود که با تلفات فراوان همراه بود. در اواخر قرن بيستم وقوع چند زمين لرزه شديد، همراه با تلفات و خسارات، باعث شد تا آرامش در اين کشور به دست آيد. السالوادور با بيش از 21 هزار کيلومتر مربع مساحت، در همسايگي هُندوراس
و گواتمالا و در ساحل اقيانوس آرام قرار دارد. جمعيت اين کشور 6/3 ميليون نفر است که پيش بيني مي شود تا سال 2025 تا 9 ميليون نفر بالغ گردد. پايتخت اين کشور، سان سالوادور مي باشد و از شهرهاي مهم آن دلگادو، سان ميگل و سانتاآنا قابل ذکر است. نژاد حدود 90% مردم السالوادور دو رگه سرخ و سفيد است و دين اکثر مردم، مسيحي است که بيشتر آن ها کاتوليک مي باشند. زبان رسمي اسپانيولي است و زبان هاي بومي نيز رواج دارد. واحد پول اين کشور کولون مي باشد. نظام سياسي السالوادور جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. روز استقلال اين کشور در 15 سپتامبر به عنوان روز ملي نيز قلمداد مي گردد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گواتمالا از کشورهاي امريکاي مرکزي است که در جنوب مکزيک قرار گرفته و با سه کشور السالوادور، هُندوراس و بليز همسايه است. مساحت گواتمالا 108/889 کيلومتر مربع و جمعيت آن حدود 11/5 ميليون نفر است که از اين تعداد، بيش از 90 درصد آنان مسيحي و اکثريتِ کاتوليک هستند. پايتخت اين کشور، گواتمالا و اسکونيتلا، کستالتنانگو و مازاتنانگو از شهرهاي مهم آن مي باشند. پيش بيني مي شود که جمعيت گواتمالا تا سال 2025 در حدود 20 ميليون نفر خواهد بود. زبان رسمي سکنه اين کشورْ اسپانيايي و نژاد اکثريت آن ها سرخ پوست است. گواتمالا يکي از تمدن هاي قديمي امريکا به شمار مي رود. پس از کشف قاره امريکا و استقرار اسپانيايي ها در امريکاي مرکزي، گواتمالا بخشي از قلمرو مکزيک به شمار مي آمد. گواتمالا پس از 300 سال استعمار توسط اسپانيا در نيمه سپتامبر 1821م به استقلال رسيد. گواتمالا از جمله کشورهايي است که بعد از استقلال، با کودتاهاي پي در پي مواجه بود و اين وضعيت تا اواخر قرن بيستم ادامه داشت.
شرح مناسبت:
شهر اسکندريه در سال 332 قبل از ميلاد توسط اسکندر مقدوني ساخته شد و پس از آن در طي سال هاي متمادي، محل علم و دانش و هنر بوده است. در اواخر قرن هجدهم به اشغال فرانسويان درآمد. اين شهر که به وسيله يک کانال به رود نيل متصل مي شود و خود نيز در ساحل درياي مديترانه قرار دارد اهميتي تجاري نيز دارد. در اواخر قرن نوزدهم بار ديگراهميت و جايگاه اقتصادي اسکندريه باعث شد تا توجه دولت هاي انگليس و فرانسه به آن معطوف
گردد. در سال 1880م پادشاه وقت مصر، نظارت مشترک فرانسه و انگليس بر امور مالي مصر را پذيرفت که اين عمل باعث مخالفت و شورش مردم شد. توفيق پاشا ناچار شد دولتي مخالف منافع دولت هاي اروپايي بر سر کار آورد، ولي در نتيجه فشار بريتانيا و فرانسه، اين دولت منحل شد. در نيمه سپتامبر سال 1882، دولت بريتانيا که از تجديد شورش مردم بيم ناک بود اسکندريه را تصرف کرد و در آن نيرو پياده نمود. فرانسه از پشتيباني از اين اقدام امتناع کرد و خود را کنار کشيد و بدين ترتيب، امور مصر تحت نظارت بريتانيا قرار گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با اوج گيري مخالفت ها با رژيم تزار، که مشکلات ناشي ازجنگ جهانيِ اول به آن دامن مي زد، اعتصابات و شورش ها، کشور روسيه را فراگرفت، به صورتي که تزار براي مقابله با اين وضعيت، دسته هايي از نيروهاي در جنگ را احضار نمود و مأموريت سرکوب مردم رابه آن ها واگذار کرد، گرچه دراين ميان، بسياري از سربازان نيز به مردم پيوستند. اوج گيري مشکلات، باعث شد تا تزار براي فرونشاندن اعتراضات، به انحلال پارلمان روسيه موسوم به دوما بيانديشد. در نيمه مارس 1917م تزار نيکلاي دوم استعفا داد و دولت جديدي شکل گرفت. اين دولت با اعلام حکومت جمهوري در نيمه سپتامبر 1917، برنامه هاي اصلاحي را در دستور کار قرار داد اما از حل مسائل بنيادين، سر باز زد. حکومت جمهوري، چند ماه بيشتر به حيات خود ادامه نداد چرا که با رسيدن لنين و يارانش و بر پا شدن انقلاب اکتبر، حکومت جمهوري شوروي سوسياليستي روي کار آمد.
شرح مناسبت:
سرزمين اريتره که از قديم الايام جزئي از امپراتوري حبشه (اتيوپي امروزي) بود، در سه قرن منتهي به قرن بيستم، در اختيار عثماني قرار داشت و مورد اختلاف با حبشه بود. در سال 1890 با عقد قراردادي، مالکيت ايتاليا بر اريتره رسميت يافت و تا جنگ جهاني دوم يکي از ايالات افريقايي ايتاليا به حساب مي آمد. بعد از جنگ جهاني دوم، در دسامبر 1950 با رأي سازمان ملل، اريتره ضميمه اتيوپي گرديد و فدراسيون اتيوپي - اريتره در نيمه سپتامبر 1952م اعلام موجوديت نمود. اين مسئله هيچ گاه، از سوي اريتره پذيرفته نشد. از آن سو، فشارهاي اتيوپي بر
رسميت اين الحاق، باعث واکنش مردم اريتره شد و به شکل گيري نهضت استقلال طلبي در اين کشور انجاميد تا اينکه استقلال اريتره در روز 24 ماه مه 1993 عملي شد. (ر.ک: 24 ماه مه)
شرح مناسبت:
عدنان مندرس نخست وزير پيشين ترکيه در سال 1899م به دنيا آمد. او در رشته حقوق فارغ التحصيل شد و از جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد. مندرس از اعضاي قديمي حزب جمهوري خواه خلق ترکيه بود اما در سال 1945م به دليل اختلافات دروني از آن خارج شد. از اين رو در سال 1946، حزب دموکرات ترکيه را تأسيس کرد و با پيروزي اين حزب در انتخابات عمومي ترکيه، مندرس در سال 1950 به نخست وزيري رسيد. او که با تبعيت از سياست هاي امريکا، نيروهاي نظامي براي جنگ کُره فرستاده بود، نارضايتي احزاب و روشن فکران در اين باره را به شدت سرکوب کرد. مندرس در سال 1954م با پيروزي حزب دموکرات ترکيه در انتخابات اين کشور، مجدداً به نخست وزيري دست يافت. مندرس به همراه نوري سعيد نخست وزير عراق از ايجاد کنندگان اصلي پيمان امريکايي بغداد موسوم به پيمان سنتو براي جلوگيري از نفوذ کمونيسم بود. وي در سال 1957م براي سومين بار به نخست وزيري رسيد و در اين دوره، تظاهرات ضد دولتي دانشجويان را که خواهان انجام اصلاحات سياسي بودند، سرکوب نمود. در اين زمان جمال گورسل، فرمانده نيروي زميني ترکيه، لزوم انجام اصلاحات به منظور مهار مقاومت هاي مردمي به ويژه دانشجويان را به مندرس متذکّر شد که با بي توجهي نخست وزير مواجه شد. بدين جهت در 27 مه 1960م، جمال
گورسل کودتايي ضد دولتي به راه انداخت و سران مملکت را به محاکمه کشيد. مندرس در دادگاه به جرم سوء استفاده از اختيارات، زير پا گذاشتن قانون اساسي، قتل دانشجويان و ارتباط نامشروع به اعدام محکوم شد. وي شب قبل از اجراي حکم دست به خودکشي زد اما پزشکان او را از مرگ نجات دادند عدنان مُندرس سرانجام در پانزدهم سپتامبر 1961م در 62 سالگي به دار آويخته شد.
شرح مناسبت:
فرانسوا دوسالينْياک دولاموت فِنِلون، خطيب و نويسنده برجسته فرانسوي در اول ژانويه 1651م به دنيا آمد. از کودکي، برايش تحصيل در رشته هاي علوم الهي در نظر گرفته شد و پس از پايان اين تحصيلات، در 24 سالگي به سِلک کشيشان درآمد. فنلون سه سال بعد به رياست مدرسه کاتوليک هاي جديد در پاريس رسيد و در اين مقامْ وظيفه خود را با چنان درايت، ملايمت و نزاکتي انجام داد که در جامعه به صورت شخصيتي ممتاز معرفي گشت. او در همين دوره رساله اي در تربيت دختران انتشار داد که در آن، اصول بسيار جديد تربيتي با واقع بيني عرضه شده بود. اين رساله سودمندترين اثر درباره تعليم و تربيت است که از قرن هفدهم ميلادي باقي مانده و الهام بخشِ متفکرانِ پس از فنلون نيز قرار گرفته است. وي پس از چندي با شرکت در بحث هاي فلسفه، در اصول منطق نيز تسلط زيادي يافت و در عين حال به مطالعه راه هايي پرداخت که فن خطابه را موثرتر و قانع کننده تر سازد. فنلون در مجالس وعظ و خطابه، سخنراني هاي بسيارجالب توجه ايراد مي کرد و در مقام رياست هيأت هاي
تبليغي، زمينه را براي بسط مذهب کاتوليک در مناطق مختلف فراهم ساخت. فنلون در سال 1697م کتابي با عنوان توضيح حِکَم قدّيسين را منتشر کرد. وي در اين کتاب، ترک نفس، رياضت و عشق الهي و فناي مطلق را مبناي مذهب خود قرار داده و عشق محض را در درون بشر، بدون انتظار هيچ گونه اجر و پاداش دنيوي و اخروي و توقع پيروزي و سعادت ابدي، اصل اعتقاد مذهبي دانسته بود. کتاب فنلون از جاذبه خارق العاده اي برخوردار بود اما اثري در مخالفت با مذهب رايج زمان به شمار آمد. از اين رو از جانب کليسا محکوم شد و به تبعيد رفت. وي چند سال بعد کتاب نامه ها را که در آنْ اصول عقايد خود را به قالب مذهب رايج درآورده بود، انتشار داد و آن، شامل ارشادهايي است در طريق زهد و ترک نفس، که خود اولين کسي بود که آن را به کار مي بست. آن چه در فنلونْ مردم را مجذوب خود مي ساخت، بيشترْ شخصيت او بود تا اصول عقايدش. وي شخصيتي حساس داشت و در عين حال جدي، با نزاکت و ادب دوست، ظريفْ طبع، بُردبار و طرفدار هنر و تئاتر بود. در قرن هجدهم از وجود فنلون چهره اي افسانه اي ساخته شد. شخصيتي انساني که از نظر مذهب کاتوليک، روحانيِ آزادي خواهي به شمار آمده است. فرانسوا فنلون سرانجام در 16 سپتامبر 1715م در 64 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
الکساندر پوپ، اديب شهير انگليسي در 28 فوريه 1688م در خانواده اي ثروت مند در لندن به دنيا آمد، اما به علت وجود نقص عضو در جسم
وي، پدر و مادرش او را در خانه اي خارج از شهر تحت تربيت قرار دادند و وسايل تحصيلات جدي او را فراهم ساختند. پوپ در پانزده سالگي به زبان هاي يوناني، لاتيني، فرانسوي و ايتاليايي تسلط يافت و در 23 سالگي منظومه اي علمي و تحقيقي انتشار داد که در آن به منتقدان، حسن نيت در نقد را همراه با خوي مسالمت آميز پيشنهاد مي نمود. اما مخالفان با لحني تند به اين اثر تاختند و همين امر عکس العمل هاي کينه توزانه اي در پوپ پديد آورد که پيش از آن در طبعش نبود. به طوري که بعدها به سرودن اشعار هجوآميز پرداخت و آنها را در چندين جلد منتشر کرد. وي در دوره اي رشد کرد که آن چيزي که بيش از ذوق و ظرافت و هنر در عالم ادب اهميت داشت منطق و استدلال بود و به همين جهت، در آثار پوپ اين جنبه اهميت فراواني يافته است. پوپ سخت تندخو و در ارائه مطالب و روش هاي ادبي و فلسفي، کوتاه و روشن و صريح بود. او هم چنين علاوه بر سرودن شعر، منتقد بزرگي نيز به شمار مي رفت و در محدوده سبک و شيوه کار و احساسِ عصرِ خويش، استادي بلندپايه محسوب مي شد. پوپ از سال 1715م به ترجمه ايلياد و سپس اوديسه، اثر معروف هومر، شاعر تواناي يونان پرداخت. ترجمه اين دو اثر، پوپ را در رديف مشهورترين شاعران انگلستان قرار داد و در عين حال، وي را به ثروتي عظيم رسانيد. پوپ در زبان شعر وسواس و دقت فوق العاده داشته و صحّت خاصي به
کار برده است و به سبب همين خصوصيت، اشعار او به کشور فرانسه راه يافته و راه نفوذ و ادبيات انگليسي را در خارج از کشور گشوده است. شعر پوپ از حساسيت فروان نيز برخوردار است و افکار ظريف و پاکي و صفا و استحکام آنها، بناهاي اصيل انگليسي را به ياد مي آورد. پوپ هنرمندي است که به تسلّط در کار واقف بوده، اما هر دم کوشيده است تا باز بهتر کار کند. دقت و کوشش و رعايت قواعد زبان، بي هيچ شکّي او را در رأس شاعران و نويسندگان کلاسيک انگليسي قرار داده است. درباره او گفته اند: سال هاي زيادي بايد بگذرد تا ادبيات بتواند شاعري نظير او به دست آورد. حتي عنوان کرده اند که: پوپ بهترين شاعر انگلستان و در عصر ما، بهترين شاعر جهان است. از آثار وي مي توان مقاله اي درباره نقد، ربودن يک تار مو، منظومه جنگل وينزر، مقالات اخلاقي و مقاله درباره انسان (در دفاع از خداشناسي) را نام برد. الکساندر پوپ سرانجام در شانزدهم سپتامبر 1774م در 56 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور مکزيک با 1/958/201 کيلومتر مربع در امريکاي مرکزي در کنار درياي کارائيب و در همسايگي ايالات متحده امريکا، گواتمالا و بليز واقع شده است. جمعيت مکزيک در حدود 100 ميليون نفر است که عمدتاً کاتوليک مذهبند. پايتخت اين کشور، مکزيکوسيتي و واحد پولش پزوي مکزيک مي باشد. اکثريت سکنه مکزيکْ نژاد دورگه داشته و به زبان اسپانيايي صحبت مي کنند. پيش بيني مي شود جمعيت مکزيک تاسال 2025م بيش از 130 ميليون نفر گردد. از شهرهاي مهم مکزيک، گوادالاخارا و پوئبلا است.
مکزيک به همراه ديگر کشورهاي منطقه تحت استعمار اسپانيا قرار داشت که در 16 سپتامبر 1810م پس از 300 سال استعمار اسپانيا با مبارزات پي گير مردم، استقلال مکزيک اعلام گرديد، اما با عکس العمل ارتش اسپانيا، اين مسئله منتفي شد. در 24 اوت 1821، استقلال مکزيک عملاً به اجراء گذاشته شد و سه سال بعد، با تصويب قانون اساسي، کشورِ مکزيک، با نظام جمهوري فدرال، مرکب از 19 ايالت،4 منطقه و ناحيه فدرال شکل گرفت. در سال 1845 با شورش ساکنان امريکائيِ ايالتِ تگزاس در مکزيک، اين ايالت به امريکا ملحق گرديد. جمهوري فدرال مکزيک، دو مجلس قانون گزاري دارد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
شيخ عمر مختار، مجاهد استعمارستيز و مبارز مسلمان ليبيايي در سال 1858م به دنيا آمد. وي پس از فراگيري قرآن و دروس ديني به عنوان شيخ و بزرگ قبيله و ناحيه خود تعيين شد. شيخ عمر مختار مدتي در سودان به ارشاد و هدايت مردم پرداخت و در سال 1911م به زادگاهش مراجعت نمود. با هجوم ارتش متجاوز ايتاليا به کشور ليبي و استقرار در منطقه بن غازيِ ليبي، عمرمختار رهبري جنبش مليِ ضدايتاليايي را برعهده گرفت و مبارزات استعمار ستيزانه خود را به همراه مردم محروم منطقه آغاز کرد. وي طي سال هاي مبارزه، تلفات زيادي بر قواي بيگانه وارد کرد تا اين که ايتاليايي ها بر او غلبه کردند. شيخ عمر مختار درنهايت در 11 سپتامبر سال 1931م اسير سپاه ايتاليا شد و پس از يک محاکمه صوري، وي را در 16 سپتامبر 1931 در 73 سالگي به دار آويختند.
شرح مناسبت:
سِر رونالْدْ راس، پزشک و محقق انگليسي در سيزدهم مه 1857م در منطقه آلمورا در نزديک کشور نپال و در خانواده اي انگليسي - هندي به دنيا آمد. وي در کودکي راهي انگلستان شد و پس از طي دروس مقدماتي و متوسطه، موفق به اخذ دکتراي پزشکي گرديد. راس مدتي به خدمت در سازمان بهداري در هند مشغول بود ولي به دليل علاقه به تحقيق، درصدد کشف عامل بيماري مالاريا برآمد و به اين فکر افتاد تا نقش و دخالت بشر را در هدايت اين بيماري کشف نمايد. گرچه در سال 1880 دکتر چارلز لاوران عامل بيماري و نيز نقش پشه در انتقال اين بيماري را کشف نموده بود اما تحقيقات
راس در اين زمينه و نيز درباره نحوه از بين بردن پشه بود تا بتواند بيماري مالاريا را کنترل نمايد به همين دليل راس انواع پشه ها را جمع آوري مي کرد و پس از شناسايي اعضاي بدن آن ها، سرانجام در سال 1897م، عامل بيماري مالاريا را در نوعي پشه موسوم به آنوفل يافت. پس از اين کشف، مالاريا از صورت يک بيماري مخوف و کشنده خارج شد و امکان جلوگيري از ابتلا و شيوع آن ممکن گرديد. خدمت راس در کشف عامل بيماري مالاريا و تلاش در جهت پيشگيري و درمان اين بيماري، باعث نجات جان بسياري از انسان ها گرديد و به جهت تحقيقات ارزنده اين محقق انگليسي، جايزه نوبل پزشکي و فيزيولوژي در سال 1902م به راس اعطا شد. رونالد راس سرانجام در شانزدهم سپتامبر 1932م در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
با آغاز رسمي جنگ جهاني دوم در اول سپتامبر 1939م حمله نيروهاي آلمان نازي به لهستان نيز از پانزدهم سپتامبر شروع شد و اين شهر در 16 سپتامبر به محاصره ارتش نازي درآمد. فرداي آن روز نيز، ارتش سرخ شوروي به خاک لهستان يورش برد و مناطق وسيعي از اين کشور را به تصرف خود درآورد. با وجود آن که لهستاني ها از دوطرف مورد حمله آلمان و شوروي قرار گرفته بودند، ولي از شهر ورشو به سختي دفاع کردند. اما سرانجام در 27 سپتامبر همان سال و پس از يازده روز مقاومت و کشته شدن عده زيادي از مدافعانِ ورشو، محاصره اين شهر با سقوط و تصرف آن به دست نيروهايِ آلمان نازي پايان يافت. پس از اشغال لهستان،
بر اساس توافقنامه سري آلمان و شوروي که قبل از اين حمله امضا شده بود، لهستان بين اين دو کشور تقسيم شد.
شرح مناسبت:
بعد از جنگ جهاني دوم، نيروهاي اشغال گر ژاپن از مناطق اشغالي در جنوب شرقي آسيا خارج شدند. در همين زمان شکل گيري جنبش هاي استقلال طلبانه و از سوي ديگر غيرممکن بودن تداوم سياست هاي استعماري بريتانيا، انگلستان تأسيس فدراسيوني مرکب از 11 سلطان نشين مالايا پيشنهاد نمود که با مخالفت مردم منطقه روبه رو شد. با اين حال، سه سال بعد در سال 1948م فدراسيون مالايا به وجود آمد و در سال 1957م به استقلال رسيد. اين فدراسيون با پيوستن مناطق سنگاپور، برونئي، صباح، ساراواک و مالايا در 16 سپتامبر 1963م به فدراسيون مالزيا تغيير نام يافت. با اين وصف، در سال 1965م سنگاپور و در سال 1977م برونئي از اين فدراسيون جدا شده و استقلال يافتند. کشور مالزي مرکب از 13 ايالتِ مستقل مي باشد و داراي نظام سلطنتي دوره اي است و مدت سلطنت هر پادشاه 5 سال مي باشد.
شرح مناسبت:
حمد شاه مسعود، نظامي برجسته و مبارز معروف افغاني در سال 1952م در شمال افغانستان به دنيا يا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه راهي کابل شد و از دانشگاه اين شهر در رشته مهندسي فارغ التحصيل گرديد. احمد شاه مسعود در بيست سالگي به عضويت حزب جمعيت اسلامي درآمد و پس از چندي به فرماندهي شاخه نظامي حزب رسيد. وي هم زمان با يورش ارتش سرخ شوروي به خاک افغانستان، وارد عرصه جهاد و پيکار بر ضد اشغال گران شوروي شد و تا زمان عقب نشيني و شکست شوروي، لحظه اي از مبارزه دست نکشيد و اسلحه اش را بر زمين نگذاشت. اما خروج نيروهاي شوروي، سرآغاز
تفرقه ها و درگيري هاي متعدد داخلي گرديد که در نهايت به شکل گيري گروهک طالبان و ايجاد جبهه متحد اسلامي عليه آن انجاميد. در اين ميان، احمد شاه مسعود با بهره گيري از تجارب طولاني خود در جنگ، به وزارت دفاع و فرماندهي نظامي ائتلاف ضدطالبان انتخاب شد و ضربات مهلکي بر گروهک طالبان وارد آورد. هرچند مسعود معتقد به گفتگو براي بازگشت آرامش به افغانستان بود، با اين حال اين خواسته وي به دليل مخالفت طالبان عملي نگرديد و جنگ هاي داخلي افغانستان ادامه يافت. احمد شاه مسعود در طول بيش از بيست سال مبارزه و جهاد با کمونيست ها و گروهک طالبانْ خواهان استقرار دولت اسلامي بود و در اين راه از هيچ کوششي دريغ نمي کرد. احمدشاه مسعود سرانجام در نهم سپتامبر 2001م از سوي دو نفر که خود را خبرنگار آژانس خبري عرب نيوز معرفي کرده بودند مورد سوء قصد واقع شد و يک هفته بعد بر اثر شدت جراحات وارده، در 16 سپتامبر 2001م در 49 سالگي درگذشت. امروزه از احمدشاه مسعود در افغانستان به عنوان قهرمان ملي ياد مي شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از حمله ارتش آلمان به لهستان و اعلان جنگ انگلستان و فرانسه به آلمان و شعله ور شدن بيشترِ آتش جنگ جهاني دوم، شوروي علي رغم توافق سري خود با آلمان براي حمله به لهستان، در ابتدا به لهستان يورش نبرد. در اين ميان، ارتش لهستان در برابر تهاجم نيروهاي آلمان نازي مقاومت کرد و پيش بيني هيتلر مبني بر فتح لهستان طي يک هفته به وقوع نپيوست. خودداري ارتش سرخ شوروي از پيشروي در شرق لهستان که موجب تمرکز نيروهاي لهستان در جبهه غرب شده بود، هيتلر را خشمگين ساخت و طي پيامي براي استالين ديکتاتور شوروي، به وي تذکر داد که اگر خواهان سهم خود از لهستان است بايد در جنگ شرکت کند. ظاهراً علت ترديد و تعلل استالين در فرمان حرکت به ارتش سرخ در شرق لهستان، علاوه بر نگراني او از عواقب ورود انگليس و فرانسه در جنگ، اين بود که مي خواست ارتش لهستان ابتدا در جنگ با آلمان تضعيف شود و قدرت مقاومت زيادي در برابر ارتش سرخ نداشته باشد. سرانجام در روز هفدهم سپتامبر 1939م که هزيمت و عقب نشيني ارتش لهستان در برابر نيروهاي هيتلر آغاز شده بود، استالين فرمان حمله به خاک لهستان را صادر کرد و ارتش سرخ بدون برخورد با مقاومت جدي نظاميان لهستان، شروع به پيشروي نمود. لهستان سرانجام پس از چهار هفته مقاومت در برابر دو همسايه نيرومند شرقي و غربي خود، شکست خورد و نبرد دليرانه ورشو در آخرين روزهاي جنگ، پايان بخش اين نبرد نابرابر بود. در جريان اين جنگ، بيش از
سي صد هزار لهستاني جان باختند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
داگْ هامِرْ شولْدْ، دومين دبيرکل سازمان ملل متحد در 29 ژوئيه سال 1905م در سوئد به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود به تدريس اقتصاد در دانشگاه استکهلم سوئد پرداخت و در سال 1951م معاون وزارت امورخارجه سوئد گرديد. هامر شولد در آوريل 1953م نامزد دبير کلي سازمان ملل متحد شد و به عنوان دومين دبيرکل اين سازمان، راي اکثريت را به دست آورد. وي مجدداً در 1957م به اين سمت برگزيده شد. هامر شولد يکي از معدود دبيران کل سازمان ملل بود که به حقوق کشورهاي جهان سوم توجه خاصي نشان مي داد. هامر شولد در ايفاي وظايفش خالي از هرگونه محافظه کاري بود. وي در حالي که مي کوشيد در محدوده اختيارات اعطايي منشور ملل متحد و قطعنامه مربوطه انجام وظيفه کند، ولي هيچ وقت ابتکار عمل شخصي را در حل معضلات بين المللي از دست نمي داد. تمام تلاش او آن بود تا در حالي که دوام و ثبات سازمان ملل را حفظ مي کند، به گونه اي آن را منعطف سازد. تا سازمان بتواند به آساني به مشکلات غيرقابل پيش بيني پاسخ دهد. او در ماجراي بحران کانال سوئز در سال 1956 از مصر دفاع کرد و براي حل و فصل حوادث کشور افريقايي کنگو همت گماشت. هامر شولْدْ به درخواست پاتْريس لومومْبا، نخست وزير کنگو، هزاران نيروي حافظ صلح سازمان ملل را براي پايان دادن به فعاليت هاي گروه هاي شورشي کنگو، روانه اين کشور ساخت و سپس براي ميانجي گري بيشتر در منازعات کنگو در تابستان سال 1960م عازم اين
کشور شد. اما در روز 17 سپتامبر آن سال، هواپيماي هامر شولد در آسمان کنگو هدف آتشبار ضدهوايي گروه هاي شورشي اين کشور به رهبري موسي چومبه قرار گرفت و سرنگون گرديد که به کشته شدن هامر شولد و کليه همراهان انجاميد. او پيش از مرگ به سبب فعاليت هاي صلح دوستانه اش در ماجراي کنگو، موفق به دريافت جايزه صلح نوبل شده بود. پس از هامر شولد، اوتانْتْ به دبيرکلي سازمان ملل منصوب گرديد.
شرح مناسبت:
در پي گسترش عمليات چريک هاي فلسطيني عليه عوامل رژيم صهيونيستي و هم چنين افزايش حضور نظامي نيروهاي سازمان آزادي بخش فلسطين در اردن، شاه حسين بن طلال اردني، پادشاه وقت اردن، موقعيت خود را در خطر ديد. در اين ميان از اوايل سپتامبر 1970م، درگيري هاي پراکنده اي ميان ارتش اردن و چريک هاي فلسطيني، به ويژه در اَمّان پايتخت اين کشور درگرفت و حتي سوءقصدي به جان شاه حسين انجام شد که ناکام ماند. اين مسئله باعث تشکيل دولت نظامي در اردن گرديد که در واقع، اعلان جنگ به سازمان آزادي بخش فلسطين قلمداد مي شد. لذا کميته مرکزي اين سازمان، يک شوراي جنگي را تشکيل داد و همه نيروهاي مسلح فلسطينيِ داخل اردن را، منسجم نمود. در نهايت به دستور شاه حسين در بامداد هفدهم سپتامبر 1970م، ارتش اردن حمله گسترده و همه جانبه خود را به مراکز تجمع نيروهاي فلسطيني آغاز کرد و با سلاح هاي سبک و سنگين خود جنگ سختي را عليه فلسطينيان به راه انداخت. بر اثر اين جنگ، کشتار وسيعي صورت گرفت که در طي آن بين دوازده تا پانزده هزار
فلسطيني کشته و تعداد زياد ديگري نيز مجروح شدند. سرانجام پس از دوازده روز درگيري و سرکوب، توافقنامه آتش بس ميان سازمان آزادي بخش فلسطين به رهبري ياسرعرفات و شاه حسين امضا شد. در اواخر همان سال، بار ديگر ميان ارتش اردن و چريک هاي فلسطيني درگيري هايي رخ داد تا اين که شاه اردن به طور کامل مانع از حمله اين چريک ها به نظاميان رژيم صهيونيستي از طريق خاک اردن شد. شاه حسين از آن پس، صدها هزار پناهنده فلسطيني را از اردن اخراج نمود و دست دوستي به سوي رژيم صهيونيستي دراز کرد.
شرح مناسبت:
با پايان يافتن جنگ چهارم اعراب و اسرائيل در اکتبر 1973م، خاورميانه و جهان اسلام شاهد يک تحول عجيب و يک تصميم جديد در ميان يکي از کشورهاي سردمدار مبارزه با صهيونيسم بود. انور سادات، رئيس جمهور وقت مصر پس از سرخوردگي از شکست در برابر رژيم صهيونيستي و اتخاذ سياست نزديکي به غرب، در ژوئيه 1977م اعلام کرد در ازاي خروج نيروهاي رژيم صهيونيستي از سرزمين هاي اشغاليِ صحراي سينا، حاضر به امضاي قرارداد صلح با رژيم اشغال گر قدس خواهد بود. وي چهار ماه بعد در 19 نوامبر 1977م در ميان بُهت جهان اسلام و کشورهاي عرب در يک سفر خفت بار به سرزمين هاي اشغالي فلسطينْ با مقامات اسرائيلي ديدار کرد و در پارلمان رژيم صهيونيستي سخنراني نمود. اين حرکت از سوي کشورهاي عربي و نيز سازمان آزادي بخش فلسطين به عنوان تسليم محض قلمداد گرديد و به شدت محکوم شد. با اين حال مذاکرات صلح ميان سران دو رژيم با ميانجي گري امريکا ادامه
يافت. به دنبال اين امر، در هفدهم سپتامبر 1978م، ضمن ملاقات روساي جمهوري امريکا و مصر و نخست وزير رژيم صهيونيستي در کمپ ديويدِ امريکا، انور سادات که در مسير ذلت و خفت قرار گرفته بود، نه تنها به اعتقادات ديني و اسلامي، بلکه به آرمان هاي عربي و ملي نيز خيانت نمود و با امضاي موافقت نامه اي، زمينه انعقاد پيمان ننگينِ کمپ ديويد در 26 مارس سال 1979م را فراهم آورد. به موجب اين قرارداد، پس از تخليه صحراي سينا از نيروهاي صهيونيستي، صلح نهايي ميان دو رژيم منعقد مي گرديد. هم چنين در اين قرارداد به تشکيل حکومت خودمختار فلسطيني نيز اشاره شد که بعدها به آن نيز عمل نگرديد. اين قرارداد از سوي تمامي کشورهاي اسلامي و عربي محکوم شد و بسياري از اين کشورها، روابط سياسي خود را با رژيم مصر قطع کردند. (ر.ک: 26 مارس)
شرح مناسبت:
پس از کشته شدن بشير جُميِّل، رئيس جمهور دست نشانده لبنان، طرحي براي کشتار فلسطينيان عنوان گرديد. مسئله مخالفت شديد حزب کتائب - که بشيرجُميِّل نيز عضو آن بود - با فلسطيني ها، به صورت بهانه اي در اختيار رژيم اسرائيل قرار گرفت. بنابراين با تصويب مناخيم بگين نخست وزير و دستور آريل شارون، وزير جنگ وقت اسرائيل، از بامداد هفدهم سپتامبر 1982م، نظاميان اين رژيم، اردوگاه هاي صبرا و شتيلا را محاصره کردند و سپس فالانْژْهاي وابسته به دولت دست نشانده لبنان، قتل عام غيرنظاميانِ فلسطيني را در اين اردوگاه ها آغاز کردند. اين تهاجم وحشيانه 40 ساعت ادامه يافت و در جريان آن، نزديک به 3300 تن از فلسطيني ها کشته
شدند. اردوگاه شتيلا در سال 1954م در بيروت به وجود آمده بود و اردوگاه صبرا نيز جزو اردوگاه هاي فلسطيني در منطقه بيروت و جبل عامل به شمار مي رفت. اين جنايت هولناک، خشم افکار عمومي جهان را برانگيخت و لکه ننگ ديگري در کارنامه رژيم اشغال گر قدس و مزدورانِ آن در لبنان بر جاي نهاد.
شرح مناسبت:
کارلْ ريمونْدْ پوپر متفکر و نظريه پرداز معروف و معاصر اتريشي در 28 ژوئيه 1902م در خانواده اي يهودي در ويِن پايتخت اتريش، به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، مدتي به مشاغل آزاد روي آورد اما پس از آن به تدريس پرداخت. با قدرت گيري نازي ها در آلمان و سپس اتريش، پوپر جهت دوري از حاکميت حزب نازي، به زلاندنو در قاره اقيانوسيه سفر نمود و به تدريس در دانشگاه مشغول شد. وي طي سال هاي بعد به ارائه نظرات خود پرداخت و طي بيش از پنجاه سال تدريس، کتاب هايي نيز نگاشت. پوپر در اين زمان، در فلسفه علم و فلسفه سياسي به عنوان يکي از نظريه پردازانِ شاخصْ شناخته شد و کتابهايش به حدود سي زبان ترجمه گرديد. پوپر در فلسفه علم، با پوزيتيويسم منطقي و فلسفه تحليلي مخالفت مي کرد. پيروان فلسفه تحليلي براين عقيده بودند که آن چه در فرايند ذهن به جريان در مي آيد، ناشي از درک امور از طريق حواس است، به طوري که زبان را به عنوان نمود ذهن معرفي مي کنند. پوزيتيويسم منطقي نيز در پي ارائه يک بنياد محکم و مطمئن براي علوم و اثبات بي معنايي هر نوع فلسفه ما بعد الطبيعه
است که آن نيز بر به کارگيري روش هاي تجربي در کشف حقيقت، پافشاري مي کند. در اين راستا، پوپر معيار علمي بودن يک گزاره را ابطال پذيري عنوان کرد و نظريه حدس و ابطال را بر پايه آن بنا نهاد. به اين معنا که دانشمند نظريه اي را با حدس عرضه مي کند و در صورتي که اين نظريه با يک قضيه مشاهده اي ناسازگار باشد، آن نظريه ابطال مي شود. اين نظريه، نظريه اي قراردادگرايانه درباره ماهيت علم است که ظاهري منطقي دارد، هرچند انتقاداتي را نيز در برداشته است. پوپر در فلسفه سياسي نيز به طورعمده به فلسفه سياسي افلاطون و مارکسيسم تاخت و از ليبراليسم دفاع کرد به گونه اي که به صورت يکي از بزرگ ترين حاميان ليبراليسم در قرن بيستم به شمار آمد. پوپر در عين حال از نظم نوين امريکا حمايت کرد و ژاندارمي امريکا بر جهان را پذيرفت. پوپر به عنوان يکي از پرنفوذترين نظريه پردازان و فلاسفه قرن بيستم، در آکادمي هاي علمي متعددي عضويت داشت و نشان هاي گوناگوني دريافت کرد. از پوپر آثاري بر جاي مانده که جامعه باز و دشمنان آن، شناخت عيني، حدس ها و ابطال ها، فقر تاريخي گري و منطق اکتشاف علمي از آن جمله اند. کارل رِيموند پوپر سرانجام در 17 سپتامبر 1994م در 92 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ساموئل جانسون معروف به دکتر جانسون، منتقد، نويسنده و مقاله نويس معروف انگليسي در هجدهم سپتامبر سال 1709م در ليچ فيلد انگلستان به دنيا آمد. پايه آموزش او در کتاب فروشي پدرش گذارده شد و پس از اتمام تحصيلات در زادگاهش
به آکسفورد رفت اما به سبب فقر و نياز مالي، دنباله تحصيل را رها کرد و به وسيله نشر مقاله هاي آموزشي و رياست مدرسه اي خصوصي امرار معاش نمود. جانسون در 28 سالگي به لندن رفت و با تهيه مقاله هاي سياسي و نقد ادبي و گزارش پارلماني و نيز انتشار اشعار هجوآميز شناخته شد. وي پس از آن به عنوان نثرنويس ممتاز به جامعه معرفي گشت و از سال 1747م طرح فرهنگ نامه عظيم و معروف خود را آغاز کرد. از اين به بعد به کار مداوم پرداخت و در طي کوششي هفت ساله، فرهنگ زبان انگليسي را در دو جلد منتشر نمود. اين اثر نفوذ عميقي به دست آورد و مبناي تحقيق تاريخي زبان انگليسي قرار گرفت. فرهنگ زبان انگليسي، فرهنگ نامه اي بود براي پيرايش و جداسازي زبان انگليسي از اصطلاحات بيگانه و منزه ساختن آن از نظر صرف و نحو زبان. جانسون ضمن اين کارْ منظومه طولاني بيهودگي اميال انسان که آميخته با بدبيني مداوم شاعر بود را به چاپ رساند. او هم چنين با نگارش کتاب هشت جلدي نقدي بر شکسپير، اديب شهير هم وطنش، استادي خود در هنر نقد را بر همه آشکار کرد. در همين زمان، جانسون صورت ديگري از نبوغ خود را ظاهر ساخت و رمان فلسفي شاهزاده حبشي را در دو جلد انتشار داد. پس از آن، جانسون که به وسيله فرهنگ نامه اش در محيط ادب کشور معروف شده بود، با انتشار اين رمان به شهرت جهاني رسيد و کتابش بلافاصله به زبان هاي مختلف ترجمه شد. نويسنده در اين اثر داستانيِ هجوآميز، پوچي
آرزوهاي بشر و عدم امکان دسترسي به خوشبختي در اين دنياي ناقص را نشان مي دهد. در رمان شاهزاده حبشي مکالمه ها از رواني بسيار برخوردار است و جانسون با درايت خويش توانسته است مسائل معنوي و انديشه هاي اروپايي را با مسائل کشوري دور و نامأنوس بياميزد. پيروزي اين اثر، تنها به آن زمان، محدود نشد و هنوز اين کتاب از بهترين نمونه هاي نثر در زبان انگليسي به شمار مي آيد. اثر ديگر جانسون، زندگي شاعران انگليسي است که در آن شرح حال 52 شاعر از قرن هفدهم و هجدهم مورد نقد و بررسي قرار گرفته است. اين کتاب سندي استثنايي درباره تاريخ انديشه ها و ذوق و سليقه و ادبيات يک عصر به شمار مي رود. در اين دوره، جانسون زندگي فعالانه اي را در اجتماع پيش گرفت که مانند آثارش حائز اهميت بود. وي يک انجمن ادبي تأسيس کرد و در آن با همکارانش زمينه بحث هاي سودمند ادبي را فراهم آورد. با آنکه فعاليت هاي ادبي جانسون در زمينه هاي مختلف و متنوع بود، با اين حال، معاصرانش او را فيلسوف مي شناختند. وي شخصاً از فيلسوفان نفرت داشت و القابي تند براي آنان مي نهاد. فلسفه خود وي، چنانکه در منظومه بيهودگي اميال انسان يا پوچي آرزوهاي بشر مطرح شده است، سردِ هجاآميز زندگي است. به نظر او زندگي رنجي است مداوم که مردمْ آن را تنها به واسطه لذت ها و شادي هاي اتفاقي اش تحمل مي کنند. ستيزه وي عليه فقر و بيماري نيز که شجاعتِ الهام بخش و تماشايي او را در برابر درد نشان مي
دهد، تتمه نانوشته اي بر فلسفه او است. گرچه جانسون از نظر ظاهري، ناقص و داراي حرکات نامنظم و نامتعادل بود، با اين همه فردي محبوب و شخصيتي منحصر به فرد به شمار مي رفت. وي چهره اي ممتاز در ادبيات نيمه دوم قرن هجدهم ميلادي بوده و در واقع بر محيط ادبي عصر خود، فرمان روايي داشته است. جانسون در سراسر زندگي، در جستجوي برقراري تعادلي ميان عقل و مذهب بود. وي بياني پرقدرت و آميخته با طنز و در عين حال خردمندانه و سرشار از معرفت و ادراک جهاني داشت. ساموئل جانسون سرانجام در نوزدهم فوريه 1784م در 75 سالگي درگشت.
شرح مناسبت:
لئونارْدْ اولِر رياضي دان برجسته سوئيسي در پانزدهم آوريل 1707م در شهر بال سوئيس به دنيا آمد. پدر لئوناردْ کشيش بود و تمايل داشت که پسرش نيز در اين رشته تحصيل کند. اما لئونارد شيفته رياضي بود و پس از مدتي در اين رشته به تحصيل در دانشگاه بال پرداخت. شهرت اولر از 19 سالگي شروع شد زيرا در اين سن بود که آکادمي پاريس، حل مسئله اي درباره ساختمان دکل کشتي را به مسابقه گذاشته بود و مقاله اولر در اين باره، مقام دوم را احراز کرد. وي در سال هاي بعد به روسيه و آلمان رفت و با تصدي آکادمي علوم آلمان، اين مرکز علمي را از نو احيا نمود و حيثيت و اعتبارش را تجديد کرد. اولر يکي از پرکارترين و پراثرترين دانشمندان زمان بود. تعداد رسالات و جزوه هايي که در مباحث رياضي نوشته، آن قدر زياد است که حتي امروزه موفق به چاپ دوره کامل آثار
او نشده اند. کار او در فيزيک و بسياري از زمينه هاي مهندسي، مورد استفاده فراوان قرار گرفته است و کمک هاي مهمّي به سيستم عددنويسي رياضي کرده است. او استعداد خود را در تجزيه و تحليل مسائل نجومي به ويژه چگونگي حرکت زمين، خورشيد و ماه، تحت جاذبه مغناطيسي به کار گرفت و به عنوان تنها دانشمند قرن هجدهم، تئوري حرکت موجي نور را، به اثبات رساند. کمک هاي اولر به حساب متغيّرها و تئوري اعداد پيچيده، پايه تمامي پيشرفت هاي بعدي در آن زمينه ها گرديد و انديشه پربار او، نقطه شروع کشفيات رياضي دانشمندان ديگري را فراهم آورد. سهم اولر در علم مهندسي و رياضي بسيار عظيم است و دست آوردهاي علمي وي، راهگشاي مسائل متعددي در زمان او و آينده بود. لئونارد اولر در اواخر عمر بر اثرتحقيقات مستمر، نابينا شد، با اين حال از کار علمي دست نکشيد و سرانجام در 18 سپتامبر 1783م هنگامي که مشغول محاسبه مسير سياره اورانوس بود، ناگهان با گفتن کلمه "من مُردم" در 76 سالگي در سن پترزْبورْگْ روسيه درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژان برنارد لئون فوکو، فيزيک دان فرانسوي در هجدهم سپتامبر 1819م در پاريس به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايي خود را نزد معلم خصوصي آموخت و سپس براي تحصيل علم پزشکي، وارد دانشکده طب پاريس شد. اما به دليل علاقه فراوان به رشته هاي علمي، به سمت فيزيک گرايش پيدا کرد. فوکو در بين معاصرين خود شخصيت عجيبي داشت، چرا که تنها با مطالعات و آزمايش هاي خستگي ناپذير خود، مدارج ترقي علمي را پيمود و بدون استفاده از استاد، خود به استادي رسيد. وي به زودي دريافت که در فيزيک تجربه کافي ندارد با اين حال به مطالعه رياضيات پرداخت و دامنه دانش و اطلاعات علمي اش را توسعه داد. فوکو شيوه هاي جالبي براي اندازه گيري سرعت نور به کار برد. اما به علت عدم دقت کافي در آزمايش و نقص دستگاه هاي فني، به نتيجه درستي نرسيد. فوکو اصل مهمي را در فيزيک بنياد نهاد و ثابت کرد که سرعت نور در آب، کمتر از هواست. اين نظريه به او کمک کرد تا به دانشمندان بفهماند که نور برخلاف آن چه تصور مي رود، ذره اي نيست و از امواج نورانيِ انرژي دار تشکيل شده است. فوکو درباره رابطه بين انرژي مکانيکي گرما و انرژي مکانيکي و مغناطيس، مطالعات ارزنده اي انجام داد. او با کشف جريان هاي گردابي، معروف به جريان هاي فوکو، که با چرخش در يک حلقه مسي در ميدان مغناطيسي نيرومند به وجود مي آيد، باني يکي از مسائل فيزيک جديد گرديد. فوکو هم چنين ثابت کرد که زمين به دور
محور خود مي چرخد. وي در ادامه، ساختمان قطب نما را تکميل کرد و با اين ابتکار، جهت يابي قطب نما با تغيير جهت کشتي در دريا تغيير نمي کند و از ميدان هاي مغناطيسي تاثير نمي پذيرد. ژان لئون فوکو سرانجام در سال 1868م در 49 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اشغال سرزمين منچوري در چين در هجدهم سپتامبر 1931م توسط ارتش ژاپن سرآغاز دومين جنگ چين و ژاپن بود. ژاپني ها، چندي پس از تصرف منچوري که بيش از يک ميليون کيلومتر مربع مساحت دارد، حکومت وابسته "منچکو" را بر سر کار آوردند. تا سال هاي اوليه جنگ جهاني دوم، قسمت هاي وسيعي از شرق و جنوب چين، در اشغال ارتش ژاپن باقي ماند. در جريان جنگ جهاني دوم، چين در جنگ با ژاپن از حمايت متفقين برخوردار شد و در پي شکست کامل ژاپن در اين جنگ در سال 1945، نيروهاي ژاپني، چين را به طور کامل تخليه کردند.
شرح مناسبت:
پس از هفت سال تلاش و کوشش شبانه روزي توسط جمع زيادي از برجسته ترين ساعت سازان روسي، انگليسي و امريکايي، اولين ساعت هسته اي جهان، در روز هجدهم سپتامبر 1957م در بندر نيويورک امريکا، در يک آزمايشگاه بزرگ اين شهر ساخته و مشغول کار شد. اين ساعت که از وجود آن در موارد بسيار دقيق و در آزمايشگاه هاي مختلف استفاده مي شود در هر سي صد سال، تنها پنج ثانيه جلو يا عقب خواهد رفت.
شرح مناسبت:
کشور جمهوري شيلي با 756/626 کيلومتر مربع مساحت در جنوب قاره امريکاي جنوبي و در همسايگي آرژانتين، بوليوي و پرو واقع شده است. جمعيت شيلي بيش از 15 ميليون نفر است و اکثريت مردم اين کشور مسيحي و عمدتاً کاتوليک مذهبند. بيشتر سکنه شيلي دو رگه)سرخ و سفيد(هستند و زبان رسمي آنها اسپانيايي است. پايتخت شيلي سانتياگو نام دارد. واحد پول آن پزوي شيلي مي باشد. از شهرهاي مهم آن کونسپسيون، وينيادل مار، و والپا رايزو است. پيش بيني مي شود جمعيت شيلي تا سال 2025م، در حدود 20 ميليون نفر خواهد بود. شيلي از قرن شانزدهم ميلادي به تصرف استعمار اسپانيا درآمد و به صورت يک مستعمره کشاورزي گرديد و نه مستعمره معدني. در اين دوران شيلي در شمار قلمرو نايب السلطنه اسپانيا در پرو واقع گرديد. شيلي در سال 1788م تا حدودي از پرو مستقل شد. در هجدهم سپتامبر 1810م، شوراي دولتي شيلي، مسئله استقلال اين کشور را مطرح نمود. با اين حال مبارزات مردمي بر ضد استعمار اسپانيا ادامه يافت تا اين که در 12 فوريه سال 1818م شيلي به استقلال کامل رسيد
و نوع حکومت خود را جمهوري اعلام نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جان لاجي بيرْدْ، مخترع اسکاتلندي در 17 آوريل 1889م در اسکاتلند به دنيا آمد و از جواني با برپا کردن کارگاهي کوچک به آزمايش هايي درباره نور و نورافکن پرداخت. وي هم زمان به تحصيل در رشته برق نيز مشغول شد و پس از آن تلاش کرد تا فيلم ناطق و روش انتقال عکس به وسيله نيروي برق را اختراع نمايد. او در سال 1924م پس از کوشش هاي فراوان موفق شد تا به آرزوي ديرين بشر که ديدن تصاوير و اشياء به وسيله عکس از راه دور بود جامه عمل بپوشاند. بيرد در اين زمان اولين تلويزيون ابتدايي و ساده را اختراع کرد و توانست تصوير يک صورت را از اتاقي به اتاق ديگر منتقل سازد. وي در جريان همين آزمايش که با نيروي برق صورت گرفت، يکدستش فلج شد. با اين حال تلاش هاي بيرد در سال هاي بعد افزايش يافت و وي در دوم اکتبر 1925م، دستگاه تازه اي براي تبديل اشعه نور به ارتعاشات الکتريکي به کارانداخت. در نهايتْ جان بيرد در 17 آوريل 1926م اولين تصوير تلويزيوني را براي انجمن سلطنتي انگليس در لندن به معرض نمايش گذاشت و مورد تشويق فراوان قرار گرفت. با اين حال وي کوشش کرد تا اين اختراع را کامل تر سازد. در سال 1929م تلويزيون بعدي او مورد قبول يکي از رسانه هاي خبري قرار گرفت. بيرد هم چنين پس از نمايش اولين تلويزيون رنگي در سال 1941م، موفق شد تا در سال 1946م تصاوير سه بعدي رنگي را با صدايي مناسب توليد نمايد. جان لاجي بيرد
سرانجام در 19 سپتامبر 1956م در 67 سالگي درگذشت. (ر.ک: 17 آوريل)
شرح مناسبت:
هم زمان با اوج گيري نهضت هاي آزادي خواه، قيام مردمي در الجزاير در اول نوامبر 1954م عليه دولت استعمارگر فرانسه آغاز گرديد و ارتش آزادي بخش الجزاير براي سازماندهي مبارزه، تشکيل شد. با اين حال در 19 سپتامبر 1958 حکومت موقت جمهوري الجزاير اعلام موجوديت نمود و شوراي ميهني انقلاب نقش پارلمان اين جمهوري و رهبري دولت را برعهده گرفت. ناکام ماندن ارتش فرانسه، در سرکوبي اين قيام، سرانجام به استقلال الجزاير در 5 ژوئيه 1962 انجاميد. (ر.ک: اول نوامبر)
شرح مناسبت:
نور محمدتَرَه کي اولين رئيس جمهور کمونيست افغانستان در سال 1913م در شهر غزنه به دنيا آمد. وي پس از طي دروس خود در رشته علوم اقتصادي، به روزنامه نگاري پرداخت و پس از ورود به فعاليت هاي سياسي، در تأسيس حزب دموکراتيک افغانستان نقش مهمي ايفا کرد. ترکي در اولين جلسه پارلمان افغانستان در سپتامبر 1964م، نماينده جناح چپ وابسته به روس ها شد و از همان زمان فعاليت هاي شديد و گسترده اي را براي به قدرت رساندن کمونيست ها در افغانستان و از داخل پارلمان افغانستان آغاز کرد. وي به دنبال وقوع کودتاي خونين 27 آوريل 1978م که به قتل محمد داودخان، رئيس جمهور اين کشور انجاميد، زمام امور افغانستان را با حمايت اتحاد جماهير شوروي به دست گرفت. ترکي در طول 16 ماهي که رئيس جمهور بود، متجاوز از 200 قرارداد اقتصادي با روس ها به امضا رساند. وي حجم گاز صادراتي افغانستان به شوروي را تا 30 برابر ميزان گذشته زياد کرد و بهاي آن را به يک سوم تقليل داد. نورمحمد ترکي سرانجام در يک رقابت
قدرت طلبانه درون حزبي بر اثر ناتواني در سرکوب قيام اسلامي ملت مسلمان افغانستان، مغلوب دوست خود، حفيظ اللَّه امين شد و طي يک کودتاي خونين، در 19 سپتامبر 1979م در 66 سالگي به قتل رسيد.
شرح مناسبت:
حدود شش ماه پس از پايان اشغالِ کويت توسط عراق، توافقنامه نظامي امريکا و کويت، در 19 سپتامبر 1991م منعقد شد. به ادعاي مقامات کويت، اين قرارداد به منظور جلوگيري از تجاوز نظامي مجدد عراق به کشور کويت امضا شد. بر اساس اين پيمان نظامي ده ساله، امريکا حق استفاده از بنادر کويت و استقرار نيرو و تجهيزات امريکايي در خاک کويت را به دست مي آورد و دو کشور، تمرين هاي مشترک نظامي انجام مي دهند. در سال هاي بعد، ديگر کشورهاي جنوب خليج فارس نيز با امريکا، انگليس و فرانسه، پيمان نظامي امضا کردند. اما برخلاف تصور کشورهاي مذکور، اين پيمان ها، خود موجب افزايش حضور نظامي نيروهاي بيگانه و تشديد نا امني در منطقه خليج فارس گرديد. در واقع بازيگران اصلي صحنه لشکرکشي نيروهاي نظامي غرب به خليج فارس، امريکا و انگليس بودند و اين موافقتنامه، توجيهي براي اين حضور نامشروع بود. در اين راستا، امريکا علاوه بر اخذ هزينه هاي لشکرکشي خود از عربستان، کويت، قطر، بحرين، امارات و عمان که بالغ بر سي صد ميليارد دلار بود، با ترساندن آن ها از خطر حمله مجدد عراق، ميلياردها دلار اسلحه به آن ها فروخت. در اين ميان، ميزان هزينه هاي اين حضور نامبارک، اقتصاد کشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس را به شدت متزلزل ساخت، به طور مثال، در حالي که ذخاير ارزي عربستان تا
پيش از حمله عراق به کويت 180 ميليارد دلار و ذخاير کويت 170 ميليارد دلار برآورد شده بود، اين مبلغ پس از پايان جنگ به صفر رسيد و بعضاً باکسري نيز مواجه شدند.
شرح مناسبت:
پس از کشفيات کريستف کلمب در اواخر قرن پانزدهم ميلادي، جستجو و تلاش براي يافتن راه تجارتي تازه اي به شرق، ادامه يافت. در اين ميان فرناندو ماژلان، از جنگجويان بازنشسته پرتغال، داوطلب يافتن راه دريايي تجارتي جديدي براي دولت اسپانيا شد. وي در 20 سپتامبر 1519م با پنج کشتي پوسيده راه خود را در پيش گرفت و در پايان آن سال، به نزديکي امريکاي مرکزي رسيد. ماژلان در اواخر سال 1520م، از تنگه اي در جنوبي ترين نقطه قاره امريکاي جنوبي گذشت که از آن روز به بعد، به نام او، تنگه ماژلان ناميده شد. او از آن پس وارد اقيانوس کبير شد و پس از يک سفر طولاني و خطرآفرين از داخل اين اقيانوس، در حالي که آذوقه اش رو به اتمام بود، به جزاير فيليپين در جنوب شرق آسيا رسيد. ماژلان در نهايت در 23 نوامبر 1521م در جريان يک درگيري داخلي در فيليپين کشته شد. با اين حال تنها کشتي بازمانده از اين سفر، با نام کشتي ويتوريا در سپتامبر 1522م سالم به پرتغال بازگشت و آن نخستين کشتي بود که دور عالم را پيموده بود.
شرح مناسبت:
نيکولا ماکياوِلي، مورخ نظريه پرداز و سياست مدار ايتاليايي در سوم دسامبر سال 1469م در فلورانس ايتاليا به دنيا آمد. از دوران نوجواني او اطلاع خاصي در دسترس نيست، اما وي در جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد و در سال 1506م به دبيري شوراي جمهوري ايتاليا دست يافت. ماکياولي از سال 1512م که مخالفانش قدرت را در دست گرفتند به گوشه گيري و نگارش کتاب هاي متعدد روي آورد. مهم ترين اثر
ماکياولي، کتاب شاهزاده، پرنْسْ يا شهريار است که وي آن را براي راهنمايي فرمان روايان زمان خويش نوشت. اين کتاب نام ماکياولي را مظهر بي مرامي و پاي بند نبودن به اصول سياسي معرفي کرده است. کتاب شاهزاده نه اخلاقي است و نه ضد اخلاق، بلکه نخستين تجزيه و تحليل علمي و بي طرفانه از روش هايي است که موجب کسب نيروي سياسي و حفظ آن مي شود. هرچند جنبه بي طرفي کامل کتاب به آن رنگ بدبيني مي دهد، اما تاثير اين کتاب حتي تا روزگار اخير بي اندازه زياد مي باشد. ماکياولي در اين کتاب، سياست را نه آن چنان که بايد باشد، بلکه آن چنان که هست مورد بررسي قرار مي دهد. ماکياولي معتقد بود که در امور سياسي، بايد تنها رسيدن به هدف را در نظر گرفت و رعايت اصول اخلاقي در اين مورد ضرورتي ندارد. او که سياست را از اخلاق جدا مي سازد، انجام هر عملي را از سوي حاکم براي حفظ حکومت مجاز مي شمرد. روش ماکياولي در سياستْ به اصول ماکياوليسم مشهور است. ماکياوليسم پيش از آن که يک مکتب سياسي باشد، نظريه اي در شيوه حکومت و دستورالعملي براي دولت مردان است که البته مخالفان بسياري هم دارد. در زمينه حکومت فردي، آدولف هيتلر و بتينو موسوليني ديکتاتورهاي آلمان و ايتاليا و رهبران ديگر حکومت هاي فاشيستي، کم و بيش پيرو عقايد ماکياولي هستند که شيوه حکومت را از او مي آموزند. به عبارت ديگر در اصطلاحات سياسي واژه اي بدنام تر از ماکياوليسم نيست. اين اصطلاح در زبان سياسي به معناي فريب کاري، نيرنگ بازي
و عدم پاي بندي به اصول اخلاقي است. از ديدگاه ماکياول نيرنگ و فريب در قدرت، اصلي ضروري به شمار مي آيد. به سخن ديگر ماکياولي نخستين جستجوگر ماهيت قدرت و پيشرو انديشه علمي در اين زمينه است. يعني در حالي که به سردمداران قدرت نگريسته مي شود، وي چشم به پشت صحنه دوخته و انگيزه هاي نهاني وقوع حوادث را جستجو مي کند. ماکياولي در عين حال معتقد بود که قدرت متمرکز ملي، مي تواند ملت را از دست اندازي قدرت هاي همسايه درامان دارد. هنر جنگ و تاريخ فلورانس از ديگر آثار اوست. ماکياولي سرانجام در بيستم سپتامبر 1530م در 61 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در بيستم سپتامبر 1831م، اولين اتوبوس بخاري توسط يک مبتکر انگليسي به نام گوردون برانز ساخته شد. ساخت و اختراع اين اتوبوس که از نيروي بخار براي حرکت آن استفاده مي شد، درست دو سال پس از اختراع اتوبوس اسبي صورت گرفت. برانز پس از مشاهده اتوبوس اسبي به فکر اختراع اتوبوس بخاري افتاد و آن را در اين روز به کار انداخت. اتوبوس جديد ظرفيت 30 نفر را داشت و سرعتِ آن بسيار کم بود. امروزه اتوبوس ها با استفاده از سوخت هاي جديد و تجهيزات پيشرفته، در شمار مهم ترين وسايط نقليه عمومي تبديل شده اند.
شرح مناسبت:
مجارستان در قرن شانزدهم ميلادي مورد حمله نيروهاي امپراتوري عثماني قرار گرفت و در سال 1526م، بخش اعظم آن به تصرف عثماني ها درآمد. عثماني پس از چندين جنگ با امپراتوران خاندان هابسبورگ از متصرفات خود در اتريش و مجارستان رانده شدند و مجارستان از آن پس، بخشي از امپراتوري جديد هابْسْبورگ در اتريش گرديد. در دوران وحدت امپراتوري اتريش و مجارستان که به امپراتوري اتريش - مجارستان معروف گرديد، مجارستان با اين که در امور دفاعي و روابط خارجي خود تابع امپراتور اتريش بود، ولي در امور داخلي خود، استقلال داشت. مجارستان که در طول تاريخ، بارها به اشغال کشورهاي قدرت مند اروپايي از قبيل اتريش و عثماني درآمده بود، سرانجام در پايان جنگ جهاني اول و شکست اتريش، در سال 1918م، به استقلال دست يافت. مجارستان در شرق اروپا، در همسايگي روماني، اتريش، چک، اسلواکي و يوگسلاوي واقع شده و رژيم جمهوري بر آن حاکم است. (ر.ک: 20 اوت)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گابريل دانونزيو، در سيزدهم مارس 1863م در ايتاليا به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود، درصدد برآمد تا نويسندگي را پيشه خود سازد. او نخستين ديوان اشعار خود را در 16 سالگي انتشار داد و در سال هاي بعد ديوان ها و رمان هاي ديگري منتشر کرد. دانونزيو مدتي نيز به روزنامه نويسي، نقادي هنر و تاريخ نويسي مشغول شد و در زمان جنگ جهاني اول، در مقام فرماندهي يک هنگ هوايي، چندين بار شهر ويِن را بمباران کرد. او هم چنين پس از جنگ، براي اولين بار، اساس فاشيسم را که خواهان برتري جويي ملي يا نژادي، اعمال زور و خشونت، رهبري استبدادي و برخورد شديد با مخالفان است، پي ريزي کرد. با اين حال، دانونزيو در کنار فعاليت هاي اجتماعي، سياسي و نظامي، به کارهاي ادبي هم اشتغال داشت و به شهرت رسيد. مشخصه بخش اعظم زندگي او، جسارت، لجام گسيختگي، احساساتي گري و بي نظمي بود. او آينه اي در برابر طبيعت قرار نمي دهد و هدف او کلاً زيبايي شناسي است. تمايل وي بيشتر به جلوه گر ساختن زيبايي است تا توصيف زندگي. زيبايي از ديدگاه دانونزيو عبارت است از زيبايي نفساني. او را به عمق احساس يا انديشه، راهي نيست. دانونزيو در نمايش نامه نويسي، هيچ گونه توفيقي نيافته است زيرا نمايش نامه هايش عملاً فاقد تحرک و بيش از اندازه ذهني است. با اين حال از وي داستان هاي متعددي برجاي مانده که او را در شمار نويسندگان بزرگ قرار داده است و برايش شهرتي فراوان به ارمغان آورده است.
آثاري هم چون سرزمين دست نخورده، هوس و آتش از جمله کارهاي اوست که شهرتي جهاني دارند. دانونزيو در نوشته هاي خود از نظم و نثر، انديشه هاي ضدمذهبي داشت. از لحاظ شيوه نگارش، دانونزيو به کلمه، ارزش زندگي مي دهد، کلمه، شدت و حدّت زندگي را چنان بيان مي کند که قدرت تخيّل به تنهايي قادر به وصف آن نيست. شخصيت کم نظير او از استعدادهاي گوناگون برخوردار بود، اما به سبب بي پروايي در بيان و گستاخي در اظهار عقايد شخصي، غالباً مورد حمله معاصران قرار مي گرفت. دانونزيو را مي توان در شمار نويسندگاني قرار داد که بيش از هر چيز در اين فکر بودند که زندگي شخصي و خصوصي خود را به صورت شعر و اثري هنري درآورند و از خود قهرماني شگفت انگيز بسازند. گابريل دانونزيو، سرانجام در بيستم سپتامبر 1938م در 75 سالگي در نهايت شهرت جان سپرد.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني دوم، ژاپني ها در سال 1941م به جزاير فيليپين حمله ور شدند و پس از مدت کوتاهي، آن جا را به تصرف خود درآوردند. از آن جا که جزاير فيليپين براي ژاپن اهميت حياتي داشت، بنابراين آن ها سعي مي کردند تا سر حد امکان از اين منطقه حمايت کنند چرا که فيليپين، خط مقدم امپراتوري ژاپن محسوب مي شد. اما در اواخر جنگ و با ورود امريکا به صحنه نبرد جهاني، نيروهاي امريکايي در طي سال هاي 1944 و 1945م ژاپني ها را از فيليپين عقب راندند و اين منطقه را به تصرف خود درآوردند. متعاقب آن، جزاير مانيل در نبردي سخت در 24 سپتامبر
1944م از تصرف ژاپني ها خارج شد و پس از چند ماه کليه نيروهاي ژاپن از منطقه عقب نشيني کردند و از 20 سپتامبر 1945، با تصرف فيليپين، دوره تسلط امريکا به اين منطقه، آغاز شد. با اين حال نيروهاي امريکا به فرماندهي ژنرال داگلاس مک آرتور در نهايتْ در سال 1946م اين کشور را تخليه نمودند ولي فيليپين به عنوان يک کشور وابسته نظامي و اقتصادي به امريکا باقي ماند.
شرح مناسبت:
ژان بدِل بوکاسا ديکتاتور خون آشام افريقاي مرکزي در 22 فوريه 1921م در اين کشور به دنيا آمد و در کودکي در مدارس فرانسوي تحصيل کرد. او در دوران تحصيل با شخصيت ناپلئون بُناپارت آشنا شد و شيفته او گرديد. هم چنين وي ژنرال دوگل، رهبر فرانسه را همانند پدر خود مي دانست و مرگ او را به منزله يتيم شدن خود عنوان کرد. بوکاسا در سال 1965م در زماني که فرماندهي کل قواي کشور افريقاي مرکزي را بر عهده داشت، با برکنار کردن پسر عمويش، داکو، در يک کودتاي تقريباً بدون خون ريزي به قدرت رسيد. از آن پس، بوکاسا با درجه فيلْدْ مارشالي، دبير کلّي تنها حزب کشورش، وزارت دادگستري، دفاع، خدمات غير نظامي، بيمه هاي اجتماعي و خلاصه 14 وزارت از 16 وزارت را در آنِ واحد برعهده گرفت. بوکاسا در سال 1976م اعلام نمود که به اسلام گرويده است، از اين رو، ساير مقاماتِ کشور نيز بر وي تاسي کرده و کشور، رسماً اسلامي شد. اين امر باعث شد تا رهبران کشورهاي عرب، ميليون ها دلار به وي هديه کردند اما بوکاسا پس از دريافت پول ها، دوباره مسيحي
کاتوليک شد و بار ديگر مقامات از او پيروي کردند. او سپس خود را امپراتور بوکاساي اول ناميد و پول هاي اهدايي کشورهاي عرب را صرف مراسم تاج گذاري بسيار پرهزينه خود کرد. بوکاسا سرانجام در بيستم سپتامبر 1979م زماني که در ليبي به سر مي بُرد در يک کودتاي نظامي از قدرت بر کنار شد و بار ديگر، داکو پسر عموي بوکاسا به قدرت رسيد. بوکاسا در طول 14 سال حکومت بر افريقاي مرکزي، جنايات و کشتارهاي فراواني انجام داد و ثروت کشور را به تاراج برد. بوکاسا حتي به آدم خواري نيز متهم شد و لقب قصاب افريقاي مرکزي گرفت، اما هيچ گاه اين اتهام را رد نکرد. بعدها در جريان محاکمه وي مشخص شد که او از گوشت بدن زندانيانِ خود تغذيه مي کرده و خوردن گوشت حيوانات را دون شأن يک امپراتور مي دانسته است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سرزمين اتريش در طي سال هاي متمادي، زيرنظر اسپانيا و امپراتوري روم قرار داشت تا اين که از سال 1700م مردمان اين سرزمين به عنوان يک قدرت در اروپا عرض اندام کردند. در اين ميان نبردهاي پي درپي ميان لشکريان اتريش و عثماني به وقوع پيوست و هر از چندي يکي از دو کشور، براي تصاحب سرزمين هاي بيشتر عليه ديگري وارد جنگ مي شد. در سال هاي اوليه قرن هجدهم ميلادي، هنگامي که اتريش از جانب مرزهاي غربي خود احساس آرامش نمود، قصد تصرف نواحي شرقي را در سر داشت. اين امر باعث نبرد بين نيروهاي اتريش و عثماني گرديد که در نهايت به عقد قرارداد صلح بلگراد در 21 سپتامبر 1739م انجاميد. به موجب اين قرارداد که عامل اصلي آن دولت فرانسه بود، بسياري از متصرفات اتريش در شرقْ به عثماني واگذار شد و مرزهاي دو طرف تعيين گرديد. اين عهدنامه تا آغاز قرن بيستم و پايان جنگ جهاني اول پابرجا بود تا اين که پس از جنگ جهاني اول، هر دو امپراتوري اتريش و عثماني فرو پاشيدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سِرْ والْتِرِ اِسْکات، اديب و شاعر معروف انگليسي در دوم دسامبر 1771م در ادينبورو در اسکاتلند به دنيا آمد. وي در کودکي بر اثر ابتلا به بيماري فلج اطفال، از ناحيه پا آسيب ديد با اين حال تحصيلات خود را ادامه داد و به وکالت دعاوي مشغول شد. اسکات از نوجواني به شعر و تاريخ و قصه هاي خيال انگيز شوق فراوان داشت و زيبايي هاي طبيعت باعث شد تا به چشم اندازهاي شاعرانه و ترانه هاي عاميانه علاقه مند گردد. از اين رو به فراهم آوردن ترانه هاي عاميانه و غزل هاي مرزي که به وسيله دهقانان از حفظ خوانده مي شد دست زد و اين مجموعه را در سال 1803م در سه جلد منتشر کرد. بدين ترتيب، اسکات پيشواي گروهي از شاعران گشت که بعدها به جمع آوري اشعار عاميانه پرداختند. اسکات حتي در اشعاري که خود مي سرود از اين ترانه ها الهام مي گرفت. وي طي سال هاي بعد آثار متعددي عرضه کرد و به شهرت زيادي دست يافت. اسکات سالياني نيز به امور سياسي و اجرايي پرداخت و در 28 سالگي فرماندار يکي از مناطق انگلستان شد و با آن که سال ها در اين سمت باقي ماند، هرگز از نويسندگي دست باز نداشت. والتر اسکات در اشعار کهن و قصايد اسکاتلند و ترانه هاي عاميانه آگاهي فراوان داشت و از راه فراهم آوردن اين اشعار، خدمتي بزرگ به فرهنگ ميهنش انجام داد. اگر چه در منظومه هاي داستاني والتر اسکات، زبان تصنعي و مبالغه آميز و وزنيِ يکنواخت به کار رفته، با
اين حالْ استادي او در نقل و داستان پردازي و ادراکش از عالم انساني، اين نقص را جبران مي کند. در قلمرو رمان تاريخي، اسکات نويسنده اي بي رقيب بود و کمتر نويسنده اي چنين نفوذ گسترده اي بر زندگي هنري زمان خود داشته است، نفوذي که تنها بر شاعران و رمان نويسان محدود نمي گشت و دامنه آن به نمايش نامه نويسان، آهنگ سازان، طراحان و نقاشان نيز کشيده مي شد. از اسکات آثار گوناگوني بر جاي مانده که بانوي درياچه، ترانه آخرين خنياگر، طلسم و آيوانْهو از مهم ترين اين آثار مي باشند. درباره آثار والتر اسکات گفته اند: در اين آثار، پيوسته اعتماد و اعتبار و عمق عظيم در ادراک وجود دارد. آثار او از معرفت وسيعي از عالم واقعي برخوردار است، معرفتي که نويسنده در سراسر زندگي بر اثر مشاهده دقيق و توجه بسيار به مسائل دشوار زندگي به آن دست يافته است. زندگي اسکات در اواخر عمر با سختي ها و دشواري هاي فراواني روبرو شد تا اين که در 21 سپتامبر 1832م در 61 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هِرْبِرْت جورج وِلْزْ، نويسنده و داستان نويس معروف و خيال پرداز انگليسي در 21 سپتامبر 1866م در ناحيه کنت انگلستان به دنيا آمد. پدر هربرت کاسبي فقير بود که از عهده مخارج خانواده بر نمي آمد، از اين رو، هربرت به عنوان فرزند ارشد خانواده از کودکي مشغول به کار شد. با اين حال و با همه دشواري ها وي به تحصيلات جدي و مطالعه فراوان پرداخت و پس از طي دوره کالج سلطنتي علوم، در 22 سالگي از دانشگاه لندن در
رشته علوم فارغ التحصيل گرديد. ولز کار نويسندگي را با نوشته هايي در موضوع زيست شناسي آغاز کرد و طولي نکشيد که مخارج خود را از راه نويسندگي تامين نمود. اولين دوره نويسندگي ولز، دوره خلق داستان هاي علمي بود و نخستين رمانش به نام ماشين زمان با پيروزي عظيمي روبرو شد. ولز در اين اثر حوادث بي شمار و غيرقابل تصور زمان آينده را وصف مي کند و در ضمنْ پيشگويي هجوآميزي از جامعه سرمايه داري و درسي از جامعه شناسي و فرضيه هايي علمي به دست مي دهد. پيروزي کتاب موجب شد که ولز از اولين گامْ راه اصلي خود را بيابد. از آن پس او از همه منابع شگفت انگيز علمي براي خلق رمان علمي سود برد و دستگاه هايي چون ضبط صوت، راديو، بالن، سفر ميان کره هاي آسماني، بمب هسته اي و مانند آن را براي خلق داستان به کار گرفت. ولز که از طرفي از خانواده اي فقير بود و به بي عدالتي هاي اجتماعْ واقف، و از طرف ديگر فرهنگي وسيع و آموزشي علمي يافته بود که اميد برقراري نظامي صحيح و منطقي در جامعه را در او پديد آورده بود، به تدريج به مسائل اجتماعي علاقه مند شد و بيش از پيشْ خود را مصلح واقعي و پيامبر الهام بخش پنداشت. او در اين راستا انديشه هاي اصلاح طلبانه خويش را در آثار گوناگون عرضه کرد، سپس به خلق داستان هاي واقع بينانه و انتقادي و هجوآميز روي آورد که در آنها از دنياي رويا و تخيل دست برداشته و با صراحت به وصف جامعه پرداخته است.
ولز در کتاب پيشگويي ها، که کمال مطلوب را پيشرفت صنعت و فن مي داند، اميدهايش را نه در زمينه مبارزه طبقاتي، بلکه بر مبناي تعليم و تربيت علمي قرار مي دهد که راه قدرت مطلق را بر عالم طبيعت و بر بشر مي گشايد. اما جنگ جهاني اول، به طور عميقْ ولز را آشفته حال ساخت و در آثارش تاثيري فراوان بر جاي گذاشت. او پس از انقلاب سوسياليستي شوروي سابق از آن حمايت کرد اما پس از چندي درباره وضع صنعتي کردن کشور شوروي، دچار ترديد و سرخوردگي شد. در سال هاي پس از جنگ، ولز آثارمتعددي درباره انديشه هاي سياسي خود انتشار داد که مهم تر از همه، خلاصه تاريخ نام دارد. اين اثر، سرودي درباره قهرمان انسانيت و موعظه اي از اصول عقلاني و فلسفه مادي بود که بلافاصله از طرف يکي از روحانيان مذهبي، پاسخي شديد به آن داده شد. در کتاب ديگر وي به نام توطئه آشکار، ولزْ حکومتي را پيشنهاد مي کند که به وسيله مردان برتر اداره شود و هم چنين دنيايي مذهبي که بر پايه علم استوار باشد. در داستان هاي ولز که از خاطرات و تجربه هاي شخصي الهام گرفته، پيوسته عصياني بر ضد جامعه ناقص و سرشار از بي عدالتي ديده مي شود که او آرزوي انهدام و از نو ساختن آن را داشته است. هربرت ولز از نويسندگان پر اثري است که به موضوع هاي گوناگون در نويسندگي دست زده است. وي رمان نويس، مورخ، زيست شناس و اقتصاددان است و در تعميم انديشه هاي تازه زمان خود، در راه دانش، سياست و
ساده گرداندن مسائل اجتماعي، چنانکه درخور فهم عامه باشد، تسلط خاص دارد. اما شهرت ولز بيشتر در رمان هاي پرحادثه علمي اوست که بعدها از بيشتر آن ها فيلم سينمايي ساخته شده است. آثار ديگر ولز به سبب آنکه به زمان خاصي بستگي نزديک داشته، اعتبار خود را از دست داده و تنها چون گواهي تاريخي باقي مانده است. هربرت جورج ولز سرانجام در 13 اوت 1946م در هشتاد سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
هيپولت آدلْف تِن، منتقد، فيلسوف، اديب و مورخ فرانسوي در 17 مارس 1828م در فرانسه به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات خود، به سمت استاد دانشگاه هنرهاي زيباي پاريس منصوب شد. با انتشار رساله دکتراي تِن، اصول تحقيق و نقد آن، مبناي تاريخ ادبيات جديد فرانسه قرار گرفت. او را به شهرت رساند. تن در فلسفه، بر حسب طبيعت زمان، به علوم تکيه داشت و در نقد ادبي، روان شناسي و زيباشناسي نيز شيوه علوم را به کار مي برد. بزرگ ترين اثر فلسفي تن، در سال 1870م درباب عقل انتشار يافت و نظريات جبر و قدر او را آشکار ساخت. اين کتابْ او را در جمع کساني قرار مي دهد که به تأسيس علم روان شناسي به شيوه تحقيقي مذمت کرده اند. تن معتقد بود که انسان محصول توارث يا نژاد، محيط يا مکان و زمان است و او هيچ اثر ادبي و هنري را خارج از اين سه واقعيت نمي ديد و نقد خود را بر همين اساس پايه گذاري کرد. وي در سال 1878م به عضويت آکادمي فرانسه انتخاب شد و آثار متعددي پديد آورد. آثار تاريخي
تن، نظريه ارتباط تاريخ را با زندگي اجتماعي ملل ترويج نمود و نظريات او، اساس مکتب ناتوراليستي يا طبيعت گرايي اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم قرار گرفت. يکي از آثار او، ريشه هاي مملکت در فرانسه معاصر در شش جلد، شامل تحقيقاتي در حدود سه هزار صفحه درباره تاريخ فرانسه در زمان انقلاب و در زمان حکومت سلطنتي است. تن در اين اثر با بررسي بي طرفانه انقلاب فرانسه، جامعه فرانسوي را نيز مورد مطالعه قرار داده است. وي پرده نقاشي دقيقي از جامعه نوين پيش چشم گذارده که باز ريشه اش را در جامعه قديم يافته است. در نظر تن، در فرانسه قديم، لذت مورد توجه مردم بوده و در فرانسه جديد، ثروت، ماجراجويي و جنگ. روح قضاوت جامعه که عنصر اصلي اثر است، هم چنين استعداد نويسندگي انکارناپذير تن، موجب شده است که اين کتاب تحقيقي در رديف آثار مهم آخر قرن نوزدهم قرار گيرد و بر بزرگان ديگري تاثير نهد. فلسفه هنر، کمال مطلوب در هنر و تاريخ ادبيات انگليس از ديگر آثار اوست. هيپولت تن سرانجام در 21 سپتامبر 1893 م در 65 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور مالْتْ مجمع الجزايري است متشکل از 5 جزيره، واقع در درياي مديترانه که در جنوب جزيره سيسيل ايتاليا قرار گرفته است. از پنج جزيره مالتْ سه جزيره آن مسکوني مي باشد. مساحت اين کشور 316 کيلومتر مربع و جمعيت آن بيش از 390 هزار نفر است. اکثريت قريب به اتفاق مردم مالت پيرو مذهب کاتوليک هستند و به زبان مالتي و انگليسي صحبت مي کنند. بيشتر سکنه مالت مليت سفيد (مالْتي و
انگليسي) دارند. پايتخت مالت، والتا نام دارد و از شهرهاي مهم آن بيرکيرکارا و کورمي است. واحد پول مالْتْ ليره بود که بعد از پيوستن اين کشور به اتحاديه اروپا واحد "يورو" جاي گزين آن گرديد. مالت تاريخ کهني دارد و به واسطه موقعيت خاص خود در وسط درياي مديترانه و بين اروپا و افريقا، از هزاران سال پيش مورد رقابت و کشمکش قدرت هاي بزرگ بود. مالت در نيمه دوم قرن شانزدهم، بارها مورد تهاجم دريايي قواي عثماني واقع گشت ولي دولت عثماني موفق به تصرف آن نشد. بعدها مالت به دست فرانسه افتاد و در نهايتْ مستعمره انگلستان گرديد. در سال 1921م، مالت به خودمختاري دست يافت. از سال 1958م تلاش ملي گرايان براي استقلال اين کشور آغاز شد تا اينکه در 21 سپتامبر 1964م به استقلال رسيد و نظام سياسي خود را حکومت فرمانداري کل در چارچوب جامعه ملل مشترک المنافع اعلام نمود. در سال 1973م مالت به عضويت جنبش غيرمتعهدها درآمد و در سال 1974 نظام حکومتي آن از فرمانداري کل به جمهوري تغيير يافت. 21 سپتامبر روز استقلال مالت به عنوان روز ملي اين کشور نام گرفته است.
شرح مناسبت:
کشور بليز با 22/965 کيلومتر مربع وسعت در امريکاي مرکزي، در غرب درياي کارائيب و در همسايگي مکزيک و گواتمالا واقع شده است. جمعيت اين کشور، بيش از 200 هزار نفر است که بيشتر مردم آن مسيحي و عمدتاً کاتوليک مي باشند. اکثريت سکنه بليز را تيره هاي نژادي دورگه اسپانيايي و سرخ پوست تشکيل داده است. زبان رسمي مردم بليز انگليسي و واحد پولشان دلار بليز مي باشد. پايتخت بليز،
بلمْوپان نام دارد و شهرهاي مهم آن بليزسيتي، اورنج واک و سان ايگناسيو است. انگليسي ها در سال 1638م وارد اين سرزمين شدند و به استعمار آن پرداختند. 322 سال بعد، در سال 1960م قانون اساسي بليز وضع شد و در سال 1973م نام اين مستعمره از هُندوراس انگليس به بليز تغيير يافت. بليز سرانجام پس از گذشت حدود سه و نيم قرن استعمار، در 21 سپتامبر 1981م استقلال يافت. نظام سياسي حاکم بر بليز فرمانداري کل تحت حکومت تشريفاتي پادشاه انگلستان مي باشد. 21 سپتامبر، روز استقلال بليز، به عنوان روز ملي اين کشور، نام گرفته است.
شرح مناسبت:
امين جُميِّل سياست مدار لبناني پس از کشته شدن برادرش، بشير جُميِّل، به رياست جمهوري لبنان رسيد و حکومت او در نا امن ترين و پر هرج و مرج ترين مقطع تاريخ سياسي لبنان آغاز شد. امين در اولين روزهاي حکومتش با کمک و هدايت نيروهاي اشغال گر اسرائيل ي، کشتار فجيعي عليه فلسطينيان مقيم لبنان در دو اردوگاه صبرا و شتيلا به خونخواهي برادرش انجام داد و سپس نيروهاي امريکايي و اروپايي را به لبنان دعوت کرد. اما اين نيروها نتوانستند در اين کشور دوام بياورند، زيرا يک رشته انفجارهاي عظيم عليه مقرّ تفنگ داران امريکايي و فرانسوي و سفارتخانه هاي آنان و هم چنين انهدام پايگاه صهيونيست ها در شهر صور که با فاصله زماني اندکي از يک ديگر صورت گرفت، آنان را ناگزير کرد که يکي پس از ديگري مفتضحانه از لبنان خارج شوند. خروج دسته جمعي فلسطينيان مسلّح از لبنان در پي فاجعه صبرا و شتيلا نيز از حوادث دوران حکومت امين
جُميِّل بود. وي در اواخر تابستان 1984م نيز با انتصاب ميشل عون، رئيس ستاد ارتش لبنان به نخست وزيري کشور، در شرايطي که سليم الحُصِ مسلمان، نخست وزير قانوني لبنان بود، دور تازه اي از کشتار و جنايت عليه مسلمانان توسط مسيحيان ماروني لبنان را دامن زد. دوران رياست جمهوري امين جُميِّل تا سال 1988م به طول انجاميد.
شرح مناسبت:
سرزمين ارمنستان طي قرن هاي متمادي محل درگيري دولت هاي ايران و عثماني بود، تا اين که در سال 1918 و درپي انقلاب کمونيستي در شوروي، استقلال خود را اعلام کرد، اما اين استقلال ديري نپاييد و ارمنستانْ دو سال بعد به شوروي پيوست. ارمنستان تا آغاز تحولات سال هاي پاياني دهه 1980م در شوروي، يکي از جمهوري هاي اين کشور بود. اما در اوايل دهه 1990م در يک همه پرسي، بيش از 90 درصد از مردم به استقلال اين کشور راي دادند و به اين ترتيب، در 20 اکتبر 1991م استقلال ارمنستان اعلام شد. ارمنستان در غرب آسيا و منطقه قفقاز واقع است که نزديک به 30 هزار کيلومتر مربع مساحت دارد و در همسايگي کشورهاي ايران، آذربايجان، ترکيه و گرجستان قرار گرفته است. جمعيت ارمنستان، 3/5 ميليون نفر بوده که اکثريت پيرو آيين مسيحيت بوده و به زبان ارمني صحبت مي کنند. پايتخت ارمنستان، ايروان نام دارد و واحد پول آن درام است. مليت مردم ارمنستانْ ارمني و شهرهاي مهم آن وانادزور و گيومري است. نظام سياسي حاکم بر ارمنستان جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. با اعلام استقلال در جمهوري هاي شوروي، ادعاي مالکيت ناحيه قره باغ توسط ارمنستان به
جنگ اين کشور با آذربايجان انجاميد. اين جنگ حدود 35 هزار کشته بر جاي گذاشت و به قرار داد ترک مخاصمه جنگ منجر شد، اما همچنان عامل اختلاف ميان دو کشور مي باشد. بيست و يکم سپتامبر سال روز رأي مردم به استقلال در سال 1991م به عنوان تاريخ استقلال و روز ملي اين کشور مي باشد.
شرح مناسبت:
ميشل يا مايْکِل فارادِي، شيمي دان برجسته انگليسي در 22 سپتامبر 1791م در انگلستان به دنيا آمد. وي هر چند داراي تحصيلات رسمي نبود اما به سبب مطالعه مستمر و حضور در درس هاي برخي از اساتيد، گنجينه اي از اطلاعات علمي اندوخت تا اين که در سال 1824م به عضويت انجمن سلطنتي انگليس پذيرفته شد و در سال بعد به مديريت آزمايشگاه اين انجمن دست يافت. فارادِي با تلاش خود چنان پيشرفت کرد که به مقام استادي شيمي دست يافت. با اين حال، کار بزرگ او، در رشته برق بود. وي پس از تجارب فراوان دريافت که يک آهن ربا قادر به توليد برق است و بر اين اساس، نخستين دينام برق را که پيشرو دينام ها و مولّدهاي کنوني است اختراع نمود. فارادِي هم چنين قوانين الکتروليز مبني بر تجزيه عناصر شيميايي يک ماده به کمک جريان برق را تدوين کرد و براي اولين بار توانست همه گازها را به مايع تبديل کند. فارادِي در سال 1821م براي نخستين بار در تاريخ علم توانست انرژي الکتريکي را به انرژي مکانيکي تبديل کند. اين امر سر و صداي فراواني را به پا کرد و فارادِي را در شمار پيش گامان علم قرار داد. وي علاوه بر
مطالعه درباره الکتريسيته، در رشته هاي علمي ديگر نيز تحقيق مي نمود. فارادِي هيچ گاه از اختراعاتش در جهت تجارت و سودجويي استفاده نکرد. او تنها به پژوهش هاي علمي علاقه مند بود و جنبه هاي ديگر براي فارادِي اهميت نداشت. مايکل فارادِي را به دليل اختراع و کشف اصول کلي مولدهاي برقي و مطالعه فراوان در زمينه الکتريسيته، پدر موتور الکتريکي و مولد برق لقب داده اند. مي توان ادعا کرد که کليه صنايع برقي جهان، امروزه براساس قوانين فارادِي بنا شده اند. به پاس خدمات اين دانشمند بزرگ، يکي از واحدهاي مهم اندازه گيري الکتريسيته را فاراد نام گذاري کرده اند. تحقيقات تجربي در برق در 3 جلد و تحقيقات تجربي در شيمي و فيزيک از جمله آثار اوست. اين دانشمند انگليسي سرانجام در 25 اوت سال 1867م در 76 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
با اوج گيري انقلاب فرانسه و کناره گيري لويي شانزدهم از سلطنت، انتخابات مجلس جديد فرانسه که کنوانسيون نام داشت در اواسط سپتامبر 1792م به پايان رسيد و کنوانسيون در روز 21 سپتامبر تشکيل جلسه داد. نمايندگان حاضر در جلسه به اتفاق آرا به الغاء رژيم سلطنتي و استقرار رژيم جمهوري راي دادند و بدين ترتيب از روز 22 سپتامبر 1792م جمهوري اول فرانسه شکل گرفت. مهم ترين وقايع داخلي فرانسه در اين زمان، محاکمه و اعدام لويي شانزدهم آخرين پادشاه فرانسه و آغاز به کار کميته نجات ملي و کشتار مخالفان بود.
شرح مناسبت:
ايزودور آگوست ماري فرانسواکُنْتْ معروف به آگوست کُنت، فيلسوف و رياضي دانِ معروف فرانسوي در 15 مارس 1798م در فرانسه به دنيا آمد. وي در هجده سالگي در رياضيات به استادي رسيد و به تدريس و تحقيق پرداخت. تحقيقات آگوست کنت در 28 سالگيِ وي، چنان عميق و قابل توجه بود که عده اي از دانشمندانِ بزرگ در مجلس درسِ او حاضر مي شدند. کنت در ابتدا مي کوشيد نشان دهد فلسفه در علوم ديگر تحليل رفته است اما بعدها به نظام علمي - فلسفي خود نام تازه اي داد و آن، فلسفه اثباتي يا تحقّقي يعني پوزيتيويسم بود. فلسفه تحقّقي آگوست کُنت مبتني بر مشاهده و تفکر است. او اعلام داشت که تنها از راه نگريستن به زندگي از اين دو نقطه نظر است که ما مي توانيم به حقيقت نزديک گرديم. به نظر کنت، از لحاظ تاريخي، ساختمان علوم مثبت بر پايه رياضيات شروع مي شود و رفته رفته به صورت علوم پيچيده تر و کامل تر تکامل
مي يابد تا سرانجام بر علم جامعه شناسي که نقطه اوج و کمال است مي رسد. در اين سير تکاملي، هر علمي بر پايه علم پيشين استوار است و جامعه شناسي که واپسين آن هاست نتيجه همه دانش هاي بر هم انباشته آدمي در طول تاريخ است. بر اثر تحقيقات وسيع آگوست کنت در جامعه شناسي، وي را واضع اين علم مي دانند چرا که او نخستين کسي است که جامعه شناسي را به صورت يک علم منظم با مسائل و قوانين خاص و روش خاص آن درآورده است. وي پس از مواجه شدن با ناملايمات در زندگي خود، به اين نتيجه رسيد که بايد به عنوان قرباني سرنوشت بي رحم، نسبت به يک ديگر مهربان بود، چرا که دنيا ترقي و پيشرفت مي کند و بايد بر اساس تعليم و تربيت منظم به آن رسيد. فلسفه انسان دوستي آگوست کنت بر همسايه دوستي و امنيت همگاني مبتني بود. بر اين اساس بود که کليساهاي انسان دوستي شکل گرفت، اما هم چون ساير مرام ها، عقايد وي نيز آرام آرام دچار دگرگوني و فراموشي گرديد. در نتيجه انتشارِ عقايد وي، فلسفه و علم از شکل تخيّل به تجربه و مشاهده متمايل گرديد. آگوست کنت درتاريخ فلسفه نيز مقام ارجمندي دارد و نظرياتي نيز ارائه کرده است. وي در اواخر زندگي، مکتبي به نام ديانت انساني ايجاد کرد که جمعي نيز به آن گرويدند. آيين آگوست کنتْ کوششي اجتماعي براي تحقق بخشيدن به ميل غريزي انسان جهت خدمت به هم نوع است. کنت براي آنکه آيين خويش را به پيروانش بقبولاند، نظامي سرشار از آداب و
تشريفات ديني و اذکار و ادعيه ايجاد نمود و تقويمي تهيه کرد که روزهاي مقدس آن، روزهايي بود که در آن ها ترقيات بشر صورت گرفته است. کتاب دوره فلسفه اثباتي در 6 جلد مهم ترين اثر کنت مي باشد. آگوست کنت سرانجام در 22 سپتامبر 1857م در 59 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بلغارستان از اواخر قرن چهاردهم به تصرف عثماني درآمد. از اين زمان، آزار مسيحيان بلغاري آغاز گرديد و اين امر در طي حدود پانصد سال سلطه عثماني ها بر اين سرزمين، شورش هاي متعدد مردم بلغار را به وجود آورد. در نهايت، بلغارستان در سال 1878م از عثماني مستقل شد و به صورت اميرنشين، خود مختاري گرفت. سرانجام در 22 سپتامبر 1908م، پادشاه وقت بلغارستان، اين کشور را کاملاً مستقل اعلام کرد و به خود عنوان تِزار داد. بلغارستان کشوري است در شبه جزيره بالکان که در همسايگي روماني، يونان و ترکيه قرار دارد. مساحت بلغارستان 110/994 کيلومتر مربع و جمعيّت آن بيش از 8 ميليون نفر است. با توجه به رشد منفي جمعيت در اين کشور، پيش بيني شده، جمعيت بلغارستان تا سال 2025 به حدود 7 ميليون نفر کاهش يابد. اکثريت مردم اين کشور مليّت بلغاري داشته و زبان رسمي آن ها نيز بلغاري است. سکنه بلغارستان پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً ارتدوکس هستند. پايتخت بلغارستان، صوفيا نام دارد و واحد پول آن لف جديد است. نظام اين کشور، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
کشور مالي با بيش از 1/240/000 کيلومتر مربع مساحت در غرب افريقا، به دور از درياي آزاد و در همسايگي کشورهاي الجزاير، موريتاني، بورکينافاسو، ساحل عاج، گينه و سِنِگال واقع شده است. از جمعيت بيش از 11 ميليوني مالي، 82% مسلمان و بقيه پيرو مذاهب بومي افريقايي هستند. پايتخت مالي، باماکو نام دارد و از شهرهاي مهم آن سگو، موپتي و سيکاسو است. واحد پول مالي، فرانک سي اف آ و زبان رسمي
مردم اين کشور، فرانسوي است. پيش بيني مي شود که جمعيت مالي تا سال 2025م بيش از 21 ميليون نفر خواهد بود. اکثريت مردم مالي نژاد سياه داشته و از قبايل متعددي تشکيل شده اند. فرانسويان از قرن نوزدهم در مالي نفوذ يافته و در سال 1898م اين سرزمين را تحت الحمايه خود کردند. در آن زمان، اين سرزمين، سودانِ فرانسه ناميده مي شد. سودانِ فرانسه در سال 1946م نيمه خودمختار و در سال 1958م با عنوانِ جمهوري سوداني، حکومتي کاملاً خودمختار يافت. سرانجام، مالي در 22 سپتامبر 1960 با نوع حکومت جمهوري استقلال يافت و مستقل شد. کشور مالي، يکي از عقب مانده ترين کشورهاي جهان است و فقر و گرسنگي در ميان مردمِ آن، بيداد مي کند.
شرح مناسبت:
در نيمه دوم قرن بيستم، پس از بروز يک سلسله رويدادهاي سياسي در جهان اسلام، سران کشورهاي اسلامي به ضرورت ايجاد سازماني پي بردند که بتواند بيش از 60 کشور اسلامي را از تفرقه و اختلاف به وحدت و همبستگي برساند. سرانجام با پيشگامي سران کشورهاي عربستان، مراکش و ايران، در سال 1969م کنفرانسي از وزراي خارجه برخي از کشورهاي اسلامي در قاهره تشکيل شد و راه کارهاي موجود براي ايجاد سازماني با معيارهاي اسلامي را بررسي نمود. در پي اين اجلاس، تصميم گرفته شد که يک کميته مقدماتي، طرح ها را ارائه و بررسي کند. اعضاي اين کميته مقدماتي، نمايندگان دولت هاي ايران، سومالي، مالزي، نيجر و مراکش بودند. سرانجام اولين کنفرانس سران کشورهاي اسلامي از 22 تا 25 سپتامبر 1969م در رَباط پايتخت مراکش تشکيل شد و اين سازمان موجوديت خود را به
طور رسمي اعلام کرد. افزايش همبستگي اسلامي ميان کشورهاي عضو، تلاش براي از بين بردن تبعيض نژادي و استعمار با اشکال گوناگون، حمايت از مبارزه کليه ملت هاي اسلامي و حمايت از مبارزه ملت مسلمان فلسطين و کمک به آنان براي بازپس گيري حقوق و آزادي سرزمين هاي خود و … از جمله اهداف مندرج در منشور سازمان کنفرانس اسلامي مي باشند. کنفرانس سران، کنفرانس وزيران امور خارجه و دبيرخانه، سه رکن اصلي اين سازمان هستند و طبق مصوّبه اجلاس سوم، قرار شد که کنفرانس سران دولت هاي اسلامي هر سه سال يک بار تشکيل شود. تا سال 2002م، مجموعاً 57 کشور اسلامي به عضويت اين سازمان درآمده اند.
شرح مناسبت:
علامه ابوالعلي مودودي انديشمند مسلمان پاکستاني در سال 1903 در اورنگ آباد به دنيا آمد و تحصيلات عاليه اش را در علوم ديني ادامه داد. وي در سال 1932م با همفکري و مساعدت گروهي از دوستان خود، مجله اي به نام ترجمان قرآن را در حيدرآباد پاکستان منتشر کرد و مدتي نيز از مدرسان برجسته اداره اسلامي دارالسلام در آن منطقه بود. علامه مودودي به عنوان يکي از متفکران بنام جهان اسلام و از روحانيون برجسته شبه قاره هند، پايه گذار و عامل مبارزات ضداستکباري در ميان روحانيان اين خطّه بود. وي در سال 1941م در يک حرکت سياسي، حزب جماعت اسلامي را با هدف به وجود آوردن يک تشکّل سياسي اسلامي نيرومند ميان مردم و روحانيون پاکستان به وجود آورد. حزب جماعت اسلامي به عنوان اولين تشکيلات منسجم سياسي و اسلامي در تاريخ پاکستان، نقش موثري در روشنگري و ارشاد مردم و نيز افشاي
چهره کريه وهابيت در پاکستان ايفا نمود. مودودي در سال 1953م به دليل سازمان دادن چندين رشته تظاهرات عليه فرقه هاي ضاله قادياني و وهّابي به زندان افتاد. علامه مودودي که يک صد تاليف سياسي و اسلامي دارد، اولين مرجع بزرگ اسلامي است که حمايت علني و قاطع خود از انقلاب اسلامي ايران را در پاکستان اعلام کرد. اين دانشمند بزرگ مسلمان سرانجام در 22 سپتامبر 1979م در 76 سالگي در شهر لاهور، دار فاني را وداع گفت.
شرح مناسبت:
نپتون هشتمين سياره منظومه شمسي است که در 23 سپتامبر سال 1846م توسط يوهان گوتفريد گاله، منجم آلماني، رصد گرديد. وي براساس محاسبات دانشمندان قبل از خود، موفق به کشف اين سياره گرديد. قبل از وي دو دانشمند فرانسوي که جان کاوچ آدامز و اوريان لووديه نام داشتند ضمن مشاهده ومطالعه در مورد "اورانوس" ديگر سياره منظومه شمسي، با توجه به تند و کند شدن حرکات آن در مدار خويش، به وجود سياره اي ديگر در کنار آن پي بردند. از اين رو، هر دو دانشمند به محاسبه محل احتمالي سياره اي پرداختند که آن را نديده بودند و وجود آن را احتمال مي دادند. آن ها سپس نتايج محاسبات خود را به رصدخانه برلين فرستادند و توسط دانشمندان آن محل آن کشف گرديد. مدت گردش اين سياره به دور خورشيد 165 سال و قطر متوسط آن، در حدود 4940 کيلومتر است و فاصله آن از خورشيد 4497 ميليون کيلومتر است. نپتون داراي دو قمر مي باشد و طول شبانه روز آن بر حسب ساعت زمين، 15/7 ساعت است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عربستان سعودي، در جنوب غربي آسيا و خاورميانه واقع است که 2/240/000 کيلومتر مربع مساحت و بيش از 22 ميليون نفر جمعيت دارد. پايتخت عربستان رياض مي باشد و شهرهاي مهم آن، مکّه، مدينه، جدّه و طائف است. 96 درصد از مردم عربستانْ مسلمانند و از نژاد عرب سعودي بوده و به زبان عربي صحبت مي کنند. واحد پول اين کشورْ ريال سعودي مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت عربستان تا سال 2025م در حدود 40 ميليون نفر خواهد بود. عربستان بزرگ ترين صادر کننده نفت دنياست و با داشتن درآمد سرانه ملي بالا يکي از کشورهاي ثروت مند جهان به شمار مي رود. اين منطقه از سه هزار سال قبل از ميلاد مسيح(ع) محل سکونت سامي ها بود. اما ظهور اسلام در قرن هفتم ميلادي، شرايط اجتماعيِ سياسيِ اقتصادي و فرهنگي اين منطقه را دگرگون ساخت. در قرون اوليه اسلام و پس از خلفاي راشدين، حکومت امويان، مروانيان و عباسيان روي کار آمد. عربستان از اوايل قرن سوم هجري از سلطه حکومت عباسيان خارج شد و تا چند قرن، وضعيت ناآرام و آشفته اي داشت تا اينکه در قرن شانزدهم ميلادي، دولت عثماني عربستان را تصرف کرد. از اواسط قرن هجدهم، تلاش هاي آل سعود براي حکمراني بر اين سرزمين آغاز شد و در اوايل قرن بيستم شدت يافت. در جريان جنگ جهاني اول، سعودي ها با انگليس روابط خوبي برقرار کردند. سرانجام پس از خاتمه جنگ و تجزيه امپراتوري عثماني، عربستان نيز مستقل شد. در جنگي که ميان عبدالعزيز بن سعود و حسين بن
علي، شريف مکه روي داد، عبدالعزيز پيروز شد و حکومت خود را بر عربستان تثبيت کرد تا اينکه در 23 سپتامبر 1932م عنوان سلطان عربستان سعودي يافت. نظام سياسي حاکم بر عربستان سلطنتي مطلقه اسلامي است و پادشاه اين کشور از اختيارات مطلقه برخوردار مي باشد. روز ملي عربستان سعودي نيز 23 سپتامبر است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ادوارْدْ دنيسون راس، زبان شناس و خاورشناس انگليسي در ششم ژوئن 1871م در لندن به دنيا آمد. وي پس از طي دوران تحصيلات خود به فراگيري زبان هاي شرقي پرداخت و به زبان داني مشهور تبديل شد به طوري که به سي زبان و لهجه آشنا بود که فارسي، عربي، ترکي، تبّتي، سانسکريت، اردو، فرانسوي، انگليسي، آلماني و ايتاليايي از آن جمله اند. ادوارد راس در سال هاي بعد به تدريس زبان و ادبيات فارسي در لندن پرداخت و پس از آن رياست مدرسه کلکته در هندوستان را بر عهده گرفت. وي هم چنين پس از برعهده گرفتن رياست دانشکده شرقي و افريقايي، در رونق دادن اين مؤسسه علمي و مجذوب کردن مردم به فراگيري زبان هاي شرقي و متمرکز کردن استادان زبان هاي مشرق زمين نقش موثري ايفا کرد و زبان و تاريخ و فرهنگ و قوانين مشرق زمين و افريقا را ترويج نمود. ادوارد راس در طول عمر خود مسافرت هاي متعددي به مشرق زمين انجام داد و ضمن آشنايي با آثار شرق، با استادان بزرگ زبان فارسي و ترکي نيز ديدار کرد. وي قرآن را دقيقاً مطالعه مي نمود و به ايرانيان علاقه خاصي داشت به طوري که درباره ايرانيان گفته است: ايراني، با استعداد فوق العاده و سريع الانتقال و سريع الادراک است و اين سرعت انتقال و تيزفهمي در مراحل اوليه زندگي و ايام جواني در آن ها آشکار مي شود. فعاليت فکري ايراني طوري است که پيوسته او را به تفکر در مطالب فلسفي، بيشتر از امور پوچ و بيهوده اي که
جزو مظاهر زندگي عملي ما به شمار مي رود، متمايل مي گرداند. هر ايراني کمابيش شاعر است و قريحه و هوش و استعداد شاعرانه در او موجود است. شايد هيچ زباني مانند فارسي به آن درجه روان نباشد که از سلک نثر به رشته نظم کشيده شود. از راس آثار متعددي بر جاي مانده که از جمله آنها که با محوريت اسلام، شرق و يا ايران نگاشته شده، مي توان به کتاب اسلام، ايرانيان، هند و اديبان شرقي و ترجمه هايي از اشعار ترکي و فارسي و کتب تاريخي اشاره نمود. ادوارد دنيسون راس سرانجام در 23 سپتامبر 1940م در 69 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اسکاتلند در قسمت شمالي کشور جزيره اي انگلستان قرار دارد و منطقه اي است کوهستاني و پوشيده از جنگل هاي انبوه و چمنزارهاي وسيع که به وسيله چند رودخانه و نيز خليج سالوي از خاک اصلي انگلستان جدا شده است. اين منطقه از قديم الايام مسکوني بود و بعدها محل سکونت اقوامي از انگلستان شد. در طي قرون بعدي زبان و فرهنگ انگليسي در اين مناطق نفوذ پيدا کرد. اما بين اسکاتلند و انگلستان حالت جنگ و صلح ادامه داشت. در اوائل قرن هفدهم زمينه هاي اتحاد دو منطقه فراهم شد تا اينکه در تاريخ 24 سپتامبر 1643 اتحاد سياسي و يک پارچگي اسکاتلند و انگلستان عملي گرديد.
شرح مناسبت:
جوزوئه کاردوتْچي، شاعر و منتقد ادبي ايتاليايي در 23 اوت 1835م به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود، در بيست سالگي اولين اثر خود را با عنوان چنگ توده مردم انتشار داد و از همان آغاز کار، عقيده ضدمذهبي و ضد رمانتيک و تمايل به شعر و ادب يونان و روم باستان را آشکار ساخت. کاردوتچي يگانه اميد را در تجديد حيات فکري، معنوي، ادبي و سياسي عهد باستان مي دانست، از اين رو، اشعاري تحت تاثير شاعران يونان باستان سرود. وي نويسندگان و شاعران عهد باستان را نه تنها استاداني بزرگ مي شمرد، بلکه آنان را تجسمي از کمال مطلوب بشري نيرومند مي دانست که با طبيعت و دنيا هماهنگي داشت. کاردوتچي در عالم سياست به اصول جمهوري خواهي و دموکراسي که رنگي ضد کاتوليکي داشت معتقد بود هرچند بعدها به سلطنت گرايش يافت. وي هم چنين در برخي آثار خود، در
وصف اوضاع سياسي زمان و به اقتضاي وقايع خاص از لحن تند و تلخ و نيش دار يا تحريک آميز استفاده کرده که روح پرخاشگري شديد کاردوتچي را نمايان مي سازد. کاردوتچي با سرودن منظومه سرود به شيطان که عليه روحانيان مذهبي منتشر کرد، به سختي مورد انتقاد قرار گرفت و اشعار او را هرزگي فکري خواندند. وي به موازات فعاليت هايش در زمينه شعر، آثار فراواني نيز در نثر انتشار داد که شامل خطابه هاي رسمي و پرارزش اوست. کاردوتچي با وجود آثار فراوان منثوري که درباره مظاهر اجتماعي و سياسي و در معرفي انديشه عصر خويش منتشر ساخته و در همه آن ها، خود را نويسنده اي با انديشه نوين معرفي کرده است، به عنوان شاعر بزرگ ايتاليايي شناخته شد و در سال 1906م به دريافت جايزه ادبي نوبل، نائل آمد. آثار شاعرانه کاردوتچي، مدت پنجاه سال ادبيات ايتاليا را مسخّر کرد و بر روي هم، در نيمه دوم قرن نوزدهم آثاري بديع به شمار آمد. هم چنين کمال قالب شعري و شور و تاثير و هيجان فراواني که سراسر آثار وي وجود داشت، کاردوتچي را شاعر رسمي ايتالياي عصر نوين ساخت. جوزوئه کاردوتچي در سال 1899م به اولين حمله سکته ناقص دچار شد تا اينکه سرانجام در 24 سپتامبر 1907م در 97 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني دوم، لهستان مورد هجوم نيروهاي نازي قرار گرفت و در 16 سپتامبر 1949 ورشو به محاصره آلمان درآمد. در اين ميان مقاومت مردم ورشو باعث گرديد تا تصرف شهر به تأخير افتد در نتيجه از 24 سپتامبر همين سال به مدت 3 روز حملات هوايي وسيع و گسترده اي عليه ورشو انجام شد. از سوي ديگر سقوط و تسليم ارتش لهستان موجب ايجاد وحشت ميان مردم شد. در پي بمباران شهر ورشو پايتخت لهستان توسط هواپيماهاي آلمان نازي به مدت سه روز، بيش از پانزده هزار نفر از مردم اين شهر کشته شدند. پيش از آن، هيتلر به فرماندهان ارتش نازي دستور داده بود به هر قيمتي اين شهر را تصرف کنند، تا اينکه سرانجام اين شهر پس از 11 روز مقاومت سرسختانه، تسليم آلماني ها شد.
شرح مناسبت:
جمهوري گينه بيسائو با 36/125 کيلومتر مربع مساحت در غرب افريقا و در همسايگي کشورهاي گينه و سِنِگال واقع شده است. جمعيت گينه بيسائو در حدود 1/5 ميليون نفر است که از نژاد سياه و از پيروان اسلام و مسيحيت و آيين هاي بومي مي باشند. پيش بيني شده است جمعيت اين کشور تا سال 2025 تا حدود 1/9 ميليون نفر بالغ گرديد. پايتخت اين کشور، شهر بيسائو و واحد پولش فرانک سي اف آ است. گينه بيسائو از سال 1446م که توسط مکتشفان پرتغالي کشف شد، تا 530 سال بعد در استعمار آنان بود و از مراکز تجارت و صدور برده به حساب مي آمد. نيمه دوم قرن بيستم شاهد شکل گيري جنبش ضداستعماري مردم گينه بيسائو بود. بي اعتنايي مقامات
پرتغال باعث شد تا حرکت مسالمت آميز مردمي به قيام مسلحانه تبديل شود. سرانجام شورش و قيام مردم عليه استعمارگران، در دهه 1960 - 70م گسترش يافت و شورشيان بر قسمت عمده اي از سرزمين خويش دست يافتند. در 24 سپتامبر 1973م حزب استقلال گينه، استقلال اين منطقه را اعلام نمود و چند ماه بعد، سرنگوني اين سرزمين در دهم سپتامبر 1974 مستقل و داراي حکومت جمهوري با يک مجلس قانون گزاري گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
راجر بيکُن، فيلسوف و مدرس معروف انگليسي در 11 آوريل سال 1214م در انگلستان به دنيا آمد. او سپس در دانشگاه هاي آکْسْفورد انگلستان و پاريس به تحصيل و سپس تدريس پرداخت. بيکن از آن پس به عنوان کشيش به خدمت مشغول گرديد. او در اين زمان در زمينه علم کيميا مطالعاتي نمود و دريافت که چگونه مي توان باروت ساخت. موفقيت بيکن در کارهاي علمي حسادت همکارانش را برانگيخت. از اين رو او را به جادوگري متهم کردند و به ده سال زندان محکوم شد. بيکن در زندان، يک تقويم اصلاح شده و صحيح تهيه کرد و پس از اتمام دوران زندان، بار ديگر به کارهاي علمي روي آورد. وي در اين زمان دايرةالمعارف تصنيف عظيم را که شامل علوم طبيعي، منطق، فيزيک، رياضيات، فلسفه و زبان شناسي بود نوشت و بار ديگر به اتهام نگارش کتب ضالّه به مدت دوازده سال به زندان افتاد. بيکن پس از آزادي از زندان، مطالعات خود را از سر گرفت و کتب متعددي نگاشت. بيکن به علوم طبيعي و تجربه و مشاهده مستقيم اهميت مي داد و به همين جهت او را از پيشروان روش تازه علمي شمرده اند. وي معتقد بود که علم، مکمّل دين است نه مخالف آن. اهميت فلسفه راجر بيکُن در شمول آن بر افکار مبتکرانه و جديد نيست. زيرا وي به بسياري از افکار خرافي آن زمان هم چون کيميا و علم احکام نجوم اعتقاد داشت. سهم عمده وي در دانش جديد، اصرار وي در به کار بردن روش علمي در مطالعه فلسفه است. وي
علت جهل و ناداني را چهار چيز مي دانست: اتکا به اسناد و مآخذ غيرموثق، پيروي کورکورانه از آداب و رسوم، تقليد کورکورانه از بالا دست و عادت به تبعيت از عامه جاهل و پنهان داشتن حماقت ها با تظاهر به دانايي. بيکن بر اين عقيده بود که براي به دست آوردن دانش و حکمت، دو راه وجود دارد: تجربه و عقل، و بايد براي رسيدن به حقيقت، انديشه هاي خود را بر پايه دانسته ها قرار داد. بيکُن هم چنين يکي از بزرگ ترين دانشمندان قرون وسطي به شمار مي رود که به شدت، روش هاي فلسفي عهد خود را مورد انتقاد قرار داده است. راجر بيکن سرانجام در 25 سپتامبر 1294م در هشتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اقيانوس آرام يا کبير در ابتدا در 25 سپتامبر 1513م توسط واسکو بالبوآ دريانورد اسپانيايي کشف شد ولي اين کشف تنها در سواحل پاناما و غرب اين اقيانوس صورت گرفت. هرچند قبل از وي مردماني از چين و ژاپن و ديگران در پهنه هاي وسيعي از اقيانوس آرام دريانوردي کرده بودند ولي شناسايي بعدي آن در سال 1513م روي داد. پس از چندي فردينان ماژِلان ديگر دريانورد مشهور آن زمان، به هنگام ديدار از اين اقيانوس، آن را آرام و بدون توفان هاي شديد ديد، از اين رو آن را اقيانوس آرام ناميد. اقيانوس آرام مساحتي در حدود يک صد و هشتاد ميليون کيلومتر مربع دارد که از سطح کليه خشکي هاي زمين بيشتر است. اين اقيانوس داراي عرضي در حدود يازده هزار کيلومتر و طولي برابر با هفده هزار و هفت صد کيلومتر مي باشد. عمق
متوسط اقيانوس کبير در حدود چهار هزار متر و عميق ترين نقطه آن)گودال ماريانا(در حدود يازده هزار متر است.
شرح مناسبت:
ويليام فالْکنرْ، رمان نويس امريکايي در 25 سپتامبر 1897م در ايالت مي سي سي پي امريکا به دنيا آمد. وي در مدرسه، شاگرد متوسطي بود، اما به خواندن آثار نويسندگان شوق فراوان نشان مي داد. ولي تحصيلات خود را در سطوح بالا ادامه نداد و براي امرار معاش به شغل هاي گوناگون پرداخت. با اين وجود، در حالي که به کارهاي معمولي اشتغال داشت چندين رمان منتشر کرد اما موفقيتي نصيبش نگرديد. فاکنر در عين حال از خصوصيت هاي اخلاقي افراد و دسته هاي گوناگون براي خلق قهرمانانش استفاده مي کند، پرده نقاشي بزرگي نيز از جامعه پيش چشم مي گسترد و درد خود را همه جا در آثارش عرضه مي کند. فاکنر در سال هاي بعد زمان متعددي را انتشار داد تا اينکه به شهرت و ثروت دست يافت. وي پيوسته تحت تأثير مسائل نژادي بود و بردگي را گناهي بزرگ مي دانست. در آثار فاکنر، پيرمردان و کودکان، پاک و عفيفند و نوجوانان، فاسد و ناتوان و غيرعادي و منحط. در شيوه نگارش فاکنر، داستان ها بيشتر به صورت ادامه يک زندگي است که گاه با کندي و گاه با شتاب پيش مي رود و گاه با عبارت هاي پرقدرت و سنگين و به صورتي شاعرانه و با زواياي پنهاني. فاکنر به سبب ژرف بيني در مسائل عاطفي و محروميت هاي افراد انسان در درجه هاي گوناگون فکري، و به سبب تجزيه و تحليل دقيق گمراهي ها و انحراف ها در جامعه پوسيده
و منحط، با شيوه نگارش خاص، مشهورترين رمان نويس در ادبيات معاصر امريکا شناخته شده است. فاکنر تا آخرين ماه هاي عمر به نويسندگي مشغول بود و آثار متعددي نگاشت که تسخيرناپذير، دهکده، آمرزش براي يک راهبه، تمثيل و محراب از جمله اين رمان هاست. فاکنر در سال 1950م به دريافت جايزه ادبي نوبل و در سال 1954م به دريافت جايزه پوليتزِر نايل آمد. ويليام فاکنر سرانجام در ششم ژوئيه 1963م بر اثر حمله قلبي در 67 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کُنْسْتانتين (قُسطَنْطين) کبير، امپراتور روم در نيمه اول قرن چهارم ميلادي حکومت را در اختيار داشت. يکي از اقدامات وي صدور فرمان ميلان بود. بر اساس اين فرمان، مسيحيان در انجام عبادات خود آزادي يافتند و دين مسيحيت در سراسر روم رسميت يافت. در ادامه دلبستگي به دين مسيح(ع)، کنستانتين در بيست و ششم سپتامبر سال 330 ميلادي، اولين کليساي مسيحي در اورشليم را بنا نهاد. همسر وي که در ترويج و تبليغ آيين مسيحي کوشا بود، در ساخت اين کليسا نيز کنستانتين را همراهي نمود. آثاري از اين کليسا تا سال هاي اخير باقي مانده بود.
شرح مناسبت:
خسرو پرويز پادشاه ساساني يکي از معروف ترين پادشاهان اين سلسله به شمار مي رفت و دوران حکومت وي با بعثت پيامبر اسلام(ص) هم زمان بود. خسرو بعد از مرگ هرمز چهارم، در بيست و ششم سپتامبر 590م به سلطنت نشست و البته براي دست يابي به تخت و تاج شاهي، با واگذاري ارمنستان به روم، از حمايت امپراتور روم بهره گرفت. وي در دوران سلطنت خود توانست مناطقي از آسياي صغير، فلسطين، شام و مصر را به تصرف درآورد و قدرت خود را گسترش دهد. از حوادث مهم دوران سلطنت خسرو پرويز ظهور پيامبر(ص) در مکه و نگارش نامه اي است که پيغمبر اسلام(ص) براي او فرستادند. پيامبر در اين نامه ضمن دعوت وي به توحيد و يکتاپرستي، تداوم سلطنت او را منوط به پذيرش اسلام دانستند و چون خسروپرويز نامه پيامبر(ص) را پاره نمود با نفرين رسول خدا(ص) عمر خسرو پرويز و سپس سلطنت ساسانيان پس از مدتي درهم پيچيد. از ديگر حوادث زمان
حکومتِ خسروپرويز، جنگ هاي طولاني مدت وي با امپراتوري روم بود که به جهت حمايت از امپراتور مقتول روم که حامي پادشاه ايران بود، آغاز شد و بعد از بيست و چهار سال در سپتامبر 627م، خاتمه يافت. خسروپرويز همانند بسياري از پادشاهان، مردي فاسد و خوش گذران بود که فساد و تباهي و تجمل پرستي و شهوتراني ارکان حکومتش را سست نموده بود. شکست از روم و شورش سرداران سپاه ايران سرانجام به قتل خسروپرويز انجاميد و پسرش شيرويه زمام امور را به دست گرفت.
شرح مناسبت:
اسپرانْتو، زباني بين المللي است که در 26 سپتامبر 1887م به وسيله جزوه اي با نام "يک زبان جهاني" که مؤلف آن، امضاي مستعار اِسْپِرانْتو را براي خود انتخاب کرده بود، معرفي گرديد. اين اسم مستعار که در زبان جديد به معني اميد است را يک پزشک لهستاني به نام لوْدويک زامِنْهوف انتخاب کرده بود و همين نام بعدها به خود زبان مزبور، اطلاق شد. اين زبان داراي دستور زبان بسيار آسان است و تنها 16 قاعده دارد. زبان اسپرانتو، زبان تفاهم بين المللي است که برخلاف زبان هاي ديگر به هيچ گروه، فرقه يا ملتي تعلق ندارد. اين زبان طبق آخرين روش هاي کُدگذاري علمي ساخته شده است تا همه مردم جهان، حتي افراد کم هوش يا نابينايان و ناشنوايان نيز بتوانند آن را به آساني ياد بگيرند و با هم تفاهم برقرار کنند. امروزه متوجه شده اند که اسپرانتو، بهترين زبان براي کار کامپيوترها و ماشين هاي ترجمه است و سريع ترين، ارزان ترين و مطمئن ترين وسيله انتقال اطلاعات علمي به سراسر جهان به ويژه
براي کشورهاي کم درآمد و کمتر توسعه يافته است. اين کشف و ابداع مانند هر اکتشاف و ابداع علمي ديگري، در طول بيش از صد سال گذشته، توسط صدها زبان شناس، شاعر و نويسنده از کشورهاي مختلف جهان تکميل شده است. اين زبان داراي 29 حرف الفباي اسپرانتو است که از لاتين گرفته شده و به صورت استاندارد درآمده اند. هر حرف فقط يک صدا دارد و هر چه نوشته شود، همانْ با تلفظِ استاندارد خوانده مي شود. حرفي که نوشته شود و خوانده نشود در اسپرانتو وجود ندارد و هر قاعده اين زبان، داراي يک علامت يا کُدشناسي در خود کلمه است. هم چنين فراگيري اين زبان را ده بار آسان تر از زبان هاي ديگر مي دانند. مرکزجهاني اسپرانتو در بندر روتِرْدام هلند قرار دارد و داراي بيش از 3500 شعبه در يک صد و ده کشور جهان است. هم چنين بالغ بر 22 برنامه راديويي از خاور دور گرفته تا اروپاي شرقي، غربي و امريکاي جنوبي، مرتباً به زبان اسپرانتو پخش مي شود. با وجود استقبال ملل دنيا از زبان اسپرانتو، به علت مخالفت دولت هاي استعمارگر انگليسي زبان، زبان اسپرانتو بين المللي نشد.
شرح مناسبت:
مارتين هايْدِگِر، نظريه پرداز معروف آلماني در 26 سپتامبر 1889م در شهرِ بادن آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي دروس مقدماتي و متوسطه، به تحصيل در رشته فلسفه پرداخت و سپس به تدريس فلسفه روي آورد. هايدِگِر پس از مدتي به رياست دانشگاه فرايْبورْگْ آلمان دست يافت و به تمجيد از آدولف هيتلر، رهبر حزب نازي پرداخت. به نظر او، شخص پيشوا و تنها خود
او واقعيتِ موجود و آينده آلمان و قانون آن است. با اين حالْ هايْدِگر بعدها از اين تعاريف درباره هيتلر نادم شد. هايْدِگر پس از سالياني از رياست دانشگاه کناره گيري کرد و به مطالعه و تحقيق مشغول شد. او فلسفه خود را پژوهش وجود توصيف کرد و معتقد بود که توجه اصلي او به وجود، در معناي واقعي و مطلق آن است نه وجود شخصي. وي در تشريح وجود حاضر، مقوله پس از مرگ را زير سوال برد و بر اين عقيده بود که آگاه شدن از اين امر که گذشتهْ پوچ بوده و آينده نيز پوچ خواهد بود، مي تواند به انسان روحيه مبارزه با پوچي و پذيرش مسئوليت براي هستي خويش اعطا کند. هايدگر خود را فيلسوفي مي داند که وظيفه اش نجات تمدني است که خود را به تکنولوژي، علم و عقلانيت حساب شده، ارزان فروخته است. هايدگر در باب وجود کلي معترف است که چيزي نمي داند زيرا فهم آن براي ذهن بشر غيرممکن است، اما در باب وجود جزئي عقيده دارد که تجربه اي تلخ و بي ارزشي است ميان دو خواب. گويي وي مي گويد: روز مرگ ما از روز تولدمان بهتر است اما از اين بهتر آن بود که اصلاً به دنيا نمي آمديم.هايْدِگر درباره موضوعات متعدد علمي از قبيل منطق، فلسفه علم، فلسفه تاريخ، هستي شناسي، زبان، تکنولوژي، شعر و شاعري، فلسفه يونان و رياضيات و … بازده علمي داشته است. اين تنوع و گسترده فکري باعث شد که وي از ديدگاه برخي، به عنوان فردي قابل احترام ياد شود. با اين حال، نوشتارهاي هايدگر را
معمولاً بسيار پيچيده و مبهم مي دانند. اين پيچيدگي و ابهام از يک سو به علت نفوذ انديشه او در مسائل غايي و انتزاعي است و از سوي ديگر ناشي از شيوه کاملاً خاص اوست که در زبان خود به کار مي گيرد. فهم نوشتارهاي بعدي هايدگر، حتي دشوارتر از نوشته هاي اوليه اوست. هايْدِگر چنان دشوارگويْ بود و با کلمات بازي مي کرد که اغلبِ افکارش در زير لفافِ لفظ، مکتوم مانده است. وي در برخي از کتب خود، خواننده را به مرداب پيچيدگي ها و ابهامات مي کشاند که راه پيدا کردن از آن به سرزمين عقل تقريباً غيرممکن است. بسياري از فلاسفه جديد، در افکار او به انديشه هاي مختلفي برخورده اند و همه در عميق بودن انديشه هاي او، اما نه در معناي آن ها، اتفاق نظر دارند. از هايدِگر آثار متعددي بر جاي مانده که وجود و زمان، متافيزيک چيست، تفکر چيست و سرچشمه کار هنر، از آن جمله است. مارتين هايْدِگِر سرانجام در 26 مه سال 1976م در 87 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جزاير زلاندنو در سال 1642م توسط آبِل تاسْمان، کاشف معروف هلندي کشف و بعداً جزو مستعمرات انگلستان در اقيانوسيه شد. در سال 1840م، بوميان اين سرزمين حکومت انگلستان رابه رسميت شناختند، ولي اين توافق ديري نپاييد و به جنگ ميان بوميان و اشغال گران انجاميد. درقرن نوزدهم ميلادي مهاجرت وسيع انگليسي ها به اين سرزمين شدت گرفت ولي سرانجام در 26 سپتامبر سال 1907، انگلستان به زلاندنو استقلال داده و نوع حکومت اين کشور، فرمانداري کل گرديد. زلاندنو يا نيوزيلند با بيش از 270 هزار کيلومتر مربع
مساحت در قاره اقيانوسيه، در شرق درياي تاسْمان و استراليا قرار داشته و متشکل از دو جزيره اصلي جنوبي و شمالي است. جمعيت آن نزديک به 4 ميليون بوده که اکثريت آن ها پيرو آيين مسيحيت مي باشند و به زبان انگليسي و مائوري صحبت مي کنند پايتخت زلاندنو، ولينگتون نام دارد و واحد پول اين کشور دلار است. انگليسي تبارانْ اکثريت نژادي زلاندنو را تشکيل مي دهند. پيش بيني مي شود که جمعيت زلاندنو تا سال 2025م نزديک به 5 ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم زلاندنو، اوکْلند، کرايست چرچ و مانوکائو است. نظام سياسي حاکم بر زلاندنو فرمانداري کل، تحت حکومت تشريفاتي پادشاه انگلستان است. ششم فوريه، سال روز انعقاد پيمان وايتانگي در سال 1840م روز ملي زلاندنو نام گرفته است. (ر.ک: 6 فوريه)
شرح مناسبت:
احمدبن بلا، سياست مدار معروف الجزايري، در سال 1916 در شهري در نزديک مرز الجزاير با مراکش به دنيا آمد. وي پس از پايان جنگ جهاني دوم به يک سازمان سياسي موسوم به جنبش آزادي هاي دموکراتيک پيوست اما بعدها اين سازمان را رها کرد تا خود سازماندهي سياسي نويني را به وجود آورد. بن بلا در سال 1950م به زندان افتاد ولي از زندان گريخت و به قاهره رفت. بن بلا در قاهره، يک کميته انقلابي را پايه ريزي کرد که بعدها به جبهه آزادي ملي معروف شد. به دنبال استقلال الجزاير از استعمار فرانسه، احمدبن بلا در بيست و ششم سپتامبر 1962، به عنوان اولين نخست وزير اين کشور تازه استقلال يافته رسيد و سپس به رياست جمهوري اين کشور انتخاب شد. بن بلا که
حکومتش را با کودتا عليه بن يوسف بن خلده آغاز کرده بود، سه سال بعد، خود، قرباني کودتاي هواري بومِدِيَن، وزير دفاع دولت خود شد و به مدت شش سال به زندان افتاد. بن بلا که پس از آزادي از زندان، به دليل فرصت مطالعه و تفکر کافي در ايام حبس گرايش زيادي به اسلام و انقلاب اسلامي ايران داشت، رفته رفته با مقتضيات سياسي جهان غرب همگام شد و نه تنها از آرمان هاي انقلاب اسلامي فاصله گرفت، بلکه جبهه نجات اسلامي الجزاير را نيز محکوم نمود و لذا چهره مذهبي خود را از دست داد.
شرح مناسبت:
پتر کبير، تزار بزرگ و معروف روسيه، در 12 مارس سال 1672م در مسکو به دنيا آمد. در 29 آوريل 1782 به سلطنت رسيد ولي نيابت سلطنت بر عهده خواهرش سوفي قرار گرفت. پس از آن که خواهرش به نيابت سلطنت رسيد، او را به قريه اي در نزديک مسکو فرستاد که اين امر باعث تربيت روحي و اخلاقي پتر شد. خواهر پتر درصدد تقويت حکمراني خود بر روسيه تا پايان عمر بود ولي از پتر شکست خورد و پتر پس از اين واقعه در 27 سپتامبر سال 1689م رسماً به سلطنت نشست. وي تصميم گرفت تا مردم عقب مانده کشور خود را به سوي تمدن غربي، رهبري کند. بنابراين با يورش به امپراتوري عثماني و ديگر کشورهاي غرب، در اخذ و فراگيري فنون و مهارت هاي آنان تلاش نمود. او هم چنين تعداد زيادي از هنرمندان و صنعت گران کشورهاي غرب را به روسيه آورد و آنان را به کار گمارد. هرچند در اواخر سلطنت پترکبير،
روسيه يکي از ممالک بزرگ و قدرت مند به شمار مي رفت اما در اخلاق واقعي و صفات و روحيات ملي و طبيعي افراد، تغيير فوق العاده اي حاصل نشده بود. پتر کبير سرانجام در 28 ژانويه سال 1725م در 53 سالگي به مرض ذات الريه درگذشت و کاترين اول، همسر وي، به پادشاهي دست يافت. (ر.ک: 28 ژانويه)
شرح مناسبت:
نخستين راه هاي ريلي با ريل هاي چوبي ساخته مي شد و واگن هاي اسبي بر روي آن ها حرکت مي کرد. در قرون هفده و هجده ميلادي اين قطارها براي حمل زغال سنگ و سنگ معدن به کار مي رفت. در قرن هجدهم که مخترعان انگليسي، فرانسوي و امريکايي مشغول آزمايش لوکوموتيوهاي بخار شدند، ريل هاي چُدَني جاي گزين ريل هاي چوبي گرديد. استفاده از ريل هاي چدني، دامنه به کارگيري راه آهن را به کارهاي غيرمعدني نيز کشانيد. با کشف نيروي بخار، نخستين راه آهن براي حمل مسافر و کالا که با نيروي بخار کار مي کرد در 27 سپتامبر سال 1825م در انگلستان به کار افتاد. راه آهن به سرعت در اروپا رواج يافت و کشورهاي گوناگون از آن بهره بردند. راه آهن در حال حاضر يکي از راه هاي اصلي حمل و نقل کالا و مسافر است که سهم عمده اي در اين جابجايي دارد.
شرح مناسبت:
قرارداد پولادين که به موجب آن سه پايتخت رم، برلين و توکيو به وسيله محوري به يک ديگر مربوط مي شدند، در بحبوحه جنگ جهاني دوم، در 27 سپتامبر 1940م ميان دولت هاي آلمان نازي، ايتاليا و امپراتوري ژاپن امضا شد. از اين رو، اين سه دولت، در جنگ جهاني دوم به دول محور معروف شدند. حمله ژاپن به امريکا و ورود امريکا به جنگ جهاني دوم از پيامدهاي اين قرارداد بود.
شرح مناسبت:
در جريان پيشروي نيروهاي آلمان نازي به خاک شوروي که از 22 ژوئن 1941 شروع شده بود، قواي شوروي در حالي که خسته بودند و مهمّاتشان رو به پايان بود، مورد حمله همه جانبه سربازان آلماني قرار گرفتند. در اين نبرد که در 27 سپتامبر 1941م به پيروزي آلماني منجر گرديد، روس ها به شدت شکست خوردند. هم چنين بيش از 600 هزار تن از سربازان شوروي اسير شدند و حدود 1200 تانک و 5400 توپِ شوروي از بين رفت يا توسط آلمان ها به غنيمت گرفته شد. آمار فراوان اسراي شوروي در جريان اين نبرد، بزرگ ترين ميزان اسير در دوران جنگ جهاني دوم در هنگام پيکار را رقم زد. چندي بعد با فرا رسيدن فصل سرما و آغاز بارندگي در شوروي، نظاميان آلمانْ زمين گير شده و حملات متقابل ارتش سرخ شوروي عليه آنها آغاز گرديد.
شرح مناسبت:
شهر پکن در چين يکي از شهرهاي قديمي است که سابقه آن به بيش از هزار سال قبل از ميلاد مي رسد و سابقه پايتختي آن را مي توان از سده هاي اوليه بعد از ميلاد به حساب آورد. در قرن سيزدهم که مغول ها سرتاسر چين را تصرف کردند و سلسله يوآن را تأسيس نمودند، بخشي از اين منطقه را خانبالق ناميده و به پايتختي برگزيدند اما در زمان سلسله مينگ، مرکزيت چين در پکن تثبيت گرديد. اين وضعيت تا اوائل قرن بيستم ادامه داشت و به دنبال اعلام حکومت جمهوري جديد توسط ملي گرايان حکومت ملي شهر نان کينگ را به پايتختي انتخاب نمودند. بعد از پايان جنگ جهاني دوم و خروج ژاپن
از چين، گروه هاي معارض داخلي شامل کمونيست ها و ملي گرايان روياروي يک ديگر قرار گرفته و پس از شکست ملي گرايان و پناهنده شدن آن ها به تايوان، سرزمين گسترده چين به تصرف کمونيست ها درآمد و در 27 سپتامبر 1949م در آستانه اعلام حکومت جمهوري خلق چين، شهر پکن به پايتختي برگزيده شد. شهر پر جمعيت و تاريخي پکن که در شرق چين قرار دارد، از مراکز بزرگ سياسي، اقتصادي و فرهنگي اين کشور محسوب مي شود. اين شهر با حدود 11 ميليون نفر جمعيت داراي 2 قسمت است که بخش مياني آن به نام شهر ممنوعه محل سکونت پادشاهان قديمي و از مراکز جذب توريست ها به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
ظهور گروهک طالبان در جنوب افغانستان در سال 1994م و اعلام موجوديت آن در سپتامبر اين سال، چهره سياسي کشور و مسير جنگ و زد و خوردها را عوض کرد. طالبان که در پاکستان آموزش ديده بودند و هدفشان ظاهراً برقراري دولت واحد اسلامي در افغانستان بود، پادگان هاي نظامي نواحي مرکزي و غرب کشور را به سرعت تصرف کردند و در صدد تصرف کابل، پايتخت افغانستان برآمدند. دولت مرکزي و متحدان وي که از روي کار آمدن نيروي ناشناخته و تازه نفس طالبان شگفت زده و مأيوس شده بودند، در سال 1996م با هشت هزار تن از نيروهاي جنگجو و مسلّح طالبان که شهر کابل را بمباران مي کردند روبرو شدند و ناگزير از عقب نشيني و تسليم پايتخت گرديدند. طالبان در نهايت پس از درگيري هاي خونين با ديگر گروه هاي افغان، در 27 سپتامبر 1996م وارد کابل
شدند و دولت خود را در آنجا بنا نهادند. طالبان با حمايت پاکستان و عربستان سعودي و دولت امريکا در صحنه مبارزات سياسي افغانستان ظاهر شده بودند، به مرور بر اکثر نواحي کشور استيلا يافتند و تصميم گرفتند تا به اصطلاح بر اساس قوانين اسلامي حکومت کنند. آنان در اين مسير، سخت گيري هاي متعددي براي مردم اين کشور به ويژه زنان ايجاد کردند و نارضايتي مردم را دامن زدند. علي رغم اين که گروه طالبان، حاکميت خود را بر بيش از 90% خاک افغانستان گسترده بودند، با اين حال، از شناسايي بين المللي برخوردار نبودند و تنها عربستان سعودي، امارات متحده عربي و پاکستان، حکومت طالبان بر افغانستان را به رسميت شناختند. وقوع حوادث يازدهم سپتامبر 2001م در امريکا که ارتکاب آن به گروه هاي تندرو اسلامي به ويژه گروه القاعده به رهبري اُسامه بن لادن نسبت داده شده بود موجب گرديد که دولت طالبان تحت فشار شديد قرار گيرد. در پي هشدارهاي دولت امريکا به طالبان و درخواست تسليم اسامه بن لادن به امريکا و عدم تمکين رهبري گروه طالبان، نيروهاي امريکايي و متحدان آن به منطقه اعزام شدند و در پي چندين هفته بمباران مراکز تسليحاتي و آموزشي گروهک طالبان و گروه القاعده، دولت طالبان از کابل عقب نشيني کرد و دور تازه اي از حوادث در اين کشور آغاز شد.
شرح مناسبت:
جهانگردي با انگيزه هاي مختلف از ديرباز بين انسان ها رواج داشته و آثار مکتوب و به جا مانده از اين گردش ها، به نسل هاي مختلف بشري در شناختن تاريخ و جغرافياي مکاني و شرايط زندگي و حکومتي گذشتگان
کمک مي کند. اما جهانگردي با سبک جديد از اوايل قرن شانزدهم ميلادي آغاز شد. زماني که انقلاب صنعتي اروپا را فراگرفت و شيوه هاي نوين زندگي در جامعه اروپا نمود پيدا کرد. از اوايل قرن هفدهم، اصطلاح توريست در جامعه فرانسه رايج گرديد. اين اصطلاح در مورد جواناني به کار برده مي شد که براي تکميل تحصيلات و کسب تجربه هاي لازم زندگي، مسافرت مي کردند. اصطلاح توريست به تدريج به مسافريني اطلاق مي شد که هدف آن ها از مسافرت، گردش، استراحت و آشنايي با فرهنگ مردم ساير کشورها بود. توجه به ارزش و بعد اقتصادي جهانگردي، پس از جنگ جهاني دوم آغاز گرديد و کشورهاي اروپايي براي کسب درآمد و بازسازي خرابي ها، اين صنعت را مورد توجه قرار دادند. در حال حاضر با توجه به عواملي مانند گسترش ارتباطات، افزايش اطلاعات ملت ها از يک ديگر، توسعه صنعت حمل و نقل، علاقه مندي عموم جوامع بشري به آشنايي با آثار ساير ملل و پي بردن دولت ها به بازدهي اقتصادي صنعت توريسم، مي توان ادعا نمود که اين صنعت از نظر اهميت اقتصادي، جايگاه سوم را در دنيا دارد. جهانگردي در دنياي امروز، يکي از بهترين ابزارهاي تبادل و تعامل فرهنگي است و سياحت يا گشت و گذار در سرزمين هاي مختلف دنيا، يکي از نيازهاي زندگي انسان و از روش هاي موفق و گذران سالم اوقات فراغت مي باشد. به طور کلي جهانگرد کسي است که به منظور تفريح، بازديد از نقاط ديدني، معالجه، تجارت، ورزش و زيارت به کشور ديگر سفر کند، مشروط بر اينکه مدت اقامت از 24
ساعت کمتر و از 6 ماه بيشتر نباشد و در فاصله اي کمتر از هفتاد کيلومتر انجام نگيرد. به اين ترتيب، مجموعه مسافرت هايي را که به يک منطقه مورد نظر و بدون انگيزه اقامت طولاني انجام مي پذيرد، فعاليت توريستي يا جهانگردي مي گويند. به منظور معرفي آثار باستاني و جاذبه هاي گردشگري در جهان و اهميت دادن به اين صنعت نوين، روز بيست و هفتم سپتامبر)برابر با پنجم مهر(به عنوان روز جهاني جهانگردي نام گذاري شده است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني جهان گردي
متن:
أفَلَم يَسيرُوا فِي الأرضِ فَيَنظُرُوا کَيفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذينَ مِن قَبلِهِم
ترجمه:
آيا آنان در زمين سير نکردند تا پايان کار پيشينيان را بنگرند
آدرس:
يوسف، آيه 109.
زير عنوان:
روز جهاني جهان گردي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: سافِرُوا تَصِحُّوا
ترجمه:
سفر کنيد تا سالم باشيد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 76، ص 221.
زير عنوان:
روز جهاني جهان گردي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: سافِرُوا فَإنَّکُم إنْ لَم تَغنَموا مالاً اُفِدتُم عَقلاً
ترجمه:
سفر کنيد، که اگر در سفر مالي به چنگ نياوريد، عقل [تجربي]شما فزوني خواهد يافت
آدرس:
مکارم الأخلاق، ص 240.
زير عنوان:
روز جهاني جهان گردي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: لَو يَعلَمُ النّاسُ رَحمَةَ اللَّهِ لِلمُسافِرِ لَأصبَحَ عَلي ظَهرِ سَفَرٍ، إنَّ اللَّهَ بِالمُسافِرِ رَحيمٌ
ترجمه:
اگر مردم از رحمت خدا به مسافر آگاه بودند، همگي بار سفر مي بستند. همانا خداوند با مسافر، مهربان است
آدرس:
تنبيه الخواطر، ج 1، ص 41.
زير عنوان:
روز جهاني جهان گردي
متن:
امام علي عليه السلام: السَّفَرُ مِيزانُ الأخلاقِ
ترجمه:
سفر ترازوي اخلاق است
آدرس:
شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 20، ص 294.
زير عنوان:
روز جهاني جهان گردي
متن:
امام علي عليه السلام: سَلْ عَنِ الرَّفيقِ قَبلَ الطَّريقِ
ترجمه:
پيش از سفر از هم سفر جويا شو
آدرس:
نهج البلاغه، نامه 31.
شرح مناسبت:
اوريان ژان ژوزف لووريه، منجم برجسته
فرانسوي در نوزدهم فوريه 1811م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در ابتدا به آزمايش هاي شيمي پرداخت ولي پس از آشنايي با علم نجوم، به ستاره شناسي علاقه مند گرديد و تحقيقاتي درباره مريخ و اورانوس انجام داد. لووريه ضمن محاسبات دقيق خود موفق شد تا در سال 1843م، وجود يک سياره را در منظومه شمسي ثابت کند و مکان آن را با تقريبي کمتر از يک درجه، در مکان تعيين شده معين نمايد. اين سياره بعدها شناسايي شد و نپتون نام گرفت. کشف سياره نپتون، از روي محاسبات صِرف، جنجال فراواني به پا کرد و لووريه را به شهرت فراوان رساند. وي در سال 1854م به مديريت رصدخانه پاريس منصوب شد و سرانجام در 28 سپتامبر 1877م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
لويي پاستور، پزشک معروف فرانسوي در 27 دسامبر سال 1822م در خانواده اي تنگ دست در يکي از شهرهاي فرانسه به دنيا آمد. در زندگي اوليه لويي، چيز غيرعادي که حاکي از نبوغ وي باشد مشاهده نشد و در شيمي نيز شاگرد متوسطي به شمار مي رفت. پاستور در سال 1847م موفق به اخذ دکترا در رشته علوم طبيعي گرديد و سال بعد به عنوان استاد شيمي دانشگاهِ اسْتراسْبورْگْ برگزيده شد. وي در سال 1857م عهده دار رياست دانشکده علوم در شهر ليل فرانسه گرديد. وي در عين پذيرش مسئوليت ها به مطالعات و تحقيقات خود ادامه مي داد تا اين که در 1873م عضو آکادمي پزشکي فرانسه شد. لويي پاستور پس از تحمل رنج هفده سال تحقيق و مطالعه در آزمايشگاه توانست موفقيت بزرگي در
پيشرفت شيمي، پزشکي و صنعت که سود آن نصيب همه جامعه بشري گرديد، به دست آوَرَد. پاستور با کشف مهم خود، مبني بر شناسايي باکتري هاي زيان آور به عنوان عامل بيماري ها، جان مردم بي شماري را از مرگ نجات داد. او ثابت کرد که عمل تخمير و کپک زدن غذاها به دليل فعل و انفعالات شيميايي نيست بلکه بر اثر وجود موجودات زنده ذره بيني مي باشد. اين کشفيات او دانشِ مدرنِ ميکروب شناسي را پايه ريزي کرد و در عين حال، پاستور را به اين نتيجه رساند که مي توان ميکروب ها را با حرارت معتدل نابود کرد. وي اين شيوه را براي جلوگيري از فساد شير و برخي مايعات به کار برد. پاستور هم چنين داروي ضد بيماري سياه زخم در حيوانات را کشف کرد و پس از آن سِرُم ضد هاري را به دست آورد. او درباره مايه کوبي گوسفند و گاو در برابر بيماري کُشنده سياه زخم دريافته بود که اگر حيوان را با نوع ضعيف شده کشت آن بيماري مايه کوبي کنيم در برابر بيماري اصلي مصونيت پيدا خواهد کرد. اين پزشک شهير در سال 1888م انيستيتو پاستور رابه منظور توليد سرم مزبور تأسيس کرد که درحال حاضر اين مؤسسه با صدها شعبه در جهان، برخي امور مربوط به بهداشت مواد غذايي و ساخت واکسن ها و سرم ها را برعهده دارد. لويي پاستور سرانجام در 28 سپتامبر سال 1895م در 73 سالگي درگذشت و با احترام فراوان در انيستيتوي پاريس به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني اول دولت آلمان از بلژيک خواست تا به
نيروهاي آلمان اجازه دهد که براي حمله به روسيه، از خاک بلژيک عبور کنند. در مقابل، آلمان تعهد نمود که کليه خسارات ناشي از اين امر را پرداخت کرده و پس از جنگ نيز مرزهاي بين المللي را تضمين نمايد. اين درخواست آلمان که با سياست بي طرفي و شئون ملي بلژيک منافات داشت، از طرف دولت آن کشور رد شد. از اين رو، نيروهاي آلمان بدون در نظر گرفتن اين مسئله، به خاک بلژيک يورش بردند و از 28 سپتامبر 1914م، محاصره و جنگ هاي خونيني بين قواي دو طرف در بندر آنْوِرْسِ بلژيک آغاز شد. اين جنگْ در حقيقت مهم ترين و آخرين پيکار مهم آلمان و بلژيک در جريان جنگ جهاني اول بود. زيرا پادشاه بلژيک به همراه هشتاد هزار نفر از افراد خود در بندر آنورس به دفاع از اين بندر پرداختند. جنگ آنورس تا روزنهم اکتبر آن سال به طول انجاميد و در آن روز، اين بندر به دست آلماني ها سقوط کرد.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي عمان در منطقه خاورميانه در جنوب خليج فارس و درياي عمان و در همسايگي کشورهاي عربستان، امارات متحده عربي و يمن واقع شده است. کشور عمان از سال 1508م به تصرف نيروهاي استعماري پرتغال درآمد و پس از يک صد و پنجاه سال، در سال 1659م، تحت سلطه امپراتوري عثماني قرار گرفت. پس از آن، اين سرزمين بين حکام محلي عمان و پادشاهي افشاريه در ايران ردّ و بدل گرديد تا اين که از اواخر قرن هجدهم، تحت حمايت انگليس واقع شد و از سال 1820م به طور رسمي به اشغال استعمارگران انگليسي درآمد.
در نهايتْ يک قرن بعد، در 28 سپتامبر 1920م قرارداد معروف به "معاهدة السيب" بين مقامات دو کشور امضاء گرديد و به موجب آن، پس از يک صد سال که از استعمار اين سرزمين توسط انگلستان مي گذشت، استقلال عمان به رسميت شناخته شد. با اين حالْ حضور انگلستان در اين کشور ادامه داشت. تا اينکه در سال 1951م پيماني ميان عمان و انگلستان منعقد گشت که به موجب آن، استقلال عمان به طور نسبي پذيرفته شد. پس از آنکه چندين قيام استقلال طلبان عمان توسط بريتانيا سرکوب شد، در سال 1965، سازمان ملل خواهان خروج انگلستان از اين کشور گرديد. در سال 1970م قابوس بن سعيد با يک کودتا پدرش را از قدرت برکنار کرد و شيوه حکومتي ظاهراً جديد اتخاذ شد. وي نام کشور را از مَسقَط به عمان تبديل کرد. نظام سياسي عمان سلطنتي مطلقه است و سلطان قابوس با اختيارات کامل بر اين کشور سلطنت و حکومت مي کند. هم چنين هيچ مجمع انتخابي يا حزب سياسي در عمان وجود ندارد. (ر.ک: 18 نوامبر)
شرح مناسبت:
ادوين پاوِل هابِل، اخترشناس برجسته امريکايي در 20 بيستم نوامبر 1889م در ايالت ميسوري به دنيا آمد. وي در ابتدا در رشته حقوق به تحصيل پرداخت اما با مطالعه درباره آسمان و ستارگان، به نجوم و ستاره شناسي گراييد و از سال 1914م به مدت سه سال در يک رصدخانه با تلسکوپ به تحقيقات نجومي مشغول بود. هابِل علاقه خاصي به سحابي ها داشت. سحابي ها توده هاي ابري شکلي بودند که معمولاً در قسمت هاي مختلف آسمان ديده مي شدند و دانشمندانِ نجوم از ساختمان
دروني و نحوه پيدايش آن ها بي خبر بودند. در عصر هابل، ابعاد کهکشان، دقيقاً تعيين شده بود اما سخن در اين جا بود که آيا وراي ابرهاي توده اي و در آن سوي کهکشان هم چيزي وجود دارد يا خير. هابل در سال 1924م، با کمک تلسکوپ به کشف ستارگان درون سحابي نائل آمد و از آن پس، تحقيقات خود را در اين زمينه ادامه داد و ثابت کرد که پاره اي از اين ستارگان، متغيير مي باشند. هابل هم چنين اين مساله را به اثبات رساند که سحابي هاي ديگري وجود دارند که مسافتشان از زمين به مراتب بيشتر از مسافت هايي است که تا آن زمان شناخته شده است. هابل بدين نحو، مطالعه در جهان ماوراي کهکشان را بنياد نهاد و نخستين بار وجود اجرام سماوي را که از آن ها به سحابي هاي برون کهکشاني تعبير کرد، اعلام داشت. هابل نخستين کسي است که مدارکي در تاييد جهانِ در حال گسترش عرضه کرد و يافته هاي خود را به صورت قانون هابل بيان داشت. طبق اين قانون، فواصل بين کهکشان ها دائماً در حال زياد شدن است و به عبارت ديگر کيهان در حال گسترش مي باشد. قانون هابل درباره همه کهکشان هايي است که هم به اندازه کافي از يک ديگر دور هستند و هم نيروي جاذبه در مورد آن ها صرف نظر کردني باشد، صدق مي کند. (قانون هابِل در زماني مطرح شد که قرآن، کتاب مقدس الهي، در حدود چهارده قرن قبل از آن، به گسترش يافتن آسمان اشاره کرده و فرموده است: "ما آسمان را با قدرت
بنا کرديم و همواره آن را وسعت مي بخشيم" سوره ذاريات، آيه 47) ادوين پاول هابل سرانجام در 28 سپتامبر 1953م در 64 سالگي درگذشت. سال ها بعد از مرگ او و در اوايل دهه 1990م، تلسکوپ فضايي عظيمي به فضا پرتاب گرديد تا به رصد ستارگان بپردازد که به افتخار اين دانشمند بزرگ، تلسکوپ هابل ناميده شد.
شرح مناسبت:
بعد از اعلام تشکيل جمهوري متحده عربي و شکل گيري آن در اوائل سال 1958م با شرکت مصر، سوريه و سپس يمن، رياستِ جمهوري متحده عربي به جمال عبدالناصر رهبر مصر سپرده شد و در دولت ائتلافي بيشترين و مهمترين وزارتخانه ها در اختيار مصري ها قرار گرفت. حضور گسترده نظاميان مصر باعث بروز و شکل گيري احساسات ناسيوناليستي و ملي گرايانه افسران سوري شد. درنتيجه در 28 سپتامبر 1961م جمعي از افسران ارتش سوريه عليه قيموميت اين کشور توسط مصري ها که تحت عنوان جمهوري متحده عربي اعمال مي شد، دست به شورش زدند. اين اقدام به خروج سوريه از جمهوري متحده و فروپاشي اين جمهوريِ سي ساله در اين روز انجاميد. در 30 سپتامبر همين سال، دولت جديد سوريه دستور اخراج 27 هزار مصري از سوريه را صادر نمود.
شرح مناسبت:
پس از آن که جمال عبدالناصر رئيس جمهور مصر کانال سوئز را در 26 ژوئيه 1956م ملي اعلام کرد، فرانسه و انگليس که از سهامداران اصلي اين کانال بودند، مصر را براي تجديدنظر در اين تصميم و برقراري مجدد نوعي کنترل توسط شرکت هاي فرانسوي و انگليسي بر کانال تحت فشار قرار دادند. اما چون جمال عبدالناصر زير بار اين فشار نرفت از اين رو نيروهاي انگليس و فرانسه در اواخر اکتبر 1956م مصر را از هوا و دريا مورد حمله قرار دادند. از سوي ديگر، نيروهاي رژيم صهيونيستي نيز با استفاده از فرصت به دست آمده، صحراي سينا در شمال شرقي مصر را به تصرف خود درآوردند. اين تهاجمات با واکنش شديد جهاني روبرو گرديد و نيروهاي متجاوز تحت فشار بين
المللي مجبور به تخليه مصر شدند. اين پيروزي، جمال عبدالناصر را به صورت يک قهرمان در جهان عرب درآورد و زمينه مساعدي براي وحدت اعراب تحت رهبري مصر فراهم نمود. از اين رو در اوايل فوريه 1958م کشورهاي يمن، سوريه و مصر، جمهوري متحد عرب را تشکيل دادند، که رياست اين جمهوري به عهده جمال عبدالناصر رئيس جمهور مصر بود. اما به دنبال کودتايي که در 28 سپتامبر 1961م سوريه انجام شد، دولت سوريه از کشورهاي متحد عربي جدا گرديد. و بدين ترتيب، عملاً در اين روز جمهوري متحدعربي منحل شد. (ر.ک: 1 فوريه)
شرح مناسبت:
آندره برتون، شاعر، محقق و منتقد فرانسوي در 16 آوريل 1902م در شهر اورن فرانسه به دنيا آمد. وي در هفده سالگي تحصيلات پزشکي خود را آغاز کرد اما از اين اقدام، چيزي جز کشف اين مطلب که طب برايش دستاويزي بيش نخواهد بود، عايدش نشد. چرا که رسالت راستين خود را، شاعري مي دانست. برتون همزمانْ با انجمن هاي ادبي زمان آشنا شد و از شاعران مختلف الگو گرفت. با آغاز جنگ جهاني اول و فراخواني به نظام، وي ناگاه با صورتي از زندگي مواجه شد که از نظر رواني، ضربه اي تکان دهنده بر او وارد ساخت. برتون در اين زمان ديگر به اصول قرارداديِ اشکالِ ادبي تثبيت شده، با بدبيني مي نگريست. وي با ادامه جنگ، خود را بيشتر آماده پذيرش تاثيري نوين يافت که بر عصيان مطلق عليه هرگونه دعوي هنري و ادبي مبتني بود. از اين رو در جنبش دادائيسم شرکت کرد و سعي نمود از نوآوري هاي اين مکتب حمايت و استفاده کند تا
از موانعي که در راه تحول تمام و کمالِ استقلالِ شاعرانه اش بود، رهايي يابد. در اين جنبش که زاييده اضطراب و هرج و مرج ناشي از جنگ بود، غرض پيروان آن، آزاد ساختن هنر و ادبيات از عقل و منطق و جدا کردن آن از انديشه و زبان است. اما در اين زمان، برتون به اين نتيجه رسيد که دادائيست ها، در عمل، همه نيروهايشان را صرف تخريب، مي کنند. لذا از اين مکتب فاصله گرفت و به ابداع مکتب جديدي پرداخت که به نام سورئاليسم شهرت يافت. اين مکتب به معني برتر از واقع، شيوه اي است که برتونْ آن را در سال 1922م در فرانسه ايجاد کرد. شکست سدها و گشودن بندها و نيز عصيان در برابر همه چيز، محرک اصلي و باطني سورئاليسم است. اين مکتب مي کوشد تا از راه شعرْ بر اذهان تسلط پيداکند. زيرا پيشنهاد مي کند که نويسنده پس از آن که خود را به رؤيا سپرد، هرچه به ذهنش رسيد، بايد بي تأمل يادداشت نمايد. شاعر سورئاليسم القاکننده اوهام و صورِ آزاد ذهني و جادوي کلام تصويري و عيني است. سورئاليسم زبان قرن بيستم و نابساماني ها و آشفتگي هاي روزگار را بازگو مي کند و لزوماً عقلي و منطقي نيست. در نظم نيز، شعر آزاد برتون، از قوانين عروضي پيروي نمي کند و چون، نثري است، دور از هرگونه پيوستگي منطقي. اين نظم تنها به وسيله کشش و جاذبه کلمات است که هيجان فکري را نشان مي دهد و در عين حالْ از استحکام و قدرت القايي بي نظيري برخوردار است. از برتون آثار متعددي
بر جاي مانده که روشني زمين، هواي آب و تپانچه موسفيد، در زمينه نظمْ، از آن جمله اند. هم چنين اصول انديشه شخصي برتون در مجموعه اي به نام بيانيه هاي سورئاليسم انتشار يافت. در آثار برتون، داستان، تجزيه و تحليل و هذيان و اوهام در هم مي آميزد و اين نظريه که بسط و نفوذ رؤيا در عالم واقع و تجلي ضمير پنهان را عرضه مي کند، صورت هاي گوناگون مي يابد. توجه فراوان برتون به امور غيرمعمول و شگفت انگيز و کنجکاوي او درباره عمق روح و تحليل فعاليت ناهشيارانه مغز، سبک سورئاليسم او را نشان مي دهد. آندره برتون سرانجام در 28 سپتامبر 1966م در 64 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جمال عبدالناصر، سياست مدار معروف و رئيس جمهور پيشين مصر، در 15 ژانويه 1918م در اسکندريه مصر به دنيا آمد. او در قاهره از آکادمي علوم نظامي فارغ التحصيل شد. وي از سال 1942م افسر ارتش مصر بود و قصد براندازي حکومت سلطنتي ملک فاروق را در سر مي پروراند. هدف او از اين تصميم، اقدام براي اصلاحات اجتماعي بود. عبدالناصر پس از شکست اول اعراب در برابر اسرائيل، جنبش افسران آزاد را پي ريزي کرد و ژنرال محمد نجيب را به عنوان رهبر اين جنبش برگزيد. در سال 1952م جنبش افسران آزاد در يک کودتا به حکومت فاروق خاتمه داد و پس از برکناري ملک فاروق و پسرش، ژنرال نجيب به قدرت رسيد. اما در سال 1954م ژنرال نجيب، اولين رئيس جمهور مصر، توسط عبدالناصر برکنار شد و مغز متفکر اين کودتا يعني جمال عبدالناصر قدرت را به دست گرفت. ناصر معتقد
به اينترناسيوناليسم عربي و اتحاد ميان کشورهاي عربي بود و در اين راه تلاش مي کرد. وي سياست جدايي از کشورهاي غربي و نزديکي به بلوک شرق خصوصاً شوروي سابق را در پيش گرفت و اقدام به خريد اسلحه از اين کشور نمود. ناصر در سال 1956 کانال سوئز را ملي اعلام کرد اما با حمله مشترک نيروهاي فرانسه، انگليس و رژيم صهيونيستي مواجه شد تا اين که اين جنگ با تهديد نظامي شوروي و فشار افکار عمومي پايان پذيرفت. در سال 1958م سه کشور مصر، سوريه و يمن تحت عنوان جمهوري متحد عربي با يک ديگر متحد شدند و در يک همه پرسي، جمال عبدالناصر به رياست جمهوري آن برگزيده شد. اين اتحاد ديري نپاييد و بر اثر بروز اختلافاتي بين اعضاي آن، در سال 1961م از هم گسيخت و سه کشور از هم جدا شدند. ناصر در جنگ سوم اعراب و اسرائيل در سال 1967م نيز از اين رژيم شکست خورد و قسمت هاي زيادي از سرزمين مصر توسط رژيم صهيونيستي اشغال گرديد. اين امر به حيثيت داخلي و بين المللي ناصر لطمه شديدي وارد ساخت و تا پايان عمر خود، وجهه از دست رفته را بازنيافت. جمال عبدالناصر يکي از پايه گذاران جنبش عدم تعهد بود و در بين رهبران جهان و به ويژه کشورهاي عربي اعتباري بين المللي داشت. جمال عبدالناصر سرانجام در 28 سپتامبر 1970م پس از 16 سال حکومت در سن 52 سالگي بر اثر سکته قلبي درگذشت. بعضي از مفسران سياسي، مرگ ناصر را ناشي از توطئه اي مي دانند که قرار بود محمد انور سادات، معاون ناصر
را که به لزوم دوستي با غرب و صهيونيست ها معتقد بود، به قدرت برساند.
شرح مناسبت:
به دنبال ورود آريل شارون رهبر حزب تندروي ليکود و عامل کشتار بي رحمانه فلسطيني ها در اردوگاه هاي صبرا و شتيلا به مسجدالاقصي و هتک حرمت اين مکان مقدس، فلسطيني هاي خشمگين در اعتراض به اين اقدام، تظاهرات کردند و قيام اسلامي خود را در 28 سپتامبر سال 2000م آغاز نمودند. به همين مناسبت، اين قيامْ، انتفاضه مسجدالاقصي نام گرفت. انتفاضه مسجدالاقصي زماني آغاز شد که مذاکرات سازش بين صهيونيست هاي نژادپرست و دولت به اصطلاح خودگردان فلسطين با شکست روبرو شده بود و مردم فلسطين دريافتند که از راه گفتگو و سازش با صهيونيست ها نمي توانند بر حقوق انساني و اسلامي خود دست يابند. در اين ميان، رژيم اشغال گر قدس در مقابل خروش انساني فلسطينيان و براي سرکوب انتفاضه، از انجام خشن ترين و وحشيانه ترين شيوه هاي ضدانساني خودداري نکرده و از قساوت بارترين روش هاي ترور و کشتار استفاده نموده است.
شرح مناسبت:
کريستين فريدريش هِبِل، شاعر، منتقد و نمايش نامه نويس آلماني در 12 مارس 1813م در خانواده اي تهي دست به دنيا آمد. وي از نوجواني به دليل مرگ پدر، براي تأمين معاش به شغلي در مطبوعات اشتغال يافت و پس از مطالعه بسيار و اندوختن معلومات خود، به نوشتن پرداخت. هبل در بيست سالگي نوشته هايش را براي نشر به مجله هاي ادبي هامْبورگ آلمان فرستاد و سپس به تحصيل روي آورد. وي در سال هاي پس از آن ضمن ادامه تحصيل، کارهاي ادبي خود را ادامه داد و با نگارش نمايش نامه هايي هم چون يوديت، ماريا ماگدالِنا، هرود و ماريا مِنِه و گوگِس و
انگشتري او و … به شهرت فراواني رسيد. آثار نمايشي هبل شامل نمايش انديشه ها و احساس هاي بدبينانه و نامطبوع زندگي است که روح تيره و تنهايي و شکست را نمايان مي سازد. در نظر هِبِل صحنه هاي غم انگيز، نتيجه و محصول اجتناب ناپذير تلاش فردي است. قدرت و برجستگي فردْ پيوسته با کشمکش و مبارزه همراه است و دستخوش قوانين ماوراي جهان مادي است. فرد مي کوشد که خود را از فرسودگي اموري که با آن روبرو مي شود برهاند، اما اراده اش در برابر قدرت اصلي که مافوق همه چيز است، خُرد مي شود. هبل موضوع نمايش نامه هايش را از تاريخ قديم و جديد زندگي معاصر بيرون مي کشد و بناي نمايش نامه ها را بر عصرهاي تحول و چهارراه هاي تاريخ قرار مي دهد. او در عين حال، وجود خود را در وراي آثارش مي نماياند و همدردي خود با فرد در برابر نظام و قوانين خردکننده را نشان مي دهد. نمايش نامه هاي نخستين هبل به صورت نثر به نگارش درآمده و نمايش نامه هاي بعدي در شعر آزاد ساخته شده است. علاوه بر آثار نمايشي، از هِبل، تعداد فراواني نوشته در نقد و نظريه هاي مربوط به تئاتر و نامه ها و يادداشت هاي بسيار سودمند بر جاي مانده است. نامه هاي هبل نه تنها به سبب گيرايي، بلکه به علت اهميتي که از نظر تاريخ و نقد ادبي دارد، بسيار جلب توجه کرده و جزو نوشته هاي رسمي آلمان درآمده است. محروميت هاي دوره کودکي و جواني بر جسم هِبل اثر گذاشت و بيماري مهره پشت،
او را به سوي مرگي زودرس کشاند تا اينکه کريستين فريدريش هِبِل در 29 سپتامبر 1863م در پنجاه سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اميل ادوارد شارل آنتوان زولا، داستان سراي شهير فرانسوي در دوم آوريل 1840م در پاريس به دنيا آمد. وي در ابتدا داراي زندگي فقيرانه اي بود و با تنگ دستي روزگار مي گذرانيد اما پس از اشتغال در يک کتاب فروشي، اوقات فراغت خود را صرف نويسندگي نمود و پس از انتشار چند اثر خود، مورد توجه جامعه ادبي فرانسه قرار گرفت. زولا طرفدار سرسخت و يکي از پايه گذاران سبک ناتوراليسم و مبلغ اين مکتب بود که بر اساس آن، داستان بايد بر تفکر علمي و توصيف دقيق استوار باشد. زولا ابتکار واقعي هنري را در رها کردن سنت ها و تابع زندگي زمان شدن مي دانست و اعتقاد راسخ داشت که روش علمي، بهترين روش براي نزديک شدن به حقيقت است. وي معتقد بود که زندگي را چنان که هست بايد ديد از اين رو، زولا براي تصوير دقيق زندگي عصر خود، توصيف جزئيات را به سرحد کمال رساند و در اين راه، چيزي او را متوقف نکرد. او در آثار خود، واقعيات را با تلخ ترين و خشن ترين جنبه هاي آن تشريح مي کرد. زولا از دريچه يک دانشمند دقيق و ريزه کار به زندگي مي نگريست و با دقت خسته کننده اي، آن را نقاشي مي کرد. زولا در اواخر عمر مورد توجه شديد مردم قرار گرفت و آکادمي فرانسه او را به عضويت قبول کرد ولي زولا دعوت آکادمي را نپذيرفت. داستان هاي زولا، بيشتر حاوي بررسي هاي دقيق در شناسايي مردم و خوي و نژاد و طبيعت آن هاست. زولا از
مصلحان اجتماعي زمان خود نيز به شمار مي رفت و با کليساداران کاتوليک به مخالفت پرداخت. زولا در هنر رمان نويسي، ابتکارهاي جالب توجهي به کار برده و در تصوير اجتماع، استعدادي بي نظير و استثنايي نشان داده است. در نظر او، همچنانکه جراح، جسم بيمار را مي شکافَد تا بر آن تغييرات لازم را انجام دهد، رمان نويس نيز بايد تغييرات عميق جسمي قهرمانان کتاب خود را مورد بررسي دقيق علمي قرار دهد. زولا به قهرمانان آثار خود، برجستگي و واقعيت پرجاذبه اي مي بخشد، چنانکه خواننده در پشت چهره هاي داستاني، اشخاص واقعي را به خوبي مي بيند. آثار زولا با آن که بر جنبه هاي علمي زيست شناسي و مسئله توارث و جبر علمي متکي است، از جنبه هاي شاعرانه و تغزّلي و صور ذهني خارق العاده نيز سرشار است. نفوذ زولا و مکتب ناتوراليسمِ او در نويسندگان ملل مختلف قرن بيستم، انکارناپذير است. دکّه مي فروش، نانا، ژرمينال، سه شهر، خطاي کشيش، انسان وحشي و قلب پاريس از جمله آثار مهم او مي باشند. اميل زولا سرانجام در بيست و نهم سپتامبر سال 1902م در شصت و دو سالگي در پاريس درگذشت.
شرح مناسبت:
وينسلو هومر، نقاش برجسته امريکايي در 24 فوريه 1836م در بندر بوستون امريکا به دنيا آمد. وي از کودکي به هنر علاقه داشت از اين رو کار خود را با مصوّرسازي و چاپ آغاز کرد. هومر در جريان جنگ داخلي امريکا معروف به جنگ هاي انفصال، مأمور تهيه عکس از مناظر جنگ شد و با پايان جنگ، به خلق آثار برجسته و معروف خود پرداخت. او در زمينه
گرافيک نيز استعداد خوبي داشت وسال ها از راه تصويرگري براي نشريات گوناگون، زندگي خود را مي گذراند. هومر سالياني به نقاشيِ موضوعاتي از زندگي روزمره روستايي و چشم اندازهاي امريکا پرداخت و کم کم به شهرت دست يافت. بااين حال پس از سفري به انگلستان، تغييري در ديد و شيوه کاري او پديد آمد. هومر از آن پس با بياني موجز و بدون تفصيل به تجسم صحنه هاي دريايي پرداخت. وي علاوه بر رنگ روغني، از آبرنگ نيز با مهارت استفاده مي کرد که مضامين آن بيشترْ دريا و حالت وحشيِ بيشه زاران شمالي بود. گرچه هومر هرگز مضمون طبيعي را رها نکرد، ولي روز به روز بر قابليت خود براي گزينش و انتزاع کردن عناصر تصويري اش افزود. او هم چنين از نور براي تشديد صراحت و قاطعيت شکل ها بهره مي گرفت. هومر طي سال هاي فعاليت هنري خود آثار متعددي به وجود آورد که هشت ناقوس، راست و چپ و اسيران جبهه از آن جمله است. وينسلو هومر سرانجام در 29 سپتامبر 1910م در 74 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور ليبي از اوايل قرن شانزدهم ميلادي بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني بود و تا سال 1835م که مستقيماً تحت نظارت دولت عثماني قرار گرفت فرمان روايان اين کشور، منصوب و مأموري خراج گيري دولت عثماني بودند. در اين ميانْ دولت استعمارگر ايتاليا که از مدت ها قبل چشم طمع به شمال افريقا به ويژه ليبي دوخته بود از ضعف دولت عثماني استفاده کرد و با يورش به اين منطقه در 29 سپتامبر 1911م، آن را از دست امپراتوري عثماني خارج ساخت. اين
جنگ منشأ تشکيل کشور ليبي گرديد و سرزميني که تا آن زمان بيشتر به طرابْلُسِ غرب معروف بود، نام ليبي گرفت. ليبي در جريان جنگ جهاني اول تحت استعمار کامل ايتاليا واقع شد و پس از چهل سال، سرانجام در 24 دسامبر 1951، استقلال خود را اعلام کرد. (ر.ک: 1 سپتامبر و 24 دسامبر)
شرح مناسبت:
پاريس و لندن در جريان جنگ جهاني اول و پس از آن، در مورد تقسيم امپراتوري عثماني ميانِ خود به توافق رسيده بودند و تصميم جامعه ملل در 24 ژوئيه 1921م براي قيموميّت، در واقع به اين تقسيمْ جنبه قانوني مي داد. هم چنين کميسيون دائمي قيموميت به عنوان يکي از ارکان جامعه ملل، رسيدگي به گزارش هاي سالانه سرزمين هاي تحت قيموميت و اعلام نظر به شورا را برعهده داشت، گرچه اين وظيفه نيز به صورت صحيح انجام نمي گرفت. از طرف ديگر اعضاي اين کميسيونْ برگزيده شورا بودند، نه نمايندگان دول تحت قيموميت. بنابراين مصوبات آنها معمولا بر اساس خواست هاي دول بزرگ انجام مي گرفت. يکي از اولين طرح هايي که در اين زمينه ارائه شد طرح قيموميت مناطقي در افريقا و اقيانوس آرام بود اما در مورد کشورهاي خاورميانه، اتخاذ تصميم چندين بار به تعويق افتاد و سرانجام طرح هاي مربوط به اين کشورها در 29 سپتامبر 1923 قوت اجرايي پيدا کرد. بر اساس تصميم کميسيون، سرزمين هاي لبنان و سوريه تحت قيموميت فرانسه قرار گرفت، و عراق، فلسطين و ماوراي اردن تحت سيطره انگلستان درآمد. اگرچه سپردن حاکميت سرزمين هاي اسلامي به فرانسه و انگليس، خشم مردم مسلمان منطقه را برانگيخت، اما اين دو کشور،
سلطه خود را بر سوريه، لبنان، عراق، و اردن تحکيم بخشيدند و به ويژه انگليس، زمينه لازم براي تشکيل دولت نامشروع صهيونيستي در فلسطين را فراهم کرد.
شرح مناسبت:
با حمله قواي آلمان به لهستان و آغاز جنگ جهاني دوم، علي رغم مقاومت مردم ورشو پايتخت لهستان، اين کشور در روز 27 سپتامبر تسليم شد و نبرد لهستان در روز 28 سپتامبر به پايان رسيد. در اين جنگ، بيش از سي صد هزار لهستاني کشته و تعداد زياد ديگري مجروح و مفقود شدند. با اين حال، در روز 29 سپتامبر 1939م، آلمان و شوروي به عنوان فاتحان اين نبرد، قرارداد جديدي در مسکو امضا کردند و به تقسيم لهستان بين خود جنبه رسمي دادند. به موجب اين قرارداد، سهم عمده اي از گوشت قرباني لهستان، يعني يک صد و بيست هزار کيلومتر مربع از اراضي شرقي اين کشور به شوروي تعلق گرفت و نزديک به يک صد و چهارده هزار کيلومتر مربع از سرزمين هاي غربي آن نيز ضميمه آلمان شد. لازم به ذکر است که انعقاد قرارداد جديد و تقسيم لهستان در واقع در پي توافقاتي بود که پنج هفته قبل از آن در اواخر اوت 1939م ميان آلمان و شوروي به دست آمد و سران دو کشور آن را تاييد کرده بودند. اين نواحي در سال هاي جنگ جهاني دوم، صحنه نبردهاي متعددي شد تا اين که پس از جنگ، استقلال خود را باز يافت.
شرح مناسبت:
چارلز ريشتر با همکاري يک محقق ديگر، در دهه 1930م، زلزله ها را بر اساس دامنه امواج دروني آنها و مقدار انرژي که آزاد مي کنند از يک تا نُه تقسيم بندي کرد و مقياس ريشتر را به ثبت رساند. مقياس ريشتر در هر مرحله بالاتر، نمايان گر افزايشي معادل ده برابر است به اين
معني که موج هاي 7 ريشتري ده برابر بيشتر از امواج 6 ريشتري و صد برابرِ موج هاي تکان دهنده 5 ريشتري مي باشد. قبل از آن، دانشمندان، زلزله ها را بر اساس اثرات ظاهري آن ها درجه بندي مي کردند که مقياس دقيق و قابل قبولي نبود. اگرچه مقياس ريشتر براي مردم عادي معناي واضحي ندارد اما مي توان با تبديل اين درجات به شدت و ضعف زمين لرزه به روشن کردن مفهوم آن کمک نمود. به اين ترتيب زمين لرزه 1 ريشتري فقط با کمک وسائل و ابزار قابل کشف است اما زلزله 4/5 ريشتري به پديد آمدن خسارات منجر مي شود. چارلز ريشتر سرانجام در بيست و نهم سپتامبر 1985م درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از انضمام اتريش به آلمان در دوازدهم مارس سال 1938م، چون کشورهاي عمده اروپا يعني انگليس و فرانسه در برابر هيتلر، ديکتاتور آلمان عکس العملي نشان ندادند، لذا هيتلر مصمم شد همان بلا را بر سر چکسلواکي هم بياورد. ازاين رو پس از به راه انداختن تبليغاتي سازمان يافته در ايالت سودت چکسلواکي، قرار بر اين شد که اين منطقه به آلمان الحاق گردد. در اين ميان نوويل چِمْبِرلَن نخست وزير محافظه کار انگليس که حاضر بود صلح را به هر قيمتي حفظ کند در سپتامبر 1938م به مونيخ پرواز کرد تا در کنفرانسي که آدولف هيتلر و بنيتو موسوليني رهبران آلمان و ايتاليا و ادوارد دالاديه نخست وزير فرانسه نيز در آن شرکت داشتند، حضور يابد. هدف از برگزاري اين کنفرانس، يافتن راه حلي براي اختلافات آلمان و چکسلواکي و حل و فصل مسائل اروپا بود که در نهايت به الحاق ايالت سودت چکسلواکي به آلمان منجر شد. اين پيمان بر رويدادهاي بعدي اروپا تأثير گذاشت و هم چنين ماهيت استعمارگرانه دول غربي را آشکار ساخت. در کنفرانس مونيخ، هيتلر دريافت که سران کشورهاي اروپايي در برابر زياده طلبي هاي وي مقاومت چنداني نشان نمي دهند. با اين حال در اول اکتبر 1938م، هيتلر با حمله علني به چکسلواکي، تمام آن سرزمين را ضميمه آلمان کرد و پس از مدتي به ديگر کشورهاي اروپايي اعلان جنگ داد. سرانجام پس از خاتمه جنگ جهاني دوم در سال 1945، چکسلواکي، سرزمين هاي خود را باز پس گرفت. (ر.ک: 1 اکتبر)
شرح مناسبت:
پس از استقلال اندونزي در سال 1950م، دکتر احمد سوکارنو به عنوان اولين
رئيس جمهور اين کشور برگزيده شد و طي سال هاي بعد، شهرتي فراوان يافت. اما در فاصله سال هاي 1955 تا 1965م، وي با گرايش به چپ و وابستگي روزافزون به بلوک شرق، موقعيت خود را در ميان گروه هاي دست راستي و اسلامي از دست داد. در اين مدت، حزب کمونيست اندونزي نيز به نيرومندترين تشکيلات سياسي کشور مبدل شد. در اين ميان، دکتر سوکارنو در طي يک ماجراي اسرارآميز که کودتاي حزب کمونيست اندونزي محسوب مي شد وضعيتي نامعلوم يافت. پس از آن، در 30 سپتامبر 1965م، يک ضد کودتاي وابسته به غرب به رهبري يک ژنرال ارتشي به نام سوهارتو صورت گرفت. به اين ترتيب که در اين روز، ارتش اندونزي به بهانه خنثي کردن توطئه کودتا از طرف حزب کمونيست، دست به يک ضد کودتا زد و صدها هزار نفر از اعضاي حزب کمونيست اندونزي را قتل عام کرد. ضد کودتاي سوهارتو، يکي از کشتارهاي بي سابقه را در تاريخ به نمايش گذاشت و بنابر اخبار منتشر شده، در جريان آن، ظرف چند روز اول، بين 400 تا 700 هزار نفر از مردم اندونزي به بهانه کمونيست بودن، قتل عام شدند. نظاميان پس از به دست گرفتن قدرت، سوکارنو را در مقام رياست جمهوري نگاه داشتند، ولي سوکارنو ديگر جز حضور در مراسم و تشريفات مربوط به رياست جمهوري اختياري نداشت، تا اين که يک سال بعد، از اين مقام تشريفاتي نيز مستعفي شد و ژنرال سوهارتو قدرت را در دست گرفت. سوهارتو که از طرف قدرت هاي غربي حمايت مي شد پس از به قدرت رسيدن، فعاليت حزب کمونيست اندونزي
را به سبب کشتار فراوان غيرقانوني اعلام کرد و از آن پس قدرت مطلق را در کشور در دست گرفت. سوهارتو سرانجام در حالي که ابتداي هفتمين دوره رياست جمهوري خود را مي گذارند، بر اثر شورش هاي گسترده و تظاهرات اعتراض آميز، در ماه مه 1998م از قدرت کناره گيري کرد.
شرح مناسبت:
کشور افريقايي بوتْسوانا با 581/730 کيلومتر مربع مساحت، در جنوب قاره افريقا و در همسايگي کشورهاي افريقاي جنوبي، زيمبابْوه و ناميبيا واقع شده است. جمعيت اين کشور بيش از 1/5 ميليون نفر است که عمدتاً سياه پوست و داراي مذاهب قبيله اي مي باشند. پيش بيني شده است جمعيت بوتسوانا تا سال 2025 به حدود دو ميليون و دويست هزار نفر برسد. پايتخت بوتسوانا، شهر گابرون نام دارد و داراي واحد پول، پولا است. اين سرزمين که قبلاً بچوانالند ناميده مي شد به علت قرار گرفتن در مرکز افريقاي جنوبي و تردد گروه هاي استعمارگر به چهارراه مرگ موسوم شده بود. قبايل اصلي اين کشور بوئرها و تسواناها هستند که رهبران آن ها ضمن اتحاد با يک ديگر و شکل دادن بوتسوانا، براي مقابله با اقوام مهاجم جهت دريافت کمک هاي مالي و نظامي به لندن رفتند و به اين صورت پاي دولت استعمارگر انگلستان را به اين کشور باز نمودند. بوتسوانا از سال 1885م تحت استعمار انگلستان قرار گرفت اما از نيمه دوم قرن بيستم نداي استقلال خواهي در اين کشور نيز برخاست و پس از مبارزات مردمي، در 30 سپتامبر سال 1966 به استقلال دست يافت و داراي حکومت جمهوري شد و در همان سال به عضويت سازمان ملل متحد
درآمد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ارسطو يا ارسطاطاليس فيلسوف شهير و برجسته يونان باستان در سال 384 قبل از ميلاد، در يکي از شهرهاي مقدونيه به نام استاگيرا متولد گرديد. پدرش طبيب مخصوص پادشاه و دربار مقدوني بود و از اين راه ثروت فراواني به دست آورد. ارسطو در نوجواني، پدر را از دست داد و آنچنان که گفته شده، به مقتضاي جواني و بي تجربگي همه آن را صرف عيش و نوش نمود. بنابراين و به ناچار ابتدا وارد ارتش شد اما پس از چندي به زادگاه خويش بازگشت و به تحصيل طب پرداخت. ارسطو در سن سي سالگي طب را نيز رها نمود و به آتن رفت. وي مدت هشت سال در آکادمي و تحت نظر افلاطون، به تحصيل اشتغال ورزيدو آنچنان با جديت دوره مطالعاتي فشرده را پي گرفت که به سرعت در مقام موشکاف ترين دانشجوي نسل خويش مطرح شد. بنابراين به همکاري با افلاطون دعوت گرديد. او اگرچه سراپا شيفته و مريد افلاطون بود اما هوش و ذکاوت وي، بسيار بيشتر از آن بود که صرفاً به پيروي بپردازد. از همين زمان، اگر در آثار افلاطون تناقضي مشاهده مي کرد و يا به نظر وي تناقض مي نمود، آن را به استادش متذکر مي گرديد. اين مسئله باعث شد تا استاد و شاگرد در مقام بزرگ ترين انديشمندان زمانْ حريم و فاصله اي را بين خود رعايت کنند، از يک طرف ارسطو به نبوغ افلاطون احترام مي گذارد و از سوي ديگر، استاد، از شاگردش به عنوان مغزي بر روي دو پا ياد مي کرد. با مرگ افلاطون
در سال 347 ق.م ارسطو به منطقه اي در آسياي صغير سفر نمود و مدت سه سال در محفل متفکران آن سامان حضور يافت. وي در اين مدت به پژوهش هايي در زمينه زيست شناسي دست زد که بعدها شالوده نوشته هاي علمي اش گرديد. مشاهدات و تجربيات مکتوب وي در اين زمينه تا قرن هاي بعد مورد استفاده بود و حتي نخستين دانشمندان قرن نوزدهم هم چون داروين را به تفکر وامي داشت. ارسطو در سال 342 ق.م به دعوت فيليپ مقدوني به آن سرزمين رفت و مربي فرزند وي، که بعدها به نام اسکندر کبير شهرت يافت گرديد. حدود ده سال پس از آن، ارسطو مدرسه اي داير نمود که به دانشگاه هاي امروزين شباهت داشت. در مورد انديشه هاي ارسطو مي توان از فلسفه سياسيِ وي ياد نمود که به شرح چگونگي رفتار وعمل حکومت واقعي و نه آرماني، مي پردازد. وي هدف حکومت را پرورش و حمايت از انسان هاي شريف و با فرهنگ مي داند. هم چنين ارسطو معتقد بود اگرچه افلاطونْ عزيز است ولي حقيقتْ عزيزتر است. وي زندگي سعادت آميز را خويشتن داري توأم باتوجه به اصل اعتدال و ميانه روي مي دانست و خوشبختي را نيز در گرو خوب زيستن در نتيجه کار خوب کردن عنوان مي کرد. از ديدگاه ارسطو، خداوند يک محرک شخصي نامتعين است که بشر را به سوي دنياي خير و نيکي فرامي خواند که در آن دنيا همه چيز در نهايت هماهنگي است. از ديگر انديشه هاي وي بايد از منطق ارسطو ياد کرد که پس از گذشت قرن هاي متمادي همچنان
مورد پذيرش مي باشد. از جمله آثار او فلاسفه اي است که بعد از بيش از بيست قرن هنوز در عرصه انديشه و تفکر حضور دارد. ارسطو (ارسطاطاليس) سرانجام در اول اکتبر سال 322 ق.م در سن 62 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در زمان خشايارشا هخامنشي، لشکرکشي بزرگي عليه يونانيان انجام گرفت که در نهايت به شکست خشايارشا انجاميد. اين درگيري هاي پراکنده تا زمان اسکندر مقدوني ادامه داشت. در اولين روز اکتبر سال 331 قبل از ميلاد و در زمان پادشاهي داريوش سوم، دو سپاه ايران و يونان به سرکردگي اسکندر مقدوني در نزديکي شهر موصل در محلي به نام گوگاملْ رودرروي هم قرار گرفتند که در ابتدا تلفات بسياري بر يوناني ها وارد آمد. ولي پس از درگيري داريوش سوم و اسکندر مقدوني، سپاه ايران که تصور مي کرد داريوش کشته شده است فرار نمودند و ميدان را براي اسکندر خالي گذاشتند. از طرف ديگر، داريوش سوم نيز که در نبرد تن به تن با اسکندر زخمي شده بود، پس از تنها شدن در برابر يورش دشمن به وحشت افتاده و متواري شد. در نتيجه بخش هايي از لشکر ايران نيز که به پيروزي، دست يافته بودند عقب نشستند و شکست سپاه ايران قطعيت يافت. برخي مورخين، تلفاتِ ايران در اين جنگ را تا 90 هزار نفر ذکر کرده اند اسکندر پس از اين فتح بزرگ به سوي بابِل رفت و سراسر بين النهرين را تسخير کرد. با تصرف ديگر نقاط ايران توسط سپاهيان اسکندر مقدوني، پايتخت دولت هخامنشيان، به نام تخت جمشيد در نزديکي شيراز نيز مورد تهاجم قرار گرفت. در اين حال،
اسکندر به تخت جمشيد حمله برد و غنائم آن را تصرف کرد و شهر را به آتش کشيد. داريوش پس از شکست گوگامل و سقوط پايتخت درصدد تهيه سپاهي تازه بود که توسط دو سردار خيانت کار خود زخمي شد و به همان زخم درگذشت. با مرگ داريوش، حکومت 230 ساله هخامنشيان فروپاشيد و سلسله سلوکيان و سپس اشکانيان جاي آن را گرفت.
شرح مناسبت:
پيرکورني، نويسنده معروف فرانسوي، در 10 مارس سال 1606م در شهر رُوان فرانسه به دنيا آمد. او تحصيلات خود را در يک مدرسه مذهبي انجام داد و در طول تحصيل در اين مدرسه، صفات عالي انسان دوستي و خويشتن داري و زهد و پارسايي را در وجودش تثبيت کرد. کورني تحصيلات عالي خود را در رشته حقوق در 18 سالگي به پايان رساند و از آن پس به مدت چهار سال، در دادگستري به وکالت دعاوي پرداخت. ولي به زودي به تئاتر و نمايش نامه نويسي روي آورد و بر اثر نوشتن نمايش نامه هاي بسيار، به شهرت فراگيري رسيد. کورني بنيان گذار حقيقيِ هنر کلاسيک تئاتر فرانسه به شمار مي رود. قهرمانان داستان هاي کورني، انسان دوست، شجاع و داراي صفات عالي هستند که موانع هدف خود را پيروزمندانه از ميان برمي دارند. براي تصوير قيافه و خصايص اين قهرمان هاي شريف و بزرگوار، کورني زباني جسورانه و ساده به کار برده است به طوري که بسياري از اشعارش زبانزد مردم گشته و شکل پند و امثال به خود گرفته اند. وي از معدود نويسندگاني است که بر حوادث تاريخي و تحليل وقايع، بسيار چيره دست و با مطالعه بود.
در حقيقتْ، تابلوهايي که از رخ دادهاي تاريخي در آثار کورني مشاهده مي کنيم، همراه با بياني شاعرانه و پرداخت هاي دراماتيک است که در زمره به ياد ماندني ترين آثار اين دست نمايش نامه ها به شمار مي رود. کورني به سبب خلق شخصيت هاي بزرگ و خصوصيت هاي عالي تراژدي و به سبب عظمت سبک انشا، شخصيتي برجسته و ممتاز به شمار مي آيد. وي به جاي توجه صرف به صورت خارجي و اعمال و حرکات بشر، در پي توصيف روح آدمي بود و بدين طريق نمايش روح بشر را جانشين نمايش ظواهر و افعال کرد. کورني در نمايش نامه هايش به جاي زاري و اظهار ناتواني و سستي در برابر سرنوشت که خاص تراژدي هاي يونان بود، آزادي بشر و قدرت اراده او را مي ستايد تا جايي که آدمي يا سرنوشت خود را خود مي سازد يا ما فوق آن جاي مي گيرد و بدين طريق قهرمانان کورني هميشه به مقام انسان برتر اعتلا مي يابند. سبک انشاي کورني، بسيار عالي و با شکوه است و از استحکام و متانت و روشني و فصاحت برخوردار مي باشد. مکالمه ها بسيار درخشان و گاه به شدت هيجان انگيز مي گردد. هم چنين ابتکار و مهارت کورني در انتخاب کلام و قدرت تشخيص وي در بيان نمايشي، باعث خلق تراژدي هاي ارزنده اي توسط او گرديد. آثاري هم چون سيدْ، هوراس، آتيلا، کمدي دروغگو و ميدان سلطنتي از جمله برترين کارهاي کورني به شمار مي روند. پيِر کورني که به عنوان بزرگ ترين درام نويس روزگار خويش و نيز خداوند شعر فرانسه و
پدر تئاتر اين کشور معروف است، سرانجام در اول اکتبر 1684 در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
به دنبال کشف جنايات نازي ها در اردوگاه هاي اسيران جنگي و نيز کشتار و قتل عام بي رحمانه اي که در مناطق اشغالي خود طي چند سال متوالي انجام داده بود، دادگاه بين المللي نورمبرگ در بيستم نوامبر 1945م کار خود را آغاز نمود و متهمان به اين جنايات جنگي در آلمان را محاکمه کرد. علت انتخاب نورمبرگ، جنبه سمبوليک آن بود. زيرا هيتلر و نازي ها بسياري از اجتماعات و تظاهراتشان، ابتدا در نورنبرگ يا مونيخ در جنوب آلمان بود. اين دادگاه در نوع خود در جهان منحصر به فرد بود زيرا براي نخستين بار درتاريخ فاتحان جنگ، دادگاهي براي محاکمه مغلوبين جنگ تشکيل دادند و 177 نفر از سران آلمان نازي را در اين دادگاه محاکمه کردند. قضات اين دادگاه از چهار کشور امريکا، انگلستان، شوروي و فرانسه تعيين شده بودند. در نهايت در اول اکتبر 1946م، از مجموعه متهميني که محاکمه شدند 25 نفر محکوم به مرگ و بيست نفر به زندان هاي بلند و کوتاه مدت محکوم شدند، هم چنين 35 نفر ديگر نيز از اتهامات وارده تبرئه گرديدند. تقاضاي تخفيف مجازات محکومين از طرف شوراي عالي متفقين براي نظارت بر امور آلمان رد شد و احکام صادره در شانزدهم اکتبر 1946م به اجرا درآمد.
شرح مناسبت:
با تسليم ژاپن در پايان جنگ جهاني دوم، ارتش اين کشور مناطق اشغالي چين را تخليه کرد و عقب نشيني نمود. از آن پس نواحي آزاد شده به رهبري مائوتسه تونگ تحت تسلط کمونيست ها قرار گرفت و اين امر آتش جنگ داخلي چين را شعله ور ساخت. در اين جنگ، قواي کمونيست
مائو بر نيروهاي ملي گراي چيان کايچک پيروز شده و رژيم وي را ساقط کردند. چيان کايچک به جاي اينکه به کانتون، پايتخت موقت چين در جنوب اين کشور برود، به جزيره تايوان رفت و دولت چين ملي را در آنجا تشکيل داد. فرار چيان کايچک به تايوان که از نوميدي کامل او در جلوگيري از سقوط چين به دست کمونيست ها حکايت مي کرد، روحيه باقي مانده نيروهاي دولتي چين را به شدت تضعيف کرد و کمونيست ها در مدتي کمتر از چهارماه، باقي مانده خاک چين را بدون مقاومت زيادي به تصرف خود درآوردند. در نهايت در اول اکتبر 1949م، جمهوري خلق چين به رهبري مائو در پکن اعلام گرديد. چين يکي از کهن ترين تمدن هاي بشري است و پيشينه فرهنگي آن به هزاران سال قبل باز مي گردد. چين در بخش جنوب شرقي آسيا و در ساحل اقيانوس آرام و همسايگي روسيه، مغولستان و ويتنام قرار گرفته است. پايتخت چين، پکن نام دارد و از شهرهاي مهم آن شانْگ هاي و چونْگ چينگْ و چنگْتو است.اين کشور کهن با 9/572/900 کيلومتر مربع مساحت و با بيش از يک ميليارد و دويست ميليون نفر جمعيت پرجمعيت ترين کشور جهان به شمار مي آيد. پيش بيني مي شود که جمعيت چين تا سال 2025م نزديک به 1/5 ميليارد نفر گردد. کشور چين دين رسمي نداشته و اکثريت مردم آن فاقد دين و مذهب هستند و در اين ميان، در حدود 21% مردم پيرو مذاهب بومي و درصدي نيز بودايي هستند. درصد کمي از مردم چين که نزديک به 70 ميليون نفر هستند پيرو
آيين اسلام هستند. زبان رسمي مردم چين، چيني و واحد پول آن رنمينبي يوآن است. بيش از 90% مردم چين مليت چيني داشته و از تيره هاي نژادي زرد هستند. نظام سياسي حاکم بر چينْ جمهوري است. روز اول اکتبر سال روز تأسيس جمهوري خلق چين در سال 1949م به عنوان روز ملي چين نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
پس از آن که در قرن پانزدهم و شانزدهم، پرتغالي ها و انگليسي ها به سواحل نيجريه راه يافتند، آن را به يکي از مهم ترين مراکز تجاري برده تبديل کردند. در اواخر قرن نوزدهم، استعمار بريتانيا، اين کشور را به تصرف خود درآورد و در سال 1914 با الحاق دو تحت الحمايه خود يعني نيجريه شمالي و جنوبي، مستعمره نيجريه را ايجاد کرد. نيجريه در سال 1954م داراي خودمختاري و عضو جامعه کشورهاي مشترک المنافع شد. در سال 1960 نيز مردم اين کشور با شرکت در يک همه پرسي، ايجاد يک حکومت فرمانداري کل فدرال، مستقل از بريتانيا را تأييد کردند و بدين صورت، نيجريه به استقلال رسيد. تا اينکه حکومت نيجريه در سال 1963م تبديل به جمهوري شد. کشور نيجريه با بيش از 923 هزار کيلومتر مربع مساحت در غرب افريقا در کنار خليج گينه و در همسايگي کشورهاي نيجر، بنين و کامرون واقع شده است. جمعيت آن در حدود 112 ميليون نفر است که 43% آن را مسلمانان تشکيل مي دهند و بقيه پيرو آيين مسيحيت هستند. پيش بيني شده است که جمعيت اين کشور تا سال 2020م از مرز 187 ميليون نفر نيز فراتر رود. پايتخت نيجريه، آبوجا نام دارد و شهرهاي
مهم آن ايبادان، لاگوس و کانو است. واحد پول اين کشور افريقايي، نايرا و زبان رسمي آن انگليسي است. اکثريت قريب به اتفاق سکنه نيجريه در اول اکتبر 1960م از نژاد سياه هستند و خط رسميت دارد. نيجريه يک کشور قبيله اي است و بيش از 250 قبيله در نقاط مختلف اين کشور، تقريباً به طور مستقل زندگي مي کنند. نظام سياسي نيجريه جمهوري فدرال است ولي از بدو استقلال نيجريه به اين طرف، غالباً رژيم هاي نظامي بر اين کشور حکومت کرده اند. نيجريه يکي از کشورهاي صادر کننده نفت بوده و به واسطه درآمد حاصل از فروش نفت، از کشورهاي بالنسبه ثروت مند افريقا به شمار مي آيد.
شرح مناسبت:
کشور جزيره اي پالائو در900 کيلومتري شرق فيليپين، در اقيانوس آرام قرار دارد و مرکب از حدود صد جزيره مي باشد. اين جزاير از قرن نوزدهم در تصرف اروپائيان قرار داشت و در سال 1899م توسط آلمان خريداري شد. پالائو از سال 1914 تا پايان جنگ جهاني دوم در تصرف ژاپن بود و سرانجام به وسيله امريکائي ها اشغال گرديد و سپس به عنوان محلي براي آزمايشات هسته اي امريکا درآمد. از سوي ديگر بوميان اين جزاير تحت فشار امريکا به شدت کاهش يافتند و از اين منطقه مهاجرت کردند. در ژانويه 1979م قانون اساسي اين کشور تدوين شد و بر اساس آن، آزمايش، به کارگيري، نصب و دفن هر گونه سلاح و ضايعات هسته اي در اين کشور ممنوع شد که اين مسئله مورد اعتراض امريکا قرار گرفت. سرانجام پس از آنکه امريکا از اين قانون مستثني شد، در اول اکتبر 1994م استقلال
اين کشور اعلام گرديد. جمهوري پالائو با 488 کيلومتر مربع مساحت، جمعيتي در حدود 19 هزار نفر دارد که پيش بيني شده است تا سال 2020 جمعيت آن از 23 هزار نفر فراتر رود. بيش از نيمي از جمعيت آن مسيحي بوده و زبان هاي پالائويي و انگليسي رسميت دارد. پايتخت اين کشور، کورور و شهرهاي مهم آن عبارتند از آيراي و نگاراماش. واحد پول اين کشور دلارِ امريکاست و نوع حکومت آن جمهوري با دو مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
کشور جزيره اي قبرس با 9/251 کيلومتر مربع وسعت در غرب آسيا، در درياي مديترانه و در نزديکي سواحل ترکيه و سوريه واقع شده است. جمعيت آن در حدود هشت صد هزار 1 ميليون نفر که اکثريتِ يوناني و اقليتِ ترک که بيشتر ارتدوکس و صدي مسلمان، در آن زندگي مي کنند. نيکوزيا پايتخت است و پوند قبرس واحد پول آن کشور بود که با الحاق اين کشور به اتحاديه اروپا، يورو جاي گزين آن گرديد. پيش بيني جمعيت قبرس تا سال 2025 در حدود 900/000 نفر است. از شهرهاي مهم آن ليماسول و لارناکا است. اين جزيره، تا 1914 تحت سلطه عثماني و از آن پس زيرنظر انگلستان اداره مي شد. حضور استعماري انگلستان تا سال هاي بعد از جنگ جهاني دوم ادامه داشت تا اينکه قيام و اعتراضات مردمي به استقلال قبرس در 16 اوت 1960 انجاميد. در سال هاي قرن بيستم مسئله الحاق اين کشور به يونان مطرح بود و در طول دهه 1960 به بعد هماره ميان يوناني ها و ترک نشينان قبرس اختلاف وجود داشته و تا مرز جنگ
داخلي پيش رفته است. نظام سياسي حاکم بر قبرس، جمهوري است.(ر.ک: 16 اوت)
شرح مناسبت:
روز نهم مهرماه، در هر سال به عنوان روز سالمندان نام گذاري شده است تا گامي در راستاي تکريم اين پدران و مادران برداشته شود. دوران سالمندي همانند دوران کودکي يا جواني، يکي از مراحل زندگي است با اين تفاوت که دوران کودکي و جواني، سرشار از انرژي و تلاش، ولي دوران سالمندي، همراه با تحليل قوا و کاهش ميزان فعاليت هاي فيزيکي مي باشد. تاقبل از قرن بيست و يکم ميلادي، ميانگين عمر، بسيار پايين بود. اما بهبود وضع تغذيه و پيشرفت هاي چشم گير پزشکي و ارتقاي سطح بهداشت، سبب افزايش ميانگين عمر گرديده است. وجود شمار روز افزون سالمندان در اکثر کشورها موجب شده که مقامات دولتي و برنامه ريزان اجتماعي، توجه بيشتري به اين مسئله ابراز نموده و به وضع مقرراتِ تأمين اجتماعي مطلوب ترِ آنان همت گمارند. هم چنين با وجود کمک هاي مالي فرزندان به ويژه در کشورهاي آسيايي، باز هم اتّکاي سالخوردگان به تأمين اجتماعي بسيار است و از اين رو باز هم حمايت هاي مادي و معنوي دولت ها را در اين زمينه طلب مي کند. در جمهوري اسلامي ايران هم اگرچه در پرتو تحولات ناشي از انقلاب و به دليل آداب و رسوم فرهنگي در جامعه، کهن سالان از جايگاه ويژه اي برخوردار هستند، اما اين بدان معنا نيست که هيچ سالمندي از محيط گرم خانواده اش محروم نمي ماند. زيرا همه ساله، بر شمار سال خوردگاني که به آسايشگاه هاي سالمندان در سراسر کشور مراجعه مي کنند، يا از سوي اطرافيانشان
به آنجا سپرده مي شوند، افزوده مي شود. با اين حال، به حکم الهي و فطري و سنت اجتماعي، فرزندان بايد حرمت پدر و مادر خود را حفظ کنند و به ايشان احسان نمايند.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني سالمندان
متن:
إمّا يَبلُغَنَّ عِندَکَ الکبَرَ أحدُهُما أو کلاهُما فَلا تَقُل لَهُما اُفٍّ
ترجمه:
اگر يکي از آن دو يا هر دو (پدر و مادر) در کنار تو به سال خوردگي رسيدند به آنها [حتّي]"اوف" مگو
آدرس:
اسراء، آيه 3.
زير عنوان:
روز جهاني سالمندان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مِن إجلالِ اللَّهِ إجلالُ ذِي الشَّيبَةِ المُسلِمِ
ترجمه:
از جمله تجليل خدا، بزرگداشت مسلمان سپيدموي است
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 165.
زير عنوان:
روز جهاني سالمندان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنّ مِن إجلالي تَوقيرَ الشَّيخِ مِن اُمَّتي
ترجمه:
احترام به فرد سال خورده از امّت من، احترام به من است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 9927.
زير عنوان:
روز جهاني سالمندان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: البَرَکَةُ مَعَ أکابِرِکُم
ترجمه:
برکت با سال مندان شما قرين است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 75، ص 137.
زير عنوان:
روز جهاني سالمندان
متن:
امام علي عليه السلام: وَقارُ الشَّيبِ نُورٌ و زِينَةٌ
ترجمه:
وقار پيري، روشنايي و زيور است
آدرس:
غرر الحکم و درر الکلم، ح 10076.
زير عنوان:
روز جهاني سالمندان
متن:
امام صادق عليه السلام: لَيسَ مِنّا مَن لَم يُوَقِّر کَبيرَنا و يَرحَم صَغيرَنا
ترجمه:
از ما نيست کسي که به بزرگ سالان ما حرمت ننهد و با خردسالان ما مهربان نباشد
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 165.
زير عنوان:
روز جهاني سالمندان
متن:
امام صادق عليه السلام: عَظِّموا کِبارَکُم و صِلُوا أرحامَکُم
ترجمه:
سال خوردگان خود را بزرگ بداريد و صله ارحام به جاي آريد
آدرس:
ميزان الحکمه، 9925.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اولين مرحله جنگ هاي صليبي از سال 1096م آغاز شد و چهار سال بعد با حمله سپاهيان صليبي به بيت المقدس و اشغال، غارت و کشتار بي رحمانه هزاران نفر از زنان و مردان و کودکان بي گناه آن سرزمين پايان پذيرفت. در سال 1187م که حدود 40 سال از پايان جنگ دوم صليبي مي گذشت، عکس العمل مسلمانان به نتيجه رسيد. در اين سال صلاح الدين ايوبي، پس از تصرف سوريه، لبنان و مصر، بيت المقدس را به محاصره درآورد. وي در ابتدا با ارسال پيامي براي اشغال گران، احترام خود به قدس و عدم تمايل به خون ريزي در آن مکان را يادآور شد و خواستار ترک آن سرزمين توسط مهاجمان گرديد و در امان بودن اموال آنان را تضمين کرد. اما صليبيان نپذيرفتند و کارزار سختي آغاز گرديد. از اين رو نخستين حمله مسلمانان در نيمه رجب 583 ق به وقوع پيوست اما بدون نتيجه ماند. سپس مسلمانان با ايجاد تونل هايي از طريق ديوار شهر به داخل نفوذ کردند. در اين زمان حاکم شهر تقاضاي صلح نمود و تهديد کرد که اگر اين تقاضا پذيرفته نشود تمامي بناهاي مقدس اسلامي و مسيحي را به آتش مي کشد و 5 هزار زنداني مسلمان را خواهد کشت. از اين رو، قراردادي بين دو طرف منعقد شد که بر اساس آن اولا شهر تسليم سپاه صلاح الدين مي شد و ثانياً محاصره شدگان بايد به ازاي افرادِ خود فديه بپردازند تا از اسارت آزاد شوند. بدين صورت در صبح جمعه 2 اکتبر 1187م بيت المقدس به آغوش
اسلام بازگشت. صلاح الدين پس از ورود به بيت المقدس هيچ يک از بناهاي مسيحيان را ويران نکرد و نسوزاند. وي هم چنين سه روز پس از ورود به شهر، کليساي شهر را به کشيشان سپرد و پادشاه بيت المقدس را آزاد کرد تا به اروپا بازگردد. با اين حال، صليبي ها بار ديگر براي اشغال بيت المقدس به اين سرزمين هجوم بردند ولي موفق به تصرف آن نشدند.
شرح مناسبت:
پس از حمله بزرگ و سراسري آلمان به شوروي در 22 ژوئن 1941، نيروهاي آلمان به سرعت در داخل خاک شوروي پيشروي کردند به طوري که در پايان ماه اول اين نبرد، بيش از 280 هزار کيلومتر مربع از خاک شوروي به تصرف نيروهاي نازي درآمد. در ماه هاي دوم و سوم جنگ، پيشروي آلماني ها کندتر شد ولي در اين دو ماه هم بيش از سي صد هزار کيلومتر مربع از خاک شوروي به دست آلمان افتاد. با اين پيشروي ها، قواي آلمان در اوايل اکتبر 1941م، به مسکو رسيدند و عمليات فتح پايتخت شوروي را آغاز کردند. پيشروي نيروهاي آلماني در جبهه مسکو، استالين را به هراس افکند و روز پانزدهم اکتبر، پايتخت شوروي را به طور موقت به شهر کوي بيشِف در يک هزار کيلومتري شرق مسکو انتقال داد. استالين در عين حال، قسمت عمده نيروي خود را در اين جبهه براي دفاع از مسکو متمرکز ساخت و سرانجام با فرا رسيدن زمستان، مسکو از خطر سقوط نجات يافت. با آغاز سرماي زمستان، عمليات تهاجمي نيروهاي آلمان نيز متوقف گرديد و حملات متقابل ارتش سرخ نيز شروع شد. از اين پس نيروهاي
آلمان نه تنها موفق به پيشروي و يا حفظ مناطق اشغالي نشدند بلکه با ضربات پي در پي از طرف شوروي، پس از مدت کوتاهي، عقب نشيني کردند و اولين شکست بزرگ جنگ جهاني دوم براي آلمان به ثبت رسيد.
شرح مناسبت:
جمهوري خلق گينه با 245/857 کيلومتر مربع وسعتْ در غرب قاره افريقا، در کنار اقيانوس اطلس و در همسايگي کشورهاي سِنِگال، گينه بيسائو، مالي، ساحل عاج، ليبريا و سيرالئون واقع شده است. اکثر جمعيت 7/5 ميليوني اين کشور را سياهان تشکيل داده اند که عمدتاً مسلمان و درصدي مسيحي مي باشند. پايتخت گينه، شهر کوناکري است و واحد پول آن فرانکِ گينه مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت گينه تا سال 2025م در حدود 12/5 ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم گينه، کانکان، لابه و کينديا است. گينه از آغاز قرن نوزدهم تحت نفوذ استعمار فرانسه قرار گرفت و پس از رسميت يافتن اين استعمار در سال 1849، به گينه فرانسه در سال 1895م تغيير نام يافت. حاکميت استعمارگران فرانسوي تا سال هاي بعد از جنگ دوم جهاني ادامه يافت. تأسيس حزب دموکرات گينه به رهبري احمد سکوتوره باعث شد تا مبارزات مردمي، به سوي استقلالْ هدايت گردد. گينه در سال 1946م داراي خود مختاري در امور داخلي گرديد اما در 28 سپتامبر 1958 با انجام رفراندومي از عضويت در اتحاديه فرانسه خارج شد و در 2 اکتبر همان سال، استقلال گينه اعلام گرديد. نظام سياسي گينه، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. احمد سکوتوره حدود 4 دهه در گينه زمام امور را در اختيار داشت و به
عنوان يکي از رهبران برجسته افريقا از حاميان سياست بي طرفي در عرصه بين الملل و از مدافعان وحدتِ افريقا بود.
شرح مناسبت:
لويي آراگون، شاعر و اديب معروف فرانسوي در سوم اکتبر سال 1898م در پاريس به دنيا آمد. وي کودکي گستاخ و خارق العاده بود و در جواني به نهضت پرهياهوي دادائيسم که ثمره نااميدي و هرج ومرج طلبي ناشي از جنگ جهاني اول بود، کشيده شد. با اين حال پس از چندي از اين مکتب دست کشيد و با انتخاب سبک سورئاليسم، که مبتني بر بيان احساس و ارائه تخيلات و انديشه هاي آزاد و عدم پاي بندي به قيود اخلاقي و زيبايي شناسي بود، به شهرت دست يافت. آراگون در طي سال هاي بعد از رهبران اين سبک در فرانسه گرديد. با اين حال از سال 1931م که به مسائل اجتماعي و سياسي علاقه مند شد، همه آثارش نشاني از انديشه هاي اجتماعي پيدا کردند و طرزي واقع بينانه به خود گرفتند. اين تغيير دادگاه، در نتيجه سفر به مسکو بود که پس از آن با صراحت بسيار، خود را طرفدار کمونيسم و علاقه مند به مسائل مربوط به انقلاب روسيه معرفي کرد و هر نوع ادعاي تغيير مشي زندگي را تنها از اين راه مورد تاييد قرار داد. از اين زمان بود که از سورئاليست نيز گريخت. آراگون در آثاربعدي خود که در زمينه مخالفت با سياست فرانسه قبل از جنگ جهاني اول نوشته شده است، همه چيز را از نقطه نظر عقايد مارکسيستي مورد توجه قرار داده است. وي در اين آثار، از فساد سرمايه دار سخن گفته و سرنوشت
فرد را مطيعِ حوادث غم انگيز تاريخ دانسته است. آراگون از سال 1949 تا 1951م چندين کتاب با عنوان کمونيست ها انتشار داد و در اين آثار، به دنياي واقعي و اشتراک منافع انساني بازگشته است، چه در خط سير انقلابي، چه در افکار و الهامات عاشقانه. وي در سال هاي بعد به عنوان يکي از درخشان ترين چهره هاي ادبي فرانسه و اروپا در قرن بيستم و نيز سمبل شعر کشور فرانسه در اين قرن شناخته شد و آثار معروفي به وجود آورد. مجموعه اشعار معروفش مربوط به زمان مقاومت و اشغال فرانسه در جريان جنگ جهاني دوم است و در کنار آن، دل آزردگي، شکسته دل و چشمان اِلْزا از ديگر آثار اوست. لويي آراگون سرانجام در سال 1982م در 84 سالگي درگذشت. يکي از اعضاي جامعه روشن فکران فرانسه در مورد وي گفته است: با مرگ آراگون، فرانسه بزرگ ترين شاعر و يک نويسنده نابغه را از دست داد.
شرح مناسبت:
فريدريش کارْلْ آندرِهْ آس، خاورشناس آلماني در چهاردهم آوريل 1846م در هلند به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در سوئيس و آلمان به پايان رساند و پس از آشنايي با يک خاورشناس دانمارکي، به ايران علاقه مند شد. از اين رو به مدت چهار سال در موضوع ايران شناسي مطالعه نمود و پس از آن که مدتي وزارت فرهنگ پروس را برعهده داشت، به عنوان کتيبه شناس و باستان شناس، به همراه يک هيأت به ايران سفر کرد. آندره آس به مدت شش سال در ايران و هند به فراگيري زبان هاي شرقي و مطالعه در آداب و رسوم و نيز
آثار باستاني پرداخت و در اين امور مهارت يافت. تسلط وي به زبان فارسي باعث شد حدود سي سال به عنوان استاد زبان هاي ايراني در دانشگاه گوتينگن آلمان به تدريس اشتغال يافته و کرسي زبان هاي آسياي ميانه را تأسيس نمايد. پس از کشف نسخه هاي خطي قديمي در يکي از مناطق چين که به زبان هاي پارتي، پهلوي، سُغْدي و ايغوري بود، پروفسور آندره آس به مطالعه و ترجمه آن ها به زبان آلماني پرداخت. در ميان زبان هاي موجود در اين آثار، وي توانست زبان سُغْدي را شناسايي و هويت آن را مشخص نمايد. علاوه بر زبان هاي ايراني، از اَوِسْتايي تا فارسي، آندره آس به عربي، سرياني، ارمني، آرامي، بلوچي، کُردي، ترکي، پشتو، سانسکريت، عبري و نيز زبان ارمني تسلط داشت. وي درباره شخصيت زرتشت و ماني تحقيق و مطالعه نمود و درباره تفسير اَوِستا، نگارش دستور زبان فارسي ايران باستان و فرهنگ لغات زبان قديم ايران به مطالعات متعددي پرداخت. آندره آس در طي سال هاي تحصيل، شاگردان فراواني تربيت کرد و يافته هاي خود را با شاگردان خود در ميان نهاد. فريدريش کارل آندره آس، خاورشناس نامور آلماني و مسافر ايران و هند و متخصص زبان هاي فارسي، سرانجام در سوم اکتبر 1930م در 84 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سرزمين کنوني عراق که در گذشته بين النهرين خوانده مي شد، کانون يکي از قديمي ترين تمدن هاي بشري است. اين سرزمين در حدود هزارسال جزو قلمرو امپراتوري ايران بود تا اين که در قرن هفتم ميلادي اعراب با شکست دادن آخرين پادشاه ساساني تمام اراضي واقع بين دو رودخانه دجله
و فرات را به تصرف خود درآوردند و عراق از آن پس، جزئي از جامعه اسلامي گرديد. در طول سده هاي بعد، سلجوقيان، مغولان، ترک ها و کردها بر عراق حکومت کردند و سرانجام نوبت به عثماني ها رسيدکه تا اوايل قرن بيستم، عراق را نيز تحت سلطه خود داشتند. در پي شکست امپراتوري عثماني در جنگ جهاني اول و تجزيه سرزمين هاي آن، عراق در سال 1921م تحت قيموميت و استعمار بريتانيا قرار گرفت. اين وضعيت، با مخالفت سرسختانه و مبارزات استقلال طلبانه روحانيون و مردم عراق به رهبري آيت اللَّه ميرزا محمدتقي شيرازي روبرو شد. سرانجام در سوم اکتبر سال 1932م، انگلستان مجبور شد، با تشکيل حکومت پادشاهي و بر سر کار آوردن حکومت ملک فيصل اول استقلال اين کشور را بپذيرد. کشور جمهوري عراق با بيش از 438 هزار کيلومتر مربع مساحت در جنوب غرب آسيا، در منطقه خاورميانه، بر کناره شمال غربي خليج فارس و در همسايگي کشورهاي ايران، ترکيه، اردن، سوريه، عربستان و کويت واقع شده است. از جمعيت بيش از 23 ميليوني عراق بيش از 90% پيرو آيين اسلام مي باشند. مردم عراق نژاد عربي داشته و به زبان عربي صحبت مي کنند. پايتخت عراقْ بغداد و واحد پول آن دينار عراق است پيش بيني مي شود که تا سال 2025م جمعيت عراق در حدود 41 ميليون نفر خواهد شد. از شهرهاي مهم اين کشور تاريخي، بصره، موصل، کربلا و نجف است.(ر.ک: 17 ژوئيه)
شرح مناسبت:
استعمار ايتاليا از سال هاي پاياني قرن نوزدهم ميلادي، قصد تصرف نواحي شرقي افريقا را دنبال مي کرد و با اين هدف، ايتاليايي ها
بارها به خاک حبشه تجاوز کرده و باعث اختلافاتي شده بودند. در سال 1887م ايتاليا که به خاک حبشه تجاوز کرده بود شکست خورد و وادار به عقب نشيني شد. در سال 1917م اختلاف ميان ايتاليا و حبشه شدت گرفت تا جايي که در سال 1935 به جنگ تبديل شد. اين جنگ که به دستور موسوليني، ديکتاتور فاشيست ايتاليا در سوم اکتبر 1935م آغاز شده بود. در نهايت، به پيروزي ايتاليا انجاميد و حبشه به تصرف ايتاليايي ها درآمد. از اين زمان دوران استعمار ايتاليا بر حبشه آغاز شد و تا سال 1941م به درازا کشيد. در سال 1941م و در جريان جنگ جهاني دوم، ارتش انگلستان، ايتاليايي ها را از حبشه بيرون راند و امپراتور حبشه که در سال 1935م کشور راترک کرده بود به ميهن بازگشت.
شرح مناسبت:
وِرْنِر فون براوْنْ، يکي از کارشناسان موشک هاي فضايي آلمان بود که در ابتدا درباره ساختن وسيله اي براي دستيابي به فضا و به ويژه ماه تحقيق مي کرد. با آغاز جنگ جهاني دوم، ارتش آلمان او را به خدمت گرفت و امکانات لازم براي ساخت موشک را در اختيار او قرار داد. پس از آن تصميم گرفته شد اراضي مناسب براي آزمايش هاي نخستين موشک ارتش آلمان مهيا گردد تا اين که يک جزيره دور افتاده در درياي بالتيک انتخاب شد. اين جزيره مدتي بعد، در سال 1935م، به صورت نخستين پايگاه موشکي آلمان درآمد و هفت سال بعد تبديل به مکاني شد که 15 هزار دانشمند آلماني، روز و شب در آنجا ساخت و تکميل موشک را دنبال مي کردند. در نهايت در تاريخ
سوم اکتبر 1942م، موشکي به طول 14 متر، مرکب از 50 هزار قطعه دقيق و محاسبه شده به وزن تقريبي سيزده تن، با سرعت فوق صوتِ دو هزار متر در ثانيه، در ميان شعله هاي جهنمي آتش و با صدايي مهيب، آسمان را شکافت. نقطه اوج اين موشک، 90 کيلومتر بود و فاصله 180 کيلومتر را تا فراز درياي بالتيک با موفقيت پيمود و سپس به زمين سقوط کرد. اين موشک که از همان تاريخ تحت عنوان 04- A معروف شد، محصول کار وِرنِر فون بِراوْنْ بود. هر چند اين اختراع، در نظرِ اولِ مخترعِ آنْ براي مقاصد علمي ايجاد شده بود ولي آزمايش موفق آن، سرآغاز استفاده ضد بشري از اين موشک و موشک هاي بعدي گرديد و انسان هاي بي شماري را به خاک و خون کشيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جمهوري فدرال آلمان، بعد از جنگ جهاني دوم به دو بخش شرقي و غربي تقسيم گشت و هر کدام به بلوک شرق و غرب ملحق شدند. آلمان شرقي حکومت کمونيستي را پذيرفت و آلمان غربي، داراي حکومت جمهوري فدرال گرديد. اما مهم ترين تحول اروپا در سال 1990م، که از دگرگوني هاي دنياي کمونيست سرچشمه گرفت، سقوط رژيم کمونيستي آلمان شرقي و وحدت آلمان شرقي و غربي بود که تا اواخر دهه 1980م رؤيايي تحقق ناپذير به نظر مي رسيد. مقدمات اين اتحاد با پيروزي حزب دموکرات مسيحي در نخستين انتخابات آزاد آلمان شرقي فراهم آمد و نخستين مرحله وحدت آلمان شرقي و غربي با وحدت اقتصادي و پولي دو بخش آلمان در اول ژوئيه 1990م تحقق يافت. دولت شوروي نيز در ازاء يک رشته تضمين هاي سياسي و امتيازات اقتصادي با وحدت آلمان شرقي و غربي موافقت کرد و حتي ادامه عضويت آلمان واحد در سازمان پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو، را هم پذيرفت. آلمان واحد سرانجام پس از 45 سال جدايي با قريب هشتاد ميليون نفر جمعيت، در روز سوم اکتبر سال 1990م پا به عرصه وجود نهاد و در نخستين انتخابات سراسري آلمان که روز دوم دسامبر آن سال برگزار شد، هلموت کُهْل صدر اعظم آلمان غربي که قهرمان وحدت اين کشور شناخته مي شد، با اکثريت عظيمي به پيروزي رسيد. از اين پس، آلمان به يکي از ناسيوناليست ترين دول اروپايي تبديل گرديد که مي تواند در سرنوشت و آينده اروپا، ايفاگر نقش تعيين کننده باشد.
شرح مناسبت:
ريچارد هايْزْ، نوزدهمين رئيس جمهور امريکا، در چهارم اکتبر 1822م به دنيا آمد و
از جواني وارد نظام گرديد. وي مدارج ترقي را طي سال هاي متوالي به دست آورد و در جريان جنگ هاي داخلي امريکا، به عنوان يکي از ژنرال هاي ارتش امريکا، فرماندهي تعدادي از نيروهاي دولتي را بر عهده گرفت. هايزْ سپس به فرمانداري ايالت اوهايو دست يافت و با شرکت در انتخابات رياست جمهوري سال 1876م، با اختلاف اندکي بر رقيب خود پيروز شد، از اول ژانويه 1877م به عنوان نوزدهمين رئيس جمهور امريکا در 55 سالگي وارد کاخ سفيد گرديد. امريکا در دوران حکومت هايْزْ، بيش از گذشته شاهد بازسازي هاي اقتصادي بود و سياست غالب در زمان او نيز سياست هاي اقتصادي بودند. در اين دوران با سرمايه گذاري هاي وسيع دولتي در بخش هاي صنعتيِ ايالات شمالي، اقتصاد راکد کشور به تدريج رشد کرد و اين رشد تدريجي، ساختار زندگي کشاورزي در ايالات جنوبي را که ساليان دراز از طريق برده داري اداره مي شد، بيش از گذشته در معرض تهديد قرار داد. در سايه صنعت و تجارت داخلي و مبادلات بازرگاني و معاملات خارجي، ايالات شمالي ذخاير قابل ملاحظه اي اندوختند. سرمايه هاي اروپايي نيز به داخل کشور سرازير بود. نيروي انساني به حد وفور در اختيار بود و علي رغم ادامه يافتن بسياري از اعتصابات در بخش هاي کارگري، اين پيشرفت ها ادامه يافت. دوران نسبتاً آرام حکومت ژنرال ريچارد هايْزْ در امريکا، زمينه ساز پيدايش کارتل ها و تراست هاي اقتصادي در جامعه امريکا بود. اين کارتل ها که با تلاش هاي دسته جمعي شرکت هاي بزرگ شکل گرفتند توانستند انحصار سودهاي کلان را در دست خود بگيرند.
همين ها بودند که در سال ها و دهه هاي بعد با قدرت و نفوذ مالي خود در خط دادن به سياست مداران و حتي در انتخابات آنها اعمال نفوذ و ايفاي نقش مي کردند. از مهم ترين وقايع دوران رياست جمهوري هايز، تخليه ايالت هاي جنوبي از نيروهاي شمالي بود که از زمان جنگ هاي انفصال در جنوب امريکا حضور داشتند. ريچارد هايز تنها يک دوره چهار ساله، در مسند امور امريکا حضور داشت و در پايان سال 1880م از کار کناره گرفت تا اينکه در هفدهم ژانويه 1893م در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هنگامي که هلند در اواخر قرن شانزدهم ميلادي مستقل شد، قسمت جنوبي خاک آن که تقريباً بلژيک امروزي را تشکيل مي دهد، زير سلطه اسپانيايي ها و بعد اتريشي ها بود. طي جنگ هاي ناپلئون، اين منطقه به اشغال فرانسه درآمد و با شکست ناپلئون، با هلند به صورت يک قلمرو سلطنتي متحد شد ولي وحدت با هلند مورد توافق مردم بلژيک نبود. هرچند مردم دو منطقه، وجوه مشترک فراواني داشتند، ولي به علت تفاوت هاي مذهبي، فرهنگي، اجتماعي و زباني، مشکلات متعددي ميان آنها بروز کرد. مردم بلژيک احساس مي کردند که به صورت اتباع درجه دوم با آنها رفتار مي شود. از اين رو در سال 1830م طغيان مردم بلژيک عليه حکومت هلندي ها آغاز شد و به سرعت به صورت يک انقلاب تمام عيار درآمد. به دنبال آن، مردم بلژيک استقلال خود را در چهارم اکتبر 1830م اعلام کرده و با اعلام حکومت پادشاهي، قانون اساسي خود را تدوين نمودند. کشور پادشاهي بلژيک با بيش از 30
هزار کيلومتر مربع وسعتْ در شمال غربي اروپا و در همسايگي هلند، آلمان، لوکزامبورگ و فرانسه واقع شده است. از جمعيت بيش از 10 ميليوني بلژيک، اکثريت مسيحي و عمدتاً کاتوليک هستند. پايتخت بلژيک، بروکسل و از شهرهاي مهم آن آنتْوِرپ و گنت است. زبان رسمي مردم بلژيک، فرانسوي، هلندي و آلماني است و مليت بيش از 90% آن ها بلژيکي از تيره هاي نژادي سفيد است. واحد پول بلژيک يورو مي باشد. که جاي گزين فرانک شده است. 21 ژوئيه سال روز رسميت يافتن پادشاهي لئوپولد اول در سال 1831 روز ملي بلژيک نام گرفته است. نظام سياسي بلژيک مشروطه سلطنتي فدرال با دو مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
به دنبال ضعف امپراتوري عثماني و ترس از اعمال نفوذ روسيه در آن کشور، در روز چهارم اکتبر 1853م جنگ هاي کريمه ميان قواي روسيه با نيروهاي دولت عثماني، فرانسه، بريتانيا و سارْدِني روي داد، علت اصلي اين جنگ، اختلاف روسيه با فرانسه بر سر نواحي مقدس تحت سلطه عثماني در فلسطين و نيز حفظ حقوق مسيحيان امپراتوري عثماني بود. در اين ميان پس از ورود قواي روس به ايالات دور از مرکز دولت عثماني، سلطان عثماني در هشتم اکتبر 1853 به روسيه اعلان جنگ داد. شش ماه بعد انگليس و فرانسه هم به کمک عثماني آمدند و قواي آن ها در سپتامبر 1854م به شبه جزيره کريمه رسيد. در اين حال، جنگ سختي روي داد و تلفات بسياري به دو طرف وارد آمد. سرانجام اين جنگ در سال 1856م با شکست روسيه به پايان رسيد و طبق قرارداد صلح پاريس که در 1856 منعقد
شد، تماميت ارضي دولت عثماني ظاهراً تأمين شد. هر چند از آن پس راه مداخلات بعدي روسيه، فرانسه و انگلستان را در سرزمين عثماني باز نمود و اوضاعْ، با روزي که جنگ شروع شده بود فرقي نکرد.
شرح مناسبت:
لويي لومْيِر، کارگردان و تهيه کننده معروف فرانسوي در چهارم اکتبر سال 1864م، در بزانْسون فرانسه به دنيا آمد. وي از جواني وارد عرصه تئاتر شد و از آن پس با کمک برادرانش، دنباله تجارب مخترعاني هم چون اديسون، در زمينه ساخت تصاوير متحرک را گرفت و پس از مدت ها تلاش، اولين برنامه نمايش سينماتوگراف را در سال 1894م در پاريس ترتيب داد. لومير پس از آن، تلاش خود را بر روي ساخت دستگاه فيلم برداري متمرکز کرد و در نهايت در سيزدهم فوريه 1895م اين دستگاه را اختراع کرد و به اين ترتيب هنر هفتم جهان به وجود آمد. وي سپس با اين دستگاه ساده چند صحنه از وقايع روزمره و نمايش هاي کوتاه کمدي را فيلم برداري کرد و در روز 28 دسامبر 1895م دريک سالن کوچک زيرزميني در پاريس به معرض نمايش گذاشت. اين نمايش با استقبال گسترده مردم مواجه شد و از اين زمان، زمينه ايجاد سينما در اروپا و امريکا فراهم گرديد. لومْيِر در سال هاي بعد ده ها فيلم کوتاه و بلند ساخت که بشقاب هاي چرخنده، شترمرغ ها، ناهار گربه، درياي توفاني و غذاي کودک از آن جمله است. آثار عمده لومير، بيشتر مربوط به ضبط وقايع مستند و شوخي هاي ساده است. هم چنين اولين فيلم او، خروج کارگران از کارخانه هاي لومير نام دارد. لويي لومير سرانجام
در سال 1948م در 84 سالگي درگذشت، در حالي که در هنگام مرگ، صنعت سينما و فيلم برداري، نسبت به آغاز قرن بيستم پيشرفتي خيره کننده يافته بود.(ر.ک: 28 دسامبر)
شرح مناسبت:
دانشمندان روس پس از مدت ها تحقيق و آزمايش، سرانجام موفق به ساخت اولين قمر مصنوعي خود شده و توانستند در روز چهارم اکتبر 1957م آن را به فضا پرتاب کنند. بدين ترتيب عصر تسخير فضا با وارد شدن ماهواره اسپوتنيک يک به مدار زمين آغاز شد. اين ماهواره در طي نود و دو روز، يک هزار و چهارصد بار به دور کره زمين گردش کرد و براي نخستين بار، پيام هاي راديويي را از فضا به زمين مخابره نمود. اين قمر مصنوعي 83 کيلوگرم وزن و 85 سانتيمتر قطر داشت و مجهز به دو دستگاه فرستنده راديويي بود.
شرح مناسبت:
کشور پادشاهي لِسُوتو با 30/355 کيلومتر مربع مساحت در جنوب قاره افريقا، دور از درياي آزاد و در ميان کشور افريقاي جنوبي واقع شده است. جمعيت لسوتو بيش از 2 ميليون نفر بوده که عمدتاً سياه پوست و مسيحي مي باشند. شهر ماسْرو، پايتخت و لوتي واحد پول اين کشور است. زبان رسمي مردم لسوتو انگليسي وسوتو است. پيش بيني مي شود که جمعيت لسوتو تا سال 2025م در حدود 3/5 ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم آن تياتياننگ و هلوتسه قابل ذکر مي باشد. سرزمين لسوتو قبل از استقلال، با سوتولند ناميده مي شد و محل سکونت اقوام گوناگوني بود، اما کشف معادن الماس و طلا در افريقاي جنوبي باعث هجوم اروپاييان گرديد و تسلط استعمارگران انگليسي و هنلدي بر اين مناطق آغاز شد. لسوتو از 1868م تحت استعمار انگلستان بود تا اين که در 1965م داراي خودمختاري و در چهارم اکتبر 1966م پس از يک قرن، از استعمار انگلستان استقلال يافت.
اين کشور، بعد از استقلال با کودتاهاي متعددي مواجه بود و از سوي ديگر با توجه به موقعيت جغرافيايي اش، هماره درگيري هاي با کشور افريقاي جنوبي داشته است. نظام سياسي حاکم بر لسوتو، مشروطه سلطنتي است.
شرح مناسبت:
ژنرال احمد حسن البکر، رئيس جمهور بعث عراق، در سال 1914م در شهر تکريت عراق به دنيا آمد. او پس از پايان تحصيلات، در سال 1936 وارد ارتش شد و در 1953 فعاليت هاي سياسي خود را هم زمان با طي مدارج نظامي آغاز کرد. او در شمار نظاميان ارشد عراقي بود که با کنترل پايگاه هاي هوايي عراق در کودتاي سال 1958، نقش مهمي در ساقط کردن حکومت پادشاهي ملک فيصل در اين کشور ايفا کرد. احمد حسن البکر در سال 1963م در کودتا عليه عبدالکريم قاسم زمام دار وقت عراق نيز فعاليت داشت و در زمان حکومت عبدالسلام عارف، مدتي به نخست وزيري عراق رسيد. احمدحسن البکر در زمان زمام داري عبدالرحمن عارف به معاونت رياست جمهوري دست يافت ولي در سال 1968م بار ديگر عليه رئيس جمهور دست به کودتا زد و خود زمام امور عراق را به دست گرفت. کودتاي نظامي احمد حسن البکر که از طرف حزب بعث عراق سازمان داده شده بود، سرآغاز حکومت استبدادي و خونين حزب بعث بر عراق بود که نزديک به 35 سال، تا سال 2003م جان و مال و ناموس مردم عراق را بازيچه جنگ قدرت و ديکتاتوري خود نمود و ميليون ها نفر را به کام مرگ کشاند. حسن البکر پس از اين کودتا و به دست گرفتن قدرت، اختناق شديدي در عراق به وجود
آورد و هرگونه مخالفتي را با شدت سرکوب مي کرد. در سال 1971م، روابط عراق و امريکا تيره شد و انعقاد پيمان دوستي 15 ساله عراق و شوروي سابق در سال 1972م، اين تيرگي را عميق تر ساخت. طي سال هاي نيمه اول دهه 1970م، کردهاي عراقي که سرگرم نبرد عليه حکومت حسن البکر بودند، از سوي رژيم شاه در ايران مسلح مي شدند و اين امر نيز روابط دو کشور را تا سرحدّ جنگ، محدود و تيره ساخته بود. اين تيرگي روابط سرانجام با انعقاد قرارداد 1975 الجزاير تا حدّ زيادي خاتمه يافت. از آغاز زمام داري حسن البکر، معاون او صدام حسين مهار قدرت را در آن کشور در دست داشت و خود را براي به دست گرفتن قدرت مطلقه آماده مي کرد. حسن البکر تا سال 1979م در سمت رئيس جمهور عراق باقي ماند و در اين سال تحت فشار معاونش، صدام حسين از مقام خود استعفا داد. حسن البکر در 16 ژوئيه 1979م به دليل اختلاف با صدام از قدرت کناره گرفت و از صحنه سياست عراق خارج شد. او در ماه هاي آخر حکومت خود، کاملاً محصور بود و هرگونه رابطه اش با خارج از عراق قطع گرديد. در آن زمان، حسن البکر خواستار شناسايي انقلاب اسلامي ايران و هم زيستي با رهبران جديد ايران شد که اين امر با مخالفت جناح صدام در کادر رهبري حزب بعث مواجه گرديد. احمد حسن البکر سرانجام در چهارم اکتبر 1982م در 68 سالگي در انزوا، درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گوتفريد آگوسْتْ بورْگِر، شاعر معروف آلماني، در 19 مارس 1747م در آلمان به دنيا آمد. بورگر از همان دوران جواني با انواع مصائب و حوادث دست به گريبان بود و اين ناکامي ها که تا آخر عمر دامنش را رها نکرد، تاثيري مستقيم در آثار او و در نتيجه در ادبيات آلمان قرن هجدهم بر جاي گذاشت، به طوري که بورگر در ادبيات آلمان به عنوان شاعر محنت کشيده و تلخ کام معروف شده است. وي در سال هاي پاياني عمر خود در عرصه ادبيات آلمان مقامي رفيع به دست آورد، به طوري که پيش از آنکه يوهان گوته، شاعر شهير آلمان قدم به صحنه ادب آلمان گذارَد، بورگر بزرگ ترين غزل سراي آلمان به شمار مي رفت. از بورگر آثار منظوم متعددي برجاي مانده که يک قطعه شعر او به نام لئونور، از زمان خود او تا به امروز از معروف ترين و عالي ترين آثار شاعرانه زبان آلماني به شمار مي رود. هم چنين چند قطعه ديگر او به نام شکارچي وحشي و ترانه مرد دلير و … نام بورگر را براي هميشه در زمره بزرگان ادب آلمان ثبت کرده است. گوتفريد بورگر سرانجام در 5 اکتبر 1794م در 47 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بعد از وقوع انقلاب فرانسه در سال 1789م و شکل گيري دوره جديد، قانون اساسي اين کشور در سال 1791م تصويب گرديد. چندي بعد اين قانون تکميل شد و براساس بخشي از آن، مجلس از دو قسمت تشکيل مي شد. يک شوراي پانصد نفره که اعضاي آن بالاي سي سال سن داشتند و داراي حق انشاء و تدوين قوانين
بودند و يک شوراي پيران (مانند سنا) که شامل 250 عضو بالاي 40 سال بود که حق تبديل مصوبات شوراي اول به قانون را داشت. در عين حال به منظور خنثي کردن طغيان ناگهاني سلطنت طلبان و طرفداران شاه، قانون مقرر داشت که در انتخابات بعدي، دو سوم نمايندگان مجلسِ قانون گزاريِ جديد، از بين نمايندگان فعلي انتخاب شوند. اين مصوبه که به فرمان دو سوم معروف شد، در پاريس با مخالفت هايي روبرو گشت. با استفاده از اوضاع متشنج و اعتراضات مردمي، قيام سلطنت طلبان به وقوع پيوست که خطري براي حکومت انقلابي به وجود آورد. ادامه اين وضعيت باعث شد تا شورش هاي پراکنده اي در مناطق گوناگون کشور شکل گرفته و از جمله مشروطه خواهان توانستند با استفاده از نارضايتي گسترده مردمي، بار ديگر بر بخش هايي از مناطق تسلط يابند. اين مسئله باعث شد تا حکومت وقت با کشاندن نيروهاي نظرامي به پايتخت دست به مقابله زند. در 5 اکتبر 1795م عصيان علني و شورش عمومي با شرکت حدود 25 هزار پاريسي شکل گرفت. تظاهرکنندگان که به جنگ افزار هم مجهز بودند نواحي متعددي را تصرف نمودند اما باراس که فرماندهي نيروهاي نظامي را برعهده داشت با کمک معاون خود ناپلئون بُناپارت و آتش سنگين توپخانه، توانست شورش را درهم شکند. گرچه عدم حمايت عمومي مردم از سلطنت طلبان از ديگر عوامل شکست آنها به شمار مي رفت.
شرح مناسبت:
يکي از اقداماتي که ژوزف استالين، رهبر کمونيست اتحاد جماهير شوروي در واکنش به تشکيل سازمان پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو، انجام داد، تشکيل يک سازمان بين المللي کمونيست به نام کُمين فُرم
و تحميل رژيم کمونيستي بر کليه کشورهاي تحت اشغال خود در اروپاي شرقي بود. از اين رو، در پنجم اکتبر 1947م کُمين فُرم يا دفتر اطلاعات بين المللي احزاب کمونيستيِ اروپا با هدف برقراري اتحاد و همکاري بين احزاب کمونيست اروپا با عضويت احزاب کمونيست نُه کشور شوروي، فرانسه، ايتاليا، يوگسلاوي، لهستان، مجارستان، روماني، چکسلواکي و بلغارستان شکل گرفت و مقر سياسي آن در بلگراد پايتخت يوگسلاوي انتخاب گرديد. هدف استالين از تعيين بلگراد به عنوان مرکز فعاليت کُمين فُرم، اعمال نفوذ بيشتر در امور اين کشور و مقابله با استقلال طلبي مارشال تيتو، رهبر يوگسلاوي، در برابر مسکو بود. با اين حال تيتو که حکومت خود را مديون استالين نمي دانست حاضر به تمکين در برابر خواسته هاي او نشد تا اين که اين مسئله باعث اخراج حزب کمونيست يوگسلاوي از کمين فرم و ايجاد شکاف بين دنياي کمونيست پس از جنگ جهاني دوم گرديد. عمر کُمين فُرم دوام چنداني نيافت و مدتي پس از مرگ استالين، در آوريل سال 1956م منحل شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کاترين کبير، ملکه روسيه تزاري در تداوم کشورگشايي هاي خود، نيروهاي روسيه را به لهستان فرستاد که در پي آن، امپراتوري قدرت مند عثماني در ششم اکتبر 1768م به روسيه اعلان جنگ داد. هرچند در طول قرن هجدهم، جنگ هاي متعددي بين دو امپراتوري روسيه و عثماني درگرفت ولي جنگ اين دو بر سر لهستان را مي توان مهم ترين آن ها برشمرد. در اين جنگ، به علت ضعف داخلي امپراتوري عثماني و توان مندي قواي روسيه، نظاميان عثماني در زمين و دريا دچار شکست هاي بزرگ شدند. از اين رو، در سال 1774، پيمان متارکه جنگ بين دو طرف امضاء شد که بر اساس آن، ناحيه کريمه در شمال درياي سياه، مستقل و پس از مدتي به روسيه ملحق گرديد. هم چنين در پي تحولات ناشي از جنگ دراز مدت روسيه و عثماني، لهستان نيز بين سه کشور اتريش، پروس و روسيه تقسيم شد.
شرح مناسبت:
پس از مرگ جمال عبدالناصر و روي کار آمدن انور سادات به رياست جمهوري مصر،زمينه براي يک رشته تحولات مهم سياسي در خاورميانه و جهان عرب فراهم آمد. سادات در آغاز حکومت خود به تدارک نظامي وسيعي براي جبران شکست جنگ سال 1967م از اسرائيل مي انديشيد. از اين رو در ششم اکتبر 1973م، حمله غافل گيرانه اي را به مواضع رژيم اشغال گر قدس در صحراي سينا ترتيب داد و جنگ چهارم اعراب و اسرائيل را آغاز کرد. با آغاز چهارمين جنگ اعراب و اسرائيل، ارتش مصر در عملياتي غافل گيرانه برضد نيروهاي رژيم صهيونيستي، در آن سوي کانال سوئز يورش برد و پس از شکستن خط
دفاعي و مستحکم بارْلو، به پيشروي در صحراي سينا دست زد. با پيوستن نيروهاي نظامي سوريه به مصر در اين جنگ، ارتش اسرائيل دچار تلفات و خسارات گسترده اي گرديد. در حالي که ارتش هاي عرب با به دست آوردن پيروزي هاي پي درپي در جبهه هاي شمال و جنوب غربي به سرعت در حال پيشروي بودند، با کمک هاي سريع ايالات متحده امريکا به رژيم صهيونيستي، ارتش اين رژيم به تسليحات پيشرفته تر دست يافت و توانست بر اعراب غلبه کند. در روز چهاردهم اکتبر، به دنبال بمباران سنگين مواضع سوريه در ارتفاعات جولان، نيروهاي اسرائيلي تمامي مواضعي را که در هفته اول جنگ از دست داده بود، باز پس گرفتند و در پايان دومين هفته جنگ، تا شصت کيلومتري دمشق، پايتخت سوريه پيش رفتند. هم چنين پيشروي نيروهاي صهيونيستي تا يک صد کيلومتري قاهره، پايتخت مصر ادامه يافت. در اين مرحله بود که با مذاکرات محرمانه بين امريکا و شوروي و تحت فشار بين المللي، صهيونيست ها به نيروهاي خود فرمان توقف دادند تا اين که در روز 24 اکتبر 1973م، فرمان آتش بس، تحت نظارت سازمان ملل به اجرا درآمد. چهارمين جنگ اعراب و اسرائيل که به دليل تقارن با ماه مبارک رمضان آن سال، موسوم به جنگ رمضان نيز مي باشد در نهايت به مذاکرات مستقيم بين مصر و اسرائيل و سفر سادات به بيت المقدس و انعقاد قرارداد خائنانه کمپ ديويد براي به رسميت شناختن اسرائيل منتهي شد.
شرح مناسبت:
محمد انور السّادات، رئيس جمهور سابق مصر در 25 دسامبر سال 1918م به دنيا آمد و به هنگام تحصيل در دانشکده
افسري با جمال عبدالناصر آشنا شد. وي در سال 1952 به نهضت افسران آزاد پيوست و پس از پيروزي کودتاي ضد سلطنتي سال 1952م، به وزارت کشور دست يافت. سادات از آن پس بارها مناصب مهم کشوري از جمله رياست مجلس ملي مصر، دبير کلي حزب اتحاديه ملي مصر و معاونت رئيس جمهوري را به عهده گرفت. پس از درگذشت جمال عبدالناصر، انور سادات در 16 اکتبر 1970م به عنوان رئيس جمهور مصر انتخاب گرديد. سادات پس از رسيدن به قدرت، در ششم اکتبر 1973م با يک حمله غافل گير کننده به مواضع رژيم صهيونيستي در شرق کانال سوئز، درصدد باز پس گرفتن صحراي سينا و جبران شکست جنگ شش روزه در سال 1967م برآمد. در مراحل اوليه اين جنگ، موفقيت با مصري ها بود ولي با سرازير شدن سيل کمک از امريکا به اسرائيل و حمله متقابل نيروهاي صهيونيستي، اين جنگ نيز با شکست و عقب نشيني مصريان خاتمه يافت. از آن پس، سادات، به تدريج از مواضع اصولي و ضد صهيونيستي جمال عبدالناصر دور شد و راه انحراف و سازشکاري را در پيش گرفت. سادات هم چنين پس از شکست در جنگ 1973م چاره اي جز تغيير کلي سياست خارجي خود و نزديکي به غرب نديد. از اين رو، به دنبال بهبود رابطه با امريکا، در يک سفر غيرمنتظره به سرزمين هاي اشغالي فلسطين در روز نوزدهم نوامبر 1977م باب مذاکرات مستقيم با رژيم صهيونيستي را گشود و سرانجام علي رغم مخالفت شديد ساير کشورهاي عرب، رژيم صهيونيستي را به رسميت شناخت. ادامه اين سياست، به مذاکرات صلح سران مصر واسرائيل با ميانجي
گري امريکا منجر شد که در نهايت، موجب انعقاد پيمان ننگين کمپ ديويد در 26 مارس 1979م گرديد که خشم کشورهاي اسلامي را برانگيخت. سادات در سال 1980م خود را رئيس جمهور مادام العمر مصر اعلام کرد و در سال 1981 کمک هاي شايان تسليحاتي و نيروي انساني براي کمک به عراق در جنگ عليه جمهوري اسلامي ايران ارسال نمود. انور سادات با تن دادن به استراتژي امريکا و اعمال سياست هاي درهاي باز در کشورش، باعث گسيل سرمايه داران و مستشاران امريکايي به مصر شد. او هم چنين پس از انعقاد قرارداد کمپ ديويد، به صهيونيست ها اجازه تأسيس سفارتخانه در قاهره را داد. ادامه اعمال ننگين سادات باعث شد تا بسياري از کشورهاي اسلامي با مصر قطع رابطه کنند و حتي عضويت مصر را از اتحاديه عرب لغو نمايند. ادامه اين اعتراضات باعث شد تا گروه اسلامي الجهاد، طرح اعدام انقلابي سادات را عملي سازد. در روز ششم اکتبر سال 1981م، هنگامي که انور سادات در جريان مراسم سان و رژه، به مناسبت سالگرد جنگ 1973 اعراب و اسرائيل مشغول تماشاي پرواز هواپيماهاي ميراژ فرانسوي بود، سروان خالد شوقي اسلامبولي و دوستانش که براي قتل سادات هم قسم شده بودند، پس از پياده شدن از زره پوش ها و خودروهاي نظامي خود، با سرعت عملي که بيشتر به يک فيلم سينمايي شباهت داشت، با شليک مسلسل و پرتاب نارنجک به طرف جايگاه سادات پيش رفتند. در جريان اين عمليات هفت نفر ازکساني که نزديک سادات نشسته بودند از پاي درآمدند و انور سادات نيز ساعتي بعد در بيمارستاني که محمدرضا پهلوي را در
آخرين روزهاي حيات در آن بستري کرده بودند، در 63 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور کهن مصر، از حدود هشت هزار سال قبل، مسکوني و از 6500 سال پيش، داراي حکومت مرکزي بوده است. بيست سال پس از ظهور اسلام، اين کشور توسط مسلمانان فتح شد. در سال 969م فاطميان، مصر را تصرف کردند و به تدريج اين کشور، مرکز خلفاي فاطمي شد. سلسله فاطميان در سال 1172م به دست ايوبيان سرنگون شد. در اوايل قرن شانزدهم، عثماني ها بر مصر مسلط شدند. در سال 1805م پس از آن که قواي مشترک عثماني و انگليس، مصر را از اشغالِ چند ماهه ناپلئون خارج ساختند، حکمراني اين کشور به محمدعلي پاشا سپرده شد که وي و جانشينانش تحت عنوان خديوْ، حکومت مستقل مصر را در اختيار داشتند. بي کفايتي خديوهاي مصر در اواخر قرن نوزدهم باعث نفوذ روز افزون انگليس در مصر شد تا اين که دولت انگليس در پي شورش مردم، در بندر اسکندريه مصر، نيرو پياده کرد. در اوايل جنگ جهاني اول، انگليس، مصر را تحت الحمايه خود اعلام کرد. ادامه مبارزه مردم مصر به ويژه پس از جنگ، باعث شد تا انگليس در 28 فوريه سال 1922، استقلال مصر را به رسميت بشناسد. مصر کشوري است در شمال شرقي افريقا و ساحل جنوب شرقي درياي مديترانه، با مساحت 997/739 کيلومتر مربع و بيش از 68 ميليون نفر جمعيت که اکثريت قريب به اتفاق آنها مليت عربي داشته و به زبان عربي صحبت مي کنند. دين رسمي مردم اين کشور اسلام و پايتخت آن شهر قاهره است. از شهرهاي مهم مصر، اسکندريه، پِرت سعيد، منصوره
و جيزه قابل ذکرند. پيش بيني مي شود جمعيت مصر تا سال 2025م بيش از 95 ميليون نفر گردد. واحد پول مصر، ليره است. مصر که مهد يکي از قديمي ترين تمدن هاي جهان است. پس از استقلال از انگلستان، در سال 1953م نوع حکومت خود را جمهوري با يک مجلس قانون گزاري اعلام نمود. جمهوري عربي مصر داراي دو روز ملي 23 ژوئيه و 6 اکتبر مي باشد. 23 ژوئيه سال روز کودتاي نظامي عليه حکومت پادشاهي ملک فاروق در سال 1952 و زمينه سازي براي اعلام جمهوري در اين کشور مي باشد. هم چنين روز ملي دوم، شش اکتبر، سال روز آغاز جنگ چهارم اعراب و اسرائيل در سال 1973م مي باشد.
شرح مناسبت:
توماس ريد، فيلسوف اسکاتلندي، در 26 آوريل 1710م به دنيا آمد. وي از زمره کساني به شمار مي رفت که اعتقادات انسان را مبتني بر شهود مي دانست و به عبارتي ديگر، اين اعتقادات را نشأت گرفته از دانش و علم ذاتي انسان قلمداد مي کرد. بنابراين وي به علم اکتسابي به عنوان منشأ اعتقادات آدمي، عقيده نداشت. از ديدگاه ريد، برخي از عقايد شهودي واقعي و با ارزش عبارتند از: اعتقاد به وجود دنياي خارج، اعتقاد به رابطه علت و معلولي ميان پديده هاي مختلف، اعتقاد به وجود يک قانون معين اخلاقي براي بشر و اعتقاد به جاودانگي روح. ريد آراي خويش در اين باب را در کتاب تحقيق در ذهن بشر براساس عقل سليم بيان داشته است. توماس ريد سرانجام در هفتم اکتبر 1796م، در 86 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جان کيتْسْ، شاعر انگليسي در دوازدهم اکتبر 1795م در لندن به دنيا آمد. وي در نوجواني پدر و مادرش را از دست داد، از اين رو تحصيل را رها کرد و به کار پرداخت. با اين حال پس از فراگيري جراحي، به کار طبابت روي آورد و پس از چندي، با رها کردن پزشکي، يکسره به شعر و شاعري مشغول شد. کيتس در ابتدا يک مجموعه شعري از خود انتشار داد و پس از چاپ چندين اثر، با انتشار کتاب اودْها، به شهرت رسيد. اين اثر يکي از آثار ادبي بزرگ زمان به شمار رفت و استادي اين شاعر جوان را به اثبات مي رساند. اشعار اين کتاب به سبب ايجاز و انتخاب دقيق و بسيار متناسب کلمه ها و مفاهيم بسيار زيبا
و شاعرانه، در رديف زيباترين اشعار تغزلي انگلستان جاي گرفته است. علاوه بر اشعار، مجموعه نامه هاي کيتْسْ هم از جهت بينش شعري و فلسفي در خور توجه هستند و قدرت نويسندگي او را نمايان مي سازد. جان کيتس يکي از سه شاعر بزرگ رمانتيسم انگلستان به شمار مي رود و با اين که درجواني درگذشت، با اين حال در همين مدت کوتاه توانست عالي ترين گنجينه ادبي رومانتيسم انگلستان را پديد آورد. از جان کيتس قطعات معروفي بر جاي مانده اند که شب زنده داري، نغمه ها و گلدان ريحان از آن جمله است. جان کيتس که از بيماري سل رنج مي بُرد، در سال 1820م، براي درمان و استفاده از آفتاب، راهي ايتاليا شد اما هيچ چيز قادر نبود به بهبودي او کمک کند تا اين که يک سال بعد در هفتم اکتبر 1821م در 26 سالگي در ايتاليا درگذشت.
شرح مناسبت:
نيلْزْ بور، فيزيک دان شهير دانمارکي، در هفتم اکتبر 1885م در شهر کُپِنهاک دانمارک به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايي خود را در زادگاهش فرا گرفت و به دليل استعداد فوق العاده اش در کسب علم، موفق به اخذ بورس تحصيلي در انگلستان شد تا اين که دکتراي فيزيک خود را دريافت کرد. نيلز بور در 28 سالگي تئوري اساسي خود را درباره ساختمان اتم منتشر ساخت. هرچند اين تئوري تا امروز تحولات زيادي پيدا کرده است، اما مدل اصلي ساختماني و ترکيب اتم بور، باعث درک مسايلي در زمينه رابطه بين شيمي و الکتريسيته گرديد و منجر به توسعه انرژي هسته اي شد. طرح وي نخستين اقدام موفقيت آميزي بود که
ساختمان داخلي اتم را در طيف سنجي مورد استفاده قرار مي داد و هم چنين اطلاعات حاصل از طيف سنجي را براي توضيح ساختمان داخلي اتم به کار مي بست. تئوري اتمي بور مانند ساير نوآوري هاي علمي در ابتدا چندان مورد توجه قرار نگرفت با اين حال نه سال بعد در سال 1922م کميته جايزه نوبل به اهميت آن پي برد و نيلز بور به عنوان جوان ترين دانشمند، موفق به اخذ جايزه فيزيک نوبل در 37 سالگي گرديد. با آغاز آزمايش هاي هسته اي و به بار آمدن خرابي هاي زياد، بور تقاضا کرد که اين عمل بايد زير نظر و کنترل يک سازمان بين المللي قرار گيرد اما نظر او نتيجه اي نداد. بور به طور مدام در راه بسط و پيشرفت استعمال انرژي هسته اي در راه هاي صلح جويانه کمک مي کرد و پس از برپايي نخستين کنفرانس اتم در خدمت صلح، وي به عنوان اولين برنده جايزه اتم در خدمت صلح معرفي شد. بور تا پايان عمر در راه صلح کوشيد تا اين که در 18 نوامبر 1962م در 77 سالگي درگذشت. آلبرت انيشتين، دانشمند بزرگ جهان درباره وي گفته است: معلوم نيست که دانش ما درباره اتم بدون وجود بور تاچه پايه کم ارزش مي شد.
شرح مناسبت:
در هنگامه حملات هوايي آلمان به انگلستان در جريان جنگ جهاني دوم، آدولف هيتلر، رهبر آلمان نازي، فرمان تهيه مقدمات اجراي طرحي را به نام شير دريا براي پياده کردن نيرو در سواحل بريتانيا و اشغال جزيره انگليس صادر کرد، ولي با برتري دريايي انگلستان، اجراي اين طرح، غير عملي تشخيص
داده شد. از اين رو هيتلر در اوايل اکتبر 1940م، فرمان حرکت به شرق و فتح کشورهاي اروپايي و بالکان را صادر کرد. در روز هفتم اکتبر، نيروهاي آلماني در اولين مرحله، وارد روماني شدند و در ماه هاي بعد، به تدريج يوگسلاوي و يونان را نيز به تصرف خود درآوردند. در اين ميان، مجارستان و بلغارستان نيز، قبلاً پيوستگي خود را با آلمان اعلام داشته بودند و به اين ترتيب در بهار سال 1941م، عملاً سراسر اروپاي شرقي و کشورهاي بالکان، تحت سلطه هيتلر قرار گرفت. با اين حال، اين وضعيت ديري نپاييد و با شدت يافتن حملات متفقين در طي سال 1943م به بعد، اين مناطق از دست آلمان خارج شدند و نيروهاي نازي مجبور به عقب نشيني و پذيرش شکست گرديدند.
شرح مناسبت:
پس از شکست آلمان در جنگ جهاني دوم و استقرار نيروهاي چهار کشور متفقين در خاک آلمان، اين کشور عملاً به دو بخش با دو حکومت و نظام سياسي متفاوت و بلکه متضاد، پاي به عرصه سياست گذاشت. در اين تقسيم بندي، برلين، پايتخت آلمان نيز که تماماً در بخش تحت اشغال شوروي يعني در آلمان شرقي قرار گرفته بود، با توافق متفقين به دو بخش شرقي تحت کنترل شوروي و قسمت غربي تحت نظر نيروهاي امريکا، انگلستان و فرانسه تقسيم گرديد. اما به زودي امتيازخواهي و توسعه طلبي شرق و غرب موجب شد که در صفوف متفقين شکاف افتد. اولين عامل شکاف، تلاش غربي ها براي تغيير نظام مالي و اقتصادي برلين غربي بود که با اعتراض شديد شوروي مواجه شد. روس ها به اين اعتراض بسنده نکردند، بلکه
به عنوان يک واکنش عملي، در سال 1948م از يک سو از شوراي متفقين خارج شدند و از جانب ديگر، برلين غربي را در محاصره نيروي نظامي زميني خود گرفتند. بدين ترتيب تمامي راه هاي زميني ورود و خروج برلين غربي مسدود شد و غربي ها ناچار شدند براي انتقال مواد غذايي و کالا و تردد خود، از خطوط هوايي استفاده کنند. اين محاصره، بيش از ده ماه و نيم و به مدت 320 روز به طول انجاميد. در نتيجه و به دنبال اين تحولات، نيروهاي غربي در 23 ماه مه 1949م رسماً جمهوري فدرال آلمان يا همان آلمان غربي را به پايتختي شهر بُن تأسيس کردند. اين در حالي بود که شوروي تا آن زمان بنا نداشت به تجزيه خاک آلمان رسميت بخشد؛ اما بعد از اين اقدام غربي ها، آنان نيز در هفتم اکتبر 1949م به عنوان پاسخي به اقدام مشترک نيروهاي غربي، رسماً جمهوري دموکراتيک آلمان يا همان آلمان شرقي را به وجود آوردند. در نتيجه، آلمانِ شکست خورده و تجزيه شده، رسماً به دو جمهوري مجزا و مستقل از يک ديگر تقسيم شد. يک جمهوري با ماهيت غربي و يک جمهوري با ماهيت کمونيستي که هم پيمان و کارگزار سياست هاي کرملين بود. اين دو قسمت آلمان تا چهل سال تحت تاثير هم پيمانان خود، جنگ تبليغاتي شديدي عليه هم به راه انداختند و سرانجام با وقوع تحولات در بلوک شرق و آشکار شدن نشانه هاي فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، آلمان متحد در سوم اکتبر 1990م به وجود آمد.
شرح مناسبت:
محمد حسني مبارک سياست مدار مصري در 4 مه 1928م به
دنيا آمد و در 20 سالگي از آکادمي نظامي مصر فارغ التحصيل شد. او سپس وارد نيروي هوايي گرديد و در سال 1950م با انورسادات آشنا شد. مبارک در سال 1969م به فرماندهي ستاد نيروي هوايي مصر رسيد و پس از چندي فرمانده نيروي هوايي اين کشور شد. سادات در سال 1975 مبارک را به علت اين که بالقوه يک تهديد سياسي به شمار نمي رفت، به عنوان معاون خود برگزيد و در سال هاي بعد نيز مسئوليت ها و اختيارات بيشتري به او محول نمود. سادات که در آن زمان، خود بيشتر روي مسائل مهم سياست خارجي مصر از جمله صلح با رژيم صهيونيستي کار مي کرد، مسائل داخلي را به مبارک واگذار کرده بود. محمد حسني مبارک سرانجام در پي ترور سادات در ششم اکتبر 1981م به رياست جمهوري رسيد. و در اولين اقدام، عاملان ترور سادات را به شهادت رساند. مبارک با سياست خاص خود، موفق شد بدون آن که در نزديکي هر چه بيشتر به رژيم صهيونيستي کمترين ترديدي به خود راه دهد، کليه دولت هاي عرب را که به سبب پيمان کمپ ديويد، با رژيم سادات قطع رابطه کرده بودند، ترغيب به برقراري مجدد رابطه نمايد. وي مقر اتحاديه عرب را که در پي انعقاد اين پيمان از قاهره به تونس انتقال يافته بود مجدداً در سال 1990م به قاهره بازگردانيد. مبارک که با فشار فزاينده و خرد کننده سياسي نيروهاي اسلامي در داخل کشور خود روبروست، تلاش مي کند تا به عنوان ژاندارم غرب در منطقه شاخ افريقا، خاورميانه عربي و حتي خليج فارس، حمايت هرچه بيشتري براي حفظ
رژيم خود کسب نمايد. او هم چون امريکا و وابستگانش در غرب و منطقه، در ارتباط با جمهوري اسلامي ايران، معتقد به نرمش و ضربه متناوب است و لذا ضمن کوشش براي برقراري روابط سياسي با ايران، آن را خطري بزرگ مي داند که بايد در سايه همکاري هاي نظامي اعراب مهار شود. حسني مبارک در طول ساليان زمام داري خود، به عنوان نزديک ترين يار امريکا و غرب در خاورميانه، کمک هاي اقتصادي و نظامي و مالي فراواني را از آن ها دريافت کرده است.
شرح مناسبت:
بنيان گذار مرکز علمي سوربُن، روبرت دو سوربن، کشيش دربار لويي نهم بود. او آرزو داشت که مؤسسه اي ويژه براي دانشجويان فقير داير کند تا آنان بتوانند در آن، علم الهي بياموزند. و به تبليغ مسيحيت بپردازند. از اين رو، مرکز علمي سوربُن در هشتم اکتبر 1256م در پاريس افتتاح شد و از آن پس، براي اخذ تصميم در مسائل ديني و علوم الهي به اين مرکز و اساتيد آن مراجعه مي شد. از 1554م، سوربن محل مباحثات و مشاوره هاي عمومي دانشکده علوم گرديد. فعاليت دانشگاه سوربن به عنوان يکي از قديمي ترين و معتبرترين دانشگاه هاي جهان به تدريج گسترش يافت و رشته هاي گوناگون علمي در آن داير شد. اين مدرسه اينک محل دروس دانشکده هاي ادبيات و علوم دانشگاهي پاريس مي باشد.
شرح مناسبت:
هنري هشتم که دومين پادشاه سلسله "تودو" در انگلستان بود، به سلطنت در سال 1509م، در آغاز رابطه اي خوب و دوستانه با پاپ کِلِمان هفتم در رم داشت. اما زماني که کليسا، تقاضاي هنري هشتم را براي طلاق دادن همسرش رد کرد روابط پادشاه انگلستان با پاپ تيره شد. در نتيجه، پاپ، هنري هشتم را تکفير کرد و مجلس انگلستان نيز تحت نفوذ هنري هشتم، قانوني را تصويب کرد که بر اساس آن، رابطه کليساي انگليس با کليساي کاتوليک رم، قطع شد. اين قطع رابطه به عنوان فرمان معروف به "فرمان تفوق" در 8 اکتبر 1534م به تصويب رسيد که براساس آن به نوعي اعلام جنگ با پاپ مطرح شده بود. اين فرمان به پادشاه انگلستان حق مي داد که امور مذهبي اين کشور را
خود اداره کند و در واقع وي تنها رهبر مذهبي در سراسر بريتانيا به حساب مي آمد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
امپراتوري عثماني در طي سال هاي متوالي، قسمت هاي وسيعي از غرب آسيا، شمال افريقا و شرق اروپا را تحت سيطره خود قرار داده و به قلمرو خود افزوده بود. در اين ميان زمزمه هاي استقلال طلبي کشورهاي تحت سلطهْ باعث بروز درگيري هايي مي شد که جنگ هاي بالکان يکي از آن موارد بود. علت اصلي جنگ اول بالکان که در 8 اکتبر 1911 به وقوع پيوست، خودداري امپراتوري عثماني نسبت به اعطاي آزادي و استقلال به کشورهاي صربستان، بلغارستان، يونان و مونته نگرو بود. از اين جهت اين کشورها با تهاجمي سراسري، نيروهاي عثماني را از تمام متصرفات اروپايي آن ها به جز قسطنطنيه (استانبول امروزي) بيرون راندند. اما نتيجه اين جنگ براي صربستان ناخوشايند بود، چرا که با تأسيس کشور مستقل آلباني، صربستان از درياي آدِرْياتيک جدا شد. لذا از بلغارستانْ واگذاري قسمت عمده اي از خاک مقدونيه را خواستار شد و اين امر، جنگ دوم بالکان را در سال 1913م به وجود آورد. در جنگ اول بالکان، روماني، يونان و عثماني برضد بلغارستان به صربستان پيوستند و بلغارستان را به شکست کشاندند. در نهايت و پس از جنگ، پيمان بخارست منعقد شد که به موجب آن، سرزمين هاي بلغارستان تحت سلطه نيروهاي مهاجم قرار گرفت. جنگ هاي بالکان که در سوم دسامبر 1911م پايان يافت، احساسات ناسيوناليستي و ملي گرايانه را به شدت افزايش داد و راه را براي جنگ خانمان سوز و جهاني اول در سال هاي بعد فراهم نمود.
شرح مناسبت:
در هشتم اکتبر 1990م نظاميان نژادپرست صهيونيستي در جنايتي ديگر به صفوف نمازگزاران فلسطيني در مسجدالاقصي حمله برده
و بيست تن از مسلمانانِ فلسطيني را شهيد و ده ها نفر ديگر را زخمي کردند. اين کشتار، بار ديگر خشم افکار عمومي را بر ضد رژيم صهيونيستي برانگيخت و اوضاع فلسطين اشغالي را متشنج کرد. اما پشتيباني دولت ايالات متحده امريکا از صهيونيست هاي تروريست، مانع از اين شد که سازمان ملل متحد، اقدامي عملي عليه تل آويو انجام دهد، تا از اين گونه جنايات در آينده جلوگيري شود.
شرح مناسبت:
وقايع تروريستي يازدهم سپتامبر 2001م در امريکا که ارتکاب آن به گروه هاي تندرو به ويژه گروه القاعده به رهبري اسامه بن لادن نسبت داده شده بود، موجب گرديد که دولت طالبان مستقر در افغانستان تحت فشار شديد قرار گيرد. در پي هشدارهاي دولت امريکا به گروه طالبان و درخواست تسليم اسامه بن لادن به امريکا و عدم قبول اين مسئله از جانب رئيس گروهک طالبان، 26 روز پس از حملات انتحاري عليه شهرهاي امريکا در 11 سپتامبر 2001م، نيروهاي امريکايي و متحدان آن، به بهانه دستگيري بن لادن و مبارزه با تروريسم، به منطقه اعزام شدند و از هشتم اکتبر 2001م، بمباران هوايي شهرهاي مهم افغانستان و مراکز تسليحاتي و آموزشي گروه طالبان و القاعده در خاک اين کشور آغاز شد. در پي چندين هفته بمباران و موشک باران هواپيماهاي انگليسي و امريکايي، هزاران نفر از مردم بي پناه افغان کشته و ده ها هزار نفر ديگر زخمي و آواره شدند و نيروهاي طالبان مجبور به عقب نشيني از کابل شدند. پس از پايان جنگ نظامي، نشست هاي گروه هاي مختلف افغاني براي تشکيل دولت و به دست گرفتن قدرت آغاز شد تا
اين که اولين دولت موقت انتقالي اين کشور در 22 دسامبر همان سال تشکيل شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رويس دال هنرمند و نقاش هلندي، در 25 ژانويه 1625م در لاهه هلند متولد شد. وي از دوره جواني وارد عرصه نقاشي گرديد و بعدها يکي از منظره پردازان برجسته هلندي در نيمه قرن هفدهم شد که پيرو مکتب رئاليست يا واقع گرايي به حساب مي آمد. کارهاي اوليه رويس دال همگي در زمينه ساده ترين مناظر است. رويس دال از مظاهر برجسته هنرمندان اهل تخصص در قرن هفده به شمار مي رفت. وي در پديد آوردن صحنه هاي زيبا و ديدني جنگل تبحر داشت و در نقاشي نور غروب هنگامي که سايه ها گسترده مي شوند و نيز ابرهاي تاريک و تيره فام و هم چنين خرابه هاي قصه ها و نهرهاي جاري، به استادي رسيد. مي توان گفت هيچ نقاشي قبل از رويس دال براي بيان احساسات و حالات خويش از طريق انعکاس آنها در طبيعت اهتمام نورزيده بود. از سوي ديگر در بيشتر آثار وي پيکره آدمي يا ظاهر نمي شود يااگر باشد، بسيار کوچک است. به عنوان نمونه در تابلوهاي منظره هارلم منظره اي از جهان بي پايان را مي توان ملاحظه کرد. در اين اثر، آسمان تقريباً دو سوم فضاي تابلو را اشغال کرده است و در حقيقت، آسمان گسترده و دل انگيزي که بر فراز سرزمين ماسه زار هلند سايه افکنده را موضوع کار خويش قرار داده است. رويس دال در اين تابلو، ابرهايي ترسيم نموده که به صورت توده هايي عظيم از آينده پرشکوه ناوگان هلند خبر مي دهند. آثار فراواني از دال در موزه هاي جهان وجود دارد. رويس دال
سرانجام در 9 اکتبر 1682م در 57 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
چارلْز لايْلْ، زمين شناس و دانشمند اسکاتلندي در 23 دسامبر 1797م به دنيا آمد. وي از جواني به علوم زمين شناسي علاقه مند شد و تحقيقات خود را بر روي اين رشته متمرکز کرد. لايل در ضمن سفرهايي که در قاره اروپا کرد، ضمن مطالعه بر روي طبيعت، به اهميت نمودهاي سايش و کاهش تدريجي ارتفاعات پي برد و با تغييرات طبقات زمين آشنايي يافت. وي در اين سفرها، مجموعه عظيمي از اطلاعات و شواهد و مدارک به دست آورد که همگي تدريجي بودن تغييرات در قشر زمين را تاييد مي کردند. لايْلْ از مشاهده آثاري که در روي زمين ظهور مي کنند مثل آتشفشان ها، زلزله، تبخير بخار آب و تبديل آن به باران و … به اين نتيجه رسيد که شکل خارجي زمين و آثار طبيعي نيز که در سطح آن ديده مي شود به همين طريق به وجود آمده با اين تفاوت که در اين مرحله، هزاران هزار سالْ، سير زمان دخيل بوده است. چارلز لايْلْ در اين باب کتابي در سه جلد به نام اصول علم زمين شناسي انتشار داد. هر چند اين کتاب در آن زمان موفقيتي کسب نکرد ولي بعدها دانشمندانِ اين فن به اهميت آن پي بردند. لايل در کتاب ديگر خود به نام دلايل زمين شناسي قدمت انسان، از روي آلات و ادوات متعلق به انسان و آثار مستقيم وجود او که در غارها و طبقات زمين به دست آمده بود، معين کرد که ظهور انسان از آن چه تاکنون پنداشته اند، بسيار قديمي تر است. لايل
اولين کسي بود که زمين شناسي را بر پايه و اصول صحيح علمي بنيان نهاد و آن را تدوين کرد. چارلز لايل سرانجام در نهم اکتبر 1875م در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
روالْدْ آمونْدْسِن مکتشف نروژي در نهم اکتبر 1872م در شهر بورک نُروژ به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات متوسطه، در رشته پزشکي مشغول به تحصيل شد که خبر از اعزام يک هيأت علمي - اکتشافي به ناحيه قطب جنوب را شنيد. از اين رو، بر اثر شوق فراوان به اين امر، تحصيل را رها کرد و عزم سفر به قطب جنوب نمود. آموندْسن در ابتدا در سال 1903م در امتداد ساحل شمالي امريکا از اقيانوس اطلس به اقيانوس کبير رفت و در سال 1904م به تعيين محل قطب شمال توفيق يافت. وي در سال 1910م عازم قطب شمال شد که خبر يافت رابرت پيري مکتشف امريکايي، به سمت شمال در حرکت است. لذا به سوي قطب جنوب رفت و در چهاردهم دسامبر 1911م، يک ماه زودتر از گروه ديگري که عازم جنوب بود، موفق به فتح قطب گرديد. از آموندسِن کتاب هايي نيز بر جاي مانده که معبر شمال غربي، سفر ما به قطب و اولين مسافرت به درياي قطبي از آن جمله است. روالْدْ آمونْدسِن سرانجام در نهم نوامبر 1928، درحالي که بر اقيانوس منجمد شمالي سفر کرده بود بر اثر شدت سرما در 56 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
نفوذ اروپائيان به سرزمين ويتنام از اوايل قرن هفدهم ميلادي آغاز شد و به تدريج گسترش يافت. از اوايل قرن نوزدهم، فرانسوي ها بر رقباي اروپايي خود در هند و چين پيشي گرفتند تا اينکه در سال 1860م، ويتنام مورد هجوم فرانسوي ها قرار گرفت و به تصرف آن ها درآمد. سرسختي و مقاومت ويتنامي ها، فرانسوي ها را در حدود 30 سال
به خود مشغول داشت، با اين حال استعمار رسمي فرانسه بر ويتنام از نهم اکتبر 1885م آغاز شد. در سال 1900 فرانسوي ها تسلط خود را بر ويتنام تکميل کردند و سرزمين مزبور را که امروزه، سه کشور ويتنام، لائوس و کامبوج را تشکيل مي دهند "هندوچين فرانسه" ناميدند. در اين ميان، شورش هاي پراکنده عليه سلطه فرانسويان که منابع طبيعي اين کشور را به غارت مي بردند در فاصله بين جنگ اول و دوم جهاني آغاز شد، تا اين که پس از درگيري هاي بسيار، در سال 1945م، فرانسه، استقلال ويتنام را به رسميت شناخت. (ر.ک: 2 سپتامبر)
شرح مناسبت:
کشور افريقايي اوگاندا از سال 1890م زير سلطه کمپاني افريقاي شرقي انگلستان قرار گرفت و چندي بعد به طور رسمي مستعمره بريتانيا گرديد. هنگام ورود انگليسي ها به اين کشور، پادشاهي در اين سرزمين حکومت مي کرد به نام "بوگاندا" که به نظر مي رسد نام کشور اوگاندا از اين نام گرفته شده باشد. استعمارگران انگليس، پس از تسلط بر اين سرزمين، بر مردم محروم اوگاندا که شامل مسلمانان و مسيحيان بودند، ستم هاي بسيار کردند و به چپاول منابع طبيعي آنان پرداختند. اما مردم آزادي خواه اوگاندا طي سال هاي بعد، مبارزات استقلال طلبانه خود را آغاز کرده و شدت بخشيدند. سرانجام دولت بريتانيا مجبور شد به خواسته مردم ستم ديده اوگاندا تن در دهد و پس از هفتاد سال استعمار و استثمار، استقلال آن را در نهم اکتبر 1962م به رسميت بشناسد. اين کشور در قاره افريقا و ميان کشورهاي سودان، کنگو، کنيا، تانزانيا و رواندا واقع شده و بيش از 241 هزار
کيلومتر مربع مساحت دارد. اکثريت جمعيت 22 ميليوني آن، سياه پوست داراي زبان رسمي انگليسي و سواحلي مي باشد. بيش از 60% مردم اوگاندا مسيحي و 16% آنان مسلمان هستند. پايتخت اوگاندا، کامپالا و از شهرهاي مهم آن جينجا، امبالي و ماساکا است. واحد پول اين کشور افريقايي، شيلينگ است و پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م نزديک به 45 ميليون نفر گردد. نظام سياسي حاکم بر اوگاندا جمهوري غير حزبي با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
ارنستو چه گوارا مبارز انقلابي امريکاي لاتين در سال 1928م در آرژانتين به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته پزشکي به پايان رساند و پس از آشنايي با فيدل کاسترو مبارز انقلابي کوبا، به نهضت آزادي خواهي او براي رهايي کوبا پيوست. چه گوارا فقر و تبعيض ناشي از استثمار ملت هاي امريکاي جنوبي توسط دولت ايالات متحده امريکا را مشاهده نمود و با تفکري ضد امپرياليستي رشد کرد. او در پيروزي انقلاب کوبا در سال 1959م نقش فعالي ايفا کرد و پس از پيروزي انقلاب نيز مدتي مشاغل دولتي اختيار نمود. اما روحيه انقلابي وي به او اجازه قانع شدن به پست و مقام را نداد و عازم نقاط مختلف جهان شد تا با تشکيل نيروهاي مقاومت مسلحانه، امپرياليسم امريکا را نابود سازد. آخرين نقطه عزيمت چه گوارا، کشور بوليوي در امريکاي لاتين بود؛ لذا راهي اين کشور شد و در آن جا با تشکيل يک گروه چريکي هزار نفري به مبارزه عليه دولت وابسته به امريکا در بوليوي پرداخت. پس از مبارزات طولانيِ استقلال طلبانه و آزادي خواهانه بر
ضد سلطه استثمارگرانه ايالات متحده، سرانجام نيروهاي دولتي بوليوي به کمک عوامل سازمان سيا، مخفيگاه چه گوارا و مبارزان همراه او را يافتند و پس از دستگيري، اِرنسْتو چه گوارا را در نهم اکتبر 1967م در 39 سالگي تيرباران کردند. چه گوارا در امريکاي مرکزي و جنوبي، نماد مبارزه، استقلال و آزادي به شمار مي رود. او در اين سرزمين ها، علي رغم داشتن تفکرات چپ گرايانه، محبوب همه کساني است که از سلطه دولت استثمارگر امريکا و رنج هايي که بر مردم مستضعف امريکاي جنوبي مي رود، به ستوه آمده اند.
شرح مناسبت:
پست، کهن ترين و گسترده ترين نوع ابزار ارتباطي بين مردم يک کشور با ساکنان ديگر سرزمين ها و مناطق جهان است. جوامع رشد يافته، براي تحقق توسعه خود، به شبکه ارتباطي توجه داشته و روي آن برنامه ريزي کلان کرده اند. پست يکي از عمده ترين نهادهاي اجتماعي بازمانده از ادوار کهن است. پيام و پيام رساني به عنوان يک نياز اجتماعي، از آغاز زندگي شهرنشيني، همواره مطرح بوده است و پست به منزله تامين کننده اين نياز، از ديرباز نقش تعيين کننده اي در زندگي اجتماعي انسان داشته است. از اين رو براي هماهنگي و تدوين روابط پستي بين کشورها، در نهم اکتبر 1874م به پيشنهاد آلمان، قرادادي با عنوان قرارداد بِرْنْ در زمينه تأسيس اتحاديه کل پست در بِرن سوئيس توسط 22 کشور به امضا رسيد. امضا کنندگان بر اساس توافق به عمل آمده، يک قلمرو پستي را تشکيل دادند که آزادي ترانزيت براي مبادله متقابل مراسلات در سراسر قلمرو اتحاديه تامين و تضمين مي کرد. نام اين اتحاديه
پس از چهار سال، با پيوستن کشورهاي ديگر به اتحاديه جهاني پست، تغيير کرد. درسال 1969م، کنگره اين اتحاديه در توکيو در قطعنامه پاياني خود به کشورهاي عضو توصيه کرد روز نهم اکتبر)برابر با 17 مهر(هر سال را به عنوان روز جهاني پست تعيين کنند و از سال 1970م، در اين روز، اداره هاي پست سراسر جهان به اقدامات گسترده اطلاعاتي و تبليغاتي و تشريح نقش پست درزندگي بشر بپردازند. در حال حاضر بيش از يک صد و هفتاد کشور، عضو اين اتحاديه هستند و ايران نيز در سال 1877م (22 مهر 1256ش(به عنوان بيست و نهمين عضو، به اين اتحاديه پيوست. محل اتحاديه در شهر بِرْنْ سوئيس است و نشان آن از کره زمين و پنج انسان، به نشان پنج قاره، در حالي که نامه هايي را دست به دست مي گردانند تشکيل شده است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني پست
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: رَدُّ جَوابِ الکِتابِ حَقٌّ کَرَدِّ السَّلامِ
ترجمه:
پاسخ دادن به نامه، همانند پاسخ سلام، از حقوق [صاحب نامه] است
آدرس:
کنزالعمّال، ح 29294.
زير عنوان:
روز جهاني پست
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: تَواصَلُوا بِالکُتُبِ و إنْ شَطَّتِ الدِّيارُ
ترجمه:
با نامه خود را به يکديگر پيوند دهيد، اگر چه شهرها از هم دور باشند
آدرس:
الفردوس، ج 2، ص 56.
زير عنوان:
روز جهاني پست
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن نَظَرَ في کِتابِ أخيهِ بِغَيرِ إذنِهِ فَکَأَنَّما يَنظُرُ في النّارِ
ترجمه:
هر که بدون اجازه به نوشته برادرش نگاه کند، گويي به آتش نگاه مي کند
آدرس:
عوالي اللآلي، ج 1، ص 181.
زير عنوان:
روز جهاني پست
متن:
امام صادق عليه السلام: رَدُّ جَوابِ الکِتابِ واجِبٌ کَوُجوبِ رَدِّ السَّلامِ
ترجمه:
جواب دادن به نامه، همچون جواب سلام، واجب است
آدرس:
الکافي، ج 2، ص 670.
زير
عنوان:
روز جهاني پست
متن:
امام صادق عليه السلام: التَّواصُلُ بَينَ الإخوانِ فِي الحَضَرِ التَّزاوُرُ وَ التَّواصُلُ في السَّفَرِ المُکاتَبَةُ
ترجمه:
ارتباط ميان برادران در زمان حضور، ديد و بازديد است و در سفر، نامه نگاري
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 17340.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سانتي رافائل، نقاش شهير ايتاليايي در سوم مارس 1483م، در نزديکي شهر فلورانس ايتاليا به دنيا آمد. وي در ابتدا نقاشي را نزد پدرش آموخت و سپس از استادان زمان خود بهره گرفت. وي در جواني راهي رم شد و پس از چندي در واتيکان، بزرگ ترين وبهترين نقاشي هاي خود را به وجود آورد. رافائل در واتيکان به رياست معماران و سرپرستي ساختمان ها و بناهاي مذهبي دست يافت و در تزيين واتيکان تلاش زيادي از خود نشان داد. هنر او از تعادل و هماهنگي کليه کيفيت هاي هنري تشکيل شده بود. نقاشي کامل، حالت جاندار و دلپذير رنگ ها، صحت و درستي حرکات، هماهنگي با شکوه خطوط و ظرافت و دل پذيري رنگ ها، همه حکايت از نبوغ بزرگ هنري رافائل به شمار مي روند. رافائل در نقاشي صورت، به ويژه صورت حضرت مريم(س) نظير و رقيب نداشت و در اين گونه آثار او، درخشندگي و جواني و عفت مادري مشاهده مي شود. بيشتر آثار رافائل از مسيحيت الهام گرفته و او به عنوان يکي از پيش گامان رنسانس، تاثير فراواني بر نقاشي هاي هم وطنان خود در دوره رنسانس گذاشت. سانتي رافائل سرانجام در دهم اکتبر 1520م در 37 سالگي درگذشت. اگر چه مرگْ، گريبان رافائل را در جواني گرفت اما شاه کارهاي بزرگ و بي نظيري از وي به جاي گذاشت و نام سانتي رافائل را در زمره بزرگان هنر قرار داد. خانواده مقدس، آتش سوزي شهر و مدرسه آتن از ديگر آثار مشهور رافائل مي باشند که در موزه هاي معروفِ جهان نگهداري
مي شوند.
شرح مناسبت:
فريدريش لئوپولْدْ فون هارْدِنْبِرْگْ، با نام مستعار نُواليس، اديب معروف آلماني در دوم مارس 1772م در خانواده اي اصيل در آلمان به دنيا آمد. وي در جريان تحصيلات دانشگاهي خود با اساتيد ادب و فلسفه زمان خود آشنايي يافت و از آنان تأثير فراواني پذيرفت. نواليس پس ازپايان تحصيلاتش در رشته ادب و حقوق قضا، به کار مشغول شد. در همين دوره بود که انديشه نوشتن در مغز او راه يافت، اما فعاليت ادبي در نظر نواليس، تنها وسيله اي براي شکل دادن شخصيت خويش بود. وي عالم عيني را ساخته تخيل و تصورات ذهني مي پنداشت و کشف و شهود معنوي را وسيله دست يافتن به واقعيتِ اصلي. در نظر نواليس، رؤيا از قدرتي برخوردار بود که هر گونه حال و وضع خارجي را مي توانست تغيير دهد. خدايي که او در جستجوي آن بود، خدايي بود که پيوسته در کُنه وجود بشر جاي دارد و تنها هدف عالي زندگي، نزديک تر شدن به اين مرکز الهيِ روح است. بنابراين عشق هاي زميني آدميان وسيله اي هستند براي راه يافتن به عالم الوهيت. نواليس در سال هاي پاياني قرن هجدهم ميلادي، منظومه معروف سرودهاي شب را منتشر کرد. در اين منظومه، شبْ، تعبير و تفسيري شاعرانه بود از سعادت ابدي و احساس رهايي از عالم هستي و استغراق در جذبه الهي که عشق محبوب با نوعي عشق الهي در مي آميزد. شاعر خود را به عالم وحدت مافوق بشري مي سپارد، ابديت را در وجود خود مي بيند و به مبدأ اصلي باز مي گردد. نواليس درسال هاي بعد، رمان هاينريش
فون را نگاشت و قطعاتي به نظم سرود. با اين حال عمر او دوام چنداني نيافت و سرانجام در 10 اکتبر 1801م در 29 سالگي درگذشت. نواليس از بزرگ ترين شاعران غنايي و از هنرمندترين نويسندگان رمانتيک آلمان است. علاقه به کشف اسرار طبيعت، عشقي که جز عشق الهي رنگي نپذيرفت، حسرت بهشت مفقوده، عقيده به وحدت عالم وجود و ابديت بخشيدن به عالم پس از مرگ، موجب شده است که آثار نواليس از بياني در عالي ترين نوع رمانتيسم برخوردار گردد. شعر نواليس به صورتي انکارناپذير از خوش آهنگ ترين اشعار ادبيات آلمان است. نواليس، موسيقي را هنري عالي مي دانست که بدون واسطه عالم عيني، درون ما را آشکار مي سازد. سرودهاي شب اثر نواليس، بعدها به عنوان سرود رسمي کليساي پروتستان آلمان قرار گرفت.
شرح مناسبت:
پس از آنکه اتحاد دوگانه در سال 1879م بين اتريش و آلمان ايجاد شد و سنگ بناي نظام بين المللي شکل گرفت، ايتاليا نيز در سال 1881م به اين پيمان پيوست و با تأسيس اتحاديه جديد در دهم اکتبر آن سال در ويِن، نام اين تشکُّل به اتحاد سه گانه تغيير يافت. اين پيمان که در دروه هاي پنج ساله تجديد مي شد، تا اوايل جنگ جهاني اول ادامه داشت. بر اساس اتحاد سه گانه، چنانچه ايتاليا مورد حمله فرانسه قرار مي گرفت، آلمان و اتريش به کمکش مي شتافتند و در صورت حمله فرانسه به آلمان، ايتاليا به حمايت از آلمان برمي خاست. هم چنين اگر هر يک از سه کشور مورد حمله دو يا چند قدرت بزرگ قرار مي گرفتند، کشورهاي هم پيمان به ياري
او، وارد جنگ مي شدند. اين پيمان بازتاب نارضايتي ايتاليا از اشغال تونس از سوي فرانسه در آن سال ها بود و براي بيسمارک، صدر اعظم آلمان نيز يک موفقيت ديپلماتيک به شمار مي رفت، چرا که در صورت حمله فرانسه به آلمان، آلمان از کمک متحدان خود برخوردار مي شد. هم چنين به موجب اين اتحاد، سه کشور به کمک هم، مقاصد سياسي خود را در نقاط مختلف دنيا عملي مي کردند. با وجود همه اطميناني که آلمان و اتريش به ايتاليا داشتند، مع هذا، پيمان اتحاد مثلث تا آخر ادامه نيافت و ايتاليا با آغاز جنگ جهاني اول، از عضويت در آن کناره گيري کرد، چرا که معتقد بود تجاوز اوليه از جانب فرانسه نبوده است و آلمان متجاوز مي باشد. درنهايتْ اين پيمان در سال 1914م از هم پاشيد.
شرح مناسبت:
در فاصله سال هاي 1907م تا 1911م، پنج شورش عليه خاندان امپراتوري منچو در چين صورت گرفت که همه آن ها، کم و بيش از انديشه هاي انقلابي سون يات سن، مبارز معروف چيني سرچشمه مي گرفت. چهار شورش اول، سرکوب شد و هر بار عده اي دستگير و تيرباران شدند. ولي شورش پنجم که در روز نهم اکتبر سال 1911م آغاز شد، با شدت عمل بي سابقه دولت و دستگيري و اعدام صدها تن مواجه گرديد و بر خشم و نفرت عمومي افزود. از اين رو، از روز يازدهم اکتبر آن سال، شورش به شهرهاي بزرگ چين نيز منتقل شد. در اين زمان، دربار که احساس خطر مي کرد، مردم را به آرامش دعوت نمود و مخالفان را به آغاز مذاکره
و آشتي ملي فرا خواند. مذاکرات نمايندگان دولت و مخالفان در اوايل دسامبر 1911م در ايالت شانگهاي چين آغاز شد ولي از همان ابتدا، دو فکر در برابر هم قرار گرفتند. دولت پيشنهاد مي کرد حکومت مطلقه خاندان منچو به حکومت مشروطه سلطنتي تبديل شود و مجلس منتخب مردم نيز بر کارها نظارت داشته باشد، ولي نيروهاي انقلابي به چيزي جز تغيير رژيم و استقرار جمهوري رضايت نمي دادند. در نهايت، پس از تشکيل مجلس مؤسسان، اعلام جمهوري چين به تصويب رسيد و پس از انقراض امپراتوري منچو بر چين، سون يات سن، در روز دهم اکتبر 1912م، سال روز قيام مردم و آغاز حرکتي که به استقرار رژيم جمهوري انجاميد، تأسيس جمهوري چين را اعلام کرد.
شرح مناسبت:
جزيره تايوان با 36 هزار کيلومتر مربع مساحت در شرق قاره آسيا، در درياي چين شرقي و در 150 کيلومتري سواحل جنوبي جمهوري خلق چين واقع شده است. اين جزيره از اواخر قرن شانزدهم شاهد ورود بيگانگان اروپايي بود تا اين که در اواسط قرن هفدهم، تحت سيطره هلند قرار گرفت. اين حضور چندان دوام نيافت و چيني ها بر اين جزيره مسلط شدند. پس از پايان جنگِ اولِ چين در ژاپن و شکست چين، تايوان به ژاپن واگذار شد و از اين رو در طي جنگ جهاني دوم، مورد هجوم نيروهاي امريکايي قرار گرفت. با پايان جنگ جهاني دوم، تحولات گسترده اي در منطقه روي داد و سرانجام با شکست اعضاء حزب حاکم چينِ ملي، از کمونيست ها، آنان دولت خود را در اين جزاير با نام جمهوري چين ملي به رهبري چيان کايچک تأسيس کردند.
از اين پس بود که حاکميت تايوان، مستقل از چين ادامه يافت و مورد حمايت امريکا قرار گرفت. اين حمايت تا آنجا بود که امريکا با اعمال نفوذ خود در مجمع عمومي سازمان ملل متحد، مانع از آن شد که نمايندگان مائو جانشين نمايندگان چين ملي شوند. از سال 1949 تا 1971م که سازمان ملل سرانجام حکومت چين کمونيست را به رسميت شناخت، کرسي هاي چين در سازمان ملل و شوراي امنيت، به مدت 22 سال در اختيار دولت ضعيف و تبعيدي چيان کايچک در تايوان قرار داشت. پايتخت تايوان، تايپه و از شهرهاي مهم آن کائوهيونگ، تايچونگ و تاينان است. از جمعيت بيش از 22 ميليون نفري تايوان، 43% بودايي هستند و ديگر آيين ها در اقليتند. مردم تايوانْ مليت چيني داشته و از نژاد زرد هستند. واحد پول تايوان، دلار جديد تايوان است و نظام سياسي حاکم بر آن جمهوري است. دهم اکتبر سال روز انقلاب ووچان در سال 1911 روز ملي تايوان نام گرفته است.
شرح مناسبت:
جزاير فيجي با 18/274 کيلومتر مربع وسعت در مرکز قاره اقيانوسيه در اقيانوس آرام و در غرب جزاير تونگا و شرق وانواتو واقع شده است. فيجي متشکل از 840 جزيره قابل سکونت است. جمعيت آن 820 هزار نفر است که بيشتر مسيحي و هندو هستند و درصدي مسلمان مي باشند. سووا پايتخت و دلار فيجي واحد پول اين کشور است. پيش بيني مي شود که جمعيت فيجي تا سال 2025م بيش از يک ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم فيجي، لائوتوکا، نادي و لاباسا است. اين جزاير از 1874 رسماً مستعمره انگلستان گرديد و سرانجام
پس از 96 سال در سال 1970 مستقل و داراي حکومت فرمانداري کل شد. فيجي پس از کسب استقلال وابسته به انگلستان و عضو جامعه کشورهاي مشترک المنافع انگليس بود. حکومت فيجي در سال 1987م پس از يک کودتاي نظامي تبديل به جمهوري شد و به دنبال آن، جامعه کشورهاي مشترک المنافع را نيز ترک گفت، اما 10 سال بعد، مجدداً به عضويت اين جامعه، پذيرفته شد.
شرح مناسبت:
مونْتون گيوم، فيزيک دان فرانسوي، در سي و يکم اوت 1663م متولد گرديد ودر نوجواني قوه وه شنوايي خود را از دست داد، اما به جاي دلسردي و يأس، توانست تمامي تلاش و کوشش خود را مصروف کارهاي علمي نمايد. وي در ابتدا به مکانيکي روي آورد و پس از تلاش ناموفق در طراحي يک ماشين با حرکت دائمي، به تحصيل فيزيک و رياضيات پرداخت و با فراگيري اين علوم، به کارهاي مختلف دست زد و بر تجربيات خود افزود. گيوم در سال 1687م رطوبت سنج جديدي براي تعيين مقدار رطوبت هوا اختراع نمود، سپس فشارسنجي ساخت که در آن از جيوه استفاده نمي شد. وي به مطالعات خود در نقش گازها پرداخت و يافته هاي خود را در سال 1699 منتشر ساخت. تلگراف نوري را تکميل و در حضور خاندان سلطنتي فرانسه مورد آزمايش قرار داد. کارهاي ديگر وي در مورد دماسنج گازي، ساعت آبي، موتور حرارتي و … بود که درباره آنها به مطالعه پرداخت و آن ها را تکميل نمود. آمونتون گيوم سرانجام در 11 اکتبر 1705م در 42 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
فرانسوا مورياک، شاعر و نويسنده فرانسوي در 11 اکتبر 1885م در خانواده اي ثروت مند در بُردو در کشور فرانسه به دنيا آمد. وي هم زمان با تحصيل، به نويسندگي پرداخت و پس از اتمام دوره دانشگاهي خود، در پاريس به سرودن شعر و نقد آن روي آورد. در اين زمان بود که نخستين ديوان خود را با عنوان دست در دست منتشر کرد. مورياک سپس به نگارش رمان هاي تخيلي پرداخت و اولين موفقيت خود را با اثر
بوسه برجذامي به دست آورد. اما در سال 1925م به خاطر تحرير داستان معروف صحراي عشق، شهرتي فراوان يافت و يک سال بعد به اخذ جايزه آکادمي فرانسه نائل گشت. مورياک به عنوان يکي از برجسته ترين نويسندگان کاتوليک، مقالات و رساله هايي منتشر کرد که در آنها افکار و عقايد کاتوليکي منعکس بود. وي هم چنين پس از جنگ جهاني دوم، بيشتر وقت خود را به نگارش موضوعات سياسي اختصاص داد تا اينکه در سال 1952م به اخذ جايزه نوبل ادبيات نائل آمد. مورياک به مدت 15 سال بر ضد کمونيسم و محافظه کاران مرتجع و به طرفداري از نهضت هاي استقلال طلبانه قلم زد و دنيايي عادلانه را به عنوان نياز معنوي خود در نظر گرفت. وي که در محيطي مذهبي پرورش يافته بود، در آثار خود، مسئله گناه و رستگاري را مطرح نموده است. هم چنين با تجزيه و تحليل رواني از زندگي دروني و ايمان مذهبي، به مبارزه اي تب آلود ميان جاذبه هاي زندگي مادي و عشق دنيوي با ايمان واقعي و مسيحيت پرداخته است. مورياک از يک طرف نمي تواند موجودي آرام و مطيع باقي بماند و از سوي ديگر قادر به گسستن از همه چيز نيست. گاه به سوي خدا مي رود و گاه از او دور مي شود و مي کوشد که فرار کند اما موفق نمي شود. مورياک همواره قدرت شر را مي بيند که بر غريزه تقوا پيروز مي شود و گناه را مي نگرد که روح هاي ضعيف و شخصيت هاي سست را تباه مي سازد. از نظر او، تنها ايمان واقعي و دنياي
معنوي است که به طور معجزه آسا مي تواند نجات بخش بشر باشد و سازش ميان زهد و تقوا و دلبستگي به عالم مادي هرگز امکان پذير نيست. مورياک به اين طريق، رمان مذهبي را احياء کرده است، اما او نمي خواهد اوليا و معصومان را وصف کند. مورياک رنج ها و دردهاي زندگي را تا اعماق مغز و قلب و استخوان خواننده رسوخ مي دهد. آثار مورياک از جريان احساس ها و انديشه هاي خود او جدا نيست و جنبه هنرمندي او هرگز راضي نمي شود که واقعيت در برابر آرزوهاي اخلاقي و پيش انديشيده سر فرود آورد. مورياک با نگارش آثاري درباره مسيحيت، نفوذ خود را در جامعه کاتوليک و عموم مردم، استوار کرده است، با اين حال، نفوذ وسيع و اصلي مورياک به رمان ها و آثار داستاني او بستگي دارد. از اين نويسنده عصبي، بذله گو، پرکار و دقيق آثار فراواني بر جاي مانده که شعر نارنج، پايان شب، يادداشت روزانه در پنج جلد، گمشده و کودکي در زنجير از آن جمله اند. فرانسوا مورياک سرانجام در سال 1970م در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از کشف معادن غني طلا و الماس در افريقاي جنوبي، مهاجران اروپايي به ويژه استعمارگران انگليسي به طور گسترده به اين کشور زرخيز وارد شدند. اما هلندي هاي مقيم اين کشور که بوئر ناميده مي شدند و از قرن هفدهم ميلادي در اين سرزمين حضور داشتند، با ورود مهاجران تازه اروپايي به اين سرزمين مخالفت کردند. گرچه انگليسي ها در جريان جنگ ها و برخوردهاي سياسي خود، از اواسط قرن نوزدهم موفق به کسب امتيازات ارضي
شده بودند اما همچنان برپايه خوي استعماري خود چشم طمع به سراسر منطقه افريقاي جنوبي داشتند. بدين ترتيب در 11 اکتبر 1899م اين مخالفت به جنگي شديد و خونين بين هلندي ها و مهاجران تازه، تبديل شد. در ابتداي امر، بوئرها موفق شدند پادگان هاي انگليسي را محاصره نمايند. اما سرانجام، مهاجران با پشتيباني دولت انگلستان توانستند، بوئرها را در اين نبرد شکست دهند. اگرچه در اين جنگ، رهبر بوئرها فرار کرد اما جنگجويان بوئر به نبردهاي چريکي روي آوردند و انگلستان مجبور شد طي قراردادي در سال 1909م کشوري به نام اتحاديه افريقاي جنوبي تشکيل دهد و بدين گونه، استعمارگران انگليس، ده ها سال بر افريقاي جنوبي مسلط شدند و سياه پوستان را به بردگي کشاندند. (ر.ک: 31 مه)
شرح مناسبت:
در طي سال هاي پاياني حکومت امپراتوري منچو بر چين، شورش هايي عليه حاکميت به وقوع پيوست که همگي به شدت سرکوب شد. اما در شورش پنجم در تاريخ نهم اکتبر 1911م، دولت شدت عمل بي سابقه اي اِعمال کرد و صدها تن را دستگير و اعدام نمود. اين امر باعث شورش سربازان و فرماندهان يک پادگان نظامي گرديد تا اين که در روز يازدهم اکتبر 1911م، شورش در شهرهاي بزرگ چين سرايت کرد. در نتيجه، دربار که از گسترش اغتشاشات، بيم ناک شده بود، با انقلابيون به رهبري سون يات سن وارد مذاکره شد تا حکومت مطلقه خاندان منچو به حکومت مشروطه سلطنتي تبديل شود. اما انقلابيونْ تنها به تغيير رژيم و استقرار نظام جمهوري تمايل داشتند. در جريان اين مذاکرات، نيروهاي انقلابي تصميم گرفتند يک مجلس مؤسسان از نمايندگان ايالات تشکيل دهند
و درباره حکومت آينده چين تصميم بگيرند. اين مجلس در اول ژانويه 1912م تشکيل شد و به اتفاق آرا تصميم گرفت در چين رژيم جمهوري اعلام شود. اين مجلس سپس به اتفاق، سون يات سن، رهبر انقلابيون را به عنوان اولين رئيس جمهور چين برگزيد و او را مامور مذاکره با پکن و انتقال مسالمت آميز حکومت از باقي مانده خاندان امپراتوري منچو به جمهوري جديد نمود. با حل اين مسئله، در روز دوازدهم فوريه 1912م، حکومت 267 ساله خاندان منچو به پايان رسيد و در نهايت، روز دهم اکتبر سال 1912م، روز جمهوري اعلام شد.
شرح مناسبت:
سرگئي ميخايلوويچ آيْزِنشْتايْنْ، کارگردان و تئوريسين بزرگ روس، در 7 ژوئيه 1898م در روسيه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلاتش در رشته مهندسي به خدمت ارتش روي آورد و پس از آن به کارهاي هنري پرداخت. آيزنشتاين در ابتدا با عناوين نقاش آگهي هاي تئاتر، دکوراتور و کارگردان تئاتر مشغول به کار شد و در 25 سالگي وارد جهان سينما گرديد. وي به زودي با استعداد شگرف خويش به خلق آثار جاويدان سينما پرداخت و در جهان سينما بلندآوازه شد. آيزنشتاين در سال 1930م راهي هاليوود در امريکا گرديد ولي در آنجا هيچ کدام از پروژه هايش را عملي نيافت. از اين رو به مکزيک رفت و با ساخت فيلم زنده باد مکزيک، علاوه بر رونق سينماي اين کشور، تعدادي از هنرپيشگان و فيلم سازان جوان مکزيکي را پرورش داد. او در سال هاي بعد فيلم هايي از قبيل اعتصاب، خط عمومي، اکتبر و کشتي جنگي پوتِمْکين را ساخت و در کارگرداني اين فيلم ها و
ساير فيلم هاي ارزش مند، شيوه هاي نو و ابتکاري به کار برد. آيزنشتاين با ساخت دو فيلم الکساندر نوکْسي و ايوان مخوف، شور ميهن پرستي و اعتقاد شديد خود را به مرام کمونيستي نشان داد. او در برخي از فيلم هاي خود، بازي هاي دسته جمعي را بر بازي هاي انحصاريِ هنرپيشه اصلي ترجيح داده و اهميت هنر تدوين براي ايجاد رابطه دراماتيک و نمايشي ميان تصويرهاي پراکنده را به اثبات رسانده است. فيلم هاي آيزنشتاين، علاوه بر اينکه تحولي در تاريخ سينما ايجاد کرده اند و هر يک شاه کاري در هنر سينما به شمار مي روند، از لحاظ وسعت محتوا و شکل و فرم، در حد کمالند. بدين دليل، آيزنشتاين، استاد فُرماليسم يا شکل دهي در هنر فيلم محسوب مي شود که بر اساس آن، در هنر و ادبيات، بر زيبايي ظاهر يا شکل بيروني آثار، بيشتر از معني، محتوا و ماده، توجه و تاکيد مي شود. وي چند کتاب نيز درباره علم نظري سينما نوشته است. سرگئي آيْزِنشْتايْن سرانجام در يازدهم اکتبر 1948م در پنجاه سالگي در مسکو درگذشت.
شرح مناسبت:
ژان کوکتو، شاعر و نويسنده معروف فرانسوي، در سوم ژوئيه 1889م در اين کشور به دنيا آمد. وي از ابتدا از استعداد و هوش مندي فراوان برخوردار بود و به ويژه در تجددخواهي ادبي و هنري، ذوق بسيار داشت. همين استعداد و قريحه، در نهضت هاي نوين ادبي و هنري دوران جنگ اول و دوم جهاني از او شخصيتي پيشرو ساخته بود. کوکتو از اين که ثمره هاي عميق ذهن خود را در لباس هاي عجيب و غريب آوَرَد، لذت مي
برد و هرگز از اشاعه زيبايي هاي هنري باب روز احساس خستگي نمي کرد، چه، اين زيبايي ها به هنر موسيقي دانان و نقاشان و نويسندگان ديگر ارتباط مي يافت، چه تفسير و بياني بود، از انديشه و ادراک زيبايي شخص او بود. کوکتو در جستجوي بشر جاوداني بود با همه خصوصيات هاي روحي مانند عشق، گريز، راز، جادوگري و مرگ. وي در مسير زندگي، شلاق زنان اسب خود را از راهي به راه ديگر مي راند و در خلق همه انواع هنري، از شعر و داستان و نمايش نامه و مقاله هاي تحليلي و انتقادي تا نقاشي و آرايش صحنه يا ديوار به نوعي استعداد خود را مي آزمود. کوکتو با هنرمندان مختلف مصاحبت داشت و در آثار گوناگون خود، همه اين هنرها را منعکس مي کرد. از جمله آثار اين اديب فرانسوي مي توان به کودکان عجيب، ديوان دماغه اميدنيک، توماي حيله گر و نمايش نامه اورفه اشاره کرد. کوکتو به موازات تئاتر، در قلمرو سينما نيز طراح و استادي زبردست بود و داستان هاي خصوصي و تخيلات شخصي را در يک سلسله فيلم بسيار مهيج بيان نمود و بسياري از آنها را خود کارگرداني کرد. ژان کوکتو در برخي اشعارش، خود را شاعري عجيب و غريب معرفي مي کرد و اصلا به محبوبيت خود يا قابل فهم بودن اشعارش نزد مردم اعتنايي نداشت. ژان کوکتو سرانجام در يازدهم اکتبر 1963م در 74 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در سوم اوت 1492م کريستوفر کُلُمبوس معروف به کريستف کُلُمْبْ که دريانوردي ايتاليايي و در خدمت اسپانيا بود، سفر دريايي خود را به وسيله يک کشتي به
اندازه قايق هاي امروزي، از بندر پالوس اسپانيا آغاز کرد و به سمت اقيانوس اطلس حرکت نمود. در آن زمان، اعراب، اقيانوس اطلس را درياي سبز ظلمات، مي خواندند و کُلُمْبْ نخستين کسي بود که بدين اقيانوس ناشناس گام مي نهاد. دريانوردان آن روز، کمتر حاضر بودند طوري در دريا پيش روند که ساحل را نبينند. با اين حال کريستف کلمب در اين مورد، دست به ريسک خطرناکي زده بود. کلمب برخلاف بسياري از مردم زمان خود معتقد بود که زمين گرد است و اطمينان داشت که با سفر دريايي به سوي غرب مي تواند راهي تازه را براي تجارت سودآور اروپاييان به خاور دور پيدا کند. اين نقشه خوبي بود ولي دو نقطه ضعف داشت. اول اينکه او تصور نمي کردکه دنيا به آن بزرگي باشد که ما امروزه آن را مي شناسيم؛ دوم آنکه نمي دانست و نمي توانست هم بداند که دو قاره بزرگ امريکاي شمالي و جنوبي در سر راه او قرار گرفته اند. لذا هنگامي که در دوازدهم اکتبر 1492م پس از هفتاد روز دريانوردي، از دور خشکي هاي مربوط به قاره امريکا را ديد، تصور کرد که به خاک آسيا نزديک شده است و لذا جزايري را که کشف کرده بود، هند غربي نام نهاد. او سه سفر ديگر هم به هند غربي انجام داد و هنوز هم مي پنداشت که اين جزاير، قسمتي از خاک آسيا هستند. اين سفر و شناسايي باعث شد که در سال هاي بعد، نيروهاي استعمارگر اسپانيايي به اين سرزمين رفته و قرن ها به استثمار و چپاول اين منطقه بزرگ بپردازند.
مناسبت مذکور
داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژان باتيسْتْ آنتوان لامارْکْ، طبيعي دان معروف فرانسوي در 6 مه 1744م در خانواده اي اشرافي در فرانسه به دنيا آمد. وي در ابتدا به تحصيل علوم ديني در کليسا پرداخت ولي پس از چندي وارد نظام شد و سپس به تحصيل در رشته پزشکي روي آورد. لامارک دراين زمان،به شيمي، هواشناسي و به ويژه گياه شناسي علاقه مند شد و در34 سالگي کتابي درباره گياهان نگاشت. وي در اين کتاب، گياهان را طبقه بندي نمود که اين کار، وسيله ساده اي براي تشخيص هويت گياهان را فراهم ساخت. لامارک به جهت تاليف اين کتاب، وارد آکادمي علوم فرانسه شد و از آن پس، تحقيقات گياه شناسي و جانورشناسي را دنبال کرد. وي در سال هاي بعد به عنوان يک گياه شناس به کشورهاي اروپايي مسافرت نمود و در بازگشت، کتاب هاي فرهنگ گياه شناسي و … را نوشت. لامارک در باب جانورشناسي نيز اصطلاح بي مهرگان را براي حشرات و کرم ها وضع کرد و تحقيق مفصّلي درباره بي مهرگان زنده و فسيل به انجام رساند. تاکيد لامارک درباره تکامل موجودات زنده، بر دو اصل تاثير محيط و وراثتِ صفاتِ اکتسابي بنا شده است. از اين ميان، نظريه وراثت صفات اکتسابي، موجب اختلاف و نزاع فراوان ميان دانشمندان علوم طبيعي گرديده است. و طرفداران اين نظريه، به لامارْکيسْمْ معروف شدند. اختلاف عمده چارلْزْ داروين طبيعي دان شهير انگليسي و لامارک در اين است که لامارکْ تاثيرات خارجي و محيط را عامل عمده تاثير بر انسان مي داند ولي داروين به عامل دروني يا اصل انتخاب طبيعي معتقد است. دو
اثر بزرگ لامارک به نام هاي فلسفه جانورشناسي و تاريخ جانوران بي مهره، مبناي فريضه تکامل تدريجي و تاريخي طبيعت زنده به شمار مي آيند. ژان لامارک سرانجام در 12 اکتبر 1829م در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جورج استيفنسون، مبتکر انگليسي در 26 مارس 1781م در انگلستان به دنيا آمد. وي از کودکي به کارهايي از قبيل گاوچراني و غيره پرداخت تا اين که در يک کارگاه تعمير ماشين هاي دستي کشاورزي، به امور صنعتي آشنا و علاقه مند شد. در اين هنگام بود که علاقه شديد خود را به مکانيک بروز داد و پس از تحصيل در اين رشته، موفق به اخذ دانش نامه مهندسي گرديد. استيفنسون از آن پس به فکر اين افتاد تا با استفاده از نيروي بخار، وسيله اي براي حمل و نقل اختراع نمايد. اين فکر و تلاش خستگي ناپذير او طي پانزده سال، در نهايت باعث اختراع اولين لوکوموتيو بخار در 25 ژوئيه 1814م گرديد. اساس اين لوکوموتيو، يک ماشين بخار و ديگ بخار بود. بخارِ تحت فشار، از ديگ وارد استوانه ها مي شد و فشار آن، پيستون ها را به پيش مي رانْد. اين حرکت با ميله هايي به چرخ هاي لوکوموتيو منتقل مي گرديد و آن ها را به گردش درمي آورْد. استيفنسون هم چنين براي مسير حرکت اين دستگاه، ريل راه آهن را طرح ريزي کرد و براي اولين بار، خط آهني بين دو شهر انگلستان داير نمود. پيش از آن، ريل ها با چوب ساخته مي شد که واگن هاي اسبي بر آن ها حرکت مي کردند. استفاده از ريل هاي چدني، دامنه استعمال
راه آهن را به کارهايي غير ازکارهاي معدن نيز کشاند و در سال هاي بعد براي حمل بار و مسافر نيز مورد استفاده قرار گرفت. استيفنسون سرانجام در دوازدهم اکتبر 1848م در شصت و هفت سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پادشاهي اتريش - مجارستان در سال 1867م تشکيل شد و طي سال هاي بعد به گسترش نفوذ خود در منطقه بالکان پرداخت. اتريش نقش مهمي در برافروخته شدن آتش جنگ جهاني اول داشت که پس از به دست آوردن پيروزي هايي در ابتداي جنگ، شکست هاي متعددي از متفقين خورد. با شکست اتريش و متحدانش در جنگ، پيمان صلحي امضاء شد و از آن پس، امپراتوري دوگانه اتريش - مجارستان به سه کشور اتريش، مجارستان و چکسلواکي تجزيه شد. با پايان جنگ و تجزيه اين امپراتوري در سال 1918، حکومت پادشاهي در اين کشور خاتمه يافت و با استقلال اتريش در 12 اکتبر 1918م نظام جمهوري جاي گزين آن گرديد. اتريش با بيش از 83 هزار کيلومتر مربع مساحت، در مرکز قاره اروپا و در همسايگي سوئيس، ايتاليا، آلمان و … واقع شده است. جمعيت اتريش بيش از 8 ميليون نفر بوده که اکثريت آن ها مليت اتريشي داشته و از نژاد سفيد هستند و بيش از 75% مردم آن پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً کاتوليک هستند. پايتخت اتريشْ ويِن و از شهرهاي مهم آن گراتْسْ، لينْتْس و سالْزْبورگْ است. واحد پول اتريش، شيلينگ بود که با رسميت يافتن پول واحد اروپايي، يورو جاي گزين آن شد. يورو و زبان رسمي آن ها آلماني و نظام سياسي حاکم بر آن جمهوري فدرال با دو مجلس قانون گزاري مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
سرزمين گينه استوايي در قرن پانزدهم ميلادي کشف شد و پس از چندي کاملا به اشغال پرتغالي ها درآمد. پس از آن، اين منطقه، تحت سيطره انگلستان، فرانسه و بار ديگر اسپانيا قرار گرفت که اين مرحله از حاکميت اسپانيا تا نيمه دوم قرن بيستم به طول انجاميد. با تغيير روند استعمار در بعد از جنگ جهاني دوم، ابتدا در سال 1963 گينه استوايي به نوعي از خود مختاري داخلي دست يافت. با شکل گيري احزاب و سپس با فشارهاي مردمي و حزبي سرانجام در 12 اکتبر 1968م اين منطقه به استقلال دست يافت و از آن پس تحت سلطه رژيم هاي ديکتاتوري قرار گرفته است. 12 اکتبر، تاريخ استقلال اين کشور، از اسپانيا، به عنوان روز ملي نيز قلمداد مي گردد. کشور جمهوري گينه استوايي با بيش از 28 هزار کيلومتر مربع مساحت در غرب قاره افريقا، در کنار خليج گينه و در همسايگي کشورهاي گابن و کامرون واقع شده است و جمعيت گينه استوايي بيش از 450 هزار نفر است که اکثريت سياه پوست بوده و پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً کاتوليک اند. زبان رسمي در گينه استوايي، اسپانيايي است. پايتخت اين کشور افريقايي مالابو و واحد پول آن، فرانک سي اف آ مي باشد. پيش بيني مي شود تا سال 2025م جمعيت گينه استوايي در حدود 800 هزار نفر خواهد بود. نظام سياسي حاکم بر اين کشور جمهوري با يک مجلس قانون گزاري مي باشد.
شرح مناسبت:
ارتشبد پرويز مشرف رئيس ستاد مشترک ارتش پاکستان در 12 اکتبر 1999م در کودتايي بدون خون ريزي، محمد نواز شريف، نخست وزير قانوني اين کشور
را خلع نمود و قدرت را در دست گرفت. اين کودتا زماني صورت گرفت که يک روز پيش از آن، نوازشريف، ارتشبد مشرَّف را که براي ديداري رسمي به بنگلادش سفر کرده بود، از کار برکنار کرد. نواز شريف پس از بازداشت شدن توسط کودتاچيان، به فساد مالي، ناتواني در برقراري امنيت و توطئه براي ربودن هواپيماي حامل مشرف متهم شد. نخست وزير برکنار شده پاکستان چند ماه بعد در دادگاه، محاکمه و به اتهام هواپيما ربايي، به حبس ابد محکوم گرديد. اما چندي بعد به درخواست مقامات عربستان سعودي، آزاد و به آن کشور تبعيد شد. مشرف در اقدامي ديگر، رئيس جمهور قانوني پاکستان را از کار برکنار نمود و خود را رئيس جمهور ناميد. وي هم چنين در نبودِ مجالس ملي و ايالتي، تمام اختيارات حکومت پاکستان را در امور لشکري و کشوري به دست گرفت. مشرف در آخرين اقدام خود در انتخابات سراسري در ماه مه 2002م به عنوان رئيس جمهور اين کشور برگزيده شد.
شرح مناسبت:
کشور اسپانيا با 504/782 کيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي اروپا، در کنار اقيانوس اطلس و درياي مديترانه و در همسايگي کشورهاي پرتغال، آندورا و فرانسه واقع شده است. جمعيت آن بيش از 39 ميليون نفر که از نژاد سفيد و مذهب کاتوليک مي باشند. با توجه به صفر بودن رشد جمعيت در اين کشور، پيش بيني شده است جمعيت اسپانيا تا سال 2025 به کمتر از 37 ميليون نفر کاهش يابد. پايتخت اين کشور، مادريد و شهرهاي مهم آن بارسلونا، والنسيا، ويِگو و بيلبائو مي باشد. واحد پول اين کشور پستابود که با پيوستن اسپانيا
به اتحاديه اروپا، يورو جاي گزين آن گرديده است. اسپانيا از مناطقي است که از قديم الايام، محل سکونت اقوام مختلفي بوده و در قرون قبل از ميلاد، فينيقي ها و کارتاژها نيز در آن سکني گزيدند. زماني جزئي از امپراتوري روم بودو در قرن هفتم ميلادي پذيراي لشکريان اسلام شد و از اين زمان، دوره اسلامي تاريخ اسپانيا آغاز شد. دوره جديد اسپانيا با کشف قاره امريکا توسط کريستف کلمب در سال 1492 آغاز مي شود. اسپانيا در طي قرون بعدي به امپراتوري وسيع و قدرت مندي تبديل شد که در بسياري از نقاط جهان مستعمره داشت. در قرن نوزدهم، اين امپراتوري رو به انحطاط نهاد. تا بعد از جنگ جهاني اول حکومت سلطنتي در اين کشور ادامه داشت تا اينکه در سال 1931 جمهوري خواهان به پيروزي رسيدند. در سه دهه مياني قرن بيستم، حکومت ديکتاتوري ژنرال فرانکو در اسپانيا برقرار بود. حکومت اسپانيا، مشروطه سلطنتي با دو مجلس قانون گزاري است. دوازدهم اکتبر 1492 سال روز کشف امريکا توسط کريستف کلمب روز ملي اسپانيا نام گرفته است.
شرح مناسبت:
کوروش هخامنشي، مؤسس سلسله پادشاهي هخامنشيان، از ساليان قبل، در ناحيه انشان در شرق شوشتر و حوالي رود کارون (در خوزستان فعلي) دولت کوچکي داشت و مي خواست همه آريايي هاي ايراني را با هم متحد سازد. از اين رو با مخالفان خود به جنگ برخاست و بر متصرفات خود افزود. کوروش پس از فتوحاتي در شرق ايران و افزايش دادن حدود سرزمين ايران باستان، به فکر تسخير بابل قديم افتاد. در اين زمان، علي رغم اينکه پادشاه بابِل، پيش از آن با کوروش
پيمان اتحاد بسته بود، اما کوروش اعتمادي به دوستي او نداشت. از آن طرف، در بابل فساد اخلاق و ظلم و ستم، رواج فراوان داشت و مردم بابل به اسيراني که از ممالک اطراف گرفته بودند ظلم زيادي مي کردند. چون موجبات سقوط بابل از هر جهت فراهم بود، کوروش در بهار سال 539 قبل از ميلاد از رود دجله گذشت و براي آنکه از سد بزرگي که در شمال بابل بين رود دجله و فرات ساخته بودند، بگذرد، فرمان داد تا مسير فرات را تغيير دادند و از آن عبور کردند. کوروش پس از آن به سوي بابِل تاخت و پس از جنگي کوتاه، اين شهر را در سيزدهم اکتبر 539 ق.م به تصرف خود درآورد. کوروش سپس با جلال و شکوه وارد بابل شد و فرداي آن روز، در همان شهر تاج گذاري کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژوزف آرتور کنت دو گوبينو نويسنده و فيلسوف فرانسوي در 14 ژوئيه 1816م در نزديکي پاريس به دنيا آمد و تحصيلات خود را در فرانسه، آلمان و سوئيس پشت سر نهاد. وي در اين زمان به روزنامه نگاري و نيز نگارش رمان هاي پرماجرا پرداخت و پس از انتشار آثاري از خود، شهرت يافت. گوبينو هم چنين ضمن علاقه به ادبيات و صنايع آلمان، با شيفتگي تمام به اين نتيجه رسيد که اقوام آريايي، در قدرت، جمال و هوش، سرآمد ديگرانند، پس بايد آنها را برتر از ساير نژادهاي بشر دانست. گوبينو براي خود رسالتي الهي قائل بود، اما چون در کشور خودش، به او اعتنايي نکردند به آلمان رفت و به اثبات برتري آلمان ها بر اقوام ديگر پرداخت. او انديشه هاي خود را در کتابي به نام مقاله درباره نابرابري نژادهاي انسان، در چهار جلد بيان داشت. اين کتاب، در سال هاي بعد به شعله هاي برتري نژاد آريايي در آلمان بسيار دامن زد و ده ها سال پس از مرگ گوبينو، به عنوان يکي از الگوهاي آدولف هيتلر رهبر آلمان نازي درآمد. به نظر گوبينو، مسئله نژادي نه تنها بر همه مسائل ديگر تاريخ برتري دارد، بلکه محور اصلي آن به شمار مي آيد. گوناگوني نژادها که ملت ها را مي سازد، خود مبيّن سرنوشت مختلف اين ملت هاست. گوبينو که به نژاد قوي و ضعيف معتقد است، انحطاط نژادهاي قوي را بر اثر اختلاط با ملت هاي ضعيفي مي داند که در جنگ مغلوبشان گشته اند. گوبينو در اين راستا، منظومه بلند آماديس را
در سه جلد و شامل دو هزار بيت سرود. اين منظومه بلند و استعاري، فرضيه نژادي شاعر را عرضه مي کند. آماديس مظهر نژاد سفيد، خاصه آريايي هاست که با دشمنان تمدن مي جنگد. با اين حال گوبينو در کنار اين امور، به کارهاي سياسي و علمي نيز مشغول بود و پس از آنکه به سمت دبير اول و سپس وزير مختار فرانسه در دربار ايران منصوب شد، زبان هاي شرقي از جمله فارسي، عربي و نيز خطوط ميخي را فرا گرفت. او ضمن حضور در ميان مردم، با عقايد، آداب، رسوم، تاريخ، مذهب و متون فکري طبقات مختلف مردم آشنا گرديد. گوبينو در اين زمينه، به تاليف آثاري پرداخت که کتب سه سال در آسيا، تاريخ ايران و اديان و فلسفه هاي آسياي مرکزي، نتيجه اين حضور و دقت در متن جامعه است. ژوزف آرتور دو گوبينو سرانجام پس از 66 سال زندگي در سيزدهم اکتبر 1882م درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با پايان جنگ جهاني دوم، انتخاباتي در اکتبر 1945 در فرانسه براي تشکيل مجلس مؤسسان برگزار شد تا طرح قانون اساسي جديد آن کشور را بريزد. مجلس مزبور اندکي بعد ژنرال دو گل را به عنوان رئيس دولت موقت فرانسه اعلام کرد، ولي دوگل پس از مدت کوتاهي در ژانويه 1946م استعفا داد. سرانجام قانون اساسي تدوين شده مجلس، در ماه اکتبر 1946م به همه پرسي گذاشته شد و با تاييد مردم، جمهوري چهارم فرانسه به وجود آمد. پس از آن حزب کمونيست فرانسه برنده اول انتخابات شد و به صورت بزرگ ترين حزب فاتح در پارلمان فرانسه ظاهر گشت. اما اوضاع داخلي فرانسه به دليل اقتصاد نابسامان، اعتصابات کارگري و ادامه جنگ استعمارگري در مستعمراتي هم چون الجزاير، روز به روز بدتر مي شد. به همين جهت، دوران ده سال بعدي، دوران ناآرامي و بي ثباتي سياسي فرانسه بود که طي آن ده ها کابينه روي کار آمده و پس از مدت کوتاهي کنار رفتند. در نهايت با روي کار آمدن دوباره ژنرال دوگل، قانون اساسي تغيير کرد و با پايان جمهوري چهارم فرانسه، از هشتم ژانويه 1958، جمهوري پنجم فرانسه آغاز شد.
شرح مناسبت:
پس از قدرت گرفتن کوروش هخامنشي و يورش به سرزمين بابل و تصرف آن، وي در چهاردهم اکتبر سال 539 قبل از ميلاد در پرستش گاه بابِل تاج گذاري کرد. از اين زمان بود که پادشاهي سلسله هخامنشيان آغاز شد و حکومت شاهنشاهي در ايران بنيان گذاري گرديد. کوروش در ابتدا، شوش را به پايتختي خود برگزيد و سپس سالياني به جنگ با اقوام گوناگون پرداخت تا اينکه در
يکي از اين جنگ ها زخمي شد و در سال 529 قبل از ميلاد، پس از ده سال سلطنت درگذشت. دوران حکومت سلسله هخامنشيان تا سال 330 قبل از ميلاد به مدت 200 سال به طول انجاميد و سرانجام به دست اسکندر مقدوني منقرض شد.
شرح مناسبت:
ويليام پن، فيلسوف برجسته انگليسي، در چهاردهم اکتبر 1644م در لندن به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، وارد دانشگاه آکسفورد گرديد اما تحصيلات خود را نيمه تمام گذاشت و پس از چندي با اعضاي فرقه کويْکر آشنا شد. اين عده که انجمن دوستان ناميده مي شدند، طرفدار مقاومت جدي در برابر هرگونه بدي بودند. پن در سال 1681م، نقشه ايجاد يک مدينه فاضله مبتني بر وحدت و برادري را طرح ريزي نمود تا نمونه و سرمشقي براي همه بشريت باشد. از اين رو، از طرف پادشاه وقت انگلستان، قطعه زميني در امريکا براي اجراي اين طرح که آن را آزمايش مقدس ناميده بود در اختيار ويليام پن قرار گرفت. در اين مستعمره که به نام پن، پنسيلوانيا به معني جنگل پِن ناميده مي شد، دولتي طرح ريزي و اجرا گرديد که هرچند پِنْ رهبر آن بود، ولي قدرت در اختيار مردم قرار داشت. آزادي بيان و تسامح ديني، ساخت دارالتأديب به جاي زندان، قرار دادن مجازات اعدام فقط براي جنايت و خيانت، عدم وجود طبقات اجتماعي و ارتش، حاکميت حکومت مشترک المنافع بر پايه هاي دوستي، عدالت و صلح، از جمله ويژگي هاي اين جامعه جديد بود. ميل به عدالت که با حس ترحم در پن آميخته بود، سبب شد که با بوميان سرخ پوست ارتباط
يابد و با آنان قرارداد دوستي منعقد کند. ويليام پن، منطقه تحت حکومت خود را اگرچه هديه اي از پادشاه انگلستان بود، اما از صاحبان سرخ پوستِ آن خريداري کرد و آن را محلي براي سکونت ستمديدگان سراسر جهان قرار داد. پن، دولت مستعمره خود را مانند ساعتي مي دانست که مردمي که وي رهبر آنان بود، حرکت و کار آن را، ميزان مي کردند. در اين سرزمين، مردم با جمع شدن به دور هم حق داشتند که قوانين تازه وضع کنند و قوانين قديم را اصلاح يا لغو سازند. در حقيقت، پن، نطفه سازماني چون ملل متحد را در آن جا گذاشت و خود رهبري اخلاقي و سياسي آن را در دست گرفت. ويليام پن سرانجام در 30 ژوئيه 1718م در هفتاد و چهار سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از استعفا و تبعيد ناپلئون بُناپارت در آوريل 1814م، کنگره تاريخي ويِن از روز چهاردهم اکتبر 1814م در ويِن پايتخت اتريش آغاز به کار کرد تا درباره متصرفات فرانسه طي جنگ هاي ناپلئون بُناپارت تصميم گيري کند. در ميانه کار کنگره ويِن، ناپلئون با فرار از تبعيدگاه خود در اواخر فوريه 1815م، بار ديگر در دوره کوتاهي معروف به حکومت صد روزه، قدرت را در دست گرفت و خود را آماده حمله به دشمنانش نمود. هرچند که اين مسئله، روند فعاليت هاي کنگره ويِن را مختل نمود، اما با شکست دوباره ناپلئون از اتحاد اروپايي، کنگره ويِن کار خود را دنبال کرد. مسائلي که کنگره با آنها روبرو بود، پيچيدگي و دشواري فراوان داشت چرا که انقلاب فرانسه و جنگ هاي ناپلئون، ساختار اروپا را به
کلي درهم ريخته بود. ولي آنچه بيشتر مورد توجه کنگره بود، برقرار کردن تعادل قوا براي حفظ صلح در اين قاره بود. دراين ميان، رقابت ها و دسيسه چيني هاي کشورهاي شرکت کننده در کنگره، از پيشرفت اساسي کار، جلوگيري مي کرد و هر يک از آنها خواهان سهم بيشتري بودند. هم چنين بيشتر نمايندگان شرکت کننده در کنگره مايل بودند که تعادل قوا در اروپا به دوران قبل از انقلاب کبير فرانسه برگردد و سلاطين و فرمان رواياني را در کشورهاي مختلف روي کار آورند که قبل از انقلاب فرانسه بوده اند. کشورهاي فاتح نيز هر يک، باجي در کنگره ويِن گرفتند و از کلاه امپراتوري متلاشي شده ناپلئون، نمدي به دست آوردند. بدين ترتيب کنگره ويِن نوعي پيروزي دولت هاي بزرگ و پيشرفت رژيم هاي سلطنتي عليه جمهوريت در اروپا بود. کنگره ويِن سرانجام در نهم ژوئن 1815م به کار خود پايان داد.
شرح مناسبت:
دوايت آيزنهاور، سي و چهارمين رئيس جمهور امريکا، در چهاردهم اکتبر 1890م در ايالت تگزاس امريکا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود در دانشگاه نظامي واشينگتن، وارد ارتش شد و در جنگ جهاني اول، به عنوان افسر نيروي زميني شرکت داشت. آيزنهاور در طي سال هاي بعد مدارج ترقي نظامي را پشت سر گذاشت به طوري که در اوايل جنگ جهاني دوم، رياست ستاد مشترک ارتش امريکا و در سال 1942م رأساً فرماندهي نيروهاي امريکايي شرکت کننده در جنگ را بر عهده گرفت. وي هم چنين در سال 1943م، به فرماندهي عالي نيروهاي متفقين انتخاب شد و پس از پايان جنگ، در سال 1950م، فرمانده سازمان
پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو گرديد. آيزنهاور در نهايت در انتخابات رياست جمهوري امريکا در پائيز سال 1952م شرکت جست و از طرف حزب جمهوري خواه امريکا، در 63 سالگي به کاخ سفيد راه يافت. اگرچه آيزنهاور عضوي از حزب جمهوري خواه امريکا بود و بعد از بيست سال زمام داريِ دموکرات ها، به رياست جمهوري امريکا رسيد، اما در واقع هيچ تفاوتي ميان ايده ها و عملکردهاي سياسي و اقتصادي او با رؤساي جمهور دموکراتِ قبل از او وجود نداشت. آيزنهاور از حاميان سرسخت سرمايه داري به شمار مي رفت و در دوران حکومت خود، همواره نقش واسطه بين شرکت هاي بزرگ سرمايه داري و رهبران سياسي را بازي مي کرد. دوران هشت ساله حکومت دوايت آيزنهاور، مملو از حوادث بزرگ و کوچک بود که نخستين و مهم ترين اين حوادث، ادامه جنگ خونين و مرگبار کره بود که در نهايت با تلفات کمرشکن دو طرف و حاميان شرقي و غربي آن پايان پذيرفت. آيزنهاور قصد داشت به هر طريق ممکن، انتقام تلفات سنگين سربازان خود و نيروهاي چند مليتي سازمان ملل را از سران کمونيست چين و شوروي بگيرد. وي به توصيه اکيد مشاوران سياسي و نظامي خود تصميم گرفته بود حضور نظامي امريکا در منطقه آسيا به ويژه جنوب شرقي اين قاره را تقويت کند و از طرف ديگر تلاش فراواني کرد تا دولت هاي اين منطقه را در اتحاديه هاي نظامي - سياسي در چارچوب منافع غرب متشکل گردانَد. از اين رو پيمان امنيتي سيتو و سنتو را با هدف جبهه گيري در برابر نفوذ کمونيسم در قاره آسيا بين کشورهاي جنوب
شرقي آسيا و خاورميانه در سال هاي 1954 و 1955م تشکيل داد. اما تأسيس پيمان نظامي - اقتصادي ورشو توسط سران بلوک شرق در سال 1955م پاسخي به تلاش هاي آيزنهاور در محدود کردن کمونيسم بود که رقابت و جنگ سرد دو قطب غرب و شرق را فزوني بخشيد. از اين رو، دوايت آيزنهاور با تصويب دکترين خود در پنجم ژانويه 1957م اجازه يافت به هر دولتي که به کمک نظامي و يا حتي به مداخله نظامي امريکا احتياج داشت، فوراً ياري رسانَد. دکترين آيزنهاور که با هدف ايجاد پايگاه سياسي - نظامي در خاور دور، خاورميانه و خاورنزديک تنظيم شده بود، نقطه آغاز فعال شدن ديپلماسي امريکا در خاورميانه و خليج فارس به شمار مي رفت. فعاليت سازمان سيا در دوران رياست جمهوري آيزنهاور، از گسترش زيادي برخوردار بود به طوري که در کمتر از يک سال، امريکا به کمک عوامل داخلي خود در ايران و گواتمالا دست به کودتا زد و دولت هاي آن کشورها را سرنگون کرد. در دوران زمام داري آيزنهاور، رابطه امريکا و کوبا نيز تيره تر شد و به جنگ تبليغاتي شديدي بين دو طرف انجاميد. هم چنين دخالت سازمان سيا در کشور زئير باعث برکناري و قتل پاتريس لومومبا، قهرمان استقلال اين کشور افريقايي گرديد. در زمان حاکميت آيزنهاور، سازمان جاسوسي امريکا (سيا)، به عنوان تنها مرجع تصميم گيرنده سياست داخلي و خارجي ايالات متحده امريکا عمل مي کرد. دوايت آيزنهاور دو دوره کامل يعني تا سال 1961م رياست جمهوري امريکا را بر عهده داشت و سرانجام هشت سال بعد در 28 مارس 1969م در هفتاد و نه
سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
با روي کار آمدن هيتلر به عنوان صدر اعظم در آلمان و نگرانيِ به وجود آمده در سراسر اروپا از برنامه هاي نظامي او، کشورهاي بزرگ اروپايي طي اجلاس خلع سلاح، با نظامي شدن آلمان، مخالفت کردند. پيش از اين، در پايان جنگ جهاني اول و طي قرارداد صلح وِرساي، نيروها وتجهيزات نظامي آلمان بسيار محدود شده بود و اين امر هيتلر و ديگر مقام هاي نازي را به شدت خشمگين ساخت. در اين ميان، پس از به رسميت شناختن حقوق مساوي آلمان با ساير دول اروپايي، عملکرد هيتلر و شتابزدگي وي در مسلح کردن آلمان باعث مخالفت دولت هاي متفقين شد. اين امر باعث عکس العمل هيتلر گرديد و پس از خروج آلمان از کنفرانس خلع سلاح، وي در چهاردهم اکتبر 1933م خروج اين کشور از جامعه ملل را نيز اعلام کرد. اين امر در حالي صورت گرفت که جامعه ملل ناتواني خود را در حل مسائل بين المللي به ثبوت رسانده بود و خروج آلمان از اين سازمان، به خودي خود اهميت چنداني نداشت. ولي تصميم آلمان بر خروج از جامعه ملل، نفي قرارداد ورساي را هم دربر داشت و آن موقع کمتر کسي اين معني را از اقدام هيتلر دريافت. در حقيقت، هيتلر با کناره گيري از مجامع بين المللي، به نوعي خودمختاري در تصميمات داخلي و خارجي دست پيدا کرد و خود را از تقيّدات ناشي از معاهدات بين المللي آزاد نمود. در نهايت، تصميم هيتلر براي خروج از جامعه ملل، طي يک همه پرسي در دوازدهم نوامبر آن سال، با اکثريت 95 درصدي آلماني ها، مورد پذيرش
قرار گرفت و راه را براي جولان هيتلر در داخل و خارج از آلمان فراهم ساخت.
شرح مناسبت:
فيلد مارشال اروين رومل، فرمانده ارشد ارتش آلمان نازي، در سال 1891م در آلمان به دنيا آمد و از جواني وارد ارتش شد. وي در سال 1933م آجودان مخصوص هيتلر شد و به دستور هيتلر، لهستان و فرانسه را در آغاز جنگ جهاني دوم، در حداقل زمان، فتح کرد. وي پس از چندي سرزمين هاي اسلامي شمال افريقا را مورد تاخت و تاز قرار داد و توانست ارتش انگلستان را تا شمال مصر عقب برانَد. به همين دليل به درجه فيلْدْ مارشالي ارتقا يافت. اما در پي حملات متقابل نيروهاي انگلستان و نرسيدن تجهيزات کافي به ارتش آلمان در شمال افريقا، رومل عقب نشيني کرد و از اين نقطه بود که سرنوشت جنگ جهاني دوم تغيير نمود. اروين رومل در سال 1944م پس از شکست هاي پي در پي در شمال افريقا، به دستور هيتلر، فرمانده خطوط دفاعي آلمان در ايتاليا و بالکان شد. در اين زمان، ترور نافرجام هيتلر، سوءظن ديکتاتور آلمان را نسبت به او برانگيخت. در اين حال، هيتلر خود در مورد دستگيري و محاکمه رومل که شهرت و محبوبيت زيادي در آلمان داشت، دچار ترديد شد. تا اين که با ارسال کپسول زهري براي او، پيغام داد که به جاي محاکمه وي به عنوان خيانت به آلمان، ترجيح مي دهد که خود به زندگيش خاتمه دهد. مارشال اروين رومل آخرين هديه پيشوا را پذيرفت و با خوردن کپسول زهر در حضور فرستادگان هيتلر، در 14 اکتبر 1944م در 53 سالگي به حيات خود پايان
داد. رومل به علت جنگ هايي که در صحراهاي افريقا کرد، به روباه صحرا معروف گرديد.
شرح مناسبت:
سازمان بين المللي استاندارد از جمله مجامعي است که بعد از جنگ جهاني دوم در 14 اکتبر 1946م تأسيس شده است. اين سازمان که براساس حروف اول آن، "ايزو" ناميده مي شود، مهم ترين سازمان جهاني در رشته تدوين و تعميم استاندارد در سطح بين المللي است. "ايزو" در تمام رشته ها به جز رشته برق و الکترونيک و مواد دارويي فعاليت دارد و رشته هاي ياد شده بر عهده دو سازمان بين المللي الکترونيک و سازمان بهداشت جهاني است. علاوه بر کميته هاي فني، تعدادي کميته هاي عمومي نيز زير نظر شوراي ايزو تشکيل شده تا درباره مسائل عمومي، فني و اداري اين سازمان بررسي و مطالعه نمايند. پيشنهادات اين کميته ها براي تصويب، به شورا عرضه مي گردد. مقر سازمان بين المللي استاندارد در شهر "ژنو" واقع در کشور سوئيس است.
شرح مناسبت:
در چهاردهم اکتبر 1953م، صهيونيست هاي مسلح با يورش به روستاي قُبيه در کرانه باختري رود اردن، به قتل عام اهالي روستا پرداختند. اين صهيونيست ها که تحت فرماندهي آريل شارون نژادپرست افراطي، اين حملات را انجام دادند، ده ها خانه و يک مدرسه را منهدم کرده و چهل و دو زن، مرد و کودک فلسطيني را به خاک وخون کشيدند.
شرح مناسبت:
جوليوس کامْبارايْکه نايْرِرِه رئيس جمهور پيشين تانزانيا، يکي از 26 فرزند رئيس يک قبيله تانزانيايي بود که در سال 1922 متولد شد، وي پس از طي تحصيلات خود، در ابتدا به تدريس پرداخت تا اين که در سال 1955م وارد عرصه سياسي گرديد و حزب اتحاديه ملي افريقايي تانزانيا را تشکيل داد. اين حزب به سرعت توانست نفوذ اجتماعي فراواني به دست آورد و در مبارزات استقلال طلبانه مردم تانگانيکا که بخشي از تانزانياي کنوني است به پيروزي رسد. نايرره در سال 1961م با استقلال تانگانيکا از سلطه استعماري انگليس به نخست وزيري رسيد و در سال بعد، رئيس جمهور تانگانيکا شد. با تلاش وي، تانگانيکا و جزيره زنگبار در سال 1964م متحد شده و جمهوري تانزانيا را تشکيل دادند. وي هم چنين از اين زمان رئيس جمهوري تانزانيا شد. نايرره در سال هاي قبل از استقلال زيمبابْوه، از جمله پايگاه هاي اصلي آموزش چريک هاي مخالف حکومت تحت الحمايه انگليس در آن کشور بود. در سال 1978، با حمله اوگاندا به خاک تانزانيا، جنگ ميان دو کشور در گرفت. اما نايرره با فرماندهي خود توانست به سرعت نيروهاي اوگاندايي را سرکوب کند و با اخراج آنان از کشور، نيروهاي خود را
وارد اوگاندا نمايد که به سرنگوني دولت وقت و تشکيل دولت جديدي منجر شد. نايرره تا 5 نوامبر 1985م به مدت 24 سال رئيس جمهور تانزانيا بود و در اين تاريخ از قدرت کناره گرفت، با اين حال وي تا زمان مرگ، در تانزانيا و جنوب و شرق افريقا از نفوذي فراوان برخوردار بود. جوليوس نايرره در دوران رهبري خود بر تانزانيا، ضمن حفظ روابط نزديک با انگلستان و عضويت در جامعه کشورهاي مشترک المنافع انگليس، اصول اقتصاد سوسياليستي را در اين کشور افريقايي پياده کرد و به کمک کشورهاي سوسياليستي، صنايع سبک و راه هاي ارتباطي تانزانيا را توسعه داد. ولي تجربه اقتصاد دولتي در اين کشور نيز مانند ساير کشورهاي سوسياليست موفق نبود و مدتي پس از کنار رفتن نايرره از قدرت، اين کشور به سوي اقتصاد آزاد روي آورد. جوليوس کامبارايکه نايرره سرانجام در چهارده اکتبر 1999م در هفتاد و هشت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
استاندارد و استاندارد کردن، از پايه هاي استوار علم و فن آوري است که در پيشرفت صنعت و اقتصادْ نقش بسزايي دارد. استاندارد عبارت از نظمي مبتني بر نتايج ثابت علوم، فنون و تجارب بشري است که به صورت قواعد، مقررات و نظام هايي به منظور ايجاد هماهنگي و وحدت رويه، افزايش ميزان تفاهم، تسهيل ارتباطات، توسعه صنعت، صرفه جويي در اقتصاد ملي، حفظ سلامت و ايمني عمومي، گسترش مبادلات بازرگاني داخلي و خارجي و … به کار مي رود. انديشه تشکيل سازمان بين المللي استاندارد، در چهاردهم اکتبر سال 1946م در نشست رؤساي مؤسسه هاي استاندارد 25 کشور جهان در لندن شکل گرفت. پس از آن، مجمع
عمومي سازمان بين المللي استاندارد، در سال 1969، مقرر داشت که از سال 1970، چهاردهم اکتبر (برابر با 22 مهر) به نام روز جهاني استاندارد، تعيين و نام گذاري شود. در نهايت با تصويب سازمان ملل، اين روز با عنوان روز جهاني استاندارد اعلام شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از مرگ ژوزف استالين ديکتاتور شوروي سابق در سال 1953م، نيکيتا خروشچُف به مقام دبير کلي حزب کمونيست و رهبري شوروي انتخاب شد. شهرت خروشچف در تاريخ اتحاد جماهير شوروي سابق، بيشتر به سبب افشاگري هاي مهمي بود که وي پس از مرگ استالين عليه او در اين کشور کرد و پرده از جنايات بي رحمانه دوران استالين برداشت. خروشچف در ادامه اين سياست که به استالين زدايي معروف شده بود، بسياري از اردوگاه هاي کار اجباري را تعطيل کرد و صدها هزار زنداني دوران استالين را گروه گروه آزاد ساخت. وي بودجه ارتش را نيز به نحوي بي سابقه کاهش داد و تا حدودي به تامين رفاه و آسايش سياسي و اجتماعي مردم پرداخت. اختلاف با سران متفقين درباره آلمان و ايجاد ديوار برلين، سقوط هواپيماي جاسوسي امريکا در شوروي و تيرگي روابط دو طرف، بحران بين شوروي و چين و نيز بحران خطرناک موشکي امريکا و شوروي بر سر کوبا از حوادث و رويدادهاي مهم زمان حکومت خروشچف بود. اما بزرگ ترين مشکل شوروي در اين سال ها، شکست برنامه هاي توسعه کشاورزي خروشچف بود که در کنار مسائل خارجي، باعث تضعيف موقعيت داخلي و بين المللي وي گرديد. اين مسائل باعث شد تا از اواسط سال 1964م توطئه اي عليه خروشچف در کميته مرکزي حزب کمونيست شوروي شکل گيرد و هيأت رئيسه کميته مرکزي حزب به اتفاق آراء به برکناري او از مقام دبير اولي حزب و نخست وزيري شوروي راي دهد. خروشچف در نهايت در روز پانزدهم اکتبر 1964م با يک توطئه قبلي،
از طرف همکاران خود در دفتر سياسي حزب کمونيست از کار برکنار شد. علت برکناري خروشچف ظاهراً ناکامي هاي او در سياست خارجي، به ويژه تجديد اختلاف با چين بود، ولي دليل واقعي کنار گذاشتن او اين بود که خروشچف به افکار و نظريات همکارانش اعتنا نمي کرد و آنها را در برابر عمل انجام شده قرار مي داد. پس از خروشچف، لئونيد برژِنِفْ که طراح اصلي توطئه برکناري خروشچف بود، به دبير اولي حزب انتخاب شد و پس از چندي زمام کليه امور کشور را به دست گرفت.
شرح مناسبت:
جمهوري بوسني و هرزگوين در جنوب اروپا و در همسايگي کشورهاي کرواسي و يوگسلاوي و بر کرانه درياي آدرياتيک واقع است. پس از پايان جنگ جهاني دوم، بوسني و هرزگوين ضميمه کشور يوگسلاوي گرديد. اگرچه سرزمين مزبور تا اندازه اي از خود مختاري برخوردار بود ولي نارضايتي در ميان مردم کاملا محسوس بود تا اين که اين جمهوري به دنبال منازعات دنباله دار استقلال طلبانه، به همراه کشورهاي صربستان، کرواسي و اسلووني و … از يوگسلاوي تجزيه و مستقل شد. در 15 اکتبر 1991م مجلس ملي بوسني و هرزگوين اعلاميه اي صادر نمود و طي آن استقلال اين کشور را اعلام داشت و در پي آن در ژانويه سال 1992م به طور رسمي از جمهوري فدرال يوگسلاوي خارج گرديد. در پي آن و در طي رفراندوم اول مارس 1992م، مسلمانان با 99/4 درصد آراء، رأي به استقلال ميهن خود دادند و در هفتم آوريل همان سال جامعه اروپا استقلال بوسني را به رسميت شناخت. اين در حالي بود که صرب هاي بوسني علاقه مند بودند
تا همچنان در جمهوري فدرال يوگسلاوي باقي بمانند. از اين رو، پس از استقلال بوسني، جنگ هاي داخلي بين نيروهاي مسلمان و صرب آغاز گشت و باعث کشتار وسيع و ويراني هاي فراواني گرديد. اين جنگ ها سرانجام با امضاي قرارداد صلح دِيتون در سال هاي 1995م به پايان رسيد و کشور به آرامش دست يافت. (ر.ک: 1 مارس)
شرح مناسبت:
توجه به ايمني نابينايان و رعايت حقوق اجتماعي آنان، همواره مورد توجه مردم خيرانديش و مجامع بين المللي بوده و هست و هر از چندگاه، ضرورت توجه به نابينايان در طيف گسترده اي مطرح مي شود. در سال 1950م، سازمان آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد، يونسکو، و شوراي جهاني نابينايان در جلسه اي مشترک، قانون عصاي سفيد را بررسي و تصويب نمودند و روز 15 اکتبر را روز جهاني عصاي سفيد يا روز جهاني ايمني نابينايان اعلام کردند. قانون عصاي سفيد، تصويري جديد از نابينايان را در جامعه ترسيم کرده و از افراد نابينا مي خواهد که به منظور حمايت از منافع خود، از تمام مفاد اين قانون مطلع باشند. حق استفاده از کليه امکانات رفاهي معمول در جامعه توسط نابينايان، تشويق نابينايان به مشارکت در امور دولتي و اشتغال توسط دولت و رعايت کامل حقوق نابينايان به هنگام عبور و مرور توسط رانندگان وسايل نقليه از جمله مفاد اين قانون مي باشند. هم چنين مسئولان دولتي، هر ساله بايد روز پانزدهم اکتبر (برابر با 23 مهر) را به عنوان بزرگ داشت روز نابينايان و قانون عصاي سفيد، به نحو شايسته اي ارج نهند و از مردم بخواهند که رفتار معقولانه اي با نابينايان
داشته باشند.
شرح مناسبت:
فردريک ويلْهِلْمْ نيچه، فيلسوف و نظريه پرداز آلماني در 16 اکتبر 1844م در لايْپْزيک آلمان به دنيا آمد. وي از 4 سالگي خواندن و نوشتن را فرا گرفت و پس از طي دروس متوسطه، در دانشگاه بُن ولايپزيگ تحصيل کرد. نيچه مردي فوق العاده حساس بود و تا حدي فراوان، خودستايي مي کرد. و به عنوان نمونه مي گفت: زماني که در مورد افلاطون، پاسکال و گوته صحبت مي کنم، حس مي کنم خونشان در رگ هاي من جريان دارد. خودش آدمي ضعيف و ناتوان بود، از اين رو، قدرت وحشيانه را به صورت ديني درآورد. تمام عمرش از سر درد و چشم درد رنج مي بُرد، از اين رو دنيا را در روشني تحريف کننده جسم و روحي ناتوان مي ديد. شاعر بزرگي بود که کارش به ديوانگي کشيده بود و با خدا سرِ جنگ داشت که چرا انسان را ضعيف و ناتوان آفريده است. نيچه همه اديان جهان را نفي و رد کرد و اصول اخلاقيِ دنياي قديم را با آوردن انديشه ابَرمرد، محکوم ساخت. ابرمرد در تفکرات نيچه، غايت وجود عنوان شده و ترتيب زندگاني و اصول اخلاقي را در مسيري عنوان مي کرد که مرد برتر، ظهور کند. وي بر اين عقيده بود که تقدس و شفقت با روحِ مهاجمِ مرد برتر ناسازگار است و مي گفت براي ايجاد يک مرد برتر بايد ميليون ها نفر از مردم پوشالي و ناتوان را نابود کرد. اين مردِ برتر، همان بود که نيچه خود مي خواست آن چنان باشد، زيرا خودِ نيچه يکي از آن آدم هاي پوشالي و ناتوان
بود. ابرمرد در فلسفه نيچه، زاده اراده انسان و بالاتر از همه ارزش ها و خوب و بدهاست و هيچ گونه محدوديت اخلاقي ندارد. تنها اصول اخلاقي او، ميل به قدرت است. نيچه با تبيين نگاه انسان به ميمون به عنوان چهره اي مسخره و نگران کننده، معتقد بود انسان نيز از ديدگاه اَبَرانسان، اين چنين است. يکي ديگر از مفاهيمي که در فلسفه نيچه، مورد توجه قرار گرفته است، ميل به قدرت مي باشد. انگيزه محوري بشر از ديدگاه نيچه ميل به قدرت بوده و معتقد است که انيگزه هاي بنياديني که تمامي رفتارهاي ما را باعث مي شود، همگي از اين منبع تغذيه مي شوند. نيچه در کلامي عميق ولي وحشتناک مي گويد: اگرچه طي قرون متمادي ميل به قدرت صورت هاي مختلف يافته اما سرچشمه آن هنوز آتش فشان است. به نظر نيچه آنچه را روزي براي خدا انجام مي داديم امروز براي ماديات و پول انجام مي دهيم و اين همان چيزي است که بالاترين حس قدرت را در ما به وجود مي آورد. او با خدا و مذهب دشمن بود و نسبت به مسيح(ع) ابراز تنفر مي کرد. او مفاهيم ابدي و آن سوي جهان را ساخته و پرداخته مغز بشر و مفاهيمي پوچ و واهي مي دانست و علاوه بر پشت پا زدن به ارزش هاي اخلاقي معمول، دو نوع اخلاق زير دستان و زِبَرْ دستان را به تصوير مي کشيد. نيچه، هوش و عقل و شعور را اصل و بنياد نمي دانست؛ آن چه در نظر او اصيل است، اراده و غريزه است و هوش و عقل، خادم
اراده هستند و هوش و شعور و عقل براي خدمت به حيات و زندگي انسان است. او معتقد بود که اخلاق معنا ندارد و هر کس نوعي اخلاقيات را براي نجات و پيروزي خود در اين دنيا در پيش مي گيرد. در هر حال، همه، خود را مي پرستند و اين يک قانون طبيعي است. بنابراين بشر بايد پرستش خويش را به اوج خود رساند. نيچه داراي آثار مهم و متعددي مي باشد که افکار و حکم، مسافر و سايه اش، مردم اين بود و اراده معطوف به قدرت، از آن جمله است. وي هم چنين در کتاب چنين گفت زرتشت، اغراض و عقايد خود را به صورت افسانه اي آورده که قهرمانش زرتشت مي باشد. نيچه مي گفت، زرتشت نخستين کسي بود که اخلاق را آفريد و هم خود اوست که بايد از اين کار استغفار کند. نيچه در افکار فلاسفه و صاحب نظران قرن بيستم تاثير و نفوذ فراواني نهاد و ميکروب مرگبار فلسفه وي، به بسياري از به اصطلاح ابرمردهاي کذايي قرن بيستم سرايت کرد به طوري که بسياري از ديکتاتورهاي اين قرن، از پيروان افکار نيچه اند. ده سالِ آخرِ عمر نيچه به جنون و عدم تعادل روحي سپري شد تا اين که در 24 اوت سال 1900 ميلادي در 56 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ادگار آلن پو نويسنده معروف امريکايي در 19 ژانويه سال 1809م از پدر و مادري که هنرپيشه سيار بودند به دنيا آمد و دوران کودکي را به سختي و در فقر و تهي دستي گذراند. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي وارد دانشگاه شد اما تحصيل را
نيمه تمام گذاشت و به شعر و ادب که استعداد فراوان خود را در آن کشف کرده بود روي آورد. وي قصد راسخ داشت که زندگي خود را وقف شعرسرايي کند، از اين رو به انتشار آثار خود همت گماشت و در مدت يک سال، بيش از پنجاه مقاله، داستان، منظومه و نقد نگاشت. با وجود اينْ وي نويسنده اي دائم الخمر و فقير بود و بيش از هر چيز در الکل و قمارْ، گذران عمر مي نمود. با اين حال در بسياري از آثارش از ماوراءالطبيعه و عالم معنوي سخن مي گويد و ادراکي خوش بينانه از زندگي ارائه مي نمايد. آلن پو را پدر سمبوليسم ناميده اند که مکتب سمبوليسمِ فرانسه از او تاثير پذيرفته است. در مکتب سمبوليسم، هدفْ، نمايش افکار و عواطف با اشارات غير مستقيم بود. به عبارت ديگر سمبوليست ها براي اشياء، کلمات و اصوات، معاني نمادي قائل بودند و از بيان صريح و مستقيم اصطلاحات، پرهيز مي کردند. آثار شاعرانه آلن پو، جنبه تغزلي و شاعرانه دارد و درد غربت و ملال و اضطراب واقعي را به خواننده القاء مي کند. اما شهرت و پيروزي آلن پو، از محيطي سنگين و اسرارآميز مايه گرفته است. قصه هاي آلن پو، غالباً وحشت انگيز، جان گداز و خيالي است و از وسوسه مرگبار نويسنده سرچشمه مي گيرد. اين داستان ها را مي توان اساس داستان هاي کارآگاهي دانست که بعد از او رايج گرديد. نقدهاي آلن پو، در ميان آثارش، به اذعان او بي پروا و نيرومند است و در برابر نقد او، دوستان و دشمنان با هم برابرند. کلاغ،
تيمور لنگ، گربه سياه، برگ سرخ و دوزخ از جمله آثار آلن پو به شمار مي روند. ادگار آلن پو سرانجام در 16 اکتبر سال 1849 در چهل سالگي در فيلادلفيا درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کنفرانس خواروبار و کشاورزي ملل متحد درماه مه 1943م در امريکا تشکيل شد و کميسيون موقتي براي تنظيم پيش نويس اساسنامه سازمان جهاني خواروبار و کشاورزي به وجود آورد. در نهايت، اين سازمان موسوم به فائو در اکتبر 1945 در شهر رُم پايتخت ايتاليا تأسيس شد و اساسنامه آن در 16 اکتبر 1945م در کِبِک کانادا به تصويب 20 کشور حاضر رسيد. هدف از تشکيل اين سازمان، کمک به اعضاء خود براي ايجاد يک سرويس اطلاعاتي شامل حقايق و آمار مربوط به تغذيه، کشاورزي، جنگل داري، شيلات و هم چنين ارزش يابي و پيش بيني توليد، توزيع و مصرف و تلاش در زمينه بهبود توليد، بازاريابي، تبديل و توزيع محصولات کشاورزي و حفظ منابع طبيعي، تعيين سياست هاي مربوط به تامين اعتبار و مبادله کالا و تضمين کمک هاي مذکور براي متقاضيان مي باشد. فائو بزرگ ترين مؤسسه تخصصي سازمان ملل محسوب گرديده و داراي يک کنفرانس عمومي مرکب از نمايندگان 34 کشور عضو است که هر دو سال يک بار تشکيل جلسه مي دهند. مرکز فائو در شهر رم قرار دارد. اين سازمان داراي يک دبيرخانه است و مديرکل آن توسط کنفرانس عمومي به عنوان رئيس اجرايي سازمان فائو انتخاب مي شود.
شرح مناسبت:
مارشال هِرمان گورينْگْ، فرمانده جنايت کار نيروي هوايي آلمان نازي در سال 1893 به دنيا آمد. او از جواني به ارتش آلمان پيوست و در خلباني مهارت فوق العاده اي کسب کرد. وي در جريان جنگ جهاني اول لياقت و شايستگي خود را در بمباران هاي اهداف دشمن نشان داد و به دريافت مدال هاي لياقت نائل آمد. گورينگ در
جريان جنگ جهاني اول، به سرعت مدارج نظامي را طي کرد و به فرماندهي يک اسکادران از هواپيماهاي آلماني منصوب گرديد. وي در سال 1928م از طرف حزب نازي به عضويت رايْشتاگ، مجلس شوراي آلمان درآمد و در سال 1933م به دستور هيتلر به فرماندهي نيروي هوايي آلمان منصوب شد. مارشال گورينگ در دهه 1930 به شدت به هيتلر نزديک شد و اين نزديکي را تا پايان جنگ دوم جهاني حفظ کرد. در دوران فرماندهي گورينگ بر نيروي هوايي آلمان، در جريان جنگ جهاني دوم، بيشترين و کوبنده ترين خسارات بر اکثر کشورهاي قاره اروپا و شوروي سابق وارد آمد و مردم بسياري در بمباران هاي سهم گين آلمان به خاک و خون کشيده شدند. پس از ورود متفقين به برلين و شکست قطعي آلمان نازي، هرمان گورينگ نيز بازداشت شد و در دادگاه نورِنْبِرگْ محاکمه و به اعدام محکوم گرديد. اما وي چند ساعت قبل از اجراي حکم اعدام، با خوردن يک کپسول سيانور که توسط يک پزشک هوادار وي، به او داده شده بود به زندگي خود در سحرگاه شانزدهم اکتبر 1946م در 53 سالگي خاتمه داد؛ با اين حال اين راز هرگز فاش نشد که وي چگونه زهر سيانور را با همه مراقبت هاي شديدي که در مورد زندانيان به عمل مي آمد به سلول خود برده است. هرچند گفته مي شود که اين کپسول را همسر گورينگ در جريان ملاقات با او، به وي داده است.
شرح مناسبت:
پس از پايان جنگ جهاني دوم، دادگاهي بين المللي براي محاکمه جنايت کاران جنگيِ اين نبرد خونين، در شهر نورنبرگ آلمان برگزار شد که
اعضاي هيأت قضاوتْ، از مقامات عالي رتبه چهار کشور اشغال کننده آلمان، يعني امريکا، انگليس، شوروي و فرانسه تعيين شده بودند. رسيدگي به جرائم رهبران آلمان هيتلري، که بيشتر آن ها به جنايت عليه بشريت و مشارکت در توطئه بر ضد صلح و جنايات جنگي متهم بودند، بيش از ده ماه به طول انجاميد تا اين که دادگاه در روز اول اکتبر سال 1946م، نظر خود را درباره 22 نفر از متهمان اعلام کرد. بر اين اساس، 12 نفر از مقامات برجسته حزب نازي، محکوم به اعدام، 7 نفر به ده سال زندان تا حبس ابد و سه نفر نيز تبرئه شدند. تقاضاي تخفيف مجازات محکوميت از طرف شوراي عالي متفقين براي نظارت بر امور آلمان رد شد و احکام صادره، در روز 16 اکتبر 1946م به اجرا درآمد. از محکومين به اعدام، هرمان گورينگ، مرد شماره دو آلمان نازي که در جريان دادگاه، خونسردتر از همه به نظر مي رسيد، دو ساعت قبل از اعدام، با سم سيانور خودکشي کرد. رودلْفْ هِس آخرين محکوم به حبس ابد بود که پس از چهل و دو سال، در 16 اوت 1987م در زندان خودکشي نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به دنبال شروع جنگ چهارم اعراب و اسرائيل و حمايت امريکا و بريتانيا از رژيم صهيونيستي، کشورهاي عرب صادرکننده نفت، در روز شانزدهم اکتبر 1973م، تحريم نفتي امريکا، انگليس و شرکت هاي نفتي فروشنده اين ماده مهم به رژيم اسرائيل را آغاز کردند. اين امر باعث افزايش سريع قيمت نفت تا چهار برابر در سطح جهان شد که براي کشورهاي غربي بسيار غيرمنتظره بود، به گونه اي که از آن به شوک نفتي تعبير کردند.
شرح مناسبت:
موشه دايان از نظاميان و سياست مداران مشهور رژيم اشغال گر قدس، در 20 مه 1915م در دهکده اي يهودي نشين واقع در فلسطين اشغالي به دنيا آمد. وي در 14 سالگي به گروهک هاي تروريستي پيوست و از سال 1939م به جرم فعاليت هاي شديد صهيونيستي، به زندان انگليسي ها افتاد. وي پس از آن که دو سال بعد در 1941 از زندان رهايي يافت، در همان سال در جريان عمليات چريکي عليه نيروهاي فرانسوي مستقر در لبنان از ناحيه چشم چپ مجروح شد و بينايي آن را از دست داد. با اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي در سال 1948م، دايان از سال 1953م به مدت پنج سال رئيس ستاد ارتش و پنج سال نيز وزير کشاورزي بود. وي هم چنين در جريان جنگ شش روزه بين اعراب و اسرائيل پُست وزارت دفاع را برعهده داشت و در 1977 وزير امور خارجه رژيم صهيونيستي گرديد. موشه دايان که از ستون هاي اصلي حکومت متجاوز اسرائيل محسوب مي شد سرانجام در 16 اکتبر سال 1981 بر اثر ابتلا به سرطان در 66 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني غذا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: خَيرُ طَعامِکُم الخُبزُ
ترجمه:
بهترين غذاي شما نان است
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 16، ص 393.
زير عنوان:
روز جهاني غذا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اِنَّ أطيَبَ طَعامِکُم ما مَسَّتهُ النّارُ
ترجمه:
بهترين و پاکيزه ترين خوارک شما غذايي است که با آتش پخته شود
آدرس:
مسند أحمد، ج 6، ص 283.
زير عنوان:
روز جهاني غذا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: طَهُورُ الطَّعامِ يَزيدُ فِي الطَّعامِ والدِّينِ و الرِّزقِ
ترجمه:
پاکي خوراک بر خوراک، دين و روزي مي افزايد
آدرس:
کنزالعمّال، ح 40764.
زير عنوان:
روز
جهاني غذا
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن أرادَ البَقاءَ و لابَقاءَ فَليُباکِرِ الغَداءَ
ترجمه:
هر که خواستار بقا است - و [کسي را] بقا نباشد - پيش از طلوع خورشيد صبحانه بخورد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 5، ص 61.
زير عنوان:
روز جهاني غذا
متن:
امام علي عليه السلام: قُوتُ الأجسادِ الطَّعامُ وَ قُوتُ الأرواحِ الإطعامُ
ترجمه:
غذا خوراک بدن است و خوراک جان ها، اطعام کردن
آدرس:
مشکاة الأنوار، ح 1894.
زير عنوان:
روز جهاني غذا
متن:
امام صادق عليه السلام: طَعامُ اللَّيلِ اَنفَعُ مِن طَعامِ النَّهارِ
ترجمه:
غذاي شب سودمندتر از غذاي روز است
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 289.
زير عنوان:
روز جهاني غذا
متن:
امام صادق عليه السلام: يَنبَغي لِلمُؤمِنِ أن لايَخرُجَ مِن بَيتِهِ حَتّي يَطعَمَ فَإنَّهُ أعزُّ لَهُ
ترجمه:
براي مؤمن شايسته است که تا غذايي نخورده از خانه اش خارج نشود؛ زيرا اين کار براي او عزّت مندانه تر است
آدرس:
بحار الأنوار، ج 66، ص 341.
زير عنوان:
روز جهاني غذا
متن:
امام صادق عليه السلام: تَغَدَّ و تَعَشَّ ولاتَأکُل بَينَهُما شَيئاً فَإنَّ فيهِ فَسادَ البَدَنِ
ترجمه:
صبحانه و شام بخور و ميان آنها چيزي مخور که مايه تباهي بدن است
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 288.
زير عنوان:
روز جهاني غذا
متن:
امام رضاعليه السلام: فَانظُر ما يُوافِقُکَ و يُوافِقُ مِعدَتَکَ و يُقَوَّي عَلَيهِ بَدَنُکَ ويَستَمرِئُهُ مِنَ الطَّعامِ فَقَدِّرهُ لِنَفسِکَ وَاجعَلهُ غَذائَکَ
ترجمه:
بنگر چه چيزي با تو و معده تو سازگار است، و بدنت از آن نيرو مي گيرد و آن را گوارا مي داند؛ چنين غذايي را براي خود برگير و آن را خوراک خود بدان
آدرس:
بحار الأنوار، ج 62، ص 310.
زير عنوان:
روز جهاني غذا
متن:
يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنوا کُلُوا مِنْ طَيّباتِ ما رَزَقْناکُم وَاشْکُروا لِلّهِ إن کُنتُم إيّاهُ تَعبُدونَ
ترجمه:
اي مؤمنان! از چيزهاي پاکيزه اي که روزي شما کرده ايم، بخوريد و سپاس گزار خدا باشيد اگر تنها او را
مي پرستيد
آدرس:
بقره، آيه 172.
شرح مناسبت:
رِنه آنتوان فِرشولْتْ دو رئومور، دانشمند فرانسوي در 28 فوريه 1683م در فرانسه به دنيا آمد. وي تحصيلات اوليه خود را در زادگاهش سپري ساخت و سپس در پاريس به کارهاي علمي روي آورد تا اين که در 25 سالگي به عضويت آکادمي علوم فرانسه برگزيده شد. رئومور در سال 1710م ماموريت يافت تا رساله اي در باب هنر، صنايع و کارخانجات مفيد و بارآور فرانسه بنويسد. همين امر باعث شد تا با مباحث مختلف علمي آشنا شود و در هر يک، تتبّع و امعان نظري به عمل آورد. برجسته ترين کار علمي رئومور، تحقيقاتي در باب فرايند هضم است. از سال ها قبل، جمعي از دانشمندان، هضم را پديده اي مکانيکي و گروهي ديگر آن را فرايندي شيميايي و نوعي تخمير مي پنداشتند. رئومور پس از مدت ها آزمايش به اين نتيجه رسيد که عمل هضم فرايندي شيميايي است. از آن هنگام تاکنون، هيچ کس نتوانسته است در صحت اين نظريه ترديد به خود راه دهد. وي علاقه زائد الوصفي به تکميل دستگاه دماسنج داشت و در سال 1731م، موفق به اندازه گيري دما از طريق انبساط و تراکم سيالي از مخلوط الکل و آب گرديد. درجه بندي رئومور مدتي بر درجه بندي فارِنْهايْتْ و سيليسيوس نيز برتري يافت ولي به تدريج، موقعيت خود را از دست داد. او کتابي در شش جلد در باب حشرات نگاشت و نخستين کسي است که ثابت کرد مرجان ها در زمره حيوانات هستند نه نباتات و گياهان. رئومور را فردي مبدع و خلاق و در عين حال فيزيک دان و مهندس نيز
گفته اند که در فنّ فلزشناسي تحقيقات فراواني انجام داده است. رِنِه رئومور سرانجام در هفدهم اکتبر 1757م در هفتاد و چهار سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
فردريک فرانسوا شوپِن، موسيقي دان معروف لهستاني در 22 فوريه سال 1810م در نزديکي ورشو پايتخت لهستان به دنيا آمد. وي از کودکي، رنجور بود و از همان زمان به آموختن پيانو پرداخت. شوپن نخستين کنسرت خود را که موجب شهرتش شد در 8 سالگي اجرا کرد. وي داراي روحيه ملي و وطن پرستانه بود اما وضع آشفته لهستان و مبارزات لهستاني ها عليه روسيه تزاري براي به دست آوردن استقلال، شوپن را مجبور به ترک کشور و سفر به فرانسه نمود. با اين حال، بعدها آهنگ هاي وطن پرستانه فراواني در راه آزادي لهستان تصنيف کرد. او سپس به سفرهاي متعدد اروپايي رفت و کنسرت هاي فراواني اجرا نمود. شوپن، سبک نواختن پيانو را زنده کرد و ارزش اين ساز را در اُرْکِسْتر به حد کمال رسانيد، به طوري که شاعر پيانو لقب گرفت. در آثار شوپن، جنبه شاعرانه و رمانتيک قوي وجود دارد. تصنيفات او، عموماً پرهيجان و غم انگيز است. سال هاي پاياني عمر شوپن به تنگ دستي و بيماري شديد سپري شد و سرانجام در هفدهم اکتبر 1849م در 39 سالگي بر اثر بيماري سل درگذشت.
شرح مناسبت:
کشورهاي منطقه امريکاي جنوبي، از اولين سال هاي شکل گيري، دچار اختلافات مرزي بوده و مشکلات داخلي نيز بر آن افزوده مي شد. در اين ميان کشمکش ها و تنش هاي موجود ميان شيلي و بوليوي در طول قرن نوزدهم به جنگ هاي متعددي منجر گرديد. در سال 1879م دولت بوليوي، قراردادي را که با يک شرکت شيليايي منعقد کرده بود نقض نمود. در عکس العمل نسبت به اين مسئله، شيلي بندر آنتو
فاگستا را که در اختيار بوليوي بود اشغال نمود. به اين ترتيب در 17 اکتبر همان سال جنگ ميان دو کشور آغاز شد. کشور پرو نيز که با بوليوي قرارداد تدافعي امضاء نموده بود، عليه شيلي وارد جنگ شد. با اين حال نتيجه جنگ چهار ساله، به نفع شيلي تمام شد و اين کشور علاوه بر مناطق به تصرف درآورده، تمام سواحل بوليوي و قسمتي از پرو را نيز به دست آورد. اين مسئله بر اساس قرارداد صلح موقت که در سال 1884م به امضاء طرفين رسيد، عملي گرديد. از آنجا که اين جنگ ها در سواحل اقيانوس آرام به وقوع پيوست به جنگ هاي پاسيفيک به معني آرام منجر شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ليبي از اوايل قرن 16 ميلادي بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني بود و تا سال 1835 مستقيماً تحت نظارت دولت عثماني قرار داشت تا اين که در هفدهم اکتبر 1911 ايتاليايي ها ليبي را از چنگ عثماني ها درآودند. درفاصله بين جنگ جهاني اول و دوم آن را تحت سلطه خود گرفتند. پس از پايان جنگ جهاني اول، ايتاليا فقط برمناطق محدودي از ليبي تسلط داشت و در ساير نواحي، حکومت هاي خودمختار تشکيل شده بود. اما در سال 1934 ايتاليا بخش هايي از ليبي را به تصرف کامل خود درآورد و در سال 1939 آن را ضميمه خاک ايتاليا کرد. پس از پايان جنگ، پادشاه وقت ليبي که دست نشانده انگلستان بود ليبي رابه دو منطقه تحت نفوذ انگليس و فرانسه تقسيم کرد. درسال 1949م نواحي مزبور در هم ادغام شدند و استقلال ليبي در سال 1951م از سوي سازمان ملل متحد به رسميت شناخته شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فيليپين مجمع الجزايري است در جنوب شرقي آسيا با 300 هزار کيلومتر مربع مساحت و در همسايگي چين و مالزي قرار گرفته است. کاشفين اروپايي نخستين بار در 6 اوت سال 1521م به جزاير فيليپين قدم نهادند. ماژلان، دريانورد اسپانيايي به عنوان اولين اروپايي از اين منطقه ديدن نمود و آن را به نام فيليپ پادشاه اسپانيا، فيليپين ناميد. با اين حال تصرف اين منطقه توسط اسپانيا تا سال 1565 به طول انجاميد. در 18 اکتبر اين سال، فيليپين رسماً ضميمه متصرفات اسپانيا گرديد که به مدت 3 قرن ادامه داشت ولي مسلمانان اين منطقه که قبل از قرن سيزدهم وارد اين منطقه شده بودند، هيچ گاه به همکاري و سلطه جويي اروپايي ها تن در ندادند. در اواخر سده نوزدهم، جنبش هاي استقلال طلبانه درگوشه و کنار کشور پديد آمد و در پي آن در سال 1896م به يک شورش عمومي ضداستعماري تبديل گرديد و ادامه يافت و سرانجام به استقلال فيليپين در دوازدهم ژوئن سال 1898م منجر گرديد. (ر.ک: 12 ژوئن)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ويلهِلْمْ هايْنْريشْ فُن کِلايسْتْ نويسنده معروف آلماني در 18 اکتبر 1777م در فرانْکْفورت آلمان به دنيا آمد. وي در جواني وارد مدرسه نظام شد و مدتي نيز در رشته فلسفه تاريخ به تحصيل پرداخت اما هر دو را نيمه کاره رها کرد و از اين زمان به بعد، يک زندگي توام با آوارگي را در پيش گرفت. کِلايسْتْ در جواني به پاريس رفت و در آن جا به فکر بروز استعداد و قريحه خويش افتاد از اين رو از آغاز قرن نوزدهم به نويسندگي روي آورد و با نوشتن نمايش نامه خانواده شروفِنِشتايْنْ، سال هاي درخشان حيات ادبي خود را آغاز کرد. اين نمايش نامه که يک تراژدي غم انگيز است، انسان را گرفتار و محبوس در دست تقدير ترسيم مي کند که گريز از آن عملي نيست. در واقع، وسوسه هاي اساسي که در وجود کلايست پنهان مانده بود، به صورت آثار نمايشي و با قدرتي غير ارادي تجلي کرد که موضوع عدم اعتماد و بيماري روح در آن منعکس مي گرديد. کلايست هم چنين مجموعه آثارش را در سال 1810م به چاپ رسانيد که شامل داستان هاي مشهور او بود. آثار اين نمايش نامه نويس و شاعر آلماني در ادبيات رمانتيک آلمان مقام شامخي دارد. آثار او نمونه اي از کوشش هاي نويسنده اي خوش قريحه است که براي فرار از هرج و مرج ابهام آميز هستي و رسيدن به وضوح و روشني تلاش مي کند. کلايست نيز مانند بسياري از نويسندگان آن عصر سعي داشت آثاري درباره زندگي مردان شجاع و فداکار به رشته تحرير
درآورد تا بدين وسيله الگوهايي جهت روحيه افراد کشورش ترسيم نمايد و روح قهرماني را در مردم برانگيزد. کلايست از نمايش نامه نويسان کم نظيري است که مي توان او را به طور قاطع با ويليام شکسپير، نمايش نامه نويس شهير انگليسي سنجيد. داستان هاي کوتاه او در تاريخ ادبيات آلمان، در قرن نوزدهم مقامي والا و ممتاز دارد که به رغم همه کوشش هايي که نويسندگان ديگر در تقليد از سبک او به کار برده اند، بي همتا مانده است. به طور کلي زندگي کلايست، مملو از يأس، تشويق و آشفتگي هاي دروني بوده است و او بارها در آثار خود، تلاش بشر و اعمال پاک و روشن آدمي را بي نتيجه دانسته است چرا که انسان، خود تحت تاثيرِ قدرتي ناپيدا مي باشد. از کلايست نمايش نامه هاي متعددي بر جاي مانده که داستان هاي کوتاه، پنتِه زيلئا، جنگ هرمان، کوزه شکسته و شاهزاده هامبورگ از آن جمله است. نام کلايسک با نهضت ادبي رمانتيسم پيوند خورده است. در اين مکتب ادبي، احساسات بر عقل ترجيح داده مي شد. بنابراين داراي جلوه هاي منفي نيز بود؛ حسّ درماندگي و ناسازگاري با محيط، رنج و پريشاني ناشي از مواجهه با ماديّت جهان و سرسختي جهانِ مادي در برابر احساساتِ رقيق، بسياري از رمانتيک ها که قادر به برقراري سازشي در ميان واقعيت و ذهنيت نشدند را به خودکشي وادار مي نمود. آنها در ميان امرِ واقع و امرِ آرماني قرار گرفته و در نتيجه اين کشمکش، دچار درماندگي مي شدند. ويلهلم کلايست نيز سرانجام در نوامبر 1811م در 35 سالگي بر اثر مشکلات و
آشفتگي هاي روحي و عصبي خودکشي کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آلاسکا سرزميني است به وسعت قريب به يک ميليون و پانصد هزار کيلومتر مربع در شمال غربي امريکا که اکنون يکي از ايالات امريکاست. آلاسکا تا سال 1867م متعلق به روسيه بود، ولي در اين زمان، پادشاه وقت روسيه نگاهداري اين سرزمين دور افتاده و يخ بندان را به صرفه نمي دانست. از اين رو، پيشنهاد امريکايي ها براي خريد اين سرزمين را پذيرفت و به اين ترتيب از 18 اکتبر 1867م، سرزمين آلاسکا به تصرف و مالکيت نيروهاي امريکا درآمد. آلاسکا هم اکنون يکي از زر خيزترين ايالات امريکاست و از آغاز دهه 1960م به اين طرف منابع نفتي مهمي در آن کشف شده و مورد بهره برداري قرار گرفته است. (ر.ک: 30 مارس)
شرح مناسبت:
چارلْزْ بِبيج، دانشمند انگليسي، در 26 دسامبر 1792م در يکي از ايالت هاي جنوبي انگلستان به دنيا آمد. وي از کودکي به فراگيري رياضيات علاقه داشت و در اين رشته معلومات فراواني کسب کرد به طوري که پس از ورود به کالج به زودي دريافت که اطلاعات وي در رياضيات بيش از استاد مي باشد. اين در حالي بود که چارلز در آن زمان تنها نه سال داشت. وي در سال 1812م انجمن تحليلي را براي پيشبرد رياضي تأسيس کرد و در 24 سالگي به عضويت انجمن سلطنتي انگلستان برگزيده شد. ببيج در سال هاي بعد درصدد برآمد دستگاهي بسازد که از عهده انجام هرگونه اعمال محاسبات رياضي برآيد و هزار عدد پنجاه رقمي را در حافظه نگاه دارد. از اين رو تلاش خود را به کار بست تا اينکه در سال 1833م، ماشين محاسبه اي را که
به نام ماشين تفاضلي ببيج مشهور است، ساخت. وي تمام عمر و ثروت خود را صرف ساخت اين دستگاه نمود و آن را به دنياي علم عرضه کرد. در طرح ببيج، هيچ جايي براي استفاده از جريان برق و لوله هاي الکترونيکي منظور نشده بود و در مرحله بعد، او در نظر داشت که با وسايل مکانيکي، ماشين تحليلي و حساب خود را بسازد. هرچند ببيج موفق به اين امر نگرديد ولي در حدود يک قرن بعد، دانشمندان ديگري طرح هاي ببيج را کاملتر کردند و با استفاده از نيروي الکتريسيته، آن را به صورت دقيق تر ساختند. از اين روست که ببيج به عنوان پدر حسابگرهاي جديد به شمار مي رود. وي علاوه بر آن، نخستين سرعت نما را ساخت، سپر جلوي لوکوموتيو را طراحي کرد و وسيله اي براي ديدن شبکيه چشم را اختراع نمود. چارلز ببيج مردي پرکار و جامع الفنون بود. او در کتابي که به عنوان در باب اقتصاد کارخانه ها و ماشين ها نوشت، آن چه را امروزه پژوهش هاي پيش از عمل نام دارد پيش بيني کرد. او مقالات مفصل درباره فيزيک، زمين شناسي، نجوم و باستان شناسي دارد که از اهميت زيادي برخوردارند ولي با اين حال، مهم ترين کار علمي او، اختراع ماشين حساب مي باشد. چارلز ببيج سرانجام در 18 اکتبر 1871م در 79 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ارتش ايتاليا در سال 1911م به ليبي حمله کرده بود و با وجود پيروزي هاي اوليه نيروهاي عثماني در برابر اين هجوم وحشيانه، سرانجام ارتش ايتاليا، پس از کشتار گسترده مردم مسلمان اين سرزمين و ويران کردن شهرها
و آبادي هاي آن، ليبي را به اشغال خود درآورد. در اين ميان، امپراتوري عثماني تلاش وسيعي براي باز پس گيري سرزمين ليبي از ايتاليا به عمل آورد اما در پي بروز نشانه هاي آغاز جنگِ اول بالکان برضد امپراتوري عثماني، در سال 1912م، حاکمان اين دولت مجبور شدند از ليبي صرف نظر کرده و در هجدهم اکتبر 1912م با انعقاد قرارداد صلحي، با ارتش متجاوز با ايتاليا مصالحه نمايند. با اين حال مردم مسلمان ليبي با اشغال گران ايتاليايي جنگيدند و پس از تحولات جنگ جهاني دوم و اداره ليبي به دست فرانسه و بريتانيا، کشور ليبي در نهايت، در سال 1951م به استقلال رسيد.
شرح مناسبت:
توماس آلوا اديسون دانشمند شهير امريکايي در 11 فوريه سال 1847م در ايالت اوهايو در امريکا به دنيا آمد. او تنها سه ماه براي تحصيل به مدرسه رفت و از آن پس تحت تربيت مادرش قرار گرفت. اديسون از کودکي، فکري خلاق و پشتکاري فراوان داشت. از اين رو تصميم گرفت که مسير زندگي خود را در راه ارتقاء علم و دانش قرار دهد. تحقيقات علمي اديسون از ده سالگي او آغاز شد و او وقتش را در مطالعات و اختراعات علمي صرف مي کرد. وي از طريق چاپ و انتشار روزنامه در قطار، هزينه آزمايش هاي خود را به دست مي آورد. اديسون مردي شگفت آور، پرکار و کم خواب بود. چون از کار روزانه دست مي کشيد، مطالعات علميش را درباره برق دنبال مي کرد و گاه تا سپيده دم بيدار بود. دامنه فعاليت و کار او آنچنان گسترده و زياد بود که گاهي 20 ساعت
در روز کار مي کرد و بر اين عقيده بود که حداقل در هر ده روز يک اختراع جديد عرضه نمايد. اين اعتقادْ سرانجام جامه عمل پوشيد و او در طي عمر پربار علمي خود، صدها اختراع را به انجام رساند. اديسون در سال 1879م نخستين لامپ را اختراع کرد و در سال هاي بعد، اولين مرکز توليد و توزيع شبکه برق را براي روشنايي به وجود آورد. وي قبل از آن که چراغ برقِ خود را اختراع کند، يک شبکه ايستگاه هاي مرکزي و هم چنين کنتوري براي اندازه گيريِ مقدارِ مصرف برق اختراع کرد. اديسون در تکميل راديو نيز کوشيد و اختراعات ديگران از جمله تلفن، ماشين تحرير، سينما، ژنراتورهاي برق و ترن هاي برقي را کامل کرد. شکست، هرگز اديسون را نا اميد نمي کرد و او سرانجام پس از ده هزار بار آزمايش براي ذخيره برق در باتري، به نتيجه دلخواه رسيد. از اين مخترع شهير که به دليل کثرت اختراع، به پدر اختراعات مشهور است، بيش از 1300 اختراع به ثبت رسيده که موارد ثبت نشده، بيشتر است. آن چه در زندگي اديسون مهم بود آن که وي به معناي مصطلح علمي، دانشمند و صاحب تحصيلات عالي نبود، اما دست آوردهاي فکري او، زمينه ساز ترقي دانشمندان و انديشمندان در سال هاي بعد از او گرديد. اديسون موفق شد مرز ميان علم و اختراع را بردارد و راه را براي شرکت همگان در پيشرفت علوم و بهره برداري از آن آماده سازد. اديسون در تعريف نبوغ گفته است: يک درصد الهام و نود و نه درصد کوشش و تلاش. توماس
آلوا اديسون سرانجام در نهايتِ شهرت و محبوبيت در 18 اکتبر 1931م، در 84 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ارتش عثماني در ادامه تصرف سرزمين هاي منطقه بالکان، در نوزدهم اکتبر 1386م صوفيه،پايتخت بلغارستان را به تصرف خود در آورد و پس از آن، مقدونيه و صربستان را نيز به امپراتوري عثماني ضميمه کرد. کشورهاي منطقه بالکان، شامل يونان، بلغارستان، مقدونيه، آلباني، صربستان، بوسني، کرواسي و مجارستان در حدود پانصد سال، جزو قلمرو امپراتوري عثماني بودند و در اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم، بر اثر قيام هاي داخلي، هجوم قدرت هاي اروپايي و در نهايت، جنگ جهاني اول، به استقلال دست يافتند.
شرح مناسبت:
جاناتان سوئيفْت شاعر و هجوپرداز انگليسي در 22 آوريل 1667م در دوبلين پايتخت ايرلند از پدر و مادري انگليسي به دنيا آمد. دوران کودکي و تحصيلات خويش را در ايرلند به پايان رسانيد. وي مدت ها در جنبشي که مردم ايرلند براي استقلال بر ضد انگلستان به وجود آورده بودند شرکت کرد و براي پيروزي ايرلندي ها کوشش فراواني از خود نشان داد. سوئيفْت هم چنين زماني به فعاليت هاي سياسي و نيز مذهبي در کليسا مشغول بود و در تمام اين مدت، دست از نويسندگي برنداشت. وي از نويسندگان برجسته و از منتقدان نامور روزگار خويش در انگلستان بود که با لحن استهزا آميز و طنزآلود خود، بسياري از عادات زشت مردم کشورش را نکوهش مي کرد. سوئيفْت داراي نثري فصيح بود که به کمک اين نيرو و با کمک زبان طنز، از اوضاع زمان انتقاد مي نمود. وي را از بزرگ ترين استادان نثر انگليسي و هجونويسان معروف آن سامان مي دانند که بعدها، نويسندگان زيادي از سبک او تقليد و استفاده کردند. اثرمعروف سوئيفْت، سفرنامه
گاليور نام دارد که ابتدا به صورت اثري طنزآميز به منظور انتقاد از حماقت ها و بلندپروازي هاي مردان روز کشور انتشار يافت اما در عين حال، ماجرايي است هيجان انگيز که بارها به صورت فيلم به نمايش درآمده است. او کتاب ها و رسالات زيادي به نگارش درآورد که همگي ازحيث سادگي و رواني و طنز و هجاي خاص خود، در ادبيات انگليس، شهرت ويژه اي دارند. سوئيفْت از نظر سياسي، شخصيتي متنفّذ بود و دفاع او از حقوق مردم ايرلند و کارهايي که براي رفاه آنان برعهده گرفت، او را قهرمان ملي ساخته بود. سوئيفْت از راه نوشته هايش بر دستگاه حکومت انگلستان تاثير بسيار گذاشت، چنانکه از راهنمايي ها و پيشنهادهايش بهره بسيار برده شد. از نظر ادبي، سوئيفْت استاد نثر هجوآميز قرن خود به شمار مي آمد. آثارش از تازگي و بلندي انديشه برخوردار بود و سبک انشايش از وحدت و تناسب کامل ميان لفظ و معني و غناي کلمه، تخيل، استحکام، نرمي، روشني، فصاحت و دقت بهره مند بود. زبان شاعرانه سوئيفْت بسيار لطيف بوده و به سبب مهارتش در بيان انديشه اي بديع و عميق و ژرف بيني کامل و نظر صائب، در رأس نويسندگان بزرگ کلاسيک انگلستان در نيمه اول قرن هجدهم جاي گرفته است. از ميان آثار او مي توان باران شهر، گفتگوي مؤدبانه و نامه هاي يک بزّاز را ذکر نمود. جاناتان سوئيفْت سرانجام در 19 اکتبر 1745م در حالي که به دليل مبارزات استقلال طلبانه ضد انگليسي به شدت محبوب ايرلندي ها بود، در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
با روي کار آمدن ناپلئون بُناپارت در
فرانسه و وقوع جنگ هاي مختلف، اين کشور به بزرگ ترين قدرت اروپا و جهان مبدل شد و در سال 1810 به وسيع ترين حدِّ خود رسيد. قلمرو امپراتوري ناپلئون، بخش اعظم اروپا را از ايتاليا و اسپانيا تا هلند و آلمان و لهستان فرا گرفت، ولي ناپلئون به اين هم اکتفا نکرد و در سال 1812م با يک نيروي عظيم پانصد هزار نفري به سرزمين پهناور روسيه يورش برد. نيروهاي مهاجم در مدتي کمتر از سه ماه تا مسکو رسيدند ولي هنگام ورود ناپلئون به مسکو، مدافعان شهر، آن را آتش زدند تا چيزي به دست فرانسويان نيفتد. اين عملْ مؤثر واقع شد و سربازان ناپلئون در جريان نبرد، با گرسنگي روبرو گرديدند. هم چنين سرماي کشنده روسيه و بيماري باعث شد که سپاه ناپلئون در نوزدهم اکتبر 1812م مجبور به عقب نشيني شده و شهر را ترک کنند. ولي در مسير عقب نشيني نيز سربازان روسي مرتباً آن ها را مورد حمله قرار داده و مانع از رسيدن آذوقه به آنان مي شدند. در جريان اين حمله و عقب نشيني تاريخي، از صدها هزار نيروي فرانسوي تنها در حدود سي هزار سرباز خسته، جان سالم به در بردند. در اين هنگام ناپلئون با شتاب به پاريس برگشت تا پول تجهيزات و لشکريان مورد نياز خود را براي حملات بعدي خويش فراهم آوَرَد، اما دول اروپايي با اتحاد عليه کشور ضعيف شده فرانسه، به کشور گشايي هاي ناپلئون خاتمه داده و شکست ناپلئون را قطعي کرده و پس از دستگيري وي را تبعيد کردند. شکست ناپلئون در روسيه، آغازي بر افول اقبال سياسي و
نظامي او در اروپا بود که درنهايت به فروپاشي امپراتوري وي انجاميد.
شرح مناسبت:
سرزمين کلمبيا از قديم الايام محل سکونت اقوام گوناگوني بود. اين سرزمين از سال 1538م مستعمره اسپانيا گرديد و از آن زمان، بارها مورد تهاجم دول استعمارگر فرانسه و انگلستان قرار گرفت. اما مبارزات مردم با گذشت زمان وسعت بيشتري يافت و از سال 1781م شورش هايي جهت استقلال اين کشور برپا شد که به شدت سرکوب گرديد. پس از تسلط ناپلئون بُناپارت بر اسپانيا، بار ديگر موقعيتي مناسب براي استقلال طلبان کلمبيايي به وجود آمد به صورتي که حتي در سال 1810م اعلاميه استقلال اين کشور تهيه و منتشر گرديد. اما اين وضعيت که به استقلال کلمبيا مي انجاميد، با واکنش شديد اسپانيايي ها و قتل عام صدها نفر از انقلابيون منجر شد. سرانجام مبارزات استقلال طلبانه مردم در اوايل قرن نوزدهم به ثمر نشست و عاقبت قواي آزادي بخش سيمون بوليوار، مبارز معروف امريکاي لاتين، با مبارزات پيگير خود، در 19 اکتبر سال 1819م حکومت استعماري اسپانيا در اين سرزمين را سرنگون کرد. در طي سال هاي بعد، کشورهاي ونزوئلا و اکوادور از اين کشور مستقل شدند. با اين حال اين کشور تا اوايل قرن بيستم گرفتار جنگ هاي داخلي ميان احزاب و طرفداران آنها بود که به مرگ صدها نفر انجاميد. کلمبيا همچنان تا سال هاي اخير، درگير گروه هاي مسلح داخلي و مسئله قاچاق مواد مخدر مي باشد. کلمبيا با 141/748 کيلومتر مربع مساحت، در شمال غربي امريکاي جنوبي در همسايگي ونزوئلا، پرو و اکوادور قرار گرفته است. جمعيت کلمبيا 40 ميليون نفر بوده که 86% جمعيت آن
مسيحي و پيرو مذهب کاتوليک هستند. زبان رسمي مردم کلمبيا اسپانيايي و نژاد آن ها سفيدپوست است. پايتخت کلمبيا، بوگوتا و از شهرهاي مهم آن کالي، مدلين، و بارانکيلا است. واحد پول اين کشور پزوکلمبيا مي باشد. پيش بيني مي شود کلمبيا تا سال 2025 حدود 60 ميليون نفر جمعيت خواهد داشت. نظام سياسي حاکم بر کلمبيا جمهوري چند حزبي با دو مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
موريس بيشاپ رئيس جمهور کمونيست گرانادا، در سال 1946م به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلاتش، با داشتن گرايش هاي چپ گرايانه، فعاليت هاي سياسي خود را در جهت به وجود آوردن تشکيلات کمونيستي در گرانادا متمرکز ساخت. بيشاپ در سال 1976م جنبش سوسياليستي گرانادا را با نام اختصاري حزب جوئل به وجود آورد و روزنامه اي نيز به عنوان ارگان اين حزب منتشر کرد. پس از چندي، اين حزب توسط دولت، منحل و روزنامه آن نيز توقيف شد. موريس بيشاپ در 13 مارس 1979م در يک کودتاي بدون خون ريزي، حکومت غرب گراي گرانادا را ساقط کرد و با اعلام جمهوري سوسياليستي گرانادا، قدرت را به دست گرفت. وي مجلس را منحل کرد و روابط دوستانه اي با کوبا، نيکاراگوئه و ساير حکومت هاي کمونيستي برقرار نمود. بي شاپ توانست در همين سال، گرانادا را به عضويت سازمان کشورهاي غيرمتعهد درآوَرَد و امور تجارتي و صنعتي اين جزيره را به رشدي مناسب ارتقا دهد. سياست سوسياليستي بيشاپ، امريکا را رو در روي گرانادا قرار داد. ازاين رو، ايالات متحده امريکا براي فلج کردن و سرنگوني دولت بيشاپ دست به کار شد. علاوه بر آن، بيشاپ از
سوي جناح چپ افراطي حزب خود نيز تحت فشار قرار داشت. اين امر زمينه ساز کودتاي شورشيان نظامي گرانادا گرديد و پس از چند روز درگيري، موريس بيشاپ سرانجام در 19 اکتبر 1983م در 37 سالگي به قتل رسيد و حکومت کمونيستي خشن تري، زمام امور اين جزيره را به دست گرفت. اين کودتا، زمينه ساز دخالت نظامي گسترده تفنگ داران دريايي امريکا در 25 اکتبر آن سال در اين جزيره گرديد. اما حکومت کودتايي جديد، فقط چند روز دوام آورد و به زودي سقوط کرد. موريس بيشاپ شخصيتي بود که با کودتاي کمونيستي خود، حکومت غرب گراي گرانادا را برانداخت و با مرگ خود به حيات کمونيستي اين کشور نيز خاتمه بخشيد. جزيره گرانادا با 344 کيلومتر مربع مساحت در حوزه درياي کارائيب در امريکاي مرکزي قرار دارد.
شرح مناسبت:
پروفسور گوتريد آخن وال رياضي دان معروف آلماني در 20 اکتبر 1719م، در آلمان متولد شد و پس از طي مدارج تحصيلي خود، به عنوان يک استاد برجسته رياضي مطرح گرديد. وي با مطالعه و تحقيق در علم رياضيات، علم آمار را که در فراهم کردن اطلاعات کمي و تحليل اين اطلاعات به کار مي رود، بنيان گذارد. آخن وال با طرح لفظ "ستاتيستيک" در مقدمه کتاب خود درباره آمار، اين مسئله را مورد توجه قرار داد. وي علاوه بر رياضي، در فلسفه و قوانين فلسفي مطالعات زيادي داشت و به عنوان يک صاحب نظر در اين رشته آثار متعددي از خود به جاي گذاشته است. پروفسور گوتريد آخن وال سرانجام در اول ماه مه 1771م در 52 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جان آدامْزْ دومين رئيس جمهور ايالات متحده امريکا، در بيستم اکتبر 1735م در ايالت ماساچوست امريکا به دنيا آمد. وي در دوران تحصيلات دانشگاهي و پس از آن وارد فعاليت هاي سياسي شد و رفته رفته به ايده و خط مشي فدراليست ها متمايل گشت. جان آدامز يک حقوقدان بود که در دوران زمام داري جورج واشينگتن اولين رئيس جمهور امريکا، به معاونت وي دست يافت و سپس رياست مجلس نمايندگان امريکا را عهده دار گرديد. آدامز در نهايت در انتخابات سال 1796م، با اکثريت فوق العاده ضعيف و تنها با سه راي اضافه در 62 سالگي به رياست جمهوري امريکا انتخاب شد و يک دوره چهار ساله در اين مقام باقي ماند. آدامْزْ شيفته قدرت و مقام بود. او کاخ مجللي را مقرّ رياست خود قرار داد و آن را به شکل
دربارهاي پرزرق و برق اروپا درآورد. وي هم چنين علاقه خاصي به تقليد از تکبر و غرور سلاطين اروپايي در آداب و رفتار و در برخورد با هيأت ها و افراد خارجي داشت. دوران حکومت آدامز با خونين ترين حوادث انقلاب فرانسه هم زمان بود، انقلابي که هرگز مطلوب ثروت مندان امريکايي و همراهان و همفکران آدامز نبود. اساس عملکرد آدامز، در دست حزب متبوع او، يعني حزب فدراليست قرار داشت و اين حزب بود که براي او تعيين تکليف مي کرد. وي تحت تاثير اطرافيان خود، به انگلستان گرايش يافت و اين گرايش تا جايي پيش رفت که آدامز تحت فشار انگليسي ها، معاهده اي با آنان امضا کرد که به موجب آن، امريکا بر طرح محاصره دريايي فرانسه توسط انگلستان که آن زمان برضد ناپلئون بُناپارت امپراتور فرانسه در جريان بود، صحّه مي گذاشت. اين معاهده، واکنش ناپلئون را برانگيخت و دستور حمله به کشتي هاي امريکايي در اقيانوس اطلس را صادر کرد. جان آدامز که هرگز تصور نمي کرد پيمان کشورش با انگليس به اين سرعت امريکاي تازه استقلال يافته را وارد عرصه نبرد کند، فوراً هيأت صلحي به پاريس فرستاد اما دولت فرانسه اين گروه را با توهين بسيار باز گرداند. اين امر موجبات آغاز تبليغات وسيع و دامنه دار حزب مخالف دولت امريکا را فراهم آورد. از اين رو، دولت آدامز يک رشته اقدامات خشن پليسي بر ضد نشريات و روزنامه هاي مخالف دولت و مردم معترض به اجرا گذارد. از سوي ديگر، ناپلئون که نمي خواست با ادامه سرسختي در برابر حکومت آدامز، بيش از پيش جبهه امريکا و
انگليس را مستحکم ببيند، در سال 1799م به آدامز اطلاع داد که مايل است روابط دو کشور را بهبود بخشد. آدامز نيز برخلاف نظر بزرگان حزب، در برقراري جو تفاهم ميان امريکا و فرانسه کوشيد تا بتواند براي انتخابات رياست جمهوري به نفع خود بهره برداري کند. اما شکست نيروي دريايي امريکا در جنگ با فرانسه و نيز وضع مقررات سرکوب گرايانه آدامز عليه مردم و مطبوعات در داخل کشور، دو عامل مهم نارضايتي مردم از حکومت فدراليست ها بود که همين امر نيز شکست فاحشي را براي آدامز و حزب متبوعش به ارمغان آورد. از رويدادهاي عمده دوران حکومت جان آدامز، انتقال پايتخت امريکا از نيويورک به واشينگتن بود. آدامز در واقع طرفدار قشر اعيان و اشراف جامعه امريکا بود و از آن طرف نيز اشراف و ثروت مندان، در دولت آدامز و تصميمات آن نفوذ داشتند. جان آدامز پس از شکست سنگين در انتخابات رياست جمهوري امريکا در سال 1800م، از صحنه سياست کنار رفت و سرانجام در چهارم ژوئيه 1826م در 91 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
از سال 1821م که قيام مردم يونان براي استقلال از امپراتوري عثماني آغاز شد، دولت هاي اروپايي بارها به حمايت از يوناني ها برخاستند که جنگ دريايي ناوارون يکي از نمونه هاي آن بود. در اين جنگ که در بيستم اکتبر 1827م در خليج کوچک ناوارون واقع در آب هاي شمالي درياي مديترانه روي طر داد، کشتي هاي جنگي انگلستان، روسيه و فرانسه در حمايت از يونان، به ناوگان امپراتوري عثماني حمله برده و شصت فروند کشتي جنگي عثماني را منهدم کردند. هم چنين در اين جنگ
شش هزار نفر از سربازان عثماني کشته شدند. در نهايت، جنگ با شکست عثماني و نابودي نيروي دريايي آن در غرب يونان پايان يافت. اين جنگ ها تا 1829م ادامه پيدا کرد و در اين سال، با انعقاد قرارداد آدرِيانُوپُل، به پايان رسيد و يونان به استقلال دست يافت.
شرح مناسبت:
جان ديويي، فيلسوف بزرگ معاصر امريکايي در بيستم اکتبر 1859م در ورمونت امريکا به دنيا آمد. وي بيست سال آغازين زندگي را در روستايي در ورمونت گذراند و اين حضور، تاثير عميقي در ديويي نهاد که تا پايان عمر در او باقي ماند. ديويي پس از پايان تحصيلات خود، به تدريس در دانشگاه کلمبيا مشغول گرديد و در طي ساليان تدريس، نظرات متعددي در باب تعليم و تربيت، روان شناسي و فلسفه ارائه داد. او هم چنين مدتي در چين به سر برد و در آن سرزمين، به تدريس طريقه تعليم و تربيت جديد پرداخت. خلاصه فلسفه ديويي در اين جمله فشرده شده است که: "بحث نکن، به فکر چاره اي باش" هدف ديويي آن بود که فلسفه را به صورت علم درآورد، علمي که با حقايق و واقعيات فردي زندگي روزانه سرو کار داشته باشد نه قبول حقايق کلي. جان ديويي اعلام داشت که در واقع، حقيقت کلي اي وجود ندارد. آن چه براي شما حقيقت است ممکن است براي من نباشد و آن چه ديروز براي من حقيقت بوده است، ممکن است امروز ديگر حقيقت نداشته باشد. بنابراين نظر ديويي، فلسفه يعني يادگيري و آموزش مداوم. از نظر ديويي، مدرسه بايد به کودک، فکر کردن بياموزد، بايد به او ياد بدهد که چگونه،
خود را با دنياي متحول پيرامونش سازگار کند و رابطه ميان خود و اجتماع را کشف کند. به اين ترتيب، دستگاه تربيتي ديويي براي آن است که مردان و زنان، از راه عمل، دانش و معلوماتي به دست آورند که براي بهتر کردن زندگي باشد. از نظر او، دموکراسي، يک زندگي سرشار از همبستگي، رد و بدل کردن بدون گرفت و گير انديشه ها، فارغ از سانسور و تهديد و حکومتِ متشکل ازهوش و عقل است. جان ديويي، طرفدار آزادي فردي بود اما بر اين قاعده که هر کس براي ساختن دنياي آزادتري براي همه، کمک کند. جانِ کلام فلسفه ديويي اين است: تغيير و دگرگوني از راه رشد عقلاني است. هدف ماجراي زندگي ما، رسيدن به کمال ناگهاني نيست، بلکه پيمودن مدارج کمال و رشد و تهذيب با تانّي و بردباري مي باشد. راه رسيدن به بهشت، زورگويي و جنگ نيست، آهسته رو و مواظب قدم هاي خود باش. تجربه کن. در دفع شر و کسب نيکي محتاط باش و دقت به خرج ده. بر آن مباش که دنيا را صاحب شوي. بلکه بکوش تا دنيا را جاي بهتري براي آسايش سازي و آزادي فردي را براي آن خواستار شو که تو را به آزادي خواهي براي افراد ديگر برانگيزد. از ديويي آثار متعددي برجاي مانده که طرح يک نظريه انتقادي در اخلاق، مطالعاتي در نظريه منطقي، تجربه و طبيعت و اجتماع و مشکلات آن، از جمله تاليفات مهم اوست، جان ديويي سرانجام در اول ژوئن 1952 در 93 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از تأسيس سازمان ملل متحد، بحث درباره انتخاب پرچم اين سازمان مطرح شد. در نهايت در 20 اکتبر 1947م، بيرق رسمي سازمان ملل متحد که در حقيقت، يک پرچم بين المللي است به تصويب رسيد. اين پرچم داراي زمينه آبي آسماني بوده و آرم سازمان ملل متحد با رنگ سفيد در وسط آن قرار گرفته است.
شرح مناسبت:
هِربِرتْ هووِر، سي و يکمين رئيس جمهور امريکا، در دهم اوت 1874م در اين کشور به دنيا آمد. وي از جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد و مدارج حزبي را پشت سر نهاد. هوور، مدتي وزير بازرگاني بود و زماني به معاونت رئيس جمهور نيز دست يافت تا اين که در سال 1929م در 55 سالگي، در يکي از فلاکت بارترين ادوار تاريخ اقتصادي امريکا، به عنوان سي و يکمين رئيس جمهور امريکا وارد کاخ سفيد شد. در دوران حکومت چهار ساله هوور، سقوط بهاي سهام مؤسسات صنعتي امريکا، ضربه هولناکي به اقتصاد اين کشور و جهان وارد آورد. اين دوره که از 24 اکتبر 1929م هم زمان با سقوط بازار بورس امريکا معروف به والْ استريت آغاز شد، تا پايان سال 1932م، جهان را با بحران عجيبي روبرو کرد. اين پديده اگر چه ارتباطي به سياست هاي هربرت هوور نداشت، اما دموکرات ها از اين پيشامد استفاده هاي تبليغاتي زيادي براي شکست دادن هوور در دور جديد انتخابات رياست جمهوري کردند. هربرت هوور که خود با سرمايه گذاري مالي و تبليغاتي جناح سرمايه داران عمده و صاحبان صنايع صنعتي و نظامي و روشن فکران وابسته به آن ها به قدرت رسيده بود و تحت سيطره
کامل آنان قرار داشت، از يک سو موج بيزاري مردم امريکا از سياست توسعه طلبي و بحران هاي اقتصاديِ محصول سياست برتري طلبي امريکا را مشاهده مي کرد و از جانب ديگر نمي توانست قدمي برخلاف نظر کارتل ها و سرمايه داران عظيمي که در پشت صحنه، معرکه گردان اصلي سياست جمهوري خواهان بودند، بردارد. هوور که خود عضو حزب جمهوري خواهان بود، هرچند عامل سقوط اقتصادي امريکا نبود، اما هنگامي که اين مسئوليت را برعهده گرفت، مردم بيش از پيش از کوتاهي مسئولان امر در مهار اين بحران ناراضي بودند و همين امر و نيز عدم استقلال راي هوور، موجبات شکست وي را در انتخابات پاييز 1932م فراهم آورد. از اين جهت، اين انتخابات فقط شکست هوور در برابر فرانکْلين روزولت نبود بلکه شکست جمهوري خواهان در برابر دموکرات ها محسوب مي شد. از آن مهم تر، اين شکست و آن پيروزي نه به خاطر تبليغات انتخاباتي بلکه به خاطر همين نارضايتي مردمي از جمهوري خواهان بود. از اين رو، هربرت هووِر در انتخابات رياست جمهوري 1932م امريکا از رقيب دموکرات خود، فرانکلين روزولت به شدت شکست خورد و از گردونه قدرت خارج شد. هربرت هوور سرانجام در 20 اکتبر 1964م در نود سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تورکواتو تاسو نويسنده معروف ايتاليايي در 21 اکتبر 1544م در شهر سورنتو ايتاليا به دنيا آمد. وي پس از طي برخي از دوره هاي مذهبي، در نوجواني به طبع شاعري خود پي برد و از آن پس، تمام وقت خود را به ادبيات و شعر گذرانْد. تاسو سالياني در دربار ايتاليا حضور يافت و با بهره مندي از اين فرصت با فراغ بال به خلق آثار بزرگ پرداخت. مهم ترين اثر تاسو منظومه رهايي اورشليم است. اين منظومه که در بيست بند و 15 هزار بيت به بيان جنگ هاي صليبي مي پردازد، از هنگام انتشار به سبب قدرت شاعرانه و انعکاس طبع پرشور شاعر و تازگي شعر، ارزش فراواني يافت و با وجود مخالفت هاي شديد مقامات مذهبي، در شمار برجسته ترين آثار شعري قرار گرفت. در زماني که رمان هاي پهلواني رو به انحطاط مي رفت، اين اثر به سبب خط مشي جديد و بديع و آميختگي خاص، از موضوع هاي جدي و لطيف و پراحساس و کلام زيبا و توجه به صناعت دقيق شعر و استعاره هاي ظريف، با روح خوانندگان عصر خودْ سازگار آمد. آنچه بر سراسر اين اثر تسلّط دارد، تنها موضوع تاريخي يا مذهبي نيست، بلکه هيجان ها و عواطف انساني و عجز در برابر سرنوشت است که به وسيله نبوغ تاسو در قالب شعر تغزّلي گنجانده شده است. منظومه رهايي اورشليم با وجود پيروزي و استقبال عظيم از آن، موضوعِ مباحثه ها و مشاجره هاي سخت قرار گرفت و اين امر بر روح شاعر تاثير فراوان بر جاي نهاد. در اين
ميان، هر چند دادگاه، طي حکمي اثر او را تاييد کرد، اما تاسو هرگز از نگراني و اندوهي که در آن غرق شده بود، بيرون نيامد، تا اين که بر اثر ناسزا گفتن به ارباب خود، با او مثل ديوانگان رفتار نمودند و او را در حدود هفت سال در تيمارستان نگاه داشتند. اين دوره از زندگي تاسو در نامه هاي فراواني که مي نوشت، منعکس شده است. زندگي آميخته با سرگرداني و روح غمزده تاسو که سال ها با بحران هاي طولاني جنون همراه بود، در چشم نسل رمانتيک و خيال پرداز پس از او، ارزش اساطيري يافت، درحالي که اختلال روحي او بر اثر عدم درک نبوغش از طرف جامعه بي عمق زمان، جنون تلقي شد. تاسو جز در دوره هاي سرگرداني و خلأ فکري، شاعري پرکار بود و آثار فراواني بر جاي گذاشت. چندين هزار، نامه از او بر جاي مانده که درباره مسايل مربوط به عالم مادي، الهيات، اخلاق و مسايل ادبي است. تاسو از نظر شاعري، همه انواع و موضوع هاي شعري از جمله شعر غنايي، منظومه هاي عاشقانه، نمايش نامه هاي سياسي و مذهبي و مديحه دوستانه را به کار برده است. اما نبوغ وي در قلمرو منظومه هاي حماسي و افسانه اي بود که قدرت تخيّلش در آن ها امکان تجلّي مي يافت. زندگي نامه تاريخي تاسو، سرنوشت نابغه اي را نشان مي دهد که قرباني عظمت خود شده است. تاسو را به دليل به نظم کشيدن جنگ هاي صليبي، همانند حکيم ابوالقاسم فردوسي در ايران دانسته اند. تورکواتو تاسو سرانجام در 21 ژانويه 1595م در 51 سالگي
درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي علاوه بر اختراعات متعدد در جنبه هاي گوناگون علمي، در استفاده از نيروي برق براي ايجاد روشنايي و حرارت و به کار انداختن موتورهاي کارخانه ها و وسايل حمل و نقل نيز پيشرفت هاي بزرگي به دست آمد. البته کشف نيروي برق مربوط به قرن شانزدهم و هفدهم است و نخستين وسايل برقي نيز در قرن هجدهم و نيمه اول قرن نوزدهم مورد استفاده قرار مي گرفت. ولي بهره برداري گسترده از نيروي برق و اختراع لامپ الکتريکي به صورت امروزي، مربوط به مخترع معروف امريکايي توماس آلوا اديسون است که بسياري از اختراعات ديگر در زمينه تلگراف، تلفن و دستگاه گرامافون و عکاسي و فيلم برداري و … نيز مديون اوست. اديسون اختراعات زيادي داشت اما ساختن لامپ برقْ در 21 اکتبر 1879م، بزرگ ترين اختراع او به شمار مي رفت و همين ابداع بود که اديسون را به اوج شهرت رساند. گرچه او در مدتي متجاوز از نيم قرن، با نهايت کارآمدي و فعاليت مشغول بود، اما هيچ يک از اختراعات و ابداعات ديگرش، تا اين حد مهم و جالب و هيجان انگيز نبود.
شرح مناسبت:
کشور سومالي در شمال شرقي افريقا در بخشي معروف به شاخ افريقا واقع است و 637/657 کيلومتر مربع مساحت و جمعيتي بيش از 10 ميليون نفر دارد. پايتخت سومالي، شهر موگاديشو و زبان رسمي آن سوماليايي و عربي است. 99% جمعيت سومالي را مسلمانان تشکيل مي دهند و پيش بيني مي شود جمعيت سومالي تا سال 2025م بيش از 21 ميليون نفر خواهد بود. واحد پول اين کشور، شيلينگ سومالي و
از شهرهاي مهم آن هرجيسه، کيسمايو و بربره است. سومالي امروزه يکي از کشورهاي فقير دنيا محسوب مي گردد. اين کشور سال ها تحت استعمار ايتاليا و انگلستان قرار داشت، تا اين که در سال 1960م از هر دو کشور مستقل شد. نظام سياسي حاکم بر سومالي دولت موقت انتقالي است. سومالي داراي دو روز ملي است. يکي اول ژوئيه که تشکيل کشور سومالي اعلام گرديد و حکومت جمهوري پارلماني براي آن انتخاب شد و ديگري 21 اکتبر است. (ر.ک: 1 ژوئيه)
شرح مناسبت:
علي عزت بگوويچ رئيس جمهور سابق بوسني هرزگوين در هفتم اوت 1925م در يکي از مناطق بوسني به نام بوس سمک متولد گرديد. وي پس از فراغت از تحصيل، با جمعيت علماي هدايت که در بوسني تأسيس شده بود، همکاري نمود و در شمار برجسته ترين شاگردان اين مکان به شمار مي رفت. اين جمعيت در بيداري مسلمانانِ يوگسلاوي بعد از جنگ جهاني دوم سهم بسزايي داشت. علي عزت بگوويچ در 21 سالگي به علت اعتقادات اسلامي و تلاش براي رواج ارزش هاي اسلامي در جامعه کمونيستي يوگسلاوي به زندان محکوم شد و سه سال در زندان ماند. اما پس از آزادي، نه تنها فعاليت خود را متوقف ننمود بلکه آن را گسترش داده و به آگاه ساختن نسل جوان پرداخت. وي در عين حال به تحصيلات خود ادامه داد. وي در سال 1956م در رشته حقوق از دانشگاه سارايوو فارغ التحصيل گرديد و از اين زمان به عنوان يک وکيل، حقوق دان و سياست مدار مسلمان در يوگسلاوي شناخته شد. در طي سال هاي بعد، بگوويچ به علت افشاي ماهيت کمونيسم
در جامعه يوگسلاوي، تحت نظر قرار داشت و در سال 1983م بار ديگر توسط کمونيست ها دستگير و به 14 سال زندان محکوم شد. وي در سال 1989م آزاد گرديد و حزب اسلامي اقدام دموکراتيک را بنيان نهاد. پس از فروپاشي فدراسيون يوگسلاوي وي در اواخر سال 1990م به رياست جمهوري بوسني هرزگوين انتخاب شد. کمتر از 6 ماه پس از آن، آشوب و نابساماني مناطق تحت کنترل فدراسيون يوگسلاوي سابق را فرا گرفتو مردم کرواسي خواهان استقلال از صربستان شدند. بگوويچ نيز در پي اين تحولات، رفراندومي براي تمايل يا عدم تمايل مردم به استقلال برگزار کرد که مسلمانان بوسني يکپارچه خواهان استقلال شدند. و در ماه مارس 1992، استقلال جمهوري بوسني هرزگوين اعلام شد. اين امر موجب نگراني صرب ها گرديد، اما بگوويچ که به اتحاد و تماميت ارضي کشورش علاقه مند بود و از سوي ديگر از لحاظ اعتقادي، فردي سکولار به شمار مي رفت، به اقليت هاي غيرمسلمان قول داد بوسني را به يک کشور اسلامي و مذهبي مبدل نسازد و حقوق کليه اقليت ها را محترم شمرد. اما رهبران صرب هاي بوسني که مخالف استقلال اين منطقه از صربستان بودند، اقليت صرب ساکن بوسني را تحريک نموده و شورش بزرگ قومي با حمايت آشکار صربستان براي اخراج مسلمانان از بوسني آغاز شد. اين وضعيت چهار سال به طول انجاميد و در اين مدت، خانه هاي مسلمانان آتش زده شد. اموال آنها به يغما رفت و موجي از ترور، تجاوز، خون ريزي و قتل عام، زن و مرد و کودک بوسنيايي را دربرگرفت. در طي اين زمان، علي عزت بگوويچ در
مقام رئيس جمهور از يک طرف مبارزات مردمي عليه صرب ها را سازمان داده و آنها را تقويت مي نمود و از سوي ديگر در عرصه بين المللي براي برانگيختن احساساتِ دولت ها و بسيج آنها در حمايت از مردم بوسني و عليه صرب ها تلاش فراواني انجام داد که سرانجام به امضاي صلح دِيتون در اواخر سال 1995م در امريکا منجر شد. براساس اين پيمان گرچه مناطق بسياري از کنترل مسلمانان خارج شد و باعث نارضايتي رهبران مسلمان و مردم بوسني بود اما به اعتقاد بگوويچ امضاي پيمان دِيتون از ادامه جنگ و مرگ قطعي هزاران مسلمان ديگر، بهتر بود. هم چنين برپايه اين قرارداد، مقدر شد مقام رياست جمهوري به صورت دوره اي و به ترتيب ميان مسلمانان، صرب ها و کروآت ها گردش کند. بدين سان در اولين دوره رياست جمهوري در سال 1996م علي عزت بگوويچ به مقام رياست جمهوري نائل آمد. وي در نيمه سال 2000م در اعتراض به تضعيف مسلمانان و برجسته کردن نقش صرب ها در مجامع بين المللي و در نتيجه تأمين خواسته هاي توسعه طلبانه صرب ها، از مقام خود به عنوان رئيس جمهور بوسني کناره گرفت و در بيانيه اي اعلام کرد شرايط کنوني که تنها بي عدالتي در آن حکم فرماست، شرايطي نيست که من بتوانم در آن زندگي کنم. بگوويچ در عين حال به عنوان يک محقق و نويسنده اسلامي آثاري از خود بر جاي گذاشت که مشکلات رنسانس اسلامي، بيانيه اسلامي، فرار من از آزادي و اسلام ميان شرق و غرب از آن جمله است. علي عزت بگوويچ سرانجام در 21 اکتبر
سال 2003م در سن 78 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پُل سِزان نقاش شهير فرانسوي، در 19 ژانويه 1839م در فرانسه به دنيا آمد. وي از کودکي علاقه وافري به نقاشي داشت ولي بنا به اصرار پدرش، وارد دانشکده حقوق شد و سپس در بانک پدر به کار پرداخت. سزان، مدت ها با پدر در مبارزه بود تا بالاخره در 24 سالگي پدرش به او اجازه داد براي تحصيل نقاشي به پاريس برود. در اين هنگام، مبارزه ديگري براي او آغاز شد زيرا سِزان علي رغم تلاش فراوان، موفق به قبولي در آزمون ورودي براي تحصيل در رشته نقاشي، نگرديد. در اين دوره، از تابلوهاي سزان کمترين استقبالي به عمل نيامد و کارهاي او با انتقادهاي شديد مواجه شد. اين دوره تا پنجاه سالگي سزان ادامه يافت تا اينکه وي با فروش تابلوهاي خود، کم کم شهرت پيدا کرد، با اين حال او را نابغه شکست خورده مي ناميدند. اما سزان دست از تلاش برنداشت. وي با کار پيگيرانه و کنکاش هاي سرسختانه اش، نقاشي اروپايي را از قيد تابعيت قوانين رؤيت رهانيد و در پژوهش هاي خود به تعالي دقيقي ميان واقعيت و انتزاع رسيد. پل سزان به قصد ايجاد يک روش جديد در نقاشي حرکت کرد و با تلاش خود به طريقي نو دست يافت که راه را براي تحول بعدي نقاشي گشود. از اينجاست که هنر آبستْرِه يا انتزاعي ايجاد شد که در ميان هنرمندان نسل بعد تاثير نهاد. در اين ميان، کوبيست ها، که نقاشي آن ها مبتني بر نقاشي اشيا و حتي موجودات به شکل هندسي است، بيش از سايرين از نتيجه کشف
هاي پل سزان بهره بردند. اين امر به آن جا رسيد که پل سزان به سبب تجربه هاي نو و دست آوردهاي ارزش مند هنري اش به عنوان پدر نقاشي مدرن شناخته شد. وي، مسير واقع گرايي را پيمود و با طغيان عليه ابتذال آکادمي گرايي، در طلب سلامتي و درستي هنر بود. پل سزان در اواخر عمر شهرت فراوان يافت تا آنکه در 22 اکتبر 1906م در 67 سالگي درگذشت. با اين حال قيمت آثار او در سال هاي پس از مرگ، به طرز شگفت آوري، افزايش يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پول تريستان برنار، نمايش نامه نويس و رمان نويس فرانسوي در هفتم سپتامبر 1866م در شهر برانسون فرانسه به دنيا آمد. وي در پاريس به تحصيلات خود در رشته حقوق ادامه داد و پس از اشتغال به مشاغل گوناگون ديگر، به کار ادبي پرداخت. تريستان پس از موفقيت در انتشار دو رمان، استعداد خود را در نوشتن کمدي به کار انداخت و آثاري در اين زمينه منتشر کرد که همه، با استقبال کم نظير مردم مواجه گرديد. طنزي که در برخي نمايش نامه هاي تريستان به کار رفته از استادي و جاذبه اي برخوردار است که خاص اوست. رمان هاي طنزآميز و آميخته با بذله گويي و مزاح برنار نيز مانند کمدي هايش از پيروزي بسيار برخودار شد. برنار از محبوب ترين چهره ها در عالم ادب و در جامعه زمان خويش است. نمايش نامه هاي کوتاه و فراوان و خنده آور او هم سرگرم کننده است و هم تجزيه و تحليلي است از زندگي طبقه کاسبکار که با طنزي هوشيارانه و هجوي دلپذير پيش چشم بيننده گذارده مي شود. از مهم ترين آثار برنار مي توان به کافه کوچک، خاطرات جوان سر به راه و دلدادگان و دزدان اشاره کرد. برنار تريستان سرانجام در 22 اکتبر 1947م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در روز 22 اکتبر 1956م اجلاس وزيران خارجه فرانسه، انگليس و نخست وزير رژيم صهيونيستي در پاريس برگزار شد. رژيم اشغال گر قدس نيز که در آن زمان، مصر را بزرگ ترين دشمن خود در جهان عرب مي دانست، در نظر داشت با سوء استفاده از اين فرصت، ضربه اي اساسي
بر مصر وارد کند. يک هفته پس از اين اجلاس سري، ارتش هاي اين کشورها به طور مشترک به مصر حمله کردند، هر چند در رسيدن به اهداف خود، ناکام ماندند.
شرح مناسبت:
واتيکان با وسعتي کمتر از نيم کيلومتر مربع و جمعيتي در حدود هزار نفر در جنوب قاره اروپا، به دور از درياي آزاد، در کشور ايتاليا و در قسمت غربي شهر رم واقع شده است. زبان رسمي کشور کوچک واتيکانْ ايتاليايي و زبان رسمي کليسا لاتين است. مردم واتيکان پيرو مذهب کاتوليک بوده و واحد پول آن يورو است. حکومتِ واتيکان مذهبي است و تحت نظر رهبر کاتوليک هاي جهان، اداره مي شود. در حقيقت، واتيکان، مرکز سازمانِ جهاني کاتوليک هاي جهان است. استقلال واتيکان در سال 1929 از ايتاليا به دست آمد. نوع حکومت در کشور واتيکان پاپ نشين است. 22 اکتبر سال روز انتخاب پاپ ژان پل دوم در سال 1978 روز ملي واتيکان نام گذاري شده است. (ر.ک: 7 ژوئن)
شرح مناسبت:
پيِر لاروس اديب و لغت شناس بزرگ فرانسوي در23 اکتبر 1817م در خانواده اي فقير در شهر پاريس به دنيا آمد. وضع مالي پدرش به قدري بد بود که قدرت نداشت حتي براي پسرش يک لباس آبرومند خريداري نمايد و پيِر با شلوار پاره و مندرس در دبستان و دبيرستان مورد تمسخر و استهزاء دانش آموزان قرار مي گرفت. او تا 15 سالگي در کارگاه پدرش به عنوان شاگرد آهنگر، اسب را نعل مي کرد. لاروس سپس تحصيلات خود را در ورساي ادامه داد و در اين زمان، کتب منتشر شده در فرانسه و سايرنقاط جهان رامطالعه مي کرد. وي از اين زمان، درصدد تهيه فرهنگي جامع برآمد و با پشتکار فراوان، فرهنگ خود را به نام لاروس تکميل نمود. تا اينکه با اتمام تحصيلات وي، فرهنگ او نيز کامل
شد و انتشار يافت. او قبل از آن، تاليفات خود را از کتب لغت و دستور زبان براي تدريس در مدارس و انتشار روزنامه تعليم و تربيت براي دانش آموزان آغاز کرده بود و سپس به تدوين اين دايرةالمعارف بزرگ پرداخت. در اين هنگامْ در فرانسه کسي نبود که اسم لاروس را نشنيده باشد. پيِر لاروس فقط مبدع دايره المعارف نيست بلکه او نخستين کسي است که کتاب هاي تدريسي آموزشگاه ها را تدوين و روش آنها را عوض کرده و به صورت امروزي درآورده است. لاروس بر اثر کار مداوم بيمار شد تا اينکه در سوم ژانويه 1875م در58 سالگي درگذشت. اکنون هرساله دايره المعارف وکتب لغت و فرهنگ هاي تاريخي و جغرافيايي متعدد به نام لاروس از طرف هيأت هاي علمي فرانسه منتشر مي شود که نام لاروس را جاودان ساخته است.
شرح مناسبت:
تئوفيل گوتيه، شاعر فرانسوي، در 31 اوت 1811م در شهر تارْبْ در فرانسه به دنيا آمد و در سه سالگي به همراه خانواده اش به پاريس مهاجرت کرد. وي در ابتدا در نقاشي طبع آزمايي کرد ولي پس از چندي به شاعري روي آورد. گوتيه نخستين اثر خود را در 19 سالگي منتشر کرد و از 29 سالگي به ايتاليا، الجزاير و خاور نزديک مسافرت نمود. وي زماني نيز به روزنامه نگاري پرداخت و درباره ادبيات و نقاشي، پاورقي هاي بي شمار و نقدهاي هنري فراواني انتشار داد. گوتيه طي سال هاي بعد، کتاب ها و سفرنامه هاي متعددي نگاشت و به شهرت نسبي رسيد. گوتيه را شاعر آب و رنگ ناميده اند، زيرا اشعار او همه کار يک نقاش
هنرمند است. او علاوه بر اينکه شعر مي سرود، رمان نويس و باستان شناس و منتقد هنري و تئاتر نيز بود. گوتيه در ميان ادبا و هنرمندان عصر، بزرگ ترين طرفدار عقيده هنر براي هنر بود و معتقد بود که هنرمند جز هنر خود به هيچ اصل اجتماعي و اخلاقي نبايد کار داشته باشد. گوتيه که اهميت تاريخي خود را در ارائه اين نظريه به دست آورده است، هنر را ذاتاً خالق زيبايي مي داند و همين مستثني کردن هنر از مسائل فلسفي، اجتماعي و مذهبي، شماري از منتقدان را برانگيخته است تا وي را از باب محدوديت ديد و قلّت انديشه به باد انتقاد، بگيرند. از گوتيه آثار متعددي به جاي مانده که به جز کمدي مرگ و اسپانيا و کاپيتان فراکاس، کتاب بسيار معروف لعاب ها و سنگ هاي نقش دار، شاه کار او به شمار مي رود و با قطعه شعر زيبايي درباره حافظ آغاز مي گردد. اين ديوان، مهم ترين و بديع ترين اثر شاعرانه گوتيه است که بيش از ساير آثارش، استادي او را در زيبايي قالب شعر تثبيت مي کند. گوتيه در اين اشعار، با آرايش رنگين صحنه ها و چشم اندازها چنان در صنعت گري و فنون کلام استادي به کار برده که گويي به جاي نوشتن با قلم، گوهرهايي در نگين نشانده است. گوتيه را به دليل خلق اين آثار، جادوگر ادبيات فرانسه نيز ناميده اند. با اين حال سال هاي آخر عمر او با مشکلات مالي مواجه گرديد و ناچار تمام وقت خود را به نوشتن داستان کوتاه، رمان و نقد ادبي براي مجلات اختصاص داد.
گوتيه با آنکه از نويسندگان و شاعران درجه اول عصر خود به شمار نرفته و به غير از يکي دو اثر او، خواننده فراواني نداشته است، با اين حال در جريان هاي ادبي زمان، شخصيتي ممتاز به حساب آمده است و الهام بخش شاعران دهه 1850م بوده است. تئوفيل گوتيه سرانجام در 23 اکتبر 1872م در 61 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، هنگامي که نيروهاي ايتاليايي در مستعمرات خود در شمال افريقا به سپاهيان انگليسي مستقر در کشور ليبي يورش بردند، هيتلر به کمک ايتاليا آمد و با تجهيز سپاهي مکانيزه، چنان عرصه را بر انگليسي ها تنگ کرد که آنان مجبور شدند تا اعماق مصر عقب نشيني کنند. با اين حال چون انگليس در خاورميانه منافع و منابع بي شماري داشت دست به مقاومت گسترده اي زد و با ارتش آلمان و ايتاليا به شدت به مقابله پرداخت. در نهايت جنگ سرنوشت ساز العَلَمَين بين نيروهاي آلمان و انگلستان در 23 اکتبر 1942م به وقوع پيوست. در اين ميان، شکست آلماني ها در شوروي و ضعف روحيه ارتش آلمان، هم چنين توجه بيشتر هيتلر به جنگ هاي داخل اروپا، وي را از تمرکز بر روي شمال افريقا و حفظ اين منطقه بازداشت تا اينکه در اين نبرد، انگليسي ها توانستند با ضد حمله وسيعي که تدارک ديده بودند، نيروهاي آلماني و ايتاليايي را از اين منطقه بيرون رانده و معادلات نظامي را به نفع خود به پيش ببرند. اين جنگ در نهايت در دوازدهم نوامبر 1942م با شکست آلمان و ايتاليا به پايان رسيد. شکست العلمين، براي آلمان بسيار گران تمام
شد چرا که پس از مدتي، رژيم فاشيستي ايتاليا به رهبري موسوليني بر اثر نارضايتي داخلي از قدرت برکنار شد و آلمانْ
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
لائوس کشوري است در جنوب شرقي آسيا با وسعت 236/800 کيلومتر مربع و جمعيت نزديک به 5/5 ميليون نفر که بين کشورهاي ويتنام، کامبوج، تايلند و برمه قرار گرفته است. پايتخت لائوس وين تيان و شهرهاي مهم آن ساواناخت، لوانگ پرابانگ، و پاکسه است. پيش بيني جمعيت لائوس تا سال 2025 نزديک به 10 ميليون نفر خواهد بود. واحد پول اين کشور کيپ و نوع حکومت آن جمهوري تک حزبي خلق با يک مجلس قانون گزاري است. اکثريت مردم لائوس پيرو آيين بودا هستند و مذاهب بومي و مسيحي در اقليت اند مليت مردم لائوس لائولوم مي باشد. دوم دسامبر سال روز تأسيس جمهوري دموکراتيک خلق در سال 1975 م به عنوان روز ملي لائوس نام گذاري شده است. لائوس در طول تاريخ گذشته خود غالباً تحت سلطه همسايگان نيرومند خود قرار داشته است. در قرن 19 لائوس تحت سلطه تايلند بود ولي در سال 1893 فرانسوي ها تايلندي ها را وادار به تخليه اين سرزمين کرده و لائوس را تحت الحمايه خود نمودند. در سال 1949 فرانسوي ها استقلال داخلي لائوس را به رسميت شناخته و با استقرار رژيم سلطنتي در اين کشور موافقت نمودند. لائوس سرانجام در 23 اکتبر سال 1953 به استقلال کامل رسيد و نظام پادشاهي در آن ادامه يافت. در اواسط دهه 1970م، مبارزه عليه دولت مرکزي به نتيجه رسيد و با سقوط رژيم پادشاهي، جمهوري دموکراتيک خلقْ جاي گزين آن شد. نظام سياسي لائوس، جمهوري تک حزبي خلق با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
با پايان جنگ جهاني دوم، دو قدرت شرق و غربْ جنگ تبليغاتي وسيعي
عليه هم به راه انداختند و جنگ سرد را آغاز کردند. در کنار آن، دستگاه هاي جاسوسي امريکا و رسانه هاي گروهي وابسته به اين کشور، نقش عمده اي در دامن زدن به تشنّجات و تحريکات در داخل کشورهاي شرقي اروپا بازي کردند. حاصل چنين تحريکاتي به شورش مخالفان رژيم کمونيستي مجارستان در 23 اکتبر 1956م منجر شد که خواهان خروج نيروهاي شوروي از مجارستان و روي کار آمدن ايمره ناگي، سياست مدار اصلاح طلب و مردمي اين کشور بودند. ناگي پس از به دست گيري قدرت، با هدف کمرنگ ساختن نقش مديريت حزب کمونيست بر جامعه مجارستان و رونق اقتصاد آن، به اصلاحات سياسي پرداخت که با خشم دولت شوروي مواجه گرديد. از اين رو، با درخواست کمونيست هاي مجارستان، ارتش سرخ شوروي خاک مجارستان را به تصرف خود درآورد و قيام ملي مردم مجارستان را در چهارم نوامبر آن سال سرکوب کرد. پس از سرکوب قيام، ايمره ناگي دستگير و مدتي بعد تيرباران شد.
شرح مناسبت:
پل مولر، شيمي دان سوئيسي در 9 اوت 1899م در سوئيس به دنيا آمد. وي به واسطه اينکه پدرش شيمي دان بود به شيمي علاقه مند شد و در اين رشته ادامه تحصيل داد تا اين که به مدارج بالا دست يافت. او سپس به خدمت يک مؤسسه بزرگ رنگ سازي درآمد. مولر در سال 1925، برنامه تحقيقاتي وسيعي را آغاز کرد که هدف آن تهيه ترکيبي بود که بتواند حشرات موذي را سريعاً نابود کند اما بر روي گياهان و پستانداران تاثير سمي نداشته باشد و در عين حال، ارزان و پايدار بوده، داراي بوي نامطبوع هم
نباشد. مولر ضمن تحقيقات و بررسي هاي خود، بر آن شد تا از ترکيبات کُلردار استفاده کند. وي درنهايت در سال 1939م موفق به کشف ماده اي با همان ويژگي ها گرديد که به د.د.ت معروف شد. مولر در سال 1942م تصميم گرفت تا د.د.ت را به طريق صنعتي تهيه کند که در سال بعد، اولين استفاده عملي از اين ماده، در جريان جنگ جهاني دوم عليه بيماري تيفوس صورت گرفت. پل مولر به مناسبت همين تحقيقات و کشف خود، موفق به اخذ جايزه نوبل در طب و فيزيولوژي در سال 1948م گرديد. پس از جنگ، د.د.ت براي مصارف کشاورزي مورد استفاده قرار گرفت و بدين وسيله از هجوم حشرات به منابع غذايي جلوگيري شد. پل مولر که به او لقب پدر د.د.ت داده اند سرانجام در 23 اکتبر 1965م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آلِکْسي نيکلايوويچ کاسيگين، سياست مدار معروف شوروي سابق در 21 فوريه 1904م در سن پترزبورگ به دنيا آمد. هنگامي که بلشويک ها قدرت را در شوروي به دست گرفتند وي سيزده سال بيشتر نداشت با اين حالْ دو سال بعد داوطلبانه به صفوف ارتش سرخ شوروي پيوست و در جنگ داخلي آن کشور که ميان روس هاي سفيد و سرخ رخ داد، شرکت جُست. کاسيگين که فارغ التحصيل رشته نساجي بود در کار مديريت واحدهاي صنعتي لياقت زيادي از خود نشان داد. وي در سال 1927م در 23 سالگي به حزب کمونيست شوروي سابق پيوست و در سال 1938م مدير کارخانه نساجي لنين گراد و اندکي بعد شهردار اين شهر شد. کاسيگين در 44 سالگي به وزارت دارايي دست يافت
و سپس به وزارت صنايع سبک انتخاب گرديد. وي در سال هاي بعد مدارج ترقي را پيمود و پس از سقوط خروشچف در اکتبر سال 1964م به رياست شوراي وزيران اين کشور منصوب شد. کاسيگين که در دوران حکومت بِرِژْنِفْ به رياست جمهوري اتحاد جماهير شوروي سابق هم رسيد، يک شخصيت تکنوکرات و طرفدار تکنولوژي بود و چنان در اين امر به آگاهي دست يافت که در جريان سفرهاي خارجي خود، هنگام بازديد از مؤسسات صنعتي، با طرح سؤالات خود موجب شگفتي مي شد. هنگامي که کاسيگين در 60 سالگي به نخست وزيري شوروي رسيد، برخلاف خروشچف، نه تنها اهل هياهو و غوغا نبود، بلکه کمتر از هر نخست وزيري خود را نشان مي داد. کاسيگين بيش از ديگر نخست وزير آن شوروي به خارج سفر کرد و سفرهاي متعددي به انگلستان، فرانسه، آلمان، هند، مصر، چين، کوبا و ويتنام شمالي صورت داد. شهرت بين المللي کاسيگين بيشتر به خاطر ديپلماسي او بود که در جريان جنگ هند و پاکستان بر سر کشمير توانست طي کنفرانس صلح تاشکند، طرفين را آشتي دهد. او هم چنين کوشش هاي ناکامي براي بهبود روابط مسکو - پکن انجام داد و در ماجراي چکسلواکي نيز نقش آشتي جويانه اي را بازي کرد. کاسيگين اولين رهبر شوروي سابق بود که در سال 1966م انقلاب فرهنگي چين رامحکوم نمود و راديو پکن هم او را دشمن مردم لقب داد. او طرفدار همکاري اقتصادي و فرهنگي گسترده تر شرق و غرب بود، نظراتي که نقطه مقابل دوران جنگ سرد اروپا به حساب مي آمد. هم چنين نرمشي که در دهه 1980 -
1970م در سياست شوروي پديد آمد تا اندازه زيادي مرهون اوست. شهرت کاسيگين در داخل کشور شوروي نيز به سبب اصلاحات اقتصادي اوست. وي با تنوعي که در کالاهاي مصرفي مردم به وجود آورد توانست محبوبيت زيادي در شوروي سابق کسب کند. آلکسي کاسيگين سرانجام در 23 اکتبر 1980م در 76 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
سربازان امريکايي، فرانسوي، انگليسي و ايتاليايي، از اوايل سال 1982م، براي حمايت از فالانژها در جنگ داخلي لبنان، وارد بيروت شده بودند. حضور نيروهاي چند مليتي غربي در بيروت به منزله حمايت غيرمستقيم از تجاوز رژيم صهيونيستي به لبنان در سال 1982م و به رسميت شناختن اشغال حدود نيمي از اين کشور توسط صهيونيست ها بود. اما واکنش قهرمانانه مسلمانان انقلابي لبنان بر ضد پايگاه هاي امريکا و فرانسه در بيروت، ضربه سهم گيني به قدرت هاي غربي وارد آورد و آن ها را به خروج مفتضحانه از لبنان وادار کرد. در اين راستا، در بامداد 23 اکتبر 1983م دو انفجار مهيب در مرکز فرماندهي تفنگ داران امريکايي و پست فرماندهي نيروهاي مداخله گر فرانسوي مستقر در بيروت، به فاصله شش دقيقه از يک ديگر صورت گرفت و بر اثر آن اين دو مرکز با خاک يکسان شدند. اين دو انفجار به دست دو مجاهد شهادت طلب که رانندگي دو کاميون را به عهده داشتند صورت گرفت. اين کاميون ها از ميان صفوف نگهبانان هر دو ساختمان گذشته و موجب انفجاري مهيب شدند. در اين انفجارها بيش از 286 تن از نيروهاي مداخله گر به هلاکت رسيدند که در اين ميان سهم امريکا بيش از 230 کشته و 80 زخمي بود.
نيروهاي امريکا و فرانسه به دنبال اين حوادث از لبنان خارج شدند و سربازان متجاوز صهيونيستي نيز تا ماه ژوئن 1985م، بخش اعظم لبنان را تخليه کردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از سال 1555م پروس (آلمان) به دو اردوگاه مذهبي تقسيم شد و کاتوليک ها و پروتستان ها هر کدام اتحاديه جداگانه اي براي خود تشکيل داده بودند. در اين هنگام، به دنبال درگيري که بين دو طرف در سال 1618م روي داد جنگ هاي سي ساله مذهبي اروپا آغاز شد و پس از مدتي به صورت يک کشمکش بين المللي درآمد و سپس ماهيت سياسي به خود گرفت. در طول اين سال ها، جنگي به دنبال جنگ ديگر شروع مي شد به طوري که قسمت اعظم اروپا را در انهدام و ويراني فرو برد. در نهايت در 24 اکتبر 1648م معاهده وِسْتْفالي در ناحيه اي به همين نام واقع در شمال غربي آلمان، بين کشورهاي اتريش، سوئد، پروس و فرانسه به امضا رسيد و به موجب آن، جنگ هاي خونينِ پروتستان ها و کاتوليک ها پايان يافت. پس از امضاي معاهده وستفالي، سوئد حاکميت دولت پروس را بر مردم پروتستانْ مذهبِ اين کشور به رسميت شناخت و فرانسه با دريافت غرامت جنگي و تصاحب برخي از مناطق غربيِ کشور پروس، صلح را پذيرفت.
شرح مناسبت:
دولت هاي اروپايي پس از آسودگي از جنگ جهاني اول، تدريجاً به بازسازي نظام اقتصادي کشور خود پرداختند و اين بازسازي و تلاش مجدد براي بازيابي بازارهاي گذشته، امريکا را با توليدات فراواني که اکنون بدون بازار مانده بود روبرو ساخت. نتيجه آن، رکود بزرگ و سقوط بازار بورس امريکا موسوم به والْ استريت بود. وال استريت خياباني در نيويورک است که به دليل قرار داشتن مؤسسات مالي و بانک هاي متعدد و بزرگ در آن، به عنوان مرکز مهم
اقتصادي امريکا به شمار مي رفت و اقتصاد منطقه را تحت الشعاع خود قرار مي داد. اين اقتصاد در جريان جنگ جهاني اول و پس از آن دستخوش ضايعات مالي فراواني گرديد و فاجعه اي پولي و کسادي بي سابقه چند ساله اي را به دنبال آورد. در روز 24 اکتبر 1929م اوج اين فاجعه بر سر بازار بورس اسناد و سهام امريکا در وال استريت فرود آمد و عمق اين کسادي را بيشتر کرد. سقوط بازار جهاني مزبور، بزرگ ترين و وخيم ترين نمونه سقوط در تاريخ پولي جهان و سرآغاز دوراني است که روزگار کسادي نام گرفته است. ادامه اين وضعيت به بيکاري بيش از سيزده ميليون کارگر امريکايي، قحطي شديد کشاورزان، بي خانمان شدن ميليون ها تن ديگر و ورشکستگي کارخانه ها و بانک ها انجاميد. هم چنين مردم امريکا که در روزهاي شکوفايي نسبي اقتصادي، سهام زيادي جمع کرده بودند و از اين طريق ثروت زيادي بر روي کاغذ براي خود فراهم آورده بودند، از ترس از دست دادن دارايي خود شروع به فروش سهام خود کردند. اين امر سبب کاهش مجدد قيمت سهام شد، به طوري که ظرف نوزده روز، قيمت سهام از 400 دلار به 30 دلار رسيد و در ظرف يک ماه، قيمت رسمي سهام امريکا، 40 ميليارد دلار تنزل پيدا کرد. با کم شدن قيمت سهام، قدرت خريد مردم پايين آمد و در نتيجه، تقاضا براي خريد کالا کم شد. فروش نرفتن محصولات کارخانه ها، سبب بيکاري کارگران و ورشکستگي کارخانه ها و مراکز توليد گرديد و تعداد بيکاران تا ده درصد جمعيت کشور بالا رفت. دولت
امريکا براي مقابله با بحران، ماليات ها را افزايش داد، در نتيجه، ماليات دهندگان توان خريد خود را هرچه بيشتر از دست دادند و دور باطل تورم و بيکاري از سر گرفته شد. در اين ميان، از آنجا که از سوي سرمايه داران امريکايي، سرمايه گذاري هاي کلاني در اروپا صورت گرفته بود، دامنه بحران اقتصادي امريکا به سرعت به قاره اروپا نيز کشيده شد و بيکاري و ورشکستگي در اين قاره نيز رواج پيدا کرد. هيچ يک از رکودهاي اقتصادي تاريخ امريکا به اندازه اين بحران، موجب نارضايتي مردم از بي کفايتي مسؤولان و برنامه ريزان اقتصادي امريکا نشده بود. اين بحران در آن زمان بزرگ ترين لطمه را بر وجهه نظام سرمايه داري نزد مردم و دولت هايي که مستقيماً از اين بحران متضرر شده بودند وارد آورد. بحران اقتصادي وال استريت سرانجام با روي کار آمدن فرانکلين روزولت به رياست جمهوري امريکا در سال 1932م، پايان يافت.
شرح مناسبت:
پس از جنگ جهاني دوم سازمان ملل متحد به عنوان بزرگ ترين سازمان بين المللي دنيا، جانشين جامعه ملل شد که در فاصله بين دو جنگ جهاني، فعاليت مي کرد. نمايندگان دولت هاي متفقين در جنگ جهاني دوم شامل امريکا، شوروي، انگلستان و فرانسه، در مذاکراتي که در زمان جنگ انجام داده بودند، مقدمات تشکيل سازمان ملل متحد را فراهم آوردند. بعدها در جلساتي که در واشينگتن، يالتا و مسکو تشکيل شد، زمينه تشکيل اين سازمان فراهم گرديد. سرانجام در کنفرانس سانفرانسيسکو در امريکا، نمايندگان پنجاه کشور جهان، تأسيس سازمان ملل متحد و اساسنامه آن را تصويب کردند. منشور سازمان ملل که در 26
ژوئن 1945م تنظيم شد اعلام داشت که سازمان مزبورْ کانوني از کشورهايي خواهد بود که هدفشان حفظ صلح و ثبات و همکاري بين المللي است. و سرانجام در 24 اکتبر 1945 با تأييد منشور آن، توسط 29 کشور جهان، تحقق پيدا نمود. مقرّ سازمان ملل متحد در نيويورک و داراي شش رکن اصلي است که عبارتند از: مجمع عمومي، شوراي امنيت، شوراي اقتصادي و اجتماعي، شوراي قيموميت، ديوان بين المللي دادگستري و دبيرخانه. در حالي که مجمع عمومي اين سازمان در برگيرنده تمام کشورهاي عضو است اختيارات چنداني ندارد، در همان حالْ شوراي امنيت با پنج عضو ثابت و ده عضو موقت، قدرت فراواني دارد و وجود حق وتو آن را ابزاري جهت اعمال زور و فشار اعضاي آن قرار داده است. 24 اکتبر برابر با دوم آبان هر سال، سال روز تأسيس سازمان ملل متحد، در سراسر جهان با نام روز ملل متحد ناميده شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به دنبال تأسيس پيمان آتلانتيک شمالي، ناتو در سال 1949م، ارتش آتلانتيک شمالي در 24 اکتبر 1950م به پيشنهاد فرانسه ايجاد گرديد. فرانسه پيشنهاد کرده بود دولت هايي که در اتحاديه بزرگ آتلانتيک شمالي عضويت دارند، براي دفاع مشترک از يک حمله احتمالي دولت هاي بيگانه به خاک يک يا چند کشور عضو اتحاديه، ارتشي تشکيل دهند. با اين حال، پس از تشکيل اين نيروي نظامي، امريکا از همان ابتدا کوشيد از اين پيمان در جهت اهداف سلطه طلبانه خود استفاده کند. اين مسئله زمينه ساز ايجاد برخي اختلافات با ديگر کشورهاي اروپايي گرديد. از همين رو، ژنرال دوگل رئيس جمهور وقت فرانسه که نسبت به مقاصد امريکا بدبين بود نيروهاي فرانسوي را از پيمان ناتو خارج کرد و مقرّ ناتو از آن پس به بروکسل در بلژيک انتقال يافت. طي وقايع و جرياناتي که به تدريج رخ داد اين نکته به اثبات رسيد که هر جا صداي مخالفتي عليه امريکا و انگليس يا کشورهاي متحد آن ها مثل رژيم صهيونيستي بلند مي شود، ارتش آتلانتيک شمالي، گرداننده اصلي سرکوب است و سلاح هاي ارسالي ناتو، نقش موثري را در سرکوب تمامي انقلاب هاي سراسر عالم بازي مي کند. هم چنين کودتاها و سرنگوني رژيم هاي مختلف دنيا به نحوي با ناتو و مستشاران نظامي و سياسي آن ارتباط دارد.
شرح مناسبت:
امريکا و شوروي که به عنوان نماد بلوک هاي شرق و غرب پس از جنگ جهاني دوم، درگير جنگ سرد بودند، از رويارويي نظامي با هم اجتناب مي کردند. با اين حالْ مهم ترين و خطرناک ترين بحران در روابط اين دو ابرقدرت
که جهان را در آستانه جنگي ديگر قرارداد، بر سر استقرار پايگاه هاي موشکي شوروي در کوبا ايجاد شد. وقوع اين حادثه در 24 اکتبر 1962م عکس العمل تند مقامات امريکايي را برانگيخت و به محاصره دريايي کوبا توسط نيروي دريايي امريکا انجاميد. هم زمان با اين محاصره، چندين کشتي حامل موشک هاي روسي عازم کوبا بودند. اما خروشچف، رهبر شوروي سابق، بي اعتنا به محاصره، فرمان ادامه حرکت را صادر کرد. خروشچف سپس اعلام کرد در صورتي موشک هاي روسي از کوبا برچيده خواهند شد که امريکا هم پايگاه هاي موشکي خود در نزديکي مرز ترکيه با شوروي را جمع آوري کند. با ردّ اين خواسته شوروي، هر آن احتمال برخورد بين شوروي و امريکا وجود داشت که در نهايتْ خروشچف تن به مصالحه داد و جهان از خطر يک جنگ جهاني ديگر رهايي يافت. مصالحه امريکا و شوروي مبتني بر اين توافق بود که شوروي، پايگاه هاي موشکي خود را از کوبا برچيند و امريکا هم متقابلاً اطمينان دهد که کوبا را به طور مستقيم يا غيرمستقيم، مورد حمله قرار نخواهد داد.
شرح مناسبت:
جمهوري زامبيا با 752/614 کيلومتر مربع وسعت در جنوب افريقا و در همسايگي کشورهاي زئير، زيمبابوه و ناميبيا واقع شده است. جميعت زامبيا بيش از 9 ميليون نفر است که اکثراً سياه پوست مي باشند. بيشتر مردم زامبيا پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً پروتستان هستند. پايتخت زامبيا، شهر لوزاکا است و واحد پول آن، کواچا نام دارد. منطقه جنوبي افريقا، محل سکونت انسان هاي اوليه بوده و نشانه هايي از عصر حجر نشان دهنده اين مسئله است. در طي قرون
بعدي به تدريج اقوام مختلف از مناطق ديگر وارد زامبيا شدند. در قرن هجدهم ميلادي بازرگانان پرتغالي به اين منطقه آمده و در نيمه قرن نوزدهم پاي انگلستان هم به اين کشور باز شد و تحت پوشش شرکت افريقاي جنوبي انگلستان به تحکيم سلطه خود پرداختند که تا نيمه دوم قرن بيستم ادامه يافت. اوج گيري نهضت هاي استقلال طلب، باعث شد انگلستان در 24 اکتبر 1964 استقلال زامبيا را به رسميت بشناسد. حکومت زامبيا، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
در ششم اکتبر 1973م، محمد انور سادات رئيس جمهور وقت مصر، براي جبران شکست جنگ اعراب و اسرائيل در سال 1967م، حمله غافل گيرانه اي را به مواضع اسرائيل در طول کانال سوئز انجام داد. به فاصله کمي پس از آغاز حمله نيروهاي مصري، سربازان سوريه نيز در ارتفاعات جولان که در جنگ هاي سال 1967م به تصرف رژيم صهيونيستي درآمده بود، دست به حمله زدند و سربازان اسرائيلي را از تمام مناطق متصرفي خود در جنگ 1967 بيرون راندند. با اعلام وضع فوق العاده و بسيج نيروها در اسرائيل و ارسال کمک هاي فوري امريکا به اين رژيم، اسرائيلي ها موفق شدند پيش روي نيروهاي مصر و سوريه را در روز سوم جنگ متوقف کنند و در پايان نخستين هفته جنگ، دست به حمله متقابل بزنند. در نهايت پس از گذشت سه هفته از آغاز جنگ، در حالي که در مراحل اوليه نبرد، موفقيت با مصري ها بود، ولي با سرازير شدن سيل کمک هاي امريکا، اين جنگ نيز در 24 اکتبر 1973م، با شکست و عقب نشيني اعراب
خاتمه يافت. پس از اين شکست، سادات چاره اي جز تغيير کلي سياست هاي خارجي خود و نزديکي به غرب نديد و به دنبال بهبود رابطه با امريکا، در يک سفر خفت بار به سرزمين هاي اشغالي در نوزدهم نوامبر 1977م، باب مذاکرات مستقيم را با اسرائيل گشود. سرانجام علي رغم مخالفت شديد ساير کشورهاي عرب، انورسادات در مارس 1979م، به عقد قرارداد صلح کمپ ديويد و به رسميت شناختن رژيم صهيونيستي تن در داد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
دنيس ديدِرو فيلسوف و دانشمند فرانسوي در 20 فوريه سال 1713 در شهر لانگِر فرانسه به دنيا آمد. وي بي آنکه تحصيلاتي در رشته مشخصي داشته باشد، بر اثر همت و پشتکار خود، به زبان هاي لاتين، انگليسي، ايتاليايي و علم رياضيات تسلط يافت و در فلسفه، هنر و ادبياتْ صاحب نظر گرديد. وي در قوت بيان وسرعت انتقال و درک مسائل مشکل و دريافتن مطالب تازه، کمتر نظير داشت و از جواني با پژوهش و تحقيق آشنايي يافت. ديدرو در جواني به جرم نگارش مقالاتي درباره تکامل، که حدود يک قرن بعد توسط چارلز داروين، طبيعي دان انگليسي کامل و اثبات شد، محکوم به زندان گرديد و پس از آزادي از حبس، تصميم گرفت با همکاري عده اي از نويسندگان فرانسوي، دايرةالمعارفي را بنگارد. غرض او و ساير نويسندگان اين کتاب، بيش از همه، آشنا کردن عامه به معارف عمومي و تربيت افکار و اذهان ايشان بود. هرچند ديدرو در مسائل مذهبي، از عقايد عامه تجاوز نمي کرد، ليکن در تقرير مسائل علمي و اجتماعي، مقالات را طوري ترتيب مي داد که راه بحث و نظر بر عموم خوانندگان در خصوص اوضاع زمان باز باشد و اساس تقليد کورکورانه، تزلزل پذيرد. به منظور آن که دايرةالمعارف مزبور شامل مطالب واقعي با جنبه هاي متعدد باشد، قسمت هاي عمده اي از انديشه هاي فلسفي که مخالف رهبران کليسا بود در آن چاپ شد که پس از انتشار جلد اول آن، چاپ مجدد و ادامه کار آن ممنوع گرديد. با اين حالْ ديدِرو با سختي و زحمت و به
تنهايي به مدت بيست سال به تکميل اين دايرةالمعارف پرداخت و آن را به طور پنهاني چاپ و منتشر ساخت. دايرةالمعارف ديدرو به عنوان اولين دايرةالمعارف جهان، آکنده از آزادي خواهي و مخالفت با زياده روي هاي مقامات کليسا، دستگاه قضايي و حکومت وقت بود و نويد استقلال، آزادي، مشروطيت و حقوق مي داد. انتشار دايرةالمعارف ديدرو در ايجاد افکار آزادي خواهانه نقشي اساسي و ارزش مند ايفا کرد، به طوري که آن را از علل بروز انقلاب کبير فرانسه در سال 1789م دانسته اند. اما دنيس ديدرو پنج سال قبل از بُروز انقلاب، در 25 اکتبر 1784م در 71 سالگي درگذشت. ديدرو در تفکرات فلسفي خود، بيشتر از نظريات شکاکانه در باب حيات پيروي مي کرد نه عقايد جزمي. وي بر اين عقيده بود که هيچ چيز را براي هميشه نمي توان حقيقت مطلق انگاشت. دنيا دائماً در حال تغيير است و دريچه ذهن ما بايد به روي همه وجوه مختلف اين تغييرات باز باشد. پس بايد پاي بند عقل و استدلال نشد و در مورد ايمان خويش نيز به احتياط عمل کرد. دنيس ديدِرو به سبب قدرت خلاقه شگرف و انديشه هاي بديع و افکار علمي و فلسفي تازه و نو، يکي از نوابغ عالم ادب به شمار مي رود. وي هم چنين پديد آورنده نقد هنري است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پابْلو روئيز پيکاسو، نقاش، مجسمه ساز، کنده کار و سراميست اسپانيايي در 25 اکتبر سال 1881م در مالاگا در اسپانيا به دنيا آمد و از کودکي به نقاشي روي آورد. وي در سال 1901م، در 20 سالگي اولين نمايشگاه آثار خود را به راه انداخت و قدم در راه موفقيت و شهرت نهاد، با اين حال زندگي را در نهايت فقر سپري مي نمود. تشريح و تجزيه اشکال به دست پيکاسو، در سال 1909م منجر به پيدايش سبکي در نقاشي گرديد که به کوبيسم شهرت يافت. اساس کوبيسم اين بود که يک تابلو يا مجسمه کوبيستي، يک رويداد يا اثر تجسمي است که در نفس خود، مجرد از طبيعت و مستقل از محدوديت هاي اشکال طبيعي باشد. در کوبيسم، خطوط و شکل هاي طبيعي معمول، در هم ريخته شده، يا از هم گسيخته اند و شکل هاي غالباً هندسي تازه اي به وجود مي آيد که بيشتر نمودار ذهنيات نقاش است، هرچند که هدف از آن، رسيدن به نوعي عينيت در هنرهاي تجسمي بود. کوبيسم به سرعت در ميان گروهي از نقاشان فرانسوي نفوذ کرد و نخستين تابلوي کوبيسم، توفاني در محافل هنري برانگيخت. تلاش و جستجوي پرشور پيکاسو در زمينه هاي گوناگون همچنان ادامه يافت و بدون پاي بندي به يک شيوه خاص، از شکل ها و روش هاي مختلف الهام مي گرفت. پيکاسو داراي هزاران تابلوي نقاشيِ رنگ و روغن، سياه قلم، مجسمه، کنده کاري و … بود و آثار هنري فراواني از ديگر هنرمندان نيز جمع آوري کرد. پيکاسو به مدت بيش از هفتاد سال
به خلق آثار هنري گوناگون پرداخت و تا نود سالگي همچنان پرکار و پرنشاط بود. پابلو روئيز پيکاسو سرانجام در سال 1973م در 92 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پيوتر ايليچ چايْکوفْسْکي آهنگ ساز برجسته روسي در هفتم مه 1840م به دنيا آمد و در مدرسه حقوق، به تحصيل پرداخت. وي پس از طي تحصيلات خود به شغل دولتي روي آورد، ولي کم کم در باطن، عشق موسيقي سراسر وجودش را فرا گرفت. از اين رو، به تحصيل موسيقي روي آورد و از سال 1863م تمام وقت خود را صرف موسيقي نمود. تلاش چايکوفسکي و موفقيت وي در اين عرصه باعث شد که سه سال بعد رياست کنسرواتور مسکو به او سپرده شود. هر چند نخستين اپراي چايکوفسکي توفيقي نصيب وي نساخت با اين حال از کوشش باز نايستاد و راه خود را در اين زمينه ادامه داد. چايکوفسکي سپس با آهنگ سازان پيشرو آشنايي يافت ولي شيوه و اسلوب آنها را نپذيرفت. وي از آن پس به مسافرت روي آورد و به ساختن آهنگ هاي مختلف مشغول گرديد. در واقع تمامي آثار معروف چايکوفسکي در همين ايام ساخته شد که برخي از آنهاعبارت است از: سمفوني پنجم، دوشيزه ورلئان، درياچه قو و فندق شکن. آثار وي پر از ملودي هاي زيباست و رقّت و شکفتگي خاصي در آنها احساس مي شود. کيفيت آثار چايکوفسکي باعث شده تا وي را در شمار بزرگ ترين آهنگ سازان رمانتيک قرار دهند. پيوتر چايکوفسکي سرانجام در 25 اکتبر 1893م در 53 سالگي به علت ابتلا به بيماري وبا درگذشت و آن قدر زنده نماند تا ستايش اهل موسيقي درباره آثارش را ببيند و توصيف آنها درباره آهنگ هايش را بشنود.
شرح مناسبت:
در حالي که جنگ جهاني اول به شدت ادامه داشت، ضعف رژيم تزاري روسيه در
برابر دشمنان خارجي و نيز استبداد و فساد شديد اين حکومت باعث نارضايتي شديد مردم شده بود. به همين علت در 15 مارس 1917، تزار نيکلاي دوم از پادشاهي روسيه استعفا کرد و کرنْسکي، دولت موقت را تشکيل داد. در اين هنگام بود که بلشويک ها با شعار صلح، نان و تقسيم زمين افکار عمومي را به سوي خود جلب کردند. در نهايت، با مقدماتي که فراهم آمده بود، قيام مسلحانه يا انقلاب بلشويکي، از نخستين ساعات بامداد روز هفتم نوامبر 1917م (برابر با 25 اکتبر در تاريخ قديم روسيه) آغاز شد. در اولين مرحله عمليات، گاردهاي سرخ، مراکز حساس دولتي و حکومتي را اشغال کردند و مقر دولت موقت را به محاصره خود درآوردند. با سقوط دولت موقت، لنين رهبري عمليات را شخصاً در دست گرفت و طي نطقي که در مقام رهبر انقلاب بلشويکي روسيه در کنگره شوراها ايراد کرد، حکومت بلشويکي خود را حکومت شوراها يا حکومت شوروي خواند. او در اين سخنراني چنين وانمود کرد که هدف قيام مسلحانه بلشويک ها، تفويض اختيارات حکومت به شوراها بوده است. لنين نام دولت خود را شوراي کميسرهاي خلق گذاشت و وزيران خود را که کميسر خلق نام داشتند، در فرداي آن روز معرفي کرد. کمونيست هاي روسيه پس از به قدرت رسيدن، با آلمان پيمان صلح امضا کردند و سپس به سرکوب نيروهاي وفادار به تزار پرداختند. پيروزي کمونيست هاي روسيه به رهبري لنين سرآغاز ديکتاتوري هفتاد و چهار ساله اي شد که بزرگ ترين کشور جهان را به انحطاط کشانيد و منشاء و محرک بسياري از جنگ ها، کشتارها و آوارگي ها
در نقاط مختلف جهان گرديد. اين امپراتوري بزرگ سرانجام طي روند پيچيده اي در سال 1991 فروپاشيد.
شرح مناسبت:
بنيتو موسوليني پس از آن که حزب فاشيست ايتاليا را در سال 1919م تأسيس کرد و توانست در انتخابات پارلمانيِ سال 1921م پيروز شود، درصدد به دست گيري هرچه بيشتر قدرت برآمد. اين تصميم در زماني که ايتاليا درهرج و مرج ناشي از اخلالگري هاي حزب فاشيست قرار داشت عملي شد و موسوليني در 24 اکتبر 1922م، به کليه اعضاي اين حزب در سراسر ايتاليا فرمان آماده باش داد. از فرداي آن روز در 25 اکتبر، به دنبال فرمان موسوليني تظاهراتي در سراسر ايتاليا برپا شد و به دنبال آن فرمان حرکت به سوي رم پايتخت اين کشور صادر گرديد. ده ها هزار نفر از نقاط مختلف ايتاليا راهپيمايي خود را به سمت رم آغاز کردند و موسوليني که در ميلان، رهبري عمليات را برعهده داشت شرايط خود را براي به دست گرفتن قدرت، ابلاغ کرد. او با توافق قبلي با فرماندهان نظامي، شرط آن ها را براي بقاي رژيم سلطنتي پذيرفته و خواهان يک دگرگوني اساسي، بدون تغيير رژيم سلطنتي بود. وي هم چنين به فرماندهان نظامي ايتاليا وعده داد که در صورت به دست گرفتن قدرت، مقامات مهمي به آنان واگذار خواهد کرد. پس از ورود فاشيست ها به رم در 28 اکتبر 1922م، پادشاه ايتاليا شخصاً با موسوليني تماس گرفت و وي را براي احراز مقام نخست وزيري دعوت کرد. در دوران 21 ساله زمام داري موسوليني، تمامي مخالفان وي سرکوب شدند و با ورود ايتاليا به جنگ جهاني دوم، خسارات بي شماري بر
اين کشور وارد آمد تا اين که وي در سال 1943م از نخست وزيري عزل شد. (ر.ک: 29 اکتبر)
شرح مناسبت:
در 13 مارس 1979م کودتاي انقلابي خلق و چپ گرا به رهبري موريس بيشاپ در کشور گرانادا واقع در حوزه درياي کارائيب در امريکاي مرکزي روي داد و در طي آن دولتي کمونيستي بر سر کار آمد. سياست سوسياليستي بيشاپ، امريکا را رو در روي گرانادا قرار داد؛ از اين رو، امريکا براي فلج کردن و سرنگوني دولت بيشاب، پس از سقوط دولت وابسته به خود در اين جزيره واکنش نشان داد و به بهانه حفاظت از اتباع خود در گرانادا، دست به اقداماتي وسيع زد. امريکا در ابتدا به برقراري تحريم هاي اقتصادي و تجاري مبادرت نمود و پس از چندي، برنامه براندازي حکومت گرانادا را بر اساس طرح سازمان سيا در دستور کار خود قرار داد. در اين زمان موريس بيشاپ که در داخل، از جانب گروه هاي چپ افراطي نيز تحت فشار بود طي کودتايي نظامي از کار بر کنار شد و در نوزدهم اکتبر 1983م به قتل رسيد. امريکايي ها که از سرنگوني بيشاپ خوشحال و از روي کار آمدن نظاميان افراطي چپ گرا ناخشنود بودند، با اعزام زيردريايي هاي خود و با استفاده از متحدين خود در درياي کارائيب، به گرانادا حمله بردند و در 25 اکتبر آن سال نيرويي مرکب از شش هزار تفنگدار نيروي دريايي خود را دراين جزيره پياده کردند. با اين مداخله نظامي، حکومت کودتايي نظاميان پس از دو هفته سقوط کرد و پس از آن، نيروهاي وابسته به غرب در مسند حکومت قرار گرفتند. امريکا
براي اين حمله نظامي خود، هيچ گونه مجوزي از سازمان ملل يا شوراي امنيت اخذ نکرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اواريست گالوا، رياضي دان شهير فرانسوي در 26 اکتبر 1811م در شهري در نزديکي پاريس به دنيا آمد. وي تا دوازده سالگي معلمي جز مادرش نداشت. با اين حال نبوغ رياضي وي چنان بود که در نوجواني آثار سنگين هندسي را هم چون رمان شيرين و پرماجرا مي خواند.گويند وقتي که گالوا در سن 7 سالگي در امتحان پلي تکنيک در برابر ممتحن قرار گرفت و هنگامي که از وي سؤال شد تا لگاريتم را شرح دهد فرياد برآورد که من بچه نيستم که به اين پرسش کودکانه جواب دهم. گالوا در 12 سالگي وارد کالج شد و در تمام مواد درسي خود، جايزه اول را به دست آورد. وي در ادامه، به مطالعه منظم درس هاي رياضي پرداخت و در پانزده سالگي، شاه کارهاي تحليل جبريِ آن عهد را که در خور رياضي دانان حرفه اي بود، به آساني جذب مي کرد. گالوا در 18 سالگي کتاب وقايع رياضيات را به پايان رساند و پس از آن، سه اثر جديد درباره مسائل نوين رياضي تنظيم کرد. از ديگر آثار گالوا، مي توان به اثري درباره تئوري عمومي حل معادلات که امروزه به تئوري گالوا مشهور است، اشاره کرد. هم چنين يکي از نخستين پيشرفت هاي جديد در نظريه گروه ها و نيز اصولِ جبري معادلات، مرهون اواريست گالوا مي باشد. گالوا جمهوري خواه سرسختي بود و دوبار به دليل ابراز عقايد سياسي خود به زندان افتاد؛ با اين حال در زندان هم دست از کارهاي علمي نکشيد و به تکميل آثار خود پرداخت. اواريست گالوا سرانجام در
29 مه 1832م در 21 سالگي در جريان يک دوئل کشته شد. درباره گالوا گفته اند که اگر اين غول رياضي در سن جواني کشته نمي شد، رياضيات کنوني بشر به اندازه سي صد سال جلو بود.
شرح مناسبت:
توماس مازاريک، باني استقلال چکسلواکي در سال 1850م به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به مقام استادي فلسفه نائل گرديد و به تدريس مشغول شد. وي در سال هاي پاياني قرن نوزدهم ميلادي به عنوان نماينده پارلمان وين، سخنگوي مردم به حساب مي آمد. ايده وي وحدت تمامي گروه هاي اسلاو در غرب و جنوب و نيز وحدت چک ها و اسلاوها با کروات ها و صرب ها بود. وي در سال 1914م به لندن رفت و برخورداري از شهرت و شخصيت يک استاد دانشگاه باعث شد خواست هاي ملت چک را به گوش دولت مردان و روزنامه نگاران برساند. مازاريک بر استقلال تمامي ملت هاي تشکيل دهنده امپراتوري اتريش - مجارستان تاکيد داشت و نظرات خود را در نشريه اروپاي نوين منتشر مي ساخت. وي سفري به روسيه و امريکا نمود و توانست نظر مساعد رئيس جمهور وقت امريکا را به دست آورد. نقش مازاريک به عنوان يک شخصيت برجسته محلي باعث شد تا بتواند تشکيلات منسجمي جهت مبارزه با نيروهاي اتريشي به وجود آورد و مقاومت مردمي در برابر نيروهاي اشغال گر امپراتوري اتريش - مجارستان را، رهبري نمايد. وي در جايگاه رهبري انقلاب، توانست در سال هاي پاياني جنگ اول جهاني، کشور مستقل چکسلواکي را به وجود آورد و جايگاه بين المللي آن را تثبيت نمايد. وي در امور داخلي نيز
براي ترقي وضع کشور، تحولاتي ايجاد نمود. وي هم چنين مورد حمايت گسترده مهاجران چک و اسلواک قرار گرفت. اين موقعيت باعث شد تا جايگاه وي به عنوان رئيس جمهور و رهبر يک دولت دوست، مورد شناسايي امريکا قرار گيرد. مازاريک در سال 1918م در مقام رئيس جمهور منتخب چکسلواکي قرار گرفت و تا سال 1935 در اين مسند قرار داشت. توماس مازاريک سرانجام در 26 اکتبر 1937م در 87 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ويليام تِمْپِل، سوسياليست مسيحي در پانزدهم اکتبر 1881م در انگلستان به دنيا آمد. وي از جواني وارد کليسا شد و طي سال هاي طولاني حضور در کليسا به درجه اسقفي نيز دست يافت. تمپل از لحاظ اعتقادي، يکي از شگفت انگيزترين پيشوايان کليسا به شمار مي رفت. چرا که از يک سو به عنوان پيرو از جان گذشته مسيح(ع) بود و از طرف ديگر، شاگرد مکتب کارل مارکْسْ نظريه پرداز معروف آلماني، محسوب مي شد. او در حقيقت، يک مسيحي مارکسيست بود. از ديدگاه تمپل، نظريه مارکس که مي گويد: "هر کس به اندازه استعداد و احتياجش" مورد پذيرش حضرت مسيح(ع) نيز، قرار داشت. در همين رابطه، تمپل معتقد بود که مشکل بزرگ اين زمان آن است که، نيمي از جهانِ مسيحي، فارغ از مارکسيسم اند و نيم ديگر، کمونيسم بدون مسيحيت. تمپل به عنوان يک اسقف برجسته، از رهبران نهضتي بود که معتقد به تشکيل شوراي جهاني کليساها بودند، ويليام تِمْپل سرانجام در 26 اکتبر 1944م در 63 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از استقلال پاکستان از هند، قرار بود ايالت جامو و کشمير نيز که بيشتر ساکنان آن مسلمان هستند به پاکستان ملحق شود، اما حاکم اين منطقه به تحريک هند و انگلستان و بر خلاف خواستِ اکثريت مردم، پيوستن به هند را ترجيح داد و اين امر را در 26 اکتبر 1947م عملي نمود. پس از اعلام اين موضوع، ارتش پاکستان به جامو و کشمير حمله کرد و بخشي از آن را به تصرف خود در آورد. از آن زمان تاکنون، کشورهاي هند و پاکستان دوبار بر سَرِ اين منطقه با يک
ديگر جنگيده اند و اختلاف و تنش هاي سياسي و نظامي بين اين دو کشور ادامه يافت. از طرفي ديگر، استقلال طلبان کشميري نيز سال هاست که براي جدايي از هند مبارزه مي کند، اما با سرکوب و کشتار مردم به دست ارتش هند روبه رو مي شوند.
شرح مناسبت:
انم گرتي تِرَززا رادنيتْزْ کوري از پزشکان برجسته قرن بيستم در نيمه اوت 1896م در پراگ پايتخت چک متولد گرديد و در پايان تحصيلات دبيرستاني وارد دانشکده پزشکي پراگ شد. وي در 24 سالگي دکتراي پزشکي خود را دريافت نمود و در همان سال با يکي از پژوهشگران کشور خود به نام کارل کوري ازدواج نمود و از آن پس در کنار هم به کارهاي تحقيقاتي پرداختند. آنها در سال 1922 به امريکا رفته و پس از 5 سال تابعيت اين کشور را پذيرفتند. اين دو پس از چند سال فعاليت در بخش هاي علمي، نخستين تحقيقات خود را به بررسي فعاليت انسولين در تنظيم ميزان قند خون اختصاص دادند و سرانجام موفق به جداسازي ترکيب خاصي از گلوکز در بافت هاي عضلاني شدند که تا آن زمان ناشناخته بود. اين ترکيب "گلوکز - ال - فسفات" نام گرفت و به افتخار کاشفين آن به "استِر کوري" معروف شد. اين زوج محقق علاوه بر انجام تحقيقات در زمينه هاي مختلف پزشکي، موفق به تدوين بيش از 200 مقاله شدند. عضويت در آکادمي علوم و استادي بيوشيمي دانشگاه و دريافت جوايز از ديگر افتخارات دکتر گرتي کوري به حساب مي آيد. اين زوج دانشمند به دليل تحقيقات مهمي که منجر به کشف راه هاي تغيير شکل گليکوژن
در کبد گرديد، در سال 1947م به دريافت جايزه نوبل پزشکي نائل آمدند. خانم گرتي کوري سرانجام پس از 61 سال زندگي و تلاش علمي در 26 اکتبر 1957م درگذشت.
شرح مناسبت:
به دنبال توافقات به دست آمده در مذاکرات سازمان آزادي بخش فلسطين موسوم به ساف و رژيم صهيونيستي که در سپتامبر 1993م يک ديگر را به رسميت شناختند، در واقعْ ديگر شاه حسين پادشاه وقت اردن مانعي براي انجام مذاکره و امضاي صلح با رژيم غاصب اسرائيل در پيش رو نداشت. بنابراين در 26 اکتبر 1994م پيمان به اصطلاح صلح بين ملک حسين پادشاه اردن و اسحاق رابين نخست وزير وقت رژيم صهيونيستي، در جهت سياست هاي امريکا براي ايجاد سازش بين کشورهاي عربي و رژيم اشغال گر قدس، امضا شد. به موجب اين پيمان، صهيونيست ها پذيرفتند که از بخش هايي از خاک اردن عقب نشيني کنند و در برابر، اردن نيز تحريم اقتصادي رژيم نژادپرست اسرائيل را لغو کرد. واشينگتن نيز تعهد کرد که به سبب عقد قرارداد سازش اَمّان با تل آويو، بدهي اردن به امريکا را ببخشد و به اَمّان کمک مالي کند. اما اين وعده ها به طور کامل تحقق نيافت و خشم مردم مسلمان اردن و ديگر ملت هاي منطقه نيز عليه ملک حسين برانگيخته شد. اين پيمان باعث تضعيف جبهه ضد صهيونيستي گرديد.
شرح مناسبت:
دکتر فتحي شقاقي، دبيرکل جنبش جهاد اسلامي فلسطين در سال 1951م، در اردوگاه آوارگان فلسطيني در شهر غَزّه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه به معلمي روي آورد و با اتمام دروس دانشگاهي خود در رشته پزشکي، به طبابت در يکي از بيمارستان هاي بيت المقدس پرداخت. دکتر فتحي شقاقي در سال 1968م، به جنبش جهاد اسلامي فلسطين پيوست و پس از مبارزات طولاني بر ضد صهيونيست ها، به دبير
کلي جنبش جهاد اسلامي برگزيده شد. وي روز جهاني قدس را روز احياي اسلام و احياي جهاد ضد صهيونيستي مي دانست و آن را گرامي مي داشت. اين مبارز فلسطيني در راه آرمان ملت فلسطين تلاش فراواني از خود نشان داد و دشمن صهيونيستي را به فکر انتقام واداشت. دکتر فتحي شقاقي سرانجام در اقدامي تروريستي در 26 اکتبر 1995م به دست عوامل سازمان جاسوسي اسرائيل (موساد) در والتا پايتخت مالت واقع در درياي مديترانه مورد سوء قصد واقع شد و در 44 سالگي به شهادت رسيد. ترور فتحي شقاقي، واکنش تند مسلمانان و مخالفان صهيونيسم را برانگيخت و بار ديگر ماهيت تروريستي اين رژيم غاصب را به همگان نشان داد.
شرح مناسبت:
جمهوري اتريش با 83/858 کيلومتر مربع وسعت در مرکز اروپا و در همسايگي سوئيس، ايتاليا، مجارستان و … واقع شده است. جمعيت اتريش بيش از 8 ميليون نفر است که عمدتاً کاتوليک مي باشند. با توجه به رشد بسيار کُند جمعيتِ اين کشور پيش بيني شده است تا سال 2025م اتريش افزايش جمعيت نداشته باشد. پايتخت آن شهر ويِن است و شيلينگ واحد پول آن کشور بود. اما امروزه به عنوان يکي از اعضاي اتحاديه اروپا "يورو" واحد پول اين کشور شده است. بيش از 91درصد مردم اتريش مليت اتريشي دارند و از نژاد سفيدپوست هستند. زبان رسمي مردم اتريش آلماني و خط رايج لاتين است. گراتس، لينتس و سالزبورگ از شهرهاي مهم اين کشور اروپايي هستند. اتريش در سال 1866 براي اولين بار و در 1918 براي بار دوم، مستقل شد و نظام سياسي خود را جمهوري فدرال با دو مجلس قانون
گزاري اعلام نمود.(ر.ک: 12 اکتبر)
شرح مناسبت:
در 27 اکتبر 1492م، کريستُف کُلُمْب، دريانورد ايتاليايي براي اولين بار سواحل شرقي کوبا را کشف کرد. در آن زمان اقوام سرخ پوست در کوبا سکونت داشتند که تعداد آن ها به يک ميليون نفر مي رسيد. کوبا قبل از سرزمين هاي ديگر قاره امريکا تحت سلطه استعمارگران درآمد و پايگاه اصلي تهاجم آن ها به نقاط ديگر از اين قاره بود. (ر.ک: 20 مه)
شرح مناسبت:
با پيروزي انقلاب کبير فرانسه و اعلام جمهوري اول در آن، مجلس جديد اين کشور معروف به کنوانسيون، قدرت را در دست گرفت و پس از چندي، دوره ترور يا وحشت با اعدام بسياري از افراد به اتهام مخالفت با انقلاب، آغاز شد. دوره حکومت مجلس کنوانسيون بيش از سه سال به طول انجاميد تا اينکه در آوريل 1795م، قانون اساسي جديدي به تصويب رسيد که براساس آن، قوه مجريه به هيأتي متشکل از پنج نفر موسوم به هيأت مديره، و قوه مقننه به مجلسي با يک صد و پنجاه نماينده واگذار شد. با روي کار آمدن هيأت مديره در 27 اکتبر 1795م، فصل جديدي در انقلاب فرانسه آغاز شد. در اين دوره که به دوره حکومت هيأت مديره شهرت يافت، پُل باراس، رئيس کنوانسيون به رياست هيأت مديره انتخاب شد و با اختيارات وسيعي که در مدت حکومت بر فرانسه داشت به پادشاه جمهوري معروف گرديد. در اين زمان، اجتماع و حکومت سابق به کلي در هم کوبيده شد و حکومت و نظام جديدي روي کار آمد. مردم که از مبارزه و مجادله و کشتار به تنگ آمده بودند خواستار بازگشت نظم و ترتيب بودند. هرچند که
هيأت مديره با تصويب قانون اساسي جديد درصدد نظم بخشي به امور بود، با اين حال رواج فساد در اواخر حکومت هيأت مديره و بحران هايي که بر اثر هرج و مرج داخلي و جنگ هاي خارجي بروز کرده بود، زمينه را براي انقلاب تازه اي فراهم مي ساخت. اين مسائل به همراه اختلافات عميق بين سلطنت طلبان و جمهوري خواهان همچنان ادامه يافت تا اينکه ناپلئون بُناپارت به عنوان يکي از فرماندهان ارشد ارتش در نهم نوامبر 1799م، طي کودتايي زمام امور را به دست گرفت و حکومت هيأت مديره را پس از چهار سال زمام داري، سرنگون ساخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
لويي بلان، نظريه پرداز فرانسوي در چهارم آوريل 1812م در مادريد اسپانيا به دنيا آمد. او پس از چندي راهي فرانسه شد و در آن سامان اقامت گزيد. بلان پس از طي تحصيلات خود، وارد فعاليت هاي سياسي و اجتماعي شد و به ارائه نظرات خود پرداخت. او مدافع سرسخت کارگران و رفاه حال آنان بود و براي اولين بار پيشنهاد کرد که کارگران در کارخانه ها سهام داشته باشند. بلان در اين زمينه چندين طرح ارائه نمود که اهدافي چون تهيه سرمايه توسط دولت از طريق انتشار اوراق قرضه، تعيين دستمزدهاي برابر براي همگان، توزيع سود بين کارگران، بيماران و سالمندان و اختصاص بخشي از سود به سرمايه گذاري هاي بعدي و … از آن جمله اند. بر اثر تلاش هاي لويي بلان، مصوبه اي به امضاي هيأت وزيران فرانسه به امضا رسيد که بر اساس آن، دولت فرانسه متعهد گرديد موجوديت کارگران را با ايجاد کار تضمين نمايد. هم چنين طرح ايجاد انبارهاي دولتي، بيمه دولتي و ملي کردن بانک هاي فرانسه از ديگر پيشنهادات وي بود که در آن زمان عملي نگرديد. بلان در کتاب خود به نام سازمان کار، نظام اجتماعي جديدي را ترويج مي کرد که مبناي آن روي اين اصل قرار گرفته بود که از هر کس به فراخور استعدادش بگيريد و به هر کس طبق احتياجش بدهيد. وي بر اين عقيده بود که رقابت آزاد بر دستمزدها تاثير مي گذارد و ماشينيزم باعث بيکاري کارگران مي شود، بنابراين، اين دو مقوله را به شدت مورد حمله قرار مي داد. لويي بلان
سرانجام در 27 اکتبر 1882م در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در سال 1814م، به پاس خدمات سوئد در شکست دادن قواي ناپلئون بُناپارت امپراتور فرانسه، کنگره ويِن که براي بررسي اوضاع اروپا و تقسيم بندي جديد اين قاره تشکيل شده بود نروژ را بر خلاف رضايت مردم آن، ضميمه سوئد نمود و در همين سال قانون اساسي آن تدوين شد. از اين پس استقلال نروژ عملاً از بين رفت و نروژيان سر به شورش برداشتند. مردم استقلال طلب اين کشور که خواهان حکومتي مستقل بودند براي کسب استقلال خود دست به مبارزه زدند. سرانجام رهبران سوئد و نروژ با استقرار سلطنت دوگانه اي متشکل از پادشاهي سوئد - نروژ به توافق رسيدند، تا اين که در 27 اکتبر 1905م استقلال مسالمت آميز اين کشور از سوئد حاصل گشت و حکومت مشروطه سلطنتي برقرار شد. هم چنين هفدهم مه و روز قانون اساسي در اين کشور، به عنوان روز ملي نروژ انتخاب شده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از حمله آلمان نازي و اشغال فرانسه در ژوئن 1940م، جمهوري سوم فرانسه که از سال 1870م آغاز شده بود، پس از هفتاد سال پايان يافت. با پيروزي متفقين در جنگ جهاني دوم و برگزاري همه پرسي در فرانسه، قانون اساسيِ چهارمين دوره جمهوري فرانسه به تأييد مردم اين کشور رسيد و بدين ترتيب جمهوري چهارم فرانسه آغاز شد. از ويژگي هاي اين دوره از جمهوري بايد از عدم ثبات سياسي و اختلاف ها و برخوردهاي شديد ميان حزب کمونيست و شارل دوگل نظامي برجسته، سياست مدار مشهور و رئيس جمهور وقت فرانسه ياد کرد. در اين جمهوري که دوازده سال به طول انجاميد، به دليل مشکلات گسترده اقتصادي در فرانسه، سي و سه دولت بر سر کار آمدند. شکست فرانسه در برابر مبارزات آزادي بخش مردم مسلمان الجزاير و نيز بحران هاي سياسي در داخل کشور به ويژه درباره قانون اساسي، جمهوري چهارم فرانسه را با ناکامي روبرو کرد و سبب ايجاد جمهوري پنجم در اين کشور در سال 1958 شد.
شرح مناسبت:
دايْلن تامْسْ، اديب انگليسي در 27 اکتبر 1914م در اين کشور به دنيا آمد و تنها تا دوره دبيرستان تحصيل نمود. در اين زمان، تامس به ادبيات و نگارش روي آورد و از راه بازيگري، بررسي کتاب، نوشتن برنامه هاي راديويي و … گذران زندگي مي کرد. تامس نخستين شعرش را در شانزده سالگي به چاپ رساند و اولين مجموعه کوچک شعرش را زماني منتشر کرد که فقط 19 سال داشت. وي در 24 سالگي جايزه ادبي اسکار را دريافت نمود و از آن پس، بيش از پيش اشعارش را
در مجلات انگليسي و امريکايي به چاپ رساند. کارهاي تامس، مدرن و پيشرفته و تا اندازه اي تحت تاثير کتاب مقدس قرار داشت. به نظر تامس، شعر، جرياني موزون و روايي، از ظلمتي پوشيده به مکاشفه اي عريان است. هم چنين شعر بايد علل پنهان را به حيطه آشکار روشنايي بکشاند. اشعار تامس به سبب قدرت غنايي، جنبه هاي سورئاليستي و ذهني، استعاره هاي فشرده زنده و جناس ها و الگوهاي پيچيده صدا و معني، اهميت يافته اند. بيشتر اين اشعار از شيفتگي شاعر به شکوه و عظمت تکوين زندگي و رويش و مرگْ، مايه مي گيرند. نخستين آثار منثور تامس، داستان هاي کوتاهي بود که در کتابي با عنوان ماجراهاي تجارت پوست، گردآمده است. وي در دهه 1940م، در زمينه فيلم و فيلم نامه هم کار کرد و آثاري مردم پسند و فکاهي، اما درعين حال به نثر شاعرانه نوشت که بيانگر عشق بسيارش به زندگي بودند. ذوق هنريِ توفان آساي تامس، گزينش خيره کننده اما دقيق القاب و صفات و تحريف هاي به ظاهر تب آلودي که در واقع حاصل بازسازماندهي بسيار دقيق و سردند، همواره شکوه مند بوده اند. اما از سوي ديگر، کشف بسياري از سطرها که هم چون بهترين شعرها، ترجمه ناپذيرند، باعث شَعَف انگيزيِ آثار تامس شده است. تامس مي گفت به عشق انسان و در ستايش خدا قلم زده ايم. از اين روست که عشق به انسان و ستايش خدا در شعرهاي او موج مي زنند. شعر تامس غريزي است نه عقلاني و گرچه افراط کار و انباشته از واژه و تصوير است، اما از فضيلت نيز به
وفور برخوردار مي باشد. از مهم ترين آثار وي مي توان به نقشه عشق، هجده شعر و خواب روستا اشاره کرد. دايلن تامس سرانجام در نهم نوامبر 1953م در 39 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
يازده سال پس از استقلال پاکستان، در حالي که اين کشور دوره اي از بي ثباتي سياسي را پشت سر مي گذاشت ژنرال محمد ايوب خان، از فرماندهان ارتش پاکستان، در کودتايي بدون خون ريزي در 27 اکتبر 1958م، قدرت را در اين کشور به دست گرفت. و اسکندر ميرزا به عنوان اولين رئيس جمهور پاکستان مجبور به کناره گيري از قدرت شد. وي که ابتدا فرماندهي ارتش و سپس وزارت دفاع را بر عهده داشت، قبل از کودتا جانشين رئيس جمهور بود. پس از کودتا، وي با در اختيار گرفتن سمت هاي رياست جمهوري و نخست وزيري، در پاکستان حکومت نظامي اعلام کرد. ايوب خان، اگر چه هفت سال بعد در انتخابات رياست جمهوري 1965م به پيروزي رسيد، اما به تدريج به سبب افزايش مشکلات اقتصادي و سياسي، با شورش هاي مردمي روبرو شد. بنابراين وي تصميم گرفت برخي از آزادي هاي اجتماعي را احياء نمايد. در همين رابطه به ايجاد هسته هايي به نام واحدهاي دموکراتيک بنياني، پرداخت. ژنرال ايوب خان پس از اين که نتوانست براي تحقق خواسته هاي مردم مسلمان پاکستان کار مهمي انجام دهد. پس از يازده سال حکومت، در سال 1969م، قدرت را به داماد خود، ژنرال يحيي خان واگذار کرد.
شرح مناسبت:
جمهوري ترکمنستان در گذشته هاي دور جزو قلمرو ايران به شمار مي رفت. اين وضعيت از حدود 500 سال قبل از ميلاد تا قرن نوزدهم، با فراز و نشيب هايي همراه بود و اقوام گوناگوني بر آن حکومت داشتند. در قرن نوزدهم، روسيه به ترکمنستان نفوذ کرد و پس از مدتي جنگ با ترکمن ها در
سال 1881م آن ها را شکست داد. ترکمنستان پس از انقلاب کمونيستي در سال 1917م، صحنه درگيري کمونيست ها با ملي گرايان بود. سرانجام کمونيست ها پيروز شدند و ترکمنستان در سال 1924م به عنوان يکي از جمهوري هاي شوروي شناخته شد. پس از 67 سال و در پي شکست نظام کمونيستي در شوروي که به تجزيه اين کشور منتهي گرديد، شوراي عالي ترکمنستان در 27 اکتبر 1991، استقلال اين جمهوري از شوروي را تصويب نمود. جمهوري ترکمنستان که در حاشيه درياي خزر واقع شده، بيش از 488 هزار کيلومتر مربع وسعت دارد و با کشورهاي ايران، افغانستان، ازبکستان و قزّاقستان همسايه است. جمعيت ازبکستان در حدود 4/5 ميليون نفر بوده و پيش بيني مي شود تا سال 2025م جميعت آن بيش از 6 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت ترکمنستان عشق آباد نام دارد و واحد پول اين کشور منات مي باشد. مليت مردم ترکمنستان ترکمن و زبان رسمي آن ها ترکمني است. بيش از 87% مردم ترکمنستان، مسلمان هستند.
شرح مناسبت:
جان لاک، فيلسوف و نظريه پرداز معروف انگليسي و بنيان گذار فلسفه حکومت دموکراسي در 29 اوت 1632م در رينگتُنِ انگلستان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در آکْسْفورد به پايان رساند و پس از آن به تدريس زبان يوناني، معاني بيان و فلسفه پرداخت. وي در سال هاي بعد به تفکر درباره دستگاه فلسفي خود که اساس دموکراسي جهان است، پرداخت. کليد فلسفه لاک شاملِ دو کلمه "توافق قراردادي" است. وي اعلام داشت که تمام حکومت ها، سراسر، روابط انساني و همه زندگي را بايد به مثابه داد و ستد تلقي کرد.
لاک، ذهن انسان به هنگام تولد را هم چون لوحه سفيدي مي دانست که تجارب حسي، مانند متن کتاب، از آغاز تولد تا زمان مرگ، بر لوح ذهن نوشته مي شود. اين معلومات به صورت حفظيّات شکل مي پذيرد و حفظيّات به گونه فکر و فکر به جامه عقل درمي آيد. بنابراين عقل انسان چيزي جز ارزشيابي دنياي مادي که از دريچه هاي حواس به داخل ذهن راه مي يابد، نيست. لاک بر اين عقيده است که اشخاص مختلف، دنيا را به صور مختلف مي بينند، زيرا اگرچه حواسْ به ظاهرْ يکي است، اما دنيا را متفاوت دريافت مي کنند. وي حکومتِ خوب را حاصل قرارداد ميان انسان با انسان مي دانست و وظيفه حکومت ها را خدمت به مردم عنوان مي کرد. لاک درباره حکومت عادلانه مي گفت که بايد مبتني بر رضايت اکثريت مردم باشد. به مردمْ، آزادي بيان، آزادي فکر، آزادي انتخاب و آزادي دين بدهد و براي آن که کار به خودکامگي نکشد، لازم است که سه قوه مقنّنه، مجريه و قضائيه وجود داشته باشند. اما رؤياي لاک از حکومت آزادي خواه ملي فراتر رفت و او اصولي، هم براي حکومت بين المللي و هم حکومت ملي، طرح افکند. به نظر لاک، دوره ترقي واقعي وقتي آغاز خواهد شد که کشورها نيز چون مردم، طبق يک قرارداد اجتماعي با هم متحد شوند و از لحاظ سياسي به يک ديگر اتکا ورزند. لاک عقيده داشت که هدف همه حکومت ها، حفظ حيات، آزادي و خوشبختي ملت هاست، اصل عدالت مبتني بر نياز و احتياج مردم است و عاملي که معلوم مي دارد
مردم به چه چيز احتياج دارند، صداي آنهاست. وي در اين جا عنوان مي کند که اخلاق و رفتار خوب، نتيجه حکومت خوب است. فلسفه لاک را مي توان چنين خلاصه کرد: استقلال افراد در يک جامعه دموکراسي، اتکاي اقوام در کشورها به يک ديگر در دنيايي آزاد؛ استقرار اخلاقيات بر مبناي تعاون در ميان همه افراد بشر. از آثار عمده اي که لاک در آن ها به تشريح عقايد فلسفي خويش پرداخته است، مي توان از کتب رساله درباره فهم بشر، انديشه هايي در باب تعليم و تربيت و معقوليّت دين مسيح(ع) نام برد. جان لاک سرانجام در 28 اکتبر 1704م در 72 سالگي درگذشت. (ر.ک: 29اوت)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مجسمه آزادي که امروزه سمبل ايالات متحده امريکا محسوب مي شوددر سال 1886م با کمک مردم فرانسه توسط آگوست بارْتولْدي، مجسمه ساز معروف فرانسوي ساخته شد و از طرف فرانسويان به مناسبت يک صدمين سالگرد استقلال امريکا به ايالات متحده اهدا گرديد. فرانسويان با ساختن اين مجسمه قصد داشتند اعتراض خود را به فشار و سرکوبي که در فرانسه آن زمان تحت سلطه رژيم ناپلئون سوم وجود داشت، نشان دهند. بنيان گذاران اين ايده از يک صد هزار فرانسوي در 180 شهر اين کشور، مبلغ 600 ميليون فرانک براي تحقق کار جمع آوري کردند، با اين حال به دليل عدم همکاري مردم امريکا در نصب پايه مجسمه، مجسمه آزادي با تاخير، در روز 28 اکتبر 1886م پرده برداري شد. مجسمه آزادي که تجسم يک موجود اساطيري است، سمبل هاي فراماسونري شامل تاج ستاره اي شکلِ هفت شاخه و کتاب و مشعل راهنما را به نمايش مي گذارد و به شکل زني است که مشعلي در دست راست خود گرفته و آن را به سوي آسمان بلند کرده است. بلندي مجسمه آزادي 46 متر و با احتساب پايه آن، در حدود 94 متر مي باشد و در مدخل بندر نيويورک در امريکا واقع شده است. با اين حال، تنديسي که طراحش بارْتولْديْ آرزو داشت مظهر نظم و سازندگي باشد، امروزه نشانگر قدرت هاي مخرب و رژيمي زورگو و سلطه مدار است که به نام آزادي و دموکراسي حاضر است تمام حقوق انساني را در پاي منافع خود قرباني نمايد.
شرح مناسبت:
کشور چک با 78/866 کيلومتر مربع مساحت و بيش از 10 ميليون نفر جمعيت در
مرکز اروپا قرار گرفته است. پايتخت چک پراگ نام دارد و برنو، پلزن و اوستراوا از شهرهاي مهم آن هستند. بيش از 80% مردم اين کشور مليت چک داشته و از نژاد سفيد اروپايي هستند. اکثريت مردم چک پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً کاتوليک هستند. زبان رسمي مردمْ چکي ولي زبان هاي لهستاني، آلماني و اسلواکيايي نيز عموميت دارد. چک از جمله کشورهايي است که با رشد منفي جمعيت روبه رو است و در سال هاي آينده جمعيت آن رو به کاهش مي رود. بر همين اساس پيش بيني مي شود جمعيت چک در سال 2025م در حدود 9/5 ميليون نفر خواهد بود. واحد پول چک کرون است. که با الحاق اين کشور به اتحاديه اروپا در 30 آوريل 2004، يورو به عنوان واحد پول اروپايي جاي گزين آن مي شود. اين کشور در سال 1918 از امپراتوري اتريش - مجارستان استقلال يافت و با پيدايش اصلاحات در بلوک شرق، حکومت کمونيستي در چکسلواکي نيز از کار کناره گرفت و نظام سياسي اين کشور به جمهوري فدرال چک و اسلواک تغيير نام داد. در ژوئيه 1992 از سوي مجلسِ ملي اسلواک، حق حاکميت ملي اعلام شد و از اول ژانويه 1993م با تشکيل دو کشور اسلواک و چک نام کشور چکسلواکي از فهرست کشورهاي جهان حذف شد نظام سياسي حاکم بر اين کشور جمهوري چند حزبي با دو مجلس قانون گزاري مي باشد.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني دوم در سپتامبر 1939، بيشتر مناطق جهان در معرض تهاجم قرار گرفت. با اين حال نقطه آغازين و محور اصلي جنگ در اروپا قرار داشت. در 28
اکتبر 1940م ارتش ايتاليا تلاش نمود از پايگاه هاي خود در آلباني، که در آوريل 1939م آن را اشغال کرده بود، کشور يونان را به تصرف درآورد. اما از يک طرفْ، بدي شرايط جوّي و از سوي ديگر مقاومت ارتش يونان باعث شد تا نيروهاي مهاجم ايتاليا در پشت مرزهاي يونان متوقف شوند. چندي پس از آن پيش روي نيروهاي ايتاليايي ادامه يافت اما يوناني ها با توجه به کمک هاي نظامي انگلستان توانستند به ارتش فاشيست ايتاليا ضربه محکمي وارد نمايند. يوناني ها هم چنين موفق شدند علاوه بر به اسارت در آوردن چند هزار ايتاليايي، به غنائم نظامي قابل توجهي دست يابند. درنهايتْ ارتش آلمان به کمک ايتاليا شتافت و در 6 آوريل 1941م يورش به طرف يونان و يوگسلاوي آغاز گرديد. از آن طرفْ انگلستان نيز 60 هزار نفر از نيروهاي خود را به يونان اعزام نمود اما اين نيروها به سرعت در برابر موج حمله آلمان شکست خورده و اين کشور را تخليه کردند. در اواخر آوريل 1941م يونان و يوگسلاوي تسليم شدند و در ماه مه همين سال چتربازان آلماني در آنجا فرود آمدند. اشغال يونان تا سال 1944م ادامه داشت و پس از شکست هاي آلمان در جبهه هاي مختلف، يونان نيز با کمک انگلستان و ديگر متفقين از آلمان و ايتاليا تخليه شد.
شرح مناسبت:
شکل گيري و اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي بر پايه تلاش هايي بود که گروه هاي تروريستي و حاميان اين رژيم نامشروع انجام مي دادند. سابقه جنايات واحدهاي سازمان يافته تروريستي، به اوائل قرن بيستم و سال هاي قبل از اعلام تشکيل اين رژيم باز
مي گردد. قتل عام دير ياسين، الدّوايمه و صبرا و شتيلا نمونه اي از اين اقدامات مي باشد. در هنگامه جنگ اول اعراب و اسرائيل، سربازان رژيم صهيونيستي در 28 اکتبر 1948م با اشغال روستاي الدّوايْمِه در سرزمين هاي اشغالي فلسطين در ابتدا هفتاد و پنج مسلمان فلسطيني را در حال نمازگزاردن به شهادت رساندند. سپس اعضاي سي و پنج خانواده را که براي حفظ جان خود به غاري در خارج از دهکده پناه برده بودند، قتل عام کردند. سربازان ارتش رژيم صهيونيستي، پس از آن، اين روستا را با خاک يکسان کردند. پس از مدتي، هنگامي که مسئولان سازمان ملل متحد از نماينده رژيم نژادپرست صهيونيستي در اين سازمان، درباره حوادث روستاي الدوايمه سؤال کردند، وي براي پنهان کردن جنايات انجام شده، حتي وجود اين روستا را مُنکر شد.
شرح مناسبت:
هانري بورْدو، داستان سراي فرانسوي در 12 ژانويه 1870م در منطقه ساووا در اين کشور به دنيا آمد. وي در ابتدا براي تحصيل در رشته حقوق راهي پاريس شد اما به زودي آن را رها کرد و به کار ادبي پرداخت. بوردو سپس در محافل ادبي رفت و آمد کرد و با نشر مقاله هاي انتقادي، خود را به مردم شناساند، تا اينکه از سي سالگي کار اصلي خود يعني رمان نويسي و داستان سرايي را آغاز نمود. وي طي سال هاي بعد در حدود هفتاد اثر شامل رمان، نوشته هاي انتقادي و نمايش نامه منتشر کرد که جامه پشمين، برف بر گام ها، خانه و ترس از زيستن از آن جمله است. بوردون در رمان ترس از زيستن، که در سال 1921م منتشر
ساخت به تحليل در مورد شخصيت داستان مي پردازد و نوعي از جامعه سطحي، خودبين و ابله را به تصوير مي کشاند. هم چنين در رمان خانواده روکوپار با استناد و تکيه به قوانين حقوقي، نقش آن در جامعه را بررسي مي کند. بوردون به عنوان يک وکيلِ آشنا با حقوق، يکي از مواد قانوني که باعث ايجاد مشکلات فراواني براي بسياري از مردم شده بود، را دستاويز نوشتار خود قرار مي دهد. به نظر وي اگر کسي صاحب قدرتي اجتماعي، که آن را يک ارزش مي داند، باشد، قادر به همه گونه چشم پوشي هست تا حيثيت خود را حفظ نمايد. بيشتر رمان هاي بوردو درباره مسائل خانوادگي طبقه متوسط در قالب شهرستان زادگاهش است وي طرفدار جدي اخلاق به شمار مي رفت و بر ضد بي نظمي هاي جامعه مبارزه مي کرد. بوردو در عالم سياست، مخالف سرسخت ناسيوناليسم مبتني بر تقدم منافع اجتماعي بر فردي بود و در عالم ادب، با ناتوراليسم که در آن بيشتر به تقليد دقيق و مو به مو از طبيعت پرداخته مي شود، مخالفت مي نمود. با اين حال، منتقدان، از آثار او با لحني استهزاءآميز ياد مي کنند و از نظر اخلاقي، آنها را مبتذل مي شمارند. با اين وجود رمان هاي بوردو در محيط خانواده هاي متوسط سنّت پرست، خوانندگان فراواني داشته و از بيشتر داستان هاي او، فيلم سينمايي ساخته شده است. هانري بوردو سرانجام در 28 اکتبر 1963م در 93 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژان لورِن دالامْبِر، رياضي دان معروف فرانسوي در پانزدهم نوامبر 1717م در پاريس به دنيا آمد. با اين حال، پدر
و مادرش او را درون بسته اي قرار داده و در کنار کليسايي در پاريس رها کردند. از اين زمان يک زن که همسر يک شيشه فروش بود، از او نگهداري کرد و به تربيت او همت گماشت. اين پسر سرراهي پس از طي تحصيلات متوسطه، به تحصيل طب و حقوق پرداخت ولي پس از چندي به رياضيات علاقه مند شد و به مطالعه و تحقيق در آن روي آورد. دالامبر در 22 سالگي با انتشار مقاله اي درباره حساب انتگرال، خود را شناساند و پس از چندي به شهرت رسيد. در آن زمان رسم بود که مغزهاي متفکر و صاحب نبوغ به دربار دعوت شوند، اما دالامبر اين دعوت را رد کرد. او در سال هاي بعد، کارهاي علمي خود را ادامه داد و قضيه معروف خود را ارائه داد. بر اساس اين قضيه که به نام مبتکرش، دالامبر خوانده مي شود، هر معامله جبري، يک جواب دارد. گرچه دالامبر در اثبات اين قضيه تلاش فراواني از خود نشان داد، ولي نخستين اثبات دقيق آن، شانزده سال پس از مرگ وي انجام گرفت. او در فلسفه از مؤسسان مکتب اثباتي به شمار مي رود که تنها به پديده ها و نمودهايي که به طور مثبت دانسته، يا به طور قاطع، قابل مشاهده اند، ارج مي نهد. دالامبر هم چنين يکي از تهيه کنندگان دايرةالمعارف بزرگ ديدِرو، ديگر دانشمند هم وطن خود بود و بعدها به درجه اي از شهرت رسيد که ملکه روسيه و پادشاه پروس به دوستي با او افتخار مي کردند. ژان دالامبر سرانجام در 29 اکتبر 1783م در 66 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ارنست ماخ، فيلسوف و فيزيک دان اتريشي، در 20 مارس 1838م به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات خويش به تدريس پرداخت. ماخ در اين هنگام به انتقاد از اصول مکانيک کلاسيک مشغول شد و تئوري هاي جديدي وضع کرد که به نام خود او معروفند. وي در زمينه فيزيولوژي و روانشناسيِ احساس هاي انسان و به ويژه رابطه آن ها با نظريه علم نيز دست به تحقيق زد. ماخ يکي از بنيان گذاران مکتب امپيريوکري تيزيسم به شمار مي رود که بر اساس آن فلسفه واقع بينانه مبني بر تجزيه و تحليل احساس ها و عواطف انساني مي باشد. هرچند که ماخ در علم فيزيک صاحب نظر و استاد بود، با اين حال، بيشتر به عنوان فيلسوف علم شهرت دارد. وي معتقد بود هر نظريه علمي که اشاره اي به اشيايي داشته باشد و نتوان آن ها را به تجربه هاي حسي باز گرداند، مردود است. در اين حال، ماخ اين اعتقاد را دارد که علم بايد از مفاهيمي هم چون مکان مطلق و زمان مطلق چشم بپوشد. اين جنبه از آراي ماخ، در آلبرت انيشتين فيزيک دان شهير قرن بيستم تاثير فراوان داشته است. ارنست ماخ سرانجام در 29 اکتبر 1916م در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بنيتو موسوليني، قبل از جنگ جهاني اول، يک سوسياليست رسمي و سردبير يک روزنامه بود. وي درسال 1919م گروه فاشيستي خود را با نام گروه رزمنده تشکيل داد و چند صد نفر از اعضاي اوليه با پيراهن هاي سياه به صورت يک گروه ضربت نظامي تجهيز شدند. اين گروه که به سياه جامگان شهرت داشتند
ضمن درگيري هاي خشونت آميز خود و ايجاد جوّ رعب، تشکيلات خود را به تمام شهرهاي بزرگ ايتاليا گسترش دادند و در انتخابات پارلماني 1921م پيروزي هايي به دست آوردند. با قدرت گيري بيشتر موسوليني و حزبش، دولت وقت از ترس تسخير رم توسط طرفداران فاشيست موسوليني استعفا داد. در اين هنگام، بر اثر جو موافق موسوليني، وي در 28 اکتبر 1922م از جانب پادشاه ايتاليا به نخست وزيري رسيد و فرداي آن روز کار خود را آغاز کرد. او هرچند براي ايجاد کشوري يکپارچه، برنامه اقتصادي شصت ساله براي ايتاليا تدارک ديد، اما با سرکوبي مخالفان خود و نيز لشکرکشي و تجاوز به افريقا و ورود به جنگ جهاني دوم در کنار آلمان، خسارات فراواني به کشور وارد ساخت و نارضايتي زيادي برانگيخت. موسوليني در نهايت پس از شکست هاي پي درپي در جريان جنگ جهاني دوم، پس از يک زمام داري 21 ساله، از طرف پادشاه ايتاليا برکنار شد. بنيتو موسوليني سرانجام توسط يکي از گروه هاي چريکي متفقين شناسايي و پس از دستگيري و محاکمه، در 28 آوريل 1945م در 62 سالگي تيرباران شد.
شرح مناسبت:
ترکيه، بازمانده قلمرو امپراتوري بزرگ عثماني است که پس از 623 سال، در پي شکست در جنگ جهاني اول و تجزيه امپراتوري عثماني تشکيل شد. با اين حال، نظام پادشاهي و خلافتي خود را پس از جنگ نيز حفظ کرد. در اين سال ها، بر اثر پيروزي هايي که قواي ترک به فرماندهي مصطفي کمال پاشا بر نيروهاي يونان به دليل منازعه بر سر زمين هاي مورد اختلاف، به دست آوردند، مصطفي کمال به شهرت فراواني دست
يافت و درصدد سرنگوني رژيم عثماني برآمد. اما الغاء رژيم سلطنتي در ترکيه که با مذهب پيوند خورده بود کار آساني به نظر نمي رسيد. مصطفي کمال براي حل اين مشکل، مقام سلطنت و خلافت عثماني را از هم جدا کرد و ضمن الغاء رژيم سلطنتي و خلع سلطان محمد ششم از سلطنت، مقام خلافت را به عنوان يک مقام مذهبي، به پسر عموي سلطان مخلوع، به نام عبدالمجيد سپرد. پس از چندي، مجلس جديد ترکيه در 29 اکتبر 1923م، ضمن اعطاي لقب آتاتورک به معني پدر ترک، وي را به رياست جمهوري انتخاب کرد و او يکسال بعد با لغو مقام تشريفاتي خلافت، دوران ديکتاتوري بلامنازع خود را آغاز نمود. آتاتورک بيش از پانزده سال با ديکتاتوري بر مردم مسلمان ترکيه حکومت کرد و کوشيد با حذف مقررات و ارزش هاي اسلامي، قوانين و مظاهر زندگي غربي را در چار چوب نظام غيرديني در ترکيه رواج دهد. اقدامات آتاتورک پس از مرگش در سال 1938م نيز ادامه يافت. اگرچه در جمهوري ترکيه در سال 1945 به تدريج، زمينه براي مردم سالاري چند حزبي آماده شد، اما نظامياني که خود را حافظان نظام لائيک در ترکيه مي دانند، همچنان بر سياست هاي داخلي و خارجي اين کشور نظارت مي کنند. حذف قوانين اسلامي و مظاهر ديني از سطح جامعه، تطبيق قوانين مدني و قضايي با خواسته هاي غرب، همکاري گسترده و پيروي از امريکا و اروپا در مسائل مختلف در عرصه بين الملل، حضور در پيمان ناتو و تلاش براي عضويت در اتحاديه اروپا، از جمله گام هايي است که اين کشور، براي اروپايي شدن
برداشته است. در حقيقت، اروپايي شدن به عنوان يکي از اهداف مشترک سردمداران ترکيه به حساب مي آيد. با اين حال اتحاديه اروپا با عنوان کردن موانعي چون مسئله قبرس، وجود حکم اعدام و نقض حقوق بشر در اين کشور همچنان از پذيرش ترکيه در اين اتحاديه خودداري کرده است. کشور ترکيه در همسايگي جمهوري اسلامي ايران، با 779/542 کيلومتر مربع وسعت و بيش از 67 ميليون نفر جمعيت در منطقه آسياي صغير و جنوب شرقي اروپا قرار دارد. بيش از 98% جمعيت ترکيهْ مسلمان و بقيه مسيحي و يهودي مي باشند. زبان رسمي، ترکي (با حروف لاتين) و پايتخت آن، آنکارا است. پيش بيني مي شود جمعيت ترکيه تا سال 2025 بيش از 87 ميليون نفر خواهدبود. واحد پول ترکيهْ ليره است و استانبول، ازمير، آدانا از شهرهاي مهم آن هستند. نظام سياسي حاکم بر ترکيه جمهوري است.(ر.ک: 10 نوامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
لئون شارل آلبرت کالمت پزشک نامدار و محقق برجسته فرانسوي در 12 ژوئيه 1863 متولد گرديد و تحصيلات خود را در دانشگاه پاريس به پايان رسانيد. وي آن گاه به عضويت انيستيتو پاستور برگزيده شد و در جريان تحقيقات خود سِرُم ضد طاعون را کشف نمود. کالمت در ادامه مطالعات و آزمايش هاي خود، مبارزه با بيماري سل را مد نظر قرار داد و موفق گرديد در 24 آوريل 1927 بعد از چندين سال مطالعه و کوشش، واکسن ب.ث.ژ را کشف نمايد اين واکسن که نام آن به لاتين از حروف اول اسامي کالمت و همکار وي گِرِن گرفته شده، به صورت تزريقي بوده و براي پيش گيري از ابتلا به بيماري سل مؤثر مي باشد. شارل آلبرت کالمت بعد از 70 سال زندگي که حدود نيم قرن آن به تلاش در راه علم و خدمت به جامعه بشري گذشت، سرانجام در 29 اکتبر 1933 درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از ملي اعلام شدن کانال سوئز در 26 ژوئيه 1956م توسط جمال عبدالناصر رئيس جمهور وقت مصر و بستنِ کانال به روي کشتي هاي رژيم صهيونيستي، ارتش رژيم صهيونيستي در 29 اکتبر آن سال به شبه جزيره سينا واقع در شمال شرقي مصر حمله کرد. ارتش صهيونيستي درصدد بود تا با حمله به کشور مصر، خليج عقبه در انتهاي درياي سرخ را براي رفت و آمد کشتي هاي خود اشغال کند. دو روز بعد در 31 اکتبر، انگلستان و فرانسه نيز در حمايت از تل آويو، چتربازان خود را در اطراف کانال سوئز پياده کردند. هدف از اين حمله سه جانبه، منصرف کردن مصر از ملي
کردن اين آبراه مهم بود. اگر چه اين منطقه، مدتي به اشغال نيروهاي متجاوز درآمد، اما سرانجام بر اثر فشار افکار عمومي و بسياري از کشورهاي جهان، با ميانجي گري سازمان ملل متحد، متجاوزان فرانسوي، انگليسي و صهيونيستي، خاک مصر را در ماه مارس 1957م ترک کردند. اين جنگ در تاريخ جنگ هاي اعراب و رژيم صهيونيستي به جنگ سوئز معروف است.
شرح مناسبت:
سربازان رژيم صهيونيستي در جنايتي ديگر و هم زمان با آغاز حمله نظامي به مصر در 29 اکتبر 1956م، بدون اعلام قبلي در روستاي کَفَر قاسم حکومت نظامي اعلام کردند و چهل و نه تن از مردان، زنان و کودکان مظلوم فلسطينيِ اين روستا را به شهادت رسانده، ده ها تن ديگر را مجروح کردند. چند ماه بعد، مردم فلسطين در اعتراض به کشتار اهالي روستاي کَفَر قاسم، تظاهرات کردند و رژيم اشغال گر قدس مجبور شد برخي از عاملان اين جنايت را به صورت ظاهري محاکمه کند. اما همه محکومان اين فاجعه قساوت بار، چهار سال بعد، عفو شدند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژان هانري دونان مؤسس جمعيت صليب سرخ جهاني در هشتم مه 1828م در شهر ژنو سوئيس متولد گرديد. وقوع جنگ هاي متعدد در اروپا باعث شد تا وي در سال 1862م با انتشار کتابچه اي مردم را تشويق نمايد که جمعيت هايي را داوطلبانه تشکيل دهند تا هنگام جنگ و ديگر مصائب بتوان بيماران، زخمي ها و مصدومين را کمک کنند. بر اساس اين پيشنهاد، در نيمه ماه مه 1863م اولين کنفرانس بين المللي ژنو براي ايجاد يک سازمان جهاني امدادي و خيريه برپا گرديد در اين کنفرانس نمايندگان 16 کشور اروپايي شرکت داشتند. اين کنفرانس باعث شد تا در 22 اوت 1864م قرارداد ژنو به اهتمام و تلاش هانري دونان امضا گردد. اقدامات صلح دوستانه و نوع پرستانه وي در سال 1901م جايزه صلح نوبل را براي وي به ارمغان آورد. هانري دونان سرانجام در 30 اکتبر 1910م در 82 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
مجارستان، بخشي از امپراتوري روم بود و در قرن چهارم ميلادي به تصرف ژرمن ها درآمد. سپس اقوام گوناگوني بر آن تسلط يافتند. در اواخر قرن چهاردهم، عثماني ها در اين منطقه نفوذ کردند و اين سرزمين را تا اوائل قرن هجدهمْ، در اختيار داشتند. اما در سال 1739م تسلط اتريش بر مجارستان مستحکم گرديد و به عنوان بخشي از اين امپراتوري از اختيارات داخلي برخوردار بود. در عين حال مخالفت هاي مردم مجارستان با حاکميت اتريش، هيچ گاه پايان نيافت. تا اينکه وقوع جنگ جهاني اول، ضربه نهايي را به اين اتحاد وارد ساخت و مسئله درخواست استقلال از اتريش به اوج خود رسيد. در 30 اکتبر 1918 نخست
وزير منصوب اتريش در مجارستان، استقلال اين کشور را اعلام نمود. با آغاز جنگ جهاني دوم، مجارستان به همکاري با آلمان نازي پرداخت و به همين دليل مورد تهاجم ارتش سرخ شوروي قرار گرفت. با پايان جنگ، حکومت جمهوري اعلام شد و از سال 1948 با قدرت يابي حزب کمونيست، جزئي از مجموعه بلوک شرق گرديد. با وزش اصلاحات در اقمار شوروي، مجارستان اولين کشوري بود که از پيمان ورشو خارج شد، نظام چند حزبي را پذيرفت و به عضويت پيمان ناتو درآمد. جمهوري مجارستان داراي يک مجلس قانون گزاري است و در 30 آوريل 2004 به عضويت اتحاديه اروپا درآمد. (ر.ک: 20 اوت)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور نروژ در جريان جنگ جهاني دوم در 9 آوريل 1940م مورد هجوم نيروهاي نازي قرار گرفت و اعضاي دولت اين کشور به همراه خانواده سلطنتي، اسلو، پايتخت نروژ را ترک کردند. پس از ورود آلمان ها، حکومت موقتي به رهبري "ويدکوم کيسينگ" سياست مدار نروژي زمام امور را به دست گرفت. کيسْلينگ تا سال 1944م با عنوان نخست وزير، ضمن نقض قانون اساسي نروژ به برپايي حکومتي فاشيستي و ديکتاتوري مبادرت ورزيد و بسياري از ميهن پرستان نروژي را اعدام کرد. پس از پايان جنگ، کيسلينگ در ماه مه 1945م به همراه جمعي از همکاران و پشتيبانان خود دستگير و … محاکمه شد و به جرم خيانت و ميهن فروشي به اعدام محکوم گرديد که سرانجام در 30 اکتبر 1945 در 58 سالگي تيرباران شد.
شرح مناسبت:
در روز سي ام اکتبر 1991م همايش به اصطلاح صلح خاورميانه ميان رژيم اشغال گر قدس و مصر، اردن، سوريه، لبنان و سازمان آزادي بخش فلسطين و با حضور جورج بوش (پدر) رئيس جمهور پيشين امريکا و ميخائيل گورباچف، آخرين رهبر اتحاد جماهير شوروي در شهر مادريد پايتخت اسپانيا برگزار شد. اين همايش زماني کار خود را آغاز کرد که موقعيت سياسي کشورهاي عربي در جنگ دوم خليج فارس، شديداً تضعيف شده بود. در اين اجلاس و جلسات ديگر که براي سازش بين اعراب و اسرائيل تشکيل گرديد، رژيم صهيونيستي بر اصلِ "صلح در برابر صلح" تأکيد مي کرد اما دولت هاي عربي اصل زمين در برابر صلح را مطرح مي کردند و خواستار عقب نشيني اسرائيل از سرزمين هاي اشغالي بودند. سرانجام تل آويو به کمک
واشينگتن توانست در صف مذاکره کنندگان عرب اختلاف ايجاد کند. اين کنفرانس که در 4 نوامبر همان سال خاتمه يافت و ساير جلسات و مذاکراتِ به عمل آمده، باعث شد تا در سال هاي بعد، سازمان آزادي بخش فلسطين و اردن، جداگانه با رژيم اشغال گر قدس پيمان به اصطلاح صلح امضا کردند. اما در واقع در طول ساليان گذشته، رژيم صهيونيستي نه تنها به تعهدات خود در برابر دولت هاي عربي و سازمان آزادي بخش فلسطين عمل نکرده است بلکه بر سرکوب فلسطينيان افزوده و نشان داده که صلح واقعي با چنين رژيم نژادپرستي، امکان پذير نيست.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از آنکه جمال عبدالناصر رئيس جمهور پيشين مصر در 26 ژوئيه 1956م کانال سوئز را ملي اعلام کرد، نيروهاي مصري تاسيسات کانال را که در مالکيت يک شرکت مشترک انگليسي و فرانسوي بود اشغال کردند و خود اداره امور کانال و هدايت کشتي ها را از اين راه آبي مهم برعهده گرفتند. عبدالناصر اعلام کرد که هدف او از ملي کردن کانال سوئز، اختصاص عوايد حاصله از آن براي کارهاي عمراني مصر مي باشد. انگليسي ها همانطور که در مورد ملي شدن نفت ايران عمل کرده بودند، تصميم دولت مصر در ملي ساختن کانال سوئز را غيرقانوني اعلام نمودند، ولي اين بارشدت عمل بيشتري به خرج دادند. درنهايت، پس از آن که شکايت انگليس و فرانسه از مصر به شوراي امنيت، نتيجه اي به بار نياورد، نيروهاي دو کشور، سحرگاه روز 31 اکتبر 1956م بندر پرت سعيد در مدخل کانال را مورد حمله قرار دادند. هم زمان با اين عمليات، نيروهاي رژيم صهيونيستي هم وارد مصر شدند و مواضع قواي مصري در ساحل شرق کانال سوئز را به تصرف خود درآوردند. هم چنين نيروهاي رژيم صهيونيستي همراه با قواي انگليس و فرانسه تلاش کردند تا خليج عقبه را بر روي کشتي هاي اسرائيلي باز کنند. با پياده شدن چتربازان انگليسي و فرانسوي و به دنبال يک سري جنگ هاي شديد و مقاومت هاي مردمي، سراسر شبه جزيره سينا به تصرف متجاوزان درآمد. تجاوز نيروهاي انگليس و فرانسه و اسرائيل به خاک مصر، در سراسر جهان با نفرت و انزجار روبرو شد و حتي در خود فرانسه و
انگليس نيز مخالفت هاي شديدي را برانگيخت. هم چنين به دنبال تهديد شوروي به مداخله نظامي و فشار امريکا، دولت هاي متجاوز به آتش بس گردن نهادند و نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل در طول کانال سوئز مستقر شدند. جنگ سوئز به تقويت موقعيت داخلي و بين المللي جمال عبدالناصر و تبديل او به عنوان يک قهرمان ملي و قومي عرب کمک فراواني کرد و زمينه را براي حرکت هاي ملي و ضد استکباري در کشورهاي عربي ديگر فراهم ساخت.
شرح مناسبت:
لويي ماسينْيون، خاورشناس و مستشرق برجسته فرانسوي در 25 ژوئيه 1883م در پاريس به دنيا آمد. وي در دوران دبيرستان به شرق و شرق شناسي علاقه مند شد و پس از آن، علاوه بر اخذ دکتراي ادبيات، زبان عربي را نيز فرا گرفت. آشنايي ماسينيون با خاورشناسان زمان، باعث پيدايش علاقه به ادبيات و فرهنگ اسلامي و ايراني در او شد و اين تمايل با سفرهاي وي به کشورهاي عثماني و ايران، به عشقي وافر تبديل گرديد. ماسينيون گرچه به عنوان استاد دانشگاه، رياست مجامع مطالعاتي و انجمن هاي مختلف علمي را نيز برعهده داشت، اما دامنه تلاش ها و گستردگي عقايد او، جوانب گوناگوني را در برمي گرفت. در اين ميان، تماشاي مزار خاندان مظلوم امام علي(ع)، آشنايي با فلسفه و تصوف و در عين حال بررسي جنبه هاي مادي جامعه شناسي، فعاليت هاي سياسي در حمايت از افريقاييان به ويژه الجزاير، طرفداري از تز وحدت اديان آسماني، ارائه نظريه تلفيقي عدم جبر و عقيده به فداکاري از زمره اين زمينه ها بود. ماسينيون هم چنين به عرفاي اسلامي، صوفيان بزرگ و برخي
صحابه پيامبر اسلام(ص) به ويژه سلمان فارسي علاقه فراواني داشت و آثاري در اين باره نيز منتشر کرد. موقعيت علمي ماسينيون در سال هاي پاياني عمر، در ميان خاورشناسان زمان، به اندازه اي ارتقاء يافت که جز تعداد انگشت شماري، با او همتايي نمي کردند. او به دليل ديدگاه نافذ و دريافت عميق و قدرت استنباطش از گرايشات پنهان در وراي مکتب هاي آشکار و افکار سطحي، از معاصران خود برتري يافته است و انعکاس آن در روانِ شخصي اش، حيات باطني او را با عميق ترين صفات روحي بارور کرد. ماسينيون ازنظر ژرف نگري و توانايي در استنباط مايه هاي پنهاني که در فراسوي نماي ظاهري برخي گرايش ها و مکاتبْ مخفي گرديد، بر هم رديفان خود برتري دارد. از اين روست که او در هيچ يک از کارهايش، حتي در مباحث علمي يا باستان شناسي، به اصطلاحْ، ظاهري مذهب نبوده است. ويژگي ديگر وي، اعتقاد به نوعي نگرش خاص مذهبي بود که همه نظام هاي ارزشي موجود در مکاتب مختلف چه آسماني و چه غير آسماني، چه توحيدي و چه غير توحيدي را در برمي گرفت. همين نگرش خاص مذهبي ماسينيون بود که او را در شناخت مسائل اعتقادي در مذاهب گوناگون ياري مي کرد. وي با کارهاي خود درباره تصوف اسلامي و به ويژه حلاجْ معروف است، ولي اين در واقع، يکي از ابعاد گوناگون کارهاي اوست. او کار خود را با آثار کهن اسلامي آغاز کرد و در طول زندگي خود، به مسائل معاصر کشورهاي اسلامي، تاريخچه تشکيلات اجتماعي در اسلام، مطالعات فلسفي و علمي و پژوهش پيرامون شيعه و شاخه
هاي آن پرداخت. ماسينيون در ضمن تفکر و تعمق درباره مکاتب و مشرب هاي اسلامي، به سوي دنياي ايران و ايراني که توانسته بود مفهوم مافوق ملّيت را در اسلام پديد آوَرَد کشانده شد. وي در همين راستا به بررسي جنبه هاي مادي جهان اسلام از نظر جامعه شناسي و تاريخي پرداخت و آثاري نيز منتشر کرد. از ماسينيون آثار متعددي بر جاي مانده که مباهله مدينه، تقديس حضرت فاطمه(س)، سلمان پاک، وضع اسلام و مقالاتي درباره حلاّج، از جمله آثار تلفيقي و ترجمه اي او به شمار مي روند. او هم چنين مجله جهان اسلام و نيز تتبعات اسلامي را تأسيس کرد و مقالات متعددي در آن ها منتشر نمود. لويي ماسينيون سرانجام در سي و يکم اکتبر 1962م در هفتاد و نه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
خانم اينديرا گاندي تنها فرزند جواهر لعل نهرو، در 19 نوامبر 1917م در شهر اللَّه آباد هند به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود، در سال 1955م به عضويت کميته مرکزي حزب کنگره هند درآمد و در سال هاي 1971 1966 و 1980م به نخست وزيري رسيد. مهم ترين واقعه دوران اول نخست وزيري اينديرا گاندي، تجزيه پاکستان شرقي از پاکستان غربي و تشکيل کشور تازه اي به نام بنگلادش بود که اين امر با حمايت مستقيم هند ميسر گرديد. اينديرا در دوران نخست وزيري خود، با دريافت کمک هاي اقتصادي از شرق و غرب در راه صنعتي کردن کشور و توسعه کشاورزي و بهبود زندگي مردم هند نيز گام هاي مؤثري برداشت و با اين موفقيت ها در پنج سال نخست زمام داري خود، در
انتخابات سال 1971 هند نيز پيروزي بزرگي به دست آورد. اما با شکايت مخالفان به اتهام تقلب در انتخابات، اينديرا محکوم شد. او نيز براي بي اثر کردن راي دادگاه، با اعلام وضع اضطراري و گرفتن اختيارات فوق العاده از پارلمان، هزاران نفر از مخالفانش را دستگير و زنداني کرد و آزادي قلم و بيان و اجتماعات را محدود ساخت. واکنش اين اقدامات تند و افراطي، به شکست انتخاباتي اينديرا گاندي در سال 1977م و زنداني شدن وي انجاميد. با اين حال، اينديرا بار ديگر در سال 1980م پيروزي درخشاني به دست آورد و نيرومندتر از گذشته، قدرت را در دست گرفت. اينديرا گاندي که از جمله شاخص ترين چهره هاي سياسي هند پس از استقلال اين کشور محسوب مي شود، سرانجام در 31 اکتبر 1984م به دست دو تن از محافظان سيک خود به ضرب 11 گلوله در 67 سالگي کشته شد. در آن زمان نظر اکثر تحليل گران سياسي اين بود که قتل گاندي به سبب سياست سرکوبگرانه وي در گسيل ارتش هند به معبد طلايي سيک ها در شهر اِمريتْسار و قتل عام بيش از 800 نفر از اعضاي مسلح فرقه سيک بود. با وجود اين، در فاصله يک هفته پس از مرگ خانم اينديرا گاندي، مردم خشمگين هند در چند ايالت به ويژه در ايالت آشوب زده پنجاب به جان سيک ها افتادند و متجاوز از 2000 تن از آنان را به قتل رساندند. هند در هفته ها و ماه هاي اول پس از مرگ خانم گاندي، يکي از متشنج ترين ادوار تاريخي خود را سپري کرد. پس از مرگ خانم
گاندي، پسرش راجيو گاندي به نخست وزيري هند انتخاب شد.
شرح مناسبت:
ماهاتيرمحمد، نخست وزير پيشين مالزي، در بيستم دسامبر 1926م، به دنيا آمد. وي هم زمان با تحصيل در رشته پزشکي وارد فعاليت هاي سياسي شد و پس از پيوستن به انجمن ملي مالايي هاي متحد، توانست با به دست آوردن بالاترين راي، به عنوان اولين نماينده مجلس مالزي انتخاب گردد. ماهاتير محمد در حدود 48 سالگي، علاوه بر کسب مقام سناتوري، به معاونت نخست وزيري مالزي برگزيده شد و در عين حال، به مراتب بالاي حزبي دست يافت. وي در 16 ژوئيه 1981م، در 55 سالگي به عنوان چهارمين نخست وزير مالزي پس از استقلال، زمام امور اين کشور را به دست گرفت. وي توانست به عنوان پدر مالزي مدرن، طي دو دهه، اين کشور را به عنوان الگويي از يک کشور موفق، همراه با توسعه سريع اقتصادي درمنطقه جنوب شرقي آسيا مطرح نمايد. و به عنوان يک شخصيت ملي، منطقه اي و بين المللي، با شناخت عميق نسبت به تحولات جهاني، مالزي سنتي را به يک واحد صنعتي در سطح بين المللي تبديل سازد. او اقتصاد وابسته مالزي رابه يک اقتصاد در حال رشد تبديل کرد و درآمد سرانه اين کشور را از 300 دلار به چهار هزار دلار افزايش داد که اين امر باعث شد وي به عنوان الگوي نمونه يک مدير موفق، مورد توجه بسياري از رهبران قرار گيرد. تاکيد بر حفظ استقلال کشور و اتخاذ مواضع مستقل در مواجهه با تحولات بيروني و نيز پاي بندي به فرهنگ و سنن مالزيايي و عدم اعتقاد به تقليد از فرهنگ غربي، از
عمده اعتقادات ماهاتيرمحمد به شمار مي آيد. ماهاتير محمد به پديده جهاني شدن با ديده ترديد مي نگريست و بر آن بود که بايد ضمن استفاده از نکات مثبت جهاني شدن، تبعات منفي آن را شناخت و از آن احتراز نمود. وي اسلام و اصول اساسي آن را از موجبات توسعه سريع مالزي در مدت دو دهه حکومت خويش مي دانست و بر اين اعتقاد بود که اگر مسلمانان به اصول اسلام پاي بند باشند مي توانند به پيشرفت و توسعه برسند. ماهاتيرمحمد سرانجام پس از 22 سال زمام داري، در 31 اکتبر 2003م به صورت داوطلب از قدرت کناره گيري نمود و جاي خود را به معاونش، "عبداللَّه احمد بداوي" سپرد.
شرح مناسبت:
هنگامي که انگلستان در سال 1856م درگير جنگ کريمه در اروپا بود، ناصرالدين شاه قاجار، به تحريک و تشويق روس ها که در جنگ کريمه با انگليسي ها درگير شده بودند به هرات لشکرکشي کرد و با استفاده از گرفتاري انگليس اين شهر را در اول نوامبر 1856م به تصرف خود در آورد. دولت انگليس در همان روز که هرات به تصرف نيروهاي ايران درآمد، به ايران اعلان جنگ داد. بلافاصله هشت کشتي جنگي انگليس با تعدادي کشتي هاي بخاري و بادي به حرکت در آمده و در چهارم دسامبر همان سال، بنادر و جزاير ايران را در خليج فارس مورد حمله قرار دادند. در نتيجه تا پايان سال، جزيره خارک و بندر بوشهر به تصرف نيروهاي انگليسي در آمد و در ژانويه سال 1857م، سربازان انگليسي و هندي با پيشروي در داخل خاک ايران، تا ناحيه کرمان پيش رفتند. در همين
احوال، قواي انگليس در حوالي خرمشهر پياده شدند و کشتي هاي جنگي آنان، اهواز را به تصرف خود در آوردند. ناصرالدين شاه که از عاقبت کار بيم ناک شده بود، با اعزام نماينده اي به پاريس، خواستار ميانجي گري فرانسه در اين زمينه گرديد. در نتيجه قراردادي در چهارم مارس 1857م منعقد شد که به موجب آن، دولت ايران تعهد داد که در برابر خروج نيروهاي انگليس، از ايران، بي درنگ هرات را تخليه و از هرگونه ادعاي حاکميت و سلطنت بر افغانستان صرف نظر نمايد و ثانياً بندرعباس و چابهار را در ازاء مبلغ ناچيزي اجاره، به واليِ مسقَط در کشور عُمان واگذار کند. بند دوم، موضوعي بود که به هيچ وجه ارتباطي به اختلافات ايران و انگليس نداشت. با اين حال دولت هراسان ايران، بلافاصله اين قرارداد ننگين را پذيرفت و ناصرالدين شاه بدون اخذ هيچ نتيجه اي، با سرافکندگي، دستور عقب نشيني نيروهاي ايران از افغانستان را صادر کرد. از اين زمان بود که افغانسان، به کلي از ايران جدا شد و افغانستان تحت الحمايه انگلستان قرار گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
امپراتوري اتريش - مجارستان که در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي شکل گرفته بود تا قبل از جنگ جهاني اول، امپراتوري عظيم و مقتدري را در اروپا ايجاد کرد و گسترش زيادي نمود. اما پس از پايان جنگ جهاني اول، کشورهاي فاتح به عنوان غرامت شکست، امپراتوري اتريش - مجارستان را به سه کشور اتريش، مجارستان و چکسلواکي تجزيه کردند و به دنبال آن در اول نوامبر سال 1918 رژيم جمهوري در اتريش حاکم گرديد. در دهم سپتامبر 1919 پيمان سن - ژرمن بين متفقين جنگ جهاني اول و اتريش به امضاء رسيد و بر اساس آن سرزمين اتريش به اندازه فعلي آن تقليل يافت و از باقي مانده آن، علاوه بر شکل گيري کشورهاي مجارستان، لهستان و چکسلواکي، بخش هايي نيز به ايتاليا و روماني داده شد. (ر.ک: 26 اکتبر)
شرح مناسبت:
با پايان جنگ جهاني اول و ضعف و اضمحلال دولت عثماني، هم چنين به دنبال قدرت گرفتن مصطفي کمال پاشا معروف به آتاتورک در ترکيه، وي درصدد برآمد تا به نحوي، نظام پادشاهي و خلافت عثماني را سرنگون سازد. ولي الغاء رژيم سلطنتي در ترکيه که با مذهب پيوند خورده بود، چندان سهل نبود. مصطفي کمال براي حل اين مسئله، در ابتدا مقام سلطنت وخلافت مسلمين را از هم جدا کرد و در اول نوامبر 1922م ضمن الغاء رژيم سلطنتي، مقام خلافت را به عنوان يک مقام مذهبي تشريفاتي حفظ نمود. اين امر فراهم شدن زمينه سقوط امپراتوري شش صد ساله عثماني را تسريع بخشيد و با سقوط آن، نظام جمهوري سکولار در 29 اکتبر 1923م بر سر کار آمد.
شرح مناسبت:
سرزمين اسلامي الجزاير در طي سال هاي سده نوزدهم ميلادي، عرصه درگيري هاي گسترده اي بين استعمارگران فرانسوي و مجاهدان مسلمان الجزاير بود. اين کشور در نهايتْ در اوايل قرن بيستم ميلادي، به طور کلي زير سلطه استعماري فرانسه قرار گرفت. و در اين مدت، مبارزات آزادي خواهانه مردم مسلمان الجزاير به طور پراکنده ادامه داشت. پس از پايان جنگ جهاني دوم و تضعيف استعمار فرانسه، گروهي از مبارزان استقلال طلبِ الجزايري به رهبري احمد بن بلا، سياست مدار برجسته اين کشور، در اول نوامبر1954م، نهضت آزادي بخش الجزاير را تأسيس کردند و با انسجام بيشتري به مبارزات ضداستعماري خود ادامه دادند. از اين پس، جنگ هاي استقلال الجزاير وارد مرحله جديدي شد و طي هشت سال پس از آن، صدها هزار نفر از انقلابيون و مخالفان استعمار در الجزاير توسط فرانسويان کشته
شدند. اين مبارزات در نهايت به نتيجه رسيد و سرانجام در پنجم ژوئيه 1962م، استقلال الجزاير به دست آمد. با پيروزي مبارزان اين کشور، الجزاير پس از نزديک به يک صد و سي سال استعمار اين سرزمين، استقلال خود را بازيافت.
شرح مناسبت:
استعمارگران فرانسوي از اوايل قرن نوزدهم ميلادي، پس از پيروزي در مقابل ديگر رقيبان استعمارگر در جنوب شرقي آسيا، تقريباً تمام سرزمين هايي که امروزه سه کشور ويتنام، لائوس و کامبوج را تشکيل مي دهند، تحت سلطه خود قرار دادند و آن را هندوچين فرانسه ناميدند در فاصله جنگ جهاني اول و دوم، شورش هاي پراکنده اي به رهبري هوشي مينه، کمونيست معروف ويتنامي عليه سلطه فرانسويان آغاز گرديد. اين شورش ها در جريان جنگ جهاني دوم به شهرهاي بزرگ ويتنام راه يافت و پس از وقفه اي 2 ساله به دليل دستگيري هوشي مينه، ادامه پيدا کرد. با پايان جنگ، نيروهاي انقلابي ويتنام، بخش بزرگي از شمال ويتنام را در دست گرفتند و هوشي مينه نيز در دوم سپتامبر 1945م، تشکيل حکومت دموکراتيک ويتنام را اعلام کرد. در اين حال علي رغم پيشنهاد مذاکره، دوستي و اتحاد ويتنام با فرانسه از جانب هوشي مينه، فرانسوي ها که مطامع استعماري گذشته خود را دنبال مي کردند، حاضر به مصالحه نشدند. از اين رو، جنگ هاي ويتنام بين فرانسويان و انقلابيون ويتنامي از شانزدهم نوامبر 1945م آغاز شد که طي نه سال، صدها هزار نفر از نيروهاي طرفين کشته و زخمي شدند و خسارات سنگين مالي به بار آمد. فرانسوي ها سرانجام پس از تحمل چند شکست خفت بار، حاضر به مصالحه و مذاکره
شدند و پس از عقد قرارداد صلح در 20 ژوئيه 1954م، جنگ هاي دو طرف در اول نوامبر 1954م پايان يافت. در اين ميان، هنگامي که مذاکره درباره شرايط متارکه جنگ و تقسيم موقت ويتنام به دو بخش شمالي و جنوبي و انجام انتخابات پارلماني در حال انجام بود، با تحريک امريکايي ها بر ضد ويتنام شمالي، جنگي ديگر دامن گير اين سرزمين گرديد که آن نيز با شکست مفتضحانه امريکا روبرو گرديد. (ر.ک: 20 ژوئيه)
شرح مناسبت:
نگودين ديم، از شخصيت هاي سياسي ويتنام جنوبي و رئيس جمهور فرمايشي اين کشورِ تحت استيلاي امريکا، در سال 1901م متولد شد و پس از پايان تحصيلات، از جواني وارد فعاليت هاي سياسي گرديد. وي در سال 1933م در زماني که ويتنام، تحت سلطه استعمار فرانسه بود، سمت وزارت امور خارجه و وزارت کشور منطقه هندوچين را برعهده گرفت و در طول مدت مسئوليت خود، به سياست هاي استعمارگرانه دولت فرانسه وفادار بود. اما سقوط فرانسه در خلال جنگ جهاني دوم به دست قواي نازي، منجر به تضعيف موقعيت نيروهاي فرانسوي در هندوچين گرديد و اين وضع، فرصت مناسبي را براي ژاپني ها به وجود آورد تا کنترل اين منطقه را عهده دار شوند. در نهايت با تقسيم ويتنام به دو بخش شمالي و جنوبي، ديم به نخست وزيري قسمت جنوبي که تحت نفوذ غرب بود منصوب شد. وي در 23 اکتبر 1955م براي تعيين ماهيت رژيم ويتنام جنوبي، يک همه پرسي فرمايشي ترتيب داد و در نتيجه با اکثريت 98 درصد آراء ظاهري مردم، خود به عنوان رئيس جمهور ويتنام جنوبي قدرت را در دست گرفت. نگودين
ديم سپس از انجام انتخابات پيش بيني شده براي تعيين سرنوشت کل ويتنام خودداري کرد و با سرکوب مخالفان و ايجاد رعب و وحشت، حکومت خود را ادامه داد. در اين دوران، ايجاد بازار سياه و احتکار، قيمت مواد غذايي را در ويتنام جنوبي بالا برد و اصلاحات ارضي ساختگي نيز تنها به ملاّکان ثروت مند استفاده رساند. طي يک دوره وحشت، دادگاه هاي نظامي اختصاصي فقط حکم اعدام و حبس صادر مي کردند و اجازه درخواست رسيدگي حقوقي به هيچ کس داده نمي شد. در طول حکومت نگودين ديم، 75 درصد بودجه حکومتِ وي توسط امريکا تامين مي شد و نفوذ امريکا در ويتنام جنوبي، روزافزون بود. در طي سال هاي بعد، به تدريج مخالفت توده هاي انقلابي ويتنام جنوبي با دولت نگودين ديم سازمان مي گرفت تا اينکه در دسامبر 1960م جبهه آزادي بخش ملي ايجاد شد و اين جبهه با حمايت شوروي سابق و چين، خواهان اتحاد دو قسمت ويتنام و تامين صلح، استقلال و بي طرفي گرديد. اين جبهه به سرعت، نيروهاي چريکي گسترده اي را سازمان داد که به ويت کُنْگْ معروف شدند و نبردهاي وسيعي عليه حکومت نگودين ديم ترتيب دادند. با اين حال، حمايت هاي امريکا از رژيم ديم افزايش يافت و از 12 مارس 1962م عمليات نظامي گسترده اي با شرکت نيروهاي دولتي ويتنام و واحدهاي امريکايي عليه چريک ها آغاز شد، ولي چريک ها با تحکيم مواضع خود، شکست هاي سنگيني به نيروهاي مخالف وارد کردند. در همين زمان با انزواي هرچه بيشتر رژيم دست نشانده ديم در بين مردم، بوداييان نيز به مخالفت علني با
آن برخاسته و کار را بر نگودين ديم مشکل تر کردند. در نهايت در اول نوامبر 1963م، با صلاح ديد امريکا، با حمله چند واحد نظامي به شهر سايگون پايتخت ويتنام جنوبي، کودتاي ژنرال ها آغاز شد. در جريان کودتا، تلاش ديم براي دفاع و نجات به جايي نرسيد و او پس از 9 سال زمام داري سرانجام در 62 سالگي کشته شد.
شرح مناسبت:
الجزاير کشوري است در شمال افريقا که در همسايگي تونس، ليبي، مغرب و نيجر قرار دارد. الجزاير، داراي 2/381/741 کيلومتر مربع مساحت و بيش از 32 ميليون نفر جمعيت، که اکثريت آن ها مليت عربي داشته و به زبان عربي صحبت مي کنند. دين رسمي در الجزاير اسلام است. پايتخت اين کشور افريقايي الجزيره و واحد پول آن دينار مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت الجزاير تا سال 2025 بيش از 47 ميليون نفر گردد و هران، سطيف و باطنه نيز از شهرهاي مهم الجزاير هستند. اول نوامبر سال روز انقلاب الجزاير در سال 1954م به عنوان روز ملي اين کشور نام گرفته است. مبارزات آزادي خواهانه مردم الجزاير پس از جنگ جهاني دوم، باعث اعطاي خودمختاري از جانب فرانسه گرديد. ادامه اين مبارزات منجر به استقلال الجزاير در سال 1962 شد. (ر.ک: 5 ژوئيه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نيکلاي ايووانوويچ لوباچوفْسْکي رياضي دان برجسته روسي در دوم نوامبر 1793م در نزديکي شهر گورکي روسيه در خانواده اي فقير به دنيا آمد و در کودکي پدر را از دست داد. وي از خردسالي، نبوغ و استعداد فراواني ازخود نشان داد به طوري که پس از طي دوران متوسطه و دانشگاه، در 21 سالگي به استادياري و سپس استادي دانشگاه غازان رسيد و در 34 سالگي به رياست آن دانشگاه برگزيده شد. او رسالات و مقالات متعددي در باب مباحث مختلف رياضي نگاشت ولي شهرت عمده اش، به دليل بدعت و نوآوري عظيم و موفقيت آميزي است که در هندسه از خود بر جاي گذاشته است. در آن زمان، هندسه اقليدس، مهم ترين و تنها منبع موثق و قابل استفاده رياضي دانان بود و تنها يکي از اصول آن با نام اصل پنجم اُقليدُس، مورد اختلاف اساتيد رياضي قرار داشت. در اين زمان و در حالي که طي مدت بيست قرن گذشته، اقليدس رياضي دان شهير يوناني، خالق و قهرمان مطلق هندسه به شمار مي رفت و هيچ گاه اين فکر به ذهن کسي خطور نمي کرد که کسي به آن خللي وارد آوَرَد، لوباچوفسکي، بدون توجه به آن، در زمينه بسط و گسترش هندسه از هيچ تلاشي فروگذار نکرد. او پس از تحقيق و تلاش فراوان، گام هاي موثري در انتشار هندسه برداشت و ثابت کرد که اصل پنجم اقليدس قابل اثبات نمي باشد. هندسه لوباچوفسکي را مي توان هندسه اي دانست که از خواص سطحي کروي بحث مي کند، حال آن که در هندسه اقليدس، همواره،
سخن از سطوح مسطح بوده است. به عبارتي ديگر، لوباچوفسکي هم در سرنگون کردن کاخ رفيع هندسه اقليدسي که دو هزار سال برافراشته بود، تاثير مهمي داشت و هم در پيدايش انقلاب علمي جهان نقش مهمي ايفا کرد. نيکلاي لوباچوفسکي سرانجام در 24 فوريه 1856م در 63 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ميل اوژيه شاعر و نمايش نامه نويس معروف فرانسوي در دوم نوامبر 1820م در فرانسه به دنيا آمد و و در هشت سالگي با خانواده اش در پاريس اقامت گزيد. وي در دوران دبيرستان، به سبب تيزهوشي فراوان، بسيار زود مورد توجه قرار گرفت و پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي در رشته حقوق، به وکالت دعاوي پرداخت. در اين هنگام اوژيه راه ادب و شعر را برگزيد و به قلمرو تئاتر پا نهاد. وي طي مدتي بعد چندين نمايش نامه نوشت و به روي صحنه برد که برخي از آنها پيروزي هايي نيز به دست آوردند. اوژيه در اين زمان به عنوان نويسنده طبقه کاسب پولدار و کسي که اولين نمونه مکتب ذوق سليم، را عرضه کرده است، به مردم شناسانده شد. بنيان گذاران مکتب ذوق سليم بر ضدتمايل رمانتيک و افسانه اي، چه در عالم هنر و چه در زندگي، قيام کردند. مردم طبقه متوسط نيز که از مبالغه و شگفت انگيزي رمانتيسم خسته شده بودند، اين مکتب را سخنگوي خود دانستند و به آن رو آوردند. اوژيه در سال 1850م نمايش نامه داماد آقاي پواريه را نگاشت و موفقيت فراواني کسب کرد. اين نمايش نامه، پرده گويايي از محيط فرانسه را پيش چشم مي گذارد و جدال طبقه نجبا با طبقه نوکيسه را
بيان مي کند؛ ضمنِ اينکه از نکته پردازي هاي هوشيارانه و طنزهاي بسيار لطيف و دلنشين برخوردار است. پس از اين نمايش نامه، نفوذ عظيم اوژيه بر مردم آشکار گشت و تا مدت ها پايدار ماند. از اميل اوژيه نمايش نامه هاي ديگري نيز بر روي صحنه رفت که کمدي منثور ازدواج اولمپ، ماده شيران بي نوا، مردم بي شرم و شيرها و روباه ها از آن جمله اند. با اين حال، اوژيه پس از چند شکست، نمايش نامه نويسي را کنار گذارد و با صحنه وداع کرد. اوژيه از نمايش نامه نويسان نيرومند قرن نوزدهم فرانسه به شمار مي آيد و توانسته است به کمديْ، حالت جدي لازم را برگردانَد. بينش وي از هر نوع تلخي و گزندگي برکنار و حتي در هجو و انتقاد نيز از گرمي و عطوفت انساني برخوردار است. اميل اوژيه هم چنين چند نمايش نامه، تاريخي نوشت که مشهورترين آنها ماجراجو و فلوت نواز نام داشتند اما شهرت وي مرهون کمدي هاي اوست. در بيشتر کمدي هاي اوژيهْ وقايعِ نمايشْ، بيشتر از جدال ميان پول و شرف مايه مي گيرد. اميل اوژيه از نويسندگان طبيعت گرايي است که تاثير نمايش نامه هاي آنها در نويسندگان اواخر قرن نوزده به بعد آشکار شده است. طبيعت گرايان معمولاً صحنه را سکويي براي بحث درباره مسائل و کج رفتاري هاي متداول مي انگاشتند. اميل اوژيه سرانجام در بيست و پنج فوريه 1889م در شصت و نه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در هنگامه جنگ جهاني اول، در دوم نوامبر 1917م آرتور جِيمز بالْفور، وزير امور خارجه وقت انگلستان اعلاميه اي را که به نام
او، به اعلاميه بالفور معروف شد، صادر کرد و در آن، بر لزوم فراهم نمودن زمينه براي تشکيل رژيم صهيونيستي در سرزمين فلسطين اشغالي تاکيد کرد. اعلاميه بالفور حاکي از اين مطلب بود که دولت انگلستان با تشکيل دولت يهودي در فلسطين موافق است و همه توان خود را براي تأسيس چنين دولتي به کار خواهد گرفت. هفت ماه پس از صدور اين اعلاميه، سرزمين فلسطين، طي نبرد نيروهاي انگليسي با قواي عثماني، به تصرف بريتانيا درآمد. اين عمليات که در چارچوب اجراي اعلاميه بالفور به وقوع پيوست، باعث شد تا حکومت نظامي انگليس بر فلسطين حکم فرما گردد. اين رويداد، زمينه ساز انتقال تدريجي يهوديان جهان با کمک و مساعدت انگليسي ها و سرمايه داران يهودي به فلسطينِ تحت اشغال بريتانيا شد. هنگام صدور اعلاميه بالفور، فلسطين هنوز به طور کامل از نيروهاي عثماني تخليه نشده بود و جمعيت يهودي آن از چهل هزار نفر تجاوز نمي کرد. اين تعداد يهودي در مقابل جمعيت پانصد هزار نفري اعراب فلسطين اقليت کوچکي به شمار مي آمد، ولي پس از اشغال فلسطين توسط نيروهاي انگليسي و اعطاي قيموميت اين سرزمين به انگليسي ها از طرف جامعه ملل، تعداد مهاجرين يهودي به فلسطين، طي مدت کوتاهي به حدود يک صد و پنجاه هزار نفر رسيد. در سال 1922م، اعلاميه بالفور با حذف ماده مربوط به ايجاد دولت يهود، در جامعه ملل به تصويب رسيد. از اين پس، تمام کوشش صهيونيست ها، صرف جذب و جلب مهاجران يهودي از اقصي نقاط جهان به فلسطين گرديد. زماني که بالفور اعلاميه خود را صادر کرد، قوم يهود فقط يازده درصد
کل جمعيت فلسطين را تشکيل مي داد. در اين اعلاميه، 89 درصد ساکنان بومي و عرب فلسطيني که در حقيقت مالک 97 درصد اراضي اين کشور کهن بودند، با قيد عبارت جوامع غير يهود، ناديده گرفته شدند. سرانجام سي و يک سال پس از صدور اين اعلاميه استعماري و هجده سال پس از مرگ بالفور، رژيم نژاد پرست صهيونيستي، با سلب کليّه حقوق مردم فلسطين و غصب سرزمين هاي آنان، در چهارم مه سال 1948م اعلام موجوديت نمود. انگلستان نيز به وعده خود عمل کرد و از آن پس تاکنون به همراه امريکا و ديگر کشورهاي غرب از مهم ترين پشتيبانان صهيونيست هاي نژادپرست در غصب سرزمين هاي اسلامي، تأسيس رژيم اسرائيل و آواره کردن و قتل عام مسلمانان فلسطيني بوده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
روابط امريکا و شوروي پس از جنگ جهاني دوم هر از چند گاهي رو به تيرگي مي نهاد. اما مهم ترين و خطرناک ترين بحران در روابط امريکا و شوروي، که جهان را در لبه پرتگاه جنگي ويرانگر قرار داد، بر سر استقرار پايگاه هاي موشکي شوروي در کوبا رخ داد. امريکايي ها نخستين بار در سپتامبر 1962م از ساختمان سکوهاي پرتاب موشک در کوبا اطلاع يافتند. عکس هايي که طي نيمه اول ماه اکتبرِ آن سال به وسيله هواپيماهاي جاسوسي امريکا از کوبا برداشته شد، استقرار موشک هاي بُرد متوسط و قاره پيماي روسي را در کوبا تاييد کرد. جان کِنِدي، رئيس جمهور وقت امريکا نيز براي مقابله با خطري که امنيت امريکا را تهديد مي کرد يک شوراي جنگي تشکيل داد. در اين شورا پيشنهادات مختلفي از جمله تهاجم نظاميِ همه جانبه به کوبا و اشغال نظامي اين کشور يا بمباران سکوهاي پرتاب موشک در کوبا اعلام شد. در ادامه، جان کِنِدي، در 22 اکتبر 1962م به مردم امريکا اعلام خطر کرد که دولت شوروي دست به احداث پايگاه هاي موشکي در کوبا زده و استقرار اين موشک ها در فاصله يک صد مايلي سواحل امريکا، امنيت اين کشور را به خطر مي اندازد. کندي هم زمان با اين اخطارْ، اعلام کرد که دولت شوروي بايد پايگاه هاي موشکي خود را از کوبا برچيند. وي به دنبال آن، فرمان محاصره دريايي کوبا را براي جلوگيري از ارسال تجهيزات جديد موشکي شوروي به کوبا صادر کرد. هم زمان با آغاز محاصره دريايي کوبا، چندين کشتي حامل موشک
هاي روسي عازم اين کشور بودند و نيکيتا خروشچُف، رهبر شوروي، بي اعتنا به محاصره دريايي کوبا از طرف ناوگان جنگي امريکا، به کشتي هاي روسي فرمان داد به راه خود ادامه دهند. در روز 26 اکتبر، خروشچف اعلام کرد که موشک هاي روسي در صورتي از کوبا برچيده خواهند شد که امريکا هم پايگاه هاي موشکي خود را در نزديکي مرز شوروي در ترکيه جمع آوري کند. امريکا اين پيشنهاد را رد کرد و در روزهاي آخر اکتبر 1962م، هر لحظه احتمال برخوردي بين کشتي هاي امريکا و شوروي در خط محاصره دريايي کوبا وجود داشت که خروشچف در آخرين لحظه، تن به مصالحه داد و جهان از خطر يک جنگ وحشتناک هسته اي و به تعبيري جنگ جهاني سوم رهايي يافت. مصالحه امريکا و شوروي مبتني بر اين توافق بود که شوروي، پايگاه هاي موشکي خود را از کوبا برچيد و دولت امريکا هم متقابلاً اطمينان دهد که کوبا را به طور مستقيم يا غير مستقيم، مورد حمله قرار نخواهد داد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور جمهوري پاناما با 75/517 کيلومتر مربع مساحت در جنوب قاره امريکاي مرکزي، در ميان درياي کارائيب و اقيانوس آرام و در همسايگي کشورهاي کاستاريکا و کلمبيا واقع شده و توسط کانال پاناما، به دو قسمت تقسيم شده است. جمعيت پاناما در حدود 3 ميليون نفر است که مردم اکثراً دو رگه سرخ و سفيد و عمدتاً مسيحي بوده و کاتوليک مذهب هستند. پايتخت اين کشور، شهر پاناما و واحد پول آن بالبوآ مي باشد. زبان رسمي در پاناما اسپانيايي است ولي زبان هاي بومي سرخ پوستان و انگليسي نيز عموميت دارد. پيش بيني مي شود جمعيت پاناما تا سال 2025م نزديک به 4 ميليون نفر گردد. از شهرهاي مهم پاناما، سان ميگليتو، کولون و سانتياگو است. پاناما، از سال 1504م که کشف شد، ضميمه نايب السلطنه اسپانيايي پرو بود تا اين که در اواسط قرن نوزدهم دست استعمار کوتاه شد و پاناما به کلمبيا ملحق گرديد. در اوايل قرن بيستم پس از مبارزات انقلابيون، اين کشور مستقل گرديد و نظام جمهوري حاکم شد و سوم نوامبر سال روز استقلال پاناما از کلمبيا به عنوان روز ملي اين کشور نام گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هم زمان با جنگ رژيم صهيونيستي با مصر، سربازان اين رژيم در سوم نوامبر 1956م با حمله به شهر خان يونس در نوار غزّه، بيست و پنج سرباز مصري را اعدام کرده و با هجوم به بيمارستان شهر، همه بيماران، پرستاران و پزشکان را کشتند. نظاميان نژادپرست صهيونيستي در ادامه جنايات خود در اين شهر، محلي را که در آن ده ها زن، کودک و افراد سالخورده پناه گرفته بودند، با بمب منفجر و ويران کردند. صهيونيست ها در اين حمله با قتل عام 275 نفر در خان يونس بار ديگر قساوت و وحشي گري خود را به بدترين شکل ممکن به نمايش گذاردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اوتانْتْ سومين دبيرکل سازمان ملل متحد در 22 ژانويه 1909م در برمه (ميانمار) در جنوب شرقي آسيا به دنيا آمد. وي در سال 1942م رياست کميته تجديد سازمان آموزش و پرورش دولت برمه را بر عهده گرفت و از آن پس مدارج ترقي را پيمود. وي از سال 1949 وزير اطلاعات و نيز نماينده دولت برمه در سازمان ملل متحد بود. اوتانْتْ علاوه بر اين سمت، در سال 1959م معاون مجمع عمومي و در سال 1961، رياست کميسيون رفع اختلاف کنگو در سازمان ملل را بر عهده داشت. سرانجام پس از آن که داگْ هامِرْ شولْدْ دبير کل وقتِ سازمان ملل متحد، در سپتامبر 1961م در جريان يک سانحه هوايي در کنگو کشته شد، در سوم نوامبر همان سال، اوتانت به جانشيني وي برگزيده شد. در دوران دبير کلي اوتانْتْ حوادث متعددي در صحنه جهاني رخ داد که جنگ اعراب و اسرائيل، ترور کندي در امريکا و اوج گيري مسئله ويتنام، برکناري خروشچف در شوروي و حمله اين کشور به چکسلواکي و … از آن جمله اند. يکي از اقدامات موثر اوتانت، مسافرت متهورانه او به کوبا بود، در آن هنگام که ناوگان دريايي امريکا، کوبا را به محاصره خود درآوردند و بحران موشکي بين ايالات متحده و شوروي شکل گرفت در حالي که از همه طرف به اوتانت فشار مي وردند تا خودش را در آن بحران وارد نکند، وي به کوبا رفت و با برقراري و حفظ ارتباط ميان سران امريکا و شوروي، در کاهش اين بحران، نقش مهمي ايفا کرد. با اين حال عملکرد سازمان
ملل متحد در مورد برخي از مسائل جهان، محدود به صدور قطعنامه بود. اوتانْتْ سرانجام در سال 1971 پس از گذراندنِ دو دوره 5 ساله دبير کلي سازمان ملل متحد، بازنشسته شد و کورْتْ والْدْهايْم جانشين او گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور دومينيکا با 751 کيلومتر مربع وسعت در امريکاي مرکزي و در شرق درياي کارائيب واقع شده است. جمعيت آن بيش از 76 هزار نفر بوده و پيش بيني مي شود که تا سال 2025 جمعيت آن در حدود 81 هزار نفر خواهد شد. پايتخت دومينيکا روسو نام دارد و واحد پول آن دلار کارائيب شرقي است. حدود 90 درصد مردم دومينيکا از نژاد سياه بوده و به زبان انگليسي صحبت مي کنند. اکثريت قريب به اتفاق سکنه اين کشور پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً کاتوليک هستند. از شهرهاي مهم دومينيکا، پورتْس موت، ماريگوت و ماهاوت است. اين جزيره در 3 نوامبر سال 1493 توسط کريستُفْ کُلُمْبْ کشف و ضميمه امپراتوري اسپانيا گرديد. سپس اين جزيره که محل سکونت قوم کاريب بود، توسط اشغال گران اسپانيايي غارت شد و به قصد کشف طلا و ساير اشياء قيمتي، نه تنها خانه هاي بوميان ويران گرديد، بلکه بسياري از آنها را نيز کشتند. اين وضعيت استعماري، توسط فرانسه و سپس، توسط انگلستان ادامه يافت، به صورتي که از کل کاريبها تنها در حدود 500 نفر باقي ماندند. دومينيکا در سال 1967 پس از فعل و انفعالاتي، خودمختاري گرفت. سرانجام در سوم نوامبر 1978 اين جزيره با نظام جمهوري به استقلال کامل دست يافت. سوم نوامبر روز استقلال دومينيکا از انگلستان، روز ملّي آن نام گرفته است.
شرح مناسبت:
فردريک گرانْتْ بانتينگْ، دانشمند کانادايي در 4 نوامبر 1891م در کانادا متولد گرديد و تحصيلات خود را در رشته پزشکي دانشگاه تورنتو ادامه داد تا اينکه در سال 1922م موفق به اخذ دکتراي طب شد. فردريک از 29 سالگي
به عنوان محقق در دانشگاه به کار پرداخت و به مدت 20 سال تا سال 1941م استاد دانشگاه تورنتو بود. بانتينگ مدتي نيز در کشورهاي انگلستان و فرانسه، به تحقيق و مطالعه پرداخت. در 27 ژوئيه 1922م آزمايش ها و تلاش وي به نتيجه رسيد و به همراه دو تن از همکارانش موفق به جداسازي هورمون انسولين شد. اين مسئله، انقلابي در درمان بيماري قند به وجود آورد و باعث شهرت اين پزشک 30 ساله گرديد. پاسخ مثبت آزمايشات بانتينگ بر روي حيوانات، به استفاده از انسولين در بيماران قندي از سال 1923م منجر گرديد که به نجات جان ميليون ها انسان انجاميد. بانتينگ در همين سال به پاس اين اکتشاف علمي برنده جايزه نوبل پزشکي شد. غده فوق کليوي و سرطان، زمينه هاي ديگر مطالعات وي بود. دکتر بانتينگ علاوه بر نوبل، جوايز متعدد ديگري از جمله مدال ستاره طلايي از دانشگاه تورنتو، مدال انجمن پادشاهي کانادا، عنوان شواليه جايزه انجمن فيزيولوژيست هاي امريکا و … را به دست آورد. وي سرانجام در 21 فوريه 1941م در پنجاه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
امپراتوري اتريش - مجارستان از جمله دول محور بود که به همراه آلمان وارد جنگ جهاني اول شد و اين جنگ را به مدت چهار سال ادامه داد. با پايان جنگ در سال 1918م و شکست دولت هاي محور، کشورهاي پيروز بر اساس قراردادهاي خود، نظام هاي حکومتي و حتي جغرافيايي کشورهاي شکست خورده را تغيير دادند. در اين ميان، امپراتوري اتريش موجوديت خود را از دست داد و متلاشي شد. بر اين اساس امپراتوري اتريش هَنْگري به سه کشور اتريش، مجارستان و
چکسلواکي تجزيه شد و قسمت هايي از آن نيز به کشورهاي ايتاليا، يوگسلاوي، روسيه، لهستان و روماني تعلق گرفت. متفقين علاوه بر آن، امپراتور اتريش را برکنار کردند و موجبات اعلام جمهوري را در اين کشور فراهم ساختند. از آن پس، جمهوري اتريش در سرزمين کنوني آن کشور که تنها 12 درصد اراضي امپراتوري پيش از جنگ اتريش - مجارستان را در بر مي گرفت به وجود آمد.
شرح مناسبت:
سال 1942م، شاهد آخرين پيروزي هاي هيتلر در صحنه جنگ جهاني دوم بود. تا قبل از دخالت مستقيم هيتلر در عمليات نظامي، فرماندهان ارتش آلمان، ضمن تلاش در تامين نظرات هيتلر و اجراي فرامين کلّي او، در چگونگي انجام اين دستورات و تاکتيک هاي نظامي خود آزادي عمل داشتند، ولي مداخله هيتلر در جزئيات امر از اوايل سال 1942م و دستورات غير عملي او موجبات اختلاف نظر و برخوردهاي شديد بين او و فرماندهان ارشد ارتش آلمان را فراهم آورد. هيتلر که تحمل مخالفت ديگران با نظريات و دستورات خود را نداشت، فرماندهان کارآمد خود را يکي پس از ديگري از کار برکنار کرد و به جاي آن ها افسران کم تجربه را که کورکورانه از او اطاعت مي کردند به درجات بالاي فرماندهي ارتقا داد. با اين تغييرات، استخوان بندي ارتش آلمان به هم ريخت و از اواخر سال 1942م، شکست و عقب نشيني ارتش آلمان در تمام جبهه ها آغاز شد. در اين ميان، جبهه شمال افريقا نيز صحنه درگيري نيروهاي آلماني و انگليسي بود که در جنگ تاريخي العَلَمين در 23 اکتبر 1942م شاهد شديدترين نبردهاي دوطرف گرديد و به وارد آمدن خسارات
سنگين به نيروهاي آلماني و عقب نشيني آنان انجاميد. در همين راستا، عقب نشيني نيروهاي آلمان نازي در اين منطقه به فرماندهي مارشال اروين رومِل که به روباه صحرا و قهرمان شکست ناپذير معروف شده بود، از چهارم نوامبر همان سال آغاز شد و بدون وقفه در امتداد يک هزار و پانصد کيلومتر سواحل شمال افريقا ادامه يافت. اين روال، در کل وضعيت جنگ نيز تاثير گذاشت و آلمان را به انهدام کامل کشاند.
شرح مناسبت:
رآرتور استنلي ادينگتون منجم و فيزيک دان انگليسي در 8 ژوئن 1882م به دنيا آمد. وي مدارج دارج تحصيلي را به سرعت طي کرد و پس از ورود به دانشگاه، به رياضيات و نجوم روي آورد. علاقه و توانايي ادينگتون در رياضيات و ستاره شناسي بعث ورود وي به رصدخانه گرينويچ شد و به عنوان دستيار اول، مطالعه جامعي در باب حرکت ستارگان آغاز نمود. ابتدا رساله اي در باب حرکت ستارگان نگاشت و در آن به نشان دادن شکل و حرکت گروه عظيمي از ستارگان راه شيري پرداخت. وي سه سال بعد در سال 1910م در کتابي تحت عنوان "حرکت هاي نظام پذير ستارگان" اطلاعات مربوط به اندازه، موقعيت و حرکت بيش از شش هزار ستاره را جمع آوري و تحليل نمود. ادينگتون در سي و يک سالگي به مقام استادي ستاره شناسي رسيد و سال بعد عضو انجمن سلطنتي و مدير رصدخانه کمبريج گرديد. اين آغازي بر دوره اي ديگر از مطالعات وي در زمينه تغييرات عرض جغرافيايي و تحقيق در باب ساختار نظري درون ستارگان بود. آرتور ادينگتون در کتاب خود به نام در باب تعادل تشعشعي
ستارگان، مفاهيمي را بيان نمود که نه تنها از نسبت ميان جرم و درخشندگي ستاره حاصل شده بود، بلکه در نهايت، به درکي از واکنش هاي اتمي متفاوتي منتهي مي شد که در انواع مختلف ستارگان نور و گرما توليد مي کرد. زندگي علمي ادينگتون را به طور خلاصه به اين صورت مي توان بيان نمود که با اعداد آغاز شد و با اعداد به پايان رسانيد و در دوره ميان اين دو، احاطه علميِ چند جانبه و شگفت انگيزي از خود نشان داد. سرآرتور استنلي ادينگتون سرانجام پس از دو سال تحمل بيماري سرطان در سن شصت و دو سالگي به تاريخ 22 نوامبر سال 1944م درگذشت.
شرح مناسبت:
يونسکو که مخفّف کلمات لاتين سازمان آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد است، يکي از مهم ترين کارگزاري هاي تخصصي سازمان ملل است که در چهارم نوامبر 1946م تأسيس شد و تقريباً کليه کشورهاي سازمان ملل متحد در آن عضويت دارند. وظيفه اصلي اين سازمان، همان طور که از نام آن برمي آيد، توسعه همکاري هاي بين المللي در زمينه امور آموزشي، علمي و فرهنگي است و يونسکو در اجراي اين وظيفه، اقدامات موثري در امر سوادآموزي، تحقيقات علمي و حفظ و حراست آثار فرهنگي و باستاني در سطح جهان به عمل آورده است. هم چنين کمک به صلح و امنيت جهاني از طريق ترويج همکاري ميان ملت ها به وسيله آموزش و پرورش، گسترش علوم و فرهنگ در جهت ايجاد احترام به عدالت، حکومت قانون، حقوق بشر و آزادي هاي اساسي براي همگان از ديگر اهداف يونسکو مي باشد. هيأت مديره 58 نفري يونسکو براي
نظارت بر برنامه هاي آن توسط کنفرانس عمومي اين سازمان، مرکب از نمايندگان کشورهاي عضو، انتخاب مي شوند و حداقل سالي دو بار تشکيل جلسه مي دهد. مقر يونسکو در شهر پاريس فرانسه بوده و تا سال 2002م، تعداد 185 کشور در آن عضويت داشته اند.
شرح مناسبت:
در چهارم نوامبر 1948م، سه دانشمند امريکايي به نام هاي جان باردين، والتر هاوسربرتِن و ويليام شاکْلي، خبر اختراع خود با نام ترانزيستور را به اطلاع جهان رساندند. ترانزيستور از دو کلمه ترانس به معني انتقال دادن و استور به معني مقاومت، تشکيل شده است. اين ترانزيستور چيزي جز دو تکه سيم بسيار کوچک که در يک پولکِ ساخته شده از عناصر فلزي نيمه هادي است، نبود. ترانزيستور، يک وسيله يک سوکننده، تقويت کننده و نوسان سازِ بسيار عالي است و به محض برقراري اتصال و ولتاژ، شروع به کار مي کند. دوام و مقاومت ترانزيستور در مقابل ضربه و ارتعاش زياد است و به دليل همين مزايا، از آن در راديو، تلويزيون و تلفن و … استفاده مي کنند. کار ترانزيستور بر پايه اين حقيقت استوار است که الکترون هاي موجود در نيمه رساناها مي توانند به دو صورت متفاوت، جريان برق را برقرار کنند. امروزه و با گسترش صنايع، از ترانزيستور استفاده هاي فراواني مي شود و کاربرد آن گسترده تر گرديده است.
شرح مناسبت:
با مرگ استالين در مارس 1953م و به قدرت رسيدن خروشچف در شوروي سابق، سياست استالين زدايي در شوروي آغاز شد. تقبيح استالين از طرف خروشچف بيش از همه کشورهاي اروپاي شرقي در مجارستان انعکاس يافت و سرآغاز اصلاحات سياسي و اقتصادي براي اعاده حيثيت از مردم و جلب قلوب آنان گرديد. اين امر باعث روي کار آمدن دوباره ايمِرِه ناگي، سياست مدار مردمي مجارستان در اين کشور شد و او چهار ماه پس از مرگ استالين بر مسند رياست دولت مجارستان قرار گرفت. او فوراً اردوگاه هاي
کار اجباري را بست، فعاليت حزب کمونيست را در اِعمال مديريت بر جامعه محدود ساخت، آزادي هاي اجتماعي را تا حدي توسعه داد و وسايل رفاه کشاورزان را فراهم آورد. اما آن چه براي خروشچف غيرقابل تحمل بود اعلام ايمره ناگي مبني بر بي طرفي مجارستان و خروج اين کشور از سازمان پيمان ورشو بود که در صورت عملي شدن آن، مجارستان به طور کامل از منطقه نفوذ شوروي در اروپا خارج مي شد. ناگي گمان مي کرد که خروشچف با طرد و محکوميت استالين، افکار و روش هاي استالين را هم طرد کرده و استقلال و بي طرفي مجارستان را محترم خواهد شمرد. ولي در اين مورد اشتباه کرده بود، زيرا خروشچف براي جلوگيري از خروج مجارستان از بلوک کمونيست و سازمان پيمان ورشو، که مي توانست به منزله سرمشقي براي ساير کشورهاي اروپاي شرقي باشد، شدت عمل به خرج داد. از اين رو، خروشچف ازيانوش کادار دبير کل حزب کمونيست مجارستان خواست که موجبات برکناري ناگي را فراهم سازد و خود مقام نخست وزيري را بر عهده بگيرد. اما اين امر با حمايت هاي مردمي از ناگي ميسر نشد و کادار نيز پس از تشکيل دولت ديگري در ايالت مجاور مرزهاي شرقي مجارستان، از شوروي تقاضاي کمک کرد. دولت شوروي نيز به تقاضاي دولت به اصطلاح قانوني مجارستان، بي درنگ نيروهاي خود را به طرف پايتخت مجارستان گسيل داشت و در چهارم نوامبر 1956م، وارد پايتخت اين کشور شد. کادار که در پناه تانک هاي شوروي وارد بوداپست شده بود، قدرت را به دست گرفت و مقاومت مردم مجارستان در برابر ارتش سرخ
بي نتيجه ماند. ناگي که به سفارت يوگسلاوي پناهنده شده بود، با اين وعده که تحت تعقيب قرار نخواهد گرفت، از سفارت خارج شد، ولي چند هفته بعد بازداشت گرديد و پس از يک محاکمه سري، در 15 ژوئن 1958م تيرباران شد.
شرح مناسبت:
مسئله تماس با رژيم اشغال گر قدس و مذاکره با جنايت کاران صهيونيستي، پس از توافق خفت بار کمپ ديويد در سال 1978م، تبديل به روشي شد که کمتر از ده سال بعد از آن، سازمان آزادي بخش فلسطين که عنوان نمايندگي فلسطينيان را بر دوش مي کشيد و بر مبناي نابودي اسرائيل و مبارزه با اين رژيم غاصب شکل گرفته بود، به مذاکره با اين رژيم روي آورد، به طوري که در سال 1988م موجوديت اسرائيل را به رسميت شناخت. در ادامه اين روند، نخستين کنفرانس صلح خاورميانه در 30 اکتبر 1991م در مادريد پايتخت اسپانيا آغاز به کار کرد. در جريان اين نشست، نمايندگاني از کشورهاي عربي خواستار محور قرار گرفتن قطعنامه هاي 242 و 338 شوراي امنيت شدند. برطبق اين قطعنامه ها، نيروهاي رژيم صهيونيستي بايد از مناطق اشغال شده در جريان جنگ 1967م عقب نشيني نمايند و با پايان دادن به حالت جنگي خود، حاکميت و تماميت ارضي و استقلال سياسي کشورهاي منطقه را، به رسميت بشناسند. با اينکه بر اساس قطعنامه هاي فوق و نيز موضع گيري رهبران فلسطيني، رژيم اشغال گر قدس به عنوان دولت اسرائيل به رسميت شناخته شده بود و نمايندگان فلسطين و نيز سران کشورهاي عربي در مقابل تجاوزات اين رژيم سکوت اختيار کرده بودند، با اين حال از يک طرف رژيم صهيونيستي
حاضر به همکاري با سازمان ملل و پذيرش قطعنامه هاي آن نشد و از سوي ديگر قطعنامه سازمان ملل مبني بر معادل بودن صهيونيسم با نژادپرستي لغو گرديد. کنفرانس مادريد در نهايت به سود رژيم اشغال گر قدس و ضرر فلسطينيان در 4 نوامبر 1991م پايان يافت.
شرح مناسبت:
در انتخابات رياست جمهوري سال 1992م امريکا، بيل کلينتون، نامزد جوان مقام رياست جمهوري، از سوي حزب دموکرات به پيروزي غيرمنتظره اي دربرابر جورج بوش (پدر) رئيس جمهور وقت امريکا و نامزد حزب جمهوري خواه دست يافت و در چهارم نوامبر 1992م به عنوان چهل و دومين رئيس جمهور ايالات متحده انتخاب شد. بوش با توجه به پيروزي در جنگ خليج فارس، کلينتون را رقيب جدي و مهمي براي خود نمي دانست به همين دليل تلاش زيادي در مبارزات انتخاباتي به خرج نداد. در حالي که کلينتون به مبارزه تبليغاتي وسيعي در امريکا دست زد و با نطق و بيان قوي، بسياري از راي دهندگان امريکايي را به طرف خود جلب کرد. عامل مهم پيروزي کلينتون در اين انتخابات، علاوه بر نارضايتي مردم از سياست اقتصادي جمهوري خواهان و رکورد اقتصاد امريکا، پشتيباني يهوديان اين کشور از وي بود که بخش اعظم رسانه هاي گروهي امريکا را در اختيار دارند. کلينتون در ازاء کمک هايي که از يهوديان به دست آورده بود، از آغاز رياست جمهوريش بيشترين تلاش خود را در زمينه سياست خارجي، معطوف به حل اختلافات رژيم صهيونيستي با همسايگان و فلسطيني ها و تثبيت موقعيت رژيم صهيونيستي نمود. او هم چنين تعرّضات و تجاوزات ناتمام اسلاف جمهوري خواه خود عليه عراق، سومالي، هائيتي و
ديگر مناطق بحراني جهان را کامل تر کرد و با عملکرد خود، اين فرضيه غير قابل انکار را يک بار ديگر ثابت نمود که توسعه طلبي و سلطه جويي، استراتژي امريکاست و ارتباطي به احزاب سياسي حاکم بر اين کشور ندارد. کلينتون در انتخابات سال 1996م امريکا، براي دومين بار به مقام رياست جمهوري برگزيده شد تا اين که در اين دوره، ماجراي رسوايي اخلاقي او با يکي ازدختران کارمند کاخ سفيد، به استيضاح و محاکمه وي در کنگره امريکا انجاميد. بيل کلينتون سرانجام در سال 2001م، پس ازطي هشت سال رياست جمهوري، جاي خود را به جورج بوش (پسر) داد.
شرح مناسبت:
ژنرال اسحاق رابين، نخست وزير پيشين رژيم صيهونيستي در سال 1922م در بيت المقدس به دنيا آمد. پدرش از جمله يهودياني بود که در حين جنگ جهاني اول از روسيه به فلسطين مهاجرت نمود. وي پس از اتمام تحصيلات اوليه، در 18 سالگي به گروه هاي تروريستي صهيونيستي پيوست و در اولين جنگ اعراب و اسرائيل در سال 1948م حضوري فعالانه داشت. رابين از آن پس در ارتش باقي ماند و در جنگ دوم اعراب و اسرائيل در سال 1956 فرمانده نيروهاي شمالي بود. او در سال 1960 جانشين رياست ستاد ارتش و در 1962 رياست ستاد ارتش اسرائيل را به عهده گرفت. رابين، باني جنگ سوم اعراب و اسرائيل و طراح حمله هوايي اسرائيل به پايتخت کشورهاي عرب در سال 1967 بود. وي بعدها سفير اسرائيل در امريکا، نماينده پارلمان و وزير کار در زمان نخست وزيري خانم گلدا ماير شد، تا اين که پس از کناره گيري ماير در سال 1974م
به نخست وزيري دست يافت، اما بر اثر يک رسوايي مالي، در سال 1977م مجبوربه استعفا شد. وي سپس بار ديگر وارد مجلس شد و عاقبت در سال 1992 به نخست وزيري رژيم صهيونيستي انتخاب گرديد. اسحاق رابين عزم جدي براي همکاري نزديک و مستمر نظامي و سياسي با امريکا داشت تا اعراب را بترساند و از آن ها امتياز بگيرد. دوران نخست وزيري رابين با مذاکرات مستقيم اعراب و رژيم صهيونيستي مقارن گرديد. اين مذاکرات توانست تا حد زيادي قبح سازش با رژيم اشغال گر قدس را نزد دولت هاي عرب از بين ببرد. رابين در دوران نخست وزيري خود دست ياسر عرفات، رئيس سازمان آزادي بخش فلسطين را پس از سه دهه دشمني، فشرد؛ با شاه اردن علناً پيمان دوستي منعقد کرد و با سوريه و لبنان، وارد مذاکرات مستقيم صلح شد. هم چنين در دوران زمام داري رابين، تحريم اقتصادي چهل و چند ساله شش کشور عرب شوراي همکاري خليج فارس نيز خاتمه يافت. اگر چه اين اتفاقات مرهون شرايط خاص پس از بحران اشغال کويت توسط عراق و جنگ نفت بود، ولي در نظام رهبري اسرائيل به عنوان پيروزي حزب متبوع رابين شناخته شد. سرانجام اسحاق رابين، اين عنصر فاسد رژيم غاصب صهيونيستي در 4 نوامبر 1995م توسط يک يهودي افراطي به ضرب گلوله در 73 سالگي به هلاکت رسيد.
شرح مناسبت:
ويليام جِيمز دورانْتْ معروف به ويل دورانت، فيلسوف، نويسنده و مورخ شهير امريکايي، در پنجم نوامبر 1885م در ايالت ماساچوسِت امريکا به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه و يادگيري زبان هاي فرانسه، انگليسي و لاتين، موفق به
اخذ دکتراي فلسفه شد و به تدريس پرداخت. وي در سال 1914م مدرسه لي برتمپل را در نيويورک تأسيس نمود و در حدود 13 سال مديريت آن را برعهده داشت. وي هم زمان با تأسيس مدرسه، به عنوان سخنران فلسفه، تاريخ و ادبيات در دانشگاه کلمبيا انتخاب گرديد. ويل دورانت درسال هاي بعد، طي سخنراني هاي متعدد و سفر به مناطق مختلف دنيا، به مطالعه در تاريخ و فلسفه همت گماشت. موفقيت عظيم تاريخ فلسفه وي که در سال 1926م منتشر شد باعث شد تا ويل دورانت متقاعد شود تا تمام عمر خود را وقف نوشتن تاريخ تمدن نمايد. از اين رو براي تهيه مدارک تاريخي و انجام تحقيقات لازمْ سه سفر به دور دنيا انجام داد و اندوخته هاي علمي خويش را افزايش بخشيد. با انتشار کتاب ده جلدي تاريخ تمدن ويل دورانت، اين اثر به زودي به کتابي شگفت انگيز و پرفروش تبديل شد و در عرض مدت کوتاهي علاوه بر به ارمغان آوردن شهرت براي نويسنده، به 12 زبان دنيا ترجمه گرديد. اين شاه کار بزرگ در بين آثار مورخان نامدار و صاحبان ابتکار رقيب ندارد و در تمام جهان، به عنوان يک کتاب آگاهي بخش، مورد ستايش قرار گرفته است. ويل دورانت معتقد بود تمدن رودي است با دو ساحل که به زغم وي، تاريخ نگاران تنها به خود رود توجه مي کنند، آن هم رودي که گاه به دست آنها که مي کُشند و مي دزدند، پر از خون شده است. بنابراين وي تلاش نمود در کتاب تاريخ تمدن، حوادثي که در دو سوي رود اتفاق افتاده را به نگارش
درآورد. با اين حال ويل دورانت تصريح مي نمود که نه حکيم است و نه دانشمند، بلکه دوستدار دانش و تاريخ نگاري است و به حکمت و فلسفه نيز علاقه مند است. علاوه بر کار نويسندگي و تاريخ نگاري، ويل دورانت داراي افکار فلسفي نيز بود و سالياني به تدريس فلسفه اشتغال داشت. بزرگ ترين کار او در فلسفه آن بود که انديشه ها و افکار پيچيده را به زباني ساده و گيرا برمي گردانيد. وي فلسفه را از زواياي مهجور و دور دست دانشمندان بيرون آورد و در خانه هاي مردم عادي، در دسترس همه قرار داد. ويل دورانت فلسفه را مقبول عام ساخت و آثار ديگري نيز در اين زمينه به نگارش درآورد. که تاريخ فلسفه، کاخ هاي فلسفه، حکمت و مسئله اجتماعي، ماجراهاي نبوغ، مسئله هند، فاجعه روسيه و در معني حيات از آن جمله اند. بسياري از نويسندگان، از کتاب تاريخ تمدن به عنوان شاه کار بزرگي که در بين آثار مورخان رقيب ندارد، ياد کرده اند و آن را در رديف بزرگ ترين تواريخ بشري و از حيث جامعيت و کمال با يک دايرةالمعارفْ برابر دانسته است. ويل دورانت سرانجام در نهم نوامبر 1981م در 96 سالگي در زادگاه خود درگذشت.
شرح مناسبت:
جِيمز کلارْکْ ماکْسْوِلْ، فيزيک دان برجسته انگليسي در 13 نوامبر 1831م در شهر ادينبورو، در اسکاتلند به دنيا آمد و تحصيلات مقدماتي خود را در آن شهر آغاز نمود. وي در دوران مدرسه به رياضيات علاقه نشان داد و استعدادش در اين زمينه شکوفا شد به طوري که در 14 سالگي به اخذ مدالي در رياضيات نائل آمد.
ماکسوِل در سال بعد مقاله اي در باب روش ترسيم منحني هاي بيضوي کامل به انجمن سلطنتي ادينبورو تقديم کرد. اين رساله به حدي کامل، جامع و مهم بود که جمع زيادي حاضر به قبول اين واقعيت نبودند که نوجواني پانزده ساله، آن را تهيه کرده است. ماکسول در 16 سالگي براي ادامه تحصيل وارد دانشگاه در زادگاه خود شد و در نتيجه آشنايي با فيزيک دانان بزرگ اسکاتلند، به پديده هاي نوري و فيزيک علاقه مند گرديد. وي پس از چندي بر اثر مطالعه فراوان و راهنمايي استادش، مايکل فارادِي، دريافت که امواج نوراني و الکترومغناطيسي در حقيقت، چيز واحدي هستند. چند سال بعد اين نظريه تاييد شد و ماکسول بار ديگر به مطالعه و تفکر در اين زمينه پرداخت. وي در سال 1871م، کتاب خود به نام دوره الکتريسيته و مغناطيس را منتشر کرد و اين اثر چنان بديع بود که بلافاصله به سمت استاد کرسي فيزيک دانشگاه کمبريج انگلستان انتخاب شد. وي در اين کتاب توانست با مجموعه چهار معادله کوتاه خود، واکنش و تاثير متقابل ميدان هاي الکتريکي و مغناطيسي را به درستي شرح دهد و به عنوان مکتشف و بنيان گذار قوانين نور و الکتريسيته معرفي شود. ماکسول معادلات ساده اي ابداع کرد که کليه پديده هاي مختلف برقي و مغناطيسي را توجيه مي کرد. وي هم چنين دريافته بود که تمامي مولکول هاي يک گاز با سرعت واحدي حرکت نمي کنند، از اين رو فرمولي به دست آورد که نشان مي داد چه بخشي ازمولکول هاي يک گاز در حرارت مورد نظر، با چه سرعت مشخصي، حرکت خواهند کرد.
اين فرمول که فرمول انتشار ماکسول خوانده مي شود، يکي از پر استفاده ترين فرمول هاي عملي رياضي است و کاربردهاي مهمي در شاخه هاي فيزيک دارد. عمر جِيمز کلارک ماکسول کوتاه بود و سرانجام در پنجم نوامبر 1879م در 48 سالگي در گذشت.
شرح مناسبت:
سابقه ساخت تلويزيون به اواخر نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي باز مي گردد و تا اوايل قرن بيستم، گام هاي بعدي در اين مسير برداشته شد. ساخت راديو و طريقه ارسال اصوات باعث شد تا نوآوران و دانشمندان بتوانند دستگاه انتقال تصوير را نيز طراحي نمايند. پل نيپکو، مبتکر امريکايي يکي از اين انديشمندان بود که با انجام تعميراتي در دستگاه انتقال تصوير، توانست روش نمايش پي درپي عکس ها را کشف کند و هم زمان صدا را منتقل نمايد. بل نيپکو اين دستگاه را در پنجم نوامبر 1907م به صورت کامل عرضه کرد و با ارسال موفقيت آميز صدا و تصوير از آن، تلويزيون هاي اوليه شکل گرفت. در واقع، پل نيپکو با تبديل عکس به امواج، به عنوان يکي از مخترعين اصلي تلويزيون شناخته شد. از اين پس ديگر مبتکرانْ، کار پل نيپکو را ادامه دادند تا اينکه جان بيرْدْ، در سال 1926م تلويزيون کامل را ارائه نمود و راه را براي ساخت تلويزيون هاي رنگي، سه بعدي و پيشرفت در اين زمينه آماده ساخت.(ر.ک: 17 آوريل)
شرح مناسبت:
آلِکْسيسْ کارلْ، جراح و زيست شناس معروف فرانسوي در 28 ژوئن 1873م در پاريس به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، به تحصيل در رشته پزشکي پرداخت. او در آغاز علاقه اي به اين رشته نشان نمي داد ولي شوق قلبي و انگيزه دانش دوستي مانع از ترک تحصيل وي گرديد تااينکه در سال 1900م موفق به اخذ دکتراي پزشکي شد. دکتر کارل از آن پس به تحقيقات طبي روي آورد و توجه ويژه اي به پيوند اعضا و قسمت هاي مختلف
بدن مبذول داشت. وي تکنيک خاصي براي بخيه زدن عروق خوني عرضه کرد به طوري که بخيه زدن رگ ها پس از خون دادن به سهولت انجام مي گرفت. کارل در سال 1912م به دليل همين تکنيک خاص بخيه زدن رگ هاي خوني به اخذ جايزه نوبل در رشته طب و فيزيولوژي نايل آمد. کارل در جريان جنگ جهاني اول ماده اي ضدعفوني کننده ساخت که در جلوگيري از عفونت زخم هاي مجروحان، تاثير فوق العاده اي داشت. وي در سال 1930م طرحي براي ساخت تلمبه اي ارائه داد که در برابر ميکروب ها مقاومت داشته باشد و همين تلمبه است که اکنون از آن به عنوان قلب مصنوعي تعبير مي کنند. هم چنين زنده نگه داشتن قلب و کلْيه جانوران به وسيله جريان خون مصنوعي از ديگر کارهاي دکتر کارل است. وي نظريات خود را در کتابي به نام بشر موجود ناشناخته، گردآورد و در آن با مفهوم دموکراسي مغرب زمين مخالفت کرد. آلکسيس کارل به هنگام اشغال فرانسه توسط ارتش آلمان نازي به خدمت در حکومت ويشي وابسته به آلمان پرداخت و با بازپس گيري فرانسه توسط متفقينْ از کار برکنار شد، ولي قبل از آنکه به جرم همکاري با دشمن در معرض محاکمه قرار گيرد، در پنجم نوامبر 1944م در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در تاريخ 26 ژوئيه 1956م، جمال عبدالناصر رئيس جمهور مصر، کانال سوئز را که از دهه هاي پاياني قرن نوزدهم در مالکيت يک شرکت انگليسي و فرانسوي بود، ملي اعلام کرد و به دنبال آن، نيروهاي مصر اداره کانال را بر عهده گرفتند. اين امر با عکس العمل
شديد رژيم صهيونيستي و دولت فرانسه و انگلستان روبرو شد. ازاين رو، پس از برگزاري نشستي مشترک، تصميم به حمله به خاک مصر گرفتند. با تجاوز نيروهاي نژادپرست صهيونيستي به شبه جزيره سينا در 29 اکتبر 1956م و حمله چتربازان انگليسي و فرانسوي به منطقه کانال سوئز در دو روز بعد از آن، جنگ کانال سوئز آغاز شد. اين تجاوزات، در سراسر جهان با نفرت و انزجار روبرو شد و حتي در فرانسه و انگليس نيز مخالفت هاي زيادي ايجاد کرد. در پنجمين روز جنگ، دولت شوروي هم از موقعيت استفاده کرد و به مجارستان حمله برد که سازمان ملل هر دو تجاوز را محکوم نمود. در اين ميان، مصري ها با غرق کردن چند کشتي در طول کانال سوئز، اين شاهراه دريايي را مسدود ساختند. نيروهاي متجاوز، سرانجام تحت فشار امريکا به تصميمات سازمان ملل گردن نهادند و عمليات نظامي را که به جنگ سوئز و جنگ صد ساعته نيز شهرت يافت، در پنجم نوامبر 1956م متوقف کردند. پس از آن، نيروهاي حافظ صلح ملل متحد از نيمه نوامبر 1956م در طول کانال سوئز مستقر شدند و عمليات تخليه قواي متجاوز از خاک مصر تا روز 22 دسامبر پايان يافت. ناکام ماندن بريتانيا، فرانسه و رژيم صهيونيستي در رسيدن به اهدافشان در اين جنگ موجب تحکيم جايگاه سياسي عبدالناصر در جهان عرب شد و اين خود، سبب تقويت جبهه ضد صهيونيستي گرديد.
شرح مناسبت:
سيمون بوليوار، قهرمان استقلال کشورهاي امريکاي لاتين از همان دوران جواني تصميم گرفت جهت آزادي منطقه امريکاي جنوبي از استعمار اسپانيا به مبارزه بپردازد. وي ابتدا به کمک استقلال طلبان ونزوئلا
شتافت که در نتيجهْ موفق شدند در 5 ژوئيه 1811م استقلال اين کشور را اعلام نمايند. اما کمتر از دو سال بعد بارِ ديگر، سلطنت طلبان، با کمک اسپانيا به حکومت ونزوئلا رسيدند. سيمون بوليوار، اين بار در ششم نوامبر 1813م در جنگ با نيروهاي استعمارگر اسپانيا، توانست با کمک 6500 نفر از ياران خود بر 13 هزار اسپانيايي پيروز شده و سرزمين ونزوئلا را به طور کلي از دست آنان آزاد سازد. بوليوار سپس در مبارزات آزادي خواهانه در چند کشور ديگر امريکاي جنوبي نيز شرکت کرد و جان فشاني هاي فرواني از خود نشان داد. مردم امريکاي جنوبي، پس از حدود دو قرن، همچنان به مبارزات رهايي بخش سيمون بوليوار افتخار مي کنند و او را سرمشق آزادي خواهي و استقلال طلبي و مقاومت در برابر سلطه بيگانگان مي دانند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مداخله نظامي ايالات متحده و ساير قدرت هاي سرمايه داري در جنگ هاي داخلي ويتنام سبب شد که از سال 1961م به بعد، ديپلماسي امريکا سدي به منظور جلوگيري از گسترش کمونيسم در آسياي جنوب شرقي ايجاد کند، اما در آغاز سال 1964م، به نظر مي رسيد که اين سد در حال تخريب است. اين مقدماتْ حمله نظامي امريکا به ويتنام شمالي را که از حمايت کمونيست ها بهره مند بود، در برداشت. درگيري هاي مبارزان ويتنامي با متجاوزان امريکايي باعث شد تا امريکا به بمباران شديد ويتنام شمالي بپردازد. در يکي از اين بمباران ها که از ششم نوامبر 1966م آغاز شد، به طور متوسط روزانه بيش از يک صد و شصت بار حمله موشکي و بمباران مناطق ويتنام شمالي صورت گرفت. در اين بمباران ها هزاران نفر از مردم غيرنظامي ويتنام شمالي کشته و تعداد زيادتري زخمي و بي خانمان شدند. با اين حال طي جنگ امريکا با ويتنام، تعداد زيادي نيز از امريکاييان کشته شدند که اين امر موج مخالفت هاي وسيعي را در داخل امريکا و نقاط مختلف جهان برانگيخت.
شرح مناسبت:
خاخام کاهانه متعصب سرسخت صهيونيست، در سال 1932م در نيويورک به دنيا آمد. وي سال هاي زيادي از عمرش را به جرم سرقت مسلحانه، تجاوز و آدم کشي، در زندان هاي امريکا به سر برد. کاهانه پس از مطالعه مکتب صهيونيسم و آييني که يهوديان اسرائيل از آن تبعيت مي کردند، شيفته اين مسلک گرديد و خود پرچمدار و مبلّغ آن در نيويورک شد. او در سال هاي 1965 - 70 رهبري يک شبکه تبليغاتي براي بازداشتن خانواده هاي
امريکايي از مخالفت با جنگ امريکا در ويتنام را برعهده داشت و با هويت هاي گوناگون، با بعضي شبکه هاي مافيايي و جاسوسي همکاري مي کرد. خاخام کاهانه در سال 1968م در 36 سالگي، سازمان دفاع از يهود را که نام اختصاري آن به زبان عِبري "کاخ" مي باشد در امريکا پايه گذاري کرد. اين سازمان که يک جنبش بسيارتندرو، افراطي و داراي عناصر آموزش ديده و فعال در امر حمل سلاح و پرتاب مواد منفجره بود، در اندک مدتي توانست حمايت بسياري از اوباشان يهودي را در امريکا کسب کند. خاخام کاهانه در سال 1971 وارد اسرائيل شد و مورد استقبال گرم گُلدا ماير نخست وزير وقت رژيم صهيونيستي قرار گرفت. او در سال هاي پس از جنگ اکتبر 1973م، نقش قابل ملاحظه اي در توجيه سياست اسرائيل و در موجه جلوه دادن استراتژي اسرائيل بزرگ و تصرف منطقه نيل تا فرات در جامعه امريکا ايفا کرد. در تمام طول دهه 1970م، خاخام کاهانه، موثرترين وسيله براي جلب حمايت مالي يهوديان امريکايي و فريفتن آنان به حمايت از رژيم صهيونيستي و خطرناک ترين عنصر صهيونيست براي موجوديت اعراب مقيم فلسطين اشغالي محسوب مي شد. او در سال 1984م، پس از يک سلسله فعاليت هاي تروريستي و تخريبي عليه فلسطينيان و مسلمانان جنوب لبنان، سازمان مخوف "ترور بر ضد ترور" را با هدف رواج عمليات تروريستي عليه فلسطينيان و شيعيان لبنان پي ريزي کرد. خاخام کاهانه در همين سال، وارد کِنِسْتْ يا پارلمان رژيم صهيونيستي شد و چهار سال سمت نمايندگي مجلس را برعهده داشت. خاخام کاهانه، با وجود مليت غيراسرائيلي که داشت به مراتب
بيش از دولت مردان اسرائيلي از سياست هاي تجاوزکارانه و جنايت بار صهيونيست ها عليه کشورهاي اسلامي دفاع مي کرد. وي اظهار مي داشت: من معتقدم که حتي يک عرب هم نبايد در بيت المقدس زندگي کند و من براي هر کس که مسجدالاقصي را بمباران کند، کف خواهم زد. اين افراطي گري هاي کاهانه تا آن جا رسيد که او را به عنوان تندروترين و متعصب ترين صهيونيست لقب دادند. سرانجام خاخام کاهانه اين صهيونيست متعصب در ششم نوامبر 1990م در پنجاه و هشت سالگي به ضرب گلوله يک عرب مسلمان در نيويورک به هلاکت رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آلبر کامو نويسنده فرانسوي در هفتم نوامبر 1913م در الجزاير و در خانواده اي فقير به دنيا آمد. کودکي کامو در فقر و تنگ دستي گذشت و در ميان طبقه کارگر بزرگ شد. وي دوران تحصيل را با نمرات درخشان به پايان رسانيد و سپس به تدريس و تحصيلات دانشگاهي نيز پرداخت. کامو چندي بعد به روزنامه نگاري و فلسفه علاقه مند شد و عشق فراواني به درام و درام نويسي پيدا کرد. از اين رو دريک گروه نمايشي سيار مشغول به کار شد و در ايفاي نقش هاي کلاسيک شرکت جست. سپس، خود گروهي نمايشي تشکيل داد و آثار متعددي را آماده نمايش نمود. هرچند کامو در دوران تحصيل مبتلا به مرض سل شده بود، ولي مطالعه و نويسندگي را رها نکرد و پايان نامه دکتراي خود را در رشته مسيحيت و اعتقاد يوناني به رشته تحرير درآورد. وي سفرهايي به ايتاليا، استراليا و چکسلواکي نمود و چندين اثر بزرگ نگاشت. کامو در سال 1940م به پاريس رفت و نشريه کومبا را که از انتشارات نهضت زيرزميني مقاومت ملي فرانسه در برابر نازي ها بود تأسيس کرد و چندي نگذشت که همين روزنامه، ارگان رسمي و اساس نهضت مقاومت ملي شد. وي پس از جنگ جهاني دوم، نويسندگي را ادامه داد و با نگارش کتاب معروف طاعون به شهرت دست يافت و در سال 1957م موفق به اخذ جايزه ادبي نوبل شد. طاعون، رمزي است براي فرانسه اشغال شده از طرف آلمان و رمزي است براي وضع بشر به طور کلي. آلبرکامو، به عنوان يکي از صاحب
نظران بزرگ قرن بيستم ميلادي به شمار مي رود و آثار و شخصيت او، نماينده اختلافات بزرگ اين قرن است که تمدن جهان غرب را متزلزل ساخته است. کامو در جست وجوي يک عقيده فلسفي يا ديني نبود، بلکه در جست وجوي يک راه زندگي بود که در آن، منطق دل و احساس، با منطق انديشه و تفکر مورد احترام قرار گيرد و حدودي که واقعيت بر افراد تحميل کرده است، در نظر گرفته شود. به همين جهت، کامو يک اگزيستانسياليست خوشبين است که بر اصالت وجود و انسان گرايي عقيده دارد و درصدد پيدا کردن اخلاقي است که بر پايه همبستگي و سعادت و عشق باشد. کامو را هم چنين از مردان مبارز و در عين حال پوچ انديش زمان خود دانسته اند که مدت ها با نيش قلم خود، با ديکتاتوري هاي زمان به مبارزه پرداخت. کامو در عين حال که در مجاورت نزديک امور واقعي و جاري کشورش به سر مي برد، پا را از وقايع فراتر مي نهاد تا به مسائل واقعي تر و والاتر دست يابد. شيوه بيان کامو به شيوه نگارش باب روز بستگي ندارد و از فصاحت و سادگي سبک کلاسيک برخوردار است. از کامو آثار متعددي بر جاي مانده که سوء تفاهم، حکومت نظامي، درست کاران، پشت و رو، جشن ها و بيگانه از جمله نمايش نامه ها و آثار ادبي او مي باشند. آلبرکامو سرانجام در چهارم ژانويه 1960م بر اثر برخورد اتومبيلش به درخت در چهل و هفت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
از اوايل سال 1917م اعتصاباتي در روسيه شروع شد که آغازگر انقلاب روسيه بود.
در نتيجه اين اعتراضات، تزار نيکولاي دوم برکنار شد و حکومتِ موقت جانشين وي نيز توسط بلشويک ها سرنگون گرديد. سرانجام کمونيست ها به رهبري لنين با تصرف مراکز و مؤسسات دولتي، قدرت را به دست گرفتند. کمونيست ها در سرزمين هاي پهناوري که شامل روسيه و چهارده جمهوري خودمختار ديگر در اروپاي شرقي، قفقاز و آسياي ميانه بود، اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي را تشکيل دادند و بيش از هفتاد سال حکومت کردند. لازم به ذکر است که آغاز انقلاب کمونيستي در روسيه براساس تقويم رايج در آن زمان روسيه، 25 اکتبر بود که بر مبناي تاريخ جديد، هفتم نوامبر مي باشد. (ر.ک: 7 نوامبر)
شرح مناسبت:
حبيب بورقيبه، سياست مدار برجسته تونسي، پس از استقلال تونس از فرانسه، از سال 1956م به نخست وزيري اين کشور برگزيده شد. وي توانست با ساقط کردن حکومت سلطنتي تونس در سال 1957م به مقام رياست جمهوري تونس، نائل آيد. بورقيبه در سال 1959م قانون اساسي جديد تونس را که در آن، اختيارات فراواني براي رئيس جمهور قايل شده بود از تصويب گذراند. بورقيبه در سال 1975 خود را رئيس جمهور مادام العمر تونس خواند. وي که تا سال 1987م به مدت 30 سال، رهبري بلامنازع تونس را برعهده داشت، در طول سال هاي حاکميت خود، تمامي رُقباي سياسي خود را با زندان، تبعيد و تهديد از صحنه سياست کشور خارج کرد و ده ها مورد شورش و تظاهرات مردمي و مخالفت هاي اجتماعي را به مددِ قواي نظامي سرکوب نمود. بورقيبه سرانجام در هفتم نوامبر 1987م با يک کودتاي آرام و بدون خون ريزي توسط زين العابدين بن
علي از کار برکنار شد. بن علي يک ماه قبل از کودتا، حکم وزارت کشور خود را از حبيب بورقيبه دريافت کرده بود.
شرح مناسبت:
ميشل دو مونتيني، نويسنده و فيلسوف معروف دوره رُنسانس، در 22 فوريه 1533م در منطقه اي در جنوب غربي فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در جواني خويشتن را وقف حقوق و سياست نمود و به تفکرات فلسفي پرداخت. مونتيني، به عنوان يک اشراف زاده فرانسوي، سفرهاي بسيار کرد و کتب زيادي نوشت که مهم ترين آن ها، کتاب تحقيق يا مقالات است که در سه جلد منتشر گرديد. وي بدون آنکه نقشه منظمي در ذهن طرح کرده باشد، به نوشتن اين اثر پرداخت و در آن، به گفته خويش نه به دنبال افتخار است و نه در انديشه سهولت کار خواننده، بلکه تنها به فکر آن است که درباره همه مسائل داوري کند، خواه براي مسائل عميق و پيچيده و خواه براي مسائل بيهوده و بي ارزش. در اين کتاب، مونتيني، عقايد خود را در خصوص آموزش و پرورش تشريح کرده است. او عقيده داشت که اگر روش تعليم، دلپذير باشد، ديگر آموزش گاه، چون زندان نخواهد بود و نيازي نيست که چوب و تازيانه، وسيله نظم و انتظام باشد. مونتيني به عنوان يک اومانيست و انسان گرا، از عقل در برابر تعصب، از بردباري و فروتني در برابر تکبّر و از حکمت صلح در مقابل بلاهت جنگ دفاع مي کرد. او هميشه به نشان دادن بردباري در تفهيم و تفاهم اصرار داشت. نخستين تلقين اخلاقي وي اين بود که نسبت به همه جانداران، مهربان باش.
از همه اين ها بالاتر، مونتيني مردي صميمي و يکرنگ بود. سعي وي اين بود که آن چه مي نويسد ساخته دل و پرداخته زبانش باشد. در انديشه هاي مونتيني ضد و نقيض هايي نيز مشاهده مي شود، چرا که گاهي مؤمن است و گاه بي ايمان، گاه طرفدار حکمت عقلاني مي باشد و گاهي پيرو اصول شکاکي و گاه محافظه کار است و گاه انقلابي. در واقع، مونتيني از روح و انديشه شکاکي برخوردار است. او در تحقيقات خود به جايي رسيده است که بشر را از دست يافتن به حقيقت و عدالت عاجز مي يابد و از اين رو عبارت معروف "چه مي دانم" را به کار مي برد. با اين حال، مونتيني از مطالعات فراوان خود قصد ندارد که نتايج بدبينانه به دست آورد، بلکه مي خواهد بگويد که هنر زيستن بايد بر مبناي عقل و حکمت محتاطانه اي استوار باشد که از تسليم و رضا الهام گرفته است. عقايد مونتيني روي هم رفته تاثير بسياري در مدارس و يا اجتماع آن دوران نداشت ولي در افکار انديشمندان بزرگ پس از خود، تاثيري مستقيم نهاد. ميشل دو مونتيني سرانجام در 8 نوامبر 1592م در 59 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جان ميلتون، شاعر بزرگ قرن هفدهم انگلستان، در سي ام ژانويه 1608م در لندن به دنيا آمد. وي در کودکي عشق و علاقه عجيبي به ادبيات و به ويژه شعر پيدا نمود و همين موضوع سبب گرديد که به زودي نيز شعر بسرايد، به طوري که در اوان نوجواني، چندين قطعه و اثر عالي نوشت. ميلتون در 21 سالگي اولين اثر مشهور خود با
نام تولد مسيح(ع) را سرود و به زودي سرشناس و معروف شد. در اين اثر که جنبه هنري، اخلاقي و مذهبي سراينده نمايان است، کشمکش قريب الوقوع فرقه هاي مذهبي پيش بيني شده بود. وقايع آن زمان جامعه انگلستان ميلتون را به شدت آزار مي داد به طوري که به تدريج روحي مبارزه طلب پيدا کرد و تصميم گرفت عليه بيدادگري قيام کند. از اين به بعد، دوران مبارزه، بدبختي و شهرت آغاز گشت؛ حکومت به شدت وي را تحت تعقيب قرار داده و اعمال وي را محدود کرده بود. با اين وصف، به زودي، ميلتون و عقايدش پيروزي هاي بزرگي به دست آوردند، ليکن او همچنان در دفاع از آزادي فکر و قلم، شعر مي سرود و مردم را تشويق مي کرد. اين دوران نيز ديري نپاييد و حکومت استبدادي، دوباره جانشين افکار آزادي طلب گرديد. بدين ترتيب ميلتون که خود را شکست خورده احساس مي نمود گوشه انزوا گرفت و دست از هر فعاليتي کشيد. ميلتون در همان گوشه انزوا به خلق آثاري موفق شد که هم اکنون جامعه ادبي انگلستان به وجود آن ها افتخار مي کند. بينايي ميلتون در سال 1652م بر اثر تحرير و تاليفات زياد رو به ضعف نهاد تا اين که کاملاً کور شد و از کارهاي اجتماعي کناره گرفت. وي در سال 1660، کور و خسته و نوميد، اثر جاودانش بهشت گمشده را سرود. وي در اين اثر نشان مي دهد که به خداي يگانه ايمان دارد و شيطان بر اثر مشيت الهي پديد آمده و اراده خدا بر اين قرار گرفته که برخي از بندگانشْ، قدرتِ
اختيار داشته باشند. بهشت گمشده، يکي از بزرگ ترين حماسه هاي جهان است و از لحاظ استحکام کلام، در ادبيات زبان انگليسي بي نظير است، به طوري که ميلتون را پس از شکسپير در مقام اول قرار مي دهد. ويژگي هاي شعر وي در استحکام، صراحت و ظرافت آن هاست که هيچ يک از معاصرانش به آن دست نيافته اند. تعادل و ترکيب شعر با موضوع و هماهنگي آن دو با هم در تمامي آثار ميلتون مشخص مي باشد. اشعار مختلف او، ادراک کم نظيرش را در پيچيدگي هاي اوزان خوش آهنگ نشان مي دهد. آهنگي که از تعادل ساختمان و ترکيب استادانه شعر با بيان موضوع، اعم از خطابه نويسي يا داستان پردازي حاصل مي شود. نثر ميلتون نيز بسيار فصيح و استوار است و هنر نمايشي او از حد متوسط بالاتر. ميلتون از بزرگ ترين و معتبرترين چهره ها در ادبيات انگلستان است و نفوذ عظيمي در آثارنويسندگان انگليسي و آلماني و … بر جاي نهاد. وي در عين اين که طبعي ملايم و مصاحبتي دلنشين داشته از طرف ديگر مبارزي لجوج و خشن و فردي جاه طلب و مغرور بوده است. هم چنين روح اندوه ناک و روح شادمان از ديگر آثار اوست. جان ميلتون سرانجام در 8 نوامبر 1674م در 66 سالگي درگذشت در حالي که هرگز نتوانست آن چه را مي خواست به چشم ببيند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هم زمان با آغاز و گسترش جنگ جهاني دوم در اروپا، مناطق شمالي افريقا نيز صحنه نبردهاي طولاني و پرتلفات بود. در نيمه سال 1940م تجاوز ايتاليا و سپس نيروهاي آلماني در اين منطقه شکل گرفت و به مدت 2 سال با پيروزي و شکست طرفين همراه گرديد. در اين زمان، مارشال رومل فرمانده نيروهاي آلماني معروف به روباه صحرا بدون هماهنگي با مرکز فرماندهي به گسترش دامنه عمليات دست زد و پيروزي هاي وي باعث شد تا از سوي هيتلر به درجه "فيلد مارشال" ارتقاء پيدا کند. اما از سوي ديگر مواجه شدن آلمان ها با کاهش نفرات و کمبود تجهيزات باعث شد تا نيروهاي متفقين دست به حملات گسترده اي بزنند که بزرگ ترين آن در اواخر اکتبر 1942م در منطقه اَلعَلَمين رخ داد و پيروزي متفقين به فرماندهي ژنرال مونتگمري را در پي داشت. در 8 نوامبر همين سال نيروهاي متفقين به فرماندهي آيزنهاور در شمال افريقا پياده شدند. اين نيروهاي 107 هزار نفري امريکايي و انگليسي در کازابلانکا و الجزيره مستقر شدند. ابتدا دولت هاي وابسته به حکومت ويشي فرانسه در اين منطقه را ساقط نموده و در طي ماه هاي بعد به نيروهاي متحدين ضربات سنگيني وارد ساختند. سرانجام در 12 ماه مه 1943م نيروهاي آلماني و روز بعد نيروهاي ايتاليايي تسليم شده و دولت هاي امريکا و انگليس که براي بازپس گيري افريقا از اشغال متحدين به اين منطقه آمده بودند، خود براي سال هاي طولاني به غارت منابع و معادن اين کشورها پرداختند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
الکساندر دوبْچِک، سياست مدار معروف چکسلواکي، در سال 1921م در اسلواکي به دنيا آمد. وي در جمهوري روسيه در شوروي سابق بزرگ شد، جايي که پدرش با گروهي از کمونيست هاي چکسلواکي، در سال 1925م اقدام به تأسيس يک واحد اشتراکي صنعتي نمودند. الکساندر دوبچک پس از طي تحصيلات خود به چکسلواکي بازگشت و پس از عضويت يافتن در حزب کمونيست چکسلواکي، در سال 1944م در شمار نيروهاي چريکي قيام ملي اسلواک، عليه آلماني ها به مبارزه برخاست. وي در سال هاي پس از جنگ، به طور مداوم در حزب کمونيست ارتقاء مقام يافت به طوري که در 47 سالگي، اولين فردي بود که از اسلواکي به عنوان دبير حزب کمونيست چکسلواکي برگزيده مي شد. انتخاب دوبچک که به داشتن افکار آزادي خواهانه شهرت داشت، نگراني اتحاد جماهير شوروي را برانگيخت و شتاب تحولات در چکسلواکي و فاصله گرفتن اين کشور از ساير کشورهاي کمونيست بر نگراني شوروي افزود. ادامه اين اوضاع و روند اصلاح طلبي دوبْچک باعث شد تا نيروهاي سازمان پيمان ورشو در اوت 1968م يعني هشت ماه پس از به قدرت رسيدن دوبچک، به چکسلواکي يورش برند و اين عمل را حفظ و حراست از دست آوردهاي سوسياليسم بنامند. دوبچک چهار روز پس از سقوط کشورش، از بازداشت گاه خود در اوکراين به کاخ کرملين منتقل شد و بِرِژْنِف رهبر وقت شوروي با تهديد و تطميع توانست او را قانع سازد که به انجام وظايف خود در مقام دبير اولي حزب کمونيست چکسلواکي ادامه دهد. دوبچک اين امر را منوط به آن دانست که حضور
نيروهاي نظامي ورشو در چکسلواکي موقتي باشد و با توافق بِرژنِف قرار شد تا اين نيروها به محض عادي شدن اوضاع، اين کشور را تخليه خواهند کرد. البته دوبچک فريب خورده بود زيرا نمي دانست که منظور بِرژنِف از عادي شدن اوضاع، فراهم شدن زمينه برکناري او و استقرار يک حکومت مطيع در پراگ مي باشد. روند عادي شدن اوضاع در چکسلواکي تا اوايل سال 1969م به طول انجاميد تا اينکه در روز هفدهم آوريل 1969م، دوبچک از سمت دبيرکلي حزب کمونيست چکسلواکي برکنار شد. دوبچک در ابتدا به سمت سفير چکسلواکي در آنکار تعيين گرديد ولي پس از چند ماه به پراگ احضار شد و به کارمندي ساده يک شرکت تعاوني کشاورزي در يکي از شهرهاي چکسلواکي تنزل رتبه يافت. دوبچک از آن تاريخ تا سال 1989م، به مدت بيست سال هيچ گونه فعاليت سياسي نداشت و تحت الحفظ در خانه خود زندگي مي کرد. اما در پاييز اين سال، در پي موج اصلاح گرايي در شرق اروپا و افول کمونيسم، مجدداً در صحنه سياسي چکسلواکي مطرح شد و در جريان تغييرات سياسي کادر رهبري اين کشور، به عنوان رئيس مجلس چکسلواکي انتخاب شد. با اين حال عمر اين مقام چندان دوام نياورد و الکساندر دوبچک سرانجام در هشتم نوامبر 1992م در پي يک حادثه رانندگي در هفتاد و يک سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
رواج فساد در سال هاي پاياني حکومت هيأت مديره در فرانسه پس از انقلاب کبير اين کشور و ايجاد بحران هايي که بر اثر هرج و مرج داخلي و جنگ هاي خارجي بروز کرده بود، زمينه را براي انقلاب تازه اي
فراهم مي ساخت. اين بار بيم آن مي رفت که انقلاب بعدي به يک جنگ داخلي بين نيروهاي متخاصم تبديل شود. از اين رو، مجلس قانون گزاري که به مجلس پانصد نفري معروف بود، تغييراتي در ترکيب هيأت مديره داد، ولي بحران ادامه يافت. در چنين شرايطي بود که ناپلئون بُناپارت، ژنرال ارتش فرانسه، با آماده سازي مقدمات قبلي و با همدستي برخي مقامات حکومتي، وارد پاريس شد و در روز نهم نوامبر 1799م، با يک کودتاي نظامي، زمام امور را به دست گرفت. مجلس پانصد نفري ابتدا در برابر ناپلئون مقاومت کرد، ولي سربازان ناپلئون، نمايندگان مخالف را از تالار جلسه بيرون کردند و باقي مانده نمايندگان که مرعوب شده بودند، طرح پيشنهادي ناپلئون براي تشکيل يک حکومت کنسولي را پذيرفتند. به موجب اين طرح، هيأت مديره پنج نفري به هيأت کنسولي سه نفري تبديل شد و ناپلئون بُناپارت در مقام کنسول اول، مقدمات اعلام امپراتوري خود در سال 1804م را فراهم آورد، و اين نقطه پايان انقلاب فرانسه بود.(ر.ک: 2 دسامبر)
شرح مناسبت:
پس از شکست آلمان در جريان جنگ جهاني اول و پايان جنگ، قرارداد وِرْساي، بدون توجه به عدم توانايي آلمانِ مغلوب در اجراي تعهدات ناشي از آن، به ملت آلمان، تحميل گرديد. تقريباً تمام مواد قرارداد ورساي بر ضد آلمان و متضمن محدوديت ها و شرايط خفت آوري بود که دشوارترين آن ها پرداخت غرامت سنگين جنگي به کشورهاي فاتح از طرف کشوري بود که قسمت اعظم امکانات صنعتي و اقتصادي خود را از دست داده بود. شرط اوليه استعفاي ويلْهِلْمْ دوم، قيصر آلمان و الغاء رژيم سلطنتي در آلمان هم،
قبل از امضاي قرارداد متارکه جنگ، از طرف ويلسون عنوان شد و در نتيجه پافشاري او بود که به دنبال خاتمه جنگ جهاني اول، رژيم سلطنتي آلمان ملغي گرديد. در نهايت، با استعفاي پادشاه آلمان در نهم نوامبر 1918م، يک حکومت جمهوري در آلمان بر سر کار آمد و رهبران سوسياليست در رأس آن قرار گرفتند. با آغاز حکومت جمهوري در آلمان که به جمهوري وايمار شهرت يافت، نخستين مجمع ملي يا مجلس مؤسسان اين جمهوري تشکيل شد و تشکيلات دولتي اين حکومت در شهر وايمار آلمان مستقر گرديد. به موجب قانون اساسيِ جمهوري وايمار، يک حکومت جمهوري فدرال با دو مجلس قانون گزاري به وجود آمد و دوران رياست جمهوري نيز هفت سال تعيين گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور کامبوج با بيش از 181 هزار کيلومتر مربع مساحت، در جنوب شرقي آسيا و در شبه جزيره هند و چين واقع شده است. پايتخت آن پنوم پن نام دارد و داراي واحد پول ريل مي باشد. اکثريت قريب به اتفاق مردم کامبوج مليت خِمِري داشته و به زبان خِمِري صحبت مي کنند. دين رسمي در کامبوج بودايي است. کامبوج بيش از 11 ميليون نفر جمعيت دارد و پيش بيني مي شود جمعيت آن تا سال 2020م در حدود 20 ميليون نفر گردد. باتامْبانْگْ و کومْپونْگْ سئوم از شهرهاي مهم اين کشور مي باشند. سرزمين کامبوج از قرن 8 تا 13 ميلادي، کشور قدرت مندي محسوب مي شد که علاوه بر سرزمين فعلي کامبوجْ بخش اعظم تايلند، لائوس و ويتنام را نيز در برمي گرفته است. کامبوج در دوران اقتدار، امپراتوري خِمِر ناميده مي شد. درنيمه دوم قرن نوزدهم، فرانسوي ها بر کامبوج مسلط شدند و سلطه آن ها تا زمان جنگ جهاني دوم ادامه داشت، تا اين که ژاپني ها در سال 1942م اين کشور را به تصرف خود درآوردند. با شکست ژاپن در سال 1945م، فرانسوي ها به کامبوج بازگشتند، که با مقاومت مردم اين کشور که خواهان استقلال بودند، مواجه شدند. در پي مبارزات استقلال طلبانه مردم، کشور کامبوج در روز نهم نوامبر 1953 استقلال يافت. از آن پس، 9 نوامبر روز استقلال اين کشور، به عنوان روز ملي نام گرفت و نوع حکومت نيز نظام مشروطه سلطنتي اعلام گرديد.
شرح مناسبت:
عبدالعزيز بن سعود بنيان گذار سلطنت خاندان سعودي در کشور عربستان، در 15 مه سال 1880م به دنيا آمد. وي
که از خاندان آل سعود و در پي تحکيم موقعيت خود بود، دراين راه تلاش نمود و در سال 1900م بر رياض دست يافت و در سال 1912، قدرت خود را بر نَجْدْ گسترش داد. در جريان جنگ جهاني اول، شريف حسين، حاکم مکه که خود منصوب سلاطين عثماني بود به تحريک و تشويق انگليسي ها عليه عثماني قيام کرد و در پايان جنگ جهاني اول به سلطنت حجاز رسيد. در همين هنگام، خاندان ابن سعود که در جريان جنگ برضد عثماني ها قيام کرده بودند، بر شمال عربستان و مناطق ساحلي آن حکومت مي کردند. ابن سعود نيز مانند شريف حسين، وابسته به انگليس بود ولي سوداي حکومت بر سراسر عربستان و به خصوص اماکن مقدسه در منطقه را در سر مي پروراند. از اين رو در اولين فرصتي که به دست آورد، به بهانه اين که شريف حسين خود را خليفه مسلمين خواند، ابتدا مکه و سپس مدينه و جده را تصرف کرد و خود را پادشاه نجد و حجاز عنوان کرد. ابن سعود که با قبول تعهدات تازه اي در برابر انگليسي ها دوباره از حمايت آنها برخوردار شده بود، تا سال 1932م، علاوه بر نجد و حجاز، ايالات جنوبي و غربي عربستان را تا کرانه هاي درياي سرخ و حدود يمن و عدن و ايالات شمالي و شرقي را تا نواحي سواحل خليج فارس و کويت و عراق به تصرف خود درآورد. عبدالعزيز بن سعود در نهايت، در 23 سپتامبر 1932م ايجاد کشور عربستان سعودي را اعلام کرد و نظام پادشاهي را در آن تأسيس نمود. وي در سال 1933م، امتياز
اکتشاف و استخراج نفت را در اين سرزمين به شرکت نفتي استاندارد اويل امريکا واگذار نمود و در طي سال هاي بعد، نفت امريکا و ديگر کشورها را تامين کرد. ملک عبدالعزيز بن سعود سرانجام پس از نزديک به دو دهه سلطنت در نهم نوامبر 1953م در 73 سالگي درگذشت. از آن پس، فرزندان وي، بر عربستان پادشاهي مي کنند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژنرال شارل آندره ژوزف ماري دوگل، سياست مدار مشهور و شخصيت برجسته نظامي فرانسه، در 22 نوامبر 1890م در شهر ليل فرانسه به دنيا آمد. وي پس از اتمام دوره دانشگاه نظامي و شرکت در جنگ جهاني اول، به عنوان نظريه پرداز و تئوريسين نظامي کسب شهرت کرد. دوگل در سال 1940م، به عنوان جوان ترين ژنرال فرانسه، به وزارت دفاع دولت اين کشور دست يافت و به هنگام بروز تهديدات جدي آلمان به فرانسه در جريان جنگ جهاني دوم، پيشنهاد اختصاص بيشترين بودجه دولتي را براي مدرنيزه کردن ارتش فرانسه داد. در پي شکست نيروهاي فرانسوي از آلمان در اين جنگ، دوگل به جاي تسليم و همکاري با رئيس و فرمانده پيشين خود، مارشال پُتَن، که به مصالحه با آلماني ها تن در داده بود و حکومت ويشي را تشکيل داد به انگلستان گريخت و رهبري نهضت مقاومت فرانسه را برعهده گرفت. دوگل در مقام رياست دولت فرانسه آزاد در لندن به سازماندهي ارتش آزاد فرانسه در خارج از آن کشور پرداخت و در سال 1943م، مرکز عمليات خود را به الجزيره پايتخت کشور الجزاير و مستعمره فرانسه در شمال افريقا منتقل کرد. اين نيروها به فرماندهي دوگل در ششم ژوئن 1944م به همراه نيروهاي متفقين در سواحل نورماندي فرانسه پياده شدند و دوگل در 25 اوت همين سال، فاتحانه وارد پاريس شد. ژنرال دوگل پس از پايان جنگ، زمام امور فرانسه را به دست گرفت و در نوامبر 1945م، رسماً به مقام رياست جمهوري فرانسه برگزيده شد. او سپس قانون اساسي جديد فرانسه را تنظيم کرد
و در 28 سپتامبر 1958م به تاييد عموم مردم رساند که بر اساس آن، رئيس جمهور، قدرتي برابر با قدرت مجلس ملي فرانسه پيدا مي کرد. اين سيستم به نظام نيمه پارلماني - نيمه رياستي معروف شد. دوگل در سال 1962م، علي رغم مخالفت هاي فراوان داخلي، استقلال الجزاير را به رسميت شناخت. ابتکارات دوگل و استقلال رأي او در سياست خارجي، از جمله اتحاد با آلمان، تشکيل جامعه اقتصادي يا بازار مشترک اروپا و جلوگيري از ورود انگلستان به اين سازمان و بالاخره، خارج ساختن نيروهاي نظامي فرانسه از پيمان ناتو، بر اعتبار بين المللي دوگل و فرانسه افزود. او در سال 1965م، براي يک دوره هفت ساله ديگر به رياست جمهوري فرانسه انتخاب شد ولي مخالفت روشن فکران فرانسه با سياست هاي وي، دوگل را به شدت آزرده خاطر ساخت، از اين رو، در آوريل 1969م، به دنبال رد پيشنهاد اصلاح مجلس سنا در طي يک همه پرسي از مقام خود استعفا داد. دوگل پس از استعفا از سياست کناره گيري کرد تا اين که در روز نهم نوامبر 1970م در هشتاد سالگي درگذشت. کتاب خاطرات اميد، اثر دوگل، به عنوان يک اثر ادبي، خاطرات اوست که به نگارش درآورده است.
شرح مناسبت:
در سه ماهه آخر سال 1989م، اوضاع اروپاي شرقي به کلي دگرگون شد. در حالي که گورباچف در اول اکتبر اين سال، براي شرکت در جشن هاي چهلمين سالگرد تأسيس جمهوري دموکراتيک آلمان شرقي به برلين رفته بود، مقدمات برکناري اريک هونْکِر از رهبري آلمان شرقي نيز توسط رهبر شوروي فراهم آمد. سقوط هونکر که نزديک به هفده سال، رهبر بلامنازع
آلمان شرقي بود، موقعيت حزب کمونيست حاکم بر اين کشور را به شدت تضعيف کرد. تحولات گسترده در بلوک شرق، اصلاحات در جوامعِ کمونيستي که به فروپاشي ساختار سياسي اين کشورها منجر گرديد؛ به ظهور بي اعتباري کمونيسم منتهي شد. وقوع اين حوادث در نتيجه به برچيده شدن ديوار برلين در نهم نوامبر 1989م منجر گرديد و مردم آلمان شرقي و غربي براي اولين بار پس از 28 سال توانستند آزادانه به نيمه ديگر کشور سفر کنند. در واقع ديوار برلين که در 13 اوت 1961م شکل گرفت، نمادي بود از جدايي ظاهري ليبراليسم غربي و کمونيسم شرقي. سرانجام اين امر مقدمات تحولات بعدي را به وجود آورد که در نهايت به اتحاد دو آلمان در سوم اکتبر سال 1990م انجاميد. (ر.ک: 13 اوت)
شرح مناسبت:
فيليپ برونلسکي در 10 نوامبر 1375م به دنيا آمد و در جواني زرگري و پيکرتراشي مهارت يافت. آن گاه به معماري روي آورد و در اين عرصه بود که به شهرت رسيد. وي در عين حال که به پيکرتراشي ادامه مي داد، علاقه اش بيش از پيش به معماري معطوف گرديد و در اثر سفرهاي پي درپي به رم، شيفته معماري ويرانه هاي روم باستان شد. برخي معتقدند ايتاليايي ها در قرن چهاردهم ميلادي بر اين باور بودند که وظيفه احياي شکوه و مجد گذشته را برعهده دارند و بايد هنر، علم وفضيلت که در دوره کلاسيک شکوفا شده ولي به دست اقوام غيرِ متمدن شمالي از ميان رفته بود، را زنده نمايند. برونلسکي را غالباً به عنوان ابداع کننده مکتب پِرْسْپِکتيو مي شناسند. براساس اين نظامِ تصويري، اولا اشياء
هرچه دورتر از چشم بيننده باشند، کوچک تر به نظر مي آيند و ثانيا خطوط متوازي در اين آثار در دور دستْ، ظاهراً به هم مي رسند. در واقع برونلسکي به مطالعه اصول رياضي و تناسبات در بناها پرداخت و اصول بصري - رياضي در هنر را ترسيم نمود. اصول موردنظر برونلسکي تا حدود 5 قرن پس از وي بر معماران اروپايي و امريکايي تاثير بسزايي داشت. وي در آثار خود با نبوغي استثنايي، نه فقط روش هاي سنتي ساختمان سازي را کنار گذارد و روش هاي نوين ابداع نمود بلکه بسياري از دستگاه هاي مکانيکي لازم براي اين کار را نيز اختراع کرد. فيليپو برونلسکي سرانجام در 24 فوريه 1446م در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
يوهان فردريک شيلِّر نويسنده، شاعر و نمايش نامه نويس آلماني در دهم نوامبر 1759م در ايالت وِرْتِمْبرگ آلمان به دنيا آمد. وي از کودکي عشق سرشاري به نويسندگي و شعر داشت و نخستين اثرش را در هجده سالگي به نگارش درآورد. شيلْلِر پس از پايان تحصيلات، رسماً به کار نويسندگي پرداخت و بعدها با گوته، شاعر و نويسنده بزرگ هم وطنش آشنا شد. شيلْلِر مانند گوته، سبکي نو در ادبيات آلماني پديد آورد و يکي از فصول درخشان ادبيات قرن نوزدهم آلمان به او تعلق گرفت. بزرگ ترين اثر شيلْلِر، درام راهزنان نام دارد که از معروف ترين نمايش نامه هاي ضد استبدادي او محسوب مي شود. او بعد از انتشار اين نمايش نامه از نويسندگي منع شد. شيلْلِر در نمايش نامه نويسي چيره دست بود و سبک نويسندگي اش به مکتب کلاسيک شباهت نزديک دارد. آثار وي دربردارنده
ظرافت، دقت، سادگي و وقار هستند. نمايش نامه هاي بزرگ شيلْلِر، حماسي يا تراژدي هستند و زمينه هاي تاريخي و سياسي دارند. اين آثار هم چنين همگي مبيّن ايده آليسم و خيال پردازي و تصورسازي مي باشند و بر اصول متين اخلاقي شيلْلِر و تاکيد وي در آزادي و شرافت انساني استوارند. شيلْلِر پس از گوته، از بزرگ ترين پايه گذاران ادبيات جديد آلمان است و شعراي رمانتيک قرن نوزدهم آلمان، تحت تاثير وي بوده اند. شيلْلِر، زيبايي را چه در قلمرو شعر و چه در فلسفه، دومين خالق بشر مي نامد. در نظر او تنها تربيت و فرهنگ و ادراک زيبايي است که قادر است به روح بشر اعتلا بخشد. هنر در نظر شيلْلِر، بزرگ ترين مربي فرد و جامعه است. توصيف شاعرانه در برخي آثار شيلْلِر به او امکان مي دهد که هسته مرکزي جامعه و خانواده و حکومت را در وحدت و کلّيت و اشتراک منافع جاي دهد و موجوداتي را که به وسيله عشق و يگانگي به هم پيوسته اند، در آينده اي توام با صلح و سلامت جاوداني تجسم بخشد. شيلْلِر به همراه گوته، دو نابغه شعر و ادب و دو نويسنده کلاسيک آلمانند و شيلْلِر را شاعر ملي آلمان نيز خوانده اند. از مهم ترين آثار شيلْلِر مي توان از داستان آتالا، منظومه هاي فلسفي، ترانه ناقوس و نمايش نامه والِنِشتاين و … نام برد. فردريک شيلْلِر سرانجام در نهم مه 1805م در 56 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
مصطفي کمال پاشا معروف به آتاتورک به معني پدر ترک ها در 30 ژانويه سال 1881م به دنيا آمد. وي از جواني
وارد نظام شد و در سال هاي 1911 به بعد در جنگ عليه ايتاليا در ليبي و سپس جنگ بالکان، شرکت کرد. ولي بزرگ ترين پيروزي نظامي او که موجب شهرت و محبوبيت وي در ميان نظاميان ترک شد، شکست دادن نيروهاي فرانسه و انگليس در نبرد گاليپولي در سال 1915م بود. او بعد از اين جنگ نيز درمراحل نهايي جنگ جهاني اول در قفقاز و روسيه جنگيد و پيروزي هايي به دست آورد. آتاتورک پس از جنگ جهاني اول در رأس افسران جوان ناسيوناليست، طي کودتايي امپراتوري عثماني را منحل کرد و با تشکيل دولت موقت انقلابي در آنکارا، جمهوري ترکيه را بنا نهاد. مصطفي کمال سپس، سلطنت و خلافت را در امپراتوري عثماني که جز سرزمين کنوني ترکيه چيزي از آن باقي نمانده بود لغو کرد و در سال 1923م به عنوان اولين رئيس جمهور ترکيه انتخاب شد. سياست کلي داخلي و خارجي حکومت آتاتورک عبارت بود از جدايي دين از سياست، تأسيس حکومت لائيک در ترکيه، ايجاد نظام حقوقي و قضايي اروپايي در اين کشور، اتخاذ سياست بي طرفي در مناسبات بين المللي ترکيه به منظور حفظ استقلال کشور، پايه ريزي صنايع جديد مطابق الگوهاي غربي، ترويج فرهنگ اروپايي و اتکا بر ناسيوناليسم و ملي گرايي ترکي. آتاتورک در چارچوب سياست اسلام زدايي خود که انگليسي ها به وي ديکته کرده بودند، پس از الغاء خلافت، وزارت شريعت و امور خيريه و دادگاه هاي مذهبي را منحل نمود. تعطيلي و تمسخر زيارتگاه ها و اماکن مذهبي، قرار دادن اذان ترکي به جاي عربي، منع استفاده از نام هاي خانوادگي عربي، تغييرنام اسلامبول
به استانبول، قرار دادن روز يکشنبه به عنوان روز تعطيل، ممنوعيت هر گونه حرکت مذهبي، ممنوعيت استفاده زنان از حجاب اسلامي، استفاده از تقويم ميلادي به جاي تقويم قمري، کنار نهادن دين رسمي اسلام و تعيين حکومت سکولار، جاي گزيني الفباي لاتين به جاي الفباي ترکي و نمونه هاي فراوان ديگر، از جمله اقدامات دين ستيز اين عنصر خودباخته غرب مي باشد. در همين راستا بود که رضا خان پهلوي پس از سفر به ترکيه و ديدار با آتاتورک، سياست هاي سکولاريستي وي را در ايران به مرحله اجرا گذاشت. حکومت آتاتورک مبتني بر يک نظام تک حزبي و ديکتاتوري بود. او از ابتداي حکومت خود به اجراي برنامه هاي وسيعي براي اروپايي کردن ترکيه همت گماشت و در راستاي تحقق اين هدف، قانون مدني سوئيس، قانون جزاي ايتاليا و قانون تجارت آلمان را در کشور رواج داد. جمهوري ترکيه در مدت کوتاهي به ديکتاتوري کامل مبدل شد. کليه امور مملکت با صدور فرمان از سوي آتاتورک انجام مي گرفت و در برابر خواست او، مجلس و پارلمان اجازه هيچ گونه اعتراض و مخالفتي نداشتند. با اين حال آتاتورک سعي مي کرد در سياست خارجي، خود را فردي صلح جو نشان دهد و به همين سبب، قراردادها و پيمان هاي دوستي متعددي را با کشورهاي جهان به امضا رسانيد. آتاتورک چهار بار به رياست جمهوري ترکيه انتخاب شد و سرانجام پس از پانزده سال زمام داري، در دهم نوامبر 1938م در 57 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تريگوه لي سياست مدار نروژي و اولين دبيرکل سازمان ملل متحد در سال 1896م به دنيا آمد. وي در سال 1941م به وزارت امور خارجه نروژ انتخاب شد و در اول فوريه 1946م، پس از پايان جنگ جهاني دوم و بازگشت ثبات به جهان، به عنوان نخستين دبير کل سازمان ملل متحد، براي يک دوره 5 ساله انتخاب شد. او در اول نوامبر 1950م، پس از پايان اين دوره، براي مدت 5 سال ديگر در اين سمت ابقا شد. تريگوه لي در زندگي سياسي و اجتماعي به عنوان يک حقوق دان و کارشناس امور کارگري شناخته شده و نقش موترش در رفع اختلافات هاي کارگري، به وسيله ميانجي گري و سازش، زمينه مناسبي براي نمايش توانايي هاي او در رفع مسالمت آميز اختلافات بين المللي فراهم کرده بود. ابتکار عمل او در مورد مسائل فلسطين، جنگ اعراب و اسرائيل، دخالت در جنگ کره، تلاش براي تخليه ايران از نيروهاي متفقين، ارائه برنامه بيست ساله صلح و اصول ده گانه برنامه صلح و … از جمله فعاليت هاي دوران دبيرکلي تريگوه لي بوده است. تريگوه لي که سياست ميانه رو و محافظه کارانه اي را نسبت به مسايل سياسي جهان دنبال مي کرد درنهايتْ، به سبب بيماري در دهم نوامبر 1952م استعفا داد و داگ هامِرْ شولْدْ، ديپلمات سوئدي، جانشين او گرديد. هرچند اين نکته را نيز نبايد از نظر دور داشت که ادامه جنگ سرد ميان شرق و غرب و وجود فضاي بي اعتمادي که بلوک شوروي نسبت به فعاليت هاي دبيرکل سازمان ملل داشت، باعث گرديد که
تريگوه لي از ادامه فعاليت رضايت بخشِ خود مايوس گردد. تريگوه لي سرانجام در سال 1970 در 74 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
صهيونيسم که نام آن از کوه صهيون در بيت المقدس گرفته شده، نهضتي است که از اواخر قرن نوزدهم ميلادي به منظور ايجاد يک ميهن يهودي به وجود آمد. مهم ترين ويژگي صهيونيسمْ، برتري طلبي نژادي است و بنياد و ريشه تمامي رفتار و کردار صهيونيست ها، اعتقاد عميق به برگزيدگي قومي مي باشد. آنان معتقدند که از ديگران بالاتر، برتر و ارزش مندتر هستند و همه ثروت ها، قدرت ها و رهبري جهان بايد در اختيار آنان باشد. بر اساس اين اصول بود که دولت مجهول و غاصب اسرائيل در قلب جهان اسلام شکل گرفت و خود را بر جغرافياي سياسي کشورهاي اسلامي تحميل کرد. مرام نژادپرستانه صهيونيستي در اجتماع رژيم اسرائيل مشهود است به طوري که بخشي از رژيم حقوقي اين رژيم، برمبناي قوانين نژادپرستانه شکل گرفته است. در نتيجه، مجمع عمومي سازمان ملل متحد تحت فشار افکار عمومي در تاريخ دهم نوامبر 1975م با صدور قطعنامه 3379 خود اعلام کرد که صهيونيسم يکي از گونه هاي نژادپرستي و تبعيض نژادي است. صدور اين قطعنامه و قطعنامه هاي مشابه، گرچه موجوديت رژيم صهيونيستي را زير سؤال مي برد اما در مقام عملْ در رفتار اين رژيم اشغال گر تاثيري نداشت. رژيم صهيونيستي پس از اين قطعنامه نيز از ادامه روش نژادپرستانه خود دست برنداشت و آن را ادامه داد. در نهايت، اين قطعنامه 16 سال بعد در جريان کنفرانس صلح مادريد ميان اعراب و اسرائيل در اوايل نوامبر 1991م لغو شد.
شرح مناسبت:
لئونيد بِرژنِف، رهبر پيشين اتحاد جماهير شوروي سابق در 19 دسامبر سال 1906م در خانواده اي فقير در اوکراين به
دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود وارد حزب کمونيست شد و مدارج ترقي را پيمود. بِرژنِف در طي سال هاي بعد با حمايت ويژه خروشچف، به کميته مرکزي حزب کمونيست راه يافت و در جريان جنگ جهاني دوم، تحت نظر مستقيم خروشچف، در سمت کميسر سياسي ارتش سرخ در اوکراين خدمت کرد. بِرِژنف در جريان نوزدهمين کنگره حزب کمونيست شوروي، به توصيه خروشجف به عضويت کميته مرکزي حزب کمونيست برگزيده شد و پس از مرگ استالين نيز تحت توجه و حمايت خاص خروشچف به سرعت در تشکيلات حزبي ترقي کرد. بِرژنِف در سال 1960م به سمت رياست هيأت رئيسه شوراي عالي اتحاد جماهير شوروي که يک مقام تشريفاتي و معاون رياست جمهوري بود، انتخاب شد و در نهايتْ در سال 1964م به مقام معاونت خروشچف در رهبري حزب، ارتقا يافت. بِرِژنف در همين موقعيت حساس، هنگامي که خروشچف براي استراحت در خارج از کشور به سر مي برد، به ولي نعمت خود خيانت کرد و موجبات برکناري او را از نخست وزيري و رهبري حزب کمونيست شوروي فراهم ساخت. از اين زمان، بِرِژنف 58 ساله رهبري شوروي سابق را به عهده گرفت. لئونيد بِرژنِف، پيرمردي از مجموعه امپراتوري پيرمردان در شوروي سابق بود که حوادث مثبت و منفي فراواني را در دوران حکومت خود در داخل و خارج مرزهاي اين کشور تجربه کرد. او در حالي که به سياست هاي تشنج زدايي اظهار شيفتگي مي کرد و براي هم زيستي مسالمت آميز تلاش مي نمود، از مسابقات تسليحاتي با رقباي غربي خود عقب نماند و بودجه عظيمي از کشورش را به توليد و
انباشت انواع سلاح ها و برنامه هاي تسخير فضا اختصاص داد. وي صاحب دکتريني معروف به دکترين بِرِژنف بود که بر اساس آن تمام کشورهاي سوسياليستي جهان به مثابه يک اردوگاه به شمار مي روند و با خلل آمدن به هر يک، بقيه بايد در رفع آن مداخله کنند. او معتقد بود که پيوند نظامي، ضامن بقاي اردوگاه کمونيسم خواهد بود. بر مبناي همين دکترين بود که در سال 1968م و 1979م، دستور تهاجم ارتش سرخ شوروي سابق به چکسلواکي و افغانستان را صادر کرد. چرا که به نظر تئوريسين هاي حزب کمونيست، دفاع از نظام سوسياليستي در يک کشور، تنها، مسئله آن کشور نبود، بلکه در مرحله نخستْ، امري بود مربوط به کل نظام جهاني سوسياليستي، که رهبري آن را شوروي در اختيار داشت. هم چنين مهم ترين پيمان هاي منع آزمايش هاي هسته اي ميان امريکا و شوروي، در دوران زمام داري او به امضا رسيد. در عرصه داخلي، اقدامات بِرژنِف را اين گونه مي توان بيان نمود: کنار نهادن روش محافظه کارانه و توقف استالين زدايي، که به سرکوب عناصر ناراضي و مخالف انجاميد؛ تقويت جايگاه و موقعيت سياسي حزب کمونيست، استفاده از تمامي ابزار و امکانات اداري در جهت کنترل فرهنگ و عقيده؛ افزايش نفوذ ارتش و کادر نظامي و نيز نظامي گري در عرصه تبليغات و آشناسازي دانش آموزان با عملکرد پيروزمندانه ارتش سرخ شوروي در جنگ جهاني دوم و بالاخره تأکيد فزاينده بر ناسيوناليسم روسي. اين مسائل البته به شخصيت بِرژنِف باز مي گشت که در پرتو بهره برداري از اين مسائلْ قدرت خود را به اوج مي رساند
و مقامات دبيرکلي حزب کمونيست، رياست جمهوري و فرماندهي کل قواي مسلح را در اختيار گرفت. لئونيد بِرژنِف سرانجام پس از 18 سال رهبري بلامنازع شوروي، در دهم نوامبر 1982م بر اثر سکته قلبي در سن 76 سالگي درگذشت و يوري آندروپوف به جانشيني او انتخاب شد. در دوران رهبري بِرژنِف بر شوروي، حکومت اين کشور تا اقصي نقاط افريقا و آسيا گسترش يافت ولي آخرين ماجراجويي او در افغانستان به شکست انجاميد. دوران حاکميت بِرژنِف در نوعي از محافظه کاري همراه با شدت عمل خلاصه مي شد. تلاش در جهت کاهش اختلاف در سطح درآمدها، اجراي طرح هاي بزرگِ خانه سازي، امور بهداشتي و آموزشي، تمرکز سياسي و ايدئولوژيک، افزايش هزينه هاي دفاعي و کاهش نرخ رشد اقتصادي، برخي از اقدامات و نتايج به دست آمده در دوره طولاني مدت حکومت بِرژنِف به حساب مي آيد. در دوران حکومت بِرژنِف، فساد در سازمان هاي حزبي و دولتي شوروي گسترش يافت، به طوري که همين مسئله يکي از عوامل اصلي نابساماني ها و فروپاشي شوروي در کمتر از ده سال پس از مرگ او بود.
شرح مناسبت:
محمدياسر عبدالرحمن عبدالرؤف القدوه الحسيني معروف به ياسر عرفات در 4 اوت 1929 در قاهره به دنيا آمد. پدرش يک بازرگان فلسطيني بود که در جريان نخستين جنگ اعراب با اسرائيل در سال 1948م کشته شد. ياسر عرفات پس از طي تحصيلات خود، سعي در ايجاد هماهنگي ميان دانشجويان فلسطيني عليه رژيم صهيونيستي نمود و در اين راستا جنبش فتح براي آزادي فلسطين را تأسيس کرد. عرفات پس از چندي رياست کميته اجرايي سازمان آزادي بخش فلسطين (ساف) را
بر عهده گرفت و در طول سال هاي بعد به عنوان نماينده ملت فلسطين شهرت يافت و با همين عنوان در سازمان ملل و کشورهاي جهان حضور پيدا کرد. با آغاز انتفاضه فلسطين در سال 1987م، ياسر عرفات ضمن تأييد اين قيام و بهره برداري سياسي از آن، در نيمه نوامبر 1988م تشکيل دولت فلسطين را اعلام نمود و سپس موجوديت و تشکيل دو دولت يهودي و فلسطيني در کنار يک ديگر را پذيرفت. عرفات با اتخاذ اين شيوه بر اين باور بود که مي توان از راه مبارزه سياسي به راه حل مناسب جهت استيفاي حقوق فلسطينيان دست يافت. از اين زمان، مذاکرات ساف با رژيم صهيونيستي آغاز شد و ابتدا در چارچوب کنفرانس صلح مادريد در سال 1991م و سه سال پس از آن با امضاي پيمان اسلو گفت وگوها ادامه يافت و به تشکيل حکومت خودگردان در کرانه باختري رود اردن و نوار غزه انجاميد. عرفات که حدود چهل سال داعيه رهبري مردم فلسطين را داشت در کارنامه خود از جنگ چريکي و مبارزه طولاني با رژيم اشغال گر قدس تا سازش و تسليم در برابر اين رژيم را ثبت نمود. اما در اواخر عمر به نوعي در حاشيه قرار گرفته بود و گاهي نيز از وي به عنوان مانعي در جهت تسليم کامل فلسطينيان ياد مي شد. عرفات سرانجام پس از يک دوره بيماري در 10نوامبر 2004م در 75سالگي درگذشت و در رام اللَّه مدفون گرديد.
شرح مناسبت:
شارل لوبرْن، نقاش برجسته فرانسوي در 11 نوامبر 1619م در پاريس متولد شد و در سنين جواني با تهيه يک نقاشي از چهره لويي
سيزدهم، به دربار فرانسه نزديک شد. لوبرن، پس از چندي به رم مسافرت نمود. وي در آنجا به مطالعه هنرهاي تزئيني شد. لوبرن در سال 1684م از رهبران بنيان گذار فرهنگستان پاريس بود و سپس متولي، رئيس و مدير فرهنگستان شد. در عين حالْ روابط لوبرن با دربار فرانسه محکم بود و به عنوان نقاش اول برگزيده شد و از اين زمان سفارشات دربار آغاز گرديد. مهم ترين نقاشي هاي لوبرن در ورساي قرار دارد. وي "سرسراي بلور" و "تالار جنگ و صلح" را تزيين نمود. اين نقاشي ها در زمان لويي چهاردهم انجام شد و سپاه بزرگي از معماران، پيکرتراشان، نقاشان و تزيين کاران به سرپرستي شارل لوبرن دست به کار شدند و شکارگاه ساده سلطنتي را در بزرگ ترين پروژه ساختمان آن عصر، به کاخي زيبا تبديل نمودند. از ديگر آثار وي مي توان از هرکول و اسبان ديومِدِس و ورود لويي چهاردهم به دَن کرک ياد کرد. بسياري از آثار لوبرن در موزه هاي مختلف جهان واقع هستند و از جمله حدود 2 هزار طراحي از وي در موزه لوور فرانسه قرار دارد. از لوبرن به عنوان فرمان رواي بلامنزع عرصه هنر فرانسه ياد مي شود و سالياني چند، فردِ اولِ اين جايگاه بود. شارل لوبرن سرانجام در 26 ژوئيه سال 1690م در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
خورشيدجي رستم جي کاما، از ايران شناسان معروف پارسيِ هند و متخصص در زبان و ادبيات پهلوي و خطشناسي ميخي، در 11 نوامبر سال 1829م در شهر بمبئي هند به دنيا آمد. وي پس از تکميل تحصيلات مقدماتي خود در هند، به اروپا سفر کرد
و زبان هاي فرانسوي، آلماني، پهلوي و اوستايي و خط ميخي را فرا گرفت. کاما در همين زمان، کار تطبيق گرامر و دستور زبان هاي ايراني و سانسکريت را به انجام رساند. وي پس از بازگشت به هند، براي رسمي ساختن زبان پهلوي در تحصيلات دانشگاهي کوشش فراواني کرد و سرانجام موفق شد که اين زبان را در امتحانات ورودي دانشگاه و مقاطع بالاي دانشگاهي در رشته زبان، رسمي سازد. کاما هم چنين در علوم عقليِ جهانِ ايران باستان، تبحر فراواني يافت و به تدريس پرداخت. کاما، علاوه بر ادبيات، در علوم اجتماعي، گياه شناسي، شيمي و علم نجوم نيز مهارت داشت و به عنوان يک سخنران زبردست از نفوذ کلام ويژه اي برخوردار بود. خورشيد جي رستم جي کاما سرانجام در بيستم اوت 1909م در هشتاد سالگي درگذشت. 27 سال پس از مرگ کاما، مؤسسه اي با موضوع خاورشناسي به نام وي داير گرديد که امروزه به عنوان يک مرکز برجسته تحقيقاتي مورد استفاده و محل رجوع دانشمندان مي باشد. اين مؤسسه علاوه بر انتشار ده ها جلد کتاب در زمينه هاي گوناگون خاورشناسي و ايران شناسي، مجموعه مقالات کاما را در دو جلد گردآوري و عرضه نموده است.
شرح مناسبت:
جنگ جهاني اول که از روز اول اوت 1914م به بهانه کشته شدن ولي عهد اتريش در شهر سارايوو، به دست يک دانشجوي صرب، آغاز گرديد تا يازدهم نوامبر 1918م به مدت چهار سال و صد روز به طول انجاميد. در اين جنگ، شانزده کشور به طور مستقيم و ده کشور به طور غيرمستقيم شرکت نمودند که در دو گروه متخاصم جاي داشتند. متحدين
مرکب از دُوَل مرکزي اروپا شامل آلمان، امپراتوري اتريش - مجارستان که بعدها ترکيه و بلغارستان نيز به آن ها اضافه شدند و متفقين شامل فرانسه، بريتانيا، روسيه، بلژيک، صربستان و ژاپن که بعدها ايتاليا، روماني، يونان، پرتغال، امريکا و چند کشور ديگر به ياري آن ها وارد جنگ شدند. با گسترش دامنه شکست آلمان و قتل عام وسيع نيروهاي متحد توسط متفقين، پادشاه آلمان مجبور به پذيرش ترک مخاصمه و کناره گيري از قدرت گرديد. در نهايت در روز يازدهم نوامبر سال 1918م، قرارداد ترک مخاصمه به امضا رسيد و از يازده صبح همين روز، صداي شليک توپ ها و مسلسل ها در سرتاسر جبهه غرب خاموش شد. به موجب اين قرارداد، نيروهاي آلمان بدون قيد و شرط تسليم شدند و عمليات اشغال خاک آلمان تا اواخر دسامبر سال 1918م به انجام رسيد. در طول جنگ جهاني اول، بيش از 65 ميليون سرباز در مراحل مختلف جنگ شرکت کردند. متفقين جمعاً بيش از 42 ميليون سرباز را بسيج کردند و تعداد سربازان دول محور، در حدود 23 ميليون نفر بود که از اين ميان سهم روسيه به تنهايي بيش از دوازده ميليون، آلمان يازده ميليون، انگلستان 9 ميليون، فرانسه 8/5 ميليون، اتريش 7/8 ميليون، ايتاليا 5/5 ميليون و امريکا 4/3 ميليون نفر را وارد جنگ نمودند. کل تلفات جنگ جهاني اول اعم از کشته و زخمي و اسير، بالغ بر 35/5 ميليون نفر بود که بيش از 57 درصد کل نيروهاي شرکت کننده در جنگ را تشکيل مي داد. بيشترين تلفات اين جنگ را روس ها، فرانسوي ها و اتريشي ها متحمل شدند، چرا
که بيش از 76 درصد سربازان روسي، 73 درصد سربازان فرانسوي و نزديک به نود درصد سربازان اتريشي که در جنگ شرکت کردند، کشته و زخمي يا اسير شدند. نتايج جنگ جهاني اول، شکست متحدين، ويراني شهرها و روستاها و کشته شدن ميليون ها نفر و آوارگي و جراحت ده ها ميليون نفر بود. در جنگ جهاني اول، نزديک به يک چهارم نيروي جوان کشورهاي اروپايي تلف شدند و خسارات وحشتناکي بر کشور متخاصم وارد آمد.
شرح مناسبت:
کشور لهستان داراي قدمتي تاريخي است که در قرن دهم ميلادي با اتحاد ميان اقوام مختلف شکل گرفت. از آن زمان اين کشور، به عنوان يک قدرت منطقه اي، ضمن توسعه و تحکيم مرزهاي خود، با کشورهاي عثماني و روسيه به جنگ پرداخت. اين وضعيت تا اواخر قرن هجدهم ادامه داشت و بعد از حملات روس، پروس و اتريش، ضربه نهايي توسط ناپلئون بُناپارت بر اين کشور وارد شد و لهستان کاملا تجزيه گرديد. اگرچه در جريان کنگره ويِن در سال 1815م ايجاد کشوري با نظام سلطنتي تأييد گرديد اما در اوخر قرن نوزدهم، بار ديگر لهستان ميان قدرت هاي مطرح اروپايي تقسيم گرديد و اين وضعيت تا پايان جنگ جهاني اول ادامه يافت. هم زمان با پايان جنگ جهاني دوم، در 11 نوامبر 1918، "جوزف پيلسودسکي" به عنوان رهبر استقلال طلبان، اين کشور، وارد ورشو شد و تشکيل جمهوري مستقل لهستان را اعلام نمود. وي با فراز و نشيب هايي تا سال 1935م بر مسند حکومت قرار داشت. تا اينکه با حمله آلمان به لهستان در اول سپتامبر 1939م، جنگ جهاني دوم از اين منطقه آغاز شد.
با پايان جنگ، کمونيست ها با حمايت آشکار شوروي زمام امور لهستان را به دست گرفتند و پس از فروپاشي شوروي و ايجاد تحولات در بلوک شرق، لهستان در اوايل سال 1999 به عضويت ناتو و 5 سال بعد از آن به عضويت اتحاديه اروپا در آمد. (ر.ک: 3 مه)
شرح مناسبت:
دکتر جونْسْ سالِک، پزشک لهستاني الاصل امريکايي، پس از اتمام تحصيلات خود در رشته پزشکي، به تحقيق و مطالعه در زمينه باکتري ها و ويروس ها پرداخت. وي در صدد بود تا ويروس ها را در وضعي قرار دهد که قادر نباشند موجب بيماري شوند، لکن بتوانند پادتني ايجاد کنند که به نحوي موثر عليه بيماري قابل استفاده باشد. دکتر سالک بدين ترتيب در يازدهم نوامبر 1952م واکسني تهيه کرد و آن را به اطفالي تزريق نمود که سابقاً به نوعي فلج مبتلا شده و طبعا بدنشان در برابر اين بيماري مقاومت داشت. نتيجه کار، کاملا رضايت بخش بود چرا که اين تزريق باعث افزايش پادتن در خون مي شد. وي متعاقباً اين واکسن را در مورد اطفالي که سابقه بيماري نداشتند استعمال کرد و اين بار هم، نتيجه، مطلوب بود. از اين رو، اين واکسن از سال 1954م به مقدار زياد تهيه شد و در دسترس عموم قرار گرفت. خبر کشف واکسن ضدفلج بعد از کشف واکسن آبله يکي از جالب ترين پديده هاي پزشکي بوده است که موجب نجات و سالم ماندن انسان هاي بي شماري گرديد. اين واکسن بعدها توسط ميکروب شناسان ديگر تکميل شد و به صورت قطره خوراکي درآمد که امروزه مورد استفاده وسيع قرار مي گيرد.
شرح مناسبت:
جمهوري خلق آنگولا با 1/246/700 کيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي افريقا، در کنار اقيانوس اطلس و در همسايگي کنگو، زئير، زامبيا و ناميبيا واقع شده است. جمعيت آنگولا نزديک به 13 ميليون نفر مي باشد که مردم آن عمدتاً سياه و بيش از 70 درصد مسيحي و بقيه عقايد سنتي
دارند. زبان رسمي در آنگولا پرتغالي است، ولي زبان هاي محلي هم رواج دارد. پايتخت آنگولا، لوآندا نام دارد و واحد پول آن کونزاي جديد است. پيش بيني مي شود که جمعيت آنگولا تا سال 2025م بيش از 25 ميليون نفر گردد. هوآمبو، بنگوئلا و لوبانگو از شهرهاي مهم آنگولا هستند. اين سرزمين از سال 1483م تحت نفوذ پرتغال قرار گرفت و استعمارگران پرتغالي به مدت تقريباً 500 سال به استعمار و چپاول اين منطقه مشغول بودند. مبارزات استقلال طلبانه مردم آنگولا پس از سال هاي جنگ جهاني دوم به ثمر نشست و اين کشور در نهايت، در يازدهم نوامبر 1975م به استقلال رسيد. 11 نوامبر روز استقلال آنگولا از پرتغال، به عنوان روز ملي اين کشور نام گرفته است.
شرح مناسبت:
پس از يورش تجاوزکارانه ارتش رژيم صهيونيستي به لبنان در ژوئن 1982م هزاران غير نظامي لبناني به خاک و خون کشيده شدند که از جمله اين جنايات قتل عام فجيع اردوگاه هاي صبرا و شتيلا بود در پاسخ به تجاوزات اين رژيم، شهيد احمد قصير، مسلمان از جان گذشته لبناني، در يازدهم نوامبر 1982م مرکز فرماندهي نيروهاي رژيم صهيونيستي در شهر صور واقع در جنوب لبنان را منهدم کرد. در اين عمليات شهادت طلبانه، هشتاد و نه تن از نظاميان رژيم صهيونيستي کشته و هشتاد و شش نفر ديگر مجروح شدند. اين انفجار که اندکي پس از انهدام مقر نيروهاي امريکايي و فرانسوي در بيروت صورت گرفت، عامل مهمي در عقب نشيني صهيونيست ها تا نزديکي مرز لبنان با فلسطين، به شمار مي رود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آگوستين رودن هنرمند برجسته فرانسوي در 12 نوامبر 1840م در پاريس به دنيا آمد. وي به عنوان پژوهش گري پرشور به مطالعه مجسمه هاي يونان و روم باستان پرداخت. رودن در صحنه پيکره سازي نوين، جايگاهي والا يافت و انقلابي عليه آرمان گرايي احساساتي به راه انداخت و نزديک ترين راه بازگشت به طبيعت را در آثار هنري خود برگزيد. دست آورد رودن در رهايي پيکره سازي مدرنْ بيشتر از لحاظ مرتبت استادي وي بود تا نوع آثارش. در ميان معاصران کمتر مي توان کسي را يافت که نيرو، تخيل و قدرت ابتکار قابل مقايسه با او در زمينه مسائل پيکره سازي داشته باشد. واقع گرايي بسيار دقيق و آشکار در آثار رودن، موجب ايجاد اين گمان مي شد که مبادا تا اندازه اي از روي مدل زنده، ساخته شده باشد اما بدون شک وي تمامي زواياي کار را به دقت نگريسته بود. در عين حال از لحاظ شدت معنويتْ، کارهايش در اوج مي باشد. اين مسئله در آثاري چون مردِ قدم زننده و يحيي(ع) تعميد دهنده در حال وعظْ، نمايان مي باشد. از آثار رودن ساختن و رودي موزه اي در پارليل بود که در سال 1880م به وي واگذار شد. او براي اين کار دست به تفسيري آزاد از کتاب دوزخ اثر دانته زد و با پرورش اين موضوع اين موضوع به آفرينش ترکيبي از اجسام و پيکره هاي کوچک پرداخت. نتيجه اين تلاش اثر وي تحت عنوان دروازه هاي دوزخ بود. گرچه رودن در صنعت پيکره سازي، بعد از رنسانس، اولين قالب سازي بود که
ابتدا با گِل آغاز مي کرد و بعد مدل را به گچ يا برنز مبدل مي ساخت ولي بسياري از کارهاي ستايش برانگيز وي، از سنگ مرمر بود. او در اين راه گرچه از کمک دستياران بهره مي گرفت اما بدون ترديد، کارها را خود تحت نظر داشت و مرمرها را با دست خود به اتمام مي رسانيد. از ديگر آثار رودن، پيکره هاي تک چهره وار هستند که در جاي خود نمايانگر فصلي براي جستجوي هويت و توصيف نمادين مي باشند. آنچه کارهاي او را از نمونه هاي يوناني اش متمايز مي سازد، جستجوي او براي روان شناسي فرد است تا تناسب منطقي ساده اندام انسان. رودن، پيکرتراشي را به دليل سه بعدي بودنش مي ستود و خواص ويژه آن را در عرصه ماده کار و شکل، مورد مطالعه قرار مي داد. بيشتر طرح هاي او ناتمام باقي ماندند يا عمداً نيمه کاره رها شدند. وي ترجيح مي داد بخشي از کار را به تخيل تماشاگر واگذارد. رودن در هنر پيکرتراشي از مکتب امپرسيونيسم يا واقع گرايي و ثبت پاره هايي از زندگي طبيعت به مکتب اکسپرسيونيسم روي آورد که در آن نوعي کژنمايي و دوري از تمامي واقعيات حاکم بود. آگوست رودن پس از هفتاد و هفت سال زندگي سرانجام در هفدهم نوامبر سال 1917م درگذشت.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، هنگامي که نيروهاي ايتاليايي در مستعمرات خود در شمال افريقا به سپاهيان انگليسي مستقر در کشور ليبي يورش بردند، هيتلر به کمک ايتاليا آمد و با تجهيز سپاهي مکانيزه، چنان عرصه را بر انگليسي ها تنگ کرد که آنان مجبور شدند
تا اعماق مصر عقب نشيني کنند. با اين حال چون انگليس در خاورميانه منافع و منابع بي شماري داشت دست به مقاومت گسترده اي زد و با ارتش آلمان و ايتاليا به شدت به مقابله پرداخت. در نهايت جنگ سرنوشت ساز العلمين بين نيروهاي آلمان و انگلستان در 23 اکتبر 1942م به وقوع پيوست. در اين ميان، شکست آلماني ها در شوروي و تضعيف روحيه ارتش آلمان، هم چنين توجه بيشتر هيتلر به جنگ هاي داخل اروپا، وي را از تمرکز بر نواحي شمال افريقا و حفظ اين منطقه بازداشت تا اين که در اين نبرد، انگليسي ها توانستند با ضد حمله وسيعي که تدارک ديده بودند، نيروهاي آلماني و ايتاليايي را از اين منطقه بيرون رانده و معادلات نظامي رابه نفع خود به پيش ببرند. اين جنگ در نهايت در دوازدهم نوامبر 1942م به پايان رسيد. شکست العلمين، براي آلمان بسيار گران تمام شد چرا که پس از مدتي رژيم فاشيستي ايتاليا به رهبري موسوليني بر اثر نارضايتي داخلي فروپاشيد و آلمانْ، متحد اصلي خود در جنگ را از دست داد تا اين که در سراشيبي سقوط و شکست قرار گرفت.
شرح مناسبت:
جنايت سربازان رژيم صهيونيستي در اردوگاه فلسطينيان در شهر رَفَح واقع در نوار غزه، در دوازدهم نوامبر 1956م و چند روز پس از اعلام آتش بس در جنگ رژيم صهيونيستي، انگلستان و فرانسه بر ضدّ مصر صورت گرفت. نظاميان اسرائيلي پس از ورود به اين اردوگاهْ ساکنان بي دفاع آن را قتل عام کردند و يک صد و ده زن، مرد و کودک فلسطيني را شهيد و حدود هزار نفر ديگر را
زخمي کردند.
شرح مناسبت:
توماس وارِن اِرْپه معروف به اِرْپنوس، خاورشناس معروف هلندي و مؤسس نهضت خاورشناسي در هلند در يازدهم سپتامبر 1584م در شهر گورکُم هلند به دنيا آمد. وي پس از پايان دروس متوسطه در زادگاهش، وارد دانشگاه ليدنِ هلند شد و علاوه بر تحصيل در رشته الهيات، به سبب علاقه به خاورشناسي، زبان عربي را نيز فرا گرفت. ارپنوس سپس براي مطالعه کتب خطي شرقي، به انگلستان، فرانسه، آلمان و ايتاليا سفر کرد و ضمن پي بردن به اختلاف ميان زبان عربي فصيح و لهجه عاميانه، زبان هاي فارسي، عربي و ترکي را به طور کامل آموخت. در اين حال ارپنوس تصميم گرفت که قواعد زبان عربي را به اختصار و با اسلوب آموزشي، تدوين کند. وي پس از چندي، براي نخستين بار، با اعتقاد مسلمانان به اسلام آشنا شد و جايگاه قرآن و نقش سنت نبوي(ص) در عقيده اسلامي را دريافت. اِرپنوس در سال 1613م، به عنوان استاد زبان عربي دانشگاه ليدن برگزيده شد و به انجام امور تحقيقاتي در اين زبان پرداخت. وي در آغاز کتابي در زمينه نحو عربي منتشر کرد. اين کتاب، نخستين اثري است که در تعليم زبان عربي فصيح با روش صحيح آموزشي تهيه شده و به قلم دانشمندي اروپايي به رشته تحرير درآمده بود. کتاب دستور زبان عربي ارپنوس به مدت دو قرن، به عنوان متني بي رقيب براي تدريس زبان عربي، در اروپا مورد استفاده قرار مي گرفت. وي هم چنين مجموعه اي از ضرب المثل هاي عربي را گرد آوري کرد و پس از انتشار چند کتاب، ترجمه هايي از کتب تورات و انجيل
ارائه نمود. علاوه بر آن، ارپنوس نوعي از حروف چاپي عربي را طراحي کرد و براي اين حروف، چاپ خانه مستقلي بنيان نهاد. او مدتي نيز به بررسي حوادث روزگار پيامبر اسلام(ص) در برخي کتب عربي پرداخت تا اين که در سيزدهم نوامبر 1624م در چهل سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جِيمز کلارْکْ ماکْسْوِلْ، فيزيک دان برجسته انگليسي در 13 نوامبر 1831م در شهر ادينبورو، در اسکاتلند به دنيا آمد و تحصيلات مقدماتي خود را در آن شهر آغاز نمود. وي در دوران مدرسه به رياضيات علاقه نشان داد و استعدادش در اين زمينه شکوفا شد به طوري که در 14 سالگي به اخذ مدالي در رياضيات نائل آمد. ماکسوِل در سال بعد مقاله اي در باب روش ترسيم منحني هاي بيضوي کامل به انجمن سلطنتي ادينبورو تقديم کرد. اين رساله به حدي کامل، جامع و مهم بود که جمع زيادي، حاضر به قبول اين واقعيت نبودند که نوجواني پانزده ساله، آن را تهيه کرده است. ماکسول در 16 سالگي براي ادامه تحصيل وارد دانشگاه در زادگاه خود شد و در نتيجه آشنايي با فيزيک دانان بزرگ اسکاتلند، به پديده هاي نوري و فيزيک علاقه مند گرديد. وي پس از چندي بر اثر مطالعه فراوان و راهنمايي استادش، مايکل فارادِي، دريافت که امواج نوراني و الکترومغناطيسي در حقيقت، چيز واحدي هستند. چند سال بعد اين نظريه تاييد شد و ماکسول بار ديگر به مطالعه و تفکر در اين زمينه پرداخت. وي در سال 1871م، کتاب خود به نام دوره الکتريسيته و مغناطيس را منتشر کرد و اين اثر چنان بديع بود که بلافاصله به سمت استاد کرسي
فيزيک دانشگاه کمبريج انگلستان انتخاب شد. وي در اين کتاب توانست با مجموعه چهار معادله کوتاه خود، واکنش و تاثير متقابل ميدان هاي الکتريکي و مغناطيسي را به درستي شرح دهد و به عنوان مکتشف و بنيان گذار قوانين نور و الکتريسيته معرفي شود. ماکسول معادلات ساده اي ابداع کرد که کليه پديده هاي مختلف برقي و مغناطيسي را توجيه مي کرد. وي هم چنين دريافته بود که تمامي مولکول هاي يک گاز با سرعت واحدي حرکت نمي کنند، از اين رو فرمولي به دست آورد که نشان مي داد چه بخشي ازمولکول هاي يک گاز در حرارت مورد نظر، با چه سرعت مشخصي حرکت خواهند کرد. اين فرمول که فرمول انتشار ماکسول خوانده مي شود، يکي از پر استفاده ترين فرمول هاي عملي رياضي است و کاربردهاي مهمي در شاخه هاي فيزيک دارد. عمر جِيمز کلارک ماکسول کوتاه بود و سرانجام در پنجم نوامبر 1879م در 48 سالگي در گذشت.
شرح مناسبت:
رابرت لوييز بلفور استيونسون، اديب و داستان سراي انگليسي در سيزدهم نوامبر 1850م در اسکاتلند به دنيا آمد. وي از کودکي، مزاجي رنجور داشت و همين امر سبب شد که نتواند تحصيل خود را در رشته مهندسي که با شوق فراوان آغاز کرده بود به پايان برساند. استيونسون مدتي نيز به تحصيل در رشته حقوق و وکالت پرداخت، اما اين شغل نيز ديري نپاييد و استيونسون به نويسندگي و ادبيات روي آورد. او در ابتدا يک سلسله مقاله به سبکي بديع منتشر کرد که مورد توجه قرار گرفت و سپس براي مراقبت از مزاج رنجور خود، سراسر زندگي را در سفر و دور
از وطن گذراند. استيونسون در سال هاي بعد کتب ديگري را انتشار داد که با انتشار کتاب جزيره گنج، به شهرت و موفقيت زيادي دست يافت. او هم چنين با نگارش رمان هاي فرزند ربوده شده، داستان هزار و يک شب جديد، جزيره گنج، عمارت کلاه فرنگي و ماجراهاي دکتر جکيل و مسترهايد، پيروزي فراواني به دست آورد و نمايش نامه هاي متعددي از آثارش اقتباس شد. جاذبه شخصي و زندگي پر آشوب و نابسامان و پشتکار و مقاومت در برابر بيماري، استيونسون را چون قهرماني در نظر مردم جلوه گر ساخت. وي از طرفي يکي از زيباترين نثرها را در زبان انگليسي به وجود آورد و از طرف ديگر در اشعار غنايي، به ويژه در بيان احساس و درد غربت، شاعري برجسته به شمار آمد. مقاله هاي وي از غنا و آزادگي و شخصيت بذله گويي او نشان دارد و انتقادهايش بسيار نافذ و دلنشين مي باشد. رابرت استيونسون سال هاي پاياني عمر را در مجمع الجزاير ناموآ در جنوب اقيانوس آرام گذراند و سرانجام در سوم دسامبر 1894م در 44 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور مِهين دوک نشينِ لوکزامبورگ با 2/586 کيلومتر مربع مساحت در غرب اروپا به دور از درياي آزاد و در همسايگي کشورهاي آلمان، فرانسه و بلژيک واقع شده است. جمعيت آن در حدود 431 هزار نفر بوده که اکثريت مسيحي اند. زبان رسمي مردم لوکزامبورْگْ فرانسوي و زبان ملي آن ها لوکزامبورگي است. پايتخت اين کشور، لوکزامبورگ و واحد پول آن يورو مي باشد، که جاي گزين فرانک شده است. پيش بيني مي شود جمعيت لوکزامبورگ تا سال 2025 در
حدود 463 هزار نفر خواهد بود. اش سورآلزت، ديفر دانژ و دودلانژ از شهرهاي مهم اين کشور مي باشند. در حدود 65% مردم لوکزامبورگ مليت لوکزامبورگي دارند. لوکزامبورگ در اواخر قرن هجدهم به دنبال پيروزي انقلابيون در فرانسه، به تصرف آن کشور درآمد ولي با شکست ناپلئون بُناپارت، به همراه هلند تحت اداره آلمان قرار گرفت. لوکزامبورگ در سال 1830م تحت کنترل هلند و سپس بلژيک واقع شد. در سال 1867، در جريان کنفرانس لندن، استقلال لوکزامبورگ به تصويب رسيد، اما اين امر در 13 نوامبر سال 1890م عملي گرديد. در اين سال به دنبال مرگ پادشاه هلند و روي کار آمدن دوک اعظم جديد در لوکزامبورگ، اتحاد اين کشور با پادشاهي هلند ملغي اعلام گرديد. نظام سياسي در لوکزامبورگ مشروطه سلطنتي با دو مجلس قانون گزاري است. (ر.ک: 21 نوامبر)
شرح مناسبت:
ايگناس گولْدْ زيهِر، اسلام شناس برجسته اروپايي در 22 ژوئن 1850م در مجارستان متولد شد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، وارد دانشگاه بوداپست شد و پس از چندي در رشته الهيات اسلامي و زبان هاي سامي فارغ التحصيل گرديد. گولدزيهر در 23 سالگي در جريان سفر به سوريه، از محضر درس دانشمندان سوري استفاده برد و سپس از علماي مصر و فلسطين در مورد زبان و ادبيات عربي، فقه، اصول، حديث و تفسير بهره مند گرديد. وي برخلاف روش مطالعاتي خاورشناسان قرن بيستم که بر تجربه و مشاهده عيني منابع و متون شرقي تکيه مي کردند، فاقد تجربه مستقيم بيروني است و در عوض، بر نوعي تجربه دروني متکي بود. گولدزيهر در پي شناسايي و کشف جان مايه هاي پنهاني برآمده که
در پس کالبد ظاهري کلمات مخفي گرديده اند. او در نقد و بررسي آيات، درصدد بيان جعلي بودن يا اصالت آنها نيست، بلکه در جستجوي گرايش هاي نهان و اغراض پنهان راويان آنها است. وي در تحقيق خود پيرامون تفسير قرآن، نمي خواهد اشتباهات مفسرين را بيان کند بلکه به دنبال شناخت گرايش هاي سياسي مذهبي است که اين گونه اختلاف نظرهاي مفسران، چيزي جز نمود خارجي آنها نيست. اين ديدگاه نسبت به منابع و اسناد به اينکه نمودهايي از زندگي بسيار آشفته و پيچيده اي است که مولفين اين منابع آن را زنده کردند، باعث شد تا وي به مذهب و نظريات و ديدگاه ها، نگاهي زماني و نه مکاني، و برخوردي پويا و نه ساکن، و نگاهي تاريخي نه مذهبي بيفکند. به اين ترتيب که گولدزيهر در مطالعات خود هر مذهب و عقيده اي را همانند موجود زنده اي مي دانست که تولد مي يابد، رشد مي کند، به کمال مي رسد؛ سپس شروع به فروپاشي مي کند، پژمرده مي شود و سرانجام نابود مي گردد. وي در اين زمينه از دو ويژگي برخوردار بود، اول آن که در تحقيقات خود روشي استدلالي داشت و در هر مسئله اي با ديدگاه هاي کلي و اجمالي به سراغ منابع مي رفت و به ظاهرنگري و سطحي بيني اکتفا نمي نمود. دوم آن که وي در تکيه بر يافته هاي دروني و بينش عقلاني به دنبال شناخت تمايزات و ريزه کاري هاي مذاهب در مقايسه با يک ديگر بود و در اين مسأله، با تيزبيني عمل مي کرد. با اين حال، گولدزيهر از نظر تعصب
شخصي در قشاوت هاي خود در مورد بعضي از مباحث اسلامي با غرض ورزي برخورد نموده و از طريق انصاف دور شده است. وي هم چنين همانند بسياري از مستشرقين و خاورشناسان، از نظر سياسي و يا اعتقادي با اسلام اصيل همراه نشده است. وي به صورت صريح بيان مي نمايد که توحيد و يگانه پرستي در اسلام براي خداشناسي، مشکلاتي دارد در حالي که تثليث و سه گانه پرستي مسيحي براي درک خداشناسيْ، واضح است. علي رغم گسترده تحقيقات گولدزيهر اين امر نشان دهنده فاصله امثال وي از حقانيت يکتاپرستي است. اين مساله در عين حال به دوري وي از جاده انصاف و مسير حق گرايي منجر شده است. گولدزيهر در کتاب درس هايي درباره تاريخ اسلام مدعي شده است که حضرت محمد(ص) به عنوان ابرمردي از ابرمردان تاريخ، پس از بهره گيري از ميراث فرهنگي موجود و تحت تاثير عوامل روان شناسي، الهامات دروني خويش را وحي الهي پنداشته و مردم را به آن فراخوانده است. البته گولدزيهر پس از بيان اين ادعا و ساير ادعاهايش، از ارائه دليل طفره رفته است. وي با ارائه اين تفسير از بعثت پيامبر(ص) که ايشان الهاماتِ دروني خويش را تحت تاثير عوامل خارجي دانسته و از ته دل به آن ايمان آورده است، در واقع علاوه بر نسبت هذيان و توهم به پيامبر اسلام(ص)، به نوعي تناقض گويي مي پردازد. چرا که وي درعين حال، پيامبر(ص) را يک ابرمرد مي داند و مطالعه سراسر زندگي آن حضرت(ص) علاوه بر اثبات سلامت کامل در تفکر و برخورداري از عالي ترين توانايي ها که مورد اعتراف و اذعان
گولدزيهر نيز مي باشد، نشانگر شخصيتي است که هماره در اوجِ تعادل قرار داشته و در طول حيات خويش و 23 سال پيامبري خود، از بلنداي تعقل فاصله نگرفته است. مي توان گفت گولدزيهر در اين ادعاي خود مسيري را طي نموده است که قريش در اوان بعثت پيامر(ص) در پيش گرفتند ولي آن ها نيز با شناخت پيامبر(ص) از تهمت دست برداشتند در صورتي که امثال گولدزيهر همچنان بر اين عقيده واهي پاي مي فشارند. از منتخبات گولدزيهر در حدود شش صد کار تحقيقي و پژوهشي برجاي مانده که از آن جمله مي توان از تتبّعات اسلامي در 2 جلد، قرآن، فنّ تفسير، مقدمه بر توحيد الموحدين و نيز مقالات و مطالعاتي درباره معارف اسلامي و هم چنين فِرَق اسلامي ياد کرد. گولدزيهر داراي کتابخانه شخصي نفيسي حاوي چهل هزار جلد کتاب بود که قسمت عمده آن به مشرق زمين و موضوعات و مباحث مختلف اسلامي از قبيل فقه، حديث، تاريخ، تفسير، زبان شناسي و ادبيات عربي مربوط بوده و در حاشيه اکثر آنها، نظرات و نتيجه تحقيقات خود را نوشته است. ايگناس گولدزيهر سرانجام پس از 71 سال زندگي در 13 نوامبر 1921م درگذشت.
شرح مناسبت:
کنفرانس "محدود کردن تسليحات بين المللي" از 13 نوامبر 1921م در واشينگتن، پايتخت امريکا آغاز به کار کرد. اين کنفرانس در ششم فوريه 1922م، با امضاي قراردادي به نام قرارداد پنج جانبه توسط پنج کشور از کشورهاي شرکت کننده به کار خود پايان داد. به موجب اين قرارداد که به امضاي امريکا، انگليس، فرانسه، ايتاليا و ژاپن رسيد، استفاده از هر گونه گاز سمّي و شيميايي کشنده يا
بي حس کننده در جنگ ها ممنوع شد. چند سال بعد در ژوئن 1925م منع به کارگيري گازهاي کشنده در جنگ ها از سوي تعداد بيشتري از کشورها مورد توجه قرار گرفت و طي پروتکلي در ژنو به امضاي اکثر آن کشورها رسيد. با اين حال، همين کشورها در موارد متعدد از اين سلاح هاي ممنوعه استفاده کرده اند.
شرح مناسبت:
پس از جنگ اعراب و اسرائيل در سال 1967 و اشغال بلندي هاي جولان توسط ارتش اسرائيل، اختلافات درون حزبي بعث ميان دو جناح به رهبري رئيس جمهور وقت سوريه و حافظ اسد که وزير دفاع و فرمانده نيروي هوايي سوريه بود، شدت گرفت. در 12 نوامبر 1970م کنگره حزب بعث سوريه رأي به برکناري وزير دفاع و رئيس ستاد ارتش داد. اما در فرداي آن روز در 13 نوامبر 1970 کودتايي عليه رژيم غيرنظامي حاکم به وقوع پيوست و حافظ اسد قدرت را در دست گرفت. چند روز بعد از کودتا اعلام شد که حکومت کودتايي يک قانون اساسي جديد تنظيم و تدوين خواهد کرد و براي وارد شدن به فدراسيون طرح ريزي شده مرکب از ليبي، سودان و سوريه گام برخواهد داشت. حافظ اسد در مارس 1971 با انتخاب شدن به رياست جمهوري، قدرت را به طور کامل در دست گرفت و تا پايان عمر در سال 2000 م در اين سمت باقي ماند.
شرح مناسبت:
در اوج مبارزات مردم بنگلادش براي کسب استقلال از پاکستان، توفاني سهم گين در سيزدهم نوامبر 1970م در اين کشور به وقوع پيوست. بر اثر توفان بزرگ بنگلادش دويست هزار نفر کشته و حدود هشت صد هزار تن مجروح شدند. هم چنين بر اثر اين گردباد عظيم، صدها هزار تنِ ديگر از مردم اين کشور آواره شدند و خسارات بسياري بر خانه ها، مزارع، کارخانه ها و ديگر مؤسسات اقتصادي وارد گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بارون گوتْفريد ويْهِلْم فون لايْبْ نيتْسْ، فيلسوف معروف آلماني، در اول ژوئيه 1646م در لايْپْزيک آلمان به دنيا آمد. وي دروس دانشگاهي خود را در رشته هاي فلسفه، حقوق و رياضيات پشت سر گذاشت و پس از اخذ دکتراي حقوق به عنوان سفير آلمان، راهي پاريس شد. از اين زمان به بعد، اوقات خود را ميان سياست، رياضيات و فلسفه تقسيم کرد و از اين سه تا پايان عمر جدا نشد. وي حساب جامعه و فاضله را که پايه تمام رياضيات عالي جديد است ابداع نمود و به تفکرات فلسفي نيز پرداخت. لايب نيتْسْ در باب جهان داراي دو طرز فکر کاملاً مختلف است، يکي خوش بينانه است و ديگري واقع بينانه. لايب نيتْسْ فلسفه خوش بينانه خود را به عنوان يکي از موفق ترين مردان دنيا، دنيايي که به نظر او بهترين دنياي ممکن است، به رشته تحرير درآورد. وي نه تنها فيلسوفي دوگانه بود، بلکه شخصيتي دوگانه داشت. ذهني عالي و درخشان اما روحيه اي ترسو و جَبان داشت. از نظر فکري، يکي از برجسته ترين متفکران جهان بود ولي از لحاظ روحي مردي نوکر مآب و فروتن در دربارهاي آلمان. وي حتي براي اينکه شاهزادگاني را که در دربارشان روزگار مي گذرانْد، نرنجانَد، از چاپ و انتشار سيستم واقع بينانه فلسفه خود خودداري کرد. لايْبْ نيتْسْ آفرينش جهان را مطابق قوانين ابدي و تغييرناپذيري مي داند که بر اساس آنها، طبيعت جهاني را که ما در آن زندگي مي کنيم، ضروري و حتمي ساخته اند. لايب نيتس بر اين عقيده بود که جهان واقعيت، از
تعداد بي شماري جوهر که آنها را موناد مي نامد، درست شده است. اين جوهرها در عينِ استقلال از هم، به يک ديگر مربوط هستند. وي در زندگي خود، هميشه از طرفداران امتياز طبقاتي بود و مي گفت هر انساني بايد مرتبه خود را بشناسد. لايب نيتس اظهار مي داشت که وجودِ سلسله مراتب و مرتبه عالي و داني براي نفوس انساني، چنان که بايسته است، بهترين صورت ممکن است که در جهان مي تواند وجود داشته باشد. دنياي بدون رنج، دنياي بدون خوشي است، لذا بهبودي نتيجه رنج بيمار است. قدر عافيت آن کسي داند که به مصيبتي گرفتار آيد. زندگي براي اين آن قدر شيرين است که زودگذر است، دنيايي که در آن، شر و بدي وجود نداشته باشد ابداً دنياي خوبي نيست. اما لايب نيتس در نوشته هاي خصوصي اش سيماي ديگري دارد. وي اراده آزاد يا آزادي اراده در جهان را نفي مي کند و بر اين عقيده است که هيچ کس نمي تواند قدمي از مسير حتمي خود در زندگي انحراف جويد. هر عمل، خواه متعلق به گذشته، حال يا آينده باشد، در طبيعتِ عامل آن، سِرِشته شده است. به هر حال ما مي کوشيم ولي کاري غير از آنچه بر ما مقدّر شده است از دستمان بر نمي آيد. لايب نيتس آدمي را، بدون اختيار عنوان مي کند و تنها مزيت آن اين است که آدمي بر عمل خويش، آگاه است. به اين ترتيب ما در لايب نيتس با دو فلسفه روبرو مي شويم: نخست فلسفه مردي که براي سرانِ قوم و شاهان و تحميل اراده آن ها بر
رعايا، حقوق الهي قائل است و دوم، فلسفه مردي آزادي خواه که همه مردم را برابر و مساوي مي داند و براي هيچ کس آزادي اراده و اختيار قائل نيست. لايب نيتس تا آخر عمر ازدواج نکرد و سرانجام در چهاردهم نوامبر 1716م در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
گئورگ ويلْهِلْم فردريش هِگِل، فيلسوف معروف آلماني در 27 اوت 1770م در اشتوتگارت آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه، تحصيلات خود را در علوم الهي به پايان برد و پس از آن به تدريس فلسفه پرداخت. هگل پس از چندي تحت تاثير امانوئل کانْتْ، فيلسوف هم وطن خود، به فلسفه اصالت تعقل گراييد و کتابي درباره زندگي مسيح(ع) نگاشت. هگل، معقد بود هر آنچه عقلاني است واقعي است و هر آنچه واقعي است، عقلاني. هگل پس از چندي اعلام کرد که هستي بر اصل تضادْ، قائم است و هر آنچه در عالم خلقت مي بينيم متضادي نيز دارد. هر رويي، پشتي دارد و نمي توان به بي نهايتْ، بدون نهايت و به زندگي بدون مرگ، انديشيد. هر شي ء بدان سببْ خودِ آن است که چيز ديگر نيست. از اين گذشته، ضدّ هر چيز در خود آن است. هر قطبي، قطب مقابل را، در خود دارد. همين طور گرما، سرما، عشق، نفرت، روز و شب و جواني و پيري. در اينجا هگل عنوان نمود که هر چيزي، نه تنها ضد خود را در بر دارد، بلکه ضد خود است. هستي، نزاع قواي مخالف است براي ترکيب آن ها به صورت وحدتي عالي تر. هستي، نزاعِ اجزا است براي تشکيل يک کُل و کشمکش
متفرّقات است براي جذب شدن در مطلق. در فلسفه هگل تنها پس از گذشتن از درياي خون مي توان به جزيره متبارک مطلق رسيد. در همين جا نيز، هگلْ مطلق را نه با يک دولت جهاني، بلکه با دولت پروسْ، عينيت مي دهد و آزادي را محدود به قدرت مطلق آن دولت مي کند. افکار هگل در ابتدا حول آزادي خواهي بود و او خود را شيفته آزادي مي دانست. اما تصريح مي نمود که منظور از آزادي، بي بندوباري نيست. فرد، فقط آن گاه شخص است که موجودي اجتماعي باشد و در فعاليت هاي اخلاقي شرکت جويد. وي اخلاق اجتماعي را در سه حوزه به هم پيوسته مورد بررسي قرار داد؛ اول خانواده، که نه تنها نظام بشري را تداوم مي دهد، بلکه افرادبشر را نيز تعالي مي بخشد. دوم جامعه مدني، که نهادهاي خاصي براي تنظيم و تسهيل فعاليت ها دارد و از ديدگاه هگل، ابزاري براي نيل به اهداف شخصي مي باشد. و سوم، دولت، که منظور هگل مجموعه اي از نهادها نبود بلکه تجسم عيني حيات اخلاقي را درنظر داشت و حتي در مورد دولت پروس نيز به دلوتي اخلاقي و با هدف، مي انديشيد. وي در دوره انقلاب کبير فرانسه، تحت تاثير اين رويداد مهم قرار گرفت اما ديري نپاييد که با الهام از يوهان فيخته، ديگر فيلسوف آلماني که شعارش "آلمان فوق همه" بود، آلمان را علت غايي آفرينش جهان عنوان کرد. هگل که فلسفه نژاد برتر فيخته، در او آتشي را روشن ساخته بود اعلام داشت که تمام جهان بر جاده انحطاط و زوال است جز آلمان. آلمان
مقصد مطلق تاريخ است و تنها آلماني ها هستند که مشعل تمدن را به پيش مي برند. از اين رو به عقيده هگل، سرنوشت چنين است که آلمان بر تمام دنيا تسلط يابد. هگل هم چنين، آزادي خودآگاهانه رعاياي آلماني را فرمانبرداري از شاه آلمان عنوان مي کرد و پادشاه آلمان را در کشاندن رعاياي خود به نام وطن براي تجاوز به جهان آزادي قلمداد مي نمود، زيرا هگل تنها آلمان را روحاً زنده مي پنداشت و بقيه جهان را مرده تصور مي کرد. با اين حال، پايه فلسفه بغرنج و پيچيده هگل که بر تصورات بي اساس گذاشته شده و با هاله غليظي از راز وَري احاطه شده بود، يکي از اسباب هايي شد که تاريخ جهان، بازيچه دست ناسيوناليسم آلماني گردد. در نتيجه ابهام نوشته هاي هگل، هر کس و هر دسته اي به نفع خود از فلسفه او بهره برداري کرد، اما بيشتر از همه کس، فلسفه او روح توحّش و تجاوز را در مردم پروس دميد. بر همين اساس، نازي ها که فلسفه خود را بر مبناي تفسير اهريمني فلسفه هگل نهاده بودند، عقيده داشتند که آزادي يعني تسليم به قدرت جبار. درباره هگل، اختلاف نظر فراوان وجود دارد. عده اي از فلاسفه او را متفکري مرتجع، عده اي ديگر محافظه کار و بالاخره بعضي، متفکري تندرو و افراطي مي دانند. آزادي خواهان او را الهام بخش هيتلر و موسوليني مي دانند و محکومش مي کنند. فاشيست ها نيز او را پيش رو مارکس و لنين مي شمارند و محکوم مي نمايند. مجموعه آثار هگل که الهام بخش کابوس هاي اهريمني
چون هيتلر بود، پس از مرگش در هجده مجلد به چاپ رسيد که برخي از اين آثار عبارتند از معرفت علم منطق، دايرةالمعارف علوم فلسفي و اصول فلسفه و حقوق. فريدريش هِگِل سرانجام در چهاردهم نوامبر 1831م در 61 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
راسْموس کريستين راسْکْ، زبان شناس دانمارکي، در 22 نوامبر 1787م به دنيا آمد. وي هم زمان با تحصيلات دبيرستاني، به زبان شناسي علاقه مند شد. او ضمن مطالعات خود توانست يک فرهنگ لغات و يک صرف و نحو براي زبان ايسلندي تاليف نمايد و در آن رابطه بين زبان آلماني و ايسلندي را بررسي کند. راسْکْ گرچه مشغول تحصيل در رشته الهيات بود، اما با رها کردن اين رشته، به تحصيل و فراگيري زبان هاي مختلف پرداخت، به طوري که توانست 55 زبان را ياد بگيرد. آن چه باعث برجسته شدن راسک به عنوان يک زبان شناس دانشمند گرديد، همانا مسئله طبقه بندي زبان هاست که وي آن ها را در 8 گروه طبقه بندي کرد. وي اگرچه سلامتي خود را در اين راه از دست داد، اما به عنوان پايه گذار زبان شناسي جديد مطرح شد. راسک در 26 سالگي با کمک مالي پادشاه دانمارک به ايسلند سفر نمود و در مدت دو سال در آنجا زبان ايسلندي را عميقاً بررسي نمود و شالوده و مواد کتاب خود تحت عنوان، تتبّعات درباره مبناي زبان قديمي شمالي يا ايسلندي را فراهم نمود. وي در اين کتاب اهميت اين نکته را آشکار ساخت که در تحقيقات زبان شناسي تطبيقي بايد صورت هاي مشابه گرامري را مورد توجه قرار داده و به مقايسه آنها
پرداخت نه لغات مشابه را. وي در ادامه به مطالعه و بررسي زبان هاي گرينلندي، اسلاوي و بالتيکي روي آورد. راسک در سال 1816م مسافرتي طولاني را آغاز کرد و در جريان آن، از روسيه، قفقاز، ايران و هند ديدن نمود. در اين سفر هفت ساله، راسک ضمن آشنايي با ادبيات روسي و جمع آوري آثار اوستايي و پهلوي و تحقيق در لهجه هاي هندي، در تخت جمشيد نيز توقف کرد و کتيبه هايي که راز آن ها کشف نشده و خوانده نشده بودند، را خواند. راسک پس از اين سفر با دستي پر از معلومات و مجموعه هاي خطي، در سال 1823م به دانمارک بازگشت و به عنوان استاد تاريخ ادبيات دانشگاه کپنهاک و سپس در سمت پروفسور زبان هاي شرقي، به تدريس و تحقيق پرداخت. وي هم چنين در طي ساليان تحقيق و پژوهش، در حدود ده کتاب را چاپ و منتشر کرد. راسْموس کريستين راسْکْ سرانجام در چهاردهم نوامبر 1832م در 45 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جواهر لعل نهرو، اولين نخست وزير هند در 14 نوامبر سال 1889م در اللَّه آباد هند به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود در رشته حقوقِ دانشگاه کمبريج انگلستان به قضاوت در هند مشغول شد. نهرو در سال 1918م به پارلمان هند راه يافت و در 1929م به رياست پارلمان رسيد. او در1920 درنهضتي که به رهبري مهاتما گاندي با هدف آزادي هند از سلطه سياسي انگلستان به راه افتاد شرکت کرد و با نهضت هاي ملي همراهي نمود. نهرو در طول مبارزات ضداستعماري خويش 10 بار دستگير و زنداني شد و روي هم رفته،
در حدود سيزده سال از عمر خود را در زندان گذراند. نهرو در سال هاي زندان هم بيکار ننشست و به نگارش کتب مختلفي پرداخت. جواهر لعل نهرو پس از استقلال هند، به عنوان اولين نخست وزير اين کشور انتخاب شد و تا زمان مرگ، به مدت هفده سال، رهبري بلامنازع هند را برعهده داشت. نهرو در اين مدت در صحنه سياست بين المللي نيز درخشيد و همواره به عنوان يک شخصيت برجسته و صلح دوست مورد احترام مجامع جهاني بود. وي بنيادهاي سياسي - اقتصادي هند را پايه گذاري کرد و از يک کشور استعمارزده و بلا ديده و دستخوش تفرقه، قدرت يکپارچه اي را درجنوب آسيا پديد آورد. کار عمده نهرو براي هند، اصرار وي بر اين امر بود که هند به صورت يک دموکراسي غيرمنفک از آرمان هاي دنيايي و غيرديني باقي بماند. وي با گذراندن قانوني، نظام طبقه در هند را برانداخت و کارهايي که براي از بين بردن فقر و عقب ماندگي انجام داد، سبب ايجاد انقلاب اساسي اجتماعي و اقتصادي شد. نهرو از قهرمانان استقلال هند و از رهبران متفکر مبارزات مردمي اين کشور طي سال هاي استقلال به شمار مي رود. او هم چنين به اتفاق جمال عبدالناصر، ژوزف تيتو و احمد سوکارنو رهبران وقت مصر، يوگسلاوي و اندونزي از بنيان گذاران جنبش عدم تعهد به شمار مي رود و حيثيتي بين المللي دارد. جواهر لعل نهرو در ژانويه 1964م دچار حمله قلبي شد و نيمي از بدنش فلج گرديد تا اين که سرانجام در 27 مه 1964م در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ملکه تزوهسي، امپراتوريس چين، در
سال 1835م بر کرانه رود يانگ تِسه چين و در خانواده اي گمنام به دنيا آمد. وي در ابتدا از شهر پکن نفرت داشته و شيفته جنوب بود. از اين رو راهي اين منطقه شد و پس از چندي به ياري هوش و استعداد خود، علاوه بر فراگيري خواندن و نوشتن، در رشته هاي ادبيات و تاريخ نيز به مراحلي بالا رسيد. وي در همان زمان خوش نويسي و نقاشي را نيز تا بدان جا آموخت که نمونه هاي آثارش با تحسين همگان مواجه مي گرديد. اين مسئله باعث شد تا پاي تزوهسي به دربار امپراتوري چين باز شود و در مدت زمان کوتاهي، نخستين نمايشگاه نقاشي خود را در کاخ سلطنتي داير کند. تزوهسي پس از چندي، با درايت و تدبير خود، در حالي که نوجواني بيش نبود در شمار زنان حرم سراي امپراتور درآمد و رفته رفته آن چنان جاي پاي خود را محکم کرد که به جاي شوهرش که امپراتور چين بود تصميم مي گرفت و بر ميليون ها چيني فرمان روايي مي کرد. پس از مرگ امپراتور چين در سال 1861م، تزوهسي که در آن زمان 26 ساله بود، به عنوان نايب السلطنه چين، زمام امور کشور را به دست گرفت و قدرت خود را در ارکان مختلف حکومت، افزايش داد. تزوهسي حتي پس از رسيدن تنها پسرش به سن بلوغ، زمام امور کشور را به او نسپرد و وقتي که پسر 18 ساله، در سال 1874م درصدد قطع نفوذ مادر و تمرکز قدرت در دست خود برآمد، به طرز مرموزي درگذشت. تزوهسي پس از آن، برادرزاده امپراتور فقيد را به
سلطنت برگزيد و عملاً مهار قدرت را به دست خود گرفت. امپراتور جديد نيز در سال 1899م درصدد برآمد قدرت را از چنگ تزوهسي خارج کند ولي به دستور تزوهسي دستگير و زنداني شد. تزوهسي درباره شخص خويش، خودخواهانه مي گفت: هيچ مي دانيد من همواره خودم را هوش مندترين بانوي زمين مي دانستم، چنان که کسي را ياراي برابري با او نيست. ملکه تزوهسي در طول ساليان طولاني حکومت خود بر چين، خويشتن را، فردي عادل و شايسته مي دانست اما تنها هنگامي که به سبب هجوم ارتش ژاپن در سال 1894م مجبور به فرار از پکن گرديد، در تبعيد چشمانش به روي حقيقت باز شد و براي نخستين بار، زندگاني چهارصد ميليون نفر رعايايش را به چشم ديد. هنگامي که چين در اين جنگ شکست خورد و تزوهسي بار ديگر به کاخ سلطنتي بازگشت، کوشيد تا با انجام برنامه هاي عمراني، اشتباهات خود را جبران کند اما ديگر دير شده بود و ملکه تزوهسي سرانجام در چهاردهم نوامبر 1908م پس از 47 سال سلطنت، در هفتاد و سه سالگي درگذشت. ملکه تزوهسي در واقع آخرين حکمران بزرگ سلسله چينگ وابسته به امپراتوري منچو بود. پس از تزوهسي، در حالي که مداخلات فراگير بيگانگان در امور داخلي چين، فساد دربار و فقر مردم روز به روز بيشتر مي شد، يک کودک دو ساله به امپراتوري چين برگزيده شد و اين امر زمينه سقوط حکومت امپراتوري را در اين کشور فراهم ساخت. به طوري که تنها چهار سال پس از مرگ تزوهسي، فرمان روايي منچو، جاي خود را به يک رژيم سيوسياليستي داد. به گفته
تاريخ نويسان، ملکه تزوهسي واپسين ملکه قدرت مند چين، يکي از چهره هاي ستيزه گر تاريخ است که انواع و اقسام نام ها و شهرت ها هم چون خودکامه بي ريشه، عروسک پوشالي و آدم کش بي رحم را از مردمان گرفته است.
شرح مناسبت:
شکل گيري وتوسعه پديده شهر نشيني، تغيير الگوي غذايي و کاهش تحرک و فعاليت بدني مناسب، شرايط مساعدي براي افزايش ميزان قند خون و ابتلا به بيماري ديابت را پديد آورده است. ديابت از جمله بيماري هايي است که هر سال در جهان گسترش مي يابد. به پيش بيني سازمان بهداشت جهاني، تاسال 1390 ش (2011م)، تعداد مبتلايان به مرض قند به بيش از 250 ميليون نفر خواهد رسيد که سهم ايران از اين مقدار در حدود يک و نيم ميليون نفر مي باشد. جهت شناساندن و افزايش سطح آگاهي در زمينه بيماري ديابت، روز 23 آبان به عنوان روز جهاني ديابت نامگذاري شده و انجمن ديابت ايران (اِدا) نيز از سال 1369، با هدف ارائه برنامه هاي آموزشي و افزايش آگاهي جامعه نسبت به اين بيماري تاسيس شده است. مادراني که نوزاد چهار کيلو به بالا به دنيا مي آورند؛ افراد چاق و کم تحرک؛ آنها که در فشارهاي روحي شديد به سر مي برند و نيز افرادي که نوعي سابقه فاميلي قوي ديابت غيروابسته به انسولين در آنان وجود دارد، احتمال خطر بيشتري براي ابتلا به اين بيماري دارند. تشنگي زياد، تکرار ادرار، ضعف عمومي و خستگي، افزايش و يا کاهش وزن بدن بدون علت مشخص و کندي در بهبود زخم از شايع ترين علايم ديابت (مرض قند) مي
باشند.
شرح مناسبت:
يوهان کِپْلِر، دانشمند و ستاره شناس معروف آلماني در 16 مه سال 1571م در آلمان به دنيا آمد. از آغاز جواني، شراره علم طلبيِ او هر روز بيشتر زبانه مي کشيد. از اين رو علي رغم چشمان آسيب ديده، ضعف جسماني و دست هاي از کار افتاده، وارد دانشگاه شد و به مطالعات نجومي پرداخت. علاقه به رياضيات، علوم فيزيک و مکانيک، او را چنان جذب خود ساخت که پس از فراگيري آنها با پشتکار فراوان، در 23 سالگي به استادي اخترشناسي منصوب گرديد. کپلر رياضي داني توانا بود که هم مايه پيشرفت را داشت و هم شکيبايي بيش از حد. او در سال هاي نخستِ کار، طرفدار اين نظريه بود که خورشيد مرکز منظومه شمسي است. اما از 20 سالگي بدون وقفه و خستگي، سال ها به کار تحقيقي و مطالعه در احوال ستارگان و سيارات پرداخت. کپلر پس از ده سال تلاش، در سال 1609، قوانين حرکت سيارات را پيدا کرد و در مورد حرکت وضعي و انتقالي کُرات، سه قانون مهم را کشف نمود. قانون اول او مبني بر بيضي بودن مدار حرکت سيارات به دور خورشيد، راهنمايي مهم، در تدوين اصول پرتاب ماهواره هاي امروزي مي باشد. کپلر ثابت کرد که نه تنها مسير حرکت سياره ها به دور خورشيد بيضي است، بلکه براساس قانون دوم کپلر هر سياره حين گردش در روي مدار، مرتباً سرعتش را تغيير مي دهد. به اين معني که هرگاه سياره به خورشيد نزديک مي شود، بر سرعتش اضافه مي گردد. کپلر در قانون سوم خود مي گفت: زمان گردش کامل سياره هايي که
به خورشيد نزديک ترند، کمتر از سياره هايي است که از خورشيد دورند. اين نظرات و به ويژه نظريه حرکت سياره ها، در آن زمان با مخالفت فراواني مواجه گرديد و کپلر به سختي مورد حمله قرار گرفت. کپلر سرانجام نوشته هايش را منتشر کرد و در انتظار ماند تا شايد با گذشت زمان، پيشرفت دانش بشري پرده از روي واقعيت بردارد. کپلر در بسياري از رشته هاي علمي، مطالعات جالب و ارزنده اي انجام داده است. او با مطالعه نور، موفق به کشف قوانين شکست و انکسار نور شد و براي اولين بار، اساس تلسکوپ نجومي را بنياد نهاد. وي هم چنين نظريه هاي مهمي در مورد نيروي جاذبه زمين و چگونگي جزر و مد درياها داشته است. کپلر با تحقيقات عميق خود، اخترشناسان و رياضي دانان روزگارِ خود را به تحسينِ خود واداشت. يوهان کپلر تا آخر زندگي دست از پژوهش هاي علمي برنداشت تا اين که در 15 نوامبر 1631م در 60 سالگي درگذشت.کپلر به زودي پس از مرگ از خاطره ها رفت و هيچ کس آثار او را مطالعه نمي کرد. ولي دوران افتخار او در قرن هاي هفدهم و هجدهم که دانشمندان به آثار او روي آوردند آغاز شد و شهرتش را عالم گير نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
واسيلي ولاديمير وويچ بارْتولْدْ معروف به ويلْهِلْمْ بارتولْدْ از مستشرقان معروف روسي در 15 نوامبر1869م در سن پترزبورگ روسيه به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در دانشکده زبان هاي شرقي دانشگاه زادگاهش به پايان برد و به زبان هاي فارسي، عربي و ترکي تسلط يافت. بارتولْدْ از 27 سالگي به سمت استاديار اين دانشگاه به تدريس تاريخ ملل مشرق پرداخت و در کنار آن از تحقيق و تحصيل نيز باز نايستاد. او طي اين سال ها، مکرراً براي سياحت و مطالعه و تحقيق علمي به ترکستان عزيمت کرد و نتايج مطالعات و اکتشافات خود را به صورت کتابي با عنوان ترکستان در موقع حمله مغول منتشر ساخت. اين اثر مهم که براي نخستين بار، در آنْ تمام منابع فارسي و عربي که با تاريخ روسيه و ترکستان ارتباط داشته، مورد آزمايش قرار گرفته بود، به عنوان شاه کار بارتولد شناخته شد و بر اثر همين کتاب پرمغز، بارتولد مورخ رسمي جمهوري هاي قرقيزستان و ترکستان گرديد. هم چنين در نتيجه انتشار اين کتاب، نشان درجه اول علمي دانشگاه هاي روسيه به بارتولد داده شد و به درجه دکتري در تاريخ ملل شرق نائل گرديد. وي پس از آن در مؤسسات مهم علمي متعدد، عضويت يافت و شخصيتي بين المللي به دست آورد. بارتولد به مکتب قديم شرق شناسان روسي تعلق دارد و از منظر دانشمندان و خاورشناسان جديد آن کشور به تاريخ نمي نگريست بلکه همواره در تجزيه و تحليل تاريخ به مسائل اجتماعي و اقتصادي و وضع مردم توجه داشت. بارتولد در سال 1912م مجله جهان
اسلام را تأسيس کرد و در آن مقاله هاي انتقادي مي نوشت. انتقادات او گرچه گاه گاهي شديد بود، ولي در آنها جانب عدل و انصاف را رها نمي کرد. آنچه بارتولد در موضوع تاريخ آسياي ميانه نوشته، واجد اهميت فوق العاده مي باشد، زيرا او نخستين کسي است که در تدوين تاريخ اقوام سرزمين هاي مزبور از مآخذ و متون اصيل استفاده کرده است. اين خاورشناس بزرگ، بر اثر تبحر و آشنايي عميق با زبان هاي شرقي و استعداد عجيبي که در تجزيه و تحليل متون و طرح مسائل جديد تاريخي داشته، تعداد چهارصد کتاب و رساله و مقاله در تاريخ و جغرافيا و فرهنگ و تمدن و مذاهب ملل مشرقِ نزديک و ميانه تاليف کرده که بيش از 20 اثر آن درباره اسلام و ايران است. تاليفات وي در اسلام شناسي مبتني بر اسناد و مدارک معتبر مي باشد و براي نگارش آنها، تمام کتاب هايي را که حاوي تاريخ اسلام بوده، بررسي کرده است. اين خاورشناس شهير روسي سرانجام در نوزدهم اوت 1930م در 61 سالگي درگذشت و در زادگاهش به خاک سپرده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مسئله فلسطين گرچه بعد از جنگ جهاني دوم به عنوان يک مسئله بين المللي مطرح شد و مراحل گوناگوني را پشت سر گذاشت اما آغاز انتفاضه 1987م که به "انقلاب سنگ" نيز معروف شد، بار ديگر، توجه جهانيان را به اين مسئله معطوف نمود. در اولين ماه هاي سال 1988م بسياري از فلسطينيانِ مناطق اشغاليِ قبل از سال 1967م، در اعتصابات و تظاهرات شرکت مي کردند. رهبري متحد قيام مردمي در سرزمين هاي اشغالي، برنامه ريزي جهت تداوم اين قيام را برعهده داشت. در ژوئيه همان سال، اردن که زماني کرانه باختري را در تصرف خود داشت و پس از آن در دهه بعد روابط اقتصادي سياسي گسترده اي با اين منطقه برقرار کرده بود به اين روابط خاتمه داد و عملاً سازمان آزادي بخش فلسطين به عنوان تنها نماينده مردم اين منطقه معرفي شد. در نيمه نوامبر 1988 شوراي ملي فلسطين که سال قبل از آن تأسيس شده بود در الجزاير تشکيل جلسه داد و در 15 نوامبر 1988م موجوديت "دولت مستقل فلسطين" را اعلام نمود هم چنين بيت المقدس به عنوان پايتخت اين کشور تعيين گرديد. در عين حالْ حاضرين در اين اجلاسيه بدون توجه به خواست اکثريت مردم فلسطين و نيز تمام جهان اسلام، قطعنامه هاي 181 و 242 سازمان ملل که موجوديت اسرائيل را به رسميت مي شناخت، پذيرفتند. در طي 10 روز پس از اين جلسه، 54 کشور موجوديت کشور مستقل فلسطين را به رسميت شناختند و ياسر عرفات به عنوان رئيس جمهور اين کشور در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد در
ژنو به توضيح برنامه هاي خود پرداخت. با اين همه تا استقرار دولت فلسطين در سرزمين اصلي موانع زيادي در پيش قرار گرفت که بزرگ ترين آنها رژيم غاصب صهيونيستي است. (ر.ک: 1 ژانويه)
شرح مناسبت:
ادواردو آنْيِلْلي، تنها فرزند سناتور مشهور ايتاليايي، جيواني آنيِلْلي، در سال 1954م در شهر نيويورک به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود در رشته اديان و فلسفه شرق، در سن 20 سالگي پس از آشنايي اتفاقي با قرآن در يکي از کتابخانه هاي امريکا، به اسلام علاقه مند شده و پس از مطالعه درباره اين دين آسماني، در يکي از مراکز اسلامي نيويورک به آيين الهي اسلام مشرف گرديد. ادواردو که پس از تشرف به دين اسلام، نام هشام عزيز را براي خود برگزيده بود، پس از چندي ضمن آشنايي با انجمن اسلامي فارغ التحصيلان ايتاليا، به مذهب تشيع گراييد و نام مهدي بر خود نهاد. ادواردو آنيِلْلي در سال هاي اوليه پيروزي انقلاب اسلامي ايران، به کشور ايران سفر کرد و با حضرت امام خميني(ره) بنيان گذار جمهوري اسلامي ايران ملاقات نمود. در اين ديدار، حضرت امام پيشاني مهدي را مي بوسند و نسبت به وي تفقد مي نمايند. اما اسلام آوردن آنيِلْلي براي خانواده مشهور و سرمايه دار وي قابل قبول نبود و از اين زمان، فشارهاي متعددي را عليه وي ايجاد مي کنند تا جايي که او را به محروميت از ارث تهديد کردند. پس از اينکه اطرافيان از بازگشت مهدي از اسلام نااميد مي گردند تصميم قطعي مبني بر محروم کردن وي از ارث مي گيرند. ادواردو علاقه بسيار زيادي به مشکلات مسلمانان در
سطح جهان داشت و به ويژه مسائل مربوط به فلسطين را به طور جدي پي گيري مي نمود. وي علاقه فراواني نيز به ايران داشت تا جايي که به گفته دوستانش قصد داشت با سکونت در ايران، به تکميل تحصيلات و مطالعات خود در زمينه علوم ديني در قم بپردازد. ادواردو در طول ساليان اسلام آوردن خود، بارها مورد هجوم تبليغاتي صهيونيست ها قرار گرفت و اتهامات متعددي بر او وارد شد. وي در راه هدف متعالي خود، از ثروت هنگفت خانوادگي و شهرت ملي و جهاني صرف نظر کرد و در راه اعتلاي روحي خود و کمک به مسلمانان تلاش فراواني از خود بروز داد. آنيِلْلي بارها عنوان مي کرد که سرانجام به دست صهيونيست ها ترور خواهد شد و آن ها مرگ او را به صورت بيماري، خودکشي يا سانحه نشان خواهند داد. ادواردو آنيِلْلي سرانجام در روز پانزدهم نوامبر سال 2000م پس از خروج از خانه به طرز مرموزي در 46 سالگي درگذشت و علي رغم علائم فراوان مبني بر ضرب و جرح، جسد او را با سرعت و بدون تحقيق و بررسي درباره علل اصلي مرگ به خاک سپردند.
شرح مناسبت:
خسرو اول معروف به انوشيروان يعني روان جاودان و بي مرگ به عنوان يکي از مشهورترين و بزرگترين پادشاهان سلسله پادشاهي ساساني، پس از مرگ پدرش قباد اول در سال 531م بر تخت سلطنت نشست. انوشيروان پس از به دست گرفتن قدرت، در ابتدا وضعيت ماليات ها را سر و سامان بخشيد و آرامش نسبي را در جامعه ايجاد کرد. سپس به اصلاح امور لشکري پرداخت و براي اين که قدرت
خاندان هاي بزرگ شاهي را محدود سازد، طبقه جديدي از رجال را با عنوان بزرگان شکل داد و بدين وسيله خاندان هاي پيشين را تضعيف نمود. انوشيروان در دوران طولاني سلطنت خود، جنگ هاي متعددي با روميان و برخي همسايگان خود انجام داد و با فتح سرزمين هاي پهناور، قلمرو حکومتي خود را از رود سِنْد در شبه قاره هند تا درياي سرخ در غرب شبه جزيره عربستان وسعت بخشيد. اگرچه انوشيروان را پادشاهي دادگر، دانش دوست و دوست دار فلسفه و حکمت ناميده اند. و در بعضي از تواريخ از او به عنوان "شاه عادل" ياد مي شود اما وي نيز مانند بيشتر پادشاهان در ظلم و ستم نسبت به اطرافيان و مردم جامعه خود کوتاهي نکرد. خسرو در زمان پادشاهي خود چندين بار با روميان جنگيد و علي رغم پيروزي هايي که به دست آورد، در نهايت در آخرين جنگ، شکست خورد. از اين رو از امپراتور روم تقاضاي صلح کرد ولي در حين عقد قرارداد و بررسي شرايط صلح، پس از 48 سال سلطنت، در شانزدهم نوامبر 579م درگذشت. شکست خسرو ناشي از شرايط و اوضاع به وجود آمده از جنبش مزدک بود که شيرازه سلطنت او را سست کرد و قوانين مملکتي، اوضاع اجتماعي و فرهنگ کشور را بي ثبات و مشوش نمود. خسرو انوشيروان سرانجام پس از 48 سال سلطنت سرانجام در 16 نوامبر 579م درگذشت. معروف ترين اثر به جا مانده از دوران پادشاهي انوشيروان، کاخ کسري در مدائن، نزديک بغداد، پايتخت عراق است که ويرانه هاي آن پس از گذشت پانزده قرن، پابرجاست. لازم به ذکر است که
پيامبر مکرم اسلام، حضرت محمد(ص) در زمان پادشاهي انوشيروان به دنيا آمدند و آن حضرت به هنگام مرگ پادشاه ساساني، نه ساله بودند.
شرح مناسبت:
واسکو دوگاما، دريانورد پرتغالي در 17 فوريه 1469م در پرتغال به دنيا آمد و از جواني به کار در دريا علاقه مند شد. در همان اوقات که کريستُف کُلمب، دريانورد معروف ايتاليايي، راهي را به طرف هندوستان جستجو مي کرد، واسکودوگاما درصدد يافتن مسيري از طرف دماغه اميد نيک در جنوبي ترين نقطه قاره افريقا بود تا از طريق خليج عمان به هند برسد. از اين رو در سال 1497م در 28 سالگي از دماغه اميدنيک عبور کرد و به سواحل زنگبار در تانزانياي کنوني رسيد. ولي مخالفت اعراب، که تا آن زمان بازرگاني بين هند و مديترانه در دستشان بود او را مجبور کرد تا به کشورش باز گردد. از اين رو با کمک پادشاه پرتغال و با همراهي 20 کشتي، راه ناتمام قبلي را ادامه داد و به خليج عمان رسيد و اعراب را شکست داد. وي پس از آن، مقدمات نفوذ استعمار پرتغال را در نواحي متصرفه فراهم ساخت و اين استعمار را قوت بخشيد. با اين حال هنگامي که در سال 1503م به پرتغال بازگشت بر اثر حسادت و بدگويي اطرافيان، واسکو دوگاما مورد بي مهري شاه قرار گرفت و از آن پس به مدت 20 سال خانه نشين بود. وي درنهايت در سال 1524م به عنوان نايب السلطنه هند، راهي آن ديار شد، ولي پيش از سر و صورت دادن به وضع متصرفات استعماري پرتغال، در شانزدهم نوامبر 1524م در 55 سالگي در هندوستان درگذشت.
شرح مناسبت:
موهوم پرستي و خرافات، اختلافات عقيدتي و فرقه اي، تعصبات گوناگون همراه با بي کفايتي آخرين پادشاه سلسله صفوي، دست به دست هم
داد تا اين که کار به جايي رسيد که سپاهيان افغانستان به فرماندهي محمود افغان به اصفهان يورش برده و با فتح پايتخت صفوي، اين پادشاهي چهارصد ساله را منقرض ساختند. با اين حال، سلطه افاغنه عمر چنداني نداشت و سرداران ايراني درصدد بيرون راندن متجاوزان بودند. در اين ميان، به دنبال پيروزي هاي نادر قلي افشار در خراسان و هرات و تحکيم مواضع وي، اين جنگجوي ايراني در نخستين نبردي که در 29 سپتامبر 1729م در منطقه مهمان دوست دامغان با افغان ها داشت، سپاه دشمن را شکست داد. در دومين رويارويي طرفين در دهم نوامبر آن سال که در مورچه خورت در نزديکي اصفهان درگرفت، نيروهاي افغان باز هم منهزم شدند و به سمت اصفهان عقب نشيني کردند. در اين هنگام، اشرف افغان، فرمانده افاغنه، با خزائن پادشاه صفوي و اموالي که در اين مدت به دست آورده بود به سوي شيراز فرار کرد و از درگيري با نادر افشار اجتناب نمود. از اين رو، نادر شاه افشار، در شانزدهم نوامبر 1729م، وارد اصفهان شد و پايتخت صفويه را که پس از 7 سال استيلاي افغان ها به صورت مخروبه اي درآمده بود، تصرف کرد. نادر بي درنگ به دنبال افغاني هاي فراري رفت و در سومين و آخرين نبردي که در زرقان فارس صورت گرفت، افغان ها را به سختي شکست داد و با فرار اشرف افغان به سوي قندهار، فتنه افاغنه که سالياني اين مرزوبوم را مورد تاخت و تاز و غارت قرار داده بودند، فرونشست.
شرح مناسبت:
فرانتس پيتر شوبِرتْ، آهنگ ساز و موسيقي دان معروف اتريشي، در 14 آوريل 1797م
در خانواده اي گمنام و تهي دست درنزديک ويِن پايتخت اتريش به دنيا آمد. وي از کودکي به موسيقي علاقه مند شد و پس از تحصيل در اين رشته، قبل از هجده سالگي، مشغول آهنگ سازي گرديد. اما اين امر موجبات ترقي او را فراهم نياورد و شوبرت همچنان، زندگي محقري داشت. وي در سراسر عمر، گمنام، بيکار و فقير بود و هرگز در زمان حيات، به ثروت و شهرت نرسيد. شوبرت تمام روز را آهنگ مي ساخت و شب ها با دوستانش به تفريح مي پرداخت. نبوغ واقعي شوبرت در زمان حياتش، چنان که بايد شناخته نشد و کسي مقام و شخصيت واقعي او را درک نکرد. شوبرت به محض آنکه شعري را مي خواند، در انديشه اش تبديل به موزيک مي شد و با سرعتي زياد براي آن آهنگ مي ساخت، سپس با دقت فراواني، در آن تجديد نظر مي کرد. شوبرت در دوران زندگي کوتاه خود، بيش از شش صد ترانه ساخت، ولي هيچ کدام از آن ها، با استقبال مردمي مواجه نگرديد. اما اين آثار بعدها در دنيا با احترام و ستايش روبرو شدند. فرانتس شوبرت سرانجام در شانزدهم نوامبر 1828م در 31 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جان داويدسُن معروف به راکْفِلِر، ثروت مند افسانه اي امريکا و مؤسس شرکت نفتي استاندارد اويل، در هشتم ژوئيه 1839م در نيويورک به دنيا آمد. وي سال هاي اوليه زندگي را با فقر و تهي دستي گذراند اما از جواني به تجارت روي آورد و در 31 سالگي با مشارکت عده اي، سهام يک پالايشگاه را خريد. بدين ترتيب با سرمايه يک ميليون دلار شرکت نفتي استاندارد اويل را تأسيس نمودو طي چهار سال با به کار بستن فنون اقتصادي مقام اول پالايش نفتي امريکا را به دست آورد. راکفلر در چهل سالگي به مدد سرمايه اي که از رقابت با ساير بازرگانان کسب کرده بود، طي چندين سال به خريد پالايشگاه هاي کوچک محلّي مبادرت ورزيد و همه آنها را در مجتمع توليدي واحدي متمرکز ساخت. وي در سايه مناقصه هاي قابل توجه، شبکه هاي خطوط آهن نيويورک و انحصار تصفيه نفت منطقه اي ديگر را به دست آورد. راکفلر به تدريج در مناطق ديگر امريکا پالايشگاه هايي را تأسيس کرد و به اين ترتيب شبکه فروش عظيمي را به راه انداخت. سپس کمپاني هاي حمل و نقل نفت از راه لوله هاي نفتي را نيز يکي پس ازديگري به انحصار خود درآورد و بدين ترتيب توانست انحصار پالايش و حمل و نقل را در سراسر امريکا به دست آورد. در دهه 1880م، کمپاني استاندارد اويل که به وسيله راکفلر تأسيس شده بود، به عنوان اولين تراست عظيم نفتي جهان شناخته شد. اندکي پس از سال 1900م،راکفلر اغلب رقباي خود را از ميدان بيرون راند و خود
يکّه تاز شبکه توليد، پالايش و توزيع نفت گرديد. راکفلر در دوران حيات خود براي انحراف اذهان عمومي، حدود پانصد ميليون دلار صرف کارهاي خيريه کرد و چندين کليسا، درمانگاه و بيمارستان و نيز دانشگاه شيکاگو را تأسيس و احداث نمود. تشکيلات راکفلر تنها به سبب دارابودن قدرت مالي توانست در بحران مالي دهه 1930برقرار بماند و کمترين ضرر را بدهد. راکفلر به عنوان ثروت مندترين مرد امريکا در آغاز قرن بيستم، به دليل نفوذ و قدرت مالي خود، بر سياست امريکا نيز تاثير بسيار گذارد. در سال هاي آخر عمر راکفلر، مسئوليت امور بر عهده پسرش قرار گرفت و جان داويدسُن راکْفِلِر که آرزو داشت يک صد سال عمر کند، سرانجام در 16 نوامبر 1937م در نود و نه سالگي درگذشت. او هنگام مرگ در رأس يک دودمان متحوّل و سرمايه دار قرار داشت و تمامي سرمايه داران مشهوري که با نام راکْفِلِر پس از وي در عرصه اقتصاد و سياستِ امريکا ظاهر شدند، عموماً از نزديکان او مي باشند.
شرح مناسبت:
فرانسوي ها از اوايل قرن نوزدهم ميلادي، پس از پيروزي در مقابل ديگر رقيبان استعمارگر در جنوب شرقي آسيا، تقريباً تمام سرزمين هايي که امروزه سه کشور ويتنام، لائوس و کامبوج را تشکيل مي دهند، تحت سلطه خود قرار دادند و آن را هندوچين فرانسه ناميدند. در فاصله جنگ جهاني اول و دوم، شورش هاي پراکنده اي عليه سلطه فرانسويان به رهبري هوشي مينِ، کمونيست معروف ويتنامي آغاز گرديد. اين شورش ها در حين جنگ جهاني دوم به شهرهاي بزرگ ويتنام راه يافت و پس از وقفه اي 2 ساله به دليل دستگيري
هوشي مينِ، ادامه پيدا کرد. با پايان جنگ، نيروهاي انقلابي ويتنام، بخش بزرگي از شمال ويتنام را در دست گرفتند و هوشي مينِ نيز در دوم سپتامبر 1945م، تشکيل حکومت دموکراتيک ويتنام را اعلام کرد. در اين حال علي رغم پيشنهاد مذاکره، دوستي و اتحاد ويتنام با فرانسه از جانب هوشي مينِ، فرانسوي ها که مطامع استعماري گذشته خود را دنبال مي کردند، حاضر به مصالحه نشدند. از اين رو، جنگ هاي ويتنام بين فرانسويان و انقلابيون ويتنامي از شانزدهم نوامبر 1945م آغاز شد که طي نه سال، صدها هزار نفر از نيروهاي طرفين کشته و زخمي شدند و در جريان آن خسارات سنگين مالي به بار آمد. فرانسوي ها سرانجام پس از تحمل چند شکست خفت بار، حاضر به مصالحه و مذاکره شدند و جنگ هاي دو طرف پس از امضاي قرارداد ژنو در 20 ژوئيه 1954م، در اول نوامبر 1954م پايان يافت. در اين ميان، هنگامي که مذاکره درباره شرايط متارکه جنگ و تقسيم موقت ويتنام به دو بخش شمالي و جنوبي و انجام انتخابات پارلماني در حال انجام بود، با تحريک امريکايي ها بر ضد ويتنام شمالي، جنگي ديگر دامن گير اين سرزمين گرديد که آن نيز با شکست مفتضحانه امريکا روبرو شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کاترين کبير، امپراتوريس روسيه، در دوم مه 1729م به دنيا آمد. وي در 15 سالگي با پتر سوم ازدواج کرد. اما پتر سوم، پادشاه روسيه به او علاقه نداشت و او را در ملأ عام مورد اهانت قرار مي داد. کاترين با همدستي چند نفر از نزديکان خود در نهم ژوئيه 1762م و در 33 سالگي، هنگامي که پتر سوم از شهر خارج شده بود، خود را امپراتوريس و ملکه روسيه خواند. پتر که ناگهان، چنين ضربه هولناکي خورد، به کلي خود را باخته، بدون مقاومت چنداني، استعفا داد و چند روز بعد درگذشت. در حقيقت او توسط نزديکان کاترين مسموم شده بود. کاترين در دوران سلطنت خود علي رغم انجام برخي خدمات و اصلاحات، در زندگي مردم فقير و ستم ديده، رفاه و بهبود به وجود نياورد تا آن جا که شورش هاي فراواني در زمان او برخاست. گفته شده است که در دوره سلطنت او که بيش از سه دهه به طول انجاميد، شيوه کشاورزي، اصلاح شده و اصول بانک داري ترويج گرديد، ارتش را سازمان داده و سامان بخشيد، بيمارستان هايي بنا شده و به طور کلي اقتصاد کشور شکوفا شد. هم چنين وي در تحکيم مسائل آموزش و فرهنگ روسيه تلاش نمود، اما از سوي ديگر، کاترين اگرچه ملکه روسيه به شمار مي فت اما از لحاظ شخصيتي دچار انحطاط شديد اخلاقي بود و به گفته مورخين با توجه به اينکه خود را يک موجود برتر مي پنداشت، از مصاحبت با مردان متعدد دربار ابايي نداشت و فساد و تباهي بر دربار پادشاهي وي
غلبه داشت. وي در سياست خارجي، سياست توسعه طلبي را دنبال مي کرد و تا آن جا که مي توانست براي اين امر مي کوشيد. کاترين 33 سال سلطنت کرد و سرانجام در 17 نوامبر 1796م در 66 سالگي درگذشت. وي هوشي سرشار و جسارت و عزمي تمام و حرص و جاه طلبي زيادي داشت.
شرح مناسبت:
رابرت اووِن، فيلسوف انگليسي در 14 مه 1771م در انگلستان به دنيا آمد. وي تا 9 سالگي به تحصيل پرداخت و از آن پس وارد بازار کار شد. اوون پس از چندي به دليل لياقت و کفايت خود، ترقي کرد به طوري که در 19 سالگي رئيس يک کارخانه ريسندگي گرديد. اما احساس کرد که جاي گزين ساختن ماشين به جاي کارگر در کارخانه، مصايب بسياري براي خانواده هاي کارگران ايجاد مي کند. وي سعي کرد که با اين اثرات شوم از راه تشکيل تعاوني مبارزه کند. با اين حال، اين اقداماتْ، توفيقي به بار نياورد، اما تلاش هاي ديگر اوون براي اصلاحات اجتماعي، بيشتر ثمربخش واقع شد. اوون درصدد راهي براي آسايش کارگران بود تا اين که اصول سوسياليسم مبتني بر تعديل ثروت، جلوگيري از جمع شدن سرمايه در دست افراد معدود، تسلط دولت بر مؤسسات بزرگ اقتصادي و اولويت منافع و مصالح اجتماعي بر منافع فردي را براي وصول به هدف خود برگزيد. اوون براي اين منظور، از ساعات کار کارگران کاست، کارخانه خود را به وسايل بهداشتي مجهز کرد و استخدام کودکان را ممنوع نمود. وي هم چنين با نوشتن مقالاتي، از طبقه زحمت کش که اکثريت جامعه را تشکيل مي دادند حمايت کرد و از
بي عدالتي هايي که در حق توده مردم و کارگران روا داشته مي شود انتقاد نمود. درنتيجه تلاش هاي اوون، نخستين قانون مربوط به کارخانه و کارگر در سال 1819م در پارلمان انگليس به تصويب رسيد و اين اولين قانوني بود که از سوءِ استفاده کارفرمايان از فقر کارگران جلوگيري مي کرد. اقدامات اوون در بهبود وضع کارگران تاثير بسزايي داشت، هرچند مخالفت گروه کثيري از صاحبان کارخانه ها را برانگيخت. تأسيس شرکت هاي تعاوني نيز از افکار اوون بود. نظر او مبني بر پيدايش خطر اقتصادي، ناشي از توزيع غيرعادلانه ثروت بود و تصريح مي نمود که همه دسته بندي ها و همه بدبختي هايي که نژاد بشر با آن دست به گريبان است، برخاسته از عدم تعادل ثروت مي باشد. اين انديشه به صورت فلسفه مجادله طبقاتي ميان کارگر و سرمايه دار توسط کارْلْ مارکس، بنيان گذار مارکسيسم تکامل يافت و پايه نظام هاي مارکسيستي و سوسياليستي دنيا گرديد. رابرت اوون سرانجام در 17 نوامبر 1858م در 87 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
طرح اتصال درياي سرخ و درياي مديترانه، به روزگار باستان باز مي گردد و گفته مي شد که اين طرح، اولين بار در زمان حکومت هخامنشيان عملي گرديد. اما اين کانال پس از چندي در زيرشن هاي بيابان پرشد و آثارش از ميان رفت. بيش از 23 قرن بعد، اوج گيري رقابت هاي انگلستان و فرانسه در قرن نوزدهم و تلاش هر کدام از آنها در برتري جويي نظامي - تجاري باعث شد تا بار ديگر اين طرح عنوان شود و اين بار فرانسه به عنوان يک قدرت صنعتي - نظامي و
در حقيقت به عنوان يک دولت استعماري درصدد برآمد تا ساخت اين کانال را عملي سازد. ازاين رو، طرح حفر کانال در سال 1854م توسط يک مهندس فرانسوي به نام فرديناند دول تهيه شد و کار حفر آن از 25 آوريل 1859م آغاز گرديد. در اين ميان، از آن جا که بين فرانسه و انگليس، رقابت آشکاري در ميان بود، انگلستان از ارائه هر نوع کمک به فرانسه مضايقه نمود، چرا که حفر کانال به قدرت فرانسه مي افزود. بنابراين فرانسويان بدون کمک از هيچ کشوري به تنهايي اقدام به اين کار نمودند و ظرف مدت ده سال، با هزينه اي بالغ بر چهارصد ميليون فرانک، اين پروژه را به اتمام رساندند. طول اين کانال حدود يک صد و هفتاد کيلومتر، عرض آن 60 متر و عميق ترين نقطه آن، 22 متر عمق داشت که بعدها وسعت بيشتري يافت به طوري که عرض آن به 200 متر رسيد. کانال سوئز در 17 نوامبر 1869م طي تشريفاتي گسترده با حضور امپراتور فرانسه و عبور کشتي حامل وي، افتتاح شد. علت حفر کانال سوئز توسط فرانسه اين بود که در آن زمان، سرزمين مصر تحت استعمار فرانسه قرار داشت و با حفر اين کانال، راه ارتباط دريايي اروپا به طرف ساحل شرقي قاره افريقا و شبه قاره هند و شرق آسيا بسيار کوتاه گرديد. اين کانال منافع اقتصادي ويژه اي براي مصر فراهم آورد و تجارت منطقه را تحت تأثير قرار داد چرا که مسير عبور کالا از آسيا و اقيانوسيه به اروپا را بسيار کاهش مي داد. هم چنين کانال سوئز مرز بين دو قاره آسيا
و افريقا به شمار مي رود.
شرح مناسبت:
رابرت بِراوْنينْگْ، شاعر و فيلسوف انگليسي در هفتم مه 1812م در لندن به دنيا آمد. وي که قريحه شاعري را از پدر به ارث برده بود، اولين ديوان شعرش را در 12 سالگي عرضه کرد و مورد توجه واقع شد. براونينگ در سال هاي بعد منظومه هاي ديگري را منتشر کرد که اثر معروف او به نام انگشتري و کتاب در چهار جلد، به عنوان شاه کار ادبيات انگليس در قرن نوزدهم، باعث شهرت و محبوبيت او گرديد. اشعار براونينگ، بسيار تدريجي شناخته شد. موضوعات دشوار و مبهم که تلاش ذهني خواننده را ايجاب مي کرد و استادي در فنون کلام و محاوره هاي نمايشي آن، مردم را ملول مي ساخت، اما شاه کارهاي او به سادگي و صراحت نزديک تر است. با آنکه فلسفه، پيشه براونينگ نبود، با اين حال، وي شاعري فيلسوف مآب بود. او جهان را داراي معني و مقصودي مي دانست که خوردن و آشاميدن وي نيز، در جستجوي آن بود. براونينگ در بسياري از اشعار خود در پي يافتن همين معني است. زبان گفتار براونينگ، گاهي هم چون متفکران مُغْلَق گوي مبهم نويس، پر از تعقيد و پيچيدگي است، به همين دليل او را سلطان مُغْلَق نويسان گفته اند. چکيده افکار او را مي توان در عقيده به ضرورت وجود کليسايي برتر از همه کليساها و ديني شامل همه اديان دانست. در اين دين عام و کليساي جهاني آن، همه خدمات در برابر خدايي که ما، چه خوب و چه بد، بازيچه هاي او هستيم، يکسان است و اوج و پستي و اول
و آخري وجود ندارد. دين کلّي مندرج در اشعار براونينگ، يک نوع مذهب وحدت وجودي خواهد بود که خداوند را در صورت و شکلِ ستاره، سنگ، تن، جان و … خواهد ديد. وي معتقد بود "در باغِ سرشار از الوهيت زمين، که افتخار باغباني و کِشْتْ وَرزي در آن براي مدتي به ما سپرده شده است، آنچه آغاز گشته با مرگْ، متوقف نمي شود، زيرا حيات واقعي، تازه پس از مرگ چهره مي نمايد. زندگي، تباهي ماست و مرگ، زندگي ما. به اين طريق، در نيم روز عمر، در گرم گاه تکاپوها، آن وجود ناديدني را با شادي، درود گو". رابرت براونينگ سرانجام در 17نوامبر 1889م به علت ابتلا به بيماري ذات الريّه در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژُرژْ کِلْمانْسو، سياست مدار معروف فرانسوي، در 28 سپتامبر 1841م در فرانسه به دنيا آمد. وي از پانزده سالگي به عنوان خبرنگار جنگي راهي امريکا شد و در جنگ هاي انفصال و ضدبرده داري به خبرنگاري مشغول بود. کلمانسو هم چنين از زمان دانشجويي، با جمهوري خواهان همکاري داشت و بر ضد حکومت ناپلئون سوم به مبارزه پرداخت. وي از سال 1876م عضو مجلس نمايندگان فرانسه شد و به سبب فصاحت و سخن وري تندي که داشت به وزارت افکنْ، شهرت يافت. کلمانسو در سال 1902م، به سناتوري رسيد و از سال 1906م نيز به مدت سه سال به نخست وزيري فرانسه انتخاب شد. وي در اين دوره، دست به اقداماتي زد که خاتمه دادن به اعتصاب کارگران معدن در فرانسه و جداسازي امور کليسا از دولت، از آن جمله است. بدين ترتيب بود که از زمان
وي، دين از سياست جدا شد و امور مذهبي ارتباطي با امور سياسي نداشت. کلمانسو در سال 1917م و در کشاکش جنگ جهاني اول، مجدداً به نخست وزيري رسيد و به همراه ديگر کشورهاي متفقين بر نيروهاي متحد پيروز شد. کلمانسو پس از جنگ، کنفرانس صلح ورساي را تشکيل داد و در مراسم قرارداد صلح، يکي از سه شخصيت اصلي و يکي از تنظيم کنندگان اين قرارداد بود. در جريان اين کنفرانس بود که پيشنهاد تشکيل جامعه ملل، تحقق عملي يافت و زمينه براي ايجاد آن فراهم گرديد. کلمانسو در سال هاي پاياني عمر، از امور سياسي کناره گيري کرد و به سير و سفر و تأليف و نگارش مشغول شد. مهم ترين اثر وي "در غروب انديشه ام" نام دارد که خطابْ گونه اي از يک فيلسوف پير به نسل جوان مي باشد. ژرژ کلمانسو که به سبب دفاع از فرانسه به ببر فرانسه معروف شده بود سرانجام در 24 نوامبر 1929م در 88 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هدف از تشکيل مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، نجات مردم اين کشور از اختناق و استبداد رژيم بعث عراق و تأسيس حکومتي بر اساس رأي و مشارکت همه مردم اعلام شد. اين مجلس که در هفدهم نوامبر 1982م اعلام موجوديت نمود، در طول جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران، ضرباتي بر رژيم ديکتاتوري صدام وارد آورد و پس از جنگ نيز به عنوان بزرگ ترين گروه اسلامي مخالف رژيم بغداد، در عرصه هاي گوناگون فعاليت کرد. مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، استفاده از نيروي مردمي و بدنه ارتش را براي قيام نهايي بر ضد نظام فاسد
و استبدادي عراق دنبال مي نمود. پس از سقوط حزب بعث و رژيم صدام حسين که در نتيجه حملات امريکا و متحدانش، در آوريل 2003م به وقوع پيوست، مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق به عنوان يکي از تشکيلات سازمان يافته، منسجم و مردمي، به شوراي حکومت انتقالي راه يافت و اداره برخي از شهرها را برعهده گرفت.
شرح مناسبت:
پرنْسْ فرانْسْوا دوک دو لاروش فوکو، فيلسوف و نويسنده فرانسوي، در سوم مارس 1613م در خانواده اي اشرافي در پاريس به دنيا آمد. وي از دوران جواني وارد ارتش و سياست شد، اما پس از حضور در يکي از جنگ هاي داخلي از ارتش کناره گرفت. لاروش فوکو هم چنين پس از چند حضور ناموفق در عرصه سياست، از اين مقوله نيز دست کشيد و در پاريس، وارد محافل ادبي شد. وي سپس نخستين اثر خود را با نام خاطرات، منتشر کرد که در واقع به نوعي بررسي وقايع سال هاي مياني سده هفدهم ميلادي فرانسه مي پرداخت. کتاب ديگر لاروش فوکو با عنوان تفکرات يا حِکَم، چنان مورد استقبال قرار گرفت که در طي ده سال آخر عمر نويسنده، چهار بار تجديد چاپ شد. اين کتاب شامل بيش از پانصد حکمت و مثل است. بخشي از اين حکمت ها نمايش گر روح بشر است که عقل حاکم بر آن از راه اصلي منحرف نمي شود، اما بخشي ديگر، نشان دهنده مواردي خاص از نظرهاست که برمبناي آن فقط سودجويي باعث حرکت و موتور محرکه آدمي است و البته اقدامات اين گروه به صورت مخفي و با ظاهري آراسته و در عين رياکاري انجام مي گيرد. در
اين ميان، با وجود برخي مخالفت ها، بسياري از اين امثال و حکم در محافل ادبي راه يافت و موجب سرگرمي گشت و اگرچه انديشه ها و نظريه هاي نويسنده، غالباً واقعيت عواطف انساني و ارزش حقيقي او را ناديده مي گرفت، قالبي که لاروش فوکو براي بيان انديشه هاي خود برگزيده بود، به سبب به کار بردن بسيار به جا و متناسب کلمات و دقت در تکامل شيوه بيان که ثمره کار مداوم و وسواس او بود، ستايش اين محافل را برانگيخت. کمتر درس انشا و شيوه نگارشي وجود داشت که مانند امثال و حِکم، آموزنده باشد. در اين کتاب که به کلمات قصار نيز شهرت دارد، لاروش فوکو به عنوان يک فيلسوف شکاکْ مطالبي عنوان کرده که برخي از آن ها عبارتند از: آن کس که خود را دوست مي دارد چاپلوس ترين مردم جهان است؛ همه ما به اندازه کافي توانايي تحمل بدبختي هاي ديگران را داريم؛ اعمال نيک ما، اغلب شديدتر از اعمال بدمان مورد مجازات واقع مي شود؛ عشق و عدالت فقط ترسي است از تحمل بي عدالتي ها؛ اگر ما موفق شده ايم که بر عواطف خود غلبه کنيم، بيشتر به سبب ضعف عواطف است تا قدرت ها؛ تحمل خوش بختي بيش از تحمل بدبختي، نشانه فضيلت اخلاقي است و اغلب لجاجت ما ناشي از زبوني و تهوّرمان ناشي از بزدلي است. اين کتاب با عنوان شکوفه هاي جاويدان حکمت، به فارسي ترجمه شده است. فرانسوا لاروش فوکو در سال هاي پاياني عمر متحمل مصيبت هاي پياپي خانوادگي و بيماري شد و خود سرانجام در هجدهم نوامبر 1680م در
67 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فريدريش آنتوان مُسمِر روان شناس آلماني، در 23 مه 1734م در نزديکي بال در اتريش به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه، در رشته پزشکي با درجه دکتري از دانشگاه وين فارغ التحصيل شد و به طبابت پرداخت. مسمر در جريان معالجه، روشي را برگزيد که در جريان آن، با استفاده از خواص آهن رباي معمولي و سپس با کمک مغناطيس حيواني، با لمس کردن بيمار با دست، بيمار را درمان مي کرد. روش ابداعي مسمر سر و صداي زيادي برپا کرد تا جايي که او را از وين اخراج کردند. از اين رو در سال 1778م به پاريس رفت و کار خود را ادامه داد. روش درماني مُسمر که امروزه به هيپنوتيزم معروف است با تلقين بيمار همراه بود و گه گاه نتايجي در معالجه بيماران حاصل مي گشت. قواعد علم مسمريسم در کليات بر اصول مانيه تيسم استوار است که شامل نيرويي در بدن انسان و برخي از حيوانات است که اصل و ذات آن ناپيداست اما به واسطه اثرها و خاصيت هايي که دارد، پي به وجود آن برده اند. به عبارت ديگر، موجي است که از بدن انسان خارج مي شود و از يکي به ديگري اثر مي کند. در اين راستا، اين موج در شرايط و حالات خاصي قادر به جذب و دفع مي باشد. مرکز اين نيرو بيشتر در چشم است و کساني که داراي اين نيرو مي باشند مي توانند ديگران را تحت تاثير قرار دهند و آن ها را مطيع اراده خود سازند و يا به خواب مغناطيسي
ببرند. يکي از راه هاي استفاده از هيپنوتيزم يا خواب مصنوعي، درمان برخي بيماري هاي رواني است. فريدريش مسمر سرانجام در هجدهم نوامبر 1815م در 81 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در حالي که امريکا پس از استقلال پاناما، امتياز حفر کانال پاناما را از آن خود کرده بود، بر اساس قراردادي که در 18 نوامبر 1903 با دولت تازه تأسيس اين کشور امضاء نمود، شرايطي را به دولت پاناما تحميل کرد که نفع فراواني براي خود و ضررهاي متعددي براي پاناما به همراه داشت. حق بهره برداري دائمي از کانال و کنترل بيش از يکهزار و دويست کيلومتر مربع در طرفين اين کانال از طرف امريکايي ها، از موارد عمده اين شرايط بودند. با اين وصف از سال 1918م که امريکا براي نخستين بار، نيروي نظامي خود را به اين منطقه اعزام کرد، اختلافاتي بين امريکا و پاناما روي داد. در سال هاي دهه 1960م تشنج در روابط امريکا و پاناما بر سر مسئله کانال بالا گرفت و روابط سياسي دو کشور نيز مدتي قطع شد. درنهايت در سپتامبر 1977م پس از مذاکرات طولاني بين مقامات دو کشور، قرارداد ديگري بين دو کشور منعقد شد که به موجب آن، امريکا تا روز اول ژانويه سال 2000 م به کلي منطقه کانال پاناما را تخليه کرده و اداره امور کانال را به پانامايي ها واگذار نمايد.(ر.ک: 1 ژانويه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مارْسل پروسْتْ، رمان نويس معروف فرانسوي در دهم ژوئيه 1871م در پاريس به دنيا آمد. او از کودکي به علت کسالت مزاجي و وضعيت خوب خانوادگي، درصدد برنيامد که حرفه اي براي خود جستجو نمايد. پروست از همان اوايل جواني، از بيماري تنگي نفس رنج مي برد و همين وضع باعث گرديد که بيشتر اوقات را در گوشه اي به مطالعه بپردازد و در نتيجه، علاقه فراواني به ادبيات پيدا نمايد. با اين حال، پروست وارد دانشگاه سوربن شد و از اين دانشگاه در رشته علوم سياسي فارغ التحصيل گرديد. پروست در 24 سالگي اولين اثر خود، شامل چند مقاله و داستان را با عنوان لذت ها وروزها منتشر کرد. مضمون اصلي اين کتاب، تاسف بر روزهاي از دست رفته، شادي هاي کودکانه، صفاي زندگي در کوهستان، خشک شدن سرچشمه هاي احساس و ناراحتي از روح پاک از دست رفته، مي باشد. مارسل پروست تا 35 سالگي، خود را در محيطهاي تجملي و تصنعيِ سالن هاي اشرافي و رستوران هاي پر زرق و برق و مجلل گذراند و با کنجکاوي خاصي که نسبت به همه چيز داشت، از راه پرسيدن و آموختن، نکته هاي زيادي به خاطر سپرد و چون وضع مزاجيش حکم مي کرد که بيشتر استراحت نمايد، به تدوين مجموعه يادداشت ها و خاطرات کودکي خود پرداخت. اين مجموعه يادداشت ها، تحت عنوان در جستجوي زمان گمشده بود که جلد اول آن نتوانست توجه محافل ادبي را به خود جلب کند. اما جلد دوم آن مورد استقبال کانون هاي ادبي واقع شد و پروست موفق به
اخذ جايزه کنکور گرديد که از مهمترين جوايز ادبي فرانسه به شمار مي رود. پروست پس از انتشار پنج جلد ديگر از اين مجموعه به شهرت زيادي رسيد و در شمار نويسندگان معروف زمان قرار گرفت. کتاب، با وجود وسعت غيرمنتظره موضوع و اختلاطها و ترکيب اجزا، از نظمي خاص برخوردار است که به طور اعجاب آور تا پايان کار حفظ شده است. پروست خاطرات جواني را با سبکي هيجان انگيز پيش چشم خواننده تجسم مي دهد و اين نکته را يادآور مي شود که هنرمند هيچ چيز خلق نمي کند، بلکه کار او تنها مکاشفه است. هنر، هر چيز را که در زنجير لحظه ها محبوس است آزاد مي سازد و از سرنگون شدن آن در عدم، جلوگيري مي کند. مبارزه ضد فراموشي با کوششي مداوم و آميخته با واقع، موضوع اصلي اثر پروست را تشکيل مي دهد. پروست آن قدرت را داشت که احساس هاي بسيار دقيق و ظريف و پيچيده را تشخيص دهد و با قلم توانا آنها را به بند کشد و تحليل رواني را در داستان نويسي وارد کند. پروست سراسر روز را در اتاقي تاريک مي خوابيد و تمام شب را بيدار مي ماند. وي در اواخر عمر، خود را ملامت مي کرد که چرا همه زندگي را صرف به ظهور رساندن استعدادهايش نکرده است. قدرت تخيلي پروست از نظر روان شناسي بسيار قوي بود و از ديدگاه بسياري از نويسندگان و اديبان، وي در زمره ده نفر اول نويسندگان جهان است. مارسل پروست سرانجام در هجدم نوامبر 1922م به علت ابتلا به بيماري ذات الريه در 51 سالگي
درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
عمان، تاريخي کهن دارد. اين سرزمين پس از رحلت پيامبر گرامي اسلام(ص)، به دست مسلمانان فتح شد. يک قرن بعد، فرقه اي از خوارج به نام اباضيه سر به شورش برداشتند و قرن ها در اين منطقه حکومت کردند. عمان در سال 1256م به تصرف ايران درآمد، اما در اوايل قرن شانزدهم، استعمارگران پرتغالي اين سرزمين را اشغال کردند. در سال 1622م نيروهاي مشترک ايران و بريتانيا، پرتغالي ها را شکست دادند و چندي بعد سلسله امامي "يعربي" در عمان به حکومت رسيد. عمان، از اواخر قرن نوزدهم زير نفوذ انگليس در آمد. در 28 سپتامبر 1920 قرارداد معروف به معاهده السيب بين دو کشور به امضاء رسيد و بر اساس آن عمان داراي نوعي استقلال گرديد. با اين حال حضور انگلستان تا نيمه دوم قرن بيستم ادامه يافت. سرانجام با امضاي قراردادي بين انگلستان و عمان، اين کشور اسلامي در سال 1951 مستقل شد و خاندان آل سعيد زمام امور اين کشور را در دست گرفتند. کشور پادشاهي عمان با 309/500 کيلومتر مربع مساحت، در جنوب غربي آسيا و در شرق شبه جزيره عربستان قرار دارد. عربستان، يمن و امارات متحده همسايگان عمان مي باشند. از جمعيت 2/5 ميليون نفري عمان بيش از 87 درصد مسلمان بوده و به زبان عربي صحبت مي کنند. پيش بيني شده است تا سال 2025م جمعيت اين کشور به حدود 5/5 ميليون نفر بالغ گردد. پايتخت عمان مسقط و واحد پول آن ريال عمان مي باشد. شهرهاي مهم آن عبارت است از سيب، سلاله، صحار و عبري. نژاد اکثريت مردم اين
کشور عرب بوده و بقيه نژادهاي هندي، بنگالي و مصري در اقليتند. (ر.ک: 28 سپتامبر)
شرح مناسبت:
لاتويا که در ايران به نام فرانسوي آن، لتوني خوانده مي شود، يکي از سه جمهوري ساحلي درياي بالتيک است که بين دو کشور ليتواني و استوني، در شرق اروپا قرار گرفته است. مساحت آن 64/610 کيلومتر مربع و جمعيت آن نزديک به 2/5 ميليون نفر مي باشد. زبان رسمي اين کشور لتونيايي است. واحد پول لتوني لاتس مي باشد. که با الحاق اين کشور به اتحاديه اروپا در 30 آوريل 2004، يورو به عنوان پول واحد اروپايي جاي گزين آن مي شود. با توجه به رشد منفي جمعيت در لتوني پيش بيني مي شود جمعيت اين کشور تا سال 2025 نزديک به2 ميليون نفر خواهد بود. نظام سياسي حاکم بر لتوني جمهوري است.(ر.ک: 21 اوت)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
محمد انور سادات، رئيس جمهور پيشين مصر پس از رسيدن به قدرت، به تدريج از مواضع اصولي جمال عبدالناصر، رئيس جمهور قبل از خود دور شد و راه انحراف و سازشکاري در ارتباط با رژيم صهيونيستي را در پيش گرفت. وي پس از چندي با دوري از شوروي سابق، تمايل خود را به نزديکي با غرب نشان داد و در نوزدهم نوامبر 1977م در ميان شگفتي فراوان مردم مصر و جهان عرب، به اسرائيل مسافرت نمود. سادات در 20 نوامبر 1977م، در مجلس اسرائيل به سخنراني پرداخت و نکاتي را مطرح کرد که پايان تصرف سرزمين هاي اشغالي در سال 1967م، تحقق بخشيدن به حقوق اساسي مردم فلسطين، تضمين مرزهاي همه کشورهاي منطقه، حذف کاربرد زور و حل اختلاف به وسيله راه هاي صلح آميز و پايان بخشيدن به شرائط جنگي در منطقه از آن جمله بود. جالب آنکه بگين، نخست وزير اسرائيل در سخنراني خود اشاره اي به سخنان انور سادات نکرد و فقط خواهان مذاکره با ساير دول عربي گرديد. سفر انور سادات به سرزمين هاي اشغالي فلسطين، نخستين سفر رئيس يک کشور عربي به اين منطقه بود که براي نزديک شدن مصر به رژيم صهيونيستي و امضاي قرارداد به اصطلاح صلح با اشغال گران قدس، صورت گرفت. اين سفر، خشم و انزجار اعراب و مسلمانان به ويژه فلسطيني ها را برانگيخت. با وجود همه مخالفت ها، وي در سپتامبر 1978م و مارس 1979م با وساطت جيمي کارتر، رئيس جمهور وقت امريکا، معاهده کمپ ديويد را با مِناخيم بِگين نخست وزير وقت رژيم صهيونيستي امضا کرد.
اين اقدام باعث عکس العمل شديد بسياري از مردم و دول عربي و اسلامي گرديد و حتي منجر به تعليق و يا قطع روابط بسياري از کشورهاي اسلامي با مصر شد. ادامه اين روند هم سويي با غرب و رژيم غاصب اسرائيل، گروه هاي اسلامي را به برداشتن اين مهره فساد برانگيخت تا اين که در ششم اکتبر 1981م توسط خالد اسلامبولي به کام مرگ فرستاده شد.
شرح مناسبت:
گوستاو هوزاک، سياست مدار کمونيست چکسلواکي و رئيس جمهور پيشين اين کشور در دهم ژانويه 1913م در براتيسْلاوا در شرق چکسلواکي به دنيا آمد. در قيام ملي مردم چکسلواکي در دوران جنگ جهاني دوم شرکت کرد و مدتي نيز عهده دار وزارت کشور و حمل و نقل اين کشور بود. او در سال 1950م به رياست کميته مرکزي حزب کمونيست چکسلواکي منصوب شد ولي سال بعد به زندان افتاد و در سال 1968م، هم زمان با تهاجم نيروهاي پيمان ورشو و ارتش سرخ شوروي به چکسلواکي و برکناري الکساندر دوبچک از مقام نخست وزيري، از زندان آزاد شد و به دليل آنکه قبلاً مراتب وفاداري و تابعيت خود را از مسکو به اثبات رسانده بود، به جانشيني دوبچک انتخاب گرديد. هوزاک که به شدت مخالف اصلاحات در کشور بود، با حمايت مسکو، در سال 1969م دبير اول کمونيست، در 1971م، دبير کل حزب و بالاخره در 31 مه 1975م از طرف مجلس فدرال چکسلواکي، به رياست جمهوري اين کشور دست يافت. وي در سال 1977م تعداد زيادي از مخالفان حزب کمونيست را در کشور دستگير کرد و دو سال بعد نيز کليه اعضاي کميته مرکزي حزب را
تغيير داد. هوزاک سمت دبير اولي حزب کمونيست و رياست جمهوري چکسلواکي را در انتخابات ماه مه 1980م، در شرايطي که هيچ کانديداي ديگري براي رقابت با وي وجود نداشت حفظ کرد. او از طرفداران سرسخت لئونيد بِرِژْنِف رهبر پيشين اتحاد جماهير شوروي سابق بود، ولي با به قدرت رسيدن ميخائيل گورباچف، دائماً اصلاحات وي در شوروي سابق را مورد حمله قرار داده و او را متهم به خيانت به آرمان مارکسيسم لنينيسم مي نمود. هوزاک که به مدت هجده سال رهبر بلامنازع حزب کمونيست چکسلواکي بود، در سال 1987م از دبيرکلي حزب و در دسامبر 1989م، تحت تاثير اصلاحات سياسي اروپاي شرقي، از رياست جمهوري استعفا داد و منزوي شد. گوستاو هوزاک سرانجام در 19 نوامبر 1991م در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور شاهزاده نشين موناکو، با 1/95 کيلومتر مربع وسعت در جنوب اروپا، در کنار درياي مديترانه، در جنوب شرقي فرانسه و در نزديکي مرز ايتاليا واقع شده است. جمعيت موناکو 31/700 نفر است که بيشتر فرانسوي و عمدتاً کاتوليک مي باشند. زبان رسمي مردم موناکو فرانسوي است. پايتخت اين کشور، شهر موناکو و واحد پول آن يورو مي باشد که جاي گزين فرانک شده است. پيش بيني مي شود که جمعيت موناکو تا سال 2025م در حدود 34 هزار نفر مي گردد. مونت کارلو و کوندامين از شهرهاي مهم اين کشور کوچک اروپايي مي باشند. اين کشور قبل از ميلاد مسيح)ع(در اختيار فينيقي ها و سپس ايتاليا و فرانسه بود از سال 1918 حکومت پادشاهي در موناکو به رسميت شناخته شد. موناکو از نظر سياست خارجي، زبان، پول و … تابع فرانسه
مي باشد. موناکو به مرکز قمارخانه هاي جهان معروف است. نظام سياسي حاکم بر موناکو مشروطه سلطنتي است. نوزدهم نوامبر روز تولد شاهزاده رنيه سوم به عنوان روز ملي موناکو نام گرفته است.
شرح مناسبت:
پس از مرگ بلاش چهارم معروف به اشک بيست و هفتم، دو پسر او به نام هاي بلاش پنجم و اردوان پنجم مدعي سلطنت شدند. اين دو برادر مدت ها با يک ديگر در جنگ و ستيز بودند تا اين که اردوان پنجم در 20 نوامبر 216م با عنوان اشک بيست و نهم بر تخت سلطنت تکيه زد. در اين زمان امپراتور روم براي تسخير ايران به فکر حيله اي افتاد و پس از ارسال هداياي بسيار به دربار اشک بيست و نهم، دختر شاه را خواستگاري کرد. اين امر سرانجام محقق شد و امپراتور براي بردن همسرش به همراه سپاهي گران عازم ايران گرديد. اما همين که اردوان با سردارانش براي استقبال به اردوي او رفتند، روميان مسلحي که در کمين بودند به اشاره امپراتور به ايرانيان حمله کردند و آنان را تار و مار نمودند. از آن پس روميان جنايات بي شماري در ايران مرتکب شدند و تمام آبادي هاي مسير را غارت نمودند. با اين حال، اردوان پنجم از مهلکه جان سالم به در برد و امپراتور روم، خود به دست اطرافيانش به قتل رسيد. اردوان از اين فرصت استفاده کرد و پس از وارد آوردن شکستي سخت بر روميان، مبلغ گزافي به عنوان غرامت از آنان دريافت نمود. در اين سال ها، علي رغم تلاش فراوان اردوان براي نجات سلسله اشکاني، بر اثر مشکلات عديده اي که
بر کشور حاکم بود، روزنه اميدي براي بقاي امپراتوري اشکانيان نماند. هم چنين بر اثر انحطاط و ضعفي که در دولت مرکزي اشکاني پديد آمده بود، اردشير بابکان، يکي از اميران دست نشانده پارس که قدرتي به هم رسانيده بود، بر اردوان شوريد و حکومت 476 ساله اشکانيان را در سال 224م سرنگون کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
لئون تولْسْتوي، نويسنده شهير روسي در نهم سپتامبر سال 1828 در روسيه به دنيا آمد. از نوجواني استعداد درخشان و هوش سرشارش، معلمان را به تعجب وا مي داشت. لئون در جواني وارد ارتش شد ولي پس از مدتي به نويسندگي روي آورد و به آموختن زبان هاي فرانسه و يوناني همت گماشت. تولستوي در ميانسالي، از زندگي احساس نارضايتي مي کرد و ترديد و زدگي در قلب او ريشه مي دوانيد. او مدام در جستجوي زندگي بود، در معناي مسيحيت سير مي کرد و سرانجام به اين نتيجه رسيد که انجيل، خطاها و تحريفات بسيار دارد اما منکر معني اصلي مسيحيت، نشد. از اين رو بيست سال آخر عمر تولستوي براي حکومت روس دردسر به حساب مي آمد، او را تحت نظر قرار داده و بيشتر آثارش را ممنوع کردند. هم چنين يک کليسا وي را در 72 سالگي تکفير کرد. وي در قحطي سال 1891م با دريافت کمک هاي انساني به ياري مردم شتافت و در اواخر عمر، چنان بلندآوازه شد که تقريباً همه دنيا او را مي شناختند و به آثار و شخصيتش ارج فراوان مي نهادند تا جايي که مهاتما گاندي رهبر هند طي نامه اي به تولستوي، خود را خاکسار تولستوي خواند. تولستوي در سال هاي پاياني عمر خود، تزار دوم لقب گرفته بود، زيرا حکومت بيم داشت که حتي کوچک ترين تعرُّضي به او بکند. او در روسيه به استثناي تزار، يگانه کسي بود که مي توانست هر چه دلش مي خواهد بگويد و در امان باشد. او اين آزادي را با
قدرت قلمش و با نمونه وار زيستنش به دست آورده بود. تولستوي عالي ترين نمايشگر روح ملت روس به شمار مي رود. او همانند يک دانشمند الهيات و معتقد به اصول اخلاقي در جستجوي مرام دوستي پاک و بي آلايش بود که در مسيحيت اوليه وجود داشت. تولستوي در ميان رفاه و ثروت و شهرت، شکاکيتي در دل داشت و تحولي را در دلش ايجاد کرد که آيين تولستوي نتيجه آن بود. اين آيين مبتني بر عشق مسيحي و متضمن اصل عدم مقاومت در برابر شرّ است. تولستوي که آميخته اي از خصوصيت هاي متناقض بود و نمي توانست زندگي را با انديشه هاي خويش وفق دهد در مورد مذهب به تغيير عقيده رسيد و به ارتدوکس گرويد. وي در کتاب اعتراف، سرخوردگي پيايي خود را از زندگي آميخته به لذت، مذهب قراردادي و علم و فلسفه بيان مي کند. با اين حال تولستوي اعلام کرد که ديگر براي پرستندگان، زمان آن فرا رسيده است که دست از آداب ظاهري و قشري بردارند و به حقيقت و راستي بپردازند. وي خواهان خدمت متقابل، مساوات اجتماعي و کوشش مشترک براي از بين بردن ول خرجي ها و زياده روي توانگران و مسکنت و رنج بي نوايان بود که اين، مذهب واقعي اوست. شهرت و بقاي تولستوي به سبب داستان هايش بود. عظمت کتاب جنگ و صلح او، علاوه بر وسعت موضوع و کمال هنرمندي، در بيان نکته هاي فلسفي و اخلاقي موجود در آن نهفته است. تولستوي در اين اثر به شيوه اي بسيار کامل، حوادث اساسي زندگي از تولد، بلوغ و ازدواج تا کهولت، مرگ
و نيز جنگ و صلح را مورد توجه قرار داده است و به همين دليل از طرف منتقدان به عنوان حماسه اي بزرگ مورد ستايش قرار گرفته است. اگر چه داستان ها و کتاب هاي تولستوي با ستايش و پيروزي همراه گشت، با اين حال وي معتقد بود هنر دروغي بيش نيست و من ديگر نمي توانم اين دروغ زيبا را دوست داشته باشم. تولستوي به سبب ترسيم دنياي معاصر و معرفتش درباره عالم محسوس و ملموس و توجّهش به مسائل انساني و هنر داستان نويسي، مرد بزرگ و رمان نويس برجسته و ممتاز روسيه در قرن نوزدهم به شمار مي آيد. علاوه بر جنگ و صلح، از تولستوي آثار متعددي به يادگار مانده که هنر چيست، حاجي مراد و تاريخ ديروز … از آن جمله است. لئون تولستوي سرانجام در بيستم نوامبر 1910 م در حالي که خانه را ترک کرده بود، همانند بي نواترين افراد، در بي خانماني و سرگرداني در 85 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
با شروع جنگ جهاني اول، انگليس به بهانه جلوگيري از نفوذ آلمان در خاورميانه، با نيروي نظامي خود از دهانه اروند رود به عراق که تحت حکومت امپراتوري عثماني بود، حمله کرد و تا پس از جنگ نيز در آن مناطق حضور داشت. با پايان جنگ جهاني اول و فروپاشي امپراتوري عثماني، دولت هاي استعمارگر فرانسه و بريتانيا، سرزمين هاي اين امپراتوري در خاورميانه را بين خود تقسيم کردند. بر اين اساس، بريتانيا نيز اداره امور کشور عراق را به دست گرفت و با تأييد جامعه ملل، قيموميت اين کشور را بر عهده گرفت. اين مسئله بر مخالفت
مردم عليه حضور انگلستان افزود. در همين راستا، قيام مردم عراق در سال 1920م به رهبري روحانيان و عالمان بزرگ اسلامي آغاز شد و هدف آن بيرون راندنِ اشغال گران انگليسي و ايجاد حکومتي مستقل، با رعايت موازين اسلامي بود. در اين ميان، فتواي تاريخي و نيز پيام عالم و مرجع بزرگ زمان، ميرزا محمدتقي شيرازي، حاوي نکاتي اساسي بود: مطالبه حقوق مشروعه، برقراري حکومت اسلامي، استقلال عراق، نياز به اتحاد تمامي مسلمانان در اين حرکت، پرهيز از اخلال در امنيت و مخالفت با يک ديگر مسائلي بود که مورد تأکيد رهبري انقلاب قرار گرفت. با اوج گيري انقلاب و گسترش تظاهرات و مخالفت هاي مردمي با حضور انگلستان، نماينده اين کشور کوشيد انقلابيون را به عنوان اشراري که حقوق فقرا و ضعفا را پايمال مي کنند، قلمداد نمايد و وظيفه خود را سرکوبي آنها بداند. اما ميرزاي شيرازي، جنبش مردم عراق را در راستاي مطالبه حقوق حياتي و مشروع ملت مسلمان تلقي نمود و حضور نيروهاي نظامي انگلستان را مغاير با عقل و اصول عدل و منطق دانست. به هر حال رهبران ديني و مردم مسلمان عراق، در اين قيام بزرگ، دلاوري هاي بسياري از خود نشان دادند، اما سرانجام نيروهاي انگليسي با سرکوب شديد و کشتار شمار زيادي از مردم مسلمان عراق، قيام اسلام خواهي آنان را فرونشاندند. اين انقلاب اگرچه به علل مختلف از جمله محدوديت مالي انقلاب، کمبود سلاح و مهمات، رسيدن نيروهاي کمکي انگلستان، پايين بود آگاهي سياسي مردم و سرانجام فوت ميرزاي شيرازي در اواسط انقلاب به شکست انجاميد اما به دست آمدن استقلال عراق، شکسته شدن قدرت انگلستان،
مشخص شدن اثرات حمايت از علماي دين و تأثيرپذيري مردم ايران در مخالفت با قرارداد انگليسي وثوق الدوله از نتايج مثبت انقلاب 1920 عراق بود.
شرح مناسبت:
با فروکش کردن آتش جنگ جهاني دوم در دنيا، بزرگ ترين دادرسي مربوط به جنايت کاران جنگي از روز بيستم نوامبر سال 1945م در شهر نورِنْبِرْگْ آلمان آغاز به کار کرد. مقررات مربوط به تشکيل اين دادگاه، قبلاً از طرف سران سه کشور فاتح، شامل امريکا، انگليس و شوروي سابق تعيين گرديد و مقرر شده بود که اعضاي هيأت قضات از مقامات عالي رتبه قضايي چهار کشور اشغال کننده آلمان يعني امريکا، انگليس، شوروي و فرانسه تعيين شوند. رسيدگي به جرايم 22 نفر از رهبران آلمان هيتلري که بيشتر آن ها به جنايت عليه بشريت و مشارکت در توطئه بر ضد صلح و جنايات جنگي متهم شده بودند، بيش از ده ماه به طول انجاميد. دادگاه سرانجام در روز اول اکتبر سال 1946م، دوازده تن از آنان را به اعدام و هفت نفر ديگر را به حبس ابد محکوم کرد. سه نفر باقي مانده را که در اواخر حکومت هيتلر، مصدر کاري نبودند تبرئه نمود. البته در اين دادگاه، علاوه بر جنايت کاران نازي، متهماني از ديگر کشورها نيز محکوم شدند. تقاضاي تخفيف مجازات محکوميت از طرف شوراي عالي متفقين براي نظارت بر امور آلمان رد شد و احکام صادر و در نهايت، در روز 16 اکتبر 1946م به اجرا درآمد.
شرح مناسبت:
با فروزان شدن آتش جنگ دو کره در 25 ژوئن 1950م، نيروهاي سازمان ملل متحد که اکثر آنان را امريکاييان تشکيل مي دادند در کره جنوبي مستقر شدند. پس از چندي، جنگ به داخل کره شمالي نيز کشيده شد و نيروهاي ملل متحد، در مدت کمتر از يک ماه، قسمت اعظم خاک
کره شمالي را به تصرف خود درآوردند. در اين مرحله از جنگ که کره شمالي در شرف سقوط بود و امريکايي ها مقدمات انضمام آن را به کره جنوبي فراهم مي ساختند، در بيستم نوامبر 1950م، نيروهاي چين کمونيست به عنوان نيروهاي داوطلب وارد ميدان شدند. با ورود قريب به دويست هزار سرباز چيني به ميدان جنگ، نيروهاي امريکا و متحدين آن ها ناچار به عقب نشيني گرديدند. نيروهاي چيني و کره شمالي تا اواخر ماه دسامبر سال 1950م، تقريباً تمام قسمت شمالي کره را به تصرف خود درآوردند و در 28 دسامبر از مرز بين دو کره گذشتند. در ژانويه سال 1951م، سئول پايتخت کره جنوبي به تصرف نيروهاي کمونيست درآمد ولي پيشرفت نيروهاي کمونيست در يک صد کيلومتري مرز دو کره متوقف شد. در اين زمان، علي رغم تصرف مجدد سئول توسط نيروهاي ملل متحد، حضور نيروهاي چين و کره در اين منطقه و نيز تندروي فرماندهان نظامي امريکا، باعث بروز درگيري هايي گرديد که در برخي مواقع از نبردهاي جنگ جهاني دوم نيز وحشتناک تر بودند. اين جنگ در نهايت در بيست و هفتم ژوئيه 1953م پايان يافت.
شرح مناسبت:
بِنْدِتو کُروچِه، بزرگ ترين فيلسوف معاصر ايتاليايي در 25 فوريه 1866م در ايتاليا به دنيا آمد. وي در نوجواني، خانواده اش را در يک زلزله از دست داد و خود نيز دوازده ساعت زير آوار مدفون ماند. اثر اين مسئله، بعدها در شکل گيري انديشه او تاثيرنهاد و تا پايان عمر، مخالف هرگونه انقلاب بود. کروچه پس از آن به دانشگاه رم رفت ولي تحصيلات خود را بدون اخذ درجه اي رها کرد.
او ضمن مطالعه کتابي درباره کارل مارکس، نظريه پرداز آلماني، با مقولات فلسفه آشنا شد اما به دنبال فلسفه اي بود که نه براي تخريب که به دنبال نجات بشريت باشد. به اين ترتيب کروچه تصميم گرفت که خود به تدوين يک نظام فلسفي بپردازد که مبتني بر جاه طلبي هاي مادي نباشد، بلکه بر پايه آرزوهاي معنوي آدمي، استوار باشد. کروچه معتقد بود که اين بررسي را بايد شخصي به عمل آورد که در جريان امور باشد. هيچ فيلسوف برج عاج نشيني که از توفان هاي زندگي در امان و برکنار بوده است نمي تواند غم کشتي شکستگي و دل افسردگي و نيز شجاعت آدمي را دريابد. کروچه مشتاق آن بود که خويشتن را به وسط توفان بيفکند تا بتواند از نزديک و از روي مشاهده شخصي، کوشش و ستيز بشريت را مطالعه کند. کروچه به مدت دو سال وزارت فرهنگ ايتاليا را برعهده داشت و تلاش نمود تا تجديد حياتي در انديشه مردم پديد آورد و سلامت را به دنياي ناسالم باز گرداند. او در دوره ديکتاتوري موسوليني خانه نشين شد اما دست از احيا و نشر آزادي برنداشت. وي ارزش هاي حيات را بالاتر از ارزش هاي مادي مي دانست و نظريه عدالت را در قالب مفاهيم جديد اقتصادي بيان مي کرد. يک بار برضد فاشيست ها اعلاميه چاپ کرد در نتيجه فاشيست ها خانه اش را غارت کردند ولي کاري به فعاليت هاي مطبوعاتي او نداشتند. زيرا معتقدات او کم وبيش فاشيستي بود. فلسفه کروچه پر از تناقضات است. وي از يک طرف آزادي خواه است و از سوي ديگر فاشيست،
از يک سو به خدا حمله مي کند و از ديگر سو، مسيحيت و نهضت مسيحي را بزرگ ترين انقلاب تاريخ بشريت مي داند چرا که انسان را به راه جديد از زندگي سوق داده است. کروچه گرچه اعتقاد چنداني به اديان نداشت اما معتقد بود تا زماني که ديني ديگر هم شأن يا برتر از مسيحيت ظهور نمايد، بايد مسيحي باقي بماند. وي تا پايان عمر به تعليم اين فلسفه پرداخت که بايد دشمنان را دوست گردانيد و با راهنمايي آن ها از نفاق به صلح، به مجازات آن ها پرداخت. مهم ترين اثر کروچه، فلسفه روح نام دارد که درچهار جلد تحت عناوين زيبايي شناسي، منطق، فلسفه سلوک و تئوري تاريخ منتشر شد. بِنْدِتو کروچه سرانجام در بيستم نوامبر 1952م در هشتاد و شش سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژنرال فرانچسکو فرانْکو، ديکتاتور پيشين اسپانيا در چهارم دسامبر 1892م در اسپانيا به دنيا آمد. وي در جواني وارد ارتش شد و پس از چند سال، مدارج ترقي را پيمود تا اينکه در 42 سالگي به رياست ستاد ارتش اسپانيا دست يافت. فرانکو در سال 1936م در رأس نظاميان سلطنت طلب و شورشي عليه حکومت جديد جمهوري اسپانيا وارد جنگ شد و همين شورش، منجر به جنگ داخلي 2/5 ساله در اين کشور گرديد. وي در نهايت در طي اين درگيري ها با کمک و حمايت آلمان و ايتاليا موفق به تثبيت قدرت خود شد و در سال 1939م، زمام امور اسپانيا را در دست گرفت. فرانکو به محض به قدرت رسيدن، فعاليت کليه احزاب به جز حزب فالانژ را ممنوع اعلام کرد. او عناوين رئيس
مملکت، نخست وزير و فرمانده کل نيروهاي مسلح را برخود نهاد و اعلام نمود که فقط در مقابل خدا و تاريخ مسئول است. فرانکو با وجود اينکه حکومت خود را مديون هيتلر و موسوليني بود، اما حاضر نشد تا در جنگ جهاني دوم شرکت کند. وي با اينکه سياست بي طرفي در پيش گرفت با اين حال در تبليغات و موضع گيري هاي سياسي از هيتلر دفاع مي کرد. هنگامي که در سال 1941م هيتلر به شوروي سابق حمله برد، فرانکو نيروي دريايي اسپانيا را در اختيار آلمان قرار داد تا از آن عليه شوروي استفاده شود. به همين دليل پس از پايان جنگ جهاني، اسپانيا مورد محاصره اقتصادي متفقين قرار گرفت و از عضويت در سازمان ملل و ناتو محروم گرديد. وي قانون جانشيني و موروثي حکومتي اسپانيا را بر اساس رژيم سلطنتي مقرر کرد و پس از يک همه پرسي در سال 1947م، قدرت بلامنازع اسپانيا شد. سياست فرانکو در سال هاي پس از جنگ جهاني دوم همواره بر پايه نزديکي به غرب و به ويژه امريکا از جهات سياسي و اقتصادي بوده است. او در سال هاي حکومت خود از يک سو بر بهبود وضع اقتصادي اسپانيا و از سوي ديگر بر سرکوبي فعاليت هاي سياسي مخالفان متمرکز بوده است. فرانکو در تمام طول دوران حکومت خود، در محافل جهان به عنوان ديکتاتور شهرت داشت، تا اين که در بيستم نوامبر 1975م پس از نزديک به سي و هفت سال حکومت بر اسپانيا، در 83 سالگي درگذشت. علي رغم تلاش فرانکو براي موروثي کردن سلطنت، پس از مرگ او، حکومت به خاندان
سلطنتي قبلي بازگشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فرانسوا ماري آروئه معروف به ولتر، اديب و فيلسوف معروف فرانسوي، در 21 نوامبر 1694م در پاريس به دنيا آمد. وي در محيطي تحصيلات خود را ادامه داد که آزادي انديشه تا قعر لذات جسماني مجاز شمرده مي شد. با اين حال وي ذوق ادبي خود را در سرودن هجوياتي عليه برخي مقامات حکومت به کار گرفت و به همين علت به زندان افتاد. هرچند ولتر پس از يازده ماه زندان بر اثر کوشش دوستانش آزاد شد ولي در استحکام و مقاومت روحي وي خللي ايجاد نگرديد و باز کار را شروع کرد و در نتيجه براي بار دوم به زندان افتاد. اما آزادي وي از زندان برابر با تبعيد او از فرانسه گرديد و ولتر راهي انگلستان شد. او سالياني در انگلستان اقامت گزيد و پس از مطالعه و آشنايي با برخي متفکران آن سامان، در گوشه اي به انتشار آثار خود پرداخت. ولتر در آثار خود، انسان را به تامل و ترديد و سنجش مي کشاند. خرافات و موهومات را خوار مي شمرد و واعظان ياوه گو و متشرّعان نادرست را به بادِ مسخره مي گيرد. او ظلم و قساوت و تبعيض را رذيلت مي دانست و حکومت جور و اجحاف را، منشأ مفاسد اخلاقي مي شمرد. ولتر با زبردستي و ظرافت تمام توانسته است با گرداندن کلام از صورتي به صورت ديگر، طنزآميزترين تاثير را به نوشته هاي خود بدهد. تعبيرهاي وي هميشه شيرين و ماهرانه و بي تکلف است. به همان اندازه که اثر قلمش نوربخش است، طنزهايش ويرانگر مي باشند. هم چنين ايجاز
و وضوح، خصوصيتي است که در همه نوشته هاي او وجود دارد. ولتر در سال 1755م ساکن ژنو شد و از آن زمان به بعد، خانه او، کانون علم و ادب اروپا گرديد. از ولتر آثار متعددي برجاي مانده که فرهنگ فلسفي، تاريخ پتر کبير، ساده دل، ژول سزار و مکاتبات شامل هجده هزار نامه از آن جمله است. با اين حال، آثار فلسفي ولتر شهرت بيشتري داشت که انديشه هاي او را در مدت عمر دراز نمايان مي ساخت، از خوش بيني دوره جواني تا بدبيني سال هاي بعد. مذهب واقعي او تقوايي بود آميخته با وجدان و بر اساس اغماض مذهبي. وي به امور ماوراءالطبيعه، جز به قدرت الهي به چيزي عقيده نداشت و مذهب کاتوليک را سدي براي تجلي روح بشر مي پنداشت. ولتر که به آزادي انديشه و بيان و اصول حقوق انساني پاي بند بود، مصلح و پيشواي جامعه و يکي از ارکاني معرفي شد که جامعه را براي انقلاب فرانسه که يازده سال پس از مرگش به وقوع پيوست، آماده کرد. شيوه انشاء ولتر ممتاز بود. هيچ کس روشن تر، زيباتر و صحيح تر از وي به زبان فرانسوي ننوشته است و نه تنها در نثر، بلکه در شعر نيز از ظرافت طبع برخوردار بود، هم چنين به عنوان تراژدي نويس بزرگ زمان شهرت داشت. ولتر به طور شگفت انگيزي داراي تناقص اخلاقي بود، خودپسند، تند مزاج، کينه ور، جاه طلب و در عين حالْ، جوانمرد و مدافع پرشور ستم ديدگان و داراي خصلت انساني. از قدرتي عجيب در کار برخوردار بود، چنان که در 83 سالگي هنوز از
نظر فکري فعال مانده بود. ولتر از بيست سالگي به شهرت رسيد و اين شهرت و محبوبيت را تا دم مرگ حفظ کرد. فرانسوا ولتر سرانجام در 30 مه 1778م به علت خستگي و کار زياد در هشتاد و چهار سالگي درگذشت. او معتقد بود که بهترين کشور، کشوري است که در آن فقط قانون حکومت کند، گرچه تصور مي کرد چنين کشوري وجود ندارد. هم چنين اين جمله از اوست. "اگر خدا نباشد بايد آن را اختراع کرد".
شرح مناسبت:
لوکزامبورگ کشور کوچکي در غرب اروپااست که در سال 1684م پس از يک قرن از حاکميت اسپانيا خارج و به تصرف فرانسه درآمد، اما 13 سال بعد دوباره به اسپانيا واگذار شد. لوکزامبورگ در سال 1713م تحت سلطه اتريش قرار گرفت و تا سال 1795 که توسط ناپلئون تصرف گرديد، همچنان در مالکيت اتريش بود. در سال 1815 هنگامي که ناپلئون بُناپارت شکست خورد، کنگره ويِن به لوکزامبورگ عنوانِ مهين دوک نشين داد و جزو اتحاديه آلماني، با کشور هلند تحت اداره واحد قرار گرفت. لوکزامبورگ از سال 1839 تا 1867م به صورت يک دوک نشين مستقل اداره گرديد. با انحلال کنفدراسيون آلماني، در 21 نوامبر 1866م، لوکزامبورگ به استقلال اوليه دست يافت، هرچند تا سال 1890، تحت فرمان پادشاهان هلند باقي ماند. سال بعد و در جريان پيمان لندن در 11 مه سال 1867م بي طرفي لوکزامبورگ تضمين شد و اين کشور به يک مهين دوک نشين مستقل مبدل گرديد. لوکزامبورگ کشور کوچکي است در همسايگي آلمان، بلژيک و فرانسه با مساحت 2/586 کيلومتر مربع و جمعيت 431 هزار نفر، که اکثريت آنان پيرو
آيين کاتوليک هستند و به زبان فرانسوي صحبت مي کنند. پايتخت اين کشور شهر لوکزامبورگ و واحد پول آن يورو مي باشد که جاي گزين فرانک شده است. اش سورآلزت و ديفردانژ از شهرهاي مهم آن هستند. نظام سياسي حاکم بر اين کشور کوچک اروپايي مشروطه سلطنتي است.(ر.ک: 13 نوامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فالانْژْ نام حزبي است که ابتدا در سال 1933م در اسپانيا تأسيس شد و همانند فاشيسم بر قدرت و حاکميت دولت تکيه مي کند. سه سال پس از تأسيس حزب فالانژ اسپانيا، پيِر جُميِّل، سياست مدار لبناني، پس از سفر به آلمان نازي و فراگرفتن اصول و شيوه نازيسم، حزب کتائب يا فالانْژْ لبنان را در 21 نوامبر 1936م با همکاري برخي از دوستانش تأسيس کرد. هدف اصلي اين حزب ايجاد حس مسئوليت ملي و نظم جوانان بود که با شعار خدا، ميهن، خانواده و پيام "اولْ لبنان" وارد صحنه سياسي شد و با طرح شعارهاي ناسيوناليستي به سرعت توانست به جذب نيروهاي واقع گرا اقدام نمايد. حزب فالانژ لبنان از سويي با پان عربيسم مخالفت مي کرد و از سوي ديگر به همکاري اقتصادي با کشورهاي عربي تاکيد داشت، اما هدف طبيعي اين حزب مانند ساير احزاب، کسب قدرت و تسلط بر سرنوشت سياسي - اقتصادي لبنان بود. در مسير تاريخي حضور اين حزب در صحنه سياسي لبنان مي توان به مواردي از قبيل مبارزه جهت استقلال لبنان، حضور در سنديکاها و نفوذ در مراکز اقتصادي، مخالفت با سياست هاي پان عربيسمي و مشارکت در دولت اشاره نمود. اما آنچه حزب فالانژ در عرصه نظامي انجام داد مسئله جنگ داخلي لبنان در سال 1975م بود که نه تنها در آغاز و شکل گيري آن نقش موثري داشت بلکه در جريان آن، صدها نفر از مسلمانان را قرباني عمليات کينه توزانه خود نمود، به ويژه آن که اين حزب داراي يک بازوي نظامي بود که از شبه نظاميان
مجهز به سلاح هاي سبک و سنگين و پليس و نيز شبه نظاميان آماده براي عمليات تشکيل مي گرديد. جنايات بي شمار فالانژها بعد از جنگ داخلي لبنان ابعاد تازه اي يافت و آنان با گسترش فعاليت ها و تحرکات سياسي و نظامي خود توانستند چهره اي خشن و وحشيانه و غير بشري از خود به نمايش گذارند. عملکرد حزب فالانژ لبنان بدون ترديد نه تنها در خدمت لبنان و مردم آن نبود بلکه به عنوان بازوي نظامي رژيم صهيونيستي در لبنان عمل مي کرد که دخالت مستقيم آنان در ربودن چهار ديپلمات ايراني در تابستان 1982م از آن جمله است.
شرح مناسبت:
پِتْروس غالي، دبيرکل پيشين سازمان ملل متحد در سال 1922م در يک خانواده مسيحي در قاهره به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات، به تدريس در دانشگاه علوم سياسي قاهره مشغول شد. سپس عضو دفتر سياسي حزب حاکم مصر شد و رياست مرکز مطالعات سياسي و استراتژيک روزنامه پُر تيراژ الاهرام اين کشور را بر عهده گرفت. غالي محرک و مشوّق انور سادات حاکم معدوم مصر در انعقاد پيمان کمپ ديويد در سال 1978 و به رسميت شناختن رژيم اشغال گر قدس بود. پس از قطع شدن روابط دولت هاي عربي با رژيم مصر نيز، پتروس غالي در خارج ساختن دولت از انزواي سياسي و بازگرداندن مصر به آغوش جهان عرب و فعال کردن اين کشور در سازمان هاي وحدت افريقا، کنفرانس اسلامي و جنبش عدم تعهد نقش مؤثري ايفا کرد. او 14 سال وزير مشاور در امور خارجي مصر بود و تا قبل از احراز دبير کلي سازمان ملل متحد، معاونت
نخست وزيري مصر را نيز بر عهده داشت. پترس غالي در سال 1991م خود را کانديداي مقام دبيرکلي سازمان ملل متحد کرد و در انتخابات روز 21 نوامبر 1991م، از سوي شوراي امنيت سازمان ملل، به عنوان ششمين دبير کل اين سازمان معرفي شد. وي کار خود را رسماً از اول ژانويه 1992م آغاز کرد و يک دوره پنج ساله در اين مقام بود.
شرح مناسبت:
بعد از فروپاشي نظام سياسي در يوگسلاوي در سال 1991م، جنگ داخلي در اين منطقه آغاز شد. در واقع، مخالفت صرب هاي ساکن در منطقه بوسني و هرزگوين با استقلال اين کشور و تمايل به تشکيل جمهوري صرب بوسني باعث شد تا اختلافات موجود، شکلي تازه به خود گيرد. از ژانويه 1993م با ترور معاون نخست وزير اين کشور توسط صرب ها، جنگ بين صرب ها و بوسنيايي ها شعله ور گرديد و به دنبال آن تصفيه قومي و کشتار و خون ريزي آغاز شد. دامنه اين فجايع حتي به روستاها کشيده شد. با اين حال از سوي مجامع بين المللي اقدامي عملي جهت پيش گيري از گسترش آن صورت نگرفت. سرانجام اعتراضات برخي دول اسلامي و افکار عمومي باعث شد تا صرب ها به نوعي تحت فشار قرار گيرند. در همين راستا در 21 نوامبر 1995م پيمان صلح بوسني موسوم به پيمان دِيتون در محلي به همين نام در امريکا به امضاي رهبران مسلمانان، صرب ها و کروات هاي بوسني يعني سه نژاد ساکن در کشور بوسني و هرزگوين رسيد. تنها دست آورد اين پيمان براي مسلمانان، پايان يافتن قتل عام وحشيانه آنان توسط صرب ها بود که تا
آن زمان، 250 هزار کشته بر جاي گذاشته بود. اما صرب ها و کروات ها از پيمان دِيتون امتيازات سياسي خوبي به دست آوردند. بر اساس قرارداد دِيتون، با وجود اکثريت نسبي مسلمانان بوسني، اين جمهوري به دو بخش فدراسيون مسلمان - کروات و جمهوري صرب بوسني (صربسکا) تقسيم شد. بر اين اساس، دولت مرکزي بوسني، متشکل از يک شوراي سه نفره رياست جمهوري از رهبران سه نژاد ساکن در بوسني است، اما مسايل مربوط به بازگشت يک ميليون و دويست هزار مسلمان آواره بوسنيايي به خانه هايشان و ساير تعارض هاي موجود در پيمان دِيتون، مشکلات فراواني را پيش روي اين دولت نهاد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ماري آن ايوانْسْ معروف به جورج اليوت، داستان سراي پرآوازه انگليسي در 22 نوامبر 1819م در اين کشور به دنيا آمد. وي در 16 سالگي مدرسه را رها کرد و به اداره خانه و املاک پدر پرداخت. او زبان هاي يوناني، لاتيني، آلماني و ايتاليايي را فرا گرفت و به فرهنگ خويش وسعت بخشيد. اليوت در جواني بر اثر تزلزل مذهبي، از انجام فرايض ديني دست باز داشت و باورش را نسبت به مسيحيت از دست داد، با اين حال، هرگز ريشه هاي عميق اخلاقي در وجودش سستي نيافت. اليوت کار ادبي را با ترجمه کتاب زندگي مسيح(ع) در دهه 1840م آغاز کرد که در تيراژ زيادي به چاپ رسيد. اليوت در برخي کارهاي بعدي خود به اين نکته تاکيد مي کرد که بشر به هنگام رنج بردن، تنها از راه هاي داشتن و بذل محبت و کمک به ديگران مي تواند درداي خود را تسکين بخشد. وي در داستان هاي خود، هم دردي صميمانه اي با مردم تيره روز ابراز مي کند. زندگي، بحران هاي روحي و عذاب هاي وجداني آنان را شرح مي دهد و از راه واقع بيني و تحليل دقيق خصوصيت هاي اخلاقي مردم شهرستان و طبقه هايي که با زبان و افکارشان از نزديک آشناست در بياني طنزآلود و پرجاذبه، به داستان نويسي در انگلستان غناي فراوان مي بخشد. در واقع جورج اليوت را مي توان راه گشاي داستان نويسي جديد در انگلستان به شمار آورد. وي در نگارش داستان هاي خود، بيشتر از يک نويسنده، يک نقاد روشن گر و موشکاف بود
و در زندگي خصوصي خود نيز، بيشتر از آنکه يک نويسنده به چشم بيايد، يک آموزگار بود. درباره آثار جورج اليوت، نقدهاي فراواني شده است و او را تنها کسي دانسته اند که مقامي پس از چارلْزْ ديکنزْ، نويسنده شهير هم وطنش پيدا کرده و نفوذي غيرقابل انکار بر نويسندگان پس از خود نهاده است. از جورج اليوت آثار متعددي برجاي مانده که مطالعه اي در زندگي شهرستان در 4 جلد، رامُله در 3 جلد، آسياي روي نهر در 3 جلد و آدام بيد در 3 جلد از آن جمله اند. ماري آن اِيوانْسْ معروف به جورْج اليوت، سرانجام در 15 آوريل 1880م در 61 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
آندره ژيدْ، نويسنده معروف فرانسوي در 22 نوامبر 1869م در پاريس به دنيا آمد. داشتن پدري پروتستاني و مادري کاتوليک باعث ايجاد فضايي خشک ومتعصبانه در خانه آنان شده بود، از اين رو تعليمات کليسا چنان در نظرش خشک و خشن جلوه کرد که از آن گريزان شد. آندره در دوران تحصيلات خود، به عنوان محصلي کودن مورد شماتت قرار مي گرفت و در سال پنجم دبستان بر اثر سوء رفتار از دبستان اخراج شد. با اين حال، او جواني درون گرا به حساب مي آمد و با مطالعه فراوان آثار تمامي شاعران، اطلاعات وسيعي به دست آورد. ژيد در سال هاي بعد با انتشار اولين کتاب خود، به مجامع ادبي راه يافت و با برخي شخصيت هاي ادبي فرانسه آشنا شد. در اين کتاب داستاني که اثر پس از مرگ ناميده مي شود، بحران روحيِ آغاز شده در وي مطرح مي گردد. او گرايش هاي تند
سوسياليستي داشت و در فرانسه نيز به همين گرايش ها مشهور بود. ژيد سفرهايي به قاره افريقا و اتحاد جماهير شوروي سابق انجام داد. اما کتابي که پس از بازگشت از شوروي سابق نگاشت. نقطه آغاز جدايي و فاصله احزاب کمونيستي اروپا از حزب کمونيست شوروي شد. ژيد در اين کتاب، موارد اصلي انحرافات حزب کمونيست شوروي از خط سوسياليسم را متذکر شد و اين حزب را محکوم به فنا دانست. با انتشار کتاب بازگشت از شوروي، آندره ژيد بيش از هر سياست مدار فرانسوي در افشاي ماهيت کمونيستي شوروي و رواج تنفر و بيزاري از مسکو در قاره اروپا ايفاي نقش نمود. مکاتب و شخصيت هاي ادبي، آثار آندره ژيد را به سه دوره تقسيم نموده اند. دوره اول آثار ژيد با محوريت سمبوليسم يا نمادگرايي که مبتني بر بيان مقصود از طريق کنايه و اشاره است، مي باشد. دوره دوم آثار او نشانگر رويکرد به زندگي و عشق و علاقه نسبت به آن است و دوره سوم که در حقيقت پس از جنگ جهاني اول آغاز مي شود، دوره اي است که آندره ژيد شخصيت شناخته شده اي در جهان به حساب مي آيد. از ژيد بيش از هشتاد اثر به جاي مانده که مهم ترين آن ها عبارت است از: مائده هاي زميني، آهنگ روستايي، تربيت زبان، باتلاق ها و مائده هاي تازه. وي معتقد بود که تکليف هر نويسنده يا شاعر بزرگ آن است که در مدت عمر خود، حداقل يکي از آثار نويسندگان يا شاعران ناميِ ساير ملل را به زبان خود ترجمه نمايد. بر همين اساس در اواخر عمر
خود، هَملِت اثر شکسپير اديب شهير انگليسي را به فرانسه ترجمه نمود. آن چه در تمامي آثار آندره ژيد به چشم مي خورد آن است که او با نگراني در جستجوي حقيقت ذات خود است و پيوسته به عالم مطلق انديشه مي نگرد. ژيد هرگز از جستجوي آزادي اخلاقي و اجتماعي و رهايي از قيد و بند مذهب و سنت دست نکشيد و از پيروزي جستن بر رياکاري باز نايستاد. در واقع وي معتقد بود نويسنده واقعي کسي است که برخلاف جريان و مسير و شرايط و مقتضيات زندگي و جامعه شنا کند. ژيد تا زنده بود بي مهابا و گستاخانه و بي توجه به پيامدهاي اين روش، هر چه مي خواست انجام مي داد. ژيد استاد نثر فصيح است و از اين جهت نيز از نفوذي عظيم برخوردار بود. ژيد در اواخر عمر، روز به روز در قلمرو ادبيات به پيشرفت هاي سريعي دست يافت و در سال 1947م به دريافت جايزه ادبي نوبل نائل آمد. آندره ژيد سرانجام در 19 فوريه 1951م در 82 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جک لندن نويسنده شهير امريکايي در 12 ژانويه سال 1876 در سان فرانسيسکو به دنيا آمد. جک، دوره کودکي را به دشواري گذراند و براي کمک به وضع مالي خانواده، به شغل هاي گوناگون دست زد. هم چنين سال هاي بسياري از عمر جک لندن در سرزمين هاي قطب شمال و درياهاي ناآرام جنوب سپري شد و با اقوام گوناگون آشنا گرديد. وي پس از اين سفرها، داستان هاي کوتاهي نگاشت که در مجله هاي گوناگون منتشر شد و در سال 1903م، داستان آواي وحش را به نگارش درآورد. لندن در سال هاي بعد داستان هاي ديگري انتشار داد و به شهرت رسيد. لندن بسياري از صحنه هايي را که در کتاب هايش به تصوير کشيده، به چشم ديده و با برخي از قهرمان هاي داستان ها نيز آشنا بود. در نوشته هاي جک لندن که متأثر از افرادي هم چون چارلز داروين، کارل مارکس و فردريک نيچه مي باشد، غالباً تجزيه و تحليل هاي بسيار دقيق اجتماعي مشهود است. شهرت اين نويسنده بزرگ در اروپا و قاره هاي ديگر نيز بسيار است و هر سال، ترجمه هاي فراواني از آثارش در اغلب کشورهاي جهان چاپ و در تيراژ بسيار منتشر مي شوند. جک لندن، آثار خود را ظاهراً تنها براي به دست آوردن پول نوشته است، اما همه اين آثار مبتني بر فلسفه خاصي است که در آن مبارزه دايمي بشر را براي رهايي از فقر و بي نوايي نشان مي دهد. جک لندن، مدافع مستمندان و بينوايان و طرفدار اصل زندگي مرفه براي همه است. عصيان
بر ضد جامعه و برضد عقايد باطل و خرافي در همه آثار او به چشم مي خورد. وي جز توانايي و استادي در هنر نقل، طبع و نهاد خود را در وجود قهرمانانش گنجانده است و آن شور زندگي، حسن نيت، جوانمردي، بردباري، اصالت در مبارزه و تمايل به بخشايش است. کمتر کسي در ميان نويسندگان امريکايي از چنين پيروزي و محبوبيت عام و مداوم در کشور و خارج از کشورش برخوردار بوده است. عشق به زندگي، انسان هاي تهي دست، نداي جنگل و سپيد دندان از مشهورترين رمان هاي اوست. وي در مدت هجده سال نويسندگي، بيش از پنجاه داستان بلند و 125 داستان کوتاه نگاشت. جک لندن سرانجام در 22 نوامبر سال 1916م بر اثر عصيان روحي برضد اجتماع و تطابق نيافتن با شيوه زندگي زمان، در چهل سالگي خودکشي کرد.
شرح مناسبت:
جمهوري لبنان با 10/400 کيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي آسيا، در کنار درياي مديترانه و در همسايگي سوريه و فلسطين اشغالي واقع شده است. جمعيت اين کشور در حدود 35 ميليون نفر است که عمدتاً عرب و اکثراً مسلمان و 35 درصد مسيحي مي باشند. پايتخت لبنان شهر بيروت و واحد پول آن، ليره لبنان است. مردم لبنان به زبان عربي صحبت کرده و داراي خط عربي هستند. پيش بيني مي شود که جمعيت لبنان تا سال 2025م نزديک به 4/5 ميليون نفر خواهد بود. طرابلس، صيدا، و زحله از شهرهاي مهم لبنان هستند. لبنان از قرن شانزدهم ميلادي به تصرف امپراتوري عثماني درآمد، ولي نسبتاً خودمختار بود. پس از جنگ جهاني اول قواي مشترک فرانسه و انگليس، لبنان را
به اشغال خود درآوردند تا اينکه با توافق جامعه ملل، اين سرزمين تحت الحمايه فرانسه گرديد. اين وضعيت تا سقوط فرانسه در جنگ جهاني دوم ادامه داشت. از اين رو، لبنان در سال 1943 مستقل شد و انتخابات رياست جمهوري برگزار گرديد. لبنان از لحاظ جغرافيائي، سنگر اول کشورهاي اسلامي و عربي در برابر رژيم صهيونيستي مي باشد و در طول نيم قرن پس از استقلال، بارها مورد تجاوز زميني و هوايي نيروهاي ارتش اشغال گر فلسطين واقع شده است. نظام سياسي حاکم بر لبنان، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. 22 نوامبر سال روز استقلال لبنان به عنوان روز ملي لبنان نام گرفته است.
شرح مناسبت:
جان اف کِنِدي سي و پنجمين رئيس جمهور امريکا در 29 مه 1917م در ايالت ماساچوست امريکا متولد شد. کندي پس از طي تحصيلات خود، در جريان جنگ جهاني دوم به عنوان افسر نيروي دريايي امريکا عليه ژاپن شرکت کرد و پس از پايان جنگْ وارد فعاليت هاي سياسي شد تا اين که در سال 1953م، به سناتوري دست يافت. او در سال 1960م از طرف حزب دموکرات، نامزد رياست جمهوري گرديد و با اختلاف ناچيزي با رقيب خود، در 43 سالگي به کاخ سفيد راه يافت. کِنِدي به عنوان جوان ترين رئيس جمهور امريکا، بلافاصله پس از آغاز کار از لزوم حاکميت آن چه وي آن را دموکراسي و آزادي مي ناميد در کشورهاي جهان به ويژه دولت هاي متحد امريکا سخن به ميان آورد و بر آن تاکيد نمود. کِنِدي طرح هاي اصلاح طلبانه اي را در صحنه داخلي و خارجي دنبال مي کرد.
وي تصميم گرفته بود که به جنگ سرد فزاينده ميان امريکا و شوروي که بعد از جنگ جهاني دوم آغاز شده بود پايان دهد، بنابراين طرح هاي اصلاح طلبانه اي را در سياست خارجي به اجرا درآورد. اين طرح ها که بعدها به استراتژي صلح کِنِدي معروف شد، متضمّن ايجاد فضاي تفاهم با شوروي بود. او هم چنين در راستاي همين ديدگاه خود خواهان ايجاد اصلاحات سياسي و اقتصادي در کشورهاي جهان به عنوان گامي در جهت هدايت جهان به سوي آن چه صلح نام گرفته بود، گرديد. دکترين کندي، تمام تأکيدش را متوجه کشورهاي ثروت مند نفت خيز جهان سوم کرده بود. اين دکترين، همان انقلاب سفيد و زرد و بنفش در بسياري از کشورهاي ثروت مند خاورميانه و امريکاي لاتين بود که به اجرا گذارده شد. ايجاد اصلاحات در نظام سياسي و اقتصادي کشورهاي ثروت مند و نفت خيز جهان سوم به منظور تضمين دوام و بقاي دولت هاي وابسته به کاخ سفيد، خمير مايه اين دکترين محسوب مي شد. در ابتداي به قدرت رسيدن کِنِدي، به وضوح مشخص بود که وي در مقايسه با دو رئيس جمهور قبلي، نسبت به اردوگاه شوروي، سياست مسالمت آميزتري در پيش خواهد گرفت. اما پس از چندي حوادثي پيش آمد که رابطه رو به رشد دو ابرقدرت شرق و غرب را به تيرگي کشاند. در اين رابطه و از مهم ترين حوادث دوران حکومت کندي، واقعه خليج خوک ها بر ضد کوبا براي سرنگوني فيدل کاسترو رهبر اين کشور و نيز بحران موشکي با شوروي بر سر کوبا مي باشد. ماجراي شکست افتضاح آميز خليج خوک
ها، پيامد مطلوبي براي امريکائيان نداشت. زيرا گذشته از آن که بر شخصيت سياسي آنان لطمه شديدي وارد ساخت و حکومت واشينگتن را به عنوان حامي تروريسم در صحنه بين المللي معرفي کرد، سرازير شدن تعداد زيادي موشک هاي قاره پيماي روسي به داخل خاک کوبا را نيز به همراه داشت. از ديگر دلايل تيرگي روابط امريکا و شوروي در دوران رياست جمهوري کندي، احداث ديوار برلين در حد فاصل دو بخش شرقي و غربي پايتخت آلمان در 13 اوت 1961م بود. علاوه بر آن، در تمام طول دوران حکومت کندي، تشنج بين دو بخش ويتنام شمالي و جنوبي ادامه داشت که در نهايت به اعزام هزاران نيروي امريکايي به ويتنام جنوبي در زمان کندي و آغاز جنگ خونين ويتنام، پس از کندي انجاميد. جان فيتز جرالد کندي سرانجام در 22 نوامبر 1963م در حالي که هنوز يک سال به پايان دوره 4 ساله رياست جمهوريش باقي مانده بود در 46 سالگي در شهر دالاس در ايالت تگزاس به ضرب گلوله يک مهاجم به قتل رسيد. قتل کندي يکي از اسرارآميزترين ترورهاي سياسي در تاريخ جهان است که راز آن پس از گذشت ده ها سال هنوز فاش نشده است. هرچند پس از مرگ کِنِدي شخصي را به عنوان متهم بازداشت کردند ولي او نيز دو روز بعد به هنگام انتقال به زندان به قتل رسيد و قاتل او هم بعداً در زندان درگذشت. به اين ترتيب ماجراي قتل کندي و توطئه اي که در پشت سر آن بود لوث گرديد و پرونده اين ترور بسته شد.
شرح مناسبت:
بعد از پايان جنگ جهاني دوم و
تشکيل سازمان ملل متحد، يکي از اولين مسائل مورد توجه در اين سازمان، مسئله به وجود آمدن رژيم اشغال گر قدس و آوارگي فلسطينيان بود. اما عملکرد اين مجمع بين المللي، تنها به صدور قطعنامه منتهي مي گرديد و اين قطعنامه ها، هيچ ضمانت اجرايي نداشتند. يکي از قطعنامه هاي سازمان ملل، در 22 نوامبر 1967م صادر گرديد. از جمله محورهاي قطعنامه 242 شوراي امنيتِ سازمان ملل، عقب نشيني نيروهاي رژيم صهيونيستي از کليه سرزمين هاي اشغال شده در جنگ با اعراب در ژوئن 1967م، قطع هر گونه عمليات جنگي و به رسميت شناختن حاکميت، تماميت ارضي و استقلال دولت هاي منطقه، تضمين آزادي کشتيراني در آبراه هاي بين المللي منطقه يعني خليج عقبه و کانال سوئز و سرانجام حل عادلانه مسئله آوارگان فلسطيني است. اما به دليل کارشکني هاي رژيم صهيونيستي و حمايت همه جانبه کشورهاي غربي به ويژه امريکا از اين رژيم، تنها قسمت هايي از اين قطعنامه که به نفع رژيم صهيونيستي بود، اجرا شده است.
شرح مناسبت:
منطقه خليج فارس طي سال هاي طولاني، محل حضور بيگانگان استعمارگر بود و در اين ميان، انگلستان به عنوان استعمار پير، در طول قرن هاي متمادي، منطقه خليج فارس را محل تاخت و تاز خود قرار داده بود. وقوع جنگ جهاني دوم، تغيير و تحول در عرصه روابط بين الملل، شکل گيري قدرت هاي جديد سياسي، اعتراضات جهاني به مقوله استعمار علني و اوج گيري قيام هاي استقلال طلبانه باعث شد تا انگلستان به استعمار و حضور علني در مناطق جهان پايان دهد. در اين ميان، انگلستان ضمن به جا گذاشتن جاي پا در اين
مناطق، به آنها خودمختاري و سپس استقلال اعطا مي کرد. اين امر در خليج فارس به صورتي ديگر جلوه نمود. از يک طرف امريکا جاي گزين انگلستان شده بود و از سوي ديگر، بحرين به تحريک انگلستان، عَلَم استقلال و جدايي از ايران برافراشته بود. در اين زمان، استراتژي ايران بر مذاکره پيرامون جزاير سه گانه ابوموسي، تنب کوچک و تنب بزرگ قرار گرفته بود و پيشنهادات مختلف ديگر از جمله غيرنظامي کردن جزاير و يا اجاره طولاني مدت آنها، مورد بررسي قرار مي گرفت. در اين بين، انگلستان طي برنامه اي خروج از خليج فارس را در 22 نوامبر 1971م عملي کرد و مشکلات مرزي و از جمله اختلافات ايران و اعراب را باقي گذاشت. يکي از نتايج برنامه ريزهاي انگلستان، دخالت سازمان ملل و همه پرسي مردم بحرين براي استقلال در 15 اوت 1971م، بود که در نهايتْ به استقلال و جدايي بحرين از ايران منجر شد.
شرح مناسبت:
فرناندو ماژلان، دريانورد پرتغالي در هفتم مه سال 1480م متولد شد و سفر بزرگ دريايي خود را از سال 1519م در 49 سالگي با پنج کشتي آغاز کرد. ماژلان پس از رسيدن به سواحل امريکاي جنوبي، تنگه اي را در جنوب اين قاره کشف کرد که به نام خود او، تنگه ماژلان، ناميده شد. ماژلان و ملوانان وي از طريق اين تنگه به اقيانوس آرام رسيدند، اما مدت ها در اين اقيانوس گرسنه و سرگردان بودند تا آن که به جزاير فيليپين رسيدند. ماژلان به دليل دخالت در امور بوميان اين سرزمين، در طي نبردي با آنان، در 23 نوامبر 1521م در 41 سالگي کشته
شد. اکتشافات ماژلان، راه را براي استعمار اين مناطق آغاز کرد و دولت هاي استعماري آن ها، سال ها به استثمار اين مناطق پرداختند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژوزف وُون هام مِر، خاورشناس اتريشي در نهم ژوئن 1774م در اتريش به دنيا آمد. وي پس از تکميل تحصيلات خود در مدرسه زبان هاي شرقي و فراگيري زبان هاي عربي، فارسي و ترکي، از طرف دولت اتريش به عنوان مترجم به دربار عثماني راه يافت. او در اين مدت با کشورهاي سوريه، لبنان، مصر و نيز ايران آشنا شد، اما گستردگي معلومات و تلاش هاي وي در معرفي مکاتب اسلامي و شرقي در اروپا و به ويژه در اتريش باعث گرديد تا در مجامع علمي و ادبي پنجاه کشور عضويت يابد و به پاس خدمات علمي، ادبي و سياسي خود به دريافت پانزده نشان علمي و سياسي از طرف دول گوناگون نائل گردد. در اين ميان، آن چه شخصيت هامّر را برجسته مي نمايد، گرايش وي به اسلام مي باشد که به زعم برخي سيره نويسان، او در همان جواني و در زمان حضور در امپراتوري عثماني به اسلام گرويده بود. جملات و کلمات هامر در کتاب هايش نشان دهنده علاقه او به آيين محمدي(ص) است. بالاتر از آن، اين که هامر براي خود به سبک مسلمانان، قبل از مرگ، قبري تهيه کرده و بر روي لوح قبرش جملات و آياتي از قرآن از قبيل: "انا لله و انا اليه راجعون" و "کلّ نَفسٍ ذائقة المَوت" حک نمود که با عقايد يک مسيحي تناسبي ندارد. از هامر بيش از صد جلد کتاب بر جاي مانده که تاريخ امپراتوري عثماني در 2 جلد، مجموعه تصاوير حکام مسلمان در 6 جلد و تاريخ شعر عثماني در 4 جلد از
آن جمله است. کتاب هاي هامّر در تاريخ عثماني، مدت طولاني از منابع اصلي به شمار مي رفت. هم چنين آثار او نمايانگر مرحله عظيمي در طول تاريخ خاورشناسي در اروپا و به ويژه آلمان است و چه بسا هامر، بهترين واسطه اي است که تاکنون بين شرق اسلامي و اروپاي مسيحي ظاهر شده است. ژوزف وُون هامّر سرانجام در 23 نوامبر 1856م در 82 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آلْدوسْ لئونارْدْ هاکْسْلي، نويسنده انگليسي در 26 ژوئيه 1894م در انگلستان به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود، مدتي به تدريس اشتغال داشت و سپس طي سفري به ايتاليا، کار نويسندگي را آغاز کرد. هاکسلي پس از نگاشتن چندين اثر خود، در شمار داستان سرايان و شرح حال نويسان مشهور انگليسي درآمد. هم چنين او را به خاطر احاطه حيرت انگيزش بر اغلب علوم و فنون زمان خويش، بهترين مغز دوران خود ناميده اند. کتاب ها و مقالات او در مباحث مختلف از نقد ادبي و هنريِ نقاشي گرفته تا مسايل سياسي، اقتصادي، اجتماعي، تربيتي، علمي و صنعتي در انگلستان و دنياي غربْ، معروف است. اکثر اين کتاب ها و مقالات، سال ها به عنوان کتاب هاي درسي در مدارس انگليسي زبان دنيا تدريس مي شد. او کليه رنگ ها و ريزه کاري هاي دنيا را در تمام مراحل ادبي، علمي، سياسي و هنري با فکري باز و روشن موشکافي مي کند و راه را براي خوانندگان باز مي گذارد تا خود تصميم بگيرند. هاکْسْلي هرگز به اين مسئله که چه بايد کرد کاري ندارد بلکه متذکر مي گردد که آن چه هست کمال مطلوب نيست. از سال هاي 1930م، تصوف شرق توجه هاکسلي را به خود جلب نمود. از يک طرف تضاد بين دنياي مادي و زندگي شاعرانه و از طرف ديگر کشمکش هاي بين عقل و ايمان، او را وادار ساخت که به نوعي پاي بند مذهب شود. وي سبکي گيرا و بياني دل نشين دارد و براي ابراز مفاهيم خود، موضوعاتي جالب و
در عين حال طنزآميز انتخاب مي کرد. هم چنين بذله گويي و طنز از مختصات جدايي ناپذير نثر اوست، طنزي که هنرمندانه و هوش مندانه است و به نثر او، تنوع و رواني خاص مي بخشد. هاکسلي سخنگوي طبقه روشن فکر نيمه اول قرن بيستم است که قدم به قدم به دنبال قرن خود پيش مي رود. وي در برابر انحطاط جامعه، حسرت زندگي طبيعي و بدوي را دارد و از يک طرف، کنجکاوي سيري ناپذيري براي دسترسي به همه مظاهر عالم هستي در او موجود است. قهرمانان آثار هاکسلي، ميان واقعيت ها و چيزهاي نامعلوم و مبهم در نوسانند و در پي آنند که وجود خود را کمال بخشند، در وراي قوانين اخلاقي و انديشه هاي تحميلي زمان به شخصيت خود ثباني بدهند و خود را با جريان تدريجي جهان هماهنگ سازند. آثار هاکسلي به سبب وسعت انديشه و بينش دقيق و طراوت بيان و گويايي زبان و روشني و استحکام سبک انشاء و لحن انتقادي و هجو زيرکانه و طنز سرگرم کننده، آثاري سودمند و پرجاذبه شناخته شده است. هم چنين او خود نيز از بزرگ ترين و هوش مندترين نويسندگان نيمه اول قرن بيستم به شمار مي آيد. از هاکسلي آثار متعددي بر جاي مانده که دنياي گستاخ نوين، علف خشک عتيق و جزيره از آن جمله اند. آلدوس لئونارد هاکسلي سرانجام در 23 نوامبر 1963م در شصت و نه سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
مسئله فلسطين در واقع از نخستين مسايلي است که در مجمع عمومي سازمان ملل متحد مطرح گرديد. با اين حالْ بسياري از قطعنامه هاي سازمان ملل با در نظر
گرفتن مطامع قدرت هاي بزرگ و صهيونيست ها صادر مي گرديد. دولت نژادپرست اسرائيل به استناد يکي از همين قطعنامه ها در 14 ماه مه 1948م اعلام موجوديت نمود. در اين ميان، مسئله فلسطين علي رغم تلاش هاي مستقيم و غيرمستقيم کشورهايي چون امريکا و انگلستان، به واسطه مبارزات حق طلبانه مردم فلسطين هميشه به عنوان يکي از مسائل روز مطرح ماند. مظلوميت و آوارگي اين ملت و از سوي ديگر ظلم و جنايات فراوان و وحشتناکي که سردمداران رژيم صهيونيستي در حق مردم فلسطين انجام مي دادند باعث شد تا اين مسئله در مجامع جهاني مطرح شود. در اين راستا، کنفرانس سرانِ عرب در نوامبر 1973م، سازمان آزادي بخش فلسطين را تنها نماينده قانوني مردم اين منطقه دانست و در فوريه 1974م کنفرانس سران کشورهاي اسلامي نيز آن را تأييد نمود. با اين پيش زمينه ها در 23 نوامبر 1974م مجمع عمومي سازمان ملل در دو قطعنامه اين مسئله را مورد توجه قرار داد و در آن ها اولا به سازمان آزادي بخش فلسطين اجازه داد تا به عنوان عضو ناظر در جلسات اين مجمع شرکت نمايد و ثانياً حقوق ملت فلسطين در بازگشت به ميهن و برخورداري از حقوق ملي را به رسميت شناخت. در اين جلسات ياسر عرفات رئيس سازمان آزادي بخش فلسطين موسوم به ساف، سخنراني نمود و ضمن آن به اين نکته اشاره کرد که در يک دست سلاح و در دست ديگر زيتون آورده ام که نشانه صلح است، نگذاريد اين زيتون را زمين بگذارم. اقدام سازمان ملل باعث شد تا افکار عمومي با حقانيت و مظلوميت فلسطينيان و
جنايات اسرائيل آشناتر شوند. با اين حال، حمايت دولت هاي بزرگ از اسرائيل و تداوم جنايات اين رژيم و نيز سازشکاري برخي از سران عرب و رهبران فلسطين باعث شده است تا مساله فلسطين همچنان لاينحل باقي بماند، و مردم مسلمان فلسطين به مبارزه و انتفاضه روي آورند.
شرح مناسبت:
آنْدْرِه مالْرو، نويسنده معروف فرانسوي، در سوم نوامبر 1901م در پاريس به دنيا آمد. وي در ابتدا به علت علاقه به باستان شناسي و هنرهاي قديمي به تحصيل در اين رشته پرداخت و آن گاه زبان سانسکريت را فرا گرفت. مالرو در جواني پس از مطالعه کاملي که در زبان مردم هندوچين کرد به آن سرزمين که تحت سلطه فرانسه بود عزيمت نمود. در ابتدا تصور مي شد که اين سفرتنها يک سفر تفريحي است اما مالرو در هند و چين وارد فعاليت هاي سياسي شد و عليه سلطه استعماري فرانسه دست به کار گرديد. وي پس از بازگشت به فرانسه، کتابي درباره مبارزات مردم جنوب شرقي آسيا عليه استعمار تحت عنوان سرنوشت بشر نگاشت و با انتشار اين کتاب در رديف معروف ترين نويسندگان ادبي جهان قرار گرفت. با اين اثر که جزو شاه کارهاي مالرو به حساب مي آيد، وي به دريافت جوايز معتبر فرانسه نائل آمد و کتابش به اکثر زبان هاي زنده دنيا ترجمه شد. مالرو قبل از جنگ جهاني دوم، در حمايت از جمهوري خواهان اسپانيا راهي اين کشور شد و به مبارزه بر ضد سلطنت طلبان پرداخت. او هم چنين در جريان جنگ جهاني دوم، دو بار توسط آلماني ها اسير شد که از زندان فرار کرد. مالرو پس از
جنگ به عنوان وزير فرهنگ فرانسه برگزيده شد و انجمن جهاني نويسندگان مدافع فرهنگ را بنياد نهاد. او در بعضي کتاب هاي خود به تشريح عقايد مخصوص خويش راجع به سياست پرداخته و عليه مرگ و خون ريزي، مبارزه سختي نموده است. مالرو در سال 1953م، رمان فريادهاي سکوت را انتشار داد که برخي آن را ماندگارترين اثر او مي دانند. وي در اين اثر بر پايه تحقيق و بررسي که پيش از آن با نام روان شناسي هنر انجام داده، تاريخ مصوّري از آدمي و توان هنريش از خطکشي هاي دوران نوسنگي بر غارها، تا آسمان خراش هاي شگفت آور جهان امروز به دست داده است. مالرو در اين کتاب، مي فهماند که هنر، يکسره شورش و اعتراض عليه خاموشي است و علمي است طغيان گرانه در برابر مرگ و از ميان رفتن غم انگيز آدمي. از نظر مالرو، سرگذشت هنر، سرگذشت آدمي است. مالْرو از چهره هاي استثنايي و از مردان بزرگ عصر ماست. وي در عين حال، داستان نويس، هنرشناس، انسان دوست، مبارز و ميهن پرست بود. به فرهنگ فرانسه خدمت بسيار کرد و مدت پنجاه سال در دل همه وقايع و تحولات اروپا جاي گرفته است. اصول عقيده او بر آزادي بشر استوار است، آزاديي که در برابر شکل هاي گوناگون تقدير، گاه به صورت انقلاب ظاهر مي شود و گاه به صورت فرهنگ مشترک. در نظر مالرو، برادري و يگانگي معنوي، پادزهري است براي درمان تنهايي احتضارآميز بشر. مالرو در برابر پوچي زندگي، نا اميدي توام با خوشبيني دارد و اين حال را، انسانيت غم انگيز مي خواند. داستان هاي
مالرو، پرده نقاشي وسيعي است که در آن، اشخاص تلاش مي کنند تا به رؤياهاي خود تحقق بخشند. از مالرو آثار متعدد ديگري بر جاي مانده که راه سلطنتي، وسوسه غرب، فاتحان، اميد، روزهاي خشم و اميد بشر از آن جمله است. آندره مالرو سرانجام در 23 نوامبر 1976م به دليل ابتلا به نوعي بيماري ريوي در 75 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
باروخ اسپينوزا، فيلسوف معروف هلندي، در 24 نوامبر 1632م در آمستردام هلند، در خانواده اي يهودي و ثروت مند به دنيا آمد. وي در ابتدا علوم عالي و زبان هاي قديمي مانند عبري را فرا گرفت و در سياست و نقد آيين يهود، مهارتي تام يافت. اسپينوزا پس از چندي به دين يهود بي علاقه شد و به همين دليل مورد نفرت و دشمني يهوديان قرار گرفت. از اين رو نام خود را به بِنِديت تغيير داد و با کناره گيري از همه اديان، گوشه گيري و انزوا اختيار نمود. او زندگي خود را در تفکر و تعمق و مطالعه و تاليف گذرانيد و از راه صيقل دادن شيشه جهت ساخت ذره بين، امرار معاش مي کرد. اسپينوزا طريقه و فلسفه مخصوص به خود را دارد و افکار فلسفي اش نزديک به افکار صوفيه است. او از تفحص درباره خداوند به اين نتيجه رسيد که خداوند در همه چيز جاري و ساري است و همه چيز در خداوند است. او عقلي است که عالم را مي آفريند و عالمي است که به وسيله آن، عقل آفريده مي شود. هم عاقل است و هم معقول. به عقيده اسپينوزا خدا وجدان و شعور صرف است نه
ناظري در آسمان. اراده خدا، قانون طبيعت است و ما مخلوق مقتضيات و ثمره محيط خويش هستيم. در فلسفه اسپينوزا، هر انسان جزئي از خدا و جزئي از يک واحد الهي است. او معتقد است که غرض از حيات آن است که آدمي از راه خوش بخت ساختن ديگران بر خوش بختي خود بيفزايد. اسپينوزا در زندگي خود دو رساله منتشر کرد که يکي درباره فلسفه دکارت و ديگري رساله الهيات که در آن، عقايد خود را در تفسير تورات و ترتيب زندگاني اجتماعي مردم بيان کرده است. اما چون اين کتاب با تعليمات علماي يهود سازگار نبود سر و صدايي به پا نمود و از اين جهت، ديگر اثري را منتشرنکرد. با اين حال کتاب اخلاق او، پس از مرگش منتشر شد که مجموعه اصول فلسفيِ آثار او به شمار مي رود. باروخ سرانجام در 21 فوريه 1677م، در 45 سالگي بر اثر ابتلاء به بيماري سل، در لاهه درگذشت.
شرح مناسبت:
مايکل فارادِي، فيزيک دان شهير انگليسي، به علم الکتروشيمي علاقه فراواني داشت. وي در اين راه تجربه هاي زياد آموخت و موفق به کشف قوانين الکتروليز شد. او هم چنين دست به آزمايش هاي گوناگوني زد و در اين آزمايش ها، در زمينه شيمي، متالوژي و ساختن لامپ هاي الکتريکي پيشرفت و موفقيت هاي بسياري به دست آورد. از کارهاي ديگر اين فيزيک دان، اختراع موتور الکتريکي بود که در آن، براي اولين بار در تاريخ علم، نيروي مغناطيسي به نيروي الکتريکي تبديل گرديد. با اين حال، کار مهم فارادِي در زمينه الکتريسيته بود که در 24 نوامبر 1831م موفق به کشف آن
شد. البته کشف نيروي برق مربوط به قرن شانزدهم و هفدهم است و نخستين وسايل برقي نيز در قرن هجدهم و نيمه اول قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفته است. در اين ميان، مايکل فارادِي، نخستين اکتشافات مهم خود را در زمينه الکترومغناطيس و روش انتقال نيروي برق و استفاده از آن براي ايجاد حرارت و روشنايي، در نيمه اول قرن نوزدهم عرضه کرد.(ر.ک: 25 اوت)
شرح مناسبت:
هانري تولوز لوتِرْکْ، نقاش معروف فرانسوي در 24 نوامبر 1864م در فرانسه به دنيا آمد. او فرزند ناقص العضو يک اشراف زاده صاحب نفوذ بود و عمر خود را در راه نقاشي سپري کرد. لوترک در چهارده سالگي بر اثر سقوط از اسب دچار آسيب شد و علاوه بر آن، بر اثر نوعي بيماري ارثي، هرگز رشد طبيعي نکرد. اين وضعيت اگر چه سبب کناره گيري او از محيط رسمي اشرافي شد و حضورش باعث خنده ديگران مي گرديد، با اين حال مانع از رشد فکري او نشد و او با روي آوردن به نقاشي، در عين حال به ابداع و نوآوري پرداخت. لوترک در ابتدا نزد اساتيد متعددي به کار نقاشي مشغول شد، ولي هيچ يک از آن ها نتوانستند عطش تازه جويي و نبوغ او را سيراب کنند. از اين رو شخصاً به کار پرداخت و با الهام از بزرگان نقاشي، هنر خود را نيرويي لايزال بخشيد. از آن زمان بود که لوترک پس از سال ها ناکامي توانست محيطي را که با روح عجيب او سازگار بود، بيابد. در آثار وي که بيش ترْ مضامين اجتماعي دارد، پوسته ظاهري و فريبنده زندگاني روزمره مردم شکافته
شده و حقايق پنهان را آشکار نموده است. لوترک در سال 1891م به عنوان يک گرافيست، نخستين پوستر نوين را عرضه کرد و سپس با استفاده از ليتوگرافي رنگي، هنر را با گرافيک پيوند داد. او در سال 1899م به علت بيماري در بيمارستان بستري شد و به گفته خودش چون کارش متوقف شده، پس مرده است. اما در اوج بيماري نيز از کار طراحي دست برنداشت. لوترک اگر چه از لحاظ ظاهري، هيکلي نامتناسب و قدي کوتاه داشت، اما هنرمندي سرشار از قريحه بود. نکته قابل توجه در آثار او اين است که نحوه کارش، چه در هواي آزاد و چه در فضاي سربسته آتليه کاملاً يکسان است و تابش نور در سرنوشت آفريده هاي نقاش، هيچ گونه نقشي را بازي نمي کند. آثار لوترک در آن زمان از لحاظ دگرگوني شکلي، آن چنان محکم و بُرنده بود که پيکاسو، نقاش شهير عصر به قصد ملاقات با او به پاريس سفر کرد. هانري تولوز لوتِرْک عمر چنداني نيافت و سرانجام در نهم سپتامبر 1901م در 37 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
لوپه فليکس دو وگا معروف به کارپيو وگا اديب و نويسنده شهير اسپانيايي در 25 نوامبر 1562م در مادريد اسپانيا به دنيا آمد. پدرش صنعت گري کم درآمد بود و او کودکي زودرس با زندگي اعجاب انگيز، پرتحرک و پر حادثه؛ چنان که گفته اند از پنج سالگي به زبان لاتيني چون زبان اسپانيايي مي نوشت و مي خواند و حتي هنگامي که نوشتن نمي توانست، اشعار خود را قرائت مي کرد تا رفقاي بزرگ تر بر کاغذ آورند. وگا در چهارده سالگي در آکادمي
سلطنتي و دبيرستان مذهبي به تحصيل پرداخت و پس از پايان دروس دانشگاه، داوطلبانه وارد ارتش شد. وي طي سال هاي بعد، پس از وقوع حوادث متعدد، نمايش نامه هاي خود را بر روي صحنه برد و در تمامي شهرهاي مهم اسپانيا با پيروزي همراه گرديد. وگا هم چنين در سال هاي پاياني قرن شانزدهم، رمان آرکاريا را منتشر کرد که اين رمان منثورْ به عنوان يکي از شاه کارهاي وگا داراي قطعه هاي زيبايي از شعر تغزلي است. به طور کلي آثار ادبي لوپه دو وگا در انواع گوناگونِ نمايشي، داستاني، شعر حماسي و ارشادي، حماسه مسخره آميز و انواع شعر غنايي است. با اين حال تعيين دقيق آثار وگا نيز مشکل است چرا که بخشي از آثار وي بدون نام شاعر و يا با نام مستعار منتشر شده اند. در زمان حيات و پس از مرگ وگا نيز، تعداد فراواني نمايش نامه به نام او منتشر شده که از ارزش يکسان برخوردار نيستند. با وجود اين، شرح حال نويسان، آثار او را حدود يک هزار و هشت صد نمايش نامه، چند صد شعر و داستان مذهبي ذکر کرده اند. اما سهمي که وگا در تئاتر اسپانيا دارد، از نظر کميّت نيست، در واقع وگا رابايد بنيان گذار تئاتر ملي اسپانيا دانست. وگا طرز عرضه کردن نمايش نامه در صحنه را به صورتي قاطع و ثابت تنظيم کرد و با آميختن نکته هاي خنده آور و نکات جدي و حتي غم انگيزْ، شکل نمايش نامه را تغيير داد. وي چندين نمونه خاص گروه انساني پديد آورد که بعضي از آن ها چهره معنوي خود
او را نمايان مي ساختند. نمايش نامه هاي وگا، او را هنرمندي کامل و صنعت گري ماهر معرفي مي کند که در تئاترْ موضوع و شيوه اي را برمي گزيند که مورد توجه و علاقه توده وسيعي از مردم باشد. در نمايش نامه هاي وگا، قهرمان اصلي در چهره اي يگانه نمودار نمي شود، بلکه غالبا دو يا سه شخصيت نمايشي، قهرمانان اصلي را نمايان مي سازند که گاه از دو طبقه مختلف هستند. لوپه دو وگا بزرگ ترين چهره ادبي اسپانيا و يکي از استادان مسلم تئاتر جهاني است و معاصرانش او را اعجاز طبيعت و سيمرغ قريحه مي خواندند. وگا حتي در زمان حيات، شخصيتي افسانه اي يافته بود و نامش نشانه اي بود از کمال هر چيز، حتي در امور خارج از قلمرو شعر و ادب، چنانکه براي توصيف پارچه يا پرده نقاشي با به کار بردن عبارت "به سبک لوپه دو وگا" بر ارزش و قدر آن مي افزودند. هم چنين براي بيان مقام ادبي وگا، او را مافوق شهرت و ابرمرد خوانده و شاعر آسمان و زمين ناميده اند. نيروي اعجاب انگيز حياتي وفعال در خلق آثار ادبي در او به حد اعلا وجود داشت و مي توانست ناگهان آثار نمايشي يا اشعار غنايي خلق کند. ميان آثار تغزّلي و آثار نمايشي وگا ارتباط نزديک وجود دارد وموضوع بسياري از کمدي هاي او از نغمه و اشعار عاميانه گرفته شده که در آثار او به نقطه اوج خصوصيت نمايشي رسيده است. وگا به وسيله همين نغمه هاي عاميانه توانسته است سرزمين اسپانيا را زنده نگه دارد و مردم اسپانيا نيز
توسط وگا خود و ادبيات کشور را باز شناخته اند. لوپه فليکس دو وگا در سال هاي پاياني عمر، همسر و فرزندانش را از دست داد و سرانجام در 27 اوت 1635م در حال تزلزل روحي و شبه جنون در 63 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
انگلستان از اولين سال هاي قرن هفدهم حضور استعماري خود در امريکا را آغاز نمود و آن منطقه را براي فعاليت تجاري بازرگانان انگليسي آماده کرد. هم زمان با انگلستان و پيش از آن، ساير کشورهاي اروپايي هم چون اسپانيا و فرانسه نيز در امريکا حضور استعماري داشتند. سلطه گران اروپايي علاوه بر تاراج منابع و ذخاير ارضي، به قتل عام بوميان و سرخ پوستان اين منطقه مبادرت مي ورزيدند. با اين حال از سال هاي نخست قرن هجدهم، فعاليت هاي استقلال طلبانه در امريکا رشد نمود و به صدور اعلاميه استقلال امريکا در چهارم ژوئيه 1776م انجاميد. در عين حال جنگ هاي استقلال ادامه يافت و نيروهاي فرانسوي نيز بر اساس مصالح خود در اروپا، به کمک استقلال طلبان آمدند. از سوي ديگر انگلستان نيز خواهان پايان جنگ و خروج از باتلاقي بود که پايان نداشت. از اوائل سال 1782م مذاکرات صلح به صورت محرمانه آغاز شد و با به رسميت شناختن استقلال امريکا توسط انگلستان خاتمه يافت. بر اساس توافقات به عمل آمده، کانادا در اختيار انگلستان باقي ماند و ساير مناطقْ، استقلال خود را به دست آوردند. سرانجام اين قرارداد که مسئله مالکيت مناطق ديگري از جهان را نيز تعيين مي نمود، در سپتامبر 1783م به امضاء رسيد. با اين حال هنوز يک سپاه انگليسي در بندر نيويورک حضور داشت. بالاخره در 25 نوامبر 1783م آخرين کشتي انگليس اين بندر را ترک نمود. بدين ترتيب حضور مستقيم و استعماري انگلستان در امريکا پس از حدود دو قرن، خاتمه يافت. انگليسي ها از يک طرف معتقد
بودند امريکايي ها بعداً از اين جدايي پشيمان شده باز هم به دامان انگلستان باز مي گردند و از سوي ديگر، با آزاد شدن نيروهاي انگليسي از منطقه امريکاي شمالي، انگلستان توانست در مناطق ديگر جهان به گسترش مستعمرات خود بپردازد.
شرح مناسبت:
رابرت فولتون مخترع و مهندس امريکايي در 22 نوامبر 1765م قدم به هستي نهاد. وي بدون آنکه تحصيلات دانشگاهي داشته باشد، به علت علاقه به امور صنعتي، به تحقيق در اين زمينه پرداخت. فولتون که صنعت گري مبتکر بود، به استفاده از بخار در حرکت کشتي ها انديشيد. بنابراين شيوه هاي تازه اي براي اصلاحِ حمل و نقل در کانال هايي که در انگلستان ساخته مي شد، يافت. او در سال 1797م به فرانسه رفت و اولين کشتي بخار را ساخت و در 25 نوامبر 1803م به آب انداخت. هر چند اين کشتي غرق شد، اما او براي ساخت کشتي ديگري به فعاليت پرداخت. تااينکه در سال 1807م آزمايشِ به آب انداختن کشتي بخار با موفقيت به اجرا درآمد. فولتون اين کشتي را، کِلِرمون ناميده بود. رابرت فولتون سرانجام در سن 50 سالگي به تاريخ 24 ژوئن 1815 درگذشت. جالب آن که يک سال و يک روز بعد از مرگ وي، اولين کشتي مسافربري که با نيروي بخار حرکت مي کرد، از درياي انگلستان عبور نمود.
شرح مناسبت:
ژنرال ژوزف موبوتو سه سه سکو از مبارزان استقلال کنگو بود که پس از استقلال کشورش در سال 1960م، به نخست وزيري کنگو رسيد. او پس از به دست گرفتن قدرت، پاتريس لومومبا، قهرمان ملي اين کشور را به کشتن داد و موجي از نفرت عليه خود ايجاد کرد. موبوتو در طي سال هاي بعد قدرت خود را افزايش داد تا اينکه در 25 نوامبر 1965م طي کودتايي، رئيس جمهور قانوني کشور را سرنگون کرد و از آن پس، به عنوان رئيس جمهور کنگو بر کشور حکمراني
نمود. وي در اين دوران، با حذف پست نخست وزيري، کل اختيارات کشور را در دست گرفت و با در پيش گرفتن روش خودکامگي و استبداد، هرگونه مخالفتي را سرکوب نمود. موبوتو در 27 اکتبر 1971، نام رسمي کشور را از جمهوري دموکراتيک کنگو به جمهوري زئير تغيير داد و به تقليد از رهبران چين، دست به انقلاب به اصطلاح فرهنگي زد. دوران به ظاهر آرام حکومت موبوتو از اوايل دهه 1990م به اغتشاش و ناآرامي کشيده شد و حکومت وي مورد اعتراض شديد مردم قرار گرفت. در اين ميان تلاش هاي موبوتو براي کنترل اوضاع به ثمر نرسيد و شورشيان به رهبري لوران کابيلا به جنگ با حکومت مرکزي پرداختند. در نهايتْ علي رغم انجام مذاکرات و ميانجي گري هاي بين المللي، نتيجه مطلوب حاصل نشد و موبوتو سه سه سکو پس از شکست از شورشيان، پس از 37 سال زمام داري، در 16 مه 1997م از کشور گريخت. (ر.ک: 7 سپتامبر)
شرح مناسبت:
کشور سورينام از اوايل قرن شانزدهم ميلادي زير سلطه انگليس بود. اما انگليس در يک معامله استعماري در اوايل قرن هفدهم، سورينام را به هلند واگذار کرد و در مقابل، برخي مستعمرات هلند را در امريکاي شمالي، تحت کنترل خود در آورد. در سال 1954م سورينام به خود مختاري داخلي دست يافت. اما استقلال کامل اين کشور، در 25 نوامبر 1975 به دست آمد. سورينام در همسايگي کشورهاي برزيل، گويان و گويان فرانسه و در سواحل اقيانوس اطلس واقع شده است. مساحت اين کشور 163/265 کيلومتر مربع و جمعيتش 417هزار نفر است. پايتخت سورينام، پاراماريبو نام دارد و واحد پول آن
گيلدر سورينام است. پيش بيني جمعيت اين کشور تا سال 2025 در حدود 525 هزار نفر مي باشد. حدود نيمي از سکنه سورينام مليّت هندي و پاکستاني دارند و پيرو آيين هندو هستند. زبان رسمي در اين کشور هلندي است. 25 نوامبر سال روز استقلال اين کشور به عنوان روز ملّي آن نام گذاري شده است. نظام سياسي حاکم در سورينام جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آدام ميتس کيويچ شاعر و نويسنده بزرگ لهستاني در 24 دسامبر سال 1798م در لهستان به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات متوسطه، راهي دانشگاه شد و به تحصيل فلسفه پرداخت. اما ديري نپاييد که فلسفه را رها کرد و به سراغ ادبيات و هنرهاي زيبا شتافت. ميتس کيويچ در 22 سالگي عالي ترين اثر دوران جوانيش با نام حماسه جوانان را منتشر کرد و به شهرت دست يافت. اين منظومه، نوعي شعر رمانتيک سياسي بود که ميان مردم قرن نوزدهم لهستان بسيار مشهور گشت. اشعاري که ميتس کيويچ در اين دوره مي ساخت، علي رغم توقيف شدن، در صدها نسخه خطّي، دست به دست مي گشت و همه جوانان آن ها را از حفظ مي خواندند. او در دوره اي مي زيست که لهستان ميان روسيه، اتريش و پروس تقسيم شده بود و وي براي اتحاد مجدد کشورش فعاليت مي کرد. به همين دليل در سال 1823م به جرم ترويج ميهن پرستي نامعقول از طرف دولت روسيه، به اين کشور تبعيد شد. ميتس کيويچ پس از 6 سال تبعيد از روسيه به فرانسه گريخت و به تدريس ادبيات پرداخت. اين درس ها اگر چه درباره ادبيات زبان هاي اسلاو بود، اما بر پايه ايمانِ مسيحيت قرار داشت. وي در تدريس خود مباني مذهبي و عرفاني و اصول تازه اي از ادبيات ديني را عرضه مي نمود. او در سال 1848م به اسلامبول رفت تا با تشکيل يک واحد نظامي لهستاني به جنگ با روسيه بپردازد، اما اجل مهلتش نداد و در بيست و ششم نوامبر 1855م
در پنجاه و هفت سالگي در اين شهر درگذشت. وي تنها شاعر لهستاني است که در کشورهاي اروپاي غربي شهرت يافته است. وي در منظومه هايي که مي سرود، به هم ميهنان خود، رسالتي را که درباره آزادي و عدالت اجتماعي داشتند، عرضه مي نمود. ميتس کيويچ، زندگي اجتماعي طبقات جامعه لهستان را به سبکي ساده و بي پيرايه تجزيه و تحليل مي نمود. شعارهايي هم چون "هدف همه، خوش بختي همه است" و نيز "اتحاد، قدرت مي بخشد" دعوتي بود که از جوانان براي تحقق بخشيدن به آرزوي خود که استقلال لهستان بود ارائه مي کرد. درباره وي گفته اند که او از شاعران کم نظيري بود که با حدّ اعلاي زيبايي و قدرت و غنا، روح ملتش را تجسم داده است. از آدام ميتس کيويچ آثاري برجاي مانده که منظومه پان تادئوش، ملت لهستان و زائران و شامگاه نياکان از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
هنري هِرتْزْ، فيزيک دان معروف آلماني در 5 فوريه 1857م در هامبورگ آلمان به دنيا آمد. او در ابتداي جواني، به رشته معماري و مهندسي علاقه مند بود، اما خيلي زود از اين علاقه دست کشيد و به علوم تحقيقي دل بست. از اين رو تحت نظر برخي اساتيد بزرگ زمان، به فيزيک روي آورد و پس از مدت کوتاهي، به تدريس فيزيک پرداخت. هرتز در ادامه، کار مطالعاتي خود را با تحقيق در امواج الکتريکي يا نيروي مغناطيسي پيگيري کرد و با ساختن يک فرستنده و يک گيرنده راديويي، به شهرت دست يافت. او براي اکثر دستگاه هاي الکترونيکي مثل راديو، تلويزيون و رادار که امروزه در خدمت
بشر هستند، اصول استواري را پايه گذاري کرد و ثْابت نمود که مي تواند امواج الکتريکي را بگيرد و بفرستد. هرتز طول موج را به دست آورد و اطلاعات گسترده و جالبي درباره فرکانْسِ نوسان ها يافت. اين دانشمند آلماني، در سال 1888م بر روي اختراع اسرارآميزي به نام رادار تحقيق و مطالعه کرد و به عنوان نخستين فرد، به اساس کار اين دستگاه پي برد. هم چنين او موفق به اختراع نوعي آنتن شد که در انتقال و گرفتن امواج تلويزيوني به کار مي رفت. نام او با عبارت سيکل در ثانيه به معني هرتز، هميشه جاودان خواهد بود چرا که هرتز نخستين کسي بود که ثابت کرد هر موج الکتريکي يا مغناطيسي، مدت زماني وقت نياز دارد تا حرکت کند. هنري هرتز سرانجام در حالي که 37 سال از عمرش مي گذشت در 26 نوامبر 1894م درگذشت.
شرح مناسبت:
در سال 1911م مغولستان با حکومت سلطنتي اعلام استقلال کرد، ولي چند سال بعد، تبديل به تحت الحمايه چين گرديد. سرانجام با مرگ آخرين پادشاه مغولستان، در سال 1924 کمونيست ها در اين کشور، قدرت را در دست گرفتند و بدين ترتيب،در 26 نوامبر همان سال، جمهوري خلق در مغولستان برقرار شد. مغولستان کشوري است در شرق آسياي مرکزي با 1/566/500 کيلومتر مربع مساحت و نزديک به 3 ميليون نفر جمعيت که اکثريت بودايي هستند. پايتخت مغولستان، اولان باتور نام دارد و واحد پول آن توگريک است. پيش بيني مي شود جمعيت مغولستان تا سال 2025 در حدود 4 ميليون نفر خواهد بود. سکنه مغولستان مليّت مغولي داشته و زبان رسمي آن ها مغولي خلخي
است. دارخان، اردنه و اولگي از شهرهاي مهم آن هستند. نوع حکومت اين کشور جمهوري است. 11 ژوئيه سال روز استقلال مغولستان از چين به عنوان روز ملّي اين کشور نام گرفته است. (ر.ک: 11 ژوئيه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تئودور مومزن مورخ و محقق آلماني، در 27 نوامبر 1817م به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات به کار تحقيقاتي مشغول شد که مطالعه درباره کتيبه ها و آثار به جاي مانده از تمدن هاي کهن، بخش عمده اي از تحقيقات او را شامل مي شد. معروف ترين اثر او تاريخ مفصل روم قديم نام دارد که يکي از کامل ترين کتب تاريخي درباره روم است. مومزن، اين اثر را طي سه سال و در سه مجلد منتشر ساخت که شرح ظهور و سقوط جمهوري دوم است. پس از آن مومزن ادامه تاريخ دوران امپراتوري را ننوشت. اما پس از گذشت سه دهه، شرحي عالي در مورد ايالت هاي حکومت امپراتوري نگاشت. با اين حال تاريخ روم تنها اثرِ عالمانه اي است که در آنْ نويسنده به ابراز احساسات خود مي پردازد و داوري هاي شخصي را در کنار شرح واقعيات عيني قرار مي دهد. اين کتاب بيشتر مسائل سياسي روم را مطرح مي نمايد تا ديگر جنبه هاي اين تمدن. به علاوه مومْزن رسالات ارزش مندي درباره ضرب سکه و حقوق جنايي روم تأليف کرد. مومزن، علاوه بر فعاليت هاي علمي، در صحنه سياست هم فعال بود و به نمايندگي مجلس آلمان نيز رسيد. وي به ليبرال هاي سست عنصر اعتقادي نداشت. از زمين دارهاي فئودال آلماني منزجر بود و طبقه کارگر را بي اراده و بي جنبش مي دانست. شخصيت دلخواه وي کسي بود که مردِ عمل باشد و بتواند سر گردن کشان را فرود آورد. اين مورخ آلماني، جايزه نوبل ادبي را در سال
1902م به خود اختصاص داد و يک سال پس از آن، در 14 اوت 1903م در 86 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
حييم وايزْمَن از رهبران رژيم صهيونيستي و يکي از بنيان گذاران رژيم اشغال گر اسرائيل در 27 نوامبر 1874م در روسيه تزاري به دنيا آمد. وي تحصيلات اوليه را در آن کشور به پايان رسانيد و تحصيلات دانشگاهي خود را در رشته شيمي در آلمانْ پي گرفت. وايزمن آن گاه تابعيت انگلستان را به دست آورد و در سال 1916م به عنوان مدير آزمايش گاه هاي دريايي انگليس مشغول فعاليت شد. وي در جريان همين فعاليت ها موفق به اختراع نوعي مواد منفجره قوي شد که در جنگ اول جهاني مورد استفاده قرار گرفت. وايزمن از ابتداي جواني علاقه فراواني به جنبش صهيونيسم داشت و در تأسيس دانشگاه عبري در قدس تلاش نمود و رياست هيأت امناي آن را بر عهده گرفت. از مهمترين اقدامات وايزْمن تشويق دولت مردان انگلستان در راه ايجاد وطني ملي براي يهوديان در فلسطين بود که به صدور اعلاميه بالفور در دوم نوامبر 1917م انجاميد که بر حمايت انگلستان از اين امر تاکيد مي ورزيد. وايزمن بعد از جنگ اول جهاني رياست هيأت نمايندگي صهيونيست ها در کنفرانس صلح پاريس در سال 1919 را بر عهده داشت و کنفرانس را به حمايت از ايجاد وطن ملي براي يهود تشويق نمود. وايزمن در سال 1929م آژانس يهود را تشکيل داد و رياست آن را بر عهده گرفت. وي در سال 1947 پيشنهاد تقسيم سرزمين فلسطين به دو دولت عربي و يهودي را به سازمان ملل ارائه نمود و هم زمان با
آن، طرح هايي نيز از سوي انگلستان، شوروي سابق و خود سازمان ملل مطرح گرديد، اما اشغال گران صهيونيست بدون توجهبه اين طرح ها و با توافقات پشت پرده با قدرت هاي بزرگ، تشکيل کشور و حکومت اسرائيل را اعلام نمودند. بعد از تشکيل دولت غاصب اسرائيل در سرزمين هاي اسلامي، رياست حکومت بر عهده وايزمن قرار گرفت و در 16 فوريه 1949م به عنوان اولين رئيس جمهوري اسرائيل انتخاب شد. وي در دسامبر 1951م براي 5 سال ديگر به اين سمت برگزيده شد اما کمتر از يک سال بعد، در تاريخ 9 نوامبر 1952م در 78 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پس از پايان جنگ جهاني اول و امضاي قرار داد صلح وِرساي، قراردادهاي ديگري نيز براي تعيين تکليف امپراتوري هاي اتريش - مجارستان و عثماني و کشور بلغارستان امضا شد که هر يک متضمن شرايط سنگين و پرداخت غرامت از طرف اين کشورها به فاتحين بود. در اين ميان، کنفرانس پاريس با تعيين خطوط مرزي جديدي براي اروپا و کشورهاي خاورميانه، نقشه جهان را به کلي تغيير داد. در همين راستا، در 27 نوامبر 1919م، پس از آنکه امپراتوري اتريش - مجارستان متلاشي شد و از بطن آن کشورهاي مستقل تازه اي به وجود آمدند، کشور چکسلواکي از سرزمين شمالي اتريش و بخشي از جنوب آلمان به وجود آمد و سرزمين مجارستان يا مجارستان به همين نام به صورت مستقلي پابه عرصه وجود نهاد. هم چنين قسمتي از سرزمين هاي شرقي اين امپراتوري، ضميمه روماني شد و از پيوستن صربستان و مونته نگرو و بقيه متصرفات اتريش در بالکان، کشور يوگسلاوي به وجود آمد. در
شمال شرقي اروپا نيز کشور مستقل لهستان، بين روسيه و آلمان پا به عرصه گيتي گذاشت و سرزمين هاي ساحلي درياي بالتيک به نام هاي لتوني، ليتواني و استوني، استقلال يافتند. از دو کشور مغلوب ديگر جنگ جهاني اول، بلغارستان قسمتي از اراضي خود را به نفع يونان و يوگسلاوي از دست داد و بخش اروپايي ترکيه به نيمه اروپايي استانبول و حومه آن محدود شد. امپراتوري عثماني هم مانند امپراتوري اتريش - مجارستان متلاشي گرديد و فقط ترکيه امروزي از آن بر جاي ماند. از متصرفات عثماني در بين النهرين و شرق مديترانه، پنج کشور عراق، اردن، سوريه، لبنان و فلسطين ايجادشدند که نخست تحت قيموميت جامعه ملل يا تحت الحمايه انگليس و فرانسه بودند و به تدريج استقلال يافتند. طرح تشکيل يک دولت يهودي در فلسطين، طي سال هايي که اين سرزمين تحت قيموميت انگليسي ها بود شکل گرفت و در ساليان پس از آن رژيم صهيونيستي نيز اعلام موجوديت کرد.
شرح مناسبت:
نبرد تانک ها که در جريان جنگ جهاني دوم، ميان آلمان و شوروي رخ داده بود، در 27 نوامبر 1941م با شکست آلمان به پايان رسيد. در اين نبرد، نيروهاي آلماني تلاش کردند مسکو پايتخت شوروي را که از يک ماه پيش محاصره کرده بودند، تصرف کنند. اين شکست آلمان، حادثه مهمي در جنگ جهاني دوم بود و نقطه آغاز شکست آلمان را در جبهه شوروي رقم زد. جنگ آلمان با شوروي در نزديکي مسکو به علت آن که دو طرف از تعداد زيادي تانک استفاده کرده بودند، به عنوان نبرد تانک ها، معروف گرديد.
شرح مناسبت:
يوجين اونيل، نويسنده بلندآوازه امريکايي در 16 اکتبر 1888م در نيويورک متولد شد. پدرش عضو يک گروه از بازيگران سيار بود و در بسياري از سفرها، فرزند خود را به همراه داشت. اونيل، هفت سالِ نخستين زندگيش را پيوسته همراه با پدر و مادر خود به مسافرت پرداخت و تجربه هايي اندوخت. اونيل مدتي در مشاغل گوناگون مشغول به کار شد که اين تجاربْ بعدها زمينه هاي متضاد و رنگارنگ نمايش نامه هاي او را ايجاد کردند. وي تحصيلات نامرتبي داشت و علي رغم ورود به دانشگاه، پس از مدتي ترک تحصيل کرد. با اين حال، اونيل براي نخستين بار در سال 1916م دو نمايشنامه کوتاه نوشت که بر روي صحنه رفت. در ادامه، نخستين نمايشنامه بلند خود با عنوان آن سوي افق را نگاشت که آن نيز با استقبال عمومي مواجه گرديد. اين پيشرفت در کار به آن جا انجاميد که در سال 1922، جايزه ادبي پوليتزِر را نصيب وي ساخت. او علاقه فراواني به تئاتر داشت
و به همين دليل او را فرزند تئاتر ناميدند. اونيل در ادامه کارهاي ادبي خود، رمان هاي مشهوري به رشته تحرير درآورد که در نهايت به اخذ جايزه ادبي نوبل در سال 1936م نائل آمد. مجموعه آثار اونيل، به سبب تجربه هاي فراوان و برخورد با خصوصيت هاي اخلاقي افراد مختلف و در عين حال آميختگي با روح شاعرانه نويسنده، از تنوع بسيار برخوردار است و در همه آن ها فکر و روح و حسّ انسان دوستي اش که با خواست ها و جريان عصر او تناسب داشت منعکس است. اونيل در تئاتر امريکا سهم بزرگي دارد و به سبب استاديش در فنون نمايش و بصيرت در عمق روح بشرِ امروزي و تازگي بيان، يکي از بزرگ ترين نمايش نامه نويسان قرن بيستم به شمار مي آيد. وي سه بار موفق به دريافت جايزه پوليتزر شد و شهرتي جهاني يافت. سفر دور و دراز به وطن، روزهاي بي پايان، تشنگي، اخطار و مِه و طناب و … از جمله آثار اوست که بسياري از آن ها به زبان هاي ديگر از جمله فارسي ترجمه شده اند. يوجين اونيل سرانجام در 27 نوامبر 1953م در 65 سالگي درگذشت. وي درباره زندگي گفته است که سرنوشت درون آدمي جاي دارد، نه در خارج از وجود او.
شرح مناسبت:
کشور اروگوئه از سال 1933م به بعد شاهد چندين کودتاي نظامي بوده و قريب پنجاه سال متناوباً به وسيله دولت هاي نظامي اداره شده است. فشار و اختناق حاکم بر اروگوئه در دهه 1960م به آغاز يک شورش مسلحانه و جنگ هاي چريکي در اين کشور انجاميد و نظاميان سرانجام
در سال 1980م به رفراندومي براي تدوين يک قانون اساسي براي اروگوئه رضايت دادند. قانون اساسي جديد اروگوئه در 27 نوامبر 1984م به حکومت نظاميان پايان داده و از سال 1985م به اين طرف يک حکومت غير نظامي در اين کشور زمام امور را به دست گرفته است. اروگوئه کشوري است در ساحل شرقي امريکاي جنوبي که بين برزيل و آرژانتين قرار گرفته و وسعت آن 176/215 کيلومتر مربع مي باشد. اين کشور پس از تجربه يک دوره طولاني حکومت هاي ديکتاتوري، در دهه 1980م به دموکراسي بازگشت و نظام سياسي جمهوري را برگزيد. (ر.ک: 25 اوت)
شرح مناسبت:
جنگ هاي صليبي که حدود سه قرن به طول انجاميد و خسارات فراواني به بار آورد، در پي جلسه اي در مجمع کِلِرْمون در جنوب فرانسه و با سخنراني پاپ اوربان دوم در تاريخ 18 نوامبر 1095م آغاز شد و تا 28 نوامبر به طول انجاميد. تاريخ نويسان و محققين معتقدند نخستين انگيزه موثر در به راه افتادن اين سلسله از جنگ ها، فعاليت شديد ارباب کليسا و سردمداران دين مسيح(ع) در جلب توجه مردم مي باشد. گرچه بدون ترديد و به ويژه در مراحل بعدي، نگرش هاي سياسي و قدرت طلبي سران حکومتي نيز موثر بوده است. در اواخر تابستان 1095م، پاپ اوربان دوم، ضمن ورود به فرانسه، نامه هايي به اُسقف هاي فرانسه و سرزمين هاي اطراف نوشت و آنها را براي جلسه اي که در کلرمون تشکيل مي شود، دعوت نمود. جلسه شوراي کلرمون، ابتدا در 18 نوامبر آن سال با حضور سي صد مقام مذهبي مسيحي آغاز شد. در اين مجمع، بسياري از
مسائل مربوط به احکام ديني، امور اداري کليسا و … مورد بررسي قرار گرفت، ولي پاپ در سخنراني خود که در تاريخ 27 نوامبر ايراد نمود، ضمن بيان خصوصيات سرزمين مقدس و سختي هاي مسيحيان در مسير عبادت در بيت المقدس و تسلط مسلمانان بر مراکز ديني و منابع ثروت، از مسيحيان خواست تا به جهادي مقدس که خواست خداست برخيزند. وي به آنان وعده داد که اولا گناهانشان بخشيده مي شود؛ ثانياً اموال و دارايي هاي آنها حفظ مي گردد و ثالثاً از پرداخت جريمه خطاهاي خود معاف مي شوند و مهم تر از همه آنکه در شمار مردان خدا، درخواهند آمد. اين مسئله باعث شد تا بسياري از مسيحيان که از وعده هاي مادي و معنوي پاپ به وجد آمده بودند و مال و ثروت فراواني را در اين مسير مي ديدند، آماده نبرد شدند. بدين ترتيب جنگ هاي صليبي با يورش مسيحيان صليبي به سرزمين فلسطين و مناطق اطراف آغاز شد و طي حدود دويست سال نبرد، هشت جنگ صليبي روي داد. جنگ هاي صليبي سرانجام در سال 1291م بدون حصول نتايج دلخواه متجاوزان پايان يافت.
شرح مناسبت:
با توجه به حمايت پادشاه اسپانيا از کريستُف کُلمب، دريانورد معروف ايتاليايي، به منظور يافتن مسيري از سوي غرب به آسيا و هند که منجربه کشف امريکا شد، طبيعي بود که اسپانيا و همسايه آن پرتغال، زودتر از ساير کشورهاي اروپايي به اعزام مهاجرين و توسعه متصرفات خود در قاره امريکا دست بزنند. آوازه شکوه و جلال و ثروت قاره جديد در اروپا، باعث گسترش انديشه دست يابي به ثروت و گسترش قلمرو کشور اسپانيا
شد. از سوي ديگر کاشفين پرتغالي نيز که در سواحل غربي افريقا در حال کار بودند دست به اکتشاف سواحل جنوبي در برزيل زدند که به تدريج موجب برخورد ميان دو امپراتوري بر سرتعيين منطقه نفوذ و مرز ميان آن ها شد. در نتيجه پادشاهان اسپانيا و پرتغال از پاپ خواستند تا در مورد اختلافات آن ها داوري کرده و منطقه نفوذ هر يک را مشخص کند. درنتيجه، در 28 نوامبر 1494م با ميانجي گري پاپ خطّ معيني در غرب جزاير کيپ وِرد در غرب افريقا مرز ميان اسپانيا و پرتغال اعلام شد، به اين ترتيب که شرقِ خط به پرتغال و غرب آن به اسپانيا تعلق گرفت.
شرح مناسبت:
واشنگتون ايروينگ، نويسنده معروف امريکايي در 14 فوريه 1783م در شهر نيويورک امريکا به دنيا آمد. وي تحصيلاتش را در رشته حقوق به پايان رساند و در ابتدا به وکالت دعاوي و سوداگري و … پرداخت. او هم زمان در جرايد و مجلات به نگارش مقالات مشغول بود و با انتشار کتاب تاريخ نيويورک، به عنوان يک نويسنده بذله گو و هجوسرا شهرت يافت. وي در اين اثر، تاريخ مسخره آميزي از شهر نيويورک ساخته و سنت ها و آداب و رسوم محلي اين منطقه و نيز چشم اندازها و مکان هاي آن را از نو زنده کرده است. ايروينگ سال هاي طولاني در اروپا به سر برد و زماني نيز سفير امريکا در اسپانيا و انگلستان بود. وي در طي اين سال ها، امکان آن را يافت که درباره فرهنگ، تمدن و سنت هاي اسپانيايي و مناطق باستاني آن مطالعاتي انجام دهد و با نگارش
کتاب هايي، آداب و رسوم گوناگون و بناهاي تاريخي را ترسيم نمايد. نتيجه اين مطالعات، کتاب هاي تاريخ زندگي، سفرهاي کريستُفْ کُلُمْبْ، تاريخ فتح غرناطه و کتاب افسانه هاي قصر الحمرا بود که براي وي در امريکا محبوبيت فراواني به وجود آورد. ايروينگ اولين امريکايي است که در ادبيات امريکا وساير نقاط جهان به شهرت دست يافت و نخستين نويسنده کلاسيک و اولين بيوگرافي نويس امريکايي نيز مي باشد. وي با ثبت خاطرات غني خود درباره تئاتر انگلستان و هنرمندان آن ديار توانست نمايي کامل از ادبيات اروپا در نيمه اول قرن نوزده ارائه کند و خود نيز هم چون نويسنده اي برجسته مورد تجليل قرار گيرد. ايروينگ در سال هاي پاياني زندگي خود، به نوشتن زندگي جورج واشينگتُن، اولين رئيس جمهور امريکا مشغول بود. سبک نوشتاري او ساده و بي تکلف و از ظرافت و مطايبات ذوق آميز برخوردار است. محمد(ص) و پيروانش و نيز افسانه هالو از ديگر آثار اوست. واشنگتون ايروينگ سرانجام در 28 نوامبر 1859م در 76سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اشْتِفان تسوايْگْ، رمان نويس و نويسنده برجسته اتريشي در 28 نوامبر 1881م در ويِن پايتخت اين کشور به دنيا آمد. وي در جواني به دنبال ذوق و استعداد خويش، براي تحصيلْ رشته ادبيات و فلسفه و تاريخ را برگزيد. محيط اتريش و ارتباط مداوم آن با جهان، شوق آشنايي با دنياي پهناور را در او برانگيخت. از اين رو، همه عمرْ، چون مسافري خستگي ناپذير به جهان گردي پرداخت. چندين بار سراسر اروپا را در نورديد، به امريکاي شمالي و جنوبي، هند، سيلان و افريقا سفر کر و، بر وسعت فرهنگ خود
افزود. در جريان اين سفرها، وي علاوه بر آشنايي با کشورها، زبان هاي گوناگون را فراگرفت، چنان که پيش از آنکه نويسنده شود، مترجمي معروف گشت و از آثار برجسته نويسندگانْ ترجمه هاي زيبايي به عمل آورد. تسوايگ کار ادبي را با سرودن قطعاتي منظوم آغاز کرد اما او که به آثار نمايش نامه نويسان بزرگ علاقه داشت پس از چندي تصميم گرفت که خود به نمايش نامه نويسي بپردازد. تسوايگ که در دوره جنگ جهاني اول معتقد گشته بود که نبايد برتري معنوي و فکري کلّي جهاني را فداي تعصب کورکورانه و افسار گسيخته ميهن پرستي کرد، بر ضد تجهيزات و تسليحات جنگ آثاري انتشار داد. وي هم چنين عقيده داشت که نبايد فريفته اخلاق و عادات تصنُّعي و ظاهري جامعه اي شد که در حال انحطاط است، بلکه بايد به تعمُّق و شناخت و تحليل رواني پرداخت. از اين جهت، بيشتر آثارش تحت تاثير عقايد روان کاوي قرار دارد. تسوايگ در آثار خود به وصف بحران هايي که ريشه اش در عميق ترين ضمير ناخودآگاه آدمي وجود دارد، مي پردازد و حالت هاي بيمارگونه توجه او را بيشتر به خود جلب مي کند. تسوايگ در برخي آثار خود بناي کار را بر اساس زندگي نامه بزرگان و نويسندگان گذارده است تا تفسيري خاص و قطعي از آنان به دست دهد. در اين ميان، با آنکه شيوه نگارشش با لحني پر طمطراق همراه است، از نقاشي عالي و تصويرهاي ذهني بديع و موضوع غني برخوردار مي باشد. تسوايگ در سال 1934م اتريش را ترک کرد و پس از استقرار در لندن به تابعيت انگلستان
در آمد. وي پس از آن راهي امريکا شد و در اوت 1941م تصميم گرفت در برزيل اقامت گزيند. در اين کشور بود که از وضع مبهم و تاريک اروپا در جريان جنگ جهاني دوم سرخوردگي يافت تا اينکه در 23 فوريه 1942م در 61 سالگي به همراه همسرش خودکشي کرد.
شرح مناسبت:
سرزمين کنگوي کينشازا از قرن نوزدهم ميلادي تحت استعمار بلژيک قرارگرفت. کاشفين بلژيکي در طول رودخانه کنگو تا قلب اين سرزمين پيش رفتند و لئوپولْدْ دوم پادشاه وقت بلژيک سرزمين کنگو را به طور رسمي ضميمه قلمرو حکومت خود نمود و براساس تصميم کنفرانس برلين در سال 1884م، اين سرزمين در مالکيت لئوپولد دوم پادشاه بلژيک قرار گرفت. اين وضعيت تا سال 1908م ادامه داشت تا اينکه در 28 نوامبر همين سال کنگو از تملک لئوپولد خارج شد و رسماً به مستعمره بلژيک تبديل گرديد. مردم کنگو پس از استعمار از نظر شرايط کاري در موقعيت بسيار سخت و ناگواري قرار گرفتند. نيروهاي بلژيکي با هر نوع نداي حق طلبانه به شدت مقابله مي کردند و با ايجاد فضاي رعب و وحشت، تداوم مناسبات استعماري را امکان پذير مي ساختند. اين وضعيت تا بعد از جنگ جهاني دوم ادامه داشت. در سال 1957 زمزمه هاي آزادي خواهي اوج گرفت و از سال 1959 تظاهرات استقلال طلبانه گسترش يافت. درنتيجه پادشاه بلژيک مجبور گرديد به استقلال طلبان قول مساعد بدهد و سرانجام در 30 ژوئن 1960 کنگو به استقلال دست يافت. حکومت اين کشور در سال هاي پاياني قرن بيستم، دولتي انتقالي با يک مجلس قانون گزاري انتقالي بوده است.(ر.ک: 30 ژوئن)
شرح مناسبت:
کشور آلباني در سال هاي قبل از ميلاد مسيح(ع) مستقل بود اما پس از تشکيل امپراتوري روم به اشغال اين امپراتوري درآمد. در پي زوال امپراتوري روم به دست مسلمانان، آلباني در معرضِ هجوم همسايگانِ خود قرار گرفت و سرانجام سربازان امپراتوري عثماني در سال 1502م، اين کشور را تصرف کردند. از
آن پس به مدت بيش از چهارصد سال، دولت عثماني بر اين سرزمين حکومت کرد و در اين زمان بيشتر مردم آلباني، به اسلام گرويدند. در اوايل قرن بيستم که امپراتوري عثماني شبه جزيره بالکان را در جنوب شرقي اروپا از دست داد، با تلاش استقلال طلبان آلباني، اين کشور به خودمختاري و سپس در 28 نوامبر 1912م به استقلال رسيد. اين کشور پس از جنگ جهاني دوم زير نفوذ اتحاد جماهير شوروي به حکومت کمونيستي تحت رهبري انور خوجه تن داد و اين وضعيت تا 1992م ادامه يافت. جمهوري آلباني تنها کشور اسلامي اروپا با حدود 29 هزار کيلومتر مربع مساحت در ساحل درياي آدرياتيک و بين کشورهاي يونان، يوگسلاوي، بوسني و هرزگوين و مقدونيه قرار دارد. جمعيت اين کشور، اندکي بيش از سه ميليون نفر است و پيش بيني شده است تا سال 2025 به حدود 4 ميليون نفر افزايش يابد. نژاد مردم اين کشور، آلبانيايي و زبان رسمي، آلباني توسک مي باشد. هفتاد درصد مردم آلباني مسلمان بوده و حدود پانزده درصد مسيحي و اکثر آنها ارتدوکس هستند. پايتخت اين کشور، تيرانا و شهرهاي مهم آن عبارتند از دوراتن، الباسان و شکوداد. واحد پول اين کشور، لک ناميده مي شود و نظام سياسي اين کشور، جمهوريِ چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. 28 نوامبر روز ملي و سال روز استقلال اين کشور از عثماني مي باشد.
شرح مناسبت:
يکي از وقايع مهم و با اهميت دوران جنگ جهاني دوم، تشکيل کنفرانس عالي سران سه کشور متفقين در تهران است که بي شک در تعيين سرنوشت جنگ جهاني دوم و سرنوشت سياسي
ايران حائز اهميت بسيار مي باشد. در روز 28 نوامبر 1943م، استالين، چرچيل و روزوِلْت، سران سه کشور شوروي، انگلستان و امريکا براي اولين بار با يک ديگر ملاقات کردند. در اين کنفرانس که تا روز اول دسامبر به طول انجاميد، طرح عمليات نهايي براي در هم شکستن نيروي مقاومت آلماني ها که متضمن گشودن جبهه دوم در غرب اروپا و حمله بزرگ ارتش شوروي در جبهه شرق بود تهيه شد. هم چنين استالين در اين کنفرانس، موضوع منابع نفتي ايران و کشورهاي ساحلي خليج فارس را نيز مطرح کرد و خواستار توافقي درباره تقسيم اين منابع در آينده شد. اما بزرگ ترين موفقيتي که در کنفرانس تهران نصيب استالين شد، نزديکي به روزولت و جلب اعتماد او بود که نتايج خود را در مدت باقي مانده جنگ و کنفرانس يالتا نشان داد. البته تشکيل کنفرانس سران سه کشور بزرگ در تهران براي ايران هم سودمند بود، زيرا استالين و چرچيل و روزولت با صدور اعلاميه اي، استقلال و تماميت ارضي ايران را تضمين کردند و تعهد قبلي انگلستان وشوروي درباره تخليه ايران به فاصله شش ماه پس از پايان جنگ را مورد تاييد قرار دادند. اين در حالي بود که ايران کمي قبل از تشکيل کنفرانس سران تهران، با فشار غرب، در روز نهم سپتامبر 1943م، رسماً به آلمان اعلان جنگ داده و به جرگه متفقين پيوسته بود. با اين حال علي رغم تعهد متفقين براي خروج از ايران، اين نيروها تا مدت ها پس از جنگ، از تخليه کشور امتناع مي کردند تا اين که پس ازشکايت ايران به مجامع جهاني، اين نيروها
خاک ايران را ترک نمودند.
شرح مناسبت:
اِنْريکو فرمي، دانشمند هسته اي و فيزيک دان معروف ايتاليايي در 29 سپتامبر 1901م در شهر رم پايتخت ايتاليا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه وارد کالج پيزا شد و به سبب آزمايش هايي که با پرتوهاي ايکس انجام داد در 21سالگي به اخذ درجه دکتراي فيزيک نائل آمد. فرمي تحقيقات خود را در آلمان دنبال کرد و در 25 سالگي به استادي دانشگاه دست يافت. وي در ضمن تدريس، مطالعات و تحقيقات علمي خود را ادامه داد و به کشفياتي رسيد که کشف تشعشع راديو اکتيويته اشعه بتا از آن جمله است. فرمي از آن به بعد افکارش را بر کارهاي تجربي و علمي متمرکز گرداند و به مطالعه درباره اتم پرداخت. در نهايت با تلاش شبانه روزي فرمي و همکارانش، در دوم دسامبر 1942 وي موفق به شکافت هسته اتم گرديد و گامي بلند در پيشرفت علم در اين عرصه برداشت. فرمي در سال 1939م به دليل اختلاف با رژيم فاشيستي ايتاليا راهي امريکا شد و به کارهاي علمي خود ادامه داد. در اين زمان رقابت مرگباري بين دول محور و متفقين براي تهيه بمب هسته اي در گرفته بود تا اين که فرمي در دوم دسامبر 1942م، موفق به ساخت پيل هسته اي شد و دنيا را وارد عصر اتم نمود. با تهيه پيل هسته اي، مقدمات ساخت بمب هسته اي نيز فراهم شد. با ساخت بمب هسته اي، کشفي که مي توانست آغازي خوش براي پيش برد علم در خدمت بشريت باشد، با بمباران هسته اي هيروشيما و ناکازاکي در جريان جنگ
جهاني دوم، تراژدي وحشت ناکي را رقم زد و بشريت را به نابودي و نيستي کشاند. به هر حال در اثر اکتشافات عمده فرمي، وي در سال 1948م به دريافت جايزه نوبل فيزيک نائل گرديد. هم چنين در سال 1954م به پاس خدمات علمي اين دانشمند هسته اي، عنصر 100 را به نام وي نهادند که به فرميوم موسوم شد. سال هاي پاياني عمر فرمي در امريکا سپري شد تا آنکه در 28 نوامبر 1954م در 53 سالگي در گذشت.
شرح مناسبت:
مهوري اسلامي موريتاني با 1/030/700 کيلومتر مربع وسعت در شمال غربي افريقا و در همسايگي کشورهاي صحرا، الجزاير، مالي و سِنِگال واقع شده است. جمعيت موريتاني در حدود 3 ميليون نفر است که 99 درصد مردم آن مسلمان مي باشند. نواکْشوتْ پايتخت موريتاني و وگيه واحد پول اين کشور مي باشد. زبان رسمي سکنه موريتاني عربي و فولاني، است و سونينکه و ولوف زبان هاي ملّي آن هستند. مردم موريتاني از قبايل مختلف افريقايي بوده و از تيره نژادي سياه هستند. پيش بيني مي شود که جمعيت موريتاني تا سال 2025م نزديک به 5 ميليون نفر خواهد شد. از شهرهاي مهم اين کشور مي توان از نواذيبو و کيفا نام برد. موريتاني که از سال 1903م تحت الحمايه فرانسه بود در سال 1946 داراي حکومت خود مختار گرديد. سرانجام مردم اين کشور طي يک همه پرسي به برقراري رژيم جمهوري رأي دادند و در 28 نوامبر سال 1960 به استقلال کامل دست يافت و نوع حکومت خود را جمهوري اسلامي اعلام نمود. 28 نوامبر روز استقلال موريتاني از فرانسه به عنوان روز ملي اين
کشور نام گذاري شده است. نظام سياسي اين کشور، جمهوري چندحزبي با 2 مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
به دنبال خروج نيروهاي اشغال گر انگليسي از سه جزيره ايراني ابوموسي، تنب بزرگ و تنب کوچک، در 28 نوامبر 1971، ايران، حاکميت خود بر اين جزاير را اعاده کرد. خروج انگليس از اين سه جزيره ايراني در خليج فارس در چارچوب طرح انگليس براي خارج شدن از منطقه درياي مديترانه و خليج فارس به خاطر مشکلات سياسي و اقتصادي خود بود. سه جزيره ايران که در اين روز از اشغال انگليس آزاد شدند، به دليل قرار گرفتن در مدخل تنگه هرمز که خليج فارس را به درياي عمان متصل مي کند، از موقعيت استراتژيک خاصي برخوردار مي باشند. انگليس اين جزاير را در سال 1887م به تصرف درآورده بود تا از اين طريق، امنيت مبادلات تجاري خود را در خليج فارس و اقيانوس هند، تضمين کند.خروج انگلستان، اگرچه به بازگشت جزاير ابوموسي و تنب بزرگ و کوچک به خاک ايران منجر گرديد، اما تحريکات بيگانگان و به ويژه امريکا و انگلستان، باعث شده تا کشور امارات متحده عربي، هر از چندي ادعاي مالکيت اين سه جزيره را مطرح نمايد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 29 نوامبر 1943م و در هنگامه جنگ جهاني دوم، جبهه آزادي بخش و ضد فاشيستي يوگسلاوي به رياست مارشال تيتو تشکيل شد. چريک هاي عضو اين سازمان، در زمان اشغال يوگسلاوي توسط ارتش آلمان، ضربات مؤثري به نيروهاي آلماني وارد آوردند و در سال 1944م با کمک ارتش سرخ شوروي، نيروهاي اشغال گر آلماني را از کشورشان بيرون کردند. پس از اخراج آلمان، تيتو در يوگسلاوي به قدرت رسيد و اولين دولت پس از جنگ را تشکيل داد. حکومت تيتو در يوگسلاوي تا سال 1980 ادامه يافت. (ر.ک: اول دسامبر)
شرح مناسبت:
ايتالياي فاشيست، در سال 1939م براي استحکام موقعيت خود در درياي مديترانه و تسلط بر درياي آدِرياتيک و فراهم کردن مقدماتِ حمله به يونان و سايرِ هدف هاي آتي، به آلباني حمله کرد و با وجود مقاومت دليرانه مردم، اين کشور را تصرف نمود. با پايان جنگ جهاني دوم و شکست ايتاليا، آلباني به اشغال ارتش شوروي درآمد و قدرت به دست کمونيست ها به رهبري انور خوجه، منتقل گشت. با شکست ايتاليا، آلباني پس از 6 سال، در 29 نوامبر 1945م به آزادي کامل دست يافت.
شرح مناسبت:
يوگسلاوي با 102/173 کيلومتر مربع وسعت در جنوب اروپا و در همسايگي کشورهاي روماني، مجارستان، ايتاليا و … واقع شده است. جمعيت يوگسلاوي در حدود 11 ميليون نفر است که داراي تيره هاي مختلف نژادي و پيرو مسيحيت و اسلام مي باشند. بلگرادْ پايتختْ و دينار يوگسلاوي واحد پول اين کشور است. مردم يوگسلاوي به زبان رسمي صربي و نيز آلبانيايي و مونته نگرويي صحبت مي کنند. نووي ساد، نيش و پريشتينا از شهرهاي مهم يوگسلاوي هستند. با پايان جنگ جهاني دوم، تيتو، يکي از رهبران احزاب يوگسلاوي بر اوضاع مسلط شد. سرانجام در سال 1945م، مجلس مؤسسانِ يوگسلاوي، پايان حکومت سلطنتي و استقرار حکومت جمهوري را اعلام کردند. از آن پس، تيتو، به عنوان اولين نخست وزير جمهوري فدراتيو سوسياليستي کمونيستي يوگسلاوي برگزيده شد و بيش از 35 سال در رأس قدرت اين کشور قرار گرفت. اين کشور که به صورت جمهوري فدراتيو سوسياليستي اداره مي شد، در سال 1990 و در پي جنبش هاي استقلال طلبانه به کشور مستقل تقسيم گرديد. هم اکنون و
با استقلال کشورهاي بوسني و هرزه گوين، مقدونيه، اسلووني و کرواسي از يوگسلاوي و تجزيه اين کشور، نام اين کشور از يوگسلاوي به جمهوري صربستان - مونته نگرو تغيير نام يافته است.
شرح مناسبت:
فلسطين منطقه اي است که محل سکونت معتقدان به اديان آسماني بود. اما به طور طبيعي، اکثر آنها را مسلمانان تشکيل مي دادند. در سال 1880م تعداد يهوديان اين منطقه 24 هزار نفر بود که 5 درصد کل جمعيت را شامل مي گرديد. ولي صهيونيست ها در اواخر قرن نوزدهم با برگزاري کنگره ها و جلساتي به دنبال راه کاري جهت دستيابي بر فلسطين و سپس عملي نمودن شعارِ تسلط بر نيل تا فرات بودند. اينان هم چنين حمايت دولت استعماري بريتانيا را با خود داشتند. اين هدف باعث شد تا جمعيت يهوديان به 85 هزار نفر در سال 1914م برسد. اين آمار تا سال 1938م در حدود 500هزار نفر بالغ گرديد که سي درصد جمعيت فلسطين را در برمي گرفت. در واقع ظرف مدت کمتر از 6 دهه جمعيت يهوديان بيش از 20 برابر شد. در آغاز سال 1947م، جمعيت يهوديان فلسطين از مرز هفت صد هزار نفر گذشت و در فوريه همين سال، دولت انگليس که قيموميت فلسطين را بر عهده داشت، به عنوان اين که ديگر قادر به ادامه قيموميت بر فلسطين نيست، حل اين مسئله را به سازمان ملل متحد ارجاع نمود. سازمان ملل نيز يک کميته ويژه براي حل مسئله فلسطين تشکيل داد و اين کميته پس از شش ماه مطالعه و اعزام هيأت هايي به فلسطين و اردوگاه هاي آوارگان يهودي در اروپا، بر سر دو
راهي تقسيم فلسطين بين اعراب و يهود يا تشکيل يک حکومت فدرال در اين سرزمين باقي ماند. اکثريت اعضاي کميته به تقسيم فلسطين و بين المللي شدن شهر بيت المقدس راي دادند و اقليت کميته، تشکيل يک حکومت فدرال و محدوديت مهاجرت يهوديان را به فلسطين پيشنهاد کردند. با ارائه گزارش کميته در مجمع عمومي سازمان ملل، در نهايتْ در بيست و نهم نوامبر سال 1947م، اين مجمع، تحت نفوذ دولت هاي غربي، به خصوص امريکا و هم چنين صهيونيست ها، با اکثريتي ضعيف به تقسيم سرزمين فلسطين ميان دو دولت فلسطيني و يهودي رأي داد. بر اساس اين مصوّبه، بيت المقدس، منطقه اي بين المللي اعلام شد. اين قطعنامه که به وجود يک دولت صهيونيستي در فلسطين اشغالي رسيمت بخشيد، خشم اعراب و رضايت صهيونيست ها را در پي داشت. در اين ميانْ، استعمار انگليس به بهانه مخالفت با طرح سازمان ملل، اما در اصل به منظور آماده کردن شرايط براي تأسيس رژيم صهيونيستي، نيروهاي خود را در 13 مه 1948م از فلسطين خارج کرد. بلافاصله پس از اين اقدام انگليس، صهيونيست ها، در مراکز نظامي که انگليسي ها تخليه کرده بودند، مستقر شدند و تأسيس رژيم صهيونيستي را در 24 مه آن سال اعلام کردند. پس از آن بود که جنگ اول اعراب و اسرائيل به وقوع پيوست.(ر.ک: 14 مه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ژوزف کونيو، صنعت گر فرانسوي در 3 سپتامبر 1725م در خانواده اي فقير متولد گرديد و بنابراين همواره در تلاش براي معاش بود. وي که به کارهاي صنعتي و فني علاقه داشت بعد از 10 سال تلاش و کوشش موفق شد در 30 اکتبر 1769م اولين وسيله نقليه بخاري را که به صورت خودرو ارائه شده بود، اختراع نمايد. اتومبيلي که کونيو اختراع کرد سه چرخ داشت و با نيروي بخار کار مي کرد. ديگ بخار اين اتومبيل در جلو قرار داشت و سرعت آن پنج کيلومتر در ساعت بود. ژوزف کونيو مخترع بزرگ فرانسوي که پدر اتومبيل ناميده مي شود، در 30 نوامبر 1804م در 79 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با آغاز استعمار فرانسه در الجزاير، عبدالقادر معروف به هادي، اميرِ مشهور مسلمانانِ الجزاير در 29 نوامبر 1832م در برابر تجاوز بيگانگان قيام کرد و به کمک سلطانِ مراکش و ياري قبايلِ وطن پرست، مردانه از سال 1832 تا 1847م با سپاهيان فرانسه جنگيد. اما چون مبارزات او نزديک به 15 سال به طول انجاميد، نيروهاي او تحليل رفتند و سلطان مراکش و امير تونس هم بر اثر فشار دولت فرانسه و ضعف و خودخواهي، از ياري عبدالقادر الجزايري خودداري کردند. در نتيجه، اين سردار مبارز از فرانسه شکست خورد و پس از مدتي زندان با اين شرط آزاد شد که ديگر به کشور خود، الجزاير باز نگردد. عبدالقادر سرانجام در سال 1883م در دمشق درگذشت.(ر.ک: 15مارس)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با شروع جنگ جهاني دوم، دولت شوروي که همواره درصدد فرصت براي گسترش بيشتر قلمرو پهناور خود بود از موقعيت استفاده کرد و در 29 نوامبر 1939 به فنلاند حمله ور شد و نبرد سختي ميان ارتش سرخ شوروي و فنلاندي ها که سرسختانه از ميهن خود دفاع مي کردند در گرفت. در اين جنگ، شوروي با بمباران شديد فنلاند، تعرض خود را ادامه داد تا اينکه در دوم دسامبر 1939 فنلاند به جامعه ملل شکايت برد. نتيجه اين شکايت تصميم جامعه ملل به مداخله در اين امر بود اما در 14 دسامبر همان سال، شوروي از جامعه ملل خارج گرديد و در عين حال به پيش روي خود در خاک فنلاند ادامه داد. اين مسئله به تسليم و نيز تجزيه فنلاند انجاميد و بخشي از نواحي آن به مالکيت شوروي درآمد.
شرح مناسبت:
باربادوس کشور کوچکي در شرق درياي کارائيب و شرق اقيانوس اطلس است، که 430کيلومتر مربع وسعت و 270 هزار نفر جمعيت دارد. پايتخت اين کشور بريج تاون نام دارد و واحد پول آن دلار باربادوس است. بيش از 60 درصد مردم اين کشور پيرو مذهب پروتستان و از تيره هاي نژادي سياه پوست هستند. پيش بيني مي شود جمعيت باربادوس تا سال 2025م در حدود 300 هزار نفر باشد. هم چنين بيش از 100سال طول خواهد کشيد که جمعيت اين کشور دو برابر شود. زبان رسمي مردم باربادوس انگليسي است. اين کشور داراي يک شهر مهم به نام اسپاتيس تاون مي باشد. باربادوس از جمله کشورهاي عضو جامعه مشترک المنافع انگليس است، که تابع تاج و تخت انگلستان بود. و يک
فرماندار کل به نمايندگي ملکه انگليس سرپرستي امور آن را به عهده دارد. باربادوس از اوايل قرن هفدهم مستعمره انگليس بوده و در سال 1966 استقلال يافته است. سي ام نوامبر روز استقلال اين کشور به عنوان روز ملي باربادوس نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
استاد عبدالباسط محمد عبدالصَّمد از اساتيد مصري و برجسته و بين المللي بود. او فراگيري قرآن کريم را از دوران کودکي آغاز کرد و در دوازده سالگي موفق به دريافت جايزه حفظ و قرائت قرآن شد. استاد عبدالباسط مدتي نيز به سفر به کشورهاي مختلف پرداخت. او طي سال هاي متمادي که به تلاوت قرآن کريم مشغول بود، رتبه هاي مهمي در مسابقات بين المللي قرآن مجيد در کشورهاي اسلامي کسب کرد. از استاد عبدالباسط، نوارهاي زيادي از صوت دلنشين قرآنِ او، بر جاي مانده است. استاد عبدالباسط سرانجام در سي نوامبر 1988م درگذشت.
شرح مناسبت:
ديديه اراسْمْ معروف به دسيدريوس آراسْموس، اديب و فيلسوف مشهور هلندي، در پنجم اکتبر 1466م در روتردام هلند به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود، به سلک راهبان درآمد و در بعضي از مدارس به تدريس روي آورد. آراسموس هم چنين زماني به تعليم پسر پادشاه اسکاتلند مشغول شد و به ارائه نظرات و تفکرات خود پرداخت. در آن وقت، چون اصلاح و تعديل دين مسيحي لازم به نظر مي آمد، آراسموس در اين مورد با مارتين لوتر، بنيان گذار مذهب پروتستان به مکاتبه پرداخت و آن گاه که لوتر دست به کار دعوت زد، وي ازمکاتبه با لوتر خودداري نمود و بر ضدّ وي چيزهايي نوشت. با آنکه آراسموس، خود مردي مذهبي بود، ولي با تعصّبات احمقانه مخالفت مي کرد و از اين رو، خشم اولياي متعصّب کليساي آن روزگار را برانگيخت. آراسموس مي گفت: بهترين راهنماي اخلاقي انسان، عقلِ انسان است و مبنا و ماخذ عمده مسيحيت، مواعظ عيسي(ع) است. وي خواستار فلسفه اي بود
که چون نسيمي از روشنايي، بر عالمي که در ظلمت غرق شده است، بوزَد. معروف ترين اثر آراسموس، ستايش ديوانگي نام داشت. در اين کتاب، ديوانگي به صورت شخصيتي واقعي جلوه گر مي شود؛ درباره پيروزي هاي خود داد سخن مي دهد و مي گويد اگر او نبود نسل بشر اکنون از ميان رفته بود زيرا اگر ديوانه نبود، ازدواج نمي کرد؛ مدحِ ديوانگي نيز انسان را به خوش بختي رسانيده است. آسان تر و لذت بخش تر براي ما، آن است که بزرگمان بپندارند، نه آنکه واقعاً بزرگ باشيم. آراسموس تکبّرهاي شخصي و تفاخرات ملي را به باد مسخره مي گيرد. در بعضي موارد، هجوهاي او سختْ زننده مي شود. وي کشيشان را احمق هاي ديوانه اي مي خواند که دين را، به عوض آنکه دعوت به سوي راستي و درستي بدانند، تحميل يک سلسله آداب و اعمال ظاهري مي پندارند. از اين رو، بيشتر تاليفات آراسموس از طرف واتيکان ممنوع و سوزانده شد و طايفه رهبانان با او خصومتي سخت پيدا کردند. کتاب ستايش ديوانگي به عبارتي ختم مي شود که نه هجو است و نه سرزنش؛ دين حقيقي، تأسّي به صفا و سادگي عيسي(ع) است. از آراسموس آثار ديگري نيز بر جاي مانده است که تربيت يک شاهزاده مسيحي و آباء کليسا از آن جمله اند. دسيدريوس آراسموس سرانجام در اول دسامبر 1536م در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
اتحاديه تاريخي کشورهاي اروپايي يا اتحاد مقدس در 26 سپتامبر سال 1825م به دنبال سقوط ناپلئون و تشکيل کنگره ويِن، بين امپراتوري هاي روسيه، اتريش و پادشاهي پروس به امضا رسيد و به موجب
آن، اين دولت ها موافقت کردند که در کشورهاي تحت حکومت خود و در روابط بين الملل بر اساس آيين مسيحيت رفتار کنند. در واقع، اصل سند در دفاع از صلح و عدالت بود. پس از چندي، بسياري از دولت هاي اروپايي نيز اين موافقت نامه را امضا کردند. اصول کلي مورد توافق در اتحاد مقدس بعدها جهت فرونشاندن انقلاب هاي ملي و جنبش هاي آزادي خواهي مردم اروپا و ساير کشورهاي تحت سلطه استعمارگران، به کار گرفته شد. اين اتحاد در اوّل دسامبر 1825م با خروج روسيه تزاري از هم فرو پاشيد. اگرچه اصول موردِ توافق نيز خالي از ابهام نبود. با اين حال انقلاب هاي سال 1848م اروپا به صورت عملي اين اتحاد را خاتمه بخشيد.
شرح مناسبت:
يوگسلاوي قبل از ميلاد مسيح(ع)، محل سکونت اقوام گوناگون بوده است و در قرون اوليه بعد از ميلاد، تحت تسلط روميان قرار داشت. يوگسلاوي پس از آن شاهد حکومت هاي متعددي بود تا قرن پانزدهم که به امپراتوري عثماني ملحق گرديد و در قرن نوزدهم بخش هايي از اين منطقه به استقلال دست يافتند. يوگسلاوي در آستانه اولين جنگ جهاني، با برخي دول منطقه متحد شد. بعد از جنگ و فروپاشي امپراتوري اتريش - مجارستان مناطق صربستان، مونته نگرو، اسلووني کرواسي، بوسني و هرزگوين با يک ديگر تشکيل دولتي پادشاهي دادند و در اولين روز دسامبر 1918 در عين حال از سلطه بلغارستان نيز رهايي يافتند. اين مجموعه، در فاصله دو جنگْ کشور يوگسلاوي را به وجود آوردند. در جريان جنگ جهاني دوم اين کشور علي رغم مقاومت هاي مردمي به تصرف نيروهاي آلمان درآمد تا
اينکه با پايان جنگ جهاني دوم، تيتو، يکي از رهبران احزاب يوگسلاوي بر اوضاع مسلط شد. سرانجام در سال 1945م، مجلس مؤسسانِ يوگسلاوي، پايان حکومت سلطنتي و استقرار حکومت جمهوري را اعلام کردند. از آن پس، تيتو، به عنوان اولين نخست وزير جمهوري فدراتيوسوسياليستي کمونيستي برگزيده شد و بيش از 35 سال در رأس قدرت اين کشور قرار گرفت. اين کشور که به صورت جمهوري فدراتيو سوسياليستي اداره مي شد، در سال 1990م و در پي جنبش هاي استقلال طلبانه و متلاشي شدن جمهوري فدراتيو، به کشور صربستان - مونته نگروتغيير نام يافت.
شرح مناسبت:
پس از جنگ جهاني اول، فرانسه که با امضاي معاهده وِرْسايْ با تصرف مناطقي از آلمان به کناره هاي رودخانه راين در آلمان دسترسي پيدا کرده بود از باز پس گرفتن اين نواحي توسط آلمان وحشت داشت و مي خواست به نحوي الحاق اين اراضي به فرانسه را تضمين کند. پس از آن در پنجم اکتبر 1925م نمايندگان فرانسه، انگلستان، آلمان، ايتاليا، بلژيک، لهستان و چکسلواکي در لوکارنو در آلمان گرد آمدند تا درباره تثبيت مرزهاي خود و نيز غيرنظامي شدن منطقه راين گفتگو کنند. در اين کنفرانس يک رشته توافق ها بين دولت هاي شرکت کننده به عمل آمد و اين موافقت نامه ها در نهايتْ در اول دسامبر 1925م به امضا رسيد. به موجب اين پيمان، مرزهاي فرانسه - آلمان و بلژيک - آلمان تثبيت شد و سرزمين راين در آلمان که با بلژيک و لوکزامبورگ هم مرز است، غيرنظامي اعلام گرديد. بر اساس اين پيمان، آلمان ميثاق هاي داوري و حکميت با فرانسه، بلژيک، لهستان و چکسلواکي را
امضا کرد. هم چنين پيمان هاي تضمين متقابل ميان فرانسه - لهستان و فرانسه - چکسلواکي امضا شد. اين پيمان ها براي رؤساي اين کشورها که همگي خواستار همکاري بين المللي بودند، پيروزي مهمي محسوب مي گرديد. پيمان هاي لوکارنْو، در نهايت در پي اشغال سرزمين راين از سوي آلمان در مارس 1936م، نقض شد و ساير امضاکنندگان نيز تنها به ارسال اعتراض رسمي براي هيتلر قناعت کردند و اقدام جدي به عمل نياوردند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با افزايش مهاجرت يهوديان از نقاط مختلف جهان به سرزمين فلسطين، طرح خائنانه تقسيم فلسطين به دو منطقه عرب نشين و يهودي نشين در سازمان ملل متحد به بحث گذاشته شد و اين طرح در 29 نوامبر 1947م به تصويب رسيد. طبق طرح تقسيم فلسطين، در حدود 57 درصد اراضي اين کشور به دولت يهود و 43 درصد به اعراب، اختصاص مي يافت. اين در حالي بود که اکثريت جمعيت فلسطين را اعراب بومي تشکيل مي دادند و يهوديان در اقليت ضعيفي بودند. پس از تصويب اين طرح، نزديک به 7500 کيلومتر مربع از سرزمينِ واقع در ساحل غربي رود اردن که قرار بود دولت عربي فلسطين در آن تشکيل شود، در اول دسامبر 1947م به تصرف نيروهاي اردني در آمد و پس از دو و نيم سالْ در آوريل 1950م رسماً به اين کشور ضميمه شد. از آن طرفْ شش هزار کيلومتر مربع ديگر نيز که براي تشکيل دولت عربي فلسطين پيش بيني شده بود، تحت اشغال يهوديان قرار گرفت و هم چنين قسمت کوچکي از اراضي تحت نفوذ دولت آينده فلسطين هم در تصرف مصر باقي ماند. اين عواملْ، عدم تأسيس و تشکيل دولت عربي فلسطين را فراهم آورد و در عوض، زمينه اعلامِ موجوديت رژيم اشغال گر قدس در 14 مه 1948م را مهيا نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ديويد بن گوريون، باني و موسس رژيم صهيونيستي، در 29 آوريل سال 1886م در فلسطين به دنيا آمد. وي در بيست سالگي جنبش يهود را براي استقلال يهوديان پايه ريزي کرد و در جريان جنگ جهاني اول نقش مهمي در انتقال تدريجي يهوديان به فلسطين ايفا نمود. بن گوريون در خلال سال هاي جنگ جهاني دوم، با حمايت قدرت هاي بزرگ به ويژه استعمار پير انگليس، با شتاب بيشتري کار انتقال يهوديان سراسر جهان را به فلسطين دنبال نمود تا اينکه در 14 مه 1948م، 5 ماه پس از تصويب طرح تجزيه فلسطين به دو بخش يهودي و فلسطيني توسط سازمان ملل متحد، موجوديت رژيم صهيونيستي را به طور رسمي اعلام کرد و به فاصله چند ساعت، امريکا و شوروي سابق، اين رژيم را به رسميت شناختند. هر چند در غروب همان روز کشورهاي مصر، سوريه، لبنان و اردن به اسرائيل اعلان جنگ دادند ولي اين جنگ با شدت و ضعف تا بهار 1949 و با فشارهاي سياسي امريکا و دولت هاي اروپايي ادامه يافت و به آوارگي و پراکندگي بيشتر فلسطينيان در کشورهاي عربي انجاميد. بن گوريون تا سال 1953م نخست وزير رژيم صهيونيستي بود و از سال هاي 1955 تا 1962م نيز مجدداً اين سمت را بر عهده گرفت. بن گوريون در جنگ 1956 اعراب و اسرائيل موسوم به جنگ کانال سوئز نيز مورد حمايت گسترده نظامي فرانسه و انگليس قرار داشت. او يکي از پايه گذاران حزب کارگر اسرائيل مي باشد و تا سال 1965م، رهبري اين حزب را بر عهده داشت. ديويد بن گوريون
پس از عمري اشغال گري، سرانجام در اول دسامبر 1973م در هشتاد و هفت سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
روماني در روزگار باستان، جزئي از امپراتوري روم به حساب مي آمد. گرچه در قرون بعدي، ديگر اقوام بر اين منطقه مسلط شدند اما مردم اين سرزمين ضمن حفظ زبان رومي، خود را از نسل روميان مي دانند به همين جهت پس از استقلال، براي کشور خود نام روماني انتخاب کردند. جمهوري روماني با بيش از 237 هزار کيلومتر مربع مساحت در جنوب شرقي اروپا و در همسايگي بلغارستان، مجارستان، اوکراين و يوگسلاوي واقع شده است. روماني در سال 1878 مستقل شده و روز استقلال آن 13 ژوئيه مي باشد. هم چنين در جريان جنگ جهاني دوم، ارتش سرخ شوروي وارد روماني شد و سپاهيان آلمان را از اين کشور بيرون راند. اين روز در روماني نيز به نام روز آزادي، نام گرفته است. (ر.ک: 13 ژوئيه)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از کودتاي ناپلئون بُناپارت در نهم نوامبر 1799م و به دست گرفتن قدرت، وي در مقام کنسول اول فرانسه، مقدمات امپراتوري خود را فراهم ساخت و به عنوان ناجي انقلاب شهرت يافت. دومين گام ناپلئون براي رسيدن به قدرت مطلقه، تجديدنظر در قانون اساسي سال 1800م و تصويب قانون جديدي در ماه اوت سال 1802م بود که مقام او را به عنوان کنسول مادام العمر تثبيت مي نمود و مجالس قانون گزاري را عملاً تابع او مي ساخت. دو سال بعد ناپلئون تصميم گرفت در قالب عنوان امپراتور فرانسه، رژيم سلطنتي موروثي را به فرانسه باز گرداند. از اين رو، وي پس از انجام مقدمات کار، اين تصميم را در يک همه پرسي از تصويب مردم گذراند. ناپلئون که ايتاليا و مقر حکومت پاپ ها را نيز تحت سلطه خود داشت، پاپ را وادار کرد براي حضور در مراسم تاج گذاري او به پاريس برود و با دست خود، تاج امپراتوري فرانسه را بر سر او بگذارد. در اين مراسم که روز دوم دسامبر 1804م در کليساي نوتِردام پاريس برگزار شد، ناپلئون تاج گذاري کرد و همسر خود را نيز امپراتوريس و ملکه فرانسه خواند. به اين ترتيب دوره جمهوري اول فرانسه که از 22 سپتامبر 1792م، پس از الغاي رژيم سلطنت، آغاز شده بود به پايان رسيد و 26 روز بعد، در 28 دسامبر 1804م اين جمهوري رسماً پايان پذيرفت. دوران امپراتوري ده ساله ناپلئون از سال 1804م تا 1814م، دوران فتوحات پي در پي و گسترش قلمرو امپراتوري او در سراسر اروپاست. ناپلئون هر نقطه
اي را که فتح مي کرد، يکي از برادران يا بستگان خود را به پادشاهي آن جا منصوب مي نمود و قدرت و محدوده امپراتوري خود را افزايش مي داد. اما اين وضعيت دوام چنداني نيافت و با آغاز شکست هاي ناپلئون، وي پس از خلع از قدرت، به يکي از جزاير تبعيد شد.
شرح مناسبت:
دوران پادشاهي ناپلئون بُناپارت، اغلب در جنگ و کشورگشايي گذشت و همسايگان فرانسه و حتي کشورهاي دوردست تر نيز از تهاجم ناپلئون در امان نبودند. در اين ميانْ انگلستان قدرت هاي وقت اروپا نظير روسيه، پروس و اتريش را به اتحاد عليه ناپلئون تحريک مي کرد تا اين که در ژوئيه 1805م، انگليس با اين سه کشور ائتلاف ضد فرانسه را تشکيل داد. عکس العمل ناپلئون، حمله برق آسا به آلمان و اتريش و شکست دادن آنان بود. در نهايت در 28 نوامبر 1805م، قواي فرانسه با نيروهاي مشترک روس و اتريش روبرو شد و در دوم دسامبر 1805م جنگ بزرگي در ناحيه اوسْتِرليتْزْ در اتريش به وقوع پيوست. در اين نبرد، قواي ناپلئون فقط 65 هزار نفر بودند ولي قواي روس و اتريش، بالغ بر 85 هزار نفر مي شدند. با اين حال، با آغاز جنگْ هفت هزار نفر از فرانسوي ها کشته شدند در حالي که 35 هزار سرباز اتريشي و روسي کشته يا اسير شده بودند. در نتيجه اين پيروزي يکي از بزرگ ترين فتوحات ناپلئون رقم خورد و ائتلاف انگليس، روس ها و اتريش نيز در هم ريخت.
شرح مناسبت:
با روي کار آمدن جانز مونْروئه، به عنوان پنجمين رئيس جمهور ايالات متحده امريکا، اين کشور خود را از جانب روسيه در خطر مي ديد و از اتحاد دولت هاي غربي با روسيه تزاري وحشت داشت. نگراني ديگر امريکا در اين زمان، ترس از عواقب اوضاع آشفته و هرج و مرج مکزيک در جنوب امريکا بود. اين تحولات که با موجي از بي ثباتي سياسي در کشورهاي امريکاي مرکزي توام بود،
در همسايگي ايالات متحده به وقوع مي پيوست و امريکا را به واکنش بر مي انگيخت. به ويژه آن که دولت مردان امريکا، خواب تصرف قسمت هاي مهمي از نواحي شمالي مکزيک را مي ديدند و براي اشغال اين نواحي، نقشه مي کشيدند. در همين اوضاع و احوال بود که جانز مونْروئه، رئيس جمهور وقت امريکا در پيام سالانه خود در دوم دسامبر 1823م، خواهان عدم دخالت کشورهاي اروپايي در منطقه گرديد. هرچند اين پيام که بعدها به دکترين مونروئه شهرت يافت در ظاهر براي حفظ استقلال کشورهاي قاره امريکا عنوان گرديد اما در حقيقت تحميل قيموميت نامشروع امريکا بر کشورهاي امريکاي مرکزي و جنوبي بوده است. هم چنين تمام معاهدات و قراردادهايي که در سال هاي بعد ميان امريکا با اين دولت ها يا ميان خود اين دولت ها با يک ديگر به امضا مي رسيد، الزاماً در جهت منافع ايالات متحده امريکا و در راستاي دکترين مونروئه قرار داشت. دکترين مونروئه که اشاره صريحي به دولت هاي غربي دارد، تلاشي جدّي براي دورنگاه داشتن قدرت ها و سياست هاي مسلط آن روز از تحولات امريکاي لاتين از يک سو و مشروعيت بخشيدن به قيموميت کاخ سفيد بر کشورهاي اين منطقه از جانب ديگر بود. دکترين مونروئه امروزه پس از گذشت بيش از يک صد و هشتاد سال هنوز از اعتبار و قوت برخوردار است و در دوره هايِ بعدي زمام داري در امريکا، پديدآورنده حوادث متعدد و بي شماري بود.
شرح مناسبت:
لويي ناپلئون، برادرزاده ناپلئون بُناپارت از جواني درصدد بود که جانشين عموي امپراتور خود شود. وي در ابتدا خواهان سلطنت بود اما
چون مردم در جريان انقلاب سال 1848 در فرانسه، خواهان استقرار جمهوري بودند، از سوداي سلطنت دست برداشت و خود را نامزد مقام رياست جمهوري کرد. جذبه نام ناپلئون بُناپارت به پيروزي لويي ناپلئون در نخستين انتخابات رياست جمهوري فرانسه در دسامبر 1848م کمک کرد و لويي ناپلئون کليه رقيبان قدرت مند و معروف خود را در اين انتخابات شکست داد. وي در سه سال اول رياست جمهوري خود در چهارچوب قانون اساسي جمهوري دوم فرانسه حکومت کرد و از حدود اختيارات قانوني خود پا فراتر نگذاشت، ولي انتقاداتي که در مطبوعات و مجلس ملي فرانسه از روش او در حکومت آغاز شده بود وسوسه قدرت مطلقه را در او بيدار کرد. از اين رو در دوم دسامبر سال 1851م با يک کودتا بر اختيارات خود در مقام رياست جمهوري افزود و صداهاي مخالف را، خاموش کرد. درست يک سال بعد، در روز دوم دسامبر 1852م، لويي ناپلئون، الغاء رژيم جمهوري و استقرار مجدد رژيم سلطنتي را اعلام داشت و خود را امپراتور فرانسه خواند. لويي ناپلئون براي بهره برداري بيشتر از جذبه نام ناپلئون، خود را ناپلئون سوم لقب داد ولي بعد از انتشار شعر هجوآميزي از طرف ويکتور هوگو، نويسنده و شاعر معروف فرانسوي درباره او تحت عنوان ناپلئون کوچولو، در ميان مردم فرانسه بيشتر به اين لقب شهرت داشت. حکومت 22 ساله ناپلئون سوم که در چهار سال اول آن عنوان رياست جمهوري و در 18 سال باقي مانده، عنوان امپراتوري داشت، سرانجام با شکست مفتضحانه نيروهاي فرانسه در جنگ هاي فرانسه و پروس در سال 1870م به پايان رسيد. ناپلئون سوم
در اين جنگ اسير شد و دو سال آخر عمر خود را در حال تبعيد در انگلستان سپري نمود.
شرح مناسبت:
در پي تحقيقات شبانه روزي و طاقت فرساي انريکو فرمي، دانشمند ايتاليايي الاصلِ امريکايي، اولين پيل هسته اي جهان در دوم دسامبر 1942م ساخته شد. پيل يکي از منابع جريان برق است که بر اثر فعل و انفعالات شيميايي، توليد جريان مي کند. با استفاده از اين موضوع، پيل هسته اي وسيله اي است که براي توليد انرژي هسته اي به صورت حرارت، توليد مواد شکافت پذير و توليد نوتْرون ها به کار مي برد. هم چنين ماده اي که از شکافت هسته اي در رآکتور به کار مي رود، سوخت هسته اي نام دارد. در اين پيل، شکافت اتم ها باعث توليد فعل و انفعال زنجيره اي وسيعي گرديده و انرژي حرارتي فوق العاده اي ايجاد مي کند. ساخت اين پيل هسته اي اولين قدم براي ساختن بمب هسته اي بود و با شکافتن اتم و آزاد کردن نيروي اتم، جهان علم قدم به عصر اتم نهاد. با ساخت اولين بمب هسته اي و به کارگيري آن عليه هيروشيما و ناکازاکي، تراژدي جنگ جهاني دوم پايان يافت و استفاده ضدبشري از اين کشف مهم آغاز شد.
شرح مناسبت:
پس از پايان جنگ جهاني دوم و شکست ژاپن که بخش هايي گسترده از منطقه شرق آسيا را به تصرف خود درآورده بود، سران متفقين در اجلاس هاي يالتا و پوتسدام، به بررسي نحوه اداره جهانِ پس از جنگ پرداختند. اما از همان جلسات نخست مشخص شد که امريکا و شوروي هر کدام به دنبال سهم بيشتر و دامنه گسترده تري براي نفوذ و تسلط بر منطقه مي باشند. يکي از مناطقي که بنا به خواست
سران کشورهاي پيروز در جنگ، به دو قسمت تقسيم شد، شبه جزيره کره بود. در ماه هاي پاياني جنگ جهاني دوم و پس از اعلان جنگ شوروي به ژاپن، نيروهاي روسيه، ضمن تصرف منچوري، به منطقه کره نيز حمله ور شدند و تا مدار 38 درجه جغرافيايي پيش رفتند. از سوي ديگر، نيروهاي امريکايي نيز در 8 سپتامبر 1945م قسمت جنوبي اين شبه جزيره را تصرف نموده و در ميانه منطقه، با نيروهاي شوروي تلاقي کردند. بدين ترتيب در دوم دسامبر همين سال مقدمات تقسيم سرزمين کره فراهم گرديد و در 27 دسامبر همان سال در کنفرانس مسکو رسميت يافت. کره شمالي و کره جنوبي علي رغم به وجود آمدن اتحاد در ميان ساير کشورهاي دو پاره (همانند ويتنام، آلمان و يمن) همچنان دو کشور مستقل از هم مي باشند گرچه در سال هاي اخير گام هايي براي پايان اين جدايي برداشته شده است.(ر.ک: 27 دسامبر)
شرح مناسبت:
فيدل کاسترو چريک کوبايي، به منظور مبارزه با ديکتاتوري وابسته باتيستا، به اتفاق عده اي از هم رزمانش، در سال 1953م قيام مسلحانه خود را براي آزادي کوبا با حمله به يک پادگان نظامي آغاز کردند. اما سربازان باتيستا اين قيام را به شدت سرکوب کردند و کاسترو دستگير و زنداني گرديد. مدتي بعد کاسترو تبعيد شد ولي او، گروهي ديگر را گرد آورد و به کوبا بازگشت وي در روز دوم دسامبر 1956 به اتفاق 80 نفر از طرفداران خود، وارد يکي از سواحل کوبا شد، اما همه آن ها به جز 12 نفر، کشته و يا توسط رژيم باتيستا دستگير شدند. پس از آن کاسترو، فعاليت
تبليغي شديدي عليه حکومت مرکزي به راه انداخت و در مناطق کوهستاني کوبا به نبرد با اين رژيم امريکايي پرداخت. سرانجام در سال 1958 کاسترو دستور حمله به مواضع نظامي و حساس پايتخت و ساير شهرهاي کوبا را صادر کرد. در نتيجه اين حملات، بسياري از مناطق حساس به تصرف انقلابيون درآمد و باتيستا مجبور شد به پايگاه نظامي امريکا در کوبا پناهنده و سپس از کشور فرار کند. در نهايت، فيدل کاسترو در فوريه 1959م به نخست وزيري و در سال 1976م به رياست جمهوري کوبا برگزيده شد.(ر.ک: 17 فوريه)
شرح مناسبت:
شيخ نشين هاي جنوب خليج فارس از سال 1920م تحت الحمايه انگليس بودند و شيوخ هر يک از آن مناطق، طبق قراردادهايي، زيرنظر مأمورين دولت انگليس، قلمرو خود را اداره مي کردند. انگليس در اين منطقه، پايگاه هاي نظامي متعددي ايجاد کرد، اما در آستانه خروج از خليج فارس، شوراي عالي اتحاديه امارات عربي را با شرکت 9 شيخ نشين جنوب خليج فارس در سال 1969، تشکيل داد. در ابتداي کار شيوخ قطر و بحرين هم در مذاکرات شرکت داشتند ولي بعداً از پيوستن به اين فدراسيون انصراف دادند. بدين صورت در 2 دسامبر 1971 فدراسيون جديدي از شيخ نشين ها تشکيل گرديد که تأسيس امارات متحده عربي را در پي داشت. اين کشور در جنوب شرقي خليج فارس قرار دارد و از 7 اميرنشين به نام هاي ابوظبي (پايتخت)، امُ القُوين، دوبِي، رأسُ الخِيمه، شارْجِه، عَجمان و فُجِيْره تشکيل شده است. مساحت اين سرزمين 83/600 کيلومتر مربع مي باشد. جمعيت امارات متحده بيش از 2 ميليون نفر و داراي دين رسمي اسلام
است. پيش بيني مي شود که جمعيت کشور امارات متحده عربي تا سال 2025م بيش از سه ميليون نفر خواهد بود. نظام سياسي حاکم بر اماراتْ فدراسيوني متشکل از هفت اميرنشين با يک مجلس مشورتي است. جمعيت امارات از گروه هاي نژادي مختلف تشکيل شده است که مليّت پاکستاني و هندي اکثريت دارد و ديگر گروه هاي نژادي عرب، ايراني و ساير آسيايي ها در اقليتند. علت تنوع نژادي در امارات، مهاجرت ساير اقوام به اين کشور به دلايل بازرگاني و اکتشاف و استخراج نفت مي باشد. زبان رسمي در امارات عربي است و واحد پول آن درهم مي باشد. دوم دسامبر سال روز استقلال اين کشور از انگلستان، روز ملي امارات متحده عربي نيز مي باشد.
شرح مناسبت:
سرزمين لائوس از قرن سيزدهم ميلادي محل سکونت جمعي از قوم لائو بود که از جنوب چين به اين منطقه کوچ کرده بودند که نام اين کشور نيز از اين قوم گرفته شده است. اما از اواخر قرن نوزدهم فرانسه اين منطقه را تسخير نمود و لائوس از سال 1893م رسماً تحت الحمايه فرانسه شد تا اين که سال 1949م به دنبال قيام هاي آزادي خواهانه در منطقه هندوچين، استعمار فرانسه مجبور شد در چارچوب اتحاديه فرانسه، به لائوس استقلال نسبي بدهد. اما هم زمان با مبارزات مردم ويتنام با استعمار فرانسه، احزاب استقلال طلب لائوس نيز از سال 1950م نبرد خونين خود را عليه نيروهاي فرانسوي و حکومت دست نشانده آن ها آغاز کردند. ادامه مبارزات چريک ها و نيروهاي مردمي باعث شد تا دولت فرانسه طي موافقت نامه اي در 2 دسامبر 1953 استقلال کامل
لائوس را پذيرا گردد. در نهايتْ استقلال اين کشور در کنفرانس ژنو که در 1954 با حضور کشورهاي منطقه و دولت هاي بزرگ جهان برگزار شد، به تأييد رسيد. لائوس بعد از استقلال تا چندين سال محل درگيري هاي داخلي بود تا اينکه در 2 دسامبر 1975 دولت پادشاهي در اين کشور سرنگون شد و جمهوري دموکراتيک خلق لائوس تأسيس گرديد. لائوس با 236/800 کيلومتر مربع مساحت و بيش از 5 ميليون نفر جمعيتْ، در جنوب شرقي آسيا و در همسايگي چين، ويتنام، تايلند، ميانمار و کامبوج واقع است. ويِن تيان پايتخت لائوس است. کيپ جديد واحد پول و اکثر مردم پيرو آيين بودا مي باشند. سکنه لائوس زردپوست بوده و زبان رسمي آنان لائوسي است. پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور تا سال 2025م بيش از 9 ميليون نفر خواهد بود. نظام حاکم بر اين کشور جمهوري تک حزبي خلق با يک مجلس قانون گزاري مي باشد. دوم دسامبر، سال روز تأسيس جمهوري دموکراتيک خلق در سال 1975 به عنوان روز ملي اين کشور نام گرفته است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نيکولا برناردويي ماکياولي، فيلسوف و نظريه پرداز ايتاليايي در 3 دسامبر 1469م در فلورانس ايتاليا به دنيا آمد و از جواني وارد فعاليت هاي سياسي شد. پس از فروپاشي سلطنت و برقراري حکومت جمهوري در ايتاليا وي در حالي که 29 سال داشت در مقام دبير شوراي ده نفره حکومت جمهوري مشغول به فعاليت گرديد و مدت 14 سال در اين منصب بود. با اين حال، پس از آن به دنبال جنگ قدرت به زندان افتاد. ماکياولي در عصري مي زيست که عصر خودکامگي، گستاخي، زيرکي، فريب، خيانت، کينه توزي، بدبيني، نفرت و شهوت بود و او نظامي فلسفي آورد که با تناقضات آن روزگار مناسبت داشت. ماکياولي، اساس اخلاقيات را واژگون کرد. به دنيايي که سرشار از توحش بود صريحاً مي گفت که بهترين شيوه و خطمشي زندگي، بي شرافتي است. يگانه شعار سياسي او اين بود که شاه فوق تمام قيود و الزامات مردم عادي است. او اصول موعظه مسيحيت را که از راه تحقير، به آن، راهنماي بردگي مي گفت طرد کرد و براي اربابان، موعظه شمشير تدارک ديد. ماکياولي براي آغاز دوباره زندگي سياسي و نزديک شدن به خاندان سلطنتي به نگارش مهم ترين اثر سياسي خود با نام پرنس يا شهريار دست زد. اين کتاب گرچه نتوانست در اين راه کمکي به نويسنده اش کند اما به عنوان يک اثر مورد توجه سياست مداران قرار گرفت و دنيايي ديگر در عرصه سياست نوين پي ريزي کرد. ماکياولي در اين کتاب، مجموعه اي از رهنمودها و ارشادات را براي اداره موفقيت آميز يک حکومت
عرضه مي نمايد که در ده اصل خلاصه مي شود که عبارتند از: هميشه در پي سود خويش باش؛ جز به خويشتن هيچ کس را محترم مدار؛ بدي کن اما چنان وانمود کن که نيکي مي کني؛ حريص باش و هرچه را مي تواني تصاحب کن؛ خسيس باش؛ خشن و درنده خوي باش؛ چون فرصت به دست آوردي ديگران را بفريب؛ دشمنانت را بکش و اگر مي تواني دوستانت را نيز؛ در رفتار با مردم به زور توسل جوي نه مهرباني و همه مساعي خود را بر جنگ متمرکز ساز. از ديدگاه ماکياولي، چون مردمْ ساده لوح مي باشند لذا شهريار بايد کاري کند که کمتر کسي حقيقت او را دريابد و مردم را با اعمال ظاهري و تظاهر به درستکاري و پاي بندي به مذهب بفريبد. مجموعه افکار ماکياولي که به ماکياوليسم منجر مي شود در حقيقت، مرامي است بر پايه هاي فريب، رياکاري و نادرستي. نظريات ماکياولي، اثر سويي بر جباران و ديکتاتوران جهان داشت اما اين شاگردان مکتب ماکياولي نشان دادند که فلسفه او از جاده صواب به دور است زيرا بدبختي و ادبار سرانجام بر خود آنان نازل شد. نيکولا ماکياولي در نهايت در 20 سپتامبر 1530م در 61 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
راجنْدرا پراساد سياست مدار و فيلسوف هندي در 3 دسامبر 1884م در يکي از روستاهاي ايالت بيهار هند متولد شد. او با وجود تنگ دستي خانواده اش، تحصيلات خود را تا درجه دکتري ادامه داد و در نهضت استقلال طلبي مردم هند، شرکتي فعالانه داشت. وي همگام با مهاتما گاندي به مبارزه سياسي عليه استعمارگران انگليس پرداخت و چندين
بار به رياست حزب کنگره ملي هند برگزيده شد. پراساد پس از استقلال هندوستان و استقرار نظام جمهوري در اين کشور، در 26 ژانويه 1950م به عنوان اولين رئيس جمهور هند، انتخاب گرديد و دو دوره هفت ساله به اين مقام برگزيده شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در دوره صلح مسلح که از سال 1871م تا آغاز جنگ جهاني اول به طول انجاميد، حوادثي در شبه جزيره بالکان روي داد که مي توان آن ها را زمينه ساز نخستين جنگ جهاني در قرن بيستم دانست. پس از موافقت عثماني با واگذاري منطقه بوسني و هرزه گوين به اتريش، مشروط به عدم حمايت اتريش از استقلال بلغارستان، روسيه نيز درصدد کسب امتياز برآمد. با اعلام استقلال بلغارستان و پيوستن جزيره کُرت به يونانْ، اوضاع در منطقه بالکان بحراني شد در اين شرائط در 28 اوت 1912م منطقه جبل اسود به دولت عثماني اعلام جنگ داد و بلغارستان، صربستان و يونان نيز به حمايت از آن برخاستند. بيش از 700 هزار نظامي دول متحد در مقابل بيش از 300 هزار سرباز ترک عثماني قرار گرفتند طي اين نبرد که براي نخستين بار از هواپيما استفاده شد نيروهاي متحد تا دروازه استانبول پيش رفتند. اين جنگ در نهايتْ، با شکست عثماني در سوم دسامبر 1912م خاتمه يافت و باعث شد تا دولت عثماني سرزمين هاي اروپايي خود را از دست بدهد.
شرح مناسبت:
اگرچه در کنفرانس صلح لاهه در سال 1907 درباره ايجاد يک دادگاه جهاني متشکل از تعدادي از قضات بين المللي مذاکره شد، اما به نتيجه اي نرسيد. امکانِ تأسيس چنين دادگاهي، سال ها بعد در خاتمه جنگ جهاني اول پيش آمد. در مقدمه ميثاق، ضمن بيان راه هاي تأمين اهداف جامعه ملل، مسئله رعايت کامل حقوق و تعهدات بين المللي موردِ تأکيد قرار گرفته بود. در ماده 14 ميثاق جامعه ملل، تهيه طرح تأسيس ديوان دائمي بين الملليِ دادگستري و تصويب آن
پيشنهاد شده بود. در فوريه 1920م کميته مشورتي با شرکت 10 حقوق دان از کشورهاي مختلف تشکيل و پيش نويس اساس نامه ديوان تهيه گرديد. اين طرح با برخي اصلاحات، سرانجام در 3 دسامبر 1920م به تصويب مجمع عمومي جامعه ملل رسيد و پس از تصويب ازطرف اکثر کشورهاي عضو، در سپتامبر 1921م قدرت اجرايي پيدا نمود. ديوان دائم دادگستري بين المللي پس از انتخاب قضات ديوان، از ژانويه 1922م شروع به کار کرد و در 19 آوريل 1946م رسماً منحل گرديد و ديوانِ بين المللي دادگستري جاي گزين آن شد.
شرح مناسبت:
يکي از حوادث هيجان انگيز که نشان دهنده پيشرفت علم بود، انجام عمل پيوند قلب مي باشد. درسوم دسامبر 1967م دکتر برنارد، در بيمارستان "گروت شور" واقع در شهر کِيْپْ تاوْن افريقاي جنوبي نخستين عمل موفقيت آميز پيوند قلب را انجام داد. وي در اين عمل، قلبِ زني 25 ساله را که بر اثر تصادف جان داده بود به مردي 56 ساله پيوند زد. در اين عمل، يک تيم پزشکي متشکل از 30 دکتر و پرستار مدت 5 ساعت طي چهار مرحله موفق به انتقال قلب و پيوند و بازگرداندن ضربان عادي قلب شدند. اين عمليات پزشکي اگرچه موفقيت آميز بود اما اعتراض بشردوستان را برانگيخت چرا که آن ها معتقد بودند "قلب" اگر هنوز "جان" داشته، پيوند آن به ديگري مساوي با انجام قتل نسبت به صاحب قلب مي باشد. گرچه گيرنده قلب جديد در اين عمل، با قلب جديد به حيات خود ادامه داد اما در 21 دسامبر همان سال به علت سرماخوردگي شديد و بيماري ريوي جان سپرد. دکتر برنارد
پس از آن عمل هاي پيوند قلب را ادامه داد.
شرح مناسبت:
شبه قاره هند از آغاز دهه 1970م، صحنه جنگ ها و تشنجات سياسي شديدي بود. پاکستان از بدو استقلال به علت تقسيم آن به دو بخش شرقي و غربي که در دو سوي شبه قاره هند قرار داشتند وضع نامتعادلي داشت. پاکستان شرقي با جمعيت بيشتر و منابع طبيعي کمتر، بيش از پاکستان غربي از فقر و مشکلات اقتصادي رنج مي برد و اين احساس که رهبران پاکستان، که بيشتر از سکنه پاکستان غربي بودند، چندان توجهي به اوضاع پاکستان شرقي ندارند به احساس نارضايتي در ميان مردم پاکستان شرقي دامن مي زد. از اين رو مقدمات استقلال قسمت پاکستان شرقي فراهم شد، اما اين امر با مخالفت پاکستان غربي روبرو گرديد. با اين حال، رهبران پاکستان شرقي اعلام استقلال کردند و کشور جديدالاستقلال خود را بنگلادش به معني ملت بنگال خواندند. اما دولت پاکستان، استقلال پاکستان شرقي را به رسميت نشناخت و در ماه مارس 1971م، با دخالت نظامي و اعمال قوه قهريه درصدد جلوگيري از تحقق يافتن استقلال اين کشور برآمد. دخالت نظامي پاکستان، به مهاجرت ميليون ها نفر از اهالي پاکستان شرقي به هند انجاميد و دولت هند براي متوقف ساختن سيل مهاجران، از پاکستان خواست که نيروهاي نظامي خود را از بنگلادش بيرون ببرد و استقلال اين کشور را به رسميت بشناسد. پاکستان زير بار نرفت و هند و پاکستان در روز سوم دسامبر سال 1971م وارد جنگ شدند. دومين جنگ هند و پاکستان نيز مانند جنگ اولِ اين دو کشور که در سال 1965م بر سر کشمير روي داد،
به شکست نيروهاي پاکستان از ارتش هند، که قوي تر و مجهزتر بود انجاميد. نيروهاي پاکستان در بخش شرقي پس از ده روز جنگ، دست از مقاومت برداشتند و در نهايت پس از آن که جنگ در 20 دسامبر 1971م به پايان رسيد، دولت پاکستان نيز به ناچار استقلال بنگلادش را به رسميت شناخت.
شرح مناسبت:
در سوم دسامبر 1984م، فاجعه عظيم نشت گازهاي شيميايي که مربوط به کارخانه چند مليّتي امريکايي "يونيون کاربايْد" بود، در شهر پوپال هند، روي داد. اين حادثه که بر اثر بي احتياطي و عدم رعايت استانداردهاي ايمني از سوي مسؤولين کارخانه، واقع شد، گاز خطرناک ام. آي. سي که از مواد اصلي تشکيل دهنده سمِّ مرگبار سيانور است، از سه منبع زيرزميني آن نشت کرد و در فضا پراکنده گرديد. بر اثر نشت گاز در اين روز، حداقل 2500 نفر از مردم بي گناه شهر پوپال هند، کشته و ده ها هزار نفر ديگر نيز مصدوم شدند.
شرح مناسبت:
حملات نظامي امريکا به کشورها در دوران جنگ سرد، همواره به بهانه ممانعت از سلطه شوروي و نفوذ کمونيسم صورت مي پذيرفت. اما با فروپاشي شوروي و اضمحلال کمونيسم، اين حربه از دست امريکايي ها خارج گرديد. از اين زمانْ هر گاه امريکا منافع خود را در هر کجاي جهان در خطر مي ديد، بي اعتنا به مجامع جهاني و بدون نگراني از واکنش ابرقدرتي ديگر، به مداخله مستقيم مي پرداخت. يکي از اين مناطق، کشور سومالي در شرق قاره افريقا بود که مورد هجوم نظامي نيروهاي ايالات متحده واقع گرديد. در سال 1992م، موقعيت امريکا به دليل قدرت يافتن مخالفان سياست هاي امريکا در سومالي تضعيف شد و به دليل جنگ هاي داخلي، سازمان ملل نيز سومالي را تحريم تسليحاتي نمود. در اين هنگام ارتش امريکا به بهانه عمليات نجات و امداد رساني به گرسنگان سومالي، در سوم دسامبر 1993م وارد خاک اين کشور شد. در نتيجه اين عمليات، 28 هزار نفر از افراد ارتش
وارد سومالي شدند و اين کشور را به اشغال خود در آوردند. استدلال پنتاگون و سازمان جاسوسي امريکا، سيا اين بود که در مدت زمان کوتاهي، حکومت مطلوب امريکا را بر سومالي حاکم خواهند ساخت. اما شبه نظاميان سومالي عليه نيروهاي نظامي امريکا وارد جنگ شدند. امريکا در طول مبارزه با مردم و نيروهاي شبه نظامي سومالي، متحمل تلفات زيادي شد که اين امر با مخالفت شديد افکار عمومي امريکا مواجه گرديد تا آن جا که کنگره امريکا از کاخ سفيد خواست تا ارتش امريکا را از سومالي خارج کند. در نهايت، بيل کلينتون رئيس جمهور وقت امريکا در 25 مارس 1994م فرمان خروج نيروهاي امريکايي از سومالي را صادر نمود.
شرح مناسبت:
به منظور بهبود موقعيت و ارتقاي جايگاه افراد معلول در جوامع بشري، در سي و هفتمين اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد در سال 1362 ش برابر با 1983 م، روز سوم دسامبر مطابق با دوازدهم آذرماه، از سوي سازمان ملل به عنوان روز جهاني معلولان نام گرفت. طبق آمار سازمان ملل، بيش از نيم ميليارد نفر از مردم جهان به دليل ابتلا به نارسايي هاي جسمي، ذهني يا حسي، معلول به شمار مي آيند. افراد معلول، يک دهم جمعيت بسياري از کشورها را تشکيل مي دهند. تخمين زده مي شود که هشتاد درصد از معلولان، در کشورهاي درحال توسعه زندگي مي کنند، زيرا اغلب معلوليت ها ناشي از سوء تغذيه، فقر، عدم مراقبت هاي بهداشتي و آموزشي و ديگر عواملي است که نتيجه توسعه نيافتگي است. مي توان بسياري از معلوليت ها را از طريق مراقبت هاي اوليه بهداشتي نظير واکسيناسيون، تغذيه
مناسب و همچنين مراقبت هاي حرفه اي از قبيل توانبخشي طبي، گفتار درماني و … از بين برد. امروزه بايد خود معلولين نيز در طراحي و اجراي برنامه هاي توانبخشي خود سهيم باشند. با اين روش، افراد با معلويت هاي شديد نيز قادر خواهند بود استقلال زيادي داشته باشند.
شرح مناسبت:
کشور ماداگاسکار با 587/041 کيلومتر مربع مساحت، يکي از بزرگ ترين جزاير جهان است که در سواحل جنوب شرقي افريقا و در اقيانوس هند واقع شده است. اين منطقه از دو هزار سال پيش مسکوني بود. ماداگاسکار در قرون اول بعد از ميلاد، محل تردد برخي بازرگانان بود که شهرها و بنادري نيز در آنجا بنا نمودند. در 4 دسامبر 1500م پاي استعمارگران پرتغالي به اين منطقه باز شد. آنها به دنبال طلا، ادويه و عاج، آمده بودند اما چون از يافتن آن نااميد شدند، اين جزيره را به حال خود رها کردند. در نتيجه، ساير اروپائيان، جاي گزين پرتغالي ها شدند. اين سرزمين به واسطه موقعيت خاص جغرافيايي خود در مجاورت سواحل شرقي افريقا، از قرن شانزدهم به بعد صحنه رقابت استعمارگران انگليسي و پرتغالي و فرانسوي بود. در نهايتْ استعمارگران فرانسوي در اواخر قرن نوزدهم بر آن مسلط شدند و ماداگاسکار در سال 1885م تحت الحمايه فرانسه و در سال 1896م مستعمره فرانسه شناخته شد. پس از پايان جنگ جهاني دوم و در سال 1960م فرانسه استقلال ماداگاسکار را به رسميت شناخت. (ر.ک: 26 ژوئن)
شرح مناسبت:
توماس هابْزْ، فيلسوف معروف انگليسي در پنجم آوريل 1588م در اين کشور به دنيا آمد. وي از نوجواني به نگارش کتاب پرداخت و پس از آن براي ادامه تحصيلات خود وارد آکسفورد شد. هابز از آن پس با مطالعات فلسفي خود، از ماکياولي، فيلسوف ايتاليايي تاثير پذيرفت و به نشر افکار خود پرداخت. فلسفه هابز از علاقه و رغبت او به حوادث و امور عالم سرچشمه مي گرفت. وي فيلسوفي بود به حد افراطْ مادي. از
ديدگاه او، اجتماع همانند يک ماشين است که تنها قدرتِ فرمان روا مي تواند آن را به کار اندازد. هابز مي گفت: براي فرار از نابساماني جوامع، آدميان دور هم جمع مي شوند و جوامعي را که ترجيحاً تحت اداره يک قدرت قانوني مرکزي است، تشکيل مي دهند. غرض از اين اجتماع آن است که از بروز جنگ ميان افراد جلوگيري شود. هابز تاکيد مي کند که پيمان و قراردادي که ميان افراد يک جامعه بسته مي شود به وسيله يک تن بهتر به اجرا در مي آيد. به عقيده او هر جا تفرقه قدرت هست، آشوب و اغتشاش نيز وجود دارد. بنابراين، پيمان بسته مي شود که افراد جامعه از پيشوايان خود اطاعت کنند. در حقيقت، افراد به يک نوع انقياد اختياري براي تمام عمر گردن مي نهند و اين قرارداد با شمشير به اجرا گذاشته مي شود، زيرا قراردادي که زور و شمشير از آن حمايت نکند، حرفي بيش نيست. هابز مي گويد: قدرت شاه بايد نامحدود باشد. وي بايد همه افکار را سانسور کند. به همه اديان نظم دهد، هر تدبيري را به دقت بسنجد و هر طغياني را فرونشاند. بايد قوانين مربوط به مالکيت را تهيه و تنظيم کند، زيرا همه املاک، در تحليل واپسين به شاه تعلق مي گيرد. هابز مي گويد: خيلي آسان مي توان مردم را معتقد ساخت که اطاعت از پادشاه، وظيفه اي الهي است، زيرا ذهن آدمي راغب و فريفته عقايد ديني است. مي توان در کليسا، خطابه ها و موعظه هاي خاصي، و در مدارس، درس هاي مخصوصي قرار داد و به وسيله ضرورتْ، اطاعت
از پادشاه را در اذهان مردم فرو کرد. هم چنين هابز معتقد بود که زندگي افراد جامعه به تمامي در يد قدرت پادشاه است و هرگونه ابراز نارضايتي از کار حاکم، حتي اگر به جا باشد، بايد به سختي سرکوب شود. بدين ترتيب، چون هابز سلاطين را خداوندانِ روي زمين مي دانست، به نوعي سلطنت استبدادي گرايش پيدا کرد و از خصوصيات پادشاه آن مي دانست که احتياجي به حفظ قول و عمل به آن ندارد. انديشه هاي هابز را مي توان بدين ترتيب برشمرد: حاکم، اقتدار نامحدود دارد و هرگونه نافرماني از اتباع جامعه، غيرقابل قبول و غيرعادلانه است؛ طبيعت اصلي همه آدميان يکسان است و همه، تبهکار و درنده خو هستند. در حکومت استبدادي مورد نظر هابز، از سازمان هاي سياسي يا بحث هاي مشاجره آميز خبري نيست و همه اقشار جامعه، به مثابه نوکران و خدمت گزاران شاه و عامل و مفسّر نيات و اراده او هستند. پس از اين مباحث، هابز فلسفه خود را اختتام مي بخشد و اظهار اميدواري مي کند که شاهان، حکمت وي را مدنظر قرار دهند و به استبداد بپردازند. هابز، انسان را تحت تربيت غريزه مي دانست ولي به هنگام شکل گيري قدرت، وي فرد محاسبه گري خواهد بود که اين نظر هابز مورد نقد منتقدان قرار گرفته است. هابز نظرات خود را در کتاب هايي چون علم سياست، فلسفه درباره حکومت و قدرت يک دولت مطرح ساخته است. هابز توقع داشت که وفاداري و خدمت او را به پادشاهان، با برقراري مستمري کافي، پاداش دهند. پادشاه وقت نيز چنين کرد و يک صد ليره در
سال براي او اختصاص داد. اما خودِ هابز گفته بود که پادشاه احتياجي به حفظ قول خود ندارد، از اين رو، پادشاه انگلستان نيز هرگز به قول خود عمل نکرد و مستمري هابز هرگز به او نرسيد. توماس هابز سرانجام در 4 دسامبر 1679م در 91 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
گوتْهولْدْ اِفْرائيم لِسينْگْ، نويسنده، منتقد و مورخ آلماني در 30 ژوئن 1729م در منطقه ساکْسْ آلمان به دنيا آمد. وي در هفده سالگي براي تحصيل در رشته الهيات، زبان شناسي و علوم طبيعي وارد دانشگاه لايْپْزيک شد اما پس از چندي آن را رها کرد و پس از گرايش به تئاتر، کوشيد که مانند نويسنده اي مستقل، زندگي کند. اما براي امرار معاش ناچار گشت به مشاغل کوچک تن در دهد. لِسينْگْ در 19 سالگي اولين کمدي خود را بر روي صحنه برد و سپس به روزنامه نگاري و نقد پرداخت. آغاز نويسندگي لسينگ در حالي بود که ادبيات زمان تحت تأثير دو عامل قوي قرار داشت؛ از طرفي نفوذ آثار نمايشي فرانسه و از طرف ديگر نفوذ تئاتر انگلستان. لسينگ در چنين وضعي به ميدان مبارزه قدم نهاد، به جستجوي حقيقت شتافت، خستگي ناپذير به تجزيه و تحليل امور پرداخت و فعاليت خود را از راه تئاتر و نقد هنري و روزنامه نگاري ادامه داد و امکان آن را يافت که با شيوه خاص و بيان فصيح و بليغ، به تنوير افکار و احساس هم ميهنان خود بپردازد. درهمين راستا در 24 سالگي اولين اشعار خود، به نام هجويات را سرود و با کلامي موجز وطنزآميز، تصويري گويا و هوش مندانه از جامعه آلماني در
قرن هجدهم پيش چشم گذارد. وي در سال هاي بعد با انتشار آثاري از قبيل تراژدي خانم سارا سمپسون و مجموعه تمثيل ها و اثر بزرگ خود به نام لائوکوئون، به شهرت فراواني دست يافت. لسينگ در لائوکوئون ادراک تازه اي از اصول زيبايي شناسي و هنر خاص ملي عرضه داشته و در آن، هدف خود را، تعيين حدود ارتباط ميان نقاشي و شعر عنوان کرده است. در اين اثر، جز مفاهيم و مطالب پرارزش، بايد شيوه خاص بيان و صراحت و دقت و هماهنگي آن را نيز در نظرگرفت که در نثر آلماني بي سابقه بود و بر ادباي پس از آن، تأثير فراواني نهاد. آخرين سال هاي زندگي لسينگ، از نظر فعاليت در خلق آثار تحقيقي، از برجسته ترين سال هاي زندگي وي به شمار مي آيد. وي در اين دوره، نمايش نامه منظوم ناتان خردمند، نوشته هايي از نويسنده اي مجهول و تربيت نوع بشر را انتشار داد. اثر اخير، متفکرانه ترين اثر لسينگ است که در آن، انديشه هاي مذهبي او به صورتي فشرده و موجز، در صد بند و عبارت با نظمي منطقي و پيوسته بيان شده و تحول مذهبي بشر در خلال انقلاب هاي پي در پي ترسيم گشته است، تحولي که بشر را به سوي کمال معنوي مي کشاند. از نظر لسينگ، کشف و الهام در مذهب براي نوع بشر، همان حالت را دارد که تربيت براي فرد. تربيت و کشف و الهام، مشابه يک ديگر است. منتها تربيت به پرورش فکري فرد ارتباط مي يابد و کشف و الهام به پرورش تاريخي ملت ها که بر اثر
تحولات و انقلاب ها پديد مي آيد. لسينگ با مطرح کردن اين موضوع، به دنياي ماوراءالطبيعه دست مي يابد و از حدود انديشه هاي عصر فراتر مي رود. وي از طرفداري از قوانين خشک و تغييرناپذير کليسا خودداري مي کرد و اعتقاد داشت که هر کس حق دارد درباره مسائل مذهبي آزادانه اظهارنظر کند. لِسينْگْ هدف بزرگ خود را، جستجوي واقعي حقيقت، بدون در نظر گرفتن نتايج و عواقب آن عنوان مي کرد و بر اين عقيده بود که انسان بايد صرفاً به خاطر آن که کارِ نيک کردن، پسنديده است کار نيک کند، نه به اميد پاداش يا بيم از مجازات. لسينگ در جستجوي خود به دنبال اين حقيقت، نه تنها اخلاق و رفتار، بلکه ذوق آدمي را نيز مورد بررسي قرار داد و کوشيد تا داوري هاي درستي در باب ادبيات، هنر، سياست و موازين اجتماعي زمان خود ابراز دارد. لسينگ از برجسته ترين و درخشان ترين منتقدان ادبي سراسر قرن خود به شمار مي رفت، آزادي بخش تئاتر آلمان، خوانده شد و در اين راه تلاش مداوم و قاطعي به کار برد. گوتهولد افرائيم لسينگ سرانجام در چهارم دسامبر 1781م در پنجاه و دو سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هنگامي که انگلستان در سال 1856م درگير جنگ کريمه در اروپا بود، ناصرالدين شاه قاجار، به تحريک و تشويق روس ها که در جنگ کريمه با انگليسي ها درگير شده بودند به هرات لشکرکشي کرد و با استفاده از گرفتاري انگليس در جنگ کريمه، هرات را در اول نوامبر 1856م به تصرف خود در آورد. دولت انگليس در همين روز به ايران اعلان جنگ داد.
بلافاصله هشت کشتي جنگي انگليس با تعدادي کشتي هاي بخاري و بادي به حرکت در آمده و در چهارم دسامبر همان سال، بنادر و جزاير ايران در خليج فارس را مورد حمله قرار دادند. در نتيجه تا پايان سال، جزيره خارک و بندر بوشهر به تصرف نيروهاي انگليسي در آمد و در ژانويه سال 1857م، سربازان انگليسي و هندي با پيشروي در داخل خاک ايران، تا ناحيه کرمان پيش رفتند. در همين احوال، قواي انگليس در حوالي خرمشهر پياده شدند و کشتي هاي جنگي آنان، اهواز را به تصرف خود در آوردند. ناصرالدين شاه که از عاقبت کار بيم ناک شده بود، با اعزام نماينده اي به پاريس، خواستار ميانجي گري فرانسه در اين زمينه گرديد. در نتيجه قراردادي در چهارم مارس 1857م منعقد شد که به موجب آن، دولت ايران تعهد داد که در برابر خروج نيروهاي انگليس، از ايران، بي درنگ هرات را تخليه و از هرگونه ادعاي حاکميت و سلطنت بر افغانستان صرف نظر نمايد و ثانياً بندرعباس و چاه بهار را در ازاء مبلغ ناچيزي اجاره، به واليِ مسقَط در کشور عُمان واگذار کند. بند دوم، موضوعي بود که به هيچ وجه ارتباطي به اختلافات ايران و انگليس نداشت. با اين حال دولت هراسان ايران، بلافاصله اين قرارداد ننگين را پذيرفت و ناصرالدين شاه بدون اخذ هيچ نتيجه اي، با سرافکندگي، دستور عقب نشيني نيروهاي ايران از افغانستان را صادر کرد. از اين زمان بود که ايران، به کلي از افغانستان جدا شد و افغانستان تحت الحمايه انگلستان قرار گرفت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
والْتْ ويتمن، اديب معروف امريکايي در سيزدهم مه 1819م در نزديکي نيويورک به دنيا آمد. وي مدت کوتاهي به تحصيل پرداخت و از آن پس به امرار معاش مشغول شد تا اينکه با اشتغال در چاپ خانه و سپس در يک روزنامه، به سردبيري آن دست يافت. در اين دوره، ويتمن، مقاله هاي بسيار در موضوع هاي ميهني و آزادي خواهي در روزنامه هاي طرفدار دموکراسي منتشر کرد و اشعاري متوسط در قالب شعر رايج و داستان انتشار داد. ويتمن در سال هاي بعد با سفر به ايالات غربي و جنوبي امريکا و روي آوردن به مطالعات عميق، از انديشه ها و احساس هاي گوناگون براي خلق اولين ديوان خود مايه گرفت که با نام برگ هاي علف منتشر شد. اين مجموعه که بزرگ ترين مجموعه اشعار او و يکي از شاه کارهاي ادبي امريکاست، با دوازده شعر و ديباچه اي انتقادي، از ظهور شاعري خبر مي داد که قصد داشت پيام آور دموکراسي و شاعر توده مردم باشد. اين اثر، جنجال فراواني را به پا کرد و بسياري از مردم و منتقدان، آن را منافي اخلاق خواندند. ويتمن در اين اثر، شعر را از مرتبه بلند هنري فرود آورد و برخلاف رسم جاري، آن را به زندگي پيوند داد، به ويژه به زندگي توده مردم. عشق به زندگي و دوستي بشر، مقدس شمردن نفس، زيبايي مرگ، تساوي همه مردم و جاودانگي روح، موضوع هاي اصلي شعر ويتمن است. در نظر ويتمن، عشق، رشته اي است که مردم جهان را به يک ديگر پيوند مي زند و به
اشخاص و اشياء جان مي بخشد. روح و جسم در دنياي ويتمن از يک ديگر جدا نيست و روح در نظر او نبايد در درجه اي بالاتر از تن قرار گيرد. زيبايي روح در اشعار ويتمن، هم چون زيبايي تن ستوده مي شود و همين ستايش است که اشعار او را شهواني و برخلاف عفت و اخلاق معرفي کرده است. ويتمن در عالم سياست، شاعري ميهن پرست و طرفدار دموکراسي است و آرزوي زماني را دارد که خورشيد دوستي و يکدلي بر همه سرزمين ها بتابد. او در شعر، همه نوع کلمه را وارد مي کند؛ کلمه هاي عاميانه، عبارت هاي جغرافيايي، حرفه اي و روزنامه اي. وي در اشعار خود، تابع هيچ قيد و شرط شاعرانه در سرودن آنها نشده که اين امر، پيش درآمدي بر شعرهاي نو به شمار مي رود. اما اين شيوه غريب و نامأنوس کلام و پا نهادن شاعر بر وزن و قافيه و قواعد شعري رايج، در نظر ادبيات قرن نوزدهم، همان قدر زننده آمد که بي پروايي در موضوع. با اين حال و با همه تحقيرها و بي اعتنايي ها که در زمان زندگي ويتمن درباره شعر او صورت گرفت، اشعار وي طرفداران بسيار و پيروان فراوان يافت. حتي خوانندگاني که شخصيت و فکر و روح او را انکار مي کردند، به تدريج او را شاعري بزرگ يافتند. در حقيقت، اشعار ويتمن، پرشور و آميخته با ستايش صفات خوب انساني، پرستش آزادي و تقواي بشر است. والت ويتمن در اين باره مي گفت: من شخصيت مطلق بشري را مي ستايم که ساده و بي تکلف و از همه
چيزهاي ديگر جداست. ويتمن در بيست سال آخر عمر بر اثر دو بار سکته، قسمتي از بدنش دچار فلج شد، با اين حال از کار کناره نگرفت و آثار متعددي را به نگارش درآورد. زندگي نامه شخصي و آثار منظوم و منثور والت ويتمن در ده جلد از جمله آثار مهم اوست. اشعار ويتمن در انگلستان مورد تقدير و تحسين ادباي بزرگ زمان قرار گرفت و نفوذش بر بسياري از شاعران امريکايي قرن بيستم، قاطع بود، نفوذي که در اروپا، به ويژه در روسيه نيز مشاهده شد. والت ويتمن سرانجام در چهارم دسامبر 1892م در 73 سالگي بر اثر بيماري فلج و سل درگذشت.
شرح مناسبت:
در چهارم دسامبر 1899م، براي اولين بار واکسن حصبه به منظور پيشگيري از اين بيماري در انسان، مورد استفاده قرار گرفت. واکسنِ حصبه، ابتدا توسط دو محقق فرانسوي کشف شد و سپس "هاوتن" پزشک انگليسي آن را کامل نمود و سرانجام يک محقق ديگر استفاده از اين واکسن را براي عموم مردم ميسر ساخت.
شرح مناسبت:
در 4 دسامبر 1952م کنفرانس سه جانبه امريکا، انگليس و فرانسه در جزيره برمودا که در شمال امريکاي جنوبي در اقيانوس اطلس قرار دارد، آغاز به کار کرد. اين سه کشور علاوه بر بررسي مناسبات سه جانبه خود، در مورد هماهنگي براي مقابله با سياست شوروي در برلين، تصميمات مهمي اتخاذ کردند. در آن زمان، بخش غربي شهر برلين آلمان، در اختيار امريکا، انگليس و فرانسه و بخش شرقي شهر تحت کنترل شوروي بود. اوج گيري اختلافات در مورد نحوه اداره شهر برلين، سرانجام موجب احداث ديوار معروف برلين در سال 1961 توسط شوروي و آلمان شرقي شد.
شرح مناسبت:
گرهارْدْ کِرْمِرْ جغرافي دان بلژيکي جغرافي دان بلژيکي که به رسم معمول عصر خود، تخلّص لاتيني گراردوس مرکاتور را براي خود برگزيده بود، در پنجم مارس 1512م در بلژيک به دنيا آمد. وي از جواني به جغرافيا و مسائل جغرافيايي علاقه مند بود. مرکاتور در همان سال هاي جواني تصميم گرفت نقشه هايي براي دريانوردان تهيه کند. وي با همين فکر و تصميم، در سال 1534م، مؤسسه عالي جغرافيايي را تأسيس کرد و با استفاده از وسايل مهندسي که شخصاً ساخته بود، به تهيه مجموعه اي از نقشه هاي جغرافيايي صحيح و دقيق پرداخت. اين در حالي بود که در آن زمانْ، اصول جغرافيايي، صرفاً بر پايه عقايد و نظرات بطلميوس، دانشمند يونان باستان بود و نقشه ها نيز بر آن مبنا رسم مي شد. مرکاتور هم نخست تحت تاثير نفوذ عقايد بطلميوس قرار گرفت. با اين حال، بزرگ ترين پيشرفت مرکاتور در سال 1568م رخ داد. وي کوشيد تا سطح کروي زمين را روي
سطحي صاف و مستوي بکشد. بديهي است که ضمن انتقال از سطح کروي به سطح مسطح، تغيير شکل هايي روي مي داد که اجتناب ناپذير بود. مرکاتور به اين فکر افتاد که از تصوير استوانه اي استفاده کند. بدين ترتيب که وي استوانه اي در نظر گرفت که مقياس شعاع قاعده آن برابر شعاع کره زمين بود. وي چراغي را در مرکز زمين فرض کرد که نور اين چراغ، سايه قسمت هاي مختلف زمين را بر سطح استوانه مي افکنْد. حال اگر استوانه، گسترش يافت، نقشه از سطح کروي بر صفحه مستوي و صاف به وجود مي آمد. اين همان است که به "تصوير مرکاتور" تعبير مي شود. از ويژگي هاي اين نقشه اين که، نصف النهارها به صورت عمودي و موازي يک ديگر هستند. اين نصف النهارها از دو طرف بر سطح کُره به تدريج به يک ديگر نزديک شده و در قطبين به هم ملحق مي گردند. امروزه بيشتر نقشه هاي جغرافيايي بر طبق اصول تصوير مرکاتور ترسيم مي شود. مرکاتور سال هاي آخر عمر خود را به تهيه مجموعه اي از نقشه هاي مختلف اروپا گذرانيد. با کارهاي مرکاتور در زمينه جغرافيا، اعتبار دانش جغرافيايي يونان به پايان رسيد و عصر جغرافيايي نويني آغاز گرديد. گراردوس مرکاتور سرانجام در پنجم دسامبر 1594م در 82 سالگي در آلمان درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ناپلئون بُناپارت پس از فتوحات فراوان در اروپا، در 22 ژوئن 1812م حمله بزرگ خود را به کشور پهناور روسيه آغاز کرد. در اين عمليات تهاجمي که نزديک به شش ماه به طول انجاميد، ناپلئون مسکو را نيز تصرف کرد. اما سپاهيان وي به علت سرماي شديد روسيه و حملات ايذايي ارتش اين کشور به سختي شکست خوردند، به طوري که از ارتش 530 هزار نفري ناپلئون، تنها 30 هزار نفر زنده به فرانسه بازگشتند. ناپلئون در اوايل دسامبر و در آخرين مراحل عقب نشيني از خاک روسيه، فرماندهي باقي مانده سپاه شکست خورده خود را به يکي از سرداران خود سپرد و به فرانسه بازگشت تا به جمع آوري قوا براي دست زدن به حمله ديگري به روسيه در بهار سال بعد بپردازد. ولي اين بار در فرانسه از نقشه هاي او براي ادامه کشورگشايي استقبال چنداني به عمل نيامد، ضمن آنکه در قلمرو پيشين امپراتوري، از جمله اسپانيا، ايتاليا و پروس، اغتشاشاتي بروز کرد. از سوي ديگر، در همينْ زمان انگلستان، روسيه، پروس، اتريش و سوئد اتحادي برضد ناپلئون تشکيل داده و در طول سال 1813م به حملاتي بر ضد نيروهاي ناپلئون دست زدند. اين جنگ ها، موجبات تضعيف ناپلئون را فراهم آورد تا اين که به سقوط امپراتوري و تبعيد نهايي وي در سال 1815م انجاميد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
والْتْ ديزني، شخصيت برجسته سينماي کودکان و مبتکر فيلم هاي انيميشن (پويانمايي)، در پنجم دسامبر 1901م در شيکاگو در امريکا به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات متوسطه و دانشگاه، موفق به اخذ مدرک دکتراي علوم و هنرهاي زيبا گرديد و از آن پس وارد عرصه سينما شد. در اين زمان بود که اولين فيلم صامت او به نمايش گذاشته شد و با تمسخر تماشاچيان مواجه گرديد. اما ديزني در اواخر دهه 1930، فيلم سه بچه خوک و گرگ بزرگ را ساخت و سخت مشهور گشت. اصلي ترين محصولات والت ديزني در سال هاي بعد مشتمل بر فيلم هاي کارتوني بلند و شخصيت هاي کارتوني بود. دنياي والت ديزني بيشتر به سبب شخصيت هاي ساده و دل پسندي است که در فيلم هاي خود خلق کرده است. او تمام تلاش خود را در راه تعليم و تربيت صحيح نسل آينده به کار مي بست و سعي مي کرد تعليم و تربيت را به وسيله سرگرم کردن مردم در فيلم هايش به آن ها بياموزد. ديزني کوشيده است که موسيقي را در قالب تصاوير متحرک تفسير کند. وي بعد از جنگ جهاني دوم، به ساختن فيلم هاي مستند و مهيّجي از طبيعت و زندگي حيوانات دست زد که برخي از آن ها شهرت جهاني يافتند. ديزني يکي از مؤثرترين انسان هاي زمان خود بود و داستان هاي هنگام خواب کودکان و برجسته ترين قصه هاي کودکان را به بهترين وجه جان بخشيد که هنوز در اذهان بسياري از مردم باقي مانده است. فيلم هاي او مورد پسند کودکان
خردسال تا سالخوردگان فرتوت قرار مي گرفت و همگان از ديدن آن ها لذت مي بردند. والت ديزني را بزرگ ترين سناريونويس، تهيه کننده، کارگردان، نقاش، دکوراتور، گريمور و هنرمند عصر خود ناميده اند و او بود که پديده شگرفي از هنر هفتم يا سينما را به معرض ديد گذاشت. وي در طول عمر کاري خود بيش از 430 فيلم ساخت و 37 جايزه اسکار دريافت نمود. والت ديزني سرانجام در 22 مه 1966م در 65 سالگي در نهايت شهرت درگذشت. سفيد برفي، هفت کوتوله، خرس هاي قطبي و پروفسور فراموش کار از جمله آثار مهم اوست. پس از مرگ او، شرکت ديزني به عنوان يکي از بزرگ ترين شرکت هاي رسانه اي جهان شناخته شد و جام امپراتوري تلويزيوني را دريافت نمود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
تايلند سرزميني است در جنوب شرق آسيا که نام آن از قوم مهاجري به نام "تاي" گرفته شده و با پسوند مکانيِ "لند"، به معناي "سرزمين تاي" مي باشد. تايلند 513/115 کيلومتر مربع مساحت و بيش از 61 ميليون نفر جمعيت دارد. اکثريت مردم اين کشور، مليّت تايلندي داشته و پيرو مذهب بودا هستند. پايتخت تايلند بانکوک نام دارد و واحد پول آن بات است. نونتابوري، چيانگ ماي و هات ياي از شهرهاي مهم اين کشور آسيايي هستند. زبان رسمي سکنه تايلند تايي (تايلندي) است. پيش بيني مي شود که جمعيت تايلند تا سال 2025م در حدود 73 ميليون نفر خواهد بود. تايلند که نام قديمي آن "سيام" بوده تا اوايل قرن 14 کشور واحدي نبود، تا اين که در سال 1350م تحت لواي يک پادشاهي واحد درآمد. اين منطقه در اواخر قرن هجدهم، به وسيله نيروهاي برمه (ميانمار) اشغال گرديد. اما در سال 1872 سلسله پادشاهي چاکري در آن ايجاد شد. که همچنان در اين کشور ادامه دارد. در قرن نوزدهم ميلادي، اين سرزمين تحت حمايت و نظارت انگلستان و فرانسه قرار داشت. نظام حکومتي تايلند از سال 1932، از يک سلطنت استبدادي به سلطنتي مشروطه تبديل گرديد. تايلند از نظر اقتصادي از همسايگان شمالي خود پيشرفته تر است. نظام سياسي تايلند مشروطه سلطنتي با دو مجلس قانون گزاري پنجم مي باشد. دسامبر روز تولد پادشاه به عنوان روز ملي تايلند نام گرفته است.
شرح مناسبت:
اتوفون دوگريک فيزيک دان برجسته و مخترع آلماني در پانزدهم مه 1602م در منطقه ماگْدْبورگ آلمان متولد گرديد. وي فرزند يک قفل ساز بود و خود نيز به
امور صنعتي علاقه داشت. گريک صنعت گري زحمت کش بود و علاوه بر فعاليت عملي به تحقيقات علمي و فني نيز علاقه داشت. وي بيشتر تحقيقات مهم خود را در حدفاصل سال هاي 1646 تا 1681م که از متصديان مهم امور زادگاه خويش بود، انجام داد. گريک در 22 ژوئن 1650م موفق به اختراع ماشين تخليه هوا شد. از اين وسيله در صنايع سنگين و امور الکتريسيته استفاده فراواني به عمل مي آيد و در زمان اختراع، تحول بي سابقه اي در علم و صنعت آن روزگار ايجاد کرد. از ديگر اختراعات وي نيم کره هاي معروف به نيم کُره هاي ماگدبورگ است که براي نشان دادن فشار هوا به کار مي رود. وي در سال 1660م ماشيني اختراع نمود که به توليد برق از طريق اصطکاک اختصاص داشت. اتودوکريگ سرانجام پس از 84 سال زندگي در 6 دسامبر 1686م درگذشت.
شرح مناسبت:
اليزابت پترونا دختر پتر کبير امپراتور روسيه در 17 نوامبر سال 1709م متولد گرديد و در 6 دسامبر 1741م در 32 سالگي به تخت سلطنت نشست. اولين اقدام وي تبعيد مدعيان سلطنت بود. وي شخصيتي دوگانه داشت، از يک طرف فردي اهل مطالعه و مشوق علم و دانش و هنر بود و بر همين اساس دانشگاه مسکو و فرهنگستان هنرهاي زيباي سن پِتِرْزْبورْگْ را بنا نهاد و از سوي ديگر حاکمي ظالم و مستبد به شمار مي رفت و در عين حالْ خود و درباريانش غرق در فساد بودند. از سوي ديگر برخي مورخين معتقدند ملکه اليزابت از فرهنگي غني و سرشاري برخوردار نبود. با دنياي شعر و ادب آشنايي زياد نداشت و
فرهنگ سازان بزرگ اروپا را نمي شناخت. وي اصولاً براي حکومت نيز تربيت نشده بود و حتي آمادگي پذيرش آن را نداشت، اما حرارت هواخواهانش به او براي حل مشکلات توان بسياري مي داد. دورانِ حکومت اليزابت بيش از 20 سال به طول انجاميد و در اين مدت اوضاع روسيه نسبت به گذشته، بهبود يافت. ارتش و نيروهاي نظامي تقويت شدند و روابط روسيه با ديگر کشورها گسترش يافت. وي در اداره امور حکومتي، علاوه بر بهره گيري از استعداد و تواناييِ خود، از مشورت چند تن از دولت مردان نيز استفاده مي نمود. اليزابت پترونا سرانجام در 5 ژانويه 1762م در 53 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جمهوري فنلاند با 338/145 کيلومتر مربع مساحت در شمال اروپا و در همسايگي نروژ، سوئد و روسيه واقع شده است. جمعيت فنلاند در حدود 5 ميليون نفر است که اکثريت قريب به اتفاق مردم داراي مذهب پروتستان مي باشند. شهر هِلْسينْکي پايتخت اين کشور مي باشد. واحد پول فنلاندْ مارکْ بود که پس از رواج پول واحد اروپايي، يورو جاي گزين آن گرديد. زبان رسمي مردم فنلاند، فنلاندي و سوئدي و مليّت فنلاندي دارند. پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور تا سال 2025 بيش از 5 ميليون نفر شود. فنلاند به دليل داشتن درياچه هاي کوچک و بزرگ فراوان به کشور هزار درياچه مشهور است. فنلاند از قرن دوازدهم در تصرف سوئد بود و از اوايل قرن نوزدهم به روسيه ملحق گرديد. نهضت استقلال طلبي که از سال هاي آخر قرن نوزدهم شدت گرفته بود به جنگ داخلي ميان طرفداران روسيه و ملي گرايان انجاميد. سرانجام هم
زمان با تشکيل اتحاد جماهير شوروي، ملي گرايان در فنلاند به پيروزي رسيدند و در سال 1917م اعلام استقلال نمودند. حکومت اين کشور، جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است. 6 دسامبر روز استقلال اين کشور و روز ملي آن مي باشد.
شرح مناسبت:
کشور جزيره اي ايرلند از قرن دوازدهم ميلادي به اشغال انگلستان درآمد و طي قرون متمادي به استعمار آن پرداخت. در اين ميانْ جنبش هاي استقلال طلبانه ايرلند، بارها توسط قواي انگليسي سرکوب شد تا اين که نهضت استقلال طلبِ شين فِين از اوايل قرن بيستم، تلاش پيگيري را جهت کسب استقلال ايرلند آغاز نمود. سرانجام در نتيجه مذاکرات رهبر شين فِين و نخست وزير انگلستان، در 6 دسامبر سال 1921م کشور آزاد ايرلند تشکيل گرديد که ضمن آن، ايرلند، عنوان دومينيونِ امپراتوري بريتانيا را داشت. بر اين اساس، دمينيون يا قلمرو حکومتي ايرلند، در عين خودمختاري، همچنان تحت سرپرستي انگلستان قرار گرفت. در اين ميان 6 ايالت پروتستان نشين شمال ايرلند همچنان متعلق به انگلستان باقي ماند. قانون اساسي سال 1937، کشور آزاد ايرلند را به جمهوري مستقل تبديل کرد و در سال 1949 از زير هر گونه نفوذ انگلستان خارج گرديد. اين کشور در غرب قاره اروپا، در اقيانوس اطلس، در غرب درياي ايرلند و در همسايگي آبي انگلستان واقع شده است. نام اين کشور از عنوان نژاد مردم آن گرفته شده که "اير" يا "ايره" بود و با پسوند "لند" به معناي مکان کلمه "ايرلند" را شکل داده است. مساحت ايرلند 70/285 کيلومتر مربع است و جمعيت آن نزديک به 4 ميليون نفر مي باشد. پيش بيني
مي شود که جمعيت ايرلند تا سال 2025م کمتر از 4/5 ميليون نفر خواهد بود. اکثريت مردم ايرلند پيرو مذهب مسيحيت و عمدتاً کاتوليک هستند. هم چنين اتباع اين کشور مليّت ايرلندي دارند و زبان رسمي آن ها ايرلندي و انگليسي است. پايتخت ايرلند دوبلين است و واحد پول آن پوند ايرلند بود که با رواج يافتن پول واحد اروپايي، يورو جاي گزين پوند گرديد. از شهرهاي مهم ايرلند مي توان از کُرک و ليمريک نام بُرد. حکومت اين کشور جمهوري چند حزبي با دو مجلس قانون گزاري است. (ر.ک: 17 مارس)
شرح مناسبت:
با يورش سهم گين ارتش آلمان نازي به شوروي در 22 ژوئن 1941م، نيروهاي آلمان تا نزديک مسکو پايتخت شوروي به پيش رفتند، اما با فرا رسيدن زمستان سخت شوروي، عمليات تهاجمي نيروهاي آلمان نيز متوقف شد. در دسامبر همان سال حملات متقابل ارتش سرخ شوروي در جبهه جنوب آغاز شد که در نتيجه آن برخي از نيروهاي آلمان عقب نشيني کردند. در همين زمان بود که امريکا با ارسال تجهيزات نظامي به شوروي، کمک فراواني به سربازان روس در مقابله با آلمان نمود و پيروزي هاي شوروي را سرعت بخشيد. عقب نشيني آلمان از شوروي، نخستين شکست آلمان در جنگ جهاني دوم بود که راه را براي شکست هاي بعدي نيز هموار ساخت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مسجد بابري هند در سال 1528م به فرمان ظهير الدين محمد بابر، مؤسس سلسله تيموريان در شبه قاره هند بر روي تپه اي در شهر فيض آباد ساخته شد و از آن پس به مسجد بابري شهرت يافت. پس از گذشت سه قرن، در سال 1855م يک مقام انگليسي به نام اچ. آر. نويل هنگام ثبت اسناد ناحيه اي که مسجد بابري در آن واقع بود، عمداً و به غلط در دفتر ثبت نوشت که مسجد بابري بر ويرانه هاي يک بت کده هندوها به نام معبد رام ساخته شده است. همين مسئله منشاء فتنه ها و اختلافات بسيار بين مسلمانان و هندوها در شبه قاره هند گرديد. پس از جدايي پاکستان از هند، در سراسر هند، تبليغات گسترده اي بر ضد مسلمانان آغاز شد و عده اي از هندوهاي افراطي با نصب بُت رام در مقام محراب مسجد، در واقع به ساحَتِ مقدس مسجد تجاوز کردند. از اين رو دادستان منطقه در سال 1950م دستور تعطيلي مسجد را صادر نمود و مسجد بابري به مدت 35 سال به تعطيلي کشيده شد تا اينکه در سال 1985م در اختيار هندوها قرار گرفت. در سال 1987م، به منظور وحدت مسلمانان براي باز پس گرفتن مسجد، کميته اي کميته اي مرکب از سران شيعه و سني تشکيل شد و اين کميته در اولين سال گرد اشغال مسجد اعتصاب سراسري و راهپيمايي معترضانه مسلمانان را به اين عمل غير اصولي سازمان داد. پس از چندي با برانگيخته شدن احساسات هندوان نسبت به اين مسئله، درگيري هاي خونين جديدي ميان هندوان و
مسلمانان روي داد و هندوها اعلام کردند که به هيچ قيمت از ادامه عمليات ساخت معبد رام دست برنخواهند داشت. در تابستان 1992م، دولت ايالتي با تصرف کليه زمين هاي وقفي اطراف مسجد، به ساختن ديواري پيرامون آن اقدام کرد و دولت هند نيز براي بررسي بحران مسجد بابري، اجلاس همبستگي ملي را تشکيل داد. اما در ششم دسامبر 1992م هندوهاي افراطي بدون حضور محسوس نيروهاي انتظامي، مسجد را ويران کردند. اين حادثه موجب درگيري هاي خونين بين مسلمانان و هندوها شد که در طي آن، شمار بسياري از مسلمانان جان خود را از دست دادند. هر چند اين امر خشم و انزجار مسلمانان را برانگيخت، از آن زمان تا کنون، ادعاهاي هندوها درباره مکان مسجد بابري براي ساخت بت کده و مخالفت مسلمانان با اين موضوع، يکي از عوامل درگيري مسلمانان و هندوها و يکي از مشکلات سياست مداران هند بوده است. پس از واقعه تخريب مسجد بابري، محور قومي گرايي هندويي از هم فرو پاشيد و مسئله احداث معبد رام در محل مسجد تخريب شده به عنوان موضوعي بحث انگيز و حل ناشدني همچنان ادامه دارد. اما بر هويت مذهبي مسلمانان هند، از شمال تا جنوب تأثير مستقيمي نهاد و انگيزه اي براي بيداري آن ها شد تا اختلافات فرهنگي، زباني و منطقه اي خود را کنار بگذارند. لازم به ذکر است که يک سال پس از تخريب مسجد بابري، دادگاه عالي هند با درخواست هندوها مبني بر ايجاد معبد در کنار زمين مسجد، مخالفت کرد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
اولين راه آهن جهان در انگلستان ساخته شد که در آن وسائط نقليه را به کمک اسب مي کشيدند. مبتکر اين عمل ريچارد تروي تيک، يک مهندس معدن انگليسي بود که تجاربي را در زمينه ساخت وسايل نقليه جاده اي بخاري داشت و او براي نخستين بار، موتوري بخاري را براي کشاندن وسائط نقليه به کار گرفت. در روز هفتم دسامبر 1804م، اين موتور توانست باري به وزن 20 تن را به فاصله 16 کيلومتر حمل کند. با وجود پيش بيني بدبينان که مي گفتند چرخ ها روي ريل آهني بند نخواهد شد، اين آزمايش موفقيت آميز بود. تروي تيک پس از چندي به اين نتيجه رسيد که راه آهن مزبور را براي حمل مسافر هم مي توان به کار برد. از اين رو در سال 1808م راه آهن کوچکي در شهر لندن درست کرد. وي هر مسافر را با گرفتن مبلغي در مسيري دايره اي شکل سوار قطار مي کرد ولي با شکستن يکي از چرخ ها، تروي تيک برنامه را کنار گذاشت و ديگران کار او را به نحو پيشرفته تري ادامه دادند.(ر.ک: 25 ژوئيه)
شرح مناسبت:
در هفتم دسامبر 1889م اولين اتومبيل جهان به شکل امروزي که به آن گردونه خودکار مي گفتند توسط يک دانشمند و صنعت گر آلماني به نام کارْلْ فردرْيک بِنْزْ ساخته شد. سوخت اين اتومبيل از بنزين يا الکل تأمين مي شد. و با سرعتي در حدود 12 کيلومتر در ساعت حرکت مي کرد. اتوبوس هاي امروزه، شکل تکامل يافته اين نوع اتومبيل است. کارل بنز سرانجام در سال 1929 درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور ايسلند از اواخر قرن نهم به عنوان محل سکونت برخي از مهاجران اروپايي برگزيده شد و از نيمه قرن دهم ميلادي به مدت بيش از 330 سال از دولتي مستقل برخوردار بود. اما در سال 1263م بر اساس قراردادي که به "معاهده کهن" معروف شد به عنوان بخشي از نروژ تلقي گرديد. در سال 1381م نروژ و ايسلند به تصرف دانمارک درآمدند و اين وضعيت براي ايسلند تا نيمه قرن بيستم ادامه داشت. پس از شروع جنگ جهاني دوم و اشغال دانمارک توسط آلمان، ارتش انگلستان نيز با توجه به موقعيت استراتژيک ايسلند در جريان جنگْ به تصرف آن مبادرت ورزيد. اما در 7 دسامبر 1941 کنترل نظامي ايسلند به امريکا واگذار گرديد. در 17 ژوئن 1944، ايسلند با لغو يک جانبه قرارداد 1918م به استقلال دست يافت. بر اساس قرارداد 1918 امور دفاعي و سياست خارجي ايسلند در اختيار دانمارک قرار داشت.
شرح مناسبت:
در حالي که جنگ جهاني دوم در اروپا به شدت ادامه داشت، در روز هفتم دسامبر 1941م، 360 فروند هواپيماي ژاپني، پايگاه نظامي امريکا را در بندر پِرْلْ هارْبور واقع در اقيانوس آرام بمباران کردند. اين عمليات زماني انجام شد که ژاپني ها مشغول مذاکره با امريکايي ها در مورد مسايل شرق آسيا بودند. هم زمان با اين عمليات که در آن، بسياري از 86 کشتي امريکايي مستقر در اين بندر منهدم شد، حمله وسيع قواي ژاپن به کشورهاي جنوب شرقي آسيا و جزاير اقيانوس آرام از جمله اندونزي و جزاير جاوه و سوماترا آغاز شد و اين سرزمين ها به اشغال نيروهاي ژاپن درآمد. به دنبال حمله نيروي
هوايي ژاپن به اين پايگاه، فرداي آن روز امريکا به ژاپن اعلان جنگ داد و جنگ جهاني دوم به شرق آسيا نيز گسترش يافت. به دنبال اعلان جنگ امريکا به ژاپن، سران آلمان و ايتاليا هم که به موجب پيمان سه جانبه، متحد ژاپن بودند، در روز يازدهم دسامبر به امريکا اعلان جنگ دادند. به اين ترتيب، جنگ محدودي که در سپتامبر 1939م با حمله آلمان به لهستان آغاز شده بود، پس از دو سال به يک جنگ بزرگ جهاني تبديل گرديد.
شرح مناسبت:
در هفتم دسامبر سال 1981م، عبدالوهاب کيالي از رؤساي کنگره جبهه آزادي بخش عرب و يکي از مبارزان معروف آزادي فلسطين، توسط صهيونيست ها در بيروت ترور شد. او که از دوران تحصيل، به خاطر مسايل فلسطين با سياست آشنا شده بود، رساله دکتراي خود را در دانشگاه لندن، درباره فلسطين و مقاومت اعراب در مقابل استعمار و صهيونيسم نوشت. کيالي در مسير مبارزات خود، اولين مجله فلسطيني را با نام فلسطين آزاد منتشر ساخت و مؤسسه اي انتشاراتي داير کرد. تاريخ نوين فلسطين، و جنبش مقاومت فلسطين از جمله آثار اين مبارز متفکر فلسطيني است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آلفرد تنيسون، اديب معروف انگليسي در هشتم دسامبر 1809م در انگلستان به دنيا آمد. وي از کودکي نزد پدر آموزشي عميق در زبان و موسيقي يافت و از فنون عالي صرف و نحو و غناي کلام شاعرانه برخوردار گشت. تنيسون در 18 سالگي اولين ديوان شعري خود را به نام اشعاري از دو برادر منتشر کرد و پس از ورود به دانشگاه، در ميان گروهي از جوانان همفکر، به توسعه و پرورش استعداد شاعرانه خود پرداخت. وي طي سال هاي بعد ديوان اشعار ديگري در دو جلد و نيز چندين منظومه ديگر منتشر نمود که شهرت فراواني را نصيب او ساخت، به طوري که در چهل سالگي به سمت ملک الشّعرايي دربار انگلستان منصوب شد. وي از آن پس نيز اشعار فراواني سرود و برخي از اشعارش در رديف زيباترين اشعار انگليسي جاي گرفت. منظومه هاي وي گاه بيان گر اميدها و ترديدهاي نسل اوست و گاه به تبيين آرزوهايش در سفر به سرزمين هاي دور سخن مي گويد. تنيسون براي نسل خود، مبيّن و مفسر افسانه هاي کهن و قرون وسطايي و نقاش پراحساس صحنه هاي حقيرانه زندگي جاري است و علاوه بر آن توانسته است به جريان هاي فلسفي و علمي زمان خود، شکل خاص بخشد. گرچه شهرت تنيسون در نسل بعد رو به کاهش نهاد، بااين حال، نامش به عنوان شاعر بزرگ در ادبيات انگليس باقي ماند. اشعار تنيسون از لحاظ تلفيق واژه هاي آهنگين، اوزان پخته، تصاوير دقيق و فشردهْ بسيار درخشان است. اشعار او بيانگر آگاهي و ارزش هاي فکري و اخلاقي عصر
ويکتوريا و طبقه اجتماعي حاکم بر آن زمان مي باشد. به همين دليل از اواخر قرن نوزدهم به بعد، از سوي شاعران انگليسي و امريکايي، متهم به احساساتي بودن، بي روحي، کم مايگي فکري و مليت گرايي کوته نظرانه شد. با اين حال در سال هاي بعد حتي منتقدان نيز مهارت وي در اوزان و تصويرسازي را ستوده اند. آلفرد تنيسون سرانجام در 24 مه 1892م در 83 سالگي درگذشت. تنيسون درباره خود گفته است: من شاعري نيستم که همواره از خود سخن مي گويد، اين صداي شعر است که از وجود من بيرون مي آيد.
شرح مناسبت:
مکزيک اگرچه در اوائل قرن نوزدهم به استقلال رسيد، اما تا چندين سال، بامشکلات داخلي مواجه بود. يکي از حوادث دوران بعد از استقلال اين کشور مسئله جنگ پنج ساله فرانسه با مکزيک مي باشد. در سال 1857 خوآرِز به رياست جمهوري مکزيک رسيد و با تصويب قانون اساسي جديد، به يک سري اقدامات اصلاحي در سطح جامعه دست زد. از جمله وي دستور داد که دادگاه هاي مذهبي که زير نظر کليسا اداره مي شدند، تعطيل گردند. وي هم چنين اموال فراوان کليسا را محدود نمود و به مقابله با نفوذ کشيش ها پرداخت. اين امر عکس العمل صاحبان کليسا را برانگيخت و موجبات مخالفت کليسا را فراهم آورد. دول استعماري در اين زمان دُوَل مسيحي اروپا از قبيل فرانسه، انگلستان و اسپانيا به ظاهر براي کمک به آزادي خواهان و در اصل براي حاکم شدن بر شؤون مکزيک، در هشتم دسامبر 1861م به اين کشور لشکرکشي نموده و خوارِز را به عقب راندند. چندي پس از
آغاز جنگ، انگلستان و اسپانيا متوجه شدند که فرانسه قصد تصرف و مالکيت مکزيک را داشته، بنابراين از ادامه همکاري با فرانسه منصرف گرديدند. با اين حال نيروهاي ناپلئون سوم امپراتور فرانسه موفق به اشغال مکزيکوسيتي پايتخت مکزيک شدند و يک اتريشي را در آن جا به حکومت نشاندند. اين وضعيت تا سال 1866م ادامه داشت وسرانجام بر اثر فشار دولتِ امريکا به فرانسه، ناپلئون سوم اين کشور را تخليه و خوارز پس از سازمان دهي مجدد به پايتخت حمله برد و بار ديگر به رياست جمهوري مکزيک رسيد.
شرح مناسبت:
شوگون ها يا حاکمان نظامي يکي از ده ها خاندان قدرت مند در ژاپن بودند که ديکتاتوري خود را از قرن دوازدهم بر ژاپن حاکم کردند. در آن زمان علي رغم وجود دربار حکومتي، قدرت واقعي در اختيار شوگون ها بود. با گذشت زمان، حکومت در ميان شوگون ها موروثي شد و اين خاندان با کسب قدرت فراوان، نفوذ گسترده اي در دربار ژاپن پيدا کرد، سرانجام با روي کار آمدن موتسو هيتو امپراتور مقتدر ژاپن، در سال 1867، حکومت شوگون ها سرنگون شد و از هشتم دسامبر 1868م اصلاحات اجتماعي، سياسي و فرهنگي در اين کشور آغاز شد. در حقيقت پايه و اساس ژاپن جديد و پيشرفته در اين زمان گذاشته شد. ژاپني ها دورانِ نوين سازي را آغاز کردند. در اين مسير، ژاپني ها غرب را به عنوان الگو قرار دادند و با بهره گيري از روش آموزش و پرورش و علوم و ارتباطات غربي توانستند به سرعت به يک کشور صنعتي و نظامي تبديل شوند. با اين همه، بسياري از ژاپني ها،
در عين حال، به آداب و رسوم خود پاي بند مانده اند.
شرح مناسبت:
ژرژ سورا نقاش معروف فرانسوي در دهم ماه مارس سال 1859م در خانواده متوسطي در فرانسه به دنيا آمد. او از 17 سالگي به آموختن هنر نقاشي پرداخت و طي مدت کوتاهي، در شمار نقاشان معروف عصر خود درآمد. سورا در 19 سالگي در مدرسه هنرهاي زيباي پاريس نام نويسي کرد و در همين سال به مطالعات عميق در رشته ادبيات و هم چنين تحقيق علمي درباره رنگ و خط و نور پرداخت. پس از چندي، سورا و جمع ديگري از نقاشان جوان که از روش نمايشگاه رسمي فرانسه ناراحت بودند و نظرات داوران آن را مردود مي دانستند گروه نقاشان مستقل را بنياد نهادند. هرچند اين گروه در ابتداي کار با استقبال مواجه نگرديد ولي به تدريج طبقه هنردوست جوان به آن پيوستند. در اين زمان، سبک هاي گوناگوني در نقاشي وجود داشت و کشاکش زيادي برسر شيوه نقاشي و هنر، بين مردم جاري بود. با اين حال، سورا مکتب و اصول جديدي را بنا نهاد که تا جنگ جهاني اول ادامه يافت و در سير نقاشي تأثير شگرفي برجاي گذاشت. سورا مکتب خود را پوان تيليسم يا نقطه پردازي ناميد و آثار متعددي خلق کرد که يکشنبه تابستاني در تفريح گاه، بيشه و مدل هاي نقاشي از آن جمله اند. سورا، در سال 1891م عقايد خود درباره نقاشي را در قالب يک کتاب تنظيم و منتشر نمود اما پس از چند ماه در هشتم دسامبر 1891م در 32 سالگي درگذشت. باوجود کوتاهي عمر و معدود بودن آثار، سورا در جهان
نقاشي اثري عميق به جا گذاشت. در حقيقت ژرژ سورا از بانيان و پيشوايان مکتب هاي نوين نقاشي از جمله پست امپرسيونيسم بوده است.
شرح مناسبت:
هربرت اِسْپِنْسِر، فيلسوف بزرگ انگليسي، در 27 آوريل 1820م در انگلستان به دنيا آمد. وي از کودکي تحت تعليمات پدر قرار گرفت و از علوم مختلف، همانند علوم طبيعي، فيزيک، شيمي و تشريح معلوماتي پراکنده آموخت. اسپنسر تحصيلات منظمي نداشت و معلومات فراوان خود را از راه تجربه و تتبّعات شخصي به دست آورد. وي از آغاز عمر به بحث درباره مسائل سياسي و ديني و فلسفي علاقه داشت و از مطالعات علوم طبيعي يک رشته تحول و تکامل برايش پيش آمد که تصميم گرفت تصنيفاتي را به عنوان فلسفه تاليفي مبني بر همان نظر تصنيف کند. فلسفه علمي اسپنسر که هدفش تبيين پديده هاي زندگي، بناي اين فلسفه در تبيين سراسر کائنات به مثابه حرکتي پيش رو از يک مرحله کامل تر، بر قوانين تکامل نهاده شده بود. اسپنسر يک فيلسوف مادي بود و بيش از تخيّلات به واقعيات توجه داشت. وي بيش از مطالعه، به مشاهده مي پرداخت و هميشه به وجه بي روح و سرد زندگي مي نگريست. در حقيقتْ اصرار داشت که اين تنها وجهي است که وجود دارد. حقيقتْ چنان که وي پرده از چهره آن بر مي دارد، سرد، ملامت انگيز و مُرده است. آدمي جسني بدون روح است و جهانْ ماشيني، و بدون روح. هر عملي که در جهان يا در ذهنِ آدمي انجام مي گيرد بر طبق اصول مکانيکي قابل توجيه است. اسپنسر آنچه را که وراي تجربه است کنار گذاشت و
خويشتن را وقف آنچه به تجربه درمي آيد، نمود. وقتي که وي از فهم آغاز خلقت هستي و خالق آن باز مي ماند، محدوديت ذهن و فکر بشر را مطرح مي کند و "لاادري" يعني چيزي نمي دانم را مطرح مي نمايد. با اين حال اسپنسر بر اين عقيده بود که تمام هستي، حرکتي متوازن دارد گرچه در پايان کار، عدم بر همه چيز مستولي خواهد شد. پس از آن، اسپنسر به علم اخلاق پرداخت و اعلام کرد که هدف نهايي سلوک آدمي، بايد حفظ و تکثير حيات باشد. اسپنسر مي انديشيد اين که ما براي نيل به اين آرمان مي کوشيم. ناشي از يک حسّ اخلاقي ذاتي است. نژاد بشر در کشمکش طولاني خود براي هستي، سجايا و عکس العمل هاي غريزي کسب کرده است که وي را به ادامه حيات قادر مي سازد. اين عکس العمل ها به تدريج رفتارهاي خوب به شمار آمده اند. عمل خوب آن است که به ادامه زندگي کمک مي کند و عمل بد، آن است که راه به مرگ مي برد. در دوران هاي ابتدايي تاريخ بشر، آدميان کشتن يک ديگر را براي زنده ماندن ضروري يافته بودند. اما کم کم به ذهن آدمي رسيد که براي بقا راه آسان تري وجود دارد و آن همکاري و معاونت است و به اين ترتيب، به تدريج مفهوم عدالت به ميان آمد. همه افراد آزاد هستند که از منابع معدني زميني استفاده کنند ولي آزاد نيستند که از يک ديگر بهره کشي کنند. مردم بايد با هم همکاري داشته باشند نه آنکه با يک ديگر رقابت بورزند. اسپنسر مي
گفت از هر کس به اندازه استعدادش کار بخواهيد و به اندازه استحقاقش بدهيد. در خانواده انسان، هر کودکي داراي اين حق است که مورد حمايت و عنايت قرار گيرد و هر بزرگسالي مکلّف است که از روي ميل و علاقه به همکاري با ديگران برخيزد. ناتوان را کمک کنيد و ديگران را آزاد بگذاريد که بدون تخطّي به آزادي ديگران، خويشتن را مددکار باشند. اسپنسر قانون اخلاقي جديدي عرضه مي دارد که بر اساس آن مي گويد، با کودکان و ناتوانان به ترحم، و با بزرگسالان و نيرومندان به عدالت رفتار کنيم. اين قانون نه تنها بايد در گروه هاي انفرادي، بلکه در تمام خانواده بشريت اجرا گردد. اسپنسر در طول حيات علمي خود کتب مهمي به نگارش در آورد که اصول روان شناسي، مبادي اوليه اصول شناخت زندگي، اصول علوم اجتماعي در 3 جلد و اصول زيست شناسي در 2 جلد از آن جمله اند. هِرْبِرْتْ ارسْپِنْسِرْ سرانجام در هشتم دسامبر 1903م در 83 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در هشتم دسامبر 1914م در جريان جنگ جهاني اول، نبرد دريايي فالْکْ لْند در اطراف جزايري به همين نام در اقيانوس اطلس و در نزديکي کشور آرژانتين، ميان انگليس و آلمان به وقوع پيوست که به شکست آلمان انجاميد. در اين نبرد، 5 رزم ناو آلماني که يک ماه قبل در نبردي ديگر موفق به شکست انگلستان شده بودند، با دو کشتي رزم ناو انگليسي مواجه گرديدند. در اثر اين درگيري شديد و يک روزه، چهار رزم ناو آلماني غرق شده و تنها يکي از آن ها موفق به گريز از صحنه نبرد گرديد. اين جزاير،
چون داراي منابع نفتي عظيمي بودند، باعث اختلاف اين دو کشور گرديدند. با وجود آن که آرژانتين پس از استقلال آن ها را جزو قلمرو خود مي داند، با اين حال هنوز در اشغال انگليس است.
شرح مناسبت:
با حمله ناگهاني 360 هواپيماي ژاپني به ناوگان جنگي امريکا در بندر پِرْلْ هارْبورْ که روز هفتم دسامبر سال 1941م صورت گرفت، امريکا نيز فرداي آن روز، برابر با هشتم دسامبر، به ژاپن اعلان جنگ داد و رسماً وارد جنگ جهاني دوم شد. به اين ترتيب، جنگ محدودي که در اول سپتامبر سال 1939م با حمله سربازان آلماني به خاک لهستان آغاز شده بود قبل از پايان سال 1941م به يک جنگ بزرگ جهاني مبدل شد. تا قبل از ورود امريکا به جنگ، هيتلر سعي مي کرد از هر اقدامي که موجب مداخله امريکا در جنگ شود خودداري نمايد. هيتلر تا آن زمانْ با آگاهي از نفوذ يهوديان در سياست امريکا، در مبارزه با يهوديان احتياط بيشتري به کار مي برد و حتي جوامع يهودي را تحت فشار گذاشته بود تا از هم کيشان خود در امريکا بخواهند به خاطر حفظ جان آن ها، از ورود امريکا به جنگ جلوگيري کنند. اما به دنبال حمله ژاپن به امريکا و ورود ايالات متحده به جنگ، هيتلر با توجه به سرازير شدن کمک هاي امريکا به دشمنان آلمان، خود در اعلان جنگ به امريکا پيش قدم شد و آتش جنگ جهاني دوم فروزان تر شد.
شرح مناسبت:
در اواخر قرن شانزدهم، پرتغالي ها وارد جزيره تايوان شده و پس از آن ها، ديگر دولت هاي استعمارگر به اشغال اين منطقه مبادرت ورزيدند. در اواخر قرن هفدهم، امپراتوري منچو، تايوان را ضميمه چين نمود. اما در اواخر قرن نوزدهم، اين جزيره به تصرف ژاپن درآمد و اين وضعيت تا پايان جنگِ جهاني دوم ادامه يافت. پس از تسليم
ژاپن، مبارزه ملي گرايان و کمونيست هاي چين با پيروزي کمونيست ها خاتمه يافت. چيان کايچک رهبر ملي گرايان چين پس از شکست از نيروهاي حزب کمونيست به رهبري مائوتسه تونگ، با عده اي از هواداران خود به جزيره تايوان گريخت و دولت چين ملي را تشکيل داد. در آن مقطع زماني، حمايت هاي امريکا از چيان چايچک باعث شد که تايوان در هشتم دسامبر 1949م از چين جدا شود و کرسي اين کشور در شوراي امنيت سازمان ملل متحد در اختيارِ تايوان قرار گيرد. اما در سال 1971م به دنبال مذاکرات چين و امريکا، مجمع عمومي سازمان ملل، با اکثريت آراء، جمهوري خلق چين را به رسميت شناخت و اين کشور به شوراي امنيت راه يافت و بدين ترتيب، تايوان از عضويت سازمان ملل، خلع شد. و به دنبال آن، از ساير مجامع بين المللي اخراج گرديد. هر چند تايوان اينک با حدود 30 کشور جهان، روابط سياسي دارد و خود را کشوري مستقل معرفي مي کند، ولي جمهوري خلق چين، اين جزيره را همواره جزيي از خاک اصلي چين مي داند. تايوان جزيره اي است در شرق چين که تا سال 1949م بخشي از خاک چين بوده و از 8 دسامبر اين سال، کشور مستقلي محسوب مي شود پايتخت آن تايپه و مساحت آن 36 هزار کيلومتر مربع است. از جمعيت بيش از 22 ميليون نفري آن 43% پيرو مذهب بودا هستند و ساير گروه هاي مذهبي در اقليتند و 98% مردم مليّت چيني (زردپوست) دارند. واحد پول اين کشور دلار جديد تايوان و نوع حکومتش جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون
گزاري است. پيش بيني مي شود که جمعيت تايوان تا سال 2020م بيش از 26 ميليون نفر خواهد بود. دهم اکتبر سال روز انقلاب ووچان در سال 1911 روز ملّي تايوان نام گرفته است.
شرح مناسبت:
ژانْ کالْوِنْ، در 21 ژانويه 1509م در فرانسه به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود در رشته هاي حقوق و الهيات، بر اثر يک تحول دروني ناگهاني، همه توجه خود را به آيين پروتِسْتان معطوف کرد. اما چون در آن زمانْ پروتستان ها تحت تعقيب و آزار بودند، وي از سال 1534م در سن 25 سالگي عازم ژنو در سوئيس شد و آن شهر را مرکز پروتستان قرارداد و از 23 ژوئن 1526م، قيام مذهبي خود را آغاز کرد. وي مي خواست زندگي روزمره را بر اساس مذهب قرار دهد و ژنو را به صورت کشوري کامل که حکومتش در دست اولياي دين باشد، درآوَرَد. هرچند کالْوِن مردي حسابگر و استدلالي بود، با اين حال، سخت گيري هاي او نسبت به مردم در پذيرش آيين جديد، باعث ايجاد شورش و اخراج او از شهر گرديد، ولي در غياب او، ژنو به سختي دستخوش آشفتگي سياسي و مذهبي شد. از اين رو، مردم بار ديگر او را به ژنو دعوت کردند و کالون به سازمان دادن به قوانين شهر، ايجاد مدارس، رايزني در مسائل سياسي، توسعه داد و ستد و موعظه مشغول شد. از اين زمان بود که وي، فرقه کالْوِنيسْتْ را بنيان گذارد و نظر خود را در کتاب مباني دين مسيح(ع)، منتشر کرد. با اين حال، نظريات وي با بعضي مطالب بنيادين آيين کاتوليک منافات دارد، به
طوري که قدرت پاپ را انکار مي کند و بر خلاف کاتوليک ها که پاک شدن از گناه به وسيله اعمال خير و ايمان را ميسر مي دانند، کالون تنها ايمان به حقانيت عيسي(ع) را مدّنظر قرار مي دهد. کالوِن معتقد بود که کتاب مقدس يگانه منبع قانون الهي است و بر انسان است که آن را تعبير کند و مبناي نظام اجتماع قرار دهد. مذهب کالون، حاکميت مطلق اراده الهي را تاکيد مي کند. کالون بر اين عقيده بود که رستگاري مخصوص برگزيدگان خدا است و هيچ عمل انساني نمي تواند او را به رستگاري نائل سازد چرا که رستگاران را خدا انتخاب مي کند و کساني را هم که نبايد رستگار شوند، او انتخاب مي کند. بنابراين براي هر فرد آدمي، از پيش مقدر شده است که رستگار است يا خير، و او هر کاري انجام دهد نمي تواند در اين وضع تغييري بدهد. اين اصلِ عقيدتي کالون، مورد سوء استفاده فراوان قرار گرفته است و دست مدعيان رستگاري را در انجام هر نوع گناه در خفا، بازگذاشته است. اصول و عقايد فرقه کالونيست ها که جزو دسته پروتستان ها محسوب مي شوند، داراي روح دموکراتيک و مخالف با کليه مراسم و آداب مذهبي معمول در مذهب کاتوليک است. ژان کالون سرانجام در نهم دسامبر 1564م بر اثر مخالفت با کليسا محکوم به مرگ شد و در 55 سالگي زنده زنده در آتش سوزانيده شد.
شرح مناسبت:
کنت کلود لويي بِرتوله، شيمي دان فرانسوي در نهم دسامبر 1748م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود موفق به اخذ دکتراي طب
شد و پس از آن به مطالعه و تحقيق در علم شيمي پرداخت. برتوله تحقيقاتي درباره کُلُر انجام داد و زماني که مشاور يک کارخانه لباس شويي بود، به طرز استفاده از کُلر براي رنگ زدايي پي برد. او هم چنين آزمايش هايي درباره آمونياک انجام داد و براي اولين بار به ترکيب واقعي آن پي برد. با اين حالْ، بزرگ ترين خدمت او به دانش شيمي، نظريه اي است که در سال 1803م درباره فعل و انفعالات شيميايي عرضه کرد که خود طليعه قانون تأثير جِرم بود. هر چند اين نظريه در آن زمان مورد توجه قرار نگرفت اما پس از پيدايش دانش شيمي فيزيک در قرن بعد بود که مفاهيم نظريه برتوله در شيمي راه يافت و اهميتي فوق العاده کسب کرد. برتوله بر اساس اين نظريه اعتقاد داشت که نوع محصولات هر فعل و انفعال، بسته به اجرام نسبي موادي که در آن دخالت دارند تغيير مي کند. او هم چنين در باب حرارت و ماهيت آن نيز تحقيقاتي به انجام رساند. کلود برتوله سرانجام در ششم نوامبر 1822م در 74 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در نهم دسامبر 1758م جنگ سيزده ماهه مَدْرَس که يکي از پر تلفات ترين جنگ هاي استعماري ميان انگليس و فرانسه در هندوستان بود، با حمله قواي فرانسه به بندر مدرس که در اشغال انگليسي ها بود، شروع شد و فرانسه با سه هزار سرباز در مقابل نيروي بيست و دو هزار نفري انگليس قرار گرفت. در نهايتْ فرانسه در ژانويه 1761، به دليل نرسيدن نيروي کمکي تسليم انگليس شد و بدين ترتيب، زمينه براي تثبيت سلطه استعماري
انگليس بر شبه قاره هند هموارتر گرديد.
شرح مناسبت:
ساموئل ريچارْدْسون، رمان نويس انگليسي در پنجم فوريه 1689م در انگلستان به دنيا آمد. وي در ابتدا به کارآموزي در يک چاپ خانه مشغول شد و علاوه بر فراگيري فنون چاپ و تصحيح نمونه هاي کتاب، با مطالعات فراوان بر وسعت فکر و اطلاعات خود افزود. ريچاردسون از 20 سالگي به نويسندگي روي آورد تا اين که با انتشار پِمْلا يا تقواي اجر يافته در 4 جلد به شهرت فراواني رسيد. پيروزي اين اثر چنان قاطع و قابل توجه بود که هر کس آن را نخوانده بود به بي ذوقي و رکود ذهن متهم مي گشت. وي در سال هاي بعد کتاب سرگذشت بانويي جوان در 7 جلد و تاريخ سِرْچارلْزْ گرانديسون را در 7 جلد نگاشت که اين دو کتاب نيز موفقيت زيادي به دست آوردند. ريچاردسون از آن پس از داستان نويسي دست برداشت و به جمع آوري قطعه هاي برگزيده اي از کتاب هايش پرداخت که شامل کلمات قصار و عبارت هاي حکيمانه و اخلاقي بود. در واقع، ادراک ريچاردسون درباره دگرگوني و انقلاب روح فرد و ايمان پرشور و راسخ او به تقوا و فضيلت و شيوه پرهيجان رمان هايش، موجب پيروزي و محبوبيت فراوانش نزد کساني مي شد که تشنه رمان هاي سرگرم کننده بودند و هم چنين تجزيه و تحليلي که در اين کتاب ها از قلب و روح آدمي به عمل آمده بود، برايشان سود فراوان داشت. در سال هاي بعد، شهرت ريچاردسون به خارج از انگلستان کشيده شد و الهام بخش بسياري از نويسندگان اروپا گشت. در حقيقت، ريچاردسون
پدر رمان تحليلي در انگلستان شناخته شده و داستان نويسي انگليسي را به طرزي که امروزه معمول است پايه گذاري نموده است. ساموئل ريچاردسون سرانجام در نهم دسامبر 1761م در 72 سالگي درگذشت. درباره او گفته اند که هيچ نويسنده اي قبل از ريچاردسون نتوانسته است چنين عميقانه قلب و روح آدمي را بشکافد و مورد تجزيه و تحليل قرار دهد.
شرح مناسبت:
در تاريخ نهم دسامبر 1840م، کاخ بزرگ کِرِمْلين که يکي از زيباترين ابنيه تاريخي امروزي روسيه محسوب مي شود در شهر مسکو، افتتاح شد. اين کاخ در زمان نيکلاي اول، تزار روسيه در شهر مسکو پايتخت اين کشور و در ساحل چپ رود مُسکوا بنا شده است و تا قبل از اين که حکومت شوروي، مقر خود را در اين کاخ اعلام کند، کاخ موقتي تزار ناميده مي شد. کِرِمْلْ به معناي اَرگ دولتي و دژي است که داخل شهري بسازند، داراي ديوارهاي سنگي بزرگ باشد و هم چنين ادارات دولتي، داخل آن واقع شوند. هرچند در روسيه، کِرِمْل هاي زيادي وجود دارد ولي از همه مهم تر و معروف تر، کاخ بزرگ کرملين است که اکنون ادارات مرکزي دولت روسيه در آن واقع است. در کاخ کرملين مهم ترين مجمع هاي عمومي، جلسات شوراي عالي و کنفرانس هاي بزرگ بين المللي تشکيل مي شود. آن چه امروزه و در زبان سياسي، سياست هاي کاخ کرملين خوانده مي شود، مجازاً به معناي سياست هاي روسيه و مقامات آن و يا نظرات و خط مشي هاي روسيه است، در حقيقت نام محلي است که مقر رسمي حاکمان سياسي اين کشور مي باشد.
شرح مناسبت:
پيوتر آلکسيويچ کروپوتْکين، نظريه پرداز آنارشيست روسي در 9 دسامبر 1842م در مسکو به دنيا آمد. وي که در دامن اشرافيت پرورش يافته بود، بر اثر تحول روحي به مقام خويش پشت پا زد و براي زندگي به ميان بي نوايان رفت. کروپوتکين در 25 سالگي به نهضت آنارشيسم فلسفي پيوست و از مفسران و مروجان اين انديشه گرديد؛ انديشه و مرامي
که آنارشيسم را به عنوانِ مذهبِ بشارت صلح و نه مذهبِ توسل به زور تبليغ مي کرد. او ابتدا براي بيان آزادانه افکار خود به اروپا رفت و کوشيد اتحاديه اي از تمام ملل و اقوام تشکيل دهد، اما چون آن را آرماني تحقق ناپذير يافت، به انتشار عقايد خويش مشغول شد. وي در مطالعات فلسفي خود به اين نتيجه رسيد که همه مردم طبيعتاً خوب هستند و تنها مداخله دولت ها آنها را به فساد مي کشاند. بنابراين ملغي سازي حکومت با روشن ساختن اذهان از راه تعليم و تربيت، وظيفه اي همگاني است. به نظر او، در يک جامعه واقعاً متمدن، احتياجي به حکومت نيست و اختلاف از طريق حکميّت قابل حل است. آرزوهاي آدمي با قوانين طبيعت سازگاري دارد و محبت، اصل همه مفاهيم اخلاقي است. کروپوتکين همه آدميان را برابر و مساوي مي دانست و آن را تعليم دين عنوان مي کرد که علم هم آن را اثبات کرده است. بدون مساوات، عدالت وجود ندارد و بدون عدالت، صلحي وجود نخواهد داشت. وي معتقد بود اگر مزاياي طبقاتي و توزيع غيرعادلانه ثروت از بين برود، عدالت برقرار مي شود و در نتيجه نيازي به وجود دولت نيست. او نظم جديدي را به جهانيان عرضه مي نمود که از ميان آشوب و بحران، زاده مي شد. براساس اين مکتب که به آنارشيسم شهرت يافت، گردش نظام در جامعه آزاد و خالي از زور بهتر خواهد بود و آن چه دولت به زور انجام مي دهد، گروه هاي داوطلب بهتر انجام خواهند داد. از ديدگاه ديگر مي توان گفت آنارشيست ها در نظم
جديد خود، خواهان نظامي بودند که بر اثر همکاري آزادانه پديد آمده باشد اما در مورد اين که اين جامعه آزاد چگونه به دست مي آيد و پايه هاي آن بر اساس چه روابط و ضوابطي نهاده مي شود، هم رأي نيستند. کروپوتکين گرچه به دليل ارائه اين افکار، در زمان تزار دستگير شد و هم زمان با انقلاب بلشويکي آزاد گرديد، اما ميان رهبران کمونيست و تزارهاي روس تفاوتي مشاهده ننمود که اين مسئله باعث رنجوري و گوشه نشيني وي شد. از کروپوتکين آثاري هم چون علم اخلاق و کمک دوجانبه برجاي مانده است. وي سرانجام در 8 فوريه 1921م در 79 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني اول، نيروهاي انگليس، سربازان عثماني را در فلسطين شکست دادند و در 9 دسامبر 1917م، بيت المقدس را به تصرف خود در آوردند. اين شهر اگرچه از لحاظ استراتژيک در جريان جنگ، اهميت چنداني نداشت اما سقوط آن، ضربه اي سخت بر عثماني وارد ساخت. انگليسي ها تا اکتبر سال بعد که پيمان متارکه جنگ و سپس قرارداد صلح ميان دو طرف امضا شد، بسياري از سرزمين هاي خاورميانه را نيز تصرف کردند. تصرف فلسطين، توسط نظاميان انگليس، از آن جهت مهم بود که، گام ديگري جهت تحقق مفاد اعلاميه بالفور، وزير امور خارجه انگليس تلقي مي شد که يک ماه قبل از آن صادر شده بود. بالفور در اين اعلاميه، وعده ايجاد يک دولت يهودي توسط صهيونيست ها در فلسطين را داده بود و تسلط انگليس بر اين سرزمين، زمينه عملي شدن اين وعده را براي صهيونيست ها، فراهم تر کرد. از آن پس،
سيل يهوديان از سراسر جهان به اين منطقه سرازير شدندو طي سي سال پس از آن، اين امر تحت نظارت انگلستان که قيموميت فلسطين را بر عهده داشت صورت گرفت. با نزديک شدن زمان اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي، دولت انگليس تا روز سيزدهم مه 1948م نيروهاي خود را از آن سرزمين خارج کرد و فرداي آن روز، دولت غاصب اسرائيل اعلام موجوديت نمود. (ر.ک: 13 مي)
شرح مناسبت:
ژوزف مارکوارْتْ خاورشناس آلماني در 9 دسامبر 1864م به دنيا آمد و تحصيلات خود را در رشته هاي خاورشناسي، زبان شناسيِ کلاسيک و شرقي و زبان هاي عيسوي تکميل نمود. وي پس از آن به عنوان استاد زبان شناسي ايراني و ارمني، در تاريخ و ادبيات و جغرافياي شرق و به ويژه ايران و ارمنستان تحقيق کرد و در موضوعات متعددي به فعاليت علمي پرداخت. زبان شناسي، تاريخ شناسي، جغرافي داني، کتيبه شناسي، خواندن خطوط قديمي و نژادشناسي در مباحث باستاني هند، اروپايي، آسياي ميانه، افريقا و ايران و هم چنين آشنايي با زبان هاي محلي و سامي نمونه اي از توانايي علمي مارکوارْتْ، بود. هم چنين بخشي از آثار او نشان دهنده علاقه وي به ايران و آشنايي او با تاريخ شرق مي باشد. کتاب هايي چون ايران شهر از نظر جغرافيايي، تتبعات درباره تاريخ ايران و شهرستان هاي ايران و … از جمله آثار اوست. ژوزف مارکوارت سرانجام در چهارم فوريه 1930م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
گوسْتاوْ لوبون، دانشمند متفکر و نويسنده فرانسوي متخصص در تاريخ تمدن اسلامي در سال 1841م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي دروس مقدماتي، به تحصيل در رشته پزشکي پرداخت و در اين رشته فارغ التحصيل شد. دکتر لوبون از پزشکاني بود که به اين نکته پي برد که در پيکر انسان نيرويي است که با هر درد و درماني رابطه مستقيم دارد و شخص را زودتر از هر چيز رنجور مي سازد و بهتر از هر چيز درمان مي بخشد. وي دريافت که روح انسان نيرويي است که هم پزشک است و
هم بيمار، هم درد است و هم دارو؛ همان چيزي که اگر دردمند شد ديگر داروي پزشکان به درمان آن توانا نيست و نيروي طب در برابر آن، ناتوان خواهد شد. لوبون دانست که پزشک بايد بيشتر از راه روان، بيمار را شفا بخشد زيرا انسان در ميان جماعت زندگي مي کند و در پيرامون جامعه رنجور مي شود و جامعه روان، او را رنجور مي گرداند. وقتي که روان، بيمار شد، بدن هم بيمار مي شود. پس پزشک بايد روان پزشک هم باشد. از اين رو، گوستاو لوبون راه نزديکي بين روان و پيکر آدمي را پيمود و از کالبد به روح پرداخت و جان و تن را به يک ديگر نزديک ساخت. وي در اين زمينه به بررسي هاي عميقي درباره روابط آن دو با يک ديگر پرداخت و اساس تحقيقات خود را بر روان شناسي قرار داد. با اين حال، آن چه گوستاو لوبون را به شهرت رساند، تحقيقات تاريخي و اجتماعي او بود چرا که به بررسي درباره روان شناسي اجتماعات مختلف و توسعه و تکامل فرضيه روان شناسي اجتماعي علاقه تامّي داشت. وي اساس تحقيقات اجتماعي خود را بر روان شناسي قرار داد و براي شناختن روحيات ملل مختلف به سير و سياحت پرداخت. لوبون هم چنين کتاب هاي متعددي در اين موضوع نگاشت که مورد استقبال متفکران کشورهاي گوناگون، قرار گرفت و به زبان هاي مختلف ترجمه شد. گوستاو لوبون در سياحت هاي طولاني خود، مجذوب تمدن مشرق زمين شد و درباره آن، بررسي هاي عميقي به عمل آورد و حاصل آن را در چهار کتاب مشهور خود تحت
عنوان تمدن عرب، تمدن هندوستان، تمدن مصري و تمدن عرب در اندلس انتشار داد. دکتر گوستاو لوبون سرانجام در نهم دسامبر 1931م در نود سالگي در نزديکي پاريس درگذشت.
شرح مناسبت:
کشتار تعدادي از جوانان فلسطيني در هشتم دسامبر 1987م توسط نيروهاي ارتش رژيم صهيونيستي، موجب خشم و نفرت مردم فلسطين شد و فرداي آن روز، مراسم تشييع جنازه آنان در نوار غزّه، آغازي بر انتفاضه مردم ستم ديده فلسطين گرديد. گسترش اين اعتراضات به ساير اراضي اشغالي سال 1967م سبب شد تا اين قيام ها که به انتفاضه موسوم گرديد، همچنان ادامه يابد و ارتش اسرائيل در سرکوب آن ناتوان مانَد. در اين خيزش ها که تمام اقشار فلسطيني به ويژه جوانان و نوجوانان مشارکت گسترده اي داشتند، براي مقابله با نيروهاي سرکوب گر صهيونيستي، تنها از سنگ استفاده مي شد و به همين جهت اين انتفاضه به انقلاب سنگ، معروف گرديد. در جريان انتفاضه و در اثر رويارويي روزانه مردم و واکنش وحشيانه نيروهاي اسرائيلي، روز به روز بر حقانيت فلسطينيان در افکار عمومي جهانيان افزوده مي شد و بر عکس، رژيم صهيونيستي به انزواي بيشتري دچار مي گرديد. در خلال اولين ماه هاي سال 1988م، بسياري از فلسطينيان ساکن در مناطق اشغاليِ قبل از سال 1967م، در اعتصابات و تظاهراتي که توسط رهبري متحد قيام مردمي در سرزمين هاي اشغالي اعلام مي شد شرکت مي کردند و اين اولين نمونه از اعتراضات سياسي مشترک در دو سوي مناطق اشغالي بود. ادامه انتفاضه فلسطين دست آوردهايي چون محکوميت جهان رژيم صهيونيستي، شکست طرح هاي ذلت بار سازش با متجاوزان، ايجاد وحدت ميان گروه ها
و طبقات مختلف مردم فلسطين، شکست دستگاه ها و سازمان هاي امنيتي و نظامي اسرائيل و ايجاد بحران و رکود اقتصادي در سرزمين هاي اشغالي را به دنبال آورد.
شرح مناسبت:
خانم اميلي ديکِنْسون، بانوي شاعر امريکايي در دهم دسامبر 1830م در ايالت ماساچوست امريکا به دنيا آمد. اميلي در ابتدا در زادگاهش و سپس در يک کالج به تحصيل پرداخت اما به سبب آنکه عميقاً از تعليم و تربيتي چنان خشک و خشونت آميز رنج مي برد، دنباله تحصيل را رها کرد و در خانه به وسيله معلم خصوصي و مطالعات شخصي بر وسعت معلومات خود افزود. ديکنسون در اواسط عمر به دنبال آشنايي با برخي نويسندگان معروف امريکا، به ادبيات علاقه مند شد و با الهام از آثار آنان، اشعار فراواني سرود. سال هاي پاياني عمر اميلي ديکنسون به انزوا و گوشه گيري در زادگاهش گذشت و او بيشتر وقتش را به پرورش گل و سرودن شعر مصروف داشت. از وي نزديک به دو هزار قطعه منظوم بر جاي مانده که تنها سه منظومه از آن ها در زمان حياتش انتشار يافت. پس از مرگ، اشعار او به صورت يادداشت هاي پراکنده و گاه با خط ناخوانا در گوشه و کنار اتاقش پيدا شد که شش سال پس از مرگش در ديواني انتشاريافت و پيروزي عظيمي در ادبيات امريکا به دست آورد. هم چنين چاپ کامل اشعار ديکنسون 38 سال پس از مرگ وي در سال 1924م اتفاق افتاد. به طور کلي، نمي توان اشعار ديکنسون را به عصري معيّن، منسوب کرد. اشعار وي از رنج درون و شکنجه پنهاني او حکايت دارد که
همه در قطعه هاي کوتاه و موجز چون رباعي و با وزني خاص و قالبي ساده گنجانده شده و از قدرت عجيب در تصوير و ترسيم و از نفوذ فراوان و از سبکي پاکيزه و اعجاب آور برخوردار است. بي آنکه بتوان اميلي ديکنسون را با شاعري معين سنجيد، مي توان او را در شمار چند تن بانوي شاعر بزرگ جهان به شمار آورد که شهرتش پس از مرگ، روزافزون شد واشعارش در نسل بعد، نفوذ بسيار يافت. خانم اميلي ديکنسون، سرانجام در پانزدهم مه 1886م در 56 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پيِر لوئيس، اديب و نويسنده فرانسوي در دهم دسامبر 1870م در بلژيک به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، براي ادامه تحصيل در رشته فلسفه به پاريس رفت و پس از آشنايي با ادباي آن شهر، مجله ادبي لاکونک را بنيان نهاد. لوئيس از همين زمان نخستين اشعارش را در اين مجله منتشر کرد که مورد تحسين قرار گرفت. وي در سال هاي بعد آثار متعدد ديگري به نگارش درآورد که با به نمايش درآمدن برخي از آنها، شهرت فراواني نصيب لوئيس نمود. پيِر لوئيس مدتي نيز به کارهاي تحقيق و تفسير متون پرداخت که بعضي از آنها را منتشر کرد و بعضي را در نامه هايي براي دوستان فرستاد. وي در اشعار خود، درخشان ترين رنگ و جلاي نوشته هاي مکاتب زمان را جمع کرده و توجه به زيبايي و قالب را در درجه اول اهميت قرار داده است. پيِر لوئيس ده سال آخر عمر را در عُزلت گذراند و سرانجام در چهارم ژوئن 1925م، در 55 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
لفرد نوبل، شيمي دان نامي سوئدي در 21 اکتبر سال 1833 در استکهلم سوئد متولد شد. وي تا ي تا 16 سالگي نزد معلم خصوصي درس خواند و با برخورداري از هوش سرشار خود، به پيشرفت هاي مهمي در علوم و فنون نائل گرديد. آلفرد هم چنين توانست زبان هاي روسي، انگليسي، فرانسوي و ايتاليايي را به خوبي فراگيرد و وارد عرصه تحقيقات در زمينه شيمي گردد. پشت کار مداوم آلفرد نوبل سبب شد تا در هفتم ماه مه 1878م، پس از سال ها تحقيق و مطالعه در زمينه علم شيمي،
موفق به اختراع ماده نيرومند انفجاري ديناميت گردد. اما از اين ماده منفجره به جاي استفاده صلح آميز، به عنوان ابزار جنگي استفاده شد و نوبل را به فکر انداخت که ديناميت بي خطر بسازد که به راحتي منفجر نشود. آلفرد نوبل علاوه بر اختراع ديناميت، به 350 اختراع و اکتشاف ديگر نيز دست يافت و در 93 کشور، کارخانه و کارگاه توليدي داير نمود. نوبل که اختراع خود را در دست دولت ها و نظاميان براي مقاصد ضد بشري مي ديد، بر آن شد تا با اختصاص ثروتش به کساني که در زمينه پيش برد علم و گسترش صلح فعاليت مي کنند جايزه اي اهدا نمايد. از اين رو، يک سال قبل از مرگ، در سال 1895م با اشتياق فراواني که به پيشرفت علم داشت، وصيت نامه مشهور خود را در اين مورد تنظيم کرد که بر اساس آن، بنيادي تأسيس شده و به افراد برجسته در علوم فيزيک، شيمي، پزشکي و ادبيات و نيز تلاش گران عرصه صلح جوايزي اهدا کند. اين بنياد که به نام او، بنياد نوبل خوانده مي شود هم اکنون نيز به اين کار ادامه مي دهد. هر چند در اين ميان، اين جوايز به ويژه جايزه صلح آن، جنبه سياسي پيدا کرده و وسيله اي براي تبليغ سياست هاي استکباري قدرت مندان غربي شده است. آلفرد نوبل سرانجام در دهم دسامبر 1896م در 63 سالگي درگذشت. (ر.ک: 29 ژوئن)
شرح مناسبت:
سرزمين کوبا واقع در امريکاي مرکزي در 27 اکتبر 1492م توسط کريستُف کُلُمْبْ دريانورد معروف ايتاليايي که در خدمت دربار اسپانيا بود، کشف شد و از همان زمان
زير سلطه استعماري اسپانيا قرار گرفت. با اين حال، فعاليت هاي آزادي خواهي کوبا از قرن نوزدهم آغاز گرديد و در طول اين قرن ادامه يافت. اما علي رغم تمامي تلاش ها و حتي جنگ هاي چريکي، اسپانيا اين شورش ها را سرکوب کرد و حاکميت استعماري خود را بر کوبا ادامه داد. در اين ميان، امريکا بارها تمايل خود مبني بر الحاق کوبا به خاک ايالات متحده را اعلام کرد و اين درخواست در سال هاي پاياني قرن نوزدهم، با توجه به اوج گيري مبارزات مردم کوبا عليه اسپانيا، به صورت جدي تري مطرح شد. اين در حالي بود که اسپانيا نيز براي رها شدن از مشکلات پيش آمده، درصدد ارائه خودمختاري تدريجي به کوبا بود. البته اين تصميم، مورد نظر امريکا نبود چرا که ايالات متحده به دنبال بهانه اي براي حذف اسپانيا و جاي گزيني خود در اين منطقه بود. در اين ميان و به دنبال درگيري کوتاه مدتي که در فوريه 1898م بين امريکا و اسپانيا روي داد، چون اسپانيا توانايي جنگ با امريکا را نداشت به مذاکره روي آورد و از پاپ تقاضاي ميانجي گري نمود. مذاکرات دو کشور در نهايت به معاهده پاريس انجاميد که در تاريخ دهم دسامبر 1898م به امضا رسيد و شرايط سخت و ناگواري را بر اسپانيا تحميل نمود که واگذاري مناطق کوبا و اطراف آن به امريکا از آن جمله بود. در اين تاريخ، هرچند حاکميت استعماري 406 ساله اسپانيا بر کوبا خاتمه يافت، اما استعمار نوين، جاي گزين آن شد که تا زمان انقلاب ضد ديکتاتوري در سال 1959م، به مدت 61 سال
ادامه يافت. از آن زمان و با کوتاه شدن دست امريکا از کوبا، دشمني هاي ايالات متحده با کوبا همچنان ادامه دارد.
شرح مناسبت:
ماکْسْ پِلانْگ، فيزيک دان و رياضي دان بزرگ آلماني در 23 آوريل 1858م به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، به سمت استادي دانشگاه مونيخ دست يافت و به تحقيقات متعددي در زمينه انرژي پرداخت. تا سال 1899م، دانشمندان تصور مي کردند که انرژي به طور اتصالي جريان دارد ولي ماکس پلانک در 14 دسامبر 1899م به جامعه فيزيک برلين اظهار داشت که انرژي به صورت انفصالي است که آن را دامنه انرژي يا کوآنتاي انرژي مي گويند. اين يافته علمي با اصول و قوانيني که تا آن روز دانسته شده بود وفق نمي کرد و طبعاً مخالفاني براي پلانک به وجود آورد، ولي اين مخالفت ها بيش از 5 سال طول نکشيد زيرا تئوري انيشتين که متکي بر توري کوآنتا بيان شد، ارزش واقعي و حقيقي تئوري پلانْکْ را معلوم نمود. ماکس پلانک به سبب ارائه نظريه کوآنتا، در سال 1918م جايزه نوبل فيزيک را دريافت کرد. پلانک که از مخالفين سرسخت هيتلر، ديکتاتور توسعه طلب آلمان نيز به شمار مي رفت، تحقيقات جامع و ارزش مندي در زمينه ترموديناميک، فيزيک نظري، حرارت، تشعشع و نور انجام داد و آثاري در اين زمينه ها از او بر جاي مانده است. پس از جنگ جهاني دوم، دولت آلمان مي خواست به مناسبت نودمين سال تولد پلانک جشني برپا کند که پلانک چند روز زودتر در دهم دسامبر 1947م درگذشت.
شرح مناسبت:
در جريان جنگ جهاني دوم، هنگامي که منشور ملل متحد در دست تدوين بود، احترام به حقوق بشر و آزادي هاي سياسي مورد توجه نمايندگان کشورهاي مختلف جهان واقع شد. پس از
چندي، سازمان ملل متحد تصميم گرفت که اين حقوق، همه جا و براي همه ملت ها قابل اجرا باشد. در ادامه، کميسيون حقوق بشر در ژانويه سال 1947م شروع به کار کرد و پس از مدتي مطالعه و بررسي در قوانين اساسي کشورها و بحث و گفتگو در کميسيون هاي مختلف، نتيجه مطالعات خود را به صورت لايحه اي به مجمع عمومي تقديم کرد. مجمع مزبور در دهم دسامبر 1948م (19 آذر 1327ش) با 48 رأي مثبت و 8 رأي ممتنع، اعلاميه جهاني حقوق بشر را تصويب کرد و اين روز به عنوان روز جهاني حقوق بشر نام گذاري گرديد. اين اعلاميه، شامل يک مقدمه و سي ماده مي باشد و در ماده اول آن به برابري افراد بشر و حاکميت روح برادري در ميان آن ها اشاره شده است. علي رغم تصويب اعلاميه جهاني حقوق بشر، واقعيت در عمل به گونه اي ديگر شکل گرفت. نگاهي گذرا به روي دادهاي سياسي و نظامي جهان پس از پايان جنگ دوم جهاني، تصويري از وقايع اسفبار را نشان مي دهد که دقيقاً بيانگر فاصله زياد ميان اهداف و عملکرد جامعه بين المللي در دفاع از حقوق بشر است. به علاوه بر خلاف تصور اوليه، شعارِ دفاع از حقوق بشر، عملاً به ابزاري در جهت اِعمال فشارهاي سياسي و اقتصاديِ دولت هاي غربي بر کشورهاي مستقل جهان براي پيشبرد منافع استعماري اين دولت ها، مبدّل شده است. هم اکنون بسياري از کشورهاي جهان، با توجه به اين واقعيت تلخ و هم چنين به دليل ناهم خواني برخي بندهاي اعلاميه حقوق بشر با اعتقادات، فرهنگ و رسوم آنان،
خواستار تغيير در اين بندها و جلوگيري از استفاده ابزاري از اين اعلاميه هستند. به دنبال تصويب اعلاميه جهاني حقوق بشر در دهم دسامبر 1948م توسط مجمع عمومي سازمان ملل متحد و تأييد حقوق طبيعي و اجتماعي افراد بشر توسط اين سازمان بين المللي، روز دهم دسامبر (برابر با 19 آذر 1327ش) به عنوان روز جهاني حقوق بشر نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
سازمان ملل متحد پس از تأسيس در سال 1945م، تا چهار سال يعني تا 1949م مقرّ مشخصي نداشت. ابتدا قرار بود هم چون جامعه ملل، ژِنو به عنوان مقرر سازمان ملل باشد و جلسات آن، در آن شهر و يا به تناوب در پايتخت هاي هر يک از کشورهاي عضو تشکيل شود. در همين زمان، در دهم دسامبر 1945م کنگره امريکا به اتفاق آرا تصميم گرفت از سازمان ملل متحد دعوت کند که مقرّ دائمي خود را در امريکا بنا سازد. مجمع عمومي سازمان ملل که اولين جلسه رسمي خود را پس از تأسيس اين سازمان در فوريه 1946م در لندن برگزار کرده بود، در چهاردهم فوريه موافقت خود را براي انتقال تشکيلات سازمان ملل به امريکا اعلام نمود. سازمان ملل پس از اعلام موافقت خود با تأسيس مقر اين سازمان در امريکا، تصميم گرفت زميني به مساحت 180 کيلومتر مربع را از دولت امريکا خريداري کند. در نهايتْ اولين سنگ بناي تأسيس ساختمان 110 طبقه سازمان ملل هم زمان با روز ملل متحد، در 24 اکتبر 1949م، در يک محوطه وسيع، توسط هاري ترومن رئيس جمهور وقت امريکا و در حضور اعضاي مجمع عمومي بر زمين زده شد. به تدريج که
کار ساختماني اين بنا به پايان رسيد، مدارک و اسناد و دفاتر اداري و تشکيلات سازمان ملل از ژنو و لندن و پاريس و … به نيويورک انتقال يافت. پس از سه سال، عمليات احداث ساختمان سازمان ملل به پايان رسيد و در اکتبر 1952م اولين جلسه مجمع عمومي سازمان ملل متحد در محل ساختمان نوساز اين سازمان در نيويورک تشکيل شد. مصون ماندن امريکا از خسارات جنگ جهاني دوم، دارا بودن امنيت سياسي و نيز کمک هاي مالي فراوان امريکا براي خريد زمين و احداث ساختمان سازمان ملل از دلايل اصلي موافقت سازمان ملل براي انتقال ساختمان مرکزي خود به نيويورک بود. کمک هاي مالي و تسهيلات اقتصادي امريکا براي ساخت مقر سازمان ملل به حدي بود که به تعبيري بايد گفت امريکا تشکيلات ساختماني سازمان ملل را مجاني در اختيار اين سازمان قرار داد. ضمن اينکه اساساً طرح تأسيس سازمان ملل متحد در ابتدا از سوي فرانْکلين دِلانو روزْوِلْتْ، سي و دومين رئيس جمهورارائه شده بود. در کنار اين موارد بايد يک نکته را نيز اضافه کرد و آن اينکه اصولاً تلاش امريکا براي انتقال سازمان ملل به آن کشور، چه به صورت هديه وام بدون بهره و چه به بهانه ثبات و امنيت و چه به صورت تبليغ در مورد وضع مطلوب اقتصادي و … در حقيقت تلاش به منظور ايجاد سلطه امريکا بر اين سازمان بوده است. چنانکه تلاش هاي بعدي ايالات متحده نيز مانند تقبّل بيشترين حق السهم در سازمان، اِعمال نفوذ در آراء نمايندگان سازمان، فشار سياسي بر شوراي امنيت و مجمع عمومي و … در دستيابي به منافع
بيشتر دولت امريکا، همه در جهت همين سياست بوده است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يوهان کريستين فريدريش هولْدِرْلين، شاعر آلماني، در يازدهم سپتامبر 1770م به دنيا آمد و پس از تحصيلات دبيرستاني، به تحصيل در رشته علوم الهي پرداخت. وي پس از چهار سال علم آموزي در اين رشته، از مدرسه بيرون آمد در حالي که در وجودش عرفان و الوهيتي آميخته با احساسي مربوط به عالم انسانيت و عالم مادي به وجود آمده بود. او کشيش پروتستان نشد اما به وسيله اشعار مذهبي خود، مروج و مبلغ دين گشت. هولدرلين جواني خيال پرور بود، سخت تحت تأثير انقلاب فرانسه قرار گرفت و در مغز خود، خيال نو ساختن وضع بشر براساس افکار آزادي خواهانه و اشتراک معنوي انساني را مي پرواند. وي اولين سرودهاي روحاني را به کمال مطلوب انساني و آزادي تقديم کرد و در زبان و بياني فلسفي، به صورتي اعجاب آور به الهامات والاي مذهبي دست يافت که او را به قله هاي زيبايي در نغمه و سرود روحاني رسانده است. هولدرلين که پيوسته از تضاد ميان رؤيا و واقعيت رنج مي بُرد و در آرزوي اين بود که به هنر يونان باستان و تمدن کهن که در آن، هماهنگي خاصي ميان مردم، طبيعت و عالَم مي ديد بازگردد، بر آن شد که جهان واقعي را با دنياي سراسر زيبايي يونان باستان بسنجد، در حالي که جهان پيرامون خويش را عاري از هر نوع نزديکي با قواي طبيعت و خداياني مي ديد که به اين قوا تجسم مي دادند. در اشعار هولدرلين، تمايل به فرهنگ و زيبايي کلاسيک قديم و دنياي کهن با صُوَر ذهني و اضطراب هاي
رمانتيک آميخته و حسرت قرني طلايي و عطش براي اشتراک معنوي بشر در آن ها آشکار است. قالب اشعار هولدرلين، گاه منظم و گاه در قالب شعر آزاد است. آثار هولدرلين تا يک قرن ناشناخته ماند و پس از آن که چند تن از بزرگان آن را ستودند، از گمنامي و ناشناختگي بيرون آمد. يوهان هولدرلين در سال هاي پاياني عمر خود در تشويش ذهني عميقي فرورفت تا اين که در يازدهم دسامبر 1843م در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
رابرت کُخ، پزشک و مکتشف شهير آلماني در 11 دسامبر 1843م در آلمان به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات در رشته پزشکي، در شهرهاي مختلف آلمان به معالجه بيماران پرداخت. در همين زمان بود که بيماري سياه زخم در ميان احشام پديد آمد و نگراني زيادي ايجاد کرد. کُخ پس از تحقيقات بسيار به اين نتيجه رسيد که باسيل هاي بسيار کوچکي در خون گوسفند يا حيوان مريض وجود دارد. او عاقبت توانست با پرورش و نگهداري اين باسيل، نظريه خويش را اثبات کند و سِرُم اين مرض را بسازد. اين عمل باعث شد که از تلفات زياده از حدّ احشام، جلوگيري شود و پيشرفت موثري در راه علم پزشکي حاصل گردد. با عضويت کخ در شوراي سلطنتي بهداشت برلين، وي امکانات بيشتري براي مطالعه بر روي امراض به دست آورد و از آن پس تحقيقات خود را براي کشف ميکروب سل آغاز نمود. در نهايت در 24 مارس 1882م کُخْ، موفق به کشف ميکروب سل گرديد و در سال بعد اعلام کرد که با تلقيح سرم، همه جان داران را مي توان از
بروز امراض مصون داشت. کخ سفرهاي زيادي به افريقا نمود و پس از پژوهش هاي فراوان، دريافت که مرض خواب که هزاران افريقايي را به کام مرگ کشيده بود در اثر نيش پشه اي به نام تسه تسه مي باشد. در اثر تلاش بي حد و حصر کخ در پيشرفت علم، آکادمي سوئد در سال 1905م با اهداي جايزه نوبل پزشکي به کخ، از وي قدرداني کرد. کخ که در اثر فعاليت زياد و ناراحتي هاي ناشي از آن مريض و ضعيف شده بود، سرانجام بر اثر ابتلا به سل در 27 مه 1910م در 67 سالگي درگذشت. رابرت کخ بدون شک پس از لويي پاستور،پزشک شهير فرانسوي، بزرگ ترين ميکروب شناس دنيا است و خدمات ارزنده اي که به عالم علم و بشريت نموده، هيچ گاه فراموش نمي شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جامعه ملل بعد از جنگ جهاني اول و در ابتداي سال 1920م پا به عرصه وجود گذاشت تا نخستين تلاش و برنامه ريزي جهاني در قرن بيستم، براي برقراري صلح بين المللي صورت عمل به خود گيرد. اما عدم عضويت امريکا در آن و نبودِ ضمانت اجرايي براي تصميمات اين جامعه، باعث شد تا مواضع و تحرکات کشورهاي عضو، اگرچه مغاير با اهداف جامعه جهاني باشد با واکنش عملي مواجه نشود. با اين وضعيتْ هر کشور براي آن که در عمليات تجاوزکارانه خود مورد توبيخ قرار نگيرد به آساني از جامعه ملل خارج مي شد. به عنوان نمونه، در اوائل سال 1933م، ژاپن از اين جامعه کناره گرفت و دو سال پس از آن، هجوم ايتاليا به شمال افريقا که بحران حبشه نام گرفت،با پاسخ مناسبي از سوي جامعه ملل مواجه نشد. در نتيجه در آخرين ماه سال 1937 موسوليني، ديکتاتور ايتاليا که به همراه هيتلر پيشواي آلمان نازي، پي ريزي نظام جديدي در عرصه بين المللي را در انديشه داشت، مسئله خروج ايتاليا از جامعه ملل را مطرح کرد و آن را در يازدهم دسامبر آن سال، عملي نمود. گرچه جامعه ملل تا زمان شکل گيري "سازمان ملل متحد" در سال 1946م به حياتِ اداري خود ادامه داد اما در حقيقت از چند سال قبل از آغاز جنگ جهاني دوم دچار مرگ واقعي شده بود.
شرح مناسبت:
پس از حمله ژاپن به بندر پرل هاربور امريکا در هفتم دسامبر 1941م و اعلان جنگ امريکا به ژاپن در فرداي آن روز، کشورهاي آلمان و ايتاليا که متحد ژاپن به شمار مي رفتند در يازدهم دسامبر
به امريکا اعلان جنگ دادند. تا قبل از ورود امريکا به جنگ، هيتلر سعي مي کرد از هر اقدامي که به مداخله مستقيم امريکا در جنگ منجر شود اجتناب کند. او با آگاهي از نفوذ يهوديان در سياست امريکا، در مبارزه با يهوديان نيز احتياط بيشتري به کار مي بُرد و حتي يهوديان را تحت فشار گذاشته بود تا از يهوديان امريکايي بخواهند به خاطر حفظ جان آن ها از ورود امريکا به جنگ جلوگيري کنند. ولي پس از اعلان جنگ امريکا به ژاپن، هيتلر با توجه به ارسال کمک هاي امريکا به مخالفان آلمان، خود در اعلان جنگ به امريکا پيش قدم شد. از آن پس، هيتلر هرگونه ملاحظه و احتياط را در مبارزه با يهوديان کنار گذاشت و با اعلام اين که يهوديان اصلي ترين دشمن آلمان هستند و در شکست آلمان در جنگ اول و طولاني شدن جنگ جهاني دوم مسؤولند، وعده انتقام از آن ها را داد. چند روز بعد هيتلر تأکيد کرد که اروپا بايد از لوث وجود يهوديان پاک شود. از اين زمان بود که يهوديان در کليه سرزمين هاي تحت تسلط آلمان مورد تعقيب قرار گرفته و به زندان، تبعيد يا مرگ محکوم شدند.
شرح مناسبت:
عنوان صندوق کمک هاي اضطراري بين المللي سازمان ملل متحد براي کودکان يا صندوق حمايت از کودکان ملل متحد موسوم به "يونيسف" در يازدهم دسامبر 1946م اعلام موجوديت نمود و در ابتدا وظيفه کمک رساني به کودکان صدمه ديده از جنگ را، بر عهده داشت. ولي از سال 1950 وظايف آن گسترش پيدا کرد و تأمين وسايل زندگي، تغذيه، رفاه، بهداشت، آموزش حرفه
اي و تحصيل و تربيت کودکان محروم جهان را نيز در برگرفت. صندوق کودکان ملل متحد در طي سال هاي بعد گسترش فراواني يافت به طوري که در 150 کشور جهان به فعاليت پرداخت. کمک هاي اين صندوق تنها به درخواست دولت ها انجام مي گيرد و اعتبارات آن از طريق کمک هاي داوطلبانه دولت ها و افراد خيّر تأمين مي گردد. مقر اين صندوق در نيويورک واقع است. و کادر يونيسف و هيأت اجرايي آن که متشکل از 30 عضو مي باشد در فواصل معيني براي تعيين سياست هاي صندوق و کمک به طرح ها تشکيل جلسه مي دهد.
شرح مناسبت:
قبل از استقلال پاناما، دولت امريکا در سال 1903م قراردادي براي حفر کانال با کلمبيا که پاناما نيز جز آن بود منعقد کرد و طي آن، دولت امريکا ساختن اين کانال را به داشتن حق اجاره نواري از دو طرف کانال به عرض 9/5 کيلومتر موکول نمود. قرارداد مزبور در پارلمان سناي کلمبيا مطرح شد و به اتفاق آراء ردْ گرديد. پس از استقلال پاناما، دولت امريکا طي قرارداد جديدي با پاناما، تسلط خود را بر نواري به عرض 16 کيلومتر و هم چنين آب هاي دو دهانه کانال مسجّل نمود. با افتتاح کانال، سلطه امريکا بر منطقه کانال پاناما آغاز گرديد و ثروت قابل توجهي را از محل ماليات از کشتي هاي عبوري براي امريکا، به ارمغان آورد. امريکا پس از آن، با تأسيس پادگان نظامي در اين منطقه، امريکاي لاتين را تحت کنترل و نظارت خود قرار داد. با گذشت بيش از پنجاه سال از تسلط امريکا به اين منطقه، گفتگوهاي جديدي
براي انعقاد قرارداد جديد بين مقامات دو طرف صورت گرفت. در نتيجه، قرارداد قبل را منسوخ کردند ولي حق دفاع از کانال را براي امريکا را تا سال 2000م محفوظ داشتند. طي سال هاي بعد اختلاف نظرهاي تندي درباره نحوه اداره کانال درگرفت که در نهايت در مارس 1991م براي نخستين بار مسئوليت اداره کانال به دولت پاناما واگذار شد. اما پايگاه نظامي امريکا، هنوز در منطقه وجود داشت تا اين که در يازدهم دسامبر 1999م، اداره کانال پس از نزديک به يک قرن، در اختيار دولت پاناما قرار گرفت.
شرح مناسبت:
منطقه غربي افريقا از قديم الايام مسکوني بوده و بعد از قرن يازدهم، حکومت هايي در آن شکل گرفته است. اين وضعيت تا نيمه قرن نوزدهم ادامه داشت تا اين که اين منطقه به تصرف استعمار فرانسه درآمد. رفتار خشونت بار و غيرانساني استعمارگران فرانسوي باعث شد تا بسياري از ساکنين افريقاي غربي به نواحي مجاور کوچ نمايند. در قرن بيستم اين ناحيه تجزيه گرديد و بين ساحل عاج، مالي و نيجر تقسيم شد. اما پانزده سال بعد در سال 1947م بار ديگر مناطق تجزيه شده يک پارچه شدند. و سرزمين ولتاي عليا را شکل دادند. در سال 1958م به اين کشور خودمختاري داده شد و 2 سال بعد در 5 اوت 1960 به استقلال و عضويت در سازمان ملل رسيد. ولتاي عليا پس از استقلال شاهد کودتاهايي چند بود تا اين که در چهارم اوت 1983 توماس سانکارا در پي يک کودتا به قدرت رسيد و به علت اجراي برنامه هاي اصلاحي و تغيير نام ولتاي عليا به بورکينافاسو (به معني سرزمين مردم
نيکوکار و فساد ناپذير) ميان مردم محبوبيت يافت اما پس از چهار سال وي نيز در پي يک کودتا سرنگون گرديد. اين کشور در افريقاي غربي و در همسايگي نيجر، مالي، غنا و … قرار دارد. (ر.ک: 5 اوت)
شرح مناسبت:
مارکو پولو، جهان گرد بلند آوازه ايتاليايي در 26 ژوئن سال 1254م در ونيز در ايتاليا به دنيا آمد. وي از نوجواني شوق ديدار جهان را داشت و همين شور و شوق باعث شد که سفر تاريخي خود را در 24 آوريل 1271م شروع کند. مارکو پولو در آن زمان هفده ساله بود که به همراه پدر و عمويش سفر پرماجرا و طولاني خود را به آسيا آغاز کرد. اين جهان گرد ونيزي در سفر تاريخي 24 ساله خود، از تعدادي از کشورهاي آسيا و به ويژه چين ديدن کرد. او در چين مورد عنايت و توجه قوبيلاي خان مغول قرار گرفت و از جانب خان مغول براي برخي از امور، مأموريت يافت. مارکوپولو در سال 1295م به زادگاهش ونيز بازگشت. با اين حال طولي نکشيد که مارکو پولو در جريان يک جنگ دريايي به اسارت درآمد و زنداني شد. وي در زندان فرصت يافت تا مشاهدات خود را در کتابي تحت عنوان عجايب به رشته تحرير درآوَرَد و همين اثر موجب شهرت جهاني او شد. مارکو پولو در اين کتاب مشاهداتش را از دربار امپراتور سرزمين هاي آسيايي به تفصيل شرح داده است. اين کتاب بعدها مورد استفاده بسياري از مورخان قرار گرفت و در دوره رُنِسانْس منبع اصلي اطلاعات درباره مشرق زمين بود. مارکو پولو در اين کتاب اخباري از واقعيات مشرق زمين
به ويژه چين را نگاشته بود و مسائلي از قبيل پول کاغذي، پل هاي بلند، نيروهاي امنيتي، پست، نظافت و بهداشت و حکومت را مطرح کرد. اما اين نکات براي اروپائيان نيمه وحشي و نادان قرن سيزدهم، باورکردني نبود. از اين رو، ونيزيان، مردان خانواده پولو را مورد تمسخر قرار دادند و دروغزن و گزافه گو خواندند. در اواخر عمر مارکو پولو، از او خواستند که مطالب دروغ سفرنامه اش را معلوم کند ولي او جواب داد که همه مطالب درست است و سرزمين چين، عجايبي بيش از اين دارد. مارکو پولو سرانجام در دوازدهم دسامبر 1324م در 70 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
گوستاو فلوبر يکي از نويسندگان طراز اول فرانسه، در 12 دسامبر 1821م در شهر روان فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي راهي پاريس شد و به فراگيري علم حقوق، پرداخت. فلوبر از جواني به ادبيات عشق مي ورزيد، از اين رو حقوق را رها کرد و براي رهايي از سر و صداي پاريس، در ويلايي در منطقه اي طبيعيْ، زندگي را ادامه داد. وي در طي اين سال ها آثاري را به نگارش درآورد و به شهرت فراواني رسيد، هرچند مخالفت هايي را نيز برانگيخت. هنر فلوبر در نوع خود بي نظير است. او گرچه آثار متعددي ندارد ليکن همان چند کتابش هر يک از شاه کارهاي جهان ادب به شمار مي رود. در دوراني که رمانتيسم و احساس گرايي اوج ترقي خود را مي پيمود، فلوبر در ترويج رئاليسم و واقع بيني و حقيقت جويي تلاش فراواني نمود و موفقيت زيادي نيز به دست آورد. درچشم فلوبر فقط متفکرين و هنرمندانْ، آدم حساب مي شوند زيرا در نظر او هيچ چيز به قدر معرفت، ارزش ندارد و هنر نيز در قاموس او چيزي جز راه وصول به معرفت نيست. او معتقد است که عقايد مذهبي و فلسفي، دست خوش تبديل و زوال است و تنها هنر، ثابت و پايدار مي باشد. هنر با انگيختن احساس زيبايي پرستي، در دنيا نفوذ مي کند و حتي خود قادر است دنياي تازه اي بسازد که همان شاه کار هنري است. فلوبر در واقع خط رابط يا نقطه پيوندي است ميان دو عصر که جريان رمانتيسم رابه
رئاليسم وصل مي کند. در شيوه انشاي فلوبر، کلمه ها بسيار بجا و مناسب و در جاي صحيح نشانده شده است. تجسم و برجستگي وصف ها، بسط معاني و مفاهيم و دقت وسواس و وجدان هنري و زيرکي فراوان در تجزيه و تحليل، فلوبر را از استادان مسلم جهان در فنّ داستان نويسي ساخته است. درباره وي گفته اند: نخستين هنر فلوبر در نويسندگي که به محض نظر افکندن به آثارش به چشم مي خورد، قالب و شکل داستان است که نزد نويسندگان، کم نظير است و نزد عامه مردم، نامرئي. در واقعْ قدرت اثر، چنان خوانندگان را تحت تسلط خود قرار مي دهد که بي آن که باور داشته باشند، حتي در قعر وجودشان رسوخ مي يابد، هم چون خورشيد که نابينايان را گرم مي کند، بي آن که نورش را به چشم ببينند. برخي از آثار فلوبر بدين قرارند: تربيت احساساتي، نوامبر، مکاتبات در 13 جلد، مهمان نواز و مهم ترين اثرش با نام مادام بواري. گوستاو فلوبر سرانجام در 8 مه 1880م در 59 سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
براي اولين بار در تاريخ ارتباطات بشري، در دوازدهم دسامبر 1901م از طريق امواج راديويي و بدون استفاده از سيم رابط، يک جمله از منطقه اي در ايتاليا به نقطه اي ديگر مخابره شد و فصل تازه اي در ارتباطات آغاز گرديد. مخابره کننده اين جمله و مخترع دستگاهي که براي مخابره آن مورد استفاده قرار گرفت، گوليلمو مارکوني فيزيک دان ايتاليايي بود که بعدها دستگاه راديو را هم اختراع کرد. اکنون دستگاه هاي ارتباطي که با امواج راديويي کار مي کنند، کاربرد بسيار
گسترده و متنوعي يافته اند. (ر.ک: 20 ژوئيه)
شرح مناسبت:
جمهوري کنيا با 582/646 کيلومتر مربع وسعت در شرق افريقا و در همسايگي کشورهاي اتيوپي، سودان، اوگاندا و تانزانيا واقع شده است. نام اين کشور از کوه کنيا که از کوه هاي مرتفع شرقِ افريقاست، گرفته شده است. جمعيت اين کشور بيش از 30 ميليون نفر است که اکثراً مسيحي و درصدي مسلمان و مقداري نيز داراي مذاهب بومي مي باشند. پايتخت کنيا نايروبي نام دارد و شيلينگ کنيا واحد پول آن است. پيش بيني جمعيت کنيا تا سال 2025 حدود 42 ميليون نفر خواهد بود. مردم کنيا داراي نژاد سياه و زبان رسمي سواحيلي مي باشند. شهرهاي مهم اين کشور افريقايي، مومباسا، کيسومو و ناکورو است. کنيا از دوران قبل از ميلاد مسيح(ع) و امپراتوري روم يکي از مراکز تجاري بين شرق و غرب عالم بوده است و از قرن هشتم ميلادي به بعد ايرانيان و اعراب در سواحل شمالي کنيا مراکز تجاري داير کردند. پرتغالي ها از اواخر قرن پانزدهم به تدريج بر کنيا مسلط شدند، تا اين که در سال 1729م نيروهاي عمان پرتغالي ها را از اين سرزمين بيرون راندند. تا اينکه نفوذ استعمار انگلستان در کنيا از نيمه دوم قرن نوزدهم آغاز شد. از اواخر قرن نوزدهم، آلمان و انگلستان در اين کشور حضور داشتند تا اين که کنيا در سال 1890م ضميمه افريقاي شرقي بريتانيا و تحت الحمايه آن شد. بعد از جنگ جهاني دوم، سياهان کنيا دست به شورش زده و خواهان استقلال شدند. در نهايتْ در سال 1960م بريتانيا با انتخابات موافقت کرد که به پيروزي سياهان منجر
شد. سرانجام با کوشش مردم و مبارزات آنان، کنيا در 12 دسامبر سال 1963 از يوغ استعمار انگلستان خارج گرديد و به استقلال رسيد. روز استقلال کنيا، به عنوان روز ملي اين کشور نيز مي باشد. کنيا داراي حکومت جمهوري چند حزبي با يک مجلس قانون گزاري است.
شرح مناسبت:
انتخابات رياست جمهوري سال 2000م امريکا، يکي از پر سر و صداترين و بحث برانگيزترين انتخابات رياست جمهوري در تاريخ ايالات متحده امريکا بود. در اين انتخابات، اَل گور نامزد حزب دموکرات، آراء بيشتري کسب کرد، ولي حصول اکثريت لازم در کالج انتخاباتي يا الکترال کالج الکترال امريکا براي احراز مقام رياست جمهوري، مستلزم پيروزي وي در ايالت فلوريدا بود که رقيب وي، جورج واکر بوش، فرماندار تگزاس و پسر رئيس جمهور سابق امريکا با تفاوت کمتر از هزار رأي از او پيش افتاده بود. لازم به ذکر است که انتخابات رياست جمهوري در امريکا دو درجه اي است. يعني به جاي اين که رئيس جمهور با رأي مستقيم مردم انتخاب بشود، هر ايالت به نسبت جمعيت خود تعدادي نماينده براي کالج انتخاباتي انتخاب مي کنند و رئيس جمهور از طرف نمايندگان اين مجمع تعيين مي گردد. تعداد نمايندگان کليه ايالات در مجمع انتخاباتي 538 نفر است و حداقل آراء لازم براي انتخاب رئيس جمهور، 270 رأي مي باشد. در انتخابات سال 2000م، تعداد آراء هر دو نامزد مقام رياست جمهوري در مجمع انتخاباتي که مي بايست رئيس جمهوري آينده امريکا را تعيين کند کمتر از 270 رأي بود و تنها 25 رأي ايالت فلوريدا در مجمع انتخاباتي، مي توانست سرنوشت انتخابات رياست جمهوري را تعيين
نمايد. دموکرات ها مدعي شدند که در شمارش آراء ايالت فلوريدا که فرماندار آن، برادر بوش، کانديداي رياست جمهوري حزب جمهوري خواه است تخلّفاتي رخ داده و تقاضاي بازشماري آراء قسمتي از آراء مورد اختلاف را به طور دستي نمودند. در شمارش دستي، فاصله اَل گور و جورج بوش کاهش يافت و ستاد انتخاباتي بوش از بيم آن که ادامه شمارش آراء به طور دستي، نتيجه آراء ايالت فلوريدا را به نفع ال گور تغيير دهد، شمارش دستي آراء را غيرقانوني خواند و به ديوان عالي کشور شکايت کرد. ديوان عالي امريکا سرانجام در روز 12 دسامبر سال 2000م شمارش دستي آراء را غيرقانوني اعلام نمود و به اين ترتيب جورج واکر بوش با تفاوت کمتر از هزار رأي در ايالت فلوريدا، که آن هم مورد ترديد بود، در حالي که در مجموع آراء در سراسر امريکا، رقيب او بيش از دويست هزار رأي از او جلوتر بود، به رياست جمهوري امريکا برگزيده شد. اين نخستين باري بود که يک رئيس جمهور امريکا با آراء انتخاباتي يک ايالت، به اين مقام انتخاب مي شد و باز نخستين باري است که انتخاب يک رئيس جمهور با رأي ديوان عالي کشور امريکا قطعيت مي يافت. به همين جهت، بسياري از امريکايي ها، بوشِ پسر را رئيس جمهور منتخب ديوان عالي کشور امريکا، مي دانند. بوش در طول ساليان رياست جمهوري خود با حوادث متعددي از قبيل حملات تروريستي يازدهم سپتامبر 2001م مواجه شد که منشأ جنايات و تجاوزات متعددي به کشورهاي افغانستان و عراق گرديد و حوادث خونيني را رقم زد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
يکي از حوادث طبيعي که معمولاً خسارات مالي و جاني همراه دارد، سقوط بهمن مي باشد. بهمن، اصطلاحاً به توده اي وسيع از برف و يخ اطلاق مي شود که به دليل وزن زياد، از ارتفاعات بلند سرازير شده و دامنه کوه را در بر مي گيرد. در اين گونه حوادث، معمولاً علاوه بر جاده ها و جنگل هاي سرراه، دهکده ها نيز در معرض ويراني و تخريب قرار مي گيرند و افرادي نيز جان مي بازند. يکي از بهمن هايي که تلفات زيادي به بار آورد، ريزش بهمن در کشور پرو در امريکاي جنوبي بود. در اين حادثه که در 13 دسامبر 1941 در ناحيه هواراس پرو رخ داد، حدود 5 هزار نفر از مردم اين منطقه کشته شدند و تعداد زخمي ها به حدود 14 هزار نفر رسيد. منطقه هواراس در دامنه کوه هاي آند قرار دارد.
شرح مناسبت:
حيدر عليرضا اوغلي علي اف معروف به حيدر علي اف در ماه مي 1923 در نخجوان آذربايجان به دنيا آمد. پدرش عليرضا از مهاجران ايراني بود که در جست وجوي کار به آذربايجان شوروي سابق رفته بود. علي اف پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، در سال 1941م به عنوان مأمور سازمان جاسوسي شوروي سابق (کا. گ. ب) و در پوشش يک ديپلمات وارد تهران شد و در ارتباط با سران حزب توده و فرقه دموکرات آذربايجان و کردستان قرار گرفت. در آن زمان، نيروهاي روس در قسمت هاي شمالي ايران مستقر بودند و احزاب شورشي دموکرات در آذربايجان و کردستان با حمايت حزب منحله توده که پس از سقوط رضاخان پهلوي جان تازه اي
گرفته بود، خود را براي تأسيس جمهوري هاي خودمختار در اين دو استان آماده مي ساختند. حضور حيدرعلي اف در تهران به ويژه براي جمهوري خودمختار آذربايجان که وابستگي بيشتري به روسيه داشت، دلگرم کننده بود. علي اف با روحيه بخشيدن به حزب توده و فعال ساختن آن، در سال 1942م از ايران خارج شد و در 1945 هم زمان با اعلام تشکيل جمهوري هاي خودمختار مهاباد و تبريز موفق شد به عضويت حزب کمونيست شوروي سابق درآيد. علي اف از 1950 تا 1964م در پست هاي مهم وزارت امنيت و وزارت کشور و کا.گ.ب آذربايجان قرار داشت و علاوه بر ترقي در سازمان جاسوسي شوروي تاحد رياست کا.گ.ب شاخه آذربايجان، سلسله مراحل پيشرفت در حزب کمونيست شوروي را نيز پيمود. حيدر علي اف در سال 1967م دبيرکل حزب کمونيست آذربايجان شد و طي سال هاي طولاني در رأس تشکيلات امنيتي و حزبي آذربايجان قرار داشت. اما در پي مرگ لئونيد برژِنِف در نوامبر 1982م، علي اف به عضويت دفتر سياسي حزب کمونيست شوروي درآمد و معاون اول نخست وزير شد. در اين سال ها، محافل سياسي غرب، از حيدرعلي اف به عنوان نخست وزير آينده شوروي ياد مي کردند. او در اين سمت به عنوان يکي از طراحان اصلي استراتژي منطقه اي شوروي در خاورميانه کشف شبکه جاسوسي حزب منحله توده در سال 1983م توسط جمهوري اسلامي ايران و انحلال آن، بزرگ ترين ضربه را بر حيثيت سياسي علي اف وارد ساخت تا اين که با به قدرت رسيدن ميخائيل گورباچف، حيدرعلي اف در سال 1987م از دفتر سياسي حزب کمونيست اخراج شد. وي
پس از آن به توطئه عليه گورباچف ادامه داد و در نا امن ساختن اوضاع قره باغ، ايفاي نقش نمود. وي در حوادث کشتار مردم باکو در زمستان 1990م، نيز مزوّرانه خود را حامي مسلمانان مظلوم آذربايجان جا زده بود و اين امر، موجب شد بعضي از تشريفات آذربايجان به افشاي چهره قدرت طلبِ وي، بپردازند. حيدر علي اف در پي برکناري گورباچف از قدرت و فروپاشي شوروي به رياست جمهوري نخجوان و سپس در پنجم اکتبر 1993م به رياست جمهوري آذربايجان برگزيده شد. حيدرعلي اف در طول دوران ده ساله زمام داري خود، ارتباط تنگاتنگ و نزديکي با ايالات متحده امريکا و رژيم صهيونيستي برقرار کرد و پايگاه نظامي در اختيار امريکا قرار داد. وي در اواخر عمر، زمينه هاي قدرت گيري فرزندش الهام علي اف را فراهم آورد و در ماه هاي پاياني عمر، عملاً زمام امور را به پسرش سپرد. وي درنهايت در سال 2003م بر اثر بيماري از قدرت کناره گيري کرد و پسرش الهام علي اف به اين مقام انتخاب گرديد. حيدرعلي اف سرانجام در سيزدهم دسامبر 2004م در پي ابتلا به بيماري لاعلاج در هشتاد و يک سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جزيره سنت لوسيا واقع در درياي کارائيب در امريکاي مرکزي، در اواخر قرن پانزدهم ميلادي به وسيله يک کاشف اسپانيايي کشف و ضميمه امپراتوري اسپانيا شد، ولي تا قرن شانزدهم مسکوني نگرديد. در نيمه دوم قرن هفدهم و تمام قرن هجدهم، به مدت يک صد و پنجاه سال بر سَرِ تسلط بر اين جزيره کشمکش وجود داشت به صورتي که اين جزيره چهارده بار دست به دست گرديد تا
سرانجام در سال 1803، انگلستان بر آن تسلط يافت و بر اساس معاهده پاريس اين حاکميت رسميت پيدا کرد. از آن پس، اين جزيره به کشت زارهاي وسيعِ نيشکر مبدل گرديد. سنت لوسيا بيش از يک صدوهفتاد سال تحت استعمار انگلستان قرار داشت تا اين که در سال 1967م خودمختاري و در بيست و دوم فوريه 1979م استقلال يافت. جزيره سنت لوسيا با 617 کيلومتر مساحت مربع، در امريکاي مرکزي و در شرق درياي کارائيب واقع است. اين جزيره بيش از 150 هزار نفر جمعيت دارد و پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2020 در حدود 200/000 نفر شود. پايتخت اين کشور کاستريس نام دارد و واحد پول آن دلار کارائيب شرقي مي باشد. شهرهاي مهم آن عبارتند از: ميکود، سوفريد و ويوفورت اکثريت سکنه اين جزيره به زبان انگليسي سخن گفته و پيرو آيين کاتوليک مي باشند. اکثريت مردم اين جزيره سياه پوست هستند. روز ملي سنت لوسيا، سيزدهم دسامبر مي باشد. نوع حکومت اين کشور فرمانداري کل و تحت حکومتِ تشريفاتي پادشاه انگلستان قرار دارد.
شرح مناسبت:
امروزه وسايل ارتباط جمعي، نقش مهم و تعيين کننده اي در روابط بين جوامع و گروه هاي موجود در آن ها دارند و به ميزان زيادي در هدايت و جهت دهي افکار عمومي سهيم هستند. در اين ميان، تلويزيون به عنوان رسانه اي ديداري و شنيداري، با حضور بلامنازع خود در خانه ها، بيشترين تاثير را روي خانواده ها به ويژه کودکان و نوجوانان مي گذارد. با ورود تلويزيون به خانه، خانواده بُعد جديدي يافته، آن را از محلي صرفاً براي استراحت، صرف غذا
و … خارج کرده و به سازماني تبديل نموده که مي توان در آن آموخت، جهان را تماشا کرد و نيازهاي فرهنگي را برآورده ساخت. در اين ميان، کودکان تأثير بيشتري از تلويزيون مي گيرند و اين رسانه مهم و با نفوذ مي تواند آگاهي هاي متنوعي را به کودکان منتقل سازد. افزايش آگاهي کودکان در زمينه هاي گوناگون، تشويق کودکان به کارهاي خوب با نمايش دادن مهرباني، سخاوت و …، گسترش برنامه هاي آموزشي، ايجاد دوستي و محبت، ترويج و آموزش ارزش هاي اجتماعي و ديني، معرفي روش هاي دوست يابي و حفظ دوستي، ايجاد حس مسئوليت در کودکان، جلوگيري از رفتار خودخواهانه کودکان با به تصوير کشيدن رفتارهاي جامعه گرايانه و غيره، از جمله کارکردهاي مثبت تلويزيون است که همه روزه در حال انجام مي باشد. در کنار اين موارد مثبت، کارکردهاي منفي اين رسانه همگاني نيز در خور تأمل و تفکر است. روز جهاني کودک و تلويزيون، تلاشي است براي پيوند دادن مثبت بين کودکان جهان با اين جعبه جادويي و زمينه اي براي ارتباط بيشتر اين دو با هم. مسؤولان و تهيه کنندگان تلويزيون، هميشه بايد درنظر داشته باشند که برنامه هايي که ويژه کودکان ساخته مي شود، به صورت الگو در بين مخاطبان مطرح خواهد شد و ممکن است تأثيرات فراواني بر جاي نهد. از اين رو، کوشش در جهت تأثير مثبت نهادن در کودکان با ساخت برنامه هاي آموزنده، امري ضروري و اجتناب ناپذير است. که بايد توجهي جدي به آن مبذول داشت.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
روز جهاني کودک
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ لِکُلِّ شَجَرَةٍ ثَمَرةً و ثَمَرَةُ القَلبِ
الوَلَدُ
ترجمه:
هر درختي ميوه اي دارد و ميوه دل، فرزند است
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22608.
زير عنوان:
روز جهاني کودک
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّ الوَلَدَ الصّالِحَ رَيحانَةٌ مِن رَياحينِ الجَنَّةِ
ترجمه:
فرزند صالح، گلي از گل هاي بهشت است
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 3.
زير عنوان:
انتخاب نام نيکو
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: حَقُّ الوَلَدِ عَلَي الوالِدِ أن يُحَسِّنَ اسمَهُ
ترجمه:
حق فرزند بر پدرش اين است که برايش نام نيکو انتخاب کند
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 372.
زير عنوان:
انتخاب نام نيکو
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنّ أوّلَ ما يَنحَلُ أحدُکُم وَلَدهُ الاِسمَ الحَسَنَ فَليُحَسِّن أحَدُکُم اسْمَ وَلَدِهِ
ترجمه:
نخستين چيزي که هر يک از شما به فرزندش مي بخشد، نام نيکو است؛ پس هر يک از شما نامي نيک بر فرزندش نهد
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 15، ص 127.
زير عنوان:
انتخاب نام نيکو
متن:
امام کاظم عليه السلام: لايَدخُلُ الفَقرُ بَيتاً فيهِ اسمُ مُحَمَّدٍ أو أحمَدَ أو عَلِيٍّ أوِ الحَسَنِ أوِ الحُسَينِ أو جَعفَرٍ أو طالِبٍ أو عَبدِاللّهِ أو فاطِمَةَ مِنَ النِّساءِ
ترجمه:
فقر وارد خانه اي نمي شود که در آن خانه نام محمّد، احمد، علي، حسن، حسين، جعفر، طالب، عبداللَّه يا فاطمه، از نام هاي زنان، باشد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 396.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مُرُوا صِبيانَکُم بِالصَّلاةِ إذا بَلَغُوا سَبعَ سِنينَ
ترجمه:
کودکان خود را، وقتي به هفت سالگي رسيدند، به خواندن نماز امر کنيد
آدرس:
مستدرک الوسائل، ج 14، ص 228.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: حَقُّ الوَلَدِ عَلي والِدِهِ أن يُعلِّمَهُ الکِتابَةَ
ترجمه:
حق فرزند بر پدرش اين است که به او نوشتن بياموزد
آدرس:
کنزالعمّال، ح 45340.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
امام علي عليه السلام: حَقِّ الوَلَدِ عَلي والِدِهِ أن … يُعلِّمَهُ القُرآنَ
ترجمه:
حق فرزند بر پدر اين است که
به او قرآن خواندن بياموزد
آدرس:
نهج البلاغه، حکمت 399.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
امام علي عليه السلام: مُروا أولادَکُم بِطَلَبِ العِلمِ
ترجمه:
فرزندان خود را به آموختن دانش وا داريد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22751.
زير عنوان:
آموزش نوشتن، علم و دين
متن:
امام صادق عليه السلام: عَلِّموا صِبيانَکُم مِن عِلمِنا
ترجمه:
از دانش ما به کودکان خود بياموزيد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 478.
زير عنوان:
آموزش رشته هاي ورزشي
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: عَلِّموا أولادَکُم السِّباحَةَ و الرِّمايَةَ
ترجمه:
به کودکان خود شنا و تيراندازي بياموزيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22755.
زير عنوان:
تربيت
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أکرِمُوا أولادَکُم و أحسِنُوا آدابَهُم
ترجمه:
به فرزندان خود احترام بگذاريد و آنها را نيکو تربيت کنيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22747.
زير عنوان:
تربيت
متن:
امام سجّادعليه السلام: وَأعِنّي عَلي تَربِيَتِهِم و بِرِّهِم
ترجمه:
خدايا! مرا در تربيت و نيکي به فرزندان ياري فرما
آدرس:
الصحيفة السجّاديّه، ص 135.
زير عنوان:
تربيت
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ خَيرَ ما وَرَّثَ الآباءُ لأِبنائِهِم الأدَبُ لَا المالُ
ترجمه:
بهترين ارثي که پدران براي فرزندان باقي مي گذارند، ادب است نه ثروت
آدرس:
الکافي، ج 8، ص 150.
زير عنوان:
وفا به عهد
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: و إذا وَعَدتُمُوهُم شَيئاً فَفُوا لَهُم فَإنَّهُم لا يَرَونَ إلّا أنَّکُم تَرزُقُونَهُم
ترجمه:
هنگامي که به کودکان قولي مي دهيد، به آن عمل کنيد؛ زيرا آنان مي پندارند شما روزيشان مي دهيد
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 483.
زير عنوان:
وفا به عهد
متن:
امام علي عليه السلام: لايَصلَحُ … أن يَعِدَ أحدُکُم صَبِيَّهُ ثُمَّ لايَفيَ لَهُ
ترجمه:
شايسته نيست فردي از شما به کودکش وعده اي دهد و به آن وفا نکند
آدرس:
الأمالي، صدوق، ص 342.
زير عنوان:
رفتار عادلانه با فرزندان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: اِعدِلُوا بَينَ أولادِکُم کَما تُحِبُّونَ أن يَعدِلُوا بَينَکُم فِي البِرِّ و اللُّطفِ
ترجمه:
ميان فرزندان خود به عدالت رفتار کنيد، همان گونه که دوست داريد آنان در نيکي و مهرباني با شما
به عدالت رفتار کنند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 104، ص 92.
زير عنوان:
رفتار عادلانه با فرزندان
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إتَقُّو اللَّهَ واعدِلُوا في أولادِکُم
ترجمه:
از خدا بترسيد و ميان فرزندانتان به عدالت رفتار کنيد
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22659.
زير عنوان:
مهرباني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: أحِبُّوا الصِّبيانَ وَ ارحَموهُم
ترجمه:
کودکان را دوست بداريد و با آنان مهربان باشيد
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 49.
زير عنوان:
مهرباني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: رَحِمَ اللَّهُ مَن أعانَ وَلَدَهُ عَلي بِرِّهِ و هُوَ يَعفُو عَن سَيِّئَتِهِ و يَدعُو لَهُ فيما بَينَهُ و بَينَ اللَّهِ
ترجمه:
خدا رحمت کند کسي را که فرزندش را به نيکي کردن بر خود ياري رساند، بدين گونه که از گناه و خطاي او درگذرد و در درگاه خدا برايش دعا کند
آدرس:
بحار الأنوار، ج 104، ص 98.
زير عنوان:
مهرباني
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: إنَّهُ مَن يُرضِي صَبيّاً لَهُ صَغيراً مِن نَسلِهِ حَتّي يَرضي، تَرضّاهُ اللَّهُ يَومَ القيامَةِ حَتّي يَرضي
ترجمه:
هرکس کودک خردسالي از نسل خود را راضي کند تا خشنود شود، خداوند در روز قيامت در پي خشنودي او باشد تا آن گاه که خشنود شود
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22622.
زير عنوان:
مهرباني
متن:
امام صادق عليه السلام: إنَّ اللَّهَ لَيَرحَمُ العَبدَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوَلَدِهِ
ترجمه:
خداوند به بنده، به خاطر محبّت شديد او به فرزندش، رحم مي کند
آدرس:
الکافي، ج 6، ص 50.
زير عنوان:
رفتار کودکانه
متن:
پيامبرصلي الله عليه وآله: مَن کانَ عِندَهُ صَبِيٌّ فَليَتَصابَّ لَهُ
ترجمه:
هر کس کودکي دارد، بايد با او کودکانه رفتار کند
آدرس:
کتاب من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 482.
زير عنوان:
بازي
متن:
امام صادق عليه السلام: دَعِ ابنَکَ يَلعَبْ سَبعَ سِنينَ
ترجمه:
پسرت را رها کن که تا هفت سالگي بازي کند
آدرس:
وسائل الشيعه، ج 21، ص 473.
زير عنوان:
بازي
متن:
امام کاظم عليه السلام: تُستَحَبُّ عَرامَةُ الغُلامِ في صِغَرِهِ لِيَکوُنَ حَليماً في کِبَرِهِ
ترجمه:
پسنديده است که فرزند در
کودکي به بازي و جست و خيز بپردازد تا در بزرگ سالي بردبار و باوقار باشد
آدرس:
بحار الأنوار، ج 60، ص 362.
زير عنوان:
تنبيه بدني
متن:
امام کاظم عليه السلام: در جواب مردي که از فرزند خود شکايت کرده بود، فرمودند: لاتَضرِبْهُ وَاهجُرهُ و لاتُطِلْ
ترجمه:
او را نزن، بلکه براي زماني کوتاه با او قهر کن
آدرس:
بحار الأنوار، ج 104، ص 99.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
جورج واشينگتن، اولين رئيس جمهور امريکا در 12 فوريه 1732م در ايالت ويرجينياي امريکا به دنيا آمد. وي علي رغم ازدست دادن پدر، مطالعات خود را ادامه داد و از جواني با شکار و جنگ آشنا شد. واشينگتن در جريان جنگ عليه فرانسويان و بوميان که از سال 1753م آغاز شده بود تلاش فراواني از خود نشان داد و با سياست هاي استعمارگرانه بريتانيا مخالفت کرد. هنگامي که زمزمه انقلاب در راه استقلال ملي برخاست، او بي درنگ به همکاري انقلابيون شتافت و در آغاز جنگ، به فرماندهي قشون مستعمره نشينان منصوب شد. واشينگتن در طول نبردهاي خود، بارها شکست و پيروزي را تجربه کرد و هزارگونه سختي و مصيبت را با عزم آهنين خود از ميان برد تا اين که استقلال امريکا را به ارمغان آورد. واشينگتن در سال 1787م به عنوان رئيس انجمن تهيه قانون اساسي خدمت کرد و در سال بعد به عنوان مظهر استقلال و وحدت ملي به اتفاق آرا به رياست جمهوري ايالات متحده امريکا نائل آمد. وقتي واشينگتن رئيس جمهور شد، سيزده ايالت تحت قلمرو وي قرار داشت و در دوران حکومت او، چهار ايالت ديگر از سلطه اروپايي ها بيرون آمد و به خاک امريکا ضميمه شد. اگر چه جورج واشينگتن را در امريکا، قهرمان استقلال و پدر ميهن مي نامند و قيام استقلال طلبان نيز عليه استبداد و ديکتاتوري استعمارگران انگليسي بود، با اين حال شکل گيري نظام و روي کار آمدن وي به نوعي ديگر ادامه همان وضعيت در داخل کشور به شمار مي رفت. در اين ميان، اگرچه
سياه پوستان و سرخ پوستان که اکثريت بومي امريکا را تشکيل مي دادند در طول سال ها توسط اسپانيايي ها، فرانسوي ها و انگليسي ها قتل عام مي شدند، اين بار توسط سپاهيان سفيدپوست امريکايي و به اتهام مزدوري براي انگلستان در مقاطع گوناگون نابود شدند. جورج واشينگتن حکومت خود را با چهار وزارتخانه خارجه، جنگ، خزانه و دادگستري آغاز کرد که چهار وزير در رأس آنها بود. او در سياست خارجي، تلاش فراواني کرد تا تيرگي موجود در روابط امريکا و انگلستان را بزدايد. اين تلاش علاوه بر آنکه ناشي از عزم واشينگتن براي جلب حمايت بين المللي و گشودن باب روابطي مساوي و مثبت با دربار لندن بود، به علاقه او و دولتمردانش به نظام حکومتي پادشاهي انگلستان نيز، بستگي داشت. واشينگتن حتي پس از استقلال امريکا، طرفدار برقراري نظام سلطنتي به سبک انگليس بود. اين طرز فکر در ميان رهبران نهضت استقلال طلبانه امريکا، تقريباً رواج داشت، ليکن ترس از مردم امريکا به عنوان ستون فقرات نهضت ضدانگليسي در کشور مانع برقرار شدن حکومت سلطنتي در ايالات متحده امريکا گرديد. علاقه باطني جورج واشينگتن و سياست مداران معاصرش به نظام سلطنتي و نيز برقراري يک حکومت سرمايه داري مبتني بر قدرت فئودال ها و سرمايه داران بزرگ، موجب شد که زمينه هاي برقراري يک رابطه استوار ميان دولت امريکا و دولت هاي اروپايي از اولين سال هاي استقلال اين کشور به وجود آيد. دقيقاً به همين دليل، جروج واشينگتن و دولتمردانش، از وقوع انقلاب فرانسه و سرنگوني حکومت پادشاهي آن ناراضي بودند. جورج واشينگتن دو دوره در مقام رياست جمهوري امريکا حضور
داشت و دو سال پس از پايان دوران رياست جمهوري، در 14 دسامبر 1799م در 67 سالگي درگذشت. به احترام و افتخار جورج واشينگتن، پايتخت امريکا را به نام وي نام گذاري کردند.
شرح مناسبت:
در چهاردهم دسامبر 1805م انرژي حرارتي زغال سنگ توسط ژُرژ برانْکْلون، آهنگر انگليسي کشف شد. تا پيش از اين تاريخ، از زغال سنگ، تنها به عنوان يکي از مصالح ساختماني استفاده مي شد. اما برانْکْلون، کشف کرد که اين ماده هنگام سوختن، حرارت زيادي توليد مي کند و به اين ترتيب منبع عظيمي از انرژي در اختيار بشر قرار گرفت. اولين معدن زغال سنگ که پس از اين کشف، آغاز به کار کرد، در بندر پيلموت انگليس قرار داشت.
شرح مناسبت:
از زماني که انسان ها قطب شمال و جنوب را شناسايي کردند، درصدد فتح آن بودند ولي کسي موفق به اين کار نمي شد. تا اين که در سال 1911م دو هيأت اکتشافي براي هدفي يکسان يعني رسيدن به قطب جنوب عازم اين منطقه يخ بندان شدند. يکي روآلْدْ آموندسن، مکتشف نروژي و ديگر رابرت اسکات، ناخداي نيروي دريايي انگليس بود که در اين رقابت شرکت داشتند. اما در نهايت، کاپيتان آموندسن در اين رقابت، پيروز شد و با ورود به سرزمين قطب جنوب در چهاردهم دسامبر 1911م پرچم نروژ را در قطب به اهتزاز در آورد و اسکات، يک ماه بعد در 17 ژانويه به قطب رسيد. اما سفرِ برگشت آن ها مصيبت بار بود، چرا که بوران وحشتناک، حرکتشان را به تأخير مي انداخت. سرانجام گروه اسکات به دليل سرماي طاقت فرسا، در مارس 1912م در ميانه راه جان سپردند و اجساد آن ها همراه با دفترچه خاطرات روزانه شان، هشت ماه بعد به وسيله يک گروه گشتي، به دست آمد.
شرح مناسبت:
با آغاز جنگ جهاني دوم، آلمان به همراه شوروي و ايتاليا به کشورهاي هم جوار حمله بردند. در يکي از اين حملات، در 30 نوامبر 1939م شوروي به خاک فنلاند يورش برد و آن را به اشغال خويش درآورد. در نتيجه، در چهاردهم دسامبر همان سال شوروي از جامعه ملل اخراج شد. (ر.ک: 30 نوامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
به دنبال تصويب پارلمان رژيم صهيونيستي موسوم به کِنِست، در 14 دسامبر 1981م بلندي هاي جولان، در کشور سوريه ضميمه اين رژيم غاصب اعلام شد. بلندي هاي جولان از زمان جنگ 1967م اعراب و اسرائيل در اشغال اين رژيم بود و اين تصميمْ خشم اعراب و مسلمانان را برانگيخت. از نظر حقوقي از سوي اعراب و جامعه جهاني مردود اعلام شده و در مذاکرات به اصطلاح صلح خاورميانه نيز، بازگشت اين منطقه مهم به سوريه، از مهم ترين موانع دستيابي به توافق است.
شرح مناسبت:
آندره ساخاروف، فيزيک دان برجسته شوروي و پدر اتم اين کشور در 21 مه سال 1921م در مسکو به دنيا آمد. دوران کودکي او مصادف با يک دوره فقر و قحطي ناشي از دوران نقاهت پس از انقلاب روسيه بود. او تحصيلاتش را در شرايط سخت اقتصادي آغاز کرد و پس از فراغت از تحصيل در رشته استخراج فلزات صنايع دفاعي، در يک کارخانه مهمات سازي مشغول به کار شد. ساخاروف به مطالعه تئوري هاي فيزيک علاقه بيشتري داشت و تمايلي به بزرگان مکاتب مارکسيسم و کمونيسم نشان نمي داد. به همين سبب در کنار کارهاي روزمره خود در رشته فيزيک نيز، تحصيلاتش را ادامه داد و از آکادمي علوم شوروي فارغ التحصيل گرديد. پس از بمباران هسته اي هيروشيماي ژاپن، از سوي کميته حزب کمونيست شوروي، هيأتي مأمور مطالعه در زمينه ساخت بمب هاي هسته اي شد که با ابتکار ساخاروف، در سال 1953م، اولين بمب هيدروژني شوروي، توليد و آزمايش شد. اما پس از آزمايش هاي پي در پي اين سلاح خطرناک و آشکار شدن اثرات مخرب آن
بر محيط زيست، انتقادات ساخاروف از دولت شوروي افزايش يافت و او را به يک ناراضي سياسي تبديل کرد. اين مخالفت ها در اواخر عمر استالين و در تمام طول زمام داري خروشچف ادامه داشت که در نهايت به دليل حمايت وي از خلع سلاح هسته اي و مبارزه در راه آزادي و حقوق بشر، جايزه صلح نوبل، در سال 1975م به او تعلق گرفت. ساخاروف در سال 1967م نامه سرگشاده اي به لئونيد بِرِژنف، رهبر وقت شوروي نگاشت و در آن نسبت به آمارهاي روزافزون زندانيان سياسي و نقض حقوق بشر در شوروي انتقاد نمود. وي که بعدها از اختناق، نژادپرستي و استبداد داخلي کشور و مجموعه سياست هاي مسکو به طور علني انتقاد مي کرد، توسط مقامات حکومتي به شهري واقع در 400 کيلومتري شرق مسکو تبعيد شد و مدت هفت سال در تبعيد ماند. با روي کار آمدن گورباچف و ايجاد فضاي باز سياسي در شوروي، ساخاروف از تبعيد بازگشت و در مسکو به عضويت پارلمان اين کشور درآمد. آندره ساخاروف سرانجام در 14 دسامبر سال 1989م در سن 68 سالگي بر اثر حمله قلبي درگذشت.
شرح مناسبت:
در 21 نوامبر 1995م، پيمان صلح دِيتون در محلي به همين نام در امريکا با فشار مقامات اين کشور به امضاي رهبران مسلمانان، صرب ها و کروات هاي بوسني رسيد. در 14 دسامبر 1995م توافق نامه صلح بوسني موسوم به پيمان دِيتون در اجلاسي در پاريس مورد تأييد قرار گرفت. تنها دست آورد اين پيمان براي مسلمانان، پايان کشتار وحشيانه توسط صرب ها بود ولي امتيازات کروات ها و صرب ها بيشتر بود. بر اساس
اين پيمان، دولت مرکزي بوسني، متشکل از يک شوراي سه نفره رياست جمهوري از رهبران سه نژاد ساکن در بوسني مي باشد. گر چه مسايل بازگشت آوارگان و … هنوز حل نشده است.
شرح مناسبت:
امروزه وسايل ارتباط جمعي، نقش مهم و تعيين کننده اي در روابط بين جوامع و گروه هاي موجود در آنها دارند و به ميزان زيادي در هدايت و جهت دهي افکار عمومي سهيم هستند. در اين ميان، تلويزيون به عنوان رسانه اي ديداري و شنيداري، با حضور بلامنازع خود در خانه ها، بيشترين تأثير را روي خانواده ها به ويژه کودکان و نوجوانان مي گذارد. با ورود تلويزيون به خانه، خانواده بُعد جديدي يافته، آن را از محلي صرفاً براي استراحت، صرف غذا و … خارج کرده و به سازماني تبديل نموده که مي توان در آن آموخت، جهان را تماشا کرد و نيازهاي فرهنگي را برآورده ساخت. افزايش آگاهي کودکان در زمينه هاي گوناگون، تشويق کودکان به کارهاي خوب با نمايش دادن مهرباني، سخاوت و …، گسترش برنامه هاي آموزشي، ايجاد دوستي و محبت، ترويج و آموزش ارزش هاي اجتماعي و ديني، معرفي روش هاي دوست يابي و حفظ دوستي، ايجاد حس مسؤوليت در کودکان، جلوگيري از رفتار خودخواهانه کودکان با به تصوير کشيدن رفتارهاي جامعه گرايانه و غيره، از جمله کارکردهاي مثبت تلويزيون است که همه روزه در حال انجام آن مي باشد. در کنار اين موارد مثبت، کارکردهاي منفي اين رسانه همگاني نيز در خور تأمل و تفکر است. روز جهاني کودک و تلويزيون، تلاشي است براي پيوند دادن مثبت بين کودکان جهان با اين جعبه جادويي و
زمينه اي براي ارتباط بيشتر اين دو با هم. مسؤولان و تهيه کنندگان تلويزيون، هميشه بايد در نظر داشته باشند که برنامه هايي که ويژه کودکان ساخته مي شود، به صورت الگو در بين مخاطبان مطرح خواهد شد و ممکن است تأثيرات فراواني بر جاي نهد. از اين رو، کوشش در جهت تأثير مثبت نهادن در کودکان با ساخت برنامه هاي آموزنده، امري ضروري و اجتناب ناپذير است.
شرح مناسبت:
يک سال پس از کشف سواحل آرژانتين در امريکاي جنوبي توسط دريانوردان اسپانيا، اولين گروه مهاجر اسپانيايي وارد اين سرزمين شدند و به اين ترتيب، در نيمه دسامبر 1516م دوران سلطه چهارصد ساله اسپانيا بر آرژانتين آغاز شد. سلطه استعماري اسپانيا بر آرژانتين در سال 1916م به دنبال قيام مردم اين کشور پايان يافت. (ر.ک: 25 مه)
شرح مناسبت:
هانْري بِکْرِل، فيزيک دان معروف فرانسوي در 15 دسامبر 1852م در پاريس به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، به استادي فيزيک دست يافت و به تدريس در اين رشته پرداخت. پس از کشف اشعه ايکْسْ توسط ويلْهِلمْ رونْتْگِن، فيزيک دان بزرگ آلماني، بِکْرِل به اين فکر افتاد که آيا ممکن است اجسامي وجود داشته باشند که تحت تأثير نور ساده، اشعه ايکس ساطع کنند. لذا به آزمايش پرداخت و پس از تحقيقات فراوان، دريافت که اورانيوم اين اشعه نامرئي را از خود صادر مي کند. او به زودي کشف کرد که اين تشعشعِ تقريباً فناناپذير مي تواند نه تنها در کاغذ سياه، بلکه به داخل فلزات نيز نفوذ نمايد. بکرل چيز کاملاً جديدي کشف کرده بود که در آن هنگام آن را اشعه بِکْرِل ناميد اما کمي بعد در دوم مارس 1896م تحت عنوان راديواکتيويته مشهور شد. پرتوهاي شگفت انگيزي که هانري بکرل براي اولين بار در اورانيوم مشاهده کرد ناشي از خرد شدن ذرات بود. وقتي که به اندازه کافي ذراتي از اتم اورانيوم جدا گرديد، اتم جدا شده، ديگر اورانيوم نبود، بلکه پس از گذراندن چند مرحله، تبديل به اتم راديوم مي شد. اين جريان خرد شدن ذرات هرگز باز نمي
ايستد و پس از آن به پلونيوم و سپس به سرب تبديل مي شود. بکرل در ادامه کار خود، در 30 ژوئن 1896م براي اولين بار موفق به کشف عناصر راديو اکتيويته اورانيوم شد و شهرتش فزوني گرفت. او در نهايت ثابت کرد که اورانيوم از خود پرتوهايي مي پراکَنَد و اين پرتوها مانند پرتوهاي برق مي باشند. کشف بکرل، دانشمندان شيمي را بر آن داشت تا به ياري آزمايش هاي ديگر، ماهيت اين پرتوها را دريابند. تلاش هاي بکرل باعث شد تا در سال 1903م به همراه ماري و پيرکوري، جايزه نوبل را دريافت کند. وي در اواخر عمر به رياست آکادمي علوم فرانسه انتخاب شد و سرانجام در 25 اوت 1908م در 56 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کمک به پناهندگان در سطح بين المللي، براي اولين بار در سال 1921م آغاز شد و با آغاز جنگ جهاني دوم، اولين کارگزاري مهم بين المللي براي پناهندگان و آوارگان در نهم نوامبر 1943م تأسيس گرديد. اهداف اين مؤسسه شامل امداد، نگهداري و مددياري و در نهايت، بازگرداندن اتباع دولت هاي عضو سازمان ملل متحد که در نتيجه جنگ آواره شده بودند، مي شد. اما تعدادي از اين آوارگان يا به علت از دست دادن کليه پيوندهايشان با کشور اصلي خويش و يا به علت تغيير اوضاع سياسي کشورشان مايل به بازگشت به وطن نبودند. اين مردم و پناهندگانِ دوره جنگ و قبل از آن که هنوز اسکان داده نشده بودند، هسته اصلي مسئله پناهندگان اروپا را در دوره بعد از جنگ جهاني دوم تشکيل مي دادند که بيش از يک ميليون و شش صد هزار نفر
تخمين زده مي شدند. از اين رو، پس از پايان جنگ جهاني دوم، سازمان بين المللي پناهندگان موسوم به "آيرو" به وجود آمد و اساسنامه آن در 15 دسامبر 1946م به تصويب مجمع عمومي سازمان ملل متحد رسيد. پس از آن کميسيون تدارکاتي آيرو تأسيس شد و از ژوئيه 1947م، وظايف و فعاليت هاي خود را آغاز کرد. 3 سال پس از تصويب اساسنامه آيرو، مجمع عمومي سازمان ملل نام آن را به کميسارياي عالي پناهندگان ملل متحد تغيير داد و اين نهاد از اول ژانويه 1951م، کار خود را با تحولي ديگر آغاز نمود.(ر.ک: 1 ژانويه)
شرح مناسبت:
کشور صحرا در شمال غربي افريقا، از اوائل قرن هجدهم، شاهد حضور استعمارگران اسپانيايي، در اين منطقه بود. اسپانيا در سال 1884م، صحراي غربي را به عنوان صحراي اسپانيا خواند. امّا با شکل گيري مبارزات ضد استعماري و در نهايتْ تأسيس جبهه پوليسارْيو، از اتحاد گروه هاي مبارز، اين مبارزات شکلي سازمان يافته و گسترده يافت. بعد از جنگ جهاني دوم، تحت فشار افکار عمومي و سازمان ملل براي انجام همه پرسي جهت واگذاري خودمختاري به اين منطقه، کشورهاي مراکش و موريتاني، همسايگان صحرا، ادعاي مالکيت اين منطقه را مطرح نمودند. بر اين اساس توافقي ميان اين دو کشور با اسپانيا به عمل آمد که بر اساس آن، دو سوم صحرا به مراکش و يک سوم به موريتاني داده مي شد. اما اين مسئله مورد اعتراض مردم صحرا و نيز جبهه پوليساريو قرار گرفت. در اين ميان از نيمه دسامبر 1975، اسپانيا خروج نيروهاي خود را آغاز نمود و ظرف مدت 2 ماه، کشور صحرا را تخليه
کرد. به دنبال خروج نيروهاي اشغال گر اسپانيا جبهه پوليساريو، استقلال اين سرزمين را با عنوان جمهوري دموکراتيک عربي صحرا اعلام کرد. اما دولت مراکش از زمان خروج نيروهاي اسپانيايي از صحراي غربي، مدعي حاکميت بر اين سرزمين است و اين اختلاف همچنان ادامه دارد. (ر.ک: 27 فوريه)
شرح مناسبت:
اسکندر مقدوني فرزند فيليپ مقدوني، پادشاه بزرگ و مقتدر يونان، در شانزدهم دسامبر 356 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) به دنيا آمد. اسکندر در شانزده سالگي ولي عهد کشور مقدونيه شد و دو سال پس از آنکه در 18 سالگي مقام سرداري کشورش را به دست آورد، در 20 سالگي بر اريکه سلطنت تکيه زد. او از دوران کودکي داراي جسارت و قوت اراده اي بي مانند بود و تحت تعليم ارسطو، حکيم شهير يوناني قرار گرفت. هر چند اسکندر، با فراستْ، دروس ارسطو را مي آموخت اما با آراء و عقايد ارسطو درباره آزادي خواهي و دموکراسي مخالفت مي کرد و معتقد بود که بهترين طرز حکومتْ، همان حکومت فردي و استبدادي است. اسکندر پس از به دست گرفتن قدرت و سرکوب شورش داخلي، با لشکر نيرومندي به سمت شرق يورش برد و وارد آسياي صغير شد. او از آن پس سه بار با سلسله هخامنشيان در ايران جنگيد و در هر سه بار آنان را شکست داد که به انقراض و فروپاشي هخامنشيان انجاميد. وي سپس دستور داد کاخ شاهنشاهي ايران در پرسپوليس موسوم به تخت جمشيد را آتش زنند و آن جا را غارت کنند. اسکندر در اين مسير، شام و مصر و آسياي صغير را به تصرف در آورد و خود را
شاهنشاه ايران نيز ناميد. در اين زمانْ، امپراتوري اسکندر مقدوني از درياي اژه در ترکيه امروزي تا حوضه سند در شبه قاره هند و از صحراي ليبي در شمال افريقا تا درياي خزر در شمال ايران گسترده بود و بدين ترتيب توانست در مدت ده سال بزرگ ترين امپراتوري عصر را تدارک ببيند. با اين حالْ بر اثر تهاجم سپاهيان اسکندر زندگي و حقوق مردم به شدت آسيب ديد و آزادي هاي مذهبي و اقتصادي رخت بربست. اسکندر در اين ميان تنها به جهانگيري و جهانشاهي مي انديشيد و براي رسيدن به اين هدف از هر گونه قتل و غارت و از بين بردن آزادي ملت هاي مغلوب ابايي نداشت. از سوي ديگر، سياست هاي نظامي گري اسکندر و سردارانش، يونان و جامعه ايراني را به انحطاط کشاند و دوره اي سخت را بر همگان تحميل کرد. اسکندر يکي از بزرگ ترين سرداران جهان بود و جواني دلير و متهور به شمار مي رفت. وي در عين حال که مي خواست آداب و رسوم يونان را بر ايران تحميل نمايد، خود به فرهنگ ايراني روي آورد و به لباس شاهان هخامنشي درآمد. با اين حالْ، برخي او را مردي حکيم و حتي پيامبر دانسته اند و او را مطابق با ذوالقرنين که در قرآن آمده، برشمرده اند. اسکندر همواره به کشور گشايي خود ادامه داد تا سرانجام پس از مدت ده سال که از کشور خود دور بود، در 28 ژوئن 323 قبل از ميلاد بر اثر مي خوارگي فراوان در 33 سالگي درگذشت. چون اسکندر فرزندي نداشت، پس از او متصرفاتش بين سرداران او
تقسيم شد و امپراتوري عظيم او از هم پاشيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه در 22 ژوئن 1812م با ارتشي مجهز به روسيه حمله کرد اما پس از برخورد با سرماي کشنده، بيماري و گرسنگي، مجبور به عقب نشيني شد. در اين ميان سربازان او به شدت از اثرات سرماي جان گداز روسيه صدمه خوردند به طوري که از 530 هزار سرباز فرانسوي، فقط 32هزار نفر جان سالم به در بردند در حالي که از ارتش 120هزار نفري روسيه، تنها 40 هزار نفر جان خود را از دست داده بودند. ناپلئون پس از اين شکست با شتاب به پاريس بازگشت تا پول لازم را براي حملات بعدي خود فراهم آورد. اما اين ماجراجويي تحقيرآميز، ديگر کشورهاي رقيب فرانسه را تحريک کرد تا در حال ضعف به ارتش فرانسه يورش برند و امپراتور فرانسه را سرنگون سازند.
شرح مناسبت:
اول نيپْکو، مخترع آلماني در 16 دسامبر 1860م در خانواده اي فقير و پرجمعيت در آلمان به دنيا آمد. آمد. وي با اراده و پشتکار راسخ خود، تحصيلاتش را تا پايان دوره دانشگاه در رشته فيزيک ادامه داد. او براي اختراع وسيله اي جهت متحرک کردن تصوير، تحقيقات و مطالعات بسياري انجام داد. پاول نيپْکو، در اين زمينه موفق شد تا دو عيب عمده از دستگاه هاي انتقال تصوير را برطرف سازد. اول آن که صدا را انتقال دهد، دوم اين که طريقه نمايش پي در پي عکس ها را کشف نمايد. وي در اين راستا موفق شد عکس ها را به امواج تبديل کند و زمينه ارسال آنها به نقطه اي ديگر را فراهم سازد. دستگاه ابداعي نيپکو در پنجم نوامبر 1907م کامل شد و به
صورت موفقيت آميزي اقدام به ارسال صدا و تصوير نمود. پاول نيپکو جز پنج سال پايان زندگي خود، با رنج و زحمت و سختي دست به گريبان بود تا اينکه سرانجام در 20 مارس 1940م در هشتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
جورج سانْتايانا، شاعر، نويسنده و فيلسوف معروف اسپانيايي - امريکايي در شانزدهم دسامبر 1863م در مادريد اسپانيا به دنيا آمد. وي در نه سالگي به امريکا سفر کرد و در آن جا در دانشگاه هاروارد به تحصيل پرداخت. سانتايانا مدت ها در امريکا به تنهايي و ناراحتي مي زيست و عاقبت در سال 1913م پس از اقامت 31 ساله در امريکا به برلين رفت. وي در برلين فلسفه يونان را فرا گرفت و سپس در کمبريج انگلستان، اين مطالعات را ادامه داد. سانتايانا در نهايت پس از چند سال تحقيق و تدريس، در ايتاليا اقامت گزيد و دِيرنشيني، منزوي گرديد. وي اگرچه شاعري بود که عالمانه مي سرود اما به خاطر فلسفه، دست از شاعري برداشت. فلسفه سانتايانا مخلوطي از فلسفه افلاطون و عقايد کاتوليکي است. هر چند وي به نظريه وحدت وجود اعتقادي نداشت و تاکيد مي کرد که خدايي وجود ندارد اما بر اين عقيده بود که اديان، قصه هاي زيبايي هستند، ايمان داشتن به خدا خوب است و نبايد نسبت به افسانه هاي اديان انتقاد نمود. اين عقايد، نتيجه دستگاه فلسفي نااستوار اوست، چرا که مي خواست با چشم باز، خواب ببيند و از دنيا کناره گيري کند بدون آن که آن را دشمن بدارد. سانتايانا يک ماتِرياليست و ماده گرايي به تمام معناست که ماده را بنيان هستي و همه پديده
ها را محصول آن مي داند. او به جاودانگي عقل ايمان دارد و گرچه فيلسوفي است مادي، اما تعريف کاملي از ماده که مبناي عقيده اش باشد، ندارد. سانتايانا در آثاري که در اواخر عمرش پديد آورد، تاثير ايمان به ناشناختن در دنياي کاملا مادي و زندگي بشري را مورد تاکيد قرار داده است. آثار او به علت وسعت نظر و استادي در نويسندگي، خوانندگان فراواني داشته است که برخي از آن ها عبارتند از: حيات عقل، قلمرو روح، قلمرو ماده و احساس زيبايي. کتاب هاي سانتايانا به غير از "آخرين پيرايش گر" مقبوليتي نيافتند. روي هم رفته، او از گمنامي ادبي خويش اندوه گين بود. با اين حال، مي گفت: حُسن اندوه و حسرت آن است که، گذران است. طبيعت با دلخوشيِ احمقانه اي که زندگي نام دارد، ما را لحظه اي سرگرم مي سازد و سپس به خواب فراموشي فرو مي بَرَد. پس بياييد از آن يک لحظه بيداري، بهترين استفاده را بکنيم. بدبختي هاي زودگذر آن را فراموش کنيم و شادي هاي زودگذر آن را غنيمت شماريم و سپاس بداريم. بالاخره، براي تولد و مرگْ، راه چاره اي نيست جز آن که از حدّ فاصل اين دو بهره بگيريم. ولي طوري بهره برگيريم که شادي ما مايه تلخ کامي همسايه مان نشود. سانتايانا در يکي از غزل هاي خود نوشته است: بهشت آن است که آدمي با همه چيز در صلح و صفا باشد. جورج سانتايانا سرانجام در 25 سپتامبر 1952م در 89 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
قزاقستان تا اوائل قرن سيزدهم ميلادي محل سکونت اقوام مختلف بود و پس از آن به مدت بيش از 200 سال تحت حکومت مغول ها قرار داشت. از قرن پانزدهم قزاق ها در اين منطقه سکونت گزيده و به گسترش قلمرو خود پرداختند. اين منطقه در نيمه قرن هجدهم به تصرف روس ها درآمد و پس از انقلاب کمونيستي شوروي، به تدريج به عنوان يکي از جمهوري هاي پانزده گانه شوروي شناخته شد. سرانجام به دنبال فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، قزاقستان نيز در 16 دسامبر 1991م اعلام استقلال کرد. نظام سياسي حاکم بر اين کشور، جمهوري با دو مجلس قانون گزاري است. قزاقستان با 2/717/300 کيلومتر مربع مساحت در همسايگي چين، روسيه، ازبکستان، قرقيزستان و ترکمنستان قرار دارد. جمعيت اين کشور بيش از 16 ميليون نفر بوده و پيش بيني مي شود که جمعيت آن تا سال 2025م 18 ميليون نفر گردد. پايتخت قزاقستانْ، آستانه نام دارد و واحد پول آن تنگه است. قزاق ها سکنه بومي قزاقستان هستند و بيش از 45درصد جمعيت اين کشور را تشکيل مي دهند. بقيه جمعيت قزاقستان را ساير مليت ها از جمله روسي، اوکرايني و … تشکيل مي دهند. قزاق ها پيرو آيين اسلام بوده و زبان رسمي آن ها قزاقي و روسي است. (ر.ک: 25 اکتبر)
شرح مناسبت:
در 16 دسامبر 1998م روژه گارودي فيلسوف و نويسنده مسلمان فرانسوي به جرم انکار جنايت عليه بشريت در کتاب خود به نام اسطوره هاي بنيادين سياست اسرائيل، در دادگاه تجديد نظر پاريس محکوم شد. گارودي در اين کتاب، ثابت کرد که صهيونيست ها با نازي ها در جنگ جهاني
دوم همکاري داشتند و صهيونيست ها براي جلب نظر افکار عمومي به منظور ايجاد کشوري در فلسطين، کوشيده اند با مظلوم نمايي خود، جنايات آلمان هيتلري عليه يهوديان را بزرگ نشان دهند. گارودي هم چنين در اين کتاب، رقم شش ميليون يهودي را که گفته مي شود توسط آلمان نازي قتل عام شده اند، بسيار اغراق آميز خواند، چرا که کل جمعيت يهوديان در آن زمان، اين مقدار نبوده است. با محکوميت گارودي در اين دادگاه که با فشار صهيونيست ها بود، آزادي بيان و قلم در فرانسه که ادعا مي کند مهد آزادي است، مخدوش شد.
شرح مناسبت:
کشور بحرين با 694 کيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي آسيا در منطقه خاورميانه به صورت جزايري در جنوب خليج فارس واقع شده و فاصله کمي تا سواحل قطر و عربستان دارد. جمعيت بحرين نزديک به 700 هزار نفر است که عمدتاً از نژاد عرب و داراي دين اسلام مي باشند. پايتخت بحرينْ منامه نام دارد و دينار بحرين، واحد پول اين کشور است. پيش بيني مي شود که جمعيت بحرين تا سال 2025م در حدود 860 هزار نفر خواهد بود. از اوايل قرن شانزدهم که پرتغالي ها پا به بحرين نهادند، اين جزاير بارها دست به دست شده اند. بحرين از سال 1914م تحت الحمايه انگلستان بود و به عنوان پايگاه مهم نظامي در خليج فارس محسوب مي شد. بحرين در سال 1971م پس از يک رفراندوم مستقل گرديد و به عضويت سازمان ملل درآمد. حکومت اين کشور، پادشاهي با دو مجلس قانون گزاري است. (ر.ک: 15 اوت)
شرح مناسبت:
جوزف هِنْري، دانشمند شهير امريکايي در 17 دسامبر 1797م در مزرعه کوچکي در ايالت نيويورک امريکا به دنيا آمد. وي در ابتدا بيشتر اوقاتش را به کار در مزرعه و کمک به خانواده مي گذراند و گاهي در اوقات بيکاري کتاب مي خواند، اما شوق فراگيري دانش، او را به سمت علم رهنمون کرد و با دلبستگي خاص به تئاتر، هنر و ادبيات، وارد آکادمي شد. هِنْري در اين زمان روزانه شانزده ساعت کار مي کرد و علاوه بر تحصيل، به تدريس نيز مي پرداخت. وي پس از چندي به استادي رياضي و فلسفه منصوب شد و در کنار آن، کار علمي خود را
پيرامون و مغناطيس جريان برق متمرکز کرد. در اين هنگام بود که يک آهن رباي الکتريکي ساخت که قادر بود يک تُن بار را بلند کند در حالي که آهن رباهاي آن زمان، تنها قادر به نگهداشتن سه کيلوگرم بودند. هنري از آن پس به فکر توليد برق از مغناطيس افتاد و در اين راه موفقيت هايي به دست آورد ولي هم چون موضوع آهن ربا، نتايج کار خود را منتشر نکرد و ديگران بدون اطلاع از يافته هاي علمي جوزف هنري، با تحقيقات خود به اين نتايج رسيدند. او پس از چندي دستگاه تقويت رِلِه را ابداع کرد و از آن به منظور اختراع اولين دستگاه تِلگراف استفاده نمود. هنري هم چنين پس از چندي اساس ترانس فورماتور مبدل را تشريح کرد و به جاي آگاه کردن ديگران و ثبت اين اختراعات، آن ها را پنهان نمود و بازْ، ديگران، خودْ، اين نتايج را به دست آوردند. آخرين خدمت علمي هنري، در سال 1842م انجام گرفت. او در اين سال انتقال امواج راديويي را عملاً به ثبوت رساند و تحولي در اين زمينه ايجاد کرد. هنري در اواخر عمر اداره هواشناسي امريکا را تأسيس نمود. و با اطلاعاتي که از سوي پانصد نفر از صاحب نظران از سراسر کشور به دستش مي رسيد توانست نقشه هاي هواشناسي زيادي چاپ کند و پيش بيني هاي هواشناسي را آغاز نمايد. رصدخانه اين سازمان علمي، تحقيقات جالبي درباره خورشيد انجام داد و هِنْري از کساني بود که در مورد دماي لکه هاي خورشيدي به تحقيق پرداخت. او ثابت نمود که دماي اين لکّه ها به مراتب کمتر
از حرارت نقاطي است که در اطراف خورشيد هستند. جوزف هنري يکي از خدمت گزاران بزرگ جهان علم بود که خدمات برجسته اش در زمينه برق و مغناطيس، در خور اهميت و ارزش است. در الکتريسيته مبحث مهمي است که درباره اندازه گيري مقدار ميدان مغناطيسي و مقدار جرياني که اين ميدان را توليد مي کند گفتگو مي نمايد. اين اندازه گيري را القاء و واحد آن را به افتخار اين دانشمند بزرگ، هِنري ناميده اند. جوزف هنري سرانجام در سال 1878م در هشتاد سالگي در گذشت و چهل سال پس از مرگش، دنياي علم کاملاً به خدمات او پي برد.
شرح مناسبت:
با گذشت حدود هفت سال از فرمان روايي ناپلئون بُناپارت بر فرانسه، اختلافات و درگيري هاي فرانسه با انگلستان که از چند قرن قبل از آن آغاز شده بود، ادامه يافت. پيش از آن، ناپلئون در سال 1799م با بستن مرزهاي فرانسه بر روي کالاهاي انگليسي گام نخست را در فشار بر بريتانيا آغاز نمود. وي آن گاه با همکاري روس، اتريش و پرتغال به سوي هدف خود در حذف کشتي ها و بازرگاني انگلستان از قاره اروپا ادامه مسير داد. در اين راستا، ناپلئون هرگونه تجارت با انگلستان را ممنوع کرد و ورود کالاهاي انگلستان به آن منطقه را، به مصادره تهديد نمود. انگلستان نيز در واکنش به اين وضع، دريافت جواز توسط کشورهاي بي طرف براي تجارت با قاره اروپا را الزامي اعلام کرد. در پاسخ به اين اقدام انگلستان، ناپلئون بُناپارت فرمان هايي از جمله فرمان ميلان را در هفدهم دسامبر 1807م صادر نمود که بر اساس آن، همه کشتي
هاي بي طرف تهديد مي شدند که در صورت پذيرش دستورهاي انگلستان، به عنوان اموال انگلستان، مصادره خواهند شد. اقدام ناپلئون در صدور فرمان ميلان، در حقيقت، به کارگيري سلاح محاصره در يک نبرد اقتصادي به شمار مي رفت و هدف آن از يک طرفْ، وادار ساختن بريتانيا به تسليم، از راه مسدود کردن تجارت آن کشور بود و از سوي ديگر، به منزله حمايت از صنايع فرانسه تلقي مي گرديد. ناپلئون هم چنين از دولت هاي اروپايي دست نشانده خود خواست تا روابط تجاري خود را با انگليس قطع کنند. بدين ترتيب، ناپلئون جزيره انگليس را در خشکي و دريا محصور کرد و کشتي هاي فرانسوي و متحدان فرانسه اجازه يافتند تا کشتي هاي انگليسي را مورد تهاجم قرار دهند. با اين فرمان، نفوذ سياسي و تجاري انگليس در مناطق خشکي اروپا کاهش يافت و اوضاع بازرگاني و صنعت انگلستان را به ميزان يک بحران اقتصادي که با خشک سالي همراه بود مواجه ساخت. با اين حالْ شکست نهايي ناپلئون در سال 1815م خط پاياني بر اين گونه قراردادها کشيد.
شرح مناسبت:
سيمون بوليوار، سردار و سياست مدار معروف امريکاي جنوبي در بيستم آوريل 1783م در شهر کاراکاس در ونزوئلا به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه، براي ادامه تحصيل راهي مادريد در اسپانيا گرديد و در رشته حقوق فارغ التحصيل شد. بوليوار که در اواخر انقلاب کبير فرانسه در آن کشور به سر برده بود، پس از بازگشت به کشورش درصدد برآمد تا کشور خود و مناطق امريکاي جنوبي را که در زير يوغ استعمار اسپانيا بودند، آزاد سازد. از اين رو،
مبارزات خود را از سال 1813م آغاز کرد و طي سال هاي متمادي و جنگ هاي پياپي، قدرت اسپانيا را در منطقه درهم شکست. بوليوار در جريان اين مبارزاتْ بر آزادي تمامي مناطق امريکاي جنوبي تاکيد مي ورزيد و به دنبال استقلال کشورهاي اين منطقه بود. در اين جنگ ها، وي ممالکي را که امروزه اکوادور، پرو و کلمبيا ناميده مي شود از چنگ اسپانيا خارج ساخت و به استعمار سي صد ساله آنان پايان داد. بوليوار از آن پس خود به رياست جمهوري اين مناطق انتخاب گرديد. در سال 1825، آزادي پروي عليا از طرف بوليوار اعلام شد و به همين جهت، اين کشور را بوليوي نام نهادند. اين مبارزات، از بوليوار شخصيتي محبوب و الگو ساخت و علاوه بر سرمشق گيري جوانان از او، وي به مظهر مبارزه ضد استبداد در جهان غرب نيز شهرت يافت. او سرسختانه طالب آزادي، عدالت و دموکراسي بود و از اين رو در جريان مبارزات خود، لقب آزادي بخش گرفت. با اين حال، خودخواهي و فرقه گرايي ها، مانع از تحقق رؤياي بوليوار در ايجاد فدراسيوني متحد در امريکاي جنوبي شد و بروز برخي مخالفت ها، وي را به استفاده از روش هاي ديکتاتوري ناچار ساخت. اين مسئله به کاهش محبوبيت بوليوار انجاميد و باعث شد که در سال 1830م از قدرت کناره گيري کند. وي تمام ثروت سرشار و ارثيه هنگفت پدر را در راه پيشرفت انقلاب و آزادي گذاشت تا اين که در هفدهم دسامبر 1830م در 47 سالگي بر اثر بيماري سل درگذشت. در حال حاضر نيز، سيمون بوليوار در امريکاي لاتين به ويژه
ونزوئلا به عنوان قهرمان ملي، معروف است. بوليوار از ديد معاصرانش، رهبري برجسته در مبارزه براي استقلال سياسي امريکاي لاتين بود که تقريباً با دست خالي قادر شد بر همه موانع و ناکامي هايي که در راه اداره کردن و حفظ مبارزه دشوار پانزده ساله با اشغال گران اسپانيايي وجود داشت فائق آيد و سلطه آنان را بر امريکاي لاتين پايان بخشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در هفدهم دسامبر 1903م اولين هواپيماي موتوردار جهان، پس از بارها آزمايش و تجربه، سرانجام با موفقيت از زمين برخاست و نزديک به يک دقيقه در فضا پرواز کرد. اين هواپيما توسط دو برادر به نام هاي ويلبِر و اُرْويل رايْتْ، ساخته شد و در ايالت کاروليناي شمالي امريکا آزمايش گرديد. برادران رايت در ابتدا دوچرخه ساز بودند و با مشاهده پرواز هواپيماهاي بدون موتور به پرواز علاقه مند شدند و سرانجام با پشتکار فراوان، موفق به ساخت و پرواز اولين هواپيماي موتوردار جهان گرديدند. آنها توانستند ماشين پرنده اي سنگين تر از هوا و داراي حجم بزرگ را ساخته و مورد آزمايش قرار دهند. نخستين پرواز، 12 ثانيه به طول انجاميد و آزمايش ديگري که در همان روز انجام شد، زمان بيشتري را دربرگرفت. هواپيماي برادران رايت که با سلامت فرود آمد، داراي دو بال و و ملخ بود و اولين هواپيماي موتوري به حساب مي آيد که انسان با آن پرواز کرد.
شرح مناسبت:
اُرويلْ رايت، مبتکر امريکايي و يکي از سازندگان اولين هواپيماي موتوردار جهان در شانزدهم نوامبر 1871م در ايالت اوهايو در امريکا به دنيا آمد. اُرويل که چهار سال از برادرش ويْلبِر کوچک تر بود. آنها فرزندان کشيشي بودند که وي به سبب تنگ دستي نمي توانست وسيله تحصيل آنان را فراهم آورد. از اين رو اين دو برادر که به کارهاي فني و ساختمان موتورها و ماشين ها علاقه مند بودند يک کارگاه دوچرخه سازي تأسيس کردند. زماني که اُرْويل رايْتْ، هفت ساله بود، شخصي يک اسباب سازي به شکل بالگرد به وي داد که پس از کوک کردن،
کمي به هوا مي رفت. اين بازي چه چنان اُرويل را شيفته خود ساخت که بر آن شد خودْ، بالگرد بزرگ تري بسازد. اُرويل مي پنداشت اگر بتواند بالگرد بزرگي بسازد خواهد توانست با آن پرواز کند. علاقه روز افزون او به پرواز باعث شد که هر روز بادبادکي درست کند و آن را به پرواز در آورد. از اين رو به زودي به ساختن بادبادک هاي جعبه اي که مي توانستند بسيار بالا بروند، توفيق يافت. اُرويل پس از آنکه از جريان ساخت بالن هاي پرنده در آلمان مطلع شد، با کمک برادرش ويلبر، هواپيماي بي موتور کوچکي ساخت و آن را به پرواز درآورد، ولي آنان پس از چندي متوجه شدند که با اين وسيله کسي قادر به پرواز نخواهد بود چرا که اين هواپيما فقط تابع جريان باد است. از اين رو به تکميل بادبادک جعبه اي خود پرداختند. تکميل اين بادبادک باعث ساخت هواپيماي بي موتور ديگري گرديد که تا حدودي قابل کنترل بود. برادران رايْت در سال 1899م با اين هواپيما پرواز کردند. با اين حال از تلاش دست بر نداشتند و بالاخره پس از زحمات فراوان، بر روي هواپيماي خود موتور نصب کردند. سرانجام در روز هفدهم دسامبر 1903م آرزوي ديرينه آنان تحقق يافت و اولين هواپيماي موتوردار جهان به مدت 59 ثانيه در آسمان پرواز کرد. پس از اين پرواز، برادران رايت شهرتي فراگير يافتند، با اين حالْ باز هم براي تکميل اختراع خود تلاش کردند تا اين که در پروازهاي بعد، موفق به ثبت رکورد پرواز 56 دقيقه در آسمان گرديدند. هر چند ويلبر رايت در سال
1912م درگذشت ولي اُرويل مدت ها بعد از او دنباله اختراع بزرگ خود را گرفت و در تکميل بيشتر آن کوشيد و جهان را با دنياي هواپيما آشنا کرد. اُرويل رايت پس از ده ها سال تلاش خستگي ناپذير سرانجام در 17 دسامبر 1948م، درستْ 45 سال پس از آزمايش موفقيت آميز اولين پرواز هواپيماي موتوردار جهان، در اوج شهرت و افتخار در 77 سالگي درگذشت. ساخت هواپيماهاي غول پيکر و سريع امروزي و جابجايي فوري بار و مسافر در اقصي نقاط عالم، مرهون تلاش هاي فراوان برادران رايت مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رژيم صهيونيستي از همان آغاز شکل گيري، براي انجام عمليات تروريستي و قتل و غارت فلسطينيان، بهانه هاي مختلفي را مطرح مي ساخت و در توجيه اعمال ضدبشري خود به آن ها تمسک مي جست. گرچه رژيم غاصب صهيونيستي براي اقدامات ضدانساني خود، نيازمند دليل نبود. در همين راستا در 17 دسامبر 1992م، رژيم صهيونيستي به بهانه کشته شدن يک پليس مرزي خود، 415 تن از رهبران و اعضاي سازمان هاي جنبش جهاد اسلامي و جنبش مقاومت اسلامي فلسطين (حماس) را از فلسطين اشغالي اخراج نمود و به جنوب لبنان تبعيد کرد. پس از آن که دولت لبنان در مخالفت با اين اقدام غيرانساني، حاضر به پذيرش تبعيديان فلسطيني نشد، مبارزان فلسطيني در سرماي زمستان و بدون داشتن وسايل و آذوقه، در شرايط ناگواري قرار گرفتند. اين اقدام خشم جهان اسلام و ساير کشورها را برانگيخت و شوراي امنيت با صدور قطعنامه 977، اين عمل را محکوم کرده و خواستار بازگشت تبعيديان فلسطيني به سرزمين خود شد. سرانجام بر اثر فشارهاي بين المللي، رژيم صهيونيستي با بازگشت تبعيديان فلسطيني به مناطق اشغالي موافقت کرد. هر چند برخي از رهبران فلسطيني در هنگام بازگشت، بار ديگر دستگير شدند، امّا اين امر روحيه مردم فلسطين را براي مقاومت بيشتر در برابر صهيونيست هاي اشغال گر تقويت نمود.
شرح مناسبت:
پس از شکست عراق در برابر حمله نظامي امريکا و متحدان غربي آن و خروج مفتضحانه ارتش عراق از کويت، در اوايل دهه 1990م، کميسيوني زير نظر شوراي امنيت تحت عنوان آنْسْکامْ، مامور شناسايي و نابود ساختن سلاح هاي هسته اي و تجهيزات کشتار جمعي عراق در زمينه
هاي موشکي، شيميايي و ميکروبي گرديد. از سوي ديگر مناطق کردنشين شمال عراق و مناطق جنوبي اين کشور، مناطق ممنوعه پروازي اعلام شدند و قطعنامه هاي متعددي تحت نفوذ امريکا عليه عراق توسط شوراي امنيت صادر شد. اما در طول سال هاي 1993م به بعد، امريکا چندين بار بدون اخذ مجوز از سازمان ملل و شوراي امنيت، عراق را مورد تهاجمات نظامي خود قرار داد. بهانه هاي امريکا و متحدانش در اين حملات، عدم اجراي قطعنامه هاي شوراي امنيت توسط حکومت صدام حسين، ديکتاتور سفاک اين کشور بود. در همين راستا، يکي از تجاوزات مهم امريکا و انگليس به عراق، در 17 دسامبر 1998م روي داد که طي آن هزاران تُن بمب و موشک بر شهرها و مراکز اقتصادي، اجتماعي و نظامي اين کشور فرو ريخته شد و ده ها هزار نفر از مردم بي گناه عراق نيز کشته، زخمي و بي خانمان شدند. اين يورش وحشيانه که بدون مجوز سازمان ملل و شوراي امنيت صورت گرفت عکس العمل هاي متفاوتي در جهان ايجاد کرد و بار ديگر خوي سبوعانه امريکا را به جهانيان نشان داد. در اين ميان تحليل گران امريکايي، هزينه بمباران چهار روزه عراق توسط امريکا را پانصد ميليون دلار تخمين زدند. حملات هوايي امريکا و متحدانش عليه عراق تا چهار سال بعد به طور متفاوت و پراکنده ادامه يافت تا اين که در آوريل سال 2003م در پي حملات گسترده زميني و هوايي که به مدت 20 روز به طول انجاميد، رژيم بعثي اين کشور سرنگون شد. گرچه سقوط صدام باعث آزادي مردم عراق از خفقان ايجاد شده توسط حزب بعث
گرديد اما امريکا و متحدينش که در طول بيش از ده سال، در مورد سلاح هاي هسته اي و تجهيزات کشتار جمعي در عراق، تبليغات فراواني عليه رژيم صدام به راه انداخته بودند، نتوانستند بعد از اشغال عراق، هيچ گونه سلاح هسته اي در معرض افکار عمومي قرار دهند.
شرح مناسبت:
مردم بوتان از قرن شانزدهم ميلادي، تحت يک حکومت مذهبي زندگي مي کردند. در گذشته، اقوام و گروه هاي ساکن در بوتان، رقابت طولاني براي به دست گرفتن قدرت داشتند اما در سده هفدهم، اين گروه ها تحت رهبري واحد، با هم متحد شدند و سمت رهبري روحاني و دنيوي در دست يک فرد قرار گرفت. درنهايت در هفدهم دسامبر 1907م، رگون وانگ چوک، نظام سلطنتي موروثي را در بوتان برقرار کرد و خود به پادشاهي نشست. کشور پادشاهي بوتان با 47 هزار کيلومتر مربع مساحت در مرکز آسيا و در همسايگي هند و چين واقع شده است. جمعيت بوتان در حدود 800 هزار نفر است که اکثراً پيرو آيين بودا و درصدي نيز هندو مسلک مي باشند. تيمپو پايتخت بوتان و نگول تروم واحد پول اين کشور است. پيش بيني جمعيت بوتان تا سال 2025 بيش از 1/5 ميليون نفر خواهد بود. زبان رسمي در کشور بوتان تبتي است. هفدهم دسامبر سال روز تاج گذاري پادشاه اوگن وانگ چوک در 1907 به عنوان روز ملّي بوتان نام گرفته است. بوتان در سال 1971م به عضويت سازمان ملل متحد درآمد. نظام حکومت اين کشور، پادشاهي با يک مجلس قانون گزاري است. با وجود آنکه سرزمين بوتان ميان دو کشور بزرگ چين و هند قرار گرفته
و داراي بلندترين کوه هاي جهان است، با اين حال، براي ديگر نواحي جهان چندان شناخته شده نيست.
شرح مناسبت:
جوزف جان تامسون دانشمند برجسته انگليسي در هجدهم دسامبر 1856م در نزديکي منچسْتر انگلستان، به دنيا آمد. وي از کودکي اشتياق فراواني به مطالعه داشت و از شاگردان باهوش مدرسه به شمار مي رفت. تامسون در طي تحصيلات عالي خود به فيزيک و رياضي پرداخت و در 24 سالگي ثابت کرد که ماده و انرژي هر دو از نظر فيزيکي يکسانند و اين نظر، زيربناي تئوري آلبرت انيشتين، مبتکر تئوري نسبيت گرديد. تامسون در 28 سالگي مسئوليت يکي از آزمايشگاه هاي بزرگ و معروف انگلستان را برعهده گرفت و به مدت 34 سال، آن را به خوبي اداره نمود. تامسون در سال 1897م ذره کوچک و معجزه آساي الکترون را کشف کرد و از آن پس به عنوان پدر الکترون معروف شد. وي عقيده داشت که الکترون يکي از اجزاي تشکيل دهنده ماده است. تامسون در سال 1903م اعلام کرد که اتم به صورت کُره اي پر از ماده و داراي بار برقي مثبت بوده و الکترون ها در آن ها موّاج مي باشند. تامسون در سال هاي بعد تلاش وافري در تکميل دانسته هاي بشر در اين زمينه از خود بروز داد تا اين که در سال 1906م موفق به اخذ جايزه نوبل فيزيک شد. تامسون اين نکته را کشف کرد که اشعه قطب منفي، شامل ذرات الکتريسيته منفي يا اِلِکترون است. او سرعت و بارالکتريکي الکترون ها را اندازه گيري کرد و بدين نتيجه رسيد که الکترون هاي مزبور از نظر جرم تقريباً دو
هزار برابر کوچکتر از سبک ترين ذره اتمي شناخته شده آن روز عالم هستند. وي در اين هنگام محاسبه جالب تري انجام داد و سرعت الکترون ها را که به دور هسته اتم در گردش هستند، 196 هزار کيلومتر در ثانيه تعيين کرد. تحقيقات تامسون اطلاعات و درک بيشتري درباره جريانات الکتريکي به جهان علم عرضه کرد چرا که جريان برق در واقعْ جرياني از الکترون ها است. وقتي الکترون هاي يک سيم فلزي، بي هدف حرکت کنند، جريان برقي در ميان نخواهد بود ولي وقتي الکترون ها در يک مسير حرکت کنند، جرياني برقرار خواهد شد. تئوري مهم تامسون درباره طبيعت الکتريکي ماده، فرضيه تغيير ناپذيري اتم را زير و رو کرد و تامسون را به شهرتي عالم گير رساند. علاوه بر تامسون، هشت نفر از شاگردان و نيز پسرش موفق به اخذ جايزه نوبل شدند. جوزف جان تامسون سرانجام در سال 1940م در 84 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
مصر از اواسط سده نوزدهم ميلادي تحت نفوذ انگلستان و فرانسه قرار گرفت و طي سال هاي آغازين قرن بيستم، حضور انگلستان در مصر بسيار پررنگ تر از فرانسه بود. مصر تا سال 1914م که جنگ جهاني اول آغاز شد. رسماً جزو قلمرو امپراتوري عثماني به شمار مي رفت ولي عملاً تحت نفوذ انگلستان بود. در جريان جنگ جهاني اول، دولت عثماني با دولت هاي مخالف انگلستان يعني آلمان و اتريش متحد شد. انگليس نيز به منظور مقابله با اين عمل، مصر را که تا آن زمان متعلق به دولت عثماني بود، تصرف کرد و در هجدهم دسامبر 1914م آن را به طور رسمي تحت استعمار خود درآورد. دليل انگلستان در انجام اين عمل، جلوگيري از اشغال مصر توسط آلمان بود که در اين ميانْ، بايد نقش حياتي کانال سوئز در جريان جنگ را نيز مدّ نظر قرار داد. تلاش نيروهاي عثماني در بازپس گيري مصر در طول جنگ جهاني اول ادامه داشت، اما به دنبال مبارزات مردم مصر با استعمار انگليس، اين کشور در 28 فوريه سال 1922م، استقلال خود را اعلام نمود. (ر.ک: 28 فوريه)
شرح مناسبت:
در آغاز سال 1916م و در جريان جنگ جهاني اول، نيروهاي آلمان به قصد تصرف پاريس، در 21 فوريه 1916م به مهم ترين مانعي که در راه پيشروي آن ها به سوي پاريس قرار داشت، يعني شهر وردن و استحکامات نظامي اطراف آن حمله ور شدند. در اين ميان هر چند يکي از قلعه هاي اطراف شهر به تصرف آلمان درآمد ولي نيروهاي مدافع وردن که با کمک قواي کمکي و تازه نفس تقويت شده بودند،
پيشروي آلماني ها را در همين مرحله متوقف ساختند و پنج حمله بزرگ نيروهاي آلمان براي پيشروي به طرف وردن تا ماه مارس 1916م با شکست مواجه گرديد. در اول ژوئيه 1916م، در حالي که آلماني ها حمله بزرگ و تازه اي را براي تصرف وردن تدارک مي ديدند، نيروهاي انگليس و فرانسه به تهاجم وسيعي در شمال غربي فرانسه دست زدند و پس از پنج ماه نبرد سنگين، يکي از خونين ترين و وسيع ترين عمليات هاي نظامي در طول جنگ جهاني اول رقم خورد. در اين جنگ، علاوه بر به کار گرفتن وسيع نيروي هوايي، براي اولين بار از تانک استفاده شد، ولي کاربُرد تانک هاي انگليسي که براي نخستين بار در پانزدهم سپتامبر وارد ميدان شدند، به علت بارندگي هاي شديد و گل آلود بودن زمينْ، چندان درخشان نبود. نيروهاي انگليس و فرانسه با وجود تحمل تلفات سنگين در اين نبرد، موفق نشدند آلماني ها را از مواضع خود در اين منطقه عقب برانند ولي تلفات و ضايعات وارده بر ماشين جنگي آلمان در اين جنگ سنگين تر بود و کارشناسان نظامي آلمان بعدها بر نقطه عطف بودن نبرد وُردن در تاريخ جنگ جهاني اول و سرآغاز شکست آلمان در اين جنگ، اذعان کردند. اين نبرد وحشت ناک سرانجام پس از ده ماه درگيري خونين، با مرگ بيش از دو ميليون و دويست و شصت و پنج هزار نفر از نيروهاي متخاصم در 18 دسامبر 1916م به پايان رسيد. تلفات عظيم اين جنگ، علاوه بر وسعت عمليات نظامي و به کار گرفتن سلاح هاي جديد جنگي، ناشي از استفاده وسيع نيروهاي متخاصم
از گازهاي سمي و سلاح هاي شيميايي بود.
شرح مناسبت:
اوتوهان فيزيک دان و دانشمند آلماني در سال 1889م در فرانکفورت به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود، دکتراي شيمي گرفت. وي از آن پس به مطالعه و آزمايش در علم فيزيک مشغول شد که سرانجام، موفق به شکافتن اتم اورانيوم گرديد. وي در 18 دسامبر 1938م توانست يک ايزوتوپ اورانيوم را که هسته هاي پروتون آن ها يکسان است با سرعت فراوان توسط نوترون ها بمباران کند و به اين وسيله موفق به شکستن هسته ايزوتوپ گردد. نتيجه حاصل از شکافتن هسته، ايجاد گرماي زياد بود. اين عمل باعث آزاد شدن انرژي عظيمي گرديد و اين انرژي بعدها در رآکتورها و بمب هاي هسته اي مورد استفاده قرار گرفت.
شرح مناسبت:
کنوانسيون رفع کليه اَشکال تبعيض عليه زنان که در هجدهم دسامبر 1979م توسط سازمان ملل به تصويب رسيد، مجموعه منسجمي است از همه استانداردهاي حقوق زنان که توسط سازمان ملل متحد، در طي سال هاي 1945 تا 1979 م به تدريج شناسايي و تعيين شده اند. تساوي حقوق مدني، سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي همه انسان ها بدون تمايز بر اساس نژاد، جنسيت، زبان و مذهب، تحت حمايت قانون قرار گرفتن همه زنان، اهميت دادن نقش زنان در سياست هاي جمعيتي، شناسايي اهميت کليدي نقش زنان در توليد کشاورزي و اقتصاد روستايي و مواردي از اين قبيل، جزو مصوبات تدريجي اين کنوانسيون مي باشد که البته فعاليت هاي اين اتحاديه همچنان ادامه دارد. از آن جا که هيچ کشوري در جهان يک جزيره تنها نيست، شايد پيوستن به نهضت دموکراسي و آزادي حقوق بشر در قالب سازمان دهي دموکراتيک غربي چاره
ناپذير باشد، ولي آيا دموکراسي، حقوق بشر و توسعه به سبک غربي مطلوب است و مي تواند براي جهان اسلام الگو باشد؟ ضمن اين که علي رغم اين همه مصوبات، باز هم به زنان در جهان غرب گاهي در حد ابزار و وسيله اي منفعت آور نگريسته مي شود. با اين حال، اسلام از يک طرف به مقام و شخصيت زن ارج مي نهد و رعايت حقوق او را لازم مي داند و از سوي ديگر با توجه به تفاوت ظاهري و جسمي ميان زن و مرد و اختلاف در تمايلات و توانايي هاي آن ها، براي آنان به صورت طبيعي، حقوقي مجزا قائل مي باشد. در حقيقت تفاوت موجود بين اين دو نيمه جامعه بشري، اختلاف در حقوق را نيز مي طلبد.
شرح مناسبت:
اتحاد جماهير شوروي در سال هاي پاياني عمر خود، علاوه بر مشکلات سياسي و سرپيچي رهبران بسياري از جمهوري ها از فرامين مسکو با بحران شديد اقتصادي و کمبود مواد غذايي مواجه شد. در ماه دسامبر سال 1990م، ميخائيل گورباچف، آخرين رهبر شوروي براي مقابله با بحران اقتصادي و اوج گرفتن حرکت هاي استقلال طلبانه در جمهوري هاي شوروي، کنگره نمايندگان خلق را به تشکيل يک اجلاس فوق العاده فرا خواند و اختيارات تازه اي براي جلوگيري از فروپاشي شوروي به دست آورد. گورباچف با استفاده از اين اختيارات موفق شد حرکت هاي استقلال طلبانه در جمهوري هاي شوروي را براي مدتي مهار کند. در اين ميان کودتايي بر ضد گورباچف شکل گرفت که علي رغم شکست کامل آن، موقعيت وي را متزلزل نمود. وي هم چنين پس از استعفا از
دبير کلي حزب کمونيست شوروي و اعتراف به اين مطلب که تجربه کمونيسم در شوروي با شکست روبرو شده است، کنترل اوضاع را از دست داد و تلاش او براي جلوگيري از فروپاشي کاملا اتحاد شوروي و تشکيل يک اتحاد جديد از جمهوري هاي مستقل به جايي نرسيد. در اين زمانْ سه جمهوري بزرگ روسيه، اوکراين و بلاروس در اوايل دسامبر 1991م علي رغم مخالفت گورباچف اتحاد تازه اي با عنوان سازمان کشورهاي مستقل مشترک المنافع تشکيل دادند و جمهوري هاي ديگر نيز به اين سازمان پيوستند. در اتحاد جديد، يک حکومت مرکزي که سياست هاي اقتصادي، دفاعي و روابط خارجي اين مجموعه را هماهنگ سازد پيش بيني نشده بود و در نتيجه گورباچف که ديگر اختياري در مقام رياست جمهوري اتحاد شوروي نداشت از اين مقام استعفا داد و رسماً اعلام داشت که ديگر کشوري به نام اتحاد جماهير شوروي وجود ندارد. بدين سان، ابرقدرت شوروي که طي سال هاي 1990 و 1991 م عملاً از ميان رفته بود، اسماً و رسماً از ميان رفت و دنيا سال 1992م را تنها با يک ابرقدرت در صحنه سياست بين المللي آغاز کرد. ويران شدن بناي نظام اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي علل داخلي و خارجي متعددي داشت که مي توان از ايدئولوژي انحرافي معتقد به ديکتاتوري پرولتاريا، تقويت بنيه نظامي به قيمت نابودي کل جامعه، بي اعتمادي مسؤولان سيستم حکومتي شوروي به مباني ايدئولوژيکي نظام خود و نيز پيدايش و شتاب در انقلاب الکترونيکي و انفجار اطلاعات نام برد. اين عقيده را نيز نبايد از نظر دور داشت که حکومت شوروي نه تنها مبتني بر کفر
و انکار خالق هستي بود بلکه پايه هاي آن بر ظلم و ستم و سرکوبي توده ها و اقليت ها قرار داشت. حکومتي که بزرگاني هم چون حضرت امام خميني(ره) بنيان گذار عظيم الشأن انقلاب اسلامي ايران، از چندين سال قبل، از سرنگوني کمونيسم خبر داده بودند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
وايْتْسْ برينْگْ، دريانورد معروف دانمارکي در 18 مارس 1681م در شهر هوسن دانمارک به دنيا آمد. وي در سال 1704م وارد نيروي دريايي روسيه شد و در جنگ عليه سوئدي ها شهرتي به دست آورد. برينگ در پايان خدمتش در نيروي دريايي، به مسافرت هاي اکتشافي براي روسيه دست زد و در جستجوي حدود شرقي سواحل شمال آسيا برآمد. از اين رو در پنجم فوريه 1725م از سن پترْزبورْگ بيرون آمد و پس از گذشتن از سيبري، دريانوردي خود را آغاز کرد. وي در سال 1728م در سواحل شمال شرقي آسيا ادامه مسير داد و در 30 اوت 1740م تنگه اي را که بعدها به نام خودش معروف شد، کشف کرد. وي با کشف تنگه برينْگْ که شمال شرق آسيا و شمال غرب امريکا را از هم جدا مي کند، ثابت کرد که قاره آسيا از امريکا جدا است. برينگ هم چنين جزاير سِنت لارِنْسْ در غرب آلاسکا در درياي برينگ، سن لوران در جنوب شرقي کانادا و ديوميد در درياي برينگ را کشف کرد. وي طي سال هاي بعد نيز موفق به کشفياتي گرديد که نام و آوازه اش را بلند گردانيد. در يکي از اين سفرها، توفان هاي شديد و مرض و بيماري، او را مجبور کرد که از اکتشافات جديد چشم بپوشد و بازگردد. در راه بازگشت، کشتي وي به ساحل جزيره اي ويران و بي آب و علف نزديک منطقه کامْچاتْکا در شرقي ترين نقطه روسيه، رسيد و در آن جا بود که در 19 دسامبر 1741 در همان جزيره اي که به نام
او ناميده مي شود در 60 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کشور افريقايي سيرالئون واقع در غرب اين قاره در اواسط سده پانزدهم ميلادي توسط يک جهان گرد پرتغالي کشف شد و استعمارگران پرتغالي پس از آنکه اين سرزمين را سيرالئون به معني کوه هاي شير ناميدند آن را تحت استعمار خود درآوردند. در سال هاي استعمار سيرالئون توسط پرتغال، هزاران نفر از مردان و زنان اين کشور افريقايي در بازارهاي اروپا به عنوان برده فروخته شدند. نفوذ انگلستان از اوايل قرن نوزدهم در سيرالئون آغاز گرديد و اين نفوذ با الحاق رسمي اين کشور به استعمار بريتانيا در 19 دسامبر 1787م تا بيش از يک صد و پنجاه سال ادامه يافت. در نهايت، در 27 آوريل 1961، سيرالئون مستقل و داراي حکومت فرمانداري کل شد و سپس در سال 1971 نظام آن تبديل به جمهوري گرديد. (ر.ک: 27 آوريل)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور سوريه پس از جنگ جهاني دوم دچار تحولات سياسي فراواني شد که مهم ترين آن ها، طرح مسئله اتحاد با اردن و سپس با عراق بود. درسال 1946م پادشاه اردن، سوريه را به اتحاد با اين کشور فراخواند که قتل وي به اين طرح پايان داد. در طي سال هاي بعد، احزاب سوري هم چون حزب وطني و حزب بعث سوريه خواهان اتحاد اين کشور با عراق بودند و طرح اين اتحاد تحت عنوان اتحاد فدرالي مطرح گرديد. اما کشمکش ها و اختلافات داخلي در سوريه ادامه داشت و موافقان و مخالفان در هيأت دولت نيز حضور داشتند. در اين اوضاع، اديب شيشْکِلي، سرهنگ 45 ساله ارتش سوريه، با يک کودتاي نظامي در 19 دسامبر 1949م، ضمن به دست گيري قدرتْ وظايف رياست دولت را بر عهده هاشم الاتاسي، نخست وزير پيشين سوريه قرار داد. با اين حال اديب شيشکلي دو سال بعد در 29 نوامبر 1951م در يک جنگ قدرت، ساير دولت مردان کشور را دستگير کرد و با به دست گيري قدرت و کسب اختيارات تام، فرمان روايي خود را بر سوريه استحکام بخشيد. شيشکلي از يک سو با مصر و عربستان سعودي روابط ويژه اي داشت و از طرف ديگر، مسئله وحدت عراق و سوريه را به فراموشي سپرد. وي در سال 1953م پُست رياست جمهوري را به صورت رسمي اشغال کرد و سپس اجازه تشکيل احزاب را صادر نمود. در اين ميانْ حزب بعث سوريه با ايدئولوژي ناسيوناليسم عربي و ملي گرايي و نيز احزاب طرفدار کمونيسم و سوسياليستْ در سوريه قدرت مي
يافتند. از سوي ديگر فعاليت هاي تبليغاتي عليه شيشکلي، باعث شد تا در سراسر کشور تظاهرات ضدّ دولتي برگزار شود تا اين که حکومت شيشکلي طي کودتايي در فوريه 1954م، پس از پنج سال سقوط کرد و رهبران کودتا شيشکلي را به برزيل تبعيد نمودند. سرهنگ اديب شيشکلي سرانجام ده سال بعد در 28 سپتامبر 1964م در برزيل ترور شد و قتل رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
فرانسوا رابْلِه، رمان نويس، اديب و پزشک فرانسوي در دهم ژانويه 1494م در اين کشور به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در صومعه اي نزديک زادگاهش انجام داد و پس از آموختن الهيات و حکمت و فلسفه به سِلک روحانيون مذهبي درآمد. اين امر بيشتر به سبب شوق او در فراگرفتن علوم ادبي يونان و روم بود تابه سبب تمايلش به علوم مذهبي و الهي. رابله از آن پس مدتي به سير و سفر و مطالعه و ثبت خاطرات خود پرداخت و با بسياري از فاضلان و اديبان بزرگ زمان آشنايي يافت. او هم چنين پس از طي دروس دانشگاهي در رشته پزشکي، به طبابت پرداخت و چندين متن پزشکي را به زبان يوناني با تفسيرهاي شخصي منتشر کرد. رابله هم چنين کتاب گارْگانْتوا و سپس رمان بزرگ پانتاگروئل را انتشار داد که از جانب برخي مقامات علمي و مذهبي به اتهام منافي اخلاق بودن محکوم گرديد و باعث شد که وي مقام و جايگاه روحانيت خود را ازدست دهد. با اين حال انتشار جلدهاي دوم تا پنجم اين اثر، باعث شهرت زيادي براي رابله شد و با ارائه تغييراتي در جلدهاي بعد، سعي کرد تا رضايت مقامات مذهبي را جلب نمايد. رابله از نظر مورخان، مرد تحول بود و در دوره تحول مي زيست. وي از آسايش مي گريخت و تشنه تجسس و تبحر بود. همه وقت خود را با شوق و شيفتگي فراوان به آموزش مي گذراند. او نمونه کامل عهد رُنِسانس به شمار مي آمد که مي کوشيد تا فلسفه و معنويات زمان را
در پرتو انديشه هاي باستاني، نو گرداند. رابله بيش از هر چيز، در شيوه انشاء و به کار بردن قواعد زبان و بر جا نشاندن درست کلمه و تناسب در ترکيب کلام، هنرمندي و استادي دارد و در نوشته ها، روح مضحکه آميز و هزل و مطايبه فصيح و شيوا را با قدرت نويسندگي مي آميزد. وي با خطوط وسيع، چهره هاي مختلف انسان را به طور مسخره آميز ترسيم مي کند و نهاد آدمي را آن چنان که هست به خواننده القا مي نمايد. شگفتي سبک نگارش رابله در آن است که ميان خنده و دانش، رابطه نزديک برقرار مي دارد. درباره او گفته اند که: رابله وجود بشر را به مسخره مي گيرد، وجود خدايان را نيز به مسخره مي گيرد، اما اين کار را با چنان لطفي انجام مي دهد که نه به بشر لطمه وارد مي آوَرد نه به خدايان. فرانسوا رابله سرانجام در بيستم دسامبر 1553م در 59 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
پيِر آگوست رِنوار، نقاش بزرگ فرانسوي در هفتم مارس 1841م در خانواده اي فقير در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات ابتدايي، به دليل فقر مالي مجبور شد تا به نوبه خود، درصدد فراگيري حرفه اي باشد. از اين رو به توصيه پدر به طراحي و نقاشي ظروف چيني پرداخت. اما پيدايش ماشين در اين کارگاه هنري، باعث بي رونق شدن کارِ دستيِ رنوار گرديد. او پس از آن، مشغول نقاشي براي مبلغين مذهبي شد اما با گذشت مدتي در صدد برآمد تا فقط نقاشي کند. از اين رو راهي مدرسه هنرهاي زيبا شد و خود
در نقاشي به استادي رسيد. رنوار در 23 سالگي تابلوي معروف خود يعني اِسْمِرالْدْ را در يک نمايش گاه نقاشي به معرض نمايش گذاشت و ادامه اين نقاشي ها در سال هاي بعد، زمينه هاي شهرت و ثروت او را فراهم آورد. او در اين زمان با صورت سازي از مردم و نقاشي تصاويري از کودکان و زنان، گشايشي در کار خود يافت و طرفداران زيادي پيدا کرد. وي به سبک اِمْپِرسيونيسْمْ نقاشي مي کرد که نمايش حالات به وسيله رنگ هاي مختلف، مشخصه اصلي اين سبک بود. طرفداران اين سبک در هواي آزاد به نقاشي مي پرداختند و بر اثرات نور در نقاشي تأکيد مي کردند. رنوار در نقاشي به انعکاس نور اشياء بيشتر در جَو و فضاي آن توجه داشت تا خود اشياء. رنوار در تابلوهاي خود، خطوط نازک رنگين بسياري مي کشيد و مخصوصاً طوري نقاشي مي کرد که نظر تماشاگر به تدريج به قسمت مهم تابلو جلب شود. از مهم ترين تابلوهاي رنوار، مي توان به ضيافت در شب، تاب و چترها اشاره کرد. تابلوهاي وي در بيشتر نمايشگاه هاي معروف جهان موجود مي باشند. پيِر آگوست رِنْوار تا آخرين روز زندگي اش کار کرد تا اين که در 20 دسامبر 1919م در 78سالگي جان سپرد.
شرح مناسبت:
شيخ عزالدين قسام يکي از رهبران برجسته نهضت اسلامي فلسطين در نيمه اول قرن بيستم به شمار مي رود که داراي قدرت و نفوذ فوق العاده اي در بين مردم مسلمان عرب خاورميانه بود. او در دانشگاه الازهر مصر تحصيل کرد و مدتي نيز به عنوان يکي از وکلاي شهر لاذقيّه واقع در غرب
سوريه به کار پرداخت. قسّام که از روحانيان فاضل و از دانشمندان فلسطين محسوب مي شد، در بحبوبه انتقال سيل آساي يهوديان اروپا به فلسطين اشغالي در دهه 1930م که توسط گروه هاي تروريستي يهودي و با همکاري موثر نيروهاي استعمارگر بريتانيا صورت مي گرفت، قيام اسلامي و مسلحانه خود را عليه صهيونيست ها و انگليسي ها آغاز کرد. هم زمان با اين مهاجرت ها که ظاهراً بر اثر سياست هاي ضديهودي نازي ها در اروپا و در واقع براي تشکيل رژيم صهيونيستي در فلسطين روي مي داد، گروه هاي تروريستي يهود با انجام اعمال تروريستي عليه سکنه مسلمان و عرب فلسطين، به دنبال فراري دادن اعراب فلسطيني و جاي گزين کردن يهوديان تازه وارد بودند. در اين ميان، قيام مردمي عز الدّين قسّام، به سرعت وارد مرحله مسلحانه گرديد و ضربات متعددي را بر پيکر مهاجران صهيونيست وارد آورد. قيام عزالدين قسام از جانب هيچ يک از رهبران عرب آن روز مورد حمايت قرار نگرفت. در نهايت، صهيونيست ها با همکاري استعمارگارن انگليسي در توطئه اي مشترک، در صدد قتل عزّالدين قسّام برآمدند. سرانجام شيخ عزالدين قسام که در اين سال ها بزرگ ترين قيام اسلامي ملت فلسطين را رهبري مي کرد در 20 دسامبر 1935م در نبردي نابرابر به شهادت رسيد.
شرح مناسبت:
جان ارنست اشتاين بک، نويسنده معاصر امريکايي در 27 فوريه 1902م در ايالت کاليفرنياي امريکا به دنيا آمد. وي در 17 سالگي وارد دانشگاه استمفورد شد، اما پس از چند سال تحصيل در رشته زيست شناسي، بدون اخذ دانش نامه، دانشگاه را ترک کرد. اشتاين بک در 27 سالگي اولين اثر
خويش با نام فنجان زرين را منتشر کرد و وارد عرصه نويسندگي گرديد. وي در سال هاي بعد با انتشار آثاري ديگر، به اعتبار و تکامل ادبي دست يافت و در شمار اديبان درآمد. اشتاين بک نويسنده اي رئاليست و واقع گرا است که با سبکي بسيار قوي و محکم و نثري جالب، به تشريح فقر و بيچارگي اجتماع دست زده و حقايق دردناکي از زندگي بيچارگان را بيان مي نمايد. شهرت او با نوشتن رمان خوشه هاي خشم تکميل شد که در آن به صورتي هيجان انگيز و مؤثر، زندگي يک خانواده آواره و عصيان کارگران محروم را توصيف کرده است. اين کتاب مورد استقبال مردم قرار گرفت و به دريافت جايزه ادبي پوليتزر، نائل آمد. موضوع اصلي آثار اشتاين بک، رابطه انسان و کائنات است. کتاب هاي او هم نماينده نوميدي نويسنده اند و هم نمايانگر روح مبارز او. اشتاين بک که استاد ادبيات کارگري است، زندگي قربانيان بدبختي را با مهارت و بياني ساده ترسيم کرده است. سبک او از رمانتيسم و وادي شاعرانه به واقع گرايي و شکل آثارش از آرايه ها و پيرايه هاي زباني به سوي سادگي و روشني تکامل يافته است. اشتاين بک در شرح جزئيات، توصيف مناظر، نماياندن حالات و تأثيرات و بيان خاطرات، قدرت فراواني دارد و آثار او آميزه اي از واقع گرايي و تخيل سرشار از شوخ طبعي و درک اجتماعي است. آثار نخستين جان اشتاين بک، از ادراکي کامل درباره زندگي و نظري بلند و وسيع درباره مسائل انساني و سلامت روح برخوردار است که با روشي تغزّلي، حماسي يا طنزآميز و لحني
واقع بينانه بيان شده و در ادبيات معاصر امريکا مقام عالي به دست آورده است. گفته مي شود که در سال هاي پاياني عمر، آثار اشتاين بک در سراشيبي ادبي افتاد و آن قدرت کامل موجود در آثار اوليه را نداشت با اين حال، وي درسال 1962م به دريافت جايزه ادبي نوبل توفيق يافت. از اشتاين بک حدود بيست عنوان کتاب به زبان فارسي ترجمه شده است که خوشه هاي خشم، موش ها و آدم ها، مرواريد و اتوبوس سرگردان از آن جمله اند. جان اشتاين بک سرانجام در 20 دسامبر 1968م در 66 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
شبه قاره هند از آغاز دهه 1970م، صحنه جنگ ها و تشنجات سياسي شديدي بود. پاکستان از بدو استقلال به علت تقسيم آن به دو بخش شرقي و غربي که در دو سوي شبه قاره هند قرار داشتند وضع نامتعادلي داشت. پاکستان شرقي با جمعيت بيشتر و منابع طبيعي کمتر، بيش از پاکستان غربي از فقر و مشکلات اقتصادي رنج مي برد و اين احساس که رهبران پاکستان، که بيشتر از سکنه پاکستان غربي بودند، چندان توجهي به اوضاع پاکستان شرقي ندارند به احساس نارضايتي در ميان مردم پاکستان شرقي دامن مي زد. از اين رو مقدمات استقلال قسمت پاکستان شرقي فراهم شد، اما اين امر با مخالفت پاکستان غربي روبرو گرديد. با اين حال، رهبران پاکستان شرقي اعلام استقلال کردند و کشور جديدالاستقلال خود را بنگلادش به معني ملت بنگال، خواندند. اما دولت پاکستان، استقلال پاکستان شرقي را به رسميت نشناخت و در ماه مارس 1971م، با دخالت نظامي و اعمال قوه قهريه درصدد جلوگيري از تحقق
يافتن استقلال اين کشور برآمد. دخالت نظامي پاکستان، به مهاجرت ميليون ها نفر از اهالي پاکستان شرقي به هند انجاميد و دولت هند براي متوقف ساختن سيل مهاجران، از پاکستان خواست که نيروهاي نظامي خود را از بنگلادش بيرون ببرد و استقلال اين کشور را به رسميت بشناسد. پاکستان زير بار نرفت و هند و پاکستان در روز سوم دسامبر سال 1971م وارد جنگ شدند. دومين جنگ هند و پاکستان نيز مانند جنگ اولِ اين دو کشور که در سال 1965م بر سر کشمير روي داد، به شکست نيروهاي پاکستان از ارتش هند، که قوي تر و مجهزتر بود، انجاميد. نيروهاي پاکستان در بخش شرقي پس از ده روز جنگ، دست از مقاومت برداشتند و در نهايت پس از آن که جنگ در 20 دسامبر 1971م به پايان رسيد، دولت پاکستان نيز به ناچار استقلال بنگلادش را به رسميت شناخت.
شرح مناسبت:
يکي از تهاجمات نظامي امريکا که در جهت اجراي سياست مداخله جويانه اين کشور با هدف تثبيت و تحکيم سلطه خود بر مناطق استراتژيک جهان صورت گرفت حمله نظامي به پاناما عليه حکومت مانوئل نورْيِه گا بود. ژنرال نوريگا که از سال 1981م رهبري و فرماندهي گارد ملي پاناما را برعهده داشت، درصدد بود تا بر کانال پاناما که در اختيار امريکا بود، تسلط يابد. از اين رو پس از به دست گرفتن قدرت، با سياست هاي امريکا مخالفت نمود و از تمديد قرار داد واگذاري کانال پاناما به امريکا که مدت آن در سال 1999م به پايان مي رسيد، خودداري کرد. در سپتامبر 1987م، امريکايي ها به منظور تضعيف نوريگا وي را متهم
به دست داشتن در قاچاق مواد مخدر کردند. اين اتهام موجب بروز يک جنگ تبليغاتي شديد ميان نوريگا و امريکايي ها شد. سه هفته پس از اين اتهام، رئيس جمهور وقت پاناما طي حکمي نوريگا را از سمت فرماندهي گارد ملي برکنار کرد. رئيس جمهور که بدون ارزيابي قدرت و نفوذ نظاميان چنين حکمي را صادر کرده بود، چند ساعت پس از صدور اين حکم در يک کودتا به وسيله نوريگا برکنار گرديد و مخفي شد. در اين زمان، امريکايي ها پاناما را مورد محاصره اقتصادي قرار دادند و دارايي هاي اين کشور را در بانک هايشان بلوکه کردند. در اين اوضاع و احوال، نوريگا انتخابات رياست جمهوري ماه مه 1989م پاناما را که احتمال پيروزي مخالفان در آن زياد بود، پيش از اعلام نتايج قطعي انتخابات، باطل اعلام کرد. بحران روابط امريکا و پاناما در اين هنگام به وضعي خطرناک رسيد تا اينکه در بيستم دسامبر 1989م جنگ ايالات متحده امريکا عليه کشور کوچک پاناما و بدون اطلاع قبلي آغاز شد. اين جنگ نابرابر که برخلاف تصور امريکايي ها پيروزي سريع چند ساعته به همراه نداشت، با مقاومت دليرانه ارتش کوچک و مردم پاناما، دو هفته به طول انجاميد و با بمباران مناطق غيرنظامي توسط نظاميان امريکايي، خسارات بسيار سنگيني بر کشور پاناما و به ويژه پايتخت آن وارد آمد. در اين تهاجم نظامي که بعد از جنگ ويتنام، بزرگ ترين عمليات نظامي امريکا تا آن زمان محسوب مي شد 26 هزار سرباز تفنگ دار امريکايي شرکت کردند و بين چهار تا ده هزار نفر از مردم پاناما به قتل رسيدند. پس از دو
هفته جنگ، نوريگا به سفارت واتيکان در پاناما پناهنده شد اما با خيانت آشکار واتيکان، وي به سربازان امريکايي تحويل گرديد. تجاوز امريکا به پاناما و دخالت در امور داخلي اين کشور، باعث خشم مردم پاناما و اعتراض گسترده جهاني عليه واشينگتن شد. با وجود اين، امريکا، مانوئل نوريگا را در يک دادگاه امريکايي به اتهام قاچاق مواد مخدر محاکمه و در سال 1993 وي را به چهل سال زندان محکوم نمود. هرچند ميزان تلفات سنگين نيروهاي امريکايي و مردم پاناما هيچ گاه به صورت دقيق منتشر نشد اما در جريان بمباران مناطق غيرنظامي پاناما توسط امريکا، خسارات فراواني بالغ بر يک ميليارد دلار بر پاناما وارد آمد. لازم به ذکر است که امريکا در حمله نظامي به پاناما از هيچ مرجع بين المللي مجوز اخذ نکرد.
شرح مناسبت:
بندر ماکائو در دهانه رود کانتون بر ساحل درياي جنوبي چين و در حدود 65 کيلومتري غرب بندر هنْگ کُنگ در جنوب چين واقع شده است. پرتغالي ها در سال 1557م اين بندر را مانند ديگر نقاط استراتژيک بر سر راه پرتغال به هندوستان و آسياي خاوري تصرف کردند و براي ادامه استفاده از آن، سالانه اجاره اي به چين پرداخت مي کردند. مستعمره ماکائو از بندرشهر ماکائو در جزيره ماکائو و سه جزيره کوچک کنار ساحل، ترکيب يافته بود و پيش از اهميت يافتن هنگ کنگ در سده نوزدهم، از بندرهاي عمده تجارت خارجي چين به شمار مي رفت. پس از آن که ماکائو در سال 1849م به عنوان يک بندر آزاد اعلام شد، در سال 1951م نيز به يکي از استان هاي ماوراء بحار پرتغال
مبدل گرديد. از يک سو، رونق يافتن هنگ کنگ و از سوي ديگر، ضعف تدريجي پرتغال که زماني يک قدرت مستعمراتي به شمار مي رفت از اهميت ماکائو کاست. در زمان انقلاب فرهنگي چين اقداماتي براي باز پس گيري ماکائو صورت گرفت که نتيجه اي در بر نداشت. با اين حال پس از مذاکرات چين و انگلستان درباره حاکميت هنگ کنگ، که از 140 سال قبل از آن در اشغال انگلستان بود، پکن توجه خود را به سوي ماکائو معطوف ساخت و پس از گفتگو و مذاکرات مفصل قرار بر اين شد که ماکائو در سال 1999م رسماً به چين ملحق گردد. در ادامه، در سال 1993م، مجلس قانون گزاري ماکائو، الحاق رسمي ماکائو به چين در بين سال هاي 1999 تا 2001م را به تصويب رسانيد و به مؤسسات اقتصادي نيز اجازه داده شد تا پس از تحويل و تحول، همچنان به کار خود ادامه دهند. در نهايتْ، ماکائو طبق برنامه پيش بيني شده، در بيستم دسامبر 1999م پس از 442 سال استعمار، به چين تحويل داده شد و به بخشي از استان کانْتون در جنوب چين مبدل گرديد. ماکائو در حال حاضر با يک صد هزار نفر جمعيت، به عنوان منطقه ويژه اداري، مانند هنگ کنگ به صورت نيمه خودمختار اداره مي شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در اواخر قرن دهم ميلادي بلغارستان به امپراتوري بيزانس پيوست و با افول قدرت اين امپراتوري، بلغارستان به يک پادشاهي مستقل تبديل گرديد. ولي استقلال اين کشور دوامي نيافت و با تصرف اين کشور در سال 1396م توسط ترکان عثماني، بلغارستان قريب پنج قرن تحت سلطه عثماني ها باقي ماند. در اواخر قرن نوزدهمْ بلغارها به تحريک روسيه، برضد ترک ها سر به شورش برداشتند تا اين که کشور بلغارستان براساس پيمان سن استفانو در سال 1878م از دولت عثماني مستقل شد و با رژيم پادشاهي خودمختاري يافت. بلغارستان سرانجام در 21 دسامبر 1908 به طور کامل مستقل اعلام گرديد. (ر.ک: 3 مارس)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 21 دسامبر 1964م سازمان آزادي بخش فلسطين موسوم به ساف متشکل از هشت گروه چريکي وتعداد زيادي نهادهاي آموزشي، اجتماعي، پزشکي، فرهنگي و مالي، با هدف مبارزه با رژيم صهيونيستي و آزادي سرزمين هاي اشغالي فلسطين اعلام موجوديت کرد. يک سال بعد، شاخه نظامي سازمان آزادي بخش فلسطين به نام فتح با حدود ده هزار عضو، فعاليت خود را آغاز نمود. در سال 1974م اين سازمان به عنوان عضو ناظر در سازمان ملل پذيرفته شد و تا سال 1982م با بيش از صد کشور، رابطه رسمي پيدا کرد. در اين سال، چريک هاي سازمان آزادي بخش فلسطين به دليل حمله ارتش رژيم صهيونيستي به لبنان مجبور به عقب نشيني از اين کشور شدند. از آن زمان به بعد، اين سازمان، به تدريج، شيوه مبارزه مسلحانه را کنار گذارد، به طوري که در سپتامبر 1993م، ياسر عرفات، رئيس اين سازمان، با امضاي معاهده اُسلو در نروژ، رژيم صهيونيستي را به رسميت شناخت. در مقابل، رژيم صهيونيستي نيز متعهد به دادن خودمختاري به فلسطيني ها در مناطق اشغالي کرانه باختري و نوار غزه شد. اما رژيم صهيونيستي به معاهده اسلو نظير ساير تعهدات خود پاي بند نمانْد و تاکنون به مفاد آن عمل نکرده است. در اين حال، دادن امتيازهاي متعددي به اين رژيم توسط رهبري سازمان، همواره با اعتراض بسياري از مردم و سازمان هاي مبارز فلسطيني روبرو بوده است.
شرح مناسبت:
بعد از وقوع جنگ اکتبر 1973م بين اعراب و اسرائيل، کشورهاي صادرکننده نفت تصميم به افزايش قيمت نفت گرفتند. در نتيجه شوک نفتي، وحشت زيادي در ميان کشورهاي مصرف کننده نفت ايجاد نمود.
چندي بعد از اين وضعيت، در اواخر سال 1975م، کنفرانس وزراي نفت اوپک در ويِن برگزار گرديد. در 21 دسامبر همين سال، يک گروه تروريستي که در رأس آنها، کارلوسْ، تروريست معروف اهل ونزوئلا قرار داشت به مقر اين سازمان حمله نموده و ضمن کشتن 3 نفر و زخمي کردن 6 نفر ديگر، ساير حضار را به گروگان گرفتند. در ميان 81 گروگان، 11 وزير از کشورهاي عضو اوپک حضور داشتند. مهاجمان سپس به همراه گروگان ها با يک هواپيماي جت مسافربري از اتريش به مقصد الجزاير پرواز کردند و پس از مذاکراتي که تا روزهاي پاياني سال 1975م به طول انجاميد، موافقت کردند که در ازايِ آزادي گروگان ها، پناهندگي سياسي به دست آورند. با پايان اين حادثه که وقايع تا چندين روز و اخبار جهان را تحت الشعاع خود قرار داده بود، مسائل پشت پرده افشا نگرديد. وجود ابهاماتي پيرامون دريافت چند ميليون دلار باج و اين که آيا اين اقدام در راستاي حمايت از فلسطين بود يا اين که آن گونه که بعضي معتقدند، دسيسه اي بود تا ميان اعضاي اوپک اختلاف ايجاد کنند و اين غول اقتصادي شکسته شود، حادثه دسامبر 1975م را به سياسي ترين حوادث مربوط به سازمان اقتصادي اوپک تبديل نمود.
شرح مناسبت:
در روز 21 دسامبر 1988م يک فروند هواپيماي مسافربري امريکا بر فراز لاکربي در اسکاتلند منفجر شد و 259 مسافر و خدمه آن کشته شدند و بر اثر سقوط آن، يازده نفر نيز بر روي زمين جان باختند. امريکا و انگليس پس از اين حادثه، دو تبعه ليبي را متهم به بمب گذاري در هواپيماي مسافربري
کردند و بر اثر فشار اين دو کشور، شوراي امنيت، در سال 1992م، ليبي را به دليل پناه دادن به اين دو تن، تحت تحريم نظامي، نفتي و هوايي قرار داد. با اين حال موضوع سقوط هواپيماي مسافربري در بن بست باقي ماند، تاآن که امريکا و انگليس موافقت کردند متهمان، در کشور ديگري به جز اين دو کشور محاکمه شوند. در پي آن، دو متهم در سال 1999م تحويل دادگاهي در هلند شدند و تحريم هاي ليبي معلق گرديد.
شرح مناسبت:
کارتاژ از مهم ترين کوچ نشين هاي فينيقي بود که بنا به روايات قديم، از سال 814 قبل از ميلاد بنا شد. کارتاژها به دليل دارا بودن موقعيت استراتژيک و قرار گرفتن در کنار دريا و در اختيار داشتن بندرهاي خوب و مناطق حاصل خيز، به زودي شروع به پيشرفت نمودند. در آغاز، کارشان منحصر به تجارت بود اما در ادامه با تجهيز نيروي دريايي و ساخت کشتي، به توسعه قلمرو خود پرداختند و به تدريج در سيسيل، ساردنِي، سواحل شمالي افريقا و اسپانيا استقرار يافتند. روابط امپراتوري روم و کارتاژ در ابتدا دوستانه بود اما در پي جنگ کارتاژها با يکي از متحدان روم و تصرف سرزمين آن ها، جنگ بين رومي ها و کارتاژ آغاز شد. به طور کلي بين روم و کارتاژ، سه جنگ به وقوع پيوست که سومين و آخرين دوره جنگ هاي تاريخي و خونين ميان آن دو در 22 دسامبر 146 ق.م، با پيروزي روم و اضمحلال حکومت کارتاژها به پايان رسيد. جنگ هاي اين دو امپراتوري به نام جنگ هاي پونيک معروف است و در اولين دوره
آن ها، رومي ها و در دومين دوره، کارتاژها پيروز شده بودند و با پيروزي رومي ها، در جنگ سوم، امپراتوري کارتاژ عملاً متلاشي شد.
شرح مناسبت:
جيوواني بوکاس، نويسنده بزرگ ايتاليايي که بيشتر از او به عنوان بوکاتْ چو و بوکاچيو ياد مي شود، در هشتم سپتامبر 1313م در نزديکي فلورانس ايتاليا به دنيا آمد و سپس در شهر فلورانس به تحصيل پرداخت. او در جواني به نجوم علاقه مند شد و مدتي به مطالعه اين علم و فراگيري زبان يوناني مشغول بود تا اين که به نويسندگي روي آورد. بوکاچيو هم چنين مدتي به کارهاي سياسي اشتغال داشت. وي در جواني منظومه شکار دايانا در هجده بند و داستان فيلوکولو در هفت جلد را پديد آورد و به دنياي ادب راه يافت. با اين حال بوکاچيو پس از نگارش کتاب دکامرون به شهرت رسيد و اين اثر بود که پايه هاي افتخار و محبوبيت را براي بوکات چيو استوار ساخت. دِکامرون که يکي از کتاب هاي بزرگ دنيا به شمار مي رود، مجموعه اي از داستان هاي کوتاه است و علي رغم اين که موضوعات آن ها ابتکاري نيست اما سبک نگارش آن پر از زندگي است. دکامرون مجموعه يک صد داستاني است که طي سفري ده روزه که گروهي جوان در دوران طاعون اروپا از فلورانس به تپه هاي خارج شهر داشته اند براي هم ديگر تعريف کرده اند. اين داستان ها هم هرزه و هم موثر و تکان دهنده است به طوري که در ادبيات آينده اروپا اثراتي عميق بر جاي نهاده است. تنوع خارق العاده موضوع ها، قهرمانان، خصيصه ها، مکان
ها و زمان ها از طرفي و شيوه نگارش و انديشه ها از طرف ديگر، دکامرون را اثري بي نظير ساخته و موجب شده است که در طي قرن ها، ترجمه ها و تفسيرهاي گوناگوني درباره خصوصيت ها و ادراک هاي عميق اين شاه کار ادبي به عمل آيد. شخصيت بديع بوکاچيو در آن است که واقعيت هاي عصر خويش را به موضوع هاي عهد باستان پيوند مي زَند، چنان که نمي توان افسانه هاي قديم را از سرگذشت هاي واقعي عصر او تشخيص داد. کتاب دکامِرون او، کمدي الهي واقعي است با هزاران رنگارنگي و گوناگوني در تجسم حالت هاي خاص گروه ها و افراد بشري. بوکاچيو، به معني واقعي، متبحّر در فرهنگ باستان بود و کسي بود که قدرت داشت فرهنگ وسيع خود را با فرهنگ يونان و روم قديم متجانس گرداند. آثار بوکاچيو بسيار گوناگون است و از چنان قدرت خلاقيت و دقت در هنر برخوردار که مقام او را بسيار بالا برده است. تعدادي از آثار او عبارتند از: نسب نامه خدايان دوره شرک در 15 جلد، ترانه هاي شباني و منظومه هاي فيامِتا و تزئيدا. جيوواني بوکاچيو سرانجام در 22 دسامبر 1375م در 62 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در جريان زلزله بزرگ جزيره سيسيل واقع در جنوب ايتاليا در 22 دسامبر 1693م، سه شهر بزرگ اين جزيره به کلي ويران شد و به شهرهاي ديگر نيز خسارات فراواني وارد آمد. اين زلزله پرتلفات ترين زلزله در تاريخ ايتاليا محسوب مي شود که در جريان آن، بيش از هشتاد هزار نفر از مردم اين جزيره کشته شدند.
شرح مناسبت:
رالْفْ والْدو اِمِرسون، نويسنده، اديب و فيلسوف معروف امريکايي در 25 مه 1803م در امريکا به دنيا آمد. وي کودکي خود را در غم مرگ پدر و رنج تنگ دستي پشت سر نهاد و پس از اتمام دروس دانشگاهي خود، به مطالعه فلسفه وتاريخ پرداخت. وي در جواني راهي اروپا شد و پس از آشنايي با افکار دانشمندان و نويسندگان اروپايي، براي ايراد خطابه درباره فلسفه زندگي به سراسر امريکا سفر کرد. هر چند در ابتدا قرار بود که وي به کليسا بپيوندد، ولي بر اثر بيان نظرات مخالف کليسا، مجبور به کناره گيري از آن گرديد. امرسون سپس خانه اش را در شهر کنکورْدْ، محفل اهل علم و ادب ساخت و افکار فلسفي خويش را که بر مبناي سير و سلوک گذارده شده و از حکماي شرق الهام گرفته بود، عرضه کرد. وي در سال 1836م رساله طبيعت را منتشر نمود که در آن عقيده خود را در مخالفت با فلسفه مادي بيان کرده و عالم طبيعت را مظهري از عالم معنوي و روحاني دانسته است. فلسفه امرسون، يک نظام فلسفي خشک نبود و ادعا نداشت که انديشه اش از يک ثبات جزمي و يقيني برخوردار است. او بر اين عقيده بود که همه
آدميان، اجزاي حياتي يک وجود هستند و آن، بشريت است. بنابراين کار ما آن است که وحدت و يک پارچگي انسان را به عنوان جزء و پاره اي از خداوند، دوباره مورد تاييد قرار دهيم. امرسون هم چنين بر اين اعتقاد بود که افراد انسان نامتناهي هستند و زندگي خصوصي هر انساني را مي توان شکوه مندتر از هر مملکتي در تاريخ گردانيد. امرسون مي خواهد که هر انسان بر ذات خود تکيه کند. در فلسفه استقلال جهاني امرسون، زيبايي دوستي در شناسايي ارتباطي که ميان همه افراد بشر وجود دارد نهفته است. امرسون، خدا را واقعيت مطلق مي داند که از عالم هستي جدا نيست. وي مي گفت: هر جا دو نفر سرگرم گفتگو هستند، نفر سومي هم حاضر است و آن خداست. زندگي مکتبي است براي پرورش دوستي؛ ما هميشه مشتاقيم تا به کلاس توحيدبخش ارواح انساني بشتابيم. هنر دوستي را در خود پرورش ده تا به قلب حقيقت نزديک تر شوي. اگر در دل انساني، تخم لطيف محبت به ديگران کاشته شود و آن انسان احساس کند که انسان هاي ديگر، خودِ ديگري هستند، اين احساس مي تواند شگرف ترين تغييرات را در دنياي ظواهر پديد آورد. به طور کلي، يگانگي بشر، عظمت انسان معمولي و ترقي مستقيم همه آدميان در پرتو سائقه دوستي به سوي شناسايي روحي جهاني که وحدت بخش همه نفوس فردي است، اصول فيلسوفانه امرسون را شکل مي دهند. امرسونْ شعارِ خود را در آزادي انديشه و هنر اعلام نمود و توجه گروهي را به خود جلب کرد و انديشه هايش سرچشمه فکر تازه به شمار آمد. در
نظر امرسون، راه حل اصلي براي برطرف کردن سرگشتگي بشر در انتخاب زندگي يا انزوا در جامعه را بايد در وجود خويش جستجو کرد. امرسون در کنار تفکرات فلسفي، به عنوان نويسنده و شاعري توانا، مشهور است. او هم چنين سهم موثري در شناساندن رجال ادبي ايران هم چون سعدي، حافظ، خيام و مولوي به امريکائيان دارد. امرسون را اولين اديب امريکايي دانسته اند که با ادبيات ايران آشنا شده است. اشعار امرسون که رنگي عارفانه دارد و غالباً با حکمت و پند و اندرز آميخته است، در ديوان او انتشار يافته اند. امرسون با شعر و نوشته هاي فلسفي خود، جنبشي آشکار در افکار ملي امريکا پديد آورد؛ وي در ميان ادباي امريکايي قرن نوزدهم مقام ممتازي کسب کرد و پيشواي رُنِسانْسْ امريکايي به شمار آمد. رالف والدو امرسون سرانجام در 22 دسامبر سال 1882م در 79 سالگي درگذشت. با اين حال، آثار کامل امرسون، 22 سال پس از مرگش در سال 1904م، در 12 جلد انتشار يافت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
پس از حمله رژيم صهيونيستي به شبه جزيره سينا، تهاجم هوايي مشترک فرانسه و انگليس عليه مصر نيز در اوايل نوامبر سال 1956م آغاز شد که در نتيجه اين حملات، بسياري از تاسيسات بندري کانال سوئز تخريب شد. دليل اصلي اين حملات که بعدها به جنگ کانال سوئز معروف گرديد، اعلام ملي شدن اين کانال توسط جمال عبدالناصر رئيس جمهور وقت مصر بود. تجاوز نيروهاي انگليس و فرانسه و اسرائيل به خاک مصر در سراسر جهان با نفرت و انزجار روبرو شد و حتي در خود فرانسه و انگليس هم مخالفت هاي شديدي را برانگيخت. نيروهاي متجاوز سرانجام تحت فشار افکار عمومي جهان، به تصميمات سازمان ملل متحد گردن نهاده و عمليات نظامي عليه مصر را متوقف ساختند. پس از آن، نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل متحد از روز پانزدهم نوامبر 1956م در طول کانال سوئز مستقر شدند و عمليات تخليه نيروهاي متجاوز از خاک مصر، پنجاه روز پس از آغاز تهاجم آنان، تا روز 22 دسامبر 1956م پايان يافت.
شرح مناسبت:
کورْتْ والْدْهايْمْ، چهارمين دبير کل سازمان ملل متحد در 21 دسامبر 1918 م درجنوب اتريش به دنيا آمد. وي در دانشگاه ويِن تحصيل نمود و در سال 1945م به عنوان ديپلمات وارد وزارت خارجه اتريش شد. والدْهايْم از آن پس به ترتيب در پُست هاي سفير اول اتريش در پاريس، ناظر در سازمان ملل، سفير اتريش در کانادا، سفير اتريش در سازمان ملل و وزير امور خارجه اتريش خدمت کرد و از 22 دسامبر 1971 م، در سن 53 سالگي براي يک دوره پنج ساله به دبير کلي سازمان ملل متحد منصوب شد.
وي کار خود را در اين پست از اول ژانويه 1972م آغاز کرد و در سال 1977م مجدداً در سمت خود ابقا گرديد. در مورد والدهايم مي توان گفت زني که والدهايم به عنوان دبيرکل سازمان ملل متحد انتخاب شد، صهيونيست ها همواره با تبليغات عليه او کوشيدند تا چهره ضد صهيونيستي وي را مخدوش سازند. حمله نظامي سال 1982 نيروهاي رژيم صهيونيستي به جنوب لبنان با واکنش شديد والدهايم روبرو شد و کشتار صبرا و شتيلا و قتل عام آوارگان فلسطيني در اين دو اردوگاه، به شدت از جانب والدهايم محکوم گرديد. والدهايم با سخنان و موضع گيري هاي ضد صهيونيستي خود، اسرائيلي ها را اشغال گران ي معرفي کرد که با زور سرنيزه، خانه هاي فلسطينيان را غصب کرده اند. والدهايم در مقايسه با دبيرکل هاي پيشين سازمان ملل، از درايت سياسي بيشتري برخوردار بود و در طول ده سال دبير کلي سازمان ملل، نسبت به بحران هاي سياسي جهان بيش از ساير رؤساي قبلي اين سازمان به افکار عمومي مردم جهان توجه داشت. در زمان او، ياسر عرفات رهبر سازمان آزادي بخش فلسطين براي نخستين بار در طول عمر سازمان ملل توانست در سال 1974م وارد جلسه مجمع عمومي اين سازمان شود. به همين سبب صهيونيست ها در بهار 1986م تبليغات فراواني عليه والدهايم به راه انداختند تا مانع از موفقيت او در انتخابات رياست جمهوري اتريش شوند. با اين حال، علي رغم تبليغات گسترده صهيونيست ها در سطح جهان، والدهايم به رياست جمهوري اتريش رسيد. پيروزي والدهايم در اين انتخابات، يک شکست سياسي بزرگ براي صهيونيسم جهاني و امريکا محسوب شد.
او در دوران مسئوليت خود در اتريش، همچنان زير هجوم تبليغاتي گسترده قرار داشت، به گونه اي ي که حتي کشورهاي اروپايي زير فشار لابي صهيونيست ها، از دعوت کورت والدهايم به کشورهايشان خودداري مي کردند. والدهايم در 27 ژانويه 1982م در مراسم باشکوهي، مدال صلح سازمان ملل را به پاس تلاش هاي مداومش در راه صلح و امنيت جهاني دريافت کرد. والدهايم در نهايت در انتخابات سال 1992م از رقيب انتخاباتي خود شکست خورد و پس از نزديک به پنجاه سال، از فعاليت هاي سياسي کناره گيري کرد.
شرح مناسبت:
نيکُلاي چائوشِسْکو، رئيس جمهور پيشين روماني، از دسامبر1967م به رياست شوراي دولتي اين کشور منصوب گرديد و علي رغم قرار داشتنِ روماني در بلوک شرق، از مخالفان سرسخت اصلاحات سياسي در بلوک کمونيسم به شمار مي رفت. وي در سال 1974م از سوي کميته مرکزي حزب کمونيست روماني به رياست جمهوري اين کشور انتخاب شد. وي در طول سال هاي زمام داريش در روماني، با مهارت بسياري سعي در ايجاد موازنه بين شرق و غرب داشت. با اين حال چائوشسکو هم چون ساير حاکمان کشورهاي سوسياليستي اروپا، در روماني، ديکتاتوري حزب کمونيست را برقرار کرده بود. برنامه هاي اقتصادي او از اوايل دهه 1980، موجب تشديد مشکلات اقتصادي در روماني شد و به تدريج اعتراض ها و تظاهرات مردم را برانگيخت. مقاومت چائوشسکو در مقابل انتظارات مردم و جامعه جهاني براي اصلاحات سياسي و اقتصادي در روماني در اواخر دهه 1980، وي را منزوي کرد. در سال 1987م، مشکلات زندگي و شرايط سخت کاري به اعتصابات و راهپيمايي هايي منجر شد که به وسيله پليس
سرکوب شد. در پايان سال 1989م، رويارويي مردم ناراضي روماني و پليس، کشته ها و زخمي هاي زيادي برجاي گذاشت و دولت وضعيت فوق العاده اعلام کرد ولي گروهي از نظاميان با پشتيباني گسترده مردم، دست به کودتا زدند و چائوشسکو را پس از 24سال زمام داري، در 22 دسامبر 1989م سرنگون کردند. در نهايتْ چائوشسکو و همسرش، سه روز بعد، پس از يک محاکمه سريع، به جرم نسل کشي و فساد اقتصادي، اعدام شدند. در طي اين کودتا، هفتاد هزار نفر نيز کشته شدند. (ر.ک: 25 دسامبر)
شرح مناسبت:
مجمع الجزاير مارشال در منطقه اقيانوسيه قرار دارد و مساحتي حدود يک ميليون کيلومتر مربع از آب هاي اقيانوس آرام را دربرگرفته است. اين مجمع الجزاير به عنوان يک کشور، از دو رشته جزاير به نام هاي راتاک و راليک تشکيل شده است. در قرن شانزدهم، دريانوردان اسپانيايي، اين جزاير را کشف نمودند و استعمارگران اسپانيا بيش از سه قرن آن را در اختيار داشتند. از سال 1850 نفوذ آلمان نيز در اين مناطق آغاز شد اما در جريان جنگ اول جهاني، جزاير مارشال به تصرف ژاپن درآمد. جامعه ملل نيز در سال 1920م قيموميت اين جزاير را به ژاپن واگذار نمود. جزاير مارشال در جنگ جهاني دوم، به تصرف نيروهاي امريکا درآمد و سازمان ملل نيز قيموميت امريکا را تأييد نمود. از سال 1965م تمايلات استقلال طلبانه در اين جزاير رو به گسترش نهاد. در سال 1979م اين کشور صاحبِ دولتي خود مختار گرديد و در اولين روز ماه مه همان سال قانون اساسي آن تصويب شد تا اينکه جزاير مارشال در 22 دسامبر 1990
به استقلال دست يافت. با اين حال تعدادي از جزاير اين کشور به علت انجام آزمايشات هسته اي، دفن زباله هاي هسته اي و انهدام گازهاي سمّي در آن، غيرقابل سکونت گشته و بسياري از ساکنان بومي آن دچار بيماري هاي گوناگون شده اند. مساحت خشکي هاي جزاير مارشال حدود 181 کيلومتر مربع است که بيش از 51 هزار نفر را در خود جاي داده است. پيش بيني شده است جمعيت آن تا سال 2020 به حدود 70 هزار نفر بالغ گردد. پايتخت اين کشور، ماجورو و شهر مهم آن، ابيه است. حدود 90 درصد مردم اين جزاير نژاد بومي داشته و دين اکثريت آن ها مسيحي مي باشد، گرچه مذاهب بومي نيز رواج دارد. واحد پول جزاير مارشال دلار امريکاست و نوع حکومت آن جمهوري با دو مجلس قانون گزاري است. هم چنين اول ماه مه، سال روز تصويب قانون اساسي جزاير مارشال، به عنوان روز ملي اين کشور نام گذاري شده است.
شرح مناسبت:
پس از وقايع يازدهم سپتامبر 2001م در امريکا، تهاجم نظامي نيروهاي امريکا و انگليس به افغانستان شروع شد و بمباران هوايي شهرهاي افغانستان و مراکز تسليحاتي و آموزشي گروه طالبان و گروه القاعده در خاک اين کشور آغاز گرديد. در پي چندين هفته بمباران و موشک باران هواپيماهاي امريکايي و انگليسي، نيروي جبهه متحد شمال به سمت کابل پيشروي کرده و اين شهر را آزاد کردند. از اين پس گفتگوهايي تحت نظارت سازمان ملل و با حضور چهار گروه عمده افغان براي به دست گرفتن قدرت در افغانستان در شهر بن آلمان صورت گرفت تا اين که دولت موقت اين
کشور در 22 دسامبر 2001م، به سرپرستي حامد کرزاي زمام امور افغانستان را در دست گرفت. بعد از روي کار آمدن دولت موقت، ادامه حکومت کرزاي، در همايش سران افغانستان، موسوم به لوي جرگه که در 13 ژوئن سال بعد برگزار گرديد، مورد تأييد قرار گرفت. يکي از وظايف اين دولت ايجاد امنيت و فراهم آوردن شرايط مناسب جهت برگزاري انتخابات و تعيين دولت رسمي اعلام گرديد. اما ادامه حضور بيگانگان و به ويژه نيروهاي اشغال گر امريکايي باعث شد تا مردم افغانستان، تحقق دموکراسي در اين کشور را غيرممکن بدانند. چندي پس از آن، قانون اساسيِ افغانستان به تصويب رسيد و در روز 9 اکتبر 2004م، انتخابات رياست جمهوري افغانستان در فضايي مبهم و به نفع کرزاي صورت گرفت. (ر.ک: 8 اکتبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
خانم جِين اوسْتين، بانوي داستان نويس و نويسنده معروف انگليسي، در 23 فوريه 1775م در انگلستان به دنيا آمد. پدر جِين، کشيش بود و با خانواده خود در شهرستان هاي مختلف اقامت مي کرد. پس از مرگ پدر، جِين زندگي را ميان افراد خانواده پر اولاد خود و دوستان شهرستاني و در محيطي محدود و يک نواخت مي گذراند. همين محيط کوچک بعدها زمينه بسياري از داستان هايش قرار گرفت. جِين در ابتدا براي سرگرم کردن فرزندان و افراد خانواده به خلق داستان ها و صحنه هاي نمايشي خنده آور مي پرداخت که آثار نخستين دوره نويسندگي او را تشکيل مي داد. جِين که از 14 سالگي کار نويسندگي را آغاز کرده بود، طي سال هاي جواني، داستان هاي بعدي خود را نگاشت و به شهرت رسيد. وي در سال هاي اوليه قرن نوزدهم اولين داستان هايش را در مجموعه اي به نام عشق و دوستي فراهم آورد و پس از آنْ داستان غرور و تعصّب را منتشر کرد که پيروزي بسيار به دست آورد. جِين اوستين در تمام طول عمرش بيش از شش داستان ننوشت ولي همين شش رمانْ، مقام والايي در تاريخ ادبيات انگليس دارند. از يک نقطه نظر، اين کتاب ها پيش قدمِ داستان هاي عشقي هستند و آن هم به واسطه خاتمه هاي خوب و خوش، دسيسه هاي جالب و نيز احترامي عميق که براي فضيلت خانوادگي قائل شده، مي باشند. با اينکه جِين اوستين تمام عمرش را در ايام جنگ سرد بين فرانسه و انگلستان گذراند ولي هيچ گونه بازتابي از اين حادثه
در نوشته هايش نمودار نيست. پيروزي اوستين در زمان حيات او قابل توجه نبود؛ تنها در اواخر زندگيش بود که نقدهايي آميخته با ستايش از آثار وي به عمل آمد و هنر نويسندگي و سبک انشاي دل پذيرش بر مردم انگلستان آشکار گشت. آثار جِين اوستين و زندگي او، دو خط موازي را تشکيل مي دهد که هر دو به طبقه متوسط و محيط محدود شهرستان تعلق دارد. اشخاص داستان هاي اوستين از ميان مردم عادي برگزيده مي شوند نه از افراد برجسته و جِين با همين مردم آشنا و معمولي، دنيايي رنگارنگ و غني مي سازد و از کوچک ترين اعمال و رفتار، عميق ترين معاني را بيرون مي کشد. شکست و ناکامي در عشق، فريب و اغوا، دروغ و نادرستي، ابتذال و اميدهاي واهي، همه جا در برابر اعتدال و حد و اندازه معقول قرار مي گيرد. تجزيه و تحليل درست، وصف زنده و گويا، بينش دقيق، ظرافت فکر، ذوق طنز و هنر نويسندگي موجب مي شود که اوستين در شمار معروف ترين داستان نويسان انگليس قرار گيرد. جِين اوستين در ماه هاي پاياني عمر به دستور پزشک براي مداواي طبي به وينچستر انگليس سفر کرد و سرانجام در 23 دسامبر 1817م در 42 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
توماس آلوا اديسون در طول عمر خود، ابتکارات و ابداعات فراواني را به انجام رساند. يکي از اين اختراعات، گرامافون يا دستگاه سخنگو نام داشت که آن را پس از آزمايش هاي بسيار در 23 دسامبر 1878م اختراع کرد و نوع مقدماتي ضبط صوت به حساب مي آمد. اين گرامافون داراي صفحه دايره اي با پوشش
نازکي از ورقه فلز قلع بود که اديسون آن را با دست مي چرخاند، زيرا موتورهاي برقي در آن زمان هنوز رواج نيافته بودند. طرز کار گرامافون به اين نحو بود که هنگامي که گوينده در لوله ضبط کننده حرفي مي زد، ارتعاشات مکانيکي توليد مي شد و سوزني اين ارتعاشات را به ورقه قلعي منتقل مي کرد. اثرات سوزن بر صفحه قلعي مزبورْ، نمايش گر زيري و بمي صدا بود. براي تکرار صداي ضبط شده، سوزن ديگري در خطوط به جاي سوزن اولي به کار برده مي شد تا صدا را که در لوله ضبط کننده ثبت شده بود دوباره عيناً توليد نمايد. در اين حال اگر چه صدا تغيير مي يافت ولي تشخيص داده مي شد. گرامافون اوليه اديسون که با دست کوک مي شد هم اکنون در موزه نيويورک امريکا قرار دارد. امروزه دستگاه هاي گرامافون و ضبطصوت، صداي انسان را به همان صورت که هست ضبط نموده و ارائه مي دهند. اما بدون ترديد از ارزش گامِ نخستين اديسون در اين زمينه کاسته نمي شود.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بعد از فرونشستن قيام وهابيان در نيمه نخست قرن نوزدهم، اين گروه در طول قرن نوزده هماره به تحريک ديگران عليه دولت عثماني مشغول بودند. در اوائل قرن بيستم، عبدالعزيز ابن عبدالرحمان ابن سعود به عنوان رئيس يکي از قبايل حجاز تصميم به تسخير بخش هايي از مناطق تحت حاکميت عثماني گرفت که به نظر وي، سرزمين هاي غصب شده بودند. بر اين اساس وي در سال 1906م بعد از تصرف رياض، خود را رئيس آن منطقه خواند و در نتيجه، حاکمان عثماني، منطقه احساء در شرق عربستان را به وي واگذار کردند. وي سپس دامنه تصرفات خود را گسترش داد. در سال 1924م شريف حسين، امير مکه، که از خاندان هاشمي بود، خود را خليفه ناميد و عبدالعزيز نيز به بهانه غصب عنوانْ، به نبرد با وي برخاست و توانست در اين راه، مقامات محلي و روحانيون وهابي را با خود همراه سازد. در نتيجه در 23 دسامبر 1925م، خاندانِ هاشمي تسليم شدند و در 8 ژانويه 1926م عبدالعزيز خود را پادشاه حجاز ناميد. اين امر مقدمه اي شد تا در 18 سپتامبر 1932 کشور پادشاهي عربستان سعودي شکل گيرد. (ر.ک: 23 سپتامبر)
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کشور ژاپن ازسال هاي قبل از جنگ جهاني دوم با حمله به سرزمين هاي اطراف، برخي از آن مناطق را به اشغال خود درآورد؛ با اين وجود در دو سال اول جنگ جهاني دوم از ورود رسمي به صحنه جنگ پرهيز مي کرد و حتي در 13 آوريل 1941م با شوروي پيمان عدم تجاوز امضا نمود. با اين حال بسياري از سران حکومتي و نيز نظاميان اين کشور خواهان ورود به صحنه اصلي جنگ و استفاده از فرصت به دست آمده براي گسترش حاکميت خود در منطقه جنوب شرقي آسيا بودند. در اکتبر 1941م، با استعفاي نخست وزير وقت ژاپن، ژنرال هيدْکي تويو نظامي برجسته اين کشور جانشين وي شد و در حالي که براي ورود رسمي به جنگ ترديدهايي وجود داشت، وي از رهبران مدافع جنگ به شمار مي رفت، ضمن آن که در اين مقطع، ژاپن به طور کلي تحت حاکميت نظاميان قرار گرفته بود. دو ماه بعد در هفتم دسامبر 1941م، به دستور تويو و با حمله بمب افکن ها و جنگنده هاي ژاپن به پايگاه دريايي امريکا در بندر پرلْ هارْبورْ، ژاپن رسماً در جبهه متحدين وارد شد و سپس مناطق وسيعي در منطقه آسياي جنوب شرقي از جمله تايلند، مالزي، سنگاپور، هنگ کنگ، فيليپين و اندونزي را به اشغال خود درآورد. هم چنين در اين زمان بود که کاميکازه ها که با عمليات انتحاري خود، کشتي هاي امريکايي و اهداف ديگر را نابود مي کردند، به پيشنهاد تويو پديد آمدند. در نيمه هاي جنگ دوم جهاني، ژنرال تويو استعفا کرد ولي ژاپن هم
چنان به جنگ خود ادامه داد. با بمباران هسته اي هيروشيما و ناکازاکي و تسليم ژاپن، محاکمه رهبران نظامي اصلي ژاپن آغاز شد و پس از محاکمه اي طولاني، سرانجام ژنرال تويو و شش تن ديگر از فرماندهان نظامي ژاپن در روز 23 دسامبر 1948م در توکيو به دار آويخته شدند. پس از اعدام، اجساد اين هفت تن را سوزاندند و خاکستر آن را به آب هاي اقيانوس ريختند.
شرح مناسبت:
لاورنْتي پاوْلويچ بِريا، سياست مدار معروف شوروي، در 24 دسامبر سال 1899م در جمهوري گرجستان به دنيا آمد. وي پيش از انقلاب کبير روسيه در سازمان پليس مخفي تزاري کار مي کردو در سال 1917م به عضويت حزب کمونيست درآمد. وي در سال هاي اوليه پس از انقلاب اکتبر روسيه، از مروّجان اصلي و فعال طرز تفکر لنين به شمار مي رفت. بريا در زمان مرگ لنين تنها 24 سال داشت ليکن شهرت فراواني يافته بود. بريا در دوران حکومت استالين به سرعت مراحل عضويت در حزب کمونيست تا دستيابي به بالاترين مقام حزبي جمهوري گرجستان را طي کرد. او در دهه 1930م که به دوره کشتار استالين معروف شده است، رياست سازمان پليس مخفي شوروي موسوم به ان.کا. و. د (کميسري خلق براي امور داخلي) را بر عهده گرفت و طي بيست سال تصدي اين مقامْ تصفيه هاي خونين استالين را انجام داد. بريا در سال 1944م در حزب کمونيست ارتقاء مقام يافت و به وزارت کشور رسيد. بريا چند ماه پس از مرگ استالين، در زمان حکومت خروشچف دستگير و در 23 دسامبر 1953م در 54 سالگي در داخل کاخ کرملين اعدام شد.
او مانعي در راه قدرت طلبي رهبران جديد شوروي سابق محسوب مي شد. همراه با بريا، 24 نفر ديگر از منصوبين وي در سازمان پليس مخفي شوروي سابق نيز تيرباران شدند. به طوري که خروشچُف، رهبر پيشين شوروي در خاطرات سياسي خود مي نويسد، ظاهراً بريا سوداي جانشيني استالين را در سر مي پروراند و براي رسيدن به اين هدف، قصد کشتن اعضاي کادر رهبري را داشت.
شرح مناسبت:
کشور جزيره اي ژاپن، در غرب اقيانوس آرام و شرق قاره آسيا واقع است و با 377/819 کيلومتر مربع مساحت در همسايگي آبي چين و کره قرار گرفته است. جمعيت ژاپن نزديک به 127 ميليون نفر است که بيشتر آن ها نژاد ژاپني داشته و به زبان ژاپني صحبت مي کنند. پايتخت ژاپن توکيو مي باشد و از شهرهاي مهم اين کشور مي توان از يوکوهاما، هيروشيما اوزاکا و ناگويا نام بُرد. با توجه به رشد منفي جمعيت در ژاپن پيش بيني مي شود که جمعيت اين کشور تا سال 2025م در حدود 121 ميليون نفر خواهد بود. نظام سياسي مجمع الجزاير ژاپن مشروطه سلطنتي است و امپراتور با اين که به عنوان يک مقام ارشد از احترام زيادي برخوردار است اما در امور سياسي مداخله نمي کند. بيش از 90% از مردم ژاپن بودايي و پيرو آيين شينتو (مذهب ملي ژاپن) هستند. واحد پول ژاپن "ين" مي باشد و 23 دسامبر سال روز تولد امپراتور، روز ملّي ژاپن نام گرفته است. ژاپن از نظر اقتصادي يکي از پيشرفته ترين و ثروت مندترين کشورهاي جهان به شمار مي آيد. اين کشور تا قرن نوزدهم کشوري عقب مانده
و منزوي بود و از آن زمان راه ارتباط مردم اين سرزمين با جهان خارج گشوده شد. از آن هنگام به بعد ژاپن به تدريج مراحل پيشرفت را طي نموده و به يک کشور توسعه يافته و قدرت مند تبديل شد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
آدام ميتسکيويچ شاعر و نويسنده بزرگ لهستاني در 24 دسامبر سال 1798م در لهستان به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات متوسطه، راهي دانشگاه شد و به تحصيل فلسفه پرداخت. اما ديري نپاييد که فلسفه را رها کرد و به سراغ ادبيات و هنرهاي زيبا شتافت. ميتسکيويچ در 22 سالگي عالي ترين اثر دوران جوانيش با نام حماسه جوانان را منتشر کرد و به شهرت دست يافت. اين منظومه، نوعي شعر رمانتيک سياسي بود که ميان مردم قرن نوزدهم لهستان بسيار مشهور گشت. اشعاري که ميتسکيويچ در اين دوره مي ساخت، علي رغم توقيف شدن، در صدها نسخه خطّي، دست به دست مي گشت و همه جوانان آن ها را از حفظ مي خواندند. او در دوره اي مي زيست که لهستان ميان روسيه، اتريش و پروس تقسيم شده بود و وي براي اتحاد مجدد کشورش، فعاليت مي کرد. به همين دليل در سال 1823م به جرم ترويج ميهن پرستي نامعقول از طرف دولت روسيه، به اين کشور تبعيد شد. ميتسکيويچ پس از 6 سال تبعيد از روسيه به فرانسه گريخت و به تدريس ادبيات پرداخت. اين درس ها اگر چه درباره ادبيات زبان هاي اسلاو بود، اما بر پايه ايمانِ مسيحيت قرار داشت. وي در تدريس خود مباني مذهبي و عرفاني و اصول تازه اي از ادبيات ديني را عرضه مي نمود. او در سال 1848م به اسلامبول رفت تا با تشکيل يک واحد نظامي لهستاني به جنگ با روسيه بپردازد، اما اجل مهلتش نداد و در 26 نوامبر 1855م در 57 سالگي در اين شهر
درگذشت. وي تنها شاعر لهستاني است که در کشورهاي اروپاي غربي شهرت يافته است. وي در منظومه هايي که مي سرود، به هم ميهنان خود، رسالتي را که درباره آزادي و عدالت اجتماعي داشتند، عرضه مي نمود. ميتسکيويچ، زندگي اجتماعي طبقات جامعه لهستان را به سبکي ساده و بي پيرايه تجزيه و تحليل مي نمود. شعارهايي هم چون "هدف همه، خوشبختي همه است" و نيز "اتحاد، قدرت مي بخشد" دعوتي بود که از جوانان براي تحقق بخشيدن به آرزوي خود که استقلال لهستان بود ارائه مي کرد. درباره وي گفته اند که او از شاعران کم نظيري بود که با حدّ اعلاي زيبايي و قدرت و غنا، روح ملتش را تجسم داده است. از آدام ميتسکيويچ آثاري برجاي مانده که منظومه پان تادئوش، ملت لهستان و زائران و شامگاه نياکان از آن جمله اند.
شرح مناسبت:
هنري کاونْديش، فيزيک دان معروف انگليسي در 15 آوريل 1731م در شهر نيس فرانسه و در خانواده اشرافي انگليسي به دنيا آمد. وي در ابتدا در کمبريج انگلستان به تحصيل پرداخت ولي پس از چندي به پاريس رفت و در آن جا به تحصيل علوم فيزيک و رياضي مشغول شد. او تنها در جستجوي حقيقت بود و علي رغم داشتن ثروت هنگفت، سال ها براي رسيدن به هدف خود يعني علم، کوشيد. کاونديش در ابتدا درباره سوختن و احتراق يک جسم به آزمايش پرداخت و اين آزمايش ها منجر به کشف هيدروژن در سال هاي بعد گرديد. او هم چنين موفق شد از ترکيب مقدار معيني اکسيژن و هيدروژن، يعني به نسبت دو حجم هيدروژن و يک حجم اکسيژن، آب
تهيه کند. کاونديش ثابت کرد که آب برخلاف عقيده عمومي، از دوعنصر گازي مجزا و بي بو تشکيل شده که آن ها را اکسيژن و هيدروژن مي ناميم. 20 درصد هوايي که تنفس مي کنيم اکسيژن است و مابقي آن گازهاي ديگري مثل ازت و هيدروژن و … مي باشد. کاونديش عنصر اَزُت را نيز کشف کرد، چون در موقع ترکيب ازت با اکسيژن، به کمک جرقه الکتريکي، مقداري اسيد به وجود آمد که علت تشکيل اسيد، وجود ازت در هوا بود، از اين روش بود که بعدها کود شيميايي توليد گرديد. کاونديش هم چنين براي اندازه گيري وزن کره زمين آزمايش هايي را انجام داد که طبق آن، هر متر مکعب از کره زمين 5480 کيلوگرم وزن دارد و عددي که امروز مورد قبول است، با 20 کيلوگرم تفاوت، 5500 کيلوگرم مي باشد. وي آن گاه با عمل ضرب مختصري، وزن زمين را معين کرد. هنري کاونديش سرانجام در 24 دسامبر 1810م در 79 سالگي درگذشت. پس از مرگ کاونديش، قسمت اعظم دارايي هايش، بنا به وصيت خود او صرف ساختمان و تأسيس آزمايشگاه هاي معروف کاونديش گرديد.
شرح مناسبت:
حمله سپاهيان فرانسه به سرزمين گينه در غرب افريقا در 24 دسامبر 1849م مقدمه تسخير اين سرزمين زرخيز بود. قبل از اين حمله، شرکتي تجاري به نام کمپاني ساحل طلا در گينه ايجاد شده بود که زمينه را براي ورود قواي فرانسه به اين سرزمين فراهم آورد. پس از آن، دولت فرانسه پايگاه هايي در اين منطقه ايجاد کرد و با انعقاد پيمان هاي متعدد با ديگر دولت هاي اروپايي، موقعيت خويش را در گينه
مستحکم ساخت. بدين ترتيب، گينه در سال 1913م به طور رسمي به تصرف فرانسه درآمد. سرانجام مردم گينه در يک همه پرسي در سال 1958، خواستار رهايي از سلطه فرانسه شدند و گينه در همان سال به استقلال دست يافت. (ر.ک: 2 اکتبر)
شرح مناسبت:
با پايان جنگ هاي داخلي امريکا موسوم به جنگ هاي انفصال که به آزادي سياهان و لغو برده داري انجاميد، موج نفرت از سياهان در ايالات جنوبي بالا گرفت و باعث رشد تدريجي نهضت ضد سياهان گرديد. اين نهضت به صورت ضرب و جرحِ گاه و بيگاه سياهان، ترور آنان و تخريب خانه و کاشانه شان و سرقت اموال آنان و وارد آوردن انواع فشار و سختي عليه سياهان جلوه گر شد. درحالي که تنها چند ماه از پايان جنگ ضد برده داري گذشته بود، در هر يک از ايالات جنوب امريکا، قوانين و مقررات دست و پاگيري عليه حقوق سياهان به تصويب رسيد و روال گذشته و تبعيضات قديمي به نحوي ديگر خود را نمايان ساخت. در 24 دسامبر سال 1865م سازمان تروريستي کوکْلوکْسْ کِلان توسط جمعي از نژادپرستان متعصب تروريست و با هدف نابودي و ارعاب سياه پوستان در جنوب امريکا تأسيس شد. اين سازمان به سرعت توسعه يافت و گروه گروه مردمي که از برده داري محروم شده بودند به اين سازمان مخوف پيوسته و پس از مسلح شدن، به جان سياهان افتادند. فعاليت سازمان کوکلوکس کلان به معني حصار قبيله يا گروه دايره، در سال هاي 1866 تا 1869م بسيار وسيع و گسترده بود و هزاران سياه پوست امريکا به دست اعضاي اين فرقه به طرزي فجيع
به قتل مي رسيدند. اعضاي کوکلوکس کلان، شب هنگام، ماسک سفيد مخصوصي بر چهره زده و لباس بلندي مانند کفن سفيد بر تن مي کردند و نوعي کلاه سفيد نوک تيز به سر مي گذاشتند. آنان هر شب که دستور ترور و قتل داشتند، ابتدا مراسم مخصوصي را به جا مي آوردند. در اين مراسم آنان به دور يک صليب چوبي که ارتفاع آن به بيش از سي متر مي رسيد حلقه مي زدند و شاهد سوختن آن مي شدند و با هم سرود مذهبي مي خواندند. هر شب که مردم امريکا چنين مراسمي را نظاره مي کردند، فردايش شاهد چنين جسد سياه پوست در داخل جوي هاي آب، زير پل ها و يا در نقاطي دور از شهرها بودند. سازمان کوکلوکس کلان که مخالف آزادي اجتماعي سياه پوستان امريکا بود، فعاليت هاي جنايت کارانه خود را براي قتل سياهان و ترور کساني که موافق آزادي اجتماعي سياهان بودند، بار ديگر در شانزدهم اکتبر 1915م آغاز کرد. اين فعاليت ها در طي دهه هاي پس از آن با شدت و ضعف ادامه يافت اما در طول دهه 1960م، کارنامه خون باري از کوکلوکس کلان ارائه شد. از جمله کشتار شدگان اين گروه تروريستي، مالکوم ايکس، رهبر مسلمانان سياه پوست امريکا و مارتين لوترکينگ رهبر مسيحيان سياه پوست اين کشور در سال هاي 1965م و 1968م مي باشند که از جمله برجسته ترين قربانيان اين گروه بودند. دولت هاي امريکا که همگي بدون استثنا، سياست هايشان مبتني بر گرايش ها و تمايلات نژادپرستانه بوده و همواره سياهان را به ديده تحقير و نفرت مي نگرند، نه
تنها از تاريخ تشکيل اين فرقه جنايت کار در قرن نوزدهم تاکنون حاضر نشده اند آن را که هنوز دل به احياء برده داري بسته است، توقيف نمايند و باز، نه تنها هيچ يک از اعضاي اين سازمان تا به امروز مجازات نشده اند، بلکه گاه چهره هاي سرشناس اين تشکيلات، به عنوان مقامات دولتي در هيأت حاکمه امريکا، پست هاي مختلفي را نيز اشغال کرده اند. به طوري که در سال 1924م در کنگره حزب دموکرات، از حدود 1000 نماينده، 343 نفر از اعضاي کوکلوکس کلان بودند. اکنون نيز سازمان مزبور که از سوي اتحاديه هاي بزرگ مالي امريکا حمايت مي شود، به صورت يک تشکيلات رسمي مذهبي، داراي شعبه هايي در سراسر ايالات متحده است. اين در حالي است که امريکا همواره از شعار دفاع از حقوق بشر دم مي زند و خود را مهد آزادي و برابري عنوان کرده است.
شرح مناسبت:
کشور افريقايي ليبي با 1/757/000 کيلومتر مربع وسعت، در همسايگي کشورهاي سودان، چاد، تونس، نيجر، مصر و الجزاير و در جنوب درياي مديترانه واقع شده است. ليبي بيش از 5/5 ميليون نفر جمعيت دارد و داراي حکومت جمهوري سوسياليستي با يک مجلس قانون گزاري است. مردم آن ترکيبي از نژادهاي بربر و عرب بوده و بيش از 97 درصد آنان مسلمان هستند و زبان رسمي آنان عربي مي باشد. کشور ليبي که در گذشته به طرابْلِس مشهور بود در قرن شانزدهم ميلادي به تصرف ارتش عثماني درآمد. ليبي در آستانه جنگ جهاني اول مورد تهاجم ايتاليا واقع شد و به تصرف نيروهاي ايتاليايي درآمد. در اواسط جنگ جهاني دوم نيز نيروهاي
انگلستان، فرانسه و ايتاليا به ليبي حمله و آن را اشغال کردند. با پايان جنگ و خروج نيروهاي اشغال گر بيگانه، مناطق تحت تصرف آن ها، در يک ديگر ادغام گرديد و به عنوان کشور ليبي موجوديت يافت. در 24 دسامبر 1951 سازمان ملل متحد با تصويب قطعنامه اي استقلال ليبي را اعلام کرد و محمد ادريس السَّنوسي به پادشاهي اين کشور برگزيده شد. (ر.ک: اول سپتامبر)
شرح مناسبت:
حضرت عيسي بن مريم(ع) پيامبر بزرگ الهي و اولوالعزم، در روز 25 دسامبر سال اول ميلادي، 622 سال قبل از هجرت پيامبر بزرگ اسلام(ص)، در بيت لحم واقع در سرزمين فلسطين به دنيا آمد. با اين حال تاريخ تولد حضرت عيسي(ع) دقيق نيست و در قرن ششم قبل از هجرت، روز 25 دسامبر به عنوان عيد ميلاد مسيح(ع) برگزيده شد، درصورتي که تاريخ نويسان، معتقدند تولد ايشان 4 يا 6 سال قبل از آن بوده است. حضرت عيسي(ع) به فرمان خداوند، به گونه اي اعجازآميز از مادري باکره و مقدس متولد شد و سپس در گهواره شروع به سخن گفتن کرد و پيامبري خود را بشارت داد. زمان جواني حضرت عيسي(ع) دوره بحراني تاريخ يهود است. يهوديان تحت سيطره روميان چشم انتظار موعودي نجات بخش بودند. با اين حال با ظهور مسيح(ع)، علي رغم ديدن نشانه ها و معجزات بر حق آن حضرت، باز هم با ايشان به مخالفت برخاستند. آن حضرت در دوران حيات خود به موعظه و شفاي بيماران مي پرداخت و در تعليمات خويش، بيشتر از تمثيل بهره مي گرفت. معجزات فراوان، تبيين مسائل اخلاقي به همراه مثال ها، شفاي بيمارانِ علاج ناپذير و
بالاخره پافشاري بر اطاعت از شريعت و پرستش خداي يکتا باعث شد تا تعداد زيادي گرد وي جمع شوند. در اين ميانْ، پيروان نزديک و خاص او حواريون نام داشتند که دوازده نفر بودند و هميشه همراه حضرت بودند. مسيح(ع) که از 30 سالگي به نبوت برگزيده شد، سرانجام مورد تهديد بزرگان يهود واقع شد و آنان تصميم به قتل وي گرفتند. زيرا سران يهودي از اين که مردم به عيسي(ع) علاقه مند مي شدند، احساس نگراني نموده و مي دانستند اگر او را آزاد بگذارند، همه مردم به او ايمان مي آورند. روي گرداني يهوديان از بزرگان خود باعث شد تا سران يهود به اين نتيجه برسند که بايد عيسي(ع) را براي حفظ قوم خود، قرباني نمايند. در آن حالْ، چون خواستند آن حضرت را از ميان بردارند، خداوند مسيح(ع) را به آسمان ها برد و يهوديان فردي شبيه به عيسي(ع) را به صليب کشيدند. در روايات اسلامي و شيعي، بازگشت عيسي(ع) مسيح(ع) در زمان ظهور حضرت مهدي موعود(عج) تصريح شده و به نمازگزاردن آن حضرت پشت سر امام عصر اشاره گرديده است. کتاب حضرت عيسي(ع) انجيل نام دارد. نام حضرت عيسي(ع) در سيزده سوره قرآن، 45 بار تکرار شده است.
آيات و احاديث متناسب:
زير عنوان:
ميلاد حضرت عيسي عليه السلام
متن:
يا مَريمُ إنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنهُ اسمُهُ المَسيحُ عِيسَي ابنُ مَريمَ وَجيِهاً فِي الدُّنيا وَ الآخِرَةِ و مِنَ المُقَرَّبينَ)
ترجمه:
اي مريم! خدا تو را به کلمه اي از جانب خودش بشارت مي دهد که نامش مسيح، عيسي بن مريم است؛ در حالي که در دنيا و آخرت آبرومند و از مقرّبان الهي است
آدرس:
آل عمران، آيه 45.
زير
عنوان:
ميلاد حضرت عيسي عليه السلام
متن:
حضرت عيسي عليه السلام: خادِمي يَدايَ و دابَّتي رِجلاي و فِراشِي الأرضُ و وِسادِي الحَجَرُ و دِفئي فِي الشِّتاءِ مَشارِقُ الأرضِ … أبيتُ و لَيسَ لي شَي ءٌ و أصبِحُ و لَيس لي شَي ءٌ و لَيسَ عَلي وَجهِ الأرضِ أحَدٌ أغني مِنّي
ترجمه:
خدمت کار من دو دست من است و مرکبم دو پاي من و بسترم زمين و بالشم سنگ و گرمابخشم در زمستان مکان هاي آفتابگير … شب و روز خود را با ناداري سپري مي کنم و با اين حال روي زمين، هيچ کس توانگرتر و بي نيازتر از من نيست
آدرس:
بحار الأنوار، ج 14، ص 239.
زير عنوان:
ميلاد حضرت عيسي عليه السلام
متن:
امام علي عليه السلام درباره حضرت عيسي عليه السلام فرمودند: … وَلامالٌ يَلفِتُهُ و لا طَمَعٌ يُذِلُّهُ، دابَّتُهُ رِجلاهُ و خادِمُهُ يَداهُ
ترجمه:
نه مال و ثروتي داشت که او را به خود مشغول گرداند و نه طمعي که به خواري اش اندازد، مرکب او دو پايش بود و خدمت کارش دو دستش
آدرس:
نهج البلاغه، خطبه 160.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت عيسي عليه السلام: الدُّنيا قَنطَرَةٌ فاَعبُروها و لا تَعمُرُوها
ترجمه:
دنيا پل است؛ از آن بگذريد و آبادش مسازيد
آدرس:
الأمالي، مفيد، ص 43.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت عيسي عليه السلام: بِحَقٍّ أقولُ لَکُم: إنَّ الأجرَ مَحرُوصٌ عَلَيهِ و لايُدرِکُهُ إلاّ مَن عَمِلَ لَهُ
ترجمه:
راست مي گويمتان: همه خواهان مزدند، و تنها کسي به آن مي رسد که براي آن کار کند
آدرس:
ميزان الحکمه، ح 22083.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت عيسي عليه السلام: طُوبي لِلَّذينَ يَتهَجَّدونَ مِن اللَّيلِ، اُولئکَ الّذينَ يَرِثونَ النُّورَ الدّائِمَ
ترجمه:
خوشا آنان که پاسي از شب را به عبادت مي گذرانند؛ آنان کساني اند که نوري ماندگار به ارث مي برند
آدرس:
تحف
العقول، ص 510.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت عيسي عليه السلام: إنَّ الشَّجَرَةَ لاتَکمُلُ إلّابِثَمَرَةٍ طَيِّبَةٍ کَذلِکَ لايَکمُلُ الدِّينُ إلّا بِالتَّحَرُّجِ عَنِ المَحارِمِ
ترجمه:
درخت کامل نمي شود مگر با ميوه اي گوارا. همچنين دين داري کامل نمي شود مگر با دوري از حرام ها
آدرس:
تحف العقول، ص 511.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت عيسي عليه السلام: إيّاکُم وَالنَّظرَةَ فَإنَّها تَزرَعُ فِي القُلُوبِ الشَّهوَةَ و کَفي بِها لِصاحِبِها فِتنةً
ترجمه:
زنهار از نگاه [بد] که بذر خواهش را در دل مي افشاند، و نگاه کننده را همين فتنه بس است
آدرس:
تحف العقول، ص 502.
زير عنوان:
سخنان برگزيده
متن:
حضرت عيسي عليه السلام: طُوبي لِلمُصلِحينَ بَينَ النّاسِ، اُولئکَ هُمُ المُقَرَّبونَ يَومَ القِيامَةِ
ترجمه:
خوشا به حال اصلاح کنندگان ميان مردم؛ اينان در روز قيامت مقرّبان اند
آدرس:
تحف العقول، ص 501.
شرح مناسبت:
اسحاق نيوتن دانشمند بلند آوازه انگليسي، در 25 دسامبر سال 1642م در منطقه نارْسِ انگلستان به دنيا آمد و کودکي خود را با غم از دست دادن پدر به تلخ کامي گذراند. وي از جواني به ابزارهاي مکانيکي علاقه داشت تا اين که در دانشگاه کمبريج انگلستان در زمينه هاي رياضي، فيزيک و فلسفه به تحصيل و تحقيق پرداخت. نيوتن در 24 سالگي قوانين اساسي فيزيک را تنظيم کرد و آن ها را درباره اجرام آسماني به کار برد. مهم ترين کشف نيوتن، قانون اصلي جاذبه است. کشفيات علمي نيوتن، پايه بسياري از اکتشافات بعدي دانشمندان درباره قوانين حاکم بر طبيعت و اصول رياضي و هندسي شد. نيوتن مفاهيم و قوانين اساسي مکانيک را فرمول بندي نمود و پس از کشف جاذبه عمومي، منظره اي فيزيکي از جهان به وجود آورد که تا آغاز قرن بيستم دست نخورده باقي ماند. نيوتن را به
دليل مطالعه آثار رياضي دانان بزرگ و به ويژه پايه گذاري اساس حساب و جبر و آناليز، به عنوان يکي از بنيان گذاران اصول رياضيات عالي مي دانند. نيوتن پس از تحقيقات جالبي که درباره نور انجام داد ثابت کرد که نور خوشيد يا نور سفيد عملاً از ترکيب رنگ هاي گوناگون به وجود آمده است که با يک منشور ساده قابل تجزيه است. نتيجه اين تجربه، باعث ايجاد مفهوم طيف يا نوار رنگ گرديد و پايه طيف شناسي ريخته شد. وي هم چنين با ساخت نوعي تلسکوپ که به جاي عدسي، داراي آينه بازتابنده بود، پايه تلسکوپ هاي امروزي را گذارد و از آن براي بررسي اعماق کيهان استفاده بُرد. ديدگاه هاي اين دانشمند بزرگ جهان درباره دين، فلسفه و اخلاق نيز مورد توجه بسياري از دين شناسان و متفکران قرار گرفته است. نيوتن آثار متعددي به نگارش درآورده است که کتاب مباني رياضي فلسفه طبيعي درباره حرکت اجسام، مهم ترين اثر اوست. نيوتن در اين کتاب پيروي حرکات اجسام در زمين و آسمان را بر اساس قوانين واحد اثبات مي کند و قوانين مهم سه گانه خود را در اين باره مطرح مي سازد. او بيش از بيست سال آخر عمر را در مقام رياست انجمن سلطنتي انگلستان گذراند و فعاليت هاي علمي خود را ادامه داد. اسحاق نيوتن سرانجام در 20 مارس سال 1727م در 85 سالگي درگذشت و در کليساي وست مينْسْتِر که مدفن بزرگان بسياري است به خاک سپرده شد.
شرح مناسبت:
کمپاني هند شرقي فرانسه در زمان سلطنت لويي چهاردهم، براي رقابت سياسي، اقتصادي و استعماري با دولت بريتانيا در
هندوستان تأسيس شد. اگرچه اين شرکت در 25 دسامبر 1665م شکل گرفت اما از سال 1719م در هندوستان مستقر گرديد. دولت انگليس نيز 66 سال قبل از تأسيس کمپاني فرانسه، کمپاني تجاري هند شرقي خود را ايجاد کرده بود. از نتايج تأسيس کمپاني هند شرقي، انجام فعاليت هاي استعماري دولت هاي انگليس و فرانسه در شبه قاره هند و سرزمين هاي مجاور آن بود که تا مدت ها، از طريق اين کمپاني ها انجام مي شد، هر چند که کمپاني فرانسوي در مقايسه با کمپاني انگليسيِ هند شرقي به موفقيت دست نيافت. اين شرکت به علت مشکلات مالي در سال 1769م منحل گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
با روي کار آمدن ميخائيل گورباچف در مقام رهبري اتحاد جماهير شوروي سابق، وي دست به اصلاحات گسترده اقتصادي و سياسي زد و سعي نمود تا اوضاع افسارگسيخته کشور را کنترل کند. اما ميزان وسيع مشکلات و نيز بحران هاي پي در پي ناشي از استقلال طلبي جمهوري هاي شوروي، کمبود شديد مواد غذايي و تکيه بر نظام الحادي کمونيستي، تلاش هاي گورباچف را با ناکامي مواجه ساخت و روند فروپاشي شوروي را تسريع بخشيد. در اين ميان، در روز 19 اوت 1991م کودتايي از جانب عناصر هوادار بازگشت به روش هاي سنتي کمونيسم براي قبضه کردن قدرت به وقوع پيوست که با مقاومت بوريس يِلْتْسين، رئيس جمهور جديد فدراسيون روسيه و مخالفت مردم، به شکست کامل انجاميد. اين امر موقعيت يلتسين را بيش از پيش تقويت کرد و او را در جايگاهي برتر از گورباچف قرار داد. يلتسين هم چنين با تحت فشار قرار دادن گورباچف، او را به استعفا از دبير کلي حزب کمونيست شوروي وادار ساخت و زمينه هاي انحلال حزب کمونيست را نيز فراهم آورد. روند سريع اوضاع به نحوي ادامه يافت که مدت کوتاهي پس از آن، گورباچف با اعتراف به اين مطلب که تجربه کمونيسم در شوروي با شکست مواجه شده است، کنترل اوضاع را از دست داد و تلاش او براي جلوگيري از فروپاشي کامل اتحاد جماهير شوروي و تشکيل يک اتحاد جديد از جمهوري هاي مستقل به جايي نرسيد. از آن سو با تشکيل سازمان کشورهاي مستقل مشترک المنافع، يک حکومت مرکزي که سياست هاي اقتصادي و دفاعي و روابط
خارجي اين جمهوري ها را هماهنگ سازد، پيش بيني نشده بود و در نتيجه، گورباچف که ديگر اختياري در مقام رياست جمهوري اتحاد جماهير شوروي نداشت، در شب کريسمس برابر با 25 دسامبر 1991م از مقام خود استعفا داد و رسماً اعلام داشت که ديگر کشوري به نام اتحاد جماهير شوروي وجود ندارد. بدين سان، ابرقدرت شوروي که طي سال هاي 1990 و 1991م عملاً از ميان رفته بود، اسماً و رسماً از ميان رفت و دنيا سال 1992م را با يک ابرقدرت در صحنه سياست بين المللي آغاز کرد. اين در حالي است که حضرت امام خميني(ره) رهبر کبير انقلاب اسلامي ايران، چند سال قبل از آن در دوم ژانويه 1989م، طي نامه اي به گورباچف، سقوط مارکسيسم و فروپاشي شوروي را پيش بيني کرده بودند.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بعد از ورود استعمار فرانسه به منطقه شبه قاره هند در اواخر قرن هفدهم ميلادي، اختلافات ميان اين کشور و استعمار انگلستان وارد مرحله اي ديگر گرديد. انگلستان که منطقه جنوب شرقي آسيا را محل فرمان روايي و تحت مالکيت خود مي دانست به دنبال راهي جهت پايان حضور فرانسه در اين منطقه بود. با افزايش فشارهاي انگلستان از يک سو و ضعف مالي و کم تجربگي فرانسه در اين منطقه از طرف ديگر، سرانجام "گودهو" فرمانده سپاه فرانسه در هندوستان در 26 دسامبر 1754م قراردادي تاريخي را به امضاء رسانيد که به معاهده مَدْرَس و نيز قرارداد گودهو موسوم گرديد. بر اساس اين پيمان که در بندر مدرس هندوستان به امضاء رسيد، دولت فرانسه از تمام ادعاها و حقوق خود در هند صرف نظر نمود. در حقيقت امضاي اين قرارداد، آغازي بود که به پايان نفوذ کمپاني هند شرقيِ فرانسه در سال 1769 انجاميد.
شرح مناسبت:
چارلْزْ بِبيج، دانشمند انگليسي، در 26 دسامبر 1792م در يکي از ايالت هاي جنوبي انگلستان به دنيا آمد. وي از کودکي به فراگيري رياضيات علاقه داشت و در اين رشته معلومات فراواني کسب کرد به طوري که پس از ورود به کالج به زودي دريافت که اطلاعات وي در رياضيات بيش از استاد مي باشد. اين در حالي بود که چارلز در آن زمان تنها نه سال داشت. وي در سال 1812م انجمن تحليلي را براي پيش برد رياضي تأسيس کرد و در 24 سالگي به عضويت انجمن سلطنتي انگلستان برگزيده شد. ببيج در سال هاي بعد درصدد برآمد دستگاهي بسازد که از عهده انجام هرگونه اعمال محاسبات
رياضي برآيد و هزار عدد پنجاه رقمي را در حافظه نگاه دارد. از اين رو تلاش خود را به کار بست تا اينکه در سال 1833م، ماشين محاسبه اي را که به نام ماشين تفاضلي ببيج مشهور است، ساخت. وي تمام عمر و ثروت خود را صرف ساخت اين دستگاه نمود و آن را به دنياي علم عرضه کرد. در طرح ببيج، هيچ جايي براي استفاده از جريان برق و لوله هاي الکترونيکي منظور نشده بود و در مرحله بعد، او در نظر داشت که با وسايل مکانيکي، ماشين تحليلي و حساب خود را بسازد. هرچند ببيج موفق به اين امر نگرديد ولي در حدود يک قرن بعد، دانشمندان ديگري طرح هاي ببيج را کاملتر کردند و با استفاده از نيروي الکترونيکْ آن را به صورت دقيق تر ساختند. از اين روست که ببيج به عنوان پدر حساب گرهايِ جديد به شمار مي رود. وي علاوه بر آن، نخستين سرعت نما را ساخت، سپر جلوي لوکوموتيو را طراحي کرد و وسيله اي براي ديدن شبکيه چشم را اختراع نمود. چارلز ببيج مردي پرکار و جامع الفنون بود. او در کتابي که به عنوان در باب اقتصاد کارخانه ها و ماشين ها نوشت، آن چه را امروزه پژوهش هاي پيش از عمل نام دارد پيش بيني کرد. او مقالات مفصل درباره فيزيک، زمين شناسي، نجوم و باستان شناسي دارد که از اهميت زيادي برخوردارند ولي با اين حال، مهم ترين کار علمي او، اختراع ماشين حساب مي باشد. چارلز ببيج سرانجام در 18 اکتبر 1871م در 79 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
بعد از روي کار آمدن جمال عبدالناصر در مصر در اوائل سال 1954م، اين کشور در سياست خارجي خود از يک سو به دميدن روح ناسيوناليستي در جهان عرب پرداخت و از سوي ديگر به تقويت جبهه ضدامريکايي مبادرت ورزيد. در اين راستا مصر به برپايي کنفرانس ها و ايجادِ اتحاديه ها روي آورد که تشکيل کنفرانس همبستگي کشورهاي آسيا و افريقا در تاريخ 26 دسامبر 1957م در قاهره از آن جمله است. در اين کنفرانس که به کنفرانس آفروْآسيان شهرت يافت نمايندگان 40 کشور آسيايي و افريقايي حضور داشتند. کنفرانس آفرو آسيان از ايده هم زيستي مسالمت آميز که شعار شوروي در آن زمان بود، حمايت کرد و از سوي ديگر به محکوميت سياست هاي امپرياليستي و استعماري غرب پرداخت و دکترين آيزِنْهاوِر که به امريکا تحت پوشش کمک هاي اقتصادي اجازه مداخله سياسي و نظامي مي داد، محکوم گرديد. در حالي که سمت و سوي اين کنفرانس عليه امريکا و بلوک غرب بود، دولت شوروي تحت عنوان "برادر به برادر" قول کمک هاي فني و اقتصادي به تمام کشورهاي مرزي آسيا و افريقا داد.
شرح مناسبت:
فردينانْد بروکْنِر، شخصيت برجسته دنياي ادبيات و هنر اتريش، در نهم مه 1891م در ويِن پايتخت اين کشور به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دوره دانشگاه راهي آلمان شد و به مديريت يکي از تئاترهاي برلين پرداخت. بروکنر در سال 1933م به مسافرتي طولاني رفت و از سوئيس، فرانسه و امريکا و چند کشور اروپايي ديگر ديدن کرد. او در اين سفرها با هنر و ادبيات مردم اين مناطق آشنا شد. بروکنر از آن پس آثار
متعددي به نگارش درآورد و به شهرت دست يافت. آن چه در آثار بروکنر نشان مي دهد ظاهراً دنيا و ساکنين آن نيست. او سعي مي کند در بطن هر شي يا انسان نفوذ کرده، باطن دنيايي را که در آن زندگي مي کنيم، نقاشي کند. در اکثر کتاب هاي بروکنر، رابطه انسان ها و طبيعت، تجزيه و تحليل شده و او توانسته است با استفاده از نکات دقيق روان شناسي، قهرمانان آثار خود را بيافريند. برخي از آثار او عبارتند از: همه قلب ها، در خيابان و جنايت کاران. فرديناند بروکنر به عنوان يکي از چهره هاي درخشاني که ادبيات نوين اتريش را پايه گذاري کرده است، سرانجام در بيست و ششم دسامبر 1965م در هفتاد و چهار سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
هاري ترومن، سي و سومين رئيس جمهور امريکا در هشتم ماه مه 1884م در ايالت ميسوري اين کشور به دنيا آمد. وي در ابتدا هم چون پدرش مزرعه دار بود ولي پس از طي تحصيلات خود، به روزنامه نگاري پرداخت. ترومن سپس وارد ارتش شد و در جنگ جهاني اول به عنوان عضو گارد ملي ارتش امريکا شرکت جست. وي پس از جنگ وارد فعاليت هاي سياسي گرديد و پس از کسب عنوان سناتوري، معاون و مشاور نزديک فرانکْلين روزْوِلْت، رئيس جمهور وقت امريکا شد. ترومن در آوريل 1945م در پي مرگ روزولت و در شرايطي که جنگ جهاني دوم هنوز پايان نيافته بود، به عنوان رئيس جمهور جديد امريکا به کاخ سفيد راه يافت. او با شدت بخشيدن به جنگ دوم جهاني، آلمان هيتلري را به زانو در آورد و با انداختن
دو بمب هسته اي بر شهرهاي هيروشيما و ناکازاکي، صدها هزار نفر را نابود کرد و ژاپن را به تسليم واداشت. وي در مقام رئيس جمهور، تجربه اي در امور خارجي نداشت و بنابراين ترجيح مي داد در سياست خارجي به نظرات سفير امريکا در شوروي و اعضاي کابينه اش عمل کند. اين مسئله آنچنان واضح بود که اولين وزير امور خارجه وي ابتدا مسائل را با افکار عمومي در ميان مي گذاشت، آن گاه رئيس جمهور را در جريان قرار مي داد. در مورد مسائل اقتصادي نيز ترومن دچار نگراني بود و اقتصاد امريکا در آشفتگي به سر مي برد. با اين حال وي در عرصه سياست خارجي به ويژه در مقابله با شوروي و توسعه کمونيسم توانست به نظريه اي دست يابد. ترومن مبتکر استراتژي خود موسوم به دکترين دربرگيري بود که بر اساس آن، ايالات متحده مي بايست به ملت هايي که تحت انقياد اقليت هاي مسلح و فشارهاي خارجي هستند و به کمک نياز دارند، ياري رساند. اين طرح مجوزي شد براي سرازير شدن کمک هاي مالي و تسليحاتي امريکا به تمام دولت هايي که با کمونيسم در سراسر جهان درگير هستند. ترومن از يک طرف سياست کمونيسم در زير پا گذاشتن آزادي در اروپاي شرقي را با صراحت بيشتري نسبت به روزولت محکوم مي نمود و از طرف ديگر به دنبال دستيابي به يک موافقت اصولي با شوروي دراين مورد بود. به دنبال اعلام دکترين ترومن، طرح ديگري توسط جورج مارشال، وزير امور خارجه ترومن اعلام شد که بر اساس آن، کمک هاي مالي و اقتصادي بلا عوض به حکومت
هاي نيازمند را مدّنظر قرار مي داد، ليکن عملاً در جهت استثمار کشورها و انقياد دولت ها از طريق ايجاد وابستگي هاي اقتصادي و سپس سياسي بود. ظهور و اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي، تأسيس سازمان پيمان آتلانتيک شمالي موسوم به ناتو، تجزيه رسمي آلمان به دو بخش شرقي و غربي و آغاز جنگ خونين و پرتلفات سه ساله در شبه جزيره کره از مهم ترين وقايع و رخ دادهاي دوران هشت ساله حکومت ترومن در امريکا بود. هم چنين سازمان جاسوسي امريکا، سيا، در سال 1947م توسط ترومن بنيان نهاده شد. هاري ترومن که از سال 1945م تا پايان 1952م به مدت دو دوره کامل در پرحادثه ترين مقطع تاريخ امپرياليسم امريکا بر اين کشور حکم راني کرد، سرانجام پس از عمري خشونت و آميخته با مرگ صدها هزار نفر توسط او، در 26دسامبر 1972م در 88سالگي در گذشت.
شرح مناسبت:
هزاره سوّم ميلادي گرچه با حوادث کوچک و بزرگ آغاز شد، با اين حال چهارمين سال آغازين آن با زلزله اي بزرگ به پايان رسيد. در 26 دسامبر سال 2004 م زمين لرزه اي وسيع، بخش هاي گسترده اي از منطقه آسياي جنوب شرقي را فرا گرفت. در اين زلزله که قدرت آن، 8/9 در مقياس ريشتر اعلام شد، کشورهاي اندونزي، سريلانکا، تايلند، مالزي، هند، مالديو و سنگاپور به لرزه درآمدند. اين زلزله در حالي صورت گرفت که زمين لرزه هاي قبل و بعد از آن بر وسعت ويراني و تلفات مي افزود. با اين حال، خسارات ناشي از اين حادثه که از عمق آب هاي منطقه برخاسته بود، بيشتر به سبب به راه افتادن
موج هاي ويران گري موسوم به سونامي بود که همه چيز را طعمه خود مي ساخت. شدت اين امواج سهم گين در اقيانوس هند تا منتهي اليه غرب آن اثر گذاشت به نحوي که در شمال کشور افريقايي سومالي نيز تلفاتي بر جاي گذاشت. در همين رابطه کارشناسان، ضمن اعلام قعر اقيانوس هند به عنوان کانون زمين لرزه، تصريح نمودند که اگر تمامي اين حادثه در لايه هاي خشکي و سطحي زمين روي مي داد، فاجعه اي به مراتب گسترده تر به وقوع مي پيوست. در جريان اين حادثه عظيم، بيش از 200 هزار نفر کشته، افزون بر نيم ميليون نفر مجروح و ميليون ها نفر آواره شدند. هم چنين ميلياردها دلار خسارت وارد آمد. در پي اين حادثه، بيماري هاي گوناگون و نيز گرسنگي، مردم منطقه را فرا گرفت و ورود ذراتي هم چون شن و ماسه به ريه ها بر تعداد تلفات مي افزود. شدت اين زمين لرزه به اندازه اي بود که محققان زمين شناسي اعلام کردند محور چرخش زمين 5 تا 6 سانتي متر جابه جا شده است. در اين حال، بيشتر کشورهاي جهان براي کمک به آسيب ديدگان اعلام آمادگي کردند و در اين ميان کشور امريکا نيز به بهانه ارسال کمک هاي سخاوت مندانه، چند ناو جنگي و تعدادي از نظاميان خود را در اين مناطق مستقر نمود. چندي بعد سازمان ملل به صورت رسمي اعلام کرد، کمک هاي اعلام شده امريکا، صورت عمل به خود نگرفته است. از سوي ديگر، کمک هاي ارسالي رژيم صهيونيستي نيز از سوي برخي کشورهاي منطقه از جمله سريلانکا رد شد. مسئله ديگري
که در اين ميان توجه خبرگزاري هاي جهان را به خود جلب نمود، سالم ماندن مساجد متعددي در اين مناطق بود، در حالي که کليه بناهاي اطراف بر اثر امواج ناشي از زلزله از بين رفته و به کلي ويران شده بودند. گستردگي اين فاجعه که از آن به سونامي يا تسونامي ياد مي شود و وقوع آن در روزهاي پاياني سال موجب گرديد تا مراسم آغاز سال نو مسيحي (2005 م(با گرامي داشت ياد قربانيان اين فاجعه برگزار گردد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
از جمله روش هاي آماري در روان شناسي اجتماعي، مراجعه به عقايد و آراء عمومي است. روان شناسان اجتماعي تلاش کرده اند با استفاده از فنون و روش هاي آزمايشي، راه هايي براي اندازه گيري و توجيه رفتار انسان ها به دست آورند. در اين راستا، منشاء پيدايش و چگونگي شکل گيري عقايد و افکار، تأثير روابط بين المللي بر افراد و مسائلي از اين قبيل مورد توجه قرار مي گيرد. به عبارت ديگر، امور اجتماعي، سياسي و اخلاقي به طور عام و يا وضعيت رفتار و اخلاق يک فرد، به طور خاصْ ضمن مراجعه به مردم آن جامعه مورد بررسي قرار مي گيرد. استخراج عقايد و آراء عمومي به اين صورت، به ويژه در امور سياسي و تجاري، رواج يافته و فراگير شده است. بر اين اساس، جورج هاوس گالوپ يکي از متخصصين استفاده از روش هاي آماري در مطالعه افکار و عقايد عمومي، در 27 دسامبر 1935م مؤسسه استخراج عمومي را بنياد نهاد که به نام خود وي گالوپ خوانده مي شود. مخارج اين مؤسسه از حق اشتراک مؤسسات تبليغاتي و توليدي در ايالات متحده امريکا تأمين مي شود. بسياري از کشورهاي جهان در مواردي گوناگون، جهت اطلاع از افکار عمومي به اين مؤسسه مراجعه مي کنند. با اين حال گالوپ به عنوان بزرگ ترين و معتبرترين مرکز آمارگيري جهان در رابطه با افکار عمومي، غالباً در خدمت اهداف و منافع قدرت هاي سياسي و اقتصادي امريکا قرار گرفته و در جهت مطامع آنان گام برمي دارد.
شرح مناسبت:
صندوق بين المللي پول موسوم به ايمف در ژوئيه 1944م با شرکت 44 کشور
تأسيس گرديد و مفاد قراردادِ صندوق در 27 دسامبر 1945م به اجراء گذاشته شد. اين صندوق داراي هيأت مديره، هيأت اجرايي و مدير کل است و به طور سالانه تشکيل جلسه مي دهد. اهداف صندوق بين المللي پول که از سازمان هاي تخصصي سازمان ملل متحد و در عين حال، يک نهاد مستقل بين المللي است عبارتند از: تسهيل همکاري پولي بين المللي؛ ايجاد ثبات در نرخ برابري ارزها و تنظيم اين نرخ ها، کمک به برقراري يک نظام چند جانبه، پرداخت هاي ارزي و از ميان برداشتن محدوديت هاي ارزي، ارائه کمک هاي لازم براي تامين منابع مالي کشورها در جهت حفظ موازنه پرداخت آن ها. وظيفه اصلي ايمف، تامين اعتبارات موردي و موقت براي اعضايي است که در موازنه پرداخت هاي خود با مشکل مواجه شده اند. در عوضْ کشورهايي که از اين اعتبارات استفاده مي کنند موظفند اصلاحاتي را که صندوق بين المللي پول براي رفع اين اشکالات توصيه مي نمايد، اجرا کنند. حق راي در صندوق بين المللي پول بر اساس ميزان سهام است، به همين دليل، کشورهاي غربي به ويژه امريکا که مقر اين نهاد است، نفوذ فراواني در اين سازمان دارند. از اقدام هاي مهم اين صندوق، سرمايه گذاري در طرح هاي سودآور و اعطاي وام به اعضا است. با وجود اين، شرايط سودجويانه و غيرواقع بينانه اين صندوق براي پرداخت وام، باعث اعتراض کشورهاي وام گيرنده شده است. تعداد اعضاي صندوق بين المللي پول تا سال 2002م، 181 کشور مي باشد.
شرح مناسبت:
در پي شکست نهايي ژاپن در جنگ جهاني دوم و تصرف شمال شبه جزيره کره به
دست ارتش شوروي و منطقه جنوبي آن توسط نيروهاي امريکايي و نيز توافقات سران متفقين، مقدمه تجزيه اين سرزمين به دو کشور فراهم شد. در27 دسامبر 1945م کنفرانسي در مسکو برگزار گرديد که در آن نمايندگان شوروي سابق، امريکا و انگلستان حضور داشتند و چون توافقي براي حل مسئله کره حاصل نشد، قرارداد مسکو شبه جزيره کره را به صورت رسمي به دو قسمت در طرفين شمالي و جنوبي مدار 38 درجه تقسيم نمود. در نتيجه تلاش و اميد مردم اين منطقه براي اتحاد و يک پارچگي به علت وجود تضادهاي عقيدتي و اختلافات سياسي و مصالح و منافع دو ابرقدرت آن زمان به يأس مبدل شد. اين جدايي، زمينه ساز جنگ دو کره در سال 1950م و تشديد مخاصمات دو طرف گرديد. با اين حال، در سال 1991، با امضاي پيماني که به "قرارداد آشتي، عدم تجاوز، مبادله و همکاري" موسوم است، تا اندازه اي زمينه همکاري دوکره فراهم گرديد و اولين و مهم ترين گام در جهت اتحاد و يک پارچگي مجدد دو کشور برداشته شد.
شرح مناسبت:
هواري بِوِمديَن، حاکم نظامي الجزاير، سال 1935م در ناحيه اي از شمال الجزاير به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات، در دانشگاه الازهر مصر به تدريس پرداخت و در آن جا بود که با احمد بن بلا مبارز معروف الجزايري آشنا شد. بومدين به توصيه بن بلا به جنبش ضد فرانسه در الجزاير پيوست و در سال 1955م فرمانده کل چريک هاي ضد فرانسه در الجزاير گرديد. او در تونس نيروي مجهّز و کارآزموده اي مرکب از 30 هزار نفر را با کمک هاي مصر
و شوروي سابق به وجود آورد. پس از استقلال الجزاير، بومدين در سال 1962م با نيروي نظامي خود از تونس وارد الجزاير شد و پس از نبردي سخت با حکومت مرکزي، دولت را ساقط کرده، احمد بن بلا را به رياست حکومت جديد رساند. بومدين سپس به دفع شورش هاي داخلي و بازگرداندن امنيت کشور پرداخت. اما سرانجام در 19 ژوئن 1965م با يک کودتا عليه بن بلا، وي را بر کنار کرد و خود قدرت را در دست گرفت. به غير از شيوه اداره کشور که همواره بن بلا و بومدين در مورد آن اختلافاتي با يک ديگر داشتند، اين دو تابع دو طرز فکر ايدئولوژيکي نيز بودند که بر اختلافات آنان مي افزود. بومدين بر خلاف بن بلا معتقد بود الجزاير بايد به سرعت عربي شود و جنبه هايي از زندگي مردم مانند زبان و فرهنگ که در سال هاي استعمار فرانسه دستخوش تغيير شده است، در اولويت اين استحاله قرار گيرد. حتي او اعتقاد داشت که انقلاب الجزاير نمي تواند در محدوده مرزهاي خود باقي بماند. وي مي گفت انقلاب سوسياليستي الجزاير بايد به تونس و مراکش نيز راه يابد. بومدين در مارس 1975، طراح و ميزبان طرح صلح رؤساي ايران و عراق در اجلاس دوره اي اوپک بود که به امضاي قرارداد 1975م الجزاير و حل اختلافات مرزي ايران و عراق انجاميد. وي که مدت سيزده سال امور الجزاير را بر عهده داشت سرانجام در بيست و هفتم دسامبر 1978م در 43 سالگي درگذشت و پس از او، شاذلي بن جديد، به قدرت رسيد.
شرح مناسبت:
در 19 سپتامبر 1979م، حفيظاللَّه امين
رئيس جمهور پيشين افغانستان، در پي يک کودتاي خونينِ درون حزبي، نور محمد ترکي رئيس جمهور وقت را سرنگون ساخت و خود زمام امور را در دست گرفت. به قدرت رسيدنِ امين ناشي از ناتواني حکومت ترکي در سرکوب قيام اسلامي ملت مسلمان افغانستان بود. ولي روس ها به حفيظاللَّه امين که در صدد نزديکي به امريکا و ايجاد تعادلي در روابط افغانستان با شرق و غرب بود بدگمان شدند و در 27 دسامبر 1979م، با پياده کردن بيش از پنج هزار نفر از نيروهاي هوابرد خود در کابل، حکومت 98 روزه حفيظاللَّه امين را سرنگون ساختند. دولت شوروي در توجيه تجاوز نيروهاي خود به افغانستان مدعي شد که به تقاضاي دولت افغانستان و براي دفع خطري که از خارج، اين کشور را تهديد مي کرد در افغانستان نيرو پياده کرده است، در حالي که اگر دولت افغانستان از شوروي تقاضاي کمک کرده بود، حفيظاللَّه امين، رئيس قانوني اين دولت به دست نيروهاي اشغال گر به قتل نمي رسيد. پس از قتل حفيظاللَّه امين، بَبرک کارمل که همراه نيروهاي شوروي وارد کابل شده بود به رياست جمهوري افغانستان انتخاب شد ولي مردم افغانستان در برابر نيروهاي مهاجم و رئيس جمهور منصوب آن ها سر به مقاومت برداشتند و دولت شوروي براي رويارويي با مجاهدان مسلمان افغان ناچار شد نيروهاي خود در افغانستان را در اوايل دهه 1980م تا يک صد هزار نفر افزايش دهد. دخالت نظامي شوروي در افغانستان با مخالفت شديد غرب و کشورهاي مسلمان جهان روبرو شد و نيروهاي مخالف رژيم دست نشانده افغانستان که با دريافت اسلحه و کمک هاي مالي از
خارج تقويت مي شدند در نقاط مختلف افغانستان سر به شورش برداشتند. دولت شوروي سرانجام پس از هشت سال جنگ بي حاصل، شکست در برابر مجاهدان افغان را پذيرفت و خاک اين کشور را ترک کرد. (ر.ک: 16 مه)
شرح مناسبت:
دولت هايي که پس از استقلال الجزاير در سال 1962م بر سر کار آمده بودند، علي رغم اکثريت مسلمانان در اين کشور، نه تنها مبناي اسلامي نداشتند بلکه سرسختانه با افکار اسلامي نيز مبارزه مي کردند. در اين ميان با تشکيل جبهه نجات اسلامي الجزاير و حمايت مردم از آن، بنيادگرايان اسلامي که از موقعيت اجتماعي محکمي برخوردار بودند خواستار برگزاري هر چه زودتر انتخابات پارلماني گرديدند. دور اول انتخابات در 27 دسامبر 1991م با روي کار آمدن مجدد شاذلي بن جديد رئيس جمهور وقت الجزاير و پيروزي گروه هاي اسلامي پايان يافت. اما بن جديد که از پيروزي بنيادگرايان اسلامي احساس خطر مي کرد و از سوي نظاميان و گروه هاي مخالف اسلام گرايان نيز به شدت تحت فشار بود از مقام خود استعفا داد و جاي خود را به يک شوراي چهار نفره مرکب از سه تن از افسران عالي رتبه ارتش و نخست وزير سپرد. شوراي مزبور در اوايل سال 1992م تشکيلات بنيادگرايان اسلامي را منحل کرد و آراء حدود چهارصد شهر و آبادي را که اسلام گرايان در آن ها به پيروزي رسيده بودند باطل نمود. اين مساله دامنه اختلافات بين دولت و اسلام گرايان را هر چه بيشتر گسترش داد و زد و خوردهاي خياباني را شدت بخشيد. اين درگيري ها در سال هاي دهه 1990م با شدت و ضعف
ادامه يافت تا اين که انتخابات پارلماني الجزاير در ماه مه 2002م با پيروزي جبهه آزادي بخش ملي به انجام رسيد و درگيري ها پايان پذيرفت.
شرح مناسبت:
فرانسوا بوشه نقاش برجسته فرانسوي در ششم فوريه 1703م به دنيا آمد. او از کودکي وارد عرصه هنر گرديد و به دليل داشتن قوه تخيل بي نظير، در نقشه کشي، گراورسازي و به ويژه در پُرْتْرِه سازي مهارت فراواني يافت. اين تسلط و توانايي بوشه باعث شد تا در زمره مقربان دربار پادشاه فرانسه قرار گيرد و پس از چندي به علت اشتهار و پرکاري و نزديکي به دربار، به عنوان نقاش مجالس بزم و طَرَب معروف شد. نقاشي بوشه از حيث رنگ آميزي، داراي ابتکارات و ابداعات بسياري است، به اين معني که از استعمال رنگ هاي سير خودداري مي کرد و بيشتر رنگ هاي الوان را به کار مي برد. وي در جواني چنان به شهرت رسيد که در 28 سالگي موفق به دريافت جايزه آکادمي فرانسه شد. از بوشه بيش از هزار تابلو نقاشي و نيز بيش از ده هزار اثر تصويري ديگر اعم پرتره يا نقاشي صورت و … به جاي مانده است. فرانسوا بوشه سرانجام در 28 دسامبر 1770م در 67 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
کوندامين، رياضي دان، سياح و مهندس معروف فرانسوي در سوم مه 1701م در پاريس به دنيا آمد. وي گرچه تحصيلات مرتبي نداشت ولي به سبب علاقه فراواني که به جفرافيا و رياضيات پيدا کرد، به مطالعه درباره اين علوم پرداخت و دانشمند مشهوري شد. کوندامين در سال 1735م به همراه دانشمندان آکادمي علوم فرانسه، درصدد شناختن شکل حقيقي کره زمين برآمد. اين تلاش به کشف برآمدگي خط استوا و فرو رفتگي دو قطب شمال و جنوب انجاميد. هم چنين کوندامين در رأس يک گروه علمي،
براي اندازه گيري يک قوس نصف النهار کره زمين و با هدف تلاش براي شناخت شکل زمين به کشور پرو در امريکاي جنوبي که در نزديکي خط استوا بود، رفت و طي ده سال اين عمل را به انجام رساند. کوندامين سرانجام در 28 دسامبر 1774م در 73 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
ژوزف پريسْتْلي، شيمي دان معروف انگليسي طي آزمايش هاي خود موفق شد تا در 28 دسامبر 1774م، گاز اکسيژن را کشف کند. اکسيژن گازي بي رنگ، بي بو و نامرئي است که نزديک به نيمي از اتم هاي جهان را شامل مي شود. پريستلي، از گرما دادن اکسيد جيوه قرمز به وجود اکسيژن پي برد، اما به اهميت آن واقف نشد و بعدها دانشمندان ديگر آن را اکسيژن ناميدند. اکسيژن نقش مهمي در حيات آدمي ايفا مي کند چرا که به هنگام تنفسْ، به درون بدن مي رود و با غذا ترکيب مي شود. حاصل اين عمل، توليد انرژي است که در راه زنده ماندن و کار کردن مصرف مي گردد. اکسيژن موجود در هوا باعث مي شود اشياء هنگام گرم شدن بسوزند؛ حتي بدن انسان از سوختن خفيف اکسيژن نيرو مي گيرد و توان کار پيدا مي کند. هيچ شي ء بدون وجود اکسيژن آتش نمي گيرد و با شعله ور شدن شي ء، گازهاي حاصل از آن، با اکسيژن موجود در هوا ترکيب مي شوند که در نتيجه، نور و روشنايي به وجود مي آيد.
شرح مناسبت:
شکل گيري انقلاب کبير فرانسه در اواسط سال 1789م به تزلزل پايه هاي امپراتوري در اين کشور انجاميد و پس از وقوع حوادث متعدد، به سرنگوني رژيم پادشاهي و اعلام حکومت جمهوري در سپتامبر 1792م منجر شد. از اين رو، از بيست و دوم سپتامبر اين سال، دوره اول جمهوري اول فرانسه معروف به دوره کنوانسيون آغاز شد که در طي آن، کميته نجات ملي زمام امور را در دست گرفت و با راه اندازي دادگاه
هاي انقلابي و اعدام هزاران نفر، دوران خون بار ترور و وحشت آغاز شد. اما اين دوران ديري نپاييد و با شورش مخالفان عليه رهبران آن، در اوايل 1795م به پايان رسيد. در اين زمان، کنوانسيونْ کميته هاي نجات ملي را منحل کرد و در اوت همين سال، قانون اساسي جديدي را تصويب نمود. بر اين اساس، کنفوانسيون براي اداره امور کشور، يک هيأت مديره پنج نفري انتخاب کرد که تا سال 1799م به مدت چهار سال بر فرانسه حکومت کرد و اين دوران به دوره حکومت هيأت مديره يا ديراکتوار معروف شد. با اين حال، رئيس هيأت مديره با اختيارات وسيعي که در مدت حکومت بر فرانسه داشت به پادشاه جمهوري، شهرت يافت. رواج فساد در اواخر حکومت هيأت مديره و بحران هايي که بر اثر هرج و مرج داخلي و جنگ هاي خارجي بروز کرده بود، زمينه را براي انقلاب تازه اي فراهم ساخت. در اين حالْ، مجلس قانون گزاري که به مجلس پانصد نفري معروف بود، تغييراتي در ترکيب هيأت مديره داد، ولي بحران ادامه يافت و در چنين شرايطي بود که ناپلئون بُناپارت، يکي از فرماندهان ارشد ارتش، با تمهيد مقدمات قبلي، در روز نهم نوامبر 1799م با يک کودتاي نظامي زمام امور را به دست گرفت. مجلس پانصد نفري ابتدا در برابر ناپلئون مقاومت کرد، ولي سربازان ناپلئون نمايندگان مخالف را از تالار جلسه بيرون کردند و باقي مانده نمايندگان که مرعوب شده بودند، طرح پيشنهادي ناپلئون براي تشکيل يک حکومت کنسولي را پذيرفتند. به موجب اين طرح، هيأت مديره پنج نفري به هيأت کنسولي سه نفري تبديل شد و
ناپلئون بُناپارت در مقام کنسول اول فرانسه، مقدمات اعلام امپراتوري خود را در پنج سال بعد فراهم ساخت. اين امر نقطه پايان انقلاب فرانسه و آغاز دوره سوم جمهوري اول فرانسه معروف به دوره کنسولا بود. در دوران حکومت کنسولي، ناپلئون همراه با ادامه فتوحات نظامي خود دست به اصلاحات عميقي زد که از آن جمله مي توان به تدوين يک قانون اساسي جديد براي فرانسه، تنظيم يک مجموعه قوانين، تأسيس نخستين بانک دولتي فرانسه و تثبيت وضع اقتصادي کشور اشاره کرد. با اين اصلاحات، ناپلئون مي توانست خود را وارث و دنبال کننده هدف هاي انقلاب فرانسه و يا به قول طرفدارانش، ناجي انقلاب بخواند. ولي واقعيت امر اين است که اين ناجي انقلاب، از همان روز کودتا در فکر به دست گرفتن قدرت مطلقه بود. دومين گام ناپلئون براي رسيدن به قدرت مطلقه، تجديدنظر در قانون اساسي سال 1800م و تصويب قانون جديدي در اوت 1802م بود که مقام او را به عنوان کنسول مادام العمر تثبيت مي نمود و مجالس قانون گزاري را عملاً تابع او مي ساخت. دو سال بعد ناپلئون تصميم گرفت در قالب امپراتور فرانسه، رژيم سلطنتي موروثي را به فرانسه بازگردانَد و اين تصميم را در يک همه پرسي از تصويب مردم گذراند. در نهايت، ناپلئون در دوم دسامبر 1804م به عنوان امپراتور فرانسه تاج گذاري کرد و بدين ترتيب دوره جمهوري اول فرانسه، 26 روز بعد در 28 دسامبر به پايان رسيد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
نيمه دوم قرن نوزدهم، يکي از پربارترين دوران ها براي اختراعات و اکتشافاتي است که آثار و نتايج آن در قرن بيستم هم برجاي ماند. به طوري که بسياري از پيشرفت هاي علمي و صنعتي و پزشکي در قرن بعد که چهره جهان را تغيير داد در واقع ادامه و تکميل اختراعات و اکتشافات نيمه دوم قرن نوزدهم است. اختراع سينما نيز مربوط به اواخر قرن نوزدهم بود. اولين نمونه فيلم يا تصاوير متحرک به وسيله اديسون مبتکر معروف امريکايي ساخته شد و او در سال 1888م اين اختراع خود را در امريکا ثبت کرد ولي آن را تعقيب ننمود و به کارها علمي ديگر پرداخت. در اين زمان يک مخترع فرانسوي به نام لويي لومْيِر اين فکر را دنبال کرد و در سال 1895م چند صحنه از وقايع روزمره و نمايش هاي کوتاه کمدي را فيلم برداري نمود. او در روز 28 دسامبر آن سال اين فيلم را در يک سالن کوچک زيرزميني در پاريس به معرض نمايش گذاشت. اين نمايش با استقبال فراواني روبرو شد و طي چند سال، نخستين سالن هاي سينما در پاريس و لندن و نيويورک شروع به کار کردند. ولي فيلم هايي که طي اين سال ها به معرض نمايش گذاشته مي شد، ترکيبي از نمايش هاي کوتاه و صحنه هاي زندگي روزمره يا مناظر طبيعي به صورت صامت و بي صدا بود و سينما در سال هاي قرن بيستم رونق بيشتري يافت. در سال هاي بعد، دستگاه هاي پيشرفته براي ضبط و نمايش آثار سينمايي ساخته شد و به تدريج سينماهاي
متعددي با استانداردهاي نوين، در تمامي کشورها داير گرديد.
شرح مناسبت:
کشور نپال در دامنه کوه هيماليا، در مرتفع ترين نقطه جهان و بين پرجمعيت ترين کشورهاي جهان يعني چين و هند قرار گرفته است. مساحت اين کشور آسيايي 147/181 کيلومتر مربع و جمعيت آن نزديک به 24 ميليون نفر مي باشد. پيش بيني مي شود که جمعيت نپال تا سال 2025م در حدود 38 ميليون نفر گردد. پايتخت نپالْ کاتْمانْدو نام دارد و واحد پول آن روپيه نپال است. بيش از 75% مردم نپال پيرو مذهب هندو هستند و به زبان نپالي صحبت مي کنند. از شهرهاي مهم نپال، پوخارا، بيرات نگر و لاليت پور است. نپال تا سال 1769م که به صورت کشور واحدي درآمد به اميرنشين هاي کوچکي تقسيم شده بود که فرمان روايان آنْ، مقام سلطنت و رهبري مذهبي کشور را توأمان در اختيار داشتند. نپال تا نيمه قرن بيستم کشوري دور افتاده و منزوي بود و فقط از طريق هند يا انگلستان با دنياي خارج ارتباط داشت. در سال 1953م صعود نخستين کوهنوردان جهان به قله "اورست" که در کوه هاي هيماليا در کشور نپال واقع شده است توجه جهانيان را به اين کشور فراموش شده جلب کرد. نپال يک کشور پادشاهي است که تا سال 1990م داراي حکومت مطلقه سلطنتي بود و مجمع ملي اين کشور، نقشي جز تاييد تصميمات شاه و دولت منتخب او نداشت. در سال 1990م نسيم آزادي خواهي که در سراسر جهان وزيدن گرفته بود به اين سرزمين دور افتاده هم رسيد و احزاب و گروه هاي سياسي که در نپال پا به عرصه وجود گذاشته
بودند، تظاهرات بزرگي براي استقرار دموکراسي به راه انداختند. پادشاه نپال نيز سرانجام به انجام انتخابات آزاد با شرکت تمام احزاب سياسي تن در داد و آزادي هاي سياسي نيز بيشتر شد. از نظر اقتصادي، نپال کشور بسيار فقيري است که عمده توليد ناخالص ملي خود را از از نظر اقتصادي، نپال کشور بسيار فقيري است که عمده توليد ناخالص ملي خود را از توليدات کشاورزي به دست مي آوَرَد. اين کشور داراي قدمت تاريخي بوده و نظام سياسي حاکم بر آن مشروطه سلطنتي با دو مجلس قانون گزاري است.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
کلمنس وِنتِسل لوتار مِتِرنيخ شاهزاده و سياست مدار معروف اتريش در اولين روز اوت سال 1773م به دنيا آمد. وي از سنين جواني وارد عرصه سياست شد و از 36 سالگي به عنوان وزيرخارجه اتريش انتخاب گرديد و از همين زمان مقام صدراعظمي اين کشور را نيز بر عهده گرفت و تا حدود 40 سال بعد، به صورت چهره اصلي سياست اروپا مطرح بود. مترنيخ ابتدا کوشيد اتحاد بافرانسه را عملي سازد. اما پس از عدم موفقيت در ميانجي گري ميان متحدين و ناپلئون بُناپارت، به متحدين پيوست و چون سياست خارجي کشورش را نيز بر عهده داشت توانست مقام بين المللي اتريش را بالا ببرد و در نتيجه در کشاندن کشورهاي اروپايي به ائتلاف و دسته بندي عليه فرانسه توفيق يافت. وي که سياست مداري محافظه کار بود هر کجا اثري از انقلاب و قيام مردمي مشاهده مي نمود آن را با بي رحمي فراوان سرکوب مي کرد. مترنيخ بر اين عقيده بود که با حفظ وضع موجود مي توان نظم و آرامش را بر قرار ساخت. جاسوسي، سانسور و سرکوبي مسلحانه جنبش هاي آزادي خواهي، از مشخصات اصلي سياست او بود. سه اصلِ پشتيباني از حاکميت مطلق، جلوگيري از تمايلات ناسيوناليستي و حفظ وضعِ موجود، از مختصات عمده مدام و مسلک مترنيخ به شمار مي رفت. در واقع اصول مترنيخ واکنشي بود نسبت به انقلاب فرانسه و عقائد و افکاري که از آن ناشي مي شد. با اين حال اعلام دکترين مونروئه رئيس جمهور امريکا مبني بر عدم حق دخالت اروپا در منطقه امريکاي جنوبي باعث
شد تا مرام مترنيخ در دنياي جديد متوقف شود و بيشتر کشورها را از همراهي با مترنيخ باز دارد. بنابراين تصميم انگلستان مبني بر جاي گزين کردن سياست تجاري و اقتصادي به جاي سياست نظامي و نيز وقوع انقلابات داخلي در کشورهاي مختلفِ اروپايي، از علل زوال و انحطاط مرام و انديشه مترنيخ به حساب مي آيد. مترنيخ در مقام يک اتريشي متعصب در همه احوال منافع کشورش را بر ديگران ترجيح مي داد اما با اين همه، به علت اعمال شيوه هاي ديکتاتوري مورد نفرت مردم کشورش بود. عصر مترنيخ که سال هاي 1815 تا 1848م را پوشش مي داد. با انقلاب هاي سال 1848 که همه اروپا را فرا گرفت به پايان رسيد و با سرنگوني و فرار او از اتريش در سال 1848 دوره 40 ساله زمام داري وي نيز خاتمه يافت. کلمنس مترنيخ سرانجام در 29 دسامبر 1859 در سن 86 سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
در 29 دسامبر 1937م قرارداد استقلال ايرلند به امضاي رهبران جمهوري خواه ايرلند و دولت انگليس رسيد، اما به دليل آغاز جنگ جهاني دوم، دولت انگليس از اجراي اين قرارداد خودداري کرد. پس از جنگ جهاني دوم، جمهوري ايرلند جنوبي، در سال 1949م، رسماً استقلال خود را از انگليس اعلام کرد. استقلال جمهوري ايرلند، نتيجه هشت قرن مبارزه جمهوري خواهان ايرلند با انگليس بود. البته انگليس در ساليان قبل از آن، براي پايان دادن به مبارزات ايرلندي ها، اختياراتي در زمينه اداره امور داخلي به کاتوليک هاي جمهوري خواه اين کشور داد. اما شش ايالت شمالي ايرلند که اکثريت جمعيت آن را پروتستان هاي طرفدار انگليس تشکيل مي دادند، همچنان زير حاکميت مستقيم لندن باقي ماندند. به همين دليلْ، اقليت کاتوليک ايرلند شمالي به مبارزه براي خروج انگليس از ايرلند شمالي و وحدت دو ايرلند، ادامه مي دهد. کشور ايرلند جنوبي با بيش ازهفتاد هزار کيلومتر مربع مساحت، قسمت اعظم جزيره ايرلند را تشکيل مي دهد که با فاصله کمي در غرب انگلستان قرار دارد. (ر.ک: 17 مارس)
شرح مناسبت:
نخستين اقدام براي تأسيس صندوق بين المللي توسعه کشاورزي در جريان کنفرانس جهاني خواربار در رُم ايتاليا در سال 1974م انجام يافت. در 29 دسامبر 1977م، با تصويب مجمع عمومي و شوراي اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل، بين المللي توسعه کشاوري صندوق موسوم به ايفاد، به عنوان يکي از کارگزاري هاي تخصصي سازمان ملل تأسيس گرديد. از جمله اهداف ايفاد، مبارزه با گرسنگي و فقر روستاييان در کشورهاي در حال توسعه از طريق ارائه وام و کمک هاي بلاعوض به منظور رشد و توسعه امور
کشاورزي در اين گونه کشورها عنوان شده است. منابع مالي اين صندوق توسط بانک جهاني، بانک هاي عمران منطقه اي و ساير مؤسسات وابسته به سازمان ملل متحد و هم چنين کمک هاي داوطلبانه برخي کشورها، باز پرداخت وام ها و درآمد حاصل از سرمايه گذاري هاي صندوق تامين مي شود. مقر اين صندوق در شهر رُم پايتخت ايتاليا است. اعضاي صندوق در سه دسته قرار گرفته اند: کشورهاي پيشرفته صنعتي، کشورهاي عضو اوپک و کشورهاي در حال توسعه. اين صندوق داراي يک شوراي حکام، يک هيأت مديره و رئيس دبيرخانه مي باشد و هيأت مديره صندوق مسئول عمليات کلي صندوق مي باشد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
روديارْدْ کيپلينگ اديب انگليسي در 30 دسامبر 1865م در بندر بمبئي در هندوستان به دنيا آمد و از پنج سالگي خواندن و نوشتن را فرا گرفت. وي از طفوليت، تحت تأثير شخصيت ادبي و هنري پدرش و داستان هايي که برگرفته از فرهنگ عامه مردم هند بود قرار گرفت و اين تأثيرپذيري، در آثار وي نمود يافت. همين تاثير و نيز حقايق مربوط به استعمار ملت هند توسط انگليس باعث شد تا کيپلينگ کتاب جنگل و کيم را به نگارش درآورد. وي در اين کتاب، سياست استعماري انگلستان را آشکار ساخته و حقيقت آن را بر ملت هاي استعمار زده آسيا و افريقا نمايان کرد. انتشار اين کتاب، شهرتي فراوان براي کيپلينگ فراهم آورد و جوايز چندي به او تعلق گرفت. وي در اين کتاب و ديگر کتاب ها، سياست امپرياليستي انگلستان را، چنان که بود مجسم ساخت و از اين راه، حقايق تلخ و نفرت آوري را بر ملل استعمار زده آن روزگار فاش نمود. کيپلينگ در سال 1907م به عنوان اولين انگليسي، برنده جايزه نوبل ادبيات گرديد. وي در مشرق به عنوان مشهورترين اديب و نويسنده انگليسي مطرح مي باشد. کارهاي وي داراي تنوع شگفت انگيزي مي باشند. کيپلينگ افق فکري وسيعي داشت و درآثار خود، همه حواس حتي بويايي خواننده را برمي انگيخت. واقع بيني و واقع نگاري از يک سو و استفاده مناسب از کلمات و زبان محاوره اي از سوي ديگر، در مسير هدف واحد نويسنده که مضاميني چون ميهن پرستي، شهامت، بردباري و کمک به هم نوع است، قرار دارد. ارابه دوچرخه
اي، ترانه هاي ارادي، ابداع هاي گوناگون و فرانسه در جنگ از ديگر آثار اوست. روديارد کيپلينگ سرانجام در 18 ژانويه 1936م در 71 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
در اواخر قرن نوزدهم، زندگي سنتي و بي آلايش مردم چين زير نفوذ غرب گرايي رو به اضمحلال بود. در سال 1894، چين، شبه جزيره کره را در برابر جنگ با ژاپن از دست داده بود و کشورهاي قدرت مند آن روز اروپا هم چون انگليس، آلمان و روسيه قسمت هايي از سرزمين چين را اشغال کرده بودند. در گرماگرم چنين دوران ضعف و حقارتي بود که تعدادي از نظاميان چيني يک جنبش ناسيوناليستي ضدغربي به نام بوکسورها يا جامعه مشت هاي موزون و هماهنگ عليه خارجيان پديد آوردند که خواه ناخواه افراد بسيار تندرو و متعصبي هم داخل آن بودند. بوکسورها، سفارت خانه هاي دولت هاي غربي در پکن را تصرف کردند و به مبارزه شديد با مبلّغين اروپايي در چين پرداختند که در اين ميان تعدادي از مبلغين مسيحي و جمعي از چيني ها که به مسيحيت گرويده بودند، کشته شدند. در 30 دسامبر 1899م يک مبلّغ انگليسي توسط اين گروه که خود را مشت هاي متحد عدالت نيز مي ناميدند، کشته شد. در اولين روز سال 1900م اعلاميه اي از سوي دربار سلطنتي چين منتشر گرديد که در آن ضمن انتقاد از اين عمل، آن را تنها يکي از حملات گروه هاي مخفي عليه بيگانگان به شمار آورد. اين در حالي بود که ملکه چين، تمام تلاش خود را در شکل دادن يک ارتش تازه و حمايت از گروه هاي محلّي مبارز قرار داده بود.
در واقع شکل گيري بوکسورها يک عکس العمل طبيعي وطن پرستان در برابر تجاوزها و توهين بي شمار خارجي ها نسبت به چين و مردم آن، به حساب مي آمد. اين حوادث که مي توانست به قطع کامل نفوذ بيگانگان از خاک چين منتهي گردد به مذاق هيچ يک از کشورهاي استعماري آن روز سازگار نبود. بنابراين آنان ارتشي از شش کشور ژاپن، انگليس، روسيه، فرانسه، آلمان و امريکا به بهانه حفظ جان اتباع خويش تشکيل داده و به سرکوب قيام پرداختند. اين سرکوبي آن چنان وحشيانه بود که ارتش هاي خارجي در پشت سر خود انبوهي از کشتگان و دهکده هاي سوخته شده را باقي مي گذاشتند. هم چنين رفتار قساوت آميز بيگانگان آنچنان سخت گيرانه بود که بسياري از مردم چين دست به خودکشي مي زدند. عملکرد تجاوزگران به گونه اي ضد بشري و مغاير با اصول انساني بود که يک خبرنگار انگليسي با اشاره به جناياتي که آن را نمي توانست بنويسد اضافه نمود که تمدن غربي، روکِشي براي توحش است. پس از سرکوب جنبش بوکسورها دولت وقت چين مجبور به پرداخت غرامت سنگيني به استعمارگران شد. اين رويداد و وقايع بعدي باعث ظهور سون يات سن رهبر انقلاب چين، سقوط خاندان امپراتوري منچو و استقرار نظام جمهوري در سال 1912م گرديد.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
رشيد کرامي به عنوان شخصيتي که بخشي از تاريخ لبنان در نيمه دوم قرن بيستم با حيات سياسي وي عجين شده است، در 30 دسامبر سال 1921م در طرابلس لبنان در يک خانواده مسلمان به دنيا آمد. وي تحصيلات عالي خود را در دانشگاه اسلامي طرابلس آغاز کرد و هم زمان با فارغ التحصيل شدن از دانشکده حقوق دانشگاه قاهره، موفق به اخذ دکتراي افتخاري از دانشگاه حيدرآباد هند نيز گرديد. رشيد کرامي از آن پس به عنوان وکيل مدافع در تشکيلات قضايي لبنان خدمت کرد و از سال 1951م، با انتخاب شدن به نمايندگي پارلمان لبنان، زندگي سياسي خود را آغاز نمود. وي در همان سال، اولين پست وزارت را با تصدي وزارت دادگستري آغاز کرد و سال بعد در همان کابينه، به وزارت اقتصاد دست يافت. رشيد کرامي در طول حيات خود، ده بار مامور تشکيل کابينه شد و در اين دوران، رياست اکثر کابينه هاي لبنان را در بحراني ترين شرايط تاريخ سياسي لبنان برعهده گرفت. دهمين و آخرين کابينه رشيد کرامي، تحت عنوان دولت اتحاد ملي از سال 1984م آغاز به کار کرد و تا دو ماه قبل از مرگ رشيد کرامي، به کار خود ادامه داد. وي در اين زمان، طي يک نطق شفاهي خطاب به ملت لبنان، استعفاي خود را اعلام کرد و علت آن را عدم موفقيت کابينه اش در حل بحران اقتصادي دانست. وي در آن هنگام معتقد بود که سير تمامي تحولات، به ضرر منافع ملت و کشور لبنان است. با پذيرفته نشدن استعفاي وي از سوي امين جُميِّل،
رئيس جمهور وقت، رشيد کرامي تا پايان عمر 66 ساله خود اداره لبنان را برعهده داشت تا اين که در اول ژوئن 1987م، در حالي که از طرابلس عازم بيروت بود، بالگرد وي هدف آتش نيروهاي فالانژ قرار گرفت و کشته شد. گزارشات بعدي، خبر از وقوع حادثه بر اثر انفجار مواد منفجره اي مي داد که در پشت صندلي رشيد کرامي کار گذاشته شده بود که به وسيله کنترل از راه دور، برفراز مناطق تحت کنترل مسيحيان منفجر گرديد. پس از اين حادثه، محافل سياسي و اسلامي لبنان، فالانژها را عامل اين سانحه و قتل رشيد کرامي معرفي کردند. رشيد کرامي يکي از حاميان انقلاب اسلامي ايران بود و اين حمايت را گه گاه در مصاحبه ها و اظهارنظرهاي خود ابراز مي داشت.
شرح مناسبت:
در 30 دسامبر 1947م تروريست هاي مسلح وابسته به دو سازمان صهيونيستي، در عملياتي مشترک، دهکده بلَدُالشيخ را در فلسطين مورد حمله قرار دادند. در اين حمله وحشيانه خانه فلسطيني ها به آتش کشيده شد و شصت فلسطيني در داخل خانه هايشان کشته شدند. در همين روز، گروه تروريستي صهيونيست ها به نام ايرْگون در دو حمله ديگر، با پرتاب بمب در بين فلسطيني ها، 17 تن از آن ها را به قتل رساندند و ده ها تن را زخمي کردند. تشديد حملات تروريستي صهيونيست ها عليه فلسطيني ها در اواخر سال 1947 و اوايل 1948م به منظور زمينه سازي اعلام موجوديت رژيم اشغال گر قدس در ماه مه 1948 بود.
شرح مناسبت:
آلفرد نورْثْ وايْتْهِد، رياضي دان و فيلسوف انگليسي در 15 فوريه 1861م به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، به تدريس فلسفه و رياضي در دانشگاه هاي انگلستان و امريکا مشغول شد و کتاب هايي درباره رياضيات نگاشت. وايْتهِد برخلاف سال هاي جواني که بيشتر به رياضي تمايل داشت، در سنين پاياني عمر خود به فلسفه روي آورد و به آن پرداخت. از آن جا که وايتهد از يک خاندان روحاني بود، بيشتر به جنبه معنوي دنيا اهميت مي داد تا جنبه مادي آن. وي مخالف هر گونه دوگانگي ميان روح و ماده، خدا و جهان، دين و علم و واقع گرايي و خيال پردازي بود و در راه آشتي دادن و سازگاري ميان اين اجزاي ناسازگار تلاش مي کرد. وايتهد اعلام داشت که سراسر جهان فرايندي مستمر از اعمال متقابل ناهماهنگ است. در حقيقت وي در تکثير ظاهري اشياء،
وحدت اساسيِ آن ها را مشاهده مي کرد. از وايتهد آثاري بر جاي مانده که اصول نسبيت، دين در دست ساختمان، فرايند و واقعيت و سرگذشت انديشه ها از آن جمله است. با اين حال زبان و نوشتار وايتهد جنبه فني و پيچيده دارد و همين امر باعث شده است که اغلب افکار و انديشه هاي او گنگ و نامفهوم باشد. آلفرد نورث وايْتْهِد سرانجام در 30 دسامبر 1947م در 86 سالگي در گذشت.
شرح مناسبت:
کشور روماني تا سال 1862م، اميرنشيني خود مختار در قلمرو عثماني بود تا اين که در سيزدهم ژوئيه 1878م استقلال خود را از عثماني بازيافت. در جريان جنگ جهاني دوم، اين کشور با تحمل خسارت هاي بسيار، بخش اعظم سرزمين هايي را که به عنوان غنيمت دريافت کرده بود، از دست داد. روماني پس از جنگ جهاني دوم تا سال 1947م با نظام سلطنتي اداره مي شد اما در 30 دسامبر همين سال با استعفا و برکناري ميخائيل، آخرين پادشاه روماني، بساط سلطنت در اين کشور برچيده گشت و حکومت جمهوري اعلام شد. از آن پس، حزب کمونيست به عنوان تنها حزب حاکم، زمام امور را به دست گرفت و با اعمال سياست هاي اقتصاد سوسياليستي به اشتراکي کردن کشاورزي پرداخت و سپس با عضويت در پيمان ورشو بيشتر از گذشته دنباله رو سياست هاي شوروي گرديد. روماني يکي از فقيرترين کشورهاي شرق اروپا بود و سياست هاي تمرکزگرايانه کمونيستي نيز موفق به حل مشکلات اقتصادي اين کشور نگرديد. هم زمان با آغاز فروپاشي جماهير شوروي اتحاد شوروي سابق و پايان عمر نظام هاي کمونيستي در اروپاي شرقي، در روماني
نيز با اعدام چائوشسْکو رهبر حزب کمونيست اين کشور در سال 1989، نظام کمونيستي روماني سرنگون شد. (ر.ک: 22 دسامبر)
شرح مناسبت:
آندرياس وساليوس يا آندره وزاليوس در 31 دسامبر 1514م در بروکسل در بلژيک به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه، وارد دانشگاه شد و در رشته پزشکي فارغ التحصيل گرديد. وزاليوس از آن پس، در حالي که بيشتر از بيست سال نداشت، به استادي دانشگاه رسيد و به تدريس پرداخت. با اين حال، وي مايل به شناخت اجزاي دروني انسان بود و به کالبد شکافي بدن آدمي علاقه داشت. از اين رو طي سال هاي بعد تلاش هاي زيادي براي شناختن عملکرد اعضاي مختلف بدن از طريق تشريح به عمل آورد و نتايج تحقيقات خود را در کتابي به نام کارخانه بدن انسان، گردآوري کرد. اين کتاب به عنوان نخستين اثر در باب تشريح بدن انسان، در دنياي آن روز شهرت بسيار يافت. مزاياي عمده آن بر ساير کتب قديمي، در تصاوير جالب آن بود. وزاليوس در کتاب خود، بدن آدمي را به طور طبيعي به نمايش درآورده و عضلات بدن را در حال انقباض طبيعي و نيز استخوان ها را در وضع عادي زندگي، به حدي طبيعي نشان داده که مي توان گفت هيچ تصويري تا آن زمان برتر و بهتر از آن ترسيم نگرديده است. کتاب وزاليوس به نوعي آغاز تشريح نوين به شمار مي رود و وزاليوس با اين کتاب، دانش تشريح را وارد مرحله عملي دقيقي نمود. وزاليوس گرچه از نظر کالبدشکافي مردي بسيار دقيق بود، با اين حال پاره اي از نظرات فيزيولوژي قديم را قبول داشت.
با اين حال برخلاف ارسطو که قلب را مرکز زندگي و هوش و عواطف مي دانست، وزاليوس عقيده داشت که مغز و سلسله اعصاب اين وظيفه را برعهده دارند. تحقيقات گسترده وزاليوس در رشته پزشکي، توانست سير جديدي به حرکت علم طب دهد به طوري که مي توان گفت طب جديد پيشرفت خود را مديون تحقيقات و تجربيات وزاليوس مي داند. وزاليوس مدتي را به عنوان پزشک مخصوص دربار گذراند اما پس از چندي با اتهاماتي مبني بر کفر و دزديدن جسد آدميان و تشريح آن از سوي مخالفانش روبرو شد که در دادگاه تفتيش عقايد به مرگ محکوم شد. اما با وساطت پادشاه از مرگ نجات يافت و به تبعيد به بيت المقدس محکوم گرديد. آندره وزاليوس سرانجام در مسير سفر به بيت المقدس در نهم فوريه 1564م در پنجاه سالگي درگذشت.
مناسبت مذکور داراي شرح نمي باشد
شرح مناسبت:
هانري ماتيس، نقاش فرانسوي در 31 دسامبر 1869م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه، به خواست پدرش براي تحصيل حقوق به پاريس رفت ولي به جاي حقوق، به نقاشي روي آورد. ماتيس پس از رسم تابلوهاي متعدد، اولين نمايش گاه آثار هنري خود را در 27 سالگي برپا کرد و حتي يکي از آثارش را دولت خريداري نمود. ماتيس درصدد بود تا با ايجاد سبکي جديد، هنر خود را تعالي بخشد. در اين ميان، جستجو و بررسي سبک هاي گوناگون نقاشي، نه تنها به تکامل آثار هانري ماتيس منجر گرديد، بلکه اين تلاش باعث شد تا در سال 1905م، به همراه عده اي از نقاشان معاصر خود، سبک جديدي با نام فوويسم را عرضه کند. ويژگي اصلي سبک فوويسم، بر هم زدن اشکال و تناسبات طبيعي و به کار بردن رنگ هاي تند و خالص بود. البته در اين بين، ماتيس تنها فردي بود که به کشف امکانات اين مکتب ادامه داد و بر آن پاي فشرد. او در سال هاي پس از جنگ جهاني اول، با استفاده از تجربيات سال هاي نقاشي خود، از رنگ هاي تندتر و طرح هاي پيچيده تر استفاده نمود. او در دهه هاي پاياني عمر خويش،به کارهاي تزئيني و مصورسازي کتاب ها و نيز کارهاي گرافيکي پرداخت تا اين که در سوم نوامبر 1945م در 85 سالگي درگذشت. وي از معدود هنرمنداني بود که جنبه هاي عقلاني و عاطفي را در هنر خود به هم آميخت. او به هنري بيان گر و هدفمند اعتقاد داشت. به نظر
ماتيس، فقط آن کسي که بتواند عواطف خود را به طرزي اصولي نظم دهد، هنرمند است.
شرح مناسبت:
آرتور کريستين سَن، مستشرق دانمارکي در 31 دسامبر 1875م در کپنهاک، پايتخت دانمارک به دنيا آمد. وي در دوران تحصيل در دوره متوسطه به زبان شناسي و امور مشرق علاقه مند گرديد و پس از فراگيري زبان فرانسه و لاتين و تاريخ، به آموختن زبان هاي فارسي، عربي، سانسکريت و ترکي پرداخت. کريستين سن پس ازپايان تحصيلات دانشگاهي، براي جمع آوري موادي براي رساله دکتراي خود درباره عمر خيام نيشابوري، به کتابخانه هاي لندن، پاريس و اسپانيا و نقاط ديگر سفر کرد و براي نخستين بار با ابنيه و آثار تمدن شرق و اسلامي در اسپانيا روبرو شد. وي در سال 1914م راهي ايران گرديد و درباره فرهنگ، دين و زبان ايران، به تحقيق و نگارش پرداخت. حاصل اين سفر و سفرهاي بعد او به ايران، کتب و آثار متعددي است که در تحقيق لهجه ها و فرهنگ مردم ايران نوشته است. کريستين سن در مطالعات لهجه شناسي خود، فقط از نظر زبان شناسي به لهجه ها نمي نگريست، بلکه در ضمن تحقيق، مسائل و تحولات تاريخي و قومي را نيز در نظر داشت و هدفش اين بود که صورت کنوني لهجه هاي مختلف را با بررسي دقيق، تصوير کند و درک روشني از وضع تحول و تطور زبان هاي مادي، پارتي، فارسي باستان، فارسي ميانه و زبان ساسانيان به دست آورد. از پروفسور کريستين سن بيش از سي صد کتاب، رساله و مقاله به جاي مانده است که تتبّعات انتقادي بر رباعيات خيام، شعرا و فلاسفه اسلامي،
داستان بهرام چوبينه و ايران در زمان ساسانيان از آن جمله اند. آرتور کريستين سن سرانجام در 30 مارس 1945م پس از نزديک به نيم قرن تحقيق پيرامون تاريخ و فرهنگ ايران، در هفتاد سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
گريگوري افيموويچ نوويخ معروف به راسپوتين، دهقان زاده اي روسي بود که در 12 مه سال 1872م به دنيا آمد. وي از همان ابتداي سنين جواني به حرفه جادوگري و پيش گويي روي آورد و توانست با استفاده لباس کشيشي، به دربار تزار نيکلاي دوم، پادشاه روسيه راه يابد. راسپوتين طي سال هاي حضور در دربار، بر ملکه روسيه نفوذ فراواني يافت و مقامات حکومتي را برضد خود برانگيخت. اما تزار به سبب علاقه اي که همسرش به راسپوتين داشت اقداماتي جدي در اين رابطه انجام نداد تا اين که راسپوتين توسط نخست وزير وقت که از دخالت هاي گسترده وي به ستوه آمده بود از کشور اخراج شد. ولي راسپوتين از محل تبعيد نيز رابطه خود را با ملکه روس حفظ نمود و با ارسال نامه هاي متعدد، نخست وزير را به توطئه عليه خاندان سلطنتي متهم کرد. ملکه نيز نفرت و سوء ظن خود را به تزار منتقل نمود و روابط تزار و نخست وزيرش به تدريج به سردي گراييد تا اين که نخست وزير در حادثه اي به قتل رسيد. از اين زمان، راسپوتين به روسيه بازگشت و شهرت اعمال و رفتار جادوگرانه و آميخته با فساد و شهوت راني راسپوتين، به گوش اکثر مردم روسيه رسيد و جنجالي را نيز در داخل مجلس دوما برانگيخت. اما نفوذ وي در دربار و حمايت شخص ملکه
روسيه از وي مانع از هر تصميم جدي عليه او مي گرديد به طوري که هر کس راسپوتين را به خشم مي آورد مغضوب ملکه تزار مي شد و جانش مورد تهديد قرار مي گرفت. راسپوتين به تدريج در عزل و نصب ها، ماموريت دادن به افراد دولتي و تصميمات کوچک و بزرگ تزار نيز اعمال نفوذ و دخالت مي کرد. از آن طرف، تزار نيکلاي دوم در مورد چگونگي برخورد روسيه با بحران جنگ اول جهاني و نيز شروع تهاجمات و پايان آن، با راسپوتين مشورت مي کرد. در اين زمان به توصيه راسپوتين و اصرار ملکه که تحت تاثير تلقينات راسپوتين قرار داشت، تزارنيکلاي دوم شخصا فرماندهي کل قواي روسيه را به عهده گرفت و با خروج او از پايتخت براي عزيمت به منطقه جنگي، اختيار امور کشور به دست ملکه و در واقع به دست راسپوتين افتاد. مکاتبات ملکه روسيه با تزار از هنگام تصدي فرماندهي کل قواي روسيه از طرف تزار، نشان مي دهد که ملکه در تمام اين مدت در جزئيات نقشه هاي جنگي قرارداشته و در هر يک از نامه ها و تلگراف هاي خود به تزار، نظريات راسپوتين را در امور نظامي به تزار تلقين مي نمود. بعدها فاش شد که مداخلات ملکه و تلقينات راسپوتين که نه فقط در ملکه، بلکه در تزار هم موثر بود، يکي از عوامل مهم شکست نيروهايا روسيه در جنگ جهاني اول به شمار مي رفت. گفته مي شود راسپوتين حتي روز مرگ خود در اول ژانويه 1917م را نيز پيش بيني کرده بود. او در نامه اي به تزار متذکر شده
بود که اگر به دست عوامل دولتي يا شاهزادگان درباري کشته شود کليه خاندان سلطنتي، ظرف دو سال نابود خواهند شد. گريگوري راسپوتين سرانجام در آخرين روز سال 1916م در 44سالگي به دست يک شاهزاده تزاري به قتل رسيد. قاتلانْ، جسد او را در اول ژانويه 1917م در ميان يخ هاي رود نِوا انداختند، که ديگر هرگز اين جسد پيدا نشد.
شرح مناسبت:
روژه مارتين دوگار، نويسنده و رمان نويس معروف فرانسوي در 28 فوريه 1881م در نزديکي پاريس به دنيا آمد. وي در دوران تحصيل به تدريج به ادبيات علاقه مند شد و به فراگيري اصول نويسندگي پرداخت. مارتين دوگار پس از چندي رمان زندگي مرد مقدس و سپس داستان صورت پذيرفتن را منتشر کرد که آثار خوبي از کار درنيامدند و با شکست مواجه شدند. از اين رو مارتين دوگار تصميم گرفت که همه عمر را به دور از شهر به سر برد و به رمان نويسي بپردازد. وي پس از جنگ جهاني اول، يادداشت هايش را براي خلق اثري مهم بر مبناي مشاهدات و حوادثي واقعي فراهم آورد و هفده سال از عمر خود را صرف تنظيم آن نمود تا سرانجام رمان نه جلدي خانواده تيبو را به تدريج منتشر کرد.شيوه نگارش در اين اثر بسيار متعادل است و از رواني و سهولت برخوردار مي باشد. قدرت مارتين دوگار از طرفي در عرضه کردن تصويرهاي کلي و زنده و وصف حوادث به صورتي واقعي و واکنش هاي اين حوادث در مردم است که با استادي و تيزبيني و صراحتي ستايش انگيز بيان شده است. از طرف ديگر، اين قدرت در تعمق و نفوذ
نويسنده، در طريقه زيستن افراد در دل حوادث و شرکت آنان در تحولاتْ آشکار مي گردد. شاه کار خانواده تيبو، جايزه ادبي نوبل در سال 1937م را براي مارتين دوگار به ارمغان آورد و او را بيش از پيش به شهرت رساند. در ادبيات معاصر، روژه مارتين دوگار، بي شک مقامي کاملاً خاص دارد. وي بيش از هر چيز به مسائل مربوط به جامعه شناسي و روان شناسي و حتي روانپزشکي علاقه داشت که در آثارش با موشکافي فراوان مورد توجه قرار گرفته است. درنظر عده اي، او بيش از حد، احساس ها و واکنش هاي شخصي را در مسير داستان دخالت مي دهد تا جايي که حضورش در مکالمه ها به حدّ اعلا احساس مي شود. برخي مارتين دوگار را تاريخ نگاري اخلاق گرا دانسته اند که زندگي روزمره يک نسل را به رشته تحرير درآورده است. وي در سال هاي پاياني عمر خود خاطرات زندگي شخصي و ادبي را براي چاپ به ناشر سپرد که در آن با صداقت بسيار و فروتني کامل، دشواري ها، ترديدها و شکست هاي خويش را بيان کرده است. روژه مارتين دوگارسرانجام در آخرين روز سال 1958م در 77 سالگي درگذشت.
شرح مناسبت:
بوريس يِلْتْسين، اولين رئيس جمهور روسيه پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سابق در اول فوريه 1931م در منطقه اورال روسيه در خانواده اي تهي دست به دنيا آمد و پس از اخذ ديپلم به حزب کمونيست پيوست. ترقي بوريس در حزب کمونيست به کندي صورت گرفت چرا که علاقه اي به فعاليت هاي حزبي نشان نمي داد و در واقع اعتقاد باطني به کمونيسم نداشت.
باوجود اين در اواخر دهه 1970م به توصيه بِرِژنف و در حالي که در آن زمان، اعضاي قديمي تر و کارآمدتري نيز وجود داشتند، به مقام دبير اولي حزب در زادگاه خود رسيد و در همين ايام بود که با گورباچف روابط نزديک و دوستانه اي برقرار نمود. يلتسين در نخسيتن کنگره حزب کمونيست شوروي که در زمان رهبري گورباچف تشکيل شد سخنراني پرحرارتي در طرفداري از پروستريکا و برنامه هاي اصلاحي گورباچف ايراد کرد و گورباچف که درصدد تغييراتي در سطح بالاي رهبري حزب کمونيست بود، او را به مقام دبير اولي حزب کمونيست مسکو ارتقا داد. يلتسين در اين مقام، جديت فراواني از خود نشان داد و با حضور در ميان مردم، محبوبيت و شهرت زيادي به دست آورد. وي پس از چندي با حمايت گورباچف به عضويت دفتر سياسي کميته مرکزي حزب کمونيست که عالي ترين مقام حزبي در شوروي بود انتخاب شد، اما تندروي او در مبارزه با عناصر قديمي و محافظه کار حزب باعث شد تا مدتي بعد از اين سمت برکنار گردد. از اين رو، يلتسين در سال 1988م عملاً از صحنه سياست شوروي کنار رفت ولي در سال 1989م با استفاده از فضاي باز سياسيِ به وجود آمده، به صحنه بازگشت و با ايراد انتقادات تند از عملکرد حزب و دولت، در انتخابات اين سال، که نخستين انتخابات آزاد در تاريخ آن کشور بود، با رأي بيش از پنج ميليون نفر از اهالي مسکو و کسب 89 درصد آراء به نمايندگي کنگره خلق انتخاب گرديد. با تصويب پيشنهاد يلتسين درباره انتخاب مستقيم رئيس جمهور فدراسيون روسيه از طرف
مردم، بوريس يلتسين در انتخابات رياست جمهوري روسيه در ماه مه 1990م با اکثريت قاطع به اين مقام رسيدو پس از استعفا از حزب کمونيست شوروي، در برابر گورباچف قد عَلَم کرد. او در ژانويه 1990م، در حالي که اتحاد شوروي سخت درگير بحران هاي داخلي به ويژه در آذربايجان بود اعلام داشت که اگر تحولات عمده اي در کشور رخ ندهد، اتحاد شوروي ظرف مدت سه ماه نابود خواهد شد. در عين حال، وي گورباچف را متهم کرد که به سبب مصالحه بيش از حد بر سر روند پروستريکا با يک جنگ داخلي در جنوب و يک شورش سراسري عليه سلطه مسکو روبروست. در اين ميان، کودتاي نافرجام تابستان 1991م عليه گورباچف و مقاومت يلتسين در برابر کودتاچيان، موقعيت يلتسين را بسيار تحکيم بخشد و به جايگاه گورباچف لطمه زيادي وارد کرد. يلتسين سپس با صدور فراميني که بدون مشورت با گورباچف صادر مي کرد، عملاً کنترل اوضاع را در سراسر روسيه به دست گرفت و با انحلال حزب کمونيست و فروپاشي شبکه وسيع تشکيلات حزبي در شوروي، گورباچف کنترل جمهوري هاي ديگر شوروي را هم از دست داد. هم چنين با تشکيل جامعه کشورهاي مستقل مشترک المنافع، آخرين تلاش گورباچف براي حفظ يک پارچگي اتحاد جماهير شوروي بي نتيجه ماند و به فروپاشي شوروي انجاميد. پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، يلتسين به رياست جمهوري روسيه برگزيده شد و مورد حمايت غرب قرار گرفت. او که مي خواست اصلاحات خود را با استفاده از کمک هاي مالي غرب انجام دهد، با خُلف وعده دول غربي مواجه گشت. بوريس يلتسين در نهايت پس از
يک دوره بيماري و ناتواني از ادامه دوران دوم رياست جمهوري، در 31 دسامبر 1999م از اين مقام استعفا کرد و ولاديمير پوتين را به جانشيني خود برگزيد.